Onbepalend.

Naam- Man- Vrou- On-val. nelijk. welijk. zijdig.

STERKE VERBUIGING. Naamval. Enkelvoud. ]. —

•J. -es, -s

3. • -e, —

4. —

Meervoud.

ZWAKKE VERBUIGING. Naamval. Enkelvoud.

1. —

2. -en, -n

3. -en, -n

4. -en, -n

Meervoud.

Servaas de Bruin. Duitsch-Hollandsch.

Met bepalend lidwoord ^ (der, die, das), \' erf met de voomaamwoor-aen en onbepaalde telwoorden, welker I^e naamval enkelvoud uitgaat op ..er.

Met onbepalend lidwoord

(ein, eine, ein); met het onbepaalde telwoord „keinquot;: en met de bezittelijke voornaamwoorden (mein, dein, sein,ihr; unser, euer, ibr).

Zonder lidwoord of

eenig ander bepalend woord.

Onregelmatig.

Ver grootend.

besser höber naher mehr

Den Umlaut

Overtreffend.

best hoehst n\'achst meist

1.

ich

Du

er

sie

es

wir

Ihr

Sie

sie.

2.

meiner

Deiner

seiner

ihrer

seiner

unser

Euer

Ihrer

ihrer.

3.

mir

Dir

ihm

ihr

ihm

uns

Euch

Ihnen

ihnen

4.

mich

Dich

ihn

sie

es

uns

Euch

Sie

sie.

Verbuiging.

V erbuiglng.

Onvolmaakt Verleden Onbepaalde verleden tijd. deelwoord. wijs.

Onvolmaakt Verleden Onbepaalde verleden tijd. deelwoord. wijs.

gegessen

gebunden

geborgen

geborsten

gebeten

befohlen

bellissen

begonnen

bewogen

gebissen

geblieben

geblasen

gebogen

geboten

gebrochen

gebracht

gebrannt

gebraten

gebacken

gedacht

gedaucht

gedrungen

gedroschen

gedungen

gedurtt

empfohlen

erblichen

erkoren

erloschen

erschrocken

gefalten

gefunden essen

binden

bergen

bersten

bitten

befehlen

befleissen

beginnen

bewegen

beissen

bleiben

blasen

biegen

bieten

brechen

bringen

brennen

braten

backen

denken

dünken

dringen

dreschen

dingen

diirfen

empfehlen

erbleichen

erküren

erloschen

erschrecken

falten

finden gefallen

gefangen

geflochten

geflogen

geflohen

geflossen

gefochten

gefressen

gefroren

gefahren

gegeben

gegolten

geboren

gediehen

gelungen

genesen

genossen

geschehen

gewonnen

gegangen

geglichen

geglitten

geglommen

gegohren

gegossen

gegrifien

gegraben

geholfen

gehabt

gehauen

gehalten

geheissen

fallen

fangen

fleenten

fliegen

flienen

fliessen

feehten

fressen

frieren

fahren

geben

gelten

gebaren

gedeihen

gelingen

genesen

geniessen

geschehen

gewinnen

gehen

gleichen

gleiten

glimmen

gahren

giesseii

greifen

fraben elfen haben hanen halten heissenraben elfen haben hanen halten heissen

Onvolmaakt Verleden Onbepaalde verleden tijd. deelwoord. wijs.

Onvolmaakt Verleden Onbepaalde verleden tijd. deelwoord. wijs.

Onvolmaakt Verleden Onbepaalde verleden tijd. deelwoord. wijs.

Onvolmaakt Verleden Onbepasdde verleden tijd. deelwoord. wijs.

war

gewesen

sein

worden (¹)

warb

geworben

werben

wuchs

gewachsen

wacbsen

ward wart\'

geworden (*) geworfen

werden werfen

wurde l würde gt;

geworden (*)

werden

wich

gewichen

wcichen

wusch

gewaschen

waschen

wies

gewiesen

weisen

wusste

gewusst

wissen

wob

gewoben

weben

zieh

geziehen

zeihen

wog

|gewogen

wagen

zog

gezogen

zieben

* gewogen

wiegen

zwang

gezwungen

zwingen

wollte

gewollt

wollen

A, o. (onverbuigbaar): A; ein grosses A: eene groote A; ein kleines a: eene kleine a.

Aa\'chen, o. (-s): Aken.

Aa\'cliener, bv.n.; Akenseh. |-, m. (-s; mrv. -) Akenaar; Aa\'ohenerin, vr. (mrv. -nen): Akensche.

Aal, m. (-es, -s; mrv. -e): aal; paling. I -beere, vr.: zwarte bes; -beer-strauch, m.: zwarte-besseboom; -behal-ter, m.: aalkaar, palingkaar; -brut,vr.: jonge aal; -eisen, n.: aalvork.

aaien, w. o. h.; aal vangen, paling vangen; peuren.

Aal\'lfang, m. (-es, -s): aalvangst, palingvangst; -langer, m.: aalvanger, palingvanger; -förmig, bv.n. en bw.: aalvormig, palingvormig; -gabel, vr.: aalvork; -glatt, bv.n.; zoo glad als eene aal; -halter, m,: aalkaar, palingkaar; -haut, vr.:aalvel, palingvel-kasten, m.: aalkaar, palingkaar; -quappe, vr.: puit-aal; -raupe, quot;vr.: puit-aal; -reuse, vr.: aalkorf, palingkorf; -stacbel, m: aalvork; -stecher, m.: aalvork; -suppe, vr.: aalsoep, palingsoep; -teich, m.: aalvijver, palmgvijver; -wehr, vr.: aalweer, palingweer.

Aar, m. (-en; -es, -s; mrv. -e}: adelaar, arend; roofvogel. | -weihe, vr. en m. (-; mrv. -n): (vog.) kiekendief, wouw.

A\'aron, m. (-s): Aiiron; (pik.) arum. | -swurzel, vr.: arums-wortel.

Aas, o. (-es; mrv. Aeser): kreng; (vv.) aas. | -anger, m.: vilplaats.

aa\'sen, w. o. h.: azen; (van vee:Jslor-dig grazen; (jag.) lok-aas uitzetten. | -, w. b.: (vv. en jag.) van lok-aas voorzien; (weiland:) kaalvreten; (bij looiers:) ontvleezen, afschaven.

Aas\'lfliege, vr.: drekvlieg; -fras-sig (-fressend), bv.n.: aasvretend, op krengen azend; -geier, m.: op krengen azende gier; -gerncb (-gestank); m.: reuk (stank) van een rottend kreng; -gierig, bv.n.: op aas belust; -grube, vr.: vilkuil; -haft, bv. n. en bw.: kreng-achtig.

Aas\'lkafer, m.: drekkever, drek-tor; -krahe, vr.: zwarte kraai; -pflanze, vr.: stinkplant; -seite, vr.: (bijlooiers:) vleeschkant, vleeschzijde;-vogel, m.: op krengen azende vogel.

ab, vz.: af; die Öpitze ist-: de punt is er af.

ab laasen, w. b.: af-azen, kaalvreten, (bij looiers:) ontvleezen, afschaven; sich -achzen, w. w.: zioh dood-kniezen; -ackern, w. b.: afploegen; -iinderlich, bv.n. enbw.: voor verandering vatbaar, (tik.) voor verbuiging vatbaar; -anderlichkeit, vr.: vatbaarheid voor verandering (tik.: voor verbuiging); -andern, w. b.: veranderen; afwisselen ; wijzigen; (tik.) verbuigen: -anderung, vr.: verandering; afwisseling; wijziging; (tik.) verbuiging; -angsten (-angstigen), w. b.: doodsbang maken, doods-angsten doen uitstaan (sich -, w.w.: zich doodsbang maken, doods-angsten uitstaan); -angstigung, vr.: doods-angst; -arbeiten, w. b.: at-moorden (een paard) ; aanwerken (eene schuld); weder vlot maken (een aan den grond geraakt schip); (lig.) verwijderen, doen verdwijnen; (ook:) doen afslijten; -argern, w. b.: dood-ergeren (sich -, w. w.: zich dood-ergeren, zich verbijtenj; -art, vr.: basterdsoort, (fig.) verscheidenheid; -arten, w. o. s.: verbasteren, ontaarden; -artig, bv.n.: verbasterd, ontaard; -artung, vr.: verbastering, ontaarding; sich -aschern, w. w.: zich afsloven; -asten, w. b.: snoeien, van takken ontdoen; -as-tung, vr.: snoeiing; -iiugeln, w. b.: met één oog dicht kijken of ... recht is: (jag.) rondzien naar, trachten te ontdekken; (fig.) met de oogen af troggelen of ontlokken.

ab\'lbaden, w. b.: afwasschen, reinigen; w. o. h.: afbaden; -bahen, w.b.: (gnk.) met warme omslagen behandelen; -baken, w. b.: afbakenen; -balgen, w. b.: afstroopen, van huid of vel ontdoen, (fig.) afranselen, afrossen (sich -, w. w.: plukharen tot men niet

meer kan); -basten, w. b.: van bast of schors ontdoen, afschillen; -bauen, w. b afbreken, (mmv.) niet verder uitgraven; -baumen, w. b.: (wev.) van het getouw afrollen; -bauung, vr.: afbraak, (mnw.) staking van de verdere uitgra-ving.

ab Ibefehlen, onr. w. b.: afzeggen, afkommandeeren, tegenbevel geven; -begehren, w. b.; verlangen (Ei-nem etwas; iets van iemand); -beissen, onr. w.,b.; afbijten; -bekommen, onr. w. b.: krijgen; onr. w. o. h.: zijn deel krijgen; -berufen, w. b.: terugroepen; -berufung, vr.: terugroeping; -beru-fungsschreiben, O.; brieven van terugroeping; -bestellen, w. b.: afbestellen, afzeggen; -bestellung, vr.: afbestelling, afzegging; -beten, vr. b.: afbidden, ten einde bidden, (fig.) door bidden afwenden, (ook:) door bidden weder goedmaken; sich -betten, w. w.: niet meer in één bed slapen (-von: met), het bed verder afzetten (- von: van); -be-zahlen, w. b.: afbetalen (i. a. b.); -bezahlung, vr.: afbetaling (i. a. b .).

Ab\'lblld, o. (-es, -s; mrv.-er): kopie, (iig.) afbeeldsel, evenbeeld; -bilden, w. b.; afbeelden, (tech.) model-leeren, vormen, (fig.) voorstellen, schetsen; -bildung, vr.: afbeelding; afbeeldsel, beeld; -binden, onr. w. b.: afbinden, (een jong dier:) spenen, (eene ton:) omhoepen, (een schuldeischer:) afbetalen; -biss,m. (-es;mrv. -e): af\'bijting; afgebetene plek, (jag.) plaats waar het wild gegraasd heeft; -bitte, vr.: verzoek om vergiftenis (ijffentliche -bitte: openlijke erkenning van schuld); -bitten, onr. w..b.: afbidden (Einem etwas: iets aan iemand), (fig.) vergiffenis vragen (üffentlich -bitten: schuld bekennen en openlijk om vergiffenis of\' verschooning vragen).

iib\'lblasen, onr. w. b.: afblazen: onr. w. o. h.: voor het laatst blazen, (jag.) door hoorngeschal terugroepen, (fig. en mil.) den aftocht blazen, (ook:) de taptoe blazen: -blatten, w. b. en o.: afbladeren: -blattern, w. o. h.:uitpokken;-blat-tern, w. b.: afbladeren; sich -bliittern, w. w.: afbladeren, (fig. en hik.) afschilferen: -bliitter ung ,vr.: af bladering. (fig.) afschilfering: -bliiuen, w. o. h.: blauw afgeven; w. b.: blauw maken, (wasch-goed:) door het blauwsel halen, (fig.) afrossen, bont en blauw slaan;-bleichen, w. b.:bleeken;w. o.s.: verbleeken,(van kleuren:) verschieten; -blitzen, w. o.h.: (van vuurwapenen:) weigeren; -bliihen, w. o. h. en s.: uitbloeien, (fig.) verwelken ;-blüthen [t], w. b.: van bloemen ontdoen.

Ab Ibrand, m. (-es. -s : mrv.-briinde): gewichtsverlies;-brandler,m. (-s:mrv.-): alles verloren hebbende door brand; -braunen, w. o. h.: bruin afgeven; w. b.: (kkk.) goed bruin laten worden ;-brechen, onr. w. b. eno. s. en h.:afbreken,(fig.) plukken, (kph. en fig.) korten, (akk.) braken; sich etwas -brechen: zich iets ontzeggen, zich spenen van iets, het zonder

____ doen; -brennen, reg. en onr. w. b.

eno.s.; afbranden, (vuurwapenen:) afschieten, (vuurwerk:) afsteken, (fig.) op de flesch (op zwart zaad, aan lager wal) geraken; -briickeln, w. b.: afbrokkelen; sich -briickeln, w. w.: afbrokke-kelen; -broeken, w. b.: afbrokkelen; -bruch, m. (-es, -s; mrv. -brüche): afbreking; afbraak; afgebroken plek, breuk; (fig.) afbreuk; (ook:) korting, aftrek; -bruch thun: afbreuk (nadeel) doen: sichkeinen -bruch thun: zich niets ontzeggen; -briichig.bv.n.; broos, (fig.) afbreuk doende; -burden, w. b.; ontlasten; -biirsten, w. b.: afborstelen; -biissen. w.b.: boeten voor, (fig.) weder goedmaken; -büssung, vr.: boetedoening, (fig.) weder-goedmaking.

ab lUaclion, w. b.: het dak (de bedekking) afnemen van, (fig.) glooiend maken; -diichig, bv. n.: glooiend; -da-chung, vr.: glooiing; -dammen, w. b.: afdammen; -diimmung, vr.: afdamming; -dampfen,w. o. s.: verdampen, (fig.) uitwasemen; -diimpfen, w. b.: doen verdampen, (kkk.) stoven, laten stoven; -dampfung, vr.; verdamping; -danken, w. b.: afdanken; w. o. h.; bedan-ken,zijn ontslag nemen (bei einer Leiche -danken: de ter begrafenis aanwezigen bedanken); -dankung, vr.: afdanking, (fig.) ontslag-neming, nederlegging van een ambt; -dankungsrede, vr.: afscheidsrede; -dankungsschein, m. ontslagbrief, (mil.) paspoort; -darben, w. b.; ontzeggen (seinem Munde etwas -darben: iets uit zijnen mond sparen); -decken, w. b.: blootmaken, het bovenstuk afnemen van, (den disch:) afnemen, (dieren:) villen, (fig.) afranselen; -decker, m.: vilder; -deckerei, vr.: vil-derij, vilplaats; -deckerleder, O.: sterf-leder; -deichen, w. b.: bedijken, afdammen; -dicken, w. b.; doen verdikken; -dickung, vr.; verdikking; -dielcn, w. b.; afschutten, (ook:) bevloaren met planken; -dienen, w. b.: (tijd:) uitdienen, (schuld:) aanverdienen; -dingen, onr. w. b.; afdingen, (ook:) huren, (ook:) ontslaan, wegzenden; -dorren, w. o. s.: uitdrogen, verdrogen, verdorren; -dorren, w.b.: drogen, droog laten worden; -drangen, w. b.: wegdringen, (fig.) afdwingen. afpersen, ontwringen; -drüucn, w.b.: afdwingen (afpersen, ontwringen) door bedreigingen; -drechseln. w. b.: (tech.) afdraaien, (op de draaibank) afronden; -drehen, w. b.: (i. a. b.) af-

draaien; -dreschen, onr.w. b.: (graan:) dorschen, (schuld;) met dorsehen aan-verdienen, (fig. iemand:) afranselen, doorhalen, zijn vet geven, (fig. fam., een onderwerp:) afzagen; onr. w. o. h.: af-dorschen; -drieseln, w. b.: afrafelen; -dringen, onr. w. b.: afpersen; -drin-gung, vr.: afpersing; -drohen, w. b.: afdwingen (afpersen) door bedreigingen; -druck, m.: afdruk, (van vuurwapenen:) afdrukking; -drucken, w. b.: afdrukken; w. o. h.: (typ.) vlekken; -drücken, w. b.: afdrukken (Einen -: iemand omarmen; Einemetwas -:iem. iets afpersen); w. o. h.: van wal steken; -dunkeln, w. b.: donkerder verven; -dunsten, w. o. h. en s.: verdampen; -dunsten, w. b.: doen verdampen; -dünstung, vr.: verdamping; -dünstungshaus, o.: gradeerwerk; -dupfen, w. b.: afdrogen door herhaalde, zacht duwende aanraking, (hlk.J afvegen met pluksel.

»b\'ebeiieii, w. b.: effen (gelijk) maken, vlakken; -ebenung, vr.: effen (gelijk) making, vlakking; -ecken, w. b.: afboeken, van hoeken (of: van hoekigheid) ontdoen; -eggen, w. b.: afeggen; -eichen, w.b.:ijken; sich-eifern, w.w.: zich aftobben, (ook:) zich te boos maken; -eilen, w. o. s.: zich wegspoeden; -eisen, w. b.: van ijs ontdoen; w. o.s.: dooien.

Abele, vr.: (pik.) abeel, witte populier.

Abelmosch\', m. (-es): muskuskorrels (mrv.).

A bend, m. (-es,-s; mrv.-e): avond; (fig.) Westen; es ist noch nicht aller Tage -: (spr.) alle dagen hebbennog geen avond; der heilige -: heilig-avond, avond vóór een heiligen-dag of feestdag, (inz.) Kerst-avond ;-andacht, vr.: avond-gebed; -arbeit, vr.; avondwerk; -belustigung, vr.: avond-uitspanning, avondpret; -besuch, m.: avondbezoek; -blatt, o.;avondblad; -brod, o.; avond-eten. avond-maal; -dam-merungjVr.: avondschemering, schemeravond; -essen, o.; avond-eten; -falter, m.; avond-vlinder; -feier, m.: avondgebed; -gang, m.: avondwandeling, (ranw.) ader in westelijke richting;-gebot, o.: avondgebed: -gegend, vr.:wes-terstreek, (fig.) Westen; -gelilute, o.; avondgelui; -gesang.o.: avondlied; -ge-sellschaft, o.: avondgezelschap, avondpartij; -glocke, vr.: avondklok; -gottes-dienst, m.: (kkl.) avonddienst; -himmel, vr.; avondhemel; -jagd. vr.: jacht bij fakkellicht; -kost, vr.: avondkost, avondeten ;-krei s, m.: avondgezelschap, avondpartij; -kühle, vr.; avondkoelte; -land, o.: westelijk land; -lander, m.: westerling (-lander, m. mrv.: westersche volken) ;-landisch, bv. n.: westersch; -landschaft, vr.: (schl.) landschap bij avond.

a\'beiMllich, bv.n.: avond-; (fig.) westersch.

A\'bciKlIllclit, vr.; (fig.) avondster; -lied, o.: avondlied; -luft, vr.: avondlucht; -lustbarkeit, vr.; avond-uitspanning, avondpret; -mahl,o.: avondmaal, (kkl.) Avondmaal, Nachtmaal, (bij de katholieken;) Communie.

A beiuliuitlils, in Sam. | -brod, o.: brood bij het Nachtmaal, (katholiek;) gewijde hostie; -feier. Avondmaalsviering, (katholiek:) Communie; -ganger (-gast, -genoss),m.; Avondmaalganger, (katholiek;) Communiant; -wwn, m.: wijn bij het Nachtmaal des Heeren, (katholiek:) wijn bij liet heilig Mis-offer.

A\'bemllniablzcit, vr.; avondmaaltijd, avondmaal,avond-eten;-musik, vr.: serenade; -opfer, o.: avond-offer, (fig.) avondgebed; -punkt,m.; (str.) Westen; -regen,m.:avondregen;-roth, o. (-röthe, vr.): avondrood.

a\'beiuls, bw.: des avonds, in den avond. A\'ben«llseUein,m. avondschemering, scliemer-avond; -schimmer, m.; gloed der ondergaande zon; -schmjius. m.; avond-smulpartij, feestelijke avonddisch; -segen,m.: avondgebed; -seite, vr.: westerkant, westzijde; -sonne, vr.: avondzon, ondergaande zon; -speise, vr.: avond-eten; -standchen, o.; serenade; -stern, m.; avondster; -stille, vr.: avondstilte; -stillstand, m.; (str.) wester-stil-stand; -stunde, vr.; avond-uur; -tafel, vr.; avonddisch, avondmaal; -unterhal-tung, vr.: avondgesprek, (fig.) avondvermaak; -vogel, m.: avond-vlinder; -völker, m. mrv.; westersche volken; -warts, bw.: westwaarts; -wind, m.; avondwind; -zeit, vr.: avondtijd,avond; -zeitung, vr.: avondblad; -zeitvertreib, m.: tijdverdrijf des avonds, avondvermaak: -zirkel,m.; avondkransje, avondgezelschap.

A benteuer, m. (-s; mrv. -): avontuur; -ig, bv.n. en bw.: avontuurlijk, (ook:) gewaagd; -lich, bv.n. en bw.: avontuurlijk, (ook:) gewaagd; -liebkeit, vr.: avontuurlijkheid, (ook:) gewaagdheid.

a\'bentenern, w. o. h.: avonturen zoeken, (ook;) op avontuur uitgaan.

A benteuerer, m. (-s; mrv. -): avonturier, gelukzoeker, (ook;) waaghals.

A\'bentenrerlii, vr. (-; mrv. -nen); avonturierster.

a\'ber, vgw.; maar, doch; echter, evenwel. | -, bw.; nog eens, nogmaals. | -, z. n. o.: maar.

A\'berIglaiibe, m. (-ns); bijgeloof; bijgeloovigheid; -glaubig (- glaubisch), bv.n. en bw.; bijgeloovig.

ab\'ei-keiiliien, onr. w. b.; (rcht.): ontzeggen; onteigenen; -nung, vr.; ontzegging; onteigening.

a\'bermal, bw.: Zie abermals.

a hernials, bw.: nogmaals, andermaal, nog eens, opnieuw.

a\'bern, w. o. h.: bij alles een maar hebben, altijd maren hebben.

ab\'ernten, w. b.: oogsten; w. o. h.: den oogst binnenhalen.

A\'berlsinn, m. (-es); stijfhoofdigheid; -sinnig, bv.n. en bw.: stijfhoofdig; -witz, m. (-es): waanwijsheid, (ook:) (een) dwaas, (een) zot; -witzig, bv.n. en bw.: waanwijs, (ook:) dwaas, zot.

ab\'leschern, w.b.:aftobben; -essen, onr. w. o. h.: af-eten; onr. w. b.: afeten, leeg-eten, schoon-eten, kaal-eten, (beenderen:) afknabbelen.

ab\'ifactaen, w. b.: in vakken afdee-len; -fiideln, w. b. Zie abraclnen; -fadenen (-fadmen), w. b.: bij vademen meten; -fildnen, w. b.: (boonen:) afhalen; -fahren, onr.w.o.s.: 1) afvaren (i. a. b.), (ook:) afrijden (i. a. b.), (fig. fam.) afmarcheeren, uitrukken, sterven; 2) afglijden, afschampen, afketsen; 3)af-springen, afvliegen, afschieten; 4) vervaren; 5) omspringen, te werk gaan; kurz mitEinem -: weinig komplimenten met iemand maken; onr. w. b.: I) afvaren (i. a. b.), (ook:) afrijden (i. a. b.); 2) met varen of rijden aanverdienen of aanzuiveren (eene schuld); 3) den Zoll abfahren: eenen omweg maken om te kunnen smokkelen; 4) drei Meilen -: eenen omweg van drie mijlen maken; 5) doen slijten, doen afslijten; sich -, onr. w. w.: slijten, afslijten.

Ab\'falirt, vr.: vertrek, (inz.) afvaart; (fig. fam.) uitrukking, uitknijping, dood, sterven.

Ab\'fahrts, in öam. I -flagge, vr.: vlag die geheschen wordt bij de afvaart; -geld, o.: reisgeld, (fig.) reispenning, teerpenning; -ort, m.: plaats van vertrek ; -schuss, m.: schot ter aankondiging van de afvaart; -zeit, vr.: tijd van afvaart, tijd van vertrek.

Ab Ifall, m. (-es, -s; mrv.-falie): afval i. a. b.), (fig.) verval; (ook:) glooiing: ook:) verschil, onderscheid: -fallenj onr. w. o. s.: afvallen (i. a. b.), (fig.) vervallen, (zeew.) afdrijven; -fallig, bv. n. enbw.: afvallig, (fig.) glooiend, (ook:) ongunstig; -falzen, w. b.: (bij looiers:) ontvleezen, (tim.) spongen;-fangen, onr. w. b.: afvangen, (mnw.) ondervangen, schoren, stutten, (jag.) doorsteken, afmaken, (pop,)afranselen; -farben, w.b.: het laatste vorfsel geven aan; w. o. h.: (van geverfde stoffen:) afgeven; -faseln, w. o. h. (sich -faseln, w. w.): rafelen, uitrafelen; -fasern, w. b.: afrafelen, uitrafelen (sich -fasern, w, w.: rafelen. uitrafelen); -fassen , w, b,: (geschriften:) opstellen, (graan:) wegen, meten, (ijzer:) buigen, (fig, en jag.) grijpen, vatten, vangen; -fasser, m. (-s; mrv. -): opsteller, steller; -fassung, vr.: (vangeschriften:) inkleeding, (hg.) stijl; -fasten, w. b.: met vasten boete doen voor (sich -fasten, w. w.: door te veel vasten al zijne krachten uitputten); -faulen, iv. o. s.: afrotten, wegrotten;-taumen, w, b. Zie abfeimen.

ab ltecliten, onr. w. b.: vechtend ontwringen (sich -fechten, onr, w,w,:zich afvecnten); -federn, w, o. h.: ruien; w. b.: plukken, kaalplukken, (fig.) van vee-ren ontdoen; -fegen, w, b,: 1) vegen, aanvegen; 2) afstoffen; 3) wegvegen, opvegen; -feiern, w,b,: (zeew,) afvieren, voor den wind omwenden; -feilen, w. b.: afvijlen; -feilicht, o.: vijlsel; -feilschen, w. b.: afkoopen; -feinen, w. b.: (suiker:) raffineeren; -fenstern, w. b.: (fam.) kapittelen, doorhalen, (iemand:) de ooren wassehen; -fertigen, w. b.: (iets:)afmaken, afdoen, (iemand:) wegzenden, (fig,) afwijzen; -fertigung, vr,: afmaking, afdoening, (ook:) wegzending,(fig,)afwijzing, weigering; -fertigungsschein, m.: bewijs van aangifte aan het grenskan-toor; -fesseln, w. b.: ontketenen, loslaten; -feuchten, w. o. h.: vocht afgeven; w. b.: vochtig maken, natten; -feuern. w. b. en o. h.: afvuren; -ficken, w. b.: afwrijven, door wrijving afslijten; -fie-deln, w. b.: (muz.) afvedeien, op de viool krassen, (tech.) van slakken ontdoen (gesmolten metaal); -fiedern, w. b.: (bij glazenmakers:) afkanten, van overtollige kantjes ontdoen, (fig.) Zieabfo-«lern; -filtriren [trie], w. b.: filtreeren ; -filzen. w. b. Zie auslilzein: -finden, onr. w. b.: voldoen, tevredenstellen, (fig.) uitkoopen, afkoopen (sich-finden, w.w.: tot eene schikking komen, eene schikking treffen, [ook:] afrekening houden); -findung, vr.: tevredenstelling, (ook:) afmaking, schikking, (ook:) af-kooping, uitkooping; -fingern, w.b,:op de vingers aftellen: -finnen, w. h.: (sm.) aan de kanten dun uithameren ;-fischen. w. b.: afvisschen, uitvisschen, leegvis-schen, (fig.) afroomen;-fitscheln, w. b.: afwrijven, door wrijving afslijten; -fitzen, w. b.: (mtsl.) gladstrijken.

ab\'lflachcn, w. b.: Zie abdaclicu; -flattern, w. o. s.: wegfladd^ren, wegvliegen (sich -flattern. w. w.: ziehmoe-fladueren); -flauen, w. b.: (erts:) wassehen, spoelen; -fiechten. onr. w.o. h.: vlechten strengelen; onr. w. b.: los-strengelen; -flecken, w. o. h.: vlekken maken, vlekken; -fledern, vv. b.: afstoffen; -flehen, w. b.: afsmeeken; -flei-schen, w. b.: ontvleezen, het vleeseh afschaven (-fieisehmesser, o.: schaaf-mes [der looiers]); -flensen, w. b.: (een gevangen walviseh:) van zijn spek ontdoen; -fliegen, onr,w.o.s.: wegvlie-

gen, (fig.) vertrekken, (tnb.) verdorren op den stam; -fliessen, qnv. w. o. s.; afvloeien, (vanrivieren:)uitloopen, zieh ontlasten, (fig.) voortvloeien; -flöhen, w. b.: vlooien; -flügeln, w. b.: (zaad:) af haren; w.o.s.: (fam.) maken dat men wegkomt; -fluss,m.; 1) afvloeiing, (fig.) ontlasting, (van de zee:) ebbe; 2)afwatering, goot, riool; -fluthen, w. o. s.: afvloeien, wegloopen; -fodern, w.b. Zie abl\'orclern; -folgen lassen, onr. w.b.: laten volgen, afieveren, uitleveren, afzenden; -foltern, w. b.: (door martelingen) afpersen; -fordern, w. b.: afvorderen, (ook:) opeischen, (ook:) terugroepen; -forderung, vr.:afvordering,(ook:) opoisching, (ook:) terugroeping; -for-men, w. b.: vormen, in den vorm brengen, (bij schoenmakers:) van de leest afnemen; -formung, vr.: vorming, (schoenm.:) van de leest neming; Einem etwas -forschen: iemand nithooren, iemand den wurm uit den neus halen; -forsten, w. b.: boomenrooien (of: hout kappen) in.

ab\'lfrageii, onr. w. b.: afvragen, (ook:) ondervragen. Zie ook abfor-schcn; -fressen, onr. w. b.: afvreten, (fig.) wegvreten (Einem das Herz -fressen: aan iemands hart knagen); -frie-ren, onr. w. o. s.: afvriezen; -frohnen, -fröhnen) [-fronen, -fronen\'l, w. b.: \'rcht.) vroondiensten verrichten voor, fig.) aanverdienen met handen-arbeid; fuchteln, w. b.: (fam.) afranselen; -fuhre, vr.: afvoer, verwijdering; -füh-ren, w. b.: afvoeren, wegvoeren; vervoeren; wegbrengen; (schildwacht:) aflossen; (schuld:) aflossen, aanzuiveren, voldoen; (metaal:) tot draad trekken, door de trekplaat halen; (fig.) afbrengen (vom rechten Wege: van den rechten weg); (fam.) wegjagen, wegzenden; sich -führen, w. w.: zich uit de voeten maken, wegsluipen; -führend, bv. n.: (gnk.) ontlasting-bevorderend, laxeerenu; -führung, vr.: wegbrenging; vervoer; (tech.) dunner-raaking, verdunning; (gnk.) afdrijving, bevordering van de ontlasting; -füllen, w. b.: aftappen; -füllung, vr.: aftapping;-furchen, w. b.: voren trekken door, (fig.) doorploegen; füttern, w. b.: voederen.

Ab\'gabe, vr.: I) afgifte; aflevering, uitlevering; levering; 2) belasting.

Ab gabeu,vr .rarv.: belastingen; -frei, bv. n.: onbelast, vrij van belasting; -frei-heit, vr.: vrijdom van belasting; -system, o.: belasting-stelsel; -wesen, o.: belastingwezen.

ab g-jihren, onr. w. o. h.: uitgisten.

Ab\'gang, m. (-es, -s; mrv. -giinge): 1) vertrek; (fig.)verscheiden,afsterven, overlijden, dood; (tnl.) verwijdering, aftreding; (kph.) debiet, aftrek, omzet;

- der Leibestrucht: (vlk.) miskraam: in

- kommen: in het verval komen, (ook:) in onbruik geraken; 2) afneming, vermindering, verlies; (kph.) tarra; (fig.) afval.

ab\'gftnglg, bv. n.: (koopwaar:) gewild, gezocht, goed verkocht wordende; (schrifturen, enz.:) vermist, ontbrekend; (fig.) in verval gekomen, vervallen , afnemend ; (kleederen :) gesleten. versleten; - worden: oud en versleten worden, (fig.) uit de mode geraken.

Ab\'gangllngr, m. (-es, -s; mrv. -e): (vlk.) onvoldragene vrucht; (fig.) stuk afval.

ab Igüteu, w. b.: wieden; -gaukeln, w. b.: afgoochelen; -gaunern, w. b.: ontfutselen, aftroggelen, afhandig maken, (ook:) doordenneusboren;-ge...(¹); -geben, onr. w. b.: 1) afgeven; overgeven; overbrengen, brengen; 2)leveren: 3) geven, opleveren, baren; 4) neder-leggen (een ambt), zijn ontslag nemen uit; 5) goed zijn voor, blijken te zijn; spelen voor, zich aanstellen of gedragen als; 6) betalen (belasting),\'opbrengen; sich -geben, onr. w. w.: zich afgeven, zich inlaten: -gebrannt, bv.n.: afgebrand, (fig.) op deflesch, aan lager wal, arm; -gebrannte, m. en vr.: iemand die alles verloren heeft door brand, (fig.) rondom in den brand zittende: -gebranntheit, vr.:(fig.) staat van diepe armoede, volslagen gebrek; -gedroschen. bv. n.: (fig. fam.) afgezaagd: -gedro-schenheit, vr.: (fig. fam.) afgezaagdheid; -gefiiumt (-gefeimt), bv. n.: (fig.) sluw, uitgeslapen, slim, doortrapt; -ge-funden, bv. n.: uitgekocht, afgekocht, schadeloos gesteld: -gehiirtet, bv. n.: gehard, (fig.) verhard, verstokt; -gehen. onr. w. o. s.: afgaan; heengaan; vergaan, te niet gaan, eindigen, afloopen: verlaten, laten varen; vom Preise -gehen lassen: van den prijs laten vallen; onr. w. onpers.: ontbreken; verliezen: onr. w. b.: afloopen; -gehend, bv. n.: (kph.) verkocht wordende; -geizen, w. b.: uit vrekkigheid ontzeggen (sich -geizen, w. w.: gebrek lijden uit vrekkigheid); -gelagert, bv. n.: (wijn. bier:) oud, belegen; -gelben, w. o. h.:

geel afgeven; -gelebt, bv. n.: afgeleefd; -gelebtheit, vr.; afgeleefdheid; -gelegen, bv. n.: afgelegen, (van wijn en bier;) belegen, oud;-gelegenheit, vr.; afgelegenheid, verre afstand; -geleibt, bv. n.; (rcht.) overleden, aflijvig; -ge-macht, bv. n.; afgedaan; -gemessen, bv. n.; afgemeten, (fig.) afgepast, juist; -gemessenheit, vr.; afgemetenheid, (fig.) afgepastheid, juistheid; -geneigt, bv. n.; afkeerig; -geneigtheit, vr.; af-keerigheid, afkeer, tegenzin;-geordnete, m. (-n; mrv. -n); afgevaardigde, volksvertegenwoordiger; -gerben, w. b.; gaar-looien, (flg. fam.) afranselen, (ook;) zijn vet geven aan, duchtig doorhalen, de ooren wasschen; -geredet, bv.n.;afgesproken (-geredeter Massen, bw.; zooals afgesproken is, overeenkomstig de afspraak: eine -geredete Sache, vr.; eene doorgestokene kaart); -gesagt, bv. n.; (fig.) verklaard, gezworen (ein -gesagter 1 eind, een verklaard of gezworen vijand); -gesandte, m.(-n; mrv.-n); afgezant, (dipl.) gezant; -geschieden, bv. n.; afgescheiden, afgezonderd (-ge-schiedene Seelen, vr. mrv.; schimmen ■der afgestorvenen; die -geschiedenen, m. mrv.; de afgestorvenen); -geschie-denhoit. vr.; afzondering,eenzaamheid; -geschliffen, bv. n.; (fig.) gepolijst, wellevend;-geschliftenheit, vr.; (fig.) ge-polijstheid, wellevendheid; -geschmackt, t)v. n. en bw.; smakeloos, zouteloos, laf, flauw, (ook;) zot, ongerijmd; -ge-selien davon, bw.; behalve; -gespannt, bv. n.; slap, verweekelijkt, (fig.) moedeloos, neerslachtig; -gestorben, bv.n.; afgestorven, (fig.) vaal, verschoten, verbleekt; -gewahren, w. b.; (mnw.) afschrijven, overboeken; -gewichen, v. lt;3w.; afgeweken; bv. n.; afgeloopen (im -gewichenen Jahre; verleden jaar, in het afgeloopene jaar); -gewinnen, w. b.; afwinnen (einer Sache Geschmaelc -gewinnen; smaak in iets krijgen; Einem ein Geheimniss -gewinnen; iemand den wurm uit den neus halen); -gewöhnen, w. b.; afwennen (ein Kind -gewöhnen; een kind van de bórst afwennen, een kind spenen); -gezehrt, bv. n.; vermagerd, uitgeteerd; -gezogenheit, vr.;eenzaamheid, afzondering.

«to\'teicren, w.b.; door gezeur of gemaal afdwingen; w.o.h.; (zeew.) afgieren, het ruime sop kiezen; -giessen, onr. w. b.; afgieten, (tech.) gieten; -gipfeln, w. b.: (tnb.) toppen; -girren, w. b.; affleemen, aftroggelen; -gittern, w. b.; met traliewerk afsluiten of afscheiden; -glanz, m. (-es); afstralende glans of luister, (fig.) beeld; -glatten, w.b.; polijsten; -rfeichen, onr. w. b.; gelijk (effen. pas) maken, (bwk.) waterpas maken, (kph.) vereffenen; -gleiten, onr.

w. o. s.; afglijden, (fig.) afdwalen; -glimmen, rég. en onr. w. o. s.; flauwer en flauwer worden, langzamerhand uitgaan (vuur, licht); -glitschen, w. o. s.; afglijden, afglippen; -glühen. w. b.; (ijzer;) gloeien, (gekruiden wijn;) hee-ten, warm maken.

Ab\'g-ott, m. (-es, -s; mrv. -götter); afgod (einen -gott machen aus; een afgod maken van); -gutter, m. (-s; mrv.-); afgodendienaar, (fig.) verafgo-der; -götterei\', vr.; afgoderij, afgodendienst;-giitterei treiben; afgoden dienen, zich aan afgoderij [fig.;aan verafgoding] schuldig maken ;-g(quot;gt;tterer, m. (-s:mrv.-); afgodendienaar, (tig.) verafgoder; -göt-tern, w. o. h.; afgoderij plegen; -göttin. vr. (-; mrv. -nen); vrouwelijk afgodsbeeld, (fig.) afgod; -giittisch, bv. n.; afgodisch;-gottschlange, vr.; (drk.) reuzenslang, boa constrictor.

ab\'lg-raben, onr. w. b.; afgraven, weggraven; (ook;) eene gracht of een greppel graven langs of\'om; (ook;) eene afwatering graven voor; (ook;) afdammen, bedijken; eine Schuld-graben; eene schuld aanverdienen met graven of spitten; sich -gr\'amen (sich -grimeln). w. w.; zich doodkniezen, vergaan van verdriet of hartzeer; -griinzen, w. b. Zie abgrenzen; -grasen, w. b.; afgrazen, (ook;) afmaaien, (fig.) wieden; -grasung, vr.; afgrazing, (ook ;) afmaaiing, (fig.) wieding; -greifen, onr. w. b.; afgrijpen, (fig.) door telkens aanvatten doen slijten (sich -greifen, onr. w. w.; slijten door gedurige aanvatting); -grenzen, w.b.; de grenzen bepalen van ; -grund, m. (-es, -s; mrv. -grimde); afgrond; -griinen, w. o. h.: het frissche groen verliezen, verwelken, (ook;) groen afgeven.

ab\'lg\'ncken, w. b.; afkijken, afneuzen (sich -gucken, w. w.; zich moe-kijken); -gunst, vr.; afgunst, wangunst, (ook;) ongenegenheid; -gunstig, bv. n. en bw.; afgunstig, wangunstig, (ook;) ongenegen; -gurgeln, w. b.; de keel afsnijden, (muz.) diep uit de keel zingen: -gürten (-gurten), w. b.; van gordel ontdoen; -guss, m. (-es; mrv. -giisse); afgieting, (tech.) afgietsel, (ook; het) gieten, (aan eene Duitsche tabakspijp;) kwijlzak; -güten, w. b. Zie abfliideu.

ab\'lhaareii, w. b.: ontharen, afha-ren; w. o. h.; verharen, het haar verliezen; -haben, onr. w. b.; hebben hetgeen men behoort te hebben; -hadern, w. b.; betwisten; -haften (-haften), w. b.; loshaken; -hagen, w. b.; afheinen. afsluiten (of afscheiden) met eenahaag; -hagern, w. o. s.; mager worden; -ha-gung, vr.; afheining, (ook;) heining, (ook;) heg, haag; -hakeln (-haken), w. b.: afhaken, van den haak afnemen:

-halftem, w. b.: van halster ontdoen; -halsen, w. b.: onthalzen, (jag.) van den koppel losmaken, (fig.) omhelzen; -halten, onr. w. b.; afhouden, (vergadering, zitting, enz.;) houden, (fig.) weerhouden, tegenhouden; onr. w.o.th.: afhouden, (ook wel:) aanhouden (auf: op); -haltung, vr.: afhouding, (fig.) beletsel, hinderpaal; -handeln, \\v. b.: afhandelen, (fig.) verhandelen, behandelen, (ook:) afkoopen, koopen van. (van den prijs;) afdingen; -handen, bv. n. (fam.) niet bij de hand, verloren geraakt, vermist; -handler, m. (-s; mrv.-): verhandeïaar; -handlung, vr.: verhandeling; -hang. m. (-es, -s; mrv. -hiinge); helling, glooiing; -hangen, onr. w. o. h.; afhangen (i. a. b); -hangen, w. b.; afnemen, uit de hengsels nemen, (spoorwagens:) afhaken; -hiingig, bv. n.; glooiend, hellend, (fig.) afhankelijk; -hiingigkeit, vr.: glooiing, helling, (fig.) afhankelijkheid: -h\'ang-Img, m. (-es, -s; mrv.-e); afhankelijke, ondergeschikte; -haren, w. b.; van haren ontdoen; sich -hiirmen, w. w.: zich dood-kniezen, vergaan van verdriet of hartzeer, (ook;) zich verbij ten;-harten, w.b.; harden, gehard maken; -hartung, vr.: gehard-making; -harzen, w.b.; het hars opvangen uit; -haspeln, w. b.:afhaspe-pelen, (fig.) afroffelen; -haspler. m. (-s; mrv. -); haspelaar, garenwinder; -has-plerin, vr. (-; mrv. -nen); haspelaar-ster, garenwindster ;-haubeln (-hauben), w. b.; van de kap ontdoen (een valk); -hauen, w. b.; afhouwen, afhakken, (fig.) afmaaien; -hauung, vr.: afhouwing, afhakking, (fig.) afmaaiing;-hiiu-feln, w. b.; aan hoopjes afdeelen;-hau-ten. w. b.; villen, afstroopen; w. o. h.; vervellen; -heben, onr. w. b.: aftillen, (de tafel;) afnemen; w. o. h.: (spl.) afnemen; auf Etwas -heben. het op iets munten; -hecheln. w. b.: hekelen:-hef-teln (-beften), w. b.:losmaken.--heilen, w. b.; genezen, beter maken: w. o. s.: herstellen, beter worden: -heilung, vr.: genezing, herstel: -helfen. onr. w. b. [3]; afhelpen, (fig.) verhelpen, (ook:) uit den weg ruimen; -helflich, bv. n.; te verhelpen, vatbaar om hersteld te worden; -hellen, w. b.: klaren (sich-hellen, w. w.: bezinken, klaren): -herzen, w, b.; (fam.) knuffelen, mollen, zoenen in het oneindige;-hetzen, w.b.:iemand afjagen, doodmoe-jagen (Einem etwas -hetzen: iemand geen rust laten voordat hij het verlangde gegeven of toegestaan heeft); -heucheln, w. b.; afhmchelen (Emem etwas -heucheln; door gehuichel iets vaniem. verkrijgen);-heulen, w, b.: met eene huilende stem voordragen: sich -heulen, w. w.; (pop.) zich moe-huilen, zich moe-janken; -hexen. w. b.: (Einem etwas: iemand iets) afhandig maken (ontroggelen, ontlokken) door toover-werk.

Ab lhllfc, vr. Zie AbhiUfe:-hinken, w. o. s.: weghinken, weghompelen; -hobeln, w. b.; afschaven, (fig.) de ruwe schors er afvijlen, (ook;) ontgroenen, baanwijs maken; -hold, bv. n. [3]: af-keerig; -holen, w. b.: afhalen (-holen lassen: zenden om. laten halen); -holz, o. (-es): hakhout, (ook;) sprokkelhout: -holzen, w. b.: vellen, kappen, omhakken, (pop.) afranselen; -holzig. bv. n.: (van boomen:) uit de kracht gegroeid; -horchen. w. b.; afluisteren; -Tioren, w. b.; aanhooren, (ook;) hooren, (rcht.) in \'t verhoor nemen; -hörung, vr.;aan-hooring, (ook: het) hooren, (rcht.) in \'t verhoor neming, verhoor; -hub. m. (-es\'); (het) bovenaf genomene. (fig.) overschot van den maaltijd, (spl.. het) afnemen; -huid. vr.: afkeer;-hülfe, vr.: herstel; -hülflich, bv. n. Zie ablielf-llcli; -hülsen. w. b.: pellen, doppen, ontbolsteren; -humpeln. w. o. s.: weghompelen; -hungern, w. o.: uithongeren (sich -hunoern. w. w.; honger en gtt-brek lijden); -hüpfen, w. o. s.: weghup-pelen (sich -hüpfen. w. w.; zich\'moe-huppelen); -huschen, w. o. s.: zich uit de voeten maken, de plaat poetsen; -busten, w. b.; hoestende opgeven (sich -busten, w.w.: zich bijna doodhoesten); -hüten, w. b.: laten afgrazen: -hutten, w. b.: (mnw.) verwaarloozen.

a\'bicltt. bv. n.: verkeerd.

ab\'lïrren, w. o.: afdwalen; -irrung, vr.; afdwaling; sich -jachtern, w. w.; zich moed-raven; -jagen. w. b.; aflagen (i. a. b.); Einem etwas-jagen; iemand zóó achterna zetten dat quot;hij iets in den steek laat; sich -jagen, w. w.; zich afjagen; -jochen, w. b.: van het juk ontdoen; -killten, w. b.; afkoelen; -kam-men. w. b.; afkammen, (mil.) het bovengedeelte afschieten van; -kiimpfen. w. b.: ontweldigen: -kanzeln, w. b.: (iets;) van den kansel afkondigen, (iemand:) van den kansel bestraffen, (fig. fam.) kapittelen; -tappen, w. 1).: afkappen, afhakken, (ook:) van kap (top, bovendeel) ontdoen, (üg. fam.) den mond snoeren, op zijne (hare) plaats zetten, bakzeil doen halen: -kargen, w. b.: uit schraapzucht ontnemen of onthouden; -karten. w. b.; heimelijk afspreken, (ook;) bekonkelen (eine ab-gekartete Sache; eene doorgestoken e kaart); -kartung, vr.: heimelijke afspraak, bekonkeling, (fig, fam.) door-gestokene kaart: sich -kasteien. w. w.: zich uitputten door zelfkastijding; -kauen, w. b.: afknabbelen, afknagen; -kauf. m. (-es. -s: mrv. -k\'aufe); affcoo-ping, afkoop: -kaufen, w. b.:afkoopen;

-kaufer,m. (-s; mrv. -): kooper, klant; -kauflich, bv. n.: af te koopen; -kau-fung, vr.: afkooping; -kaupeln, w. b.: afronselen; -kehlen, w.b.; kelen, (tim.) spongen; -kehr, m.: afkeer; -kehren, w. b.: afwenden, (fig.) afborstelen, (ook;) schoonvegen; -kehricht, o. (-es, -s): veegsel, vuilnis; -kehrung, m.: afwending, (fig.) schoonveging; -keilen, w. b.: (fam.) afkoopen; -keltern, w. b. en o. s.; uitpersen; -ketten (-ketteln), w. b.: (van den ketting) losmaken; sieh -kichern, w.w.; (fam.) zich slap lachen; -kindern, w. o. h.:ultkinderen;-kippen, w. o. h.: af glippen; w. b.: den kop afbreken van; -klafien, w. o. h.: op eene kier staan, niet goed dicht zijn; -klaf-tern, w. b.: afvademen; -klammern, tv. b.: afnemen (b. v.: waschgoed van de droogstokken); -klang. m. (-es,-s: nfrv. -klange): wanklank, (fig.) weerklank, echo; -klappen, w. b.: de zijstukken of randen neerslaan van; -klaren, w. b.: klaren; -klarung, vr.: klaring;-klatsch, m. (-es; mrv.: -e): tiiet-afdruk, cliché; -klatschen, w. b.: een giet-afdruk maken van; ein Kind -klatschen, een kind een klap geven; -klauben, w. b.: afkluiven, (fig.) kaalplukken, (ook:) afplukken; -kleiden, w. b.: ontkleeden, uit-kleeden, (tim.) afschieten; -kleidung, vr. ontkleeding, uitkleeding, (tim.) afschieting, (ook:) schot, schut, afschutsel; -klettern, w. o. s.: afklauteren; -klimpern, w. b.: (muz.) aframmelen; -klitschen, w. b.: Zie abklatschen; -klopfen, w. b.: afslaan, (fig. fam.) afkloppen. afranselen; -knabbern, w. b.: afknabbelen; -knacken,w.o.s.enw.b.: afknappen;-knalien, w. o. s.: ontploften; -knappen (-knapsen). w. b.: (fig. fam.) afknijpen, van het lijf snijden, onthouden wat (hem, haar) toekomt: -knattern. w. o.: afknapperen; -knaupeln, w. b.: afknabbelen; -knausern. w.b.: Zie al»-knappeu; -kneifen (-kneipen), w. b.: afknijpen; den Wind -kneifen: (zeew.) boven den wind komen;-knicken, w.b.: een knak geven aan. doen knakken, (jag.) doodsteken, (ook:) den nek breken; -knistern, w. o. s.: afknapperen; -knöpfen. w. b.: de knoopen losmaken van; -knüpfen, w. b.: uit den knoop maken, losmaken; -knütteln, w. b.: afranselen.

ab\'lkochen, w. b.: afkoken, (ook:) koken; -kohlen. w. b.: (tim.) afteeke-nen; -kollern, w. o. s. en w. b.: afrollen; -komme, m. en vr. (mrv.-n): afstammeling; -kommen, onr. w. o. s.: l)afkomen (van...), ontslagen geraken, kwijtraken; 2) af (dat is: verwijderd) geraken (van ...), afdwalen, (jag.) het spoor verliezen; 3) zich ontdoen (van....), zich onttrekken (aan...), terugkomen (vaniets);

4) uit de mode geraken, in onbruik geraken ; 5) -kommen können: kunnen komen, (fig.) tijd hebben, (ook:) gemist kunnen worden; -kommen, z. n. o. (-s):

1) uit de mode (of: in onbruik) geraking; 2) afschaffing; 3) schikking, minnelijke schikking; -kommenschaft, vr.: nakomelingschap; -kömmling, m. (-es, -s; mrv. -e): afstammeling, nakomeling, nazaat; -kommniss, o. (-es): Zie z. n. Abkommen; -konterfeien, w. b.: por-tretteeren, afbeelden; -köpfen, w. b.: (tnb.) toppen ;-kopiren [ie], w. b.: kopiëe-ren; -koppeln, w. b.: van den koppelband losmaken; -koppen, w. b.: (tnb.) toppen; -krahen, w. b.: uitkraaien;-kraf-ten, w.b.: verzwakken; -krallen, w. b.: af (of: weg) rukken (of: scheuren) met de klauwen; -krampeln, w. b.: kaarden, afkaarden; -krampen, w. b.: (een hoed:) aftoomen;-krankeln, w. o.s. (sich -kr\'an-keln, w. w.): door langdurige ziekte uitgeput worden ;-kranken, w. o. s.: kwijnen , wegkwijnen; sicli -kranken, w.w.: zich ziek maken, zich doodkniezen; -kranzen, w. b.: ringswijze van schors of bast ontdoen; -quot;kratzei\'sen, o.: voetveeg-ijzer; -kratzen, w. b.: afkrabben, afschrappen, (fig. fam.) opkrassen, oprukken, heengaan: -krauten, w.b.: van onkruid zuiveren; sich -kreischen, w. w.: zich moe of heesch schreeuwen; -krei-sen, w. b.: een kring of cirkel trekken om; w. o. s.: zich ronddraaiend verwijderen, (fig.) afdwalen, zich verwijderen; -kriechcn, w. o. s.: zichkruipende verwijderen; -kriegen, w. b.: 1) ontweldigen;

2) (fam.) wegkrijgen, oploopen, ontvangen; -kritzeln, w. b.: af krabbelen, krabbelend naschrijven; -kröschen, w. b.: (kkk.)bruin braden,(typ.) schoor,maken; -krümeln, w. o. s. en w. b. (sich -krü-meln, w. w.): kruimelen, af\'kruimelen, brokkelen, afbrokkelen; -kriimmen, w. b.: neerbuigen (sich -kriimmen, w. w.: benedenwaarts kromloopen); -krasten, w. b.: van korst ontdoen;-kühlen, w. b.: afkoelen (sich -kühlen, w. w.: bekoelen); sich -kümmern, w. w.: zich doodkniezen, vergaan van verdriet; -kündi-gen, w. b.: afkondigen; -kündigung, vr.: afkondiging; -kunft, vr.: afkomst, (fig.) minnelijke schikking; -küpfen (-kuppen), w. b.: toppen, aftoppen: -kiir-zen, w. b.: korter maken, korten, afkorten, inkorten, (fig.) verkorten.

ab\'llaclieii (sich), w. w.: (fam.) zich slap lachen; -laden, onr. w. b.: lossen; -lader (of: -lader), m. (-s;mrv.-): losser; -laderlohn, o. (-es, -s; mrv .... löhne): losgeld; -ladung. vr.: lossing; -lage, vr.: losplaats, bergplaats, (rcht.) voorschot op een erfdeel, (ook:) boedelscheiding, (ook:) rekening en verantwoording: -lager, o. (-s): intrek-neming, (ook:) aan-

legplaats, pleisterplaats, nachtverblijf; -lagern,w.o. s.: (kph.) opleggen, in bewaring brengen, (vanbier, wijn;) op fust laten liggen; -landen (-landen), w. o. h.: van wal steken; -landung, vr.: vertrek, afvaart; -lang, bv. n.: langachtig,langwerpig; -langen, w. b.: naar beneden reiken; -langen, w. b.: (mnw.) in de lengte bewerken, (tim.) overlangs zagen of hakken.

Ab\'lass, m. (-es; mrv. Ab\'lasse): aftapping, (ook:) afwatering, (kkl.)aflaat (oline -, zonder ophouden, onafgebroken); | -brief,m. (-es, -s; mrv. -bhefe): aflaatbrief; -handel, m. (-s): aflaathandel; -jahr, o. (-es, -s; mrv. -jahve): af-laatjaar, jubeljaar; -kram, m. (-es, -s): aflaathandel: -kramer, m. (-s; mrv. -); handeldrijver in aflaten; -woche, vr. (-; mrv. -wochen): (kkl.) Heilige Sacra-mentsweek.

iib\'llasscn, onr. w. o. h.: aflaten (van ...); onr. w. b.: (geweer, boog, springveer, enz.:) aflaten gaan. (een schip:) te water laten, (vijvers, wijn, er.z.:) aftappen, (iets aan iemand:) afstaan, (kph.) verkoopen, (van den koopprijs:) laten vallen, (schoenzolen:) gelijk afsnijden; -lassung, vr.: aftapping, (fig.) afstanddoening, (ook:)aflating, nalating (van...).

Ahlativ\', m. (-es, -s;mrv.-e): (tik.) zesde naamval.

abllatten\', w. b.: van latten ontdoen; -lauben, w. b.: afbladeren; -lau-ern. w. b.: afloeren, bespieden; -lauf. m. (-es, -s; mrv. -laufe): afloop, (van tijd ook:) verloop, (\'t) verstrijken, (van wisselbrieven:) betaalbaar-wording, (van de zee:) ebbe. (fig. het) afloopen, weg-loopen, wegvloeien, (ook:) riool, ver-gaarput, (van de brievenpost:) vertrek; -laufen, onr. w. o. s.: afloopen (i. a. b.), (fig.) vertrekken, (van wisselbrieven:) vervallen; vor dem Winde -laufen, den wind van achteren hebben: -laufen lassen: (iemand:) afschepen, (srm.) parec-ren, afwenden, (een schip:) te water laten; onr. w. b.: afloopen (i. a. b.), (fig.) overtreffen, de loef afsteken; sich die Hörner -laufen: (fig. fam.) zijn tuil uittuilen, de joligheid der eerste jeugd laten uitrazen; sich -laufen, onr. w. w.: zich afloopen; -laufszeit, vr.; (kph.) vervaltijd; -langen, w. b.: uit-loogen, (fig. fam.) te recht zetten, op zijn voorman zetten; -liiugnen, w. b.: loochenen, ontkennen; -laugnung, vr.: loochening, ontkenning; -lauschen, w. b.: afluisteren; -lausen. w. b.; (gem.) luizen, (fig. gem.) afluizen, aftroggelen; -laut,_ m. (-es, -s; mrv. -e); (tik.) klankverwisseling, verwisseling van klinkletter; -lauten, w. o. h.: (tik.) klankverwisseling ondergaan; -lantern, Servaas de Bruin. Duitsch-Hollandsch.

w. b.; klaren, (suiker:) raffineeren, (erts;) wasschen; -leben, w. o. h.; overlijden, sterven; z. n. o. (-s); overlijden, dood; -lecken, w. b.: aflikken; -ledern, w.b.: van vel of huid ontdoen, (flg. fam.) de ribben smeren, afranselen; ^ledigen, w. b.; (kapitaal:) aflossen; -leeren, w. b.: ontdoen van hetgeen er op of aan is, (gedekte tafel;) aamp;emen;-legat, m. (-en; mrv. -en); (kkl.) ablegaat; -legen, w. b.; afleggen (i. a. b.), (kleederen ;)afdoen, uit-trekken, (hoed. enz.:) afzetten, (schuld:) afdoen, betalen, (werkvolk:) wegzenden, (fig.) zich ontdoen van, (tnb.) stekken poten van, (typ.) distribueeren; w. o. h.: (van dieren:) jongen werpen, jongen (kalven, biggen, veulen, enz.), (gem.) heimelijk bevallen, een pakje uitschudden, (fig.) aftakelen, mag^r worden, zwak worden, (zeew.) afdrijven; Einem -legen: iemand afvallen, iemand tegenspreken; die Kraf-te legen ihm ab; zijne krachten nemen af; -leger, m. (-s; mrv. -); (tnb.) stek; -legespah, ni. (-es, -s; mrv. ...spane): (typ.) zetplankje, galei; -legung, vr.; aflegging, (van schulden:) afdoening ; -lehnen, w. b.; leenen, te leen nemen, (ook:) afwenden, afweren, (ook:) afwijzen, weigeren, (ook:) wederleggen, (rcht.) zich onbevoegd verklaren; -lei-ern, w. b.: opdreunen; -leihen, w. b.; leenen (te leen nemen of geven); -leisten, vr. b.; van de leest afnemen, (rcht.) afleggen, (flg.) vervullen,nakomen; -lei-ten, w. b.: afleiden (i. a. b.); -leitung, vr.; afleiding; -leitungs, in Sam. (-kanal. m.: afvoerkanaal; -graben, m.; dwars-greppel, dwarssloot; -kunst, vr.: tik.: afleidkunde; -rinne, vr.: afvoerriool; -röhre, vr.: afvoerpijp; -schirm, m.: schermdak met een bliksem-afleider; -sylbe, vr.: tik.; toegevoegde lettergreep, woordverlenging); -lenken, w. b.: afleiden, (ook:) afwenden; w. o. h.: afwijken; -lenkung, vr.: afleiding, (ook:) afwending; -lernen, w. b.; afkijken, leeren nadoen; -lesen, onr. w. b.; aflezen, voorlezen, oplezen, (fig.) plukken, inzamelen, (dk.)-lezen, (insekten van bladeren af:) vangen, dooden; -leser, m. (-s; mrv. -): aflezer, voorlezer, lezer, (flg.) plukker, inzamelaar; -lesnng, vr.: aflezing, voorlezing, lezing, (flg.) inzameling, (van ins.;) vangst, doodmaking; -leugnen, w. b.: loochenen, ontkennen; -liebeln. w.b.: affleemen met liefkoozin-gen (sich -liebeln, w. w.: minnekoozen tot men niet meer kan); -liefern. w. b.; afleveren; -lieferer, m. (-s;mrv. -): afle-veraar: -lieferung, vr.: aflevering, levering; -lieferungs, in Sam. (-schein, m.: bewijs van aflevering, repu; -zeit. vr.: tijd van levering); -liegen, onr.w.o.s.; afliggen, verwijderd liggen (sich-liegen.

onr. w. w.: te lang liggen, door lang liggen bederven of in waarde verminderen, overjarig worden); -listen, w. b.: door list of op listige wijze afhandig maken, (fig.) ontlokken; -locken, w. b.: aflokken; -lolmen, w. b.: betalen en wegzenden; -lohnung, vr.: ontslag; -losbar, bv. n.: aflosbaar, (ook:) scheidbaar; -löschen, w. b.: ui tblusschen, uitdoof en, (ook:) afwisschen, wegwisschen; -lö-schung, vr.: uitblussching, (ook:) weg-Avissching; -lösen, w. b.: aflossen, (fig.) losmaken, (uit de lombard:) lossen, (hik.) afzetten, (rcht.) afkoopen (sich -lösen, w. w.: loslaten, losgaan; sich einander -lösen: elkander aflossen);-lösend, bv. n.: (gnk.) losmakend; -löslich, bv. n.: (tik.) scheidbaar, (rcht.) afkoopbaar; -löslich-keit, vr.: afkoopbaarheid; -lösung, vr.: aflossing, (hik.) afzetting, (van het vel:) schampering, (rcht.) afkoop; -löthen, w. b.: het soldeersel losmaken van; -lügen, w. b.: heeten liegen, met lo^entaal ontkennen, (ook:) door leugens (iets) machtig zien te worden; -lugsen, w.b.: beetnemen, (ook:) onttroggelen, op listige wijze afhandig maken.

ab\'lmaclien, w.b.: afmaken, afdoen, (ook:) ontdoen (van het buitenste), losmaken; -magern, w. o. s.: mager worden; -miihen, w.b.: afmaaien;-mahlen, w.b.: afmalen, (ook:)afteekenen, merken, (ook:) portretteeren, (flg.) schilderen, schetsen; -mahnen, w. b.: (Ei-nen von etwas: iemand iets) afraden, ontraden; -mahnung, vr.: afrading, ontrading; -msihung, vr.: afmaaiing; -ma-len, w. b.: (schl.) kopiëeren, (ook:) portretteeren, (fig.) schilderen, schetsen ; -miirgeln, w. b.: uitmergelen; -marken, w.b.: afteekenen, merken; -markten, w. b.: afdingen; -marsch, m. (-es, mrv. -marsche): aftocht; -marschiren, w. o.: afmarcheeren, aftrekken; -martern, w.b.: afmartelen (sich-martern, w.w.: zich aftobben); -miissigen, w. b.: wijzigen; -matten, w. b.: afmatten, (tech.) mat maken; -meiern, w. b.: van eene boerderij afzetten; -meisseln. w. b.: af-beitelen; -melken, onr. w. b.: melken, (ook:) afmelken, (fig.) uitmelken: -mer-geln, w. b.: uitmergelen; -merken, w. b.: merken, bespeuren, ontdekken (Einem etwas an den Augen -mer-ken: iets aan iemands oogen kunnen zien); -messbar. bv. n.: (wsk.) meetbaar: -messbarkeit, vr.: meetbaarheid; -mes-sen, onr. w. b.: afmeten (ook fig.), (ook:) meten; -messer, m. (-s: mrv. -): meter, (inz.) landmeter; -messung, vr.: afmeting, (ook:) meting; -metzen, w. b.: (een gedeelte van het) meel afhouden als maalloon;-miethen [t], w. b.: huren, in huur nemen; -miether ft], m. (-s; mrv. -): huurder; -mietherin [t], vr.

(-; mrv. -nen): huurster;-miethung [t], vr.: huring, in huur neming; -misten, w. b.: van mest ontdoen; -modeln, w. b.: modelleeren; -moosen, w. b.: van mos ontdoen; -mucken, w. b.: (fam.) den mond snoeren, tot zwijgen brengen; -müden, w. b.: vermoeien; sich -müden, of: sich -niüheri, w. w.: zich afzwoegen, zich aftobben; sich -miissigen, w. w.: den tijd afzonderen, tijd vinden; -müssigung, vr.: ledige tijd.

aigt;\'[n»geigt;, w.b.: afknagen, knagen aan; -nahen, w. b.: afnaaien, (ook:) met naaiwerk aanverdienen; -nahme, vr.: afneming, (het) afnemen, (kph.) verkoop, debiet, omzet, (hik.) afzetting (in -nahme kommen oder gerathen: in het verval komen); -narben, w. b.: de nerf wegnemen van; -narbung, vr.: wegneming van de nerf; -naschen, w. b.: wegsnoepen; -nehmen, onr. w. b.: afnemen (i. a. b.), (kph.) koopen, (bij het breien:) minderen, (jonge dieren): spenen (aus etwas -nehmen: uit iets opmaken); w. o. h.: alnemen (i. a. b.); -nehmer, m. (-s; mrv. -): kooper, klant; -nehmerin, vr. (-; mrv.-nen): koopster, klant;-neigen, w. b.: afhellen,(Êg.) verwijderen, (ook:) atkeerig maken: sich -neigen, w. w.: afwijken, zich verwijderen, atkeerig worden; -neigung, vr.: afwijking, verwijdering, (fig.) afkeer; -nicken, w. b.: (jag.) den nekslag geven, den hals afsnijden; -nieseln, w. b.: afslijten; -niessen, onr. w. b.: (rcht.)het vruchtgebruik hebben van; -nieten, w. b.: losmaken (wat omgeklonken is); -nöthigen, w. b.: afdwingen, afpersen: -nutzen (-nützen), w. b.: afslijten, doen slijten (sich -nutzen, w. w.: slijten, afslijten); -nutzung, vr.: afslijting, slijting.

ab\'lörten, w. b.: in eene woestenij herscheppen, al de boomen vellen van: -ödung, vr.: herschepping in eene woestenij, (het) vellen van al de boomen van.

Abonncut\', m. (-en; mrv. -en): in-teekenaar; sich abonni\'ren [nie], w.w.: inteekenen, zich abonneeren.

ab lordnen, w. b.: afvaardigen; -ordner, m. (-s; mrv. -): afvaardiger, lastgever; -ordnung, vr.: afvaardiging, lastgeving: -orgeln, w. b.: op het orgel spelen, (fig.) opdreunen, aframmelen.

ab\'lpacliteii,w. b.: pachten ,-packen, w. b.: afladen, lossen, (ook:) ontpakken, uitpakken; -pariren [rie], w. b.: afweren , afwenden; -passen, w. b.: afpassen: -peitschen, w. b.: afslaan, (fig. fam.) afranselen: -perlen. w. b. afrijgen: -pfahlen, w. b.: afpalen; -planden, w. b.: in beslag nemen, beslag leggen op: -pfaHdung, vr.: beslaglegging, beslag: -fetzen, w. b.: afknijpen; -pflocken, w. b.: afpalen, (ook:) van de pennen afnemen; -pfliicken, w. b.: afplukken;

-pfropfen, w. 1).: (tnb.) her-enten; -pieken, w. b.: afpikken, (mtsl.) af bikken; -placken, w. b.: (iets:) afpersen, (iem.:) erg plagen (sich -placken, w. w.: zich het leven zuur maken); -platten, w.b.: afplatten, plat maken; -pliitten, w. b.: pletten; -platzen, w. o. s.: afspringen; -platzen, w. b.: doen afknappen, (hoornen voor de veiling:) merken, (verkochte boomen:) vellen, omhakken, rooien; -plaudcrn, w. b.: machtig zien te worden door overreding (of: door het iemand lastig te maken); -pochen, w. b.: afslaan, (ook:) machtig zien te worden door gezwets of gepoch; -prii-gen, w. b.: (mtw.) slaan, munten, stempelen, (fig.) afbeelden; -prallen, w. o. s.: afstuiten; -prasseln, w. o.s.: afknappen; -prellen, w. o. s.: afstuiten; vv.b.: doen afstuiten; -pressen, w. b.: afpersen (i.a. b.); -pressung, vr.: afpersing; -protzen, w.b.: (art.) van de affuit afnemen; -prozessiren 1 sie], w. b.: langs den weg van rechten doen verliezen; -prü-geln, w. b.: afranselen; -puffen, w. b.: (dieren:) villen, (vuurwapenen:) afschieten, (fig.) afstempen (met de vuist), wegstompen, (schk.) doen ontploffen; -putzen, w. b.: afpoetsen, (ook:) oppoetsen, (fig.) doorhalen, veteren, de ooren wassehen, (een huis:) opnieuw van buiten pleisteren, (kaarsen:) snuiten, (den neus:) afvegen.

ab Iqualen, w. b.: erg plagen, erg kwellen, (ook:) plagen om, lastig vallen om (sich -qualen, w. w.: zich aftobben); -querlen, w.b.: kloppen, (ook:) doorroeren; -quetschen, w.b.: afklemmen; -quirlen, w.b.: Zie abqnerleu.

ablriitleln, w. b.: (draad:) afwinden, (deeg:) niet een radje afscheiden; -raffen, w.b.: wegrapen, bovenaf nemen, (akk.) aan zwaden leggen; -raffer, m. (-Sj mrv. -): (akk.) zwadenmaker; -raf-ferin, vr.: (-; mrv. -nen): zwadenmaakster: -rahmen, w. b.: afroomen, (schilderijen:) van de lijst ontdoen; -rainen, w. b.: (akk.) afscheiden door eene strook grasland; -randeln, w.b.: (geld:) snoeien; -randen (-ranften), w. b.: afranden,den rand (of: de randen) afnemen van, (geldstukken:) snoeien; -ranken, w. b.: van overtollige ranken ontdoen; -rappen, w. l).:de trossen afnemen van;-rasen, w. b.: afgrazen, (ook:) zoden steken van; sich -rasen, w. w.: zich moe-razen, (ook:) uitrazen; -raspeln, w. b.: afraspen;-ras-sein, w. o. h.: wegsnorren, zich met ratelend of rammelend geluid verwijderen; -rathen [tj, onr. w. b.: afraden, ontraden, (ook:) raden naar, gissen naar; -rathung [t], vr.: ontrading, afrading,• -rauchen, w. o. s.: verdampen; w. b.: doen verdampen; -rauchern, w. b.: be-rooken, doorrooken; -ranfen, w. b.: afrukken, aftrekken (sich -raufen, w. w.: plukharen, elkander afranselen); -raum, m. (-es; -s): afbraak, (inz.)puin,(ook:) gekapt hout, (ook:) wegruiming; -rau-men (-raumen), w. b.: wegruimen, opruimen, (een bosch:) dunnen; -rau-pen, w. b.: van rupsen bevrijden: -rechen, w. b.: opharken, oprijven, (ook:) wegharken, wegrijven; -rechnen, w. b.: (met iemand:) afrekenen, (iets): aftrekken, in mindering brengen; -rech-ner, m. (-s; mrv. -): afrekenaar; -rech-nung, vr.: afrekening, vereffening van rekening, (ook:) aftrekking, aftrek (auf -rechnung: op rekening, in mindering); -rechte, vr.: keerzijde, verkeerde kant: -rechten, w. b.: langs den weg van rechten doen verliezen, (bij lakenberei-ders:) de keerzijde opmaken van;-rechts, bw.: averechts, verkeerd; -recken, w. b.: strekken, rekken; -rede, vr.: afspraak (-rede nehmen, -rede treffen: afspraak maken; in -rede stellen: betwisten, tegenspreken, ontkennen); -reden, vv. b.: afspreken; Einen von etwas -reden (of: Einem etwas -reden): iemand iets ontraden, iem. van iets terugbrengen of afhouden door overreding (sich -reden, w. w.: zich moe-redeneeren, zich moe-praten; -redig, bv. n. en bw.: van eene andere meening, van een ander gevoelen: -regeln, w. b.: regelen;-regnen, w. b.: af-regenen; w. onpers. en w. o. h. (en; sich -regnen, w. w.): uitregenen; -reiben. onr. w. b.: afwrijven (i. a. b.), (ook:) opwrijven, (ook:) afvegen, afschrappen, afkrabben, afboenen, afdweilen, opboe-nen, opdweilen, (ook:) afschuren, afschaven, afslijten (sich -reiben, onr. w. w.: slijten, afslijten, afschuren, afschaven; -reichen, w. h.: afreiken, (fig.) uitreiken; -reifen, w. o. h.: goed rijp worden; w. b.: (vaatwerk:) van de hoepels ontdoen; -reihen, w. b.: afrijgen; -reise, vr.: vertrek, (het) op reis gaan: -reisen, w. o. s.: vertrekken, op reis gaan; -reissen, onr. w. b.: afrukken, aftrekken, afscheuren, afnemen, (gebouwen:) afbreken, naar den grond halen, (kleederen:) afdragen, (teekenkunst:) in schets brengen, eene schets maken van; onr. w. o. s.: afbreken, (ook;) losgaan, loslaten; -reiten, onr. w. o. s.: afrijden (te paard), wegrijden: onr. w. b.; afrijden (i. a. b.); sich -reiten, onr. w. w.: zich moe-rijden, (ook:) zich blik-rijden. zich een blik-aars rijden; -rennen, onr. w. o. s.: wegrennen, hard wegloopen. (fig.) op den loop gaan; onr. w. b.: afrennen, afloopen, (iemand:) in het hard loopen overtreffen, (iets aan iemand:) afwinnen (Einem den Weg -rennen: iemand te vlug af zijn); -richten, w. b.: africhten, dresseeren, (tech.) pasmaken, gelijkmaken, klaarmaken, (zeew.) uit-

zenden;\'-richter, m. (-s; mrv.-); africhter, dresseerder; -riechen, onr. w. b.: ruiken, (ook; den reuk van iets) afrui-ken; -riegeln, w. b.: grendelen, op den grendel doen.

Abrlfeo\'se, vr.: abrikoos.

ab\'lrintlen, w. b.: van de korst ontdoen, (boomen, enz.:) van de schors of van den bast ontdoen;-nndern,w. o. h.: (van koeien:) ophouden tochtig te zijn; -rindig, bv. n.: loslatend van korst; -ringen, onr. w. b.; ontwringen, (ook:) uitwringen (sich -ringen, onr. w. w.: zich afmoorden, zich aftobben); -rinnen, onr. w. o. s.: neerstroomen, (ook:) wegstroomen, wegloopen; -riss, m.(-es; mrv. -e): schets; -ritt, m. (-es, -s): afrit, (het) wegrijden (te paard), vertrek; -rogi\'ren [giej, w. b.: afschaften;-rohren, w. b.: van riet of biezen ontdoen;-rollen, w. o. s. en w. b.: afrollen, (fig.) neerstorten, (ook:) mangelen, afmangelen; -rosten, w. o. s.: afroesten; -rosten, w. b.: goed roosten (roosteren);-röthen, w. o. h.: rood afgeven; w. b.: rood verven; -rücken, w. b.: afrukken, (fig.) wegtrekken, (typ.) insnijden; w. o. s.: uitrukken, opruklcen, plaats maken; -ru-dern, w. o. s.: wegroeien;-ruf, m. (-es, -s): omroeping, uitroeping, afroeping, (mil.) naams-aflezing, appèl, (dipl.) terugroeping; -rufen, onr. w. b.: omroepen, uitroepen, afroepen, (mil.) aflezen (de namen), (dipl.) terugroepen; -rüh-ren, w. b.: roeren, omroeren, (fig.) afschudden, (kkk.) klutsen, (ook:) er doorheen roeren; -runden (-riinden), w. b.: afronden, rond bijwerken, (fig.) de laatste hand leggen aan;-rupfen, w.b.: afrukken, (ook:) plukken, (fig.) plukken, afhalen; -rüsten, w, b.: afbreken (stellingen, steigers, enz.); -rutschen, w. o. s.: neerglijden, neerglippen, (fit;, fam.) de plaat poetsen, (ook:) uitrukken, oprukken, uitknijpen, uitsnijden, den kraaienmarsch blazen, sterven;-rüt-teln, w, b.: afschudden.

«lgt;lsabclii,i w. b.: afhouwen, (fig. fam.)afsabelen; -sacken, w.o.s.: afzakken; w. b.: in zakken doen, (ook:) de zakken afnemen van: -saen, w. b.: bezaaien, bestrooien, (akk.) uitmergelen door te aanhoudende bezaaiing; -sage, vr.: 1) afzegging, opzegging, tegenbevel; 2) ontzegging, weigering; 3) afstanddoening; -sagen, w. b.: afzeggen, opzeggen, afbestellen, (ook:) ontzeggen, (tig.) ontnemen, benemen: w. o. h, [3]: afstand doen van, (fig.) afzweren, zich onttrekken aan, zich losmaken van (sich -sagen, w. w.: achteruit krabbelen, zich terugtrekken); -sagen, w. b.: afzagen; -sahnen, w. b.: afroomen; -saigern, w. b,: de diepte meten of onderzoeken van; -satteln, w. b.: afzadelen, (rs,) uit den zadel werpen; w. o, s.: (rs,) afstijgen; -satz, m, f-es; mrv. -satze): (kph.) afzet, omzet, debiet; (let.) periode, (ook:) paragraaf; (dk.) couplet; (muz.) pauze;(fig.) rustpunt, haltplaats, afdeeling, terras, halfportaal; (aan schoeisel:) hak; (aan plantstengels, enz.:) geleding; (mnw.) verandering van richting; (vest.) berm (ohne -satz austrinken: leegdrinken in één teug); -satzweise, bw.: met tus-schenpoozen, (ook:) afoedeeld, in ... gesplitst; -süubern, w. b.: schoonmaken; -saufen, onr. w. b.: afzuipen (het bovenste van iets) (eine Schuld -saufen: zuipen van het bedrag dat men te vorderen heeft; sich -saufen, onr. w. w.: zuipen totdat men geheel en al „opquot; is): -saugeln, w. b.: (tnb.) op-enten, met stekken enten; -saugen, w. b.: afzuigen (i.a.b.); -saugen, w.b.: zoogen, (ook:) van de borst spenen, (tnb.) op-enten, met stekken enten.

ab\'lsctiaben, w. b.: afschaven, (ook:) raspen (sich -schaben, w. w.: slijten); -schabsel, n. (-s; mrv. -): afschaafsel, schaafsel; -schachern, w. b,: (Einem etwas: iets van iemand) weten te bekomen voor een spotprijs; -schaffen, w. b.: afschaffen, (fig.) zich ontdoen van;-schaf-fung, vr.: afschaffing; -schaken, w. b.: (zeew.) neerlaten; -schalen, w. b.: (mtsl.). afbikken; -schalen, w. b.: afschillen,, schillen; -scharfen, w. b.: scherpen, wetten, (tech.) glad bijsnijden, (ook:) afsnijden; -scharren, w. b.: afkrabben;-schat-ten, w. b.: oen schaduwbeeld maken van, afschaduwen, silhouetteeren, (fig.) schetsen; -schattung, vr.: afschaduwing, (ook:)schaduwbeeld, (fig.)schets ;-schat-zen, w. b.: schatten, waardeeren, ta-xeeren; -schiitzcr, m. (-s;nirv.-): schatter, taxateur; -schatzig, bv. n. en bw.: minachtend, geringschattend, in minachting brengend; -sch\'atzunjj, vr.: schatting, waardeering, taxatie, (fig.) in miskrediet of in minachting brenging; -schaufeln, w. b.: afschoffelen; -schaum, m. (-es, -s): schuim, (fig.) uitvaagsel; -schiiumen, w.b.:afschuimen:-scheercn, w. b. Zie abselicrcn; -scheiden, onr. w. b.: afscheiden; onr. w. o. s.: verscheiden, sterven, overlijden: -scheiden, z. n. o. (-s): overlijden, dood; -schoren, onr. w. b.: afscheren, scheren;-scherzen, w. b.: (Einem etwas: iets van iemand) verkrijgen al schertsende;-scheu,m.(-es,-s): afschuw, afkeer (-vor: van);-scheuchen, vf. b,: afschrikken; -scheaern, w.b,: afschuren, schuren, (fig.) doorhalen, den mantel uitvegen; -scheu\'lich, bv. n. en bw.: afschuwelijk; -seheu\'lichkeit, vr.: afschuwelijkheid.

ab\'lscliïchtcn, w. b.: afdeelen; -schicken, w. b.: afzenden; -schieben, onr. w. b.: afschuiven, wegschuiven,

1 {spl.) afmaken, maken dat ziju maat aau ^: het spel kome; our. w. o. h.: de melktanden verliezen; -schied, m. (-es, -s; : mrv. -e): afscheid, (ook:) ontslag.

Ab\'scbieds, in Sam. |-audienz, vr.: afscheidsgehoor; -besuch, m.; afscheidsbezoek; -brief, m.; 1) afscheidsbrief, 2) ontslagbrief, schriftelijk ontslag; -karte, vr.: afscheidskaartje; -kuss, m.: ;,| afscheidskus; -predigt, vr.: afscheids-If preek; -schmaus, m.: afscheidsmaal; X -stunde, vr.: uur van scheiden; -tag,m.: dag van scheiden;-thriine, vr.: afscheids-pi- traan; -trauk, m.: afscheidsdronk, (fam ) . afzakkertje.

ab\'lschiefern, w. h.:(en:sich-schie-fern, w. w.): afschilferen; -schielen, -sv. « b.: afkijken; -schienen, w. b.: (mnw.) i opmeten, (h!k.) spalken, (ook:) van spal-ï; ken ontdoen, (wagenwielen:) beslaan, ■ (ook:) van het ijzeren beslag ontdoen; H-schiener, m.(-s:mrv. -): (mnw.) opme-Iter; -schiessen, onr. w. b.: afschieten j(i. a. b.), (fig.) beter schieten dan; onr. |w. o. s.: afschieten (i. a. b.), pijlsnel Jnaar beneden komen, (van verfenkleu-Jren:) verschieten, (ook:) afgeven; -schif-Hfen, w. o. s.: afvaren; w. b.: afzenden j(per schip); -schildern, w. b.:afschilde-Iren, (fig.) schilderen, schetsen; -schin-Iden, onr. w. b.: afvillen, villen (sich l-schinden, onr. w. w.: zich afmoorden, zich doodwerken); -schirren, w. b.: af-Ituigen.

ab\'lsclilaclitcn, w. b.: slachten; j-schlag, m. (-es, -s; mrv. -schlage^): ll) (van prijs) afslag; mit einem -schlag Iverkaufen: tegen verminderden prijs irerkoopen; 2) afstuiting, terugstuiting; 13) mindering; auf -schlag: in mindering; B) verschil, onderscheid; 5)omhakking, (fig.) hakhout; 6) afwatering, waterloo-feing; 7) (bij lettergieters:) matrijs; Ischlagen, onr. w. b.: afslaan (i. a. [gt;.), (fig.) afbreken, (ook:) weigeren, look:) afweren, afwenden (sein Wasser Jschlagen: water loozen, watereji);onr. Tv. o. h. ens.: afslaan, goedkooper worpen. (fig.) afnemen, verminderen, (ook): lerliezen, (ook:) afwijken; -schliigig, T)v. n.: weigerend; -schlilglich, bv. n. pu bw.: op rekening, in mindering; schlagtisch, m. (-es: mrv. -e): klapta-J \'el, tafel met neerslaande zijbladen; ^r schlammen, w. b.: uitdiepen, uitbag-ï ;^eren, (visch:) spenen,(erts:)wassehen; 1 ich -schleichen, onr. w. w.: wegslui-! ien, zich stilletjes uit de voeten ma-|^:™; -schleifen, onr. w. b.: afslijpen, vfig.) slijpen, wetten, (ook:) van de ruwe schors ontdoen, baanwijs maken; reg. w. b.: slijten, afslijten, (kph.) wegsle-^quot;l\'leifei-, m. (-s; mrv. -): slijper; -sehleifsel, o. (-s): slijpsel; -schleimen. pv. 1).: (visch:) wasscnen, (suiker:) afschuimen; -schlendern, w. o. s.: weg-sukkelen; -schlenkern, w. b.: wegslingeren, afschudden;-schleppen, w. b.: weg-sleepen,(fig.) afslonzen (sich -schleppen, w. w.: zich afsjouwen); -schleudern, w. b.: wegslingeren; -schlichten, w. b. Zie schllchten; -schliessen, onr! w. b.: afsluiten, (fig.) sluiten, aangaan, (ook:) van boeien of ketenen ontdoen, opvrijë voeten stellen; onr. w. o. h.: tot een besluit komen, een besluit nemen (sich -schliessen von: zich geheel afzonderen van); -schluss, m. (-es; mrv. -schlüsse): afsluiting, (fig.) sluiting, (het) sluiten, (het) aangaan.

aSn\'lscIimarotzen, w. b.: zien te krijgen door op den klap te loopen; -schmatzen, w. b.: (fam.) moe-zoenen; -schmausen, w. o.: af-eten; w. b.: oppeuzelen (sich -schmausen, w. w.: zoo-lang vetpot houden totdat men niet meer kan); -schmecken, w. b.: proeven; w.o. h.: bedorven smaken; -schmeckend, bv. n.: bedorven smakend;-schmeicheln, w. b.: affleemen, afvleien; -schmeissen, onr. w. b.: afsmijten; -schmelzen, reg. w.b.: smelten;onr.w. o.s.: afsmelten; -schmieren, w. b.: afrofl\'elen, afknoeien, (fig.) afranselen; w. o. h.: smetten, klevigafgeven; -sclimierer, m. (-s;mrv. -);rofFe-laar, knoeier; -schmutzen, w. o. h. en w. b.: vlekken.

ab\'lsclinallen, w. ■: losgespen; -schnappen, w. o. s.: (van eene springveer:) overgaan (toespringen; openspringen); w. b.: doen overgaan: -schn\'auzen, w. b.: afsnuiten, snuiten; -schneiden, onr. w. b.: afsnijden (i. a. b.), (fig.) uitsnijden, (ook:) krenken; onr. w. o. h.: verschillen (van), afsteken (bij); sich -schneiden, onr. w. w.: afbreken; -schnellen, w. o. h.: afgaan, afspringen; w. b.: doen afgaan, doen afspringen; -schnippeln (-sennippen), w. b.: afpunten, (ook:) afsnipperen; -schnitt, m. (-es, -s; mrv. -o): afsnijdsel,(fig.)afdee-ling, hoofdstuk, (dk.) rust, (wsk.) segment; -schnitzel, o. (-s ;mrv. -): afsnijdsel; -schnitzeln (-schnitzen), w. h.: afsnipperen, (bhk.) afbeitelen: -schnüren, w. b.: afrijgen, losrijgen, (hik.) afbinden, (tim., tnb., enz.) met behulp van eene koord of richtlijn afpassen; -schnurren, w. o. s.: (wev.) afsnorren; w. b.: afbedelen .

ab\'lschocken, w. b.: aan zestigtallen afdeelen, bij het zestigtal verkoo-pen; -schöpfen, w. b.: afscheppen.

Ab\'schoss, m. (-es): te betalen belasting bij verhuizing naar een ander rechtsgebied,(ook :)succ6ssie-recht,(00k:) suppletoire belasting; I-pflichtig, bv.n.: onderworpen aan de belasting op verhuizing naar een ander rechtsgebied, enz.

ab\'lsehragen, w. b.: schuin bijwer-

ken; -schrauben, w. b.; afschroeven ^os-schroeven; -schrecken, w. b.: afschrikken, (kkk.) besprenkelen; -schreckung, vr.: bangmakerij, vrees-aanjagin^.

Ab\'scbrelbe, in Sam. | -gebühr, vr. (-geld, o.); kopiëerloon;-maschi\'nc, vr.: kopiëer-machine.

ab\'lsclircibeii, onr. w. b.: I) afschrijven (i. a. b.); 2) naschrijven; 3) overschrijven, kopiëeren; -schreiber, m. (-s; mrv. -): kopiist; -schreiberei\', vr.; na-schriiyerij; -schreien, onr. w. w.: sich die Kehle (sich den Hals) -schreien: zich heeschschreeuwen; -schreiten, onr. w. o. h.: afwijken, afdwalen; onr. w. b.: met schreden (met voetstappen) meten; -schricken, w. b.; (zeew.) vieren; -schritt, vr.: afschrift, kopie; -schriftlich, bv. n.; overgeschreven, nageschreven,

fekopiëerd; bw.: bij afschrift, (ook:) als opie, (fig.) schriftelijk; -schröpfen, w. b.: (akk.) toppen, (hik.) koppen, (fig.) afhalen, plunderen; .-schrote, vr.:(tim.) steekbeitel; -schroten, w. b.: aflaten, naar beneden laten, (tim.) afsteken, (tech.) schuin-glooiend maken, talud geven aan, (mtw.) afronden.ekopiëerd; bw.: bij afschrift, (ook:) als opie, (fig.) schriftelijk; -schröpfen, w. b.: (akk.) toppen, (hik.) koppen, (fig.) afhalen, plunderen; .-schrote, vr.:(tim.) steekbeitel; -schroten, w. b.: aflaten, naar beneden laten, (tim.) afsteken, (tech.) schuin-glooiend maken, talud geven aan, (mtw.) afronden.

ab\'lsclmppen, w. b.: van schubben ontdoen (sich -schuppen, w. w.: de schubben verliezen); -schüppen, w. b.: afschoffelen; -schürfen, w. b.: afkrabben; -schürzen, w. b.: neerlaten (wat opgeschort of opgespeld is); -schuss.ni. (-es; mrv. -schüsse): neerstorting, (ook:) helling, steile helling, (bwk.) wenteltrap , steile trap, (van kleuren:) verschio-ting; -schüssig, bv. n. en bw.: zeer hellend, sterk-glooiend, steil; -schüssig-keit, vr.: steile helling, sterke glooiing; -schütteln, w. b.: afschudden (i. a. b.), (fig.) duchtig doorhalen; -schütten, w. b.: afgieten; -schüttsel, o. (-s): afgewaaid ooft;-schützen, w. b.: (water:) schutten, met eene schutsluis tegenhouden.

ab\'lsehwaren, onr. w. o. s.: afzweren, (fig.) uitzweren;-schwarmen, w. o. h. en s.: zwermen; -schwarten, w. b.: van zwoord ontdoen; -schwarzen, w. o. h.: zwart afgeven; -schwatzen, w. b.: aftroggelen; -schwefeln, w. b.: ontzwavelen; -schweifer, w. o. s.: afdwalen; w. b.: spoelen, opspoelen, uitspoelen, (fig.) schoonmaken;-schweifung, vr.: afdwaling, (ook:)uitweiding;sich -schwel-gen, w. w.: zich verliederlijken ;-schwem-men, w. b.: vlotten, (hout:) de rivier af laten drijven, (een paard:) in het wed brengen, (rijtuigwielen:) wasschen, afspoelen, (fig:) schoonmaken;-schwcn-den. w. b.: afbranden; -schwenken, w. b.: afspoelen, wegspoelen (sich-schwenken, w. w.: eene zwenkende beweging zijwaarts maken); -schwimmen, onr. w. o. s.: wegzwemmen, (ook:) wegdrijven (sich -schwimmen, onr. w. w.: zich aftobben met zwemmen); -schwmden, onr. w. o. s.: van dag tot dag magerder wor- | den, hand over hand afnemen;-schwm-gen, onr. w. b.: afschudden, (vlas:) repelen, (haver:) wannen (sich-schwin-gen, onr. w. w.: afspringen);-schwitzen, w. b.: (tech.) laten z weeten, (fig. fam.) boeten voor, bloeden voor (sich -schwitzen, w. w.: zich doodzweeten); -schwören, onr. w. b.: afzweren, (fig.) onder cede ontkennen of loochenen; -schwörung, vr.:_ afzwering, (fig.) out- ] kenning, loochening. _

ab\'lseseln, w. o. s.: uitzeilen, onder zeil gaan; w. b.: afzeilen, afvaren; -sehbar, bv. n.: afzienbaar; -sehen,onr. w. b.: afzien (i. a. b.), (ookO afkijken, (fig.) zien (auf etwas -gesehen sein: | op iets gemunt zijn); -seben, z. n. o. (-s): oogmerk; -seide, vr.: floretzijde, | halfzijde; -seifen, w. b.:afzeepen, (ook:) | de zeep spoelen of wasschen uit; -seigern, ||| w. b.: (mnw.) peilen, (metaal:)afschei- I den;-3eihen, w. b.: doorzijgen, filtreeren; ■ -sein, onr. w. o. s.: afzijn (van), ver- I wijderd zijn; -seite. vr.: (bwk.) zijvleu- | gel, (mtw.) keerzijde; -seits, bw.envz.: || ter zijde; -senden, onr. w. b.:afzenden; ■ -sender, m. (-s; mrv. -): afzender; -sen- M gen, w. b.: afzengen,afbranden ;-senken, |l w. b.: (tnb.) stekken poten van, (mnw.) J boren, graven; -senker, m. (-s; mrv.-): gS (tnb.) stek; sich -senti\'ren [tie], w.w.: zich verwijderen.

Ab\'setz, in Sam. | -ferkel, o. (-s; mrv. 9 -): speenvarken; -füllen, o. (-s: mrv.-): ■ gespeend veulen: -kalb, o. (-es; mrv.; I -kalber): gespeend kalf; -lamm, o.(-es, H -s; mrv. -lammer): gespeend lam;-tiseh, ■ m. (-es; mrv. -e): buffet-tafel. ||

algt; Isotzbar- bv. n.: afzetbaar, (kph.) S verkoopbaar, goeden aftrek vmdende: 9 -setzen, w. b.: afzetten (i. a. b.), (rs.)B afwerpen, (kleederen:) afleggen, (inliet® schrijven:) met een nieuwen regel be- ® ginnen, (typ.) zetten, (rauz.) pauzeeren, M (ook:) op noten zetten, componeeren, J (mtw.) buiten koers stellen, (schepen:) S opleggen, (koopwaar:) omzetten, debi-1| teeren, (kalveren, enz.:) spenen; w. o. 1 h.: afsteken, van wal steken, (vankleu- tt ren:) afsteken, (fig.) afbreken (ohnc \'5 -zusetzen: zonder ophouden, iondersta- i king of stoornis, t^ook:] ^iu ^e\'n teug);H w. onpers. h.: komen tot, opleveren, i| geven, teweegbrengen, (mnw.) van rich- || ting veranderen, afwijken; -setzer, 111. \'^:j (-s; mrv. -) ontslaggever, afzetter (uit p een ambt), (typ.) zetter, (kph.) omzet-ter, debitant; -seyn. Zie absein.

Ab\'lslcht, vr.: oogmerk; -sichtlich. bv. n. en bw.: opzettelijk, voorbedach-telijk; -sichtlos (-sichtslos), bv. n. en bw.: onopzettelijk; -sieben, w. b.: ziften,® uitziften; -sieden, onr. w. b.: afkoken, :

koken, uitkoken; -singen, onr. w. b.: zingen, opzingen (sich -singen, onr. w. w.: zich afzingen); -sintern, w. c. h.: doorsijpelen, doorzweeten; -sitzen, onr. w. o. s.: afzitten, verwijderd zitten, (rs.) afstijgen; onr. w. b.: afslijten met zitten, (rcht.).zitten voor, gijzeling of gevangenis ondergaan voor.

absolut\', bv. n. en bw.; absoluut, volstrekt; Absolution\', vr.; vrijspraak, (kkl.) absolutie; absolvi\'ren [viej, w. b.: vrijspreken, (kkl .)absolveeren, (studiën:) voltooien; ab\'sonderbar, bv. n.: af te scheiden, scheidbaar; abson\'derlich,bT.n. en bw.: afzonderlijk, (fig.) zonderling; ab\'sondern, w. b.: afscheiden, afzonderen; absorbi\'ren [bie], w.b.:opslurpen, (fig.) verzwelgen, verslinden; sich ab-sorgen, w. w.: alles e%\'en zwaar tillen.

ab\'lspalten, w. b.: afsplijten; onr. w. o. s. (en: sich -spalten, onr. w. w.): afsplijten; -spanen, w. b.: spenen;-span-nen, w. b.; ontspannen, (fig.) de veerkracht ontnemen aan, doen verslappen, (van paarden, enz.:) afspannen, uitspannen; -spannung, vr.: ontspanning, (fig.) veerkrachteloosheid, (van paarden, enz.:) afspanning, uitspanning: -spanstig, bv. n.: vervreemd, afvallig, afkeerig; -sparen, w. b.: (es seinem Mimde -: het uit zijnen mond) sparen; -speisen, w. b.: (iets:) af-eten. op-eten, (aan iemand:) te eten geven, (stervenden:) bedienen (met de sacramenten), (fig. fam.) afschepen; w. o. h.: af-eten; -spenstig, bv. n.: vervreemd, afvallig, afkeerig; -sperren, w. b.: afsluiten, versperren; -spiegein. w. b.: afspiegelen; -spielen, w. b.: afspelen, (eene schuld:) aanspelen; -spinnen, onr. w. b.: afspin-nen, (eene schuld:) aanspinnen;-spitzen, w. b. afpunten, (ook:) aanpunten, spits maken; -splittern, w. o. s. en w. b.: afsplinteren; -sprache, vr.: afspraak: -sprechen, onr. w. b.: ontzeggen, (ook:) betwisten, (ook:) ontnemen (Einem das Leben -sprechen: iemand ter dood ver-oordeelen; -sprechen über: uitspraak doen over, beslissen);-sprechend, bv. n.: beslissend,(fig. )meesterachtig;-sprecher, m. (-s: mrv. -): iemand die opmeester-achtigen of beslissenden toon spreekt; -sprecherei\', vr.: voorbarig oordeel, meesterachtige beslissing: -sprecherisch. bv. n.: beslissend, (fig.) meesterachtig; -sprengen, w. b.: doen springen, doen afbreken; w. o. s.: zich wegspoeden, ijlings wegrennen; -spriessen, onr. w. o. s.: ontspringen, voortspruiten ^springen. onr. w. o.s.: afspringen (i. a. b.), (fig.) afstappen, afgaan; -spritzen, w. o. h.: spuiten; -spross (-e:mrv.-e): spruit, telg. afstammeling, (fig.) uitvloeisel, gevolg: -sprossen, w. o. s.: afstammen; -sprössling, m. (-es, -s; mrv. -e): Zie

Abspross; -sprung, m. (-es, -s; mrv. -sprünge): sprong ter zijde, zijsprong, (fig.) plotselinge afwijking, verandering, ommekeer, (ook:) onderscheid, verschil; -spuien, w. b.: afspoelen, (ook:) wegspoelen; -spuien, w. b.: afwinden;-spu-ler, m. (-S; mrv. -): garenwinder; -spu-lerin, vr. (-; mrv. -nen): garenwindster.

ab lstammen, w. o. s.: afstammen; -stammen, w. b.: omhakken, van den stam afhakken; -stampeln, w. b.: afstempelen, stempelen; -stampfen, w. b.: afstampen, wegstampen, (ook:) stampen, fijnstampen; -stand, m. (-es, -s; mrv. -stande): afstand (i. a. b.), (fig.) verschil, onderscheid; -stander, m. (-s; mrv. -): doode boom, (ook:) doode visch; -standig, bv. n.: dood, verdord.

Ab\'stamls, in Sam. | -geld, o.: geld voor het afstand-doen (van iets); -mes-sung, vr.: afstands-meting; -winkel, m.: afstandshoek.

ab\'lstatten, w. b.: (bezoeken, getuigenis, enz.:) afleggen, (dank:) betuigen, (gelukwenschen:) brengen, uiten, aanbieden, (fig.) zich kwijten van; -stauben, w. b.: afstoffen; -stauber, m. (-S; mrv. -): stoffer; -staupen, w. b.: afranselen, (ook:) geeselen; -stechen, onr. w. b.: afsteken, wegsteken, (grav.) etsen, (fig.) de loef afsteken, (een varken:) kelen, (een vijver; wijn:) aftappen, (water:) afleiden, (een kanaal:) graven, (een kamp:) afpalen, (graszoden:) steken: onr. w.- o. s.: afsteken; rStecher, m. (-s; mrv. -) slipper, snoepreisje, uitstapje.

Ab steek, in Sam. I -eisen, o.: richt-ijzer; -leine, vr.: richtkoord; -linie, vr.: grenslinie; -pfahl, m. :grenspaal; -schnur, vr.: richtkoord; -stab, m.: grenspaal.

ablsteckcn, w. b.: losmaken, (ook:) afteekenen, merken, (ook:) afpalen; -stehen, onr. w. b.: afstaan, afstand doen van: w. o. s. en h.: afstaan, verwijderd staan, (ook:) afstand doen, afzien, (fig.) doodgaan, te niet gaan. bederven; -steher, m. (-s;mrv. -):afstanddoener; -stehlen, onr. w. b.: afstelen, stelen, (fam.) afsnoepen, (fig.) afkijken (dem lieben Gott den Tag -stehlen: dagdieven, luieren); -steifen, w. b.: (wasch-goed:) stijven, (teeh.) stutten, schoren; -steigen, onr. w. o. s.: afstijgen, afstappen; -steigend, bv. n.: neerhellend; -steigequartier o. (-steigewohnung, vr.): eigen onderkoinen:-steigern, w.b.:meer bieden dan; -stellen, w. b.: 1) afzetten, verwijderd zetten; 2) afzetten, neerzetten; 3) (fig.) opheffen, afschaffen, buiten werking stellen; -stemmen,\' w. b. Zie abstammen; -stempeln. w.b.: afstempelen: -steppen, w. b.: (kim.) stikken; -sterben, onr. w. o. s.: afsterven, (fig.) uitsterven (-sterben, z. n. o.: af-

sterven, overlijden, dood); -steuern, w. o. s. en vv. b: afsturen, afvaren, afhouden van wal, van wal steken; -stich, m. (-es, -s; mrv. -e): afsteeksel, afgestoken deel, (ook;) nageprikt patroon, (fig.) kontrast, verschil, onderscheid; -stimmen, w. b.: stemmen (stem uitbrengen) over, (iemand:) overstemmen, (iets;) afstemmen, (muz.) lager stemmen; w. o.; stemmen (zijne stem uitbrengen), (muz.) niet stemmen, (fig.) niet overeenstemmen, het niet eens zijn;-stimmig,bv. n.: (muz.) wanluidend, (fig.) niet overeenstemmend; -stimmung. vr.: (muz.) wanluidendheid, wanklank, (fig.) stemming, stem-uitbrenging.

abstinent\', bv.n.: onthoudend; Ab-stlnenz\', vr.:onthouding; Abstinenz\'tag, m.: dag van onthouding, (gewone) vastendag.

ab\'lstöbern, w. b.; stoffen, afstoffen; -stoppeln, w. b.; van stoppels ontdoen. (een akker;) nalezen, (ook;) lezen, sprokkelen.

Ab\'stoss,m. (-esjZie Absntz; -baum, m.; schaafboom; -eisen, o.: (tim.) steekbeitel.

ab\'lstosscn, onr. w. b.; afstooten, ffig.) met afkeer of tegenzin vervullen, (hik.) afzetten, (tim.) glad bijwerken, (boomen;) vlak bij den grond afkappen, (schulden;) afdoen, betalen, (koopwaar;) omzetten, aan den man brengen, (bijen;) dooden, (steenen;) af bikken, bikken (Einem das Herz -stossen, iemands hart breken, iemand den dood aandoen;sich die Horner -stossen, zijn tuil uittuilen); onr. w. o. h.; van wal steken (sich -stossen. onr. w. w.; door stooten slijten, [fig.] zich opmaken, zich aftobbenquot;!; -stossend, bv.n.; terugstootend,stuitend; -strafen, w. b.; atstraft\'en; -strahlen, w. b. en o. h.; afstralen; -streben, w. o. h.; zich verwijderen, (fig.) vlieden; -streichen, onr. w. b.; afstrijken, (fig. fam.) afstraffen, afrossen, afranselen; onr. w. o. h.; (van visch;) geen kuit meer schieten; onr. w. o. s.; (van vogels;) het nest verlaten, (fig. fam.) de plaat poetsen, zich uit de voeten maken; -streifen, w. b.; afstroopen, (boomen;) kaal maken, ontbladeren, (handschoenen, kousen, enz.;) uittrekken; w. o. s.; afwijken, afdwalen; -streiten, onr.w. I).; betwisten, opstrijden; -strich, m. (-es, -s; mrv. -e); afstrijking; (ook;) afstrijk-sel, (fig.) afval, (metaal-)slakken (mrv.); -stricken, w.b.; afbreien, breien, (eene schuld;) aanverdienen met breien;-strie-geln, w. b.; roskammen, (fig. fam.) afranselen; -stromen, w. o. h.; wegstroo-men, (fig.) uiteengaan; w. b.; stroomafwaarts medevoeren.

ab\'lstiickeln (-stücken), w. b.; afbrokkelen; -stufen. w. b.;(mnw.) trapswijze uithouwen of afdeelen, (fig.) trapswijze ontwikkelen, (kleuren;) schakee-ren, nuanceeren; -stülpen, w. b.; omslaan naar beneden; -stumpfen, w. b.; stomp maken, (fig.) verstompen, (ook;) verzwakken, (kegelvormige voorwerpen;) afknotten, (paarden;) korts taarten ; -sturz, m. (-es; mrv. -stürze); neerstorting, (fig.) steile afgrond; -stürzen, w. o. s.; afstorten, neerstorten; w. b.; neerstorten, (ook;) afwerpen (sich den Hals -stürzen; den hals breken);-stutzen, w. b.; (boomen;) toppen, (haar;) afpunten, (paarden;) kortstaarten, (fig.) afknotten, (ook;) verminken.

ab\'lsnchen, w. b.; afzoeken, zoeken; -sud (-es, -s; mrv. -e); afkooksel.

absurd\', bv. n.; ongerijmd, bespottelijk; Absurditiit\', vr.; ongerijmdheid, bespottelijkheid.

ab\'süssen, w. b.; zoeten.

Abt, m. (-es; mrv. Aebte); abt; ge-fürst\'eter -; abt prins van het Heilige Roomsche Rijk; infulir\'ter - [lier]; gemijterde abt; den - reiten lassen; (spr.) de rol van de klos laten loopen, uitgelaten vroolijk zijn.

ab\'ltaf\'elii, w.o.h.; (fam.)aftafelen, af-eten; -tiifeln, w. b.; met paneelwerk bekleeden, (ook;) met ingelegd vloer-werk maken; -takeln, w. b.; aftakelen: -tanzen, w. o. s.; wegdansen, zich dansende verwijderen; w. b.: afdansen (sich -tanzen, w. w.; zich afdansen); -taumeln. w. o. s.: aftuimelen, (ook;) wegwagge-len; -tausehen.w. b.: verruilen, ruilen.

Abtei\', vr.(-; mrv. -en); abdij; -tei\'-lich, bv. n.: abdijëlijk, (ook;) abtelijk.

ab\'lteufen, w.\'b.:(mnw.)boren, uitgraven; -thauen [t], w. o. s. en w. b.: ontdooien; -theilen [t], w.b.;afdeelen. indeelen, (fig.) deelen. splitsen, scheiden, afscheiden, (rcht.) uitkoopen, af-koopen; -tbeilung [t], vr.: afdeeling(i. a. b.), (fig.) afscheiding, (rcht.) uitkoo-ping, afkooping; -theilungszeichen [t], o.: koppelteeken, schei-teeken; -thon. m. (-es); (pik.) vrouwenhaar; -thun. onr. w. b.; afdoen (i. a. b.), (fig.) afmaken, ter dood brengen, (ook;) afleggen, zich ontdoen van.

.Aeb\'tin, vr. (-; mrv. -nen): abtsvrouw (Protestantsch).

Aeb\'tissin, vr. (-; mrv.-nen); abdis (Katholiek).

ab\'ltllgen, w. b.; delgen, uitdelgen; -toben, w. o. h.: uitrazen: -todten, [t] w. b.; dooden; -tödtung [t], vr.; dooding; -traben, w. o. s.; wegdraven;-trag. m. (-es, -s; mrv. -triige); 1) afdoening, betaling; 2) schadevergoeding, schadeloosstelling (Einem -trag thun; iemand nadeel of schade toebrengen); 3) (van eenen maaltijd:) overschot, (het) overblijvende; -tragen. onr. w. b.; afdra-

)S- sen (i. a. b.), (ook:) wegdragen, (ge-

1e- bouwen, bruggen:) afbreken, (muren:)

n- ■ verlagen, lager maken, (fig.) gelijk ma-

).: ken. (den disch:) afnemen, (schulden:)

;:) * afdoen, aanzuiveren, betalen, (voordeel,

ir- I winst:) afwerpen (sich -tragen, onr.

u: w. w.: zich afdragen, zich met dragen

r- afinoorden, [van kleederen:] afgedragen

v. worden, [teelgrond:] uitgemergeld wor-

r- den); -trauern, w. o. h.: vergaan van

Is verdriet of droefheid, (ook:) uit den

v. rouw gaan: -triiufeln, w. o. s.: afdrup-

a, P^eien- .₀ , , ,

t- Abtrelbe, m Sam. j -herd, m.:

zuiverplaats; -mittel, o.: afdrijvend mid-i; del. ..

ab\'ltreiben, our. w. o. h.: afdnj-t- ven; onr. w. b.: afdrijven, wegdrijven.

1. verdrijven, (fig.) afmatten, (jag.) afja

gen, (metaal:) zuiveren, (mijnschachten:) herstellen, (rotsblokken:) verwij-!- deren, (hakhout:) kappen, hakken;

:e -treibend, bv. n. (gnk.) afdrijvend:

gt;- : \' -Wennen, w. b.: afscheiden, (klm.)los-,) tornen; -trennlich, bv. n.: af te schei-

i- den, scheidbaar; -tretbar, bv. n.: af te

staan; -treten, onr. w. b.: afloopen, i. ? (b. v. achterlappen van schoenen; ook: k iets afbreken door er op of tegen te

trappen), (fig.) afstand doen van, af-: staan; onr. w. o. s.: aftreden (uit een

ambt), afstappen (in eeulogement), af-li stand doen (van iets), verlaten (het

toonecl), zich verwijderen; -treter, m. (-s: mrv. -): afstand-doener; -treugen, w. b.: afdrogen; w. o. s. uitdrogen, verdorren; -trieb, m. (-es, -s; mrv. -e): houthak, (ook:) hakhout: -triefen. w. o. s.: afdruipen, (fig. fam.) overschieten, afsnipperen; -trift, vr.: (zeew.) afdrijving, (rcht.) weirecht, recht om vee te laten grazen; -trillern, w. b.: neuriën; -trinken, onr. w. b.: afdrinken, (eene schuldvordering:) aandrinken; -trippeln, w. o. s.: aftrippelen, wegtrip-pelen; -tritt, m. (-es, -s; mrv. -e): aftreding, (ook:) aftred, aftrapje, (fig.) afstand-doening, afstand, (ook:) sekreet (seinen -tritt nehmen: heengaan, zich verwijderen; seinen -tritt bei Éinem nehmen: zijnen intrek bij iemand nemen); -trocknen, w. b.: afdrogen, dro-en; w. o. s.: drogen, uitdrogen, verregen, verdorren; -trollen, w. o. s.: wegtrippelen; -trommeln, w. b.: trommelen, (fig.) uittrommelen, (eene bijenkorf:) leegtrommelen; w. o. h.: aftrommelen .

Ab\'tropf, in Sam. | -bank, m.: lek-bank, (fig.) gootsteen; -brett, o.: uit-druipplank; -trog, m.: lekbak, druipbak.

ab\'ltröpfeln (-tropfen), w. o. s.: afdruipen, uitdruipen; -trotzen, w. b.: afpersen, afdwingen; -trümmern, w. o. s.: afbrokkelen; w. b.: afbrokkelen;

-trumpfen, w. b.: (spl.) aftroeven, (tig., iemand:) troeven; -trünnig, bv. n.: afvallig; -trünnige, m. (-n; mrv. -n), afvallige; -trünnigkeit, vr.: afvalligheid, on-trouw-wording; -truppen, w. b.: (mil.) afdanken; w.o. s.:troepswijzeheengaan, (fig. fam.) afzakken; -tummeln, w. b.: (rs.) afmoorden, afrijden (sich -tummeln, w. w.: [fam.] zich opmaken, zich aftobben); -tiincheii, w. b.: (mtsl.) pleisteren, berapen, (ook:) witten; -tupfen, w. b.: afdrogen; -tuschen, w.b.: natee-kenen (ook: teekenen) met zwartkrijt of Oostindischen inkt,

ab\'lnrthellen [t], w. b.: uitspraak doen over, (ook:) ontzeggen; w. o. h.: voor goed beslissen.

ab\'lverdienen, w.b.: aanverdienen, (fig.) verdienen; -verlangen, w. b.: verlangen, vorderen, eischen; -vieren, w. b.: vierkant-maken, (fig.) ontnuchteren, (zcew.) afhouden; -votiren [tic], w. b.: afstemmen, (ook:) stemmen.

ab\'lwa^cn. reg. en onr. w.b.: afwegen, afpassen, (fig.) over we gen, bepeinzen, (vlakten:) waterpas maken; -wager, m. (-s: mrv. -): gelijkmaker (ook fig.); -walken, w. b.: vollen, op den volmolen bewerken, (fig. fam.) afranselen; -wallen, w. b.: (kkk.J gaar laten meuken: -walzen, w. b.: plat rollen, pletten, (ook:) wegrollen; w. o. s.: zich walsende of dansende verwijderen (sich -walzen, w. w.: zich moe-walsen, zich moe-dansen); -walzen, w. b.: afrollen, afwentelen; wegrollen, weg-wentelen; etwas von sich-walzen, (fig.) iets van zich afschuiven; -wammsen, w. b.: afranselen; -wandelbar, bv. n.: (tik.) voor vervorming fverbuiging of vervoeging) vatbaar; -wandeln, w. b.: (tik.) vervormen (verbuigen of vervoegen); -wandern, w. o. s.:heengaan (sich -wandern, w. w.: zich moe-zwerven): -wandlung, vr.: (tik.) vervorming (verbuiging of vervoeging); -wanken, w. o. s.: wegwaggclen, (fig.) afdwalen; -war-men, w. b.: heet genoeg maken,(ook:) doen bekoelen; -warnen, w. b.:afraden, ontraden, waarschuwen voor; -warten, w. b.: afwachten, (fig.) oppassen, verplegen, (ook:) vervullen, betrachten, waarnemen (sich -warten, w. w.: zorg dragen voor zijn lichaam); -wiirts, bw.: afwaarts, naar beneden, (ook:) zijwaarts; -wartung, vr.: afwachting, (fig.) zorg; -waschen, onr. w. b.: afwasschen (i. a. b.); -wassern, w. b..: van afwatering voorzien, (ook:) in het water zetten, weeken.

ab\'lweben, w. b.: afweven; -wech-seln w. o. h. en w. b.: afwisselen:-wech-selnd, bv. n.: en bw.: afwisselend: -wechselung, vr.: afwisseling, (fig.) wisseling, verwisseling; -wedeln, w. b.:

afslaan met een waaier, (fig.) affleemeiT; -weg, m. (-es, -s; mrv. -e); zijweg, zijpad, (fig.; verkeerde weg, doolweg; -wegig, bv. n.: zijpaden hebbende, (ook;) van den weg af; -wegs,bw.; van den weg af; -wegsam, bv. n. en bw.: afgelegen, (ook:) vol zijpaden, (ook:) van den weg af; -wehen, w. b.: afwaaien, (fig.) wegslaan (met eenen doek of waaier); -wehr, vr.: afwering, (fig.) tegenstand, tegenweer; -wehren, w. b.: afweren, (fig.) afwenden; -weichen, w. b.: afweeken; w. o. s.: losweeken; onr. w. o. s.: afwijken, (fig.)\' afdwalen; -weichend, bv. n.: afwijkend, (fig.) onregelmatig; -weiden, w. o. h. en w. b.: afgrazen, (ook:) laten grazen; -weifen, w. b.: afwinden; -weinen, w. b.: door tranen verkrijgen, (ook:) met tranen boeten voor (sich -weinen, w. w.: wee-nen totdat men niet meer kan); -weisen, onr. w. b.: afwijzen, weigeren;-weissen, w. b.: witten; w. o. h.: wit afgeven; -welken, w. o. s.: verwelken, verleppen; w. b.: doen verdrogen, doen verdorren; -wendbar, bv. n.: af te wenden, te ontgaan; -wenden, w. b.: afwenden, (fig.) vervreemden; -wendig, bv. n.: afkeerig (-wendig machen: doen opgeven, doen verliezen); -werfen, onr. w. b.: afwerpen, (fig.) afbreken, (spl.) het winnen van; onr. w. o. h.: (drk.) werpen, jongen (sich mit Einem -werfen: met iemand in onmin geraken, kwade vrienden met iemand worden); -wesend, bv. n.: afwezig: -wesende, m. (-n; mrv. -n): afwezige; -wesenheit, vr.: afwezigheid; -wetten, w. b.: winnen (afwinnen) met wedden; -wetzen, w. b.: door slijpen doen slijten.

ab lnichsen, w. b.: poetsen, oppoetsen, (fig. fain.) uitpoetsen, (ook:) afranselen; -wiekeln, w. b.: afwinden; -wiegen, onr. w. b.: afwegen; -winden, onr. w. b.: afwinden, (ook:) neerlaten; -wirken, w. b.: (wev.) afweven, (bak-kersdceg:) kneden, (jag.) afstroopen, het vel aftrekken; -wischep, w. b.: afwis-schen, afvegen; w. o. s.: wegsluipen; -wischer, m. (-s; mrv. -): afwisseher, afveger,(fig.) stofdoek, (ook:) vaatdoek; -wittern, w. onpers. h.: ophouden te onweeren, (fig.) uitrazen; -witzigen, w. b.: ontgroenen.

ab\'l wuchern, w. b.: afwoekeren, ffig.) ontwoekeren; -würdigen, w. b.: in waarde verminderen, (fig.) verkleinen; -wurf, m. (-es, -s; mrv. -würfe): afwerping, (ook:) afwcrpsel, afval, (spl.) laatste worp, (fig.) opbrengst; -würfeln, w. b.: afwinnen met dobbelen, (ook:) meer oogen gooien dan; -wurgen, w. !gt;.: wurgen, den hals omdraaien; -würzen, w. b.: kruiden, gekruid maken, (fig.) kapittelen, doorhalen; -wüthen ft], w.

o. h. (en: sich -wüthen [t], w. w.): uitrazen. ■

Abyssi\'lnien, o. (-s): (adk.) Abys-sinië; -nier, m.(-s; mrv.-): Abyssiniër; -nierin, vr. (-; mrv.-nen): Abyssinische; -nisch, bv. n.: Abyssinisch.

ab\'lzahlen, w. b.: afbetalen, (fig.) de ooren wasschen, doorhalen; -z\'ahlen, w. b.: aftellen, (fig.) opsommen, uittellen, uitrekenen; -zahnen, vr. o.h.:zijne laatste tanden krijgen; w. b.:uitlanden, getand maken; -zanken, w. b.: twisten totdat men krijgt wat men hebben wil (sich -zanken, w. w.: zich moe-twisten, ruzie maken tot men niet meer kan); -zapfen, w. b.: aftappen; -zasern, w. b. en o. Zie abfasern; sich -zappeln, w. w.: zich moe-spartelen, zich moe-worstelen; -z\'aumen, w. b.: aftoomen, aftuigen, (ook:) uitspannen; -zannen, w. b.: afheinen, omheinen; -zansen, w.b.: (fam.) afrukken, aftrekken, (ook:) rukken en plukken.

nb Izelircn. w. o. s. (en: sich -zehren, w. w.): uitmageren, mager worden; w. b.: mager doen worden; -zeichnen, w. b.: nateekenen, (ook:) eene teekening of eene schets maken van, (fig.) afbakenen; -zerren, w. b.: afrukken, aftrekken: -zetteln, w. b.: (wev.) losmaken.

Ab\'ziclgt;,m Sam. | -apparat,o.:distil-leer-toestel; -blase, vr.: distilleer-ketel; -bogen, m.: (typ.) verschoonblad, tym-paan-vel; -eisen, o.: trek-ijzer; -feile,vr.: zoetvijl; -flasche, vr.: (hik.) trekflesch; -muskei, m.: (ontl.) trekspier; -zahl, vr.: aftrek-tal; -zeug, o.: distilleer-toe-stel.

ab\'lzielieu, onr. w. b.: 1) aftrekken (i. a. h.), (fig.) afrukken, (kleedereu, schoenen, kousen:) uittrekken, (hoofddeksel:) afnemen; 2) (vloeistoffen:) aftappen, (ook:) overhalen, distilleeren, (pha., ook:) afgieten; 3) ontdoen van huid of omkleed sel; 4) (gewichten:) ijken; (in \'t kaartspel:) afnemen; (naaiwerk:) strijken; (typ.) trekken, drukken; oni. w. o. s.: aftrekken, zich verwijderen, heengaan (leer -ziehen: heengaan zooals men gekomen is, zonder geslaagd te zijn); sich -ziehen, onr. w. w.: vaarwel zeggen aan (de wereld, het zaken-doen, enz.); -zieher, m. (-s; mrv. -): (ontl.) trekspier; -zielen, w. b. (en: -zieler. auf, w. o. h.): het munten op, het gemunt hebben op, op het oog hebben, ten doel hebben, strekken tot, uitloopen op; -zielend, v. dw.: strekkende, uitloo-pencle; -zimmern, w. b.: (tim.) vierkant maken, in den haak schaven; -zirkeln, w. b.: met den passer afmeten; -zucht, vr. (-; mrv. -ziichte): zinkput, riool, (tech.) pijp, buis, (drk.) teelt, ras;-zug, m. (-es, -s: mrv. -ziige): aftocht, (ook:) vertrek, uittocht, (fig.) uitloozing, riool,

(ook;) schoorsteenpijp, (kph.) aftrek, korting, (typ.)proefblad, proefvel, (aan geweren;) trekker, (bij raetaalgieters:) schuim (enk.), slakken (mrv.);-züglich, bw.: na aftrek ran.

Ab\'zu^s, in Sam. | -blech, o.: plaatje waarin de trekker zich beweegt;-bogen, m.: proefblad; -flagge, vr.: vlag die de afvaart aankondigt; -freiheit, vr.: vrijdom van de verhuisbelasting; -geld, o.; verhuisbelasting; -graben, m.: (vest.) af-voergracht; -kanal, m.: afvoer-kanaal; -predigt, vr.: afscheids-preek;-rechnung, vr.: (kph.) disoonto-rekening;-recht, o.: verhuisbelasting, (ook:) recht om zich elders te gaan vestigen; -schmaus, m.: afscheids-maal; -zeit, vr.: verhuistijd dei-dienstboden.

ab\'lznpfeu, w. b.: afplukken, aftrekken; -zwacken, w. b.: afknijpen, afnij-pen, (fig.) afwringen; -zwecken, w. b. (en: -zwecken aut, w. o. h.): beoogen, ten doel hebben;-zwicken, w. b.: afknijpen,afnijpen, (fig.) afwringen ;-zwiebeln, w. b.:(fam.) de huid volschelden, (ook:) afranselen; -zwiefeln, w. b.: afsteken mot eene vork; -zwingen, onr. w. b.: afdwingen, afpersen; -zwirnen, w. b.: losdraaien.

Aca\'cie, vr. (mrv.-n): (pik.) acacia.

Academie, vr. Zie Akadcmie.

Accent\', m. (-es, -s; mrv. -e): (tlk.^ toonteeken, (ook:) toon, klemtoon, (fig.) bijzondere of vreemde uitspraak;-buch-st\'abe, m.: letter met toonteeken.

Accentuation\', vr.: plaatsing van de toonteekens, (ook:) klemtoon-legging, verheffing en daling van de stem; accentuerende], w. b.:accentueeren; Acceptation\', vr.: (kph.) acceptatie;accep-ti\'ren [ie], w. b.: (kph.) accepteeren.

Accidenzquot;-ar\'beit,vr.: (typ.) smout-werk; Acciden\'zion, o. mrv. emolumenten .

Accis\', in Sam. | -amt, o.: accijnskantoor; -bar, bv. n.: aan accijns onderworpen; -bediente, m.: kommies; -einnahme, vr.: ontvangst van den accijns; -einnehmer, m.: ontvanger van den accijns;-expedition, vr.: accijns-kantoor; -frei, bv. n.: vrij van accijns; -freiheit, vr.: vrijdom van accijns: -inspektor, m.: inspecteur der indirecte belastingen; -stube, vr.: accijns-kantoor; -zettel, m.: accijns-biljet.

Acci\'se, vr.: accijns.

Ach! tsw.: ach!; (ook:) och!

Achat\', m. (-es, -es; mrv.-e): agaat; acha\'ten, bv. n.: agaten, van agaat.

Ach\'el, vr.: (■ van graan:) baard, (van hennep:) stengel, stoppel.

Acheron, m. (-s): (fab.) Acheron.

Achill\', m. (-s): Achilles; achille\'isch, bv. n.: van Achilles; Achil\'lenkraut,o. (pik.) duizendblad; Achil lesflechse, vr.

(of: Achillessehne, vr.): (ontl. en fig.) Achillis-pees.

Aohs , in Sam. |-linie, vr.: as-lijn; -punkt, m. aspunt; -strich, m.: rechte spil of stijl.

Ach\'se, vr.: as.

lAch\'sel, vr.: schouder;(ontl.)okse!; die -n zucken: de schouders ophalen; die -n hangen lassen: in geene goede luim zijn; anf beiden -n tragen (of: auf beiden -n Wasser tragen): met beide partijen heulen; etwas auf die leichte -nehmen: iets licht tellen.

lAch\'sel, in Sam. | -band, o.: schouderstrik, epaulet; -bein, o.: schouderbeen; -drüse, vr.: schouderklier;-fiechse, vr.: schouderpees; -gelenk, o.: schoudergewricht; -liöhle, vr.: okselholte; -kleid, o.: (kkl.) schoudergewaad, amic-tus; -naht, vr.: (kim.) schoudernaad; -schnur, vr.:vangsnoer; -stiick,o.:(klm.) okselstuk; -trager, m.: sjouwer, kruier, (fig.) huichelaar; -zucken, o.: schouderophalen.

ach\'seln, w. o. h.: (fam.) met alle winden draaien, de huik naar den wind hangen.

Ach\'sen, in Sam. 1 -arm,m.: spil der as; -blech, o.: stootplaat der as; -geld, o.: tolgeld; -nagel, m.: luns.

acht, bv. n. en bw. Zie echt.

lacht, tw.: acht. | Acht, vr.: acht; es schlagt -: het slaat acht uren.

lAcht, vr.: 1) acht: -gsben: acht geven, letten; in - nehmen: in acht nemen; aus der - lassen: veronachtzamen, vergeten, over het hoofd zien, niet letten op; 2) ban; in die - erklaren: in den ban doen; die - aufthun: den ban op-heften.

lacht, in Sam. | -augig, bv. n.: met acht oogen; -bar, bv. n.: achtbaar, achtenswaardig; -barkeit, vr.: achtbaarheid, achtenswaardigheid; -beinig, bv. n.: met acht beenen of pooten: -eek, o.: achthoek; -eckig, bv. n.: achthoekig; -fach (of:-faltig), dv. n.: achtvoudig;-fitigerig, bv. n.: met acht vingers;-flachig, bv.n.: met acht vlakke zijden; -fiissig, bv. n.: met acht voeten; -halb, bv. n.: achthalf; -jiihrig, bv.n.: achtjarig;-jahrlich, bv. n.: achtjaarlijksch; bw.: alle acht jaren, om de achtjaren; -kantig, bv. n.: achtkantig, achtkant; -los, bv. n. en bw.: achteloos; -losigkeit, vr.: achteloosheid; -mal, bw.: achtmaal; -malig, bv. n.: achtmaal herhaald; -monatig, bv. n.: van acht maanden; -monatlich, bv. n.: achtmaandelijksch; bw.: alle acht maanden, om de acht maanden; -pfenniger, m.: (mtw.) stuk van acht penningen: -pfiinder, m.: (art.) achtponder; -pfiindig, bv. n.: van acht pond; -saitig, bv. n.: achtsnarig; -sam, bv. n. en bw.: 1) oplettend, 2) zorgvuldig;

-samkeit, vr.: 1) oplettendheid, 2)zorg-vuldigheid, zorg; -siiulig, bv. n.: met acht pilaren; -seitig, bv. n.: achtzijdig; -spilnnig, bv. n.: met acht paarden bespannen, (ook:) voor een achtspan; -stimdig, bv. n.: van achturen; -stünd-lich, b\\v.: om de acht uren, alle acht uren; bv. n.: om de acht uren plaats grijpende; -sylbig, bv. n.: van acht lettergrepen; -tiigig, bv. n.; van acht dagen; -tiiglich, bw.: om de acht dagen, alle acht dagen; bv. n.: om de acht dagen plaats grijpende; -tag\'uhr, vr.: uurwerk dat acht dagen loopt;-theilig [t], bv.n.: uit acht deelen bestaande;-winklig, bv. n.: achthoekig; -wöchentlich, bv. n.: om de acht weken plaats grijpende; -wóchig, bw.: om de acht weken, alle acht weken; -zahuig, bv. n.: met acht tanden;-zehn: Zie hieronder;-zeilig, bv. n.:achtregelig; -zig: Zie hieronder.

ach\'te, bv. n.: achtste; -halb, bv.n.: achthalf.

Ach\'tel, o. (-s; mrv. -): achtste gedeelte, (kph.) achtel, achel; | -form, vr. (-griisse, vr.): octavo-formaat; -kreis, m.: (str.) octant; -note, vr.: (muz.) achtste noot; -pause, vr.: (muz.) achtste rust; -schein, m.: (str.) stand van twee hemellichamen die 45 graden van elkander verwijderd zijn; -lakt, m. (muz.) achtste maat.

ach\'teln, w. b.: in achten deelen. ^ch\'ten, w. b.: bannen, indenrijks-\' ban doen.

achten, w. b.: 1) achten (achting toedragen); 2) achten, tellen, aanzien, beschouwen (- für: houden voor); w.o. h.: - auf: 1) acht geven op, acht slaan op, letten op, 2) geloof hechten aan, waarde hechten aan; w. w.: sich-nach: zich gedragen naar.

ach\'tens, bw.: ten aohtste, in de achtste plaats; | -werth, bv.n.: achtenswaardig.

Acch\'ter, jn. (-s; mrv.-): verbanner. Ach\'ter, m. (-s; mrv. -): (mtw.) achter, stuk van acht duiten; | -lei, bv. n. en bw.: achterlei.

Aecht\'heit, vr.: Zie Echtheifl. Achts, in Sam. | -brief, m.: ban-brief; -erklilrung, vr.: verbanning. Aech\'tung;, vr.: verbanning. Ach\'tnng, vr.: I) aohting; 2) acht-geving, oplettendheid, (ook:) ontzag, |;| eerbied; | tsw.: (mil.) geef acht! | -wür-dig, bv. n.: achtenswaardig.

Achtnng-s, in Sam. | -mangel, m.: gebrek aan achting, kleinschatting, geringschatting; -voll, bv. u. en bw.: (inz. brf.) met de meeste achting, met alle achting; -werth, bv. n.: achtenswaardig; -widrig. bv.n.: oneerbiedig,(ook:) kleinachtend, geringschattend; -würdig, bv. n,: achtenswaardig.

acht\'zehn, tw. achttien; l-te,bv.n.: achttiende; -tel, o. achttiende.

acht\'zi^, tw.: tachtig; l-er, m. (-s: mrv. -): tachtiger; -erin, vr. (-; mrv. -nen): tachtigjarige; -jahrig, bv. n.: tachtigjarig; -ste, bv. n.: tachtigste.

üch zeu, w. o.h.: steunen, kreunen, kermen.

Ack er. m. (-s; mrv. Aecker): akker, veld: (landmaat:) morgen; den - bauen: landoouwen; l-arbeit, vr.: veld-arbeid; -bar, bv. n. en bw.: ploegbaar, (in Sam.:) teel-; -bau, m.: landbouw; -bautreibend. bv. n.: landbouwend; -baukundig, bv. n.-landbouwkundig; -beere, vr.: braambes, braam; -brand, m.: veldbrand; -dill, in.-velddille; -dis tel, m.: verversdistel; -erde, vr.: teelgrond, teelaarde; -feld, o.: akker; -froline [-frone], vr.: heerendienst; -furche, vr.: ploegvore; -galle, vr.: onvruchtbaar gedeelte van eenen akker; -gaul, m.: ploegpaard, boerenpaard; -gerathschaft 11J, vr.: landbouwgereedschap; -gesetz, o.: (hist.) akkerwet; -hahnenfuss, m.: (pik.) wilde hanevoet; -holder, m. (-holunder, m.): wilde vlier; -holz, o.: kreupelhout, struikgewas; -huhn, o.: veldhoen; -klee, m.: akker-klaver, wilde klaver; -klette, vr.: wilde kervel; -knecht, m.: boerenknecht; -knoblauch, m.: wilde knoflook; -kohl, m.: wilde mosterd; -krahe, vr.: (vog.) raaf, kauw; -kraut, o.: duivekervel, aardrook; -land, o.: akkerland, bouwland, teelgrond; -lattich, m.: veldlatuw; -leine, vr.: ploegzeel; -lerche, vr.: veldleeuwerik;-leute, m. mrv.: landbouwers, landlieden, (ook:) boeren-daggelders; -lohn, o.: daggeld;-mann, m.: landbouwer, landman, (ook:) boeren-daggelder: -milnnchen, o.: (vog.) kwikstaartje: -mass, o.: veldmaat; -münze, vr.: (pik.) paardemunt, wilde ] olei, kattekruid: -nessel, vr.: (pik.) doove netel; -miss. vr.: aardnoot, aardaker; -pferd, o.: ploegpaard, boerenpaard: -pflug, m. (akk.) ploeg; -raute, vr.: (pik.) aardrook; -recht, o.: akkerrecht; -reich, bv. n.: rijk aan akkers; -rettig, m.: (pik.) peperwortel; -röslein, o.: (plk.J kooltje vuur; -salat, vr.: veldsalade, veldlatuw: -schnecke, vr.: (ins.) veldslak;-senf, m.: wilde mosterd: -spergel, m.: (pik.) spurrie; -steinsaamen [sa], m.: parelkruia; -steuer, vr.: akkerbelasting; -vieh, o.: ploegvee, trekvee; -waldmeister, nr..: (plkT) leverkruid; -walze, vr.: (akk.) rol, kluitenbreker;-weg, m.: binnenweg, weg door het land heen; -weizen, m.: wilde tarwe, zwart koorn; -werk. o.: veld-arbeid; -werkzeug, o.: (een stuk) landbouwgereedschap; -wesen, o.: landbouw, akkerbouw; -winde, vr.: (pik.) gemeene winde; -zins, m.: landhunr, landpacht; -zwiebel, vr.: veld-ajuin.

acU\'em, w. b.: (akk-.) bebouwen.

Acte ers, in Sam. | -mann, m.: landman, landbouwer, (ook:) boeren-da^-

gelder.

A\'dani, m. (-s): Adam.

Adamlt\', m. (-en; mrv. -en):(kkl. hist.) Adamiet.

A\'tlains, in Sam. | -apfel, m.: (ontl.) Adams-appel; -feige, vr.; Egyptische vijg; -feigenbaum, m.; Egyptische vijgeboom; -bolz, o.: Adamshout.

[die], w. b.; optellen; Addition\', vr.; optelling.

alt;Ie\', tsw.: (cop), atjnus (= vaarwel).

Adel, m. (-s): adel; | -esche, vr.; vogelbesseboom; -fisch, m.; edelvisch; Adelgunde, vr.: Adelgonde, Aldegonda; A\'delheid, vr.: Adelheid, Adelaide; -herrscbaft, vr.: adel-regeering, aristocratie (An\'hiinger der -herrscbaft: aristocraat); -hof, m. Zie Edelhof; -stand, m.: adelstand; -stolz, m.; adeltrots, geboorte-trots; bv. n.: trotsch op zijne (hare) afkomst; -sucht, vr.: zucht om van adel te zijn.

a delig-, bv. n.: adellijk, van adel; (ook): van den adel.

A\'deUge, m. (-n; mrv. -n): adellijke, edelman.

adeln, w. b.: adelen; (fig.) veredelen.

A\'dels, in Sam. 1 -brief, m.: brief van adeldom; -buch, o.: stamboek van den adel; -freund, m.: aristocraat; -probe, vr.: bewijs van adeldom.

Adest\', m. (-en; mrv. -en):ingewijde.

A\'der, vr.: ader (i. a. b); goldene -, (gnk.) gouden ader,hemorrhoïden(mrv.); poe\'tische -: dicht-ader; -lassen (zur - lassen): aderlaten, (ot kortweg:) laten; er hat keine - dazu: hij heeft geene geschiktheid (bok: geen aanleg) daartoe; es ist ke^:ne gute - an ihm: er zit geen haar aan hem dat deugt; l-binde,vr.Haat-zwachtel; -bruch, m.: aderbreuk: -ent-zündung, vr.: ader-ontsteking; -fórmig, bv.n.: adervormig; -geflecht, o.: adernet; -gesehwulst, o.: adergezwel;-hautchen, o.: adervlies; -kluft, vr.: (mnw.) ruimte tusschen twee aderen;-kropf, m. (ontl.) aderspat.

Ae\'derchen, o. (-s; mrv.-): adertje.

a\'derig, bv. n., of:

aderlg, bv. n.: geaderd.

A derlass, m. (-es; mrv. -liisse): aderlating; -bauschen, o.: compres;-becken, o.: laatbekken; -binde, vr.: laat zwachtel; -eisen, o.: laatvlijm, lancet;-kunst, vr.: (het) aderlaten; -schnapper, m.: laatvlijm, lancet; -zeug, o.: lancetten-foe-draal.

a\'flerliassen, onr. w. b.: aderlaten; -lasser, m.: aderlater; -mennig, m. en vr.: (pik.) agrimonie, leverkruid; -presse, vr.: (hik.) schroefverband;

-schlag, m.: polsslag; -schwamm, m.: (pik.) morille; -wasser, o.: bloedwater, adern, w. b.: aderen.

adharl\'ren [rie], w. o. h. en s.: adhereeren.

Adhttslon\', vr.: adhesie.

Adjektiv\', o. (-es, -s; mrv. -e): bijvoeglijk naamwoord.

Adjndikation\', vr.: (rcht.) toewijzing.

adjndici\'reii [cie], w. b.: (rcht.) toewijzen.

adjnngi\'ren [gie], w. b.: toevoegen. Adjnnkt\', m. (-es; mrv. -e): adjunct. Adjnnktur\', vr.: adjunctsplaats. Adjutant\', m. (-en; mrv. -en): adjudant.

Ad\'ler, m. (-s; mrv. -): (vog. en fig.) adelaar, arend; l-auge, o. (of: -bliek, m.); arendsblik; -eule, vr.; (vog.) katuil; -flug, m.: adelaarsvlucht;-holz, m.: paradijshout, aloë-hout; -holzbaum, m.: alo\'éboom; -klaue, vr.: arendsklauw: -kraut, o.: varenkruid; -nase, vr.: haviksneus; -orden, m.; orde van den Adelaar; -schwinge, vr.: (dk.) adelaarsvlucht; -stein, m.: arendssteen; -trager, m.: (mil.) adelaar-drager.

Administration\', vr.: administratie; Administrator, m. (-s; mrv.-to\'ren); beheerder, administrateur; administn\'ren, [trio], w. b.: bebeeren, administreeren.

Admiral\', m. (-es, -s; mrv. Admi-r\'ale): admiraal; Admira\'lin, vr. (-; mrv. -nen): admiraalsvrouw; Admiralitat\', vr.; admiraliteit; Admiralitatsfiagge, vr.: admiraliteitsvlag; A(\\miral\'schaft, vr.; admiraalschap, (ook;) admiraliteit, admoni\'ren [nie], w. b.: vermanen. A\'dolpli, m. (-s): Adolf. Ado\'nisblnme, vr.: adonisbloem. ado\'niscli, bv. n.; adonisch. adonisi\'ren [sic], w. b.; adoniseeren, mooimaken (sich .-, w. w.: zich adoniseeren).

Adoption\', vr.: (rcht.) adoptie;adop-ti\'ren [tie], w. b.; adopteeren.

adoptlv\', bv. n.: (rcht.) adoptief; l-sohn, m.; aangenomen zoon; -vater, m.: pleegvader.

Adress\', in Sam. | -buch, o. C-kalen-der, m.); adresboek; -comptoir, o. (-kontor, o.); adres-kantoor.

Adressant\', m. (-en; mrv. -en); adressant.

Adrcssat\', m. (-en; mrv. -en): geadresseerde.

Adres\'se, vr.; adres.

adressi\'ren [sie], w. b.; adresseeren. A drian. m. (-s); Adrianus, Adriaan. Adria\'tische Meer, o.: Adriatische Zee.

Advent\', m. (-s; mrv. -e): (kkl.) advent.

Advents\', in Sam. | -prediger, m.:

advent-prediker; -zeit, vr.: tijd van den advent.

Adver\'bliiin, o.| (-s; mrv. -bien); (tik.) bijwoord.

Artvis\'torief, m.; adviesbrief, advoci\'ren |cie[, w. o. h.: als advocaat praktiseeren.

Advokat\', m. (-en; mrv. -en); advocaat.

Advoka\'ten, in Sam. | -gebühr, vr.: honorarium van eenen advocaat; -knift\', m.: advocatenstreek; -stand, m.: rechtsgeleerde stand.

Adrokatur , vr.: advocaatschap. AefTclicn. o. (-s; mrv. -): aapje. Af\'f\'e, m. (-n; mrv. -n): aap.

Airekt\', m. (-es, -s; mrv. -e): hartstocht; (fig.) warmte; (ook:) aandoening. AflTektation\', vr.: gemaaktheid, aifekti\'ren [tie], iv. o.h.: gemaakt zijn.

aircctlrt\' [tie], bv. n.: gemaakt, af\'t\'eii. w. b.: na\'apen; (ook:) voor den gek honden.

Af\'fciilart, vr.: apensoort; -artig, bv. n. en bw.: aapachtig; -baum (-brod-baum), m.: apenbroodboom; -gesicht, o.: apenbakkes, apengezicht; -könig, m.: Braziliaansclie aap; -liebe, vr.: apenliefde; -milssig, bv. n. enbw.: aap-ach-tig; -uase, vr.: apennens, stompneus; -posse, vr.: apenkuur; -schwanz, m.: apenstaart, (fig.) uilskuiken; -spiel, o.: apenspel, aperij; -stein, m.: (min.) aapsteen; -weibchen, o.: wijfjes-aap. Afferei\', vr.: aperij.

anici\'rcii [cif], w. b.: aandoen, treffen.

Aflinitat\', vr.: verwantschap, ai fiscli. bv. n. en bw.: aap-achtig. Attix\'nin, o. (\'-s; mrv.AfSxa): (tik.) aanhechtsel.

Alfodill\', m. (-s): (pik.) affodil. Afj^ba\'nen, m. mrv.: Afganen. Ai\'holder, m. (-s; mrv. -): (pik.) watervlier.

A frika, o. (-\'s): Afrika; Afrika\'ner, m. (-s; mrv. -): Afrikaan; Afrika\'nerin, vr. (-; mrv. -nen):- Afrikaansche; afri-ka\'nisch, bv. n.: Afrikaansch; bw.: op zijn Afrikaansch.

After, m. (-s; mrv. -): (ontl.) achterste. I-, o. (-s;mrv.-):afval,afsnijdsel, overschot, (bij slachters:) pens.l-, vz.: achter, na.

After, in Sam. | -ahorn, m.: wilde ahorn; -alabaster, m.: ondoorschijnend albast; -anwalt, m.: plaatsvervangend procureur; -arzt, m.: kwakzalver; -be-Jehnter, m.: achterlecnman;-belehnung, vr.: achterleen; -beredsamkeit, vr.:val-sehe welsprekendheid; -biene, vr.: sluipwesp; -bildung, vr.: (hik.) vijgwrat; -blatt, o.: stengelblad; -blattlaus, vr.: onechte bladluis; -blüthe [t] . vr.: na-bloesem; -bürde, vr.:(vlk.) nageboorte; -bürge, m.; tweede borg; -bürgschaft, vr.; tweede borgtocht.

Af terlctarlsteutbuin [t], o.: valsch christendom; -darm, m.; (ontl.) endeldarm; -entzündung, vr.; aars-ontsteking; -erbe, m.: plaatsvervangend erfgenaam; -erz, o.: overschot van het vergruisde erts; -finne, vr.; vetvin; -flosser, m.: visch met buikvinnen; -flügel, m.; pluimpje aan het vleugelbeen; -geburt, vr.; nageboorte; -gefalle, o.; vergaarbak; -golehrsamkeit, vr.: schijngeleerdheid; -gelehrte, m.; schijngeleerde; -glaube, o.; valsch geloof; -graben, m.: kanaal dat op den vergaarbak uitloopt; -hen, o.; hooi van het etgroen; -holz, o.: sprokkelhout; -horn, o.: hoorntje, (ook;) onecht hoorn.

Af\'terlkameel [mei], o.: Peruaan-sche kameel; -katholik, m.; katholiek in naam; -kegel, m.; eenigszins kegelvormig lichaam; -kegelförmig, bv. n.; eenigszins kegelvormig; -kette, vr.: remketting; -kiel, m.; kielbalk;-kind, o.: 1) na \'s-vaders dood geboren kind, 2) bastaard; -klauc, vr.: achterklauw; -klee, m.: wilde klaver, valsche klaver;-könig, m.; usurpator, onwettige koning; -kugel, vr.; langwerpig rond lichaam.

Af\'terlleder, o.; afval van leder, (van schoenen;) hielstuk; -lehen, o.: achterleen; -lehnsherr, m.: achterleenheer; -lehnsmann, m.; achterleenman; -lehre, vr.: valsche leer; -medizin, vr.; kwakzalvers-middel; -mehl, o.; grot meel;-miethe [t] ,vr. onderhuur ;-mieths-mann [t], m.: onderhuurder;-moos, o.: mos-achtig plantgewas; -pacht, m.; onderpacht; -pachter, m.; onderpachter; -papst, m.; tegenpaus; -prophet, m.; valsche profeet.

Af\'tcrlrede, vr.: laster; -reden, w . o. h.: lasteren; -redner, m.: gewaande redenaar; -silber, o.; valsch zilver; -spinne, vr.: (ins.) glazenmaker, spin met lange beenen; -stück, o.; achterstuk; -thr\'ane, vr.; (ins.) kleine hommel; -vermiether [t], m.: onderverhuurder; -vermiethung [t], vr.; onderverhuring; -weisheit, vr.: schijnwijsheid;-welt,vr.; verbasterde wereld; -wespe, vr.; sluipwesp; -wind, m. wind van achteren; -witz, m.: valsch vernuft; -zwang, m.; (gnk.) moeielijke stoelgang.

Agft\'isclie Meer, o.; (adk.) Egeïsche Zee.

Agat\' (Agath\'), m. (-es, -s; mrv.-e); agaat.

A\'gc, vr.: (aan graan:) baard.

Agen\'de, vr.; (kkl.) rituaal.

Agent\', m. (-en; mrv. -en); agent; I -schaft, vr.; agentschap.

Aegide, vr.: schild.

Aegidiiig, m.; Egidius.

Agio, o. (-s): (kph.) agio. Aglotcur\', m. (-s; mrv. -s): (kph.; beunhaas. , ,

agioti\'ren [tie], w. o. h.: (kph.; beunhazen.

aglren [gie], w. o. h.; handelen. Agitation\', vr.: opwinding. Agila\'ltor, m. (-s: mrv. -to\'ren): opruier, woelgeest.

Agnat\', m. (-en; mrv. -en;: agnaat, bloedvenvant van vaderszijde.

Ag\'nes, vr.: Agnes.

Agraffe, vr.: (mod.; haak. agrarisch, bv. n.: (hist.; agrarisch; das -o Gesetz: de agrarische wet, de akkerwet.

Agrest\', m. (-es): sap van onrijpe druiven.

AgrlKultur , vr.; landbouw. Agrlmo\'ne, vr.: (plk.; agrimonie. Agronomic\', vr.: landbouwkunde, agroiio\'mlscli, bv. n.: landbouwkundig.

Agt\'stein, m. (-es, -s;: barnsteen. Aegyp\'ten, o. (-s;: (adk.; Egypte; Aegyp\'ter, m. (-s; mrv. -;: Egyptenaar; Aegyp\'terin, vr.: (-; mrv. -nen;: Egyptische; agyp\'tisch, bv. n.: Egyptisch, all! tsw.: ach! och! ha!

Ahle, vr.: (schoenmakers-;els. ahlenlförmlg, bv. n.: elsvormig; -schmied, m.: elzenmaker.

ah\'men, w. b.: peilen.

Alm, m. en vr. (-en; mrv. -en;: voorzaat; l-frau, vr.: stammoeder; -herr, m.: stamheer.

ahn\'tlen, w. b.: wrok koesteren o ver; (ook:;betaald zetten,inpeperen, wreken.

ah\'neln, w. o. h.: zweemen naar, eenigszins gelijken op.

lati\'nen, w. o. h., en onpers. h.: een voorgevoel hebben van, (ook:; vermoeden; es ahnt mir (of: i^n ah\'ne;: ik heb er een voorgevoel van.

IAli\'nen, m. mrv. (van: Ahn}: voorzaten; l-probe, vr.: bewijs van adeldom; -recht, o.: recht van adeldom; -reihe, Tr.: rij voorzaten; -stolz, z. n. m.: geboorte-trots; bv. n.: trotsch op zijne (hare; afkomst; -tafel, vr.: geslachtsregister, stamboom.

ahn\'llch, bv. n.: gelijk, dergelijk, zoodanig, dusdanig; gelijkend; - sein: gelijken; das sieht ihm -: dat gelijkt op hem, (ook:; dat is juist iets van hem. Aehn\'lichkelt, vr.: overeenkomst. Ah\'nung, vr.: voorgevoel; l -los, hv. n.: zonder iets te vermoeden ;-skratt, vr. (-svermögen, o.;: gaaf om een voorgevoel te hebben van; -svoll, bv. n.: vervuld van een voorgevoel.

Ahorn, m. (-s; mrv. -e;: (pik.; ahorn; a\'hornen, bv. n.: ahornen. Ach\'re, vr.: aar, koorn-aar. Aeh\'rsn, in Sam. | -bund, m.:garve;

-lese, vr. (-lesen, o.;: nalezing (op een koornveld;; -leser, m.: aren lezer ;-leserm, vr.: arenleesster:-spitze, vr.: baard (van graan;.

ah\'rlg-, bv. n.: aren-hebbende, vol aren.

Aï\', m. (-s; mrv. -e;: (drk.; luiaard.

Alch, enz. Zie Elch.

Akademle\', vr.: academie; Akade-miker, m. (-s: mrv. -): lid der academie, (ook:; student; akade\'misch, bv. n. cn bw.: academisch; Akademist\', m. (-en; mrv. -en;: student.

Aka\'zle, vr.: (pik.; acacia.

Ak\'ccnt, o. Zie Accent.

Akelei\', vr.: (pik.; akelei.

Akkusativ\', m. (-es, -s; mrv. -e;: (tik.; vierde naamval.

Akoluth\', m. (-es, -s; mrv. -en;: (kkl.; acoliet.

Akrobat\', m. (-en; mrv. -en;: acrobaat, kunstenmaker.

Akt, m. (-es, -s; mrv. -e;: (tnl.; bedrijf; (tig.; daad, handeling.

Akten, m. mrv.: (rcht.; akten, documenten, stukken: l-miissig, bv. n.: overeenkomstig (of: gegrond op; de bewijsstukken; -schreiber, m.: klerk; -staub, m.: stof der akten; -stoss, m.: (rcht.; verzameling van stukken; -stuck, o.: akte, document, bewijsstuk; -widrie, bv. n.: in strijd met do bewijsstukken.

Ak\'tle, vr.: aandeelbewijs.

Ak quot;tienlan\'theil ftj, m.: aandeelcoupon ;-besitzer, m.: aandeelhebber-,-ge-sellschaft, vr.: maatschappij op aandec-len; -inhaber, m.: aandeelhouder; -kapi-tal, o.: kapitaal dor aandeelen; -speku-lant (-spieier;, m.: speculant in aandeel-bewijzen; -spiel, o.: beursspel met aan-deelbewijzen; -verein, m.: maatschappij op aandeelen.

Aktnar\', m. (-es, -s; mrv. griffier; Aktuariat\', o. (-es; mrv. -ej: ^rclit.) griffie.

Akn\'stlk, vr.: klankleer, (ook:; klankvorming.

Alabaster, m. (-;: albast; l-bruch, m.: albastgroeve; -druse, vr.: (mnw.) albastgroep.

Alabas\'terer, m. (-S; mrv. -):beeldhouwer in albast.

alabas\'tern, bv. n.: albasten, van albast.

Alant\', m. (-es, -s;: (pik.) alant, (visch;: dikkop; l-beere, vr.: zwarte bes: -wurz, vr.: alantswortel.

alarmi ren [mie], w.b.: verontrusten.

Alann\', m. (-es, -s; mrv, -e;: aluin; l-artig, bv. n.: aluinachtig; -bad, o.: aluinhoudende bron; -bergwerk, o. :aiuin-groeve; -bildung, vr.aluin vorming; -bruch, m.: aluingroeve: -erde, vr.: aluin-aarde; -erz, o.: aluin-erts; -gar,

bv. li.: aluingaar; -grube, vr.: aluingroeve; -lialtig, bv. li.: aluinhoudend; -hiitte, vr.:aluinkokerij;-leder, o.: aluin-gaar leder;-mehl, o.: tijne aluin;-quelle, vr.: aluiuhoudende bron; -sieder, m.: aluinkoker; -siederei, vr.: aluinkokerij; -stein, m.: aluinsteen;-wasser, o.: aluin-waier; -werk, o.: aluinkokerij; -zucker, m.: (pha.) aluinsuiker.

nlan\'nen, w. b.: in aluin doopen.

Alba\'nien, o. (-s): (adk.) Albanië; Alba\'nier, m. (-s; mrv. -): Albanees; Al-ba\'nierin,vr. (-;nirv. -nen): Albaneesche; alba\'nisch, bv. n.: Aibaneeseh.

Al\'be, vr. (pik.) witte populier.

Al\'berIbaum, m. (-es; mrv. -baumej: Zie Albe.

Al\'berich, m. (-s): Alberik.

al\'beru, bv.n. en bw.: onverstandig, dwaas, zot, ongerijmd. I -, w. o. h.:gekke dingen zeggen of doen. lAl\'bernlieit, vr.: dwaasheid, zotheid.

Albertliier, m. (-S; mrv. -);(mtw.) Albert s-daalder.

Albigen\'ser, m. (-s; mrv. -): (kkl. hist.) Albigens.

Al\'bin, m. (-s); Albinus.

Al\'binos, m. (-; mrv. -): albinos, witte neger.

Al\'breclit, m. (-s): Albertus, Albert.

Al\'biim, o. (-s; mrv. -s): album.

Alcfiimle\', vr.: alchimie, goudmakerij; Alchimist\', m. (-en; mrv. -en): goudmaker; alchimis\'tisch, bv. n.: al-chimistisch.

aleman\'niscli, bv. n.: (let.) Ale-maansch.

, Aleppo, o. (-\'s): (adk.) Aleppo.

Alen\'te, m. (-n; mrv. -n): Aleoet, bewoner van de Aleoetische eilanden; ale\'u\'tisch, bv.n.: Aleoetisch.

Alexandriner, m. (-s;mrv.-); (dk.) alexandrijnsch vers; alexandri\'nisch, bv. n.: alexandrijnsch.

Alfanaserei\', vr.: gekheid.

Algar blen, o. (-s): (adk.) Algarvië.

Algebra, vr.: algebra; algebra\'isch, bv. n.: algebraïsch.

Algier\', o. (-s): Algiers; Algier\'er, m. (-s; mrv. -): Algerijn; Algier\'erin, vr. (-; mrv. -nen): Algerijnsche; al-gier\'isch, bv. n.: Algerijnsch.

Alibi, m.: frcht.) alibi.

Alien bill, vr.: vreemdelingen-wet.

Alimentation\', vr.: voeding, onderhoud; (ook:) onderstand.

Alkoven, m. (-s; mrv. -): alkoof.

all (aller, alle, alles), bv. n.: al, alle; elk, elke. IA11, z. n. o. (-s): heelal; l-barmherzig, bv. n.: albarmhartiquot;; -bezaubernd, bv. n.: albetoo verend; -bcreits\', bw.: reeds, al;-da\', bw.: aldaar; -dieweil\',vgw.: dewijl, omdat, aangezien.

al le, bw.: op; - machen: opmaken; - werden, opraken.

Allee\', vr.: laan, (ook:) gang.

allegi ren [gie], w. b.: aanvoeren, aanhalen.

Allegorie\', vr.: allegorie, zinnebeeldige voorstelling; -go\'nsch, bv. n. en bw.: allegorisch, zinnebeeldig.

allein\', bv. n. en bw.: alleen; vgw.; alleen, maar, evenwel, echter; l-besitz, o.: uitsluitend bezit; -gesang, m.:(muz.) alleenzang, solo; -gesprach, o.: alleenspraak; -handel, m.: monopolie, alleenhandel; -handler, m.: bezitter van het monopolie, (ook:) opkooper;-herrscher, m.: alleenheerscher; -herrschaft, vr.: alleenheerschappij; -seligmachend, bv.n.: alleen-zaligmakend.

allei\'nig, bv. n. en bw.: eenig;alleen. Al\'lem, 3e nmv. Zie Alles, al\'lemal, bw.: telkens, altijd, al\'lenfalls, bw.: in allen gevalle, al\'lentlialben, bw.: allerwegen, overal.

Aller, in Sam.: aller. All\'erbarmer, m. (-s): Albarmhar-tige.

Al lerbanm, m. (-es, -s; mrv. -biiume): (pik.) populier.

AU\'erhalter, m. (-s): Albehoeder, Onderhouder van het heelal.

Allerniaims\'lfreuiKl, m.: allemansvriend; -harnisch, m.: ^plk.) stokroos.

All\'erscliaffer, m. (-s:) Schepper van het heelal.

allerlseits\', bw.: allerzijds, (ook:) allen gezamenlijk;-warts (-wegen), bw.: allerwegen, overal.

Allerwelts\'lbürger, m.: wereldburger; -freund, m.: allemansvriend.

Al\'les, o.: alles; - in Allem: alles in alles, factotum; in Allem, in het geheel.

al\'lelsamt, bw.: allen te zan.en, (ook:J geheel en al; -we\'ge, bw.: allerwegen, overal, altijd, geheel en al; -wei\'le, bw.: dadelijk, aanstonds; -zeit\', bw.: altijd, ten allen tijde.

AUgcr\'genlwart.vr.: Alomtegenwoordigheid; -wartig, bv. n.: alomtegenwoordig.

all\'geliebt, bv. n.: door iedereen bemind.

all\'gemacli, bw.: zachtjes aan, langzamerhand.

allgemein\', bv. n. en bw.: algemeen; l-glanbe, m.: catholicismus; -hei;, vr.: algemeenheid.

Allgenüg\'samlieit, vr.: algenoeg-zaamheid.

All\'gesang, m. (-es, -s; mrv. -ge-sange): (muz.) koorzang, koor.

AU\'lgewalt, vr.: almacht, (fig.) onweerstaanbare kracht; -gewaltig, bv.n.: almachtig, (fig.) ontzaglijk.

All\'gut, o. (-es, -s): (pik.) wilde spinazie.

all gittig, bv. n.: algoed; I-keit, vr : algoedheid.

All\'helt, vr.: algemeenheid, ailhicr\', bw.: hier, alhier.

Allianz\', vr.: alliantie, bondgenoot-schap. , , , ,

Alligations regel, vr.: (rek.) ket-tingregel. , .

Alliga Itor, m. (-s; mrv. -toren): (drk.) alligator, kaaiman.

alMi\'ren [liie], w. b.: verbinden. Aliür\'te [Uier], m. (-n; mrv. -n): u-ealliëerde, verbondene, bondo-enoot. quot;Alliteration\', vr.: (tik.) alliteratie.

all jalirig (aU\'jahrlich) , bv. n.: jaarlijksch; bw.: jaarlijks, jaar aan jaar. Allmaelit, vr.: almacht, allmaeli\'tig, bv. n. en bw.: almachtig; der -e, de Almachtige.

allnia lig (mahj, bv.n.: geleidelijk; bw.: geleidelijk, adlengs, van lieverlede, langzamerhand.

allmo\'natlicli, bv. n.: maandelijksch; bw.: maandelijks, elke maand.

allnadit\'licli, bv. n. en bw.: eiken nacht.

Allod\', o. (-es, -s; mrv. -e): allodiaal goed.

allotlial\', bv. n.: allodiaal; I -erbe, m.: erfgenaam van een allodiaalgoed.

AII\'sclireibefeHiist, vr.: kunst om met teekens te schrijven, die eene wereldtaal vormen, pasigraphie.

all Iselieinl, bv. n.: alziend; -seitig, bv. n. (fig.) algemeen; -seitigkeit, vr.: algemeenheid; -tagig, bv.n.: dagelijksch, (ook:) alledaagsch; -tiiglich, bv. n.: alle-daagsch; -tagliehkeit, vr.: alledaagsch-heid.

All tags, in Sam. | -geschwatz , o.: gewone praat, (pep.)kletspraat;-gesicht, o.: (fig.) dagelijksch gezicht; -kleid,o.: ilagelljksche kleeding; -poet, m.: alledaagsch dichter; -witz, m.: flauwe (of: platte, of: afgezaagde) aardigheid, all\'amfassend, bv.n.: al-omvattend, alluvial\', bv. n.: aangeslibd; Alluvion\', vr.: aangeslibde grond.

All\'lvater, m.: Alvader, ons aller Vader; -verehrt, bv, n.: door iedereen vereerd; -versöhner, m.: Alverzoener; -waltend, bv. n.: alregeerend, albestu-rend; -weise, bv. n.: alwijs (der All\'weise: de Ahvijze); -weisheit, vr.: Alwijsheld. Hoogste wijsheid; -wissend, bv. n.: alwetend (der All\'wissende: de Alwetende); -wissenheit, vr.: alwetendheid; -wis-serei\', vr.: oppervlakkige kennis van alles, alweterij; -wöchentlich, bv. n.: wekelijkscb; bw.: wekelijks, elke week; -zu, bw.: al te.

Al\'manacli, m. (s; mrv. -e): almanak.

Al mosen, o. (-s; mrv. -): aalmoes; I -amt, o.: armenbedeeling, armen-Servaas de Bruin. Duitscli-Hollandsch .

kas; -brod, o.: brood van de bedeeling; -bruder, m.: bedeelde;-büchse, vr.: arm-bus; -geld, o.: aalmoezengeld; -kasse, vr.: armenkas; -pfleger, m.: armverzor-ger; -sammler, m.: collectant; -samm-lerin, vr.: inzamelaarster van liefdegiften; -sammlung, vr.: inzameling van liefdegiften.

A loe, vr.: (pik.) aloë; [ -artig, bv. n.: aloë-achtig; -extrakt\', m.: extract van aloë; -harz, o.: aloë-hars;-holz, o.:aloë-hout; -latwerge, vr.: aloë-houdende likkepot; -mittel, o.: aloë-middel; -saft, m.: aloë-sap: -isalz, o.: (schk.) aloë-zout; -tinktur, vr.: aloë-tinctuur.

aloe\'ltisch, bv. n.: aloë-houdend, van aloë bereid.

Aio\'se, vr.: (visch:) elft.

Aloy\'sius, m. (-): Aloïsius.

lAli», vr.: Alpenweide, weideveld op de Alpen.

lAlp, m. (-es, -s; mrv. -e): nachtmerrie; i -drücken, o.: nachtmerrie (-drücken haben: de nachtmerrie hebben).

Alpen, vr. mrv.: (adk.) Alpen; (fig.) bergen: | -ampfer, m.: (pik.) onechte rhabarber; -beifuss, m.: (pik.) bijvoet der Alpen; -bewohner, m.: bewoner der Alpen; -birke, vr.: (pik.) niet tot zijn vollen wasdom komende berkeboom. kleine berk:-erle, vr.: (pik.) elzebopm der Alpen; -gebirge, o.: Alpengebergte: -glöckchen, o.: (pik.) alpenklokje; -bahnenfuss, m.: (pik.) wilde ranonkel; -hirt, m.: veehoeder op de Alpen; -kiefer, m.: (pik.) pijnboom dei-Alpen; -klee. m.: (pik.) alpenklaver; -krant, o.: (pik.) alpenkruid, boelkens-kruid, leverkruid; -mobn, m.: (pik.) wilde slaapbol, wilde papaver;-pflanze. vr.: alpenplant; -rose, vr.: (pik.) al-penroos;-sanger. m.: alpenzanger, (quot;vog.) basterdnachtegaal der Alpen: -schnee. m.: sneeuw der Alpen; -wegerich. m.: (pik.) weegbree der Alpen; -ziege, vr.: geit der Alpen.

Alphabet\', o. (-es, -s; mrv. -e): alphabet; alphabe\'tisch, bv. n. en bw.: alphabetisch;alphabetisi\'ren [sie]. w. b.: alphabetisch rangschikken, alphabeti-seeren.

Alplhalin, m.:(vog.) korhaan;-hof, m.: boerderij op de Alpen: -horn, o.: alpenhoorn; -ratze. vr.: (drk.) mormeldier; -zopf, m.: (hik.) Poolsche haarvlecht.

Alraun\', vr.: (pik.) alruin, als, vgw.: 1) toen; 2) (na een stellenden trap:) als; 3) (na een vergrootenden trap:) dan; | - wie: zooals: -wenn (-ob): alsof; -dass: dan dat.

alsbal4l\', bw.: zoodra.

alsdanu\', bw.: alstoen.

Al sen, m. (-s): (pik.) alsem.

also, b\\v.: dus, aldus; vgw.: dus. alzoo, bijgevolg.

Al\'ster (Aelster), vr.: (vog.) ekster. lAlt, m. (-es, -s): (muz.) alt; I -flote, vr.: altfluit; -geige, vr.: alt-viool; -Sanger, m.: altzanger;-schliissel, m.: (muz.) ff.lt-sleutel; -stimme, vr.: altstem.

lalt, bv. n.: oud(l.a.b,); | -backen, bv. n.: oudbaKken; -bart,m.; grijsaard; -bartig, bv.n.: grijs van baard;-deutsch, bv.n.: Oud-Dultsch; -frankisch, bv. n.: ¹ Oud-Frankisch, Gotbisch, (fig.) verou-

derd;-fiirstlich, bv. n.:uit een oud vorstelijk geslacht; -gesell. m.: oudste knecht, meester-knecht; -glaubig, bv. n.: orthodox, van \'t oude geloot; -gothisch [t], bv. n.: O u d-Gothisch: -griechi sch, bv. n.: Oud-Grieksch; -herkömmlich, bv. n.: oud, ouderwetsch, van oude herkomst; -herr. m.: oudste, overman: -hiebig, bv. n.: hoogstammig;-hochdeutsch,bv. n.: Üud-Hoogduitscb; -klug. bv. n.: (fam.) oolijk, uitgeslapen (-klug thun: den wijzen man uithangen); -knecht, m.: opperknecht; -krieger,m.:oud-strijder, veteraan;-mannskraut, o.:(plk.) vlooienkruid; -mark, vr.: (adk.) (de) Oude Marke: -meister, m.: oudste, overman: -modisch, bv. n.: ouderwetsch; bw.: ouderwets; -nordisch, bv. n. Oud-Noordsch. Scandinavisch: -römisch.bv. n.: Üud-Romeinsch, van (uit) hot oude Rome; -stadt, vr.: oude stad; -testa-mentlich, bv. n.: van (uit, naar, vol-tiens, in) het Oude Testament, oudtes-tamentelijk; -thier [t |, o. (drk.) moeder-dier. moer; -vater, m.: oudvader, aartsvader, stamvader; -vaterisch, bv. n.: oudvaderlijk, aartsvaderlijk, (fig.) ouderwetsch; bw\'.: (fig.) op de oudenvet-sche manier; -vordern, m. mrv.: voorouders. voorvaderen, voorzaten; -wasser, v.: vroegere hoofdtak of voornaamste arm eencr rivier; -wel\'bermahrchen [mar], o.: oudwijvensprookje; -weiber-^ommer, m.: nazomer; -welbisch, bv. n.: oud wijfachtig.

Al \'tan, m. (-es, -s; mrv. -e): plat dak. plat, (ook:) balkon, (ook:) gaanderij .

Altar\' (of: Al\'tar), m. (-es, -s; mrv. Altiire); altaar, outaar; der hohe het hoog-outaar: 1-bekleidung, vr.: outaar-kleed; -blatt, o.: outaarblad: -decke, vr.: outaarkleed; -dienar, m.:bedienaar van het outaar. (ook:) misdiener; -gemalde, o.: (schl.) outaarstuk; -himmel, ra.: hemel boven het outaar; -leuchter, m.: outaarkandolaar; -licht, o.: waskaars voor het outaar; -platte, vr. (-stein. m.): outaarblad; -tisch, m.: outaar, offertafel; -tuch, o.: outaardoek.

Altarlst\', m. (-en; mrv. -en): bedienaar van het outaar; (ook:) misdiener. Al\'te, m. en vr. (-n: mrv. -n): oude.

iil tol li, w. o. h.: oud worden, oud beginnen te worden.

al ter, bv. n. (v. tr. van: alt): ouder. Al\'ter, o. (-s): 1) ouderdom, leeftijd: 2) oudheid; (fig.) eeuw; 3) tijd van dienst, anciënniteit; vor Alters: oudtijds. eertijds; von Alters her: van oudsher: nach dem -; naar anciënniteit, naar tijd van dienst.

Alteration\', vr.: verandering; (tig.) vervalsching, (ook:) ontsteltenis.

al ter^ran, bv. n.: grijs van ouderdom.

alteriren [rie], w. b. veranderen: (fig.) vervalschen, (ook:) doen ontstellen.

al\'terlieli, bv. n.: onderlijk. Alterlinann, m. (-es, -s; mrv. -manner): oudste, overman.

Al \'ter I mntt er, vr. (-; mrv.-mütter): overgrootmoeder.

al tern, w. o. s.: oud worden; (fig.) verouderen, (ook:) er ouwelijk gaan uitzien.

Ael\'tern, m. mrv.: ouders; I -los, bv. n. :ouderloos ;-mord, m. :oudermoord: -mörder, m.: oudermoordenaar.

alternativ\', bv. n.: afwisselend,beur-telingsch.

Alternati ve, vr.: keus tusschen twee dingen; (fig.) tweestrijd.

alterni ren [nie], w. o. h.: beurt om beurt afwisselen.

alterlseliwach, bv. n.: zwak van ouderdom, (fig.)kindsch; -schwache, vr.: ouderdomszwakte, zwakheid van ouderdom, (fig.) kindschheid.

Al\'tersgenoss, m. (-en; mrv. -en): iemand van gelijken leeftijd (er ist mein -: hij is van\' denzelfden leeftijd als ik ben).

Al tertlinm [t].o.(-s): oudheid;-tnü-mer [t], m. mrv.: oudheden; -thüm-ler [tj. m.: minnaar (kenner, verzamelaar) van oudheden ;-thümlich [t].bv.n.: ouderwetsch.

Al Serthums|t[. in Sam. | -forscher. m.: oudheidkundige, oudheidkenner: -handier, m.: koopman in oudheden: -kunde, vr.: oudheidkunde; -kundige, m.: oudkundige, oudheidkenner.

Ael\'terlvater, m. (-s; mrv. -vater): overgrootvader.

al\'test, bv. n. (o. tr. van: alt): oudst: Aelteste, m. (-n; mrv. -n): oudste.

Althee\', vr.: (pik.) althéa, witte maluwe.

Altist\', m. (-en; mrv. -en): (muz.) altzanger; altspeler.

alt lieli, bv. n.: oudachtig, am (= an dem), vz. met lidwoord; Zie an: I am (vóór een o. tr.): het. op zijn (-meisten: het meest, op zijn meest: -liebsten: het liefst , op zijn liefst). AmadU\'ns. m. (-): Amedeüs.

Ainalgam\', o. (-es, -s): amalgama.

Amn\'lia, vr.: Amalia.

Amaranth, m. (-es, -s; mrv. -e): (pik.) amarant; l-blume, vr.: amarant-bloem ; -farbe, vr.: amarantkleur; -farbig, bv. n.: amarantkleurig; -tnlpe, vr.: (pik.) roode anemoon.

quot; Amarelle, vr.: (tnb.) kriek, zwarte kers; l-nbaum, m.: kriekeboom.

Amazo ne, vr.:amazone; l-nfluss,m. (-nstrom, m.): (adk.) Amazonen-rivier; -nkleid, o.: amazonengewaad (lm -nkleide: als amazone).

Am be, vr.: (spl.) tv/ee nommers.

Amber, m. (-s; mrv. -): amber; flüssiger -: vloeibare amber: gelber -: gele amber; grauer-: ambergrijs; Pnchs -: zwart ambergrijs; Vogel -: wit ambergrijs; l-baum, m.: amberboom;-holz, o.: amuerhout; -kraut, o.: wilde basilicum; -salz, o.: amberzont; -sehwalbe, vr.: (vog.) geamberde zwaluw;-straucb, m.: amberstruik.

Am\'boss, m. (-es; mrv. -e): aanbeeld; zweibörniger -: (sm.) speerhaak; l-schmied, m.: aanbeelden-maker; -stock, m.: aanbeeldblok.

Am\'bra, vr.: amber; l-birne, vr.:am-berpeer; -duft, m.: ambergeur; -barz, o.: amberhars; -kugel, m.: muskusbal; -öl, o.: amber-olie. _#

Ambro sia, vr.: (fab.) ambrozijn, godenspijs.

ambrosia uiscli, bv. n.: Ambrozi-

aansch.

ambro\'sisch, bv. n.: ambrozijnsch.

Ambro sins. m. (-): Ambrosius.

A\'meise, vr.: (ins.) mier.

A\'meisen, in Sam. | -artig, bv. n.: mierachlig; -ather, o.: (schk.) mierenether; -bar, m.: (drk.) mieren-eter; -ei, o.:mieren-ei;-fresser, m.: (drk.)miereneter; -fuchs, m.: (drk.) groote miereneter; -haufen, m.: mierennest;-löv.-e, m.: (ins.) mieren-eter; -nest, o.: mierennest; -saure, vr.: (schk.) mierenzuur; -stein, m.: mierensteen; -warze, vr.: (hik.) mierenwrat.

Amelmehl, o. (-es, -s): stijfsel.

Amen, bw. en z. n. m.: amen; - zu etwas spreehen: amen op iets zeggen.

Ame\'rika, o. (-\'s): (adk.) Amerika; Amerika\'ner, m. (-s; mrv. -): Amerikaan; Amerika\'nerin. vr.: (-;mrv. -nen): Amerikaansche; amerika\'nisch, bv. n.. Amerikaansch; bw.: op zijn Ameri-kaansch.

Amethyst\', m. (-es; mrv. -e): ame-thist; l-fluss, m.: vloeibare amethist.

Amianth\', m. (-es; mrv.-e): amiant, steenvlas, aardvlas.

Am man, m. (-s; mrv. -ne):amman, schout, burgemeester.

Am me. vr.: min, zoogmoeder.

Am\'men, in Sam. | -kost, vr.: kost vooreene zoogende min; -lohn, m.: minne-geld, loon eenermin; -mahrchen [mar], o.:bakersprookje, vertelseltje van Moeder de Gans; -milch, vr.: voedstermelk.zog eener min; -vermietherin [t], vr.: besteedster van minnen.

Am\'mer, ur. (-; mrv. -n): (vog.) weduwaal, geelvink; (pik.) kriek, zwarte kers.

Ammoniak, m. (-s): ammoniak: 1-gummi, o.: ammoniakgom;-haltig.bvl n.: ammoniakhoudend; -öl, o.: ammo-niak-olie; -salz, o.: ammoniakzout.

ammoniaka\'llsch, bv. n.: ammo-niacaal.

Am\'moniter, m. (-s; mrv. -): Ammoniet; Am\'moniterin,vr. (-:mrv. -nen): Ammonitische.

Ammo\'ninm, o. (-s): (schk.) ammonium .

Am\'monslharn, O. (-es, -s; mrv. -hörner): Ammonshoorn.

Amnestie\', vr.: amnestie.

amnesti\'ren [tiej, w. b.: aonestiëe-ren.

Amo\'ne, vr.: (pik.) steen-eppe.

A mor, m. (-s): (fab. en dk.) Amor.

A\'moriter, m. (-s:mrv.-): Amoriet; Amoriterin, vr. (-: mrv. -nen):Amcri-tische.

Amortisation\', vr.: amortisatie, schulddelging.

amortlsl\'ren [sie]. w.b.: amortisee-ren, delgen.

Ampel, vr. lamp.

Am\'pfer, m. (-s): (pik.) zuring; I -kraut. o.: gewone zuring.

Amphi\'bie,\' vr.: amphibie. tweeslachtig dier.

Amphiktyo\'nen, m. mrv.: (hist.) amphictyonen; |-gericht, o.: vierschaar der amphictyonen.

Amphithea\'ter, o. (-s; mrv. -n): amphitheatenamphitheatralisch. bv. n.: amphitheatervormig.

Amputation\', vr.: (hik.)amputatie.

ampnti\'ren [tie], w. b.: (hik.) am-puteeren. afzetten.

Am\'sel, vr. (-; mrv. -n): (vog.) meerle, merel.

lAmt, o. (-es. -s: mrv. Aem\'ter):

1) ambt. post, bediening; ein-antreten: een ambt aanvaarden, in functie treden;

2) kantoor; 3) (kkl.) dienst, (inz.) Mis: das - halten, de Mis doen; das hohe -, de Hoogmis. Zie Amts.

lAmt, in Sam. | -frau. vr.: (in kloosters:) huishoudbestierster; -frei, bv. n.: ambteloos; -haus, o.: rechthuis: -mann. m.: baljuw, schout; -mannin, vr.: bal-juwsvrouw, schoutsvrouw, schoutin; -mannschaft, vr.: baljuwschap, schoutschap; -miissig. bv. n.: ambtelijk; bw.: ambtshalve: -meister, m.: gildemeester, overman.

Aemt\'clien, O. (-s; mrv. -)^: postje, baantje.

Amtel\', vr.: rechthuis.

amti\'ren [tie], w. o. h.: in functie zijn; w. b.: bekleeden (een ambt).

amt\'llcta, bv. n.: ambtelijk; bw.: ambtshalve.

amt los, bv. n. en bw.: ambteloos. Amts, 2e nmv. (van: Amt): von -wegen: ambtshalve; | -alter, o.: tijd van dienst, anciënniteit; -antritt, m.:ambtsaanvaarding, in functie treding;-arbeit, vr.: ambtsbezigheid; -aufseher, m.: onderschout; -bauer, m.: boer uit een baljuwschap; -bericht, o.: officieel verslag; -bescheid, o.: officiëele uitspraak; -be-werber. m..: sollicitant;-bewerbung, vr.: sollicitatie, aanzoek; -bezirk, oprechts-gebied van een baljuw, baljuwschap; -blatt, o.: officieel blad (b. v.: staatscourant, provinciale courant, enz.) ;-bote, m.: bode van het baljuwschap: -brief, m.: officiëele brief, dienstbrief; -bruder, m.: ambtsbroeder; -brüderlich, bv. n. en bw.: ambtsbroederlijk;-buch, o.: register; -diener, m.: deurwaarder, (ook:) bode; -dorf, o.: tot het rechtsgebied van... behoorend dorp; -ehre, yr.: aan een ambt verbondene eer; -eid, m.: ambts-eed; -eifer, m.: ambts-ijver; -ein-künfte, vr. mrv.: aan een ambt verbondene inkomsten; -entsetzung, vr.: ontzetting uit een ambt, afzetting; -er-trag, m.: aan een ambt verbondene inkomsten; -fahig, bv. n.: geschikt (bekwaam) voor een ambt, bevoegd tot een ambt; -fahigkeit, vr.: geschiktheid (bekwaamheid) voor een ambt, bevoegdheid tot een ambt; -folge, vr.: 1) volgorde der rangen, 2) ambts-opvolging, 3) (fig.) geschreeuw van „houdt den dief\'; -folger, m.: opvolger; -frohne [-frone], vr. (-fuhre, vr.): verplichte dienstverrichting; -führung, vr.: waarneming (of: vervulling) van een ambt; -gebühr,vr.: 1) ambtsplicht, 2) (of: -gebühre, vr. mrv.): kosten; -gefalle, m. mrv.: emolumenten; -gehilfe (-gehülfe), m.: adjunct, helper; -genoss, m.: ambtgenoot; -gericht, o.: rechthuis; -geschafte, o. mrv.: ambtsbezigheden; -gesicht, o.: (fig.) deftig (ernstig, strak, effen) gezicht; -kleid, o. (-kleidung vr.): ambtsgewaad; -kosten, m. mrv.: gerechtskosten; -miene, vr. Zie Amtsgesicht; -nachfolge, vr. Zie Amtsfolge; -nach-folger, m. Zie Amtsfolger; -name,m.: ambts-titel; -ordnung, vr.: politie-regle-ment ;-person, vr. :ambtspersoon; -pfiicht, vr.: ambtsplicht, (fig.) ambts-eed; -rei-ter, m.: gendarme;-richter, m.: kantonrechter; -sache, vr.: openbare aangelegenheid; -sass, m.: onderhoorige: -sas-sig, bv. n.: onderhoorig; -schildchen (-schildlein), o.: (kkl.) borstlap (van den hoogepriester); -schiisser, m.: ontvanger van het baljuwschap;-schreiben, o.: officiëele brief, ambtsbrief; -schrei-ber. m.: griffier;-schreiberei\', vr.: (rcht.) griffie; -siegel, o.: ambtszegel; -ïorge. vr.: ambtszorg; -stadt, vr.: districtshoofdplaats; -tag, m.: rechtdag, zitdag; -thatigkcit, vr.: behartiging van (zijn, een, het) ambt; -tracht, m.: ambtsgewaad; -unterthan, m.: onderhoorige; -verrichtung, vr.: ambtsverrichting;-ver-walter, m.: ambtspersoon;-verweser, m.: plaatsvervangend ambtenaar, substituut; -vogt, m.: provoost.

Amnlett\', o. (-es,-s; mrv.-e): amulet.

an, vz.: aan, op, tegen, bij, naar [N13. Au regeert den 3en nmv. als het eene rust, den 4en als het eene beweging of richting aanduidt]; 1 von... an: van... af.

Aiiabaptis\'nius, m. (-): leer der wederdoopers.

Anabaptist\', m. (-en; mrv. -en): (kkl.) wederdooper.

Anacliorct\', m. (-en;mrv.-en): kluizenaar.

Anaclironismus, m. (tijdr.) anachronisme.

Anagranim\', o. (-es, -s, mrv. -e): anagram.

analog\', bv. n.: van denzelfden aard,, dergelijk.

Analogie\', vr.: overeenkomst.

analogisch, bv. n. Zie analog.

Analy se, vr.: analyse, ontleding.

analysi\'ren[sie], w. b.:analyseeren, ontleden.

A nanas, vr.: (pik.) ananas; | -apfel, m.: ananas-appel; -eis, o.: ananas-ijs; -vogel, m.: kolibrie.

an ankern, w. b.: (zeew.) vastleggen; (bwk.) met ankers verbinden.

Anarchie\', vr.: regeeringloosheid; anar\'chisch, bv.n.: rcgeeringloos, (fig.) regeeringloosheid bevorderend; Anar-chis\'mus, o.: zucht naar regeeringloosheid; Anarchist\', m. (-en; mrv. -en): minnaar van regeeringloosheid, roervink.

Anathem\', m. (-en; mrv. -en): banvloek; anathematisi\'ren [sie], w. b.: vervloeken, den banvloek uitspreken o ver.

Anatom\', m. (-en; mrv. -en): ontleedkundige; Anatomie\', vr.: ontleedkunde; Anato\'miker, m. (-s; mrv. -): ontleedkundige; anatomi\'ren [mie], w. b.: ontleden; anato\'misch, bv. n. en bw.: ontleedkundig; Anatomist\', (m. -en; mrv. -en): ontleedkundige.

an\'langeln, w. b.: toelonken; -backen, onr.w.o. s.: aanbakken;-bahnen, w. b.: banen; sich-ballen, w.w.:tot een kluit vormen; -bannen, w. b.: (fig.) kluisteren,boeien; -bau,m. (-es): (bwk.) bijge-

bouw, (akk.)ontginning, (fig.) vestiging, \' nederzetting; -banen, w. b.: (bwk.j bijbouwen, (akk.) telen, bouwen, kweeken, (gronden:) ontginnen, (ook:) bebouwen (wieder -bauen: weder opbouwen; sich an einem ürte -bauen; zich ergens vestigen); -bauer, m. (-s; mrv. -): ontgin-ner (van gronden), teler, kweeker (van veldgewassen, enz.), (fig.) kolonist. 1 nii befelUen, onr. w. b.: aanbevelen,

quot; (ook:) bevelen, gelasten, gebieden;-be-f\'ehlung, m*.: aanbeveling, (ook:) bevel; -beginn, m. (-es): begin, aanvang; -be-balten, onr. w. b.: aanhouden (kleede-ren), niet uittrekken.

(. anbei\', bw.: hierbij, hiernevens.

anlbeissen, onr. w. o. h.: bijten, . ïï (figO bijten, toebijten, toehappen; onr.

I ^w\' ■ bijten in; -belangen, w. b.: aan-r \'l ^\'^aaT1, betreffen; -bellen, w. b.: aanblaf-

■ ten, blaffen tegen; -bequemen, w. b.: • I (of: pas) maken;-beten, w.b.:

•li; aanbidden; -beter, m. (-s; mrv. -): aan-_ M iiidder; -beterin, vr. (-: mrv, -nen):aan-S bidster;-betreffen, onr. w. b.: betreffen; -betteln, w. b.: bedelen bij (iemand), .■ (fig.) bedelachtig naderen; -betung, vr.: . M aanbidding (-betungswürdig, bv. n.: H aanbiddenswaardig, aanbiddelijk).

itii\'bic^eii, onr. w. b.: vastbuigen \' \'l(aan), (tig.) bijvoegen, aanhechten; \' i| -bieten, onr. w. o. li.: het eerste bod Hdoen; onr. w. b.: aanbieden; -bieter, Hm..(-s; mrv.: -): aanbieder, (bij veilin-

■ L\'Cll:) eerste bieder; -bietung, vr.: aan-\' ! Iiieding, aanbod; -bilden. \\v. b.: eigen I £ maken: -binden, onr. w.b.: vastbinden

aan. (fig.) aanknoopen (-binden mit \'\' Einem: beginnen met iemand: einen _r_ Biiren -binden: {fig.| een beer maken, \' d. i. eene schuld maken; Einen an I. seinem Geburtstage -binden; iemand op C zijnen verjaardag een geschenk geven;

Einen -binden; [fig.] iemand iets wijs-_s maken of op de mouw spelden; kurz an-s, trebunden sein: [fig.] kortaangebonden quot;jn); -biss, m. (-es, mrv. -e); beet, hap, (tig.) ontbijt, (fig. fam.) hapje eten, (vv.) aas, (fig.) lok-aas; -blasen, onr. w. b.: blazen (op, tegen, naar), (muz.) ^ blazen, (vuur, en fig.) aanblazen; -blaften, w. b.; verbinden; -blecken, w. b.; , aangrijnzen; -bleiben, onr.w. o.s.: aan-Wijven; -bliek, m.(-es,-s):aanblik, (fig.) y • gezicht;-blieken, w.b.; aanzien;-blin-y zeln (-blinzen), w.b.: knip-oogen tegen; ; ? -blitzen, w. b.: vernielend aanzien; -blii-j ken, w. b.; bulken (loeien) tegen, (fig.) \' .if fangranwen, toesnauwen; -oohren,w.h.: beginnen te boren in, (ook:) een gat ; boren in (Einen -bohren, [fig.] iemand jj ; uithooren, iemand den wurm uit den _e_ neus halen);-borden, w. b.: (zeew.) aan-_e_ boord klampen; -bot, o. (-es. -s; mrv. { -e); aanbieding, aanbod, (ook:) eerste

bod; -brausen, w.b.: (fig.) aangrauwen, toesnauwen; -breehen, onr. w. o. s. en w. b.: aanbreken; -brennen, onr. w. o. s.; aanbranden, (ook;) beginnen te branden, vuur vatten; onr. w. b.; aansteken, in brand steken; -bringen, onr. w. b.; aanbrengen, (fig.) plaatsen;-bringer, m. (-s; mrv.-): aanbrenger; -bringerin, vr.: aanbrengster; -bringung, vr.; aanbrenging: -brueh, m. (-es, -s; mrv.-brüche): (het) aanbreken, (fig.) rot-wording, begin van bederf; -brüchig, bv. n.: aangestoken, rot; -brüehigkeit, vr.: aangestokenheid, rotheid; -briihen, w. b.: in de broei zetten, in heet water zetten; -brüllen, w. b.: brullen tegen, (fig.) bulderen tegen; -brummen, w. b.: brommen tegen; -brüten, w.b.: beginnen te broeien op (ein angebriitetes Ei: een vuil ei); -bumsen, w. o. h.: neersmakken, neerploffen,

An\'cliove, vr.; ansjovis. Aiirïennetat\', vr.: anciënniteit, tijd van dienst.

An\'Ulacht, vr.:aandacht,godsvrucht (seine -dacht verrichten: in den gebede zijn); -diichtelei\', vr.: vromigheid in schijn; -diichteln, w. 0. h.: den vrome uithangen; -diichtig, bv. n. en bw.; vroom, (fig.) aandachtig; -diiehtler, m.: (-s; mrv. -): schijnvrome; -dachtlerin, vr. (-; mrv. -nen): schijnvrome.

Aurtaflits, in Sam. | -bnch, 0.: gebedenboek, kerkboek; -eifer, m.: godsdienst-ijver; -los, bv. n. enbw.: ongodsdienstig, (fig.) oneerbiedig; -stunden, vr. mrv.; uren aan de godsdienst gewijd, stichtelijke uren; -übungen, vr. mrv.; stichtelijke overdenkingen, (fig.) gebeden: -vol], by. n. en bw.; vroom, godvruchtig, (fig.) aandachtig, vol aandacht.

Aiiclaln\'isleii, 0. (-s): (adk.) Anda-luzië; Andalu\'sier, m. (-s; mrv. -); An-daluziër; Andalu\'sierin, vr. (-; mrv. -nen); Andaluzische; andalu\'sisch, bv. n.: Andaluzisch.

anldammen, w. b.: afdammen; -dammern, w. o. h.; aanbreken, gloren: -dauern, w. o. h.; duren.

An\'den, vr. mrv.: (adk.) (het) An-des-gebergte.

An\'denken, o. (-s): aandenken, gedachtenis, herinnering; (fig.) geheugen; mein Vater seligen Andenkens, wijlen mijn vader, mijn vader zaliger.

ander, bv. n.; ander; (fig.) tweede; I -geschwisterkind, o.; kind van neef of nicht.

an\'dern. w. b.: veranderen (sieh -, w. w.; anders worden).

an\'dernlfalls, bw.: anders; -theils [t]- bw.; anderdeels.

anders, bw.; anders; sich - besin-nen; zich bedenken: wenn - (wo-), vgw.;

tenzij; | -denkend, bv. n.: andersdenkend; -wo, bw.: elders; -wodurch, bw.; door eene andere plaats; -wolier, bw.: van elders, ergens anders vandaan; -wohin, bw.: elders heen, naar elders, an derthalb, bv. n.: anderhalf. Acn «lening-, vr.: verandering; afwisseling, wijziging.

an derlwfirtlg, bv. n.: ander; bw.: van elders; -wilrts, bw.: elders;-wettig, bv. n.: ander; bw.: van elders.

an\'ldeuten, w. o. h.en w. b.: te kennen geven, te verstaan geven, (rcht.) beteekenen : -deuter, m.: (tik.) lidwoord; -dichten, w. b.: toedichten; -dichtung, vr.: toedichting.

an\'ldieiicn, w. b.: (kph.) kennis geven van; -dienung, vr.: (kph.) kennisgeving.

audoiiiiern, w. b. : (fam.) met geweld of geraas aankomen tegen, hard kloppen op; Einen -: iemand Duiderend aanspreken; wie angedonnert dastehen, verbouwereerd staan, daar staan als van den donder getroffen.

Andorn, m. (-s): (pik.) andoorn. an\'dorren, w. o. s.: vastdrogen (-an: aan, op).

An drang, m. (-es, -s): aandrang, an drangen , w. b.: aandringen (-an: tegen).

andranen, w. b.: Zie androhen.

Andreas, m. (-s):Andries; l-kraut, o.: Sint-Andrieskruid; -krenz, o.: Sint-Andrieskruis; -tag, m.: Sint-Andries.

aii\'ldrecbselu, w. b.: draaien (das Kleid sitzt ihm wie -gedrechselt:de rok zit hem alsof zij aan zijn lijf geschilderd is);-drehen, w. b.: aandraaien;-dreschen, w. b.: beginnen te dorschen: -dringen, w. o. onr. s.: dringen, (fig.) indringen, aanrukken; -dringlich, bv. n.: dringend, (fig.J indringend; -drohen, w. b.: dreigen met.

Andro\'nieda, vr.: (fab. en pik.) Andromeda.

Andrnck, m. (-es, -s; mrv.: -e): \' bijdrukking; (typ.) verbeterblad.

an ldrncken, w. b.: (typ.) bijdrukken: -drücken, w. b.: aandrukken, opdrukken .

an\'lelfern, w. b.: aanvuren, aansporen, aanmoedigen; -eignen, w. b.: toe-eigenen, (fig.)toeschrijven;sich -eignen, w. w.: zich toeëigenen, (fig.) zich eigen maken.

anelnan der, b w.: aan elkander aaneen.

Aenei de, vr.: (let.) vEneïde. Anekdote, vr.: anekdote; -njager, m.: jachtmaker op anekdoten; -nsamm-lung, vr.: verzameling (bundel) anekdoten.

anekelii, w. o. h.: walgen, met afkeer vervullen.

Auemo\'ne, vr.:(plk.) windroos,anemone.

an emplelilfn. w. b.: aanbevelen; -erben, w. o. s.: als erfenis deelachtig worden (angeerbt, bv. n.: overgeerfd, aangeboren); -erbieten, w. b. onr.: aanbieden; -erkennbar, bv.n.: te erkennen; -erkennen, w.b. onr.: erkennen, (kph.) accepteeren; -erkenntniss, vr.: erkenning, (fig.) besef; -erkennung, vr.: erkenning. (kph.) acceptatie, (fig.) bekentenis; -erschaffen, w. b. onr.: toerusten met; bv. n.: aangeboren; -erziehen, w. b.: inprenten, inscherpen; -essen, w. b. onr.: beginnen te eten aan; sich -essen, w. w.onr.: zich zat-eten,zichvolproppen.

an\'ltactaeln , w.b.: met luchtstroom verfrisschen; -fachen, w.b.: aanblazen; -fachern, w.b.: niet luchtstroom verfrisschen; -fadeln, w. b.: rijgen, aanrijgen; -fahrbar, bv. n.: toegankelijk; -fahren, w. b. onr.: aanvoeren, brengen, (fig.) op het lijf vallen, uitvaren tegen; w. o. onr. s.: aankomen, (mnw.) afdalen, neerdalen (an etwas -fahren, tegen iets aankomen); -fahrschacht, m. (mnw.) mijnschacht ;-fahrt, vr.:nadering, aankomst, (mnw.) neerdaling, (van eene brug:) oprit.

An\'lfall, m. (-es, -; mrv. -falie): aanval, (ook:) aanvalling (tegen); (rcht.) toevallinz\', ten deel valling; -fallen, w. b. onr.: aanvallen, aantasten, aangrijpen, overvallen, (rcht.) toevallen, ten deel vallen; w. o. onr. s.: vallen (tegen .... aan).

An Tang-, m. (-es^-s; mrv.: -fiinge): aanvang, begin; aller - ist schwer: alle beginselen zijn moeielijk; es ist nur um den - zu thun, de eerste stap is het moeielijkst; die Anfange: de eerste beginselen.

an\'fangen, w. b. onr.: beginnen,aanvangen; es fangt mich an zu hungern: ik begin honger te krijgen; wer gut anfangt, ist halb fertig: (spr.) een goed begin is het halve werk.

An langer, m. (-s; mrv.: -) pasbeginner: An\'fangerin, vr. (-; mrv.-nen): pasbeginster.

an fanglich, bv. n. en bw.: aanvankelijk.

an\'fangs, bw.: in het begin; gleich -: dadelijk in het begin; l-buchstabe, vr.: aanvangs-letter; -gründe, m. mrv.: eerste beginselen; -punkt, m.: punt van aanvang; -sehule, vr.: school vooreerst-beginnenden; -unterricht, m.: eerste onderricht; -vers, m.: eerste vers; -zeile, vr.: eerste regel.

an\'lfarben, w.b.: verven, (fig.) verbloemen; -fassen, w. b.: aanvatten, aanpakken, aangrijpen, (fig.) aanrijgen; (mil.) angefasst! presenteert geweer!; -faulen, w. o. s.: aangestoken of rot

worden, (hik.) wegrotten; -f\'echtbar, bv. n.: betwistbaar, aantastbaar; -f\'ech-ten, w. b. onr.: aantasten, (rcht.) betwisten, (kkl.) aanvechten, bekoren (was tieht ihn an; wat beheert hem; ich lasse mich das nicht -fechten: ik laat mij daardoor niet weerhouden); -fechtung, vr.: aantasting, (kkl.) aanvechting, verzoeking, (rcht.) betwisting; -feilen, w. b.: beginnen te vijlen; -feilschen, w. o. h. en w. b.: loven en bieden, dingen, afdingen; -feinden, w. b.: vijandig behandelen, zich vijandig gezind betoonen jegens; -feindung, vr.: vijandigheid; -ferti^en, w. b.: maken, vervaardigen; -fessein, w. b.: vastketenen, (fig.) boeien; -fetten, w. b.: (kkk.) vet toevoegen aan; -feuchten, w. b.: bevochtigen, nat maken, (pap.) natten; -feuern, w. b.:(vuur, kachel, naard:) aanmaken, (fig.) aanvuren, aanhitsen, aanmoedigen; -flam-men, w. b.: (fig.) doen ontvlammen, aanvuren; w. o. s.: ontvlammen, ontbranden; -flattern, w. o. s.: aanfladderen, aanvliegen; -flechten, w. b. onr.: vast-vlechten; -flehen, w. b.: (smeekend) aanroepen, smeeken; -flctschen, w.b.: aangrijnzen, de tanden laten zien aan; -flie-gen, w. o. onr. s.: aanvliegen, (fig.) plotseling te voorschijn komen op, (ook:) plotseling overvallen;-fliessen, w. o. onr. s.: aanvloeien, (fig.) wassen, rijzen, stijgen: -flossen, w. b.: aanspoelen, aanslibben, (hout:) vlotten; w. o. s.: aanslibben, aanwassen;-fluchen, w. b.: vloekend uitvaren tegen.

An King, m. (-es, -s; mrv.: -fiüge): aanvlieging; vlucht, vaart, (pik.) hotting, uitlooping, (ook:) jong hout, (fig.) zweem, tikje, schijntje; -fluss, m. (-es): aanslibbing, aanspoeling, (ook:) aange-slibtland, grond-aanwas, (van water: \'t) \' wassen (- und Ab\'fluss: vloed en ebbe); -fluthen, w. o. s.: aanvloeien, aanstroo-men.

au folgemt, bv. n.: bijgaand, nevensgaand .

Aul\'orderimg, vr.:eisch; -machen: aanspraak maken.

aiiTormen, w. b.: vormen, den ver-eischten vorm geven aan.

Anlfrage, vr.: aanvraag, (fig.) navraag; -frage beisstNiemand: (spr.Jhet vragen staat vrij; -fragen. w. b.: aanvragen, vragen om. (ook:) navraag doen naar.

aiilfresseu, w. b. onr.: knabbelen aan: vreten aan; vreten van; (fig.) wegvreten, wegknagen, (ook:) invreten: sich -fressen, w. w. onr.: zich zat-vreten, zich volproppen; -fressung, vr.: wegvreting, wegrotting; -frieren, w. o. onr. s.: vastvriezen; -frischen. w. b.: opfrisschen, verfrisschen; ververschen; (fig.)aanmoedigen, aansporen, aanhitsen.

Au\'lfnge, vr.: bijlage; -fügen,vv. b.: bijvoegen, ^tim.) voegen, (fig.) irede-deelen, berichten; -fühlen, w. b.: aanvoelen, bevoelen (das fühlt sich rauh an: het is ruw op het gevoel; beim -fühlen: op het gevoel); -fuhr, vr.: aanvoer., vervoer; -führen, w. b.: vervoeren, (ook:) aanvoeren (i. a. b.), (let.) aanhalen, (fig.) onderrichten, leeren, (fig. fam.) beetnemen, foppen, verschalken; -führer, m. (-S; mrv. -): aanvoerder (-führerstelle, vr.: commandement, bevelhebberschap);-führerei\', vr.: beet-nemerij; -fiihrerin, vr.: bestuurster;- füh-rung, vr.: aanvoering, (let.) aanhaling, (flg.) leiding, beheer, (fig. fam.) verschalking, beetneming (-führungszei-chen, o.: aanhalings-tceken); -füllen, w. b.: aanvullen, opvullen, vullen (sich -füllen: zich volproppen);-furt, vr.:aanlegplaats, landingsplaats, kade;-füssen, w. o. h.: zich nederzetten.

Aii\'lgiibe, vr. opgaaf, (rcht.) aangifte, (fig.) plan, schets; -gabeln, w. b.: aan de vork steken, (fig.) zich meester maken van; -gafl\'en, w. b.: aangapen; -gaffer, m.: aangaper;-gafferin, vr.: aan-gaapster; -gahnen, w. b.: geeuwend aanzien, geeuwen tegen.

An\'gebe, in Sam. j -zettel, m. (-s; mrv. -): (kph.) aangifte.

an\'l^eben, w. b. onr.: aangeven (i. a. b.), opgeven, (fig.) ontwerpen; -geber, m. (-s; mrv.-):aangever, (fam.) verklikker, (fig.) ontwerper; -geberei\', vr.: verklikkerij; -geberin, vr.: verklikster.

An\'gebinde, o. (-s; mrv.-): feestgeschenk.

an\'geblich, bv. n.: zich noemend, zoogenaamd; bw.: naar het heet, naar het zeggen is.

aulgebogen, bv. n.: inliggend, nevensgaand; -geboren, bv. n.: aangeboren.

Au\'gebot, o. (-es, -s, mrv. -e): aanbod; (bij veilingen:) eerste bod.

Aii\'gebiing, vr. Zie Angabe.

aii\'gcilelhcn lassen, w. o. onr. h.: verleenen.

An\'gctlenkeii, O. Zie Andeiiken.

An\'lgeliange, o. (-s: mrv. -): hanger (oorsieraad); amulet; -quot;ehiingt, bv. n.: aangehecht, toegevoegd, bijgevoegd.

angelieu, w. o. onr. s.: I) aangaan, beginnen; 2) aangaan, raken, betreffen; 3) aangaan, beginnen te branden: das Haus ist angegangen: het huis is in brand geraakt; 4) door bederf aangetast worden; ein angegangenes Ei: een vuil ei; 5) aangaan, toegelaten (gedoogd, geduld, goedgekeurd, enz.) kunnen worden; das geht nicht an: dat gaat niet aan. 1 -, w. b. onr.: zich wenden tot, naderen; (fig.) bestormen.

angeheiMl, l)v. n.: pasbeginnend; (fig.) jong; ein -er Arzt; een jong dokter; bei -er Nacht; tegen den nacht. I vgw.; wat betreft, wat aangaat.

angehends, bw.: in het eerst, aanvankelijk.

An\'gehenke, o. (-s; mrv. -): Zie Angehange.

An\'lgcliör, o. (-es, -s): toel)ehooren; (fig.) eigendom; -gehören, w. o.h.: toe-behooren, behooren tot (aan, bij); -gehorig, bv. n.: toebehoorend, behoorend tot (aan, bij); -gehorige, m. en vr. (-n; mrv. -n): bloedverwant, (ook:) onder-hoorige, ondergeschikte.

an\'gelfern, w. b.: bekwijlen. Au\'geklakte, m. en vr. (-n; mrv. -n): beschuldigde; verweerder (verweerster).

Ang-cl, vr.: angel, prikkel, stekel; (vv.) haak: (jag.) klem; (van deuren:) hengsel, (fig.) as, spil (die Angeln der Welt: dc aspunten der aarde); zwischen ïhür und -: in het nauw; | -band, o.: hengsel; -.blei, o.: lood aan een visch-haak; -bolzen, m.: ringbout; -draht,m.: weerhaak; -fisch, m.:stekelrog;-fischer, m.: hengelaar; -fischerei, vr.:(het)hengelen; -förmig, bv. n. en bw.: angel-vormig, vischhaakvormig; -haken, m., weerhaak; -leine, vr.: (vv.) sim;-maus: m.: veldmuis; -platz, m.: plaats om te hengelen; -punkt, m.: aspunt, pool; -ruthe [-rutej, vr.: hengelroede, hengel: -schiff, o.: (vv.) hoekerschip, hoeker; -schnur, vr.: (vv.)sim;-stern,m.: (str.) poolster; -weit, bw.: waagwijd.

An\'geld, o. (-es, -s; mrv.-er): handgeld; godspenning.

au l^clegen, bv. n.: van aanbelang (sich etwas -gelegen sein lassen: zich gelegen laten liggen aan iets); -gelegen-heit, vr.: zaak; -gelegentlich, bv. n.: van aanbelang, (ook:) dringend: bw.: met belangstelling, belangstellend; -ge-legt, bv. n.: aangelegd, (fig.) overlegd, beraamd (ein -gelegtés Èeuer: een opzettelijk aangestoken brand).

An\'ffclcr, m. (-s: mrv.-): hengelaar. Angre\'lika, vr.: Engelina; (pik.) angelica, engelwortel.

an\'gcln, w. b.: hengelen, an\'^elobcn, w.b.: plechtig beloven, de gelofte doen; eidlich -: onder cede beloven.

Augclöbniss, o. (-es; mrv. -c), en: Aii\'gelobniig\',vr.: plechtige belofte; gelofte.

AngelsHchsc, m. (-n: mrv. -n): Angelsaks: an\'gelsachsisch, bv.n.: Angelsaksisch.

aii\'gcincsseu, bv. n. [3] en bw.: geëvenredigd [ aan]. overeenkomstig, in overeenstemming [met]; -heit, vr.: geëvenredigdheid.

an\'geneliin, bv. n. en bw.: aangenaam; (kph.) gewild, gezocht.

An\'ger, m. (-s; mrv. -): grasstrook, zoom, rand, (ook:) grasvlakte, weide; I -blume, vr.: madeliefje; -kraut, o.: knoopgras; -recht, o.: weide-recht; -weide, vr.: (pik.) lage wilg.

an\'geregt, bv. n.: besproken; -er Massen: als boven gezegd.

an\'srcrissen, bv. n.: (pop.) aangeschoten, dronken.

Aiigermaiin\'laiid, o. (-s): (adk.) Ingermannl and.

aii\'gesclien, bv. n.: (fig.) gezien, in aanzien. | -, vgw.: aangezien, naardien.

aii\'gescssen. bv. n.: gezeten, gevestigd, woonachtig.

An\'gesicht, o. (-es, -s; mrv. -er); gezicht, aangezicht, gelaat; von -: van aanzien; in - des (der): in het aangezicht van. I angesichts, bw.: in bijzijn van. aii\'gestammt, bv. n.: aangeboren, an\'gcstcckt, bv. n.: aangestoken, au\'geu\'andt. bv. n.: toegepast. ;in liiicii. w. b.: wennen aan

(sich etwas -, w. w.: iets aanwennen, zich iets aanwennen); -gewolmheit, vr.: aanwensel (aus -gewolmheit: uit gewoonte);-gewohnt, bv. n.: aangewend.

nn\'gicssen, w. b. onr.: aangieten; (fig.) aanlengen met; dieses Kleid sitzt wie angegossen: deze rok (deze japon) zit alsof die aan het lijf geschilderd is. angiirrcii! w. b.: aankirren. an glanzen, w. o. h.: tegenblinken. anglclten, w. o. h.: aanvlijden. Angler, m. (-s; mrv.-): hengelaar. Anglilcis mns, m. (-;mrv.-cis meii): anglicisme: -ka\'nisch, bv. n.: angii-caansch; -kanis\'mus, m. (-): anglica-nismus.

an\'gliinnien, w. o. onr. s.: aangaan, vuur vatten.

anglisi\'ren [sie], w. b.: angliseeren, kortstaarten.

an\'glotzen, w. b.: met groote oogen aanstaren.

an\'graiizen, w. o. h.: grenzen aan, belenden.

an\'lgreifbar, bv. n.: aantastbaar; -greifen, w. b. onr.: aangrijpen (i. a.b.), (lig.) zich vergrijpen aan (sich -greifen, w. w. onr.: zich te veel inspannen); -greitënd. bv. n.: aanvallend (-greifeudcr ïheil [T]: aanvaller); -greifer, m. (-s; mrv. -): aanvaller.

an\'lgrcnzeii, w. o. h.: grenzen aan, belenden: -grenzend, bv. n.: aangrenzend, belendend, (fig.) naburig: -gren-zung, vr.: belending, onmiddellijke nabijheid.

An\'sriir, m. (-es,-s; mrv.-e): 1) aanval. aantasting: (fig.) vergrijp; 2) aangrijping, tast, gevoel; 3) greep, hand-vatsel.

Aii\'gi\'Jffs» in Sam. | -bündniss, o.: oft\'ensief verbond; -kolonne, vr.; colonne van aanval; -krieg, m.; offensieve oorlog; -linie, vr.: linie van aanval; -plan, m.: plan van aanval; -schritt, na.: stormpas; -waffe, vr.: offensief wapen; -weise, bw.\'; aanvallendenvijze.

an Igrlnsen, w. b.: aangrijnzen; -orunzen, w. b.-: knorren tegen.

quot;Angst» vr. (-; mrv.: Aengste): angst; - machen, bang maken, beangst maken; 1 angst, bw.: es wird mir angst: ik word angstig, ik word bang; | -fieber, o.: koorts van angst; -geschrei, o.(-ruf, m.): angstkreet: -schweiss, m.: angstzweet; -voll, bv. n. en bw.: angstvol.

ang\'stig-on, w. b. angstig (bang, ongerust) maken ; Aeng\'stigung, vr.: beangstiging; angst\'lich, bv.n.: angstig, bang, ongerust, (fig.) overdreven (es ist mir angstlich: ik maak mij ongerust); Aengst\'lichkeit, vr.: bange bezorgdheid, ongerustheid, (fig.) overdrevene nauwgezetheid .

an\'lgnclten, w. b.: aankijken; -gür-ten, w. b.: aangorden; -guss, m. (-es; mrv. -giisse): aangegoten stuk.

an\'liabcn, w. b. onr.: aanhebben; Einem etwas -: (fig.) iets op iemand voorhebben, (ook:) iemand te lijf willen: es ist ihm nichts anzuhaben: hij geeft geen vat op zich. men heeft geen vat op hem.

au Itiacken, w. b.: (tnb.) aanschoffelen, (akk.) de aarde ophoogen rondom;-haften, w. o. h.:vastkleven;-haften, w. b. Zie anhcften; -hiikeln, w. b.: vasthaken; -haken, w. b.: vasthaken (sich -haken, w. w.: zich vastklampen); -halftern, w. b.: vastmaken met een halster; -halsen, w. b.:(jag.) koppelen; -halt, m.(-es, -s; mrv. -e): stilhouding, halt, (fig.) steun, stut; -halten, w. b. onr.: 1) houden bij, houden tegen; 2) aanhouden, tegenhouden, grijpen: 3) (muz.) aanhouden; 4) (fig.)aandrijven, aansporen, opwekken: w. o. onr. h.: 1) aanhouden, verzoeken; 2) aanhouden. voortgaan, volharden; 3) ophouden, stilhouden; sich -halten, w. w. onr.: zich vasthouden aan, (Cg.) zich houden aan. | An\'halten, z. n. o. (-s): 1) aanhouding, voortduring; 2) volfioudijig, volharding; 3) verzoek, aanhouden; -haltend, bv.n.: aanhoudend , voortdurend, (fig.) volhardend; -halter, m. (-s:mrv.-): aanhouder, volhouder, (fig.) houvast; -haltsain,bv.n.: volhardend, onverpoosd; -haltsamkeit, vr.: volharding.

anhitmniern, \\T. b.: vasthameren. An\'han8r,in. (-es,-s; mrv. Anhange): aanhangsel, bijlage; (fig.) aanhang, partij; - zu einem Testamente: codicil. I-strich, m.: (in de schrijfkunst:) ophaal.

aiilhangen, w. o. onr. h. ens.: aanhangen; -hangen, w. b.: vasthechten, vastbinden, (spl.) aanzetten, doen verliezen; der Katze die Schelle -hangen: (spr.) de kat de bel aanbinden (sich -hiingen, w. w.; zich hechten, [fig-] zich vastklampen); -hangend, bv. n.: aanhangend, (fig.) aanklevend; -hiin-ger, m. (-s; mrv. -): aanhanger, (fig.) hanger (oorsieraad), oorhanger; -hiinge-wörtchen, o. (-s; mrv. -); (tik.) achtervoegsel; -hiingig, bv. n.: aanha; gend, (rcht.) aanhangig (eine Klage -bangig machen: eene rechtsvervolging instellen, een proces aanhangig maken); -hanglich, bv. n.: gehecht; -hsinglichkeit, vr.: gehechtheid; -hangsel, o.: aanhangsel, bijlage.

»ii lliarkcn, w. b.: aanharken (aan-rijven) tegen; -haspen, w. b.:,vasthaken aan; -hau, m. (-es): eerste hak, eerste slag met do bijl;-hauch, m. (-es), ademtocht, (fig.) bezieling, (ook:) zweempje, tikie: -hauchen, w.b.: blazen op, (fig.) bezielen (es hauchte mich an: ik ademde het in);-banen, w.b. onr.: den eersten slag met de bijl geven, beginnen te hakken (snijden, enz.), (vv.) vastslaan (den visch aan den haak); -haufeln, w. b.: (tnb.) aanaarden, de aarde ophoogen rondom;-haufen, w.b.:opstapelen. (tnb.) aanaarden (sich -haufen, w. w.: toenemen, zich opstapelen); -haufnng, vr.: opeenstapeling, ophooping.

an\'lhebcn, onr. w. o. h. en onr. w.

b.: vertillen naar, dichterbij .....tillen.

(fig.) beginnen, aanvangen, (muz.) aanheffen; -heften, w. b.: vastmaken, (fig.) vastnagelen, (kim.) hechten, los ineenrijgen; -heilen, w.o. s. en w. b.; heelen.

anheim\', bw.: tehuis; - fallen: (rcht.) toevallen, ten deel (te beurt) vallen; -geben: overgeven; - stellen: overgeven, overlaten.

an lhelmlcii, w.\'b.: doen denken om thuis: -heischig, bw.: gehouden, verplicht (sich -heischig machen: zich verbinden).

anlielfen, w. b. onr.: helpen aantrekken, helpen aandoen.

anhcr (anhc\'ro), bw.:(fam.) hier. anlhctzcu, w. b.: (jag.) opjagen, achterna zetten, (fig.) aanhitsen, (ook:) ophitsen; -hetzer, m. (-s; mrv. -): ophitser.

an\'lheucheln. w. b.: huichelen, veinzen; -heulen, w. b.: aanhuilen, aanjan-ken; -heufe, bw.: thans, heden ten dage. an\'hcxen, w. b.: betooveren met. An\'lhieb, m. (-es, -s;mrv. -e):eerste houw met de bijl. (akk.) houthak, (srm.) eerste stoot; -höhe, vr.: hoogte; -holen, w. b.: aanhalen, naar zich toehalen: -horen. w. b.: aanhooren (man hort es ihm an: men kan het aan hem hooren;

das lasst sich. -horen: dat laat zich hoo-ren); -hörung, vr.: aanhooring, (rcht.) verhoor (nach -hörung der Zeugen; de getuigen gehoord hehKende, na het ge-tuigen-verhoor); sich -hosen, w. w.: eene broek aantrekKen; -hüpfen, w. o. s.: aanhuppelen; -husten, w. b.: hoesten tegen.

aiii^iii:t tisrli. bv. n.: raadselachtig; Anü . m. (-s):indigo; anima\'lisch, bv. n.: dierlijk; Anis , m. (-es); anijs (Anis-zucker, m.: muisjes).

An\'lja^d, vr.; (jag.) plaats waar de honden het hert aangetroffen hebben; -jagen, w. b.; (wild;) opjagen, (jachthonden;) aandrijven, (ng.) aanjagen (an^ejagt kommen: komen aanhollen); -jochen, w. b.; in het juk spannen.

itn Ikampfen, w. o. h.; strijden tegen; -karren, w. o. h. en w. quot;b.; aan-karren (angekarrt kommen: komen aan-karren).

An\'lfcauf, m. (-es; mrv.-kaufe):aankoop, (tig.) hiïndgeld; -kaufen, w. b.; aankoopen (sich wc-kaufen: zich ergens vestigen, ergens onroerend goed aankoopen); -kaufer, m. (-s; mrv. -); aankoo-per, kooper; -kaufung, vr.; aankoop.

An\'Iter, m. (-s;mrv. -): (zeew., bwk. en kph.) anker; vor - gehen (sich vor - legen), ten anker komen; vor-liegen; voor anker liggen; den - schleppen: op het anker rijden; I -amboss, m.; anker-aanbeeld;-arm, m.: anker-arm; -auge, o.: anker-oog;-balken, m. mrv.: kraanbalken; -bekleidung, vr.; ankerbekleeding; -boje, vr.: ankerboei, bakenton; -fest, bv. n. eu bw.; ankervast (-fester Grund: goede ankergrond); -fliege, vr. (-fliigel, m.); ankerklauw; -fönnig, bv. n. en bw.; ankervormig; -fütterung, vr.: ankerkussen; -geld, o.: ankergeld; -grund, m.; ankergrond; -haken, m.; ankerhaak; -hals, m.; ankerhals; -haspel, m.: kaapstand, gangspil, wind-as; -holz, o.: ankerstok; -knecht, m.: bootsman; -korb, ra.: boeireep, boeilijn; -kreuz, o.: an-kerkruis; -krücke, vr.: ankerstok; -kugel, vr.: kogel met baaktanden; -löcher, o, mrv.; kluisgaten; -los, bv. n.;ankerloos; -platz, m.; ankerplaats; -probe, vr.: probeering van een anker; -recht, o.: recht om (kosteloos) teankeren; -ring, m.: ankerring; -rührung, vr.; ankerbekleeding; -ruthe Ft], vr .; ankerschaft; -schmied, m.: ankersmid; -schmiede, vr.; anker-smederij; -schuh, vr.; ankerschoen; -seil, o.: ankertouw, kabel; -spitze, vr.: punt van een anker; -stange, vr.: ankerstok; -stelle, vr.: ankerplaats, ankergrond; -sticb. m.: ankerknoop; -stock, m;: ankerstok; -tau, o.: ankertouw,kabel (-tau-l\'ange, vr.; kabelslengte); -werk, o.: toe-behooren van een anker: -winde, vr.; ,kaapstand, wind-as, gangspil; -zeichen.

o.; boei, bakenton; -zoll, m.:ankergeld. an\'kerben, w. b.; inkepen, aii kern. w. o. h. en s.: ankeren; nach etwas -: hengelen (hunkeren, be-geerig zijn) naar iets.

au Iketteln, w. b.; met kettinkjes vastmaken, (wev.) met den kettingsteek verbinden; -ketten, w. b.; vastketenen, vastschakelen (sich-ketten, w. w.: zich vastklampen); -kettung, vr.; vastsclia-keling, (fig.) aaneenschakeling.

Anlkiml, o. (-es; mrv. -er): (rcht.) aangenomen kind; -kinden, w. b.; als kind aannemen; -kindung, vr.; aanneming als kind; -kitten, w. b.: (met cement, met stopverf, met lijm, enz.) vastplakken.

au\'klagbar, bv. n.; vervolgbaar. An\'klage, vr.: beschuldiging, aanklacht; I -akt, m.: akte van beschuldiging; -bank, vr.; bank der beschuldigden; -schrift, vr.; aanklacht, beschul-d:ging.

an klagen, w. b.: aanklagen, beschuldigen; Einen des Diebstahls iemand beschuldigen van diefstal.

An Iklager, m. (-s; mrv. -): beschuldiger, aanklager; -klagerin, vr.; (-;mrv. -nen); beschuldigster, aanklaagster.

an\'klageriscli, bv, n.; beschuldigend; geneigd om te beschuldigen; l-er Seits: (rcht.) van de zijde der beschuldiging.

anklaiumern, w. Ij.: aanklampen, vastklampen.

An\'fclang, m. (-es, -s; mrv. An-kl\'ange); (muz.) accoord, (fig.) aanhef;

- der Glaser; (het) klinken der glazen;

- finden: weerklank vinden, an\'lklelten, w. b.; vastplakken; w.

o. s.: vastkleven, (fig.) aankleven; -kle-ber, m. (-S; mr v. -): aanplakker; -klecksen, w. b.; bespatten, beklodderen, (mtsl.) ten ruwste bepleisteren; -kleiben. Zie ankleben; -kleiden, w. b.: aankleeden; -kleidezimmer, o.: kleedkamer; -kleis-tern, w. I).; vastplakken; -klemmen, w. b.: aandrukken (-an: tegen).

an\'lklln^eln, w. o. h.; aanbellen, aanschellen; w. b.; bellen, schellen; -klingen, w. o. onr. h.; klank beginnen te geven, (muz.) samenklinken, (fig.) weerklank vinden, (met drinkglazen;) klinken.

an\'Iklopfen, w. b.; vastslaan; w. o. h.; aankloppen;-klopfer, m. (-s;mrv.-); klopper (aan eene deur); -klopfring, m.: (koperen ring aan eene deur bij wijze van) klopper.

au knallen , w. b.; aandrijven door het klappen van de zweep; sich-, w.w.; (pop.) op zijne achterste pooten gaan staan.

an\'lknebeln, w. b.: knevelen, stevig binden; -kneipen, w. b.; vastknijpen,

aanknijpen; -knöpfen, w. b.: vastknoo-pen, dichtknoopen; -knüpfen, w. b.: aan elkander knoopen, aaneenknoopen, (fig.) aanknoopen, beginnen; -knurren, w. b.: aanknorren.

an lkodern, iv. b.: 1) als lokaas gebruiken, 2) met aas lokken; -kommen, w. o. onr. s.: aankomen, (fig.) overvallen, aangrijpen, zich meester maken van; unrecht -kommen: zich vergissen, (tig.) verkeerd te pal komen; -kommen auf: aankomen op, (fig.) afhangen van; -kömmlich, bv. n.: genaakbaar;-komm-ling, m. (-es,-s; mrv.-e): aankomeling, nieuweling; -kopten, w. b.: van eenen kop voorzien; -koppeln, w. b.: koppelen; -kórnen, w. b.: (jag. en tig.) lokken (met lok-aas).

an\'lferaben, w. b.;aankraaien, (ook:) metgekraaite verstaan geven; -krallen, w. b.: grijpen met de klauwen (sich -krallen, w. w.: zich met de klauwen vastklemmen); -kratzen, w.o.h.; krabben, krabbelen (- an: aan, op, tegen); w. b.: aankalken, opkalken (d. i.: opschrijven met krijt); -kriechen, w. o. onr. s.: aankruipen.

au lkUnlt;Iig;eii, w. b.: aankondigen, bekend maken (Krieg -kündigen: oorlog verklaren); -kundiger, m. (-s;mrv. -): aankondiger, bekendmaker; -kiindi-

fting, vr.: aankondiging, bekendma-ing, kennisgeving (-kündigungsschrei-ben, o.: adviesbrief, kennisgeving); -kunft, vr.: aankomst, (theo.) komst (van den Messias);-kunftsort, m.: (kph.) plaats van aankomst; -kuppeln, w. b.: koppelen.ting, vr.: aankondiging, bekendma-ing, kennisgeving (-kündigungsschrei-ben, o.: adviesbrief, kennisgeving); -kunft, vr.: aankomst, (theo.) komst (van den Messias);-kunftsort, m.: (kph.) plaats van aankomst; -kuppeln, w. b.: koppelen.

au liicheln (aulachen), w. b.:

aanlachen, toelachen, tegenlachen.

An\'lage, vr.: 1) aanleg; 2) inleg (van kapitaal); 3) bijlade, bijbehoorendstuk; 4) schets, teekemng, plan; 5) oprichting; 6) belasting; dieAnlagen (mrv.): de aanleg, het park.

au llaiiAfoar , bv.n.: toegankelijk; -lande, vr.: aanlandplaats, landingplaats; -landen (-landen), w. o. s.: aanlanden, landen, (fig.) aankomen; -landung, vr.: aanlanding, landing, (fig.) aankomst.

an\'langen, w. o. s.: aankomen, komen; w. b.: betreffen, aangaan (was mich anlangt: wat mij aangaat).

aulaugeu^w. I).: verlengen, langer maken.

an langend, bw.: betreflende, aangaande.

An lüngnngsstüek, o. (-es,-s;mrv. -e): verlengstuk.

An llass, m. (-es; mrv. Anlasse): (hut) wassen (van het water); (tig.) schijn, (ook:) aanleiding, reden; -lassen, w. b. onr.: I) aanlaten (kleederen), niet uittrekken, 2) (honden:) loslaten; 3) (water dat door sluisdeuren\'enz. tegengehouden is:) laten loopen, (fig.) te lijf vallen; sich -lassen, w. w.: zich laten aanzien; -latschen, w. o. s.: (pop.Aansukkelen.

Anlauf, m. (-es, -sj mrv. Anlaufe):

1) aanloop, toeloop, (fig.) last (grossen - haben von: veel last hebben van);

2) loopje (einen - nehmen: een loopje nemen, b. v. om eenen sprong te doen);

³) (fig-) aanloop, aanval, schok, botsing; 4) (van water:) toevloed, (het) wassen; 5) (bwk.) begin, toelooping,afronding.

anlanfen, w. 0. onr. s.: I) aanloo-pen (i. a. b.), (fig.) er tegen aauloo-pen, (ook:) in botsing komen; 2) een loopje nemen (b. v. om eenen sprong te doen); 3) oploopen, opzwellen, zwellen, rijzen, stijgen, aanwassen, toenemen; 4) beslaan, beschimmelen, roesten, enz.

Anlaut, m. (-es, -s; mrv. -e): (tik.) aanvangs-vocaal.

an\'lftnten, w. b.: luiden (luien) voor. an legen, w.b.: 1) aanleggen (i. a.b); 2) leggen, zetten, plaatsen; 3) vastleggen; 4) (lasten:) opleggen; 5) (fig.)ontwerpen, oprichten, stichten, beginnen, aanvangen, (een schip:) op stapel zetten ; w.o.h.: aanleggen, aan wal komen, stilhouden; (fig.) aanleggen, beginnen; (ook:) dik en vet worden; sich -,w.w.: aanleunen tegen, (kkk.) aanzetten, vastbakken.

An lege, in Sam. | -schloss, o.: hangslot; -seil, 0.: verbindings-touw: -span: m.: (typ.) kooihoutje; -steg, m.: (typ.) formaat-wit.

Aulehen, o. (-s; mrv. -): leening. an\'lehnen, w. b.: plaatsen (zetten, leggen, doen leunen) tegen; sich-, w. w.: leunen tegen; An\'lehnepunkt, m.: steunpunt.

An\'leilie, vr.: leening.

an\'leinicn, w. b.: aanlijmen; vastlijmen.

au lleiten , w. b.: leiden, (fig.) den weg wijzen, onderrichten; -leitung, vr.: leiding, (fig.) wegwijzer, gids, (ook:) handboek, handleiding, (ook:) aanleiding, reden, oorzaak.

aii\'llenken, w. b.: leiden, voeren; -lerncn, w.b.:leeren, aanleeren;-leuch-ten, w. b.: verlichten, het licht laten vallen of schijnen op. _

au liegen, w. o. onr. 11. en s.: liggen aan, liggen tegen, (van kleeding-stukken, onz.:) goed zitten, goed sluiten, (zeew.) aanhouden, sturen, stevenen, ^fig.) gelegen zijn (es liegt mir daran: er is mij aan gelegen; sich eine Sache angelegen sein lassen: zich aan iets gelegen laten liggen): Einem -;iemand lastig vallen; An liegen,z. n.o. (-s):(fig.) zaak, belang, (ook:) moeite, zorg (sein - an-

bringen: zijne zaak blootleggen; ein -haben; bezorgd zijn); an\'lispeln, w.o. li.: toelispelen, (fig.) liefelijk tegenivaaien.

an\'iloben, w.b.: aanprijzen; -locken, w. b.: lokken, (fig.) verleiden; -locker, m. (-s; mry.: -); lokker: -lockerin, vr.: lokstor, (fam.) lokvink; -lockung, vr.: lokmiddel, lok-aas; -lodern, w. b.: aanblazen, aanvuren, doen ontvlammen; iv. o. s.: ontvlammen, vuur vatten; -löthen, w. b.: soldeeren; -luderu, w. b.: (jag.) lokken; -lügen, vv. b.: toedichten, ten laste leggen; -luvcn, vv. o. s.:(zeew.) loeven, te loefwaart houden.

an\'lmachcn, w. b.: aanmaken (i. a. b.), (fig.) aanlengen, aanmengen; -mahnen, w. b.: aanmanen, vermanen, (fig.) manen [An\'malmungssehreiben, o. (-s): (adm.) herinnering, (kph.) maanbrief\']; -malen, w. b.; aanschilderen, (ook:) beschilderen; -marsch, m. (-es; mrv. -mürsche): aantocht; -marschiren [schie], w. o. s.: aanrukken, (ook:) oprukken; sich -massen, w. w.: zich aanmatigen; -massend (-masslieh), bv. n. en bw.: aanmatigend; -massung, vr.: aanmatiging (-massungsvoll, bv. n. en bw.: vol aanmatiging); -mauern, vv. b.: aanmetselen, vastmetselen.

au Imeldcn, w. b.: aanmelden,(ook:) melden, berichten, kennis van ____ geven, (ook:) aandienen; -mengen, vv. o.: aanmengen, vermengen; -merkebuch, o.: zakboekje, opschrijfboek; -merken, w. b.: merken, bespeuren, (ook:) opmerken, (ook:) opschrijven, opteekenen (sich etwas -merken lassen: iets laten merken, iets laten blijken;ich merkte es ihm wohl an: ik merkte [bespeurde, zag] het wel aan hem); -merker, m. (-s; mrv. -): aanteekeningen-maker; -merk-lich, bv. n.: merkbaar, zichtbaar;-mer-kung, vr.: aanmerking, (let.) aanteeke-ning (-merkungswerth, bv. n.: opmerkelijk); -messen, w. b. onr.: aanmeten, (fig.) geëvenredigd maken; -mischen, w. b.: aanmengen, vermengen; -mur-ren, w. b.: knorren tegen; -muth [t], vr.: aanminnigheid, aanvalligheid, lieftalligheid: -muthen [t], w. b. verlan-

fen, begeeren, (ook:) toeschrijven, toe-ichten; -muthig [t], bv. n. en bw.:aanminnig, aanvallig, lieftallig.en, begeeren, (ook:) toeschrijven, toe-ichten; -muthig [t], bv. n. en bw.:aanminnig, aanvallig, lieftallig.

Aii\'iuuthK [t], in Sam. I -los, bv. n. cn bw.: onbehaaglijk, zonder lieftalligheid; -voll, bv.n. en bw.: vol aanminnigheid, vol lieftalligheid; I An\'muthung [t], vr.: toedichting.

Anna, vr.: Anna.

an Inarteln, w. b.: aannaaien; -na-geln, w. b.: vastspijkeren;-nagen, w. b.: knagen (aan); -nahen, w. o. h.: naderen; -niihen, w. b.: aannaaien, vastnaaien ;-nahern, w.b.:dichterbij brengen (sich -nahern, w. w.: naderen, dichterbij komen); -nahernd, bv. n. en bw.: benaderend, begrootenderwijze; -naherung, vr.: nadering, (fig.) begrooting, schatting.

An\'nalimc, vr.: aanneming, (kph.) acceptatie; Anna\'len, vr. mrv.: jaarboeken; Anna\'ten, m.mrv.:(kkl.)annaten.

Ann\'ctaen (Aenn\'clien), o.(-s):An-nigje, Antje; Naatje.

au Inehmbar, bv.n.: Zie annehni-lich; -nehmen, w. b. onr.: aannemen (i.a. b.); sich einerSache -nehmen: zich met iets bemoeien, (ook:) iets behartigen, zich aan iets gelegen laten liggen; sich Jemandes -nehmen: zich voor iemand in de bres stellen, zich iemands belangen aantrekken; -nehraer, m. (-s; mrv. -): aannemer, (kph.) acceptant; -nemlich, bv. n.: aannemelijk, (fig.) aangenaam; -nehmlichkeit, vr.: aannemelijkheid, (fig.) aangenaamheid, (kph.) goede hoedanigheid; -neigen, w. o. h.: overhellen (sich -neigen, w. w.:overhellen); -nesteln, w. b.: vastmaken; -netzen, w. h.: bevochtigen, natten; -nicken, w. b.: toeknikken; -nieten, w. b.: vastklinken;-nisten, w. o.: zich nestelen.

an no. bw.: in het jaar.

annnli ren [lie], w. b.: nietig maken, te niet doen.

anlöhrcn, w. b.: van een oor of hengsel voorzien; Anomalie\', vr.: anomalie ;anoma\'lisch, bv. n.: van den gewonen vorm of regel afwijkend: anonym\', bv. n. en bw.: anoniem, zonder naamsvermelding; Anonymitat\', vr.: anoniera-heid, anonimiteit: Ano\'nymus, m. (-): ongenoemde.

an lorclnen, w.b.: 1) regelen; 2) voorschrijven; 3) bepalen, vaststellen; -ordner, m.(-s; mrv.-): regelaar;-ordnerin, vr.: (-; mrv. -nen): regelaarster; -packen, w.b.: aanpakken, beetpakken;-pappen, w. b.: vastplakken; -passen, w.b.: aanpassen, passen, (fig.) geëvenredigd maken, pas maken, inrichten overeenkom-stig;-passend, bv.n.;in overeenstemming (met); -pfahlen, w. b.: (tnb.) stutten, (rcht.) spiesen; -pfeifen, w. b. onr.: (fig.) fluiten (om te roepen) (angepfiffen kommen: fluitende aankomen, komen aanfluiten); -pflanzen, w. b.: aanplanten, planten (sich -pflanzen, w. w.: zich nederzetten, zich vestigen): -pflanzer, m. (-s; mrv. -): planter, kolonist;-pflanzung, vr.: aanplanting, plantage, plantsoen; -pfiücken, w. li.: vastpinnen: -pfropfen, w.b.: (fig.) volproppen; -pichen, w.b.: vastmaken met pek, (ook:) pekken; -pieken, w. b.: pikken, (mtsl.) bikken; -pinseln, w. b.: opverven; -pochen, w. b.: aankloppen, kloppen tegen.

an\'lprallcn, w. o. h. en s.: aanbotsen, in botsing komen met, (fig.) zijn hoofdstooten, (fig. fam.) verongelukken.

den hals breken, over den kop duikelen; -preisen, w. b. onr.: aanprijzen, ophemelen;-prellen, w.b.: aansmijten tegen, (fig. fam.) in den nekzien, beetnemen; -probiren [bie], w.b.: aanpassen;-punkten, w. b.: aanstippen; -putz, m. (-es; mrv. -e): tooi, opschik; -putzen, w. b.: tooien; -quicken, w. b.; amalgameeren.

an\'lranken (slcli) , w.w.: omstrengelen, zich vastslingeren; -raspeln, w. b.: raspen; -rasseln, w. o. s.: aanram-melen, aanratelen; -rathen [tquot;), iv. b. onr.: aanraden; -rauchen, w. b.: (eene pijp:) voor de eerste maal rooken, (ook:) doorrooken, (fig.) berooken (Einen-rauchen; den rook in iemands aangezicht blazen); -rauchern, w. b.: bcwierooken, (worst, enz.:) een weinig rooken; -rau-schcn, w. o. h.: aanruischen.

au Irechnen, w.b.: aanrekenen (ook fig.), in rekening brengen, (fig.) toerekenen (etwas hoch -rechnen: iets hoog op prijs stellen); -rede, vr.: toespraak, aanspraak (-redefall. m., tik.: vocati-vus, vijfde naamval); -reden, w. b.: aanspreken; -regen, w. b.: aansporen, aanzetten, in beweging brengen, (fig.) ter sprake brengen, op het tapijt brengen (angeregter Massen: als voren gezegd); -regung, vr.: aansporing\', (fig.) gewag-making (in -regung bringen: ter sprake brengen).

an\'lrelben, w. b.: aanwrijven, fijn-wrijven, (fig.) warm maken; -reichern, w. b.: (metaal:) veredelen; -reihen, w. b.. aanrijgen, (kim.) rijgen, (fig.) vast-knoopen, (ook:) aansluiten (-reihnadel, vr.: rijgnaald); -reissen, w. b. onr.: beginnen te scheuren, openscheuren, (akk.) voor de eerste maal ploegen, (fig.) merken (sich -reissen, w. w. onr.: zich bezuipen, een stuk in zijn kraag drinken); -reisser,m. (-s; mrv.-): rits-ijzer; -reiten, w. o. onr. s.: aanrijden (übel -reiten: er tegen aanrijden, er tegen aanloopen, slecht te pal komen; angerit-ten kommen; komen aanrijden); w. b. onr.: (iemand) aanrijden, ten onderste boven rijden, (een paard:) afrijden, probeereu, (ook:) africhten, dresseeren; -reiz, m. (-es; mrv. -e): bekoorlijkheid, (fig.) prikkel, aansporing; -reizen, w.b.: prikkelen, aansporen; -reizend, bv. n.: aanlokkend; -relzung, vr.: ZieAnrciz; -rennen, w. o. onr. s.: aanloopen, aansnellen (übel -rennen: er tegen aanloopen ; angerannt kommen: komen aansnellen); w. b. onr.: te lijf vallen, (fig.) bestormen, lastig vallen.

An richt, in Sam. | -loflfel, m.: pollepel, opscheplepel; -tisch, vr.: aan-rechtbank, (keuKen-)rechtbank.

Au\'lrichten, w. b.: aanrechten, gereedmaken, klaarmaken, (fig.) aanrichten; (ook:) uitrichten, verrichten, doen;

-riechen, w. I;. onr.: ruiken aan; w. o. onr. h.: ruiken, rieken; -ringeln, w. b.: met ringetjes vastmaken; -ritt, m. (-es, -s; mrv. -e): nadering te paard, (het) komen aanrijden, (fig.) aanval; -ritzen, w. b.: aanritson, inkerven.

an Irödeln, w. b.: (art.) vastbinden, vastzetten; -rollen, w. o. s. en w. b.: aanrollen (angerollt kommen; komen aanrollen); -rosten, w. o. s.: aanroesten, (fig.) roesten.

un\'lrüclii^ (aii\'rücliti^), bv.n.: in een kwaden naam (reuk, roep) staande; -rucken (-rücken). w. o. s.: aanrukken, naderen, naderbij komen; w. b.; dichterbij schuiven (-rollen, -duwen, -trekken, -brengen); -rudern, w. o. s.: aanroeien; -ruf, m. (-es, -s; mrv. -e); (het) aanroepen, (het) roepen, (rcht.) oproeping; -rufen, w.b. onr.; aanroepen, toeroepen, roepen, (fig.) inroepen, (ook;) smeekend aanroepen, smeeken, (rcht.) in hooger beroep komen bij; -rufer, m. (-s; mrv. -): aanroeper, (rcht.) appellant; -rufung, vr.; aanroeping, roeping, (rcht.) hooger beroep (-rufungsgericht, o.: hof van appel); -rühmen, w. b.; aanprijzen, prijzen, ophemelen; -rühren, w. b.; aanroeren, aanlengen, aanmaken, (fig.) aanroeren, (ook;) aanraken, bevoelen, betasten.

au» (= an das): aan het, aan den, aan de.

an\'lsSen, w.b.; bezaaien; -sage,vr.: kennisgeving; -sagen, w.b.: aanzeggen, kennisgeven, (fig.) aankondigen, (ook;) oproepen, (spl.) noemen (sich -sagen lassen; zich laten aandienen); -sagen, w. b.; zagen, aanzagen; -sager, m. (-s; mrv. -); aanzegger, kennisgever; -sam-meln, w. b.; opzamelen, opeenhoopen (sich -sammeln, w. w.; zich ophoopen); -sammlung, vr.; ophooping; -siissig, bv. n.: gezeten, gevestigd, woonachtig; -sassi^-keit, vr.: gezetenheid, woonachtigheid.

An\'satz, m. (-es; mrv. Ansatze);aan-zetstuk, verlengstuk, (muz.) mondstuk, (kkk.) aanzetsel, aanbaksel, (fig.) aanleg, voorbeschiktheid, geschiktheid, (rek.) opzetting (van eene berekening), begin, (ook;) aanslag, schatting, begrooting; I - grüsse, vr.: differentiaalgrootheid; -rechnung, vr.: differentiaalrekening; -röhre, vr.; verlengpijp.

an\'lsftucrn, vr. b.; zuurdeeg^ doen in; -saugen, w. o. onr.: zuigen (sich -sau-gen, w. w. onr.; zich zuigende vastklemmen); -saung, v.; bezaaiing, (ook:) zaaisel, zaaizaad; -sauseln, w. b.: zacht tegenwaaien, -sausen, w.b.: aansuizen.

au\'lschabcii, w. b.; schaven;-schaffen, w. b. reg.: aanschaffen; w. b. onr.: scheppen, in het aanzijn roepen: -schafïer, ra. (-s; mrv. -); aar.schaffer, (fig.) verschaffer, bezorger, leverancier: -schaffung, vr.: aanscliaffing, (fig.) leve-

ring, (ook:) voorraad; -schaften, w. b.: van eene schaft (een heft, een hand-ratsel) voorzien; -schalen, w. h.: schillen; -schalmen, w. h.: merken, van een merk voorzien (te rooien boomen in een bosch); -scharren, w. b.: oprijven, opharken.

an\'lschaiicii, w. b.: aanzien, aanschouwen; -schauer, m. (-s; mrv. -); toeschouwer; -schaulich, bv. n.: aanschouwelijk, (lig.) zichtbaar, duidelijk; -schaulichkeit, vr.: aanschouwelijkheid, (fig.) zichtbaarheid, duidelijkheid.

Aii\'lschcin, m.(-es, -s): schijn, voorkomen, uiterlijk (dem -schein nach: naar het zich laat uanzien); -scheinen, w.b. onr.; beschijnen; w. o. onr. s.:schijnen; -scheinend (-scheinlich), bv. n. en bw.: schijnbaar, oogenschijnlijk, naar het zich Iaat aanzien; -schellen, w. o. h. en w. b.: aanbellen (aanschellen), bellen (schellen); -schere, vr.:(wev.) schering; -scheren, w. b. onr.: (wev.) scheren.

aii\'lschicKcn (sieli), w. w.: zich gereedmaken , (ook:) schijnen over te hellen (sich gut oder übel zu etwas-schicken: iets goed of verkeerd aanvatten): -schic-kung, vr.: toebereidselen (mrv.), (fig.) overhelling, aanleg; -schieben, w. b. onr.: aanschuiven; w. o. onr. h.: (spl.) het eerst spelen, uitspelen; -schieter, m. (-s; mrv. -): verlengstuk; -schielen, w. b.: van ter zijde aanzien, (fig. ook:) met schele oogen aanzien; -schiessen, w. b. onr.: aanschieten, raakschieten, ook:) door het afvuren van een schot of van geschiet) inwijden, (kim.) aanschieten, aanmaken, (brood:) in den oven schieten, (fig. fam.) een tik beet doen krijgen; w. o. onr. h.: beginnen te schieten, (fig.) komen aanschieten, toeschieten, (van stroomend water:) snel wassen, (schk.) kristalliseeren, (fig.) door bederf aangetast worden; -schiften, w. h.: aanvaren, te water aanvoeren; w. o. s.: aanvaren, (ook:) vastvaren; -schiften, w. b.: (tim.) lasschen, aanlasschen; -schimmeln, w. o. s.: beschimmelen; -schirren, w.b.: optuigen, inspannen, aanspannen; -schirrung, vr.: optuiging, inspanning, (ook:) tuig.

An soiling;, m. (-es.-s;mrv.-schlage): aanslag (i. a. b.), (van een molen:) geklepper, (var golven:) geklots,\'(kim.) los ineengeregen stuk werk, (fig.) aanplakbiljet, (ook:) berekening (in -brin-gen: mederekenen; dass kommt nicht init in -: dat wordt niet medegerekend); I -faden, m.: (kim.) rijgdraad; -zettel, m.: aanplakbiljet.

An\'schlage, in Sam. | -holz,o.: klapper (van eenen molen); -rad, o.: (in horloges:) slagrad.

aii\'lsclilnfs;eii, w. O. onr. h. en onr. v.\'. b.: aanslaan (i. a. b.); vastslaan; (van golven:) klotsen, (biljetten:) aanplakken. (een geweer:) aanleggen, mikken met, (fig.) taxeeren, schatten, hegrooten! (ook:) goede uitwerking doen;-schlagig, bv. n.: vindingrijk, vernuftig, slim, geslepen; -schliimmen, w. b.: aanslibben (sich -schliimmen, w. w.: aanslibben), an\'lsclileiclien, w. o. onr. s.: aansluipen (angeschlichen kommen: komen aansluipen), (ook:) aanstrompelen, aansukkelen; -scnleifen, w. b. relt;j.: op eene slede aanvoeren, (ook:) vastbinden met een strik; w. b. onr.: slijpen, aanslijpen; -schlemmen: Zie ansclilammcn: -schlendern, w. o. s.: aanslenteren (an-geschlendert kommen: komen aanslenteren); -schlenkern (-schleudern), w. b.: aanslingeren, aansmijten;-schleppen, w. b.: sleepen.

aii lschllchten, w. b.: opstapelen, optassen: -schliessen, w.b. onr.: vastmaken, (ook:) opsluiten (sich -schliessen, w. w. onr.: zich aansluiten; schliesst euch an: gelederen, sluit u!); w. o. onr. h.: aansluiten, (rs.) de beenen goed tegen liet paard aandrukken (gut -schliessen. kim.: goed sluitend zijn, goed om het lijf sluiten); -schlingen, w. d. onr.: vaststrikken; -schlitzen, w.b.: insnijden, in-knippen; -schlossen. w.onp.h.: hagelen tegen; -schluss. w. (-es;mrv. -sehlüsse): aansluiting, (tig.) aanhangsel, bijvoegsel, bijlage (-schlussbahn, vr.: zijtak van eenen spoorweg).

an\'lselimaiiclieii, w. b.: Zie a.11-ranchen; -schmecken, w. b.: proeven; w. o. s.: (fig. fam.) ertegen aanloopen: w. o. h.: (jag.) ruiken; sich -schmei-cheln. w. w.: zich fiikliooiend indringen: -schmeissen, w. b. onr.: aansmijten: -schmelzen, w. b.: vastsmelten, vast-gieten; w. o. onr. s.: vastsmelten; -schm et-tern, w. b.: aansmijten; -Schmieden, w. b.: vastsmeden, (fig.) vastklinken; sich -schmiegen, w. w.: zich vastklemmen of vastklampen, zich aansluiten, (fig.) zich schikken; -schmiegsam, bv. n.: leuig, buigzaam: -schmieren, w.b.: aansmeren. te duur (of tegen wil en dank) doen koopen. (ook:) besmeren, beklodderen. (wijn:) vervalschen, (iemand:) beetnemen, bedotten, bedriegen (sich-schmieren, w. w.: zich flikflooiend indringen): -schminken, w. b.: blankettcn.

au srlinaIli-ii. w. b.: vastgespen; -schnarchen (-schnarren, -schuauben. -schnauzen), w. b.: snauwen tegen, toesnauwen; -schneiden, w. t. onr.: aansnijden, opsnijden, opensnijden, (ook:) insnijdingen maken in; -schnellen, w.b.: aanwerpen, (tim.) met de meetlijn merken: -schnitt, m. (-es. -s; mrv. -e): eerste snede, (ook:) insnijding, inkeping (-schnittbuch, o.: mnw.: opschrijfboek): -schnüffeln. w. b.: besnuffelen; -schnü-

ren. w. b.: Tastsnoeren. (ook;) aanrijgen; -schnnrren. w. b.; snauwen tegen, toesnauwen.

an scliobern, w. b.: ophoopen. optassen; An\'schove, vr.: ansjovis.

aiilsrliraiibcn. w. b.: aanschroeven, vastschroeven (die Daumenstöcke -schrauben: de duimschroeven aanzetten); -schrecken, vr. b.: (jag.) opjagen, doen schrikken; -schreiben, w. b. onr.: opschrijven (wohl oder übel angeschrie-ben stehen; goed of slecht aangeschreven staan); -schreien, w. b. onr.; aanroepen; -schrote. v.: zelfkant; -schroten, w. b.: aanrollen, (laken;) een zelfkant maken aan.

Anlsclmb, ra. (-es. -s); (spl.)eerste worp. eerste balslag; -schuhen. w. b.: (iemand;) schoenen aantrekken, (laarzen;) voorschoenen, (palen;) van eene ijzeren punt voorzien: -schuldigen, w. b.; beschuldigen; -schüren, w.b.; (vuur;) opstoken, oppoken, (fig.) aanvuren, aanwakkeren; -schürer. m. (-s: mrv. -); vuur-opstoker, (fig.) opruier:-schuss, m. (-es: mrv. -schüsse): eerste schot, (tig,) scheut, plotselinge pijn. (jag.) raakschot: -schutt. m. (-es. -s); aanslibbing: -schutten. w. b.: storten, (ook;) volstorten: -schiitzen, w, b.: schutten,

an\'lscliwangern, w. b.; bezwangeren; -schwanken. w. o. h.; aanwaggelen: -schwsinzeln. w. o. h.: kwispelstaarten tegen: -scliwiirmen. w, o. s.: beginnen te zwermen, (fig.) komen aanzwermen: -schwarzèh, w. b.; zwartmaken;-schwarzer. m. (-s; mrv. -): zwart-maker: -schwarzerin. vr. (-: mrv. -nen): zwartmaakstcr; -schwatzen. w. b.: aanpraten. aanpreeken; -schwefeln. w. b.: zwavelen; -schwellen. w. b. reg.; doen opzwellen, doen zwellen, (fig.) verhoo-gen. doen toenemen; w. o. onr. s.: zwellen, opzwellen, (fig.) aangroeien: -schwemir.en. w. b.: aanspoelen, (fig.) aanslibben, (hout :)aanvlotten: -schwem-mung. vr.: aanspoeling, (fig.) aanslibbing (-schwemmungsrecht. o.; recht van aanwas); -schwimmen. w. o. onr. s.; aanzwemmen.

an\'lsegeln, w. o. s.; aanzeilen, aanvaren. aanstevenen; -sehen. w.b. onr.; aanzien (Gott sieht die Person nicht an: bij God is geen aanzien des per-soons; es ist auf\' mich oder darauf an-gesèhen; het is op mij of daarop gemunt: angesehen sein; in aanzien of in tel zijn; sich-sehen. w.w. onr.; elkander aanzien; es sieht sich an; het laat zich aanzien, het schijnt): -sehen. z. n. o. (-s); aanzien (i. a. b.), (fig.) uitzicht, voorkomen. schijn (sein -sehen behaupten; zijnen stand ophouden; sich in -sehen setzen; zich doen gelden); -sehnlich. bv. n. en bw.: aanzienlijk-(i. a. b.),(fig.) voornaam, prachtig; -sehnlichkeit, vr.: aanzienlijkheid, (fig.) voornaamheid, pracht; -sehung, vr,: aanzien (in-sehung meiner; ten mijnen aanzien, wat mij betreft: in -sehung des Guten: ten opzichte van het goede; in -sehung ihrer ïugend: ten aanzien van hare denerd. ■wat\'hare deugd aangaat); -sengen, w.b,; zengen, schroeien.

au setzen, w. b.: zetten, aanzetten. vastmaken, verbinden, bijvoegen, (fig.) aanstellen, benoemen, (ook:) vaststellen, bepalen, (ook:) schatten, taxee-ren. aanslaan, begrooten. aankalken (Blutegel -: bloedzuigers zetten: die Feder -: de pen op het papier zetten, beginnen te schrijven; em Blasinstru-ment -; op een blaas-instruraent blazen; alle Hebei -; alle krachten inspannen, alle zeilen bijzetten; einen Tobf-: een pot te vuur zetten); w. o. h.; (spl.) zetten. aanzetten, (fig.) een aanloop nemen (om te springen), (ook:) eene poging doen, probeeren, (pik.) knop zettenquot;, (ook fig.) volhouden, volharden; sich-, w.w.; (bezinksel of aanslag) aanzetten.

An\'isiclit, vr.; (het) zien, (het) aanzien. beschouwing, gezicht, (kph,) vertoon (van eenen wissel), (fig.) zienswijze, meening, gevoelen; -sichtig werden; gewaar worden, ontwaren, bespeuren.

Ansiedelci\'. vr.: nederzetting, kolonie; sich an lsiedeln, w. w,; zich nederzetten. zich vestigen; -siedelung. vr.; nederzetting, vestiging; -sieden. w. h. onr.; afkoken; -siedler. m. (-s: mrv. -): kolonist; -siegeln, w. b.; van een zegel in was voorzien, (ook;) vasthechten mot een zegel in was; -singen. w. b. onr.; toezingen; -sinken. w. o. onr. s.; aanzinken: -sinnen. w. b. onr.: toedichten, ten laste leggen, (ook;) verlangen van: -sitz. m. (-es; mrv. -e): (jag.) schuilhoek, schuilplaats, (rcht.) grondbezit. (ook;) woonplaats, domicilie: -sit-zen, w. o.onr.h.; aanzitten, vastzitten, (rcht,) gevestigd zijn,

anlspalten, w. b.: openspouwen, opensplijten: -spann.m. (-s): span. voorspan; -spannen, w.b.; inspannen, (fig.) spannen; -speien. w,b. onr.; spuwen op of tegen; -spellen, w. b.; openspouwen, opensplijten; -spieken, w. b.; spekken, (kkk.) lardeeren; -spielen, w. b.; (spl.) opspelen (auf etwas -spielen: op iets zinspelen; -spieier. m. (-s; mrv.-): uit-speler (degene die het eerst moet opspelen): -spielung vr.; toespeling, zinspeling: -spiessen. w. b.: (kkk.) aan het spit steken, (rcht.) spiesen: -S]jTnnen. w. b. onr.; spinnen, aanspinnen, (fig.) aanknoopen\' (een gesprek), (ook;) beramen, op het getouw zetten; -spitzen, w. b.; van eene punt voorzien, (fig.) spitsen, (zeew.) splitsen (wieder-spitzen;

aanpunten); -splitzen, w. b.: splitsen; -spornen, w. b..: de sporen geven aan, (fig.) aansporen.

Au spraclie, vr.: aanspraak, toespraak, (muz.) geluid, klank (zur-brin-genrdoen klinken).

quot; au\'lspreclien, w. b. oni\': aanspreken; (fig.) aanspraak maken op, (ook:) aandoen (meteene of andere gewaarwording) (-sprechen als: aanzien voor, houden voor); w. o. onr. h.; (muz.) spreken, geluid geven (-sprechen bei: aanloopen bij); -sprechend, bv. n.: belangwekkend, treftend; -spreizen, w. b.; stutten, steunen; -sprengen, w. b.: besprenkelen, besproeien, (rs. en fig.) doen aanspringen, in galop zetten (angesprengt kommen: komen aangaloppeeren); -springen, w. o. onr. s.: springen, aanspringen; -spritzen, w. o. s.: spatten; w. b.: bespatten; -sprueh, m. (-es, -s; mrv. -spriiehe): aanspraak (in-sprueh nehmen: in beslag nemen); -sprüehig, bv. n.; betwistbaar; -spruchs, in Sam. (-los, bv. n. en bw.: bescheiden, zonder aanmatiging, ook: minzaam; -losigkeit, vr.: bescheidenheid, ook: minzaamheid; -voll, bv. n. enbw.: aanmatigend, ook: veel-eischend, veel-vergend); -sprung, m. (-es, -s; mrv. -sprünge): sprong, (hik.) dauwwurm, (gnk. eu fig.) aanval; -spucken, w. b.: spuwen op of tegen; -spiilen, w. o. h. en w. b.: aanspoelen.

an\'lstaclicljp, w. b.: vastprikken, vaststeken, (fig.) prikkelen, aansporen, aanvuren; -stalt, vr.: inrichting, (fig.) toebereidsel; -stammen, w. b.: doen overerven (angestammt, bv. n.: overgeërfd, aangeboren); -stammen, w. b.: zetten (plaatsen) tegen; sich -stammen, w.w.: leunen tegen, (fig.) zich verzetten, zich aankanten; -stampfen, w. b.: aanstampen; -stand, m. (-es,-s): 1) uitstel (opk:) bedenking, bezwaar (das leidet keinen -stand: dat kan geen uitstel lijden, ook: daar is volstrekt geen bezwaar tegen; -stand nehmen: bezwaar maken, aarzelen; ohne -stand: zonder bedenking); 2) fatsoenlijkheid, fatsoen, betamelijkheid, behoorlijkheid (gegen den -stand verstossen; tegen het decorum zondigen; mit -stand sprechen: fatsoenlijk spreken; mit -stand reiten: goed te paard zitten; -standsbrief, m.: respijthrief; -standsvoll, bv. n. en bw.: zeer wellevend, zeer fatsoenlijk; -standswidrig, bv. n. en bw.: onfatsoenlijk, ongemanierd, ongepast, onbehoorlijk); -standig, bv. n. en bw.: fatsoenlijk, betamelijk; -standigkeit, vr.: fatsoenlijkheid, beta-melijkheid; -stangcln, w. b.: opbinden; -stapeln, w. b.: opstapelen (angestapelt kommen: komen aanstappen);-starren, w. b.: aanstaren; -statt\', vz.: in plaats van; -staiinen, w. b.: (verwonderd ot bewonderend) aanstaren, (fam.) aangapen; -staunens, in Sam. (-werth, -wiirdig, bv. n.: bewonderenswaardig); -stauner, m. (-s; mrv. -): bewonderaar, (fam.) aangaper, (ook:) nieuwsgierige.

au Isteclien, w. b. onr.: aansteken, opensteken (een vat), aan den gang maken (de pomp), vaststeken (iets, b. v. met spelden) (Einem angestochen kommen mit etwas, (fam. fig.) iemand met iets aanboord komen, met iets voor dag dag komen bij iemand); -steek, in Sam. (-\'armel, m.: losse mouw; -bohrer, m.: boor); -stecken, w. b.: aansteken (i. a. b.), (met spelden) vaststeken; w. o. h.: aanstekelijk zijn; -steckend, bv. n.; aanstekelijk; -stecker, m. (-s; mrv. -): verlengstuk, aanzetstuk:-steckung, vr.: besmetting(-steckungsgift,o.,-steckungs-stoff, m.: smetstof).

au\'lstetaeu, w. o. onr. h.: aanstaan (i. a. b.), (van kleederen, enz.:) goed-staan, (ng.) handende (loopende, wachtende, uitgesteld) blijven (etwas-stehen lassen; iets uitstellen, iets tot later verschuiven), (ook:)passen, voegen, betamen (es steht Ihnen wohl an: het staat u mooi, het betaamt u wel);-steifen, w.b.:stijven, stijfselen, opstijven (sich-steifen, w.w.: zich aankanten, zich verzetten); -steigen, w. o. onr. s.: stijgen, (fig.) aangroeien (angestiegen kommen, fam.: komen aanzetten); -stellen, w. b.: aansteller, (i. a. b), (fig.) maken, (partijen, enz.;) geven, (rechtsvervolging:) instellen (sich -stellen, w.w.; zich plaatsen; fig.; zich aanstellen);-steller, m.(-s; mrv. -Vaansteller, aanrichter, insteller; -stellerei\', vr.; gemaaktheid, geveinsdheid;-stellig, bv. n. en bw.: knap; -stelligkeit, vr.: knapheid;-stemmen, w. b. Zie anstilm-men ; -sterben, w. o. onr. s.; aankomen (door erfenis), toevallen;-steuern, w. b.: aansturen.

An\'lsticli, m. (-es, -s;mrv. -e); aansteking, opensteking, doorsteking, (fig.) wormstekigheid;-sticheln, w. b.; toespelingen maken; -sticken, w. b.; aanstik-ken; -stiefeln, w. b.; laarzen aantrekken (sich -stiefeln, w. w.; zijne laarzen aantrekken); w. o. s.; aanstappen (angestie-felt kommen: komen aanstappen);-stie-ren, w. b.; aanstaren; -stiften, w. b.; aanrichten, stichten, verwekken, bawer-ken, (iemand:) aanzetten, aansporen, (valsche getuigen;) omkoopen, (kom-plotten;) smeden; -stifter, m. (-s:, mry. -); verwekker, aanstoker,(ook:)omkoo-per; -stifterin, vr. (-; mrv. -nen); verwekster, aanstookster, (ook:) omkoopster; -stimmen, w. b.: aanheffen, (mu-ziek-instrumenten:) stemmen; -stinken, w. o. onr. h.: walgen.

au stolpi-i-u. w. o. s.:aanstruikolen, (angestolpert kommen: komen aanstrom-

pelen); -stopfen, w. b.: opvullen (sich -stopfen, w. w.: zich volproppen); -storen, , w. b.: aanstoken.

) An stoss, m. (-es; mrv. -stosse);stoot,

botsing, (Ag-) aa,nstoot, ergernis; -neh-men: zich ergeren; ohne-: zonder aarzelen, zonder haperen; | -naht, vr.;(klm.) uiternaad; -schiene, vr.: stootkant, an stossen, w. b. onr.: aanstooten, t stoeten, (met drinkglazen:) klinken, i\' (figö vastduwen; w. o. onr. h.: stoeten, i (kim.) uiteren, (fi^.) grenzen aan, liggen , vlak naast, zich uitstrekken tot, (ook:) i aanstoot geven; mit der Zunge -: stotteren, stamelen, hakkelen; im Lesen -; : lezen met horten en stooten.

au Istossend, bv. n.: belendend, : aangrenzend; -stosser, m. (-s; mrv. -): i- lt; buurman, belendende; -stössig, bv. n.: aanstootelijk, ergerlijk; -stössigkeit, vr.: n 1 aanstootelijkheid, ergerlijkheid; -stot-tern, w. b.: stotterend toespreken, an\'lstrahleii, w. b.: bestralen, tegen-[i stralen; -stranden, w. o. s.: stranden;

I -strangen, w. b.: aanspannen, inspan-a nen, spannen voor; -streben, w. o. h.: i, ^ streven naar, trachten naar (- gegen, \' - wider: zich verzetten tegen; -strebende . Kraft: middelpuntzoekende kracht); [, • -streich, in Sam. (-pinsel, m.: verf-n kwast; -streichen, w. b. onr.: bestrij-i- ken, besmeren, (tech.) verven, (fig.) aanstrepen, onderstrepen, (fig. fam.^be-¹ taaldzetten;w. o. onr. h. ens.: rakelings li of strijkelings langs gaan;-streicher, m. h H (-s; mrv. -): verver (-streichermeister, m.: verversbaas);-streicherei\', vr.: (het) verven, (fig.) verfvermorserij;-streifen, | w. b.: rakelings of strijkelings voorbij-^aan, even raken:-strengen, w. b.: aandrijven, inspanning vorderen van,(fig.) | inspannen (sich —strengen, w. w.: zich inspannen): -strengend, bv. n.: inspannend; -strengung, vr.: inspanning.

An\'lgtricli, m. (-es; mrv.-e): bestrijking, besmering, (fig.) verfje, (ook:) vernisje; -stricken. \\v. b.: aanbreien; I -stromen, vv. o. s.: aanstroomen, (fig.) toestroomen: w. b.: aanspoelen, aan-_ : slibben.

au IstUckcn, w. b.: aanlasschen, een stuk zetten aan, (kim.) verstellen; -stückung, vr.: verlenging met een stuk, (kim.: het) verstellen; -stürmenquot; w. b.: bestormen; w. o. s.:aanstormen;-sturz, M. (-es; mrv. -stürze): aanloop, aan-drang, (fig^ schok; -stürzen, w. o. s.: 1 aanstorten (angestürzt kommen: komen j aansnellen); -stutzen, w. b.: verbouwereerd aanzien; -stiitzen, w. b.: stuiten, ■(ook:) aanleunen.

nu Isuchcn, w. b.: verzoeken, aan-| zoek doen; -sachvilg, vr.: verzoek, aan-wzoek: -sucher, m. (-s; mrv. -): verzoeker; -sucherin, vr. (-; mrv. -nen): ver-Servaas de Bruin. Duitsch-HoUandsch.

zoekster; -suchungsschreiben, o. (-s; mrv. -): verzoekschrift, (ook:) schriftelijk verzoek; -sud, m. (-es, -s; mrv. -e): opkoking; -summen, w. o. s.: aangonzen (sich -summen, w. w.: zich ophoopen, aangroeien, toenemen); -süssen, w. b.: aanzoeten.

au Itakelu, w. b.: (zeow.) optuigen, takelen; -tanzen, w. o. s.: opdansen, (ook:) aandansen; w. b.: sich die Schwindsucht -tanzen: de tering krijgen van het dansen;-tappen, w. b.: beetpakken ; w.o. s.: stooten tegen, tastend aankomen; -tasten, w. b.: aanvatten, betasten, bevoelen, (fig.) aantasten; -taumeln, w. o. s.: aantuimelen.

antedilnvla\'niscli, bv. n.: antedi-luviaansch.

Au tlieil Ft], m. (-es, -s, mrv. -e); aandeel; | -haber, m.: deelhebber; -mas-sig, bv. n. en bw.: geëvenredigd; An\'theils [t], in Sam. (-schein, m. of: -zet-tel, m.: aandeelbewijs); -thun, w. b. onr.: aandoen (angethan mit: bekleed met; sich -thun, w. w.: zich aanklee-den; sich anders -thun: zich verkleeden).

Antichrist\', m. (-en; mrv. -en): antichrist; anticipi\'ren [pie], w. o. h.eu w. b.: anticipeeren; an\'tiefen, w. b.: peilen; antik\', bv. n. en bw.: antiek; Anti\'ke, vr.: antiquiteit; Antil\'lon, vr. mrv. (antü\'lische In\'seln, vr. mrv.): (adk.) Antillen (Antillische eilanden); An tilope, vr.: (drk.) antilope; Antio\'-chien, o. (-s): (adk.) Antiochië; Antipathie\', vr.: antipathie, weerzin, af-keerigheid; Antipode, m. (-n;mrv.-n): (adk.) antipode, tegenvoeter; an\'tippen, w. b.: even tikken (aan, op, tegen); Antiquar\', m. (-es, -s; mrv. -e): koopman in oudheden, (ook wel:) koopman in oude boeken; Anti\'quaschrift, vr.: (typ.) Romeinletter; Antiquitat\', vr.: antiquiteit.

Ant\'litz, o. (-es; mrv. -e): gelaat, gezicht, aangezicht.

Au\'ton, m. (-s): Antoon, Toon, Teu-nes; Anto\'nie (Antonet\'te), vr.: Anto-netta. Toontje, Netje; Anto\'niusfeuer, o.: Sint-Antonie\'s-vuur; an tosen,w.o. h.: aanstormen, aanrazen.

an\'ltraben, w. o. s.: aandraven (an-getrabt kommen: komen aandraven); -trag. m. (-es, -s; mrr. -trage): voorstel , (stk.) motie (einen-tragstellen:eene motie voorstellen; -trag auf üebergang zur Tagesordnung: motie om over te gaan tot de orde van den dag; -tragsrecht, o.: recht om een voorstel te doen; -trag-steller, m. voorsteller van eene motie); -tragen, w. b.: aandragen, (fig.) voorstellen (auf etwas -tragen: iets voorstellen); -trappen, w. o. s.: aanstappen,aan-klotsen; -tranen, w. b.: trouwen, in den echt verbinden (sich eine Person an die

linke Hand -tranen lassen: een huwelijk aangaan met de linkerhand); -trauung, vr.: huwelijksvoltrekking, huwelijksplechtigheid.

au\'Itreffen5 w. h. onr.: aantrenen; -treiben, w. b. onr.: aandrijven, (fig.) voortdrijven; w. o. onr. h.: aandrijven; -treiher, m. (-s; mrv. -): aandrijver, (fig.) voortdrijver; -treten, w. h. onr.: vasttreden, (fig.) aanvaarden, beginnen; w. o. onr. s.: aanloopen, (mil.) aantreden, (fig.) in functie treden (zumTanze -treten: zich ten dans scharen); -tre-tung, vr.: aanvaarding.

An\'trleb, m. (-es, -s; mrv. -e): aandrift, (fig.) aandrijving, _ aansporing, prikkel; aus eigenem -e: uit eigene beweging; aus innerm -e: eene opwelling van het hart volgende; aus natürlichem -e: uit instinkt.

aii\'ltrinfcen, w. o. h.: opbrengen (een vol glas), zijne lippen aan het glas zetten (sich -trinken, w. w.: zich bezuipen); -tritt, m. (-es; mrv. -e): eerste schrede, eerste stap, (van eene trap:) onderste trede, (rs.) drieslag, korte galop, (fig.) begin, (ook) aanvaarding; -tritts, in Sam. (-audienz, vr.: eerste audiëntie; -predigt, vr.: intree-preek; -rede, vr,: in tree-rede, openingsrede; -rolle, vr.: debuut, eerste optreding; -schmaus, m.: welkomstmaal); -trocknen, w. o. s.: eraan vast drogen; -trommeln, w. o. h.: (mil.) de trom roeren, (fig.) er op trommelen; -tüpfen, w. b.: even tikken (aan, op, tegen).

Ant\'werpen, o. (-s): Antwerpen.

Ant\'lwort, vr.: antwoord (abschlagige -wort: weigerend antwoord); -worten, w. o. h.en w.b.:antwoorden;-wortlich, bv. n. en bw.: als (tot, in) antwoord.

an\'Iverstichen, w. b.: beproeven, probeeren, (kim.) aanpassen; -ver-trauen, w. b.: toevertrouwen; -verwandt, bv. n.: verwant; sich -vettern, quot;W. w.: zich indringen.

An\'lwachs, m. (-es): aanwas, toeneming, (fig.) uitbreiding(-wachsrecht,o.: recht van aanwas); -wachsen, w. o. onr. s.: aanwassen, toenemen, (fig.) zich uitbreiden; -wackeln, w. o. s.: aanwaggelen; -walt, m. (-es, -s; mrv. -walte): procureur; -waltschaft, vr.: procureurschap, (ook:) volmacht; -walzen, w. o. h.: den dans openen, (ook:) aandansen (tegen), (tech.) pletten; -walzen, w.b.: aanrollen; -wandeln, w. onp.h.: (fam.) bekruipen, bevangen, overvallen, overmeesteren; -wandlung, vr.: (fam.) tikje, zweempje; -wanken, w. o. s.: aanwaggelen; -warter, m. (-s;mrv.-): uitzicht-hebber, (ook:) op hoop levende, (ook:) langstlevende; -wartschaft, vr.:uitzicht, hoop, verwachting, (ook:) overleving; -wartschaftlich, bw.: uitzichtgevend;

-wasche, vr.: wassching; -wassern, w. b.: besproeien, natten; -watscheln, w. o. s.: aanwaggelen.

an\'lweben, w.b.: aanweven;-wedeln, w. b.: kwispelen, (van honden:) kwispelstaarten tegen; -wehen, w. b.: aanwaaien, tegenwaaien, (fig.) zich meester maken van; -weichen, w. b.: weeken, week maken; -weisebank, vr.: (mrv. -banke): (kph.) giro-bank; -weisen, w. b. onr.: aanwijzen, (fig.) onderrichten, den weg wijzen: -weiser, m. (-s; mrv. -): aanwijzer, |(fig.) onderrichter, (kph.) afgever van eene assignatie; -wendbar, bv. n.: toepasselijk, (ook:) aan te wenden, bruikbaar; -wendbar-keit, vr.: toepasselijkheid, (ook:) bruikbaarheid; -wenden, w. b. reg. en onr.: aanwenden, gebruiken, bezigen, (ook:) toepassen; -wendung, vr.: aanwending, gebruik, (ook:) toepassing; -werben, w. b. onr.: aanwerven; w. o. onr. h.: aanzoek doen; -werber, m. (-s; mrv.-); werver, (ook:) aanzoek-doener, (fig.) tusschenpersoon; -werbung, vr.: werving. (ook:) aanzoek; -werden, w. o. onr. s.: kwijtraken, aan den man brengen: -werfen, w. b. onr.: aanwerpen (kleeren:) aanschieten, (mtsl.) berapen; w. o. onr. h.: den eersten worp doen; -wesend, bv. n.: aanwezig (die -wesen-den: de aanwezigen); -wesenheit, vr.: aanwezigheid (-wesenheitsverzeichniss, o.: presentie-lijst); -wettern, w. o. h.: met geweld aankloppen;-wetzen, w. b.: scherpen; -widern, w. _o. h.: walgen; -wiehern, w. b.: aanhinniken;-wimmern (-winseln), w. b.: op eenen jammerenden toon toespreken; -winken, w. b.: wenken, toewenken; -wirken, w. b.: aanweven; -wischen, w. b.: aanwrijven, (fig. fam.) aansmeren; -wohnen, w. o. h.: wonen naast; -wohner, m. (-s; mrv, -): buurman, (fig.) nabuur (die-wohner des..,: de bevolking van...);-wuchs, m. (-es; mrv. -wüchse): aanwas, (fig.) aangroeiing, toeneming, (ook:) uitwas, (ook:) kreupelhout, hakhout; -wün-scben, w. b.: toewenschen; -wurf, m. (-es, -s; mrv.-würfe):aanwerping,(fig.) aanslibbing, (ook:) aangeslibd land, (spl.) eerste worp, (mtsl.) beraping, (ook:) ruwe pleisterkalk, (kim.) aan-zetstuk, (aan laken:) zelfkant, (aan uurwerken:) slinger; -würfeln, w. o. h,: (spl,) werpen, gooien;-wurzeln, w. o. s.: wortel schieten (wie angewurzelt: als vastgenageld); -wüthen [t], w. o. s,: aanstormen, aanrazen,

An\'lzalil, vr.: aantal; -zahlen, w. b.: in mindering (op afkorting, op rekening) betalen; -zahlen, w. b.: op den tel aanrijgen; w. o. h.: tellen: -zapfen. w. b.: beginnen te tappen, (fig.) voor den gek houden, (ook:) geld pompen

sjitj (pop.) een schop geven; -zauhem. w. b.; aantooveren; -zaumen, w. b.: op-

aii\'lzechcn, w. b.: aandrmken; -zei-chen, o. (-s ; mrv. -)^: 1) teeken,2) voorteeken, voorbode, 3) kenteeken, kenmerk; -zeichnen, w. b.; opteekenen, (ook:) opkalken; -zelge, vr.: 1) kennis-«■eving, 2) voorteeken, voorbode, 3) kenteeken, kenmerk, 4) (reht.) aangifte, 5) prospectus, programma, 6) naricht; -zeige, in Sam. (-amt, o.: adreskantoor; -blatt, o.: advertentie-blad; -brief, m,: 1) kennisgeving, 2) adviesbrief); -zeigen, w. b.: 1) kennis geven van, berichten, 2) aankondigen, voorspellen, 3) (rcbt.) aangeven, 4) aanwijzen, aan-toonen; -zeigend, bv. n.: (tik.) aanwijzend; -zeiger, m. (-s; mrv. -); aanwijzer, (rcht.) aangever, aangifte-doener, (fig.) advertentieblad, (alg.) exponent; -zeigerin, vr. (-; mrv.-nen): (rcht.) aan-geefster; -zetteln, w. b.: (wev.) opzetten,scheren, (fig.) op het getouw zetten; -zettelung, vr.: (wev.) schering, (fig.) op \'t getouw zetting, beraming; -zettler, m. (-s; mrv. -); (wev.) opzetter,scheerder, (fig.) aanstoker, ontwerper, belhamel.

nn\'lzlelibar, bv.n.: voor aantrekking vatbaar, aan te trekken; -ziehen, w. b. onr.: aantrekken (i. a.b.), (eeneklok:) aan den gang maken, (den adem:) inhouden, (lucht:) inademen, (bloemen:) opkweeken, (kinderen:) aankleeden; w. o. onr. s.: aantrekken, (fig.) vatten, pakken, (van thee:) trekken, (van klappen:) aankomen, raak zijn; sich-ziehen, w. w. onr.: zich aankleeden (sich lacher-lich -ziehen: zich belachelijk aanstellen); -ziehend, bv. n.: aantrekkend, (fig.) aanlokkend, boeiend; -zieher, m. {-s; mrv. -): aantrekker, (ontl.) trek-spier (Schuhanzieher: schoenhoorntjo; Stiefelanzieher: laarzentrekker, laarzen-knecht); -zischen, w. b.: fluiten, (fig.) uitfluiten.

An\'lzncbt, vr.: 1) aanfokking, aankweeking; 2) teelt; 3) riool, afvoerkanaal; -zuckern, w. b.: met suiker bestrooien, suikeren; -zug, m. (-es, -s; mrv. -züge): 1) aantocht, 2) kleeding, gewaad, kostuum, dracht (-zugspredigt, vr.: intree-preek); -züglich, bv. n. en bw.: kwetsend, krenkend; -züglicbkeit, vr.: hatelijkheid, kwetsing, krenking (persönliche -züglichkeit: personaliteit); -zünden, w. b.: aansteken, (fig.J in brand steken; -ziinder, m. (-s; mrv. -): aansteker, opsteker; -zwacken, w. b.: plagen, sarren; -zwangen, w. b.: opdringen, met geweld inwerken; -zwecken, w. b.: pinnen; -zwingen, w. b. onr.: ■opdringen.

ao\'llsch, bv. n.: JEolisch; Ae\'olsharfe, vr.: ^Eolische harp, windharp; apana-gi\'ren [gie], w. b.: een vast jaargeld toeleggen aan; Apenni\'nen, vr. mrv.: (adk.) Apennijnen; Apertur\', vr.: opening.

Ap\'t\'el, m. (-s; mrv. Aeptel): appel; in einen sauren - beissen: (spr.:) door eenen zuren appel bijten; | -baum, m.; appelboom; -bein, o.: kaakbeen; -brei. nf.: appelmoes; -dorn, m.: wilde appelboom; -förmig, bv. n.: appelvormig; -gar-ten, m.: appelboomgaard; -grau,bv.n.: appelgrauw; -griebs, m. (-gröbs. m.; -hauschen, o.): klokhuis; -kuchen, m.: appelkoek; -küchelchen, o.: appeltaartje; -most, m.: appelwijn; -mus, o.: appelmoes; -quitte, vr.: kwee-appel; -raupe. vr.: ringrups; -schimmel, m.: appelgrauwe schimmel; -schnitt, m.: vierde-partje van een appel; -schnittchen, o.: appelschijfje; -si\'ne, vr.: sinaas-appel; -stecher, m.: appelboor; -wein, m. appelwijn; -wurm, m.: ringrups); Aep\'fel-chen, o. (-s; mrv. -): appeltje.

Aprokry\'phen, vr. mrv.: (bijb.) apocriefe boeken; apokry\'phisch, bv. n. en bw.: apocrief; Apoll\', m. (-s):(fab.) Apollo; Apos\'tel, m.(-s;mrv.-):apostel (-amt, o.: apostelschap: -geschichte, vr. bijb.: Handelingen der Apostelen;-tag. m.: heiligen-dag); aposto lisch, bv. n. en bw.: apostolisch; Apostroph\', m. (-es, -s; mrv. -e): apostrofe;-strophi\'ren [phie], w. b.: apostrofeeren.

Apotlie\'ke, vr.: apotheek.

Apothe\'ker, m. (-S: mrv.-): apotheker; | -buch, o.: pharmacopee, apotbe-kershandboek; -gehilfe (-gehülfe), m.: apothekersbediende ;-kunst, vr.: artsenijbereiding; -ordnung, vr.: Zie -bncli; -taxe, vr.: tarief der geneesmiddelen; -waaren, vr. mrv.: geneesmiddelen;-wissenschaft, vr.: geneesmiddelenleer.

Appell\', o. (-s): (mil.) appel, aflezing van de naamrol; Appellant\', m. (-en: mrv. -en): (rcht.) appellant; Appellat\', m. (-en; mrv. -en): verweerder in hoo-ger beroep; Appellation\', vr.: (rcht.) hooger beroep (-sgericht, o.: hof van appel; -srath, m.: raadsheer in het hof van appel); appelli\'ren [lie], w. o. h.: in hooger beroep komen, appelleeren: Appen\'dix, m. (-es; mrv. -e):appendix: Appetit\', m. (-es, -s): appetijt, eetlust; appetit\'lich, bv. n. en bw.: appetijtelijk, smakelijk; appetit\'los, bv. n. en bw.: zonder eetlust; Appetit\'losigkeit, vr.: gebrek aan eetlust; applaudi\'ren [die], w. b. applar.disseeren, toejuichen; Appfi-katur\', vr.: (muz.) vingerzetting;appre-ti\'ren [tie], w. b.: (tech.) opmaken, de laatste hand leggen aan, glanzen: Appretur\'. vr.: (teen.) appretuur; ap-probi\'ren [bie], w. b.: goedkeuren; Apri-ko\'se, vr.: Zie Abrikose; April\', m. (-s): April (einen in den - schicken:

iemand op den eersten April voor gek laten loepen; -glück, o.: onbestendigheid der fortuin; -narr, m.: Aprilgek; -schein, m.: nieuwe maan in April; -wetter, o.: April-weder, fig.: ongestadig weder); aprio\'risch, bv. n. en bw.: a priori; Apu\'lien, o. (-s): (adk.)Apu-lië; Apu\'lier, m. (-s; mrv. -); Apuliër.

Aquadukt\', m. (-es; mrv. -e): waterleiding; Aquarell\', vr.; (schl.) aquarel (-maler, m.: aquarel-schilder; -malerei, vr.: \'t aquarel-schilderen, \'t schilderen met waterverf); Aequa\'tor, m. (-s): Evennachtslijn ; \'aquatorial\', bv. n.: even-nachtslijns-; Aquavit\', m. (-es,-s; mrv. -e); brandewijn, likeur; Aquita\'nien, o. (-s): (adk.) Aquitanië.

Ae\'ra, vr. (mrv. Ae\'ren): tijdvak, tijdperk, (fig.) eeuw; A\'raber, m. (-s; mrv. -): Arabier; A\'raberin, vr. (-;mrv. -nen): Arabische; Arabes\'ke, vr.: arabesk; Ara\'bien, o. (-s): (adk.) Arabië; ara\'bisch, bv. n.; Arabisch; A\'rack, m. (-s): arak; Arago\'nien, o.: ZieArrago-nlen; Ar\'aome\'ter, m. (-s; mrv. -): vochtweger.

Ar\'belt, vr.: werk, (fig.) bewerking, (ook:) werking (wie die - so derLohn: spr.: loon naar werken); I-scheu, bv. n.: van werken afkeerig; z. n. vr.: afkeer van werken; -selig, bv. n.: moeitevol, ellendig.

ar\'beiten, w. o. h.: werken; w. b.: bewerken; Ar\'beiter, m. (-s; mrv. -): ■werkman (-verein, m. werklieden-ver-eeniging); Ar beiterin, vr. (-; mrv. -nen}: werkster.

Ar\'belts, ip Sam. | -ameise, vr.^werkende mier ;-bsutel,m.: werkzak ;-biene, vr.: werkende bij;-eifer,m.: werk-ijver; -fahig, bv. n.: in staat om te werken; -haus, o.: werkhuis, (fig.)fabriek;-kast-chen, o.: werkdoosje, naaikistje;-körb-chen, v.: werkmandje, naaimandje; -kraft, vr.: werkkracht;-leute,m. mrv.: werklieden; -lohn, o.: werkloon, arbeidsloon; -los, bv. n.: zonder werk; -mann, m.: werkman, daggelder, daglooner, arbeider; -ort, m.:werkplaats;-scheu, vr.: afkeer van werken; bv. n.: van werken afkeerig; -schule, vr.: industrie-school; -stube, vr.: 1) kantoor, 2) studeerkamer, 3) werkplaats (schilders-atelier, scheikundig laboratorium, enz.); -tag, m.: werkdag; -tisch, m.: werkbank, (goudsmids-)stavelei; -tischchen, o.: werktafeltje; -zeug, o.: gereedschap; -zimmer, o.: Zie -stube.

ar\'beitsam, bv. n.: werkzaam, vlijtig , naarstig, ijverig; Ar\'beitsamkeit, vr.: werk-ijver.

Archaolog\', m. (-en; mrv.-en): oudheidkundige; Archaologie\', vr.: oudheidkunde; archaolo\'gisch, bv. n.: oudheidkundig, archeologisch; Ar\'che, vr.: ark, (fig.)kas; Architekt\', m. (-en;mrv.-en): bouwmeester,architect;architekto\'ni8ch, bv.n.: bouwkunstig; Architektur\', vr.: bouwkunst, (ook:) bouwtrant, bouw; Architrab\', m. (-es, -s; mrv. -en): architraaf, hoofdbalk; Archiv\', o. (-es, -s; mrv.-e): archief; Archivar\', m. (-es, -s; mrv. -e): archivaris.

Arden\'nerwaUl, m. (-es): (adk.) Ardennerwoud.

Are\'ka, in Sam. ) -baum, m.: arekji-boom; -nuss, vr.: areka-noot.

Areome ter, m. (-s; mrv. -): vochtweger; Areopag\', m.: (hist.) Areopagus, Areopaag.

arg, bv. n. en bw.: erg, (fig.) slecht, kwaad, (ook:) sluw, slim; | -denkend, bv. n.: kwaaddenkend; -herzifj, bv. n.: slecht; -list, vr.: arglist; -listig, bv. n. en bw.: arglistig; -los, bv. n. en bw.: argeloos; -losigkeit, vr.: argeloosheid; -sinnijj, bv. n.: kwaaddenkend, wantrouwig; -willig, bv. n. en bw.: boosaardig; -willigkeit, vr.: boosaardigheid; -wohn, m. (-es, -s): argwaan, wantrouwen; -wohnen (-wöhnen), w. b.: vermoeden, argwaan hebben aangaande; -wöhnig (-wöhnisch), bv. n. en bw.: argwanend, wantrouwig.

Sr\'ger, bv. n. en bw.: erger, (fig.) slechter, slimmer; Aer\'ger, m. (-s): ergernis; ar\'gerlich, bv. n. en bw.: ergerlijk, (fig.) hoos, gebelgd; ar\'gern, wTb.: ergeren; Aer\'gerniss, o. (-es; mrv. -e) [-nis; -ses; mrv. -se], ergernis, (fig.) boosheid, gebelgdheid; arg\'ste, bv. n.: ergst, (fig.) slechtst, slimst (wenn es aufs - kommt: in het ergste geval); Argument\', o. (-es, -s; mrv. -e): argument; Argus, m. (-): (fab.) Argus (-augen: Argus-oogen).

Arla\'ner, m. (-s; mrv.-): (kkl. hist.) Ariaan; Arianis\'mus, m. (-): Arianis-mus; aria\'nisch, by. n.: Ariaansch.

A\'rie, vr.: (mu\'z.) aria, wijsje, liedje, deuntje.

Aristokrat\', m. (-en; mrv.-en):aristocraat; Aristokratie\',vr.: aristocratie: aristokra\'tisch, bv. n. en bw.: aristocratisch; Aristo\'teles, m. (-): Aristoteles; aristotelisch, bv. n.: Aristoteliaansch; Arithmetik\', vr.: rekenkunst, rekenkunde; Arithmeti\'ker, m. (-s; mrv. -): rekenkundige, rekenaar; arithme\'tisch, bv. n. en bw.: rekenkunstig,rekenkundig; ark\'tisch, bv. n.: noordelijk, noorder-, noord-; Ar\'lesbeere, vr.:lotus-bes; (Arlesbeerbaum, m.: lotusboom).

larm, bv. n. en bw.: arm; aroie Rit-ter backen: (fig.) bekrompen of armoedig leven.

lArm, m. (-es, -s; mrv. -e): (ontl.en fig.) arm, (tig. ook:) zij-tak; Einem unter die Arme greifen: (fig.) iemand helpen.

I Arm, in Sam. | -band, o.: armband; -bein, o.: been van den arm; -beuge, Tr.: armbuiging, (fig.) elleboog;-binds, vr.; strik om den arm;-bruch, m.: armbreuk; -brust, vr.: handboog, voetboog, boog (-brustmacher, m.; bogenmaker; -brustschiitz, m.: boogschutter); -for-mig, bv. n.: armvormig; -geige, vr.: bas-viool, bas;-gelenk, o.: armgewricht; -geschmeide, o.: armsieraad, armband, bracelet; -handschuh, m.: armbeklee-ding; -höhle, vr.: armliolte, oksel;-hut, m.: platte steekhoed, klak; -kissen, o.: armkussen; -korb, m.: hengselmand, hengelmand; -leder, o.: armband; -lehne, vr.: armleuning; -leuchter, m.: armblaker; -loch, o.: armsgat; -polster, o.: armkussen; -robre, vr.: been van den arm; -saule, vr.: handpaal, wegwijzer; -selig, bv. n. en bw.: armzalig: -selig-keit, vr.: armzaligheid; -sessel (-stuhl), m.: armstoel, leuningstoel.

ArmadiU\', o. (-es, -s; mrv. -e): (drk.) armadil; Armatur\', vr.: wapenrusting;

Aerni\'chen, o. (-s; mrv. -): armpje; Ar me, m. (-n; mrv. -n): arme; Armee\', vr.: armee.

Acr\'mel, m. (-s; mrv.-): armsmouw, mouw; auf den - binden: (spr.) op de mouw spelden; I -aufschlag, m.: opslag, omslag; -loch, o.: armsgat;-mantel, m.: mantel met mouwen.

Ar men, m. mrv.: armen; | -anstalt, vr.: armhuis; -auwalt, m.: advocaat der armen; -apotheke, vr.:armen-apotheek, stads-apotheek; -becken, o.: armen-schaal; -brod, o.: brood der bedeeling; -büchse, vr.: armbus; -geld, o.: armgeld; -haus, o.: armhuis; -kasse, vr.: armenkas; -kollekte, vr.: collecte voor de armen; -kasten, m.: armbus; -ordnung, vr.: reglement op de armenverzorging: -pflege, vr.\' armenverzorging, (ook:) armbestuur; -pfieger, m.: armmeester; -jiflegerin. vr.: armmeesteres; -recht, o.: recht op kostelooze rechtsbedee-ling (sich in das -recht schwören: onder eccte de verklaring afleggen dat men onvermogend is om proceskosten te bestrijden, eenen eed doen ter verkrijging van een bewijs van onvermogen); -steuer, vr.: armentaks; -stock, m.: armbus; -taxe, vr.: armentaks; -vater, m.: armvader, armhuisvader; -versorgungsan-stalt, vr.: armhuis; -vogt, m.: arm-meester; -wesen, o.: armwezen.

Arme\'nlen, o. (-s): (adk.) Armenië; Arme\'nier, m. (-s; mrv. -): Armeniër; Arme\'nierin, vr. (-; mrv. -nen): Armenische; arme\'nisch, bv. n.: Armenisch.

ar\'mer, bv. n. (v. t.): armer.

Armesttn\'flerstuhl, m. (-es, -s: mrv. -stiihle): armezondaars-stoel, (fig.)bank der beschuldigden.

Armlnia\'ner, m. (-s; mrv. -): (kkl.

hist.) Arminiaan, (kkl.) Remonstrant: arminia nisch, bv. n.: arminiaansch. re-monstrantsch.

armi\'ren [mie], w. b.: wapenen.

ürm\'licli. Dv. n. en bw.: armoedig, (fig.) armzalig; Aerm\'lichkeit, vr.: armoedigheid, (ng.) armzaligheid: Aerm-ling, m. (-es, -s; mrv. -e): overmouw. losse mouw; arm\'ste, bv. n. (o. t.): armste.

Ar\'miith [t], vr.:armoede;-schandet nicht, (spr.) armoede is geen schande: I -sschein, m. (-szeugniss, o.): bewijs van onvermogen.

Ar nold, m. (-es, -s): Aarnoud; Ar-nolf, m. (-es, -s): Aarnolf; Aern\'te,vr.: oogst (Zie Ernte).

Arom\', o. (-es, -s): aroma, geur;aromatisch, bv. n.: geurig; Arolsbeere. vr.: lotus-bes; Arrago\'nien, o. (-s): Ar-ragonië; Arrago\'nier, m. (-s; mrv. -): Arragoniër; Arrago nierin, vr. (-; mrv. -nen): Arragoneescbe; arrago\'nisch, bv. n.: Arragoneesch.

Arrest\', m. (-es; mrv. -e): (personen:) arrest, (gelden, goederen:) beslag, (schepen:) beslag, embargo (mit - belegen: beslag leggen op; im - sein: in arrest zitten; im weiten - sein: vestingstraf ondergaan; | -zimmer, o.: mil.:po-litie-kamer, politie-zaal.

Arrestant , m. (-en; mrv. -en): arrestant; Arrestan\'tin, vr.(-: mrv.-nen): gevangene; arreti\'ren [tie], w. b.: arresteeren, gevangennemen; arrondi\'ren [die], w. b.: afronden.

Arsch, m. (-es: mrv. Aer\'sche): aars; arsch lings, bw.: achteruit; Arsenal\' o. (-es,-s;mrv.Arsenale):tuighuis,arsenaal; Arse\'nik,m.(-s): arsenicum. rattenkruit.

Art, vr.: 1) aard, natuur, karakter, hoedanigheid: 2) ras, tuk, soort; aus der

- schlagen :ontaarden, verbasteren: - lasst nicht ven -: spr.: een goed kind dat naar zijn vader aardt; 3) wijze, manier; nach meiner -: op mijne manier; nach

- der Italiener: op zijn Italiaansch: es ist so in seiner - (ook: er bat es so in der -): dat is juist iets van hem: das hat keine -: dat is niet goed, dat is niet zooals het behoort; ;..dass eseine-hat: ...dat het een lust is; 4) (akk.) bewerking, omploe^ing: | -acker, m. (-feld, o.; -land, o.): bouwland, teelland, (ook:) omgeploegd land; -bar, bv. n.: tot bouwland geschikt.

ar\'ten, w. o. s.: aarden: sich w. w.: den aard aannemen (van), zich plooien, zich vormen.

Arte\'rie, vr.: slag-ader; arte\'sisch, bv. n.: artesisch (-er Brunnen: artesische put); ar\'tig, bv. n. en bw.: aardig,lief, (van kinderen:^) zoet, niet stout; Ar\'tig-keit, vr.: aardigheid, liefheid, (van kinderen:) zoetheid, zoet gedrag, (fig.)

•vleiend complimentje; Artikel, m. (-s; mrv. -); artikel, (fig.) punt (-weise, bw.; artikel voor artikel, punt voor punt); artikuli\'ren [lie], w. b.: articuleeren; Artillerie\', vr.: artillerie (-park, m.: artillerie-park; -werkstatte, vr.: constructie-magazijn); Artillerist\', m. (-en;mrv. -en): artillerist; Artischock\'e, vr.: artisjok (-nboden, m.: artisjokkenstoel; artis tisch, bv. n.: artistiek.

Arzenei\'(Arznci\'), vr.: geneesmiddel, artsenij, medicijn; - einnehmen, ge-brauchen: medicijnen innemen, gebruiken; eine - verschreiben: iets voorschrijven, een recept schrijven; | -be-reiter, m.: apotheker, artsenij-bereider; -buch, o.: pharmaeopee, apothekershandboek; -formel, vr.: recept; -ge-wiichs, o.: geneeskruid; -glas, o.: apo-thekersflescn, (ook:) drankjesfleschje; -gott, m.: god der geneeskunst; -giittin, vr.: godin der geneeskunst; -handel, m.: handel in drogerijen; -handier, m.: drogist; -handlung, vr.: drogist-winkel; -kraut, o.: geneeskruid; -kunde, vr.: kennis van de geneesmiddelen; -kunst, vr.: artsenijmengkunde; -lehre (-mit-tellehre), vr.: geneesmiddelenleer; -schrank, m.: medicijnkast; -stoff, m.: geneeskrachtige stof; -taxe, vr.: tarief der geneesmiddelen; -trank, m.: apothekers-drankje; -verstandig, bv. n.: knap in de geneeskunde; -vorschrift, vr.: recept, geneeskundig voorschrift; -waare vr.: apothekerswaar; -wein, m.: wijn op medicijn getrokken; -wesen, o.:artsenijmengkunde, (ook:) geneeskunde; -wissenschaft, vr.: geneeskundige wetenschap; -wissenschaftlich, bv. n.: geneeskundig; -zettel, m.: naambriefje van een geneesmiddel, etiket, (ook:) recept.

arzenei\'en, w. o. h.: medicineeren; w. b.: geneeskundig behandelen; arze-nei\'lich, bv. n. en bw.: medicinaal, geneeskundig : Arzt, m. (-es; mrv. Aerzte): geneesheer, dokter, arts; arzt\'lich, bv. n. en bw.: geneeskundig (nach der arztli-chen Verordnung leben: op dieet leven).

Asant\', m. (-es, -s): stinkender -: duivelsdrek; wohlriechender -: benzoë-hars; Asbest\', m. (-es): asbest, steen-vlas; Ascenden\'ten, m. mrv.: (rcht.) bloedverwanten in de opgaande linie; Ascet\', m. (-en; mrv. -en): asceet, be-trachtervanstrengegodsvrucht;Asce\'tik, vr.: ascetiek, strenge godsvrucht; ascetisch, bv. n. en bw.: ascetisch, streng godvruchtig.

Aseh, m. (-es; mrv. Aesche): pot, pan; I -farbe, vr.: aschkleur; -farben (-grau), bv. n.: aschgrauw; -huhn, o.: (vog.) meerkoet; -kraut, o.: aschkruid; -kuchen, m.: in de heete asch gebakken koek; -lauch, m.: sjalotte; -voll, bw.: pot vol, panvol; -zinn, o.: asch-tin.

Asch\'e, vr.: asch, (fig.) stof; A esch\'e-vr.: (pik.) esch, esscheboom, (visch:) ombervisch.

Asch\'en, in Sam. | -bad, o.:aschbad; -baum, m.: esp, bevende populier; -be-h\'alter, m.: aschbak, aschpot; -brödol, m.: asschepoester; -fall, m.: aschbak; -farbe, vr.: aschkleur; -farbig, bv. n.: aschgrauw; -fass (-gefass), o.: asch-em-mer, asch-ton, asch-bak, (ook:) asch-kuil; -krug, m.: aschkruik;-kuchen, m.: in de heete asch gebakken koek;-lauge, vr.: aschloog; -loon, o.: aschkuil; -pflanze, vr.: aschplant; -puddel, o.: asscnepoes-ter; -tuch, o.: loogdoek.

Asch \'or, m. (-s; mrv. -): ombervisch;! -mitt\'woch,m. (-s): (kkl.) Asch-dag.

Aeseh\'er, m. (-s): looierskalk; l-fass, o. (-grube, vr.): looikuip; asch\'ericht (asch\'erig), bv. n.: asschig, aschachtig; asch\'ern, w. b.: tot asck verbranden, (bij looiers:) ploten, (kkl.) een asch-kruisje op het voorhoofd geven aan (sich - lassen: een kruisjehalen); Aesch erung, vr.: (vellen-) ploting.

ascli\'icht (asch\'ig), bv. n.: asschig, aschachtig.

Asi»t\', m. (-en; mrv. -en); Aziaat, Aziër; Asia\'tin, vr.: (-; mrv. -nen): Aziatische; asia\'tisch, bv. n.: Aziatisch? A\'sien, o. (-s): Azië.

Acskulap\', m. (-s): (fab.) Escula-pius, (fig.) esculaap, dokter; Aesop\', m. (-s): Esopus; aso\'pisch, bv. n.: Esopisch.

As\'pc, vr.: (pik.) esp, bevende populier; As\'per, m. (-s; mrv. -): (pik.) as-per (As\'perbeere, vr.: doornbes, kruisbes); Asphalt¹, m. (-es, -s): asphalt,-Asphodil\'le, vr.: (plk.)aftbdil; Aspirant\', m. (-en; mrv. -en), adspirant.

Assckuranfm. (-en; mrv.-en): verzekeraar; Assekuranz\', vr.: assurantie, verzekering (-gesellschaft, vr.: assurantie-maatschappij; -police, vr.: assurantie-polis; -priimie, vr.: assurantie-premie) ; assekuri \'ren [rie],w.b.: assureeren, verzekeren.

ass (zie essen); Ass, o. (^-es; mrv. -e): (spl. en gew.) aas; as\'se (zie essen); As \'sel. vr.: (ins.) pissebed; as \'sen (sissen), w. o. h.: weiden, grazen: Asses sor, m. (-s; mrv. Assessoren): assessor; Assisen, vr. mrv.: assisen (-gericht, o.. hof van assisen); assorti\'ren [tic], w. b.: sorteeren; As\'sung (Aes\'sung), vr.: \'t weiden, \'t grazen; Assy rien, o. (-s): Assyrië; Assy rer, m. (-s; mrv.-): Assy-riër; Assy\'rerin, vr. (-; mrv. -ner;):As-syrische; assy risch, bv. n.: Assyrisch.

Ast, m. (-es; mrv. Aes\'te): tak, (ook:) knoest; Aest\'chen, o.(-s; mrv.-): takje, (ook:) knoestje; As \'ter, vr.: sterre-bloem, aster; Aesthe\'tik, vr. schoonheidsleer; asthe\'tisch, bv. n. en bw.:

esthetisch: Asthma\'tiker, m. (-s; mrv. -); asthma-lijder; as\'tig (as\'tig), hv. n.: takkig, getakt, (ook;) knoestig; Aest ling, m. (-es, -s; mrv. e-): (vog.) takkeling; ast\'los, by. n.: takkeloos, ongetakt; Acs\'trich (zie Estrich): Astrolab\', o. (-es; mrv. -labien): astrolabium; Astro-log\', m. (-en; mrv. -en): sterrenwichelaar; Astrologie\', vr.: sterrenwichelarij ; Astronom\', m. (-en; mrv. -en); sterrenkundige ; Astronomievr.: sterrenkunde; astrono\'misch, bv. n. en bw.: sterrenkundig; Astu\'rien, o. (-s): (adk.) As-turië; Asyl\', o. (-es, -s; mrv. -e): toe-vluchts-oord.

A\'thcm [tj, m. (-s):adem; I-los,bv. n. en bw.: ademloos; - zug, m.: ademtocht.

Athen\', o.(-s): Athene; Athenien\'ser, m. (-s; mrv. -): Athener; Athenien\'serin, \' vr. (-;mrv. -nen): Atheensche:athenien\'-sisch, bv. n.: Atheensch; Ae\'thei^m.^s): ether; iithe\'risch, bv. n.: etherisch; Aethio\'pien, o. (-s): Ethiopië; Athlet\', m. (-en; mrv. -en): athleet; athle\'tisch, bv.n.:athletisch;ath\'men [t], w. o. h. en w.b.: ademen, ademhalen;Athmung[t], vr.: ademhaling, (fig.) ademtocht; at-lan\'tisch, bv. n.: Atlantisch (das -e Meer: de Noordzee, de Atlantische Oceaan); Atlas, m. (-ses; mrv. -se): atlas, kaartenboek; Atlass, m. (-es, mrv. -e): satijn, zware zijdestof (-artig, bv. n.: satijnachtig, gesatineerd; -band, o.:satijnlint;-macher, -weber, m.;satijnwever); atlassen, bv. n.: satijnen; At-mospha\'re^ vr.: atmosfeer, dampkring; atmospha\'risch, bv. n.; dampkrings-(-e Eisenbahn, vr.: spoorweg met lucnt-drukking als beweegkracht); Aet\'na, m. (-s); (adk.) Etna; Atom\', m. (-es, -s; mrv. -e): atoom; Attestat\', o. (-es, -s; mrv. -e): attest, bewijsschrift, getuigschrift; attestiren ftie], w. b.; attesteeren, verklaren; At tich, m. (-es, -s; mrv. -e); (pik.) wilde vlier; at\'tisch, bv. n.; Attisch.

Aetz, in Sam. | -brett, o.: ets-plaat; -druck, m.; proefdruk (eener etsplaat); -grund, m.: etsgrond;-kraft, vr.: bijtend vermogen; -kunst, vr.; etskunst;-lauge, vr.: etsloog; -mittel, o.; ets-middel; -pulver, o.; bijtend poeder; -stahl, m. ets-staal, ets-naald; -wasser, o.: sterkwater.

At\'zel, vr.: pruik, (vog.) ekster, (ins.) pissebed; at\'zen, w. b.; (jag.) weiden.

grazen, (grav.) etsen, (hik.) wegbijten.

au, tsw.; au!

ancb, vgw.: ook; wenn - : zelfs al; Audienz\', vr.; audiëntie, gehoor; Au\'e, vr.: landouw, dreef, weideveld.

An\'er, in Sam. | -beller, m.: hond voor de korhanenjacht: -geflügel, o.; korhoenders (mrv.); -hahn, m.: kor-haan; -hahnbalz, vr.; broeitijd der korhoenders; -henne, vr.; korhoen; -kuh, vr.: in quot;t wild levende koe; -ochs, m.: in \'t wild levende stier.

auf. vr.: op (naar, in, aan, van, bij, door, voor. tegen, enz.). — NB. Met 3^el1 nmv. als het een toestand zonder verandering van plaats aanduidt, met 4™ nmv. als het eene beweging of richting van de eene plaats naar de andere te kennen geeft, b.v.: [3] - dem Tische liegen: op de tafel liggen; - der Erde wohnen; op de aarde wonen; - der Eeise; op reis: - aem Meere; op zee;

- frischer That : op heeterdaad; - meiner Stube; op (in) mijne kamer; - seinem Kopfe bestehen; op zijn stuk staan;

- seiner Meinung bestehen: bij zijn ge-gevoelen blijven; - der Stelle: dadelijk, oogenblikkelijk; [4] - den Tischlegen: op de tafel leggen; - den Markt genen; naar de markt gaan; - die Erde fallen: op den grond vallen: - alle Ealle; in allen gevalle: - kurze Zeit; voorkorten tijd; - den Abend: tegen den avond; es geht - drei Uhr: het loopt naar drie uren. het is bijna drie uren; so viel -den Mann; zooveel per man; -deutsch: in het Duitsch. | -, bw.: op; (fig.) ongeveer, omstreeks; von ... auf: van ... af; - ein Mal: opeens, eensklaps, (ook:) te gelijk; -s Neue: opnieuw:-s Höchste; op zijn hoogst, ten hoogste;-s Langste: op zijn langst, (fig.) op zijn laatst;

- tausend sind dabei umgekommen: omstreeks duizend zijn er daarbij omgekomen. | - dass, vgw.; opdat. | -, tsw.: op! komaan! toe! | (¹)

anf Ibaumelu (sich), w. w.; op de achterpooten gaan zitten: -baumen, w. o. h.; in een boom klimmen; -baumen, w. b.: (wev.) op den boom brengen (sich -baumen. w. w.: steigeren); -beben, w. o. s.; beginnen te beven, (fig.) bevende opvliegen: sich -befinden, w. w. onr. zich bevinden, zich gevoelen:-behalten: w. b. onr.: 1) ophouden (hoed, pet), 2) bewaren; -beissen, w. b. onr.: ka-

potbijten; -bereiten, w. b.: gereedmaken; -bewahren, w. b.: bewaren(auf\'be-wahrt seint fig.: bestemd zijn); -be-■wahrungsplatz, m.: bewaarplaats.

anflbleten, w. b. onr.: oproepen, (krachten:) aanwenden, (de voortduring van iets:) opzeggen, (van verloofden!) de geboden laten gaan van (Einen -bieten: pop.: iemand uitlnehten, iemand met scheldwoorden overladen); -bietung, vr.: 1) oproeping te wapen, 2) afkondiging van de huwelijksgeboden; -binden, w. b. onr.: opbinden (Einem etwas -binden: iemand iets op de mouw spelden; den Verband -binden: hik.: het verband afnemen);-blattern, w. b.:(een boek:) hier en daar openslaan, (eene bloem:) ontbladeren; -bliek, m. (-es, -s; mrv. -e): blik naar boven; -blieken, w. 0. h.: de oogen opslaan; w. b.: (schl.) ophalen; -blitzen, w. o. h.: opvlammen, ontbranden, (flg.) eensklaps rijzen; -blühen, w. o. h.: ontluiken, (fig.) ontwaken; -borgen, w. b.: opnemen, leenen; -borger, m. (-s; mrv. -): opnemer, lee-ner; -brauchen, w. b.: opgebruiken; -brechen, w. b. onr.: openbreken, (jag.) uithalen, ontweien; w. o. onr. s.: opbreken, vertrekken, heengaan, (van ijs:) losgaan, beginnen te kruien, (pik.) opengaan, ontluiken; -breiten, w. b.: uitspreiden; -brennen, w. b. onr.: opbranden, verbranden, (een merk:) inbranden, (bij kappers:) bran den; w. o. onr. s.: ontbranden, (van geweren:) weigeren (das Zündkraut ist -gebrannt: het kruit op de pan is verbrand, het geweer heeft geweigerd); -bringen, w. b. onr.: opbrengen (i. a. b.), (fig.) in zwang brengen, (ook:) weder op de heenbrengen, (ook:) voor den dag brengen, (ook:) boosmaken (aufgebracht, bv. n.: hoos, vertoornd); -brodeln, w.o.h.: opborrelen; -bruch, m. (-es, -s; mrv. -brüche): (mil.) vertrek, \'t opbreken, akk.) omploeging, (jag.) ontweiing, ook:) ingewand, binnenwerk; sich -briisten, w. w.: eene hooge borst zetten; -buden, w. o. h.: de kramen opslaan; -burden, w. b.: belasten met, opleggen, (fig.) ten laste leggen.

aul\'lflamcn, w. h.: (spl.) tot dam maken; -dammen, w. h.: afdammen; -dammern, w. o. s.: gloren, aanbreken; -dampfen, w. o. s.: in rook of damp opstijgen: -dauern, w. o. h. en s.: opblijven; -deckeln, w. b.: het deksel afnemen van: -decken, w. b.: 1) blootmaken, (fig.) onthullen, (ook:) ontdek-ken(Einem den Schalk -decken: iemands schurkerij ontdekken), 2) dekken (de tafel voor den maaltijd);-deichen, w. b.: ophoogen; -dichten, w. b.: toedichten;

8®^ Zie de

-dinge, in Sam. (-brief, m.: leer-con-tract; -geld, o.: leergeld);-dingen, w. b. onr.: in de leer doen; -dingung, vr.: plaatsing als leerling(-dingungsschmaus, m.: intree-onthaal, welkomst-traktatie); -doeken, w. b.: opwinden, (ook:)opbinden; -doppeln, w. h.: doornaaien, (mil.) omtrekken; -dorren, w. b.: drogen; -driin-gen, w. b.: 1) openduwen, 2) opdringen; -drehen, w. b.: 1) vastdraaien op, 2) opendraaien, losdraaien; -dringen, w. b. onr.: opdringen;-dringlich, bv. n. en bw.: opdringend; -dringlichkeit, vr.: dringend aanhouden; -drucken, w. b.: opdrukken; -drucken, w. b.: opendruk-ken; -dunsen, w. o. s.: opzwellen;-duns-ten, w. o. $.: verdampen, als damp opstijgen; -dupfen, w.b.: vastdrukken ;-duven, w. o. h.: (zeew.) voor den wind loepen.

nnf lelscn, w. b.: het ijs breken in; w. o. s.: ontdooien, van ijs bevrijd worden; -enthalt, m. (-es,-s): verblijtplaats, (ook:) verblijf, (ook:) oponthoud: -erle-gen, w. b.: opleggen, (fig.) bevelen, gebieden, voorschrijven; -erlegung, vr.: oplegging, (flg.) bevel; -erstehen, w. o. onr. s.: weder opstaan, verrijzen; -er-stehung, vr.: weder-opstanding, verrijzenis; -erwachen, w. o. s.: ontwaken; -erwecken, w. b.: opwekken; -erziehen, w. b. onr.: opvoeden, opkweeken, grootbrengen; -essen, w. b. onr.: op-eten; w. o. onr. h.: af-eten.

aiiflfadeln (-fatlmeii), w. b.: aanrijgen, (ook:) afrafelen, (kim.) kieen-rijgen: -fahren, w. o. onr. h.: 1) oprijden, (ook:) opvaren, (theo.) ten hemel varen, (fig.) opvliegen, in drift ontsteken, (ook:) opspringen, (ook:) openspringen, openvliegen, 2) aanrijden tegen, (ook:) aanvaren tegen, vastvaren op; w. b. onr.: open of aan stukken rijden of varen, (verzakkingen ineenen weg, enz.:) ophoogen met puin of aarde, (kanonnen:) op de affuit brengen;-fah-rend, bv. n. en bw.: (fig.) opvliegend, driftig; -fahrt, vr.: oprit, (ook:) opvaart, (theo.) hemelvaart,(fig.) opgaande glooiing, (zeew.) \'t binnenloopen van eene haven; -fallen, w. o. onr. s.: vallen op, (ook:) openvallen, (fig.) in het oog loopen; -fallend (-fallig), bv. n. en bw.: in het oog loopend; -faseln (-fasen, -fasern),w. b.:uitrafelen (s^:.ch—. w. w.: rafelen, uitrafelen); -fassen, w. b.: opvatten, oppakken, opnemen, (brei-steken:) oprapen, (koralen, parelen:) aanrijgen, (fig.) vatten, hegrijpen; -fas-sun», vr.: opvatting, begrip;,-fassungs, in Sam. (-gabe, vr., -kraft, vr., -vermogen, o.: bevatting, begrip); -feuchten. w. b.: invochten, natten; -finden. w.b. onr.: opsporen, vinden.

noot op blz. 55.

anf\'lflectaten, w. b. onr.: 1) losvlech-ten, losstrengelen, 2) opstrengelen; -flie-gen. w. o. onr. s.: opyliegen, omhoogvliegen, (fig.) opstijgen, (ook;) opspringen, (ook;) in de lucht springen of vliegen, (var. deuren;) openvliegen, openspringen (In Rauch -fliegen; in rook vervliegen): -flug, m. (-es, -s; mrv. -flüge): opvlieging, vlucht (in de hoogte).

anflfodern (-l\'or«lcri«),w. 1).; opvorderen, opeischen, (figinroepen, (ook;) uitnoodigen, (ook;) uitdagen; -formen, vv. b.; op den vorm brengen; -frischen, w. b.; opfrisschen, (ook;T ververschen, (fig.) aansporen, opwekken; -t\'ührbar, bvquot; n. (tnl.) speelbaar, vertoonbaar, op te voeren; -f\'ühren, w. b.; naar boven brengen, (mil.) op post brengen, (kph.) in relceuing brengen, (ook;) opsommen, elk afzonderlijk vermelden, (tnl.) opvoeren, spelen, (muz.) uitvoeren, voordragen, spelen, (rcht.) bijbrengen, te voorschijn brengen, (fig.) oprichten, opwerpen, (ook;) voorstellen, introducee-ren(sich -f\'ühren, w. w.; zich gedragen, zich aanstellen); -furchen. w. b.; (akk.) ploegvoren maken in; -füttern, w. b.; (voeder;) opvoeren, (dieren;) opkweeken, (fig.) mesten.

Anf lgabe, vr.; 1) opgaaf\', overgaaf\', afgifte. 2) opstel, voorstel, les, 3) (fig.) taak; -gabeln, w. b.; met de vork opnemen. (fig. fam.)opvisschen,opschommelen; -gahren, w. o.; omhoog gisten, rijzen, (fig.) opbruisen; -gang, m. (-es, -s); opgang, (fig.) vertering (vom -gang bis zum Niedergange; van zons-opgang tot zons-ondergang, ook; van het Oosten tot het Westen); -gattern,tv. b.;(fam.) opschommelen.

anf\' pellen, w.b.onr.;opgeven(i.a.b.); einen Brief\' -geben; eenen brief op de post doen; den Geist -geben; den geest geven; -geber, m. (-s; mrv. -);opgever; -geblasen, bv. n.: opgeblazen (ookfig.), (van stijl;) gezwollen; -gehen, w. o. onr. s.; 1) opgaan (i. a. b.), (van deeg-beslag;) rijzen, 2) opengaan, 3) losgaan. 4) das Wetter geht anf\'; het weder ontlaat, hot dooit; das Eis geht auf; het ijs smelt; der Fluss ist aufgegan-gen; de rivier is losgeraakt; -geigen, w. b.; opspelen (cp de viool), èpvede-len; -geklart, bv. n.: verlicht; -gekliirt-heit, vr.; verlichting: -geld, o. (-es, -s; mrv. -er); opgeld; -gelegt, bv. n.; goed geluimd; -geraumt, bv. n.; opgeruimd (ook fig.); -geschaut, tsw.; opgelet! opgepast!; -geschrunden, bv. n.; opengebarsten ;-getnebcnheit, vr.; opgezetheid, opgezwollenheid; -gewaltigen, w. b.; ruimen; -geworfen. bv. n.; (fig.) opge-ivipt (neus), omgekruld (lippen).

anf l^limmcii. w. o. onr. s.; glimmen, blinken, glinsteren; -graben, opgraven, (fig.) uitgraven, (grav.) gra-veeren: -grasen, w. b ; afgrazen: -grü-nen, w. o. s.; groen worden (wieder -grünen; fig.: herleven); -giirten, w. b.; opbinden, (ook;) aangorden, (ook:) van den gordelriem of buikriem ontdoen, (fig.) afdoen, afhaken (sich -gürten; w. w.: zich van gordelriem ontdoen); -guss, m. (-es; mrv. -güsse); opgietsel, (ook;) aftreksel (-gussthierchen |[t]. o.; infusiediertje).

auf Itaabeu, w. b. onr.; 1) ophebben (i. a. b.), (fig.) op het hoofd dragen, 2) open hebben staan; w. onp. onr. h.; - sich haben; (fam.) om het lijf\' hebben, te beduiden hebben: -hacken, w. b.; 1) openhakken, (met den bek;) openpikken, 2) ophakken (zoo, dat er niets meer te hakken overblijft); -hiikeln, w. b.; loshaken; -haken, w. b.; loshaken, (ook;) vasthaken; -halt, m. (-es, -s; mrv. -e); (rs.) halt, stilstand, (fig.) oponthoud, vertraging: -halten, w. b. onr.; ophouden (i. aquot;b.), (ook:) openhouden, (fig. fam.) aan den praat houden (sich -halten, w. w. onr.: zich ophouden, verblijf\' houden; sich -balten mit; zich ophouden met, Z\'di afgeven met; sich -halten über: den draak steken met); -halter, m. (-s;mrv. -): ophouder, tegenhouder; -haltung, vr.; beletsel, o])-ontboud, vertraging.

AiifliaiijfcJnSam. I -band, o.; draagband; -schniire, vr. mrv.; (typ.) drooglijnen.

anf Ihjiiigcii, w. 1). onr.; ophangen, (fig.) wijsmaken, op de mouw spelden, (ook;) aanpraten, aansmeren; -haspeln, w. b.; oph\'aspelen (sich-haspeln. w. w.: weder opkrabbelen);-hauen, w. b. onr. h.: 1) openhakken, 2) aan stukken hakken, kapothakken, 3) (vijlen;) scherpen; -hiiufeln, w. b.; op hoopjes zetten, (tnb.) aanhoogen, ophoogen; -haufen, w. b.: ophoopen, opeenhoopen (sich -liiiufen, w. w.; zich opeenstapelen).

Anfhebe. in Sam. ( -muskei, m.; hefspier.

anf\'lhcbcn, w. b. onr.: opheffen, (ook;) optillen, opbeuren, oplichten, oprapen, (ook;)bewaren, (fig.) te niet doen, vernietigen, (een beleg, een legerkamp;) opbreken; die Tafel -heben; van tafel opstaan: aufoeschoben ist nicht aufge-hoben: (spr.^ uitstel is geen afstel; -heben, z. n. o. (-s); 1) opheffing, 2) bewaring, 3) tenietdoening, 4) (fig.) ophef, (fam.) bombarie; -heber, m. (-s;mrv.-): (ontl.) hefspier: -hebung, vr. opheffing, (ook:) optilling, enz., (van een beleg;) opbreking (bei -hebung der Tafel: bij

het opstaan van tafel, de maaltijd afge-loopen zijnde); -hebungs, in Sam. (-be-fehl, m.: vernietiging van een vonnis; -gericht, o.: hof van cassatie).

anf Ihefteln, w. b.:loshaken;-heften, w. b.: 1) opspelden, 2) vasthechten op (Einem etwas -hefteln: iemand iets op de mouw spelden); -heitern, w. b.; (en: sich -heitern, w.w.):l) opklaren, 2) op-vroolijken; -helfen, w. b. onr.: ophelpen, (fig.) op de been helpen; -hellen, w. b.: ophelderen, verhelderen, (fig.) verlichten, (vloeistoffen:) klaren (sich -hellen, w. w.: ophelderen, opklaren); -henken, w. b.: ophangen; -hetzen, w. b.: ophitsen, opruien, (jachtwild:) opjagen: -hetzer, m. (-s; mrv. -): ophitser, opruier, stokebrand.

Anf\'lhilfe, vr.: hulp, op de beenhel-ping; -hoeken, w. b.: op den rug nemen, op de schouders nemen; w. o. s.: op (iemands) rug springen, (fig.) zich vastklampen; -hockspiel, o.: bok-stavast (een jongens-spel); -holen, w. b.: ophalen, optrekken; -horchen, w. o. h.: (verwonderd) ophooren, (ook:)luisteren;-hören, w. o. h.: ophouden, uitscheiden, (ook:) luisteren; -hucken, w. o. h. en w. b.: Zie anfhockcu; -hiilfe, vr.: Zie Auf-hilfe; -hüllen, w. b.: onthullen; -hüp-fen, w. o. h.: opspringen: -husten, w. b.: I) hoestend opgeven (slijm, bloed), 2)wakker hoesten, ophoesten (iemand); w. o. h.: laut hard beginnen te hoesten.

aut Jainnx\'rii. w.o.: het uitjamme-ren: -jauchzen (-jubeln), w. o. h.: het uitjubelen.

anf Ikappcn, w. b.: (eenen valk:) de kap opzetten; -kauf, m. (-es, -s; mrv. -kiiufe): opkooping; -kaufen, w. b.: op-koopen; -kiiufer, m. (-s; mrv. -): op-kooper; -küuferin, vr. (-; mrv. -nen): opkoopster; -kegeln, w. b.: (kegels:) opzetten, (kogels:) opstapelen; -kenren, w. b.: opvegen, wegvegen; -kehricht, o. (-s): veegsel, opveegsel; -keimen, w. o. h.: ontkiemen (ook fig.); -keitern, w. b.: uitpersen; -kippen, w. o. h. en w. b.: opwippen.

anf\'lklafTeii, w. o. h.: openstaan, gapen: -klaftern, w. b.: vademswijze opstapelen; -klappe, vr.: opslag (eener mouw), opgeslagen rand; -klappen, w. b.: 1) opslaan (b. v. de zijbladen van eene klaptafel), 2) openzetten (eene klep); -kliiren, w. b.: ophelderen, opklaren, (fig.) verlichten, aan de domheid ontrukken (sich-klaren, w. w.:ophelderen, opklaren, fig.: opgehelderd worden, zich ophelderen, ook: verlichter worden); -klarer, m. (-s; mrv. -):verlichter;-klii-rur.g, vr.: 1) opheldering, 2) verlichting; -klauben, w. b.:bijeenrapen,(fig.) uitpluizen, (een knoop:) lospeuteren.

auf Ikleben, w. b.: opplakken, vastplakken; w. o. s.: vastkleven; -kleck-sen, w. b.: opsmeren, opklodderen; -kleiben (-kleistern), w. b.: opplakken, vastplakken; -klettern, w. o.s.: opklauteren; -klimmen, w. o. onr. s.: opklimmen; -klinken, w. b.: de klink oplichten van; -klopten, w. b.: openslaan, openbreken, (matrassen:) uitkloppen, opschudden, (iemand:) opkloppen.

auflknacken, w. n. (noten:) kraken; -knebeln, w. b.: 1) knevelen, binden, 2) losmaken; -knöpfen, w. b.: de knoopen losmaken van (sich -knöpfen, w. w.: zijne knoopen losmaken; fig.: zijn gemoed luchten); -knüpfen, w. b.: 1) opknoopen, ophangen, (fig.) opbinden, 2) losmaken.

auf Ikommen, w. o. onr. s.: opkomen (i. a. b.), (fig.) er bovenop komen, (ook:) in ^wang komen; -kornm-ling, m. (-es. -s; mrv. -e): van Niet Iet gewordene, (in \'t Fransch:) parvenu; -koppeln, w. b.: (jag.) losmaken, loslaten: -kratzen, w. b.: openkrabben, (wol:) kaarden, (laken:) noppen; -krie-gen, w. b.: (fam.) openkrijgen, (ook:) opkrijgen; -kimden (-kündigen), w. b.: opzeggen (d. i. kennisgeven dat iets eindigt); -kiindigungs, in Sam. (-schreibent-: schriftelijke opzegging; -termin, m.: termijn van opzegging; -zeit, vr.: tijd van opzegging); -kunft, vr.: weder-opkomst, herstel: -küssen, w. b.: wak-kerkussen.

auf\'llachen, w. o. h.: beginnen te lachen, in den lach schieten; -laden, w. b. onr.: opladen (sich etwas -laden: zich iets op den hals laden); -lader (-lilder), m. (-s; mrv. oplader; -lage, vr.: (typ.) oplaag (zweite -lage: tweede druk), (adm. en fig.) belasting, (rcht.) bevelschrift, beteekend document; -langen, w. b.: toereiken, aanreiken: -langer, m. (-s; mrv. -): (zeew.) oplanger; -lassen, w. b. onr.: openlaten, (fig.) laten varen, verlaten; -lasten, w. b.: Zie auflacleii.

Auf\'llauerer, m. (-s; mrv. -): op de loer ligger, (fig.) spion; -lauern, w. b.: loeren op, op de loer (in hinderlaag) liggend afwachten, (fig.) afloeren, beloeren, bespieden, spionneeren; -lauf, m. (-es, -s; mrv. -laufe): oploop (van volk; einen -lauf machen: te hoop loopen), (van het water:) rijzing, \'t wassen, (fig.) op-looping, toeneming, aangroeiing, vermeerdering, (kkk.) gerezen koek. (ook:) soesgebak: -laufen, w. o.onr.s.: oploo-pen (i. a. b.), (zeew.) op strand loopen, op eene zandbank loopen, (kkk.) rij-

zen, (van water:) wassen; w. b. onr.: openloopen, (fig.) kapotloopen, (brood:) in den oven schieten; -laufer, m. (-s; mrv. -): scheepsjongen, kajuitsjongen; -lauschen, w. o. h.: luisteren; w. b.: afluisteren; -leben, w. o. s.: herleven; -legen, w. b.: opleggen, leggen op, (kph.) uitstallen, (spl.) blootleggen, (typ.) ter perse leggen, (ook:) drukken (ein Schiff -legen: een schip opleggen, cl. i. als onbruikbaar geworden uit de vaart brengen); sich -legen, w. w.: leunen op; sich wider Einen -legen: tegen iemand in verzet komen, zich tegen iemand verzetten; sich nicht mit Einem -legen wollen: niet met iemand te maken willen hebben.

auf llelinen. w. b.: doen leunen, doen rusten (sich -lehnen, w. w.: er op leunen; sich -lehnen wider: in verzet komen tegen, zich verzetten tegen); -leihen, w. b. onr.: borgen, leenen; -leimen, w. b.: oplijmen, vastplakken (sich -leimen, w. w.: losgaan); -lesen, w. b. onr.: oprapen, sprokkelen, lezen; -liegen, w. o. onr. h.: liggen op, rusten op (es liegt mir auf: de taak of dever-I plichting rust op mij); sich -liegen, w. w.: doorliggen, zich wond-liggen. anf\'llockern, w. b.:(grond:) loswoe-j len, omwoelen, omwroeten, (bedden:) I schudden, opschudden; -lodern, w. o. . 1 s.: opvlammen, vlam verspreiden: -losbar, bv. n.: op te lossen; -lösbarkeit, | vr.: oplosbaarheid; -lösen, w.b.: losmaken, (fig.) ontbinden, (ook:) oplossen, ■ (ook:) ontleden, (ook:) opheffen (sich J -lösen, w. w.: losgaan, zich oplossen, zich ontbinden; sich in Freude -lösen: zich geheel overgeven aan blijdschap of vreugde; sich inThranen-lösen: wegsmelten in tranen); -löslich, bv. n.: op te lossen, (ook:) los te maken, te ontbinden; -löthen [t], w. b.: er op vast-soldeeren, (ook:) het soldeersel losmaken van; sich -Uimmeln, w. w.: ongemanierd er opleunen.

auf Imachen w. b.: 1) openmaken, opendoen, openen,(fig.)losmaken, (spl.) eene opening maken in, 2) opmaken, in orde brengen (sich -machen, w. w.: opengaan, zich openen; ook: zich gereed maken; ook: zich op weg begeven; sich auf und davon machen: zich uit de voeten maken, maken dat men wegkomt); -mass, o.: toe-maat, kop (op eene maat), toegift.

aiil\'imerken, w. o.: opletten; w.b.: opmerken, (fig.) opteekenen; -merker, m. (-S; mrv. -): opmerker; -merksam, bv. n. en bw.: opmerkzaam, oplettend; -merksamkeit, vr.:opmerkzaamheid, oplettendheid (-merksamkeit erregen: de

Zie de

aandacht trekken; -merksamkeiten: oplettendheden); -mischen, w. b.: aanvullen, (kaarten:) doorschudden; -muntern,. w. b.: 1) opvroolijken, 2) opwekken,, aanmoedigen, aansporen.

auf\'lnagclii, w. b.: opspijkeren, vastspijkeren; -nagen, w. b.: openknagen, kapotknagen; -nahme, vr.: opneming, (fig.) ontvangst, onthaal (-nahme an Kindes Statt: aanneming als kind; in -nahme brinken: in zwang brengen: wieder in -nahme bringen: weder in aanzien brengen, weder er bovenop brengen; in -nahme kommen: in zwang komen; -nahmeschein, m.: bewijs van lidmaatschap; -nahmsfahig, bv. n.: de vereisch-ten bezittende om aangenomen of toegelaten te worden); -nenmen, w. b.onr.-opnemen, (fig.) ontvangen, (ook:) aannemen, toelaten (an Kindes Statt -nehmen: als kind aannemen); -nesteln, w. b.: opbinden, (ook:) losmaken, (iron.) op-knoopen, ophangen; -nieten, w. b.: er op vastklinken; -nöthigen [t], w. b.: opdringen.

auflpacken, w. b.: 1) oppakken,, (fig.) inpakken, 2) uitpakken, 3) (fig. fam.) zich uit de voeten maken;-pappen, w. b.: opplakken; -papper, m. (-s;mrv. -): opplakker; -pfianzen, w. b.: (fig.) planten (mit aufgepflanztem Bajonett: met de bajonet op het geweer); -pichen, w. b.: er op vastpekken;-pieken, w. b.:

1) oppikken (met den bek), 2) openpik-ken, (fig.) kapotpikken; -platzen, w. o. s.: 1) barsten, openbarsten, 2) in de lucht springen, ontploffen; -plaudern, w. b.: aanpraten, aanpreeken;-plumpen (-plump-sen), w. o.s.: neerploffen, neersmakken; -pochen, w. b.: 1) opkloppen, 2) open-kloppen; -poltern, w. b.: met gedruisch wakkermaken; -pragen, w. b.: opstem-pelen, (fig.) op ... drukken; -probiren [bie], w. b.: (een hoed:) passen, oppassen; -protzen, w. b.: op de affuit zetten; -pumpen, w. b.: oppompen,(fig. fam.) borgen, (ook:) leenen; -putz, m. (-es; mrv. -e): tooi, sieraad, versiersel; -putzen, w. b.: tooien, sieren, optooien, opschikken; -quellen, w. b.: doen opzwellen; w. o. onr. s.: 1) opwellen,

2) opzwellen; -quetschen, w. b.: open-kneuzen, kapotkneuzen.

aiif lraflTen, w. b.:oprapen, (fig.fam.) opschommelen (sich -raffen, w. w.:zich herstellen);-ranken,w. o. h.: met ranken opklimmen, zich met ranken naar boven slingeren; -rasseln, w. o.s.: rammelend (ratelend) opengaan; -rauchen, w. b.: oprooken; w. o. h.: rooken (esrauchte auf: de rook sloeg of steeg naar boven); -rauhen, w. b.: (tech.) opkratsen; -rau-her, m. (-s; mrv. -): opkratser;-raumen,

ot op blz. 55.

w. b.: opruimen, (een geweer:) ruimen, (eene haven:) openmaken, (van ijs ot\' andere belemmeringen) bevrijden; -rau-schen, w. o. s.: omhooggaan met ge-druiseh, (ook:) opengaan met gedruisch, openvliegen; w. b.: met gedruisch wekken; -rechen, w.b.: oprijven, opharken; -recht, bv. n. en bw.: rechtop, rechtovereind (-rechterhalten, fig.: handhaven; sich -rechthalten, fig.: zich staande houden; -rechthaltung, vr.: fig.: handhaving); -recken, w. 1).: opsteken, omhoog steken, (den hals:) uit-rekken; -reden, w. b.: aanpraten, aanpreeken; -regen, w. b.: in opschudding brengen, in beweging brengen, (fig.) aanzetten, aansporen, (ook:) ophitsen, opruien; -reiben, w. b. onr.: opwrijven, (ook:) openschaven, kapotschaven, (verf:) fijn-wrijven, (fig.) wegrukken, vernietigen, verdelgen, doen omkomen (sich-reiben, w. w. onr.: zich afwerken, zich afmoor-den; sich unter einander-reiben: elkander verdelgen); -reihen, w. b.: aanrijgen; -reissen, w. b. onr.: 1) openrukken, openrijten, openscheuren, losrukken (die Augen -reissen: groote oogen opzetten; das Pflaster -reissen: de straatsteejien opbreken; den Verband -reissen: het verband afrukken), 2) eene schetsteeke-ning maken van, (ook:) afbakenen; w. o. onr. h.: openscheuren, bersten, (kim.) lostornen; -reiten, w.b.onr.:het vel (de huid) openschaven met rijden (sich -reiten, w. w. onr.: zich een blikaars rijden); -reizen, w. b.: ophitsen, aanzetten;-reizer, m. (-s; mrv.-): ophitser, aanzetter; -rennen, w. b. onr.: open-loopen; w. o. onr. s.: (zeew.) aan den grond varen, (ook:) op het strand loopen.

anf Iriolitijr, bv. n. en bw.: oprecht; -riehtigkeit, vr.: oprechtheid; -riegeln, w. b.: ontgrendelen; -ringeln, w. o. s.: ineenkronkelen; sich-ringen, w.w. onr.: zich overeind worstelen, (ook:) zich naar boven worstelen; -riss. m. (-es; mrv.-e): schetsteekening, schets, plan; -ritzen, iv. b.: openrijten, openscheuren, schrammen, schrijnen, (ook:) doen borsten, doen openspringen.

aiif\'lrollen, w. b.: 1) oprollen, 2) ontrollen; -rosten, w. o. s.: er op (er aan) vastroesten; -rücken, w. b.: optrekken, in de hoogte trekken, (tnb.) glooiend maken; w. o. s.: opklimmen (in rang); -rnf, m. (-es; mrv.-e): oproeping;-ruhr, m. (-es, -s): oproer, (tig.) opbruising (-, in Sam. | -akte, vr.: oproerakte, wet op de samenscholingen; -geist, m.: oproerige geest; -stifter, m.: oproerstichter; -siientig, bv. n.: oproerig-gezind, oproerig); -rühren, w. b.: roeren, (ook:) omroeren, (fig.) in rep en roer bren-

9V* Zie de

gen, (ook:) in oproer brengen, (ook:) opruien, (oude veeten:) oprakelen: -rührer, m. (-s; mrv. -): oproermaker; -rührerisch, bv. n. en bw.: oproerig: -rusten, w. b.: (mtsl.) steigeren; -rüstung. vr.: I) steigering, 2) metselaars-steiger: -rütteln, w. b.: ]) wakkerschudden. 2) openschudden.

aufs (auf\'s) = auf das (Zie inanf).

anf\'lsaeken, w. b.: opleggen, op den hals schuiven; -sagen, w. b.: opzeggen (i. a. b.); -sagen,w.b.: I) opzagen. 2) openzagen;-sassig, bv. n.: 1) vijandig. 2) koppig; -siissigkeit, vr.: 1) vijandigheid, 2) koppigheid; -satteln, w. b.: zadelen; -satz, m. (-es; mrv. -satze): 1) opstel, 2) bovenstuk, opzetstuk, aan-zetstuk, (bwk.) kapiteel, (mod.) kapsel, (ook:) oplegsel, opnaaisel, (fig.) stel. (van porselein:) servies, (kkk.) gerecht, schotel; -siitzig, bv. n.: Zie aiifsassig: -s\'aubern, w. b.: 1) schoonmaken, 2) opruimen, wegruimen; -saugen, w.b.onr.:

1) openzuigen, 2) uitzuigen; -saugen, w. b.: zoogen.

aufischabcn, w.b.: 1) openschaven,

2) opschaven, 3) (suiker:) raspen; -schanzen, w. b.: ophoopen; -scharfen, w. b.: 1) scherpen, 2) openschrammen,

3) ontvellen; -scharren, w. b.: openkrabben, (fig.) oprakelen, (ook:) bijeen-krabbelen, bijeenschrapen; -schauen, w. o. h.: opkijken, (fig.) uit de oogen kijken, oppassen (aufgeschaut!: opgepast!, pas op!, geef achtl); -schauer, m. (-s; mrv. -): opzichter; -schauern, w. o. s.: rillen, verschrikt (ontsteld) opspringen; -schaumen. w. o. s.: schuimen, (fig.) opbruisen.

auf Ischeren, w. b.: kapotschercn, (wev.) scheren, (kabels:) opschieten; -scheuehen, w. b.: bangmaken, doen schrikken, (jag.) opjagen; -scheuern, w. o. h. en w. b.: 1) schuren, afschuren, 2) kapotschuren; -schichten, w.b.: opstapelen; -schieb, in Sam. (-fenster, o.: schuifraam; -ling, m.:loot,uitspruitsel, fig.: opgeschoten jongen);-schieben, w. b. onr.: opschuiven, in de hoogte schuiven, (ook:)openschuiven, (fig.) verschuiven (tot later), uitstellen; -schies-sen, w. b. onr.: bres schieten, openschieten, (touwwerk:) opschieten; w.o. onr. s.: (fig.) opschieten, groot worden, (pik.) opkomen, uit den grond komen (in Saamen -schiessen: in het zaad schieten); -schiften, w. o. h.: aan den grond varen; sich -schinden, w. w.: (fam.) zich ontvellen; -schirren, w. b.: optuigen.

anflschlacken, w. o.h.: in metaalschuim veranderen; -schlag. m. (-es,-s: mrv. -schliige): opslag (van mouwen).

noot op blz. SS.

belegstuk (aan kleederen), stootstuk, boordsel, (ook:) omslag, kraag, (van hoeden:) opgeslagen rand, (van laarzen:) kap, (hik.) omslag, pap, (van prijzen:) dunrder-wording, rijzing, \'t opslaan, (bij veilingen:) opbod, (ook:) hooger bod, (muz., bij \'t maat-slaan:) opgaande slag; -schlagen, w. b. onr.: 1) opslaan (bed, kraam, stellage, steiger, tent, kamp, de oogen); ein Gelachter -schlagen:schate-rend beginnen te lachen; 2) openslaan (een boek, een vat); (fig-) openloopen, openbreken (eene deuO; kraken (noten); 3) omslaan (mouwen, broekspijpen); opschorten, opbinden (slepende kleeren); omkeeren (eene troefkaart); boorden, omzoomen (mantels, enz.); 4) (laarzen, schoenen:) op de leest zetten, (een hoed:) op den vorm zetten, (een hoefijzer:) op den hoef slaan; w. o. onr. s.: (van prijzen:) opslaan, stijgen; sich -schlagen, w. w. ©nr.: zich bezeeren.

anf Ischlelern, w. b.: ontsluieren, den sluier oplichten van; -schleifen, w. b.: opsleepen; -schlichten, w. b.: opstapelen; -schliessen, w. b. onr.: ontsluiten, (fig.) blootleggen, (ook:) oplossen, ophelderen (sich -schliessen, vr.vr. onr.: zich openen, ontluiken, opengaan); -schliesser, m. -s; mrv. -): ontsluiter; -schliesserin, vr.: ontsluitster; -schlin-gen, w. b. onr,: (een knoopsel:)losmaken, (fig.) ontwarren, (ook;) vastbinden, omwinden; sich -schlingen, w. w. onr.:

1) zich omhoogslingeren, naar boven kronkelen, 2) losgaan; -schlitzen, w. b.: splijten, spouwen, (fig.) opensnijden; w. o. onr. s.: openscheuren, openbersten; -schluss, m. (-es; mrv. -schlüsse): ontsluiting, opening, (fig.) uitsluitsel, opheldering, inlichting.

»nf Ischmanseii, w. b.: oppeuzelen, (fig.) op-eten, doorbrengen, (fam.)door de billen lappen; -schmeicheln, w. b.: door vleierij opdringen (sich -schmeicheln, w. w.: zich door vleierij indringen); -schmelzen, w.o.onr.s.: smelten; w. b. reg.: er op (er om, er aan) vastgieten: -schmettern, w. b.: openbeuken, (ook:) aan stukken doen vliegen; -schmieren, w. b.: opsmeren (ein Butterbrod -schmieren: eene boterham smeren).

anf Ischnallen, w. b.: 1) losgespen,

2) vastgespen; -schnappen, w. b.: ophappen, (fig.) opvangen; w.o.s.: openspringen, losspringen, (fig.) ten onderste boven tuimelen; -schneiden, w. b. onr.: I) opensnijden, 2) eene insnijding maken in, 3) aansnijden (Brod-schneiden: wood snijden); w. o. onr. h.:opsnijden, zwetsen, snoeven, pochen;-schneidèr,m. (-s: mrv. -): opsnijder, zwetser, snoever, pocher; -schneiderei\', vr.-: opsnijderij.

Zie de

gezwets, gesnoef, gepoch; -schneiderin, vr.: opsnijdster, snoefster, pochster; -schneiderisch, bv.n.: snoevend, pochend; -schnellen, w. b.: omhoogwerpen, op doen springen; w. o. s.: opspringen, in de hoogte gaan; -schniegeln, w.b.: opdirken, opschikken; -schnippeln, w. b.: snipperen, aan snippertjes snijden; -scfmitt, m. (-es, -s; mrv. -e): insnijding, (ook:) opensnijding, aansnijding; -schnft-zen, w. o. h.: er op snijden; -schnüren. w.b.; I) er op vastbinden, 2) losrijgen.

unf Iscliobcrn, w. b.; op noopen zetten, op een hoop zetten; -schöbling, m. (-es, -s; mrv. -e): (bwk.) dek-lat, (pik.) loot, uitspruitsel, (fig.) opgeschoten jongen; -schossen, w. o. s.: opschieten; -schössling, m. (-es, -s; mrv. -e): (pik.) loot, uitspruitsel, (fig.) opgeschoten jongen.

anf\'Ischrammein, w. b.: openschram-men; -schrauben, w. b.; I) openschroe-ven, losschroeven, 2) er op vastschroeven, 3) omhoog schroeven, (fig.) opschroeven ; -schrecken, w. o. s.; verschrikt opspringen; w. b.: verschrikt doen opspringen; -schrei, m. (-es, -s); gil, schreeuw, (ook:) uitroep; -schreien, w. o. onr. h.; schreeuwen, gillen; w. b. onr.: 1) wakker schreeuwen, 2) uitschreeuwen, uitroepen; -schrift, vr.: opschrift; -schroten, w. b.; naar boven trekken, (tim.) uitboren, verwijden: -schroter, m. (-s; mrv.-): wijder-maker, slagboor.

Auf\'lscliub, m. (-es,-s): uitstel, (rclit.) schorsing van betaling; -schüppen, w. b.: op een hoop schoffelen; -schuren, w. b.: opstoken, oppoken: -schürzen, w. b.; opbinden, opnemen, optillen, (van mouwen;) opstroopen (ein aufge-schürztes Pferd: een paard met ingeval-lene lendenen); -schüsseln, w. b.: op-disschen; -schiltteln, w. b.: schudden, opschudden, (fig.) wakker schudden: -schütten, w. b.: er op gieten, er op storten (das Zündkraut -schütten:kruit in het zundgat doen; Korn -schutten; koorn in den tremel doen), (fig.1 op hoopen opstapelen; -schüttern, w. o.s.: (verschrikt, ontsteld) opspringen; -schiit-zen, w. b.: (molenwater;) schutten.

anf lschtvSmmen, w. b.; doen opzwellen; -schwiimmung, vr.; opzwelling; -schwanzen, w. b.: den staart opbinden van; -schwarzen, w. b.: opnieuw zwart verven, opnieuw met zwartsel oppoetsen; -schwatzen, w. b.: aanpraten, aan-preeken; -schvveben, w. o. s.; omhoog-zweven; -schweifen, w. b.: den staart opbinden van; -schweissen, w. b.;erop vastsoldeeren; -schwellen, w. o.onr.s.; zwellen, opzwellen, (interesten:) oploo-

30t op blz. 55.

«cu, aangroeien; w. b. onr.: doen zwellen, doen opzwellen, (fig.) doen aangroeien, (kkk.) opwarmen, opstoven; -schwemme, vr.; losplaats (voor een houtvlot); -schwemmen, w. b.: aanspoelen, (gevlot hout:) op don wal brengen; -schwemmer, m. (-s; mrv. -): houtvlotter; sich -schwingen, w. w. onr.: eene (hooge, «nz.) vlucht nemen; -schwingung, vr.: hooge vlucht neming; -schwung, m. (-es; mrv. -schwünge): (hooge, enz.) vlucht.

aiif\'lscg\'eln, w. o. s. en h.: 1) de rivier opvaren, 2) aan den grond varen; -sehen, w. o. onr.: opzien, (lig.) opzicht houden over; -sehen, z. n. o. (-s): opzien, (fig.) vertoon (-sehen macheu: opzien baren, ook: vertoon maken); -seher,m. (-s; mrv.-): opzichter (-seherstelle, vr.: plaats van opzichter); -seherin, vr.: op-zichteres, (in \'t modevak:) eerste werkster; -sein, w. o. onr. s.: 1) op zijn, 2) open zijn, open staan; -setz, in Sam. (-röhre, vr.: afvoerpijp; -stunde, vr.: schaft-uur); -setzen, w. b.: opzetten (i. a. b.), (figó wagen, op het spel zetten; schrii\'tlich -setzen: opstellen, op het papier brengen; seinen Kopt\' -sctzen: zijn hoofd opzetten, koppig zijn; w. o. h.: nieuwe hoornen krijgen, (vea.) kribbe-bijten (sich -setzen, w. w.: er op gaan staan of zitten; ook: op gaan zitten, half overeind gaan zitten; sich wider Einen -setzen: fig.: tegen iemand opstaan, tegen iem. in verzet komen); -setzer, m. (-s; mrv. -): opzetter, (fig.) opsteller; -setzerin, vr.: dames-kapster; -seufzen, w. o.: een zucht slaken; -seyn, w. o. Zie anfsein.

Anflsiclit, vr.: opzicht; -sieden, w. b. onr.: opkoken; w. o. onr. s.: koken dat liet borrelt; -siegeln, w. h.: 1) toelak-ken, dichtlakken, 2) openbreken (brieven, enz.), 3) (rchf.) ontzegelen: -sin-gen, w. o. onr. h.: 1) zingen voor, 2) den toon aangeven, het gezang aanheffen; -sitz, m. (-es): te paard stijging, (fig.) inspectie der cavalerie (-sitzstange, vr.: roest, vogelroest, kippenroest); -sitzen, w. o. onr. h. en s.: opzitten (i. a. b.), {van schepen:) vastzitten, aan den grond zitten, (van pluimgedierte:) roesten,(rs.) te paard stijgen (aufgesessen, mil. kom-mando: opzitten!, te paard stijgen!); sich -sitzen, w. w. onr.: zijn achterste doorzitten.

auf lsorren,w.b.: opsjorren; -spahen, w. b.: opsporen, trachten te ontdekken; -spalten, w. h.: openspouwen, splijten; w. o. s.: openbersten, vaneensplijten; -spannen, w. b.: spannen, uitspannen, (fig.) inspannen, aanwenden (ein Ge-welir -spannen: den haan van een ge-

fiy Zie de

weer spannen; alle Segel -spannen: alle zeilen bijzetten; die Netze-spannen: de netten uitwerpen of uitspannen; gelin-dere Saiten -spannen: fig.: zijne tonen wat lager stemmen); -sparen, w. b.; opsparen, tot later bewaren, (fig.) uitstellen, verschuiven; -speichern, w. b.: (kph.) zolderen, in het pakhuis opslaan; -speilern, w. b.: oppinnen, vastpinnen; -speisen, w. b.: op-eten; -sperren, w.b.-. opsperren, (fig.) opendoen, (sloten:) opensteken (Einem das Maul -sperren: iem. met mooie beloften paaien; Maul und Nase -sperren: groote oogen opzetten); -spiessen, w. b.: spiesen, (kkk.) aaii het spit steken, (fig.quot;) oppinnen; -spin-deln, w.b.: op de spil doen; -spreitzen. w. b.: uitspreiden; -sprengen, w. b.: openloopen, doen openvliegen, (jag.) opjagen, (waschgoed:) invochten, (fig.) besprenkelen; -spriessen, w. o. onr. s.: ontkiemen, uitloopen; -springen, w-. o. onr. s.: 1) opspringen, 2) losspringen 3) openspringen; -spritzen, w. o. s. en w. 1).: opspuiten;-sprossen, w. o. s.: ontkiemen , uitloopen; -sprössling, m. (-es, -s; mrv. -e): loot, uitspruitsel; -sprudeln, w. o. s.:opborrelen (leicht-sprudeln:kort aangebonden zijn, gauw driftig worden); -sprung, m. (-es; mrv.-sprünge): 1) opspringing, 2) openspringing, (van bloemen: het) opengaan.

anf Isptilen, w.b.: opspoelen (op de spoel winden); -spulerin, vr. (-; mrv. -nen): garenwindster; -spiilen, w.b.: 1) opstoelen , 2) omspoelen; -spunden, w. b.: de bom (de houten stop) uit .... trekken; -spüren. w. b.: opsporen, (fig.) nasporen.

anf lstachelii, w. b.: ophitsen, aanzetten, aansporen; -staffiren [fie], w. b.: opmaken, garneeren; -stallen, w. b.: stallen; -stammen, w.b.: 1) openbreken met een breek-ijzer, 2) doen leunen op. doen drukken op (sich-stammen, w. w.: leunen op); -stampfen, w.b.: er opvast-stampen; w. o. h.: met de voeten stampen, stampvoeten; -stampfen, w. b.: (op eene speld) den kop vastmaken; -stand. m. -es, -s;mrv. -stande): opstand, (mnw.) verslag, rapport (-stand in Masse: alge-meene opstand); -Starren, w. o. h.: opsta-ren, naar boven staren, (haren:) te berge rijzen; -staubern, w. b.: 1) opjagen, doen schrikken, 2) opsnuffelen, opschommelen ; -stauchen, w. b.: stooten tegen, (sm.) slaan dat de lengte minder en de dikte grooter wordt, (vlas:) te drogen zetten, (water:) opstuwen, afdammen; -stauen. w. b.: (water:) opstuwen, (goederen:) opeenpakken, stouwen.

auf Istechen, w. b. onr.: opensteken, (ook:) opsteken, omhoogsteken, (ook:) aan den vork steken, (ook fig.) in den

noot op blz. 55.

zak steken, (fig.) in de maag duwen, voor de voeten werpen, onder den neus wrijven, (een woord) niet ongemerkt voorbij laten gaan, (grav.) ophalen, (zeew.) aaneensplitsen; w. o. onr. h.; dicht beim Winde —stechen: dicht bij den wind houden; -stecher, m. (-s; mrv. -): vitter, (ook:) aanbriever, verklikker; -stecken, w. b.: 1) opspelden (eene japon), 2) er op vastspelden, 3) plaatsen, (fig.) planten (ein Licht -stecken: eene kaars op den kandelaar zetten; Hen -stecken: hooi in de ruif doen); -stehen, w. o. onr. s.: 1)opstaan (i. a. b.), (van ziekte) herstellen, (fig.) verrijzen, 2) openstaan; -steigen, w. o. onr. s.: opstijgen;-stellen, w.b.: behoor-■ lijk plaatsen, (kegels, muizenvallen, enz.: ) \'\' opzetten; troepen; in slagorde scharen; ) een bed: opslaan; een net: uitzetten; koopwaren: uitstallen); (fig.) aanstellen, benoemen; eine Behauptung -stellen: beweren; einen Grundsatz -stellen: als be-i H ginsel vaststellen; Beweise oderZeugen te -stellen: bewijzen of getuigen bijbren-if gen; -stellfanchen, o. (-s; mrv. -): i richtvaantje; -stemmen. Zie anrstam-men; -stempeln, w.b.: er op stempelen, p er op drukken; -steppen, w. b.: er op . .;V stikken.

anf Isticken, w. b.: er op borduren; -stieben, w. o. onr. s.: opstuiven; -stif-e i ten, w. b.: ophitsen, aanzetten; -stubern, i; j w. b.: Zie aufstflubern; -stopsein, i, w. b.: ontkurken, opentrekken;-storen, a w. b.: omrommelen, (vuur:) oppoken; f -stossen, w. b. onr.: I) openstooten (sich K den Kopf -stossen: een gat in zijn hoofd _ B stoeten), 2) opjagen, 3) aantreffen, op-® schommelen, ontmoeten, vinden; w. o. 1 onr. s.: 1) stooten op, stuiten op, 2) troe-n K b®\' worden, 3) opbreken (es stosst mir , S sauer auf: ik risp er zuur van op, het 9 breekt mij zuur op); -stössig, bv. n.: [. fl 11 bedorven, verzuurd, verschaald, enz., [- « 2) oprispend, (fig.) aanleg tot misselijk-p U heid hebbende.

[ -Ê anf Istrahlen. w. o. h.: stralen be-•) 1 ginnen te schieten; sich -strampeln, !. \'M w. w.: zich bloot of naakt woelen; sich t- 8 -strauben, w. w.: recht overeind gaan e R staan, (van het haar:) te berge rijzen; n J -strehen, w. o. h.: omhoogstreven;

M -strecken, w. b.: naar de hoogte uit-•\\ | strekken; -streich, m. (-es, -s;mrv.-e): ;e H opbod (im -streich verkaufen: bij opbod !, » ^Terkoopen);-streifen, w. b.: opstroopen, ]\' K (het vel) openschaven, afschrammen; 0 E ^W\' ⁰\' ^s\'^: reelings langs gaan;-streuenj i w. b.: er op strooien; -strich, m. (-es, i, \'■ -s; mrv. -e): bovenwaartsche streek; :) M quot;^striegeln, w. b.: roskammen, (fig.) op-n J kammen, (knevels:) opstrijken (sich -striegeln, w. w.: zich opdirken, zich opschikken).

anf\'lstülpen, w. b.: 1) opslaan, omslaan, 2) met eene stolp bedekken (aufge-stülpte Nase: opgewipte neus); -stür-men, w. b.: openloopen; w. o. s.: naar .boven stormen; -stutzen, w. b.: opstrijken, omhoogstrijken. (fig.) optooien, opsieren; w. o. s.: verwonderd opkijken (sich -stutzen, w. w.: zich opdirken, zich optooien); -stiitzen, w. b.: stutten, doen rusten of leunen op (sich-stiitzen, w. w.): rusten of leunen; -summen, w. o. h. (en: sich -summen, w.w.):op-loopen, aangroeien.

auf Itafeln, w. b.: opdisschen; -takeln, w. b.: optuigen; -takt, m. (-es,-s; mrv. -e): (muz.) bovenwaartsche beweging (bij \'t maatslaan); -taljen, w. b.: optaliën; -tassen, w. b.: optassen, opstapelen; -tauchen, w. o. s.: opduiken, te voorschijn komen; -taumeln, w. o. s.: waggelend opstaan:-thauen [t], w.o. s. en w. b.: ontdooien, dooien;-thun, w. b. onr.: opendoen, openmaken (sieh-thun, w. w. onr.: opengaan, fig.: opklaren: ook: te voorschijn komen, zichtbaar of merkbaar worden; -thürmen [t], w. b.: opstapelen ; -tiefen, w. b.: diepen, uitdiepen; -tischen, w. b.: opdisschen.

Anfltrag-, m. (-es, -e; mrv. -triige): opdracht, last, bevel, (schl.) verf-laagje; -tragen, w. b. onr.: l) opdragen (i. a. b.), 2) naar boven brengen, 3) (kleederen:) afdragen, dragen tot ze versleten zijn; -trager, m. (-s; mrv. -): opdracht-gever, lastgever; -trags, in Sam. (-besorger, m.: commissionair; -geber, m.: opdrachtgever, lastgever; -handel, m.: commissiehandel : -troquot;, m.: hijschbak, hijschmand); -trampeln (-trampen), w. o. s.: zwaar stappen; -triiufeln, w. b.: er op laten droppelen.

auf Itreiben, w. b. onr.: opjagen, (fig.) opzoeken, (fam.) opsnorren, (ook:) doen opzwellen; w. o. s.: (zeew.) aan den grond varen; -trennen, w. o. s. enw. b.: lostornen; -treten, w. b. onr.: 1) openschoppen, kapottrappen; w. o. onr. s.: optreden, (ng.) te voorschijn komen; -tritt, m. (-es, -s; mrv. -e): optrede, stoep, (aan rijtuigen:) trede, (fig.) optreding, (tnl.) tooneel (van een bedryï); -trópfeln, w. b.: er op laten droppelen; -trumpfen, w. o. h.; troef opspelen; -tuchen, w. b.: (de zeilen;) strijken; -tuschen, w.b.: (teekeningen:) wasschen.

auf lwachen, w. o. s.: ontwaken, wakker worden; -wachsen, w.o. onr. s.; opgroeien; -wagen, w. b. onr.: Zie aufwiegen; -wahlen, w.b.; (spl.)kee-ren, trekken (eene kaart); -wallen, w. o. s.: opbruisen, (fig.) koken; -wallen,

•w. b.: opkoken, zacht laten koken; -walzen, w. b.; op eene rol doen;-wal-zen, naar boven rollen, (fig.) ten laste leggen; -w.\'ind, m. (-es,-s): aanwending van kosten, (fig.) vertoonmakerij, vertoon, (ook;) weelde (-wandsgesetz, o.: wet ter beteugeling van de weelde) ;-wandeln, w. b.: (kklO opheffen; -wandelung, vr.; (kkl.) opheffing; -warte, in Sam. (-geld, o., -lohn, m.: knechts-loon, meiden-loon; ook; fooi voor het bedienen); -warten, w. b.; 1) dienen, (fig.) bedienen, 2) bezoeken, een bezoekafieggen bij; -warter, m. (-s; mrv. -): knecht, bediende, oppasser; -warterin, vr.; dienstmaagd, meisje dat de gasten bedient; -warts, bw.; opwaarts, naar boven; -wartung, vr.; 1) bediening (bei Einem die -wartung haben; dienst hebben bij iemand), 2) bezoek (Einem seine -wartung machen; een bezoek bij iemand afleggen); -wasch, in Sam. (-fass, o., iübel, m.; vaatwaschkom, vaatwasch-tobbe; -ort, m.; gootsteen: -wasser, o.: vaatwater); -waschen, w. b. onr.; l)af-wasschen, 2) opwasschen, wasschend verbruiken (sich -waschen, w. w. onr.; zijne, hare handen kapot wasschen); -wascherin, vr.; vaatwaschster.

anf\'lweben, w. b.; 1) opweven, wevend verbruiken, 2) er op weven, 3) het weefsel losmaken van; -wechsel, m.: (-s,mrr.-); opgeld, agio; -wechseln, w. li.; opwisselen, inwisselen;-wechsler,m. (-s; mrv. -); opwisseiaar, inwisselaar, (fig.) wisselaar; -wecken, w.b.; opwekken, (fig.) opgewekt maken; -wecker, m. (-s; mrv. -); wekker; -wehen, w.b.; 1)opwaaien, in de hoogte waaien, 2) open-waaien, 3) (fig.) aanblazen; -weichen, w. b.; week maken, doorweeken; w. o. s.: week worden; -weifen, w. b.; op den haspel winden; -weinen, w. o.; weenen, beginnen te weenen; -weisen, w.b. onr.; 1) vertoonen, laten zien, 2) aanwijzen; -weisung, vr.; vertoon; -wenden, w. b.; gebruiken, besteden; -wendung, vr.; gebruik; -werfen, w. b. onr.: ^opwerpen (i. a. b.), 2) openwerpen (einen Graben -werfen: eene gracht graven; das Maul -werfen: een gezicht trekken; aufgeworfene Nase: opgetrokken neus, ook; opgewipte neus: sich -werfen zu; zich opwerpen als; sich -werfen wider, sich -werfen gegen; zich aankanten tegen).

anfIwlchsen, w. b.: oppoetsen; w. o. h.: (fam.) uithalen, zijn beste beentje vóór zetten (sich -wichsen, w. w.: zich opdirken, zich mooimaken; -wickeln, w. b.; 1) oprollen, 2)opwinden, 3) wikkelen, 4) openmaken (een pakje), van de windsels ontdoen (een gebakerd kind),

gc Zie de

losdraaien (papiljotten); -wiegelei\', vr.; opruiing; -wiegein, w. b.; wakker wiegen, (fig.) opruien; -wiegen, w. b. onr.; opwegen tegen; -wiegler, m. (-s; mrv. opruier; -wieglerisch, bv. n. en bw.; opruiend; -windeln, w. b.: van de windsels ontdoen; -winden, w. b. onr.: 1) opwinden, 2) omhoogwinden, 3) loswinden (sich -winden, w. w. onr.; zich naar boven slingeren, naar boven kronkelen); -wirbeln, w.b.; 1) omhoog doen dwarrelen, 2) wakker-trommelen, 3) van den wervel afdoen; -wirken, w. b.; 1) op-weven, 2) er op vastweven, 3) losmaken, 4) (brood;) kneden en opmaken, 5) (jag.) opensnijden; -wirren, w. b.: ontwarren; -wisch, in Sam. (-hader, m., -lappen, m.; ZieAufwlscher); -wischen, w.b.; afvegen, afwisschen, wegwisschen; -wi-scher, m. (-s; mrv. -): afveegdoek.

auf\'lwogcn, w. o. s.; omhooggolven (ein aufwogender Busen; een hijgende boezem); -wurf, m. (-es, -s; mrv.-würfe); 1) opwerpsel, 2) opgeworpene aarde.

auf\'lzehreii, w. b.: opteren, opmaken; -zeigen, w. b.; Zie anf weisen; -zieh, in Sam. (-brücke, vr.; ophaalbrug; -loch, o.: sleutelgaatje van een horloge; -tan, o.; gij-touw); -ziehen, w. b. onr.: 1) optrekken, ophalen, (ankers;) lichten, (zeilen;) hijschen, (van een geweer:) den haan spannen, (horloges:) opwinden, (sluizen en vijvers:) openzetten/grendels:) wegschuiven,(muz.instrument;)besnaren, (snaren:) optrekken (gelindere Saiten -ziehen: zijne tonen wat lager stemmen), (landkaarten;) opplakken, 2) losmaken (een strik), doorsteken (eene zweer),

3) (fig.) uitstellen, verschuiven, (een kind;) opvoeden, grootbrengen, (iem.;) voor den gek houden, plagen; zum Tanze -ziehen: ten dans vragen; w. o. our. s.; optrekken (wacht, processie), (fig.) zich vertoonen, voor den dag komen (mit etwas aufgezogen kommen: met iets voor den dag komen); w. onp. onr. s.; komen opzetten (es zicht ein Gewitter auf: er komt een onweer opzetten, er is een onweer in aantocht); -zieher, m.:(ontl.) trekspier; -zieherei\', vr.: spotternij; -zieren, w. b.: opsieren, versieren.

Anf lzng, m. (-es, -s; mrv. -züge); 1) optrekking, ophaling, 2) optocht, stoet, 3) pracht, luister, praalvertoon,

4)ui terlijk, voorkomen ,kleeding ,5)(we v.) schering, 6) (tnl.) bedrijf, 7) .(fig.) uitstel, oponthoud, vertraging (-brücke, vr.; ophaalbrug); -züglich, bv. n. en bw.; (rcht.) interlocutoir; -zupfen, w. b.; losmaken; -zwangen, w. b.; met geweld openen (den Hnt -zwangen; den hoe?, diep in de oogen trekken); -zwecken, w. b.: oppinnen, vastpinnen; -zwicken,

oot op blz. 55.

iv. b.: opennijpen; -zwingen, w.b.onr.: opdringen.

Angapfel, m. (-s; mrv. -apfel):oogappel.

Angarten, m. (-s; mrv. -garten): lusthof, park.

Au ge, o. (-s; mrv. -n): oog; Fleck im vlek op net oog; es passt wie die Faust aufs -: (spr.) het staat als eene vlag op eene modderschuit, (ook:) het rijmt als Kees op Dirk; Emem den Daumen aufs - setzen: iemand korthou-den. Zie ook het mrv. Aagen.

Aeu gelchen, o. (-s; mrv. -): oogje; iiu\'geln, w. o. h.: knip-oogen, lonken; w.D.: (tnb.) enten.

I Au gen, o. mrv.: oogen; grosse -machen: groote oogen opzetten; mit blossen -: met het bloote oog; in die -fallen: in het oog vallen; aus den-ver-lieren: uit het oog verliezen; aus den

- setzen: veronachtzamen; vor - liegen: zonneklaar zijn; Einem etwas unter die

- sagen: iem. iets in zijn gezicht zeggen; Einen nicht aus den - lassen: iem. niet uit het oog verliezen; Einem etwas an den - absehen: iets in iemands oogen kunnen lezen; aus den -, aus dem Sinn: (spr.) uit het oog, uit het hart; seine -sind grosser als der Magen: (spr.)zijne oogen zijn grooter dan zijn buik.

lAu\'gen, in Sam. | -arzenei, vr.: oogmiddel; -arzt, m.: oogmeester, oog-arts; -bad, o.: oogbetting; -balsam, m.: oogzalf ;-beschreibung, vr.: beschrijving van het oog; -betrug, o.: gezichtsbedrog; -binde, vr.: (hik.) oogverband, (fig.) blinddoek; -blende, vr.: oogklep;-bliek, m.: oogenblik (im-blicke: op het oogen-blik); -blicklich, bv. n. en bw.: oogen-blikkelijk; -blödigkeit, vr.: zwakheid der oo^en, zwak gezicht; -blüthe [t], vr.: (pik.) murik, muurkruid; -bogen, m.:(ontl.) iris;-braune, vr.: wenkbrauw; -butter, vr.: dracht der oogen, (pop.) soep in de ooghoekjes; -decke, vr.: oogvlies; -deckel, m.: (ontl.) ooglid, (fig.) oogklep; -diener, m.: oogendienaar; -dienst, m.: oogendienst; -dunkelheit, vr.: dofheid der oogen; -entzündung, vr.: oog-ontsteking; -feil, o.: oogvlies; -feuchtigkeit, vr.: oogvocht; -fleck, m.: vlek op het oog; -fluss, m.: traning der oogen; -geschwür, o.: oogzweertje; -ge-wolk, o.: wolkje (vlekje) op het oog-rlies; -glas, o.: oogglaasje, kijkglaasje, lorgnon; -hautchen, o.: oogvlies; -höhle, vr.: oogholte, oogkas; -hornhaut, vr.: oogvlies; -kammer, vr.: oogkas, oogholte ; -kitzel, m.: trilling (fam.: het leven) in het oog, (flg.) oogenstreeling; -klappe, vr.: oogklep; -knochen, m.: bovenkaak-lieen; -krampf, n;.: oogkramp; -kranken-heilanstalt, vr.: genees-inrichting voor ooglijders; -krankheit, vr.: oogziekte;

Servaas de Bruin. Dultsch-Hollandsch.

-kraut, vr.: (pik.) schelkruid; -krebs, m.: oogkanker; -kreis, m.: kring (ring) om het oog, (ontl.) oogholte, oogkas; -leder, o.: oogklep; -lehre, vr.: verhandeling over (leer van) het oog; -licht, o.: licht van het oog; -lied T-lidJ, o.: ooglid; -lust, m.: lust (genot) voor het oog; -mass, o.: (fig.) juist oog, juistheid van oog (-mass haben: een juist oog hebben; nach dem -mass abmessen: op het oog be-grooten, met het oog opnemen); -merk, o.: oogmerk; -mittel, o.: oogmiddel; -muskei, m.: oogspier; -nebel,m.: vlekje op het oog; -nerv, m.: gezichtszenuw; -paar, o.: (een) paar oogen; -pappel, vr.: (pik.) witte maluw; -pflege, vr.: goede zorg voor het gezicht; -pulver, o.: oogpoeder (das ist -r Jver: fam.: dat is de pest voor de oogen); -punkt, m.: gezichtspunt; -reiz, m.: Zie -kitzel; -rinnen, o.: traning der oogen; -röthe [t], vr.: roodheid (ontstokenheid) der oogleden; -salbe, vr.: oogzalf; -schein, m.: gezicht, aanblik, uiterlijk, schijn, (rcht. en fig.) inoogenschouwneming, schouwing, bezichtiging, opneming (das lehrt der -schein: dat ziet men op het eerste gezicht ; in -schein nehmen: in oogenschou w nemen); -scheinlich, bv. n. en bw.: klaarblijkelijk; -scheinlichkeit, vr.: klaarblijkelijkheid; -schirm, m.: beschutting voor de oogen; -schleim, m.: Zie -butter; -schmerz, m,: oogpijn; -schwiiche, vr.: zwakheid van gezicht; -spiegel, m.: (hik.) speculum; -spiel, o.: spel der oogen (\'t lonken, \'t knip-oogen); -sprache, vr.: taal der oogen; -sprosse, vr.: eerste tak (aan \'t gewei van een hert); -staar [-star], m.: (hik.) staar; -stern, m.: licht van het oog, (ook:) oogappel (ook fig.); -tiiuschung, vr.: gezichtsbedrog; -treibend, bv.n.: (pik.) knoppenschietend, knoppendragend; -triefen, o.: traning der oogen; -triefig, bv. n.: traan-oogend; -trockenheit, vr.: brandigheid der oogleden; -trost, ra.: (pik.) oogen-troost; -vorfall, ra.: uitzetting van den oogappel; -wasser, o.: oogwater: -weh. o.: oogpijn; -weide, vr.: Zie -lust; -weiss, o.: wit van het oog; -wimper, m.: ooghaartje; -wink, m.: oogwenk, wenk met de oogen, knip-oogje ; -winkel, m.: ooghoekje; -wonne, vr.: Zie -lust; -zahn, m.: oogtand; -zeuge, m.: ooggetuige; -zeugniss [nis], o.: verklaring van een ooggetuiger; -zier, vr.: (pik.) ossetong.

Aeug\'leln, o. (-s; mrv. -e): oogje; Augment\', o. (-es, -s; mrv. -e): (tik.) augment; Au\'gur, m. (-s; mrv. -en): wichelaar; August, m. (-s): Augustus (maand en persoon); Augus\'te, vr.: Augusta; Au\'gust in, m. (-s): Augusti-nus, Augustijn; Augusti\'ner, ui. (-s; mrv. -): Augustijner monnik; Augus-ti\'nerin, vr. (-; mrv. -nen): Augustijner

non; Auktiön\', vr.: veiling, openbare verkooping; Auktiona\'tor, m. (-s;mrv. -to\'ren): opveiler, (ook:) verkooping-houder; Auktoritilt\', vr.: gezag; Auri\'kel, vr.; (pik.) auricula, beren-oor; Aurin\', m. (-es, -s): (pik.) gentiaan; Auripig-ment\', m. f-es, -s): (schk.) operment: Auro\'ra, vr.: Aurora (-farbe, vr.: morgenrood).

lans, vz. [3]: uit (gemacht -: gemaakt van); von Grund -: door en door; von Haus -: van afkomst. I-, bw.: uit (i.a.b.).

laus, in Sam. (¹) | -achzen, w. o. h.: uitsteunen;-antworten. w.b.: uitleveren, overleveren; -arbeiten, w. o. h. enw. b.: uitwerken; -arten, w. o. s. ontaarden; -asten, w. b.: uitdunnen, snoeien; -ath-men [t] , w.b.: uitademen: w. o. li.: ophouden adem te halen, den laatsten adem uitblazen: -athmung [t], vr.: uitademing, (fig.) verscheiden, afsterven, jongste snik.

aus lbacRen. w. b. onr.: bakken ^aar-bakken, (fig.) uit den oven halen; -baden , w. o.h.: genoeg baden; w.b.: etwas -baden miissen: moeten boeten voor iets; -bahen, w.b.: uitbetten, (schepen:) uitbranden; -ballen, w. b.: uitpakken, ontpakken; -bannen, w. b.: uitdrijven, bannen; -bau, m. (-es, -s; mrv. -e):

1) uitbouwing, 2) uitgebouwd gedeelte, 3) voltooiing; -bauchen (-bauchen), w. b.: buikig maken (sich-bauchen, w.w.: uitpuilen, uitzakken: ook: dikker worden); -bauen, w. b.: 1) uitbouwen,

2) vol bouwen, 3) voltooien; -bauer, m. (-s: mrv. -): voltooier van een gebouw.

aus\'lbccliugcn, w.b.onr.: bedingen (sich etwas -bedingen, w. w. onr.: iets bedingen, iets voor zich bedingen, een voorbehoud maken); -bedingung, vr.: beding, voorbehoud; -bedungen, bw.: behoudens; -beeren, w. b.: de bessen wegvreten (van, uit); -behalten, w. b. onr.: bedingen; -beichten, w. b.: opbiechten: w.o. h.: uitbiechten; -beinen, w. b.: van beenderen ontdoen; -beissen, w. b. onr.: 1) er uit bijten, 2) kapot bijten, 3) (fig.) van de baan knikkeren, er uit knikkeren; -beizen, w. b.: uitbijten. (hik.) uitbranden; -belfern, w. o. h.: ophouden met keffen, (fig.) ophouden met grommen; -beéserer, m. (-s;mrv.-): versteller, lapper; -bessern, w. b.: verstellen, lappen, repareeren; -besserung, vr.: verstelling, reparatie; -beugen, w. o. s.: ontwijken, mijden, misloopen; -beulen, w. b.: de builen (bulten, deuken) kloppen uit; -beute, vr.: winst, opbrengst, (ook:) dividend; -beuteln, w. b.: (meel:) builen, afbuilen, (fig. iemand ) uitkleeden, villen, van alles berooven (ich bin ausgebeutelt: ik heb niets meer; sich -beuteln, w. w.: al zijn geld opmaken); -beuten, w. b.: exploi-teeren, (fig.) partij trekken van; -beuter. m. (-s; mrv. -): partij-trekker;-bezahlen. w. b.: uitbetalen.

aus lbiegen, w. b. onr.: uitbuigen, (ook:) een omgebogen rand maken om; w. o.onr.h.: uitwijken,uithalen;-bieten, w. b. onr. :1) aanbieden (ten verkoop), 2) een hooger bod doen dan (een ander), 3) de huuropzeggen aan (iemand); sich -bieten, w. w. onr.: zich aanbieden; -bietung, vr.: 1) aanbieding, aanbod, 2) bod. 3) opzegging; -bilden, w. b.: tot hoogere ontwikkeling of tot volkomenheid brengen; -bilder,m. (-s;mrv.-): tot hoogere ontwikkeling of tot volkomenheid brenger; -bildung, vr.: ontwikkeling, volmaking;-binden, w.b. onr.: 1) losmaken. 2) opbinden; sich -bitten, w. w. onr.: 1) verzoeken om, 2) verzoeken om verschoond te worden van.

aus\'lblasen, w. o. onr. en w. b:. uitblazen (i. a.b.),(fig.) uittrompetten, uitbazuinen; -bleiben, w. o. onr. s.: 1) uitblijven. 2) wegblijven, achterwege blijven, ophouden. 3) overgeslagen, weggelaten worden; -bleien, vr. b.: plombeeren; -bluten, w. o. h.: uitbloeden; ■vv, b.: (dk.) sein Leben -bluten: dcod-blceden.

aus\'lboden, w. b.; een bodem zetten in; -bohlen, w. b.; met planken beklee-den; -borgen, w.b.: 1) uitleenen, 2) op den borg geven.

aus\'lbracken, w.b.: uitschieten (het slechte uit \'t goede); -brauchen, w. b.; opgebruiken; -brausen, w. o. h.; uitbrui-sen, (fig.) uitrazen;-brechen, w.b.onr.; 1) uitbreken, (een tand:) uittrekken, (een boomtak:) afbreken, (een boom:) van takken ontdoen, (eene kam;) van tanden ontdoen, (erwten:) doppen, uit-doppen. 2) uitbraken, braken, overgeven (Lunge und Leber -brechen: zijn hart uit zijn lijf spuigen); w.o. onr. s.: uitbreken, losbreken, (fig.) uitbarsten: -breiten, w. b.: uitbreiden, (ook:) uitspreiden. (fig.) verspreiden (sich -breiten, w. w.; zich uitbreiden, fig.: zich uitstrekken); -breitungs, in Sam. (-rath, m.: propaganda; -sucht, vr.: zucht om proselieten te maken); -brennen. w. b. onr. en w. o. onr. s.: uitbranden (i. a.

b.), (pannen, tegels, enz.): bakken, (fig.) afbranden.

aiis\'lbrlng\'en, w. b. onr.: uitbrengen, (vlekken:) wegmaken, (handschoenen:) uittrekken, uitkrijgen, (geruchten:) in omloop brengen, uitstrooien, (typ.) uitdrijven, spatiëeren, wijduit zetten; sich -bröseln, w. w.; afbrokkelen.

Aus\'l brncli, m. (-es, -s; mrv. -brüche): uitbarsting; -brüchig, bv.n.: ruchtbaar, algemeen bekend; -brüstcn, w. b.: van het borstbeen ontdoen.

Ans\'lbuiKl, m. (-es,-s:mrv.-bünde): wonder, monster, toonbeeld; -bündig, bv. n.: uitstekend, voorbeeldeloos;bw.: uitermate; -bürgen, w. b.: tegen borgtocht in vrijheid doen stellen; -burger, m. (-s; mrv. -): 1) niet-burger, elders-wonende, 2) bewoner van eene buitenwijk; -bussen, w. h.: 1) boeten voor, 2) verstellen, repareeren.

ans\'ldampl\'cii, w. o. s.: uitdampen, verdam])en; -dampfen, w. b.: uitrooken, (jag.) door middel van rook uit hun hol drijven, (fig.)uitdooven,(ook:)dempen; -darmen, w. b.: van ingewand ontdoen; -dauer, vr.: 1) duur, tijd van duur, aanhouding, 2) volharding; -dauern, w. o. h.: 1) uitduren, aanhouden, 2) volhouden, volharden; w. b.: verduren, uitstaan. harden; -dauernd, bv. n.: (fig.) volhardend, (pik.) overblijvend.

aus lUIiiibar. bv. n.: (lucht:) voor uitzetting vatbaar, (metaal:) rekbaar; -dehnbarkeit, vr. 1) uitzettend vermogen, 2) rekbaarheid; -dehnen, w. b.: J) uitbreiden (im ausgedehnten Sinne: bij uitbreiding); sich -dehnen, w. w.: zich uitbreiden, (nat.) uitzetten, (fig.) zich uitstrekken (eine ausgedehnte Strecke: eene groote uitgestrektheid);-dehnungs-kraft, vr.:uitzettend vermogen ;-deichen, w. b.: bedijken; -denkbar, bv. n.: te bedenken, denkbaar; -denken, w. b. onr.: uitdenken, verzinnen, bedenken; -deuten, w. b.: uitleggen, verklaren (übel -deuten: ten kwade duiden, kwalijk nemen).

ans\'ldicbten, w. b.: verzinnen, verdichten, (zeew.) dichten, stoppen, kal-faten: -dielen, w. b.: met planken be-kleeden; -dingen, w. b. onr.: bedingen.

aus Idonncrii, w. onp. h.: uitdon-deren, (fig.) uitbulderen; -dorren, w. o. s.: uitdrogen; -dorren, w. b.: drogen.

ans\'ldrangen, w. b.: 1) uitduwen, 2) verdringen; -drechseln, w. b.: uithollen op de draaibank; -drehen, w. b.: uitdraaien; -dreschen, w. b.: dorsehen, er nitdorschen; -drieseln, w. b.: uitrafelen (sich -drieseln, w. w.: rafelen); -druck, m. (-es, -s; mrv. -drücke): uitdrukking; -drueken, w. b.: (typ.) drukken, (ook:) afdrukken, (fig.) uitdrukken; -drücken. w. b.: uitdrukKen (i. a. b.);-driicklich; by. n. en bw.: 1) uitdrukkelijk, duide-lijk, 2) opzettelijk, voorbedachtelijk; -drucks, in Sam. (-art, vr.: manier om zich uit te drukken; -los, bv. n.: zonder uitdrukking; -voll, hv. n. en bw.: vol uitdrukking, nadrukkelijk); -drusch, m. (-es): 1) uitdorsching,2) \'t uitgedorschte.

ans\'ldnften, w.o.s.: (fig.) zich verspreiden; -diiftep, w. b.: (geuren) verspreiden, (geuren) van zich geven; -duf-tung (-düftung), vr.: verspreiding van geuren; -dulden, w. b.: uitstaan, verduren; -dunstbar, bv. n.: voor uitdamping vatbaar;-dunstbarkeit, vr.: vervlieg-

baarheid; -dunsten (-dünsten), w. o.h.: uitwasemen, verdampen, vervliegen: -dünsten, w. b.: uitwasemen, doen verdampen, doen vervliegen.

aiiN\'lebcnen, w. b.: effenen, gelijkmaken (sich -ebenen, w. w.: effen worden, gelijk worden);-ecken, w. b.: uithoeken, uittanden, (fig.) afpassen en afmeten;-eggen (-egen), w. b.: op-eggen.

anseinan\'tler, bw.: uit elkander, uiteen; | -, in Sam. | -bringen, w. h. onr.: uit elkander doen;-fahren, w. o. onr. s.: (nat.) uiteenloopen; -fallen, w. o. onr. s.: uiteen (uit elkander) vallen;-gehen, w. o. onr. s.: uiteengaan; -laufen, w. o. onr. s.: uiteenloopen, (mil.) verloo-pen, hun vaandel verlaten: -legen, w. b.: 1) uit elkander leggen; 2) uit elkander nemen; -machen, w.b.(-nehmen, w. b. onr.): uit el kander nemen; -setzen. w.b.: uit elkander zetten, (fig.) uiteenzetten (sich -setzen, w. w.: uit elkander schikken, fig.: eene schikking treffen); -spalten, w. b.: spouwen, splijten, klooven; -sperren, w. b.: uitspreiden (van elkander af); -treiben, w. b. onr.: uiteendrijven; -wirren, w. b.: ontwarren; -Ziehen, w. b. onr.: uiteen (uit elkander) trekken, van elkander trekken, (fig.) uittrekken, uitrekken; w. o. onr. s.: van elkander afgaan, uit elkander en elk zijns weegs gaan.

aiisleisen. w. b.: van ijs bevrijden: -eitern, w. o. s.: etteren, uit-etteren; -erkoren, bv.n.: uitverkoren, (fig.) uitgekozen; -erlesen, bv. n.: uitgezocht, uitgelezen; -ersehen, w. h. onr.: uitzoeken, uitkiezen, kiezen; -ersinnen, w.b. onr.: verzinnen, bedenken, uitdenken: -erwahlen, w. b. uitkiezen (Viele sind berufen, aber wenige sind auserwiihlt: velen zijn geroepen, doch weinigen zijn uitverkoren); -essen, w. b. onr.: opeten (-essen mussen, was ein Anderer eingebrockt bat: spr.; voor oen ander moeten boeten); w.o.onr.h.: uit eten, niet tehuis eten.

aus\'lfactaen, w. b.: in vakken afdee-len; -fachsern, w. b.: stekken poten Tan; -fadeln, w. b.: uitrafelen (sich -fadeln, w. w.; rafelen; van eenen draad: uit het oog van de naald glippen);-fahren, w. o. onr. s.; uitrijden, gaan rijden, (ook:) gaan varen, (%•) uitglijden, uitglippen, uitschieten (im Gesichte oder am Leibe -fahren: puistjes op zijn gezicht of op zijn lijt krijgen; die Seele ist ihm ausgefahren: hij heeft den geest gegeven); w. b. onr.: kapotrijden (eenen weg), uitvoeren (koopwaren); -fahrend, bv. li.: uitschietend; -fahrt, vr.: afrit, vertrek, (ook:) afvaart, (fig.) uitstapje (in rijtuig of te water), (ook:) koetspoort, (zeew.) \'t uitvaren (verlaten) van eene zeeëngte of een-kanaal, (mnw.) \'t naar boven komen uit de mijn; -fall, m. (-es, -s; rarv. -falie): uitval, (hik.) uitzakking, (kph.) kwade schuld, oninbare post, nonvaleur; -fallen, w. o.onr. s.: uitvallen (i. a. b.), (tnb.) ontaarden, verbasteren; w. b. onr.: uit het lid vallen; -fallen, w. b.: openvouwen, (ook:) uit de vouwen doen, (üg.) ontplooien, uitspreiden; -langen, w. b. onr.: 1) opvangen, \'2) leegvangen; -farben, w. b.: voor de laatste maal verven; -fasen (-faseln, -fasern), w. b.: uitrafelen (sich —, w. w.: rafelen); -faulen, w. o. s.: rotten (van binnen); -fausten, w. b.: (deeg:) kneden, (hoeden:) opmaken.

aus Ifegen, w. b.: uitvegen, schoonvegen, (fi g .) schoon (leeg) maken; -fegsel, o. (-s): opveegsel, veegsel; -fehmen, w. b.: (varkens:) niet langer vetmesten; -feiern, w. b.: vieren; w. o. h.: heiligen-dag houden; -feilen, w. b.: uitvijlen, (fig. fam.) likken en flikken;-fenstern, w. b.: uitluchten, de ooren wasschen, kapittelen; -fertigen, w. b.: uitvaardigen, (fig.) afgeven (wissels), opmaken (akten); -fetten, w. b.: van vettigheid ontdoen; -feuem, w. b.: uitbranden, uitstoken; w. o. h.: (mil.) in het vuur exerceeren (hinten -feuern: rs.: achteruitslaan).

aus\'lfllzen, w. b.: met vilt bekleeden of voeren, (fig. fam.) de ooren wasschen, kapittelen; -finden, w. b. onr.: 1) uitvinden, 2) ontdekken; -findig (bw.) niachen: 1) uitvorschen, 2) opsporen; -firnissen, w. b.: van binnen (aan de binnenzijde) vernissen; -fischen, w. b.: 1) opvisschen, 2) leegvisschen, 3) (fig.) uitvisschen, uitvorschen.

aus\'lHammen, w. b.: uitbranden; -fiattern, w. o. h.: uitvliegen; -flechten, vr. b. onr.: losstrengelen; -fleisch, in Sam. (-messer, o.: looiers-schaafmes); -fieischen, w. b.: (huiden:) afschaven; -flicken, w. b.: verstellen, lappen; -flicker, m. (-s; nirv.-):lapper;-fliegen,

iPTquot; Zie de

w. o. onr. s.: uitvliegen, (ook:) wegvliegen, (fig.) ontsnappen; -fliessen, w. o. onr. s.: uitvloeien, wegloopen, (fig.) uitstroomen; -flöhen, w. b.: vlooien.

Aus lfluebt, vr. (-; mrv.-flüchte): uitgang, (fig.) uitvlucht (seine erste-nucht; de eerste keer dat hij uitgaat; einekahle -flucht: fig.: eene looze uitvlucht, eene flauwe uitvlucht); -flug,m. (-es,-s; mrv. -flüge): uitvlieging, (fig.)uitstapje;-fluss, m. (-es; mrv. -flüsse): uitwatering, afwatering, (van rivieren:) mond, (fig.) uitstrooming, afstraling; -fluth [t], vr.: Zie -IIiiss.

ans lfodern, w.b.: uitdagen; -folgen lassen, w. b. onr.: laten volgen; -for-derer, m. (-3;mrv.-):uitdager;-fordern, w. b.: uitdagen, (spl.) noodzaken om troef bij te spelen; -fördern, w. b.: (mnw.) uitgraven; -forschen, w. b.: (iets;) uitvorschen, (iemand:) uithooren, den wurm uit den neus halen.

aus\'lfragen, w. b.: (iets:) te weten komendoor ernaar te vragen, (iemand:) uithooren, (ook:) naar het adres vragen van; -frager, m. (-s; mrv. -):uitvrager, uithoorder; -fragerin, vr. (-;mrv.-nen): uitvraagster, uithoorster; -fransen, w. b.: als franje uitknippen (sich-fransen, w. w.: rafelen); -fressen, w. b. onr.: uitvreten (wer es eingebrockt hat, mag es auch-fressen: spr.: wie zijn achterste brandt moet op de blaren zitten); -frischen, w. b.: (jag.) laten purgeeren.

ans tuf li li\'ln. w. b.: afranselen; -fühlen, w. b.: bevoelen, betasten, (fig.) polsen;-fuhr, vr.: uitvoer;-fuhr, in ham. (-artikel, m.: uitvoer-artikel; -handel, m.:uitvoerhandel; -pramie, vr.: uitvoer-premie; -schein, m.: uitvoerbiljet; -wf.a-ren, vr. mrv.:uitvc.i;rgoederen; -zoll, m.: uitgaand recht); -führbar, bv. n.: doenlijk, uitvoerbaar; -führbarkeit, vr.: doenlijkheid, uitvoerbaarheid; -führen, w. b.: uitvoeren (i. a. b.), (gnk.) afvoeren, afdrijven, (tnl.) spelen; -führer, m. (-s; mrv. -): uitvoerder, verzender; -führlich, bv. n. en bw.: uitvoerig; -führlichkeit, vr.: uitvoerigheid; -führung, vr.: uitvoering, (kph.) uitvoer, (gnk.) afvoer, afdrijving; -füllen, w. b.: 1) vullen, opvullen, invullen, (fig.) vervullen, 23 leegschenken, leegscheppen ;-füllnng,. vr.: vulling, opvulling, invulling ^-fiil-lungswort,o.: stopwoord);-fündig,bv.n.: Zie -Hndig:; -fiittern, w. b.: 1) voeren, met voering bekleeden, 2) voederen, (fig.) vetmesten, 3) leegvoeren.

Aus\'lgabe, vr.: 1) uitgaaf, 2) uitgifte (-buch, o.: kasboek;-geld, o.: geld voor de gewone uitgaven; -verzeichniss, o.: lijst der nitgaven; -giihren [-garen], w. o. h. en s.: ultgisten, (fig.) uitrazen:

oot op blz. 66.

-gang, m. (-es, -s; mrv. -gilnge): uitgang, (kph.) mtvocr, (fig.) afloop, (ook:) einde (-gang des heiligen Geistes; uitstorting van den Heiligen Geest); -gangs, in Sam. (-kolumne, vr.; typ.: staart; -stüek, o.: muz.: finale; -zettel, m.: uit-voerbiljet; -zoll, m.: uitgaand recht); -giirben, w. b.: Zie -gerben; -gat, in Sam. (-eisen, o., -messer, o.:wiedmes); -giiten, w. b.: ^vienen; -gattern, w. b.: 1) uitvortchen, 2) opsporen.

aus lgearbcitet, bv. n.:uitgewerkt; -gebegeld, o.: geld voor de gewone uitgaven; -geben, w. b. onr.: uitgeven (i. a. b.), (wachtwoord, bevelen, spl. kaarten:) geven; w. o. onr. h.: opleveren, opbrengen, geven, (van jachthonden:) aanslaan; -geber, m. (-s; mrv. -):uitgever, (van wissels:) afgever, trekker; -gebe-rin, vr.: huismeesteres, huishoudbe-stierster; -gebot, o. (-es, -s; mrv. -e): 1) opveiling, 2) eerste bod, inzet, 3) (spl.) inzet; -geburt, vr.: (fig.) voortbrengsel; -gediente, m. (-n; mrv. -n): oud-gediende, veteraan, (professor, dominee, enz.:) emeritus; -gedinge, o. (-s;mrv. -): voorbehoud, beding; -gehen, w. o.onr. s.: uitgaan (i. a. b.), (fig.) ten einde loepen, afnemen, verminderen,een einde nomen, verdwijnen, (haar, veeren:) uitvallen, (droomen:) uitkomen, in vervulling gaan, (deeg:) niet meer rijzen, (fig.) begeven, verlaten (frei -gehen: er zonder kleerscheuren afkomen; leer -gehen: niets krijgen; straflos -gehen: er zonder straf afkomen; einen Befehl -gehen lassen: een bevel uitvaardigen; der Wein ist ausgegangen: de wijn is op); w. b. onr.: (schoenen:) uit hun verband loopen, (jag.) ontdekken, opsporen, (mnw.) zoeken; -geizen, w. b.: van overtollige bladeren ontdoen; -ge-kerbt, bv. n.: uitgetand; -gelegt, bv. n. (-e Arbeit: ingelegd werk);-genommen, Inv.: uitgenomen, uitgezonderd; -ge-pcitscht, bv. n.: in miskrediet gebracht,• -gerben, w. b.: looien, (fig.)afranselen; -geschlagen, bv. n.: (hik.) vol uitslag, (l)lk.) vol knoppen; -gewachsen, bT.^?n.: uitgegroeid; -gewanderte, m. en vr. (-n; mrv. -n): landverhuizer, (inz.) emigrant, geëmigreerde; -gezackt, bv. n.: uitge-tand; -gezeichnet, bv. n.: uitstekend, uitmuntend, voortreffelijk.

ans\'lgiebig, bv. n.: vruchtbaar, (fig.) overvloedig, ruim; -giessen, w. b.onr.: 1) uitgieten, (fig.) uitstorten, 2) volgieten, (tech.) gieten, in den vorm gieten; -gipfeln, w. b.: toppen; -gipsen, w. b.: pleisteren, bepleisteren.

anslgiattcn, w. b.: gladstrijken; -gleiehbar, bv. n.: gelijk te maken, (fig.) voor vereffening vatbaar (kosten), te

SlTquot; Zie de

schikken, bij te leggen (geschillen)t -gleichen, w. b. onr.: gelijk (effen, glad) maken, (m t w.) pasmaken, (fig.) schikken, bijleggen, (ook:) vereffenen, aanzuiveren (sich -gleichen, w. w. onr.: tot eene schikking komen; sich gegenseitig -gleichen: tegen elkander opwegen); -glimmen, w. o. reg. en onr. h. en s.: langzamerhand uitdooven; -glitschen, w. o. s.: uitglijden, uitglippen;-glühen, w. b.: 1) gloeien, 2) opkoken.

ans Igraben, w.b.onr.: l)opgraven, 2) uitgraven, 3^) graveeren; -grasen. w. b.: wieden, uitwieden;-graten, w. b.: van graat ontdoen; -greifen, w. o.onr.: de handen uitslaan, voor zich uit tasten, (rs.) de beenen te ver vooruit zetten; w. b. onr.: 1) bevoelen, betasten, 2) er uitgrijpen; -griebsen (-gröbsen), w. b.: van het klokhuis ontdoen, (fig.) boren; -grübeln, w. b.: uitsnuffelen, uitvor-schen; -griinden, w. b.: (tim.) uitscha-ven, uitsponnen, (bhk.) in relief beitelen, (fig.) uitvorschen, (ook:) doorgronden; -grünen, w. o.h.: verwelken.

Ans Ignck, m. (-es ,-s ;mrv.-e): uitkijk; -gucken. w. b.: uitkijken, (fig.) afkijken, (ook:) ontdekken; -gucker, m.(-s; mrv. -): uitkijker, uitkijkwacht (aufden -gucker merken: op den uitkijk zitten of staan); sich -gurgeln, w. w.: gorgelen; -guss, m. (-es; mrv.-güsse): uitgieting, (fig.) uitstorting,(kkk.)gootsteen,(ook:) tuit, (tech.) gietsel, gegoten staaf; -guss, in Sam. (-kelle, vr.: gietlepel;-rinne, vr.: opening of goot voor het afloopend water; -röhre, vr.: ontlaatpijp, afvoerpijp).

nus lliaaren, w. o. h.: verharen: -hacken, w. b.: 1) uithakken, afhakken; 2) uitpikken, 3) uitsnijden, afdeelen: -hiikeln (-haken), w. b.: loshaken;-half-tern, w. b.: van den halster ontdoen; -hallen, w.o.: weerklinken, weergalmen: -halten, w. b. onr.: uithouden, (fig.) uitstaan, verduren, dulden, (muz., eene noot:) aanhouden, (red.) nadrukleggen op, klemtoon geven aan; w. o. onr.h.: uithouden, (muz.) lang aanhouden; -halter, m. (-s; mrv.-): (muz.)aangehoudene noot, noot die aangehouden moet worden; -hiindigen, w. b.: overhandigen, (fig.) uitleveren; -hang. m. (-es,-s:mrv. -bange): uitstalling; -hange, in Sam. (-bogen ,m. :proefblad,prospectus; -brett, o.: uitstalling; -schild, o.: uithangbord: -tafel, vr., -zettel, m.: opschrift); -hangen, w. o. onr. h.: er uithangen, te kijk hangen; -hangen, w. b.: opnangen, te kijk hangen, (ook:) afhangen, van de hengsels afnemen, (fig.) uitstallen;-har-nen, w. b.: (bloed:) wateren, pissen; -harren, w. o. h.: volharden, volhouden; -harten, w. b.: harden; -haspeln,

oot op blz. 66.

w. b.: er uitwinden, er uithijschen; -haspen, w. b.: uit de hengsels nemen; -hau, m. (-es, -s; mrv.-e): weghakking, (ook:) openeplek(in eenbosch); -hauch, m. (-es); uit-ademing; -hauchen, w. o. h. en w. b.:uit-adeinen, uitblazen;-imuen, w. b.; uithouwen, (boomen:) snoeien, (ook uit een bosch:) weghakken,(tim.) insponnen, gleuven, (fig.) afranselen; -h\'auten, w. b.; van het vel (van cle huid) ontdoen.

niis\'lhebcu, w. b. onr.: er uitlichten, er uittillen, er uithalen, (boomen:) uit den grond nemen, (deuren:) uit de hengsels nemen, (wijn, bier:) uit het vat tappen, (rekruten:) lichten, (fig.) uitkiezen, uitkippen (sich den Arm -heben: zijnen arm verrekken met tillen); -hecheln, w. b.: over den hekel halen; -hecken, w. b.: uitbroeien; -hellen, w. o. s. en w. b.: volkomen genezen; -heilung, vr.: volkomene genezing; -heimiscn, bv. n.: nitheemsch; -heitern, w. b.: doen opklaren (sich -heitern, w. b.: opklaren); -heizen, w. b.: uitbranden; -hellen, w. o. onr. h.: er uithelpen, (fig.) uit de verlegenheid helpen; -helfer, m. (-s; mrv.-): helper;-hel-len, w. b.: doen opklaren; -hemmen, w. o. h.: den remschoen weder optrekken: -henken, w. b.: ophangen, te kijk hangen; -hetzen, w. b.: met honden achterna zetten en verdrijven; -heuern, w. b.: 1) verhuren, 2) meer huur bieden dan.

Ans\'lhieb, m. (-es,-s; mrv. -e): stukje proefmetaal, (srm.) eerste stoot, eerste slag; -hilfe, vr.: hulp.

aus lhobel», w. b.: afschaven, wegschaven;-höhlen,w.b.: uit hollen, (tech.) uitsponnen, uitgroeven; -höhnen, w.b.: hoonen, beleedigen, bespotten; -höken, w. b. uitventen; -holen, w. o. h.: een zwaai nemen (om te slaan), een loopje nemen (om eenen sprong te doen), (fig.) zeer wijdloopig zijn; w. b.: nithooren, den wurm uit den neus halen; j-holer, m. (-s; mrv. -): uithoorder, (zeew.)uit-haler; -holzen, w. b.: dunnen, hout (boomen) weghakken uit; -hölzan, w. b.: halvemaanvormig uitsnijden; -hor-chen, w. b.: uithooren, uitvragen; -hö-ren, w. b.: geheel aanhooren.

Aus\'lhnb, m. (-es, -s; mrv. -hübe): (mil.) lichting, (akk.) pluk, (fig.) puik, bloem, keur; -hülfe, vr.: hulp;-hülsen, w. b.: doppen, uitdoppen ;-hungern,w. b.: laten uithongeren; -hunzen, w. b. 1) uitluchten, met smaadtaal overladen, 2) beknorren, kapittelen; -husten, w. b.: (hoestend) opgeven.

aiis\'lja^en, w. b.: er uitjagen, wegjagen (Einem einen Angstschweiss -jagen: iemand de koorts op het lijf jagen zoodat hem of haar het zweet uitbreekt van angst); -jiiten, w. b.: wieden, uit-wieden; -jochen, w. b.: van het juk bevrijden.

ans Ikalben, w. o. h.:uitkalven;-kiil-bern, w. o. h.: uittuilen; -kiimmen, w. b.: uitkammen; -kauf, m. (-es; mrv. -kaufe): 1) uitkoop, 2) opkooplng;-kau-fen, w. b.: 1) uitkoopen, 2) opkoopen, 3) door een hooger bod kooper-af maken, 4) (fig.) woekeren met (den tijd).

anslkchlen, w. b. uitgroeven, uit-gleuven;-kehren, w. n.: vegen, uitvegen, schoonvegen, (kleederen:) uitborstelen, uitschuieren; -kehricht, o.: veegsel, op-veegsel (das wird sich im -kehricht finden: dat komt later, dat vinden wij later); -keilen, w. b.: van wiggen voorzien (sich -keilen, w. w.: wigvormig uitloopen); -keimen, w. o. h.: ontkiemen; -keltern, w. b.: uitpersen; Einen -kennen lernen: iemand bestudeeren; -kernen, w. b.: van pit (van pitten) ontdoen, (fig.) uitzoeken, schiften;-kesseln, w. b.: ketelvormig maken; -ketzern,w. b.: opensplijten.

aiis Ikielen, w. o. h.: vederen krijgen; -kitten, w. b.: met cement bestrijken, (holle kiezen:) plombeeren.

ans Iklaftern, av. b.:uitvademen,opmeten met den vadem;-klagbar, bv. n.: (rcht.) Vorderbaar; -klagen, w. b.: (iemand:) in rechten aanspreken, (iets:) zich langs den weg van rechten verschaffen; w. o. h.: uitklagen; -klaren, w. b.: verhelderen (sich -klaren, w. v/.: helderder worden); -klatschen, w. b.: (iets:) verklappen, verklikken,(iemand:) 1) voör zijne broek geven, 2) handenklappend uitjouwen, 3) (fig.) door het slijk sleuren; -klauben, w. b.: uitpeuteren, (fig.) uitzoeken, (ook:) uitvorschen, uitsnuffelen.

ans Ikleben (-kleiben), w. b. Iie-plakken, (kamers:) behangen; -kleiden, w. !gt;.: uitkleeden, ontkleeden;-kleinen, w. b.: aan stukjes slaan;-kleistern, w. b.: beplakken.

ans Iklin^eln, w. b.: uitklinken; -klingen, w. o. onr. h.: ophouden klank te geven.

ans Iklopfen, w. b.: uitkloppen, uitslaan, (fig.) afranselen (Einem den Schneider -klopfen: spr.: iemand op zijn voorman zetten); -klügeln, w. b.: door spitsvondige redeneeringen opsporen.

ans Ikiianpeln, w. b.; uitpeuteren; -knebeln, w. b.: losmaken.

aus Ikollern, w. o. h.: (fig.) zijn tuil uittuilen; -kommen, w. o. s.: uitkomen (i. a. b.), (tig.) uitbarsten (brand), (met iemand:) overweg komen, (met geld:)

toekomen, rondkomen; z. n. o.; 1) genoeg om rond te komen (sein -kommen haben: fig.: kunnen leyen), 2) omgang (es ist kein -kommen mit ihm: er is niet met hem om te gaan); -kümmlich, bv. n. en bw.; behoorlijk, voldoende, toereikend; -koppeln, w. b.: loslaten: -körnen, w. b.: de korrels halen uit; -kosten, w. b.: 1) leegproeven, 2) proeven om te kiezen, (ook:) kiezen na geproefd te hebben; sich -köthen [t], w. w.:(rs.) overkoot gaan (ein -gekothetes [t] Pferd; een overkoot paard).

ans Ikrn^en, w. b.;(bwk.) uitspringend bouwen of opmetselen (eine-gekrag-te Mauer: een vooruitspringende muur); -krampeln, w. b.: kaarden; -kriinkelu, w. o. h.: uitzieken; -kranken, w. b.: (Einem die Seele -krilnken: iemand met verdriet den dood aandoen); -kratschen, w. b.: wijduit spreiden: -kratzen, w. b.: 1) uitkrabbelen, 2) uitkrabben; w. o. s.: (fam.) de plaat poetsen, wegkrassen; -krauten, w. b.: wieden, uitwieden; -kriegen, w. b.: (fam.) uitkrijgen; w. o. h.: genoeg oorlogen.

nus\'lkümïcn, w. b.: bekendmaken; -kundschaften, w. b.: uitvorschen, uit-visschen; -kunft, vr. (mrv. -künfte): 1) redmiddel, uitweg, 2) opheldering, inlichting; -künsteln, w. b.: 1) op kunstige wijze maken, 2) met knust- en vliegwerk uitdenken; -kuriren [rie], w. D.: volkomen genezen.

aiis\'IIactaenswertli ft],bv.n.: waard uitgelachen te worden, belachelijk;-laden, w. I). onr.: lossen, (vuurwapenen:) de lading er uithalen, (ballast:) uitwerpen; -lader, m. (-s; mrv. -): sjouwer,- (nat.) ontlader; -lage, vr.: verschot, uitgeschoten geld; -lagern, w. o. h. en s.: lang genoeg op fust liggen; -lagerschiff, o. (-es, -s; mrv. -e): wachtschip; -land, o. (-es): buitenland; -lander, ra. (-s; nin. -); buitenlander, vreemdeling; -landerei\', vr.: vreemden-naaperij; -lan-derin, vr. (-; mrv. -nen):buitenlandsche, vreemde;-landisch, bv.n.en bw.:buiten-landsch, uitheemsch. vreemd; -langen, w.o.h.: toereikend zijn; -langen, w.b.: verlengen, uit-rekken; -lappern, w. b.: nitlepperen; -lassen, w.b. onr.: uitlaten (i. a. b.), (fig.) weglaten, (ook;) overslaan, (kleedingstukken:) uitleggen, wijder maken (Butter -lassen: boter smelten; das Kalb -lassen: spr.: zich gek aanstellen; einen Befehl -lassen: een bevel uitvaardigen; seine Freude oder seinen Zorn -lassen: lucht geven aan zijne blijdschap of aan zijnen toorn; sich mit etwas -lassen: iets te verstaan geven, iets laten merken): -lassungs-zeichen. o.: (tik.) apostrofe; -lauern.

w. b.: afloeren; -lauf, m. (-es, -s; mrv. -laufe): weglooping, lekkage (van vloeistoffen), mond, uitwatering(eenerrivier), vertrek, uitzeiling, nitstooming, \'t uit-loopen (van schepen), (bwk.) uitsprong, uitstek, (fig.) afloop, uitslag, einde, (ook:) opbrengst, voordeel, (mnw.) kruiwagenvracht ; -lauf, in Sara. (-karren, m.: kruiwagen; -seile, o. mrv.: krui-zeel); -laufen, w.o.onr. s.: l)uitloopen (i.a.b.), 2) wegloopen, weglekken, 3) lekzijn,lekken,4) (flg.)afloopen, eindigen, 5) (bwk.) uitspringen, uitsteken, 6) (typ.) uitloo-nen, veel uitleveren; w. b. onr.: ten einde ;00pen, (mnw.) wegkruien, (nat.,stralen) verspreiden, uitschieten; sich -laufen, w. w. onr.: I) loopen om lichaamsbeweging te hebben, 2)uitloopen, grooter worden; -laufer, m. (-S; mrv. -): loopjongen, loopknecht, (mnw.) kruier, mil.) deserteur, (tnh.) loot, spruit, van bergen:) uitlooper, (bwk.) uitsprong; -langen, w.b.: uitloogen: -laut, rn. (-es; mrv. -e): eindklank: -lauten, w. o.h.: een eindklank hebben; -lauten, w. o. h. en w. b.: uitluiden (gerade zum -lauten kommen: spr.: als mosterd na den maaltijd komen).

ituNHeben, w. b.: uitleven, ten einde leven; w. o. h.: ophouden te leven; -ïecken, w.b.: uitlikken; w. o. s.: weglekken; -ledern, w. b.: van binnen met leder bekleeden; -leeren, w. b.: ledigen, (fig.) leegmaken, schoonmaken, ontruimen, ontlasten (sein Herz -ledigen; zijn hart luchten); -leerung, vr.: leegmaking, schoonmaking,ontruiming, ontlasting (-leerungsmittel, o.: purgeermiddel); -legen, w. b.; 1) uitleggen, verklaren (er legt ihm das für Geiz aus: hij houdt dat voor gierigheid van hem), 2) inleggen, opleggen, garneeren (ausgelegte Arbeit: ingelegd werk), 3) (koopwaar:) uitstallen, ten toon stellen, 4) (schepen:) buiten brengen, op de reede brengen, 5) (geld:) uitschieten, verschieten, voorschieten (sich -legen, w. w.: srm.; zich in postuur zetten); -leger, m. (-s; mrv.-); uitlegger, (ook:) uitlegkundige ;-legerei\', vr.: (spitsvondige, gezochte, enz.) uitleggerij; -legungs, in\' Sam. (-art, vr.; wijze van uitlegging; -kunde, vr.: uitlegkunde; -sucht, vr.: zucht om alles te verklaren); -leihen, w.b.onr.; l)lee-nen, te leen geven. 2) verhuren: -leiher, m. (-s; mrv. -); 1) geldschieter, 2) verhuurder; -leiherin. vr. (-; mrv. -nen): 1) geldschietster, 2) verhuurster; -leihung vr.: 1) te leen geving, 2) verhuring; -lenken, w. b.: doen afwijken, doen uitwijken, (fig.) ontwijken; -lernen, w. o. h. en w. b. ; 1) zijnen leertijd voleinden, 2) door en door leeren kennen

(Einen -lernen: iemand door en door leeren kennen; in etwas fauf etwas] ausgelernt haben: iets door en door kennen, in [op] iets uitgestudeerd zijn; der Mensch lernt nie aus; men is nooit te oud om te leeren); -lesen, w. o.onr. h. en onr. w. b.: uitlezen, ten einde lezen, (fig.) uitzoeken, uitkippen;-leser, m. (-s; mrv. -): uitzoeker;-leserin, vr.: (-; mrv. -nen): uitzoekster; -leuchten, w. b.: uitlichten, (iemand) met licht begeleiden tot aan de voordeur;-leuen, w. b.: lossen, overboord wippen.

aus\'lllcbten, w. b.: (bosschen:) hier en daar dunnen, eenige boomen rooien, (boomen:) snoeien, (schepen;) ten deele lossen, (de geldlade, de kas:) ledigen; -lieben, w. o. h.: ophouden te beminnen, vaarwel zeggen aan de liefde; -lieferer, m. (-s; mrv.-); 1)uitleveraar,

2) afleveraar; -Hefern, w. b.: 1) (rcht.) uitleveren, (mil.) uitwisselen, 2) afleveren; -liegen, w. o. onr. h.; den noodigen tiid rustigliggen. belegen worden ;-lieeer, m. (-s; mrv. -): wachtschip.

ausHocheii, w. b.: 1) uit een gat aaien, (mnw.) uitgraven, 2) de gaten dichtmaken van; -lochern, w. b.: gaten (gaatjes) maken in; -locken, w. b.: uitlokken, (iets aan iemand) ontlokken, (fig. iemand) uithooren, den wurm uit den neus halen; -lohen, w. b.: 1) uit-loogen, 2) uitbranden; -lohnen, w. b.; uitbetalen; -loosen [-losen], w. b.: 1) uitloten, 2) loten om, 3) in loten of kavelingen splitsen; -losbar, bv. n.: 1) losbaar, 2) afkoopbaar; -löschbar, bv. n.: uit te wisschen; -löschen, w. b.: uitblusschen, uitdooven, (fig.) uitwis-schen, (eene schuld) delgen, aanzuiveren: w. o. onr. s.: uitgaan, uitdooven, (fig.) te niet gaan; -löscher, m. (-s; mrv. -): dompertje, domper; -löschlich, bv. n.: uit te wisschen; -losen. Zie -loosen; -losen, w. b.: uithalen (uit hetgeen er omheen zit), losmaken (de tong), lossen (pand), vrijkoopen (van dienst), doen uitwisselen (krijgsgevangenen), vrijhouden (iemand); 4ösuugs-vertrag, m.: traktaat tot uitwisseling van krijgsgevangenen; -lotsen, w. b.: buitengaats brengen; -lüften, w. b.: luchten, (fig.) verlichter maken (sich -lüften, w. w.: een luchtje scheppen).

ans\'lmactaeii, w. b. ï) uitmaken (i. a. b.), (fig.) wegmaken, 2) uitdoen,

3) uithalen (van schil, dop. vel, omkleedsel, ingewand, enz. ontdoen); w. o. h.: uitmaken, (fig.) beloopen, bedragen; -magern, w. b.: uitmergelen; -mahlen, w. b. onr.: 1)-uitmalen, 2) afmalen; -malen, w. b.: verven, beschilderen, (prenten;) kleuren, (schl.) de

. m.

laatste hand leggen aan, (fig.) afschilderen; -mangein, w. b.; glad mangelen, (deeg;) uitrollen; -marken, w. b.:afpalen, afbakenen; -marsch, m.: uittocht; -marschiren fschie], w. o. s.: uitrukken, uittrekken; -masten, w. b,: behoorlijk mesten; -matratzen, w. b.: goed gevuld maken; -mauern, w. b.: met metselwerk bekleeden, (fig.) dichtmetselen, toemetselen; -maulen, w. o. h.: uitpuilen; sich -mausen (sich -mausern), w. w.: uitruien, (fig.) herstellen, beter worden.

aus\'lmeisselu, w. b.: uitbeitelen, (fig.) afronden; -melken, w. b. our.; uitmelken; -mergeln, w. b.: uitmergelen; -merken, w. b.; opmerken; -merzen, w. b.: uitschieten, afkeuren, (fig.) verwijderen, (een woord:) schrappen ^mess-bar, bv. n.; meetbaar, nit te meten; -messen, w. b. onr. uitmeten, (fig.) opmeten; -meubliren rWiel, w. b.;meubi-leeren; -miethen [t], w.o.; I) verhuren, 2) huurder-af maken, 3) kameren;-min-derer, m. (-s; mrv. -); afslager; -min-derei\', vr.; verkoop bij afslag;-mindern, w. b.; bij afslag verkoopen, (ook:) aan den laagsten inschrijver aanbesteden; -misten, w. b.: de mest verwijderen uit, (fig.) schoonmaken; -mitteln, w. b.; ontdekken, opsporen; -möbliren [bliel, w. b.; meubileereu; -montiren [tie], w. b.; wapenen, uitrusten;-münden, w. o. h.: uitloopen, zich ontlasten (-münden lassen: doen aansluiten);-mündung, vr.; uitwatering, (rivier-)mond; -mün-zen, w. b,: munten; -musterer, m. (-s: mrv. -); keurmeester, keurder;-mustern. w. b.: keuren, afkeuren.

ans\'lnagen, w. b.; uitknagen; -nahen. w. b.: (kim.) stikken; -nahme, vr.:uitzondering; -nahmsweise, bw.; bij wijze van uitzondering; -naschen, w.b.:leeg-snoepen; -nehmen, w. b. onr.; uithalen, (visch;) schoonmaken, (fig.) uitzonderen (Viigel -nehmen: vogelnestjes storen auf Borg -nehmen: op den borg nemen: sich -nehmen, w. w. onr.: er uitzien; sich gut -nehmen; goed staan, eene goede vertooning maken); -nehmend, bv. n. en bw.; uitnemend, ongemeen: -nippen, w. b.; uitfleppen, uitlurken; -nutzen, w. h.; opslijten, (iets tot het geheel versleten is) gebruiken.

aus\'löhseii, w. b.; leeghoozen, uit-hoozen; -ölen, w. b.; van binnen net olie insmeren.

aus\'lpachen, w. b.; uitpakken; -pa-riren [rie], w. b.; afwenden; -pauken, w. b.; bij trommelslag bekend maken (Einen -pauken; iemand de stad of het dorp uittrommelen; fig.: iemand afrossen): -pauschen, w. b.: klemslaan; -peilen, w. b.: peilen: -peitschen, w.b.;

gceselen, (fig.) afranselen; -pfahlen, w. b.: afpalen, van paalwerk voorzien, (bwk.) beheien; -pfanden, w. b.: beslag leggen op de goederen van; -pfander, ra. (-s; mrv. -): beslaglegger; -pfarren, w. b.; van eene parochie afscheiden; -pfeifen, w. b.onr.:uitfluiten;-pflanzen, w. b.: verplanten, verpoten; -pflastern, w. b.: bestraten; -pflügen, w. b.: omploegen; -pfünden, w. b.; uitverkoopen bij het gewicht; -pfützen, w. b.; uitputten; -pichen, w. b.; pekken, met pik bestrijken, (fig.) teren, met teer bestrijken (ein ausgepichter Magen: fig.: eene maag van ijzer).

Auspi\'cien, vr. mrv.: voorteekenen.

ans\'lplcKen, w. b.: uitpikken;-plap-pern, w. b.: Zie ansplaudern; -plat-ten, w. b.: 1) met tegels bevloeren, 2) Zie ausplatten; -platten, w. b.: strijKen (met een strijk-ijzer); -platzen, w. 0. s.: uitbarsten (mit dem Geheim-nisse: het geheim loslaten, met het geheim voor den dag komen) ;-plauderer, m. (-s; mrv. -); babbelaar, langtong; -plaudern, w. b.: (fig.) aan de groote klok hangen; -plaudeung, vr.: rucht-baarmaking; -plünderer, m.(-s;mi-v.-): plunderaar; -plündern, w. b.: plunderen, leegplunderen; -pochen, w. b.: opkloppen, opjagen, (een tooneelstuk:) doen vallen, (een acteur:) uitfluiten; -poliren [liej, w. b.: polijsten, politoeren, brnineeren, (fig.) opwrijven; -polstern, iv. b.: zacht enigevuld maken;-poltern, ■w. o. h.: uitrazen: -posaunen, w. b.: uitbazuinen; -pragen, w. b.: munten, stempelen, (fig.) afdrukken, (ook:) kenmerken; -pragung, vr.:muntslag, muntstempel, (fig.) kenmerking; -predigen, w. b.: (fig. fam.) aan de groote klok hangen; -preisen, w. b. onr.:opvijzelen, ophemelen; -pressen, w. b.: uitpersen, (ook:) wegpersen, (fig.) afpersen; -prü-geln, w. b.: afranselen; -pumpen. w. b.: uitpompen, leegpompen; -punktiren [tie], w. b.: ontdekken door de waar-zeggerij uit puntjes of stippels;-putzen, w. b.: 1) schoonmaken, leegruimen,

2) tooien, opsieren, (hoornen:) snoeien,

3) (eene kaars:) uitsnuiten, (iemand:) uitpoetsen, den mantel uitvegen, een uitpoetser geven aan; -putzer. m. (-s; mrv. -): schoonmaker, leegruimer, (fig. fam.) uitpoetser, uitbrander, terechtwijzing.

aiis\'lqnartleren, w. b.: (inkwartiering niet in huis nemen, maar die in een ander huis) uitbesteden; -quartie-rung, vr.: plaatsing elders; -quetschen, w. b.: uitpersen.

ans\'lraden, w.b.: uitrooien, rooien; -radiren £die], w. b.: uitkrassen, uitkrabben; -rahmen, w. b.: (melk:) afroo-men, (schilderijen:; uit de lijst nemen, (borduurwerk:) van het raam afnemen; -rammeln, w. o. h.: (van hazen en konijnen:) uitrammelen; -rammen, w. b.: beheien; -randern, w. b.:uitkartelen, een uitgeknipten rand maken aan; -rangiren [gie], w. b.: afkeuren, uitschieten, afttanken; -rasen, w. o. h.: uitrazen;-rasten, w. o. h.: uitrusten;-rauben, w. b.: uitplunderen, leegplunderen; -rauchen, w. b.: (eene pijp:) uitrooken, (jag.) door middel van rook uit eene schuilplaats drijven; -riiuchern, w.b.: 1) uitrooken, door middel van rook verdrijven, 2) met -velriekende geuren vervullen, 3)(ham. worst, enz.:) rooken, goed doorrookt maken; -raufen, w. b.: uittrekken, (tnb.) wieden; -riiumen, w.b.: pruimen, ontruimen, 2) leegmaken, 3) schoonmaken. 4) uitpeuteren; -raumer, m. (-s,; mrv.-): ruimer (van sekreten en putten), schoonmaker, nachtwerker, (art.) krasser; -rau-pen, w. b.: van rupsen zuiveren; -riius-pern, w. b.: uithoesten, opgeven (sich -rauspern, w. w.: opgeven).

aus Irechuen, w. b.: uitrekenen; -rechner, m. (-s; mrv. -): uitrekenaar, berekenaar; -recken, w. b.: uit-rekken. (fig.) uitstrekken .uitsteken; w. o. h. :(van herten:) al de takken aan zijn gewei volgroeid hebben; -rede, vr.: voorwendsel, uitvlucht, (reht.) exceptie; -reden, w. b.: uitspreken, (fig.) afpraten (Einem etwas -reden: iemand iets uit het hoefd praten; sich -reden, w. w.: zich er uitpraten; sich mit etwas -reden: zich wegens iets schoonpraten; sich mit Einem -reden: zich schoonpraten bij iemand, ook: met iemand tot eene opheldering komen); w. o. h.: uitspreken; -regnen. w. onpers.: uitregenen (ausgeregnete Wege: door den regen onbruikbaar ge-wordene wegen); -reibeholz, o.: wrijfhout, (bij schoenmakers:) likhout; -rei-ben, w. b. onr.: uitwrijven, (fig.) opwrijven; -reichen, w. b.: toereikend zijn, voldoende zijn (-reichen mit: genoeg hebben aan); -reifen. w. o. h. en s.: volkomen rijp worden; -reihen, w. b.: afrijgen, (fig.) afkeuren, uitschieten; -reinigen, w. b.: schoonmaken; -reise. vr.: uitreis, heenreis; -reisen, w. o. s.: 1) de reis aannemen, op reis gaan, vertrekken, 2) uitreizen; -reissen, w. b. onr.: uittrekken, (fig.) uitroeien; w. o. onr. s.: uitscheuren, losgaan, (van dijken:) doorbreken, (mil.) deserteeren. (fig.) op den loop gaan, de plaat poetsen, (van paarden-) op hol gaan (die Geduld reisst mir ans: ik verlies mijn geduld, mijn geduld begeeft mij); -reis-ser. m. (-s; mrv. -): deserteur, (fam.)

jilaatpoetser; -reiteu, w. o. onr. s.: uitrijde», zich te paard op weg begeven; w. b. onr.: afrijden; -reiter, m. (-s; mrv. -): voorrijder, (fig.) gendarme; -reuken, w.b.: verrekken, ontwrichten; -rennen, w. b.: uitloopen; w. o.s.: uit-loopen; -reuten, w. b.: uitroeien, (boo-men:) rooien.

ans\'lrlteclen [ree], w. b.: uitrusten, ans\'lribben, w. b. Zie aiisrippeii; -richten, w. b.: rechtstrijken. gladstrijken, (haar:) uitkammen, (fig.) uitrichten, volbrengen, doen, (maaltijd, bruiloft:) aanrichten, (mijn-ader:) ontdekken (Einen -richten: iemand doorhalen; ook: iemand over den hekel halen, iemand beschenden): -richter, m. (-s; mrv. -): uitrichter, volbrenger; -richtsam, bv, n.: vlug, vaardig;-richtsamkeit, vr.: vlugheid, vaardigheid: -riechen, w. b. onr.: 1) met reuk vervullen, 2) ruiken, 3) doorsnuffelen; -riefen, w. b.: groeven, gegroefd maken; -rindern.w.o. h.: ophouden tochtig te zijn; -ringen, w. b. our.: uitwringen, (fig.) verrekken, verstuiken, verwringen; w. o. onr. h.: uitstrijden, den strijd volstrijden; -rinnen, w. o. onr. s.: wegloopen, wegstroomen, er uitloopen; -rippen, w. b.: (tabak:) van steelen ontdoen; -ritt, m.(-es:mrv. -e): uitrit.

ans Iröclicln, w. o. h.: (fig.) den laatsten snik geven; -roden, w. b.: rooien, (fig.) in bouwland herscheppen; -rohren, w. b.: met riet betingelen; -rollen, w. b.: uitrollen, (fig.) wannen, ziften; w. o. h.: uitrollen, (fig.) opbonden; -rotten, w. b.: uitroeien, (fig.) verdelgen; -rotter, m. (-s; mrv. -): uit-loeier, (fig.) verdelger; -rottungskrieg, m.: verdelgings-oorlog.

aiis Irurlicn (-rüclteu), w. o.s.:uit-rukken, uittrekken, ton strijde trekken, (typ.) eiken volgenden regel korter maken: -ruf, m. (-es;mrv. -e):uitroep, (fig.) afkondiging, bekendmaking, (ook:) publieke veiling: -rufen, w. o. onr. h. en w. b.: uitroepen, (fig.) omroepen, bekend maken, (ook:) opveilen, (ook:) uitventen: -rufer, m. (-s; mrv. -): omroeper, (fig.) wapendrager, heraut, (ook:) afslager, (ook:) uitventer; -rufe-rin. vr. (-; mrv. -nen): uitventster; -rüffeln, w. b.: (van honden:) spelen; -ruhen, w. o. h.: uitrusten; -rühren. w. b.: karnen; -ründen, w. b.: uitronden; -rimzeln. w.b.: ontrimpelen, (fig.) ontplooien: -rupfen, w. b.: een voor een uittrekken, (lakeu:) noppen; -rüsten, w. b.: uitrusten, (fig.) toerusten; -rut-schen. w. o. s.: uitglijden; -riitteln, w. b.: uitschudden.

Viissaut, vr.: 1) zaaiing, 2)zaaizaad, zaaikoorn; -siickeln, w. b.: (iemand) blut spelen, (iemand) al zijn geld afwinnen, aftroggelen; -sacken, w. b.:uit den zak halen of doen; -siien, w. b.: zaaien; -sage, vr.: verklaring, (lig.) uitspraak, (tik.) gezegde (seiner -sage nach: .volgens zijne verklaring, naar zijn zeggen; -sageweise, vr.: tik.: aantoo-nende wijs; -wort, o.: werkwoord); -sagen, w. b.: verklaren; -satz, ra. (-es; mrv. -siitze): (spl.) inzet, (biljart:) eerste stoot, (hik.) melaatschheid, (vea.) schurft; -siitzig, bv. n.: melaatsch, (vea.) schurftig (Spital für -siitzige: leprozenhuis); -saubern, w. b.: schoonmaken, van biuiien zuiveren; -siiuern, w. b.: van zuurdeelen ontdoen;-saufen, w. o. onr. h. en w. b. onr.: uitzuipen; -saugen, w. b. our.: uitzuigen;-saugen, w. 1).: zoogen: -sauger, ra. (-s; mrv. -): uitzuiger, (pik.) woekerplant; -sauge-rei\', vr.: uitzuigerij;-silung, vr.: zaaüng.

ans\'lschaben, w. b.: uitschaven, afschaven, wegschaven; -schaften, w. b.: boren, uitboren; -schiikern, w. o. h.: uitdollen; -schalen, w.b.: uit de schelp halen, (bwk.) beschieten,liekleeden(b.v. met planken); -schalen, w. b.: pellen, doppen, ontbolsteren, van schil of bast of dop ontdoen, (hik.) uitsnijden, (fig.) plukken, uitkleeden, plunderen; -schallen, \\v. o. h.: uitgalmen: sich-schüraen, w. w.: alle schaamte uitschudden (sich die Augen -schamen: zijne oogen uit zijn hoofd schamen); -schanden, w. b.: (lam.) uitluchten, schelden, grof be-leedigen; -schank, ra.: drank verkoop bij de kleine maat; -scharren, w. b.: (tnb.) opschoffelen, (ook:) oprijven, (fig.) door geschoffel met de voeten uitjouwen of tot heengaan dwingen (hinten -scharren: strijkvoeten);-schar-ten, w. b.: uitlanden, getand maken; -schattiren [tie], w. b.: schaduwen; -schatzen, w. b.: onteigenen;-schaufeln, w. b.: uithoozen, (ook:) leegscheppen; -schaumen, w.b.: schuimen .(fig.) nitbra-ken;w. o. h.:uitschuimen,(fig.)uitrazen.

aas Ischelden, w, b. onr.: afscheiden, afzonderen; w. o. onr. h.: zich afscheiden; -scheinen, w. o. onr. h.: uitschijnen ; -schelfen, w.b.: pellen, doppen; -schellen, w. b.: uitklinken, omroepen; -schelten, w. b. onr.: uitschelden ^schenken, w. b.: uitschenken, leegschenken, (fig.) bij de kleine maat verkoopen, tappen ; w. o. h.: tappen. eene tappersnering doen: -scheren, w. b. onr.: de laatste schering geven aan (laken); -scherzen, w. o. h.: uitschertsen; -scheuchen, w.b.: wegjagen, bangmaken; -scheuern, w. b.: uitschuren, (ook:) schrobben (sich -scheuern, w. w.: afschuren).

«us\'lschloken, w. b.: uitzenden, uitsturen (nach etwas -schicken: iets laten halen); -schieben, w. b. onr.: uitschuiven; w. o.onr. h.: (in \'t kegelspel:) trek-ken om te zien wie eerst zal spelen; -sehieber, m. (s; mrv. -); 1) uitschuif-blad, 2) lade; -schiessen, w. b. onr.: uitschieten (i. a. b.), (vuurwapenen;) probeeren, (een bosch;) zóó afjagen dat er geen wild meer in te vinden is; w. o. onr. h.; (pik.) uitloopen, uitbotten, (van den wind:) omloopen, draaien; -schiffen, w. b.: 1) (uit een schip) lossen, 2) verschepen naar buitenslands; w. o. h.: vertrekken, uitvaren;-schilfen, w. b.: van rietgewas (van biezen) ontdoen; -schimpfen, w. b.: beleedigen, beschimpen, uitmaken, schelden; -scnin-den, w. b. onr.: (fig.) villen, uitkleeden, uitmergelen; -schirren, w. b.: van het tuig ontdoen, uitspannen.

:gt;iis\'lschliicliteii, w. w.: afhakken, uitsnijden; -schlacken, w.b.: (metalen) van slakken zuiveren; -schlafen, w. o. h. en w. b.: uitslapen; |-schlas,m. (-es): (op de huid:) uitslag; (fig.) uitslag, afloop, einde; (bij het wegen:) doorslag; (van kamers:) behangsel; (van een kleeding-stuk:) omslag, opslag; (pik.) spruit, loot, uitspruitsel; (spl.) eerste stoot, eerste slag; (in Sam.) -faustel, m.: (mnw.) beukhamer; -fieber, m. met uitslag gepaard gaande koorts; I -schlage, in 8am.: -steiger, m.: (mnw.) opzichter over de erts-brekers; -wald, o.; jong houtgewas; | -schlagen, w. b. onr.:quot; uitslaan, (fig.) afslaan, weigeren, (ook:) afranselen, (mnw._) aan stukken slaan, (netten:) uitzetten, uitspannen, (tenten, ledikanten, enz.:) afbreken, (boomen:) merken; w. o. onr.h.: uitslaan (i. a. b.), (fig.) uitvallen, afloopen, eindigen, (van den evenaar eener balans;) overgaan, doorslaan, (pik.) uitloopen, uitbotten, fvan de huid:) uitslag krijgen, puistig (rood en gezwollen) worden, (van muren:) uitslaan, zweeten; | -schlager, m. (-s; mrv. -): (mnw.) erts-breker, (rs.) paard dat achteruitslaat; -schlagung, vr.: weigering, afwijzing; -schliimmen, w. b.; uitbaggeren, uitdiepen, «uslschlcifeii, w. b. onr.: 1) slij-| ])en, wetten, scherpen, 2) uitslijpen, weg-slijpen (sich -schleifen, w. w.: afslijpen); -schleimeh, w. bi: van slijm zuiveren; -schlemmen, w. b.: uitbaggeren, uitdiepen; -schleudern, w. b.; uitslingeren, uitwerpen.

ans\'lsclillchteii, w. b.; pletten; -schliefen, w. o. s.: uitslippen, uitkruipen, uitkomen; -schliessen, w. b. onr.; |) uitsluiten, buitensluiten, 2) van boeien of kluisters ontdoen, 3) (typ.)

met wit opvullen; -schliessend (-schliess-lich), bv. n. en bw.; uitsluitend; vz.: uitgenomen, uitgezonderd; -schliessung, vr.: uitsluiting, buitensluiting, (typ.) spatie (mit -schliessung; uitgezonderd; -schliessungsweise, bw.; bij wijze van uitzondering).

ans\'lschlossen, w. onpers. h.; uit-hagelen.

aus\'lseliliielizcii, w. o. h.: uitsnikken; -schlucken, w. b.; uitslokken, leeg-slokken, leegslurpen; w. o.: uithikken; -schlummern,w. o. h.; uitslapen ;-schlüp-^r\'en, w. o.s.; uitslippen, uitkomen, uit-kruinen; -schlürfen, w. b.: uitslurnen; -schluss, m. (-es): uitsluiting (-schluss-■weise, bw.; bij uitsluiting).

ans Isoliiniilien (-sohinalen), w.b.: beknorren, schelden; -schmauchen, w. b.; uitrooken; -schmausen, w. b.: oppeuzelen; w. o. h.: lekker eten tot men niet meer kan; -schmeissen, w. b. onr.: uitsmijten; -schmelzen, w. o. h.. en w. b.; uitsmelten; -Schmieden, w. b.: uitsme-den, (fig.) smeden, (galeislaven;) van de boeien ontdoen; -schmieren, w. b.; uitsmeren, (tig.) smeren, (schl.enfig.) klodderen, (let. en tig.) naschrijven, stelen, (flg.fam.) afrossen;-schmiererei\', vr.; (let.) naschrijverij, plagiaat ;-schmol-len, w. o. h.: uitpruilen; -schmiicken, w. b.: versieren, (fig.) tooien, (ook:) opluisteren; -schmuggeln, w. b.; uitsmokkelen.

a us scliua lien. w. b.: loseespen; -schnappen, w.o. s.; losschieten;-schnar-chen, w. o. h.: uitsnorken; -schnauben, w. b.: uitniezen, uitsnuiten, uitsnuiven, (den neus:) snuiten; w. o.h.: (door den neus) blazen, snuiven (die Pferde-schnau-ben lassen; de paarden laten uitblazen; sich -schnauben, w. w.; den neus snuiten);-schnaufen, w. o. h.: ademhalen, (door den neus) snuiven; -schniiuzen, w. b.; uitsnuiten.

ans\'lselinelden, w. b. onr.: uitsnijden, (ook:) uitknippen, (fig.) snoeien; -Schneider, m. (-s; mrv. -) uitsnijder; -schneiderin, v. (-; mrv.-nen): uitsnijd-ster; -schneien, w. onpers. h.: uitsneeu-wen; -schneiteln, w. b.; (tnb.) dunnen, snoeien.

Ans\'schnitt, m. (-es, -s; mrv. -e); uitsnijding; auf den - verkaufen: bij de el verkoopen, in het klein ver-koopen; | -handel, m.: verkoop in het klein; -hiindler, m.: winkelier die in het klein verkoopt; -handlung, vr.: verkoop in het klein; -laden, m.: winkel waar in het klein verkocht wordt; -waare, vr.; goed dat (koopwaar die) in \'t klein verkocht wordt.

Ans\'lsctanitter, m. (-s; mrv. -); win-

keiier die in het klein verkoopt; -schnitt-ling, m.: (vlk.) kind dat gehaald is met de keizerssnede;-schnitzeln (-schnitzen), •w. b.: uitknippen, (tech.) uitsnijden, uitdrijven, uitbeitelen; -schnüffeln, w. b.: uitsnuffelen; -schnupfen, w. b.: leeg-snuiven; -schnüren, w. b.ilosrijgen (ein Frauenzimmer -schnüren: eene vrouw haar corset helpen losmaken).

Ans\'scböpf, in Sam. | -kelle, vr. {-löffel, m.; -schale, vr.; -trog, m.): schepper (voorwerp om mee te scheppen).

aus\'lsctaöpfen, w. b.: 1) uitscheppen, scheppen, opscheppen, 2) leegscheppen; -schossen, w. o. s. en h; (pik.) uitloopen, uitbotten; -schössling,m.: loot, uitspruitsel; -schoten, w. b.: doppen (uit den dop doen).

aus\'lsclirauben, w. b.: uitschroeven, losschroeven; -schreiben, w. b. onr.: uitschrijven (i. a. b.), (zijnen naam:) voluit schrijven (sich-schreiben, w.w.: zich afschrijven, zich met schrijven afwerken); -schreiber, ra. (-s; mrv. -): naschrijver; -schreiberei\', vr.: naschrij-verij;-schreibung, vr.: l) naschrijving, 2) afschrift, kopie; -schreien, w. b. onr.: uitroepen, (fig.) uitventen, (ook:) het uitschreeuwen van (Einen -schreien: iemand bekend maken als, iemand uitmaken voor; seine Stimme -schreien: zijne stem vormen of ontwikkelen; sich -schreien, w. w. onr.: zich heesch schreeuwen); -schreier, m. (-s;rarv. -): 1) omroeper, 2). uitventer; -schreiten, iv. o. onr. s.: ter zijde gaan, (fig.) afwijken, (ook:) te ver gaan; w. b. onr.: met groote schreden meten, (fig.) overschrijden; -schröpfen, w. b.: (hik.) koppen; -schroten, w. b.: uithollen, uitvreten, (koorn:) grof malen, (wijn, bier:) bij het vat verkoopen, (vaten:) uithijschen.

ans\'lschulien, w. b.: van schoenen ontdoen; -schuppen, w. b.: geschubd maken; -schuppen, w. b.: spitten, graven; -schürfen, w. b.: uitgraven.

Aus\'sctmss, m. (-es; mrv. -schüsse): 1) uitschot, 2) keur, kern, bloem, (fig-) commissie; enger -schuss: commissie; I-bogen, m.: (typ.) onbruikbaar blad, blad misdruk; -mitglied, o.: lid der commissie; -tag, m.: landdag; -ver-wandte, m.: afgevaardigde; -waare, vr.: uitschot.

aus srïiüttclii, w. b.: uitschudden; -schutten, w. b.: uitgieten, (fig.) uitstorten (sich vor Lachen bald -scbütten: •zich bijna doodlachen; das Kind mit dem Bade -schütten: spr.: het goede wegworpen met het slechte); w. o. h.: ■werpen, jongen.

aiislschwanken, w. o. s.: er uit vallen; -schwiinken, w. b.: uitspoelen; -schwaren, w. o. onr.: uitzweren; -schwiir-men, w. o. h.: uitzwermen, (fig.) uitrazen, (zijn tuil) uittuilen; -schwiirzeu, ■w. b.: uitsmokkelen; -schwatzen, w.b.: Zieausplandern; w.o. h.: uitbabbelen.

aus\'lscliwefeln, w.b.: uitzwavelen; -schweif, m. (-es): uitweiding, afdwaling; -scUweifen, w. b.: 1) bochtig uitknippen of uitsnijden, aan de randen gebogen maken, 2) aitspoelen; w. o. s.: uitweiden, (van zijn onderwerp) afdwalen, (fig.) zich aan uitspattingen overgeven, uitspattingen maken: -schwei-f\'end, bv. n.: uitsporig, uitspattend; -schweifling, m. (-es, -s; mrv. -e):losbol. doordraaier, lichtmis; -schweifung, vr.: uitweiding, afdwaling, (fig.) buitensporigheid;-schweissen, w.b.:smeden, met den hamer bewerken (kalt-schweissen; koud hameren, koud smeden); -schwem-men, w. b.: wegspoelen, wegkabbelen, (fig.) ondermijnen, (linnen:) spoelen, uitspoelen; -schwingen, w.b. onr.: uitschudden, uitslaan. Zie scliwiiigeu: w. o. onr.: uittrillen (sich -schwingen, w. w. onr.: wegvliegen); -schwitzen. w. b.: uitzweeten, (fig.) vergeten; w. o. s.: zweeten, doorzweeten.

aus\'lseckelu, w.b.Zie aussackeln; -segeln, w. o. s.: uitzeilen; -sehen, w. b. onr.: 1) uitzien, ten einde zien, 2)af-zien, geheel overzien (sich die Augen -sehen: zijne oogen uitkijken, ook: zijne oogen bederven met kijken; sich etwas -sehen: iets uitkiezen); w. o. onr. h.:e.: uitzien; -sehen, z. n. o. C-s): uitzicht, uiterlijk, voorkomen; -sell nd, bv. n.: er uitziende (weit-sehend: vor-uitziend; fig.: grootsch; fam.: van langen duur, van langen adem); -seigern, w. b.: smelten, zuiveren door smelting ;-seihen. w. b.: doorzijgen, filtreeren; -seimen, w. b.: (honig:) van de raten laten druipen; -sein, w. o. onr. s.: uit zijn.

ausscn, bw.: buiten; I-böschung, vr. (vest.) buitenmuur, contrescarp; -deichs-land, o.: uiterwaard, land buitensdijks; -ding, o.: iets afgescheidens, iets afzonderlijks; -graben, m.: buitengracht; -hafen, m.; buitenhaven, voorhaven; -linie, vr.: buitenlinie; -posten, m.: voorpost; -schein, m.; uiterlijke schijn: -seite, vr.; buitenzijde; -stand, m.: (kph.) uitstaande schuld, uitstaande posten (mrv.); -treppe, vr.; buitentrap, (fig.) borc.es. hooge strjep;-wall, m.: buiten wal;-wand. vr.: buitenmuur; -welt, vr.; buitenwereld; -werk, o.; (vest.) buitenwerk; -winkel, m.; buitenhoek.

aiis\'lsendcii, w. b. onr.; uitzenden; -sondling, m.; zendeling;-sengen. v/. b.: uitbranden, (fig.) verteren.

Inus\'ser, vz. [3] (met „Landquot; samengesteld [2]): buiten, (fig.) zonder;seien Sie - Sorgen: wees zonder zorg, maak u niet bekommerd; - dem Hause: buitens-liuis; - Landes: buitenslands.

laus\'scr, Tgw.: behalve, uitgenomen, laus\'ser, in Sam. ) -christlich, bv. n.: onchristelijk; -dem, bw.: buitendien; -eheïich, dy. n.: buiten-echtelijk, onecht; -europaisch, br. n.: niet-Euro-peesch; -gerichtlich, br. n.; buitengerechtelijk; -halb, vz. [_2]: buiten, bw.: van buiten, aan de buitenzijde; -kirch-lich, bv. n.: buiten de kerk;-ordentlich, bv. n.: buitengewoon, ongemeen;-sinn-lich, bv. n.: oovenzinnelijk; -weltlich, bv. n.: bovenaardsch; -wesen tlich, bv. n.; biikomend; -zeitlich, bv. n.: ten onpas komend.

Aens\'sere, bv. n.: buitenste, buiten-; uitwendig. | -, O. (-n): uiterlijk; wie das -, so das Innere: spr.: wat het vat niet inheeft kan het niet uitleveren.

aus\'scrlich, bv. n. en bw.ruiterlijk; Aeus\'serliche, o. (-n): uiterlijk; Aeus\'-serlichkeit, vr.; uiterlijkheid, (fig.) oppervlakkigheid; aus\'sern, w. b.: uiten, (iig.) aan den dag leggen (sich -, iv. w.: zich uiten, zich uitlaten; fig.; voor den dag komen); aus\'serst, bw.: uiterst, in de hoogste mate; aus\'serste, br. n. o. tr.: uiterst, (fig.) hoogst, grootst; Aeus\'serste, o. (-n): uiterste (sein Aeusserstes thun: zijn uiterste best doen).

aus\'lsetzen, w. b.: 1) uitzetten schildwacht; sloep of boot), vastzetten geld), vaststellen (een datum); 2) uitzetten, uitspannen, ontplooien, hijschen (de zeilen), (typ.) uitzetten, afzetten (een blad), uitloven (eenen prijs), aan land zetten (troepen; gedeporteerden), uitstallen, te koop zetten (koopwaar), ten toon stellen (het sacrament), te vondeling leggen (een kind), verplanten (boomen); 3) blootstellen (aan gevaar), (fig.) in de opene lucht zetten; 4) aan de binnenzijde van metselwerk voorzien; 5) afkeuren, laken, aanmerken; was haben Sie (was finden Sie) daran aus-zusetzen: wat hebt gij daarop aan te merken? 6) schorsen, staken (betalingen, werk), uitstellen (schuld; ausge-setzte Schuld: uitgestelde schuld); sich -setzen, w. w.: zich blootstellen, (in \'t biljartspel:) acquit geven (sichetwas -setzen: iets uitkiezen en ter zijde zetten); aus\'setzend, bv. n. (gnk.) tusschen-poozend.

Aus\'lslcht, vr.: uitzicht, (fig.) vooruitzicht (-sichtshauschen, o.: belvedere); -sickern, w. o. s.: uitsijpelen; -sieben, w. b.: ziften, uitziften; -siechen, w. o. h.:

iW Zie de :

uitzieken; -sleden, w. b. onr.: uitkoken, (tech.) opkoken; w. o. onr. s.:uitkoken; -siegen,w.o. h.:l)de zegepraal voltooien, 2) ophouden te zegevieren;-siekern, w. o. s.: uitsijpelen; -singen, w. o.onr. h. en w. b. onr.: uitzingen, (fig.) door veel zingen oefenen (de stem};-sinnen, w. b.: uitdenken, verzinnen; -sitz, m. (-es;mrv.-e): koetsierszitting, bok(vau een rijtuig); -sitzen, w. b. onr.: uitzitten; w. o. onr. h.: blijven zitten tot het laatst (mit Waaren -sitzen: met goederen te koop zitten; fig.: een winkel doen).

aus\'lsotanbar, bv. n.: 1) verzoenlijk, 2) te boeten; -söhnen, w. b.; 1) verzoenen, 2) boeten voor;-sömmern, w. b.: in de zon latenluchten;-sondern, w. b.: uitzoeken, (rcht.) zijn (haar, hun) erfdeel geven aan, uitkoopen, afkoopen; -sonderung, vr.: afscheiding,(gnk.) uit-werpsel; -sorgen, w. o. h.: ophouden met zorgen (er hat nun ausgesorgt: hij heeft nu uitgezorgd, zijne zorgen zijn nu geëindigd); -sortiren [tie], w. b.: sorteeren.

ans\'lspttlien, w.b.: verspieden, spion-neeren, opsporen, uitvorschen; -spaher, m. (-s; mrv. -): verspieder, spion ,opspoor-der, uitvorscher; -spaherei\' (-spahung), vr.: (het) spionneeren; -spann, m. (-es, -sj: uitspanning, stalhouderij en aanlegplaats; -spannen, w. b.: uitspannen; -sparen, w. b.: uitsparen; -spassen, w. o. h.: ophouden met gekscheren; -spazieren, w. o. s.: gaan wandelen.

aus\'lspeieu, w. b. onr.: uitspuwen, spuwen; -spelzen, w. b.: (graan:) van het kaf ontdoen; -spenden, w. b.: uitdeden, uitreiken; -spender, m. (-s; mrv. -): uitdeeler, uitreiker; -spenderin, vr. (-; mrv. -nen): uitdeelster, uitreikster; -sperren, w. b.: wijduit-spreiden (de beenen), buiten de deur sluiten (iemand); -spieken, w. b.: spekken, lardeeren; -spielen, w. b.: uitspelen, (fig.) spelen om; w. o. h.: uitspelen; -spinnen, w.b. onr.: spinnen, (fig.) uitspinnen, (kom-plot:) smeden; -spioniren [nie], w.b.: uitspionneeren.

aus\'lspötteln, w. b.: voor het lapje houden, den gek steken met; -spotten, w. b.: ten spot maken.

Anslsprache, vr.: uitspraak; -spre-chen, w. o. onr.h. en w. b. onr.: uitspreken (sich -sprechen, w. w. onr.: zich verklaren); -sprechlich. bv. n.: uit te spreken; -spreiten (-spreizen), w.b.: wijduit-spreiden ; -sprengen, w. b.: doen springen, (rs.) in galop brengen, (water:) sprenkelen, (fig.) uitstrooien, in omloop brengen; -spriessen, w. b.: (pik.) uitspruiten, uitloopen, uitbotten; -springen, w.

iOt op Mz. 66.

o. onr. s.: uitspringen (ein ausgesprun-genes Messer; een mes met een stuk er uit); -spritzen, w. b.: uitspuiten (met water), (-nTater:) opspuiten, omlioogspui-ten, (hik.) inspuiten; w. o. s.: spuiten; -sprossen, w. o. s.; uitloopen. uitbotten; -sprössling, m. (-es. -s: mrv. -e): loot, spruit; -sprucli, m.: uitspraak, (fig.) orakel; -sprudeln, w. o. s.: er uitborrelend. b.: eruit doen borrelen;-sprühen, w. b.: uitspuwen, uitwerpen; w. o.; er uitgeislingerd worden; -sprung, m.: uitsprong, uithoek.

aiislspuckeu, w. b.: uitspuwen; -spuken, w. o. h. en w.b.: uitspoken ;-spü-len, w. b.; uitspoelen, (fig.) wegspoelen, uitkabbelen; -spülicht.o.:spoeling, spoelwater; -spünden, w.b.; aan de binnenzijde bekleeden met planken; -spii-ren, w. b.: opsporen, opsnuffelen, op het spoor komen; -spürer, m. (-s; mrv. -); opspoorder, opsnuffelaar, speurhond, (fig.) snuffelaar: -spürerei\', vr.: spionnenwerk.

uus\'lstnflireii [fie], w. b.: uitdossen, tooien, opsieren; -stahren, w. o.h.: ophouden tochtig te zijn; -staken, w. b.: (tim.) van dwarshouten voorzien; -stallen, w.b.: 1) uit den stal brengen, 2) uitpissen; -stiimmen, w. b.: uitbeitelen, uitsteken;-stampfen, w.o.h.enw. b.: uitstampen, stampen; -stand. m. (-es, -s; mrv. -stande): uitstaande schuld, uitstaande vordering; -stiindig, bv. n.: uitstaand, te vorderen: -stiinkern, w. b.: met stank opvullen of doortrekken, (fig.) doorsnuffelen, (ook:) uitvorschen, opsporen; -statten, w. b.: toerusten, (fig.) een -uitzet geven aan; -stattung, vr.: toerusting, (fig.) uitzet: -stauben, w. b.: uitstoffen; -Staubern, w.b.: ^uitstoffen, 2) opschommelen, opzoeken, opsporen, 3) uit een schuilhoek verjagen: -staupeu, (v. b.: (fig.) uit (eene plaats) ranselen, (fig.,) afranselen.

ans\'lstechen, w. b. onr.: uitsteken. (kv.)graveeren, (grachten:) graven, uitgraven, (turf:) steken, (patronen:) uitprikken, (kabel:) vieren, (iemand:) van de baan knikkeren, (ook:) in de schaduw stellen, de loef afsteken, (een tijdstip:) vaststellen, bepalen, (een vat wijn, bier:) aftappen, (eene fiesch wijn, bier:) knappen, (een glas wijn, enz.:) doodslaan; -stecher, m.: (zeew.) uitsteker; -stecken, w. b.: uitsteken, (kabel:) vieren, (boonen:) poten, (fig.) afbakenen, afpalen; -stehen, w. o. onr. h. en onr. w. b.: uitstaan (i. a. b.), (fig.) doorstaan, (ook:) blijven staan tot het einde van, (ook:) uitdienen tot den einde, (ook:) buiten staan, (kph.) uitgestald zijn: -stehend, bv. n.: uitstaand, te vorderen; -stehlen, w. b. onr.: leegstelen; w. o. onr. h.: uitstelen; -stehlich, bv. n. ■ uit te staan; -steifen, w. b.: met stijf-linnen voeren, met stijve voering bekleeden, (putten:) met \'plankwerk bekleeden; -steigen, w. o. onr. s.: (uit rijtuig:) uitstappen, (uit vaartuig:) aan wal stappen, van boord afgaan;-steinen, w.b.: afbakenen,afpalen,(steenvrucht:) van de steenen of pitten ontdoen;-stellen, w. b.: uitstellen, tot later verschuiven, (koopwaar:) .uitstallen, (fig.) ten toon stellen, (ook:j blootstellen, (wachtposten:) uitzetten, (wissels, enz;:) afgeven, (akten:) opmaken (-stellen an: aanmerken op); -steller, m. (-s; mrv. -): inzender (van goederen voor eene tentoonstelling), afgever, trekker (van eencn wissel); -stellung, vr.: tentoonstelling, (van koopwaar:) uitstalling, (van wissels:) afgifte, (van wachtposten:) uitzetting, (fig.) blootstelling, (ook:) aanmerking; I -stellungs. in Sam.: -saai, m.: zaal der tentoonstelling, zaal voor tentoonstellingen, (ook:) zaal om koopwaren uit te stallen; -tag, m.:dag van afgifte (van eenen wissel);! -stemmen, w. b.:uitbeitelen,uitsteken;-step-pen, w. b.: (kim.) stikken;-sterben, w. o. onr. s.: uitsterven; -steuer, vr.: uitzet. bruidschat, huwelijksgift; -steuern. w.b.: een uitzet geven aan; w.o.s.:uit-stevenen.

aus\'lsticken, w. b.: (kim.) stikken: -stieben, w.o. onr.s.: uitstuiven; -stim-men, w. b.: (muz.) stemmen.

ans\'lstttbern, w. b.: Zie ansstan-bern; -stöckern, w. b.: uitpeuteren: -stoeken. w. b.: van boomwortels bevrijden. (boomen:) rooien; -stoffen, w. b.: stoffeeren; -stopten, w. b.: opvullen, volstoppen, (kkk.) vullen, (doode vogels en dieren:) opzetten; -storen, w. b.: door-snuflelen; -stoss, m. (-es; mrv. -stiisse): stoot, (srm.) uitval; -stossen, w. b. onr.: uitstooten (i. a. b.), (vloeken:) uitbraken, (zuchten:) slaken,(boter:) karnen; w. o. onr. h.: (srm.) een uitval doen: -strahlen, w. o. s. en w. b.: uitstralen.

aiis\'lstrccken, w.b.:uitstrekken,uitrekken, uitsteken (sich-strecken, w. w.: zich uitstrekken); -streichen, w. b. onr.: uitstrijken (i. a. b.), (mtsl.) aanstrijken, besmeren, (fig.) opverven, (ook:) uitschrappen, doorschrappen, schrappen, (ook:) afranselen, (ook:) ophemelen, opvijzelen; w, o. onr, s,: gaan ronddolen, w, o. onr. h.: een strijkvoetje(eene buiging) maken; -streifen, w. o. s.: ronddolen, (ook:) uitstapjes maken; w. b.: (boonen:) doppen; -streiten. w. o. onr. h. en onr.w.b.: uitvechten (Éinem etwas

-streiten; iemand iets opstrijden); -streueu, w. b.: uitstrooien.

aus\'lstrlckcn, w. o. h.en w.b.: afbreien; -striegeln, w. b.: roskammen, (fig.) afrossen; -stromen, w. o. s.: uit-stroomen, zich uitstorten; w. b.: uitstorten, uitgieten.

anü\'lstückclu, w. b.: (muntplaat-jes:) uitsnijden; -studiren [die], w. b.: bestudeeren; w. o. h.: uitstudeeren; -stiirmen, w. o. h.; uitstormen, (fig.) uitwoeden, uitrazen; -stürzen, w. o. s.: uit komen vliegen; w. b.: uitstorten, (fig.) leegstorten; -stützen, w. b.: aan de binnenzijde stutten.

aus\'lsucheii, w. b.: uitzoeken, (fig.) opzoeken, (ook:) doorzoeken, doorsnuffelen; -sühnen. w. b.: 1) verzoenen, 2) boeten voor; -süssen, w. b.: zoeten, zoetmaken.

Itafoln. w. b.: (tim.) beschieten, (ook:) betingelen; -tafelung, vr.: lam-brizeering; -tapeziren [ziej. w. b.: (kamers:) behangen;-tapezirung [zie], vr.: 1) \'t behangen, 2) behangsel; -tappen, w.o.h.: rondtasten; -tasten, w. b.: betasten, bevoelen; -tanchen, w. o. s.: opduiken, boven (water) komen; -tau-meln, w. o.h.: uittuimelen, (fig.) uit-strompelen; -tausch, m.: ruiling, ruil, (fig.) wisseling; -tauschen, w.b.: ruilen] (fig.) wisselen; ausquot;tep\'pichen, w. b.: met een tapijt bekleeden.

Ah ster, vr.: oester; | -bank, vr. (-grund, m.; -lager, o.): oesterbank: -behiilter, m.: oesterpark; -fang, m.: oestervangst; -klieber, m.: oesterman (die de oesters opensteekt of klieft); -klieberin. vr.: oestervrouw: -mann, m.: oesterman, (vog.) oestervogel, oestervanger ;-schale, vr.:oesterscliaal, oesterschelp.

Ah stern, vr. mrv.: oesters; | in Sam. als Anster.

ans ltheercn [t], w. b.: teren; -thei-len [t], w.b.: uitdeelen; -theiler [t], m. (-S; mrv. -): nitdeeler; -theilerin\' [t], vr. (-; mrv. -nen): uitdeelster; -thun, w. b. onr.: uitdoen (i. a. b.), (fig.) verhuren, verpachten, (kinderen:) buitenshuis doen, besteden, (geld op interest:) uitzetten; -tiefen, w. b.: uitdiepen, uitgraven; -tilgen, w. b.: uitroeien, (schuld:) delgen; -toben, w. o. h.: uitrazen; -tollen, w. o.h.: uittuilen, uitrazen;-tonen, w.o.h.: (fig.)zwijgen; -tonnen, w. b.: beschoeien met plankwerk; -tosen, w. o. h.: uitrazen.

ans\'ltrabeu, w. o. s.: uitdraven; w. b.: in den draf brengen, (ook:) uit den draf brengen; -trag, m. (-es, -s; mrv. -triige): 1) uitslag, afloop, beslissing, beslechting, 2) scliikking, 3) opbrengst;

-tragen, w. b. onr.: 1) uitdragen, naar buiten dragen, (fig.) wegdragen, wegbrengen, (ook:) leegdragen, 2) rondbrengen, (fig.) ronddragen, wereldkundig maken, (ook:) beschenden, belasteren, 3) opbrengen, opleveren, afwerpen, 4) beslissen, beslechten; w. o. onr.h.: bedragen, beloopen; -trager, m. (-s; mrv. -): ronddrager, overbriever, wandelende nieuwspost; -trilgerei\', vr.: overbrieverij, babbelzucht;-tr\'agerin,vr.: (-;mrv. -nen): overbriefster, wandelende nieuwspost.

austral\', bv. n.: zuidelijk, zuider-, zuid-; | -licht, o.: zuiderlicht; -ocean, m.: (adk.) Stille Zuidzee.

Austral\'lcii, o. (-s): (adk.) Australië; austral\'isch, bv. n.: Australisch.

;tus traiicru. w. o. h.: uit-rouwen; -traufeln, w. o. s.: uitdroppelen, uitdruipen; -traumen, w. o. li. en w. b.: uit-droomen, (fig.) verdwijnen.

aus Itreiben, w. b. onr.: uitdrijven, (vee:) hoeden, laten grazen; w. o. onr. h.: (pik.) ophouden te botten; -trennen, w. b.: lostornen; -treten, w. b. onr.:

1) uittreden, met de voeten uitpersen.

2) uittrappen, uitwisschen of uitblus-schen door er op te trappen, 3) uitloo-pen, uit het fatsoen loopon (schoenen), neerhakken (die Kinderschuhe -treten: de kinderschoenen uittrekken); w. o. onr. s.: uittreden, (fig.) deserteeren, (van rivieren:) buiten hare oevers treden (-treten aus: verlaten; gnk.: uitstorten uit); -treter, m. (-s; mrv. -): deserteur, (ook:) afvallige; -treugen, w. b.: uitdrogen.

ans\'ltriet\'en. w. o. h.: uitdruipen; -trillern, w. b.: neuriën, opneuriën; w. o. h.: uitneuriën; -trinken, w. b. onr.: uitdrinken (rein -trinken: schoon uitdrinken); -tritt, m.(-es,-s; mrv. -e): i) uittrede, (fig.) uitgang, (ook:) heengang. 2) (vooreen raam:) balkon, (voor eene kamer:) portaal, (aan spoorwegstations:) perron.

aus Itrockiien, w. o. s. en w. b.: uitdrogen, (ook:) opdrogen;-trocknend, bv. n.: (pha.) opdrogend; -trommeln, w. b.: 1) uittrommelen\', 2) (fig.) aan de groote klok hangen, 3) (fig.) met voetengestamp en getrappel uitjouwen; -trompeten, w. b.: uitbazuinen; -tröpfeln, w. o. s.: uitdruppelen; -tropfen, w. o. s.: in groote droppels uitdruipen; -trotzen, w. o. h.: ophouden te trotseeren; -trum-pfen, w. o. h.: troefuitspelen;-tünchen, w. b.: witten; -tunken, w. b.: leeg-soppen; -tuschen, w. b.: (schl.) wasschen; -tuten, w. o. h. en w. b.: uittoeteren.

ans liiben, w. b.: uitoefenen, (fig.) bedrijven, begaan (lïache -üben an,

Eache -iiben gegen: zich wreken op, wraak nemen op; Gewalt-üben: geweld gebruiken); -über, m. (-s; mrv. uitoefenaar; -üblich, bv. n.: uit te oefenen, (fig.) uitvoerbaar; -übung, vr.: uitoefening, (fig.) uitvoering (in -übung brin-gen; in praktijk brengen).

Aus\'lverkauf, m .(-es, -s ;nirv.-kaufe); uitverkoop; -verkaufen, w. b.; uitver-koopen.

anslwachseu, w. o. onr. s.: uitgroeien (ausgewachsen, bv. n.; ^volwassen, 2) misvormd), (pik.) ontkiemen; sich - wagen, w. w.: zich uit wagen; -wagen, w. b. reg. en onr.: uitwegen, in het klein verkoopen, (goudgeld:) wegen; -wahl, m.: keus, (fig.) keur; -wahlen,w. b.: uitkiezen;-walzen, w. b.: uitpletten; w. o. h.: uitwalsen; -wanderer, m. (-s; mrv.-): landverlater, (inz.) landverhuizer ; -wandererin, vr. (-; mr v. -nen): vrouw die (meisje dat) haar geboorteland voorgoed verlaat;-wandern, w. o.: zijn (haar, hun) land verlaten; -wanderung, vr.: verlating van \'t geboorteland, (inz.) landverhuizing (-wanderungssucht, vr.: zucht om naar den vreemde te trekken); -warmen, w. b.: goed warmen, (ijzer:) uitgloeien; -warten, w. b.: uitwachten; -wartig, bv. n.: buitenlandsch (re Ange-legenheiten: Buitenlandsche Zaken; -e Ivaufieute: vreemde kooplieden, kooplieden van buitenslands); -w\'arts, bw.: buitenwaarts, (fig.) naar buitenslands; -waschen, w. b.: uitwasschen, (drinkglazen:) schoonmaken, uitspoelen, omspoelen, (oevers:) ondermijnen, wegspoelen, wegkabbelen; -wassern, w. b.: uitweeken, in het water zetten (Aus-wasserungslinie, vr.: waterlijn).

auslweben, ^v. b.: afweven; -wech-sel, m. (-s; mrv.-): uitwisseling; -wech-seln,w.b.: 1) uitwisselen,2) verwisselen; -weg, m.: uitweg, (fig.) uitvlucht; -wehen, w. o. h. en w. b.: uitwaaien; -weichen, w. b.: uitweeken, losweeken; w. o. reg. s.: losweeken; w. o. onr. s.: ontwijken, (fig.) wijken, ter zijde gaan, l^van den voet:) uitglijden; -weichend, bv. n.: ontwijkend; -weichestelle, vr.: wisselplaats, uitwijkplaats; -weiden, w. b.: uithalen, van ingewand ontdoen; -weinen, w. o. h. en w. b.: uitweenen (sich -weinen, w. w.: uitweenen);-weis, m. (-es; mrv. -e): inhoud (nach -weis der Gesetze: naar luid der wetten, overeenkomstig de wetten); -weisen, w. b. onr.: 1) bannen, verbannen, 2) uitwijzen (die Zeit wird es -weisen: de tijd zal het leeren); sich -weisen, w. w.: blijken; -weisung, vr.: verbanning; -weissen,w. b.: wittej; -weiten, w. b.: verwijden, verbreeden, (fig.)rekken; -wendig,bw.: uitwendig, aan de buitenzijde, (fig.) van buiten, uit het hoofd; -werden, w. o. onr. s.: een einde nemen;-werfen,w. b. onr.: uitwerpen, (fig.)uitschieten, afkeuren, (slijm:) opgeven, (eene gracht:) dempen, (jag.) ontweien, van ingewand ontdoen, (een jaargeld:) vastzetten; w. o. onr. h.: (spl.) den eersten worp hebben; -werthen [t], w. b.: taxeeren, waardeeren; -wetzen, w. b.: uitslijpen, slijpen (eine Scharte -wetzen: eene fout of een vergrijp herstellen).

ans lwlchsen, w. b.: aan de binnenzijde wassen, (ook:) uitpoetsen, (fig.) afranselen; -wickeln, w. b.: van de omwikkeling ontdoen, (een kind:) uit de luiers doen, (garen:) uit de war maken (sich -wickeln, w. w.: zich er uitredden); -wiegen, w. b. onr. Zie auswögen; -windeln, w. b.: uit de luiers doen; -winden, w. b. onr.: uitwringen, (koopwaar:) hijscheu, (fig.) ontwringen; -wintern, w. b.: den winter over houden; w. o. h.: uitwinteren, (fig.) door de vorst bederven; -wipfeln, w. b.: toppen; -wippen, w. b.: (goudgeld:) wegen; -wirken, uitwerken, (fig.) afwerken, de laatste hand leggen aan, (jag.) ontweien, van ingewand ontdoen; w. o. h.: uitwerken; -wirren, w. b.: ontwarren; -wischen, w. b.: uitwisschen, uitvlakken, (fig.) uitvegen, (de oogen:) uitwrijven (Êinem eins -wischen: iemand eene oorveeg geven); -wischer, m. (-s; mrv. -): uitpoetser; -wittern, w. onp. h.: (van het onweer:) uitrazen; w. o. s.: door de werking van de lucht tot ontbinding overgaan (-wittern lassen: aan den invloed van de lucht blootstellen); w. b.: aan de lucht blootstellen, (fig.) opsporen, ontdekken, (jag.) ruiken.

aus\'lwöllgt;«ii, w. b.: welven, verwulven; -wölbung, vr.: 1) welving; 2) verwulfsel; sich -wolken, w. w.: opklaren.

ans\'lwacbern, w. o. h.: uitwoeke-ren; -wuchs, m. (-es; mrv. -wüchse):

1) uitgroeiing, 2) uitwas, (fig.) misgeboorte; -wühlen, w. b.: loswoelen; sich -wundern, w. w.: ophouden zich te verwonderen; -wurf, m. 1) eerste worp,

2) uitwerpsel, ontlasting, uitbraaksel, (fig.) uitvaagsel; -würfeln, w. b.: dobbelen om; w. o. h.: uitdobbelen: -wiirf-ling, m. (-es,-s; mrv.-e): verworpeling; -wiirgen, w. b.: met moeite uit zijn-(hare) keel krijgen; w.o.h.: uitworger ; -wurzeln, w.b.: ontwortelen, (fig.) uitroeien ;-wüthen [t], w.o.h.: uitwoeden, uitrazen.

aus\'lzacken, w. b.: uittanden;-zah-len, w. b.: uitbetalen; -ziihlen, w. o. h. en w.b.: uittellen, (fig.) bij den tel verkoopen; -zahler, m. (-s; mrv. -): nitbe-

taler, (van wissels:) nemer; -zahneln, w. !gt;.: uitlanden; -zahnen, w. b.: de tanden uit ... breken, (kammen:) tanden, getand maken; w. o. h.:uittanden (dieses Pferd bat ausgezahnt: dit paard teekent niet meer); -zanken, w. b.: ernstig beknorren, grommen op; w.o.b.: uitgrommen; -zapfen, w. b.: uittappen, bij de kleine maatrerkoopen,(eenvat:) aftappen; -ziumen, w. b.: omheinen; -zaunung, vr.: 1) omheining, 2) omheinde plaats, 3) tusschenheining.

aus Izcclien, w. o. h. en w. b.: uitpim-pelen; -zehnten, w. b.: vertienden; -zehnter, m. (-s; mrv. -): tiendhetter; -zehren, w. b.; opteren, opmaken, (fig.) mager laten worden, (ook;) uitmergelen; w. o. s. (en: sich -zehren, w. w.): uitteren, wegkwijnen; -zehrung, vr.: uittering, (gnk.) tering;-zeichnen, w. b.: uitteekenen, (fig.) opteekenen, opschrijven, (ook:) onderscheiden, met onderscheiding behandelen, (kph.) van een opschrift voorzien (sich -zeichnen, w. w.: zich onderscheiden; aus \'gezeichnet, bv.n.: uitstekend, uitmuntend, voortreffelijk, voorbeeldig); -zeidein, w. b.: (bijenkorven:) ledigen, uitsnijden; -zerren,w.b.; uitrukken, uittrekken.

aiislzickcln, w. o.: (van geiten:) uitjongen; | Aus\'zieh, in Sam.: -tisch, m.: schuiftafel, tafel met schuifbladen; -walze, vr.:rek-rol; | -ziehen, w.b.onr.: uittrekken (i. a. b.), (den degen:)trekken, (kleuren:) doen verschieten, doen verbleeken, (rek., den wortel) trekken, (iemand:) uitkleeden (ook fig-); w. o. onr. s.: uittrekken, den tocht aanvaarden, (fig.) verhuizen, (fig. fam.) de plaat poetsen, (spl.) opspelen, uitspelen, het eerst spelen, voorspelen; sich -ziehen, w. vr. onr.: zich uitkleeden (ook fig.), zich ontkleeden (sich etwas -ziehen: iets voor zich zeiven behouden); -zieren, w. b.: versieren; -zierer, m. (-s; mrv. -): versierder; -zimmern, w. b.: betimmeren, van het noodige timmerwerk voorzien, (een put:) met plankwerk bekleeden; w. o. h.: uittim-meren; -zinnen, w. b.: vertinnen; -zir-keln, w. b.: met den passer afmeten; -zischen, w. b.: uitfluiten; -zittern, w.

o. h.: ophouden te sidderen, ophouden te beven.

aus\'lziicken, w. o. h.: ophouden te stuiptrekken; -zug, m.: I) uittocht, 2) verhuizing, 3) uittreksel, 4) uitschiüf-blad (eener schuiftafel), (ook:) lade.

Ans\'zugs, in Sam. I-fest, o.: Paasch-feest der Joden; -graben, m.: afvoerkanaal; -miissig, bw.: bij wijze van uittreksel; -sammlung, vr.: verzameling uittreksels; -weise, bw.: bij wijze van uittreksel.

aus Iznpfen, w. b.: uittrekken, uitplukken, (fig.) losrafelen, uitpluizen; -ziirnen, w. o.: 1) ophouden boos te zijn, ophouden zich boos te maken, 2) uitrazen; -zwingen, w. b. onr.: (iemand:) dwingen om er uit te komen of om er uit te gaan, \'\'iets:) afdwingen, afpersen.

Authentr^itat\', vr.: authenticiteit; -isch, bv. n.: authentiek.

Au\'tor, m. (-s; mrv. Auto\'ren): auteur. schrijver, (fig.) maker, bewerker, (ook:) oorzaak.

Au\'torin, vr. (-; mrv. -nen): schrijfst er.

autoris!\'reu [sie], w. b.: autoriseeren.

Autoritat\', vr.: autoriteit; (fig.) gezag.

Au torschaft, vr.: auteurschap.

AuxIIiar\'trnppeu, vr. mrv.: hulptroepen.

Aversion\', vr.: afkeer.

Avis\', m.: advies, bericht; I-brief, m.: adviesbrief; -jacht, vr.: adviesjacht, pakketboot.

Axiom\', o. (-es, -s; mrv.-e): axioma.

Axt, vr. (mrv\'. Aexte): bijl, hakbijl; ohne - in den Wald gehen: (spr.) onbeslagen ten ijs komen; | -helm, m.; bijlsteel.

Aext clien, o. (-s; mrv. -): bijltje.

Az, vr.; aas, lok-aas.

Az\'el, vr.; (ins.) duizendpoot.

a\'zcu, w. b.: 1) voeren (met den bek), 2) aanlokken; w. o. h.: azen.

A\'zung, vr.: 1) voeding, voedering, 2) voedsel, kost.

A\'zur, m. (-s): azuur; | -blau,o.: hemelsblauw.

azuren (a\'zurn), bv. n.; hemelsblauw .

R, o.: (de letter) B.

Raa\'kc, vr.: Zie ISake.

Ita\'al, m. (-s): Baal.

Kaals, 2e nmv. in Sam. J -diener, m.: Baaisdienaar, afgodendienaar; -dienst, m.: Baalsdienst,afgodendienst.

Zie de

Servaas de Bruin. Duitsch-Hollandsch.

baar, bv. n. en bw.: Zie bar. bab\'beln, w. o. h.: babbelen. Ba\'bel, O. (-s): Zie Babylon. Babu\'solieii, vr. mrv.: kamermuilen. Ba\'byllon, o. (-s): Babylon, Babel; -o nier, m. (-s; mrv.): Babyloniër;-o\'nie-

noot op blz. 66.

6

rin, vr.: Babylonische; -oiiisch, bv.n.: Babylonisch,quot; Babelsch.

Biiccliaua\'Iien, vr. mrv.; baccha-naliën, Bacchus-feesten.

Bacchant\', m. (-en; mrv. -en): Bac-chus-priester; Bacchan\'tin, vr. (-; mrv. -nen): priesteres van Bacchus; bacchan tisch, bv. n.: van Bacchus.

Bacchus, m. (-): (fab.) Bacchus; I-bruder, o.: likkebroer, dronKaarrl; -fest, o.: Bacchus-feest; -lied, o.; drinklied; -priester, m.; Bacchus-priester; -pries-terin, vr. (-; mrv. -nen): priesteres van Bacchus; -stab, m.: thyrsus, staf van Bacchus.

Bach, m. (-es, s; mrv. Bache): beek; kleine Bachen machen grosse fliisse, (spr.) vele kleintjes maken een groote; I -amsel, vr,: (vog.) kwikstaart; -blume, vr.: goudsbloem; -fahrt, vr.. ravijn, geul, sleuf; -holunder, m.: watervlierboom; -hund, m. (-hündchen, o.): dashond; -krebse, vr.: rivier kreeft, krabbe; -kresse, vr.: (pik.) waterkers;-miicke, vr.: (ins.) waterspin; -münze, vr.: (pik.) watermunt; -reLch, bv. n.: rijk aan beken; -pflanze, vr. waterplant; -stelze, vr.: (vog.) kwikstaart; -wasser, o.: heekwater; -weide, vr.: (pik.) waterwilg.

Bache, vr.: wilde zeug (wijfje van het wilde varken).

Bach\'clchcn, o. (-s; mrv.-): beekje.

Bach\'er, m.: tweejarig wild varken.

Bach\'lein, o. (-s; mrv. -): beekje.

Back, o. (-es, -s: mrv. -e): 1) bak, schaftbak (der matrozen), 2) voorkasteel (van een schip). | -, bw.: achteruit. 1 in Sam.:-apfel, m.: stoof-appel;-birnc, vr.: stoofpeer; -bord, o.: bakboord: -bordswache, vr.: bakboordswacht; -brett, o.: bakplaat; -fisch, m.: 1) bak-visch, 2) gebakken visch, (fig.) jong nufje, jonge steekneus; -fleisch, o.: ge-hak, (fig.) vleeschpastei; -geld, o.:bakloon; -gerath [t], o.: bakgereedschap; -gerechtigkeit, vr.: (bist.) recht om brood te bakken, ovenrecht; -haus, o.: bakkerij; -hecht, m.: snoek om te bakken; -hefen, vr. mrv.: gist, gest; -kammer, vr.: (in paleizen:)banketbakkerij;-meister, m.: bakkersbaas;-mulde, vr.: kneed-trog; -obst, o.: 1) ooft om te stoven, 2) gedroogde appelen, peren, pruimen, enz.; -ofen, m.: oven; -ordnung, vr.: verordening op de bakkerijen; -pfanne, vr.: koekenpan; -piss, m.: (zeew.) pisbak;-probe, vr.: I) bakproeve, 2) brood om te probeeren; -pfeife, vr.: oorveeg, muilpeer; -radchen, o.: repensnijder; -schaufel, vr. (-schieber, m.): ovenschieter; -schüssel, m.: bakschotel: -stein, m.: baksteen; -stube, vr.: bakhuis;-tag, m.:hakdag;-trog, m. (-wanne, vr.:) kneedtrog; -werk, o.: gebak.

Backchen, o. (-s: mrv. -): koontje.

BacK\'e, vr.: wang, koon.

Iback\'en, w. b. onr.: (backst, biickt; buk; gebacken): bakken, (ooft:) stoven, (ook:) in den oven drogen; arme Bitter -: (spr.) mager soppen.

iBack\'eu, in Sam. | -hart, m.: bakkebaard; -bein, o.: kaakbeen; -drüse, vr.: wangklier; -grübchen, o.: kuiltje in de wang; -haken, m.: klemhaak, schroef-tang; -haube, vr.: koonmuts, (ook:) pet met neerslaande zij-kleppen; -knochen, o.: kaakbeen, (van paarden:)heupbeen: -muskei, m.: wangspier; -riemen, m.: (rs.) staartriem; -schlag, m. (-streich, m.): oorveeg, muilpeer;- -tasche, vr.: kwabwang, hangkoon; -zahn, m.: kies.

Biick\'er, m. (-S; mrv. -): bakker; I-brod, o.: brood van den bakker: -bursche, m. (-geselle, m.): bakkersknecht; -handwerk, o.: bakkersbedrijf; -meister, m.: bakkersbaas; -ordnung. vr.: verordening op de bakkerijen, reglement voor de bakkers; -schelder,m.: meelbuiler; -zunft, vr.: bakkersgilde. backst, hiickt: Zie hacken, w. b. Bad, o. (-es, -s; mrv. Biider): bad. (fig.) badplaats; Einem ein schlimmes Bad zurichten: (fig. fam.)iemand leelijk beetnemen; ] -heizer, m.: stoker in eene had-inrichting; -orden, m. (stk.) Bad-orde.

Ba\'rte, in Sam. 1-anstalt, vr.: hadinrichting; -arzt, m.: baddokter; -frau, vr.: bad vrouw; -gast, m.: badgast: -haube, vr.: badmuts; -haus, o.: liad-huis; -hosen, vr. mrv.: badbroek; -kur. vr.: badkuur; -magd, vr.: badmeid; -meister, m. badmeester; -mulde, vr.: badkuip; -mutter, vr.: vroedvrouw; -ordnung, vr.: had-reglement; -ort, m.: badjilaats; -platz, m.: plaats om te baden, (fig.) zwemplaats; -reise, vr.: badreis, reis naar eene badplaats; -schifï. o.: drijvende bad-inrichting; -schwamm. m.: badspons; -stelle, vr.: plaats om te baden, (fig.) zwemplaats; -stube, vr.: badkamer; -wanne, vr.: badkuip;-warm. hv. n.: (fig.) zoo heet als in een oven: -wasser, o.: badwater; -zeit, vr.: badseizoen ; -zeug, o.: badgoed, badgereed-schap; -zimmer, vr.: badkamer; -zuber. m.: badkuip.

Iha\'flen, w. b.: baden, betten, (fig.) besproeien; w. o. h.: baden, een bad nemen; sich -, w. w.: baden, een bad nemen, (fig.) zich wentelen.

iBa\'den, o. (-s): (adk.) Baden; Ba\'de-ner, m. of: Baden\'ser, m. (-s; mrv. -): Badenaar; Ba\'denerin, of: Baden\'serir. vr. (mrv. -nen): Badensche.

Ba\'dcr, m. (-s; mrv. bader, (voorheen:) dorpsbarbier, (ook:) plattelands-heelmeester; Baderei\', vr.: badhuis, had-inrichting: Ba\'derin, vr.(mrv. -nen); baadster.

Iin\'alisch, bv. a.: Badensch.

Bair\'clien, o. (-s; mrv. -): befje.

biif fcn, TV. o. h.: keiïen.

Baga ge, vr.: bagage, reisgoed; (fig.) gespuis, gesnor.

Bagger, m. (-s; mrv. -): baggermolen: | -maschine, vr.; baggermolen; -torf, m.: baggerturf.

baggern, w. o. h.: baggeren; w.b.: 1) uitbaggeren, 2) baggeren,opbaggeren.

Bag\'gert, m. (-squot;; mrv. -e): baggermolen.

Ba he, in Sam. | -kissen, o.;kussentje (zakje) met geneeskrachtige kruiden, kruiden-compres; -mittel, o.; middel om te pappen; -sackchen, o.: Zie -kissen.

ba llen, w. b.; betten, (ookpappen; (brood:) roosten.

Balm, vr.: baan (i. a. b.); (fig.) pad, weg; (van messen, bijlen, enz.:) scherpe kant; - brechen, den weg banen; auf die - bringen; op het tapijt brengen; Ihr seid nielit auf der rechten -: (fig.) gij zijt de plank mis; I -brechend, bv. n: den weg banend; -breeher, m.: wegbaner; -brüeke, vr.: spoorwegbrug; -hauschen, o.: baanwachters-huisje; -hof, m.: (spoor-weg-)station; -hofsaufseher, m.: stationschef; -linie, vr.: baan zonder helling; -los, bv. n.: ongebaand; -warter, m.: baanwachter.

bali\'neu, w. b.: banen.

Bab\'re, vr.: I) draagbaar, berrie, 2) lijkbaar; Bahr\'tueh, o.: lijkkleed, doodkleed; Bah\'rentrager, m.: berriedrager, sjouwer.

Bai, vr.: (adk.) baai; | -salz, o.: zeezout.

Barer, m. (-; mrv.-n): Beier; Bai\'e-rin, vr. (mrv.-nen): Beiersche; Bai\'ern, o. (-s):(adk.) Beieren; bai\'erisch, bv. n.: Beierseh.

Bajade\'re, vr.: bajadere.

Bajazzo, m. (-s; mrv. -s): paljas, hansworst.

Bajonett\', o. (-es,-s; mrv. -e): bajonet; | -angrift\', m.:aanval met de bajonet; -trager, m.: bajonet-riem.

Bak bord, O.: Zie Baekbortl.

Ba\'ke. vr.: (zeew.) boei, bakenton, baken. Zie Baken.

Ba kei, m. (-s; mrv. -): tuchtroede.

Ba\'keljau, m. (-es, -s; mrv. -e): zouteviseh.

Ba\'ken, vr. mrv.: bakens; | -geld, o.: ))akengeld, tonnengeld; -meister, m.: bakenmeester.

Balance, vr.: balans; (fig.) evenwicht.

balanei\'ren [cie], w. o. h. en w. b.: opwegen tegen; (kph.) de balans ojima-ken; (fig.) zich in evenwicht houden; Balancir\'stange [cier], vr.: balanceerstok.

bald, bw.: spoedig: (fig.) bijna; - hier.

-da: het eene oogenblik hier, het andere oogenblik daar, (of:) nu eens hier. dan weder daar; bal\'dig, bv. n.: spoedig; bal\'digst, bw.: ten spoedigste.

Bal\'tlaeliin, m. (-s;mrv.-e); draaghemel.

Bal derlcli, m.: Bouderik.

Bal\'drian, m. (-es, -s): valeriaan.

Bal\'tlnin, m.: (-s), of: Bal dus m. (-): Boiidewijn.

Bales ter, m. (-s;mrv.-): handboog.

Balg, m. (-es, -s; mrv. Biilge): huid, (fig. gem.) pens, bast, (van peulvruchten:) bast, schil, dop, (scheldwoord:) galgebrok, galgestrop, (fig.) blaasbalg; l-driise, vr.: klierblaasje; -geriist. o.: blaasbalgkast; -geschwulst, vr.: kliergezwel; -rohr, o.: blaasbalggat; -zug, blaasbalgstop. Zie Balgen.

balgen (sieli), w. w.: vechten, plukharen.

Balg\'en, in Sam. i -geriist, o.: blaasbalgkast; -schwengel, m.: blaasbalg-trekker; -treter, m.: orgeltrapper.

Bal ger, m. (-s; mrv. -): vechtersbaas; Balgerei\', vr.: kloppartij, bakke-1 ei-part ij.

Balis\'te, vr.: balista, slingersteen; Balis\'tik, vr.: slingerkunst.

Balk, in Sam. | -füllung, vr.: dwarshout, dwarsklamp; -wiiger. m.: draag-balk. draagbint.

Balk\'chen, o. (-s; mrv. -): balkje, bintje.

Balken, ra, (-s;mrv. -): balk, (van eene weegschaal:) balans, (akk.) ploegstaart; er lügt dass die - krachen: hij liegt dat hij zwart wordt; | -anker, m.: bint-anker; -gesims, o: kornis; -kante, vr.: balkkant; -kantig, bv. n.: vierkant behouwen;-keiler, m.: verwulfdekelder; -kopf, m.: balk-ein de; -riss, m.: bal kgleuf, balkgat; -ruthe ft], vr.: looper.de voet van een kubiek duim dikte; -schleuse, vr.: met balken bekleede sluis; -stütze, vr. (-trager, m.): draagbalk;-wage, vr.: snelweger; -werk, o.: bintwerk; -zoll, m.: loopend e duim van een kubiek streep dikte.

Balk\'lein, o. (-s; mrv. -): balkje, tintje.

Balkon\', m. (-es, -s; mrv. -e): balcon.

Ball, m. (-es, -s; mrv. Balie): I)bal (i. a. b.), (fig.) speelbal; 2) bol: - spielen: kaatsen; einen - machen, (biljart:) een bal maken; auf alle Biille gehen: op alle bals gaan; |-anzug, ra.: bal-kostuum; -eisen, o.: staaf-ijzer, (tim.) steekbeitel; -fest, o.: bal, danspartij; -forraig, bv. n.: bolvormig,balvormig:-haus, o.: ^kaatsbaan, 2) casino, huis waar bals gegeven worden; -kleid. o.: bal-japon. (ng.J domino: -königin, vr.: koningin van het bal: -meister, m.: ballet-meester: -netz,

O.: kaats-net, raket; -rose,Tr.: sneeuwbal; -schlagel, m.: kaats-plankje; -spiel, o.: kaatsspel; -spieier, m.: kaatser; -ta-fel, vr.: biljarttafel, biljart.

Italia\'«le, vr.: (dk.) ballade; I-ndich-ter, m.: balladendichter.

Ballast\', m. (-es): ballast; ballas\'ten, w. b.: ballasten, (ng.) overladen.

Büllolien, o. (-s;mrv.-): 1) balletje (kleine bal; ook: kleine danspartij); 2) bolletje (kleine bol; ook: kleine ballon); 3) (kph.) baaltje (kleine baal)._

liallci , vr.: baljuwschap; (in \'t ridderwezen:) balleye. 1 -, m. (-s;mrv.-s): baljuw.

ligt;al\'leii, w.b.: ballen; sich-, w. w.: samenpakken.

iBal\'lcii, m. (-s;nirv.-): bal; (kph.) bad; | -binder, m.: pakker, pakknecht; -binderlohn, o.: pakloon; -bund, m.: samen snoering; -knechte, m. mrv.: (typ.) pers-pinnen; -kreuz, o.: kruis met een bol of knop er op; -schnur, vr.: pak-touw; -stock, m.: pakstok; -waaren, vr. mrv.: pakgoederen; -weise, bw.: I) in balen, 2) bij de baal; -zinn, o.: tin in rollen.

Ballet\', o. (-es, -s; mrv. -e): ballet; I -meister, m.: balletmeester; -tanzer, m.: balletdanser; -tanzerin, vr.: balletdanseres .

Ballon\', m. (-S; mrv.-s): bal, ballon, luchtbal.

ballottl\'ren [tie], w. o. h.: bal-lotteeren; | Ballottir\'kugel [tier], vr.: stemballetje, stemboontje.

Balsam, m. (-s; mrv. -e): balsem; I -baum, m.: balsemboom; -duft, m. (-geruch, m.): balsemgeur; -gefass, o.: Dalsempot;-holz, o.: balsemhout; -kraut, o.: 1) balsemkruid, 2) wonderbloem; -ol, o.: balsem-olie; -stranch, m.: balsemboom; I balsami\'ren [mie], w. b.: balsemen; balsa\'misch, bv.n.: balsemachtig, balsamiek.

Ha I t liasar. m. (-s): Balthazar.

Bal tische Meer, o.: (adk.) (de) Oostzee.

Balz, vr.: paartijd; I hal zen, w. o. h.: paren.

Bam bns, m. (-; mrv. -): bamboes; I -rohr, o.: bamboesriet, bamboes.

Bam\'mcl, vr.: (pop.) Zie Baumel; I bam\'meln, w. o. h.: (pop.) Zie bait-meln.

ttam\'sen, w. b.: uitslaan, uitkloppen.

Ba\'nanasbanm, m. (-es, -s; mrv. -baume): (pik.) banaan.

Iband. Zie bimlen.

iBand, o. (-es, -s; mrv. Biin\'der):

1) band (i. a. b.), (fig.) koordje, koord;

2) lint, (fig.) lintje, ridderlintje; 3) (hik.) zwachtel, verband; (om vaatwerk:)hoepel, hoepband. | -, o. (-es, -s; mrv. -e): band; (fig.) kluister, boei. f m. (-es,

-s; mrv. Bande): band (van een boek), (fig.) boekdeel.

iBand, in Sam. I -achat, ra.: gestreepte agaat; -ader, vr.: (ontl.) pees;-ahnlich, bv. n.: lintvormig; -alabaster, m.: gestreept albast; -artig, bv. n.: lintvormig, (ontl.) pezig; -bohrer, m.: (tim.) zwikboor, avegaar;-eisen,o.:band-ijzer; -fabrik, vr.: lintfabriek; -fisch, m.:lint-visch; -förmig, bv. n.:lintvormig, (fig.) gestreept; -gras, o.: lintgras; -haken, m.: hengselduim, (bij kuipers:) hoeptang; -handel, m.: (het) lintvak,garenen-band-vak: -handler, m.: koopman (ook: winkelier) in garen en band; -handlung, vr.: garen-en-band-winkel; -holz, o.: hoephout; -jaspis, m.: gestreepte jaspis; -kram, m.: ^aren-en-band-winkel; -kramer, m.: winkelier in garen en band; -macher, m.: lintwever; -mannor, m.:gestreeptmarmer;-masche, vr.: 1) strik, 2) kokarde; -messer, o.: (kuipers-)dissel; -muschel, vr.: gestreepte schelp; -nngel, m.:(tim.)band-nagel, houten pin: -nudeln, vr. mrv.: lintvormig uitgerold meeldeeg, vermicelli; -reich, bv. n.: rijk aan banden; -reif, m.: hoepband, hoepel; -rose, vr.: rozet van lint; -schleife, vr.: 1) strik, 2) kokarde; -stuck, o.: bindstuk;-stuhl, m.: lintwevers-weefstoel; -tresse, vr.: livrei-galon;-tute, vr.: gestreepte schelp; -waart, vr.: garen en band;-weber, m.: lintwever; -weberei, vr.: lintweverij; -weide, vr.: teenwilg; -wirker, m.: lintwever ; -wirkerei, vr.: lintweverij; -wurm, m.: (gnk.) lintworm.

ISaiKl clK\'ii, o. j(-s; mrv. -): bandje (i. a. b.).

Bande, vr.: 1) band (van de biljarttafel); 2) bende; 3) troep.

ban de. Zie binden.

Ban de, m. mrv. Zie Band: | -reich, bv. n.: rijk aan banden.

Bandelier\', m. (-es, -s; mrv. -e): bandelier.

Bander, o. mrv. Zie Band; | -jaspis, m.: gestreepte jaspis; -lehre, vr.: leer der pezen.

ban dern, w. b.: aan repen afdeelen. ban digen, w. b.: temmen; (fig.) beteugelen; Biin diger, m. (-s; mrv. -): temmer.

bandi\'ren [die], w. b.: (biljart:) vlak onder of tegen den band spelen. Bandit\', m. (-en: mrv. -en): bandiet, ban^ (bang e), bv. n. en bw. (biin-ger, biingst): bang; mir ist -:ik ben bang. Bange, vr.: bangheid.

bang en, w. o. h. en w. onpers. h.: bang zijn: es bangt mir: ik ben bang. Bangigkeit, vr.: bangheid.

bang lieh, bv. n. en bw.: bangelijk, bangachtig; | -keit, vr.: bangelijkheid, bangachtigheid.

■tank, vr. (mrv. Ban\'ke); bank (i. a. b.)j ^auf quot;lie lange - schieben: op de lange baan schuiven; die - sprengen: de bank doen springen; geistliche geestelijke orde; weltliche wereldlijke orde; - der Eechtsgelehrten: rechtsgeleerde faculteit; I -aktie, vr.: bank-actie; -ak-tion\'ar, m.: aandeelhouder in eenebank; -anweisung, vr.: bankbiljet; -arbeit, vr.: zittend werk; -assignation, vr.: bank-assignatie; -billet, o.: bankbiljet; -bohrer, m.: drilboor; -bruch, m.: bankbreuk, faillissement; -brüchig, bv. n.: bankroet, insolvent;-brüchige,m.: bankroetier, gefailleerde; -eisen, o.: ijzeren band; -geschaft, o.: bankierszaak; -halter, m.: (spl.) bankhouder, bankier; -herr, m.: bankier; -hobel, m.: kuipers-schaaf; -horn, o.: speerhaak, klein aanbeeld ;-lehne, vr.: bankleuning:-meister, m.: baas; -note, vr.: banknoot, bank-biljet;-ordnung, vr.:reglement der bank; -schein, m.: bankbiljet; -schlachten, o.: vleeschverkoop in de hal; -schlachter, m.: slachter die met zijn vleesch in de hal zit, bankslachter; -thaler, m.: (mtw.) bankdaalder; -tüchtig, bv. n.: (van vleesch:) goed; -wesen, o.: bankwezen; -zettel, m.: bankbiljet.

Ban kart, m. (-es, -s; mrv.-e): bastaard, onecht kind, bankerd.

Bank\'chen, o. (-s; mrv. -): bankje.

Ban\'kel, in Sam. | -gesang, m.: straatgezang, (ook:) straatdeuntje:-krii-mer, ra.: rondventer; -siinger, m. (-rei-ter, m.): liedjeszanger.

Rankerwt\'t\', m. (-es, -s; mrv. -e): bankroet (- machen: bankroet gaan); bankerotti\'ren [tie], w. o.: bankroet gaan; Bankerotti\'rer [tie], m.: bankroetier, gefailleerde.

Ban\'kert, m. (-es, -s; mrv. -e). Zie

lïa nkarl.

Bankett\', o. (-es, -s: mrv. -e): banket, feestmaal.

ban\'ko, bw.: (kph.) banco.

Bann, m. (-es, -s): 1) ban, verbanning; (kkl.) ban, excommunicatie, banvloek; 2) rechtsgebied; | -brief, m. (-bulle, vr.): excommunicatie-bul ;-fluch, m.: banvloek:-forst,m.: verbodenjaeht-grond, eigen jacht; -gerechtigkeit, vr.: hoogste rechtsmacht; -herr, m.: baanderheer, bezitter van eene lieerlijkheid .met hoogste rechtsmacht; -keiter, m.: pershuis van den baanderheer; -leute, m .mrv.: onderhoorigen, vazallen; -meile, vr.: rechtsgebied; -mühle, vr.: molen van den baanderheer;-recht,o.:hoogste rechterlijke macht; -richter, m.:hoogste rechter; -strahl, m.: banbliksem, banvloek; -stuhl, m.: zetel van den hoog-sten rechter, hoogste gerechtshof; -vogt (-wart, -warter), m.: houtvester, (ook:) boschwachter, koddebeier: -wasser, o.: verboden vischwater, eigen visscherij; -wein, m.: wijn waarvan de pers-belasting aan den baanderheer voldaan was; -werk, o.: korvee, heerendienst; -zaun, m.: haag (heining, omtuining) die onderhouden moest worden door de onderhoorigen gezamenlijk.

ban nen, w. b.: bannen, verbannen; (stk. en kkl.) in den ban doen; (geesten, duivelen:) bezweren; (fig.) doemen (zu der Mühle ist das Dorf gebannt: het geheele dorp is gedoemd om op dien molen te laten malen).

Banner, m. (-s; mrv.-): 1) banner; 2) banier; | -herr, m.: baanderheer.

Banlt;iiiicr\' (spreek uit: lian-k;ee\'), m. (-s;^mrv.-s); bankier; j -geschaft, o.: bankierszaak.

Ban\'se, vr.: koornschuur, bergplaats.

iBan\'sen, m. (-s; mrv. -): pens.

I ban sen, w. b.: in de schuur brengen, opvlijën.

Banser, m. (-s; mrv. -): opvlijër, in de schuur brenger.

Ba\'nus, m. (-; mrv.-): banus; l-wiirde, vr.: banaat.

Baptis\'ta, m. (-tens): Baptist.

bar, bv. n. en bw.: 1) kontant; 2) beroofd, verstoken, berooid; bar Geld lacht: kontant geld is de baas; | -frost, m.: eerste vorst; -fuss, bw.: barrevoets; -füsser (-füssermönch), m.: barrevoeter-monnik, barrevoeter; -füssig, bw.: met bloote voeten, barrevoets;-hauptig,bw.: blootshoofds; -kauf, ra.: koop a contant; -schaft, vr.: kontante gelden, specie; -sendung, vr.: geldzending, toezending van geld; -zahlung, vr.: kontante betaling.

Biir, m. (-en; mrv. -en): (drk., vest. en fig.) beer; (bij straatmakers:) stam-

Eer; | -artig, bv. v.: beerachtig:-beissig, v. n.: twistziek;-beissigkeit, vr.: twistzieke aard; -muff, m.: mof van berenvel; -mutter, vr.: (ontl.) baarmoeder; -mütze, vr.: berenmuts; -pfeife, vr.:(m orgels:) baspijp, bas; -winkel, m.: maag-denpalm; -wurz, vr.: (pik.) varkensvenkel.er; | -artig, bv. v.: beerachtig:-beissig, v. n.: twistziek;-beissigkeit, vr.: twistzieke aard; -muff, m.: mof van berenvel; -mutter, vr.: (ontl.) baarmoeder; -mütze, vr.: berenmuts; -pfeife, vr.:(m orgels:) baspijp, bas; -winkel, m.: maag-denpalm; -wurz, vr.: (pik.) varkensvenkel.

Barack\'e, vr.: barak.

Baran\'ke, vr.: lamswol.

Baratt\', vr.: ruilhandel; baratti\'ren [tie], w. b.: ruilen.

Barbar\', m. (-en; mrv. -en): Barba-rijër; (fig.) barbaar; (ook:) Barbarijsch paard.

Bar bara, vr.: Barbara.

Barbaroi, vr.: (adk.) Barbarijë; (fig.) barbaarschheid; Barbaresken, m. mrv.: Barbarijërs (Barbares\'kenstaaten, m. mrv.: Barbarijsche staten); Barba-rin, vr. (mrv. -nen): Barbarijsche, (fig.) barbaarsch schepsel; barba\'risch, bv.n.; Barbarijsch, (fig.) barbaarsch.

Bar\'be, vr.: (visch:) barbeel.

Bar\'benkraut, o. (-es, -s): (pik.) winterkers.

Bar ber, m. f-s; mrv. -): Barbarijsch paard.

Barbier\', m. (-es, -s; mrv. -e): barbier. scheerder; j -becken, o.:scheerbekken: -beutel, m. (-besteck, o.): scheerzak; -gesell, m.: barbiersknecht, scheerdersknecht; -messer, o.: scheermes; -riemen, m.: scheerriem; -sack, m.: scheerzak; -serviette, vr.: scheerdoek; -stube, vr.: scheerwinkel; -zeug, o.: scheergereedschap, (flg.) scheerzak.

bar bie\'ren, w. b.: barbieren, scheren, baardscheren; Einen.über den Löffel -: iemand beetnemen (inrekenen), iemand het vel over de ooren halen.

Bar\'ohent, m. (-es, -s; mrv. -e): bombazijn; I -macher (-weber), m.: bom-bazijnwever; -stuhl, m.: weefstoel van den bombazijnwever.

Bar\'rte, m. (-n; mrv. -n): bard; | Bar-diet\', o. (-es, -s; mrv. -e): bardenzang, krijgslied.

Ba ren , m. mrv.;(drk.) beren; I -artig, bv. n.; beerachtig;-beisser, m.: bulhond; -berg, m.: plaats waar men buiten gevaar is; -decke, vr.; berenvel;-fang, m.: berenvangst, (fig.) kuil om beren te vangen; -feil, o.: berenhuid; -fïihrer, m.: berenleider; -haft, bv. n.: beerachtig; -hatz, vr.: berenjacht; -haut, vr.: berenhuid (auf der faulen -haut liegen: luieren, zijn tijd als een doe-niet doorbrengen); -hauter, m.: doe-niet; -hau-terei\', vr. :doe-nieterij ;-hauterisch, bv. n.: luierend, bw.: als een doe-niet; -hetze, vr.: berenjacht; -hüter, m.: (str.) berenleider; -jagd,vr.: berenjacht;-klau, vr.: (pik.) berenklauw ;-koth [t], m.: kleverig vuil van metaal; -massig, bv. a.: beerachtig; -öhrlein, o.: (pik.) beren-oor; -pfeifê, vr.: brompijp, (fig.) doedelzak; -schmalz, o.: berenvet; -tanz, m.: beren-dans;-tappe, vr.: spoor (voetspoor) van een beer;-tatze, vr.: berenklauw, klauw van een beer.

Barett\', o. (-es, -s; mrv. -e): baret.

IBarg-, m. (-es, -s; mrv. -)e: geitvarken, geit.

Ibarg\', bar\'ge. Zie .bergen.

Barin, vr. (mrv.-nen): (drk.) berin.

Barkas se, vr.: (zeew.) barkas.

Bark, in Sam. | -halter, vr. (-holz, o.): berkhout.

Barke, vr.: bark; boot; schuit.

Barm, in Sam. | -brod, o.: gerezen brood.

Bar me, vr.: gist, gest.

bami\'herzig\', bv. n.: barmhartig; (fig.) erbarmelijk; -e Briider: (kkl.) Broeders van liefdadigheid; -e Schwes-tern: (kkl.) Zusters van liefdadigheid; I -keit, vr.: barmhartigheid; (fig.) erbarmelijkheid.

Barnabi teu, m. mrv.; Barnabieten,

baroek\', bv. n. wonderlijk, vreemd; zot, gek.

barometer, m. (-s; mrv. -): barometer; barome trisch, bv. n.: van den barometer.

Baron\', m. (-es, -s; mrv. -e); baron; Barones se, vr.: barones; Baronie\', vr.: baronie; Baro\'nin, vr. (mrv. -nen); barones; baronisi\'ren [sie], w. b.; den titel van baron geven aan.

Barre, vr.; baar, staaf; Bar\'renein-guss, m.; gietvorm voor metaalstaven.

barrikadi ren [die], w. b.: barricadeeren; (fig.) versperren.

Bars, m. (-es;mrv. -e): (visch:) baars.

Barsch, m. (-es; mrv. -e): (visch:) baars.

iBarseli, m. (-es; mrv. -e): (visch; baars.

Ibarseli, bv. n.; barsch, raw; l-heit, vr.; barschheid, ruwheid.

Bart, m. (-es, -s;mrv.Bar\'te):baard (ook fig.); Einem etwas in den -sagen (of: unter den - werfen): iemand iets voor de voeten werpen (of: onder den neus wrijven); | -becken, omscheer-bekken; -bürste, vr.; knevel-borsteltje, baardborstel; -faden, m. mrv.; walvisch-baarden; -fisch, m.; walvisch; -flechte, vr.: vurige puistigheid tusschen den baard; -geier, m.: (vog.) lammergier; -gerste, vr.; baardgerst;-gras, o.; baard-gras; -haar, o.; baardhaar; -hafer, m.: (pik.) vloghaver, windhaver; -kratzer, m.; baardschrapper, scheerder, barbier; -los, bv. n.: baardeloos; -losigkeit, vr.: baardeloosheid; -mannchen, o.: (vog.) baardmannetje; -messer, o.: scheermes; -neige, vr.: staartje (onuitgedronken vocht in een glas);-nuss,vr.;lammerts-noot; -salbe, vr.; cosmetiek; -scherer, m.: baardscheerder, barbier; -seife,vr.: scheerzeep; -stern, vr.: staart-ster, komeet; -wichse, vr.; cosmetiek.

Bart\'chen, o. (-s; mrv. -): baardje, kneveltje.

Bar\'te, vr. mrv.: walvischbaarden.

bar\'teln, w. b.: (laken;) de eerste schering geven aan.

Barthe, vr.; bijl, hakbijl.

Bartliolomiins, m. (-): Bartholo-meüs; | -nacht, vr.; (hist.) Bartholo-meüs-nacht.

bar\'tlg, bv. n.; baardig, gebaard.

Bart umber, m. (-s; mrv. -): gebaarde ombervisch.

Bariitsehc, vr.: kales.

Baryt\', m. (-es, -s): (min.) bariet.

Basalt, m. (-es, -s; mrv. -e): (min.) basalt.

Bas\'ehen, o. (-s; mrv. -): 1) tantelief; 2) nichtje.

Ba\'se, vr.: nicht; (schk.) basis.

Ba sel, o. (-s); (adk.) Bazel; Ba\'seler,.

_m. (-s; mrv. -): Hazelaar; bv. r.: Ba-zelsch, Ba/.eler; Ba\'selerin, vv. (mrv. -neu); Bazelsche.

Basi\'licukraut, O.: basilicum.

Basilisk\', m. (-en; mrv. -en): (drk. en art.) basilisk.

Basi\'lins, m.: Basilius.

Ka\'sis, vr.: (schk. en fig.) basis.

Basler, m. (-s; mrv. -); Bazelaar; bv. n.: Bazelsch, Bazeler; Bas\'lerin, vr.: mrv. -nen): Bazelsche.

Rass, m. (-es; mrv. Basse): bas; I -blaser, m.: fagotblazer, fagottist; -brummer, m.: baspijp (in een orgel); -fiote, vr.: basfluit;-geige, vr.: basviool, contrebas (kleine -geige: violoncel); -geiger, m.: contrebassist; -klarinette, vr.: basklarinet; -pfeife, vr.: fagot;-po-saune, vr.: bazuin; -saiten, vr. mrv.: bas-snaien; -siinger, m.: baszanger; -schlüssel, m.: (muz.) bas-sleutel; -stim-me, vr.: basstem.

Rassist\', m. (-en; mrv. -en): baszanger.

Bast, m. (-es): bast, schors, schil; (inz.) schil onder den buitenbast; (fig.) gehekelde hennep, gehekeld vlas.

Basta, tsw.: basta! genoeg!

Bastard\', m. (-s, -es; mrv. -e): bastaard, onecht kind; | -art, vr.: basterdsoort: -geschlecht, o.: bastaard-geslacht, (fig.) verbasterd (ontaard) geslacht; -lorbeer, m.: basterd-laurier; -pflanze, vr.: basterdplant; -wolle, vr.: basterdwol.

Baste, vr.: basta (klaveren-aas in \'t omberspel).

Bastei, vr.: (vest.) bastion, bolwerk .

bas\'ten, bv. n.: van bast of schors.

Bas\'tiau, m. (-sj: Bastiaan, Sebas-tiaan.

Bastion\', vr.: (vest.) bastion, bolwerk .

Bast liiijsr. vr.: wijfjes-hennep, gelling.

igt;at. Zie bitten.

Bataillon\', o. (-s; mrv.-e): bataljon.

Batavcr, m. (-s; mrv. -): Batavier, Bataaf; Ba\'taverin, vr. (mrv. -nen): Bataafsche; Ba\'tavien, o.: het land der Bataven of Batavieren.

Batliil\'dc, vr.: Bathilde.

Ba\'tïngs, vr. mrv.: (zecw.) betings; I -balken, m.: betingbalk; -hijlzer, o. mrv.: betings, betingen.

Batist\', m. (-esr mrv. -e): batist; I -weber, m.: batistwevcr.

batis ten, bv. n.: batisten, van batist.

Batterle , vr.: (mil.) batterij; galvanische Batterie\': galvanische batterij; I -stücke, o. mrv.: batterij-stukken, stukken belegeringsgeschut;-wurst, vr.: schansbos, vuurzak.

Batti rung [tiej, vr.: kuitenflikker.

Battn tc, vr.: (srm.) slag tegen den pareerenden degen.

Bat zen, m. (-S; mrv. -): (mtw.) duit; er bat hij heeft duiten, hij heeft geld.

Ban, m. (-es, -s; mrv. -e): 1) bouw, bouwing, opbouw, aanbouw; 2) gebouw; 3) bouwtrant; 4) (jag.) hol, schuilplaats; 5) (akk.) bebouwing; (mnw.) uitgraving, (ook:) ontginning; 6) dwang-arbeid; (mil.) kruiwagenstraf: auf den - kommen: tot dwang-arbeid (tot den kruiwagen) veroordeeld worden; | -akademie, vr.: school voor bouwkunde, instituut voor ingenieurs; -amt, o.: 1) denarte-ment voor openbare werken, 2) bouwcommissie; -anschlag, m.; bestek: -ar-beit, vr.: 1) werk, 2) dwang-arbeid; -art, vr.; 1) bouwtrant, 2) bouw-orde; -aufseher, m.: opzichter over het bouwen; -bar, bv. n.; (akk.) bebouwbaar, tot bouwland geschikt; -bedarf, m.-bouw-materiaal; -besichtigung, vr.: opneming van een gebouw of van een in aanbouw zijnde werk; -collegium, o.: bouw-commissie: -director, m.: directeur der openbare werken; -erde,vr.: bouwland, teelgrond; -erz, o.; (mnw.) zuiver erts: -fahig, bv. n.; (akk.) bebouwbaar, tot bouwland geschikt; -fsillig, bv. u.; bouwvallig: -falligkeit, vr.: bouwvalligheid; -feld, o.: bouwland, akker; -fest, bv. n.; gemetseld; -flösse, vr.: houtvlot; -fuhre, vr.; vervoer van bouw-materiaal; -fuss, m.; (maat:) voet; -gefangener, m.: tot dwang-arbeid veroordeelde; -geist, m.; bouwzucht; -gerust, o.; steiger; -grund, m.: bouwgrond; -haft, bv. n.: in aanbouw, (akk.) te bebouwen, (mnw.) in exploitatie, in bewerking; -herr, m.: 1) heer die laat bouwen, 2) bouwmeester, (dk.) bouwheer; -hof, m.; timmerwerf; -holz, o.: timmerhout; -kosten, mrv.; kosten van aanbouw: -kunst, vr.; bouwkunde, bouwkunst;-kunstig, bv. n.; bouwkundig, bouwkunstig; -künstler, m.: bouwkundige, bouwmeester, architect; -land, o.; bouwland; -leute, m. mrv.; bouwlieden; -lich, bv. n.; goed onderhouden (in -lichem Zustande; in goeden staat van onderhoud); -lust, m.; nouwlust; -lustig, bv. n.: bouwlustig; -malerei, vr.; (het) grondverven, (het) in de grondverf zetten; -materialien, o. mrv.; \' liomv-materialen; -meister, m.: bouwmeester, architect; -ordnung, vr.: bouw-reglement, verordening op het bouwen;-plan, m.: bouwplan;-platz, m.; I) bouwgrond, 2) timmerwerf; -rath [t]. m.: 1) bouw-commissie, 2) lid der bouwcommissie; -riss. m.: bouwplan: -sand, m,: metselzand; -schule, vr.; school voor bouwkunde; -schutt, m.;puin, afbraak; -stiindig, bv. n.; Zie banlieh; -statte, vr.: bouwgrond; -stoff, m.; bouw-mate-

riaal, bouwstof; -stück, o.: (tim.) onbewerkt blok hout; -sucht, vr.: bouwzucht; -verstandig, bw.: bouwkundig, verstand van bouwen hebbende; -verstandiger, m.: ervaren bouwmeester; -verwalter, m.: opzichter over het bouwen; -vogt, m.: ouderbaas; -werk, o.: werk;-wesen, o.: openbare werken (mrv.), (fig.) bouwkunst; -wissenschaft, vr.: bouwkunde; -würdig, bv. n.: (mnw.) de moeite en kosten loonend; -wuth [t], vr.; bouwwoede; -zierath [t], m.; bouwkunstige versiering.

Ranch, m. (-es, -s; mrv. Biiuche): buik; auf seinen - halten (seinen - pfle-gen); voor zijnen buik leven, van zijnen buik een afgod maken; sich einen - zu-legen; een buik krijgen, een dikbuik worden; | -binde, vr.; buikband, buikriem;-bruch, m.; (hik.) breuk, liesbreuk: -dierier, m.; slaaf van zijn buik, lekkerbek; -dienst, m,: smullerij, lekkerbekkerij; -feil, o.; buikvlies; -finne, vr.; buikvin; -flosser, m.; visch met buikvinnen; -fluss. m.; buikloop, diarrhee; -formig, bv. n.; buikvormig; -gegend. vr.; buikstreek; -grimmen, o.; pijn in den buik, snijdingen in het lijf; -gurt. m.; buikband, buikriem; -hbhle, vr.; buikholte; -kneipen, o.; knepen (snijdingen) in het lijf; -krampf, m.; kramp in den buik, koliek; -krankheit, vr.; onderbuiks-ziekte; -muskei, m.; buikspier; -naht, vr.; buiknaad; -nerv, m.; buikzenuw; -öffnung, vr.; buik-opening, -redend, bv. n.; l)uiksprekend; -rede-kunst, vr.; (het) buikspreken; -redner, m.; buikspreker; -riemen, m.; buikriem; -ring, m.; buik-ring; -ründe, vr.; buik-vormigheid; -schmerz, m.; buikpijn, pijn in het lijf; -schnitt, m.; buik-opening; -schwellen, opgezetheid van den buik; -sorge, vr.; zorg voor den buik, lekkerbekkerij; -stich, m.; tapping (van waterzuchtlijders); -stück, o.; buik-stuk; -übel, o.; onderbuiks-ziekte; -wasser-sucht, vr.; buikwaterzucht, (het) water; -weh, o.: buikpijn, pijn in het lijf; -wunde. vr.; buikwond; -würmer, m. mrv.; ingewands-wormen; -zwang, m.; persingen tot stoelgang, hardlijvigheid. Uan\'che, vr.; Zie Bcnchc. bau chlg- (büii\'chigr), bv. n.; met een buik.

Ran\'eliiing\', vr.; buikvormigheid. ban\'en, w. b.; bouwen; (fig.) maken; (akk.) bebouwen; (graan;) bouwen, telen; - auf: (fig.) bouwen op, rekenen op. staatmaken op.

iBan\'er, m. (-s; mrv.-n): 1)bouwer, 2) boer; (in \'t kaartspel;) boer; (in het schaakspel;) pion; das mache den Bauern weis: maak dat aan een boer wijs.

iRan\'er, m.eno. (-s; mrv.-); vlucht, groote vogelkooi.

iBan\'er, in Sam. | -arbeit, vr.: boerenwerk, (fig.) zwaar werk; -bengel, m.: boerenkinkel; -bursche, m.; boerenjongen; -damast, m.: halfzijden damast; -dirne, vr.: boerendeerne, jong; boerinnetje; -flegel, m.: lompe vlegel; -frau. vr.: boerenvrouw; -gut, o.: boeren-hof-stede; -haft, bv. n.: boersch; -haus, o.: boerenwoning; -hof, m.; hofstede, boerderij; -hund, m.; kettinghond; -hütte. vr.;daggelders-huisje; -jacke, vr.; 1) boe-renwambuis, 2) boerinnenjak; -jmige, m.: boerenjongen; -kerl, m.: boer; -kittel, m.: boerenkiel; -knecht, m.; boerenknecht; -lehen, o.: boerenleen; -lied, o.; boerendeun;-lümmel,m.;lompe vlegel; -madchen, o.; boerendeerne, jong boerinnetje, boerenmeisje; -mensch, o.: boerenmensch; | Zie Rauern | ;-pferd, o.; boerenpaard; -rekel, m.; lompe vlegel; 1 Zie Bauers | ; -schaft, vr.; boerenstand; -schenke, vr.: boerenherberg, dorpsherberg; -schub, m.; klomp, hols-blok: -sprache, vr.; boerentaal, (fig.) boersche spraak; -stolz, m.;boerentrots, (fig.) domme hoogmoed; bv. n.; dom-hoovaardig; -tanz, m.: boerendans;-töl-pel, m.: lompe vlegel; -tracht, vr.; boe-rendracht; -volk, o.: boerenvolk, (fig.) lomp volk; -weib, o.: boerenvrouw, boerin; -wesen, o.; boerenwezen, boerenstand, (fig.) ongemanierdheid; -wirth-schaft [t], vr.; landbouwkunde.

Biin erin, vr.: boerin.

biin erisrh, bv. n.: boersch, boerachtig.

ban\'erlich, bv. n.; tioersch; landelijk, plattelands-.

Bauern, m. mrv.: boeren; | -auf-stand, m.; opstand der boeren ;-feind,m.; boerenvijand; -fiedler, m.: dorpsmuzikant, dorpsspeelman; -frohne [-frone], vr.:leendienstinboeren-arbeid;-hochzcit, vr.: boerenbruiloft; -krieg, m.; boerenoorlog, oorlog tegen de in opstand zijnde boeren: -lied, o.: boerendeun; -placker, m.; uitzuiger van de boeren;-regel, m.; regel (gebruik) onder de boeren ;-scbin-der, m.; uitzuiger van de boeren;-seni\', m.: (plk.)boerenmosterd, taschjeskruid: -sprache, vr.; boerentaal, (fig.) boersche spraak; -stand, m.: boerenstand; -stolz, m.: boerentrots; -weihrauch. vr.; pijnboomhars.

Bau ers, in Sam. | -mann, m.: boer, buitenman; -leute, ra. mrv.; boeren, buitenlieden.

Banin, ra. (-es, -s; mrv. Baume); boom (i. a. b.); wie der - so die Frucht: aan de vruchten kent men den boom: I -achat, m.: boom-agaat; -ahnlich, bv. n.: boomachtig, naar een boom gelijkend; -aloe, vr.: boom-aloc; -ameise, vr.: boom-mier, groote mier; -artig, bv.n.; boomachtig; -bast, m.: boombast, boomschors.

(kv.J bombazijn; -beschreibung, vr.: boomen-bescbrijving: -blatt, o.: boomblad; -bliitbe [tl, vr.: 1) boombloesem, 2) (het) bloaien der boomen; -bobne, vr.: booneboom;-brand, m.: bederf in het boomgewas; -brüch, m.: afgewaaid hout; -ente, vr.: (vog.) boomeend; -eule, m.: nachtuil; -falk, m.: (vog.) steenvalk; -fall, m.: afgewaaid hout;-falle,vr.:vogelknip;-fallig, bv. n.: afgewaaid; -farn, m.: (pik.)steenvaren; -flechte, vr.; boommos; -förmig, bv.n.: boomvormig; -frass, m.: (pik.) worm (in het hout); -frosch, m.: groene kik-vorsch; -frucnt, vr.: boomvrucht;-gang, m.: laan; -gans, m.: (vog.) boomgans; -garten, m.: boomgaard, boogerd;-giirt-lier, m.: boomkweeker; -gilrtnerei\', vr.: boomkweekerij; -gelander, o.: spalier, latwerk voor loiboomen; -gipfel, m.: boomtop;-grille, vr.:(ins.) boomsluiper; -hacker, m.: (vog.) hoomspeeht; -harz, o.: boomhars; -hecke, vr.: haag van boomen; -hoch, bv. n.: zoo hoog (lang) als een boom: -holder, m.: (pik.) gemeens vlier; -holz, o.: hout van hoog-stammige boomen;-kalm. m.: uitgeholde luomstam, kano; -kantig; bv. n.:(tim.) onbekanthouwd; -keiter, m.: wijnpers metpersboom;-kenntniss [nisj,vr.: 1) kennis van boomen,2) boomkunde; -kitt, m.: (tub.) entwas; -klee, m.: boomklaver; -knospe, m.:boomknop; -lang, bv.n.: zoo lang als een boom; -laufer. m.: .(vog.) bonmspecht; -laus, vr.: bladluis; -leiter, vr.: 1 )dubbelc ladder, stukadoors-ladder, 2) trapleer; -lerche, vr.: boschleeuwerik; -mast, vr.: eikelvocder;-messer, o.: tuin-mes, snoeimes (-, m.: boomen-meter); -moos, o.: boommos; -nachtigall, vr.: basterd-nachtegaal;-nymphe, vr.: boomnimf, boschnimf; -ol, o.: boom-olie, olijf-olie; -pfahl, m.: boomstut; -pfeife, vr.: (tnb.) stek van een boom; -pflan-zung, vr.: plantsoen:-pflaster,o.:(tnb.) entwas; -pieker, m.: (vog.) boomspecht; -pil/, in.: bladzwam, boomzwam ;-presse, vr.: pers met een persboom;-raude, vr.: boomschnrft;-rebe, vr.: druivenwingerd: -reich, bv. n.: rijk aan boomen, rijk aan boomgroei; -rinde, vr.: boomschors, boombast: -rose, vr.: (pik.) watervlier; -saft, vr.: boomsap;-siige, vr.: tuinzaag: -Sanger, m.: woekerplant; -schere, vr.: tuinschaar, snoeischaar: -schlag, m.: (schl.) gebladerte (-schlag machén: gebladerte schilderen); -schliesser, in.: boomsluiter; -schnitt, m.: boomen-snoei-ing; -schröter, m.: (ins.) schalebijter; -schule, vr.: boomkweekerij; -schulgart-ner. m.: boomkweeker; -schwamm, m.: quot;bladzwam, boomzwam; -seide, vr.: (kv.) bombazijn; -specht, m.: (vog.) boomspecht; -stamm, m.: boomstam; -stark, bv. n.: zoo stevig als een boom; -stein, m.: (min.) boomsteen; -stempel, m.: merkhamer, merkstempel (om boomen te merken die geveld zullen worden); -stock, m.: boomstronk; -stück. o.: boomgaard, boogerd; -sturzel, m.: 1) boomstronk, 2) boomstut; -stütze, vr.: boom-stut; -tau, o.: sleeptouw; -wachs, o.: (tnb.) entwas; -wagen, m.: 1) rolwagen, 2) mallejan; -wanze,vr.:vliegende boom-luis; -warter,m.: boschbaas, boschwachter; -werk, o.: (schl.) geboomte; -wer-muth [t], m.: alsemstruik: -winde, vr.: windas om boomen te tillen, (pik.) vijfbladerige klimop; -wolle, vr.: katoen, boomwol; -wollen, bv. n.: katoenen; -wollen, in Sam. (-baum, m.: katoenboom; -garn, o.: katoengaren; -pflanze, vr.: katoenplant; -sammet, m.: katoenfluweel;-staude, vr.:katoenplant; -tüll, m.: tulle, gewone tulle; -waare. vr.: katoenstoifFen, katoentjes; -weberei. vr.: katoenweverij; -zeug, o\'.: katoenstof, katoen); -wurz, vr.: (pik.) engelzoet: -zucht, vr.: boomkweekerij. boomenteelt.

JKiiii m \'clien, O.: (-s; mrv .-):boompje. Itnnnicl, vr.: heen en weer bungelend ding.

liüu melclien, o.: bungelaartje. ban\'meln, w. o. s.: bungelen\', ban\'men (ban\'men), w. o. h.: (jag.) de wijk in een boom nemen; w. b.: met een boom vastsjorren (eene hooivracht); sich biiumen. w. w.: (rs.) steigeren.

Itans Iback, m. (-es, -s; mrv.-b\'acke): vollemaans-gezicht; | -backe. vr.: bolle koon; -backig, bv. n.: bol, (fig.) opgeblazen .

Itanscli, m. (-es; mrv. Bausche): kussentje, kussen, (aan mouwen:) pof; (hik.) compres; (fig.) hoop. menigte; in - und Bogen: ineens, alles bijeen, (ook:) voetstoots; | -ahnlich, bv.n.:pof-fig: -armel, m.: pofmouw; -kauf m,: koop van alles bijeen, (ook:) koop voetstoots.

Biïiischen, o.: (hik.) compres. bau\'schen, w. o. h.: oppoffen, op-bolderen, bol staan.

bau\'scliig, bv. n.: op^ebolderd. pof-fig: (fig.) opgeblazen.

Itause, vr.: (schl.) schets.

bau\'sen, w. o. h.: Zie bansclicn. Ban\'tc, vr.: 1) gebouw; 2) in aanbouw zijnde huis (of schip); iiffentliche Bauten: openbare werken.

bauz. tsw.: pof!

bax\'en (sich), w.w.: boksen, vuist-vechten, elkander met vuisten slaan.

Bax er, m. (-s;mrv.-): bokser, vuistvechter.

bcab\'siclitig\'cn, w, b.: 1) op het

oog hebben, beoogen; 2) voornemens zijn, van plan zijn.

boach tcn. w. b.: 1) in acht nemen;

2) letten op; beach\'tenswerth [t], bv.n.: de aandacht waardig, opmerkelijk; Be-ach\'tung, vr.: inachtneming.

beackern, w. b.: (akk.) bewerken (met ploeg, spade, enz.\')-

Beam\'te, m. (-n; mrv. -n): ambtenaar, beambte.

beangstigen, w. b.: beangstigen, bangmaken, ongerust maken; be\'ang\'sti-gend, bv. n.: verontrustend; Beiing\'sti-gung, vr.: 1) beangstiging, 2) angst, ongerustheid, verlegenheid.

beanispriM\'lieii. w. b.: aanspraak maken op; bean\'standen, w.b.rbezwaar hebben tegen; bean\'tragen, w. b.: voorstellen, indienen, doen; beanfworten, w. b.: beantwoorden (sich beant wor-ten, w. w.: te beantwoorden zijn); Beant\'worter, m. (-s; mrv. -): beant-woorder; bean\'wartschaften, w. b.: opdragen voor het geval van overleving; bear\'beiten, w. b.: 1) bewerken, beoefenen; Bear\'beiter, m. (-s; mrv. -): 1) bewerker, 2) beoefenaar; bearg\'woh-nen, w. b.: verdenken.

Itea\'trix, vr.: Beatrix, bcanrsiclitigen, w. b.: het toezicht houden over, het opzicht hebben over; Beauf\'sichtigung, vr.: toezicht, opzicht: beauf\'tragcn, w. b.: belasten (Einen mit etwas beauf\'tragen: iets aan iemand opdragen); Beauf\'tragter, m.: lasthebber.

beaugclii, w. b.: begluren, (fig.) bewonderen; beau\'genscheinigen, w.b.: in oogenschouw nemen, bezichtigen, bekijken.

beba\'ken, w. b.: (zeew.) betonnen, bebakenen; beban\'dern, w. b.: met lint versieren (^tooien), (fig.) decoreeren (ganz bebiin dert: vol behangen met ridder-orden); bcbar\'tet, bv. n.: gebaard; bebau\'en, w. b.: bebouwen (i. a. b).

be\'ben, w. o. h.: beren, (fig.) trillen; Be ber, m. (-s; mrv. -): (in orgels:) tremulant.

bebil tlern, w. b.: met prenten versieren; bebinden, w. b. onr. omwinden; bebliit tern, w. b.: met bladeren tooien; beblech\'en, w. b.: met blik bekleeden, (ook:) eene blikken plaat zetten op, (fig.) met klatergoud behangen; beblei\'en,w. b.:plombeeren; beblümen, w. b.: met bloemen tooien; beblu\'ten, w. b.: met bloed overdekken (sich be-blu ten, w. w.: zich met bloed besmeuren of bezoedelen); bebor\'den (bebor-ten), w. b.: mot galon boorden, galon-nceren; Belior\'dung (Bebortung), vr.: Tioordsel: bebril\'len, w. b.: een bril zetten op (bebrillt, bv. n.: gebrild, bril-d\'ragend); bebrü\'ten, w. b.: broeien, broeden (mit den Augen bebrüten: met deoogen willen verslinden).