, ''''è-♦ /

voon de leden

VAN T)K

A ARTri ■IROEÏJERSCHAF

DF.B

p|f

_ ⁵ ONZKS HEEKEN'S^quot;. ^

iTiSOTvi ®masisï05§-

«indcrs ocnaaiud

msw MmèmM'm

TAN OWN

aasag^ TEKBORGH AA.BRAAM

IftftS

Kei'kelijk (iocd^ekeurd.

BIBLIOTHEEK DER RIJKSUNIVERSITEIT UTRECHT

COLL. THOMAASSE

GO E UK E Uit IN O.

Vermits liet Boekje, getiteld: Gebeden en Oejeningen voor de Leden van de Aarts-Broe-derschap der Heilige Vijf Wonden omes Heeren jesus Christus ; anders genaamd : het Koordje van den heiligen Vader franciscus, door eenen Eerw. Pater Minderbroeder Past. Miss. met aandacht gelezen, niet alleen niets in zich bevat, hetgeen met het Katholiek Geloof strijdig is, maar zelfs tot opwekking eener ware godsvrucht bijzonder veel kan toebrengen, wordt hetzelve allerwaardigst geacht het licht te zien en aan de overweging der geloovigen aanbevolen.

In naam van den Doorluchtig sten Heer Vice-Superior,

B. J. GERVIKG,

Aarts-Priester van Holland, Zeeland en West-Friesland.

Warmond,

2 December 1839.

GOEDKEUKING.

Wij vergunnen, dat da tweede en veel vermeerderde nitgave van het Boekje, getiteld; Gebeden en oejeningen voor de Leden van de Aarts-Broederschap der Heilige Vijf Wonden onzes Heeren jesds chkistüs ; anders genaamd : Het Koordje van den Heiligen Vader i'RANCis-cüs, door ons behoorlijk nagezien, gedrukt quot;worde en bevelen hetzelve ter bevordering van ware Godsvrucht ter lezing den geloovi-gen bijzonderlijk aan.

J. BRINKMAN,

libr. eens.

Amsterdam,

11 Augustus 1855.

TAFEL

DER

Verspringende Feestdagen.

J

JANTJAEI.

1 A Besnijdenis van O. H, jesus chkistus.

2 b

3 c

4 d

5 e H. Telesphorus, Paus en Martelaar.

6 f OrENBAIUNG DES HEEREN.

9 b

10 c

11 d H. Hyginns, Paus en Martelaar.

12 e

13 f

14 g H. Pontianus, Martelaar.

15 A H. Paulus, Kluizenaar.

16 b H. Marcellus, Pans on Martelaar.

17 c H. Antonis, Abt.

18 d H. Petrus-Stoel te Eome.

19 e H. Canutus, Martelaar.

20 f H. Fabianus en Sebastianus, Martelaar.

21 g H. Agnes, Maagd en Martelares.

22 A H, Vincentius en Anastasius, Martelaren.

23 b O. L. V. Verloving.

24 c H. Timotheus, Bisschop en Martelaar.

25 d H. Paulus bekeering.

26 e H. Polycarpus, Bisschop en Martelaar.

27 f H. Joannes óhrysoamp;tomus, Bisschop.

28 g H. Agnes. Maagd en Martelares.

VII

29 A H. Franciscus van Sales, Bisschop.

30 b H. Martina, Maagd en Martelares.

31 c H. Petrus Nolascus, Belijder.

De tweede Zondag na H. Driekoningen, de feestdag van den H. Naam Jesus.

FEBRUAEI.

1 d H. Ignatins, Bisschop en Martelaar.

2 e O. L. V. Zuivering.

3 f H. Blasius, Bisschop en Martelaar.

4 g H. Andreas Corsinus, Bisschop.

5 A H. Agatha, Maagd en Martelares.

6 b 11. Eaymundns de Pennafort, Belijder..

7 c H. Komualdns, Abt.

8 d H. Joannes de Matha, Belijder.

9 e H. Ildophonsns, Bisschop. 10 f H. Scholastica, Maagd.

13 b

14 c H. Valentinus, Martelaar.

15 d H. Fanstums en Jovita, Martelaren.

16 e

17 f ,

18 g H. Simeon, Bisschop en Martelaar.

19 A H. Conradus, Belijder.

20 b

21 c

22 d H. Petrus-Stoel te Antiochië.

Till

23 c H. Margaretha van Cortona.

24 f H. Matthias, Apostel.

25 g

26 A H. Petrus Damianus. Belijder.

27 b

28 c

In het Schrikkeljaar heeft February 29 dagen dan wordt H. Matthias den 25sten gevierd, en dé Zondagsletter veranderd, b.v. indien deze KD is dan gebruikt men de E tot den 243ten, en na' dien tijd de D; de F dient alsdan tweemaal, namelijk : den 24 en 25.

Woensdag, Vrijdag en Zaturdag in de eerste Week van de Vaste zijn Quatertemperdagen.

MAART.

1 d H. Suitbertus, Bisschop.

2 e

3 f

4 g H. Casimirns, Belijder.

5 A

6 b

7 c H. Thomas van Aquinen, Belijder.

8 d H. Joannes de Deo, Belgder.

9 e H. Prancisca, Weduwe.

10 f De HH. veertig Martelaren.

11 g

12 A H. Gregorius, Paus.

13 b

14 c

IX

15 d

16 e

17 f H. G er tradis, Maagd.

18 g H. Gabriël, Aartsengel.

19 A H. Joseph, Bruidegom der H. Maagd,

Patroon der Kerk,

20 b H. Patritins, Bisschop.

21 c H. Benedictns, Abt.

22 d

23 e

24 f

25 g O. L. V. Boodschap.

26 A

27 b

28 c

29 d

30 e

31 f

Vrijdag na Passie-zondag, het feest van de zeven Weeën der H. Maagd jiahia.

APRIL.

1 g

2 H. Franciscus de Paula, Belijder.

3 b

4 c H. Isidorus. Bisschop.

5 d H, Vincentius Ferrorius, Belijder.

6 e

7 f

X

10 b

11 c H. Leo, Paus.

12 d

13 e H. Herminegildus, Martelaar.

14 f H. Tiburtius enz., Martelaren.

17 b H. Anicetus, Paus en Martelaar.

18 c

19 d

20 e

21 f H. Anselmus, Bisschop.

22 g H. Soter en Cajus, Martelaren.

23 A H. Georgius, Martelaar.

24 b H. Fidelis van Sigmaringen, Martelaar.

25 c H. Marcus, Evangelist. Vastendag.

26 d H. Cletus en Marcellinus, Martelaren.

27 e H. Egbertus, Belijder.

28 f H. Vitalis, Martelaar.

29 g H. Petrus, Martelaar.

30 A H. Catbarina van Senen, Maagd.

Vrijdag na den Isten Zondag na Paschen, het leest van de H. Lans en Nagelen van het Kruis.

j Zondag na Paschen, het bescherm feest van den H. joseph. Patroon van het Bisdom van Haarlem.

XI

MEI.

1 b H. Philippus en Jacobus, Apostelen.

2 c H. Athanasins, Bisschop.

3 d Vinding van bet H. Krnis.

4 e H. Monica, quot;Weduwe.

5 f H. Pins V, Paus.

6 g H. Joannes voor de Latijnscbe Poort.

7 A H. Stanisslans, Bisschop en Martelaar.

8 b Verschijning van den Aartsengel Michaiil.

9 c H. Gregorins van Nazianze, Bisschop.

10 d H. Antoninus, Bisschop.

11 o

12 f H. Nereus enz.. Martelaren.

13 g

14 A H. Bonifacius, Martelaar.

15 b

16 c H. Joannes Nepomncenus, Martelaar.

17 d H. Paschalis Baylon, Belijder.

18 e H. Venantius, Martelaar.

19 f H. Petrus Coelestinus, Paus.

20 g H. Bernardinus van Seneu, Belijder.

21 A H. Felix, Belijder.

22 b H. Ubaldus, Bisschop.

23 c

24 d H. Maagd Maria, Hulp der Christenen.

25 e H. Maria Magdalena de Pazzis, Maagd.

26 f H. Philippus Nerius, Belijder.

27 g H. Joannes, Paus en Martelaar.

28 A

29 b

30 c H. Ferninand, Koning.

31 d H. Petronella, Maagd.

XII

Maandag, Dingsdag en Woensdag voor O. H. Hemelvaart zijn Kruisdagen. V a s t e n d a g e n.

Woensdag, Vrijdag en Zaterdag in de Pinkster-week zijn Quatertemperdagen.

JUNI.

1 e

2 f H. Maroellinus, enz., Martelaren.

3 g

4 A H. Franciscns Caracciolo, Belijder.

5 l)

6 c H. Norbertns, Bisschop.

7 d

8 e

9 f H. Primus en Pelicianns, Martelaren.

10 g H. Margaretha, Koningin.

11 A H. Barnabas, Apostel.

12 b H. Odnlphns, Belijder.

13 c H. Antonins van Padua, Belijder.

14 d H. Basilins, Bisschop.

15 e H. Joannes a S. Pacundo, Belijder.

16 f H. Joannes Franciscns Eegis, Belijder.

18 A H. Marcns en Marcellianns, Martelaren.

19 b H. Juliana, Maagd.

20 c H. Silverius, Paus en Martelaar.

21 d H. Aloysius, Belijder.

22 e H. Paulinns, Bisschop.

23 f

24 g Geboorte van den H. Joannes den Dooper.

25 A. H. Adelbertus, Belijder.

XIII

26 b H. Joannes en Panlus, Martelaren.

27 c H. Guilielmus, Abt.

28 d H. Leo, Paus. — Vastendag.

29 e H. Peteus en Paulus, Apostelen.

30 f Gedachtenis van den H. Panlus, Apostel.

Vrijdags na het octaaf van het feest des H. Sacraments, de feestdag van het H. Hart van jesus.

JULI.

¹ g

2 A O. L. V. Bezoeking.

3 b

4 c

5 d de H. Bonifacius enz., Martelaren.

6 e ,

7 f H. Willibaldus, Bisschop.

8 g H. Elisabeth, Koningin.

9 A H. Martelaren van Gorinchem.

10 b H. Zeven broeders, Martelaren.

11 c H. Pins, Paus en Martelaar.

12 d

13 e H. Anacletns, Pans en Martelaar.

14 f H. Bonaventura, Belijder.

15 g Verdeeling der H. Apostelen.

16 A O. L. V. van den berg Carmel.

17 b H. Alexins, Belijder.

18 c H. Fredericus, Bisschop en Martelaar.

19 d H. Vincentins van Paulo, Belijder.

20 e H. Hieronymus iEmilianus, Belijder.

XIV

21 f H. Joannes Gnalbortus, Abt.

22 g H. Maria Magdalena.

23 A H. Apollinavis, Bisschop en Martelaar.

24 b H. Camillus, Belijder.

25 e H. Jacobns, Apostel.

26 d H. Anna.

27 e H. Marcellinus, Belijder.

28 f H. Nazarius enz., Martelaar.

29 g H. Martha, Maagd.

30 A. H. Henricns, Keizer.

31 b H. IgnatiüB, Belijder.

AUGUSTUS.

1 c H. Petrus-banden.

2 d H. Stephanns, Pans en Martelaar.

3 e Vinding van den H. Stephanus, eersten

Martelaar.

4 f H. Dominions, Belijder.

5 g O. L. V. ter Sneeuw.

6 A Gedaanteverandering van O. H. jesus

christus.

7 b H. Cajetanus, Belijder.

8 c H. Cyriacus enz., Martelaren.

9 d

10 e H. Lauren tins. Martelaar.

11 f H. Tiburtius en Susanna, Martelaren.

12 g H. Clara, Maagd.

13 A Hyppolitus en Cassianus, Martelaren.

14 b Vastendag.

15 c 0. L. V. Hemjslvmkt.

XV

16 d H. Rochns, Belijder.

17 e H. Jero, Martelaar.

18 f H. Agapitus, Martelaar.

19 g H. Ladovicns van Toulouse, Bisschop.

20 A H. Bernardus, Abt.

21 b H. Joauna Francisca, Weduwe.

22 c H. Timotheus enz., Martelaren.

23 d H. Phil. Benitius, Belijder.

24 e H. Bartholomeus, Apostel.

25 f H. Gregorius, Bisschop.

26 g H. Ludovicus, Koning.

27 A H. Josephns Calasanctius, Belijder.

28 b H. Augustinus, Bisschop.

29 c Onthoofding van den H. Joannes den

Dooper.

30 d H. Rosa van Lima, Maagd.

31 e H. Raymundus Nonnatus, Belijder.

Zondags onder het Octaaf van O. L. V. Hemelvaart, het feest van den H. joachim.

SEPTEMBER.

1 f H. iEgidius, Abt.

2 g H. Stephanns, Koning.

3 A

4 b H. Rosa van Viterbo, Maagd.

5 c H. Laarentius Jnstinianus, Bisschop.

6 d H. Rosalia, Maagd.

7 e

8 f O. L. V. Geboorte,

XVI

9 g H. Gorgonius, Martelaar.

10 A H. Nicolaas van Tolsntino, Belijder.

11 b H. Petrns enz., Martelaren.

12 o

13 d

14 e H. Kruisverheffing.

15 f H. Mcomedus, Martelaar.

16 g H. Cornelins, Pans en Martelaar en

H. Cyprianns, Bisschop en Martelaar.

17 A De vijf wonden van den H. Franciscus.

18 b H. Joseph van Cupertino, Belijder.

19 c H. Januarius enz.. Martelaren.

20 d H. Eustaohins enz . Martelaren.

21 e H. Mattheus, Apostel.

22 f H. Thomas van Villanova, Bisschop.

23 g H. Linus, Paus en Martelaar.

24 A Maria ter vrijkooping der gevangenen.

25 b

26 c H. Cyprianus en Justina, Martelaren.

27 d H. Cosmas en Damianus, Martelaren.

28 e H. Wenceslaus, Martelaar.

29 f H. Michaël, Aartsengel.

30 g H. Hieronymns, Belijder.

De eerste Zondag in September, het feest der H. Engelen bewaarders.

Zondag onder het octaaf van O. L. V. Geboorte, het naamfeest van de H. Maagd maeia.

Woensdag, Vrijdag en Zaturdag na Kruisverheffing zijn Quatertemperdagen.

XYII

OCTOBER.

1 A H. Remigius, Bisschop.

2 b

3 c H. Broeders Ewaldus, Martelaren.

4 d H. Pranciscns van Assisië, Belijder.

5 e H. Placidus enz., Martelaren.

6 f H. Bruno, Belijder.

7 g H. Marcus, Pans.

8 A H. Birgitta, Weduwe.

9 b H. Dionysins enz., Martelaren.

10 c H. Franciscus de Borgia, Belijder.

11 d H, Ludovicus Bertrandus, Belijder.

12 e H. Wilfridns, Bisschop.

13 f H. Ednardus, Koning.

14 g H. Callistus, Paus en Martelaar.

15 A H. Theresia, Maagd.

16 b

17 c H. Hedwigis, Weduwe.

18 d H. Lucas, Evangelist.

19 e H. Petrus van Alcantara, Belijder.

20 f H. Joannes Cantius, Belijder.

21 g H. Ursula enz. Maagd en Martelares.

22 A

23 b

24 c H. Raphael, Aartsengel.

25 d H. Chrysanthus enz.. Martelaren.

26 e H. Evaristus, Paus en Martelaar.

27 f

28 g H. Simon en Judas Tad deus, Apostelen.

29 A

30 b

31 c H. Wolfgangus, Bisschop. Vastendag.

xv1i1

De eerste Zondag van October, liet feest van den H. Rozekrans.

NOVEMBER.

1 d Allerheiligen.

2 e Gedachtenis; dor geloovige zielen.

3 f

4 g H. Carolus Boromseus, Bisschop,

5 A

6 b

7 H. Willibrordns, Apostel van Nederland.

8 d

9 e Kerkwijding van St. Salvator te Kome.

10 f Andreas Avellinus, Belijder.

11 g H. Martinns, Bisschop.

12 A H. Lebninus, Belijder.

13 b H. Didacus, Belg der.

14 c

15 d H. Gertrudis, Maagd.

16 e H. Martinns, Pans en Martelaar.

17 f H. Gregorius Thanmaturgus, Bisschop.

18 g Kerkwijding van St. Petrus en Panlus

te Rome.

19 A H. Elisabeth, Weduwe.

20 b H. Felix de Valois, Belijder.

21 c O. L. V. Presentatie.

22 d H. Cajcilia, Maagd en Martelares.

23 e H. Clemens, Paus en Martelaar.

24 f H. Joannes a Cruce, Belijder.

25 g H. Catharina, Maagd en Martelares.

XIX

26 A. H. Petras van Alexandvië, Bisschop.

27 b

28 c

29 d

30 e H. Andreas, Apostel.

De laatste Zondag van November, het feest der bescherming vau de H. Maagd mama.

DECEMBER.

1 f

2 g H. Bibiana Maagd en Martelares.

3 A H. Franciscus Xaverias, Belijder.

4 b H. Barbara, Maagd en Martelares.

5 c H. Petrus Chrysologus, Bisschop.

6 d H. Nicolans, Bisschop.

7 e H. Ambrosius, Bisschop.

8 f O. L. V. Onbevlekte Ontvangenis.

9 g

10 A

11 b H. Damasns, Paus,

12 c

13 d H. Lucia, Maagd en Martelares.

14 e

15 f

16 g H. Eusebius, Bisschop en Martelaar.

17 A

18 b O. L. V. Verwachting.

19 c

20 d

XX

21 o H. Thomas, Apostel.

22 f

23 g

24 A Vastendag.

25 b Gebooete van 0. H. Jesus Christus.

26 c H. Stepiianus, eersto Martelaar.

27 d H. Joannes, Apostel.

28 e H. Onnoo'jele Kinderen. .

29 f H. Thomas van Cantelberg, Bisschop en

Martelaar. ¹ ders*

30 g reed:

31 A H. Silvester, Paus. _trac)

. ⁰P96'

Woensdag, Vrijdag en Zaturdag na den derden ₇ , Zondag in den Advent zijn Quatertemperdagen. 1 ^rJ

Woensdag en Vrijdag van den Advent Vasten- gods\ ^dagCn-

v(in wach word deeld He levat. eenigi voor eenigt hereid de n * heden Litan,

VOORBERICHT.

s. -

.

Ziedaar, godvruchtige leden dezer Aarts-Broederschap een hoekje waarnaar uwe godsvrucht reeds lang verlangde en dat gij te vergeefs trachttet te hekomen. Daar er zich niemand heeft opgedaan om u iets dergelijks te bezorgen, zoo igen durf ik het ivagen mijnen geringen arbeid uwer sten- godsvrucht aan te lieden en in het licht te geven, om daardoor in uwe behoefte ten aanzien vdn zulk een Werkje te voorzien, in de verwachting dat het met welgevallen door u zal worden aangenomen en met toegevendheid beoordeeld.

liet meerendeel der gebeden, welke dit boekje bevat, zijn uit het Fransch vertaald, terwijl ik eenige gebeden en onderrichtingen oorspronkelijk voor hetzelve heb vervaardigd; de vertaling van eenige Lofzangen en Antiphonen, ben ik aan de bereidwillige zorg van een mijner Eerw, Vrienden verschuldigd. Door de bijvoeging van gebeden onder de II. Mis, den Kruisweg en eenige Litaniën, alsmede van de Vespers, Compleeten,

XXII

enz. is dit boekje geschikt om hij verscliiïlende gelegenheden zoowel des voor- als des namiddags ter Kerke gebruikt te worden. Ik hel) lij de samenstelling van hetzelve steeds het doel voor oogen gehad, om het zoodanig in te richten dat het geschikt zoude wezen om degenen, die er eenquot; goed gebruik van zullen maken, meer en meer tot godsvrucht op te wekken. Moge ik door ondervinding gewaar worden, dat ik hierin ten minste eenigzins geslaagd ben, dan acht ik mij reeds rijkelijk beloond voor mijn geringe pogingen. De aanprijzende Goedkeuring'welke door de Eerw. Geestelijke Overheid aan dit boekje gegeven is, zal, zoo ik mij durf voorstellen, aan de vervulling mijner ivenschen behulpzaam zijn,

DE UITGEVER.

5

op den dag hunuer inschrijving, wanneer zij gebieclit en gecommuniceerd zullen hebben.

2°. Vollen Aflaat aan de Leden dezer Aarts-Broederschap, die, mot een waar berouw gebiecht, en het Allerheiligste Sacrament des Altaars ontvangen hebbende, de Kerk of Bedeplaats van de gezegde Aarst-Broederschap, op derzelver voornaamsten Feestdag, van de eorste Vespers tot zonne-ondergang dezes Feest-dags, jaarlijks godvruchtig zullen bezoeken, en daar voor de vereeniging der Christen Vorsten, voor de uitroeiing der ketterijen, en voor de verheffing onzer moeder de H, Kerk godvruchtige gebeden zullen storten.

3°. Vollen aflaat aan alle Leden in het uur des doods, wanneer zij met eon waar berouw gebiecht en gecommuniceerd hebben, of, indien hun dit onmogelijk is, ten minste met eene ware boetvaardigheid, met den mond, indien zij dit kunnen, anderszins met het hart don naam van Jesus godvruchtiglijk aangeroepen hebben.

4°. Vollen Aflaat aan de Loden, die de maandelijksche Processie van deze Aarts-Broederschap, of daar, waar geene Processie kan gehouden worden, de Vespers, waarin hot Decus Morum gezongen wordt bijwonen, en gebiecht en gecommuniceerd hebbende, daar godvruchtige gebeden storten, en drie jaren en zoovele Quadragenen Aflaat voor degenen, die niet gebiecht en gecommuniceerd hebben.

6.

5°. Aflaat van honderd dagen, voor de Leden, die do Getijden van de allerheiligste Maagd Maria, welke van de Mede-broeders dezer Aarts-Broederschap gelezen worden, of eenige andere getijden, zullen bijgewoond hebben.

6°. Aflaat van vijf jaren en zoo vele Qua-dragenen, aan hen, die, wanneer het Allerheiligste Sacrament tot de zieken gedragen wordt, hetzelve vergezeld zullen hebben.

7°. Aflaat van zeven jaren en zoovele Qua-dragenen, wanneer xij met een oprecht berouw gebiecht en gecommuniceerd hebbende, eene Kerk der Minderbroeders bezocht zullen hebben, op de Feestdagen van den H. Vader Fhanciscus, den 4 October; van den H. An-tonius van Paclua, den 13 Junij; van den H. Bonaventuea, den 14 Julij ; van den H. Bisschop Ludoviccs, den 19 Augustus; van den H. Bernaudüs van Senen, den 20 Mei; van de H. Clara, den 12 Augustus; en van den H. Didaccs den 12 November.

8°. Zoo dikwijls, als zij de ligchamen dei-afgestorvenen, zoo van mede-leden, als van anderen, tot de begraafplaats vergezellen, den arme in zijnen nood bijstaan, en tusschen vijanden den vrede bewerken, voor al deze werken een Aflaat van honderd dagen.

9°. De Leden kunnen ook de gemelde Aflaten aan de zielen der overledenen toevoegen.

7

Behalve deze menigvuldige Aflaten worden de Leden ook deelachtig aan alle offeranden , gebeden en goede werken, welke in de drie Orden van den H. Vader Francistus en in deze Aarts-Broederschap geschieden.

A ut. 4.

voorwaahden en regelen, die men moet nakomen, om aan de gemelde aflaten

en genade-gunsten deelachtig te worden.

1°. Men moet in het boek dezer Aarts-Broederschap, door eenen Overste der Minderbroeders Orde, of door eenen daartoe gemag-tigden Priester ingeschreven zijn.

2°. Men moet de gewijde Koord om de lenden dragen.

3°. Men moet alle dagen vijfmaal Onze Vader, Wees gegroet en Glorie zij den Vader, enz.; tot verheffing van onze Moeder de H. Kerk, en een Onze Vader en Wees gegroet, voor Z. H. den Paus van Rome, bidden.

4°. Men moet de maandelijksche Processie, wanneer men kan, godvruchtiglijk bijwonen, en voor de overledene broeders en zusters bidden.

De gemelde Aflaten en geestelijke gunsten kunnen ook in geval ven ziekte, te huis verdiend worden, of ook in andere Kerken,

8

*

wanneer men op reis is, of door Religienso Professie (1) verhinderd wordt, de maandelijk-sche Processie bij te wonen, mits vijfmaal Onze Vader, Wees gegroet en Glorie zij den Vader, enz. te zeggen.

Lijst der altijddurende volle Aflaten, dia in de Kerken der Minderbroeders, op de volgende Feestdagen, verdiend hunnen worden, van de eerste Vespers tot zonne ondergang, door alle geloovigen die gebiecht en gecommuniceerd hebbende, in die Kerken godvruchtig zullen bidden voor de verheffing van onze Moeder de 11. Kerk, voor de uitroeiing der ketterijen, en voor de vereeniging der Christen Vorsten.

Den 16 Januari, op den Feestdag van don Heiligen Beknaedus en Gezellen, eerste Martelaren der Minderbroeders-Orde, vergund door Benedictus XIV, 18 October 1741.

Den 30 Januari, op den Feestdag van de H. Maagd Hyacintha, van den derden Eegel, vergund door Pids Vil, 17 November 1807.

Den 5 I'ebruari, op den Feestdag van den Heiligen Petrus Baptista en Gezellen, Martelaren der Minderbroeders-Orde, vergund door Clemens XII, 13 Jidi 1739.

Den 22 Februari, 'op den Feestdag van de Heilige Margaeetha van Cortona, van de

(1) Geestelijke Geloften.

9

derde Orde, vergund door Bekedictüs XIII, 27 Juli 1728.

Den 5 Maart, op den Feestdag van den Heiligen Joannes Josephus a Cuüce, Minderbroeder, vergund door Gregorius XVI, 21 Februari 1840.

Den 6 Maart, op den Feestdag van de Heilige Maagd Coleta, van de tweede Orde, vergund en den overledenen toepasselijk verklaard, door Pius VII, 17 November 1807.

Den 9 Maart, op den Feestdag van de Heilige Maagd Cathaeina van bononie, van do tweede Orde, vergund door Clemens XI, 21 Maart 1714.

Den 3 April, op den Feestdag van den Heiligen Beneüictus van Philadelphia, Minderbroeder, vergund en den overledenen toepasselijk verklaard door Pius VII, 17 November 1807.

Den 13 Mei, op den Feestdag van den Heiligen Petrus uegalatüs, Minderbroeder, vergund door Benedictijs XIV, 23 Augustus 1746.

Den 17 Mei, op den Feestdag van den Heiligen Paschalis Bay jon, Mindebroeder, vergund door alexander VIII, 7 September 1690.

Den 20 Mei, op don Feestdag van den Heiligen Bernakdus van Senen, Minderbroeder, vergund door Sistus V, 28 September 1585.

Den 13 Juni, op den Feestdag van den Heiligen Antonius van padua, Minderbroeder

vergund door sixtds V, 28 September 1585.

10

Ook kan clezo volle Aflaat verdiend worden op alle Dinsdagen des jaars, door alle geloo-vigen, die op de bovengemelde voorwaarden, bij de nitstelling van het Allerheiligste Sacrament, tot het gezegde einde godvruchtige go-beden zullen storten, vergund door Clemens XIII, 28 Maart 1763.

_ Den 19 Juni, op den Feestdag van de Hei-lige Michelena, van de derde Orde ; vergund door Clemens XII, 27 September 1737.

Den 9 Juli, op den Feestdag vau don Heiligen Nicolaüs en Gezellen, Martelaren van Gorinchem (Gorkum), van welke elf tot de Mmderbroeders-Ordo behoorden, vergund door Benedictus XIII, 6 December 1728.

Den 14 Juli, op den Feestdag van den Heiligen Bonavenxura, Kerkleeraar, van de Minderbroeders-Orde, vergund door Sixths V, 28 September 1585.

Den 24 Juli op den Feestdag van den Heiligen Franciscus solanus, Minderbroeder, vergund door Benedictus XIII, 14 Auqustus, 1727.

Den 2 Augustus, op de Kerkwijding van Maria ter Engelen, of Poetiüïicula, vergund door onzen 11 eere Jesüs Christus en bevestigd door Paus Honorius III, daarna uitgebreid tot alle Kerken der Minderbroeders, door Gse-gorius XV, 1* Juli 1622, en den overledenen ook toepasselijk verklaard door Inkocentius XII, 12 Januari 1678.

Den 12 Augustus, op don Feestdag van do Heilige Mangd Clara, vau do tweede Orde,

11

vergund door Sixtüs V, 28 Septemher 1585.

Den 19 Augustus, op den Feestdag van den Heiligen Ludovicüs, Bisschop van Toulouse, van de Minderbroeders-Orde, vergund door Sixtus V, 28 september 1585.

Den 25 Augustus, op den Feestdag van den Heiligen Lddovicus, Koning van Frankrijk van de derde Orde, vergund door Benedictus XIV, 17 Mei 1755.

Den 4 September, op den den Feestdag der vervoering van de Heilige Maagd Kosa van Viterbiën, van de derde Orde, vergund door Clemens XI, 15 Januari 1701.

Den 17 Septemher, op den Feestdag van de indrukking der Heilige Wonden in het lichaam van onzen H. Vader Fraxciscüs, ver-gund door Clemens XII, 30 Augustus 1731.

Den 25 September, op den Feestdag van den Heiligen Pacificüs a St. Severino, Minderbroeder, vergund door Gregoiiius XVI, 21 Februari 1840.

Den 4 October, op den Feestdag van onzen H. Vader FnAnciscus, vergund door Sixtus V, 28 September 1585.

Den 13 October, op den Feestdag der H, H. Daniel, Angelus, Samuel, Leo, Nico-laus, Hugolinus, Priesters, en Donulus Leek, Martelaren van de Minderbroeders-Orde, vergund door Clemens XII, 13 Juni 1739.

Den 19 October, op den Feestdag van den Heiligen Peteus van Alcantara, Minderbroeder, vergund door Clemens IX, 2 October 1669.

Den 23 October, op den Feestdag van den

12

Heiligen Joannes Capistranus, Minderbroeder, vergund door Alexander VIII, 5 JDecem-her 1690.

Den 12 November, op den Feestdag van den Heiligen Didacus, Minderbroeder, vergund door Clemens VIII, 26 Maart 1598.

Den 19 November, op den Feestdag van de Heilig Elisabeth^ Landgravin van Hessen en Thuringeu, van de derde Orde, vergund door Benedictüs XVI, 17 Mei 1755.

Den 27 November, op den Feestdag van den Heiligen Jacobus a marcha. Minderbroeder, vergund door Benedictüs XIII, 4 Augustusll21.

Den 28 November, op den Feestdag van alle Heiligen der drie Orden, vergund door Clemens 1765.

Den 8 December, op den Feestdag der Onbevlekte Ontvangenis van de Allerheiligste Maagd Maria, vergund cfoor Benedictüs XIII, 12 December 1729.

Behalve deze volle Aflaten, kunnen de Leden der Aarts-Broederschap van het Koordje van den H. Franciscüs, op de Feestdagen die met een * geteekend zijn, nog eenen Aflaat van zeven jaren en zoovele Qnadragenen verdienen, zoo als blijkt, bladzijde 6, N⁰. 7, en uit sommige Pauselijke Bullen, die na de oprichting dezer Aarts-Broederschap, gegeven zijn.

13

Wijze om de Koorden dezer Aarts-Broedersoliap te zegenen, volgens het- Ceremonieel der Minderbroeders der Nederduitsche Provinciën.

V. Adjutorium nostrum in nomine Domini. R. Qai fecit coelum et terram.

V. Domine exaudi orationem meam. R. Et clamor mens ad te veniat. V. Dominus vobiscnm.

R. Et cnm Spiritu tuo.

OREMUS.

Omnipotens sempiterne Deus, qui pietatis mi-sericordiam peccatoribus veniam quaerentibus tribnisti: oramus immensam clementiam tuam, ut bas cbordas bene f dicere et sanctificare digneris, ut qui iis pro peccatis suis cincti fuerint, et misericordiam tuam imploraverint, indulgentiampeccatorum suorum consequantur. Per Christum Dominnm nostrum. R. Amen.

OREMUS.

Omnipotens et misericors Deus, qui propter nimiam cbaritatem, qua dilexisti nos, Pilium tuam de coelis ad terram descendere, funibus ligari, et crucem snbiro voluisti: concede pro-pitius, ut omnes, qui B. Francisco, et Ordini ejus sunt devoti, atque ad ejus honorem et Passionis Filii tui memoriam cborda praecingi pupiunt, salubri et poraovoranti dovotiono fruo-

14

tificent, et per merita ejusdem B. Patrla in statu gratiae firmiter perseverent, et gloriam in future consequantur aeternam. Per eumdem Christum Dominum nostrum R. Amen.

Deinde aspergit chordas Aqua henedicta, ntldl dicendo; inter cingendum dicat sacerdos,

Cingat te Dominus cingulo Ordinis nostri, nt jugiter vincnlorum Domini nostri Jesü Ciiristi memor existas, at in Divina gratia per intercessionem B. Fkancisci, usque in finem constanter perseveres. R. Amen.

v. Domiims vobiscum.

R. Et cum Spiritu tuo.

OREMUS.

Domine Jesu Chkiste lux vera de lumine vero, quaesumns clementiam tuam, ut per intercessionem B. P. nostri Prancisci Confessoris tni, mentes et corda Famulorum, Famularum-que tnarum Luce gratiae benignus illustrus ut tibi casto corpore famnlentnr, et corde mun-dissimo jngiter placeant. Qui vivis et regnas in saecula saeculorum. R. Amen.

Benedicto Dei omnipotentis Patris f et Filii et Spiritus Sancti dsscendat super vos et maneat semper.

GEBEDEN-

Oehed dls men in de Broederschap wil ingeschreven worden.

Ik N. N. neem tot mijne bijzondere voor-

15

spraak by God Almagtig, de Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria, den H. Vader Fiiancmcüs, en al de Heiligen van zijne Orde; welke ik nooit verlaten zal, maar alle eer bewijzen, en zooveel in mijne macht is, zal doen bewijzen ; in alles onderwerp ik mij gehoorzaam aan onze Moeder de H. Kerk. Ik bid u Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria, en u H. Vader Pranciscus met het heilige gezelschap wil mij tot uwen Dienaar (of Dienares) aannemen, en mij bijstaan in al mijne werken en mijn lijden om nwe goede voorbeelden na te volgen, en door eenen zaligen dood tot de eeuwige heerljjkheid te geraken. Amen.

Gebed, hetwelk men lean verrichten terwijl de Priester ons met het Koordje omgordt.

Omgord mij o Heer, met den band der zuiverheid, opdat in mij de deugd van reinheid blijve, en ik deze Koord mag dragen tot vergeving mijner zonden, en tot eene zalige voldoening Uwer Goddelijke Regtvaardigheid, door de verdiensten van het lijden onzes Heeren Jesus Christus. Amen.

Gebed om esn zalige volharding.

0 Barmhartige God ! die om ons te verlossen, Uwen Zoon hebt willen laten binden met koorden, geef, dat ik, die met dezen band 4er Boetvaardigheid omgord ben, altijd mag

16

deelachtig wezen aan de banden Uws Zoons Jesus Christus; en dat ik zaliglijk volhardende in deze Broederschap, met de daad toone dat ik verbonden ben U altijd te dienen, door Jezüs chuistus onzen Heer die met U loeft en heerscht in alle eenwen der eenwen. Amen.

OEFENINGEN DES MORGENS.

HET ONTWAKEN EN OPSTAAN.

Sta vrcogtijdig, vlijtig en zooveel mogelijk op een bepaald unr op. Rigt uwe eerste gedachten, uwe eerste woorden tot God, maak het teeken des H. Krais en zegt;

f In den naam des Vaders, en des Zoons, en des Heiligen Geestes. Amen.

Hier ben ik, Heer ! Gij hebt mij geroepen, leer mij Uwen wil kennen en geef mij de genade om dien te volbrengen. Ik offer U dezen dag op en geef mij geheel aan U over, om niet meer voor de zonde, noch voor de wereld noch voor mij zeiven, maar voor ü alleen te leven, die mijn God zijt, ondersteun mij hiertoe met uwe genade.

HET KLEEDEN.

Begeef u onder niemands oogen, wie het ook zij, alvorens eerbaar gekleed te zijn; ja, ueem u voor u zeiven in acht. Kleed u altijd zedig-lijk en nooit boven uwen staat. Verfoei de hoovaardij en betracht de nederigheid. Onder bet kleedoa kunt gij zoggen;

18

Mijn God ! bewaar , bid ik U, het kleed van onschuld en gerechtigheid, waarmede Gij mij in het H. Doopsel begiftigd hebt, en laat niet toe dat ik ooit dóór eenige zonde den glans Uwer genade bezoedelde of verlieze.

HET MORGENGEBED.

Verricht dan zoodra gij gekleed zijt'uw morgengebed ; stel dit nimmer nit, dan bij do allerhoogste noodzakelijkheid, want door dit nit te stellen, loopt gij gevaar het té verznimen en alzoo de eerste oogenblikkenjvan den dag aan God ontrouw te zijn, wien gij alles verschuldigd zjjt.

Kniel met eerbied neder voor een kruisbeeld cn blijf steeds in eene ootmoedige, zedige houding, met gevouwen handen, en nedergesla-gene oogen, gedenkende dat gij u in de tegenwoordigheid Gods bevindt. Bid met eerbied, vurige aandacht en godsvrucht, wijl gij tegen God spreekt. Bid langzaam en geef acht op de woorden, die gij zegt, opdat gij den zin en de gevoelens begrijpt, die er in liggen opgesloten. Want welke vruchten zoudt gij met uw bidden inoogsten, indien gij slechts nit gewoonte en met den mond badt, en uw hart daarentegen van God verwijderd was ? Gij zoudt daardoor zijne gramschap in plaats van zijne genado over u doen nederkomen.

19

GEBED.

j In den naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes. Amen.

Grooto God, Opperheer van hemel en aarde wiens Majesteit het heelal vervult, ik geloof dat Gij hier tegenwoordig zijt; ik aanbid U met den diepsten ootmoed en eerbied en verlang nit geheel mijn hart, zooveel in mijn vermogen is, U de eer te bewijzen die ik aan uwe oneindige grootheid en goedheid verschuldigd ben. Ik dank U voor alle weldaden en genaden, die Gij mij gedurende mijn leven verleend hebt en bijzonder voor die genade, dat Gij mij in den afgeloopeu nacht weder zoo liefderijk hebt bewaard en dezen dag laat beleven.

Ik behoor U toe, mijn God! en draag mij op nieuw bij het begin van dezen dag aan Ü op. Al mijne gedachten, woorden en werken wijd ik ü toe en wensch U daardoor te loven en uwen naam te verheerljjken.

Aanbiddelijke Jesns ! goddelijk voorbeeld van volmaaktheid, ik neem mij heden vast voor,, U zooveel ik vermag na te volgen : ik wil gehoorzaam aan mijne ouders en oversten zijn, gelijk Gij, lieve Zaligmaker, aan uwe ouders onderdanig waart; jegens den arme, wil ik medeljjdend en milddadig, jegens mijne naasten en vooral jegens mijne minderen minzaam en voorkomend zijn; ik wensch ootmoedig en zachtmoedig van harte te worden en eenen reinea levenswandel te leiden, niet alleen voor het oog der wereld, maar voornamelijk voor ü, wien

20

do verborgenste genegenheden van mijn hart bekend zijn ; ik zal den omgang vermijden met degenen, die door hunne ongodsdienstigheid of ondeugd mij van den goeden weg zouden kunnen aftrekken, en vooral wil ik mij beijveren niet meer in de zonden te herrallen die ik zóo dikwerf bedreven heb. {Bedenk hier de fouten waaraan gij u het meest schuldig maakt:) dezelve berouwen mjj en ik verlang oprecht mij daarvan te beteren. Maar, goede Jesus! ik heb zoo menigmaal dit voornemen gemaakt; doch_; helaas ! hetzelve zoo dikwerf verbroken. Zal ik dan heden dit wederom doen ? Ach, bewaar mij daarvoor liefderijko Zuligmaker ! bevestig het goede dat Gij in mij begonnen zijt, opdat ik met uwen bijstand steeds ijverig aan mijne zaligheid arbeide.

Zeg vervolgens met godvruchtige aandacht het Onze Vader — Wees gegroet, — Ik geloof in- God, — de Akten van GelooJ, Hoop, Ltefde -en Berouw.

Gewaardig ü, o Heer ! uwo zegeningen uit te storten over mijne Ouders, Broeders en Zusters, over mijne Bloedverwanten en Vrienden : Ontferm U over alle Christenen en over al uwe schepselen. Bescherm de weduwen ea ouderlooze kinderen. Kom de bedrukten en lijdenden te hulp en schenk aan de zondaren de genade ter bekeering. Verleen dengenen , die zich in doodstrijd bevinden een zalig sterfuur en den overledenen de eeuwige rust!

Neig uwe ooren. Heer! tot de smeekingen uwer Kerk, opdat zij, van allo verdrukking

21

verlost, alom eene volkomene vrijheid moge genieten om U te dienen ! Almachtige God , die het lot der volken in Uwe handen hebt, zie genadig op ons Vaderland neder, en gewaardig U ons voortdurende vrede en welvaart te laten genieten. Verlicht en versterk onzen heiligen Vader, Pans____ en alle geestelijke en wereldlijke overheden, opdat zij alles bevorderen, wat tot Uwe eer en onze zaligheid strekken kan. Amen.

Allerheiligste Maagd Maria, Moeder van mijnen God, gij zijt ook mijne Moeder, en ik stel mij daarom onder nwe teedere zorg en bescherming. Wees, o goedertierene Moeder, mijn bijstand in alle noodwendigheden, mijn troost in alle lijden, en dezen dag, en al de dagen mijns levens en bijzonder in het uur van mijnen dood eene voorspraak bij uwen Goddelijken Zoon opdat ik in zijne liefde moge leven en sterven.

Heilige Bewaarengel, mijn getrouwe en liefderijke leidsman, wees altijd aan mijne zijde op de onstuimige zee dezer wereld, opdat mijne ziel geen schipbreuk lijde. Heilige N. wiens naam ik in het H. Doopsel heb ontvangen ; opdat ik uwe deugden zou navolgen; H. Aloy-sius, patroon der jeugd, en gij alle Heiligen des Hemels, bidt voor mij. dat ik God zoo getrouw moge dienen en zoo vurig beminnen gelijk gij gedaan hebt, opdat ik eenmaal, met u. Hem eeuwig moge verheerlijken, Amen.

Zoodra gij uw Morgengebed gebeden hebt, neem dan de noodige voorzorgen tegen nwo

22

gebreken en bijzonder tegen die, waaraan gij het meeste onderhevig zijt. Zeg met het hart: ik zal alles aanwenden om die fout niet meer te bedrijven. Vlucht toch alle gelegenheid tot zondigen, en wanneer gij door den vijand uwer zaligheid bekoord wordt, vraag God dan om zijne hulp en de H. Maagd om hare bescherming, zeggende : Heer, behoed mij, opdat ik in geene zonde volle.; II. Maria bescherm mij!

AVONDGEBED.

Liefderijke Hemelscte Vader! it dank uwe groote goedheid en barmhartiglieid, dat Gij mij ook heden, ondanks als mijne gebreken en zwakheden, met znlk eon onuitsprekelijk geduld hebt «verdragen. Ach ! schaamte bedekt mijn aangezicht, wanneer ik mijn werk van heden beschouw : — ik dacht zoo zelden aan TJ; — met ondank vergold ik uwe weldaden en heb wederom nogmaals den tijd verloren doen gaan, welken Gij mij tot het zaaien van eeuwige vruchten verleend hadt. (Onderzoek hier uw geweten).

Almachtige Vader! uit de diepte mijns harten roep ik tot ü : ontferm U mijner en vergeef mij om Jesus uwen Zoon, mijnen Verlosser, die voor mijne zonden aan het kruis gestorven is en mij heeft vrijgekocht; vergeef mij om Hem de zonden, welke ik üit boosheid of uit mensche-lijke zwakheid beging. Ter vergoeding voor al mijne'misstappen enyerzuimenissen, offer ik aan uwe Goddelijke Majesteit zijne vurige gebeden, zijn [nachtwaken, zijn vasten en al wat Hij voor ITmgn' zaligheid heeft gedaan. Laat deze

24

opdracht, die ik ü met een berouwvol hart doe, mi) tot vergiffenis strekken.

Daar Gij in uwe wijze verordening en goedertierenheid, den nacht hebt bestemd om ons door rnst te verkwikken zoo begeef ik mij ter ruste, om morgen met vernieuwde krachten , uwe Goddelijke Majesteit te kunnen dienen.

Ik ofler U, o Heer ! de liefelijke gezangen uwer heilige Engelen en van alle gelukzaligen die, terwijl alles op aarde sluimert, U loven en danken in de hoogte des Hemels. — Ook offer ik U, de aandacht aller godvruchtige zielen, die gedurende dezen nacht uwe Almacht door gebeden en lofzangen, loven.

Verkwik, o Vader der barmhartigheden ! de vermoeiden, bescherm de reizenden, troost de kranken, kom de noodlijdenden te hulp, weer alle listen en lagen van den boozen vijand en alle vreeswekkende droomen van ons af, en behoed ons voor eenen haastigen en onvoorzienen dood. — Ontferm ü ook over de zielen onzer broeders en zusters, die ons in het geloof en de liefde zijn voorgegaan en nog in den smar-telijken gloed van het zuiverings vuur moeten gereinigd worden van de vlekken der sterfelijkheid, vóór dat zij in het Hemelrijk, waarin niets onreins kan binnengaan, tot de aanschouwing uwer Godheid kunnen geraken. Zend hun licht en troost, vergeef hun, om het dierbaar bloed, dat uw eeniggeboren Zoon voor hunne verlossing aan het kruis gestort heeft, en neem hen weldra op in de glorie uwer Heiligen.

25

Heer Jesns ! stort uwen zegen over dit huis, en behoed mij en allen, die hetzelve bewonen, voor zichtbare en onzichtbare vijanden. Onder uwe bescherming wil ik waken en rusten, Ifcven en sterven. Geef, dat terwijl mijn lichaam slaapt, mijn hart wake en aan ü ge-denke, opdat ik niet in den eeuwigen slaap valle, maar morgen in uwe liefde mag ontwaken. Amen.

Moeder der barmhartigheid. Heilige Maria ! die het eeuwig Woord des Vaders in de diepe stilte van den nacht baardet, en toen eeno Moeder der zaligheid werd voor allen, die uwen heiligen Naam aanroepen, zegen en bewaar mij dezen nacht. Ik beveel mijne ziel en mijn lichaam in uwe moederlijke bescherming : behoed mijn hart voor alle onreine en zondige gedachten, opdat ik in eenen heiligen vrede slape en ruste. Amen.

Heilige Engel, mijn bewaarder, hond steeds de oogen uwer liefde op mij gevestigd, opdat ik dezen nacht van alle ongelukken bevrijd blijve ; verwerf mij dat ik door geenen haastigen dood overvallen worde en dit leven niet verlate dan na eene opregte boetvaardigheid over mijne zonden gedaan te hebben.

Heilige N.. mijn Patroon, bid voor mij en bescherm mij gedurende dezen nacht, geheel den tijd mijns levens en bijzonder in het uur van mynen dood. Amen.

Eer zij den Vader, den Zoon en den Heiligen Geest. Gelijk het was in den beginne,

26

nu en altijd en in alle eeuwigheid. Amen.

Onze Vader. — Wees gegroet. — Ik geloof in God den Vader, enz.

Verder kan men hidden den H. Rozekrans , de Litanie tot Jesus om zalig te sterven en andere toepasselijke Gebeden, volgens den tijd des jaars en een ieder volgens zijnon staat.

■

men. c ge-

GEBEDEN ONDER DE H. MIS.

VOOBBEREIDEND GEBED.

Mijn God ! ik werp mij ter aarde neder, voor den ontzaggelijken Troon Uwer oneindige Majesteit, naar het voorbeeld van Josns Uwen Zoon, mijn Verlosser! toen Hij diezelfde Offerande zou beginnen welke hier op het Altaar staatj vernieuwd te worden. Ik aanbid U als mijnen eenigen Schepper en Opperheer, als den eeuwigen, levenden en waarachtigen God, voor wieu ik,- nietig en schuldig schepsel, niet waardig ben te verschijnen. Almachtige God ! ik ben niet alleen stof en asch, en mijn loven schuldig aan U, die mij geschapen hebt; maar ik ben ook een arme zondaar, die tegen U is opgestaan, die door U uit het paradijs is verjaagd, en die den dood, ja, den eeuwigen dood verdiend heeft. Met de diepste ootmoedigheid voor Uwen Genadotroon neder-geknield, smeek ik TH, vol vertrouwen op Uwe barmhartigheid, om vergeving en genade, ik stort mijne gebeden voor Uw aanschijn, niet steunende op mijne gerechtigheden, maar enkel vertrouwende op de oneindige waarde en do

3

28

verdiensten van de Offerande, die bier opgedragen zal worden. Ja, mijn God! ik voeg mij by den Priester, nwen Dienaar ; ik vereenig mij mot geheel Uwe Heilige Kerk; en wij dragen (J gezamentlijk op het Allerheiligste Vleesch en Bloed van Jesns üwen Zoon wy dragen het U op met dezelfde meening, waarmede Hij zich zeiven op den Calvarieberg heeft opgedragen ; wij dragen het TJ op, om ü te eeren en te aanbidden; om U te loven en te danken, voor de ontelbare weldaden, die wij gednrig van ü ontvangen ; om ü onze nietigheid en schuld te belijden, en met een berouwhebbend hart de vergeving onzer zonden af te smeeken; om eindelijk van U, door Jesus Christus, onzen Hoogepriester en onze Offerande, nieuwe weldaden, genade hulp en bescherming te verwerven. Ach ! hoe nietig, hoe onwaardig ik ook vezen moge, zult Gij mij niet kunnen verstooten, o Heer! als ik voor Uw aanschijn nader met zulk een onwaardeerbare Offerande, waarin Gij Uw welbehagen genomen hebt. Amen.

ALS DE H. MIS BEOINT, ZEG MET DEN PRIESTER EN DEN MISDIENAAR ALS VOLGT

f In den naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes. Amen.

Priester. Ik zal tot Gods Altaar optreden.

Dimaetr, Tot God, die mijne jetigd verblijdt.

29

v opge- p. Oordeel mij, o God, en onderscheid mijne k voeg jaak van een zondig volk. Verlos mij van ik ver- den boozen en bedriegelijken mensch.

rk; en D. Want Gij, o God! zijt mijne sterkte, •heilig- Waarom hebt Gij mij verstoeten? En waarom Q Zoon ga ik zoo bedroefd, terwijl mijn vijand mij

erdrnkt ?

P. Zend mij Uw licht en Uwe waarheid; gt;, om ü 'jdeze hebben mij geleid, en gebracht op Uwen gt;ven en Jïeiligen berg, en in Uwo woonstede.

D. En ik zal tot Gods Altaar optreden, ftot God, die mijne jeugd verblijdt.

P. Ik zal U op de citer loven, o God! mijn God! Waarom zijt gij bedroefd mijne ziel, en waarom verontrust gij mij ?

D. Hoop op God ; want ik zal Hem nog loven, Hij is mijn heil en mijn God.

P. Eer zjj den Vader en den Zoon en den H. Geest.

D. Gelijk het was in den beginne, zoo nu en altijd, en in alle eeuwen der eeuwen. Amen. P. Ik zal tot Gods altaar optreden.

D. Tot God die mgne jeugd verblijdt. P. Onze hulp is in den naam des Heeren. D. Die Hemel en aarde gemaakt heeft. Ik beschuldig mij voor U, o mijn God! van al de zonden, aan welke ik plichtig ben; ik beschuldig mij daarvan in de tegenwoordigheid van de allerzuiverste Maagd Maria, in de tegenwoordigheid van alle Heiligen en van alle geloovigen; ik belijd, dat ik gezondigd heb met gedachten, woorden, werken en door verzuim van deugden, door mjjne schuld, door

30

mijne allergrootste schuld. Daarom bid ik de heilige Maria altijd Maagd, alle Heiligen eu alle geloovigen voor mij te willen bidden.

De almachtige God zij ons genadig, Hij vergeve ons onze zonden, en geleide ons tot het eeuwige leven. Amen.

De almogende en barmhartige Heer ver-leene ons kwijtschelding, ontbinding en vergeving van al onze zonden. Amen.

P. O God! keer ü tot ons, en doe ons herleven.

D. En ü volk zal zich in U verblijden.

P. Toon ons, o Heer! Uwe barmhartigheid.

D. En verleen ons Uwe zalige hulp.

P. Heer, verhoor mijn gebed.

D. En mijn geroep kome tot U.

P. De Heer zij met u.

D. En met uwen Geest.

ALS DE PRIESTKR HET ALTAAR OPTREEDT.

Wij smeeken U, o Heer! verwijder van ons, onze boosheden, opdat wij waardig mogen worden, met een zuiver hart het Heilige der Heiligen te betreden, door Christus onzen Heer. Amen.

ALS DE PRIESTER ZICH IN HET MIDDEN DES ALTAARS NEDERBUIGT.

Wij bidden U, o Heer! door de verdiensten Uwer Heiligen, wier overblijfselen hier rusten,

31

en van alle Heiligen, dat Gij mij al mijne zonden wilt vergeven. Amen.

INTROÏTUS.

Hooggeprezen zij de Allerheiligste Drievuldigheid, en de onverdeelbare Eenheid : wij zullen haar danken, omdat zij ons Hare barmhartigheid getoond heeft. God! onze Heer! hoe wonderbaar is Uw Naam over do geheele aarde.

Eer zij den Vader en den Zoon en den H. Geest. Gelijk het was in den beginne, zoo na en altijd, en in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

KYRlS ELEÏSON.

Goddelijke Schepper onzer zielen! ontferm U over het werk Uwer handen. Barmhartige Vader! bewijs barmhartigheid aan Uwe kinderen.

Heer Jesus Christus ! Bewerker onzer zaligheid, die voor ons zijt geslachtoflerd! maak ous deelachtig aan de verdiensten van Uwen dood en van Uw dierbaar Bloed.

God, Heilige Geest! zuiver mijne ziel van alle vlekken, en reinig mijn lichaam van alle onzuiverheid, opdat het Uwen tempel zijn en blijven moge.

GLORIA IN EXCELSIS.

Eere zij God in den Allerhoogsten, en vrede

32

op aarde aan de menschen die van goeden wille zijn ! Wij loven ü; wij prijzen U ; wij aanbidden ü; wij verhaerlrjken U; wij bedanken U wegens Uwe groote heerlijkheid, o God ! onze Heer ! Koning des Hemels ! God, almaclitige Vader ! Heeve Jesus Christus ! ee-niggeboren Zoon ! Heer God ! Lam Gods ! Zoon des Vaders! Die de zonden der wereld wegneemt, ontvang onze gebeden ! Die zit aan de rechterhand des Vaders, ontferm ü onzer! Want Gij alleen zijt Heilig, Gij alleen de Heer, Gij alleen de Allerhoogste, Jesus Christus ! met den Heiligen Geest, in de heerlijkheid van God den Vader. Amen.

DOMINÜS VOBISCUM.

Geest van vrede en liefde, rust op ons ; vereenig den Priester en ons allen, in de gevoelens van eene volmaakte eendracht, om ge-zamentlijk onzen God te bidden.

COLLECTEN,

Verleen ons, o Heer ! al hetgene de Priester in den naam der H. Kerk voor ons vraagt, en geef ons voornamelijk vermeerdering van Geloof, Hoop en Liefde. Vergeef ons onze zonden, en geef ons de genade om al Uwe geboden heiliglijk te onderhonden. Geef, dat wij ons gaarne onderwerpen aan Uwe Goddelijke Voorzienigheid en Uwen H. Wil in al-

33

les aanbidden ; en verleen ons al wat noodig en dienstig is tot onze tijdelijke wolvaart en het eeuwige leven, dit bidden wij ü, door de verdiensten van onzen Heer Jesus Christus, dien wij U in deze Heilige Offerande zullen opdragen.

EPISTEL.

Geef mij, o God ! dat ik de lessen van Uwe Profeeten en Apostelen altijd moge beschouwen als brieven van ü uit den Hemel gezonden, om ons Uwen H. Wil kenbaar te maken. Laat nimmer toe dat Uw H. Woord door de versteendheid mijns harten, mij eene nieuwe gelegenheid worde van te zondigen, maar dat het door Uwe genade miju verstand verlichte, mijn hart ontsteke, opdat ik ook gevoelen moge hetgene de Leerlingen van Em-maus gevoelden, toen zij zeiden : was ons hart niet brandende in ons, toen Hij ons de Schriftuur opende ? Luc. XXIV : 42.

TUSSCHEN DEN EPISTEL EN HET EVANGELIE.

Gij reinigdet weleer , o God ! de lippen van Uwen Profeet Isaias door een brandende vuurkool. Keinig alzoo de lippen van Uwen Dienaar om Uw H. Evangelie te verkondigen; maar Heere 1 reinig ook alzoo mijne ooren om hetzelve aan te hooren. Schenk aan mijnen geest

34

de gaven om het goed te verstaan ; en verleen tevens aan mijn hart de kracht en den moed om het te betrachten.

EVANGELIE.

Hoe gelukkig ben ik, o God ! dat ik boven zoo vele anderen in Uwan waren dienst geboren en opgevoed ben. Dank zij U daarvoor ! eeuwige dank worde U voor dat onschatbaar gunstbewijs toegebracht! Ach ! mochten toch alle menschwi, byzonder onze nog dwalende en ongeloovige broeders U lecren kennen en kinderlijk beminnen. Mochten door Uw heilig Woord, alle onwetenden geleerd, alle twijfelmoedigen geraden, alle bedroefden getroost, alle zwakken gesterkt, alle gevallenen weder opgericht, en alle zondaars bekeerd worden. Dat dit geschiede , o God ! bidden wij U, om Jesus Christus, Uwen Zoon, die weleer van zich getuigde; »dat Hij het licht der wereld, — de weg, — de waarheid en het leven was.quot; Amen.

CREDO.

Ik geloof in. eenen God, den almagtigen quot;Vader,_ Schepper van Hemel en aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen. En in eenen Heer, Jesus Christus, Gods eenig geboren Zoon, en uit den Vader voor alle eeuwen gebqren God van God, licht van licht, eenen

35

waren God van den waren God, geboren en niet gemaakt; van een wezen met den Vader, door Wien alle dingen gemaakt zijn. Die om ons menschen en om onze zaligheid is nedergedaald uit den Hemel. En het vleesch heeft aangenomen door den Heiligen Geest, uit de Maagd Maria, en is mensch geworden. Hij is ook voor ons gekruist onder Pontius Pilatns; Hij heeft geleden en is begraven. En Hij is volgens de Schriften ten derden dagen verrezen. En Hij is opgeklommen ten Hemel, zit aan de rechterhand des Vaders; en Hij zal met heerlijkheid wederkomen, om te oordeelen de levenden en de do oden; Zijn rijk zal geen einde hebben. En ik geloof in den Heiligen Geest, den Heer en Levendmaker, die nit den Vader en den Zoon voorkomt ; die met den Vader eu den Zoon te zamen aangebeden en verheerlijkt wordt; die door de Profeeten gesproken heeft. En eene heilige Katholieke en en Apostolieke Kerk. Ik belijd een Doopsel tot vergeving der zonden; en ik verwacht de verrijzenis der dooden en het eeuwige leven. Amen.

OFFERANDE.

Almachtige God, goedertieren Vader, neem bidden wij U, dit offer aan, dat wij Uwe oneindige Majesteit opdragen. Het is slechts nog brood, dat wij ü offeren; maar dit brood zal weldra door de woorden der Consecratie ver-

36

anderd worden in het voorwerp onzer aanbidding ; het zal dat zuivere en onbevlekte Offer worden, dat Gij tot verlossing onzer zielen gevorderd hebt. Wij dragen het U op als een Offer, dat Uwer waardig is.

Neem ook den Kelk des heils aan en laat dezelve, smeeken wij ü, voor onze en der ge-heele wereld zaligheid mot eenen aangenamen geur tot Uwe Goddelijke Majesteit opstijgen.

Hoe vurig verlang ik, o God! mij te ver-eenigen met Uwen Zoon Jesus Christus en mij zeiven geheel met Hem als een zoenoffer aan U op te dragen ! Ik offer U mijn lichaam, mijne ziel, en alles wat ik van Uwe goedheid ontvangen heb. Verander mij, o Heer! en vereenig mij met t Hem, gelijk dit brood en deze wijn in Zijn Lichaam en in Zijn bloed zal veranderd worden,

Aanbiddelijke Drievuldigheid, zegen en heilig deze Offerande, die ik U opdraag in ver-eeniging met den Priester, tot vereering Uwer oneindige Majesteit, tot dankzegging voor Uwe genaden en weldaden, tot voldoening voor mijne zonden, en om van Uwe goedheid verder al die hulp te verkrijgen die ik tot mijne zaligheid noodig heb.

BIJ HET WASSCHEN DER VINGERS.

Wasch mijne ^! ziel, o mijn God ! en reinig haar van alle ongerechtigheden, zuiver mij van alle besmettingen der zonde, verdelg in mij de

37

minste onvolmaaktheden; dan zal ik met de Heiligen Uw Altaar omringen, en U eeuwig loven in de woonzalen Uwer heerlijkheid.

OKATE FRATRÉS.

Verhoor, Heer, de gebeden Uwer geloovi-gen, die hier vereenigd zijn om U dit aanbiddelijk Offer op £te dragen; neem het aan, bidden wij U, tot verheerlijking van Uwen Heiligen Naam, tot ons bijzonder heil en tot

welzijn Uwer geheele H. Kerk.

$

SECRETA.

O God, doe mij waardig deze heilige en eerbiedwekkende Geheimen bijwonen. O God, hoe ontzaggelijk is het werk dat Gij gaat verrichten. O God, volbreng en ontvang deze Offerande door Jesns Christus onzen Heer, Uwen Zoon, die met U leeft en heerseht in de eenheid des Heiligen GeestesJ Amen,

PREFATIE EN SANCTUS.

Tot U, o God, verheffen wij onze harten, en wij aanbidden Uwe Goddelijke] 'Majesteit; want het is' waarlijk waardig en recht, billijk en zalig, dat wij U altijd en op alle plaatsen loven en danken, heilige Heer, Almachtige Vader, eeuwige God, door Christus onzen Heer,

38

door Tvien de Engelen Uwe Majesteit loven, door wien de Heerschappijen U aanbidden, en de Machten TJ vreezen; door wien de Hemelen en der Hemelen Krachten met de heilige Seraphijnen U met eenparige blijdschap vereeren en aanbidden. Gedoog, o Heer ! dat wij onze kranke lofzangen voegen bjj die derhe-melsche Geesten, en dat wij te zamen in verrukking van vreugde en bewondering, met ootmoedigheid uitroepen : Heilig, Heilig, Heilig is de Heer, de God dor Heerscharen. Hemel en aarde zijn vol van Uwe Heerlijkheid. Heil ü in den Allerhoogsten! Gezegend zij Hg die daar komt in den Naam dos Heeren ! Heil U in den Allerhoogsten !

CANON.

Almachtige, eeuwige God ! wien alleen de hulde onzer aanbidding en offeuande toekomt, wij naderen Uwen Troon in den Naam van Jesus Christus Uwen Zoon en onzen Heer om U deze zuivere Offerande, de eenige waardoor Uw Naam verheerlijkt wordt, op te dragen, voor de verheffing uwer Kerk, voor haar zichtbaar opperhoofd, den Paus van Bome, voor alle Bisschoppen en Priesters, voor onze Herders en Zielzorgers, en voor allen die het Geloof Uwer Kerk belijden; voor onze ouders en bloedverwanten, vrienden en weldoeners. Inzonderheid voor N. N. alemede voor hen _t die ons beleedigd hébbeu. Vergeef ons oaze

39

zonden, en schenk ons kracht om de bekoringen te wederstaan en genade om de deugden te beoefenen. En opdat onze gebeden TJ aangenaam mogen zijn, vereenigen wij ons met de allerheiligste Maagd Maria, de Moeder van onzen Heer Jesus Christus, met Uwe Apostelen, Martelaren en met al Uwe Heiligen, verleen ons door hunne voorspraak, het-gene wij door onze zonden onwaardig zijn te ontvangen. Hoor hunne gebeden, o barmhartige God ! en zie met ontferming op ons neder.

O mijn God ! hadde ik nu, op dit oogen-blik de vurige begeerten met welke de H. Oudvaders de komst van den Messias verlangden ! Ach hadde ik hun geloof en hunne liefde ! Kom, Heer Jesus! kom aanbiddelijke Zaligmaker der wereld kom en voltrek het Geheim Uwer liefde. Ziet het Lam Gods komt! Zie daar het aanbiddelijk Offer, door hetwelk alle zonden der wereld vergeven worden.

BIJ DE OPHEFFING DER H. HOSTIE.

Aanbiddelijke Jesus! Vleesch geworden Woord des Vaders! Waarachtig God en Mensch! ik geloof dat Gij hier tegenwoordig zjjt; ik aanbid U met den diepsten eerbied; ik bemin U uit geheel mijn hart, en dewijl Gij U nil liefde tot mij offert, zoo offer ik mij zei-ven geheel aan U.

40

BIJ DE OPHEFFING DES KELKS.

Goddelijke Jesus ! ik aanbid den prijs mijner verlossing en dien der geheele wereld, in dezen Kelk. Ik aanbid dit dierbaar bloed dat Gij aan het Kruis voor mijne zaligheid vergoten hebt. Dat bij de aanschouwing van Uwe oneindige liefde mijne ziel levendig doordrongen zij van bewondering, dankbaarheid, vertrouwen en liefde.

VERVOLG VAN DEN CANON.

Nu is het geen brood of wijn meer, maar het aanbiddelijke Lichaam en Bloed van onzen Verlosser, Uwen Zoon Jesns Christus ; hetwelk wij U, o Vader aller genade! opdragen, ter gedachtenis van zijn lijden en sterven, van Zijne Opstanding en Hemelvaart. Ontvang, Heer! dit onbevlekte Offer uit onze handen, en vervul ons met Uwe genade.

Ach ! hoe groot zou voortaan mijne boosheid en ondankbaarheid zijn, indien ik, na gezien te hebben hetgeen ik nu zie, nog in eenige zonde toestemde. Neen, mijn goede God ! ik zal nooit vergeten, waaraan Gij mij door deze Offerande herinnert, namelijk; aan de smarten van Uw lijden, aan U doorwond Lichaam, aan Uw dierbaar Bloed, dat voor ons vergoten is, aan Uwe heerlijke Opstanding en Hemelvaart.

Gedenk ook, barmhartige God! de zielen

41

dergenen, die nog in de plaats van znivering zijn, en die, hoewel zij U toebehooren nog door do smetten der zonden verhinderd worden om in Uwe vlekkelooze tegenwoordigheid te worden toegelaten. Ik bid U inzonderheid voor de zielen mijner ouders, vrienden en weldoeners als ook voor die, welke geene bijzondere voorbidders op aarde hebben.

PATEK NOSTER.

Oneindige God' hoewel ik slechts stof en asch ben, mag ik U, naar het voorschrift üws Zoons, Vader noemen. Verleen mij de genade dat ik, door een heiligen wandel, een rechtgeaard kind zij. Uw heilige Naam worde overal geheiligd, beheersch voortaan mijn hart, door Uwe genade, opdat ik eeuwig met ü heerschen moge in Uwe Heerlijkheid, na hierop aarde Uwen wil volbracht te hebben, gelijk de Heiligen dien in den Hemel volbrengen. Geef ook mij dagelijks het geestelijke en lichamelijke voedsel dat ik behoef. Vergeef mij, Heer! gelijk ik, om Uwen wil, aan al mijne beleedigers, hartelijk vergiffenis schenk. Verlaat mjj niet in het uur van verzoeking en kwelling, maar geef, dat ik, door den bijstand Uwer genade, al de vijanden mijner zaligheid overwinne. Amen.

AU GNUS DEI.

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm U onzer !

42

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm U onzer!

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, geef ons vrede !

Heere Jesus Christus, die aan Uwe Apostelen hebt gezegd: Ik laat u den vrede, ik geef u mijnen vrede: geef ons dien waren vrede, dien Gij alleen geven kunt, den vrede des gewetens, den vrede met U, en verlos ons van de zonde, die ons daarvan berooft; geef ons den vrede en eene volmaakte eendracht met al onze broeders ; geef den vrede aan Uwe Heilige Katholieke Kerk, en verlos haar van alle scheuring, van alle verdrukking en van alle onheil.

DOMINE, NON SUM DIGNUS EN COMMUNIE.

Heer ! ik ben niet waardig dat Gij onder mijn dak komt, maar spreek slecht één woord, en mijne ziel zal gezond worden. Driemaal.

Ik ben niet waardig. Heer ! maar door Uw Woord zijn alle dingen geschapen; ik ben niet waardig, maar op Uwe stem worden de steenrotsen vermorseld ; op Uwe stem zwijgt weder en wind; op Uwe stem staan de dooden op, en worden de kranken genezen. Spreek dan , o Jesus! en mijn hart zal verbrijzeld wezen door leedwezen over mijne zonden; spreek en al mijne driften en begeerlijkheden zullen bedaren ; spreek, en al mijne boosheden zullen verdwjjnen ; spreek, en mijne ziel zal terstond

43

loven, gezond zijn en waardig, om met U ver-eenigd te worden.

Ach, ik vertrouw op Uwe liefde I kan ik U nu niet wezenlijk ontvangen, gelijk de Priester, ik ontvang U echter in den geest, en met mijne wenschen; ik smeek U maak mij deelachtig aan Uwe gunsten en genaden, en maak mij waardig om U ten spoedigste te ontvangen.

Kom spoedig, o mijn Jesus, kom tot mij, o mijne Liefde ! mijne ziel brandt van verlangen om zich met U te vereenigen. Kom, vereenig ü zoo innig met mij, dat niets ons voortaan meer kan scheiden.

Jesus ! o eeuwige waarheid ! ik geloof in U, Jesus ! oneindige barmhartigheid ! ik hoop op U, Jesus ! o opperste goed, ik bemin U van harte, Jesus ! mijn Heer en mijn God, ik aanbid U, Jesus! mij God en mijn al, ik verlang en verzucht naar U, Jesus ! Jesus! kom tot mij.

NA DE COMMUNIE.

Wat zal ik U wedergeven, o Heer! voor al hetgeen Gij mij geschonken hebt. Ach mijn Jesus! ik wil voortaan U alleen toebehooren, mijne ziel, mijn lichaam, mijn zintuigen, al mijne werken zullen voortaan aan U behoo-ren, om ü alleen te dienen en te beminnen. Gij hebt U zeiven opgeofferd voor mijne zaligheid ; ik verlang ook mij te offeien tot Dwe heerlijkheid. Ik ben Uw slachtoffer, beschik

44

over mij naar Uw welgevallen : gelukkig indien Gij u gewaardigt de opoffering daarvan aan te nemen. Verleen mjj, o mijn God, een levendig geloof, eene brandende liefde, een geduld om alle beproevingen te doorstaan, eene diepe ootmoedigheid, cene ware verachting van de wereld, een heilig verlangen naar den Hemel, en de genade om in Uwe Goddelijke liefde te sterven. Ik vraag U al deze genaden door de verdiensten van Uw smartelijk lijden, waarvan Gij de gedachtenis hernieuwd hebt.

ALS DE PRIESTER DEN ZEGEN GEEFT.

Stort over ons, o Heer! Uwen Zegen door de hand van Uwen dienaar, en dat de uitwerkingen van denzelven eeuwig op ons berusten.

Ons zegene de almachtige God, de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Amen.

LAATSTE EVANGELIE.

In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God. Dit was in den beginne bij God. Alle dingen zijn door hetzelve gemaakt, en zonder hetzelve is er niets gemaakt, van hetgene er gemaakt is. In hetzelve was het leven, en het leven was het licht der menschen; en het licht schijnt in de duisternissen en de duisternissen hebben het niet begrepen. Er was een mensch,

45

van God gezonden, wiens naam was Joannes. Deze is gekomen tot getuigenis, om getuigenis te geven van het licht, opdat allen door Hem gelooven zouden. Hij was het licht niet, maar hij kwam om getuigenis te geven van het licht. Dit was het waarachtig licht, dat alle menschen verlicht, welke in deze wereld komen. Hij was in do wereld, en de wereld is door hem gemaakt; en de wereld heeft Hem niet gekend. Hij kwam in zijn eigen, en de Zijnen hebben Hem niet aangenomen; maar aan allen die Hem aangenomen hebben, heeft Hij de macht gegeven om kinderen Gods te worden, aan hen, die in Zijnen Naam gelooven ; die niet uit den bloede, noch uit den wille des vleesches, noch uit de wille eens mans, maar uit God geboren zijn. En het Woord is Vlcesch geworden, en het heeft onder ons gewoond, en wij hebben Zijne heerlijkheid gezien, eene heerlijkheid als van den eeniggeboren Zoon des Vaders, vol genade en waarheid.

God zij gedankt!

DANKGEBED NA DE H. MIS.

Ik dank U, o God! voor de genade, die Gij mij bewezen hebt, dat ik bij deze heilige Offerande der Mis ben tegenwoordig geweest, en voor al de gunsten, die Gij mij bewezen hebt. O Heilige Engelen, en Gij gelukzalige Geesten, dankt, zegt eeuwig dank voor mij.

46

Hemel en aarde, looft altijd Zijnen heiligen Naam voor de weldaden, die Hij mij heeft betoond. En ü, mijn Goddelijke Zaligmaker! TJ smeek ik, door de oneindige liefde, welke Gij mij zoo even hebt getoond, door U voor mij op het Altaar op te offeren, verleen mij de genade om dezen dag, die mij slechts gegeven is, om mij heilig te maken, en die misschien de laatste mijns levens zijn zal, heilig en voor U te mogen besteden, opdat ik de vruchten van deze H. Offerande die ik nu heb bijgewoond niet verlieze. Amen.

ftEBEDEN

ONDER DE

H. MIS VOOR OVERLEDENEN.

Voorbereidend Gebed.

Almachtige Schepper van hemel en aarde! ik val U ootmoediglijk te voet, en bid voor de zielen, die, in uwe genade nit deze wereld gescheiden, aan uwe rechtvaardigheid in het vagevuur voldoen, hetgeen zij op de aarde niet genoeg geboet hebben. Onder deze zijn misschien mijne ouders, bloedverwanten, vrienden en weldoeners. Hoe velen vaa dezen en andere lijden daar misschien om zonden, tot welke ik aanleiding gegeven heb ! ik ben verplicht hen te helpen; en hoe kan ik hen beter te hulp komen dan door het bloed van het onbevlekte Lam, dat ik U door de handen des Priesters voor hen opoffer.

Neem dan deze heiligste offerande aan, o Vader der levenden en dooden ! en laat dezelve aan de lijdende zielen tot troost strekken ; al is het dat zij strafwaardig zijn, zij zijn toch uwe lieve kinderen, die naar IJ alleen verlangen en uwen lof in het hemel-sche Sion verlangen te zingen: wees bijzonderlijk genadig de ziel van N.

In den naam des Vaders, enz. zie hl., 28.

48

CONFITEOR.

Ik beschuldig mij, enz., zie hladz. 29.

KYUIE ELEISON.

God hemelscbe Vador, ontferm u over de lijdende zielen.

God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm u over de lijdende zielen.

_ God H. Geest, ontferm u over de lijdende zielen.

GEBED.

O God! aan wien het eigen is altijd barmhartig te zijn en te sparen, wij bidden U oot-moediglijk, dat Gij aan N., en alle overledene geloovigen volkomene vergiffenis hunner zonden wilt verleenen en hen in de woonplaats uwer glorie laten binnen treden. Dit bidden wij U door Jesus Christus, onzen Heer, die met U leeft en regeert in de eenheid des heiligen Geestes. Amen.

EPISTEL.

O God! wij zijn allen uwe kinderen, allen leden van eene Kerk, waarvan Jesus Christus het opperhoofd is. De dood zelf breekt de banden niet, met welke de godsdienst ons

49

vereenigt. Onze liefde mag geen einde nemen, schoon de dood ons heeft gescheiden : ook leert Gij ons, dat het eene heilige en zalige gedachte is, te bidden voor de overledenen, opdat zij van hunne zonden ontbonden worden. Voed, o mijn God! in mijn hart de liefde, welke ik de afgestorvenen in Christns moet toedragen, en verleen hun, door mijne ootmoedige smeekingen, de genadige kwijtschelding, waarna zij altijd verlangd hebben.

EVANGELIE.

O God! hoe zoet zijn oms de woorden, met welke Jesns, uw Zoon, de bedrukte Martha, zuster van den overleden Lazarus, troostte: gt;Ik ben de verrijzenis en het leven. Degene, die in mij gelooft, zal leven, scboon hij dood ware. En al wie leeft en in mij gelooft, zal in eeuwigheid niet sterven.quot; Wij zijn dan niet voor altijd van onze afgestorvene vrienden gescheiden. Het betrouwen op uwe barmhartigheid doet ons hopen, dat zij in uwen vrede uit dit tranendal verhuisd zijn; maar uwe heiligheid, waarvoor niets onzuivers mag verschenen, doet ons vreezen, dat zij tot uwe eeuwige omhelzingen nog niet toegelaten zijn. O Vader aller genade! laat U bewegen door onze smeekingen en door hun vurig verlangen naar U, verlos hen van hunne pijnen, neem hen bij U, laten wij hen eens bij ü wederzien en daar ü danken, dat Gij ze ons hebt wedergeven.

50

» V Jfc

Lees de geleden van de Offerande, Uadz. 35

tot aan hét Agnus Dei, bladz. 41.

AGNUS DEI.

Lam Gods! dat wegneemt de zonden der wereld, wees de zielen in het vagevuur genadig. Aanbiddelijk Slachtoffer voor do zaligheid der menschen! maak haar zalig. Goddelijke Middelaar ! verwerf haar genade bij uwen Vader en geef ze de eeuwige rust.

COMMUNIE.

Heer I ik ben niet waardig, enz,, zie Uadz. 42.

LAATSTE COLLECTE.

Verhoor, o Heer! de dringende gebeden, die wij U voor het welzijn van alle overledene geloovigen tot den troon uwer barmhartigheid doen: zuiver hen van al wat hen van het genot van de hun toebestemde zaligheid nog verwijderd houdt, en laat hen voor U gerechtvaardigd worden door het bloed van uwen Zoon, dat eens voor hen aan hen kruis gestort is en dagelijks nog vloeit op onze Altaren. Dit bidden wij U door denzelfden Jesus Christus, onzen Heer. Amen.

EVANGELIE VAN DEN H. JOHANNES.

In den beginne was het Woord, enz., zie Uadz. 44.

51

GEBED NA DE H. MIS.

O God ! Gij zult mij ook eens uit deze wereld roepen, en ik weet niet wanneer. Misschien ben ik maar weinige schreden van het graf verwijderd. Leer mij dan mijne plichten nauw-' keurig volbrengen, opdat ik in het doodsuur mij niets te verwijten hebbe. Leer mij den tijd, welken ik nu nog heb, zorgvnldiglijk waarnemen, de bewerking mijner zaligheid niet tot eenen toekomenden tijd, die mij onzeker is, uitstellen ; opdat de nacht des doods, in welken niemand zal kunnen werken, mij niet onverwachts en voor dat ik bereid ben, overvalle. Laat mij nooit vergeten dat al, wat wereldsch is, vergankelijk is, dat mij noch aanzien, noch rijkdom in de eeuwigheid volgen kunnen, maar alleen de goede werken. Leer mij ook het lijden van dit leven met geduld en standvastigheid verdragen, opdat het in mij een eeuwigdurend gewicht van glorie uitwerke. Amen.

BIECI1TÖEFENIMEN.

GEB13D VOOR HET ONDERZOEK DES GEWETENS.

Heilige Geest, eeuwige oorsprong van licht! verdrijf de duisternissen, die mij de leelijkheid en de boosheid der zonden verbergen; doe er mij een zoo grooten afschrik van krijgen, o mijn God! dat ik niets zoo zeer vrees als dezelve iu het toekomende te bedrijven.

Onderzoek zorgvuldig uw geweten. Zie of g|j in uwe voorgaande biechten iets verznimd hebt, of gij met de noodige bereiding tot de H. Tafel genaderd zijt of andere H. Sacramenten ontvangen hebt; overdenk de tien geboden Gods, op ieder wat blijvende staan, om te overwegen wat gij daar tegen, met gedachten, begeerten, woorden en werken, bedreven hebt; zoo ook de vijf geboden der H. •Kerk, de zeven hoofdzonden, de negen vreemde zonden, de plichten en verbindtenissen van uwen st„at, denkende op welke plaatsen gij geweest zijt en met welke personen gij verkeerd hebt.

Verwek, na uw geweten onderzocht te hebben, in u eene ware droefheid over uwe be-

53

dreveno zonden. Hiertoe moet gij gebrnik maken van de beweegredenen, die gij weet dat den meesten indruk op uwen geest en op uw hart maken, als zijn : de leelijkheid der zon-dan , de oneindige smaad, welken zij God aandoen, de haat welken God haar toedraagt, de schrikkelijke straffen, met welke God, die oneindig goed en oneindig rechtvaardig is, dezelve vervolgt op de aarde, in het vagevtmr

en in de eeuwige vlammen der hel..... Laat

uwe oogen vallen op een kruisbeeld, aanschouw daar Jesus Christus, stervende om de zonden te boeten.... Overweeg do algemeene en bijzondere weldaden, die gij van God ontvangen hebt. Door deze beweegredenen zal uw hart doordrongen worden van liefde tot God, en van een oprecht leedwezen van aan een en zoo goeden Vader mishaagd te hebben.

Het hart geroerd zijnde, verwek de volgende akten:

AKTE VAN GELOOP.

O alwetende en waarachtige God ! ik geloof vastelijk, dat Gij mijn Heer en God, mijn beginsel en laatste einde, mijn Schepper, mijn allermildste weldoener, mijn opperste goed zijt. Ik geloof, dat U niets meer mishaagt en hatelijker is dan de zonde, welke Gij nogtans vergeeft aan dongone, die ware boetvaardigheid doet. Dit en al wat Gij veropenbaard hebt, geloof ik vastelijk, omdat Gij zelf het

54

gezegd hebt, die noch liegen, noch bedriegen, noch falen knnt, noch bedrogen kunt worden. In dit Geloof wil ik leven en sterven.

AKTE VAN HOOP.

O rechtvaardige God! ik beken voor ü en voor geheel het heraelsche hof, dat ik door mijne menigvuldige en zware zonden dikwijls verdiend heb in uwe rechtvaardige gramschap op het allerstrengste van U gestraft en van TJ voor eeuwig verstooten te worden. Nog-tans hoop ik door de kracht van het heilige Sacrament van boetvaardigheid de vergiffenis mijner zonden. Ik hoop door de verdiensten van mijnen Zaligmaker de eeuwige zaligheid, waartoe Gij mij geschapen hebt. Ik hoop al wat mij, om dezelve te bekomen, noodig of voordeelig is, omdat Gij, o almachtige, o barmhartige, o getrouwe God ! mij dit alles genadiglijk beloofd hebt. Op U hoop ik, o Heer ! en in eeuwigheid zal ik niet beschaamd worden.

AKTE VAN LIEFDE.

_ O aller eer- en liefdewaardige God! ik bemin U uit geheel mijn hart, dewijl Gij mij van eeuwigheid af bemind hebt. Ik bemin IJ uit geheel mijne ziel; dewijl Gij mij naar uw eigen beeld geschapen, met zoo kostelijken prijs

55

gekocht en met ontelbare weldaden overladen hebt. Ik bemin en verlang U te beminnen nit al mijne krachten, en bovenal, omdat Gij het opperste goed zijt, dat om zich zeiven waardig ia boren al bemind te worden. Ach, had ik ü van het eerste oogenblik mijns levens tot op dit oogenblik alzoo bemind! Ach, konde ik ü, ten minste nn, zoo vuriglijk beminnen als Gij waardig zijt van alle schepselen bemind te worden !

AKTE VAN BEROUW.

Mijn Heer, mijn God en mijn al, het is mij leed, het berouwt mij van harte, dat ik U, mijn opperste Goed, ooit vergramd heb ! ach ware ik liever gestorven, dan dat ik U be-leedigd heb ! Liever sterven voortaan, dan ü nog eens vrijwillig te vergrammen. Geene zonden meer. Verleen mij hiertoe uwe genade.

Liefste Jesus! wees mij een Jesus, een Verlosser, een Zaligmaker. Laat uw bitter lijden en sterven voor mij niet verloren zijn. Handel met mij naar uwe oneindige barmhartigheid, niet naar mijne zonden en misdaden; geef mij een waar vermorzeld en boetvaardig hart, hetwelk Gij niet verwerpt. Gij hebt Magda-lona, die groote zondares, niet verstoeten: ach, verstoot mij ook niet van U! Gij hebt Petrus, die U verloochend had, met barmhartige oogen weder aangezien, werp ook uwe barmhartige oogen op mij! Gij hebt den met

56

U gekruisten moordenaar in genade ontvangen ; ontvang mij ook in uwe genade. Maak mij zalig; laat mij niet verloren gaan.

Met uwe genade, o Jesus! wil ik mijne zonden opreclitelijk biechten. Gij weet, dat dezelve mij van harte leed zijn, dewijl ik U van harte bemin, en meer en meer verlang to beminnen: mijn vaste hoop is, dat Gij mij dezelve door de kracht van het H. Sacrament van boetvaardigheid volkomen zult vergeven, en mij znlt versterken, opdat ik U voortaan niet meer vergramme.

Kniel ootmoedig, gelijk het eenen beronw-hebbenden zondaar betaamt, in den biechtstoel neder, en den zegen van den Priester gevraagd hebbende, zeg :

Ik belijd voor God almachtig, de H. Maagd Maria, voor alle Heiligen, en u, Vader, dat ik gezondigd heb met gedachten, woorden en werken, door mijne schuld, door mijne schuld, door mjjne allergrootste schuld. Mijne laatste biecht is geleden {noem hier het getal der dagen, weken en maanden).

Biecht nwe zonden, en vergeet niet er het getal bij te voegen; indien gij het niet zeker weet, zeg dan het naaste, doe hetzelfde ten opzichte van den tijd, dat de zonde geduurd heeft. Druk de omstandigheden uit die de zonde kunnen veranderen of de boosheid der-zelve merkelijk vermeerderen of verminderen. Indien gij twijfelt eene zonde bedreven te hebben, of zoo gij twijfelt, dat die welke gij bedreven hebt, doodzonde zij, geeft dit alles

57

uwen biechtvader te kennen, opdat hij er over oordeele.

Na uwe zonden beleden en eenvoudig geantwoord te hebben op de ondervragingen van den biechtvader, zeg :

Ik beschuldig mij van deze zonden, en van die welke ik niet indachtig ben, als ook van al de zonden van mijn gansche leven. Ik vraag aan God vergiffenis, en aan tl, mijn Vader, de penitentie en de absolutie, indien gij het goedvindt.

Let hierna nauwkeurig op al wat u de biechtvader zegt, wetende, dat hij tot u in den naam Gods spreekt. Let bijzonder met aandacht op de middelen, welke hij u voorschrijft, om in het vervolg de zonden te vermijden, en welke goede werken hij u tot boet-pleging oplegt.

Onderwerp u ten eenemale aan de uitspraak, die de biechtvader doet ten opzichte van de absolutie. Indien hij dezelve uitstelt, zucht inwendig, bekennende: dat gij niet waardig zijt dezelve te ontvangen, en ga zonder tegenspreken of klagen, zonder den Priester lastig te vallen, uit den biechtstoel met het voornemen van nieuwe pogingen te doen om de absolutie te verdienen, door de verandering van leven en eene ware boetvaardigheid; indien de Priester goedvindt u de absolutie to geven, beschouw dezelve dan als eene gunst, welke gij niet waardig zijt; ontvang ze oot-moediglijk, het hoofd neêrgebogen; verwek ter zelfder tijd eene akte van berouw.

58

DANKZEGGING NA DE BIECHT.

Loof, mijne ziel! den Heer, en al wat in mij is, love zjjnen heiligen Naam. Loof, mijne ziel! den Heer, die al uwe krankheden geneest, en vergeet toch al zijne weldaden niet. Gij hebt medelijden gehad met mij, mijn God! gelijk een vader medelijden heeft met zijn kind. Zoo ver de hemel verwijderd is van de aarde, zoo ver hebt Gij uwe barmhartigheid over mij uitgestrekt. Gij hebt mijne banden verbrijzeld, en mij in de vrijheid der kinderen Gods hersteld. Gij hebt uwe gramschap van mij afgekeerd, en mijne ongerechtigheden vergeven. Uw mededoogen is groot, o Heer, en uwe barmhartigheden zijn zonder getal.

Zie, nu ben ik genezen, ik wil niet meer zondigen, ik heb mijn hart gewasschen in het bloed van het Lam; ach, ik zal het niet meer bevlekken. Ik heb barmhartigheid bekomen, ik wil dan mijnen Verlosser niet meer vergeten.

Ik wil een nieuw leven beginnen, en van dag tot dag meer voortgang maken in de deugd. Mijn hart, o Heer, zal zich voortaan niet meer van ü afkeeren ; maar Gij, mijn God ! versterk mij, want ik ben krank ; reik mij uwe hand toe en verwijder ü niet van mij. Stort uwe vrees in mijne ziel, opdat ik nooit afwijke van den weg uwer geboden, en Gij van mij gezegend en geprezen wordet in eeuwigheid.

COMMUNIE-OEFENINGEN.

AKTE VA.N ÖELOOF.

O groote, onder zoo kleine gedaante van Brood, waarachtig tegenwoordige God en Mensch, Christus Jesns! alhoewel uwe oneindige liefde tot mij ü voor mijne lichamelijke oogen verborgen heeft, nogtans erken en zie ik U geheel duidelijk en ongetwijfeld met de oogen des geloofs. Ik houd voor zeker, en geloof vastelijk, dat Gij in het allerheiligste Sacrament waarlijk en wezenlijk tegenwoordig zijt, dezelfde, die met den Vader en den H. Geest leeft en heerscht van eeuwigheid tot eeuwigheid; die uit liefde lot mij uit den Hemel gedaald en mensch geworden zijt; die om mijner zaligheids wil aan het kruis gestorven zijt; en die eens met groote heerlijkheid zult komen om mij en de gansche wereld gt; te oordeelen. Gij hebt dit gezegd en veropenbaard , die als oneindig wijze en waarachtige God, noch falen, noch liegen,' noch bedriegen kunt, noch bedrogen kunt worden. Dit is mij genoeg. Mijn verstand geef ik gaarne gevangen ten dienste van het Geloof, waar-

60

voor ik ook bereid ben te sterven. Versterk en bewaar mij in dit Geloof, Gij, die de stichter en voltrekker des Geloofs zijt! Voor nwe voeten, o Jesus ! werp ik mij neder, en aanbid ü met den diepsten ootmoed en eerbied als mijn Heer en mijn God, mijn Verlosser en mijn Zaligmaker. Ik aanbid nw heiligste Lichaam, nwe heiligste Ziel, uw heiligste Vleesch en Bloed, nwe Godheid en Menschheid. O, dat alle menschen met mij in dit heiligste Sacrament U zoo erkenden, eerden, en aanbaden op aarde, gelijk de Heiligen TJ erkennen, eeren, beminnen en aanbidden in den hemel!

AKTE VAN HOOP.

Beminnelijkste Jesns! eenig gelnk, eenige troost mijner ziel! Gij hebt degene, die U in het heilig Sacrament waardig ontvangt, het eeuwige leven beloofd, zeggende : Die dit Brood eet, zal eeuwig leven. U ontbreekt noch de macht, noch de goedheid om uwe belofte te vervullen. Gij zijt getrouw in uwe beloften. Hemel en aarde zullen vergaan, maar uwo woorden zullen nooit vergaan. Hierom hoop ik, door dit allerheiligste Sacrameat, het eeuwige leven, en al wat mij, om hetzelve te bekomen, noodig en voordeelig is maar voornamelijk de vergiffenis mijner zonden en uwo goddelijke genade tot het einde mijns levens. En waarom zou ik dit alles, met

61

een vast betrouwen, van U niet hopen en verwachten, daar Gij ü zelf aan mij geven en schenken wilt in dit heilige Sacrament , als de bron aller genade, en als een onderpand der toekomende heerlijkheid ? In het beschouwen mijner zonden heb ik vele en groote reden om voor mij te vreezen; maar in het overwegen uwer goedheid en barmhartigheid vind ik er nog meerdere en grootero om op ü te hopen en te betrouwen. Op U dan, o barmhartige en goedertierenste Jesus ! hoop en betrouw ik, en in eeuwigheid zal ik niet beschaamd worden.

AKTE VAN LIEFDE.

Ter mijner liefde, o Jesus! hebt gij dat allerheiligste Sacrament ingesteld. Ter mijner liefde wilt Gij door hetzelve bij mij intreden, en U met mij vereenigen. O welk eene onbegrijpelijke, welk eene onschatbare liefde overweldigt gansch mijn hart en doet het van liefde tot U smelten. U bemin ik , o Jesus ! dewijl Gij mij zoo wonderlijk en vurig bemint. U bemin ik, dewijl Gij om U zeiven waardig zijt boven al bemind te worden ik bemin ü uit geheel mijn hart, uit geheel mijne ziel, uit al mijne krachten. O dat ik U zoo vnrig beminnen konde gelijk U voordezen uwe heilige en getrouwe dienaren bemind hebben op de aarde, en U nu beminnen in den hemel! O dat ik ü beminnen kondo

62

op eene wijze, gelijk Gij, om uwe oneindige Majesteit, verdient bemind te worden! Heer Gij weet dat ik U vurig en uit al mijn vermogen verlangt te beminnen. Hierom kom ik tot U, opdat ik door dit Sacrament van liefde tot U ontstoken worden cn U bovenal, zonder einde in het leven en in den dood, in den tijd en in de eeuwigheid beminnen moge.

Ter uwer liefde, bemin ik ook mijnen naaste, en vergeef van harte aan allen en ieder in bet bijzonder alles wat zij ooit misdaan hebben. Ik verwerp allen haat en afkeer. Ik wensch hun naar lichaam en ziel al wat ik mij zei-ven wensch, en bid ü, ontferm U over ben gelijk ik bid, dat Gij ü mijner in leven en dood ontfermet.

AKTE VAN BEROUW.

Tot nog toe, mijn Jesus ! heb ik U niet bemind, ik beken het met een verslagen hart. Ik heb ü met gedachten, woorden en werken zeer beleedigd en vergramd. Ach, ware ik veeleer gestorven ! Ach, konde ik dien onge-lukkigen tijd wederroepep, op welken ik U liefderijke Zaligmaker! niet bemind, maar vergramd heb! Alhoewel ik hoop, o mijn Jesus ! dat Gij mij door het heilige Sacrament van boetvaardigheid mijne zonden vergeven hebt, verwek ik echter nog een berouw uit den grond mijns harten over mijne zonden, dewjjl zij een gruwel zijn voor uw heilig aan-

lt;53

gezicht, on er niets hatelijker is voor nwo Majesteit. Ik herroep, verwerp en verzaak dezelve zooveel ik kan, omdat ik ü als het opperste goed bemin en verlang altijd te beminnen. Nooit wil ik, in het toekomende , ü door eenige zonden vrijwillig beleedigen. Hierom verlang ik U in het heilige Sacrament te ontvangen, opdat ik in dezen mijnen wil, in uwe genade, in den haat der zonden versterkt worde en U niet meer vergramme. Kom dan, o God mijns harten ! en bezit mijn hart gansch en voor altijd, opdat het U nooit meer beleedige, maar U vurig en immer beminne. Kom, o Heer Jesus !

AKTE VAN OOTMOEDIGHEID.

Wie ben ik, o Jesus! dat ik U durf roepen en in mijn hart noodigen ? wie ben ik en wio zijt Gij ? O, dat ik mij en U oprecht kende! Gij zijt mijn God en mijn al, ik ben een handvol stof en wat slijk der aarde, een niet; Gij zijt de almachtige Schepper, ik een ellendig schepsel. Gij zijt de Opperheer, ik een verachtelijk aardworpje; Gij zijt de groote, de sterke en oneindige God, de Heilige der heiligen, ik een kranke, een behoeftige, een ondankbare mensch, een boosaardige zondaar. Ik sidder en beef, o Jesus ! wanneer ik uwe grootheid en mijne onwaardigheid bedenk. Uwe Heiligen hebben gevreesd ü te naderen: Joannes, uw heilige voorlooper, heeft zich on-

64

waardig geacht uwe schoenriemen te ontbinden ; Petrus, uw Apostel, heeft zich niet waardig geacht bij U in een schip te zijn, zeggende : Ga van mij weg, Heer ! want ik ben een zondaar. Hoe durf ik dan bestaan, tot U te komen en U in mijn hart te ontvangen ! Heer! ik zon zulks niet durven doen, indien Gij zelf mij daartoe niet noo-digdet.

Ik beken voor hemel en aarde, dat ik niet waardig ben, dat Gij slechts uwe oogen op mij slaat, veel min, dat Gij onder mijn dak komt. Nog tans, op uw bevel op uw minnelijk verzoek nader ik vol vertrouwen. Wel is waar Gjj zij een God van eene ontzaggelijke Majesteit, maar Gij zijt tegelijk een Zaligmaker van eene onuitsprekelijk groote barmhartigheid. Ik ben uwe tegenwoordigheid ten hoogste onwaardig, maar ik heb dezelve ook ten hoogste noodig. Uwe verhevenheid en mijne onwaardigheid schrikken mij af en wederhouden mij van U; maar uwe barmhartigheid en mijne behoefte bewegen mij tot liefde en verlangen, en trekken mij met geweld tot U. Dit heilig Sacrament is geen Sacrament van vrees, maar een Sacrament van liefde, hierom kom ik met liefde en betrouwen tot ü, o Jesus ! ik weet hoezeer ik uwe hulp noodig heb. Ik nader tot dit Sacrament van liefde als tot de bron van alle genaden, om daar aan den overvloed uwer barmhartigheid te putten. Eertijds hebt Gij de zondaren ontvangen en met hen gegeten ; zie, mijn Jesus ! hier hebt

65

Gij eenen zondaar, een armen, een ondankbaren, maar tegelijk een boetvaardigen zondaar. Ontvang mij en eet met mij : ja, geef mij ü zeiven tot spijs, opdat ik daardoor in het geestelijke leven versterkt en bewaard worde.

AKTE VAN BEGEERTE.

Jesns ! mijn Verlosser ! mijn troost! mijne hoop ! mijn toevlucht! mijn God en mijn al! ik verlang naar ü. Als een ellendige zondaar verlang ik naar mijn Zaligmaker; als een zwakke mensch naar zijnen sterken God; als een arme en behoeftige naar den Heer aller croederen; als een hongerige naar het brood der Engelen; als een dorstige naar de bron des levens. Kom, o Jesns ! verval mijn harts-verlangen, ontsteek mijn hart door uwe liefde ! verblijd het door uwe tegenwoordigheid ; vervul het met uwe genade. Naar U alleen verlangt mijn hart; kom. Heer Jesns vereenig _U met mij I kom spoedig, blijf met mij tot in eeuwigheid.

Nader tot de communiebank met de grootste zedigheid, de handen te zamen gevouwen, de oogen neergeslagen. Ontvang de H. Hostie met den communiedoek op de handen, het hoofd recht en stil houdende, de oogen nederwaarts , den mond behoorlijk geopend, de tong tot aan de onderste lip. Doe den mond zachtjes toe, wanneer de Priester de hand te-

66

rngtrekt ; laat do H. Hostie een weinig op de tong rusten, tot dat zij wat voclitig wordt, om ze gemakkelijk te nuttigen; zeg onder-tusschen met het hart: liet lichaam van onzen Heer Jesus Christus beware mijne ziel tot het eeuwige leven.

Verlaat de commnniebank met denzelfden eerbied, Wacht ü van spuwen en van aanstonds uit de kerk te gaan ; stort gansch uw hart voor Jesus Christus uit, bewonder zijne goedheid, aanbid Hem, dank Hem, klaag Hem uwen nood, verzoek zijne genade, offer u geheel aan Hem op.

AKTE VAN AANBIDDING EN DANKZEGGING.

Ik heb U dan, o Jesus! waarlijk en wezenlijk bij en in mij, met Ziel en Lichaam, met Vleesch en Bloed, met Godheid en Mensch-heid ü, mijnen Heer en God, mijn Zaligmaker en Verlosser ; U, mijn laatste einde, mijn eenigen troost, mijne volkomene rast, mijnen God en mijn al heb ik bij en in mij: wees duizend en duizendmaal gegroet, o liefste Jesus ! o opperste en eenigste goed mijner ziel! wees gegroet, o zaligheid der wereld ! o bronader van allo goed en barmhartigheid! o getrouwste vriend mijner ziel! o mijn Heer en God!

Gansch verrukt in het overwegen uwer goedheid, werp ik mij in den afgrond mijner nietigheid neder, en aanbid ü met ootmoed,

67

Ik aanbid uw heilig Vleescb en Bloed, dat Gij mij tot spijs hebt toegereikt. Ik aanbid uw heilig Hoofd, dat om mijnentwil met doornen is gekroond geweest; uwe heilige Oogen, die om mijnentwil zoo vele tranen hebben vergoten; uwe heilige Ooren, die zoo vele lasterwoorden hebben gehoord ; uwen heiligen Mond, die mij de eeuwige waarheid heeft geleerd; uw heilig Aangezicht, dat door zoovele harde slagen gansch misvormd is geweest; uwe heilige Handen en Voeten, die met nagelen doorboord, en aan het schandig kruis zijn gehecht geweest; uwe heilige Armen, welke gij hebt uitgereikt om mij te ontvangen ; uwe heilige Zijde welke Gij, ter mijner liefde, hebt laten openen ; uw heilig Hart, dat mij tot den dood toe heeft bemind. Ik aanbid uw heiligste Lichaam, in hetwelk Gij ontel-baro smarten en wonden, ter mijner liefde, hebt geleden ; uwe heiligste Ziel, die ter mijner liefde tot den dood toe bedroefd ia geweest.

O welk eene groote, welk eene onbesefbare genade is het voor mij, dat Gij, o Heer en Koning van hemel en aarde, ü gewaardigd hebt tot mij te komen ! Gij tot mij 1 Gij, oneindige Majesteit, tot mij, arm aardworpje. Gij volmaakste heiligheid, tot mij, ondankbaren zondaar! waarvan komt mij een zoo groote, zoo onschatbare genade ? Alleenlijk van uwe oneindige goedheid en barmhartigheid. Welken lof en dank, welke eer en liefde ben ik U hiervoor niet schuldig? o Jesus! indien ik

68

duizend levens hadde, en U dezelve ten beste gave, dan zon dit nog maar iets verachtelijks en veel te gering voor eene zoo groote genade zijn. Wat ik vermag, wil ik doen, o Jesns ! ik dank, ik bemin, ik loof, ik eer, ik prijs uwe oneindige goedheid uit al mijne krachten. Ik noodig al uwe Heiligen, ja al uwe schepselen uit, om met mij en in mijne plaats U te loven en te danken.

Loof den Heer, gij, hemel en aarde! looft Hem, gij, Engelen en Aartsengelen ! looft Hem, alle zalige Geesten en alle Heiligen in den hemel! dankt Hem voor de mij bewezene genade ; eert en prijst Hem daarom in eeuwigheid ; Hij die goed en machtig is, heeft mij groote en onbegrijpelijke dingen gedaan : Hij heeft met mij volgens zijne oneindige barmhartigheid gehandeld. O mochten al mijne ledematen in tongen en harten veranderd worden, om ü, o Jesus ! vurig te beminnen en zonder ophouden te danken ! Zoo dikwijls ik adem haal, zoo veel duizendmaal verlang ik ü voor de mij nu bewezene weldaad te danken: zoo veel duizendmaal verlang ik ü met uwe Cherubijnen en Serafijnen te eeren en te loven. Neem, o Jesns ! deze begeerte van uw schepsel aan, en verleen genadig, dat ik U met uwe Heiligen beminnen, loven on danken moge in alle eeuwigheid.

69

OPDRACHT.

O Jesus! Gij hebt ü in uw allerheiligste Sacrament geheel aah mij ten beste gegeven Wat zal ik ü tot teeken mijner dankbaarheid en wederliefde schenken ? al wat ik heb, is het uwe. Verlangt Gij mijn hart ? O welk eene geringe gift is dit niet! en waarom hebt Gij mij slechts één hart gegeven ? chadt Gij mij duizend harten geschonken, ik zonde U dezelve gaarne allen wedergeven ; doch ik zou daardoor uwe liefde nog niet genoegzaam vergelden. Maar dewijl Gij mij maar één hart gegeven hebt, zoo schenk en offer ik U hetzelve met de grootste vreugde op. Met mijn hart draag ik U ook mijne ziel en mijn lichaam op ; mijne gedachten , _ woorden en werken; al wat ik ben, al wat ik heb. Mijn hart zal niemand beminnen dan IJ; mijne ziel en mijn lichaam zal niemand dienen dan U; mijne gedachten, woorden en werken zullen ter uwer eer geschikt worden. Niets wil ik denken, niets zeggen, niets doen, waardoor Gij ook in het minste kunt beleedigd worden.

Zio hier het offer, dat ik ten dank voor uwe voeten leg: maar dewijl het nog veel te gering is in vergelijking uwer liefde en goedertierenheid zoo vereenig ik hetzelve met al wat nwe Heiligen ü ooit aangenaam on wel-behagelijk hebben opgeoÜerd; met al het goed, dat in de gansche wereld nog gedaan wordt; ja met het allervolkomenste offer, dat Gij

70

zelf uwen hemelschen Vader aan het kruishout opgedragen hebt. Laat dit mijn ofier U aangenaam zijn, en toon mij verder uwe barmhartigheid.

U, o hemelsche Vader! offer ik ter zelfder tijd nwen eeniggeboren en liefston Zoon op, welken ik ontvangen heb. Ik offer Hem U op met al zijne verdiensten en deugden, tot uwen lof en eer, tot dankbetuiging voor al de mij bewezen weldaden, tot voldoening voor al mijne zonden, tot verkrijging van al de genaden, die gij weet dat mij noodig of nuttig zijn. Ik offer Hem U op voor mijne ouders en bloedverwanten ; voor vrienden en vijanden, voor levenden en dooden, voor allen, voor wie ik voorgenomen heb of schuldig ben te bidden. Barmhartige Vader! zie op het aangezicht van uwen Zoon, en ontferm U mijner volgens uwe groote barmhartigheid.

GEBED OM HULP.

Gij hebt U verwaardigd, bij mij in te treden, o Jesus! niet alleen om mij uwe liefde te bewijzen, maar ook om over mij den rijkdom nwer goedheid uit te storten. Ik bid U ootmoedig, voltrek in mij datgene, waarom Gij tot mij gekomen zijt. Laat mij de kracht uwer tegenwoordigheid gevoelen. Laat mij ondervinden, hoe aangenaam het is eenen zoo goe-God bij zich te hebben. Gij kunt, indien Gij wilt, mg in al mijnen nood helpen; want

71

Gij zijt de machtige God. Aan uwe barmhartigheid kan ik ook niet twijfelen; want indien Gij niet oneindig barmhartig waart, zoudt Gij tot mij niet gekomen zijn; waarom zou ik niet met een kinderlijk betrouwen tot U bidden.

U, o Jesus! ia de staat mijner ziel beter bekend dan mij. Gij weet, waar ik uwe hulp noodig heb, waar ik in het gevaar ben van tl te vergrammen. Kom mij daar te hulp, o Jesus! bewijs mij uwe barmhartigheid. Geef mij eene ware kennis en hoogachting uwer oppermajesteit, opdat ik opgewekt worde om ü als mijnen Schepper en Heer getrouw te dienen; U als mijnen liefsten Vader, Verlosser en Weldoener, als mijn opperste goed, vurig te beminnen; U als mijnen rechtvaardigen Rechter heiliglijk te vreezen. Geef mij, bid ik U, oenen standvastigen en levendigen afschrik van alle zonden, bijzonderlijk van... waarvan mij de gewoonte zoo zeer ingeworteld en zoo nadeelig is aan mijne zaligheid. Laat niet toe, dat mijne ziel, die Gij tot uw woon verkozen hebt, ooit door eenige zonde de woning van satan worde. Versterk mij dus tegen alle bekoringen: sta mij bij in alle gevaren, opdat ik TJ nooit vergramme.

Met één woord, geef mij, o goedertierenste Jesus, al wat tot mijne zaligheid noodig en voordeelig is: wend alles af, wat aan mijne ziel hinderlijk of nadeelig is. Maak mij zalig. Laat eene ziel, die Gij zoo duur afgekocht en nu met nwe wezenlijke tegenwoordigheid ge-

72

heiligd hebt, niet verloren gaan. Jesns Christus, verhoor mij! groot zijn de genaden, die ik van U begeer, o Jesns ! groot zijn mijne zonden, die mij al deze genaden onwaardig maken: maar veel te groot is uwe liefde en nwe barmhartigheid, dan dat ik zon kunnen twijfelen, van U verhoord te worden; ontferm U mijner, o Jesns! verhoor mij!

VERNIEUWING VAN HET GOED VOORNEMEN.

Allerliefste Jesus! gij hebt gezegd: die mijn Vleesch eet en mijn Bloed drinkt, hlijjt in Mij en Ik in hem. Met de grootste vreugd mijns harten neem ik deze nwe liefderijke belofte aan, en bid U, dezelve in mij te vervullen. Door nwe genade heb ik nw heilig Vleesch en dierbaar Bloed genoten ; blijf bij mij door nwe genade, en laat mij van ü nooit door de zonden afgescheiden worden.

Mets smart mij zoo zeer, dan dat er een tijd geweest is, op welken ik ü vergramd heb. Ach, konde ik denzelven met mijn bloed terug koopen! in het toekomende zal er zoo een ongelukkige tijd niet meer zijn. Indien Gij voorziet, o Jesus! dat er ooit een oogen-blik in mijn leven zon zijn, waarop ik U zwaar zoude vergrammen, ik bid ü, laat mij liever op dit oogenblik in nwe genade sterven, dan eenen zoo rampzaligen stond te beleven ; want ik vrees den dood zoo zeer niet, als de beleediging uwer Majesteit. Mijn voor-

73

nemen is, liever te sterven dan te zondigen. Dit voornemen, dat ik voor de heilige Biecht gemaakt heb, vernieuw ik nit geheel mijn hart. Ik wil U voortaan ijveriger dienen; zorgvuldiger de zonden vermijden; mij zei ven vlijtiger in het goede oefenen. Bijzonderlijk wil ik mijne betemis toonen in dit punt...

Dit is mijn onveranderlijk besluit, mijn vast voornemen. Dit leg ik voor den troon uwer barmhartigheid neder. Gij, o Jesns ! hebt mij de kracht gegeven om dit te maken; geef mg ook genade, om hetzelve in het werk te stellen.

BEDE OM DEN HEILIGEN ZEGEN.

Laat nu, o Heer ! uwe dienaar in vrede gaan. Maar alvorens bid ik U zeer ootmoedig om vergiffenis van alles, waarin ik, in Let naderen tot uw heilig Sacrament, te kort gebleven ben. Verleen genadig dat ik de volgende Communie met meerder ij^vergt; liefde en eerbied ontvangen moge. Geef mij uwen heiligen zegen, voor dat ik wegga. Zegen mij gelijk Gij uwe lieve Leerlingen gezegend hebt voor dat Gij, van hen gescheiden en ten hemel opgeklommen zijt. Zegen, o Jesus j. mijne ziel en mijn lichaam, mijn geheugen, verstand en wil; mijne gedachten, woorden en werken. Zegen den ganschen overigen tijd mijns levens, opdat ik ia uwe heilige dienst, tot het einde toe, standvastig volharde.

Zegen mij in mijn leven, opdat ik niets

74

zegge, niets denke, nieta doe, dat IJ mishage, Zegen mij in mijn doodsuur, opdat ik, onderworpen aan uwen wil, in awe genade en vriendschap sterve. Bewaar mij van eenen haastigen, onvoorzienen, onzaligen dood. Laat mij niet sterven voor dat ik waardig de heilige Sacramenten ontvangen heb, welke Gij tot mijnen en aller zondaren troost in uwe H. Kerk hebt ingesteld. Bescherm mij in het nur des doods tegen al de bekoringen van den boozen geest: versterk mij in de smarten en angsten des gemoeds, en neem mijn geest op in het gezelschap uwer heilige Engelen, waarin ik ü gedurende de geheele eeuwigheid love en danke. Amen.

Men kan bij deze gebeden vóór en na de Communie voegen de Litanie en andere gebeden tot Jesus in het allerheiligste Sacrament, alsmede de Litanie en andere gebeden tot het H. Hart van Jesus, welke dit boek bevat.

Men kan hiertoe ook niet genoeg aanprijzen het lezen van het vierde boek van de Navolging van Christus, door Thomas a Kem-pis , en de bezoeken tot het allerheiligste Sacrament opgesteld door den H. Alphonsus de Liguori.

Keer, na uwe dankzegging geëindigd te hebben, zedig naar huis: breng den dag in de grootste godsvrucht over, woon met meerdere vurigheid de goddelijke diensten bij. Lees de levens der Heiligen, den H. Eozenkrans, enz. en gedraag u wijders in het toekomende zoo hei-liglijk, dat gij met den H. Paulus moogt zeggen: Ik leef, ik nu niet, maar Christus leejt in mij.

GEBED.

OM EENEN

AFLAAT TE VERDIENEN.

O genadige God, hemelsche Vader, die den Koning David wel zijne zonden hebt vergeven, maar hem niet te min voor dezelven nog tijdelijke straffen hebt doen ondergaan, opdat Gij zoo wel aan Uwe rechtvaardigheid als aan Uwe barmhartigheid voldoen zoudet; Gij ziet mij thans met overgroots zonden beladen; want, alhoewel ik hoop, in het H. Sacrament der Biecht door Uwe genade de eeuwige pijnen der hel ontkomen te zijn, vrees ik echter, dat ik door mijn gering berouw of andere gebreken ü nog veelvuldige tijdelijke straffen schuldig ben, voor welke ik in dit of in het andere leven aan Uwe Goddelijke rechtvaardigheid zal moeten voldoen.

Maar overweeg, bid ik U, o Heer, de ein-delooze verdiensten van Jesus Christus, Uwen Zoon, gedenk de verdiensten van alle Heiligen en Gelukzaligen en bijzonderlijk van de Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria, welke verdiensten bij U bewaard blijven tot vergeving onzer tjjdelijke straffen, en die ons door de

76

mededeeliiigen onzer Moeder de H. Kerk, worden toegevoegd. Verleen ons, o Heer! dat wij volkomen aan dezen onwaardeerbaren schat Uwer Kerk deelachtig worden door een levendig Geloof, eene vaste Hoop en eene brandende Liefde tot Jesns onzen Verlosser, die eene onuitputbare bron van barmhartigheid is. Daarom bid ik Uwe Goddelijke Majesteit voor de verheffing en uitbreiding onzer Moeder de H. Kerk, opdat het U behage haar altijd te beschermen en haar volgens Uwe belofte nimmer te verlaten. Dat deze Kerk, welke Gij uit enkele genade van allo eeuwen hebt verkoren, welke Gij door zoo vele krachtige middelen, tot U getrokken en voor Uwe Bruid hebt aangenomen, altijd door Uwen Geest leve. Laat over haar de kracht Uwer genade schijnen, welke Gij, toen Gij haar aannaamt, haar tot een geschenk hebt gegeven; bestuur haar, bevredig haar in en uitwendig, en laat ons, hare kinderen, in dat rijk aanlanden, waar alleen wezenlijk geluk en bestendigheid huisvesten.

Vernietig door Uwen krachtigen arm, de ketterijen en scheuringen, welke het onverdeel-bare kleed des Geloofs aanranden, maar spaar de bewerkers van die onheilen, beweeg hen tot betere gedachten te komen, en vereenig weder met Uwe Kerk allen, die van haar gescheiden zijn. Wees gedachtig, o Schepper, dat hunne zielen, het werk Uwer handen, naar Uw beeld en gelijkenis geschapen zjjn, stel U den bitteren dood voor oogen, dien Jesus, Uw

77

eenige Zoon voor hunne zaligheid ondergaan heeft; gedenk dat zij door hetzelfde dierbaar Bloed zijn vrijgekocht, gelijk wij ; trek hen uit de duisternis, en geleid hen tot het licht, opdat zij met ons aan de eeuwige vreugde deelachtig worden.

Opperhoofd Uwer Kerk, Goddelijke Jesus zegen Uwen stedehouder, onzen H. Vaderden Paus, gewaardig U, hem een lang lef en te schenken ; maak zijne regering gelukkig op de aarde, en lever hem niet over aan het geweld zijner vijanden. Geleid hem genadiglijk langs den weg der eeuwige zaligheid, opdat hij door Uwe hulp begeere, hetgene U behagelijk is, en hetzelve met alle kracht volbrenge. Vervul ook met Uwen H. Geest de Kardinalen, Patriarchen, Aartsbisschoppen, Bisschoppen, Prelaten en alle andere geestelijke personen, opdat hunne goede werken, hun arbeid en stichtelijk leven ons tot richtsnoer van ons leven strekken en tot het eeuwige leven geleiden.

Ik bid U ook, o Koning der koningen, dat Gij aan alle wereldlijke opperhoofden in het Christendom, alle koningen en christelijke gezagvoerders de volle vereeniging, vrede en overeenstemming wilt schenken ; vereenig hen zoo nauw, o God van liefde en eendracht, dat twist hen nimmer store ; laat Uw volk in rust bloeien, vooral in deze landen, en laat ons dien vrede genieten, welken Uwe goedheid en bijzondere zegen ons alleen kunnen schenken. Doe ook de plagen ophouden, o barmhartige Heer! welke wij door onze zon-

78

den meer dan dubbel verdienen; laat den onschuldige niet om den schuldige lijden, noch straf den rechtvaardige om den onrechtvaardige, maar laat allen Uwe overgroote barmhartigheid ondervinden.

Verleen eindelijk, o Verlosser van hetmen-schelijk geslacht, aan allen die in doodzonde zgn, de genade tot bootvaardigheid ; aan hen, die in doodsnood zijn , den zaligen uitgang uit dit leven ; aan al mijne bloedverwanten, vrienden en vijanden, aan alle menschen en ook aan mij Uwen bijzonderen bijstand om wel te leven en de _ overgroote gave van volharding ; dit smeek ik TJ, o liefderijke Jesus, die met God den Vader en den H. Geest een eenig God, leeft en regeert in alle eeuwigheid. Amen.

Als men den Aflaat aam de zielen in het Vagevuur wil toevoegen, kan men tot dat einde het volgende gebed doen,

Groote God, onuitputbare bron van goedheid en liefde! Gij voorziet in de tijdelijke en eeuwige behoeften Uwer schepselen. Zoo stolt Gij ons in staat om de zielen onzer broeders en zusters, die ons reeds in den dood zijn voorgegaan, van de banden te ontslaan, die hen tot nog toe U aanschijn doen derven. O welk geluk voor mij, als ik door mijne gebeden, door mijne goede werken den overgang eener ziel tot ü, bespoedig, welke erkentenis zal zij, in den Hemel zijnde, aan mij betoonen.

79

Verhoor dan, o Zaligmaker onzer zielen, mijn ootmoedig smeeken, ik smeek U om de verlossing Uwer oprechte viienden, voornamelijk voor N. en N., voor welker verlossing ik dezen Aflaat, den onwaardeerbaren prijs des Goddelijken Bloeds nit het binnenste mijns harten opoffer; en mochten deze dien Aflaat niet noodig hebben, gewaardig U dan, den-zelven aan die zielen toe te voegen, voor welke geene bijzondere gebeden gestort worden en die aan mijne hulp de meeste behoefte hebben, beschik over denzelven gelijk het ü behaagt. Verlos deze naar U verlangende zielen toch spoedig uit de verschrikkelijke pijnen; doe haar tot het bezit Uwer heerlijkheid geraken, opdat zij U van aanschijn tot aanschijn in alle eeuwigheid loven en danken. Amen.

Om de Aflaten te verdienen, moet men in staat van genade zijn, men moet de voorge-schrevene gebeden godvruchtig lezen en de andere vereischte voorwaarden volbrengen, men moet de meening hebben om de Aflaten te verdienen, en zich ontdoen van alle gehechtheid aan de zonde.

Om eenen vollen Aflaat te verdienen, moet men 1° een waar en oprecht leedwezen hebben over zijne zonden, 2° eene goede biecht doen, 3° godvruchtig communiceren, 4° God vurig bidden volgens de meeuing der H. Kerk.

Degenen die gewoonlijk alle weken biech-

80

ten en commnniccoren, kunnen al de volle Aflaten (het Jubilé uitgezonderd) verdienen , welke gedurende de week voorkomen, zonder eiken keer te biechten, indien zij in staat van genade volharden.

Somtijds wordt do Biecht cn de H. Communie niet vereischt om eenen vollen Aflaat te verdienen, zoo als de volle aflaat, die verleend is aan het bezoeken der Statiën van den Kruisweg, en die, welke de leden van de Broederschap der gedurende aanbidding eens in de maand kunnen verdienen door een uur het Allerheiligste te aanbidden; doch men moet in staat van genade zijn.

LITANIE

VAN DE

Allerheiligste Prievuldigheid.

DES ZONDAGS.

Heer, ontferm ü onzer!

Christus, ontferm TJ onzer !

Heer, ontferm U onzer!

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons !

God hemelsche Vader, ontferm U onzer!

God Zoon, Verlosser der wereld.

God H. Geest,

H. Drievuldigheid, één God, ^

Heer, die een Geest zijt, en in geest en

waarheid wilt aanbeden worden, S⁵

Heer, wiens Godheid, noch goud, noch zil- g ver, noch steen, of iets dergelijks is, ^ Heer, aan wien niemand gelijk is, en bui- ^ ten wien er geen God is, g

Koning der eeuwen, die alleen van natuurs- ®

wege de onsterfelijkheid hebt,

Groote God, uit wien alles voorkomt, en door wien alles behouden wordt.

82

Heer, in wien wij leven, ons bewegen en

ons aanzijn hebben. Ontferm u onzer. Heer, die overal zijt, en wiens voorzienigheid boven alles is,

Heer, die zoo groot zijt, dat U geene gedachten kunnen begrijpen,

Heer, wien geheel het aardrijk, noch de

hemelen bevatten kunnen,

Heer, wien geen menach gezien heeft, noch zien kan.

Heer, wiens oordeelen ondoorgrondelijk, en

wiens wegen onnaspeurlijk zijn.

Heer, voor wiens Majesteit wij slechts stof

en asch zijn,

Heer, die alles doet, wat U belieft in den ? hemel, op de aarde, in de zee en in de mquot; afgronden, g

Heer, die de harten der menschen in uwe _c-'

hand hebt, en dezelve neigt zoo Gij wilt. Heer, die een_ verterend vuur zijt, wiens | gramschap niemand kan wederstaan, ® Heer, die een ieder naar zijne werken vergeldt,

Heer, die alles in getal, gewicht en maat regelt,

Heer, die onze harten onderzoekt, en onze

nieren doorgrondt.

Heer, die alles bemint wat er is, en niets

haat van al wat Gij geschapen hebt,

Heer, die de zonden der menschen, om

hunne boetvaardigheid, kwijtscheldt,

Heer, die in uwe woorden waarachtig, en in uwe beloften getrouw zijt,

83

Heer, die niet wilt, dat wij zullen vreezen, dewijl Grij onze God en helper met ons zijt, Ontferm ü onzer I Allerheiligste God, door wiens heerlijkheid geheel de aarde vervuld is. Ontferm U onzer! Heer, wien alle eer en heerlijkheid toekomt,

Ontferm U onzer !

Heer, die zelf het loon uwer dienaren zjjt,

Ontferm U onzer!

Wees genadig, spaar ons, Heer!

Wees genadig, verhoor ons, Heer!

Van alle hoovaardij en opgeblazenheid des gees-

tes, verlos ons. Heer!

Van alle onmatigheid en onkuischheid. Van alle gramschap, nijd en kwaden wil

tegen onzen naaste.

Van traagheid, en van alle aardsche en

ongeregelde droefheid, .

Van gierigheid, die de wortel van alle ® kwaad is, cT

Door uwe onbepaalde almacht,

Door uwe oneindige wijsheid, g

Door uwe overvloedige goedheid, quot;

Door uwe ondoorgrondelijke alwetendheid Sr en voorzienigheid, ®

Door den diepen afgrond van de oordeelen

uwer rechtvaardigheid.

Door uwe volmaakte en onveranderlijke

gelukzaligheid,

In den dag des oordeels,

Wij zondaren, wij bidden U verhoor ons! Dat Gij ons de genade wilt verleenen, om U uit geheel onze ziel, uit geheel ons ver-

84

stand en uit al onze krachten te beminnen, Wij bidden U, verboor ons 1 Dat wij uwen H. Naam nooit lichtvaardig gebruiken,

Dat wij de Zon- en Heiligendagen, die U zijn toegewijd, in godsdienstige en andere goede werken mogen overbrengen lt;1 en heiligen, ca:

Dat wij onze ouders en alle overheden, eer- ££ bied en gehoorzaamheid om uwent wil £ bewijzen, g

Dat wij nooit het leven of de eer van on- (-h

zen evenmensch krenken;

Dat onze zielen nimmer door onkuische Sl werken, woorden, begeerten of gedachten S-besmet worden, 8

Dat wij nooit iemand door onrechtvaardig- ₀ heid beschadigen, g

Dat wij onzen mond van valsche getuige- — nis en alle leugentaal zorgvuldig bewaren.

Dat Gij onze harten tot het onderhouden

uwer geboden wilt neigen.

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons. Heer!

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, verhoor ons. Heer !

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, ontferm ü onzer 1 Allerheiligste Drievuldigheid, hoor ons ! Allerheiligste Drievuldigheid, verhoor ons I

Onze Vader, enz.

85

Almachtige en eeuwige God, die nwe dienaren door de belijdenis van liet ware geloof de heerlijkheid der eeuwige Drievuldigheid hebt doen kennen, en in de oppermachtige Majesteit geleerd hebt één wezen te aanbidden, wij bidden ü, dat wij door de standvastigheid van hetzelfde geloof van allen tegenspoed bevrijd mogen worden, door Jesus Christus, onzen Heer. Amen.

^OFZANG TE pEUM J-AUDAMUS,

om God voor de ontvangene weldaden te bedanken.

U, o God! loven wij: U, o Heer ! belijden wij.

U, eeuwige Vader, vereert de gansche aarde:

ü loven alle Engelen, alle Hemelen, alle Machten.

U roepen de Cherubs en de Serafs, onophoudelijk toe:

Heilig, heilig, heilig is de Heer, de God der Heerscharen.

Hemel en aarde zijn vol van de Heerlijkheid Uws Naams.

U looft het heerlijke koor der Apostelen.

U prijst de lofwaardige schaar der Profeeten.

U roemt het luisterrijke heer der Martelaren.

U erkent de heilige Kerk, over de gansche aarde.

U, Vader der oneindige Heerlijkheid.

En Uwen waren, eenigen, aanbiddenswaar-digen Zoon.

Alsmede den Heiligen Geest, den Trooster,

Christus! Gij zijt de Koning der heerlijkheid.

Gij zijt de eeuwige Zoon des Vaders.

Gij hebt, toen Gij, om den mensch te ver-

87

lossen, de menschheid zondt aannemen, den schoot eener Maagd niet geschroomd.

Gij hebt den prikkel des doods verwonnen, en den geloovigen het Hemelrijk geopend.

Gij zijt gezeten ter rechterhand Gods, in de Heerlijkheid des Vaders.

Wij gelooven, dat Gij eenmaal, als Rechter, zult wederkomen.

Daarom {bij deze woorden kniele men neder), bidden wij ü, kom Uwe dienaren te hnlp, welke Gij door Uw dierbaar bloed hebt vrijgekocht.

Laat hen allen, in Uwe eeuwige heerlijkheid, onder Uwe Heiligen gesteld worden.

Heer ! behoud Uw volk, en zegen Uw erfdeel.

Heersch over hen, en verhef ze tot ineen-wigheid.

Dagelijks loven wij U.

En prijzen wij Uwen naam in eeuwigheid en in eeuwigheid der eeuwigheden.

Gelief ons, o Heer! heden voor alle zonden te bewaren.

Ontferm U onzer, ontferm U onzer.

Laat ons, o Heer ! Uwe barmhartigheid ontwaren, gelijk wij op U vertrouwd hebben.

Op U, o Heer! heb ik vertrouwd; en in eeuwigheid zal ik niet beschaamd worden.

v. Laat ons den Vader en de Zoon en den Heiligen Geest loven.

k. Laat ons Hen loven en verheffen in eeuwigheid.

88

Laat ons bidden,

O God, wiens barmhartigheden oneindig zijn en wiens goedheid een onnitpntbare schat is, wij danken Uwe Majesteit voor de verleende weldaden en bidden onophoudelijk Uwe goedertierenheid, dat Gij, die den biddenden geeft, hetgeen zij vragen, hen niet verlatet, maar tot het bekomen der toekomstige vergelding voorbereidt. Door onzen Heer Jesus Christus, enz. Amen.

LITANIE

TAN DEN ^ÏEILIGEN pEEST.

DES MAANDAGS.

Heer, ontferm U onzer!

Christus, ontferm TJ onzer!

Heer, ontferm U onzer!

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons 1 God hemelsche Vader, ontferm U onzer I God Zoon, Verlosser der wereld.

God H. Geest,

H. Drievuldigheid, één God,

H. Geest, die van den Vader en den Zoon ^ voortkomt, g;

Geest der eeuwige waarheid, g

Geest van wijsheid en verstand,

Geest van raad en sterkte, ^

Geest van de vrees des Heeren, g

Geest van heiligmaking, _ _ S

Geest van kracht, liefde en matigheid,

Geest, door wiens ingeving de Profeeten gesproken hebben,

H. Geest, wiens zalving ons alle dingen leert,

90

H. Geest, die de dolende zondaren bekeert,

Ontferm ü onzen H. Geest, die nwe ware geloovigen van

één hart en ééne ziel maakt,

H. Geest, die uwen kinderen den waren

vrijdom verleent,

H. Geest, die de dnbbelhartigen en geveinsden ontvlocht,

H. Geest, die de ziel van het lichaam der

heilige Kerk zijt,

H- Geest, die ons de duisterheden van de H. Schrift door uwe H. Kerk verklaart, H. Geest, die de Apostelen vervult, en in

hunnen mond uwe woorden gesteld hebt, _ H. Geest, die alléén ons Gods wet kunt e doen volbrengen, §gt;

H. Geest, die zelf ook de gever van het g

bidden zjjt,

H. Geest, die zelf in en voor ons bidt,

door onuitsprekelijke verzuchtingen, ê H. Geest, die onze harten van droefheid ® verlost, en die met liefde, blijdschap en — vrede vervult,

H. Geest, die het geduld, de goedertierenheid en goedheid geeft,

H. Geest, die onze zielen met zachtmoedigheid en zedigheid versiert,

H. Geest, die ons de onthouding en kuisch-

heid verleent,

H. Geest, die de liefde Gods in onze harten uitstort,

H. Geest, die in uwe geloovigen, als in uwe tempels woont.

91

H. Geest, die uit uwe geloovige stroomen van levende wateren doet voortvloeien, Ontferm U onzer!

H. Geest, door wien wij nu niet meer slaven, maar kinderen Gods en erfgenamen q des Hemels ziju,

H, Geest, door wien de slaafsche vrees- g⁵ achtigheid is weggenomen, en Gods kin- g deren met liefde en betrouwen roepen ^ tot hunnen Vader,

H. Geest, die ons naar de voltrekking on- § zer aanneming en verlossing doet znch- ® ten en verlangen, ~

H. Geest, die in ons wonende, onze sterfelijke lichamen znlt levend maken,

Wees genadig, spaar ons. Heer 1 Wees genadig, verhoor ons. Heer!

Van alle zonden, verlos ons, Heer! Van vermetelheid en wanhoop. Van ongeloovigheid en hardnekkigheid tegen do bekende waarheid.

Van alle bekoringen en lagen des duivels, ^ Van afgekeerdheid, tweedracht, gramschap g en nijd tegen onzen naaste, oquot;

Van alle onreinheid van ziel en lichaam, ₀ Van onboetvaardigheid en verhardheid des g gemoeds, _ _ _a

Van allen geest, die aan U tegenstrijdig is, g Door uwe altijddurende voortkomst van den 2

Vader en den Zoon,

Door uwe wonderbare werking, door welke Christus in het lichaam van de zuivere Maagd ontvangen is.

92

Door uwe nederdaling over Christus ten tijde

zijns Doopsels, Verlos ons Heer !

Door uwe komst over de leerlingen van Christus, Verlos ons Heer!

In den dag des oordeels, Verlos ons Heer 1 Wij zondaren. Wij bidden ü, verhoor ons ¹ Dat wjj nooit de begeerte des vleesches

volbrengen.

Dat Gij den geest der rechtvaardigheid in

onze harten wilt vernieuwen.

Dat Gij van ons nooit weggaat.

Dat Gij ons wilt versterken om vroom het

goede uit te werken.

Dat wij U nooit bedroeven, ,

Dat wij U nooit wederstaan, Jï

Dat Gij onze harten zóó wilt vervullen, dat ^ de vermaken der wereld in ons geene S plaats vinden,

Dat wij allen geesten niet gelooven, maar wijselijk onderscheiden of zij uit God ^ ^ZÖ^D' .. S

Dat wij, door uwe genade, in den geest El-der zachtmoedigheid de zondaren onder- 8 richten en vermanen, ^

Dat wjj altijd arm van geest mogen zijn, g Dat Gij ons de christelijke en heilige droef- —

heid wilt leeren.

Dat Gij ons hongerig en dorstig naar de

rechtvaardigheid wilt maken,

Dat Gy ons de zachtmoedigheid en barmhartigheid tot alle menschen wilt instorten,

Dat wij den vrede met onzen naaste zoo

93

onderhonden, dat wij kinderen Gods mogen genoemd worden, Wij bidden U, verhoor ons 1

Dat Gij ons zniver van harte wilt maken , opdat wij God mogen zien. Wij bidden ü, verhoor ons!

Dat wij de vervolging, om de rechtvaardigheid, als een bijzonder geluk achten, Wij bidden U, verhoor ons!

Dat Gij ons tot het einde toe in het goede leven wilt bevestigen, Wij bidden ü verhoor ons!

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons. Heer 1 Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, verhoor ons. Heer Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, ontferm u onzer I Christus, hoor ons!

Christus, verhoor ons 1 Heer ontferm U onzer!

Onze Vader, enz.

O God! die de harten der geloovigen door de verlichting van fden H. Geest hebt onderwezen, geef ons, dat wij in denzelfdon Geest de ware wijsheid bezitten, en ons altijd over zijne vertroosting mogen verblijden. Door onzen Heer Jesus Christus uwen Zoon. Amen.

|-OFZANG yENI pREATOR.

om de genade des Heiligen Geestes af te smceken.

Kom Schepper, Heiligen Geest, bezoek do harten Uwer geloovigen : vervul met Uwe genaden de zielen, die Gjj geschapen hebt.

Gij zijt onze Trooster, de gave van den éénigen God, de bron des levens, het vunr, do liefde en de geestelijke zalving.

Gij zijt zevenvoudig in Uwe gaven, Gij zijt de vinger van 's Vaders rechterhand; Gij zijt de belofte des Vaders, die onze tongen doet spreken.

Ontsteek Uw licht in onze zinnen, stort Uwe liefde in onze harten, en versterk ons zwak vleesch voortdurend met de kracht Uwer genade.

Verdrijf den vijand ver van ons en geef ons duurzamen vrede, opdat wij onder Uwe leiding schuwen al wat ons tot zonde kan brengen.

Laat ons door U den Vader en den Zoon kennen en altijd gelooven, dat Gij de Geest van beiden zijt.

Glorie zij God den Vader en den Zoon, die van den dood verrezen is en den Vertrooster, den Heiligen Geest, in alle eeuwigheid. Amen.

LITANIE

VAN DEN

^LLERHEILIGSTEN j^AAM ƒESUS.

DES DINSDAG.

Heer, ontferm U onzer !

Christus, ontferm U onzer 1

Heer, ontferm U onzer!

Christus, hoor ons!

Christus, verhoor ons!

God, hemelsche Vader, ontferm ü onzer I

God Zoon, Verlosser der wereld.

God, H. Geest,

H. Drievuldigheid, één God,

Jesus, Zoon van den levenden God, q

Jesus, bestralend licht des Vaders, g.

Jesus, glans van het eeuwige licht, ST'

Jesus, Koning der glorie, g

Jesus, Zon der rechtvaardigheid,

Jesus, Zoon van de Maagd Maria,

Jesus, sterke God, §

Jesus, Vader der toekomende eeuwen, ®

Jesus, verkondiger van Gods verheven raad, ~

Allermachtigste Jesns,

Allersterkste Jesus,

Allervolmaakste Jesus,

96

Wonderdoende Jesns, ontferm U onzer!

Allerzoetste Jesns,

Allerliefste Jesus,

Jesus, klaarder dan de zon,

Jesns, liefelijker dan de maan,

Jesus, glansrijker dan de sterren,

Wonderbare Jesus,

Vriendelijke Jesns,

Eerwaardige Jesus,

Allerootmoedigste Jesus,

Armoedigste Jesus,

Goedertierenste Jesus,

Allerverduldigste Jesns,

Allergehoorzaamste Jesus,

Allerzuiverste Jesus,

Jesns, minnaar der zuiverheid,

Jesus, minnaar des vredes,

Jesus, onze liefde,

Jesus, oorsprong des levens,

Jesus, voorbeeld der deugden,

Jesus, sieraad der zeden,

Jesus, onze God,

Jesns, onze toevlucht,

Jesns, vader der armen,

Jesus, vertrooster der bedrukten,

Jesus, schat der geloovigen,

Jesns, goede Herder,

Jesus, waarachtig licht,

Jesus, eeuwige wijsheid,

Jesus, eindelooze goedheid,

Jesus, onze weg en ons leven,

Jesus, blijdschap der Engelen,

Jesns, Koning der Patriarchen,

97

Jesus, ingever der Profeeten, ontferm U onzer !

Jesus, meester der Apostelen, ontferm U onzer ! Jesas, leeraar der Evangelisten, ontferm ü onzer! Jesus, sterkte der Martelaren, ontferm U onzer! Jesus, licht der Belijders, ontferm U onzer! Jesus, bruidegom der maagden, ontferm U onzer! Jesus, kroon van alle Heiligen, ontferm U onzer! Wees genadig, spaar ons, Jesus !

Wees genadig, verhoor ons, Jesus!

Van alle kwaad, verlos ons, Jesus!

Van alle zonden.

Van uwe gramschap.

Van de listen en lagen des duivels.

Van pest, oorlog en hongersnood,

Van de overtreding uwer geboden,

Van alle ongeluk,

Van den geest der onkuischheid,

Van den eeuwigen dood, ^

Van het veronachtzamen uwer inspraken, g Door de geheimenis uwer menschwording, cT Door uwe geboorte.

Door uwe besnijdenis,

Door uwen arbeid.

Door uwe smarten.

Door uwe geeseling.

Door uwen dood,

Door uwe begrafenis.

Door uwe verrijzenis.

Door uwe hemelvaart.

Door uwe vreugde,

Door uwe verheerlijking.

Door de voorspraak van uwe allerliefste Moeder,

Door hel voorbidden! vanquot; aljuwe Heiligen,

verlos ons, Jesus ! iiT,

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons, Jesns!

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, verhoor ons, Jesns I Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, ontferm n onzer, Jesns!

Jesns Cbristns, hoor ons!

Jesus Christns, verhoor ons'

Heer, ontferm U onzer 1 Christus, ontferm U onzer!

Heer, ontferm U onzer!

Onze Vader, enz.

v. De Naam des Heeren zij gezegend. k. Van nu af tot in eeuwigheid.

O God, die den roemvollen Naam van uwen Zoon, onzen Heer Jesus Christus, in overzoete begeerte aan uwe geloovigen zeer minnelijk en voor de booze geesten zeer vervaarlijk en schrikkelijk hebt gemaakt, verleen genadig, dat allen, die dezen H. Naam Jesus op de aarde godvruchtig eeren, in dit tegenwoordige leven de zoetheid der heilige vertroosting, en in het toekomende leven de blijdschap, vreugd en zaligheid des hemels mogen genieten. Door denzelfden Jesus Christus, onzen Heer, uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in de eenheid des H. Geestes, God in de eeuwen der eeuwen. Amen.

LITANIE

VAN DE J-ÏEILIGE jlNGELEN.

DES WOENSDAG.

Heer, ontferm U onzer !

Christus, ontferm U onzer!

Heel-, ontferm C onzer !

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons !

God hemelsche Vader, ontferm U onzer! God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm 11 onzer!

God H. Geest, ontferm U onzer! H. Drievuldigheid, één God, ontferm U onzer! H. Maria, bid voor ons!

H. Michaël,

H. Gabriel, C3

H, Raphael, gj

H. Bewaarengel, ^

Alle H. Engelen en Aartsengelen, g

Die altijd uwen Schepper met eene uitne- quot;■ mende liefde bemind hebt, §

Die nooit in eenige de minste zonde zijt quot; gevallen,

Goddelijke dienaren, die altijd bereid zijt tot

C

100

den dienst van Gods opperste Majesteit, l)id voor ons !

Die u met allen eerbied in zijne tegenwoordigheid houdt,

Die in alles zijnen H. Wil volbrengt.

Zuivere Geesten, aan wie God onze bewaring heeft bevolen.

Die gesteld zijt, om de magt des duivels

van ons af te weren.

Die, door het ingeven van goede gedachten, y van ons do booze invallen verdrijft, £ Die ons, door goede bewegingen, de zon- ^ dige driften doet overwinnen, g

H. Bestuurders, die ons van de gelegen- * heden tot zonde verwijdert, §

Die ons gedurig door goede ingevingen tot ~

de deugd vermaant.

Die niets dan onze zaligheid zoekt.

Die u in ons vroom leven verheugt.

Die te zamen met ons om Gods genade

bidt, en ons tot bidden opwekt.

Die onze gebeden en goede werken aan

God opdraagt.

Wees genadig, spaar ons. Heer!

Wees genadig, verhoor ons. Heer 1 Van alle genegenheden tot zonden, door uwe

H. Engelen, verlos ons. Heer !

Van het misbruik uwer genaden, door uwe

H. Engelen, verlos ons, Heer!

Van alle kwade gezelschappen, door uwe H.

Engelen, verlos ons. Heer!

Van allo ouknisohheid, door uwe H. Engelen, verlos ons. Heer!

101

Van de zondige bekoringen, door awe H. Engelen, verlos ons. Heer!

Van alle kwaadwilligheid ten opzichte on- lt;1

zer oversten, door uwe H. Engelen, Van alle onachtzaamheid ten opzichte van ^m onze onderhoorigen, door nwe H. En- § gelen, -

Van alle traagheid in U to dienen, door ™ uwe H. Engelen, §.

Wij zondaren, wij bidden, TJ verhoor ons! Dat wij in alles aan het bestuur nwer H.

Engelen onderdanig zijn,

Dat wij de goede gedachten, welke zij ons

ingeven, in acht nemen.

Dat wij altijd hunne aansporing tot de

deugd involgen, ^

Dat wij hen door onze traagheid en onacht- ^ zaamheid niet bedroeven, en hen van ons ^ niet vervreemden, eü

Dat wij hen mogen navolgen in U te be- g

minnen en onderdanig te zijn,

Dat wij, naar hun voorbeeld, gaarne onze ~ naasten dienen, ook hen, die minder zijn lt; dan wij, 3quot;

Dat wij geduldig de gebreken van andere § menschen mogen verdragen, gelijk zij de _o onze verdragen, g

Dat wij onzen naaste door geene kwade ~

voorbeelden verergeren.

Dat wij hen, zoo Meel in ons vermogen is,

van alle kwaad bevrijden,

Dat wij door woorden en werken zijne zaligheid trachten te bevorderen.

102

Dat uwe H. Engelen ons in ons sterfuur willen bijstaan, wij bidden ü, verhoor ons ! Dat wij met hen U in eeuwigheid mogen loven en danken, wij bidden ü, verhoor ons! Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons. Heer 1 Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, verhoor ons, Heeri Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, ontferm u onzer!

Christus, hoor ons!

Christus, verhoor ons!

Heer, ontferm U onzer!

Onze Vader, enz.

O God! die, door eene onuitsprekelijke voorzienigheid, uwe H. Engelen tot onze bewaring gewaardigt te zenden, verleen ons, die U smee-ken, dat wij door hunne hulp altijd beschermd worden, en hun gezelschap eeuwig mogen genieten. Door Christus, onzen Heer. Amen.

GEBED TOT DEN H. BEWAARENGEL.

O, H. Engel, welken God, door een uitwerksel zijner goedheid jegens mij, met de zorg van mijn geleide belast heeft, gij, die van het eerste oogenblik mijns levens mij nooit verlaten hebt, die dag en nacht aan mijne zijde zijt om mij bij te staan, om mij van het kwaad te houden en tot het goed op te wek-

103

ken, ik dank n zeer ootmoedig en smeek u, o minnelijke beschermer, mij nwe liefdadige zorg te willen blijven betoonen. Wees mijne linlp in mijne noodwendigheden, mijn troost in mijne droefheid, mijn steun in mijne mismoedigheden ; bescherm mij tegen de vijanden mijner zaligheid, verwijder mij van de gelegenheden tot zonde, verwerf mij genade, om naar nwe inspraken te luisteren, en om dezelve getrouw te volgen, maar bovenal bescherm mij in het uur van mijnen dood, en verlaat mij niet, voor dat gij mij in het verblijf der eeuwige rust zult gebracht hebben. Amen.

LITANIE

VAN HET

^LLERHEILIGSTE jSACRAMENT.

DES DONDERDAGS.

Heer, ontferm U onzer !

Christus, ontferm U onzer!

Heer, ontferm U onzer !

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons!

God, Hemelsche Vader, ontferm U onzer!

God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm U onzer!

God, Heilige Geest,

Heilige Drievuldigheid, een God,

Levend Brood, uit den Hemel nederdalende,

Verborgen God en Zaligmaker, ^

Tarwe der uitverkorenen, Et

Wijn, die maagden voortbrengt, g

Voedzaam Brood, en vermaak der koningen,

Altijddurende Offerande, ^

Zuivere opdracht, g

Lam zonder vlek, g

Allerzuiverste Maaltijd, -

Spijs der Engelen,

Verborgen Brood des Hemels,

105

Gedaclitenis van Gods wonderen, ontferm U

onzer!

Bovennatnnrlgk Brood,

Woord, dat vleesch geworden is, en onder

ons zijne woonplaats heeft.

Heilig Offer,

Kelk der zegening,

Geheim des Geloofs,

Verheven en Hoogwaardig Sacrament, Allerheiligste Offerande,

Zoenoffer voor levenden en dooden,

Hemelsch Behoedmiddel tegen de zonde. Wonder van Gods wonderen,

Allerheiligste Gedachtenis van het lijden ₀ des Heeren, p

Geschenk, dat alle volheid te boven gaat, Voortreffelijk Gedenkteeken der Goddelijke g

liefde, _

Overvloeiende Bron van Gods milddadigheid, Overheilig en wonderbaar Geheim, g

Krachtige Spijs der onsterfelijkheid, lt;s

Aanbiddelijk en levendmakend Sacrament, ~ Brood, dat door de almogendheid des Woords

zijt Vleesch geworden.

Alleraangenaamste Maaltijd, waarbij de En-

len tegenwoordig zijn en dienen,

Teeken van genade,

Band van liefde,

Offeraar en Offerande,

Geestelijke zoetigheid, welke in haar eigen

oorsprong gesmaakt wordt,

Verkwikking der heilige, zielen,

Teerspijs dergenen, die in den Heer sterven,

106

Onderpand der toekomende heerlijkheid, ontferm U onzer!

Wees genadig, spaar ons. Heer!

Wees genadig, verhoor ons. Heer!

Van het onwaardig nuttigen üws Lichaams

en Bloeds, verlos ons, Heer!

Van de begeerlijkheid des vleesches,

Van de begeerlijkheid der oogen.

Van de hoovaardij des levens,

Van alle gelegenheid tot zondigen,

Door de groote begeerte, die Gij gehad hebt om dit Paaschlam met Uwe Leerlingen te eten, g

Door de diepe ootmoedigheid, waarmede gquot; Gij de voeten Dwer Leerlingen gewas- o schen hebt, S

Door de onuitsprekelijk groote liefde, waar- quot;L mede Gij dit Heilig Sacrament hebt in- ™ gesteld,

Door Uw dierbaar Bloed, dat Gij ons op

het Altaar hebt nagelaten,

Door de vijf Wonden, welke Gij voor ons in Uw Allerheiligst Lichaam hebt ontvangen,

Wij zondaars, wij bidden TJ, verhoor ons ! Dat Gij U gewaardigt, het Geloof, de eerbiedigheid en de begeerte tot dit wonderbaar Sacrament in ons te vermeerderen en to bewaren, wij bidden, tl, verhoor ons! Dat Gij U gewaardigt, ous door eene ware belijdenis onzer zonden, tot het dikwijls nuttigen dezer geestelijke Spijze voor te bereiden, wij bidden ü, verhoor ons!

107

Dat Gij U gewaardigt ons van allo ketterij, ongeloovigheid en verblindheid des harten te verlossen, wij bidden ü, verhoor ons ! Dat Gij U gewaardigt de kostelijke en he-melsche vrachten van dit Heilige Sacrament overvloedig in ons uit te storten, wij bidden ü, verhoor ons!

Dat Gij U gewaardigt, ons fn het uur des doods met deze hemelsche Teerspijze tot de reize naar de eenwigheid te versterken, wij bidden U, verhoor ons!

Zoon van God, wij bidden ü, verhoor ons ! Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, spaar ons. Heer!

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, verhoor ons. Heer!

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm ü onzer. Heer !

Christus, hoor ons!

Christus, verhoor ons !

Heer, ontferm ü onzer !

Christus, ontferm U onzer!

Heer, ontferm ü onzer!

Onze Vader, enz.

v. Heer, verhoor mijn gebed,

k. En laat mijn geroep tot U komen!

LAAT ONS BIDDEN.

O God, die ons onder dit wonderbaar Sacrament de gedachtenis TJws lijden hebt nagelaten, wjj bidden TJ, geef, dat wij de heilige

108

geheimenissen van Uw Lichaam en Bloed, zoo eerbiedig vereeren, dat wij de vruchten van Uwe verlossing gedurig in ons mogen ontwaren. Die met den Vader en den Heiligen Geest leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

LOFZANG.

PANGE LINGUA.

Loof, tong, het heerlijk goed Van 't Vleesch, on 't dierbaar Bloed, Dat, in deez' discli besloten,

De Vorst, die 't leven geeft.

Die ed'le vrucht, eens heeft Tot 's werelds heil vergoten.

Die in ons is opgedaagd Uit de Onbevlekte Maagd,

En in de wereld woonde.

Daar zaaide 't zaad van 't Woord;

Door wond'ren nooit gehoord.

Zijn' levens uitgang kroonde.

In d' allerlaatsten nacht.

Als 't Pacha word volbracht,

Den Joden voorgeschreven;

Heeft Hij do Wet in all'

Voldaan, aan 't Broed'rental Zich tot een' spijs gegeven.

't Woord-vleesch vormt, door het Woord, Van 't brood Zijn Vleesch, en voort Van wijn Zijn Bloed; al zwichten Hier zinnen, brein en reên,

't Geloof volstaat alleen.

Om 't zuiverst hart te stiehton.

110

Des buigen wij ons noér, Dit Sacrament ter eer',

Dat de oude teekens wijken Voor Christus Kerk de Wet; 't Geloof sta onverzet,

Daar oog en tong bezwijken.

Geloofd zij op den troon De Vader en de Zoon,

Geëerd, geroemd, geprezen.

Gelijke lof behoort Hem, die van beid' komt voort In 't eenig God'lijk Wezen.

LITANIE.

VAN HET

J-UDEN ONZES j-ÏEEREN ƒESUS CHRISTUS.

DES VRIJDAGS.

Heer, ontferm U onzer!

Christus, ontferm ü onzer !

Heer, ontferm U onzer !

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons !

God hemelsche Vader, ontferm ü onzer!

God Zoon, Verlosser der wereld,

God H. Geest,

H. Drievuldigheid, éen God, ^

Jesus, om onze zonden in den hof der p Olijven benaauwd en bedroefd tot den dood toe, g

Jesus, door eenen Engel versterkt, opdat ^ wij in allen nood onze hulp van den _o hemel zouden leeren verwachten, g

Jesus, die uwen verrader minzaam hebt 3 ontvangen, om ons de zachtmoedigheid — te leeren,

Jesus, van uwe discipelen verlaten, opdat

112

wij op God alleon zonden leeron botronwen, Ontferm ü onzer !

Jesns, van de Joden gebonden, om ons van

de zonden te ontbinden,

Jesns, voor Annas en Caiphas valschelijk beschuldigd, opdat wij alle ongelijk zouden leeren verdragen,

Jesus, door Petrus verloochend, opdat wij onze krankheid zonden leeren kennen, en ons zeiven mistrouwen,

Jesns, door Herodes met een wit kleed bespot, omdat wij het kleed der onschuld verloren hadden,

Jesns, achter Barabas gesteld, opdat wjj _ ons nooit boven anderen zouden verheffen, c Jesus, wreedelijk gegeeseld en met door- §gt; nen gekroond, opdat wij het gemak en 5 alle eerzucht zouden verfoeien, ^

Jesns, gelasterd, bespogen en geslagen, opdat wij onze zinnen zouden versterven, g Jesus, aan het volk ten toon gesteld, op- £2 dat wij uw voorbeeld zouden voor oogen quot; hebben, en naar hetzelve leven,

Jesus, van Pilatus aan uwe vijanden geleverd, om ons van onze vijanden te verlossen, Jesus, met het kruis beladen, om ons te leeren, ons kruis met geduld te dragen, Jesus, aan het kruis genageld, opdat wij het vleesch met deszelfs driften en begeerlijkheden zouden kruisen,

Jesns, tusschen twee moordenaren gekruist, om ons de vernederingen te leeren beminnen,

113

Jesus, die den goeden moordenaar in genade hebt ontvangen, opdat wij nooit zonden wanhopen, Ontferm U onzer !

Jesus, die aan het krnis hangende, voor uwe vijanden hebt gebeden, om ons te leeren onze vijanden te beminnen,

Jesus, met gal en mirrhe gelaafd, opdat wij onze tong van alle zonden zonden bewaren,

Jesus, die stervende nwen geest in de handen uws Vaders bevolen hebt, opdat wij, O stervende, onzen geest ook in uwe en ö; zijne handen zouden bevelen, g

Jesus, die voor ons den bitteren dood gestorven zijt, om ons de boosheid onzer cl zonden te doen kennen, g

Jesus, die door uwen dood ons het leven g gegeven hebt, opdat wij niet voor ons [1 maar vo6r U zonden leven,

Jesus, wiens zijde na uwen dood geopend is, om in dezelve onze zonden en krankheden te verbergen,

Jesus, begraven en ten derden dage verrezen, opdat wij gestorven en begraven aan de zonden, tot een deugdzaam leven zouden verrijzen.

Wees genadig, spaar ons, Heer!

Wees genadig, verhoor ons, Heer!

Van alle kwaad, verlos ons. Heer!

Van alle zonden, verlos ons, Heer!

Door uw bloedig zweet, verlos ons. Heer!

Door uwe geeseling, verlos ons. Heer!

Door uwe doornen kroon, verlos ona. Heer!

114

Door uw kruis en lijden, verlos ons, Heer! Door uwe allerheiligste vijf wonden, verlos ons, Heer!

Door uwen dood en uwe begrafenis, verlos ons. Heer !

Door uwe heilige verrijzenis, verlos ons, Heer! Door uwe wonderbare hemelvaart, verlos ons, Heer !

In den dag des oordeels, verlos ons, Heerl Wij zondaren, wij bidden ü, verhoor ons ! Dat uw H. Ijjden ons leere, hoe zwaar en schrikkelijk de zonde is, om welke Gij zoo veel geleden hebt,

Dat wij, door het overdenken van uwe pijnen en smarten, alle ziekten, pijnen en tegenspoed geduldig mogen verdragen, ^ Dat wij iu allen angst, droefheid en nood ^

ons tot [J keeren, en uwe hulp afsmeeken, Dat wij alle schande, verachting en tegen-spoed met overgeving aan Gods wil mo- ïf gen ontvangen, ^t:!

Dat wij de valsche beschuldigingen en on- ^ rechtvaardige oordeelen, naar uw voor- ^ beeld, mogen verdragen, quot;

Dat gij ons de vruchten van uw kruis gquot;

wilt mededeelen,

Dat wij door de kracht van uw kruis den § duivel, de wereld en het vleesch mogen ^U.L overwinnen.

Dat wij in uw bloed van alle zouden mogen gereinigd worden,

Dat gij ons wilt verleenen, ons kruis dagelijks op te nemen, en U gaarne na te

115

volgen, Wij bidden ü, verhoor ons ! Dat wij eone genegenheid mogen krijgen ^ om uw H. Lijden met liefde en dank- ^ baarheid dikwijls te overdenken, ^

Dat wij, dagelijks overwegende, dat Gij g uit liefde voor ons gestorven zjjt, door g eene wederliefde ontstoken worden, om niet voor ons zeiven, maar ten uwen -dienste te leven, lt;

Dat wij onzen troost in uwe H. Wondon g-mogen vinden, _ §

Dat Gij ons door uw kruis en uwen bit- * teren dood in het uur onzes doods wilt § versterken.

Dat Gij ons door uw kruis in uwe heerlijkheid wilt brengen,

Lam Gods, dat wegneemt de zonden dei-

wereld, spaar ons Heer!

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der

wereld, verhoor ons Heer '•

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der

wereld, ontferm U onzer!

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons!

Onze Vader, enz.

Almachtige, eeuwige God ! die onzen Zaligmaker het vleesch hebt doen aannemen, en den dood des kruises doen lijden, opdat de mensch het voorbeeld zijner ootmoedigheid zon navolgen; geef genadig, dat wij naar de lessen zijner lijdzaamheid leven, en deel mogen hebben aan zijne verrijzenis, door denzelfden Jcsus Christus, onzen Heer. Amen.

LITANIE

VAN DE

Allerheiligste JAaagd JAaria.

DES ZATERDAGS.

Drie honderd dagen Aflaat voor degenen, die de Litanie van O. L. V., gemeenlijk genaamd van Loretten, zullen bidden. Voor degenen, die dezelve dagelijks bidden vollen Aflaat op de vijf voornaamste Feestdagen van Maria, te weten: van de Onbevlekte Ontvangenis, Geboorte, Boodschap, Lichtmis en Hemelvaart. Pius Vil, 30 Sen-ber 1817.

Heer, ontferm U onzer!

Christus, ontferm U onzer !

Heer, ontferm U onzer!

Christus, hoor ons!

Christus, verhoor ons!

God, Hemelsche Vader, ontferm U onzer! God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm U onzer!

God Heilige Geest, ontferm ü onzer!

Heilige Drievuldigheid, één God, ontferm ü onzer!

117

Heilige Maria, bid voor ons!

Heilige Moeder Gods,

Heilige Maagd dor Maagden,

Moeder van Christus,

Moeder der Goddelijke genade. Allerreinste Moeder,

Allerzuiverste Moeder,

Ongeschonden Moeder,

Onbevlekte Moeder,

Beminnelijke Moeder,

Wonderbare Moeder,

Moeder des Scheppers,

Moeder des Zaligmakers,

Allerwijsste Maagd Eerwaardige Maagd,

Lofwaardige Maagd,

Machtige Maagd,

Goedertierene Maagd,

Getrouwe Maagd,

Spiegel der rechtvaardigheid.

Zetel der wijsheid,

Oorzaak onzer blijdschap,

Geestelijk Vat,

Eerwaardig Vat,

Uitmuntend Vat van godvruchtigheid,

Geheimzinnige roos.

Toren van David,

Ivoren Toren,

Gulden Huis,

Ark des Verbonds,

Deur des Hemels,

Morgenster,

Behoudenis der kranken,

118

Toevlucht der zondaren, Bid voor ons ! Troosteres der bedrukten ,

Hulp der Christenen,

Koningin der Engelen,

Koningin der Aartsvaders, td

Koningin der Profeeten, ^

Koningin der Apostelen, g

Koningin der Martelaren, °

Koningin der Belijders, o

Koningin der Maagden, »

Koningin van alle Heiligen,

Koningin onbevlekt ontvangen.

Koningin des Heiligen Rozenkrans,

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, spaar ons, Heer!

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, verhoor ons. Heer !

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm U onzer !

Christus, hoor ons!

Christus, verhoor ons!

Wees gegroet, enz.

Onder uwe bescherming nomen wij onze toevlucht, heilige Moeder Gods, versmaad onze gebeden niet in onzen nood, maar verlos ons altijd van alle gevaren, o roemwaardige en gezegende Maagd ! onze Vrouwe ! onze Middelares ! onze Voorspeekster ! Verzoen ons met uwen Zoon, beveel ons aan uwen Zoon, vertoon ons aan Uwen Zoon.

Bid voor ons, o H. Moeder Gods!

119

Opdat wij waardig worden de beloften van Christus.

Laat ons bidden.

Wij bidden U, o Heer! stort Uwe genade in onze harten ; opdat wij, die door de verkondiging des Engels, de Mensehwording van Christus Uwen Zoon, gekend hebben, door zijn lijden en kruis tot de heerlijkheid der verrijzenis gebracht worden, door denzelfden Christus, onzen Heer. Amen.

pE j3 OETPSALMEN,

Antiph. Wees, o Heer! niet gedachtig. 1. Psalm 0.

Heer! straf mij niet in uwe verbolgenheid, en kastijd mij niet in uwe gramschap.

Ontferm U mijner, Heer ! want ik ben krank; genees mij, Heer! want mijne beenderen zijn geheel ontsteld.

En mijne ziel is zeer ontsteld ; maar Gij, Heer! hoe lang zult Gij toeven mij te helpen ?

Keer U tot mij, Heer! en verlos mijne ziel; behond mij om nwe barmhartigheid.

Want er is niemand in den dood, die U gedachtig is, en wie zal U in do hel loven ?

Ik ben vermoeid geworden door zuchten; ik zal alle nachten mijn bed wasschen ; met mijne tranen zal ik mijne rustplaats besproeien.

Mijn oog is van de verbolgenheid ontsteld door het hitter en gedurig weenen; ik ben verouderd onder al mijne vijanden.

Gaat weg van mij allen, die ongerechtigheid bedrijft, want do Heer heeft de stem mijns weenens verboord.

121

De Heer heeft mijn smeeken gehoord: do Heer heeft mijn gebed aangenomen.

Dat al mijne vijanden beschaamd en geheel ontsteld worden ; dat zij zeer haastig terng-keeren en zich schamen.

Glorie zij den Vader, en den Zoon, en den Heiligen Geest; gelijk het was in het begin, en nu, en altijd, en in eeuwigheid. Amen.

II. Psalm 31.

Zalig zijn zij wier boosheden vergeven en wier zonden bedekt zijn.

Zalig is de man aan wien de Heer de zonde niet toerekent, en in wiens geest geen bedrog is.

Omdat ik zweeg, dewijl ik heb nagelaten mijne zonden ootmoediglijh en oprecht voor ü te belijden, zijn mijne beenderen {mijne 'krachten) verouderd, terwijl ik den geheelen dag riep.

quot;Want dag en nacht is uwe hand op mij verzwaard ; in mijne ellenden heb ik mg tot U gewend, terwijl ik met den doorn van smarten en van een knagend geweten doorstoken werd.

Ik heb mijne misdaad aan u bekend gemaakt; en mijne ongerechtigheid heb ik niet verborgen.

Ik zeide ; ik zal tegen mij mijne ongerechtigheid voor den Heer belgden ; en Gij hebt de boosheid mijner zonden vergeven.

Daarom zullen alle Heiligen tot TJ bidden

en bekwamen tijde.

122

Ook wanneer er groote watervloeden komen, zullen zij hem zien naderen.

Gij zijt mijne tpevlucht tegen de verdrukking, die mij omgeven heeft, o God! die mijne blijdschap zijt, verlos mij van hen, die mij omringen.

Ik zal n verstand geven, zoo spreek Gij, o God, tot uwen dienaar, en n onderwijzen op den weg, welken gij gaan zult; ik zal mijne oogen op u vestigen.

Wil, o mensch ! niet worden gelijk een paard of muilezel, die geen verstand hebben.

Bedwing, Heer! met breidel en toom van eene zalige vrees de kinnebakken dergenen, die niet tot u komen.

De geesels der zondaars zijn menigvuldig; maar hij, die op den Heer hoopt, zal barmhartigheid verwerven.

Verblijdt u in den Heer, en verheugt u, gij rechtvaardigen: en roemt in Hem, allen, die oprecht van harte zijt.

Glorie zij den Vader, enz.

III. Psalm 37.

Heer! straf mij niet in uwe verbolgenheid, en kastijd mij niet in uwe gramschap.

Want uwe pijlen hebben mij getroffen, en Gij hebt uwe straffende hand op mij verzwaard.

Er is geene gezondheid in mijn vleesch ter oorzake uwer gramschap; daar is geen vrede in mijne beenderen, om mijner zonden wille.

123

Want mijne ongerechtigheden zijn boven mijn hoofd gewassen, en als een zware last drakken zij mij.

Mijne wonden zijn verrot en bedorven, ter oorzake van mijne dwaasheid, vari zoo lang mijne boetvaardigheid uit te stellen.

Ik ben ellendig geworden en ten niterste neêrgebogen onder den last van mijn lijden; ik ga den geheelen dag bedroefd.

Want mijne lenden zijn vervuld met bedrie-gelijkheden, en daar is geeno gezondheid in mijn vleesch.

Ik ben verdrukt, en bovenmate vernederd; ik brieschte van hot zuchten mijns harten.

Heer ! voor U is al mijne begeerte, en mijn zuchten is voor U niet verborgen.

Mijn hart is ontroerd, mijne kracht heeft mij verlaten ; ja zelfs het licht mijner oogen is bij my niet.

Mijne vrienden en mijne naasten zijn tegen mij opgekomen en opgestaan.

En, die bij mij waren, bleven van verre; en die mijne ziel zochten, deden mij geweld aan.

En die kwaad tegen mij zochten, spraken ijdelheden, en verzonnen den ganschen dag bedrog.

Doch ik, als eene doove, hoorde niet; en als een stomme, deed ik mijnen mond niet open.

En ik was als een mensch, die niet hoort, en die geene tegenspraak in zijnen mond heeft.

Want op U, Heer ! heb ik gehoopt; Gij , Heer, mijn God! zult mij verhoeren.

Wijl ik gezegd heb: dat toch mijne vyan-

7

124

den zich nooit over mij verblijden; zij hebben, toen mijne voeten wankelden, trotschelijk tegen mij gesproken.

Want ik ben tot de geesels bereid, en mijne smart is altijd voor mijne oogen.

Want ik zal mijne boosheid openlijk bekend maken, en peinzen op mijne zonden.

Doch mijne vijanden leven, en zijn machtiger dan ik; en die mij onrechtvaardig haatten , zijne vermenigvuldigd.

Zij, die goed met kwaad vergelden, lasterden mij, omdat ik het goed volgde.

Verlaat mij niet. Heer, mijn God ! ga van mij niet weg.

Denk op mijne hulp, Heer, God mijner zaligheid !

Glorie zij den Vader, enz.

IV. Psalm. 50.

Ontferm ü mijner, o God! volgens uwe groote barmhartigheid.

En wisch mijne boosheid uit, volgens de menigte uwer barmhartigheden.

Wasch mij meer en meer van mijne ongerechtigheid, en reinig mij van mijne zonden.

Want ik beken mijne boosheid, en mijne zonde is altijd voor mijne oogen.

Voor U alleen heb ik gezondigd; voor uw aanschijn heb ik het kwaad gedaan.

Ver geeJ het mij, opdat Gij gerechtvaardigd wordet in uwe woorden (uwe belojten, waar-

125

door Gij aan hen , die boetvaardigheid doen , genade toezegt) en overwint, als Gij geoordeeld wordt.

Want zie, in boosheden ben ik ontvangen, en in zonden heeft mij mijne moeder ontvangen.

Want zie. Gij hebt de waarheid lief; de onbekende en verborgene geheimen uwer wijsheid hebt Gij mij geopenbaard.

Gij znlt mij besproeien met hysoop, en ik zal gezuiverd morden; Gij znlt mij wasschen en ik zal witter worden dan sneeuw.

Gij zult, door mijne zonden te vergeven, aan mijn gehoor blijdschap en vreugd geven ; en mijne vernederde beenderen zullen van vreugde opspringen.

Keer uw aangezicht af van mijne zonden, en wisch al mijne ongerechtigheden uit.

Schep in mij, o God ! een zuiver hart en vernieuw den rechten geest in mijn binnenste.

Verwerp mij niet van uw aanschijn, en neem uwen H. Geest van mij niet weg.

Geef mij de blijdschap weder van uwe zalige hulp, en versterk mij met een' kloeken geest.

Ik zal den boozen uwe wegen leeren, en de goddeloozen zullen zich tot ü bekeeren.

Verlos mij vau het bloed, dat ik onrecht-vaardiglijh hebt vergoten, o God, God mijner zaligheid! en mijne tong zal met vreugd uwe rechtvaardigheid verheffen.

Heer, Gij zult mijne lippen open doen, en mijn mond zal uwen lof verkondigen.

Want hadt Gij offeranden gewild, ik zoude ü die immers opgedragen hebben ?

126

in brandoffers hebt Gij geen genoegen.

Een bedrnkte geest is eene offerande voor G od ; een -vermorzeld en verootmoedigd hart zult Gij, o God! niet versmaden.

Heer ! volgens uwen goeden wil, handel met Sion goedertierenlij k, opdat de muren van Jerusalem opgebouwd worden.

Dan zult Gij de Offerande van rechtvaardigheid, de dank- en brandoffers aannemen ; dan zal men kalveren op nw altaar leggen.

Glorie zij den Vader, enz,

quot;V. Psalm 101.

Heer! verhoor mijn gebed, en mijn geroep kome tot U.

Keer uw aangezicht van mij niet af, op wat dag ik verdrukt worde, neig uw oor tot mij.

Op welken dag ik U aanroepe, verhoor mij haastig.

Want mijne dagen zijn vergaan als rook, en mijne beenderen zijn als verdroogd hout dor geworden.

Ik ben geslagen als hooi, en mijn hart is uitgedroogd, omdat ik vergeten heb mijn brood te eten.

Van het geluid mijner zuchten, kleeft mijn gebeente aan mijn vleesch.

Ik ben aan den pelikaan der woestijn gelijk geworden; ik ben geworden gelijk de nachtraaf in een huis.

Ik heb gewaakt, en ben geworden als eene eenzame musch op het dak.'

127

Den geheelen dag beschimpten mij mijne vijanden; en die mij eertijds prezen, zwoeren nu tegen mij.

Omdat ik asch als brood at, en mijnen drank met tranen mengde.

Ter oorzake uwer gramschap en verbolgenheid; omdat Gij mij opgeheven en nederge-worpen hebt.

Mijne dagen zijn als eene schaduw verdwenen, en ik ben als hooi dor geworden.

Maar Gij, Heer! blijft in eeuwigheid, en uwe gedachtenis duurt van geslacht tot geslacht.

Gij zult opstaan, en U over Sion ontfermen; want de tijd, om Ü over hetzelve te ontfermen, is gekomen.

Want zijne steenen behagen aan uwe die-naren: en zij zullen medelijden hebben met zijn stof.

En de volkeren zullen uwen naam vreezen. Heer ! en al de koningen der aarde uwe glorie.

Opdat de Heer Sion opgebouwd heeft, en daar in zijne heerlijkheid zal gezien worden.

Hij heeft op het gebed der ootmoedigen nefirgezien, en hun gebed niet versmaad.

Dat deze dingen geschreven worden voor het volgende geslacht; en het volk, dat zal geschapen worden, zal den Heer loven.

Want Hij heeft van boven uit zijne heilige plaats nedergezien; de Heer heeft van den hemel nedergezien op de aarde.

Om het zuchten der gevangenen te hooren ; om do kinderen der gedooden te ontbinden.

128

Opdat zij in Sion den naam des Heeren verkondigen, en zijnen lof in Jeruzalem.

Als de volkeren znlien te zamen komen, en de koningen, om den Heer te dienen.

Hij {de rechtvaardige) heeft Hem op den weg zijner sterkte gezegd: geef mij de kortheid mijner dagen te kennen.

Neem mg toch niet weg in het midden mijner dagen; uwe jaren duren van geslacht tot geslacht.

Grij, Heer! hebt in het begin de aarde gegrondvest : en de hemelen zijn de werken uwer handen.

Die zullen vergaan, maar Gij blijft altijd; en zij zullen allen gelijk een kleed verouderen.

En gelijk een opperkleed zult Gij ze veranderen, en zij zullen veranderd worden : maar Gij zijt altijd dezelfde, en uwe jaren zullen niet eindigen.

De kinderen uwer dienaren zullen met O, Heer, wonen ! en hunne nakomelingen zullen in eeuwigheid bestaan.

Glorie zij den Vader, enz.

VI. Psalm 129.

Uit de diepte mijner ellenden heb ik tot IJ geroepen. Heer! Heer! verhoor mijne stem.

Laat toch uwe ooren naar de stem mijner smeekingen luisteren.

Indien Gij, Heer! de ongerechtigheden gadeslaat, Heer! wie zal bestaan ?

129

Omdat er bij U genade is, en om uwe wet heb ik op IJ, o Heer 1 lankmoedig gehoopt.

Mijne ziel heeft op zijn woord gehoopt, mijne ziel heeft op don Heer betrouwd.

Dat Israël op den Heer hope, van den morgenstond tot den nacht toe.

Want bij den Heer is barmhartigheid; en bij Hem is overvloedige verlossing.

En Hij zal Israël uit al zijne ongerechtigheden verlossen.

Glorie zij den Vader, ent.

VII. Psalm 142.

Heer! verhoor mijn gebed! luister naar mijn smeeken volgens uwe waarheid; verhoor mij volgens uwe rechtvaardigheid.

En treed niet in het gericht met uwen dienaar ; want niemand, die leeft, zal voor uw aanschijn gerechtvaardigd worden.

Verhoor mij, want de vijand heeft mijne ziel vervolgd : hij heeft mijn leven ter aarde toe vernederd.

Hij heeft mij in het duister gesteld, gelijk degenen, die reeds gestorven zijn; en mijn geest is in mij beangst, mijn hart is in mij ontsteld geworden.

Ik ben de oude dagen indachtig geweest; ik overwoog al uwe daden: de werken uwer handen overdacht ik.

Ik heb mijne handen tot U uitgestrekt; mijne ziel is voor U als aarde zonder wa-

130

ter: is dorstig naar de stroomen uwer genade.

Heer! verhoor mij haastig : mijn geest is bezweken.

Keer toch uw aanschijn van mij niet af, anders zal ik gelijk worden aan hen, die in het graf nederdalen.

_ Doe mij vroeg de stem van uwe barmhartigheid hooren ; want ik heb op U gehoopt.

Maak mij den weg bekend, dien ik moet bewandelen; want tot ü heb ik mijne ziel verheven.

Heer! verlos mij van mijne vijanden : tot U heb ik mijne toevlucht genomen: leer mij uwen wil doen, want Gij mijn God.

Uw goede geest zal mij op den rechten weg geleiden : om uwen naam. Heer! zult Gij mij in uwe gerechtigheid levend maken.

Gij zult mijne ziel uit de verdrukking leiden en in uwe barmhartigheid zult Gij mijne vijanden verdelgen.

_ En Gij zult al degenen verdelgen, die mijne ziel verdrukken ; want ik ben uw dienaar.

Glorie zij den Vader, enz.

Antiph. Wees, o Heer! noch onze miedaden, noch die onzer ouders gedachtig, en neem geen wraak over onze zonden!

LITANIE VAN ALLE j^EILIGEN.

Heer, ontferm U onzer!

Christus, ontferm ü onzer!

Heer, ontferm TJ onzer!

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons !

God hemelsche Vader, ontferm U onzer! God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm U onzer !

God H. Geest, ontferm U onzer!

H. Drievuldigheid, één God, ontferm U onzer!

H. Maria, bid voor ons !

H. Moeder Gods,

H. Maagd der maagden,

H. Michaël,

H. Gabriöl,

H. Eaphaël, ^

Alle H. Engelen en Aartsengelen pi

Alle H. Koren der zalige Geesten, ^

H. Joannes de Dooper, o

H. Josef, ^

Alle H. Patriarchen en Profeeten, g

H. Petrus, ~

H. Paulus,

H. Andreas,

H. Jacobus,

H. Joannes,

132

H. Thomas, bid voor ons! H. Jacobus,

II. Philippus,

H. Bartholomeus,

H. Mattheus,

H. Simon,

H. Thaddens,

H. Matthias,

H. Barnabas,

H. Lucas,

H. Marcus,

Alle H. Apostelen en Evangelisten,

Alle H. Leerlingen des Heeren,

Alle H. Ounoozele kinderen,

H. Stophanus,

H. Laurentius,

H. Fabianus en Sebastianns,

H. Joannes en Paulus,

H. Cosman en Damianus,

H. Gervasius en Protasius,

Alle H. Martelaars,

H. Silvester,

H. Gregorius,

H. Ambrosius,

H. Augnstinus,

H. Hieronymns,

H. Martinns,

H. Nicolaus,

Alle H. Bisschoppen en Belijders, Alle H. Leeraars,

H. Antonins,

H. Benedictns,

H. Bernardns,

133

H. Dominicus, bid voor ons!

H. Francis cas,

Alle H. Priesters en Levieten,

Alle H. Monniken en Kluizenaars, H. Maria Magdalena,

H. Agatha,

H. Lucia,

H. Agnes,

H, Caecilia,

H. Catharina,

H. Anastasia,

Alle H. Maagden en Weduwen,

Alle Gods lieve Heiligen,

Wees genadig, spaar ons. Heer !

Wees genadig, verhoor ons. Heer ! Van alle kwaad, verlos ons. Heer! Van alle zonden.

Van uwe gramschap.

Van een haastigen en onvoorzienen dood. Van de listen des duivels.

Van gramschap, haat en allen kwaden wil.

Van den geest der onkuischheid,

Van bliksem en on weder.

Van den eeuwigen dood,

Door het geheim uwer Menschwording,

Door uwe komst.

Door uwe geboorte.

Door uw doopsel en H. vasten.

Door uw kruis en lijden.

Door uwen dood en uwe begrafenis.

Door uwe H. verrijzenis.

Door uwe wonderbare hemelvaart,

134

Door do komst van den H. Geest, den Vertrooster, verlos ons Heer!

In den dag des oordeels, verlos ons. Hoer ! Wij zondaren, wij bidden U, verhoor ons! Dat Gij ons wilt sparen,

Dat ons onze misdaden kwijtscheldet. Dat Gij U gewaardigt ons tot eeno ware

boetvaardigheid te geleiden,

Dat Gij U gewaardigt uwe Kerk te besturen en te beschermen,

Dat Gij ü gewaardigt den Eoomschen Pans en alle geestelijken in den heiligen godsdienst te bewaren, lt;1 Dat Gij U gewaardigt de vijanden der H. ea: Kerk te vernederen, cr Dat Gij ü gewaardigt de christen koaingen g en vorsten vrede en ware eendracht te g geven.

Dat Gij U gewaardigt alle christen volken -vrede en eendracht te verleen en, ^

Dat Gij U gewaardigt ons in nwen H. dienst B-to versterken en te bewaren, §

Dat Gij onze gemoederen tot hemelsche be- ₀ geerten wilt opwekken. g

Dat Gij U gewaardigt al onze weldoeners —

met de eeuwige goederen te vergelden , Dat Gij U gewaardigt onze zielen en de zielen onzer uuders, vrienden en weldoeners voor de eeuwige verdoemenis te behoeden.

Dat Gij U gewaardigt de vruchten der aarde 1 en te bewaren,

gewaardigt alle geloovigo over-

135

iedenea de eeuwige rust geven, wij bidden TJ, verhoor ons!

Dat Gij ü gewaardigt ons gebed te verliooren,

wij bidden U, verhoor ons !

Zoon Gods, wij bidden U, verhoor ons ! Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons. Heer!

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, verhoor ons, Heer!

Lam Gods, dat da zonden der wereld wegneemt, ontferm n onzer I Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons!

Heer, ontferm ü onzer !

Christus, ontferm ü onzer!

Onze Vader, enz.

Psalm 69.

O God ! kom mij ter hulp; haast ü, Heer, om mij te helpen.

Dat zij beschaamd en bevreesd worden, die mijne ziel zoeken.

Dat zij terug wijken en zich schamen, die mij kwaad willen.

Dat zij terstond met schaamte terug keeren, die mij, in mijne verdrukking, bespotten.

Dat zij allen, die U zoeken, zich in U verheugen en verblijden: en dat zjj, die uwe zaligheid beminnen, altijd zeggen: groot geacht rij do Heer.

136

Doch ik ben behoeftig en arm : o God! help mij!

Gij zijt mijn helper en verlosser: Heer I vertoef niet.

Glorie zij den Vader, enz.

v. Maak uwe dienaars zalig.

k. Mijn God, die op TJ hopen.

v. Heer ! wees ons een sterke toren. k. Tegen onzen vijand.

v. Laat den vijand niets tegen ons vermogen. B. En laat de zoon der boosheid zich niet verstouten ons te beschadigen.

v. Heer! handel niet met ons naar onze zonden.

k. Noch vergeld ons naar onze boosheid, v. Laat ons bidden voor onzen Pans N. r. De Heer spare hem, behoude hem in het leven, make hem zalig op de aarde, en levere hem niet over aan den wil zijner vijanden, v. Laat ons bidden voor onze weldoeners. b. Heer ! gewaardig U, allen, die ons goed doen, om uws naams wille, met het eeuwige leven te vergelden. Amen.

v. Laat ons bidden, voor degeloovigen, die overleden zijn.

e. Heer geef hun de eeuwige rust, en hot eeuwige licht beschijne hen.

v. Dat zij in vrede rusten.

b. Amen.

v. Voor onze broeders, die afwezig zjjn. b. Mijn God! maak uwe dienaars zalig, die op U hopen.

v. Zend hun hulp uit de heilige plaats.

137

e. En bescherm hen uit Sion. v. Heer, verhoor mijn gebed. e. En mijn geroep kome tot U.

laat ons bidden.

O God! aan wien het eigen is altijd genadig te zijn en te sparen, ontvang ons gebed, opdat uwe goedertierene barmhartigheid ons en al uwe dienaren, die met de ketenen der zonde gebonden zijn, genadig ontbinde.

Wij bidden U, Heer, verhoor de gebeden der ootmoedigen, en spaar degenen, die hunne zonden belijden, opdat wij te zamen vergiffenis en vrede van uwe goedertierenheid verwerven.

Toon ons genadig, o Heer! uwe onuitsprekelijke barmhartigheid, en verlos ons van alle zonden, en te gelijk van de straffen, die wij door dezelve verdiend hebben.

O God ! die door de zonden vergramd, en door de boetvaardigheid verzoend wordt, zie genadig neder op de gebeden van uw volk, hetwelk zich voor uwe grootheid nederwerpt,en wend de geesels uwer gramschap, welke wij door onze zonden verdienen, van ons af.

Almachtige ei; eeuwige God ! ontferm U over uwen dienaar, onzen Paus X,, en bestuur hem volgens uwe goedertierenheid op den weg des eeuwigen levens, opdat hij door uwe gunst datgene begeere, wat ü behaagt, en hetzelve met alle kracht volbrenge.

138

O God! van wien de heilige begeerten, de goede voornemens en do rechtvaardige werken voortkomen, geef uwen dienaars dien vrede, welken de wereld niet geven kan, opdat onze harten genegen zijn tot het volbrengen uwer geboden, en wij van de vrees der vijanden ontslagen, door uwe bescherming in rust mogen leven.

Ontvonk, o Heer! onze nieren en harten door het vuur van den H. Geest, opdat wij TJ met een zuiver lichaam dienen eu met een rein hart behagen.

O God, Schepper en Verlosser van alle ge-loovigen ! verleen de zielen van uwe dienaren en dienaressen vergiffenis van alle zonden, op dat zij de kwijtschelding, naar welke zij altijd verlangd hebben, door godvruchtige smeekingen mogen verwerven.

Wij bidden U, o Heer ! voorkom onze werken door den invloed uwer genade, en voltrek die door uwe medewerking , opdat al onze gebeden en werken altijd met U beginnen, en alzoo begonnen, door TJ voltrokken worden.

Almachtige, eeuwige God ! die over levenden en dooden heerscht, en U over allen ontfermt die Gij te voren weet, dat door het geloof en de werken de uwen zullen zijn ; wij bidden U ootmoedig, dat zij, voor wien wij voorgenomen hebben onze gebeden te storten, hetzij die nog in deze wereld leven of reeds overleden zijn, door de voorspraak van al uwe Heiligen door uwe genade, vergiffenis van al hunne zonden mogen verkrijgen door onzen Heer, enz.

139

v. Heer, verhoor mijn gebed.

e. En mijn geroep kome tot'iü. v. De almachtige en barmhartige Heer ver-hoore ons. e. Amen.

v. Dat de geloovige zielen, door Gods barmhartigheid, in vrede rusten, e. Amen.

Gebeden en Oefeningen

ter vereering van den

Lijdenden Jesus en zijne Heilige Wonden.

ONDERRICHTING.

De teedere godyruchtigheid tot de aanbiddelijke Wonden van Christus is een allerkrachtigst hulpmiddel tot de zaligheid. De Wonden van Jesus zijn de troost der bedrukten, de toevlucht der zondaren, de rust- en schuilplaats der godvruchtige zielen. Ik heb in geena zaken een krachtiger geneesmiddel gevonden, zegt de H. Augustinus, dan in de Wonden van Christus. Wij worden door deze bewaard in de bekoring, versterkt in het lijden en bijzonderlijk getroost en geholpen in het uur des doods. En wie zoude niet wenschen getroost te worden in de uiterste benauwdheid. Doch, welken beteren troost kan men een stervende voor oogen stellen, dan den ge-kruisten Zaligmaker, en welke betere verzekeringen tegen den helschen vijand, dan zijne H. Wonden. Maar zij, die zich in hun leven weinig geoefend hebben in deze zoete en troostrijke godvruchtigheid, zullen weinig indruk gevoelen bij het beschouwen van den gekruisten Christus in hun sterven.

141

BEOEFENING.

Gewen ti dan dagelijks uwe toevlucht te nemen tot deze aanbiddelijke Wonden. De vogelen hebben hunne nesten, waar zij in den nood henen vliegen, zegt de H. Franciscus van Sales; vliegt gij met uw hart naar het kruis, en neem uwe rustplaats in de opene Wonden van uwen Zaligmaker. Kies dagelijks eene dezer Wonden tot het voorwerp uwer godsvrucht, neem uwe toevlucht tot dezelve in de bekoringen, en in alle andere gevaren, lees dikwijls met godsvrucht de gebeden tot de H. vijf Wonden, en vooral het gebed tot de H. Wonde, die gij dien dag bijzonder vereert.

Degenen, die nog geen lid van de Aarts-Broederschap der H. vijf Wonden zijn, zullen opgewekt worden zich hiertoe te laten inschrijven, wanneer zij overwegen, hoe aangenaam aan Christus do vereering van Zijne H. Wonden is, en dat Hij, toen de wereld in de liefde verflauwde, om onze harten te ontsteken zich gewaardigd heeft de teekenen van Zijn lijden, in het lichaam van Zijnen ootmoedigen dienaar, den H. Franciscus te vernieuwen.

Gebeden tot Christus, om eene ijverige Godvruchtigheid tot Zijne Heilige Wonden te verkrijgen.

O Jesus ! dierbare Bruidegom der heilige zielen, ontsteek, bid ik ü, mijn hart met hot vuur Uwer Goddelijke liefde en met do liefde tot Uwe zaligmakende Wonden, opdat ik U, uit den grond mijns harten beminne. Bezoek mij met Uwe barmhartigheid, en vervul mijne ziel met Uwe genade, want geheel mijn binnenste verlangt naar de bron Uwer zoetigheid. O Vuur! welks hitte zoo aangenaam, welks licht zoo doordringend, welks vlam zoo krachtig is, neem geheel mijne ziel in; laat mij gedurig iJwe H. Wonden indachtig zijn, opdat ik niet hongere of dorste dan naar U alleen, die zooveel voor mij geleden hebt; dat ik steeds tot U verzuchte, en vurig naar Uw Goddelijk aanschijn verlange.

2. Doorsteek, bid ik U, o beminnelijke Jesus ! doorsteek het binnenste mijner ziel met den aangenaam doordringenden schrik Uwer liefde, opdat mijne ziel gekwetst worde, en kwijne van liefde tot U ; en dat zij die H. Wonden beschouwende, welke Gij om haar ontvangen hebt; als was smelte; dat zij geheel in U overga, en onafscheidelijk met U vereenigd blijve.

143

3. Ontbind mij, Heer! ontbind mij van al wat in de wereld is, om met U alleen, en met Uwe H. Wonden, mg bezig te honden. Dat het gedenken van Uw lijden en van Uwen dood, geheel mijne ziel vervulle. Dat de brandende liefde, die Gij daarin betoond hebt, zni-vere en vurige begeerten in mij ontsteke, opdat mijne ziel naar U verlange, gelijk een hert verlangt naar do waterbronnen.

4. Geef, Heer Jesus! dat ik als ik Uwe H. Wonden beschouw, Uwe liefde met wederliefde vergelde; dat ik U met geheel mijn hart beminne; dat ik U beminne gelijk Gij mij bemind hebt. O, eecige Zaligheid mijner ziel! ik bid nogmaals, geef, dat ik U uit al mijne macht beminne, U, zeg ik, die mij het eerste lief gehad hebt, en zelfs opdat Uw dood en Uwe H. Wonden mij het leven zonden wedergeven, Uw leven voor mij ten beste hebt gegeven.

5. O Jesns! allerzoetste en allerbeminnelijkste Bruidegom onzej zielen, die aan het kruis vijf Wonden, als zoo vele merkteekenen en zegels Uwer liefde ontvangen hebt; schrijf dezelve op de tafel mijns harten, en druk de liefde tot Uwe H. Wonden zoo diep en onuit-wischbaar in mijne ziel, dat zij nimmer uit mijne gedachten zijn. Geef, dat ik steeds tot U verzuchte, en in Uwe liefde blake; ja, laat de zee Uwer goedertierenheid mij geheel in-zwelgen, tot dat ik Uwe en Uwer H. Wonden heerlijkheid eeuwig in den Hemel aanschouwen moge. Amen.

144

GEBEDEN TOT DE VIJF HEILIGE WONDEN ONZES ZALIGMAKERS.

Voorbereidend Gebed.

O beminnelijke Jesus! die U gewaardigd hebt voor mij een Bruidegom des bloeds te worden; zie, ik werp mij voor Uwe voeten neder, om ü mijne liefde en schuldige dankbaarheid te betoenen. Maar, wat zal ik wedergeven, o mijn Jesus! U die, mij ten einde toe bemind hebt ? Gij hebt mij in Dwe handen en voeten, ja zelfs in Uw hart geschreven. Wie zal mij geven, dat ik U, gelijk Gij mij, in mijn hart geschreven drage, en ik Uwer, gelijk Gij mijner, altijd gedachtig blij ve? O Jesns! met welk eene overmaat van liefde hebt Gij mjj bemind, Gij hebt niet alleen Uwe handen en voeten, maar ook Uw hart voor mij laten openen, opdat het mij,ne met den onuitpntbaren overvloed Uwer hemelsche gaven vervnld zoude worden; ontvang mijne smeekingen, die ik ter eere van Uwe vijf H. wonden uitstort, in de hoop dat Gij mij, ellendige, den toegang tot deze dierbare bronnen des levens niet zult weigeren.

TOT DE H. WONDE VAN DEN LINKER VOET.

O heilige Wonde van den linkervoet mjjna Zaligmakers! vol eerbied omhels ik U in den

145

geest. Dierbare Jesus! ik bid U uit geheel mija hart, trek door do verdiensten dezer H. Wonde, mijne voeten uit den strik, die mijno vijanden mjj gespannen hebben, en behoed mijne ziel voor den val. Dat do voet der hoovaardigheid geenen ingang bij mij vinde, dat ik geene groote dingen, die boven mijne macht zijn, on-derneme, maar altijd in Uwe tegenwoordigheid, in de eenvoudigheid mijns harten wandele. opdat ik aldus van ü in genade ontvangen worde.

Voor deze heilige Wonde leg ik al mijne kwellingen neder en vereenig die met üw lijden en kruis; geef mij do genade, om al mijne tegenspoeden en ellenden uit liefde tot U te verdragen, en mij altijd naar Uwen heiligen wil te voegen. Amen, Onze Vader, Wees gegroet, enz.

TOT DE H. WONDE VAN DEN RECHTER VOET.

0 heilige Wonde van den rechtervoet mijns Zaligmakers ! vol eerbied omhels ik ü in den geest. Bestuur, o mijn Jesus! bid ik ü uit ganscher harte, feestuur door de verdiensten dezer H. Wonde, mijnen gang op den weg Uwer geboden, opdat ik van de eeno deugd moge voortgaan tot de andere, totdat ik U, mijnen God en Heer! in Sion aanschouwe.

Voor deze heilige Wonde breng ik al mijn geluk en al den voorspoed, welke Uwe Goddelijke Voorzienigheid mij genadiglijk geschonken heeft, opdat mijn gemoed daardoor niet te zeer verheven worde, noch U, mijn opperste Goed!

146

tot gramschap verwekke. Amen. Onze Vader, Wees gegroet, enz.

TOT DE H. WONDE VAN DE LINKERHAND.

0 heilige Wonde van de linkerhand mijns Zaligmakers I vol eerbied omhels ik U in den geest. O mijn Jesus ! ik bid U uit ganscher harte, door de verdiensten dezer H. Wonde, heb medelijden met mijne zwakheid en onstandvastigheid , versterk mij in alle goede voornemens en bewijs mij alleenlijk deze liefde, dat ik moge zeggen : Zijne linkerhand is onder mijn hoofd en zijne rechter zal mij omhelzen. Cant. 2.

Al mijne zonden, die ik wetende of onwetende bedreven heb, leg ik voor deze heilige Wonde neder, gewaardig U die nit te wis-schen, o mijn Jesns! opdat zij in den dag des oordeels het vonnis der verdoemenis tegen mij niet eischen. Amen. Onze Vader, Wees gegroet, enz.

TOT DE H. WONDE VAN DE RECHTERHAND.

O heilige Wonde van de rechterhand mijns Zaligmakers! vol eerbied omhels ik U in den geest. O Heer Jesns 1 ik bid U nit ganscher harte, geef mij door de verdiensten dezer H. Wonde, krachten tegen al mijne zichtbare ea onzichtbare vijanden, en stel mij in den jongsten

147

dag aan Uwe rechterhand, opdat ik van ü in vreugde moge hooren: Komt, gij gezegenden mijns Vaders, en bezit het rijk, hetwelk u van het begin der wereld bereid is. Matth. 25.

Voor deze heilige Wonden leg ik neder ea offer ik TJ op, al mijne goede werken, en bid U ootmoediglijk, mijn Jesus! dat Gij die met Uwe allerheiligste werken wilt vereenigen, aan Uwen hemelschen Vader opofferen en mijne gebroken door Uwe volmaaktheden vergoeden. Amen.

Onze Vader, — Wees gegroet, enz.

tot de h. wonde van de zijde.

O heilige Wonde van de zijde mijns Zaligmakers ! o bron van liefde ! o onwaardeerbare schat! o rustplaats mijner ziel! o liefste Jesus 1 zonde ik durven naderen tot dit geheiligd Altaar en Uw door liefde brandend hart kussen? Goedertieren Jesus ! beroof mij niet, bid ik U, door Uwe oneindige goedheid, beroof mij niet van dezen troost ; verstoot mij niet van deze eenige schuilplaats mijner ziel. Welaan dan, mijne ziel! nader met betrouwen tot den troon van uwen geliefden Bruidegom ; ontlast n daar van alle kwellingen waaronder gij gedrukt wordt; vervul hier nwe heilige begeerten, en rust daar in den gewenschten vrede. Het dunkt mij, o Jesus ! dat nwe liefde mij door deze minnelijke Wonde den toegang tot Uw hart opent. Hier bid ik U, in den diepsten ootmoed mij alles te ver-

8

148

geven, waarin ik ooit met hart, mond of werken tegen U gezondigd heb. Reinig, zuiver, o Jesus! mijn hart in dit bad van üw dierbaar bloed, drak er de gedaante van üw hart in, ontsteek het door het vnnr Uwer liefde; opdat ik voortaan buiten U niets beminne , niets begeere.

Voor deze heilige Wonden leg ik al de begeerten van mijn hart neder, en bid ü, Jesns, dat mijn hart zoo vast aan het Uwe gehecht worde, dat zij nooit van een gescheiden worden, opdat ik waarlijk met den Apostel knnne uitroepen: Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus ? verdrukking of benamvheid, of honger, of naaktheid, of gevaar, of vervolging of het zwaard? Ik ben verzekerd, dat noch dood, noch leven, noch Engelen, noch Vorstendommen,. noch krachten, noch tegenwoordige, noch toekomende, dingen, noch sterkte, noch diepte, noch eenig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde Gods welke is in Jesus Christus onzen Heer, (Rom. VIII). Onze Vader, — Wees gegroet, enz.

GEBED VAN DEN H. YADER FRANCISCUS TAN ASSlSlë.

Ik Smeek U, Heere Jesus! dat het geweld van Uwe liefde, veel heviger dan het vuur en zoeter dan honig mijne ziel verslinde, opdat ik sterve door de liefde om Uwe liefde. O Gij! die U gewaardigd hebt te sterven uit liefde om mijne liefde.

149

O groote en glorierijke God, mijn HeerJe-bus Christns ! ik bid D, verlicht de duisternissen van mijn verstand, geef mij een oprecht geloof, eene vaste hoop, en eene volmaakte liefde 1 verleen mij. Heer ! dat ik U alzoo mag kennen, dat ik in alles, nwen H. wil vol-brenge. Amen.

GEBED TAN DEN H. BONAVENTUEA.

O Jesus, die uit liefde voor mij, IJ zeiven niet gespaard hebt, druk Uw lijden in mijn hart, opdat ik overal, waar ik zal gaan, altijd Uwe Wonden voor oogen hebbe, en noch rust, noch troost vinde dan. in het overdenken van uwe pijnen. Amen.

LITANIE

VAN DE

jri. J^RANCISCUS j^AVERIUS.

FEESTDAG 3 DECEMBER.

Heer, ontferm U onzer!

Christus, ontferm U onzer!

Heer, ontferm U onzer!

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons !

God hemelsche Vader, ontferm ü onzer I

God Zoon, Verlosser der wereld ontferm ü onzer!

God heiligen Geest, Vertrooster, ontferm ü onzer!

H. Drievuldigheid, één God, ontferm U onzer!

H. Pranciscus Xaverius, ijveraar der zielen, bid voor ons!

H. Franciscus Xaverius, Uitverkoren werktuig van den eeuwigen Vader tot de verkondi-• ging des geloofs, bid voor ons!

H. Franciscus Xaverius, Allergetrouwste navolger van Jesus Christus, den Zoon Gods, bid voor ons!

151

H, Franciscus Xaverius, Helklinkende bazuin van den H. Geest, bid voor ons !

Luister van het Oosten,

Verkondiger van bet H. Evangelie.

Licht der ongeloovigen,

Omverwerper der afgoden.

Stevige kolom van den tempel Gods, Aanbrenger der hemelsche goederen, Bekeerder van ontelbare zielen.

Spiegel der hoogste godsvrucht, m Volmaakt voorbeeld van den Apostoli-•2 schen geest,

g Gebukt onder den last der heidenen, y Onvermoeid van allen arbeid, pi

_m Onverwinbaar in allen tegenspoed, o

g Onvervaard te land en ter zee, §

•g Allen alles geworden om allen voor ₀ g Christus te winnen, g

£ Onverzadelijk minnaar van het kruis ~

van Jesus Christus,

® Overwinnaar der duivelen,

Genezer der zieken.

Opwakker der dooden.

Gebieder van winden en zee,

Vervuld met den geest der voorzegging. Luisterrijk door de gaven der talen.

Door wonderbare teekenen voor en na

uwen dood vermaard.

Bijstand van allen, die u aanroepen.

Heer! wees ons genadig, hoor ons, Heer! Heer! wees ons genadig, verhoor ons, Heer !

Van alle kwaad, verlos ons, Heer!

152

Van de overschilliglieid in het geloof, verlos ons Heer!

Van de vermetelheid in de Hoop, verlos ons Heer !

Van do lauwheid in de liefde, verlos ons, Heer!

Wij zondaars, wij bidden U, verhoor ons I Dat gij n gewaardigt den ijver van den H. Franciscns Xaverias in ons te verwekken.

Dat gij in ons zijne brandende liefde tot God en den naaste gelieft te ontsteken, Dat gij ons zijn onwankelbaar betrouwen op U bij allen arbeid en tegenspoed gewaardigt mede te deelen, Sj Dat gjj alle menschen zijn levendig geloof

gelieft in te storten,

Dat wij zijne ootmoedigheid en zuiverheid gquot; mogen navolgen, p

Dat wij zijnen geest van armoede en ver- c] sterving mogen deelachtig worden, ^ Dat wij met hem het kruis en lijden mo- ® gen leeren beminnen, oquot;

Dat gij hem vurige navolgers in de verkon- ° diging van het Evangelie gewaardigt te g geven,

Dat alle ongeloovigen en afgedwaalden door hem in den schoot der H. Kerk mogen gebracht worden.

Dat wij allen door de voorspraak van den heiligen Franciscns Xaverius tot de haven der eeuwige zaligheid mogen geraken, wij zondaars,

153

Zoon Gods, wij bidden U, verhoor ons! Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt,

spaar ons Heer!

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, verhoor ons Heer !

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt,

ontferm U onzer!

Heer, Ontferm U onzer!

Christus, ontferm U onzer !

Heer, ontferm ü onzer !

Onze Vader, enz. Wees gegroet, enz. Bid voor ons H. Franoiscos Xaverins. Opdat wij waardig worden de beloften van Christus.

Heer, verhoor mijn gebed.

En laat ons geroep tot U komen.

GEBED.

God! die de volkeren van Indiën, door de predikatie en mirakelen van den H. Francis-cus Xaverins, met uwe Kerk hebt willen verzoenen, verleen ons genadig, dat wij die zijn glorierijke verdiensten eeren, de voorbeelden zijner deugden dan ook mogen navolgen, door onzen Heer Jesus Christus, uwen Zoon die met U leeft en heerscht in de eenheid des H. Geestes, in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

GEBED VAN DEN H. FRANCISCÜS XAVERIÜS. Heere Jesus Christus! door de vijf H.

154

Wonden, die Gij aan het kruis nit liefde tot ons hebt geleden, kom nwe dienaren te hnlp, die Gij door Uw dierbaar bloed verlost hebt. Amen.

LITANIE

TOT DE

yup ^eilige quot;JONDEN ONZES

^EEREN ƒ ESUS pHRISTUS.

Heer, ontferm U onzer!

Christus, ontferm U onzer!

Heer, ontferm ü onzer!

Christus, hoor ons!

Christus, verhoor ons!

God, Hemelsche Vader, ontferm U onzer! God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm ü onzer!

God, Heilige Geest, ontferm U onzer!

Heilige Drievuldigheid, een God, ontferm U onzer!

Heilige Wonden van onzen Verlosser, geneest ons!

a Geneesmiddel onzer zielen,

'ë Oorsprong der deugden, g

o Troost der bedrukten, g

fï Toevlucht der verdoolde zielen, §.

§3 Troost der rechtvaardigen in het oordeel, o 3 Schande der boozen in het oordeel, Beschermers der zondaren,

156

Heilige Wonden, Plaatsen van toevlacht, geneest ons!

Heilige Wonden, Anker van al onze hoop. Heilige Wonden, wapenen der zielen.

Heilige Wonden, Panden der liefde,

Heilige Wonden, alle eer en aanbidding waardig.

Heilige Handen van onzen Verlosser,

Die de wereld geschapen hebt,

Voor ons gebonden en uitgerekt,

g Voor ons doorstoken met nagelen,

tq Voor ons aan het Kruis gehecht, sa Vervuld met verborgen schatten, ;|f In welke de namen der uitverkorenen quot;3 geschreven staan,

® Alle eer en aanbidding waardig, J⁵

Heilige Voeten, van onzen Verlosser, g Die de aarde tot voetbank hebt, ®

Minnelijk om ons den vrede te verkon- ^

~ digen. g

_§ Waardig met tranen gewasschen te § worden,

gt; Waardig omhelsd en aangebeden te gj worden,

ja Die onder het lijden van vele smarten j-q den Calvarie-Berg beklommen hebt,

Voor ons doorboord met nagelen,

Voor ons aan het kruis gehecht,

Alle eer en aanbidding waardig,

Heilige Zjjde, van onzen Verlosser,

Heilige Zjjde, geopend door eene lans,

Heilige Zjjde, water en bloed stortende. Heilige Zjjde, oorsprong der zaligheid,

157

Heilige Zijde, ader des levens, Geneest ons t o Hoop der mistroostigen, Q

% Toevlucht en woonplaats onzer ziel, § ^ Rustplaats der Godminnenden, |

_?d Sterkte der Martelaren,

Gloeiende oven der liefde, ê

M Alle eer en aanbidding waardig,

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, door Uwe H. Wonden, spaar ons. Heer! Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, door Uwe H. Wonden, verhoor ons, Heer !

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, door Uwe H. Wonden, ontferm U onzer! v. Hij is gewond om onze boosheden. e. En gekwetst om onze misdaden.

gebed.

O Almachtige God! wij bidden U, vergun ons, dat de allerbitterste Wonden van Uwen allerliefsten Zoon Jesns Christus, onzen Heer, in onze harten mogen gedrukt worden, dat zij ons verstand verlichten, en ons in Uwe dienst door liefde vurig maken, door denzelfden Jesus Christus, onzen Heer. Amen.

gebed.

O goede en allerzoetste Jesus! zie, in Uw aanschijn werp ik mij neder voor uwe voeten, en ik bid en smeek U op de vurigste wijze,

158

dat Gij in mijn hart levende gevoelens van Geloof, Hoop en Liefde wilt drukken, alsmede een waar leedwezen over mijne zonden, en een vast voornemen, om mij te beteren, terwijl ik diep getroffen en ontroerd, Uwe vijf H. Wonden beschouw en in den geest overweeg, voor oogen hebbende, hetgeen reeds de profeet David in zijnen mond stelde: »zij hebben mijne handen en mijne voeten doorboord : ?jj hebben al mijne beenderen geteld.quot;

LITANIE

VAN HET

JOUDEN, DEN DOODSTRIJD EN DOOD ONZES HEEREN ƒESUS ^HRISTUS.

Gewoonlijk genoemd Litanie van den goeden dood.

Heer, ontferm U ouzer!

Christus, ontferm U onzer !

Heer, ontferm U onzor!

Christus, hoor ons !

Christus, verhoor ons!

God, Hemelsche Vader, ontferm U onzer!

God Zoon, Verlosser der wereld.

God, Heilige Geest,

Heilige Drievuldigheid, één God, o

Jesus, Zoon van den levenden God, 5-

Woord des Vaders, mensch geworden, S Die ten uiterste begeerd hebt te lijden, B _ Die bevreesd en treurig hebt willen cj p wezen, o

J» Wiens ziel bedroevig is geweest tot den S ^ dood, 1

Die in den doodstrijd langer gebeden hebt,

160

Jesus, Die biddend bloed gezweet hebt. Ontferm ü onzer !

Die in den bloedigen üoodstriid door den Engel hebt willen versterkt worden, Die, voor dertig penningen verkocht zijnde, aan Judas den kus hebt gegeven.

Die, van uwe Discipelen verlaten, door de handen der goddeloozen gebonden zijt.

Die door de valsche getuigen beschuldigd, ten dood veroordeeld geweest zijt,

Die met vuisten geslagen en bespogen q

hebt willen worden,

Die met een wit kleed versmaad en met co⁵ ^ een purper bespot zijt, §

g Die achter Barrabas zijt gesteld ge- j-i ^ weest, ₀

Die door geeselen verscheurd en met g doornen zijt gekroond geweest, ®

Die tot den allerschandelijksten dood quot;

zijt verwezen geweest,

Die met het kruis beladen, den berg

van Calvarië zijt opgeklommen,

Die als een lam ten dood zijt geleid

geweest,

Mensch der smarten,

Die naakt tusschen twee moordenaars

zijt gekruist geweest.

Die drie uren in den doodstrijd zijt geweest,

Die met gal en azijn zijt gelaafd geweest,

161

Jesus, die aan het kruis voor uwe vijanden

hebt gebeden, Ontferm U onzer 1 Jesus, die tot den dood des krnises zijt gehoorzaam geweest. Ontferm ü onzer I Jesus, die aan het kruis zijt gestorven, Ontferm U onzer!

Wees genadig, spaar ons, Jesus!

Wees genadig, verhoor ons, Jesus !

Van alle zonden, verlos ons, Jesus I Van eenen haastigen en onvoorzienen dood, Van de listen des vijands, in den doodstrijd. Van alle kwade gedachten en begeerten. Van de gevaarlijke bekoring der wanhoop. Van den geest der hoovaardij en vermetelheid.

Van den eeuwigen dood.

Door Uwe onuitsprekelijke geduldigheid, ^ Door Uwe onoverwinnelijke zachtmoedigheid, li-Door Uwe allergrootste zedigheid, ^m

Door Uwe wonderbare stilzwijgendheid, g Door Uwe uiterste armoede, quot;

Door Uwe allerdiepste ootmoedigheid, ^ Door Uwe allerstandvastigste gehoorzaam- g heid, T-

Daar Cwe onbegrijpelijke liefde.

Door Uwen doodstrgd en Uw lijden.

Door Uw kruis en Uwe verlatenheid,

Door Uwe krachteloosheid,

Door Uwen dood en Uwe begrafenis,

Door de droefheden van Uwe allerliefste

Moeder, met U mede lijdende,

In h«t uur des doods, wij zondaren, bidden U, verhoor ons l

162

Opdat het verre van ons zjj te roemen, dan in Uw kruis, Wij zondaren, bidden ü, verhoor ons!

Opdat, door Uwe liefde, de wereld aan ons

gekrnist zij, en wij aan de wereld,

Opdat wij ons vleesch met zijne begeerlijk- n heden aan het kruis hechten, b

Opdat wij, Uw lijden raar het ligchaam ^ volgende, met dezelfde gedachten gewa- g pend worden in de ziel,

Opdat wij dagelijks ons kruis dragen en U g;

navolgen, , g'

Opdat wij U, gekruiste Jesus! voor alles ⁰ zoeken te kennen, ^

Opdat Gij ons, in den doodstrijd zijnde, de lt;■ verdiensten van Uw lijden en Uwen quot;■ dood gewaardigt toe te eigenen, g

Opdat wij, gelijk in het lijden, zoo ook quot;■ deelgenooten mogen wezen in de ver- g troostingen, ^

Opdat wij voor U leven, en in U sterven, Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, spaar ons, Jesus!

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, verhoor ons, Jesus !

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der we-rold, wees ons barmhartig, Jesus!

GEBED.

Heere Jesus Christus! die onder de allerbitterste pijnen des kruises, U gewaardigd

163

hebt voor ons te sterven : door Uwen allerheiligsten doodstrijd bidden wij U ootmoedig dat Gij uwe dienaren en dienaressen, die met den dood strijden, na hnnnen dood met vreugde in het Hemelsch Paradijs wilt ontvangen. Amen.

Wij bidden U, Heere Jesns Christns! laat voor ons, bij Uwe goedertierenheid nu en in het uur onzes doods, de Heilige Maagd, Uwe Moeder spreken, wier allerzaligste ziel in het uur üws doods door een zwaard van droefheid is doorstoken, dit bidden wij U, Jesus Christns, die met den Vader en den Heiligen Geest leeft en heerscht in alle eeuwen der eenwen. Amen.

Z. H. Pans Benedlctus XIV heeft door zijne Breve (ad Passionis) van den 13 Dec. 1740, drie honderd dagen Aflaat vergund aan alle ge-loovigen, die des Vrijdags des namiddags ten drie ure, knielende, godvruchtiglijk zullen bidden: vijfmaal Onze Vader en Wees gegroet, enz., ter gedachtenis van het lijden en den doodstrijd van onzen Goddelijken Verlosser Jesus Christus.

Z. H. Paus Pius VII beeft bij besluit van den 16 April 1809, voor eeuwig verleend eenen aflaat van drie honderd dagen aan degenen, die knielende, ter eere van den doodstrijd, het lijden en sterven van Christus, en der droefheid Zijner H. Moeder onder het kruis, driemaal OnzeVader en driemaal Wees gegroet bidden, voor de ge-

164

lbovigen, welke in den doodstrijd zijn, en eenen vollen aflaat aan hen, die gedurende eene maand dagelijks deze godvruchtige oefening zullen doen.

0 Christen, kwijt u dan ijverig van dezen hei-Jigen plicht der liefde, opdat ook gij, wanneer gij in den bangen doodstrijd zijn zult,quot;liefderijke voorbidders hebben moogt. Om deze heilzame oefening te bevorderen is het zeer raadzaam zich in de Broederschap van den goeden Dood te laten inschrijven.

GEBED ALS MEN DRIEMAAL ONZE VADER EN quot;WEES GEGROET VOOR DE STERVENDEN GEBEDEN HEEFT.

Almachtige barmhartige God ! ik bid U ootmoedig, dat Gij deze gebeden genadig verhoo-ren wilt. Verleen aan alle geloovigen, die in den doodstrijd zijn, eenen zaligen dood in Uwo liefde, ontferm U over alle geloovige overledenen en maak mij, zondaar, deelachtig aan de Aflaten, welke Uwe heilige Kerk voor dit werk der liefde heeft toegezegd, door Jesns Christns onzen Heer. Amen.

GEBED OM EENEN GOEDEN DOOD TE VERKRIJGEN.

Allerminnelijkste Heere Jesns, Glans van de heerlijkheid des Vaders, Ware Zon der gerechtigheid, die U gewaardigd hebt voor onwaardige zondaars eenen zoo schandelijken en pijn-

165

lijken dood te ondergaan; Gij, die, om de wereld te verlossen, op den Calvariëberg Uwen geest gevende, dien in de handen Uws Vaders hebt bevolen. Hem smeekende dien te willen ontvangen ! verleen mij- de genade, dat ik altijd in mijn hart het gevoel en de liefde van den dood drage, die U zoo bitter is geweest. Geef, dat ik, om daarin met U te deelen mij moge oefenen in de versterving van alle fouten en kwade driften; opdat ik op het aannaderen van het einde mijns levens, verdiene adem te scheppen onder de gunst van uwe uitmuntende barmhartigheden, en gelukkiglijk de blijdschap des Hemels binnen te treden. 8ta mij bij in den oogenblik van mijn sterven, help mij in mijn zieltogen, kom mijne begeerte te gemoet, en laat mij toch niet sterven, alvorens ik met de genademiddelen der H. Kerk versterkt ben; bescherm mij tegen mijne vijanden, verlos mij van mijne traagheid, troost mij in mijne verzuchtingen, versterk mij in mijne benauwdheden, ontvang mijne laatste ademhaling, en laat in deze laatste en gewichtige uren, mijne laatste woorden Uwe woorden zijn, en als mijne tong die niet meer zal kunnen voortbrengen, verhoor dan ten minste deze nitdrukking van mijn stervend hart: O Vader, in üwe handen beveel ik mijnen geest: Gij hebt mij verlost, Heere God der waarheid. Amen.

166

GEBED TOT DEN LIJDENDEN EN STERVENDEN

JESUS.

Z. H. Paus Pius VII heeft den 25 Augustus 1S20, voor eeuwig verleend drie honderd dagen Aflaat, aan alle geloovigen, die met een berouwhebbend hart zullen bidden het volgende Gebed met vijfmaal Onze Vader, Wees gegroet, en Glorie zij den Vader, enz. ter gedachtenis van het lijden en den dood van onzen Heer Jesus Christus; en eenen vollen Aflaat aan hen, die dit gedurende eene maand onderhoudende op een der drie laatste dagen biechten en communiceren, biddende volgens de meening der H. Kerk.

Heere Jesns Christus! die om de wereld te verlossen, hebt willen geboren, besneden, van de Joden verworpen, van Judas den verrader door eenen kus geleverd, als een onnoozel lam tot de slachtbank geleid, en aan Annas, Caiphas, Herodes en Pilatus met bespotting voorgesteld, door valsche getuigen beschuldigd, door geesels verscheurd, en met smaadwoorden overladen, bespuwd , met doornen gekroond, met eenen rietstok geslagen, van uwe kleederen beroofd, met nagelen aan het krnls gehecht, van den grond verheven tus-schen misdadigers gesteld, met gal en azijn gelaafd en met eene lans hebt doorstoken willen worden; o Heer, door deze allerverschrikkelijkste pijnen, welke ik, zondaar, overdenk , en door Uw heilig kruis en Uwen dood, verlos mij van den eenwigen dood en

167

gewaardig U mij te brengen ter plaatse, waar Gij den met U gekrnisten, berouwhebbenden moordenaar gebracht hebt, dit bid ik U, die met den Vader en den H. Geest, leeft en hcerscht, God in alle eeuwen der eeuwen, Amen.

Lees hierna vijfmaal : Onze Vader, — Wees gegroet en Glorie zij den Vader, enz.

GEBED OP DE ZEVEN WOORDEN, DIE CHRISTUS AAN HET KRUIS GESPROKEN HEEFT.

Heere Jesus Christus, Zoon van den levenden God, Gij, die aan het kruis hangende, hebt gezegd : Vader! vergeef het hun; ivant zij meten niet wat zij doen ! geef dat ik om Uwe liefde altijd vergeef allen, die mij beleedigen of onrecht aandoen. Die gezegd hebt tot den berouwhebbenden moordenaar: Heden zidt gij met Mij in het Paradijs zijn ; geef dat ik zoo leve, dat Gij tot mij in het uur mijns doods, dezelfde woorden spreekt. Die gezegd hebt tot Uwe Moeder: Vrouw, zie uwen Zoon; en tot Uwen leerling Joannes: Zie uwe Moeder; geef dat Uwe waarachtige liefde mij altijd met Uwe Moeder vereenige, als haren Zoon en Uwen leerling. Die gezegd hebt: Mijn God! Mijn God! waarom hebt Gij Mij verlaten ? geef dat ik in al mijne kwellingen en benauwdheden uitroepe: o God! wees mij zondaar genadig; help mij, mijn Heer en Koning,

168

die mij met üw eigen bloed verlost hebt. Die gezegd hebt: Ik heb dorst; laat mij altijd dorsten naar U, die de fontein der levende wateren en genaden zijt. Die gezegd hebt: Het is volbracht; verleen mij door deze gelukzalige woorden, dat ik altijd Uwen Goddelijk ken wil volbrenge, en dat ik in eeuwigheid die gelukzaligheid mag genieten, welke Gij bereid hebt voor degenen, die hier Uwen wil volbrengen. Die gezegd hebt: Vader in Uwe handen beveel Ih Mijnen Geest: verleen mij, dat ik met een zalig betrouwen, dezelfde woorden mogen spreken in het uur mijns doods. Amen.

LITANIE

TOT HET

^Allerheiligste ^ïart van ƒEsu■s.

Heer, ontferm TJ onzer!

Christus, ontferm U onzer 1

Heer, ontferm U onzer!

Christus, hoor ons !

Christus verhoor ons!

God Zoon, Verlosser der wereld,

God, Heilige Geest,

Heilige Drievuldigheid, een God,

Hart van Jesns, Zoon van den eeuwigen

Vader, O

gquot; Zoon van de Maagd en Moeder Maria, g Eigene en waardige woonplaats van den ® ^ H. Geest, _ ^B

§ Schatkamer der H. Drievuldigheid, (=1 ^gt; Glorie en vreugd der Engelen, g

quot;S Oneindig in Majesteit, g

trj Voorwerp van alle liefde, —

Allerootmoedigst Hart van Jesus, Allerzuiverst Hart van Jesus,

Allerminnelrjkst Hart van Jesus,

Hart van Jesus, vol van zegen en genade,

170

Hart vaa Jeans, Wellust van hemel en aarde, ontferm U onzer!

Licht der gansche wereld,

Onverwinnelijke sterkte tegen onze vii-anden,

Bron van alle rechtvaardigheid.

Oorsprong van goedheid en barmhartigheid.

Vol medelijden en teaderheid,

Woonstede aller deugden,

Alle lof en eer waardig.

Waaraan alle aanbidding toekomt, Oneindige afgrond van alle hemelsche gquot; gaven, t?

g Fontein der wateren, die ten eeuwigen S* ^ leven springen, g

§ Verzoening onzer zonden,

^gt; Troost aller bedrukte harten, ^

quot;S Hoop dergenen, die in U sterven, g

fLj Ons leven en onze verrijzenis, S

Toevlucht van alle zondaren, ~

Voor ons met bitterheid vervuld,

Voor ons met smaadheden overladen, Om onze boosheden doorwond.

Voor onze zaligheid aan het kruis gestorven,

Met eene lans doorstoken,

Levende, heilige en Gode behagelijke offerande.

Altaar, waarop alle Heiligen geofferd worden,

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, spaar ons, Jesus!

171

Lam Gods, dat wegneemt de zonden dor wereld, verhoor ons, Jesus I Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm ü onzer, Jesns !

Hart van Jesns, hoor ons!

Hart van Jesus, verhoor ons!

Onze Vader, — Wees gegroet, enz.

v. Jesus, zachtmoedig en nederig van Harte. k. Geef ons een hart naar Uw Hart.

GEBED.

Heere Jesns die de onschatbare rijkdommen van Uw Hart voor Uwe Kerk geopend hebt, schenk ons de genade, om aan de liefde van dit Allerheiligste Hart te beantwoorden, en door eene waardige vereering de beleedigingen te herstellen, welke het door ondankbare men-schen wordt aangedaan. Dit bidden wij, U, die met God den Vader in de eenheid van den H. Geest, God zijt in alle eeuwen der eeuwen Amen.

GEBED, HETWELK DE H. GERTRUDIS DAGELIJKS LAS.

Wees gegroet, o heilig Hart van Jesus I levende en levendmakende bron des eeuwigen levens ! oneindige schat der Godheid ! blakende oven der Goddelijke liefde! Gij zijt mijne rust en schuilplaats. O minnelijke Za-

9

172

ligmaker! ontsteek mijn hart met die vurige liefde door welke het Uwe brandt, stort in mijn hart die groote genade, waarvan het Uwe de bron is ; laat mijn hart met het Uwe zoo vereenigd zijn, dat Uw wil de mijne zij, en de mijne aan den Uwen eeuwig gelijkvormig zij, dewijl ik verlang, dat Uw H. Wil voortaan de regel van al mijne begeerten en van al mijne werken zij.

GEBEL».

Almachtige, barmhartige God ! wij bidden U, dat Gij het liefderijke Hart van Uwen Zoon wilt aanzien, in wien Gij een oneindig welbehagen hebt; en vergeef ons, ten aanzien van dit Uw allerliefste Hart, onze menigvuldige misdaden ; wisch om de overvloedige voldoening van dit zegenrijke Hart de welverdiende straf onzer boosheden uit; geef dat onze koude harten met de vlammen van dit brandende Hart ontstoken U, o opperste God! innigst beminnen, door denzelfden onzen fleer Jesus Christus, uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

GEBED TOT HET ALLERHEILIGSTE HART VAN JESUS, VOOR LEVENDEN EN DOODEN.

O allerheiligst Hart van Jesus! ik aanbid U uit al de krachten mjjner ziel; ik eigen U

173

dezelve toe voor altijd, met al mijne gedachten, woorden en werken ; ach, konde ik U, o Goddelijk Hart! zoo veel aanbiddmg, liefde en heerlijkheid geven, als Gij aan Uwen he-melschen Vader geeft! Vergeef mij mijne zonden, sta mij bij in de bekoringen, bescherm mij in alle omstandigheden mijns levens en wees mijne toevlucht in het uur des doods. Ik vraag dezelfde genade voor mijne bloedverwanten en vrienden, voor alle zondaren, voor alle bedrukte harten, voor de stervenden en voor alle menschen, die op de aarde zijn; opdat de prijs van Uw dierbaar bloed voor hen niet verloren zij; ontferm IJ ook over de zielen in het vagevuur, maak hen deelachtig aan Uwe overvloedige ontfermingen en doe hen, om het medelijden en de liefde van Uw H. Hart, spoedig tot de aanschouwing Uwer Goddelijke Majesteit geraken, oin U eeuwig te loven en te danken. Eindelijk, o Heer! smeek ik U vurig, mij ook eenmaal in Uwe heerlijkheid op te nemen. Amen,

Godvruchtige en Beknopte Leiding

01' DEN

KRUISWEG

VAN

Jerusalem naar Calvarië,

VOLGENS DEN HEILIGEN

Hieonardus a Portu mauritio,

bijjondere aanmoediger dezer heilzame oefening.

Draag steeds het Kruis vol moed, schep in dien last behagen i Volg als een tronwe knecht met lust uws Heilands spoor] Hij ging u aan het Kruis in 't sterven moedig voor. Geprangd door liefde, die Hij u heeft toegedragen.

WIJZE OM OEN H. KRUISWEG TE HOUDEN.

In de Kerk gekomen om den Kruisweg te honden, knielt men voor het Altaar neder en tracht men zich voor te bereiden, door eene Akte van Berouw te verwekken. Vervolgens gaat men de onderscheidene Statiën in volgorde bezoeken, en zich voor elke derzelve op de knieën werpende, zegt men met gevoel: Wij aanbidden U, Christus, enz. Nu blijft men een weinig tijds dat geheim van Jesns lijden overwegen, hetwelk door die Statie wordt voorgesteld, en na een kort gebed tot den lijdenden Verlosser, bidt men : Onze Vader, — Wees gegroet en Glorie zij den Vader, enz. Op deze wijze gaat men voort tot aan de laatste Statie, en zich dan weder tot hot Altaar begevende, bedankt men God voor de ontvan-gene weldaden.

Als de Kruisweg in Processie gehouden wordt, is het om de menigte des volks niet noodig de 14 Statiën te volgen; men kan dan op zijne plaats blijven, bijaldien men slechts knielende zich vereenige met de gebeden van den Priester, en opstaat, wanneer de Proces-cie van de eene Statie tot de andere gaat.

De Aflaten, welke men door deze oefening verdienen kan, zijn, zoo als men verder in het hierachter volgende Onderricht kan zien, dezelfde, welke zij verdienen, die do Statiën van

178

don Kruisweg te Jerusalem in persoon bezoeken. Vele van deze zijn volle Aflaten, welke men voor zich zeiven en voor de zielen in het Vagevnnr kan verdienen. Hier dient dus wel bemerkt te worden, dat men denken moet aan welke zielen men die Aflaten wil toevoegen.

VOORBEREIDEND GEBED

EN

AKTE VAN BEROUW.

Met den diepsten eerbied werp ik mij voor U ter aarde, Verlosser van den zondigen mensch! en innig getroffen over het lijden, dat U mijne verlossing gekost heeft, wil ik mij in deze oogenblikken met dat wonder van liefde bezig houden, door ü in den geest op Uwen bloedigen Kruisweg te vergezellen. Maar hoe zal ik dit op eene waardige wijze verrichten kunnen! Ik, die U zoo dikwerf beleedigde, Uw lijden niet zelden vernieuwde? Ja, mijn Jesus! ik beken het, ik ben een zondaar, een onwaardige, maar Gij kunt mij rechtvaardig en Uwer liefde waardig maken. Ontferm C daa over mij, verwerp mij niet van Uw aanschijn en vergeef den boetvaardigen zondaar,

- 179

die U als het hoogste goed boven alles bemint, en juist daarom berouw heeft over zijne zonden. Niet meer, mijn God! niet meer zal ik zondigen, maar ü steeds zoo beminnen, dat ik éénmaal onder diegenen gerangschikt worde, voor wie Uw Bloed niet vruchteloos vergoten werd.

Tot voldoening voor mijne misdrijven, offer ik U deze oefening op. Stort, gedurende dezen bloedigen tocht, in mij den goeden geest, en geef dat ik, door Uw lijden bewogen, tot Uwe navolging aangespoord worde : maak mij deelgenoot aan de verleende Aflaten, opdat zij mij behulpzaam zijn, om in dit leven Uwe erbarming en hierna Uwe heerlijkheid van aanschijn tot aanschijn te genieten. Amen.

180

1ste STATIE.

Jesus wordt ter dood veroordeeld.

Wij aanbidden U, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Overweeg, mijne ziel! met welke gevoelens Jesns dit vonnis ontvangt; zie, hoe gewillig Hij zich aan hetzelve, uit liefde tot u, onderwerpt. Ach! dat gij u toch eens schaamdet, gij, die zoo dikwerf het vonnis des eeuwigen doods verdiendet, gij gewaardigt n naauwelijks eene geringe versterving aan te nemen, tot welke hij, die Gods plaats bekleedt, u soms veroordeelb. Welaan dan, wend uvol schaamte tot Jesus, uwen Bruidegom, en zeg Hem met een hart vol liefde :

GEBED.

Dierbare Jesns! Uwe onschuld en de liefde, waarmede Gij U, zonder eenige tegenspraak, aan het onrechtvaardigste vonnis onderwerpt, doen mij blozen: het is mij leed, dat ik mij bij het ontvangen van eene geringe beleedi-ging, bij het hooren van een smadelijk woord, tot hiertoe zoo verontwaardigd toonde; ja, dit smart mij, en ik maak een vast voornemen om voortaan, met Uwe heilige hulp, elke versmading, hoe onrechtvaardig, hoe smartelijk die ook zijn moge, gaarne te verduren.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer ! ontferm U onzer.

181

2de STATIE.

Jesus neemt het Kruis op Zijne schouderen.

Wij aanbidden U, Christus! en loven U, Omdat Gij door üw H. Krais de wereld verlost hebt.

Mjjne ziel, beschouw uwen Jesus! zie met welk eene teederheid Hij het Kruis omhelst, met welk eene kalmte en gelatenheid Hij den moedwil der woeste bende verdraagt. Ach! bloos over die onverduldigheid, waaraan gij u bij het verschijnen van het geringste kruisje van tegenspoed zoo vaardig overgeeft. Kom, vergezel uwen met het Kruis beladen Jesus, en zeg Hem:

GEBED.

Met reden schaam ik mij, lieve Jesus ! wanneer ik ü het Kruis, het door mijne ondankbaarheid, door mijne zonden vervaardigd Kruis, zoo liefderijk zie omhelzen, terwijl ik aarzel die lichte, die aangename kruisjes op te nemen, welke Uwe oneindige liefde mij vormde en door zoo vele genadehulp dragelijk maakte. Vergeef het mjj, bid ik U, vermits ik een vast besluit maak, niet alleen om dezelve voortaan gaarne te omhelzen, maar daarenboven met Uwe geliefde heilige Theresia U onophoudelijk te smeekeu : of lijden of sterven, het Kruis of de dood.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer ! ontferm U onzer.

182

3de STATIE,

Jesus valt cle eerste maal onder het Kruis.

Wij aanbidden U, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Mijne ziel, ziet gij de beleedigingen niet, welke uw gevallen Jesus te verduren heeft? En echter zwijgt Hij, en echter verdraagt Hij alles uit liefde tot u : en hoe ongeduldig zijt gij niet, wanneer eene lichte ziekte u aantast, wanneer een gering ongeval u treft, hoe bitter beklaagt gij a dan niet! Ach, werp u met tranen van berouw voor Jesus voeten, en bid Hem:

GEBED.

Beminnelijke Jesus! met leedwezen werp ik mij voor U ter aarde, omdat ik U zoo dikwerf door mijn ongeduld beleedigde. Ach! schenk mij de genade om te kunnen opstaan, den weg des Kruises met liefde en vreugde te vervolgen, en alle rampspoeden gaarne te verduren.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer! ontferm ü onzer,

4de STATIE.

Jesus ontmoet Zijne 11. Moeder.

Wij aanbidden ü, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

183

Ach! welk eene hevige smart doorboorde het hart van Maria, en wie kan de folteringen opnoemen, waarmede Jesus lijden bij deze ontmoeting verzwaard werd ? Ween, mijne ziel 1 ween bij dit hartverscheurend schouwspel en troost de bedroefde Moeder en den lijdenden Zoon op deze wijze :

GEBED.

Liefderijke Moeder! ik ben het, die uwen geliefden Zoon, uwen Jesus, aan die barbaar-sche handen van ruwe krijgsknechten overleverde. Toen ik zondigde, juist toen vormde ik het zwaard van droefheid dat uw moederhart doorboorde. Ach! ik heb er berouw over en smeek TJ beiden om erbarming en vergeving; erbarming, heilige Maria 1 mijn Jesus! erbarming met eenen zondaar, die het besluit maakt om niet meer te zondigen, en tot dat einde dikwijls te overwegen de smarten van Jesus en Maria.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm ü onzer, Heer! ontferm U onzer

5de STATIE.

Jesus wordt door Simon van Cyrene in het Kruisdragen geholpen.

Wij aanbidden TJ, Christus ! en loven U,

Omdat Gij door Uw Kruis de wereld verlost hebt.

Denk eens na mijne ziel! welke beleediging

184

de Cyreneër Jesns aandeed, door Hem in het Kruisdragen zijne liulp te weigeren. Maar be-leedigt gij hem niet meer, als gij het kruis, dat Jesns n overzendt, gedwongen en niet met liefde torseht, als gij het nasleept en zelfs durft ontvluchten ? Ach! verfoei uwe dwaling, en bid uwen liefhebbenden Jesus:

GEBED.

Liefdevolle Jesus! ik belijd het, ik was die Cyreneër, ik, die slechts gedwongen het kruis der wederwaardigheden gedragen, en altijd getracht heb hetzelve te ontvluchten. Ach! ik erken mijne misdaad, ik smeek otn vergeving en genade voor de toekomst! Zend mij vrij die kruizen, welke ü zoo dierbaar zijn; met Uwe hulp zal ik ze volgaarne omhelzen.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm JJ onzer, Heer! ontferm U onzer,

6de STATIE.

Veronica droogt Jesus aanschijn met eenen zweetdoek.

Wij aanbidden U, Christus en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Is het mogelijk, mijne ziel! dat gij niet van liefde en teederheid wegsmelt, bij de overweging van de belooning, welke de goede Jesus aan de vrome Veronica uitreikte, voor hare aan Hem betoonde daad van medeljjden ? Hij

185

stelde haar in het bezit van Zijne in den zweetdoek ingedrukte, aanbiddelijke gelaatstrekken. Zou Hij niet op dezelfde wijze ook met u handelen, door Zijn heilig Wezen in uw hart te drukken, zoo gij dikwerf nw medelijden jegens Hem opwektet ? Ach ! geef dan .van dit gemis aan u zeiven alleen de schuld, en zeg Hem:

GEBED.

Gefolterde Godmensch ! zoo Gij niet in mijn hart gedrukt zijt, is de schuld niet aan U, noen, aan mij zeiven, aan mijne ongevoeligheid moet ik het wijten. Immers gevoel ik wel ooit medelijden jegens U, overweeg ik wel ooit Uwe smarten? Ach! ik verfoei mijne handelwijze en wil voortaan Uw bitter lijden dikwijls overwegen, opdat Gij met onuitwisch-bare letteren in mijn hart moogt gegrift worden.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer ! ontferm ü onzer.

7de STATIE.

Jesus valt ten tiveede male onder het Kruis.

Wij aanbidden U, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Ach! mijne ziel, hoe ongevoelig zijt gij! Ziet gij niet, dat het uwe trotschheid is, die Jesus ook nu op den grond doet nedervalleu,

186

daar gij uweu Heiland met voeten treedt, om u zeiven te verheffen ? Ach, verfoei toch eens dien hoogmoed, en beloof uwen gevallen Vriend beterschap,

GEBED.

Ja, mijne Jesns! ik beween mijne trotsch-heid, waardoor ik steeds boven anderen den voorrang begeerde, en dewijl ik hierdoor oorzaak van Uwen val was, besluit ik, mij ook voor mijne minderen te vernederen, altijd met nederigheid en onderwerping te spreken en allen hoogmoed uit mijn hart te verbannen. Help mij hierin door Uwe vermogende genade.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm TI onzer. Heer! ontferm ü onzer,

8ste STATIE.

Jesus troost de weenende vrouwen.

Wij aanbidden TJ, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Zie, mijne ziel! hoe de voor Jesus geplengde tranen met de door Hem gegevene vertroostingen gepaard gaan. Nauwelijks weenen Jerusalem's Vrouwen, of Jesus vertroost haar. Overweeg eens, dat, zoo gij tot hiertoe van Hem nog geenen troost ontvangen hebt, het een sprekend bewijs is, dat gij nog geene tranen van medelijden over uwen lijdenden Zaligmaker gestort hebt.

187

GEBED.

Beminnelijke Verlosser! al te wel gevoel ik mijne verplichting, om over mijne ondankbaarheid en zondige werken te schreien, maar des te meer beween ik dezelve, omdat zij oorzaak van Uw lijden waren. Zoo dan de tranen der bedroefde Vrouwen ü welgevallig waren, o versmaad dan ook de mijne niet, opdat ik zoo wel nu als in het uur van mijnen dood door U getroost worde.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer! ontferm U onzer.

9de STATIE.

Jesus valt ten derde male onder het Kruis.

Wij aanbidden U, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Beschouw, mjjne ziel! beschouw uwen hier ten derden male op den grond gevallen Jesus. Uwe zonden deden Hem bezwijken, Hij kon den last uwer ondankbaarheid niet langer torschen. Maak dan toch eenmaal het besluit om niet meer ondankbaar te zijn, en uwen Verlosser op te beuren. Zeg Hem met geheel uw Hart.

GEBED.

Goede Jesus! het is maar al te waar Uw

188

herhaald vallen werd door mij veroorzaakt, doordien ik aan Uwe genade zoo slecht beantwoordde ; maar zie, ik heb er berouw over en neem mij voor, om in het vervolg geene genade onbeantwoord te laten. Dit echter kan ik niet zonder Uwen bijstand. Help mij dan, om nit dien afgrond van ondankbaarheid op te staan en nooit meer uit Uwe genade te geraken.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm TI onzer. Heer! ontjerm U onzer,

10de STATIE.

Jesus wordt ontkleed en met gal gelaafd.

Wij aanbidden U, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Overweeg, mijne ziel! hoe Jesus maagdelijke zedigheid hier beleedigd, hoe Zijn smaak hier verbitterd werd. Ach! uwe onbeschaamdheid, uwe zinnelijke kleeding, uwe ijdelheid beroofden u van uwe onschuld, rukten Jesus de kleederen van het lijf; uwe onmatigheid verbitterde den smaak van uwen Heer. Welaan dan, spreek Hem rouwmoedig aan, zeggende:

GEBED.

Lijdende Jesus ! ja, ik beween mijn ijdel pogen, om in de wereld eene vertooning te maken ; ik verwensch mijne onwaardige begeer-

189

ten, ik verfoei alle gehechtheid aan de wereld ; geef dat ik mij voortaan nooit meer van het kleed der onschuld beroove, dat ik mg nooit meer aan overdaad plichtig make, en door de eenvoudigheid mijner kleeding, de zedigheid mijns harten levendig nitdrukke.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontjerm U onzer, Heer! ontferm U onzer.

llde STATIE.

Jesus wwdt aan het Kruis genageld.

Wij aanbidden U, Christus! en loven ü. Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Eindelijk mijne ziel! eindelijk wordt uw vermoeide, afgematte Jesus aan het vloekhout geklonken. Ween hier bij de herinnering, dat uwe zoo gekoesterde hartstochten die scherpe nagelen waren, waarmede Zijne handen en voeten doorboord werden, dat uwe bedorven wil de hamer was, welks slagen Golgotha weergalmen deden. Ach ! smeek Hem hiervoor vergeving, door te zeggen:

GEBED.

Mijn gekruiste Jesus I duld dat ik vol droefheid en leedwezen mijne zonden en ondankbaarheid in uwe doorboorde handen legge, niet om U op nieuw te kruisigen, maar opdat mijne

190

trouweloosheid met U gekruist zjjnde, van weedom sterve, om in een eeuwigen trouw te veranderen.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer ! ontjerm U onzer,

12de STATIE.

Jesus bidt voor Zijne Kruisig er s.

Wij aanbidden U, Christus! en loven ü,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hobt.

Beschouw, mijne ziel! beschouw nogmaals uwen aan het Kruis gehechten Jesus. Zie, hoe treffelijk Hij den eeuwigen Vader bidt voor u, die Hem zoo schandelijk hoondet; en gij aarzelt nog, vergeving te schenken aan hen, die u soms verongelijkten, die u beleedigden. En echter gij zijt het, die den Zoon van God niet slechts beleedigd, maar zelfs gekruist hebt. Welaan, verhef dan vol berouw over zoo vele zonden uwe stem tot Jesus, en zeg Hem :

GEBED.

Beminnelijke Zaligmaker! Uwe stem waarmede Gij den Vader voor mij om vergeving badt, roept mij onophoudelijk toe, dat ik niet alleen mijnen naasten alle verongelijking vergeven, maar ook U voor mijne beleedigers om vergeving smeeken moet. Gehoorzaam aan die stom, verfoei ik dan ook mijne tot hiertoe ge-

191

volgde hartvochtigheid en maak het voornemen om hun, die mij verongelijking aandoen, weldaden te bewijzen, opdat ik ook eenmaal van U hooren moge; heden zult gij met Mij in het Paradijs zijn.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontjerm U onzer, Heer! ontjerm U onzer.

13de STATIE.

Jesus wordt van het Kruis genomen.

Wij aanbidden U, Christus! en loven U,

Omdat Gij door Uw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Gij waart het, mijne ziel! die den gestorven Jesus in Maria's schoot legdet, zoo dikwerf gij Hem in het H. Sacrament met weinig Godsvrucht, mogelijk wel op eene heiligschen-dende wijze, in uw hart ontvangen hebt en Hem zoodoende in uw binnenste deed sterven. Ach ! vraag Jesus hiervoor vergeving; bid Maria om haar voorspraak.

GEBED.

Ja, mijn God! het is waar, ik was ongevoelig genoeg, om zulk een droevig schouwspel daar te stellen, dewijl ik zoo dikwerf Uwe heilige Tafel naderde, zoo niet met een door zonde bezoedeld geweten, dan toch met weinig Godsvrucht en met een aan het aard-sche gehecht hart. Ach' dit berouwt mü en

192

spoort mij tevens aan, om voortaan het Brood der Engelen zoodanig te ontvangen, dat het voor mij een onderpand worde der toekomstige heerlijkheid.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer! ontferm U onzer.

14de STATIE.

Jesus wordt in het graj gelegd.

Wij aanbidden U, Christus 1 en loven ü,

Omdat Gij door üw H. Kruis de wereld verlost hebt.

Overweeg, mijne ziel! hoedanig het graf was, waarin uwe ontzielde Verlosser gelegd werd. Het was een nieuw graf en met kostbaar reukwerk gebalsemd, werd Hij in hetzelve nedergelegd. Dan helaas! uw hart is voor uwen Jesus geen nieuw graf meer, daar gij der zonde in hetzelve eene plaats hebt ingeruimd. Welaan, tracht het dan nu ten minste te vernieuwen, en bid Hem, dat Hij in u een geheel ander hart scheppe.

GEBED,

Liefde mjjner ziel ! ik belijde het, mijn hart was tot hiertoe een door zoo vele zonden en onvolmaaktheden bezoedeld graf, maar vol schaamte en berouw bid ik ü: schep in mij een nieuw en zuiver hart, en geef, dat ik hetzelve met den balsem van de gedachtenis

193

aan Uw lijden zalve, en met het reukwerk der deugden verfraaie. Dan zult gij altijd in mijn hart rusten als in een graf, dat heerlgk, U welgevallig is. Amen.

Onze Vader, — Wees gegroet, —

Glorie zij den Vader, enz.

Ontferm U onzer, Heer! ontferm ü onzer.

SLUITGEBED.

Hartelijken dank zjj ü, o Heer! voor al Uwe weldaden, en inzonderheid, voor die, welke Gij mij nu weder bewezen hebt, door mij op dezen Kruisweg te ondersteunen. Ik mocht mij dan gedurende dezen tijd eens van het aardsche losscheuren, mij in de geheimen van Uw lijden verdiepen en daaruit heilrijke lessen inzamelen. O, dat deze oefening dan ook werkelijk strekke tot verbetering van mijnen wandel, tot zaligheid mijner ziel. Geef, goede Jesus! dat zij ook aan die afgestorvene geloovigen voordeelig zij, voor welke ik dezelve heb opgedragen; en mochten deze die Aflaten niet noodig gehad hebben, gewaardig U dan, dezelven aan die zielen t oe te voegen, voor welke geene bijzondere, gebeden gestort worden en die aan mijne hulp de meeste behoefte hebben: beschik over dezelven gelijk het ü behaagt.

Eindelijk verleen mij, dat ik Uw heilig lyden bestendig in mijne gedachten hebbe, mijnen

194

wandel daarnaar regelen en tot den laatsten adem mijns levens in de deugd volharde moge. Amen.

Zes maal Onze Vader, — Wees gegroet, en Glorie zij den Vader, enz.

LOFZANG.

Naast het Kruis, met weenende oogen. Stond de Moeder diep bewogen,

Als haar Zoon daar stervend hing, En haar door het zuchtend harte, Overstelpt van wee en smarte,

't Scherpe zwaard der droefheid ging.

Is 't niet droevig te aanschouwen, De gezegendste aller vrouwen.

Moeder van Gods eenig kind ?

Die vol droefheid, 't hart benepen, Bevend Hem zag aangegrepen,

Dien haar hart zoo schuldloos vindt.

Wie der menschen zou niet weenen. Die deez' Moeder-borst hoort stenen,

In dit grievend zielsverdriet ? Is 't wel mooglijk zonder snikken.

Zulk een Moeder aan te blikken ?

Leed zij ook met Jesus niet ?

Voor de zonden van de Zijnen,

Zag zij Jesus in de pijnen,

Onder felle geeselstraf;

Zag haar lieven Zoon hier lijden,

Gansch verlaten, stervend strijden, Tot dat Hem de geest begaf.

Geef, o Moeder! bron van liefde,

Dat ik voel, wat leed u griefde ,

Dat ik weenend met u klaag;

Dat mij 't hart ontbrand' van binnen, Door mijn Christus te beminnen.

Opdat ik aan Hem behaag.

10

196

Heiige Moeder, drnk de wonden Des Gekraisten voor mijn zonden,

Druk ze mij diep in het hart.

Moge ik recht het lot beseffen, Dat uw Zoon voor ons moest treffen. Moge ik d'eelen in Zijn smart.

Laat de droefheid om uw lijden, Om do smarten van TI beiden.

Mij verzeilen, waar ik ga.

Laat ik op den Kruisdood staren En diens indruk wel bewaren.

Waar ik ook mijn oogen sla.

Maagd der Maagden, hoog verheven, Wil mij thans niet tegenstreven.

Laat mij met u droevig zijn.

Laat mij Christus Kruisdood dragen. Overwegen al Zijn slagen,

Al Zijn lijden en Zijn pijn.

Laat mijn voelen Zijne wonden.

In Zijn Kruisdood zijn verslonden.

Om de liefde van uw Zoon.

Gansch ontvlamd, in liefde ontstoken. Worde ik door u voorgesproken.

Voor des strengen Rechters troon. Dat het Kruis mijn schild mag wezen. Christus dood mij niets doe vreezen,

Maar van Zijn genade troon,

Als de tijd komt van te sterven.

Mijne ziel alsdan mag erven

's Hemelsvreugd tot eeuwig loon. AMEN.

HYMNUS.

(Stabat Mater.)

Stabat Mater dolorosa Jnxta Crncem lacrymosa.

Dum pendebat Filins; Cnjus animam gemeutem, Contristantem et dolentem Pertransivit gladius.

O qnam tristis et afflicta Fuit illa benedicta,

Mater ünigeniti 1 Quae moerebat et dolebat, Et tremebat, cum videbat

Nati poenas inclyti.

Qnis est homo, qni non fleret Christi Matrem si videret

In tanto supplicio ?

Quis non posset contristari Piam Matrem contemplari Dolentem cnm Filio ?

Pro peccatis suae gentis, Vidit Jesnm in tormentis,

Et flagellis snbditum ;

Vidit stram dulccm Na turn. Morientem desolatum, Dum emisit spiritum.

Eja Mater, fons amoris, Me sentire vim doloris

Fac, ut tecum lugeam. Pao ut ardeat sor meum In amando Christum Deura üt sibi complaceam.

198

Sancta Mater, istnd agas, Crucifixi fige plagas Cordi meo validé ;

Tui Nati vulnerati, Tam dignati pro me pati, Poenas mecum divide,

Fac me veré tecum flere, Crncifixo condolere,

Donec ego vixero ;

Juxta Crucem tecum stare. Te libenter sociare In planctu desidero.

Virgo virginum praeclara,

Mibi jam non sis amara,

Fac me tecum plangere; Fac ut portem Christi mortem, Passionis ejus sortem. Et plagas recolere.

Fac me plegis vulnerati,

Cruce hac inebriari ,

Ob amorem Filii. Inflammatus et accensus. Per te, Virgo, sim defensus In die Judicii.

Fac me Cruce custodiri,

Morte Cristi praemuniri,

Confoveri gratia.

Quando corpus morietur,

Fac ut animae donetur Paradisi gloria. Amen.

ONDERRICHT

OVER DEN

K IB TT I S quot;W IB GK

Het bezoeken van den Kruisweg in het heilige Land, dien weg, welken onze Goddelijke Verlosser Jesus Christus, beladen met Zijn Kruis, het teeken onzer verlossing, heeft afgelegd, namelijk van hot Rechthuis van Pilatus te Jeruzalem, tot buiten die Stad op den Calvarieberg (¹), is ten allo tijde eene der god-vruchtigste oefeningen der Christenen geweest, en niet ongegrond ; want op de geheele wereld is er geene plaats, welke den Christen indrukwekkender en heilzamer herinneringen verschaft, en waarvoor hij meerder eerbied moet gevoelen, dan dozen weg naar Golgotha; hij is door Jesus zeiven gebaand, door Zijne afmattingen gekenmerkt en door Zijn dierbaar Bloed geheiligd. De heilige Maagd Maria heeft dezen weg eerst met Christus en naderhand dikwijls alleen met de levendigste gevoelens

1

Vroeger was de Kru'sweg slechts in twaalf Statiën verdeeld, namelijk, zoo als boven gezegd wordt van het Rechthuis van Pilatus tot op den Calvarieberg; doch dit getal is op veertien gebracht door bijvoeging van de afneming van net Kruis en de graflegging van Christus.

200

van droefheid en liefde bewandeld; de Apostelen en vele andere heilige en godvruchtige personen hebben dit voorbeeld nagevolgd, en schroomden geene moeite noch gevaren, om in het heilige Land de plaatsen, door de tegenwoordigheid en het Bloed van Jesns geheiligd, te gaan bezoeken, En wie gevoelt niet, dat dit eene aan God behagelijke Godsvrucht is?

Om de geloovigen tot het verrichten van een zoo heilig werk aan te sporen, hebben de Pausen vele Aflaten verleend aan hen, die eene bedevaart naar het heilige Land doen, welke Aflaten aan de zielen der overledene geloovigen kunnen toegevoegd worden.

Toen die heilige plaatsen in de macht der ongeloovigen gevallen waren en niet dan met de grootste moeite, of zelfs in bet geheel niet meer door de geloovigen konden bezocht worden, hetgeen bovendien aan de meeste Christenen onmogelijk was, en zij alzoo van de daarvoor door de Kerk verleende gunsten verstoken bleven, heeft de H. Stoel eene andere godvrnchtige oefening ingesteld en dezelve bijzonder aanbevolen: deze oefening is de Kruisweg, waarover hier gehnndeld wordt; zij is een figuurlijke of zinnebeeldige Kruisweg, of wel eene afbeelding of voorstelling van dien weg, welke onze Zaligmaker met Zijn Kruis beladen, heeft afgelegd ; dezelve bestaat in afbeeldingen der veertien Statiën van den Kruisweg te Jeruzalem, voor welke men deze oefening houdt, op de wijze hiervoor opgegeven ; men kan dit doen bij de Processie, en

201

ook in het bijzonder, zoo dikwerf men het verkiest.

De Pausen Benedlctns XIII, Clemens XII en Benedictus XIV hebben aan hen, die dezen heiligen Kruisweg met een levendig geloof en ter gedachtenis van de daardoor voorgesteld wordende Mysteriën zouden bezoeken, dezelfde Aflaten verleend, welke men kan verdienen met het bezoeken van de Statifia te Jeruzalem, en wel voor zich zeiven of voor de overledene geloovigen. Om het verdienen dezer Aflaten gemakkelijker te maken, wordt er alleen vereischt, dat men in staat van genade zij , zonder voorafgaande Biecht en Commanie; doch het is noodig, dat men deze oefening houdt met inzicht om de Aflaten te verdienen, en men moet bidden volgens de intentie der H Kerk; deze intentie is altijd dezelfde, namelijk: voor de verheffing onzer Moeder de H. Kerk, voor de uitroeiing der ketterijen en scheuringen, en voor den vrede en de eendracht der Christen-vorsten.

Opdat geene omstandigheid ons van deze heilzame oefening zoude afhouden, heeft Z. H. Paus Clemens XIV verleend, dat, ingeval men door ziekte, door op reis te zijn of door andere dergelijke voorvallen verhinderd wordt om de Statiën te bezoeken, men de Aflaten, aan deze oefening verleend, zal kunnen verdienen door eenige gebeden voor een Christusbeeld te storteu. Hiertoe wordt vereischt: 1°. Dat het kruis tot dat einde gezegend zij door oenen daartoe gemagtigden Priester, en dat

202

het Christns-beeld van koper zjj. 2°. Dat men dit kruis in eigendom hebbe; mogende hetzelve niet uitgeleend worden, want niemand kan de daaraan verleende Aflaten verdienen, dan de persoon, voor wiens gebruik het gezegend is. 3°. Moet men het kruis in de hand houden, en indien het mogelijk is, door eene beweging des lichaams, met op te staan en voort te gaan, de plaats dor Statiën aanduiden. 4°. Moet men bij elke Statie godvruchtig mediteeren op dat gedeelte van het lijden van onzen Verlosser Jesus Christus, dat er voorgesteld wordt, en bij elke Statie bidden: een Onze Vader, een Wees gegroet en een Glorie zij den Vader, en na het einde nog vijf maal Onze Vader, vijf maal Wees gegroet en vijf maal Glorie zij den Vader, ter eere van de heilige vijf wonden, en een Onze Vader, een Wees gegroet en een Glorie zij den Vader, volgens de intentie van onze Moeder de H. Kerk. (Aldus bepaald door Clemens XIV, 26 Januari 1763).

De Eeligieusen van den H. Seraphynschen Vader Franciseus, Minderbroeders genaamd, hebben van de Stedehouders van Jesus Christus privilegie en volmacht ontvangen om den Kruisweg in hunne Ordens-kerken en in alle andere Kerken, Huis-Kapellen, enz., waar men deze gunst van hen verzoekt, in te stellen.

De H. Alphonsus de Liguori had eene bijzondere genegenheid tot de oefening van den heiligen Kruisweg; hij had de vergunning

203

bekomen denzelven op te richten in alle huizen van de door hen ingestelde Orde, genaamd : Vergadering van den Allerheiligsten Verlosser, en hij zelf hield deze oefening gewoonlijk alle dagen; toen hij niet meer konde gaan, liet hg zich op eenen stoel voor de Statiën brengen,- en daar dit hem eindelijk ook te zeer vermoeide, trachtte hij de Aflaten, aan deze heilige oefening vergund, in zijne kamer te verdienen, door de voorgeschrevene gebeden te lezen voor een tot dat einde gewijd kruis, gelijk hierboven opgegeven is.

De Heilige Leonardus a Portu Mauritio, vermaard Missionaris van de Orde der Minderbroeders, overleden in 1751, schrijver der gebeden, welke wij hier aanbieden, heeft zich op zijne missiën bijzonder van de oefening van den Kruisweg bediend, om de geloovigen tot eerbied voor het lijden des Zaligmakers op te wekken, en beijverde zich om deze oefening te doen herleven of op te richten in alle plaatsen waar hij predikte. gt;0 Eerwaardige Kerkvoogden,quot; riep hij uit, »wilt gij de ondeugden, die onder uw volk heerschen, uit hun midden verbannen , richt dan den H. Kruisweg op, en gij zult weldra den goeden uitslag van uwen ijver zien. Eerwaarde Bisschoppen en Pastoors, en alle dienaren van Jesus Christus, gedoog dat ik mij aan uwe voeten werpe, dat ik u smeeke van niets na te laten om den H. Kruisweg op te richten. Ik smeek u door het dierbaar Bloed van Jesus Christus, om den geloovigen eenen schat

204

te openen, waarin zij zullen vinden, het begin hunner bekeering, overvloedige middelen van volharding, oneindige schatten om hunne schulden en die van de zielen in bet vagevuur te voldoen, eindelijk eene onuitputbare bron van genade, verdiensten en hemelsche zegeningen.quot;

Niets, o Christen! kan u nuttiger bezig houden, dan de gedachte aan het lijden en den dood van uwen V.erlosser, Men kan deze godvruchtige overdenking niet genoeg aanbevelen. De groote Paus Benedictus XIV wekt de geloovigen op, om dagelijks ten minste een kwartier nurs te mediteeren, en verleent vollen Aflaat, welke ook aan de geloovige zielen kan toegevoegd worden, aan hen, die het dagelijks eene maand lang zullen gedaan hebben, mits zij Biechten en Communioeeren en bidden volgens de intentie der H. Kerk.

Tracht ook met de vereering van het lijden des Zoons, de smarten der Moeder te eeren; de H. Kerk gaat ons ook hierin voor, daar zij door feestvieringen den eerbied voor de droefheid van Maria opwekt: nooit heeft een mensch 'sHeilands lijden dieper gevoeld, dan die gezegende Moeder-maagd, zoo zeer zelfs, dat een zwaard van droefheid haar hart doorboord heeft.

Een ieder wordt dan aangemaand, den Kruisweg in de Kerk bij te wonen, of dit niet kunnende, deze lijdensbetrachtingen te huis te oefenen, dewijl zij ons, door Gods genade, beter, geduldiger, liefderijker, zachtmoediger, toege-

205

vender maken; en dewijl men niet genoeg eene gebeurtenis kan overwegen, die de leerrijkste en voorbeeldigste van alle is. Immers wie kan in zijn lijden nog klagen, die Jbsus stilzwijgend ziet lijden; wie zal Hem niet beminnen, als Hij nit liefde voor ons den dood te gemoet gaat; wie zal geen ongelijk verdragen en vergeven, die Jesus voor Zijne vijanden, voor Zijne moordenaars hoort bidden ; ja, wie zal niet alle deugden, voornamelijk de beminnelijke dengd van toegevendheid omtrent de gebreken zijns naasten, die wij dagelijks knnnen beoefenen, werkstellig maken, als hij eenen God, met het grootste geduld, zonder klacht of tegenspraak, van snoode schepsels alles ziet verdragen. Laat ons dan op deze wijze onzen Heer Jesus Christus op Zijnen bloedigen Kruisweg vergezellen, niet alleen om te weenen, maar ook om te leeren; om sterkte en geduld te verwerven ; om met rust, met heilige vroolijkheid des geestes de plichten van onzen staat te vervullen, en gewillig de lasten te dragen, die het der Goddelijke Voorzienigheid behaagt, op onze schouders te leggen. Laat ons, vooral in droevige oogenblikken, troost zoeken bij den lijdenden Jesus, liever dan bij de menschen eene dorre vertroosting te gaan bedelen. Dit moeten de vruchten zijn dezer overwegingen van Jesus lijden en dood; dit moet het rijke loon zijn voor een weinig tijds ter Zijner liefde besteed.

Maar alzoo wij ter beoefening van den H. Kruisweg, geeno moeilijke, noch gevaarljjke

206

bedevaarten, gelijk voorheen, behoeven te doen, zoo laat ons denzelven des te meer met ee-nen geest van nederigheid, opgetogenheid en met den meest mogelijken eerbied beoefenen. De geschiedenis verhaalt ons, dat de F er damn, in 614, het ware Kruis met zich gevoerd hadden, maar dat Keizer Heraclins, 14 jaren daarna, de Persianen overwonnen en het ware Krais ^teruggebracht heeft; — het werd toen plechtig naar Jerusalem overgevoerd; in de stad komende, wilde de Keizer zelf, nit ware dankbaarheid en in navolging van Christus, het Kruis dragen ; maar hij gevoelde zich eensklaps teruggehouden, zonder te kunnen voortgaan. De Patriarch Zacharias, die bij hem was, toonde hem aan dat al de pracht, waarmede hij versierd was, niet overeenkwam met den staat van vernedering, in welken Jesus was, toen Hij Zijn Kruis droeg, hem zeggende : igt;Gij draagt uwe keizerlijke sieraden, en Jesus was armoedig gekleed; uw hoofd prijkt met eene rijke kroon, en Jesus was gekroond met doornen ; gij hebt schoenen aan, en Hij was blootvoets.quot; Aanstonds legde de Keizer alle kostbaarheden af, en vervorderde den weg in eenen staat van armoede en ware godvruchtigheid (¹).

Dit zij dan eene les voor ons, om den Kruisweg in den geest van Christus te volgen, te weten : in dien van armoede, nederigheid en lijden.

1

Butl»r, 14 Sept.

GEBEDEN TOT JESUS IN HET ALLERHEILIGSTE SACRAMENT DES ALTAARS.

ONDERRICHTING.

Om onzentwille is Jesus Christus tegenwoordig in het Allerheiligste Sacrament des Altaars, Hij rust op onze Altaren om ons te troosten in ons lijden, ons te helpen in onze verschillende noodwendigheden, om onze gebeden te verhooren en onze ziel te voeden met Zijn heilig Vleesch en dierbaar Bloed.

Laat ons dikwjjls door godvrachtige en waardige Commnnien ons met Jesus Christus vereenigen, om aan de liefde, welke Hij ons in het heilig Sacrament bewijst, te beantwoorden. Laat ons dagelijks Jesus in het H. Sacrament bezoeken, onzer eerbewjjzingen aan Hem opdragen en onze schuldige dienstbaarheid betoonen. Laat ons tot Hem naderen, nu gelijk de Apostelen en de Leerlingen om hem te hooren, dan, gelijk Magdalena om onze zonden te beweenen, of om Zijne wondervollo volmaaktheden te beschouwen. Laat ons voor Hem verschijnen gelijk de kranken van het Evangelie, ten einde van onze geesteljjke kwalen genezen te worden, of als de armen om Hem onze noodwendigheden te vertoonen, en in twijfelingen of kwellingen het licht en de vertroostingen, die wij noodig hebben van Hem te verzoeken. Maar laat ons altijd in Zijne tegenwoordigheid verschijnen met die

208

zedigheid, dien eerbied en die ingetogenheid, met die vrees, liefde en dankbaarheid en dat betrouwen, die ons Zijne wezenlijke tegenwoordigheid in dit aanbiddelijk Sacrament moet inboezemen.

Laat alle vromen en godvrnchtigen, die zich dikwijls met het heilig Sacrament onderhouden, spreken ; dat zij rselve getuigen, welke voortreffelijke en troostrijke genaden en verlichtingen, welke vermeerdering in de liefde Gods, welke hemelsche zoetigheden hun aldaar iri de tegenwoordigheid van God ten deele vallen.

De H. Vader Franciscus van Assisië was gewoon, zoo dikwerf hem eenige wederwaardigheid trof, zich onverwijld naar bet Allerheiligste te begeven, en bij putte aldaar uit de bron der genade altoos nieuwe krachten.

De H. Alphonsus de Liguorio brak dikwijls zijne bezigheden en zijne nachtrust af, om zich voor Jesus in het Allerheiligste neder te werpen; bij stelde alles in het werk, om overal, waar bij slechts in de gelegenheid was, het gebruik van de dagelijksche bezoeken tot het H. Sacrament in te voeren ; ten dien einde heeft hij een werkje geschreven, getiteld ; Bezoehen van het Allerheiligste Sacrament des Altaars, enz., hetwelk men den ge-loovigen niet genoog kan aanbevelen. Z. H. Pius VI had dit altijd bij zich liggen, en was gewoon dagelijks die Kerk te Rome te bezoeken, waar het Allerheiligste Sacrament tor openbare aanbidding uitgesteld was.

209

GELOOP EN AANBIDDING.

O liefderijke Jesns ! ik geloof dat Gij hier wezenlijk tegenwoordig zijt, onder de gedaante van Brood, met lichaam en ziel, met Vleesch en Bloed, met Godheid en menschheid. Ik geloof dit, omdat Gij het gezegd hebt, en omdat ik Uw Heilig Woord aanbid ; alhoewel mijne lichamelijke oogen U niet zien, en mijn verstand deze waarheid niet bevatten kan, erken en zie ik U nochtans geheel duidelijk met de oogen des Geloofs. Daarom werp ik mij met de diepste ootmoedigheid voor ü ter aarde neder, en aanbid U met alle mogelijke eerbiedigheid. Gij zijt mijn Heer en mijn God Gij zijt Degene welke de Herders voordezen in de krib aanbeden hebben, en Wien ontelbare Engelen in den Hemel aanbidden ; genen hebben TT onder de gedaante van een kind aanbeden, eu dezen bidden U aan, zittende op den troon der heerlijkheid aan de rechterhand Uws Hemelscheu Vaders : met beiden aanbid ik U hier als den waren, onder de gedaanten van Brood verborgen God. O dat alle menschen ü met mij erkenden! o dat zij allen U met een levendig geloof en eenen heiligen schrik in dit Allerheiligste Sacrament aanbaden ! Ik, o Jeans ! verlang dit nu altijd te doen. Ik verlang nu en altijd eene bijzondere godvruchtigheid tot dit Allerheiligste Geheim te hebben. Nooit wil ik voor hetzelve dan met alle mogelijke eerbiedigheid verschij-

210

nen: nooit wil ik hetzelve anders, dan met dö noodige voorbereiding ontvangen. Geef mij hiertoe , o Jesus ! Uwe genade.

Liefderijke Jesus, die ons in hot Allerheiligste Sacrament een Geclenkteeken Uwer Almacht, en Uwer onuitsprekelijke groote liefde hebt nagelaten, en ook hebt bevolen, dat wij bij het ontvangen van dit Heilige Sacrament de gedachtenis Uwer Liefde moeten vieren, — ontferm U mijner, opdat ik Uwe oneindige Almacht, Wijsheid en Liefde, die zich in dit Heilige Sacrament bijzonder openbaren, altoos met dankbare wederliefde vereere, en Uwe groote weldaden nooit vergete ! Amen.

AANBIDDING

VAN

JESUS,

IN HET HEILIG ALTAARGEHEIM,

TEE GELEGENHEID VAN

het Gebed van Veertig Uren.

O Jesns! mijn Heer en mijn God! wees mij zondaar genadig, laat üw Vaderoog op mij vallen en ontferm ü mijner, mijne verwaande overtredingen doen mij van schaamte blozen, mijn bart klopt van aandoening over mijne vermetelheid, ik ben niet waardig voor Uw aanschijn te verschijnen, mijne gepleegde euveldaden doen mijne ziel beven — en nochtans, schoon mijne zonden wraak eiscben, gevoel ik eene onverklaarbare zucht, ü mensch-lievende Jesns! onder de gedaante van Brood te aanbidden, in geest en in waarheid te aanbidden. — Hebt gij den melaatsche niet verworpen, den melaatsche, die tot ü uitboezemde : Heere! indien Gij ivilt Gij hunt mij reinigen, hebt Gij, zelfs zijne bede verhoord, ja, zoo teeder, als innemend geantwoord: Ih tvil, word gereinigd, dan zult Gij ook mij, rouwmoedigen zondaar niot veüstooten, daar

212

ik voor den troon Uwer barmhartigheid van Uwe almachtige liefde hoop te verwerven, wat den melaatsche aanmoedigde, zijne genezing bij U, den Geneesheer van alle kwalen , te zoeken; ik meen de genade welke hem opwekte Uwe Goddelijke hulp af te smeeken ; ja welke hem in Uw H. oog deed behagen. Ik moet zeker Uwe genadekracht danken, dat ik deze kerk kom bezoeken, ter gelegenheid van het gebed van veertig uren, om Uw verrukkend liefdewonder in het Hoogwaardig H. Altaargeheim te aanbidden: maar liefderijke Jesus ook gaarne zoude ik van Uwe weldadigheid erlangen wat mij machteloozen zondaar ontbreekt, namelijk Uwe vriendschap waardig te worden, ja, mij in Uwo gunst te bevestigen. Want dewijl ik bij ervaring overtuigd bleef, dat Gij oneindig liefderijk zijt, vestig ik op U mijn geheele vertrouwen. — Was gedurende, o dierbare Jesus ! Uw gansche leven hier op aarde üw geliefkoosd werk te helpen, vertroosten, verlossen, vergeven en zegenen; verzekeren de gewijde bladeren dat het ü behaagde weldoende het land te doortrekken, bad U een blinde om zijn gezicht. Gij deedt hem zien, bad U een doove om zijn gehoor, Gij deedt hem hooren, bad U een kranke om zijne gezondheid, Gij deedt hem gezond worden, zelfs allerlei ongemakken genas Uw Goddelijk Woord, en hoe dikwerf gebeurde het dat Gij tranen van lijdenden afdroogdet eer men U om ontferming smeekte ? — Zelfs Uwe leer vertoont U zoo minnelijk, zoo in-

213

nemend, zoo bemoedigend, zoo oplettend, zoo bereid tot, htilp in allerlei noodzakelijkheden, dat ik, christelijk overwegende, niet te veel van Uwe almachtige liefde kan verwachten. Meldt Panlna ons in het VIII hoofdstuk tot do Romeinen; Het is Christus Jesus die gestorven, verrezen en aan de rechterhand Gods gezeten is, die ook voor ons bidt, dan zal ik immers mijn leedwezen, mijne verlegenheid, mijn hartzeer, mijne droefheid en ellende, rampen en wederwaardigheden aan U, mijn almach-tigen Helper, mogen openbaren, dewijl Gij in dien vrengdevollen Hemel leeft, om te helpen die Uwe hulp en bijstand in hunne noodzakelijkheden verlangen. Ja, dierbare Jesusidit bezielde ü op deze aarde te veel met medeleden, om iemand die welmeenend Uwe gunst verzocht, van de hand te -wijzen. Gij hebt zelfs, o lieve Jesus! Uwe leerlingen wel bestraft, als het hun mishaagde, dat ongeluk-kigen ü wat sterk nariepen. Was ü geen ellendige tot last? — dan denk ik niet te vergeefs U in Uw Hoogwaardig Altaargeheim te aanbidden, te aanbidden met een rouwmoedig hart, indien Gij mij het volbrengen gelieft te schenken, gelijk Gij mij het willen hebt gegeven. En, lieve Jesus ! durf ik aan deze Uwe genegenheid twijfelen? Neen, dierbare Jesus! Gij zijt nog onze beste Vader in des Hemels Heerlijkheid en ons zoo nabij in Uw H. Altaargeheim. Gij kunt helpen waar geen geschapen wezen verkwikken kan, Gij kunt troosten waar geen geschapen wezen vertroos-

214

ten kan. Voor Uwe macht is niets te groot, voor TJwe liefde niets te zwaar, dus vertrouw ik, dat ik vrijmoedig op üwe erbarming rekenen mag. En mocht ik iets van Uwe goedheid vragen, wat de welvaart mijner ziel niet bevordert, — o dan, lieve Jesns ! verwaardig U mij niet te verhoeren, maar gelief mijne zwakheid te versterken, om mij volvaardig aan Uwe Goddelijke schikking te onderwerpen in de betrachting van de onbegrensde menschenliefde, welke Uwe almacht bij de instelling van Uw H. Altaargeheim zoo luisterrijk heeft gelieven te verheerlijken. Ik beken niet te weten wat mij ten opzichte van mijne uiterlijke omstandigheden nuttig en goed is, welke maat van aardsche goederen, van gezondheid, van vermogen, van vreugde of lijden mij dienstig zij; maar dierbare Verlosser! omdat Grij de nauwkeurigste kennis draagt, zoo wel van het voorledene als van het toekomende, zoo gelief mij te schenken wat tot de zaligheid mijner ziel kan verstrekken. Verkiest Gij mij in tijdelijke goederen te zegenen, zoo bewaar mij voor hoogmoed, en doe mij door weldoen aan behoeftigen en armen eeuwigdurende schatten verzamelen, die noch de roest, noch de mot verteoren kunnen. — Behaagt het U, dat ik in deze wereld behoeftig leve, schenk mij dan, o dierbare Jesus ! een vergenoegd hart, om bij de drukkendste rampen Uwe Vaderlijke goedheid te erkennen, om veilig mijnen weg tot eene gelukzalige eeuwigheid voor te zetten, ja, te

215

erlangen wat noch nooit oog heeft gezien, noch oor gehoord, noch ooit gedaald is in het hart van iemand, hetgeen God bereid heeft voor diegenen, die Hem dienen en liefhebben tot het einde huns levens. Amen.

Gr E IB IE ID IE INquot;

GEBUEENDE BE

^PROCESSIE

MET HLT

Allerheiligste Sacrament.

(Ook bijzonder geschikt, voor elke gelegenheid dat het Allerheiligste ter aanbidding is uitgesteld),

GEBED ALS DE ZEGEN MET HET ALLERHEILIGSTE GEGEVEN WORDT.

Goddelijke Verlosser en Zaligmaker, liefderijke Jesns! die ons in het Allerheiligste Sacrament des Altaars üw aanbiddelijk Lichaam en Uw dierbaar Bloed hebt nagelaten! ik aanbid U daar met diepen eerbied; ik dank U ootmoedig voor alle genaden, die Gij daar aan ons bewijst, en dewijl Gij daar de oorsprong zijt van alle zegeningen, smeek ik U dezelve heden uit te storten over mij, en over al degenen, die hier tegenwoordig zijn.

En opdat niets den stroom Uwer zegeningen tegenhoude, smeek ik U ook, o God! uit mijn hart te verwijderen alles wat U mishaagt ; vergeef mij mijne zonden, ik verfoei die oprecht uit liefde tot ü; zuiver mija

217

hart, heilig mijne ziel: zegen mjj, mijn God, met dien zegen, dien Gij aan Uwe leerlingen gaaft, toen Gij hen verliet om ten Hemel op te varen. Zegen mij met eenen zegen, die mij heiligt, en die mij volmaakt met U veree-nigt; die mij met Uwen Geest vervult, en die mij reeds van nu af een verzekerd pand zij van den zegen, dien Gij bereid hebt voor degenen die U beminnen. Ik vraag U dien zegen in den Naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes. Amen.

GEDURENDE DE PROCESSIE.

I.

Heilig, Heilig, Heilig is de Heer, de God der Heerscharen. Hamp;mel en Aarde zijn vol van üwe Heerlijkheid. Heil ü in den Allerhoogste! gezegend zij Hij die daar komt in den Naam des Heeren! Heil ü in den Allerhoogste!

Heilig, Heilig, Heilig zingen onophoudelijk de Cherubijnen en Seraphijnen, die voor Uwen Goddelijken Troon geschaard staan; gedoog o aanbiddelijke Jesus, dat ik mijne zwakke stem vereenige met deze gelukzalige Geesten en met alle Heiligen des Hemels; vol van verwondering, vreugde en dankbaarheid roep ik met den diepsten eerbied uit: Gezegend zij Hij, die komt in den Naam des Heeren! Gezegend zijt Gij, o mijn minnelijke Zaligmaker in dit aanbiddelijk Sacrament. Gezegend zijt

218

Gij, o liefderijke Jesus! die van Uwen Troon gedaald zijt, en onder de eenvoudige gedaante van Brood, ons zoo nabij zijt in dit wondervol Sacrament Uwer liefde; aanbidding en dankzegging zij U in eeuwigheid. Gezegend zij Hij die komt in den Naam des Heeren ! Hosanna in den Allerhoogste!

n.

Gaat uit en beziet, gij dochters van Sion, den Koning Salomon met de kroon, waarmede hem zijne moeder gekroond heeft op den dag zijner bruiloft. Hoogl. III, 2.

O Kinderen der genade. Godminnende zielen ! verlaat de duisternissen der aarde, en beschouwt Jesus, uwen Koning, met eene kroon van doornen op het hoofd, het is eene Kroon van smaad en smart, waarmede Hem de Jood-sche Synagoog, welke tot zijne Moeder bestemd was, gekroond heeft op den dag Zijner bruiloft, dat is op den dag van Zijnen dood, wanneer Hij aan het Kruis uwe zielen getrouwd heeft. Gaat nu op nieuw uit en ziet hoe Hij vol van liefde en goedheid is, en u verwacht om zich met u in het Heilig Sacrament Zijner liefde te vereenigen.

Liefderijke Jesus! heeft het U dan zooveel moeten kosten, U met ons, in het Allerheiligste Sacrament zoo minzaam te vereenigen? Moest Gij dan eerst eenen zoo smartelijken, eenon zoo smadelijken dood ondergaan ? Hoe

219

zoa ik ongevoelig kunnen blijven bij zoo vele liefdeblijken? Ach! kom, kom en neem ook mijne ziel tot Uwe vereeniging aan, en zoo ik hiertoe al te onwaardig ben, doe het dan ten minste door de kostbare uitwerkingen Uwer goedheid. Het is waar, ik ben reeds 'ang door mijne zonden Uw vijand geweest, maai?- nu zult Gij mijne ziel nogmaals door Uwe liefde met U vereenigen. Kom dan, o Jesus! kom o Goddelijke Bruidegom mijner ziel! ik zal U nimmer weder verraden, ik zal voortaan geene ontrouw meer jegens U begaan. Ik wil als eene waarlijk minnende kui-sche bruid, aan niemand dan U gedenken. Ik wil U beminnen met een zuiver hart, zonder eigenbaat, zonder voorbehouding. Ik verlang geheel en alleen aan U te behooren, o mijn Jesus 1 geheel Uw eigendom te zijn.

III.

0 mijn Heer en Zaligmaker! God en mensch te zamen! Ik geloof hetgeen ik niet zie en geef mijne rede en zinnen gaarne gevangen ten dienste van het Geloof, steunende op Uw Goddelijk Woord. Ik geloof, dat het Hoogwaardig Heilig Sacrament, waarvoor ik thans nederkniel, U gansch en geheel bevat, en dat Gij daar wezenlijk tegenwoordig zijt. Vermeerder mijn geloof, o Heer! opdat ik U eeren moge, gelijk het Uwe grootheid betaamt; dat ik U aanbidde in geest en in waarheid. Gij

11

220

wordt alleenlijk gediend en aangebeden door de liefde. Ik bemin ü ; geef mij dat ik overdenkende Uwe oneindige liefde, die Gij ons in dit Heilig Sacrament bewijst, meer en meer door Uwe liefde ontstoken worde, en mijn behagen neme in met U te zijn, gelijk Gij Uw behagen neemt, met de kinderen der menschen te zijn.

IV.

Hoe liefelijk zijn Uwe Tabernakelen! Hoe vermakelijk is het in Uw Huis te zijn! Hoe aangenaam is het voor Uw Heilig Altaar te verschijnen. Almachtige Heer! mijn Koning en mijn God! Is het geloofelijk dat een God Zijn verblijf wil nemen onder de menschen ? Aldus spraken Uwe Profeten van het Heiligdom der oude wet, dat slechts eene afbeelding was van hetgeen wij hier bezitten. Zij kwamen tot Uwen Tabernakel vol eerbied en be-tronwen, zij stortten aldaar hnn hart voor U nit, zij spraken tot U met eene heilige gemeenzaamheid; zij gaven ü aldaar hiume dringende noodwendigheden te kennen, zij droegen U hunne begeerten en gebeden op, eu üij. genadige en barmhartige lieer! Gij luisterdet naar hen, Gij verhoordet hen en vervnldet hnn hart met troost en blijdschap. Wat al genade mag ik dan niet van Uwe milddadige hand verwachten, daar ik hier mgn hart voor het Waarachtige Heiligdom

221

en den levenden Tabernakel uitstort, dat niet door menschenhanden is opgericht, maar van God zelf zijn aanwezen ontvangen heeft. Voor U dan, o Jesns! die alle afbeeldingen van den onden Tabernakel vervult, zucht ik over mijn klein geloof; verlos mij van mijne onge-loovigheid, en geef mij dien heiligen schroom,, die uit ootmoedigheid voorkomt, en die met liefde, vrede en blijdschap vermengd is. Doe mij met Uwen Heilicen Voorlooper over do ootmoedigheid, waarmede Gij tot mij komt, verwonderd staan, dewijl ik niet waardig ben Uwe schoenriemen te ontbinden. Doe mij met de Cananeesche Vrouw, met eine volle erkentenis van mijne onwaardigheid voor Uwe voeten nedergeworpen blijven, tot dat Gij mijn gebed gelieft te verhooren, en dat mijne ziel die onophoudelijk tegen den helschen vijand te strijden heeft, door Uwe genade ondersteund hem kloekmoedig wedersta en zegevierend overwinne, opdat ik U hiernamaals eeuwig aanschouwen en aanbidden moge, zingende met uwe Engelen en Heilige Ouderlingen, den nieuwen lofzang, zeggende: gt; Omdat Gij gedood zijt geweest, en ons door Uw bloed voor God uit alle geslachten en volken hebt afgekocht, en dat Gij ons voor God Koningen en Priesters gemaakt hebt, hiervoor zij aan Den-gene, die op den Troon gezeten is, en aan het Lam, de dankzegging, de eer, de heerlijkheid en de macht in eeuwigheidquot; Apoc. V : 2,10 en 13.

222

SLUITGEBED.

Heer Jesns Christus ! ins teller van dit Al-lèrheiligste Sacrament! wij offeren U deze onze gebeden met schuldigen eerbied en ootmoedigheid op, tot meerder eer en verheerlijking van dit Hoogwaardigste Sacrament, en verlangen daardoor allen smaad en alle ongelijk, welke U in Hetzelve aangedaan worden, te vergoeden; als ook U duizendmaal grooter eer te bewijzen, dan U daarin ooit oneer van Joden, Ketters en booze Christenen betoond is. Ach! dat ü onze getrouwheid en begeerte behage! verleen ons de genade, dat wij in godsvrucht hoe langer hoe meer toenemen, en voor ons laatste einde dit Hoogwaardig Sacrament waardig mogen ontvangen.

LOZPZ^IDTa-IEIISr,

DIE GEDURENDE DE

Maandelijksche Processie

DEE

AARTS-BROEDERSCHAP

GEZONGEN WORDEN.

ALS DE EEESTE ZEGEN GEGEVEN WORDT. (O sacrum convivium, etc.)

O, heilig Gastmaal, in hetwelk Christus ontvangen, het aandenken van Zijn lijden vernieuwd, de ziel met genade vervuld, en het onderpand der toekomstige heerlijkheid gegeven wordt.

GEDURENDE DE PROCESSIE. (Decus morum, etc.)

O Vader die door zedenglans

Uw mind'ren 't voetspoor wijst,

Wien God tot loon een lauwerkrans Om 't hoofd vlocht in den sterrentrans, Door wien onz' heilzon rijst.

224

Juicht, broeders, juicht, Franciscns heerscht

In 's Hemels burg'ren rij.

De traan der smarte wijke eerst,

Dan klink' de vreugdestem om 't zeerst, Bij 's Engels melodij.

Der aarde ontsneld naar Godes zaal,

Aemt hij de hemellucht.

En baat zich in een' reinen straal, Die eeuwig blinkt in nieuwe praal.

Door wonderen berucht.

Door Uwe goedheid Hemelgod!

Zoo ruim aan hem bedeeld.

Omstraalt hem 't schitt'rend roemgenot, Bij 't eindelooze levenslot.

Terwijl Uw eer hem streelt.

O Kiest hem voor uw levensgids,

Die 't leed des Nijls ontjaagt,

En stelt hem aan de legerspits,

Dan» schiet de zon een heller flits En 'sHeilands vaandel daagt.

De Heiland schiet, o wonderwerk!

Naar Zijnen waarden held,

In zijde en hand een stralend merk, ... Die lichtstraal breekt het donker zwerk. Die morgensterren meldt.

Een trouwe held, een sterrenlicht! Op 't duister wereldpad,

225

Dat, zoo geen vlok op 't harte licht,

En ons zija voorbeeld boeit aan plicht! Een eeuw'gc vrengd bevat.

Behoed uw kudde voor gevlei

Des vijands, immer gram,

Ea leid ze bij een eeuw'ge Mei,

Door 't zachte groen der frissche wei. Ten disch van 't schuld'loos Lam. Amen.

ALS DE LAATSTE ZEGEN GEGEVEN WORDT. {Defensor, etc.)

O God beschouw ons met ontferming! ■

Verijdel satan's euv'len moed !

Bestuur Uw volk door Uw bescherming, Verlost door Godd'lijk offerbloed.

{Driemaal),

NA DEN ZEGEN.

{Da pacem, etc.)

Heer! geef vrede in onze dagen; aangezien er geen andere beschermer is die voor ons strijden kan dan Gij, die onze God zijt.

226

BENEDICTIO.

O sacrum convivinm, in qno Christus su-mitur : recolitur memoria passionis ejus : mens impletur gratia: et futnrae gloriae nobis pig-nus datur.

HYMNUS.

Decua morum, dux Minorum Franciscus, tenens bravium,

In te vite, datur vitae Christe Redemptor omnium.

Plaudat frater, regnat Pater Concivis coeli civibus:

Cedat fletus, psallat coetus Exultet coelum laudibus

Demptum solo, datum polo. Signorum probant opera:

Ergo vivit, nam adivit iEeterna Christi mnnera,

Pro terrenis votis plenis lieportat dona gloriae :

Quem decoras, quem bonoras, Snmmae Deus clementiae

Hunc sequantur, buic jungantur,

Qui ex jEgypto exeunt;

227

In quo dnce, clara lace,

Vexilla Regis prodeunt.

Regis signum, dncem dignnm Insignit manu, latere. Lux accedit, nox recedit, Jam lucis orto sidere.

Est dux fidns, clarum sidus, Ducit, relncet, devia Devitando, demonstrando Beata nobis gaudia.

Mina gregem, dux ad regem Collisor hostis callidi: Nos conducas, et inducas Ad coenam Agni providi. Amen.

BENEDICTIO.

Defensor noster aspice,

Insidiantes reprime,

Guberna, tuos famulos,

Quos sanguine mercatus es.

{Ter.)

POST BENEDICTIONEM.

Da pacem, Domine! in diebus nostris quia ! non est alius, qui pugnet pro nobis, nisi tu, Deus noster.