Hyp er afp ifles An-
tidanæi:
/. Decondemnationeerrorum.
11 . T)e S. T)omini noflri lefu Chrißi Cœna,’
IIL T)e Maieflate Chrißt hominis,
SCRIPTVS
Aduerfîis Lambertum Danæum
-ocr page 2-HYPERASPISTES
A N T I D A N Æ I.
■ EGI RESPONSIONEM T V A M D næe,ô^ rckgi:cumqûe præter veteres tuas nænias,errores,ôd blafphemiasjnouas etiâ quafdam calumnias et cn'mj'nationes nihil deprehcnderemdabore confutandifuperü federe cogitabam, ne fordibus tuis abfter»» gendisjtempus perdere viderer.Sudorem tarnen tuum in* Fœlicem non prorfus contemnere debufnon tam propter tuas in me amp;C aliosimmcritos.calutnnias 5)C maledicfla: ièd inprimis, quia Chrifto Saluatori meo detraherc » veritati vira facere, Sé tuas blafphemias cumulare pergis» Qua: duocrimina c'um maxima fint,8C certifsimum exitiummi# fi pœnitentia interucniat, confequens habeant : Miniftro verb verbi nulla cura antiquior elfe debeat gt;nbsp;quàm vt Do# mini fui gloriam gt;nbsp;verbi diuini veritatcm aflèrat, eoqûc falutcm quoque proximi quæraüoffîctj meieffè putaui,te, qui frater meus haberi vis, de iftis enormibus erratis ÔC raalcficijs monere : vt fi forte fcintillula pudoris ôif confcii cntia: adhuc in te obfcura lateret,ea per me excitata,tibi il# lorum agnitionem 6C pœnitentiam pareret. Age igûur refponfionem tuarh ordine expendamus, vt quid vitij ha^: beat, tu ipfe ÔC pq ledlores cognofccre pofsint» Ea auteni confirmabo,quæde condemnationc Calutnianidogma# fis, de facra Domini Coena,6lt; de Maicftate Chrifti homt# Jiis in Antidanæo verifsimefcripfi :vbitamen priuscom# nicntaquaîdam,conuitia amp;nbsp;calumnias, quas contra me «n tua ad Collegium Theologicufn Tubingenfe refponfio# fie euoinuißbdepwlero.
A ;; Et
-ocr page 4-• 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperafpifles
Et I’nitto quidcrti,non eft vt falsb tibi pcrCijade!is,qac^^ . quamvjïumbonumrairatururaenèjqucidpIurestevnS petierint. Nam id in horainum more pofitum eft,vt lup« graflantcs communi » fi fieri poteft, Itudio dC ope arcean# tur* Tale animal noxium cum tu fis:pallio tarnen Theo^ logico indutus,yis frater paftorum haben', de penculiseos jnonere, veritatem dicere, bonisomnibus placere: Inprfi mis autem antiftites noftros de confilio omnium luporuW fratcrne, fcilicct, hortarûvt ne paftores 6C vigiles (quostu contumeliofos vocas ) foueant, quo vobis impun’e Slt; curegraftari liceat. An'non haec acqua petitio eft i An non fidele confilium i Imo res indigna dC planepraepoftera,lu^ pum paftoribus lenitatis 5C moderationis præcepta dare velle. Sed vt lupo,fi fefe in amicitiam paftorum infinuarc, ôd beneuolentiam fuam ipfis perfuadere vellet, multis Si blandis verbis, integumenta quoque ouiliopus eflèt : ha Danæus, quoniam malefacftis fuis baud ita pridem noftris innotuit, SC ft infeftißimum noftrum hoftem, 8gt;c fuputn rapacemelftoftendit.’iam pileoTheoIogico tetftusaccur^ ritjSe nil nifi beneuolentiam,charitaiem,fraternftatem,vegt; ritatem, manfuetudmem, amp;nbsp;honorem etiam, noftris pio^ mittit. Verlim videte incredibilem hominisfancfîitatcfflt qui ciim nullo verbo à noftris Theologis prius lacefsitus, imb ne nominatus quidem ( vtpote ipfis tgnotus)vnquani fuiflettindignifsimis tarnen eontumeltfs, grauifsimis iniu# ri)s, ôi impudentißimis calumnqs in fuo Antiofiandro ex abundanti charitate Caluiniana eos onerauit. Poftquam verb viufe coIoribus 'a noftris, in Præfatione Antidanxo præraiflàjdepitftus, conuenientibus epithetis, quo ftu# tagt St diofi veritatiseum cauere nouiiftnt,notatus eflctraliofche mate in Sccnam nunc redit,SC in fua ad CoHegiumTheo* logicura
-ocr page 5-^ntidanai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3
logîcurti rcfponfîonc nil nifi charitatctfi 3 bcftcuolenti’am, tnanfuetudinera,prae Ce ferens, de conuitijs Sgt;C iniurijs fibi facîlisconqueritur,quas tarnen fratribus con donare, nee cisirafei velit.An'non hoc eftDiabolutn in Angelum cisfetransforftiareî’ Nam vbiDanæusf«aebilifacisfecitgt; Ä^riirfum quæ noluit,andiuit:faciem fratris,66 hominis a‘d igtiofcendS parati,fimulat.Sedhæc fimulatio minimediu# turnaeflepotuit. Quam .n. xoAàoergà Collegium Thcojî logicum difsimulat, hâc in me omnem pleno ore cuomit: 8Cquernfratremfuumappellat,minime fraternè accipitî vt mirum fit, hominem iftum gloriari aufum fuiflè, qubd fratribus iniuriascondonare,ignofcere,iram vincere,ôf^ de ira vida triumphare didicerit. Nam cum me virum non bonumeflè,iniuftum,maledicum,contumeliofum,fubjs Pag-^’^ fannatorem, non obfcure fignificas, e coetu noftrorum vteijciar fuades:vbi hîc, falfe frater,ignofcentia i vbi con? donatio iniuriarum i vbi iræ, de quahypocritice glorias ris, vitftoria Fortafle incredibilismanfuetudo tuafe aliiS quantifper continuit, donee ira aut furor fuas partes in me expleret. At feripta tua teftantur, vitftorias Sétrophaîa tua inmaledicendo, ca!umniando,fingendo,amp;^blafpheraan^ do confiftere. Et cfuis credat te ferib pacem optare,c um liai tes atuis cœptas, ÔC per Germaniam difleminatay, augere blafphcmqstuisnon ccflcs,6ii frigidam fuffundere labo^ tes i Quoddum facis,5C tarnen paglt; conquererisjcon^ tentiones in Eccîefia Dei,Collegio T ubingenfi inftigato# te,non deponitfacis quod homo maleficus,qui cum Rei^ publicæ incommodare non definat, amp;nbsp;Magiftratus iufte inipfum infurganpacem violari,amp; Magiftratum difîènfi# onis turbarû clafsieum,incçndium,amp; fomitem elle volt; ciferatqr. Quare fi quç noftrorum in te iracundia fuit,earn
A 5 certè
-ocr page 6-HyperaJ^ïfleî
Pag'î»
certe «uftiTsitflatn fuifîê, nec te vlla iniuna affetfîum gt;nbsp;ofH^ nesquituumAntiofiandrumîcgemnUudicabunt.Inquo non tantum præftantifsimis vins ,quibus tu nullo modo, conferendus fis,conuitium dedifti : fed ctiam, ôôqm'dctn inpnmis Maieftatem Chrifti hominjs concukafti.-propter qruodnon tantum iracundia,fedetiam odtodignifsimus fis, Et nifi filio hominis fuam gloriam fupplex reddideris» non tantum hominum,fed Dei quoque iram æternani portabis. Erquid eft,qubd tuo refponfo gloriam Defædi^ ftcationem Ecclefiae, ÔC dignitatem noftrorum prstendei« re audesc*c'um gloriam,quam Chriftus homo a Deo accc# pit,tuipfî nefariè detrahere ,Ecclefiam portentis tuis de^ ftruerCjÔ^ noftrorum exiftimationem grauifsimarum hæ^ refèoniniquifsima aceufatione pcTundare conerisc' Sed quia homo catus præuidit, fuam admonitionem,apud vi# ros confiantes bonos, nullius momenti fore : ideo non tamfuura,quàm omnium Orthodoxorum jpiorumjCiu«* ditorum ,ôf aliquo iudicio praeditorum ( fuos Caluiniftas elogio hoc putans: Noflros autem non Orthodoxes, non pios,non eruditos,Sô nullo iudicio præditos efîè.ftolidè gnifîcans)dePfæ.fatione Theologorum Tubingenfium indicium'promittit: cùm certum fit, neminem nid fanadgt; cum, improbum,SC peruerfi iudicÿ hominem, iuftifsimas depulfîonescaluraniarum,criminationuffl,mendaciorufn amp;nbsp;blafphemiarum tuarurh improbare poHcæt tuo ad fragt; tres Tubingenfes refponfo Sf AntiofiandrojDanæe, hoc effeciflè te feias, vtomnes viri boni te hominem minim’e liberum, ( quod falsó de te ipfe prædicas ) fed feruum ÔC mancipium vanitatts efïè iudicent, vt qui nihil minus, qu'am verurti feribere Sf loqui didiceris. Qiiodf vt ne me caliimnian ver'e pofsis dicere ) luce meridiana clan'us in
hac
-ocr page 7-niidanat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5
liac Apologia demonftrabo. Non tarnen ottinia rçfpon^ fionistuæ ad Collegium Theologicum errata,fed quae# dam tantum in me proiecflamendacia.recenfebo*
Etprimumquidemfcribis,me D, D. Ofiandroob fpem amplifsimi præmrj manifefte afieritatum eflè, Qi. pro ipfo feruiliter dimicare. At quamuis ipfe laude dignifsï^ imisfitmullo tarnen verbo virtutes ipfius praedicaui, turn per fe illuftres quod efient, nee meo praeconio egerent; tumquoque,vt tuas calumnias(quod tarnen vt video,non potui)euitarem« Sed quid tu aliud in fcriptis tuis agis, quam vt manifeftè tuis aflènteris, Qi leniter ipfos fubindc demulceas,appellando eos pientifsimos/optimos,deótifsi? mos, orthodoxos/pios, erudites, iudiciopræditos : noftris autera hæc omnia pro fallu ôô fupercilio Caluiniano non obfeure déroges» Deinde nullum ego praemium captain', fed mandato eorum,quorum authoritatcra detredare mw hi nefasfuiffet,obedire, Qi veritatis patrocinium contra te errorumpatronum fufcipere,necnon pro gloriaChriftt pugnarc volui» Alterum tuum in me luculentum mendaÿ ciumcft,qucd totum meum fcriptum nihil aliud fit,quam fannacin Deura.Quam vocem omnesboni,quifcriptum P’S mcumlegerunt, ab homine odq ôôcalumniae flammis ingt; fano profedam eflè agnofcunt. Nec etiam vlli bono,nelt;J dumomnibus,maledixi 8lt; conuitiatus fum : (quodtertio um tuum de me commentum eft, propter quod etiam me, quern fratrem tuum appcllas,pro tua charitatc Caluiniana eijeiendum eflè cenfes) fedtuum ( Qi tuifimilium ) ingeigt; t^ium,mores, Qi faifta proprijs nominibus notaui, vt om# tiesintelligerentjDanaeoin eœtu bonorum SCpiorum vio torum locum eflè non debere, vt qui præter blafpbemias in Chrtftumhominem,calumnias SC conuitia in virosbox.
UOSa
-ocr page 8-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyjieralpifles
nos, err o res nbsp;nbsp;fycophantias, in fcriptis fuis nihil habeat.
Per me quidem nulla contentiojnulla lis in orthodoxa Eo clefia Dei erit : pro veritate autem contra mcndacium pugt; gnare, nunquam ceflabo : nec etiam mihi tecum,in Chrw ftum Saluacorem meum blalphemo, quamdiutuifimilis clîè perrexeris,vlla pax erit*
Cafterum viros bonos tria in meo libro require re fcri# 7- bis : modeftiam Chriftianam, fanæ pietatis doÂrinam, 2^ accuratius in fcribendo indicium: cum nihil in co nifi per# petua animi intempéries dC penefuror : pleræqueapertae in Deum bîafphemiæ:ac denique magna cum meis,ade'o# que cum ip Co Laonico difeordia, manifefte appareat. Si verb aliquifunt, quihæc in medefiderant: illi necboni, necorthodoxi,necaliquoiudicio prarditifunt. Quienim vir bonus 2lt;pius eft,non immodeftiam,multbminusfu# rorem dieet, Pfeudodo(ftorcs,Scholarum Ä^EccIefiarunt noftrarulfiturbatorcs,amp; homines in Chriftum Saluato# rem blafphcmos, tales appellate, quales funt, vt caueri 8^ vitari a fimplicioribus pofsint.Qiiæ enim praepoftera hçc, quot;nbsp;amp;nbsp;minime Chriftiana modeftia eflèt, hominem pernicio# fum,ô^ lupum Eccleriæ,in Chriftum ô^feruosipfius con# tumeliofum,leniter fricarc i Qai verb orthodoxas namdodrinam in meo libello nonrequiret, necmeplo rafque apertas in Deum blafphemias fcripfifle tecum ca# lumniabitur ; fed facile videbit, me fyneeram pietatisdo# drinam contra tuos pudendos errores, ô^intollerandas blafphemias firmitef afleruifle♦ Denique, qui non plan’e ftipes ôd truncus, aut faltem peruerfo iudicio tecum non eft, file ftatim abfque negocio iudicabit,mihi nullam cum meis, vel ipfo Laonico difeordiam efle: vt viros illostuos autftupidos,autcerte virulentes calumniatores eflene# cefle
-ocr page 9-zÄntidanaL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7
cefTe ßt,qui mihi difcordiam cum meis imputant. Sedhoc Suodfcribis, tuum SC tut fimilium de me iudicium eft, quibus dolet, pellem ouilem lupo rapaci per rae detra^ ^amcflèfEt fi tantum iftorum Cenforn iudicium QC ^cuf cft,quî fit,vt tuam intemperiem,amp;^ viros excellentes, de Rep. Chriftiana bene meritos, conuiciandiimmode# ftiatn,falfamque dodrinam in fcriptis tuis non viderint, deque ijs te monuerintt' An forte, quod caeci palpa re pof? ^ent.ipfiin te profuacharitate animaducrtere noluerunt ? Sedquideft,qu’odCaluiniftacin nobis modeftiam 8C fagt; t^anido(?lrinam requirunt, quorum fcriptis nihil virulent tiusamp;^impurius t' Anlupipaftoresdc modeftia,filt; Hat# retici orthodoxos de fana dodlrina moncbunt f
Qyçmea’e|opAo'yHo'«fit,Antidançus præfens fcri# ptum loquuntur, qua me bonis omnibus, amp;nbsp;Ecclefiæ or« thodoxaî fatisfecifle fpero.Prgtetera,cum in Schola noftra fanitas dodrinac coeleftis, iuftitia. Si iudicium veritatis vi^ geat : tales quoque homines alantur, qui vobis phanaticis Pag’ obfiftant ; Academia certe noftra non deploranda, fed a vigilantia Sc ftudio bonis omnibus commendandaeft. Ea autem loca,in quibus vos viuitis,ferijs gemitibus bono# rum omnium SC lachry mis deploranda funt, quod dodo# res Chriftiano orbi exitiales tarn diu tolerate coguntur.
Summae impotentiaeanimiaTroi'a'laccfle dicis,qubd te epithetis, moribus SC fadis tuis perquam optime congru# entibusjdepinxi. Si verb in vitio eft,te talcm,qualis es no# Pag tûinare. Sc qualemte eflè demonftraui : nee tu quicquam forum (quod vident lcdores)confutarc potuifti: cuius qu?fo hominis figna 6C aTroé'efaçhæc futtt,qubd viros prç# ebros,a quibus ne verbo petitus fuifti,atrocifsimis contu# ^elijsjSC virulentisconuictjslacerafti C NamD^ Ofian#
B drum
-ocr page 10-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hy^era^ifles
drum vocas in tua Apologia,xocx«ko^och^ kukoii ^iiT^iotTrlffKiTTop : Nouam Sphtnga ,qui noua dogmata Si Gryphosproponat: Manifeftumcalumntatorem, hornig nem vanum,præcipitcm,quipn'matum in Eccleßa Dei Diotrephis exemple afFeófet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæcum, mirum
in modum leuem SC inconftantem.Ipfum SC Pappum mu lis confersuribuis et calumnias, tyrannidcm,inuidentiam» nouam fraiidem,nugasjmendacium,quôd falfafupponat, ôi fe non nifi mendacio tueri pofsit. Quæ omnia falsbab« te in Olîandrum dici,cuidenter probaui. Noftros Theo# Anriofiander logos accufas nefande vfurpatæ tyrannidis in Ecclefia;
‘ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qubd multorum malorum authores fint, SC multos pien#
tifsimos viros, bene de-Repub. Chhftianameritos,ctiam Pag-17. prçceptoresfuosexfedibusfuisinexiliumeieccrint:(quo ipfo non obfcure tyrannidis infimulas Palatinum 6C Sa# xonem EleCîores Imp.ôC fummosPrincipes^quorura au# thoritate hæc fada funt, ÔC qui nullos, nifi homincs perfi# doSjSC fynceræ dodrinæ vaftatores, iuftifsimc efeccrunt) Pag 46. Sex viros,ThcoIogos præftantifsimos, qui négocié Con# cordiæ præfuerunt, Ecclefiafticos epuloncs vocas, qui cx animi fuiafFedibus,nonex vero charitatis aut veritatis ftudio agantrquipræiudicia domo iam pridem ex quadam paf.57. regnandi in Ecclefiis Dei libidine concepta tueantur.No# ftrosjvafros Si Pontificiorum æmuIosdicis:Furoremgt;vo# ciferationesturbulentas, SC clamorestribunitios, vbique obftrepcros eis tribuis. Argentinenfes vires optimos ôi conftantifsimos gt;nbsp;noues Thcologos/uriofos, perturbato# res, hoftes in Rempub, Argentincnfcm irrumpentes vo# cas. D. Brcntium,TheoIogum nunquam fatis laudatum, fc’'ibis ambitione xTrAuTcti fafeinatum fuifiè, ne fe ipfum quidem ampliustubflèjfibi nonconftitiflè, furama animi leui*
-ocr page 11-vfntiJanai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p
ïcufcate ZC fnconßantia fyngramrnadartinaflê, fuiflè deli:# rantem ac funofum,'a vera humanitate alienum, intolera# bilem ambidonem ipfijm fenem tranfuerfutn cgiflê,vt fa# lt;^usnlmi«ra opulentus, nihil aliudquam primatum poft Philippi mortem in Germanicis EcclefiisafFedlaretn'pfum viuum incœpiflê feminare difsidia,ÓC morientem non pult; duiffe infœlix clafsicum canere,quo pofteaaddirifsima haec certarainaexcitatgfint Germanies Ecclefiæ.Hæc'nc
, funt placidi amp;(. moderati Caluiniftae Cigna c* SC non potius rabidi calumniatoris ütTroifd^e«; f Non dubito, quin liuius vnius Sabaudijtot illuftres,pios,ód excellentes viros crimi nandiet calumnlandipetulantiam,omnesptjdeteftentur: amp;nbsp;tarnen hic homo de conuittjs a me fibi fatftis conquerw tur.
Sed age videamus ex epithetis, quæ ipfe profers pag.
8.an vlla abs me iniuria affeeftus fis. Tribuo tibi in Anti# danaeodiabolicam calumniam pag. 8. diabolicam audaci# am pag. 40. cAaJ2gt;oAZuJ pag. 4t. Ex quibus tu colligis, me pafsiniteDiabolum vocare,quo tarnen vocabulo in An# tidanæonunquam vCusfum. Omnesverbpij letftoresex paginis annotatisiudicabunt, me nulla ioiuria te affeciflc, CedipCatuafatftateftari, telt;A»^oAop,hoc eftjmpudentifsi# mum calumniaturem eflê : qualcm te etiam pag. 50. voco, 6C efle oftendo. Argumenta Ofiandri te Sycophantice obs fcurarc amp;nbsp;proponere, pag. 206. nbsp;233. doceo. Ex quibus
tu reót'e infers,te fycophantam efle. Qubd verb fis homo vanus óó raendax,pcr totum meum fcriptum demonftra# uijfuntqüeexcumulo peneinfinitorura mendaciorum,in tuo Antiofiandrojhæc pauca ; Ofiandrum certamen inter Sturmiumamp;Pappum iam ExTiNCTVMrcnouaflèjS^Pag.j. Pappo cedenti Cuccenturiatorem acccfsifl'e : Sturmium
B z Pappo
-ocr page 12-10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HjperaJ^ifies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Pappo, IV M Ä Academi'ae omnia vioïanti, fè pro ratio# ' ’ ne muncris oppofuifTê : Hanc eflc nouam fraudem
DialeÆcam OÎiandri vcl Pappi, vt dogma aliquod publi# ca Ecdefiæ voceprofligetur, tpfe tarnen, qui iJIud tuetut 6Ófouet,pulcher,bonus,fanusintelligatur: Ethancdi* ftindionem a noftris probatam,et in Pra:fatione libri Con cordiae rcpetitara eflc, vt magno aftu fimplicibus pacis amantibus imponattius: Nosmultospicntifsimos virosgt; benè de Repub» Chriftianarfieritos, Sè præcep tores. NOSTROS éfuisfedibusincxilium pepuliflTe :Lutherutn I«. a CingliOjOecoIampadio, ÔC Heluetijs.non in re Xed ver# pag 2«. bis tantum diflcnfifle; Inter Reccntiores demum inre# bus Suf in verbis ortameflê difftnfionem, quaedcREBVS ipsis NVbLA prorsvsinterprimoshuiuscontrouer# fiac difceptatorcs fuerit : Vbiquitarios Sacramcntalem Si fpiritualem manducationem Chriftificintcrfeopponere èi committerc, vt vna altcriusnequaquam fitobflgnatio: pag.36. QnbdBeza excrementum Satanænondenoftradocflri# na,ièddcMiflàc facrificio vfurparit : Qubd bonis pîjfque Pfg- 46. o M NIB V s difplicuerit, condemnatoria a noftris in o m#
NES Dei Ecclefias vfurpata, ÔC a nemine demandât’ poteftas ( hîc triplex mendacium coniungit,nifi forte no# ftros homines pro pijs et bonis,et noftras Ecclefias proDci Ecclefiis non habeat.) Ætatem quae fecuta eft Apoftolos» pag56. crrorcs de fide in Synodo legitime congrcgata sempbR r»g-7}gt; damnauiflè : Vuitebergenfemconcordiam luce mendia# na clariusteftari,quàmprop'ecum Caluiniftis,exceptis quibufdam voculis,Luthcrus confenferit : Qubd Luther fif.thSct». rusÔCPhilippuscum Zuingh'o,OecoIampadio,BulIin^ gero Qi Caluino, amicitiam toto vitæ tempore fani# difsime coluerint,et animis coniunclifsimi ad extremum vfquc
-ocr page 13-nt id an ai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il
vfquc vitx dietti vixerint; D. Brcntium fyngramma Su€lt;» ulcutn ( quod ip(e confcripfcrat ) fumitia animi kuitatc amp;nbsp;^nconftantia datiinaffc. Haec inter pluriraa alia pura puta Pag-fignienta efle, in Antidanaeo detnonfttaui. Sed tanta eft hominis iftius audacia, vt pleraquc in fuo ad fratres Tu# hingcnfes reiponfo recoquere non erubuerit« Praeterea oolleâioneffi tuamde praefentia fubftantialicarnis Chri# ftiin Gœna, non immeritbLuciani Theologiam vocaui: fum Chriftum omnipotentem amp;nbsp;omnifapientem in otdb P»g 7J* nem cogas » quafi alio modo in Coena adeflè non poftit» qu’am quem tu ipfi neceflarium velut præfcribis. Tcgt; quod modi) negaueras, ftatim affirmantem, Protheo mu# ta bill or em dixi, pag. 74. Et noftram dodîrinam de Maie# ftatc hominis Chriftûte monftrofamVbiquitatem,et hor# ribilc totiqûe Chriftiano orbifuneftum monftrum vocan tem,monftrofum S£ vefanum vocaui. Doiftrinam autera veftramfacrilegam dixi:quc)d Chriftum hominem c Cœ# naô^cœtu piorum fuffuretur,nofque maxima confola# tione fpoliet. Hypocritæ nomen mcreris,quia Epiftopi ft# ueSuperintendentis nomen,a Paulo vfurpatum,tanquam fuperbum amp;nbsp;arrogans in Ecdefia Det, reprehendis. Ver# tumnus ÔC leuis redi'e diceris, pag. 137. cum quodprius ncgaucras, poftea affirmes. Te quoque noftros furor is ÔC crudelitatis in diuerfæ Religionis homines accuftntem* ex tuo QC tuorum, qui fpiritu mendaci æ fanguinario agi# tentur,ingenio ipfosiudicarefcripfi. Rabulæpraeterea QC vetcratoris nomen tibi conuenire, vti cui criminari, ca# Iumniari,fingcre,re6e dida pcruertcrc,piaculum non eft, operos'e demonftraui. Denique nullus vir bonus eft,qui ï’onfentiatjte Furies infernalibus afluin fuiflegt;cum tot tan# t2qu€conuitiain clarifsimum TheologumD. Brentiuih
B J pet
-ocr page 14-12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HypcraJ^iflet
Aniiotand. pcrfuttîmafTi inludam QC contumeliam cuoffleres.ïudicö Pig 8i. nbsp;nbsp;nbsp;um nunc æquo ledon permkto, an vlla iniurta Danxum
affsccn'mj elogqs his ipfutn infigniendo : vel, an non i'pfe fufsfatflis pracconium hoc nicruent» Quidc* qubdipfe,iti his epithetis fuis recenfendis, fc hominem vanum eflè of ftendit. Ea enim interpofuit.quibusego in ipfum nufi« quam vfus fum: forte vt ipfe compleret, quod mihi in iHo depingendo defuit: vel potius,vt cumulo conuitioruni (quæ vocat) odium leëioris mihiconflaret. Vbienim cy# dopem,vbi maleficum te vocauij” Opinionem hanc quo^ rundam: ( quam vtrum tu quoque propugnes,ignore) fublicx tranqiidlitatM (auja gt;nbsp;non eßs datntiAndos errores yerU quot;Deirépugnantes : cyclopieum fiue Epicuræum dogma, non te cyclopem velEpicuræum nominaui«Eteos,quiprætcr IJ.’ tuos gregales, Ecclefias Germaniæ falsa docflrina diftra# xerant,maleficos dixi.pag.a/. His icerum duplex nuga* mentum paucis verbis coniungis : vnum, me omnesEc# défias veftras anathemace ferire : quod pagina ip. quam ipfe afsignasjSiS aliæ plurimæ,falfifsimum die docent. Ab terum, qubd veftræ Ecdefiæ per vniuerfum terrarum or* bem fparfæ fint:cùm fola Europa, nec ea tota, magno foo ' raalo veftra portenta noueritrignota plane Afiæ, Aphri* cæ SC Græciæjinquibus infinity Ecdefiæ Chriftianæfunf« Dodores veftros, 8C in his Antefignanos, fedarios voco 8c. turbulentos, quibus nihil minus, qu'am iàlutaris Ecclc# fiæ tranquillitas curæ fit : quia fedam Carolftadtj 8C CiM glq fequuntur, quiprimi orthodoxis Germaniæ Ecclefiis turbas dederunt, quas vos adhuc hodie fouetis SC augetis» noftrifque Ecclefiis 8C Scholis concordiamôCpacemeri* pere ftudetis.In negocio Cœnæ,quodadciusrubftantiani atcinet(de qua nobis Iis eft) vos vnacunj Anabaptiftis.
Suuencb
-ocr page 15-^ntïdanai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;
Suuenckfeldianis, Turds, ludæis, gentilibusnftiilcre# dere fcripfi. Nam omnes ht Chrifti clarifstmis verbis, hoc ÊST coRPVs MBVM.noncredunt:fedveleareijciunt öCrident : vel prorfus alicnum fenfum ( quod vos Ana# baptiftæjôi Suucnckfeldiani facitis) ipfis affingunt Ex his tommemoratisonhodoxaEcclefia Chriftiana pofteri# tasiudicarcpoterit,adumbrationemhanc Caluiniftarum nö impotentiSjfcd veracis hominis teftimonium eflè. Et in hac ipfa defcriptione axioma tuumimitandum mihi cflè duxi, quo ad exeufandum conuitia tuorum in pios 06 or# thodoxos vüos(quos,quia verbis Chrifti planifsimis,H o c est corp vs MRVMjSdnonfigmento vcftrofidcmha# bent,farcophagos,hæmopotas,cyclopas,S^c.appellatis) in Antioftandropag.^d.vfuses. Eftautemtale:Qubquse# piam hxrefts aduerfus faneftifsimam dotftrinam Chrifti grauior eft 8lt;tetrior,cbgrauioriquoquc vocabulo eft de# notanda. Sic Patres fui temporiserrores vocantpafsima# fpydisfcmen,lcpram,fcorpionem,draconero,erucam,zi# zania, venenum : quibushorrorem ptjs incutiant,ab ca# queabftineant, Hancrcgulamtuam fecutus,vos proprijs vocabulisdenotaui, vt omnes pij a veftra dotftrina abfti# nerent.
Caeterum videaflirus,quas measfententiasmanifefta# turn inDeumblafphemiarum nofninettaducas. Qualis, inquis, obfecro eft hæc Gerlachij featentiablafphema, pag.»’ quara voscommendatislt; Q.rißu^ corporeamp;fanguinefito tam /»tens ei^adittdicium exeresndum m ind:gnos, quam '^:tam infi-Sed audi Chriftum ipfum a nota blafphemiæ me ab# folucntem.ôi cap,loan.5.prö me refpondentem : Patrem dediffefilio habere vitam in feraetipfo,vt quos vult viuift# cet:Etpotcftatemdedifle eidem iudicandiquoqu€,quia ft# lius
-ocr page 16-14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hjpera^ißes
bus hominis ed.Ex hac poteftate à Patre acccpta,Chrjfi:us juxca humanicatemfuani) tam potenseft ad indicium ex; ercendum, hoc eft, puniendum impios, quam ad vitaffl operandum in fidelihus. Quod verb mca verba calum^ nians,quaß hoc,quod dicam, nihil aliud fit, quatn carnein Chrifti per fe,tam mortiferara qu'am viuificam conftitue* re; Audi Chryfoftomum ad tuam calumniam refponden# rem in Hom. de proditione ludæ : Sicut corporalis cibus» cum ventrem inuenerit aduerfis humoribus occupatum» ampliuslaedit, magis nocet, SC nullum præftat auxüiurn: ita ipfe spiritvalis ciBVs,fi aliquem reperit ma» lignitatepollutum,magiseumpEROET,non sva TVRA.fedAccipiBNTis VIcIo.Vcrùminquis 1 Fi^ Iio Dei hac dodrina fieri iniuriam i Quae haec noua SC audita Mathæologiaeft, iniuriam dicere, quod Scriptlira gloriacfingularis nomine praedicatC Et quid magis viuifigt; cum, quam ipfa eftèntialîs vita, Deus : quern tamen Scri^ ptura ignem confumentem,perd€ntem,mortificantem,0^ fi milia vocat. An igitur his vocibus Deo iniuriam fieri degt; fipies ; Non idem fentiunt,DanaEe,viriorthodoxi. Nam Filio hominis hac mea fententia iuftitiæ laus tribuitur» quódtam iudicet implos,quara faluetcredentes^ Secun# dam blafphemiam non agnofco ,fed calumniatn tuam go : Fidem non ejje necejjarium inßrumentum ad noßram Chrifio (.ommunionem (f^iriiualem 'videlicet) eä' concorÿorationtnigt; Nam in pag. 6i. quam annotas, verbis difertis affirrtio » demefiê medium,quo Chriftofpiritualiterincorporemuif 8C vniamur. An'non igitur fycophanta deprehenderis, qubdblafphemiam,quæ nufquara extat,imputarcmihiail dest* Tertia fententia necblafphema eft, neefe ipfafflj quodputas,€uertit; Corpus videlicet,SC fanghlncm Chrilt;’
-ocr page 17-nùdanaî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15
ftiji’uxra vcn'tatis verba : Accipite, comcdi'tc : hoe eft cor» pus meunij^'c.ab indignis in Cœna fiimi poflè,vt tarnen cum Chrifto non corporentur. Quod cura ex Scriptura Patribus probarini, cu nihil eorum confutare potuifti.
In quarta fententia arrodenda gt;nbsp;tc oranes fani clamore tuo «nfanire iudicabunt* Quid enim hæc verba abominabilis (utvocas)blafphemiæhabentt’ S^icrificUy. T. nihil altud nudaspiEiuras amp;nbsp;figuras Ahfèncts carnif lir fanguintf Chrifiiimmdandi,qux licec ds rehuf Jjnritualihus' admonermt,rsm ^men ipfóm, i^uam fignificabant, non exhibu 'iffe, fed adumhrafft tantum. An'non hic Paulum blafpheraie accufas,qui idem ad Hebr. lo. nos docet, fcribens : Lex v m b r a wt habens futurorumbonorum,nonipfam imaginera rcrum,hisho* fttjs, quas continenter fingulis annis eafdem ofFerunt, nunquam poteft accedentes perfcdïos reddere. Quid ï* quód te ipfum imprudcnscuertis cquot; Scribis enim in Anti« ofiandro pag. 93. Sacrificia V.T. fuiflè carnis Chriftiim« raolandæ(quæ tum temporis in rçrum natura non fuit) Sacrarnentaj hoceft.fecundura tuam interpretationem, lîgna.Qitomodo ergo non nifi ptcfluræ ôô figuræ abfentis carnis amp;nbsp;fanguinis Chriftifuerunt i Agnofeis, opinor, te nulla iniuria'a me affètftura jnifi forte minus illuftres co* lores in te depingendo adhibuerim. Nam ipfe in fingu* lispagellis me multô luculentius doces, quam fis homo vanus»
Sed cuius tu criminisjblafphetriiæ nimirum,tne falsb aceufas, huius ego te verbis tuis conuincam. Hæ enim gemmae fuæ font, ex officina Sathanæ depromptæ : Chri* ftum iuxta humanitatemaftumptam omnipotentem non eflèjne ipfam omnipotentiam in vlla creatura efle confti# AntiofPaj s?. tiiamus« Hoc autem quid aliud eft,quàrnfîlium hominis
C non
-ocr page 18-ï6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HyperaJ^ißes
non acccpiflè omnem æternam potcftatcm ƒ Non onii» nempknitudinemDeitaris Àôy^sin Chriftohonnne habilt;gt; tare corporaliter c* Eiufdcm valons gemma liaeceft: Tan# f#f 92. 'lt;gt;’• tam eflê Chrifti hominis maicftatem gt;nbsp;quanta ipfi necefla# ria eft, quæ in crcaturam caderc poteft,hoc eft, finitaffl tantum. Item;Perfonam Chrifti etiam ante humanam na# jn Exam.contra turam fuiflc, Sô hancnullum momentum, nullam ratio# caufam habere,cur Chriftus fit,feu vt perfona fub# fiftat. An non hoc eft myfterium incarnationis,quod cm# nem rationem cxcedit.SC in quo fumma fapientia, poten# tia, 8C mifericordia Deielucet j confpuere Ôl conculcare ( Si enimjquod de perfona Chrifti (non dicoFihj Deigt;bl3# fphemas, verum eft: cur necefle fuit Aoyop incarnaric’ Si# müis eft ÔC hxc gnome: Carnem Chriftiad efficienda mi# raculanonpius contuliflè,quam carnem Apoftolorum, inExam.Pxg« aut virgam Mofis. Item: Carnem ( fine humanitatem) Chrifti nequaquam concurrere ad Regnorum admini# ibid. 2ÏI. ftr3tionem,Regumdeie(ftionem,miracuIorum,quçnunc Ibid,4’7.fiunCjeffèôionem. Item: Maledidîumeflè,verumido’o# latrameflè,damnatumeflè,in Deum blafphemuracfic, Neftorianum efle,qui Chriftum, qua homo eft^adorat vel inuocat. Hæc non tantum hominibus, fed ipfi quoque Diabolo horrendæ 5C abominabiles blafphemiæ funt,vt qui Chrifto homini fuo modo genu fletfterc, amp;nbsp;ad vocem et nutum ipfius contremifeere cogitur. An igitur Chriftias nus orbis excrementa hçc feret,qug nobis impurus Dang# us ex Arijamp; Mahumetiscloaca inEccIefiâDeideponitS' An'non ilium ad ftabulum Neuferi propcdiem feceffu# l um eflè putaris \ Sed tu Danæc,quos gemitus paras non tantum a ptjshominibus,fed etiam ab ipfis bcatis AngcÜs emiflbs, cumiftasblafphcraiasin Chriftum hominem (in cuius
-ocr page 19-^fntidauicï, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
cuius nomme,tanquam Domini vniueribruiîi, o nine ge? nu ccefeftiunijterreftiura ÔC inferorum, præterquam CaU uiniftarum fe fleeflit ) eruefîatas eflè cognofcerent i
Haóïenus Danxus me verum de fefcripfiflè ipfo fa^ probauit.lam illud quoque ampliusconfirmat»óó ma;s gnam congerfem calumniarum cumulans, feipfiim gra* phic’edepingit.quantusfit veterator. Proraittitenim pag. lo. ot’ÄAo'yZxq, quibus me ipfum refutarim , Collegium Theologien m fefellerim,Slt; in quibus cum alrjs noftris, ói ipfo Laonico non confentiam. Sed miièr homo profert «a,inquibusnon tantum (ècauillari,fedetiamfuomore nientiii cafumniari,clarifsimc teftatur. Inquitenim: Üic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à ychts darrinari : Letoniew y er o èc(. titra id à
fieri famur : ôC afsignat pag. i8. Antidanaei, quae ipfa cum aliquot fcquentibus manifeftæ vanitatis cum con^s uincit. Nam vterque pluribus in locistefiatur : nontan^ turn falfadogmata, fedetiam illorumauthoresSZ pertina^ Spong. Pag.lo. cespropugnatores damnari,non autem infirmos, propter caiifas ab vtroque al la ta s. d-fic (_ ait) rbi/^iiat^m altcubi non dißiKiulatfie (ueri: Laonict^s renwuet earn à fie, y c monfilruminfcr-nale. Ego veram realem maieftatem ÖÓ Omnipræfenti# quot;quot;nbsp;am Cbrifti hominis vbique defendo ôZ propugno, quod etiam Laonicus facit, praefertim pag. 71. 8lt; Spongise fuæ. Veftram verbftultam ÔC phantafticam Vbiquita^ tern,quam nobis diabolice alfingitis, vterque rerjeit. ddic (inquit ) Torgerfimyefiram Sjnodum damnae,e:\\i-x, videlicet, gt;nno 74. habita eft, cui etiam pientifsimi,fci!icet,lupitui, vefteouiliceefti,inter bonospaftoresfubferipferunt: At formtda Concordice yefirte earn retinet eioquot;probat, amp;nbsp;inprimt! Clem-nitcui : quae nimirumanno 76.celebrata eft, in qua libri Concordia:initiumfaeftum eft. VidesDanaee,vttc deri^
den#
-ocr page 20-i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypera/pifleî
dendum præbeas f Hic Synoiium Ccnße^itlenßtn reijàt' Laoniacsprobat. At non finiplici'tcr,fed quatenus Bereit garij errorem damnauir,a Laonico probatur.Hanc autcm cxprobranoncm malitioscaddidj'tDanæus, vt vanitatum fuarum cumulum angeretjnon vt riiihi contradkeret./ïif ( fcribit ) concedit totamßu yniuerj'am Chrißtanam Eccleßam ƒ fe 'VnamiLaoracuó negat,amp; eam dtuerßs 7^elipionibui,yt territO' fßcpolßicontitidit. Quid verb in bis mcis ver# bis reprehcndisc' Sin vera il la effe agnofcis,cur abs te odio« seamp;f maligne proferuntur^ Sed hîc» Danaee j fplendidc nugaris, aut potius calumniaris. Nam fcribit Laoniciis pag. IO. alium Magiftratum GermanisPrincipibus cflc, cui ratiouemreddere pofsint SC velintdefablisfuisjioc eft,de eiedionc Caluiniftarum turbulentorum. Non au« fern negat, vnam elîè veram Chriftianam Ecclefiara, cuf ius vna fides QC vna religio efle debeat. Z/zg inquis,fredtt Chrßum ficundum ytranque naturamßam, cttam mido lccaliamp; Thyßtcoadßenunc qttoquejiia Ecclsjtx : rcliqui quot;^ßri focijperd-nadeer id'pftmnegant. In hac fexta antilogia proferenda,du# bito.an Danæus præ ætatc cæcutiat : an verb, quod magis credo, pater mendactj fenfus ipfius odio liuore ita excç* cauerit, vt apertis oculis non videat. V erba enim quæ pu# tat Danaeus,pag.58,Antidan.fichabent:Nos totumChri# ftum fecundum vtrancj; naturâ Ecclefiæ fuæ adeflè ,n o n MODO LocALi ET P H Ys I c O, fed fupematuraliô^ diuino,quo fedet ad dextram Dei,2Cc. indubitanter credi# mus. Hæc funt Chriftiane lector ddlcKoytux iftæ,in quibus me,tuxtaiftius hominisopinionem,ridiculum pracbeo, me ipfum refuto,meos fallojmeifque contradico» An'non hinc omnes viri boni amp;nbsp;intelligentes iudicabunt, Danac# uni mendads fpin'tus mancipium elTe, qui ipfum ad arbw
lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trium
-ocr page 21-^ntïdanai» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19
trlum full fil agat, vt nil nifi mendacia, calumm’as 5)^ errolt; resexhalarepofsitï’ Ethafce calumniasingcntihyperbo^ Ie clauditjfcribens : T^eniquediesipfemedejiteret.fi emneshomi-ntf Gerlachij antilogjascslligtre, fir 'vobti rece'nßre yelitn. At tniferne vnam quidem profcrre potuit. Et pro fua fingu^ lari chan'tatc fraterna in mcjaddit : Jtaque efloteforti animo eum qui à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y Irr o in dogmatefeceßit ( à me de iß a eim
'i!africie tncniti ) condcmnate, Quae verb hæc mea vafricics, Danæc, fie quod nam iftud dogfna, in quo fecefsionem a meisfccii Cur non demonftras i Nam quæ protuliftbpu^ raputa commenta eflè oftendi*
Sedego vicifsim tuis verbisdemonftrabo,te tibiipfi tuis turpifsimè contradicere. Nam Cinglius, Occof
Iampadius,Martyr,fiealijtuigregalcsmanüvcare et CREOERE idem eflè dicunt, vtpoftea probabitur : hoc autem tu negas. Deinde Caluinus in i. ad Cor,jgt;. feribit: Non ideo tantum figno iraponi nomen rei fignatae, quoi? niam fit figura : fed magis, quia s y m b o l v m fit, Q v o RE s E X H I E E T V R. Si vci'b fymbolo RES exhibetur, fymbolo vtadfit,ncceflèc(t. Hocautem Danæus negat, amp;dicitiCorpusfie fanguinem Chrifti non quidem a Coegt; naipiâjfcd a fignis tam diftare, quam cœlurn a terra ,pag« jj.Ântiof. Et quia Res a figno difiabeo exhiberi non polt;s terit. Tertiojfihijpfi frequenter contradicit« Nam paglt; 3?. Antiof.inquit: Corpus ôe fanguinem Chrifti à fignis ah« eflè: fie ftatim fequenti, neenon pag. 88^ ait: Fatemur earjî nem Chrifti cum fignis in facra Cœna adefle, fed mçyÆ« nono’ûif^ûcZ'Xÿ ’7^'üfflu, In Antiofpag.jz.tarnem Chrifti anobisverè adorandameftèdicit,quia fit caro vnigeniti: nunccarnem ChriftijCtiam in ipfa vnione mancntemjlnExain.Pâg^j», adorandam eflè negat. Symbola Canæ dicit non nuda
C 3 eflè
-ocr page 22-20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hjipcra/pißes
Antiof.92. c;lè fignijfed vereteftificantiaatque ëxHIBT ^iva i'pSii* reCquam defignanr.Defîgnant autcm verum eflcntiak corpus 2lt; fanguinem Chriftitquae nobts in Cccna exhibe^ latiof Pag.îî. ri negat,3lt;5 tantum eorum virtutem,fpiritum efficacira^ tefn adeflè contendit.In Antiof. pag.ioi,fcribit,Chriftuni hominem non tantum ea Icire SC poiîè, quæad ludicisof«’ ficiû pertinent:fed in vniuerfum, quicquid ad totius muiV di gubernationem pertinct, iilud de omnibus creaturis ib lumfcire, in omnes iilud porte, de omnibus ôdfingulisib lud ordinäre.In Examine aucem pag.iSi.blafphcmatrN'C' Ä:(imu4 , »eq^taquam concurrere curn^m Chrßi,ettiim glortßc^' tntn,adregnorum adminißraäcaem, amp;nbsp;^cgum deieBttmem : quæ tarnen ad totius mundigubernationem pertinent. HxG Danaec, funt verxcontradi(ftioncs( prætermitto iameas» quas in Examine tuo effudifti ) quæ oftendunt, incndaci) viam multip1icera,Slt; fibi etiam contradicentem ertê.Con^ p.ig. II. quererisdenique de meis moribus,qubd tibi,opinor,vcii^ tatemlocutus,paruum honoremhabuerim. Vcrumptgt;^ gi atiam Dei noui, qua mihi modertiacrga viros confiant tes.veraces,amp; fynccros vtendum fit. Ciim autem infcri^ ptis tuis nihil candoris.nihil fynccritarisjfed proiecrtum calt; iutnniandiS^ fingendi ftudtura apparcat: non potuinon ligonem.ligonem vocarc. Vtenim malumbonum,tene*
Efa.j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lucem.amarum dulce appellem, Scriptura Prophctw
ca vctat.Qiiam igitur iufta tuorum,fcilicct,piorum de me querimonia fit.omnes vide.nr. Pater ctiam.qu’am illiboni viri nullam eorum criminum .quorum per terne inique accufarunt.fidemfacerepotuerint. NuHaeenim.neappai rentes quidem blafphemiæ antilogiæ.ne dum apertæin libro meo infunt, vt omnes cruditi iudicabunt. Quod au* tern modeftiam in me deridcranr,ridendosfeprgbent,dum lupis
-ocr page 23-^ntidanaï, gt;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;21
bçîsBcclcfiafn Dei vaftari conantibus,blandiendum eflè opinantu r,
Venio nunc ad refponfionem tuam, aduerfus Antu danaemn,in te verifsimc fcnptumjnftitutafn : in qua initio ftatinj modeftiam promittis: fed banc promifsionem ipfi contrarian! efle gt;nbsp;baud diu difsimulare potes J Nam ftatimin fequente periodo,pro tua modeftia, me plagrj Pag 9». niendaciterinfimulas: quafiLaonicus velfua mibidióth# be,vel ego ex ipfo mea tranftulcrim. Qui verb vtriufque foiptuin diligenter contulerit, facile vanitatem tuam dcü prehendet. Et ver'e affirmare poffumjfhe SpongiamLao? nki non prius lcgiffe,quam vtriufque noftrum refponfio? nisexcmplariaErancofordiam portarentur. Altera tua in ' cadent pag. modeftia, vcl potius veritas Caluinianaeft, ’ nbsp;nbsp;nbsp;qubdin vtriufc^fcriptoplurima mendaciacontinerimen#
daciterfcribis. Nam penes letftorcm indicium efto, an tu * nbsp;nbsp;nbsp;me vlliusmendacq,vtegote plurimorum, ver'e conuice^
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris.Nec vUainternos duos confpiratiofada eft,nulla pla#
n'ecommunicatie. Nam ego res measago,ôéfi quid eft, ’ cum pr^ceptoribus mcis,Do(ftoribusTbeologis,comrnu? * nico, Cumque nulla inter nos communicatio intcrcefterit * (.cuiusreiDcumteftemfacio) ÔC tarnen,etiamtuoteftU ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnonio gt;nbsp;confentiatnus : vides nos ipfo fadlo comprobaftc
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id,quod ibidem fcribis; P^eritati^yiamßmp€rßm^licem,ßlii-
jus cGtißrtimretn effè. Etquodpra:mittis:%/e«J^îCîO)«w?pî4M» flurimutn'Vlt;trjamiamp; a/etfißadilßentientemeße : boctureipfa conbrmasjVt quinonfol'um ab alqs,fed etiam'a te ipfo diG fentias.Supr'a commentus es,magnam mibi effe cumLaj: onico difeordiam*. 2lt; etiam contradidtiones quafdam,quilt; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busidprobes,afferre tlbi vifus es : praefervira quod ego V«
* nbsp;nbsp;nbsp;biquiiatem tnear,qnamLaonicns afe,vt monftrum infers
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nalc^
$
»
-ocr page 24-Hypcral^ifies
nalejfctfioucat. Nuncdi’cis : Nos pana dogmatis neu propugnati Q Vbiquitatem infinuans ) praemia fperanteS’ liacfienus inter nos confenfif^« Qiiomodo his tu iptè cuniconfentiSjDanæe i an'nonteipfum réfutas f quod putas vlïas in te criminationes falfas cofinximusjf^ teplurimorum mendaciorum Si calumniarum coniiiO* musjquodamp;fhocipfofcripto patebit:vtridiculum,imóigt;i^ dignum hocfacinusfit,qubdcaufamtuam pefsimanvü^ Chrifti, Pauli Si Prophetæ Efaiæ.noftram antem cum forum teftium caufa.componere audes. Qi,iae enim bla*^ ’*’5 ”■ phemi hominis SC Pfeudododoris,cum fidelifsimisdo^!!“’ ribuSjSC ipfo quoque principe paftorumfimilitudoc' tu fine caüfa vtriufque noftrùm feripti fama pcrculfus ifti. Confeientia enim tua diclauit tibijdifficile Si dunii’^ tibi fore cura veritate certamen. Sed ipie te collegiftfvb figmentis Si calumnqs te nobis longe fuperiorem edê fe,fperafti. V eritatem enim ab vtroque defenfam fubu^'’^ tere,impofsibi!e tibi fuit. Sed iterum Danæus promifsifu' iramemor,aliud modeftiæCaluinianæfpecimenexhibd» SC profaftufuo(quonosvelut ftupidoscontcmnit,fiios autem dodlifsimos vbiquepraedicat)Laonicum afino,m^ autembouiconfert. Ego pro meaparfCjob idtibimininic fuccenfeo. Nam in vetericantilena bos SC afinus Chrb ftum Dominum fuum agnouiflè dicuntur : tu verb non tantum ftupidior afino es,qui Chrilfum Dominumtuun' reuera ignoras: fed etiam quauis beftia truculentior, qnbd Filium hom{nis,qui faSîus eft Dominus omnium creatu* ' rarum, SC poteftatem accepit in cœlo SC in terra,ab adm** nam. PaJ.417. niftratione regnorum reraoues,8C ex eoconferuum fact's:
Naturas in Chrifto difeerpis, realem communionem rum negas, SC maieftatem ipfius blafphcmas» O Pendant autem
-ocr page 25-'n' s» -’j 4 d if
If il,
o-
’G
■f (i.
(, iS « lt;nbsp;t
U -'
f'
P
«i
1
^ntidanlt;isL '
autcm hoc fcnpto gt;nbsp;te bouem Cypn'um cflè, id eft t vt ille humanis j tta te Diaboli excrementis, hoc eft, mendacîjs, calumnijs,erroribus ÔC blafphemqs pafci.Laonicus, vt fpe# •^o.quaeft fingulan induftria S)C docftrina, pro fe refponde« tit:cu!usfcripta teftantubipfum minime aTrouiTtJtzTajjCqiiod arguis) eflè.
Mentione moræ apud Conftantinopolitanos, quid veîisjconrjcio. At eins me minime pudet. Non enim BariS haris.fed virtute,docftrina, vfu,Ô!^ experientia rerum, no^” bilifsimis virisconûerfatus fum. Et quidfcriptum meum ïedoleatjdotfti iudicabunt. Hoc fcio,me odore verbi Dei, fapore antiquitatis, ita tibi fenfus Si mentem hebetaflè, vt tu in refponfo tuo non folùm aWoS-wr©-' , fed etiam aroHr©-' videaris. Etquidem mihinonfuiflèdiffîciîe,mulrf to minus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtputas)calumnias,erroi'es dC blaf#
phemias tuas (quæ tu veritatem Dei appellate audes)can# fiitare,amp; veritatem dodrinaecœleftis contra cosdefende# rcj Antidanæus loquitur: in quo propterea rua quocp ver^ Pag-ba, eaqùe prope fingula pcfui, vt etiam tuos vanitatis tuæ, quam monftraui, pudere inciperet. Et in eo nihil à me te# mere faftumjnec etiam Ofiandrum anteuertere ftudui: fedcùm ipfigrauioraincumberent,raandatoeorum ^qui prouinciam hancrefpondendimihi demandauerant, mo# rem gerere dcbui. Et hîc tu iterum antiquum obtinens,in vna periodo,tot prope vanitates,quot verba erucftas, Vbi cnim ego amp;nbsp;Laonicus Ofiandrum temeritatis damnaui# musr Et non potius calumniam hanc tuam ab ipfo depu# limus c' Aut quæ Ofiandro necefsitas erat, vt Pappi vo# Juntatem de non fefpondendo prius exploraret, aut ipfius tïiandatum expedîaret : fiquidem Ofiandri inftitutum non erat, pro Pappo, fed pro communi caufa Ecclefiarum
// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftra#
-ocr page 26-2^ • H)fperaJ^ifles
noftrarum fcribcrcxt loquitur res ipfa,Antifturmium (fînnæ noftræ caufæ communis, non autem Pappi pologiameflè. Vosautemhominestemerarioseflè cpor^ tct,quos publico Ele(^ojum,Piincipum etOrdinum lmp-négocie,non vocatos oppedere non puduit« Eiufdem im^ pudentiæ eft quôd negare audes, te pro Sturmio refpon/ diflè.Annon tria capita difputationis Sturmij,cum argu^ mentis amp;nbsp;caufis, quibus ipfe aduerfus condemnationem Pappi vfus eratjö^ quidem ifto tempore, quo Sturmius ta^ cebat, defendere fufcepifti C Et licet libri tui titulus Stur# mtj Apologiam non promittat : non tarnen non tantum capita difputationis Sturmianæ, fed etiam contra, qu'aiu profelTus eras, hîc falsb repetis, Sturmium contra Paplt;* pumdefendere conatuscs, SCconcertationem Argenti# nenfem non ira paucis attigifti, Qiiid enim illud, quo^l feribis pag, p. 6C to. Antiof, lt;nbsp;Sturmium neceflarijs caufis addudum,Pappo iura omnia Academiae violanti,fefc pro ratione muneris, vtpote Reóïorem, oppofuiflè i Neqiic etiam aduerfarq infolentiam pafläm eflê,ilium placide häc caufam agere, fed in publicum theatrum SC certamen in# uitum pertraxifie i Et addis : Peccauit'ne ergo Sturmius, quia veritatem dotffrinæ Chriftidefendit,pacem Ecclefia# rum conferuauit, SCmunerisfibi 'a Rep. iampridemde# mandati dignitatem retinuit, Argentinenfisque Scholl iura actranquillitatem,forti conftantique animo ipfe vit fenex, contra nouorum Tlieologorum, tanquam adolef# centum Oratorum,furorem tutatus eft i Hoe'ne eft.quic# quid ad Sturmium 5C Pappum, eamque concertationetu Ärgentinenfcm pertinet, omni no intermittere c' An# non te verba tua vanitatis coarguunt;
Glohatus es fupra,te iniurias tibi fatfîas condonarca Cluifto
-ocr page 27-^.A/itïdana'i.
Chrifto dfdiciflc.Quod fi veie ( vt min/rhe) de tc i'pfo Rri# bis: quomodo longedifsimile ipfo faólo teftaris. QC virunt piaeftancem,qui tuain perfonam nullo verbo lacefsiuibvi« nilento conuin'o profcindis,amp; kockv xJ^ax©-' xaxo^ ào'p fine Oijfa appellas î' Sed inquis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfja.jic habet, ^am filtM
baneßmilem paterms heereßin rettnet, yt aUeueret,humaratat!m Ao’ycp alßimftam,efje ipßu^ eßßentialit deitatii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potential par-
tiCîpem, eiujque tot ampletiitudtnem in ipfam carncm Chrißi aut ef~ fujam eße,yt loquitur lacobta oindreasiyel communicatam,yt in-terpolauit Cncmmtitts. Quibus verbisconuiciüii) ruum blaß phemi'aSC vanitate ftabilire conaris.Nam afleuerationem hanc : Humamtatem à Ao'yiji affiimptam eßftntialK deitatii hoy's fotentix pawcipem eßje, eä' totamplenttudtnem eiui carni Chrißi (ommunieatom eße : hærefindicere, eft orthodoxes Patres hærefcûs damnare, óó Maieftati fîlq hominisconuitiuni dare. Scribit enim Gregorius Niflenus de Anima : Duts Ao'y©' à communioneilla^quxfibt ei^ad corpus amp;nbsp;animam, nun-quam alteratur, neque particeps ei^ eorum impirfe^ionis : fed T \/îD E 3dS en ( corpori amp;nbsp;animx ) DlE'lEll TATI S STÆ, TI 'ETTTEiM, ma,net idem quoderdt rix ^nte ynio-Kfw.Diuinitatisautem virtus, quæhumanitati Chrifti tratf dita perhibetur, nihil aliud, qu'am elTentialis Dietatis hoys potentiaeft.Et Bafilius in faneftam Natiuitatem: Humana Domini caroipfa particeps faeftaeft deit atis. Et fecundutii Apoftolum veritatisiOmnis plenitude Deltas tis in Chrifto corporaliter habitat. Quae verba orthodox! Patres non de perfona Chrifti, vt tu fallaciter, fed de came Chrifti exponunt. Theodoretusin cap. de Antichrifto: Verbum incarnatum non particularem gratiam contulit afliiniptç naturç, fed totam plenitudinem Deitatis compla cult in ipfa( natura aflumpta ) habitare. Quod cum tu ne^
D 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ges,
-ocr page 28-20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypcra/^ißcs
ges.te corui infernalis pullum elfe teftatum facis« Vanitas verb tua duplex eft: quod clahfsïmo viïo» Domino la^ cobo Andreæ,perfummaminiuriam hîc amp;nbsp;alibieft'ufio^ nemDeitatisincarnemGhriftijtanquam in aliud fubie# tftumjafcribis: fiCjqubd D. D. Chemnitiuscommunica^ tionem idiomaturftinterpolarit.Nam hæc orthodoxæan# tiquitatis exScriprura defumpta ( vt infra docebitur ) do^ (ftrinaeft.Idem conuiciumcalumniaconfirmas:Quód,vl pater Ofiandenitafilius PhiIippo,Germaniæ lumini, ma^ ledixerit : afsignas Antifturmtj’pag. 20. in qua nullutn maledicftum, fed pium votum Ofiandh lego, quo optât, vt recftiuscrediderit Philippus, quam fcripta Si iàcfta ipfi# uspofteriora teftantur. Tertia conuicqtui ratio eft, quod patrem (èquatur fua proles : Si, Ofiandrum feniorem ma# lum fuiflê, Philippi teftimonio oftendere conaris« Sed ec# ce,te ipfum redarguis, Si profers Epiftolam, in qua Cal# uinus de Philippo queritur, qubd Ofiandrum in Præfati# one quadam plus qu'am liberaliter laudauerit. Hoccine cft Philippi teftimonio docere, Ofiandrum fuiflè impurû^ Quid autem Caluinus in Ofiandrum confinxerit, non tnoror. Nam ipfe homo praefraeftus, multis in Germania bonis Sii dodlis viris maledixit« Si verb Ofiander ideireb rnaluseft, quiaquaeftionemdeeflêntiali Dei iuftitia mo# uit,nec Philippum femper laudauit : næ tu omnium pefsi# mus habeberis,qui grauifsimoserrores propugnas,ôè non tantum te multb melioribus, fed etiam Chrifto filio homi# nis detrahendo maledicis.Et fi fîIiusPatriserrorcm publi# cedamnauit, nec tantum inculpatae, fed etiam laudatæ vi» tæeft: quomodotu non virulentus calumniator depre# henderis, qubd Ofiandrum kakv kô^akoç kcuko^i àôp nuncu# pare audes
Sed
-ocr page 29-^ntidan^ei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
Scd qu'am ridiculumiftud cauiUum,quàfifine iudilt; p^S-dotuum hcc:^îii«ôj»w/iycâZ»aKf .• retorferinijcùm mortugt; os videlicet Jaudaueris. At non tantum tibi mottuosofed «iam viuoscommemorauiî cùmtu OfiandrurajPappi hudcsobiter tantum atiingenterajhocfcoramatc peteres, fimpliciter illud eo fenfu, quo tu prior vfus eras, retorCi. Nam Pappus Otiandrum non laudaucrat : ideo iuxta ca# uillum tuum perperara attuliftiboc.Mutu'o mulifcabunt. Cuiusretorftone hoc tantum notarc volui, qu'od cùmtu frequenter tuos ôô viuosôd mortuosextollas: acgrctamcn feras moderatum Pappi encomium. Sturmio fuas laudes, quasinhumanioribus literis meretur,non inuidemus t fed hoc miramur , quod ipfe tanta ætate vir, ita fe deracntari paffus fit, vt priuatus publicumnegocium Eledorum, Principum, 8lt; ordinum fmperii,amultisfapientifsirais virisdiu deliberatum, reprehendere, 06 quidem incognb tum aufus fuerit» Huius tu hominisconfilia,qux fequa^ mur, fana dices i Si fcilicet in Caluinifmo proficere veli« mus, non maïe fuades : Ô6 in eo tuo more nugaris, quod rag. ’o*-Sturtirius Chriftianam Religionem aduerfus Eutychetis crrorem defenderit : cum potius blafphemias veftras in fi* lium hominis tutatus fit. Nee ctiam dixi,qubd praeter vcgt;
gt; tuftatisexempla illud fecerit. Nam 06 Crefconius Gram# maticus, Ô6 alq Philofophi Hacretici de Religione fcripfe# runt.Et cum mea verba in Antidanæo hæcfinttNullo mo pag-do reprehendiSturmium,quód prêter exempla vetuftatis, cum alterius qu'amTheologicae profefsiónis fit, de facris tarnen fcribere voluerit ; oftendis, qua fronte 06 confeien.» tia homo fis,vt contrarium tarn impudenter fcribere aufis. In eo verb vitra crepidam Ô6 praeter vocattonem fuam Sturmius eait jOubd ipfe Grammaticus 86 Rhetor, dono
D 3 pro#
-ocr page 30-2.8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperalbißei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
prophetandi Spiritus difcernendinon valens, dijuuifä^ tionem tarnen controuerfiarum fihj ßjmpferit : Sé Éleâo^ res, Principes Sé Ordines Imperij in fuo iure iniuftifsitfl*^ interpellàrit, fadlumqùe ipforum neceflârium Sé piuni reformandis Ecclefiis SC Scholts fuis fatis réméré reprc^* Pag.103. hcnderit. Hanc verb ipfi necefsitatem fuiflê,vcritatcni in
Thefibus Pappi oppugnandi, propterea qubd Pappus ve^ tcremSf Orthodoxam ArgentinenfisEcclefiæfideicon^ fefsioncm, contra fidem Magiftratui datam, mutauerit! ïucuientum mendacium eft. Nam Principum confcfsio» Argentinenfis Ecclefiæ confefsio eft : hancetiam Alagi^ ftratus Argentinenfis fuara cflè dicit : in hanc iurauit Pap^ pus : hanc tuetur Pappus. Quod cum ipfe in defenfione fua tertia Sé quarta euidentifsime doceret, Sturmius nihil niO nugas refpondere potuit. Ec cum in Academià, nec vera Religio jnec boni mores per Pappum corrupti,felt;l potius conferuati eflent, Sé adhuc hodie conferuentut' Rc(ftoris non fuit, in Ecclefia SC Schola, quae vix tum fiiniies tui laceratæ coaluerant,nouas turbas cxcitare.
Deinde non fine caufa de loco Petri quaefiui. Cùm cn-'m margines Antiofiandri haberent, t, Pct.4..8C tarnen in textu ad verba.3. cap.alluderes : quod nam præceptutn putares dubitaui. Nunc autem in refponfione ÔÔ ignorani« tiam Sé vanitatem cum malitia prodis. Ignorantiam:Cuin dicis, tc locum Petri, vbi docentur Chriftianifidei fuæ ra# Pja.103. tionem cuiuis petentireddcre.in margine annotafle« Sed cum htc locus fit j.cap. tu annotafti quartum. Deinde mi# ror vanitatem Sé malitiam tuam,qubd non fine fcommatc virulente fcribis, te non modo caput, fed SC verficulum ipfumannotaflè,ne nos propter fumos cereuifiariosfeu vinartos erraremus.Te fcribcntem hgc,velfumis vinartjs, vel in
-ocr page 31-ntidanai,
velintemp^ncprauiafFecflusturbatSfuinêoporteGvt plus inraargj'ne videns,quam additum erat: vel extrem eimpu’ dencemeflè »quódenam oculari demonftracioni illudere volueris. Caput enim t. Petri quartum pro tertio,abfque verficuli nota annotafti. Vitium popularium raeorum nonexcufo : hoe verb fi conferatur cum blafphemrjs tuis infilium hominisjôC impudenti vanitate,qua abfque frons te in fingulis pagellis propè periodis mendacia fpargis: næ tu in oculo trabem ferens,nofl:ris feftucam ob ï jets « Eft amp;nbsp;hæc veftra ab andquo fuperbia,vt omnes a vobis diflèn cientes, ftipitcs SC afinos putetis,vobisque folis feientiæ cla uesarrogetis : quod tarnen hïc fabó nobis imputas. Nam Sturmioartium Ô6 prophanorum,quos vocantjauthorum cognitionem nullo modo derogamus, Qubd autem in les gendisfacrisBibltjs, aut Orthodoxorum Patrum fcriptis, multû profecerit, ex libellis ipGus minimeapparet,vt quæ præter inanem loquentiam éc maledicentiam prope nihil contineant, Theoriam ego qualemcunque Theologiæ Pag- ’lt;gt;4’ fynceræ,per gratiam DeiTubingae à praeceptoribus dos difsimis acquifiui : Praxeos autem in Turcia plus vidi ÔC didici,qu'am tu Geneuæ. Nam fi vfquam alibij'nTurcia certè fcientiam Theologicam, fidem, charitatem, fpera, patjentiam,amp; reliquas virtutesChriftianas exercendi,ams plifsimaoccafio QC materia datur, Ad titulum meum quod attinet,quamuis iftius me non pudeat : non tarnen ego,fed ^ypographus eum auxtt,cum folum cognomen nomini ptoprio addidiflèm. Nee tu me peruerseegiflè,vel minis
Ecclefiae nocuiflê,vllo verbo probafti: fed ego vicifs finiluculenterdemonftraui,te hominem peruerfum erres probum circa fidemeftè,at qui fortafs'e parum amplius nodtiirus fis Ecclefiæjquandoquidem amenda tua hoc fe^ raeftri
-ocr page 32-'p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperaf^ißes
rnciîriper blafphemias eu ide ns fada fit omnibus.
titulos ordinum, hypocritarum ÔC Anabaptiftarum mor^ exaito defpicias:inanitamen feientiæ perfuafione, 56fto^ ‘ lida arrogantia,qua noftros prae te eontemnis,ÔC tibi tuisi? fob's feientiam vendieas,plusturgcs,quam omnes Doâo^ : res Slt;^ Superintendences noftri. Et quid tibi venit in men^ 'ê tem, vtordines miniftrorumcauilleris,quafi nobislibe^ rumnonfitj Ecclefiæ regendæôiSædificandæcaufaoidi^ nés inftituere C An'non Deus ipfe in veteri populo ordi^ ; nauitfummum Pontifîcem,Sacerdoces amp;nbsp;Leuitas: Inno^ • EpheC4. ^Q autem Teftamento dédit alios Apoftolos,alios Pro* '
phecasjaliosEuangeliftasjaliosPaftoresetDodores An* non primiciua Ecclefia habuit Epifcopos,Presbyteros,D** aconos, SCc cquot; Sturmium verb non candide egilTe, fadiim Principum 5C Theologorum noftrorum fuggillando: oinnia calutnnqs.amp;falfisfufpicionibusinuoluiflèjOfian# der 56 Pappus, nee no Cancellarius Tubingenfis Jacobus Andreæ,adoculunî demonftraruntrvt ilium noncantuin peruerfo iudicio præoccupatum.fed etiam plane fafeinani efiè neceffè fit, qui Sturmio Theologicara eruditioncm i adicribere audet: quern Ofiander£lt; Pappus rebus Ôciar^ J gumentis ita confecerunt, vt præter inania verba 6Ccagt; | lumnias nihil amplius fpirare potuerit.Et in his Sturmiun* i Ofiandro 56 Pappo infinitis partibus dodiorem efîè, ne* î mo eft qui non ftatitn agnofcat,qui fcripta ipforum abfque ‘ præiudicio 56 fupercilio Caluiniano legeht. Et quidetn in qfdem tu me penitus poft te rclinquis.
Quantus autem in aRjjj’,aa,quam mihi dcrog3s,fis,vcl hincapparet: quod cum exempliseorum,quiprofefsione Theologi non fuerant, oftendere debebas,rede feciflê Sturmium,quod ipfe aham,qu’amTheoIogicam feientiato profo
-ocr page 33-ntldan^ei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51
pvofelTus, tarrien decontrouerfiis Theoïogtcisgt;Sd'quidcni grauifsiniis fchberc aufus fuerit : eccc tu inter alia profers Apollo, Aquiîarn, Andronicum,Iuniam,excmplaper# fonacSturmij inconucnientiflîma. Hienim, licet ex nu? niero duodecini Apoltoloru m non erant, docendi tarnen •'ïtinere Theologico in Ecclefia Chrifti fungcbantur. Has tuasineptiasreprebendi, quasetiam nuncpræanimi ar? dore tenon animaduertere video. Eiufdem farinæ eft* quod fubtjcis ; Imonec iitiicunflj quot;DerM ChrifliAnmjj Tl^eolcgttf froprerea yeflro mor6 EpiJcafuA eß amp;nbsp;Superin!:e'rulcns:Qiiis noftiûm, Danæedioc affirmât C' yel etiamaîiam Arcempalatn. exircsre yelproßteripro Jnbetur, quodt Amen in Sturmiofltdtè cuU /■«r.VbiquæfojDanæe.hoc cuIpoc' Et num quoque Stur« tnius inter Theologos nbsp;nbsp;DoÂores Ecclefiæ eft, vt præter
hanc publicam profefsionem, etiam aliam artern adexs emplum Pauli exercere pofsit i Vides quara nulloiudi? cio hæc fcripferis. Principalis funtftio Pauli erat, Chrû ftuiu publice docere : interim quoque artificium ffXHvo^ wojïbtq exercere licebat. At Sturmius a fuo Magiftratu vocatus non eft, vt pub’iceTheologiamdoceatiautThe# oIogosArgentinenfcs,muItb minus totius Germaniac pu? riores Scholas £lt; Ecclefias, quod ad finceram Theologi? amattinet, reformer. Sed quia te Leydam profctftum efle audio, vndc olim Anabaptiftarum Coripharus prodtjt: opinor,quc)d nobis iftius phanatici exemplo, omnium or^ dinum èC fundionum confufîonem in Ecclefiarn redu? (fturus Os Jvt etiam futoribus,far(ftoribus,cerdonibus, ôd cuiufuis profefsfonis homimbus, etiam non legitime vo? catisjriec donis neceftàrqs inftrucftis, per te inEcclcfiia publicedoccrc,ôC controuerfias Rcligionis difeeptareli? ceat.
E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prifcil?
-ocr page 34-Hypera/^ißes
Prifcillam in Ecclefia Dei publice docuifle, nufquarö fcripfi.'fcd qubdalqs viam Deiexpofuerit,ex AdisolUn^ di: vnde à Paulo eam dici voIuGquia in négocia Euangeltj ipfi cooperata fir. Hancque expofitionem mcgt; amexemplo filiarum Philippi Euangeliftæ confirmaut: quorum tu nihih niß teipfum conuellere potuifti. Sienim hæc VOX 0-WÇ705 hunc fenfum non habet.'à: Sturmius tne retains (vt pueriliter mihi infultas ) eam intelligit : quo ne,quæib,ÀquiIæ ÔC Prifcillæ adduxifti cxemplum,eoslt;^ a Paulo o-wtf7»ç appellatos dixifti, nifi vt hac appellatione oftendereSjCtiam Sturmio Üccredc rebusThcoIogicis diû ferere i Etqubd Sturmius profefsionis confortem Crefco^ nium Grammaticum fecutus, falsb SC blafpheme contra Vbiquitatem QC Maieftatem Chrifti hominis fcripferitj Pag.io). Pappus fie Ofiander ex Scriptura Qi. Patribus clarifsime docuerunt. Necme toto cœioaberraflè,accufandoStur^ miü,qubd noliterrores répugnantes verbo Dei damnari, controuerfia ab ipfoPappi thefibus mota oftendit.Cum.n-harum fuma fit: errores répugnantes verbo Dei damnant dos eiîè; nec charitati Chriftianæ aducriàri, fi publica con*» fefsione ab Ecclefqs, tales errores pertinaciter defendenti^ bus nos feiungamus:hascp thefesSturmius tâta vehement tia fie acerbitate verborû impugnârit : quis non iudicarct» ipfum nolle erroresrepugnâ tes verbo Dei damnari^Noß enim ad hypothefin huius vel illius errorisPappus defect* derat« Arguendo autem,nos negare^conuidas perfonas» fieobftinatè in erroribusperfeuerantes,damnandaseflcî abs tealicnum nihil facis. i. aperte calumniaris: nec non nugas ag{s,quafi Laonicusiraprudens arcanum hoc tibi prodiderit : ciirn Antidanæus hoc ipfum multis in loci« apert'e teftetur. Commenta quæ repetis,de veritate a Pap# po in*^
-ocr page 35-^lntidanal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^
Çotlfipugnata,S^ de Confefsi'one Ecclefiæ SC Scholæ Ar? gentinenfisab eodem mutata,paulôanteconfutaui. Qub bustiunc addorPappum rerjciendo Confefsionem 4.ciuilt;» wtutn tanquam Cingh'anam, peierare non potuiflè, cùm •ncamniinquam iurauent. Et fi quid in Religione innolt;» uare voluiflèt Pappus, Sturmîj fuiflèt de eo Magiftratura monere, necimprobantibus Scholarchis turbas excitare* Non enim ad tninifterium Ecclefiafticum reformandum, auteiquid docendum fît, praefcnbcndum : fed ad propham nosauchores docendum, vocatus eft Sturmius. Quare nulla fuit caufa necefraria,fedmeraremeritas,certatnen hocPappo raouendi: quo non aliquod ipfius peccatutn ab vrbe auertitjfed potius iram Dei,calumnfjs amp;nbsp;blafpheintjs fuisjnveram dotîlnnam de CoenafiC Maieftate filq ho# minis,prouocauit. Et hadenus de fado Sturmt),quibuf# dam etiam tuis calumnijs Si conuicqs fatis didum.
Accedamnuncad quæftionescontrouerfastquarum primacft de condemnatione Caluiniani dogmatis, eiusc^ pertinacium propugnatorum, Hos tantum, vn'a cumer# roribus,nec totas Ecclefîas veftras cur damnemus, plures Si graues caufat funt.Cùm enim ipfa veritas dicat: Verbum Efajj. wieum quodegredietur de ore meo,non reuertetur yacuum,fedfaà-ttjuod yolo, ^proj^erabitur in bü ad quxmifiillud : dubium nullum eft,quin multi in veftris Ecclefqs, manifeftis ver# bis Chrifti fimpliciter fidem habeant : veftras autem ftro# plus, contorfiones, Si perucrfiones Scripturarum in iftis grauifsimis materijs,aut nonintelligant,aut non curent: fimplicitate nimirum verborum Chrifti contenti, hoc ®ST coRPVs mbvm:et, Ego vobifcum fum, vf# queadconfummationem,Sic, Et,Mihidatacftomnis potçftasjS^c» ncc mulcum fcrutentur ,quomodo ifta fieri
E 2 pofsinc.
-ocr page 36-54- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HyperaJ^ifles
pofsinf. Alîj autem in hUce articulis controuerfis fluc^u** antjdoncc tandem in agone manifefta Scriptura iudiciinn rationis vincat. Qgt;ii verb iam veftris erroribus imbu» funt, hi ex nulla pcrtinacia ( quemadmodum vos Doóo# res horum certaminum fcientes) fed ex tuera fimplicita^ te J imbecillitate iudicij, ÄS ignorantia redîius non inftituti errant : dC fi reclius erudirentur, veritati procul dubio cef derentiineaque acquiefccrent:necetiam veritatem^quod vos facitis.obflinate oppugnant,r»ultb minus blafphe* mantîhi gratia Dei,qua ôlt; peccata et ignorantias ipfiscon^ donat, faluantur, fi fide in mertcum Chrifti fe fuftentent. Alia autem ratio Dodlorû efi:, quibus error ex verbo Dci monftratusefiu'pfietiam moniti, vtbærcfin déférant: ve^ rum femel conceptam opinionem» ne erraflè videantur, obftinate retinent, pcrtinaciter tuentur, veritatem impu# gnant SC blafphemant, nec nonfcandalafouent SC aüos feducere ftudent : his cum Apoftolo Paulo anathema diigt; cimus. Nam vt ingens diicrimeneftinter pcccatores,qui ex nullo propofito, (èd ex ignorantia Si. imbecilütate car^ nis labuntur : qua fit, vt etiam iàndîi, quamdiu in hac car^ ne mortali'viuunt, a peccatis immunes non fint : SC inter eos, qui obftinati in peccatis perfeuerant : itaerrantiuni quoquediicrimeneft, vtmodboftcndi. Et Paulus fedult;gt; tftoribus SC Pfeudodolt;ftoribus,non autem errantibus Ga# latisanathema dixit. Et nullum Concilium, nullat leges eadem ftntentia lupos SC oues completftuntur. Chryfo# ftomusinquit,inorationedenaturahumana ; Dogmata impia SC ab Hatreticis profeda arguere SC anathematizare oportet: hominibus autem, (id eft.hærefi circumucntisô( fedudtis )parcendum,SCpro fafute ipforum orandS. Non igitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(poc^jADtHop eft,quod non totas Ecclefias veftra^»
-ocr page 37-^ntiJanai, fed tantum obftmatos errorum veftrorû pfopugnatorcs, amp;in MaicHatem Chrifti hominis blafphemos,fiue pafto#^ fesjfiueauditores fint,damnare nos vel1e,profitemur.Nam •neo exemplum Chrifti, Pauli, Orthodoxorum Patrum, Conciliorum,6lt; piorum Imperatorumfequimur.
Scd obtjcismullos cfle in veftris Ecclcfijs,qui prudent tesac fcientes Vbiquitatem noftram non reijciant, ÔC ve# •am de facra Domini Cœna dolt;ftrinam,quam vos annun# cietis,nonlibenter SiTrfoca^vd animicertifsima Sidelibe^ Paß*’® ’ ratifsiraa amplecftantur. At ego ex tuis hominibus Gallis
Belgis,qui Angliam,Scotiam,BeIgium,Galliam,SC ali^ a^regiones perluftrarunt, Si quibus plus fidei,quam tibf, (. quitotiesmalam tuam fidem prodidifti) habeo, iæpeau? diui.’plerifque Ecclefiis harum prouinciarura, pracfertim a nobis rcmotioribus, controuerfias iftas de Cœna Domini amp;nbsp;Maieftatc Chrifti hominis ignotas efle:nec etiam quici? quam de qs pro concione dici. Hæc fi vera funt,atuis ho# minibus Si harum rcrum peritioribus te, Si fide digniori# bus profe(fia,quomodo tu impudenter nugaris, n v l l o s efte in vcftrisEcclefiis,qui prudentes amp;nbsp;fcientes vbiquitas tern noftram non reijeiant C* Quomodoenim is scie ns amp;nbsp;PR VDENs dotftrtnam noftramdamnabit,dequanun^ quam audiuit i multb minus rationes Si momenta eius cognouit Aut fi audiuit, eius fimplicitatis eft , vt de his acuratioribus difputationibus iudicare non pofsit i Ec fialiquam vbiquitatem reqeiunt, ea veftra phantaftica eft, de coextenfione corporis Chriftiper omnia loca. Nafö quimultis annisin locis iftis, quae dixi,a nobis remetiert# hnsvetfarifunt jfandîe affirmant,fe nunquam audiuifle fontrouerfa* iftas pcpulo ptopeni, nee etiam qukquam de his vulgo notvm eflc.Qui igitur fimplicitatcm fuam de Cana Dominifcquuntur,relt;ftiu5 non inftituti,fiue pafto#
E 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res,
-ocr page 38-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hjpsral^ifleî
res, fine audi'tores fînt * hos nulla pertinaci'a crranfcs gt;nbsp;ne« crfam veritatem, vt vos, impugnantes ôd bfafpheniantes» minime damnamus. Qi^rod vero tanquam
omnium tuorura, inquis : nullos eflè in vcftris Ecckfüs» qui non veftram doiflrinam de Cœna TrçoMçiÿei animi cerf tifsima Qi. deliberatifsima amplecflantur : tuo more nuga^ ris. Verba enira Chrifti ita clara SC perfpicua funt,vt fplo fono piorum SC fîmplicium corda fertant,fuoque fplendo^ '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re veftras peruerfîoncs SC interpretationes,a verbis niani^
feftis aliénas, ceu nebulasobfcuras pellant. Et nihildubi/ tojn Heluetia, Gallia, Anglia,SCc,muItos vires bonos pios enè,qui fi tuas blafphemias, de Chrifto, qua homo non adorandojSC quód ipfi nulla rcalis communie fit cun’ Deitace Ao'y«, quodque ad miracula non plus contulcrit» quam virga Äaronis: has,inquam, SC fimiles blafphemias Gaudirent» adebnon probarentcas, vtctiamte,tanquangt; \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peftem Ecclefiae, execrarentur, SC exterminandum e^i
iudicarent.
V erutfi, vt tibi loquar, Danaee, qui mentiendi finert* «07, nullum facis i Quafi verb nos dogma duntaxat, non au* tem perfonas verbo Dei conuidlas, ÔCobftinate perfeue* rantes,damnare affirmem i ob idque à Laonico réfuter, ipfe me ipfum tandem,a noftris hoe fieri agnofcendo gt;nbsp;def ftruamj* Quomodo hæc vere.öCnonnugatoriefcribis^ Antidan Pag gt;9» Antidanæo tnultis in locis de hac eadera calum* 2*.aj.ió.amp;az» nia querar,ÔC tarnen recoqucre earn te hîc nô puduitîquot; V __ex verbo Dei erroris conuicflos, recfèius edo(flos,monitos» pertinaciter errores defendentes, SC veritatem impugnan* tesjvnà cum dogmate veftro damnare nos,vbilt;]^ feribo dico. Et huiufmodiconfortes veftros, fi Eccleîîas nofttas turbare SC fœdarepracfumant,Magiftratusnofterfubditis
-ocr page 39-\Æntidanai.
fuis pie, vtilitcr ôtf neceflàriôconfulens,tanqiiattî carcino^ mata amp;; pertes Reip.Chrirtianac, ex îure diuino 8C huma* , no,abofficiodocendiremouet,ctnc virusfuumlanusfpar I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gant,ditionibus fuis expellit, Quôd autem Illuftriff. Ele#
, lt;?lor Saxo quofdam carceri mandauit, habuit is fadti fui I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufasiuftifsimas,quas, filibet,ab eiusCelficaterequiras»
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Danæaigitur veritasert, nos velle, vt hærefis damnetur, P®g'
) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intaóo tarnen mancnte Haeretico. HocnonTheologi,
gt; non Principes nortri vnquam fenferunt. Et illi ipfi Magi* ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftratus,quibus initib vcrbum,D a M N a m v s,durius aliquo
( modo videbatur, vertros tarnen Dotrtores ex Ecclefiis ÔC
Scholis fuis,pio zelo moti, eiecerunt« Capitis auterta fup^
: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plicio vt veftri Dodlores punirentur(nifi enorme 2gt;^ poli*
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticum facinus accédât ) nullus T heologoru m noftrorum
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probauit, ncc etiara eius feueritatis exempla apud noftros
1 Piincipesextant.Etquideftquodfcribis,noftroscoalt;rtos, îagao».
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt verbum, d a m n a mv s,e libro Concordiæ tollerent ç*
An'non in illud omnes fubfcripti Eledores, Principes, Comités »Barones, ôé vrbes Imperiales confenferunt,ve* ftramqüc dodrinam eo feriri, 8lt; vos,tanquam Pfeudodo* öoïes,eauerivolucruntt’ Sed quid nonlaborat Danæus, tan^ lupus rapax,vt etiâ ouiculas in focietatem damnatio» nisrapiat lt;nbsp;Paulôante oftendi, ingensdiferiraen elfe inter conuidos,admonitos,Slt; tarnen hçrefinobftinat'eretinen* ies,veritatem’cp blafphemantesDodores; ÔC inter audito* »es,qui fimplici ignorantia, fuggeftionc veftra, minus rc* de de Cœna Domini fentiunt. Hi nec ab alqs de err or c admonitifunt.ideoque etiam dici non polfunt,qubd perti* naciter errorem rctineant : ncc etiam veritatem blafpbc* mant, quam ambabus,vt dicitur, manibus arnplederen# tuïjU eisfyncer etraderetur ,Q,uare ipfos,vt voS;?»îRtbcma# tizarenonpoffumus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod
-ocr page 40-5 8
Qaod autem de gregibus veftn's pronunciasteos t। Tös noftraniVbiquicatem(de qiiaiamaudierint)deteft2^ rii Slt;6x.7?foouj6s'win;animi,nonautetn, vtnosputemus,cx vlla ignorati'one noftrae fentenn'ac noftrarumq'ue ratio/ num ( quas non difsimuletis illis ) veftram docfîrinana ■ Cœna amp!edlantur,no(lram autem prorfus rerjciannve/ . tuscommcntûrepetis. lamenim anteacxtuorumecfilt;l^ S dignifsimonï confefsione refpondi, te impudenter plant hoc de totis gregibus veftris confingere ; SCtuiquocg ho^ mines,quibus conditio Ecclefiarû Gallicarum,Ânglicariii Scoticarum, Rheticarura, notior quam tibi eft (qui fortaf* sè antequam Germaniam adirés, præter quandam parteifl • Galliaeéi^Caminariorum terram nullam calcafti) hoedt I gregibus tuis te comminifei fatebuntur.Qu^oienim mul’ | ti funt vel in Heluetia tantum, nobis vicina, qui vêtant I docfln'nam noftram de Ccena Domini amp;nbsp;Maieftate ClirP i fti hominis prorfus ignorant. Et G de aliqua Vbiquitate il/1 li 06 rcliqui vcftri auditorcs audiuerunt, hæc monftrofail/ î la a vobis conficla, Ô6 nobis per calumniam imputata,eft' Hanc ipfos deteftari, hanc retjcerc, hoc eft,rationis veftf^ figmentum,nemo miratur. Sed qubd èk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aniitHi
non ex vlla ignoratione noGræ fententiæ noftrarumqiit rationum, quas illis non difsimuletis, noftram dodrinani feqciant,quis hoc tibi credat,nifi homo leuis, qui nugisS^ 1 vanitatibus delecflatur Z Si enim quod certum eft, plera/ que membra Eccleüarum Anglicarum,Scoticarum ô(C't* remotioris Galliac, controuerfias in Germania ortasigon/ rant : nec etiam fententia noftra, noftræqûe rationes bottä fide ipGs proponuntur: quomodotHTrfjotz^ttfKaçanimijô^ nulla ignoratione. omnes totigreges vcftri illam reijd^ unt;^ Et quis credat,te QC tui fimilcsauditoribus veftris rJ/ tiond
-ocr page 41-( t ( t
I i!
i)
D «
11
'! i
i»
tf i f
:( 1/ 3 'i i/ 1/
ntidauaï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59
tioncs do(5ln’naï noftræ candide QC ftncere proferre Cquot; cùm infcnpcis veftris falfifsitna noftris per fummamcalumni? am affingere vos non pudeat i Greges igttur veftros, ob caufatn fupr'a didam^non damnamusjicec confefsio ipfo# •■uni in omnibus dodrinæ Chriftianæ partibus veftra cub p3 fincera non fit. Duces verb veftrt, qui difsidium hoc purioribus Ecclefiis dederunt 06 auxerunt, nee fe moneri pafsi funt/aLuthcro 2lt; coUegisipfius anathema audiue# •■lint. Et quomodo tecum ipfc confentis,Danaee,quifupra ’ dixifti: LaonicumVbiquitatemreiicere,nunceum Vbi# quitariam dodrinam Catholicam vocare fcribis Fatcris igiturte Laonici fententiam calumniatumeflc,tantum vt cum mihi opponeres; Sed audite Theologiam Danxi,qu« noftram dodrinam de Maieftate hominis propterea nciJ gatCatholica,quia a Caluiniftis 6C Papiftis,beUo hoc con,» fortio.oppugnctunnam ex verbo Dei a vobis 0^ focijs le^ fuins(qui vtviquefigraenta capitis veftri.non Scripturam fequimini,8d armis communibus Maieftati Chrifti homii» nis bellum facitis)expugnatameflè, nondum probafti, pag Deinde rationem meamjqux te falfitatisconuincit, aftute difsimiilas,amp; aliéna fupponis.quafi fcripCerim: pcccatores conucrti poflè.Sed quis hoc ignorât aut ncgat c* Contra tc confuse afTerentem, peccatum amp;peccarores eSdetn JentmttA tondesnnari: ex Scriptura docui, de peccatoribus pœnitcn^ tibus^necex propofito/ed imbecillitate carnis labentibus, ÔC in Chriftum credcntibus, minime hoc verum elTe. Li# cetenim peccatoresfimusS^ moriamur;faluari tarnen nos gvatiaDei per fidem.fcimus. Atpicccaiurhjôô pcccatores obftinatè in malitia perfeuerantes gt;nbsp;eadem fcntentia con# denmarijdico. Eodem modo greges veftros.cxignoran# tia fimplicierrantes,qui nec conuidi, ncc moniti funt, fi fe
F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedw
-ocr page 42-obedientJa Chrîfti(ôlent»r,damnare noluftius. Vosau^ tem ex verbo Deiabunde ói luculcnter conuióios, verw tatem edo(5îos,fæpèmom'tos,amp; ramen errorespertinad^ terpropugnantcs, ÔC vcriratem blafphcmantes, vna curn crroribus anathemate fchmus: vosqj in Ecclefüs 8C Scho^ lis noftris, tanquam Pfcudodorfïores, malos operarios, Ói concifionefn afferentes, minime tolerandos eflè iudicagt; mus.Vultenim Paulus, Hçretkum hominem poft vnatfl Sc alteram admonitionem vitari, Nee eft vt fperes, nogt; vnquamfententiam veftram amplexuroseflê, nifiChri* ftum mcndaci} arguere, SC de dextera Dei detrahere veli^ mus, A 'qua infania Deus dementer nos cuftodiat, vobis agnitionem eius largiatur,
Qubd verb addis : nbsp;nbsp;nbsp;dum dt damnandts hommilus
ti{,non dl ijs intelligere,de quihu^ adhuc j^es eß.fedde ijStde del^eratur. Primu anathematis fincra te ignorare oftendis» Nam propterea anathema dicimus falfa docentibus.vt regt; fipifcant,fancnf SC mutenf : aut G' cö ipGs res deplorata efî» ab a I qs vitentur. Et Paulus ». T iih.i. inquit,fc Alexandr^ Sc Hymaerieu/quidocuerant.refurreCiionem iamcflêft* dam ) tradidifîe Sathanæ, vt difeant non biafphcmare.id eft, vtexanathemateinfli(ffo,vel fuum erroremagnoff cant, SCadmentem redcant, velineoperfeucrantes,iuftlt; pereant. Deinde tibiipfi contradicis.Nam in AntioCpag-44..fcribis, vos etiam cosipfos, de quibusnon planedo Iperatis, tarn diu damnarc, quam diu errores iftos Pontifi* cios ffquuntur aut profitentur.Et fubqcisrQiiis neget Eegt; cicfiaset peribnas aberrantes eflè a Paulo,vti errores ipfos, aperte condemnatas c* Ergo non tantum eos damnandos cenfes, de quibus defperatur, fed etiam, de quibus adhuc fpes eft. Nam de Gallatis tibi fermp erat, quos Paulus ab errore
-ocr page 43-^midanai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.1
«nore rcuocaui't.Sed vt tccum ipfe non confenn's.i'tafub»» gt;ndemihica,quaenufquan3 fcripfi, vanifsimeaffingis.V# bienitndico, à nobis in veftris Ecclefïjs prater paftorçs ‘pfosneminem damnarit’ An nonpag.jó. Aniidan.fcri# tgt;o,nos ctiani non omnes paftores veftros damnare, quód pJurimi mera fimplicitate , dC nulla obftinatione errent, quia nullum aliud dodîrinac genus cognouerint, nee engt; ani noftrorum librosinfpexerint. Hosfoenum ÔC ftipu* binfupra fundamentum ignoranter aedificantes, faluart, fedficjtanquam perignem. Quiautem veritatem exfcrM ptis vel colloqutjs nollrorum cognouerunt, amp;nbsp;tarnen er^ tores S)C blafphemias vcftras pertinaciter tuentur, ÔC veri^ tati maledicunt, fiue paftores, fiue auditores fint, damna# inus.Tertió verórepeterc, Samp;
tmuulas in^re^ibiPf quot;veßri^, noßras rationes eÿ dogmata certo am-imiuJtciofublicè eamp;friuatimreijcere : oftendis, quód nullius pudoris homo fis. Quotenim quis putet,ve! etiam pafto* teseflèin remotioribus Galliæ,Angliæ,Scotiæ,Slt;c. parti# bus,qui veram fententiam noftrara eiufque rationes igno# tant.Quidnuncde S/Nouiculisdicamc'f^o# tnodoillæ publice amp;nbsp;priuatim rationes noftras certo ani# mi iudicio rerjcient f Qtiiscnim non nifi omni iudicio de# ftifutus ignorât,multos,aut etiam plerofque e vulgo in his controuerfiisfimplici fenfu,quern verbamanifcftalargi# untur,Contentoseflè îquot; Hosetiamin quibufdam errantes, non autem vobiftum veritatem blafphemantes , gratia I^eiper Chriftumfaluariarbieramur.
Etfijiuxtaopinionem tuam,neceflè cft,totasEcclefi* iiias damnari,quarum docfirina damnatur ; fcquitur, vos,qqi docftrinamnoftramreqcitis, omnes Nospa# ftores auditores damnare: quam tarnen fufpicionem
F 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupr'a
-ocr page 44-Hy^erajpißes
fupra decImarc voluiflè vidcn's ,cima contra tcipfum fcri^ beres : EosßAcs damnandcs^os dicers,dequibttsdsj^cratim c^C-ycis aueem bene ds nolh f^erare, etßgrauißtme erremia, Nides» vt tibiói^ vericati vbiquecontradicasc' Vosautem erroris ex verbo Det conuidoseflèmec noftros Icgitimam agcn^ Pag. 100, di ran'onem præterraittere,velfolus Antidanacus (vt alio^ rum erndita fcripta prxtcrmittam) euidenter oftendit: cu^ ius do(ïtrinam amp;nbsp;rationes ex Scn'ptura Sd. Patribus afflC allatasjtu nullomodo (vtomnesiudicioprædûi vident) conuellerejcalumniari autem Sd cauillariabundè fatispo# tuiftü Cuius praeclari artifi'cïj Sd hïc etiam fpecimen exhï# besjcumex his meis verbis,tanquam thefi : Ccnf ßio,^uicdi Hxretieds esnferipta, Eccleßjs yelper 'yiim obtruditur, y el yer' lorum blanditißperßiadetur,nullo modo tetius Ecdißx putatur'-eian muîta eiu^ membra earn non probent,nee acceptent: lt;amp;nbsp;i^uißl' forum Dodorum clamortbut addudi earn ampledur,tiir,ncn tami^ ij omnesidcirco Hxretici appellandißint,e^c. His dicOjfubfutH* 'ptumfalfifsimum,cxcaluranijs mendaeijseontextuffl» fubtjcis,8d inde non minusfalfum concludis,me noftram Concordiam hac mea fententia condemnare,vofque a cr^ minehaerelèôs abfoluere. Sed nondum,Danæe,onint metu 8ó crimine(quod putas) libcratus es.C^iamuis cniiU vitro fateamur,confe{sionem noftram in libro Concordne repetitam j non eflè totius Germaniæ: non tarnen propte^ rea vclnoua, vel hæretica eft, fed vos Caluiniftas Hærcti^ coseflêgt;Scripturæ SC puriorisantiquitatis teftimonqseui'n cit: quaedam publicè teftari, 5d omnibus notum elîè vo^ lumus, nobis nullam Religionisautfîdei com munionctn cum CaIuiniftis,Pontificijs,Flaccianis,8C alijslcdîartjs fc,qui Orthodoxas confeftionis Auguftanæ Ecclefias ba^ fteniïs perturbarunt. Qtjôd autem claraas,fubfcriptiones
-ocr page 45-ntiJanai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45
Aloïufïiittiaxfma ex parte Clen'corum, qui noftrS confeî# fionem fubfignàrunt, aftu, verborum lenocinrjsj polHci# tationibusjirac) etiam minis fuiflê a Volaterrano illo laco# bo Andreae £C altjs extortas SC erufcatas : in eo tu homo vanifsimusjEleólores, Principes Ô6 ordines Imperij men# } qui in Pracfatione libri fui non fine vcrifsimo teftimoniofubfcriptorum palam profitentur,Theologes ditionumfiiarum jEcclefiae ÔC Scholarum miniftros,ciini declarationem controuerforum articulorum congrue re, inprimisquidem cum verbo Dei,deinde Auguftana con^ fefsione animaduerterent, promptifsimo animo,amp;f teftifi# catione fuac erga Deum gratitudinis, hunc Concordiae Iw brum.vt piam ÔC genuinam fententiam Auguftanæcons fefsionisexprimentem, vltrbSlt;r quidem accurate méditai tumrecepiflè,eiquefubfcripfiflê,etdeeocorde,ore,8lt; ma^ nu palam teftatoseflè. Et quis omnium in noftris Ecclefiis cft,qui hoc,quod illi profitentur, verum eflê ignoretSed Danæus noftros Clericos tacite infimular,quaß manu » non corde fubicripferint: ipiôs nimirum exfucrum inge* nio iudicans,quibus turpe non eft, pro tempore confef^ fionem,quam corde improbant,manu fubfignare. Atfci# as, nobis Orthodoxis ah'amconfuetudinem amp;nbsp;aliofin can:» dorem eflè : amp;nbsp;noftro Magißratui ad obtinendas {ûbfcrigt; ptiones aThcoIogisôé miniftris fuis, nec aftu, nec minis, nec pollicitationibus opus fuiflc» Nam pferique multis ianaannisjharum controuerfiarura declarationem Sd deci# fionem 'a Deo furamis votis contenderant, quam vbi Ma giftratus fui labore et ftudio confecutiftint,fumma gratia^t adione ilîamacceperunt. Quiautem Vuittenbergac
Lipfiæ prauis opinionibus imbutterant,his liberum fu^ ft^ntentiasfuas proferre,Sc poftquamex verbo Deifàtis#
F J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faâ«m
-ocr page 46-4-4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HypcraJ^ißes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
fadum fibf eße cognoueruntgt;ö^ «pfi cum reîiquîs tcfttiflö* | niurn ven'tans libro Concordiæ dederunt. Et hîc nihi'| artu (more fociorum veftvorum,qui Caluinifmum in no* ftris Ecclefiis Scholis plantare ccepcrunt ) nihil verbot rum !enocintjs,fed aperte Só candide fingula peradlafunt' Singuli quoque,quibus dubium aliquod cx præconcepti^ falfis opinionibusfüit,rnQnftifunt, ne quidhæGtante coo* feientia faccrent,ö(: non.nifi probe re fecum perpenfa,do* dlrinam noftram fubfignarent* De quo illi ipfi,quifubE fcriplerunr, contra tc teftaripoflunt. Nonigiturerufcatsfi’ non vi extortæ funt fubfcriptionesgt;plerifque Ecclefiarüi^* noftrarum Miniftris iam multis annis auid'e hocdcfitl^* rantibus. Non difs im ill's hate quoque calumnia eft : î^'’' ßrorum Tfo^orum, qui irroretn Eutycltanum reuoetnt, hu^,hocippimn'uxnoßrxJoSfrutiCcorpus TOTVLIS yiTlS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z.C^iodquiaomncsnoftrifalfiÜi*
mum eile nouerunt,confutatione non eget. Ex his agno* feis, fententiam meam Concordiam noftram non tollere» itiultb minus in caufa hacrefeos vobisquiequam opitulat*'
Sed tranfeo ad confutationem corum,quæ tua refpeo* fio a pag. 127 .habct,nc poft aliqua ad eandein quæftionci” de condemnationc veniens, me jus Vetus recoquere cb* mes. Nam confufionc tua, 8C crebra eorundem repetio* nehanc mihinecefsitatemdederas,de eadem materia dii uerfisin locis dicchdt. Et cum hîccadem conimenta,qti3f fupra refclli, reponas : in ipeonfutandis prolixior eile no* p»j.i’7' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dicis me diuinare, feptem hominum millia in Gallb
efle,quinoftram Vbiquitatem amp’etftantur. EtinhoC ceu minus verifimilipronunciatoaliquantifpcrludis»net nonpueriliter triumphas. Verum hæc verborum meofÖ fycopbanttcaperuerfioeft. Nonenimdc Gallicis tanrunt»
-ocr page 47-z^ntiJanai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.5
fed de oftnibusEcclcGis vcftris.quæ in Heluetia, Gallia» Anglia,Scotia,vel alibi funt.loquor.Et cum veftra doôrw na de Coena Domini SC praefentia Chrifti horninis in Ec^ clefiaRja,clarifsimis verbis Chriftimanifcft'eaduerfctur: dico,multos in omnibus his veftris Ecclefiis pcrfpicua Chriftiverba fimplici fide (quali vulgus præditum eft) ample(fti,nec veftras corruptelas, quibus Chrifti planifsi«» mis verbis alienum fenfum affingitis, curare, fed potius paftorisfui vocem fequi,etfi dodrinam de Maieftate Chri fti hominis non ita exquifit'eintelligant. Et hoc confirmo Scripturae rationibus,quodnimirumDominus ( quifuæ Ecclefiæ ad confummationem vfque feculiefficaciterad^ eft)Temper fibi feptem millia bominum confcruet,qui ge* nua fua coram Baal non curuent, id eft, qui vocem pafto# risfui.clar'e ôd aperte loqucntis, audiant, ncc alienum fe* quantur,fedfugiant ab co,quia non ncucrur.t vocem alie# Ioan.io, norum,ideft, Dodtorum vcftrorum ,quiChriftopaftori obloquunt .SC dicuni : Hoc quod accipitis 8C comeditis in facra Coena, non eft corpus Chrifti, fed tantum panis,qui fymbolum et figura eft corporis Chrifti,quod in c oelo ma* net Jtera.Chriftus lefus ImmanuefiDcus SC hcmo,fimul
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non eft vobifcum in terris.fed tanium Deltas Àô'ygt;5,cui e ti*
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am in cœlo,propter fuara immenfitatem cxiftenti, huma#
nitas\coniun(fta eft. Hane alienam 'a Chrifti verbis vo* cem,multos in veftris Ecclefiis non audirc fcribo , fed
* quod Chriftus paft or ipforum fonat, fimplieiter erc derc t ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nee impie 8C îudaicc vobifcum quaerere, quemedo hoc,
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod contra proprietatem veri corporis efte videtur , fieri
pofsir, fed potius cum Abrahamo, Patre fidelium, banc gloriam Chrifto tribuere ,qu'od quicquid promiferit ,potf lensfiteuampraeftarc. Et cum Chriftus in medio inimi* ’» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coruna
-ocr page 48-4-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperaf^ißet
corum fuorutn, non tantum corum,qui vi aperta am.qui dolo 56 falfa dodrina agunt, domineturf dubiunt non eft, quin cciam dominium hocfuura inter vos ieftatis fuæ hoftesexcrccat, ôlt;^ multos in veftris Ecckfi*’ Spiritu veritatis regat, vt verbis perfpicuis promifsionut” fuarum abfcp haefitatione credant,ôdin obedientiamipßn’ etiam ttxjj iôh^x captiuent, nihili facientes gloflèmata vt* ftra,q.jibus genuinum Scripturac fenfum peruertitis.Ethi nontibimifelloCquine teipfum quidem» ncdumtotW minum corda in omnibus Ecclefiis veftris nofti ) fed cogniti funt, qui ipfos fuo Spiritu a veftris erroribus^i blafphemtjs pra:feruat. At verb ne vnum quidem eflèin^ ter vos,quimonftrofamiftam Vbiquitatem a vobiscoh^ fidlam acceptetjfortafsè verum feribis: fed de eo certanici’ mihi tecurn non eft. Et hîc tu ridicule inanium verboniP' ftrepitUjabfkp hofte,pugnas 56 triumphas. Repetis dein‘'^ TaS.11% veterem tuam cantiienam:Paulum,videlicet,fingulos,q‘quot; in Ecclefia Galataru m Pfeudodoeftorum errori confen«^* bantjdamnaflè.Et de nobis per fumam calumniam ferib^' nos errantes (quales Corinthi) 56 Galatacfuerunt) Saths* næ tradere.ex Ecclefia expellere,filt; anathematizare:
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen in plurimispaginis Antidangioftendam,nosidc'’’
diferimen cum Paulo feruarc, inter fedudîores 56 (ftos auditores. Etrationibuseuinco,(Antidan. pag.’°’' 5)6 fequent. ) Pau him non damnaflè errantes Galatas vo® cum falfis Docftoribusmec etiam nos veile greges vcftfb vna 56 eadem fententia vobifeum ferire Sed tibi ipfe cob tradicensjin eadem pag. nos ab hoc crfmine ab£bïuis,fcrigt; bens;nos ( quod tu affirmes) negare, Paulum fingulos«’'^ rantes in ijs Ecclefiis damnaflè, quia errorem in abftracîl® tantum,56 non omnes errantes a vobis feriri dicaraus.
-ocr page 49-zAtitidaiiiti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-7
hac vertigtne tua quid fennendum fit, iudiccnt viri boni. Itetum infens; Singulospiosin EcclefiisGallicis noftram pag. n«. VbiquitatenijVt manifeftam hærefin,odiflè.£lt; cam feien# tes ptudentesque damnare* Q.uia verb contendis, erro* teniauthçrefindamnarianeminepoflè,nifiiseodemmo# do eademqiie fententia perfonas ipfas itafentientescontf AntioCP»? demnet : an’non vidcs,te ÔC tuos, fingulas noftrarum Ec# ckfiarum perfonas, veftra crudeli fententia condemnarei Sc dum nos falsb accufare, dé condemnationis crudelis in omnes tuos conuincere laboras : ipfe hoc crimen de te dC tuisimprudensfateris. Verum de tuis.vtetiam de nobis, tc hoc comminifci.certum eft .Nam pq ÔC fideles in veftris Ecclefiis tantum imaginariam Vbiquitatem.de extenfio# ne corporis Chrifti per totum vniuerfum, damnant ; no# ftram autem veram fententiam de Maieftate Chrifti ho# minis, tanquam verbis Scripturae confonam, aut fide firn# plici probant, aut earn ignorant, dé feientes prudentesque minime damnant. Ex quo ctiam patet,conclufionera tu# am falfam effe.qubd fingulos Ecclefiarum Gallicarutn pi# oscondemnemus.
Prxterea affingismihi, quafi omnis Ecclefiafticac di# fciplintc imperitus, putem,quemlibet in Ecclefia damna# tum, ftatim ex Ecclefia vel eiedum feu excommunica# turn, vel eqci ÔC excommunicari debcre. Ego verb de Ec# clefiaftica difciplina ÔC externe excoramunicationis ritu
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullum verbumfacio;feddico,eos qui fecundum praefcri# xnudan-ios,
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptum verbi Dei legitime damnatifunt, reipfa'abonis cce#
leftibus alienos, SC ab Ecclefia eleôorum eietftos cenferi, licet externo difeiplinæ Ecclefiafticae ritu ex Ecclefia eie# lt;fti non fint. Chriftus enim inquit Ioannis 5. Qui non
'u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creditin notnenfilqDei, iam condemnatus »hoc eft, alie#
G nus
-ocr page 50-48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperalftifles
nus ä boni's æternis eft »licet in externa focietafc Eccfeß» manear.. Quare in pag. »29. cum vmbris QC tuo figmento Iu(ftaris j nec meam fcntentiam attingis« Sub finero vrrc rc(fte conieiftasjvos propugnatoresCaluinifmf proexcoifl municatis a nobis cenferi, quia verba Chrifti planifsim’ deprauatisjfilio hominis maieftatem communicatamdc* negatis 3 QC multas Ecclefias Scholas veftris erroribuJ febefacftatis. Cum his nobis nullam pacem aut cornffli^* nionem forc, quamdiu tales eflè perrexerint, libre Chri* ftianae Concordiæteftamur: cuius præter alios, hicet«’” faluberrimus Ecclefiis noftris frudus eft, vobis adtiHä^ rumperturbatoribus intempeftiuus ötf peftifer, vt eefff” Si confortio noftro excludamini.
Fag. 130, Verum dumrerum EccleCiafticarum me infciutn^® arguis, earum tu magnam ignorantiam manifefte prod’^' Qin's enim nefcit,qui modo prfmis labris hiftoriam Ecd^ fiafticam attigit, in Synodis non tantum Religionisamp;^f’* dei caufas ( de quibas mihi ftrmo eft, Si quas tu Ecek^*^ fticas vocas) fed etiam externas ciuiles’ öd priuatas E piftlt;^ rum, Si in genere Clericorum difeeptatas fuifle tquot; SC dem per Canones non licuifle Cie* 'cis priuatas fuascai^ fas apud politicum Magiftratum, fed tantum in Conci^*® Ecclcfiaftieo agere Et Socrates lib. d.cap.i4.non obfti'* re ßgnificatjcaufam Chryfoftomi non fuiftè de Religion^ fed ipfum Chalcedonera vocatura, vt criminibusrefpo”* deret : SC cuiufmodi ilia crimina fuerint,in praecedencibu^ commemoraGdicensrCyrinumjChalcedonisEpifcopuf”’ loannem apud Epifeopos maledice infeeftatum eflè, eum^ que impium, arrogantem, SC contumacem appellaud^^' Quem.cumSynodumaccedere nolIet,communibusfuP fragijs condemnarunt jôd Epifeopatu abdicarunt,idqiif cipn
-ocr page 51-fiuïtuS aliud crimen illi obiedlarc poflènt, praeter«: lt;iu'am qubd accerGtus non obtemperauiflèt. Et Seueria? uusjEpifcopus Syriæ, poft abdicationem Ioannis, palam dixit; Ilium licet nullius alteriuscriminis eflctconuiöus, Wtepropter infolentes ÔC fuperbosmores abdicatum efle» An verb tu hanc caufam Religionis SC fideifuifie dices i Deinde 8C hoc infeittam aliquä redolet, qui in Antiofian« droamp;hîc,Theoph41um,ÂntiochiæEpifcopum,nomtnasî cutn is Alexandriæ praefuerit. Quid verbnotius, quam caufam Äthanaftj in SynodoTyria non fuiffe Ecclefiaftw cam,ideft,de fide Religionen Teftatur cnim Thec,do* fetus lib. I. cap. 19. Athanafium duorum criminum falsb accufatum fuiffe, quorum prius horaicidtj fuerit, alterum, quod vitium intulerit mulierculæ, virginitatem profeflae. EtRuffinuslib. t. cap,i5. fcribir.Sacerdotesperucrfos A# thanafium apud Conftantium omnium fcelerum Sgt;C flagt# tiorum infimulaftc,et corporis brachium Imperatori often , diffe.quodab Athanafio excifum/Magicæ artis gratia, de Arfenq cuiufdam corpore confirmarint. Quibus de cau# fis Imperator.conuocato Concilio, Athanafium condemn natiiubet. EtinSynodoTyriahbidinis,C3edis,0(: Magb carum artium ipfum accufatum 2lt; condemnatum, tefta« tur. An verb amp;nbsp;hxc caufa fidei, ÔC non potius externa Sc politica fuitn Hifce vanitatemannedis,nosinauditbs VOS damnare. Qtiafi verb iamCupra 5o.annos veftrasblaCi phemiasjcpiastu fubindc cumulas,non fads fuperque au^ diuerimus. Et querer is, nos in eadem caufa partes 2lt; iu* dicesfedere.quinoftrasin vos inimicitias publice 5lt; apcrlt;:
I feprofcfsifimus.Ndbis verb Danacc.nullae priuatae inimi# ciiix, nullae fimultates vobifeum funt : fed Chrifti ôé fidei caufa agitur ,de qua ex verboDei iudicamus.vofquc fedlas
-ocr page 52-Hypera/pifles
dos 6lt;f blafphemos in Chriftum Sakiatorcrh procbrtia^ mus.Et fijiuxta opinionem £uani,nemo in fuæ Religionis caufa index ferendus eft:male fecerunt Orthodoxi, reticorum acerdmi hoftes, qubd ipfi in propria Religionis canfa Hæreticos damnarnnt.Nee nobis (quod fingis)cutn Pharifæis aliqnid commune eft, vobis verb non prorfus nihil. Nam vt illi Pfeudododores, Chrifti perfonamSi dodrinam mendacijsamp; calumntjsoneraruntiiracum vo^ bis impofsibile fit, veritatem a nobis propofitam euertern calumnijs ÔC mendacqs nos grauatis. Et ciim nonnulli ve^ ftrîim veftitu ouium ie palliare nouerint ; tu tarnen runque aperta facie incedis, 5C abfqne fronte in veritatcrtgt; peccas. Quod cum in toto libello tuo videre fit, velhîcta* men maximeapparetjciim fcribis;Me eleuare,remoueft) amp;nbsp;tandem denegare exemplum Apoftolorum, qui non» nifi Synodo legitime congregata,crrores fui temporis pu# bliceinualefcentesdamnarint. Sedrogo,inquaSynodo Paulus Hymenaei amp;nbsp;Corinthiorumerrorem damnauii-In qua loannes Cerinthi ( dC Reliqui Apoftoli in toto ter# rarum orbe, quas nam Synodos errorum damnandoruifl cauia coegerunt c* Hîc tu pifcibus magis mutus es,6ó ta# men non erubeicis.mendacium a me confutatum répété# re. Præterea quis Antidanæum legens, non videt,te pro# ieda calumniandi libidine prurire i Quid enim ridiculae eleuationis in hoceft,quod vere fcribo: Noftros cxeffl# plum Apoftolorum fecutos efle, in erroribus fui temporis damnandis( Cum enim quidam falfifratres,adhuc ludai# zantes, Ecclefiam Chriftianorum, quæ Antiochiaeerat, falfa doiflrina perturbarent, ipfi non turbatores iftos ^nee corum fimiles Pharifæos,Ierofolymfs agentes, (ëd antifti# tes verat fidei, Apoftolos Si Presbyterosde haccontro# uerfia
-ocr page 53-ntidanaL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i
acxüa confulucfuntjód: ipforum Decreto parucrunt. Ad eundera plane raodum,cum vos Cingliani fynceram do# ötinatn Ecclefiarum noftrarum fermento etrorum con# taminaretis : non vosfalfarios, fed fynceros Só primarios i’ Doâores Ecclefiarum noftrarum confulere debuerunt. ** Quid hïceleuationis Danæe Sed cum nihil ad rem re# fponderc poffes, malitiofos Sophiftas imitatus, obieöa ib ludis amp;nbsp;rides. Nihil enim moleftius tibi eft » quam ycra
* fcribercsfuauifsimumautemnugari,calumniari,relt;fte di# ’’ âa peruertere. Et hae del it iae tux hïc quoque funt : Res ipfas tranfilire gt;nbsp;Öt in circumftantia locorum ÖC numero
* nbsp;nbsp;nbsp;perfonarum ludere 4 Verum controuerfia de Cœna ÔC ali#
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is articulis,non a fex tantum virisjed a plur imis excellen#
* tibus Theologis praecipuarum Ecclefiarum Germaniae» ’ definita eft. In his tu virum finceræ dodrinac, ôC fidelis ’ fermonistenacifsimumiD. Andream Mufculummoia ex# * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peftataSynodifcntentiajteterrimumHatreticuminiufte
’ proclamas, quern tarnen nullius haerefcos adhuc verbo ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei conuicifti.Qubd enim alibi fingis,afcenfionetn Chrb
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftiab ipfo in difparentiara corporis commutari, calumni#
* ameffe,pofteaoftendetur. Quod verb demonftrarc co# ' naris, parem fraudem in noftra dodrina propaganda ad# ' hibitam fuilfe ,quam Ariani in fua haerefi inter Occiden# ' tales Epifcoposintroducenda,Mcdiolaniferuarint;agis tu tnoretuo,ideft,lt;AotJ?gt;0Aamp;(;. Nam noftra dodrina non re# censinuenta,aut deingeniohumano confidtacftsvtfrau# de opushabeat: fed a tempore reftitutaeEuangelicaelucis fempcr innoftrisEcclefris fonuit. Cum autem fraude ve# ftrorurahominumin quibufdam Ecclcfr|S obfcurari ccs# piffet ,libro Concordiac declarata Só illuftrataeft. In quo negocio nihil adimitationcm veftrifraudulentcr £lt; fub^
G 3 dole
-ocr page 54-it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypera/^ifles
dole,fed offiftia fineer c SC apert e a Princi'pib. SCTheotog’ noftris gefta funt. Sed inquis; yt Uli ( Ariani) ro^nTop rtmt,etproprereaop-owiop reieccrune:ita et yot. A.t Patres to 7' Top feripturæ non negarunt, fient vos: ÔC quemadmodut” illt ro ofxowtop inncnernnt ad fraudes An'anornm detege’’^ das : {ta SC noftri fubftantialeni præfentiam corporis Chri^ fti in Cœna.ex verbis inftitutionis affêrunt,vt veftros los de præfentia corporis Chrifti patcfaciant. Et quenia^^ fnodum Ariani pro »(rZote 8C ofAowi'« vocabulis, voeetn^^
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;militudinis fiJei formulae inferuerunt ( vt teftatur Thto^
doretns Kb. 2. cap, 2lt;. ) Ita vos pro efièntia corporis ram,typum ôi fimilitudincm cius,nobis in facra Coena ponitis. Deinde infimulas noftros, quafi priuatim aqu** yjg.ui. bufdara fibi notis fubfcriptiones corrogarint.quemadtno* dum olim Ariani a fuis,Sed crras,fi non mentiris,Danaff’ Nam nihil priuatim,nihilfurtim, ( vt vos apud noftfO’ agere foletis ) fed omnia publice in templis SC curqs'alri gatisPrincipum ÔC Rerumpub.geftafunt, QubdauteiH Illuftrifsimi EleCfores frauduIentosSCperfidos quofdangt; Dodoreseieceruntjfeceruntidexemplopiorum Impers* tornra, nee non diuino SC humanoiure,quodiupos^'j ouiliarccre minime vetat, Porróquidmibifacilius,qiïani vere demonftrate, Caluinifmumea fraude in Germanic am inuedlu efle,qua Arianifmus in OccidentemfOuem^ soïomen.iib,«. admodurti enim Auxentius Mediolanenfis Epifeopu« csip- 2J« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(cum totus Oecidens in dodlrina fincera con(èntiret)vnà
cum alijs quibufdam mojiri res nouas ,0C contra commué nemEpifcoporumOccidcntisconfenfum dodlrinam rianam defendere in animum induxit : ita cum Ecclefix Germanise reformatæ in dotflrinaconuenirent, Carolftagt; dius SC Cinglius nouisrebus ftudere contra coflimu* nenj
-ocr page 55-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nttdanaL
J nertt confenfum reliquorum Doélorû Germaniæjdoôrr# ,^namfalfam introducere coeperunt.Et vt Ariani,callidi ôi verfutihomines, doits fuis fimplicesctrcutnuenerunt, ÔÔ
'' in hçrefi fua intvoduccnda omnia tedî'e ôi dolose egerunt:
, nbsp;nbsp;nbsp;ita quoque veftrae fadtionis foctj,Caluinifmum fubdol'e in
1 nbsp;nbsp;Saxoniam inueherc, 8^ deciperc noftros volucrunt. Et
** I nbsp;nbsp;queraadmodum illisfatis non eratjOt ientem dodlrinah^»
I teticafafcinalTe’. ita vosnon contenti Gallico morbo ÔC Ie# prablafpheraiæ veftræ multas Ecclefias infetflas eflè »etU
* nbsp;nbsp;am imc grit at cm Germaniae pcrdere muliis iam annis ftiw
\ detis. Præterca,vt Ariani,nouorum dogmatum inuento*
r- res,folifapere fibi videbantur,0lt;: Orthodoxes prae fe con»
'ƒ ; temhcbatii : vt etiam illi cunda mentiti funt, quia veritao tern loqui non potuerunt ( referente hidoria tripartita lib»
’* I nbsp;nbsp;nbsp;i.cap.i^.) eademfuperbia, inants arrogantia, 8lt; deteftan»
’• I da vanitas vobis quoque ineft, quemadmodum quidam
’’ ' cruditi viride focqs tuis,2lt; ego nunc dete demonftro.De» nique,vt multi Arianorum wla manu Concilie Nicaeno ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubferipferunt : ita non rare grcgales veftri confefsionem
** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftanam fola manu fubfignarunt, diuerfam opinio»
nem animo alentes.Reprehendispoftea,quod Synodum Hierofolymitanam vniuerfalemfuiffenegem. Sedquts*
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praeter tc male fanum hominem » hoc affirmare audebit i
V-icet enim propter authoritatem Apoftolicam vim Oe» cumenict Concilq habuerit t non tamenOecumenicum,
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(proprie loqucndo)fuifte conftat,cum nee omnes Apofto
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îi,nccex omnib.nationibusEpifcopi Hierofolyrnis conuc
ncrint.Et quod Apoftoli hoc fuo cxcmplo,non rmmutabi lem aliquamlegem nobis praefcripferint,per quam nonlb
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tear errores inEcclefta graffantes,nift precedente Synode»
darattaie,rationibus probaui, quas tu ne attingere quiderrt ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auftjs
1
-ocr page 56-54- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperafptfies
/ aufusfuift», neeetiam hypothefintuam probarepoîüif^'' Quod autem dicam, cxempio hoc nullam nobis nortti^’’’ amp;nbsp;regulam extirpandi errores præfcriptam eflè, loquef*^ vt Danæum decet. Impudentius autem hoc, quod fronte ludis, me tandem hoc exemplum abtjeere, Ô6
■ Apoftolos inter ft committere,quibus tu omnibus in tiofiandro abunde refponderis.Omninbperfuadeor,D^ næum vefania laborare,qubd mendacium hoevimpudew^’ in Antidanæo explofum,hîc repetere aufus fuerit. Ration Antidan.p.iu, ne porrb probabili oftendi, non omnes Apoftolos iftiSy^ nodo adfuifle: quam tu,fi potes,veriori réfuta. Nam fi nodus ifta noninftcundo afeenfu Pauli Hierofolyntaf” (cuius meminit ad Galat. z.fiC qui in kJ .annum Afeenfio^
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis Chrifti incidere colligitur ) habita fuit : neceflê eft,
‘ eum ftcutafit. Nam paulb poft Synodum, Barnabas’ , nbsp;nbsp;nbsp;Paulo ftiundtus eft: In altero autem afcenfu,Paulo adbu^
comes ac focius laborum fuit. Quia igitur circa annum autetiam póft ilia Synodus habita fuit, verifimile non eft quod turn Apoftoli omnes Hierofolymis deftderint,qiio’ Chriftus in Mundum vniuerfum exire, amp;nbsp;Euangcliui” prædicare iuflèrat. Hæccum feribo quacro,quotnodo mandato Chrifti paruerint,fi tanto tempore omnes in vno loco hæftrintjcxclamat Danæus,me Apoftolos négligé^ tiæ accufare,qubd a pijs nequaquam probari pofsit. HoC fcilicet eft miftro 3^ rationum inopi ad rem refponderc.
Ad ea quæ pag.«33.ftquuntur,in quibus peruertis/a^ lumniarisjôd mutilas mea,hocfcias,Ele(ftoribus,Pfincip^ bus, fiCordinibus Imperîj nonfuiflèpropofitum,Syno^ dum nationalem cogere,ad quam vosetiam vocarhetptÇ^ fentes hæreftas damnariomninb neceflê fuiflêt : ftdfuas Ecclefias,quas Auguftanae Conftfsionis vocant(a quibus iam
-ocr page 57-, htrtcludafh vos îpfos propria confefsione feparaft j's,8^ new-ftrashærcfeûjs extra Synodum damnaftis)vartjs fecHis tur#
0* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;batas 8lt; laccratas fedare, èC in vnitatem fidei reducere vo#
ß lucrunt : idcoque libro publico 6C condemnationc erro# rutadocuerunt,quam dodîrinam à fuis acccptari,ô6 quam vitari vetint,vt omnibus innotcfccret, nobis nullam com?
fl* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;munionemeffe cum Pontificia, Caluiniana.Flacciana, ÔC
rcliquorum feélariorum confefsionemec etiam vllam cou
Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cordiam inter nos ÔC ipfos fperandam eflè, quamdiu erro?
ïes fuostueri perrexerint. Quid igitur peccarunt llluftriff fimi 2lt; fapientifsimi Germaniæ Eledores 8lt; Principes, qubdvosturbatoresEcclcfiarumnoftrarum,adpacemib fl brumeonftituendamnon vocârintî' Homines videlicet
TB'o^uTiçd'ypioMxi;, quibus fatis non eft, Ecclefqs fuæ fidei ôi
Il curæ commifsis incoramodare, nifi etiam alienis negocijs
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc ingérant,Ôi Ecclefias.à quibus fe dudum fepar arunt,difl
C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftïahant2lt;turbent. Et vtintelligasquid velim,rcpcto8i
(. inculco » Uluftrifsimos Eledores 8lt; ordines Imperq, Ec?
1) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clefiarumfuavutncuram agentes, finceramconîefsionem
i5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carolo V. Attguftæ exhibitam, repeti 8lt; declarar i, con?
fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttarios verb errores, qui aliquot annos Ecclefias Saxoni?
fl caslabefadauerantsimprobarietdamnarivoluificjVtora? 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nés ôé finguli, quid in dodrina fequendum, quid fu gien?
/ dum fit,fcirent.Et,fi vobisliberum 8ô licitum putaftis,ve? { fttas Ecclefias ÔC Scholas abfquc confilio ÔC auxilio no?
fiïoïum conftitucre.noftïosque homines ab officio docen
) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di ïeraouerc, ÔC veftros in ipforum cathedram collocarei
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncc tum conuocaftis Synodum, aut noftrorum confen#
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum cxpedaftis’.quis non fentiret.UlufttifsimisGermaniç
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordinihushoc quoque iuris ÖC poteftatiseffe.vt pofsintfa#
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luüEcdefiarutn ftiatum fine vobis confulcte? Et quac lex
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H aut
-ocr page 58-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperafjjifleî
aut nccefsi'tas ipfoscogi't, vtnon, nifinobis turbaton'biis confentientibus, Ecclefias Si Scholas fibi fubiedasreform mare debeant cquot; Quæ eriam res infquior eflè poteft »quant praeter damnum a vobis ilIatumjGermaniæ ordinesin lU«’ re fuo interpellare vellejquafi nec pofsint nec debeant Ec^ clefiaSjfug ditioni fubieô:as,abfque confenfuSecflarioruitt conftituere lt;nbsp;cumipfi fine nobis, amp;nbsp;fine Synodo,quiduis in Ecclefqs;amp; Scholis fuis pro libitu agant, noftroseijd^ ant, dodrinamque noftram damnent, Si tarnen idem no^ ftris nonlicere putent« Et quid magisaTzfoo'cftô'vvo'op, quant vosdiflènfionum no ft rar um autftores 8Caltores,adnego* cium Concordiae in Ecclefijs noftris conficiendum voca^ rec’An tu incendiarios,amp; oleum caminoaddentes, ad ftinguendum incendium admittendos cenfes, aut ipfos hoc negociuta feriô acfturos eflè} credis C Exemplis Pro^ phetarum, Apoftolorum, Si piac antiquitatis,in Antidan. oftendi, poflè errores cognofci, de ijs difquiri. Si legitintt ex verbo Dei dânari,etiamfinulla Synodus, in qua errorö patroniprae(èntesaudiantur,cogatur» An’non Paulus ab^ fens,et extra Synodi conuentum,Corinthiorum erroreiti, Si Galatarum feducftores damnauit i Et cum tibiobie^ dlum eflètjplurimos errores in veteri Ecclefia citra Synodi decretum damnatos elle, tu alto filentio ilium fcopuluni præteris,ne tua cariofa nauicula naufragium facias* Quæ cum ita fe habeant : tu tarnen de omnis ætatis Si Chriftia^ næ Ecclefiæ perpétua praxi impudenter garris. Et,fi ont# ninb Illuftrifsimis Germanig Ordinibus non licere putasi vtinEcclefqs Si Scholis fuis pacemconftituant, dodri# nam,quam fequantur, ex verbo Dei ipfis prgfcribant,con# trarios errores damnent, falfos quoque Dodîores etjciant, nifiex Anglia, Gallia, Scotia, Germania, prius fedarios congt;
-ocr page 59-fifperaj^iflét nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57
cohiiocent » Sdpræfcntes audiantxur vos hanc rationem, quatn folam legitimam putas,in veftrarum Ecclefiarum ec Scholarum Reformatione,non obferuaftis i Cur non Pa^ piftasex Italia,GalIiajHifpaniajAnglia, Polonia^prius ci^ ^3ftis,ôô præfentcsaudiuiftisjquàna dogma ipforum in Ec^ clefiis vefths dânaretisÆt cîim ex Palatinatu ÔC alijsditioü •libus SCvrbibusnoftrosDocftoresexturbaretis, an feras! per præcefsit légitima Synpdus,in quanoftriTheologiex Saxonia,Mifnia, Sueuia,8C ciuitatibus Imperialibus con# uocatijpræfentesaudirentur, dé légitima difquifitio de dolt;! t^rina noftra vera per Iqdices Orthodoxos prius fieret, quàm a vobis iniuft è damnaretur lt;nbsp;An’non in fchptis ftris niultarum hærefcûn damnamur îquot; Qnam ergo Sy# nodum congregaftis, in qua nos vocatos, auditos, conui# t^os,monitos,Ülarum damnaftis c* Infants igitur, aut ftub teagisDanæe,qubdeareprehendisgt;qug vos in alios Iken# ter vfurpatis. Et,vtdixi,inhocConcQrdiænegocioPnn« cipum noftrorum inftitutum non fuit, veftrum Augiae ftabulura repurgare, fed tantu m Ecclefias fuæ curæ coniss milTas ( à quibus vos iam olim fecefsionenj feciftis ) in pri# mis ad fontes facrarum literarum, tum etiam ad confefsio# nem Auguftanara deducere, quemadmodum illi ipfi in Præfatione fui libri profitentur.Et ad hoc negocium Con«« ficiendum,nec Papiftarum ,nec Caluiniftarum, nec relis quorum fanaticorum, quorum errores damnârunt, præs fentiàopus fuit, cum horum omnium Iibri,per plures iam annoseditijde ipforum erroribusamp;^ blafphemqsteftentur. Quare te nullius pudoris hominem efle, omnes vident, qubd fubinde clamas, vos inauditoscondemnari,ôô æquû elfe 3 vt reliquæ omnes, Ecclefiæ quæ in libro Concordiac 133, daihnantur,prius quoque awdiantur. Verum fatpe iam dis
Hz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi ÔC
-ocr page 60-58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperajj^ißes
xi öd repeto gt;nbsp;Concordiæ librum nullas EccIeGas Dei. mnare,federrores Papiftaruni,Caluimftarum Si reliquo^ ï rum Scóïan'orum reqcerc, nee eos incognitos,fed cx Hbris Si fermonibus veftris cxploraufsimos: amp;fimul exScrü , ptura Si Patribus Ortbodoxis confir mare, dodrinara no^ ftram de Cœna Domini et Maieftate Chrifti hominis nofl nouum, non inauditum dogma efle» Hoe fi tuæ ration! minus arridet, proeo Arianifmum Si Mahumetifmuin,ß Caluinifmo non eontentus cs,ampledere,
Sed videte eonftantiam hominis.Contcndit in Ecctf' fia nullum dogma damnandum eflè , nifiprius legitim^ Synodus eongregetur, in qua aeeufatieitentur Si audian* turtettamennon vultadmittiPapiftasinSynodum,quaifl poftulat.Quam verb ob eaufamf An quia iam ante in Sygt; nodo a Caluinifiis auditi,eitati,00 damnati funtt’ Non nor,fed inquittquia noftri Si veftri hoftes,imb ipfius vetb! Dei deprauatores funt.Quod fi hçc eaufa fufficiens eft,tti8 gt;nbsp;ctiam eonfefsione, rede feeerunt Illuftrifsimi Germanist ordines,quód in repetitione confefsionis fuæ, Si in decla^ ratione errorum,vos tanquam hoftes noftros Si deprana^ tores verbi Deinon adraiierunt* Nam vtillioffieio Cbtfe’ fti Saluatoris derogant : ita vos idem per veftram dodrinâ erroneam de perfona Chrifti encruatts. Sed hoc eft quo^ ■ Auguftinus inquit : Iftorum fuperbia, quae fe extollit ad# uerfus Deum Si Chriftum eins, hanc etiam gloriam ca# ptare intelligitur, vt propter illos folos,non autem proptef miferosPapicoIas,FIâccianos,Synergiftas, Sic. Synodus eongregetur« Verum haceongregratione opus non eft* îag.n4» Inquit enimDanæusrQuædam dogmata eflè iam ofim ab Orthodoxis Synodis profligata , proquibus extirpandis nulla alia generalisjimb fæpè ne particular is colligenda litt q,UX»
-ocr page 61-a^fntidatîieL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5S \
quædam etiam ita manifeft'e impia cflè, vt qui ilia ftatim non condemnct, fundamentum ipfum fidei, 6C articulo* ipfos Apoftolicos tollat QC neget. Talia,Danaee,funt do# gmata veftra : quae partim iam olim ab Orthodoxis Syno# disdamnatafunt. Vt, Concilium Chalcedonenfc ftatuitgt;
' vttanque naturara Chrifti agerc cum communicationc * alteriusîvos autem naturas in Chrifto diuise, non per xom S »û»ixp agere, blafphematis. Quintum Concilium Oecu# * inenicura definiuit: Si nbsp;nbsp;nbsp;non yna adoratione, Z)eum V:rbum
incArnatumCr^ EIVS CATiJsLE ATgt; 0 'E^ET»
' iuxta qmd fan^a 2)ei Ecclefice ab initio tradttum eS^, talis ana-gt; nbsp;nbsp;nbsp;thema fit. SedDanacus inquit, Maledirtumefle,Idolola#
’ nbsp;nbsp;nbsp;trâ effe.qui Chriftum,quahomo eft, vna cum Verbo ad#
' orationeadorat, Quacdam etiam veftra ita manifeft'eim# ' nbsp;nbsp;nbsp;piafunt.vt qui ilia non ftatim condemnet, fundamentutn
' fidei tollat ÔC neget. Quale hoc eft de adoratione Chrifti hominis. Item, Panem ÔC vinura facrac Cœnæ, effe tan# turn Cigna abCentis corporis 8lt; fanguinis Chrifti : c'um tas men Chriftuspanemporrigens,dicat: Accipite,comcdite:. Hoc eft corpus raeum, quod pro vobis traditur. Quae verba, fundamentum fidei noftrae de praefentia corporis Chrifti in Cœna, font. Item, Naturae Chrifti humanac nulla realem xoi^’n’ctp efle cum Omnipotentia diuina; 2lt;* Haturamhumanarn non plus contuliffc ad efficienda mi# tacula, quam virgam Nloyfis. Horum ÔC Cimilium dog# tnaturaimpiorumcaufa, llluftrifsimi Germanise Ordi# nes particulates Synodos collegerunt, vt ilia ex Ecclefqs fuis extirparent. Nec tu vnquam niCi futilibus rationibus probate conatus es, dodltinam de Maieftate Chrifti ho# minis, quam Vbiquitaicm vocas, eCTe nouum dogma, ÔC euetUtefiddChxiftian«a«iculos ,quas tuas rationes in
H 5 Anti^
-ocr page 62-óo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HyperaJ^ifles
Antidanaeo cm'denter confutaui, £C noftram dodrinai® Scnpturae dC Patrumteftimontjsitamuniui, vtnihileo* rum expugnare potuen's. Eodem modo, quód omnia quac Danæus ex verbo Dei S)(. veteris Ecclefiae vfu,adfu3! opinionis conftrmationem ( errores non nifi praecedenK Conciliodamnandqseflè)attulit, à pagina 112. ÔC aliquol fequcntibus, penitus euerterim, vtetiam refponfionei” ipfius efFugerintjpenes indicium eruditi ledoris efto. amp;nbsp;Pag. 134» cum nunquam fenferim, fine légitima cognitione Ecck^ fiam,vel vllum dogma pro hærefi damnandum eflè : tan^ men hic homo mihi iftud imputare audet« Non auteni al** ' am legitimam cognitionemeflè,quàm cumin Synodo omnes partes,hærcfcas accufatæjaudiuntur præfentes: *** quamuis ip Antiofiandro pro hac hypothefimultunif*^ daueris,nulla tarnen ratione confirmare illam potuifti* hac ipfa iniuftitisc infeius accufas Patres Orthodoxes
' Apoftolos,qui plurimos errores fui ièculûextracognitiû* nem SynodtSC eos quoquegt;quosipfiprajfentes non audi* uerunt,legitime damnarunt,
Sed confideratcjobfecroj quæ hate noua 6C hucufq*'^ P3g inaudita celebrandi Synodum ratio fit,a Danæo modoin* uenta, cum fcribit : Hane demum eße leginmamamp;EcciefiAM' cam cogmtionemj cum partes omnes hlt;erefecäs acculàta^nontant^^ ab aduerfarijsprxfentes audtunturgt; fed etiam ah EccleßoflicP^ ri^, (jui ytriulpue partùs confenfit, fifieri po fit, deîegantur amp;nbsp;fi^‘ ant, yt pofi^uam hi yiri E cclefiaflici y trafique partes cor dm audit' rint, ipfi ex T)ei yerbofilatuant amp;nbsp;definiant. Contendit hucuf’ que DanaeuSj eumordinem viam in damnandis erroné bus fequendum elfe» quem pia antiquitas oblèruarit. D*^ fpicite autem, an pia antiquitas in eau fa Religionis talent Synodum vnquam celebrarit : An, videlicet, in vlla uerfî***
-ocr page 63-ntidanaL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i
uevfaliSynocIo ( qualem Danaeushïc requirit ) praetet ad# uerfarios haerefeamp;s accufatorum, id eft, praeter Orthodo# xos j etiam altj Ecclefiaftici viri, non aduerfartj Haeretico# ïutn,federint:2lt; poftquam Hæretkos QC Orthodoxes au# diucruntjipfi fcilicet,non aduerfarq Hæreticorum.ex ver# boDeidefiniuerint. Qiiia verb Orthodox! Patres hanc cognitionemerrorum nunquam obferuarunt ,fequitur ex Danxi hypothefi, ipfos illegitime damnaflè Haereticos« Nam Orthodox! Patres, Sgt;C aduerfarq, ÓC aceufatores ód indices Haereticorumfuerunt,nec aliosdelegerunt non
• aduerfarios Haereticorum»qu! Haereticos Sd Orthodoxes audiuerint poftea controuerfiam definierint. Etquia Danaeus Caluinifm! dqudicand! caufa, vult vniuerfalem Synodum congregandam eflè: quaere qui ill!Ecclefiaftici virbnonaduerftrq veftri,!d eftjhærefeas accufatorum,ef# fepofsint^ S!vcftr!aduerfarqnonfunt:eruntautCalu!# n!ft3e,qu!noftroconfenfunoniudicabunt:auteruntneu5^®2’’ trales,id eft,nee Calu!n!ftae,necLutheran!. Tu autemfu# pratotam Ecclefiam Chriftiana h!s duabus partibus com# plexus CS, !ta vt etiam Papiftas,fideles9^xsotTotc,tuos in oppugnanda Maicftate Chrift! excluferis. Qu! ego erunt üliEcclefiaftici v!ri,qui vtrafque partes aud!ant,2lt; ex ver# bo Dei ftatuant ï Non puto, qubd nobis Anabaptiftas,
* Suuenckfeldianos,2d nouos Antitrinitarioslaturus fisiu#
'' diceSjlicetiriquibufdamvobifcumfaciant.Praeterhos.re# liquilunt Epicuraei,qui nullam Religionem curant, Slt; ab oran! praeiudicio 8lt; affeefti liberi funt : hi,tua fortafie opi#
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nione,pcrquam optime ex verboDci hanc noftram con#
trouerfiam definire potuerunt ï Agnofcitis, opinor, fapi# entiam iftiushominis : qui cum priusfortafsis Rabulam cgeriV.nuncnomenTheologi 0lt; Miniftri verb! fibi ven# 'li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• dkans.
-ocr page 64-^2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tljperaljfifles
dicans,confuetudinem inforo rcccptam,EccîcRae qtioq«^ Chrifti, contra totius antiquitatis morcm, obtrudere ten* tat: vt homines, videlicet, neutrales, non aduerfarij
Ceas accufatorum, in caufa Religionis fedeant 8i iudicentgt; Sed hanc prudentiam iuridicialem nemoinipfomiretuf' Nam 8^ aliud quoddam «6©-’ Rabularum foeliciter imiw* tur,vt cum refpondere non potcft,fl:renuc ÔC impudenttj calu mnietur. Dicit » nos omnes Ecclefias damnareiideo necejp pâg.135» efje, yt omnes audiantur.CMt nullas Ecclefias totas,nee Pon* tificias.nec Caluinianas damnemus in Antidan. SkS in Apologiadicflum eft. At veftros errores QCblafphcmia®» quas quotidie in tuis Sd. tuorum libris legimus, de quibn* ctiam noftri veftros in colloqutjs coram audiuerunt,(l3*
Ecclefqs fux ditioni fubiec^is reddendam, vcftra prafft”* tia opus non fuit. Nam exemplum Ecdcfia; Antiochenst fecutijCÙminnoftns Ecclefijs,quæ Auguftanam(no” Calm'niftarum) confefsioncm profitentur, difceptanotl^ quibufdam articults orta efletdlluftriff, Eletflores OC Pri”* clpes, huiusconfefsionis confortes gt;nbsp;harum controuer^“”^ rumi'udiciumnon qs, qui has controuerfiasfouentamp;aü* gent ( quemadmodum nec Antiocheni Pharifaeis fèdugt; tfloribus) fed fuac fincerac confefsionis præctpuis Theolo^ gis cotnmiferunt, qui conuenientes,vt de hoc négocie (picerent, diflenfiones Ecclefiarum noftrarufn ex verb‘s Dei dtfudicarunt, indicium hoccerto libro compk’^* funt, quemi'n omnibus Ecclefijs nofiris publicârunt» quemadmodum Apoftolifententiam fuam Ecclefix An* tiochenæ( in qua difsidium ortura erat ) per Epiftolam gnificarunt. Vbi autem non tant'um noftrarum Ecclefia* rt)ni*(ed de confilio mandate ImperatoriSjRegumjP*'*'’ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipurti»
h-
-ocr page 65-It
(gt; f.
1/ ’f
1* 1C-$1 lî i»
«
i U ' c
'I t f gt;nbsp;♦ ) i
) ♦
f »
^ntiûanai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6]
cipam ordinum totius Chriftiani orbis, vntuerfalis Syo nodus cogetur,æqiium eritgt;vt vos»tanquam omnium do# difeimi, primi fedeatis, Slt; pro vcftro fupercilio omncs rc# liquas EccleCias, quac veftras blafpheraiasexecrantur ,da# , mnetis. Aut fi nobis iniquum vidcbitur.vt homines in vcritatem,potentiam,8lt; Maieftatem Chriftihominisbla# fphetni nosOrthodoxos iudicent,quos tu nobis viros Ec# defiafticosdabis,quinecCaluiniani,necLuthevani,( vti vulgbnominantur ) controuerfiam dirimant f Vides Da# næCjtnihi nullum fcopulum, fed inanes bullas abs te obie# daseffe,quas fpiritu verarum rationum diflbluere et frans gerefacile mihifuerit. Quam multaautcmtu.'apag. »«o. Antidan.ad pag. vfque 124. tacite practcricris, ÔC tanquara afcopulis,quituam opinionem confringam,refilieris,erH# diti iudicabunt. Poftea minime calumnior, fed quid ex •fententia tua fcquatur.oftendo.Nam dum fubinde Super» intendentis titulumtu homo elatus velltcas,8lt; nomine
fuperbiæ in Antiof. traducis: dico te ipfum Apoftolum Paülum reprehendere» qui nomen hoc certo Ecclefiæ mi# niftrorumordinidcderit. Huncenim Maioresnoftrife# cuti,ordinis Slt; ædificationis Ecclefiæ caufa, quofdam Su# perintendentes.id eft, non tantum gregis.fed etiam mini# ftrorum verbi infpedoreseflè voluerunt.Vbitu non tan# ^^,56. turn aperte caîumniaris, fed etiam malitiose criminaris» feribens : Tyrannidem a noftris, quosSuperintendentes vocemus ,infuos coV.egas hoc nomine ÔC fuco vfurpari» At te ConfiftoriaEcclefiarum noftrarumcalumniae con#
uincere poflùntjquæ ius cuique fîdeliter adminiftrant,nec vlliusinaliumtyrannidem ferunt. Sedhancatroeem S4 impudentem contumeliam .mendacionon minus impu# denti conftemate nititur,addens; rnttmuntum in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Prin-
À nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(i^it
-ocr page 66-ói). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hj/pera/pißes
Jitione occupare ö* inuadere id, ^uod Taului oiraA' commune ejleyoltterit. Situ,Danaee, voluifles,
(ipû Cbriflianj Itn faßdribut opinor,quôdetianiGeneuæ exhominibusGermanis co* , gnofccrc potuiflcs, in quaquc Principis Chriftiani ditione
plures Superintendentes eflegt;qui ipfi munus hoc non oc# cupant vclinuadunt» fed à Icgitimo Magiftratu ad hoc fubcunduna plerique inuiti, vtpote laborum plenum, or* ’ *2®» dinantur. Porro non tantum (ex viros QC Superintendcn» tesnoftros, fed alios quoquepluriraoseruditosTIieolo* gos, veftram blafphemam dodhnamex verboDeicon* demnaflè, liber Concordiæ toti Mundo loquitur : in quo euidentibus Scripturacteftimontjsnoftram confcfsionen* confîrmârunt, veftram autem imprpbarunt ÔC tcicccrui^^ Et ego in Antidan. non tantum vnum apicem,fed ea mu* nimina ex Scriptura ÔC Patribus pro noftra dotftrina attu* li,quac tu ftramineis tuis telisin xternum non fubuertes» quaî nunc etiam in refponfione tua yix leuiter atti^ifti, nlt; otnnem apparatum vno congreffu pcrderes. Et hic tu ite* rum aliquot paginas Antidan. 125.12^« 1251, Si partem præteris, quo opinionis tuæ naufragium deuites. In hi» cnim contratuam raanifefte falfam hypotheftn (nullius erroris damnationem citra Synodum fieri d£bere)cuiden* terdocco,plurimoscrrores a PatribusApoftolisabfqt Concilqdecreto damnatos eflc, amp;adhuc hodie legitime damnaripofte. Hoctu principaletranfiliensjarripisquod fcripfi ; Non omnes hacrefes Conciliorum remedio fubh* tasefle : Si calumniaris,meinde concludereifruftra a Cal/ uiniftis hoc remedium quaeri, quod fit futurum inutiles hocque f^mento tuo aliquantifper in Vbiquitatem ludts» nc tergum dediftè, aut nihil refpondiftê videaris. Verum Conciliorum vtilitatem nunquam ncgauigt;imóeodem in loco prxdico, qqbdprofint Ecekfijs, nc vci peftifera do* drini
-ocr page 67-^ntidanai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65
^rînainfîciantuv, vel infedæ fanentur ♦. fed hoc conten» do jcrroresquoque citra generalis Synodi congreffum le# gitim'e damnari poffe. Et Principes noftros laudabiliter fe# eiffe J quod confefsionem fuam rcpcti ÔC decJarari, eosqtie ettorcs,quinoftras Ecctefias diftraxerant ,per fuosTheo# logosdamnariôd retjci voluerint. Ad hoc, vt dixi,perfi# ciendum » non opus fuit vos coram audire gt;nbsp;cum libri ve# ftti de veftris erroribus, quibus fcatent gt;nbsp;abunde nobis ft# dem faciant.Et nobis nunc fatis eftjifto remedio Caluinif# mum ÔC alias fanaticas opiniones profligatas, fineer« dodtinæ pacem Eccleftjs noliris redditarn efle. Qpodß noftrorum Theologorum indicium acceptare nolis gt;nbsp;lu# dxos vclTurcas,fi Jibet,tibi deligas»qui coram tota Eccle# fw veftra pro Caluinifmo pronuncient » noftram do# dfrinam damnent. De Anabaptiftis, Scruetanis ÔC alqs cum fcribis, illos prius auditos, qu'am ex Ecclefia expclle# ^’8' rentur, ac damnatos a quanto maximo coetu pro illo tern# pore haberi potuerit; fciasgt;nuUum vnquam Caluiniftam a noftro Magiftratu cielt;flumefle, quam prius audiretur, QC obftinat'einfuo erroreperftaret, vtputidahxc calumnia fit,quam faep'e inculcas, nos ex Ecclefia inauditos cxpelle# te .Deinde ÔC Caluinifmus vetter vna cum alqs erroribus, t^s in coetibuspiorum Theologorum,qui pro temporis ra# tionehaberipotuerunt,damnatusett. DemumSlt; tjerro# tes in vobis Slt; vettris libris deprehenfi funt, qui partim iam pridem in Synodis Oecumenicis anathcmatfeati’.par# tim ita manifeft e impq funt,vt vbicunque a pijs auditi fuc* rint ,ftatira improbari óC damnari ,non cxpeôatoSynodî conuentu, mereantur. Non igitur tergiucrfor,nec rcruttV a vobis geftarura me impcritum efle ottendo, nee menti# or,cum pag. Autidan. »4.5. fcribo: In nottris Eccle fqs cum 1 a veftr«
-ocr page 68-66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypcraj^ifles
’ï». vcftræfod/ofti's Iiominibus liac ratione agi',vtcum furti® more Anabapnftarum irrepfiflè,ó(: fuum venen urnCquod ,ad tempus occultarc norint ) fpargere deprebenfi fuerini^ non, nifi audifös, verbo Dei conuidos, aliquoties moni/ tos.Ôôpertinaçiter in errore perfiftentes, excludi -.Ha:c vera ede, nemo vh' bonusinficiari poteft. Sed tu tua peruerfitate me iudicans, hoe inG'gne raendacium dicis, quo iniquani meorum aduerfus vos (èntentiam tuc^ ri voluerim. Vtrum vcrbea,quæ a pag.143. Antidan.atj pag. 151« verc fcripfi, 2lt; rancidas tuasnugas contudijVt' jCtiam verifimilirationerefutaucrisj iudicentledlores,
Caeter'um, quod in OQandri QC mcis verbis citandis» crebró facere foles,vt ea nimirum in alienum iènfum coiv Pag. 139. torqueas,mutiles,Ô6 peruertas: idem nunc quoqj in verbis Auguftini clarifsimis experiris.Dicis enim, Auguftinu® Iib.4.»contraduasEpiftoiasPelag.probareSynodum,tan^ quam legitimam rationem euertendi haerefes:Deinde,vbgt; neeeßitas exjgit, congregandas eflè Synodos : Demuif' extortas fubfcriptioncs diferte ab Auguftino damnari? .Ideoque hoe ipfo loco Auguftini me euerti óó refutari. Quis verb non videt,te hïc malignum Sophiftam agcregt; Non enimexprofeflbói diserte’ hacctradat Augu^ ftinusïfed obfcurè tantum ex verbis ipfius colliguntuf* Nam Auguftino perfimilisquæftio cum HafreticisPeb^ gianis fuit,quæ nobis hodie vobifeum eft ; Vtrum,videü^ cet, liceat, etiam extra congregationem Synodi, falfa do^ gmata damnare. Ad hanc ipfum.pro nobis contra vos,di^ fert’e refpondere gt;nbsp;verba manifefta docent, ÔC quiuisfanse mentis videt. Et mihi hoc folum propofitum fuit, vt bgt;s lMi«f.Pag.68. Auguftini verbiseuincerem,hanc tuamaftertionem: öw-nium Patrum cwfenßt ^teßimowo mores non mß tn
^itimè
-ocr page 69-^nüdanai»
g^imedamnaripaffe: falfifsj'mam eflè, Inqui't en/m Auguft» ^uafinulla haerefisaliquando ntfi Synodi congregatione oamnatafit i ciim potius ranfsimæ inueni‘antur,propter quas damnandas necefsitas tab's extitent : multoque fine atque incomparabiliter plures,quæ vbi extiterunt Jllîc pfobari damnanque meruerunt. Nccego,cuiusDanarus me infimulat, nego, Synodos vniuerfales cflè kgitimam rationemeuertendarum hærefeon/ed banc vnicam dC hm eflèjnegotSC oftendo,errores ctiam citra generalis Sy# nodi conuenrumlegitime damnaripoflè,ficut Apoftoli, ProphetaîjÔL Orthodoxi Patres,citraSynodi decretutn, plurimoserroresdamnàiunt. Et Alexander Alexandriæ Epifcopusjre(ftedamnauit Arium (quemadmodum quo«« que Paulus 2lt;: Barnabas erroremludaizantium) antecon uocatam Sytjodum.Nec etiam difputOA’trum noftrifecu.p li controuerfiæ vniucrfale Concilium exigant: fed probo^ noftrorum Theologorum officium fuifle, errorcsinno^ ftrisEccleftjs difièminatos, ad exemplum Propbetarum, Apoftolorum 8^ Patrum,ctiam ante Synodum vniucrfa# lemdamnare. Nonenim de Pelagianistantum Augulï» inquit,congregatione Synodi opus non eïïè, vt pcrnicies ipforum damnetur: fedteftatur,incomparabiliter plurcs batrefeseflê,qu3e vbi extiteiuntjmprobaridamnaricp me# ruerint.Eodem modo,cum hærcfes in noftris Ecclefqs or# tæ efîènt, in rjs queque improbari, damnari, 8gt;i lupi appa# »■entesconteridebuerunt, Necetiam inficiaseo,congre# gandaseflê Synodos,vbi id necefsitas exigit. Nam ÔC no# ftratEcclefiæ;poftquamopusfuit,Syncdosegerunt. Ad componendas verb contrcueifias fuas, vt harura autfiores amp;nbsp;homines extraneosf qui olim iam confefsione feàno# ftrisfep3rauerunt)vocarent,opusfuiflè nego.Nam Apo#
1 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftob#
-ocr page 70-68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^perajpifle!
ßoltnunquaffi coîlegerunt Synodum ex Synagogi'sPl’^ rifaeorum, Scribarum Sd Sadducaeorum,quamuts horu*quot; crrores damnarent : fcderrorcs in fuisÉcclefîjs obofW®' ipfi fine illis dîjudicarunt. Quoipfo exemplum nolWs*y liqucruntjcontrouerfias Ecclefiarum fuarum ctiamfine*'* Iis,qui easfouentjdirimcndi ÖÓ tollendi.Et Orthodoxs aii' tiquitasplureshaerefes damnauic, licet earumauthorcssgt;*‘ P’'opugnatores prius in Synodo coram non audiuilîfj' Hgc cùm ex Auguftinifententia manifefta fint,ô^ tato loco non id agat,vt extortas fubfcriptiones d i s b R’’'’ improbet, fed potius conqueraf,Pelagianoscaluraniargt;lt; Epifeopis extortâ efle fubfcriptionê: non potui non fflif’''' te nugariaufum fuiflè,me abillo ipfo loco Auguftinicu'^ ti,quandoquidem ibi extortæfubfcriptiones diseRTî damnentur, quibus pene folis confirmatio dodrinac ftrac conftet. Nec etiam animaduertis^te in eiufdem criiH*' nis cum Pelagianis reprehenfionem incurrere, illi mentiebantur, ab Epifeopis extortarti eflê fubfcripri^’* nem:ita tu imitatus eos,tdem de noftris commentaris.
vti vir grauiseft Danæus, iocatur in librum Concord'^’ affertquod maxime ad rem faciebatfforte vt etiam 140. manicac linguae peritiam oftcnderct)dicens,Concordiaf
brum ab altjs Qtatttbuc^ appellari. Hoc licet à veftf* percalumniamHat: ûmul tarnen infetj prophetantjibrui” hune Ortlîodoxorum elle, a quo omnes Haerctici setatis exclulijöt^ in eo legitime damnati fint.
Ethîc tu iterum nouum mendaciumeonfîngis»’’'^ videlicet, ad T ureas ,tanquâ futures legitimes noftranH” controuerfiarura indices,vos aliquoties remittere. At tam tùm in pag.i6jgt;. ea de re quacrito, ô^ex tua hypothefi coo* du do, ne T ureas quidem difsidij noftri legitimos iudicf^ ((Te
-ocr page 71-tAnttJanat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ó9
tflè çoïïc, quandoquide m iarn pridetn partes noftras prx# 11* nbsp;nbsp;iudicqs fuis gr au arint ÓC pro Caluinifmo contra nos pro*
(l nunciarint, QuomodoergotcadTurcas toties remitto, )5i cüra nunquam a me fiat ? Et nc non feftiuus iocuhtor ef* ll iès, dicis me meminiflè meae inter cos conucrfationis, 2lt; il* nbsp;nbsp;fortafse etiam doftrinç,quam ab ülis didicerim. Hïc tu me
II* nbsp;nbsp;non planeintcmpeftiuc mones.nec non praetcritos annos
tl* nbsp;nbsp;inmcmoriam mihircuocas ,in quibusTureas de Chrifto
# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Deojhuiusque pahtio,folio,dcambuhtionibus,con*
1* nbsp;nbsp;fabulationibus cum Angelis, 8lt; fimilibus nugis,pueriiitet
1 nbsp;nbsp;ludentes fxpe audiui: vt vix ouum ouo fimiliusfit, qu'an»
i) nbsp;nbsp;cum tu fupra pag, 6 4.. de Chrifto homine fcribis : iffum amp;
(b nbsp;nbsp;nbsp;(or^ ipßuf in calo eße, 'vri Jägern in augujli/?ima/ùi \c^ni ar-
d nbsp;nbsp;nbsp;ce, amplß:m3il.micilio,ßalario,amp; auln, in eiuo Ititi è, ft yielit,cwn
i nbsp;nbsp;nbsp;inßn tif eleilorum^/i^elorunt beatorumq^ Spiriiuum in ielcm calum
tece^tfirum milHbuf, Z'P ACIET Ne tarnen cum
11* nbsp;nbsp;nbsp;T urcis de Chrifto 8lt; coelo ineptirc vidcaris,affers didum
Apoc.i4.5e^Mnf«r A^nttm} quocun^uc ient. Sedmifernon
1* nbsp;nbsp;nbsp;intelligis, ibi agi de Ecekfia militante in bis terris, qubd
ChriftusconftitutusRexfupramontemSion ,Ecckfiam
i’ nbsp;nbsp;ftbi colligat ex omnibus populis, quæ Dcum r cd c agno*
1* nbsp;nbsp;nbsp;fcat ÖC pi'c colat. Et idco loanncs inquit, fc vidiffe agnum
11* nbsp;nbsp;ftantem fuper montem Sion, ÔC cum co centum quadra*
1* nbsp;nbsp;glnia quatuor millia,habentia rromenPatrisciusferiptain
(I* nbsp;nbsp;nbsp;rrontibus fuis,id eft, qui vera ÔC faluifica agnitionc Dci ÔC
Chriftipræditifint. Ethosinquit fequiagnum,quocun* que iucrit. Quod nihil aliud eft, quam Chrifti Seruatoris 1^ nbsp;nbsp;tui vocem audire, nec Antichriftum,bcftiam Romanam,
(H tanquam alienum fequi ,vt ipfc Chriftusloan. 10. dc oui* i* busfuisteftificatur.Scdmultbauguftiorcmconditionertr 1* KegnicoeleftisScriptuwnobisddcribit, Efaiasenimin* t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quit.
-ocr page 72-Hyperajpißef
quit, A fecuto ftôfi audiuerunt,necp auribus perciperufll; oculus non vidit ( Deus prætcr tc ) qux faciet expecîîai’'' Rom.i4. eum.Et vtRegnS Dei non eft cibus SC potus: itanecft“' fioj ftatioj deambulano,expecftatio* Hæc cnim funt Corporis animalis, quale corpus Chrifti amplius non eft' fed fpirituale, quod nec motu, nec ftationc, nec dearntm* latione opus habet. Et ideo Paulus 2. Cor.5. inquit,Qli‘’“ fi cognouimusChriftum fecundumcarnemjnunctaiflcquot;, non amplius nouimus,id eftjChriftus in Regno Spiritu^’, li Sc cœlefti non amplius edit, bibit, fedct, ftat, ambul^'^ quemadmodum dumeflet nobifcumin forma feruiJ^.? adeo fublimis ipfi'us conditio nunc eft, vt nihil commu'’'^ aut fimile cum vita animali SC forma huiusfeculihabcs^. quaetiam intellecftus hominisaflequi non poteft.
non eft, vt nobis Chriftfanis coelum Turcicum fingas/’’J quoChriftuscumcleCfis Angelis 8C beans fpiritibus T I E T V R. Hxcenimmundanæ,noncœleftisvitaîcoi'* ditio eft,
Sedreliquum rcfponfionistuae videamus,Vnum»^i* Verbum Dei, SC pios 8C Orthodoxos viros, ilh'us inteil'' gentcs,tibi iudiccs feriraus,nonT urcas,non Papiftas.n^’*/ vllos Haereticos.Mira res eft, Danaeum verbum DcfOi^’ ' bisiudiccm ferre, cum hoc ipfum fit,quod vosaccufat^. damnat. Nam velvnum verbumChrifti: HoC^^ C0 S y^.quodpro yobtstradetur : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
'^ohifcumfùm, amp;c. ceu fulmen quoddam omnia docftring veftræ conterit SCfundituseuertit.Deindegt;Ç|'^°^ tu Orthodoxos viros indices adduces tquot; cum fupra Ëccl^* fiam reformatam, in noftros SC veftros diftribnendoJ”^^ que PapiftasSC reliquosfanaticos à iudicis officiorc'”“’’ uendo,non obfcure fignifices,te prxternoftrosSi'
-ocr page 73-^nttdanaL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71
ftïoSjinnuifletntnOrthodoxonim neminem ccnfere.Vt tag^nr»
(ill verb tu antea proteftatus es, vos » noftros pro iudicibus 0® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nunquam accepturos eHetita SiC nos.controuerfiarum no«
■J* ftrarutn iudicium nunquam committemusveftris. Qu» (* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo Orthodoxi üUindices erunt;’ Porr’o calumniæ tux de
ft' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxacuatione fæuitiæ Pontificix,per condemnationes erro«
lü'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum 'a noftris facflas, non tantum hoe obieci, quod etiam
ante Concordix libri conferiptionem in veftros fxuielt;s ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;ïint.fedaliaraaiorismomentiattuhiquxquiaabste refui»
jï* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tari non poffe vidifti,prxtermittensiUa,ccrta quxdam ver
Ji' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baarrodisjamp;meftupiditatis infimulas, ne prorfustacuitTc
ft* videaris. Et cum te magnum quendäm Dialedticum cflc i** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putes, vt etiä de Elenchis Hçreticorum Slt; SophiftarS fcri«
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfcris.vix tarnen aliud frcquentius,quam irapudentem So
/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phiftamagis. Noninfcius,fedmalitiosehïc vterisfallacià
fecundum non caufam vt caufam, cum noftris Pontificix f’ tyrannidisexafperationeratribuis. Nonenimerroresidgt; 11* nbsp;( circodamnamus,vthoftesveritatisad vosperfequendum
fxuiores reddamus : fed vt errores 'a fanis vitentur » ÔC ijs infedi,rurfusfanentur.Ethxc ex officio facere tcnetnurgt; l'l' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullo refpeeftu externi periculi, quod inde vel nobis, vel
alijs euenire pofsit.V uit enim Paulus fanx dodlrinx con« Tin ’•
'i*, tradicentesconuincijSy mentiumfeduôoribusos obtura« Â nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri, ne alios fubuettant. Et ipfe dodlores falfos anathemati«
zauitjôC errorum caufa.Chriftianos grauifsime reprehen# dit,lic6t Gentes illorum infenftfsimihoftes,hinc anfara ar !''* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïipere potùiftent,funoftus perfequendi Chriftianos» vt qui
ill’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfi inReligione diftenticntcs,5lt; alij alios error is accufan«
tcs.oranes tarnen reliques populos damnare au deant. Er«
'1* go'ne fecundum tuum iudicium ,Paulus condemnationc 10’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etïoïura jfatuitiara geniilium in Chriftianos exacuauitlt; Et
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft I encra
öl'
-ocr page 74-7X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypera/^ifles
fi reuera quad fcn'bis, fentis: miror ftuporem tuum, quód noftros accufando,no animaduenis^te eo ipfo,ólt;: te ipfun^ tuos reos facere.Scribi's enim pag, nS.Singulos pios,qii* funtjtn Ecckfq's veftris,noftram V biquitatem, vt manife^ ftam hære{în,damnare:Item,qubd inftitueritis noftrosco^ rag. ’37» totaEcckfianefandarumhærefeanaccufare.Ergo Si vos Pontificiosad nosperfequendum vcftris accufationi^ ;intioßand.«75. bus amp;nbsp;damnatîonibusinflammatis C Et cum in Antioß^ 141. androte Pappirefponfumcalumniarioftendeiim: nontî men te puduitgt; eandem malitiam fecundbprofiteri. Non minus impudens Só iniuripfacalumnia eftgt;quód Chrifti^* nos'GaHos in mcdtjs cruciatib.amp; ignibusirrideamusltno duplici nomine condokmus, ÔC quod Pontifi'ciam tyrant nidemcxperiantur,Slt; veftras cori'uptelasobtrudifibipä^ tiantur. Necte multos cruciatus pro nomine Chriftifen^ fiflè arbitror, Etquidemmori tibidudum fatiusfuifletjUC blafphemqs tuis, ( quarum Chriftus homo conftitutus iu^ dex certifsimus vindex erit)pœnas fubinde cumularcs. Quid enim horribilius auditu, quam Chrifto homini, eu» omnis poteftas in coelo ôf terra data eft, cuius pedibus oin nes creaturæ fubiecftæ funr,in cuius nomine etiam, cœle^ ftium,terrcftrium Sóinferorum genua fleduntur : admilt;* niftrationem regnorum eripere: omnem xo:vavi'o£p cum dù uina Omnipotentia Maieftate detrahere: amp;eum kdilt;ftum,idoIolatrara,bIafphemum,Neftorianumproclagt; mare,qui Chriftum,qua homo eft,adoratt’ Pro his blafphe mijs, Seruetanis furoribus non magis tokrabilibus, fi tit quoque ignem ( quem tarnen tibi non opto, fed mentcin faniorem Qi exitum meliorem precor )fenfiires: an hoc fuiftet pro nomine Chrifti,quem blafphemas, pari i Et hx ©pinorifunt omnes ill« fan«,de quibus iftc Dei QC homb nuitt
-ocr page 75-^yfhtidan^ei» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^
tvaîttruVfafthatoï fupra pag.Ê.nugatus eft, totum mmm fcri-ftum nihil aliudeffei^uamfaunas inipfiim T)cum:c\im in co penc nihil aliud agatn, qu’am vt gloviam Sd Maieftatem Chrifti hominis contra nefandas Danaei blafphemias afferam, Qua: fequuntur de condemnatione, quiafupra copios'e Pag^u». confutata funtjubens ea prxterco. Nifi quod contra Da« næutnmihidocendumeft » diftindiones measde conde? mnatione in priorilibcUc allatas.nequaquam 'a loco Deux, ij.euerti. Nonenim omncs perfonas errantes,ab ervori# bus in condemnationis fententia diuello •• fed cos tantum, quircâius non inftituti.imbecillitate iüdicq in quibufdam errant, Chrifto tarnen f fundamento falutis) per fidem ini fiftunt.QuiautembærefeSjde quibus ex verbo Dei moi nitifunt, obftinat'eretincnt, propugnant,2lt; veritati raalci dicunt, bos fiue Dodtorcs,fiue auditores,damnandos cfle «nferaus. EtlexDeut.ij.nonloquitur de quouiserrani tc C quem nuUaScriptura damnat ) fed de eogt;quienormi peccato Idololatriæ, contra expreflam ôf totics repctitam Dcilegetncontaminatus, etiam alios feducere,5lt; ad idem Idololatrix critnen pellicete ftudet. Vides igitur,vt loco Deuteronomq me ipfum non euertam,fedpotiusftabii liem 8«: firmem. Deinde,nemo noftr urn dixit: perfonas condemnatas, quæ alios feducunt, 06 fuo veneno inficigt; unt,fine omni poenarelinquendas eflc. Nam bac iufto iui diciOjfuis fedibus pelluntur. Sedhxc fcribo,nos afferent do Caluinifmum damnandumeffe ,nequaquamdocere, aut cuiquam autbores vel inftigatores effe, vt vel de fedui dis auditoribus, vel de fedudoribus Caluiniftis fupplicii urn, videlicet, capitis fumat, de quo vobis femper querii moniafuit ,nos inflammare rogos, ÔC armare carnifices, Hane nos fxuiwera femper deicftatos etfe»noftr i fcriptis et
K X fad‘is
-ocr page 76-74- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HjperaJ^ißes
ùûis fæpe teftati funt. Et quod dixi, repeto, nullû vn$ pudnoftrosRch'gionis caufaïn vitæ penculum l'ncutï”'^ Pig.143- nbsp;nbsp;Quod auteniPeuccrurn mihi obtjvis, ipfum non Reli^
gioniSjfed renim Politicarum caufadiutius tncuftodialt;^^^ n'neri,a fide dignis perhibctur. Et huius feueritatis fuæ luftnfsimusEIctfiorSaxon.iuftasSCgrauescaufasredcîe«’ re,cui debet, potent. Dem'que te male ominan teftarneo^ to Brentrjjmirum non eft. lam emm re ipfa fentiti's, vobis finccrae ReHgibnis hoftibus, funeftum, noftrisaU^ tern Orthodoxis Ecckfijs falubenimum efle, Calutni^^ mum cnira è Scholis ÔC Éccîefijs noftn's profligatum illud non prorfiis nulla in caufa eflè,cenfendû eft. Quod ft Domino vifumfuerit,dlt;ociilos veftrorum auditotufO magis ac magis aperuerit, vt veftras blafphemiascogno^ fcere incipiant,non foftim Germania,fed etiam aliquando reliquae nationes veftrum Caluinifmum, (quamuisdiH^ genter,ne fiat,prouideatis) viuum ftpclient.
Confutatisnunctjs,quibuscondemnationemCaIui^ nifmi SC eiuspatronorum improbare te pofte Iperafti : re* deo ad paginam i ii. Re/ponfionis tuas,,a,qua ordinis caii^ fa digreffus eram, ne crambe tua foetida poft aliqua rur* fum appofita,a?quo letftori bis nauftam mouerem. Sed ecce conftftim incido in colluuiem vanitatum tuarum, Antiof.Psg.18. C’umenimin Antiof non tantum de primis controuer^ fiæ noftraî difceptatoribus,ftd etiam de nobis ex ore Sturgt; mfj ftriberes: Vos a nobis minime damnaripofte,ne,cbm in vcrbispotiùs, quamin rebusipfis vtricp difftntiamus, NOS IPSOSeademcondemnationeinuoluamus,quavos veftrumc^ dogma condemnarnus. Nunc ais,inter primes quidem controuerfi'æ huius difteptatoresf non autem in# ter VOS SC nos) de verbispotius,quam de rebus certamen fuifle.
»
-ocr page 77-^nttdauiei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 5
fuiffe.Cutn'cphocipfutn falfifsimumeflè, exfcn‘ptis ipfolt; ^»6'quot;’’ rum deraonftraffem, non tarnen te puduit eandetn vani« tatemrepetere,2lt; nouis mendacijs augerc. Primunijqubd Pappus ipfe in refponfione ad Sturmium id faffus fit. Vbi verb Danaeelt; monftra paginam »monftr a lineam,monftra vnicam diôionem,quæ tuam vanitatem confirmet. Degt; inde nonpoffum fatis mirari iropudentiam tuam ,qubd, cum nc vna quidem ratione ex fcriptis Lutfieri, Cinglq» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
ÔC Occobmpadq effàtum tuum probaueris : ego verb ccotrahoc vanutn effe ex fcriptis Cinglq,cofioquio War# purgenfijôCliterisLutheri ( quorum tu nudamentiotre kftoriimponere voluifti ) raanifeftc oftenderim : tarnen coraminifci hic audeas, te ita difert'e apertecg ex eotum fcriptis demonftrafle, vt ego toturarefutationis mesc prac# Gdiuminmeranegationc quæfiuerim jquiaverifsimate# ftimonia abste prolata refutare nullo tnodo potuerim. Si libctjinfpiciataequusleólor pag.jt. Antldan. ÓÓ pag.i?. ÔC tp, Aiitiof. ÔCDanxum Galium in fingulis bis vocibus HPHTi^apagnofcet, Etquiseft: j quivel paginam tantum in fcriptis ipforum polemicislegit,quite in veritatem pecca# tenon ftatim animaducrtat. Lutberusenira in omnibus fcriptis boc vrget, inculcat, probat, cum pane ÔC vino ab omnibus facra Cœna vtentibus verum fubftantiale cor^ Vusorefumi:Cinglius verb ôCOccolampadiustotum boC ncgant,6lt; vbicç contendunt.pancm tantum fignum, figu« tam,fignificationem ÔCfYmbolumeffc corporis Cbriftigt;in coelo manentis t de quo vide in Tom.a. operum Cinglq, prxter f cliqua opufcula,Exegefin negocq Eucbarifiiac ad Lutberum : Apologiam ad fermonemEutberi de fubftâ# tiali corpoïis ôC fanguinis Cbr ifii in coena pr^fentia r Re# fponfionem ad Lutbetum de SaaamcntorRefponfiones
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duas
-ocr page 78-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HypcraJ^ifies
duas ad Luthcri confefsioncm maiorefn.In quibusnog”’ Il's contra Lutherutn pugnat, corpus 6^ fanguincm Ch'*’ fti'a Coénalongifsimèabfentia,per pancm ÓC. vinuin^g^’ rari, tantum fignifican' Sé repræfentarf. Ethanceand^'J futflèmentcm Occolampadtju'pfe fatetur inrefpon^o^ confefsionem Lutheride Coena Domini(quiextatl fi”' a«operum Ctnglqpag. 48ojfcribens: Cæterum omnium, qubfaciliuscaufa hacc vniuerfaintelligiacp^\ cipipofsit, illud difertis verbis palam confi'teor,0^ non in’ «itusagnofco,quódhaecChrifti verba, hoc est p V s M E V M,eo fenfu interpretatus firn,vt Chrifturn illK fignificare vokiiffèintelligam : Hoc est signvM''^ SIGNITICATrO CORPORIS MEI. Et haccnoftt'a(gt;'” quit) fententia Mart. Luthero abfurdanimium ó^aliC’’ videtur^quaO priuatæ rationis libidinem fecutusjillud'f’' diderim, quod non magiscum veritate rei ( attende D’* næe, intelligeSjLutbero cum Oecolampadio non^'' verbis potius.quam rebus difsidium fuifle : ) conuenK^ pofsit, quam fi Chriftum Belial elfe dicam. Simul aut^ fenfum hunc(aduertc,inquitfenfum non phrafin)nec“^ here nec poHe recipi clamat,0dc. Cui nos hoc libella currere volentes,primb tropum hunc vfitatum efle 0^^”* demus:fecundó,quód idem ille in Chrifti verbis, HoC corpus meum,ôlt;fc.neceflàrib adhiberi ÔC vfurparidebe^’^ docebimus. Hæc Oecolampadius : qui in ifta ad Luthef*' refponfione fæpe repetit,panem eflèfignum 6Cfiguré'” corporis,panemrepræfentare corpus, in pane contint'' imaginem vel fignificaticnem corporis Chrifti,quot;quodi” coelo ôd non in terris fit : Item, facramentalem vniont'” ( panis ôd corporis Chrifti ) in fignificatione confifter^' qubd panis nos in eius confiderationem inducat,quod ip^ fofign^
-ocr page 79-^ntidanai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7?
. fo fignificatut. Et idcó Philippus in epiftola anno 19. ad ÿl’ Oecolampad.fcripta,Cinglianis haec obi^cif. Vosjnquit, abfentis Chrifti corpus, tanquam in T ragoedia reprxfenlt;gt;
ÿ' taricontenditis« Ego de Chrifto video extare promifsio« (1^ nesjcro vobifcum vRç ad confummationem feculi, 00 ft« ,3^ nbsp;nbsp;miksivbi nihil opus eftdiuellere diuinitatemabhutnani^
ti'i' nbsp;nbsp;täte. Ex his Philippi verbis cognofcere potes ÇCi modo tur#
bulcnti affecflus iudicium admittunt) quäe fuerit Oeco«
, lampadtj nbsp;Cinglq opinio de S, Cœna, nimirum i îi »
TTûtfffâp cum doôtrina Lutheri pugnans, ôi qüam etiam ip^ it* nbsp;nbsp;fe Philippus improbauit. Verùm no tantum de re ÔC fub#
liji ftantiaSacramenti, fedetiam dearticulo AfcenftonisSC iji' nbsp;nbsp;nbsp;Sefsionis ad dextcram Dei, de communicationc Idioma?
tunijde omnipotentia omnipræfentia Chrifti hominis, H' Luthero cum Cinglio ÔC Oecolampadio acris concerta«
tio luit : vt neceffe fit, Danæum aut nihillegiïïe in fcriptis ipforum, ÔC de rebus incognitis temer epronunciare : aut ÿ nbsp;nbsp;nbsp;fi legit,orani iudicio carere'aut quod verifimiliùs eft, con«
traconfcientixteftimoniumfalfumboctcftari; de verbis potius,c|u'ara de rebus primis illis difceptatoribus ccrta« Id menfuifte» Hoc enim fi verum cft,ciua confcieniia Cin« i€' nbsp;nbsp;nbsp;gliusLuthero Marcionis amp;L Euf / chetis hsercfes imputa«
0* uit;Sedremittismeadpag. çiànquaeafdemplan'enuga» 'îl nbsp;nbsp;nbsp;fine fronte inculcasgt;qs tç aliud non minus impudens com«
)ii nbsp;nbsp;nbsp;mentum addis:BucerumVuittêberga£,2lt; pofteaPranco«
(4 tuïti,concordiam inter o mnss conciliauiffe, quæ ab ala« ftoribus quibufdâ Vbiquitariqs, vclut ab Amsdorffto ru« ptafit. Sedquomodo hoc probas lt;nbsp;vbifigna vbifubfcrw
iû çiiones Hcluetiorum , Gallorum gt;nbsp;Anglorum, Belga«^ 1« ïumi bCc. an non vel fola hiftoriaCauateri le mendacq ■(. conuinût':; oftend€ns»HeWtuas Eccleftas (.cum quibus
-ocr page 80-yS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperajpißef
perBucerutÖagcbatuOformulam Concordix Vui'ttei’* bergenfem neqiiaquam acceptaflè. Qiiomodo ergo Con* cordiam,quæ multo labore a Buccro quscfita, QC nunqn^ confc(flafuit,ab Vbiquitarqs ruptam eflè comraentariS' Affêrs teftitnonium Vuolfftj, homtnisplane tui fimili'' Qi. in mendacîjsprocudendfs dexterrimi( ficutde ipfodn* flifsimus vir loannes Magarus copiose demonftrauin) Verumfiapud Germanos fynceros SC confiantes haberi tibi velis,virorum veracium teftimonia vt profc’’ necefïèerit.Pofl raultnm fermonem Cretenfem ( errof^® videlicet a nobis demum additos de Vbiquitatecotpon* Chrifti,de efFufione Idiomatum Deitatis AÓ7» in natural” alfumptam^de afcenfione Chriftiin euanercentiamcoin’ mutatajtem, verba veftra nihil infidiarumj nulla fen’'”’ gt;nbsp;erroris,nihil aSacramentis alienum habere, Lutherivtf® verba periculofafui(ïè,qu£ nos in teterrimumVbiquiW errorem tandem induxerint) pofthanc,dico,4^viroW «p,fubiungisaeque vanum,a Luthero,videlicet,infeto^ hanc controuerfiam, non à Carolftadio fufeeptamd’^; Sed audtquid Philippus Germanus Gallo cretizanti praîcinat, in epiftola ad Fridericum Myconium fcript^' Caroloftadius ( inquit ) p r t M v'm excitauit hunc tut””'* tum, homo férus, fine ingenio, fine dodrina, fine fenf” communi, quern nullum vnquam humanitatisoffido'” aut intelligere aut facere animaduertimus,tantuniabd' vt aliqua fignificatio in co Spiritus fandi animaduerla'*'' Imbextant manifefta fignaimpietatis. In tota doi^Id”’ foiebat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Damnabatomneslegtsn
Ethnicis conditas:contendebat,in foro iusexMofe dumcflèmonintelligens vim SCnaturam Chrifti^n^ , bertatis : Totam illam fanaticam Anabaptiftarumdodf^
-ocr page 81-ntidaUicL
nifn ftatlA initio toï p « fx^oïp amplcdebatut, cum cœpiG feteaminGermania ferereNicolaüsStorck, Etcontro# uerfiamde cobna domini* tantv'm odio lv*
j'j- nbsp;nbsp;nbsp;THBRi,nonaliq«apictatisopinionemouit. Etcnimcura
incvo^tcc-xiûL ipfius a Luthero improbata eflcbcoepit ifte,in#
.M, nbsp;nbsp;nbsp;fiamraatus iramani cupiditate vindidlac.quærerecaufam
vendibilem.quaLutheriexiftii-nationemprorfusobrue«
,? nbsp;nbsp;ret.BonaparsGermanixteftaripcfsic, nihil mein bac
ö nbsp;nbsp;nbsp;te Rngcre.Hxc Philippus. Idem confirmât Schleidanus,
7 nbsp;nbsp;nbsp;lib.j.htftorixfux. Scdvtadremredcamus,legatphjsle*
âoï furamam colloquq Marpurg. qux 'a Philippe con* fcripta,extatinTom,4.operumLuthcïiiIcnçæd«orutnî Infpiciat Lutlieri,Cinglq 8lt; Occolampadq polemics feri*
( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pta,2lt; ftatim vanitatem Dansci palpabit : videblt praeterea
de ijfdem quxfiionibus.qux hodie controuertuntur, ccrgt;
'* ■ nbsp;nbsp;nbsp;tarnen fuiffe.Nam quod Ûanæus ad epiftolas Caluini pro
’ uocat.inquibusCaluinusadPhilippum 2lt; LAarbachium fctibens.confitciur: Nor corporis ßtn^uitui Cbrifii t» C«-
1 na participtsßeri:amp; hoc inter rtor conuittirt, Ccenant Chrißi noti '/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TheatricumtßeI^e3aculumf^iritsialü alimenti,fiJ re ipfâtîa-
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re juod figurât,quia ilitcpi« anim« carne amp;ßengaiite Chrißi pAt
, fcantur. Et eadera pene in confefsionc, cut Bucerus fubgt; fcripfiljtepetit: iritum yiJelicet ^f^^ißi nor carnti ö* fangui»
\ «M Domini fuhfiantia ytrè ad immortalitatempa/cere,amp; eorum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partitipdtione yiuificare,tSr hanc carnis amp;nbsp;fitnguinis fui commua
''quot;(L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nione» fhrißum fuh panü amp;nbsp;'fini (ymholif in S.fua Ccena offert
reiir exbiigt;lt;re(»»nniiiiw,quiezMnrife celebrant,iuxta legitimnnt eil« injlitutMm.Hacc ÖC fimtlia raerac pracftigtac funt, quibu# ''l ledorincbulasoffundit»vtruaoptntoneanoftravcrafen# lenüa parum diftarc videatur .Scd bas delufiones fuas • CaWnus aliqs tnlocls retegit.Qjtod enim nobiCcü loques,
I. inquit:
-ocr page 82-8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperaf^ifles
inquit: ChnflufTi cariüs ÖC fanguinisfui comrtiunibncifl» fub pints 8£ vini fyraboh'si'n S^. fua Cœna exhibcre oni^ nibus,qui earn rite celebrant. His verbis fe deludere nos» ‘ docetin Defenfione fanædo(ftrinædeSacramentis,fcrigt; bzns'.’Prxfertim'Verotolleda efl quxlibetlocalüprafentiaimif ^iaaeio,(vbi impoftura notanda,quódfubftantialetnpr:t^ | fentiamputans,non aufusfuiteam nominare, fed prots | localem reponit, quam amp;nbsp;nos negamus,) Miiw cùitiI Itc iti mundo fint^oculis eernantur tpalpentur manibtn : Chrijy quatenus bomo alibi,qubm in calo,nec aliter^^uàm te amp;fidei intelligentia q^uarendt^s Qiiod chm CaluiniiS fcribat, quomodo verum eft, quod dicit, Ccenam ipfa'’! dare id,quod figuratj'Figurat enim panis(teile Oecolativ | pad. in relponfione ad Lutherum ) verum £lt;eflentialt | corpusChrifti,quod cum fecundum Caluinumnonal^ 1 bi,quhm in ccelo fit, S, Cœna profedb illud dare non po* terit. Et fic infatuauit Deus fapientiam huius mundï,Ôl gt;. comprehendit fapientesinaftutiaipforum,quoniamnolt; ' uit cogitationesiplbrum,qubd vanæ fint.Eiufdem veritw tis 0^ fidei cum prioribus illud quocp eft, quod DanacusH’ Antiof.pag.8i.amp;^ 82.fcribit,Lutherum, Philippum,8C Bus cerum cum Cinglio,Oecolampadio,Bullingero amp;nbsp;Cal* uino amicitiam,toto vitæ tempore fantftifsim e coluifièj animisconiuncftifsimos ad extremum vfcp vitæ diem vi* xifiè.In quo cura Danæum hyperbole vfum,ô^ fupra niolt; dumveritatem tranfgrefturneflêjoHendiflèm: vanitati» iftius ipfum nonnihil puduit: non tarnen quod virum genuum decuilïèt, fateri eam voluit, fed Lutherum omiW • tens,SCtotius vitæ amicitiæ nullam amplius mentioner» faciens, alio mend^cio prius illud tegere conatur, dicens» me contendere, nullam fuifièmutuam inter Caluinum»
Philip*
-ocr page 83-PhiiipçvtS ,BacWutn, Capitonem ,Occo1afepadkim ÔC
'» V iretum amicitiam^Hoc verbnufcjuam fcripfi »fedtuatn hyperbolicam vanitatemsde qua modó,confutaui.
Ais deinde» PhUippum in epiftolarti Pauli ad Coloff.
, veftram fententiam,^ie tarnt C^rijii tn ctelttm rtcepta , ö* ibi
'' I tomenta nbsp;nbsp;nbsp;ad diim i«Jzci;,probare Si confirmare. Sed nU
*1 hilborutniniftoconimcntario,quianno 4t,Bafileæcdi« tuscß:,rcperio: verum ea verba lego, quae noftram fen*
I tentiam aperte confirmant,amp; veftram validifsimeimpu* f I gnant 06 euertunt. Afcenditfinquitquot;) Chriftus in altum,**
I boceft,glorificatuscft.refurrexit, bi regnat cum Patre pa* ripotentia,omnia in omnibus perficiens . Quibus verb»
* - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philippusafcenfionem Chriftinoninftnitadiftantialoco*
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum,vt VOS,definit:fed orthodoxe plane, per refurredio*
k nem.glorificationem, ÔC gubernationem Omnium rerum
I illatndefcribit. V t enim defeenfus Chrifti non raotum de
:j. fupero in inferum locum fignificat,fed imam ipftus bumi* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liationem,qu'od cum in forma Dei eftet ,feipfum exinani*
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritjôd. for mamferui fumpferit : ita etiam afeenfio Chrifti
fupraomncscoeloSjvereôôproprieTheologice loquen*
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do,non Vignificat commutationem loci inferi cum fupero,
fed fumraam exaltationem, qua extra conditionemloci
- fupranaturamfuamaddexteramDeicollocatus,patipo* tentiaçumPatrefvt Philippusloquitur, ôé quodtu cum foci^simpietatis tuacHutychianum efle»vociferari8^omnia
I* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guhernatjôC omnia in omnibus perficit. In cuius exalta*
♦ tiomsteftimonium afeenfio vifibilis fadla cft,docens eagt;fc
♦ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nolle amplius modo vifibili,localisenaturalifecundum
gt; corrdiiionem huius mundijfed fupernaturali,diuino sc
r ■ inuifihilimodonobifeumverfari. Et hsec Philippi verba, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veftram fententiara de finita potentia Chrifti hominis, SC
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D X eius
-ocr page 84-81 HyperaJ^ifle! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
cius in cerfo cœïi loco inclußone confirmarc, nemo fan« j mentis dicec.Sicut nec ilia, quæ ad Occolampadium con^ ’ tra vosfcribit:7Y4MC tffe iniiignam (^hrißianii opiniônem,j»ôi Chriflu«ita^MandAtn ctelipartem occupant,yt ineatanjutfi _ inclußu carcerißedeat. Refpicit Philippus ad veftrum fig^ mentum, quo Chriftus,qua homo eft, non alibhquamin certo cœli loco contineatur. Et in libello teftimonioruni Patram inquitr Necpquifquam mihi perfuaferit,Augufti^ -num fic alligare corpus Chrifti ad vnum locum, vtalibi efle non pofsit, Quidenim afferri poteftpræterrationis humanae indicium,cur Chriftura includamusinvnum locumj* Vides,me per occupationes fcripta quoeç Philipp* legiflè, Zi. ex illis te vanitatis, nec non impietatis in Cbri* ftumconuineerc. Quod autem Philippus in pofterioH commentario fibrjpfi non Gonftans,pugnantem cum prio# ri explicationcm affert,neccum Scriptura,fed ex Philofo* phia loqu€ns,de Phyficalocationc corporis Chrrfli fpiri* tualis fcribittipfe viderit,quomodo fe Chriftoexeufaturu* fit.Hîcenim Wrigoj humanae minime tfotisiattj««) Pag ni. «ou. fed prioribus détériorés funt. De Oecolampadioquodaf^
. fcrsjineo nugas nugarts, fiquidem de re. i. fubftantiaS. Cœnæ nunquam inter ipfumamp; Lutherum conuencrif* . Nam ille in refponGone fua ad Lutherum, corpus Chn’ft* | tantum repræfentarijfigurari Zi fignificari, nunquam au* î rem in Cœna fimul dari, contendit. Lutherus verb ctiam cum paneexhiberi,amp; ore illud fumi, ex verbis inftitutio* nis confirmât ; Zi difputationem de modo, quo illud fiaf’ nunquam admifit: ficut non tantum ipfius fcripta, fed etiâ | Bucerus de ipfoin epiftola ad Comandrum teftatur.■ vnquara Lutherus fenfit, corpus Chrifti in Coena adefle i modo corporalfi, craftb, Phyfico, Zi locali, fed diuino | fupet*
-ocr page 85-fupçrnatutaVi, quem diuinæ fapientiæSC potentiæ coragt; tgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fhiîitjUec de eo inquirere voluit. Opinio verb tua de fpirû
gt;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuali præfentia carnis Chrifti in Cœna (quæ per Rdem Iv
» at) Rationishumanæ figmentum eft. Nam iuxta tuam 24 ”• nbsp;nbsp;nbsp;tuorum phantafiam.corpus Chrifti in cœlo manens vfquc
'/ r nbsp;nbsp;ad diera iudicq,nobis in Cœna non fit præfens, fed fides in
‘ nbsp;nbsp;nbsp;cœlum afcendens, corpori Chrifti,a nobislongifsirae ab«
'' fenti,appropinquat. Sic enim Caluinus tuusfcribitin i.
**, ' nbsp;nbsp;Cor. II. cap. vtcapaccshuiuscommunionisfimus, affur#
gère in cœlum nos oportet. Ettu pag.2oo.inquis,fidem corpus Chrifti in cœlo ftC quatrcrc, re ipfaapprehen«
* nbsp;nbsp;nbsp;ûcre. Quæ tua fententia Sacramento Cœnæ ncquaquam
confentanea eft.lnquit enim Chriftus: Accipite, comedi* tc.HoeÇquodaccipitis comeditis)eft corpus raeum.Et
, Paulus aiv.Panis quem frangimus, id eft, quem diftribuû
* ( nbsp;nbsp;nbsp;mus,noh ne communicatio corporis Chrifti eftlt; Caluinus
autem tuus a Cœna lt;nbsp;in cuius Inftitutione certu verbum
♦ de prxfcntia 24 communicatione corporis Chrifti extat
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in cœlum vos ablegat, de quo nullum verbum habemus,
'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod ibitant'um,24 non etiam in Cœna corpusquaerere et
♦ apprehendere debcamus. Ex quibus etiam meridianalu« '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce clarius eft, Euthcro 24 Oeeolampadio non tantum di#
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfasphrafes .fedetiam pugnantes fententiasfuilfe gt;nbsp;nec
ipfisdefubftantiaSacramentieonueniffevnquam. Præ#
♦ tcreaEutherura Chriftihominis vbique praefentiam pro#
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;balle,nufquam Ofiander negat.nec ipfe quoque earn vllo
♦ in loco reqeit: vt non immerit'o querar de vertiginc tua, gt;nbsp;quod cum inpriorilibello dicas ,Ofiandrumin poftremai'i^’itÀoii.of. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ëiifaipii parte aperte defendiffe V biquitatem t nunc fcri*
Î bas,euminfinc Antifturraqillam vtaueminfauftaro'afc t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuisc^uejedibusabigcre.Mcminiffc te veteris i’liusconuc#
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicbav.Mendaccmopottercefte memorem.
♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 3 A' nobis
8-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HjiperaJ^ifleî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}
A'/iobisafcenGonem Chrifti vifibilem frt cuanefceH^ fiamin nubibus ô^aëre niutah,manifefta calumnia eit'* Credimus enim SC profi'temur, Chriftum vifibili modod^ terra in cœlumafTumptumeflèjnonautem inccrtoccxl' ïoco ita contineri,vt alibi elle non pofsir: fed afcendiflc fü*; pra omnes cœlos,et collocatumëflè addexteram Detncquot;, vt vni tantum loco præfenseflèt,quemadmodum intet* risnaturaliteragens,fuit,fed vt iam inuifibili,illocali,amp;^tl'* uino modo in dextera Dei omnta impleret.Et quod tu fi®*, gis.nullo modo ex noftra fententia fequi necefle eft,qua®* doquidem Om nipræfentiam Chrifti hominis, nuHa ratio* ne loci aut diftufionis per omnia locorum fpacia defini3*| mustfedqubd mododiuinOjXeAotsaTôÇjfupraô^cxcraoi® nem conditionem loci, omnibus rebus in QC cum dextot’ Deipræfens fit. Qubd verbad banc calumniam tho^^’ Mufculiallegas: hæc ipfius mens Si fententia ( vtetiaj , Luther» Si omnium noftrùm) eft : Chrifto non opLisfoï' fe longa profetftione, vel alto afccnfu, vt îd patrem fuuf veniret.Latroni enim,morti iam vicinus,etiam ante afeft^ fioncm vifibilem,inquit: HodiemecSerisinParadifo»''b* ■ procul dubio pater quoque eft. Et difeipulis ait : Exiu'^ । Pâtre Si veni in Mundum.Iterum relinquo Mundum vadoadPatrem.VtautemChriftusnonrationé interua!» locorum à Pâtre exiuit : ita etiâ ratione interualli adip^®’ ■ non iiiit,nifi ftulte imaginaritibi velis, DeuraPatrewit* . Aftof''7* Mundo non efiè : de quo Paulus inquit: Deus qui gt;
Mundum Si omnia quae in eo funt,non longe abeftabri | noquoquenoftrum. Inipfoenim viuimus, mouemur»^ | fumus.Et in Propheta leremiainquit Dominus: Nuqui | non cœlum Si terram ego impleo O' Et Chriftus Philipp® ait:Noncredis,qubdegoinPatte,2lt; PaterinmeeftcNo® erg® 1
-ocr page 87-lÂnt'idan^ei. - S5
, ergocaufalocifnutationis Chriftus adPatrem vcftit ; fed |1gt; lociuiiuï de conuerfatione S)C conditione mundana, quara fti affumensjin Mundum veniflè dicitur.Et eandem ruifutn deponenSjadPatretn,nonlociC'anüllo enim loco Pater aut Chriftusabcft) fed conditionis mutation«, vadere fc y dicit. Quod autcm Mufculus hiftoriam afcenfionis vn«
quam negaucritjcx fcriptis ipfius minime liquere arbitror.
»ƒ CaeterumvosChriftohorainiMaieftatemfuamnon Pag.m. v lit nbsp;nbsp;nbsp;tïibueve, ex bac ipfa confefsione tua, 06 raultis alqs locis
H* ‘ nbsp;nbsp;apparet. A€firmatisenimgt;Chrifturo,quahomo eftjnon alb ipR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™
(il. nbsp;nbsp;nbsp;biquam in coelo elfe, ÔC quidem certo coeli loco ita conti# a«og?M.
o» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neti Sc circumfcribi,vt alibi elfe non pofsit. Contra ScrU
at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptura docct-.Chriftu m afcendilfe fupra omncs coelos, non
(» vtdefinitutncoelifpacium occuparct .velacerto cœlilo# () nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co continerctur, fed vt in dextera Dei omnia âlt;ftxsotTlt;»ç
i*
al
b'
impletet.Cumque vos temer e affir metis,Chriftum a coelo capi vfque ad diem iudicq ,ipfe inquk’. Eccc ego (. Chriftus homo, cuidataeftomnispoteftasincoelo ÓC intcrra^ vo# biCcumfum vfque ad confummationem feculi.Pauluste# ftaf Ephef. i. oraniaipfius pedibus fubieöaelfe, óó ipfum ad dextcramDei collocatum,omnia in omnibus implere»
'ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex quo necelfarib fequitur, ipfum coelo non ita contineri,
11 , vtalibieflc non pofsit,alioquinipfelocorumfpaciofubie# b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óus,non omnia implcïet.nec fuaeEcclcfiæ adeffet. Ducas
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verb, A.lt;ftor. 2 5. teftatur.Dominum Paulo Hierofolymac
(I incaftrisaftitifte,eumque confolatumeffe.Cyrilluslibai. H in loan, cap. 31. inquit ; Chriftum imp aktieilkbh ,♦ atque intï.grti 1 n omnibvs nssî-, gvm v n vs i|[ vstCxyE. siTjNVLto MODO otvisvs, Occumc# niusin 4..cap,ad Ephef, fcribiv, A.fccnditfuper omnes coe#
0 los »vtimpletet omnia. Et quideranuda diuinitate olim,
omnta.
0
-ocr page 88-f6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hjpera/ffißet
ornnia jmpfebac : mcarnatus autem defccndit vcvna' cvm car NE impleretomni'a«
*• Deinde, quamuisore fateamini,Chnfturti ad Patris oninipotentis dextram federe,re ipfa tarnen dextera Dei deturbatis. Nam c'um ad dextram Dei^^ re nihil aliud fic,quam ad diuinam Maieftatem ói po«”“ am,fupra omnem principatum ac poteftatem, SiC po«”“* am Si dominium exaltatum cffè, omnia pedibus iiibito habere, omnia implere, omnibus creaturis vbiquc dofl** nari (quae gloria infinita Dei Maicftas eft:)vos tanaof' tenditis, Chriftum hominemtantum finira gloria, A»tiofPag,ioi, taque ipfi ncceflaria eft, id eft.tantùm creatis, finitis bitualibusdonis cxornatum elle: nullo autem modof*“* urn Dei naturae aflumptæ fuam diuinam Maieftatci”* gloriam realiter communicallc* ’Contra Scriptura dotfl» Chriftum.quatenus homo cft,ad dextram Dei exaltaW*^ diuina MaieftateSCpotentiaTwAo'y» donatum cflè. cniminquit : DatacftmihioMNis poteftasincoelo^'“ terra : quacomnispoteftas inomncscreaturas, nonfi”'*’' fed Dei infinita poteftas ed. Et qui omnem potefiatci^'* bicp liabet, hic etiam de vbique præfentia fua inquit : ego vobifcum fum omnibus dicbus vfque ad confunit”’* tionemfeculi. Et Chriftus,vt homo,infinitam diuii”“’ gloriam 'a Patre fuo petit, orans : Glorifica me tirPatef gloria,quam habui priufquam hicmunduseflèt apudt^' De hac etiam diuina Maieftate, quam Chriftus howoa“^ cepit,et earn in dextera Dei conftitutus vfurpat.mtilw^'^ rifeimateftimoniaPatrumloquuntur. Athanafiuscontf* Arianos inquit: Scriptura non intelligit fubftantiam veto' exaltatam,fcd ad humanitatem eius hoe fpecQaf,ct prop«/ carnem exaltari dicitur. Cura enim ipfms fit corpus,mcti* tbip
-ocr page 89-^ntldanaL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7
to ipCc vthoftio ratione corporis humankus exaltari SC ac? ciperememoratutjcbquod CORpvs ilea rrcipiat, Q.Vffi VERBVM SEMPER VO SS I DE B A T, fcCUndum fuamcxPatre Dcitatem perfcdioncm« Dicit igitur,fc poteftatcmacccpiflcvthominem,Q,v AM semper ha^ BET VT DEvs^AudiSjChriftumhominemnontantum finitam gbriam ,fed poteftatcm t« AÓ-vij accepiflè lt;nbsp;Grc* goriusNyffcnusin DialogoTheodoretiinquit-.Dextra Dei fabricatrix omnium terum , quae eft illcDominus, per quern omnia facta funt, amp;nbsp;fine quo nihil eorum.qux fada funt, fubfiftit : hxc ipfa vnitu m fibi hominc m a o VROPRiAM adduxitgeesitvdinem per vnionem* Idem Gregorius in oratione 2. de refurreôione Chrifti fcribiv.Nara tunc cum accefsifient ÔC adorafiênt cum,qui^
b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bufdam arabigcntibus, cum authoriiate plena Maieftatis
diuinçdixiu Dataeft m hi poteftas omnisin cœfo Sgt;C inter ra.Namctv/c, natvraeiter habebat tak# jli nbsp;nbsp;nbsp;Qv AM DEVS, HK.C DICITVR ACCIPERE T A Kfl
j), nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.V AM ROMO. Bafihus inPfafm* ar.Naturaafiumpia
diuiniiatiaffumenticamvnitaeft,EivsDEMQVE geo#
.(( RlPc. ET HONORIS PARTt^^^PS ET CONSORS TA# CT A» IdemconfirmatCyrifiushb* »2.Thefauricap.15.
i(f Conditio quxdam atquc proprietas,vcf(.fiita vis')dignitas, aUacteatut3e,ahacreatorineccffario inefi : crcaturaferua efl,creator Dominus. Sedcreaiuraquoquc Domino fuo ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniundla j'a propria condiiionehberaturgt;2lt;. inmehorem
\}) traducituvAtaN ATVRA -NosTRAjaPihoDeiafiumpta, ÿ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcnVuramfuam cxcefsit, £4 IN CONDIT IONE M
SV MENTIS EAM,PER GRATIAM TRANSLATA
jil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T ento negatis»carncm Chrifti viuificam cftc,aut cyu^
-ocr page 90-SS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypsra^iflej
Ao7o(; viuificam fuam virtutem cum carne aflumptaconfif munican't:riue quód per vnionem cum Verbo viuifican'/ te,ipfa qaocp-facftafit vïirifica.Et tu Danæe,excarne Chr»” fti abfquc Scriptm-æauthoritate,ociofai-n canalem fabiica* ris.quæ cum viuifica virtute Verbi nullam realem xoivav^ ajj habeatjfed qubd per eä vita ab ipfa Deitate Aóyts in nos deriuetur.quemadmodum per canales aqua^quç cum illis nullam communionem velenergiamhabet.ContraScii* ptura afh'rmatrcarnem Chrifti viuificam efle,non tantüfflr quia pro mundi vita data eft, 0^ nobis fuomerito vita® acquifiuit, fed etiam, quia per Äoyop corporaliter inbabh’ tantem, ÔC ipfa efficax eft ad vitam in nobis operandu®-^ Ideoq'ue Chriftusinquit,Ioan,öiCaro mea verecibuscfti amp;nbsp;qui earn edit »habet vitam æternam. Hane gloriani vH uificationis, Orthodoxi Patres vnanimi voce carniChm fti tribuunt. Atbanafius de fuftepta humanitate explican® dieftum Ioan, ‘i.ficac Tater habet Vitamin femettpfü,jiL jEtlii yitainhabereinyewfr/^/Sjinquit:Intelligere oportet caw ni datam vitam, EiC ficut Pater omnia per Aoyo^j facit, ita carni per eumvitamdedit.Damafc.lib.j.cap.j/.Caro Do^ mini mortalis erat propter fc ipfam,ö(f vivificans pter vnionem ad Verbum fecundum hypoftafin; Cyril» lib. 4,, cap. »2. in loannem : Gura viuificans Dei Filius in' . earne habitauerit,adfuum bonum eara,ideft,ad vitamrO formauit, SC totus toti ineffàbili modo vnionis coniun# (ftus, VIVIFI c AN TEW I PS Ä M effècit,quia natura viub ficans eft; prop terea participantes haec caro viuificat : eqcif enim mortem ab eis,SC intcritum penitus expellit« Idem lib. 4. in Ioan. cap. 2j. feribit : Quoniam cum viuifieante Verbocaroconiundlaeft,totaeftefFedîaviuifîca. Non* ’♦'cnini ad corruptibilem fuam natura iundam Déi Verb® dexra/
-ocr page 91-nlidanat.
lâctvaxitjfed ipfa ad melioris virtutcm elcuafa efttquafntiïs ergo natura carnis, vt caro cft, viüificare Tiequeat, facit ta« « men hoc^uia totam Verbi operationem füfcepit. Corpus « «nimeft,noncuiufuishominis,cuiuscaroprodeficquic? quantpoteft(nonenimPaulilt;^autPetri,autcætcrorum) ««
1 fed ipfius vitae amp;nbsp;Saluatoris noftri lefu Chrifti corpus, in lt;«
I nbsp;nbsp;nbsp;quo Deitatis plenitudo corporaliter habitat,facere hoc po« ««
quot; teft. Nara fi mel, cum naturaliter dulce fit, ea dulcia facit, « quibusiramifceturç’nonneftultumcrir, viuificam Verbi lt;t Î nacutam putare non dedifle homini,in quo habitat, viuifi« lt;« candi virtutem t* Quas ob res caro quidem cæteroruna «« ' omnium quicquam vere non prodeft : caro autem Chri# « ftfquia in ipfavnigenitusDei Filius habitat,fola viuifica« « re potcft.
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quarto affirmatis, Miracula a Chrifto édita, non ab Cansusad fratre»
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hutnana,fed afola diuina natura Chrifti prcfeóa fuiflc: S£
J ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod ad eaefficienda caro Chrifti non plus,quatn ab Apo« EtinExam.^ontra
ftolisédita miraculacaro Apoftolorumcontulerit,aut virî D Chcm,
I ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gaMofisadedendamiraculaMofiprofuerit.Haecdetni«
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taculis Chrifti,etiam Neuferi opinio fuitjô^ hodie Tureas
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumeft ^luam aSergio Neftoriano per Mahumetem acce
perunt:diuina videlicet, virtutem in Chrifto,queraadmo# du in rcliquis Prophetis 06 Apoftolis operatam cfl'c mira« cula,ipfo filio Marix nihil conferente. Quatnuis quidam Dojfioresexcap. 4.. Alcoranicolligantj Chriftum filium Marix ex vi QC virtute,prx exterisipfi aDeocollata/ecifs fe miracula. V er urn Orthodox! Panes ex facra Scriptura nos docent : Humanam naturam a Aó'ytïs in communie«
’ 1] nem diuinx potentix Qc virtutis edendorum miraculo« rumeuetftatnefle. Athanafius Dialogo 5. contra Apol« '■ S linariftas fcribU ♦ Sicut anima in corpore, fie Deus ’ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. z vni#
-ocr page 92-Hypemjpifles
vnitus homini edit prodigia,non feparatus a naturaaffuiï ptajCedpIacuiteiinca,cVM eaSi^per bam potent TiAM SV AM niviNAM exerere,. Idem, in Euangeli* umde fandifsiraaDeipararHunc igiturhominem,quen' dicimus a Ao-yo) geftatum^^ünc ipfum Deus Pater,coopc* ratione Spintusfandi,vnafimulconaboranteFiIio,inun* xit Spiritufanóio, thbuenseiomncmefficaciam, b'f demQve viRTVTE. A LT iss I Ml circumcinxit,vt pof* fct fuftincre omnem aduerfariæ poteftatis impetunij^ OPERARI deindecvRATIoMEM in populo.
deincarnatione vnigeniti,cap.7. Idem in eodem Deusö^ mulethomoj8lt; fua quidem dicit Deus verbujeaiqueiun' carnis propria,quia ipfius eft corpus,et non aItenus.coMgt; MVNEs autem FACIT, tanquam c v m s v a carN® DIVINÆ SVÆ. MAIESTATIS O P E R A TIO N ES,Vt fetetiaraviuificare mortuos,etfanare infirmos.Theopl'ï^ lacftusincap.j. Lucar,agens de miracuIoleprofifanatMn^ quit: Interim amp;nbsp;hoc indicabat, quod fanda eius caro diui^ nam habeat virtutem,0f purificet 0^ viuificer.vtpote qua fit caro Dei. Et Damafcenus lib. 3. cap. 18. in genere oib^ nipotentiâ Chrifti bominisaflerit.fcribens : Humanaew’ voluntas a tempore cœperat,ô^iplà naturales 2C innox» as pafsiones fuftinuit. Et naturaliter quidem non omnigt; potens erat : vt autem Dei verbum ver'e Qi fccundum turam fada,2lt; ipfa omnipotens eft.
r. nbsp;nbsp;nbsp;Quinto,exuitis Chriftum hominem gloria Omnifd*
entiae, de qua Paulus inquit, In ipfo funt omncs thefautt fapientie etfcientig abfconditi:EtDamafcenus libro ftcun do.capite vigefimo fecundo, fcribit : Deus omnia fcicn^ fimpliciter, nonconfultat. Necpin anima DnidicimuJ confiliû veleletftiohem. Non.n.habuit ignorantiaM» Naitt
-ocr page 93-^nüdanai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9î
’Sam ciVinatuïafutura ignovantis erat;tarnen fccundum
J hypoftafin vnita Deo vcïbo , omnivm cognitïo* J* nbsp;nbsp;nbmhabkbat, non gratia, fed propter vnionem fc#
cundum hypo ft afin. Idem libro tertio jcapite vigefttno ” primo: Si fecundum Gregorium Theologum feparaucs ris,quod videtur ab eo j c|uod intelligitur ,ferua videbitur 8lt; ignorans caro. ' At propterbypoftafeos identitatem ói { infeparabilê vnionem jlocupletata eft Domini anima fu# turorumcognitione,vt ÓCrcIiquisdiuinisftgnis.
Scxt'o.Ghriftum hominem iam in dextraMaiefta^ e. tisconftitutumj conferuumnoftrumeffejblafphemas» óó
* . adminiftrationem regnorum ipft adimis ♦ Petrus verb Aftorum iècundo inquit.Certo fciat tota domus Ifraeij.
’ quódnoMiNVM ÔC Chriftum kcbrit Deus hunc Icfum,qucm vos crucifixiftis» Et Paulus adPhilipp.i. teftatur : qu'od Deus Chriftum lefum» fadlum obedient ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem vfquc ad mortem cru cis, in (ummam extulerit ftibli»
' mitatem, ac donauerit illi nomen, quod eft fupra omne ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen s vtomnis lingua confiteatur ( praeterquam Da#
naei^qubd oominvs fitlefus Chriftus adgloriamDei Patris» Idem ad Ephcfti.aitjqubdDeusChriftumex moïtuis fufeitatum, collocaueritad dextram fuam in cœs leftibus,fupra omnem principatumaepoteftatem amp;nbsp;po# tentiam,8lt; n o m i i v m,ÓC omne nomen,quod nomina# tur in hoe Sé futurofeculo, omnia cç fubiecerit fub pedes fllius,ÔC cum dedcrit caput fupcr omnia ipft Ecclcftæ.Hæc c'umverabC certa ftnt: quomodo non ftnc igneminia Chrifto.ad dexteram Niaieftatis exaltato,nomen confer# uittibueturïlpfeloan.t?ànquit:VosvocatismeDcminS, bCben'c dicitistSum enim. Nec tantum fecundum diuina, fed etiam fecundum humanamnatura n o mi n v s eft .Ipft
M J enimi
-ocr page 94-Hyl}craß}.ßci cnimdataeftoffihispoteftasin cœlo ôtf in terra. EtFif«® hominis (teile Daniele) data eftpoteftas,gloria, amp;;«* gnum , vt O^i'MES populi, tribus S)C iinguat ipfi ie'* uiant» Ec quem tota S. Scriptura in infinitis locisDo* minum prædicat, propterea qubd in vnitatem nae ÖC Maieftatis à filio Dei aiTumptus.orania in cœl” 6^ terra gubernet: hunc'ne tu , homo mifelle , confet* uum ttfum dices , öd à Regnorura adminiftration* deijcicsc'Quod fi S. Scripturairijipfius Dei vocem,3H^ dire noluiilès, vel Patrum monumenta, quæ etiamlc* gendo deuoraflè videri vultis, te reeftius inftituere po* tuiiïènt. Scribit enim Damafcenus lib. j. cap. zi.icfi’i'
NEQJ^E. ITSK’M DlC^
H E.T E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S, Ham fêrttituté amp;nbsp;lominij
non narurte funt inelicia,fiileoru,qux adalfquiJfunt,amp;c,Q^lt;lt;^ admodum igitur de ignorantia didmuf, quodfi ttnu 'tbtif coÿti’ tionibuiyhcceE^, minutûphantafijs mentd,creatu»t abinert/^’ diuidastjerua nbsp;nbsp;nbsp;caro,pnon quot;^enita effet Dm rerbo . Semeli«'
tem'^nitalecundumhy^oßaßn,^uomodoSE nbsp;nbsp;nbsp;A
tnimex'tßensffhrtßui,nonpote^^ SE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^S (iti ipßtn
DominM: Heec enim non ßmpliciter diilorum fitntffedadalin^’ Cniits ergo ferum erit I Tatrii^ Ergo non omnia, quacun]^ habet Tater, Filij ßtnf.fiquidem Tatrit el^ferutia, faijff^ nequaquam efi^. ^Appeltatiomm igitur SET^KI fuhir,no^ quo dipfe exißat Jiocffed quodpropternosformam J E lt;epit,amp;ßruua nobißum 'vocatui eli^.Impaßibilis enim exißoi^i propter nos paßionibui ßefubiecit,amp;minißerfaluttsnoflr(eßquot; ei^. Pro quo durifsitno minifterio,nobis autetnûlu* tiferojtu homo ingracifsimc, hancipfi mercedem reddis» vt inferuitutis ignominia eum retinere cupias, qui ex no*
-ocr page 95-zÆitidanieh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9'5
bis fouis,Keges, Si Sacerdotes,imbfilios Dei fecit. Sed audiDamafcenum, teNeftorianifmiaccufantem . Scrw Apoc.u bitenimineodem capite: Q«i Tuerô dicunt ipfum S E 7^ K ^’Midirimtmt 'VnumC H 7^1 gt;S T in dttO)quem-^dmodum T^efloriui. 7^os autem deminàtortm ip]um dicmuf»
Tfzmnv^rn ^vnnvs treatura, ynitm H 7^1 S T tundem^^'Deum fi»2ulamp;hominem, amp;nbsp;omniajeirer Kaminipfo • funrcmntsThejauri fapienrix ahfconditi. Audi'ctiam,quid pia antiquitasde Regnoruiu adminifoationc dorainio» Chïifto honùni in omnes crcaturas dato, fenfeht. Ba^ ÇiUus in bæc verba Pfaltnii» Poftula a me,ôic«fcribitï Quæ hîc fubiunguntur , bomini Chtifto compctunt» Nam vt Deus eft , omnia per ipfum faôa tunt: Veo rum cum natura vt D E -S bt omnium D 0 7b
' id r S ,^1 homo tarnen borum Î) O'iA I idi I 7^'M a
** Paire accepit. Cyrilluslibro fecundo, in loan, capite 73»
Padus borao , vt bomo , incipit 2) O 7 ÎÆ 2^ f» ' qui nunquam conuenientem O E 0 dignitatem amlbt»-J fed cum carne ad id, quod femper eft , fadu s bomo ** nbsp;nbsp;nbsp;afcendit. Quod autem bæc ita fe babeant,ipfe oftendit,
I nbsp;nbsp;nbsp;dicens : Pater glorifica me ilia gloria , quam babebarn
apud tegt;antequam mundus eflet. Perpcndisgt;quia non milium gloriae petit, fed renouationem , vt ita dicatm îton quod amiitere timcat , fed quia FT H 0 'M 0
* nbsp;nbsp;nbsp;3^E G N -A 7\^E incipit. Bpipbanius contra Arriumt
'' nbsp;nbsp;nbsp;æçoôÂHTrTiKot THç ïól««; prxdicantur de QH\^l Q
propter incarnationem , nc carnalc amplius fit carnau
*' lipotentia fed counitum Diuiniiati, 2^E G N E T ' cumT AT7{^E, F 1 L I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SAid:~
’’ CT O.ldem conftrraatTbeodoreius inPfalmûfecundû^
Gbtiftua.
-ocr page 96-94- HjperaJ^i߀S
Chriftuscum natura Dominus fit,vt Dcusrcdam vt quot;MO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'U’PE'EJl^^
BtzîinApolog 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SeptimoblaQ)hcmatis,in prirais autem tu Danîrti
adO.Selnec.pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ IDObOEATRAM ESSE, Igt;*
Oan’æus in Exam. D E V M BbASPHÉMVM ESSE, N ES T O R I A N VM BS“ p.lt;g 4*7.amp;4«. s B,qui Chriftum,qua homo cft,etiatn in ipfavnioneado* ret : 5gt;C nifi maledtdi, Idololatræ, in Deum blafpheffli^ Neftoriani efle velimus, à nobis nvnQvam religiöse cultu adorandum ÔC inuocandum efie Chriftum hoiB'* nem.O blafphcraiam,ö^ voccm nefandam abco,qiiii’lt;’^ men Chriftiani profitetur, emiflam. HoccinccfthoB'' rare Dominum tuum* a quo vitam,nomen,S^omniaî'^] cepiftiz'ÔC infuperfalutem quocpexpedaredebcbasC’S^ modbrecordor, Chriflum lefumjquem Deus Pater Dlt;’* minumfeciCj’a Danæo non Dominum,fedconferui'J' agnofci » Vndc 'i^crb hæc fubita mutatio Danace hæc noua Religio te incefsit quod cum in Antiof.
carnem Chrifti vere'a nobis adorandam efle dicerts nunc adorandam cfle neges i Forte Neuferi Spiritui'quot; te tumuîtuari incipic, cui quarnuis infefiusefle vidcri'^^’ lis,hoc tarnen femeftri non infeliciter in fchola ipfiusp^ feci(ii:d^ procul dubio, fi Spiritus tuus voluerit, aut MaieftasChrifti hominis,quamconfpuis,te nonopp^d ferit, plura nobis myfteria propediem prodes « Non^^’quot;' enim horum Emblematum veftræ arcanacPhilofopI’*^’ quae adhuc in profundo latent, finis eft. Et cum ine^'?* hs omnibus fidelem admonitionem meam contc^P* ris:hîctamenmcaliquidapudtepotuiflè video. Cun’ , nim carnem Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O ö
diceresj eo ipfo tuo Be reliquis contradiccres-
-ocr page 97-iÂnüdanæî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95
periculotcfûottui« EtcccefidcUter obfccutustûihi.plus faüsuiuispurganSjinExaminetuodocuiftijbonorem ÔC cukumSaluatorisautiudicistui CHSTtibinuna quamcordifuiffe : ideocçmultis rationibus omnibus per# fuadereconaris,vttcDoâ:orem,8lt; quotidic in pcius pro* ficientemfecuti, acultu adorationis,tanquam verifsima IdolohtïiaAibicaueant .Sed videamus.quid Scriptura 06 Orthodoxa antiquitas de bis tuis gcmmisjcx fodinis Ara* biæjeupotiusofficina ïÆabumetis inEccleCiara 5T/apQottatis,fentiat.Paulusad Philip, feribitî^Qua# propter ÔC Deus ilium (. C-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lE S
faftmn obedientem vfcp ad mortem crucis ) in fummara (ubliraitatem extulitgt;ac donauit illi nomen jquod cft Cupra omne noraenjVt in nomine lefu omne genu fe fledlatcoe* leftium,terreftriumgt; ôô inferorum, omnisep lingua confi* teatur gt;qu'od Dominus fit Ictus Chriftus ad gloriamDei
I Patris. His Danaeus gallansoggannittblafphemiamin ü DeumctTejCultumadorationis (, cuius gloria€oli Deo de# beatuï’) Chriftohominitribuere. Quo ipfoDiabolo peiot
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effe videtur gt;qui Chrifto homini fuo modo genu ftetflcre,
ÿ ipfum adorare.ÔC Dominum fuum agnoVeere cogitur. rfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atflor. 7 ♦ videt Stephanus gloriamDeigt;2lt; letum ftantem
adcxtïisDei, 5lt;iammoriturusinuocat,ÔÔ dieif.Domine IctudutcipeSpiritummeum. Ergo fccundum tCjStephas ' nusinDeumblafphemustuit ,qubdnonDeum Pattern, aut jfedktura Rhum Mariac.ftantem a dexttisDei
L inuocauiti Paulusr .Corinth.i. Gratiam ÔC pacem'aDeo (I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patte, elt; Domino lefu Chrifto precatur omnibus inuo*
(4 catïtibusnomenDomininofttilefu Chrifti in quouislo* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO. V bi P aulus n on diftinguit inter Naturas : fed Cht i*
'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftutnldum.Deumamp;Chominem (.nontantum àô-yop’)vult
b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuocati, Étquidtualiudhac tuablafphemiaagis,quam
ISl vtmife*
-ocr page 98-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Hyperaf^ifles
vt miferurnr tfiortaUum genus furnma confoïationefpö^ liesdn hocenimjnquit Paulus, quodipß contigit tentatö eflè,poteft ÔCeis,quitentantur,opem ferre. Vtautemop^ nobis feranneccflè eft, vt ipfum inuoccmus. Et cap. j. Heb. ait: Non habemus Pontificern, qm' non pofsit com* pati infirmitatibus noftris,fedtentacum per omnia iuxta fimilitudinem (aliorum hominum) abf«^ peccato. Accc* daraus igitur cum fiducia ad thronum gratiæ, (cuitu vide* licet adorationis ÔC piarum precum ) vtconfequamurmi* fericordiam, ôC gratiara inueniamus in opportunum ecm* pus. Et qua immanr audacia vcl potius infania tu culwm adorationis QC inuocationis denegabis ei, quifaduseft Dominus omnium creaturarûjPfalm.8. quifedct ad teramDei,ôî dominatur omnibus cuius pedibusonm'* fubiedla funt^ cui omnes popuIi,tribus,0C linguæ fetö'* re debent îquot; cut etiam iudicandipoteftas data eft, losn-l’ Hunc 11 non adoraueris,SC hoc modo blafphemare perrc# xeris,non ad falutera,fed ad damnationem (quod etiâB^* rengarius tuus in extremis fuis metuit) tibi apparebit.Ve* rum audiamus quocp Patres Orthodoxes,dehacglod’ Chrifti diftèrentes. Nazianzenus in fermone PafchaÜin* quit:Si quisnonadorat crucifixum.anathema fit, annurnereturcrucifixoribus. EtChryfoftomusincap-ï* ad Heb.fcribic:Reuera magnum 8lt;admirabile,amp;ftupote p’enuni cft,f^^îV^£W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furfum federe,Si
Angelis Archangelis, Chérubin Si Séraphin.Et Theodoretus Dialog.t. feribit: Hlud corpu^r Sd fefsione ad dextram Dei dignum habita, ô( ab 0'^^^ CT^ATl^l^A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia corpus appcllatur
Domini naturæ.Idera ad Heb. j, Chriftusfcmper accepie ab AngcIiscuItum2Cadoracionê;eratentm.lèmperDcus^ liamautera adorant ipfum etiam,vt tiO quot;Ml H E 'M,
Hxc
-ocr page 99-■^ntiSanau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;gt;7
HscSJ alîaplarafunt,qu3e in vobisdetcflai'nuv^qu'cv'cfî d* -äemonftrantjVOScarniChriftinuUornodoNlaieftate fuS il* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribucreXedaufuexecnbrtiadimerc cagt;quæip(ifiliusDei
plenifsim'ecommunicauit.Inquit.n.PaulusCokîJnipfo I® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;i.vtPatresOrthodoxiintcrpretâtur,incarneChïifti)ons,’
tiêpknitudinêDeitatis corporaliter inhabitare:nô per nu# t’dâ vnion^fiuc inanêafsiftentiâ.lcd reale xoivaviajj.Et idco
J nbsp;nbsp;BafiliusinS. Natiuitatem inquit, qubd Humana Dni caro
5* 1 Dcitatis particeps fada fit. Et Epipbanius in Ancorato
I fcnbit, qubd corpus tcrrenû vna cum Deitate potens effi« tiens,/N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yIT^jTy'TE'Kî vniuerit.EtCy#
♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rillus lib.tt.in loan. cap. zo. ait : Quod Chriftusjl^yÊ vt
Deus naturaliter habet fempet gt;nbsp;vt HO’}\/IO in nouifsimia tempoïibus JCCEPß\lT, Hac dodrina.aScriptura84 » Patribusnobis traàita,naturasin Chrifto no cxxquamust * nbsp;' tree eu Eutychete(qubd falsbopinaris')blafphemamus’.fed
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtin Deitatis confortiS (quemadmodûNazianzenus in
fermonePafchaliloquitur)caro Chriftiafiumptafit,oftetw
* dimus.V os aût in Chr iftû Saluatorê noftrû ingrati 8lt; in#
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuïiofi eftis, blafphcmantes t huraanitati ipfius nulla reale
’ communicationc cS Maicftatc t2 Aé-y« intercedere. Quæ
' veftra dodrina nô ex verbo Dei, nô ex puriori antiquita* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teÇvtdemonftrauùfedexfœtidislacunisNeftorqdefum#
’ pta eft, qua vos Arianac impietati anfam 8)C caufara dare, txeraplis multorû oftendi,quiex veftro cœtu Ar io dexte» tâfocietatis iunxerût. Ethæc exempla no ideireb adduxi, vt vllûpræfidiûdodrinsc noftræ veræab iftis Apoftolis petcïêQhec.n.Scripturç validifsimo fundamcntOjôC PatrS clarifsimo icftimonio.vt oftedijnitituryfed quid ex veftra dodrinablafphcmavcliandêfequatur,docerê. Eiusemm aftutiæ Satâ eft, vt no fimul omne fuü virus per falfosDo# dotes euoiaattftd vnû etrorêex alio paulatim educit,do#
N 1 nec
-ocr page 100-pS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HyperafJjtfies
nee hoftn'nib.Chnftu vel inutile reddaf,velplane
Quid Monfln Cal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et illud per vosiâconfèqui ftudct. Si .ü» Natut^’’,
uiniimmaiat. iftanae Chrifti nulla rcalis comunicatio cS infinita
Dei intercedit:pafsio Sgt;C mors Chrifti nullo modo iu ftitiæ diuinæ fatisfacere,nullo modo propitiatio P^*’r catis totius müdi eflè potuit: fiquidê in Natura, quae fiait tantum potêtiæ eftgt;falt;fia fit,ô^ proptereainfiniti ncqua^ pofsit. Ad hoc refponde Danæe. Et quia iâ Sat^ Chrift5,qua homo eftjgt;to/»ay»'« diuinç Maieftatis tia: per vos fpoliauit,hac rapina oontentus non erit/c^ dedentim ad fpolia Diuinitatisprocedet Et hoc adeô non occultât, vt in Polonia, Tranfyluania, Hung’^ ria SCltalia hoc fpecimê induftria: iâediderit. Nam ofôt”^’ Antitrinitarif iftorû locor3,de finita potentia/cientiajP*^^^ fentia,ô^ donis habitualibus Chrifti,qu a homo eft» raculiSide nô adorando Chriftohomine, fumme vob*‘*t'’ confentiunt,nifiqubd ipfi in peius,amplius vobis,proftt^' rint.Exhoc.n»antecedête veftro:Nuna creaturapoteft^^ fc creator, Slt; finit! cûinfinito nullapoteft eflè cômunic^ tion'pfi eoIIigStjMariaî filiû nudS nbsp;puru homing, nec
mul verû DeS eflè.Hoc côfequês nondS fortafsè vosed«^ dlieftis : nâ myfteriS iniquitatis adhucapud vos occulte^ gitur.Sed hûc ordinê amp;nbsp;proceflùm cû plurimis veftris nipularibus,qui ad Arianifmum defecerunt »Satan uk, vt primo omnium ipfis perfuaderet, Chrifto homin* nullam realem Koivasvtdcp cum diuina omnipotentia ieftatc intercedere: Chriftum hominem non eflè adotan* dum. Ex hoc deinde errore in alium iplôs duxit,vt Chd^ ftum Deum elTe negarentdnter alia argumenta, etiam fioc veftro nifi: Finitum nôcû capax infîniti.Et per hunegra^ dum ad Arianifmum defcenderuntomnes,quihodieiii aominatis locû diuinûatem Cheifli impugnant, cùm inü tib
-ocr page 101-^ntîàanai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29
tîo nihil minus cogitarcnt, qu am hoc ex veftris principijs
gt;1' fccutuïumeflè. Et Adam Neufcrus ijfdem plané rationii# illt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus, quibus tu contra me, in diuinitatc ôi. Maieftate filq
li’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mariae irapugnanda,vfus eft : Finitum videlicet,non eflè
ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capax infiniti: inter finitu m 6lt; infinitu m nullam poffe eflc
•f* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoivavkp; Chriftum Mariae filium non propria virtuu,fed
Deum in ipfo,quemadmodum in Prophetis ÔC Apoftolis
? miracula feciffe : Chriftum hominem non effe adoranlt;s
I dum, ne gloriam,quæ foliDeo debetur, creaturac tribua^ mus, Haec tua axiotnata funt Danaee, per quae fenfim a Satanaducunturhomines,vtfilium Mariae,nudumhos i” minem effe tandem blafphement. Et hanc haercfin Sathan ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex vcftra dodrina educit,pcrque rationes veftras ad Aria»
nifmutn defcendit. Idcirco Neufcrus non prorfus fine ’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufa,his verbis (quae manu ipfius fcriptahabeo) de vobis
conqueftus eft: Si nbsp;nbsp;nbsp;argumentis ipforum ytiturt amp;nbsp;re ipfa
riantufit, alerté amp;nbsp;in ßgt;ecie docens hoc, (^uod iffi ingenere : lum aut comhuritur t capiteple^tur . Quod verbexemplo Chrifti 2lt; Apoftolorum, doflrinam veftram a culpa A#
* rianifmi liberare ftudes, valde ineptum ÔC inconueniens * eft. Ipfi enim doörina fu a ne minimam quidem hærefi» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus caufam dederunt.V os autem denegando Chr ifto ho^
' mini realem Hotvôvixp cumDeitate Aó'^'!5,primumquafi gra« * dum be fundamentum Ariani ædificq ponitis, cuiSathan aftutus non in omnibus vobis ( ne veftræ dodlrinae falfi# ' tas ab hominibus agnofcatur) fed tantum in quibufdam ' reliquum ftrudlurac fuperaddit : Chriftum videlicet, nu» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumhominem,ncc vetum ÓÓ naturalemDeum cfic. Vt
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neufcrus etiam non abs re fcripferittQui timet ftbi ab A»
rianifmojcaueat Caluinifmum.Ethuius oraculi(quod vo» Cas') veritatem non tantum vnus Neufcrus fuocxemplo comptobauit, fed etiamingens multitude corum, qui ho»
N 3 die
-ocr page 102-TOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiypeiçalpijtes
die in Vngarïa,Polonia, Traniyluania, 5^ aïibi', tern Chrifti ncgant,vemm id effe teftatur. Dictum quo*? Ioannis,quod profers,nihil iuuat.Nam Antitnnitartjno'’ prorfus a vobis egrediuntur : fed in mukisarticulisvfßquot; funcprincipia quoep SiT fundamenta blafphemiacfuæ'qo’' a vobfs didiceruntjfideliter rctincnt.Ncc (vt putas)Noiilt; ferus meiobledandicaufa haec fcripfit: quandoquitlt^ contra me pro vobis de Coena Domini, Maieftate Cb^*' hominis, adorationc ipfius, QC. miraculorum operation^' femper acerrime pugnaucrit.
Poft hæc ad ingenium redis, 8lt;f ingentem curtub*” flîendaciorum in me coaccruas, Scribis,me Conftantbo,^ poli falfos rumufculos aduerfus Germanos Principes? quouisauide captafte. Vnde verbhuiusnotitiamhabeS' autquis Neuferifpiritushoctibifuggefsit;’Inquis,exnit‘^ ad D, Chytraen literis apparcre,Sed cur ad confirmandaiigt; hanc grauem infimulationcm non rhonftras principinu* Epiftolæ,autpaginam,autlineam f Qui verb Epiftobs’j^ las perlegerint, videbunt,Danæum fine fronte ôd confo*^ entia calumniari.In tjsenim.ne vllaquidem mentioGof^ manorum Principum fit. Deinde per integram paginai” »ij.de mea Conftantinopolim profedlione tu Galluscon^, tinubcrctizas. Non autem puto,me rem ingratarnkdlof* fatflurum efte, ft rem vti gefta eftjôi de eius veritate plures illuftres QC nobiles perfonæ teftari poflünt, bona fide amp;• breuiter commemorcm. Annus ab hoc æftiuo tenfiporc oeftauus agitur, ex quo a Maximiliano IL laudatifsii”^ memoxiæimpcratore,Gcnerofus 8é lîluftrisBaro,niaxi^ inarum virtutum ornamento,plurimarum h'nguarumco* gnitione, doflrina praeclara, prudentia diuin3,5lt; facundù ungulari praeftantifsimus heros , Dominus Dauid Vn^ gnadjinternuncius (quern vocant Oratorçm) Conftantigt; nopogt;
-ocr page 103-tÂntidanai
ÎOF
nopoUtTideleduserat,vtcumSelymo II. inducias rcno« j) uaret. Ad hanc pro^edlionem diffîcilem ÔC peregrination . ,1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nera diuturniorem, ciirn fibi Ecclefiaften adhibenduni'
)ii nbsp;nbsp;nbsp;cenfuilTeuadamplifsimum Senatum,ô(^ dightfsimumCan
tf) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cellarium Academiæ noftræ de aliquo mittendo fcripfit»
iif nbsp;nbsp;nbsp;ludiciojigitur praeceptorum meorumeledIus,Gonftantin
nopolim profedus fum, non vt Gratcos ( quæ prima hîc lO nbsp;nbsp;nbsp;vanicas tua eft) ad fidem noftram conuerterera,(hoc cnrm
î*. vocationis meæ non erat ) fed vt inter barbares £lt; hoftes (» Chriftiani nominis Ecclefiæ Germanorum, quæ in aula
iUuftrisD'.Oratoriserat.ReligioncmChriftianam traden a rem.Dû ergo in vrbe,totius Orientis ceîeberrima ( in qua I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patriarchs Græcorum fedes,ad quam frequentes ex Grça
ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cia Mctropolits,Ârchiepifcopi,EpifcopUÔÔ alq de crdine
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facto conflucrefoIent)verfor:deOderioReligionisGræcç
cognofeendç captus,amicos,inter Patriarchs familiäres,et li in his doftiores mihi concilio, per quos me voti compon ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem fieri poffefperabam,His offêro capita de pr^cipuis no
ftrxdoârinæarticuhs, ameidcircoconcepta,vt fententin am ipforutn de qs nbsp;nbsp;voce £lt; feriptis cognofeerem. Et in
primo ftatim fertnone cum ip fis habito, aperte fatebantur, 15 fe credere,totum Chriftum,Deum ôd hominem,omnipo* tentem, omnia feientem, SC vbique Ecclefis fus prsfenn f* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetneffe.Et præter teftimoniaScripturs,quibus etiara nos
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtimur,proferebantPatrum dida, AthanaCq, CyriUi,Dan
mafeeni 8lt; aliorura,qus de Deifîcatione carnis Chriftiîo* quuntur,amp;:i inter ea iîluftrem ilium locum Nasianzeni in S, Pafeha : TtÀaop A' ( )(^isop^'«lt;Aà'dùj Swthtoc {ji.GDop,Ht:'8c/ïp
) ■RXvWTtçop.àMoi. Ksd «Ax TÙjüTrÇOO'ÀHq-lp'TLu^çJ^tCamp;HtfÛlp SiûTÂjKSÙ Y'iopSilui üTTtç■T’^jî'tfctpjKsà âxççw Àtyap ôpidfitop.hoc eft» quot;Per-3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncr.mcdoßropter diuinitatem, quanihilperfcili-
Uhled(tiaîniroptcrnatHr(.m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[quot;HnATE:
-ocr page 104-10 Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HyferaJ^'ißes
CT C vbi obiter notandum, naturafn Iiunisii^ Chriftûnon tantum finitis ÔC habitualibus donis,quod^ uiniftae volunt, fed I P s A divinÎt ate A07« vno^ eflè» QuodPaulushis verbisexprcfsit:InChrifto ne)habitatoM Nisplenitudo DeitatiscorporalitetjVtn^ cxhacplenitudinejhumanitaticonatajacciperemus)^ Ham id,quodipfam ynxit (quibus verbis Theologus propp^ tionem banc: Verbum caro fadf um eft,conuertit,qiiafi“'’ ceretj f Caro fa^aeC^K’.rium) Et audeo dicere, T)eo Qiiibus Naaianzenus non hoe intelligit,quafi hutnan*’’’ Chrifti per naturam 8^eflèntiam Deo æqualis fit : tia vnionis, qua ipfi realiter communicata eft omnisD‘‘’ tatis Aoy«plenitudo: velj vt alibi Gregorius inquit,carne^ ChriftiinDeitatisconibrtiumaiTumptamelfe. ExHo^* fimilibus teftimonqs Patrum Graeci colligebant gt;nbsp;in Chrifto non quidera per eflèntiam æquales:in vna®*’* men virtutem ôé Maieftatem (vt Epiphaniusin toinquit) vnitasj nccvfquam locorumfeparataseflè* hîc mihi nuHo argumento opus fuit,quo ipfis do(ftrinâgt;i°' ftram de Maieftate Chrifti hominis(quamtuerransc’’* rorem vocas )perfuadcrem, veleos in mcam fententia'” pertraherem, cum idem quod nos fuafponte profitef^”^' tur, Quare alterû hoc tuum putidifsimû ÔC multiplex men dacium eft, quod non fine feommate in Germanos ludis: ^^atnarcJji^Tn haudnatttm m'verutcumpatrie,amp;me German^^^‘ Jwiorem technas meas olfectßc, lt;amp;ßbt mature à meo errors caaißt: me etiam ah eo turpißimam repuljampafjum.reliqttum temporûV' gum amp;nbsp;inertem illîc yixiffs} totam^ meam legationem inanem fui} yê.O vanitatem 3ôimpudentiamhominis,cuiusprop'elim gulæ voces fœtida mendacia oient. Nam quod tu e rrorc® vocas, Patriarcha cum fuis verifsiraum eflè, ex Scriptura
Patribus didicerat.
-ocr page 105-%/fnh*rf4nlt;ei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo^
' Inalqsiutcm atticulis, vt de authoritatePatvC j nbsp;nbsp;pro^
öl’
'J»
cefsione Sptntusfancfli, de libero Arbitrio, de bonis ope# ribus, de iewnijs, de Miflà, de Imaginum cuku, SC alqs quibufdara, quamu is Patriarche ÔC reliquis Grecis aliud videretur: noftrara tarnende qsdodrinam, propter ra# tiones 'a me allatas, prorfusreiîcere non potucrunt. Et hoceffecijVtcum pro teterrimis hæreticis nosantcaha# berent, iam melius de nobis 8lt; fentiant 2gt;C loquanturt elt; forte etiaranon afpernanda femina puriorU dodlrinac inter ipfos reliqui. Nec vnquam (quod im^^identifsimc fingisVaPatriarcha repulfam paffus furntfed 'a primo con* grelTu ÔC falutatione raea ad noftrum vfc^ difceflum» me fcmper humanifsime cornplexus eft, ÔC c|uotiescob loquium ipfius pctij, raihi illud promptifsiraeconcefsit. De quo non tantum domtftici Patriarche gt;nbsp;fed etiata
O'
(J
if
plûtes Nobilitate , doôrina, 0lt; experientia return pre# ftâtes viïi^teftari poflunt,qui Conftantinopolim cum Le» gatis venientes gt;nbsp;vna raecumPatriarcham videndi fa# lutandi caula accefferunt. Et qu'od iruUamaPattiarcha repulfam paffus ftm, nec etiam vagus inetsreliquum temporis ilUcvixcrim * vel vnicaEpiftolaadclarifsimum vitumD.D.ChYtreumanno yï.Calend.lunq ,paulo ante nofttum Conftantinopoli difceffum, a me fcripta^quam te legiffe ex pagina tua ti^.conqcio') docerc te potuiffet. Vt iam taceam Epiftolas Eamiliares amp;C refponfiorre^
tnumvirumü. M.artinum Cruftum de Græcorum Auguftane ConfeCsionis doôrina (quam ipft adoôiv* ftmo viro,PauloDolfcio,Grèceconuerfarnobtuleraro') rôoniüone opera mea dédit. Et maxime quidempo# ftremis annis » vbi me 'a (ufpiclone nouitaüs in modo
O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comme»
-ocr page 106-104. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ayperajptjte^
commemoratts articulis purgaflèm, Græcos ipfum Pàtriarchâ frequenter conucniiqui adeb ’a fuo greflu me nunquam repulit» vtetiam ad folennia»^ me vocari, Metropolitarum ód Archiepifcoporuniorö'* nationi intereflê me voluen't; in intimumquocßT^'”.' pli locum fin quofolus Patriarcha cum fuis o-vMaT^?”’ in peraôione facrorum confiftere folet ^mc admifcrit'”^' non in patriam reditura parantcm, mnneribus afFecef'^ Si^ munufcula quocp, quae Thcologis Tubingenfil’“’ Qi D. Crufioafferrem,crediderit.Haectu fivoluife»^^ EpiftolaadO. Chytræum fcripta ex parte cognofc^^^’ nec tc tuisputidis nugis deridendum propinarc, poW'** fes. Non minus impadens QC malitiofummendacn*'’' eft, quodquædam Graecorum vocabula in chartisc^'* legerim, quorum cxplicationem per D. Crufium fcio quo Porto emendicare me non puduerit, vt mulif'’' in ea.peregrinatione profecifle viderer, alicnis. i. plumis ornatus,me mets venditarem. Sedhomoaftut'’’’ quia vidit, hanefuam Narrationem Iccflori ridfculaw^ fabulofam futuram efle.'ideirco addit, SeJißuJ'vtrhlli^' fnare. Hacautem veritatcLucianèamultisapudnoftfO^’ qui me familiariter norunt,rifum mouifti, qui miranWO te hominem Theologum, Qi prouedæ aetatis, adeo nfl* lius frontis effe, vt aperte mentiri non erubcfcas. E'quot; nullum aliud impudentiac Qi leuitatis tuae fquæ ab mine literato,præfertim qui nomen Theologi profitewb alienifsima elle debebatj 7t«(nrç/o/j in chartistuiscxtafcti fquorum tarnen prop'c innumera ftintj vel exhocvno palpare liceret,quàm tu fis nullius candoris Qi confd'entiï homo,quôdhæc vanifsimade me fpargens, verèteilb affîrraare dicere audes, Gloriatuses^tein Vrbefanâifsi* naavcf»
-ocr page 107-^ntidarti^t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1ro$
«avcrfan, vbi etiam in ordinem miniftrorufti vcrbi co# optatus fis. Apud nos certc ruftici,ne Cues quidem pro#
P' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pter vanitatem tu am tibi committcrent: fiquidem illosin#
ft* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fames habeant, qui fuos fermones, velut tu , calumntjs,
i'' nugis, amp;nbsp;racndactjs infarciunt.Ver'umfcias,m« Barbaro# græcæ linguæ nunquam operam dediffc, vtpotecuius mihi nullus vfus in Profefsione Theologies fuiflet. Nec etiam de hac feriptione Domini Crufq ad Portum mihi
i** quiequara conftitit. Et ft quid de rebus aut lingua Grae# corum cognofcerc velim; an tuputa8,mc Geneuam ad nefeio quem Portum per aliura feripturum efle lt;nbsp;QuaR
lt;1 verb noftra Tubinga doöiCsimis in Græcalingua viris il' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;careatt'aut fi de vulgari quid feire cupiam, non mult’o ex
il* peditiusmihi ftt.Conftantinopolim ad meos amicos quo# Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tannis vel tertio feriberet' aut ft mihi vnquam animus fuif#
tl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetvulgarem amp;nbsp;barbaram linguam perfeó'e difcendi, vbi
15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quxfo iftius occafio comraodior, qu'am Conftantinopoli
ii effepotuifieti prxfertim cüm,te authore.tantotempore i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vagus ÔC iners illïc vixcriraïfed tantum abeft, vt me alie#
nis plumis ornare cupiam , vt etiam meas propriasne# I' fibgam. Cum enim non prorfus indignaleóu de rebus 5t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grxcorum 2lt; T urcarum conferibere poffem'.alqs tarnen
1) induftriam Sc laudem banc relinquere volui. Quxverb V fee quales veftræ pluraac fint ,non euro. Vlocfcio, cum occafione nugarum tuarum ex D. Crufio quxrerem, )l quid,quando,ÓC ad quemPortü feripfiflet, quidqj refpon# 1) fituliïfet, vt vel veftras Geneuenfes plumas videremt -ji dedit is mihi legcndas litcras » cseteroquinnonindoélas, fed qux in explicatione Barbarograccorum voesbulo» tum(quamD, Crufius,vulgarisetiamlinguae ftudiofus» \j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iam'cç cius raagnam cogniiionem confccutus , ram du*
il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum petierat ) adeo deplumes erant » vt rrift mibi
0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O a alit
-ocr page 108-Io6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uypera/ffijles
aliæ plumac fint, non tantum non ornatus futunisfquot;”’ fed etiam pùnè nudus eflè cogar. Hæc autem non (crib^i vt Port» mihi ignoti dotflrinæ quicquam dctraham:('^ cnitn nuda Slt; fingulan’a vocabula, abfcp contextu vf'* borum » propriè ÔC reôîé exponerct, fieri non potuit: vt appareat, quanta tua vanitasfit,quieademecoffl'’’'' nifii audes,quorum nullam prorfus notitiam habes.
Quid igitureft Danæe, qubd de Apoftolatu quitatis , de turpifsima repu 1 fa , de inani legation^)“ cmendatione cxplicationis quorundam vocum, depl“’ mis alienisfine frome mentiris;'Nofti,opinor,perfaniai'’’ Fratrcm loannem Nafum , illud impudentiæ Si va*quot;* tatis apud Pontificios monftrum : huius veftigia apuf* tuos, fi ita de rebus incognitis vanifsim'efcriberepen^*'* ris, exquifite tandem exprimes. Intellextin’ iam, qua'j* vir fis, de quàm tibi peregrinatio meaTureicaignoW'“'^ Ei huius narrationis mcæ verkatem, fi res ita poftuhr^'' teftimonio virorum, nobilitate, virtute, Si dodrina pf^* ftantifsimorum , adeoep etiam iplbrum Patriardiatu® Conftantinopolitani Si Aîexandrini, nec non Metropo^ litarum Si ArchiepÜcoporum, TheirafonicenfisjEpht^l’ Niceni,chtf,amp;: aliorum plurimorum, quos conftantinû^ poli conuenijcomprobare poflèm.
Dr fa«a Domini Cccna.
i Accedo nunc ad quæftioncm de S. Domini lEsv CHRISTI Cœna : In qua Ofiander docens aliaW effè Sacramentalem manducationera corporis Chrifti (de qua in verbis S.Cœnæ agatur) Si aliam SpiritualcfOî fde qua verba Chrifti Ioan. 6, fonent} hasep manducagt; tionis fpecics diuerfas eflè, difFerenttjs quibufdamoftelt;i^ dens: a Danæo calumniam patitur, quafi illas tanquaiu respugnantes inter fe opponat. Et verum fc fcriberc aflt;*
-ocr page 109-ntidanai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107
Frmat, quia contendamus, verba Chrifti loan. d. non pertinerc ad Sacramentalem manducationem , de qua JA Chriftus in verbis S. Cœnæ agat. Sed videte acumen ho- p»gn«.
minisCubinde nos accufantis,qu'odfimus hebetisingenq, quód non percipiatnus, nee intcUigamus, qux ex verbis
■{i noftris confequantur : huic fcilicet fublimi DialciSico» 1)1 tes diuerfas diftinguere, inter fc comraittere ÔC opponc«
re eft: amp;nbsp;quod pucri in Scholis triuialibus vident,hoc 1(1 ifte inueteratus calumniatorintelligcreautnonvuk »aut If non poteft. An tibi perfonas Trinitatis, ÔC naturas in 1* Chrifto différentes fuis diftinguere, ita vt vna non pof* 1) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit effc altera, eas inter fe comrnittere eft ? Aut cur ratio*
(( nesOfiandri, quibus eas diftinguit, non confutas i ôd de i vnaeadem'cg manducatione corporis fui Chriftum vtro« ',1 bicç loqui oftendis An nonCaluinustuus idem nobU ÿ feum docet i in hæc verbacap. 6.1oan. Q.uimanducat meam carnem, amp;d bibit meum fanguinem, habet vitam b îcternatn,fcribens: Ex ysriit fgt;alànt afparct, perperam de •f fana exponi totumkunc iacum. llt;iamfiyerMmeßet, quicun^ h ad 5. Domini mtnfam fe ingeruntjCarwii amp;nbsp;Janguinif eiit^ fieri ,1 farticiptSiOmnesJimiliteryitamreferrent. Äciwu« «mtemniMl-'(( twinexirittffl f»der». £t certe I E 'P 'T' F I S-j iET AC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OF.
quot;Fl A TFKC DISSET^E^E , A’M FiOFI-
1 DF\i IJ^sTlTFET^AFAdeodeperpetuafideimaa-t dacationt «nm traHar« certwin efC* Vides ne, Caluinum 1 diftinguere inter perpetuam ftdei, Sacramentalem cor s poris Cbrifti manducationem ? Et Cinglius in Epiftola
I ad.?). 12). Aulberum ,idcm fefentire €atetur,qubdChris!
I ftusincap. 6. loan, nihil de hoc Sacramento agat. Ergo \ ne Sd ipft vna cum Ofiandto gt;nbsp;has duas manducationis , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpecies
-ocr page 110-îo8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HyperaJ^îfles
fpeciesirWcr fe opponunt^Non puto te eins ftuporisefî*' vt non probe intelligas.tc nobis iniuriatn faceretôC no* ftratn fententiam aperte calumniari : fed ea potius ob* ftinatio tua eft, vt ctiam manifeftifsimarum calumniaru^ conuicfius.errorem tarnen agnoicere nolis. Quôdvero corpus Chriftt in S. Cœna non tantum fide, fed edao’ ore corporis fumi pofsit: 6^ Chriftus amp;nbsp;Panes diferfi verbis contra VOS docent. Verba enim ipfius veritani funt Accipite, comedite, Hoc (videlicet, quod accip*'*’ 66comeditis)eft corpusmeum,quod pro vobistradiiuf' Et Auguftinus contra aduers : legis lib.x. cap. p. vtranff manducationem coniungit, fcribens:Nos mediatore*®' Deum Ô6 hominem,lefum Chriftum,carnem fiiam ma®* ducandam,bibcndumlt;p fanguinem dantem, fidelicor^l* atQve ore svscipimvs.chryfoft.inHom.appn^^’ ad Cor.deofculofandio:Etenim non vulgarem honorf®* confecutum eft os FOStrvM, accipiens corp®’ Dominicum. Audiant,quifœda loquunturamp;conuiii’' Ô6horreant, quod tak os polluant. Et Leo ferm. 6. dek* iunio feribit: Sic facræ raenfæcômunicare debctis,vtnib® prorfus de veritatc corporis Ô6 fanguinis Dni ambigaH’' HOCENIM ORE S V *ï IT V R, O D FIDE CRE* D I T V R. Et fruftra ab illis Amen refpondetur, aq®*’ bus contra id, quoddicitur.diiputatur. HæcChrift*® Orthodoxorum Patrum manifefta verba , penitus lunt figmentum tuum de corpore Chrifti,quafialiom®’ do,quam fide manducarinon pofsit:funt($ilia nobispO* tiora,quàm omnium fanaticorum nugæ Ô6corrupte!’’' Per fidem quidem nos Chrifto fpiritualiter concorpf res fieri, ÔC in quibus fides non eft, ijs Ô6Chriftumô^ Euangelium inutile efle, nemo noftrum negat:fedcof* pus Chrifii non alio modo 66 inftrumento, quam fid’ fulBi)
-ocr page 111-i^ntidanai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109
fumiihoCjEx fcriptura ÔC Pawibus aliud edoôl, peines
(îfi gamus.
joi Huic aliam non minus ridcndam fubtilitatcm fub* î»6 iungit, C^eJert 0 manJucare diftinguens in caufam ôi
,(J cfFeâum filutis. Sed cur banc diftindionem , quam
,(0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ego vcïifsirais rationibus ex 6« cap. loan, ôô teftimo#
,(( nbsp;nbsp;nbsp;nijs tuorum Maiorum explofi , non probas, ôC raea re#
futasï Quia verb mercmittis ad paginam quinquagefirnî
(Ü quartam,vidcamus,quidibimomentiprotuleris. AfFcrs
jl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbaChrifti ; Ego fum panis ille vitæ : qui venir ad me,
non eVutiet, amp;nbsp;qui credit in me , non fttiet vnquam.
(| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed quomodo non vides , bis ipRs Chrifti verbis tuas
^1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nsenias euerti i ycnixz enim ad Cbriftum .credere in
Chïiftum , manducare carnem Cbrifii, Si. bibere eius
ÿ fanguinera, Chrifto idem Ggnificant, amp;nbsp;rationem eau# ÿ fe inftrumentalis babent , quam bic efEeétus fequitur, non efuïire,non fitirc, babere vitam acternam’.bic eft effe#
)» dus ÔC fidei ôC (piritualis raanducationis, non autem, }, ttianducarc carnem Cbrifti,effcôius falutiseft, vtbrcintf ji cptis. Nam qui manducat carnem meara, inquit CbrU ftus,habetvitam^eternam. Et,Qui crédit in me,habet
5, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitam îeternam. Quibus verbis Cbriftus docet, crede^
•)l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt amp;nbsp;mandtteart rationem cauta: babere: non eVutireau^
il tena, non btire, vitam æternam babere, effeétum elfe.
Idem prorfus fentit Occolampadius in libro de genui«
\| na verborum Domini expoVitione , pag. 4.4.. feribens*. Idemeft, manducare carnem, £lt; venire ad Cbriftum,
ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£lt; credere inCbriftum,quodex efteôispatet. Etpag.7 6.
1. Sicbriftum edimus. i. fi Cbrifto fidimus-,non amplius ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efutkraus,nec ampliusfiiiemus. EtCingliusplurimisin
locisteftatur , manducare ÔC credere, idem effe. Vnum
J, tantum aut alterum teftimonium bxeuitatis caufa adgt; ducam.
i.
-ocr page 112-IIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HjperaJpißes
ducam. Tom. 2. pag. »54. fcribit : Vult ergo chn'ftüî quod nifi edamus eius carnera.i. nificredarauseufflP'^’ nobis mortem obijlTe, 0^ fanguinem effudifi'e, vita fin’''' carituri. Rurfus, fi carnem eius edamus i.pro nobis me”* tuam credamus : SC fanguinem eius bibamus .i. que”' fanguis eius pro nobis effufus fit, firmiter credarauSi iam Chriftusfitin nobis, amp;nbsp;nos in ipfo. Et ibid. Pag. W Sic igitur docebis, charifsime Matthac, ante omnia,qu» htc Chriftus per E d E R e , nempe C R E D E R E, inte® gat. Et Pag. 281. cum, hoc loco dicat fchriftusj qui ineam carnem , 5)£. bibit meurn fanguinem,habetv«”'quot; æternam.’NON potest nonvnvm id£J’*
E ESSE, CARNEM ILLIVS M AND?' CARE, ET I N ILL V M CREDERE. Idem fiul” Petrus Martyr, in loco a me Pag. 44. citato. Cum his«”* tefignanis tuis, fi libet,paulifper congrederc, amp;^ tedU' cibus tuis bellum mouentem, nobis deridendum p’®*
pina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
Porrb Sacraraentalem manducationcm corpo”’ Chrifti a Caluiniftis prorfus tolli.Iuce meridiana clariu* eft.Hæc enimdicitur.quando in S. Coenavnacump’quot;' ipfum fubftantiale corpus Chrifti ore fumimus, iuxtavc^ ritatem verborum Chrifti; Accipite,comcdite,hoc efteoü pus meum, quod pro vobistraditur. Hane manducatio* nem corporis Chrifti inS. Cerna fieri, Caluiniftacfimpl’* citer negant,fiCfoIam Spiritualem concedunt, qua,iuxt» Danari defcriptionem, veram chrifti carnem folofid^ii non corporis ore,tam in Ccena cum fignorum vfu» qu'am extra cam percipimus. Qpodnihil aliud eftfne quisfu* cum his verbis Danxi fibi fieri patiaturjquamcredcrt, corpus ChriRipro nobis in mortem traditum efle. Et hæf raanducaz
-ocr page 113-tfiinducatio corpofis Chrifti fetiam Daftæo tefte) vna Pag. 117.
1* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC eadetn eft jCiuc in Cœna, fiue extra cam fiat'.niCi quod
’’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Cœna vfus fignorum accedit. Nobis autem prsetet
hanc fpirituakm manducationem, alia quoeç eft , qua
ipfum fubftantiale corpus Chrifti cum pane accipien#
’ tes, manducationem fpiritualem. i. fidem noftram de remifsione pcccatorum, ÔÔ vita actcrna.obedientia 66 paG
'5, nbsp;nbsp;nbsp;fione Chrifti nobis partis, confirmamus. Hanc mandus
: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cationem Caluiniftac fuis exofam redderc conantur,
fuggcrendo, quafi cadem cum Phyftca ÔÔ Capernaitica corameftione fit» qua caro reuera dentibus atteritur ,in ftomachura traqcitur, 06 in nutrimentum corporis con# uertitur: quam tarnen noftrinunquara agnoucrunt. Et
'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hîciterum Danaeus gt;nbsp;vt alias frequenter, petitionc prin#
cipq pcccat.pro certo fumendo id,quod nulla rationc pro#
'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat : carncm nimirum Chrifti alio modo ÔC inftrumento»
fiue in Cœna,fiuc extra cam, edi non pofte,nift fide. Sed
'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo ex chrifti ôi. Orthodoxoruro Patrum verbis often-
di jillam quoqj orc corporis pcrcipifin lt;y4O me falli, tu te
'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfum ÔC alios tallens,nondum probafti.
11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde dicis, me ineptire, quod fpiritualem man du# pag quot;t.
‘ cationem definiam cam eftc » qua non ipfum corpus chri#
* hi fed tantum virtus, efficacitas, 8lt; beneficia eius per cipt#
♦ untur An cuius reprehenfione .tunontantumincptisAc
* etiam impoftorem agis. Cum enim contcndas,non ip am
I fubftantiam corporis Chrifti in Ccena adefte,flt;d tantum
* eiusvirtutem, Spiritum, ÔC cfficacitatcmttuistarnen per fuaderc conaris.cosnon tantum virtutcm,mcriturn amp;nbsp;be#
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neficia Chrifti,fed etiam ipfam cftentialcm catncmChr iiu,
♦ (qux iuxta omnium veftrorum opinioncm gt;nbsp;non ^hbi,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamincaAoeftjinS.Cocnapercipcre.HaefuntprœftU
I .
-ocr page 114-în nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jpera/pifles
giæ homtnum circa ßdem reproboru, qui dé Cc ipCost^^^' tuntjSC fuis côtradicunt.Nam duces, quos dixi, fecfîx fi*? CingIius,OecoIampad.amp; Martyr,mSducatfoncmfpgt;’’*quot;'^ alem carnis Chrifti dcfiniunt nfhil aliud eflê, qu'am ''Cj' credere,corpus ipfiuspro nobis in mortem traditum VerbaCinglîj font Tom«2.p3.281. Chriftus per carnis ftanducatonem,ÔC fanguinisfui potionem 2^0N
IKNl^ET^E quam vtin pa^ fioncm banc longe preciofîfsimam,quampronobis nuit,F/D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO LLOCE
ne Cingliusinhisineptirc tibi videbiturç'Autediflere bis ænigma iftud: quoinodo fubftantia carnis a ccenab”* gifsraè abfens,aliter qu'am tvtç^Njixàç percipiatar,vttefi'* pra Magiftros tuos fapcre videamus. Sed hoc reifub^^' qubdcura confcientia DanæS accufet,ipfum verbisChn’ fticlarifsimis, HOCEST CO7lt;Ef^S 2AEri^, v'«' facere: huicvulneri, vt aliquo modo mcdeatur, nonwfl* turn beneficia,virtutem 2C mérita, fed etiam ipfam cßenu* alera camera Chrifti in cœna fidelibus fc largiri vidcf* vult. At nugæfuntSC fraudes Caluinianæ. Chriftûenitj* horninerain fupremum cœlum ita relegarunt, vinola*^ fuum corpus fubftantiale,quod verbis difertis promift)''’ cœna exhibere nonpofsit; fed iuxtainorumphaniafiafl in cœlum aflùrgerc nos oportet, vt ibi corpus chrifti a eu'® infinitis eletftorum Angelorum, beatoruroep fpirttuuôi tnillibus incœlo ST AT lATlT TS ( agnofcfs'ne ver* batua Danæet’ Japprehendamus,ô(fcommunionisliuius capacesfiamus.Horura deliramentorurn ( quibus Chrü ftum dicentê,hoc eft corpus meû,racndacem faciuntjàim hîcDançû nonnihilpude-3t:non tantû beneficia, fed etiam vcramôt^cflèntialemcarnem Chrifti incœna nos fi'de pet
cipcfe,ffaudulentermnuit.
Pofthælt;
^ntidän^ei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112
Poîlhæc dob ni quendam Danæidctexiiqubd, cum ex Caluinoprobarc vellet »a fuis fpiritualcm cumfacra# iif mentali manducationc corporis Chrifti non confundi: fb i(if mul autem anitnaduerteret,perfpicua Caluini verba reli# d' quo fuo inftitutoofficere ; idcircbquodCaluinusperfpi^ (If' cue óófitnpliciter dixerat,flocurn videlicet Ioan.d.perpe* fd nbsp;nbsp;nbsp;ram de coenaexpontquia in hac de tali manducationc tra#
l(' âcturjquæ multis in exitiumcedattloan.autem d.cap.de perpétua fidei manducationc agi, quæ non nifi falutaris tffe pofsit J id Danaeus limitât 00corrigit,fcribens:Lof»»J gi) Zod». «on i^uidemfiro^rieamp;ßngulariter adCanam referri,fid Antiol 0* tiimitt generalittr dt manducationc carnii 0^rißi ,f{ue in cana» 1/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flue extra earn,acci^i: Et quamprius probare inftitucratdi^
ftindionetn fpiritualis a facramcntali manducationc cor# Î poris Chrifti : cam hie iterum confundit, aut potius tollit.
■ J* Quod verbinquis, Caluinuw tbidem fateri, in cap. 6. Ioan, (I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mhil die i,^uodnon in ccenafiguretur ; nihil ad rem facit. De
manducationc enim,no de figuratione carnis Chrifti.que^ (* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftio hic eft: An videlicet locus loan. lt;S. de manducationc
corporis Chrifti,cuius in cœnae vcrbismentiofit,exponi # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debeat.Etrelt;fteCaluinusiftudncgat,quianondevno ÔC
0 eodem manducationis gencrc vtrobiep fermo fiat. Quare
0 te nondum de fraude purgauit Caluinus,cuius tibi ipfi for
U desafperfifti. Et quidêhoc effet Æthiopcmlauare.fiquis Il calumniarum 2C fvaudum tuarum fordcs abftergcre veb (I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;let.His enim,ceu Gallico morbodta totus inferftus cs, vt
i nilnifiharSaceruosin fcriptistuis cogererepofsis.Cuius I turpifsimx 00 inucteratx fcabici prurigo hic etiâ te vrget, / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt mea pro tuo arbitrio deprauâs,ca ceu fibi no côftâtia ex#
9 *§,ites.Dicis me tandê vi veritatis vicftum, veftra fenten# 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti»
{
f
-ocr page 116-Hyperaf^ißes,
tix acquiefcerc, ÔC contra omnium rneorutn opinioneiquot; faterijipfummet chriftum in Sacramcntali manducadoni non comedi (ita enim verba ex pag. 51. Antidan. confor* manda funOnifi fpiritualis manducatio cum Sacraroen* tali coniungatur. Sed cur Sycophanta rectces, me haeceiî tua opinione fcribere » ÔC banc dolofam locutiontm tuam reprehendere, quadicis, in Sacramcntali manda* catione ipfummet chriftum, non tantum ftgna comedi' cum tarnen manducatio Sacramentalis, fecundum K» nihil aliud fit, quam vfusfignorum,quifpiritualefflm3i’' ducationem in fidelibus Sn^ dignis coniuncftam habeat-Quare nech?c,nec in psg. $2. Antidanæus vefterfao’» cum fcribo : Sacramentalem corporis Chrifti manduca* tionem confirmare Spiritualem. Nam Sacramentaid manducatio fubftantialis corporis Chrifti vobis null’ eft,(cd tantum ipiritualis, quæ vna ôô eadetn eft in Cœn’ ôdextraeam. Ex quo nunc per deprauationem meoruf Pag.Hj. verborum colligis: Etiammereße,nonal!rercarnemCl!f^ in S.Cœna, quttrA extra eam manducari : cùm de hoc non tan* turn nullum meum verbum teftetur, fed etiam fingulaf voces reclament, SC tuum hunc errorem conFutent. Hd fubiungis nugas quaidam , quod inconftans me ipfun* cuertamtquia ctfi a veftrisrationibus vincar/a meistaftien metu exilq difcedere non audeam.Ego verb nunquamin tuam opinionem concefsj, quam poftea per inconftan* tiam rurfum deferuerimtcumb^ illam nullis rationibus fir* maueris,me tarnen his vinei ftultè gloriaris.Deinde obfef uanda eft abftruià quædâ fubtilitasDanæi, etiâ Seholafti* cisfubtihftimisfortafseignora: Sacramentû videlicetcœ* næ vnum SC idem eflè dignis ÔC indignis,quo ad natural Sacramenthnón quo ad fubftantiam. Ergo natura SCfuj?* ftantia Sacramenti fecundum te dilFerunt Et indignis quidem
-ocr page 117-lt;iÂnttdan(ci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n$
quidctfttiatuïajnon autem fubftantiaSacraftieftti eritlt;vci# ;|( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïumfubhacdiftinôionc impofturaquædamlatet. Vi.n«
flt nbsp;nbsp;nbsp;verborûchriftioHOC est corpvs MEVM,conuU
)t* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duSjintelligit fubftantiam Sacramenti, non tantû panem
(i*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8d vinum »fedetiam corpus 8lt; fanguinê Chrifti effe j quæ
fiibftantia ex veritate inftituentis vna ôt cadcm fit dignis lO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC indignis. Hic fcrupulus Danæû vrget, idcirco ne litem
11’ finiat,9c nobifcum confentiat, diftindionetn banc fingit,
8C naturâ quidcm Sacramenti Cœnæ (quam fola fignifi^ e» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catione impie defcribit}non autem fubftantiâ eius dignis
fli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC indignis cômunem eflè j concedit. Prætcrea cum ex S»
if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripturæ vcrbis,8lt; teftimont)s Patrum euidentifsimis de#
(Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monftraffem,fubftantiâ Saeramenti Cœnæ non tantum
i» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;panem 8lt; vinü, fed ctiam corpus ÔC fanguinê Chrifti elfe,
’jî hancfç tam ab indignis, qu'am dignis percipi : ipfe proba# \» tionesmeas intaâas relinqucns,nugaturjmePrincipium i» petere. clamat etiam , me verba chrifti non inteUigere, ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiafintTropica. Sed hoc ipfumincpta petitio principe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Ü eft, fine rationibus contra manifefta fetipturx ÔC antiqui# »gt; V tatisverbatemer'ealiquidafftrmarc.Quodautemâcrimi# * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne ftaudis ôê Sycophantix (qua corpus fubftantiale Chri#
Ü ftiin cœlum fupremum includitis, SC tarnen idem, non 0 tantum ipfiusefficacitatem inS.Cœnaaccipt contenditis') (i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te 5C tuos liberate cupis: nondum diftimftione tua futili
(i de ahfentia ÔC pvæfentia corporis Chriftixuafifti. Si enim i» corpus ChïiftiâS.Cœna prxfentix corporalis fitu A. fubgt; ftantiâfuâabeft »ea'cp non alibi, quam in ccelo continetur
t (quod Danxus non aufus fuit dicere »cumaperta verba i» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccenxipfiïcclamenv.ideb obfcur is verbis vtitur,ne dolus
ab omnib.deprehêdatur') ipfa cert'efubftâtia corporisChri
(i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti abfens, in ccena non percipictur prxfcns. Et banc folâ
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubftâtialêprxfentiâ corporis Chrifti in Ccena nos frngevc,
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï* J trapu«
t •
-ocr page 118-îi6 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperaiffifles
impudcntcr/abulatur. Noftri. n. in omnibus fcnpn'sfiiigt; energetics præfentiScum fubftantialiconiungût. Erhard differêtia quoep inter partes litigates eft, quod nos vtrant? præfentiâ afîerimus : vos aût foîam energetics conceding: quod etiam in hoc ipfo loco confirmas.Poftquâ tialê præfentiâ carnis chrifti è Cœna profligafti, energetó’ his verbis introducere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iaJs caro Chrifli
tia Ipiritualt tfficttcicatt, fr^fentia fiJeitlr Sacramtncali.^'^ verbis aût tuis,2lt;tuorûoftcndâ, iuxta veftrS dotfirinâce' ports Cliriftiprorfusnullam præfentiâinS. Cœnaeflè. fubftantiali præfentiâ quo ad vos,iam adtû efle in confei’® Corpus chrifli fe* eft.EncrgeticS aSf,quâ hic aftruere videris, alibi dcihuiS; «undun^^uinia Qyæro.n. quæ fit fila fpiritualisenergia, qua caro Chrißl nuiiomodoio s. in S.Cœnaadfit;NonncfccunduCaluinu cCtuos,quan®’ Cœnaadeft. aj immortalitatêpafcimur,et participatione ipfius viuific''
murt' Sed hac energia viuifi'eationis tu carné chrifti in ratnetuoblafphemofpoliafti.Scribis.n.pag.t S.contiaD^ Chemnitiû : quot;Katura humttna ßu carntm à Chrifio (ßlit foluit dicere )d[J'umpta, yitte in nos à 'Dtitatthóygt;s transfu«^^^ Ja Juntax^t canaleaut yLLA^ILLII^S{ yeliVH^yiifiKàà yelc/wi^yó^ S A\li tum yita aterna amp;nbsp;quot;vigor fit propria fioliui T)titatis operatiofiue efftUu.
hæc clara ôf tua funt Danæc, quibus omné opération^ vigt; ' tx carni Chridi adimis.Ex quo necefßrioconftquitur,
ne Chrifti nec fubftâtiâ fua, nec fpirituali efFicacitate vit^ (nullâ.n.fecundum te habetj in Cœna adefle.Huc tandc redit impietas Caluiniftarum, vt oranem præftntiâ carnis Chrifti nobis fufFurétur. Initio tantum fubftantialcm fentiâ c-orporis chrifti nobis abftulcrantrnuncetiam ener^ geticâ nos priuant,8C paulatim totum chriftura'cCœnJ fie Ecclefia fua propelIët.Hi funt frueftus ipforum, ex qui* bus ,ccu ex vnguibus leonem, ipfos PfeudoprophetasSi lupoi
-ocr page 119-^ntiddnai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117
Auços tapaces cflè agnofcimus, ÓÓ iuxtaadttionitioncm )igt; Chriftiab illis nobis cauemus.Quod verb de praefentiafi/ deihïc Sé alibi ludis,friuol3 Só inane cómcntura eft.Hæc
4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.n. nulla prxfentia corporis Chrifti in S. Coena,fed potius
iS abfentiaeft. Vult .n.Caluinus.vt cogitationc Qi. energia il* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidej furfum in coelum afturgamus, 8lt; ibi corpus Chrifti
longifsime a cœna abfens apprehendamus. Et tu Danxe aduerfusD.Selnecccrura pag. loo fcribis:E idem noftram
gt; corpus Chrifti in cœlo quærere,06 re ipfa apprehendcrc. o' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex quibusneccffe eft confequi,corpus Clwifti.quod non
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alibi quam in cœlo » nee aliter quam mente ÔC fidei intelli^ un« doann».
ÎO gentiaincœlo quaerendû eft,nobis in cœna non elle prac-fens,fed nos illicogitatione raentisftua opinionejpræfcn« tes fieri in cœlo,in quo fecundum vos manct. Hæc igitut
gt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tua verbaDanxe ad D ,Sclneccerû feriptat Ingtnuè profite-
V mur,Qlmfiü ipfum nol^fidt ad S.ceenam atcedentihiu efie etiatn * ipfo cor[)ore fu9,lt;X^OÏi TAMKN COBVIS WANETjPRÂSBÎSlTiSSï» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVNL.FUes .n. no/îw illud ttïam i» cœîo 0quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;re tpja ap-
!t fre))8ndit,lt;Src.H.2ecdieo noningenui ï5o€lotisgt;feà potius I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prxftigatoris funt,qui fimul ex eodem ore calidum bC frii
) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gidüelfiat.Eiufdëmomenti facramentalisquoc^tuaprœ-*
lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentia eft. Hxe.n,fecundum tuorû doarinä,non pr?efenlt;
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liacorporischrifti,fed corpoïisabfentisfignificatioeft.ka
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.n.Oecolampadius aduevfus confefsionêLutheri maiorê
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcrihiv.Non inuiti equ idë admittimus, qubd panis hic nos
t in cius colder ationë inducat ,quod ipfo fignificatur , iuxta t facramentalënimirü vnione,qu3cinugnifi.cationc eóftftit. t Ettufacramcntalë vnionera 2lt; prxfentiaenergia definisr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;'
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quânuWâeffe modo oftendi.V ides ergo, quo te mendaeq
) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritusrapiat,vtetiâ infeius corpus Chrifti e Cœna om*
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rri modo profcrihas,noscp preciofo pignore falutis fpolies.
» Üxcttbimeritbanxietatëanimijft mod'ovel vnâ^dütaxat ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïuteam
«
-ocr page 120-io8 HyperaJ^fiftes rnicani conamp;iefitiæ bonæ haberesJ incutcre dcbebafit»’* vcl tandem, errorc agnito » glonam ven'tati dares.
Porto dum Pauli verba in ». Cor. » ».non dormit’'^’ quod male fufpicarisjego, fed diligenter Si accuratèp«quot; pendo; ahimaduerto, ilium prorfusnibildiftinguereio^^ dignosSCindignos, quo ad fubftantiæ Sacraraentif^^' ceptionem : Si te manifefte crimen falfi eommitterejdu'” Paulo affingis, ilium velle,dignosduntaxat corpus Cbï** ftifumere, mdignos autem tantumfignaeflentialis Wj' poris Si fanguinis Chrifti percipere : quia vbi Paulus“* indignis loquatur, ipfum panis Só poculi tantum menu“* nem faccre.Demonftrauipaulbantejne quidemdigu“*' iuxta tuam dolt;flrinam,ipfum corpus Chrifti in mere gt;nbsp;fed Symbolum duntaxat abfentis carnis ôi guinis Chrifti, Nunc autem de indignis quæro »qufi“ panera,SC quodpoculura fumant ç” An non benedit^îui®' De hoc verb Paulus in præcedente cap.io. inquit:Po““’ !umbenedi(ftionis,quodbenedicimus,non'necommu“‘* catiojfanguinis ChriftieftÆtpanisquëfrangiraus,non“* communicatio corporis Chrifti eft;quot; Hune panera poculum indigni fumunt. Et quia hic panis non nudü’ panis eftjiediuxta traditionem Pauli, Jtoi»lt;av('ot corpon* Chrifti: confequenseft »indignos non tantum fignatl* fentialis corporis 6C fanguinis Chrifti percipere,fed iplu“^ quoque corpus 8C fanguinem Domini : nifî bencdiôi panis ôi^ poculi', contra raanifefta Pauli verba,duplu cem definitionem extra feripturam improbè finget“ vclis. Particulis verb IN, SVB,CVM, fquasabfu“ ditatis nomine vellicas ) Si veteres Si noftri vfi funt• vt coramentum Tranfubftantiationis excludcrcnti Si veram fubftantialem præfentiam corporis Chrißü“ Cœna aflèrerent. Mihi autefn fatis fuit vnica particule CvMi
-ocr page 121-ïo^
vocabuU Keivavia.ti expnmetic, quod videlicet, cutn pane amp;nbsp;vino, corpus fiC fanguis Chrifti nobis com^ raunicentur. Et tu ipfeinbacßgnificationc vocabulutn KofidJi-iq vfurpas,meamquefententiam infciusetiam con# fi'rmas, in Examine tuo pag. 288. fcribens,facram Domini Ccenam cflê Koiiavlmii corporis Chriftijioc cft,adionem,in quaipfum Chrifti verum aceflcntiaic corpus nobis cum fi'deadCoenamDominiaccedentibuscommunicetur.Vif bi tu veteratoxié pro voce p a nis, vocabulum cohnä reponis. Scriptura .n. fingufariter de pane inquit, qubd fit xowüvixcorporis Chrifti, Ergoiuxta tuana expofirionem vocabuÜ’tflfvaiv/otçJn Coenae adtione cum pane coiriunica# tur nobis verum Scfubftantiale corpus Chrifti. NecPau^î lusinquic, duntaxatfi'de accedentibus communicari cor# pus amp;nbsp;fanguinem Chrifti: fedablqueconditicne accipi# entis,panera Cœnæ definit eflc norai!a.ii coi poris Chrifti, Qiiareetiara te docftore amp;nbsp;interprété, expofitio voc-abuU notiiMxq a me prolata, vera eft. Hîc verb tu cogis Augu^ ftinum,falfum teftimonium pro tc contra Paulum dicere, ac fi demonftrationem tantiim gratiæ ,id eft, figna dunta# xatefièntialiscorporis ÔC fanguinis Chrifti indignosacci# perevclit. Sedaudiamusipfum Auguftitxim, in loco« Danæo citato,fe ab errore 06 crimine ,cui Danæusobno« xiuseftjiberantem. Sic autem feribitin loan.tratftatu 62. Multum quippe inteteft,non qubd accipiat,fed quisacci# « piat, nec quale fit quod datur, fed qualis fit ipfe cui datur. te Namamp;f bona obsvnt, Ô6 malaprorfunr.ficutfuerint «« quibusdantur. Etpaulbpbft: Recordamini,vnde fitferi# « ptum; Quicunque manducauerit panem,aut biberit cali# er cemDoraini indigné,reus erit corporis amp;nbsp;fanguinis Do# fiwni, Et de bis erat fermo » cum hoc Apoftolus diceret, lt;«
Q. Qvi
-ocr page 122-104- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperajpifles
„Qvi DOMINI CO RP VS vcluc altutti cibufti }i indifcrete ncgligcnterque fumebant. Hîc ergo fi cor»P‘^ 3, tur » qui non dqudicat, id cft, non difcernit a caeteris
DoMiNicvM coRPVs, quomodo Hondamnatui»^'” ad eins menfam.fingens anitcum,accedft I'nimicus^An^ in his vel fyllaba eft,qua tibi Auguftinus patrocinetur-nonpotiuserroremtuum de manducatione indignoruO* penituseuertatî’Non enim panem tanturti,fcd corpus D® mini velutalium cibum indifcrete dicitfumereindign^^' Sed inquis, Auguftinum in fequentibus vellc » indig«^ tantum demonftrationem gratiae fumere gt;nbsp;cui ipfi fint* Auguftini verba haîcfunt: Quid erat autam T raditori datus,nifi demonftratio,cui gratiae fuifletingf, tusîquot; Intrauit autem Sathanas poft hunc panem in Don’*”’ traditorem, S)Cc» Hæc verba tu malitiose deprauas, panem Coenae transfers, quafi is refpecftu indignoru^ demonftratio tantum gratfae fit. Verum Auguftious; ipfumexplicat,qubd haecdepane facraeCoenae inteIIigat,addens:Non autem,vtputant quidam,neglige” ter legentesjtunc ludas Chrifti corpus accepit j Intellig^*’* dumcftcnim,quod iam omnâiuseis distribvb^^^ DominusSacramentum corporis^fanguinisfui, ipie ludas erat, ficut nbsp;nbsp;Lucas cuidentifsime narrat.
DEINDE AD HOC VENTVM ESTjvbifecundutni^^^ rationem Ioannis apertifsime Dominus per bucellamt**^* - dam atqucporre(ftam,fuumcxprimit traditorem.
minus impudens ftqucntisloci Auguftiniperuerfioeu’ qui in lib.^.de Baptif.contra Dofiatiftas cap. «4. his ver^ «xtat : Intelligitur aliquod bonum non folum vitam ©perari bene vtentibus} fed ctiam mortem male bus.Nec intcreft,cum de Sacramenti integritate öi fa«^*'
-ocr page 123-^ntïdaïîieî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io$
Ute traflatuf, quid credatjôc quali fide imbu tu s fit ill€,qui acdçkSacramentum. Intereft quidem plurimum ad falü# ûsviatajfedadSacïatnentiquaeftionemnihilintereft.F if
J BRI BNIM POTEST, VT HOWIO INTEGRVM I beat SACRAHENTVM ET PERVERSAM TïDEM.
His verbis Auguftiai oppugnari 2lt; cuerti nos, infanit
U i Danæus, Qtjid cnim pro noftra fententia apertius ÔC fir^ mius dici potuiflet ? Sed videte amplius vcfaniam horai? nis.Dicit, A.uguftinum ver e refpondcreDonatiftis,ct pau ® lôpbftfeidemcum Auguftino dicerc fatetur, ET tos TVMÔitamfanôumjôCtatniNTEGRVM sacrameU
. tvm apio^qu'am AB impio hominb ACcrpi.Etftas tira fubiungit : Sed deßgnorutn tAraîon accejptione) amp;nbsp;non de re ß^aia lo^itur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. An verb totutn ÔC integrum Sa?
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentum Cœnae ligna tantum funt lt;nbsp;An non D. Apofto?
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lus intcgritatcm Sacramcnti definit Koiïom’a corporis et fan
. guinis Chrifti t; An’non Auguftinusinquitgt;Sacrametï?
•, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tura Coenae duobus conftare î vifibili Elcmentotum fpe?
ne, inuifibili Domini noftri lefu Cbrifti carne 2lt; fan?
* guinea Quomodo ergo Auguftinus de fignorum tantum acceptione loquitur lt;nbsp;Sed Gallo ifti lufus tantum eft, vno fpiritu calidum ÔC frigidum efflare ♦ Eftque infuper tanta / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içfiusaudacia,vt AuguftinuminTraô. 62.modo citato,
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trtoïis fui tcftemfaciat: cum ibi ne vno quidem verbo ipfi
afiiçuletur .Per rem Sacr amend Auguftinus non rarb in?
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;telligit falutarem virtutcm ÔC efficacitatemt 8lt; banc ab in?
dignis fumi negat,non autem ipfam fubftantiam vel inte?
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g:itatem Sacramenti. Magna igkur vanitate concludis,
'j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftinumindiéto t4.cap*vobispïorfusaflentiri,nobis
autem contrarium effe.
Eiufdem peruwfi ingenq docüfnentum eft,qubà alia
Q_ X duamp;
V
-ocr page 124-ic6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HjiperaJjjlJles
duo didla AngirGini i'mprobe viciât, Vbi enim Augul^'^ nuscontra Fulgcntiumcap.6, fcribit:Eum qui s a ngvi^ Nem DOiwiNi indigne' e IB IT, iudiciuHi fibibibc* re: Et lu dam proditorem bonumcoRPvs christi cepiiTe.Itera,inEpifloIa Dominum (luiffeludamin*, ter innocentes difcipulos a c c i p e r E,quod norint fidck’ P R E c IV xM N o s T R V M. Hæc perfpicua Auguftini verbi « 0lt; Scripturæ prorfus confona, Danæus adulterar,8lt;^ ftoü* | da petitioneprincipq nugatur, Auguftinu ipfum fignnni corporis Cbrifti,bonum corpus Slt; precium noftrum'®* care,quia Hgna earum rerum.quas Significant,nomina ac* cipiant, Veriimtu nondum ex verbis Sacramenti Canï nobis fi'dem fecifti, Chriftum Metonyraice panem nbsp;nbsp;nbsp;r
num fuum corpus 96 fanguinem in cœlo manentia apP’- | lare.Similiter c'um Auguftinuslib. nbsp;nbsp;contra Donatiftä’
cap.8.intercçteraferibit.'CORPVS dominiSCsangVI* DOMINI nihilominus E Ti A M erat ill.is, quibn® ' dicebat ApoftoJus,quimanducatindigne,iudiciurob^' i manducat 96 bibit. Ad hunc locum Danæus.præterriiü*, culaquædam,nihil rcfpondet.Inquit,Auguftinumibi^°’ qui de pane 96 vino facræ Cœnæ, quae etiam ab indig'”* fi.imantur,96 fignificent efièntiale corpus 96 fanguinen* Domini. An’nonhæcfublimfsThcologiac’Indignoscn* am fumere panem Si vinum Cœnæ.An'ne tempore An* guftini de re etiam pueris nota controuerfiaeratc' Contré Donatiftas 96 vos Caluiniftas incrédules, qui corpusS^ fanguinem Domini abindignisfuminegatis, hoctanqu? myfteriura quoddammec omnibus arqué credibileAugn» ftinus protulit : Corpus nfmtrum 96 fanguinem Domim etiam indignespercipere. Quisenim adeo excorscft,vt ignorct aut neget, indignes etiam fymboîa externa
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ici
-ocr page 125-^ntldanat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I07
Exhac nunccïaiifsimortim verborum Scnpturæ Patrum deprauatione,qm'uis ludicare poteft de Spintu Danai,boiius’ne an malus fif:amp;quam fi'dem Religie Cab uinianamereatur,quæ non nifi caluranrjs,Scripturæ quo# que Antiquitatis di(3orum peruerfionibus,prcpugna# dpoteii-,
Cæterùmquôd viden vultDanæus, fe non tantum virtHtis èC cfHcaciTjfed ctiam ipfius cflentialis carnis Chri# fti pet fîdem participationcm in S.Cœna allèreremon tantum inanrs verborum lufus,(ed etiam turpis impoftura eft, qiiam omnis ipfius reliqua docfirina manifeftè prodit amp;nbsp;dctegit,Dicit,præfentiam carnis Chrifti in Cœna ener# geticam efle; ipfam verb communicationem carnis Chrb fîi corporalem. Supra autem oftendi, Caluinianorum do# ârinamnon tantum fubftantialcm præfentiam corpori« Clirifti,fed etiam energeticam e Cœna profligate,Scd cS# cedamus ilhs energeticam. Qualis nunc præfentia carnis Chrifti in Cœna cft,talis quocp communicatio eius, vt fit, neceftè eft;Et,quicquid in Cœna prçfens eft,ÔC fide fumé# tibus(fecundum te loquar^datur.’flludctiamiSCnonafiud participatur.Sed in Cœna,iuxta iîlosjtant’um energiacor# poris Chrifti præfens eft, ipfum verb corpus fubftantialc in ccelo manet vfcp ad diem iudicq. Quid ergo aliud con# fequens eft, quam in Cœna, non ipfum fubftantiale cor# pusjvel ipfam eflentialem carncm Chrifti, fed tantum mg» ^eioip ipfius participatif Exemple Solis, cuius fimilitudine vos contra fubftantialcm præfentiam vtimini, rcsdecla# taripoteft.Huius præfentia in terris, quia non fubftantia# lis,fed tantum energetica eft,idcirco etiam non ipfum corpus SolisJed tantum virtutcra 6C cfficaciamilliuspartici# païuys» Si verb ipfum corpus Chrifti, quod in cœlis ma#
Q. 3 net.
-ocr page 126-io8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyp era/gifles
netjibidem reuera per fidem accipiturîquid opus eft præfentia energetica in terris, cum fides ÖÓ eflentiam nergiam ipfius (iuxta veftram opinionem)in cœlis appi^^ hendere pofsitî'Sed agnofcit pius ledlor,has eflTe pratft’y Caluinianorum, quibus nebulas offundere homin'*’'’, ftudent, vt reddere videantur,quod fua dodrina facf'^ abftulerunt ♦ Quicquid igitur de ipfa eflentialis Chrifti in Coena participatione Danxus garrit, meras gas delufiones eflè pius ledîor memineric* Nam^quot;^ vna manu largin' videtur, hoc ipfum e veftigio nob*® , | tcra eripit.Et quidem ipfe Danæus fuas fraudes aperfc' bens: Communicationem carnis Chrifti corporakmc''^ non autem perceptionis modo. Dicas,fermoncm 1quot;quot;’, pracftigiatoris effe.non Docftoris Ecclefiæ. Si enim'P, communicatio corporalis eft :quomodo non etiatnquot;'^ dus perceptionis ? Aut fi modus perceptionis cotpo'^ non eft: quomodo ipfa communicatio non nifi vetef’*“^ rie corporalis dicctur,cum tantum energetica fitî’Sed audet palam fateri, quod res eft, ft modb iocatum cendo,communicationem non tantum energetical« »'ƒ etiam corporalem (i.fubftantialem ) eflè:quamuishobP’ fum fequentia verba,etiam inuito Danxo, teftentu^^quot; fcribit: ft non ftaiuere,carnem Chrifti corporalisfiiic^''p ftantialispraeftntiae modoprsefentemeffe. Exquo««^^ farib ftquitur,nec ipfam communicationem»fiue prçb'ic* nem QC aeceptionem corporis Chrifti in Coena fubftsfl* tialem,ftd tantum energeticam efle.Si enim in Coenaquot;®quot; ipfa fubftantia corporis, fed tantum energia eius adeft ipfo tefte,pag. «tp.) quomodo non nifi energia, necipftquot;quot; corpus fiibftantiale participabitur i Sed hoc agit DanaeuSi vt verbis dolofis ledorum animis imponat,quafi coffliquot;quot;* nicatio^
-ocr page 127-Q^întidanaî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109
nkaüoncÄ fubftantiakm nobis reftitüat, quam femel fraudukntcrrapuit,neceam dodrina fuafacrilegareddci? re poteft» Quareneciocor,nechaUueinor jtribuendo tibi id,quod te fcniire verba tua demonftrant. Nee etiam pr ace fcntiafti Sc communicationem corporis Chrifti confune do:,fedhancpracfupponerc illam »SÏ vtramcçnon tantum energeticamjfed etiam fubftantialem effe» verbis Scriptue rat Sc Patrumtcftimonqseuinco»
Porrbme fignificationes vocabuli Sacrament! cons funderCjSC acquiuocationc vocis ludere gt;friuolum come mentum SC inane effugium eft. Quisenim,eui vel mica faUseft,nonvidet, pofteriori figniftcationi vocabuli Sae ctaraenti (, quafacrsc rei Rgnum SCc.definitur quot;) vtpotc gee neralifsimxjSC quac etiam facrificqs.fignis ScTypisV nbsp;nbsp;»
conueniatjinbac de fpecie Sacramenti Cocnac controuere fia locum nullum effeïNam de differentia, per fcöione ÔC integritate Sacramenti Coenacblc quaeriturt non quae fit
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deRnitio Sacramenti in gener c • Bt quamuis Sacr amené
turn Patribus nonunquam tantum Rgnum figniftcet:
■ J nunquam tarnen integrum Sacramentum Coenae ipfis
' duntaxatviRbïliafignadefignatÆtD.Aug^apudProfpe» quot;z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum de Sacramento Cocnac in fpecie loquitur, dicens ; lU
u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludduobus conbei gt;nbsp;duobus conftare t vifibiliBlemento^
G rumfpecie,ô^ inuifibiliDominiN»l.C«.carne amp;C. fanguU ,. ne. Vluius Sacramenti vna tantum integritas ôi perfedlio-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubbantialis eff »non duae. Nec panis SC vinum funnnte «
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gmmSacramentum Coenae,fed eiustantum p^^s, oC qur*
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demminusprineipalis.Sedquodaddis,
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boCinewipeJigtxMW remßgnatam,Al omnilui
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ndt^nos enim ex Jjac iaemmentißgnificationt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
midiumSacrAmentum,n(mpeßgna^er{i^ert. Hocqm atu^
'\C*
-ocr page 128-ifo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjypcrajpijies
cft.quàr» principium petere,nihil probarc, SCquæ confj prólata fiint,pag. Antidan. 54. SC fcquent: aftu cimido^ dolofo præterire Chhftus vnum öd idem fubftantisi’’* cramentum dignis QC indignisinftituit:Sdomnibus.cti3gt;^ ludæ inquit; Accipcjcomedejioc cft corpus meum:q«'’(' ipfum quoq; accepiffc.Patres confirmant. Et Augul^'* fium fuprà loquentem audiuifti, fieri poflê,vt homo iot«^ grum Sacraracntum.ód tarnen peruerfara fidem hab^ Nam integritatem ódfubftantiam Sacramcnti,nonH^’:’ fumentis,fcd veritas inftituentis conftituit.Nec ctiamW minumincrcdulitas fubftantiamSacramenti (quodbc^ memineris) mutât, vel eiusintegritatem mutilât.
Pag. 1*5.
lutisquidera viam,( inquit Auguftinus)refert.qtialill^ imbutusfitis,quiSacramentum accipit.non autemadb^ cramenti integritatem vel fanóiitatem. Et Paulus int^S'^ tatem Cœnæ non folo pane Sdpoculo, fed xorxav/acorp^ risSd fanguinisChriftidefinit, Sdhæce iam ind/gnos^j* cipcre,ex Paulo Sd ex Patribusconfirmaui.Quæ igi^^“ altera fignificatione Sacrament! fcribis, quae fubftann®^ fid integritatem Sacrament! Cœnæ non cxprimit,fi'^‘’ funtjSdadprælentemquaeftiouem nihil faciunt^ Arg^*’ deinde,mepag. Ó0. Antidanæi, Spiritualem mandut^bo* nem cum facramentali perturbare,qu!a fpiritualcm rum vfum habere dicam. Sed hîc tu,antiquum tuuniobi'* nens,improbum calumniatorem agis. Non enim de re fpirituali manducatione, fed de ea,quae in facraC®’’’ fitjloquor: hanc.præter fignorum vfumiCtiamipfiu^^®''^ poris et fanguinis Chrifti communicationem coniundl^'” habere, fecundum Scripturam dico. Sed quia non habt) quod vere refpondcat, fid obieefta diluât, more fyeophaii* tarum caluraniatur. Eiufdem candotisfcilicet/efii^^']^'^^* nrehe''^
-ocr page 129-^ntidan^i
in
I.
iJ
If
I» y y
;(
It
id
I»
3»
egt; 3»
id tti 0*
■c* d*
pTchchfio eft, quod facram Domini Cœnatti a communi legereliquorutn nouiTeftamenti Sacramentovum omni# no fecludam. Hie prim’um Danæus contra dotftrinamt prxeeptoris fui plura qu'am duonouiTeftamcntiSacraj» mentafingit. Sedarrogans difcipulusapraeceptore Cal# uinoredarguitur ,lib, 4. Inftit.cap. 18. Selt;ft.i$gt;.fcribentc: Praeter haec duo(Baptifrnum ÔC Cœnara DominOvt n v i, LVM AH V DaDeoinftitutumefttitaN E c vllvm agnofeere debet fidclium Ecclefiam. Et Sedl.io. His ergo duobus contenta fit Chriftiana Ecclefia, nec modb nub lutnaliud tertium ad præfensadmittatautagnofcatjfednc appetat quidem aut expeôet ad confurhationem vfcpfecu li. His verb duobus^quia Danaeus contentus non eft,non de Chriftiana.fed forte de ludaica Ecclefia erit : praefertitn cumipfum corpusChriftiextraCœnamelirainet,8lt; pro cofignificationem abfentis introducat« Poftea nufquam fcribojfolum Sacraraentum Cœnae rem fignatam cum fymbolis coniundlam habere, Sed haec mea verba funt pag.óo, AntidanæûSolû CoençSacramentum,verbûhoc tgt;E SVMPTioNE corporis 8lt; fanguinis Chrifticumfym* bolis externishabere. Et monftra tu aliud Sacraraentum, fi potes J quod verba promifsionis huis : jicapte, comedite, h'jc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me«w,habeat. Ex his verbis,quid in fpecie fa#
craDomini Cœnafit.etquomodo areliquistamV.quam nouiT eftamenti Sacramentis différât, oftendo: vt mirer, te bominemTheologum ita fyeophantie'e ludere,ôd verba tnanifefta mutilate ÔC corrumpere aufum fuifle.
Errate me dicis,vt qui non videam,pt3cbitioncm qui# pag, i»s. dem eftentialis corporis Si fanguinis Chrifti ex virtute promifsionis fieri: acceptionem autern illius carnis virtute fidci* In his tu non tantum puerilitcrhallucinai is,fedcti#
R am
-ocr page 130-iix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperal])ifles
am infignerti vctcratorem agis.Scnbtsenim,carnemCl”* fti a Cœna abfentem eflè pag.227. Qi. in cœh's manere^P’^' 20o,Et tarnen hïc ipfnra effentiale corpus Chrifttnont^' turn energtam in Cœna prgbertnugaris.Quomodo eni’’' quodabfens eft,non nifi rationecnergiae præbetur» Sol fuo corpore abfens,energiam fuam in terris nobis«’^ bibet* Deinde quomodo cx vi promifsionis Chriftii''!* dari affirmas ïquot; cum verbum nbsp;nbsp;promifsio Chrifti:
comedtie,hoc c^corptts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opinione hunc fenfunJ*’^
beant; hoe eft fignum corporis mei,quod in cœlo Hoe enim modo verba Chrifti in Examine tuo pag* P^* nuIt.interpretariSjChriftum Metonymice paneinßi'''^ num facræ Cœnæ fuum corpus SC fanguinem appefi^^’ hoc eft, figna nominibus rcrum, quas fignificent (non tem præfentcs,quod aftute omififti,cxhibeant)donaf£lt; cùm Paulusdicat,panem ÔC poculurafàcræ Can»^^ corporis SC fanguinis Chrifti: tu Apoftolotnan'* fefte reclaraans, ilia tantum figna eflêntialis carnis guinis Chriftijin cœlis hærentiumffacis. Quia igitur fig”’ facræ Cœnænon exhibent, ièd duntaxat fignificantcot* pus SC fanguinem Chrifti a Cœna longifsime ablêntia: quomodo tu ea virtutepromifs/onis Chrifti in CœnaprÇ* beriiocans,tibqficontradicis,6(lecftoriilludis lt;nbsp;Natnl^* cundum veftram doeftrinam, necpræbitio,nec accepn” ipfiuseflêntialis corporisChrifti in Cœnafit, fed tant'uo* energiæ. Tertio,abiqueomniScripturæ teftimonioS^ authoritate, acceptionem integri Sacramenti Cœnaeexfilt; de fumentium conftituis* Qiiierror ex fœtido cœno Do^ natiftarumdefumptuseft, contra quos Auguftinus feti^ bit,qubd integrum Sacramentumetiamijaccipiant,qül periterfam ft'dem habeant« Et quid magis a veritate abfo* nui”»
-ocr page 131-^ntidanai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj
nufft .quatft incvcdulitatem hotninum fidcfti 5)C veritatcm vetbotutn Chnfti( Accipite,comedite,hoc cft corpus me# utn )irritam S( mendacem faccre i StC fubftantiam facrac Cœnæ mutarcï' Virtusquidem fidei hocpræftat, vtfub# ßantia ô(, intcgrüas S.Cceng nobis falutaris fit: ipfam verb pratbitionem ÔC accepn’onem fubftantiac SacramentGpro# niißio QC veritas inftituentis efficit*
Infuper,cum bic Gallus raagnatn fcientiam fibi arro^ get,nosque Germanos vclut ftupidos contemnat : bïc ta# men non tantum magnam infcitiam,fed etiam fingularem impictatem prodit. Inquit enim,fidem non tantum ex ne# cefsitate confequentiae, fed etiam confequenris, hoc eft» abfoluta (de qua, Si hypothefeos necefsitate,mihi tantùtii fermo fuit ) requiri ad veram eflèntialis carnis Chrifti par# Antidan. p.ct, ticipationem. Sed quomodo hoc Danæe cum ne ipfa quidem Cœna participatio corporis Chrifti abfoluta necefsitate (quæ proprie loquendo duntaxat æternorum 6î inimutabilium eft ) neceflària fit. Si enim homo non peccafTet: ncc pafsione Chrifti, nec Cœna Domini,nec fi# de in meritum Si pafsionem Chrifti nobis opus fuiflêt : Si bate omnia ex hypothefi tantum, hoc eft, quia peccatores priftinæ integritatireftituendifumus,neceflària funr. An nefeis, abfolut'e neceflària eflè, quæ fe ipfis Si non propter aliudneceflària funt nbsp;nbsp;Fides verb, non feipfa,fed propter
aliud neceflària eft.Deinde non tantum ineptus,fed etiam impiuses in Deum creatorem tuû, negando ipfum folum abfolut'e neceflàrium eflc.HancgloriamfoIiDeodeberi, ctià gentiles Philofophi iudicio rationis cognofeere potue
’ runt.Quia.n.s oL VS non poicft nô eflè,ô( reliqua omnia extra Deum etiam non elfe potuerunt, idcirco ipfi son hxcgkm manet,qubd fimpliciter Si abfolutè neceflàrius
R 2 fit.
-ocr page 132-«4- HyperaJ^ißef
fit, reh'qira verb offlnia, quae per ipfurn nbsp;nbsp;propter ipfui®
funt, ex liypothefi duntaxat neceffaria/uapte verb natiif’ contingentia/int. Hacctfte Philofophus non videt,iitt^^ ven's rationibus erudiri patitur : fed abfque rationc imp»’’ dentererroresfuos repetit,0(S fubinde principium Prçtereaquid poteftab homine literate ineptiusdidgt;qu'^ abfoluta necessitate iam neceflarium efle,vt horaincspe“:^ cent,moriantur,edant,bibanr, Hæc puer» noftri,qui db Elementa Theologiae QC Philofophiae deguftarunt»t^ hypothefi tantum neceflària eflê nouerunt,(nifi forte ab folutenecefïàrium fit, vt tu erres, nugaris,mentiaris,ca* lutnnieris, cum fingulæ pagellæ tuæ his floribus confpt^* fac fint.) Quia enim peccato originis corruptifumus/’' pofito hoc,neceflarib peccamus, ÖC poflet Deus homintiquot; perfecfl'e regenerate, vt omnino non peccaret. Sed qu'’ peccamus, (ex hac hypothefi,non abfoluta necefsitatt) etiam moïimur. Deinde etiam non abfoluta ncccfsitatt homo edit SC bibit : fed quia animale corpus habet, cibi potusnutritioniscaufa egen s In altera autem vita his pagt;* fionibus animalibus homo fubietfius non erit, quia noj amp!iusaninlale,fedfpiritualecorpushabcbit. Et Deus'* vellet, poflet hominem fine cibo ÔC potu corporalifoflti” tare,quemadmodum Mofen amp;nbsp;Eliam per dies4o.fin2bî conferuauit. Quæautem abfoluteneceflària funt,hæc^* terna ô( immutabilia eflè,docfli nouerunt« Ideo ridiculuu* eft affirmare,hominem abfoluta neeefsitate edere SiC bibe^ re. Ex hypothefi autem in hac vita anirnali amp;nbsp;raortalinw ceflàrium id eflè,non plane ftupidi vident : 8C hæc condw do hominis in altera vita mutabitur. Vides,fi modbperh^ ftum videre quid potes, me hæc feribendo non plane lt;quod opinaris ) ineptû eflè,ô( te acutum Philofoputniut doce^
-ocr page 133-. (iJnticlanat,
doccïC,quodptiusncfciuifti.Thortiaminfpexi: fed nihil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
jjU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coïumgt;quaeipfumhaberefingis,inueni, Infequentibus
10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apag.ó^.vfque adpag. yo.exPauloóc Patïum teftimo^
,(t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nijs luculenter demonftraui» indignos non tantum ex^
iJ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t£rnafymbola,fedetiâipfum corpus ÔCfanguincChrifti
il' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inCoenaaccipcre jquaeDanaeus nuUo modo conueUerc
ilquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potuit ; fed fingitjhas paginas vnum habere Chryfoftomi
'1* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftimoniurrijad quod ipfum quia nihil refpondcre potuitgt;
û* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illud deprauat, ÔCveteresfuasnænias repetit jChryfofto«
mum ligna externa vocare corpus. ÔC fanguinem Chri# ti* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti. Cura vcr'oChryfoftomus in t.ad Cor. hom.i4.. fcribit,
^odßhominis yeßem nemotemerè attingertt,quo paUo
T) 0 quot;U l'Kl C 0 ICP rS furüm amp;nbsp;immacula-tumgt;Qj/OT) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ILLII^S
TATiJ'lCEl^ S EST,i)ropttr^uodamp;fumtiia''ftuimw» fnpter ^uodporta inftrni fragte /unt amp;nbsp;cœîorHm aperta ttanta V m'miÿnorMniaacàpitmuaf Quis fanae mentis hæc de pane ' nbsp;nbsp;S,Coînae52lt; nonpotius de ipfofubftantiali corpore Chri*
ftidiciputabitilNugaî igitur funtjqubdOanæustoties in« ’ culcat’.Patres,(nec nô Chriftum^figna corporis amp;nbsp;fangui« nis raetonymicc vocare corpus ÔC fanguinem Chrifti, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qubd autemPatres nonnunquam dicunt, corpus Chrifti
'î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vidcri,tangi,deniibus atterv.haecipfinonper fe,fedpro«
pter vnionera Sacramentalem cum pane f qui proprie vù deturjtangitur, comeditut') tribuunt. Quemadmodum e« tiara ftaptifta inquit gt;nbsp;fe vidifte Spiritum defeendentera, ’•* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dira folam columbæ fpeciem vider if. ÔC tamenreôedc^
■J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiïitu fanôo illud dixitjquia columbac vihbiliadîuitgt;qui
fua natura inuifibiliseft. Pofthæc mamteftecalumniaris» iJ nos catnem Chrifti in rerum «.S' iwcpôçcùp numero conftr^ tuere»vt quae per fe non magis viuifica fit, qu am mortife«
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra,pro
-ocr page 134-!i6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyferajpijles .
ra pro futticntium ingenio. Nos auteifi carneni Chri^' per (c viuificam dicimus : per accidens verb propter fu* mentis Vitium iniudiciura ccdere. Et hoc non tantln^ Chryfoftorausconfirmât,ied etiam fimilitudine verifsi* mailluftrat in hom. dcproditione ludæ: cuiusverbain depulfione blafpheraiarum non procul a principio poHi’' Et in hom.iîi. ad Antiochaenos, idem fimile repetit: Sicüt cibus cum fit nutritius,fi acrudo fumatur,omnia corru®* pit,9Cfitraorbicaufaatafcilicct ÔC tremcndamyfteria. ß Chriftus,qui in mundum vcnit,non vtcondemnctunft“ vt feruetur mundusper eum, hic Matth«at.inqutt:Q?’ ceciderit fuper lapidera ilium, confringetur: fuper que«* verbceciderit.conteretcura. EtficutPater Filiodedi^^’^ berc vitara, vt quos vult viuificct: ita quocp poteftatetfl^' deditiudicandi impios. Hæc ne tu ex Scriptura Pat'** bus deprompta.blaiphemiam dices::'Attuli præterea monia ex Theodoreto.Cyrillo.Chryfoftomo, Qi. Hilaf‘®' quae lucemeridianaclariorafunt, amp;nbsp;noftratnfententia«' de fubftantiali praefentia Qi pcrceptione corporis Chrift* in Cœna apertiisimeconfirmant. Haec homo excæcatuSt vel mire audax, dieft nihil ad Rhombum faccre,ói ièntententiam prorfus euertcre. Hoccine ad clarifsiroatt^ ftimoniarefpondere eftt’fimpliciter enunciare, quodpfo* bare non pofsist'Sedquod ipfe perperam fentit,hocPatr^ bus per fummam iniuriam tribuit,carnem videlicet Chn* fti per fidera tantum, Qi fub Sacramento, id eft,fignift^* tione participari. Et quod impudentius eft, huius erroris fui me teftem facit. Non minus hallucinatur feribens: Filt; dem,rem, id eft, camera Chrifti abfentem eflè docercjfi modó Paulojfidem Qi afpetftum inter fe opponent!,eredam mus, Nufquara autem Paulus dieft, fidem femper eflè re’ rum
-ocr page 135-1«
'sü i»
ÿ
«1
11 'J 'i
(»gt;ƒ ntidanai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^7
tuftrabfentium. Mukse quidem promifsiones de rebus (uturisiunt,quasetiam abfentescredimus 8(. Iperatnu« V. g. refurreftionera mortuorum ÔC vitam acternam î ns des tarnen etiam rerum prxfentium eft »quac afpecturn ftrumeffugiunttvt,credimusDeuranobisfemperaidene. quamuis'anobisnon videatur. Eodem modo cre rrnus» corpusSCfanguinemCbriftiinCœnaprxfentjaefte,bcet nonappKW.Nccfidcstera,idcft^n;emChnß.Än ume®do«t,qulafidesinriftitvaboDechocauremdoz cct,corpus 8C fanguinem Cbrifti in Coena adene, nq enitn’Accipite,comedite,boceft corpus tneumtnec rnon« ftrat nobis corpus Cbrifti in coelo 'a nobis longustmc a ftns'.fedpromittit»nos in Coena cum pane SC vino corpus Sc fanguinemDominifumere » Hoc verburrinderde re# bus prxfentibus pr3edicamusgt;nec aliud extat, qtmd nos a Cœnaprocul in cœlum ableget gt;nbsp;vtibi corpus Cbriftrndc
it
♦
♦
5 ♦
«
appïchendamus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Dehinc gt;quid manifefti'us, qu'atn Patres de prxlentia Sc cotnmunicatione corporis Chriftitubftatvüauita aper s ù nonnun quam loqui » vt etiam fubftantiam’Eiernento^ rum lottere videarvturtvt quiiftridneg,et,nor\ tarrium non inicttigcre,fed etiam non legvffe Patres videri pofeitAHinc euiraPontiftcq occattonem fumpVerunt T ranVubflantia« tioneru comminifcendi, quia veter es panem ÖC vinunr in Ituebariftia mutari » conuerti gt;nbsp;SC tranfire in fubftaniiam torpor« Sc fanguinis Cbrifti dixerunt» Ambrobuslib» A^deSacramentis inquiv.Per confecratiotrem de pane SC txpane Reri corpus Cbrifti. Et mutta cap. 4. difterit de tnuuuonepanis.'Ei cap.$.dicit, poft confecrationem nibft attudquam carnem SC fanguinem Cbrifti credendum eC» ft. Datnafcenus aîRrmat,panem SC vinum iranftnutariin corpus
Hypera^ißes
ii8
oamaft.iib. 4. corpus SiJ ßtiguinetti Del* Ädeaquxpagina7j. ‘»P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antidan:habentur,qma refpondere timm't,fingit,ea in
fponfionc ad Laonicum foluta eflè. An verum dicatjVi* deant 2lt; iudicent lecflores : ego nihil folutionis vidercp®^ tui* Quia verb manifeftas Scripturae rationes de offlnip^’J tentia Deieludit,fuoscp errorcsobftinatepropugnat.oß'^ ditjfe hominemeflè mente corruptum,8lt;circa fidenif^* Antiof. Pag- ‘°’* probum,qui oculisnon videat,nec corde intelligat. Sin* amp;nbsp;ad Fr3.Tu . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem peruerfitatis documentum dedit, inlo^**
Cyriili clarifsimo ( qui extat in lib. iz« in Ioan. cap. Chrifto impartibiliterati^ intégré in omnibus exiftenK^ deprauando.contorquendo gt;nbsp;feipfum hic itaimplied'’/ dojvt fibi S)C alrjs iHudens,quid efFutiat, fortafsis etiamir non intelligat.Dicit fe concedere, corpus
S. COEKA AT)E3SE COT^O\ALl
J E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ A^x de re ipfasquam in S. Coena participant^
quæratur.Iftud verb ipfum veteratorie mentirtpauloan* - te oftendi. Nam fiue de reipfa, fiue de modo praefenn®^ quæratur,corpus Chrifti.iuxta Caluiniftarum dodlnnn®' nullomodo Z2^ dquot;. COE 2A. A corporalipræfentia.f^il TAUTTIA m fö££/JSlt;resipfa,2lt;hocinodo præfentiaî adeft. Si verb Cyrillo tefte, amp;nbsp;te hîc fateni^i pracCentia carnis Chrifti C0E2AA eftrquomodo non ipfum quoep fubftantiale corpus Chti* fti in Cœna præfens erit,nontantumenergetica,fedeti’ corpora!« SC fubftantiali præfentiac’ præfertim cum voX C O nbsp;nbsp;nbsp;0 2^AL ES, iuxta veftram dodîrinam, modut
præfentiædeterminetjSC Cyril,lib.10.in.loan.cap.15.magt; nifefte diftinguat inter corporalem SC fpiritualera præfen« tiam: SE velitnos non tantum fide Chrifto fpiritualiterco/ iungi,fed etiam communicatione carnis Chriftiin Cœna, Chriftufl
-ocr page 137-zAntt Janai,
-i»
d'
l*
:ü
1«
i*
'f
/
jl
tf
i
3i
1
O
'j
i*
U i*
Cm[^ûttiC0^T07^ÂLITE3{^Il^ HA-quot;BIT Al^E. Veriim Danæo hîc aliquid ad tempus con# ccdeteUbuit.vtCyrillutn (reclamantetn licet,vim fibi Ific^ ti) in partesfuas pcrtraxifTe videatur.
Poftremó.fubftantialcm præfentiamccrporisChrifti pag.ra«. in Cœna,modum amp;nbsp;fitum localem requirere, conte ndit, 8ed hocleuiculum.ne dicam ridicolumeft, à corpore na# turali ad corpus Chrifti, quod non tantum fpirituali con# ditione /edctiam diuina Maieftate ( vtfupr.a demonftra# «Opræditumcft.argumentari.Quemenimfitum,quem locum corpus Chrifti tu m habuit, cùm laptdem fepulchra* IcmSdcœnaculumclaufum.penetrarctc' Nametiam An* tiquitatiscenfcnfujiaec illsefa ÔC immota permanfcrunt» Deinde.cùmdexteraDci.etiamte ipfo telle,pag.tp.locus nonficjôi Chriftusfupra omnera conditionem natureÔC lociaddexteram Dei exaltatus fit:quem igitur fitum loca* km in dextera Det, vbi locus non eft ,habebit; Demum, c'um corpus Chrifti proprium Dei corpus fit, euiÄo'y©^ virtutem vittificandijöó alias diuinasprafrogatiuas, quæ longenaturamipfiusfuperant, reliquis omnibus cor# poribus negantur,contulerit:quomodo non etiam effice# te poftet,vtfupranaturamfine'fitulocaliâlicubiefiet,præjs fertim c'um in loco.târßtum effe,non fint de fubftantia corpo* tis humant lt;nbsp;Sed hæc tantum qs abfurda videntur, qui fo# laranaturatn corporis, non eum,cuius corpuseft , ôô qua Maieftate donauerit iftud,confiderant.Et quia rationc fua comprehcnderc nequeût.quomodo verum corpus Chri# ftijfalua permanente ipfius fubftantia,in Cœnaadeflè pof# fitiptslentiam ipfius potiùs negarc, qu'am gloriam omni# potentiæ veritati diuinæ dare conftituerunt. Nosautem Âiira Auguftino Chriftididla ÔC faéla » quacfupra natuvâ
S cerp is
II
-ocr page 138-izo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperaj^ifles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
Philip. 3.
Ephef J.
corporis leguntur, ad omnipotentiam Dei,non ad notW phantafiam referamus, Qi. Deum authorem cogitanteSi-omnem dubitationem tollemus. Illeenim hæc farii.cuil nihilimpofsibile eft,SC ciii etiam locus reccdere debet : quiluxtaCyrilIumlib. 12, in loan, cap. 53. Naturæreruffl non fubiacet, fed omnia fubîjcere fibi, ÓC vitra quam nos intelligirauSjCumulate facerepoteft. Hæcquia verifsim^ funtjomnisSenfus ÔC Ratio cedant » ne adanguftumfuS modulumamplitudinem diuinorum myfteriorum metij ri volentes, veritate illorum nospriuent, ÔC in certifsin»* falutis periculum contjciant.
Quæ fequuntur in Antidan.apag. 7$, vfc^adpag-82.vanitatum Danæi aTro'i'ftlip habent,quamquia veta'” eflè agnouitjfilentio earn præterit. Synodum T orgenfo”* (quç anno Z4.habitafuit)nonnullas objcaufas a noftns’’^^ prehenfam,non autetn fimpliciter in omnibus capitibJt» dlrinæ damnatam fuiflè,fcribo. Hæc, quam veris rationigt; bus a Beza tuo confutata fit » vidcant tj, qui earn célébrât rûu Denicpan tu mea verisrationibusrcfutaueris,6ivKS noftrîim in fuis probandis firmioribus argurnentisvfns fit, quis etiam nugas nænias confpuendas potius qu3in confutandas fcripferit,eruditi ledlores iudicabunt.
Dixihucuse^de condemnatione^Caluinifmi: devers quoC^ SC genuinafententia verborum S.Cœnæ tnecnon de Maieftate Chrifti hominis : quæ quia confutationein omnium propeeorum, quæ in (ècunda parte Danæus tulit,habent:nunc temporis prætermittere hanc voIuiFC* fertimcum meæ rationes in fecunda parte Antidanaciab latæ.inuidlæ maneant,ôlt;^ Danæus in fuarefponfîone,ptÇ^ ter veteres cpAvocgf/xç^nihil afferre, nec mea expugnarepo^ tuerit. Agnofcentautem æquiledores, iuftifsimam mit” caufam
-ocr page 139-^ntidani^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixi
caiifam fuiffe^aliquan tb vehementiùs Danæuffl cohfutan# di »cum non tantum vim veritati Sgt;C l'niunam Maieftati Chriftihominis fecen't»fed eti'am fingulæ pagellae,non ra# rofingulæ vnius period» voces mendacia ÔC calumniasfo# nentîquæ indicio mim'mè fallaci eflè poflunt, quo Spirit« Danæusdiicatur.Veritatisautem amantes rogo, vthunc meumlaboremæquibonf«^ confulant. Te veroDanaee» pertuam falutemobteftor, vt quiatibi veritas monftrata èi ob oculos pofita eft, vel tandem ipfi locum dare, nec vitra de Maieftate Chrifti hominis detrahere ve# lis,ne aliquando contra ftimulum te cal citraflèjtuo maximo malo
experiaris ♦
Deo dr iAgno ienedi^io amp;nbsp;lonor amp;nbsp;gloria amp;nbsp;ro^ur in ficula fsculoruvi,
ERRATA.
Prior num. pagin.pofter.lineam notât.
Pag.i.lin.ii.pro,fed,lcgcquàm.p.8.1în.penuIt.û(.‘?rAHS'^,i5.3Concor-potcntur.46.1in«vlt.ànobis.49.7.proqui,lcgcquôd.56.i. vobis. 6i. 2r, trgo.linaç.poterunt 63. !4.confringant.7i.3, acceptaturos. 72.13. con# dolcmusipf1s.73.x5. boc. 74,3. obijcisilpfum, 76.6. pro qui,quod.79.1. Tct(p.84 i5.calum.cotorandam SS.lin.vlt.iunaum, 9i,r.naturæ, -ki, apoftatis.100,3. nihil te.joi. 19. proconcep. confcripta.ios.i.pro amp;, de. io6.io.quarundam.Qji.lin 25 pro qiiod,quid,R,lin,9,Ecclefîa.R.fac.b. lin...leg.i25.R,t.fac.i.lin. ii.nugeris.
-ocr page 140-