Dit boek hoort bij de Coilectie Van Bucheil Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• nbsp;nbsp;nbsp;de rug van het boek
• nbsp;nbsp;nbsp;de kopsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de frontsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de staartsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;het achterplat
This book is part of the Van Bucheii Coliection Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• nbsp;nbsp;nbsp;the spine
• nbsp;nbsp;nbsp;the head edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the fore edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the bottom edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the back board
Historla Gentium'
Folio n®, 355,
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11- -ocr page 12-SS^mft^w ^efc(jtÿtft6tei6cw fj)» nRa/©artnn nit allem ï'f): gar alten JSuif; 95epern/Ketfer/Àômgt;.
0c/^lt;rëigt;gtti/Sûr(î«ii/@raffcn/§rct)Ç«!ii ©efcblfcftte/jpctfommtn/ ©fam BiiD ©e jf^ic^tczfonamp;crn auc^ her vralten ieutfefjen Çamp;rfprung/^crFowcM/fôitfen/^ebrcucïj/Oîdigton/matt hc^e »110 trefflicfic^batm/fo fie faß biß ju bifer jept/aKen tbalben/ tut allein im Iteuffeßlant» »nb Jguropaz fonbern aueß in ^fia »nÖ * 2(frica/aueß vor Cbnßi »nfers ®eligmacber8 ©eburi/getban baben/jum ßeiffiußen befchnbin/vn außallerlep (fbromth«/ ^?atibfcbnfïtcn/aIten;ÿrepl)eiten/CDbcrgaben/^rieffen/®albûcbern/0îeimen/Âicbern/»nbanberngIaub(! wirbigen Wanumen ten »nb @cbti|f ten jufammen getragen »nb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
tnaebt^ucbergetbeilt.
Sfnfenghe^ touret hn Sfm^rem In Saednixrfmfdf/Jcroacfmflto «Ber^cn^cuto fc^en jw gutem »on /m felber mu ^dc^fîem flfet| m gut gemem hoefj ifuffc^ gebracht/
gemehrt »nb gebeflert/ju»ot nie in bmef außgangen.
3f$Mnamp;? Ä^ önn ©«ndnen ma? sum (efteu/^ XfucfdJm 9?«fion tu ru^m f wi^ hm I^d^
•^?a^ß pfafç »nb 35epern Ju preiß »nb ehr publieiert »nb an ben tag gegeben.
WKepf.^.^tepÇetttnfe^ jaren nitna^jnbrucfen.
Öctrueft 5U Srancffiirt urn S%t?n / (m /ar ^vj; ^y^:^:^^}/
M D. LXVL ,lt;Ä
-ocr page 14-puqjo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h v
^494 jn33 34aauoJ ^44m w^^^pj nJ ipü^a^f ujqivijna 44 qua / mqinai U3j3pÖ qua u^qu^J^g ^ijlpy lu^naju^ ^PtX tu^upj ü3g oj /pqu^Cç JbiqJiaipujQ *4^ 404 4^^^4401 4nVdVa/04j4(04amp;d4nOÇ^ 4))ta)444 94^)0)000 Ö^J
4 jj^nai 04400144 0^ g4ij d4»oç^ jufp ^mß 444 404/04^044 0$ .pin 0$ $41(]5 4ßpJ^0V044404 nV4 044 4^401914410 04^ ^4|^ 44014} 40001)4444 44441J4Vq444004i / 44^1) ^-»34 4«lt;Ï /^t’lD’lÓs Ö’^ 040004 *VgU3}jO 404 0400011)44444/91|041494110(^ 04404) (144 000^01044 004 94 0j • /94)10(^ pPÖt) tut Ö4 444) g0044||0g 041)44140)14 44))ip4444j44 444))4)O440 0)4 44)44)/O4noJ 041)04 444000)4 04040 04040000444 404 O40)l}|OVaO$ 01441)01 40)1444)04040 904 404 /041440414g 40))})OV^O^ 904/04^04440 4040000444 904 00 4t| (|04 /144)$40 0444)4^ 044400 4^} 04001J 404 lj[|0n04441)01 l)4^44400j 01 04^04^^ 4)4 40)ig44lU))O 444 HOQ ))44)4)4 000(^ ‘044404) l}jO4)|40 40414^ *4(11)40110^ 004 440)O)44(X) 404 40)4g O40)g)4j444 4j)44) 44g4)l40g444004) 4)4) • 404 /O4))Oj404nJ 0)404 00044404444 4(1} 9041/041)0044 404 li^l g4j40/O4OlUÏOO *40oi^ /)44)00g44 4(1} 404 4(lJ 4^ 4)4)/igo440 4044g44^ 4) 404 04)44140104^ 4444) 44110^^ 4g44)^ 4)4140 904) 00 4 0 4 04)/04ig400l 040454) 404 0454J gOO4O4 444 *0)^ 404 04100^^0^ 44) l)U104/041)Oj 04404)444 404 04j4)/04g)54g4j4g 0)Jj)4y 404 g4))4)n441/O40O41O^ 404 O4g404g 040) 1)01 gil) Oj /ig4)i}40 04 )4404(5 4)4 /^^I^ÎÔ) 91)544)44^00 0)4j 9)0 4)J ^04 / 040)4^0^00 5100 044400)41445V) 0^1(101 *40 0^/10)44)44 ))4|40gij04)4 404101)044) O454)))dg0^ 444 dOO 41J 44 O4/10)4€44 4lJ 04040IIOQ 0)/41tl(^ 4^))^401440 4 4j[jO40 4)4 404/045444)40 04411^(^044) O) /Öt^lü^KS 404 4U0))4^ 040)1)100^0^ 0144 004 4000)045444 404 400)0$ 4g4)) *1)041 /4g4)44O44OO0 4)4 0)4))01)01)0104 040) / 4go5 005140 04411p(jtj «’^1*^ «’4 lt;10110^ 904)/041540414g 404/04))0) 04^044401(14$ 040)404 444 40 (104/154)44) • 0144400 44404 44 / 41)0) 0404) 400i^Ç )404)£ 444 *0)^ 444 0) 404 / 0400414(1) 00)0£ 14010) 04g4)454j 40 94110{^ a00ij^lt;; 0144 O00 44 94^)401 / 44)3 ^044 *40 904 4410140)4)404 01)404/41105145(1)40 045 *4)$n$4003 4igo)40 9O4O)oo44o£ 044oogoo2£ç 400g 0144 ^00 )404)£ P)oa {504/Sjl0glt; / 941)0(^ • nbsp;nbsp;nbsp;MUtliiÖ; 444 04/904/0)0100044^4(X 01) 04)4) 4)^5^
./04444Ö 40)4400 404 41)0)4400/04||4Vg 4O4Og40
MoanSguy
^41)540^ jjujiq Mivpoq^g/qPiqjng^J
/49tU4^ï44Qua ZJijSm^qpjqua upw /JopoQv M^jg^jjc jjq
/lt;Ï4»54S1 «010)0 g« iJtquu / wmCf qua H4l)4nS uïSiqjüÖ qua U4i|9iq4u9
«4U.14l« ♦4t/U43â4Çamp; Ut UJ^OÖJ^Ó* lt;1«« «P^ïC M U4)V49ö)Vjlt;(, U4J1»/U44)Ï4Ü4@ U4jUV(^ ^4040 UW(^ qua U49uv9jyiOQJ, UW(f/uwqçiqj^ U4)Jlpgg3PÏC UlwCf ua U4Ö404@ U44J^ ‘41 / 041)4(1)4055 404 04)1^)54041^4^ 9gjl4^ 0454)1010^ O40)))45 ^44 / 0454)4 '^qjJS «4W^/Mwÿ qua ««Jiçg m Juwgï6q3oCf/«3Vi)^n3i ’fi^n@ / «3}ja}gn3ig3n@ lu^
-ocr page 16-^orwbc.
. nbsp;nbsp;nbsp;ertönet vH erweeft ^at / gkieSev geftatt wil cv rtoef) amp;cutf^ö fa^ö/b^ Ne wunbev
werrf viW ö«ft6lt;ït/fo er bev feiner (ieben Streben vnO aronenfXegtmenten er^ ^eigegt;^(ïei(fig betmebtet vnb ^eiefen folien werben.^an nach bem fotebe ^Ifto^ rien nn^dgen/ wie OSotcau^iautergnabfieb bef; S^ïenfebbeben ©efebieto angenomen onb erbarmt/bie fo in im warenÖlanben erfant/vn peb nuff fein ^ort veriaffen/barnacb geriebtee vnb gebalten/ieber ^e^t ^u gnaben vn kin^» Vern angenommen vnb gefcbirmt/2iber Ne fo von ber waren fXeligion / Vem reebten èodeobienfî abgewi£ben/©otte0 befeieb vergeflen/vnb anß vngian^» ben veraebtet/anVere irrï^mn vnb neuwe £ebr angeriebtet/ bagegen bart ge^ firafff/vn wo fie barauff bebarret/enbtiieben gar an(;geti(get / @o fonen aUc Q5Mebma(Tcn ber ^ireben/évempei ber ©naben vnb ^armberbigfeit /aneb .bep Jom ©oneo/baranp febmen vn faffen/bamit pc ©ott nacb femem'ÉoîC 'alfo oienen/vnb ,r feben anriebfen/bap pc Vem febreef neben Jorn ©otteo cm^
• nbsp;nbsp;nbsp;pßicjien/vnb feine güte vnb barmberbigfeit empftnben mügcn:©ann ob wol ©otteo bep 2(i(mc(bdgen wilie/vnb bic (ebr von feinem ewigen ^eicb vnb vn fer feiigfetc vno in ber 'Propheten vnb 2lpoftein febrijften bermaßen offenbart ip/bap Wir vber biefeibe nit weitero fneben bN’ffen/bannoeb fv fe^n wir Sl’ïen^ feb en ber art vnnb natnr / bao wir vno viel mebr vnb ebe bnreb lebenbige ^p empei vnb ebenbiibe bergüte vnnb ^orn ©otteo bewegen iaffen / bcnn fo vno bioffe vnb febicebte verbeiffunge ober brduwungen fürgebaiten werben/öan Tvetebeo betrübt vn beengfügt ©ewiffen folte nit anp ben berHieben €xempein ‘■Öanibo bcp ^bebrecbero vnb S^Ïerberoóyïanapeti vnb panii ber Verfolger/ vnb petri bep ver£engner0 / fo nacb erfanntnnp /ver fünb bnreb ben ©fanben jn ©nab angenomen vnb ^inber ©otteo worben / groffern trop emppnben/ bcnn bnreb bic bioffe verbeiffnngen fo bin vn wiber in ber @cbrifft gefnnben werbend ‘23elebcm folte bic granfamevnb idmmerliebepraff Ser 3nben / fo vber pc vnber ben Peiffern/'Öefpapano vnb ‘^ito/ergangm/vnb von ben ^h poricio / in fonberbeiÓofepbv befebrieben/niebt mebr 311 bergen geben/vnb in von veraebtnng vnb verfolgnng ©otteo ^orto vnb feiner lieben Wiener abi»
. febreefen / bcnn fo er nnr allein bic ^ort / barinn gb’^^P«^ ï’^^^ 3»^’^*^ flt;?W^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praffjuvor verfünbigt/^nce am ipJipt ober bortf
^nb fo mano bepm £ieebt befeben/vnb bic warbeit befennen wil/ fo feb« bic ^iporienniebtoanberp bcnn ein febreeflieb bilb ©ottliebco Jorno wiber 2lbgóttereb/'^branneb/vcrfolgnng vnb veraebtnng ©otteo 'ÏBorto / vnb an* berer laper/vntngenb vnb vn^nebt/barnm pc bann billieb in ber^ireben ©ot* •teo folien bebauen werben»
•®ewoï nnn bip/wie vorgemelbct/ cin groffer treffenlieber nup ber ^iporien in ber ^ireben ©otteo ip/fo crpreeft er peb boeb noeb weiter/bao bic ébï’iPHfbc .^irebe in frer angp/notb vnb verfolgnng / anp ben j^iporien fon* bern bcilfamen trop vnb perefnng baben mag. ^ann bic weil co vmb pc anp fonberm willen vnb verbengnnp ©otteo alfo gefebaffen / bap pc bem $reup/ clenb/trpbfal vn aller verfolgnng mnp vnberworffcn fc^n/von ben gewaltig* pen
4
-ocr page 17-^ombc.
fiert verachtct/ver^afft vnö vnOerIrlich / ©on ben ffugfien / Idn^ficn ©nV ge# le^rficn / mit falfc^er ©erfö^rifc^cr £c^r ©ermaffen ^um ^effngften angc^oc^# ten ©n© ^erriffen wer©en/©ao ein cntf©e©erSyïenf(©hc^er weife be©fin nkbf an# ©erß fcblieffen fart/©en co fe© mit ft anß ©n© föne nit befielen/ fo feigen ©ie ^i# ßorien aHerle© ^Ktnïpel an/©a6 ©ott fein wort wi ©er anc^vraile© ©n feiere© er j^aiten/gefc^ü^f ©n gef(^irmt/©ie quot;^©ranen en©tlicb gepür©t ©n geftrafft (ja# be/©n ©ao fein Xireb/wie gering ©ifelbige anc^ gefe^e^t gewefl/mit reiner 2e Jr ©n© rechten werefen mitten ©n©er fren Sf in©en in ©er äkU Jat ieuebten möf# fert,*ïöie foiebeo nit aKein ©ie (drempel Sibra Jam/3ofepJ/55Ïofeo/@amneiio/ ‘X)aui©io/Oe/^faic/^ÖanteIio ©n© ©er S57acbabeer im aften^efiament/ftn# ©er auch ©it an©ere nach ©er Slpoftel jeiien in ©erXireJen ^iftorien genngfam * bejengen ©n außweifen.^ann wicwol ©ie S’iomifcJen^eifer ^lero/Demitia * nuo/$ raianno/S^atiminno/^eeino/X^ioftetftnno/on© an©er ^©rannen 511 3’\om / fo in ©eren fiatt ©n© fn^ßapfft n getretf en / alte fr Jeit Wi©er ©ie S^ri# ften ©erfrtcjt / ©n© ©iefetbige gan© ©n© gar ^n titgen fnen förgenommen/fo Ja# ben fie ©oej ©amit nit me Jr außgeriebte t/©en ©ao fie wi©er ©n© ©ber fren wit# ten ©ie $Jrifitiebe XireJe erweitert/©n fieb fetber 511 f(ban©en gemaebf Jabern ^eßgleifjen ßebt man/©^ aneb ©ie ^e^er § Jerint Jno/^bion/Strriuo/îOîar# (ion/èamofatenu0/5gt;7ace©oniuo ©n© wie fie namen ge Jabt/ ©ie ©ie ^ireben mit faifeber 2eJr betrübt/ angefoebten/©n ©ie war Jeit $u ©erbunefdn pep ©n#* ©erpanben/ireÇâmer abgerent/©n© ^u grun©t gangen fe©n/©agegen aber ©ie reebte/war Jafftige 2e Jr/ ©nangefe jen/ wie ©eren befenner ©n te Jrer ©erfotgt/ Jerför ©ringen ©n bleiben möffen.^o ip ©ie ©erfö Jrifebe 2eJr 2trnp©ie etticj Jnn©ert far gewdrt/©n© ©ie^ireje fejr zerrüttet Jat/JingetemmenOP fie nit ©n©ergangen/©n ©ie reeptfebaffene 2e Jr fampt ©ep fromen ©ottfdigen 2tt Ja nafif befanntnnp ©n© gebeeptnup bepanbene Wieweit ban foteber trópiieber (f tempet gar ©iet für ber betrübten Xireben in ben ^piporien gefimben/fo fot# ten fie abermat bitticj barinn be Jatten ©nb Peinig getefen Werbern
9n bem fo geben bic j^iponen anej anteitung/b^ ber prop Jeten ©ebrifft ©nb^eiPagung bePer/grónbttieber ©nb dgenttiejer mogen ©erpanben wer# ben,^gt;an pntemal biepropjeten ©on ©en großen ©n förnempen ©eren©erurt gen/ driegen ©n© Büfetten ©er :Xeicb ©n 2en©er prebigen / fo ip tdebttieb abjn# nemen/bao on grünbttiebe erfanntnnp berj^iporien/wetebe ©on feteben 5^ef# eben ©nb 2enbern gefebrieben / ©ie '^dPagunge ©er prop Jeten nit wol fdn# nen ©erpanben werben, ^ic ban fotebeo mit (frempetn gar tdejt bar §uf Jun ©nb 511 beweifen ip.'Dan ^n gefebweigen berpropJereien lt;^^e(bietio/3eremie/ 3cfaie/77eJemie/biein©iten örtern dn erfarung ber ^iporien erforbern/wer Wirt bie^ept ©er ftbenjig Soeben/ Wetebe ©er ^nget bepm ‘Öaniet bip aup ©J 5'^dcb g Jripi jett/on ber nipoden erfantnup reebt aupjureeben wipen^ wirt aucb tin ©nerfaJrner ©er ^gppfifeben ©n ©prifeben j^ipoïien/©ao an©er gapitd Danietiö/©on ©en Kriegen ©er 77acbfcninicn 2t t cran ©ri reept aupte# gen tonnend ^in ^Iin©er wirt beper ©on ©er Sarbe 511 riebten wipen benn dn ©n©crpen©iger ©er 5gt;porkn ©en ©anielem ©erpe Je ober auptege* ^Oerwe# a n, gen
-ocr page 18-?)0WÎgt;C.
gcn Dann / Dae bie @camp;d(ft ter ’Propheten öefto ef^entKe^cr verftanben wev^ OctVniün'cn J?;)tftoric» óckfcn vno erfuntu fepm
Sûr ^ae vkrtte werden auc^ Oer ffamp;nfÏgfduSfgen ^cr^cn Ourd) Oerj^i florfcn gqeugfnu^ gefîcref t/ju glauben Oem/fo Oie propreren befebriben vnb guvor geweiffagt baben. ^ann/obwolOie Propbetifebe t)rtO Slpoflolifebc ^ebriffte onreb b^b^ treffliebe 2Bun0ertvercf ©otteö Oermaten befrdtigt/vn bep allen ©ottefûrebtigen nun fo eil raufent |ar Oen Glauben gebabt/Oae fel* ner an Ocnfelbigen jtveiffeln fol/Oannoeb fo 1(1 eo niebt allein ein lufl in anOem ^iftorien $ufcbcn/Oao Oie Oinge/ïvelcbe Oie Propbeien ©oUeö fooiel iar ^uoor verfunOigt/ gefebebm fepn / fonOern aueb ju binOerfreibung allee ^weiffele/fo • Oagegen eviifallennwcbfe/garnolwenOig vnO Oienftlicb auOerege^eugnuj? neben Oer bnjligen @cbriffr«$u b^^ben» Dann fo Oer SeinO Oeß S^enfeb* lic^n gefcblecbto Oie fernen Oer frommen uit anOerer gepalt oom^ort ©o^ tee abmenOig machen fan/ greiftt er fie auffeinen anOern meg an /alfo Oae fie bipmeiten in jmeiffel gerabten/cb Oie Oinge fo von Oen Propheten verfûnOigt/ aueb alfo gefebeben fepn.^olcber verfnebung nun jubegegnen/ vnO Oep bofen §cin0e pfeil binOer fieb ju treibé/b^ben OiejQiporié uit geringe frafftDan fo • man fie reebt Oureblipt/mirt man befinOen/Oap allee mae voi^Oen Propbeten • vnO Oen 2lpoftcln befebrieben alfo gefebeben vnO ine meref fomen feb.0olcbee fonOte mit vil Rempeln betvifen merOé/aber man lefe nur/geliebter furp miU Jen/Oie propbecep Danielie/mirt man aleOan feben/ Oae in Ocrfelben von Oer Perfier vnO Oer ©rieeben 5’^eicb niebte gefebrieben ip / Oap Oie ^ipouen niebt bejeugen/gefebeben vnO verfüllet jufepm^lfo lefen mir aueb/Oae Oer propbet 3eremiae am 44- Kapitel / Oem (^gpptifeben ,^^nig 2lprii Oreymet/Oae ©ott Oer »SOT in feinen JeinOen in Oie ^enOe merOegeben/l^nO im $»• Kapitel/ Oap ^abplon von feinen geinOen fot erobert merOen. Dae folebce gefebeben/ mtrOt in Oer ^ibcl uit gemelOet/ aber Oae Slprife fenen SeinOen ju tbeil mor* Oen/jeigtjQeroOotue an/vnO febreibt/Oap er von einem feblcebtcn vnO vnaebt* • bam (^gvptier/genannt Slmape/gefangen/vnO von Oemfelbigen aup befeleb Oep l)oirfe gebengt motOen fep.Die Praffe^abvton/vn mie ee von gpro Oein Völlig aup perfia erobert / befebreibt Jenopbon im ftbenOen ^ueb/ von Oer juebt gpri/alfo/Oae aup Oiefem vnO anOern mebr jufeben/ mie Oie propbeti* febe ^ebriffteniregemiffevnuO marbafftige Jeugnup aueb bep anOern ©e* lebiebtfebreibem baben.
• ^ber Oiefe vier nupbarfeiten Oer ^iporlen in Oer ^ireben ©ottee ffinO* ten viel mebr erjcltmcrOen/Oiemeil aberaup angerürten genugfam erfebei* net/^hie fie Oie J^iporien in Viel mege Oer Xirében n^tig vnO Oienplieb fepn/lap iebe oipmal Oarbep bleiben»
2Bie nun Oer ^(porfen gebraneb vn nup in Oer Kireben grop vn mereflieb alfo Ml er in ^eltUdjcm fXegiment vn ^örgerliebem leben nit geringer.® e* mol aber er fieb fomeiterpreeftvnO gebet / Oaoaueb OarvonfonOere Hueber moebten gefeprieben/ vnO alle Oie Siegeln/ fo in Oer politica vnO êtbifa trat* tiert/
-ocr page 19-äa^auv fin o
^un^^jMV wo zani^p éun^^vjw 3j)V / Putu iniuopq ya toBiivp) ipa WÜM^j /î)«pw4aâ ^mqtpçt j3qtu4jJKpi(pJJ0 ïjpaKpoCj ajq Jioi/uviu ^4na vq/uójJ ç^m Ü3)43pai?/3ß4j(pj«v 44ttivJ)p^ 43jiie QUö jp^^fjc« 44J1V yi jjnb qua utuc^ MP aia/U3av«ß Ö44W1Ö ^vu 439V ya/q43ai auaap^qv 34^’4 ui33n0 upepp^jnu 44vj3^ qua 040) jjj v/u33jv443 313^611113 qua 3^ti4/quJ 111331161113n33 quo q«ü3 Z3y5pö/ 3610^43 qu3p qua 43iutuvj /6iin33V44n? / èMn43qii343a 393i)q393)^nu lt;4vq73^ V4uq Ü3)43)] v y vq /«3^3||n?4öa 31346139'1(411} 4393)0} 33m 61111431634 43q Z354|in^ q«4 34^936 M33M363X; M3M3j|V93j39334 U33n6 M3JJV ^n V 1330131(2,
3101 lüDvj 3i(V4y36«0 3lt;P3U 434§y4jyn)^ 3iq qUO / U36t3$43 3IV||36 439)33)6 33j 333636 330^^ 9)3j ^Vq / ))0j 11(33} t|043 43434110} tip U33|4yg 11313111104} U3))amp; 1134 ^3(p]301/3)39 3.(3} 6ut3t3q40 431113} 3j)v 333^6349(2 ^5^9 33q 4390 330(^ övq ztpq«3^9 ^tiv4vq 34301 ( 4933« j3diU33(^ 03O1333U 4343quv 36pO193j36 (p3)«(33j 3(p V49369IUO130 39400343 434301/33360)9)} . #43 q)3g tt33 0930400]^ 000 3(33013(pUl/01l9»l7( 1100 (jd)O 4)5 6300^ Üqil3j3ap6 (339400 0} / )639))}33q 3))0 33013yU336 33^ t3393U0q 34911} qilf^/3tpj 1313 91111191113)1 ^4yg 433333J /^3)o}369o q)3£3iii quo)33i4); 400/03)40^^ 11)93(11130x1 goq 613313^311 ^00 ((330 /3U03136 333j}040940Ç^ U3^343q34g 43}(33^ 13)9)1)1)0) 3133q 113443CC 313333 #33} 3300 0}/3343(33Ç^ qUO 33)}9)O0 U3 9)34U33(ÿ 6o^43(^ 3(16339)3313 43q 3)019)330 339)04339 UOgj;*U3940ÿ36 quo U3U33U0J9lU0 U3}j33i^Ç31J quo j 33« 4))J)^ 43q UO ï^’^l^ó ^ M3ZM3DVJ ^949'^^lt;3 3*^4 3333q 4330 U3q 3339)3J 3333lt;ÿ 43j33^ 43q30ÏCU3q F43oi3uuo3336 339)003 q330493j)3(^ 439)3j)39 43q ) quo493q)3Ö ï)4o*^ 0300 9)iJ 43q/u39oo39)0 gno 6o^43(^ 43q 94)oqnx; 9)33430303^3 3301/333943900} 03/393} 36 9)0}40 UO 333^6149(2 3909 339 439101933) 339 /U36uo643 03039 03 3101/U3140y MCj M39)j303^43}UO 133 4013 393} 00014390/430111)} 1)01) 9 0^ )6U3) 439 (p01l/u9)j • yOO 3340334^ 03439 339/03140(13(^9)334630^^ 00 43g)J0Ö5 43)J0 ^00 093)0} 3ig)^ /03010t04lUO 34301^^ 0139 3101 )0} 439/9))3}39 300 340330 03 439/(1) 009/340330 343019)^ ^9 43{(^ :0(pn44g) ^39 3110)109 lijV41J)6 9)l)p34(p} It3^439)(/tl3)(pi4 *’0^00 613033(3443^ 900 49314^00 / 39U4U0 3U)03163X; 0310393(143900 900/0311 *5 ^lHnO 33336349(2 39)3)3113940 339 439301 / 03))1013U01900 33^34} £|U0/3jl3014)6 0y3«139)34U0 9)1J 0}/U3UU04Ü^ 9«0 4349r34jyo)^ 3)9 43 009 0O/390639 043900 • nbsp;nbsp;nbsp;4tl}/U394301033)0943 4390 30V9)}36 0339003 39)30 0)3jyn3^ ^39 3)00136 039 439
• ^30130301363X; 3)9 39))30Ï 300 /631g) 9UO 0390360^ U39)l)U3jy343 33019)l)U33tO *^36 3)3Ö(i^ 43)339 03 0330363^; 3)9 43 £|09 / 3U339)}43 ^00409 0039 039))3Ö3^ /M3q ^4f010393636 013 000 033(901 (pi)X^)iq 00/034301 lt;309)g) 1030)3} 0) 9U0 U3)9o} ^39 330(^ 043900 49} 03)0363^ 900 U3()49g 3)9 009 /O33io936 49}40q U3q)3(ÿ 3)9 9)00 03909 03 043900}/9))3X; 3)9 349((43{900 3)3943 PO^ : 393)44} 43 09 3603^39 )3)00Q U)3))0 3)0 093)0} 0009 3)0i/U(i3} |343gj^ 0)3} (pP^Z 3)9 900/3P9 43 3O3U1)63X; 3))0 330^ 0O9/O3)4O(|)(J 3)9 03})30139 3(|43 049} 0009 qUO^
‘0393)^00 931)^49160043)634 4393))3)3Ö[^ 0) 036)9)3}439 3)0(136 0393)3)6 9)1)1) 4)90 0)3 9)) ))010} / 3))3$43 039)0} 03^))(|)3(^ lil 03)40(()(^ 4)91133)33409900 393)))3 qU0 /U36OO}36uO 039)3010$ 00909 000133 9)) ))3013)9 9300069 / 0394301343)343 )340134^ 3(pJ)40lJ)C5 9)409 900/0360^36 4393)9/34313
-ocr page 20-^0mtgt;e.
^aö cv wol cffincè ïgt;ao Icbm ^cr berömfen vn frefFenKc^en SÏdner ^ufcbrnócn anjefangen ÇabeZ anderen Oamit ju bienen / Çabe aber in ber arbeit vnb bem 2Öercf befunben/ bao er lm feiber gebienet / vnb auß ber befebreibung ailerleo troft in feinem tröbfai bekommen babe, ^e^gieießen febreibt aucb gieero von fteb/bao er ju ber je^t alo3uliu6 gefar bie ètatt 5^om onberbrueft/vnb bao gan^e ïHomifebr 3’ieifb innen batt/ feinen beffern troft b^^be fonen baben/ben auß be^ ‘pomponif Sittici ^iporia / in meieber er ane förnembfte ^enbd oer 5’’leifb auffo fûr^fîe befebrieben batte. @0 bann nun bie ^epben bie j^ifïorien (n frer wibermertigfeit für ben beften troft geachtet / wie vief mebr werben fie vno neben ©otteo ^ort in vnferm anligen ju troft bienftiieb fepn mogen f
• QBuö aueb J^iftorien för eine fonbere frafft onb wireffiebb^^f femanb etwaß ju berebé ober epnjubifben baben/ift Harer beu baß eo weiterer außfüb rmtge bebarff/Dub Wirt auß bem gieerone/bem Sürßen ber berebfamfeit/be^ Wiefen/ meieber fagt/baß bie drempel alter 59ißorien onnb Q5efcbicbt niebt al^ (cineinfûrueméoanfebenvnnbautoritet haben etwaß jubeweifen/fonbem auch barneben gar fußig ju boren fepn. Sao ift aber uit ber geringße nu^ ber ^ißorien/baß pe tapfferer j^elben on treffenlicher £eut/bie mit großen tugem ben vor anbern begabt vnb gejiert gewefen/ name vnb rubm/nit ßerben ober . vnbergeben leßt/fonbem bie in frißher grunenber gebechtnuß vor aller ßerb^ lichb^if tgt;nb vergeßen ewiglich crbelt/bammb bann ber ©riechifebe ©eßbicht fehreiber goniateß fpriebt/baß ^ißoria ein ‘^ueb ber Sebenbigen/vnb ein bel^ (erlautprüchtigcr ^rummeten flangmüge genannt werben/burch welchen bie £eut/fo lengß verftorben/auß ben Grübern erweeft/vn febermenniglichert vor Die Singen lebenbig geßelt werben : ©an wer weite von J^ercule/^cbille/ j^eetore/ gvro/*^b^*^^ß*’f^^/^^^xanbroS%gno/@cipione/^anibale/3nlio gefare/gonßantino/ '^ b^o^^^fæ/Sarclo Stagno / Vnb anbern treßenhehen jpclben/bie von anfang berSBelt biß ju vnfer jept gewefen fepn/etwaß wißen/ fo fre rübmlicbe vn ehrliche tbaten von ben ©eßhichtßhreibern nit beßbriben/ vnb in gebenef SSücher verjeichnet werenf Siuß welchem benn/vber baß baß eß ©otteß Wille iß / baß aller feiner theuwem ©aben gebechtnuß ßeißig bewürt vnb erhalten werbe/auch biefer nuh entfpringt / baß burch bie Stempel hoher fürnemmertreßenlicher'^ugenb anbere ju luß/ liebvnbnachfolgung berßl^ ben/gereißt vnnb angejünbet werben/bann ie ehrlicher vnb tapßerer ©e* mût iß/beßo ehe vnb mehr leßt eß fm folche krempel ju Serben gehen/vnnb jn gleicher ^ugenb bewegen. ‘2!Bie in ‘^h^mißocle/@cipione vnb3ulio gefare ju ßhen/ beren erßen ber rühm vnb ehr 55?ilciabiß / bie anbern jwen beß großen Sliepanbri S%nnheit vn ^ugenb erweeft hat/fich tapßerer/Siitterlicher that JU vnbernemen/ bamif fr 7?am nit weniger ben Sytilciabiß ober Ùlerdbri ewig vit vnßerblich würbe.©agegen wo Gemüter vothanben/bie ju vnehrbarfeit/ laßer/vntugenb vnb bofen thaten geneigt/werben biefclbige oßtermal/wann fte hören ober lefen/wie anbere frer vnthaten halben geßhmehet ober geßhen^ bet/bewegtzWo nit bießlbige gar ju verlaßen / boch jum wenigßen ju bergen/ JU beefen vnb ju verhelen/bamitpe nit in baß roteS^uch geßhrieben/vnb in ewige
-ocr page 21-Ill Civile vttc^v vnbfcf^w^c gefegt werten /^aim cömüflc öfWl6nc6el« gar WllOer/vcrrucamp;ecr/ruÇclofer/viÿifcamp;erS^îcnfit fevn/Wde^er/fo (ißt ober ^örtZ Wie ^ero/ ga(igu(a/^e(iogaba(«6/Sommolgt;«0/‘öomifianu0/3u(ianuo vn. anbere bergleicbt« gefe((en me^r / irer vnt^at bub bubenßörf falben in affen ^iporien für ber ganzen ‘^elt auffo greuwiiebßc befebreit / verfluebt vnb ge* febmebet Werben/ bnb enbtlieb barüber von ©ott auffo febreef (itbße geßraßtZ bernitinin fefber geben/vnb bon feiner ^überebbiel ebeabßeben würbe/ ben berbalben bor ber ganzen ^e(t aller beraebtung/ febmaeb bn bnebr/bnb Bu lebt ber ewigen berbamnuß/ gewertig feon / welebee bann bnb fein anberß bie ©efebiebtfebteiber berbrfaebt b^’f / ïgt;er Xevfer / ^dnig / bnb großer j^erm bntugenbjufebreiben/bainitanbereein abfebeuw barob befemen/aie bann Slureliuo Victor / nach erjelung ber bnerbörfen buberev galigule fpriebt: Nelcio an decuerit hæc memoriæ prodi, çifi forte quia iuuat de principibusnofleomnia,vtimprobi faltemfamæ metutaliadéclinent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
dergleichen nub/fo auß benôi^orien jugewarten/fónbten bil mebr an^ ge^eigt/bnb nach ber (enge außgefübrt werben/ fûmemlicb wie fie auch einem (eglicbenknaller bürgerlichen ^ugenb/alogeborfamgegenber Obrigfeit/ treuw in greunbtfebafft/meßiigfeit im lebf/bermeibög geib0/bberßuß/ßolb0/ neib0/baßj/wiberwillen0/auffrubr0 bnb bergleichen/ gute (krempel bnb erin^ nerung geben/aber neben bem ba0 e0ju lang werben bnb ein berbruß geberen wörbe/wer e0 auch jum theil bunötig/ban auß bifen ange^ognen ßöcf é gnug* fam erfcheint/ ba0 bie ^ißorie fo wol im Zeitlichen îXegiment al0 in ber ^ir* eben ©otte0 Iren f^nbern nuß bnb meref liehen gebrauch haben / bn berhalbcn wie ber fürtreßenliche ©efchichifchreiber ‘^hwevt’lf’eo imerßen ^uch feiner ^ißorien fchreibt/billich bor einen ewigen ©chah ^u halten / barauß alle jept Rempel ^um £eben bienlich ^u nemmen fepn / (a wie gicero fpricht : ©o iß bie 5^ißoria Magillra vitæ, da0 iß ein rechtfehaffene 5^eißerinne / bie ba lehrt bnb anjeigt wie man leben foil.
dieweil nun ©ottfelige bnb berßenbige l?euf bie großebnb fürtreßem liehe nuhbarfeit ber ^ißorien in ber Kirchen @otte0/ bn ber Zeitlichen regier rung bon anfang ber Zelt bep (neu gefehen bnb betrachtet/fo haben fie bic ai* te ©efehichte bunh ^h^irn irer borfaren auß mancherlep weife bnb wege ^um ßeißigßen ber^eichenen/befehreiben/auffheben/berwaren/bnb iren^ach f einen 511111 ebenbilb fürßellen laßen, dann erßlich ba bie £eut/wic 3ofephu0 fchreibt/bor ber ©fmbßuß/one jweiffel auß Offenbarung ©otteo beß allmech tigen gewußt / bao bie Zelf entweber burch Seuwer ober Zaßer wûrb bxr^ berbt bn geßraßt werben/ haben ße ire geremonien/gebrduch/ßtf en bn leben in 5^0 ©eulen/bcren eine ßeinem/bie anber hülhene gewefen/gehauwen/ba* mit bic ßeinere nit burcho Seuwer/bub bie hülhene burch0 Zaßer 511 nicht go macht /bnnb bie gebechtnuß irer gefchichfegarberfilgt bnb berlefcht würbe. Ï)nb nach bem bie ©önbfluß berloffen / 7ïoha auß ber SIrch/ fo pch auff bem ^erg
-ocr page 22-oj /ö^ jn^5|g apc^ 34vq)p4ÿ ^^^nÜ^-ïJ qua ^jmn^^j 434 4)nv j v5 ö|/j3qi3tti434 «43quv 43qufl 0n43iuo(^ j30(J^3q njv uvQ,:u3j3aï36 ^311^11349 «3313^ 40a U43Ui ^^kï ^^«^ M’^5^M0 u^q Ü3q qjnu qua /)^Kpj36 U3)n3j90334x U43jua 039 9300 U3q )|a)/U3^u(|n$ U363y4 33v9:^ 434/ ^uu3933q30 U36.iqu393i 411? 3ßj9j3j3iq qua 7j93vui36 43q3i;^ 4393^9313^ 33V|| uv/43pjq(jt, ua 43qu3;^ 3q9iU34j 43quv U3/U3Ö *«U3|V^ ua U30vg/U33j^V93j43quVö;ï^/U363^/U3e334^U34/ uoa U39U9 43qR0j /4) WO 13^ u^ 33U 3^3493^ 3tq jyn V 93^ uvw 33utvq/u3uiou36u v 33U ^nu93i3^ *43a 4393333^493^ 933J 3y U39 v9 oj / U36vui 113^11349 .^11113933936 363033 U3 qua M39334^j39 33339 U33V93 34/ /U39393J36 U43g3J0Ö5 U33qi3U33640a U43qUV Ü39 3303 33q/U39v9 39u936/3uvu36 93q3U4(^ 3j33ai qua 33493336 343 qua/U3i)iy39 U33v93 ^^^319^3 931133J wq tl39’j36uvua 439^:U3430i U3jl34d U{ ua U39OJ UÇ 9309 /431U ’’^^G Qua 113933340 33UUVU36393/ 33q / 33J qv jooi oJ qua /uv9336 9quvj4333V(j^ 9343 93 v943yu V ua 43UU3 U33 v93 393i34333JSG/393i]tiiivgs/‘^9^IP‘^-’0 3330/39^94 36 ^09 «3340^3^ 33q 954uq oj/43uio^ qua 113933340 U333V 33q U3q 4363U3aï 33U 33J övq / U3q«i)39 qua U393j 33j93aîÇ uo uviu 3q4tioi uuvq03v / U33339 3^uv4936 yo U3j[)3y39 93n V 93lJ U3933jj3q/U393j3n3:^^33 V 33q/U43q40j40(^343jua 0Vq/U393j Tupaä u? 34303 og3 / U3J3OÏ36/393393J30 4363q4303903 £(uu3933q36 43q 6UU33V943 11^/6303 33I933393U34936 43q U43p3q(^u39333333j U333 v 939 qua/3y93339q3/3y39 43q J3jy330i^U0 39339393(^9 U333V43q 6uuijvj43a 393131^34930) 3)339 UUU33{g^
*U39v9 U3j[(V343a U3U3 93VU qua 113933493)36 43939^^ 34quo)39 U33v9:^ «34/ qua U393311134/ uoa 43933) onu3uo3U3g ön34Vij^ /onuv34q35 óH333^/on||n6 •i)Sön3nv)3(3/ou33u£43)ü3^ 330,1136334.9 U3U3633 31133) 1100/^3360 0113)3114055' on33n3/333V3£ U3193K33J301130 uoa 0113311311,^ uo/ojvg 0n334od, 9n34v^lt;;/0n39 , *’Vg’O/U31|4n)063I4X 3y9UI3U4Vj 43iupx;43q qUa/U393639 U3933493) U^ U33401J gt;(ÿ Ünv 933j/493V4936n^ ^^334^ uy 363^ 36UV3 3l| UI3q 93VU/3t|4390 43jU33U39335 43q/UO9dOU3Jf /03qiq93tl9gt; /0n393OtU3^ U0/UVl«ï4ttV9q33g 43)U3U36v9)4Vg 43q 3V93UUV(J / Vl)43(t Ul 63Up^ 3y6333V0Ï36 43q 03143Jf 0Vq 3)33 UU3q UVIU 03V /U3933493) n$ U3340||3^ U3qunOU3qUO ^3j U443^ 3||9333U393)UV uo 39163393301 330 ^uv 0uq/33393V36 4V9$nu quo 93333q)3 / 9309 / 634) o) 93430109330) U43quo| /U39339 «3333V ip^vj^t ouuo U3)|o93j3Ç^ U3q (139 33U 600933493)39 4/1)1/1139^ ^36 U334oÿ3(ÿ 43q 33394V9^nu 339 4393VU439 439 v utHu 3i3ai3i(7;u39ü9 U339oj39 «0 33030043430 393Ç 36003 /.p43ïX^,0633639 9Ua 093339130 033 03O/«43y334(X 9Ua nbsp;nbsp;’
W^Ü^W/Ç^ W^^Z ^^^PVO-ï^é 034/ £(009333^430 339 /43iup^ 9«Ua433j43(t/4333. *466^ / 43393095 339 9300 yoq / 0301010133303 oj U3U/ uoa 363933)439 9ua / U3j •jyoi 03933493)39 03909 39-^39Jj3(d ’^Z w94lt;»4Ct 900 433)334lt;t 339 909/0394003 1(3 03330936 411) 9Ua 4nj 0390£ 039 639 93004936 439 900/3003036 439334(1439 ^POO U33 93 ÖÓ9 / O6O0 OUO9 43 9010409 /363343900 33903(ÿ 03633)10(1^0^ 434 ƒ3900 600933493)39 319 0393009 030/ 900/33340033004390 033493330 900 0439 *334(t«39 0^33 V 039330) 900/9^)430 033)134930 03/36039 03931341130 0 439 333^9331 W5 000^/3)30 339 /9U339033O0 039 43 309 / 0394001 9330^5 03)j046 «13013 0$ 03 £I69/33493U136 439303 O3)jOU1439 30^0 3033) 900 0/ ^409 3933393)30 3’9331 'WPKS ^^0 9^9 V9 quo / 030300936 03330 033 03 9333943 9003^^03^ 0363013 40? O3l«09930i£ 03q 3330 393193)30 330 43 309/U36U06/03jj033643q3U 3V404|2 643^
-ocr page 23-Q^orrcbc.
lt;ftt S5?auwct ter ©rieeßett witer tû^^rofancr gewefett/tk^^at tn ©cf(6(c6e preftbarer Sörfien auffter ^arpffen gefunden/ tn wiewol tie $Xômer fr ©e* febiebtbûebrr von ten ^ifeboffen befebriben gebabt/fo haben fie toeb/wiegiee ro in ^ruto nach Satone bejengt/aneb antere Mieter eter ©efeng vó irerl?oï fortemioblicben ^ngentenont ^paten pflegen jnmacb^n/tnnt tie in fren ©aflreien oter ^anSeten $u fingen.
Ob nun wol tnreb foiebe ©efenge tapflere '^bai^gciobt fepn Worten/ tn tie Jugent eben fowoi bep vnferen ^orfortem ak antern ^ólcfcmfrcn lobn/nemücb ein gut gctecbtnufl/etlicber maflen tberfomenbaf/fo bat eo toeb mit tenfeibigen ©efengen ein vief untere gefluit / tenn mit ter febrifffiebe vfr^ 5eicbnufl ter ©efebiebte gebubt. Oun foiebe ©efenge fepn erfliieb nun bep inert. geblieben/fremden Delrfeni wenig turoon ^ti wiflen worten/vnt wie ein ieg# lieber verflentiger ieiebtiieb ub^unemmen/ fo but eo nit wol tónnen gefebeben/ tue einer tie ©efenge vonfo muneberiep fei^umen ©efebiebtenzont tonfo Viel vnvertenef lieben iuren/in fldter frifeber geteebtnufl bebielte/fontern wun einneuweouufltiebun fommen/ifltuflelbigeun uilen órtern gebart/vnnt tugegen tuo ulte in vergeben geflellt Worten / ulo tunn noeb b^utigo tugo ge^ meintlieb gefebiebt/tuo ein jeter gerne b^rt wuo neuw ifl / vut tuo ulte fuhren IdOc 2lufl welebem tunn|u feben / weteb ein herrliebo ting eo fep vmb tie ©e^ febrifft / vnt woher eo lome / tuo wir von ten ‘Abairn vut ©efebiebten vnfer * ióblüberl^orfortern/ter ulté ‘^eutfeben/fo wenig wiflen oter buben.@ie/uio frome/ebrliebe/flreitbure £eut/buben fieb mehr uufftupffere ^hat^/^rieg vn ^dmpff/ vnt wie fle temSeint im geit begegnen wolten/ten uuffir eigen lob berunfl ju flrei^en/vn boeb uuffjumupen/gelegt vn begeben/ ‘JÖn nueb^em eo nutórli^/tuo ?in ieter vil ehe begert tuo feine ju erfennen/ten wuo fremt vnt uufllentifeb ifl/fo hüben fieb tie frembten nit febr vm ir tbun vnt wefen bef óm mert/fonter fo eo fteb Jugetrugen/ tuo fie irer getenef en móffen / haben fie ge^ febrieben wuo inen geliebt vnt gefallen but / tuo unter mit flillfebWeigen Vin# gungen^uluw gefur in feinen Commentarijs getenrft/rer fitte/gebreuebe vnt munbeit nit jum órgfló/uber tj er/tu er jum untern mul vber ten ^b^^it gejogen/er von inen gefeblugen fep/vnt mit febuten hübe móffen ubjieben/wie folcbo ‘ptuturebuo meltet / turvon febreibt er fein wort. guino ‘plinino ©eo euntuo/fo bep jeiten tefl Xepfero ‘Sefpufluni gelebt/but von uilen Kriegen / fo tieiXómermitten ^eutfeben bifl ju feiner jeit geführt/jwenpig bótter ge* febrieben/wie über vnt wuo er gefebrieben / tónnen wir nit wiflen / tunn feine ^ófber entweter tnreb vnfull ter jeit verlorn/ oter von ten SHümern/tie nie ten ^eutfeben viel guto gónnet/vntertrueft Worten.
©onfl but fufl jn jeiten iehtgenunnto plinii ein ^Xómifeber fXitier/ffor neliuo ^ueituo/ ein befonter ^ucb von tem ^eben vnt ©itten Veruiten ^eut feben gefebriben/welebeo wir billieb in ehren bulten folten/‘Dunn tieweil er ein 5^enntmeifler tefl ^ómifeben ^epfero im ^iterlunt gewefen/hut er ire ©ito ten nit allein angefeben/fontem fieb auch gebuchter alter ^eutfeber Bieter ge* b brauet/
-ocr page 24-U345
P)e tu fat /Bout iniufpi ya ujfpj pqtnCv 4X3 6ur0gnv ya 4^amp;j4a 444 ^titu^^vjj 4q ynv 44)43444 jyuva/jjoJ uö4j jKOîJiCÿtnq ut 4||ui4U4yJ^q {Kpioj/jqujqjjöniq «’lt;iiolt;t 44qp4^j4^i^)j4ç^ gt;^Wgt;444|y 444 4104 / qjoq oj /«4qi44q4j4q ni jabuuai pifl /U44^ üp4 n? / pqu4ó 44q 4ß4iq3juv qua q)vj4a /aqiujJqma Jiq ii4oy4q yu qjiJ U464a4a44q qua / p4Ü4a U4)wq4j maq ui ^vq ui4q 44qua ppufoi ut4up ut Il4q4j 4/ U4qv4 ya/U464I4ß P44dj44a U44||qj^qua U4jnvi^ U4q ut U44quoj/iqv4 ^4ß U4)n43 U4q y m tj|vq4jupui46 44qo / U4uiq| jpö;^ 4iq 44qua yu quij/ijnaï46 jiu 44qup3 44q U4)y^ qua 4JU44^^ 4iq U4^v4/ ujJaaub ujvp4ua/u4(püj uaqjJ *ipuy(i qua U4q4yq4ju4^lt;; qyjv qua/4t|uy^ qua U4q4ü4d@ 44q/)n43 oypicpj 4eua 44046 U4U| 44qua 114^3 444^4^ 44q UU Vlt;X /«4JJ4^ U4UIUI0U44qUa flp44{E^ «4404 044)|oJ y4|44ypiq4j46 44^^46 y m q.\ij qua/44ai pi4otji(j04up jduij^ ovq ovaï/p)43V4pq 44i)4q 4^qj4 444/ ^q/u4(pjuy oi n^ ovq /44Xpi444a oJjv 464qpl|vq quua/3qv456 U4quv444qua p44g^ oq4ioj upyv ÿrj/^ôjf ^nu3444q46 44||^i)qoi ^0^ lUVyyWpViK 044)04^ J)nv ^iq / U4jyO4^ £|4q lJ04Vg 44jd4^ 93^Uq46q40^ Moa 44nv U4qv4/u4qi44q?j4q n^/u46u4346n€ 440101 qua ui4 ^ij oj i4qu4(^qua 43 lt;PKPj4Cs) 43q/w4quvÿ44q«a U4jjvjlt;tgt; «444)11110^ qua luq.jndüb^ U3y v 44q pd tU44^ ui4q q4vu qjiJu43jüq4b 4ij3 4^4p6 4iq arp jvuin^vq uvm 4qy40i/4q3utigç ^W y f (^’U44444j46 iP(j3 Uin$ y4q 0Vq/U444Oi U43jv^44 U? £|nU3444q46 4461014 ut 0434y)ui4 ya / U43y^4qnï 6ur644qua ui4q 40a 4344tigt;j4(^ oqu vj4433V(55 04q 3301 /U4j430146 6401T14UP U4t4^3p6 U4q4j3U4^ U4q qUO / U4q414(pj46qV dqpj 36iqpj yq /36n4{4q 0nq4v4ut6^ i4V34444^ 43U4j4oi46 jvum^vq upj 4ioi 44ut) U44quoj /U4J4 oj4q U4jiuvJn{ 44q4y ç^m 46iqpj3iq U43444p6 U4q qua/3444jïoj46 ut4nv 3tu 11440413 U4yv U434y446uv q^üu 1149)11^440 qua/u4q4yoi 11491494)49 qua34uq4i4$ *440 44p)q(£ 4440U14 U30 4461U3013IU 3^t^)4® U4q4)3U4^ 440 ÖV0/3^Vq46 Ul4 *vq U46V4336 U013V^ U4q4)3n4^ 440 0«VP433V(jt, U14U14) UÏ 44 4iq 4q4y 44440U0) * ^nv 44 3v4 / 344y)46 lyU146 n? 3q4iq4j4(^ U4y V 440 ^UU U4q 44)Ü4^ 44U4V)43 446 ^tqu4t|44aq4o4 ui4 yv oua/u4^4)46 43^194)46 4443 6unq4i4^44a ut 3i4yiiv)3q4vua «44040)40^ 4444jua 444)0)/4j)04^ 44q J4 Vg 44)14^ 44393^046940^ UUU
‘U49n4ivui£hQ4^i ^»’109410) 4491^ / U4q44oi 3pn4046 quo 394VU146 ^14^ ui4)jO46 3tui ui4qvg*qua 6unqt49344qi4{^ 44qut4 qua /3qu4oi46 po 4amp;6 4Butq 4uq4644a 4(tyuua/4q4i)44q *3y44quv i|nvq4ij6y3 94oq o)/u3))4tju4946^nv quua u4qi4494j4q/U4|Uiv)U44* *94 n^ qut4)44)3v^ 1114011464010^nu 04U14U1461100 494)0) 410/11404301 U40Un^6 6111401 4V6 0) 940UUVq/U49494)461144)1101140 UOO U43V9£ 446iq410iq0) qua 4494 y)U4)|443 )4ia 0) uoyV^ U494)3n4^ 44q q) V944^U V qUO 44UU10U0/0U14j 6V3 UIV 4v6 0) 4||uy^ qua u4q4V4d^ 4iq vq / U4y4€ U44)ua u^ ^vq/u494) 4toi )vui33utj /U44quuoi44a n^ 9409 0) yu y4q 941) U4)34q / 43349 U4j)v)44a ui) ÿvu 1133)49 uin$ t)4wo^94v^ U4q 4619)4)1 vq 130/113941493)36113393193)3(5) ti43O4o)3Of^ 43)110 uoa 44q/U4)40146 U494)3n4^ 1130 44qua /44U14 j 44194) V) /6lU3014V6 U4))04(^ )30 3)04 **^Ö Ö44)94X U4y941)qO)94O(ÿ ^4q 314€ 44q 40011UV(7,*113J)1O1 U46v) 44qO U46utJ nï 6ui301 U43149U0O146 yo 114331) U44q40)40£J5 U43)V 43)110 uoa 410111304110W4401 y4quv94oa yu ui3j93ti^, 094)0) 001 qua /U4q4i494)46 u4uiutv)u€ 33)6iJ)i3y o)|namp; /394V4q46 6un49v)44Ut 93yyU3lOU39ü9400 U13Ul3jnh3 0j43JJV0U0/393lW4q
-ocr page 25-korvet»«.
(Ven feiten ^u f ^nn o^ev ^n (affen/^n folgen oDer ^u mei Ven fep/ vnV alfo nleft al Jein eine fcVIeeVten luft fonVern aneV einen nn^ Vam» bringen möge,
^öer^alben Va Veebge Vaebier Xevfer SWIailllannocfo nie allein ein fon* Verer (lebbaber/beförVerer vn 'patron aller Veren/wdebe Ver alten Öefeblebte f önVIg/fonVem auch In Ven fünften vn V jplflorlen alfo erfaren gewefen / V00 er feine res geftas Vermaffen befcbrleben bat / nie / wie Vie Öelebrten Varnon luVIelert/ fein ‘^entfeber ^Iporlettfebrelber vor feiner jelt get^an bm ) folcben erbdrmllcben mangel In Ven ^entfeben ^Ifiorlen befunVen/bat er Venfelblgen boeb beflagf/ ‘2}n Vlewell bin vn V wlVer vielerlei ^entfebe ^b^^nlef en votban Ven/In welcben etlicben mebr Ven In Ven anVern befebriben/ fm fürgenonu# ge wlffen perfonen ^n befeblen/Vao fie VIefelbIge famlen/ vn auf; Venen allen eine rechte gan^e vollkommene ^entfcbe^Iftorlcnrnfamme bringen folten/ Vamlf Vle'^cutfcbcnOtfcblcbterecbtan Ven tag Minen/vnV mit nuç mochten gele* fenwerVem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^lewol aber folcböentweVer feiner vlelfeltlgen hoben KevferUchen ob* llgenVen gefchefft/oVer anVerer vrfach balben/VIe man nicht welß/verbllebcn/ fo bnter vochVurch fonVere £ufl vnnv £leb/ welche er jn Ven Çlflorlen ge* habt/vie Belehrten/fo an feinem XevferUchen jpof gewefen/ (ich Ver erfor* fchnng vnV erkl4rnng‘ïeutfchergefcblcbte jn bejïelffigenvervrfacht/vnVan^ Vere löbliche'^entfebe Surften VarmIt jur liebe freier fünfte vn alter gefchicht erweckt vnV lnpig gemacht
^Dann $ngefchwelgen Ver ^nrcblenchtlgflen j^oebgebornen Jörften vnV ^erm/^rm pbHIpfen pfalhgraffen ben ^b^bv vn V 5^errn grlVrlchen yperl^ogen §n ©achfen/ïc.bevVe Veß b^^^Igen ^^mlfchm !Xeli0 (Shm’turpen/ boel^lvbllcbfïer geVechtnuß/welche VamIt fle b^chflgeVachto ^e^fer o S^arlml* liant drempel nachher fûmembftcnÇIftorlen wlOenfchaffc haben möchten/ Inen fonVere auß^öge fremVer vn einbelmifcber ^Ifiorlen haben mache lapen/ @0 haben Vle VnrchlenchtIge bochgebome gürten vnV ^errrt/^err2Bilhelm vnö ^err £nV wig ©ebrüVer/pfalbgraffen bep ïiiheln vn V ^er^oge In öbern vn v niVer ^cpern/bochlöbllcher geVechtnnß/böchßgeVachto Xelfero ^ÏÏarlml Ilanl (Drempel mit fo Sürpllcbem ©emût gefolgt / Vao co mit fîlllfchwclgen nit wol $n vmbgehen/fonVern bllllch hoch $n rôhmen vn V $u preljen ifî.
^ann wie fie ^ii Q5emût gefûbrt/wle ein nutbar VIng es vmb vie ^Ifîo* rien wer / vnV jn wao rühm eo Iren g, ©. gereichen wûrVe/ fo Vie alte gefchlch* te Irer löblicher vorfabm an Vas llecbt gebracht würVen/ vn V Vann Ven ^och* gelehrten Wmn 3obannem Slnentlnum von Slbenfperg/ Iren £an Vföffen/ fo fteb von IngenVanff aller frepen Xûnfien/InfonVerbelt aber Ver alten gefchlch* ten/fehr bcftlffen/vn viel frembVe SdnVer Vureb^ogen/an Irem gürftUchen ^0 fc gebabt/baben pe Venfelblgen langer Venn peben lar auff Iren foften vmbhec gefd^teff/Vep ^eperlanVo 2intIgnItet/Q5elcgenbeIt vn^Iporlao $n erforfehen/ Ime auch an VIe prelaten vnvprelatinen Ireo gûrftentbnmhd ^epen’ ^^* b 11 fâcher
-ocr page 26-5
*anj «u)(ïa«4 tup9n{55^ «.u)(îÿ/«443ôf qua «^jjavg «)j4)vq464^o5 qua/jßp ï’jjJwq up)V^ lu.i u^gJiuoa^g ’4^PJ 0««P«3»JS waptiuP «nu m^a cpv^^
‘46^1« unu^aj qua U4^4j Onujvq/ßunjjquM^a ti)6îqpj43q qua/^npi^ ya quv^/qjpjSiuo^ j^q uMUuio|i3(ÿ qua ^unadjig^ /anu’i ê •*3ÿHÿju3iK^Miywv 4q uvm )nuvq/u4jp4^J9 qm n^gig 6urJut!uoa ^'•** ^jju?q.ia 3XpKpj3ç^ qua ujuoyiöf 3»^f^ 44qo BQuv3nq 4iJ 9uq/3ivt|36 jaq tyaqooj z^qj^oj u^gJp(pj46 ypoïpyij jqoiu ujpuun^^ aiajyiUpüQ.)^ uj|joJ oj • Zjgpa^J Ko wwp uv y^q J^JOi 9ntqlt;iio(X W y V(2;yi ^goj u? ^o^/ônjpôÿxï 4a6pj|u^4vai o^^piq^J^f^ 43^iq4y43ag)a^ up njv gjuv U44quoj/4jq?iq)j3ç^ u^jjt? 43q 44^jquri444 ya 44gv4q3n yupu-iuj up ajv uppu 3iu/uvq 44 U4qiufj44q/U4p ^^^•^45 wpton^ 044 44upJ ui uujq /U4q4oaj U4q4p(pj4q 440njyu?ppai qua ^^4^P^P/43ßii|py/4xpipqiiy4ß 444 gt;PöB^4gt;q iiuujuu uoa 4wfe4q)i|qa} jPm p^ qua U4wgt;^4x; uaijvaa 44q q^u v/uo.iByjXs/Jjygj/OuuadJia U3q?j)n4^ U44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
*^jü4a 4V0 43q u4uupvq / uaquufpoa 3«p^ / ud^J uxumai Ppxj avq uv On u40 • ^pu^q ujqünv fjiq oj U4pïuö4qg uatpJjn^;^ ujjjv 44qua uuvq/tyq44aï juuw 40 axpom 4.piwo4q^ 4(pJpü4Ç^ y^q xpJïU4^ up qfjam 4?iq3j 04 ^q/oj;ivjp luq *40 ^44aï upj ut 4Xpi(pi4C^ U4q3jjn4^ 44q 01^44^44 U^ qUa/U40r4P0 U4UUUVj *u^ 4UW«£30ijötU4 up 4iai/u4q4i4q4j40 U4(pj}n4^ U4q uoa 364^ 44(114) n€ y üj (bq JP^B ^^^ ^uvjuv luoa aval 94nv u4U4q yup ya /tqxiJjpyiw/uaq loai ipU^Ct iq pu(40 4öau$ 4iai) qu40u^ qua 3vq;^ 4^Quuvui U4q4jjn4;^, 44q uuuvq/uuq?t;5 U43jv 4iq/u4j4iq44nq ypy uu4quüj 3301 / 044öq3nv 4qtU44ya 4q4j4uj^74(plnu43 rj qua 4q)Jiq44p^ 4ajn4u qua 431p 4nP 44 304 / 049433940 34V440upua qua, u44 *'qpj449a 334qu4jj3a3ua yup 0133401130 u4q4j3U4;^ U3q uoa/up433^ u wqup,; U4lt;^ *Ul44j U3 440103 ya «3^ n) 0j/U43Vq^, 3q33JUPUl 444jydP3 ya 433iJ/4q4U44q40/U4Ul *iuop4^ U4q4j3n42, U43jp4a -uq opq /114^4)40 44 jpoi q4up U44quoj / luquq.qjq ^y^yipy öjjnv 0un J4qu444a ya ßwumupqy 44|jojq3^ qua ii4ipjü.glt;33vj^ 44q qjuv /uo3y433u^ qua j4qu4Cç /U4q45 / 44j3aï4o^ U444q /0uu3y3i) U43ö4lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
03 443jOJ^ qua qU3Hy3Ç^ 43q / 4KpUpj4(^) qua UU«P3@ /U4UtlU0p4(5'/43q44iqy 4^U4’44^a44gZU4yP41^/U4yP4004Vi,4};/U41|4yg/U40OU44(ï/U403Uq^/44|a4^ 044q4lt;2gt; yuvcç tyq^nq?! U^3|0 4V0 y4q U403q34jUI4q U3 U3433P 33U 44 UUPQi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
*3P53qvf *40 quvi44j3Ù4^ iu3 ymlt;lt; #y4yg «3^|Apowqua 3ö4€44U34j u^ y 39 0494^30 U444q /303344)440 U4|43U04^g 4lt;p30) 4U34 334q4P qUO O^VlUl 4439V^’® J»W tpO« qua /3P4 U4UIU(0U44qua tt(V)4O^40 lU403U44344qua U^ 11444405 «40iq4U0 U4U14) qua /U44^4 n$ quP34433Pi^ tti4q/iU43n0 n^ ^nu U4U34iU40 ui4q yp^içç 443940)444 ya 4434^4340 U34 03p 44 uupq (p3j 9q434aï/U4^Puin^ qupy44a U4ij4q «yupj ^pu ^33U4UIUU0^ U4343lUP)40U4q yUP U4p3llO495 4lt;p)34Ü4^s 4U4j)pq4)3(p44 034 O'^Kp^J^q aua/34uqïO44a 0un33P§44qua 494334^4 qua 49433JV3 U34) ui3/3qp^40 44q mp U34 949 qua/394u)40 miupju^ 43j03))34y oyup 449301 qua 03^ 3443^11433p un« 44 93p qu(^ •«4j[)P3 u493u)^4uq qua «4^4) P3U4i«n«otu 44qup ya 114)31191^11^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
/«4p3«O4f3gi/i|434Ç^/qp0449a/3p4^344j/3433nbpU|$/3P^^3îtU354/|^^4jlt;”iq3Çamp; 11503934)449 / «4«y^ 441193^ 433P 0U33«4nj^ 0(3 «PUI 0Pq / «4q3040J)434ÇJgt; 99434J nbsp;nbsp;nbsp;•
*^QW0(^
-ocr page 27-^ombe*
Wigen Zîc ^ccblóbhc^fr gcticcOtnuß vberantwoKef/ vn gefe^en/ï^ae nUf feiner arbe(t nur ben ©elejirten gebienet were/ ^at er biefelblge aneb fur^ vor feinem ebfebieb von bifer 2BeIt in bie ^entfebe ©pmeb gebracht/ bamit bie ^entfeb^Z welche ber ^ateinifeben Sprach vnerfaren weren / beren nit weniger bénît bic (Belehrten gebrauchen vnb ge nieten móebtenzvnb Wie bann ber volgenbe tag be^ vorige Sgt;?ei|ter pflegt 311 fepnZbiefelbige in ber verbolmetfcbung bermaffen gemchret vnb gebeffert/ba^/ba in ber ^ateinifeben nur fiben^ueber gewefenz bie '^eutfebe in aebt ^lieber erwacbfen ift.
®ewolaberZal6 hifpor gemelbet/hocbgebacbte Sûrfîenin Severn folcbe Sh^’t^niefê bem gemeinen 'Ï^aiterlanb vn irer S.Ö.Ioblicben^or^trn ^n ehren verfertigt laffenzvn bil gelehrte bn hocbberflenbige nach berfelbigt girv|? fehnen bnb bedangen gehabt / fo ift pc bannoeb nit fo balb an ben tag bmenZ • fonber al^ ein theuwrer Werber @cba^ bon hoebgebafbttSürpen ein gute ^ept bip in bao bier bn fünff^igP far bewahrt worben/in welchem ber ‘Önrcblinch^ tigc/^febgeborne gurp bnb 5gt;rr/5;)err ^hbrccbt/Pfal^graffben ïXhein/ bn »V’^t'ftog in obern bnb nibern Gebern / aup Sóvftlicber angebomer miltigfeit bn güte bie l^ateinifche burch ben bmef öffentlich an ben tag hat fönten laffenz bnb bamit be^engt/bas ire g.^nit weniger benn berfelbigen löbliche borfarnz bie ehr bep gemeinen ^atterlanbo ^nbeforbern gnebig geneigt wert» Silo nun burch miltc public ici ung ber ^ateinifchen Öht^^^^^'^ ^^t’ Q5clehvtt verlangen bnb fehnen/fo pc lange jeit barnach gebabt/eubtlich gepillt ip worben/ @0 lp* Vieler hoher buberpenbiger ^evenbegirgemelbte (Jhroruff e ^nerfennen ba^ gegen barburch bermaPen ange^fmbt worben/bao etliche (Belehrte/ benen nit bewuptgewepbao 2t«entinuöfelbci fein gh’^‘^‘’’‘^^l»ö‘^ftttfchgcbrarf)t/pch vnberpehen Wielen biefcibigen bem gemeinen b^nn^iugut^nvertenffchenZ beborab, fo bep jehenidrigen Priuilegij, welcho bon ber fKomifchen ^cpferlü eben S%icpatingebachtcm vier bnb fünPhigpen fare ber minbern 5al hoch* gebachtem 5ürpen bnb ^erren/j^erren 2llbrechten/ïf. barüber gegeben^eptZ nun mehr herumb vnbberPoPen/bnbalfogemeIbte ghf’^ttif^' publici iuris worben ip»
‘Die weil ich nun folcheo bernommen/vnb aup fonberer lieb/fo ich vi ben ‘ïentfehen ©efehichtt bon fugenb aupgehabt / ein folcheo ^remplar ber '^eut fchen Shfï’tt^ff^tt Sluenfini nit mit geringem fopen an mich gebracht Z bem ef^ wao mehr benn anbernzfo bep etlichen borhanbenZ5u glauben ipzfo habe ich bep gelehrten Z frommen z bnb bmbo gaulée ^eutfchlanb Wolberbienten ^ S5Ïano arbeit/bie billich anbern weit ffu^ufeßen / nit hinber mid) lenger bchal ten/vn wie einen vergrabnert@cha^ berbergé/fonbern bem gemeinen^eutfeh lanb ju gut/bem löblichen ^auppfaln vnb Severn ju ehren/auch lm bem 21* uentino Z jur ewigen gebechtnup/in öffentlichem brurf wollen laffen aupgehöZ bamit ber alten löblichen ‘^eutfehen vrfprung fitte/ gebreuchz religion/vn ber vralten ?(egenten lobwirbige ©efchichte/aud) bep löblichen Jpaufeo pfltflj vn ^eVv rnzXeiferz^önig/8ürpen vn ^^errn/vrfprung vn ‘^h^ten/ein mal recht b li) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;an ben
-ocr page 28-^ua ujq ^4jauv jiu/j^n wq^ß 3iJ 4?4im 3jJV4jJ 43(|)iiijttn jfppaj/^ßpivm^ß 414 ^vq ua/iuq43ai 436piuu i|43/3^V4jJ ay urm nnm/jaqu jcpjupupjjc^ Jiq ïq qua /4jjiaï 6jqin^J ^ij 44 g vq / 3936 ua^ 3il43a «^^4nq4vq / aninÇ 43gp4vq 43Ui3 oj «a / U3U«V4 U34jv44a 4)0)^) 3y / U3q43aï i3i(pv43a q34(pvtti^J 3(pioJ ooi/övq (^nui3u / y43quv p,a ^^y 4)jv4 04 uuvq /U4^vi44a n^ (jqijn^ ^y 46jq|4j44qy U4« *uo4 U4ßvj ii4q44a}XpHui4)üqjuau34(iiüiUi3iuuio|(pip(; 4iq/u3q44aïy)V4y 4^ .i39i34(pjKpupj3@ 4iq iqjtuu U4^.u)vap0 44q q34nq yam ^q/4ut4tU43a 44ui4 oj quö5 : U4)^4vj (pij 4(jvui(pJ 44q qua U4yioj(ptp£ U4q 4vj U46pjyv4yoq 4iq qua lt;nbsp;/4q44ai jqopö qu4ßui 4iq jpuvq /U4qp4q)j3q nJ 36iq4iaiqoi ua 4^3114^4 ^jv U44 « t’fe ylt;i P^^ÖS^ 3^IP^ypJ 4^ip^4ua 1001 Oj / ï4ui)g yqUI4U4Vj 043qi34(pjKpKpJ lt;nbsp;'5(^ W 4y Ö^ : 4^I4dJ ojiV 44001 uÇ 44001 UOO U44qUV 44quo 44q / U4j4p61001 ‘ OVÖ wnipv:^ UinipU40ÿ PÜPOl^ UO 4U4/44Vq4ß 04140yi(jÇ IU4UP 0VO14yuoi46 |0(« 4V5/U3^3j30jjnvi U30iqpj44q UO 4péjamp; 4iq 44q/U4j30136 UVJ^ 446iqU4y44a «P ril -»^ 'U v444ß q3Vj40 4q31jq4443 444quoj UO 41U 44 4V4/U4qi4q3j40 0UU14U4nJ5 44 OI30Ï/U44qU4n$ UO U3q334q4U$/U4p»3| nÇ/U463iq U? U4nvj36 Ul43q3lt; OUp (püU ^^Pj y^ / «P^OM «^ ^4301 U44quu ÖUP UI U4nooi U44yq46 44qo U4Ul3ï^36 4q41U OKU 4V^ 04 43qj^ / U40yui upuimyyqn^ quo / U4oitw44q /U4j( vj guv jooi U4piu ^’^^S «jy^W «IWJP ^W^ UVUl/U4q4401 U4UpiU440 U44qU0j/U4j)r)J U4nvj4^4ju /U3q3l4^j4ß O»UPU4UJ5 Oj / 04JJ V U4U/ Vq 4iq /U44j PÜPOI? UO U4q44010^
*U4q4ooi 4@i444j440 pu4q U4q ut U36.iqpjut4q q^vH qua 444tuopVJ104 q4noin444 IVUl^UQ: UI4q U4046 O.y gVq / 4q3V4q30uÇ 41UI4Vq / 4^4j *4Ö Uvqujq 44jy44gt;j4^ 4UpUt U444qUV 404$ 3406 Up qU0/4^4p^ jJnV4Vq yï4y U44q ^«y lt;pi y vq/iqp4q3j 4p44Vlt;w 4UU 44qv (pi Svui öVQ; /U3uiqy4 uoovq po 4tti (pf pOl /4q4yoi444pijqud quo 4^p44j440pn4q U4q ut U4pÏU04§5 4q310j 0Vq/4qv5 44qu4oi40jynv4vq U44q4u$u44d4ç^ QUO ^lvJ(X y»w(J V4q3ijqqi ui4q quo/u4y ^4q u$ ynu U4uptu4ß ui4q qji oJ / U4yo^ quo ypy upm 44q v 4qu4^u vp^
*360111 U444444jU04 QUO lUpVq 4qU444014^4piq 31] 114636 quo/uy4oï36 U444y U44Vj40öt, 4343jU0 9^01/3^3] UVUl 41UIVq/qvq 46ÂW3q ojiq qjuv U36t443j430U$pU4q U3q ui U3piU04q^3jiq ^11U U3^Vj40 U43quv U3q ^3u ovq uu3q/u3qpui U004vq 0444poi 9)(piu quo/U3qpjq U3p vj ó3q4vq oqjt 1101 • Oj/4q4ioi463436uv 441114 UI44qUoj 3UU tl3piua4q5 33j3jq UlJVtlU34pOÖUpU3t1 «^J^S UtOO quo / U44y4q U$ 43qo U43qU4 U$ U4q U36vipq ni 43jq3l3J 03(p|üJ 11301310 43qV/U3q430146vj36 44quq| 6pi3iuo 41U qUO/PlO UVq U004Vq/U3q4301 )34(pV44 3q 61U301/4q4V4q36 (pij UV (pl3X; 4qyiU10X5 44)614^301^046 ovq qu0/4434140ï4gt; /U44ivq44 qUV14444Vß^ OVq U34U363t((; U341V 3iq q44nq4Vq/U34Vfe 4q31iqpl 3^411 •^ouog^ 4iq UO /U3iy4nainü3 quo U4iu3uu$ 3411^ 4qyiqu3iyu v 4qut44j (1314311 v 414|4Vq4q4 UO qU36n^ U4(pj4U4:^ lüÿv 43q 44V4| UV U3qU34@ U311VÓ3q y Vj 6V4 «$ 6 V4 UOO 44(ppoi Ul / 6140U U3y (poS 010$ UU3q 4^31114Ü3$ 43)00 0$ 03 4jl 0j/U4q lt;*vqu$ U46uv 40) U34Vq^ q 11110 034410 04q3j4U3^ O^vpHqçi «W 430 0^301 lt;^46 03400 000 000 Ü4q 4) 03 Oj UVq/U3q4301044^00144qiiq464yJ UV0t43q41qU46 »»n^ U4qy4n4^U441V U36upv(14V01044^444 44q p641d0 up 01V quo/uy4p6 U44 ‘’4^3^^^ U4q UOO 0)0 U444q3146uo qUO 113(133 U4q UOO 1001 Oj/U4UtO| 6V4 040 00
*^Q^440(J|
-ocr page 29-*M5(3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;On q
aom «3j|»4gt;0 ikxpii6u3u6 qua fpip^^üJujijavg m3un|Ult;ïö6gt;j43/ï«03pq ojüuiQjviuj^ wuywantg eva jjmpüj) ujqvu^ qua 3i3j6ipQun34j 43^pj pui q?nüult;/u3avp0 q?iJn^qjijtioj43d ÿqpJauj uwupj aoaipf^uppjupupgnu *3Cp3^3ß 44ij(piiqqi(po5/l}4pj4n4§ Él^^P^G «gt;WHW?^ «J^ppc^ (I^Q /up^JoG luv Sv46^i|vJ(X lt;PM^QPS J»^^^^ /443(ÿ quuu )j4pg amoqïbqjo^ pJ^pqjup ^qjina 430 u«v(X zm^^i u3i|vpß)ui^v43ßua)^)u uaßjqppiQ PÜpai^ 3U04J • /3£|pj36 43p«3I n3q319Vq JJO^ Ulf OUI 0Va/)6p?43 QVU^^ QUO 4^^ )^PjPM Oj
/«P^Xj ‘«^ U3jyv46ÓjvJct w^q U43)}3ö^ quq u4434u)G ?9Pj^43q uoq oupuanjg tut jpai jufjoquoJ in/mjicaï U3j)v]43qua jqpu U43p3j|o n^ qua U3qp4q3jn$n$ ti3qüu(^ «3q3ipj4pg qua 4n^ g 4301«^ u3|3|uq445 3j3jq q3,3qv5 oj /ïnCji U3j *^34439 épjct ê”^^^ ^nlt;ï9W4 övq6unqp4^j3q 36tuq.uq.qoJunun3ai3iQ^ ’U3qü4 J3j^i443a qua jpquv436 U43^3(^ qua ^jv^ qju^)43uu) qua ^«v/43q ^wv 43qiai43qq/43qpju3u| 43qua43q3ai)U3/u43û3Ç^ n^u3|j4Vg qua U3jyv40 * ^I^M 419 3qü3q 3iJ 3|q/u3}v4^ 43q 6unqpiU43a 43ßijjpi( jiuiAuJ ^931)93^ ßvi
1136141134 U3q UV (I19 qvu6 439)1P4Ç(^ giw U4Ü343^ uoa U3jyV46^ÏüjkX434(pvq ^369304 tpuiuiöjqjvu U36iijyv44vai U343ipv4uu 11344334.1139 639 ^oq/ujnvJjß U439UV U3q j^nn luup U139 uoa qua / 4)p4p^/P49u^j36 439111? up uoa 9uvp3 ^Û3ç^0üqqua^jvjlt;t3i9/4443iu36 43ijpj3u^9«ô4uoggt; U343q vq 3101 quf^ :443V4936 36301 nïup4^ uiv ^jvjà^tQ qua/U3q4oai u(i3j43Ti44P9ll6jq3u6 43nV U4393Ç^9Uin4j6o443(ÿ UPq pui 43qiOÏU43qUUqUa/U3ij43U3qU343143q
^pg 43^3^ U343ji9vai43^ 3jq lt;p4uq U4V| 6.il^p4q qua 4304^ qua 443qun4 4301^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
93vu 43p4qu3 / U4Vj4 0iï, ‘ç^ ’g qua 4n4 5 «i^aïti^/opo i|v469uv3 p|3u^
• U3jj39qua/«443q3^n^jyv46!:iivk’tlt;pvlt;tippJtUtiüoonQjyiu69tiV3/3iiiiiuij
. o(pvu U343q / U3q4oaï 4pn4q36 3404 U43j43^ 11439111? uoa 4343VU434 qiia/4^3j
lt;’4U3 U4343(^ 09UIII446O443CÇ (139 U3i|93V@^nV43j43^U34j43 U39 UI3U044O: 434119 0443930 uoa U3604J3(ÿ 3493t?q369304 UI3q 93l?U 3101/10110} 113931443)39 U393UVqqua 46p$36«V UU14V9/U39Uynhl3140|jt(J U43quv U3U13^439UUVq 43614.#n3Jp30} qua 4343949111,146/01131110^^ U393jl4343Ç\£(391933J(pp(^U31j34 ^p 1^139/11443430 uoa U34j4ng U39 uoa 3uiuivj0qua6un4dj4£t •I3(ppq4j43o4 4f 009/03936 U3JI00} 6V4 U39 ut? 9Uin4t?q 3lJ 4313904 011116 000 03||4l,lg 36}q
. *306 qua 3||6^q3oß /4390 onflow 034394j4Vg quo 1040 01430103 4390^5
*11103uiuio| U39U040J 4)10 qua 01931443)39 34044015 woo iiJ 3401/0360444 ^A^ 604 03q U0 0))0 3619P)3iq/03jj3iy39 931m U43qU0)/O3nOO} 03UlUt3U43qua 34 ^04 03^10044$ 43)3iq 0140)U3$ 43Up^ 43101431909 /U39430} 03040430 049340 41013644434406 qua 36iqu3ij43(^ ooq 930ooi3q 4340134iJi3(x *3643^00 )jooj *4Püj^ 119 p63,id0 013043 01 0|o 0301 o4qoa/3jouiqo 4414100} 34q 00010oq /039400} 4930943 043900) /O3poj 03440)36 000113934 3lJ 0Oq /U3600)3600 49310 90111409 443555 439 600)00 O0aO3piÜ044S 349 009 /434400}40036 0093) 00044 4130)5 404 039 /4yo34943a 44301 343900 00}43 03 o) 900/3904 90409 a}0393)90 043 0001009 /03q43a} 4109343^430 03440^16110 04 900 03934493)39 36049 39340) /439411036 40OOj34a}/9OIO4O9 UUO(T,/o93) 3400 U0O 4410149340 0 03943493) 0393 *40) OUO904O 49440} /90 000409 03tpy 3lJ;43941U09 00.4 430} /3)jo4jj36quo 0?) r)44636oo i)d4093) o? 0oa}43 6343999 900 604439 U3y400010X;9«a 39309iCÇ 039 000)4030)5 43 4v4/U3904 4001?J43 9110 4634361193 pOIOq 3400193) 900 443
*?(5W0(^
-ocr page 30-ten. ^nü tgt;cv burd^feudti^fie ^oc^gebomc ^ürfi j^a^eg 'P^IHpa T^fat^graff ècv 5’^amp;cin/l|l fdbfi in eigner perfon ju im gen Ùbenfperg geritten/ Ptefe g^ro nirfen jn befebanwen/vnb bat feinen fieiß/aiö ein verftenbiger j^err vnb £iebgt;’ bg^er aller freien Xûnfîc/mitbefonbern ©naben ernennt ‘Önbwie nun ge^» baebtem Ùnentino allerlei (^b*^ vnb ©nab von duiver Öbw’^ bnb Sürfilicben ©naben/boebgebaebten änberrn bnb^etfern/begegnet/vnb berowegen fei^ ne gb^t^^lf^^ Klüver ^b^’*^ ^“^ SürfWieben ©naben nicht vnbiilicb bebieiert wirbt/@obabc ich bberba(;/ba0 Untrer gb“’^ bub Sürftlichc©.nHch gne^ bigßerbnbgnebiger auffnemmung biefcrgh^cmcfcn bievor bertröftetbat/ fitt ber jeit ba i(b euwer verbog ©eergen SürfHicher ©naben befannt wor^-ben/berefeibigen fo gnebig^ willen gegen mir gefpört/ bad ich nneb bitlicb aUco lianrfbarn gemöw gegen ^.S- ©wnbertbeniglicb beßeiP'igen foLDaneben fo iß mir auch bie ^cif bie ich in ewerer verflog ^clffgange §♦ ©. bienß/alö ein • vn wirbiger ^^abt gewefen/ von berofelbigen fdehe ©uttbat bewiefen/ bas ich biefe gbrlt;^*iï^^^i^/tt’lt;^ïf^^ borlterofelben ^. 5» ©. ^orfarn banblet/ nicht wd füglich iemanb anberß/benn berofelbigen/bnb benen foir mit Qkfiptfcbalft ^ugetbanwb verwanb/^ufebreibenbabe feilen. l?nb wiewd ich vnbertbd^ nigßer bnbertbeniger beffnung bin/ituwer gb^f bnb 8» ©. werben irer gne* bigßen vnb gnebigen vertroßung nach inen biefe gbronief gnebigß enb gne^ big gefallt laßen/ 00 iß hoch mein bnbertbenigße enbertbenige bitt/ ^uwer gbur vnb 8»©« wollen biefelbige wiber bie Klügler vnb boßbafftige Mo-; mos/bie auch ©otteo wercf 511 tabien bnb ^u fchmeben fich bnberßeben burp fen/mit irer äuforitetbertretten bnb bertbeibingen/bnbinen mein Wolgo meinte fórnemmen gefallen/bnb mich in berofelben ^. gbnr bnb 8» ©• fchu^ bnb beforberung gnebigß bnb gnebig laßen befdben fepn. ^er 2lllmechtigc/ ewige/götige ©ott/ ein ‘Matter bnfero pO3îîî bnb ^eplanbo 3ffn gb^’lßi/ ber ba allé ©ottfeligen Potentaten/ ^^^(/©lürf bnb 0ieg gibf/wdle ^uwer gbnr bnb8*©»^ntroß bnb befórberung feiner Kirchen/bnbanerbaltung ffiebo bnb epnigfeit ^entfeher 7?ation/in warer erfanntnuß feineo ^ei* (igen ^nangehi/in iangwiriger gefnnbtbeit bnb beilfamer regiernng/glöcflid^ erhalten, ©eben ju granef*
furt am 5gt;^avn ben achten 0e* ptembrioim3ar
i$66.
3o§flnw«f
-ocr page 31-So^anmo #«e„rt«föeO B^' J ftfcn gÇromcffcÇretût r^ iebtn/ f ûtçKcÇ jufamen
gelegen viiO befc^rkben.
O^anne^ S^ummaper/ Sfuenttnw^ 3 genannt /ein baüpmpt(ti^nt^faftbe(antttev^b fi ^ovien vnb Chvonicffd^rctbcr bcy ben Centfeben.' it i^ ju 2tbcnfpcrg/einer ©wte tn -Obern Beyern/ ^i nm^tu^ 2tbett(lgelegen/tmjar nach Cbrtjï: rnfera '’^^ ©eUgmaeberd (Deburr / mufenc »ier^ bunbertfccb^vnbfecbQig/gcboru. ^abererbunn lt;*«d? (wteerfelbd in feiner Cbroniefen melbet? feb Auentinum gencuut blt;»f ï ©ein Dutter / mit tïu^ meniOunó Ïburnmuycr/illingemelbter ©lÄte ciniVirt ober Weinfcbenct gewefen/Dnbnad) bem er ben ©on beypnpei|fig juber ©ebuU gebulten/vnb berfelbige bie principia vnb nnfengber Können* gefügt / but er in er (Hieb uuff ^lt;« Dniuerfttee^u Jngelflutt/ bernueber / wie er ullbu in ber pbilofopbtu vnb frey en Kûnfïen ßeifftg flubiert mb wol p^ o fi^z tiert / gen puri^ / ule bujumul ber berûbmpfîen bobenfebul in gun^^uropu/ rtu^rubtfeinerpreceptorn/gefebieft. Î)u er 3ucobumRubrum ©tupuUnfem/ mb 3obocumlt;ülilt;btoueum/ biegeUbrtefle UOAnner ber jeiegehört/vnbjteb in feinen ftudijs «Ifo geübt vnb gebulten but/bu^ er jum (V3ugt kro ber peben pey en Äünflc gemuebt vnb promouiert ill worben, 3^6 er über wiber uu^ ^runef^ teieb ins %eutfcb lunb Bommen / ijl er im britten jur ber weniger jul nueb ber lt;5e^ burtCbrifli/ein tuufentfÜnffbunbert gen IVieninOjlerreicbgejogen/ vn but ullbu etlicbenpriuatimOratorcs vnb poeren/welcbtôjwvorwenigvorfmgetbun» butten/gelefen. Ï)e^nult;bfolgenbs iura buruuffifl er wiber von bunen vertuest/ willena gen Kegenfpurg ju jieben : Wie er über uuffber Keife gewefen/ifï er vu# ber wega Brunei? worben/ulfobu^ er geb uuffmÄureb bubin but mógen führen lugen/ vnb igbufelbfî bey 3lnbrea ^rimabiejeie feiner Ärunef heir gelegen/ 3Ha eruber feine gefunbtbeitwiber erbo let / iff er in fein Dutrerlunb gen Äthern ß^trg gejogen^vnb ullbu ein gung fur blieben. Xlucbfolgenbaim feebgrenfur iff er wiber gen Wien gejogd / beg gebuchten 2lnbrca ^rima fcinea Wirte ©on if rufmum mit im geführt. Dnnb bu bujumul ber t?od?gióblicb|Ïer Äeygr OOuvimiliunua vil gelehrter Cent mit fonberer Äeyferlicber miltigbeir vnber-b«lt7 ula ConrubumCcltembcn ergen ‘leutfcbcngeBr^nren poeren/ Jobun« nem ©tubium / ^obunnem Cufpiniunum / Delociunum pinberum / jouebb mumDubiunum/vnb unbere mehr/but er bereu erhebe nicht uUeinprogtiern gehört /fonbernuneb bereu freunbtfehugt jubebommen geh begigen. Wie er nun ubermul ein für ju Wien gewefen vnb jugebrueht/ ig er mit gebuchtem ^Örima gen Crueuw in poln gejogen / ullbu bie (ßrieebifebe Grammaticam gele* fen/vnb in ber (Wutbemuticen/ju welcher er ein fonbereXlutur vnb neigung gebubt/ uuffa getgtgge gubiert. 31^ ‘'^'tr von bunnen fumpt feinem (Defeh? len bem ^rimfen wiber in fein Ducterlunb bulb erforbert worben. î)u er nun bufelbg ein jeitlung verburrer/ bur er geh fumpt im bem ^rlm fen im neunb ten iur ber minbern jul gen 3ngelgutt begehen/ ullbu etliche 23ücher Cicero nie enurriert vnb gclefen/vnb geb in feinem Ceben vnb wunbel ulfo verbulten / bug • erimjwolgten iur gen dOüttcben ju einem 5«lt;hrmeiger ber iöarchleuchtigen tOoebgebornen Jürgen vn t?crrn/ tOerrn ßubwiga vn Ifmge lt;6cbrübern/be# rügt vnb ungenomen/vnb nueb bem er ge in guten Büngen vn gtten ju^urgt# buufen etliche iur geigtg vnb rreuwlich vnberwiefen/ ig er mir inen in WelfHj# lunb bugclbige jubefeben gefebieft worben/bu er bunn viel©fütt vubmuw eberleygttenvugebreuehgefeben/vnbvil3lntiquitetgemcrctrbur. Muchbem über bochgebuchre tOerrn erwuchgn/vnb er ^uentinus ginea sötenga erlügen/ but er bie vbrige jeit fcinea lebena nicht in müglggung/ ober mir fregen vnb b v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jungen/
-ocr page 32-go^unme ^Kticttcmtfehe«.
fanffcn/ïvkgcmctnltd^ ju lOofpßegt ju gcfdicbcu / ju bvingen wollen / fonbern * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bdCdls cm creff^ntUebcrfortbcrcrCtcbbAbcrbcv alten'(Teutfebeu t?t|ïoncn/ vu
ittj0nbct:bdtfcincr^cycm/ba6tOcrQogtbumb^cyni/bcffelbcnK.cgcntc/mu// tacl0n vnnb vev^nbevung ju befebvetben angefangen. 5« folebem lobUebcm lüevct aber ju verbringen feinb jm bic Ï)urlt;bleucbttgc / tOoebgeborne dürften mb tOerrn/î^err Wtlbclm/ Cubwlg vn Ifmfï/ ©ebróber/ lOer^ogc in l^cyvnf fajl bebólfflid) vut furberUd) gewejen/Ïbenn f e fm MrUeb/ weil er gelebt / bun^z bert gûlbcn ju feines leibe vnbcrbaltung gegeben/ baneben aud) fn ju jeiten mit anbern reid?li(bm 0cbcncfungcn 5üf|lÏïlt;b begabt baben. If r ijl aucb in ge// melbter 5'ûvjîcn von Beyern Sofien Unger bann fieben far vmbgereifet /be^ ganQenl5cycrlanbe ^nriquitet/ (Bclegenbcit vnb iOifloriaeju erforfeben /ifb im ^cyerlaub alle wincfel C fo ju reeben ) aufgetrocben. îDarju haben fm aud? bictboebl^bli dien Jùrfîcn ein Crebenß ober ^cfthlbrieffgeben/bafmanfmaU le^^loflcr offnen/ berfelbcn ^ibliotect/iOeimligbeic/ 2(nciquitet / (JOiffmen vnb ©tifftbuUen feben vnb burebfueben laßen / fnaueb / fo langer aUba ju ver/ . barren lufl gehabt / auffe chrlicbfïe halten / 2)ar ju mit einem eignen ©emaebZ barinn er feinee fürgcnommcncnlVerrfö wo l médite auf warten/ hat verfor/ • gen muffen. “Vnb feinb barlTmb warlid? bie löblichen dürften von Weyern fafivubhod? ju greifen /aU bie Ciebbabervnbgnebige Mürberer aller Dreyen S^ünffe/ fbnberlicb aber ber alten ©efebidjten vn t?i ßonen/baranf man ilanb vnb JUeut regiern / bie5cinb fcbiahen vnb vberwinben / ja auch alUö anberf / fb juauffenthaltung vnb rcgierungbiefergan^enlTcltgch^tt/ Icbrnct. tOiene// benifigcmelbter 3nentinus ber alten‘ÏeutfebenCieblin/barinnen ber‘^eut// fd?c!(s mannliebe ^batcn/0d?lad)tenvnb (Tugenb crjclet werben / ein groffer • nbsp;nbsp;ïïiebbaber geweft/ hat biefclbcn ber ‘Ïentfeben Chronicf genennt / nad? bem ße
funfîteineàrtbcregebabtobergefd?rtebcn/wieetwanbie Kornervnb ©rieeben
• gethan. Xlacb bem er nun auff tOod?gebacbter t^er^ogen von Beyern to^» (lenbas ganQ ^cyerlanbburcbritten/alleÖtifft vnb Klofler burebfabrenZ ^ud?Bammern vnb Käßcn ßeiffig burebfuebt / allcrlcy ©ebrijft burebUfen vnb abgefd)ricbcn/©eulen/ ^ilbnuf /alte ©tein/ alte (ÎOûnQ/©r Aber /©c// mAlb/ Zf jlrieb/ Kirchen vnb vberfebrifftbeßebtiget/ vnb nid?« ju fold?cr fach btenfllid? vnberwegen vnb vnerfuebt getallen / baterinjCateinemKcyerifdjc Chroniche gemacht / biefelbige in fteben Kiubcr gccheilt / 2)arin bef gar alten tOaufee Keyern / Key fer / Könige / iDerijogen/ jörften/ ©raffen/5rey herrn/ vrfpr ung/herbommett/©tamcn vnb '^batenbere» geaalt befebricben / berglci/ eben biß her Bein Canb befebricben vnb eelebriert ifl worben / TVic er nun folcbe Chronicf en in^^atein verfertigtbat er biefe Ibe wiber vnber bic hanb genomenz vnb nicht allein in bie^^2utfd?c ©prad? gebracht/ befonbem etwas weiclcufftr/ • nbsp;nbsp;nbsp;gerau^gcffricbctt/gcmehrt vnb verbeflert ;t0ienebcnand? einbc(bnbcr‘^euffch §eitbult;b jufammengetragen/wclcbes jebettKud?er belt/ 2gt;effett Jnnhaltvnb begriffer tm'^rud' hat felbcr laßen auf gehen. Dnb were ju wùnjd?cn/baf bic felbigë/fôfolcbcô bey hanben haben/ einfo trcfflicben ©cbaç bey inennit begraz ben Jieffenbleibcn/fonbern von we^en gemeines nutjc6allen'^eutfd?cnjuebren an ben tag breebten. ©eine gutcyreunb/ ©linncr vnb Kruber fey n gewefenZ JOerr 75ilibalb piretheymer von r^ürnberg/ Kcatus Kbenanus von ©let// (batt / Conrabus Celtes ber erfl poet bey ben Ceutfehen/ feyn bef Zuentini wie • juvor vcrmclbt/Prxceptores,Conrabus peutinger vo 3lugfpùrg/*Ôrbattus Ke^ giu6/©eorgius ©palatinus / 3lnbrca8 Ofanber / 2lnbreas 3lthamcrud / pc/ crus 3lpianus/ber K^mer vonÏïórnberg/2gt;octoriOiltncr0ynbicuè juKe^ genfpurgzvnb etwa pfalijgraff pbiltpfcnKabt vnb 25 teuer/Ï)c ctor ©ebaz }tiïinu6 pcl^hcr ober ^abri von u?eif}enburg/©tattar^c ju ©craubingenZ 3boctor johan Pobjtnger/ einberhumpter 2lrijt ju Kegeufpurg / Derr TbiU beim von pfreißngpfarrberrju Habpurg Canonicus ju Kegenfpurg Derr Z^rafmu scrims Caplan juMtb er munter/ben er auch von fugenbaufferjo^ gen/vnb nach bem er in einen ßeifftgen Zf rbónber ber l?ißorien vnb Zntiq uitCi* ten erbaunt mit fich gen quot;Wien geführt hat. l0crr4gt;fwalb Külanb pfartherr JU nibcrlad;ling / ber auch einen theil von feinem Weref abgefchrteben. 3tem Peru
-ocr page 33-go^rtttwe ?ï«cn(tm Êe^ett.
JOewritcohiiô ynbvi/iOcv^osCubwigô von Beyern Crtplrtrt/fampt vickfi «nberrt / bk 5« cv§cktt bk $u Ung wer / vnb «ueb vnnotig i|l. (pan wct^ wot Îgt;rt^0cbgktlt;bvttbgktcb/n4lt;b bcmAltcnÖpncbwort/rtUwcggcvnjufAmmcn gefdkt. $)kwdl benn^tuenkttwö ein gekbvter / wdrerfAbmer (10Amt gejve« jen / bAben jn Aueb aUc btc jentge lieb vn wehrt geb Aleen / ftd? Aueb $n jw gefeUet/ bte vor Anbern etwAö tn freyen 2^wnflcn / ftudijs, vnb vieler blngerfAmu^ / be^ rübmptgewefen.
3Dk Mürberer/(lOecenAteö/vnb (Büttner von ^ürjtltcbettt6tAm/|berge^' bAbt/ fetttb gewefen/ ^rflUd) bk iburcbleucbttge / tOod^geborne 5»r(len vnb iOerrn/iOerr IVtlbelm/Cnbwlg vn^rnff/ (5cbriiber/t?crQogettttt4gt;bertt vnb r^tbern l^eyern/benener Aud?fein AAnQeô Werd Aller Cbrontden bebtetert/ jugefebrkbenvnb gefebendt bAt. ftAebmAb bkJ)ttrcble«cbttgjlenvnlOocb^ gebornett^órfïen vnb t^errn /10 err briber id? (Cbnrfórjï vott6Ad?fl’en/tc.web d?er lm jumo^termAl fclbó gefd?rkbett/nAd? berner etn^ürfl gewelde/bern^é (Belehrte fafB Ikb gehAbt. 5rlberld? pfAl^grAff Am Xhey n/ber In etn bletne 5CIC vor feinem enb felbfl perfónlld? 5« ftd? gelAben / jn Aud? mît bermAflèn freunbr/ , llgbelt vnb gnnben trActkrt/bA6 2l«entlttUóbernAd?mAl6 bebennt / er fey von Bdnem^órlïen fo ebrlld? vnb gneblgllcb nk gehlt;^cen worben. Jtem (ÏOAttheue MiAngCArblnAl vnb ^rçblfdjotfju ©Al^burg/ berin perfónlld? dnmAljw^l^* benf^rg ju t^auf gefud?t/ln jum offrcrmAl 5ùrlt;îtld? begAbt/hAt Aud? feingAw ÇCÔ Werd httfen Abfd?reibctt/ weides ju ©nl^burg flelfftg verwArt. ïDe^kk eben hat gethAnber ïï)urd?leud?tlg/ t5od?gebortt ^«r{l vnb l?err/ tOcrrphk Ups pfAlQgrAffbey X-heyn/t^enjogln Beyern: ‘Ünberbkfen Aberlfï Aucbblk lid? jured?nett vnb ju jelen ber hod?gclehrteCeonhArbvon^d/ weld?erlttltrt lAr etn tAufem^ónff h»ttbere brey vnb brelfftg / ju vnberwdfung feinem ©ons , 4gt;^w Albe gen jngcljÏAte erforbert/ vn In/ nis elnetn treff Heben ((OAun gehört/ ehrilebvnbwolgehAlten. Wlewol Aber2tuentlnuöAnben5örjïenvott^€yern • gAnQgttcblgetberrngehAbt/ fbllllmboebbAó tOofgeftnbC weldoes gemelnlleb Allen (Belehrten tóbtllcb fembtljl) wenig gùnfîlg ober geneigt gewefett/bAö bod? er / Als ein weifet (10 Ann / gut nicht genebt / wie wol lm bennocb von benfek ben vbet ber I0blld?ett5ürllen willen vnb wißen jum^fftemmAl ttid?t fAfi hof^, ltd?gefd?ebett/$gt;Arumb er Aucbenbtlleb vnb von mehrer ruwe wegen ben t?of verlief/ ßd? gen ^egenfpurg tbet/vnb in betrAchtung felnee Altetö/welcbee fnll vier vttbfecbQlgiAr erreicht/vn nun guterpßegenottörfftlg/mltclnerÖcbwÄ# binnen/ bureb einer Alten Detteln vnberhAnbluttg / beweibte/bk in bocb nicht gebörUebz vnb wie ßd?0 wol geeyget bette / fonber gAttQ grob vnb vnfreunbtllcb gehAlten/Welches ber gut (V^AnnhetttAcbmAlö fleh hoch bebömmert vttbofft beweinet bAC. 3lber es gebetgcmelnllch Alfo ju / bAßkgelehrter vnb trefflld?er (10 Ann/le bofcrvnbllltdcr Welbim ju hAnben bompt.dOlt blcfer bofen/jöndk/ feben ©cbwÄhlnnen bAt er einen ©on Cnrolum / vnb eine quot;S^ochfer/lm gnn^ gleich vttbÄnllch (BtfclAmgcnAttnt/gcjcijgct. iöcröonijllttt bulb geworben/ bie Mochtet nhet ju folcbem Alter bommen/bnß Auch förnemme ße ju ber if he bc^ gett:l£nbtlid? ik er ju Kegenfpurg verfebkben/ im lAr feines Alters Acht vnb f£d?Qlg / nach Chrikt vnfers tOerrn (Beburt 1 ƒ 3 4. nm neunbten tag 3AnnArh7 Als er ctlid?e tAg juvor von 3ngel(bAtt ( b A er ben lungen tOergogen in Weyern/ ‘{Theobonem genAunt/ tOer^og Wilhelms ©on / vnberweifen folt ) bAunt WAb heim bommen. îbie vrfAch feiner leijten betröbnuß vnb Abkerbens ik ein gè^ fcngbitußgeweßt/bArinn er imlAr/eltttAufentfönffhttnbertneun vnbjwem jjig JU 3lbenfperg vttverfebenltcb geführt/ bocb bulb Auß iOoebgebAchter iOer^ ^ogenvon Beyern bcfehlgelAßcn: 2^0rQlicb bAvon ju fcbrelben/ feine große mühe vnb Arbeit ik nit/ wie wol billlcb geweßt wer/von menniglich erbennt fnb k belohnet worben / wie es benn gemelnlld? In blefer Welt jugehet.
' iftUgtjuKegen^urg begrAbenltt©£ttcttOelmerAtt6Äloker/bAlklttt auß Augebung tOerr Johnn ^eylenbens jlurlkens vnb ©ynbicl ber ©tAtt ©ttAublngen / ein fchoner ©tdn/ mit blcfer Jnfcrlpcion vnnb feiner ^llbnuß Außgcrid?t worben«
D« 0.
-ocr page 34-gof^diitue ^(«cntitit ßeben.
D. 0.
Iohannes Aüentinus vir fingùlari eruditioneac pietate prædi-tus,patriæ fuç örnamento,exteris admiration! fuit,Boiorum amp;nbsp;Ger-maniae ftudiofifhmus, return antiquarum indagator fagaciflimus, veræ religionis omnisq^ honefti amator,tui H. M.ad pofter. memo-riam P.eft V.Idus lanuafij, Anno 153 4.
©eine gemeine 0pncb wort waren: Homo bulla, bae tfl / Âfô if! eben nub et// nen (^Oenfebenwte vmbetne IVafferblafe. hiri^U lyti d'vi^v, îDiilbe vnb let be / bar// mtt er Oeb pßeget $« erinnern / wie ee fo ein febleebt vn vergengUeb bing »mb ben ^vrbifebenC^Oenfeben were/ ^tem wteetnCbrilïmannlteb / »nb mitetnempner// fdgt;rocbenem berken bureb biefe Welt folte btnbnrd? febUben / allee manlieb vnb efbbnltig tragen vnnb leiben wae im bte argee ober Bómmernit^ wiberfitbre/ ftntemalbocbbiefc Weltnuretniammertbalifl. JnOumma/ba^tebe befebliep • fc/ Af riff ein frommer / Cbrt|lltd)cr / gelehrter / weiterfarner/ vnb vmbe gan?
Qe'^eutfeblanbwolverbientef lt;l0anngcwefcn/ bat alle bie jenigen lieb gehabt bi^eb frombteit/ ebtbarBeit/ vnb ber S^ünflen bcßilfcn bnben/vttbber red^e// febaffenen Cbrt(ïlteben Xeltgton(btevneber barmberQtgeCöott inbiefenUtS'/ ren petten reteblieb wiberumb mttgetbetlt ?) fcinb jngetban vnb anbengiggewe// fen: ï^argegen ql er alten benen von bergen feinbt vnb wibergewefen / bie bie ióbltcben 2kwn|ï/ ober berfclbigen tlacbfolger/ veracht /auch benen fo ttiber Cbvtllltcbcnikircbcnfeynwillen/vnb fteb mebrauff jre^tgene vnb fïindenbe vcrbienfl/ benn auff bas einig fehgmaebenb verbienjï 3^fu Cbri(ïi vcrtró|ï • nbsp;nbsp;vnnb verlaffen / ia aneb weber lt;5ott noeb bem (V^enfeben/ fonbern allein bem
• ^aud? / irem 3lbgott/ aUbie gebienet haben» ï)cr 2illmed?tige (Bott / ber jn von biefem Jammertbal on $wci^el jn feinen iOtmmeltfebcn freu// ben beniffen/gebe vnb verleihegnab/ baf wir aueb felig//
heb/ vnb mtt gutem teamen/ bie abfebeiben/wenn
bic jeit vnb jlunb/ vne von im ge// feijt / berbey nabenb/
2V(DAfn.
Sollen etliche ©cÇrtfffen rnî» ^rteffe großer ^enn/
2luendnmn vnO triefe g^ronira betreffend
X)on
-ocr page 35-■SJott (Söffet ©Hak« ^rtbrrfcÇ verleg Jw ©ac^fRnzu.
vntjgJurfûrfl.
'Vnfevm hübcbcfonbcvrtbc^Öödjgcbovncrt^üvjïeit vnferd Heben 4gt;bcm^ tgt;«f Q09 Xfmfï ju ^lt;ycvn/ïc.o»ct)tmct|ïcv/ 3ob4n 3tult;nttno (^Oagtfïev»
Co^ rtfern lt;5ru^ jovor/Ueba befonbet/vns bat vnfer Äämerervnb Hebet ^qctrcijwet* 5gt;cgenbavb pfejftnget / -ifvbmavfcbalct in ntbetn T^eyetn/ Q©^ tut-Q vergangner tag/etUdic Catctmfd?e ^udicr vn nnber^/fo/r im au(f anfiidKn vb^ri-fid?t $uge|rtnbr vn bnbey entrergacwtlHgBete/ vnb voa»jv end) wetter erbotten ange^etgt/ btefelbtgé 13lieber baben wtr famptentrer 0^rtflft/ fo vjiö ber wirbiglï vnfer lieber nnbeebtiger ÖOagi|ïer lt;5 re gort 110 Öpalatinnd $n battbengcIlelt/fampteutrcremcrbtctêjnfonbermgttebtgengefaUéempfan^ gen vnb vermerkt/ feyn nneb geneigt folded gegen end) mit (ßnnben jnerBen-? nm. Dnbnaebbem vn0 bcreibgcbad)t (Dagtjler Spalatinne/ben wit $n nn* riebtnng vnfer Chronica verorbnet/ vnb bieplbigen entrre vberfanbee 13ùd)et haben vbergcbenlaflen/jnertennengeben/baeimfolebe^lieber5it angeregt tem vnferm angefangé werct ber Cbronica begnemtieb/vnb fonberlid) nod) ec^ Hd)c Ttrticfel/ bic er au|} entrer verjeiebnnf gezogen/wo er bieerlangen móebtZ fa|l bicnfflid) weren/bie wtr eneb bann bierinnen If^enb jnvernemmen vberfen* ben tbumlOhb i|l vnfer gnebigfl begeren/jr wollet me jn fonberm gefallen bas ienig/baron bie bertirt ‘Verjetebnuf melbnngtbut fo viel miigliebjufam^z men brtngenvn bann bajfelb allee obgebnebtem pfetfinger/wo er anberft biegt; felbenjeitin ber Canbearevmb end) feyn wirbt/ jubanbenfïellen/ober jolebd bem '3l ncbonio ïïgt;nd)ern/bem eitern jn n»irmberg/ au ff vnfer 13ottcnlobn( anlföerjï foeöfcynban/jufcbiden/berwlrt folcbö annemmen vnb vns flirter jnfiigenz vnb end) ber tniibe niebt befd) weren/ fmb wirgegen end) mit (önaben ju ernennen geneigt. Îamp;atnin Corgaw Sontag i!!^|lo mibi/^nno/ w. »4*
QJeti ©otte^ ©naben ^nbe nefc ^er^og jn ëaebifen vnb ÿl;urfûr{î.
quot;Unferm Heben befonbern 30 ban fen Ifnentino /(Hagi jïer/tc»
'quot;^^^'’^ (5riif juror lieber befonber / vus iff biir^lid) juvor ein febreiben von end) jiftommen/bef ïöatum flehetUOtineben bef feeb^ebenben tags bef (Sonate ^ugnlïi ned)fl verfebienen / bef haben wir allee innhalcs vernommé/ aud) bte ver jetebnuf / berhalb wir end) vormale gefebrieben/vnb jr me je^t rberfebidt/ ju fonberm gnebigen gefallen cnwfangen/ Ïlnb naeb bem me/ aie wircucbamnecbflengefbrieben/nod) ecHeb breidel eyngefallen/ber wtr (fo nur bte ju erlangen) ju fiirberung vnfer Chronida beburffcig / wie jr bann ab inligenber Verjttdtnuf verncmmenwerbef.IVeil fr bann vormale in bem bae wir bey eneb gefnebt gutwillig/ vnb bermaffen erjeigt/ barob wtr gne^ btge vnb gute gefallen tragen/ So tfl vnfer gùtliebe begeren/ ,r wollet euch be^ ßeilfigen ob fr bae jenig/nad) melbungbcrtnverwarten Settebaud) juhanben bringen m6d)t/ vnb vne alebann baffelb bureb bie weg wie wir eueb bann in vn fcrmerflen febreiben angejeigt/ jufebiden/baran thut jrvne fonber gefallen/ mit (ßnaben juerVennen. tbatumCorgawam vierbten tag ^ctobrie/ 3nno ^omtni/tc. »4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fndencus fublcnpfitmanu propna.
“Üa^clcènug IV4$ man für an^ctguiig von 5^a^og (fünften ju^fvan/iG
(VOagifler^luentino begeren fol.
z^X ifr?'entfd)cnred)tertwarenl^rfprung/jralce Hamen/vn gelegenhejc autre Biirgt/mit vermelbung wer folebee febreibr.
Wae bte quot;Ceutfeben lang vor Chriflt (5ebnrt in 2f (ta/2lffrica vn if u* ropa/in 2^riegcn/vn fort(l trcfflicbe/gehanbelt baben/fonberlid) were febreibt/ basbte Ceuefeben bem 2^oni^ îbario wiber ben groffenlflevanber vn bem2^0^ nig (JOithribate wiber bte Konter geholffen haben.
Jtembieanjetgung bae bte von ^na nie Vein 2krieg oneber ‘Ö^entfeben bùltfgtfùrt haben,
Welch«
-ocr page 36-^rüff vnb ^c^nffu« ^(ttentmum bccrcffcn^c
IVclc^c ‘Ïeutfetc Kom vu bcv Kómer lanb ober jogen vn gew mitten b^ben* ^Cn^ctgung ber großen niberUg vnber bem 2^ey fcr Ttugußo nn ber Àtlb. IVie ber ©d^wnbenUnb gebetflenebe fie bnreyn bommen fmb.
• nbsp;nbsp;nbsp;^njeigung bcrgimfl Kcyfcr^rnolpe Jmnebretd? von ‘èeutfeben lanben 5« tbetlen.
Ï)en rechten vrfprnng ber Beyern/ vn vnb^rtebt wie Re (^?ey lanb vnb «m bere irdfcbe ©tett gebauwet/vnb mtt Key fcr JuUo gebriegt b«ben»
Tüte bie ^Seyern von ben KÓmern vnb (5rtecben genennt werben/ Wo bte Beyern vbernlgewont b^ben/ wie Re in fr JcQtgó Cnnb bommen fcy n/ vnb wer vor bartnn gewone bnf/nuR brieffltcher vrbunbt.
^ttt bttri^en nufjug «uR bem Kbegmone 2tbt jn prim.
3cemein bur^ vermeid) miR ber lóbUcben (Befcbicbt inbnegen/vnb fon fiber Alten nncbfolgenben ©nebßcn.
• nbsp;nbsp;nbsp;^temAttjetgung mte welchen Kô^ÂeyfernbtRAuff bte jete Kcyfer '^beo^ boRf Kinber bte Ceittfdxn gebrieft bAben/mit vermelbnng ber bûcher/tn • nbsp;nbsp;weld?cm fold)6 fïebtAt^dbürtsefï. jtem hiermit §u fchtefenbte ■^ûchev/tnweb d?en Aller Kó. Key fer uentfihtt HAtion WArbAffeig leben befchtteben ift.
• nbsp;nbsp;nbsp;*30011 ©cttco (Btiaben £«bi»lg pfafO^mffe bet; 5’iÇcüî/ 5gt;rftcß lu Xtbem vobtitbern^epetn/tc’.
^^(HObtetenb^n wtrbtgé vn ebrptmê/tn ©ott Anbechtlgê vnfern (tebe getreu#: F^ wen/Allêvnfebcnprclaccvnprelrtttninvnfct'm^ürfïcntbiJmb'S^eycrn/ ^^fomltbtfemvnferm^rtefferfitchtwevbé/vttferngüttjïltchêgruRvttgttAb 5«vor.WtvbtgcttvnXfrfAmcttttt lt;5ott/ Anbechtigen vn lieben getreuwc. ftach bemberbodigebom ƒ ûrfî/vnferfrenntlichcr lieberer über loeroog Wilhelm vnb wir/bem^rfAmenwólgelehttett vnfern vnvnpre lieben trübere lOertjog Jlf rnfie CebtmeiflerJobAn 2lucntino vnferm tOi fiortographo/vn Ziebver ber Reben frcyen2Vùnfl/bcfolhenhAbê/bie Alten (^Oonument/^ntiquitctvn«n5ci gungê/AllentbAlbé bey ben 2^10Rem vnfer65óvfïcntbumbó ju erfarn/^n beftch tigc/vnjttbcfiretbê.^eRbAlbener Rch htemteju euch verfügt. ^RbetAuff von er melbte vnfers lieben 73ruberd vn vnfern wegen an ctich vnfer gütlich bitty vn gnebigbeger/imeÿiivolîtebiingvrtAuRrtchtuttgfolchôvnferôbefélchô/^ugeRAt ten/in euwer» Ctbereien/^rteRen vn Anberm/ nneh folchen^inttquttetcn/Wo numenten vn Alten Anjetgangejiifuchen vn juRben.lptib jmebefhAlbcngnccn willé vn fürberung mit $utbeilé vn^ube weifen. îDeR wolle wir vus ju euch genç lieh vcvlAffen/vnbinfonbertt(5nAbengegencud7 ernennen. îÔAtum(München Am SontAg Keminifcete in ber jARen/im far i ; 17.
Pergogliubwig von ^cycm ft.
^on ©oUc6 ^JibWcu ^ll^clrn vnb ^ubwfg ©ebröber ^-Xafograffen bet;
3Ï^eitt/.^f r^ogen in ^bern vnb nibern OSepem/tc’*
/^(DObietenben wtrbigenvubehrfAmen tn lt;5ott Anbechtigen/vnfern lieben getreuwé/ Allen vnfeben prelAtenvnprelAttn tn vnferm 5ürRenthumb '‘'^9^25eyern/fo mit btfcmvnfcrm^ricffer|ijcht werbe vnfern gunRlid?cgruf/ vnb ©nab vjvor/ Wtrbigen vnb IfrfAmenin lt;5ott Anbechtigen vnb Itebenge'/ tredwett.nAchbem wir bem X^rfAmen wolgelehrté vnferm liebé getreuwen jo^ • nbsp;nbsp;hAtt Tluentino vnferm lOtRoriogrApbo bepilben h Aben/ bte Alten (Monument/ 3ntiquitet vn Anzeigen/ AllentbAlbé bcy ben 2lt;lóRern vnferó 5órRentbumbd ju erfArn/ju beRchtigen/vn ^u befchreiben/ïDefbAlben er Rch hiemit ju euch ver f^i^-^RblerAuffvottvnfcrnwegettAttcuchvnfergótlichbittvnbbeger/imcju voljiehung vnb Aufrichtung foldiö vnferm befetche geRAtten/ineuwernX^tbe// reyett/23tieffett/vnbAnbcrnttAchfolchen3lntiquïteten/WonumcnfcnvnbAU ten Anzeigungen zufuchen vnb zufeben/vnbime bef bAlben guten willen imb fürberung mie ju thetlen vnb ju beweifen. ïbef wollen wir vue zu euch genijlicb verlAffen/ vnb in fonbern ©nAbcn gegen euch ernennen. ^Atum (V?«nd?cn Am ©OntAgnAch Omnium Ünä:orum/2|,nno/:c.i7.
Wilhelm JOer^og in ^eyem/jc.prop.man. iO. jCub.v.^eyem f.
ben
-ocr page 37-^ttbcngut^ertjigcn^cfer
3etvol fc^/gönfifger £cfcr/ mic^ jum ^ôc^fîcn be^iffm / ba^ m »erfertigung vieler Cbronicfm fern mangel befunden wnrOe / fonder« hefelbtge voWómmltdj vnö gan^ an ben tag fame / @o wü ic^ bir boc^ nicht verfallen/ba^ er ^uentmue/neben biefer ^^romefen au^ etn ^eperifche OJïappenober Xanbtafeliugertchtet^at/mte er bann [eiber in feiner SOorrebean bie 5)urch(euchtige/^och3eborne5ütßftivnnb .^errn/.^errn QBil^elmen vnb iubwigen ^erpogen in X?ber vnb ^iber ^epern/hochldblicher gebechtnuO/vermelbet/^a^ nun biefelbige mit vnb fampt biefer (J^ro* »liefen niefetgebrueft/ip au^ ber vrfach gefdje^en/ba^ er biefelbige im brepvnb}wen$igpe« pr ber minbern jal befonbere im ^ruef bat laflen au^ge^en / vnb bochgebachten Dörpen vnb ^errn bebieiert vnb jugefe^rieben / 'gt;önb ba^ ich berichtet/ wie ber Surchleuchtige/^ochge^ borne Jörp nub ^err / ^err Hilbrecht y^falpgraff bep O^h^V / ^erpog in Obern vnb 57ibern îSepern/ein anbere auffo PeiPigpe habe jurichten laPen/bie in furpem an ben tag fommen vnb publiciert fol werben/ alfo / bah t^ vnndtig geachtet / gebachte ianbtafeln 2luentini bipmafju feiner ^hi^niefm bruten ju laßen. lt;Sunp weiß ich mich auch tveiter su berichten/ baß in ben gefchrieknen (fpemplarn biefer ^hromefm/fo bep etlichen vorhanben/einvngleichheitge# fpàrt wirt/bann bisweilen in einem mehr / in anbern weniger/gefunben/aup mae vrfachen nun folcheo gefehehm / laß ich bißmal fahren» 3^^ h^^ bir ppt fo viel wollen geben / ab mir su han# ben f ommen/vnb wie ich nichts su bep guten à)?anns Arbeit gethan habe/ fo wolte ich auch vn^ gern etwas barvon gesogen / vnb fein 'ïöeref gepûmmelt haben / würbe mir auch etwas mehr Su theil/fol bir gutwidiglich mitgetheilt werben» ieplich was biefe I^bition betreffen thut/ möchten bipweilen etliche Errata fürfaUen/biefelbige wirpu Vielehe freunbtlich suemenbiern wißen / benn mir ober bem ^uebtruefer biefelbige sur nachleßigfeit sumeßen / vnb barbep be* benefen/bap bie seit /barinn bip Q^ßercf verfertigt/ fehr furp / vnb bas (ipemplar/baraup es ge* bruef t/wiewol es für bas glaubwirbigpe su halten / bannoch nicht sum teplichpen gewefen fep» ^a bu bich hierin/meinem verhoffen nach/gutwilligjwirp erseigen/wil ich/vermittelp ©ött* lieber hülße/ geßißen fepn/bip vnb anberp bero gepalt suverbeßem / bap bu einen guten ge* nägen baran^aben / vnb mein gemüt bir vnb bem gemeinen nup su bienen gar witlfertig vnb geneigt su fepnbepnbenfolt» Oiemitfep ©ottbefoh*
len/su 5rancf fürt am CO^epn ben achten ©e* ptembris/3mfar
-ocr page 38- -ocr page 39-ggfönuß oöcv ContnUnttur ’Ift ^wólff erften alten Xentfc^en z^óntg viiö gûrfîen/WcWcr‘Sugeno vnîJ^^acenfûr anDcrttgcrümbcVttögcprctßf/viW bcv Den ©cfd)tcbtfcbvct6cni/wtc auch in nacbfoIgcnOcr ^i^ronirfcn/ gebaut wirbt/ fampt farmer befebreibuna iff^ OSrfpnmg^
hub ^crfommcna/mit anjei^ungjinw weiten pc regiert bub qc^ tebt^abem
( ^uifecn
-ocr page 40-^utfcon ultet ^curteOen hattet
©renaö Ken man nennef ^nifcon
'w ^erfetbi^ war Deß ©ornera @on nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentf. lo.
^ni 3lt;»Pamp;rt nach Der ©mDtßutöbar
® e fold^o Die ©ebrifff bezeuget Har ^(0 ^Rbrot ^abvion nam epn
^iiD febut^c Daffelbig für Dae fe^n
T^a Dae ©ebeuw warD auffaefö^rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gttief. m
l?nD Die Opmcben Dafeibß verwirrt
^üeb beç ‘?uifcon Die ^eutfebe Cpraeb l?nD bev feinem ©efcblccbt bemach* ^cm l)atfer ^?oba gefertigt ab
^er im aueb triefen ort e^ngab/
S)7ir alien Die von feinem @tam
^ae ^eutfebe 2anD ^nm erß eynnam ^afdb ein Î’^egiment begunDt ‘èae Ï^oïef peb me^rt von tag JU punDt Oï^arD verbreitet in alie ort
^îaeb Dem ©egenvnD^otteo wort nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çe»^^ ^on Dem Wir vnß all ‘^entfeben nennen
5üv vnfern ^errn vnD Natter tennert ^ie 2(iten haben SieDer gmaebt 3n Damit giobt/vnD fein geDacbt ^on ^(nD jn ^inD/ von £eut^n Renten
^iß 511 Deß ^epfero garoli weitem
ÄTannno
-ocr page 42-Mlt;îaj3^à25
‘)44Vaî J3aîtwq43 lU/ «04 4^«:^ ^ttß î4Vj «jgpJ 4«$ 0 VQ )6vJ «VW 31^55 «ppô^^px; 05jwSÉi^lt;»^ö«Qi
314 nun V4.1UI3@ VQi «4)P$ 01UV49^ 044«V4^4^ ^34 «g «4)n43 «4«pJ 4)1« 493p6 4Vq 4^ ««5 «401»^ «jgpJujq 4431« tJnj^ ««0436 443^ 0^)11«« Vi^Ç 4^1« 4304 q«(^ 4««3«30 «««iôi «P «/ M^^IW 3^4 lt;’@ 4««3| «34^3 «4 «13 «vm ««304 0 V® «34J «§30 44^304 4«4 444n394 4V6 OjUg «34JJS «34 «041)4 wv^ «43J (pn V qiun4® 443|644«ß «3«t«tO4§ «30 4^13^4^ 4434044^334(^ «4 4|«43 ^«V0 4V04 4g) 6«Va4^ «34^334 «4 4«4/V«n«440 «£ VuvV «34nV «4 qj3j[j va 493V49 aMö5 4M344nÇ 44^44 4^34« 9343 Jß 0Va 44«IV® 4«3«I463^ U43 U4 43 4^Vj V® . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^311143(4 4§3j 4VV pjog^ OVq 934j V®
4434^34 4« vKPj)«3:^ «v 43qa q«in4® 4«3«i4ß3^ ^uvV 0va «14 Ünv q34iç^ 4«^ 4M4 404 04344Vfj5 Ö«43j 93VM MMV® «V «343463^ «^ qn41«4 g3«lG «««105 344^ 4«4 3 JV 43a 0n««)S ly?
*amp;mj^ î|gt;J)nj;31)4? 4^6 «untveyz
-ocr page 43-^pctclvott jKóittg^a ttit»cvrt 'Cctufc^cn.
©^ggetvott war Der erf! geborn w^ ^r«mb er jum èrben warD erf om
Ï)om Matter 5%nno e^ngeben warbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fli».lib.4gt;cap.t.fgt;
23om^eutfcbett5’^efcbDa6ar^fïc ort
ïïa^ bem ber @ciK wareo bre^
• SlW^tcrfcüf^cftatïKiKbabcv
3ebem fein ort abt^evlen woft
‘^a er regier» onb ^errfebett feit
^er» vott einanber geföttbert ab
©amaef; er i» auch tarnen gab
î3ttb worbe» biefem ^igewo»
^ic oiber» 2a»b an ev»get^a»
^evbOfw»b2Bepe»runb6vni6f;er .o
2l»ff bebbe» feilte» a» bem S^eet
^'03 a» be» wierf e»/i» be» @ö»be»
2(»be»firâme»/b»bi»be»50îû»be» gt;
3« für ei» Çerr» vnb ^nig f eoot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Örumb er ^b9^wo»er warb ge»enttt
^r war ei» fromb eiofditig S^îa»»
^ub bie ^eit ^» regiere» an
2(b Jamaeuö ber fönfft j« gieicb
5’^egierÉ baoOrientifeb ^eieß
® a 3faae bie tbeuwrung fiob^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Cenif.26. A
5» bem ^bnig gen ©erar jofje.
e iij Çeriwo»
-ocr page 44-«oai4)i)n^
•144449 04)4^4)5 ui U3jjpj tig
J444l44j© «Pj JP Aï^un^ tuanj 43 öv®
«^«ÛÇ^ 904 V£ 43)^0; IWP^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^/'^^
4^391^ M34dÜ6^ Ml 4d3j0£ Ö3 VQj
moam ^4«! 4390 jp^ 319 qma ÿvg
M4o£ M3MpjMP93p^)v5aM05 0^I1M M3MÓ3UI^ g3a )^ V ^046 }p4 4^
Ó^M^jj Ö3MpJ M3)93J3^ 3nV ^nfö , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^311] tP46u933.ïQ qua Xpp6 uil d3^
44'ni«43a gd34^ 9pj43a övoï a«® 43ij3Kpg) 3tq qua/uipfj3(^ 3i(^
44(10115 qua /M3jjp /436mpv(2j
M3jj3j3b 91^ 439 tpjjiq 43qUVJ^|4üÇÇ
M3j[(3lt;f 3iq qua M3i v^ dij3fé) ÏPO4 «1^
laUMj 31)0 43440 3iq 443103^
qUV513441111 ÖUq P3^UMt 43 )13^
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43Moajq4^ M3q 43qq/q43(ÿ u3Q;
43^ M39pjvq M/ MVIU 4UU3U 9l«n4Qi euq^ MP 41404 qMMj43j4n3^ MI M344ï2^
^MlldMI3 M3niO4 043MVÖ:, 093MM 43 M3Qi 440^301)4 M390 4^3) M00V(^
440 M43qMMM3q4435M004P^^
'ii,iæj)ip;5)o»iuu3êBi2lt;î”'’^M’9
-ocr page 45-o» J
♦9ttm4w3gt;^ ÿjivoîvÿ ^016 öv® 9ttin^4ttlï4o4 JUU U«034 J3Q VQj wyó^wgt;p^^”ê (lij ml «Oö cpi Jim/ jqajß wÇ 4^ w V| uani v(^ u| 31 vmß 43Üa40 ^igs mv^ U3^j}n4:^ 43a q3v«44^ 6u»j giç^ W4v£ ujqpj «1 a«nq3j)tt3^ 493m (po^^ uwm 3«p4 jiG iw^a 4Pju3| a«v3 31(3 »393^49 0m3a) up qp(pJj3qua mng M393V4d^ 393jjn3^ 31a 4)tW 3lJ 9^44(3 43U0a) »3113130) 43))» 3iq )UU3U30 433^ mv U3am 44da »401100 U3a4n£g^ m»|4»|Jß ovo 0»0/»4a3»»4g/^)»)ct 4|G lt;wt’^âô4Çjj0t3a q»a qi voiij4vaKp0/43p3^Q 43(3 î^pj mvj4oöb ^lMpq343a»o m£ 4^P5 »39V0ï93ggt; 3^3| 093po) q»0 »4Xl3Ç^ 34o43ß 93px; m3»pj n? öjj v 4 v(ÿ 440 »P «JV^4y3^(;^/»34aP^/4tt4ï5/9343Ç^ »q343m»Jni3ttl|439Vß0V(3 , MPÔXs «tv q»a o)v»olt;3 43a 4Püia öps 4a»3OÏ30 4V4 lt;W4PÏ »40 n? 04 V^ a«4 oa»vjq3j4n4^ â4a a»o »4^»34(^ 33(3 «3034430 4344 4344V(Ï, 430 ml 9mn4(3 ^6^ »30340 »00 tl»py 430 4»0) »00J43||(^ '^
’W3^j3n3;2 «,Wg,g) 43g gjM0^l,O^43jj„^
-ocr page 46-*4^)40105 4)4 4)PigW4«05 44)U0|âqVÇ^4ia)4îîe4jg Î^ÎV 444 003141V4 JP^ 4nè 4^ vm 43jjO4^ QUO U443 4|m (piW 4^Pj443$ )Mj433#|iG lun^PO^JÖiJuoJ ovaiauft) po 0434Un(U 43 Jtpnmq U3UU34IIKS /«3eU|4d)/«3e«|4/U3j[i«VJ 4)01 CpiJ jq^S U3ßui4 npj IIv «1440$^ 4vas 4^ J»^P33i(ö; 4340/43J4 Vtlt;£ OUVUl 4UU3^ Jtl3§ 430« q^nv ^19 434 M3««V4 M0Q5 U34U V)43jjüß^. tu qua/u^Jav^ç^ «£ 1134^(1 U34 uv »3000) V4 444 aus «44J v4q U4UI Vi£ 1144 IUI U04 444^1«^ U44)V U44 444 4V4 4UV) JJUPjW^^Ç U4U44lt;«4ß 4414^ ttl4U)3j «Ç110 pfe U4U4Q,/U3tjjüCv/tl4tj4atS^/tPjj4pg 3tG «4j4Vttl444|(2; 4»a U4VIU4O4^ 3t4 4^94^0 «4j4VÓgt; qua 4444aj44g)/u4Voç^ uwupj 44^;
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i|4y44 U3q34y4444aï 4«VW44Ul«4(^ tl4yg 44^4Vy 44Uy| up 4Vai 4^ U444e40U44 U44444S UPUPj UOS «4943 upj 44444444 4444^ U4444W lt;«£ uv444^ïoaï 4«« 4^Ji.U 6iu)6un£ U4^ f^ U0@ 044UOaï44^ ^44 4VaJ ^uj4J2^y^
'Q«v)i3(yxê wjWSI ««gt; (^
-ocr page 47-(Bamkiuwe Sortit m ^raktib/ tlUnbe^tti
^^^ 2(m6rt«f«^ ^mcttttf amp;a ©cmpffer
^V^ (fin fûÇttcr ^c(amp; / vut^ (tarder Äempffer ©lefcft wk er gebom von ^0(cm ^I«î
^ett er em SfMkben mut
€r war gan^ ftretig vnb emft vo« Orten
• Xettt enreebt warb bey (m gelkrtn
2(0« freuel er gar peWbeb ftraffe
©ie fromme« febußt/vnO friebe« febafft 333kwot man niebt befebriebe« ftnbt
^a er/ vnb «aebmak feine Xmb
5?aèb im regiert ban vnb geberrfebt @0 bat man bennoeb ï’ao erforfebt
©a^ im ^ornaeber ©tifft ein Öfatt ëambrw von im ben karnen bat ©abey man wol abnemmen fan ©dp er bafelbfî regiert muß b^« i^r bat auß Berßen S^ai^ gemacht Önb bao ®ierbreuwen erß erbacbt
SBieerfoicbovonÖßribe
Q5eiebrnt beft/onb von 30^
^nb bat geiebt ber Mempffer MbH
^ie bie ^ißori feigen tbött
©a ^elocbo bem jebenb Monig Slffyrien war vnbertbdnig*
t # ^ueuue
-ocr page 48-@ttanw etn ^n^tf adev @c6tt)abett.
^^I?emï6 Der erfl vnD ^DU @cDwab ^y (fm ^^âner ^e(0 vnD fe^ôner XttoS ©rauw augen/wetOen kib/gelb ^aar Cm Gutter alter Schwaben war
5’iegicrt fein îXcieb/ befleUw auch fe(b äuffbevDen fetten an Der ^(b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
i^Öon Deß ^aßerö anfang jum enD
^tn gewaltig Xdnig warD genennt 2(ud) wenn inand rechnet vberfer
!Xeicl)t fein gewait vom fX^dn ano 5^cer ^Xer onD fönff^ig ort waren eyngeldbt
Dewrii« ® ^^ Nadeun Daffelb befchrdbt cm». nbsp;nbsp;nbsp;©rumb pe fldtö bunDert tanfent ÎQîann
?u felD mochten m 5'^ü0ung ^an ^£)ie anDern Daheim Den Sicher ehrten deb vnD Dfeiben Davon ernehrten garnit man frdtß Dao Kriegen trieb
‘3önD Daß pflügen nicht naehblleb ^erfetblg Schwab hat fehr geprebt 7?achehren/vnDin Derzeit gelebt ©a ^alaeuß ^elochl 0on
5’^eglcrt Daß fXdch^u^abDlon ^on Dem Die ^Dlen alten Schwaben
3rn ‘JÖrfprung vnD/rn 7?amen haben« ^anhafna
-ocr page 49-^rtrtbrtlue ^er i^enbett Iv4m^.
©^2(nt)aïu0 ber erfï vut ^bïe ^enb Œ^ ï’^egtert tn ^cutfc^ï4hb an ïgt;em cn^
55ÎÙ fdm ©efiftec^t^n (angen petten
Sin ïgt;cr S33ciffd auffSev^cn feUen
^on ircni l^rfpvun^ ^un außflüffen
Don 5öïc^rcrn biß hinab in quot;Prüfert îîaebmaio ein nukbri^ Defrf vennuebten
^Ömmb pe einander ^Bebnuna fnebten
©a(b fevn poln/ Jeeben / ©danen fommen ©iefeiben oreer evnaenommen
©ißen biß b^nt an felben enben
sutler Jeit banb bie aken QÖenben
3nt ^dfcblanb mie ben 9iómern Kriege 3n proffen febaben ungefüge
©arnaeb mie gmale bureb Sranefreieb äßrdffe ^afeib viel guter ©edee gefebUifte
Jieße f ommen in ^ifpanien
- ^ranatenvnb§;aßiiiert
5nie gmaie bafdb (kb niber gfebfagen
^ie Xöniglifbe Krórt geeragen
3ß für Onb für bie 5gt;cbbcie bUeben
^ in/ wie man bao pnbe befebrieben
©ie ie^igen ^dnig löbefam
©epn noeb vorn fdben ® Ine vnb ©tam.
Slribuißn^
-ocr page 50-^ftXwuipuß Der (^^renfefî
*w ^ar feiner ^ett Der aller befi
STOöfDffcre^rentrugDle^ron '
‘ïöber gan^ ^eutfe^e Tîation
^on wegen feiner Degen^eit
^efannt in aller QBelefo weit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Tacit, lik,. î^flgmac^tfeinîXieterlic^fîreitert
Silo ^n Deß jx^vferö 3«IO jcü^n
‘Son Dem er aueb Dil Mampfte’ erlitten
Offt für Die ^entfebe grep^eit gflriiten
^nD blutig aneinanDer friegt
^eut einr morgen Der anDer gpegt
^ie man aueamp; von Dem 5^arfe ligt
^aß er gmeinglieb aweppgig iß
©ern einen er Den @ieg gibt Jeut
©en anDern morgen Dao Kriegen reumt
^r amp;at ganß granefreich innge^abt
©en 5*\emern offt in D^pfen trabt
Î?il tanfent ober IX^epu geführt
©amit Der IXômer macht turbirt
©ar^n im auch tie ßarefen Schwaben
S'ihfVnldnDer/^effen/ghulfïen haben
5Qor èbf ißi Geburt bep fechhig Zorn
^at gelebt/ onD l’unau vorn»
Slrminiuo
-ocr page 51-♦Uâ6UttJj6 401 Ï^^aUttS JM 43011430;
U3ß«n£ a«4 3115 ûjq qoj upj qanoj q«(^ gt;|)«va auvj^jjiw^ 301106 öoq ml ^vlt;^ )6uvj43 0n,«it«4)5 311110(7;
J^^vq^e 31U 0JVl«40a U3(p!3j643(7, ï^jvui 431110^, 43q ïq3vajq3j36 qaom vQi maioiu quo îdnoeÿ «pj 6n)(pj/3_yno4 340^55 «?Qi
’^g-JP3
'IsnSnv ut ‘uoiins
U4mo43 qua qpj / 640] /ï|6uv apj 43 ^vQi ïp«q3j43 443J 43jÖ3^ 43q qO4OQ) ^gt;W^ 44001 liions 036 ^dox M^ö^ 0’® av^ggt;43nïqutoj4gt;gvuo go46
T^tjsmvvs,
'g'tjlj-lWJ-A ’i'i'dvj
406 31)0 06ttjq3j jyno qjoq (piJ î^ooi^ç 3dmiu43a duiuitu4)^ 0^)oj qu(^ 3diun^ U3J[)3Ö uo dig quojq3j)n3^ 9u£ quo4 433^04443013)0016 43jjO46 311s^ 3quoj36gno 043010X5 «’4 «lt;*4 0)12 «3jp4|) 03q3j)n3^ 43qioi 0040^^ 3)olt;^ 03)13^ I0n6ngt;2 043ja3^ g3q ng 3631J36 quo 0363)3690 0303^ 36314336 q31)4333ix; W4 ? V^ ^^Qi «4)4^^® UÇ iJJUS 013/tJ40CuU00 040430 o3jq3ooï43jyno prn 341016 quo 9PJ 00^5 00Kçi^u4u| 013 /qi3(ÿ436unl 01^ 000143(^ 30030 000103q 0U)OJO1X;
’«’O^’^S «^ il-^V^ «P «V^wg
-ocr page 52-Crtfotue 4Ê)rtgnue 9er erft CetufeOe Sepfen
^Slrofuööcr ©roß ein Svanef öeßöeblüfö (fin t^euwrer Sörfi/einß cî^kn gemût^
M^fin/Wcif’/nu’cbtig/ vnb groHer ftevef
^Da^^eugt fein ^§af/ vnamp; aU fein 2Öeref gelangt von wegen feino ^o^en r^umo
‘lt;)ie ïj^ïonare^ev Oep Xevfert^nnWo nbsp;nbsp;nbsp;*
*333eïcamp; er wit e^rn vnO greffer mae^t
j^nt erftiie^ nn Vie ^eurfe^en bme^f
^eiebo aneb in e^m in 'ïentfeben fanVen
^at bev nclxbuiWerOnm geffanben
^Da ee biff an bae enb wel bieibt
2Bic bann ber trophée Daniel febreibt
I^r bat ^enffcblanb gar ergaben êrlen^t mit vilen tbenwren gaben 5yîit ’polieev vnb ©ebeuwen ÿert
^Ü greffer fdbrücb^rieggefûbrt
SlKn engeberfam vnberbracbt
©ut tXegiment vnb frieben gemacht
j5;)at ©ottfeligfeit vnb Äunff geliebt
l^nb fiebin aller tugenb geübt
©effifftet ^eber@cbulen brev
*Pariff/^enoni/vnb Panev
©eff fieb be^b Oft vnb bic '^kftfranrfen ju rbûmen banb vnb âu bebanefem
©en
-ocr page 53- -ocr page 54- -ocr page 55-jda4|tu4)|qv^^amp;uaü(X *uüjJ)pduitiwqd qua yvp^uymotu^ u^u^^jpat *36«a jjw jQ^Mi naj/ujqv^ IP^w qua jph^Lfjntu/6üiuxiaîn^6n43n3KpAnQ; ^^^^MyJVS iinXl «4^ ^9Pj ^*4/ «lt;gt;o auviium oJ/jpgau £|aa6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^Qi^ u(pJdU3qj^j;)ap4^a) nnpiqÿmi u^^uvp^a évoqua ^unuj^o^ ^iq^nv/mt *0)434 / je^pß u3UDU4nj -(^‘g*^ iJiQ ^0 V jpgw qua «3^3j4va ÿoi qua J^vm )q)m uui vq/ipjjgai U3)p43qa j^piu o^q^pj q^i gvQ /ajCp^ag g)U)q}3a30 36iap u| mïüq) 31(04^ U5^)«^X qua U3ij4ng U3qpjj3q qua U43ü3^5 nf 03jnvó U3^n9$i *q3o4 U33) v 4v6 £pq U3 WO j43q 33) V 0 vq ÿ) jnuvq / uiq U3q3j43a éuv)U3q3) upui
• ‘0 ‘S '^ «^lt;ï U3uqo)3q qua 3q)oJ upg^nn vjJ jnu tufow 9343)0] qiua qua/ï43q
*4oj36qua)3uq4O43a u^4vqq3) oj uu3Q,/4v| qu3q3?ovq u) )oaïunu 03 33^30 /(Ipy4qq3)utu36gut43a ut3))V3)utunq3u$ ßnu3ß qua/u63ju$ £|3tu36 inuuu *4tlJUI3q3))i|14qg W3q3))ï|4VgUI3q3)0j U)3q3j43 ttlVj4Oq36)q3j3qU3q3))qq)ÿo5 *0'8*^ 4^1 IPaï3)q qu^/u3q3ij43a )oai U43quv 43q ynv q3V44^ 3up Cvui /))ai U3j3) ^J3n3^ qua q3j)U)33U3 p43aï 3qq3q 434 4343) u)^ ♦u)33V5 utoa / U30 *^IU U34)3)43 U3(pU4d0 434 34V 3)4 4Ua / tl) (pi)ßUlU ))a O)V / 3)3(4 nÇ343)4 430«
• nbsp;nbsp;nbsp;*1134 V) 4Ua /34)0) «34Unj3^/U43340aïq3)4d@ 4Ua U31U)3^ U33^3j36)oaï / «343
*U3d3 U33)V «34 U)/jJ) q3nV4q IU3U)3UI36 U)0j/«3q3j3n3:^ V)4U31j43aumU4343) U3q3))4 V3 vu «33) v £)34 qvq ipfoy 3q q3)ui (p) «3030) 03q3)3aï uoa /6unu)3 w qua 43)uvui3434uoj3q4«a 34 tuCji/buugi34(pj3q 3q3)q3j3^q3nv/3U35 qua 3q«»5 434/^3« V 3|«0j 3vq 9^ -344)01 è)4«33j43a«a 4«a «3^04q43^ 9q3pUlll34/lt;pü4d^ 434qt«34j 31Ul 3lt;pJmi43a 43j3«3^ 9V4 UVUl 001 /U3«4Vj43 «3^3») 43^3)0] daq )3ga
03nu) yvui 43^3)3)6 0j))5/«36«nf U3g3pU3gt;,434 U3jl3aiijtW (pvu 33434 U)33V5 MVi«oj/«)33v;5U3qjv^ 93 3^)34 uvm 4«a/pqa 4v6 3nv)0^/3i|vq3ju3ß)3 34 *34«0j3q «a g3UV4g U3U30)3 «344) 3^4 q3V4d@ 3q3))03) «)3 UU3Qj : )0j utoj 343)« . 4304 9V4 7 «3434 4Ua «34)3443] 3)1« 34V 343j)«)33V5 3)4JnV 4344/ uoa 4V6 «343)^
/ß)4«33|43a«a U3U13ai43jqUia «3jj046 311110«343VUI/«4334^aÏ«343j)«)33V3 «3« •TM a«A «3giXj '4304443? 3)Ut 9«343j)3j /9«36«3U143a/«34)3443j «4 «3434 Ul) 43V4d@ 43j«a «3111 «Mfwo»if«a ^uip4| «a «3ß3)4/«3««0311)33^3 ^”^ ^J yn«40a/434)3443@ 4«a 43«43^ 43j«a ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««3(2; 7 9343j3n3^ «36)4«33j43a «VIU4343) / «343))
*«00136 U433nv)U33)v ^34 43)01 43)343nu44 6uuq?J *3033430 43j3)4 «) 4«a / 34304436 «36«n? 43j3U3gt;, 3)4 «) /«34V4 «3)4oj34 4)01 *(^ *8 ‘^ 3)01400 / «301 j *11101136 34«34 3)4 «) 434)01 ^Pj3)4 43) 4V4 433)301 • 9)tmi «n^ •33340013004340’0’8’^ 4«0/336)343j43a /ft4^43^ 0?4V4 UddU^^Ç 430)3 3d(«Vj 3)10 0)3305 UU W)U044g «4 111111 (pi qt'^/(pi’iiH).'J)ir(,ye’3 -(ÿ •@ /««J,ivg Hwgjg^’oCf Sw^n^l^^a
•|)U3.iqPlU3^«3J
lt;ua 4rß wvJjoqje ^0^11)4 upmdnuuui«^
uuv^o^^Jpi ïnjqup/iujji^ U46)qju6u5upi« •Jî/u44tvçamp;u43q)^qua
«434Q «) «360^43Ö/U)34k; «1)34 «3^046^) VKt/«434n4436/«36)0Ï405
qu^ uip^jtg^ «JWg/«3W^ qu^ «5^4n^ MiUAög
opipoa /ttjöijgnjgAttè M^É
I
-ocr page 56-«üanrnaw/«rwt lt;^lt;«d^ttemmett/ttWfetellemitttet nad) meinem gan^^n termó^m gearbeff K Äne'fquot;^ ^^3^‘'^ ^’^^^^^^”^^^'^^ oej^abt/vU5pih vnt XeUe/febwelß vnt fiaub/tKe^ert '\ quot;' ‘’“^’ nbsp;nbsp;nbsp;vuO^bncc/^^itner vu lemmer/erlitten/faß gaiUp^everlangt turebritten/
alle grifft vut diéper Onrebfaren/ ^ucbfamern/^dflen/peiffla turebfuebt/ allerlei i^anbtfcbrllften / alte Sv^vb^lt / l^ber^ab/ Crieff / g^fo^^f^*/ ^»ff/ helmen / @prücb/ lieber/ SIbentbeumer/ ©efdng/^etbûcber/îOîe^bôcber/ Malbücher/ ^alenber / ^obtenjcttel / fHeglfler / ber J^eUlgen leben / burcble* fen vnb ab^efebriebem ^^evU^tbumb/ 557onfiran^en/@eulen/^llbtnl|;/ gren^/alte ©tem/alt S^lnnh/ érdber/Öemelb/©emelb/Ce|irl£b/.^lrebcn/ S^berfcbrlfTt/bcfucbt vnb beftebtiget / ©eiftlleb/ ^eltlûb iXcd^t / £ôtemlfcbe/ ^cutfebe/ ©rlecblfcbf/^lnbiffbe/ ‘0n0erlfcbe/^elllfcbe/5ran^bfifcbe/ Öe* . nifcbe / Çifpanifebe / ^ngclifdx ©efcblcbt/nbcrlefen nnb burcbfragt/nlcbtö ju fekber fach tögllcb vnterwegen nnb nnerfnebt ôdaffen/ Slllerlep alter ©e* feblebt/ieugfnlp mb an^cißcn/burcbftrütt/alk minef el bnrebloffenlvnb bureb* fuebt/ ivo Ibv ^tmif; an^dgen/ mie |c^t gemelbt/nicbt berbnnben gemefen/ ber fagebej; gemeinen bgt;ïatwvnb gemeinen gcriicbtonacbgcfofgct/bocb bavott • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefebieben / baß lenig fo mehr bngrûnbtlicben ndrriebttn getiebten mdrlein/
beim gegrfmbter marweit gemeß ivarc. (fo ift fonft aneb ^et gemein gebrauch/ • baß bie marbeit ( vorauß von alten vnb nemven mdren vnb bnnefein mobn/ aneb von bórenfagen /anffgerafpelt)burcb bie gemein fag verfelfcbt mirbt/èo ein (eglieber ber folebö b^fi / fnb nacbmalo weiter fagt/aHwegaueb von bem feinen etmaobar^ntbut
Veralten vnb jerbroebnen @feft vnb Jleefen/^ürgpall/melebe vorn *Ptolomeo vn anbern ©efebiebt/vn ber ganßen'^elt ^’efebreibem erjelt meri* jfeigMaalfort«’ ben/babiebanßfleißigerer^ünbigimg ber freißvnbanßtbeilen beß ^imelo eiforfcbt vnberfnnben/obn melcbe funftfeinrecbtfmnigcrficbfolcbcrarbeit vntermlnbt ^nerfarne/vnverfucbte/vngenietc £eut/plabf alle bing lieberlicb an/ mißbraueben fteb ber Surften gnaben vnb gebult ^o iß war vnb am ta^Z tcb gefrebe eo/ muß felbo befennen/ fano ie niebt laugnen / Itb bnbe rnieb einer (PffrbrfigFe^fcefj greifen “^ürbe vnb febweren ^aß vnterßanben/ 21 ber (aio ieb bvß ) niebt Wi* ''*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber mein natur/art vnb gefebiefligfeit. ^emlieb/fo ieb ein großen tbeil meiner
iugcnb/l)4tterlicbo erbo/ gefuubtbeit beß £eibo/ ju belebten ^eutfebe / 2Bim bifcbe/'Poilnifebe/^cIfcbe/granbófifebe/'Öngerifebe £anbZ erfaigert ober ab* gemeßen/ aneb mich et wan lange jeitaußbiefuußfoleber arbeit föglicb gele* get bab/^aebbem allem ju le^tanben^offommen/vnb wiewol allbamit , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber tribui belaben / bin ieb bennoeb foleben fachen ju mäßiger jeit naebgan*
• gen. ®a ieb aber nacbmalo von ber 0(bnl erlebiget bin worben/ 3ß meine meinung niebt gewefen mit fepren vnb müßiggang mein leben ju vertreiben/ ♦ ^ ‘”^^ ^“^ ^‘ 5‘ ®* ^^»ifÏ vnb barlegen vuterfangen / niebt obn große Ktn^lSï mübe vnb arbeit/iu ein ^ueb ju bringen ber alten Lepren/ vnb außbao für* SiiiÄÄt ^^f^/ ^^^^ ’^eutfeben berfommen vnb gefebiebte / fo ein meebtig freßenli^ faß iigt;M4»i^»gt; nbsp;nbsp;nbsp;nöijlieb bing iß / wiewol gar febwer vn febriieb bem ^efebreiber von ber £cut
rebe wegen/ 3eb fano ie niebt einem ieglieben naeb feinem ßnn maeben wie ero gern bette/iß auch barumb niebt angefangen baßieberman gefallen fol/benn nieinanbto außgt;po?\ ©Otto hoben fan ßberman recht tbum
Seinem
-ocr page 57-^ombc.
Rättern jufc^ct 1(1 fein ©pil ju fcgwer/^em gefdh tad nicCt/teni uttüent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• feuö jeruge niflx/ f ^n’ t(ï^ ^u vd/ücm ju wema/ ^lt;ï b^ït tuan ju fafï We verbot gen ^eimhebe war^cit au Oa^ ffeebt bruept/üa bef; glüdo vnfaK vnb abneme» 5^7enfcbbfb^v snoepenWgfeit vnb wefeuö verenberung, 2K(e $^enfeben feinb COÏenfe^fir^CHfi^un^ lucbr geneiget ju tabbefn beun ju (oben/feberman gönnt jhu fdbft tuebr gutö ^„Ïèu’uu iXiquot;^' benn feinem nccblïcn / Cinem /egiiebe n 1(1 b^w ^embb neber beun ber ïXccL TZiemanb iß berniebt auffeigen nuljfibet/vnb nur aufffeinebre geneigt fciy ^0 iff anmeg mö^e vnb arbeit gemefen / ea gefet aUeö bureb einanber wie ber gemeibet ^abern/^öunte feiner bem anbern niebt baff ib» ^^^ f^’G anfebeint
Öemnacb/We warbeit iff niebt icbennaiw fauffe/b^ret niebt ieberman aparbeitt^euwer gern/ fan fieb niebt ieberman bamit bebeiffen vnb reieb werben / S^îaebe mehr »nb önroebtt' baffj vnb neibf benn gunff vnb freunbe/i^ö iff fein^außmagb vnb ^öebelrab . niergeub ffe wii vngeffrafft fepn/bnb nit bie w^sb^it leiben. 3eb gefebweig ber * groffen^erm/bawÖiebaUbie gar niebt bavon gefügt baben/ber niebw ebr^ (iebö bnb gutö tbut/aebt feiner ebr/ feinem preifeö niebt / waö niebt gelt tregt iff niebt feinem fug0.^0 b^^lt;^tt f^ lt;^» ^f^^ prebiger SWneb offentüeb bep ebrbarn prcbt^crmönc^art gelehrten Seuten/geiffliebbnb weUlieb/ffeb bv^rcnhffcn/iuiebvbel(al0bieff0 ^’‘'^^‘^'‘’' • Wlcflins art iff)auffgeriebt/2(ueb mirjugebottenvub gebrduwet/wollen mieb gen ^Xom laben / feilen ihnen alle ihre Meld; brauff gehen/baben mieb in ihr 2lebtbueb gefebrieben/auff alle ihre lebuien gefebieft/barumb baff fic fürebten/bnb ihn gefügt iff worben/ Jeb folt aueb in biefem ^eref ihr ^öbe^ repbefebreiben/bie ffe oorfibenbehen iarenju ÎSern in 0ebweib begangen haben, älefolebß an mieb gelanget iff worben/ hab ieb ihn wiber jugebotfen/ @ie feilen ju mir femen/bnb mir nur ein ^deb geben/ wolle ieb febveiben wae ihnnurgünffig/helbvnbnurgefellig fepn werbe. Jeb wil ir mit namen niebt nennen/fte felleft bureb mieb fein ewige geböebtniff erlangen. Duff ieb aber bic Warheit auffe glimpffliebff anjeige/ onb ihn niebt ju eil thue / ffnbe ieb in allen alten ©efebiebten/baff in allen taube / bep allen ‘Öblef ern/in allen ©praeben bub ©lauben/vnb oon anfang ber 2ßelt her/bie ©eifflieben ihr fdbüCalö benn baß SJ^enfebenf inb oil fan) niebt vergeffen/ mehr fieb benn anber teut bebaebf nbsp;nbsp;nbsp;. haben, b^n fage barju waö man wolle/ bie warheit fan niemanb naebthei^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• lig noeb febeblieb fepn/ben ienigen bie mit gefahr bmbg^h^w / ^nï’ ^^f bufrewe fpielen/bie förebten ire liff/renef/töef/eigener nuff/fome an ben tag.^taß ber^ fleinern bringtee ben ^dmifeben Xepfern bnnb köpften/ baff ber @taff ^JÄ^^K tSonvbem ^eiligen tSómifdxn 3*\etcb/ fo ein geringen bn febleebten anfang/ mifc^en9v(i(^s. al0 benen bie bon Gütern hie fepn/^ituö tiuiu0 bnb anbere mehr/geben/ bnb ulo bie warheit iff/naeb ber lengebefebreiben? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^0 bnehrt gh^ffi^’m bnfern J^OOi^gar niebt /baff feine Vorfahren (Wie bie heilig @ebriffcanjeigt) am erffen Königegewefen/ burnaeÇ abae^ »lommett/bertrieben/gefangen/naebmalo j^er^oge/ju lent bon bem Jöbifepen Sûrffenthumb bnb Menigreieb berff offen/ §immerleut worben fmb / bnb fieb Wit harter faurer arbeit haben nehren möffen / man muff boff bnb gut0 aufp JJ'Wmen bnb abnemmen/ befebreiben/Ölöef bnb bnglörf ffeht wol bep einan/ Wiff befferluffigeraucbnöfflieber julefen. %aianu0 ber bierOeheubt^o* ^W^epfer/bort allen bgt;7eufd;cu/ gläubigen bn bnglöubigen/auff bao hbebff 21 ii weit
-ocr page 58-saûî^^
45lt;gt;« aC/^^4V^4)4^^ gt;Ü ^Va/U)jjVl«4Jlt;ï4)y JP^ ÏP^)44443U14)Q, /.pvj 11)4/ «14n« u))^v44 /))(«nv4}4)0 W)^ qua auv;^ 4)qa uvm U)q/44)(j4üjçi/4)0 ^4ylt;t MJï^ïXi /ö«3g4)q4)a qua atoupugv ujq^npjjiu «ïjjoaO 04)jua sjqjjoj Mv^j^^qv q)vj4q «q )/« 44^*« M5qtgt;4 4/35^ ‘u^^iJ^q qua uaqv^ inn 43q«v«p jiw )j)u q^ow Uî4)(ÿ qua «)||4vg ^MmO ’ntgt; ««^q / «auuooj^O öjquv;^ i^jiw /^iu)(p)q36 .uqjJuJ öqjiy^/wuiiu «1 / uwv/ tu^an^ tu 4v6ïvq pan^^ j^Qj /tuq #’4001 «)to4q3ß ppuioïupp uputun«qua/u4oj4)a/u)qvqu3uu/(pau4iaï MU3q 4^3«! jviunpJnv)/q)p46iU0^nlt;ï/^/W Q«« 43)^3’^/3n\^ qiiajquv.^ ZWÖ» IH 43«443j quö /«3ijo643a Puqq jw «3qv4 /«3ß3pS u3quq 43UUU/ q«pj nbsp;nbsp;•
/)^3pp^ w?p4v;^ (Ugt;q W 43aiui/43q4V/j43q«nqun3« «nuu3qvq4i{^
*3363y4u3ij)iynhjnv4vq ^b(W 03)1 v U3qv436JJtw 311« (pnv 3q4tai/3q4i(W ««^33^9« 6«n4dj4q 43q 43q v 00 /Unv 3^)«ï|nv4vq U3j[j3iy övq 3340^/33533} u«n4Ç^ 43q ji3apiQ/34üaupi4u0 03U131U36 033)V «13/«33n3;5 «3«4Vj43q305 q«« U3343J3ß^0(J/U43pj«fl^ IPqjJlU ^qi3(^ 1133JV «3q 639 tji 0^ *3#q34«a 33«^ övq «33116 £|3q «1353] nu oJjv qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
/ÿî 3531« 0vq 3)35 53v|4a «13 4^} övq / 33)53j oiquiuB «335334 oaq «vui ooi ««34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
/330(^ «oa 36v)d 343j[jO46«ï3.3 ||i q«ct)/36«i4dj3«3 )3qq £)pq53)oj£jnv4vq/qv /wn4q «3q 0)V/3q«n46 «335334 «3q/5)vj4a .uq «3q 3053 «vi«/«3qi3)q «vj «3331111 /43a 3531« 053)0] 3101 q«a/«3j53vai43/3n35 q«o 3q«v3 43q53q/6«n3«34giw q«a /«3q43q43a /4«54)nv/«3))ias«a/63i4^/Çjj «5 ^ «« 3qi3« 43))v «353vj4a ovai ^nv /«3353)53j3^ «3«3qi453j3635^34 «33)V «3q «) «UIU 33qiJ 5311« «36363«3431(^
*«36p«l «3q43(« 43q«V«)3 311« 61)3] q«a 53134/«33)V543/«3qi3)q 3i3^6)«i3 qua ’q3i4j / «3j3(« 11133116 «i/«v5343q«(^ quo 31346145(3 /3(p3«x q«a 4333)x; /i«43(ÿ q«q «3il4tig/53i)3ji3(^q«a 531)3)30^ / 4301« v^ji, qua 436414^^ /i«4v «a 5313^ /)3q3«a qua )3q^ /3)v qua 6«n//£|o46 qua «13)4/31133 q«a q««3 5Uitt4vaï qua 3301 / 363) 4VJ435 3q««46 «335334 «3q / 3613?«« j^uV) 3)30^ 43q 336 ^3id0 «113 «i 0)v q«a/3 35334q 6v3 «3q «v 35331) 0vq «v «a / 3)vi«qv jnq.nn« 3iq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-am,
uviw dvq / «354001353^543 «43q«oJ / «3))oJ «3))vj36 «üui43q3/ )ij dvq / «j6«vj S!?ÄS?Ä 036«« quimvq 3531« 435 3)3lt;5]^ 43q 6«vJ«v «oa «3pi«045§ 3iq )/ 5ui3j 0^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qmmplt;w / ujtprj^
*«36«J^lW435«3jj4riq 043 )0j/3jl 5435 05«ta P«)3 310Ï/«13j 5)4] /3q3^ 315 53«« «43q«0j/«343«Vq3C^ 3jq «13))« 353111 «3))0j 43)005 «13534g /34OO15314d0 03«!3UI36 «13] 41301 /6301)Ï« 36«] *»««»^l«^lwgt;’ï-(«3J3OI36111443^ 4353iJ3q«U3a]Ua 43531)3j«43 lJv]1U3 3|U0] Oj; 43^03^ 45}««P^ 333)4q 43q 0U143qigt;, -liajje) «3qi3453]«53 «3j]V«f3lj 3335 43/363)36«« 33335 J5334 3533« 53n4lt;^ «)3 4n«/«3353V? 31«1 /43«13 ««3p^ ’«304001 «3q31453]3q 0««l«4^ 33j53^«13]3iq 433«a 3qO3 «1345/ 53«« 534] O] q«13]3lj/345v]36 3(pl««3q34«53 0531)46/««3«1 «50 «353) «1345/ «1 «13)3V«» 03534] «13 O] «3q«5 3lJ / «3q«514ui30 3^1« «353) 03534] «13 oJ(43]53^ 3iq) 31] }«q /«3q«5 «3q3a53]3q 534] o] «3]j««143q /«3D«) «a«n53 /«3q3) 43]53^ 43q ?iq OllU)(t/OUJ«gt; Ol«O13U0 «1) «35)] ««35 41O10)«7«3«l«13««3]j4Vq )««l«0«q4vj3«)q «334 q««l«33« l«/ 3«5/«3]j«)«35
^33453]3q «0 «36«1J/36«J 0in353] 3)3« «0 33354«0133q 534] }«5 43 ^«q /«3||33«1 «1« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.9lt;,„w}w;a
5t«n4«^/3433634 0tt««3«4^ 0)« )0010)« 43 £|«q 353]«tlO136 «l5/ «««13«5/J)5’«^
^43 43]53^ «33 ««1« «U3f^^ '«3q4001 3««««36n$ ijlUg l)q«lp4] 43q/«3«14« qtlO «353334 /«33)« q«a «36««/ / «««i43q3/ «oa «3q)«5ï«3))« 3j£/35«53^ 5331533)63«
^M3«ï «oa 1)3 / 3}i3.id36 qua 3q«iy43q «U3(ÿ quo «3i|4vg 3435«« 3«« 4350 31301 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^;)(^ut0(^
-ocr page 59-7W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W B
^ßpepjnß 430 3q3n^3«3^n} öJïOf^ïiO ïiaï 43qv .nqtmnC0ip643Ç ^ïipio^n ou4 jpuepj 4ve 93 3101 /63j oijvopß QUO ögum^^^P^ ^^lt;3 ï^PWlt;* lt;31’^ lt;w«§Jï •^’Q^m *ßu51^j3$ /(püai(pj/ßiqu34j3qua Jioi ^ipvqwiyo )^)i@ /}343||uv pqo 43qo pç^ tu^l 9üai /joJ mjlvi qua «n^) J^ ^voj 343uuw3 «3qv(pj loupj u^o ïq4iai /jq^q Hijq^ up u43qu» uoaoj)v ui^hduuuqua/u43quv43qu3q3j9vq43(piï63|up 3^9 / l^^'^M^â tipup ui 3141 /u3uoÿi(J U34jv ipq ut «u^Qj ‘q)uv 9ua 3^Jt^j ^36 U3ijVUI43q/33fïo443 jp^6l)q3343^ UOÖ 43q0/U3q40ai U(l3j 330)1)434 U3ß3CU •«jpoiJii^wQ^nic 313^013(p3430U41104 3iq ( U30UV0 (Jl U33JV U3q 93 314Ï/3dUUUqV qU4 33U^34gtH) , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• U43quv upq ^nu 9tu3/jiai U3p43iujjnv4q PiJJpy ^43quv uviu oavu3ilt;pi(pj3(^
M33JV1130 ^UU UU3q /3q4344 U3430 93 314i/0Uiq JßpJJUtMtlf U3i)14Ï 43^)14130 q«4 ^vq 3^3111 uvul uu^ /)|ï U3q3ji{3^^ç i«3q 43ipy3vu qu4 / lil lt;pi)0niii ji4 9)J5
*3V^U3| ^oj3q dpy nt31|fpq5 Jim «•l30VijpÖjT U30in3^ U3U13j UU3q ^43quv qUVUl3lU/39 ^V0 qU4 qVU0 43quoj3q up 9JV /U3qp4(pj3q tl$ 3lt;piq3j3Ç^ U33JV 3iq ( 3qv^ U34V) • M3 qu4 3qUV4043 lilpcp^ U3q31I33q(j^ 43q tjvq3t Uil UU3Q (pl 3l4i) 4333Vfc lt;pjn • nbsp;nbsp;nbsp;4U10^ 0131)0 013^33111)115 43q 43qiaiVq U303419303)30) U04/UVq 3iq JJu V 9330UÏ4q
/4iij434 U33q33j)303id^ m3q3)oj 3itu 3)3duin4 / uü3/uin343U4i(^43(nvo)03j qu4 /qU3^343qi355 3)1 V/Uljiputuqui^ 3)031343 43)110) m^f33qiiq/U30UJ5 3iq 1130?] 413^1; U3q 3qU3)q434 /9O3)31^ 93U13j (piUqqV U3q )034vj /U3tUU10| 4111.130 3U430 Xpiu 3lJ 3(|3) / 3q3iq3j3^ U34 04) U3))0 3iq 00111 QUO IIOJ 43 310)0341))V 3pil4q433 MiO / 003 U3q uo nio) 3.1) xj.\inJ /M3qpj 3(piu 3130404) 3iq 0oui)3ijn3;^ 43Q5
•U3Q4Q0) l{l))3qUOf)30UsO/494 9O4) £|l34)303ÏU43q/3qUl^ 013 UU3q £|43qU0 9)031« 0«« 0341)10 )J143q qU4 / U3jjlO) JlO3m 31J ^0q / U30Ull( 3.iq UU3q 430)lÿttî)U4341133)0 3iq qui3j U303O) gnU40j43 431)3)01 UCß, *«3(p34dj43qi4)/)l4) 113034)43 3(p34lt;J30j 3iq qU4 /3|l U3MUtJ U3U13j Ü3q ^43quo 43q/qU0Ul31U M0| 90q/U3qU34) n^ U3qO03j •wPmmjiIm« /U43q4qJ n^ U3U1 W04j 31133 quo 341103 /U33q30433q «^ ^UU U13U13U130 031))jU3iq ÄSSS^gS ana (piiMm tlvj 111/01)130)1’34111 uo 0i3ju)/u3)q3U4 quo U3)q^/U33)o quo U30uti) w^mppoïüepie^ y3g)jtpijÇ£ ipjjv jij £|vq u4o/(|iu)u«op3 3q3iq3j3(^ U3))o 43q q3)Q0;ii3q30 qu4 W’i «^j ^34)0) 3qUO)0 U3q U30iqnO)0UO U3q / 34331) 90q ^lU43)|uy Ul U333)Ull43j M3O43qOU333)qO)43/U3303)43O «3q/(ilU)433q30 30.10)3 U3U3j|3043O^3q /U3q3) 90q U33qO) )10 Oj UU3q / U4oq30 U330^3113431)143^ u{ quo 3VUI30 tU33)3qO3043o5 . W3^33juo)0O)9)0qUO/U(l3j94*01)43310 QUO 943(jq40 439q 0OlU 9035 'QUPjU34 ^0j43 3134400) 43qui quO 100)343143j3{^U33j0Ù3q 3iq/U343q430X;4341iqUU3q «3UlO3 431UU11U U3j30) 3)0 441 Ul 4311015300^^^/3013^0110 qU0 U343l43j30iJllO 434 00)434 UO U14 43)4040Q ^43^5 U3qU30)Oj(pOU U13j3iq Ul 30410) / 003 UlO 301)/)Jl M3UlUlOJ/3l34U3)Jl44$ 34UO0 3iq q«0/43PX; 43juup^ 90q /3lU0i£ U343jl443ÇJ^ 43q U3jy3l4Ç5 quo U3)Jl443^ /U3)43)43j3{^ 1133)0 43q U3j)lO)UO qUO 0U11JJO)434 434Uq U3U13UqO uo /))OjqO/)p4)43OU/U3qo43j 900) u£ ’U3q430) 3i|O4)j30 3^3) tl? /3430)43j3q 31133 UO 3qU03/34330)43j 4tlU U3U13U130 43l)p43Ul Oj /U3jj04d UO U)3j lt;jO4/M3ttlUl3)43j 43)01 /U3440U))3^^ 43)0j/4UU 431130(13 /)3qO 90q 3) £|1UU / U3j34Ï . U43jU0 31111 113110) 34311134114 31113.) Ul4l 410) qUOlJl 34^3430 339(^ UU3q )13O)31(^ ’341*14 3jolt;t Mwq 3.111143114321 3iq 43q U3)0?3q )00) 43q tjniu 9^ / U3))3j301131113111 Ul 0.1U3O) / 43IUI Ul )10 40^5 / iJl 11113455 411a U3q(l34^ 4£ /113030) 931)111193U131U • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^301100153JJ134)U3 43))3(ÿ U)3 )43)U 43UÎ3 Ul4l ^)3/W)^IW U3jjp4 )4334 )Q4)(i
III
’3(^34^0(45
-ocr page 60-»4’«?iyi5
•ujqpj
*4M jautoi «3)00 q«a/«)4
•^Vj P^ / lil ï43VlU36143j3q QU4 UJIUV^ ‘0‘S‘^ til ój
/l^-t^Uc tilt;0^-'ö wuJJiq q^nv/uj^^l'H^ïö 4WVIÖ awa/uJßpvWwäa a^i U3nvj36 qua U3iU3U4vj ‘{^‘g ‘^ 3nqaï/43(pvui6jpggt; qua KO^r wjöa
^ttilu4§/6.uq34utjjï543q wo^^qutTj/uapujqjq mqvuV ui jpgav ^(pijßjjua qua^feui 3jjo4^3upu»u3iiqai‘^‘g *^/qjij6uu4wjua 4vß qu^jpg © S’^^ /lUVj4044^43JJV UI pUI44l4 q),UU q?I l44j3q/4q36 aquj up 3q3440(^ 43q (pI 3inivq OllV qu^j ‘U^q^JOi U34vjduu/u4o5 lubiap U36p(p4ui|)j^ uuq po® uoa/uXp *f4dggt; ua U44)Ju3i)ö5 tt^nu öjq /4443 ua £jp4a/uin44 u^il^pq^^d’S'^ q44nqvq /UJDvj uj^^^^ttu U4443 n^ U4q)j}n4;^ u^nv s^^uu 04upup6 uag^oi uoa wMôÿ *|(Ï gt;jgt;q «WM ■lt;syg'-^/J^t^'‘^Q 43|jpç4 jnu uppq aijv wqpuw03$4£ lu^â^ç^ KI eoà44(j/up4^ lt;pq j|t’46qjvj^i ^^’»4lt;t ^^^440 *(ÿ ç^ ‘IK / ÿ4yg 1140940 f^lt;iC$ / 0pq4U4J944U(^ 44q Uv4}40 3V4 U4(PPI0£|4(X *3UU4p4 U4qVU0 U44qU0j ^49 )PU/3P94V 44q4|0j 440.iqU4lj44a jjvj Up 9JV / dpi) U4UpiU q4nV 3»4/1’4331340 /^C«U»44j49 U^ 4nu U4piU044g 444JOj/044dJU49Ï^ U40 4IUl U$ U0j44Ct 44U40p UI ïtqpj 3ji/04n9t’ijv^ n^Dlt;’lt;Pjïqd4^ jvuiq4v§ 441)^19411(5) upiu/ï44^ qua ïj4ng il0iq4iaï44o4 vq^ nbsp;nbsp;nbsp;•349V049 (pii3|4Vg q4nu (pnv 4941J34 / 3pqu0440 uoavq
aim pm4)H3qupiu 44)014 441 U49v4ö^ ’49V4 30.iqu4449 44iApj3«4:^qua(pJm ^P3»5 / 04405 qua 4)1414(2^ / idi4y0 44)1» 44q/4)|j3pm qua 4)|j|)Piö/«4||4Vg qua U4||4tlj4n4§ U494pj044q /U4Ó43 40iqU4O44a(po4 44lW/IV449a U4d434 44J r^40 44II»4jqU40U»p4a qua U4u44jdÖ40 U49V4 (3V4ï4^m ïl4VS UP4U4(ppj0 «’d4q /U4q4oai Ot 344»49 U4uivju$/4^jv4 QWö JP^^Ppm / 43 vß 4114094011» -(^-g *^ 444Uq 0j).p44{^ U4j[jO40 U14j4tq (p»U (pU» UU4q 9Uin4»q/U4jyp40 5001(114934 u^ ojj»)qua / U4uiiu4U4 4a 4)|P4)P) U444)vï^ u4qu4 0)oJ44»u ut 0iqu4i)4 4a44o4 ïl»j 3441U 4444004/ up 44U» 0»ui/444m pa 440U U444pj044q qua 045)» o»Q, ‘U40qUlU4q44ai4433qç^ qua 4403qq3ua U444i|3qo3 0«v uu4q 4iaï 444nq4»q/|)i iqmvhq 4404 u)4)ju4i^ U4|j»q4qqua/6iaj4U4jf»f£^quau4aïP® u4uu» 439 m.iKpJ qua 0«ÿj/îPa
-ocr page 61-mi ^û(j(@et t)ntgt; HotuRiibijcv Bc ndit t)ott$cnS(«c^o:ttf»ttb ©efc^tV^tfcOmbcrn/^rtratijJ
^iff« S^^rontfa ^c^ogcn/auc^ von eigenfc^affc Ver ^eutfcben7Ïauien/fo in Cerfdkn ßcbrauche / »nb von gdegrn^cù beo ^aperfanbez ßcßcde ju bef# ferm verßanbtvnbepnlfttungber^ernac^befc^nbe# «e» binnen«
©fc nambaffttgften ©c febteÇtfebrf (Oer bie (cb babe möfïen vberlefen/vnV Veren @fVrtfft in Vicfcin ^uct gebraucht werben:
©(eXeutfcben vnb 23«;r(fcbeii.
^Jrevfïvetn vnV Sron^ifif/ oVer SreiV^dp^/ Vle lt;^(fe(Ïen fo ^ci)#
een befebneben haben/ bepleiten 5leiuß ©erwafeotn Q^epem.
’iSernbarbvondheemf'ninnßfr ein ^enebierer/hat von ben ^eprêfehett Jiirpcn gejebrieben bcp jtepfer $rtbertd;6 bep er(ïen Jetten.
SSept 3rnpcef/ein '35cprifcbfr 'Pnefter ju éanbtebuf /haf am ader fïetffig# pen von ben '^epern gefchrteben/Xeutfeh vnb iatetntfch/wol fnnff ^ncher/ju perpog @eor# gen jeiten / ju bem ^tfeholf ju Srepfing z perm ©t/ten von lamberg Z nach éhn^t gebme »495» pr»
?(uf;14nber vnb ©necken.
(X*rofu6Zetn (Ih^fbetfcherpriefïervnb ©fernfeherZvonQSabçfontabûrftgZtnben ^iV qaAehern von ben alten ©efchichten nach ber eSinbßut Z von bem ^ontgreteh Xrota. 3m
haben von feinerÄunß wegen bie von 21thenz weplanbt bte pauptftatt vnb berrnnb# fe|l pobefchul in ©neehenZem '^ilbtrnj^ mtt einer vergölten jungen öffentlich in fren Cch«# len / CXatbvnbXanpbeujern Zju ehren gefeijf.
5)ioboruoau^ tetetlta/ hat fech^ Sucher gefchnbenZvon bem/fo vor ber (Statt 2^roic Jerfldrung In allen ianben gefehehen Iß Z hat brelffig ganzer far bte ^anb 21fiamZ (inropam/ i^nb 3phf‘^'’‘f burchfaren/ju bett jelten €«tf 3ult| beß erßen J^epfero.
Strabo/ von ber 3’4^ ^anbla börtlgz Iß lang ju Ocom gewefenz hat auch ble lafeinifch sprach wo! gefunbt/vnb befepneben ble ganpe QöelfZbep Xiherif beß brltten ^epfero jelten.
3ofephuo ein3óblfcher j^auptman wiber benSSefpaflanü/fo beß O^dmlfche krlegovolrfe X^berßer vn 5elbhauptmanz gefchleft vö ^7croiie bem fechßen CRdmifchen .^epferz gewefen iß. 93nbblefer 3vfephu6h^^Oroffen Schaben benOvomern gethanzfichrcbllchgewehrtz ju lepf ge# fangen worben vorn leptgenannten Dîdmifehen Hauptman QJefpafianoz vu b ba er von ben IXdmern vervrtheilt vnb gefurt warb jum tob/ wetßagt er SÖefpafIano/(£r würbe halb Oîdmt# feher Äepfer werben/ vnb ihn feiner gefengfntß wiber toß laßen jehlen/ barumb warb er beß le# bene gefrtßet/ hilf bamach ben Ärleg/wle 3eru(alem jerßdrf Iß worben/auch von anfang bet QÖelf biß JU feiner jelf / alle bing befehrleben.
^laubluß 'Ptolomeuo auß (fgppten/ von ber Statt 21le;anbria bärtig/ ber be ße vnb be# *'ümbteß Stemfeher vn O^fathematleuo/ Iß Im leben gewefen bep Äepfer 0)?arei 21ntonlnt / fo t^ian pfulofophum nennt/jelten/ hat auch bleganpe Qßelt nach rechter funß befehrleben.*
(£ufebluo/eln Q?»ifchoff ju Pefanen / bte er vnter Äepfer ^onßantino bem ^hf’Ptn w» ^^fang ber Pßdt biß ju feiner jet t befehrleben hat.
^if IXontifcben vnb Satetnifchen.
a3(reuoPoreiuo€afo/von anfang ber QKelfchen Stetf Z Iß hvchgeachtju 9îom nach bem anbern Ärieg gewefenzben ble Ovdmer mit benen von (Karthago gefört haben/p-nt 51 in, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tapfferer
-ocr page 62-^Btnkttuttgm^tefe C^rotttc«.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapfferer Ärifgeman vnb 5ffïgt;tft«uptman/auc^ïgt;aOÏfd5fen Çodj serpentig/vit fc fc^r ivol 6é# reOt/vnb faß ju allen facijen/ fo ju vcrtvaUen ianüt vnö -éeut Mnien/erfaren.
Catu6 3uKue ber erße j^cpfcr/in Den OJudjem Dic erven feinen driegen mit ten 2^euf# , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc^enfelbebefc^ncben^at
S^rogue 'Pompetue/vni? ^ußinue in ben ^u^lanbifeben ^ißorien/beo ^Trogi Matters bruber/iß 'Pompei) beo ©roßen ober bè iXeiftgen gejeug in bem^rieg((o bie 3Cdmer wiber ben ©roßmeebtigßen^dnigOJJit^ribatem gefürtftaben)^aupfmann. éein Scatter am 0olbc bep obgenannten 3u(to bemerßen 5tepfer gelegen/vnbbeßelbigen S^olmetfcljer /Änebenmep ßervnbßeeretariuogemefen. ^nßmueb^tt dn furpen außjug auß ^Xrogogemacbf/benfelbio gen !Xifo 2(e(tano/^briano/ 2lntonino pio/bem feebpebenben Oïdunfeben ^epfer/juge^ febrieben.
iXituoituine vnbüieiuo 5'(oruo in ben Ovomifeben ^ißorien /^ueiuo baf ju^ugußi beß anbern Äepfero/ vnb 5'loru6 ju Xratani beo vierpebenben ^epfero jeiten/gelebf.
'Pubhu6'^etlftu6pafereulu6/ein Dïómifeber ^riegoman/von $ärß(iebem (Stam ge# * bom auß bem ^dnigreicb ^eaplee / iß in 2^euffcben ianben in ben Kriegen ( fo bie 9vdnti^ feben^epfer/^ftauiue 2lugußuö/vnb fein 0ti^fobnXiberiuo/wiber bie ^eutfebenge^ furt haben) ^berßer J^auptmann ober ben OÏeifigen gejeug gewefen / ^eine ÇÜorfabrn feinb boeb gepreißt tn Priegelen iften/ aucb allen anbern ju frieb bienenben ßanble n / aio ber Oèdmec gelbthauptleute/ 0cbultheißen /-Obemebter / Oïnth./ OJauwmeißer/ Qöagenburgfchlager/ 34germeißer vnb Legaten*
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pomponiuo5Ü?e(abaf befcbriebenbieganpe'^eltvnfeririaubio bemfnnfftenjfepfer« daiuo piiniuo von ^ern baf gcfcbricben ju ÏÏifo ÇSefpafiano bem eilßfen Mepfer von ber ganpen natur vnb allen hingen fo in ber ißelt feinb/^ß aucb im 5ti iege in ^eutfeben in«^ ben gelegen/ aucb ^atß vnb Wiener gewefen Äepfero '^efpafiani vnbfeineo 0onoXitü (fomeliuoïï^aeituo baf gefebrieben von ben SSreueben/ klitten/ gelegenbeif/alfem ber^ fommen/berS^eutfeben/bep ^epfer lt;^raiani jeiten/fSeinenaebfommen feinb Óïdmffeb ÄrpiJ fer ge toefen / memanbt baf mehr bep ben alten Üïdmern ber Spueber bie wir noeb betten/ von vno gefebrieben.
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿer^eilige^anff.^iero^pm^o/gebornaußbem4^ßerreieb.ifcben©rpberpogtbumb/ yrt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j.^j weit von ber (©auto / ber allergelebrteß ^b^’P nbsp;nbsp;Ot^mifeben jungen.
3obannfo 2lnniuo von SÖiterb/prebiger Orbeno/faß boebverßenbig/^Doctor ber .pet# ligen ©ebrifff/bat ober o bgemelbtem ^erofum jum ^apß SHexanber bem feebßen/vn .penn gerbinanbo/ vnb prauwen ^’Itfabeth/ Ädnig vnb Ädnigin in pifpanten/gefebneben.
^k alten CeutfeÇen ^Tatnen f»nb ß anßlegnng/ß» al/ kntjjaibcn bepoen £atcincni/©ricd)en/vn quot;^ciufcOen in Den ^t^orko gelefen werben/ 2lucb bie recht art vnb funß iTeutfeber Sprach / wie man biefelbigen recht ihrem grunbt nach fcbmgt; benrndebte»
2(0 Wit (cj k^f öerart gemefbt ^rt6ert/îgt;a0 vnfer quot;^cuifcße ^pracb '”^‘‘^ (‘^^^^»^ ©rieebifeben benn ber4afeinifcbenvergleifbef/vnbfanonfrfcnnf# niß ber ©rieebifeben Sprach nicht recht/ wie ße von art fepn fol/gefebrieben wer# (Tc^^amp;ben/ barumb rechter vnb artlicher mit ©rieebifeben ^Öuebßaben / benn auffbic 9vdtni|cpe art gefebriben wirbt / Senn ße gar fein gememfcbalft mit ber ateinifehen Sprach bat/auch in ihr fein iateinifeb worf/wol vil ©nechtfehe vnb etliche 3ubifche braucht ße/ ^emlicb/ain/buffen / bericht/ fiben/ boßheif/apel/ rith/ leb/acfer/bom/ gehet am meißen auß' bao©riecbifch/etlicher maßen außopebraifcb/alo baß fie jwep f jwep j jwep h hat/wie bie 3nbennc.93nb bie^uebßabenfo nicht in benfunffen a e i o u. begrißen werben /allein oßt außfpricht/wie im wort 2lbl vnb in mehr bergleichen/^^ber bao e furp(fo bie^nben Sebeua nennen/ mit jwep tipßleineino ob bem anbern gefept/alfo: vnferben ^uebßaben fchreiben) im wang verfcbleicht.
^’0 haben bie alte Steutfeben ßeb ©rieebifeber Schrißt gebrauebt/vnb auß©riechifche monier ihre Spraehf öde^rieben / ben wil leh/alo vil mßglieb fepn wil/ nachfolgcm ÇÔnb vor neun#
-ocr page 63-^Idtung tn ^iefe C^r^htca. V
ihïun^uflb^rf mb fccb(?i3 laren haf in ^wnefreie^ berfdben seit STeuffeHanbf ÂdMiô J^iffp , hic^ ber er^e mit fampt fernen ‘^^'rübern ^ónig ©netram / ^orbrec^t vnb gibreich/reaiert Siefer Äönig ^tljfretel^ haf etiiebe ^uc^ftaben nach ©rieebtfeber art erfunben/ vberal in fei^ «em4.anbf ^botten/ ba^ man biefe (bigen branch/ vnb vnfere Sprach barmit fchretbe/ ip nach nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
fernem tob vnterlaffen morben/ vnb in verbeffen fommen.
;©erhoehtvirbi3eS'ürjï vnb J;)err/J^err^Xobanne^Camerervon Salbur^f/tveifanbt job‘ini'f ^aî6«r$ ^ifd^oflfïu löormiV vnb ber *Pfa(ij am Oèbem^annîer/hat etliche vil taufenf werter ^ufant^ ^^quot;^ P^*'? ^«»efer« men ^defen/bie in bepben jungen/^Xentfeber vnb ©riechifcher/gebraucht werben/vnb bep ben ^blcfem ein bing bcïffen. Dergleichen haben auch getban ber Shatter J^erî^ohannea voit ïXriffenheim/^ibt ju Sponheim/vnb jun teehotten ju'Wirpburgf/vnb^onrab fTcltio/ i€epferlicher 03?aießef ’Poet vnb Jb’IÏoriograpbuó / etman mein iebrmeißer. ^*be vnb ich ' «ber bie Jbiftonen anfabez wil (meinee acljteno) not vnb nun fepn/ voran etliche alte Xcutfehe Ï7amen/ bie vnfer /Borfabren in gemdnlichem gebrauch gehabt haben/nach jabl ber Q5uchfia^ ten ju erleutern / biemeil folcheo ^eiffiglich erfucht vnb erfragt/niebt menig ver^anbf gibt beu alten ©efehichten / vnb ju lept vnverßanbt bringt / vnb irrfhumb macht/ benn folche Harnett werben anberf; vnb aber anberf von ben Griechen/ iateinern/ Jranpofen/^ahlen vu Xeuf# fchen/nach art ihrer @prach/verenberf. 3« bifem fall auefevnfere hochgelehrten fich ju hoch verfletgen/ vnb ^inbifth échulenfch poffen reiften/in bem baftfie ihre ‘57amenin anberc Sprache verfehren vnb bringen / fo boch folcheo nicht fepn fot/@olche alamen fallen in ihren Jungen bleiben/ mol mag man ihnen etliche QSuchflabeu nemmen vnb geben/nach art vnb ei# genfehafft ber teprach/barum man fie braucht / ^ber biefeo vnb anber^ mehr merben hernaeh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
grunbtlicher au^gefîrichen vnb verfangen.
Die alten haben vil auff bie tarnen gehalten/vtib bafur geaehf/eo fep vil baran gelegen/ -Oie «fuit çasen bid ce fep ein@dfflieh gemi^ anjeigen beo hebemV teitten/ fobeo/gliicFe vnb vnglucfo ber CÖ?en# MWlt;«amcge^lt;ib fchen/viib furp/maoein ieglicher fur ein leben furen merbe, Darumb fic nicht vnbefunnen/alo *quot;* tvirfepuubt/fonbern mit jeitiger Vorbefrachtung erp am achten tage ihren jtinbern ^7amen/ jnen begannt vnb verpenbig/efmao befonberobebeutenb/jufugentvnb grofferthafreipenbe vnb erinnert / gefchepfft haben / 2tlo Töilhelm/ ^ubrnig/ Œ'rnp/ vnb bergleichen/Diefeo auch in ber heiligen techrifft/neumer vii alter (fhe/allemhalben ip angejeigf.2lnberer molgelehrten/ Oleimer/Äitnpler/ poeten/philofophen/ mie fte genant fepn/mil ich gefchmeigen/ vnfer ‘^op# fahren/bie alten Xeutfehen feinb in ber fachen etmaofürmipiger vnb afftergläubigergemefen/ ^abenfich gar bei*frembben vnverpenbigen ‘57amen/al0 eineo vnglucFhafffigen bingo/bao nichfo gute meber bebeuf noch bringt/geeuperf/ haben fich allein ihrer (Sprach Rainen/mie eben angejeigf ip/ gebraucht / bao bezeugen bie alten JQiporen/ OSriepe/Salbücher/Xobfen# tegiper/vnb anbere bergleichen (Schrifften/barau^ beren 2lben theumer (bie vno Xroianer vnb Ihre Flamen frembb gep ober 0J?eer in Xeutfehe ianbt ju häuft laben vnb bringen mollen) mol verpanben mirbt/ bif allee ip grunbtlicher/ befhalben verpennt ficher hernach angejeigf.
Diefe 5îamen/ peter/@eorg/^an6/’Paul/2lnna/ ^atharin/ 0J?argreth / vnb bergfet# 55âp)?ponjKa^n Chen Z feinb bep benXeufphen neume/ce haben fie vnferefUorfahm nicht gebraucht/haben JJÏJJSS'’* erp nach Äepfer Jribenche bepanbern tobe epngebrungen/nach bem bao heilige Ovdmiphe Gleich in abfall bracht ip morben / burch anrichten ber Oîômifehen ©eipligfeit/ burch mel^cc Iip(bamif iche beim gleichen bleiben lape/ bie Jeber nicht Ju fap fpipe vnb hefftiger mache ) bie ^^heipen noch h^utt^eo fagee vneino feinb/miber einanber toben vnb muten/ ^uch fo lange jeif gar nuhto f reffenlicho noch aupf reglicho gehanbelt habe» 2lber ich fol im anfang bifeo Qöerefo folcher flag mupig gehen vnb vnberlapfen/ vnb mich berfelbigen maffen/ bie man benn nicht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
gerne boren mürbe/ fo ee von ndfen mirbt fepn/vnb folcho bie gelegenheif ber ©efchicht vnb bie • marheif erheifchen merben/ Denn eo ip gar ein alt (Sprichmorf/vnb nicht neum / Die marheit macht ^eibf/ vnb fehmiren linbe Jgt;eut. Dao ip nunmalo gnug. SOnb mehr meiter heb ich w ©otfeo namen/bap mol gerahte/bao Qöeref an. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
3e Xeutfehen vnb TOnben pPegen vil Q5uchpaben (fo ber feiner ber funffren/ fo bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s «
^^^Xeutfehen bie(Xebnerober voealeonennen/einerip)jufatnenjufepen/barjmifchen bie *® quot;^ *
Widmer vnb ©riechen ihrer art nach bie fPnff SSuchpaben von ihnen fein genenntZ ’“trnufchen in ben Xeutfehen ^Îamen/mic ich benn iepf nach orbnung ber ^uchpaben et liehet *'^('p merbe an jeigen.
. ^ Der er pe 95uehpaben/haf bep ben Xeutfehen ein groffe gemeinfeha jft mit bem DZ ß’fff^i einer bem anbern / alo in bem mort/ 0??an/ $SÄon Z pehet einer für ben anbern / vnb bic ssaureu
-ocr page 64-^tn(«twn$( tn ^tcfc ^^wtifeo»
^aurmdemetm'^f«^ o wo Wc m Steffen a brauchen z^tlfo tage /toge/ marten/ morgen/ SSoier/^ater/ (So fpreeben auch gemeimgHtc^ btefen erfîcn ^uebpaben We Katern a(fo au^Z ba^er me^rbem o glctcbtß/bcnn bcm reepten« / foWc0cbwabenvnb‘ïüa^ïcnrcbctï.^öic ïSauren auffbem iembt onb çOlmcrtfebcn ©ebwaben gcmcimgfWcb fpreeben Wc funff Oïnp fer gar grob aup/ba^ auff bao o lautet»
2tb(/ba6 ( WefeowortofprtebtWr gemem SD?ann befonberuaup/obnWefunff^ueb# paben/fo a c t o u fepn /bïcécbreiberenbencoauffemaübcre. afobenu Wefejween^Sueb^ jlaben fmmer einer fur ben anbern gefern werben / nach oerenberung boeb m einer jungen bee ^Spraeb onb gegenbf» ®arumb bie 3üben fur je^tgemelbte fün|f55ucbßaben tippel brau# cben/bie mag man fdjretben ober au^(affen.,^ifeo abgefe^t wort gibt vil namen bep ono 2Vïan^ nen vnb Jrauwen/wic bernaeb folget»
S^ie OXano namen/ 2(blbertb/ber be^ 2(blo wertb ifï/ 2lb(brecbt/ furf? Hilbrecht/ ber ben ^blbrurft/ober precbtigFhcbam'^blip, ^blfrtb/ablicbvnb fneblicb» 2lblger/berber Elbels geehrt/ipcin SSaprifcbfrÄöntggewefi/@ein ©onJ^ernog^iethbererfle fut Wc kapern • in bao ianbf geführt/ aie teb im bruten ^ucb hemacb befebretbc» 2tb(gup/ 2(b(reicb/ fn^P 211* reicb/ 2lWbocb/bcr gutreicb/ hoch arn 2(bel ip. Qlblbcïbt/ ^b(bu(bf/ ^bolbt/ furg ein 4lebba# berbeeSlbele/ifï^ontg tn OBelf^enianben/onbemSneFel ^omg ©erbolbto m Wapent gewefen. 2(blhilff/furp2lbapb/b«(ffllfb bemQtbd. ^Iblbart/furp^lhart/fcbap beo2lbe(o. Slblram/furp 2l(ram/rhumiVnb e^r beo Eibele» 2lb(mer/fur^ QKiner/ber ben ^bel mehrt. 2lbl^ ber/Furp 2llber/ em '^eHc ober Sbelgefïctn beo 2lbe{e. 2(blweg/ber ein weg beo 2lbelo ift Stefe ■^^amen werben im Latein »nb©necbtfcbenalfo genannt/ ^Ibertuo/ ober wie ihn ber heilige ^eba nennt / 2lbalobereebthuo / 2lbalofVtbuo/ ^balogenon/ ^balagcthuoz2llart(uoz^bo(olt; (buo/2(thelbuoz2(thulphuoz2(bolarbuoz5(baloramuoz^lberoz2(bolent(uoz5lloramuo»
^tbfr 27^1111'11- fo von oßge me Ibtem wert 2(tgt;(fpmintu
^^r^iwib/em wib vnb banb beo 2(belo.2(blburgFZeine5efïeoberhau^beo 2(belo» 2lbl* he tbtzbte halb vnb juebt bem 2(belzein Xcutfehe jïepfertnz^epfero 4gt;tten bep erpen @c^ mahlzip in biejahl ber .^eiligen gefchneben. ^blgunbtzbie gunntz gönßig tfl bem 2lbf(.
Äfefe prauwen ^amenznennen alfo wiehemath folgtz bie ©riechen vtW iateinerz2(blguitt^ baZ2lbotottargaz2lbotoburgfz2lbotebaz2(botophinba/2(bolofmunba.
aiberetch/ber wol häufen fan.2llbcretch lp imiatein2tlberieuo.2(lbefïabiZbtcaIlwegfehdtt lp vnb herfur gebuptztm iatein 2llbepebaz ip eine ^^ochter gewefen Äonig ^ubwigo bep erpen in SrancFreich vnb Xcutfehen ianbenZ^refäntg Äuetencho von Q^ern Jpaupfrauwe»
2t i biffe jwene sSuchpaben tp bep vno etn Silben wie bep ben ©neehenZ a i «Z aio wtr lc^ fen Halfer z bap man bepbe^Suchpaben hort Zlt;©ie7)7tberlanber vnb ^'ramfenwie Wc©rte^ chen für æ fo bie altê ^Leutfehen alfo phreiben/Æ SÆLlGENST^^T ober o oben Wauff.
2(emelnZber5tinber wartenZbtefelbigen apen vu trenefenz 2{tn bte folchethut. SÖon btfen karnen Fommen vit grauwen '57amenzale2(melepzbtcbicjïinberamelt ober hobelt. 2tmelgt; bergZ-^dnigSietericbo von S8ern ©chwepertochterz^^ntgininspring, ^melfrepbzbtc ber Münber gern wartz vnb frieb vnter ben Äinbem machtZ ® leteneho von ^ern Schweper. 2tmclwinbt/;^tetericho von €Scrn dochter/ÄiJmgtn in QBelfchen ianbf. ;©iefc hamert nennen bte OÏdmer auff ihr SprachZ 2(ma(etaz 2(ma(ebcrgaz2(malefrebaz2lmaloutnba»
2lfmanz 2llfmanZ^ltmulZip ein ^amc.3n ben aften ^Sneffen vnb Sehrifften pnbf ich 211m an Zin ben neuwen 2(ltman. Ser gemein ^ann von leicht wegen ber jungen fpricht 2llt^ mulzipber erpe Ädnig ber Q5apcrnZvonbcmbao ‘ÏÖaffer bie AltmulZ vnb alten 2lnpein/ SOlarcFt vnb Schlopzben namen haben» S)ic ©riechen vnb D^dmer nennen ihn ih^er art nach 2(lamannum» 2llfo auch von ihm nennen Wc2(ltmpf 2(ltmoniam Ädnig4ubwigber britteZ vnb ^dnig (Tonrab ber erpeZin ihren iatcinifchen grepheiten Z fo fic bem Stifft 2lpchpatt gc* benz vnb mir ber hochwirbig Jörp vnb Jpenz ^ert ©abrief von ©rb Z ^iphoffju 2(pchpattz O?- © J^. gejeigt hat. ^öieSranpofen vnb .^ifpanier heiPen noch heufigo tago bic ^teutfehen 2(femannenzvnb ^teuffchfanbt 2tfemanniaZ wie co benn etwan vor jeiten von biefem ÄdnigZ voraupvmbbieSonawZgeMPenhat. ^or fünff faren hüben bic (Mauren ein mepf von^o henfperg ju 2ltnmg anberèonawÇbgeinÿîdmifchbcfchirmbefc^ung/wïe ein after ©fern vnb
-ocr page 65-Âôtkftitt^ôt^ifefeC^wttft«. VI '’Ob traben / baff (hfl nodj vot^anbrn/ an^ngen/öweffn ifDau^gfarfaf/ftn ^öpffen« pfen# ntn^z w(dje ßfpr4ö «uff Orr ftnen feiten iß ein abeonterfeet ^ilbtniß einee Äepfere mit biefer Ce^rifftFL in- cRispvs nob. caes. auffberanbern feiten ße^et ein Abgott (iß ©e# nius/baeißberepgen^ngei/tvietvirfprec^enber @tatf!Xomzbe^ j^epfere vnb beß 3idinü fc^en 3îeif^6) vitter bem Abgott ligt ein 9}?4nnieinz iß S^euffdjiembt z bem ße^et obgenanter Qlbgott mit bem rechten fuß au ff be ni ^auptz mit bifer ©c^rifft/ alemannia devictàgt; bae iß auffvnfer ©prac^Zbae vbenvunben ^euifeplanbt.
;©iefcr jiauiuô inline ^rifpu$ iß ber alter ©o^n beß ^epfere ^onßantini beß großen mberßen (Sßrißlic^en Äepfere/i^m ßat fein SÖatfer beß Oèdimfdjen CKeicfeiaubt anbic ^Donato ßoffenbt epngeben miberbieXeutfc^en/alo man sait nae^ll^^rißi gebürt 3x7. far/ fein le^rmeißer iß gewefen ber aller berebteß C^riß im iatein/mit namen iaetamiue/ vnb ob^ genanter Äonig Oilman Z barumb baß er ein f ötven ƒ aie noc^ vnfere Snfßfn pßegen/gefü^re |afZ »irt jugenant drgle ober drehe/bae iß ber 2trgle/ober S9?ann/mit bem bdfen toilben i4n^ wenzmie benn von |^m vnb bem iömen von jßrem jug auff bie »poefifc^e art ein ganç ^nc% in 2^eutfd} gemacht iß/ in ©riee^ife^er jungen Jperaeleo/vnb nach Oiomifefjer Sprach Jpers» • rules/vnfere SÖorfahren ßabeni^n für ein@ott beß Äriigß auffgetvorffen/vnbißninben Ä^riegeleußten ( ab Sanet ©eorgen jit}t ber 2lbe( vnb Äriegeleut ) angerufft. ©0 fol ein gub ben ’Silbfniß noefj vorßanben von ittpfer 0}?a;iniiliano/ ^oc^löblic^er gebeeftntß / gen 2^p:« rol auß ber Oveidjeinuv geführt fepn tvorben/von ihm wirbt hemaefj mehr gemelbt 3f^ hab fein ^ilbfniß gefehen abeontrafeihet/von bem ©ulben fo noch in berOreic^enaw iß/hetßen bie 55c9ern3lltman/ißetnnacFet^ilbf. 2(lttvevn/im(atein2(lbinuo/fin Ädmg ber^chwa^ kn in iombarbi/vnb Äepfer ^arb ie^rmeißer.
2lngl/dnglzbaran ein bing hengtz^afft vnb innen ge^et/aue^ bas wadjß ober feßarffiß/ «ic^t gut anjurûrenz ßieht von i^m/ feinb Xeutfdjeo ianbts drter / ©egenb vnb SÖdlcfer ge^ ivefenz fpridjt ber gemeine eV^ann 3ngel vnb ©ngel / bie ©riee^n vnb latemer 2lngli.
2lngilizfommen vil namen bavon / ©ngelmeper/^ngelpredjf/^ngfUanbt/^^ngelburg/ 3ngetßepm/ (Engelhart/ ^ngelßatt / (Sngerojell/ein 31 für bas it
:àntenz ^nfarz ber ein bing ant/dfert/nit hin Rß ßpn»
Side / SOat ter/ SOatt erle/^t er.
05 iöen anbern ^ue^ßaben Reißen vnfer ^teutfdjen @cfreiber bufaun/ bie Siberian# ber vnb @adjfen nennen in fur ein lmb f /wie in bennauc^ bie ©riedjen außfpreckn/barumb bteO^dmer barfdr Än^ö in vnfern namen/fo fie in ißre sprach braueben/ fepen/^Benben/ SOenebi/ ^anblar vöanbali/ lieb/ liff/ itbhart/ iiß'hart. ^nfer ©dumber ein jwifacp ^/ Rlfoz'^ö. als fie es nennen/fo es mehr ein jwifadj v iß/ bem bie alten Xeutfe^en ein ffurgefept Labenz alszwer/fwer/wann/fwamtt
SÖ p ph. Q33fick eins bem anbern /werben bureb einanber verwedjfelt/gleidj wie bep ben ©riec^en/barumb etlick fck«ben/alfo baß mans für ein b ober p wie man wil/lefen mag/ röte ©adjfen haben allein p wo wir pß. haben/ §aben parb/barb/perb/p^erbt
fallen iß bep ben alten hin vnb her lauffen/vnb jiehen in frembb ianbt vnb Oeepfen fdlt; ren/ba vil namen vnfer alten Könige von fommen/Cigweiß/berju bem Sieg furet /fieg^ laßt ißzbem nick mißgelingf»
^alweiß/ ber ein ÇÔolcf in frembb lanbf furet/heißen bie fateiner Sigowefus vn ^a^ louefus/Setnö alt Könige bie für €|rißi gebürt bie Xemfekn in^elfckanbt gefürt/bie epnwoner beß ianbto vertrieben/ vnb fiel bafelbß von gute ^Üeins wegen niber get|an haben.
^cin/ gibt vil namenz iß ein glöcflidj 07amc bep ben alten gewefen/ ßaf gut vnb |eilig '^efen bebeut z ^epnfrib z ber bep bem 'Ïüein friblic| iß/ SCinofribuo ber erße C’rebifc|off j« SXepnß/fo fonß OSonifaeiuo genennt wirbt.
OBeinmer / ^tlberbepn / ein großer d^err / ber anweg wein jw trinefen hat / ein Sc|w4lt; wftkr^dnig.
QBeptc|unb/ ber weit funbt ober befannt ißz im Latein ?Öitechunbus/ein Sdclfifckf würß/ |af mit Äepfer ^arl bem erßen vnb grdßen bep ein vnb breißig iaren gefriegt.
55er ein ©riec|ifc| vnb S^eutfc| wort / wir haben vil alter Flamen bavon/ 55ern/55erlt; J-Wï^eringer/ ber beß ^erngert/55ern|arb/ber ßaref iß wie ein ^er / 5^dnig in 5Belfc|en *^obf n auß Nepern hurtig/ in lat ein SOerono/ SÖirunumz^ereuinum/ SOernogerion/ SÖe* •‘pnarbuß^nb 55eric|talb / 55eric|frant/ Furt? 55crt|o(b / 5?ertranf/ ber kiek vnb bunbtmß *^dck/in Latein 55erickk(^wöZ^fri(kklt;’nbM0»
€Sfrt|a
-ocr page 66-JStiiktcutiijm^tcfc^Cf^votuc«.
SSert^a/bù ivchrt ijl/ Äcpfer (far U îx^ @ roßen OJîutfer,
^eßz iß îgt;er ^ibergang Oer können / ï^avon iß^Seßerreie^ genannt / baß ($ X(üf^ fc^en ianben gegen 'Ïltkrgang Der Wonnen lige/ ^eßewalb.
ÇÔiUcÇelm/ ber mie furnifcfj/fdjiie onb ^eim vmbgehee/vnb (uß Ç«( nadj ^tieterheben ebaeen.^m iaeein nennen in etliche ©uie^elmum/etfie^e @ulie(mum/et(ic^e ©uiefmium/ ÿomponiuô € deue ein faß ber Ambrer in ^o^m iaeein/vnb ein erfarner ber alten ©efebie^ez tienne ihn ©uilelnium.
Q5olpb/ von bem / aß von einem freibigen t^ier / »nb ben ^riegßlenten etwae gute be^ bemenbZ haben wir ml OJîanno vnb prauwen namen. ^olffgangZ Wis/ ber herein gehet trie ein 2Bol|f. 'Jüolßare/ber ßaref iß wie ein ‘^Bolß7f urn ivie ein ^ol^/ßemb oil Suri« ßen von Körpern gewefen beß namens TBoIßram/ber bie 'Tßolff jage vnb außreumpe.
‘^ßoIßSietertch / ‘2Öol|fsh«^^/ «» .berpogin von Nepern / Heinrichen beß alten Hlt;*«ßfrlt;*wtt?/ötßgleichen fein Xochter/Iigf jU Qöefensbrunn. ^olffßnbtz ein mdrterin »nb ßeilige 3uncf frauw ligt $u OieifpachZ alfo fagen bie alten ^Brieffe,
^oth/®otho in iatein/berein guter ^otte ißZein alter ©raßvon ^urg^h^ufen/hat ml gute wtoer bie SÖngern getha^.
^reitmerz ber fein i anbt brept macht vnb meBrtZ tm iatein WtomarueZ ber bergleio chen ^irbmer im Latein ?öiribomarus/éeinb alte ^teutfehe Äönigezbie vor (^h‘'iß’ Öf^wr^ gelebtz “ÏBelfche ianb vberjogen haben»
55rauhelbz^ónigin in ^ranefreich vnb ^teuffchen € anbenz vnb Q5urgunbi.
Brennen/ @4chfifch ^pmenzfommen vil namen bavonZnemlich ^rennerZ fo im ^Oü rein vnb ©riechifchen ^rennuo vnb Prenne gênant mirt /Äiefeenanietwreinb vil 2^euü feher jtdinge vor I^hf’ßt Ö^burt gemefenZ ^er anber hat 3Ïom mit ben ©chwaben vnb '25ep# renaußgebrenntzber britt bie^eut vnbSOiehberaubtZbieweitberümbtenH^bnifchen^iri# chen Adelphi genannt im ©riechen Ianbt(babamalo große reichen gefchahenZ vnb große ;^irchfart von ber gangen “melt hin marZ vnb barumb vil guts vnb geit bahin fam ) gepinnt bertz vil lt;StettZlt;anbf vnbieut allenthalben verbrennt.
25urgz Jeßez^f attz gibt vil namen OÄannenZ JraumenZ ^lecfen vnb Schlößern.
UzÄzXlZ 3ß ein ^ud^ßaben im grunbt wie auch bep ben ©riechen nur bas ^ ißzma« gerieth ber jmeper tool.
^Hie brep ^Buchßaben ^ © ^H Rtttb ehnlieh einanberZmeicht einer bemanberbep Cber vnb ^iberlanbernznach art ber ©riechifchen sungenZmegZmcfb/mechZober^ÏroeZ S^rogzXroch»
Äarl/ auß^Tiberlanbifch ein ßaref außer for n ^annZ ein alter ^Teutfeher nam. Äarß man iß ein SSeprif^er Ädnig Z ligt ju 2(lf en Xgt;ting am 3n»
^unnenz bavon kommen ÄonigZÄunigunbf / ÄunrabZ ber rahfen vnb heißen fan» Äempßen/^iberl4nber fempen/ Äempßerz femper z ba von bie Lateiner vn ©riechen bieXeutfehen lang vor (Th^’ßl gebürt lt;Itmbros vnb ^immerios nennen in ber gemein.
^/tZt^zfemb auch gleich auß ber jungen Z vertritt einer ben anbernztme beim auch bep ben ©riechen gemönlich iß«
^dgen/ein ^unefber ober furg meßerZ bavon fompt Siegenbracht / im Latein Soge» bertus/ feinb etliche Ädmge beß namens in Sranefreich vnb 2leuf fchen lanben getvefen«
Siethz ein alter ^epnfeher namez feinb acht 5«rßen von Nepern gemefen biefes^a^ mensz heißt in ben altenXeutfchenOCeimenZberbieneriXafhZvnbberreich an ianb vnb ieu^z ten vnb guten that en ißzSie Kdmer jrer Sprach nach matten iî'heabo brauß z fommen ba«» von nachfolgenbe OJJanns namenzSiefhatzSiethrich/ SitbbolbZ SithmarZ SiethprechtZ fo in Latein ßnb Sheoborus z Xheoborieusz îSbeoboualbaZ Sheobomarusz Xheobobertus, 3luch biefer Sratven nameZ SithlinbZim Latein ithtcidolinba ein Königin in ‘ÏCelfchen Ian:? ben z Ädnig ©ermalts in SSepern Xoehterz ju ber vil fchreibt @.©regorius ber heilige Q5apß vnb große Mehrer»
SiethzSiechszSietherZ iXhnet/^ShuetsZSThubie Ziß ein name Z bie neutven iateinet heißens iXheoboZbie alten machen Xhubeos brauß z fommen von gemeinen Sprüchen ber Nepern/ wie gehtszwie thuetszmie thuet j^r/WK thüt fr mir.
Srduwenzgibt vil ‘ÏBeibs namenz IS h^nbrautZ ©erbrautZ@utbrautZ@p(brauf Z OU* genbraut/Himmelbraut»
iS vnb ^ haben gemeinfehaßt mit einanberzmeieht einer bi anbemZals ^ubrnigz^ubmeig.
©iZem’
-ocr page 67-JBwIeiamfl! w 9tcfc ^C^ïontca. Vil
^i/ftn ^rtkn / «Den btc J^oc^tcutfe^en öermaffftv öa^ man bepamp;e Q5uc^|Ïakn Çdref/ ten ©ac^fen laute wte «n t/allctn nac^ ber ©riec^tfdxn jungen monter.
.^Öie ©necken ^aben jmep ez em fur^ee/em langea / biefee fpredjen fte mte t au^Z bep one cm ^Î^fttrzbte Lateiner lefen em ezhe alten î^eutfeben fc^retben tbir thier.
^'fz ^'cFharOz ber ßard iß wie em ^dZ^dt ßät wie em 9Jïauwr z bie iatemer nennen )rt ^f^arbuezl^earbuez^ginarbue»
(f brnzlt;£'brzBat vil namen/bte Lateiner machen barauft 2lriozS’^rnveßZtm iatein 2(rio^ nt ßuß zein alter ïSeprifc^er ^onig m ^elfe^en € anbê vor l£hrißi gebürt. (Srnbert^z Minobe r^ tue ein Ißellcper ÄöntgZ geborn auß Nepern. ^hrnfwlbZ^’hrnhilff/ber gemein mann mache Öarau^ 2lrnolbvnb2{rmilpfvbie5'ranpofen(£rchtnolbZnn Latein 2trtonulphueZetn ^eprigt; (eher ÄepferZ ltgt ju Ovegenfpurg tn 0* J^atmerana bloßer z bergleicben ein jperpog. tfrßarö em fepap ber ebrenziihrninanerzber j« ehren ermantz 2trmtntua.
(^rnß/ber täpffer tßztn ben alten iatetnißhen Drießen lie^ telj 2(rneßue vnb ^IrnußuaZ lgt;er gemein iatemer nennt in iSrneßum. 3uliu6 ber erß Äepferz2(riontßumzetn gar alt ^teuf# (eher vnb ^eprifcher jtdnigZvon ben man nach Poetilcper art vtl ßngt vnb fagt ‘
l^pfenzgibt lt;SpfenhartZ (SpfennotZ ^’pfenbarbtz ^enarbue Z 3fenotueZ ^fenobarbuß/ ^pfenbreeptz 3fobertuß.
^rbzber ba viel erbt / tm Latein 2lrtbo Z ein alter C0?arggraßvon X?ßerreich vnb (Braß Ju ^urgf^aufenZiß auch ber vierbt ^ißhoßju ^repfmg gewefenz bep Jperpog 2^eßeI be^ bric ten jeitenz hat @» ÔîuprechtenZ @. .^aimeran Z vnb 0» ^orlinianZleben beßhrieben mit €a^ tetnißhen Oîetmen.
èlifabeth Z ein ^nbißher nameZ im Latein Œ'Iifabefha z ju S'eutßh ^ß/ m Jranefreich vnb ^ifpania 3fabella. 3ber ich ßnbe baß ©ß ein alter iXcutfeper name ißzalfo auch ©uttaZ machen etliche barauß 3üt’ßchenamenZlSli5abetz3nbita»
(Suz iß ben Jranefen ein filben Z bie Nepern verßhlagen im Wang baß eZ 4gt;ßerreicher « ißvnß gteichfam oi ein filbenz (^uchZtSpchZvich.
5' haben bie ©riechen nichfZ noch bie alten XeutfehenZ brauchen ph barfnrz heißen bie iteutfehen Schreiber ben pheipher- '^iberlnnber brauchen baß alte b barfurz ‘^iribitez^ribe/ 25rigij.
SrepzJrepgezJrepumz^repgumzJrepheit/fompt bavö ^rangfoZ ein gemeiner ^Tanß# name in ben alten Sobtenjetelz iß in Latein ^rancua.
5rebZ SriöZgibt vil namen Z 5'rebgunbein Königin in 5randreich. Sriberaun Z bie von bem friben rauntZrumhfZ |agtz ein ©raßin von 25urgfhaufenZ ^regunbaz 5'riberuna. 5ribe# f ichZbeß 3€fichß ßieb ober ber gerne frieb machtZ ber gemein Lateiner nennt/n 5'ribericum Z bie alten Sriburichenz S- dpieronpmua ^reteUamziß furp ^ripz^ribel.
grttegilzein ^cutfehe Äoniginz fo S« 2(mbrofiuß ju bem Chrißlichen ©laubeit burch Schrißtbefehrthat.
SranefreichZalß bie alte ^rieße anjeigen vn ©efchichtfehreiberz iß bep ben alte ^Teutfeh ianbtz vnb baß man jept baß Ovdnißch ^etch nenntz vnb ^dnig in Jranetreich Z ben man je# punb Dedmißhen Ädnig nentz welchß grönbtlicher angejeigt Wirt im vierbten 58uchZa(fo ver^ fehrt eß fich alleazianb vnb leutZmit fampt bem namen»
©ZSießr^uchßaben von feiner harte vnb ßhwere wegen wirbt in gemeinem brauch außgelaßen. Segibatb Z Sepbalb Z SegißibZ Sepfrib Z SeligZ SeliZ .^epligZ .^eplizSig^ munbZ SimunbtZ QSatgerbrunnZin ben alten OSrießenz^aierbrunn Z ^eibrunn Z ein alt jer^ brachen Schloß oberhalb SôîûnehenZ bergleichen in ben Schrißten ßnbt ich Saiger vn ^oigt; 9erzfo bergemein mann jept fprichtz^eper etwan SSoier.
©aZgaaZein©riechißhvnb 2^eutßhwortZ heißt einort obergegenb beß (frbtr^ha/ ^avon vil namen fommen Z J^orbga/ iXhunaga z fo ber gemein C9?ann von teichfß wegen ber Sprach ^adazXunefa außgrob neützbergteichen SunbergaZ3| mga/vn anbere mehrzbaß wicht von ndten wit fepn hie ju erjehlen.
©aUZein gar alter Ädntg vnb gemeiner 5îame ber ^Teutßhen Z im Latein ©aHuaZ im ^dechißhen ©alateßZ von bem vor ^hdpl gebürt 2^eutßh vnb ©allia Z©atatiaZba6 iß/ ^‘f^eeich genannt wirbtZalß w« 5rand 5rancfreich. Sein Söruber Äetßzim ©riechißhen Äelteßzvonim hat ben namen Äelß baß Q^aßer bep afwring zSteßami bie Statt ^elßgaZ ^‘egegenb vmb bie éöonaw/ala ^ppianue ein ©riech ßhreibtz vnb ein alter 5Tcpßrlicher
-ocr page 68-Ö:tn(cicitttfttti?tcfc^^6r0titca.
Q^vûff in bcm ^teller ^Qeitfnburgf anjeige. (£0 me (Det auc^ fotefee ^orne (iuô ^Tadtué/ fage wie Die Q^epevn ©alk auch genannt feinD »orjetten.
^an^reic^Z ©enferieuez ein alter Xeutfe^er ÄonigZ fo nac^ Q'fwifÜ gebürt 458. far Die ©tatt Üiom mit großer halft gewonnen »nD gep(ünDerf l^at.
@ei^lezein ^urgfz Die ein ^err Dem anDern epnfe^tZDamit frieD gehalten wirDtZ eina(^ ter prauwen namez im €ate(n@iru(aoDer@eifagenanntZ iß @. ^einric^o CS)Jufter gerne* fenzJ^emoginin^epernztigtsuiXegenfpurg juniDerOXünßerZauc^fein ©c^weßer Äd* nigtn in ÇôngernZ (igt ju ^aßaw im prauwen Ä(oßer.
©ib^ulD ein alter 5Cdmg/bat Paßaw jubroc^en z alo in Dem anDern ^ueb wirDt ange* Beiget.
Herman Z Der De^ manne begert Z iß Der alte gemeine name Der 3^f utfeben/ Davon ©er* maniaz ^XeutßblanDt bep Den Ovomern vnD ©rieebm noch b^ufigo tage bei^tzfeit von ^^rißt gebürt ber.
©oft vnD ©Utz gibt auch vil namen z©«fDraufZein Königin in OBelfeben ^anDen/bur • tig aup SSepernZ©otf0brecbfZDcr ©otteßwebrf ißZ@oDoberfu0ZeinÄo'nig in QCclfcben ianDenzvon gebürt ein ^eperz©#friDZ©ofofriDu6Z nennen Die ^ramjofen ©aofriDZem ^îeutfeber '57iDerlänDifcber ^erpogz öj^arggraß' ju 2lnfor|f vnD îQeomagenz hat ^erufalem gewonnenzvnD Da gewalfigliclj^of gehalten Z ©ein SÖaffer (i£'ußacbiU0Z©rajf ju Pabont in SlanDem.
©uframz ©ufturamueZ Ädnig in Q5urgunDiz iß b^plig»
©ro^DulDZ ©rot^ulDaz Königin in Jrantfreieb vnD ^euffcbenlanDen.
©reimbtlDZ ©ref^ilDaz^dnigin in JranefreieVnnD Die fe^r tiebtz^onig ^iOeU/im io* tein2lffilaz©emabl.
©reimbotDz©rimolDu0Zein ^eprifcber vnD ’^rabanfifeßer ^er^og.
©unfbolDzDer gunß vnD bulD hatz@iintbolDuoZ-Verbog in Nepern Z vnD in 2(ß iti iombarDei.
S^ haben Die alten ^^euffefjen offt vnD Dief gebraucht Z hart auffDao gröbeßtieff vont hal^ au^gefprochenZ ©htr Z wie ß^o Dao chZvnD Die 3nDeh ihr hart h Z Darumb Die g-ranpofen vnD Lateiner efj Darfur genommen habenZaleaup ^toDweZDaoiß iuDwe/haben fie (fhloDoo ueuo gemacht Z Die 5hDfrldnDer braucheno nichtzwowirein phbrauchfnzalohilphzhilp- -O* ßerrefeher habeno ohn Dao c Z alo .ß’irhenZÄirchenzQSüclxrZ^üher.
^aimreichz^amrich ober Weinreich auff ©chwubifch Ziß Den Sön^m ^merief Z Der Da heim reich iß vnD wolhau^fZDao Oieichhegt vnD mehret. ,löerheplig^eDa vnD Die alten iateiner heißen ihn Jponoricumz Die ledigen .^emerieumZetliche Jpenrieum/vier filben Z f urç Jpamp/^ainelZ^ainrich.
J^arD/ ©chapzhartzßardzgibt vil namen bep vnoZ iSberharfZ ©rhart Z ^ernharDt/ • ^artweig/^artwigz -hartman.
Jgt;aupfrechfZDer fieh wehrt vnD heuwet vmb ßchz.^ugoberfuo ein Q^eprißher -fjer^og.
-ß'aimenzißeinsöoicfzvorßitengewefenfaßßreitbar/ haben vnter Der ^mß hinab an Der SonawgewohntZbi^ an Die ©auwz heißen ^unni vnD ^hnnni iniatein. Äepfer Çarf Der ©roß hato gar au^gerott/ vnD auß Diefen ianDen vertrieben. (Etliche halfene DarförZDie Sängern vnD ^ßrefen feinD von ihnen her.
^aunbrechfZDerDie.f)aunfn DruebfZ^unnoberfuoein Ö)?arggra|f von 2(ntorff/ge* born auf; OSepern Z etliche nennen ihn 2lfpertum z etliche 2(mpertum.
• ^aienz Jugeln z kommen viel namen Davon Z dpaiDwig ein ©rdffin von 2tnDex z .^er* f;ogin Ingolfn.
^öchenz fompt Davon .f)öeferZ.f)icBerZ^dcfZ.^echferZein gemeiner name bep vno in Den galten ^oDfenjeDeln Z (SecarDuez haben etliche Rector Drauß gemacht.
^plD Z JpulDZ gibt vil namenz JpulDreichZ JptlDenbrechtZdtdnig in 5rancfreichZDa0 iß/ S^euffchen^anDenzimlatein ^ilDebertuoz dptlDericuoZDie ^rangofen fegen Dem h eine für/ wie ich oben gefügt habe. JpitDerichuo/JpolDbertuo/JpulDeberfuo.
.^ptDgarD/ein ©arten Der lieb/ .^epfer (Earl Deß ©roßen dpaußfrauw.
Jpplßrcich/Der Dem Gleich hilßt/^plpcricuo Äönig in 3rancfreichZDie Jj'angofen fegen ein e Darju/ fprechen ^hiipf‘'ifn0Z iß ©riechißh 2tlexanDer.
^dr/fompt Davon .^drman/einalfer zteutfeher Ädnig vnD Jpergog/Der ein .^eec fuhrt vnD vermag.
ÄueD/
-ocr page 69-îBtnlcùttfw tn^ùfe C^wnfeo. VIII
.^ueb/ ^uct/gibt ^uöo/^ufto/man Fut hamacs öao 6 aupni gdüOfH/vnb gefdjnebett SObo/ÇOto/ijl 5« (effî/baO öcm iatem e^nhe^ fep/X^fo Pnwfj worDfn.'^lfo im^utilo aneb ge# fc^c^en/1(19Öft(o örau^ workn.
3 3tnanfaiij5 ber fitben/foetnerber fün|fQ5uc^flabfn/a/e/t7o/uz^i’rnacfjgfftef/tt)jrbf getefen fiV dn g bep ben Lateinern vnb 3öben/ bent vnfer ©c^rciber Kpt nac^folgcn. ^»ergkt* c^enwoerjwifc^enjtvepen ber obgenannten fun ff '^iicbft.ibcn fle^et/wtrbt gefefen farenu »nb g / bie alten f aben em g barfur gefept/ wie bie ©riecben/^eper/^epger/^itb.
^ugunb/biefe^ón vnb inngiß/^ugunba tmiatem/Äonig ^Hbreeljten in ^randV retc^2:ofbter.
3o^anna/ein 3abtfcbertianie/ipbep ben Lateinern vab ©rtedjen^o^anneo/bepben ^eutfepen f)anf onb ^enfel/ bep ben ^enbenZ 3ann »ab 3anu6/ 3)ban *Sngertfc^.
3«Wt|/rtn ^abijc^er name/ beifu bep ibuen eta 3übea/ tm iateia 3ubit^a/ ju 2^eutfc^ ^cata/etn^er^ogin tn Nepern/ ^at^^iberSVïanfïer ju9ïegeafpurggefïifft/aUbafieügtiat (T^or begraben»
ianbfdbtlfdnt iatem éaatfef Hba/biebem ianb bofb tfl/ein grauwe nam Z^dnig ^ulb# reiche bef erfen in ^ranefretc^ èeptreper. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
iib^art/femb ieoa^arbe Araber»
iuitZ iiut/ fpreefen bie ^tber(4aberzwtr leufZtjÏ dn ©rtedjifc^er onb ^^eutfeber aameZ Fommen»i(5'ürfieanamenbaoonZbica(ten^abeneinljfar baolgefeptzvnb burt aafgefpro# e^enZbaf bte 5ranpofen eb barfar verßanbea haben.
imtwegzeintoegberieut/fpricbfieptber gemein mann ^ubwigZ bte alten ^eutfefen haben gróbergefprocben^lobweonb^lubwe/haben bte Jranpofen ba ra af gemacht tm ialt; tem ^£loboueumZtnjr sprach ITloeo/ lept nun mehr ^otoz ber gemeine iatemer nennt jn lept éubouteumz,©tetrich voa OSern ^ubbinZ^orbaauo ber OStfehoff iobotn. 3nlmö bererfe ÄepferitfauteueZiflgareinalter^amonb^'arllzhaf ^ultobem erpeii jtepfer da plag aa# gefhaaz bep ben alten furpiupz€utlz lept iubzinbelzimiatein iubo oberiotoztp allee dn 5ïame.
iuitmerZber bte Mtt mehrt/iuttbolbz-IuitbalbZber ben feuten wol wil. futtholff/ber ben feuten hilflfd“^nttbranbf ber bte feut Itebhat. fuitbrechfZber ber feut wehrt tg» futtholbueZ f eutfeligzfdnb aie alte Särgen namen.
fuitburgz feutburg/ dn Sege vu Q3urgf ber feutztg dne ^erpogtn tn Nepern gewefeu» fautherzSüepfifch futerzdn alter nameZ fdnb ml ÄonigZaueh Äepferzw ^eutfchlaab gewefen.
feo/funzfounZfuonZfeonharbZdn ghap bef fonez f óaerZ dn begelter om lohnZober bec geit on befolbet anbere/tm fatem f one nue/ dn alter 2^eutfcher Äontg far ^hdgt geburt/ober feonoriuo/ febmar/ fobenmar/feomarue»
ÇSJJan ober C9ïon / tm fateta €V?aaaue / ber aaber J^eutfeb ^omg/ oafer fUutter haben ihn tn ben ^tmmel gefept / oon lm ben COConb/fo bep ber nacht leucht / onb ben anbern tag/ge# nennt/vnb far dn ©ott gehalten / gibt auch oil namen/ 2lltman/2lltmon/ .^drman/zc. éut^ man»
COÏehren/fommen auch »tl alter Sargen namen bavon/Wrbob/ber grunbt onb boben mehrt/em Ädnig ju lt;£hdguó onfero Jpepimachere jetten/fo tn Geheim gelebt hat/ bte ^aupt# gattbafelbonoch tm SÜïerbobing genannt hat/tg lept Prag/hat oor ^Soterburgf/ ober furp ^oiburgf gehetgen/ober wte @trabo fchretbt/^atergagen/20?an6gabenbat»
0J?erweg / ber ben weg mehret. SÜÏarefmer/ ber bte ïüïdreft mehret/ fdnb allee S^eutfeh ^^nig. ‘fBiermer/ ®rdtmer»
SOïdnhart/ SKdnfrtb/ alt f)erpogen tn Nepern onb Schwaben»
S9ïunb/gtbf auch oilnamen/ÇOîarmunbf/ ©igmuabt.
ÇOîatcheae/ fompt baoon Ö^attheao/etn alter Xeutfeher jContg/ ber mit Ädnlg ^philips M drogen Könige SUf/anber Shatter gefdegt haf.
■^Idren / fompt baoon Ïïerth/ '5ïapen / alfo haben bte alten gerebt / lept lagen wir baß n ^iïen/fprechenzerth/apr. ‘57dreti/^ort/tn fateinïloricue/bef obgenannten ^óntge^Hi* quot;^^ns (goha/oon bem hernach mehr angejeigf wirbt»
^orb/ tg mitternacht/fotnen oil namen baoon/ ^orbga/'5ïorbbalt/'5?orbwinb/ ’^orb* mannen/ ^ormanbep/î^orwegen/^ort häufen»
'^e brauchen bte Sranefea barfar/ onb ©fhleger d Idben/wófen/wdfen.
«5 g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Cu
-ocr page 70-©tttUicungtn^ûfc (CGroiiica.
^u ober a(fo amp;/ brauchen bie aften fur u auch für au/ maul/muf/ (Tlónrab/^auf /gouf/ tiadj bem brauch ©rtec^tfeber jungen/ou tn ben alten Äepferlidjen Oneffen tn ben iXeutfeben namen fe^reibt man alfo ù/ber gemein ^aner auffbem ianb (priemte grob an^/ba^ man bepb ^uebflaben f^óren fan / ©ie in «Stetten bennen bao u fang/ verfcblagene o baß laut wie ein (/ Âue/^uo/.^û/bte 'yïiberfanber lefen fcblee^t mie bie ©riechen u.
X?i/braucben bie Nepern für eu/oicb/cuefy iß ein filben/merben boe^ bepbe «Sud^ßabert gehört/ ^eut iß etlichen o mte ben Ovomem/etlicben i mie ben ©riechen.
4gt;ben/fompf Obagfer bavon/ein alter iXeutfeher Ädnig/ber bie ianbt verheert hat
4gt;ß/ auß/ouß/ iß auffgang ber Sonnen / gibt auch vit namen/ -Ößerreich / ^Oßwinb/ .2gt;ßcrlanb/X)ßermatf.
^ haffen bie Xeutßhen Schreiber ben blafer/ bat gar ein flein vnberfcheib vorn b/mirbe eins für bae anber gcnomcn/alß oben angejeigt iß/ bie Lateiner fehrene gemcinigf lieh für ein b.
iangbarb/iongebarbi/feinb Schwabe gewefen mit langen .^nebelbdrten / haben Xöelfch Unb ben 5€epfern abgebrungen/ welche noch ber gemein mann iombarbi furp nennt.
'Phlprechen bie .f3ochfeutfchen grob auß/alo were pf Sie Sachfen wie bie ©riefen rcchf/ale benn fepn fol.'^iberldnbd brauchens p anem/wo bae 4gt;ber(anb pf hatz5)alp/9^fatp/ ^ferbt/’Peröt/'Pfaff/ paff.
perfreich/ ber vil Pferb hat/ein großen O^eißgen jeug vermag/Pertharieue im latein/ 5tónig an ïBelfchen -fanöt bürtugauß ’^epem/iß ©riechifch Philippue.
purg/ein 5cßf vnb Schloß/fommen vit grauwen namen baron/ Seburg/iuitburg/ Oîegenfpurg.
piucfb fommen auch ft^^fV TCeibenamen bavon/ ptuthptb/ptuthranb/ feinb Ädni^ gin in Xcutfehianb gewefen.
palgen/patger/ bei ßch fappatgf/im Latein ^efgiuo/ ein Xeutfeher Äonig vor Hhfi^ geburt/hat©riechenfanbvber5ogcn/großgutgen)onnen.
3î haffen vnfer Schreiber .punbeföpffz bie alten Xentfehen im anfang beo morte fchrew bene aUmeg mie bie ©riechen mit einem h- Jihom. 3î m bem epgen X^auffnamen / menu matt biefelbigen furl? abbrichf/mirte in ein j ober te vermanbelt/ «^unratb/^ung/Jpaiiirich/.f3ainç/ 52Sernhart/^erzPep/pepet/«Iunegunf/^uni?a/\Serfunber/^35er5iue/^urpe.
ÛîeichZgibt vit namenz Oveicharba ^Xdmifche .^epferm/^epfer (farte beß briften fpauß# fraumziß bcptig. ÏKcicharbueein Ädntg. Oïcichfa/bie reich macht Zin fatein Oîichiffa/ eine Xcutfehe 5tepferinz ^epfer fut bie beß anbern ©ernähr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
?ïegen/bavon fommen 2KegenburgzXgt;erpogm in ‘ïgt;epcrnZ f^erpog X5ithen beß erßen ©cmahl' Xf ^gleichen Oîeaenbranf .perpoginin Pepern/ligt ju Salzburg im prauwen Ätoßer/.f)erpog X)ithen beß briffen/ber Salpburggeßifft hatz ©emaht.
0ïhuez gibt auch vil namen Z OviigerZ OÏubolpbz Ruprecht z ber rhue begertZ }u rhu bilffc va rebt/mit rhu tß.Setnb im fatein 3Ïogeriuez3Ïubolphuez.Xupertuez3Cobertuez3Ïatprechf/ 3iatpertuezber beß rabte merht iß.
S heißen bie Xcutfehen Schreiber bie Schlangen ober Slatern Z haben jwep f mie bie 3uben ßhzfch‘
Sig^gibf vil Sürßen namenZ Sigmunbtz furp SigtZ Sigfrib/ Sepfrib/Seip / Sig* brechfZSigrneißzSigbothzSibethzSigfempffer/Sigebertue/ber beß ßege worth iß.
Sub/iß OJ?ittagzSunberZbae gegen mittag ßchßreeffzSunbergazSunberminb/ Sunberburg/Schmeben fompt bavonZbae gegen ber Sonnen figt.
Spnpotzber fich halb befinnetznicht lang in ber nuß figt/greifft bie fach ßngß an.
X haben fie Sachfen wo bie anbern Xeufchen fhaben/nach bem ©riechifchen brauch/ ^ittenberg/'^üeißenbergzQVafterzTBaßer.
Xheßet/im iatetn Xheßatonicuß/feinbbrep .perpogen in Nepern beß nameno gewefen/ vnb einer vor (Thaßt gebart z ber bie beruhmßen Kirchen in ©riechentanözba bie groß Äaeh* fart auß alten tauben hin warzgeplnnbcrt hat-
SO brauchen bie aften Xeutfehen ( wie ich benn in ben eigenen Xeutfehen namen ßnbe) fo in ben alten iateinifehen OSrieffen gefchrieben ßchen/für übaß iß p wie bie ©riechen.
SO e/macht vne ein fiIben/wie bep ben ©riechen ui/ bergleichen ve.
SOtaz ein Äepferin/^epfer 2trnulphö Xgt;außfrauwztigf begraben ju Otegenfpurg.
SOtleztm iatein SOfilo / ein .perpog in ^epernzber X?bern vnb 5?ibern Miltach Z Äßer* hofen vnb paffam bap ^ifehoffthumb Zgeßifft haf/hât i« -Oßerbofen.
-ocr page 71-^g;mkt(ttngw9Kfc(C^V0WC(u IX
X/ijl m’esta anMflt;«n(0/^djfen vnfer Schreiber gep^G
3/ijlt»nb6/b«jRtt»nferï^utj‘cbe@c^vnbcr J^euwfcl^rccfen. S^ic Sacbfnt Çabett «Heilt t wie Die anbern ieutfeben $ baben/bejakn betalen/ gölner/ tölner.^tWcbe brauchen fo gar grob reben/bao $ fur ein f/ab im farren/sarren/^ir ^aben jwep 5 wie bie ^üben/ab jwep f/Cß/tp^.
geefen/fompt bao 3eff oAm iatein Ciconms,eiti ^omg/ber vor (Ibrißi gebürt bie Q5eplt; reit auf? OBelfeblanbt geflirt bat.
^il anbrre bergieie^en namen lap ich von filrp onderwegen/ bep^^ einem anbern auc^ nac^ juoenefen/ bamit er anc^ 5u arbeiten ftnbe. €0 iß gnug / ju viel iß vngefunbt / vnb ober# fln^ macbtvn(uß/wer fokbo mebrwil Çaben/ber^at gnug/ von bem fo idj angejeigt Çabe/ vnterric^tung weiter bamaeb 5« trachten. ^aamp; ßp voran vberba urnen / nun greißtcb erß recht bie arbeitan/ißß^lec^tbing/ aber o^nweldjobaogrd^t nicht wo! recht vnb grimbtiich verßanben mag werben»
^k 9te Nepern Von 9en ©w^ettvnb 51 Einern 7^0/ Çcn VoD neuwen Lateinern / in ben aUct^^Övießen viiO 0cOviff* ten/auch im alten ^emfehen/genennt werben/ie.
“ïön me^r am aller erßen/ t^or allen tgt;in0en/ feinb t^ie ^3ele^rfen lgt;er einhellig/bao bie OSepern von ben ^i^^‘^ ©riechen vnb Ovemern ^ißorien berganzen QÖelt/vnb fonberogegenben befchreibem/ in Olomifcher vnb ©riechißher Sprach ^oÿ genant werben.SÜngt; fere 9öorfdhren/ nach auf weifen ber alten Oieimen vnb tSchnftten/ haben etwao grober benn ie^t/vtibganpeworf/gerebf/^ieauff bemianbeOJoier/vnnb ganp folger/wie benn auch ^Doctor ^ernharb ©chofferl in ^tto àuio getentfehf hat / bie in ben ©tetten OSaiger ganh für “Saper fprechen. (Je iß noch heutigeo tage ber brauch baß ber Saueroman 0/ wo ber Sür? ger a fpricht/alo in morgen vnb margen/taßhen vnb foßhen/vn anber bergleichen» QBir fpre# then ßnß auch auf bermaßen bao a in ber gemein / baß mehr gleicher iß bem 0 benn bem rech# ten a / fo bie Schwaben vnb ^Bahlen reben.
2luch bie iateinißh «Sprach iß ber art/baß ße i hre namen äußern uo/bao bie^teutßhen außer enben / ban^mb bie Widmer / Romanus, Brennus, Vngrus, Steyrus, Venedus, WO bie 5teutßhen Ovomer/Srenner / SOnger / Steprer / SSenebiger fprechen» ^0 wirbt auch bep ben Lateinern bao i jwißhen ben funß Suchßaben / a e 10 u fiir jwen Suchßaben/ßch ßlbo/ vnb g geleßn. 2luch ßnbe ich bao ich nach rechter 2/eutßher art/fo eo ein ßlben anhebt/ ßrnen vnb mitten/ im wort wenn einer ber fünßSuchßaben hernach ßehet/alo ein g / boch nicht ab heut geleßn fol werben/fpania/fpangen. “^onbeßaHeo wegen bie alten Lateiner nach eigen# ßhaßt irer jungen/auß Solger Soiuo/ vnb nachmalo bie Xeutßhen fo iateinißb geßhriben haben/ju selten Solariuo/am melßenauß Saiger Saloarluegemacht haben» 0olcho be# jeugen auch obgcmelbter/;)err?Dept2lrnpeif/vnb gar alte Sucher vnb leben ber .fjepligen/ vorauß ßnb i^'ußafi/ / fo In vnfern StIßten vnb ^Idßern/nemllch ju ^repflng Im Äom vnb iXegernöee behalten werben/vnb vor neunhunbert jaren bep^dnig lautherobeßanbern/ Xeutßhen vnb gran^dflßhen O^eichogewaltig/jeiten/ mit alten Oldmißhen Suchßaben / fo man «Poetlßh nennt/ beßhrieben fepn worben/ barumb Sauaruo ein neuwer nam / Iß weber ^teutfeh noch iatelnißh/vnb von ben ©riechen Lateiner erbachf Iß/ niergenbt In feiner alten @chrißten geleßn wirbt/hat erß nach jtepfer Jribcrlch bem anbern elngebrungen/vnblu brauch fommen/ bamit man ber Sepern gefpott hat/alofle baobfaußt haben su bem Slua# ruo/foin Latein geizig heißt. SÖnferÄepfer/.^dnlg/3«rßenvnb ©eiehrten brauchen Inben alten Srießen vnb anbern Schrlßten/ Solaria/ Soloarla/Soloariue. 3ch ßnb wot m et# liehen neuwen iatelnlßhen geheißten vnb Srießen/ Sahana ober QBawaria/alo su Ole# genfpurg auß©».^aimerane ©rabßeln/wdeho wort lang nach'Äeifer Ilario selten In brauch lommen/ von benen fo lept funß in ben Schulen haben wdUen ßhen laßen/ erdacht / vnb auß Skepen wdrtern SaIr vnb aber sufammen gefept iß/2llo ©athalonia ein i^dnlgreich in Spa# ^m/baburchmangen ferren S.^acob seucht/vnb bemßplgen vnfern gneblgßen Herren ^fer (Jarl bem 5ünßten vnterworßen» ^^o habend für ellß hunbert jaren swep ^eutfehe ^iJWlein/©othen vnb2(launer »bewogen/ ben Oldmemabgebrungen / vnb nach |h”‘’” öe# S m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«enut/
-ocr page 72-Me^dwg th 9icfc lt;C^W Wco.
nennt / fo nor ^tenneonenfie ge^cijfen ^atj fotc^cewtrOt tm andern ^Sudj nac^ bef (engSe^ fc^rifben.
^mianbwnterber^ne/nnötm ©cbtrge ïJafdbfï vmbher/^at vorjeifen gewobniet« SOoIcf/rntt namen bic 2lbcrn/tn intern OtbarioOer^uan genannt/ ffmb ber ^unfn'®unbt^ genoifen. ?öon (e^fgcmelbtcn Otbern ^at baflelbig ianbt in intern ^bnrin vnb 2tunnn gebeid (enz bne ijl m wnfer ©pme^ 2lbcr(nnbt/ mice beft noch ^elOt ‘^ ©ebirg vmb @. QBoIffgnngö ©eezber vorjeiten nneijz nb bic nltcn Q?rif jfe im Älojlcr SOïnnfe fngen / ber ^tberfre geheipett ^nt. ©icfee'^olcf ijl non ÄcpfcrÄnrlnbcm ©rojfen vnb crjlcn iXentfe^en Stepfer vertrieb ben vnb nuj^gcrottet Z vnb bne ianbt mit ^epem bejept z ju bem OSeprifeben Ädnigreieb vnb ^m jlcnt(tumb geepgent roorbenz bae allee alte infeintfebe ^rieffez fo in vnfern lt;Sttjften vnb Älbjlfrn vnverlept nveb vorBnnben fepnzbejeugenzmic ieb ben nueb bemneb im britten ^ueb nacb ber leng erjcblen werbe.garnit aber ju ewiger gebeebtnup bifc jwep innb vntcr einem na men begriffen würben/ babe fie nm er jlen ^nbarinznaebmafe jum leppen ^nuarinZnuf obge^ febribenen jwepen wortenz^nir vnb 2lbnr ober 2(uar/bic in ben ©cbulen jufninen gefebmibt/ ale Denn nocb beutige tage gefcbicljt ju 3n3elpatt/welcbe@tntt juinfein nennt biefer2(urù • golie/beranber (fbrpfipcliö/gleicbjam ©olötpattbiejfezberbritt 2tngilopolie/nncb bemeirt jeglieber fur benanberngcfebenwiFfepnzvnb ficbjelbe lept bebuncFenzerfdnuc ctwae before bcrezwbllealfoefwaeneuweeerpnbenzvnbbamitnujf berbabn berfur rnefen/niebt anberf/ fonbern berglcieben / iß mit bem name Q^nunriue gefebebenzfo/nle ieb gefagt babezjufammeti gefept lp von jwepen nnmenz ^nir vu 2tunr tn ben 0ebulenzwie nngejeigtzbermnjfen ertieff.
“ÿîun weiterznneb gepnlt ber (neb z wie benn bic rechte fung ber .^ijlorien erbeifd^t/Wil ieb furplicb bic breuep vnb innbtfebnjft bef innb^ Nepern mit fampt einer S^Jnppn abmajen vnb berfur preiebm.
Gil
-ocr page 73-Ctohtt^ 6eftljwi6«ttö ^e^cm/ miß § en aken ßetferttegen Oneffen gezogen.
©an^f^ ©f pern ift îgt;reperlep/27orpgaw/@nnlgt;ergattgt;/ge* ÓCH auffgang Oer ©onnen CeftemuJ^/aU 7?i0evbcvfrn
Oter ‘57«rfn(anD.
95efcÇretamp;«n3 ïgt;e(? Ïïoitga.
BOrbga ligt ienfeif^Per^^onaf» gegen Wter* nac^e wertö/Oarum 5 ee Oann TïorOga Oaö 2anD gegen W fernae^t genannt ift» ^er gemein mann nennt eö Furtj oa^ . Tïorfa/ Oie Lateiner Narifcosjfto^t an 'Sc^é/Çat nit èefi/ fonbern geborne £anl)2ent/von welcbo wegen nennen lt;ß vn^ fer ©efebtebtfebreiber/ait vn SranefifebZ eOer Sróe Severn/ ift in mei 0fettünO Örter getbeüt/^cb wil Än fie b^uptgegenO erfden fa fei)rt:2((t55Ïvltba(/7ïorOga/'ÜóvtlaiW/S5ÏarffgrafffcbafTt/gblt;ï^n/@cbwev^ naga/bep 7?i0er SdtaebZ 3lfglt;ï bep 'Paffaw/bie nambafftigê ^affer^ö^ fa in bie ^onawrinnen/bie Slltmül bet? Xdbeim/ bie 7?ab oberhalb fXegenfpurg/ ber ^eng onberbalb/bie 3(1^ bep paffaw. 3» t’irez Póffen ffnb man perle vu Q5olt on anber ^ bclgeffein/2(methipé/ ©ranat / fo man ‘33ehemifeb junennt» ^ic pegnil^ tempt onberbalb 7?ürnberg in bie 5’^dbni^/welcb 511 Babenberg in ben S^c^n ffeufn. ^ip ^anb bat ^wo ïXeixbffetf/Tïórmberg/Q'Veifenbnrg/ fo in ^epferlicben ^rieffen am 7?ortaner 2lw / jugenant wirt/jwep ^ifeboff» tbumb/àigffett on quot;Hamberg, ^nfer ©. j^. b^'^^^ ^w« ie^fer^elt @teft on §le* cfen/TÏemlifb 3«’^«lfflt;i«/lt;gt;nigt;« rw bebe écbul iff / ÖiebtfnrtZ ^elbeim/SK^ manffein/ïXitenbnrg/b^ 2anbgerifbt Çirfpergt/ffatt am gt;)oßir?\egenfpurgZ Werfenborff/onb ©raffenriet/ on Surt oor bem 2Valb/ bao anber ber meiff* tbdl iff gewertig bem pfaK^graffen am IXbein/ben inngen Surffen oon 7?eo^ burg / aio Sórffen in Severn / bod) ber ^nrgtgraff Oon Tïftrenberg Z bergleh eben bie @taftz haben and) etwas nid)t wenigs bran, ^did) Sleden on @tett fei)» »oeb bor bem neepff en “^evrifeben ^rieg/oor jwep onb $wenbtg iarenzber Sórffen onb Herren in Peperen gewefen/bat vor feiten aneb (aloiebb^r* »ad) werb befcbreiben)bas gani^ “^ebemer ïanb begrieffen Z bas bann ^oie^ Wa oon ben obgenanten ^oi/s genannt iff worben z als bezeugen badins on ‘Paterenlns Z onb beifft alfo gani^ ^eperbeim Z bas iff ber Nepern 59epmatZ Fpriebt ber gemeine mann turp z ^ebeim/wirbt barnaeb baß an tag braebt/ ^ie ein alter Crieff fo jn 0. ^aimeran oon ^epfer 2(rnulpb außgangen/bat ^ gleifbe'^nm 7?orbga gehört z ben ^tperifeben 5uffenbigz7?örblingZ‘2öeHlt; ^i»gonbzbas5^ieß.
®f fcÇreifung TîôrenlanP/ober ait îî^erOr pern/otgt;er wie
mans fept nennt Ceff erreich
^St îîfkrBepern Hl^ We ©riechen t'iib 9tómfr2?or(^ ^fmi)/i(i5uÏ(Htf(pTOKnIlt;)ntgt;/aH*P(^«»i’«»®‘’ff«flii63n/(i«rf‘
-ocr page 74-^3eflt;ßrcibimg'?cfj'^ciicvGant’6itt«cmcm.
fid) ^c^cn Often vut» ^ii^cn/ fréf t an Q^n^cm vn 2Bclfd)lant) / ift (n vil 5ür^ ftent^nmb zertrennt / wie gemach gefdxteben fielet / ein ^ur^f '^vaunfian/ 5’^etcbenlalI/ba öj bep @a(f^ gefotten wirtz barum eo ban ïXe0)^n|an |etßt/ Sim 3n Oeting/éraunaw/ ^ebdrbing/^urgflaufen an ber0aM^/§|fent fe/bergrefte^ee in ^evem/fo bei)ad)tÖÏeplcn vtnfcbweifft.ïXiet5)aiifrud/ • feinb vnbev bent (Bebict vnfer lB.gt;gt;Difc5 £anb Jat vil ^iffbofft|uinb/@al^ burgf epn reide meefttig an 2anb vnb feuten ifrobiftbiimb/^eben icOt ^rü Ken/g|ienifee/£auenb/@fdaw/ ©uref 2Sien/|at and) fùnff Sürflentlnm/ Oefterreieb/^teirmavef/ §|ernfé/^anb ob ber ^no/bie förafffdafft ‘^vroP ©ij? l?o(rf |at ânes fein |crfommen au0 aiten Severn / fr Sprach/ breuebZ @itten/feinb noeb ^eperifeb/aio aliealtc ^rieffe beß bejengen.'Önfer ^tifft vn f lófter/^ifcboff/5gt;?óncb gbor|erm in '’feiern/ |abé noeb fr ^Veinmaebß/ ©üter/.^ireben/’PfarmareJ/ êtett/ ^eftenz^urgf/ ‘Oorffer vnb gleefen in ^arnté/^ram/Oefïerreifb/^tebrmaref/inber^rafffebafft'^Vroi/biefnê^c ben |aben bie aiten ^bnia Sûrfien vnb y^jerren in Nepern / wie ban bie ober^ gab “iî^rieffe noeb vorbanben beweifen/Oiefe £anb aiie feinb oor geiten ein X«5 nigreifb vnb ^erbogtlnmb in bergemein Pepern genennt/vnb ein ewiger re^ gierenber Surft iir^cvem ift fr gewditig gewefem Oer blïarggraff auf Oe^ perreieb ïvirt in ben aiten éebrifffen ber Ï5eperifcb Sgt;?arggrafïgênant/bann Oefierreieb nitein befonber ^ameino ^^cide ober l^anbo ift / fonbern ^eigt aiieineinartbefSanboan/baoiftbie gegenbon geiegenbeit gegen anffgang ber tonnen, ^0 wirt aneb noeb b^utigo tago bie ^auptfiatt ^ïtberÖref in ber ©tevrmard ^eperifeb ©refill genannt/vnb von bifem £anb fo bie ©rie eben vnbSateinifeben Noricum nenen/ werben aneb bic Nepern etwan in 2a^ tein^orici genannt. C^oifi viel mebr mit ber^eit von Nepern entzogen wor^« ben bann fei^t ber gemein ^eperifeb ï?amc begreifft/Siiobann auebin bem neebfi vergangen feeperifeben Kriege vor §Wep vn jwen^ig faren gefebebé ifi/ ba^evfer55ïavimiiianu0von Nepern geriffen bat Xvfpvbeï/batenburg/ ^opftetn/^ane12Boiffgang / STOnfe / ètrafebwaien / Ote brep finef bat er bem ^tfeboff von ^aü^burg verfe^t/bie obgemeibten ^tett ber ©rafffebafft ^proi^ugefproeben.
@otcb0 vnb anberß mehr Wirbt in anbern naebfoigenben Büchern/ nemiieb in bembrittenvnb vierbten/iantererverftanben/ ^Da^aileo bezeugt aud ^)err Pauio ^arnfrieb/von 'Papbb auf £ombarbei? bem ^erfogtbum $öf?eerianb börfig/ wepianb ^epfer gario bef troffen gapian/ber peperen wie bemad foigt befdrieben bat. ©ie Nepern baben in( fpridt er) bao £anb • nbsp;nbsp;von ben 5Xómern TÏoritum genannt/vnb ftofen gegen ^ef en an bie @dwa
ben/gegen 7ïorb an bie ©onaw/gegen Of^ an Pannoniam ffunb ‘ïöngern/ g^egen èuben an ‘^effdianb.
35f fc^rctOung in ber gtmnn ©unbfrga/je |t Obern
vnb Ulbern‘Pepern
#: ^nkrda iDttbt alfo genannt (n ben alten 95neffen/ba^ eo gegen Safttag ber/vnb gegen ber ©onen biffeit ber ©onaw/iigt/fid) gegen
-ocr page 75-S5cfdivcibttttf(9cß ^epevßrtttbe» XI
Ö^Ö^n tem Q5c6tra jcuc^t paffen bicîHômev vnDQ5ncc^cu r h e t i a M SEcvNDAM,vnl) Vindelitiam,t)a02«ntgt;vnOcrîgt;etnScc6 au(f vnfev @prac^3« ^^tti anthem ^ucamp; Wirt mit mc^rern grunzt feicf^s 6cwci|;t/ifl ah • ha vnfer gene^igen ^errn/mit grofTcn tieffen vier fc^iffretebett Gaffern/ ^o* naw/£cd^/3far/t)nïgt; 3n/auch mit bo^tm ©ebirg obcrbalbS5?äncbtn/‘X)n bi^ Sanübarinn tdb geborn brnwilicbammcificn ftigt;^ncmlicb^cvftu'burjcu/vnö bebalfoam^ecbam
95f fcÇr«6«ng bef? SecÇe?.
lt;^j\^r £ccb ttttfprfu^t in bem ^ebwebifebm ©ebirg im ^regni^tr ‘^afbZ %^an bem ^crg éannberg/ntebt writ von ber alten @tatt ^regni^Z • ^oeraußbem ^er^ fompt/lauffterbevacb^ebtnSyiepienburcb eine Weite ebne/fovonimbae Seebfdbt genannt Wirt/ aUba onfer Xrtr^f’Vokf fteb vn* berweiien famiet/ tbeiit ie^t Schwaben vn Severn/ ober etwa vor taufent ja* ren aio bic 5’iömer vnnb érieeben fagen / bie Rhetos vnb Vinddicos, wie ^epfer 2lrnnipb an^eigtln einem alten Crieff ju !Hegenfpnrg ^n @anee ^Qatmeran / bj ober ^k p von bem vnbem fXfeßZ rint für naebfolgenbe ©tet^ te fo auff ber éebwebifebm feiten liegen/ Söffen/ ©ebongaw/ifi ber Nepern/ Slngfpnrg am ^eperifeben SX^rin liegenb/^anbfperg/Sribberg/J’ib^iin/vort banen bep anbert^alb Slcvlen feilt eo in bie X)onaW/oberbalb bem Srauwen ploffer 0cb^»^if’
95ffc^m6unâî»f(?3n^.
lt;^lt;Sr 311 Httflt auß SngeWn bei) einem gar ÇoÇen ^erg / fo man bie 5inlt; fter S^oir nennt/fcllt bep fünff^eben meplen/ fo bao ober 3ntbal iffvber SeIfj vnb ©tem mit fdeber gewalt/ praßt vnb fanfen/bao man barauff öar nicht fahren mag/vicl ^debtein fallen brepn von ben hohen Seifen / theiit lt;^llba ^n^bin von ber Qirafffebafft ‘^proL ^ep ber @tatt fo vom 3n ge^ tiannt iß 3*^6^gt;rucf7 wirbt er @cbiffreicbz vnb raufebt nicht alfo/thntgeme^ eher/ rinet alfo ftill / Dennoch innerhalb beß ©ebirgo bep jehen ^epfm heißt i^er gemein man allba wohnenb/bao vnber 3nthal/ffeußt für Datl/^cbwaß/ 5^vtenburg / ba bann ^uber^rO iß/vn ghruffßein/allba jwifpalt ßeb bj ©e birg/ein theilßreeh ßcb gegen Oßenvnb^tag/beranber gegen ^eßen Vnb auch anff @nbenwcrO/ mit weiter frömb vnb gar hohen älpen/ba man ttUweg Schnee auch von weitem barauff ficht. Sörter lanfft ber 3« bep fect)ß Vnb jwenpig meplen burch eben 2anb/ theilet (alo bie alten £anbfchreiber an^ feigen) Noricum vnb Vindeliciam,bao iff7îôrentanb vnbbaoSanbvv* ^^e ben £ech/fellt 311 Paffaw in bie Donaw.
i^cfebvGhmy krSfdR
^^3^ 3f^t/von ben iXömern Sti^t’gu^ genannf/em fa(l ^^^fchnetl ‘^affer/rint in bie mitte iehgemelbter Slóffe / entfprmgt mitten im
-ocr page 76-^cf(gm6«ttÇ5 9e^ ^epetßatttgt;e.
im ©c6irö oberhalb S^iittcrwalb faum Orci; ^^îevî von Oem 3«/ lt;« t’^f ^Æô* nilj Oem ^BalO/man ferret mit S^üßdi Oarauff/éo Kegen Daran viel @cblcp fer/S^dreh/Sleefen/vn 0tett/ ‘ÖnOer^alb DeefenOorff verleurt fie Den ^a^ menvnnD feilt in Die X)onaw/foftebev Dreiffe^evten ^at gelauffen/fo viel b'^îevl auch Der ^onaw nach ^n rechnen fe^n vo Dem £efb gen 'paOam/melcbo Die leng ip De|j SanDo iei|unDt / in Obern vnD T^iDern Severn get^eilt/ fo von Den Lateinern Vindelicia genannt wirDt
25c fc^reWuna kg OkrSankf.
^^er l?anD liegt gegen S^îittaq vnnD Dem ©ebirg/ vmbtvclchco Wil* . oJjkn wirDt eole^gentlieb in Den Xepferlicben ^rieffen vnnD grev^eifen @onDergagenannf/i/tmofig/faftge^ôlçig/vei^einn/verfctleHeij/vnD verwart mit viel groffen vnD fleinen amp;en vnD febnellen Slóffen/reich an QVilDentbieren/hat vil fteigenD ^dren/^auhenDfebwein/vnD viel anDer Der* gleifhen.'Öbtr Dao ficht man greffe häuften Deß roten Ql^ilOprefo / etwa mehr Dann hunDert fiücf be^ einanDer/ welche Dann bannigvnD ^n fagen on willen vnD wiffen Der Sörflt n beo h^h^r flraff verboffen ift. Oie ehnwohner vnD ge* mein ^olef a uff Dem ©auwe behilfft (ich gemeiniglich mit Dem ^ihe vn Obo/ hat gemeinlich nur @umerbauw/vn Dennoch nit allerleo/eo ift Dao OberlaiW äuchnichffowolalo^7iDer Nepern erbauwet/ hat auch nicht fo viel IMtfoZ Oer ^amhafftige @ee fiiiD fib^/^taphlff e/5ochlfee/‘2Vathenfce/‘^egcrnfe/ 0cf)lierfce/2{mcrfee/'^iemfee/Diefer ift Der größte ^ee / ift bep Drepen b^iey* len lang/mehr Dann ein halbe breit/hat Die heften ‘JOifch-ämerfeeift bey^wo 57?eolen/Der flteffenDen Raffer feilt ein theil in Die 3far / ein theif in Die Oo* naw/ein theil in Den3n.3n Die Oonaw rinnen Die éarr/3lTn/2ibenft/ in Die 3farDie5Äefabev5revfing/Die ^epfafo Durch Den gochel fleußt bep ^Volff* rathohaufen» 3*1 ^1^ timber / fo bep ^rla im ^irg entfpringt/ vnD Durch Den @ee ireo ^ameno lanfft/falle Die ® nDa/Öleijer/^irm/Die auß Dem® r m • nbsp;nbsp;nbsp;amp;c rinnet/55Ïangfatf ßeußt auß Dem ‘^egerfee/fompt bep 5’^ofenhf im in Den
3m Oie ©tetfam £echrein hab ich fehoner^dt. 2(nDer 2lmfcr liegt ^epl* heim/ein gar alter Slecf vnD fetatt/ allDaift Obern'^epern/gar faft luftig vnD fruchtbar/2ln Den ^arr liegen Ùichah vnD 0chrobenhaufen/2ln Der 3lm Pfaffenhofen/ 2ln Der 2lbenft / 2(benftberg mein J^epmat /fo von Mepfer ânfonino Dem erßen in Deß ^Xomifchen iXeicho gemeiner vnD offner VanD^ ßraß befchribnerbefchreibungAbufmagenantwirDt SlnDer Oonawfepn • 5?eoburg/ vor feiten ein ^ifcho fffhumb vnD 7?eoftatf/efwan ^aligenßatt/ Oie 3far fleußt förSrepfing/Dao ein quot;^ifehoffthumbifî/ vnD rinnt für vnD Durch i^onchen/Die fchonßeSürßenftatt mit Drepen Bächen. 21m 3n liegen fXofenheim vnD ®)fferburg. QVie ich nun Dao OberlauD förmlich befchrieben hab/gleichermaß wil ich ^tiDern 23epern vberlauffem
95ffcÇrfW«ng S^ikr^cpem.
^^3Der Nepern iftfruchtbar/haßerbauwef/hat mehrQ^olefo Dann O^ eOberu‘Pepern vmb Die ©onaw/3farvnnD Jabartregt^eim Gaffer foin
-ocr page 77-î5)llBgt;
/,euiJ/}jâM4)J/«l)® «»a âjq )^BUaU(S6ti))?|iJ/|!(«iî W«tlu(i| jn^vâJBq ^JV^J qua Jjuig / )I3{^ ^tpvl /Î^4 «1 -^^^^^ 3jvaî36 uia^ Jjuoj 43q/U34J3(^ Ut5uj3| ÎU«q / «3qv4 44JV® 3U0Û4 6iq3J (134 (pnv ßvtu / 034} Jjuql 43 Jjl (poq / UîQûi J 3ilv^3jquv3 43qo U3uiou36 î^v^G «4«PI ut ^nv jq4iai/u3^3(|43qua iPa^^çv 33q 3}j3^j36 UO 034311143lJ i|4Vq /qo UI3)JV U3qpjlU3q 3^3^/34105 0^0 QMlt;Î 0311^ Wfô «4q}|nvq3ij3qiö 3^iJquv5 qua V(^iU3q}invoJuvutui3iU3ß43Q;*u3rt *4303 34^ni34q3^ 31135 ua quv5 U33jva343a quau3443 u$ vq 3iq/qu330 Ü3J43034Q quij qu vi43q3ç^ U3^uv6 ui qua/u3u| nÇ yuj 344« ?3ti3)jynv^ 3iq 431W U3uiuioJ /3jyv43juvuijynv| 4 3q3Ui 113 3 4313 /U343ujau3 4 qu3ß3 6quaquv5 3qqiU3 4j/U)J ^3343 éun43l43quu4 ^3M3lt;W/U33Jv443 ÔUI334UÛ3 U436 /U3UI0JfJUV pia 31« 3iq0)2 436i3Viuu(i3 qua 4343ipqun34ua 0t\W3 3ji/43qui^pja 3(pvui/443J ipupj /QUV5 3qquî34} ui ^uv ijvj 345iu 3^634 / iut34uq 11436 3qpiq /3j}nv|43vu dvj 3^ ö3U3U3q/63i4^33qjyiwuu3q 34105 flvq qua a3uuq43p|^ U3q Utiv 443111-^_ 431J 3631 / 34Vj4341^ pia qjuv 3v4 / U3340j4341^ 1143b 311113) 3343^/3433436 qua 3q33)q3j/q3ijijpb îlKU3q34 nf uoavq q3ijui3ui3b;.pjo£^ 43)143(13^^
’Ul31U3643qUt
QUO |jà4i?j 0^111’ ^îJQUvs yjq U4„)J «Q PungiJiô’J^SB
*4333303^ 3V|I qua uq43| 43qua 43q/43a3iai36uö5 qua U36
^3^ U436 30ui44 qui(«43qlt;3 43(2 / luoinvq 11$ 3iu uviu 363^4 u3U3q U3636 uq /311a qua g3iqu343aî/3UU3U43qiu qua 43qauvtuu3q/quig^3j3f5^ qua 4331^
*6uuj U3qunil 343V 639 33^34(1^ 43q /U343Ö433J 43qa 3J16 V3 tl6u3j 43(2 ’(luq uvui
3^31) ua 393) 343qup^ /ÿ, 343V436 U131U36 ÖUq 0)V qua/43134433|£ qua U3pUV4g /UnUU4^/I v4:^/43UlJ3J305/^l34433jl(ÿ/U1 V44J)/U3quV5 U3q3jp^/0vlJ^ UI3q £)UV / 43J33^ /Up4X5 UI3q qV (piJtlLp(; / 431j V^t^ QUUa qUV^ in V U3quv5 U43q ^uv £(nvuvui ibupqup^^ ‘3i|tW343aqua344nl46/ U39314336 quv^ 43quvui 34iavqi3433i^ /4jv0/34’€è ‘^uu6 abpqa rq^v iji/iioio q(i3aij3qvu43j ^^ a3q nÇ avoï a3nv/ii4iia qua 73344)® /qÜ3^/^ija(J/u?43ji(^/34iö5/qi343(^ ^3^ Z^jv^uv 43,134/4V9343n4j 3|vl iJi 11,13^)6 43q«)quv5 3^uv6aj^^-^
«lJt«3ß «Q ut l?3QUtgt;3 inuct, IJjQ gunQ.t34^j3^
‘aïvquu5/6ui|j36
HiiG/lJi 6un3jv4ja(ÿ U33j4ng 43q vq/3u4aquv5 b4nqJtMlt;^ ^uj£ 43q ujg ‘6uiq4^ 3631) v43U3g) 43q UJg
‘U3ja443ji^/U31a4433j(2/6uiqnv43ggt;/qiuu43 ^ill^^ylt;^ 33biJ4343^ 31)3 64n4Ju363x;u3ÿ43 uiv 113631) aivua(2 43quj5
’U3yvi)43j *JU3iamp;U3q43VUqU6)43qi^ Ull 3333^ 33qU3q31443j3q 43VU434 U3q43ai 43313(5^ /6uiq4p43^ 43q 30^; 3iq / 6ui33(3 a3q uij£ 3iq / u£ U3q ui U3uui4 / 3J13uu vu *36 )v433aK; qua v6uij£ U3q uaa/3a^ ua uij£ 3iq / V33U3g) 3iq U3313I U43quv 43ql|uv/|33433j£ (uq 43qiu|j 3iq /3n4öquv5 q)v4439a U3))vJ /4vl£3iq/u£ duy 43q quua/6ui9tiv43g) q)v443qa 43qv5 3iq/u3uiiuaa aivua^ ^IQUi^ IIX ‘gt;^wgp4)^^H)’«»Wgt;Sg
-ocr page 78-^efe^mbttçs 9ep ^eperSrtttb^.
tan^f/favfct/fptelt/ma3‘333c^rcn fragen/ (Sebfveinfpiep vnb (ang S57cffcn greffe vnOvberpüffig ^oeb^df/'^obunmat vnD ^irebfag ^a6en/ipe^rncamp; unD puftrefffieb/rdebf ^dnem 511 nachtbdl/fompt feinem ^mn Pbeh 3n Fibern ^epem/fo fieb beß ïXeebtbuebö nit brauebt/ filmen fte auch an ber ^anbfebran^ «en/vn müffcn^rfbeil febepffen/aneb vber 05 feuif richtc/Die pon ben éten ben finb 'Prdafen/èbd/^ûrger. prelate haben grofle meebtige reiche ©otto beufer/folten tag on nacht ^n beftimpter ^dt beß ©ottebienflo mif fampt iren ©dfilieben trübem au|5tvarten/©ott vnb fdnem heiligen leben banefen/on fùr bic gürften(fo fokbe ^(oftcr Pfrûnbe vnb (schriften geftifft habObitten/ b%n wil fpreeben fte fdnb reicher vnb vermögen mehr benn bic anbern ^wen étenb/man gibt inen mehr ©elto vnb ©ufo bann ben anber zwepen ©ten* ben mit fampt bem Süröé/ vn hdto für meebfiger.©er 2ibd wohnet auffbem • nbsp;nbsp;£anb anfferhalb ber ©fette / vertreibt feine jdt vnb leben mit heben / beiden/
fagen/vnb anbern 233epbweref/reiten nit 511 ^of/ bann wer ^ienft vnb ©olf bat/^ic Bürger regieren ir ©tett vn STOref fe felbfl/ fdnb ^anbwerchlent/ ^^irt/'^anwrcn/ctlicb ^römer/Pfragner ober Sörfauffen X)ie armé ^ag* loner vnb ‘^agwerefer ganb Wenig, ©ie Bürger hüben ein außf ommen von Iren ©ölten vnb Jinfen/vnb ber glddjen epnf ommen ober auffh^ben/vn wer* ben bie von bem ©efcbleeht genannt/ ^0 feinb auch wenig ^auffleut bie grof* (e^önbelföhren.
©ie görflen haben vollen gewalt von allen anbern bingen fo ^anb vnb Sent antrifft ^u hanbeln/ vn alle treffen liehe fachen werben bergldchen 511 j^of vor ben Sörften anOgericht/ ^0 fep bann bao man friegen möffc/ober ffenwr vnb bergldchen anlegen fol/ober jwitracht ober vneinigfeit jwifchen ben ^er* rencrwachfenvnb erffanbenifi/wo ber gleichen grof; felpam vngewonlich ©achen förfallcnz werben bie ©tenbe all brep an ein befenber beftimpfé ort/ auffein angefchriebnen ^ag/in ein Vanbfehafft 5ubnn é geforbert/dn ieglicher von ben prelaten vn bem Sibel erfcheint für fich fclbff/ bie Börger vnb ©tett fchicfen ein ober jwen auß inen/ allba Wirt ein außfehuß gemacht vn erwehlf/ bet gewalt vnb macht hüt ju hanbien, ©oviel fep nun/alobienotturfftvnb brauch ber warhafftigen rechtfehaffnen ©efchichtfehrdbem erheifché hat/ ge* fagt von ber £anbffhafft fitten/ breuché ber Nepern/ 7?un Weiter Wil ich /f h^if * fommen herför an ben tag bringen mit ber warhdf»
©fl^aUf Çerfommen î»f r OJvijan.
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grönbtlichtr erfahrung vnb alten ©chrifffen/S3uchf4mmer beff
^I^ött^w ®cpcrianbo/ ftnbt Ich bao bie S3epern von ^önig Sllman Sfr* ^. glebem difften Königin '^eutfehrn tauben /vnb feinen ©önen^o* repn vnb S5oiger/fo im Latein Akmannus, Hercules, Noricus vn Boius genant fepn/vonÄ^nig2(rgleh«fbmmen.©ifen XönigSlImanober ^euf* fehen 55erfulem höben vnfer ältvdtter för einen ©otf vnb 2?erwalter ber ^rifgßleufftauffgeworffen/in ben Rimmel gefegt vnbangebetf. Î?nbfofic flieh mif ben Seinben höben wollen fehlögenz in för allen bingen mif befonbem geiftliche«
-ocr page 79-05 efrfîKi bun g? 0^25 en crÊatiK’6 ♦ XIII gefphe^^ ruffen von fn^ gemacfX/tnifHi»^ angcröffc/fefn ^((Dnuß au^ ^upf* ff v gfgoffen fel neef? vor^antJen fevn/vnO von Ver ^eijf^f «atv gen ^^vrd au^ gefeferifftvnv griffen ^e^fer S5?axtminan geführt worVen*l)on|ÇmÇat Ven Tïam ^(men|iein/@ef4)Ioß vnV5%r(ft/auct)Vk 2(ltmü(/a(IVaVU eltiftm Severn fevn ivólkn/ aio anc^ alte £atetnlfcamp; ^rleffe an^etgen / Vic nneb If R « ^t laden 55?» 05» ^»Ver ^oe^wlrVlg Sürß vn V ^err / ^crr (Babnel von (fvb fe’lffamp;offjn Slicbftrttt / auch Ver ^erg vn V 5)010 2(rgte ift von lm ( Vem ^'onig 2(lman ärgle) alfo genannt / Va ^aben fn vnfere ^orfuren frem brauet nacb (n Vem ^alt geehrt vnV Va^in ^trebfa^rf gelauffemëolcbo wlrV ieb bemach baß berfûr muhen/î(îlt;gt;îgt;f» auch Vergleichen ein wenig angejeigtvonViefem ^^nigälmam
*2^0« Äönf3 95of3er/o^« ^aißfv.
jg) Onig “Böiger hat auffVem 7?orVgaw vnV in ^ebam regiert/ £anV vnV Sent nach imcalo Vomalo Ver gemein brauch bev Sürßen vnV ^er^ ®^ren gewefen iß ) folger Kapern genennt/von im vnV feinem '3öolrf be^ belt nach bf utigé tag Vao £an V ^ebam Ven 7?am/^u Latein Boiemia,vnV in altem ^eutfeh böiger oVer ^oigerbaim/furh ^eiembeim bfißt/beh vno Ver ^ehem^evmat/ nennt Ver gemeine man/vn von leichte wegen Ver jung auff Vao f örht/wie Vann Ver brauch iß gemein Gebern»
'55on^ónf327órftn.
^^2lo £anV gege Ver ^onaw vberbat ^órein/ in Latein Noricus vo im lt;x^genant/WrenlanV/beißen Vie Griechen vnfXVmer Noricam, wie vn Wan folcho alleo gefchehf » iß/wirt bemach betracht nach Ver (eng/ '^n Vieweil mir melVung ^eutfeh ÊanVo/welcho Xonig ieht geVachter Oilman gewefen /ju bauVen lommen iß/jwingt mich Vie notturfft Ver fachen vornen anjubeben/ mit furhen tarnen Vie gelegenbeit alleo *ÖolcfovnVbreuch^eutf^^anVojn vberlaußen/vnV Ven erßen anfang/befchaffung Ver Selt/Ver ©önVtßut/Ver ^eutfchen/nachmalo auch Ver Pepern /irer ^önig/berfomen vnV berr* fchung nach einanVer/von einem auff Vao anVer/ jubefchreiben/
Vamit alle Ving offenbar vnV Veßo leichter gefaß vnV verßanVen/an vao Riecht f ommen
mugen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ff
Son
-ocr page 80- -ocr page 81-©rtô crfîe ^«lt;0 5tfer C^ronttfetti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIIH
^on crfc^flifung ôer ^eft/ W
(pvung/^af omntf rt/@Ktfn/@pwcÇ/ X^afen / vriO ©c^ fc^ic^ten IJer v^raUen ^cutfc^m / ^cfc^rUben OureÇ 3lt;^6^»*i^lt;rt 2(iicntmum von ^bfofpergf*
Sc3anç CBcIt/allc WnfcÇm/gfkÇre/
^^de^rt / uKe ©Idubigcn / gerißen / Çcvï’ciV 3«îgt;c» / ^«refen / feynb bas nun niébr ctnbclU^/ b4^ etn etntgô / bôd)jî / ewige on anfnug / enb / $tl vhb ^eit/(5uc/ßni4n ©dtttm'^Tcutfeben nme/«b k bing vumaQ/ nlUn bingen wol wolle / jnen nud? fdn gufbetc vnb gnab mtctbeilc/ ob/nen nlljett febwebe/ficrtUweg auI^Vfkccvlidxr heb vnb treuw • erbaue ZÏïoefo bube^ wae guefdbev fcy /ban vnb mag niemrtnb wi|Jcn on cv allein/bein (inu/ver/ fïanbt noch ^u»g C glctd? wie vnfevaugen bie ©onnen ) folebe fo gvoßce hedx' tee glanQ webet gebencten/ bulbcn nod) dnfeben / nod? au^fpveeben mag* ïDte alten boebvcrflAnbigcn vnb |innretcbcnlt;5clebvtcn/bïcnïebtCbn(ïcrt/vnbocb bie betmlig^ett aller bing 511 erfovjeben bcßi(pn gewefen feyn/ halten ce vnge4gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
^weitfelcmttgant^em vnbgemeinemvbat bafüv/ba^ bet jenigfo am gcwtlfc/ cöemunfft tan in quot;l flenau^reebnen^än/ba^manCBottnlebt ernennen mig/wafi ein paffen/ wae ©ott/fcy/2gt;avumb ©otf and? dOeufd) iff Worben / bat fein vnbcgrdfßlcb we// J;“. ' “ *“ fen vntcr ^lelfd)vnb ^lut verborgen/bamltmenfcbUcbe bloblgtcit/vorfob djem furwiç (Boccee felnce iOerrn vnergrunbclld)c belmUgBclt ju ernennen/ fe// ben wiffenabgcwenbc wurbc.Dnb wiewol etUebe t^eibnif^cbod^gelebrtc/ale 3lrlffoteleö/ plato vnb i^plcurue / fnen felbe furgenommen haben / glelebfam bie lüelt aUweg vnb vnbefebaffen folt feyn / ^ueb (Bott / aie ber ewig fey / von jm felbe genug bab/nlcmanbte bebürff/ mit jergendHeben fachen fie nicht be// flede/ bemna^ ^le IVclc mit feiner macht/ gewalt/fÄrßchtlgBelt vnb wei^beit/ weber furwaltc noch ber auffwarte / 6onber alle bing gefebeben ongefebr / ge# be allee vnbefunnenburcheinanber/wie ee bann bae (Blödrab gibt / wer ba^ móg /ber tbue bae beffe/iff bannoch folch ber TPeifen biefer Welt wobn vnb bunff von feberman/auch ben 2^inbern vnb alten Weibem/nun mebr verfpott Vnb ganç verwotffen,3llle (Wenfehen bebennen/aUe (5 laubigen verffeben/ba^ ber 2Hlmechtlg (Bott blfe Welt au^ niebte/^u ebte feiner iSóttlichen 3lllmech^ tlgbeitvnbgöte/Vmb be^ dOenfeben willen/befchaffenbabe/bamit berfelbig • ÖOenfcb/ale ein (Bottee prieffer/ju einem (Bottebaufe vnb (50ttliebem ©aal/ (Bottlicbe/vAtterllchegutbeit/^HlmechttgbcitvnbweifJbelt/bimmlifcheblngcZ febe vnb beerachtet.'Vnb weiter/ all (Blâubigen balten/ba^/^ott aie ein gewal figer perr / alle bing verwalte/vn aie ein gnebiger *X)atter verfebe vnb verforg in allen bingen. ©olche lebrnet vne glauben bie (Bottlich ©chvlfft/bie von ®ott au^ bem iOimel burch ben heiligen (Beiff bem (V^enfehen/ben willen (Boe* fee jn verbönbigen/gefanbt ifl/^ud) bie KÓmifchen vnb(Briechicbfenpoeten/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, welcher ©priich auch ber heilig ©anct paulue ein ©d?rein vnb ^uchrammer • (TbriffUcher lehr wiber bie vngUubigen vnb auch $u vutei^veifenber^tfchoff/ fteb braucht. ÏDae iff auch geoffenbart in ben 75öcbcrn himlifeher beimligbeit/ ba^ ber gütig ewig (Bote lang vor bifem feinem fichtbarn jergcndlichem Werd/ fo nun bie Weit heifit/jm befchaffen habe ein jal/vil 3gt;icner vnb 2^nccht/bie wir ®ciffc ober Xf ngel neunen/benen er fein gnab/gunff vnb götigteit/nach (Bott*
’^efen cygcnfchafft/mitgetheilt hab* X’nter bifen (Beifferrt ber oberff vnb J^enemff/von bem gemeinen ^ann Cheifer genannt/but eigne heb/ffolg/ i^^ffart/mi^traUwen/ncyb vnb hafß/in fm felbe erfchopffc/fich erhebt/fm felbe
Göttliche gabegnab vnbgunfl/jugceygncfvnb neib bem hóchffen gut 511/ (C p gemeffen/
-ocr page 82-^dö crfî^itcO ^o^anwö ^tiettdm/
gemeffen/bat rbevanberaU wollen bcvvfcben/tnbcmntcbt vergnügt /iflb4? jCttciferefflit rumbnujibemtOtmmelvnbgnrtb/tn vngnab (Bottes bcrabinbietbellinicfei/ nem anb^ng vnb ^unbgenoflen gefaUeneitt 5üt(l vnb lOew bet’ 'Ïenffel wok* ben. ÏJiefenfalljnwtberbrtngen vnbju erfïntten/ bnt(5ottbev tOewetn neu^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wesgefcboplf/ ben^Oenfeben/jufetnerjett/ wenn es ƒ m nm gelegne jïen tilget/ ©^ttMê T:gt;j«er*s wefen/ wollen mneben. ï)nmtt aber be^d^enfeb mrtntgfrtlttggeprüfet/wnr^ (tf^tftfbeqegenbetn nem/fpüret/mercfet/entpfónbtvnb erbenet/ bievAttevltcbe lieb tn(5ott/ bneer 22*3?***^’*^ 5ttVordngrofllt;n/|lt;b$nen/B$(lltcben/wetten/wolberlt;t« ©nnl/bnnlïvnbvelle/ w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jugeftebt/vnb befebaffen nu^ ntebten/ben (ÎOenfeben $ii gut/ t^immel vn XStbt? vetch/ IVnffer vnb ÿeowr/ ‘Cng vnb rCndjtbnó (Befîttn / ©onn vn (V?onb / ab lerley ^eum/Xgt;bfÏ/Xia«b vnb (Ernf^/Kventer/ ^fnebt/^ifd) / ^bief /geßügel/ $u letjï ben (Óenfeben / nm erfïen ein (Vbnnn nacbntnld etn IVetb / bte jwey fob tenbtelVelt ntebren/^^ïnbev 4u|fjteben/vnbbns ^rbtteteb nn peuten er^ füllen, ibn nun ber (Óenfd? / wie leçnnb nnge^etgt/ nuf fïnub erfebnffen was/ führt ƒ n (Bott gegen nnffgnngber ©onnen in einen fruchtbaren / fn0 lufltgen Cufïgurten C fo (Brtecbt|Ugt; Pambifus beift) mitnUerley Obóvnb 5rücbten • befAiet/Von btefen frücbten fok ber doenfeb fein narung nemmen/vnb fetn nufp balt baben/vnb alfo one alle jorge / aucb wee vnb blag / mühe vnb arbeït / (Bote bem bintmlifdien Datter banrfbar feyn / mit allem ßeif vnb anbaebt allzeit bienen: 3Öocb gab (Bott bem (V?enfd)en aUba ein befebl / wa er bcffelbigcn gele;' bet / folt er vntobtltcb bleiben / wa ers aber vberfûbr/ müft er fferben.Dn waa
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bas bie meinung/ber (Oenfeb moebt aller früebt fo im (Barten |l0nben/nie(fcn/ allein von einem einigen ^aum mitten im parabeif folt er mit nicht bei« fmeh tabbrechen noch effen. îDie Juben fagen/ es fey ein^eygenbaurngewefem
■2501« ^allîiffj^fnfcÇcn.
^ nun bas alleö ergangen vnb gefeheben was/fuhr ber beUifeh ^urjl/ein Sj^t^emb (Bottes vnber (l5enfchen /ju/vergönnet bem (î^enfeben ber ehre/ bavott er nun verfboffen was/ beret all fein f un an/brauchet all fein tueb vnb lifb ben (IDcnfcben $u betriegen vn ju verfit bten/ bamit er fn ber gnab (Bot? «ft beß ^affiatis ^^^‘^ '’*’^ vntobligbeit beraubet. 21m erfben reifet er vn vberli|b^ bas Weib/baf gejen cemWenquot;^ 6^ vou bcm verbottenen -Obs af .iburch bas Weib vberrebet er auch ben lt;l0an/ tu^ta ©ej^eebt. baf er auch bas (Bóttlicb (Bejc^ vnb (Befchópff vbercrat 2lls balb bas gefchach/ jubanb was aUba (Bottes fbraff/ von fbunb an empfanb ber (V?enfch/baf feine gançe natur vergifft/wiberfpennig (Bottes (Beifb/war/ barumb fch^mee er fch/baf er alfonaebetvnb blof war/verbargfeh für(Bott/bas er vor nicht • nbsp;nbsp;pflegt jutbun. nach bem fchuff (Bote ben (lOenfchen auf bem ‘S^biergarten/
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feilt bas vrtbeil vber fn vnb alle feine nachBommen/ als 'Pbertretter / bas f e
mit groffer forg/möbe vnb arbeit/angfb vnb not / fre narunge nun biufürt fob andjiMbfrcWtnfc^ tenfuchen/^nb jum lebten bef bittern tobtes Cfo bas aller erfchrocflichfb ifb) H«c^ bem rangeras» fberben/vnbwiberjuafchenvnbfbaub/bavonfe gemacht weren/wiber wer;-lt;» v» pmwtB. ^^^ y vmbfehraneft auch has parabeif vnb 23aumgarten mit ^euwr / bamit Bein (ÎOenfeh nimermebt bar ju Bornen. Don bef wegen haben alle gebrechen/ Branölheit/ vnglöcB/ fch wachb«t / 5ibcr / pcflilemj / iörüf vnb ^eul / hunger • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb burff / frofl / Bülte / alle böberey/bof heit/ alle wiberwertigBeit/neib/haffj/
• Brieg/eignernu^/ bofwichtflucB/geiQigBeit guts vnb gelbs/jeitlicher ehr vnb gewalts/flolQ/ hod?mut/vnbertruefung ber ^rmen/fehinben vnb fehaben/jey^ jen vnb reifjèn vberbanb genommen/ben (ÎOenfehen vberfallen / vnb ijl ber ÏTenffel/lOell/ ©önb vnb ewig^ob/gewaltiger fOerrvber bic (lOenfehen/vnb ein regierenber 5ürfï bifer TVclt worben / vn noch flütigs bif ju enbe ber IVelt/ Bri^/haber/jan eten vnb greinen/vncinigBeit vnb auffrhur/grof blutver;' gief^n/jwitracht/bie (^enfehen rei^t/jeuchf / loctec/ inen alljeit heimlich nach^ (teilt / auff f e/ als ein hungeriger Cow C wie ©anct peter gewarnet ) alle au^ genblictlaurct/fievuter bem fchein bef guten mitgeiftlichen vnb weltlichen fo;-^en treuget/ijl boch mit feinen 25 unbsverwanbten / bef ober jten htmmlifchen IVcyfers/
-ocr page 83-ööm^rfprtmg^^cvakenSZ^cutfegen. XV
S^eyfevôZ ödjevg / 2tnplaQcr/ l?cncfev vnb 5ócbtt5cv/ b^buvebbU (Doftlofcft gcplagt/bic bófc» gcflrnfft werben / vergûnt bcm lt;Óenfcbei t mebt ben t?i mmd mb gitab Óottee/bavon er abtrünnig i|ï worben/verfolge/ burebÄebt/ treibt/ Äbet mît einiger rtttfeebtunge/listigem flrett/bte ©ottöforebttge btejm entrin nen wollen/bannt jr armefigbatfng Geelen bureb vttvberwtnbUcbgcbultju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
(Bote frein berren vn quot;Datter wtber teren von allen ^rbfetnben / Cob/ Öünb/
^euffel/ iOclle/ pg/ ehre vnb vretf erlangen/vnb fo pebteferetpauff^rbtreteb ^ropb«*»««» verriebt haben/ ewiglicb tn boebflen ebren vnb praebt bey (Bott leben.Iüa fein ®‘««^*3lt;«-feinboberpreitifî/ba tp tetnpg vnb mannbett/alfo ban auch bietngenb on wibcrwertigbettntebtfeyn/verligttttglüct/freubett/pebetbeitvttbfricbe/lept nacb/verleurtfrart.Db bopbett/falfp) lip/triegerey/bep bofenCBeipöbatgar grünbtUeb gefebriben ber beiltg Cyprianud / etwan ein ©cbwar^bönpler vnb Sauberer/bürttg von ber ©täte Slntiocbta / niebt ber ^ifebop' von Cartbago/ ber aller wolberebp Cbtip/Xi^ofeinbjween Cypriant/balten bic vnerfabmen für einen. ?lber icb lap bip /eçunb fahren/vnb torn auP bie erpe meinunge wiber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^üii Igt;fr3ftnrtttfn@irlt; ©oftf^vCn'Si^f vnïgt; £eu(/fo man bie ©ünbßuß nennt
Zr^k 3 peb nun bic (ÏOenpbenmeheten/mehret peb and) mit fampt fnen bas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
J^^jvnenb vnb allebübcrey / eswnebpmit fampt bem (^enfeben alle hop//
heitOn bem Canb ©yria/bey ber ©tatt Ïgt;amafco/ an bem berg Ciba// no/wasetngropèötatt/hiep-^fnos/barinn wobneten gropmeeb tige Cent/ (fomanXipnvnb Kerfen nennt ^ biefelbtgcn jwimgcnfcbcrman/ berrfebeten mie ge walt vbcr menniglieb / erfunben Webr vnb iOarnifeb / ©d)tlt vnb a lier/ ley 'Wapen / brachten vnter peb bie gan^e quot;Welt/von Open bip gen quot;Wepen/ lc^ betentm fauf in aller wollnp / erbaebten allerley Kleiber vnb 5itt / ©aiten^/ fpiel vnb pfeipen/vnb bergleid?cn werrf/fo jn fpringen/ tanken/ pngen / hop fieren/bienet/wiewol grobes vnb großes leibs waren pe / boeb wüper vnb gró/ berin Verachtung (Bottes / bann pc folebesgejigen vnb berühmptwoltenfcyn/ als bie münnltcb Cent weren / forebten weber (Bott noch bic Welt / wugen gar nichts anpchtbarteit/recbnetennicbtsanp/pPagenallcin wollup bep Icibs/ vnb htttigbeit gegen bem gemeinen (^ann/ waren freyfam/ Wüterich/ geweU tigtenfeberman/vermeinten grauptrnju fey n vnb ge wait ju treiben werbas Keebt/wer mehtgewalt hett/vnb mehr benötiget/führ mehr recht/ trópeten peb per perrfe vnb leibs vngeheuregróPe/ brurften alle anbere (^Oenfdxn / be// raubten heimlich vnb opcntlicb/namen anbern Centen bas fr/verthetens/ wa# nbsp;nbsp;nbsp;•
ren gar girig ju vergtepen bas (^Oenfehen blut/fraPen bie (^enfeben für 'WiU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
pret /waren fchr geil vnnb vnverfebampt / vnbeufeb / ertóbteten bie Kinber in^buttcrleib/triebensaup fnen mancher ley gepalt/ jurtPens mitben jünen/
gfengen‘X)ihevnbCcutan/Wann vnbprauwen / ©ebweper vnb (Coûter Zon ^tivannen Dnbdv«» alles febeuhen/wte pe ban ber tobenb vnpnfg lup vn wütenb begiranfam.©ol f«»»teitigt;« Tvifm. ebes febreibt vonbiefen Kifen ^erofus. ^ls aber (lOofes vnb bie heilig ©ebript mit gar Burgen Worten an jeigt/war bein (V^enfeb nichts nicht wehrt/ hettnie^ manbs von bem minpen bip aup ben metpen (Bott für augen/ƒeberman war .
geneigt von natur jum böfen/ feberman lebt nach feinem pnn / es was bas Oihe wie ber pall/3bie Kinber (Bottes fo geiplicb foltcn feyn vn anber Cent tvarnen/waren bic vörberpen tm picl/es war ber vnterp wie ber oberp/ ba war betnjuebtnocbehrbarbeit/ etltch gar wenig bic ber frombeit Cais man bau ^lU tregvonben gnaben (Bottes fromb rebltche Cent pnbet) holt/aller billigbeit f^ÄJJeJSe# bepipen waren/fo gern gefehen betten bapcs recht jngangen were/benen fo ^nmenfchlich böpwicht purf mippelen / vnb ein feheuwen barab betten / pre// (èûnepufM listen / fehrien / prapten oPentlicb bas übel / verbunbigten bie plag vnb ben öo^(5ottes/foinbürf5vmb folchemiPetbae vbcr bic gantje Welt würb geben/ ”^Uensauch in oiegdpein brennen/bomits menniglieb lefenmocht/niemanb
C iy hin
-ocr page 84-^aô erft ^«(§ go^anttw ^Kwenttiu/
^dttCtttfd?ólbtgtitt3bctK/2tbctbcn (Bottmcbtjcucbf /bem tandem (lO^nfcb bclffctt/ brtvumb brtlff teilt febreyen / tcin prebtgen / fingen noch fagcnnicbt / es würben bie (ÎOenfeben nur befte ärger / befftiger vnb mutwilliger / vnbtÄgltcb ^elengerfe mehr bofibaiftiger/veruebtecen vu verfpotteten folcbtv(5ottôprlt;b/z
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tigermnnenvnb wurnen/ bicltenôfûrCS^etelwera vnbnlter Weiber Koeten// mÄrlein/bamit man bie jungen Kinber fd^reetc/gaben^aufi furvnfinniger Ceutaffterwobnifeb/bemifeber vnb jerriitter iOimerAum/ ebeten nur befte »nebr vbe le /planen wie bie vnßnnigen in allés /fo man fnen wehren wolt »nb verbotten warb. Sie betten aueb erwürget alle bie ƒ enigen/ fo fnen vngleid? »nb folebs fönbigs leben ntebt gefeUig war / wa nid?t ber allmed^tig (Sott mit gewaltiger blt;tnbob benfeinen gehalten vnbße errett hette/vonbefj wegen/bn ber hiwmelifeb gütig Datter alles beybes/gut vnb bo^/ »erfuebt/ vnb boeb nichtshelffen wolt/ vnb fabe baf bie tranetheit nunmehr bett vberhanb ge? nommen/tein itr^neymehrbulben noch leiben mocht/bamitfolcherwiU vnb vnluft nicht weiter wwebf / vnb bie (öottlofen ein büberey vber ber anbern ftiff/
• teten/ bemnach fichbertcrvcrbampten/ÖeQterfmfürbasfaul ßeifebbi^auff bas lebenbig herauf $ufchn#iben/vnbbas (V?enfcbliche (Befchlccbt/biegançc
^Toa^oett ©e« lt;r«* Welt/'Üihe vubjCeut/buvcb wafferjuverberben/ibocbbafbielüeltnitgarab »e^ik »nö «rMun» gieng/erweh It er ben Hoah/fo ein fpiegel vn ebenbiIb aller c brbarteit/ein ber^^-frommer (Dort vnb lentfeliger (V^ann vnter folcbem verterten leben/was / ber bas(^Oenfchlicb(Befchlecbt wiberumb berwiber brecht. tÖtefer noabhunberc
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbjwen^igfar vor ber 00nbßut/auf befehl (Bottes bef 3lllmecbtigen/ hebet an ein 6d)i^/ wie ein Kaften ober‘frühen $u jimmerh/h^nJwetjwey vn jwen// ^igjarbasi5ol{5ab/vnbbrachts5ufammen/bievbrigad?tvnb fibençig '^w wachteranfoldjem @d?iff/wicwol alle (lOenfchen fein lad)eten/ bas gefpote mit ƒm trieben/vnb Bein glauben fm gaben. ÎDa nun bas Schiff gar bereit war/ trat er (als (Bott fm gebot) mit feiner t^auf frauwen / mit breyen ©onen / mit fovil ©chnnrett/inbas©chiffbineyn/tbetbtetbür^u/ vnb verfperret fie/als manjaltvonbefchaffungberWelt^aufent/fcchfîbunbert/fechfvnbfûnffQig feSbtfêerrn/ais M*^/$« battb vbcrftcl bie ©ottlofen (fo ingewonltcbem mutwiUen tobten/als fic lue 2Peft geflauten csgamicht vertrauwten vnb verwart betten/vnb am wenigflen beforgten) »ejs pr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t)tc (göttlich Kach / es regnet on vnterlaf vierzig tag vnb nad?t an einanber/ 31 lle Waffer / ©ee vnb Wey er / auf (Bóttlid)er fîraffvnb verfeengnuf mit flÄ^-tem regen alfo gemehrt/ lieffen an/giengenvberallererg auf / Bam alfbein grof gewaßer / fd)lugob bem ^rbtrcich M^fammen/ ertreneft *Óibevnb Cette/ jerMeUv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HWgó vnb altes / Weib vnb Kinber / alles fb aufferbalb bem 0d?iff warb auf ^ getilgt / vnb alfober vmbtreif bef Ä^rbtreichsgereinigt vnbgefeubert von ben bófen. ï)a barnach fo ctnQling eins fares frifl folch ge wâffer abnam/ fenrf t fich
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bas ©chiff / vn fe^t fich in bie hohe bef (Bebirgcs (Borbey genant/in groffen3lr
* wenia. Itach rechnung ber alten 3üben hat bic©ónbfluf ein far gew^ret/ vnb einfar abgenommen.
^Bfe )7t46 tuit feinen ©énen tvikv auf feut Scf'iff traf/hnbbie^dtnu^rt
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^^^ ^rbtreich gar aufgetruefnet/ gieng Moah auf (Bottlichem go
^^^Rhópff wtber auf bem ©chiff / lobet allbd vnbbancfct(Bott/mad)t fm vnb gewan einen gnebigen (Bott vnb tOerren / lauwer barnach in bem groffen 3lrmenia ein ©tatt/mie Hamen ©agalbina/bey bem wafferfuf 3lra// 2^15/ thet fich allba niber wit fetnen ©onen. X^s tfï nicht wol glaublich / wie gar in Bürger frifï bie (lOenfehen junamen / vnb fich mebreten/baf nun mehr ein einig Königreich vnb Xianbfo vie IDolcBs nicht tragen mochte/es was einher fonbere gnab von (Bott/ bie gan^ Hatur vn alles bas waren noch frifcher f ung elt;«6e M ïW«w vnb fruchtbarervnb bärbafftworben/hettennoch nit alfo abgenommen/ wa# renauchnoch nicht fchwach vnb vnbärbafft worben/wuchf bie Welt noch/ frucht/Jliufft/CBefïirn/Wetter/zlfrb/Waffcr/Brefftigervttbgefónber/wurben auch
-ocr page 85-ôom ^nfprllltg,9cr «teen Cewcfc^ett. X VÏ «tld) «tUwcg $wlt;y 2^i»bcv/2^n^bcl vnb (ïOcybel/ cmdfbcvoltf iiitCc:ttanberc|c^ born/vttb fïavb mittler 501 niemenb^b/ bar^u lebten bic /leut bc^rnaU gar Ung/mochte» bemnaeb «Ifo viel Äinbev «nfßieben/vnb «Ifo halb bk 'Weit mebrert»
®te ent» wann 57oaÇ baP ^ïîtfrrtcÇaufttÇedtevnta ferne 7?ac^f ommen / enb am erfreu in ?emf(0c £anb ^u einem ‘Ce»tfcbertK0ntgvevorbnlt;t fern Öott/ben S^eyfer Quitus âbiô ober 25itiö/von Î)ttts blt;v/î)it6 nent/'^ewtfeb ‘Ïuifeb / “Ï »tfd^ / ïbitfcb “Swi'/ feo/ÎDie.
ZT^ ^ aber bdVrt^d? tn folcbcr geltnlc/wie id) fc^iïtib «ttge^igt b^bc / ^Irmé) J^gittirt mit Centert erfüllt / im bunber|len vnb erffen Jar nlt;td) bem bas (V?cnfd?ltd) (Befd)led)ttrt3lrmcrttrtwtberbrrtd)twrtctvorbert/tbeiltber . ÏTortb brtö If rbtreid) C «l« lt;0 fur ber ©önbßtj^ «y r gewefen) in brey ‘^betl / fo mart àri4m/ If urop«m/ ^Ipbricam/ nennet/ bebielt bte uiten namen /, muflcrt bas Volcf / befebrib vu befwd?t Canb vnb Ceut/fubr vmbber an ben ©tutten/ jeigetbic Canb vnb gegenb feinen ©énen/ tbeilts auf in Äomgreteb/ gab je;-bem Canb mit fampt feinem ‘X^olrf ferne 5ûrflen/ verftbrib vnb jetdmet jolcbes allee auff/vnbbieweilfo in Brtrçen/nemUcbbunbertiaren/nacbber©ônbflu^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ' ïÖa nun bie Welt vnb alle bing bannten ab^unemmen / bae tf rbtretep aliénez halben erbauwet/an Dtbe vnb Renten viel mebrbartrtjeQtcrfullt würben/id von noten ba^ vor ber ©ünbßti f / ba bie ganç natur vnb alle bing noch anfh namen/ bey befjern wirben waren / vnb bie (tOann mehr Weiber bann eine/ aie vil fie nur lull/ burfftennemmen/vnb in fo vil/nemlid? / taufent/ fedif bunbertZ fed)^ vnb fûnffçiglaren/nod) viclmebran allen orten vnbgegenben/ ‘Volcf/ *X)ibe vnb Ceut/gebabt habe/vnb ganç wol au^f bae befï erbauwet gewefen fcy.Dubba noabbie bcfcbreibungvnauftbeilung/wieieQunbobgemclctfl/ beyberCanbvnbCeut/irt5cben laren vollbracht bette/beret erwibcr in2lr-gt; mettiam/erweblt|mfeirtce©onebcf quot;ÏeutfebenCimCateirtvnb lt;5riecbifd?en^ . 'Ïuijcongenartnfe/$gt;ieoberÏ)itts)benernacbber©iïnbPu^gcborn bett/vnb JeJJ. **“ ber ^eutfeben erfïcr Datter vnb2^ónigill/nacbbommcrt 5u©óttett/barank ber'^Teutfebenmannbeit vnb tapfferbeit vberanber'Véld'erbejcugt wirt/vnb Vermant er ber noab bifcn ‘ïTuitfeben ober ‘ö^eutfebé/ feinen ©on / in Xturopam 5u febieben/riebt vnb verorbnet allee fo lebe ÿur Keife bienenb vnb nottürffeig/ Jucygnet le^tgemelten feinem ©onbem'^^nitfdjen allcCanb vnb gegenb von bem Kbeyn bi^ an ben Wafferflu^ ibann ober bletn ïbonaw / fo in bem (lOop nbsp;nbsp;nbsp;• quitifeben lOerQogtbumb entfpringt/ bureb bie Catarey rinnet/ 2l|ïam von • •if uropa tbeilec / biefes Canb beiffen bie Vilten grofi (Dermanien / bie vrfacb bab ilt;b oben in bem ^uebffaben vnb wort (Sermanangc^eigt / ifï niebt von nó^ tenbtcwiberjuerjelen/ijïeinbebantcrrïam/nocbin ber Key (er lieben Can^^z ley in braueb. Xt^e febreiben fid? König in (Bermanten wcilanb Keyfer ©tggt; munb vnb lt;V)a^imilian / vnb leçt (Tarolue ber 5ün|ft / wae aber (Bermanien für ein Canb fey/vnb wae für Cent barinn wobnen / wae für '^nfeffèr / wie vil Xlamen ee babe/ wil id) IcQunb / wie bte notturlff ber jeit vnb (aeben erforbertZ nbsp;nbsp;* auflr bae bór^t/ale id) oben verbeiffen babe / mit fampt einer frappa eröffnen.
95f feßreWung ©ernwnten/ wie vite Dramen gemußt .
Çabc/mieo Ic^t gefd/affen fev*
^tmanten ijl bae grofï vnb weitefï Canb in if uropa/ in vil Konigteteb ^^vrtb'X)óllt;der getrennt vnb jerriffcrt/baebeyben^Htett vnb (Belehrten vil bu^^ö P^ ”^‘f ^^i^ JÖonaw fireeft/ vn bae fetwui^CV^ccr/burcyrt vannbie jöonaw fe Ut/bevurt vnb erreicht/ wirtee bieblein ©chut vnb etwann C iiq (Bottlanb
-ocr page 86-Bßö crfc Stieß go^uttiitô ?ï«ctttm(/
^^Unb gebeißen / jenfett ber'Weid) feigeren ^tuffgan^ber @o juten/ babena rnfer ‘ïOovfabven jugenattnt ©b^tnertcy ober ©cbflmrtrtcrUnb/bcvwcrtiï gcttcnntbcrgattg^cleg^w vnb Onlreid) / vnb «Is bic (5ried)en verfïanbciï b«bcn/bcy ben Gain etniliOilcb b^t^t/ber (^OilcbwetffènCnnb / ee bneaud) / wie oben 4ngc$eigci|ï / ^ranefreid? gebeiffen/iDie 5v4n)5ofcn vnb etUebe Cntetner nennend nod) 2lltnannien/wiejet§unbirtbcrgeniein ^eutfd)lanb/vnb wirbe /«Qt 3lt;3Mt ntbergnng vonbcm ymn^oßeben Jveieb vnb ber prouincen gc/ tb^ilc/tm nibaUnb bureb bas picarbifd? vnb Önitct Oninctn Gebirg/ bnreb 5ilt;bAmfer refter vnb ^tfeboffebumb / nUbn man bann ben 2\óntg von 5rrtncbgt; reteb brónet / ÏÖureb ©(bnmpnnt/ Wn^gn/ ^ómpelgnrr/ Cutbringifebe vnb 33ijrgunbtflt;be Gcbirg/bitrd) bie vrfprùngvnb Wnfferjlü^ (^Onrm/ ©nonn/ Xboba/gegen ©«ben/ von3clt;^lt‘* Welf^emlnnb vnb Cotnbnrber febeibene groffemcebtige ©ee / ber gro^ Commer ©ee vnb Gnrb©ee / ferner Clnufen/ 5rirt «l/vnb quot;öcnebiger iDerrjHxiffr.
Gegen ^flenwcrcô von ber ‘Cürefey tbcilcns bte ©nw vn ïöonnw / jwey woflc Wnffer/von ^tfm vnb ‘Cuttern/ nis bnnn ber Wafferß«^ / ben vnfc r «lee ^eurfeben bte Heiner îDonn»? beiffen.
Oie ©eiten gegen (ÎOitternacbt befcbließen bte offen ©ee / vnb bas große 'Ceutfeb« (^eer/bne mnehtgro^ße weite ©ce/^twen vnb Werb/Aontgreicb vnb (ÏOnreben/fo man im Latein 3nfel nennt / beren weite vnb große ben alten vnb noch etlichen vnerfabrenfey nb,
^fc'!ïS4(r«v foi« ^ fuiCfftidnô cut? tprinâ«».
Oic Waßer fo in CentfebUnb entfpringen / vnb in frembbe Canb ßießen/ (ab (V?cla febreibC jeynb bie 2)onaw vnb Kboba / fo oberhalb ©itta in Wal? Iafertbalbeybenü^ybgenoßencntfpringt.3nbieoß^en©eevnba6großc^c«t^ febe (V?eer buffen bie ^mie/ Weßr/^lib/ Weycbfel/ lt;l0aß/ Kbeyn / vnb 3lber/ vorzeiten Gwltbal vnb ©ebwaben/ab pliniud vnb anber mehr anjeigen/ ge// beißen.
iÖaö'VoIctfofetiunb in Germanien wobntiflfwnß^crley/'^cncfcb/Win? bifeb/Cittauer vnb Walacben/tÖennemAref er/ Dngern / bie alle haben befon? bere23reucb/©pracb/Glauben/îîgt;aran5weiffelicb/obi(bôGermanien onthei/ len fol/biepicarbey/lOennagauw/ JCotharing/lOocbburgunb / ©ophoier / ße ß^cn jwifeben jwey en Keicb/bem ‘Ceutfeben vnb ^ran^óft fd)ett/fey nb beß Key ferö vnbX.0mifcbenK.eicbö CehcnleiJt/fcynin allen 2f«ßTh»ren/ fo jwifeben ben jweyenXeicbenßnb/anfßubreben/anff welcher feiten man verlójïigifï feyttßeallweg bieerßeninber fachen»
'5)011 ten Ziutfe^en/ixtitfttn 37a(toii in (Brnnanim.
fn^kÄ ^^^^f^^**serbelt von ben ^ramjofen oilman/ von ben Winben iTempß ober nemer6/ von werten ober febießen /etwann von ben “Dn? ^:^^gern ©cbcitla ober Keßfreßer/jugenannt/ vnb in Doch vnb Hiber ‘Centfd) / fo bie5ranQofen5lamingtam nenen/getheilt / feynb vnter anbern all Doicf er eyngemifebt/bermaßen/bad an etlichen enb en jweißel iß/welcher Ha^ tion folchd ort man ;«ßhreiben fol/ haben boch für ßeb felbd and) allein ein Ke'/ giment mit anbern Leuten innen vnb wo Ibefe^c/ am meißen in a Itcn vnb groß • nbsp;nbsp;fen Germanien/nicht einBleintheil in Gallien fenfeit beß Kheyttd gegen Wc?
ßcn. C)eßgleicben bie Äanb / fo beß alten Komtfeben Ketebd ^eßbreiber/ RHETIAS, VINDELICIAM, NORICORVM REGNA, nennen/vnbß'/ çunb ©chwAbifebe/Keyrifd/ey^ßerreiebißbe/Hiber vnb4gt;bcr Canbrd)aßc bft/fenfeit ber löonaw gegen ©ubenwer^/beißen/vnb beß ‘Ceutfehen Dokfd fürnemlich Hamen vnb ©tettfolgen/hernach/HiberlAnber/^lanbern/ Kra? banb/Gelbern/tOolanb/ ©eelanb/5rießn/ ©ecUnber/©ad)ßn/vott benen bte ©chotten vnb Afn^Ußer fr herBommen haben/pommern/ClOcBe Iburg/5 wey tOcr^ogthumb/mögen auebbem Winbißben Hamen jugeßhrieben werben/ 25ranbeb«mifd) (V?arcf Mit vnbnenw/vorjeitenbie'Ceutßhenallein genant/ fo fveygner Ham / vnb nicht gemein/ wieß^t vermelbtiß/preußen/CcißanbZ Kiphlanb/
-ocr page 87-èom vrfprung 9lt;r «ken S^eutfe^ett. X VIÏ KïpbUnb/fcytt bcv'S'ctitfd^cnDcvvcn/'^ungcn/Cóln/feyn 0tAtt/3üUd)/£ti neburg / deff/ ^cf3 / iOcn5ogtb«»«b / Curtteb State vnb 73iflb«mb / Weft^ pb^Un/pfalç am Kbey n/ b^t vtd tOemn/ÏTnev bat viel ^Ötfïbumb/ Wefler/ veid) / (fhet^/COcinti / TPormó / Speyer / Statt vnb ^tfïbumb / fiüQelbiwg / Statt/vttb ^ijtbum 75afel Statt vn ^tflb«m/^ir«^/Suttctaw/ScbweiJ5/ X£^ybgnofie»/Cb»v / Statt vnb ^i|lb«mb / ©tabùnbt/ X^n^ebiner / Schwan ben vttb ^eyer«/4gt;|lerretcb/'2^yrol(5rafffcbajff/Stbettbür3etttn^tt3evtt/ ließen an ‘(rarterttvnbIValad)ey/Sd?lerter/lt;^0eiffen/iÖüvttt3ett/t7e|fett/73ii cberlanb/^tancf en/ Steyrmâvef er/2^crnten / Skrän/ (^Oerbern/tonnen beyb Spraebz IVtnbifcb vnb ^Ttutfeb/aneb fiau^nt^evlanb/abanber mebr / reben beybSpracb/mógenaiïfbbenlVtnben jugeeygnet werbe. 3njCa«^ntt5erge^ genb baben vor jetten bic Schwaben gewohnt/bie von Senaw/ ober auß ber Sc^ónawgebetjfen b^ben/ in üatetn Senones/vnb Semnonee im (Brieebi^ febtn bcy bem ptolomeo,
OJen Pen ®tnïgt;fn vnb ® enbep / ber anbatt hiöamanknjunöc»*
/n^^^^i'^^f^ '’^b Wenben tn vnfer Sprach genannt/ beißen in fret ^ung tScblaueti/bónnen vnb reben gemeinltcb jwo Sprachz '^eutfebe vnb
XVinbifebeZ vorauf bie burger/ 2ia«ff leutzbte meebtigen vnber 2lbel/ feynb tn große meebtige weite Kóntgreich vnb tDcrtjogtbnmbgcthetlt/babcn ft l Dolctó vnb gegenb Z wan ße wohnen auch tn ïöalmatten Z Croatten Z IVtn^ btfehé (Z)arcfz ^oßnen/DißerreiebZ Crabatéz*X)ngerivber jenjêttber Ï)onaw/ welche Canb ße bem KómifchenXetch vn ben Kcy fern^tißtntano bem (Broßen fttb(V?auwcioabgcbrungen haben Zabber heilig ^apß (Bregortuôtn fetnett 35rteffen bejeugtz fey n auß (Bérmanien vber bic töonaw jogen Z aie bann obge^ ntelbt Canb no^Schlauoniazbae ißbeß Schlauonober IVinbentanbZvonint gênant werben.^ch wil nun bie mechtigßen ioAuptlanb vnb 2kónigrctch jo ße nod? in (Bermanten innen habenZ hernennenZ^eham cinÄonigretchZinirer Sprach 5ächoZ poUben Königreich Z bie Keußenzrot vnb weißZfnb (^Oofgutt ter/ (^0ulchaw vnb pobaUa/ ßoßenanbte 'hartem vnb 2lßaner.
■^Jon bfr bnttfn ©praeÇ in amp;nmani(n/^Ut^wet
3^ Citthawer vnb IValachen follen ber quot;Welßhen Sprach nahenb bom^ men/alfo fd^retben etliche bie folche Canb beßchttgt vnb erfahren haben/ bie anbern rechenö auch ber IVinbtfchen Sprach ju.
'5on tm ?)f nnrndreffm/ tev PterPten 57atwn in
©crwantctt.
Z^^VXtriDennmSrcberjQanbvnbCcutheißenwir/wie hernach folge/f^olt* ^^Jlanb/iÖennmarcbzSeelanbz SchonbenmarebZ tlorbwige/Schweben/
5tnncnlanbzlt;BottlanbZ vonbifer hat etwan ber oberß -ößerfee von 3Den/ ’nareb biß anPuußen bie (Botenawzbae iß jn Latein Sinus GotLmns,ben nameni Sehabtz3btelt;öriechen heißen ße (Betae/bie Korner 5)aco6Z^ö wohnen beybigt; ntn‘X)ollt;f ‘ö^troUenZ follen (Beißer feynZobö gut ober boß/feynb bie (Belehrten ”®chttit eines. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Sprach gehet auß bie Sächßfeh / als ban ein ^rieß bejeugt C fo (V?-’^‘^‘^^^^^quot;^^‘^bclmfiirbreyen iaren/ehe vnb ich bie Chronica angehebe ^^bc ju fchreibenzvon Chrißierno Kónigin 5gt;ennmarcbZ von eines Karsbergt; wliK^^’®^^^**^^^ bejeugec. jöenmärebißhe König bcßhließen wilbe Xicut/in liehe ^^ wobnenbzwir heißens bie wilben Cappenzfaß weit bebannt/vmb boß^ k^ ^'^‘'^’‘^^er'Warcwcgcn/bteßcanbasgeßabans quot;Waßer neben ber Kaußgt; ’^ 5«tttttig legen/ fo jn gefeilt ber Caufÿ/laßen ße ße boßhehe^elge liegen/ machet!
-ocr page 88-©uô erfi^ucS ^o^tvniw $!(«encint/
wiadxn neb btnweg mit ber ^nuffUuc (But/ßicbctt anber Cent/ Uflett fteb nfo fttanbô pbett. “Vott bteptt wtlben Cappett ebne *»«cb wclbung Cornelius‘^^«f deus/ein meebd^erKomer/inbern ^uô bas ervonben^eutfeben vor vier i Qcben bunbert vnb^wenQidMrensefebrieben bar.
'Son tgt;m‘Jüngern/1« fönfffen ?iöf(on fn©«^
Z^^3lt; Tongern beiffen in frer ©praeb (iÖÄtgorol/ijl ein Blein^olef/nicb^gc ^^^tbeik in 4nber nation/wie anberCeut/ foin (Bermanienwobnen/bn^ ^^^^^benbocbeingro^ meebtig weit 2k6nigreicb/vnb vnter/nen^Ceutfebvnb lOinbe/feyn ©Afi im Canb/ jr berBommen werb icb bemach tm vierbeen 13ucb befebreiben/bube bas Canb pannoniam/etwan vor jetten Tenter pannoni« genannt/oberbalb ber 0aw/jwifcbenber Î)onaw vnb J)r A/innen/ vnb bargen
• gen vber ein tbetl ©ermanienba etwan /als bie Körner vnb ©riechen nen^ nen/Iazigcs, Gepidæ, Goti, Gew, Daei, fc^bafft feyn gewefen / vnb feynb nicht / wie etlid) meinen / Hunni, ju ‘Ceutfeh bie tOunen / weldoe von ben Weyern vnb Tüin^ ben Vertrieben vnb au^gereut feynb worben« ibarnad? halben bie Dngern bie I^anbfres inbubenben Reyern vnb (V?Arern abgebrungen/als ich im vierb^ ten^uch in bem leben Key fer ?trnulygs grónbtlich anjetgen wil. nun hab ich gnuggefa^/alö vtlnot iff ju bifem Werd? von ©ermanien / wclchegar ßeip (tg Cornelius Cacitus / vnb anber mebr/mit fren ©chrifften erleucht / vnb ber# für an bas liecht bracht haben / ber geffalt/ ba^ ein jeglicher etwann viel bings von feinem iOeymat/au^fren Kuchem /wiewol ße bafelbs bi» nicht Bommen feyn/ba^ bann von ben gebomenCanblcuten erfahren Ban. 2Ugt;erfolchc23ó# djer muf man feifjtger bann bisher / befehen / vberlefen / von bef wegen / baf mehrmals groffe ver Anbetung mit Canb vnb jCeutengefchebeniff/bas ©lult;f# rab/wie man fprichc/iff f nbel/trcibt eins auff bas anber ab/verBert bieHamen ber gegenb/ ffArgt vmb bie jCanb f«mpt ben Xieu ten.
Üï^tliche grofmechtige 0tAtt vnb Königreich feyn bermafen abgetilge vnbaufgereut/ baf manfre namen nachgelcgcnbcytwcberwiffm nochf^ö^ renmebtBan/vnb febier Beinglauben geben wil Krieff vnbßtgel/vnbwar^ hälftigen i^iff orien/fo von folgern melbung thun/ vnb fagen / Bein ‘VolcB iff in ©ermanien vnb'Ceutfehen Canben/onbie Briefen vnb ^tanefen/ norfawer/ ©ch weben vnb Kugen/bas fcy n alte namen vnb tOey mat/ fo es vor vier hun / bertfaren/vnb noch vil Bur^er/gebabt bat/vnb nun mehr behalte. 3chmags vnbBanstenichtlaffèn/muf mich gat faff verwunbern/baf folchs fb gat von wenigen C vnb vorauf von benenjo hochgelehrt wö lien fey n / f ch vnber winben CbronicBen/bicaltenlOifforien/CAnbervnbCeutjubefchreiben vnblcfcn)be funnen wirt vnb ju bergengenommen.
Sinjagung ba wfacfeiv tvannnb Sanb rub ^cut alfo
verberben / vnb ubgetffgt werben.
Z7^3t hochgekhtten vnb berübmptenKunff 1er / fo alle beimligBeit ©ottes ^^^vnb feiner weref ergruubt haben (in ©riechifcher ©prach philofophi genannte lebten /fagen vnb geben fût /wie etwan bie Wafferauf fd?i^ ebmg bef lOimmelsanlau^en/etli% ortmitIXanb/Dibe vnb ^^euten verberg' ben. ©leichermaf aud?/bieweilallen©egenben/5lecfen/ ©tAtten /*VölcBern fre beffimpte jeit vnb jd / bie fe nicht vberffeben mögen / iff au ffgefeçt / müßen feh hoch auf verbengBnuf vnb fehiefung ©ottes bef 2lllmechttgen/ ju ffra^en^ bas vbel vnb bof heit ber GOenfehen/ etlich verachte vnb vnachtbar XJölcfer et/ heben /fr l^cymat/barinnfiegebort»feyn/verlaßen/anberX^anbvnb/Zeue vbcrfallen/ bas 'X^olcB etlid?s abwArgen/ eeltchs wie bas quot;X^ibe wegfûb^ ren vnb treiben/bic ©tAtt ju brechen/ aUe^ltdren vmbffór^en/ jCanb vnb £c«t
-ocr page 89-^om erfprung 9er aken Ceutfe^ett. nbsp;nbsp;X VIII
^Ctt/ Canb »nb Cent verbrentten / gauQc Skéntgretd) / wie bte (10cnfd?cn / von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
benmangarnfcbtösufa^cn wet^/abnlgenvrtb «ufiveuten* Soldés mît altert (Sefebtebtert jubejeugen wil ba rttebt vort n^ten fey n/wtrbttm nacbfolgenbcrt 'ÏVevcF/ber ee meref en wil /wol verfïanben/ tTemlicb/fo vnó bet ^ürd fór bet tbürtfïvttbHopfftart/ ligt vite auIfbem bal^/lebvntvnófolcbeó t^glid? vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
gibt vne bert glaube« tu bie banb/vnb wa wit vue ntebte artber^ /bann wie bt ji'/ bet gefebebert/ niebc bteyn febteten/vnb ntebt befletn/ witt et vbet vnfetn banef/ C6 gefall vus obetnicbt/wit wollene obet ntebt/vnb glauben obet ntebt/vne gatem batt gebifß eynlegen/vn vnegat ein vnbtttltcbe Kub« fetnee gewaltet ^nff ben atf vnb tuefen binben/wte et bann tn butQ vetfebtenen laten vnb noch infttfebet gebed?trtu^/g^tbart bat bem ganzen 4|ïa bif anbaöIVaffetdtu^ bbtaten/bew Öolban vu Satacen/ Öytien/bem gelobten Canb/ 3ctufalem/ ^Icbatt vn Aegypten in 3lpbtica/ aucb tn ^utopagtolfen vnb nied)ttgen2vógt; nigteteben vn^eyfettbumen/vnfetrt 2lnflóffetn vnb Haebbatn / Conflantt^/ nopel/bem (5ttefbïfcbert2^eyfettbuwb/3tbttanopeL'2'btacten/(V?acebonïcn/ rïigtovortt/Wotea/Xomaney/^llbancy/Öutpbey/'ïioffcn/ï^almatic/Ctoa .
tien / 2xtabatert / lümbileben /Zanben / (^Ooboii/ vnb vot btey en laten ©tto ebifeb TPetffenbutg vn Xbobifz btcwetl wit vnfetn bctltgêlt;5lauben fa|l febwe eben/vnb ntebf allein ntebt balten fonbetn aucb gat C ben wetten vnb leben 511^ teebnen ) im betijen vetlaugné / bótffen wit vne vnfete tOeilwacbete nieb t ttó^ jlen/eeill vne not baf wit eben btau}f feben/ bamit wit vne felbet ntebt tticgen/ mit vnfêtn C wie bet bcilig ^Imbtoft ue Äeyfet Dalcntinianum benanbetnge^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •
watnet^ aulfgeblafenen/ vun^uentTiteln vnb namen/ liebtofen/gefüllt bla// fen / Uten wotten / vnanbcditigen gtimpel vnb getimpd / vngottefóteb tigent ptangen vnb angenommenet weif/welcbee allee wit vne felbefütgcnommen paben vnb auffgefe^t. Wit feynvngetabtene wibetcbtifïen/wollen allein mit ben namen anfebauwen/halten vnefclbebafiit/geben vne aucb bafut auf / glctd)fam vmb folebet alter bteucb wegen wit lt;5ottce ÏDienct weten / lt;V?an fb betabet wol an vnfetm wefen waefutCeutewitpyn/ beimltcbinvnfetm ber/ -0« iTwefdjen f#^ ^en/offentlicb mit vnfetn wctcfcn vctlaugnen wit ©ott vnb aller feiner l?ci/ ^‘^^*’* ligen / wit belten vne betmafèn / vnb führen ein folebe leben / gleid) fam webet '5^eu|fclnoeb5egfcuwr/t^ell nocbiOimmel/feyn/vnbbieammeifïen/bie vmb folebs flAnge gwinen vnb janefen/ wet folebe glaubt / folt btllicb ab feinem wc^ fen erfebreden/ vnb ftebju banb belfern» Wer left fteb begnügen art rtotturfft bef leibe/an vmb vnb art/ welcher briebt fein ftnn/fein lull/ lieber fdne^ wtUeiie nb/ vrtb left ce (Bott ( «U vite bie ifuangelia vnb Cbrilfue vit fer tSert vnb 0c^ Ugmacbervrtberwetft;) walten/heimüu?im ber^cn/offcntlicb in vnfetm thun ’^nb laffen/ feyn wir ben jehen (Bebotten (Bottee vnb bem leben vnb lebte (Chtr^ (liv«b feiner iOeiligenCfo nicht Itcbfelbe/fonbet fein rteeblîenbebendet/ in Ici? nbsp;nbsp;nbsp;* •
ben Vrtb armttt/verriebturtg jcitlicbct ebre/gûtet vnb weif beit liehet ) gat mit einanber wiberwertig/lebetmart ill llolij/fucbt eigene lieb/ nuç vnb ehte/metn t nd) fclbe lledtim betten voll mif trau wene vnb vnglaubcrte.(V?an leftX^ar/ ter Vrtb (goutter Cale man f het) vmb ^rot betteln/ vmbgeben/ vetberben vnb flerben/^^Oanbetfchlegt fe / manbermorbt fie / man fchiltf e / man findet Inert ftey öffentlich vngeflrafft/wollen folcheegejiegen vnb berbómpt feyn. Wit liegen/triegen gegen cirtartbet/fchenbert / febmäben / habern / fanden / greinen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
vntervrtóielbó/ tobten/ mürben/rauben/ feynbneibig/ bâlfig/fcholbern/poh • bem/ brucf en / fehinben bie hitmen / nemmen miet vnb gaben / jeifen Weib vnb ^nb Waifcn / fchwechen ^ungBfrauwen / fehmähen Weiber / brechen bic if be/ fpielen/ fcbeleen/fuchen/Uflern (Bott vn fein iOeiligê/faulfert/trirt den/raf Un/ Ptaf len / Wetdtag/5ey trag/bie nachtbif an ben tag / baf oben wiber herauf ?f wf »if ô feynb gar vil Ôohetfchnl / man lift aUetlicbllcn (Bciflltd^e vnb Welt^ «ehe Recht, if $ if aber vberal/alô man Ipticht/ vil 75tieffvn wenig (Berechtigt’
- “dt.QolchedDoldlcin acht wenig bet Aunll /gibt fch nut auff babercy vnb S^'^U/fuchteigeneebte/ lob/nuQ waöbem^aud) wol bemCetbfantfc/cbut/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dp
^rt «nber Ceute. Wit leben wie bas 'Vibe/werben wo l genannt Cbrillert/abei? m^t »»t mc^t wgr«ntgt;f tj^gg vielartberf/Chrillenwctbengcmadxvnb nicht Sebotn.^et tem»
2Hlmcchf
-ocr page 90-©dl? erft ^«(0 go^annw ^Ïuettetm/ 2tUmccbH5ebtmmcltfd?cXgt;4tcevbrttglt;wrtU/tMrtlt;tof/3«tvnbvclt;^tbtcvtt3lt;e4/ «nc S^inbev C wie erb Ann fernem etwan Au^erwebUem Dolet vnb lt;5efipten/ ^reunben vnb ■X)etternben5«bengetbAnbAO 5« enterben / neuwe/ fromme/ reebtfcbnlfene von Art Ä^tnberjuerwebUnvnb jubefebAffen- ^6 tjï Auf vnb • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nntvnsgefebeben/es fey bnnn fAcb/bnf wir vus Anberf in bie fnebt febiefen/
Anber leben/finne vn fitten/un vns nemmen/3116/eßt vnfer fneb fïeben/vnb wir ein leben fügten / Bau vnb mng teb mteb niebtö gutes verfeben vnb troff en/ (Bott gebe bnf ilt;b feble/eö geb (Bott bnf teb lüge / vnfer bof btit brueft vns gnr bArt/mógens nicht mebr tr Agen/es ^An in bie lengbein bArr noch beff Anbt bA/ ben/fehlet fteb febonwers merc^enwiUDAnnfebct/bieweil vnbiebbiefebing injCAtein flt;breib/vnbn«n mit tob AbgAngen wArbocblobltcbffcrgcbccbtnuf ' 2lt;eyfer (10avimiliAnus / Jn bAnb erbebt ft^tOcr^og Dlricb von Wirtenberg / vberfellt/ beUgert/vnbnimpt eynbie KeiebffAtt Keurling. 2gt;er ©ebwAbifeb 03unb mit feinen DerwAnbten muffert/rtd?tfid) $u ber ©egenwebr/nimpt “Volcf An / wirfft nuffen einem Oberffen 5elbbAuptmAn vnfern (B-10. i0ergt; , çogIVilbelmin03eyern/zc. DnbtffberiOer^ogvonTOrtenbergvonCAttb vnbjCeuten/von Allenfeinen5ltcfen/@t^ltten/(^Oärcften/@cbl0frernverfAgt vnb Vertrieben / vn feine ^einb bAben bAS CAnb mit gewAlt innen. ÎJenCbur^ förffenrebt ber gemein mAnn vbcl/bAf fteAle Ung wiber Alle btlltgBeit/vnb «et ffouïfftrfîen Ublieb Altes berbommen vnfer t)orfAbren/Als Ung mit ber WAbl Reb bAlten/ fctnkfft3teitin«rt»eamp; Bein tOAUpt erweblen/bAs für fold?er Oluffrburvnbemborung feyn moebtz tmea nemven vnb w Arumb bife Äey ferlicb WAbl Alfo Ung verwogen Wirt weif ich nid^t/Dub ^jj j^g febon wift / borfft id?s boeb nicht fügen / es bnrff Rehs feiner Annem^/ men/ieb mein niemnnb in fonberbeit/reb in biegemein/vnb in ben tng bineynZ Als 0Alwfï#Z‘îiti Ciub / vnb Anberer tOi^orienfehreiber / brAuch vnb ge^/ wonbeitiff/ wer Rd?s Annimpt/bArffmir fein fchulb geben/er befchulbtgt Reb felbff /gibt Reh felbfffchulbig/ vnb ich nicht/ wir wollen ƒ e gute Cbriflenfcyn/ wollenbochber/iebrCbtiffi vnfers 5uchtmeiffersin felnerley weif nAchfoU gen / wollen nur vnfern finn bAben / vnb vnfer furnemmen gefeilt vns Allein wol/WAS er fAgt/bA treiben wir bAS gefpott auR/Uchens / beutens Anberf bAn esgerebt iff / b Ann bie meinung vor vnbnAch/ vnb ber i3uchfÏAben vermAgz muR Reh Rieben Uffen von (Bottes ebre Auff vnfern eignen nug / ebr / gunff vnb brAuch. TVas jucht/Rtten vnb gut leben Antrifft IcRt jmf ein iOutel Aufffe^enZ bArfffeiner glofe nieht/es wirt miehs bAlt ich noch fc feiner mit gelehrten wor/ ten vberreben/bAR flotteren/fehwAmjen/buchen/Uchen/ bod?mut treiben/ feh werc/eiuAuber verAchten/nAch eigner ehr vn gut ringen/bringen/gute wort nichts bArbinbe / vornen leef en binben frA5en/freRen/jAuffen/trincfe/fchlem''/ men/^ungffrAuwettfehwechen/Xtbebreehen/'Wetberfehenben/verfübten/ben • nbsp;nbsp;nbsp;Firmen nit belffen/wieber IVelt brAuch iff/vn weber Jubê/'îûrefen noch tOeb
• ben leiben / Chrifllieh fey / wie vil wir halten täglichen in ben Kirchen An b as berieflopffen/ päpA^en/blecf en/ Rngen/ febreyen / bAnn es fpriebt (Bott felbfl: 2gt;tR Doicf ehret mich nur mit bem munb vnb leff^en/Olber f r her^ iff weit hin// bAtt von iuir.(IOit bem grimpel vnb timpel beines plerren/ bein geigen vn pfeif? fen wiltch nicht hortn/nitein jeglicher ber fpricht/lOerr tOerr / wirteyngeUf/ fen inbAS iOimmelreich / jbnbern ber Allein / ber Reh beR willen Lottes beR 3llU mechtigen beReiRt.3lm Jóngfïen tag werben vil herfür prellen/ vn fAgen: tOerr , iOerr/hAben wir bAnn nicht in beinern tÏAmen geprebiget/ gelefen/gefungcn/ vnb bie ^euffel von ben (^Oenfehen AuRgetrieben vnb verf Agt/vnb Anber vil 5e i dxn vnb Wunber mehr Alles in beinern flAmen/bir ju ehren geflifft vn geübte ^ifen gibt (Bott felbs bie Antwort/ wie hernAch folget : ^ch weiR nit wer fr fey tZ id? pAbe euch noch noch nie erf ent/hebt euch von mir fr Alle/fb mir meine (Befc^Z jehen (Bebott/nit gehAlten h^bt/bin ich einem etwas fchutbig/ Xf r leRt Reh nicht mit guten worten bejAle/muR bAR brAn / muR bAr gelt ober wehrt h Aben (Botc Rhet Allein bAS herç An / wa ber Öchn^ iff / Auch bAS herç vnfern (BlAubcn von vnfer fünb wegen/verAchten bie tOcyben/î'ûreten/vnb Anber vngUubig/ item? lieh bie jfuben fo bey vns wonen / fügen offentlieh/ wer ju vnferm (BUuben wol f ommen/Aber wie er reche f wn vnb mog feyn/ fo wir ulfo liegen/ triegen / vnb fo gröblich
-ocr page 91-löcrtiMpninft^cvdccttS^cittfcßcn. XIX gtóbUeb/ba^ mand g«ifft/wtblt;v ©ottes Z^rbnung vnb (Sebott blt;ïnbcln.0ob d)C6 wirbt 4Ucntblt;»lbcn m ber bet lieert ©ebvîfft «ng^cigt/vnb voit Aónig abanib/ncmltcb tm loó. pfalm/wcró ßeifftgU^t/vnbßeiffigbarnntfntcrrfcc. Abtrieb bin 5« tteff bîneyn rommelt / vnb ju ferme voit ber |lruf nebeituitfge* frtbreit/foîdb vnfer wû|l vncbrijîltcb leben fibe/vnbbaflclbtgbocb tn guter meü nung gew«rnuf weiß bebende/ wemô ntd?t gefelt/ba mugs tm namen (Bottes wol nicbt lefen/ er bat barumb von mtr Beinert jorn/ Jd? beßlbö (Bott / ber wire es vus $u feiner $ett alles wol wenbem^cb Bom wtberauff bie fare vnbbabn/ foieb verlaffcn babe.
QJon Suttfeß Petn €rçf ónig/ttem «ften Meteen/ ^mn vnb 'éatur ber ^cutfeben/Denumarffer/® nben oberIVenben»
Cs nun/wie oben angejetgtt|l/ber Moab/ aller (ÏOenfeben ein Tatter/
Canbt vnb Cent befebrieben / biefelbigen vnter bie Pelben aufgetbcilt '^^bett/vnb es nun an bem war/ba ße fteb in alle IVelt febeiben folecn/fubren: brey t^errenju/fobiewi^igflenfeynwoleen/ mit namen Hiinrob/ Jßer/ ©a^/ motes/ vberrebten bie anbem/etlicbe nötigten ße barju/wolten ßeb von einan^ ber leçen/vit jnen ein ewige gebeebtnuß maeben. îDemnaeb inad?ten ße ßlt;b von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* au|fgangber©onnettauff/Bamenineinfa|l lußig fruchtbar eben 5clbt/ba bie 5wen große ITaßcrßüß/ '^ygris vnb ürupbrates/jufamen rinnen / lOuben aUba an 511 bauwen ein ©tatt vnb ÏTburn / auf gebrennten 5lgßln vnb guten leim/borten nicbt auff von /rem fûrnemmen/ woltcngar auff biß in ben Oim'/ ntel mit bem ^auw faren/ ba p läget ße (Bott/baß einer ben anbern nicbt mebr ver/iebn Bunbt. 5«vor rebten ße alle nur cinerlcy ©pracb/ fol bie 3wbifd? feyn/ balb rebt ein /eglicbcr ein befonbere ©pracb/ verßunbt Bciner ben anbern nidje mebr/wareinwilbbingburebeinanber/es verß^unbe ein 33ruber ben anbern/ ber Tatter ben ©on / nicbt/ ein Gruber rebt quot;îeutfeb ber anber TVinbifeb/ ber briete iVelfcb/ber Tatter ^ßbifeb / ber ©on tOifpanifeb / mn/fen alfo mit ber^-rengewalt barvon laßen/ vnb ßcb von einanber febeiben/ vnb in alle IVelt auß^z bretcen/ von benfber wirbt obgenannte er/îe ©tattgeheißen vonbem3ßbrz ßben wort^abel/|b burebeinanbergie/^n/mifeben/Beuwen/vn werßren/heißt. ^wwi«55«W.
. 3ba man jelt nach ber wiberbringug ber IVelt vb ber ©ünbßut/hunbert ein »ubbreißig/ar/erhubbaser/lXcicb/fomanaucb ber 2lßyricn nennt/nim^ ’^obein©on ber Äufeb/beß tOams Ifncfel/vnb Trenctel Hoah/5« welcher 5^lt aöcbber(BroßmechtigKiß vnb K.eeB/'^Tuitfeb ober‘^’eutfcb(imCateittvnb • ^‘^ieebifeben Tuifchon genennt ) ein ©on Vtoah/geborn nach ber ©ßnbßut/ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• *ï^acter/i5crr vnb anfang/aller'ÎTeutfcben/ IVinben/ IVenben vnb iVennmAr# ^«t/machtßd} in 2lrmenieninitbrcißlgt?elbcn/fctrtenTettcrn/fo feiner 13vu/ ^^r / ©cm vnb 3aphtf/©ónc/ feine ^nefel vnb TrencBel waren/ joge alfo mit 'gt;tlTolctsauß2trmenien/außbemjCanbvberbasIVaßer Îban in ^uropam Vnb (Bermanien/ thet ßcb aUba mit feinen lOauptleuten vnb TolcB niber / bas ^floßenb Canb 3hcßem/ beß IVaßerßuß iVangegc Oßenwerts/nam ein fein früher ber alte ©cbiit/ auff (Teutfd? ©dnn5/ vonbem auch bie î^eutfehen vnb Hermannen ©ebutherober ©ebß^en genannt werben/wie auch pliniusim * '^l^tbtcn^ucb/ba er alle Canb befchreibt/anjeigt. ^s heißt noch ein theil (Ber^ ***lt;ï«iett $wifcben Tngern vnb -öeßerreieh in ber ©d)ut.
^a nun obgemclbter 2^ónig ‘S^uitfeh in biefe Canbt Bomen war/burebjd^ S^«*^6n4cbberlengwlt;ievnbbreit/beßcbtigetvnb befebauwet bas ganç (Berz tljaniencß) vonbem Xhein/größern quot;Geutfeben UOcer vnb offenen ©een/auch (^lt;^^/barey n bie Ï)onaw feilt/vnb ‘^artarcy bcfchloßcn wirbt/wie ^ô bennobenaußfs Bßr^cß befebrieben habe ;) tbeilt biefen Äreiß in ÖOarg^ 5ßtßcnthumb / lOauptmanfchafft / vnbKónigrcidi / gab es ey n JfcJ?^^lt;*“Ptllt;»tlt;tt/battwefallentbalbettl5ßrg/0tett/^lt;5ÄreBc/36or|fer/^llt;* '^en/naebgelegenheit PolQS/IVaßer vu ielbs/befett bie Canbt mit Tieh vnb Centen/
-ocr page 92-^ae er(î ^U(0 go^ttttwe ^{«etttwt/
iCcutctt tm funff vn ^wcn^tglïcn ƒ«r femes Regiments/ mb ju ewiger gebeebf^ «u|i unb gewifjèm Anjeigenben nnebtommen / nennet: er bie £nnbt vnb £euce IVrtffer/lSerg/'Ïbrtl/ÖcblóffcrvnbJlecfennrtcbim vnb feinen iOnuptlenten/ nis bennbev alten gewénUebbvnueb ijl gewefen/bn^nueb bie ^ibel vnb heilige Öchvilftbejeugtvonbtefem ‘S^uitfehenobev '^eutfeben/auff Xómtfeb/ÖAtb«’ Ofd?/ ÏitberUnbtfeh/ nuff IVelfche ©pmeh/ wo wit Cutfeben/ auff ^t^nctifeb/ ÖebwÄbifeb/ ^eytifebz bie ‘ïentfeben genannt / ^s ligt gegen Coin bet Statt »bet am Khey n ‘Cuitfeb/ etwan ein große Statt/ gtoßet benn Coin / man fibet etn tbetl bet Stattmauet nocb/tlun abetetnCÎOûntbô 2lt;lo(let vnb ^ûtfl^en 2^lo|let / gebott je^t ben von Coin ju C wie bie/bie allba betumb wonen/von ƒ« fagen^ von offten genannten ÏTuitfeb / vnb wit vnb vnfet Canbt von bemfelbt^ gen ^Uef^u ben namen buben.
ïöetgleiebentm l^etnogtbumb Clepb/©tutt vnTüalb ‘Cuitfd^butgB/alh ba vot jetten vnfet XJotfabten ben Kómern vt l ?polcf s etfeblagen haben / auch ^tuneffuttet (Défi (wie man fagt ^ gewefen feyn folt. (ÏOieb bóncff es wol bie nottutfftetteteben/ vn biene ƒafl wol jn mehren ben ver|ïanbt biefer tOiflorien/ ba^biet0auptleutbiefes-lfr^bónigsgenennt/vnb nad? ewunber befebrteben werben»
®a^ für ^f tóen vitó Äönig nut km €e^fómg Xultf^ gejogenfcvii/bub wo fut dn icglitcr nWerget^an ^be/'^Önb am et jlen vom 2^ónig (Bomer vnb feinen brey Sónen.
Omet bet et^eSkênigfomit'Ctntfeben gezogen ijï/nam Welfcblanb ein/ l^Abett brey Sone/mtt namen/^Ifcb/Xeph/^Ïugus/hmbt ein /eglicberein befonbete Sptad?. ‘Cagus war JOifpanifd? / joge mit feines Matters 23rwber‘(rbubalbemanbn2k0nigtnt0ifpanten/nambaßelbigilanballeslt;in.
Keipb ober Keib war IVinbifeb / tbet ßcb in weißen Kenßen niber mit ramptfetnes “Vatters Stuber genannt ber (^Ooßba/von welchem benn biefe oigen Äanbnocb ben namen behalten.
2lfd?tjt'Ceutfd)gcwcfcn/blt;xt vonjbm Polen vnb pteußen etwan vorvi# kn taten langen 2tfd?abutgt geheißen/ wieptobmensanjelgt/ von fm feilen frhitbommen haben bte (ßotknbet/2llfo fagen 5ofepb«ö/.if ufebins vnb t0iegt; ronymus/heißt tn^ateinAfchanius. löte tOeyligSd^tißr nennt jn Slfcaneß^/ bavon bie /ewigen Jöben vns 'Ceutfeben noch 3lßbenejl nennen»
■Son ®U' vnb Sitóton/ km kneen vnb vierbfe n Äb*
nfg Jeß Sf^Wnigo Ïiiitfc^c.
^nigïbis/etnSon 3uphlt;t/vnb Grubet obgenannter Äontg/^omer n^^vnbuhubal/nambte/ianballeein/vonbemKhetnbt^an bas (Bebirg ojA-KunetfaU vnb lOifpanien/ fo man fetjt nennt Prouîneiam Delphmar/^ur-gunb/ 5tancf reid? / fo ein Sprach mit ben '^eutfebengchabt/ 3lucb feçtgemelb^ te Ûanbfo lien votjeiten auch 'Ceutflt;h nach rechter art gerebt hüben/wie noch heutiges tags bet Xheinfïtom/wc ich hernach tm grnnbt anjetgenwerbe»
Völlig 3Hbion fuhr inbie 3nfel / fo man feßt ^ngellanbt ober Schotten nennt/ hat vor jetten 2llbton geheißen/alfo nenntsptolomeus/ ber bie gantje IVelt bünfjlich befebrieben h^t»
‘250« San vnb Xpra^/bem fünfftenvnb (elften Kk
nig kß ^r^fönfgo ^uUfcßo»
a^n ber 2lt;ónig/ ein Gruber vorgenanter K^nig/ (Borner/ irh«bal/J)is/ mit feinen *X)ettern/2lrcabtus vnb .If mathtus / hüt ßcb in (Briechenlanbf nibergethnn/bavon haben biefelbigen orter von im /e^t Ionia, Arcadia, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acraathia
-ocr page 93-ftom Mpwwß ^cv «ken Ceuefe^en. XX Aemathiä vov^eUen ejebdffen/îîxv t?clbc 'S^y ma obgettauecó Jan ^ rub er /nam ^‘'ô Canbcyn/bannn^cQcConllrtntinopcl lige. j)iflt; CrtiibatU b^tjeçunbôcc ‘Cûret innen /werben and? von jm bie Blein‘îrôrcfey genennt» 2Hfo verteren fid) »nit ber jeit alle bing/ jCanb vn Cewt mit (nmpt jren namen flerben ab vnb jet^» geben/wiewol es gar wenig/bie fold?6 am mei jïen tbwnfölten/ betrad/cenvnb 5 u bermen nemmen»
'5?on kn antern nvcD enb jwem^tg .bdkii / fo nut km
^r^fänig cuitfc^ m vnferc £a«b fommen fevn»
^^CbArmaterberóberfl t0auptmann/(bmit2kóntg‘2'mtflt;b mbi^ Canb temmen / bat bie Skriegswebr/bamab vnbetannt/ju bc|d?irmett jCanbc vnb Ceut/ erfunben/ von helwegen große gunflbcybcm gemeinen man gehabt/von bemwir etwan bey ben gar alten berlt;5efcbidgt;tbcfd)rcibcrn/als von ^erofo vn Cbalbeycrn/Öebarmatcrn/tn bcr ^«bifeben ©prad? vnb viler • ©cbarmotb genannt worben, daubine ptolomcnó bcr berbümtefï Âànjî^ 1er beß (Beflirnô / (lOeffcne vnb Kcd^nen6 / nenntbie Canb ebem ber IVeycbfcl gegen an tfgang bcr ©onnen / Sarmatia im lt;öried?tfcben/ bas gï/ ©ebarmatd /lanb/bajcgc TPinbifd^ctiOarctc große ‘Voldcr/prenßen/ Ctlt;fßenbcr//2it^ tanwer/ polAcfcn/Kcnßen/ÖOofcabitcnz vnb ein tbeil ber tartaren fc^enun wobnen / abervorjcircnand) bte Severnetwan cin5citlangfold)c.Cartörcpei; burebreißt baben/ aldtebbernaebbcfcbrcibcn werb am cnb bicfeócrjïen^nit»6. 3biefe0 ©ebarmatô ©on ^anaud/bat jm bem Wa^Jerßu^ Canairt C fo im UCopz cobitcrÜanbtenefpringt/vnb ,cgt berÏ)onn beißt bcy ben ï^artern/aUbajcçc Wonenb^ben na mcngcben/tbeilt3tfiam vnbifutopamvoncinanber.
3Dtt^vierbgcbenbyiir(li|laußfvnfcr©praeb Ï)an/ $n£atcin Danusober Dacus/ von ,m baben ƒr bertomen bic ïbebnen/ wcleber 2^óntg faß meebtig vnb Wol begannt bcy ben ^entfeben ißnid^tlang/fonbernnocbitt frifcber gebed^t/ niiß/baßiOergogCbrißoßFin ^eyem vorn rteiimarrft/jcgtgcmcIbtójCanbs bcrïbebrt^ï’ SCénig warb.’Von ben ïbebnen bat baó Xianb DAnmard/focin Jipffdiß/itt bas 'S^cutfebe dOeer ßeb ßredenb, ben namen / welcher gegenb cy m Woncr bic alten Griechen vnb Corner Cim bros, Cimmenos/außvnfev ©pracb Äcmpßervnb2^cmpcr/bcißcn,
(gort / iß ber fünßgebenb tOclbt CtnCatctnGeti vnb Gotus^) bat bas 5Ar^ ßentbumb vnb ^nfcl (Botlanbtcrbauwet/ vnb nadgt; ƒm genannt. 3lufbtcfcin ^^anb ßyn bie (BotenC jn Catcin Gera’,Goti gt;nadwitjavenCba2Vónigt?aun Üórey n vn ^cy gcr/bic ©Ón 2^ónig limans bef '^Teurfeben tOercnlió^in (Bcr4' ’^Ktnicnberrfcbcnb/ge^ogenmitircn 2^ónigcn (Borreieb vn ‘X^ilmer/ anbieïDo ï^aw vnb bas waßcr (Tbeißa/ wclebebicfcn namen bat vom'^beißaim Catein Tibifcojbem feeb^ebenben i^clbcn vnb iOauptmann Skonigs 'èintfebcn ober 5^«tf(ben. ïöiefcibig Keßer beißt jegt quot;pngcrlanb/ ©ibenbörgen / Walacbcy, JßQnnbgcmclbt (BottißbKeicbßlmcbrbcttnjwey ta ufent ja wnnbobgcmclb/ te jwcy waßer / bic Îbonaw vnb e beißa/geßanbe feyn.^lfo fd)reibc 3orbanuó «m ^tfeboß^u Kanenna/ von geburt ein ^otlcnber/ju Àeyfere ^^’l^’^^^*”* M(Broßenjeitcn/fein75ud)ißabcrgarfalfcb/vnbnocb niebt ganç gebrude Rothen. Don genannten 5 wcyen 5ürßctt/bem ïDan vnb (Bot/vnb ßennacb^z ^htmen/bat ber Oßerfee/vonber .if Ib biß an bie IVey cbfel/ba etwa ben namen (Bottenaw empfangen / iß ein großer 3lrmbeß hoben vnb großen ‘S^entfeben (VOcere/fo bievmbwoner bic Oßcn vnIVeßcr©ec heißen. (Bottenaw nen^n bhCatcin/naebart ber Komifeben jungen/pliniuö vnbpomponiusdOcla/ i-cnber vnb £.cut befebreiber/ Smum Godanum.
(V^onsober lt;JOocfa/bcrßbcnQcbenb5ürß/batmtc feinen ©oncnlSrigs ?^^Plÿyg/obcr^rancfen/îrbînober Mithin/ bicKünigretd) vnter b ©auw/ P nbsp;nbsp;mit ber ibonaw ßredenb biß an bas (V?ecr/ bercinwarcs in if uropa/anß
^mhalb ober jcnfcitbeßdOcerö / in^tfia erbauwet/mitCeuten befett/ nad) jm J’rtO Kitten ßonen jugenennt. ibte Kómifeben vn (Brieebifeben üanbfebretber/ ib b Keime#
-ocr page 94-^«6 etjl ^«(^ g obatinie ^uchdtU/
Keimet vnb pocten/ nennen ned) fet^tgcmelbten 5ót|ïenbteKóntgteicb vntet bct ©euw/fo etwen 13ulgetcy/©ttfcy/13offcngebeiffenbebc (Roepee/ vnfet ©pteeb neebVÏOcyfen/ vnb necb feinen ©ónen in2lficn/’23itbyniem/(Oypem/ pbtygiem/fo von vnfctn quot;^cntfeben beo Kónigteid) ‘Ïtoie/ )nem beffen be^ renne/genenntwitbt. ©olebe weite gtofmcebtigc|[ienb fcinb nun mit einem bct ‘2^ütlt;fifd)/bcn Cbtiflen neuwliebet $eit ebgebtungen wotben/mm bic gtofje ‘S^ütdey genennt.
2)eóKónigtcicbÏ)elmeticn/bey benelten '5^eutfd?cn dOóten genennt/ von einet ©tett em Tenebifeben lt;iOcctligcnb/bevonfid)nunvnfcte Kcyfet/ Kónig/ vnb vot geiten bic ^cytifben 5üt(lcn / Henbgteffen V) ÏJeebew bcy (?Oünd)cn/(V?etggteffen5u2lnbed)pobctt7gt;cyligbctgobctbelb(ïOónd)en/el^ ieb itt ben elrxn 5tey beite ^ticf^en^u ‘^egetnfeebetwtenb biefee pnbe/tóet^’ ^og febteiben/bet feinen nemen vo König ^nlmetct / bem $wenQig(tc JOeupt# menn i^rt^Bonige ^uitfd)en. 2ln fn bebcn gefïoffen mben gegen -Offen König .Ôpbeytobet^pituô/obengegenTDefïcn/lDetQog Jebct. Îbif Kónigteieb/fo men niebt vot lengen feten bic 2Hbency vnb Komency genennt bet / nun ebct bic ö^üteBey/ beift im jC.etcin vnb lt;5ticd)ïflt;b€tt vonobgenennten lOettn Afpitue.
sÖielVinbifcbc (Z^tcB /bem ^tQbctlt;5ogtbum4gt;fïcttetcb$ugcbóttg/beC inn gebebt bct iOclbt 3ebct/ ellbe ©tett vnb óttet ctbeuwet/ ned? fmjugo nennt/eb bef gut jeugBnup geben piiniue vnb ptolomcue bic Z^nnbfebteb bct/ beift noeb bcy ben (BclcbttcnLibumiavn lHyricum / in vnfet 5nngcn etwen jCetneni vnb 3llytetKeicb/rïefbmel6 leng betneeb bebcn bielVenben bi^ Xlenb ben Kómetn ebgebtungen / necb ben IVcnbcn nennenenun wit'Ceur/ feben fet^t bie IVinbifcb(V?etcB.
«ntfprinflt.
. iökörtuw/brtegvo^ Waffer/fo jeçunbbaô *ï)tt3mfd) Kotttgreteb vn^ tt«m«t / mb wo H« ■^iîlt;*^*^^^*rlt;^ ^r^bef Q03fbumb von ben ^ûrehn fd^eiber/bet fein nemen von bem lOclbcn @e«w / bem §wey vnb ^xven^igfïen lOerço^ mb gefetten / fo mie ^nitfd?cn vnfevm etfïen ‘beteer vn betm e«^ 2(.tmcnten Bomen ifl / Ïgt;ic ©ew entfptingt in Cveinev ^er^ ob Cebed) bet benptfïett in Ctein.
ïöetbelbtTljel vnb fein ‘X)ettet ^enno bet gebeurt inbemjCenbobbet ©emv/ $wif(ben bet 25onew vnb iDte/wclcbcgcgenb/e^nnb ein tbetlbem Dit? getifdxnS^ónig/ein tbeil bem ^t^betçogen von -Ojïettcifb/^cwetttg i|l / bec votjdten TtjelUnbt bey ben‘2^eutfd?en gebciffen/vnb biebewptflett^bpbov 2t5elb»tg/ neebmeb nibet Parnge/ im ^etein Pannonia / im (ötiecbifcbcn Pœo^ ma, vnb bie ©tett ^fen 2lgelbntgB/ von ^enno bem2kónig /betneebmeb bettnn gebettfeb t bet.‘pon obgenenten $ wey en et (Ben beuptUnten fey n etlicbe ©tett/ 5lelt;Ben vnb gegcnb/ellbe genent ge wefen/ wie men benn noch bey pto^' lomeo vnb ^etofo lifït.Dngetn/^eyetn vnb Winben/beben folded Cenbtben 'WebUn vnbKómifebem Keiebebgebtnngen/ eb ieb betned? im btitten vnb victbfen ^ucb wetb fegen. Obetbelb bet ÏDte/^wifeben bem Ceg vnb 5gt;onewZ bebcnfid^nibetgctben AirbetvnbfcinÖontOijïet. ^betbet gebeuwet^bet^ fenwvm21teme/ein©tettX!rbntobnnum/bey ptolomeo^tebenfet. ‘Voni^b fïet witbt bie ïDonew/bnógtófB in Xüntope weifet/ im ,Cetetnvnlt;5tiecbtfcben et wen Hifter/vn noeb bee/ienb tOifïetteicb/genent/fo etwen bie elten 23tieff/ bic noeb votbenben / en^eigen/ vnb bie ^eytifeben 5üt|Bcn inngebebt/ fieb be^ fclbfB(V?etggteffen gefebtieben bebcn. 3^^t’iïó vntet bet ^Denebiget tóem Tténi^ «bier / bon fd?efft / bod) bct -ïf t^betçog von -Ôf etteieb bet '^tie|t innen. Obetbem Üeg bem bev abierßcrgt gegenIVe(ïenwett6/betgcbeuft2kónig3^blct/beted?tvn$wcni5igftt?(ïupt jemennamen befom^ mwnn bcó Xtt^tonigs 'Cniffd?6 vonbembet 3bletietg noeb juinen nemen bebclt/vn ptolemeuó b^ ©ebitg / betend bet Kbeyn entfptingt/ Monté Adulam nennet/ ©ein ©on Iben bet vmb bie jinnew gewobnP/ bcmfelbigen TDep fêt ben nemen geben/ben có noeb bcy vns bet.
rOöttrth) bor^citcii ^üllcrgeiwuiu.
« r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ctJOclbt©eU/beteuffbemMotebefiebnibetgetben/vnb^lbbct2lt;ó^
genXn Ä«»' ’^^^ »«^lt;bem / von biefcn bic Weffetßüf ©el vnb ^tb /te nemen empfengen ’ bebcn. ‘X)om©elewctbengcncnnt/6el/©elet/©elctew/©olctn/©ellBett/ ©eligbetgB / ©elbet / feyn elte ^Öeytifebe nemen / ©tett/ 5Ucf »nb óttet/ el«
man
-ocr page 95-ftom^ïfprttttÇS^«Hkett?Ce«tf(Sett‘ XXI ,,„„^„^^_„,^ m«tt Pc nod) nennt/ TOo peb Me jwen l^elben/tTiccelvnb t7«vil/f« «ud/gefetten S» Swa îra« ^'^’liS CutcfäKttgcwcfcn/vnbnucjtnauf^ 3lrmcntcn in biefe C^nbe gezogen ß^w» feyn/ ntber getban bähen / bab id? noch ntcbtccfnren/bcfcbleeinem nnbernjw ^^Tot^fd^cn/ id? wd folcbö »mbgeben vnb fórter fabven.
Plnùw^ hï rft’.déttnïn ivic vnb wenn fie aujffommenfev»
Hgt; nun ber erfî if vnbontgtn (Bermunien '^utefd?/ bunbert vnb neb^eben inr regiert bctt/lïnrb ^dl ber «nber 2^ónig ju^nbylonz jugennnne
3«piter/ baö t|lnu|fvnfer©prrtd)/bcr bócbfl vnb Óbcrjl ‘X)nttcrvnb 35eH^óiii3iu55(«* gró^c notbelffer/ ein 0on rCimrote. jDtefen Kiefen tTimroc buben barumb ^dwpirtt. Cba^cvbó|jÜ«5b regiert /jCnubt vnb Cent befd?wert/bie urmen Wittwen vnb 'Wuifen ntebt befebó^t but ?) bie treiben / wie bumulô if^ ber bruud? geween / er^-wörgt vnb juriffen / bu er felt;b^ vnb fünff^ig ^ur ju ^ubybn vil mutwiUcnó (wie benn uuebbie bei lig öd) rijft mit burgen werten un^eige^ getrieben but. ©ein if nef ein obgenunnten Königs Kels 0on / ber britte König ju 73uby// bn/ 3t|f«r vom dOofe in ber ^tbd /über bcy vus flinnsgenunnt fum nueb fei«’ o^imts ober 2(ngt;« nes Mutters tobt un bus Kubybnifd)ober ?lffyrifd?Ketd?5ubunbc cntwcbcr berbrtttc2lt;óiitp;« uu(ïboffurt/bu^ ervonlt;Bóttlicbem ftum geboren woltfeyn/oberuu^lieb/bie SSeSSS er $u feinem 'X)utter / buntit er bemfdbigen befonbere if br fliffeet/ vnb in dn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^wigc gebcebenu^ bved)tc -óber über(bu^ ieb ebe glu«be)uu|ï cyngeben bejj bó^ fen^cijlee/wurffe er obgenunnten König ^dl/fernen'X)utteruuff/mult;bt in beilig/ feisten in ben iOimmel/ rilt;bt ein Kirebfurt $« 25ubybn in ber ©tutt uujf / ^uuwet ullbu in ben ifbren obgennuccsKells feines “Vutters ein föfl^' liebes wunberburliebes Stijft (buvon uiicb plinius melbungtbuC mitten in ber Stutt/ feçt feines “Vutters ^ilbtnuß uuff/ vnb weibet bicfelbigen/ wer bu? fùrgieng/mn^t fteb bóefen/bufór niber füllen/weretwusverfcbulbet bette/ ynbbur$u flobe/ bett freynng/ bumeben in/ebermun in folebenebren bulten/ in noten unruffen/feinsuflucbtvnbjuvorftcbtulsju einem großen notbelffer buben folt/ erbotejm ulfooffcntlid)(5öttliebeebr/ lief dn Cunbbotten unfgo ben/bumit folcbêifbrerbtctung von uilendOenfeben/mebrgenunntenfeinem quot;Vutter bewiefen vnb erzeigt würbe / bus wur gur ein if benfpiel ben böfen (Qw ffern/vnbeingemeyete Wiefeniren (öcifdidKn/fofoldK vnb berglcieben be? tdegnuf vnb gefpcnfl un^uricbtenmeilïerfcyn/vnnueb (Böttlieber ebr ulljde obnvnbcrluf vnterfolebem fcbeinfldlen/bumitfoleber jrrfull in bie d?enfd?en geby Ibt / biefer Summer weit vnb breit einbrunge / vberbunb gewinne/ bie Ceut nbsp;nbsp;nbsp;_ „
ulfo von bem einigen ewigen (Bottesbienfï/vnb von bef wuren redeten böd) jlen SSea^rmSr ^uttcrsböcblïetreuw vnbjuvorftebtc bubureb munulldn bem ewigen quot;Ö^obe/ SiJnb/iodlvnb ^euffelentfliebenbun) ubgewenbt würben / von weldoes we? genfebufften fie uueb bic ‘S^euffdin fold)cr grofmeebtigen Könige vnb 5óy^ ften vnb herren Silber numen/fieb berfdbigen unnâmen/tbeten berg leid) en Jls fie biefdbigen weren/ vnter fold? en fulfcben ungenommenen numen / bumit mmcnnigfli^ betrogen/ rebten/guben untwort/wusmunpefrugt/ju geiten ^i^debten fie es/ fo Gott ber 2lllmed?tigc verbeugt/ wie wol fre Gcifllieben und) S^ftiffen wuren / bus “Volcf / Derren vnb Kurilen/ if bel vnb vncbel vnter fol? ÿ^*nfcbetrtKroes bulben^ovcrfóbren/bettenjbrenurung/großeebrvnbnuQ „ ^**Ïgt;on/ulswun ben in ber heiligen Gottes Sebrifft/uueb in Deibuifeben vnb §ïj5«5éjt5“lïï ^^*uifcben Difïorien/lift/vnbnoebbergemeinbruud?ber“Weltijl/ bie ju/uIs dje»haltenfuicun. jwurt fpriebt/ verfurt wil feyn.'Vnter foleben ber tobten Königen numen vnb Kilbern/lugen verborgen/bic böfen feinbtriebtenbureb $ufcbubvnbgei6igBde ber Gcißit4)cn jre ncQ uuff/ullc dOenfeben burcyn 511 fügen vnb furen / brueb? _, . t^ns uueb bur^u/ bumit fie nur vil Seelen verfeblief ten/bie fdnbt oef dOenfeben S5n «umS^ C^lfo plugt Gott bie von jm weieben / unberf wo bulff vnb rutb fnd?cngt;buf tätig tier e^fen 0?^ ^‘ï«uueb bic lebenbigedOenfeben/fo ßebieböfcnGeifl/burd) jr weiffugen vnb P«3«pff«w» ^dßUe^c unjeigung/ ubwórget / vnb öffentlich Gott ju lob vnb ebr verbrent/ til nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifs
-ocr page 96-Sae cvCt^^udi go^anw ^(«etttinv
Ifô haben etliche 2^óntgejvc ©onevnbRechter/auchftch felbö /au^angebe« jrev (BeiflUgbctc/alfo müffen aulfopffevn/ ab bae angenemcfl lt;5 ottes Jaffer/ weiterben ^enfchen vtnb5u|l0r»5cn/in ewige verbamnu^ vnb vngnab (Botte« * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50 bringen/gaben ßch bie lügcnbaffdgcn ©ctflcr für Xlothelffer vnb (Bótter
auf / foben(l5cnfchenbtlffen vnbrahten bönbten vnnb móchten / 2gt;iener vnb 5ürbitterbey bem hóchflen ewigen (Bott weren/ wie benn bie ©chrifft von fnen aufgangen/vnbnoch fürbanben/anjeigt/ fobie (Belehrten (Cbrijlcn vnbt5ey/z ben in jren 13ùchcrn braud?cn.if e haben offtgemelbte (Bcifler ju vor lehren be« rechten einigen (Blauben/ ware treuw/juvorfcht vnb tro(l bem einigen ewigen (Bott H^KKn ‘Dattervnb ©chópffer/mancherley breuchc/vnb (Botteer bien|l/wiefte es nennten vnb bieffen/erbacht/vnb wiewol fie ‘2^obtfetnbtvnnb ixrbcrberan©ecl vnb Ceib ber (V?enfchen feyn/ noch bannoch nennten fe (ich Hotbcltfer/^cfdjwijer vnbfehtrmer bef (iocnfcblichengefchlecht«/ barmitf e geehrt / von mennigrUch angerufft/ ber alte einige / gütige / ewige (Bottvnb ©chópffer verlaffcn wirbt/ bann bieweil jte fubtile (Beiffer feinb / bieman weber Æüf 6?ffn ©elfter/ febennochgreijfen ban/(chlie|fen fc vnentfnbtlichtnbie Xieib bcf ^ieb6 vnb ^‘^ gefunbtbeit/fferef vnb fr afft vnb wolmügcn/ machen Ref ranef/erweef en fucht/crfehreef en (ic im fchlaff mit felçamen ‘2^re«gt; mcn/machene halb vnfinnig vnb bómifch/lieffen fein rubt/famen /nen für t« mancherley weif / rciçeten/ getreten / loefeten fie mir mannichftlttgem geficht • einblafen/barnachcinieglichegefchicftwar. îôurch folchôanfechtcn vnbeingt; * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geben wurben bie (VOenf^en gezwungen fie anjurulfcn/ jnen nach bort bin vnb
baber/wie f c begerten/vnb in ben finn bem (V?enfchen gaben/^u lauffen/ClOein«’ ten bie (lOenfehen/fie b^lffen / fo f e fcheblich 5u feyn auffbórten / wann fie feha«-ben fro feyn/bónnen vnb mógen nicht« anberf tbun bann fchaben / boch vnter bem fchein ber bólff/ fo fc faben frer art nach/ baf fonfï natürlich ff erben / rege'/ ncn vnb bergleieben wittern wolt/bewegten fie heimlich mit lifl bie (ÎOenfehen/ baf fiejufnen flohen/bülff fuchten/ vnbvmb regen / glücffclige wolfart vnb bergleichen anrufften/verhteffen« wo fie barumb gebetten vnb geehrt/ ƒn 2itr// dxn^ltar gebauwet wùrben.Xgt;tl anbere wu«ber$cichen vnb betriegnuf lift manvon/nen/fo fic bey ben t^eyben gethan haben / 3116 baf auch (Bott felbs ben (V?enfchen 5ur warnung viltn feiner ©chrifft allenthalben / nemlich burch ben (lOofen in ^^ypten/anjeigt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
n nbsp;nbsp;nbsp;33cy ben Kornern haben fic auch vil wunberweref gefïifft vnbgeóbt/ol«
SlSXe pfflf^ baf cinVogelfcbervnb TVetterfenger/ober KórntfeherïSeybnifcher^ifchoff/ fengn^fl», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit einem ©chermeffervor bem Kómifchen 2^ónig ein ©chletfffïein von ein«
anberfehnitt vnb jerfpaltet/vnb einKómifche tOeibntfehe 2lt;lofïerfrauw ei« grof ©chiff an einer (Büttel nach fr joge / bae vor vil Heute nicht f unbte« • nochmoditen bewegen. ©olchegroffelPunbcr$eichenftnbtmanbey benJOey^* ben vnb vnglüubigenburch bie bófen (Beiffer gefchehen / barmit ©rein/ iOol^Z (Bolbt vnb ©ilber geehrt/vnb auffben alten einigen (Bott nicht vil gebauwet 'ïPaftittiBFd’tm ’®’quot;*^^^' ©olche frag/von wannenboch folchee fomme/baf auch bey ben vm/ 5?cnfcen foi,iit»u«lt;« gläubigen t0eyben/‘ö:ü. fen/ ^übcn/fovil groffer IVunberwercf gefchehen/ fcewerefsepH«»* alö man lift/vnbofftetfatenvnbgehórt,hat/ift biebrittefrag auf bemach// ten/fo fürbrey5chenfarenhochl0bltd?crgebedKn«f KcyfcrC^Oavimiltan/betn (Beifllichen vnb hochgelehrten TOattcr/ t^errn Johann à^bt 5« ©ponhaim vnb • nbsp;^cn ©chottcn $« Würgburgf jugefd/icf t hat/baf er fein antwort barauff gab.
Jn bem fchrein (B0ttlid)er weif heit in ber ^ibel/wetbe« alle folche falfche neuw nuffgeworffene / von ben (VDenfehen erhobene (Bótter/von obgenanntem 2^0'z nig^cl/bem erften neuwen/ vnb von ben lt;V?enfchen gemachtem (Botte/nad? vcrenberungbergegenb/33el/33al/33aal/33alim5ugenannt/vnb(V?0nch vnb Pfaffen/ fofbr eigene ^brvnb nuQ mehr bann bef einigen ewigen (Botz t€6 Xf hr / vnb bef gemeinen manne «uij betrachten/ bef 15aal6 (Beiff liehe genannt.
To»
-ocr page 97-(torn vrfpwrtdL^cv «((en Ce«tffeu. nbsp;nbsp;nbsp;XXII
'Son ba JO«/ ba o^ aHe^ vecH ingangen ift/ifborman
gnug fjat gehabt/ ba bk Q5otfcr feinb auff lt;^vbcn gangm/bnb bk Jodbcnrcgkrtbabctt/wcld?cbtealtcttlt;00ttcv nennen/‘Vrtb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
von bevCnb bte poeten vnb gar alten (5efd?id?t'/ febvetber beigen ) gûlben
Welt,
^fV3ld)ber Ötnbtgut bt^bet bttttbalb bunbett/av/bteweilnocbbtefïtaffe (Botteetn fnfebergebeebtnug war/ vnb Monb mitfetnenÖónen/ bte fok ebeo jorna gebad?ten/ noch lebten/wat etne gute$ett/gieng alles recht jn/ bett betnerbetn mangel nicht / lebten bte dOenfehen in aller ©ottee fnrd?t vnb einigbett frieblich mit einanber/tbet eins bem anbern was /m licb war/war bein 2lt;rleg/betn Daberey nicht/man bntfft beines Kechtens noch beiner Canb6gt; orbnitngnicht/man bett noch weber Öchergen noch dichter/weber iOeneber noch Dorlprecher/cbet jeberman von fm felbfï obn furcht ber (ïraffe/ wao recht 'gt;nbgtïtwar/war bein geitjigbeit/ betn ctgener nitij noch ^augrrnann/weber innrer noch Bettler nicht/man baitwet blcinc fd?lechte©tättltn/bcrgleichen t^üttkin/nur für bie wilben'S^bter vnb vngewitter / fd?am/ Jttcht / ebr vnb alle billigbett war ba in ber Weit/ bey mennigblich Zungen vnb alten / ^ürflen vnb X^nbertban. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^ö regierten bamalöbie iOelben/achten ntebtö bennberebre (Bottes vnb 43«/weiten 9\fg^ gemcineö nu^es / fuchten jvi^h^c nicht/ nod? gcwalt /©onbern allein trach^/ ment teten gc/ wie fte (Bott vnbben (V?enfchen wolgegelen/Canb vnnb /Leuten vil gute tbeten, -î^s warb bein vbetgug niergenb gebraucht/ weber in egen noch trincben/weberinbleibung noch bauwen/noch in anbern fad?en/ brauchten geh mcgtglichwa6Zn(Bott vnb bie naturfelbs befchuffe/vubvon/mfelbswuchg/ bas Weibwereb gäbe bie narung/ vnbvmb vnb an / einem fegltchen benaget nn bem feinen, $gt;ie ^ûr(îen betrad?ten nur wie ge vilgutes |!ianbt vnb Leuten bewiefetVbasfre behielten vnb bewarten/trachtennichtweiter/rengewaltin anbere iianbrju jlrecben / bein 2^ónig ober t?err vnber|bunb geh weiter jn greigxtt/benn nU weit fein iOeymat retd^t/barinnergebornwar. .ifs waren svaruw^mait bas alle bing gemetnrbeg 5u vrbunbt begehet man noch bas neuwe jar/fehenebt eins neuwe jat kge^, bem anbern bas neuwe/arju ehren ber treiben/bey welcher weiten alle bing ge;-meinfeyngewefen.iöieiOerrngaben (Belt ben2^nechten vnblOauggegnb/wie wir noch bas ópffcrgelt /tg hoch ein b?eibntfd)er brauch / barumb bie alten frommen heiligen ‘Üätter/biel^äpg/folche tag jufeyren gehörten haben/als mannoch im(BcigltchenK.ed)tengcfchrtebengnbt. ibtefe jett heigen bie poe// ©aitxge^öert ten vnb bie 211 ten bie gólben Welt/3lber es wäret nicht tang,-ibiefer vorgebach^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
ter nittus / ber britt ^aby lonifch 2^0nig / war ber erge / ber glche angeborne langhergebrachte einigbett/vnb bas alte lóbliche/in aller Weit herbommen/ burch neuwe begier feinen gewalt $u weitern verbrach/vnb $ubrtegenanhube, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘f^*
2lm ergengreigf er an feine Had^barn vnb angogènbe Cenber / nötiget vnb bedwang alles iPolcb/ fo noch vngeniet vnb nicht geübt war ju briegen/ vnb ben 5einbett wiberganbt ju thun. 13racht vnter fein gebiet vnb gehorfam alle Cen-» bervnbgegenb fotn attffgang ber Sonnen vnb in2lgaligen/big an ben ïDon 5^nb an'GeutfehejCanbt/ big anbic(BrenQbcg Ifr^bónigs ‘2^uitfch/ ben bürgt lt;r nid)t angreigen/ Atr bam auch wit lOcersbragt big an 2lphricam / ben brirz ten theil beg XÉ^rbtrtchs / barinn Carthago ligt. ï)cn2^ónigaugpcrgcn/mit namen ^amus / genge er/ henget jn an einen (Balgen mit Weib vnb ftben Km z bern/bevgleichen thet er mit anbern 2kónigen in ^ga/geng ge/ lieg ge mtt Weih vnb 2kinbern vmbbringen/ben Snottig in 2lrmenten/vnb apg bamals in ber SjntjcnWelt/mitnamenSabeth/ungenannt berheilig/ von ben Catetnern ©fleets otev^o» ^stumns genannt / vnnb fur ein ©ott gehalten / feinen Wettern/ feines 2lmz tuniua, vatten Ïlimrobs 73ruber vertriebe er / vnb verjagt jn aug bemfi.anb, Ï)och
Qabeth lig feinen Son/g auch vorn obgcmelbten nmo vberwunben war w^tmcnienl/vnb entran in vnfer Z^aubt / ju vnferm Äonig bem Cuitfd^o/ ïÖ «tj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Von
-ocr page 98-©rtc erjl ^ucO go^attwe v(ucnt(m7
TOon bannen Gtfl nach jebenf aren 5*^0 cv mlVclfcbc C^nb $u bent Hoah / bev rtUba wohnet/vnb pn Caubt vnb Kente befohlen bett / baf er btefclbtgen ttt (Bottee furcht vnb guter eintgBett mit fewer Cebve vnberwtefe vnb behielte/ ^J?o{mftt3t«iRtt, ïgt;ann in bent hnnber|ïen vnb (iben vnb breifftgflen far bef S^ónigs ‘ïTuitfeho/ nachbentnoabnUer^VJenfehen^^nberr/'Vattervnb quot;Wiberbrtnger/baegan^ ©orner 3lftantvnb2lpbttcantburch$o3envnbbefuchtbcft/Behvtertn^ttropant/tbec (teh in^tnhen 511 ‘Viterb ntber. Don jnt vnb fetnent ©on (Bonter haben /r her? Bommen bic alten erjïengebornejCanb vnCeut in italien vnbTücIfchenjCan: ben/^trufet genannt/ welche lang hernach von ben ‘^Teutfehenvertrieben/nad? male von ben Kornern gançvnb gar mit/rer Sprach aufgetUget feynwor^ ben/îÔennoabvonbemlVetn/benererfunbenbatc/bertn ber Jóbtfehen vnb ait IVelfcben ©prach Jain hetft/nennen btealten/vnbnochbtcCatctner/Ia-num/ wir Jenner/bavonbae neuwe ^^iv vnb erfle (lOonat noch ben namen bc^
Dnb obgenannter Hinue bauwet ein grofmechtige ©tatt an bem wafer Atuphratee / nennete nach jm Hina / wirbt tn ber ^ibel kinine genannt/tfl 0 nno« auTOct. ptci^îgt;t^4n,e wcyl langgewcfc«/ber vmbBrcifbeyjw^lffmeylen/bie (ÎOauwer hunbert fehuhe hoch vnb breyt/baf brey IVAgen neben cinanber barauff haben mógen gehen/hat anberthalb taufent ‘(Thürn gehabt / tfl einer jwey hunbert fchuch hoch gewefen / aUba für biefer ©tatt im weiten 5clb lief ftch Xltnue be// • • graben/bauwetim einbollltch (Brab/war wol eine viertheil meylhoch/tnanfa^’ he es von weiten für ein Öchlof an.
‘25on t'en ©efe^en mb Sanbi^orbnung fo gemacht
31 nun König ntnu6/wte ich K^tgefagt habe/ bielt;50enf(henburlt;h Brio p^j^^gez wie bann ber brauch 1(1 / auf (rem alten löblichen wefen/ frieb vnb '-^^einigbeitbracht/bie guten jeyt vnb gülben Welt verbehrt/vnb mereb// lichvergifft hett/verbehrten feh bie(^0enf^en mit gewalt »bernacht/vergap fen (Bott vnb aller btlligbeit/ wolt ein jeglicher fein eigen ft nn ly ben/ mehr bann ber anberfeyn/brangalfoeyn vnb gewahrt vberhartbartbem etgrten nu^/ba^ rauf janeb vnb greinen/verberben Canbt vnb Cent folget /vnb würben bic (VDenfehenje lengeriemehr von natur nur ju bem bo fen geneigt.
ibemnach vnfer erfber König vnb Datter ‘ïTuitfeh/ fo nun etwan lange jeit ^bn?a'?r’?’^c”'^*'^'^^^l^*^ *” Derwaltung vnb Kegiment gewefen war/mercbtwol/baf nun Xret^alä. ^^^ mehr ohn befonbere Kecht vnb ©a^ung bergemein nuQ nicht gefurbert/ bem mutwiUenber (V^enfehen nicht gewehrt möcht werben/5)arumb macht er (Be^ Wenig / bamit er6 nicht vbermacht/benn ein waree ©prichwortifb/ ^prf«m. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Dil (BefcQ/vil vngehorfam/Dn (Brof Kecht Bein Kecht/(Bab Canbeorbnung Wieman ftch m allen fachen/ben^lOcrtfchcrt vnb (Bottantreffenb/ halten folt/ verfaf u in Keimen vnb lieber / htef f e öffentlich f ngen / bamit es ntt in ver// gefen Berne / fonbern jeberman/jungen vnbalten/^rauwenvnb^îOartnen/be^' Bannt were/bef halben fehniemanb burch vnwiffen entfchwlbigen Bónbt noch Äu @erlt;#ftijn des’mócht/bann etliche vnter bem fehein bef vnwifenô williglich vntccht thun/fo fangs well terries’ 1)04) fdeheß »nwtffen / wîcwol C0 batför geacht wil feyn/cô entfchwlbige / mehr •“•* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;befeh wert vnb vber$eugtbiemiffethae / (b einer nicht wiffen wil / baf ere wiffen fol. Solche (Befeng vnb lieber htiftn wir noch (Befe^Z wie auch bic (Briechen N^»yf / ab 3lri(lotelcô anjeigt/vnb bergleichen fingen wir noch in vnfer Sprach Ziönig'ittitfc^ t^eiftoffentlich in ber Kirchen bit jeben (Bebott / 3llfo theilet auch König ‘2'uitfch fein orbnung in «t^i pin Kecht vrtb orbnung in acht lOauppócBzvon bem (Botteebienp / If he/ jjnnptfiftcf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hanbtfchaft vnb Kechten/ Garung/ ^^rbfchafft/ Kauwen/
Kegrebnif/vnb jum lesten von ber
Straff'.
Dow»
-ocr page 99-^0tttt)vfpwtn5^îV(»Ue(t£€Utf(Sctt» XXIIÏ ‘5?on îxm ®ottr#bfmfV wie jn König XnnfeÇo
gefelst Çat
^WvîOcvftcnotbncccrbcnCDottcôbîCüft rtlfo brtuwct gav Fetn 2Vivdxn nod?
3Lltrtt*nt£/i!^tltd)c^4uwbôlQCî; vnb 'TV^lbev wetbet et vnb vevbunnetß/ 2®^«Rigt;»tlt;t.lt;iO
* b4^ntemattbt ab burffe blt;t«wcn. Jn vnb $« benfelbtgen hetfett bic lient X'SK fo pc betctt wolten / (BetfïUebe wctcF vben/ it nnb^ebt vnb ©otteôbtenfï voter ben IVolcten vnb «^enen iOtmel voUbtin^en folten. XE^r btelts bnfór/vnb gnbó lt;tlfoaup voter btc Xleut/blt;tp ©ote fo tot tOtoiotcl woboct/wcrvotóbtltd) vob S^öp/beno bnp onto jtoto ©teto vnb IVâob/ to Gebenw vn ©tetobnoffen/ voo: tóbtUd)cr boob jiifnmeogefcQt/cyofcblteffeo folt / biiobtntid) vob ojólt;bt otebt io etocrlcy (^0eofcbltd?e tóbtUebe ^ergeogrUebe gejlnlt nbgemnlet vttb gcbtlbcc wtrbeo/©olcb bctotltcb verborge Gottlieb wefeoCfo voo nlleo / tóblieber 3óbt^ feber vofntiberFctt/voßnt vob notnfluog gereinigt vónbgefoïtbcvt weremitjt i^trto nUeto toitber forebt tmglnubeo febco/vobGotte$gc|tnltvob23ilbtotp ttAebfrngeo/Feto voolt;l0eofcbltd)er blóbtgFctt/vover|ïnobt vob vovernonfft» Xgt;onbtefeoi jeçgetoelbteo vofer »orfnbro bmiteb / bctllcowiroocb bid^ireb^ lt;©«• TOnUMvccH fnrt/IVnlfnrtvob 2^trebferteo/ babio vnbcrlaijffco W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVetter lebtet offtgeonnoter vofev crficr ‘Vetter Cobpäb vob Wóofdweteo feboetbeo vob fegoeo,/ bnmtt ber tberolbt ober pfnr bett vor Gott offen tlteb btttenb/ vob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •
«uff in bie tbimel febeob/bte leufft vob Fóoffttgeo nupgeog nogebebter bAobel vobptebefï verfteben folt vob eröffnen» ïöergletdxn lebtet er etonufl^oietcfèO bnbeo niîffetltebcrgefcgnctco'VôgelgefÂog vob pug/vnftd) betond) 50 rid)'gt; tco/ob etn feeb nojubebeo were ober oiebt/glödlieb ober voglólt;f liet) würbe btoo «upgebeo.S^nbnbeobicelceo'S^etïtfcbeo vtleuffgebnltco. ^^cioeOpffere bet x^pffnntfitnj^rcut er jid) gut otd)t gced)t/bec gefetjt/ Gott bórffe get niemeob/ feto ert fey (els cv? 55„.*”‘^**^* ^‘** 0c6tretiweo‘petceró)gcbcobco2viobero/vobgnroid)t6 oentoteo. îberontb wirbeoooebFeto (Tetitfd) wore beben ebep folebcôvofeto'Vettern vobeFent) btep Optfero / tfï vont Cntetntfeben wort offerre gezogen.î)te Gelebrten fo von
»neneberley bretid) ber Welt febretbeo/ loben/ptetfeo fcbr ciol^old/mit ne;-oten Cbipecc / blt;ytco6 vor bic wit^igflen in bet genten Welt/bie effen vorneo bnó ^Ui Pb bervoo/vob opffetten oecboieló bic bein ften Gottern vn pfeffert»
‘Son bet g^c enb Kinberjud^t.
^^‘^^ Dorfebteo/ enf bcfclb vob voterweifert vofets erften ‘Vetters vob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
r^Fooigs ÏToitfebo/ beben bert ob bet 2lt;iober$oebt / oud? fJtengob •
bent Xtbelidren ftenbt /gcbnlteo/beofelbtgco gegiert «le cioen 73rnno /^^epanötciutrutw 'gt;nb ©ein berenpeUee goes eotfpringc /nlle^rbnrFcit/^udtt/Xïrbr vob lob alles guten, flieffe/ vob bes (lOeofcbltcbe gcfd?lccbt crwed)fc/ vob bie Welt/ Üeob vob Cen^’ ^^''^^'ïffSebultcnwerbe/'Vott wclcbee wegen fie von ben alten Xomcrn/wicwol 'Rufern abgefegten 5ctnben / fefl bod? vber alle enber ‘Voider gelobt vob gc'/ Pi^eipt werben/ were nicht einbófcntcinung/women folcbegtoffelóblidxorb// jg^eptanttipfenben oung noch bielte/ (lOeo litte Feitt lOiircrcy niebt/mtipt ft eb ein feber eines Weibs aften 'Seutfe^rn inn • betragen/ vnb peban einer/weil fie lebt/gat eben wol belten. “Vnb wie bie alten avoffet» c^«n geijai^ Friede vnb lüatcincr von vnfetn ‘Vorfebrenfebreiben/ fb baben pc einbefon'/ **”* bern Glauben in biefeot ftud gebebt/ bemitfie fret Weiber frommigFeicer^'^ Fant beben/Flemltcbelfo vnb bcrgcf^elc: Wen ein ÄtnbterfF geboren ifï wor^ ben/ beben pc es au^cinpafefen gelegt/ vnb von fïnnbt an aisinbenKbeio/ ober bergleieben flieffenb Weffer/tragen/ Jftesob gepbwommenmitberpe^/ fefen/beben pc es fût ein XtbeFinbt engenommenvnb erlogen /vnb ber “Vet/ ^^'=Sleiïbt/ es fey fein/ Jfles eber vntergeogenmitberpafefen/betmenes ^^'^’^^''pend'ertert gebelcen/ vob bic (V?utter alseinlfbebrecbcrin gefîteffr. z^ô fdnb noch Gricd/ifd/e quot;Verp vorbenben/vnb gebrudt/von biefent vofern braneb.
-ocr page 100-©de aft ^«(0 gö^rtttttw ^Sbenttntz
3Dtc Ämbev / 2^tt4bctt vut (V^AgbUm / jocb man von fugenb anff§u aller arbeit vnb aller b^rttgbät / wer langem reiner 2gt;Ägcn bliebe/warb am bód» |îengeprellt/vnb am meiflenbcrfürgezogen/bamit bie jungen lt;5efellenwol erjlaraten/langjunggefebaffen blieben. Wo einer für jwençig jaren mit eb • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem-Weib jufebaffen bette/warb er fur ein ^öofwiebt vnb cbrlof geaebt/ vnb vonjebermangebalten/mufteinerwoljufeinen jarenbommen. Îgt;arumnolt;tgt; ein gemein ©priebwort/Wenn ber(l0ann gebet ins (ÏOabt/fol bas Weib li/z genim^ab. ©iemeinten/bießeblang für prauwen hüteten/vnbfjeb juenb halten wüßten/wiicbfenfebr/nemcnfaliju/ würben ^arrf/gerab / lang/grofZ alt/m^nnlicb Ceur ^ergleicben eilt man auch mit ben (V?eygben niebt / man gab jufammen/fo gleich am /leib/ gerabigbeit/ fferef / fitten/ vnb geberben wagt; renfnaeb bem (ßut fragt man bamalö nie) bamit fo fjarct/gerab vnb gleich 5« famen bamen / gerabe jbarefe ^inber / Datter vnb (goutter/ gleich auff^ögen. ©o pc ficb außerhalb ber ^he/ auch im .if beliebe ßanbt tOurerey nicht entbieU ten/ßrafftman bart/ba war gar betn gnab nietet/man febneit folcben bie Ma^s 0trlt;tierh^c«v fcnab/wtebie(V?ânner noch etwan ben grauwen tbun / wurffe pebarnach in Är^ *”* ***** tieffeÖÄlen ober Kopfchwem vnb Âotlacfê/fcbôtt bot mit gepennten Óóreen auff pe / ertreneft vnb erfbieft pe alfo / lief pe barnach alfo im 2^ot vnb 2)recb ligen vnb verfaulen.
. . '5îonlgt;en£anî»ef(Çafïtm/Sn«nâVnbiXfcÇffpmÇett.
de jar im (lOeyen / wenn ber (V?onb voll ober neuw war/ mußt man ein ^ICanbtfcbaprtbaben/©oman jufammen war bommen/mußt berpfurr^' ^'^berr auffjbeben / vnb jeberman jbill beißen febweigen/bett auch gewalt um $unemmen. ^llbawurbenbiegroßenbänbelaupgericbt/waeCanb vnb Cent antraff. (V)it ber 3*^rung vnb fpAn fo $wifcben ben dntenförpelen/ warb« ber maffen gehalten/ if 0 wurbeninber Hanbtpbafftallwegbie/fo bie fórnem^ fben in ben (Berichten vnb pofmarchen waren / barju verorbnet / bie mupren e^kttniawtittge^ vmb fonß obn allen aufffebub/obn allee verliehen/ bie dut fórberltcb/ ohne tic^tiicfttnfatten ju;: aufßug/verhören/ vnb ber biUigBeit nach/behenbt von dunban alle fachen »erncj)ten, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;richten / vnb alle 2^rieg/ jänct vnb babercy obn vnberlap abjlellen/ barinn fprechen/vnb bie parthey en vereinigen. Wer je rechte wolt/ ben anbern anfor^ berungvnbanfprachnit entlaßen / mußt bem Uncwortcr/bip^u auptragber fache/bey ben Kechtß^rechern bae mal vnb ben vnboßen bemalen / bamit btt /leut von vneinigbeit vnb jwitracht/ foam meißen /lanbt vnb dut verberg bet/gejogen würben. (Bewan ber 3lnblägcr / warb jmfein ßhaben abgetban/
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ver lur er aber bie fach / fo war ber 2lntwovtcr in Bein fchaben vnbillich geführt
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;worben.^Ottb von bem brauch her/helft noch ber gemein mann für Hecht bie^ ten/iaben/bao bie /lateincr citim heißen.
‘5ïon5a««gt;«n3lgt;fr@trtt viiM^aifa.
JJftttUfnfepw ber ab ten^eatfe^trtheafer Sewefen.
/Jj^j^3^ bem (Bebeuw warbe alfo gehalten vnb georbnet/ bap man nicht Boß^ vJliWeb Stoße (Bebeuw tbun folt/fonbern allein ber notturßt nach baiv/ S^^wen/mehrPüttleinbennpeufer/bamitpch einer nur ein wenig bep re^z fene/Belte vnbbiQ erwehren mócht/Î)enn woman pel? mit ßeip vor bit? vnb eit verbauwet/ würben faulwirig /leut / bie nichts leiben mochten/ weber btt? noch Belt/weber ©ommer noch Winter.2^ergleichenfolten auch bie ©tettvnb 5lecBett/auch Blein / nit faß grop feyn / boch an enben bie von natur feß weren/ vnb hoi? legen/ wie benn noch bie alten ©ch loßer ligcn/vnb bermaßen (Bebew/ Wieman in polen/Dngern vnb ©achfen/nochftnbt. ©iemachten auch
.tfrbßübel/ barinn pe bas Betreib mochten bebuk ten/vnb verbergen für ben
^einben*
-ocr page 101-ftofttfsrfptMttjf^evaUertCeucfv^ett. XXIIH
'5îon9îf fcÇtÇum6 vu!? ©ôtenvwte man fiel? lU’brm
foi/ ^on effen vnO fUiMn.
z^X2tôfûrttftfluctvonb£vnrtbvungvngut5ugcwtnncttCfo)itgt;tÊînc|cfp0tlt;; , ^^ war/rtlfo bat fid) bas râble vmbgetert? fc^t Kónig ‘^uttfd?® bemwffen/ SJJ’JJt^hÄm
wte bemad? folget. Keinem liefeer Bern gew if eigen au |fligenb gut / ^te eigen gut ae^bt. 3mptleutvttb4gt;brtgcettba5ogefeçt/tnu|ïettjârlt^etta«|f bic befd?anw Bom^ wen/lcgltcbem(Bepnb/X.ott»nbnacbbarfd?afft/ biefiebetwan an ein ort 51V/ famwen betten getban/ fo vilyelbtó/ wo vnb wie ficb baß gut bebeuebt/ awf^ tbeylen.
ïÖaóanber far an etn anber gegenb febaffen/vnb fold?d barumb/bamit nic bie groffen iDanfen bte meebtigen vnb gewaltigen nacb weitem grünben vnb bóben (feiten, ^ie anbern im nibem (fanb t von (ren gó tern breebten/ (leifftg fó# bie feite vnb blQ bauweten/3lud? fein begier nacb geit erwiicbfe/bara« falle «edlt;«M««/tö ift vncinigfeit/^witracbtwibcrwiUcn/autffbnr/Krieg jwifeben ben (V^enfeben fowmcn/berglcicbenancbbergemeininannbefbalben be(ïcr williger vnb ge// “ borfawer were / fo ein (egUebti^ feb«/ baf fein verwögen bem aller ge waltigfïen gleiebwere.
3n effen vnb trinefen/vwb vnb an/ warb bey ben alten '2'entfd?ett nad? fa// KiTnjtcr^ftKfc^m. ^ung König ‘(Tuitfeb/gar nie wanb fein vberflnf ge(ïatt/mnftficb (eberman an einem geringcn/fo allenthalben vnter ben benben lieberlicb vnb balb be(ïclle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* • vnb$u wegen bradât moebt werben / betragen. Î)cr gemein waiw/wie/cQtim lt;^acbomctbifd?en glauben / vnb vorzeiten im alten Kömifd?en Keicb / tranefe feinen'Wein nicht/ lefebt vnb buftbenbunger/erfättiget bie natur mit (JOilcb/ fe«. Kef; tOaberbrey ober muef / barumb beift vus jugenannt lOomeruö bie from// we(J0ilcbffeffer/ wie wir bie 0cbweiger nocbKiimelcfer/ vubbieX^ngern vne Kef freffer nennen / ju weiten mit 'Wilprebt vnb Dögeln/ fo mit (agen/begen/ beyjfen/in Hegen / ^afeben ober Öd?lingeu/@triden/Kloben/ ‘ö^roueben/ f)äberrigen/t0an(fmäcben/ ©prinbeufem vnb /leim gefangen würben.
5gt;te fleibung war furg/eng/ läge bart allen gliebern an / wie bann vorbei// tett J^’PP^« vnb lOofen gewefcn feyn/ bte alten ^ränefifeben Köcfleinwaren ^nî.””^ *'' ZwillingeKittel/i^eibpelg/5ücbfenvnb Wölffen/ Dnbwiewolbie alten fein vberfluf im effen vnb trind'engebraucht / haben fte bannoch gemeinigf lieh mit einanber geifert / vrtb fein vil $ufammen fommen/guter bing/gang foff vnb gaftfreygewefen/baöbieKömifhertCbrorticfeninbemfallvber anbere *001// ^««ntHi^wt tec Ser faff preifen. ^ann awehKönig ‘STuitfio mit höchflem ßeif befahl/baf ^‘^lt;»8lt;«lt;»w# wan ben (Beften/vnb vorauf ff embben Centen bie ju (m f emen/groffe ehr/allc jucht vnb freurtbtfebafft erbieten / erjeigen vnb beweifen folt/ bae bie alten • ‘S^eutfeben auch treuwlid? gehalten/vnb in bem (lücf auch vber alle anbere Ha// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* tionenben preif erlangt haben/ Wie benn Corneliuô quot;^acUuô vnb anbere mehr (Befebichtf^reibev pon vne nid?t oh« gvof lob fagen.
“Son ^rOfc^flfff.
§*0 bem fechfïert / verbott König ‘Ö^uitfebo/baf feiner fein gefebeiftthet/ feiner garnichtô verfchaffet/ ©onbern allee gut mit einanber folt auff bie Kinber fallen/ ober wo ttid? t Kinber vorhanben weren/ folten bie nechlïen Jveunbt allweg/©chwe jïer vnb ^ruber/'Oattere vnb (^Outtere Kruber / vnb bergleichen ©ippeffeunbt /erben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
QïonQJesrfOnuj?.
^^^r^ctebenvombegrebntf ber ‘(Tobten/ gebotter/ baf man benfelbigen ^'^’JJJ amp;^im ^^garreingeprengnochbegengfnuf halten folt/fein (Brabfïein vnni^te tiSSaweS. '^^^oergleicben ma^en/ ©onbern nurcingrûnenWafert auffbae(Brab legt; gett/bewibie'ï^obten betten grof mif fallen an folebem vergebnen vnnugen vm fo(fen/
-ocr page 102-Bae etfî ^«(^So^annw ^Unenttm/
^o^n/weraud? bcnflt;lbxglt;n webv dn befebwevung vnb vnebv/benn ebre vnb bù^. Sic benen nun jve reyfe vernebt/foiemanßenuebvubenvnb wttfrteb UtlenMU bic folcbee «nwenwevef webt webv nebben»
®(f man tia^eßflflralfenzvntitta^aufe belohnen foi.
S'Üw letjeen/bamttbad vbelgcflrafft/badgut belohnet vnbgefürbertwür// be/ macht er / vnb febaffte/bad gegen ben Dbertrettern / bie priefler vnb Pfaffen folten banbeln /nach benfclbigen greifpen / fefaben/ binben vnb Rraff«ßerßpfenge» witKutenat^fBreicben.2Hdobfolcbednicbtjueinerfïraff/oberburd)gewalc bef ^ürflen / fonbern gefebebe auf befonberw befebl vnb willen bcf 3Hlmecb^ tigen (Botted / welcbd bie (Beifliehen ©ebergen vnb Büttel feyn. “X^nb ich fnbe baf vnfer Dorfaren fre (Beifllicben©d)ergcnvnb perolbcn haben genennt/ vnb ©cherg iflvorjeitenbcybcn alten ‘^euefeben ein ehrlicher name gewefen/ vnb man hat ju biefem 3lmpt nur ehrbare / fromme/ reiche/ wolgcfefene Cent/ fb von mcnnigBlid? ein gut lob vn gefebrey gehabt babenCald benn auch an jeige btc^eyrifd) Kitterfd)affc in bte mengel vnb bcflt;^wernuf/fofevorftbenvnb jwençig taten am ^t^ey tag an ©. 2lnbref abenb/ Per^og (Beorgen ju Canbdz but febrifftlicb vberantwortee hat) gebrauchet vnb erweblet»
^(^erg.
PW’
Prießen
Straff ber alten lentfd^tn
Pfaff / 33trlt;boff / Pfanben / prieflcr / (lOónd? / fetnb ntebt 'Ö^eutfebe na^ wen/rornwenaufbem/irttetn vnbCßnccbtfcbenjuvne.pfaff/bowptvonbctn wove Papa/ baô ben alten Lateinern etn Dattev beif t/pfanbe vv vorn Parochus/ ijl etn alt Kiwtfd) ©heebifeb wort/ bel^t ctnev bet bte 0ólbt auf gibt / vnb beu (5e|l lebt vnb freybelt. pne|ïett|l vonbem wort Presbyteros gezogen / beift itn lt;Svted)tfcben etn alten / bann folebe ßeut vn berwaffen gepit/ etweblten bte ab ten Cbnfîen ju /ten ©eelforgern. ^tfeboff Bowpt vont wort E'Trla'iiomt / fo etn Äunbtfebufftet vnb ^tnfebev bey benlt;5vted)tfcbenbetft. (lOûneb von Mona^-chos/ tfl (Bneebt jeb/ab vil aie bey vnó ein ^inßbcl. 2lbet bad ifl gnug / id) borne wiber anS^ónig^^uitfeben Canbóotbnung/ï)ie 73óf wiebtev/DettAbtev/ntey ^/ neibig/verâcbter/tteuwlof/abtrünnige;bief er an^Aunt offentlid) benden/ bamit wennigblieb folebe flraff febe / vnb feb vor ^ófwicbtflwden wuft $u bóten.£.eicbtfertig/ beilof/bûbifebÇeue/Puren vnbUitben/ febaffte er baf wan fteind Kottlaben vnb Pylgen ertrendet/ vnb wit Äot jufebarret/ ver^ weinet leicbtfcrtigBeitvnb buberey folt verborgen werben / barmit niebt am bere aneb bar ju gereide würben/von ben fro w wen vnb wünnlteben'erbaten* 2gt;awit Cd etn ebenbilbt/ erinnerung vnb rei^ung ben naebbowwen wipe / fe«gt; ijet er Keimen/ wacbt Xiteber / vnb bief folebe jCieber Cubbann noeb vnfer brauch ifl ?) wo wan bey einanber were/f ngen/wer bas belt tbet/warb gepreif t/ wan febendt vnb fe^e j w auff ein ÄranQ/bad bey ben alten gar ein ebrlieb bing war/ vnb noeb ijl an bef Key fera Pofe/ fo wan einen poeren Brónt.
2Bie König Stutfeß aneß on ßffonb« St ß ( »n® ©(grifft etfunten ^ubr.
'gliche febreiben/ baf auch offtgenanter'^uitfebo bab etge ^uebjlabê vnb Jjj* @ebriffterfunben/btenacbwaldbielt;Briecbenfoltenangenomenvngebep fert babé/bie weifen Keufen babc noeb ein etgeneSebtifft/ift nit faft vm gleich b (Brieebifehen/bergletcbe aud) bie Winbe/ fo in Crabaten vn J)alwaticn wonê/welehe voleter alle jamt Bonnen fein auf (Bcrwanien/ald auf einer Werd flatt/ba man bte Cent in febwib/vn auff ben Deumen waebfen/vn berab fallen/ nach fag ber Eliten/ bieed alfo nennen (Bermanten / von be w Xlateintfchen wort germmare, fo waebfeu/ auffaUen/vn berfür febiefen betft.^egtgenante Keufen vnb Winben ober ©clauen lefen in fret Sprach (Pef / fre Pfaffen Bónnen Bein
/Latein
-ocr page 103-fi^m (ufpriingScr «ken Ccutfcgen. nbsp;nbsp;XXV
Catdn niebt.ïamp;tc fvren fafl/ bic obgenannte ©ebtifft jufebvetben ©nnet lOie^z *^onynto/aid einem ©eblauen/bet foleb ©ebtifft etfunben/ vnb bic 75ibelba^/ ^cynbtacbtfolb^ïben/ fo langbetnacbet|l bieWinbenau^ (Betmanieninbiefe iianb gejogenfeyn/bieKómetbatau^ver/agtbaben/alótcb bemaeb tin brie? tcn^ucbwilbefcbretben. 5« ï^cS^ttfput^SW ©«net I^lt;tiwevan doffer tflgar «n alter pergamencr^rteffbcn^^cyferCaroluó ber ©ro^bem ©ottesb^ufj geben bat/iff inCateinifeber ©pracb/boeb mie anbern ^uiffaben/ nid^t vngt; ebnUeb bemCßriecbifeben/gefcbricben.^cb bab gebórt/ba^ctUebe foleberbing gegrónbt/aldConrab dltis / ÄeyferUeberpoet/ (Bottifeb / erheb/alóï)occov ^ugmagen/^ey ferlicbcr Kb^t/ Cangabarbifeb ^webfïaben nennen. Corner liuô 'Îaeitud / ein alter / ebler / meebtiger K^mer / fo am meiffen fût rier^eben bunbert faren/ vnb noeb lengcr/von benö^eutfeben gefebrieben bar / jelget an in bem^ui foerwonber'ïreutfeben monier gemaebt bar/badman ftnbtjwifeben be^Kbeyndvnberî)onawvrfprungaltegrâber/au|fgewor|fcne^ûbel/ mit (ßrieebifebm ^ncb|faben vberfebrieben. ^d febreibt aneb 3uliud ber erffe Äeyfer / ba^er in ber IPagenburg ber Beyern vnb irer^nnbgnoßen emiebe^ «en er nun dn ©eblaebt in Doeb ^argunbigetban bett/fn obgeUgen war) go funbenbabethcb'Ï^fldu/bannmit©rieebifeber ©ebriffe mit Hamenauïfgt; gejeiebnet vnb gemaebt war/biereebuung/ wie viel vnb wad für ^rtcgdvoldv vnbfoTüebrmoebt trage/ auf fegliebem bau^auf gezogen wer/vn waren aueb bie Kinber/ alt (lOannen vnb Wetber/aueb befonber mit Hamenauffgefebrie// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ben.‘Ônbfûrwar bie'ÎTeutfeb ©praeb/vn vorauf bie ©äebf feb vnb HtbcrlAw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* bifcb/verglciebt fteb faff in allen bingen ©rieebif^cr ^ungen/gebet fa(ï autf bie ©vicebifben art/(V?anmócbtdaucb mit ©ricebifeb en ^ud/jfaben viel gered)'/ ter febreiben/ bermaffen wa ieb Wein ober lüaffcr febriebe/baf bic ©d?rifft gar niebt vmb ein ^ud)flaben ver Aubert wurbvnbniebtd bejïerminber lefeber J^oebteutfebe 'Wein/ITaffcr/ berHiberlAnber Wyn/IVater. ^d feyn noeb gar viel werter bie bey vnd vnb ben©rieeben ein bingbeiffenet lieb willeb von aiilbeïSviffb^fcJen mebrerdglaubend wegêer^elen^bAr/Dbertb^r/ 21b /ap/mit/met/rod bein'/ epvac^gcioge«. mat/ brot/bnapMmar/atmu$en/ arm/politei/ga/voetb/ boet/ voetbey /ed)ter/ eebten/3letbav/3ltid/arg/mil/pbaul/cutbar/loe|ï/lacrom/beled/mani/vetcr/ febetli/ÎCypbloô/3lttri/baitber/rïeon/tol/tolner/acbf/beyl/vnbvilanberber^ gkiebenmebr. ï^r boebgelebrt vnb berbómpt Conrab dltid / etwan Äey fcr ?
lieber (Daleflct poet vnb ©efcbiebtfebreiber/3lueb ber ebrwirbig toerr 3oban* »teóvon’crrittenbaim^twatt 2lbt $u ©ponbelm/bergleieben ber boebwirbig ■SürffvnblOerr/iOerr^obandvon^alburg/weilanb^tfebolfjuIVormd/ber PfaltjamXbeyn Canzler / haben etlicb viel bergleiebentaufentwortC wie ieb J«eb oben am anfang gefügt bab) jufammengclefen/foben ©rieeben vn'Ïeur/ b^eneinbingb«lKtt» ^cbbabauibifermeinungein^Jócbeljufamgebraebt/ * • wirbe/ wamir ©ottbad leben aid lang verleibet / gar verfertigen vnb auf lap ft*’geben. Dnfer alte 2^ónigvnb^eyfer/nemlicb/2^ónig lOilpreiebber erp/ ^«b:^ey fer Carl ber ©rof baben fteb fap bemühet vnfer ©prad)incinrcd)'gt; tengruubt vnb welf nach ©rieebifeber art mit febreiben vnb reben ju bringen.
Jebfaf fetjunb folebd vonbórQ vnberwegen/eilauff mein/ bie ^ey rifeben jAr^^ Pennoebcinanber ju befebreiben/ fórnemmen»
® dim S(6vaÇam geßorn fep Jvorkn
•i**^ jaltnaeb ber ©ónb^uf / jwey bunbert / jwey vnb neunzig far/ Vnb bie quot;Welt taufent / neunhunbert vnb fitnffijig fat gepanben wad/ip ''^^^geborn worben Abraham ber 3nben Datter im 23abylonifeben 2^ógt; ’'»gvei^ / in bem hunberpen eind vnb feeb^igpen far ber regierung bef Aóz ''iSd unitfeb ober 'Ceutfeb/ vnb Him bef britten23aby lonif^en Kóntgu/im brcyvnbvicrQigpcnjar/anwcld)cm Ürufebiud ber ^ifebofffein Chronicaangebebt.
1»^
We
9
-ocr page 104-©ae erft ^«tg go^annw ?!ttctititu7 ®tt' ^vamp;nt3 lt;uit)tf geftorbetl fei;/ Don fernem '^olcf (anentpm / vnO m Oen Rimmel gefegt fet;
worben.
^/Cô nun vnfev erflcv ^r^vattev vnb Kotng'ö^intfcbobcv ‘Ïentfeib/mebt^ ^| bun^wcy bunbert jnv (ab ban ju berfdbigen ^tt gewonUeb was 5 int leben j^bonbert vgt;nb feeb^ vnb ftben^tg far in ebren vn gewnlc gewejen war/ wei^» ïtd?vnbwoUUc btng/bnvanmenniglicb grof? wolgefnUcn/gcorbnetbctt/int brey bunberjïenvnbftbenbettMrnaebbev ©ónb^u^/verjebibernu^ btjcntU(gt; ben/vnb Ue^ einegrofleHag binberfm.ÖeinDntertbnn von feinermgenb vnb gwttgbeicwegen / fo fie von fm empfangen betten / Blagten jn febt / vnb vmb fetgt; nergroffen weif bett vnb frommigrett willen nenten jte /nmttgemetnemXbac einen gebornenC.anb(5ott/vnb funbertt‘X)orfprecbervnb tlotbelffevinbem JOimmel/bey ber bóeb fïen (ÜOateflet vnb -Oberteit/nenten ƒ n fnrter etnen lt;5ott/ ebteten vnb mffeen f n an / wetbeten fm einen beyItgen ^orjt im Hiberlanb / in bem iOer^ogtbumb Cleue / ber noeb / vnb allba ein Ôtatt/ von ƒ tn ben namen bebelt/wieiebobenangejeigetbab, ÏDergleiebenfein (DutterbierCertb/von bem baf fie alle bing/Dibe vnb Cent/ernebrt alfo genannt/ fe^unb von Iciebtc wegen ber ©prad? laßen wirbaö nauffen/ fpreeben/Bure-ifrtb/barauf fe/n entfurungen fey n/gUubten/erbebten^in ben tOimmel/ febriebene in bte jal ber vntobtUdien (Bótter / nennten nacb fr ben ^oben / baó vnterjï in ber IVelt / blt;i ‘^ibe vnb /lent autelt/ baô ^rbtreicb / meinten ße were ein fonberUebe notgt; belßxrin/bic Dibe vn /3eut regiert auff ^rbtreicb/ wobnet fï^tö bey ben (Óen^ feben/aU in frein A-cieb/ vnb Bern $u allen fadren ju gut bem (V^enfeben/ von web cbeó wegen wetbeten pc fr an ben ben offen ÏTentfiben ©een einen Walb inei^ ner3lwert vnbIVeyb/ fo Cateinifd? Jnfelbcift/ and? ein verbecBten Wagen mit2lt;leibcrn/bcnborfftniemanbanróbrenbettnein einiger mann / fr geiftU^ eher Büttel vnb (Tapp Ian/ berfelbig bett ver ffanbt/wen fe in bem Wagen faß/ fofpannet er von fjunban$wo21üe an /biejogen bann ben Wagen /ber Cap^ plan giengmit groffer anbacbt hinter bem Wagen / vnb wa bte Auc benwal-gen binjogen / warb groffe wunne vnb freub/feyretfeberman/vnb ftedten lt;i0ayenvnb l^Anmauff mitgroßer anbacbt 511 lob vnb ebrbWfer (5óttin/frogt; loeften baf ße wirbig weren einee fgt;lcben (Bafld. $)a war Bein ge§^ncB noch Brieg/nocb baber/ mußt allein frib vnb einigBeit vnb flill fey n/ alle Webr warb auffgcbabcnvnbeyttgcfcbloffctt/aló langbiß ber (Bottee ©dierg fpracbiïÖic (Bottin blt;tt ßeb nun geniet ber (ÎOenfeben / were nun vrbrôçober vberbrößtg auß berbeywobnung ber toblidjcn / wolt nun wiber beim / vnb fuhr alßgt; wiber beim in fren alten Jorß/vonflunban in bem neeblîé ©ee / bafclbe habet ßlt;b bte felbig (Bottin beimlicb/mußten fr bie Icibcygen Cent btenen/bie von fïnnban auch berfclbige ©ee verfcblang/bavon ein groß flt;breden in bic CentBam/foreb ten bart biefe (Bottin/meinten ßemößefaftbeiUg vnb eingroffe Blotbelferin feyn/moebte Bein lebenbiger (lOenßb feben/ wenn era febe/mófï er ßerben. ©ic bubeneein ^Dutter aller treiben vnb ©otter genennt/in frem Ha men wirbt -ifber vnb ©ebweinsbern abgemalt getragen/ haben gemeint es fey für bic feirtb gut. ©olcber brand) bic ÄberBeit in bad ^immelbncb jufebreiben/iff faff gewónlicbgewefeninber alten Welt. iÖie T^ntertban haben biefcrgcßalt fren Derrn/ fo wol regiert haben/vmb ben gemeinen mann fo wol verbicnt feyn gewefen / baneBbar feyn wollen / hnben bie gutthat fnen erzeigt / vnb frommig^z teitfnen bewifen / biefer maß mit ewiger gebeebtnuß vergelten vnb belohnen wollen / bamitaud)bienaebtommenbenJrörfBen ungutem Kegiment geretijt w0rbcn/ßgt; fnen and? vorflünb/fojcben ruff/gunfï/lob vn vntobltgBcit bey bem gemeinen man$u erlangen. JÖanale bie (BelehrtenbeybenDeybcnan^etgen/ bie Vergottung ifl auff Bommen auß vcrbienfl vmb bie gemein / ße habend bao fur geaebt vnb fefïiglieb gehalten / baß einem feben / fo gemeinen nut^ fórbert/ ein gewiße fïatt in bemDimmelbereitfeyinewigBeif/ ibarumb hatmanaU ß) in aller W4t bief enigen ßgt; ficbfur anbernbeßtfrenhdben ben fCeuten ju bie* nen/mit
-ocr page 105-(»01« t»rfpr«tt«! 5er aken Ceucfe^ett. XXVI
ttctt/mtc semetnem vblt;tt/ gunfï vnb wtUen gevóebt vnb gefebvey tn ben iOtmmel erhebe/ 4uch vmb ret^unge willen jn ben tngenben/ bnmtt ein jeglicher befîc lieber vmb be^ gemeinen nn^ee wegen ftd? in gefâbrligbett begebe/fo er febe/ bn^berm4nnlid)enX14mvnb‘^blt;it*tl|lt;gt;mtt vntvbtltebem lob vnb (övttlichev cbr in cwigbeit beflebet/ geprei^t vnb belohnt wórbe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^ß b^ben fonfïand) noch biealten lOeyben jn furberung gemeinea nn^ea nicht ein bófen gebrauch gehabt:IMnen vernwuffeigen tapifern/ wo Ib er eb ten mann haben ßeetwan öffentlich vor menniglichangejîcllt/ ber hat vnterbem fehein vnb namen einer baneffagung gegenwertige Oberbeit vber bie ma^ auffa hinberfl vnb bóchfl muffen loben / 2111c tugenb/ (öottaforcht/ lieb vnb gimfb / vnb gnebig erbieten gegen ben ‘Duberthanen/ gerechtigbeit/ befchu^ vnb febirm ber armen IVitwcn vnb IVaifen/jud)t vnbehrbarbeit/mannheit/ jeinfcftJitgeBrfluA miltigbeit / barmher^igbeit / nach ber leng an^eigen / findweif erjelcn / her'/ tcr^jeitcn. für bu^en/ vnb wol aufgeltrichen/ hat barneben auch wie biefer gegenwer/ tiger 5ór(b au^ abclichem Jrórfblichem gemót vnb angebornergôte/mehrbe// lohnung / weniger fïraffban meniglich verbiente.6olche ehr/preif/lobreb hat man barnach la|]cn au^gehen vnb abgefchrieben/ vnb vntcr bie Üeut geben. Ï)ergleid)en hat auch ber quot;^ifehoff in ber 2^irchen auff ber Cancel für einer gamjen 2^trchmennig thun rnóffen/ nachmale für bie lOerrfchaft gebetten/ jr^fo pc gerechtigbeit gegen ben'Vnterthanen halte/ gefunbheit Ceiba vn 0ec( »n allee gute gewónfcht/ 5um lekten angchebt/ vn ben ewigen fluch geben vber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
hiebofen A.óhtvnb2lmptleut/benJrórf{enentfchulbiget / ber nicht vberalfeyn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***•
*wóg / ben Centen fe trauwen móf / gefchicht etwae vitrechte/ gefchichte on fein ’f’p«Uen vnb wißen/ïber ^ürft fey fromm/aber dichter vnb Öchergen pyen^u« ben.jöcrgleichen vil anber^ mehr haben bie alten tOeybê/vnfer “Vorfahten/ ba'/ fumb gethan/baf biebónfftigen 5ór(ïen ju feiner jeit von /nen felba aie von einem ifbcnbilb/vn nicht von einem 5«chtmei(ber Cfo hef lieh vnb vnangcnein igt;em iOerren iff) jn tretten in bie fufßapffen vnb loUicha Kegtment jrcr Dor^ fahrenermantwürben. 3lnch gleich bamit fnen angejeigt wórb bie wegvnb ffegbaburch fie folchen rhum/ehr/ lob/prei^/ ewige vnb vntobtliche gebed^t/ nu^ bey menniglich in allem guten erlangen mochten/vnb bae auch weiter auß folchem löblichembrauch ein frommer 5ór|ï fein tugenb einer ber vbel häuft/ Wa er thun vnb taffen fol/erCennt/iDieweilmaf vnb orbnung geben einem re'/ gierenben lOerren/wie er regiem fol/ill wol ein fchongrof bing/^a ifl aber fhwär vnb eben nichta anberf bannbochmur vnb ein llolQ.3lber bermaffen Cwie ich angejeigthab^ loben vnb preifen ein frommen 5órllen/vnb burch folch ^hrwort ben Xlachlommen/ala von einer hoben Warte ein liecht bem fte nach* S«hen follen / an jünben / mag wol vil nuQ bringen / nicht wenig guta fchaffen/ ' *”lt;*3 auch weht für floltj ober vbermut gerechnet werben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
‘ill'll Äönt3 Wn/obgenanntem Kôntgmî^mtfeÇ (Sone/ bem anbern i^r^föntg in ©ermanten/ iß ber ‘(Teutfeh 3uppiter.
^m 2^0nig ‘Ïuitfehoe bamit ich wiber auff bie tOiflorienlome^ hat tm
Kegimeut nachgefolgt fein 0on ber (lOan/tm Catern (Dannuß ge'/ _ nbsp;nbsp;nannt / ifl gewelttger vnb regierenber t^err vber alle bing / Canb vnb Cent/gcttjcpnjwcy vnbftbenQigfar/XTachimfcynb wir bie lt;Oanttcn genest ’Worben/vnb ‘eeutfchlanb (^Oannreich.'Vnfer^Itvättcr haben jn von f^wr^JJJ^-wannheit wegen in ben tOimmel ^feQt/ju einem (Bott gemacht/vnb auffge'/ ’Women für einen befonbern großen Hothelffcr /ber in feinem leben viel guta
'*”^ Ceuten gethan. Wo fte in noten vn frer anbacht feynb gewefen/ ^ben ße fn angerüfft/nach fm baa Hachtliccht / (lóonat/ vnb ben anbern tag/ OTonae. '^‘’ontaggenannt/nichtatreffenlid/a angchebt/webet in frieb noch Kriegen/ ç^omaj, q bann
-ocr page 106-©de erfî^wcO ©lt;*^lt;'«^6 ^(«enttnt/
bnnnwanttetneuw ob«voUtfï worben/ ibarumb « |îcb na^ ber nacht vnb nicht nach ben tagcn/wtcwttjcQtthtin/gcnchtct/fagtcn/ bic nachtgiengvot bet tagnacht. jhetgUichen haben fie fein IVeib / 5tauw Sonnen / in bic jal bctvntoblfchenCBottct befchtieben/ pe eine S^ontginbep i^immeb nach ft/ben tag/Uecht/vnb ben etfïen taggenennt/vbet bteotet/btanetbeit/vn Äinbbette// tin gefegt/butfftbeinetfagen/ pegienge vntet/mwjl fptechen / pegteng^u tofb »nb gnaben / wie bann noch etwan bas nätttfeh gemein Dolcb meint»
■^on SffraÇam/wfe ©ott mtf jm gerebtzi« j« ouf m
5ür(len ^emn hnb 'Satter aller ©Idubi^en gefegt hat.
z^r^k ^ ^ontg OOan bas btey vn bteißigpe fat feines gewalte etteicht bate/ was 2ibtabam fünff^tg Jät / vnb tp ba|felbig M^ nach bet ^uben tech^ ^^^s^nungbae vietQigp^nbcl/bas ip (Bnabentetch fat/ gewefen/mb bas jwey taufent von anfang bet Welt/Dnbba nun Tibtabainfunff »nb pbengig /at alt wat/ etfd?ien fm (Bott/ bief /n fein gebotn Jteunbt »etlaffen/ in ein ftembb Äanb sieben/bas et/mjeigenwütb/ 2Hlbawoltetin ju einem großen JOerten/mit feinen Vtachbommen/machen. 3npinem bef 2rbrabamd Xlam
•^* »nb ©am folt bie gan^e 'Welt/ alle 'Polcher mitetnanbet /niemanbs anfge^z fchlopen/ gefegnet werben. Wer ^Ibrabam »bei wolt/ nichts guts gönnet / folt »erßuehtfeyn. 2gt;amitbepellt (Bott ben 3lbrabam5u einem i0erren»nbPar^« SÄ%ä^^ ^^^' ^^^^‘^ (Blönbigen / »ertert /m fein Hamen / bet was »ot 3lbtam / »nb fchnff ^apetpchfötter^lbrabam »nb nicht 2lbram/folt nennen. Ïgt;as betpt in ber 3ôbifchen ©prach/bet 'Patter bef gtoßen 'Polcfs/mebt bann eines. 3Hfo »er^ lief TCbtabam/aup gefchópff»nb befebl (Bottes/fein iOeymat/all fein 5reunbt/ ^a*iw«n ^^”^^ ^ ‘Xgt;attet »nb (V?ntter / 5obe in bas (Belobtlanb / tbet pch aUba als ein (Bap »n^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter frembben »nbebannten Leuten ni bet/ *Pon punban warb eine ‘Ö^beuwtum ge »nb grop iOunget im Üanb/pelen bie Ceutwiebasptbeniber/»nbpur# ben »ot hunger / bann Slbtabam trieb bet hunger in 3legypten / »nb ba es wb betwolfeil»nbgutwatb/5ochetwtbetaup 2(egyptenin bas (Belobt lanb/^a erfchten /m (Bott $um anbern mal / biep in butijtehen »nb^efeben basgam ^e Canb / nach bet weite / breite »nb lenge / bas wolt et feinen Hachbommen geben.
wSübir? ^*’”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'* folches befebls 2tbrabam lebt / ba»betpelen »tetÄonig bas Canb/
’^*®* nbsp;nbsp;raubten/ brennten / föbtten»ilguts mit jampt 'Pihe »nb jPeuten/ (V?ann»nb
• grauwen / fung »nb alt/ mit in hinweg/ ^uch ben Coth pinen Pettem/feines
• 23rubets 2ltams ©on. 2Hsbalb bas 3lbtaham gcfagt warb / faumpt er pctgt; nicht lang / brad) t brey bunbett »nb adh^ehen Aned)taup'/ jeuhet ben ^0/z
2(M«»« Pslt;t» nbsp;nbsp;nigennach / »betpels»ngewarncter fach bey nächtlicher weil / fchlugs/ erobert alles (But wibet/»nb etlebtgtbie (Bcfangnen/»nb brachts wibet heym. Î)a be/z
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Segnetimbet öltet ©on Hoah/ ©em/fo noch lebte/ben bie ^ibel ben 2^óntg bet (Berechttgt‘ett»nbbep Triebes ungenannt bat /bet bracht Wein »nb ^toc ben Unechten 2lbrahams/rebt »nb gab ben ©egen »bet 3lbtaham/ Pn 4bta
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;harn gab ben ^ehenbentbeil betreut bem ©cm. ]Öaerfchten$umbrittenmal ©Ott bem 3lbtaham / babehlagtpch^lbrabam/er bett bein Otbert nicht/wer et vnb fein Weib nun alt.
©ött »ev^ei^t 2(6m nbsp;nbsp;nbsp;Î)a »ethiep im ©ott/er wolt im ein leiblichen Jlf then »nb bas Üanb geben/ am an Ärh». nbsp;nbsp;j„|^ |gt„ If rben betmaßen mehten/bap it mehr würben feyn ban bet ©tetn an»
JOimmel/bep fanbs am (îOeet/ben paubaußTbem^rbtreich/ bas glaubt 3lbra^ ham/gab ©ott bie ehr/ batumbwarbetför gerecht »or©ottetbant. Pubba ©arabiel0aupftauw3lbtabamsfahebap pe nicht fchwanget »on 2tbraham Bunbt werben/ legt pe item tOaupwirt it Î)itne/mit namen ^gat/ju / »n ba 31* braham fönff »nb achtig iat alt was/legt et pch jn bet 2gt;itnen / »nb macht ein 2^inb an ir/hiep aup befehl ©ottes iOifmael / bem verhiep ©ott er woltim »nb
-ocr page 107-ftorn brfprung ^cv «(ten Cciitfcßcn. nbsp;nbsp;nbsp;XX VIÏ
fcttt n4d?t0nnncn ju gvoflen tOewen/S^óntg vnb 5üfjï«n waeben/bavon Bom mett ber bte Örtracenev bic erwart lang m bem gelottert ßartb bcm gärtnert ©y viert vttb Tlcgyptcrt/irt 2(|tcrt Vrtb 3tpbvic4/aud) irt t^ifpartiert vrtb Atuvopago walcig t^ewcrt gewefcrt prtb/ vrtb vort bev erftert Derbeiffurtg (Botteo/ba 2tbva barn fiirtft Vrtb ftbcnQigiavalt wav / bi^ auff bicjcyt/ ba (Bote bem (Doyfe bic jeben (Beboet gab autf bem^cvg ©inai/veebnet ©anct paulue vicv bunbevr vnbbveifltgfav.
W vnb Wd 5^04^ ^fporOenfep/enb von feinet
jQrtußfrauwert/fö bas aftSrauwcttKfofîcrgcjîtp
bat/Vrtb Hoab bat bic ©tatt (Benua gebauwcrt.
alt;Obvey Vrtbviev^iglîcnjav/S^ônig (ÎOartô vevwalturtgvnbewfcbuttg/ ba mart Jalt rtaeb bev ©ùrtbflu^/fôrtffijig vrtb bvey burtbevt fav / voit atp fartg bevIVclt xoo6. jav/ i|î mit tobt abgangeu in IVclfcbcmlartb bev Hoab/vrtb vort bevgartQert IVclt fóv eirt (Bott viib aller (lOertfebert t?clbcrt vitb (Botter’Vatter geebrtwovbcrt. ï)tc fiatemifeb 5urtgrtcrtrtt jtt lanum,/ voit bem lÜcitt ben er crfitit beu bat. ©yrcit bic (Brieebifebett / 2l.cgyptctt / 2trmertifcb/ Gaga ift ab vil bcy Vrtó gefage/ ab ber heilig ’Vatter ber ^ap jï.îCgt;ic '^cut|lt;bc babett fttbert JOiincl gertenrtt / baraufj alle tOclbcrt vitb (Bótter Bomert/©eiit cr^ fît 5rauw vort beit jCatcincrit Vefta gcitaititt/ bat bae erfï 3w*^9^0^^^*^^^lt;gt;^^ Itcrgcfïtjft vrtbgebauwetirt TV’elffbertlaitbcrt/mfgjertbarinlcbrncit. ©olebe ^ortrtcrt babcrt ewige Beufebbeit móffett balte« / weit« eilte fie iticbt gcbaltert/ fr J»ngBÔ^4ttwfcbafft jubroebert/ b^tmart fie Icbcitbig/oitallegttabc/ vitter bae ’^tbereieb begrabcit.
•Son ben 9îifen vnb großen Sentenz Wie ber Siefen bumvbnOOu’ 0camp;ulen ober ^c^rannen erfunbett fcyitworbeit.
^^*** tfbflerbeit be^ Moab erbeBtert fieb vberall bic Kifert/ waren gro^ lt;^lf4ul/wilbCe«t/tróllctert|icbircr lîcrcBvrtgrô^/brâuwtcitattbcr jCcut/ ë^ti^jwartgcrtrtacbfvcmmiïtwillcrt/macbtcrt aitbevCcwt mie fampt/n grob/ freeb vttb mutwillig / lagert wie bae artber ’Vibe irt beit groffcit IVÀlbcrt/ 2gt;a-? vumb bic Cent bcy juebt vitb fricb juerbaltert/vrtbtrtgutcrt biitgcit 511 übcit/ ba^ rtid?c mófftg giengert / iticbt erfaultcit vnb erwilbtctt / vitb alfo verbürbe« wie bae “Vibe/ iticbte Icbriteteit / ttiebte gute tbeteit / fttijftet 2lt;órtig ©ar / i« nbsp;nbsp;nbsp;•
bem Caitb ebem ober fcrtfcit be|t Kbeyne / jb ieçuitb Abevrtjtram vitb Svanda/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
veicbbei^t/gemcirtC ©cbule/ailbabaevolcFfolejulamcitBomcit/vrtgutfittcit/ jiiebt vitb ebr Icbviteit / amb aitbrc 2^órtfï/iitebr / vitb bie^ nacb icijtgertartte« 2lt;ónig ©aro/bic ©araititcr/Burij©cbraititcit/vitb bic artbertt vitbcrwicfc«/ bic ©cbraitrtCrt/bae feyit bic alteit rcdneit ‘ÏTeutfebe Mamcit/ bamit mait bic Gdml/ ©(bülcr/vrtb ©tubcntcit gcbeiffèit bat / Ï)a«tt ©cb«l vitb ©cbulev feyitb«ilt;bt'2^eutfcb/fortber(BriccbifcbMameit/gejogcrt voit bem wort Schok, ^46 auff bic (Brieebifeb ©prad) / mue^ vitb oblige« beife. î)ic Careiitcr ncit^z rtcite LudusVrtbLudimagiftn,beitwiritu« cirt©lt;bulmeifïcrbetfle«/bcy be«2lU tcrt ©arartrtcr/ober Burij/ ©(brart«crgertartt/bcrglcicbe«Ötubcrttvrtb|lu^ biere«BomptvomCatcinftudere,baeifB2vómifcbftlt;b flciffc«. «Vorn obgeitan# te« 2^órtig beiflcrt wir itod)/ ba ma« jufame Bompt/gibt vit itimpt rc(bt/bic©a vaititcit/ Bur^bic ©cbraiincn / vrtbciitTVaffcr iit/lotharing vrtb quot;Wefierreieb bcij5tbie©ara. _
Jrt TÜclfcbem laitb ist ^talicrt erfaitb S^óitig ©abattu6/©aturrtU6 juge'/ gt;ï4ttnt/ppug/©icbel/(Ï0ftl/©egert vnb ^aebófert/Vrtb aitbrc birtgmebr/ber^ Sllt;ilt;bcn fo jum ^auw vnb bev navung gehórt/ miiflcitbic Ceut voit fm adem/ ^ üj pen/
-ocr page 108-Sue erft Q5itcß g^^unnte ?l(uenttm/
fäcn/ fd?rtdbcrt/ brefeben/ melen/bedien/ beiden/ Ttbc Jteben/ fwip feiert/ ^emngevten jeugen/weyer fcbiittcn/kbvncn» ©olcbe tblt;t end) in bem Cenb Slcgyptcn / vnb rtnjloßcnbcn Cänbcr» / bet ^kontg ^vy 5 mit fetnem (5cmeblt;l ^reuwen Xtifen. IPnbbtfcjwccn^onigfcynb bic crflcn ^eam/ Werfen vnb lt;Vgt;iilncr / benbemelö bev breud? bev tOevren we6/bn^ pc eng vnb ned)t nichts nnbce^ebctcn/bnnnbn|jßcg«bncbUnvnbblt;tencbtcncewn6ncuwc6iwftnbcn/ bemit bem gemeinen menn bie nneung beffo leichter entern/ vnb fid) bie lt;^0en^ febenbefîer beßer nebveten/ bes wes bemeb ein fnvfllid) ebtUchbing. ÎJe^’ mmbeneb folchc^ür^enber gemeinemenneUeinben Oimel fe^t/fnv ©otter vnb gw^ Motbcltftt in feinen noten enrnfft / be temmen ell (Setter / vnb wie wies je^t nennen/eU iOeiUgen ber/euff bnltfbie fie ben (V^enfeben beweifen/ wie benn euch bee gemein ©pricbwert lentet: 30» glenbcjlen Bein tOcilig nicht/ er ebne benn einmel ein Reichen»
Qîott @fmtromfe^ bet Königen ju ©a^i/Ion / wte pc bkfclbtg (StattgefïJdfert ^dt
SD Kenig (lOenö weiten b»t$n Kebylen tOef gehalten / vberbee genç 211? pemgewcltiglichgeb^rrfcht/ein feflgefchictt ^reitber Weib/mit nemen Öemiremb / ebgenentee Kenigs ^Tini ^belieb ©emebd / in vermnnbt? fd/efftweif / bieweil n ©en / ber jung Îlinns / fe fie ebegenenntcn nine /rent JOen^wirt ehelich erwerben bett/vnvegtber vnb nech nichtbey feinen feren wer»Ï)iefeKénigin ©emiremisbetbte ©tettKebylen engebebt vennim/ rebbemerjlenvnb vierbtenKénigver )r6Keli©chwebcr6 ^etter/mercflicb ge weitert/welt ƒ rem t^eufwirt nichts nechgeben/welt mehr fey n/welt ein tefl^ lieber ©tett ben wen/ es muften elle teg breygebenmel bnnbert tenfent menn bren arbeiten/(Dnft bes Werfer ^npbretes mitten burch bie ©tett gegen ©nbenwerts rinnen/ bk ©tettmenwr vmbfieng im King nenn meil/wer ven gebrenten oiegdn/mit 3»ben leym gemenwrt/bech fünffbig febritt ^ween vn breiflig fchubbreit/ifl elle teg einfach nnbermenwr/ bnnbert vnb fünff vnb jwen^ig febritt weit/ vn elfe in einem fer bie genge men wr verbrech t werben/ fest mehr ben2yo.fcbrittgebebt/vnbntt'?rbürnmit 2/0.pejî^en/wergrefvn weit/ifb einer $cben fch»b bvber gewefen benn bie menwr/ber dwinger wes bey 500. febnb weit.^s flic|]cn vil (iOéfer vnb lechen vmb bife ©tett / war felbs ven natnr fe^Z war niebt net mit ber banb weiteren beweren. Ï)ergleid)enbat eb? genenteKénigin ©emiremis eine fïeinerinKmef vber b$IVef|èr Ifnpbretes gebenwet/breifftg febnb bteit/feebf bnnbert fónffvnjwengig febritt leng/wet? ter jwe ^effe enff beyben feiten bef Welfcrfluf ^jpbrates/etne gegen lltber? geng/bie enber gegen ber ©ennen 2lnffgang/ eine halbe meil weit/bie grunbt? feffe bef gemenwrs breiffig f^nb tieff/achgig hoch«
Xts h^t meh^ebachte Kénigin mitten in ber ©tatt KebyleneinBefîlt? eben greifen ©tifft vnb ‘^hnm gebauwet/ ifl fafl bech gewefen/ baranff bi« ^h»(»berren / Cbalbeycrantf fre ©prad) genannt/bas©eliimbeftcbt/ben ianff bef tOimnielsabgenemmenbaben. 4gt;ben anff bem ‘S^hum am hod/ffen feynb anffgeriebt gewefen brey greffe mechtigeKilber/ ÎJas erflebem béd) (len ©ett C ben fie anff fre ©prad) Kelnm ƒ bie /Lateiner vnb Kemer ^writer nen? nen ) jnehren gefegt vkb anffgemacht/ i(l viergigfebnb hoch gewefen / hat ge? babttanfentcentner©eibs. jÖarnebeni(lcinanberKilbber©0ttinberCV?nt? ter aller (öettin/in gleicher fchwärgefeffen/in einem gülben ©effel/jnben Bnien jlilhben jween Cewen vnb jjracfen waren f iber / wng ein ieglid)er breiffg centner, ^s brnteKilb (ïnnb/ was berKönigin ber ©ottin ber tOimmel / fe bie Kemer Jnne beiffen/ bettachthnnbert centner gelbs / flnnb auch ein ‘Îafel vnb '^ifd) vor biefen breyen Kilbern gang gülben/ war viergig febnb lang/ jwo iff breit/wng funffgig centner/ ftnnben brey gelben Keeber branff/ber lt;r(l war taufent/ ^wey bnnbert / bie anbern $ween ein (eglicber fechf bnnbert centner fd/wAr, ^s bst auch ein Bojllichen ©arten jn Babylon gehabt / i(l viereeft
-ocr page 109-^om vffptitn^t^cv aUcnCcucfc^ctt» XXVIII
Fj^^*^^ gewefen/bey wufene fd?«b lang mb brett/ bevm^ffen fïunb boeb in bet# wntett auff vil gewdben / voavjmmev eine bÓbev vber b40 «nbcrgcmrtcbc/wrt^/ gt;^cn5üv|llï4?clt;Slt;macb bvin/maitmujl/ wie «uff ernen bobe^erge/ binAuff jîd S«tt ƒ bet hoben JU Óbefjï war »berUgt mit fïcincn/ gvoßen tvAmen ober bret/ ^^»^H / war einer fednjeben fcbiib lung / fed? ji breit / au|f bie waó ein hoben gelegt von groffèn dOeerroren mit 3»benleym julammengeletmet/barauffeinjwb Nd? ^(irid? von 5tgdftcin vnb (Bipe. 5um letten mit Kleyen tafd?en vnb @d?inbcln vberberfet/ba^ bein feud?tigbeit bittburd?auff bie(5ewelhmód?t vommen/bett and? fon(ï Kmuenbarm bas quot;Waffer fid? famlet vnb jufarn ran/ Jgt;«b flirter auf bem ©arten gelegt vnb getragen warb. îbifer ^oben warb aU «t mit bot tieffvherfd?litt / baf mcd?tig graf vn allerley73âum barin mod?ten «’ud?fen. ^6 giengaud? barinn auffetn Kórhrunnen/barauf manbengan^ ^tn ©arten vberweflërn mod?f/ war baelVaffer mit verborgen /beimlid?en/ bunjïreicbenlVercblbucbenbittauff gefóbtt. iOat aud? offtgcbad?tc Königin ^^*’S*^offen|ïeininArmenien aufbauwenlaßen/gen ^abylonauff bemwaf/ f^^^/allba an offner fïraf auffgerid?t/ifïanbertbalb bunbert fd?ubbod?/vier ’’ttb j wendig fd?ub bieb ge wefen/ bet man bic Mabl gebeiffen. -Xnber viel boß^z lid?er©ebÄuwbutbicfe 2k$rtigingetb4n/tßbey vnô vuglAublid?/aud; nicht J^o» noten bit anjujeigem
^on Âénw 5^aitó êónen/wteSrtfr be @ertf(/rnamp; anber meJr ^ratt mi bem ïX^evnftram gebamvet fepn worben/von ber pfalç am 51bcyn»
(rT^y Je alten îreutfd?cn geben Äonig dûau brey ©one/'^reiber/neruS/ ilîy ngeb/ 2tlfo auffvnfer ©prad? / 3«wen / Pöben / ^ifbab / 4uff HU betlAnbifch/'C^rnier/ Îlcruie/ 3ngâpb/ genant*
‘(Ttcyber but bic ©tatt ^rict /allbaein grof palatium,gebauwet/bergl«r/ «ben viel anber ©Ntt rnebt/ am Xbeyn vnb ber dOofel/ nemlid? dOcn vnb ^^lt;!ymj/^afelim©unbaw/©trafburgjubenbreyen ^ud?cn/©peyer Vnb Worme imilongäw vnb Hcwiit^er lanb/bie refter/ fo jerjebie PfaU mt bem C ii# Kbcyn/
-ocr page 110-©ne erft ^«cß go^me ^uencû«/ Xbcyn/wbevgcmcmbct^t nod?tmXtlmcr/gcncntbt^rtttbc»tXbcy» vnbgen Cóln-
i^ert; Rotban Cbövbetr von 4gt;fnlt;tbuvg febfcibt/ba^ bic pfalç am Kl^y « • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;betttTamen bab von bcm paUall^u^Ïricv/fo auch fürCbvt|lt(5cb«rt/wi« Jw
Itu6 bet erfî 2^cy fer fagt / bic meebtigfi Statt am Àbeynfîram gewefert ijl / ettt groffetutteebtigen rei figctt (Bezeug vermögt b^b / bie vmbUgenb C^nber ingc^ babt/vnallba5wen5ór|ïett^oibuctmer»n2^ingcntricb6feirt-ïfybettvinba6 Kegiment gebriegt b^tben. Ï)er ©d? weber was ein ^ob feinb ber Komer/ warb tn einem 6d?armii^cl erfcblagen/fein^yben wae Kómtfeb/vbergab bie Statt ben Khmern / vnb jrem ober jïen 5clbbaiiptmann bem ^t^io / fo nacbmaló mit bólff ber 'Ïentfebenb et cr|ïe gewaltige 2lt;cyfer worben vbet basgan^Kómt^’ febe Keieb/wte teb im anbern ^«eb betnad? befebteiben wetb. »nb /ct^tgemeltc Statt ‘Ïtier i|l bcy ben Kómern bie meeb tig|l Statt in bcm weiten ganzen Xo mifeben Keid? nach Kom in-if utopa gewefen.
tlerud ober Îletutô bat fteb im Htbctlanb ntbetgetbrttt/ ba ^cçt Cöttig bad^ifcboftbum/iOcnnagaw/cin (Brafffcbafft/ligt/bafelbö nach jm vor Cbtt |lilt;5cburt iletufer ober rCetutpt |!2.anbfcbaf|ît gebeiflen blt;tc/habengtoffen wtberjïanbt 3«lio bem ct(lc2lt;eyfer getban/ ijl noch jnnetbalb bunbertiaten vnfet gnebigen tOerrenber dürften von !öcyetn gewefen. ibiefe bcybe X^olcftr bie‘Ortetet vn rîetuifer/wie banCorneliuô ‘Îadtiiô fagt/ b4bcn fid) voracité« _^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St*o^ getûbmpt von item berbommen / haben bie er jIen'S'eutfeben wollen fcyn/
wie bann noch ben heutigen tag bie gemein fagiiî/3^ habe auch offentlidjin Crier hf erfte nbsp;nbsp;^‘^^ Kitchen an bet prebigt gehört / ‘Syrier fcy bie er|te Statt inîTeutfehen Un^
etattitiCeueft^«* bcn/dllba hab man am crflen'^eutfd’ getebt.
ionf«»‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^did? Köchen jCateinerfchtciben / baf ‘Treiber ein Sonegt;bgenantdK0^
Mini bef brif ten ^aby lonifchen Kónigó fey gewefen/vnb ‘Ïreibetó Son rteruô»
2gt;ie alten Köcher feynbermaßen gefchtiben / ba^ nicht ein ieglid^etlcpn ban/aoch vncrfarnvnbclcfen £ieutiti?enbalb vn liebcrlich / hnbenbein rechten grunbtvnb vetjîanbt/Bonnenßeb Weberbreyn noch brau^rieten/ nemmen ein Mamen in am befben bcBdnnt/fö t ben anbern/fo in vnbeBant i(B/ ibemnach fo in bcn alten Köchern etwangc|lanbcni|B/wie ÎTteyber ein SondOantvnb Metußfey gewefen/hubene ein theilnichclcfcn Bönnen/ein thctln^tvcrfîam bcn waß bas för fdgam Marne fcynb/haben für dOani/in vnbeBant / Mint/ in wol bcBannt / vnb för Meruß tScruß ein t? för ein Mc^^aß noch heutigeß tags licbetlich vorauf in ben Cateinifchen Köchern gcfdnchOgelefen»
*X)ojtMinofd)teibticbcrnjanCafctner(ßiicd)cn/3ubentOeyben/C'htK |Bcn/i(B vberal benen bie vil lefen / wol beBann t.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■pondOannefchrcibtaUcin Cornelius ‘Itacitußvntct ben eilten/ vnb hnt folchß/wtcetfelbßanieigt/ auf ben Eliten bet'CcurfchcnKeimengejogen. sön^ tumb ifïbet Mam dOannuß gar wenig bcBannt gewefen/Mcmltchfo ber'Ca«-ettuß vnb anber altlt;5efchichtfchrcibet bcrma|}en I^atcin fehteiben/baß auch wenig fallgclehttnid?tgar wol verfïchê Bönnen/nid)c allein vmb ber Sprach willen/ fonbetnmehr von metcBlicher gtoffetvevönberunge wegenCanb vnb Üanb/ ibÖtffct / Stött / dOörefe / mit fampt bcn alten namen / 2tuch auf vm wiffen ber alten (Befchiebt vnb bcrKun(B/fo man dOathematicam nennt/vnb lehtnenaufmeflen nach rechtem gtunbtbie gan^elVelt/Pimmelvnb Ifrbt* rctd?/Canb vnb Ceut/ lVaf|ervnb(Bebirg / Stettvnb Pol^. Solch berglci^» chen angejeigt irrthumb fcynb gar mitcinanber vil in allcnKöd)crn/ baß ma* chcnbtevngelehttendOönchvnbpfalfen/auchberheiligcCBöttlichcnSchritft 9^l^bttcn/am mcifîcn bie Kettlcrmönch/ fo faul fref ling fey nb / alle bing fo im pimmcl/peU/^egfeu wt/gefchicht/wiffen wöllen/fo fie bod) niditß techtfmnigß wiffenober Bönnen/baf $u erbarmenijj/ baf manfolch ^fcl vnb Matten (baß vnbilb vnb bie warheit reift mir baß maul auff ) vbet bie armen Chtifïen C bit (Bottcß Son fo thenwr mit feinem blut erBaufft hacgt;alfo tyranny fern/ vnb mitgewalthcrtfchen löft.
Î)ie Poeten fprechen / bie IVatheit fcy eine grobe Ke« wrin / rebe nicht waß man
-ocr page 111-6öm^rfp«ihflt9eV(t(eett^Cctttf(^ettgt; XXIX mrttt gerne bórefcy bernnneb vnnngenem/ bar um laß leb 6 wey ter in ber febern (leef en/ tome wtber an bte von ‘Sorter.
Dort anfang lange $eit bernacb haben bie Ziten/ was ße febretben haben wollen mb außgeben laffen / nur in Keim vnb Derß verfaßt / fey nb gut 50 ßu / sert/ belfer 511 merrfert vnb auffen 5U lebmcn / begreiffen mit bürgen Worten vil/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* haben rttd)t weite vmbfebwetflrenberebe/alfo auch bie Dibd in ber ^^bifchen ©prachbefebriebenifï / halfen wir dOeillergefäng / welche außbefehlvnfer ab ten König vnb Key fer von ben treiben ‘^Teutfehes lanbö befchrieben fey n wor^ ^en/auffpoetifche art.
j^as feinb vnfer DotvÄtter/ ber alten ‘îeutfehert/Chtortica/in benfelbigen ^èeakeBtetrtfcficn ßttbt man/ baß bie todben auß ^'eutfcblanb vber ben Kheyngejogen feyn/vnb C^twuw. aUba bte Kiefen vnb bie alten Canbleuc vertrieben vnb erfhlagen haben. Sbergleithen fdjreibt 3«li«öber erfïeKeyfer/ vnb feigen/mfclbö bie Canbleut an/vrtbblagensfmvberbie‘S^eutfehen /barumb'îrierilîaliwegîTeutfchgewe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. feu/Vrtb jr X^rgbifchoff ijlein Churfurfivnb Ifrgcanglerbeß^eutfchenKey^z Sfiawefau fers irt (Ballen ober (Balreich/îbas ift in bem Canb/ fo jwifchen bem IVa|ferßuß
5^hey n/ vnb bem (Bebirg Kuncifal/CBallien vn Spangen ober t^ifpanien fehet ^et/ befchloffcn wirt/ bas bezeugen auch bie alten ©chrifft vnb 23ócher vor Chri(li (Beburt außgangen / baß ftch bie von ‘Syrier bey ben Ziten allweg gerhü met haben / ße fey en bie erflen vnb alten '(Teutfehen / ich gefch weig baß bie gange
Kron 5rancfreich / wie noch ber Kheynflram / vorjeiten auch Ö^eutfeh gerebt SOTatfi fd haben / wie id? hernad? mit mehrern Worten beweifen wil» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*
'SJen bem butten gelben mb €r^f bntg tn ©ermn^
nun / mit 7tamlt;n Sijngäb / ©defepfe^ 3ngtw / im
(Briechifchen vnb jCatein
Ingeuon.
^nig dOann hat bas Kegiment in bte hanb geben feinem Eltern Sort/ T^^Konig ^yngeb/ von bem bte ©eeUnber/vor alter bie Ifyngebnen geo ^^nanntfeyn worben.Dnfer DorfahrenCals wir in ben ^üd?ern plint/ ^rtb Corneln ‘îaeiti lefen) haben groß (Bermaniam in fönff Örter C wie hernach ^ISC getheilt/biJfdbigen ben gro/ïenTPaflèm vnb Wölben nad? außgetheilt/ ncmlid?benerlïenthetl5wifchenbem ©webifd?envrtb CelßAnbifchcndOecr/ ^irtsteiteMitbcifumi fnbem 'Waßcrfluß ber quot;Weichfel gege Olïen wertS/haben ingebabt bie quot;Wanb// äo«? ©ev***«««»-«t/fo weiter in iSurgunbier/Darferrter/Stratner/Ch^rner/TVenben vn IVirt^ ^/von bem hin vnbher/wie/egunb bie^ygeuner wanbern/ fahren/behren/
mben vnb'Wcnbenalfogcnanr/get heilt fey ngewefert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c£üoitgt;e*tt«e«tn ß4
©o brauß im anbern Kreiß gelegen / an bem 4bjl vnb 'We|ïfcc /an bem fogenannt. • ?«*^^^a'^eutf(hertd0eer gewohnt haben / hat man geheijfen bie ifynwohner/ j^yagöber / vonbifembritten König / welche futter vnter jrem Xlam vnb (Bo ^(^gehabt haben bie ^rifen vnb Kremer/jCùneburger/ Kenmärcf er/ 'Walfct'/ ^achfen/tOrttuburg/Cübecf/dOeefdburg/pommern/preuflen. îDie vmb ben 2î?atîct®lt;’t^fPgt;ti ^^^wlt;*$lt;»/feynbbtebrittc£artbfchafftgewefen/genantZttßf{eh.
Ktc Zußfleben/fegt bie Kheynlönber / jwifchen fegtgenannten breyen re« Jeen/was ber vierbtKreiß/bicXieutbarln begriffen hat man vor weiten tnber tOermänner / vnb bie legten hinbcrflen ‘Teutfehen/genennt/ feynb im ^^^walb/Kóringcr/K öhemer walb gefeffen/ habe gereicht biß an bie IVeich ^
f ^'^'’erwanbtrtußmit genanter gegenb/ Canb vnCeut/feyn bamals gewe« 1? ^^^^abcnt0c|fcit/5ran(#cii,C.attb X^lfaß/tbolbfaffen/basKieß vnb ilar« a. jöte funfft Panbfd?affc iff $wifchen ben IVaffern/ber Weichfel/ Hefiet / vn wper/ba jegunb bie Koten Keuffen wohnen/vn Cemburg bie Öauptßiatt i|T.
Seb ^**^ ^^^ vorzeiten ab Infula Trenophœ,vnb pofehnerKufch / Caubfehaffe im a' x / ^abeneinjettlangbarinau^bieKeyern gewohnt / wie ich hernach Vnb c ” ^uch werb anjeigen/vnb bas feynb bie Ziten erfj en rechten Hamert quot;^‘’»ßthcilunge (Bermanien vnb ‘S^eutfehes lanbs.
Dnb
-ocr page 112-©ue cvfc ^ucO goßrtttnw ^(uenum/
X^nb ba obgenannter König ^‘^S^*’^’*^ f^^^ '’^^ bretfftg far geberrfebct betr/feVtb er »on bi fern leben / Itefj nach fm ein ©on/ bU^ mit tränten im ^iateitt gftfuomfiCQïtw Ifteuon,in‘ö^cutfcfo Atnlferjïer Wobner/ober^Çnfîâb. ï)iefen König haben bic e«nu»t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Htett/»nfer Dätter/anebin ben tJimmel gefeilt / (Bottbott/ einen Gotten ber
»njlerbUeben (Bótter genent/ fn bafnr gehalten / er geb eyn bem (V^enfehen fin/ wiQ vnb »ernunfft/ »nb wolreben/ifl ber ‘ÏTeutfeb (^Oerenriut/fein lOan^franw pf^eia/bie ‘^eutfeb Denue / babenjfie »ber bic X^be glt;f«6t / haben geglanbet pc fcy ein Verwalterin »n^efebótserinber Xthelcuc/vnb ^belieben ftanbógewal Srtvtag. nbsp;nbsp;nbsp;tige (Bottin / h^ben nach fr ben feeb^ten tag genent.
® (c Mfer jdt v6f ral ïKifcn aufï(lunl»f n/ ^^ann rnb Jrauivctt / vnb fielen ben tenten vlet plag an.
^fV^fd^noahtob/alóobert angejeigt ifï/ namen »berhanbbteKifên/»nb ltheten»iel5wang6anbenCenten/Vnb bicfèr jeit »nter ber©awbem
lt;vf«ï3««» nbsp;nbsp;^r» WafferPup warff fieb an^ ber Kip Cycurgne / »ertriebjweenJOerren/ hieffen ©cyphnl »nb (lOopfer/bie flohen »ber bic JDonaw in (Bemtanien/^n »rt/ ferm briteenXfrçbonig bem Ifyn^b.
^^ ' 30ergleiebenin2tphricabemCanberhnben|tcbbie5tauwen/fbman(Brie'^ ^öna^oiKs. ebifeb nennt ^fmajoncô/ifîauff »nfer ©pracb onKrnfl»nb on2gt;utten/3bann fte in ber fugenb bie Kruft brennten/ bamit pe nicht wuebfen. lÖiefer prauwen Óberfïeyelbhanptmannin war^tanw (V^yrein/bie braebtein grop Volet »on lantern Weibern jnfamen/erfebIngen mit »il Volct ben pelben/Konig I?iar7 »tlt;»v6offgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baa/fb ein fajl fïreitbargntcr Krieger/»nb in 2lphtica bem britten theil ber
p^atranifip^tth WcltgcweltigerlOerr »nb König was. phaeton ber iDelb/bcn ber (^Ooy fein ber Kibel phöc nennt/ entrann bar»on / tam her »ber (^eer/ ßohe in Welfcb^ lanb an ben Wafprßnp pfab.^6 bett obgenante ^ranw (lOyrein breiffig tau7 fentjn fnp/jwey tanfent^n rofß/Weiberbey einanber/ bie lt;Dann mnftenfnen bienen/wie fegt bey »ne bie Weiber ben (lOannen. Ife ifl ber jorn (Bottes getreu fen/»nb ein befbnbere plage/wie fegt bife jwey far mit ben Kan wem.
ibann obgenannte Weiber bnrebjogen nach ber ©chllt;itht gang 3lphrt^ cam/ tarnen bnreh 3legyptenin ^tpam/ bnrehjogen baffelbiganch/ namen bie©t0tceyn/werftchwehvet/bermnflhrtnrlaffcn/rnctten bip an bas (V?eer/ fnhten »ber in (Briechenlanb/marterten baffelbig anch/SoS«« weiter furfich ber ibonaw nach.
Vnfcr Kónig X!?yngób fchictten bie jween »ertriebene lOerren / ben ©ey7 SSejbw^dM?’’ P^^^ '’’^^ ^‘^^ (^Oopfer/wibcr bie grauwen mit »il Volets / Vnb biefe 5 wen 5ür7 wakr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ften begegnetenben Weibern »nter ber ©aw / theten etlid? ©chlachtmitfn/la7
genallwegob /erfcblngenjn legt mehrgebachte 5tanwen (V^yrein mit fampt f ren (Befpielen.^s fey nb etlich alt ‘Ï^entfehe Keimen noch »orhanben / barin »it »onberKifenweiberngefagtwirt/wiepebie Canb gcmntwtlliget haben / »nb hoch legt von ben '^eutfdKn Selben »berwunben feyn worben. ©olchesmeU ben auch Kioboros »nb Kerofus/bergleichen lOomerus.
SBfe ficÇ S(ßra§am 5«fcÇnlUf 11 / mb bk ffinff @14« bn^
^flbfeuwr vom ^tmmd ^crab verbrent Çat/ifî nUeo tn
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;einem far gefehehen.
H bem $ehenben far in ber regierunge »nfers britten Kónigs ^ngób/ was 2lbrahamneijn»nbneungig faralt/»nb was bie Welt nun geflan7 ówey tanfent »nb fónffgig far / ba erfebien jum »ierbten mal (Bott bertOerrbem 2lbraham/fchuff bap er pch vnb all fein paupgepnb befchnei7 ben folt/ju einem Warjeichen/ bnp er fein gnebiger Derr »nb (Bott / »nb ein treo wer Vetter bep 3lbrahams»nb aller feiner-iftben »nb Had?Kommen in ewigbeit
-ocr page 113-60mi0yfpntttg,9er aken 'lt; cutfeße«. XX^
lt;’ftgt;igïdt fcyn welt/vcrt»nb:gt jm aticb / cc wolt jm dn cbcltcbcn Üreben von fet'/ Hem ^beweib ©een geben / bte mm neunzig jat alt w aó / bic wneb $u b«nb bi^ ' jAv febwAngev von jeem iOAu^wtet bem ^bvAbAm/vnb gebAr /mem ©on? gcnAnnt^fHAc/bAó tfl ^übtfcb/gclecbtcr, Ï)Abcv2^nAbw«eb|j/m«|l 3bvAgt; bnmben AUcen ©on mie fAmpt bec (?0u«ec au^ bem tOA«|ï jAgen/bAS woU j«H tgt;A«^fcAuw bic ©A VA buvç bAben / Dnb wie wol fid) fold)ö ^brAbAm febe befd)wAct/mu|ï erbAnnoeb tb«n wAóbAelVeib wok / vnb (Doet fcbutfó Aljb Htn jm. lt;5leid?ebettAud?mbtcfcm jAC bAC (Bote bie ©tAtt ©obomA vnb (Bo^* ^ovvA/wiebetnAd) folget/mit bem wtlben^cuwv vcrbtent.3H bem gelobten ^Hnb WAV gnt ein fa^ lu |ïfg vn fenebtbAv ‘^TbAl vmb ben Jocb An/ vn^n ben pee fo wtcbA6 ÏTobtmecr / bAcumb bnf niebte lebenbige / fonbetn nur jubelt ? wymbArmweebft/beiden/‘Don bAnnen es Aueb bie KómervnCBriecbcnbert ^cy mfee nenen/ifl bey 5 wendig meilen Ung/bey ffm jfen breit/ was b AmAló bic bejie erbAuwet gegenb/ vnb mit Allem bem / fo^ur wollujï bem (^Oenfebenbie? Het/retcblid) vnb vberflüßlg begabet.UOAn bief bAß pArAbeif / ben ‘Ö^btergAr^ ^n ©ottee/lAgen viel ©t«c brin/vnb/Ab gut mnebtmue/WAren mutwillig Ceut bAfelbß / pfl Agen nur ber wollujï bef leibe / (Bott 5 u eitlem $etcbcn vnb nn^ 5d3ettbAf er ein jïrenger Siebter vbcr bie vngottófórebtigen werbe feyn/ vnb bAó übel bArt ffrAffen wolle/vertilgte Auff einen tng.^m oben Angejeigten Mr regnet vom iOimmel berAb ©cbwcbel vnb 5euwcr/ verbrennt 511 lautet* HfdxnbiegAnt5 gegenb / ïbórffer vnb ©cbl^ffcr/ ©t^tt vnb (lOArcft/ ‘X)ibc ïïgt;Hb Xieut,Wann vnb 5tAu wenWcib vnb Äinb/jung vnb Alt/ob einem bAuf^ fen/Aud) bue (Becrcyb mbgrAf/bäum vnfróebt Auff bem felbc/bAm niemAub bAvon/ ban ber einig Cotb mie $weyen‘ö^6cbtern. ©ein JOnuf frAuw/bArumb ^Af feOoct nid?t glaubet vnb vertrAuwet/vnbvmbfAbe/ jrforebt bn fe bne Mofen vnb brnf len bóret/ WArb^u einem ©Algfïcin. 'i)nbeejwer vne wol not/ bnf wir biefeJtrAff $u bergen nemen / bieweil Cbrijlue bie Juben gewArnct/ lt;e werbe nm jüngflcn (Bcricbtbicjelcicbter bAnn fc/bAvontommen/vnb ncm'gt; licbfoöanctpAuiue fAgt/bA6fo tn ber ^ibelgefebriebenfïebet/fey Ammer/ (len vns Cbrtjlen/bie bie letten feyn/ ju vnterweifung vnb gewAmuf gefebriC'^ bcn/bAmitvn0Aucbnid)tAlfogefd?ebe/tbieweiljuf0rd)tentjl/wirfeynnid}td beffere bAn bie (Bott Alfo gc|irA|ft b At/Aber es webre/ aIó m An fpriebt/ ein jeg li / eber Oebf ferner bhut/fdtAuw ein jeber Auff fein febAnçgAr eben/ ce wirbt not tbuw/fo bas jlónblein Wirt bommen/nun ju fró.
‘5on bem werbfen €rçf amp;mg tn ©eernamen / tn vit
fer@prac()/2(ii(ïdb/@dfbfifct)'8(tcm/‘Ö(iau/tiii£atritit)ntgt;
(Briecbifd/enlfteuon. 'X)^bemtobbef 2lbrAbAm6 vnb (Beburt jAcob bef pA^z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
triAveben. jlt;^^r vierbt ^fr^tÓnig in (BermAnien vnb ‘^encfd)emlAnb ^onig ^uf/z ^^J^âb/ befaf fein ebnlid? vnb vattevlid? ^rbe vnb 2konigreicb fónffiyg ^^/Ar/vonbcmbieKbeynlÀnberberBommcn/bey ben 2tlfenvoujm^uf/ lieber genantte werben/ vnb im jebenben jAt feiner Verwaltung jlArb^^bAve ^®p2lbrAbAm6 DAttcr.
.quot;3gt;^britten Mr bernAcb |lArb©ArA2lbrAbAmóIVeib/erttAmcmAnber
3^1 funff vnb jwen^igjlcn jAr bemad? gebarXebeccA jrem (Bemabd/ ^^’H^Aac/jween©ónmiteinAnbcr/benXBrijvatter Jacob vnb itfau. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^nbim funffQebenben jarbarnad? jlarbbicfervnfer vierbt Âontg/îberz Sleidjcn febieb mit tob ab von biefer TTclt 2(brAbam/im bunbert vnb funff ’»nb fbennigften jar fctncó altere / X^on ber ©unbßuf tm vierbunbert vhb ft^ W vn fcd?tjigflen / 'Óon ber Welt anfang/tm jwcy taufenben / ein bunbcrjlen '’Hofûttffvnbjwengigflen jar. X^nb obgenannten 2^ónig ^tufläb babenbic ^dtcn'^cjjtjcbenvberCanb vnb Ceut gefetjt nad? feinem tobt /vermeinten er vertreib vnb Aujlâbt bie feinb ber CAnb/iflber'S^eutfcb (V^Ate»
-ocr page 114-Srtö erft ^ttlt;g^|kwm‘e ^(«ettetw/
ÏJtefevjett bat «web tn (Bneeben/ in bem Canb (Doven/ vegievt S^ónfg 3* ïwebue/von bent nUbn ein IVnflcv ben Ïlnm bac/vnb bte poeten vil von febvei^' ben / wav aueb bnntnló gnv etn bü wev ©omntev / vevbvann TVelfcbUnb / aUba ^omg pbneton vegtevt/bnvon nneb vnfev poeten fingen vnb fagen.
Ïgt;ie(êvobgennnncev^weyevvn|cv2k§nigr(nnten/|b in Cnteirtvnblt;5ne/z tbifeben nlfo Ingeuon vnb Ifteuon gefebvieben werben/bnltenetÜcbföv ^ûbifeb tTamen / fo von bin vnb ber sieben / vnb Berne gewrffe fïntt $u wobnen baben/ genommen feyn folten. ïDte anbevnmdnen/fte Bommen vorn‘ÏTeutfeben wove wobnen/vnb wertev vorn in vnb nuf/weven nuff vnfev 0pvncb Jnwobnev vnb (uOlt;rfBlt; IVobnev/ïönvumb bnf bev ev|ï rnwenbig nn ben offen See tn'Jeutfeb^ Innb gewohnt vnb Dof gebnUen/nueb brefelbtge veftev von fm genannt bat» 2gt;evanbev ifï bevanfarnKbeyngefeffen/ vnb feyn bte Kb«ynWnbev nacb |m genannt wovben / baf pe in 'ïeutfcblanbfiQcn/ wie bte SeeUnbevtnnwenbig: Soiebnbev ben l^crofim/^ncttiun/ ïgenopboutem/ 2(vcbtbocbum / vnb nnbev bevgletcben bev gav alten (Sefebiebtfebvetbev etwae feifftgev Uf vnb anfebe/ fnb ieb baf obgenannte jween 2^óntg feynb bev ‘^^eut(cben/(Devcuvtu6 vnb (Dav^/ bev Kómifeben $ung nnlt;b $u veben / au ff (ßvteebtfeb Devmee vnb 3lveó / tn vn z fev Spvaeb AlryugAb vnb 31« jlâb/von X^yngeben/wiç/fBevct/ftnn/Bvafft/Vo n 3l«f gäben / baß bóf /feinb/fovebt/vnfaU vnb bevgletcben/ alfo genannt.Ï)tefe 3 ween Delben baben bie 3llten faff geebvt/babenß fóv gvoffe XTotbelffevgcbaU ten/vovauf ben if y ngÄb/baß iff (Deveuvium/ ben fte / wte wtv (egt Sanct (Dvz 4)ael/ fi5vgvof gcacl?t/vnb aneb mit(Denfcbenbliit fein Doebjete begangen ba«-ben. Solche jetgen aueb an / weveanbevf fietfpg lift vnbvcd?c vevftebetpbb lofopbt vnb ÏTbeologt/nemlicb bte alten Dy mnt / baß iff bte Hobgefâng von ob* genannten Ddben gemacht/fo noch iiatetntfeb vnb (Sviechtfeb vovbanben feynb. Jm gvitnbt t|Ï8 ein btng/bie Flamen werben nuvnachbenSprachen vnb gelegenb^t ber seit verAnbe vt.
Sßte Wc Sgt;r«tgt;bf n btt fefien WtneÇ tn bem ^anb / fo jcPC SranrfiïuO ^dfi/gefüfftfevn worben/ wao fic für du le* ben vnb wefen geführt haben.
/J^^^tfev. jdt regiert in bem Canb jenfeie bef Khey ne gegen Hibergang* werte 2^0nig ibvub/bev fBifft (Dünch/ vnfer Vorfahren nach fm 2)rnt* ^^^ben/ Bnvg/ïïrnbbengenant/gabinyreibeit/bnrfftenwieanbevXient/ weber vetfen noch fleuren / weber wachen noch febarwaeben/ waren allerbing frey / von welche wegen lieffen vil junger (5efellen hauffenweif von jn fclbe 3» fnen/bie nicht gerne arbeiten/ weiten frey feyn / würben (Düneb / würben auch von Vatter vnb (Dutter vnb nechflen 5veunben bahin gefchirft/ haben ben bvittenthcil in 5vancf reich innen gehabt/ waren vor menniglicb grof geacht/ betten ein grof anfehen vor feberman/trugen ein befonbev^leibung vnfunff* SActet Dolgfchuh an/ fo man noch Î)vubbenfûf helft / wohnten in ben IVAlb en hey ben großen alten if yebbAumen/war einer fr -Öbcrflcv / ber bett ben gróffen giivalt/fo er fïavb/ erwebleten fieeinen anbernauf fnen/ fcblugcn (td? 3«Seiten brumb/ warteten bef lt;5otteßbienflauf / verrichteten alle geifllicbe if mpter vn lt;50ttlicbeigt;pffer/ittbev gemein vnb in fonberbeit / vntevwiefen bas Void im glauben/ftgten bie Seel wev vntóbtlich/ wev ein anber leben nach biefem leben/ le hveten auch viel vom lauffbef Dimmelß/vnbeynfuf befgeflivne/wie gvof bie Welt vnb baß if vbtreich weve/ fagtenvnb pvebigten auch vil von gewait/ nraebt vnb Bvafft ber vntóbtlicben (Bótter/waß ein jeglicher für Hothclffcv wer/ wie vnb in wem man f n ehren vnb anruffen folt/ ^brachten mit fold?c v lehr baß XianbvolcB bahin/ baf fe meinten vnb hieltenß gAnislich bafür/eß wev Bein angnemev igt;pffev nit ben vntóbtlicben (Bóttevn bennbaß (Denfhcnblut/ifß er hór et auch (Bott baß gebet für bie (Denfehengefebehen nicht/ eß wer bann vor fm3urehv vnlobeinlebenbigigt;pffer/nemlich ein(Denfch/auffgeopffevtwor* ben. Î)arumb welche mit feb wever Braudheit belaben/in 5elbfchlachten / in am bembergleichengvoffen bef leibß vnb lebens gefAhrligBeitwaren/bieopffevten buveh
-ocr page 115-^omövfpnmg^^evdKttCcutfcOett. XXXI ^^’‘^^^^’ï^’^^^^^P^^*^*^/ ®^^*^ pc,gcbbtctt/ftc wolccttmttlt;V3cttj(t?ctt^/ blutotc vntóbtlicbcn (Bóttevebven/vnb bamtt gnab/alóct vnb wolfart/bcv m cvUngcttvnb erwerbe«.
5» biefem grrtufamett vnb vumenfebUdjen (Botteebienjl betten pe tn ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Semetn große Silber/ waren gepennt von IPetben/vnbmwenbtg bol/bn tbeten i^ote ^Oenfeben eyn / jönbtene barnneb anlteßcnß brennen/op^erten alfo ben -©vuMxu epffemt' K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®'^^^ ^^^ff *^^’^ ^^*^ brannt. lt;V?tt btefer marter vorn leben ^nm tob ^««R^«quot;»
ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;205(10 für (eut gcopf»
^'‘sniren würben/ meineten es were berbocbfl (Botteôbtenlî/bettgareinbe// fertworbe», jottöcr groß gefallen baran. 2lbcr wa bergleicben febAbUeb fient ntebtvorbam ben waren / griffen ße a ticb nach ben vnft^nlbigen / muflen auch $n lob mb ebr i^^ttSd|fmttbipr marter auffgeben.X^on bef wegen ba bte Korner biefelbigen fianberoberten/vnbjugeborfam brachten / verboten ße folcben (Botteßbienß^/ èïe chômer bmaz bauwtett bteWAlbc vnb ^Amnab/ »erjagten bie (ÏOwneb / verboten Jn baß 3«MWelt;©ïttbbmi S^^^Kómifeb Keteb/ba foben fie vberben Kbcyn in groß (Bermanien/ 5« ben ‘Clt;tttß^ßfj. *Viißr ^ettlermüncb / vorauf bie prebiger vnb ^jarfüßer jetben folcbßnocb P^ibö cinanber/beißenß SacrificiumPlutonis,baß ijl bef fiuciferö^Öpp/ fcr,iboctoriViganb/cinprebigcr(V?0nlt;b/batein^U(blaßettaufgebcn/ba^/ . rinner foicb^ß bie ^arfùjferjeibet/ haben langbrumb 511 Kont gcredjtet für bemijapfl^Icvanbrobemfediften/vnb ^nlió bemanbern. JebbabJrctlidjc ’*'^“ *^^‘ ©eißUebe/and? (Belehrte/gebórt/ bic ßeb genbeten obe^hümeten/ßewiften nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^_
vnbetten folcbßcrfahrcn/bcm id? boeb fein glauben gib. Jebermaniji^uuady/ reben geneigt/vnb feiiwn neebßenauff baßbinberß 511 febmahenan leib / ehr *gt;ttb gut/ïöarumb font ich wiber an bic S^mbben/vnfcr alt ‘(Teutfeb vn (Ballt feb lt;V)ßncb / bannt man noch bic Jungen Kinber febreeft. Conrab Celtiß/etwan ber Key ferlicben(50aießet Poet vn (Befebichtfebreiber/fagt/er hab bijer ïörub/z ben nuf jicin gehauwen Kilbnuf gefchen in einem Kloßcr in Weyern auff bem Hnrfaw/nicht weit vonbem Fichtelberg/wie Juliuß ber erße Keyfer ßhreibt/baben ßc$u feiner jett bie (Briechifcben0cbnfftgcbiaucbt.iDifelt)rub?-®n«tgt;tgt;«tt Men tu ben betten weiter macht vnb gc wait von allen Jrrthumen / fpan / anforbrungc toc^penwctit. vnbanfpracb/wie bie mag feyn/von jwy tracht/^rbfchafft/^lOarch/'Ïobtfchla Sen/vnb anbern *Çbcltbatenbcrglcichen/hcimlich vnb öffentlich/in ber gemein »nb in fonberheit/ 511 fprechcn/hanbcln vnb 511 verrichten / erfenneten and; vnb fpra^cn/beybevmb lohn/ßraff vnb wanbel/f amen alle Jar ein fahrt jufam in einem heiligenborg/ mitten in bem fianb/fo Jcijt bran cf reich helft/ vmb bic Statt 0chnrtroß Jc^t genannt / wer waß $u fehaffen / ju rechten/ §u theibigen/ rgt;nbbergleichen h Anbei bett/ muß bahtn f ommen/ vnb vor Jn bic fach gütlich o^z ber rechtlich auf tragen / waß einer für ein banbcl bett Ked?t nemmen vnb gc// ben / waß ße bann machten vnb bcfchlojfen / betten ße bie volg von Jeberman/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •
mußs jeberman anßmemen/ burßr niemanb barwiber rebenzIPa einer ober ein gani^egemcinbey Jrem0prud? ober erfanntnuf nicht blieb/warb Jmjuhanb bie gnab (Bottes verfagt/ bic heiligen ßett vnb aller (Botteßbienß verbot// ten /baß war bie aller fehwArßeßraß beyjnen. IVem bermaßenbie gemein/ Trübten (Satm. fhaßtbef (Botteßbienß verfagt was/hielt man für einen (Bottes 5etnb/vnb dnen ehrlofen ^ófwicht/ bett niemanb fein gemeinfehaßt vberal mit Jm/ ®wvßc feiner $«Jmgeben/ noch mitJmrebenziehgefchweigeßenvnb trinefen/ *^art jn jähe/wich Jeberman/ ßohe menniglich bavon/ bamit ße nicht ver^ Sifre würben / (V?anlief einem folchen fein Kecht gar nicht gehen / man hort Jn Sar nicht/ weber ehr nod? 5ud?t warb Jm boch gar mit nichteauß (Bottes hoben erbotten. 2l«f biefem brand? haben vnfer (Beißlichc ein guten theil Jres ^ans Senommen / fo hoch (BottberaUmechtige / bimltfcbe/gùtigc‘Vatter / bielVelt ^ttb (V5enfcbcn alfo lieb hat / baf er feines eigen einigen 0ons nicht verfchont/ hat Jn berabin biefe Welt gefanbt/jußerben vmb ber (V5enfchen heil willen/ J‘ßelbigcn$ttgefegncn/$u (Bott$u fübren/vnb nicht verßuehen/ vnb bem‘(Teuf hlgcbe«.
^^Anch abertßnid?tein fiateinifcher ober'^Teutfeber flam/wie ich oben WiM-^'«(bsßagt bab/iß (Bricchlßh/helft einen ^mftbcl/ barumb bic (V?Anch/ wa ße in ben
-ocr page 116-B«6 cr(î ^tt(§ go^ÄttttW ^«ettttm/
in ten ©tót ten wohnen / fprid?tbet being©- tOtevonymue / feynbe Unece^tt^ ben» ^iflu (fagt bev beiUg quot;Vatter wetter 3 «n^iOûneb /bae ifl etn ^inftbelZ was tbuflu bann vnter ben ilew ten/vnb tn ben ©tAtt en :quot; t0a|lu betn (But viV9 laf|ett/wartimbntme|lnattber£ieatlt;5utan'r
fc *ta2?55!? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^alten(V^und?feynballe^tnltbelgewefen/inbenWAlbengefeflcn/ba^
gtwow. * benpcbnittberbanbvnbarbeitgenebrt/IVae fie gewunnen/babenfte armen Æuai«« mamp;n^ flcutcn geben/rCtcbtirtttwettvnblVatfen/vnbanbernetnfcltigert/baejrab^ ta^cngearteit. nbsp;nbsp;nbsp;gcgcilt/bermaffen mit vnterfabungber gefd?Afft vnb beflen wilUn/auct) inan^
b£rwe5/ba6 von ben iOetbnifeben Weifen vnb poeren fór ein großen betrug vn vncbrbarbeitgefcboltê wtrt.'Vnb bic weil fteb ©. Oieronymus/ ber für eilff 23?m0-J^ievon^^ bunbert vnb vier javen gefforben iß / ab benUOund)en betagt/ wie fobnun lanait^niw. nbsp;nbsp;jugeben/ foes nun bófervn nit beßer/ab bae gemein ©pricbwortiß/ncmlid?
fo lange jeit ber/worben iß.
25lt;fc^er»e9J?an{^lt;
4MF4raf^«n?ÏPtlt; ^d(ferhii8rft6«Flt;
Talcbines. Corjbantes. Caberi. jdai. Daclyli.
^«Wönc^eu ftp garner ^#Htgt;
Pjiudoaßrehgi.
55ffc^örne Wfin^ iiemcttOî^ofcpfj tpn.
Cttmlia.
Curetapro Creta.
Crftenfcs ßnMA* gner.
SttiHttrÇôtBei^bett tcfefjomftiCOlün# efttttgotfont. TtJiadaviantbaf.
®tf t»te ® vû5f r ber Sauter alb ©éUcr/bic Sub Sanblafnngc^rtbt^aben.
/^■*^3‘^f^ 0t ancb/bieweilin'ö^eutfcbenlanbengefeQter König Ttu^âb regier ret/erbnben ßd? et lid) ©eißlicbe /befeboren ftd)/ bammbmanö banend' ^^^reted/ baöißbieKefebotnen/ bieß/worßreninfelbdauß/ baberbielt;5ah li/außr vnfer @prad)/bic‘i)cvfd)nittcn bicnen/ rïcntcn ßd) ber großen Hot? belfferin ber (goutter aller (Softer vnb Selben Kröber/ wie ßd) vnfer Kettler/ möneb vrtfer grauwen Kröber nennen, lt;Dan nentö funß aueb in ber ©ebrißt bey ben Deibenmit mand)en Hamen/nad) benKergen vnb gegenben barinn ße wobneten/audntaeb ßen ©rtßtberren vnb Kberßen/ alö'(rald?ine6 / Cory^ bante6/(Üaberoö/3beoö/ 2gt;acty loö/tr ugen lang weiße leinen/ober auß Kanm^ wob Kleiber vnb (lOöntel/wie bie Weiber an/föbrten v^r anber Cent ein gut berrlicb/pte^tigwefen/leben/ trugen tOauben/ ß) man Unfein nent/ vongolb auß/vnb ©oef el ober pantoffel vn pcßl bleinc fubtile ©tießrelein/wie fe^unb bie Weibbifeboffantragen/fo man ©anbalta nennt (5riecbi|d)/fagten viel ben Zieuten för/vnberwiefene im (Bottesbienß/ fagten an bas Ceben vnb jCegenb ber ©Otter vnb treiben/ vnb wie man einen ßglieben ebren vnb anrußen möß/ gaben ßeb för©tcrnfcber/ Warfager/ vnb bcß bodjßen Lottes 5nd)tmci) ßerauß/Bunbten Wetter/Kegen/©ebne/îDonber vnb Kli^maeben. 3öieß0 geißlicb quot;Volcf nam bifer jeit bie ^nfcl Kbobiß (wie etwan bey vne aueb getban haben bie 3obannitet vnb CeutfcbcnlOerreny eyn/J)ergleicbenbie gar große 3nfel/bie wir nun Canbia nennen /vnb vorzeiten bnnbcre©tött gehabt bat/ bie nentenö nach fn CiiretaburQ Creta. 3llfo babens bie eilten genennt/haben bas u außgelaßen/ wie es bann viel in folcben Hamen gefd?id)t. Konbiefen ©eißlicben hat etwan ^pimentbes/ein gar alter poet/gefebriebé/KievonCan biefeynalljcitCögner/wilbe'Cbier/ faul Köudj / welchen ©prud)©. paulue auch braucht wiber alle (lOöncb vnb pfaßen / bie nur fre ehr vnb nu^ fueben/tn bem Krieß ben er ju ÎTito fd?reibet / vnb jn lehret / was er baa quot;Volcf lehren fol. ?Vnb bie gant5C Wclt/bcy ben filtert / hat bie von Canbia för bie frontßcn vnb geißltlt;bßtn gehalten/ als bey bene ber hoebß ©ott Jupiter fclbd gewohnt vnb ttjogen fey wörben/aUba brey ©0ne/Khabamanthu6/(V?ino6 /vn3leactt6/re^' giert hüben/vnb fo geredet gewefen/ baß fie bie eilten vber bie tobten Kiitep fe^ten/ju ßraßen bas «bei / vnb 511 belohnen bas gut / wie bann ein feglicbcr hi« in bifem leben verbienthat.‘Vnb baß ichegar mit^ifengeißlidjen enbe/haben ßje inallen Canben / wie barnad) bey Vfî6 obgenante Johanniter vnb quot;Ceutfeh^ nerrn/ große mechtige Heufer gehabt/aU baö Kioboruö bergUtche anber me ht/ jb bie alten ©efchiehtbefehrieben hnben/anjeigen.
05011 Äöntg gentian/ tem fünfffen Cr^ônig in ©ama»
nkn vnb ‘^cuifc^cmlatib.
^^S^nanntem Herren 2lußÄb/haf König Herman/fein ©on/biß in bas brey vnb fednjigßMv ©ermanien verwalt/ein fri fd) er /be cf er Herr/ 6\^vnb ein guter/ wie fein Hum nußweißt/ Kriegßmann/von/mißber vierbt
Com^irfpvtittg^^adccnCctufcgctt. XXXH
»ktbcvttbgvó^t^rd^ ‘2^c«tfd?c6 lanbce/wie oben angcjcigt/tOórmentcngcf ncnr worben/ bnebte ‘Ïcutfeben erjl reebt Bnegen gelehrt / vnb reipg gentnebt»
^0 waven $n bevfelbtgen $ett wtlbe Kóten tn JOtfpanten / ^vieeben vnb 2X?ilamp;c Otin»» ^«IRbenlcnben/bie prtlbveten bte Cent vbevbtenwfj febv/ bteUenteinKeebt/ ®’lt;ïren niebtfvom/vcbltcb nocb fefb.
Pb«V0 ^óntgtnlüelfebenUnbê verliep bneCanb/ wteb vbev^Oeev/gnv bt bev febworgen ^ovenUnb.
AóntgÓóvmonwolt fetne'ffeotfcbenbaßfvecb^ilvnbvapffevfle Dolcf tn »Snia »erm«n« gangen 'Weltmatben/btcnU nnbev XTadon vbev$teblt;n/von niemanb vbev/ fût»«««»
J^jgen foltert wevben / ©ab bemnnebvtlovbnnnge/bte^vtegelentbetveffenb/
y^te tebô nad? emanbevauffbas tóvgfl wtlnn^etgen. 5)46 wav bae evfle/ons ev pinem quot;Voleb eynbtlbet/baöaucbbte alten quot;S'eut feben allein glaubt haben/if ô j^y bte ©cel vntóbtltcb/Vrtbetn anbev leben tn jenev Welt nad? btfem leben/©otc babealleinbaóKvtcgóVolcf Cfö fr letb vnb leben fóv ben gemeinen nug/Xianb '’ttbjPeut/Wttwen vnb Watfen/móflèn fegen vnb feil fubven^ Iteb/vnb wohne allein bcy ben Kvtególeutert/baóartbevfeyrt allee hcilofhtutfaul^vefltrtg/avlt;' ge fd^tnbfâffel / bte webev ©ott nocb bev Welt nwg feyn.
©laubtenweitev/wev tnoffenem2lt;vtegvnb 5tlbfd)lad)tcrtvilCeuthirty fcBbnbimytei^ ■ ^Icbtet/tbet etn fonbcvltcb wolgefaUcn bvanbem bóebfïen ©ott/bev alfobae ÂOes»» «bel vnb bte bófen fïvaffe/fo vtletnev cvfcblugfo vil wuvb ev ï)tcncv / Ktttev vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Äneebt haben / muffen bte / fb evevfeb lagen vnb cvwuvgt / alle bienen / Sagten jweb /Kvicg machten Bein theuwvung nicht/machten alle btng gemein/ Berne ^aegdtwibewntev bic Cent.
àbiefcv König l^evman hat aUba/ ba btebvey Waffev / Ïgt;onaw / Hab vnb
A^gen / $ufammen vinen/etn Statt gebauwet/nach tn t7óvman#heïm gênant/ bamane^eim» ’fïanhalbauffeirtcvfeitcrtgclcgert/gcgertfV^ittcvrtachtvbev l^óvmanöheimat/ •HKetKegenfpurg.
ï5on t’élu ^rtege^voWz vnb nm erften von ben
. snannm.
^J^^3lt;*‘’® ^ ^^^ lt;*llt;^^ ÏTeutfeben/ nach -0 vbnung vnb Sagung Kónig loóv/
\tnan6 / mehv 5n^volcB bann Keuter herten/auch mchvauff baö5uf / ecïcf»r5«l?voWb«fï '‘^^^^volrfhielten/ vnbfrhergbraufffegten/dDufïenbennoch erlich Knecht *Ält;»m« ^febnell/ behenb/ vnb bef geübt fey n / hmber bte Keuter ftgen / anff vnb ab ben Pferben behenb fpringert/nach gelegenhett ber fach / wie es fteb bann begab vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• » febtefet/àÔufB juKofjjvnb fuf fechten/mit fampt bemgeret(îgen5eug/vnb
jornetmScharmûgel vnb an bev Schlacht feyn. Wenn etnev wehviof ober flüchtig wav/hielt mans fuv bte gvofl febanb vnb vnehv/buvfft Bein folcbev/wen
er fchon bavon Bam / ju ben Teuren nicht gehen/ noch in Beine verfamlunge/ ^etglctcben ju Beinern ©otteebienfl Bommen / heneBren fleh etlicb felbö / bie fob ehe febmaeb vnb fpott ^u faff ju bergen namen/nicht mehr bulben Bunbren.^ie ^0ntg vnb 5ûvffen erwehlct man nach bem ©efchlecbt vnb 2lbel/2lberbie B^mipticut nach bem einer fleh reblieh gehalten/ viel guter quot;Shaten gethan bett/ '^”b^nlegt vberblieben/fobev ^ürflerfeblagen warb/rechnet man bafürbao gt^fl bóf wichtflueB/bte grofle febanb vnb vnebr.
Q5wi®r®rra.
3e Weiber muflen auch mit fampt ben Kinbern/aueb in ber wigen noch ligenb/ baran/mit fampt ben (Oannert ben Kriegen nachlauffen/^Ou'/ rT^flenBochen/effen vnb trineten ju tragen/ bte Wunben trücfnen/ binben/ ^^nen/getgten bte CV^ann fre Wunben freu buttern / Weibern vnb Kinbevn / 1® Bein grauwen vnb febreefenbavanbetten/Ste muflen/wann fle fleh mit ben ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ g ^einben
-ocr page 118-©dß aiT^Büd) g0^dfthw ^«cttum'/
5dttbctt fd^lagen woUcZ Auffeinem oit von bev SebUebt baUen/fo weit bnvon/ bn^man btc jungen Sümber moebt weinen boren vnb jrgeftbrey/ ^rmAneun . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bte S^neebfZ baji ft« tb«f«» wie fromme rebUebe Ceut / erretteten von ^einben
letb vnb leben / ebr vnb gut / 'Weib vnb 2^tnb / ZZunb vnb £.eut, J^r 2^letbung« w 40 Wie ber dOannen / bte Ao cf betten hin i^rmel bnmaU nteb«/ wies noi^ btc prauwen tn Bobern vnb CiOebrern trugen.
Ife febretben bte Aomer vonben ‘ïentfeben Jmuwen/bn^ «tlfeb Öebtuebt/ fo nun bte (^Onnnen bulb verloren betten/ vnb nun mebt wett von ber ßuebt wu^ ren/wtberbruebt buben ber muffen/ buf ße mebrmule ben (lOunncn/fo gleich ßßebttgen fuß wolten flellen / ber für vnter bieuugengcßunbcn feyn/mit ber bruß blnberftcb gebrungen/febmueb/ vnebr/febuben/fpott/gefenginnf /fo 2(mlt;uw»ßttcf?/re f»lt;*'J’^5^3«««/ $utbctl würbenunge$etgt/vnb ulfo mit gelehrten Wortengult;? sWtwKriwwprettr «» '^wb bófen bte lt;V?unn geteilt/bte ©cblucbt gewunnen/ ben 0ig vnb5elb be^ bulten buben/ “Ipon beß wegen btlt;Utttlt;»»»ö«itt bem iOeyruten/wte bevnuch folgt.
3Dte5ruuwbrucbt bem (tOunn gurtttcbtöMi/bunnwteßemitgtirtelwur vmbfungen/ber(IOunn gub ber 5tuuwen/bu muflenblenecbflenvnb bcflen Œeutter^te* .^t'^^wttbt bubey feyn / bte müßen folcbß befebuuwen vnb ernennen / ob folcb (Buc R 3 wen. reebtferttgwer/fern tubelbett/wtewol es ntebt groß flt;buQwebrtwur/ober fuß ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toßUebz^unn co wut ntebt (Belt/nicht ©dmuben/ niebt Silber noch (Bolb/ noch ^belgeßetn/ noch Selben / noch 2^leibung/ bumtt ßd? bte ^ruut bett febmóef en/jtcren/Bletben/vnb berfur sieben mügen/^ö wuren jufutn ein Aub vnb -Oebß gefpunt/ ein gcfuttclt pferb / ein pufäfen ober Scbtlb / ein dOeffer/ 2Hfpieß / mit bem gub mun jm bie Aruut un bie bunb/vnb ße fd?enlt;f et berwibcr bem Arcutigum uueb ein Webr / bus wur bumulß jr l^uußtreuw / Derfertrz gung/®em^d)t/t?eyrutgut/Worgengub/Areng/lt;5cmubcl/Atng/Scbencf/ plumpff vnb ßulfeß/bur$u jr Aircbgung/Ätynleitcn/lOocb^cit vnb Aeylo gen.^ey bem ullen bie Arunt verßeben folt/ vnb jr nicht unberß in ben ßnn ne^ men / bunn büß ße gleich fo wol ule ber d^unn nueb reblicben ehrlichen ‘Schuten müß ßreben vnb gebencten/ vnb gleich eben ule eingefert vnb mitgnoßfeyn folt/bey be in frieb vnb t rieg / gleich ullee bus jentg/ fo ber (Dunn bnlben/ leiben/ vnb ule bectlich wugen vnb ringlich ungreiße» börßen. î)W6 bebeuteten btc jwey Ainb jufumgeßunnt/vnb bus gcfutteltpfcrb/ulß muß ßegenefen/vet'? Serben/ober buvonéommen/vnter wegen leben ober ßerben. quot;X^nbempßeng biefe Duußßeuwr buß ßes vnverlegtbey guten wirben wiber vberuntwortet ju feiner jeit jren Sonen / von welchen es bte Schnur gleicher geßult uuch emlt;' pßengen / vnb bum ulfo weiter biß utißbie britte Sip/unß bie dl^ncfel / uls viel
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mûglich wur.'Weiter meinten vnfer ^Itvätter bte ‘(Teotfehen/bus weiblich Ailb weretwus fonbers begubt von (Bott vnbber Hutur /jüchttger /geßhumiger/ bcmnuch heiliger bun ber (Dun/vnb gefchiebterju ben uußgung juvor fehen wie es gehen würbeprüßet/vn mercf et beßer ^ubnußeige bing/ vnb lege etwus hew 5if(«H«gt;«nffl^t Ivan ligs/bchenbs/vnßnnigcrs in weiblicher urt verborgen. Don beß wegen hüben umher von bf naken ßeber 5tuuwen rhut/unßhläg vnb weißugung/nit verucht/feynbburchber ^tutRenf;ogi3tac^ Weiberunjeigenoßtben5«lnbcnol^elegen/hüben viel 5tuuwengebubt/bie jnjufünßtige bing/bie Ariegslenß untreßenb/ vorgefugt vnb entbeut hugt; ben. Don welches wegen btefclbigcn in großen ehren gebubt /jujngeluußen/ vnb jres rhuts gepßegt/mit jrem rhut ulle bing gebunbelt /vnb uuch uußße hinbergung gethun/ wus biefelbigen mucht en vnb fpruchen bubey folts bleiben.
Q^öit b« 25f6v vnb JXüftnnge.
^tnuls wur ber Durnißh vnb ^y fen nicht fo gemein / fonbten bcmnuch fo viel Wehr vn Aüßunge nicht hüben uls je^t ju vnfern weiten/2)te ge^ meine Wehr wurcn/bujumul Arutfpteß/ulnfpieß vn bergleichen / lung/ fchmul/fpitjig/ wAchs eyfen hießen ße 5vemcn/pufÄfen/lteß jm ein jeglicher mit beßnberfurbunßreithenuußbus hupfebß/buher bommen Sdßlb vnb Wu^ penfeheßin/
-ocr page 119-ôom brfpniiw?« duttCeutfegen. nbsp;XXXIH
pett/Qf^eßtrt/'XVuvffbey l/0cvrtl vnb ©d?tc^pfctl/vn bcrgletcbc« mebv/bev ein tc9itd?ev mehr b^nn eind/waven gav geübt bamit/mit febieffen vnb ffcd^cn/ud)^/ ^nbamabbeineôi^fenbntôobev i^auptbarnifd) ntebt/ webevpan^evnoeb ^o^v/webev vovbevtbetlnod) binbevcbeilwavê bevmet^tbeUblolï zetlid) ber/ «tt Ö^ct «rt/bod) babc be bemad) bie pander evfunbê/biebcnó Àty fetne i?cm'/ wc^bovffe retnev on teine lüebv geben/was man banbelt tn be v gemetn/obev in ^betbeU/ betmlieb ober offcntltd) / mu|l etn jebev feine IVebvbey jm baben/ ^d) bovffe tem/ungev (Befell vov tein Web van fid) benefen / ev bett bann ein ^3«ub von feinen Haebbavn/ ba^ev veblicb/ m^nnlid)/»nbtóglilt;bjubev *vfbv weve. 0ollt;be jengnub mufl ev von bev neebflen 5veunbefd)afft bvingen/ JjSüvtet jm bie dbbevbeit obev ned)(le 5veunbc bie Webv vmb/vnb bif »9 im ein Plt;îfâfen obev Öd)ilb an ben balf bann wav ev and) einev vonbevCanbfd)afft, ^5*^ 5einbe iOauptleut vnb tOewen Cfo pe evfd)lügen in offen fveyem felbe) ^^*^«Kbalett ließen ßeeynfaßen/gaben an lOocbjeitlicben tagen bavanf jn tvin benen/bie ein 5cinb tm offen fdb evwuvgc betten/ was eine befonbeve gvoße Sttab vnb ebve/wie bie dOund) ju ^bevóbevg mit ©. Öebaßian 15ivnfd)al / vn v^^ 5« nibevmwn|lev in Kegenfpuvg mit 0, ^vnbavt l?imfd)al/ nod) tbun/ , jotjft bev 0onnid)t ebt Jutifd) ftfitenmitbemDattev/ibevgleicben gab man 2‘”t»tgt;an5eyvtagenaußben geweichten bev ^einblOivnfcbalennicbt ju tvingt; «m/ev bett bann vov ein Jetnb im offnen 2^vieg evfd) lagen. 0old?6 febveibt 31^/ *^*|totele6/aoct) anbeve mebv/ von vnfevn quot;Vovfabven.
‘Son anfung kr Krieg onb 2(bfag.
Cb$ne weiße pfevb bidt man tn benbdligcngeweichten Cwte ich oben (^^‘»«St^tigtbab) wölben/ bovßtö Bein (V?enfd) bvandjenobev anvöven/ Wenn man ein2^vieg anfaben folt / fo mu(t bevpfawbew in einen blt;t!i'/ gen Wägen / ben fun|l nicinanb bvaud)en btivffc / ß^en / bie 4gt;bevtcit gien'/ gen binben nach / betten fvauffmevefen an ff bev Koßj fehveyen vnb gefevt / na^ men bavaußabe/obä wol obev übel hinauf geben wóvbe/Wennße bie Pfevb fpvingen / fehveyen vnb toben boveten / bieltene fût ein gut anjeigung / glaubt' ten es wiivb nad) frem ßnn hinauf geben.
îDttgleifhen vevfuchten fic nod) eins / wie ßebunbeen vnb mochten bvad)gt; ten ßeetwanju wegen einen bev auf bev gegenb wav/bie ße bebviegen wolcen/ bevfelbig/gewapnetaufffeinmoniev/mulleitt 2kampßf mit bev iven einen bo itebn/welchet ban oblag/vevmuteten ße/ beßelbigen ipold wwvb auch obliegen vnb ben 0ig evlangen.
“^on 2:olgt;f fegtog vnb Setnbfegflffr.
-öbtfehlag mu|b man büßen mit einev anjal gvof vnb bletnö Dibes/ mu({ O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben^veunben vevtvagen / muß auch bie gan^ 5teunbtfchafftfob
annemmen/ju fvieben / vnb weitev gute 5teunbt / alle bing bin vnb Jfftyn/jufüvbevunge gemeines nu^ee. .ifs bicltene bie alten ‘Ïeutfehen ba^ Su ^^^ “’‘^^^ fchüblichet wev benen Leuten bie fvey wolten feyn/ bann feinbtgt; Iwnfft vntev fnen/3Öavumb litten ße beine feinbtfehafft nicht / man muß ßch Wit einanbe wichten vnb vevtvagen.
‘SonKnr^Wrtl.
lt;3« einige S^uv^weil vnb0ptelbabenbie alten‘^eutfehen an fven lOoch* jetten gehabt/ jung (BefeUen haben müßen ein Öchwevttanß halten/mugt; ßen nadenb vbev bloße 0ch wett tantjen.
5 W
’X^onbev
-ocr page 120-©46 er)î ^«tg ^d^ÄWrie ^KuctutW/
050» ber SJîuprungf vnb 2(«f?jtf§en.
mu|lercm4n//Mtd7lt;n fdjo^ma« gemetnUe^ 4«^ (ebem (5atd)£ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1'’”^ ïöorff/auJj ben bunbetjïen nwnn / btefdbtgen muilen babeitn 40^5ic'z
/ Äneg fueben mit Wetb vnb Äinbetn. ï5te anbetn fo anbetme bUc? bcrt/muflcn bic weil.Arbeiten / bie foin bewert waren / außbaUen/ Reb vnb bie 2?ltieger ernebren/beybenpartblt;ylt;tt navunge gewinnen/mufîen beren fo in betreib waren/gâter mit aller notturfft verfeben/on allen ber 2lt;rteger ento gelt barlegen vnb cr(ïatccn. 0o ein far vergangen war / jogen bie Äneebt / fo au ^im Ä.rieg waren ge legen / wiber beim / mu|l ein anber Kott wiber au^ / bie beim waren rommen/ mufîen wiber arbeiten / hielten (teb mitanbern / fo noeb babeim lagen / ft eb vnb bie 2^rieger au^ / 3llfo warb weberber 3lcïerbauw verz faumpt/webernadjreifungbenBriegettvnterlaflen.
5u jeiten au^ maneben vrfacben/ fo bernacb in ben erffen jweyen Fächern fmmerange5eigtwerben/lo^tmanbrum/famletvnbtbetfieb5ufameingan^e Kott mie Wetb vnb 2lt;inbern/fucbten frudjtbare reiebe Canb/ wolten (But corfae^tierlCrie^» vnbgeltgewinen/feligvnbreiebwerben.5ogenmttWeibvnbÄmbau^/vber VJ’»»«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ogen anber Canb/raubten vnb brennten/tbetenftebniber waeefnenamge^ legeneflenwoltfeyn/fegereute ßee/fe worben fte erfd^lagcn/J’cbliebenö aueb/fe tarnen ße wiber beim ober namen anber Canbeyn/Vertrieben vnb erfeblugen bae alte Hanbvolcf,
'25onïgt;fn^a«ff(fuffit.
ben J^duffleuten burdh^ug etlaubt Voben.
^nl^tni/«nbf!» fcpuCic 'Wetamp;Cï ftuc^tamp;at.
ZT^k 3lt; S^aufflcnt ließen bamaló vnfet Vorfahren ju fnen sieben/ nicht ba;-J^^Xrumb / baß pc verlangen betten nacb cinid?erley frembber Wabr vnb gattung/^ber baß ße begerten vnb geßatteten / baß man fold? tbanb jn f n führet vnb bred?t/fonbern mehr von beß wegen ließen ße bie Äaufßeut bureb OTarumBbie «Ut« ‘ïreutfchelanb reifen/ bamit ßefre ^cutin2lt;ricgólcufften erobertvnb gewunz nen/Vertrieben/ vnbCeutbetten / ben fte fold?eó vertaußTen mochten. Wiez wol/al6 bie Kómer fchreiben/ße webergelt noch gut/ ßlber noch golb /faft achte ten/auffbie Freiheit war fr meiß an fffehen/ betten funß einentuß von angebor^ ner art jum triegen/ wolten frcy vnb von anbern /Zenten vngepoltert feyn/ meinten wer triegt wer fclig / vnb were ber (50ttlid?ß gewin vnb beße narung/ fo (Sott am beßen geßel/wer fid? mit Kriegen nebret/vnb groß reblich ‘Ïbat thet» .i^6 5wangóauchbar5u etwanbaß ein vnfruchtbar Canbonfrwd?ten vnb jn vilXJolrfdbetten/viel Äinber machten. 2gt;ann aie bie (Belehrten bie beimlig:^ teit ber natur bezeugen / fo feynb bie prauwen vil mehr in falten IZanbenCge^ mciniglich bavon ju reben?) bann in warmen geberbaßtig/bemnach in ‘(Teut^ fchenlanbcn viel mehr ‘Void's bann in anßoßcnbcn .Caubcnerwuchß/ fe mher fr erfd? lagen/ fernher fr geborn würben. 2)arumb meinen etlid?/eô haben bagt; rumbbie Korner in fr jungen/Germania 'i^cutfd?lanb genannt / bas iß aufffr 6prach/wic ich oben auch angejeigt hab/auffvnfer Sprach/bas IZanb barin auch bie Cent auff ben bäumen wachfen/ von etlid? berglcichen jugenannt »»w/Officina gentium,bas iß bie Werdßatt/ barin man auch bie Cent fchmibt. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3bie alten Korner vnb Walen /Lateiner vnb (Briechen/funbtenßch nicht gnug verwunbern/von wannen bas Void' alles herbem/von wannen ber iteuf fei alles bertrög vnb führt.
îiüin ®etn/ wie fn he alien Xenifd^en nic^t getrnntfen
^aben/noe^ 511 fnen fügten haben (aßen/trie fie and; Ä^wö tOermangeebret haben.
4^ ^tn Wein bauwten bie alten ‘S^eutfehen / ließen auch feinen ju fnen fub^ 4 Y^ren/meinte ber Wein macht weich/ weibifch/ vnarbeitfam Creutz 2gt;ie ber füll vnb woIluß gewon ten/mochten nichts leiben / bie jeitefpricht man gern)
-ocr page 121-W^rfpnw^9cif«((m C:lt;«tf(glt;tt. XXXini
^'^’æ^'^^’^3^ Kof««/flt;^tb«tplt;feîgt;«dbl*gt;tblt;ngt;mb gewenkt/alk anber Üanb W^^tcrt/ vcb«n vnó gavübcl / febdeen nun vue als bic webte Bónen/ jergenb 5« S^t feyn bann $n vallen vnb praflen/fanffen vnb tnnefen/febkwwttt vnb tem; ’’»ttt/betflenvnsbte groben vnOnntgen trnncten/ vollen ‘Ïentfd^en aUweg roll ^5« «runefm tlt;it» wfeitenUr/(Bottgebba^wir vnfev leben bejfern/vnb folebeeabtbnw ^cb W*»»
wm wiber an 2lt;ónïg loerman / ben bic alten Vermannen vnb ‘Ïentfdben/ von
gtt«t mannbett vnb lierez wegen/ancb fur einen (Bott gehalten haben/©efn Flt;»Uaff vnb S^ontglid? (Befe^/bartnn er gelobt vnb geehrt iff worben/genannt ^^»»attf4 /1 jf geffanben bif ju Key fer (Carl bef (Broffen jetten / ber hat fold? ^entuM^ Jgtbeiixv wiber auff ben hoben geworffen/^Hö Ich bann httnaeb tm vterbten ^«chhefebretbenwtl.
0)0« km Sfrtat Pf 12(6M^4m«f @011.
O?3^«fer Jett/als blepr König loerman in ‘Centfcbenlänben regieret /lebt
Jfaac/ 4brahams ©on/naeb feine^Datters tob Bam ein große‘S^henruw A^S« vnb hunger in bas (Belobtlanb / 3faac muffan^ bem Canb jiehen/ wolt
m Aegypten feyn/Bam in ber phiHfîergegenb/fo jwifd?cnbem(Belobtenlanb _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à
Vnb ^egyptenlanb ligt / 2lllba erfd?ien jm (Bott/ hieß jn bleiben / vnb nicht in Sï^** :fcSyptlt;n jiehen/er wolt fetngnebiger lOerr vnb tre uwer spatter feyn» îDnreb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* jfaac8namvn0am móftbie gaïuje quot;Welt/alle dOenfdwgehciligec werben.
^ttb 3faacjohe alfoauß befehllt;5ottes hin vnb het tm Z^anb/ httt Beine
Stwißc bletbenbe |tatt nit / was nienbert feines leibs vnb lebens fid?er/mn|î von feiner lOanßfrauwen fagen/ßewer jeinÖchwefler/bamiterntcbevon frentwe
generwürge würb/bannod?halffim folcbes nicht/bidOerrenfebuffenfnauß
vem Canb/ba wich er wiber ins (Belobtlanb/ allba wolt er obgenannte verhetz funge (Bottes aufffeinen ältern 0on if fan/ ben er faff lieb bett'/ von bef jagens
crernehrtwarb / wcnben / warb aber bnrcl? liff feinertOanffrauwenbe^ogen/
^ J?ettbef(B0ttlt'chtgttabvnjnfagiingvnwiffenbauff ben föngern ©on 3acob/ ber was ein frommer/ feb lech ter / einfdtiger mann / was fm bie (goutter hólber/ halff jm/ 'Warb alfo Jfaac vberlifï/mnff es auch alfo gefcheben laffen/ mnfB feb
uem Weih folgetï*(Bott wolts auch alfo haben»
‘Sen Pfm Kónt3@«IarnP@f§m/fVfnnfïege^
ßorbenfcv»B.
SCO flinffgebenben far obgenante KónigslOer mans/ffarb König ©a? la/ fomitKónig'ï^iiitfchoanf ^Irmenienauff bennarBaw/MorbgÀw Strogen was / hat gelebt breyhnnbert/brey vnb breiffig jar nach fm/ im ^u vn jwengtgffenf ar ffarb er / ber ©em/fo auch (^Oelchifebecb biefbef Hoab Wer ©on/ï6amanjaltvonber©ónbfluf funffhunbert vnbjwey jar/von jufangber Welt jwetntaufent/etnh«Hbcrt vnb fech^ig far / hat gelebt feebß^* bunbert far.
. 'Son Köniß ©utP fo in ^wnefrefd^ reält;f vt
3t König tOerman herwärts bef KheynS in groß (Bermanten berrfd?t/ ^gjwas König in bem Canb / fo fegt 5ranlt;f reid? beift/König Karb / ber
erfanbt bie Bunff bef ©ingens/ffifft eine groffe Canterey / fetjt auff 5el^
5eyrtag / lehret bie .Cent tanzen/ fingen / (pringen/ hoffteren/ muffen bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ |^„, iLeutalkrlcy‘^^ngvn Cteher lehrnen/ben Krott er/ 5yerltan^vnbKeyen» ecn/w.wopfw ento
Kergleicbentbetbcrallergrofmechtigffe König juKabylon/mtt nameh n«^«»» 2lrmamttres / pflüg allein ber wolluff / Was bem leihwolvnb fanfftthec. Xfs ’®’*»r gleich ein wiberwertig bing/^bembef Xbeyns gegenXltbergang lehret man tantjen vnb fingen/was jufcherijen/fchtmpff vnb Bur^wcil bient/ her geigen rtuffgang Briegen/ houwen vnb ffechen ƒ vnb was jum ernff gehört, .
^ itij Wb«
-ocr page 122-©rtô aft ^«(0 §0^rtnttt0 ^lucttttht/ ‘îîon i^ontg Orvç tn S(fappt tn.
*0 btfctt ^ettert regiert inStegypr en/wte id? obé nud) gemelbt beb/^vóntg Ogt; ^^'vy^/batfunfl«ud? vil Hanû/alô -Üftriö/^lpió, Öerapiö Sein iOau^fraw (Jgt; vttS Ödjwejter wrtó 5r4uw^^yfen/ bat viel namen/beilit ^Pô/Ceree/^u^’ no im Latein / imlt;5ried?ifd)en Jo/ Hem / SDemen«/ haben bas ^y fen / Aorn vnb (Detrey b/fo vnter anberm vorgeben/gra^mäben erfunben/kbreten febmi^-ben/ machten pßüge/IÜAgen/Öicbeln/ vnb bergleidjen/alkó bauwgerebte/fo 5« fold? er nottwrfft gehórt / ben 3(f erbauw fâycn / flóffcn fegen / “Vibe ziehen/ IVeinwad?^ zeugen/ bie Cent vber all enber vnterweifen. 5«vorhabenbte £tcut mit ben h Anben vn bolg bae If rbtreieh vmbbragt/ in ber heilige 0d?rifff wtrtbiefer2lt;0nig4gt;ryg/lt;?0i5raymgenannt/ Dnb weiter bcrglcid)en von jm bei^t noch in ber jùbtfehen Ôprad? vnb 33ibel 3lcgyptenlanb (^i^ray m»
'2?on béni feeBOten König tn Xeutfcfjcn tonben / mit
turnen îdître/fvit ^u fm hcr obgenannt ^elh/Xônig
4gt;ryg / bommen fey, ^^2tch bem i^rgbónig i0órmani|ïber (DermanienjCanb vnter gehör jam
Ivnbverwaltungefeineó ©one/Äonig (ÎOerô/ bcy f^jj vnbviergigia-ï' êv^^ren gewefcn/vonjmfol^iOer^burgin(tOeiffen beniXamcnhaben/vnb etltd? alt Ïcncfd?en/(V?crfmger genannt/an Bohemer Walb vor5ci ten flop fenb/ ïöergleichen dOerfer fcyn in bem Canbfo wir ƒ egt ©achfen beiden / gefep pn. Jr 2^ónig GOalwenb ijl Kómifd?gewefen ba bie ÎTentfehenben groomed? tigjïen vnter allen S^eyfernben 2tugu jlum fd?lngcn/ vn /n au^ ‘ffentfchenlan^’ ben vber ben Xbeyn verjagten / wte ich tm anbem 23nd? bernad? befchreibe / jn ber jeitba Chrijhisber tOerr gehör n warb.
'ïïon bem anbern großen ©ewdOtr.
(f'^k 3«P jeit was bad anber grofp (Dewaffer ^wcy (Donat/ verberbte mereb^ w^5)lilt;^ÜanbvnbCent/tbcte großen fd?abcn. ^ielt;Dri?d?ettnennend^b^' ^^^373*0 ©ónb^n^Z von jrem 2^óntg Ogyged/ ber bamaldlOerrwarm ©rtechcnlanb / barinn bic berhümpeep ©tatt vnb t?obefd?nl/ vor5citen2ltbe^/ nid/gelegen ip.
3ln^ bcy bem Regiment biefedvnferd Aónigd 60erd/waren noch /wie ich bann nun mchrmald gemelbt hab /in vil C^nbern Keef en vnb Kiefen/ gro^ be/groß/wilbCeut/wie bie vnvernûnjftigen'îhtcr/IVoljf vnb 'Scren/triebe» viel mucwillen mit £attb vnb Centen/ ïöa Pohen etltch / bie anbern jehieften jr Zöottfeha jft/vnb rufftenan vmb hülffo jfegenanten Kónig 4gt;ryg/fo in 2itegy* pten lóóf hielt / vnb bamald ber aller gro^mechtigp tOelb vnb gerechteP Jurp wad/von jeberman fnp gelobt vnb hoch geprei^t/bervielgutdaUenCanbe» vnb Centen be wiefen hett / er vnb fein iOaußfran w ^y fn genannt / in bem ba^ fie Korn/'Wetn (Detreyb/lfyfen/ acfern/f^yen/ egen / fchneiben/ brcjehen/ ma# len/bacfen/belgen/vmfegett/mâbett/fchtteiben/benlVeinan^prePen vnb alle» gejeug bajn/©enfett/0id?el/IVâgen/ppàg/KoP5 vn 4gt;chfen barcy n$u fpan# ncn/brcchen/fpinnen/ weben/vnb bergkid?en anber bing vil mehr/erbacht het? ten / vnb mcnniglich khreten. ïöa nnn obgenannte flag/bcyber Canb vnb Cent / König -Ory g vernam / thet er aid ein gütiger tOerr vnb Matter / (ÎOacht fichin^egyptcnanp^mitgroPcmDolcf/vnbvilDauptlentett/biegutKrtcger waren/vn frofn/reblich/notfep/ehrbar Cent/^og anjfbie Kifen/ v» erfehlugd/ lehret bie Cent bad jenig/ fo er bnrd? feine vernunpt erfnnben hett.
5ôg weiter vber (Dcer in (Dried?enlanb/ fc^t feinen ©on/mit namen (JOa? «bon (tpbey vndWolp) jn einem Herren in bie jelbiggcgenb/nenntd nach jm (Waeebonia/p vor if mathia/wie oben gemelbt ipz bieß.Knef et weiter bamach mit bem anbern ©on/ htef 4nnbid Cip in vnfer ©prach Huub ) bic ‘^Thiet wa? ren/r
-ocr page 123-^Wérfpwwö9lt;ra(em2:ettlt;lt;tt. XXXV tén/vIVrtpcttvnbpantcv/ftcItttbaó/ianb/brtdntt fc^t Cortlï^ntmopcUigt/ ^Wlugbettgt'ofjcnïvecfcnjCyctivgnm/gab bas cans dnem^rtVrtUenfrom/ xött»d«««H'4lt;(jlt; ”'®”P‘'^Pt”*lt;*tt«ytt/btc^lt;^O4vo/ftjbvbantod)5»Ïö4mafc0tn0y«ctt/V0bau'/3cn4 * Wfüvvttbfórbti5anb;lt;^onaw/brt|ïcivcnr€lt;imcttvcrku^t/vnb4n(tbcn6r/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
@cbw4VQ CDccr feilt. Ïgt;4 wok cv aud) /lt; wiflett/ W4 fo dn gvoflee x ^^'^^^^^^^^ S’^^lïï’^^wtopn / vnbfdnemnUergrófïen fïu^ tn 2legypccn i ^^^^‘’fosktd')wer)entfprürt^ wolt4uebC^nbvnbCcutvmbbtc^onaw », » . ï»Ceijtfd)lrtnb feben/ pc vnterweifen wn» ju ber nurung bicnet/aud? vnvcd?tcn fiXfprttBa ff S^Wrtltnbtbun*
003 «Ifo b^vAuff gen rtibergangber^onAW/blf anbaö töcr^ogtbumb ^jïerrdd) vnb Beyern / nun jc^t ulfo gênant / îDamab betten bicfc /3anb uw ber namen/ lebcnocb ber2^5ntg itber bicfc6jQanbe/bermit bemÀlrrQfonig j^fen ^uttfebmbtfegegenbbomntenwAr/ bcttnungelebc vterbunbert »tervnbfècb^-^^3 Mv/|larb gletcb ba er btfen tOelben vnb lt;5ujl / J^onig 4bry j/ mtt großen ebgt; *^en empfangen bett / 2^6 man jalt von anfang ber Welt jwey taufent/jwey bunbert far. if bran tjî noch dn gemeiner nam bey vue / baVon^kefén vnb ©tätt/'Vibe vnb Ceut/jr Hamen haben. ifberfawt(ïdnebergrofïen0tAtt^6wf«^A H ‘ï^cutfcbenlanben gewefen/bey ben 2Hten ijl pe/wieó ptolomcuó anjcigt / ge« legen vmbbie reper/ ba jcQt Ötcin vnb Cb«mó ligen /in -Operreid).
2^ónig Oryj fe^t fein iOauptmann/mit Hamen ber‘^auro/ in bip Canb/ vonbem baó lt;5ebirg noch ben Hamen bebclt. if0 warbamafó dn fajf cbtlieb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*
bing ben ^ürjïen vnb Herren folebe weite Kctfe juebun/vil feben/ vil gute ben Leuten bewdjin / wie bannoeb plegen ju tbunbifem brand? nad?vnfergrop« gt;t»ed?tigjie Herren vnb 5ûrjïen/(ojum heiligen lt;5rabjiebcn/î)arumb von /U Sutbeitwegen/bte fie bcm gemeinen mann erjdgten /hiep man pc vorjeitenim leben Hclbcn / nad? bem tob (Bótter / wa pc bas (Beleger bin fd?lugen / vnb pdgt; niber tbeten/nennten pc bic bod? bórpb gegenb nad? jnen. $gt;ifer metnung pub and? / wie mid? berid?t haben Conrab Celtia vnb 3ohanncó Ötabiuó/ wdlanb 2keyferlid?er (Haicjlct poeren vnb (Befd?id?tfd?reiber*
^bahvorjeiten cm Statt/jetjt dn @d?lop vnb (Hardt/bic 3lbcnjïbaa Wafferfo Obern vnb Hibcrn23eyerntbcilt/ bcrglcichen bic Ï)órffer barumb Oryjbad? / ^piabor jf / bic Statt 3lp9bcrg ober 3lbenfperg / fol von bifem 2^ó ? 2fpi(itgt;ölt;. nig vnb Hclbcn Oryj/fo auch 2lpid ober 2lbi6heipt/bamalejrn Hamen em« iwoifr«^, pfangen haben.
Äcyfcr (Ha^iminart/hochlóblid?ergcbcd?tnup/batfc auch von bifem 2lt;ó«lt;x)?arimiftart{ ©e^ Hig fein (Bcfd?lccbt her föhnen lajfen/vnb jn/Wie ein ^auwm mit ein cm pflüg/ jfWeebt üub ijev? «talen la jfen. Jd? hab and? funben ju paffaw in bef Chnntpifftó ^ud)camgt; *’wmtth «ter/bap bic 73cy cm von bifem Oryj bic foltcn jèy n / bcr ge jlalt 2^ónigHorein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
vnb feilt Kruber 23cyer/bavon bannbk Reyern herbommert / foltcn fein ifngt; deljcyn.
^ifer 2iónig 2lpió ober Ory j rudt barnach fórter an bic ihonaw hiu^uff hip ba pe ent jpringt’/ ba emppeng jn herrlich vnfer 2lt;ón^ (Hera / lehrnct von jm vnb feiner Haupffauwen if y fen baa if t fen fehmiben / 2lderbAuw / baa tun« 3ett/3lrijney/2Lrcuter Benen/jr Graphe/TJieraup (Berpen peben/vnb mehr ber« Slcid?en/bie fonberbraffr habe / heiffen noch etltd?2^reutcr von bifer 2^ónigtn X^nf^ÀvvîiiW -^yfentraut. 2lllba hin fchieftauchWelfdilanbein^Sottfcbafftju^ónigO« *quot;3wftoi» vyj/baten,ncrwoltalawolthun/vnbwolt pe erlebigenvon berwilbenKifen gra^ame hcrrflt;hungc.2gt;a8 thetcr/jogin Welfchlanb/erfchlugbic Kifcn/halff heniieuten/blieb allba jebenjar/ lehret bic Kicut baa Xeebe / vnbanberbigg «tehr/fo Ju ber narung/frieb vnb gutem wefen bient/vbergab baa Canb feinem ‘l'Bndel / mit namen Ceprigon / Bert wibcr in 2legy pten/ltcp ju ewiger gehecht« nup ein gropèdOarmclpeincrn Seulen fe^en/bareyn bauwen fetn ‘Chat vnb Keip/wie bamala ber brauch berHclbcn/5ürpcn vn Herrenwaa. Ibarinauch punbe/wie er in 'ïTcutfdtenlanben gewefen wer/ vnb bey bem vr jprung ber iDo« nnw / ala bann folchc 2lbfd?ript ber Seulen noch vorhanbenip bcy Ï?ioboro Siculo/jlebettmerpen^uch. So peijftg haben bic ^Itcn jugutbenHach«’ rommen ,r bing cy ngefchrieben/wir fd? Amen vne fehier bep/bicwdl wir nicht vit gutd
-ocr page 124-_ Brti5crft^ISucß^o^atitito?,[ttctt(ttii/ guts tbwit/brt^Wrt» von vns fd^utbmmódjt/ fcyn gcmctnUd? (Bcltnamn.
aikvw WempbiS' Örnj wir^Uin ©Ptt.
^crlt;ipi0.
Æ)ie3atilt;»feV» W»’
2((fe fiinP6Ió3lt;«itt JÊaypUH.
3tbcrtdgt;fotnwtïgt;««n2lt;0tti34gt;ry5/wtb«; welchen bamaU machten alle 55antf«u^ tfvOïii? Klfctt/fo noch In anbern Zianbe waven/ein ^ünbnu^jufamert/ mit fampt bem ^ witer Â^wà Xeef en/bïelJ ‘S'y pbon/ber bc^ iOclben Óry j leibltchcr Stuber wad. ïitebt bc|ïcr ttfrbt m f f iz *^*’^^^^ ’^ït fed?^ mb jwcnglg Kifen/bte mtt lm 13unb waven / vngewavnetev »? «wJn «m«5? r^^ amevbet ev fch^nbtltd) feinen 15 tuber 4gt;vy j/Ä^nig tn 3legy ptê/jewcl^ jn jn emQlteben flócfcn/nam etn jegUebet ^«nbgno^ etnflucb ba von/vn bebtdtó/ jb wilb grob lieut waven bte Ktfenbod? bUeb fold?ev movb nit lang vngevoeben« 5vauw ^y fen/^ónlg4gt;vyj @d) weite vvnb (Demabel/mte fampt fven @ó^ nen/mlt namen 4gt;vuó/‘ÏbóB/£tbyó/fo von bevKbnievn0ol/(iOevcovt«6/lOev Êule0//Donbenlt;5vte^en/3lpollo/tOevnte6 / iOevacleó /genannt wevben/nant ba6gangXIanb3legypteneyn/evfcblugobgenant(VZgt;óvbevall/lte^ bte ftuef fvea iOau^wtvtd fiteben vnb 5ufam bvtngen/ begtubótnbev Statt Zfo/e^t Hlbeyv/ bamala (lOempbtd / bte^/litfft etngvoßen ‘^Zbiunb bafelbd/fe^t |ven ^v«bev vn lt;5emabel/2lt;ónlg 3lptö obev4gt;vy$ 511 obevft in ben tlimmel/ nent |n ©ott / vnb ba^ folcb6bte‘^rb«ntbbtvvnbem*ï)olcf eynbtlbctcn/gabfie /n 5tetbett/ ba^fie fut allen btngen vey f/^euwv/wa^en/lcbavwacben/vn anbev bing bcvgleici?cn fvey (ölten ft^en / 'Wetl?ctiin au eb dn betltgen 4gt;cbfen / bief SevapU / bev wavb bctbeiligflOcbf genannt/tuil ßen bte ïrbuntbbewen jtn benev$teben/wanev fïavb/etn anbevnweiben/jnetnev ewigen gebeebtnuf betgutbeit/fontennigltcb bieganQe Welt von obgenantem 2vóntgOty5 empfangen bett/ïgt;avumb auch bie^iiben (5ottbte|€vge|ïaltmitetnemgewcibetcnócbfenwoltenebven. Wei^ tev obgenannte 2^ónigin/ bamit bie pvießev befter ficiffiget weven auf item (Vlann ein (Bott ^umadxn/gab fie ƒ n ben bvitten tbdl alles Canbs/bamit pc aucb bem (Bottesbienfï vnb lebvung wol bunbten obligen vnb auf wavten/ bas fie aucb ßeiffs getban baben/bie ftben fveyen 2vün|t/allc pbilofopbei vn tTbto logei/vnb Buvç alle ^ónlï/evfunben/vnb anbev ßeut fo weit vnb bveit auf ah len jCanben juinen jogen feyn/gelebvet/wev nit in Hegyptcn 50g/ hielt man nie fóvgelebvt/ wie folcbes aucb 3lvt|lotelcô vnb anbev mebt anjeigen / bevglcicben (^Ooyfes/boeb mit gav tuvgen wovten/wie fein bvaueb»
igt;a6 gemein IPolcf/bie ganije Welt/ glaubt gang gevne baf btefev Äontg -Ovyjeinlt;5ott/vnb ein befonbev gvollev^otbeltfevwev/btowetlevinentnfei* nem lebenfo vil guts getban vnb bewt(cn/|ö tveuwlieb gebolffen bett/bas mócht ev nun binfutt/fo evnun vntóbtlicb wev/viel baf tbun / bavumb baf ev vil tó|t^ licbcvSti|ft/Aivcbenvnb2^ló|ïev/bey ben Uiten in bev gangen Welt gehabt/ bifnacb Cbvijti ©ebuvt bev vtcvbunbevt|av/5u S. iOievonymus jeiten ift ev|{ fein ‘S^bum juKlbeyv jevbvoeben wovben. Mach |m batin Kegyptenvegtevet jein Son Üibys/ben bie ^ibel Cebabim nennt/vnb bie (Bvieeben ben ^legypti;-feben lOevcules / ift fein Mam in3lc^yptifd?ct Spvacb / bavumb baf ev ein JCógt; wenbautangebabt bat / wie vnfev^üvffen |egunb Wolffsbclg/ (lOannennt/n vonjweyenlianben/ben 3lgyptifcben vnb fSifpanifcbeniOevcules/ ï)avnmb bof ev am ev|lengebovn/tmanbevn mit tob abgangen ijl. ïbifevpbavao (alfa neuten bie Hcgyptev bamals (ven Äonig / wie f e jn |cgt in bev gemein ben Sok ban betffenl matbt Jofepb von wegen feiner weif heitjum Kegenten in 2legyp^/ ten/bev was gewaltigev Stattbaltev aUba vbev Canb vnb/ie»tacbgtg|av/ boeb wilicblegunbmcbvvonlmvnbfeincmHattcv 5acobfagcn.
.50111 €r(5t\it(fr 3lt;ilt;’e5/ Wie « fûcÇtige n fuf; iiiiift fiel»
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(en/wie lm fein Cruder € fan drawee/ et woit
InevwAvgen.
anfat^ bef Regiments bef ‘(Teutfeben 2^óntgs/ mit namen lt;Wevs/ mufl bev patviaveb vnb ^vgvateev 3acob bas Canb veumen/ vnb muft O^fdnes 15tubevs ^|au/ ben ev vmb fein ^vbvecbt geteufebt bett/ jovn wei^z eben/bev wolt |n immer erwürgen/ fobe bemnacb 3**cob ju feiner (goutter 15ru ber / bief Caban / Salary in bas Canb/fo jwifeben ber jweyer Wafferftif ‘Ö^k gris vnXi:uphvatesbefcblo|fcttWtrt.2luff bem weg crfchienjm(Bott/verneuwet aucb
-ocr page 125-ftöttt ^rfpruttg9er alten Îecutfcfien» XXXVI
*ud) bas 5ufasert vnb bónbn«^ intent bk er vor mit feinem If nUn 2lbv«blt;tMt »ob Jfaacgech^invnb gemacht beet/er woUfein gnebiger (Bote feet/wokob im balten vnb m nicht Uflen/wte ein treu wer “Vatter feine 2^inber. 3^c®^ ^lt;**» «tlfojufeinem*Vetter/waö nnnachçigtaralt/bienetaUbafeinem'Vetterfiben es, „ »um» iarrmb feine jüngfïe'Cocbter Kachel/wae fajl fchón bett auch einc©chwcflcr/ ^^Jd.* bieß Cea/wae Alter vnb vngefcha jfher/bett ein bo^ geßeht.iOabie ftben far an^ Wrtren/legt/m fein Vetter bie Altei-Cod)rcr5n/“Vnbba Jacoben morgen auflr^ jr^^jmirttEm^aco» (lunb/fabeererll/ba^ nicht bie rechte war/barumb ^orncterfafl/rnman legtö j^geUgt' fm erflnach ftben jaren 511/vmb bie er ß ben jar bienet / wolt er |te haben / mujl er ftoch ftben anberjarbarjit bienen, ^kibalfobcy feinem Vettern $ wendig jar.
Vnb bie jünger/fein t?au^fra« w/ was jm lieber bann jr ©eh wefïer / Gott Slt;'babcr ber Altern gnab / vnb fönjf ©nn/ vnb ein'S'oebter/^j jïauch von biefcr ^brijîuôgebornworben/vnbnichtvonber^adtcl/bicbcr^acoblicbbctt.^u (5-^H0t»öf^^ipf jj^jj ^^Qtgab jr hoch (Bott auch jwen ©one/ ben ^^’f^pb vnb benjamin/ bavon ©. £ca vnbinc^t 00« Plt;tulud hie ijl/Vnb erwarbalfo 3*tcob bey vier Treibern / bey jwey en ©chwe// '^‘’‘^H. ffetttvnb jrenï)iertten/cine‘?roct?tcrvn5wól|f©óne/bci^tmanalie^wól|fpa «iqwefffpanwö triarchêtbaóijl^rQvAtter/bieer jmin fonberheitaujianbern Vóletern erweh «^«n. let/von ben er geborn wolt werben / vnb jm fein Can^lcy/ alle ©chvifft / (Befetj/ Propheten/XLobgefAng,/vnb bcfclch/bcfalbt*
riadt bem allen/ au^ befchl (Bottes / johc 3lt;»cvb mitlVeib vnb ^inbernZ mit vil Vibes/baner was ein ©ch Afer wiber betm ju feinem Vatter in bas (Bc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
lobtlanb.Vnter weg é erfchien jm aber (Bott/verbert jm fein Ïlamê/ bit^ jn3P 3fralt;fi rael/bas ijl ber jïarrfe (Bóttliche ƒ urjï / ber nicht nach le j^t / belt jÎ4rlt;f an / vbcrgt; rompt (Bott ben jlarcf en in feinen grellen Angflen vn noten / mit feiner ju ver^ (tchtvnb vertrauwen/ bt^ er erlangt vn ftbetba^ er einen gnebigen(Bott an jm bot/berjm in allen binge wolwil/als ein treuwer Vatter feinem^^inb/vnver// jweiffclt nicht alfo an j m felbs/ijl bocb jlaret in (Bott.ïDas beifit Jfrael a wff 3*^ bifch/vnb nicht einer ber (Bott anfchauwet/ als bie vngelebrtcn ^Anch vnb wanf^ teifrèitni^t Pfaffen auf legen.3?ariimb in ber^ibel/ vorauf im Pfalm /wirt Jfrael jc^i// wa»3fv«i veilde, cher genant/ ber (ich ^^mj miteinanber auff (Bottes gnab ver lef t / wie bte|er ^a coball fein boffnung/50verfichtvnvertrauwen ju (Bott fc^t aU fein jufiud^t/ tro(l vnb bülff in(Bott bat/anberfwa tetnero jî/ tein bAlff/ fucht / finbt / bann in (Bott/jlebet feines finns/wilUns/tbun vn laffen gar ab/ left es (iSott walten/ baf ers alles feinem willen nach feh^ffe / wirbt alfo geführt / geleitet vnb getrie// benCwie©.Paulus fagt)von bem btiligen(Beill/fobie©chrifftben Winb (Bottes nent. Îgt;a nun 3acob wiber in bas (Belobtlanb tarn/ warb er wiber eins mit feinem ^ruber/fucht auch beim feinen Vatfer3faae/vnb bett fein jAngfîcn ©on 3ofeph Zfo nun bey fech^ebtn jaren war /von feiner gefchtdligbeie wegen fajlltcb/J^a waren jm bie anbertt^rAberneibig/ftettgcnjn/vnbverbaufftenjn Zföffphwi«^» m^cgypte/warballbavnfchulbigverfagt/lagetltchjarimgefengbnuf. nach ^teiQchen jaren von feiner weif beit vnb frommigbeit wegen warb er ein gewaU MeWwirt^iif««* ger Pert vnb ©tatthalter/vcrtrauwctcnjm bie Könige tn^legypten/fe^tcn jn 3ofep^ wirbt ntl vber Canb vnb C-Cut/befohlen jm alles Kegiment mit cinanber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 tofferjpetr.
©eine Aber fagten jrem Vatter 3lt;*cobvor/cs bett jneinwilbhauwenb ©chweitwrfchlagen / Vnb nach bem er verbaufft warin2(.egyptctt/ War fein Vatter 3acob febt trmiwrig / meint er wer geflorben / warb nimmer frólich / ^uchllar^feitt2ltthlt;t3f4ac/hettegelcbthunbcrtvnb achtzig jar/ lief vnter jm feinSott^acob/ber war nun hunbertvnbjwcnijig jar alt.
'Son König ©ampar/bfm ftbcnben König In Xe ut» • fcjenlanhem
^rV^d) 2kónig (Pers ijl an bas'^Teutfeh Keich bommen fein ©on / König ^'ICBampar/jugenanntberK.empffer/ijleingroflèrKriegergewcfl/bat campât.
^wmKbeynan bif in^ffiamgerriegt/ vnb bie Keetenerfeblagen/ nach »«»Fff»» f m fcynb bie alten ÏTeutfdxn bie Kempffer gênant worben/ vorauf bic vmb bie lt;’ntn©ecitt jDennmard feyn/ vnb herauf vmb ben Kbeynvû iDonaw gefeffen r«yrt
-ocr page 126-^rtöcrfl^wcOgoßanwö ^(«enttw/
cjmlri. nbsp;nbsp;nbsp;feynenben (Drinken / bic Kotnifd) Öpmd) nenneó jvev ave tt^dj Ctmbroó 'bte
(Briccbcn Ctmincvtoe/won benenbic nUcflen iOCibntfeVen/ (5nécbifd?cn poe// ten/nb t)onieriîô/-Cgt;vpben6/3(lt;n(îopbnne6/3btoboniô ©icnluó/ ©tmbo/vnb nllc tOiftortenfebretber ntttetnnnbetvilfcbvctbcn/wie id) bemad) befd)i'cibcn wetb. wOnnbntnnebfm vnfer 2^eie3ó»dlct bic (Samprtm vnb Kempffer^c/ nanncztvic)ci5cbic0d)vv’eiJ5cvvnbCanböbncd)t. ^ö fd)veibcn and) bteerleek nifeben/piininó vnb ^^acicuö von jnen / betglCicben nneb bet grof) 2^ón|lIer vn pbilofopbnó3tnfïotclc6/ b eß 2lt;ó ni^ 3 lev a nber 6 beß (BroffenCebrtneijïer.
Q)on teilt alleisiropii teil'tut (ten/Vilt tn aller ®elt iwltegt; fanten 5pelkii/ ^onia Sibbô tn ^egbPfen / fo man 5pcrcu(cß aemetn(icamp; nennt/Vnbin ber ^ibel Cebabitn bei^t/ von bcm bic Beyern nneb bie foUen fey n / aie ©ebrett wein vnb ^reytbilff/ bic Alceflen 23ey crifeben t?i jïortenfebrei// ber/wóUen.
z^^k ?(. bicferobgcmelbter König (Bampar in‘2'eutflt;beinUnbberrfd)t / was j^^jeinegroflcbrnn(ï/ verbant bnsCSebirg/ fo jcQttOifpanienvnb^mnef^’ ^^^^^reicbtbcilt/ïönrumb wirtögebeifÏcnvonbcnnltéCBriCcbert vnb Cnteü p/ï^ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nern/pyrene/ i|ï ein'^euefd) vnb (Srieebifeb wort/nufflOocbtentfcb bcr Kren// ncr/jcQt bei^t mnnó ben Kuncifal / ee war barjn eine grofje 'Ïbenmngtn aller *^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ITelt/war ftben fargan^ wolfed gewefenvber bic maf/bett niemanbô bef (5c/ treybógeadbt/bamêfbenbÓfefaranffeinanber/wnebf nicbtówarfcbrtbeuwr.
X£^ó illeinplagvonöott/eófcbIngllAcó bertOagel vnb Öeban wer/waren fbnlï aneb bófejav/wittertglcicbwiberf nnó/wenn c6 regen folt ware febón/ o; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wann« warm folt fcyn wars valt/ïbemnatbitt allen ßanbcnbein(5ctrcybvor^ eiben6e|c|ae. nbsp;nbsp;nbsp;banbeti wae/ allein in 3legyptenCb4f aneb vorzeiten bcr ©tatt Kom/bef alten
XótitifdtenXetd)6/Krotta(lcntflgewefctt3bat3ofcpb vdKAffen laflenbair/ wen/bett baólt;5ctrcybbic(tbcnjar/ba ee wolfcilwar/vnb niemanbfeinaebt/ gapa«tfge{?au|ft, anffgebebt vnb bebalten/wic/m bann von (Bott folebe funbt gctbanwar/vnbvonbe^clbcnwegcngnabvnbgroffcgunlïbey/c^tgcbadjtcnt pbarao ober Kónig/^tbyd erlangt bett.üfe waren aneb bamaló in allen Cam OïifeiiüitliOteffe»* bennod) viel Kiefen vnb Keepen/ ncmltd)in^tp^ica/3ntben6tn3lf en/'ö^y^ vbon bcr anber vnb 53«(i ri6. Jn iOifpanien vnb italien war ein gançc Kott/ bi effen Cainnb Vnb Ccfïier/ba^ gan^c (iOeer bettens innen/ir Kapfï bcr Kic^ ÖOuley n auf Canbia/waren wilb wütrid) / fraffen bic Cent für wilbpret / brici» tens/fotens/warffcnsfrcnpfcrbenalefutcr fur/biebetten (ie von füllen weif bierauff erlogen vnb gewebnet / bete feberman von fnen febwAren vberlajl/gcf • nbsp;nbsp;nbsp;welrigtcn/bmcf ten bertiglieb Canb vnb Cent/ trieben vil mntwillens / betten
• and) ein^unb$nfamgcmacbe/fcwoltcnalletOclbenvnbfrome5órfïen/wi« ^iVnerttmbrttfettt* K.ónig-óry5/bcnmenniglicbfebrfiagt/erwórgen/5uflócfenbanwett/vniren fc^ïu^lccftii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Beulen für t^abern ju freffengeben» ÎDifer jeit ad)tcn bic KónigBeines bings
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nid)t/banbaf fte nur bcm gemeinen mann viel guts bewiefen / Canb vnb CcuC
mit gutbcit mebveten / ben Firmen / fo in noten waren/ ju bólff Bemen/ Icib/ ebv vnb gut bran fïreeBten/ju retten quot;Witwen vnb ITaifen/vnbtc vntergebrueften/ war fr brauch baf fte groffe reifen in weite Caubtbctc/vilfebcn/ vil ben Centen belffcn moebten / vberal bas übel fîraffeen / bic ebrbarBei t vnb Kun fi ler belobe tKtenvnreebten gewaltabtbcten/©d)tnberCanbvnbCcutabwùrgcten/bct/ ten Cent bey fnen bic mehr 0pvacb Bunbten/muftenfrKbatCanb vhb Ccut befbreiben/Öolcbs ift vil in ben alten (Brieebifeben vn Catcinifd?en iOiflorien/ an^ inberKibel vnb vnfern alten ‘ÏTeutfeben Keimen / fober alten ‘(Teütfeben Cbvonica feyn/angejeigt. iDem allem nach/wie ich fetjt angejetgt/erbub ebege// nanter König Cibys/Konig^ryj leiblicher ©on/ber 2legyptifchvnbt0ifpa* nifeb lOercules C von bem auch bod)lóblicber gebeebtnuf Keyfer(^Oavimdian/ ein fafî hoch verflenbigcr vnb erfarner 5nrfl/fcin ©tarn bet auf alten ©ebrifp ten vntcr Kurgunbif^cn alten Freiheit ©chrifften erfunben / bracht bat ) fteb mit famvt feiner (lOutter/fchricb f eb ein abgefagten ^cinb aller Kiefen vnb Ke ceBen/ aller ©chmberCanb vnb Cent»
iÖaet
ftom Prfpritn5 ^erd«« Ceucfdeit. nbsp;nbsp;XXXVII
3gt;4lt;vmwblt;ntobtfcwlt;d^4ttcrd3crolt;blt;tt/blt;ttX.tfctt^ypbottlt;m witaU Unanbengen/ fo ait feinee ‘Vetters tobt febólbtgwavttt/ tatb vnb tbatbav^u ^3lt;bcn betté/febon vmbgebmebt bett/vbetaab et fdnen l^rubcm C^botb vnb ^*^»0/ beißen int ©vieebijeben/ thermes ‘Ïnjmegilluó/ vnb 2tpollo / tm fiatetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Mercurius Maximus, tnbteyenflücfen bet aller gt^^t/vnb bem ©oOtaeZlanb/
^^3iwent/btel?aijpttnannfcba|fc/baötbofineilïet vnb (lOatfcbrtIctrttnpt beföhle et 3ofepb/bet febief t nach feinem “Vatter vnb Tröbern / gab jm benbe^z F«« ortau^befebl obgenannter 5wrffcn in Ägypten eyn/ waren ©ebeffer/ ba^z tumb wirbt baß Regiment inifgypten/wie-tfufebinö vnb^ieronymuemebz ^n/bct0cblt;flFcr Regiment gcb«fRnin ben tbtßorien von Jofepb vnb feinen etÇefferoîtgimettt -ötubetn/fol gewütet haben 103. far,
, nbsp;nbsp;Jeb Borne aber wibet an JOerculem/betjoge mit vil vnb maitcberley DolcB
w Aficn/erwörgt ben Kifen ‘iTyphonem ben anbetn/vn ^ uftrim in bem Canb/ ^öttaebmab uroia iß genannt worben/macht baein 0on an bet Königin ^*«pbale/bieß3ltu6/$oge biß an ‘Ö^eutfcblanbt/ vnnb bey Sinnig ©ampard lebtet 3lra^a funff Lürßen auff/mit namen‘Ö^oßne/nocbmald 2Vónigin ^elßben iCanben / Scythen ben jungem/ 2lgathyrf«6» peucinger/ ©utho «btt naebmab in 2Vphrtcam ben brieten theil bet IVelt/erfblng ben Xifen ^»thenö / nentö nach ƒ m Cy bia/wie ce noch ©rieebifd) heißt/ßiht barnad? herz jj jj^ Oberin lOifpanicn/ctwürgt berg lcid)cnbic Xifen bafelbß/befe^t bieCanbtmtt ’ Kommen Üeuf en/ iOauptlenten/vnb wie bamab bet brauch war / wie wir jeçc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
^«tterfculcn/fe^tallbagroß Seulen/ fo noch von jm ben namen behalten.
Xücfetweiter burch bas itanb/fofeijt^t^ancfreich heißt/bißanbenXhein/ '^oleauchbenXhein/ba6anbergroß'n7aßetinAturopa/wie fein “Vatter Äo^ W-öryQ/bie î)onaw beßebtigen/bamab war jenfeite Xheinö ein Xonig hieß ^elß/bct bette eine einige ‘Stochtet/hieß ©altey/an bet macht bertOifpanifeh «OetcnleöeinSon/mit namen ©all/nach jm ißbaeCanb ©allreich genannt Worben/ißim ©tiechifehen Galatia/im Catein Gallia. Etliche meinenet feyim Galatis. ^Ifae beygelege / etliche im tOoch^utgunb / nam bannoch auch '^eutfeh “VolcB 5« fm/bad jm^onig ©ompat fehieft/ $oge mittOeerßBrafft anWelfche Canb/ bewaren vil medjtiger Xifen inne/babriegtermit fn jehen far / bißet fie alle ^bbtajbt/v» ba er ganç italien erobert/ regiert et aUba ^wen^i^ar bracht A.«nb vn Ceutintin gute orbnung/berußt fein Son/mitnamen^ufeuô/ auß Stoß (Germanien von bem'Waßerßuß iban/gab fm quot;Welfchlanb eyn/ joge barz ”lt;*eh wibet hetauß in^Teutßhlanb/anbenvrfprung betî)onaw/behrtburch otanebreich m t^ifpanien / ba bett ßch ein Xicß wibet außgeworßen/hieß ©ez^ ©ertön, ’^on/ ben ctfchlug «t/ vnb bet tOerculeö ßarb auch aUba in Öifpanicn/bavon et juthbetiOifpanifchtOerculeegenanntwirbt. ^r vnb feine (V?utcerIfyfenbaz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
benbie ^trçney erfunbcn/vnbbicBtaßcber.XrcuterbiejCeutgclchrt/barumb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
’®itnoch etliche Xreuter Ai^yfcnBrautncnncn/alöVerbenanbAgnmomam. Sein Stuber obgenannter GOercuriuö /heißt bat umb b et große 2gt;rifach / baß er bet Igoßt Xontg/ größt philofoph«6/vnb größt ‘Cheologue/iß gewefen/ hat $wey ^Mcher gefchtieben/femb nodh vorhanben.
‘Son König ©tod / bem netten €rt|f önig in ©ermanfem
©ompat/fo vier vnb vierzig far im gewaltgewefen iß/ ßnbe ^ylt;hbaßin©ermanienvn ‘^TeutfehenCanben regiert hab Äonig Swab/ '^obgenannteö 2^ónig6 ©omparö Son/ßchß vnb vierzig far/von /m Bow Wien bie Schwaben her / vnb fein bie Schwaben vorzeiten ein große mechtige Nation bet ‘Ïeutfehen gewefen/in vil anbere “VolcBer/befonbere namc/gcthcilt/ j*«mlichinbte^nglefer/jCongbarbet/CißUnbet/Schotte/Senauer/(^Oard’js ƒ nnen/ Ö^uablcnbcr/ Xugen/ Schweben / Schweizer / bas feinb bie t^auprz quot;^‘^;j« gewefen.
^^^^” gewont nach bet befchreibungptolemeiin biefer Xeßer/ba 1 nbsp;^»ringen/GOeyßen/^ lieh erlaubZ^wißh en bem Weßet OatQ vnb jjötiw
© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;get
-ocr page 128-©de erf® tteß go^annie ïütctuwi/
gerwalb/habenbif mitten an bie if lb gereicht- Hach benen an ber if Ib hat ft d? angehaben bie Canbtfehaßrt ber ©chonen / hat fich gegen igt;ßengeflredt/ bif an bas waßer©chwabbamals/feQt bie 3lber genant. Cangbarber feyn vnten • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anbcr if Ibgcfeffen/haben an löennmard gefloßen/ aUbafeijunb Dollanb vnb
/3óbed ligt / feyn ba man nach (Chrifli geburt §altfónffhunbert fechf vnnb fech^ig far/in Welfchlanbgefallen/baßelbig eingenomen / helft noch nach jnen «audWUeu. nbsp;nbsp;nbsp;Cangbarbey/fpricht ber gemein man iur^ jCombarbey. (Aardmannen feinb
Sponung cerOTareV im Schemer walb / vnb vmb bie iDonaw/gefeßen/ vnbenin Operrctd?. d^uab ? knbevbrtbett duff bcin^^OrtVcbfelb tn -Cgt;|letvcid?/»n tn (VDebvevn gewohnt/pc^ gcflvccft bt^ tn^Ongevn an bic ^vemnilt;5/fo bey b en nice bae ©4? wAbifeb sebirg ober 04?wab^berg bar gebeifpn. Xngen/ ©ebweben / Cicfßenber/ behalten noch jve alte Cnnbrn namen. Cegfdbev vnb ©ebweiter hnben tn polen het^z werf 6 bet Wey eb fc l gegen Wellen gewohnt.
mannen.
©chwdbife^ gebirg. Oîngen. Schweben.
Jtiefflenbcr. Jtegfelbcr.
Sc^WCiijcr.
5)je afte ÏGciiung fcer Schwaben.
Æie Schwaben bon fceuSJJeuben bet trie»
Htebtö ijl bcflenbige inbiefer Weltee verbert fid? allee/wte bie (lOenfeben abfïerben/alfo verenbern fid^aneb Xianbvnb £ï.ent/wie ieb ben oben nachher leng hab angejeigt. ïöie ©cbwaben habe etwan inwenbig/mitten in ‘Ïentfeben Canben/innerhalb hefj t^arçô/Wellen/îôûvinger vnb ^ebemer walb / jwi.» feben berd!:lb vnb Wcycbfel / gewohrtt/n»n ft^cn fieam ort (Bermanten.
Dier bnnbert vnb ertid) jar nad) Cbrifïi geburt haben fie jr alte Wonung verlaßen/ein theil hat fruchtbar Ûanbgcfucbt/einthctlill von benWinben ober Wenben vnb ©eblauen vertrieben worben/welche nun mit fampt bett ©aebfen folche Canbefd?afft innen haben.
xun^fcffv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?nglefer peen in ber Jufd Britannia/btejtebem alten Komifchett Xeteb
iengcHanb mojeres abgebrungen/ vnb nach /nett .i^ngellanb genannt haben/vor bates Tritam ^fo genenut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nia geheißen, (boardmannen vnb Ö^uablenber haben lOifpanien vberfaUen/ »oSeTwaSman; ^^^^^ nibergethan. Ï)ie anbern ©chwaben feyn nach Àonig Otjcle tob auß «en. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Irem alten Dattcrlanb gewid?en/haben bie gegenb vn bie vrfprung bef Kheins vnb ber Ï)onaw cingenomen/Olber folcbö wil ich im naebfolgenben 05ucb/ba es bie$eytgebcnwirbt/bcfd?rciben.
Ïgt;ilen König ©d)waben haben feine nachbomen bie ©chwaben auch Jum SnSÄÄS lt;5ottgemacbt/babenlminbergcgenb/ba iet$tlt;Bórlt6bie©tatt vnbCaufnP/ emisott. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® ^er Canbligt/ein wilbe ßnflernerfchredlichen Walb/beraltê'Ï^eu^chenfprach Re^j sueaorü confe- imdvgewcïbct feyu allbaÿugewôniichervnb bejlimptcr^ej^julamen bomen/ . habe jnoßrenbar mit (bOenfehenblut geehrt/babenin feine namen ein dOenfehen ^wirtîmÂm’ wicein4gt;chfenabgellochenvnbabgetban. ^sburßFe and? berner in ben Walb fc^eiihfutoereh«. geben/eöwarenpnbennbiehenbaulf bcnrùcbengebunben/jeigtbamitanben s i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gewaltbef (Bottes / vnb baf er einig were. Dub ob einer ohn alles gefebr pel/ »u»?«@i^3«». batß^t er beins wcgs wiber auffflehen / muft herauf wal^cnbabcy man gebens/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;den folt/ baf baher beme ber anfang ber ©d?waben ba wohnt ©ott/ ber alle bingregiert/bem alle anbere hing vnterworffen vnb gehorfam weren»
‘25on ^raiuv ^nfeu.
Jewell König ©wab in ©ermanien regiert/parb/wie ich oben gefügt hab/ in tOifpanien ber iOelb iOercules/fein (gutter 5tanw .tf y fen/fo bey ^-^^4oo.jarn gelebt hat/joge nach fresdOansvn ©ons tob alle £.anb auf/ lehret bie Cent was ftevnb fr dOan erfunben hetten/wie ichsbenn oben auch ^Miiwcepfcutompt mchrbennan einem ort er$elthab/bam auch 5« König ©wab in ‘^eutfchlanb/ »mW StTiÄd ^^”1^^ ^^^ ''’^’^ bey fm/ lehret fn bas If y fen fchmiben/fanb bas .if y fen/ .if rç/ber/ ïû«pe. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gleichen alles ©etreib/vnberwief fn auch wie man fÄen/adern / tóngen / fchnek
ben/meyhen/malen/Bnóten vnb baden folt/lehret auch ben 5lad)f vnb tOanff bauwen/ba$u fpinnennAhen/weben/aUe Ceinwab vnb gewanb machen / jeigf aud) ben (Cenfehen ben nu^ bef Weins vnb óls/vmbberplben willen hat man geglaubt es fey etn ©örtliche heilige 5tauw. Î)ie ©dwaben habe vil auff fie ge/ r r bauwet/bas Xfyfen nachfrgenennt/habenpefóreinebefonbere nothelfferin «mnen'i^ab/” ” angerußTt/ ein Königin ber ©otter genennt / fr Kilbtnuf als ein ©chißein ge'/ macht/bamitan5U5eigctt/wiee6vber (V?ecr her fey Bornen auf frembben Han/ ben.
-ocr page 129-^0m »rfpwwfl9evaiccit STeutfc^c«. XXXVIH ^^H.rtad) bcm îfï bic 2lt;óntgttt/5vrtttw ify fen/in 'Wclfd)lmib gc^ocicnaUba ijl fn^ü^iantt^^^ fic Ceres vnb luno, regina dearum / ^ionigtu bcv tÓtmmel gcttcnnt WOfbctt.
®(^ S^Rpb fUïö m ggppun/ vnb öte 3ft!?en nacÇ fev nem tob vbd gehalten fevn worben.
^ K0ttt30cbwlt;’Vctn3cw(tltt3evtOcvrvbcv'Ï'c«tfd?Unb wav/tm 5wcy vttbbrdj|ig|ïcnMvf«ttCóXc3tmcnt6/ fibcnçcbctt juv nacb^^onig tOev^
cukótobfMvb Jofepb tni^sypun/baman jalt von nnfnng bcv Welt/
5wcy uufent breybnnbevt vnb jeben Mv/bn glcïd? fiben jav alt wnv Stvu^nm bcv 'X^actev bc^ àoofe/vnb 2tblt;tvon ctn 0on Cantb/bc^ TOnttev wavlicin/Jofepbd bviibcv/vttb nneb ^oP^Pbe tob bcy bnnbevt vnb vicv vnb vicv^tg javen / wiivbcn bte^óbenbAvwnb |ïvcngtn Ägypten gcbaltcn/tnufïtcnvUfcbavbcvcbcn/mu^# ^^tt^tgd bvcnncn/ctn ƒcbcv fetn nn^nl litten gvoffe not/ man wnvff alle ;vc Änv/ ®‘^’’ft« wlt;^«' ^ô” ^tt/fo2(.n4bclw«vbcn/inbrtówaflcv/vnbcvtvcncrtcn6.lt;5ottfnbcfolcbcmMtn// jwev wolcnid ieb ƒ cçt gefügt babgt;44.Mv$u/ Bnm boeb $» U^t/n $w bölff/ vnb cv// Mt ßc/wteieb bttnnebnnffôbûvQt wil anjeigen.
‘5on Kéiiy æanbto/ ïgt;«n ncundcn Sr^fóntg tn ^eutfeblanbt
2lcb Kónig 0cbwnb bnt in (Sevmnnien gcwnltigbltcb vegievt König “Wanblnv ein vnnb vicvt5ig Mv / im Cntcin Vandalus genannt/ wie teb 0// vandaias. *^ ben im bvitten Könignngejeigt babe.'ï)on jm bat bcv cv|ï 0vt in (Betman'
«kn vmb bic Tücyd?|cl/ba jt^t bic pveuffen vnb gvolp polen wonc/bcv Wanb// ^panbfa s.Mtif l^ïtJPitnbtfcb^tfft gcbci(]cit / bat aud^begriffett vntcv feinem namen bic Knvlt; fc^afft. gunbev/'Vavnev/ëotbcn/IVcnbcn obev Winben/ bcvglcicbcn bic 2Uaunev. iÖic 'X)ólcrcv/wclebcbie'ïVanblav/^uvgunbcv/vnb2tlanncv/fcynbaman$altnad? ^bvi^igebuvt vicv bnnbevt jav/auß'cTentfeben Canben vbcv ben Kbein gc$o// S«tt/inbaó Kómifeb Keiebgefallen, ^ic Knvgnnbev bnben vonflnnbanbae Ktanb / fo fie noeb innen baben / ben Kómevn abgebvnngen / vnb nacb inenge// nant. Ïgt;ic Wanblav abev babe fnvtev bae ganç ^vanefveieb/fo noeb bcv Kornev ^'^ s^enbe« v6« ^av/vnb anffiv0pvacb Gallia bief/3lnd) alle t?ifpanifcbcKeieb/ jb anebnoeb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«lt;9’
Kómifd? vnb fvcpobnKónig/^óv|ïenvniOcvvn/allein bemKómifeben Key// fevgcwevtig waven/bnvebjogen/ Canb vnb Cent bevaubt vnb vevbvannt/ feyn £ ‘ÆS^/^ Wnacb vbcv G?ccv in 2lpbvicam/ in baóbvitte tbeil bcv IVelt/gefabtcn/babcn ^«iOclbigjCanb mitfampt bcv gvof mcd?tig|len inallev Welt 0tatt naeb Kom/ 'J^avtbago/benKómevn abgebvnngen/aie ieb bevnaebim anbevnKnebjnpk/ ’^«tjcttwcvbeev^cblcn.
■Son König 2(ttla^m^ifpanten/mb®o0fn^b^rett. * •
^5\3trlt;t 5«t wav aneb ctn Kónig in tOifpanien/mit namen Tlttlas / bcv bef (Be|iivnó lanffevfunbê/aneb bic wevefjeng/ jn foleben fachen tûglicb/am 2(ttra8 ei« 2(ßronogt; evfben gebvebet bat / ab ein bngel.febeiben/ vAbcl fcbciblin / (b (Bvieebifeb «»*»♦ Sphæra,Aftrolabion,Cylindros beißen. 0cmbvubevpvometben6 eingvoffevbnnß/ Prometheus, lev vnb vevnönfftigev weiffev dOann/50 vfl / bat bic Kan wmetfïevey/Ktlbtnnf abmacben/ bas J^nbvwevef am et (den cvbaebt/bavnmbbiepoeten von imvil ^er poeteu getuft fingen vnb fagcn mitvetbeeften wovten nad? jvev avt/nemlicb vorn 2lttla6 baf »'’nSittfast»bpro^ etbcniOimclanfffcincn^lcbfelntvag/von pvometbcobaf cv bcncv|dcn(V?cm ‘quot;“^‘’’ feben auf Ceimen wie ein tJafnev gemacht bab.Kbgenanntcv 2lttlaö wivbt in bcvKibelKitini/im Latein Italusgencnnt/bavonctwanvn noch im£tatctnvnb ^^ff»f-lt;Bvtelt;htfeben ein gvof (Bebivg bey ben Weiffen dOoven/ in ^m Canb 3lpbtica/ ^^‘*^'*’-^G0eevbennamen2tttla6/and? Welfd)lanbbennmnen Jtaliabebaltcn/fcin sicufus ein eon Öon 0iculn6 bat bie gvoffe weite faft fvnchtbave^wftl gegen italien vbcv/ Oittianüs. ^^''genomen/beiftnoch nad? jm 0tcilia.Xgt;nb wiewolbiefev König 2lttlaö ein etetiia. Wvev|lcnbigct50v|dgewefen ifd/bat evbennoeb feinKvnbev mit namen iOc// hefperus einöruter \ nbsp;nbsp;^evu8/ vevtviben/auf iOtfpanien in IVelfch lanb vcviagt/vnb t^ifpanien feinem ^«kwis.
“on vbevgeben / i(l feinem Ktubev in Italien naebgevcif t.
-ocr page 130-^«6 erftSSu^ ^oßrtttttw ?lucttttnt/
‘2?on t'eut jeÇentgt;f n Äamp;ntg tn ©ermamen/nnt namen
Sättig ^cuto cDcv ‘^cutfe^o/fm Satem Teuton.
'®“’^'’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^C^S Ü^uto ber $cbcnb Königtn 'ï'ciicfd^cnCanbcit/ bat regtevt blt;y xz. M«n/
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imtompt ein ‘$^lt;iitfcb‘Volct/ haben gebetflen Teutones vnbTento-
Æ)ie aUe wonungbet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narij im Cateintn mfer Öpracbbic ÏJeutner/ober nb ctltcbe metnen/bte tteutfeb^n* '^cutfcben pyngefcfjcn$wifcbenbcr AÏrlbvnb^tber/fojcgc bic (lOarctKrnm in ein« »quot;'n cV'”^'^'' ^^’^^”'^S^^^'”^^^^^^^‘^’®’*’*^*'^^'‘’ bcy bcn alten nicht ctn gemeiner vnferCanb vnb lieut/fonbernein eigener name/mb ein befonbers SAchfifch Dolcf / ber^ nach werb ich nod) mehr vonbiefen fagen. îDiefer König Î)cuto ober 'Ïentfio SeSr ” ’^^ ^quot;^ gt^oflèr Krieger gewcfl / tfï in bas Cnnbt fo jc^t ^ranebreid) bet^t / ge7 5ogcn/batainGOccr etliche©tettgebanwetnach feinemDolef/fo mit/m gejo^z j^mf3^” ilï/genannt/ ab IVenbcn/Öennen/ ©antner/ Ï)ccf enfacf ‘Gentfeh / ©Ach^z m^raneSb nbsp;nbsp;nbsp;nfeb beiden ficje^tDannee/©en6/©amtgaw/‘^alo6. Etliche fagen eófcy ber ÆîmoiftçiTîcrfu^ ‘S^ciJtfchöOerciiriuó gewefen/benbie feinen auch in ben tuimel gefegt/vnb für ’^’”®* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etn lt;3otc ber IVeifbett vnb vernun|ft angebetet haben/fey alfo îbeuto vom bem ten/fobey vne an^cigen vnb weifen helft/ genannt worben/^aô finbtich wol/ ^ie^eufobpiiücn baf jnbaô altZianbvolctfenfeitbcfKbetnöin^rancfreich febrgeehrt/füreint f«meiig«fï)c(. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;großen (Sott vnb Hotbelffcr gebalten/vnb lebenbige lt;^0enfchen fmju ebrenge^» fangen/erwórgt vnb verbrennt haben. Ï)te 5rangofcn fagen/hab ich von jr et^-ltd?en $u partf gehórt/wir haben bennamen/wie man vne fegt h^f r/ bie ‘ijeutf fehenvonfm.
'2?on 5^off cÇ ter Rütten ^aMptmaim/mte « ge-, homwarb.
00 jeb^nben far ber Verwaltung vnfere Königs Ï)euto/ erwarb ber 3lm^ 1 ram in X!?gypten bcy feiner tOauffrauwen ^arabetb/dOofech/vnb ver^ ^barg fn brey UOonat/barnach warff er fn tn einem 13ingcn gepennten Kór blin in bas waffer Hilus/gleid) jn bcrfelbigen $eit bam an bas Waffer mir frcm5rauwcn5imer/woltbaben/biefiing(l Königin/mit namen ^bermuth/ König 2lincnopbi6 ‘(Tochter/vnb fahe bas Kórblin/ bitf herauf sieben/ba fanbt fe einfehónenfungen Knaben barin/ben erwcble fie frlt;u einem 0on/er^ 5ogc fn/vnb bief fn(^o^ch/iflauffvnfer©prach ein auffgebebter ober fónbel Kinbt.
'Son tent nlfttcn 5u'iug m ©frmanie «/ Äömg aP
mau/ber ‘^eutfe^ ^erculf 0 genannt
afman berlemfc^ Jjereufes.
atmanffwetmUßc^ ein Jóuwen.
• gt;?traclcö.
affmftf.
afmannen.
afman wijit in 2(^ fiam.
ZT^i!:rlcgtKóniginlt;5ermanien/ von bemKerofus/einChalbci jeher prie^ ^ï^^jtcr von Kabylon burtig/fchrcibt/ ijlKónig^llman/ ber (Tcutfd) Der? culcs/ein Delb vnb grojfer Krieger/ hat 0^4. far regiert/ ijl ein TOatter ber 13eyern / als vnfer 2Çltvâttervonfmin ‘Ö^eutfehen Keimen gefangen haben/ jo noch vorbanben feyn/ er hat ein lebenbigen i?.óuwcn mit fm vmbher gefört/ barumb baf fn ber gemein man 3lrcfle vnb 3lrgle Burg/bas ijl ber Derr vnb Delb mit bem argen bofen Cóbê/^ugenant bat/barauf bie Kómer f rer art nach Dercules/ bie (Briechen Deracles machen, iöer jjeilig ©. Dierony mus vnb Afu? febiusber ^ifd)off fegen fn infren dTbronicfenfürbcnerjlenDerculem/Äbe» hab ich im anfang mehr von fm gefagt/ i jl nicht not folchö bie wiber jn erschien, jjic SHtmiil bas Wajfer vnb thalin alten Keyern/behaltcn von fm ben namen. 2Ttc;trangofcn beiffen in gemein alle ‘(Teutfehen/ vorauf bie 4gt;berlenber/ noch heutigs tags 2tlmannen.
5un0rnbcrgin ber ©täte/an ber alten Tpejle/flehen noch alte anfjlein gebauwenc ^ilbcr/fchreibt Conrabus Cclto ber Keyferlich poet/in bem buch bas er von ber ©tatt nórnberg gefchrieben bates fey biejes Derculis Kilbnif. TOnb bicferDelb oilman hatbif in2Hten gereift/vberalbie Kifen vnb Kerfen vertilget / ben Kifen ^uitfd?/jb fenfeit ber iDonaw vnb ‘(Thauns/auchfenfetC be^
-ocr page 131-fiom^rfprunej^evrticcti'Ccittfdictt. XXXIX be^ Khdns viel mutwillens triebe/crpblagen.^itbdben vnfer 'X^orfahru bie P S’* ^lt;^tttflt;ben / für ein ©ott bef Ivrtcgs auffgeworffen/vn fafï geebrt wenn Itcb mit ben feinben haben wollen fcblagen / f n angerußrt / etltd?c Cteber von S^fungen/vnb etn bcfonber monier tn feinen ehren gehabt/ mit bem Cermen ^*tt^blahen vnb fïurm/haben ße ben Warrit geheißen/ bavon man auch noch ^arlaußxn ein fpil helft vnb nennt.
barrit
^ biffe jene eine groffe ftraffe vba bie ® vU gtfng mit ^upcr/^euwer vnO @(crbcn»
Ë^^y btepm 2^óntg ^Hman tjl bae gvo|5 IVaffewnb bvtft 0ónbPu^/ p §^bvcy öOottrttgewäret blt;tt/gcwcfen / bte ©riceben nennens von /rem Äo'z
mg Dcucalion öer harnais regiere bte Sunbßufi IDencnUontó/von banen '©««Sónbpófj ^^^^^ït» ben namen bt^bet noch bebeU/ bavon alle poeten ©riednfeb vnbUatei '®®“^‘’ft‘”quot;«‘ **Mcb vil febretben / fingen vnb fagen / barnmb auch ben Kinbern tn ber öd?ul S^ittijwol begannt Ijl»
Ïgt;ie Wafferjïó^ fo es febr vnb on vnberla^ regnerUeffen an/wnebfen/vnb 9«ngcn vber/bergletdjen ber gefcbwall vnb fcbwelt fid? vber(id? bas ifrbtretd) ^^vfebepfft/bieau^geng vnbfellber IVaflèrverfïoplft/febwólt alfo bte^lóf/ Jlt;»^ fie vber alle eben vnb felber oben auf lieffen. if tltd^e meinen es fey etnbefom ci^atörrifhebrl^f^ bere plag von ©octgewefen bieanbernfd?reibens ber naciir raud?en Winbeny amp;a@ó»öfïHg. vnb groben bieten bemptfen ju / fo verfd)lo(]cn im if rbtrieb vber fteb beraub brungen/vnb alfo bas if rbtrieb fd? weiten vnb erhüben/vorauf (b barnad) ßd? bte fäll vnb geng ber wafler wtber festen/vnb bte pif fielen wtber tn fr alte red)^
J^3«»g naebbem foleber ranch vnbbunftoblag/ bas if rbtrteb entfbrunt/ vnb bterauf bamfolcherbampffvnb etn großes ifrbbeben. Had? biefem ©eweffer tam eine große brunfî/tbec vil mehr fd?abenbcnnbie0unbent/es braune bas ^Bm greffe ßrung. -if rbtrieb / vnb bte IVelt jerfdimeltjet.
Ï)arnad? folget etn großes f^mmerlicbs fïerben / waren alfo bte (V^enfeben «in greffes pei 6e». Jurfelbtgenjett mitIVaßer/^euwer/pefltlenij/'^eulenvnb hunger berttgltcb ^j^^ru Rob S’^fï‘^lt;tfft/btepoctennennensbtebiMnltpblt;t€torttts/bamacben fietrer art nach tonoX'^quot;quot; «tn lang 3lbentbe»wer brauf.
blgewurtgt;ert»
Oy) biefer jeyt/aud? biewei12^onig ^Hman/ber '^eiitfd? loeren les/tn ©erma^z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
iitenregtert/muft(liOofceb/ber nun vierzig jar alt/am2^ónigltd?en t^of ^ttt if gypten erjogen war/voneins worts wegen auf bem Canb entrinnen/
2^^tttg4rrenthcs ßeUt fm nad? bem leben/ er tam aber bavon/ ßohe in bte web ^JJS», «tt wilbenIVüßen bef Canbs2lrabien/blieb allbabcy vierzig jaren/hütet ber tyyjo^tciftw^Mia “4)lt;tff/vnb bteweil würben bte 3«bcn in ifgypten h^rt gebrueft mit bem 2(r«amp;»en.
6d?arwerct/mit lOalm auflrfamlcn vnb 5tgel bretmen / vnb baf man jre 2Vnü z bel alle cttrenrft/wie ich oben auch angejeigt hab. Jre 'Vorfahrn burd? armut/ theuwrung vnb hunger gejwungen/waren in if gyp ten lanb gezogen, baf ©c^ treib wolfeyl vnb gnugfamwar/ba aber ße in ifgypten foßreng vonbenKoz ^oftrrWmetftf^ ntgenbafelbßgehaltenwurben/erbarmet ßch ©ott vber ße/fchieft jn(V?ofech tcwerbrucften^ii-
eim Pauptman / ber fährt ße mit gewaltiger h^nb/erlóf t ße von ber gewak ”«»•
Äonig ‘ÏThcucors/jobamals in ifgypten regiert / vnb auf rath feiner ©cißliglt;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*”
«tt/nemlich Jambres vnb (V5ambres/bie feine ^ifehoff vnb ^apß waren/ßch ^Iber bie warheit fe^t.
Dnb betten nun bie Juben i»j. jav tn ifgypten gehäuft/ Jr 2lnweifcr vnb
^mdter auf bembefchl©ottes war obgenannter (lOofcch. Jn bieprifrlofung 2ï?iefang behüben ®tr Jübetterjeigt©ottber lOifKK fein frafft vnb 3lllmechtïgteit/benner fü^z in«gwt«»8«»wt‘ Getalles XJolct truefens fuf burch bas rote ^^cer/^tuf bem willen ©ottes tam
© iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J»
-ocr page 132-Sae erfî^ucS ^ot^annw #«ettetnt/
$iï nacht dn'TVtnbt/fprtkct bas Iüa|fer/ba6AlUd quot;Volcf / wklVctb vnb 2^tnlt;? bcvn/mït allem Ïgt;to^ vnb plnnbcr/©chaff vn lt;5cfchivv / »nbefchebtgt baburch 5ïcbenmod)t.
Ægt;Û3ôîgt;lt;nî’«vc^8 2gt;afolch6'2^blt;«ctcóbcrX^gypttfch2lt;óntgbóvct/ctllt;ter mtt tOccrotfaffe/ truefen ^t» ^(fi mtt einem gvoffen gewaltigen gejeug juKoffj vnb f«^ mit vil Wägen ben ^^-^ 'quot;’**’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben nach/vnb lie^ fich auch mutwilliglich mit feinem i)olcf in bas (Oeer / wok auch mit tructenem fuf / wie bie 3üben/ binburch / vnb jnen nachvumpcln / bie^/ weilbie Waffer noch jerfpaltcn/ auff beyben feiten wie ein (V^auwer vbevftch |lunbctt/Ï)a et aber mit allem Dolcf in bad (V?cev gatbineyntam/lieffenbic Waffet au^ gefchoptflotted wiber jufammen/vnb ertranef bet 2^0nigmtt ah lem feinem‘Xgt;ollt;#.Dnb(V?ofech wat(Botc banefbat/macht Detf vnb einXIieb von biefem Wunbetwetcf / bad muft jungvnbalC/WannvnbWeib/lebtnen vnb fingen.
'^îonkrSertetSifÇfn.
f^X^tpfjett aud7watb etbauwet weylanb bie betbwmbcejl l^auptflattin cÖtiechenlanb/ an weifbdt/ tunjt vnb vctnunfft/3tben/ von jtem etilen tt««pps, nbsp;nbsp;nbsp;C^iC0 2^^,|ig Cectopd / von bem alle alte pocten vnb lOillotienfchteibet fo vil fagen/baß bic bctbümtell ©tatt in bet gançcnWelt ill ge wefen/mit weiffèn/ge^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lebtten/ vnb llteitbatn JC.cuten/ aid bennaud) bie beilig ©chtifft be^ jeugnuß gibt, rinn weiß man nicht mebt wo fie ligt/ifl nut bet Harne in ben ^ó^em noch votbanben/alfo Jetgeben alle bing/eind aulf bad anbet ab.
'5?ott emn großen ^oc^je i)f in 'JBelfc^fn Sanîgt;f n.
zr^^tmald wat auch eine gtoße iOodijett in Wclfchen ßanben ju^Oitetb/ ‘rötete bie ^?4^)gt;tÿ ’^^jbadbicfetjeit bie Dauptllatt in italien wat / batinn bie alten treiben Patt »orieite« m C^b^pj^i) (suffergcwcfcnfeynfollen/ Hemlichbiegat alte 2lt;óntgtn auf ^# '^ '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gypten/Jrauw XJryfen / bef ^gyvtifchen vnb iOifpanifchen iOctculid (Outtet/ vonbetoben vil gefchtieben ill.. jt 'X)tcncfel2kónig jafiud bett ein Weibge* nommen / ba wad König 3lttud Dof / muft ^betman wol leben. 3lbet ed ill nun mebt bif mal gnug von biefet fach/ich bomme wibet an König ^Hman/bcn ‘Ö^cutfchenDetculem/ba ichd benn gelaflen blt;»b/wil weitet vonpinenöónen fagen.
•Son Kènfg ©epn tnb feinen Grübern / bent ^wólfffen
• • (^rh^onlg tn ©ermankn/ben bk gar aken für §(gt;rlfïl geburt folger / gan^ tuvijKoict gcbeilfen/nachmald nennen bic alten 15aigetganijlut^/wieieQC Kcyet/ifl tmXlatcinBoius / beyben neu wen IZateinctn Baioarius auch Boiarius. ifdwetbengemeinlich bie eigen namen alfo vctlctt/aldmitbcm namen Cun^ tabgefchilt;ht / bet ill butQ 5tenifch Cbuno/ ©chwebifch Cbunla/^eytifch 0. bumj/Cbnnçel/foichd ill oben mebt im anfang anjeigt/ bemnach vnnot weitet bie baton ju fchteiben.
ß(^ Hfetlt;5efchtchtfchteibet geben btefem König oilman vil Kinbet / Hem* ^^Uch Konig Hoteyn ifl bet eltet/ Daun/ Deluod/ (Dieb / (Dätb / ^benwf (5lan/©chytet/^bot/ Key et ill bet/óngll / wetbenim/iatetn genannt/ Æ)ienatttenber 2lt;in* Dorieus,Hunnus,Heluctjus,Medo,Matthias,Taurus,Gelonus,Abius,Scythes,Boius. Vn^ ber ben Aêinsa 2iu $4 mm wDattet König oilman flatb/wutben fie bet fachen etwas vmb bef Kegimentd willen C wie benn getngefchhht^ vneind/ König Kbam ft quot;Tettet SSbÄm!! »^«Si^^t^ bamald ienfett bef Kbeind gegen nibetgang bet ©onnen/ in bem Canb tob. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jet^t 5tanclteich genannt/ bet folt Cutjelbutg vnb Key md bie Dauptflatt vnb sso ber ^ïonig nbsp;nbsp;^ttjbifchofftumb in 5tanctteich/ba bet König von ^tanef teieb gebtont witt/ ZÄT”’ nbsp;nbsp;lt;:‘^^^»^^t baben. Kiefet König wat ©ptuchmann vnb theybinget in bifet jw»^ Äirtferin b«ïwt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttacht/tbeilt bad (Betmanifch vnb quot;Ïeutfeh Kónigteich/ jeigt/ebem
*'«‘^t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eintb«lvnb/ianbauf.
-ocr page 133-feomvrfpwin^^evrtUett^eucfc^ett. XL '55on König Ïïamp;rei^n/öfm f lie fun Ceii J^c wnll^.
-öntgrCSreinb^pifjC^nb vnbCcuc5u?tfd?CrtbcrtTV)dßcvßujJcit, bct'lboi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
jA-^naw/ ibt^a vnb Jn/ bt^ «n italien vnb IVdfcbe fianb / nennt btefdbige [^^r^ Scgcnb nnd? Jm C fo vor bas ^^unvifd) Cnnb von bem Ktfcn vnb Kónig Caamfc^fatibt. Cautttfebo/ ben 2^ónig 2lbnan/be^ nóveyn ‘X^ntcer/ctwutgt vnb vmb bradât bett) biefiVX^tcynlanb/i^imVaccinNoncum/CBncebifcbNoricon/vnb«lepit''/ ^^“^ntonu. ^bia 511 bent 2^cyfcr ‘Üefpnfjnno bezeugt / bnben nUc X^óktev bctfclbigen Ke^/ Fet/vottCrambt^ an 0d)wctçvnb6apboy/ von bcm Tbnflevß«^ Öanwbtfj ©«nw. Jtt ben vtfpmngbc^Kbetnó/ vorn *ï)cncbtfcben (JOeev vnb baó tot jÜombnr/ bifeb ^cet/ jv alt betbommen von Aonig Óetenk obet iOetek.
Had) bemabet vil vnbmebtl?ctcukö benn etnet gcwclcnfeyn/i|lbnctn„ nteitvnbittung/ncmltÿ vntct anbetn btcycnfótncmltcb/welcher iOcten les S’amp;g»^ «6 bod) fcy / bc^ ©on Aónig Hôteyn vnb feme 73tóbcr feyn folcen. Öd)teyt/reigns cü«»« ge^ '^ein vuS^tetbiltf/btccltcflcnXgt;cynfd)en lt;5cfd)td)tfcbrctbct/bctcnnn^5ugtcb ♦‘’4««f‘V’ 5^ P^'fP'ww tnbc|5 2^bumjÏt|ft6 ^«d?bammcr gefunben b^b/ metnen es fey bet lt;t|B Pcrculcô/nu^ Ürgypten bûtttg/von bem habe id) oben vtl gefagt/vnb boeb^z loblid)etgebcd)cnnf)2^cyfetlt;V?4yimiltanfcincrt©tam betbtingt/berand?bcr Pifpanifd)lOctculcógenanntwivt/ barumbbn^ertntOtfpnnien mtttobc vet* Sengen ijl / bem and) gut jeugbnn^ gibt ©nlufltus /inbcmlSticb beteer be* febtieben b^t von bem Ärtege ben bte Kornet wtber König 3ugiittb4m ge* fürtbaben.Dttb fngt weiter ©nlufïitie/er betb folcbógenommen nu^ ben 73ü* «bem vnb Cbroniefen bef Könige tOyempfnlte / fo Könige dOitipfn ©on/ *’ttb ein tend’d bef Könige tDaßnißa/ von bem man vil bey'ï'ito jCiiiio in bem anbetn tbeil bet Kömifeben lOt(foticn gefebrieben finbt.
lÖie anbetn/fo nicht wol belcfen/wöUen ee fey bet le^t vnb (5rtechtfch I7«v* eitles/ ber ein gtofler (^Oeetränbergewefen tjl/ vnb Ung betnach / wie ich nnjey* gen werbe/gelebt bnt,
dOir gefeilt am beffen betet meintmg vnb fage/bnlte auch fût watbaffeig/ bi: nn^eigen/^e fey vnfer König Tilman bet ^'eutfchlOercnlee/ vnbfeinan* bet. ‘Vnb obgemclbtct König nöteyn batvnterbem Ketg'hatten/gegen 4gt;* ffen/in feinem If4)fall vnb tbeil gebanwet ein ©tatt / na^ fm genannt tlö'' ^, renbntgB/von welcher ©trabo ber ßciffigfl Canbfabrer vnb lt;5egenbfchteibct/ wie bemach folgt/fhteibt bicfe meinung: î)ic©tattTlglaCfo ie^teinpatriar* tbexiff) ligt/ fptiihter/atiffctbalb bcf IVelfcbcnIanbsort/bamalsVenetiagc* nennt/wirbt bavongefchtebenbutch ein TPaffer/fo auf bem (Bebirg lenffc/bar* juff man bobenauct/vnb auffwates mit ©chiffen feret beybreifftgmeylen/ Uf gentrótenburgb/ aUba aud) bet Kömifch tOauptmann ^neus Carbo mit nbsp;nbsp;nbsp;•
m3cnben5ünlem mit bet©d)lad)totbnwng bie ‘Ceutfehen/bie Kempffer go n^nnt/ angegriffen wolt haben/ bod) wef er feh befan/ltef er vnter wegen/ wich^iber binbet fteb/ticht nid)t6 auf.
Julius ber erff Keyfer fchtcibt auch von btefer©tatt nörenburgb/fagt^®««®««i*‘gt;ni’« p^Pygeffürmt worben von ben Keyem/mitben er ftch in hoch ^utgunbge*^'’^''^”®^^’^*”*’'* febUgen bat. plinius Ipticht/ es fey bey feinet jeytverbrochen / vnb nicht mehr Sewefen.
Etliche meinen/es fol bie ©tatt vnb (Brafffchafft (Bönj feyn/ ba fprich ich webet U noch nein barju/Wils webet beffütigen noch verwerffen. ^ch baltfo'* Jes fey weiter vu erfotfehen/vnb cs fey im weiter nachvnftagcn vn vuerbunben. Xnfet alten Key rifchen Cbtonicen vetgen an/wie obgcmclbter König nörcy n jnchriörcnbergCalfo wirbt fic in ben altenKtieffen vnb Kcyfctlid)cn5tcy* beiten gcfchriben)gebauwet fol haben, ibatumb bcnn folcbe ©tatt Montera No-’^icum/bas iff/nörenberg/Ktto Kifchoffvn ^rey fing vm Cuitbolb (Darggtaff J*^^ Öff erreich Öon im jQatcm nennet / auch anbere mehr/ bie ba weiter lagen/ ^ß an berfelblgcn alten 5effe altcKilbtnuf in ffein gehauwen/obgmanntes ^^utfehen iOcrculis/ vnb feines ©ons Höteyns/noch votbanben feyn. Jeh finbe 5î3rbHii«t. ^w^b/baf nörbling/ nörenf beim/cin Kloffer/ von fm ben namen fol haben/ Wctng^eim.
lt;5 ii# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber*
-ocr page 134-©rtô erft ^«(^ ^0^anttté ?ï«enttm7
CRarcfa.
bevgUtebett alt Beyern/ fo bev gemein tnann bae narcta bet^t/wtewol teb tn ben alten Ivcyfcrltdxn vnb Svóntgltcben Oneffen/alfonovbga/gcfd?rtcben U^/ bae wat bae lianb gegen Horb vnb (^Otttetnaebt/wie teb oben tm anfang aiid? gemelbetbab/bocbmogenbeybmcïnungw^lwatfcyn/bann mógltcb tfl/baß bet name Hatba von beyben wóttetn / iloteyn vnb Motbga gezogen vnbge^ nommenfey/ feb laf fe^t folcbó faten/wil von^^ntglOaunbemanbctn^tu'/ bet2lt;óntgó Hotcyn fagen.
200 fid? ^lónfg ^aun ba anbfv ©on König Sdman^z vnb feine Gröber/ 2(bi/©laner/@cèVtt^/ wt^cf 3^* tbanbaben»
Xfm 2lt;ónig vnb iOelben Daun bem anbetn ©on bef 'S^entfeben vn ^ey ♦ rtfeben jOetcnltô/fey n wotben bie Canb ,'enfett bet IVeyebfel/gegen au^-? geniet ©onen/von jm haben ,t betbommen bie iOannen/ bic vmb bief« waffctfiùf iTcpet vn Heflct/aud? ^ud)cvfcefo bielt;5tielt;bcn vnCar einet Mœo-tis nennen gewont baben/ba fcçt Keufen ifï. 'X)onbiefen I^auncn vn ftem 2^ó^ nig/ Xianben vnb /Leuten/witt betnad) vil mebtgefagt wetben tm anbetn/ btitrcn vnb victbten^tteb/bein (lOenfcbgIanbtó niebt/benn wet btegnab von , « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Dort bac gat feiffig btauffmetrftbaf folebe gtofje meebtigeverenbettmgmit £anb vn jQeuten gefebeben tfl/vnb nolt;b teglieb gefebiebt. 2kónig i^auno ^tó^ bet/(Clan vn ©eby tet/ jogen mtt tm/ von benen noeb betoben in ^ey etn Wap/ fet/lt;Begenb/2)ótffet/©cblóffet/(5lan/(5lamettcb/©d?ytct/aiïcb ITinben/vot jeiten tn ben Canben/ fo jent quot;Ïattetnvnnb Kenffen genannt wetben/allba aueb'Cetïtfd? / vnb nemlieb ^eyetn C wteallealtc(Bcfcbicbtfcbtcibet/ Catcinet vnb(5tiecbenfcbtciben/betglei(ben man bey vne noeb f ngt)gewohntbaben. ©ttabofebteibt/baf bie ÏTentfebenvotjeitt Beine Wohnung gehabt habe/ feyn wie bic oigeunct hin vnb betgejogen/vnb wie ieboben angejeigt habe/auch 3uliud bet etfïe 2lt;ey fet febteibt/ fo haben vnfete Votfabten alle fat gemufïett/ vnb in ftembbe/lanb gefd?idt,
OJon tem Written Son tef; 35f DnfeÇm Könige ^agt;
(ulw/mlt namen Çduoe.
Ê^fluoóbembtittett0on2lt;óntg2llmatt6vnb23cytifcbenlOetculi0/tfïatt fein tbeil gefallen bet Kbey nlenbct Btcif / von fm haben jt hetBommen ei n: grof meebtig *X)olcB/gcnannt ju Catein Heluetij / bie auffbey ben feitenbef «ieaifcwonungteï Kbctnó vnb rïerfate/jwtfcben bem^ayn vnb Xhein/gewohnt haben/ vnb e4w«elt;n nbsp;nbsp;nbsp;vmb bcn©cbwatijwalbC bet vonfnbey benlt;5ticd)en vnb Kómetn/Sylua Hel-
uetiorum / baó ifï / auffvnfet ©ptacb iOeluefet walbgt;gcnanntwitbt/flt;ynnadv/ male vbet Kbeingejogen gegen bem nibetgang/baben allba biefelbigen Canb eyngenoinen/befeQt/vnnacb fnengenannt/bif in lOotb^utgunbi an bas wap S aSoStS ^^‘^^^^^**'^ '^“^ ©opboy/am (Benffetfee/bey acht vnb viet^ig meylen langm^ • Jein» ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ v weldoet Kef et je^t begtiffen wttt bas ganne ©ebwet^et Canb/ vnb als er/
Hebe meinen/ aueb bae ganç iMfa6/4gt;bet vnb Hibet.
. 2^011 tent fix'll König 95o)f r/öfm iitngftni ©on be 0
^entfe^en vn V ^eprlfd^en ^erenlw»
^^T^^egegenb an feijtgenanntet^eluefet/gegen Open tn ©etmanien flop ^r^jenb/tfb gefallen bem jungen ©on König Oilmanflt; /mit namen ^eylt;t/ fSaurbttg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fût fein ^tbthetl / weichet auch folcbe Canb vnb Cent naeb fm Beyern
€C?atbotgt;i»3. genannt bat/ von bem noch aueb bas Kcbemet Canb / battnn et vnb bie Keygt; Pe««» 1 ten gewohnt/bU Statt 23aietltng/nacb»»lt;*lö(patbobing/ƒ egt Prag/gebaut weth*'quot;
-ocr page 135-tX''liUivfpi*ttti(j9cvatu'tt'^dttfcßcii. XLI -
’ﻫt brtben / ben ttaincitbcbcU / betfiegann ^eycvbdm/bnó tfï beu ISéycmbcy / ”’^c/|pvtcbt bet gemdnmnn Bur^von IdcbtwcgcnbcrjungcnCalßinnnbcrn ^^v^'^^n»«-^owett ntebtO^ebem fût bne gnnç wove ^oterbeim/nU nueb ^cy brunn ober
halb ^Oûtteben / für ^eygerbmnn / vnb bey 2lbcnfpcrg/ 2lU|l4rjfz Kenbnd?/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
-«vimropbe fór 2lbeUungcj5borjf/^ryçbalt;b/2tben|3bofcrt/wicbcnfold?eganô ^*’ 'quot;”*’’ ntbenflUenlSrteffen genannt werben vnb gefebrieben fieben. Dnb nnebbem bte alten Kórntfeben vnb (5rted?tfcben (Befebtebt vnb jCanbbcjcbretber/folcbe
^genb vmb bte Ïöonaw vn ^ebemer walb/tn bergemetn tbermenien/bte .Ccut ^jcrmcnicit. pstmioneó/bcnwalbJOercynten/ nennen/tflnod? bte gemetn fag/ 5gt;te'23cyern blt;«wto»c6. Kyn tomen au|? tOermenten/baotflaujj^ebtrn vnb^ebemer wnlb/barumb ■berepma waïb. bas dn tbdl/bartnn ßenocb wobntn/wirbt alt Beyern genannt/ ^rerft fteb bifj 2lllt;^lt;9»»»lt; J» ben dOayn vnb Babenberg/wie teb benn bic oben aueb angejeigt bab / jwi^z jeben ber IVÓrntij/Zltmül/X.ebniQ vnb ÎDona w/barin von ^onig ^eyer vnb
feinen naebbomen ben 'Weyern genant werbe 0d?lólJèrvnb5lccfen abl3cyev/z .5ep«fpcr5. î^tg/^eyer|îborjf/^eyerrcit/3lUba ligtattd? berX^iebtelberg/baratté vier «evergbee/.
gegen ben vier IVinben entfpringen Îgt;tc 0al fleußt gegen tlorbtz ber fP^yngegen IPefÏbie tfger gegen 4b fïenbie Hab gegen Öuben werte. 2lllba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
l^ancb lOâbweg ber bóebfïberg oberhalb paffattw/anflr bent ein großer öce/ J*^*ƒ3lt;^»amp;09« baritmb bic ^ebemen vn Beyern nod) brlegen/wer fbereber bempfft/wirfft ben rtnbern in ©cc. 3«|) betn ©ee entjpringt ber Keng/wdß vnb fd) warç / bey bcm nbsp;nbsp;nbsp;^^
Blechen Keng/allbaßnbt man am obgenanten berg allerley (5ewórQ/4f n^tan/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** *
Jngbcr/5ttcwer/2^almit^/CbrifïwiirQ/(5algant/imwaf|crXeng/pcrlcn/Vtt ©olc/ab in 5defcn (Branat/ vn anbcr bergleiebe mebr. XJre Itgen allzeit 2^ónfïgt; 1er bdfclbfl/bie mit 2^reutern/4f belgefbcin vn ^Ir^ney vmgebn. Had) bê 23cy ^-ren/ fo auß ^ebemen in IVelfcblanb gejogen/ fcyn etwan lange ^ett bic (Vb^rct^ mannen/etn ©d)wcbtfd)e Kott vnb Doleb/gefeffen/welche bic Wenbenanff/r ^^^^ ”’‘’'’'’‘' ©prad) öed)i genannt/ Vertrieben/ feçt ^ebcmerlanb Inn b^ben.
tbernad)tmbrittcn^ud)/foe6bie^cttgibt/wtrtfold)e6baßatißgefbrid)ctt vgt;erben.4fô bac and) obgenannter 2^ónig^aigcr ober ^aier bic ©tatt an ber 2gt;ottaw 3lltfr«ó vnb Jan gebanwet/nad) fm 73ateróborn/burg halber ge// n^nht/ifb imÜatdnBaiodurum vnbBathauia/nnn feQtpaljanw/vnb bebeltalfo paiodurum Bod) fold)cn namen/ bod)/aló gefd)td)t vo leng ber jcit wegen / etwas verenbert, Bathauta.
Was id) jegt^tc fage/ bas phrciben alles and? Julins ber erfbe 2^cyfer/ pa^auw. ©crabo/pomponitts (V?cla/plinius/Cornelius Cadtus/vnb paccrculns ber ^örntfeb tOaiiptman. 4!:tltd)c fo vor mir ^cy ft fdicCbronicfengefd) riebe bnbê/ ®w fngenwie 2xónigl3eycr von fïnnban nach b©ünbßwtanß groß Armenien vber bus (ÏOeer bomen fey/vnb crfî lange jeit nach fin König Hóreyn / ein ©on ^«ß(Bricd)ifd)cntOcrciilis/fold)crirrtbumbmacht vnb bringt baß offtvnbtcb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ntebr bett ein Konlg/bod) eins namens / leben/and) bie Canb nit fafb vngldd)/ ^ r ^ bj * ^n einanber namen bnben / bemnad) bte vnbelcfen nennen offt ein Canb für ^„„^^ ^’”* 040 anber/vnb ein einigen König für vil alfo tß cs mitbem iOerculc/tOermenia
®ünbßiiß gefd)cbcn. î)en vnerfarnen vnb in fold)cn nichtgeübten / benn P fte in ben alten Köchern gclefen/von ben alten gehört/vn hoch nicht recht vcr^ ’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buben/baßKonig Keyer bcy ber ©ünbßiit in I^ermcnia vnb Horeyn
dn ©ontberen its gewefen fey/ haben fie nid)t mehr benn nur ein ©önbßnt/ein 3lrmenien/eintbercnlcm/gcwußt/fobochand)biebdtt©0nbßnt/J)cticalionis genant/auch großlff gewepn/Canb vnb Cent/wie oben erjelt/verberbt böt/$n weiter jeitKönig?Uman/ ber ‘Centfeh tbcrcnles/gclebt. Vergleichen hnt bas Kehemer Canb/vnb btcplbig gegenb in Catdn/and) in ‘Cent^/in ber gemein tbermenien vn tbermansreid) gehdffcn/allba o^cnanter Konig oilman tbof schalten/bie $wcn ©on Keyer vnb Hóreyn auß^cjogen hat/bte ntt bey ber er^ hemwnantt^. Uen/fonberber britten ©önbßnß/in 3lrmenicn/basifï tmKehemcr Mianb/ ^Bb niehtingroß 3lrmenicn jenfcttbcf(Deers in Elften/ gelebt hnben/vnb nid)C ^p®ricchifd)entbcrcnlis/folangcrji hernach/ (onberbiefes Königs Oilmans S?^lt;wlt;pt’py»»©ollt;hcr frrfal wiberfebret noch tcglich vnfern vnerfarnen pfaffenfe^»«««^ ^^^ncn/(V?nnd)cn/prebigernber heiligen ©chrifft hochgclcbrtcn/mad)en ie wu^«. ^^P iimtn VVPenfehen brey/ fehmiben je jiiselten brey vber einen / als mit ber ©i^
bylln '
-ocr page 136-Säg cvfc ^«(Ç^ofiannie #«ettcim7
btlU/ ©.iÖtony(io/2klt;yfcvtOcmnd?ctt / 0.3tntt4^od?tcr/ ©.(Davw (^a^^f baUnasefebiebdi^in weiten/ fprid^t man ^cvn/ wiberfevet hm Blctnc ‘Sorbett/ brt6 X^olct Upt nicbtö/Ubvnct ntebfö/w^Uen ebe ßtegm ebc fu febevn babcn/wol# Uttrtber jv fad) vetbcMen/vieltenaneb webt geUbvetfeyn/ Uffen fn webte fa^/ gen/ bntu mb wtl tlt;b )t mülpg fteben/mit inen vnbemübet feyn/vnb bkfer fneben außwavtem
QJon S^iu'î? vnb ^at^/bfn ©bnen be 0 ^fnffeben
Uedttmatriftt.
Äwg(li0tcbvnb(V?ntbblt;tbctttm Xinnb/cijt If Ipte/kttfett bc^ KbemeZ ^\ Reb ntber gctb^n/btcfclbtg Ke fr er bi^ gen lt;V?eQ bmauffnad? ,nen (^yeb egt;^ vnb (Ontbteteb gewinnt/wte ße benn vor ebviki gebürt vnb bey ben Ko^z wem gebeiffen bnben/tk tm fintetn vnb (Drtecbifcben Mediomatnees / bat jr TJatter 2könfg3Hntlt;tn/ber ^Öeyrifeb tOerculee / wie man noeb ßngt/bte Ktfen beranß vertrieben vnb erwürgt. König 2t(man bett nod? einen ©on / bkß ber quot;(Tenerober'^aner/ßeljnibne loßbnßer frejnbbeCrtnbtfwcbt.
Sßte ^bmg SSeper mit fampt ff inen Grübern ein gt;3vcf vokf ’^eutfefo vnb ®nbtf(^/S57ann vnb Sramven aufjgvfd'irft ^aben/ gefragt in 3tfien/vnb in bneCwibt fo man fegt^'nrtnrey nennt/biß in groß 2lr wenien vnb bne wnfjer Ifnpbrntee/bnt man bie Kempf# fer vnb ^Oh^en gebeifjen/wie je^t bie Canbetnedpt vnb Schweizer von ‘Dübener/Tlprnin vnb 2lbo»
3efer$ett biewetl vnb ber ^rt5bówgl3ey er in Germanien bey feeb^ig fn// ren regiert/wnr groß nuffmbt 'm ber ganzen IVelt / in 21 fîcn / lipbtica/ ^^^^XSrnropn/feyn vil merctlicber/ trefßidjer /med?tiger bing gefebeben/in IVelfeben Canben / in if gypten/in (Brieeben vnb (Belobten itanb/ wie i^ nach einnnber befebreiben wil.
21m erken /ab 6d?reitwem vnb ^tetbilfffagen/aucbt^ieCBriecbifcben abten poeten vnb tOikorienfebretber beß anjeigung geben/febirft biefer vnfer Ko^ nigvnb fOelb Kcyer mit fampt feinen Kriibern/ tOann/îrbcner/2lbo/ (Bian/ vnb ©ebytbct/vil Dolcfe/IVinbifcb vnb ‘^entfdj/anß (Bermanien / nemlid) ein befonbereKott auß ben offen ©een/außi^Ännmaref vnbCBottlanb/GOann 2^lt;ttipfflt;r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb 5tau wen/^wey iOeer. aber (V^tumer t^eer bieß man bie Kempffer/wie ƒ eßt
W^fiu bieXianbtöVneebt« Î)er prauwen bie (ÎOaQen/tbeiltber^iOÂnner Ôeer in jwen bauffen/mußten fr alteWobnimg verlaffw/vnbanbereCanb befneben- ift^ liebe fagen/von raubens vnb gewine wegen frer gewonbeit nacb. ibieanbem fprecbcn/baßßebabeimjuvil*t)olct6bctten/bunbtenßeblt;tttbcim6 fo vil Cent webt mebr bey einanber bebdffen vnb nebten. ifs jeigen aud) an etliebe bie ^aa greffe ^Paffer britte vrfad) nemlieb/baß bie offen ©ee anlieffen / vn alfo ein groß waffer lam/ ÏS5f£X^”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ï^f’^ ^^quot;^1*^^*’ Xianben. '
$?dunr(i(Q. Daci. Geta. /©unnuwer.
5Ponbenlt;Botben5oge ber erkebauffauß ber ^nfeKBottlanb/fo gegen ber TVey(ifelvber ligt/©ebottbenmarcf gegen Horb anßebt/ mit fren Königen ©eSrei^ Vnb 'XJii# (gebreid) vn Dilmar/Vamen bureb bas Kónigreieb/k^t Polen/bamals iOaun reieb genannt / an bie ïbonaw vnb ‘Ï^beiffa / tbeten fieb allba niber/ werben ge^-nannt von ben Kómern Daci / von ben (Brieeben Gets / von ben ÏTentfeben (Bo^/ tbcn/2gt;unauwer/ï£)uncauwer/Ï)acauwer von ber ï)onauw/ bafelbkbaben ße gewobntbey i88i. faren/ biß auff Keyfer Daientis jeit / ba feyn ße vbet bie 3amp;v* naw in bas Kómifcb Keid? von ben Jannen Vertrieben worben/als ieb bernacb imanbemljucb befebreiben wil. 2)ennßeben Kómern vil plag angetban b^*' ben/fr verlaßen Aanban ber I)onaw beißt man k^t Dngern/©ibenbórgen/ 'ÏPóri;erlanb vnb Walacbey.
jOer anber Panfffamlet ftd? vnben an ^ebew tn (V?óbrcrn/Kónig 25ef er vnb
-ocr page 137-ft0m^gt;rfpvttng9cïftkettCcittfcSf«‘ XLII vnbbk ^cymt woUctt pc biwcbGebern/bapc bamalebaiiptcn/ntcbtstcbcn: i^fpH/jogctt bureb baó (^Oareffdb mtt jvem ^kóntg Ebener/Ivontg ^cycvó ^^^^«^««»’»«t’f» ^nibcv / tauKttvbev bte jöonaw jum cbcgcttanntcn ^óntgHovcyn/foaud) trieben. ’”’”””^ **' 2xlt;»ntg ^cyere bruber warvbevpekn mb namett cyn bic C^nb/ jetje bem X^nquot;/ S^dffbett2^0nt^ct(bvn4gt;fïcvvctcbifcbcmiOctQogtbnmb$iigebóvtg/fovov5cv/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
«n PongA vnb Jllyrreteb gebetpen babenaUba tbeten peb et» tbcil ntbev/ imv=
oen bic wctffenobcv ‘ö^cutfd}cnlt;5nclt;bc» genannt. 2Hó0tvaboinctnt/foUe»ba^/ ^ibicrad.-^iewcy male bet ‘Penebtget CanStfebaffe ben namen geben blt;iben bic 'Wenben/auff ^^quot;®quot;“^“’’ ^atei» Venedi / fo bamalö mit ben ‘^Tentfeben gezogen fcyn / von bannen bic Sitatt 'Oenebig langbetnacb/wol bcyfón|fcbalb bunbertjaven nacb Cbtijtt Sâ«.^^quot;*^’^ 'quot;^^ Sebutt/jn^óntg 3ljcló jeiten ctbanwctijl worben/vnb ben namen bcbclt/ aie i(b im naebfolgenben ^neb gvónbtlicb werbe anjeigen.
ï)cr anbcr vbrig tbcil obgenannter 2^nccbt/ mit fampt jrctn 2A.ontg 3bc» '’ttb‘(rbcner/§tcbcnbicÏ)ottawabwartj/bipfictnba6 febwarç (lOeer rinnt/50// gcnvbcrbtc$)onaw/vnbamgcfïabcnbcffclbtgcn dOccre/gegen norbwÄrtö/ mp an îgt;tg jwe» gro(fcn0cc vnnbdOop/fo man Lacus Mœotis tm Xiatein vnb ®ne(btf(bcnbcipr/ba fieb jct5tbtc'(rartarcy anbebt/vnb bae febwartj dOccr/jcijt oicWalacbcy vn Kcuf|cn.3lbcn tbct fieb allba am gepabc nibcr mit feim Dolef / wolcnicbtwcttmttbcnyranwenin^penjicbcn/barumbftc vonóomcro bic / frommcndOilcbfref)crgcnanntwcrbcn/ wicbcyvnenod^bte ©ebweitjer. g«PommeWiM*
2\ónig‘Ebener vnb bic grauwen namen bafelb|ï ein gvoffen wetten jipffcl in Europa cyn / fo peb von 0ubcn vnb norb btp in bae obgenannt febwartj lt;^0ccr|ïvc(ft/vnb jebter ein Jnfclt|l/bcnnbap nur garem engen weg vorn ni'/ ^‘^‘^3lt;^n9 bincyn blt;tt/ vnb gegen Zuffgangan /Xpen febier pept alfo enge ipba# fdbfï baö (Ócer/ ip nur einer bletncn halben mey len breit/wie pliniue febreibt/ vnb Ptolcmcuó/ bcy brcy$cbenmcylen lang.
ÖolebenjippTelnamê fie eyn/nenten nacb jremSkónig bic enge bcp GOccró ^«»erfee. Ïgt;flf€lb|l'?rbeucrfcc/ber2^empfjrcr Oebfenfurt/von bem bapcinOebpbartiber fU^wimmen moebe / von einem Canb an bas anbcr / von A!:uropa in Elften, t^ieße» aueb bie l^auptpatt ber ^»Rl/ mitten im /Xanb/S^empffering/ bic Äewpjferiwä. Griechen nennen pc Cimriacum / bic Lateiner Cimbricum / X^nb wie es ptolo^ vien6 aupgemeßen bnt/ fo ip biefe^tuwen bey jwey vnb jwengig meylen breit/ vnb ßben vnb jwenjig lang gewefe».
Hacbmale md’ten pc weiter vber obgenannten 2(rm/fo nur ein kleine bau lgt;ßntcyl breit/bcrglcicben ein langer $ipPel gegen Elften vber / fo peb aueb jocb anobgcnannten©ccvnb(^Oecr/bcrbcy jwol^ mey len breit/vnb fet^pvnbreip Ps langip bat mitte im ©ec ein großen berg/ben beißen pc ber Aemppxr berg/ ^^empffetter^. S«3cn^ppicp ein großer meebtiger ^erg baran/aueb jwolp’mcylbreit/vnb ”wbr benn bunbert lang / bießene ber CÏOetjen vnb bae grauw (Bebirg/bap all# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• }veg febnee brauplag. 3n 3lpam vnb (Briceben / in bic i^anb fo p^t ber ‘5üref nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* innenbat/vnb vonjm £ lein vnb groß ^«rebey genannt wirbt/ bipfeit vnbjen^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ów^ pitbep(30cer6/ haben pejn weiter bic anpoßenbe Xianb gültbar gemaebt/aueb $5”c grope Statt in 3pen /ein Porten bcp dOeerô / eingenomen vnter bem berg Jba/ bie 2tmanbro6 hiep/nenten pc 2^cmppcring/ haben ba gewobut bunbert jar/ als 2lrtpotclc6 febreibt. Wie jegt ber uureb bic Canbt vberjeuebt / bcrgleb eben haben vor weiten bic‘(îeutfebendOânner vnb grauwen gethan. Wenn obgt; genannte (lOeer vnb enge ©ccvbcrfruren/mocbtenpe gar wolvbc^ommcn/ borpten nicht vil mühe/mochten fonpmit floßen auch wolvberbomcn/fd)lugt; genfebleehtbic^aumjufamcn/borPten nicht vil ©chip jimmernö/ poppens vnb bcfchlagcnô. 'Xgt;onbiefcnt?clbcnbeiPen wir noch bic alten (Befeng/ von feU tarnen vnb wönberlicbc» btngen/Zbentbeuwer vnb ‘S^beuwerbaneb.
•Son bett KnedewWem.
3c Weiber/fo bicfen Kned^ten naebreipten/betten auch ein befonbern IbauPcn/jrtSauptmanninip gewefen^trauwiOXij/ fol ein große Ifrg'z tin vnnb 2kPnplerin gewefen feyn/barvo» man noch bic alten oaubo ree
-ocr page 138-© Ä6 erft ^ucÇgofKXttttie ^ttmtûiO
rev bic altert lOejöen nennt/ betten alle iOeUbarten/ fo fn K^nig ^ater erfnnben ^t^tn barte«, nbsp;nbsp;’'^”^ 1^ geben bett / vnb nad) ,n bcy ben alten ber àOe^en batten genannt fcy n
werben/ baben (teb am met|ïen tn ^ebem/bamacb bernmb tn bem Canb vnter Cbemtonb Bibern ^lt;gt;w^i«*gt;/Segen au^fgang ber Sennen/fe mart fe^t^óbcm vnb’XJnbetn^cy'/ Pepera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^«» nennt/gejamlet/alfo fingen/fagen/vnb febretben rnfet alten / vnb aud? I^o'^'
ratiuófolcbó mtt Burgen werten verbergen an^etgt,
2lberÖerutwófagtla«ter/bergletdgt;enber lufltg lt;5ried?tfd) peet pinba'/ rus gtbt ju verlieben / fie feyn ven ber ïbenaw vnb au^ bem ‘èeutfeben Xlanb temmen/betffen gut Keuterey/Keutertfeb.
IVteweletlt^e/waóba6 'Velcf vnter bem lieg getbartbat/baie^t4gt;bern vnb ntbern Weyern ijl/ vnb bey ben alten tm Catein vnb (örteebtfeben/ Vindeli-vindelici^. nbsp;nbsp;nbsp;ciabeiffen / was aneb bafelbfl / aucb febter vberal tn ‘Îeutfcblanb/gefcbeben tflZ
wéllen fie ber Statt 2lugfpurgb jufebretbeu/vnb allein ben ©ebwaben / fe belt;b alle bmg/baven fie febre'iben/ ntebt ju Slugfpurgtnecb in ©ebwaben/ fenbern vnterbemüeg vnbanbem Kbein gegen Célnvbcr gefcbeben feyn. -tfebaben bamale aucb bte©cbwaben/anbergcgenb ba fiejetjunbbaufen/garnicbt gc/z webnt/lcynanber ^Ibtn ©acbfengcfclfen/wieieb eben ein weil vnb bernacb an mehr érten mit grunbt anjeigen werbe.
3)er vngelebtten aebt td? niebt/ tcb wunber mieb nur eb ben (Belcbtten / bit pÄrnUfSquot;™ P*^ptobiiKum baj^nnwevwmn pc (nfd)»» t.i*tUfcn/flt;bm.wc«« nur bad (oemalbe ber funfften Caffel Irurevcan/feben ftc ven lïunban/balï • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vindelicia bad Canb vnter bem Üeg/gegen aungang ber ©ennen ligt/jwifeben
bem lieg vnb ber Ï)enaw/fe ieijt^bern vnbïTibern Beyern ill. Wiewel jeyn mag/baß 3lugfpurgBbar ju ge béte babe / wie jcQtnod? ©ebenga vnb verjeiten 5üfen/wieweld an bemKbetntn©cbwabcrtligen. ‘Vevau^ fe febreiben etliche vnb lagen/ ba^ 3uglpurgB verjeiten ber Beyern JOauptlïatt gewefen fcy / bad ^aeqjifc^efftbumb laßtcblegtgclten/aldvildgilt/bad wei^ iebaber wel/vnb wild aucb auß alten wttamp;ffiS! ^*^«lf'^” beweifen/baßber^ifcbeffven^lugfpurgtver jeitentn bad ^ütflem pentVms««?««. tbumb25cyetngebértbat/ vnbbcm5ùrlîcnven'^eyern gen iOof batmülfen reiten/wie benn aucb necbfeinlOefju Kegenfpurganjeigeebat aucb in^^cy/z rengebaußt/am©tapbclfee/eber juneeburgBan ber2gt;enaw/3cbgefcbwcig bad bey be lianb/eber vnb vnter bem li eg/le legt ©ebwaben vnb ^eyern feyn/ ^*ff- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb bad DolcB Kbeted neunen/ bad feyn nicht ‘5'eutfcbe / leMbem IVablen ge^
wefen/ auß bem lianb ba legt iDebenfcn vnb 5loreng ligen / bórtig / wie '2'itud litutud/3uJïinud/pltntud/©tepbanudvertCenlïanttrtepel/vnbanberemebt febreiben. Jeb ßnbt auch tn ben alten befebretbungen beß alten Kémifdxn Keiebd/bOß bte Icgtgemelbten jwey Cânber/ObernvnbrXibcrnKbctia/ber KémifebenCangeleygenannt/vnbitalien jugeeignct werbenfeyn. ^ehmuß • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein fart ein gang 13 ueb ven btefen bingenaußgeben laffen/ vnb barinn bergletz
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbenltttbumb mebtanjeigen/beren bic Bein rechten grunbt baben/vnb becbl«
nut febreiben wéllen.
Hber tcb laß legt fabten/ Berne wiber an bic Krtegßmegen/ bic rûcBeen ben v ^ÎOânnetnanberîbenawnacb/brenntert/taubten/ttamen/ilelen/erfcbrectten/ ^‘^^^^^^^^Mgten/verwülleten mebt lianb vnblieut /bennbad(V^aundvetd-V ««. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brachten vnter ßeb/ vnb machten inen jiußbat einengrefjen tbeil ^urepe.*X)nb
jegen nacbmald vber ebgenannten engen Urm beß ©d?wargen (^eerd/ber . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt;cmpffct Ocbfcnßirt genannt/fût bin in :^fien/tbctenßcballbatn Cappaz
beden vmb baflelbtg ÖOeer biß an Armenien niber / berffe Bein (5alî ju in vnb ^1««««^^^^***^* IrenÄneebten Bemmen/man fagt vberal ven inert ed weren lautet ‘Ceuffel /frez ® nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen bte litnt/macbten außIren pitnfcbalert'ÏrtrtcBgefcbtrr/vnb btttcBtendaulf
inein bdltgen ^erll/wic jegtberaam vnb IPelffdB^lf / btengen bte Bépff auff ju einer ewigen gebeebtnuß / vnb opfferten bte (Seit ven lîunban/ald balb ,®ie b«« nut M einer Bam.^r (Béttin hieß bic tOeera mtt een vil butten/benn bie (Wénner wur fz feil butte«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^iju ^j.g„ 2^éni^ ^euerju einem (Bett beß ^riegdauff/bergleichen machten bie
'Weiber ein (Bettin vnb Verwalterin bet Ärieg auß feiner tOaußfrauwen ber Âénigin tOeetdZ nennten ße t?elt;r ßgleib/l? eerßtlag/wei bereu It allba an gez flaben tm engen wege / fe in bic 2lu wc vn Wey b gieng/ einen greifen Walb/ barz innen
-ocr page 139-6om órfpntttg 9er alten Ceticüfen. nbsp;XEIII
innen ße bie ©ejl vnb btrBommenen lief opffem/warb barumb ba (fclbig (V?eer genannt wiberfuns/Pontus Euxinus/ba gut JOerberg an fey n/ vnb ben ©effen ^■i^^ixtif^ontus. gnt wol erboten wirt/alfo nennt man fie noch imCatein vnb ©rtechtfehe»/wir ^J,. “‘^ veijfens bas fchwarglt;Óccr/fcllt bie Ï)onaw breyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
'übgenannteKriegfweibcrvberpoltertcnauchmttber$ctttrt2tficnCanb ^„,^.^„^0 .j^z Jnb Ccut/ vnb etwan vil ©tett/mechtig vnb nambajftig/ bauweten vntcr anlt;/ bem ©tetten bie grof berbümbteff ©tatt X^pbefum/ba ©.paulus brey far iép^efus »on CCßtb nach einanber geprebigc/ba auch 0.3obnnncsbcr5wól^bottgcflorbcnijï/ ßltfceteninbiefer ©tatt obgenannte (DA^cn einen gr offen roßlietjen ÏTbumb/ ’^irbtvnterben jïben Wunberwerefenber Weltgcjclt/ ber obgenannten ©or? ißins bon ten liße« tin mit ben vil Ï)utten/ nichtber 2gt;iane ber jAgertn/ba bie poeten vil vb fd?rei gj^e»««**«*»« ben/wie auch ©. tOierony mus anjeigt/ba er von biefer ©btein vnb biefem Kilb rtuch mclbung tbut/vn ©.Cucas im anbern tbeil feins ifuangcltf/ba er befdnet bet bie prebige ©.pauli/vnb bie auffrhur ber lt;Oaler / Kilbcfdmiger/ ©olbrz febmib/wiber ©.paul. Vnb biefe ber ‘^entjlhen vnb Winbifchen Knecht/ Æ)ie2(maîonfs6cÿ 5wungcn weiter barnad) ganç Blein Elften 511 ge hor fam/ baf fnjinfbar muft îtt’’»ô«’«e’«2ifî«. feyn/ betten vntcr fn etliche alte Wai^Agcrin/ bic neunten fie bic 3(ratmen/weh ^Uvamien. lt;^e fo fte wciffagten ^ogcn jic ftch auff/vingürteten fich/waren barfuf vnb bar// fhentBelc/liefTcnfr grob bar ßacccrn/ legten ein weiffen Korrod' an / ober pfat z sPönberfidie C’a» ben/bunbens vnbenmit bAjftlcinjufamcn/namen bloffc(V?cßer in biebanb/ quot;^«»’’«22ï«f(w lieffenalfo etliche ber ^einb fb gefangen vnb gebunben waren/ an/ßieffens $u ’ ’ ber ^rb niber/jogens barnad? 5« einem Büpffern Kede / bebtens vbcrfich/ ßa/ chens ab wie ein Kalp ober ©chwein/ ßengen bas blucanff in bas Keden / vnb fagccnbarnachwar/wiefrKriegvrtbrcif cinenb foltnernen.
3lnber3llraurcnfd)nitten ben gefangenen bie Kciicbaujf/vn au ji bem im gparfMHnaauß t« geweibfaben fie ab vnb verbónbten ben auf gang bef Kriegs. Vnbfomanjtch gefaiigeueu enige, mit ben feinben fchlug/ fpannten fie vbcr bic Wägen Cfo fie mit fnen furten/ vnb »«fr. fren plunbervnb notturjft baraujf legten vnb lubcn/bic Wagenburg bamit befchloffen) iOcut/biebenvnfcljlugenbartvnjlrengbtaujf/baf eingrof greuw Itchgcrómpel ben feinben macht/ Bommenalfo von biefen Kriegffrauwen bic
(Ürfpritna ber 5?ctlt;
v7cipar«nvnQ v^ccrpaucren per. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarten v»ö 5jecr*
ïgt;tcfcrt b^uffijn bcv Wdbcv btefjen bte S^neebt bk dOc^cn/bte (Sneeben paneren, nennens Amazonas / bas t(î «uff vnfer ©pmeb / nis tcb oben nneb ^efngt b^be/ one bvü(l vnb butten/bte |ïc brennten b«^ pc ntebt wnebjen / bnmtt fie barntfeb TOnmmf- tic 2{ma# *^*^ngcnwócbten/rtlfo fcbvetbêetltebc/ ^ber ©tepbnn vb ConjïnnetnopeUnbetn ïw«»i« reüff «er. ^nebbnservön bem nnmbnffttgen ©tetten ber ganzen Welt 511 Key fer Jtv/ Squot;umb)îe2(ma/ Uminno gefebneben bntt/ fagt/fie bnben biefen namen vonder Königin21» ien«« geinen. »n«v/ bieäma^on gebetflen.'Onfer alten‘S^eutfebti» ©clebrtcn wollen fte baben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 3lnmannaV^n nian mâ^en / gebcillèn.
Xgt;onbiefett brey en Worten bat ber gemein man/wie ber branch ifï/etn wort gema^r/burç 3lmÂçen gefprocben/bae ifl bie (ïOe^en ober grauwen on (îOâm ner. ^tltcbemcinen bas wort ^fma^n bom von ben brey en Worten einem/nenv/ Heb/AmattinjAmaißinjAnmais.
î^iefcô fcbrcibt0crabo.Waö aber and) Corncltnô'Tacitus von mannbett vnb tugenb vnfer Weiber febreibt/ bergleicben Cncius 5lor us / X^alerius (Óii'/
Ï0tmn6/(0amertinuó/vnb©,i0teronymn6/ill/meinederacbtenó/vonnóren5n melben/weil es mich bóneft es füge f eb wol 511 bifer Diflorien/vn fey bnrijweilig vnb nÓQ ju boren/wil iebs 5u feiner $eit in biefem vnb nacbfolgenben^ncb/wo f® f*^ erreichen wirt/niebe vnangejogen laßen. Jeh bab febon ein tbcil oben in König i^ermans leben angejeigt. Von biefen (V^annen ben Kempffern vnbjrenWeibern ben C^Oa^en/ haben bie alten gar vil gejagt vnb gefimgen/ olt;t8 mehr getichtem 3tbentbewwer / benn grwnbtltd?en tOijlorien vnb warbaff;' «Sen (ßefchichten gleich ijl.
v. /^6 febreiben alle poeten vn t)i jïorici (Drtecbifch vn Cateintfeh/gar vil von ^’‘ ^««Fff« V«^ ^ejeniVolcf/etliche nennens Cimbros ober Cimmerios ƒ Îbie anbern Dacos,Daos, ”“*” ”‘”’’'’’’
-j?,^p,’^otbos vnb Getas» 2gt;ie britten Scythas vnb Sarmatas.î^ie vierbeen Galatas. ^iefnnfftenThraces ƒ einicgliebermiteinemnamen/berjm am beffen begannt
n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijl
-ocr page 140-Sue erft JB ließ go^anttie ^ttcttum/
i|l gewefett. 2tbcv bic fad? tjï gefdjaffen wie td? burtj bt^b«v angejetget b«bc.
X!^6i|l dn Ccutfd^e jufamen geraubte Kott (Panner mb TVdbevgewt^ fen/bnb^t man vnfev 2lt;vicg6volcttn bcv gemetn ikempffee genannt/wtcbic • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ôcbwdça* vnbCanbebnccbt/vnbabiOevtpaulud IVrtrnfnb/^^eyfctCavb
bc|i (Btoßen Caplan / febtdbet/fo fcyn nod? ^ufdncn^dtcnjubtnbcrfïinCBet^’ manten vnbCeutfeben Zianben folebt ÄttegömeQen votbanben gewefen.
5nKcgenfpiirgtnbe^‘Cbninb6 73ud?banintlt;rbabtd? bas alte berbofnen ber 15eyetn gefunben/ a«|f bad bót^efj vnb bunff licbejl tn petgamen / vnb vil befferCatetn/ benn vtl bunbert/at betim brand? gewefen tfï/beftbrteben. IVlt;rd «inan^irjeuginuß befd?nebenbat/nenntfid?ntd?tyoberi|lanf?mßet)j/wte vovinebvgefd?ebeni|l/ t«n bet qseoeru «»# bet name vctlovn worben, ibtefer fagt wie bte “Beyern von iOercule bte feyn/vnb ’“quot;^f' baben gebdßen 2tlemannt/von bembenn aUcanbere ^euefd?ett alfo genannt werben/vnb fey n gezogen bif^gar genauffgangber jonnen tn Elften/ an 2lr/ menten vnb ^nbien/bureb bte Canb/fo man ƒe^t ‘Tartarcy bdßt/allbattod? et^ lïd?egewobnt baben $n ferner jett/ fagt/er babóerfaren/ fold?6 ftngtmanand? nod?/ mn|ï bieferjuggewefen fcyn.ïbcrgletcben fd?rdben wölbte ©rieden, benn ba j3 |ïe baß Dolrf /rcr art nad? ntd?t 13cy ern/ fonbern ©cy tbaß / wer an ff vnfer ©prad? ©cytber/ bte jte nennen vonbem namen/ werbe td? mebr befd?retben/ bcrûrt and? weiter wie bie 23ey cm and? jngenannt fey n worben bte ‘Ïroien/fok d?cß mclbt and? ©tcpban von Conjïanttnopcl.
OJon ben ^öben vnb ^oft / wie ee (n in ber ^Bóften wer* Çig («v ergangm ft9 / wie pc auefc m 6«« gt Wf £lt;iti 0 gtfürt feyn worben bnrd? jren Hauptmann Jofne / fo ©ried?ifd? vnb jCatctntfd? lefus betfh
avuiuih
2(63ótt«n9.
Ojf C^Oanfang bef? Kcgtmentó Äontg^eyere/ba nnn bte^üben vonbem Komg auf Ägypten erlcbtgt/vnb bnrd? baß rote (Deer kommen waren/ O^faben (te in ber Wûflen vn wtlben Dey ben groffe med?ttge wnnberweref / benn ba ft c in fold?cr Wtlbtnnf bnrff litten/ groffen mangcLan Ifaffer betten/ cncfprangdn^rnnnmitlantermfdjóncn wafjer anf einemgelligenjfclf/ab halb (Dofeauf befe lb ©orreß mit einem (îAblein baranffgefd? lagen bett/vnb buffet alfo baß Dole# benbnr|ï/warb wiber frifd? vnfïarct. îbennaUDierony^ mußfagt/mnften fte bnrd? ein groffe weiteIVtlbtnnf sieben/fb ftd? cinstbcilß gegen mittag mit bem roten (Deer fïrerft/ baß bie 3übcn benpimfenfee nennen £?« Ägypten vnb fcbwarden (Dobrenlanb/btf an baß JKónigreid? perfta vnb Jnbia/vom nibergang bif 5nmanffgang/fïóftgegcnmittcrnad)tanbadge4' lobt Canb/ifï ©anbig vnb bergig/ bat weber ^äum nod? ©ctreib/bat webet ïamp;órffcrnod?©tctt/wcberDütcennod?Dcnfcr/wobnennurinbcn otlten/feyn nur 6d?^fferey en brin/(Dórber vn KAnber/barnm bettenß bic Kómer an bem ort / ba ftc an fte flieffen / nad? ber leng alle befett mit Kómifd?cn Kviegßvolcf. pliniuß nenntß bie IVilbnuf / Deyben vn ©d?âffcrcy cn/ 3.rabicn/ptolomeuß baß wilb ob3trabia / ifl bcy anbcrtbalb bnnbert mehlen lang / bcy fônffçtgatî etlid?cn cnben breit, l^nb ba in biefer IVilbnnf bie Jöben barnad? wiber bttn* gcr litten / regnet cß fn vom Dimclbae Jörot/vnb ber Winbt fürt vnb warfffn 'TVad?tcln gnug berab/baf fte 0e nur auff Glaubten in bie IVagenbnrgb/vnb ßo* gen fnen alfo/wie man fpriebt/gebrabtne Dünlc in baß maul/bamit fte nid?e ab lein ben hunger mit bem Jörot büffeten/fonbern auch quot;Wilbtpret vnb gebrabec? ne “Vogel betten. Vmb bicfe ©Óttlid?cgnab vnb guttbat waren fte ©ott bem DAfKKnvnbanedbar/gabenfmteinebr/fonbernfb ftenuncrlcbigt/frcy/ vnb nad? jrcß bergen luff erfättiget waren/reinbungeroberburfl mebr bct^ ten/ würben fte geyl/wie benn ber brauch ifl/vnb gern gefd?tcbt/ wann bie ©ci^ fanfftflebtfo fd?art fte/ fielen in mutwillen/namen ber vngläubigen ©ottlofcn Äl^gyptcr brand? vnb ©otteßbienflan/tÖann ba (Dofe /fr ©leitß vnbDaupt'/ mann/auffben^erg©ina$u ©Ott gangen war/a Uba Vierzig tag vnbnad?c ver#
-ocr page 141-^om^rfprung^erdcctt^etttfcgett« XLIIII
r^^^^^'^*?^ »erb^mt/(Boffen pcb4fclkflbtêwei(4u(5(5olbt dn 4gt;d)fcnBópff/ ben pc 3tpim nennten / von bem ich oben vil gefagt bnb/brnnebtene fût dn pn^ nyetb«6 man in fórttagê fok vergalten (ßottbepiOtmUfd^en'Vactetöer^üv// JJ5? ^’^^ ^’“Â^ ^^^r^ '^^^.^ ”^*^ jbtet mtffetbat vnnb vnbandbatbdt ©ott bert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• n^KKn / bnp er fn vilpUgantbet/wie pé benn verbient betten/(Imffc pe batt/boebwarbev wibet/ferner ge wón lieten vnb DätterUeben nvt nacb/bnreb bemóttg gebett/ berglieb feuffgen/ vnb bcpltcb weinen/verfwbnt/vnb gab in wt^tö befïcr weniger bad (Befeg bie 5ebcn (Bebott / buret (ÏOofeb / tin erfleniar vep Kegimentd Äontg Reperd / ba man jalt von anfang ber Weit bey $wey ^^»fent/vierbunbert fónff vnb fünffgtgiaren, Dnb bas tfl ber (lOofeb/ von ben (Brieeben vnb X3atetnernMofes genannt/ ber gróft war baffe tgefl vnb fór^ , ttemltebiïWetf|ager/ Keimer/ ïöolmetfcter vnb propbet/em ^urjïvnb 0er^ w^/*^ Pwp^etw Qogber 3üben/beraller betmligbett/ (Boet vnb (Óenfeben betreffenb/ wetf/tjï nbsp;nbsp;nbsp;*
gewefen allen tOeibnifeben (Belehrten / (Brieeben vnb /Lateinern febr wol be// rannt. ïöamtt (Bott ber 2llmeebdg/ fo vil gerebt vnb gebanbelt/ aid ein git//
J^v^reunbt vnb (Befell mitbem anbern/Ï)er aneb bicer(lenfónff^öiicbcrin Ægt;ùfft«ff35W ber23ibel / ein (Brimbtfefï aller (Bóttliebcn bdmligbeit / reebten willend vnb ^«F®» drbniing/ vorauf bad legt/ bavon (Bott ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo ernfllieb auff bad bóeb^ jte gebotten bat / allen regterenben 5« effen vnb t^erm / (Betfllieben vnb Welt//
neben/baf fte fold? 25ucbabfctreibenlaffen/teglicbbarmnir leben lang lefen/ ipftLirtaOTïofcs bamit pe naeb bem willen (Bofted/vnb niebt nad? irem pnn/regteren mógen vnb tegiert »nfcsdebt. “onnen. »ubbieferVDofeeb bat regiert viergigiar auf (Botted gefetópff/ bat stiebt bunbert vnb 5wengigjar/vn t|ï gefforben, niemanbaber bat ie gewuft ^Segreènt^ojïöfe ^ofein (Brabfcy/vnb ber^euffel woltd gezeigt baben/aUba einÄirebfart/ verbergm. ©nab vnb 2lblaf angeriebtbaben/eé würbe allba (Bott febr gelobt werbenba//
fbunb imÖ.dOiebael/ vnb fprad?/ bad verbeut bir (Bott bu wiberpart. Ja nun bie Welt lyoojar/ in ber Verwaltung Kónig ^ey erd/ in bernas* jar ge^ Kanben war.
^d iff ein iómmetiteb erfd?redlid? bing / wer ed5u bergen neme vnb red)t ^5et t/wtewol wird nid?t achten/ fragen gar niet td barnact/ feb lagend in ben winbe/treiben bad gefpótt barattf/gebet vnd ju einem -Óbrcyrt jubeman/
• ^dfeyn/obneWeib vnb 2kinb/fcctf malbunberttaufenr/ sijupiimtieeasa/ bunbert vnbfunffgig(V?an/fo vber jwengigiat/vnbiïrdtbargewefen Peitmetommtn. ^n/auf Ägypten burebbad rote (lOeer von (Bott geführt worben/ vnb bat ®ottirer Beinen/weber obgenannten ÿûrf^en^lOofecb/ noch fein lumber 3lba/ xpuwi^Wertina *^®nbcn^tfd?off vnb ^ap|l ber ^i^cnin badgelobt jCanbwÓllenlafpn/benn daoetianpruiBt». allein jwen/mit namen (Caleb vnb Jofue/fo auch 3efud helft.
6. pauludthutbef melbungmehrbannaneinemort/warnetvnd/vnb • , fagt/ce fey ben 3übennur jur Warnung/ 3tber vnd/fo bic legten feyn/ jur flraff Jnb befferung gefeteben / barmit wir vnd ju hüten wiffen / baf vnd nicht wi// «erfahrewicinen/irer waren fo viltaufent/wolten alle jüben/badifl/glaubig 7*^k ”^ 5^blt;W”W^*^^lt;*’/ bann Jbub auff iOebraifeb/ ijl aid vil aid lehr vnd 3amp;u». gdobt ^ Vl ^*^^^ ^^^^ ^^^^ gefallen an inen/benn an jwey en/bie lief er in bad
Wir wóUen alle Chrijlen feyn/ aber wenn mand bey bem liecht bepebt / fol? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, «nwol vnfer auch Baum jwen vnter fo viel taufenben feyn/bierechteChrijten j^otwiutit# jmw j®etlt;n/ an benen (Bott dn gefallen bett. Wóllenwir nun baf vnd nicht gejehe^ gutenlrtt«. bewte inen/ UbretÖ.paulud/ fo müjfenwir auch nicht thun wie pe. lt;Öüjfen S - i^^’W / treffer vnnb ©duffer C bad ware 3lbgótterey ijl / wie 0. paulud ^*(ht ) lt;ttï4) nicht vnpnnig/ wenn cd vnd nicht nach vnferem pnngebet / nicht ^rernod? ^uler feyn /mufjen anberf wohin Bein vertrauwen/Bein juvor^
b K’^^^”^ ”’ergcnbc bülff nocbtrojl pichen / niergenbt weber freub noch lujl aben/b^nn in (Bott / vnb alpgt; von gangem bergen/mut vnb pnn /in allem ^jf^*** ^^^^^'^^^’^'’’^^ laffen/ (Bott lieb vnnb furaugen haben/jn ailed walten
^^tgldcben ermanet auch ber 2kónig ï)auib im vier vnnb neungigjlen
-ocr page 142-©de erft ^U(O S^^’lt;'’“'’'’ ^Kuenewt/
iiteb ober‘Ïagewet^/brtmtt bk (^Oónebvnb Pfaffen alle tag bte tag^ettanbt* ben/ ©tngene/ be tenez lefene/gleid? wtemanfpdd)t/alödnnonnbenpfalcer/ wiffen nit/wae es tfî/vnb wte tteuwUd? (Bott ben (Wenfeben meint/ als ein Dar/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tet/febefegetn/wo/mbet (Denfd?nut vertrauwet vnb machen lief/ein treu/
wer Datter/ baf bem (V^enfehen recht gieng an Ceib vnb ©eel/ jeigt an bte örbttuttä Dornheim* jPanbeorbnungbem(^ofegeben/bartnn auch/mit züchten $u reben/ vonbem (tc^e»ä«m«cj, nbsp;nbsp;nbsp;j^j;t,jiltchc (Bemach fein maf geben ijl/ bamit nit fo ein greffe mennig vnlufî vom geftanef bett/muft ein feglidjer fo feinee gemache wolt tbun/ ein prügel mit fm nemmen/ben Bot mit bem ^rbtrich jufcharren/ wie bie natur ber Äa^en lehrt. IViewol ber VDenfeh alfo verflocht 1(1/ vnb fo ein bart fletnern btt^ bat/ baf erd weber glauben mag noch Ban/noch auch wll folche treuw.
3lber ee 1(1/ bclff vne (Bott allen/ wir fein alle rüfftg. 3ch Borne wiber an bie aaJufoNdSuf«« tto 30ben vnbfrenanbem iOauptmannben^ofua/ber bett bie Oauptmanfehafft sim^ak. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innen fibengeben far/wiewol etliche fagen/ bie fardai feiner Verwaltung werbe begriffen vnter ben vierzig faren nachfolgenbee Ótboniele / er bat bad fechfl 23uch inber^ibelgefchrieben/vnbnach fmgenannt.
Î)ieferfûbret bie^wben auf} befebl (Botteebef 3lllmechtigen2mitgewale vnb webrenbet banb in bae gelobte £anb / vber ben 'Wafferßuf} Jorban/er/ gofBoDntUattWe würge ein vnb breifftg Szenig/verbrennt Canb/ Dieb/(But vnbZleut/ Weib ®* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb Äinb / fung vnb alt/ ©tett vnb CfOhvdt/ pUnbert bie ^lecBen / ©chloffer vnb ©tett/ brad) fie ab vnb warjfö ju hoben niber / erfchlug alles fung vnnb alt/Weib vnb 2^inb/reutet auf vnb tilget ab bie alten eynwoner fïûrçtvmb vnb vertilget bie 2^óntgreich / ba warb niemanbsgefchont/es muf talles baue vnb bar laffen / Dieb vnb Cent mit fampt fren geben wen/ ba balff nichts für/ es muf t alles fïerben/ vnb alfó f Ammerlich verberben mit 5euwer/ vnb mlt bem ©chwert. Jif s würben auch bie namen abgetilget / vnb bas gut mtt fampt Dieb vnb Centen / (V?egb vnb 2^nechten/Weiber vnb 2^inber verbrennt vnb erflog chen/barnach warb bas gewonnen Canb vnter bie 3wben auf beiffung (Bottes _ nbsp;nbsp;nbsp;_ getbeilt/ vnb lebten ohne 2lt;ônige/5ûrfïen/©chulteiffen vnb tOauptleute/fb ^oSamp;lw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^Psnlt;t vnb verorbnetwürben/ breybunbert fben vnb fiben^ig far.
leh. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dnb 0.pauUïs rechnet von 3ofua tob bifanff Samuel/ober als etliche vom auf gang ber Jubenauf ^gypten/bif au|fbcn2lt;ónig ïgt;auib/bem (Bote vnb feinen Xtrben verfprach bas^ubifd) 2lt;óntgreichtnewigBeit^vierbunbertvnb f ünff Qtg javl nach ber erflen 0. pauli rechnung muf man bie bunbert vnb d^lff CeweMbrt«« ter ^*'*^/ **” fibenben ^ud) ber ^ibel fur ^efîe far gerechnet werben/ vnb bie 3ó^ w(^iwi»ä. ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben auf laffen/ fagen/(te fein vnter ber paupcleut f are begriffen/ ju ber JOaupt^ leutfarjalfrer Verwaltung gezogen/machen vierbunbert vnbjebenfar/ju be«
• nen tbue vienjig far/ bie Peli ein Dorgenger ber Juten gewefen/ fo finbeflu
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gleich bie jal©, panli.
255te fn^ealfeit rtn 95ruï»fr ten antem vertuet/ l?nbwk baöXónfgrctc^'^rofa feinen anfang beBommenbAt,
CürffK^trt imeittfa^ tot.
3oß«» hHrbf tem ■tartane etfc^Iu# SW.
*Xgt;rfpr«n3 befjes, nigKic^B ^arba«: nkn.
^^^TtmebtgcnannccrDcyer in ‘ïeuefchenCanben regiert/ waren in Wek fehen Canben jwen ^rüber/mit namen Jafus vnb ï^arbanus. ^sfns war berfünger/welcben vb feiner gefchtefUgBeie wegen fein Datter/ auch baf er fn in 2^óniglichlt;n Wirben erobert/jum 2^ónig in Welfden Canben ge^ macht bett. ïöarbanus fein Gruber war citer/wolt bef alters halben Äonig feyn/ würben alfo ber fachen vneins/ Briegten miteinanber vmb bas Kegiment vnb königlichen namen/vnb ï)arbanuslagob/erfchlug fdnenkruber^a^ fium /muft barumb / wie bamals ber brauch war/bas Canbreumen/entran vnb fiobe auf Europa vber bas lt;l0eer in Blew ^Ifien/ju feinem Detter kónig 3ltus / ber gab fm ba ein gegenb eyn / tbet f ch bafclbfï niber mit feinem Dolä kónig ïöarbanus/nennt bas Canb nach f m Ï)arbanicn/fo wir bas 'Croianifch kónigveich nennen/ vnb ifl ber erfl kónig ju ‘^roia/ b^t vier vnb fben^ig M^^ regiert/
-ocr page 143-9
^0m vrfprtin$9«' alten S^entfefien.’ nbsp;nbsp;XL V
^gtert / fein Regiment angefangen in bcm breiffigffcn far vnfcr$ Kenig« Keyers / ba man $alt von ber wiberbringung ber äoenfeben von ber erften ^‘rSlJJ^ ‘*^^'’ Önnbßuf/ad?t bonbert ad?t vnnb jwen^ig far von anfang bef ‘^entfeben * Keiebô/fibenbnnbertminbcrvierfar. X^nb weiter KónigKarbanuóvbèrgab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* fein gered) tigbett/ bie er vermeint in italien 511 baben / feinem X^ctter 'Lyrrbe/ no/obgenannten Königs 3ltuó ©on/ waren alle beybe bef lOifpantfeben Der// ^ nt^ '^^‘-nefekX)ttb'C^yrrbenus fubt in Tüelfcblanb/vnb name italien cyn/ aUbabeift nod) in Catcin vnb (Driecbifben vonjmbaó Combarbifd) ÖOeer/ Mare Tyrrhenum/ Dnb an btefen König Barbano bat Kerofus feine öinff Kn-z ^•‘^^ Tyrrhetmm M^cv/wie aneb (Dofes/bicfer jeitgeenbt/balten in bey 1; 00. jäten, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^ ‘^f*
®tc AMcÇ Wefn Jett tn Cßopten ein ’Snikr Pe 11 önbcniver/agt
tfrgleidjen/bieweil König Keyer in (Germanien ein gewaltiger Derr ^^/war/regicrtinXlrgypten König 2trmenn«genannt ibanauö/fönffjar/
als aber 5 wen Dänen in einem bauf inbic Icngniebtcyne bleiben /warb
lt;t von feinem Kruber KbamefJes/^ngenanHt Slegyptus/vertrieben/X^nb 2te^^ gyptu6 warb gewaltig in bem £.anb/ bat allba ad) t vnb feeb^tg far regiert/bem Canbe ben namen geben/ben es nod) bentiges tages bcbelt» ©ein vertagter grubet mit benen fo mit jm vertrieben waren/ fiel in (Brieeben Canb / in bic 3nfel ober $ipffcl bef^Deers/fo je^tdOoreabeift/crfd)l«g allba ben König ©teletium/namCanb vnb Cent eyn/zwange fte/war ff ftd? 50 einem König **«ff/regiert funfft5ig far/warb von feinem eigen ‘Cod)tcrmann/ mit namen üynceuö erwürgt/ bem fîeUt er teglid) nach Xieib vnb Xieben/ bett fm auch fek nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
«enXtybenfelfblid? mit tf^neun vnb vierzig Krüber er morbet/ btttfünffgig ^Toebter/warbfm geweiffaget/er würbe von feinem ^^od)tcrmann erfd)lagen werben, ©olcbsju vnberbommen/bette fein Kruber obgenannter ^gyptus fö^ff^tg ©on/ben muft er vermübUn feine Tochter/legt aber fo viel mit ben ÏTóebtern an/baf alle feine Dettern vnb ^ben auffbie erffnadit im beyligen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
ermorbet würben/allein btefüngfîîTocbter/mit namen ^yfen/lt;5ried)ifd) Hy-permeftra/warnet fren X)etter vnb Kreutgam X3ynceum/warbem(Dannge// treuwerbannbemX?atter/Dubais üîufebiusvnbDieronymusin frcnCbrof nieten fagen / tfl tem wunber nid)t/baf fe fo vil Kinber gehabt baben/fe ba^-ben fid) bamals viler X!?beweiber/bergleid)e^anbeng gebrauebt/ wie man benn inber Kibclaueb fnbt von König Kauib/ Jacob/ König ©alomon/ vnb auch Hoch bey ben‘2^ürctenber brauch ijl* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •
$)iefcr König Kanaus bntaud) erfunben ©teingruben/ffeinbreeben vnb bauwen/ vnb was bar$u gehört/vor bat man nur mit gebrennten Sigeln ge#@^j(f4re tii^vie^ bauwet / bcrgleicben hat er bie erflen ©ebtff in (Brieeben annbt braebt/ 511 vor lt;%lt;»i««» crfmitm. bat man nur auff Jloflen gefahren. Dnb an biefen $wey en Königen vnb Krü// ^rnenbet Kcrofus/ein Chalbctfcber pricflcr/ fein Chronteten/ vnb hebt an tarnet hon/ein prie ff er auf Ägypten / verfürt fe weiter bif auff berXiaterz ’'«r y bavon bic Körner herbommen/Königreicb«
■Son Kónfg Sn^wnt f« ^fP^n-
(s^|S^3(cbbett©óttettbcjjïrc«tfd?ctt J^cvculie/ ftnbtteb vnbb^b evfabf^tt^ba^ ^ C^«y fne regiert bub jwey vnb fûnffçig jat 2^óntg jngrarn / Ä0ni3 Beyers 0on/blt;tt «110« bie brey Wancf/ben Kegn/ bic nAb/biejDo?
?*tö jufanten ßieffen / bie ©tart lOannanf^bctm gewettert / nacb fm ^nsvam^* gebeiflen/fo burnud) auff bas anber Xi^nb gefeit iff worben / vnb Kclt;’
2{u3ußa ^^ctlj.
S^’^fpurg betf^t / bie Kómer bieffettö 3ngu|fam ‘Ï'tbenj. ÏJtefen namen ^n^ S^ms baben bie alten ^eyernfafïgebrauebt/vnbfren^kinbertt auffgefeçt/ *w bie Alten ©albücb^i^/^^l^’^^^^^/^^’btenregilïer/ vnb anbere bergicieben D W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alte
-ocr page 144-©ae crfl^«(0 ^oßannw #«cnttitii/
«iw ©d? äfften bejeugen. 'Vnfeve ‘Vorfaven b^ben ƒ rem brand? nad? vort fm et Itcbcrtltc^ÏOcifïcr Uebergemadjt vnbgcfimgcn/fonocbtnbcn alten quot;^uebBam// memvorbanben/ fol dn größer^^ricgcrgcwcfcnfcyn/fdrt'Volcfgar in^Çficn «uff IVaOcr vnb Canb gcfd?td?t haben.
X^nbtcbfinbbaljbicfcr 5de bk ‘^cntfcblt;nvn/rcvcrttgt;anbtctt2(ft4mvbcri# jogen haben/mit bem König be n bk ©othen vnb quot;S^entfeben lönnbcnfcr/im (Brieebifeben Thananfes genant/ jn für dn Gott in © tbenburgen angebetet ba^ ben/bergkieben bteobgenanteKriegffran wen Königin 5*^anw ©ebmirdn/ nennt fteb ein Tochter bef Gottes bef Kriegs / vnb ƒe^tgenannts Gottes Kk feboffin/ bat ben grof med?tig|ïen König in Ifgypten / ©efofm vberwnnben/ bie Statt AS^pbefnm/ wie oben angejetgt/ gebauwet / nach jr ©ebmirenburg ' genannt / bk Canb jenfeit bef (V?eers vber^ogen/ fre Hachbaurn gezwungen vnb jinfbar gemaeb t. Ifs hat bicfer ^ra uwen Krieg an einanber/ a Is man auf tJomero bem dteflen poeren / ^ufebio vnb tOieronymo mag abnemmen/ aneb vnfere alten‘^eutfeben tOiflorienfcbreiber melben/vorauf vor ber ©tatt ‘S^roie $er(l0rung / wol bonbert jargewAret/ baf biefe (V?ct5enalle Canb in Riffen fläz tigs bekriegt haben/ vnb baf jn niemanb in Gegenwehr bat begegnen borffem 3llfo war dn fbreefen auf bem jorn Gottes bicfer prauwen in Canbt vnb £^eut bommen/ war bas gemein gefebrey/^s weren bofe gifftigeIVeiber//r3l-z them wer and? bermalfen vergifft/wenn fk einen nur anblkjcn/müfter ffer^ ben/ vnb ^re X?.eib/(b /emanbs bie ins lt;V?eer würff/giengen nicht vnter.
'Wann fic einem Canb ober einer ©tattabfagten / vnb bas ©cba^gelt bo eonberH^t Wortü» Stuten / entbotten fk allweg biefe wort barmit : Higt /r ob / fo erlangtjr fleine fccrabfaßunß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebt vonvus/ zeigen aber wir ob/ foifïs euch immer ein große jUjanb. TOnbals
ber dtefl poet tSomerus im fecbflen Kud? von ber ©tatt ‘Crok jerfforung ibtlkrop^on«#, melbet/fo i(l König KeUeropbontes ber er|t gewefen / ber feb mit Inen hat jcblagenborffen/ vor ber ©tatt'^tote^erßorwng bey jwey bibbert jaren/ wie teb het^ttaeb 5u feiner $eitan5eigen werbe.
Don obgenantem iOdben vnb Derrn bem lÖanbeufer vnb feiner reif / f n^ gen vnb jagen noch vil vnfere'(Teutfd^en/man bdftnocb bie alten(^Oeißcrgc;-.©«roitrOfln^ow jeng vonjm ©priebwortsweif/ ber alt ibanbeufer.
fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tlicbealteKomcr/vorauf Wolffram voniffcbenbacb/bcrClufervnnt^ fcçwba^*^^^”^* ©d?aber/vnbetliche bergldchen mebr/fobey bcm5vauwcn$tmmerverwanbr gcwefen/babcttbcn5rauwen wolbiencnvnb tnrt5wcil wollen machen/haben ^ürftMetfiate nbsp;nbsp;^^^alten‘î'eutfehenDerrnvnb50rjlenthafen/Kdf vnb Chronica/in Kulc^-«MUr5»«h«. ” *‘fy verwert / haben gemacht vnb getid?t/ wie folchs^blutvergtejfen/ mühe vnb arbeienicht von Kriegs wegen/basbenn ben IVcibernnit fajl lujîigju hóren
• • ijl/fonbernauf Itcbvnibbef^vaijwenx'n3i”i3tf‘'aüwcnxvillertgcfd?ehett fey: bergldchen thut Dergilius mit ber frommen 5^rauwen ïdibo vnb Aeneas/ wie bennaucbangcjeigtwirtim'Ceutfcben'CttoCiuio/imanberncbdIbcrKómk feben Dijïorien / 2tlfo ift auch bem Ï)anbeufer gefdjebé/ ber dn groffer Delb vn Krieger gcwefcn/i jl mit bcn‘^eutfd)cn Kriegf frauwen bif an Ägypten burch ^llï^ ’**’^ ©yrien gereift/ vnb wie id? oben ange^eigt hab / ijl er von ben alten ’ Griechen vnfern Dorfaren/fûr einen Gott hernach/ bem bie 0chlü jfel bef Dim mels befoblengewefen/vn befonbern rfothdtfer / geehrt vn angerufft worben«
■^îon Otöoniel t»em ankm ^aMpimann mb @^«l^
z^S 21 n un 3ofuabet grof 3»ben Daupemann gejlorben war/vergaßen bk J^ben gar halb ber TPunberwerrf vnguttbat/inen von Gott bewiefen/ 5»®5iÄ**’*?”’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tratcen von jlunban nebe auf ab ber rechten bau. (Dichae vb Ephraim
« 3« e«. ^e,||73crg/bauwct jmeinbefonber Capellen /richt ein befonbern Gottesbienjl
mit aller 51er vnb jugehórung/vn wie wirs t cQt nennen/mit (Def gewanbt vnb Ddligthum/wolt auch ein befonbern pfaß^en halten / namalfo 511 dm Caplan *k’fF3o»athan/einXCn(felbef (Döfehlt;gt;bgenattnt/ babam bas Doicf/fo benn von
-ocr page 145-9
^om vvCpniitcf 9cr aken $ecitcRßctt. nbsp;nbsp;nbsp;XL VI
lgt;ottbcmi^vQVrtt«r 25rtnbiew4ß/vnb beraub ten fm tie 2\ît*d?cn/ fubt ten bas 'VcmwCapctfivin i^Oc^gewrtttb mét fampt bcm l^ctligtbumb vnb pfaffen btnweg» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcrauamp;t»
iOcrglctcbcn namen bic von TSemamtn/ tn ocr Statt ©aba/ mît gcwalt ct^ nem pfaffen bcybcrnafbtfetnirctb/nôtctenô/trtebcnbtcgançcnacbtfvbù// ^te^ödtwirtw« berev mtt fr/ bt^ bic gute 5rau w fïarbber prtefïcr jerbteb ben ‘S^obtenletb nach „S jSS S2i ben érternbe^ ^ubißicnlanbö tn ^wolffflurf/ febtrft tn fegUeben ort ein flneb. bet. ®
ïDarumb warb ©otterjèvnct/ plaget baô gan^Canb/cô tamberi^ónig '®'^ ^^^‘» «»'^lt;“ aup Syrien/mit namen CbtifanXafatbtm/ vbcrficl baô Canb / raubet / bren; JgJ«*/ ë^not ƒ’* net/tbet CanbvnbCcutcnvtlplagan/l^tftcbtn6Üanbmttgewalt/lagad)t far aneinanber brtnnen / Ï)a rufften bic füben511 ©ottvmb bulff/ ber gab fn nbsp;nbsp;^**fÏSquot;** einen tOauptmann/bicfï-ütbontel/ von 3cbubaebbemii:rt5vattcrburttg/cin ©euXbciGübcn ^rubcrbc^obgcnanntßCalcbß bcr erfeblug ben 2lt;óntg aufi Syrien mit ab einen ^Jauptmann. lern feinem ?Üolct/ vnb erkbigt baß ©clobtlanb. ^obe barnaeb auf ©ottee be# J^^ä“«*?^*^^*^* fclcbmitfamptbcm^öirdjoffpbinccö/bef Ölbaron ^nePd/wiber bic von ^cm jOfSittweset »u 3amin/ lag 5 wcymal vnber / jum btittcnmal ftgt er ben feinben mit lifl ob / bett *gt;« we ^eniamii mebr bann ein iOecr vnb viel DolcPö vberalvcrfïecPtvnbverfîoffcn/vnbßobc auff ber einen feiten/ braebt bieyeinb / fo fmnacbctleten / auf frem vortbeil vnb orbnung/ 2gt;a bracbenbic tOinbcrbalt auff / fielen binben vnb vornen in bic 5eittb/ crfcblugcn fr ftinff vnb jwenßig taufent/ namen barnaeb bic Stätt vnb yiecfcn cyn/verbrennten aUeö ©ut/ TPibe vnb jCcut/Weib vnb 2\inb/bltc; ©nafftcg ^f;tlt; ben nur feebf bunbert (Dann vbrig. Derbarb alfo von cincö Xtbebruebe wegen ein ganzer Stam mit X^ibe vnb Ceuten/bif an feebf b unbert (Dann/ vnb blie// benauff ber 'WaUflatcauff bcybefreiten fünffvnb fc(blt;5tgtaufcnt(Dantob/ .Ôtbvnielabcrwaôvicrçigfarbenjô^^HVorgangen vnb fr Hauptmann»
‘Son antgt;an ^ônige n fn nnbern Sanben.
x^'^3*^fcr vitba 2v0nig^ugramauff bem ttorbgä in Weyern vnb ^§btrti V^^Jregiert/wae pariß in bcm Caub/fCQt^rancPrciebgcnannt/obgcnantcn pans Ä^»isw lt;^^ llt;0nigß Kbaiuß/berC»netburg bic Stattgebauwetbat/verwanbter. SeEat ‘Xgt;onfmbatbicDauptfïatt in^rnudteidntocbbeutigeß tagöbenVïam/vnin ber^ufet CanbiabatgebertfdxtHonig (Dinoó/fein 73ruber Kbamantbuócoïiitas^JnigW 2lcacnó vnb Sarpebon / von bcftcft vnb jr ©creebtigteit bic poeren gar vil ftm lt;^lt;‘»®«’’ S^n/fagen vnb febreiben.
2^6 ifl auch bic gróf t Statt Corintbvö gebau wet worben/ bic S* paulnó Cennt^os. bebert/^ween ^rieffenod) vorb^ttben^u fr gefd^riebenbat/von Hónig Sb @iiiptgt;u6i fipbuó/bcnmanbamalö fürben wiçigfîen vnb gefcbicFflcn^iirflcn geacht b^t/
Vnb fein 2fnbcr ifl Honig Hc'kropbontió voftbem td? obengefagt blt;ïb/wie • er ber erft fcy / ber f eb in ©egenwebr gegen ben (Tcutfeben Hricgófrauwen bat bórffen fiellcn. ïDic Statt Corintboó bciftDomerus Xfpbyra/ in ‘S^roiare« Sp^v»«» S«rt ber anbcr Honig Xtriebtboniuófecbf vnb vierzig far»
OJen Kómg Sfamp;alger fn helfan / wa^ für cm ?«s Mc
^c«tf(^gt;ai Äncebt vnb Sranwen 6n; feiner ^cit getban baben.
^fV^^ ^^”’^ 3ngram finbe id? / baf bcy vnó regiert bab fein Son ^bek MW^^â»*
13«*^ neun vnb vierzig far /von bcm ab einem Dclbcnvnbgroffenfîrcir/ ^'^s^barn Derrn /nod? ait Heimen vnb Cbronica vorbanbcnfcyrt/2lucb 2(.^/ bclgcrbacb/ibelgcrfpurg/turQ^lbcróbaeb vn2Hbcrfpurg / bebaken noch vort W96ac^. imbenrCamcn/ fcyn vorjeitcrt gang gegenb vnb órter/grof reiche/mcd?tigc ^UMtsMirs^ ®^‘^frid?atft vnbDerrfdmfft / aló bic alten Hrieffe be^eugen/in Heyern gewe^-Vn/fegt aber J^lccPen/ÏDórffer vnb Hlófler.Dnb obgenannter nam ifl bcy ben alten Heyern/wie bic alten ÏTobtenregiflcr vnb Salbücher anjeigcn/faflim branch gewefen. ïöiefer jeitwarber ‘(TentfchenHnecht/foHcmpffergcnannt/
D titj Hónig
-ocr page 146-Sue etfe^tteß I^oftannw ^(uenetnt/ '
Äontg vnb tOnnptmnnn/bevtOelb 2gt;nnbcupt7 vonbemieb oben evfïvielge/' «i~3w«,»»««f«3‘’gt;*‘5i2~^*«?|*W‘»*‘3“fr*«ï“f^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 iiê Knegsfrmiwcn. nrtmen^ïOrtttbp«^/ vnb C4nbpotttt / bte biteb nnbetmó / (üOartbpcip rberjog cgiaribpctf; vbcqio b4ó gang Elften bi^an CyviaMtb4ó2^ónigfeifb/ nUba wes ein hunger 5óv|lA ^ft 2i)ïam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eUeropbontes mit namen / vonbem icb aneb oben melbung getban bab / watf 2(nf«aenbiurw Kónig ©U«cuó/ 4«^bet 0t4ttCovintboó/©on/ eingevaber febóner^üvjï/ we» XUdb, bet W4tb von bem Kegiment vet jtoffen / bnnn rKónig pt4eto6 bete ein ß^on 'Weib/bie^3tntei4/biebnltvmbobgen4nnten73eUeropbonte0/Ï)4er4betivett wi lien ttiebt tbun wo It/ vetblngt fte jn gegen ƒ tem fretten vnb (lOnnn / fagt wie etvmbftebttlet/vnebtbatefncb an fie angefunnen vnb angemut bett / 2lt;ónig Pt4etoó jt t?4ijfwitt gl4«bt folebee / vetfebieft ^eUetopbontem anf lt;Dtiegt; ebenl4nb in 2Kten$« feinem ©cbwebettOeutiee/fo2lt;.óniginXiycienw4S. q5e((eropfgt;ótes»»jg nbsp;nbsp;nbsp;©leieb eben bifet $eit fiel obgeb4d)te 2lt;ónigin (V?4ttbpei^ mit/ren Ktiegg// fcertnekeu bon Äo* fmtiwenbem^^^niglOcnrieóinbae.Canb/tbetgtoffenfcbabenmitmorbtvnb nig practo«, nbsp;nbsp;nbsp;bt4nne/ bet tOelb^elletopbonteó febieft ßeb inbiegegenwebt wibetbie^nmu/
fcblcgtCie^^ónigiii 97ïart(gt;peig.
wen/ßobe funfl jeberntan bnvon/wolt niem4nb6 bifen ^tanwen begegnen.ïörc qsetferopf^otneB er# poften tidtten ISelletopbontee bab ein pfetb gehabt py in ben lüfftengeßo^/ hen7babalfobie5tauwenvbetwunben/mithül|fbet(B0ttinpallabi0 / vnb/t i 2^ónigin(bartbpei^etfcblagen. ^tbatfunjlaneb viltebliebet'^batgetban. äöatum ba 2Vónig iOentiee fein vnfebulb innen watb/gab et fm and? fein ‘Ïocblt;' tet/mit namen 2lcbimene/5nt .if he. Îgt;a folcbô bi jet ©eb we jlet/obgenante 3ln;’
Q5f((creigt;^otitó8 nimpt^^ónig y^eu#
rifsïtoeburiuc iCfje.
^?omcviloamp;.
tem bórt/ tbet fù fv felbs ben tob nn.
*X)nbxgt;on73clUvopbon«d/wteer jicbmitbcn 'Ïcutfeben Ärtegiöfvawwe« gefebUgen b^tb/mclbctnucbiOomcrud/bcv âltcfï t?ctbntfcbe ©ebreibet/von bent nlle bev iOeiben linnjï/ IVet^bctt vnb ©cbti|ft / nis nn^tnem ^runn gc^ poffen tfï / wie bann folebee «neb bet gro^mecbtiglï Key fer Juf^ttmnus in jei«' nen KecbtbiScbem bezeugt.
i'en kr Slip’ll t'nnni tub VùrWm .Çawptmflfî/SitotÇ vnb^angar
Æ?fe 3üï(en wrgep AfV^^ obgenanntem Danptmann -Óthoniel/vergaßen bie 3»ben wibet ffti©o«ca ©ebett. bejï alten ^llnjed?tigcit (Bottes/theten nid?t bos (Bote geßel/bammb 2iegioit ^onigaufj (jlt;^fd?tcft (Bott vbetße 2^ónig3leglonanjï3tabien/bapettabiet7aöpt^ SiSw ^’'^**^* jïatt/vnb aneb bie wilb vnb ób 3ttabienheißt.
ïDiejèt 2^ónig pel in bas (Belobtlanb/j^lug biOnben / nam ein ©tattim Canb eyn/allba better geweltiglid?^of / tbet ben Jüb{fd?ê vil,twangs an wol
• acV^chê/at/ Had?mal6tnfftenbie Jnbenvmbhnltf^n (Bott/bet fenbet/nein ©oteerborf ber 3amp;. -iBvlofcr/hiefTlioth/von^eniamtnbnrtig/waö tuebifd?/bracht von bet gan^é u«glt;s«tt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jöbifebheit grof (Bab vnb ©ebeneftmg obgenantem S^ónig/fagt batneben/
2fiot{» crwórgt ben erheteetwaómntteralleinmit bem Äonigju teben/auß be fehl (Bottes. 3Öet Siegionmjt HR. nbsp;nbsp;2^óniggab jmglauben /gieng allein mit jm in ein ©ommetlanben/ba $ncfet
3lioth ein (lOeffet/ bas better auff bet rechten feiten vntet bem Koet verbot# gen/etfïach ben Ivonig/ließ (^Oeffetin/mfïeeten/vetfpetttvnbvcttigcltbie £aubc gat eben/ gieng 511 bet iOinberthüt/baß/ttniemanbfahe/hinauß/machf fich bavon/ ließ au jf blafen vbetal im Canb / btad?t ein Dolet jufamm/ vbctpel bie 2trabet vnverfebnet fach/etfchlug/ter bey jehentaufent / waren lautetgutZ SaiigAr. ' teblich/jïreitbatßcut/licßniemanb bavon/ctwürgt alles.Pnb ©angat/auch ein iOauptmann bet 3i’bcn/erfd?lug allein mit einem fîectlein/ bamit man bic .Ôd?fen ßtafft / fed?ß hunbert mann.î)ife jween haben bet j(«bcn gepßegt ^'ch^iS far in gutem fr icb vnb cinigtcit/lieffen bas quot;Wort vnb (Befe^ (Bottes ßeijpg ptebigen menniglich/ ïöa# tumb jn ban (Bott bie gnab verliehe/ vnb jb langen ftib gab.
IVas
i
-ocr page 147-^0mörfpruttg.9evakettCe«tf(^ett. XLiVII ^ 4^ für namÇuffttg Kent,4 tn anPrrn faiikn Wfer jcit
gctrcfcnfcpth
5R*^ J^ît/brt 2lt;ónta ^bdgcv ttt'Ïlt;ot(Hgt;enl4ttblt;hblt;vvfcb«t/Wrtn'n ®d^'/ _. J^^d^enUrtb 2^óntg C4bmuö/b4Vdnbtlt;poëten vilfd)reiben/finden vnb J“®‘
f«3^n.ïZgt;4nevvntevrtnbern'WunbevxVerctenbie(éned?ifcben^tid)jln^/ JJ SJeru^fioe bencrfnnbcttbrtt/bod) tfl erjn k^t ver trieben worben von 5ttuó vn^lmpbion. ^Suc^paten.
Ïbtefer jeit ifl Kónid $u ‘ïroU gewefen ber vierbe 2kónig / mit tinmen Croó/vonbembieÖcrttt^roin vnb ‘ïrownemoebbey vns ben tïnmenbebnk ^fw* “^«tt/bnf feeb^ig/nr regiert
'25on ben nam^affttgen^offageen vnb prepÇefen/fo bP fa jcUgewcfenfcbtib/ba ©rkeben vnb ^üben/Va $^Wftm vnb tOeyben vil von febreiben.
findig nneb vnterbemvnfern ^eyerifd)cn2^órttg ^beiger/bnben tn ^^^©rteeVen gewetflagt / t»nffctge bing vertónbtgt/4u|ï bem munb/ab _
nmn glaubt/(Bof tee/ÜOelnmpuô/^lmytbnontô 0on/vnb^irefi4ö/b4;gt; Wetampu«;
'’^tt bie Altejïen iOeibntfeben poeren bey ben (Brieeben vil von fd?reiben / Ï)er// Sleicbcnpltntuebey benXómern/vnbbey benCbnllenber23tfcboffXtufebiud
^b Qanct t^ierortymud. lt;l0elampu6 bat be^ proeci /2kóntge inbem^ianb . OOo^rt/brtvb ieb obé au^ 9efagt bab/ Ïod?ter3pbiana|pxn 511 ber ^begehabt. 2^^%, ** f JeQcgenannter ^Óntg proetue bett nod? brey dóchter / waren alle von Wefdmpus mac^t nftften Bommen / bte mad?tbtefer (V?elampu6 gefunbt mit einem '^ranef auf) ^winni^se ïóc^ ^brifîxturQ ober fd?warQemrTie^lliwgemad?t.i0ei^tnod? tn (Bried?ifd? bie^* ÏJ^Ç^B.
•^^*3 IVurj5 von ,m vDelampobion. von bicfer gutbeit wegen gab fm ber 2^0^ WeUmpovwn. !J^3bicïvablvnterfcinett^^ód?tern / folt nemenjufeinem Weib welcbeerwolt/
nam er obgenannte Jpbianaflan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Don ‘Ï^yrefia febvetben bie poeren viel wunbere/nemlid? wie er ein Weib ^v«nlt;»»i '’Körben fey / barnad? wiber ein (^ann. plinlus bergleieben / 0.3lugu(linus ^nb an^eve mebr fd?reiben/edfeybiewarbeir/vnbBeingeticbf* Dnb plinius rat/ee fey in bas 0rattbud? ju Kom gefebrieben worben / ba^ bey ben $wey en ^nrgcmeiflern 511 Kom/Cicinio Craffo / vnCaio Caf|to Congino/au^ einem a©u«t)«6avHdSé ^lt;3blein ein Knâbkin worben fey/ ik au^ beiden ber K6mifd?en Pfaffen Wtwmorp^ofed* *ncm ób2lwvcrfd?ictt worben. 2lud? Ckiniud (V^utianue bate fóroiegan^ ''’^tbcit anfgeben/wieerinbem lt;Bried?ifd?enlanb(IOorea/tn ber 0tatt2Vr/ »riHk ^ S^3efeben bab ein (ïOagb/mit namen 3lrik«fa/ bie bab etn O^ann genommen/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
1^ barnad? ein (V?aim worben/fey fr ber ^aregewad?fen/ babeinWeib ge//
, iÏ?*^«tt/vnbnd?3lrikongenennt» ïÖergleicbenfagtpliniuewcita/^rbab^lP^®- ., ; S^Vbrica gefebenßueium Caftcom/vb ber 0tatt Cy ebra/ber fey «n^ungb ^4„5« »Ï4nïcïh ï‘^^’*’gewefen/ vnb babeinlt;l0anngenommen/ vnbfey gleich anbemrag/ba !i|*^bd?5eitbert/ju einem UOann worben» 0.3lugukinuefd?reibe/ju$eitcn ^«yfer Conkantini fey ein (^O^gblein/inbem Äonigreid? Oaplie )u einem ^ftabkin / vnb gen Kom gefubrr worben, 3lud? 0ancf (Bregorius ber (Broß ^‘”3^apkvnbCebrer/ |agt/wiebey ÏÖietrid?o von ^Jernjeiten ber grauwen ^‘'Ha/fo ein'Dochter 0ymmad?i bef 23urgemeikcr6 511 Kom/vnb0d?weber0
gewefen ik / ein 23art wie einem UOann gewachfen fey.Dnb 0» (Brégo/z is^f . feïr T^^”^ ^^^'’^‘^*3 ^^^ '’”^ verbannt blut/fo man lt;Bried)tfd? Cboleram nent/ SeÏScmlSw.
lieber WunberwereB ein vrfad?» ï)iet?ikorienfd)ïeibcrbeïffenföld?óDer/ surMea.
^.^blt;t ï)j^ vnglócBe/bbfcr far/veränberng/bey be lanb vn leur/bie fclgam bing flt;bi* ^^’’^^*^^*”^’^ l^'a^^^^ Welt gefcheben/bebent haben / alö ein befonber ge qjfteuWHg. 3lbe '^^^ wamuf von (Bott / bie btä vnb okt gefd?ehen fur ber k^^alf (Bottes.
^iemanb nimpt fr war/alfo feynb bie ^enfd?en verkoeBt vn^crblenbt.
Vgt;eft ^S5lt;^lt;toen febteibt 3lrikotele6 von ben lOetbnifcben Äloklt;r JungVfrau^' ^ûfn^ôârt ge wad?fen feyn imjCanb Catia/akbalb mana fm gab / mugt; ken als
-ocr page 148-Sue erft ^ucO ^o^onwe ^fwenemt/
penale wol ft 3ungBfv4uwfd)afftb4Ucrt/ bett fcbennrtnctnfcbcijwcnabfttcn» Af 6 tfl bc^ '^cij|fclö(5cfpcnf{gcw«fen/bct bataueb fromme 2^lo|ïlt;tfv4«wlt;w »nb fromme 2kinber baben wollen / Af o tbet folebeo aneb bey vno gar nor.
■^Jon bm .^ei^f^ grauwen mb ®elt;agcrm / We et* Hf^ biefer $eit/aucb vor/^bbillüi iu^cttamce werben/^debe Çaben vub ttrtcb / bavon bte rtltenpoeren vnb iOtfïonenfebretber / (Sneeben vnb Xómer/Cbrtflen vnb iOetben/nueb ber gemein mann bey vnô / noch vil finge vnb fagt/ wie vil f r gewepn feynb,
frT^k ^mnló bn 2^óntg ^beiger (Bermanten vnb Î'eutfcbeôlanbô iOerr vnb ’S^^DerwAlterwaó/ weijfagtenauf bem mimb vnbeyngeben (Borree $wo Ji^rtgBfrauwen tn (BrieebenUnb/ verfallen fr wejffagung tn Grïeebtfeb ■X^erfj vnb Keimen / welebe lang bemad) ber A lee fl Poet l^omerne in feinem Daphne. tVerctber^lpbrergebraucbtfolcbaben. 5)ife(V?Agbbtc|pnmitnamenit)apb/ pbamena, He vnb pboemonoe/ bte erfle wae obgenanntes îtreftaô Cod^ter / ‘Von berank/ bern fagen vnb glauben bie (Brieeben / ße were bef (Bottes / mit namen 2llpollo ‘(Toebter / ber im (Brieebenlanb bey ben iOetben ein boflltcbeKirchen bett / bi^ Delphi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äbelpbi/babin ein groffe Kirebfabrt/vn ben (Oenfeben/ was ße frag ten/tun ff'
ttge bing geweißagt warb. 'Vonbtfer Kirchen nennt man obgenante Jungr/ sibjUaDeiphica. frauwen/beyb Sibylla 2gt;elpbtca/ benn Sibylla ijl Bein quot;(Tauff noch eigener nam nicht / i|l ein gemeiner nam / beiße in (Briechifeber Sprach / ein feglb «lévite» nbsp;nbsp;^eJrraowe/ßgt;bettwtllen/rbatvnb ßnn (Bottes ben (lOenfchenverBünbigt/wer
auffvnfer Sprach/(Bottes will ober (Bottes rbat / vnb feyn fr vil mebr bannei^ negewefen/(iotch bóncteesreim ßcbwoljubifemwercB/ fey auch Bur çwciligvn nßßltch/ baß ich ße nach ber leng aUbie erjele.
(Pareus 'Varro/ber aller gelcbrtefBc vnter aUenCateinem vnb (Briechen/ ^aiwreuvifen. p^t^eben SibyUasinbenKu^ern /bie er von (Bottcsbienfl vnb (BottUeben bingen befebrieben bat/ju Caio Julio bem erflen Keyfcr/bamals ^apfl jn Kom / iDergletcben tbttn bte Cbrtfïen / vnb nemlicb IZactantius/tn bem erflcn Kud)/ foerwiber biciOeibenjubem KeyferConjBantino außgeben bat laßen/ ^Hcb S. 3nguflinus vnb S. Pterony mus fe^en jeben Sibyllas.
Ç^on Den jeßen @®jgt;Hetv mb juberan mn ber • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erßen.
t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/f7^3^ ^^Iï^ Sibyllai|B gewefen außbem Af r^Bóntgrefeb perßen/bat lang 0t6i;(ia auß pew nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vo^ebe biß Keich genennt iß worben / weißgefagt / wie es ßch erheben l^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vno^tber$ergebenßgt;l/X)onfrtbutmelbungrTteanorinbemlebenK0/ nig 2llcvahbers beß (Broßen.
■^Jon ba aiibfin mb batten ©tbpllen.
t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ anber beißt Cibyca/ frgebeneft Afuripibes ber poet / etliche halten es siiyUa Libjea. py bie obgenannt pboemonoe. 5Öic britte tß ^elpbiea ungenannt/iß 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^^ obgenannte Ï)aphnc/ ‘Cyreßas‘dochter/btfe$wo nennen etlich für eine/ stlyiu Deiphica. haben bey Königs 3lbelgers jetten geweißagt. ‘Von fnen febreiben vnb tbn^ melbung ïöioborus Siculus/ plinius/ Afufebins ber Kifeboff/ vnb Sanef Pieronymus.
'2?on ber Kerbten ©Wplla.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^ vierbt Sibylla Wirbt jugenametCumea/ißinlüelfchemlanbgewe*
stiyUa enmea. ^^^pn/ batvonChrißo geweißagt / wie er $u ben legten vnb enb ber lüeß foUge^
-ocr page 149-^»dm ôrfpmg9cr dtcti Ceutfc^cn. XLVIII foïtgebovttwcvbcn/ vnb bk (5crcd)ttgl:cttbcvwtbcr vorn JOtmmdbct^rtbbnm ^ gen. Jv Öpród) p^t ‘VivgtUus bcr |?oct/ bcrgldcbcit 0. ^tugufïtnuó wibcr bic 3üben/ beliebe tneinen/ ca fcy bic 2\ónigin CamKnra/Äönig ^iinnbcra/obcr carmt/it4. «b edtebe fngen/S^ónig Catetnevs/ bevut 3^^^’^’^/ nllb« b« ieçt Kom ligt / go nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
bfvrfd)t bnt/ (Onttev/ bic mid) bic Cncctni|d)cn ^ndiftnben erfunben b«*t/ *X)onbcr and) mclbung ebne 'X)ivgiUfi6inbcmfccb^tcn^iKb / fo er von 4cncrt bem^Trowner gcfcb»^kbc» blt;t^
“Son ïgt;f r fünff(f n ©ibplla.
3e funfftc ©tbylie / bórtig von Babylon / b^r man bic Koten gebeip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
jen/bcifst lt;5ncd)ifd) ^rythren/ bnt bcn©ricd)cn wei^gefegt / wie pc bic ^^^ß^* Etjitbr^. ^'^^0trttt^'roirt$erfiórcn werben /bntnmmcifïcngcfcbncbcn/welcbcóicb bernad) nn^eigen werbe, Etliche wollen cô fey Cn|Tnnbrn / König primni ca/rMdra. von ^rom Tochter,
Q^on kr ft tÇ^fm @iüpl(a.
3e feebpt wire genannt ©nmin/ vonber3ttfel©^moö/barmippcbürgt;
Js^jtig i|ï/ vnb aUba weipgefagt bnt/fnn|t mit /rem namen Pcropbile gc^ sibßasamia. betifen/ 3** gebendt ^mrojîbeneô/ ^ufebine/ vnb 0.tbieronymne/ utropbuf. lp bey ‘Ïnllq Poflilq bep brieten Komtfeben Königs geitengewefen.
'5?vn bev fibenben @Wjgt;lto.
3e fibenb ©ibylla/bórtig vonber 0Mtt Knem/imKónigreieb rta^- ^ 'S^J^pUs / ir reebter nam id 2lmaltbca/ batbrey Köcher jubemTarquinio Sibylla euwea. '*^^bemalten/bcmfön|ftenKémifchcnKónig/bracbt/ imalseinX^erwab tecber0tattKom vnbbep KómifebenKeiebs angejeigt/ wie fiebiefe Köcher ^ff*^^^quot;“^-«up bem munb vnb cy ngeben (Sottes gefebrieben bab/ barin begriffen fey / was ber ©tact Kom/bem beHigcnKomif^en Kcicb/$n ewige jeiren judeben wôrb/ ^ic ftebs in allen bingen halten/was pc ebun/ was laufen folt / fpmeb fie bammb bemKónigfetl/botimsvmbpbcrtbunbcrc‘X)ngcrifd)egölbê. j^crKonignici/ ®i6vrrlt;tt»i[)r q^A^ nlt;tbic5tanwwer vnpnnig /bap pc fo viel geltsforbert/treib basgefpóttaup nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»afaaf
d.3gt;ic0ibylla verbrenne vor bem Königin banb bas ein Kneb/^ragebar/ '^quot;’ «acb/ob er biejwey bauffen wolt vmb vorgefaßte 0nmma/wólt nicht eins Pel leve weniger/wolt gleich jb vil vmb bic jwey / als vmb bic brcy / haben» ï)a lad)t der berKónig noch mehr/ fagt/ er bönbtnitanberpmerden benbap pcgarvn ®^’2ï£ï* ”'’^quot;* Pnnig wer/bap pc fo viel vmb bic $wcy Köd)er als vmb bic brcy forbertvnb ha'/ SVva« tSir«»* benwolt/ba verbrennt pc vondnnbanbasanbcrKuchand?,5ragtbarnach ras aura ^ucè, 5wm britten mal ben König/ober noch bas vbrig Kuch tandden wolte vmb ®bgc^eltc 0nmma gelts / nicht ein Peller wolt pc weniger nemmen/ ober pc ®’olts auch jnhanbför feinen angen verbrennen. Ka warb erp ber König be^ ^«Stburch bic bedenbigbeit ber prauwen / baf pc gar nichts nach wolt laden/ bauffebas einig Kuch vmbbic pbenhunbertKucaten / vnb bicfes Kuch haben ^ein^^uÆ wift vmö Korner för Peiligthumb in großen ehren gehalten / vnb niemanbs lefen ^^«»^«»»‘«-©Mf«*’ Wlt;tt / ban allein fönprjehen ehrbar ÖOönner / ber beden (Sefchlecht ^n Kom/ SüVÄ^ »irtt (oein crefptche fchwöre fach jugefaUenid/vbcrfchauwet vnbgelefcn/baraup fürhciUjtimmbö«^ ^twort gebê/was man tbnn ober laßen fol / was (Sott gefall ober nicht gefall. ^^‘*quot;’ flachmalö hat man bie Köcher gemcbrt/bcrmalfen/bic Korner fehidten in ab kj(i4nbvnb0t0tc/inIVelfch vnb (Sriechifchen Keich/wenn man bann von -©«^iMmOJerfj 6ibylU jufagen wipt/ließen alle Derp vnblieber/d man vberal vonallen ÏJjlt;,am2lt;SS Öiby lien bett abgefchriben/gen Kom bringen / vnb mehr bann in ein fami«.
Kneh theilen/ hiep man alle in ber gemein 0iby Uen Kö'/ eher / burffts jeberman lefen / man liep icbcrmanabfd?reó
ben.
ron
-ocr page 150-©dô aft ^tttO ^ofjdtmie ^Ittenctm/
'25onïgt;a achten @(6i)Ka.
3«lt;tcbt wire genannt ÖïbylU tOcUcfponttc4/t|l bnvttg au^betn^ó^ nigteteb ^rota/rtu^ bem ibotffäOAvmeffo/bey bev Ötrttt (6crgttbo6/ïgt;lt;^ benn auff ^vlt;ÓónQ btefe ©tbyUa gefeblagen bat/ aUbafic^neb m bev Xtreben begraben ligt. tOat $u l?evrnCyri be^ er jlen inperpa ^ónigd petten gelebt/etlicbe meinen bic Sibylla X^rytbrea/bae ijl bic rot Sibylla/ alfofagt arpbtrÄrptbrca StepbanuóvonConflantinopclinbem^wcb/barinnernacb orbnimgbe^ 31 (ten namen t)flamp;- bc.bienambatTtigfIcnStetcbcrganisenircItbefcbreibt/juZKeyfcr Jujïinta^ no bem (Broffen. ^ibcretlifbefagenftcbei^alfovonbcrSt^t^rytbrea/bieitt 2lfien ein porten be^ (Bricebifeben (Oeers i|ï / in bem Zlanb Jonia/ barinn aneb ^pbefu6 ligt/wer auffvnfer Sprach Kocenburg^/ ba fol fie geweiffagt baben/ ober baron bwrtig feyn.
'Son kt neutibten ©Wplla.
9 SibjUaPbrj/sia.
/^“^^quot;^eneimbtSibyUa wirt genannt pbrygia / blt;tt 1« 3l|ien tn ber Statt '^^^^myra geweißagt. 2)iefe wollen etliche C6 fey obgenannte Caffanbra/ König priamt ^o4?ccr.
Q^on ba jf §f nbfn mb k ^fen @tbplla.
5ebenbt vnb le^t Sibylla ill in Wclfcblanb gewefen/ nicht weit von ’° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^om/ in ber Statt ^ibcrbwrgB/allbairKtlbtnu^in ber banb einend? amo ^^ *^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b^benb/tm waffer^ufj fur bie Statt rinnenb/mit namen 3lnio gefunben/ Snnea, vnb fief0rein(B0ttinangcbctetiffworben/batfon|fgebei|ren3Hbunca.2gt;icfer gebeneft and) Dor a tin 6 ber Poet in feinen fiebern.
2)iefe Sibyllen alle baben vilvonCbriffo gefd)rieben / bermaßen ba^ er/ UchdOeyben gefagt haben / ibie Chri^en haben fold)c Schrifft gemacht vnb CTei^dijuna m» geeicht / fo fic bod) alle lang vor Cbriffi gebürt gewefen fcyn / vnb folche /re 0d)ri|ft brauchen CtcerorVarro/vnanbcremcbrbcraltcn/bicallc vor (t brr/ ^igeburt mit tobt von bicfer Welt gefeheyben feyn/ barnmb frrenauch febr vm fere vngclcbrte (Dund) vnb pfaffen / bic fehreiben/ mahlenvnnb prebigen am 2in faßt! bon ben 'Weyhnacht tag/ wie Sibylla 4gt;ctauio3lugnjlobem anbern Komifchen Key''/ Wiiiic^ciictbac^r |ee/vntcrbem Chrijlns gehörn ijl worben/ ein Junghfrauw mit einem Kmb in ber Sonnen gezeigt folt haben / bcrgleichen fügen fie vnuerfchamptfolcher märleinmehr/vnblajjenbas recht wort (Bottee fahren. (Bottbarff vnfer JPó'Z îOîerct. gentttd)t/ber ‘Ïeujfel gibtfolch narrenwerch ben Cappen eyn/bamitbievm • • ’ nbsp;nbsp;nbsp;gläubigen auf vue vnb vnfermCBlaubenbaegefpóttbejler bafi treiben mógen/ wie wir benn auch ein Sprichwort barauf gemacht habcn:Ï)u fa^ft« gleichfam einer von (Bott prebigt. Î)er roten Sibylla Derf von bem Jüngflen tag preptffeD berußten vnb lebten (Bericht feyn noch vorhanben/ welche Schrifft / aie auch bic anbern ^iwrrt7quot;*^*quot;^ Stbyllcnbrauchen/fürnemlichbeybenCateinern Cactantiu6vnbS.2lugu'/ ’ jîtn/inben^ùd)ernvnbSchrifftenbicftc wiberbievngUubigenDeyben vnb 30ben gemacht haben.
löte alten Korner haben vil auff bie Siby Ua/vorauf auffbie f benb/gehab ten/haben (ich fonfï gar deiner weiffagung gebraucht. 'Wenn bie Keyfer etwaö grof haben anheben wollen/ vnb ein groffes fferben ober theuwrung / Krieg o'/ ber bcrgleichen mangel vnb bewegung gewefen iff / hat man ein befonbere 5«'/ flucht/als ju ben Tüchern von (Boccee (Dunbt gefchrieben/ 511 berSibyllen Schrifft/gebabt/feinb (Briechifche poetifheDerf gewefen/von jwolfflangen Silben ober fchlegen/von fechf auff vnb niber hebung ber benb infamen gefeit/ ïÖarauf hat man ben willen vnb gnab (Bottes/ vnb beflerung/erforfcht/ ift bef !8M M Wml. ’^JÄS ’^‘i*» ^‘b* S^^f'quot;- ©er Usttn öwyen StbyUm »«bm.^ /ß fc^cnObtiens. nbsp;nbsp;nbsp;auf welfchenCanbcn hurtig feyngewefen / aUbageweiffagt lang vor Cbrifn geb urc/baben bie Korner an fr fehrannen gefe^t/wie plinius an^eigt bey bef ah ten Kómifchen Königs ‘^arqutnif weiten,
Dort
-ocr page 151-^om wfpvMttÉ^er «(een CeuefeOett. nbsp;nbsp;XLIX
‘5ön König garepn/bfm fimffie^enben €r^fónfgtn
©ermanten/ viitgt; was bcv f^^w^» $f ^flt;^n OU ‘^cutfe^en
2^nclt;^t vnb 5»*^»^«« in ^tfun gc^
CW^^ ^^’^*3 ^bel54v ijl tuba6 Kegimenf getverten fein ©dn/Kónig C4
Ylt;yn/wrtd m ebven vnb gewaUctn vnbfunfjfetgiat/von welchem wiv ®^nocb vil fingen vnb f^cn / feyn alte Key men ein gnnç ^ueb voll von jm ^lt;b votbanben/ bod) nu ff poctifdje ntt gefeit. Corneliu« ‘Cncitus in bem ^»d)/fo ervonben^eutfebengefebriebenbut/nennet fn nneb nvt vnb monier OcrK6mifcben0pvncbJC.4lt;vteô/Dnbfngtweiter/wiebey feinjeitenfetnCßmb Ä«««** w^itfumpt einer geweibecen Geulen mit (örieebifeberDberfebrifftvorbunbe fey S^wefen/jwifebé bemKbeyn vnvrfptungberîDonuw/etwnn vmbbê Gebwur^ edamna Laerta. *ƒ lb. î)te von Îy rol nm ibfcblnnb geigen noch ben t^nmifeb Konig Cnrey ne/ jH^^^^^'Jg^^ ^'^* ^nbergemeinmnnnfoltôtnengleichglnubenbn|jera fey. Î)ifer5eicnucbmnd?c
nlt;b ein befonber Kote in ‘Ceutfcbemlnnb nuff / wolten buret? Kohem / vnb bnr^z «©»e ^cHefd-cn iv«z Wneh weiter in 2lftcn gezogen feyn/juvechnenben tob obgenannter Königin S^Sd?.'’ '^^ lt;^0nrtbpei^/bn wolten fie bic Keyern/fobnmnlô nach in KobemcrlnnbfnOcn/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'”
burch jr Cnnbfd)nfft nicht Inffcn jieben/vn befetten bic èrtcr / trieben mit
*^^8gcwnlt naß jrergegenb obgennnntDolct/wclcbeefid) wenbt/niebtebejïe uunber Mr vnb für $ocb bureb bic Cnnb/ fo fcQt polen vnb Koten Keuffen beiffctt/Bnmen 511 bcn‘Ccutfcben Knechten vnb 5rnuwen nu bic engvnbnrm beß Gd) wnnscnmceróybn bic Ï)onnw cynfellt/ fo fór nnbertbnlb bunbert jnren '’ubnod) lenger/bnbinnu^vnfem /2.nnbengc5ogcn wnren / fliclfcn jubenfeU benxTeutfeben / utnd?teu ficb nuff Weib vnb (V?nnn / wolten ben febnben von König Kclleropbont^/ wie ich oben nngejeigtbnb/fn vnbirenKunbgnoffen Slt;^fchcben/rechnen. 2)ic Knecht fielen mit jremtbnuptmnn bem (ÏOnber in 34’ Kta/fofeçt bic groß ‘CórcFcyifl/bte Cnnb flóbeten nil frlt;Betrcyb inbnóCnnb ^uj« 2(fïn wrfwx Pbrygien/in ein^Uct^a/bniiiemnnböbnrfûrnebtenfolt noch wnrnemen /bnß gc»jv®ct«i?amp;. bn fo vil (Buts verborgen folt Itgcn / bief lt;5y offoe / vnb nllbn mnebten fic groß ^rbfïâbel/ verborgen fr lt;5etrcyb vnb nnbcr großlOnb vnb lt;5uc/meintcn bic 'ö^cutfehen würben rein itefferungßnben/wórb fic ber hungernuß bemCnnb treibcn/ïDernnfchlnggcriebtfnnbernicht/bic Knecht funbcnö/gcwiinncnnlb iSi'ï»S{’’St!m; bnvilgut0/vnbvnrcrnnbernerobertenfieetwnnviltnufentGcbnff/(5ctreyb/ quot;^ ^' “quot; betten Inng $cit vil fnr (Betreybe gnug/gieng fn nicht nn ber lifferung nb / rucf ❖ tenbnrnnehgur in Armenien/mnebten nllbn cinChAber/theten ficb bnfelb«
«iber/ nennen bic (Bricchen Gintcon. ^Dergleichen theten bic 5rnuwen / vher: euitewt, pelennuch/wiebicKnecht/3ßen/frKöniginwnô3leph/bicfe bnnwet nllbn atepb-e 5woGtâtt/nennt6nnchfr3lcphen/cinennbembnbicî)onnweynfcllt/nnbem Wamp;«w- • ort3ficrt/gcgen Horb / bic nnbcr mitten in 3fien nn bem (Briechifdien ÖOctr SeScnlPcff. 3lfownrbbcnvon3penwibcrgoltcn/vnbbieKónigin (fourth* P^lfStrochen/vnb wie ich oben nngejeigt hnb/ mich weiter in biefem Kuch nm jetgen werb/wicfcQtber'Córctittvnfer Cnnb feilt / nlfo hüben vorjeitenvnfer Wertf. alte ‘Ceutfchen bic jQnnb / fo fc^t bem ÏCórefen angeboren / vbcrfnllen / ifï ge^ wtinltch bcy fûnffçig fnren/bûrçer vnb Icngcr/cin 5wg gefdieben/vnb gemein'z “lid) wnnn ein neu wer König nngnngen ifl/ ber hut nud^ ehr vnb gut er Inngcn wollen/vnb infrembbe Cnnbein ■X)olctnußgcfchilt;dt: wiewolnucbgemeinig^' x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cunb/fbficbbcy fnennacbbielOcrrfcbnfftverânbcrc hutvon
ven ^eutfehen vnb fren Kunbgnoffen ben lüinbcn vbcrfnllen feyn worben / ifï
gemeiniglich etnjufnm flnubt Kott gcweßt/‘Ceutrd)iVinbcn/ iDennmär^-
cf «r/(l?nnn vnb 5rnuwen/-lf 6 but ßch nber bnô blâtcl f eçt her umb gc’?
Bert/wic wir vorjeiten gechun hüben/thut fcçt ber‘Cùref/Âfô verwert ft ch ullcô mit ber jeit/ifï vnfer funb fchulb/ wie wol ca gur niemnnb« mer^
rfenwil.
■»«»
-ocr page 152-^«6 erft Spließgo^annw ïtiteiicmt/ ‘2Jonï)fr®f(flagungéfboravntgt; QSaraf/^ff^ fün(flt; ten vnlJfecfj^ten Oer ^ûC’ûj ^herpen J^auph lenten.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. amp;^ tTfer Mefent vnferm Äontg Crtvcynim lt;5cbb«nUnb /nad? 2ttotb bc^
?** ?vT”fô*'’*’ 2^Alt;»nbcrn Önupemnnnö tob/pelen bie 3üben wtber nb von (Bottim (Belobe w« uv. H^tenl4nb/brti;umbfcbïcfc/n(5ottvbcvbie baut fre eigen Dnbtrebrtne/wxt ren nur vberwtrt bep allenCnubvoleté / fobie^wben wiber benbefebl ©otteeZ Æ)ie 7»Uen »«rt«« leben betten laßen/niebt getobt/fonberin jinpbargemaebt betten, ibiefc anp ?wamp;**Ä^G ^^^ 5*’‘'^ (Sottes waren aufftburtfeb wtber jre berrfcbapt/bte Juben/ rotteten 3lt;«bi». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftd? warffen etn^ónig vitter in ai^/biep ^‘'^^^^^^‘^ fd)tcFt wener pin t^aupt^
6ifrtrlt;«. nbsp;nbsp;nbsp;mann vber bie Jnbenmit namen 0tfara/mit vil DoW / vnb mit neonbunbert
rlt;».
-©cSeva-
^Öararf.
€5if4v« jiffift ben Jgt;«irnlftIgt; aaff Cem mcfcii an*
3lt;tbd 6f beeft Cen lt;2gt;tfava.
©trettwâgen/ waren mit Öenfenbcfcblagen/ von binben vnbauff ber fetten/ mäbetenwiebasgra^ bas Doletab/ warb alfo bie 3wb'.fd)betc bart geplagt ^ummiftanquot; 5^f*’Q*9Mi^* Ïgt;afd)rien vnbrufftenbie^iiben vmb bnlff $u(Sott/ber warb ©at t lt;S« ÄS’ *^ fl unban als ein gütiger Matter bewegt jur ^armber^igbeit/ Bam in in iren Angjlen vnbnéten ju bülff/ bermaßen / wie bernadr liebet, ^s war ein Äer^-çenmaeberinvonlfpbratm vnterben^tibm/ bieß 5gt;ebora/bie bett biegnab vnb lt;5et(l (Sottes/fa|$ ju Keebt/prebigt vnb lebret bas Volcf / vertünbigt inen bas Wort vnbwtllen©otfcs / bte-fdtieft nacb^arab von rîepbcalim/eréffo net im ben befebUSottes / bief in mit jeben taufent von nepbtaltm/ vnb 5abu^ Ion ben Öónen ^acob / geborn / gegen ben ^etnben In bas fclb ßeb légern. ^r wolt aber niebt/mujï pe aucb mtt jteben/ legten ft eb al|b mit obgenannter jal an ben berg Ïbabor. ï)a folebs vernam ©ifara ber 5einbe lOauptmann/famlet er alles fein Dold/ tbet fieb an etnen^aeb niber/wolt bie außTrbiirifeben flraßFen/ î)a jobe gegen im ber Jûbifd) tOauptmann ^arat / auf beißen Ï)ebore/ ba cr^ febrarfen bie5einb alsbalb ße nurbie^üben anftebtig wurben/gabêbie ßuebt/ bte Jtiben ctlctcn naeb / erwurgeten aUcs/grof vnb Bletn/wie bie t^ünleinbant gar niemanb bavon. ©ifara fprang von feinem ©Creitwagen / wolt ju fitf bagt; von laußen/bam ju ber prauwen Jabel / bie in ^ùnbnuf mit im was/ bie fÄb^ ret in in ire Wobnung gab im ÖOilebz ju lofcben ben burp/ jn trtnrfen/vnb ver^ barg in a tiff bcm Ifrbtrcteb/legt 2^leiber vnb ein langen ÜOantcl vber in/ba Sabel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;entfcbltcffcr. 25a mauptbie^vauw ^abd gemeeblieb bmju / fet^tjm ein langen
ét«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpi^iÖ^u Hagel auflr ben febluff/ feblug mit einem trammer brauß^/ bergieng
garburebsgebirnbif in bas 4frbtreieb: ^nbembamber ^ùbifd) Ôauptmann ^arabbemacb/iagt obgenanntem ©ifara ber ^cinb Hauptmann nach /bit 5rauw Jabel begegnet im/brad)tin vber ben 6ifara2 berwarnuntob/vnb «uf« ***** '’‘'^^'* (leeft im ber Hagcltm fcblaff.Hadnnalö warb 2kónig Jabin mitallem feinem ÄbJa nt^t fflrgt; Volcf bureb bie bülßT(Bottes von ben Jüben aufgercutet/ vnb ibebora fagc wwa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Bott banct / maebt von biefem ©ig 'X)erf vnb Keimen/ vnb ein neu wes Cteb/
muflen iung vnb alt/ ÖOann vn^rauwen/ (Bott julob vnb ebr lebrnen vnb ßn^ gen/vnb war bie 5ra uw ïDebora Vierzig far ber Jüben vnb (5 lAubigen gefegt neten “Vo lefs Vorgang,
CßaeknÄcnM Sarcnnejcitcnfiir nam^afffige^d’ 0cn vnb Sürßen (n anbem anßeffenben £4nbcrn geween feyn.
«iw^ffu»®««^«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^ *^ 3weflt;n in(Briccbcnlanbber(Brie(bifd) 3gt;tonpßu8/juge*
nannt ^öaebus / obgenantes Königs Cabmiis Xfnctel / haben bie alten Komer vnb (Srieeben in für einen Gott bef Weins geehrt/ wie iegt bi« e.OJrt«« ifîb« Wetnjerl ©. Drban îÔcrglctdien hat bamals gelebt ber reiebß König lt;V?iba/ «»Der :33ac^«». nbsp;nbsp;nbsp;mttben langen-if fels obren/vnb ber l?elbperfeus/obgenanntes Königs jCi^
^ifcu«- nbsp;nbsp;nbsp;^^“® Drcncfel/von ben allen bte pocten/ Griechen vnb Korner vtl fingen vnb fa
SpronomB». Scu/ ganne Kücher gefebrteben / bas Gegirn nach im genannt haben/ quot;Vnb ju ^rotahat regiert vier vnb fünßfeig far ber vierbt König JIus/hat bie ©taff nach im J lion genaunt/bic ber gemein mann Croia heiße»
Von
-ocr page 153-^om dfpriittç^cr «kcttCeucfc^ett.
'^Jon^öntgfifing item êr^fômg in ©ermamen/tnit
wuö bep feinen gelten vbenU tn ber QBeU treffenlte^ö
gcfd?ebcnfcy.
^^”*^^*'*^^^’^ b^ît^eutfdelanb verwalt brey vnb fänff^ig jar fein ^^”* mannocb alt Xeimenbctalten^cntfcben/vnfer Xh r®*^f*fbtenCbronica/bttt vnb betwiber ßnbt/ b^t im Hiberlanb am Alft*/?*^”*^^*^^fb»mbCiemet« Statt gebauwt/nacb fm piß burg gênant/ 3Rf(»amp;«r^‘ meth ^*^’^^^*”^^*’^**^“® ”^bcm'25nd? baß er von ben'^Teutfeben gefebneben bat/ ^^”^*^*’f^tttnad?berart(5riecbiflt;ber vnb CateinifcberjungDlyffeö/bie cotniTcöïdntt-ot. ^^^^1 frist IVefelfcyn. IOometu6 bet Altefl poet fnbtt and? fein (Stieebi^ ooenwernttaeogj# lt;^^f^f^f^flt;f^'’^lt;*^'**’bjwlt;«6fg^iilt;blt;ii5eflt;brtebett bat? ^«^^ß’ö'^*’«' / *^^ mebtgenanntet Cucituó anjeigt / etwan an bem Xbeyn/ tjlt;«» Saniert, noanbaó^ofïreuffcbee^eer/allba tOomeruóbie iOellvnb ^egfeuwt feçt/ locus infirm (^ pur ^f^vonbieSebottenir S. patriçenlodjetbacbt/ baô bie Alten/wie teb ßnbin g^or^7ecu«d«m S^f’ffbenlanbé 4« ben offen Seen p^en/IViewol bie Sd?otté and? auß ^ent^^ Bomerum. KbenUnben vnb anß ben Sad?fen berfommen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u.patnçewbf^.
Dnb obgenannter2lt;ónig pißng fol and?bemTraßcr Plt5/baß$npaß quot;^^rM^re. |4W in bie löonaw feilt/fein namen geben haben. iDiefe Ham bat bet alt ^cy e^ ^^^^ ^‘'^ gebtauebt / ab bie alten ^rieffe außwetfen/vnb bet poëten are ^/baß ßealle'^bat/fovtlt?clben/bod?eine0namenö/gcrbanbabcn/etnem/tcr ^Pf^4d) 5n fd?reiben/Al fo wae bet '^entfd? Dercnleö vnb Dlyfleß / vnb betglci/ {^JJ?^rbtgctb4nb4ben/fcbreibenße allee bem (ßrieebißben ßctcnleö vnb D^
bicfes ^êntga Vl|î»3ô Jdtcn feynb btc '^ctitfd;cn mit frew Äontej ^^itcttt tu ^ficn gefalle«/bergUidjen bie ^tamircn mit /tet Ivôtugin 2^ym ©aftem. 7**® ^tgctt/bie bat in bem Canb 2teolia vnb Cybia a« bem ©tieebifeben 0Occv/ Aßen gegen ÏVelîwettô / ein Statt vnb ^efeçunge gebanwet / bats nach it *©« ^mtfchni ve» ^ytrt genannt/baron hurtig gewefen feynbie âltefîen©riecbifcbcnpoeten/ Ä“^^‘’‘”‘ ^omerus vnb fein Detter iOefiobuô / betgleiebtn bet alten Piflotienfcbreihcr ‘^Pbotuß. Don bet Aigen wirbt no cb baß groß lt;ßtiecbiflt;b (VDeetgegenAnff^ Sj^^S/Swifeben (ßtieeben vnb tlein Affen/ Aegenmgenant/batin fie etttunden erpa^cr ‘mate 'ne» Mt4^bgenante'^eutfcbXottWanvnb5tanwen/bcttfKbanbemlPa|fctf uf/ {^eumgnmnnu Jfft «amen ©angattue nibetgetban/ inbem Xianb fo /e^t bie groß ‘èótdey ««»i«««»-b^ißt/bawatbptiamuöbet leçtÂ^nigju'îtota/mitlàmptanbettt^ôtlïé vn Çtttn/aufb 2^óni^c / von feinem Dattet Caomebon/wibet ße babin geßbidt. £^«2?«»«. ä^^® fester bet Königin iOclene tm btitte^neb von bet jetfïótung bet Statt Æaomebon. Croie im tOometo/abet man hnnbte bem ‘^eutfeben bluffen niebtsahgewin// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^JI*“^* Jflt;tt/Ptiam«d fließ anfribvnbhunbtnuß mitbenÄttegöftanwen/batumbffe S«. **’ ^^** »Hf na^maU/wie ieb febteihen werb/ bülfftbtten wibet bie (ötteeben.
^ ^ ^übifeßen *50W^ ^auptkufen/ am aften ton ®etgt;eott/mff bem fibenben Hauptmann ber 3ûben/ vnb feinem @0«
Sd?affet/2^0nig Abnneled?/bergleid?enbemnennbten t7e«ptmann'2^bola.
fp^^A biefet jeit vnfer ^onigPlßng regiert/feien aber ma le nach bem tob Q^i^ebora vnb^arat von(ßoteab bie ^üben/woltenfn nicht allein ford?^/
een/vnb für ein Hotbelffer baben/jDammb febidt (ßott vber ße bie Sa? ^u 301x11 werbe» liacen/btc lagen im Üanbßben far mitWetb vnb 2^inbcrn/mitDibe vnb ^ieu? vamp;erjogen to« ben ^tt/mttvil^ameltbiernanjal/ fraffenalleöauifwiebie t?cwfd?tedeu/©raß/ ®«r««»«** ^aub/lDcw/Sd?af/ Xinbet/ Xüb /Od?fen/ vnb auch^fd. j)aswangftcbie *iot/baß ßc^u (ßott febrien vmb bülff/bet erweblt (ßebeon/bet was von bem AU ©«tej«, J®ßFigt;/^lt;’tt^il«/berbracbtjwey vttbbrelfligtattiente^Oattjttfain/
Glaubt er nid?t mebt / wie ßn (Bote febnff / bann bteybunbett / biebas Wafferin bae maulgefprüQC betten/ba ße börflig waren/vnb auß einem^aeb 3 ß trnnden.
-ocr page 154-Sae erft ^«cê ^0(;aimt6 ^(«cntint/
trund'ctt.iötfc tbciltcrinbrcy b^uffengab fegUebem eiivS'vommctett/ctn Ued^f 5tr4t4^em4, nbsp;nbsp;verbekt mtt einem trügel tn bte bnnb/vber pel jn narbe bte ^etnb in ber quot;Wagen'/ burg ba b liep ein feglicber nuff/jerbmeb bas trüget/ hielt bad lieebt in ber banb/ vnbfcbriewaôcr frbreyen mod)t: tOerberbas ©lt;bwertbep3Hlmelt;btigen®or/ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes vn (Bebeonba ein fold)ô gerumpel vnb ge tummel wad/ru mpleten bte S^in^ vrberingim fcblaffanff/ hórten ein folebe pofannen/blafen vnb gefd)rey / fahlt;ïi bie lieebter / Ifd hlt;tt ^r etlichen vor auch getranmet/ fie würben von (Bebcond ©cbwert fÄmerlicb erwürgt werben / wipten nicht gegen wem es was / meinten .©le^dnbeSebrS» bie quot;Wagenburg wer voller 5einb / erfd) lügen fr felbö vilaneinanber/ gabenbie fSÄ^ «W^a«» ßuebt bem quot;Waffer 3orban ju.2öa fold) 6 vberal bie anbern^öben fahen/eileten pc^fe hfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;penach / namen ben 5m‘t vnb'Vberfurtvber anben Wafjern eyn/erpblugen
Ürebfttb ^eb wer» ben gefangen »nb erfc^Iagen.
0lt;blt;en (e^t tmb 9rptanfu4lt;ngt;
jrbnnbertvnbjwenQtgtaufent lauter gute 2^ricg6l(ut/on Weib vnbKtnb/ vnb on ben Ï)roflèn/pengcn jween iOaimtmânner / Oreb vnb 5lt;b / feblugen f n bie grinb ab/bem erpen bcy einem Jjelpz bem anbernbey einem^iethaup/fb nach fnen nacbmald genennt worben/brachten bie OAuptcr$um(Bebcon/bcr tarn mit ben brey hunbert (lOannen an ben 3orban/eilet ben ^einben nach / ber lagen nach ^hemô bep forbans fünffachen taufent/aUee flreitbare (V?Anner/ mtt jwey cn iOauptmAnnern/^ebee vnb ©almana (Debcon mit ben feinen wad fall miib vnb hungerig/tunbt nicht wolnachtommen ben 5«nben/fcbictt jn einer Statt / fo im weg lag/bap pe fm vnb feinen Zleuten^rot herauf fehlet ten. ^tein ber Statt wupten nicht von ber jemb Hiberlag/ trieben bae gefpote aup f m.5)a fehwur er vnb browec / wa fm (Bott mit frieben herwiber hülff/wolt
er pe alle mit wtlben großen (V^cerbornen vnb Î)ipcln ju tobt reiben laPen. SV’^TKU? Ku eft barnach fürter^u einer anbern Statf/begert auci) ^rotan pe / bie trie^ S.*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* bcnau^/wicbteoben/badgefpottaupim/meintennichtbapmüglid)werbap er ben ^einben pit obligen. tön feh wur er in/er wolt bie Statt vmbpürQen / bi« Bürger alle erwürgen / wa er von ben 5«inben pg erlanget / vnb herwiber Bern, ©ebfwmu^^ungr (V^upalfomitbenfeinenalfohungcrigvnb mübbcn5einbennachetlen/vnbv^ Sk»**quot; . ^ ’^* bcrpclir Wagenburg vngcwarnterfach/erfchlngdy peng in ber flucht bie jween ©tOfoquot; ftg«. nbsp;nbsp;nbsp;JOauptlcute / führet pe mit im lebenbig hinweg / 5og für bie erpe Statt/ peng
J^bfr^fn »mb.
§b^T ^’^‘?*^* ein^uben/ber muff fm bie .Ôberfïen vnb ^elbführer in ber Stattgefchriebe« trpenvm . nbsp;nbsp;geben/ber Waren ftben vnbfibemjig/bentheterwieerjnobengebrowethett/ltep
pe mitibornen vnb iöipeln vmbbringen. Verbrach hernach bie anber Statt auch / vn erwürgt bte if y nwobner aUeetpach jum leiten mir feiner eigen hanb obgenannte lOauptleut/behielt bad Canbin gutem frteb bieweil er lebt/wol »erfaßt 70. vierntg jar/ liep pben^ig eheliche Sun/vnb ein vnebeltchen/ mit namen Tlbime// ©cbeonwiiwn nbsp;nbsp;lech/binber im. 5)amvnbfetne Son bie 3wbcn$um Dörpen vnb l?errcnaufp ÿûrRfm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geworffenwolten haben/webret er pch/fagt/^fcy (Bottfür/bapid) obermein
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stine cuwre t^erren fey en/(Bott ber 2lllmecbttgtp eu wer 5wrpvnt?err.Hach ^ie 3ftt»eii few v» feinem tob pelen bie ^uben von punban vmb/tbeten vbel an feinen if rben/ ver4^ £*5^*©S^*quot;-’’*“ Sapen(Bottvnballertreuw vnb gutbeie von(Bebeon inengefchehen/warffen aÄec^rittpmw 5'» einem König aup jegtgenaunten panefart 2lbtmeled)/ ber ermorbt all« tfart wi«^co'mg. feine‘^riibcr/bann allein ber jiingp/bertarn barvon/Vnb biefcr 2lbimelech ©oubfikf'?^’^* *^ trieb viel wunbcrd/mutwillendmitfeineneigentnDnberthan brey far/p^tein **” geU^ nbsp;nbsp;JOauptmann/ Sebul mit namen / vber bie feinen / verbrannt feiner ei^n StAtt eine/ fo von im vmb feiner bopheit wegen gefallen wad /erwürgt aUed volcf ba^ rin / legt pch barnach für ein anbere Statt / wolt ir auch fo thun/ba warb er in» wimered^mmpuin Sturm Von einem Weib fcbünbtlich erworpen/Warb im alfoju leather lohn/ Wf«8twö. vnb trapbie vntreuw iren lOerren. Mach imwad ber3ùbifchh«it vorgenge« ÎTbola/ von bem (BefchUcht 3fachar/brcy vnb jwen^ig iar.
'Son anbern nam^aff«gen .Herren fn anbern kanoën»
(SJ\^ ^®^*Ö^^^^S ^^^'^“^ *^^3*^*^*^^^*^ ®^® ^^”^îî**’®'‘^^^^*'^‘'*'^ ^^^’^ SeSpiKfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ P«lopd/ vonbemwad pcloponefud/ bad ip/bican pclopd/ genaue/
-ocr page 155-«ueb î)î bet (ßvieebifeb 10 ercu les geborn worbc/von bem td? bernad? mehr febret £quot; ®J‘*^*^ benwcrb/foirtuebin'^eutfcbUnb gewefenfeynvmbbieibonaw/gnv beroben/ «’tc Pinbarus ber poetfebveibt/ »nb teb bevnaeb mebv melbcn werb»
'^‘’11 bem König ©venttfr tgt;fmf eßen/foflc^tvnbtivf (1)13
Mr bei? w regimbât
®^ebobgenrtnteml3eyerifcbem2kontgb4t bey vns regiere/nemU^ vmb bte ibonnw/ 2^ón:g Brenner/nebt vnb breißlg jnr/von bem teb etliche nie Keimen vnb lieber/fo in ber alten Cbronica fey n gewefen/ in ben ^«eb^ ^ntmerngeUfenbab. (Dan fagter foljnpnfpiw begraben ligen/ Don jmfolt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^P^IT**
^venburg/ bas 0cblo^ far bem walb / vnb bie ^renner etwan ein Kote / jwi/z ^«nu quot;mg. !wcttbem3farvnbbem Jn am 23erg / ber ^erg bey ©terming/Brenner ben Ham baben.^ey bem ^Irifloeele finb teb inbem ^ueb/bas er von bê Drfp«ing
Waffer gefebrieben blt;tt / bergleieben beym plinto bem /óngem/ba^bad lt;5e J^vg/alg 1*0 0^ ^,0,ii ^fj bifj in ©ebwaben an ben ^obenfee flred?t/IVablen vnb ^entfdxn tbeilt/ber Brenner/ ©aÿfenbimer vorjetten bat gebeiffen / baratté ^S^SgSt ««i^ ^b bavumb bie 5gt;onaw ber groft^Infi^urope ßenft/wie 3lrtfïotelcs febreibt. naw. Dnba bifer König regiert/warb ber‘5^eutfebenKneebt/fb vnbenam ©cbwar// ^enmeer/ba bie 2gt;onaw eynfcllt/ jafjen/Kónig Ktyeb» / aber ber Kriegsfrau/ ^^“*« «r9^«. wt« Königin/‘Sbemifebyr mit fren ©eb weitem vnb (Befptelen / (Dyrley vnb lt;amp;«mift^vr» ^ma)ttin/ namenbie brey Canb gegen Confïantinopel vber / in Slftenligenb / ^^^4Ê'’tr«tt inOlrmenien von-óflen/vonlPeflêanbasgrof ©rted^ifd^^ccr/ Von llorb an bas ©d? wartjmeer/ba bie Ïgt;onaw eynfellt / beiden bie ^Xlten Kb ^ynia/Papblagonta / Cappadocia / Olllba bait weten |te brey ©tött / in feglidi ^‘ïnbeinbcfonbcr.Cbcmtfd)irtbetfid)inCappabocien/niebt weit von^rmc// lt;^‘€lt;*9« tvofm« *»ien niber/ nam aUba eineftuebtbar Ü?bneeyn/ bett viel Köum vnb KAcb/ •“«‘‘PF“*”«“’ ^’Ätbvom Horb mit obgenantem ©cbwarijenmeer/auff ben andern Örtern J^ltgebirg befcbloffen / mitten babureb ran ber Wafferßuf Cbermobon/ allba lt;^lt;«»o^o»‘ ®‘’ertnba8 ©ebwarijmeer feilt/bauwt Cbemifcbyr ein ©tatt/nennts nach fr/ 5^ auch ber gann ientangejeiget gegenb ben Ham/ bienens bie ©tatt vnb _ ■^«tb'ïbemifebyr. '■ WwifevMptdw
, (Dyrleybefaf bas CanbKitbynta/fo am ortgegen IVe|t/gegenCon|tam ttttopci0jjg|.|jg(/bawctbaein©tateamengenlt;5rie^ifcbett©cbwarçenmeer/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• '
nach fr (Dyrlciburg/ ijt nachmals3fpamea vnb Keyfering genant worz ^p^m^Somci.
ve/bas (Dittcrlanb bettpapbUgonia tn.3lma|trtn baiiwet atteb am ©cbwar ^nmeer gegen Horb ein ©tatt/nents nach fr Tlmaftris/fo auch Cromabetft/ 2lt;maßns. Mg tV”^ ^^®'^”’^’’^ '’^^ 0f epb^tnus bie XIanb vnb ©tättbefebreiber meb
‘5^0« öfn ^übm rnö fren ^auptle «ten/jf ^fnkn/fUffz ten/bnb ^wblffrcn/mU wamm 3a(r/3ep6tamp;c vnb
2rbeffan.
(^S^ König Krenner in quot;Centfcblanb lebt / warenber ^üben tOaupckut/ g^amerftenjair von (Balab/bettbreiffig ©ön/bettein fegltiher ein befom ^ott s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*” '^^ feft/bas bey f n vngewönlicb war/ ban ben 3ûben verbot
ferquot;? ' k *'’’^berpferbnoeb|treitwagc/Beinrei(tgen5cugbabenfolten.Kb Æ«e«âicrun33aiv-febiuî*^ 3»Vifcbbeit jwey vnb jwentjig far gepflegt. Had? feinem tob fuebten^ ”*^'^’^^^” wider vmb/mebrten bie alten fund mit neiiwen miffetbaten/
^»berf wa Hotbclffer / meinten der alt (Dott möebt fn oder woltfn .Oie pabmHon» ”*ebtbelflen/da phieft (Dott vber fïcfrcHad?barn/diepbtlijter/fo gegen Wo«««9’
J itf fentag
-ocr page 156-pM«filt;rb6«Hc^ dOfttcg vttb 'Wclï «n btc jfuben floffcn/jwifeb^ 2tcgyptcn vnb bem^ebb^ tic 3 Wen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcnlanb H^cnb/ibct^gktcVctt «ueb bte Araber / au^ ber wibenóben Arabic / bb*
biffeicbeli Jorbrtnöligt/gegenOjï/nntbenbic JóbengvenQcn/bte Jubenbeip ïXmmeiiiun. fen fïe Limoniten/von blt;m SonCotb/bieCntctnev mb (ßrwebennAbdtbtoö/ ^abat^et, nbsp;nbsp;bte plagten bue Cnnb nd^^eben jav/ ba vu|fccn pc ju (Boet/bergab jn antwort/
petbeten bemgutmebt/ blt;ttpcopTterkbigt/wok,r weiter muffigkeben/ pd?
©otttollnd^ter 3ft jr niebt tnebr annemmen / pc foltenfr notbclffer vnb (Bótter gleich wolanrup JJaquot;** quot;’‘^'^ “quot;quot;“”' fen.tOerwiber fagrcnbic3wbcn/pc betten ,e mreebtgetban / er foltmit/n leben «te 3ftem werffen wic cr wolt / er erkbige pc nur kQt von btefem Dolet/ vnb wurffen alk^ilbnup he :Siiamp;er »on jn. vnb (Bó^cn auf ,rcn gegenben / vnnb ergaben peb allein (Bote/ ber beweis fnen barmber^igteit.
Sep^f^etsirt etfore nbsp;nbsp;nbsp;^-^^ War bcrplbctt jctt etn frifcbcr/mannlicber / (Breirbarer / guter S^riege^
jum^?«t«p»m«nn. man/biep 3^pb tbc/waó aber ein tOurentinb/ben WO Ifë ferne 35r über ntd)r erbt laffen/warb von,n Vertrieben/muff pdi mit rauben nebren- Waeb bemfebtef'/ ten bte ^uben/gabenim bic iOanptmannfeb^^t eyn/ber febieft von flunb ju ber Jetnb 2^óntg/begcrt von/m/er fok aup bem Canb jtcbcn/Ï)a er bas niebt tbun Sep^tepaet, wok/braebt Jepbtbe fein Volet jufam/ vn pget mit ber bülff Ootteö ben 5etn'/ bcnob/jobcin,rCanb/jcrbracb jwcnQtg6tâtt/verbcrbtCanbvnb Xicut/er* feblugalkó was crantant/vnb Bert wtber betm mie groffettebren.
«u tEpiraitenfevn Aftliebbcr ^wbenvon ^pbraim/bemfüngern Öon 3^Ppb/bürtig/btccr SSb?^ **^'' w*^f ó***« ^*^*^5 georbnetbett/waren barumb vngebuktg/meinten pc wolten aucb gut ge wunnen vnb ebre eyngdegt baben/machten ein groffe 3luffrbur wt^ ber in/legten peb jufelb/crmuk peb,r mit t3ccr côtrafft cr wehren/er feb lug ,r jwcy vnb vierzig taufent/ worein Vorgang ber ^üben feebp/ar.
nacb biefempPagber3übifd)bctt pbenjar 3lbcffan / bärtig von^ctbk^ bem/bett bretfftg ©ón/vnb fo vibï'ód^tcr/allc kbenbig bey einanber / Verbeut rabtet pc alle bey feinem leben/bett mit fn in feinem 0aup t3ocb jeit. 2lud? waa bey feiner jeit eine große tbeurung vnb hunger im (Belobtenlanb/$)ie 3übcn pe gen/es fey ^oo j ber Ictjt/ ein i^aupwirt Kuch aup ^trabten / barinne petra bic i?auptfBatr/ein Vrcntbcp2kóntga2gt;autb6»
3(6e(rlt;»«.
s^^i.
®a^ in anbftti Sunben 6f i; hu ^hw/Wfer ptf/tveffetv Hcamp;ö gefc^c^tn iß/ von bcm Öriccbifcbcn gt;?crcukö vnb feiner (Bcfellfcbaßt,
?lKóntg Brenner bey vne regiert / lebt bi fer jeit ber (Brieebipb vnb köC tbereuke/hiep mie feinem Ham TUteue/ von feinem 3lnherren/iß ein groffer (VDeerraubergewept/wie (Canetbon ber 2lcgyptifcbpricfBer von im febreibt/bat vieliunger ©efelkn aup (Brtecbenlanb/aló Jafon/'Cbefcuó/ ben 2^ónig von 3ltbenc/^rpheu6 ben poëten/ vnb auber mehr auff bracht/ haben auffbem UOcer bin vnb herwiber geraubt/ vbcralbreanßoffenbenjCanb vnge^ warntet fach vberfalkn/bae Vibe vnbbie febónen prauwen weggcfährt/ncm^ lieb von bem ©eb Wattenmeer aup bem Canb 2kold?oöbcm2^ónig dictee fek «e '^odwer e^Oebcam.
3lueb obgenannten Ätiegpfrauwen etliche (Befpickn/ fo bic (Briceben auff
211^118.
3a(TO». Jirp^eue
^ttt9. OWrtw»
ïWfnafippe. ft ©pracb nennen (V3cnaltppc vnb iOippolitc / welche ‘Ïhefeuamp; ju bet if 1x3^^ ■ nbsp;nbsp;nommen/vnb bey ft ein 0on nach ft pippolitoö genannt/ctworben fok haben»
x«oiS?Âlt;»4» ^em Kónig von quot;^toia/Caomebonti/ führten pc auch feine ‘dóchter weg/ vnb eer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etfeblugen pepona / vnb ba pcpriamua jr Grubet wibet ctfotbert wolten pc
ïïamp;Kuea?*’” imbiefelbigctticbtwibergeben/bavonbet jeheniâtig Ätieg / wic vnfete‘ëreut^ ' fdwnfchretben/etßanbenifl/wieich betnachmelbcn werb.ï)aaberobgenannte 2iriegafrauwen innen würben/ bap bic aup (Briecbcn,nen,r (Befpickn weggen/ führt hetten/famkeen pc eingropVolet/mithälff ber 2inccbtbet‘Ïcutfeben «fcTTeutfe^e« 2Set 2^empffet/2lt;ónigin 6igc l vnb pintgat bic ließen bic Jrauwen bey ,nen vber i^r ,u(,fn wiDtr he ben engen arm bepöOeete/johen mit gewaltiger hanb an ben ge|labcnbcßeb cönet^eih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;higen ÖOeetö in Europa bip an bie 2)onaw/ ructten aUba vbet bic Ï)onaw / ^c#
gen gat mitten in (Bticcbenlanb / beUgetten wcilanb bie vetmehrteßen ©täte 2fthlt;tt/
^cm^vfprtitw^crakcttCciuffßctt. LU B^ ’^*^?^^^^” SJ^olTcn rlt;^ablt;tt/5ogctt rngefd^Ugen wiber beim, -if titele ttcttiKif rJf'^^ ■^‘^‘*'’'’’^^’ tO4uptniânnttt-ôvitbyn«/bïlt;lt;inbcrnrtnbcr^/bicvnfcrn4gt;bî^^ 2t5„,^, ‘ icblt;t7-ótcvtn/4bttcnn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£gt;«««.
ïÖtcfcrjdttflaucbbtcgró^mccbttgllÖtrttt/bïtber'ïürrftfcb 2tcyfcr bóf söenttffoKR^iuw^i bcU/vrtb nun »onÄeyfer Confï^ntîno bcm cvjîcrt Conflantinopcl bnft/ gc^ ^laMuwth • Slt;b^^^ ^'’*^^^’^ '”’”’ Aónig ^yjanto/ von bemb^tfieam allen ^yjannon ^52uX
-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obgennn«»: bctcnUó ijl ju Ic^t vnßnntgworbe/ bnegelebt$wlt;y vnb y^emiii» mDt bn»
J“”if^ig jav/bntfnbfelbó verbrennt, ibie «ken Kómervnblt;5necbenbnbenfn‘®'’‘-. _ fwt’ein großen (Bott vnbriocbclffer gebnUen/ bnben|m ben 5tbenben geben/ ëStt^X««?«?”quot;* S^ubten/wer |m ben oebenben aller feiner gûtergeb / würbe bic reid? vnb felig fcyn.
ifsbataud? fetner (5e feilen beiner fein red? ten tob genomen/ber kroner// 3«f«ns tobt. ’®’‘^tgt0d?fclbó/ ber -Órpbeiw warb von ben vnfinnigen trunefenen weibern ^'^Pbe«8t»i5ti 5^tri|fcn/^ónig '^befenö warb von Canb vnb Centen vcr|agt/|larb im elenb. ^K««» toet« ibamale bat and? in'S^roia angeboben jn regieren bericht Konig pria/ pfwttin’bti J^i^8/i|l in großen .if bren vnb Wirben vierzig jar gewefen/bamad? erbärm^-”lt;b erwürgt worben vb feinen feinben/bat fünffgig @bn gehabt/ vntcr benen ßbcngcbcnlfbelieb.
ibicferjeit fol and? bie grof mcd?tig|ï©tatt(Lartbago/bic mit Aom bnn^ ^««{gt;430» bertvnbfwnß^Qigjar lang vmbbiclOcrrfebaßftberganzen IVeltgetricgt bat/ Sebanwetfeynworben/wie if ufebios vnb 0. lOieronymud injren Cbroniden fc^cn/bey funffcbalbbunbert jaren vorher ©tatt Kom. if 0 bat anebgeweip ^roü jerji^nntiigM fa^bie vermehrte|l 0ibylia/ genant if rytbrea/ wie bie meebtig 0tatt Îroia propijccev« »»«01* in burger$cit würbe jurfebleißt werben/ aberniemanbeglanbtebif gefebaeb/ ‘’^“‘‘’ lt;gt;ben ßebet von jr mcht.
'Son Äönfg^03frtv/fiir^ ^ag/bem nfunâeÇenben
^öniß to.^eutfe^fanb vmb bie ‘Sonaft) ^eraben/enb in
Key cm/Horbga vnb Gebern»
^^”*^^‘^^””^'^ ßnbieb/baß fein ©onbert?elb tbogcar regiert hab eins vnb breißtg jar/ bicfen namen ab bie alten '^obtenregifler vnb 114^ ^V^men^etel anjefgen/ haben bie alten Key cm gern vnb offt jrenKinbern *“ff3lt;fcftt/ bic lt;5rielt;^en vnb Cateiner machen barauß nach art jrer 0pracb Ibector/iß^ ein weiblicher vnb rcblichert?clb pines Cdbegewcfen/bavonnach b«m/ber jminbemmaulnichtvmblcßtgehen/ber gemein mann fpriebt/were ^‘ä*“*^* cingntöiOeccarl/entfprungen i|l* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
3bievnfernanßfbicpoetifd?artfd?rciben vilvön/m/wieergar in 2lßengegt; * teißc/bab bem König pnamo mit famptbenmehrgenanten Kriegßfranwen y^f^^rt) t^ut ßc«# ’®*ibcvbiclt;5riecbeneinbey|lanbgetban/vnb py mit großem gut vnb ehren wb faut» fem j^^ma lethei mirt Key cm gc$ogê. if tliche meinen espy ber^roifd? tOergog t7cecarb P*^*“«quot;** witbem Kunbphwd? ben fegen bie vnbclefencn erp lang nach Cbripi gebürt in Reyern/ fo hoch berfelbigen jeit l?ergog Wolff in Keyern regiert hat/ vnb gen OTdfF^ang ^èreoè jerufaUm gezogen/auff bemwegin ber^rtfelCypern geworben ijl* Werben ‘quot; ‘’lfo bie namen gemeiniglich verwert/ fo anberß vnb anberßaußgefprod^en/ wo Wanst uv« vnb gang braucht/bermaßen baß bie erfarnen nicht für einen na^z '^'quot;quot;^«“quot;0quot;igt;.. wen/fonbern für jwen halten/2tlôCurtrab/CnnQ/(E'uttgel/bergleld?en0igl Xau“*®'*^’*^'^ Jorg / ober 0eygfrtb / 0igmonb gang/ Welph Borg / Wclpharb gang / alfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Peccar vnb tOecc^ar 1 turg ip gang Peccarb. îben haben bic alten für ein Kich'/ SJÄn. ” tervnterbaöthorberPcllcngefcgt/bcrbieCeue gewarnt vnb gelehrt/wie fié .©er nvotf^hcf* ßch in ber PeU follen haltcn/ip noch ein Sprichwort/rtls ber (Trotfeh Peccarb. f«”’
Wir haben noch jwey gemeine Sprichwort von ben ‘Jroten / peccarb vnb jonbfehuch/vnb eine gange‘Öleutphe Piporten mit Keimen/ vnb phlcchtohné ^dmen/boch nach poetipher art vnb ber alten brauch bephrteben.
teutphiam hat König pnamt'Ölochw/mit nawen Iduge/bas ip bie phön W«^
J tt# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511 ber
-ocr page 158-®a0 afî ^titOgb^antttô ^etttàttzquot;
'îdepÇu#.
.©450t(((evfpicI.
5« bev ^bc gehabt/ b^ît blt;y fr erworben ein ©on/ bei^t ‘^elepbos /3lfo febreîbc ©tepbnnue von Conflanttnopel/tn bemand? fo er vb ben nambniTtigen 0teigt; ten ber ganzen Welt befebrtebenbnt/fofebreibt nuebÏXred etn'Crooner/ tm ^ueb von bem '^roiantfcben 2krteg / wie t^erenUô mie bulff beO cciJtfd^ratmï bteXtfen vnb 2^ónigï)ionicbcö tm jC.4nb‘(rbrrtcten/bnrtnn Con|ïnnttnopcl Itgt/vbcrwnnbcn bnb.Dnb ‘2^elepbuó/wte pinbnriid (ngt/bnenUetn ben 3td)th lembórffenbefïcben. Treiter nKlbctpinbaruówte ber iOercules wolctne mit ben ^eutfeben bnrt beimvrfprung ber ÏJonawfeygewefen/bnb nu^ ‘^cutfcb'' Unb bt^ Kittcrfpicl vnb ö^umter in (ßriecbenlanb bmebt/ bn^mannUwegint fónfftenjnrfür ber Statt Olympia gehalten bat/wie id? bemad? befd?rcibcn werbe.
t^cicbefdaetf.
ptttfc(îleilt;u poitrus. 35itl}i?ni4. Sdop^en.
Î)a6ifïber grunbt ba von/bafj tOeccar b ^ifien vnb (BriedKn bebriegtfolt baben/ ^ufebiuó vnb@. tOieronymuó babenin jrenCbronicten au|fge$eid)^/ net/ba^ obgenannte ^eutfd?e 2krieg^frauwen/ebcbie Statt ^roia von ben lt;5ried?enifï beUgert worben/ (5ried?enlanb vber$ogen/vnbbie Statt‘Abebas belagert baben.^amacb wie alle anbere fd?reiben/fey priamo bem2^ónig von ‘Ö^roia$iï bül(f Bommen offe vnb biefgenannte 5tauw Königin/mit namen Pcnteßleta/ fo in bem Canb gegen Conjïantinopel vber/ vb benbie alten pon'/ tuö vnb ^itbynia gebeiflen/am (V?eer in ber Statt 2Hopben gebannt/ vnb jr 2^óniglid? gefe j? gebabt vnb vil guter rcblid?cr tbaten/bavon bic altenpoeten and? fcbrcibcn/pngen vnb fagen/ getbat^at.
lt;Celep^u8^iffftbew quot;Îroiancrti tvibetbie tEeuefeben.
Wertf.
Ôlnfubufe fra^ bon beu ©ciftem vnnb ©moi.
IVeiter fd? reiben aud? bic alten/ab Jorbanus vn anbere mebr/bie ‘^Teutfi? gewefen feyn/vnb von bcn‘^cutfd)enfd?retbcn/ baf? ber ö^eutfeben König vnb ^ürjlin Sibenbórgen vnb vmb bie ï)onawbafclbjï/K.ónig‘iÏeutfd?ram/ fein Son Ïclepbiió vnb ifurupbil/ben Ïroianern bwltf vnb beyflanb wiber bic lt;öried?en getban baben/Strabo fagt aueb fold?c0/bcrgleid?en pofibonius / fic fey en von ber Ï?onaw au^ if uropa gewefen» quot;Wer bie alten lt;5efd?id?t ßctffigltd? ii(ït/vnb brauff merefen wil/bcr finb ie gemeiniglid?/ba|5 ctwan 511 einer jeit ge'/ fd?ictte Cent in Kriegen vnbKónflcnan vil orten erfd?ienen/ wie and? biefer jcitvil nambafftige treiben/bey ben JóbenSamfon/in Elften iOelenuô/Si'/ bylla bic rot/ Caffanbra/ t?cctor vnb anbere feine Krûber/ bey ben ^rcutfd?en iOeccar vnbpentefileia/ bey ben (Bried?en3ld?y lice/ncjîor/‘X)ly^eô/Cald?a0 berpriefberz vnb vil anbere mebr gewefen feynz bar nach Bomptbenneinjeit/ ba^ in etlid?en vil bunbert jaren garmiteinanber niemanb rcd?tfmnigó ge'/ bom wirbt / werben alle Künfl/ berç/ mut vnb fînn/ alle gefd?ictligBeit verlor ren. ÎDie Sternfeber fd?reiben folcbe bem (Bejlirn vnb cy nßu^ be^ tOimmeb $u. sbie alten pbilofopbi vnb B:gt;eibnifd?cn ‘Ïbcologi/ ben (5eiflern/bieau^befebl ©Ottes ben tóimmcl vnb bie Stern vmbber treiben/“X^nb ob jold?e ©eifterber Stern Seel fey en/ mit fampt ben Stern ein Icbenbig bing/ wie Seel vnb Xicib bcn(Ï5cnjU?en mad?cn/42gt;ber obs nur in ben Stern/wie etn Sd?itfhtann int See/fttjeny Bein ßcbenbenfelben geben/ fonbemnurberumb wie ein Sd?ciben ober Kugel treiben.
^^ifpufaf (ou Jicfÿ fcheii btm iÇeftn vnb Qîutie.
,OU ßekbrten ftçn «lub quot;yîarwn. Wemungbtrptiw lofop^m.
sÖe^ feinb bie gelehrten noch nid?t ey nö/wetbens aud? nimmer mehr cy ns/ ‘Vor ftben iaren haben ße ßd? vmb biefe fad? gejanett/ vn brob Ketzer einer ben anbernmaußgangnenburd?ben 5)rudr Sd?rifftengcfd?olten. î?octor t^anS ^^ 5W ^ngelflatt / vnb paulus Kudus/ weylanb Key ferlid?er (^Oaieflet an* wait / nun aber Jürfllicher lÖurehleuchtigBeit in4gt;|lerreichCeibari3t/beßbah ben ein Key ferlicb gefd?efft la|fen außgeben.
Æds filnfft ®(t, mtn(.
^s ifl alles Harr en wer cf/©Ott weiß aUein/er fagts nicmanb/es flehet al* les in feiner banb/es iflauet? nicht not baß wirs wifpn/ wir Bunbtens aud? nicht verlieben wie es jugieng. îDie alten Pbilofopbi vnb poeten alle halten/wie berniben bey vnsvnb vmbvns/baß orey^lement/IVaffer/Xfvbtrieh/ Cufft/ feyn / alfo fblt oben ber tOimmel vnb Stern/ Son vnb lt;i5onb / als feurin vnb auß feuwer gemacht vn infamen gefegt/ Xlachmalsifl 2trifrctclcs Bomen/fege bas fünffte Element / bas weber warm noch Baltz feucht noch crueBen/gering noch fchwer/ fonbern ewig vnverBebrlich fey/ bleibt fiât in cinemwefen/ ver* enbertßch nicht wie bie anbern gemeinen vier Element/ barauß er bie t?im* md
-ocr page 159-60mvrfpr«ttlt;!9errt(«ttS^««cf(^£tt. LUI
JJ‘clvntgt; baß (Scjîtvnmncfocz bcm b^ben /cçtvnferc iOobcfcbnlcttctn jettUng/ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, p^bev bic ^Öcttkvaouneb cyngcbvungcïï/nrtcbgefolgct.3bev bic heilig ©chriffe nbsp;nbsp;„m^r£ I^Stvbcvrtlmitrtu^gcbruatctt werten/ cdfcy UnterTVafler oben/wiebnffeb wUfc«»»Wwe« ^3« aid ein feh wer bing oben bleibet / @.3lugn|lin fpricbe/Cd feyber willvnb 'Höttes mcebtigl:citbc^2lllmcd)tigcn/ber wollccdalfbhabcn/bnmttcr/ald î)4gt; ^*b/ Salomon/ 0*p4uluô/vnbic heilig Öchrifft »bcral nnjeigtbie (Belehr/ J,(nbarob jn Harren macht/ vnb bnrumb/ob febon Kin (Beifl in bem (Beflirn •‘^t/ vermag bennoeh (Bottfo vil/ba^ bas (Beflirn von fm fclbd vmbhermu^ paraMdoberwutij S^ben/wenn cre nur haben wil. 3fh gefchweigber altcnphtlofophen/bicgcpgt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«‘«V« s«^ '’‘»«b barfür brc(ftiglich gehalten haben / ba^ (tchbae^rbtrich bewege vnb “’“**^* ^•^bgehe/ vnb bae (Beflirn flill flehe. ^ö bündc vne wol cd bewege fich / wie ^(anbcngcfchichtbicauffbcmlVaffcrfahrcn/bie bündtbaß ^rbtrich lauff/ '”ib baß gefchöpff flehe ^tH/ fbed gleich bad wiberfpilifl.3lbcr cdiflgnugbif; M von bicfen fachen gefagt/barmit mcnntglich wiffe vnb fehe / mit waß Har^ ^(Hwerrf vnfere pohcfhnlen lange jeit/vn voran bic gelehrten ^ccclermönch/
®*nnfclbd ein gemcincd Sprichwort / î)ieÂnnfl fielet allein in ber Kutten/ öpneftweni JOte 5**Hacht hatten/vmbfeyn gaugen/barobeinerben anbernaußbcrChriflen^z ^^^*^f5***“‘^ »•koctwtWlUw*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;we-ii»..™.
'$5on bfv ^üamp;fn ^aupdf «fen/bem brcWjcktibfH/ Viff/
^e^enben vnb fönff^e^enben/ mit namen 2il;ialon/2ibbcn
vnbQamfon.
ÉH i^y vrtferd Kónigd obgenannten Peccarß fetten/feyn ber 3»bcn*t)ol// §^gängcr gewefen / 21m crflcn 2lhialon von Zabulon jehen far / vnb nach
m acht far Gibbon / ber bett vierzig Sone vnb breifpg Atnclcl / bett ein plicher cinpferb. Hach bicfen vergaffen bic Jübcnabermalß (Botted/ber gab p^ifjder bkriiehe« win bic hcnbcfrcr5rcunbtvn HacVbaurnbcrpbiltfler/btclagcnimCanb/ bie^übem ^Jdgten fic viert^ig far nach cinanber/boch fehieft f n (Bott ju trofl vnb hülff ben r^ff^chenben vnblebten Pauptmann/ benflercicflcnPclbcnSamfbn/au^ e^mfe«. wm ©cfchlechtiDan/ ber mcnniglich wol begannt/ifl nichtnot vil von fm alb p 5u fehrciben/ hatben pbiliflern vil pUgangethan / erfeblug fr ein fart tau/
nur mit einem Iffeleneu / bic betten fn gebunben vnb gefangen/vn woltcn i^^eg in bic gcfcnglnuf geflirt haben/ erwarb ju IcQtfchcnbtlich von feinem nbsp;nbsp;_. nbsp;nbsp;. ^uUn verrabten/vnb jämmerlich befj geftehtdberaubt/ bochrechet er fich an ^%'JJ(W3«rt.'’'’”’ ^ 5cinben / ba bie bcflcn au tf einen 5^7 ertag bey cinanber waren / vnnb ein J’^^ifen“(rang vnb bcrglcichcn Burt;weil betten in einem Habt vn'Ïanghau^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^b Cf bic Seulen vmb/barauff ber ©aalflunb/ba würben bey breytaufent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Y^’^fchen/ (Pann vnb grauwen / lauter Jürflcn vnbPcrrn/crfchlagcn/thcl '^•‘.M Tamron 2j(bfeinen ^einben im flcrbcn mehr fehaben benner vor im leben fegethan bett* quot;quot;^** ^’^'' ''‘^*‘’ r**im enbet fich bad fibenb ^»$ ber ^ibd/ fo ber Pauptleutgenannt wirbt/
in fich / nach rechnung ber ^üben vnb S. 13cba / jweybunbert neun vnb ^«tf» 2“*^’ii3flt;’r/obcraldS.pauludangcrcchnct/vicrhunbertvnbjchenfar/bcttn ^pu tie vn^M« ?'Pauludrechnet bic bofen faraud) befonber/forechnenbic3ûbcnvnbOBc'/ rechiiuitaamp;cnarj«i q1 allein bic guten far/ begreiffen baruntcr bic bofen. ^d leit nfehtd bran/ cd iwwésU^eih S‘?t Vnb nimpt nichtd /etn feglicher in folchcn bingcn gcmcinigBlich fcQt vnb p^ntpt hcr4uf bic ;al / nach bem cd fm am gclcgncflcn vnb täglichflcn ifl/ )u ber Uch/bavon er hanbclt/ wie wol im grunbt/ wo man bie Schrifft wil w^t anfc// vm/fo^clt fic bie bofen far auch nicht/ benn obgenanfer Pauptman3cbpth« ^emnec von dOofe anffftch bey brcy hunbert faren/ber feyn vil mchr/Jo man bie bofen far barju fehrcibet/ jÖcrglcid)cn fegt bic Schrifft vom ;ug ber jübenau^ ^m Canb Ägypten / bif anff bad vicrbt far König Solomond/ ba er ben ^dfft vnb'Ö^humb^u 3crufalcmbauwct/vierhunbert vnbachgig far / mache **(’(h vil mehr fo man bic bofen far barju rechnet*
3« Samfond jeiten feyn bie'^eutfehen SigBempffer in WelfchUnb gc;o//
-ocr page 160-■gutoefc^erjelfîtro» fajerßört.
^«6 erf ^tteg go^rtttttte ^Kwettunt/
gen/ (Peylanb belegert/ frieb angefBoßen mit bem Äonig ©aub/baf hlnforr an ein VolcB / ein Königreich/ mitben'S^eutfehen foie feyn / baß fehreiben bie Wahlen felbß.
Îfen bn wei tOn^ömbtc n/ avofjme cÇttafte n ©tóft Xroia jmfdt hep S57ecrö in Elften/ gegen ©riechen ^anb vnb gon# jlantinopcl / fo bißeit bef (Peers in Af uropa vber ligt/ wie nejer^ortijl worben»
21 in “^^eutfchlanb bey vnß regiert König Peccar/vnb bey ben^üben Pauptmann war/nad)aufrechnung betrüben/ber jlarcB ©amfon/ warb “ïTroia baß reich Königreich vnb bic Statt jerjïórt/ auf was vr/
fachen aber/folgt hernach, nach bem aber bifer König bey vnß jebermait/auch ben vngelehrten/wo l beBant ijl/wil ich wiber gar mit Bürgen Worten aUhie a lie ‘Ïroiantfche Krieg jufamenfegen/bamitgrünbtlich verßanben werb/wie auf leichten fch leehten geringen vr fachen ber mehrertheil grof vbel vn vnglücB entlt;!^ liehe/ wie nichts/ fo von ^enfehen Born t/ewig/ vn in bie leng beßenbig fey/auch baßvbelinbielengnichtvngeßrafftbleibc/bie ßraß^hmrftvnb fchleicht alh wegbcm©ünberhinbcnauffbem gefpor nach»
OJon kn ÄönJgen von Xwfa.
X!:rct(fe AÓntgfoju'^rotrt vier vnb feeb^i^ jar regiert hdt/ifî Äonig Î)4vbanu6/ n^d) jm bar fein ©on Af nebtbomue fed?fi mb vtergtg far bdö'Ö^votanifd? Xetd) befeßen / nad) weldicm en baö Ketd? kommen iff Stenig‘(Troö/nad) bcm nodi^rota ber name bleibt/ba ber fcdi^tg j^im QC/ wait gewefen war/gab er fern cbnltd) Afrb in biebanb feinem ©on/Jlwe ge// nannt. 5)teferJo crviermbfnnlf^igiar regiert batt/ifi fein nad?bommen am Keteb heilig Caomebon/etn'Vatter 2^0tttgprtami.
Caomebon bat regiert brer mb breißig /ar/ priamuö viergtg/mb pria^ mußba/m bte (Bried)enfem©cbwcjlerDejiona/bteftefeinem'Vattcr entfört betten/ wie teb oben gefagt bab/niebt wibcr geben wolten / ƒ m and? feinen Var/ ter fcbcnbtlieb erfeb lagen betten/woltermitg eicbem webrtbie (5ried?enbc5a/ len/wicwolfolcbcß wiberriebten vnb fajl befftig bawiber waren feine©$ne/ nemlid) lOector vnb Pclcnuß/vnb feine'Ö^oebter Caßanbra bicweißaget/Afa würbe bar auf JÜanb vnb Cent in verberben Bornen/vnb bie ©tatt‘Croia auf gereutet werben/würb on 5alvil guter Cent Boflcn berglcicbeweißagt©ibyh la Af rytbrea.lt;l0an fprid?tgern/Wte bub ee ßebr'waß fein muß fd?idc ßeb felbß.
Aonigpriamuß febirft fein ©on 2llc^anberbcn wir pariß nennen/ mit vil ©duffen vnb jungen (BefeUen herüber in Af uropam in(5ried)enlanb/ ber fuhrt feinem liiert ^cnelao/2^0nigin lt;5rielt;bcnlanb/feinPauffrauw/bilt; febóne tOelenam/ mit vil gut hinweg.
lÖie ©riedufeben 5ür(ïen vnb Perm/ folebß ju reeben/^en vber (Peer in 2lfien / Briegten aUba jehenjar/naebmalßgewunncnße bieötattmit lifl vnb vnb verrübterey bey ber naebt / plünbertenß Z brenntenß auf / erwürgten / er/ feblugen jeberman / ließen niemanb/waß anfehenlicb war/bavon/ bann allein ben ^^eneaß vnb 3lntenor7 bie bie ©tatt/alß bie vnfemfebreiben/benfeinben vbergeben hetten/fte muf ten aber bennoeb baß ßanbreumcn/Zlfo bezeugt quot;Îi'/ tuß Ciuiuß vnb bie alten alle fampt.
Pelcnuß mit feinem ©d?wehervnbjungen2^nabcn / fcincn Vettern Pez ctorß Weib vn 2^inbcrn/ warb gefangen/ vn gefrif t bef lebenß/er hett aUweg gerahten feinem Vatter/er foltparibem mit Pclena auf bem Üanb jagen/ Äonig pyrruß/2lcbilliß ©on /fürt jn mit jmheim.
löarumb ijl eß eine große tborheit/baf etliche vnfr 5ûr|Ben / ‘2'eut(cl?e Per/ ren vnb 5ürflin / je von ‘Ïrota herBommen wollen / fo lanter verrohter/ bavort nicht in bie Canb / fonbern nur in italien Bomen feyn / gleichfam niemanb vor A iff ft b ff '^*^®*‘' 1^ ‘Ïeutfchlanb gewefen wer / fo boch vor bem Äonigreidi 'Ö^roia baß £»ïS5lt;SreS. ‘^^iJf Rh Af r^Bónigreich gejïanben ijl/vnb ‘Croia nit lenger mter obgenannte’* fed?f
.Daebanus. J^ric^t^onine. Uroe.
3f«s.-Æaemeton.
prfarnns. èc/ïona.
COrfac^bcp ’îrolOÿ nife^mj^rUas.
paris en (flirt Ÿ}tf
Ien^. •
Qi(tttas, iïiucnor.
y^clcnusj^f fangen.
Werd'.
Æas neutres 2^S^
fKsmOrfprmtflj^crattett^ewefc^e«. LIÎII E^^ Königen ge wrtvcc bettbenn breybunbert fibcn vnb manlid fàr» Dnbbrt Ji-J^ota $cvfîôrt wntb/ jnk man vorn nnfînng bc^ Î'eutfdxn if rçBônigrctebô bey , Büfette/rtren Ung/fibcnMv nnnber/vonnnfnng berWelt ^wey tnufentnebÉ vunbere/jivóltf jarmmbev.
Dnb warb bamaló vmb tints einigen Wetbö Willen gvoffer fd) werer langez ^•^‘5lt;v Krieg ^wtfdxn 2t(ïcn vnb ifnropa/weil bic quot;Welt gefïnnben ik fcyn ?*‘j®vilgttt«: Cent/jurken vnb tOerr/nau^manebenCanbenbeycindnber K ricgölcn ffeen gewefem if 6 wnmlfo 511 red?nen interen nnff bemifrberid?
^^'3ett/2lk^/ ifnrope/ vnb2Vpbrice. ï)if verberbeen/erwürgten ctnnnber/ber ^«ctcr war duff einer feiten/ber ©on nnff ber anbern/ vnb gefebnbe vil ^Inr« '’^FSi’^ken/brtóglöcf war Öinbcl/ Jcqc iagberob/jetïc jener/ tóbtecen / namen '?‘l«uffbcybenkicen/cbeten vilvnnbgro(knfd?abcn antf Canb vnnb Wap JJ*^/ an ©ut/ ‘Vieb vnb Zieoten/ tarn meebtig vil “Volctd vmb / vil Kónig S^v^gt; ’♦^«Vttb freybtge loeiden / warb gro^ ^lutvcrgtef|cn vnber ben ©rieebifdjen '^'^‘^ken.ïöa fte niinbie ©tatt ^erfebleiffc/bem Krieg ein enbgemaebe betten/ ïeüter6ómj[i4* wider beim sieben waren/ cntk«nb fo vil vnglüdö aiijf Canb vnb IVafler/ ‘»u ten«, v‘i^ k vil niebt wiber beim tarnen/ im elenb kurben/ecltcbe fo febdn beim waren '®’nmcn/ würben von freu if beweibern vnb neebken 5re«nbcn jÄmmerlicben ^i^mórbet / vnb ik k fditer teiner teine red?tert tobö / vnb babetmen gekorben/ l’^H jr für scrota gelegen feyn.
. ©old?vugliictikpe angangen /abctltd?emeinen/vnb habend and? gelt; -©ic^rdaiicrfcvii ^’‘ieben/ bewegt au^ bem vnfail / ber den ©riceben jugekanben ik/baf bic »^«‘»’«ni’««’ *f oianer obgclegen / vnb bie ©rted?en vberwunben feyrt/ vnb ber lOeccor habe ^4)illcm 511 tob gefeblagen.
j, 2gt;tefcr 3lebylleö ikaueb ein guter 3rntgewefen/bat bie brafftbef TTiinb/ ar^ntfr». ^^auts/ fo wir aud?t0ciltraiit/©d?abab vnb hab mieb licb/beiken/erfunben eeftaßa^ ®lt;ittt!t die Wunbengebellt/ helft im ©riedjifeben noch von jm ^ebyÙeetraut/ 2(f^v«eötraw.
id?tomme wiber an ^froia.
ifö ik bic gemeine fag/btc‘Ccutfd?en foUen auch in biefem Krieg/vnb jre ids tie lt;«»11*0* ^’^‘«gffrauwen / wie ieb bann aud? ein tbeil oben auf alten ©ebrifften ange« SX^ÄS babe/gewefen/vnb bavon wider beim tommen fcyn. ©old?» bezeugt and? ptjoi^üt^, P Ritten Keebten Key fer Carl der vierdt/ vonden judingen vnb weiter begeren '‘kbalf vnb Kopjf verbotten ik* Dubalóe» meinem fiirnemmen nid?t wol ^''kund/wo id? mârlein vnb getid?te felgame ^Ibentheuwer $ufammen tlaubt/ ’’i^ fold?» allein von luk vnb turçweil wegen in biefe» IPerct fegt / 2Hfo wer l^‘^iid?5u vil wo leb folt gar verneinen/ vnb bem gar in nid?t» glauben geben/ v Koerman fingt/fagc vnb fd?retbt/ nemlid? dieweil Cal» ©. tOieronymud •P'^iebt) ber lOikvrien maf vnb orbnung ik/erschien bef gemeinen man» wohn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
L’^^rquot;’9en/*ï)nb fo id? bif TVerct ju vollenben nid?t vttverfud?c hab gelaßen/ ^èeiwntmifdi« ^‘^»icbfovilerfahren/baf vnfereDorfaren ntd?t al» grobe ‘Vbeltinber / vnb f«^« «*c^‘ »ngek^ti '’^«[(bictte Geut / al» etlid?e webnen / gewefen fey n.Öie haben aud? k that in ä***’*quot;* ^^*^9cbabt/ vnb jrembraud? vnbartnad?/ ju nun ben nad?tommen in ewige S^®«(btttuf verfaßet/vnb wo man fold?er alter ©efd?id?tdnjeigungmitbem ^i^^kcttflcif/ben fold?carbeiterreid?t vnb haben wil/nad?fud?t vnb nach fragt/ ^‘k^cn wir nicht geringer fcyn in den alten ‘Chaten vnb ©efd?ichten / benn bie vnb ©riechen / welcher thaten haben hoch gepretf t / fehr außgemugt/
yttd Wol herfür bracht/ kt ©elehrcen. Dnfere ©clebrten vnb JOohefcbulendch'/ -©k ©eU^mn hub follt;h«v binggar nicht/ halten» für fchlechte Cappercy / nach dem ße nicht» SJ^Äl?*’^^
^ekenlich»/ba» gelobtvnb eyngefchribenm^chtwerben/banbeln.IViewol bie * '*’ ® ’ wachet vngunk bringe/tan i^» dennoch C dieweil ichfehe vnb öffentlich für J^^^^’kz baf eben mebrmal» vil in ©eikUchen vnb lücltlichcn fachen/auf vn^ wi|fcnaltlt;r ©cfd?icht vcrwarloft wtrbt)nicht vmbgeben/ tanmich nicht ent'/
^^'^^ **“^ ^^^ ^’^ ”’‘^^ ßnben/baf id? alfo gedültig folt feyn/ vnb kiU •^'«’«igen in folchernachlcßigteit/ vorauf bie iOocbgelebrten/fo in pracht vnb ?feyn dae tOefft in ber hanb halten/ tan» je nit laßen/td? muf je die hm^ '^IkSrcttcinwenig/alöbertOtkvrienartik/rüren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- •. .
w«echk hey Jngelkatt hat ein lauwer ein alten ©teinmitKomifher ®J‘£^
©Christ
-ocr page 162-Bae er|l ^«cS ® o^xinttw ^ettdhO
Æ)ilt; @c^rifFt wirfct »liter g(^ gefert.
CQîertP. îïüelcbe bie @e(f^ narren.
0d?rifft nufgcacfert/ benfclbcn auffgebaben / beimgefürt/vnb von wijnberg wegenbebaltcn/vnb$eigtfnbcnfenigcn/ foftebbebónefen laffen/ (V?cifïcrvnb bie furnemfïen ber fOobenfchnl/aucb ber Statt 511 feyn/vnb ifï in (10.(5.10. na^z t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nengebanbeltworbcn/bamitfolcberfïeingettjngelfïattgefiirt/etwananeb JifSSa«» «Ä ”^'” ott/ba er ftebtbar wer ber Schul vnb ber Statt/ vnb ^.(5.tO. ju férberft igt;it nac^ alten momt» Ju ebren ey ngemau wert würbe.2(ber man bat folchó bem winb gefagt / vnb mit mentcit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;einem fïo cf ger ebt. reicht lang barnacb bateinanber guter (îOann berg leid? en ein fïein auff ber 2)onaw gen 3ngclfïatt fure laffen/ben bat ein fchUebter 03ót* gcr Baufft/allba auff fein (örnb/boeb bie Schriffe vnter ftd? gcBert/gelegt.
2Hfobcr gemein fchlecht maun/vnbvnfer73auren vnb Oicferleut/baben mcbr acht au|^ ewige ber tugcnb anjetgung/benn vnfer iOobcnfcbulcn vn wol'/ gelebrten.i^^öfeyngemctniglichebvficbtige/geit5igc(5cltnarrcn/welchefttfelb5 ben jógelgnr lang laffen/fn felbe alle bing verbeugen vnb nachgeben/ aber in anber )2eut ^»d?ern feinb fic gar fpi^ig/wóUen geacht vnb fafï geehrt werben/ groffen rbum erjagen / fo fie aubère antaften / aubern fre tAbcl fórnidfen / vnb
(b bod? ire IVercf and? barneben wol anjeigen wer fie feyen.
rïicmanb ban ftd? aber meiner meinung/ fo fd? led?t vnb gered?t ifï / bebU'/ gen bnnjee wóU f d? einer gern felbo fcbülbiggeben/ vnbmitimfelbovbel brart feyn/ ^d? gebend beinô (ÎOenfeben gar nid?t / tdgt; riire nur bao vnbillid? an / ben es angebetber maffe fid? fold?e6 an.2lber id? bin $n weit bineyn gangen/ wil wb/ ber auffbie ftirgenommen fart bomen/vnbber^abelmefler vnb greiner möp fg fïtben.
sparee pbrygins ein Priefber/ ifï in bifem 2^ricg gewefen auffber “ï^roia? ner feiten/ bergleieben ïbuctira«^ Canbia/ifïanffber ©ried?en feiten ge we fc«/ babcnbiefen2^riegbefd?rieben/ire^ód?trfeinbnocb vorbanben»
'2?on tim Sntrtne m/ taven We ïXéitifv fentmett.
Ætminia wirbt bem 2{«i(e’ »ertrauwet. £lt;itiii;itim.
Cnrrnenta.
SQJfitnbieÄateltii«! ff^e '^iK^pabcu et* fuiiben.
ÏllK^ifo.
Sf^memnon wirbt von feinem pOE^tibe »nibbrae^t.
TlcbberÖtatt'S^roiejerfïórnng bey ad?t (aren/ifï bieferjeit in lüelfd?* lanb bommen 2l-enea6 ber ‘2^roianer/ ber/nle etliche fagen vnb fd?reibeti/ bie Ötatc 'Ö^roia ben (Briechen vbergcben bat/ vnb ein oanberer/ber fei»gt; crfïIVeib ben (5óttern$nebten geopffertbatmitbemfcbwert/inlüelfcblan^ bommen/in bie gegenbba ie^cKom ligt/vnb bamaló ber Cateiner Äonig war / ber gäbe fein einige 'S^oebter Cauinia bem Stenens 50 ber ^bc / “Vw^ pentas bauwetim ein be(bnbere©tatt/bief fïenacb feinem IVeib/iainniurti/ regiert nacb feincö ©cbw^bere bef Lateiners tob brey far/von bem bennbet^ felbig ort 'n?elfd)lanbó Lateiner Canb genannt ifï worben/vnb nod? bie(ilt;^^ teinifeb ©prad?/fo nacbmale bie Kómifeb Sprach genannt ifï worben/ben nd^ menbcbclt/vonberlOanptfïattbcf CanböAom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
“Vnb bieferjeit auch bat Carmentabie 2^óniginbieCatcinifche Sebtifff nbsp;nbsp;( vnb ^ijcbfïdbenerfunben/ von ben Lateinern Kommen bie Kómer/wiebent» im 'ö^eutfeben ‘(Tito Ctmoim anfang auch anglt;$cigt wirbt/ barnmb nicht nlt;’^ ifï/ bic vil weiter von biefer fachen jn febreiben. 'Vnb biefer Tlencae ifï geboren nuf bemS^óniglicben Stam ber ^onigvon ï^roia / fein 'Vatterbief 2tnchb fco/ein ?tnberr Capie/Vreyn 2tffaracu6/ber war bef^britte 2^ónigó 5» 'Zvetifil nacb'ö^roó/fóngfterSon/vnb^rnberbef vierbten Jluógenannt.
®fc eé Wn ©necÇtfcÇcn dürften ergangen fei? tnt wiber Refill jk^cn»
£)^^3^*^ obcngcnielbt b^b/iff Bcitt (5ncd?ifdxv5w}*(ï wit fmibc« w^ X^^ betm tommctt / ^tgamemnott lt;ttt 2^6nîg bcv Könige/ ber èberfl ^lt;Ï^* ^quot;»^b^îupttnrtû / warb von feinem eigenenIVetb vnb (einem'Vettern/ 'Vattern Kruber Öon/mit namen ifgijlbuö / febenbtlid? ermorbt/vnb regittf ber (lOorber ftben (ar mit fampt ber tOnren vn Berberin/ Î)a roeb 4gt;re(ïlt;ö «jjj
-ocr page 163-^om^rfpntftc! 9er alten C««(f(^ctt. LV
^tfemev ©cbwclïcm plectra ben‘2^ob femes ’X^ntters/erfcblnSfctne eigene onflea testet fem Wutcer mit fumpt feinem ©tiffvrtccev vnb warb tm Cnnb (ioorea Kónig ve/ ^“““■• SicvtftbenQiginr/bnt gelebt neuneig.JÖcrnlegrei^riejïoVfobey brey bunbert onefion invn gelebt bntt/verInmuffbemlünffer nil fein X^olcf fo burffe ï)tomcbe6 nim -©«emeSes.
^^»^ beim/ fein lüeib bett bieweil ein nnbern^ïOnnn genommen /ber befn^ mit sellait fein jCnnb.lfr bum vnb ßobe binber Kom/ in puiner Klnnb. 'geneer Hfueee. ^^.^^^*^en muft flüchtigen publié lien/fein 'Vutter CeUtnon wolt jn weber ’^Mnnnoct) boren / burfftim vnber bie uugen nicht bommen/feitt Gruber ^liujj W» ?*ï5?*^l’*”wg/lt;r jlncb jieb felbf / ber nnber 3liu v ertruneb im (^Oecr mit ©ebitf
Vleuten.
. nbsp;nbsp;Vlyffcs verlubt uil fetn 'Volcf / er febwum nnefet vnb blof nufbum buum €üfi?(T«.
^?^0tt/muftimelenbwoljwcni5igMrvmb$ieben.©owurbberlOelbt3lcbille6 2tc{n«ea. mv ber ©tutt Ïroiu f^mmerlicb in einerK^ireben von purif mit lijï erfcbof|èn/ ®lt;ietvermeintpolyyenu/ purif ©cbwc|ler/|blt jm vermöbletvnunbie bunb pof^xena. Stbenwerbe/fbuubparif meer bem^UturmitctncmPfetl/gub jmbef fegens. iei»;Rb(îer@eât».
^ber fein ©on pyrrus num bus Hunb if pirns eyn / fo ein 4gt;rt vnb 510 p„n-u8. Lettin Griceben/gegen IVejl vnb ©üben/vnb num $u einem Weib Purmo / iSpims' J?ilt;im/bie Tochter bef ÄonigsC^Oendui vnb lodene/vnb wolt (ieb eynleiten luf ^«««o»»«» m/bu wurb er er jboebenin ber berümb(ten bumuls Kireben/ 2gt;elpbi genunnt/ ®i»vcbverr^btercy bef pfuffen (ÏOuruebei/ vonobgcnuntem-órefBe/bem lOer^ ©erpfaffwiiStcm ’^ninjuber Ifbcverfprocbenwur. ‘Vnb (XCcnulus/ fo ein vrfucb bef ^Kriegs/ p^S wirhinsec Jlt;ilt;t nun fein Weib wiber erobert bett / leib er uueb viel not im beimyig / unff Ttircbfn ©efp^i 7’^iWuffer/bcrWinbfcblugingurin lfgyptettbineyn/2)umuls bufelbflrc^z J^«»-Sicrec König (Tbitor bcnl^omcruspoly bus nennt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;swentiaus.
3lbcr tOelcnus /priumi ©on / von feiner Weif beit vnb frombtetc wegen ^efeuue. ^«itbergewultigcrlOerrinCBriecbenluttb/vnbumoîtvnjiplfelgegenWelîvn “üben/bief Cuoniu/ num fernes Krubers tweetors Weib ju ber If be/ bulfffeb ÂÏ' . ÿ« Vettern vnb ©tiefffoncn/fe^tfewibcrin 3lficn/gubmbus Königreich sftttcKijisTîafSroM ^toiu vnb ©tutt wiber cyn/vertrieb bie ©on vnb Mud?Bommen bef “VerrAb/ *»«»«»ß t^‘» ^^*^6 ^ntenor wiber / ben bie (Briceben im ub$ug bus Xiunb befolg len bitten*
Q?om^^ônt3 prangen.
Cp^?lcb König JOeccuriflunbus Keich bommen fein ©on^tuneb/ifîbrun ein vnb vierçig jur/bie vor nur Keyrifcb Cbronicenbefchriben ®V^puben/biefugenbieCrunchenfeyenvonjmbie.quot;Vubuls Cornelius'2^ucrz 2(rtt««fftSfr5ra»lt; J^ßinbemKnebbus ervonbenCeutfebenvorvier bunbert vnb vier vnb jwem «f«*» ^‘SiurenvorCbrijli (Beburt befebricben but/un^eyget/fo wirbt bey ben ulten ^tantfeiHhns duS» ƒ ^ucbenlunb vnter bem Keyrifebennum begriejfen/ ullbu fe uueb fe^t / wers ««vtrn reflues»' Jw verflebt/un bie©cbwuben/ fojeçoî)ûrtngen/bcr berübnitefi Komifcb ^wet Cicero / wol vor feeb^eben bunbert juren / nicht viel weniger / bunn Ä *5^lt;*^/wie bie ulten Krieffuufweifen/uueb tOuns Kegervon Kummet
Œ^’''f^?*^'*^î'^*^f''^‘?5*^*^‘%'’’’*^^plt;*«^ ^''^^oerglctcbcn Kutmunbus (V? urltunns me Ibet / jt reeft fiel? von Grier bif itcsjucnimimtrHtr S^^iWAr^burg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AH^sanâ^n.
lt;’^^^^^^l^2lt;elbcim/ift cin5orjlvnbgrof jj^orffmiceiz ilïS c'c ^dn/beiftbergemein munn Buru 5tundent5iebenbcim/tjï gung bic I* nbsp;nbsp;jruttef en Oey mut/vnb iOiebenbeim iff bey ben vilten ein berrltd?c ©tutt ^rauttehif ^lt;»f nm
te^^s o’?^ f^*^^^ncb in uitenKrietfen vberulln vnfern Klóffern vnb ©cijf*
o tuncf ein gemein num ber ulten Keyern gewefen iff.
i nbsp;nbsp;nbsp;Etliche bie 5runcf en von ‘Croiu bet bringen/vnb vil unber berglcicben ^ranefen loiTicn uit
wuri von frer wobnung febreiben/ bompt uuf vnwiffenbeit bef uiten Cutcins/ »on^row» VhSs^ '’^^ uóten feyn bie uiten jrrtbumb bit ju verwerffen / bieweil mit grunbt Höbet wurbeit / mit ©ebreeën ber wurbcit uufgungen/ foleb jrrung ver? ^tffcn buben bocbgelebrte Ceut/ ‘Ceuefeben/ Wulben / 5tunQofen / nemlieb octor Cunrub peutinger 5112lngfpurg / ju bem Curbinul ju ©ulgburgb/ cinricb Kebclius ber poet ju Tübingen jum Keyfer (ïOu^imiliun/ Kluiv K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bua
-ocr page 164-5if«ntfrei^,
3(m«r,
ïflrllt;u
©no erft ^neO Softannû ^«enant/
buô'OoUtemnuô juKomju ben ^Äpffen/pAuluß 3(miUne 511 pn«^ jn bett* 2^óntg von ^mnefreteb / bevgUicben bÓnvcue 2tntonw6 ©nbeUtenô ^u'Vene'/ btg/vnb vtclnnbermebr,
-if 6 t|ï nm cr|ïen etn Bkw ort ^ eyern Cnnbó / wie ©eb wet^ in ©eb wnben gewefen tfï / mte ber jeyt ifï ber nam mtt fampt bem Do let gewneb fen/ bermap ^nba^ßebasgan^ ©alltamvnbbae Kórntfebe Ketcb in ^entfcblanb brad?c baben/vnb nneb ƒnen 'ÏTeutfebealle Canb bt^ tn lOtfpanten vnb Jranebreieb g«^gt;' nent feyn worben. 3lber folcbe wire bernacb/nemUd? lm vterbten ^ueb/grunbe lieb Tnic mehren werten ange^eygt.
-if 6 behelt noeb ber 2k.óntg von Jranetreteb vnb jein Canb ben namen von jnen / vnb bey bifee ^^ónlge ^rancten jey ten/ wie bann (V?anethon/.if ufe^ btwóvn©. Pterooymuó/tnirenChrontctenaujfge^etgthabcn/fotjlberojftge^/ nantttcn‘^reutflt;ben2iriegßfrauwenÄ0ntgtnmttnamcn3lmar/tn3tjien/je0 gro)5 Córctcy gefaUen/hat ben gro^ bójïltcben ©ttfft tn ber ©tatt ^phefo vet'/ brennt/tjl gar In biejCanb Caria/fo ein ort 3lfie ijï/gegen 0ub vnb Kobte vber geructt/ hat aUba ein ©tatt gebauwet/vnb nach jrgenennt/allbafie begrab ben leit.
Dnb ba^ id) wiber an bie yrancten bom / aiijf baß bürge ff an jeyg / wo fie 3r«btim6 Pon t« herbommen/ vnb von wann ber jrrthumberwad)jcnfcy/bajjetltcbcgcfngthn^ üwnefen ferfpeung. Ven/ße bommen au^ Ï'toia bieanbetn au^ ©cytia / bie britten auf pannonia/ bie vierbeen von bem ©ee (lOeotie / ©te bomen vonben ^ey ern her / wie teh ge'' fagehab.
Dnb weieer finb teh/ba^ bey ben ©rtechen/nemlich bey ©tephan von C oiv fÏantinopel/fo etwa bie ^cyer /atteh '(Troiavnb nortga/ bn-ifijenergijb / atteh Wiirgburg/ bie ©tatt poenia / bic ÏJonanw (Dertcö geheiffen haben/vnb it* ben alten ^rieffen / bie mid) meingnebiger lOerr / Perr ©lt;^riel von ^y b/Di'' fd?ojf’5u 3lid)jïetthatlajïènfchen/ftnbichaiïch/ba^ vmb 3ngeljtattbiefelbig (^Oard)©cyeiavonbemlüajfer ©ehyter wirtgenennet, ©ojehreiben^tnna'/ n«e(^0arccllinu6/baóaiid)©alcr genennetfeyn/^b ©al/ ©alern/©aler/ 6altbercb/©alifar/'ïraflcr/ïbórffcr/5lecten/©tAtt/©chlójler/tn^eyernvtn bic ïDonauw / jwifd/en ber neuwjïatt vnnb Kegenfputgb / auch tïufT hert narbgauw.
Ibarumb bie nicht wol belefen feyn/baó nicht gewußt haben/bte Canb fnert bebannt für biefeobgenannte/ber Ïlam vnb ©egenb gcnommen/2llô‘^roiabie ©tatt tn 2lfteit/(^Oeoteó ben ©ee tn '^attarei/bctgletcbcn ©cy tia ba$ Canb ba flt;lbjï/ pannoniam bas Canb jwtfehen ber ïDra vnb ©auw. ©olchesgefchicht viclinanbern namen mehr/bie nnr ein wenig einanber gleich feyn/nemmert bie vngeUhr ten eine für bae anber. if 6 wiber fehrt auch ben vnerfahrnen in ber
Toenia.
Sentia fet; 3«3lt;t* fiatt.
S chuter fluutuf. ©atetn. ©aljbergf.
Thibet vnb bcy Ugen 0lt;b vifft/ ww ^^^ Ö. i^ievonymwe an mebv orten nnjcygf»
^’P^stf^JdU
'5on ïsen 3ûî»f n / naeÇ kii J^auptkuten pon ©ott georïgt;n(t verâangen/nemncamp; tJcm^lfc^off ^elt
2td) ©emfon bem fïnref en vb ©ott crwcblt/ vnberwrtnb fïd? ber tOnuj^f^
mannfehafft vnb ©chulthet^amptöber^tfchojfpelt / hielte viergtgMr inn/wareinguter frommer(Pann/hett fein ©ónmehrlieb/fagtfteniehi^ f 19 1« ’'’’weg an ben ©algen. Bewaren jwenvngefchiefte prie jler/barumb plagt ©ot^ pelt mit fampt ber gangen 3übtfchheit/ fre nachbauwren/ bie phtlifier vber^ fielen bie jCanb/erfÿlugen am er jïen anreihten wol bey vier caufent 3óben/ v» brachten fic tnbie flucht.
^ie 3ftben feßciijt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nachmale verfamleten (tchwiberbte^ûben/namen äufnen ben hey lige*’
^rtrauwen aiiflfpie 2^rtjf en ©ottee / meinten fle wolten viel barmit auf richten/ fegten fr hoffnurtg ©«««»»««. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jj^. 1^ jj. gj.^^ pey Ithumb vnb ©acrament / troffen fleh berfelbtgen, ^ber eö^
halffntt/flewarennitrechtmit©ottbran/mufltenfrerpfaffen entgelten/1^ gen vnber/würbe fr breiffig taufent erfchlagen/mit fampe fren jweyen Pfaffen ^phnt vnb phincee / bic anbern flohen fchenbtlich bavon.
ftom 6rfpMW5 9cv «Ucn Ceutfc^ett
LVI
^6^4mrt«d?bcv2lt;4|lcnlt;5o«cówbcv5ctnbcblt;tnbv«bgéW4lt/wrtrbbtn ^'lt; 2(rfa femvem w^S S«flibre vnbm ber iOcyben Kird^cn anfFgefc^t» îDabk trauwngtnäbr SfSr^bmhifß bcm t^cHBrtmen /fiel er vor Utbbrtbtn/vnbflur^et bett iOal^ ab/bnutt er dn gav ab. «IterGOann/wolrtcbt VttbneunQt^far «le wn8:îr)er5letd?en fein Öd^nurflarb
lt;î«cbvor leib/tant vor Ängflen jufröntber. TUfomnftbnö quot;Vold'nnc fampt werte defes w/ ^finTotter bervngefebtrften bofenpfiffen entgelcen.Tn bae fidkman tn «1/ ^SrX'XS llt;tt tOtf{ortett/wo man anberfeben brnuff merden wtl/ba^nilweg grofviv/ mt^t gute Darnach Sl0d ju etnçtg bofen jaren vernnbemng £tanb vnb Cent bernad) folgen/ wo
Plt;b bte (5etffltcl?en / fo nur bey (Semem îbtener vnb ntd?t iOerren foUen fe:^/ ber ^betbett vnterffeben. 3llfo t|f es btfer jett auch gefebeben / bne wefen ber Jüben bat fiel) merdltd) veränbert mit ber $ctt / wie man bernait boren wirbt / fie fey n
♦ïuebbifer jeit faff mebrbenn vier bunbert far an einanber/vngefebiefteCeut/
««manb gelebrt gewefen/ baben nieste fleifftg auffgefebtiben / barumb großer
’w^^ngd iff an iDifforien bi fer jeit.
'i'cn ten gafemern tn ®elfc^tónt Röntgen.
^^^mabtff ber Lateiner2^ónigin italien^fcaniiió 3tdtud gewefen/ber 2(fcaniu8. '^MerffeÖon i!?nee/ bcybererfïen ^rauwen/fomit fmanf Ïroia bommen
iff / ber ließ feiner Ötieffmutter bie alt ©tatt jCantmum / bauwet f m ein iitta.
JJ2’we/bteß 2llbabaó iff auffvnfer ©prad) TPeiffenburg/regiert in ifbren vn Uitben ad)t vnb breiffig far/wie©. tOieronymuevnb Ü^ufebiuô auffge$cig//
«kbaben in frenCbroniden. X^rjobemit großem ßeiß fein ©tiffbruberSyU Ottittepofi^wi«»
«Ium po ffbumium / fo fein ©tieffmntter erff nach feine Tpattere tob tm Walb setoren b^tt / barumb bann bae ^tnb vom Walbe alfo genennet wirt / fo £a^/
^in Sylua beißt/ ©y luiue/ vnb poff bumiuó beißt in Xiatein/ber erff nacb feines Matters tob geboren wirt / vnb von biefem beißen naebmab alle /3ateinifd)e Rottig mtt f ren ouname ©yluif .Dnb ba ^tfeanius fab baß er ff erben mußt/ vn [einc6 Cebenö nimer was/ madgt;t er ju Xf rben vber Xianb vn Xieut feinen ©tieff ®tuber ©y luium/ber nun ju feinen f aren bommen vnb mannbar war / wiewol '‘^«inebltdjen ©onbett/ waraberttod)ein2^inb /bteß 3wbw6 ©yluius/von ®(m berbompt ber erff ^ómifd) 2lt;cyfer/Caiu6 Julius»
QJon König ®olff§ftm ©tflingtr.
^^XfnS^ónig yranef en bat geerbt 2^ónig WolffbdtnÖiclmger/ber faff
ßegbafft iff gewefen/vnb f m wol gelungen bat/ von f m bompt ©igln bem ©jßi«.« Ï)orff/fo gegen ^randenlOiebenbetm/ von feinem Patter genannt/vber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^t/berXlgm/feynvorjeitê©tâttgewefen/batbrey ©on erworben bey5rauw ^^lct,(5ali/(Sall/gant5/lt;Baller vnb (Silir/îamp;ie brey ©on baben nach f«ô ^at^ ®(V8 tob / fo acht vnb funffgig far in Verwaltung gewefen iff / biß CanS befeßen/ JJ^^b fttengenennt/ biß gar in (ßriecbenlanb vnb riffen / wie id?6 betnaeb werbe '’^ßbuiben-
Subifes Königs jeyteniffwiberein großer 5«g au ß'^entfd)lanb in Elften S^febeben / ß) feQunbt groß '^Türefey beißt / von (lOannen vnb 5‘^au wen / bie mit etnanberjogen feyn/wieesbennber Pifeboff Ifufebiusvnb ©.tOieronymus ?TOlt;ilt;bnet baben in fren Cbvoniden/bie ,Aned)t bat manS^empffer/wie fe^t
« 5*!^6Bnecbt/ gebeißen bie^tauwen dOagen/aumanmag. aber 5vauwen -Königin if{^wefen 5vauw‘?rbab/fr(5efpielenmit Hamen ^yßbraut/ 2koi 5^41,1» ^^ab. ^^o2kbone/urauw vnb pall/waren bie nambafftigßen im iOeer/vnnb '(Tbab »auwet ein ^efagung vor bem febwargen dOeer /bareyn bie îDonauw feilt/ ^leß man in ber ‘Ïbaber/tn ein gar fruchtbar Canb/bas ^babie von fr auch gc« ^^aber. pel/g^^b^ ^'^^^^^ ^^^ homerus/ £.iuiu6 / vnb ©tepbanus von Coußantino;
^yfe^batgewättaußbetötraff(5ot== ^0 bey funfftbalb faren/fegt lang jeit bet ju praßen bas vbel baben vus bie 2k if auß
-ocr page 166-Bue erft ^«cg ^o^atmiß SïiimtóiO
an fi 2t(tctt vberjogen/wte wir fie vbcvlogen blt;tbctt/4l|b vcvBcbi^t Reb alUd/ (Soff fïrafft ein C^nb/vn wie man fprtebt’Xtn ^uben mit bcm anbem/vettvetbr bóR ffiit ®^«ict Wirst mitbofcn. Üfôtfl ein gemetnöpnebwovt/wanmanein0d?alrf frtbcnwilmuR lt;*nï’««»»3f=‘ ctttöcbalcf vovbtc liefen fïeUen/abev wir ncmmcnfolcbôSarnUwar/aljb feyt» wîvvcvblcnbtvnb verRoeft.
'Son ben ^üben/wte fie wtber ben widen ©of te^ eine ^enf^e begmen/vnb fn ©eet ben ^onig @auï gab/fo wiber vorn S^ómaveteb verfïoffen worben/mb îbautb an baô ^ónigveieb auR bem befdeb lt;5ot^/ tcö Bommen fcy,
«©u 3öben werben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vevwevffimg mb bem tob ^tfcbojfóbelt»nb fetnerÖÓne/ jo vnge/
fromb, o® Ifebtcftc pnejlcv waren / verfabe ^ott fein *X)olctmtc einem gefebieften Vorgang vnb ©eelforger/ber bieR ©amnely ber lehret baß Volet Reif/ figbcnrecbccnwcg/ertnaneröbaf fie nicmanbtß fürchten/vertrau wen/benn (Dott allein/ in ^ren noten anruffen pltcn / ba folgt jm menniglicb / warffen all fr (öo^en vnb iDcyltbumb von fteb / biengen allein an (5ott/2Hfo genoR baß Volet bef frommen prebigera vnb ©celforgera ©amuel / wie es vor ber vngc/z febietten pfaffen entgolten bett» Übie^einb würben burd? bonnervnbpliQ eri’ febreett/gaben bie Rudöt/Roben von ,m fclbR auf bem Canb/ vnb gaben fampt ^m beyligenSkaRen alle Fleeten vnb ©tütt/fo fic erobert im 2iricg betten/ben 3üben wiber/Runben R von,'n fclbR ab.
Î)a aber nun ©amuel alt war/ befal er bas Volet feinen ©onen / ^oel vnb 3lbia/baf fiebef Volctß Vorgangweren/ 2tbcr bie ©onfeb lugen bem Vatter nitnacb/befe^ten/ninniebte/waren eigennÜQig/namenfebanetung/mietbvnb gaben/betten bas (Seit lieber benn bie (Dercebtigteit/ fpielten baa günRleinZ waren verbaebte Xiebter/vertebrten baa (Bottlid) Xeebt.
-ScreamariterKo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(5leid) bicfer^eyt legt fid) ju^elb mit großem Volet ber ©amariter vnnb
ttt8igt;6erie»lt;^tw«3a 3lrabicr2^0tttg tlaaa/ woltbaa gelobte Canb vberReben vnb cynnemmen/ lege fteb vor ein ©tatc/mit namen (Babea/jjie ‘23ûrger begerten frieb / cbeibigi ten mit jm baf er Re in gnabe au^nem/R gnebiger iOerr wer/f e wolten jm Rnf ) bar fey n / iöer Xonig wolt aber teilte anbere tbeibung annemmen ben bifer go Ralt/^r wolle Re wol friRen bef Cebene / vnb ƒnen R ©tit laßen / aber ju ßjott vnnb febanbe ber ganzen ^übifebbeit wolt er jn Re rechte äugen aufReebe« laßen.
/öif 3atic,^6e3lt;ren 2luf biefen bingenwarb baagclobtCanbbcwegt/VttbfcbtcttfctntrefflR ewené^ónig. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbcl^ottfcbaß^t/bie -tfIteRen/^it ©amuel/wolt wie anber Canbin ber ganzen
IVelt ein 2^ónig baben/ber gute rechte Orbnung bielt/baa vbel Rraßret/ Canb vnb Cent befchüQet/IVittwen vnb quot;Waffen befchirmet/vnb Re von ben ÿcinbert errettet/vnb vor bie (Bemein Rreit/im 2Vrieg lege/fein Ceib vnb Ceben X^br vn (But vor bie feinen feQct. ©old)a begerena bett ^otf ein grof mif fallen / $eygcc bem Volct an mehr benn einmal/auch mitbefonbern 'Wunberjeichen/baf $U vngewonlicher $cytbonnert vnbpliQct/ wie Re in bem begeren faR fünbigten/ in grof Verachtung von /m abtrünnig würben/ ber mit inen vnb Ren Vettern von anfang ber “Welt ber fo vüttcrlich vnnb gnübigrlich allweg gebanblet bette / ©ie mit gewaltiger JOanb auf Ägypten burch baa Xottemeergefübtet/ jnen ^Uweg fromme rcbliche Oauptleut/ dOofenZ 3laron/ 3ofua/ Baratt/ ©e/ bon/3epbtbe/©amfon/ ©amuel/verorbnet vnbgefchiett/ bie /r Ceib vnb ©uf vor Re geRçt/vnb von Ren 5cinben Re erlebigt/nicmanb mit einerley befhwerf / vonnicmanb gar nichta wcber ©(hanctung/(V?ietb/noch (Bab/genommen betten/nun aber verwürffen Rc /n/gleich ala er Re nimmer beRhirmen tünbt/vn nicht mebr mócht noth wolt.
Cief auch ben ^üben anjetgen / wie ein tünßtiger Xónig fre ©on vnb ‘Ö^óchter 51t Ceibeigenen Ceuten/bie /bm alle arbeit vmb fonR actern/ fAenZ müen / $tminern/fR)miben/ bauwen müf ten/machen würb / bas beRe anR^*^* CanW
-ocr page 167-bomôrfprwttçs^evrtUett^cutfc^crt. LVII ^lt;’Hb/rttt‘2^rcyb/îüdn/5vûd)«n/bctt5cbcnîgt;lt;tt tbcUrtlkr lOabvnb (Sûter «emmert / vrtb fo fie bevnad? febveyett wórbett 511 Gott / b«^ et fie von fold)cn ge// '^«Uetlebtgt/ wùrb er fie nimmer bórert. 0old)6 b«l|f «ließ rttd)C/ fie weiten je ^Kórttgb^bert/ 2)4wetbetÖnmiieländertwetfung lt;5otce6©4ul/4u^bcirt ^anibcrcrftc^xo^ ^efd^lecbt 'Öen^^min / ba 0. pnulwö aueb 4110 t|î£5u einem S^onig/ berwar «’S’ ®‘« gernbet gefebieftev (Dnnnvrtber nUem Dolrf 3ft4el/erflt;bl«gbte 5einb/ «lieber bülff (Bottes.
î)4 fie 4ber ben S^Óntg 2Cg4g 4110 3tr4biert vmb ben ^erg 0trt4i 4n0^/ œarmn eaufucni Stteutet/vnb mit Dieb vnb peutert/ jungen vnb 4ltctt / niebt 'erwürget butten ^^quot;’««‘‘^ «ntfeçet. Jw jm von lt;5ott beföhle w46/0gt;rtber ben 2lt;órtig in (5efertgbrtii0/b46 bef! Dieb ®lt;’tC5ulob Vrtbebrgetb4rtbett/erttfet5t jrt (Bottimbritten j4rwtber vonbern Äonigreieb / befahl 04muel/er folte ben Ï)4iiib 511 einem Svonig wcihen/Wie# *® 10lt;b 04muel fnfï wehret / b4ht febr fór ben 04« l / hulffes boeb 4lleó niebt/ ®otcwoltfcblecbt©4«lnimmerh4ben/4lóberrtitthetw46m4nmitjmfd)iijf/
®«wigiger feyn wolt/jmein befonbern (Botteßbienjï nuffriebtéwolfe. ^6 m«0t ^amb »vibrejum «Ifo 04muel ben ï)4uib jum^ónig fulben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eöni.q gefaibet.
ï)4b4ó©4«l innen W4rb/jleUeter bem 5)4uibCwiewol er fein Ürybam '©autb wi« verfof-^lt;it^rt4cbfeim£eibvnbCeben/Ï)4«ibm«0tb4vort entrinnen $« feinen 5eim a«»lt;»ne«ui. ®ttt / ben erben (5oli4thben Kifen erfeblugen bett / mii0t feb 4llb4 mit rniiben ï^bren/vnb bi0 ©4«l mit feinen ©ónen vnb ullem iOofgefinb erfddugen wurb.
^nb 2kórtig 04«l Cwie 0. p4«l«6 fngt in ber prebigt bie er 5« ben 3üben in ^fien/^n 2lrttiocbi4inber 0t4tt/in bent C4nb pifibi4 tbiit^hut viergig j4r re# Siert/ Dn^önmttel vor jm/nneb ber Juben Aeebnung/ ijl Dorgung vn ©eebz forger ber Jóbifebhdtgewefenbey fibenjeben juren.
Q^on ben Königen in îBcIfcÇen Sanben.
7‘;fer5eytijt Konig gewefen ber ßucemertrtjtulten/ ©ylnius pojïbiv/ ®vtospop^„^ mins / be0 ^nee junger ©on / neun vnb ^wengig jnr / Dnb nnd? jm fein mins.
©onifnens ©yluiusein vn breifftg jar.3rtbem^rtb4 jegunb 5loreng «St/regiertOrebuô vier vnb feebeig jury lebt fecb0 vnb neungig j4r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ûreçus.
'Son©«ecÇenlanb..
n lt;5riecbenC4nben/in ber 3«fel(ÏOo ren/ erheb ten febbie vb (Befddeebt bc0lt;Briecbifcbertirgt;erculiö/‘5emun6yCrefpbortte6/2l.rij{obemu6/vertrie;-'gt;^benben4ltert KónigBlieben ©t4rnpelopó/vonbemC4nbnod?in C4'/ *^einvnb (Brieebifeb peloponefiió/b4S ijï/bie Jnfcl vn 21«w pelopö heift mu0/ Plt;loi»Wf««lt;«
Penthelus vnb Cbifumenuó errie wol fie brey j4r regiert betten) mit uil jren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
orcunbenbnó Xinnb r4umen/w4ren obgenannten 4gt;rejti6 6ón/3g4memniis ^«0 jr 3ln/2f rteus jr Dr4n/vnb pelopö jreó Dr4nó Dutfer.2llfo i^ nid^tô be^z UenbiginberlVelt/vertreibt jmmer ein (Bcfcbled)tb4ö4nber. pelopö^trben Webtnginbtefer «ettrieben t5ercult6©bn/fo t4mb4s(Befcblecbt Perciilie wiberunjf / $4lt mit 2»eit»n6e(ienbig. Sleicben webrtben ©tarn pelopö/ verjngtene gnr 4«0 (BrieebenUnb.
'Son Kbn(g Kcle vnb fernen ©rübern/fo vmb bie ©o^
nautv/^croben vnb vnben regiert ^abett.
0|iV^lt;b König TDelpbein ftnb id) bey ben (Brieeben / b40 bey vnö brey feiner ^10ön/K.el6/(B4ll/Pyllir/ bieC4nb vnter feb getheilt/vnb^eutfddunb
jr tl urn geben haben. Py lier hat bie Canb vnter bem lüaffèr 3«/ «« ber jjonanw hinab/bi0 in b4ófd)warg (lOeer feilt / nad) ber leng gefcbnórtermeil » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hunbert/vber^werebvonber ^on4tiwbi0anbaö Denebifd)
'^l^(hifd)e(V?eer/bi04rt(ÏOacebonienvn‘Ïrhraciertirt(Bried)en/beybreif/ t s
' x*^^*^^*’^”^£^bey hunbertgefebnórter (Deilbreit eyngenommen/nad) SSvemÄä ** m ber gemein 3llyrreicb gene tint/wie fie benn noch heiitigcö tage bey ben K in Körnern
-ocr page 168-®rt6 erfl^ucO 0lt;*^lt;»ttm'6 ^wenttnt/
Xómcvttltt firttem bnßen/biebAben tn jlt;ben CnnbtOauptmannfcbAfft bé^ bcy Ugen Kómtfdjen Ketebö vovjcUégetbctlct/wk ieb bevn^d? im rtnbcnil5iid? befebrdbenwtU
a^ittd. ÆJarbonij. pannoni|, ©fprluffi.
Drtbbtfev^óntg JOylltr b^tbrey ‘ÏóebWfeeb^ Öóttgcbabt/nrtcbbcttcrt fonbcrCBcgcntvnb órtev vor jetten genannt fcyn worben. rtemUd? von stiebt! 2ltcblt;»t^ïöarbnanw vnb von ^utbarô ©ptmen/pnnn vn ©ebarbtnger inCa^ tetn/vnb lt;5rielt;btfcb2tcbyllet/Ï)nrbonb7p*»tt»onq/ ©corbtfetober ©canbrifd/ fey n all von ben Kontern mit fampt trenlDettern ben ^ey ern/ niebt viel jar vor Cbrijlt (Beburt/ auf obgenannten Canben vertrieben worben / wie es befebrev/ ben bie (Brieeben/ Strabo vnb 2tppianuö von2Heyanbria/ bergleid?enaucb bilt; Korner. VTacbmab babenö bie IVinben ben Kornern wiber abgebrttngen / wo* nen noeb barinnen.
»elfga. 0alclt;ic^,
2^ef«.
2^eIamp;ejm.
2PoHe,®oij(»utt) entfpïjng.
Vnb von König Keb vnb feinem Kruber (Ball werben wir bey ben alteti Keltjern/ (Ballen vnb ÎTeutfcblanb Keljga vnb (BaUreiebgenennt / iflin Ca* tein vnnb ©rieebifeb Celte/ Celtica/htrtj (Baili vnb (Ballia/ganij ©aUata/ (Ballatia/vnb von Keb bat noebben namenbie Keb/fobey pfering inbic iöonaijw feilt.
©atfcnfctiniiic^tfci«
^Mn^jofdb
2gt;ie Statt Kclbeim vnb bie (Begenb barinnen /fo bie eilten im Kelfgaw nennen/Wie bann ein alter Keyferlicber Krieff ju Weltenburg im Klopfer bejeuge. 2lri|îoteleô faget aud?bie Kona uw entfpring im Kelfgaw / vnb rin» bureb Kelfgawr lOerrfbafft.Kergleiebenfebreibtaud? Corncliuö Cacituö/wie bieKeyemaueb (Ballenbeiffen/vnb feyn (BaUatber/vnbifl (Ballus noeb ein ÎTauffnambey ben'Ceutfeben/babenaueb ein tOeyligen bef Xiamens / von bent weiter ein reiebs KeiferliebßKloffer vnb Kcicblïattjugenamtwirt. Karumb xvo man bey ben gar alten (Brieeben vnb jCateinem/ nemlieb von bem Ketferlt* eben KömifebenKeifertbumb / Celte / (Ballt / (Ballatie/ lieft / muf mans alle« vor bie Ceutfeben namen halten/ Solebes bat niebt gewußt ber ben‘Ceutfeben ‘Citum Äiuium teutfebt bat nimpt für (Ballen ^rantjofen / fo es ‘Ceutfd)e gewei fen |tnb. Vnb bieweU ieb benn jetjt an bie (Ballen bommen bin / gebürt feb wol/ gebónebtmieb meinem vornemmen/nitfrembb feyn vnterr lebt jn geben/vnU ein weilbamit vmbjugeben.
®rt^ bie alten 57amf n ben Xeutfeßen fepn/mb bon Wrtiinftc^crfommcm
® te bon ben gar alten Süben/©rtecben/bnb Lateinern/
' • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie ^cutfeben allenthalben tu jpifiodcngcnenntWCP ben/2tmer|ïen wie feSarmatba bcilfen.
2iffonefi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ erffen ftnb teb baf vns bie 3üben in lOebraifeber Sprach ^fcanefl vnb jjajarmotb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dajarmotb nennen / von jweyen JOauptleuten fb leb oben im anfang be* eebatmatter. ^^ßbrieben b ab/fein a U ffvn fer Sprach 3lfcb vnb Scharmatter.
^uif«w8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zlacbmaló beift vns Kerofus / ein Calbeifcber prieffer / von Kabylort eamane, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bórcig/'Cuijconeó vn Sarmatas/bas Üanb Sarmatia/von bem erffen vnfern Xfr^tónig Cuitfeben/ vnb feinem tOauptmann Sarmates / von benenteb obert auch gnugfam üfebrtben bab/fein tn vnfer Swn3 ‘Ïtuitfehe/ Scharmatter.
■Son lgt;em andern Xiamen Per Xentfe^en/Sep* t^abnöiScvih^
beroPotus.
@cpta. ©eptla.
^^^robotus ber eltefï vnb nambafftigfB (Brieebifch tOiflorienfcbreiber/ f» mehr benn vterbtbalb bunbert jw vor Cbrifli (Beburt gefchrieben blt;*f/ nennt'Ceutfcblanb Scytba/ bie‘Ceutfchen Scytbe/fagt/in Scytbia ent^ fpring baß grof Wa|fer Ibtrope/bte Konauw, Kc^’ÿ^i^t^n 2gt;iobor«s von 0^
-ocr page 169-tsomiirfpruttest’evftkenCeuefc^ett. LVIII
Çtlktt/Vttb anbere mebr. (Sortit finb in ©cytta ben 2(ugflcin/ bee ifl/ tn 'Ïreutfeb 3«ôPlt;i»« wnb/tn P reu,jen vnb £t|f Unb/ (o bevï ctitfd)cn tOewen tfï. Ï^avumb jcigc pU *ïtu84ttvnvcvbokn7nttt4iï^gcmïlt;lKnwomn/©cyt:bwfcy ÏfeutfebUnb/wer ^IrvnfcrÖprAcb bteSebtQ vn©d?y«r/bc^ tOcreuks ©én/ ober vnfer cr|lcn ®^lt;9' Y‘^tter6/be^‘^eutflt;ben Gruber /abnueb oben nngejeyge. ^ebet^tnod? eine ^betle ‘JetJtfebUnb/jwtfiben Tongern mb -Ôfîefveteb/tn bev @d?y r.©o finb td? 3nfc« è^tt, ï^ben alten £.atetntfd?en ^rieffen / ba^ ber IVlt;^lt;:r^u^ / fo burd? Jngelflatt *^‘W/bajtlbfltnbkïÖonrtuw feilt/©d?yteó/ai»|t ‘ö^encfd? ©d?ytev genennet Scepter ein2ö4(reï ^t^^bt/Vttbbte (Öegenbbafelbjï Marchia inter Scytarum amp;nbsp;Alemanum, baótji/bk Rw«»«.
Wdtet5xvtfd?enbemlVaffevCwte wtv jelt;5««Sreben)©d?ytev vnb 3lcmóU nbsp;nbsp;nbsp;Marchtatnterscjft,(.
^ótflaucbefn ©täte vnb (lOnrcftnGebern/ vonntberÜtad?wensbtm elwtaiJX.*’”’ Ç*t/beift©d?nttenbofcn/tnC4tetn©d?yt4tJta/brttvov5eltêben5ûrllcnvon eeptauta. Beyern jugebórt/ale id? m (tbenben ^ueb nn^eygen wtl.
. ï?ergktd?en and? Cordas bet Kómet / fo jeben ^üd?et tn X^atetn von ®^ttï Ceben vnb‘Sahnten bef gtoffen 3lkyanberógefd?ttbenbrttfagttmfünfp ^*t^iïdgt; / baf bas X^olct fo vot jeyten tn 3lftentn ben Canbenbte man jetjunb ^u laf tare n fom^ ^lt;*ttatey nennt/btlt;alten©cytadbdft/feyna«f ifutopavn(5etmanien/obet jaJL*”^ ^*“ ^“^“^ ^®^en '^eutfd?l4nb Bommen/ Memltd? bte pattbt/ fo feyn nod? alt Ketmen vn ^ ’ ÇdfîcvgefÂng votbanbenaud? Cbtontrfen / battnnen wttt ange jeygt wie bte ^«yctnbtefelbtge lianb alk btf an Sltmenknaweb 3nbicnbut-d?5oglt;n/allba
*^»d? etnjeytlanggebauft b^ben.
‘5on km kitten Viib kerken krXeutfekn Ïïamen/
Q5aKi/©rtnia/Q5a(atia/^^eUa/gcltka»
^(Kiffotoke bet aller betümbtefï vnb watbaffttglï 2^0nflktbet Îlatottn ^^bemanbern ^wd? (bet vorn Page 1/ ©d?anwt/ Kegen / IVinb / lüaffèt/ '’’^bpUç vnb anber betgleteben vngewitterbe/
Vb^lbenbot/et^eltet wtebte ïöonaow entfpttngttn bemCanb Celttca/vnb -©oiiaui» wntttia amp;‘‘« 5luf Celtatum/baöt(lbet ‘Centfeben vnnb'ÏentfcbesjCanbes/bamals JJ“^^“ «dtarttw ^«Hsa vnb Keltjer genennt.
f?iobotus auf ©ycilten butt tg / tn bem fed?f ten ^ud? bdft bos Z^anb / fo ^’Pben bem Kbdn vnb ïDonauw befd?lo(fen wttt / fo grof WAlbe / ben Pat^/ 0«^*»«te»tfUr# ^^tinget / 'Sebemer / ©d? watQwefierquot;Walb / tn ƒ m b^t gegen Ofïen / an bte *‘‘'^* ^Pitiben vnb ‘Cattem (Bóft.
1 ©allattam ober (SaUtam magnambaß 1(1 grof lt;5altetd?/al0 es aud? pto# ©tes ©airett^, f®«»eu8 (Sermantam magnam / bas ifï grof (Sermantam/obetgrof quot;^eutfd?^ ^^‘^b/ttennet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
î)te‘^eutfd?en^empffet/etnalt©âd?tftfd?‘X)olcB/aiid?btel5eyetn/foon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
^“^’Bweiffcl (Bermanten ober'ÏTeutfd? fnb / nennt ©alufltus /‘Citus Ctutu6/ ^’^'^ttcltus 'Cacttus / ©cvtiiô Jcjïwd/ pompetus / (Ballos ober (Ballen/ ^ppta;’ -‘^6 von^^ij Statt 2lkjoanbtta auf lfgyptê/CeltasobetCelten/©e»tus Kof? jw/ ctwan'^urgcrmei(ïer bet quot;Welt PauptmanjuKom/betju Äetfet quot;Pa^-^«tntano bem erflengefcbribenb^t/ nennt bte ‘S^eutfebenobet (Betmantennlt benn (Ballos ober (Ballen.
pv 4udgt; bte©tatt Cfo mantn Ca tem vnb (Btiecblfd? (Ballos nennt? bte bte ®«wflt;w sCeutfe^c eben *^^^®*^ ^*^ 3*^^^ tó|lUeb wett in aller quot;Weit bey ben Peyben betümbt/Ätt«: 3‘**’*i“’’ 2 ” ^“^elpbtstn (Btkcbenlanbgeplónbertbae/fctn^eutfd?envnb (Betman-bot ^^'^‘i^^/^^^ ^4b td? glaubwtrbtgvnb gute oengenmebt genannten ï)to^ bin ”***”? ©ycilten / 2lpptanum von 3lkyanbtta / all bod?gclebrt vnb fold?et kJÎ?®*3lt;^''^ttîgt;tti^lt;yîgt;lt;tî»»^Slt;UbrtendOattntOtetonymô / (Bottfrtbvon?Pk
»^b/etwan pofcaplan Ketjet Petnttd?s bef fed?f ten / König tn ©teilten vnb hi?^^ ^®/^*^‘^^lt;’3 5” ©d?waben/ folebs auch in etltd?en alten Ceutfeben Cbto^z
^^’A?’*^ Keimen befd?tteben wttt.
Rvn aud? etlid? nod? $u vnfetn jey ten/bte vnfet alte König vnb Keifet iremf-te Anf« wee 8i ^’^^^’^^*^^^‘^ Cwbwtg Cautcr/Karl/Kavltuan 2lrmilpb ïgt;ietbrcd?t/ ’’««©«mitaenanm, '^Sbrecbt/pilbenbrecbt/® ^Uoö nennen/fo fe bod? Centfebe gewefen feyn.
K ii# Ïgt;as
-ocr page 170-©dö erf ^«(0 Sö^dttttw ^luenont/
Ï)a6 hab tch erfahren/ baf bie ©prach fo fe^unbt bie '^entfeh/bcy ben alten Kómern vnb Griechen bie Gallifd? genannt wirt,
©.iOieronymus fagt/baf bic ©prach/welche bie von 'ÏTrter reben / weif fc^ betman wol baf 'S^eutfeh ifb/ fey ber (Ballaten ober Gallen natürliche ©pralt;^e. ca?«cF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(t a top lint tt6/©ev tue pompei 116 Ca temer/ ïÖtoborue/paufaniaó Grie?
^uffe^ewJrMrt»« (ij^fj {jjlßg,, jj4(jj|:0lggf,j,g worter/Koben/Kerg/Kulgcn/ Kabfcheib/ Kempfs SmSe wertergS ß*^ / ^‘^ berebter Kebner / hymen ober brennen/ brcy mórchen (BaUtfeh/fb noth ««nut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eutfeh fcyn/vn bey vne beuten/wic bie lt;ratozplittiti6/pompeiu6/ ïbioboruó/ pauf^niaó an$eygen/Dbcr bas allee eigene ïtam/CAnber vnb Cent/ ber KÓ nigcnvnblOcrçogcn/bkbtcrtltcnKomcrvnîgt;lt;15ncd?cn (Balloö nennen/ feyff 'Ö^eutfcb/rtbfiegwet^/brtlbwcijj/Uuter/ wubmcv/brctbrnev/bvenKV/tbcflcl/bc«'/ d'cn{'^cf/tnn5inc|er/vonbenentebobentrnnnfnn^nud^gefngebrtb.
^cb wtl auch wetter ntebt bergen vnb vcrbnlten/bn^gar wenig CnlöM) werct) wiffenz Öcabinö vnb Celtie/in nnbemS^önflen mehr/ benn fte fteb ««^^ tbnnbnben/vberrt«^ gelehrt/3^0 fte bennvmb jrgefebicHigbeit vom Äeyfer Cefti» tut etafff (V?nvimtUlt;tno an ben Doferforbert fcyn worben / warenber meynung / ab ieb mfimwg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;felbfl von fnen aw^ frem dOunbe b^be gehört / ball alle Canb / fo jwtfeben bett»
Kh«nvnt'gt;ifpantfebcn2lt;0ntgretebbejcbloffcnwerbcn/vor$eyten‘?retttfcb/wtt nod? am Khetnfirom vnbenUge / nemUeb (V^cç/'^ri er / (Z)atnç/CôUn/lt;5ôlcb/ 3lcb/75rabanb/5lanbcrn/^öelga/vn oben am Kbtm/ Wefïerrcteb/pfalç/^P/ fa^/ IVormb^ / Speyer / ©cbwettj^/Celte von ben Eliten genennet/ gerebt ba^/ bcn/bae bezeugt and? ©trabo vnb 3wH«ö ber erft 2lt;ey fcr.
.-franço'dfcfieîprac^ Dubbaß Dolrffo je^unbt vnberber 5t'ancbrctd?tfd?en Krönt ft hat bettt tn-rtnwreirtxwQiÄ» eigne ©prad? mehr/batbte fein verloren/btewetle fo lang vnter bemK0tntfd?ett mifc^esuna, nbsp;nbsp;nbsp;Xeid? onmtttclbemfelbtgenjtn^bargcwefen/KebetbteXomtfcb SiwS/wtewol ganQ verwogen vnb veränbert anffbie ‘2'entfd?e art.
2gt;er boebwtrbigfï 5ûrfï/mein gnebiger lOerr/ber Carbtnal $u ©al^burgf bat mtt mir viel von btfen fachen gerebt/ vnb mir gefagt / ^s blt;»b f ms ein gro^^z ntäd?tiger gelehrter 5 tançoff an bem Keifcrlid?cn tOofgefagt/ba^ allee quot;Volrf in bifem Canb/ fo fe^t ber Kron 5randreich zugehörig fcy / vor jey ten ehe vnb bic Kómer brcy n bommen fcy n/'^ett tfd? gerebt hnben. iDarumb wo man in ben alten iDtfïoricn öalloeober Celtae ßnbt/ folmanurentfd? verfteben/ ßefeyen auß wclcl?em fianb mah wolle gewefen/herwarte ober fen^yt be0 Xbetne.
2gt;emnach/alfofinb ich etliche gelehrte IVahlenvnbxrctttfchen/biefolch«^ auch wargenommen baben/wo ße bic wórter (öallne/ lt;5allatbu6/Celtee/ lefen/ verffehenfte'Ö'eutfeh. Don wannen aber ben'2'etïtfchcnbtferïamen bommen/ asarums fcie 'leitet flt;y « hef bic (Gelehrten nicht eine.Darro ber berumbreft vnb gelcbrtefl Kornet/ flt;^enlt;25é«» sonant- ©.Dicronymue / Cactantine/vnb anber mehr bcrglcichen verflcnbige/ fagen/ baf bte'^Teutfehen/ von ber weif wegen bef Ccibó bcy ben (Griechen (GaHath^ ganç / burt; (Ballt / genannt werbett / bas (5ried?ifch ein (Dild? helft / wer an ft vnfer ©prach bie(V?tld? weißen/2116 wie noch von ber färb bic roten vnb weiffet^ Keulen heiffen vnb nennen.
Ättfopa.
2gt;tc alten (Gefd?ich t / X^Anber vnb Ceutbefchreiber / nemlich bie lt;5ried?en/ nennen tn ber Gemein aufffr ©prad? all Elation fnen nit wol bebannt/gege** (ÏOittag^ttope6/ba6 ifï fd?wart5(V?orê/gegen4gt;fï ^nbier/ gegen (V^itternach^ ©cytae/gegenrCtbetgangGalloó/GaUatoó/Ceitae/ (Teltofcytae- 2Hfo fcht^’^ bet © trabo/bergletchen ^phottió/bie namhaffeigen ber ganzen 'Welt burchfahter/in bem erfben Kud? ber Kefd?rcibung bef gangen ^rbcreid?ö.
-ocr page 171-(torn Infpnmct 9er «((en C^euefc^ett. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIX
^cr anther t^ed Oep erden Q^urbo.
^dt Pfiii großen Sdepanber / keffer m Ä^acittv oMZ vnO feinen Xriegß^enDeüK
Atv gro^ steifer 3t lev anbei* i|ï etn anbeber befi (Brtcebtfdjett ^cifcwljatnbe/iftânô febarpffen verfîanbtetn feiner êfnbe bett ge wefen/ er ifî in ben Ötubij e ber frey en 2xùn|lc vnber^-wifen worben. 3t le er nun bne hnbtUebe alter verriebt batt/ tfl er funff Mr bey 3tri(îof ole bem allergelebt teilen vnter ab aßwni»« gt;ißofe# len pbtlofopbcn anfferwaebfen vnb erlogen worben, 3tl6 er «» -©tfapei.
nun bas (ßrieebifebe Keieb batt eyngenoinnien/lie^er fteb 2^ónig be^ganßen ^rbtreiebs vnbbergançen IVeltnen'/ ‘quot;^^'^'
J^ft. ifgt;rt er jwen^ig jat^ «b war / bat er ficb vnterflanben 3tften vnb bae gange akranfer ölerjeuamp;t P^tficrKetcb/mit ^wcy vnnb breifftgtaufent ^n^Bnecbten/vnb vier taufent t*lt;P«^lt;r. Prcrben/anjugrcilfen/ mit fokber Heiner maebt bat er benl^ruf bef gangen ä^’SSmiSS '^t^btreilt;b6 vnb ber gangen Welt vber^ogen / welcbee mebr juverwunbern fey/ «ei«S5«r»* ” Were bat vberwunben/ ober bafj ers bat bürffen angreiffen/ i|l vngewi^. ^r batten einem folcben gefcbrlicbc 2krieg ein iOeer/ nit von langen (larcfen/nocb ®^^ cr|len altere frifeb/ fonber bie alten/ vnb mebrer tbetb bie gar alten verbing ^tt mb gemieten/ fo man Veteranos vnbEmentos milites nennet / fo bey feinem VeteranhnHiteh ■^nberrnvnb Datterinben 2^ricgen waren gelegen/2lt;necbtau^erlcfcn. Ä 2(tircamp;cnbfrÄn«g^r M*^ fo in fein Wagenburg gieng/ bette gemeynet ee weren lauter 5ür|lcn/cr febe i««i Wwfwr ^*î gar alten Komifeben Kabt / ber von gemeiuee nugee wegen bc^ Komifeben ^debs $u banblen bette, life bett fie Beiner für alte 2^riegfleut /fonber für p^dgefebtefte iOauptUnc erBennt/ Beiner bat ein tOauffen geführt/ er wer bettn v^^ig |ar alt/eö bett einer gemey nt ee weren bef Keifers befle ^reunbe/fo leber
J^PIferBeit vnb wirbigBeit waren fie. iOerfe nicht Bennt/ bett nicht gemey net M man fie auf einem DolcBz fonbern auf bem Kreifbef gangen Ifrbtreicbs J'’S crlcfcn bett/ fo büpfeb gerabs Cetbs vnb wolgcjlalte Cent waren fe. ^6 id Æob b« lineafsfeut feilt quot;Pokl nie gewefen bas alfo mit ben alUr tapifer|len (V5ünnern/wclcbe erflz Wlt;wb«» fein spatter / König philips / nacbfolgenb ^lejgt;anber / fo mit großer vor? lebiing aufcrlcfen hett/ baf fic nicht allein wie (BefeUen bef Kriegs / fonbern ^ebalsbie erwchltencrblid?en riachfolgcrbef K0nigreidgt;ö wurbengcaebt. * • -
.Welcher fol feb fold?er Cent / mit benen ber Kreif bef ^rbreichs vberwunben Mewben/nicht vcrwimbernt 3lberwiebas Keichburchbife Kriegfleuthat ?mgenommen/alfo ifl es auch Bürglich wiber ergangen/Î)ie Keyfcrlicb (^3aquot;z J^I«tbef Keichs ijl mit 3Hevanbro entfprungen / fo ig es auch glei^ wiber mit wmter gangen.
^^^’^^’^^^‘^yrev 3tlevanber feine 5etnb Cabbennbie gcmóbterber(Ï3ett'/ -xinanp« itjrt^of»
’^'^ ^^”* vbrtgen glficb vberfebuttet finb / werben fie jr fclbe|t niebt mäcb# f«a’3gt; »‘2**^^*^*^»^^f bate warb er initier weil gar flolß / wae vnleiblieb eine folcben 3t»ctö/wolc 4ueb angebetet werben ab etn (Bott.
-^tbunbe weberbem jorn noeb wollu|l Bein mittel geben/ vnter ben 33am ojfrxanbertsbfetfci# weten/fo er voll war / fo befprenget er fieb mit bem 33lut feiner Kliener / mit web ««^««»»’«^le»«« ^cr bülff er feine 5ttnbe vberwunben bttt/bie bat er grauwfamlicb vmbbraebt. Jm^wolfften far feinee Keiebebeforget er pi ber bcimlicben hfl vnnbnaeb^/ Teilung berfeinen / bteba forebten vnnb forg batten auff feine greuwltgbeit/ Uj^^*^^^ ^^’^*^*'^^ ^^*^^*^ rried?en/bawarber$u 33aby Ionia mit (Bifftaufge^z 2(tc,vanamp;vitcb.
2^6 nurtbic t^errenbeß Canbespbtltppwm/Reifer 3tlevanbcrô ^rmx ber/jum
-ocr page 172-Bue af ^«lt;0 So^nttWp v^-.
pbifiDPusWrtnbri ber / jnm 2^ónigbeclariert vnb ermelbt betten /baret er $nm crRen/als wolt er/ ^^Srubet. ^jg cf,^cg tOerren l?anptmann ein Keich 511 regieren / vber$ieben große Kó'/ nigretch C*»ber wiber einbleine begierbber (Beinigkeit iR bein Rel $n Rn en/iR Wauw 2ï?ei6bn verüchtlich WO gróffere 511 verbeffen Ryn) 3lls aber Keifer 3lleyaubers l^auf ^ £$”***”^*quot;**quot;^ frauw / (dutter vnb Kinber / auch allefo 3lleyanbro befreunbt/ waren vmb/ bracht worben/ warffen Rdj feine greffe tOerrn Rlbf für Kónigauff / gebotte« 2tkx«nïiïirfich wirt bem 'X^olcf baf man Re Kónig folt nennen. 3llfo haben Re auR einem Keich viet in »ift 2Ccniârei£^KÔntgrcichgemalt;bt/3lRam/©yriam/(^Oaceboniam/ vnbXfgypten. Xfsbet^' SanbriOîac^iôm ten WOl alle vier Ketch von einem mógen regiert werben/fo es nun von vielen re'/ ling Kd)tf wioet ßci^ giert wirbt feilt es 5u hoben / fuient werben Re felbR vneins / vnb greiffen gegen b cb einanbcrjubcrwebr/vnbbaReburclKynbcimifchKricgJremachtgefchwechf/ benS^mern?»?eS haben Rc leichtlich ben Kómern ben ©icggeben / welche/ als Re bie obernennte« i^fnig- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keich erobert/ vnb bieKóniggefangen vnb vmbbracht hetten / in prouinde« jum KómifchenKeichgetheile/ warb Paulus X^mtUns in dOacebonieugefeçt/ ber hat in einem tag 5W0 vnb Rbenijig ©t Att jcrfihlcifft vnb verBaufft.Cuduö CovncUuó ©cypio 3nrtttc«ó regieret 3ß'am / bergrojj Cnenspompetus ©y/ riant/ 2lt;ctfer :^«g«|lu6 lirgyptnm / ïbte all babenß bent Konufdten Heid? v»* bertbentggemrtd?tjenunbtbatbife2\0nigre:d)ber^üret‘ innen»
2(krlt;tni5rt6ottfc^afft oil tic ^cutfc^cn.
leutfc^cn fc^iffen tem zdcxanCto eût ©t^wcibt,
€D?erct.
ÏDerjeit weil Reifer 3de vanher nod) nn Xieben war/vnbin (lOacebonUtï regtert/baterptner^rennbeinen^nbcn'S^eutfcbenbcrvberinX^ijropanï^otf^ febafitwetlï gefdtieft/lieft ben '^eutfeben an^cygen/baft fie bey leib on vrlaub beft Könige vberbie ^onauw vnb ^^beifabie Wafferpó^ niebt binten/vnnb baft 0« Rd) von ber Xauberey entbielten. DnferDorfabvenbie 'ö^eutfebenfcyn in 2^rieg|ïb Aubeln grofs geacht gewefen / aber in Worten vnb ber jungen finb fie grob gewefen. ©iefdtidtenburd? ^ottfebafftbem 2^eyfcr 3(leyaubcr ein ©^ werbt/welebe/ale Re ber Steifer 511 gaft Inb/bat er Re gefragt/ wen bie ‘2'enC feben ant ntcifïen fürchten / tOat genteinct Re würben fagen : tlfijwcr lt;l0aicftet fürchten wir am meifïen. ïba ant wort einer auf fnen: (ßrofmüchtiger t?err/ 3i?tt8 6ic iTeutfebett wir '2'eutfcben fürchten nichts mehr / benn es fall ein mal ber fOimmel auff vu5. «mmaßenfftrt^te». ^^^. Keifer antwort: jr ^'entfdten fcytftolnc Xicut. Xirs warbaueb von ben ‘(Teutfehen im anfang / fobie tOifborienfehreiber ©armatas vnb ©cytas/wit Winben vnb ©clauen nennen / $um 2tle^anber gefchicft / bic bnben alfo jn /m iegaten feer ireut;! gerebt : ©0 bir (Dott ein Ceibbeiner geiijigbeit gleich bat geben/ber 2^reiRbef feßen/wae ftc bem 2( gauijen Ifrbtreichö bnt bicb nit bónnen begreiffen / b u rûrefî mit ber ein JOanb S^SSein ^nm ^wffgang / mit ber anbern iOanb $um Vtibergang / vnb fo bn bas erlang/ grpamp;e ^ung. ' gcfï/woltcfî bn auch wiffcu WO Rcb bie ©onn bin vcrbürgc/^llfo begerffn bas bn nicht erlangen tanfl/von Xturopabegerflinke ft am/von 3lfta wiberinXf urogt; pam / fo bn bas (V^enfchliche (Sefchlecht alles vberwunben bet tefî/ wirfî bn mit ♦ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;groffenWülben/^SergenvngroffenWaffernfch weben/vn mit ben wilbenTOt
gum ent.
ren fïretten werben / bie groffen ^üum / bic ba lang auffwachfen / würben in en ner fïunb vmbgeriRen.ïber ftaref Có uw ift ber aller Bleinfïen “Voglein ©peif / vnb ber Koft vermehrt bas Xfyfen/estfï nichts fo fbaref bas nicht auch eingt^/ febrligbeitvon bemfchwad?enmnR leyben. Was haben wir ‘cTeutfchenmitbü^ jufehaffen. Wir habenbein Xlanb nieangerüret. Wer bubifb / von wannen Bompfb / gebüret vns nicht jn wiffen / bie wir tn ben Rnfïern vnnb moRget) WAlben wobnctt/wir mógen deinem anbern bienen/fo begeren wir auch »i‘^'' manbjn gebieten. ÏJnberübmcfbbichbnwóllefïbommen bie Räuber $uvbct^ $tehen/bn bift aller ‘pólefer/bic bn je hafbbergróf te Xanber. Jeçunbt fbreef ft bnbein geijjtgvnb vnbefbenbigiOanbaud) auffvnferXeich/ legbeincmglücf £ü?errfeinf4^»2{r(» ein jaum/fowirflu es leichter regieren- 73ifb bn ein (Bott/folfïbn ben tóbtlich«*^ (^Oenfehengnts thnn / vnb nicht bas jre nemmen / bifb bn aber ein (ÎOenfeh / het bn benn biR/fo gebenef baf bn berfclbig allweg werbeR fey n.Ï)n haR an vns bet Xlanb Elften vnb Xturopen gnte JOüter vnb Derwabrer/baneben gebenef auch/ baf bn vns beyber Xlanb5etnb ober 5rennb magR haben. 5n bem antwort bet 2^eifer:X£rwoltRd) feines glücfs vnb ber Keb feiner guten 5rcunb brancheti/ X^nb er woIt bem glücf vnb bem rabt/ bamit er nichts freffenlichs noch gew^lf^ liebe h^^nhelt/rtacbfolgen/ließ alfo bie^ottfehafften von jmjieben»
-ocr page 173-ftom ûrfpvimg t’a «(ten Ccticfeßcn
LX
©^^Kffctnrtcbmalövbcvbcrt irrtflcrßu^'Ö^dfla / bafdbfl Ik^cvdnÖcul ^^^ ^*^^«4gt; n^teb her alten ^ûvfîen mb iOerQmen^jwtfeben beybev C^nb
*^^ir bic (BrcttQfcQcn/bafclbfïbtn banweterdn Statt /nennctenaebjm 3U^ W«»^«»
5^«bda / löavnacb $od? cv wtbev in 31 fiam/cv mcy net cv bett bic fach nach feinen '^bven wol au^geviebt/ lief bie ‘Ce« tfben furtan vnbebómmevt.
. Ketfev 3llevanbev ijl vnfevn ‘vóletevn / aud? ben Dovfabven / bebanntev yffpiiï’vi^aurticat
®^Htt fdney« v|ïen vnb i0a«ptle«te/bev Hamen man gav niebt weif, ÏDie ©acb'/ ^*’‘’ *‘’^*‘'‘*“quot;*’ Icnvnb Schwaben geUn furetbab inveieben Solt geben/bie Hovtgauwev ïreuffe^en entÉieten »nb ^cycv babenim abgefagt/vnbeinÄviegentbotten / alfo fngemanbavon »««»W«»»»«»«» lt;*ltlt;£iebev.
Hacb fetnem tob ijl ein gvoflev bauffen bev dOenfeben auf mangel bev 31 # ^«t/obev aijff boffnung mit bem Ka«b vil guts 5« gewinnen/auf bem ‘Ce«f feb*quot; Uttb vnb auf bem vnbevn pongey gezogen.
- ï)ifed ifï alfo bev anbevn tbeil bef evfïen ^ucbó/in welchem bie ©efebiebten ■^«Sanbvi (^agni Bü v^licb angejeygt wo vben/bie weil biefelbigen von ben Ca teinifeben vnb (Bvieebifeben fSijïovienfebveibevn weitle»|ftig bavgetban/ vnb vnfev fuvnemmen allein ifl/bev Ceutfeben 2lt;ónigen (Sefebiebt vnb CbÄWnfüvanbevnßdjpgantag jwbvingen»
-ocr page 174-@a6 erjî ^«cS Sofiaunw ^wtôti/
^ijïttt t^d jef’ «flcn ^u^ö.
OJon kn ^Tctitfckiv wac fte in fclcf'm Ertegen «Öf o5g^ nannten Reifem vnü CrOf enu^cn t^an/wte fte ftef; ge^m amp;a^ ben/Ven 2^ónig krentte tb cm victbren/ben bte (Sneden jrctlid?p«iïRlt;*d nennen.
ïetrutUr. ©amnitev.
n ber lt;5rted?tfd?en vnb alten ‘2'entfcben fOtfïortenfïnbtd?/ ba^na^be^groffen 2llcvanbetöfob bcy vns etn gewaltiger 2l$tttggewejènrö/2^$nt^ trennet ober ^ten/ber vierbtZ etn tielbt femes ietbes. Xtr vnb fein “IPatterbrtben nad^be^ Keifets TUejjanbers tob regiert bifin bas fed?6tg|ï/ar.^ocb ’ amerlïen/nad) bent alten braitcbber‘5'cittfdgt;en/vberal ben lt;5ticd?cnnad?/fud?t WO er jte fanb tn frembbenl2anben/2)a^ alt lüanö volet vnb ^ynwobner bte Xfttiiricr vnb Öamntrer tn Welfcb lanbenZ
fober Kornet nbgefrtgte^etnbe waven/belïeUtcn'/nvinbgtolï (Dele wibct ba5 ^)«lt;xo°mer^eint»e Kónïïflt;^e Ketcb / brasten jnauff ba^ev jnviel Polcfefcbtcft/mit jampt ben quot;er'nbrtiff.” '^^ ^eutfeben vnb ^eyetn fo vot m Welfcplanb gegen vne wet^ wobneten/bîe ver ïteutfe^e plagen Die betten/verbventttett/bevaubten/bettKÓMnfdKn^utgbftïcb. ©olcbsgefcbacV ‘^filier. offe/tmb votauf5tnbcm)4tba Quintus 5abïii6 $umfónffeen/pnbUue ïöc^ dus ^wn vierbten/^ntgetweillct warn $w Ko»n.2)a fügten «bet bic^cntfd?cn etn gvoflen febreefen ben Kómetn cyn/mujiren obgenante tteffUd^e $wê l^nup tlt;^ männer/wtewolnnnalt/vnb ftd? fclbf? fchtwibetten/von/tes alters wegen/alt beyb tn fold?er not in ben ^Krieg / mon vertrauwet ben alten grauwen ©retfen am beften wtber bte quot;S^eutfeben / barab bte Konter / als ob benen fo fnen jr ©tart vormals au^brennt / etn gro^ febreefen vnb entfe^en batten / woltens bennoeb ntd)t verachten/ verfaben fteb gleid? eben wol mltguten iOauptleuten / barauff festen Re all fr t^ertj.
pprtt8Vigt;n2(n«n6e DnferTOolcf $ocbaftffberltnctettfeyten$wtfcbcnbem*!penebtfcbettflOeer/ tógmbte ©w« jjj^^ pyrus von2lncon fcnfcyt vbet bas IVelfcb (Bebtrg/auffKom/belegtblc ©tatt laufen / bic wolten bte Kómer retten/ Cornelius ©ciplo ber Kóinifcb« t^auptmann tant ber ©tatt 511 bólff/feblugaliba felnIVagcnburg.©ctplo ber Kómerin ber 'Wagenburgt/ nacb bem er wenig “Volet bcy fm bdt/wolt fel* nenvortbeil auffeinem 23erg$wiflt;^en ber ©tatt vnb Wagenburg eynnemen/
^ • macbtbie4gt;rbnung/5od? mit vngewiffèr tunbtfebaffe ber t?óbe5u / blefelbigc cynjunemmen/biebattennunbte'Ceutfcbenaucbfcboninn/vnb pelen alfobct^z Æ)u Tcutfcfen et# abbinben vnb forneninbic Kómer/erwürgtenmebrbenn fed?p taufent Kó^ fd)i(gt;3e» aUDiet mehr mcr / erfd/lugens aUc baf teiner / ber bic ^ottfebafft bett betmbraebt/ bar von ^Smeu'^^ ^quot;^^quot;* ^*'’”* ^*^ óberpen ^wen Sdbtbauptmann vnb ^urgermeiper lagen nicht weir von ber ©tatt mit bem gewaltigen bauffen vnb tOcer/ vnb waren fres fehabenô vnb verhip nie innen/blf fie bic ‘Ceutfd?en Keuterfaben/ble führten ber Kó^ mer Kópff anben ©attelbogen/ vnb an ben ©pieffen/ wie fe^unbt bte Ka^cn vnb'Cürcten/alsmanfagt/tbunfollen. Vnbbable ‘Ceutfd?en bte ober niber* lag ben Kómern alfo than harten /jogenfte nachmals aup bie^wen Bürger/ meiper/brachten ben Kelf}tgen5eug inbte ßueht.
^fdus giSt fi* *»11 nbsp;nbsp;nbsp;^a fuhr jn ber etn 73urgermeiper/genannt ïbedus/bamit bic Kómer von
tiginDcrtiToD/bmb ben ©ôtrem ben ©leg erlangten /ergab er ftch willigt lieh von gemeines nuf?# SnSaSDu Ww w îx» tob/verpucht fein Ceib vnb Ceben opffert ftch fclbp ben (Bótters oïómïcDeit eitgbe ber lobten auff/ lief et lieh ©ebettvnb ©egen vber ftch fprechen / lief ftd? alp ifciein«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbannen / vnb wurbe erfchlagen. lÖie Ccutfchen würben burd? folchen 3* berglauben vnb ©egen mehr bennburch reblich lt;l0annheit vberwunben von ben Kómern / ïDoch erfchlugen ft eben Kómern etlid? taufent (V?ann / fo fte £t* iMciuo amp;eifftt9. nbsp;giones nennen/mit fampt bem iOauptmann £udo Cedlio,©te betten ber Kó^
mer 23otr/
-ocr page 175-vorn lUfpnmg^ci' «(un CcucfcOcn. LXI Ïlî5ï?®*^*^^*^^trf nibcvgcworfFcn / Î)tc Kornev woltcit fold?6 vec^cn/ba namend barak
warb König quot;^vennev ju rabt mît feinen Kr fibern/bic weil bic 2^01113 -^roitter ge«« K^ • ^^^ Äeypv fo vneyns burd) einanber waren / wok cv fetncó Dattevô ^“ »‘quot;‘'f^f' KJ?£u^TS*’quot;^^,Ï^2*‘^’^S*^?lt;rw3llt;Slt;^nblt;vWlt;^»ert^^ «evgroßWanz yier^|4)io||cn/ volknben / bajugabimaud) tvofl vnbglncv obgenanntev ben
^*® Pytvbn6/bie bcfleUcen jn anlt;^ »mb (Belt/ ÎDie ©vted)tfdK Keyfevwoh Pv^ï^s. („/’^’‘“^^«»««^bt^S werben/ford? ten ftd? vov /n/b««» fovgfte würben von nïvnöergebrueft vnb »ertvieben.
i vamaUwar ber branch/baf bic'^eutfd?en allzeit bereit 5« rey fen »nb§« chî®^*? ^^'^^^ / bann icbcrmann/bletn »nb grof /arm »nb reich/ ^bd vnb »n-'z od/wie noch in ©chwei^/jn berTVebr gericht/ (V?an gab beinern fein 0olbt ^djt/ieberman joge mit Weib »nb Kinbauff fein token/ wad ein jeber gewan war fein/man lief /m.^ie König »nb Türken waren felbe iOauptlent/ i-^*^^? ”^^*^ eigennÓQige (Beltnarren »nb financer/ wie »n^c Stoffe Oanfen ^ ^t/ fragten nach bem ©elb »nbgnt nicht / lieffenö ben Kncd?ten / »nb bebieP/ l,’’^2^^*’P*^lt;’^/'^bv/0ilt;g/jCnub»# jCent/ jfeçtik ber Türken »nb t^anprz taiiQcn vnb fpiclen.
Weiter wie ich in ben Komifthen »n (Bried?ifd?eti tOikovien »on ben î'eut;' lief/fo $ogen fe nicht »nbefunnen/wie wiricijt auf rumpeln / fe woken .w muf ten »ov wiflèn/ fragten auch bcmfelbigenkeilfig nachob es auch were ƒ‘^I^ill ©Ottes »nb bef t?imcls/2)enn oben hab ich angejeigt/baf »ufere X^orz/ r^en auff bie Dogel/ncmlich infonberbeit 2lren/©cy er »n Kabc / acht gaben/ «Ai^^*^ ^*^k^^’9‘:’^ k^tö oben inbenlwfften bin»nb ber flogen/bcmnach ©oct J^ber/ »nbfchtbarliche^ottenfeyn/wiemansbenauchauf ben iOcibnifchen Poeten abnemen mag/jbarumb wenn ein gemeiner $ug »orbanben war/fo t ber lOevolbt C fo ber alten prebigev »nb pfarberv gewefen ik ) »nter ek ^^^San^cn gemein/ in bem bciligcn5ovk/»nter ben irolcten»nbtDifnclautfz ^iu waßn» reten K^?*/ '’^b alfo beten : -0 óberklt;r bochkertOif KK/ Datter »nb notbdffev/ tvennfîetnüenhieg Iw bein meinung »nb ©ottlicher wiU/baf wir auf Steben foUen/fo gib »ns betn *®®^‘”‘ i“*’quot;** 3^Wonlid?e gewiffe Reichen /fehietc »ns ein anjal/fo »il »nbfo»il/beriOerolbt ”^ttnt bie jal / ^tven »nb ‘tauben / baf menniglich f e in lüfften ob »ns fehwe^/
kbe/ »nb »ns ben weg weifen/ wo auf wir ben Kopff tebren / »nb welchs
''’**^ »berjieben follcn. Was Canb benn bie ‘Vogel auf flogen/ jogen fe 2ini vnnb dauern LX*.'^^Slt;«a«ttte quot;Vogel haben bie alten »or heilig gehalten / hat niemanb £!«?ƒ î^f^ï“quot; men borffen fchieken / habens barfüv geacht/ cs hab ein jeglid? ort »nb ’ ® quot;^''^ Prarreinpar/wie es benn etwa ber gemein man/»nb etliche alte Weiber noch gauben. •Vnb ich fnb weiter / baf »or$eiten / wie ich oben gefchvteben b^b/ bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ƒ ^ern bicfer gekalt Welfchlanb/ »nb nemlich bas Canb »nter bem Jn/bif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Oie ©auw/cyngenommen baben/bic 2lrcn »nb Kaben haben fc bavey n ge« mvt/ bnrumb f e nach biefen Wegweifern »nb ©ottes gefanbten bie Canb/ ^r^*^^4^^'^^‘^^ ’^”^ Wafferkóf/*Volct genannt haben/ ^Is 3lren/ Kaben/ 21z/
^‘^^‘id? / has ik her 2lrcn »nb Kuben Canb / »nb wie »ufere alten Keyz/ t|lt;hcnCbvonicfenan^eigeu/^lrmenien 2lvmcnicnlaub/bie alten ©riechen »nb k^*^ ^‘’^^^^ bavauf Aria, Arcabon tk bas waker fo noch Kbab helft. Armez/
*^“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wiriest bas ^r^bev^ogtbumb Okevreid? / »nb Königreich ÄtnaK ©prictivott ß/h2^*’‘^®^^^*’^ **P^ ^och ©prichwortev »orhauben/baf manfpvicht/5)u -©»Weawnfe^z iS2‘f*'’^*^M«h/bikKabi|lt;h/»o»bettettbieerttkltlt;hrlt;y»/v»battffbie reif herz/ ^«’‘3lt;«K«^» banh ^'*^^ ’^^^ auffgemacht. ^stk auch foukein gemein ©prichtwovt »or^ len h ” ^‘'^ S^mctniglich bie fenigen brauchen fo frembbe Canb bauwen wob fpreebeu gern/Xd? wtl ein ^eberauffblafcn/wo biefclbig hin^’
^*^ ’^ nach fahren,
erber f^K*^^^”^ betgcbrad?tcu brauch »on feinen *Vor»âttevu anfrerz/ auff/ x^ ^^onig 23reuucr auch/macht ftch mit feinen 13vübcrn »nb©0nen E|.^^^^^“'^lt;*mmbttvg/fofeetlt;Bvtelt;hiflt;henWeikcnhttvgik/»bevbie0attw/ ntclïs ^^ ^'’’^^ hnubert 'eaufent (V?anu/Weib »nb Kinb /auff/war nicht »il ovoenn ber britt tbeilgevók J» ber Wehr/batheilt er alles Doicf in brey hauken/
-ocr page 176-©at erft 3itcß ^o^nw #«lt;«(wv'
bluffen/ ferne $ wen 73r über König C^utbev mb jCcbner/jogenbie jÖbn^vV nbwnvtô vbev brtôCnnb^Cbv^îcten/bnvtnn Confïnnttnopel mb Tlnbropeln/ bnber'îôrrftfd? Keyferpßegt Doß« balte«/ KQtbieDauptfïettfetn/ 5» /»lt;^ lïtef^Jt DetteribmibotöoberîÔavbovtô/ Königin bemCmb/fo wwKQtin urauçots^ 3. Sibenburgen beiOen. Jr» Dattere Kruber König ©otfribs 0on / bie jwen
Al^rQbönig ber ® rteeben/ obgenannt/ Äy^maebtw mb Caffanber/begegnete« mit Deeres brafft ben ^'entfeben/woltenô ins Canb nicht laffen/benn bie ‘ïenr/ fd?en Canb vnb ßeiit mit raub/bmnbt mb bem Schwert verheerten vnb ver/ berbten/ mib betten/rWagenburgt vnb finger neben bem (Briechtfeben (5cquot;^ birgcfo vorzeiten Demue bat gebciflèn/ber Kerg fol alfo hochfeyn/badman brtrauffbie Ï)onaw vnb Denebifd? (Deer/ (Teutfcblanb vnb IVclfd^lanb/vber/ feben mag. Key fer philips auf (Dacebonin ifî vier mg binauff/ vnb jwen wi/ ber binnb gezogen / fold?c 5« befeben) gefcblagen wiber obgenannte ^wen Kö^ nigc/vnb bn ftc nllba bie Wälbe 5« einem Saun vnb KoUwerefvmbbic Wa'/ genborgb 5« machen niberfcUten/entfprungenplóf5lich etwa viel Krunnen/ jo vor bas Dolij^u einer feuchtigbeitvnnarung an pch gezogen bete/wie man benn auch fibet nn ben IVórf5garten vnb Kreutern/ bie burch vnb auf ben Scherben baß IVaf|èr an fich sieben. Ate gefchach aUba ein Schlacht/ ba Ingen H bie '^eutfehen ob/ vnb warb König X^yfimachue/einflarcterDelb/ ber mit fei? gcSSenm^nM «en benben obn alle Webr ein Äöuwen erwürget bett C bey bem (ßroffen Stic? wiiftne« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^anber) (tbengig gefangen/ peng fn mit feiner eigen banb König iDraubote/
mbrebt bifemcinungmitjm : ^t ^tofmechtigenrctdjen wigigenKeyfer auf (ßriechenlanb tbnt tbörlich / baf |r au|fvnö grobe vnfnnige C alfo wie jro ncnlt;-neCnacfcce/bloffeKcttler/bic^entfchen/jiebet/foblutarmfeyn/nichtöSuvcr^ lieren haben /bemnach an jnweber ehr noch gut su erlangen ifl/man hat nur großen mcrctlichcn vnb vnvbcrwinblichen fchaben von/nen 5« gewarcen. (Dit ärmen folt jr^rieb vnbKünbtnuf machen / vnb nicht Kriegen. Jr fey t reiche grof mechtige Derrn/babt viel $11 vcrlieren/tünbt vnb möcht ben armen nicht^^ absteben/babtvtlbaßbenarmengletchficht/vnbfcytberfcibenauch bebörfftig/ aber baffclbig begert/ folchem gebeudt vnb fîcllt nacb/von euch felbß vngereigt mit ben reichen ein Krieg ansubeben / barumb weil jrBünbt vnb möcht/ folf fr mit vns vnverworren bleiben /euch in Hein Krieg noch Schlacht begehen/ fonbernmebrfricbvnbeinigHeit/bicwcilfr foreich vnb mechtig feyt/von vnß armen Hanif en / fo bettet fr gute^reunbt/ HachbaurnvnbKunbgenoffena« vns/móf ten euch anberc grof mechtige Derrn/fo an euch fïoffenb/fórchten/vn euch vnbeHùfnertlaffen/fovcrmôcht fr vnö wo fr btnwolt. üSifem rabtfolgten bicswenAtnsHönigCfiebetteußfonflauchthunmüflen^machten frieb mit ben • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“(reutfehen/ gaben fn Ceibgebing/ vnb verfchricben (ßolb von häuf auf/gaben
KII?,H«^ i” ^^5« tyn bie Statt Kysan^Z fo feist Confïantinopel helft/vnb ber 'eórctifch pet ’ ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ Key fer Dof belt/bcrgleichcn alle gcgcnbbafelb(l/bey vier vnb swen^igmeyJ
an bem arm bef (Deere/ von ber enge bef ^Irmß / fo man ‘^br acier Kchfenfutt ^fUefponme. nbsp;nbsp;nbsp;helft / bif an S. lt;5eorgcn3lrm/ben bie alten Dellefpontum/ baß i fiber Jung?
franw DeUeß/ bie barinen ertruncHen iff/(Deer nennen/ gegen ?^roia vber.3?a tbeten jteh bie obgenannten Derrn mitfrem'^^cutfehen Doicf/mit Weib vnb Kinbern/ntbcr/ vnb muften fn alle (5riechifche Keyfer nach bem großen ^^ ijrßmachui,caffan. kvaubcr / fo biebiefer feitinAturopa faffen/ Ziemlich Cyfimachue/Caffa«^ der, fiiiui eius Phi- ber/ fein Son philipß/2Vleyanbcr ^ Jitipater bergleiche ^»emetriuß/fo and? ^^ itppuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elften berrfchet/sinfbar vnb gültbar feyn/ben fe Hamen in ein folchgefchreyvn
Alexander Antipater ^jijchcn/WO man mir ein ‘^eutfehen nent erfebraef fcberman bavon / manmei^ eme nm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;net ff« weren lauter quot;^enffd vnb Afyfcnfrlt;ffer/fraffcnDiehvnbCeut wie auch
^?S*’nam«» nbsp;nbsp;vov langen Seiten fre ”Wciberetwa lang getban betten. Stile König/ nahe vnb
Ueiufc^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferr/ beHriegt vnb vnbeHriegt / fd}idten von fnen felbß genannten ^'eutfd?cn
fre Kottfd?afft/ Haufften vonf n vmb grof gut frieb vnb einigHeit / StUein K^j; ptobmeusÇcMitÿ jj,^ ptolomeuß Ceraunuß/Königß ptolomci pbilabelpbi Keyfer in Airgyptt fSipbi/SSirt Kruber / ber veracht hoch bie (Tcutfdjen/ abercß Hamfm s« groffen vnflatten/ «goptcn/bruter, wie bemach folget/war ein folcherDerr/tröff fich feiner mechtigreit/wolt allein” îtTwiu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^•^*^ ^^^^1 ^tltgtbiefer jeit mit König Slntiochb auf Slfien/v» Slntigono / ^^^
-ocr page 177-6om^rfpwmflt9ej*rt(een£:e«cf(gett» LXII
Jj5b gevit (5vkcbt jeher .^cypv gewefen wev/fdn ^yben obgenanntet pyrvbuó.. P^‘^3titt3tlt;tlten vnb ÓidUen vneerbewnemigBett bet lénige vttb lt;5ned?t^ ^‘ ^^ !)hS^^^^^^*^'^*^‘*‘^^^*’ ^’^ etliche große ©tett inCßriechUnb ju ^reyjletteu/ ’^^ neku von /e^tgeuunntett 2^ónigcnab.
©ev anï)f r Çauff hï XewtfeÇc n.
l^\3csittebanMßcnigt;ncit)än4nbccgten3/tnigt;cm2lt;cyf»(bumigt;ec ©We» è» eSS» Q^jchen/jogcn 2^onig ^veuuermit feinen ©énen/^Jfuvingvnb 2^hejrcl/ *’«3*gt;«tgt; tbefei. 3^ ^^ö vnb feilt bruber Rottig ^rtlgar mit bem unbern X^olcf/jogen vitter ber JJ^ ** '^'^quot;*^ ^^ ^♦ïuw voit obgenannten jweyeit ‘2^cntfd?en^ür jlen/bn fte fich/wie oben jïebet/
J'qomkt betten / rncBten berauff uit bie 2gt;r4/ vnb nnd?mnló in ïöalmatieit uit ^ Weitebifch (^eer/2^ónig 0lucB lief fie burch/fo wur 2lt;ónig Pyrrb uó in 3// ^“^«/ jogen nuchmuló uu^ bemgcjlubcn iit ©riechettlunb / bu tbeilten pe fichZ j^’^^lS ^renner num beu weg uujf ber rechten bunb nnff UOittug in ©riccheirz «hö/ wok ein großen mechtigen ©tiffe plónbern, Zuiger ruebt nujf bic bnefe
• ’f^tt^egenPforb in (^neebonienbineyn/in bef großenTtlevnnberöbey nine.
^cr obgenannt Äonig ptolemeuó Ceruunue ber bett nun ein ftiebge^/
•p^btmit 2Vntiocho / vnb 3lncigonum verjagt / ba jm bie mär Bamen / bic na^/ nbsp;nbsp;nbsp;rfv» t^^f *^ ^*^ bie quot;èeutfehen jógen baber/verast eró/erfchracB gar nicht ab jn/ p JauSSwÄS r'3lt;gttct jnmit wenig DolcBó/^kónig^algcr ju verBunbtfchafl^en/biedOace// ptofomeo embetten ƒ Jkr fchieBten ein ^ottfehaßr ju König Ptolomeo / boten jm frieb ait/ wo er gquot;quot;^ ^^‘'3 ^**^*quot;
jj ben Bauffen / (Belt vnb ©olb auf geben / vnb iteibgebing verfchreiben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** rÄ^‘ ^** nbsp;nbsp;nbsp;^ottfehafft berKcyfer ptolomcuógehórt bett/ berbümbter n^hbey feinem Pofgeßnb vnb KAbten/wie jn bie ‘2^eutfchen fórchten/vn begergt; rrieb / vn gab auch ber ‘(Teutfehen Kottfd?afft ein bórfche vnweife antwort/ ^^^tttee fch mehr benn er bey feinen X^bten bett getban/vnb fagt/er wokgar
^‘Jfriebmit ben‘Ö^cutfehen baken vnb auffnemen/fte festen jm benn (Beißel Jw Zórgen / vbergeben jre^órfïen / Perm / vnb Pauptlcut ju pfanbt/ mit jft^^^w Plt;»*^»tflt;ï vnb IVebr/fonfi wok er fnweber glauben noch trauwen* ^'’mrchtjrgarnicht/Bónbtvnbmóchtauch folieer naeBeten^ubennichtach/ tittft ^^^’^^^ ^‘’^ ^‘^^ vnbgewbeejï KriegfvolcB bett/ fo vnter bem (Brofmcd?gt;
^^^S^’^^^H«”^*^ Dorfaren am ©olb gelegen war/3f lle Wek/ ’*”5\^^lt;*tt^v«terber©ofmettbttrlt;bjoge«/mkgewakvberwuttben betten*
le C^biefe3lntwortben‘^cutfehenwiberBam/ lachten fees/vnb fchrienal/ «tttb«lbcn auff.Wolan ber Keyfer ptolomeud jol in Büru gar balb innen wer// J^tt/grctjïei^ vnb emvfinben/ob wir jmobervnó jugut/friebenangebotten
^6 giengennicht viel tag bin bar jwijÛ?en/bie (Teutfehen tbeten mit bem ref^^Mat^oL'rZ
^^Jt'^'gt;»^gt;ïgt;lt;tgt;V0»(Pacebo«i4lt;ittvermeflèit5lt;l^tflt;bl«lt;bt/Rlt;Uölt;»ob/vnb conferunt. • ^acebonier vnb ber ptolomeud war hart verwunbt/bett vil Wunben/ ptoiomeuswinfe« warb voit ben ‘(Teutfehen gefangen/ bie fchlugen jm barnach bue Paupt ab/ wngcnóan ein langen ©pief/Artens burch bas ganijelüanb berumb ju ei// S^fï?/^'“’”* ''
^lt;*^ 5lt;inb vn Canb6leut.Xttlid?e wenige (Pacebonier Bamen mit
^Îÿ^^'^won/ bie anbern würben entweberö gefangenober erfchlagcn»
nark ‘^^ ^*^f^ ©chlachtwarflfftch CPeleagrof jumKónig vnb Keyfer aiiff/
jm Antipater / betten gern bas Canb errett vnb gutge^an/ vnb wiber// Weka^^rof; tekffà LÎ fe ?^” feinben/baö DolcB wiber jufammen bracht / 3fber es baljf nicht/ ba jj*/*”quot;^^«‘9“lt;/ ^rect,^gj.gj.j.gj^gj^^^jjl^lljgj^g nidn/ fic würben alle bey b erft)lagen/ber ein int ^” ‘’’“‘“
«e ^V^^^’^ac/bcranbcramfünffvnvierijigjïen tag. ïöajólche bófc trauri// Hicmiferètruddan-
^^’(P^bonien inbefgroßcn^Hc^anbcreCfoerjBvorviervnbvierijigi«»'»^^^««'»^«'?/-bicTTiÏ^^^’’^*^-^*^®^*'^ S^lj^vbenwar^^ÖatterlanbvberalBamen/ßjerrtman
ß t^^'^^^r«1 ullcnthaIben in Ilattbbcc ©tetteju/ warb liberal tmXIanb ein ^jc œtaccbviucc
22?ïï?S^tt/gelffem/flt;hreyen/jammern vnb weinen von (Pa» vnb prauwen/ werfmaan? tra«^ in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’*’^ Kinbern / gieng jeberman von bergen / ber erlitten fd?ab war SpuS? **
Vnb P ^^^” ^ bas Bünjftig verberben vnb auf renten/ ©tett / (PAreBt/ Caiib
Pi*.eut fabenan jr clenb / baf ße alfo verwufe vnb verwelft waren/ forgten
Ü u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eewórz
-ocr page 178-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©dö evfl ^«eg ^ö^attwe ?i(«cttttm7
es würbe vberal alles ob einem bauffen ƒümmerlteb verberben vnb fferben/ bas 1 t k «am '’”^^*^1^5«óberfïgetertwerben/vnbrufftenir alte2^0nig vnb 21eyfer/nem'/ p^tiippum mmbfein ^*d? Äontgphilips vn fein ©onben großen 2Hevanber an/als befonberc (Bot^z eonbengrojien 21# ter vnb treuwe notbelffer/ mit großem er uff vnbßeiß ße vmb bülff anbetten/ STSTtÄ^*^*^^^*^^*^^ ^*^^ trojî vnb boffnungju/n/vnber benen fie nit allein wolbeßart^/ er «9 nmn» jgt;en/von/renfeinbenßeber/fonbernauebberganzenWeltperrnwürben/ba^ ten baß fie /r iOey mat vnb ’Vatterlanb/bartnn fie felbS erlogen vnb geborn wlt;'z ten/baß fie mit fren vntóbtlid?cn tbaten biß in ben Pimmel erhaben betten/ ju hü iff temen/ in ber lebten not nicht verließen/ fonbern retten/ bareynßejrcs Äey fers vnßnnige weife/ ßolQ vnb mutwill bracht bett. “Vub ba nun feberman gar ver$ weißelt vn verjaget warb/ba wüfeht berfür ein einiger (Pacebonifcher . nbsp;nbsp;nbsp;Perr/mit namen ©oßhenes/Was fagt er/ fol bas weinen vnb tlagen/wir wer^
ßraffet bas CDolcP »maires trauten« tsiUen/fadete/ man inn^biefad^mit${« wait angreiffen/ fenfl fep aHea »trloten.
0of1^€nes wirbt Jum2lt;0nig erwe» (et.
^Saljartompt trnb.
Stm(S«*St« T ^^”^*^ f’i^”^ ^^i^ weinen vnb faßen nicht fchlagen/wir müßen mit ber Sulingen vnbmit^tußenbran: bracht inber eyl jungCBefellenauß/vnbvberßelvnge^ warneter fach bie ‘Ïeutfehen / fo nach folgern ©ieg guts muts/ frólich vnb bey fret Warnung nicht waren / errettet (Pacebonien/ baß nicht weiter von ben feinben verheert warb/ barumb mit gemeinem raht menntgtlich in jum Äey^' fererwehlet» 2lt;óntg Dulgar tarn vmb/bas anberDolctßobcbavon/cins oben bas anber vnben auß/voraußgegen (Pittag in (Bricchenlanb/ba noch mitant/ berm *X)olct2kóntg Brenner lag.Dnb baer b0retben©igßins ^olcts/fbmif feinem Kruber bcm Balger ben (Paceboniern obgelegenwar/vnbfo vil guts gewonnen/ 3lbcrwiberalleinburchvnßeißfolcheSeutvnbgroßgue vonbem ganzen außgang ber ©onnen vom großen 2llevanber jufammen bracht/ verwarloßt hetten/wavb er vnmutig/verbroß in bart/macht ßch bennoch auß7 bracht alles Void wiber jufammen/ ßelmithtmbert vnb fünff^ig taufentjn q5«nncr6fï König fuß/vnb ein taufent fünff haubert ju Koßj/wiber in (Pacebonien/ fo an (Brie^ KSi*/tnnb 5 ^^^ 3t9tn ©uben ßoßt/verbrennt bas 5clbt ©tett vnb 3)0rßer. Obgenanm VOO. JU doffi m ter Äeyfer begegnet im mit einem Peer vnb ©chlachtorbnung/lag aber mit waeebmen / bttgt; Qmcm Vold bamiber im anbern jav feines 2^cyferthnmbs / was barvon tam/ 6«tt vnb ^örf^ Pohe JU benden ©tetten/allbabewarten ße ßch.
fen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äonig^renner/ba er nun ben ©teg crobert/vnb bie ©chlachf gewonnen
hette/plünbert er bas ganij (Pacebonien/nam alles was erauflTbcmXIanbe qsremwt leucht wi» fanb/vnb niemanb wehrts imruefetbarnad) auß (Pacebonien wiber in (Brie^ Strauß waeebowe chenlanb gegen (Pittag/nam imfür/ßellt alle fein ßnn vnb gebanefenbar^
îÇvennerwflÂWM Pcrplûnamp;crn.
ttdcb/wkcvbk v#td?e$lcn Î)cr tOcyben @ci|ff vnb Atrd?crt/fovoll(5(lbtvnîgt; ©libers / nud) ^bclgeftcin gefleckt / angreiffen vnb plûnbern mod^t/ ©«gf (But vttb Ketebtbumb fd? wedlet vnb verberbet allé (ßetffltgbett / (ließ ben reeb^ ten (Glauben vnb (Bottcsbknfl vmb/ wer etngifft berfelbigen / man beleibtget fie/vnberzürnetbtevnrabeltdjen(Bótterbamit/bie von natur vntobtUeb/ft^ ltg vnb reid? weren: borgten teins jettltcben guts ntebt/were fr eigenfd^afft vnb natur/ geben vnb ntd?t nemen/ were fr angebome artba^ fie bas^ettUeb^ aueb alles gut ben (V?enßben jueigneten/ fie bamit rebUeb begabten / vnb reieb^ heb m aller mtlttgBett vberfebutteten.
^S5if berbnue .^nuff her Xcutfe^en bmößerften 0hßr hiß) größte Mcamp;fartwQ5rk(^cnlanîgt; plünbert»
3mals war in (Bricchcnlanb ein berümbter/ in aller Weit mechti^^*^ 0lt;t.©efp5ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reicher peibnifchcr©tißt/ ïÖelphi genannt/ in ber ifhrenbeß 3lbgotfS Mottsfam^ut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3lpollo/ fo bie ©onntßgeweihet/ lag hoch auff einem hohen ßehern fd^ ßgen ^erg/ heißt parnaßus/ barauff bie 2irch / wie es bie Jüben nenen/nw ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb bie poeteniöeucalionis/ßchniber nach ber ©ünbßußfolt gelaßen habem
SSSlSÄti* Barumb ber ^erg am erßen Lamafos/ bas iß (Briechifch bie 3lrch ober 2^aßtn/ ‘2'ruhcn/3Hmar/ein©d?tffgenenntißworben/ißnachmal6/wtevil meßt 9^^ fcßicht/basl in ein p verwan belt worben / vnb biefer berghut auff allen P*
-ocr page 179-^ömörfpruttg^evrtUcttCettCfcOett. LXIII
*^«tt vottrtlktt orten groffcfclbö gcwadjfcnc Ötetne wAubgemb nuff/gkid? wie Jlt;« «uffgcbauwetc ^Dnnwer/Jlcbenb mit groffen crfcbvectlicbcnbókn/ war is,r„i.tio«wntit ®«*«ttrtd) von natur gar fefl obnalU arbeit »nb ^enfdjcn benb/ in ber mit« o^z pamaßi. S’’?**^**“ff war ein ebener tieffer plaç/ gleich wie ein ring/ vnb wenn man flt;^»gober pfetffen blie^/gäbe in ben 0teinen wenben »nb helfen gar ein
S^*^lntt wiberbail mebr benn fonjl. (^Oeinet bas nArrtebt Dolct ee giengmit '°®^*:5u/ bieltd vor ein IVunberwerct / 3Hlba ab bie Cborbtrrn au^gaben/ wlt;t6 einer fragt »nbbegert/warb ƒ m barauff geantwort au^ einem finfîern *od) mitten im ^erg/barauß ein kalter Winb blie^/ Sagten bie (5eiftltd?cn/cß ?^5?lt;fSr»ß©»tt»nbnotb4ffer Apollo felba/barumbein große Ätrebfart *^?f” *^* ^‘^bin war/lieffbaeXJolrf au^ allen Canben/önngc»/vnb Sprachen Cab wÂ^ïSmS ’’’^‘^ttltcben/arengenX.om^wiebaßfchneiben ju/vnb machtallbafolcherjm gebantwort wenn ‘‘^i’lfmieber jeit aud? ein Statt / tarn mechtig »ilgutd babin/ war ein großer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^*'?T
'^’’RsUeber SchaQ von lt;Solbt / Silber »nb ^bdgeßein ba / »on gangen laiiz tS. ^^ quot;^ * i^'^tt gülben Silbern / X-ofß »nb TVagen/ »nb anbern Kleinoten / bie babin ^^yfer/Kónig/^ürjïen/ iôerrn/vnbgemein*Volcf au^ bergangen Weltgez W»4t/gefcbafft/bracht »nb geben betten.
König Brenner mitfampt feinenSonen/during»nbîTbeffel/warben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
fie würben mit einanber ber fachen eine / woltcnbicfc Statt »nb Kirch
Rünbem/ ßclcnalfo mitgemeinem rabt »rploglich »nb»n»erfebcner bing an ßftemabenb anbenKcrg»nbba fic alfo benStiffc»or/ncnfabenligen/»nb
Kerg fo bóf $u gewinnen war/ ratbfchlagt ber alt Krenner lang »n »il / ob ’Wanbenjiurm (ölt antretten/ober bie Knecht/ fo ein weite Keife getban/»nb »rennet tnb feine l*br mub »nb brafftlof ber reif »nb weitenwcgc6 halben / bie nacht ruhen »nb nbsp;nbsp;ß(^%“bÄS
‘^^ken/bie braift »nb macht fo fnen entgangen war burd)bie weite reif/wtber Lio een purm an» ^‘^bokn lief, ibie Jungen $wen i0errn/lfuring»nb ïrbefrcl/fofchïum Krenz fo^wfoi«»-[Wi^frem ‘Vatter »mb gemeiner Kent willen gethan betten/ bie wolten man folt M nicht faumen/ man folt von flunben anbie Kirchen anhebenju (Burmen/ ^ïewciljv»n»erfehene/»rplógliche5ubunfft»nb »berfaUen ein fehreeben brecht/ ?Jfeinb noch nicht gerufB/ »nb »ngewarnet weren/ f chauch folchee nicht»erz I^en: 60 man bie nacht »erjoge / würben bie feinb bieweil mehr berg empfaz
»nb mócht Jn »illeicht hulff bommen / auch bie wege fo $ubcm Stijft gienz §5«/»ttb fegt offen weren/»erfchlagen werben. 3lbcrba6 gemein »ngejogen 5^i*tf(hKricgf »olct/ fo lang not/ mangel »nb abbruch/gelitten bette/ berbalz
mób »nb (d? wad) war/ba ee befanbt/baf alle Kórffer »nb Denfer auffbem ^o«w »nb Canb / fürnemlich mit Weinvnanberer ^ffenbfpeif/»oUflecbtcn/ ßeh »or alles feines leiben ergegen/jertrennt »nb^erßreuwet (ich »berat wi bie Kaurenheufer/thet jn ber »berfuf aller notturfft fanffeer ben ber (lurm/
nicht weniger frieb benn obeölfchon ben Sieg erlangt/ben Kerg »nnb
^4(ft »nb ailed gut gewonnen bett / lieff »on ben 5Anlin / (ïurgten bin »nb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^
o_bn alle orbnung/g leid) fam alsfe febonbie feinbt erobert »nb gewonnen Jt^mafecubomtuet
2^wê/fchleichberKeut»nb ju gewinnen nach. iDennbaamcr(lenba6gefchrcy adApoliinetanquam ^^^n/bie‘^eutfehen sieben baber/ßobe bas Canb»olcf5u ƒ rem ©ottSlpollo/ba# lt;*^ßlt;:^‘f»f‘f»lt;^horam JJJin »mb raht »n bultf/ba verböte er Jnen / fte foltenbey leibnitRiehen/ folten *P^itt»nbKrotgenug/»nallee|fenbebing/nurbenvberßuf »beralaujf bem “* ^^‘^^‘ '*” *^’ ^anb »nb Korffem/in allen iOeufern/berfür legen »nb fegen. 2gt;aô thet bas
f^^^^ ^^^^ genfer auff bem lt;5ónw mit Wein/ 5leifch/ Krot / »nb mit alz
*?’'^ff*/ glcichfam cs ein Kirchtag ober Oochjeit wolt haben / »nb es tarn «eißUd^cn/ber Kirchen/»nb Statt auff bem Kerge/baf nit »on flunba«
^Wonnen würbe »on ben ^eutfehen/ ju groffem nug »nb frommen. quot;Von welz epee wegen bie ÎJelpbier bewarten bie Statt »or mit bülff frer (DefeUen vnb verwanbten/ebe »nb bieCeutfehen/fo »nter bem Wein lagen/jufam in bieorbz ttung^nbju jrem^Anlin bracht mochten werben. König Krenner bete aufz » Ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^’f^^^^^”'t?ecrf«nff »nfechgig tau jent/ Ker Kelpbier
^ojrencljfevwarennichtmehrbennvicr taufent/barumb»eracht ficKönig Brenner^dt mufi«. ƒ renner/^vmanet bie'ïcutfehen/jeigt anwieber feinb fo wenig weren/»nb rung.
mechtig gut / hamit jic gebUng reich folten werben/ »or äugen wer/ weift a i# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in
-ocr page 180-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sue erft ^«(§ go^irtttttte ^etttûtv
ïttgantje^tlbevmttX.ofl5 vnnb'ïüagenvonlautevm lóttgenCBolbt gegoffen/ beven man etn gvoffe menge von fewnen fabc. Sagt vnb fd)wttv / es weve bev ^eut vtl mebv benn man feben mod/t. (lOttbtefen wovten (ves .Königes bc(gt; Zövennevs wuvbenbte TTeutfebenS^neebt/ fonod? )tebevge(tevn voll quot;Weins wa^/ ven/bewegt/gtengenvnbefunnen bman wiebas Vieb vnb bltnbenX.ofß/ob«’ allefebeuw vnb etntd/cvley gefebvUgbett/platten an ben^evg/flóvmetenan
•©ie^Derpww bet^ lt;*Hlt;tt^vten»1Oevwtblt;v»mbbieÏgt;elpbUv/fbmebvfvboffttung au ff jven Zbgott «rautbetebem ©ott 3lpollo benn tn fvemaebt festen/vevaebten bte Jretnb/(teilten (t^jubev (Segern 2(po«ini. wcbv/vnb wuv(fen von bev t^obe be^ ^evge btvab mtt 0teinen/iOavntfd?Z quot;Webv/S^olben/©teden/@piefU0e|fèv/ ^yfcub«t/vnwa6innuvtnbiebenb lam /tn bte ‘ÏTeutfeben fo binauff auff ben ^evg ba bte Ötatt vnb 2lt;tvlt;ben lag/wolten(tetgen.3ubie(ev beybevley pavtbey feebten/vnb wtbev emanbev (Ïvetten/tvaten gefebwtnb babevan^ allen Ätveben vnb (Capellen alle pfap fen/ Cbovbewn/ pfawbewn/ quot;Wavfagev/tn jven Co woef en / (V^Anteln/ jnfe? Äupfrtffeit tauffen 1^^ '’*^^ iOeubUn/mttf vemiOey Itbumb/evfcbvocfen/ japleten/ heffen als bte vm aud bet Ätrehtrt itnntgen fovn an bte fpi^en bef (Ivetts / vnb febvten/fv (Sott wev lommen / (te ^w/X^babtn br^ ^^^*^^*^ /ngefeben/ ba^ ev oben m bev Ätveben btivcb ben (Stbcl bcv fteb auff bete ©ott in ber^irS getban/bevab gefpvungen weve.ïöiewetl (te alle gebetet/ (vee (Sottes macht vnb gefebert/îf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bûlff bemùtigltcb vnb tveuwlld? angevuffen/ betten ftegefeben vbev allé dOen^
Æ)iaiia.
• Wmsrua.
febeu gav etnen febonen ^•^»^SUng / vnb jwo ^wttglfvauwen/tn'Webv vnnb i^avtttfeb / feine (Sefevten mtt fm/ fo fn auf ben jweyen ^tvcben/ bev (Bottin bev ^Agevey / Î)tanc/ vnb be v gelebvten Motbelffevin vnnb 5ûvfpvecbevtn (V?igt; nevue/entgegen weven geloffen/ betten folebs nicht allein mit (ven leiblichen au^ gen gefeben / fonbevn auch gebóvt benfcbnal^/lvachen/ Inallen vnb vaufehe« bev Óanbbógenvnb lltngenbcf l?avnifcb:ï)avumb folten (te buveh allev vnta^ belicbev(Sóttevvnb (Bottin ebve (ich nichtfeumen/(blten iven(BSttevn/fo vov? nenan bev (pitjen wibev bie 5einb tveten/nachgeben/bie feinb fchlagen/vnb fteb tbetlbafftig bev (Snab vnb Siegs (vev (Sóttev mad/en.
Äelp^t« fc^5pffcii ein détrônés ÿerç.
Jürbbiönn.
Mont FarnaJ/us fcSleßtbe lt;etU^ chert tob»
‘Xgt;rt3«ttgt;tttet.
(V?tt btefev burd? (Soctfetnev lOcy Ugen vertnanung/wie viipvc lt;5ct jïUd^cff fpvcd?en/ waven bte ÏDelpbicv crfrtfd?t / gewunnen etn benjz fpnwgen alle terf 4' itdgt;5W/ woUcttt/ebcvbevcvjïanbtc^dnb fcyn.^ubanbBam dn gvoflev AtvbW* bcm/cófey vott natut/ ó^n gefebv/obet burd? Uil bet b0fcn(5ct^cv gcfd?cbcrtZ brätle «n gtojï tbctl bc^ “^evgee ab / fid bevab vnb verwarff bev ‘Ccutfd?cn JOeev/ vnb (d?ltjg bte bauffen / wo (te am btdefïen ob etnanber (funben / batnt^» bev ju (Sottes boben/ba(| ba lagen.Ï)ïebau(fenjevttennten(td)/pulstenben ^ergUv ab/waven fa(l vnbfebv vevwunbt/bavnad? gteng etn 'Wettevbev^ nacb/fcbauvet/baglet vnb (letnlet/evfd?ïug alle bte fowtinb waven.
Aóntg73vennev/ (b and? bavt wunbt wav/ vnb ben webetagen ntebt mebv
lt;Bv^ner Äd et bon fem oen berfeçt
leiben mocht / evflach fid? felbs mit feinem eigenen Îbâgen / bte anbevn cvfebva/ den febv/ ßobe einev oben au(5 bev anbev vnben au^/ bod famleten (te fteb wtbev/ tSquot;«Sibï^ tbeilten fteb in jwen bauffen/ bev ein waven bey jeben taufent/bieffen 2(vtf;«irt3«. nbsp;nbsp;’ bte3lytbevingev/vom2lt;ónig2Ïytbingev/waven von bem Denebifeben^VJeev
vnbevbalb‘Cvie(i gegen 4gt;(lenwevts/ bie gaben bie (lucht wibev beim vorn cv// febveden. Dub wav bevmaffen etn fuvebtin ftc lommen/ baf fte balb vnftnnig waven/ lamen vnbev lein ^acb/ tbeten lein fchlaff nicht/ betten webcv tag noch nacht vube / es tbet gvof plasregen/bonnevt bli^t/ fchneyet/feblugbas IVettev fmmev tn (te/ jev(lveuwcts/fagt ein oben aufs ben anbevn vnben/ lamen alfo eindig alle von mub vnb febnee / vegen / lelte vnb bungev/ vmb/ auch buveh beven Canb fte jev(lvewet (loben /evfchlugenfv viel/ bev anbev bau^wavbauch nicht be(fevs gluds tbetlbafftig.
anttaontis^crtRr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3lntigottus (sonatas bett (teb bev weil jum2^eyfev tn (V)acebonien auff//
in ^«ertom^ gewovffen vnb mit 3lntiocho bem evffen lt;nbsp;fo bas meiffc tbeil bef Äeyfevtbums ïtt3l(teninnen bette) fviebgemacht/ joge bemnach bevübev in dOacebonien / ba evbovt/wieesben Ceutfd^en evgangen was/lamev an ein bauffen bev ÏCeu^ feben/bte tbetenfvIVeib vnb^inbju lob vnbcbvben(BÓttevn alleab/bamif (te/n (tg vevlieben wibev ben Keyfev ^ntigonum/2tbevftewüvbcnvon (mail«
-ocr page 181-ftomf^rfprutt^^cvdken^eueft^ctt. LXÏIII
. nbsp;nbsp;^Iß fd)vctbert bic lt;5rtcd?cn/ baf? Pettier bawd« Bommen fey ber bnnb nngclt;/
k f ^^ ^^’^ ©ttflxyr b4t vn tb« t bar^u geben bnt/bnmtt vnb bnbey ge wé fen fey / ®Noicbeóbïelt;Beijlltcben (clbftgencbcbnben /wtepe wol bey ma ancbetltcben ’^^*^1^^ ^’’ Beyern getbnn bnbenwte leb 5» feiner ^ett nn^eïg/ weif leb ‘w/Brtug nneb nlcbt reben/ bne welf leb wol / fnbó In allen alten (Befcblebten/ ‘’paUwegble lt;5el|ïlld?en In allen (ölnubenbeylOelben/^üben/^órcBen/C'brl fo men nlebf 6 geben baben/ leb gefebwelg ble jn bae jrlge baben nemmen wou^/vcvfluebt/bem'S'euffel vn ber OeU ungeeignet babclüerjn aber geben/ [COïanc^ feoeu fök$ u^ L ^”^/ bentel rn 2lt;nóebelgefüllt bat/baben fte In ben tuimel erbebt/Ste ^f« 'quot; ^^' 5*“*'®^ J^mtelnjiirlïett ter fe nlcbt gemeint baton clnBlempcrl bin laßen/ ße baben ^üSS^^eSK* ctwan elngeßcbt lm träum vnb fblaff gefeben/baf ee ganç vbel In lener ««»«^frafet »Ke ia ^w vtnb jn |ïebe/ïble jelt wlrte fe Ibß febon geben/ vnb an ben tag berfnr brlm nbsp;nbsp;nbsp;J^-
ïbte alten ^eutfeben vnb ISeyern baben von biefem^renner/aU von am Selben/ vll lieber gefangen / ble fagen anberf barvon / wie benn bemaeb
m‘3ct,
îgt;a König Brenner ben Ötlfft gepMnbert/grof gut In (Brleebenlanb ge) ^wnnen/'pnb blewcll 2lntlgonu6 ßeb jumKeyferben lt;5rted?enlnlt;V?acebogt; /J^^^^uffgeworffen betc ^obe er mit allem DolcB wlber in ^acebonlen / rurfet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ...
®^cv KQtgenannten Key (er 3lntlgonnm (Bonatbam/ König pbHipö bef ^a5Si* Posten in ÖOacebomen 3lnberrn Son von 'Anttod?o bemKeyfer In ganzen 31^ pmbcßcllt/ fcblcBt boeb vor etliche tn ^ottfdjafftwelf/ble folten frlb anbieten/
teuerere« Me» fA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^”‘ ^^‘^ Keyfer 3lntigonuö empßeng ber Geutfeben ^om q^^üttfe^afftanan;*
berrUcb/tnlt Königlichem praebt/riebt nach Key (er lieber (ioalejlet eb^y‘^onum.
jmvnb wirben clnBoßllcb ^abl ?u/gab vll Boßltcijer ^ffen/lub ble'ieutfd^en SjÂÏÎ'Æ^ ^^ ^ÿb/ lief felnÖd^äg vnb Crebeng feben : igt;a ble ‘î'eutfebe Kottfebafft fo pfabgen.
S’^Oß niclt;btlg vll ©libers vn (Bolbs jabe/verwunberté ße ßeb barob/warb mehr 2ü»w9o»«» jeilt;t fett / gewan ein loff barnad) / vermeint es were noch ntebts gewefcn was ße
'^0 (r ©efeUen blfber gewonnen betten / er(l wolten ße grof (But vb er torn/ ^m/vnb waren alfo ble ‘Ïeutfcbenln (remabjug wlberwertlger bem Keyfer
ße Barnen, nbsp;nbsp;nbsp;lief auch ber Key fer (nen zeigen viel ^lepbantcn '^biev/ ^etfe^nt ««tfe»
ƒ (getreyb / vnb anbemVorrabt wolbclaben / vermeinter weit mit fure^ feiße^twaei ”^ed?f tgBett ble ‘Ceutfebett fchtecBen / fo mehr vmb ber guten felßen Keut gereizt 5um Krieg würben/barumbellten ble fo gefchlcBt würben jum S^^’^^en bauffen / machten bef gute viel mehr benn eöanjmfclbß war / 5ctggt; «tt anbie Kelchtbumb / felßen Keut/ vnb vrmefcblcBltgBelt bef Keyfers/ftg^/
«»/es ßccBe fein TTagenburg voll (Bolbe vnb ollbers/wer gut vnb leidet jn ge^ q^onf^afft bert^ut Wnen / bett weber Gräben noch 5^«« / ^0 festen ble 5elnb all (r boffnung In ßb« fw an m# ^^eldjtbumb / hielten weber orbnungnocb ßanbt/ betten nichts In guter gc// ^^ 9lei«t»ii ^‘^mung vn but/als benanber Krlegsleußu tbun pßegte / melnten/ßc bürffgt; Ij?^eß Olfens vnb tOarnlfch nicht / blewell ße fo viel (Bolbs vnb ©libers vberz
‘‘3 bctten.3luf blfer fag warb bas gauge ióeer vber ble maf bewert ble Key
lt;tert^t^*’3‘”^”^S ^‘‘ (lórmen/ Ïgt;arju relgt ße auch ble ^bat Konig ^ab teütMttisifrertbiê y‘^®/ oer nicht fo gar vor einer langen jelt bas gang (^aceboulfchi^eer mlt Saßenburg ^ntis Hwptbeni Keyfer crfchlagcn vnb erwürget bett/ bef gleichen ße bas vorige äoniftatmen; ^^auch getban betten- Dub alfo bey nächtlicher well griffen ße mit gemeinem Ueß?^ ^'^ Key ferUchWagenburg an/aber ber Keyftr bett folchsgcmcrcBt/vcrz
p oen tag ^«vor ble quot;Wagenburg Ur vnb gar nlemanb brlnnen/ weber quot;Wech^/ er noch 'Ïborwarter/ wich mit alle feinem DolcB in ben nechßen faß großen J£r)t/vcr fuße,1^47 allba.35a nun ble ‘^Teutfehen fabenbaf ble Wageburg Ur ^ugar nlemanb brlnnen/gar BeluDolcBwar/meinten ßeultbaf ble^elnb geßo Jow nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h
fonber ße betten ßch etwa vergoßen/wolten ßealfo vngewarnter fach »mofVaib.
1.77 ***“**/^ovfftenbemnach ßch langnltlnble Wagenburg wagen/ iboch 5« SÄfSm?Äl? ßc nichts anber wehr ber Wagenburg/lteßeusalfo gang/ namens genburg.*^
funbeu/^l^^^ b”^ *”^^^ ^^^” pUuberten/ führten alles (But / fo ße brlnnen
Ä ß# Keyfer
-ocr page 182-, © «0 cr(t ^«(g ^ö^rtttnw ^(«cntwt/
surfer3(;rtttgon»s/ob3ctt4n«0Ïgt;cmctr#©ort/B4iifFtb4vnrtd?fncb»dt» fhèbZ^ótUs Äorttg^fcnncr/vnb nach blt;m KónigPyrrbuß/fo bamaló Jtalien vnb 0ict''’ 35renner. ltctt,^biç$wômccbttgctt0tâtt/AomvnbCrtrtblt;igo/bcl:ncgt/jrttbr6wctcvwolf amp;amp;ÏM?‘* ^” vblt;rjkblt;n/blt;lt;l«lU cv fiinfßcbcn Mufent ‘Ïcutfeben / bic / m Äontg 15vcnncv ® * nbsp;nbsp;Uc^Z bic legt cv vbcval «uff bic gvenç vn «n bae ^fïab bc^ (ÓcevezDnb wie '^v*? guö vnb ^ufïtnuófcbvctbcn/bcttcnbamale^tc^cntfcbcn fo viclDolcbs/ iiiad)gt; ten vnb jogen ^inbev fo vtl /bn^ (tc/wte bic ^»««fd) wnvm vnb ^mcyöbrtuffen/ zentCOfê i)tttnef)ten nnebgnnçElften vbcvlcntcn vnb jnbeeftenz vnb bicS^ónigim 3l«|fgangbcp IK^ Wit «»«w. gieteden bic 0viert)ifcbê Key fevZfübvten and? bein bvicg on bwltf bcv ‘Ö^euefebert’ IVclcbcv Kcyfev obcv Kónig vevtvtebenwnvbzbev ßobcjn/ncnvmbbüllfzp ein gvo|? anfebenZ glörf vnb (tg betten bamale bic quot;^^cutfeben Z nlfo fovebto jcbevgt; iftitCdimtvfrfcen m4nZW4ntlt;innuvctn'Ïrcutfcbcnncnctzbcvmnf|cnZbrt^btcgvo^tnccbttgcn^vlt;5^ «Ät«?*’^quot;*quot; bónigntcintenzrïcbunbtcnonbcv^cutfcbcnbiHff jv Kónigltcbc Wivbeniter/ b4ltcnZnocbbtcfelbtgcZw4 (tee vcvlóvcttZonbcv^eutfcbenmnnnbettnifbt wtbef ^m^SSaStS^ cvbolcn.ï)4votnb weven (te vonKónigKttbyntcn in Elften gefovbertbev tbetk «unt» WiSt??: mit/»en bes fienbz wicteb bevneebbefebvetbe z vnb 50 be König Brenner mit tung gefaben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feinen ©ónen mit gvoflem fig/nem lt;5olb vnb ©ilbevzcbcn ben wegzfo cv 4»(igc// «rennerßirbt nbsp;jogen W4V wtbevbeim z vnb (Ï4vbb4m4n jcltvonbe^gvoffcn^lcgenbcve tob/
fc(bQtg/ev/tmbunbcvt4cbtvn5wcnJ3ig(len/4vn4cbbcm(ein2lnbevvbic0t4tC qjwiwttttuwrwi# Xom 4it^bvcnet. 'Vnb Kónig Kvcnncvzwicbic2Htcn febveibenz bveebt mit/m ^cn.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^ befi lt;5olböponbo bunbevtm4Tvnb fccbQcbcnm4l tenfcntZvnbbnó Ceteinifeb
pfunbt ©otba wie wovt pondo,410 etliche Xi4tcinev(4gen/bci^tnnvcin pfunbjb wollen bic enj; bcvnZe0 beift5wólffpfunbzi£0vcd)ncnbie KómcvnnvjwolIf'Vncicn/ view» 5wendig lobt füv ein pfunbzwev obgen4nntc0giit0n4cb bcv cv(ïen meiniingz fo pondo nnvetnpfunb bei^tzbe^ ©olb0 t4ufent vnb bimbcvr centnev/bef ©ilbcvs fün(ßebctt teufent centnerz IVe 4bcv pondo jwólff pfunb folc beiflen/ wev0 5wól(fm4l(bvil.
fciffögetuffcij.
ï^otii ôîôntifcÇcn iXneß ùiib ©wftot.
/lt;^ Jewell vnb Kónig ^venncv bcv vievbt'ï^cutfcbl4nb vcgicvt/vnbev(tiirt/ ben fid? bic alten Cnnblcnt Z ïïnebbnn wvn vnb Kómev/ncmlicb bic vmb ^*om a^fü ^w” ‘^^^ tOctruvien vnb ©nmnitev/Kom g4V enf^uttlgen. 2gt;ie tOetvitvicv weven ^trantrbÄ«! vovbenKómevn iOewn in italien gewefenZ W4V elles/won Kom gegen vntf ^?«K« in 3ta(i«n. wcvt0 bifgen (Benue/Kononi vnb 2lnconzvorn vnbevn Cembevbifeben (lOcev bi^ en b40 obcv Venebifeb e (^Ocevzbie bcbeltcn nod) ben tig0 t4gc0 bey ben ©vic fittrutififf lt;mttt eben vnb jCetcincvn bic riemen von/nenzbenn pc nenncn0 be0pctvnviflt;b vel» waßet ca flifo go toabvienifeb (Weev/von jwcycngvo(]en iOenpt/ÏAtten tOebvie vnb t?ctv»vie • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t(l /ci^t Vitevb/ pebvie ifï ntmmevZ bebe bic alleen eneb tOebvie gebeif/enz wer
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bic t?4upt(l4tt bcv von JOctvuric»/ em Venebifeben (50ecv z be bcv pfet v»Ïgt; l^tfcb bveyn feilt / jwifeben Keuenne vnb pe^e/bevumb be/felbigvon/v/ wev/CQt quot;Venebig/bey ben Alleengenenne wivbt.^d) pnb eneb bef bic Ü?tfeb 3^ ^^Dwent bvt4nn0 von ben Eliten genennet t(ï/ vnb l7etvnvi4Z (beneb^y wbeni bey ben M»P‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ßvieeben vn'^bufei bey ben Kómevn beiffen/gev fefï geweltig euff bem d?ecr ir^ufn in Wteo fcy n gewefen / bef bic eltcn poëten von /n getiebt beben / pc (cy en jnm (jocev^z ft^wtinvetwanfeeu. fcbwctn/bic4U$eittm(^ccvUgen/vevwenbcltwovbcn. if0 beben eneb bic KÓ'/* mifebenKónig von/nen vnb /ven Kónigen Sieben mü^fen empfebenz vnbelÏ /v eltc bveneb/Keebt vnb (5ott0bicn(ï/ mebven tbeil von/n ^cnommcnzIÜclcbe^ wegen/be Kom elfo vbevpeb witcbp/vnb pc fcbt bruef ct/moebten pc es niebe wo» bulbcn/wc ven lieber felb(l tOerven bliebe / ÏJcvglcicben/cnfcy t KomZ nemlieb i^n eawntmfrette^» (5cbivg euff bevitnden benbgegenPleepli0Wcvt0Z feffen bic©4mnitev//r^ quot;“quot;^Wdewmt. Öenptjlett W40 (ÏOelcucntZ/cQt KencuentZbie vcvbvop eneb febv bep vnter «eneutnt. bcvncuwcnÖtectKomfoltcnfcynz vnb /v eltc bevgebveebte i^cwligtcitelP vcvlievcn.2gt;tc5wcy'Vólctcv(ïicpên5nfeinZ bc(ïclltcn eneb bic ‘S'eutfeben/tvoP ^bufrtbnß fjttmÇci ten JC Kom ebtilgenz vnnb gev ^tfd?offobcv^ebcvwcvbcn/5oben mitgrop «»lt;v^«*tgt;»it^9i^ (êm quot;Volet wibcv bic Kómev/ebev pc legen vnbev/betten nun funif^ig /evett^/ merovhrwnnten. einenber mit benKómevn gebviegt/ lOe werb bem©cbeç bcv boben euf/bie
Kómet
-ocr page 183-ft0tnwfpritttâ,9cv(»teettCe«tflt;#«tt. LXV ^^^’’Ji'Sîvbvrtcttcnrtll ireÖcÄtc/tilgcettrtud) jrcntldmcnaufs/brtuwtcntrtjvc _, ^^^7$lt;*fft «««wc ötärc/bic befetten fie mie lauterKóment / tïcmltcb a«t 25^^«^ itr ycitcötfcbcn^^Occrbtcötatt^rmtntozvnbtc t?aupt|ïattbcrÖrtmmtcrlt;l0a'/ ‘^tvmnuo, kÏ’^^/^^ttttt««» 33cncucnc. C^Ottten m bev lOctruncv Xianb befetten pc tOo
^^^'’^^ ^*” vnbem (V2gt;ccv warb ƒ» vbergebeu bic tOaupeflatc iOctrurta
Z ^?5î?^*flt;*^b.îgt;lt;r5ûrfl‘îryrrb«nttô/fern Dotter 4Blbios / ber er fiber lOccru/ «v^ontg/waó crfcblagcit worben im 5dbfïrett:bocb Ïunbten bic Kómer fo
rh Ü^’^r^^ff**’/^**^ 1^^ bteCatetntfeb 0d?rt|ftanncmen,ï£)ettnble tJetrurte^ ift ^'^^^^^“^ gcmelbct ) baben etn befonbere Öebrifft vnb ©proeb gehabt/ J.^7 ^le Jóbtfebe art gangen/bat a uffbcrfclbtgen monter jteft. 3tlfo bamert wt A.óttterbcrgróflenmecbttgflcn$wcycr5etnb vnb Ïlacbbarnab/btc pcbtpgt; vcr ort vnberlap bebrtegt ntd)t vnverworren gelaffen/groflcn febaben Jitgefógt
^^ t?* *^^ ^^^^ Kom etn fïcuwr an/ vnb würben bte angefeffen burger eynge^ i«?ribeït fo ffeuwrten / ber würben an ber jol jweymolbunberttaufent vn pben#
gefunbem
O tcpr5ctfwaóbieÓtatt'^arertto/fottocbbmigt;etttn3taitenHgt/etni5or^/ tawiiéuw «mj^pff wbes GOeerd wie feijt Kom/ bte ’burgertrtebenboegefpotttn fren 5afnachts ^^^^ W««’ iF’ycii auf ben Körnern / wie bey vus oueb pPegten ju tb«n bte Denebiger mtt
^«P^itt 2^eyfer/bte Kölner woltcnfnd ntebt naebgeben/ woltene baritmb Wmer tóJiïe» bei! ‘'.‘f fren/ riïfïetcn peb mtt iOcercßbra^t auf pc ju jteben» Ï)amal6 lebt ber bc/ Ï5n?“‘^**‘’*quot;* f^uutpccfl iOauptmann vnb Krtcgcr/obgcbacbterKöntgpyrrbuó/fagtfni?i2n()«9‘ ^jtaiibt jn / Cd war in oueb fonft gut ju bclffcn/ vermeint an ben Körnern / fo P’votejÏrettbarfÏenXieut btcfclb jett vermort waren/grof ebr/lob vnbpretp
5n erboten / lief vor ben (Botc^lpoUincminbcmStifft ïöelpbt genant/barvon
«^d viel gefdbrteben bab / ob er wiber bic Körner pg wurb erlangen / fragen/ fmein jwcyfeltigc antwort in einem Keimen verfapt/moebt man oipéireàtstatt^w^j
**‘’fT bcyb feiten vergeben/ ^d lag oben wer ba wolt/ bunbt mand barnoeb beu; ffiquot;3' anwp«* *^«* ibann bic (öcifllicbcn fb vntcr bem Ham bef 2lbgottd ben Leuten war/ K3teij / g^ben allwcg fold? jwy fpöltig antwort/ cd gieng wie ed wolt / pgt; bunbt ”*‘V*® nidbr lógcnflraffen/ pc betten allwcg ein furwort / pe bettend alp ge^ ’^‘^‘«t/ntatt bett Cd ntebt red?t verpanben/ vnb laut bte antwort auff bic met/ ”“^3: König Py rrbud/bep Königs ^Icibcd ©obn / id? fag bir / bieb ju vber/ ''’inbcnbieKÖtncr/ifïmöglicb. 2gt;er König verfïunbd bic Körner würben von Igt;i?«5«8 i«t»c^twu ^”*Jy«^ttttblt;n werben/ vnberpunbt pd) bemnacb in ^MUin' ju jieben/vnb ^'^‘«wmeK ^web fdneó Datterd^ruberd tob König SHejjanbcrdCberinJtalicn/wtcob?
ip/erfebUgen worben) ju reeben.Ham fm für aup3llyreilt;b/fo on fein
^gt;^vnb GOacebonienfïöpt von ber ©tatt 2lpollonia/ fo om (peer on bem ^fpodonia* Ä ^Bl“^ / fónff (Peil von ber ©tatt Ï?urajo ©turato lag / ein Kructen
von ©ebijfen ju madmen vber bad (Peer jwenijig metl breit bipan Pibrunt/ lt;nbsp;jur ©tatt fo noeb binben in 3taUa im Per^ogtbumb Calabrienetn 3lttfabv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
V“^5?^« ^«^ (Peerd ip/bamtt er ebend fup aup feinem Köntgreid? mit Pee^
««ôtraife in italien möebt reifen /befahl feinem ©onptolomeusfinfpçebèn pwfycöü^öfèüU ’S ^^ Konigreid? ^yrud / fuhr er mtt jweyen Pauptleuten/ hieflen Pe^ ^J^^^J' ^^^„ptfeue
“Huó vn ^le^anber / in jtaliën wtberbie Körner ber ©tatt ‘2'arento ju hülff/ retenus »nu au* j^®rlt;bicf tenbic von Carthago fren Pauptmann (Pagus ju ben Körnern / er^ Kaafw^ ^j^F^^’^^ff 5« ^bun wtber König pyrrbnm/ber thlt;t jwo ©eblaebt wtber
^^^ war oueb biefcr jeit geflorben ber König tn ©teilten/ mit namen ^gagt; 2(g«t5Mi«8; tboclcd c von bem id? oben gefebrieben hab) Pyrrhus ©d)wager / bic von Carlt;-rbagowoltcn bic 3nfcl eynnemmen/bte Xianbleut^cbicttcnna^ Pyrrhus in jtalicn hinüber/ber fuhr vber/vnb warb aucb Königin ©ieilien/vnb gabs «y»jlt;ittcmöonpeleno/bcnerbey König 2lgathoclcd‘Cod)tereheltcb erwor^^
oen bett.KefcQt barnad? ©ieilien mit einem Pauptmann/mit namen Piero / pp^èiw wfrijt 2^«? oer war etn gcvaber/fcböner/£cblicber (Pan/ ber (Bered?tigbcitbolb hètt»nalt;b ‘’‘®‘* ®’‘‘^’‘**
wtbertn Jtalicn aberbieKömerlagenfmob.
f ^\^^«rjeitwarb vonben‘Ceutfcben/wieobennachber lengbefebrtbe/Keyo ptotomeus ?'^»i lerptolomeud Ceraunicus in(Pacebonicn erfd? lagen / vnbamnaib jm lt;*»bad.JJJJ,^[J^J,^* Keyfer^
-ocr page 184-® «0 erfl ^U(§ I^o^amit? nwettemt/
K-cy ferebumb 3ntigonu6 / vonbemleb oben auch vil gemelbet babe / vnb noch pvrrb«86ed«t^ft(fF*«cbvmelbcnwerbe. ÂônigpyrrbuôfcbriebZntigonovmbbôIff/waerimbie bom 2(nti3ono. nbsp;nbsp;abfehlóg/wo It er von Jtalicn laffen/vn in in flOaccbonien vber5ieben.Ïgt;erKey
^08 Sc^fofj jw ^d fcr verfagt jm bie bólff/ba befegt pyrrbus bas (Befeblóf ju C'arenco mit feinem «Btokfeçt. @01^ ióeleno vnb einem lOauptmann / bief dOila/ vnb wieb auf italien in (Brieebenlanb / wolt gewaltiger Key fer in (lOacebonien / (Briceben vnb 3lf en ^try*”^ ^**^ werben/ Norbert bemnach auch ab/ nach mal« fein ©on vnb benflOiloauf ^CA^^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lien / bannbie Korner namen alle«eyn bif an ba0(Befcblof/ba6 gaben obge^
nanntiOelenu« vnb (Dilo auff/ vnb fubten wib^jum pyrrbo in Griechen. ®^ 3^*««^ *»«*lt;» Î)ie Korner würben nachmal« bef alten gangen italien gewaltig/brachten« lt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alle« vnter jrengcwale. ^« gieng vnb reicht aber bif mal« nicht weiter gegen
yn« berbenn bif an 3trminio / Koloni vnb Genua / alle« jb von biefen grengen gegen vn« wert« herauf ligt/ hießen ßeGalliam Cifalpinam,ba«i|l ber ^entfehen vnb Walbbänbeln / her ehern bef geblrg« / betten nun bif ße alle« Welfd)lanb gar vnterßeb brachten/fchier bif tnba«f0nffjehenhwnber($e/arbebriegt/leugf jwengig/arminber.
f^ierren bbee gang italien.
Gallia CiJalpina.
Hupfferpfcnnjug.
Dipondiui.
Trient.
SeHertiut.
^ilfittnt Wanß waren toon neuwem grfc^tdqen.
Denartut.
'5onîgt;a5^ûn^.
O^ Mb bt^blt;t bat bd« Xémifeb Kctcb »ôv Äopffern pfenning bvaud^tf ^y wmrtttmu|lb46lt;BcltalU6wàcîctt/As vnb Afsis war dttgrofletpfettrtttt^Z ^-«Ö' wug vkt vnb jwen^tg lobt 2^opffcró/ macht bey vn« faff dn ^viyev/ ©eb warded gdtô/obev vier pfenning Weif *
Dipondius W46 ein 5weyet/ jween gro^ Äupfferen pfenning/ wet bey »nd feebf Ôcbwatçpfenntng/ ober $ween greyer.
Triens ober Tnuncius ein ©ebwav^et pfenning/ober Wiener.
Quadrans galt ein ©eb warreen beller / ober ein Weißen pfenning.
Seftertius ein ^eyerifeben (Brofeben / macht ncbtbalben pfenning.
rtaebbemnber bie Korner 2^ónigpyrrb«m nuf ^^^'^^^^ brachten/vnb nun ganQait Weifeh lanb vnter irer rubten betten / im mr als pliniud vnb 0» lOieronymuó nn^eigen/ Ï)a nun Komgeflanbenwarvierbunbert/fûnff vnb achQigfar/fcblagenfieerjibieltlbeme^lOómi/warjweyerley.
Denanus dn ^ebener / galt ^eben grof Kwptfern pfenning/ wng dn quin^ tel/ barumb er auch lt;BriecbifcbÏ)ragma beift/iflbey vneein^dfehner ©chi(^ ling/brdßtg pfenning/ ober bey vue acht brenger.
Seftertiusi(lbrittb4lbpfunb©ilbergeweft/ bat bamal« gölten bey fönff vnb jwengig Tgt;ngerifche gülben im golb / ein viertbdl von bunbert Quenten.
^« warbaui biefer jcit ju Kom ein 3ungbfrauw gericht / fo man bey ef/ nem begriffen bett / bergldchen ein Klojlerfrauw erheneft fid) fclbjl/ Al?« wdV von fr aufHomen/wie ße fr gelubb vn beufchbeinticht gehalten bett, ©o ßreng £Leut feyn bie Korner geweft/ba ße auch bie junghfrauwen vnb Wittib /P ße fren fïanbt nicht gehalten/ an leib vnb leben geßrafft haben nach allen vm gnaben. Wie ße mit Kloßerfrauwenvmbgangen feyn/bnb ich nun mehi^ben ÿ^Atbtüd, am (eßett einmal angejeigt / Î)er Ehebruch iß bey bem bopffverlieren verbotten gewefg wS^* ^’^ ^^ ^ey vn«/ wenn ein Ehemann Geißlich wirbt/hebelt er fein Weib bey fm/foiß erbef‘^cußel«/nimpter aberdnemanbernfeyn Weib/ ober ein Duren/ ßh^h'' bet alle Wittib / vnb fchwächt 3ungbfrauwen/ fo iß er bennoch ein beili3^i^ ©d(Hid)««bertevtt gdßlicherDatter.Kdn Deibißniefovnßnnigoberfoblinbt geweft/herfob «ne bmg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d)e« vnbllb nicht griff / e« iß mehr ban 2lbgötterey.Key ben alten Deibnißhed
lM»*S?eS£»nSquot;” hie alle vnjucht ber ©tatt Komaußba« hochßegerüret vnb angetaß/ nichts bahinbengelaßen haben/ßnb man bdn fo groben/felgamen/wunberbarlichif’^ mißbrauch nicht.
pmtbuB tevetduf; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iÖa nun König pyrrbu«/wie oben gemelbt/auf italien vnb ©icilien tw«’
©urtiw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;her in Gried^en vbergefabrenwa«/ waren von ßunban bie von CartbagobaZ
wolten bie Jnfel ©icilien eyngenommen habe/äber bie 0icilier crwehlten mif gemdlt;*
SeHertiUf.
Sti^^loUttfvauw n^tndtfi^.
^ömvrfpvttttg^evrtkenSCeutfe^en. LXVI
S^htditcm Kbat ob^ebaebten Dtevo^n etnem S^ênt^Z ber itambk^nfcUytt/ ^«o«gt;i‘'t^5iii3i» bicigt;ott Cartbrt^o aueb dn tb^tb (lOcfl^na bk Ötnet wok tem partbey nnnem ®‘”^*”’* yïe/wolcein ^rey knet pyn/ rafften bas Komtfeb Keteb vmb bùlffnn/bk warb »»^5»3cfrtgc vnb gefdnde / 3Hfo tarnen bic Kêmer aneb me fpicl / j wangen 2^5^/
JJ’S tJicro/ber mu|ï fteb an bk Kómer ergeben/vnb cin^anbgeno^ mit jn wer/ otomentemmert «i ben/ob mb vnbermit ligcn/baebkUcrnacbmalötreawltcb aber bk Statt fWm«,«.
Jomvnb Cartbngo bte würben ber falt;b meins vn tobtfeinb / bijj bie ein Statt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^
^Artbugo baarmufl taffen / vnb gar vertilgt mb an^gerewt warb/ wks bann
Dinius gnr ßeifftg befbrieben bat.
2Jab vuig p j( fcyn nar^^ónige/Jrùrfîcn vnb tOerren/bip fêcbQig far ber/nacb ®^fn tob bef großen 3levanber6 crfcblagcn vnb Vertrieben worben.ïöas Älrek
JCfllicti ber ^traricrquot;2^ónigrcicb / fo von an fang ber Welt ber geftanben **’^?^^*^3l«ebenber0amnitei?/fêyn mit namen/Scbtlb vnb lOelm/mitCanb '’wbeaten gar vertilgt worben / Kom bats alles gefreffen/ bergleieben bas . ,. S«tçç«lt Welfcblanb/ bas Kónigreid) Haplts vnb grof (Bnccbenlanb / ^s ijt ^«’ÿS^ ‘*‘^ ®‘^iVclc nichts anberf bann bas wütenbc(V?eer/emsaatf bas anberak
■^^en bm söffen 0«^ iff» .^a^óactt.
^ern tob bef großen ^tlevanbersb^ben bas auf erweck “Volet von
(Bott/bie 3üben/ vnb bte benige Statt l^ierufalem/nicbt vbngsglóef ^^gebabt/vorbem 3kvanber feynb fe vntcr ben Keyfern von perfien/ , p»n aber vnber ben lt;5riecbtfd)ê Key fern ge wc fen/ lagen jwifdjcn $weyenKey f^affi^jf^ j^epê J^tbumb / bem von 2lfenober Syrien / vnb bem vón 3tpbrka ober 2legypten. llepfcrtljumb gdess ^enbtcfe5weenKeyfèr/alsofftvnbbictgcfd)ad)/vncinswarcn/fomufïcnfk/ g;?;
*wbic nikten vnter f n lagen / aUweg bk erßen im fact fcyn / bod? baben fte vn# aSptSeÄo#^ baslfr^tónigreicb 2legyptcn gebórt / bemfelbigen gultbar müßen fcyn/ nisreieb.
^nwol fold?esbte 3^bifd?enKifd?off ßbr verbrof / weren gern frey gewefen/ vsttens nicht gewont/ warffen bas gemein “Volet baraußT/ fagten fn ein lam Ses vnb ein breites vor / ße weren bas aufcrweblt gläubige “Volet/wer vnbtk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
“^/werim (Befe^ von (Bott verbotten/baf fte einem vnglaiibigen 3lbgócte^ 3eX‘S*^^^***^ vnberworffenvnnb jinfbarfoken feyn/feblugen fd? fe an bie 3lfiatifd?cn
Kcyfer / bas nachmals mitber jcit bie gain; Jfibifcbbeyt in alles vnglôct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
btsebt / tan fff en von fnen bas Kapßbnmb. 2lber bic tOer^ogen von bem Kó/ ^SpÆSmî JÏ’glichentOauf ï)anibgcborn / blt;tbcn allweg von ben Key fern auf 3legyprcn von tem aiïo«^«» ^«ben empfangen/berfclbigcn anbengig gewefen/ vnb bicauffrbnr gcßiHet/
b«ó gemein “Volet in geborfam ber 2legyptifd?cn ^r^tónig C fo all ptolomcus pfanqêir Æeben von b«bengcbeißcn)ißa»ß’vnferSprad?Krkgsfiirß/bcbtiken/wtrtbttnachnb/ benàc^npimt.
feiner jeit wtber gemdbet vnb bcfd)rieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gÿwwawrPi^
. 'Vnbbcrerff3’^^lßb^t^^*^iilt;’3 5u3erufalcm/nad? bem großen 2Hej54tt-gt;
^*^^ '^‘’^ Ptolomeo bem er ßen 3leg^tifd?e Key fcr Ceben empfangen hat/ mabner Semei/obgenantes Öer çogs3c f pbs bef alten Son/regiert cilff f ar/ 1« erbt fcyn @on/ ^lib(V?atbatad?/tß ^wolff far jDerçog gewefen. Key fek ^^tt Jetten ßarb Knta ber alte / ein S^n Jabbuab bcf ^^bifehen Kifhoffs/ ^karb und? im britten far bernad). im folgten nach fr Son 2lfcr dOaacb/ .^«mffiótibA ^às» ^*^0 Der^ogneun far/Simon ber akKifchoffbreitjebé far / nach 2lfar dOaati? ^*f*^‘quot; ^înçoswi w4t m baó 3übifd?e tOcr^ogtbumb fein Son (ÏOagit ^rt^atjeben far. Jm Jf^r feines 5ürßcntbwmbs gieng mit toî^b Kapß Simon ber ait / an km Itatttam fcin Kruber Àfleafar/ pßegt ber 3nbifd?beit in (Beifïlichen fm Kinb^^^’5^® ^^*^^^^”** femes Krubers Son tritas was noch Hein vnb ein
■^®^^*'’^t«ittekliefet jettptobmeas Cagt/ber erft grof Keyferin3legylt;^ ptoroméusjid^h K ^ß^ nbsp;nbsp;nbsp;nach f m an bas Keich fein Son ptolomcus pbilabeipbns / ber gab pwfomettspßi«*
j;**^ “^a s ^ 3‘“egt;ße 5reibcyt/ Icbigts vnb erlofts vbcral/ wa fk gefangen walt;« ”* ^’“®* präcbcigßKeyfernach bem großen ^le^anber gez eien/wkich bemachmdben werb / fehenett ben^ü^enbentbcrQog^lrtagrtt/ fein
-ocr page 186-fêdo erfî ^«(0 Blt;’(’‘'” ttw luttent««/
fctn0on2tgrtt' t?clt/ bergUiebenbcm^apll ^kajar gro^ (Dut/Ifv vtdgt;t tgt;*^ POifabeip^us f^ut s^'^f^' èójïitd?|lc Cibercy in bét- ganzen Welt ju ^Iky^nbriu j» tu (Bfteebtfebe/ ben^ftbengvo^ öpvrtcb/woltrtUfbbtc jlóbifcbctt^ócber/bkgnntj^tbcl/bk 4ltctt^bc/ï»fek Çeunbtfe^rtffu IJ Cf Pibetey vnnb jungen haben / îD^tumb mujten jm bic 3ùbifd?e iDev^og brtaWeattabttS# '’”^ ^Apß fcbidcn ftbcnçig bet alletgelebtfïen Jüben/fo beybe Sprady bit mefie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ubifd? VU (5ricd}ifd? wol/runbten-Ötefrtßettju ^Hevanbtta jufum/gub i«lt;»if «SSÏS?«*^*«. ïU4Uenottut|ft vorn Kcyfetdid^en iOof/ vnb bradîteu bic ^tbcl in bic (5««^ ^6^7 '”'** d?ifd? ©pved). 2gt;tcfelbtgcn 15«d)et brandden bic (Bnedjifdjen Cbttfleu n0lt;^/ 5?iaonvmus tranf# d^6 bubeuó 4ucb bic jCatctnifdicn Cbttfîeugebvaucbt/bi^ Ö.JOktony mue Botti £?t?»’^* ^^'^*quot; ‘^^‘^’lï/ ^^^^ '’’’^ neuwemuu^bent ^nbifd^entueC^temgebracht/ ibtefclbig Surimt traneM# ^tbd/wiewol fic lange jcit bemach ^efâlfcht ijl au^ vn^ei^ ber vngelebtteu üo bon Pfaffen ter# pfiffen vub CDundy brau^cn bte K^nufeheu Cbrijteu noch allein / ben pfak æf«ô Waaniw ^^'‘ ”id?t/bcr gebet au^bae 3nbifd) vnb nichtauffbas (Briechifch. Äeyfer Ca'/ icßtbieqsiamp;dftanp toluô bet ©rofle bett (id?ó auch vnbcrflanbc/bracbtbie(5elebvtc)ïen5ufameny
^’^^^ ^^^ quot;ï^ibe l nach bent rechten’grunbt vnb bern/nach ber (Briechtfehen vnb j(i5* (aSïïS/Â ^^I^^” Sprach/ recht maien/^lber (te t(ï (tberber wtber falfch ge jehriben/bar^ fcçiiebê »n geörurft. nach gebrüht wovben bat ßch fteberber ntentanb barumb angenotunten.^Datt ^“ tf • nbsp;nbsp;nbsp;It^t/ftngt immer tu ber 2^ird)en biueyn ^pt(lcln/ ^uangeUa/pfalter ober (Be'z fang fofalfdVbaf ein fpottiffben (Belebtten bic es verlieben/ vnb fn gleich in bet 2^trcheneinvnlu(l macht/Wiewoletlichfajlgelebrt/ebrbar/fromüeut (e^t bic beilich ©d^rifft wiber ju|rcm vrfprnng vnb rechten 73ronnau|f bic ©rie'/
Pfaffen t^mtennic^t chifchettvnb Jubifd^cn jungen bringen/©a wollen bic vngefchirften iOobeu'' (eiben /baß faife^e fchulc/btc vngclcbrtctt UOünch vnb Pfaffen/ bic gantjWelt/ brob vnfinig wer/ ftraSSen^^ ben/babenforgbicwarbeit Boman tag/man werbeirtbotbett vnb vngc(d)id'/ ligBeif/ich wil ber triegerey gcfchwcigcn/lnncn/T^cy Key fer Carl/auch anberrt 2lt;cy fern/wirbte baf bic jcit geben folchö ju melben.
2igai helft. nach 3lrta^at i|l acht far fein Son 3gai tOelli ju tOierufalem t^ergog eeienensaiicanw. ^wcfcn/3manbern|ar feines tOertjogtbumbsfehib vonbieferWcltSclcucu^
2(ntioc^ii8 ®oter. nicanor/ber cr|l(BricchifehÄcyfcr in gantjeZ fien jn erbt ^n Son 3lntiochu^ Oiafior y?a«m. nbsp;nbsp;ber er (l/mit feinem o«nam Soter/ basifl ber notbcllfer. bailor naum wat fi be far iOergog ju tSierufalcm/nach feines Matters Oertjog 2lgai Oclli tob/ita Äiea^gr. nbsp;nbsp;nbsp;Vierbeen far feines 2^cy ferebumbs gieng mit tob ab dtleajar ber Óbcr|l prie'/ |ïcr/vnb Bant an bas ^ap|lbumb feiner (Dutter Kruber (DanafIcs/war quot;Vot^ genger ber 3übifchbcit in (5cijïltd?en fachen ftbcn vnb jwengigfar.
2ï5te mb Wann bne? pngamtn i rfunkn fep wo^ ben.
P(*l0Kt(U8 ber aeÿ Ic^rteflj^rçteijfer. ptobmeiherrftg» ref t.
^al ber î^ûc^er fie ber 2l(cranbnfc^en
^f6ftpteea.
pergamenwennes erfunben-
2(raCM8.
z^T^^tf^*^ Jlt;it bat in 2(cgypten/Cy pern 3lpbrica/3lrabien/3iibifcbcnlanbeu regiert jwey vnb vierzig far obgenannter ptolomcus ber anber / ber ak Icrmcchtigjl gclcbrtcil Acyfer ber (Bricchen/ bat am ^arnanfeinetu Dofgebabt jwengigtaufent pferb vnb Keuter/jweymalbunbert tanientjiJ fug/jweytaufentStreitober Keifwâgctt/viertaufctttiOclffcntbiermit'abûttf vnb paflcyen/batbic grófïe ûibercy vnb ^uchBamer in (Bricchifcher Sprach ju 3Hevanbria in ber iOauptflatt/in bem Canb 3lpbrica / ben anbem ïrbeil berWclt/auffgericht/ (tbenmalbunbcrt taufent 23nchcr befonber cyngebuu^ ben/barinn gelegen/Ürsfol auch biefer jeit bas pergamen erfunben fcyn wot^ ben von bem Kónig df umenes / aber wenn ich Sanct Dieronymns in feinet CbronicBen rcd?t anfbe/fo ijl es erfl bcy bunbert vnb jebenfaren bemachet'/ funben worben/ wie ichobennfelberanjcigen wil auf pliniovnb Sanct i0ie*
ronymo.
■Î^on kn ©f le§r(f n Wfn ^dt
3eweil Kónig ^renbey vnsgcbcrrfchetbac/fcynin (Briedkngarviel Kunfllergcwefen / ncmlich vntcr anbem (Denanber berpoct/^^beobo^ rus/3ltbcneus/ïDcmctrins/pbalcrcus(Denebemus/dfgcfyppus/3ragt; tusbet
-ocr page 187-(torn ôïfptwtt^ 9cv alten S^eutfe^ett. LX Vil t»ó bev poet vnb TCrt^t/fo boy 2^ ei fev 2tnn^ono vnb (^Ortceboniant nm JOofgc^z Wwif^Z bat ben ganzen tOtmmei/aUcó ©cjïwtt/ bcfcbncbeniit ©vtccbifd?ct i^ptneb / witbabenfeinend?noeb/ tfïneuwUeb§u23afclgcttucbtworben/©» P^uluóbraucbt |n and? in ber prebfgtbïeertttberlOauptlïattttt 2^trd?en vn *^®«ÿen iOobcnfcbiiltnbergantjcnlVelt/ $ii2(tbetttó/tbctwtberbie(li0agt|ler ^’iwctornbrtfelbfï/ÏJergletcbenbrancbtÖ.paulud obgenantenpoetenciOe# ^‘ïttbetr tjt bem erfïen ©enbbrieff / ben er jw ber ©tatt Cortntb^ô gefebne^' ®«ttb«t.
’®wi Kónta XÇf ffel mb Jautber ben erft en / fo beo vue btfer ï^^jnnft ircnèrübcmaR ^fdHnWnbbon nngeïraUig vmbbie ^onauft) ï*nb Denebigt|cbctt (ïOeer bt|ï gen Conflantinopelgeregtert worben/Wu peweitertn2tjtenCKçunbtbîegro|î ÏTórebey) gezogen feyn/ baffelbïg 2ietfertb«mb bi^gar an^lmtenien bw/J» iBültbargemacbt baben»
AfV^d)2lt;óïug23renbe«n vterbtert/alsbtelt;5rted?eft fOtfïortenbefebreïben/ ^ocffdfonig. bat beyvnó regiert 2^ónïg ‘^bcflclbererfï/vnb wie bie alten ^eyrißl^en
Keimen fagen / bat er bnnbert far gelebt/ regiert nach feines Matters tob pnjf vnb achtzig far / in alt Weyern beiden in bie ^au wren nod) 2^0nig '^bep
fagen vil von fm. JOatiOofgebalten oberhalb ber löravnb ©anx^ in einer ®fatt biejj fToreinburg/ etlicb haltens für (5orlt;5 / vnb bat ingebabt Jtaltam/ Werretd)/Dalmatien Z^Uyricum / vnb bie/2af:bbajet5unbtIVinöen fttaen/ y„^aria, Dalmatia, ahbte ‘S^ûrefey Z allbajnr felbigen5eic 2/entfd?ewobneten/bie3lrbingerge// etiiijmumfucrejub Nantît. Aonig Cantber mit feinem ^örnberCembnarober jßeoner bat t^of impericre^iiTheß ^halten 511 ^y$an5 Z beiffen wir feijimbt Conffantinopel Z 'König during/ fii-^®a’g'^beffcls23ruber/ilfgefeffcnoberhalb‘tanrnbnrg/)e^unt©ried)tfd?en Jeu^^ôcnnnnt ^quot;’dßenburg/inber©tatt©djirmburg/jeQunbt©ind?ing/vmbbie ibonanw SS^thof^«* 5a ^cuifd)b«rg/ba bie sbra breyn fcllt/ifl ein 2^0n|ller/vnb bef (Bejlirns bün// Oatten j» qj^jaui o^ ^3g«wefenZ ‘Von fmnennen bie alten S^eutfdxn ^nringsflraf / ben weiffen ^‘^ 5®quot;î‘’quot;‘x’’f*!; ^Wfomanjnnad?tamiOimmelfidjt/vnb bieKorner vnb ©riechenin ,rer kr“m@cSû£ ^P^^a^ V0nber(V?ildgt;/a«ff(5riechifd) Galaxiavnladeum Circulumbeißen.^ri// feigergcwcfcn.
If^a^dcömeyntesfey einbnn|ïvonben©ternenauffge5ogcn.iDemocritusbelts ^“^’«-‘’^ Sÿ^*”^ ©tevnlctn / bie bicbob einanber jbeben Z vnb alp ein glanQ geben/vnb Z%qeÄtnSt »Itberwavheit gleich bife meynimg/2lnber bie fagennoch anberf / vnb werben e.3rtcobllt;kaß. nimmermehr ber fachen eins/(Dott weif allein was im grnnb ip/bers erfchaffen AriHoteles Democti hat/vnfertSobefhwIenbonnensnod? nicht recht nennen.lfs feynb bic(Öried?crt ^’^• ^ilOeiftger gewefen benn bie Korner/haben fr bing für anbern ©prachen gar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• , anffig befchribe/auch anber nation ‘2^baten/was wir im /iatein haben bompt ^Hes von (ßvicd?cn / fie haben alle Knnp befchrieben vnb erfnnben / wir haben JjaLateinfchier betn rechtfinnigs ^nch/müffen alles von ben ©riechen betteln. '^Momuf ich hit mit bie fen vnfern Königen auch th«» / von bem bie ©riecht» ’‘’’dutbiefemeynung fchreiben/wit btr»ach folgt.
^an«» König iawthtr pin Kruber etbmnatewie oben gemelt ip^CTo»
Itantinopelz 'Îbracien bas Canb/bafelbp etwa lange $eit innhttten/wer fn wi?
fj^^j. fetriege/wer aber fricb begert bem gaben ftc frieb/ vnb legten fm ^i^^'aff/branntfchaijtcnbif an obgenannte ©tatt/mad? ten alleanpopem/ »t ©egenb^infbar/namen bie ©tätt eyn/ behitltens / “VrbAring harten fe/wie S^tt reich vnb fruchtbar Elften war/ bas bam jn in finn/hetten bein ruw bif (te es J»lt;h eroberten/richten (tch ju/woltcnfevber (^0eer in bas reich fel ig jCanb 21^/ (ten/jovttfer :Xltenbas '^Troiantfeh Keich / fetjunbt wir biegro(fe'Ïürctcy nen/ J^/oogenbemnach vonKy^anjZ feçunbt Conpanttnopcl/htrvbcr gegen ^itt^gz gewunnen bie Keifer licht ©tattCyfimachia/ brad?tt» vnter jrenge^z ’®alf mit bem ©chwerbt vnb iOeeresbrafft ben 5ipfftl/ fo weit in bas (Deer hin/ ^^’»ge^t/vnb bamenalfoan©. ©eorgen 2lrm/bamalstOelle|pontus gênant/ Stgen ‘uroia vber / bafelbp bas ^I7ecr am e»g(ïe» ip / nit gar einer viertel (V?eil breit/
-ocr page 188-Bue erfl ^«cS ^ofxtnm’ö #«ett«m7 bmc/vnnb manbalbau^ ifuropa tn ^tficnBommctt tna^/baminb bantt^^f mcbvgcnanntcn jwett 2kóntg Cautber »nbilcbmttrtr/brtßc2tplt;n|4bt»^^P fnen fo gav nabenb lag/ wutbtn fi« beider begingev vblt;r jufrtb«« / von wcllt;b^^ wegen fUjtcften (tc^ubem 2^eyfetltd?ent0a«ptmann bef? (^eete bafelbfï / 3j^^ tipatvoó / habet von Siet fer Antigone gefettet : Gotten begerten ba^ et nlt; Iteji vbetfóbten au^ Europa tn 3ljien. Ï)aflclbtge watb etwan lenget vbtt f’’ boffnnng vnb beget vetjogen / etwuebß ««i «tn vnwtllen jwifebtn ben jwey^** toetten.
Cebmnat woltbie weil vnb fad) $n lang wetben/ $obt wtbet binbetpcb / ^^^ ct bet bommen wat/gen ^yjanj obet Conflandnopel.
jCautbet bet nam mit ge walt ben (V?acebonietn vnb (5tied)en C^fb/e^Ö^^ nanntet t?auptman^ottfdgt;afftwei^ $u etb»nbtfd?aff ten gefd^ieft bett 5 5^^^ gtoffe bebedte Ödjiff/vnb btey Meine. Jn bifen fubtt et vbet ie^unbt bie Koff/ jcQunbt bie jenige/eine nad) bet anbetn/tag vnb nadgt;t on vnbetla^/ vnb btaebf alfo tnnetbalb wenig tagen/in fcnttjet ^ey t/aUee fein Dold vbet bas lt;ï0eet/anp A^ntopatn^lfien/biitd) bül|frïicomebeö2^ónigóinbemXianbl3itbynien/P gegen Conflantinopcl vbet ligt.
ïöa nunbic$wen ^iHlïenallebeyban^ Xfntopavbet GOectin^lftenbott^^ menwaten/bamenfiewtbet$nba»|fen/ llie||ènmititemDoldwibet$ufamei^/ vnb namen jnm et(ïen bic Statt (Ttoiacyn : wolten fid? bafclb(l vetbauwet b^J ben/baeóabct bein gutc(V?auwct bett/lieffcne vntetwegê/vn jogen fûttet.îOif j male btiegten jwen Aonigmit namen nicomebee vnb 5ybea9/vmb bae 2^lt;^ nigteid ‘20itbynta/bie‘(reutfd)en balffenbem nicomcbeó bet lag mit bûlff bd ^euefdxn ob/vn watb 2lt;ónig 5ybea9 vbetwunben. 2tbct nicomebeö/bc^ g4t^ ^en Äonigteidögewcltig/bet tbeiltbie gewannen Canbmitben'Ö^entfebefi* bte tbeten bd) aUba nibet/ watb ft tbcilnad jnen (Balatia im ©tiedifeben / ba^ i|ï/bctweiffcn'Ïentfd}en (V5ilcbftcßctCanb/nalt;b mcynnng©. iDietonyiü^/ ©ybille/Dattonió vnb Cactantp.
spie fad? ?mb nottut^ft etteid/t/baf td? foldßCanbß gelegcnbeit bcfd?tcïb Xtö (lóf trom nibctgangan^itbynien/2ll5an/pbtygiêXlOcyfcn/ba9'^tot^ nifd? Aonigteid? gegen Conflantinopel vnb (5tted?enlanb vbet / weld?e D^^* j det aud? vot petten von bet ïDonauw auf? Üïntopa in Elften gezogen fey n / Î?ti^* glctd?enaudgt;allbavot$eitenbie ‘S^entfd?enan(bannifd?meQen gewobnetblt;^* j ben.IVcitetvon(^Oittctnad?tfltcdteó fid?Cvomnibctgangbif tn3lu(fgan5^ bntd? papblagonien vnnb Cappabocien/ bi^an blein 3ltmenien bman/beZ fónff^ig gefd?nüttet (Ï?ciC an bem (lOcet bateyn bte Ï?onanw feilt. 3lbet vert dOittentag ctteid?fl bie jCanb pampbilien/batinnen ee and? vict/ Cycaonifrt allba5cben/pi(tbien/batinncn9 vietgefd?nóttet(V?eil/vnb3f'tttten/bafelbR
• • jwot^anptli^tt/gcbabtbat/illbtcitbcy fibcnQiggefd?nóttet lt;l0eil:bienaïrt* baffdgen TPaffet/vom COittag oangatuß / 3lnffgang ^betmeben/ im mifflt;^ bate6 5wcngtoï|c73ctg/ïE?inbyma/Celenaó.
Dnb ba nun obgenannte ^wen ‘ircntfd?e 2^óntg mit ftem Dold C fo mæ^ rnebtbann ^wentjigtaufent/ vnbbatnnbet nicht mebtbann balbentbeil wlt;»‘* lid? waten ^ baß Canb mit Weib vnb 3^inbetneyngcnommen tbeilten (led vo* tet jn/wie betnad? folgt, tfe wat befDolds vietctley/tbetltê fe aneb baßjC^trtP Trogini Strabolib. tnviettbeil/bctetflcbauff bieffenbic 'Stegen obet‘etegmannen/obet bie vort i2.foi.s9i. ‘Ö^tog/bcnengeftclam Cof papblagoniavnb^V^eottta/bieCBegenbgegcnni^ Strabo de hispopulo Zetgang vnb lt;Oittetnad?t / am geflabcn obgenanntes (ÎOeets / (te JOanp^^ flatt quot;^entfehttm bem Kónige/von bem td? oben auch gefagt babt/ ©ynope/^^ i tncó/ligen am (îOeet.
Tedofa^et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)K anbet Kott bief î?edenfad vnnb î?cdfad?(rcn / vnb Î?edenpd vort
‘îrentfebbobacbet/ name ey n bas allet ftnd?tbat(l ott Cappabocien / gegen ^P vnnb Hotb/ bif an Blein Sltmenien btnan/ benmeiflentbeilgtofJPbtygrt’’/ bey ben alten 'Ceutfeben bas Ctolanifd? Konigteid? gênant. (Begen iVelîjogert eynbie‘Cbol(lbogen/2lmbtgat/vom‘CbtitnvnîDolcb(ttOauptlîatt (Setmart. ' (Begen ÔOittag tbeten fieb nibet ptcy fet/ /iebmntn^ct/peiffenbbat/(t Datipf flaw penteffe6,îD46 feyn bte alten namb^fftigen (BefebUebt/fie baben fonfï/v”^
-ocr page 189-öomörfprwttß^cvrtkett^cucfcSett. LXXini Bïr'îS? “quot;S^ySt / incbv Crtnb »nb Cent / ncmticb fûnif »nnb ncunçig 0tiw/ Warert / vnb wte td?ó nennen fol/ X^nnbgevtebt gehabt. “X^nb ba nun bte tnebv^-S^ttrtntttctj'^gijj.p^gi^^jp, obgeunnnteö Canb getbetltvnb befe^et betten/ vó^ Re immer jdenger weiter/jagten allen Xianbencinfolcben pbrecten eyn/ m tarnen ober tarnen felbjl nicht /wae fiennrbegcrten / erfebien jeberman wtb
3abenjreXiebenjm^/(5ült/vnb^e|blbttng.3lleKóntg
Auffgangber ©onncnbuletenvmb(te/tunbtcnnlcbt6onfieau^rtd?ten/ tticgtenon jre bólff nlcbt/wer ftc bett ber lag oben/aUeS^óntg/vn tOerrn/turç/ ^^^tevtfieben war/wem 6 vbclgtcngbcr ßob jnjnen/fo tn großem gefebreyv« ^»Kben waren btfe ‘2'entfcben/bar umb baß ftc fo glucf tn tricgen betten / meyn? «u oleS^óntge ftc tónbten jr Canb nlt bebalten / noeb fo pc ee verlóren Cwle ba^ ??*^!j^fff3lt;f3gt;lt;tlt;^^ wtbererobernon jrbóljf.'Vnb ba obgenannte 2^0ntg aljb ^df glóctUcb verbracht betten/glengcn ftc mtt tob ab /würben nach jnen ^^«ptlcnt vnb 5ór|ïen 3lnty r/petfebtnauß vnb ‘(TAber/ berglctchen (ÏOttbart ^mpar^/welcbe bte Orteeben (ÜOttrtbateö vnb ^Irtobar^anee nennen/ wb ^•^ble febtefet obgenannter rKetfer pcolomeuß ber anber/auß Ägypten viel ^oldó auff Schißen/woltbie quot;ïeuefehen auß äfften jagen/fetncl5róbcr rech'/ •^^tt/^lber bte ÎTeutfehen lagen ob/ namen bcm Keifer alle Schiff / nennten bar// ’^‘^e^obgenannte Statt 2lnchlr / von bcn 3nctern ber Schijffo ße ben 5einben Strtmoca/vn in bifcr Statt $n einer ewigen gebÄchtnuß auffgebenef t bettcn/al// j® WreibtStepban vo Conjîantinopel. S.Dieronymuß fehveibt/fte haben noch ®^y feinen jeyten/vier hunbertjar nach Cbrlßi (ßcbtivt/bie'^eutfdx Sprach Strebt/ etliche viel hnnbert jar / nemlich bey ßbenbhalb hunbert jar/ vnnbnoch ’^®brhcrnadb/nach bem ficanß ‘S^eutfebemCanb in 2lßen bommen feyn.Dnb ^18 ber Komij^c ^ürgermeijfer Cneuß fiOanUuö in ‘^ito Cinio anjeygt/ ßnbs ^l’^^^^t grof|c weiffeJCent gewefen/habe lang gelb iOar/alôbcrîrcutfchenrïatur H*/Sebabt. S. pauluß bat ^n jnen geßbricben/vnb ßejnm Chrijtlieh en Glatt ®^tt bracht / nennt man ben Krleff ad Calatas, benn bie (Briechen nennene in ber ^ntettt Calatas, Celtas, Cimbros, Callogrxcos, baßift / biC WCiffcn milch quot;^CUtfd^en ^^lt;Hpffer/foGriechenCanb vberjogen haben. 4bben habich^bewifen wieble ^^‘‘rßhen vor jey ten von ben Griechen vnb /Lateinern In ber gemein Galli vnb 'ö^lategenannt fcycn worben/warmn/1(1 oben mit viel worten vnb Im gr unbt ^*^3t5eygt/ were lefcnwll ber (inbtö oben/fuchö gleich wol. 2)ic$wey alccKer^ S‘^’^ttc Kud^erlm ‘^humbßifft^u Kegenfpurg vnb paffanw/von bem alten oîeâlt;p«v«. ç^^ C5y«lt;^*^bertommen befchrlben/fajl Cwlcwoleeand? nur 2fuß50gfeyn/vott JJ^wl(fvnb Schrey tweln/fo alt Beyern bcfchrlbcn haben? tunfïlid) vnb wol Stfcgt/blc fagen/obgenance quot;Volcher vnb Kónlg fcyen alle^eyemgewefen.^ö
auch bic Grlcchtfehc t?l^orl/ berglelchm'croguó vn JufUnlanuö an/ wie Tro^wx. y lt;^iiß bcm Canb vnter bem IVaßcrßuß Jn/auß alten nlbem ^eyern/her// m^mianfi. ^‘i^iiten feyn/ jr Hamen 3llthar/ ^ren/ ^renner/jCauthcr/^hcffcl/dfurlng/ ^‘ïrbtter/Cebmnar/ Balger/feyn bey ben alten Beyern /wie bic alten (Talen// ^tvnb‘(robtettregl(ier bewelfèn/fajllm brauch gewefen/vnb ßnbnoch heutige ^3^0 auch von jnen genannt /berglclchen flehet auch noch vorbanben malten ^^ytrtt/IVa(fer/^erg/Sd?l0ffer/StÄtt/^0rffer/nemllch3lytlnger/2tytlng/ Jquot;’^^^3/2tyththofen/2tytheróhaufen/3ltergóuw/^rener/^renberg/2gt;ecfer// , ^'^iT/S0ttinger/S0cfenborff/J)lrnbenlng/lfurlng/^uraßburg/Ai:urlngaß tnbadX Canthra/ Cantherhofen/ ble von See/ber Scharbn/ ^tharbmg/j^0henbogen/4gt;flbogen/IVeflbogen/‘?r0lQboge/an ber löonauw/
^ ‘'^*^^ lt;5rafffchafftgcwcjen/aleble alten^rlcffbeßgut jeugnußgeben.
? çC”^ ‘'wth in alten Schrifften / in ben ^eyrißhen Stifften / baß mehr bann «t Colgittrtitgii^gyjiJiivnbbafelbfl ^ißhoffthumb gewefen feyn/wie noch nrVs ^*'^^lt;^önehlt;«vorbanbenijl/jwmeinstnaltenBeyern/bennGrä// y '^^^^^themer6 vnb (OAhereXIanbnennen bie Lateiner ToHulnim vnnb oiefla/j^javumb bie Ö^itum Ciuiumgeteutßhtbabcn/jrren ßchßhrvnbfafl/ J^pfte Gallataevnb Gallae für 5tancf reich vnb^ranQofen/ß noch nicht go a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lange jeyt hernach / wol bey ßben hunbert jar erfl in baffelbig Canb
wtb auß Germanien vn ‘2^eutfchen ilanb lommen fey n/ ver flehen vnb nemen/ ij ficha//
-ocr page 190-Siwcvfc ^tt(0B4lt;*Httt^ wnetm?
fieb^hctt bejj jC«cdna$» wenig/ vn nnbev 2^ûn|î/$» folcbcn fnefoen twgltd? ob^f* fügUdj/niebtgewu^t/ fcyn nor Kebnewnb ‘^Povfpveeber gewefen/ bnbennut^ woUnebvin quot;tito iC.ï«tortu|ïgelrtf|cn/brtófïcntd)t»cvfïanben/bcmn4cb in bi« ‘^Teutfebe ©pmeb nit bnbcn mógen bringen, ^ô bnben nun alle gekbrte/'ÏVnb^ knvnb'îcutfeben/ »il^ólt;berin‘5'rwcf Uffennnf^geben/ ebun bergkieben/mf''' noch heutige tugee/bie $eygen nn vn weifene 'Üolrf/ein Îlation/ bie all '^eutp gewefen feyn/bie Kom nu^brennt/^tulkn/CBriecben/^ipen/vberjogen/bnö©« flijft 25elpbi geplónbert bnben/Dnb wo man bey ben alten (5rielt;ben vnb £^4/ teinernbie wort (ßallt/CBalrtCc/Celte/fi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man vberul^eutfcbe vcrflebu/
Jeb habe oben nun and? offt mehr genjelbf/brid^e /eQt auff bae bôrçfî ab/ vnb Born wiber an bie ißefebiebt bifer jeyt.
‘Son bem ï^j^ïnee î)otnfc(vn Ä«flt;rt§i»mamp;.
iamp;piro», Reifer SIntigvnus »irt»cv)agt.
^^ biewcil fich fold)e6 in 3ficn mit ben '2'euffchen verlicff/ gleich eben ^^Aburch blcfelbige §cy t war ee bie well móhe her ehern in Xf uropa/tn bê Ält;k fertbumb ber (Brieden vnb (^acebonier / 25en obgebachter 2^ónig pyr^ rhuó lief fahren Jtallen vnb Sicilien / forbcrt fcln Son ab / bellelktaud? vort obgebachtem 216nlg quot;Ö^hefcl 2^necht/Bam wiber helm in Xfpiron / vnb vber§og vonflunb an ben 2^ei(er ^ntigonon /fchlug / veriagtinauf bemCanb/nam pi?rr^)«8inmpe':üïa lt;lOaccbonicn eyn/vnb warb (5 ried)ifd) crucifer. iSer vertrieben Steifer brachia «Konten evn/onwirt auch bit ‘S^eutfchen auff/bie bey im Äonig Brenner hett gelafen $u einer vnber ©rtee^ifc^ev»eifer, {jut/wokben2^rlcgwlberanfahen/vnbfichwibererheben/ ^bercóBamvbet
quot;^^^ ^ ?”pregt;lomcuó/einfrifher iunger tSlt;rr/2lt;ónigpyrrhueSon/ vbcreiltjn lag ^nfigonusttjivtwi^ imob/er entran mit fampt ftbenbbarvon/war feinesCeiba vnjCebene nienberf nbsp;nbsp;! Keram6 vertagt/ vnb fïch«r/ver jïlef fd) WO er ruub vnb mocht: ïbie ^^eutfd?en bie bey im waren ge we/ nbsp;nbsp;' bavon ””' ””^ ^^^’^ Ç*^ lehrten ju ben (Begaben bef (lOeere/ allba fo f e fid) vnbefunnett mehr bann quot;^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fleh in folchen kufffen gebürt hielten/plónberten bie Schiff/würben vonbeU Sd)iffleuten vnb fo in Sd?iff en an ben Xubernjiehen/ vnb von einem theil bef i^eere fo bahin mit Weib vnb 21inbern geflohen waö/gefchlagen.
^anun pyrrhu05wo Schlacht gewunnen/ben 2^etfer3lntigonumvcr* trieben hett/ warb er gewaltiger Ä.eifcrin (lOacebonien/johe gegen Suben^ »örtigSlnttoc^Ms. werQitt©ricd)enlanb/woltauchbaö2ieiferthum3lfenvnben2^eifer2lntk^ , churn ben erflen vberjiehen. 31k I3anb/ vonflunbanwoerhinBam/theten ii” “(rhóren vnb ‘Shor auff / flekngern von feiner tugenb wegen ju im/allein jwlt;gt; eparta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StÄtt in bem Canb UOorea/ Sparta ober Cacebemon/ vnb 3rgoö / wolten i”
nicht eynlaffen/fór Spartam fehiefter fein Son/ obgebachtenptolomeum / c*^ tïckiiue ivirt vobctt joh fclbf in eignerperfon mit feinem anbern Son Pelenuô fór 3rgo6.Seinefi* sQ^ihcriftertruKw. @ou vor ber Statt Sparta lags hart/uur von ben Weibern/ bie lieffen ju vnb retteten bie Statt/er muf t fleh fchómen baf er alfo welchen muf t/vnb von ben
Jrau wen abgetriebewarb/noebbennod) bie weil er ein frifcber ƒ unger l^errw«^^' wolt er je niebt abla|]en/Bam im flurm mit feinem pferb mitten auff ben pla^Z ^ekttitofc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aUba warb er vbereylt vnb er feblagen.*Vn ba man ben tobten Ceib feinem'V^^ ter steifer pyrrbo braebt/fagt er nicht mehr barju/benn baf er fpraeb : ^ö folf pvvï^us (e^t tie im kngfî wiberfabren feyn : ^nb lief pyrrbue bernad? bie Statt 3trgo0 auj etau ‘iirgos par:« fïôrmê/ba Warb er mit einem Stein von ber (lOauwervott einem Weib erwotp SmSÄttSS! flt;«»^er vertriebenKeifer 2lntigonuô ber war in ber Statt/ben wolt py rrbtJ^ ^uuKïwoiffen. mit gewalt herauf genommen hoben/aber es fehlet fin bie facb/vnb lag febenbf^ lid) baniber- ïöicweil er ein frommer Perr gewefenifï/vnb wirt boeb vber anbe^^ 2iónig vnb steifer gepreift an guten ‘Ïugenbenvnbin2kriegfkttlffen/no^h bennoeb hat er (b fcbónbtlicb von einer prauwen Panb vmbf ommen mójf^”' coîarufeaeanç. nbsp;nbsp;quot;Von im hut no ebben namen ber (^Oarufeatanç/vnb etliche Keim vnb fiieb«*^
im Catein vn (Briechifehen / bie er erbacht vn in feinen Bur^welkn braud)t h^^* ppK^us tenu ent* Sem Öaupt warb im abgefchlagen/vnb fór ben Geifer 3lntigonon brad)«/^«*^ ^aupt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbernamftchbef glurfóvnfiegóniclicf pyrrhi Son t?eknonfrey helmin P^
«ïSu’ *^^^ *X)attern 2lt;ónigreich ^piron ^ichc vcrliche ime gaben im ben tobten feinee Vutter^/baf er in mitim heim führet /vnb mit ehren begrübe. Î)aƒ bie£urtö
-ocr page 191-^0migt;rfpr«ttfl(9evaUcnCc«tf(Sctt. LXIX ï*‘^?'*^’“’i!gt;«r5um3tnti3on«/ctlfdgt;CTOolKii)nnid,ttynllt;»flcn. tOcUnuebacc ^^ittirAtttflarbcr brtlb/Wrtv fern Gruber 2tlcvartbcr Äo mg in A^pivo/ bev wolt Wanter 2^Jni3 (» c ■^'®?^ttlt;*^6tobrlt;cbnlt;»«m2k«fcr/br4cbflt;«gt;lt;b‘ïrlt;«tfcbe4tt|f/ jobcin Çûa'/ ^®onicit/2^jjpj^2tntigon«ó tam jm entgegenmit iOccvebmlft/aber lag voter «»««owns verUMn
.*^o ff4|.|, balbbcrnad)/verlor baeCtben / fein ‘Volet bar$u/vnnbbas^keb ‘*“®‘lt;«’
*^^^feinemC^nb vnb Centen. Ï)oeb fein6on2gt;emctrinó warbnad? ^tmetvius senaat WÄetfev/warnoeb febierein ^^tnbt/ber bracht fein 'Volctwibcr^ufamincn/ ^iferantu/viibunst
*‘nlt;tgt obgenannten 2llcvanbcr nit allein / fenber namjm auch fein Canb If// Rm-Cant^^pircev».
f ytU8 cyn/ bocb tarn er w«ber cyn vnb ffarb/liefi jwetnunge 2^naben / bie flur// Æitmetni tob. ^’’♦tueb/vnb (ïarb baó ©efcblecbt pyrrbne garab. 3n bent (ïarb and) Reifer ^«metriuô / lie^ ein gar jnngen ©on/ bie^ pbilipe / ber leçt Keifer ber (^Oace/z j^^^g p^mppus. pottier vnb (Driesen ber ebem in itnropa/ werb von im mebr bemad) fd?rei^ ïintiaonus/pbtUppi
®lt;tt/feitt “Vormunb vnb Pofmeifter bie|5 3lntigonn6 / ber nam feine (ïOntter ju ^quot;wünb/mmptfa» ^«i^-i^be/ vnb warbalfo anS feim tOofmcifler and) fein ©ticffvatter / verwaltet ^8 Keifertbnmb ber (Brieeben als ein ‘Vormiinbcr fünffQcben iar / bi^ fein
P *^‘ffffoncrwncb^ vnb $u feinen jaren tam/vn ermit tobabgieng. ÏDaberKei# r‘^3^otben war/fielen bie'Ïentfd)eninbaóKcifertbnmb/aber er lag ob/vnb J^uffeand) frtb von inen/ iagee barnad) nil bie jm wlberwertig waren an^ bem ^lt;*nb/^ürfïen/Kónig vnb Perm,
'Sen bem SifMitfc^cn Krifm^umb.
hmbt fo vbel ber ebem in Ürnropa bifer |cy t im Keifertbnmb (ÏOacebo« ^^nien nit jugeben/ee flnnb nod) viel vbelcr fenfey t in 3lfien vn ©yrien/be^ J^gleid)en in '^fvica/-if 6 jïurben in einem iar 2lntiod)nó ber anbcr/ ber ^rt5 ïtittied^us7lt;ónfgtn “lt;*nig in Elften vnb ©yricn/bergleid)en ptolomenóberanber Keifer in if gy^ nj^J^JÏ^’^S Ftlt;n/3lntiod)U6 lief ^wen ©ón/©elencnó vn 3lntiod)nef, ©elencne warb Kek Srbm tnrtiKm'jar.
/ lief feiner ©tieffmntter mit einem inngen ©on / fo obgenanntes ptolomei eekucus win^ci» ^olt;i)tcr was/vergeben, ptolomcns berbritte ifgyptifebe Keiferrod) feiner f*'^* “lt;bwe({crn vn‘Vettern tob/vbcr5og©yricn vnb Cilicien/bef3übifd)enper^
^®S8 (Oatbatbias ©iloab ©one/ Jofepbbcriimg«/ber tbet viel guter 'S^bat/ coïatbatbiaa.
yw wol bran am Keiferlieben Pofbey ptolomco.©elcncnsbcrcntgegcnbabt eei««««. Fitten^niber2lntiod)nmbaf erimbüllf/woltim2Htengeben/2lntiodamp;nswar gt;«ocçu8. faul/wiewol er nur vienjeben far alt was / bracht bie (Teurfchen vnb obge^z
’^2gt;tlt;5ürflen/2Hntbiv/peif hinauf zïTeuber/CPytbrab vn ^Imbanj/mie im
***ïfr/tatn feim ^mb ju bülff. Keifer ptolomeus febieft etliche ©d)iff mit Ce w
ten wiber bie^cntfd)cn/wcld)e tarnen an bie ©ebiff/vnb erlegten bie mit fampe jettCeuten/gewunengrof lt;5ut.‘Vnba Keifer ptolomcns fabbaf ervon'^eue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Ren vberwnnbê/vnb im Antiochus and) wiber was/maebet er frieb an jf jeben Mr mit 6eleuco.2lber3lntiod)nswolt vorn frieb nichts balten/vber^og mit ben ^^wfeben feinen Gruber ©eleuens / vnb lagmitber'Ceutfcbcnbülffeob/wolt •Aficncynncmmen/bamufterbaffclbig von ben ^eutfehen auch tauffen / vnb '’^qcbrc:binen©olb vn(5elt/ vnb $ogen obgenannte ^órflcn wiber beim/baiv 2(titk*it8verf(#rrt.
Wiebereingrofle Pauptfïattanfeinort/ vnbnennecsnad)im/2lntyrinber Jnwi^aMfc^êfott
^edenfeef Canbfd)afft/^^bcr in ber ‘drogen (Begenb / vnb pcif hinauf in ber ?„r5n ï^olgbogen(Paret/bieffenbie (Briechen vnnb Cateiner Ancyra pefsinus, Tauia antpra ptffmns
Si ^^^^^‘^’Wiewoletlichfchreiben bie ©tatt 3lnceyrbabensgcbeif|ènvonben ^««’«‘’i’«^«^»«-Indern vnbgroffenpaden/fo fie von bm©d)iffen genommen haben/ bie wer# ben wol (Brted)ifd) 3lnty ras genannt, ^ch ftnb aber bey vnfernj^entfehen in
-a^ci ^^^ Pergamenifchen ^üebem/baf 3lntyr ein ‘ïcutfeher 5«riï geween ’n/00 febreiben bie (Briechen fclbfl baf bie anbern jwo ©tätt alfo von ben '^eut Khen Königen genennt feyn worben.‘Vnb bieweil alfo bie ^wen Kröber ©cleiv/ eus ber anbcr ungenannt ^allinicus / vnb fein Kruber ?lntiod)us mit bem 5u'/
triera v/bas iff / ber Pabicht vorn Kaben / mit einanber triegten / nam ber Konig auf Kithynien/mit namen ^umenesCber auch vil Kröber gehabt Äutnenw TCönig bic voter einanber vncins warn/vn einanber verberbte/erwörgten/ verheerte) lt;’« tbdl ^fien cyn/nemlich grof (peifen/1 lein Krijgen / barinn pergamen bic 2^iJamp;tirciu K . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(P i# mech'/
-ocr page 192-3nffI5.lt;f56ff3o6ec SWitpIenc.
ptolonuua.
ÄlWllJC^U«.
0(Ilt;U(U».
Tbqrt», Wkfbien. ^irmien. Ciirmantcu, Q^actiten. Sogbren. Olrien. ©ftiro(llt;n. Ïlracbofïcn. paropaiiiiffen.
3rfa((s.
Carthagdt ©iciliu.
©aectfe ^tt(^O0^rtnm6?ï«ctïtt‘m7
nted^tigjl vnb nambaffcigfl Statt/bergleichen ^ion ober ITroia ligt/ben jfpP fel (Bellen gegen 0. (Beorgen 3rm vber/ vnb ber 3nfel Cef bos ober (V?ity lene/ hielt ju pergamen pof/vberrumplet ben Keifer 2lntiocbum vn ïcutfehen vn* verfebens/vngewarnter fach/vnb alfo mób/ba fe erfï von ber Schlacht BamenZ vn war bas cbel fruchtbar 2l.f en/ gleich wie ein Kletnot auffgeworffen/ wer vil bavon bracht ber bett vil/ ^s Briegten bie jwen Kruber brumb / fo iBancB pto^/ lomeo bem britten ^gyptifchê Keifer/ unter ber gejlalt als ober feiner Schwer |ïer tob rechnen wolt/ auch bas maul b ar nach. Cumenes brad)t fein tbeil bar* uon/berglächcn tbeten bie^^Teutfehen auch /namen boch barneben uon jeberman Solb unb (Belteyn.’Pn wiewol bie jwen Kruber ben meijïen tbeil in Blein3lf tni verluren/noch Briegten fe brumb bif fe alle beyb umbBamen. 3lntiochus warb uon ben Kaubernin ber fluchtermorbt/fo fiel fetn Kruber Keifer Seleucus ber anber ben Palf ub einempferb ab/lief hinber jm ein Son ber hief auch Seien* eus/ mitbem ju name Ceraunusber uerfebieb im britté jar feins KeifertbumsZ ben erbt fein Son/ was aber noch ein Kinb/unuogebar/ 3lntiochusbervierbf/ juge nan t ber (Brofber mit ben Kómern Bricgt bat/ wie hernach gemelbt wirf« If s namen mehr genannte Króber bicwcil f e mit ein anber Briegten/noch mehr ein fehnap/ uerluren alle Canb fo bißcy t bef IVafferf uf 2'ygris lagê.^n bem Canb parthien warfffich ein Pauptmann auff / mit namen Zr faces/ fei vorn (B^iechifchen Keiferthumb ab/nam alle Canb fo uom Wafferfu f ï'ygii^ bif an pubien imZuffgang ligen/ (Pebien/Pircanien/Carmanien/ Kactuen/ Sogbien/Zrien/(Bebro(Bcn/Zrachof en/ paropamiffen eyn/unb richt ein eigen Keiferthumb auff/ basmanber partbier helft / ijl über auf mechtigunb laug jcytgcwejên/hatuielplagbemKómifchen Keich unb Keifern an ge than/ hat ftd) aUweg mit fampt ben Ö^eutfehen ewige c^gefagte ÏTobfeinbbef Kómiflxn Kcichs/aller KómifchenKeifcr/gefchriben. Jd) fnb baf bie Keifer uo partbi‘’ Kott fd)afft herauf in ‘^^eutfchlanb gefehieft / unb mit ben '^eutfehen Königen Kónbtnuf un ^inigBeit wiber bie Kómijehen Keifer gemacht haben- Ifs fhr^ ben auch bie Zltcn/bic parthier (êy en auch auf grof (Bermanien ‘S^eutfehen un TPinbifehen Canben Bommen.*Von obgenannten Zrfaces werben all partife# if r^Bónig Zrfaces in ber gemein genannt.
Qîon Oev ©faiiSXomenbbfm iXômifcÇfnîXrt^/ ont wil p(amp; bk ?f utfe^m mit jnen gefe^fagen fabelt»
'Xom^atfegfflanbï fänft'fjunbertjar.
(T^^m war nun gcflnnbcn bey fünffbnnbm jaren/£nb bette H^ber Beirt ^j^Krteggefubrr/ ban nur wiber riadjbawvn/anber Italiener/ï)aaber bit
Ælguresr
* X^merolt italien unter ftd) braebten/griffen fie weiter/ betten be^ Brie^d gewobnet/htnbten nicht fey ren/ bebten ben erffen Arieg an mit ber Ötatt Cai? tbago/uon ber Jfnfd Sicilien wegen / bte folt vor jey ten auch ju italien geb^tC baben/gefchach atiff beyben fey ten großer fchab / wäret ber Ärteg lang / woUf* bas fiben vnbreifftg(l jar/Cartbagolagvnbê/muft fi^geben/ee blieb betbrie^ 2lt;L?ftcr ber 3unat# ’«dgt;tfón|fjar/vttbBaum. X^ó verb van bifer jeyt bas Jungbfranw Ploffer Ji* fraude» vabrennet Kom/ vnb ein Kloflevfvauw von einem leibeigen ^inédit gefehwecht / erwürgt î«ocpin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fteh fclb(î mit jrer eigen iOanb / vnb was bas Komifeb Keich in groffe fcbulbbie^
fenikrieg Bommen/ batt nichts mebrin ber 2^ammer/ ^afanbbas Regiment ein liflbamit bte Scbulb abgejalet wurbe/vn bieS^amer gereicht würb/vn au^ fcbulben tâmc.(V?an legt eine Steuwer an/waren eyngefebribé eyngefef ne25ii^ ger/bie jrlt;5ut vcrfleuwrtbcttcn bnnbcrt vu fed)Qig taufent / man verBebttv^ 9)ïft»f3tgt;ercnt»«ima *””’^^*^t auch bie alt (DuiiQ/ bracht bte alten pfennig all in bie 2lt;amer/beftti^ ®’ ner vor vier vn jwengtg lot gewogê/ben macht man geringer/feblugen nur auu vier lot/gewan mit bi fern minbern bie 2Vamcr funfftbcil/wemmanetn pfct^^ nig fch ulbig war ben jalt man mtt einem neuwen/ vn wo man mit ber altê mû«^ nur einabgeriebt bett/warb mit ber neu wé fechf abgeriebt/ alfo mit ber gefehlt* ligBcit Bam bas Kómijeb Keich auf fcbulben/vnb warb bie Äamer wiber reich» dl^s war Baum ein jar frib geweff/ba warn bie auf ber fianbfdmfft von ber Statt (Benuaam (ÎOeerberumb bifan ben Î)elp binât auff/ btefen cigares vberjogenKom/ tbeten/naud; bwlffbic'Ccutfcbtn vnb25eyern/ beren^^^Ïf bamiti»
©cwinmit bemcw# wenC^öny.
6om v'vfpnttit^ 9ev akett ^«utfe^ett. nbsp;nbsp;nbsp;L XX
^Nt«ló W4v^rcttmrtv/ ^mfclï mb Tüt vb mar/ btcUcit^u (^OeyUnb tOof/ wee
’^Ütgiweó gewefen flt;yn wet^ mart nic.^rltcb f^gc cö fcyn aucb^'cutfd? vu SSr^’S^wepn/ rtbevCaco vnb bte^nbem wéllen co feyennud? ^tvuvwr/ vnb Cato.
ætnuitv.
^^^tguvbcmÖonpbnewnttó bl«/lt;twd?lt;benua ivt^nuptflatt: bnb ben namen ^^J^^Ócrtto/ben man fon|Ï Ja««»» nennt/ bent evlïen Kéntg tn Jtalten/ ben bte ©njtoöjt^oana«^ ƒ woen tlonb beißen / ©inb gewefen wet pe wolle/ fo baben fie bamalf^ mit grop o? - ^X.omvberjogen/vnbbabenfnbie'ÏTeutlêbenvnb^eyernvtl'VMcfd Sncbidt / vnb verlobt Jvem (Bote 3lman/ bem Devwnltevbcvbvicg vnb groffen Ottman Kneg^ew J?^b«lffcv in2^vtcggeforbert/ fie wollen fiebnitabjieben/nod? bte (Büttel von ‘»lt;*^^' ^''?^^^‘^^egen/benn tn bem großen ©tifft vnb hoben ©ebloß juX-om.IVettet Seiobt«n fie 4yß bet Xómifeben Unechte ^eut ein gülben tOnlßbanb itemobge
^^temcBott/vnb wo et jnenben ficggcbe wolten Re fm ^ti ebten bte Xérnifeben ‘^'^‘^SStneebt mit fampt item iOatnifcb/nUeó ob einen batiffen vetbtennen.
quot;Xïnb ed tegiettaueb bamnlo vmb quot;^ticjï vnb iOiflctteitb am (Bebitg vnb ^ntfit»«Wetreu^ ÎSîx^^^Âétttgtn/mlt namen‘ÏentM obet ventfeba/bte ließ and? anff ba» Kó teutia pï ttutfer;« ^’I*^^ KeiebjuWaßer vnb ,Canb tauben/ Dnbbabte X^metaußfebißTen/ jt Ä^ntgt».
jw it / p. 3wnium/ IT. CotuneanunVfebtefeten/ begetten baß fie
â /^’'^**’‘^®*^ ^®^^ feyn/item *X)old? webten/ vn ben empfangen febaben ab'/ t-ïonw««««. A^^^ ~^‘^ß P* ^^^ ^ottfebafft mtt etnet 3lvw bie Xópff abbauwen/nanten bic teutia kfu ber^p« ^‘^iff/vn vetbtennten bte ©cbifflcttt. 2)ic Kóntet/alö bamab ft btaud? wat/ ®Ïs^ ^^^»«flt;lt;^ *w ^^‘^ ^ottfebaift wtbet allen teebt vnb bUligbett etmotbt ” ' ’^^^ gt;lt;‘»»‘»‘ ^notnuß ju einet ewigen gebeebtnuß: Dnb bic weile nun betten bic gtoß ©tatt
^‘’^^en tn IVelfcblanb etobett/Xónig py ttbue auß italien vettttbé/ ^*e Statt tav«»
ÏA». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;weiten 3nfcln / ©icilia / ©atbinia / Cotfica/ Cipata / ^u gebotfam @t«(ia. bp^^ nbsp;nbsp;^eebtige gtoß ©täte in 3lftiea Cattbago / fo aneb nalt;b bem Xctlt;b ^ïS’’'
rtiegt/ bezwungen/ gang italien bcm Xotnifeben Xeteb vnbettbenig ^tp^a* Semaebt/ÏÖarum vetbtoß ße (ebt baß in folebe febmaeb/febabé/vnebv/jugefógt Can^ng».
wato von bent tollen Dolcf bet ^cutfd)cn / vnb jogen am erften vbct bic ©tatt
® emm^nb 5wungcn btefdbigen (Begenb alle biß an baö (Bebitg fo ben ïbclpbi# (Setw«» ^?^ '’Ïl'^^^^ï^^ febetb/biß an bic ©tatt nicean/ befegten etltcbe ©tâcr mtt item
»nbn ‘^‘^^ßvolcf.^jatnacbtbetenßebenetßenongvbetb^IPaffcvßußpfab no pattben/ vn 'TVclfcbgebitg/gegcn bctwcttó mtt bteyen lOctvn vn Óaitpt» fii2Ï’”^*V '’^^ S^ftbaben fut (Ócy lanb etltcbe Öcblacbtcn/batinn viel ‘Poli»/ ^2ISSÆ wptobgcttanntcttbteyen'Ïrewtf^enPctrenvnb^ütfïcnim^félbbltcbcn. ge, ^^
wq dQatcuó
-ocr page 194-Bae erft ^«cS BoM^w ^l«cnemt/
Barnts cühNm» nbsp;nbsp;nbsp;lt;ÎOlt;ivcuôClmîbtttô(ŸZ)4vccllu6bcr^uv3crmct|lcv/fobet^naebA«dgt;berevfï Sifte?''^ ^quot;'^^^'^ X^^mcr ijl bet t^rtmnbal gefeblagen bat/ ÖtetUengwan/ ju Kom vnbóberfl«’^ 5?atnii6«i gffcHaqè. ^clbtbunpcmautt/crfcblug mit feiner eigen l^anb obgenannten ^^^niglüitb/ ïW»rDm«»ó«i3 mav vnb50gjmaufl?aViltfd?vub(Bewebt/ btngtfoldjebnrnnebjnetnevetvi/ J5ïiSSS%“mS^”Slt;Ïgt;Mtnu^tmbobett0tifftjuKomrtuff?b4sb4m4(6fïireingro^ebHilt;amp;{ lm etifft nuftgcijcii» befonbeve werbe ‘^bnt/vnb nach Komulo bem erjïen KómifebenK-ónig in fo v» ^“' f s „ farennurjwey malgcfebeben war/barber óberftKómifcbe5elbtb4uptm4U*lt; 0i5^Wni3?^'^'^‘^-^^^”^^^^‘^|ï^^ 5elbtbauptmannitt offenem Krieg vnb vermefner 5lt;l^^^ feblad?t mit feiner eigenen t^anb erniber gelegt vnb auf gejogen bette. 0. t?ie^ ooierçig taufent vony 111115 bat irt feinen Cbroniden auf gered?net/ wie ber ‘Ö^cutfeben vierzig tau ^cutfe^e erfc^ia» fc^b in biefcm Krieg vmbbommenfeyn.
nad)bifcn©d)lad}tenmad?tenbieK0mcr friebmitbenKeyern/muftert fnbie Reyern fr befîe Zieute jugeifien geben/madicen jn fr Canbfebafft ait* IVajferßuf pfab ju/Keieb vnb ^reyftate Kienetj vnbCremona befa^tenemli^ Konufd^em alten Kriegfvolcf vnb Bürgern/fo ft eb fclbf barjuerbotten/vnb f r Hamen befcbriben gaben/warb barey n f ArUd^en von Kom ein 0d?ulbtbeif/ Kiebterober3lmptmann/mitetlicben Knechten gefebieft vnb gelegt/bic bt« 13eyern in trau wen vnb glauben bey frieb vnb bünbtnuf bebiclten.
iteutfcba T^ônigin äDameb vberjogen bic Kómer mit breyen iOeern obgenannte Kónigt** wirtuber^ogeu. ^eutfeba/ fic muftjucnbic Caubbcrm/fo am obgcuantcn freffelvnbmutwib »ÄtftJÄnpt ^^’^ fd?ulbig waren / vberantworten / ben bat man and? ju Kom mit einer 21^^ leut/wckbcn tttan tie bic (Brinbt abgebauwen/vnb warb alfo bifcr Krieg imbritten far gerid?t.‘ï)nb b4ttptcrab^ieb. wicwolbic lOiflorien/fo noeb vorbanben feyn/ntd?t lauteranjeygenwer obglt;''
nannte tOerm vorn lt;5efcblcd?tgcwefcn fcy n / fo ifï bod) gut auf bem fo bic ©vie-/ 'ïitusJïiHhis. nbsp;nbsp;eben/vnbey vn$^ituóCiuiu6/‘^rrogu6/pompdu6vn3ulïinu6/aucb bic poe
ïrogu8 pompeiMe, jen ^u|óniuó vnb pvopcrrtuó fdirctbcn/abjunemcn/ baf obgenante brey ^ür/ mus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîémcbrgebad7t$ÂÔnig'îbcllèl60ônvnyranw‘5'cutfd)afcin(Bemabl g«'*^ fen fcycn/fe baben gleid) ein jeytgclcbc/vnb bat KSnig^Tbeffel vmb bic 0auit‘^ vnb $)rab/vin lOiflcrrcicb/'^rtefi:/ vnb in bem Canb ba feçunb vbera l “Winbei* fujengebauft/bataud) weiter ctlid)'X)old-‘/mitnamenKulgarn/wicbïe‘(^eiif^ feben Key rifd/en Cbronidcn fagen/ fo bcy f m vnb feinem X^atter/ Kónig K^f'' gar/in ©ricd)enlanbC wie oben bcfcbribcnDgclcgc t jï auf alten nibern Key cro/ jo man fcQunbt öreyrmard / Kernten / Kren / pjflcrreicb / vnnb IVinbifd^ (^ard vnb Canb nennt/ge|cbidt/ï)ie fey en in bae jCanb/f cQunbt ^randrei^f ©ie Statt^oios. gcnannt/jogcn/bic©tatt‘(rolo6bauwet/fd?allbanibcr tban.ïöcrpoct3lup^ aufoniu8 TOO et bet ninô/auf bcrfclbigcn (Begcnb burtig nennt bie'ïTeutfeben ©d?idcn vnb 0cblt;^ propetS?”^ nbsp;nbsp;cf«n/ftgr/ft babenfrberbommenvnb vrfprungauf 5^curfd)enCanben. pro^' aBirDianâôntg »^ pertiuô ber poet febreibt/ Kaf Kónig quot;Wirbmar mit feim Pold vberKbtm g^** ter 9ï^ttogtfaamp;reib fabren/bamad) in IVclfcblanb Bommen fey. 3luf allen bem febreiben berobg^^ nannten (Belehrten ifï Icicbtlicb ju merdê/ baf nacb bem alten brauch ber ^e«t^ ^b«fft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd)cn Kónig‘Ïbcffel fcinanjal^oldeaufgcfcbidt babc / vorauf auch von bert
2lufoiiiiis. Propertius. ■^bfiTelfüiUß. Saut», /©rab. l^algcrfouiÿ.
£iuttis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pon Cartbago/wie X^iuiuó anjcygt/vnb befïeUtbaf bic Canb/ fetjunb^rand^
Sn pkrïgÏÏ*^ *^^‘*^^ ^ ^^^ **” pifpanien / barnacb aucb italien/vberjogen/wie ber alten ‘ïetg
’ ' fdxn brauch ifl gewcfcn/vnb bic bid vnb offt mebr mals vor vnb nacb (TbriP ircutfcoa 2Uiiigin (Beburttban baben / ifï vberaljn feiner jeytbefcbriben. .ife lobt auch Kö^f TOirtoon s. ÄRrp^ nannter 0.picronymu6 fa(ï obgenannte Kónigin'Ïcutfeba / fagt febab pb nvmo gelobt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d)e6 mit frer jucht vnb Beufebbeit juwegen bracht baf f re Kitter fo rebliebe
mónnlichcKittcr/fr fo lang geborfam jeyn gewefen/bab auch bemnaeb offt v^Ö bid ben Kómern grofen febaben jugefügt.
ÎÎ0II h'ii 3iibcn mt» ber Statt Strufakm.
quot;Smes Sprach ftera $ogWa^(atO74um Son.
2tntio(^U8 Sollet tot.
jj^ iSyS^ónig ‘Ïbtflilsjcyten ifljuJerarAUm tJenjog gmefm »fu^Ä? Q^i^r 2lmo$ 0yrad?/obgenanntett ^ur|ïen (Unflat Haum 0on/ im f^J *^^ten far (eine# ^frflcntbumb# ffarbe 2lntiocbu6 ber erUe/ in
-ocr page 195-ttömigt;vfp«Wflt^evrt(een€Ccw(f(^ctt. LXXÎ
*rtb^4ttQ(n 3Htctt 3^ctpr / mtt fetnem ounenKn 0otbcv/ fw cvbt pmSott 2tnlt;gt; ^''^^BJ6bcV4nbcV 5U3CIÏrtnC ‘Ï'bC06/vnberbem jïdvbob3cnrtlljtfci-l?evt5og2('/ Antiochus Theos fi. «wp @y vad? / lmb brtin nad^ pn an bas 3’^^‘f^‘t?^ tbcr^ocjtbinnbfdttÖon^^Ort Huseius^ ?^‘^^*‘*ó©ïlolt;t/«giert sehen Mr $» JerufnUm /ben erbt weiter fein ©on Jo// ^atlSS^fM
»»sa ‘^^'^W/5w3eiwnnt3tr|lt;d/t|l fcd)i5igi4r berjiibifebbett lOcr^oggewefe«/ regimt jc()eii jar ja ^^b jtdrb in einem jar COatatl^ias vnb dOuiiaflcö bet ^(wjt/ vn wntb nnd) jm 3«ufa(ci»gt; ƒ i%?^lt;*lt;^t ’^nb swengig inr ©imeon bet gerechte / ein ©on 4gt;ni4ô/vnb if n// ^^Ä ‘«^,p« erd t^meon be^ 3Hten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flirbt.
^ifcrseycfinb nnebverfebieben vonbiefcrIVeJttneiinbtr/3ntiolt;bn6ber 3»lt;incmiar(ïiitgt;3c» ^ttberöytif^e 2^eifer/ bergleid?en ptolomeuöbernnber Ifgyptifdje lucifer/ Po'^«» antioc^us/ y«»«ennrtcbinenrtnbn0X.eicbirc ©Ônc/©eleucuô(5rtllinicu6vnbptolomenô ï’*^*®quot;“quot;®’ '^uergetes/biebriegtenmiteinanberz wie oben befebrieben. Jo fep hber junge
^‘^‘^ ^’ey Keifer ptolomeo/ ber ^ifeboff CD« nu (fee vn fein Dutter ©imeon ber cOianages vnb 25;# S^veebt (telen von bem Ifgyptifdjen Keifevtbumb ub / woleen bein ©dt / (5ulc quot;*quot;quot; f«^'»*owÄn *^*’^X.ettntben2lt;eifcrnmebrgeben/fcbl«genfïcbunbie2ilt;ifer/vnbbul|fertob ’ S^fï^ntem Keifer ©elenco GuUinico. If e gieng und? gleich ub mit tob bumule ®e(cncus ©afnuü»
Jóbifebe tberçog dOutbutbtue ©ilou / wur nuff ber Jóbifebbeit fey ten ge// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;''’efett. ibie Jubifd^cn pfuffen waren ben If gyptifeben feinb von alter her / ver z ÂaçJg SS 5^«
^^ynten/cô wer (n von (Bott verbotten vnber benfelbigen swfeyn/ vnb in jr te^ ^^ttbsuveifen/bennpe betten jre DAtter vbel vor seyten gehalten/wie ben bie ^ibelanscygt/weren lieber vnter ben Keyfernvon©yrien vnb2lntiocbiu/ fo l^SeUgner in (rem finit war/gewefen/bod) gieng ee su legt (rem finn hinauf ba#
^^’t r über baßeIbtgeKetferthumb blieben aber nit lang barunber/ fielen von nunbatt su benKomern/ba verburben fte erft gar Mvicwol pe ee am erfïen nicht jÄtpir halten wolten. Dnb haben alfo biegançejûbifdiheit mit (rem hin vnb ^^tfaUcftvomtOan^ lÖanibvnb benlfgyptifchenvnb 3lntiod?sfchen Keifern wt allés vnglöcb bracht/ pe weren gerne gants frey gewefen / felbft iOerrengewe// 3atgt;en »ewBaeo» IWwie(ej5nnbt vnfer^äpfl/bae wolt nicht feyn/ wo pe hin fielen vnßohen bett fnv3«‘vg«‘^
P’^^n and) gern (Seit / vnb bauten alfo mit (rem ftolts vnb geits vmb beybe Ibber^ «tt / (Beifbltch vnb IVeltltch- Î)ie Korner festen (n ©efl / frembbe König '®‘‘ Wmer repen bauptlente / (red gefallens vber ben half / von ben mupten pe and) (ArUd) Ct««??«!# «S ^‘îô ^apfbbnmb bau^en/wieiche büpfchsn gelegenerseytbefchreibenwerbe, le«.
Dnb ba obgenannte swen Keifer pch richteten mit einanber/woltptolo// ptoionuu». ’’^^^öl'Jicvufalem vnb bie Kifchoff vbersogen baben/ba bat vor peobgenann// wjuttgev^ürfb Jofepbud / erwarbe (n wiberbep Keifers gnab vnb bulb / vnb ;3ofep^»s, ^at eingcxr^ittger tOergog vber bie gange Jübifchbeit vnb anfboffenb Canb. ^t bett fieh reblid) imKricggchaltcnbarumb verleib (mber Ifgyptifche Keb Ktpcolontene nidjt allein bas Jubifche Keich/ fonbern auch 2lrabiam vnb an// 2tr«««» • ^^‘»HfiopenbeCanb/fobaslfgyptifcheKeiferthwntb her ehern in ^Ipenvnnb
’'^ ^**^^ jeytbat gelebt bergelehrtejnbjehofchwa/ein ©on ©yrach gofuaSvr^^s fw» f - quot;^^^^tbophna/ben wir Jhefus von Jemfalemnennen/ batbefdirteben »»n 3«ttf«ki». ^^^tiedjen vnb Ifgyptenlanb bas Kitchin vnfer alten Kibd, fo man Ecdefia-ix“?,”^^*'^/ bas ifl/ bas prebigbuch / wirbt fÄlphUch Aonig ©alomoni Soge!* wrtben/bie Jübifche ^ibel bats ni^t.
'2Jon lgt;cnÄünfllan bifn^cnt
5’^PtSeyt hat gelebt ber erfl Komtfeh l?ifîorienfchreiber/vonbcmman ^Atiuspiftotwcmi Q^jl^fagenweip/^abins'pictor/ifl auchtn obgenanntem Kriegwiberbie «3dlt;^t»
^tutfehen gewefen/feine K ócher haben wir verloren/anp vn^eip ber vn// S .p ^’15dgtgcft (V^ûnebe / pfaffen vnb iOohenfchulen. ïDergleichen iff an ^eOers 3lntio^t pof gewefen ber große 2lrgt Ifrapflratus / bep 2lrifïoce/ igraftpMtschiaüpt/ tH s^**^^*^ ®°n/vnnb haben anch(n einneuwen wege ber philofbphey vnb ^«Po«i«» Hv^t« be fi ^'’benfchnl auffbracht ein befonbern Hamen/ o^no vnnb (ticantes/ ^ei
‘pt man bie ©toiler / von ber Pobenphwlen vnb bem ©aal barinnen |tc ciwnt«» gelefen
-ocr page 196-^M erft ^«lt;0 ©a^wnttw ^Inenctm/
gekfett haben / feyn b«vtc Hcuu vor anbern gewefen / haben ein |Ïi?cngC«h^t* gefùht^^t/ Betn eigen (Dut nicht haben wólkn / gleich wie hey vne hie williget* 3lrtn«t vnh ^arfüfler haben bey hen alten in hen tOohenfehnkn »nh vnhet het* (Bekhtten vbctal/iÓeyhenvnhChtijlett/hengroffenanhang gehabt/habet» viel von ÏTugenhengefagt/gefchneben vnh gekhtet/ hiefelbtgen allein lt;5wtglt;’’ nennt / haa anher ab gefunhtbcit he^ jCeibô/e^Oâchtigheit / Keichtbutnb/nidJf gut wollen taffen fey n. Tiber hie weil ich nun fmmer her fo vi 1 von hen pblbp* phiß/poeten vnh ^nnfllern gemelht bab/hüncht ntidr nicht vnnot feyn/jbnhet näßlich vnh hur^weilig / wie hann auch her tOiflorienfchreiber brauch ifj/ autf hae Bör^fl juberichten/vn vnherricht ^u geben auf rechtem waren grunht/waö hoch poetenvnh pbilofopbi für ein “Polcf gewefen fey / was fie für ein Ziehet* gefübtet/wa6 fie gehalten/geglaubt/ gelehrt haben / vorauf hie weil vnfer 100'/ befchul/hie folcher Hachtommen wollen fey n/ vn fich hiefelbigen fchelten laffet*/ hef hingenheinrechtengrunht nicht haben.
lt;5on ben ^§tlofop^t^ ent» ^of ten/ent» am aften von Ven poëten.
poet 1(1 dn (grid« c^ifc^wort.
Oct iff ein ©rtechifeh wort / iff in vnfer Öprath ©djopffer oh er (lOacher/ helft einen her etwas befchafft vnh auf nichte etwas macht/wie (Dotted '^^hef Tlllmächtigcn art iff in -lfr|chaffungher Weit / vnh her Poeten nttf tichten her Keimen vnh anhern verborgenen/ beimlichen/vergoffen / verlegne!* fachen/hie f c berfür an tag vnh liecht brijen/vnh alfo gtcich|am auf nichts ef'/ was machen/vnhau^einneuwes hefchaffen» röarumhim lt;ßried?tfdKn 05la?!^ hen/wo wir fprechen: jch glaub in (Dott ‘Vatter / hen THlmächtigen ©chop^eü iOimmel vnh i^rhtreichs / tagen hie (Driechen/man fingts in her Kirchen : jeV glaub in (Dott Datter hen THlmächtigen/ hen poeren lOimmcl vn i^rhtreid)^* ■ ^nh fey n hie poeren gleich eben hie Zicue / hie wir auch fonff mit einem (Driecht^ fdien wort Propheten / Ziateinifch Prehiger/ nennen / wie fe auch ©. Paulus nennt/tff fein vnterfcheih/henn haf wir hie 3óhen gemeinigflich vnh glaublK^ offenharlid? von (Dott erforhert vnh erleuchte Propheten hciffen. î^tc anhen*/ wiewol auch von (Dott grof gnah/hoch beimlich/wirt hoch mehr her Hatur ey** ßnf ungeeignet/nennt man poeten/ vnh hey herky finhein hefonhergnahvo!* îWfw^txobôt fepn. (gort/wie alle alte (Dekbrren havon fchreihen/ werhen auch '^hcologi genenü* vnhfeyn hie rechten alten ‘Ïbeologi/hasiff/hie (Dekbrren hie von (Dottlichd* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hingen fügen vnh prehigen/har umb nenne man f e auch (Deiff liehe vn prteffc$'
haben Beins (Delts/Beins (Duts/Beitter jeitliehen ^bre vnh hoffart nicht geacht/ haben viel von (Dort / feinen ibienern / hen treiben vnh (Dottern / vnh wie wl*^,^ nennen/iOeyligen vnh (Deiff ern/gefagt/gefungen/gefchrieben/wie ein (Dort ^’^ 'TVeltbcfchaffcn habe / her fey aller hing mächtig / fey allein gewaltiger rcg^' ©otnfl «öcmM^C’ renhcrhÄ9(9i/‘Vatter vnh 5»rff/fey gcwa Itlggegenwertig an allen cnhenl’’’ tOlmel/ln her fOeU/auff ^rhrreich/ auff Z?.anh/aiJ|f Waffer / er erfüll alle hlt*^ mit feiner gewalt/gegcnwertigBelt/ gnah vnh wllle / ff ehe alles in feiner joany in fm leben wir / in fm fahren wir/in fm leben/róren/regen/bewegen fich **^‘^ hing/feyn alle von fm bie/fey auffpUßen/(Dafren/IVegen/©traffcn/©d?tlt;’’V nen/an allen orren/bey allem tbun vnh laffen/in her ganzen IVclt/fch web/w^^ alljey t ob allen hingen/vnh wie es hie tOebraifch Kibel nennt / ftq hroben brd^^ auf/man febe/ man gebe / man Bom wo man bin woll/ha fey (Dott / hab fm au^J viel Wiener auf erBorn / mit henen er hlcgan^c IVclt führe / vnh kyre / verwal' , te alles/ 5u gut hen (^Oenfehen/wieer hasvbclf^raffe/hie^erechrigBeitbe^fz J 1 paradyfut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne/ fehreiben auch viel vom lOimmel/ i^ell/ ^egfeuwer / vnh paraheif/ha^m/
Campus E^ßui. nbsp;nbsp;hen ‘Thiergarten oher Z2uffgarten / has fie Campum Ely Gum nennen / bak^^
auch haf hic ©eel vntóhtlich fey/geben allen ge wait (Dott/her hab hie (Wenfebf’J von fr fûnh wegen all mit fampt hem ‘ViebertreneBe/ werhs noch ein fahrt n*‘ 5lt;wwer verbrenen / fagen auch vil von er fchelnwngher (Dotter oher hef (DdR'
-ocr page 197-^om^rfpnittç(îgt;evrtken€Ce«(f(^ett. LXXII
^'^iv^^*® Unterbett (lOcnfcbctt wobncn/ g»t6 vnb bofea / bartt^cb einer vmb te ƒ ^ k ^^^€t/er5cylt;jen/73eflt;breibenb4ntebenber Kurilen mb iOewn/ ber ©co ''^*'”^^^^lt;tt^lt;tgt;lt;ttVttb3r0flc‘^rb4ten/3«tlt;mb bôfe/werffenô all meer ben neJ^^^ ^^''’**^*^ ^3^^*^^ '’^'^ wore / von e wiebelt her von ©oft gerebt vnb lt;teorbgt; feb ^^k^’^^^^ ^^^ Re Fatum nennen, ©treffen bnrnebenbnóvbelber Welt / be^ Kbrcibcnbievnglncf/jeigenen büpfebltcbbiebreucb vnb fittenberlt;l0enfd?en/
^’^^lt;^^ bingnetnrvnb eigenfebeffe/bocbenff beebór^eflvnnbger 'MtcHt4)|ï/xvtc ©.Pieronymne enebfolded bezeugt. 'X)n bef feynin ber elten ^‘^^t^von4ftfeng bereinlengcjeytbey Jóben vnb Peyben/ ©laubigenvnnb ^^Slenbigcn/bie (Belehrten/vnb gemeiniglid) en ber Aénig/^ütflen/ Perm/ ff n *^’^*^ t^öf/ fine gewefen/berumb f ne bie^órflen ellein vorbebeUen heben/ rtllein5« meebewz vnb wie wens nennet/ju br^nen.
ft^bilofophi finberfïlengbernecbinbte Welt bommen/vnb ent meifïeneU pjfïoMlt; Men it
le (Briceben vnb in (Brtecbenlenb gewefen / feyn meneberley / vnb ger vn^ Ännft^nS ten pro
. nbsp;nbsp;nbsp;eine bnreb einenber/bebenjr bing euf ben elten poeten5ogen/ einer bif/ “quot;'
enber ein enberf / ein feber en ff fein 2lt;opff/el6 benn vnber enbern 2tvi jbore
«öeud^enjeygt/ber vberelhinvnbherwiber in feinen Tüchern bie ©próebe
Poëten führt / vnb fein meynungbermit beweif t/er nennet euch vberel bic poeten ‘^rj^cotocjoó, 'pnnb bie phtlofophi feyn in lengen Koden (PAnteln/ P^ifofopljUafeHfaw
(Bugln hercyngengen/lengen ^ert vnb einSteb in ber t?enb getregen/ semietergetra^tn,
©cbulgebeltcn / vnb fd? euch betned (Belts nod? (Buts / nod? 5eytltd?cr pwofopw («9» nicht 3eed)tet. Wiebcy vnsetwebereltenb?ohenfcb«l/vnbbereiten(ï0ünlt;b ^‘^'^âeçi33lt;«’tfe»» ^feudfgexvefenifb.
til ^quot;^ ’^ '^’^ weiter en^eygen von wenn bes wort herbompt/Jebins (Tluin
»116 ber berümbtefïe ned? Cicero Kebnerim/Zetcin / fo bey Reifer ÏJomitie?^ h^^^ ^’’^ gewefen/ ifl fefï zornig vbcr bes ‘X)óldlein/ bef fm felbfl fb einbófï'/ -^^*:tt Folgen ÎTemen gefbopfft elle 2^nnfî von fm gcnennct/wiewol bod? enf J’'P®^^lt;tt vnb iDochrebnern gezogen vnb getrennt het: Wie bey vus fid? end? (SeifHic^c 5d6?i« ein b?k ^‘^®^‘t^^‘^ »lt;tt«t/3^€llt;t?lt;»lö wc enbern ell bef‘èeuffeU weren/ mit benen k(6W»lt;««è«weöU. ‘^ beyltg (ßeijb nichts 5ufd?effen hett.
'5on tem (vort CopóoV ent Copóin/pOiIofo*
p^o0 vnb P^Kofop^ia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^pho6 vnb ©ophie feyn lt;Bricd?ifd?e worter / heiffen bic Konter in frer Q^Öpred? Sapiens vnb Sapientia/vttfer'(rentfd?e gemeiniglich weif/weif heit/ bompt vom wiffen her./ bef einer wol bic werheit/ ben grunbt ellcr bing '^^‘^ffeh/wetf vnb ben. ï)ernmb wolt f d? pythegores fwiebte vor fm)nit ©o* pijtMows t»if nit
^x^®f^tfennennen / benn (Bottellein frret nid?t / wlft/ rünbt / verfïünb ellein ‘’’‘'^ â*quot;“^* ***’^^*quot; ^llebing/woltphilofophosgcncnnt feyn/besifî / eincrber bie werheit vnb elle p^dofop^os.
flweif / fonbern berenff vmbgehet / fucht / fregct / ^end?t bemfelbigen F^ï’nSnech/wolt gern elle bing bónnen vnb wiffèn/ vnb ein grunbt ber werheit
v^twn/mtfchlceht ffeh fond eller bing vnb h^nbel/vnb iflelfo ©ophie vnbphh PWopM wiophiecinKunfi bic elle bingbegreifft/elle bing wol Ichret/bcngrunbt vnnb werheit in ellen fechen enjeygt / vnnb ifl em erftenin jwey theilgetheilt / ned? bem els fo be ifl jweyerIcy / entweber es feyn nur wort ober rebe bie elle bing be^/
u M'^ ’^^^'^ ^^^ fenige fo burch bie wort bebeut wirt. söerumb helft ber erfte theilbey ben elten (Belehrten in (Bried?ifd?er 5img/mit einem $ufeg / Philofophu loaica, beóifï/bic 2^unfi vomreben vnb Worten/ vnb vomwerdjeug / vnb weif logica.
vnmef/wiemenellc bing greiffenfol.Ï?entt burch bes rcbenhóren/lefen/fchreb ben/ fol elles uur mit leutern wor ten jugehen/ muf men elle bing lehrnen : ben enbern theil helft men feh lech t vn ellen jnfeg phHofophle.
Ton
-ocr page 198-©de effî^utS ^o^attttw ^(«enttnt/
'25on hï Sogifm viib aften t^ed ter pOiIo^
Grammatica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ 3vunfï VOIT Kcbcn mb bcu Worten fcyn brey/bk crfl beî^t ©rkebtfeb î^uc^fiabtïW» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qram matica,X.0intfcb Literaria/ rtlîffvnferÔpracbbtC ‘Sud^fîabcfin/ b4^/ ^^^rwmbbrt|îficrtm3(- b c vnb ^uebfîaben anbebt/ kbrt febUebtbtnrebert bem gemetnetî brauch nacb/gtbt fût / wtc man rtlU wort recht fcht^etbe/enben v» fpre^en/vnbjwpinnncn fc^en foL
RheterKa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îbte anber Ännfl/ fo nur mit werten vwbgebet / ifî Kbetorten / ©rted^tfeb vnb Üiatennfd? Oratoria, ‘(TeutfchX.ebnertn/lebrtwte man von einer /eben fach fdjon/büpfcb/jterUcb/wol/rebenbnn/mrtgvnbfol/ bar mit man einem ober et« ganije ©emeinmit büpfeben gelehrten werten vberreb vnb bringe/basman ßn^ ein febe pid? wol reben Jbl/berfür mimen vnb bimen/bcrmnffen berför fïret eben/bap mennigUd) verffenbtltcb/anfltHtg vnglAubig feyn/vnb fid? bte fiente bep nlfo vberreben Inffen.
üiaieaica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dialefticatfl bte britt vnb U^te 2lt;nn(ï / nueb wert vnb rebe nntrifft / vnfer iOobefebnUn betflenö Logica: feyn alle bey be werter ©rieebifeb/ fintetnifeb beipt fic Rationatrix, Difputatrix, ‘^entpb einetuprccbnerin/ nupfebrettertn / gebet Bnr^ ben rechten waren grimbt nach / lehrt benfclbigcn fneben/ lehrt wenn einer ein btng nid)tBanobcr wctp/wic ers fueben/anpreebnen vnb ftnben fol/vnb ein reeb nung baranffmacben/anffbey bcrley wege vnb parthey/barmit er anffbte wa^’ ren rechten grönbt ^em/ vnb bte warhett erferfeb vn aupreebnen lehrn mit Bnr^ I5enwortcn/warha|ftigvomgrnnbberpt eben reben/iflcinwercfjcitg/map vnb wctp/wic man alle bing recht lehrnen fol / feyn fr ganç wenig bte ftc recht bónen. X)nb bte am metflenanffbcnlOohenfthnlen/bte ft eh ammetjien bavon rühmen/ sSeftfetrnftnc^i^aSeii bte haben mit frem vnnü^cn gefpey von ^ettlcrmünchen crbad?t / biefe ebU »eX^ cfeP'^**^^'**^^ 2kitnfb vnverflenbtg vnb vnwtrbtg gemacht/ baf man betner weniger ad?t/ vn “ “quot; * *’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bocb beine mehr nottürfftig/ natürlicher / vnb mehr von natttr angeboren ben Qirifiotdes bfr6ffle (îOenfcbenijï. 2€riflotcle6 hatbey ben©riechenbenpreipinbiferbunfb/^^bey ben ©nX« quot;^ ^^ ” ^**tlt;*”lt;*^^^o^^iw® / ^^’^Komifd/e^urgermeifler / bey König HDteterid/ß von ^Socfiuaber Beflbcç Kem ^Cyten.
gt;t»lt;«lt;•»««». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)a6 feyn bte Kunfb fo mit Worten vnb reben vmbgehen/ vnb tnber ©c? mein ber TPerebjeug ber rechten philo jbphey genent wirt.Mun wil ich anff baö bitrtjcllfagcnvonberphilofophei/ biebieart/natur/ eigenfehafft/wefenvnnb gelegenheit aller fach/aUer bing/fo in ber quot;Weit feyn/angejeygt/wie ße von Xln'z tnr feyen vnb feyn follcn.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ pÇtlofopÇta tft am aften (n bap ^aupt* ßucfifidlL
Zbeotita aebn mit /rT^^nn alles bas ber (Wenfehwtffen vnb lehrnen ban t|fbreyerley/etnWt^' gcbflticfen »mb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^lt;5 ^ö ligt allein in benefen vnb verjlanbt / ober es mnp auch barjii ^^'gt; thanvnbgelaffen /oberauchgearbeitmitbem fieibvnb tOenben feyn/ bas erfl ifl gnug bap mans nnr weip / verliehe vnb bünn / gehet nur mit ftnnen vnb gebannen $11/ |lrccbct ftch nicht weiter/cs gehet weber auffthnn vnb laffen/ wie ftch ber lt;l0enfcl? halten fol/ noch anff arbeiten/bei|fen bie ©riechen baring ‘Theorien/ bap nnr bepnnenö vnb bctrachtene im tOirn vnb Kopff haben / 3’*^ ni^t tranwene/vnb i|l weiter breycrley.
2:§e0ttfa^attgt;wp igrtt
Spe^atiua. Suft^ain,
S9îfltç«matifa,
g. ifttCcflcntbcHbctpbilojopbci bón«* bieSrtwbttiTheorica, bi« C^’ n ner Speä:atiua,an|f vnfere Sprach 5«feherin/baö nnr $nfehen gilt/ w^^î Ö than vnb arbeiten/theilenö bie ©eiehrten weiter in (V^athematicen / ^n tlatnrlichen Knnfl vnb ‘(Theologiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fPathematicaiHanffvnfer Sprach bicKnn|llevin / gehet mit ©ewtwÇ'
-ocr page 199-ftottwtipwtKj^cvdtetttcciKfdÏcit. LXXni ?^‘^^^??^*^^^^^‘’lt;^^*^ 5» / f wt fcblctt/ gebt 4Uc6««^ bent Civetd/b^t htit fvgt; Watbewatica ran ^wng/ teilt swievnebt tein wob« ntt/wie bic «ttbevn tbcilbet pbtbfopbw/ ifl b// ”“ i”“’’ wetman cine / einer meinung y ben man gvei ffte vnb ft eb tô wenn einer ƒ vree ober gj^at^cmatici Hub ti wt/rebUer beft grunbr^ fb tnttft er jïiU fïeben/bavon Ufpn/tnnnit weicer gebt mg. t !$’^^*’^**‘’^bcm4nbern/ bnrumbbetfiènóbtenltcn Ivünfïlertn/ bn^ rechte ÄfinfKenn. F^’ttfr/onfrrebumb/onbnbereyfey. ïbiennbcrn'Cbetlbrtbcnvielfrrtbiintbin
^»/etiter fagt baron wetf bernnber feb warç. GOatbentatica begretffttn fr ©eo partes Matbemati-tnetrey/2(,vttbmettBett/ (^Ouftten/ 2l(lrononïey/ Cofmograpbey ober(Seogra^/ c«.
h ^^P^*’^®?®^?®*^“^» '’‘^n bern4tur be^ febenß ber ©ptcgel /wtcallc bingin natuttef; epio ^^0 (5c(icbt/0picgel vnb ^ingen/faUen/vnb titan von ttatur/wie cd recht fey n s«*»» Pntn/entwerffen (ol.3ttîcb fmb obgenanntelVórtcr alle (Bviedtifd? wann ce ba
ben oie lt;5riechen alle biefe 2^unflerfunben vnb befchrieben/haben hnfiatetn Wat^cmatifa ifl ^v teilt rechtfinnigß ^«ch bavon / baf / wad obgenanter ^oetiud Kóntifcher ÄJJ,®”**^®quot; ^ntgcrmeifler befchrieben/baf erdbarnach nur auf bent (Bvicd)ifd?cngenont?
’^cn i)ï nur ein auf jug/haben bey ben Lateinern noch tein nanten.
_©eontettia /iflaujfvnfcr0prad)btcÀ‘:rbntcffcvtn belcantnitnften'Cipf/ ©eamettia.
Wjo bein leng. bein breit hatevon bent fich fafl jancten bie hohen öchu envnb -Pettier (ÏOónd? / werben nintmemtehr eind bruntb.) Sagt weiter bie lt;5conte';’ *^ti«vott Îlacurvnbeigenfhafft berrifß vnb flrich/ fonurlang ifl /bein hohe ^®ch breit hat/ auch bein grofle/noch hohe/noch bide nit/ijï fdjetbltcht/bviedet/ ^•efecht/ fechfeebet/ ^uedet fpi^ / breif/ring/ fcheiben. 5« U^t lehrt bie (Beonte'/ td«wte recht feyn follenallegróffcfobidhodt/breitlang/ hat Àugel/ Öcheb ptt/fintbel/runbt /rabjcheibltch/wiirfflet ©eitlen / viert um ‘Churn / ©dieibz nfbt/bviedet/fechfecfetvnbbcrgleichen/wienïanallcbingaufnteficn/abfehen/ ^«0 auffeinanber reinten fol/ ntuf ailed auf bent IVindelhacben ^Icywag/ ^’dtjdicit vnb fchnur/ gehen.
3lrithntetica/ ift bey vnd bie Malerin / baruntb / baf von ber oal vnb ai^al ïlrit^mctica. ‘■«fbiturtg fagt / wie eind auf bent anbem gehe vnb wadf / vnb gegen einanber ‘'‘mditanbcrgereimt fey.
. dOuftca/ifl von bent rechten grunbt vnb cigenfdtafFtbergefeng vnb$ufam ©inaranfî. wutung/bavon alle ©tint herbontmen / wad nach ben Keimen vnb'Verfcnge'î-^aebt Wirt/Jfl bein bunfÏ ba man weniger von weif/hoch gar nichtd in ben ho^y ben Qchulen/i jl alle verloren worben / bad (Befang vnb ©ingen ifb wol vorhan ^n/wiced ber branch fchlecht cyngibt/aber ber grunbe auf / wie vnb von wann -‘^^ötimwerd borne/ vnb auch wie man anber ©timwerd / fonit im brauch/ 3^^bart ober gar linb fey n/f ngenjol/wetf man bein wortbarumb.
s^ g ^l^ronomtavn3lfbrologia/tfb‘(reutfchein©at5obcr(V?af/aufrcchnung ^Ißmowia. ®^P lt;oc(lirnd /geht mit bem (Scfltrn vnb Pimmcld lauff vmb/ lehrt vonftn^ ^ lärmig j)(|i dOond vnb ber 6on/von ber Icngc Cag vnb Hadt/ von auffgang nibergang ber ©tern/ fagt vom ey nßuf berfe Ibigen/ von Wetter vn 5rûd? ^ott tünfttigen leufften ber Weit/vnb juffanb gluddvnb vnglwddber
Geographinvnb Cofmographta/ifbbefchretbnng bef A^rbtretchd vnb ber ©foß^p^ia. S‘*tti^Welt/aller Canb vnb gegenben/mit famptben namhafftigen ©tet#
lt;«/ Raffern/^ergennach rechter bunft.
heiffett bie bünftler mit einem Cateintfehen wort PerfpeótiuaJfï bey ägt;p««» etel« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S’^ri^td /lehrt wie alle binginbad gefleht fallen/ im ©pie//
kn ^^^'^3^^id7en fchabffoffen / vnb abfîellen/ ifl ber grunbe bef rechten ma/ 5i«itamctfccvo??4. bm «z2^ ^rlt;^^n(e/wiewol fic am gcwiffefîen feyn/ hfl man gar nit in ben ho/ ‘Sumbbic alt;Mgt;iamp; AH ücrulcn/vnb acht fr nit/bann cd ran fich ntemanb barinn geóben vnb feplt;n fünfie nu ade eimen/erróttbdbenngarwol.Afdlehrnt febermannur von nuQvnbvit Itched fen werten, rV^’^^^^Sen/ baf einer gefehen wil feyn/ vnb macht ben Vleuten ein ©picgeU achtelt für/ Cd fey an fmwar ober nit/bad mógen biefe fechf 2^ûn(ï nit leiben/ b ff t^^*^ ^*^ ^^’^ ^’’^ rechten grunbt hdt/ fo ban er fich barinnen nit erzeigen/ If r ^,teht vnb ban nit weiter / man f d?t von fïunban bad er fehlt/ed tregt auch nit jOrot ine Pauf/barumb/ baf man gemeiniglich vberal auif allen hohen ©chu Wa^efis Bnnat «u ’lt;» wo vnb in Klógern Uhmifl nur t^aberey / ©piegelfechten/ ^dtUnur viel
-ocr page 200-Sue erfe ^«(g gö^rtnnw ^«cttum/
viel gey mens vnb veitnene / gilt nur triegen vnb bic Cent vbemben / nult;b b4^ ©elrvon ^nbnngen.ptolomeuótlï bet bevóntbtefï vnbbe|ï in biejen tünjïetï nUen. ïöienntóvItcbeKunlïvnbpbilojbpbey fagevonnUe bent ingemcin/fo philofophia natura- ^^^^ feben vnb gveiffen ban / nneb wie ee jufnme gefe^t fey / was für ein gefînlf wefen vnb eigenfcbnlft bnbe/wie einjcglicbó feine eigene wirebung / fïntt vnjeit bnbe/ bebtan vont iSintntel/bentgróflentnberIVelt/ bompt nn basgewitterZ Kegen/Sebnee vnbIVnfler/von wann allee bont/fagt von ber ©cel vnb jren ei/ genfebnfften/vnb funff (inen / vnb von bent blcinjlcn Wirbel bi^ nuff ben lt;Pert fUgt;en vnb grojl'cTbier bent i^Upbanten / vem minnen ^tendeinbi^au^ben Arifloteks princeps bócblïcn Kauw/vou ben Kün|ïcn aller bing nujf ber ganzen Weit. 3lri jîote/ phtio/ophte natura- ketfiber befle/bcgreilftaucb barinn bic 3tr^ncy/ barinn bic furncntflenfcyn pihni'Pitcheriret^ ^^^ l^ypocratee vnb lt;Salcnu6 / bey ben Kontern ber pliniue / ber b^t von ^«fleipà^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biefenallengefebriebenberntaffen/ba^in ber üatcinifebenjungenbeinnó^er/ belfer vnb BónlïlicberKucb ijl. Xlfr bare allee auf Carcinern vnb (5ricd?cn ju/ fatn^o^cn/fclbeaud) viel evfrtbvenvnbau^ Uffen geben im namen vnb^ueb'i' ten ben ‘Vefpnftrtttte / ben Kontifeben 2^ey fern/ beven K.^mevcv/ Kabt vnb ^'' berfïev iOnupnnnn vbev bic ©tvcit febiffev gewefen/vnb bey benen cv am 2lt;vieg ^lt;g«.^®»lt;^ ’««^ gelegen i(l.'Wiewolvnfcv^cttlev(lOiincb vn bobenÖcbnlêingnvnttlefen/vetï p miuwwtt. j{cbn/nnit/rtcbtcfeingnvnit:/ï:óncn4«cbnitvecbtlefen/gefcbweigvetfïebn.^ö Q3üc^cï »0» Aten, brtben von biefev tunfl nueb/ nentlieb von ben 2^veutevn vnb ^belgeflein / 33^// peinéir^ ^*^*^^^’' ^^^ Sefebviebcn vnb binbev jn ^ela^^Z ^ûtfîcn vnKönig/ ^pbnj^ bev K.óni5 auf Arabien/ju bent Key fer tïcro.^nbaKönig bcrWeiflcn (V?oren/(V3ttriba tcebcrallerntecbtigll Kónig/bie Kóeberbaben wir alle verloren aufvnflcif ber rCinid) vnb pfaffen/aueb hoben ©ebulen.
Ifjcofogw.
35lt;t(clO??vUic^fci/» »»einig.
Ï)ic ‘^beologia / fo berbritte tbeil ber pbilofopbia / ju febauwen bae fo nu^ mit benef en jugebt / fagc^von (ßoet/ vnb ben bingen / bic man weber feben noeb ’^^^Ï” Ï* ?*?** gveiffen mag/ nur verfje bn muf. piatowirt bey ben tOeyben ber befïc geaebt/ giis ep £ngt;?cv en. ^jj^fîjijjjefettleçtcnjweicn^betlcn/berpbilofopbiaVorauf/imanfangvnb anbeben vnb nod? nur alfo jureben / cin 2133 C. feynbic alten pbilofopbt vnb IVcyfen fo vneine / baf feiner mitbemanberen gleicb flimpt/ wie tcbó bema^ jum tbeil wilanjcigc.2gt;ergleid)cnaud)vnferbettler(XÓónd)vnboben ©cbuléZ fo ber bcttlcr (?0ónd)/ ^bome ©cote / Occantvnb anber mebr vnninj gefd) we^ vnb treunt angenonten baben / bónnen feb nienbcrtvcrglcicben miteinanber/ nienbert ju fanten bontnien.itö ift cin ©priebwort auf biefer ber bcttler^^Oóneb baberey worben / manfprid?t gern / Îgt;u fagfJglcicb als einer ber von lt;5ottpre# bigt.23ic red)t wave quot;Ö^beo logia vnb erbeuntnuf von (Bott / tfî allein in CbrifJo/ vnb wem evô/wic er fpriebt/offenbart.
PhUofipli^.
Practica.
;Z^rie36fc6c(i.
îDasanber bauptfïûcbber ganzen pbilofbpbey lebrttbnn vu laßen/wl^ ficb ber dOenfeb halten fol ühen in allen “(rugenbe’n/heißen bie ©riecben Praaien bic Komer Adina,bae ifl bie bunfï/bic ben (lOenfcben wol vnb recht fût f eb felhff thnn lehrt/waô bas gut leben fey/warinn cô fïcht/wic man recht häufen / ßan^ vnb Ceut/in beyben frib vnb vnfvtb vcrwalten/nach aller vernunfft / weifh«^ vnb gcrcchtigbcit/berglcichen/wic man ßeb inKriegen allenthalben halten foV 5u ben allen bienen am meiflcn bic alten l3ifforicn vtt gefchtcht/wo ßc nach ^^^ ter art vnb bunfl gefchrieben feinb / vnb Bein Vïation iff in biefem flóet vber bi^ SbSpSfepS Kómer/von fnen feyn hie bic Key ferlichen Kecht/ber nur gar ju viel fcyn/fo h^ aciiua. bcn ftc aud) in Kriegen vberauf ein große orbnung gehalten/ein gantjefuuK barauf gemadtt/gan^e bûcher bavon gefchrieben / vnb haben ßc genennt aun Difcipltnanaturalif. |ve©prach Dilciplinammilitarem,ifïauffvnfer©prach/bieKriegójUCht. ïDeU^^ wie wir'Ïeutfehen fprechen: Üf 6 hat feiner lengcr frieb ben fein Machbauwr Afö feyn ©priebwort bey fn/Wen verlangt nach frieb/ber fey alljcit jumKri^5 mit aller notturfft gcrid)t. Wer bef ©iege begert/ber übe ßeißtg feine Knecht ' Wer wil bas jm geling / ber thu nichts ongefer / hanbel alle bing mit gutem glt;^ wißen vnb vortheil.lOaben6theiltin fieben hcïwptfïücf /bie wil ich nach einart* fDoiaen weiMUtm bevauß^baöbürQeflcrjelen.
j^negsjMt^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x)a6 erfje iß bic GOitßrung vnb 3luf rechnung ber Knecht.
Ï)a6anber/vonbenKricgen juKoßjju^uf/baf fiejwcyerley gehabt ha*
-ocr page 201-Mftr|pwm2,9lt;rdtett£:lt;«#lt;tu LXXini
^tuf^Hanbevnb rtu^crUfett««^ fvew Canb/^cflifft^^rtc#
3 ^‘'ï^tnanbefrt frembb »mb ©oUbcflclc bciffcn (îcbclffev vnb bùlff.
^lt;16 britt ifl von ber @cb lacbtorbnung/wie bic fähige fey n fol»
^49 »ierbt von ^elbfcbUcbtcn/^äbleger»»
füttfft iff von flürmen ber ©tAtt/Zueb von rettung berfäbigen/wrtö oc^cn fluchen jur bim/wie man Çxcb halten fol»
feefeftvon Arieg »nb ©ebUebcen nuffbemWafler.
eber/b-*'^*^^^'’*’*^^^^*^^^^^”^^^^^^^”*^^^” ^*^^^®'^^^^^^*^^’^* *^”^ fbl(blt;130^
^n/k ^’^ ^^^^’^ Komtfeben Keyfevfebveiben b^ben laffcn / feyn noch vovbmv/
x^fl^*\Vegetius, Frontinus, Modeftus,Aelianus, bte bebend befebvieben nuf bc^
» I^ * ^^^’^^pbcnKcyfcrö ncmltcb/Valentiniaiii bef britcc»^ö bnbenburvon scriptoret rei milL J«P^^^S^|wriblt;ttbtcKomtfebent^nnprleuc»nKeyfer /»nvornnbernber ^‘^’'^‘
Cato.j^te KeiferOäauianus Auguftus,Ncrua,Traianus,Hadrianus,Tacitus,»n nn'/
ÎVC mehr ^ürff en »nb iOerren / berer Köcher wir alle nu^ »nflei^ ber »ngelebv
j« hoben ©cbnlen /UOngifïertt»nbï)octortt/rtlle »erlombnbcn» Kergleicben 35fieber bon 2lt;tic^8 2S7*‘'^*^^^^”^SPy*^^Sgt;*’®'^wbfein ©on König 3lleganber/bnben»onber Jw^fttwriw«* '^4}l(icbtorbtn«ng gefdjrieben»
©iei^uftfrung kr SiUe«.
B^t ber (Diiflcrnng bnbê fie großen ßetf gebabt/bnbe bte Jungen Kriegs lent nit nlfbnngenommen/wie wire nufßöchen» (Olt;m bnenmerßennn/ gefeben Cnnb »nb lt;5egenbbnrlt;tußßefcyn/2gt;ie(mßbrtltenX3nnbenfeyn ^^riegsfeutaußbr^ ^’^j‘^‘rlt;beßen $u Kriegen / bocb »nbefunnen / nuß warmen »erjagt / aberfmm «» warmen vn «uw ^wZ bic auf mittelmeffigcn orten / feynbie bcßen / baben»on ßimban bey ben “^quot;“^lt;3*» ^lt;“’k» ^'^tttevn als halbe »ogthar waren /bieweil ftc noch jlaräjnng»nb frifeb gewe^z ?*ix ^*^^** ti’i^gfn/ i’nh feb »or barauff »ben müßen/man bate nicht an bie ?5[®lt;*^ geßifftenKrieger »onflunban genommen »nbgefebtiehen/XJnb bähen Wr bic angenomen / bie auffbem Canb »nb ©Aw mit barter arheit / ncmlicb ®^y henKauwren / auff erjogen fcyn worbcn/alebie haß hunger/burfî/helt »n W leiben mogen/mebr ban arheit gewohnt babcn/wenigerwollufl bef Cethö ab bie in ©tatren.äOit ben tSanb wcrcheleutcn bahene auch ein großen
i^W^*'^ gehalten/Jein Differ/ ‘X)oglcr i?ct5cr/Keißer/»nb fonfî ju aUev^/
^^Idnc Weibweref jAgcwniraiblcnt hctnircher/Kud^clhecher/Cejeltcr oîômerwelche^««0 ’^^^«tglcifjjjj, t^anbwetch/fo mitarheit/bietnba65i'auwenjimer gebovt/rinz ‘»«^« ß« fcmüe^* gehen/habenßenitangenommen/nochmitbem t?eerlaßenjieben/ IVarber^^ usjw^^neger aiu. gietcben leinen bas gan^e tOcer »nb quot;Wagenburg »erbo tten»
-YV)«,^*”«^llt;«f/**ftlt;*^^y'®lt;^*w*h/à0eçlw/l0trflt;hen/IVllbenfchwân/Keren/ • Wolffcn »n hey ben ‘^eutfehen 2lurochfenJ Ager/waren fnen am chneßen/man Wauwet febon juZ wao nit »icl auff ebt wug bett gar Bein ßem nit» Kie Jungen
^^egsleut bey ben Kornern hatten auch ein eigen iOauptmann/ber müße Ortnun^kr /«»gè to '’hen mit Kehlen machen / mitmberorbnung herein treten/ mit fech^z ÄUeflekut, ïSS ' ‘’”''’^*'/ßed?cn/ju einer auffgeßeäten pafefen ober ©eulen/mit werßxn/ '^”^gen/fd7icßcn/ mit fpringenauffbie pferbt/mit wiber herab ßringen / mit cd'T^'^^^'’»’fä?'flt;hw tragcn/alt quot;Wagenburg fchlagen/fchwimmen /»nb ber 2^*^’'tgt;tl» äOuß ein Jeher ein Pauptbamifeh »nb »ortbeilhahen/auff hem Itn naA ’^*^'’tth gerechten Kein ein ©chin/ feyn Jm gar genauw hie alten Korner ”**^^*'Sett» Dieweil ße eö gehalten/bahenö bie gauge quot;Welt jwungen»
c ~ .^^h mit ber 'Wagenburgiß gang eine anberemeinung gehalten worben 2»aaen6ur3 lt;fl du venjego.jöieXomernennenöCaftra,wer auff »nfer©prach/bie5uchtburg/ha» ^««^tamp;Mffla«*»^«»» tumb / has man allba ein berteßrenge orhnung in allen hingen gehalten hat» ^^ r*^^^® wlt;»lt;h her ©chnur müßen gehn/habengemeiniglich ein ©rahen he^z
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flößen werßen / Je auch ein 5aun / »nb gar behenb/man hat hie Jumz
*^^Ö«leut baraußgeübt / benn biealten babene barför geacht / es fey »icl ^Uer eigen geboren jC-cnbleutüben außKrieg/ben frembh »mb folt beßeUen. ^«»tumb haben fie auß hae erße ßöct mit mußrung »nb Übung her Jungen ‘^*^’C38lcut eben gar »icl gehalten/ haben auch Kechnen müßen lehrnen»
-ocr page 202-©œ erft ^«tg go^unniö ^(ttettewt/ ©a^ unber @f ftef (ft von ben gemteten Krteg^kutf n/ bk nic^t im brauch flt;b«/vub ganfk» ^flO
b^ben.
3« nltenKSmer bAben wilweg fr nnjnl gejïtffer/ nu^bUubter vnb geUp '^^^ner ^riegsleut $u Koflj mb^u^ gebabt/beiffen fie bnruïn Legio,bn^ et** '^fgio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'-^^nn^blnubt/gcïnuflert vn geniet orbenUeb Bern vn bluffen /von gebote
ïWievilcöbegreifft. jj^,j Xlnnblenten/ nut alle m^ugebóvengewefenijï/brtt gerne tniglid^rtuffb^^ mmfB gebubt ju 5u^/fecb^ tanfent/bunbert vnb jeben/ jn Koffj / fibenbunbed fecbllvnb jwençig / bie bnbens nncbmnlsin jeben Kott / S^nicin vnb t^au|fef^
geniet« ober OCott Cohortes.
Centurions.
Seit).
Decanus icbciw.
• tbcilt / nennens Cohortes, mb fve t?rt uptleutTnbunoSjCenturioncs mb Præfeélos. wïcwolrtmev(tcn Centurionnr vber bunbertiflgefe^tgewefcn/bncrtiicbirb«^/ fonber 5^nble gebnbt/jebenfeïnbnilwegvnter eim ode mb tn einer Derber^ ^urfeb vnCofament gewefen/mtr jrê Xottmeijler/bnt DecanusjbrtsijïberSf^ bcfïcvHebitdên/bnbcbnvncbcrt (rörrettrrt^tff^ebnbrvnbefonbre geübte ^rU gcr bar^uff/bns l^ricgsvolcf qï gexvibmec vn gejïttfretgewefen nuffbas ^dc^ gen/bncfonflmcbcd tb^n ben fokt cv fach rtufjgexvart/bnbenbefonberefreybde gebrtbc/fcyit mit Weib vnb Kinbern/ (??nur/ o»ü/ Steur/ (BiUb/ Scharberg/
Aller ley fneben/gefrey t gewefen/wie bey vns bie ©eifïltdjen/bAbê ein bejonberu Xttb/beiiïmAn/lAtetuïfd} Sacramentum militare,müßen {èbweren/bey Cbtifïo vu sacramentumtntif- ^embeiligé (öeiß/vnbey ber4gt;brigBeitvn(V?Aiefïetbef2^cyfer6/bAffiegleich
AuffvnbnAd?(5ottben2icyfcr vorAugenbAbcn/fnebrettvnbfmbolbfcyn/iü 2S£*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^den treuwen Anbeebtigen ßciffigen bienfl/ Als bem irrbifeben Iciblicbcn gegeid/
wettigen (Dott/in Aller vnbertbenigBeit bcweifcn/Alles bus vnverbroffen tbugt;^ WAS er gebeut vnb febAfft/nit Abtrünnig werben vnb ßücbtigen^nßfB^lknAtt^ ber Keiß/ fonber Heib vnbHeben für ben getneinen ninj/HAub vnb Heut/fegeü wóllen/bennberCcrfey wer er wóllc/2^riegsmAnobcrKiObicntlt;Sott/ber teller lieb bient/vn lieb bAt benKcyfer/bem (Bote fein gewAlt bit Auff-If rbtreieb vbed geben vn bcfoblen bAt. 5rembbe nAttonen bAbe ßc nur jum verlornen bAu ffdi ^emb^o^auonge btAucbt/bAbcnicbts bcjcubcisbArAuffgeboßt beiffens iTclfferoberbiebülß^Z fa nikt-
b Abens gnr lAngfAm Angenomen/ vnb nie vnber frS^riegsvolcrgeorbnet/tTA^/ ben Aud? ct^ene Äriegslcut Auff bem WAffer (ïâtigs gcbAbt / vnb niebt meb^^ benn jwo /légion wiberbic 5dnbtAncinort gcbrAuebt/Alfogeóbt fmbnege/ wefen.
*X)nbeinfeglicber2^riegsmAnnifï fmmerburcbAlleâmpterju einem befp^ ren Bommen/ wclcbc Ämpter fie gar ßeißtg befebrieben/mit fAmpt ben ÏDrumUtgt; vnbpfeiffen/jC.ermer/ïbrummcter/ lÓornblAfern/ I2oß/ lt;Befd?rey/B?ArnifcbZ 'Webr/CBefcbloß/vnb aUc Aubere notturfft/Aud? von5ud?tvnb ebrbArBeit bc»^
Staffelen in beu «mptem.
COÏwflftnnj^bfV J^ncgslcHt aileOJÏo nat debatten.
2^rieg, StUe C^Oonut bnt mnn gemufïert / vnb wo ein S^riegsntnnn an ber 4tt* jal Abgängen ijl / bAtmAn Au^bcit jóngern erjïAtt. TVomAn fid? gefcblAgc«/ bat m5 Allweg ein greffe (tArdc ^ejïe/wie ein C^Oaur jur binberbut geb Abt/rkt^ ber/lifferung/gieng Aufj bem gemeine Öecfel vnber ben ^ey fern« Tiber vor blt;^^ ^kifcug oer^riegs ^jjj jg jj^j. auff fein Kopien im Kómifeben Keieb Auf müßen Jiebê/wie bie Seb^d
0erfci; Qcrtbun/wo fieber Ärieg Angebet/ vnb ein feglieber Brieger bat b Alben tbej Oîômifcfic Kriegs, feijtes ©olbs vnbcrbrtsJ^rtublcirtmü(fcnlegen/bAmitersnitverfpieltobcvfonl^ dactt’SS«!* ÄJ ^’’^^ nArretbing nnwür/ vnb ein feglicber ^ânbrieb bAt ein gefd?idt OOah móp
5cnUric^ (laßen ge, reebnen Bónbt.Üïirt ieglieb 5^»bel bett jeben Öectel/ bAreyn foleber bAlber tb«^ ^^^quot;z^negs. S^^^S^ wurb / ber eiffft ©edel wnr Aud) vorbAnben / bA legt ein jeber etwAS wc^/ leut ^abenjeben ®lt; nigs brey n/bAmit man bic ge|ïorbnen 2Vncd?t begr Aben ließ.
de(tnl)er|cl)ê5^oblt;'
teingebabt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tc jungen vnb ne uwen T^riegsleutbAben fd) Allwcg jwier im taS/v^^ ïrSieuV ’“quot;^'” ^^^ ”**d) mittAg/mttAllerleylVebr/Arbeit/im t)Arnifd) libenmuffen/bicaUcu
® nbsp;nbsp;’ einfArt/bArumbbeiffenßebic lOeer exercitus, bAS ijlAuff vnfer ©prAcb/btege^
Exercittu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;übten. IVo CS regnet / febnett vnb vngewittcr w Ar / bidt mun fold;e ©ebiden W
großen bArju gebAuwten ©Alen vnb vnberfd;üpßxn.
-ocr page 203-îgt;0nt»rfpvMttâ,9cvrtl«rtClt;utf(Sen. LXXV
^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Übung vît tnufîcrungbev Ädegöleuc/b^b teb tuv^
ocvioff^ vnb nur nngejetge. 3^0 wit teb gUteber malden bas butt fliief «neb
^ff^*^/^’^ 04? bic Kerner geb^U^U' fe man 511 ^db wtber ben ^cinbegeU^z ^ricßßcrfnntij.
%V*^^”^^^^^^^^^^*’“''’^^^*’^^^”*^^ 5« vid ‘Üoldó haben / Î)cnn «npnbt/ba0btcgro^nKcbngcttbcrplt;rficrvn(Brtccbcn2lt;lt;yflt;rofftgcfcbU^/
^”l^” ^‘’‘^bcrt/rtllctn ba|i pc ju vtl'Delds gehabt haben.if 6 t(l vber^ófftgem t^cnwarnnibfïtofft ^^*5 Sut abbreeben/ man ban nut /'nen nit fo wol von fïatt tomen / leiben offt gef^fagtn Worten. orJk’’ fdjaben von wenigen/ vorauf an ben TVaffern/^ruden vnb engen (Be? ÏX ïSSÎoS bi pÿ/r^yuS^,*u^^u^’lt;^’^uß^’fp3^/t*^^|ïlt;^u ßebirermengevnb(îerde/tfîaueb grtrauc^c. b ßvP*’”*^^ ^^^ ^“ wegen 511 bringen / vnb 511 geiten $urinnt auch von viele »f ?®^^^ ^uô iVa^cr/ Xgt;n wo fteb nun ongefehr eine Kleine ßuebt begibt/fo ein Frühen fie gememtlteb Sfoßen febaben/werben ganQ $aghaffe gegen benwe/ *1?^? ^“ feblagen / von bep wegen haben jie 04? mehr befliflenju haben gcz uotebennvilDolde. ^nßhlcchtenKriegen/habenfienttmehvKriegevold , foir« ^öu pembben vnb eignen /Leuten gehabt/ ben jehen taufent ju 5ufJ / jwey tau; ^titgeUutinso v’u^iiKoflj/vnbeingemeinenfcblccbtenlOauptmann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtmen^^rußen,
, Wo aberber 5einbt vberauß viel waren / jb mu(l ein ^urgermeifler felbft ^ujwirfoviclDoldöbran/waren aberber^dnbtfoviel/ba^mans nichtjelen ^-^^^ wnbt/vnbauebfaflflreitbar/muflenbie^wenKurgermeillcrbran/mit^wey; tintnoietiwi iut lt;uOeern/mit bem befeld?/ba^ ßc febauweten vnb barvor weren/bamit bem hei gcrmtißermTeviega ”3«« Kómifeben Keich tein naebtheil wiber führe / ber gemein nuQ tein febaben **quot;^‘' lt;*»M4*tft» ueme. 30a haben peftcballwegenfürgehüt/ basnitber frembben vnbberh^lfgt;
Kfe’^’*^**“r^‘'^?*.’’^lt;W’’^lŸ^*’Tîf?‘*’«*«W“'*^
Ortß^olcF bey guter gefunbtheit behalten/bamit rem Krandhett tn bj Peer mc^r eigen ten frem* jomnie/habenwargenomenbergegenb/5eytvnbarbetf/bamitbiereeb«nta^ J« Änegöieutge. ®utinngchaltenwerbe/ficbgehütvorvngefunbenflüttcn/vbrigerhilt;5/telttn/ SerMeniKv Vcvniübungmitbemjiebenjuvngelegenerjeitvnvngewitter/vnvngereumter gefuntMimÄuega J*^^5J^/hffcrttttg/fûtlt;rung5tt rechter jeitvn weil befïdlt/bawitteinmangel py/ Mufften fieioig ge;gt; ^’ftranden verwunbten mit eflcn/trincfen/arijney/fleilftg auf warten laßen/ ^‘^ben weiter fleißig barein gefehê / bamit tein auffruhr entflehe / vn befebnben tun wie ma bemfelbigen fürteme/wie man ßeb halte folt wen man für bie 5einb Me wil/hat man aUweg alle Xianb/IPaßcr/Ötütt/X^fer/vn^ort/abgemalt/ '’noctß(j,.jji£gt;(ijj.^^i;g(;gj,i gehabt/großen flcif au ß^ bie tunbtfebaßrt gelegt/ Oîômer Çg6en in '’wie anfeblügingroßer geheim gehalten / wie man vber bie maneberley Weg Änessreufftenaof« '’Wb Waßer tomen / vnb bas (Beleger vnbWagenburg Ablagen vnb bewaren/ SgÄ^ *”***”^* ^nbb4vif,„ ßeb halten fol. Pabennitgernein vermeßcnöfcblagenCwaneeben •J^jnbetteben gewefengt;than/fonber lieber vngewarnter fach mit großem vor;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Jhtilbie yeinbe angriffen/wen ed ben^dnben am aller vngelegneflê war.iOod? ^benßc großad?tungbarauffgehabt/welebe@eblaebtin am btenlicbflenfey.
Çwf4) einerhnltenßjl/wennervngeübt/ungeKrtegfleuthat/wadmanvor ‘^^*n« Ça^cn fon 5wn fol/wenn man ßeb nun feblahen fol/wie man bae (Bemütvnb Perr^ber ®^^«;’quot;^*^‘^”’ ^wecht erforfeben/ben fortheil vnb gelegen ort 5u ber ©cblaebt eynneme / Wie jwan bie orbnung machen fol/bamit ße vnvberwtnbtlieb fey / wie weit bie WaU « Sf^ywfoi/vomgereißgen 5eug/von ber hinberhnt / wie bie Pauptleutflehe
^ubhalten foUcn/wie man bem lifl vnb ben anfebUgen ber 5einbe begegnen fol/ 53cbnifcigtfit m t« *^^^'^ bamit er oblige ßeb halten fol / welche Öchlachtorbnung ®lt;^Mw»^»3» am beflenfey / wie man ben ^einben auch ein weg $u fliehen laßen fol/ bamit ße Wit/wenn ße fehen baß ße nit fliehentünen noch mogen/boch flerbenmüßen/wp vereittpert5außver5weiflr’lungcmpfahcn/vnbvngerochennttflerbenw0llen/ owmerwu ße ßc^ CÎ^**«(’'S*»quot;«‘‘‘lt;^*ï?«Si^*î‘*'’.‘***^.’*^'^’*^^^ wen von jetnben tomen mag/wo bie öd? lacht nit gar wo 1 anjunemen ifl. Jtem
ben Käme in/it lephaut ‘Îbter/Kûrifebern vnb ©trettwegen / mit Öenga heb webren/habe bie alten in 21 ßen vn (Kriechen fehv gebraucht. 5Öie Korner ha'/ frf? x ^’^ gtaebt / hoch fchreiben ße fleiß'ig wie man inen fol begegnen/baß tein Iwabenmogettthun/weneinemfein'XJoIcteintheilobergarittbiefluchttompt/ R5mer wie ße nf^ weer ßeb halten fol. ©ie fchreiben fonfl auch vil Kegel von biefem flücf bie Ko; wrerßue^täc^a te.
n iß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mer/
-ocr page 204-©ae aft 25iicß f^ofannie ^luenum/
mer/ßnb man in fren Tüchern/ fo noch/ boeb ber weniger theil verhanben (iy^f wer gar JU lang hier ju erjelen/eô bórffr eine eigenen ^uebe.
Q5ucf) too« 5^^^'^” gern.
Stürmung bet ec^f^fleï-
À^ô haben auch bie alten Kómifchen Key fer vom brittenhauptßücf/vo^ 5clbfchlagen/einbefonber^ucb laßen fehreiben/wieee feynfol/vierecfet/breit' cfet/gefd? Arbrunbt vnb bergleiehen.
Don ßürmungvnb befcßigungber©cbl0ßervnb ©tütt/tßbaß fünn^^ hauptß0ci/ helt in jm / wie bie 5lecf en vn ©tett von natur vnb hanb feß ju ntlt;* i5rt)nunlt;itoon ©ra^ d)en feyn / vb ben(ÎOaureu/befd?fitten (Brüben/paßeien/ ©chießgartenfür W tot« tollt» ©efe^ûç. (5cf(boß außben^lOauren/bamit man nit hunger leib in ber ^elegerung/wa^. jur rettung in bem ©turm not iß/baß aniraßcr/©alt5(5efchoß/tein mangel Alümetria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fey.Don bcn ©türmen / wae für jeug barjunot wil feyn / wie manbie h0ht^^5
‘^Thürn vnpaßeien abmeßen möge/ wie man vorm (Befebütj ßeber móg feyn/Vi^ von beiberley parthey notturßt vn anfcblegen / wie eine ber anbern begegnew fid? fùvbcnrtnbcfnbcwrtbvett mb behüten fol»
■^on îgt;ftftrrtfflgt;frÂnfg^kut.
Knuble Unecht ecwnttnll/obevem ganzer banffen vnveebt/fo vetbot'' X^Xten wnr/tbeten/bamlt penUe wol in fotgenfïónben / aber bed) nid^f^i^^ lt;Jgt;5^gefbtrtfft wûtben.îDrtntt wo ein b««|f vnred?t tb«t / feyn getneintgUd? oiJmer ^6ett buveft ^vettig brtvan fcbulbig / bie bie anbem 4uff bringen / batnrnb loft man bavumb/ ÏSÏSSÂ »'’^ lt;»ff«gt;«»gt;»UJtbl/»«#wnrb3«(l#^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ,
febut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^46 fcd?ßtbaiiprfliicbin2Vviegen beltin fid?ben|Trcttrtuffbe»n'W4|fevVt’ Safrer''^’’*quot;’^ *quot; 6d?tffen/wn0 man für 8d)i jf bmuebtn / wie man bad iOollt;$ / vnb wenn mati^ fd?lagen fol/wie man 0cb nach ben winben/vngewitter vn ablaulfen be^V^Oeet^ bie bünfftigen $eit ernennen / wenn man pd? an ff bas (V^eer laßen fol / vongeK^ genbettberCanb/vonallerlVebrvnb ©efeboßfo manauffbem (lOeer barff/ wiemanbenvortbeilfucbenvnbeynnemmen/ vnb ficb heilten mwf5/fomandti 6d?lacbtaoffbem (V?eer wil tb«n.
X^onbem ßbenbenvnblejjte^banptflöcf bev ^riegeleufft finbnod) voi^ eerü 3««i5w«M* bomben vier 730d?er/bie0evfu63«li«ö 5rontinu6/etwan 'Surgermeiffer quot;Sig^'’^^'^''^^ Kom/5umKeyfernernagefd?ribcnbat/biefeyngetbeiltinbieanfd?lege/vo^' in/vnb nach ber ©d?lad?t / inben ©türmen vn errettongber ©tett vn ©ebb^r fer/ju le^t von juebt/ebrbarbeit/meffigbett vn gereebtigteit beß iOauptman^' wieburcbbiefelbe tugenbetwanvilvnmebrau^gcricbtwerb benbnrcbmaibl^ vnb gewalt. quot;Vnb bie alten Korner haben viel anff bie iOauptlent gewaget/tj^ biefelbigen from / ehrbar vnb reblicb geniet Kriegeleut gewefen feyn / haben K* mehrbaranffgeacbt/bennauffbaegan^elOcer/benwieberf^auptmattn/nlP ^‘quot; f*t^quot; ?igt;rtlt;^ i^ rtuc^ basgan^e t^eer. löarnm ifl ein ©prid)wort bey benKornerngewef^w t»orttj«9t mcr. ^óp^ietnerlwbermitbenlOirjcbein^riegjieben/ woeinCewl^anptmantr ben mit Unter Cewen/beren tSanptmann ein lOirfd? were.
îinfc^kge toot Der îbteanfd^legvorber©d)lad?ttheilcfid?in5W0lff|Iwcf/vnßnbbife/mitn^^ ec^iac^c- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men: IVie einer feine anfd?lege verbergen / ber Jeinbe aber erfaren fol. IPaö 5^^ liait am be jlen fey / bamitmanben 5«nben begegnen vnb fieb gegen ƒ n hnlf^J fol.^^Oitwa^anfcblegenvnbvortheilmanburcb bie ^einb/obervorfie/vnbnuj vngelegnem ort ziehen moge/X^nb vo ben heimlicben anfd? legen wiber bie ƒ lt;1’**’ »ftufWidje 6cfrac^ÿ im5iebêau|fber Ilralfenvnwegen/wtemanficb in ben binge/bie manmang^*^ tung flikr tombfien* halten móge/bamit bie 5einb metne/man hab beffelbigen gar bein mangel/P^' ‘^ “ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bernurbenvberßuf/wiemanbie^einbtheilenvnb voneinanberbringenatgquot; wonig mache vnber etnanber/Waßerley maf vn weiß manbie außFr«hr/vn$«’^ tig begier ber ©cblacht/ vn forebt ber Kned/t flille/ ben erfebro ebenen ein Ptw eyn/agenvnbmadjenmóge.
‘MnfcMe«« bie ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5)a6 anber theil beranfeh leg vnberwetfl ben lOauptmann/ wie er feyn
bauptmam» in ber theil in ber ©cblacht braueb/wie man gelegner jeit/flett/orbnnng ber ©cbllt;*w® ge^Me betrachte« erwebU vnb annemme/bie^einb auf frer orbnungin vnorbnung bringen/ m’ vberli|ï/ wie man benjeinben auch bie ßueht geben fol/ vnb wene |n vbel 3^^j wie man baßclbige verberge/vnb nit bergleiehen thn baß ee feberman metd*' wie manauch bie ßnebt Rillen móge, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
-ocr page 205-5.
Ô^W^pww^ÇeifaltmCxtttfcêett. LXzWI Âxî^**®^*^twflÂcfevôttblt;»Âitflt;bU3lt;ni|l/»ie|îd)bcriO«ptitMttttit4lt;tgt;blt;v gt;We3lt;t»ieM ^^w4)t halten fol/2(-m ctjîcn wtc mart fteb bc^ ©tgee water braueben fol/ vnb JJ «SSt faum ittt ^*^*’^ '’’^^ **” vnglûcf vu vnfnl ntt verjag / wie man fd? wanetenbe gemóbt for.
fA^”''’^ '’”^ glauben bcbalt.^ucb fo man ju wenigDolcf hat pch tn bic fach idJtc^xvk man tn ber 5l«d)t barvon Bommen móge.
^‘'övterbte(lócBvonbcttanfeblegen/wtemanbïe©tAttvnÖcblóf|crbe^' M^iedcmedw «t ^*^J?^t^^rmcn/3lmerfje»von vrbarnngvngewarnter fach vberfaUen/wie ^quot;“”^ ^“ @w« attà^^^ ^‘^l^^S^^'f PynbetrieghefaufJ loef/vnb jerre/ ju verrehterey vnb fonfj
^^^*^3^^ ^”^ *^^*^^ '^”^ begtrig mad?e / vnb mach / bas fte mangel haben fv ^^‘^^^y notturffe/ba^ man audnuen etn fdgt;recBcneyn(ïo^ vnb/age/vnb oi ^ r’^*’^^‘■^bc gar ntt abjtehé/bte fach tn bte ham fptclê.^tem wamtt man etfa ’’^”*’3 ^lt;^3bringcn/bic quot;Wajjer abgraben vnb fehebltch machen/bte 5etnb ’^*?^*’/***^b ju verjwetffelung bringen móge/vnb begegnen bem hcrau^fal mritb bte 5etnb au^ ber befeçung bringen möge / vnb man ft eb er jetgen fol/ fo
^’^^ vonfîunban wtber Bommen wolle.
P®‘*®fÜ«fftfBücBhlt;Uwf*»bte4ttjêbUge/wtema»0tettev»b©cblóf|èrret W^f««« Denpst» .^Pl«3tmerfjen/wteman bte freute neiffig mache auffbte (V?attwr vnb an ber ^\^^t/vnbauf vnbeynGottenfd^icBcn/bcrgletchenhniff/liffernngbringen * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''^’
j^Se/bas man mach/bas bte^etnb meinen ee fey Bein mangel vnb gebrechen an «ikr ttotturfft jn erretten bte Statt vorhanben / wie man fteb vor ben verreh'/ J^n Vtt abtrünnigen hüten/vorn herauf fallen vber bie ^einb / vnbefJenbigBett '’^‘^«nitt ben Stetten/wie ßc biefclbigen in bie 5cinb bilben follen.
. ^48 fechf tfBücBbegrci|ft in fmmaneberley/von allen jufallenben fachen in Sfnfe^kgevp^^ric^* ^'^ Semem/ rahrfchlag/von bem groffen fleif vn 2lt;rieg6jucbt/fJraff bef vbclö/ ^“^*’
SerechtigBeie vnb meffigBeit/arbeitfamBcit/ beffenbigBeit vnbbemut ber quot;Weleut.
b' M «’^ '^^^ ^^^ au ff bas Bwrijefî anjeigt von ber BunfJ bef Skriegenó/beren fteb J^^^^’wrvorjettengebrandet haben/bamit fie Derren berganzen IVclt feyn B«- ^*Ï’^^®^^^^ riebiefdbigenauf ber wbunge haben Bommen laffen haben (te ‘^3lucB mehr gehabt/vn finb jergangen/bae nod? vomKómifeben Xeieb vnb
^quot;^y ferthumb nit mehr vorhanbenifï ban ein bloßer Ham/ bamit ftd? bie ^^cut ':^^wmcrt vngcubnen/ vnb ifï boch bamit gar nichts auf gericht^baf ju frieb eb K ^?“^^*” nbsp;nbsp;wolfart'ïTeatfcher Blationbienet.X^ó ifl Bcinbelohnungber
r ^^*^ ’^’’^ ffraffbef vbeló nit/nur cigennóijig(Beltnarren vnbfiiebBofer/ ©eitnarwnvnbtifS. ^2 c’^^'obérai bie befjen/^lfo gehfs auch/ich laf aber hie faren/vnb Bom wiber M«fegt;?» Ket tie amp;«* ^quot;^'^Pbtlofophcy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
tn ^**® bric tauptfïócB ber ganzen philofbphey lehret arbeiten/vnb etwas quot;‘^e»mit bem Üeib vnb Denben / werben barunber begriffen allerley Danb glaubt»«!#, bf f'^ ^‘'^^^b nennenó bie (BriechenPoeticas vnb Mechanicas artes,bas i(Bbie ar Artes Mechanica. m rt?^^” *i^^lt;^lt;^’^bcn Bunjï / vom (Briechifchen wort mm, fo auch'èeutfeh
bettler dOunch vn vnfere hohen Schulen meinen bie (Briechen WAnchc vevciibe«» bga ^® ^kchanicas, von bem wort Mœchus, bas ba vnBeufch vnb etn Ifhebrecher JJJ^“^ quot;’ ^^^^ Mt / gleich fams nit ein tbeil ber philolophey weren/vnb Bónfï genannt (ölten j?âS»ercfsieut fenu troe» / fonber als Ehebrecherin / bie ben dOenfehen abfóren von ber phtlofo// «neb pbUd^pM-P^ewVnb Bün(Ben / (b boch (e 3lri(ioteleóeintheilberphtlofovhey/ vnbnitben ^’«»»‘»«rfer tftnß benh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*”^^^'^'^”^^^ befonbere^óiertm ©riecht(chen noch vorhan IT’^ bap^ap»
w arvott gefchriebenhat. jöergleichen bie alten gelehrten heiligen 'Vätter/ ’ l^errcn/Dcyben/^ubcn vnb Chrt(ïcn/ftd) barmitgeneh /
Buttff ^’’®'^®^^^ ^^'^ '’^^ wirbe gehalten haben. 3^‘wil bic haupt(ïucB biefer
nit ber PhHofophey hernennen.
'Som SCtferbauw vnb anbetm ‘ÿjîenfeb ließen gebraneÇ.
(^^S^^cBcrbauw fotnfmbegreifftallerleyCBArtê/lJaumgartc/IVifmar/ ïfrfertauw. J^«nS^tté/auchXgt;ieh/©d)^fferey/IVeycr/ Jmp/ habenbiealteniür/ kÂXAÂ Ite» vnb Derren vnb bie Kómer fór bie rebli^(Jen nahrung gehalten/ ten vp ben 9ï{mei».
n üt) bie
-ocr page 206-i
fêae crfl^ue^ ^bfiattttw ^(«etttwt/ bte bte bejïen vnb frónibften^^rlege lent geben/bar von bnben bey ben alten 5^ ?^quot;'^*h r^ a^e flt;bt^«ben/bie2lt;óntg/t)tcrotn ©tctUen/2Vtt4lu6tn3lßen/ 3lrd?elauó inCapp^ S» X^eJbS». boden/ vn2icy fer ptolomeu6 tn ^gypten/bte tOen^ogen Xenopbon ju 2ltb«^' 2^o“mg ; ptoiomeus »nb dOago vb Cartbago tn 3lffrtc4/ bcrglctd?en bat fid? baratin gelegt 2ieyP‘^ Sunnî^^’” ^^'^^ ^dbriebberanber/ fo man für bcwigtgflen/ïvciffcflê Key fer belt/wte Afgibtu^ ^ifeboff ju Burgle tn 5r4n(dreid? ju Philippen / ben Königen bafelbfl/ D^ ter vu ©one febretbt/vnberwetf t Ite/baji f e and? bermaffen thun vn fteb baltes* ^iK^erfcerallen fc5 ^ôey vn6tn /iateinfeynnod? vorb4nbenbtevonbteferrunfïgefebdbenb4bew gangen^.“”’ *^”^'' lt;r4to/’X)4rro/Coluinell4/p4ll4btu6/vnpltntu6.2)erobgen4ntenyürfïertVt* scriptem rei rußi^ tOerren 23ócber haben WW alle verlorenaufjvnfïetf.Ïïtealtett/vnferevorfadJ I?aben bifc jwo bünfï/bef Kriegen vu 5tlbb4uwen6/fór bte nógefïen/nambw ttgfïen / freyeffen vnb tapfferffen twuff geacht.
2lt;odj. S0?fllner. 35fcfer. Wcçltr. CDogter. ^cbneiber. SQSplwricFtr.
2)46 4nbcr ff tiet ber pbtlofopbey/fo 4rbetten lebrt/trifft effen vnb trinefe^ an/fo inbie Köchen vnb 4uff ben‘ïtfeb bient/begretfffKocb/^^ólner/Kecfw t^cijger,/ Difcher/ Dogler/ vnb bergletchen.
^46 britt trifft 4tt vnb helt in jm ©cbneiber/ïrolwircfer/ïrolfchlngw Kttnppen/nllerleyWcber/rTeterin/Körfchner/CSewanbtfchneiber/Öi^un^*^' £^eberer/:c. vnb W46 bef bing6 iff bnf jur rleibung vn febmuet bef Ceib6 bieitf* «««»md(!«tlt;,. nbsp;nbsp;. p«#i^fll^»wwmlt;i^/i»^(rlt;»lt;lgt;K»lHylgt;«^2R*»^
2(ugupi vueOïentegebalten/Keyfer TluguffU6vnbÏleruababenbarvonwoleilffVoucherlafftquot; j «ftefjev »óqjaww fd?reiben/feynaberg4rfalfd?gebrucft/bcgreiffcnvnbcr fnulle tOnubwerefP ( *quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geboren jnm bnuwen vnblÜaffer föbren/ala Si’^crleiit/Wauwrer/©tciniii^^ ï
ucn/©chtttib/©d?loffcr/ ©chreiner/ auch dealer vn Kilbfcbntçer/fo ju jier#5 ber (Bebeuw bienen.
2)46 fûttfftc |ïùcf beU tn /m alU'^crgwcvct vn .if rq/ fo allee bannt ringed*' mbatbett.
2)46 feebfïc feïnb ©ebiffvu 5lo|ilcut/ barunbev begriffen wire bte 2lt;4«|r nt4nfd?affc/’Wtc wol bte alten bteÄ4uffm4nfcb4fft ntt fo gat fórebtbar gead^
55ergwctcf.
®c^iff(cut.
^tlo^ffnt.
q2?ar«m6bie2lt;auffgt; haben /barumbba6 gemeiniglich bie Kauffleut eigennöQige/ieutfeyn/alU*^ »anfe^afit ben Den vbcrßiif lufIdbung/eflcnvntrinefen/felç4mfreinbgattitng/ftttenvutnonm gten »erfpott gewelf j^^j^ ^^^^ ^q^^ wol gerahtcn futibtc mit JU beimbrengen/Xianb vnüeut verbot :^au^ieut bringen ben/ wie man benn bey vn6 vbcr bie (Befellfchaffter befftig f lagt.
frembte tnt bmi^twgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2) a 6 ftbenb fo JU gefunbbeit bef Cctbc6 bienet / beiff man bte ^Ir^ney / blt;i^
ge war. ^rçneç. Stpoteefer. P5abcr.
35albicrcr.
riinber werbe begriffen aUerley di^r^t fo mit ber iOanb arbeite/ 3116 TPunber^y i 3tpoteder/Kaber/Karbiercr vnb bcrglcid?en/wicwol bie gróf t3lrQney iff/wi^ alle Tlrijt fagen/in effen vnb trincfen.
3luryw4(. Linger, Pfeiffer. ;^ec^ter.
J^riegs^^bWertfer qSogner.
'3^aamp;acht vnb leçt fförf ber phi lofbpbey / fo ben Ceib vnb IVercf antrifff/ beiff 3triffotele6fijrgweil vn fpielwcrcf/al6 feyn ©inger/ Pfeiffer/ ‘Ïmmetew 5cbhtcr/vnb 4llc6/fo nur von burQwcil wegen gefchicht.
Ü^tlichefe^enauch einbefonbertheil/ b46infmbegreifftbteJOanbwereFvtgt; . bönfflerfojubem Krieg bienen/aU Régner/^ogenmact?er/Küd?fcngieffet'/ 33ólQenb:e^r/©ptcffd?effter vn ber berg leid? cn/cö iff aber nun ebengnug ba^ von gefagt/^ch wil auch ein wenig vó ben pbilofopbie fagê/wie mand?crley vigt; ODneinigteit berp^i wic vnein6 fte burch cinanb gewefen fey n/al6 ben noch bey vn6 bie bettlermón^b lofopi^cti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnhohen©chulen ftnb/bamitmatigrctffcwicarmclêblcppifd? leut wir feyn/d»
COrfae^ aller getreu f^en.
mehr bann wir glauben. Jeh fchreib6 niemanb ju lieb no^ ju leib/noch ju naeh^ thdl/wil auch niemanb bamit gefcholten haben / ich nene niemanb/ ban b46 Ï^ anjeig bie groffen mengel vnb gebrechen fo vberal in ber 'Wdc / bey allen COi^^ fehen/feyn/bamitô menniglid? erbennc//eQlid?er in ftch felb6 gehe vnb fchla-ge/ vnb ftch felbe ettennen lehrne. .4^6 iff fe ein war6 ©prid? wort/
Akutem febem gefeilt fein weif wol/barumb iff 6 Xianb ber Harren vol.
-ocr page 207-«mlt;pttW59a«(«tt2:lt;tttf(êlt;m LXXVII
Q?onïgt;m^§t(ofop^t^.
§R ^bcnaltcn feyn mandxi'Uy pbilofopbi geTOcfcn / bat einer (eitöbernn» a^^vbrtógcbrtlccn/wcrbcrt von^ren (^Octftevn vnb 04?nleit CoUegten vnb i’^cmeS”*^^*’ ^ brtrtttn pc gdebmt b^ben / genunur. 3^6 bic pUconifebett von Platonics R«ttb f^^*^ ^^^^ pUco/fo man nneb von ber ©eb ul vnb 33uvf€n/bn pc inn gc^ Jrcmc^ii ’^'^^^^ ^Ic^ïbcfnifd)«»! nennt. TViebte ©torftfebenober ©tóefewon Academici. Pl^t v ^®^^°^’^^^^^” gvó|tcnnnbangbey ben nltengebnbtbnben/ fcyn bic steid. «tebt*^ ^*1^^” ®^^‘^^‘'’^ '’”^ -ifpicurtfeben. 2)en 3lnfïotelcni bntbtenltlVelt Epicure. pvii ^^^f'‘’’^^‘^^^3’^‘'‘^^C/cvbrtt etn tient nnbnng gebabt/ ïöte pytbngortfeben Pithagorici. ftttt^^^^''*^ '’^^’’’^‘^btt ge wc fen, mógen wol vnber ben pincontfcbcn begriff Vet^^ w^quot;^ ^^^‘^ ^^^^ ^‘’^^‘' ”’^y”^^3» ^nflotelco bnt ber alten mcynunggav
f ”’^*’/$lt;*ttctf 'gt;*^^ b^bert peb tn allen ^óebern mit benen / fo vor fmgewc^
f«(b^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^‘^”^*’ ^*^ etUebe gelehrte ben lt;5retner.©te haben ntenbert ber xpeteke ein ®rct
ton ^ ^^^^” ‘^^^^ werben / von bem anbtben vnb anfang ber natórHeben bing/ ”'‘'' bcttiX^^ ^*^^*’’^ ^^^‘^’^^ ^*^^*^'^’^^-^^''^’^ ^^^^^'^'’^^ ® ^*^*^/'’*’”'’^^^‘^^*^^^”^ ^^*^^^^*^^
boS ^’^^®*^ wtUen/ber ©eel/vnb von anber fachen mehr.^6 tónnen aneb vnfer ^^^^ lebuien ntt eins werben von bem tipp eb mane they len ober nU they len ^»»krac^f »ow tti ^^’’^anberennerrtfeb^Cappereyen/baealleefa|ltbetbtng/fomebtetne ^’^ff^'’ ant' 'kapere werbt fcyn.3d? mup erUcbi0auptfb»eran,^etgenbamtt peb von
^^i''^^elt alle gefebtett (lOenfeben/bte etwas für anbernhabenfeyn woU ‘''^d«br vnb fajt betümmert haben.
^011 ©oft vnb fftner gtwalf/onb bet ©cd vnb frevenwiUen.
ff^^UebeberaltenpbHofophen habengebalten/ee feygartetn (Hott /weber opinioPhilofoplwü ^^Îeuffel noeb I?ell al0 Deagoras vnb Protagoras,bte man fonp barum Atheos quorundam de Deo. C^'Svtcd?tfd?ba6ip/bfegelcbrtcnonc(5ott/genennthat. ‘X)nbce leben je AtheL
g^'^fle« alle (lOcnfcben/gletebfam tein (Hott wer / von welcbs wegen bann all ^?'’**’ünflrrtg/gropm«bttg/frttm/ebrbarerfarnCe«t/gUttblg/vngtäubtg/ Vnh ^^^’^ betümert bat/^b boeb (Hott ber3Hlmeebttg btfer ^cr^enltcbeWeit/
'’®^lt;'tt^ her (V?cnfd)cn pd? anncmmc/btefclbig mit feiner weipbett vnb güt« «öe p^iftfop^t ^aü ‘^Wt vnb regiere/ber fclbcn mit feiner maebt/alsein gewaltiger tOerr vnb ,^ betimmert g^’^^iger'Vatter/aupware/bicweilesalfo vbel|tehe/alfovbel5ugcheallcnthaV/
^^’ï m ber We It / allweg alfo Zugängen ijt / allzeit a Ifo gepanben / von anfang
'‘^ Welt her/ipbic Welt vngc^ogengewep. dfs gehet alles bureb einanber wie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^‘^Semäbet tOaber/wer bap ma^ bertbut bap/vnb fd?eubt ben anberenin ®f^iB®»Ptife* ba ^'’’ibfcynallwegmehr berbofen/ wiebas (Hrieebifeb ©priebwort laut/ ’’*^ wd r ^'^^^’^*gt;^^*î/'’”^ gemeinlicb/wie mans nent/ gefd?tctt being/ geipltcb vnb bavF^''^ ^ent/febinben vnb febaben/nnrfren eignen nuQ vnb ehr fmhen/ber ebr? vb 1 ^*^ ’^^‘^ ^^°^^ fcyn/tein gereebtigteit nit haben/bte tugenb nit belohnen/ tein wi ntt prapen/bic warheit nit leiben mógen/Wtttwen vn Watfen nit bclifen/
au^^*^^*' reichen vnb mccbtigenCvmb wclcbs willen alle Obrigteit be^^*^*^*^^’’ nbsp;nbsp;nbsp;'*^” (Hott georbnet ip)geweltig feyn/vnb als Sfripotclcs peb
vnb^^^ ^ ‘'nt meipen ben wollup fueben/bie arbcit Pichen / nichts aup vernunfft fffon^ei^n ffHlt;s aup gewalt vn bem brauch nad? hanblcn. s^ifes frag Ægt;k s. frs^c C0?«rfe^ ^nn^tpbasaebtep vnbbas lef5t foKcyfcrCCayimilianbochlóblid)p£vgcbed?t »»«»«»’♦ yj^^^ SS^fehiett bat bemgclehrtcn/weitberümbten iOerrn vn’Vatter/ Jpbanfen L^^, ^^*‘f eenheim / 3lbt 51: ©ponbetm vn $um ©chotte 511 Würzburg. îbie^tag
etummert auch fehr ben 2^onig ÎDautb vnb Propheten 3lbacuc / aber boeb P« erantwortett85u Icgt.3lripotcles/^icuru8/piinius/vnbanbermehr/fo gar
^.’^ glauben baben/meinen es perb ©cd vn Ceib miteinanber/ vn ber ^enfeb ^«d vnti £«6 pn^ te^uber^^btev/ bie machen (Bott frcy lop vn lebig von aller tümernup / arbeit JSstojtoÄ^pio
^kiorg/her Verwaltung bifer Weitgebe fegen alle bingbeglüct beim:î)ocb3lriniu6fcnVi6pK«VH8, ivwteUscbamit man nit meint er verleugne (Bott/ wie er von etlichen bezigen ip
worben/
-ocr page 208-©40 cvftBttcß ^0|ktt«Ue ^entôti/
2{nfio(e(c6U)arum6 worben/vner bammaueb vb ber tOanptpatt 2ltbcni6 entweichen baemüffet^^ ïoïSï” '^''^'' S'^*^ ctlid) bing bem glwcb / etlieb ber vernnnfft vn freyem willen ber lt;l0enflt;blt; Qlrißotelis mtinung etlicb ber rïatnr/gar niebtö frey vn (Bott alleinzben er anbie quot;Welt binb/ bUp^ ton ©ottee ïtQitfi big jm gleieb mad)t / on bie er niebt fey n mbg / vnb fegt fn in ben JOimmel t’^ w« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|;4n bieèternen peben/ben mnp er bernmb treiben/vn mit jm felbó alfo ein fpey^
en mut vnb gu t leben haben.Î)an wo er regierenber Derr vnb 5ürp wer/lieber*' folcbc büberey nit von ben gewaltigen vnb groffen Danfen / nemlicb ber (BeiP* lieben/ bie vnber feinem heiligen Xiamen bie gang Welt betriegen vmb baß äöie poeten bie platonifcben vnb Sitoidifeben halten / bie Seel fey vne^^^ SSt bntoßüA fS* lîd/vnb »ad) biefem /leben ein anber Heben / barinn allee gute belohnt/ aU/^ vbelgeflrafftwirt/biefegenCBortallebingheim/gebeneimin feinehanb/W’^j erevonewigbeitinjmfelbe gerebt/gebad)t/gefd)tdtvngemacbthlt;it/ba6mv»P ewiglid) bleiben /bae nennt man Hateinifeb Fatum, heiffen wir ein gefebid vo^ return. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Bott/Wie peb bae mit bem frey en willen bef (Denfeben vergleiche / bónnen bllt;
3llten nit eine werben/ Daben vil bavon gcj^riebe/nemlid) bey benHateinet*^ Cicero vnb ^octiue/ ber bate gar hefftig angefochten/ hat fönff Köcher baf^'’ vongefchrieben.^ejande pehaueb noch fapvnfer gelehrten heutige tage i»^ bem frey en willen/mache vil auffruhr in ber Weit/vn aie mit $ód)ten $u tcb^^^l ^ifputatienber^ea vmbein'S^aubenbred^uthnn. ‘Ünprgrobe^aiiwrcnrcbebapbavonbey iret5 »lE ”'”' ^”’*quot;* ©ptiehwortren bie nit liegen/ vn wie man am Hieb pngt laf id)e bleiben: W^ ®piic^wort. nbsp;nbsp;nbsp;manbe 2lt;inb fein willé lep/fo weint ee nit.©o hat mich mein frey^ will verfiP?
rct.^ofephueber^ubfchreibtaucbvonbengelehrtcngeiplicben Jüben/bend pbarifefv baße ©to fonber licb/bte mû auff (Briechifch (Dund), auff Debreifch Pharifeer nenet/bc^P gSttn **'*” pe alle bingber ewigen/ vnwibertreiblicbenorbnung (Bottee vnberworffen h^*^ ben/wie ee (Bott fchid/alfo möp ee jugehen.
iöer meinungipaueb piato/bap auch alle vntóbtiiebe (Botter/von natt^J vnb in felbe niebte/fonbern auch jergenglich/gleich wie anbere bing / a Ileii» aep etoifi tofvgWcbeit bem Willen (Bottee vntoblicb pyn-lPn bie 6toici halte/ bap vnfer verpenbtnoP 3^^ niebte bar^n $um verpehen chue / fonbern lap nur mit im vmbgehc/ wie blt;f iranpt emem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£^^^^^„ Dafner/ber fclbig ein Dafen baraup macht.
Dnb plato hat bey ber alten Weit benmeipe» anhang gehabt/bie gartö Welt h»t in aie für ein halben (Bott geacht. Xladmale bie alten Chripen/neiü^' Äionaftus/ötigw lid) ©.ïDionypwó/Origenee Ö.Tlugupinue / anber mehr habe in fapgelefeü/ bakTfleïS?^ aufffei»mei»ung bie heilig @d)riptvnglaubenge^ogen bermapenb$ pee f^/ i Jgt;newÄlt;n. nbsp;nbsp;heilig gehaltc»aucb/alfogcncnthabe»/ma»hatba»ltvilvom^rtpotele wir
fenjufagen.
Q^ettreroTTünAba- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Scy breyh«»bert 3lt;ii‘cn nun her/ haben bie bettler (Düneb vnb hoh(5^
f«V»-
©ebttien crp ben 2lripotelem herför gezogen / auff in mehr bann aup bie heil’’' gen. * gc vnb von (Bott gefanbre 0chriPt gehalten / haben im bie ©cblópel bar'/ $u geben/gemeiner/ee bonne berner bein ‘éTheologue vnb Î)octor ber heilige’* «m Wûncbiffb« 0d?ript feyn/bernitein 3tripotelifcher Deyb fey / vnbwen baewar ip/bap »K^ ÄS« hquot; n? «ranbon ben^ripotelcmbein 'Cheologue ban feyn/vnbbie heilig ©d/ript ver/ pehen mag/fo ip beiner bein ‘Rhéologue nlt/bann pe nit ein wort recht verpeh” im 3lripotele / wie ere gemeint hat/bónen in noch nit recht nenen/haben in au4^ noch nie recht nennen bónnen / haben in nie recht gehabt ober gelepn / verpeh^*^ Weber 3lripotelcm noch bie heilige ©ch ript / bónen in bey ben nit ein wort reebr/
Jjabetfahen. ».®fofifr.
2.1tbP»«t(i.
3.2H6f«ifl.
4.0ïeali(i. ï.£)ccaiiifi.
JjaCïrtaeen tóefifte (inidfcQ»»
wenn fte nod) fovicl gro^ Comment vnb ©lo^ bntóbetgefdjneben b^ben/fey»^ barobvneind worben Z/mmet einer onber^ SeRgt brtnnbernnber/bntficbd*^ legUcbcv nuff eine befonbere metnung vnb monirgelegt/bermrtifen/bnfï ein^*^ nn einem fein lebenlang$u kbrnen bat / niebcô anber^ lefen ban / anber(5 nid)t^ verjlebct/bie anbern all verad)t/mit jn fandet/ greint/briegt/babert/bemnac^ alfo burd) cinanber greinen wie bie t^aberbaçen/einer ijl ein Qebotijî/beran^/ ber ein ^bomift/ber britt ein 2llbertif{/ber vierbt ein Kcali|ï / ber fûnfft ein canifî/ber volgt bem (VOarfilio/ber be ‘Cartaretnacb/biefer bem ^ricart/ber iR ein 2lntecbrifl/ber ein (lOoberinitô/ber ben alten/ber ben neu wen weg/ber gebd allein mit worten vm/ ber anber mit bem bas bie wort beben te/vn ijl mit r ûjf« vn febdten bei» anff bóren/bamm fey ne nimer ber fad)c einö/ ban wan pc wil’^*^
-ocr page 209-ftom vrfprttn3 ^lt;'tt«gt;t ï'citcf^cn. nbsp;LXXV111
^nbcv£c«t bünbcnu^mrtd?ctt/vnb fic tirtd^bcm (^0cttfd)Ud?cn 13Ujt büvfïct/ y«oantt folcVó geübte vnb getfBUeb/ober wie td?6 veebt bcy jwmnamen nennen 'n-v’^Sciebw vnbgetjlb^/vbcv4lbeirget|ïUd) poet ^omg Ï)antb tn feinen webetn/'Vetfen vnb ilt;.cimen/virosfanguinum,baó ijl/^Intbnnbt nennt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monacht junt viri
fangumum.
2tlb *^^^ i^tvQog jCubwig/nacbmalôtOerçog lt;5eovg / betgldcben Oeri^og
■p.p ^t / vnb vnjet gnebiger t?erv tOert^og Wilhelm / bet ïDoctot Öebajlian bcit^^i?*'^*”**^ ^‘^f halben olftgcn^ngcljlactgefcbicbc bat/fi^mübe vnb at/ nittt^^ u ^'^ ^®t^^’*^*'^*’**frS®^^S*^/^***”*^ ^^^^^ ^®^^ 0cbiïbu Jngeljlatt ineigt; Wol ^^bielten/ben alten tanbt abtbeten/anff bie teebte ban btecb ten/weif ieb n-r^*’*****^ mcnigltd? wiffenb.Det^ogCubwig bat offentltd? fût feiné Kbecen ^’«Ç‘’5 Æobiwja tcfltîx ^ ^^^® batfüt geaebt/ieb wolle mit ein bob« ©cbuluOngel jlatt jlt|f^ S?Æ?«» e$S trtk *^^^”*^*^^^”/^^^haicb mit wei^/gelebttllieutCbie mit/Iianb »nbCenten/ jH ^nacift««-tah x^’’^ h'^^lf^’^ bûnbten) anjf^ieben mód)t/3lbet teb febe wol ba^ jte baf bcf «hh ^quot;^^ff^’^ bann wit / vnb nötiget ijl ba^ man jn tabt vnb beljfbenn bas pc «u^^r*^ ^^”*^^” tabtenvnb beIjfenmócbten.DctjIebtótticmanb/fievetjIeben
’^^^ cinanbet nit/vetjlebct beinet ben anbetn nit/gibt bei net bem anbcten '^ baben jnnut ein au^juganjf jtengutenwobn vnbbebnneben ge*
ft ^^ nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^ alten Weibetn gettenmet bat / ju naebt im ©eblaffijl
^j^^mmen/babenó eyngefebtiben/ bamit bie ganu bctlig ©ebtifft/ ben gan^ê ^ ‘Silben/ alle 2^ünjl/ bie ganQ pbilofopbia/ bif an ben^onat/gefelfcbct /wie bailee jt eigene ^óebet vnb jtfelbeÖcbtijftenbaó gut jeugnuf geben, 2gt;et «^Anbet/pett uô tOifpan/vnb bie U^Oei jlet von ben boben Öinen/fey n jt Zb'/ petmß tüfpanas
s ^^3ewefen/biefogtobvnvetjlenbig gefebtieben haben/ba^jie jtbcinetver/ **® Wänc^c» 2(amp;. ein f’^bat jmmet einet ein anbet meinung bann bet anbet /vnb vetjlehen ^‘’‘''
, aanbet felbe auch nicht, -^d Biinbt einet bein bejfet wetd* thun/ bann et vet^/ ^^^quot; **quot; ^®quot;* ftt’S^^'^^ ^ad?ctaUob einem hauffen/boebóenemmen fclböjcbonab / (5ott ^”’ ^‘^ '*‘”***^ bv yp^’^^^tbetjetefebon wte mane jnenbann/anbet vnbicb/lengjl/wolfüt
^ ^^^^”'^’^’^^ etlicb nod) lenget / gewei jfagt bat. ©ie haben je nicht bavon haben jmmet jte Ct^utn ptcbiget inbic fieutgebilbt/vnbbct^
tóff Slt;f’^*^«ben/ba^ einet nicht wijfen ban obô ‘ö^eutfeh/Welfch/ obet 5tam Vnh ’'^^'' b’ 3^‘^b / vngefchiebt bennet ftnbó in ben ©ptachen / vnb jtem wohn be ^^‘'aeben vnvetjlenbig/vnb habenbie Welt alfo geplagtvnb vmbttie// wanc^ »uitenbe 2?!’ ^betensgetn lenget / wens jnen lt;5ott nut vetbengt vnb jufehe/habenalle ^‘^*genuenset te
L nbetbtueft/niemanbtechtgelehtten lafjènauffbomen/jtenbocbmut
’^‘f ^ey fet / 2^ónig/ ^Apjlen / ^ifeboff/ 5üt jlcn vnb iOetten/auch f«'5w»«r’e“‘”quot;“'\®Tamp;^s*^-‘’*‘“®'^s'““'quot;‘quot;'’^l‘’^‘î‘^'^*^'^!rquot;^“™æ'^^^^ Äuß k ’^ J‘'auwen tn bte ^vbfunb/fo nemene bte je^tgen ^atfuffet wtbet bet fünbt.
ç p/betwibet wetjfenö bie ptebiget nun wibet bteyn/bie73atfójfet haben jten ^««»»e ^füffef vnb^'''^''^^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gleich gemacht/bie ptebiget Cathatinam vo tOohen ©en/ blïSSJquot;**”^
jlo oi^^” ^^^ vnfetn jene betten pe (ich vnbet jlanben ein atmet ©ebneibet Chtt 06 ^ranctfeus obet ant ^!^5wmad)en/vnein 2lt;ttchMttjum heiligen ^Iut5u73etntn©d)weiç Çat^anna cf^npo fchlatt^î?*’^^’’^*^ ^‘ gtijfens jugtûnan/bie fach fehlet jnen/getichtjnjt am o?e?Ättlt;m ät’k ’^f ®C’f^v7oltönimmctlctbcn. ©owollenbieCatmelitenvnbweyfen jwqjerw. fcvit/ ’^ ^^'’^^'^^^ toetten Dattet vbet fein baneb/ vnb feinet lt;l0uttet 23tùbct auch/^®h’^betey vnb vnenb/jlolQvnb mutwiUcn / beymeinen jeitenvnbvot ow^^^^.^^^ntn 4gt;jletteicb bie ptebiget vnb Polnfchuhet jugetiebt vnbgelt;/ Me^u^nwan^ lieb /^^.‘'^‘’^/wibet bie twnjl vnb gelehtten/'Ö^eutfch vnb Wahlen / fo Key jet/ äbSequot; aSquot; ^ mit '’s * L babin vetotbnet vnb btach t hatt ijl mit gut wi jfen / bin auch ba^z
feb ƒ */r**^^^^”®*^^^*^® gewefen.^6 muf t bae/Keyfetlicb Regiment inbie fach ^^epfetitd) Wanbat wütS ^^^ ^^^^^^^^^^ lt;l0ünchenöffentlich /wo jte nitnacblafjenwolten/jb ^’»«t»« hpiywa» bett *f^^ ^^ ^^^ ^^^ ^^*” gtinbt in bic^'hwtn wetjfen/vn jum Canb auf jage/ Poccen'quot;^ ^'^ beiliget3l leganbet bem ab/bnnbten nichts ptebigen ban von ben k^?^*j?^^^lt;abtlt;tchtenbilt;^atfûj|èv(î?ûnchju patif in 5tanctteich von 5iX^ .^^** Gatter ^apjl ©igto bem vietbten / vnbSkonig Cubwigauf
* sitcfteich / ^tieff vnb ©tegel ju wegen / baf man Bein anbeten î)octot/
bann
-ocr page 210-Sae crir^ud) ^o^rthwe ^(«ettum/
,Ç'^lt;^î^s ,^infifrnit;.brtnn/t‘cn©cotuniCfort»frlt;5ned)ifd?5in|lcntu|5 bdd^jnP^n^Uptt/UbrtK*^ wó£ «coïaS ^”^ belten foie / wiebif bee gefdjebe» was/bn fobvenbic anbern ju/ftde«11 vjf* (afen. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©coto nb jumWtlbdm »on Óccnm/fo ju d0iind?en ligt/»n and? cinlSurfwlP*^ ^’^*’*quot;^®'Çquot;‘‘’”3lt;wlt;pnt|î/»nb wtbev obgenannten Öcotuin gefebneben/aU fein Äebv »w^ Ie^ quot;^*quot; '^'^^^ ©d)ritft»ctworffenblt;xt. Jd) gcfd?wctgbaónod? beu tigstage ^piflcl/Xf«lt;»** Äffam fcbrei6t wi;*gelia t?ymni 0cqucn^/pfalmcn/anbetbevgleid?c (Befengcfo peteglieb in bef S»?Trquot;‘- h Äw^cnbrummen) fnlfd? fingen vnb lefen/fo fteboebbet weil nueb bettenyblt;i^ pfafur. quot;”quot;*quot; '” n^^ö reebtUbmeten/ fte woUene aberalfo bónnen/allerbing reebtbabcn/V‘’” /eberman/wicir quot;VA teer /»ngefïrafftfcyn / lafjenmit men niebt baron rebeti' Jw wdwl««fhX ^^’^ vnglócf/jwitrad)t/ »neinigbeit/ bóberey/reneb vn tócb/bj ?PólrfleinalU^. fet, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*»ttbereittanbcr jngcrid?tb4t/li(b man in irc73ócbernwol.ïï)ar«nt reebt »ntï’lt;’* werbene vbcral von ben gelehrten »n »crflenbigen in ber lt;5ricd?ifeben ©pra^ ptoclotvraniti. ptocbotyranni/bajjifbbectlerifebe'Tüütricb/gcbeiffen/ba^biegantje'XVeltni^ vermag/ burffeu fie fid? vnberfïeben vnb hinauf brueben: wie ban Key fer @»5'^ æmfefç^eqttefiio Mjuub etwan »Ott jttctt gefagt bat/ba er Xabtó fragt feittXabt/wie man eiü S'wTmSmbX’ dOaur »m biegattQe IPclt moebt bauwett.Dttb fieaatwortetc /m/Xfe were cW gauçe Ïüelt du gam5»nmóglicbbing.©agter/bicbcttlcr(V)ótt(b »ermód?tê6/bett6aucbinP’ ecïautmóc^tbau« nerKeformattott abgctbatt.î£)icgani5'XVeltbatt»ttntagircttgciçttitcrfôHlt;w ^«ieffaef ^at tein hcttu wic ba6 ©ricebif^ ©priebwort fagt / ber bett 1er ©acb bat beitt bobctt ni^l Jol««» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijtallzeitUr/battƒttttiemanberfüllen. Ï)ic»orbenbcttlcrdOónebengewefe^ feytt/babcngarnicbtóauffbcm^lriflotelegebaltett/feyttaueb vil gelehrter »ü* ßeiffigcr gewefen/wie bic alten ^uebbamern »n Ciberey en bef bejeugen: fie hlt;i* ben ,n felbö eingutge(êçgemaebt/matt barff/nc nit eynteben/fagen was pc nu^ ©rpiTc bifferenç jwi ïpóllcn/ijï bcy bctt alten Chrifben einanber meinung gewefen/betten fo ld?c Iff K? »««'Sma ^”^ gelitten/bic mit m nur ba»onrebett laffen/wollen aller faeben/fo mans ault;^
* gretfftbaf ^óbercy ifb/nitallein »ngefbrafft/fonbern auch »nflrcfPiebfeyn-^uf bem allen ijl gut ju mereben »nb abjunemen/ baf ber war heit uit »^^ gleieb ifb/ wiebiegaraltenphilofophi»nb pocten febrcibcn/biclVarhcit ligi’’ Oöaramp;cifiQ imtief# einem gar tieffen Keller »ergraben/ »nb bic (Bcred?tigbeit fey »on anfangb«*^ fenÄe((«begraben. “Ypclt gen iDimmel gezogen / wie bann auch bas Ccutfd? ©priebwort faS^I wdquot;^tf*quot;^‘’”* '(Treuwifbjupimel/barumbwasberdOenfd?bunne halt/wifje/feinbunfttve' geraçren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.^ ^^^ gereebtigbeit / fey nur ein febein »nb irriger wohn/ wie beren/fo ber ^’^^ |cb0tt/bo|bcn.A£’d hats nid?t »ergebens gcfcbtiebenplinius ber grof weiterp’’ ttc(V)ann /niebts ifbauff ^rben armfcliger bann bcrd?cttfcb/»nbhittwil’‘^^ »evferCf?eroMsgt;n tticbtsflolijer. ^ßfey KeyferXlero gewefen wererwoll/fohaterbolt;b»idÖlt;' gefefen. wufï/»ielgclefett»nberfaren/hntnitfogar»nrecbtgercbt/bad allcdOcttfch^*^ im htvijcn 75ubcn »n ©ebcleb feyn/fey gar bein »nberfebeib/bann baf einer b^i’ ©cbald baf bonne beeben ban ber anber.Dnb bamit icb »on biefem hanbelg*^*^
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;borne/lafiebs bleiben beybem Kefd^lnf ber alten IVeyfen/bic(agett »nbfpi^^ eben/iDie aller gcf(bicbfïett/wimg(ien/gelchrtefîen»nb heiliglïen/fcyenbiegf^J
^ie geiertejhn fern ftennarrett »nb Kuben/bieam meifîen durften »nb Derren/Canb »nb Xiti’? he großen Tianen. j-^j^-gen vn beliegen/wic ban auch »nfer ‘^cu tfd) ©priebwort ifb/ 3e gclehtf tt/1^ »erberter.îgt;cr fey am gelchrlben/ber am befben wif baf er niebts bóttne/»ttb ^^ ber hciltgfb/ber am meigenpróffet »nb etnpgnbt baf niehf0 guts in jm fey.
:3en hm Xcui feßen ml» ® e igt;«f(ßf n König ©wtß / ßem if' gen/fernem ^onèieiÇmcr/vnb anbcm^cutfc^cn vnb ^ehrifdxn W^ gett/5ûrgctt»nb Perren/fo biefer jeitim 'Welfcblanb vnb jwifeben bem ‘Penebigifeben dOeer vnb ber 2)onaw hittab/ auch ehern in Bufett regie?
reth^tben.
Äittßmer. «©emetrtpa.
gt;3llt;b obgenanntem König '^hef l hat bey »ns regiere fein ©on K^ü’^ lötcth / ber e^ mit fampe feinem ©on söiethmer/ bielt;5ricd)enncnnf”^ ibemetrioö. jn »nfern alten quot;ï^cutfd^en^cyrifch^^ Kämen »nbCeo^’^
-ocr page 211-ftomèrfpruîtçL^ev alten C^cwtfegett. LXXIX
fei’1'***^^'’^^^quot;*^^“*’'’“**^*quot;’*^'’*’^®^*®*”^**^^«!’«»?*/*quot;^ »lt;IIIJ®I«HI».K
^ömevn gekriegt b^^bvon ƒ non Vertrieben fey tvorbennuß Jtalm/vnb2^0 oiömerw mtritbe». *19 Otetbmer fey vber(Deer tn Syrien gen 2tnttoebtn gezogen ƒ mit (Srieeben S^l^^®”^’*quot; Mowlt;tttbie2lt;cmp^er/wteiei5C bic CnnbôBneebtnennt) bcjïellt von 2tnttogt; ® ’^^ S's !?'’*^*^^tlt;» eben man nennt ben (Broten 2^cy fer be^ Syrien vn in äfften) »©‘rt^ Pf««‘ »***«« ‘bc#2^eyfer ptobmeumben vierbteniniegyptcn/bAbnrtebmrtlörtn^bcfcbl JiJJX“*quot;*” ^‘'* ^cy|erö3itttiolt;bi30bifcbbnb vnb Jernfabm vberjogen/fo von bem^egyptb ;©ictb »bw^um J^JJ* Aey fee sieben war, 2)cr 30bifcb ber^og 3ofepb ^rfeß fe^et (teb 511 ber ^quot;*3ftwflt;^2quot;.quot;^^ 6( i^ ''^^ '’^”* 3lcgyptifeblt;n2^cy fertbumb nicht abtrünnig werben / tbet ein ^e^S»^ feeÄ*2* 7^lt;?^*/llt;*3vtiblt;r/vlt;rbbvflt;lt;bfti3t4ttfctt£(ÏOan/«am^cyjlt;r3«rtolt;buóba8 tw^üt^: y“®*flt;blanbeyn. 3cb bab gehört von ben ^üben vor achtfaren/von Kegen'/ iPgt;Jf 3 Vertrieben / ba^ ftc fteb gämaten / Sie weren biefer^eit ge fangen von 5c'/ 3üti«n j« oïtam^ ?lj *^ vberber in vnfer Canb geführt/vnb gen Kegenfpurg/bamab ^ngra'z fr“!« *»•♦ i«« »« ^««t b?^^^s^***gt;genattttt/gefeQtworben/babenfolcbörtucbctwanÄeyfer^rtbericb ^*^““ ''quot;quot;'quot;'“’'
»wetten wiber bie Statt Kegenfpurgange$eigt vnb furgetragen.
» J(b finb auch in (ßrieebifeben vnb JübifcbctttOifloricn/ba^bicferjcit bie ^l^tfcben mitgar großer an^al vor Babylon in 3lfien gewefen fcyn/ baben fteb leutfcften fta^cn vor j;‘^^?‘73’ibengeflt;bbgen.îE)ie3ôbenfagen/pe bnbennnraebt taufcntflarcf/ ^abpfou mit 306c« '*^*P ntebe wie vtl tanfent 'Îeut j^er erfcb lagen/vor ber Statt Babylon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geM«»-
k .^iRrjicitancbifl eine ncnwe^nfèl/ genannt CberaCberafia vnb triera/ C^cra Oberwiera ein f^l^^*‘^bcilig$wifdjcnnigropontvnb(Canbia/gegcnSub vnb^lîcnlcibc X«*-nteilim (örieebifebe (lOeer/ vrberingberfür auf bem (Deer vber baelVaf/
F sangen vnb entfprungen/^enfelbigen tag auch ift ein großer ^rbbeben wmmen/hat Kbobif vnb anber vil mebr Stätt vmbgeworffen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«x^obi^ bweft erb«^.
'S® ^^*^ ^”'^^ weiter ßeb baß^rbtreieb auffgetban/ bat et lieb gan^ Statt wbem mbacftoifcne ?’^zP*^‘^ »nnbCenten verfcblicft/bnt bebent ber bunfftig bernacb fblgcnb SÄJfAf®.”P |*'öfflt;n2lij|frbnr/Xrieg,/Schlachtvnb^lutvergieffeninberganzenIVelt/ ’ nbsp;nbsp;^^“‘^
v nbsp;nbsp;^l^ige 5cltfo inner halb breifftg ƒ aren gefebeben fcy n.î)amenniglid)fcbî für
‘imiTVunberweriierfchrocfenwaß/ftgtenvnb fungenbielVeißager/vnb fob/ StSS '^ a y^^P^ltbtbónbiger/es bebent bas K^mifeb Ketch Zfbfeist fid? erbÄb/vnb ^'*ir3Kttg/alleKeyfer/Kónig/5ütjïenvnPerren/allergewalt/würbverfchU ^^’’/fteffenvn auf tilgen, iöamalöwürben alle Kegiment in ber ganzen IVelt Oîe^^ment beraube» ttänbert / bie regierenben Derren ßurben alle ab /vnb Barnen jung Cent an fr ^Äc quot;nbsp;“■^«quot;IP* Ittbcm lt;5ricd)ifchen Key fertbum ber ebem in Europa warb in (Dacebo? Philips7lt; epfer in »^'^««‘«»‘»»‘l^PWy«/ nitmcbrt.«n»i«6«bc»Mt«lt/aMio*t.6 gSSSS^
«' 'otof/fo noch gants vnvogtbar was/Bamanbaß Keyfertbum tn Elften vnb m2i(ïen.
^^n/ ©0 trat auch in baß Kegiment in 3legyptenptolomeußbervterbt/
ein junger Derr. î)ie grof Statt Cartbago warff ^neinem Dauptmann ^urthagoertvebiet ^WwiberKom ben Danntbal/fo auch nit fallait war/vnb wie man bifeDertn ^aïpJmiJ“quot;* vP allee jung Cent ware) trenwlieh gewarnet/ftewurben/fo fie vneinß würben/
^^** Römern vnbcrbrucBcwerbe/3Öarum folten feeiuß/einanber bülfßieh ’^nb auch von jn fclbß ben Körnern feinbt vnb befftig werben/noch ban* ^‘^® ^tr neib alß grof vnter jnen/ baf Beiner bem anbern bie ebre nit günt/ bm?'*' ^’^^^® burcheinanber / festen nicht ju Dannibal / ber mutwiUiglich mit
”^”*^*^wben|Ttb/ fonuninbaßf0n|ftjargcwÄrtbctt/brach«
Kif ^5 '’«t jarbcß fricbeßmit benKömembett bie weil bie Statt Cartbago
tilt;tS«3lt;n vber gegen Horbwertß bezwungen/ was noch ein reiche mei* beîm '^brig / mit namen Sagunti / bie wolt frey fey n / wo It fich an bie von ® agunti.
1,14' pSonitergebe/fehIng fchanbieKómer/DanibalrucBtbafür/ beUgertß ^‘«Jtfr«««»«^« an/X^^^/^l^J^^IP^^^^l^’^^'nf ber Statt Sagunto rufflen bie Körner vmbülffjüt^'””'' ‘’quot; ' .iT' .p flt;hictt fein ^otefchafftgenCartbago vnb sum Dannibal/ begert baf Otémet fenbrn fia ^annibrti absöbe/ bie Statt mit leiben lief .Dannibal Bert fid? nicht bran / lief J^/^'^“^'
^^’^ ^'’‘^‘^P^^’lff ”*lt;lgt;t 5« fw / wolt jr nit böten/fagt / er bett wol anberf 5-an.bat hat brr weil 5”!5olt;^nen/wcre jm von feinen Derren/ben von Cartbago/wolanberf bcfoblt/ «*lt;i^*M « ber 9vö#
^ottfchalftböret/nötetvnbswangbieStatt/ vn serbrach alfoben Jj«^‘’«fr^‘’fr*’»«'^*
i* vtt vep-etgjt / bartejl Ärieg gewefen/ ben je bie Körner / ober auch ein anber auch msfpKi,
-O nation/
-ocr page 212-©»e erft ^«cO Wlt;««ib 5t(tlt;ettttht7 nation geführt baben/bat gewehrt aeb^eben far/fey n vilgutcr reblicber/tapi fere C.eut vmbbommen / ifl viel Klnte vergoffèn worben / vnb man bat nie reü^ Jjannrtaijkheii» ^neb ober 2lnflanbt bef Kriege gemacht» ^amaebtfteb t^annibal in t7iff^ ^ranctteith» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nien anffmit ideetes^rafft/jog vber ben Koneifal in bats lanb/feQt 5vancf reieb
genant/maebt mit benßanbleuten frib / gab ƒ n (5 uc/(5elt vnb Öolb/ baf flt;f^ ^?antti6aitifetin«tf burd) lief|en/vnbeiletin©opbóivnb italien jn/gabfeberman wer Bamreid)^ phep vnb italien. Ibib/ïïergletcbenverbiefjènbie Kömer auch vil/ wer inbülfftbet/ worben auw 'tr^«7^^« quot;nbsp;^r '’*”^ bül^vberal bey ben Ö^eutfeben ba fie hörten baf iOanntbal alfo in ^taU^^ t qcçc^Bcch «»♦ lt;iiec/vnbjn^wif|c Kunbtfebafft von ben (Darft Iten bracht war.
*X)n al6 @egtu^ulin6 ^rontinue anjeigt/fo feyn anffbeybê fciten'^eutfb Kned?t gewefen in Jtaliën vnb in ©ictlien / jc^tbabin / fegt bortbin gefallen/ nach bem man fn folb verwog vnb aufffchlng/etlich monat nicht jalet / jn reept^^ Weil vnb jeit nicht geit gab / wie eô bann noch heutiges tags gefchicht»
X^ubbub fich bifcr Krieg an / ba nun Kom ge^anben was fiinff bönbert/ brey vnb brei (ft g far / vor Chrtfîi (ßebure jweybunbert/ jwey vnbjwengig fav» ^‘JJ^^**“’'^**quot;“ *X)nb ba bas gef^rey vberal auf brach/ wienunOanibalbif anbas Welfchgt^'' Sörf^ter Isehem birg Bornen war/ritt ber Keyern/ in IVelfchlanb wobnenb/ 5ût|B/ mit namen «tt Duinhui lt;»iitó lt;V)atl/fo5u(l?eilanb tOof bielt/felbs tOannibaUntgegen/fagtfm$ucr woltfn» ä'quot;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bülffidifcynwtber bie Körner/woltfm'î'bwrvn'îboraufftbnn/mitoben vnb
vnbcrligen. Hannibal warb fro/macht bónbtnuf mit fm/gabfm grof (ButZ W^tf macht q^Ant« verhief im noch mehr. Jgt;cr Key crifch 5ûrfî lt;l0ötl 50g wiber beim fampt feinen» »M^mtt^!anni6ai. *X)oict/esverbrof fn hart vnnb fein DolcB bieKeyern/baf fn bie Kömer |W^ P'lt;quot;ç- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kömifch Kei^flAtt/Kieng vnb Cremona / anff ben half / wie oben ange^cigt/
vrtmen«. nbsp;nbsp;gebauwt bctcc/fclcn von ben Körnern/ verfagtcn fie auf obgenanten ©tutten»
^ómer werten gea ^ieKömer fojufamgefoben/von benKeyern belagertwaren/fchicBtê fr trefr SüK *’*quot; ^'” ^^^ Kottfehafft ju ben Keyern 511 tbeibigcn/biefelbigé weiten bie Keyern nim/ St Xnevn tthak mcr wcglaffen/csgebenfnbannbicKömerfr (BetflvnbKiirgen wiber.Cuciu^ ttn B« lt;x5mtr Ät# (^Oauilius wolt bcnKörnern 511 bülffBomen/warb von ben Keyerngefcblage/ çPîdiiiriuB verlorfechf 5änlcin/erBammitctlid)enbarven/vergrub fich in einen (10 ardt i Wirtacfchiagtn »cn an bcm ITaffcrfluf pfab/bif fn bie Körnerben Caium 3lfttltum mitjeben tan fcenOiömern. _ fcutCiOanncnju bülfffhirften. 3nigt;«m was Cannibal vberbas (ßebirgBoni^ StSÄm SiflS ”’^*’ *” IVelfchlanb oberhalb UOeylanb / burch ©ephoy / mit achgig taufent)» i L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuf / vnb vben taufent 511 roffj. ibie Keyern jogen ab/ fo begegneten bie Körnet^ ‘
9i«mif^e qsur»e# mit iren Kurgenmeiflcrn publie Cornelio ©cipioue (bef groffenöcipieni^ ?2i£»a?*^quot;'^^*'” ber Öanmbal bemach legccrDatter) vnb Citus ©empreniusbcmiOannibal/ hannibai h«lt ein tbctcneinÖchlachtobc^alb (lOcylanb/jwifchenbcnIVaflerfliJffenbempfal’ 0cbia^t mit Cen hem greifen IVaffer an italien vnb Cicin / fe für pauia rinnt / brunber in bei* 9idwr von ^amw pfab Bompt/ fc lagen aber vnber/warb ©cipie hart wunbt/wer erfchlagê wei'/ haUrfchi^e«. nbsp;nbsp;nbsp;bê/fein ©OU @cipio/ fe noch ein gar funger (Befell war/Bern Kart gefeheré betf/
^crcfcmfcij^ne cvrettctfn/beriflbcrgrôftiOai^tmanbarnachbcrKômer.ibic Körner brach* ^*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ten noch mehr‘VelcBautf/auch eeutfehen/ theten bicanber ©chlachc mit PafV
oe«mlt;r Mte» Bu nibal/nicht wcit venKieng lagen aber vnber. Ï)ieKeyertt betten nun ein ver* ftîmifSSÏîLÏ ^*^*^^ ^^ tOanibal / baf er alfo lang anff f n lag / ba er bas mereBt/ rud t er in (Be* nueferXianbfehatft. 5»mbrittenBamen er vnbbie Kömer vmb bie ^genb ba Oiomcr hahdt hen fcgt^loreng ligt/wiber511 bauff/lagenaberbieKömerbaniber.KieCeutfehe** §SS)tmu5c f? ^^^ ^^” Körnernwaren/bieltenfich$ufam / wehrten fichinfremhauffenreb*
lid? / burfft fie tOannibal ntt angrciffen / ^etbrnd? feine orbnung / vnb tbetlef^/ Uc^bte ï'entfd^ê ftey bureb vnnb^ieben: ^m ^Ib^ngfo ficnun«u^bevorbttU«^ ^futWrn atte bö« WÄW«tomen/|tdgt;«it wctterfóvt^anntbrtl beforgten/tarn iOrtnntbal »bet ß^ jpannibai crfc^iagê. mgewamcev faeb/evfcblug (te nUe ob einem b^uffenon allen feinen fdjnben.'Vj* bn nun bie anbet' 0d)ladn mit ben Körnern Oannibnl getban bett / war in ab ^amitamp;af wirf kf 1er IVelt ein grofs gefd?rey/fügten vnb fungen von t?annibal.î)er grofs Key f^ rbûmpt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pbilipô/fb ber ebem in À^uropa / in (lOaccbonien vnb (Briecbenlanb bi^ bt‘^lt;^^n
philips «igt;f« 11» ge^e» TPeflvnb forban bie Beyern geweltigwar /au^ anreinen vnb rb^ Waeebonidt macht obgenanteô König îMeninKeyern Cfo vmbbie 0aw fein Königlieb Pof hab i^aSaiwBfrSquot;’ ^“”^ ‘’‘^^^^ flt;bilt;#t er fein Kottfebafft jum J^annibal nut Kr te ff en / vereint pw talie». mUfm/fagt ben Körnern ab/riebt fiebö« mit ©ebitfen/woltin italien wip^ bieK^irt^
mbal,
ftom^rfprung^crrttccnCeutfc^ett» LX XX ™X.«nKrf«|)«t»/bicK4mci:i»4«i»««»d)ntdgt;tfi»i»l/flt;t,icfto»/vcnt?lt;iuptmlt;iS„ , , , W«VCOÔ »alcfiuö Ccutntiô mit etUictt ©djiffen «ulf bem (Deer au^/bet SSmaMmSw w«vbvbctal 4ud) vmb bólff/btrtd)t4u|f wiber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pbUipfen W4d et cunbt wiber pl;ilipp»m6ê
J» moebt/ nemlieb «m cvfïê Aónig pleurt 4«^ Ibalmatiett/bte Ceutfebe îO^rb^- ^f gt;?f«. tóS^^”**”*^''^® '’*’‘^^*^^^*^ Öuwtn^algerey »nb Öopbey bumaló faflett/ewig ^iXnu«/' ik '?^ «bgefagte 5««b aller (Sriedufeben 2lt;eyfer/bie fielen in (i^acebonten pen Keyser pbiltps / tbeten fm groffen febaben / fiengen ^wemjig taufent ^lt;^’Vbte fubveenö mit fn btnwëg/îOte vnfern fagen/es feyen nueb Beyern gewe
oben mebr nngejeigtmttgrunbt.
nf nbsp;nbsp;**’^ bembmebtaueb nuffber Kornet feiten/ obgenantet jQeinnuó / Ko-'z WP««» f« ot«*
S»“‘‘i“®‘’“^.P‘'^3lt;gt;m«»m3ficn«u*«tn'Ïlt;utf(bn.».intg^fclb6/bKg5iquot;„„„j^j„ „j ^rO|gn4b/vnb bic vonKbobtf / biebamnUamgeweltigllen nuff bem (^Ocet per^amr». J’‘*ten/wie etwan Denebtg vnb (Denim / Ï)et Key fet von ^egyptê ptolomcuö ^pofsnaf-
Sterbt/war aueb nn^bet Kornet feiten / fo wae ein groffet Krieget vnb ^J/Xwe^^tr J'’lt;*uptitt^jjjji(5,.j^4jj„(4iib/tn bet JnfeK^Ootea/mit namen pbtlippomeneö/ Aenpü. ^*^nct aueb vorn Keyfet pbiUpó ab / warb bet Komet pattbey / ^Ifb miifï Pbiiipponifncs. 5quot;fyRt Philipe bteKómetvnvetwotten laflèn/bctt jufebatfen/baßet bae fci/ Waf^^niftbaatv *gt;^w/u(a»4e«*M.»(itolt;«fito»«». quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ÄÄ“”
* wcbbemgefcbacbbievtetbtÖcblacbtjwtfcbenbenKometnvnbCartba/z oïómer bauen mit
einem dürfen/Cannegenannt/wat auff vnfet ©ptaebtóte/binbenin ‘’iquot;?‘* ^^ïrcblanbinpylnetgegcnb/ba lagen bie Kornet gat bantbet/vnbbettßd? ®‘^*“^* epune. ^^Hnibalbc^ ©ige von (ßottfmvetltbetiinnenbtaiicben/ß wet ce mit Kom ”‘’P3«wefcn/XÏ:bengleich aueb baffclbig fat gefebacb noch ein gróffet febab ben
^^»ttem bet votnen in ^wHen / ee flunb fn ein vnglóet vbet bae anbet ju.Civz Æuniisporfbunnns ‘**8 Pojïbumiue pompontuó ft tOauptmann warb mit ganzem tOeet bet KÓ »«• i«» oiómcm er# ^^ Key etn erwürgt. Key bet ©tatt (ÏOoben wae ein grof iOol^/btep §ƒƒ ^pfe ^n bet pn^eKcyetnanbetCcytcn/babutcbwoltbas KómifebiOeet sieben/ba bae Genten.
Keyetn verfunbtfebafften / fegentene bey bet f^raf auff beyben feiten bie ^*lt; ^^»J^ i“^« ^'^«1 Wol bmeyn über bic mitte ab/baf pebamit/wafieniebt bewegt würben/ S^Ärafttr«« l”Wen/bod) fo fienut ein wenig angetutetwurben/vmbftelen. $gt;et Kómifeb tic ^cum. '‘'wptmann pofibumius bett jwey JOect Kómifeb Kriegevolrffo fie Ccgiozz ka Ï?’****’/ '^^^ f^ '’^^ Kunbgnoffen von bem obetnvnb vnbetnUOcet / bie wit
^'’’^^^‘‘bifd) vnb ■penebifeb nennen/wat bef Volcf 0 ailed funffvn 5wenz n®n?’^'^*^^^3«‘^wfïcrCanbóbiccbt ju tofljvnbfuf/mit biefemOeet allein jog r’^Ubumiu6inbet KeyemCanbfebafft/ ba et mit allem Void in ben IValb ^^'^HetenbicKeyetnCfb auf|èn berumballcntbalbcttvmb benIValbbieb A??'*^ ^i’ffètflcn Käum/ vnb fiel alfo ein Kaum au jf ben anbetn/ftief einet ben ?JSSX?«quot; u!S!^'*”*b/vnblt;tflt;blttglt;ttbaimtblt;tjubobenKoflj/^lbcvnjCcut/mitwebr fc^tagm. ^ ttiiCM?”*^^/”“® ^*”^*^ S^'^n'e” pvAflen/ vetfeUten verfebutten bas ganç Kó lim '1 ^^*^^‘'^taum jeben äOenfebenmitbem leben bavon tamen èann er? nifeh^ ^^’^’^*^brcrtb«il«tfd?lugcnbiebAum/vnbbic fcbwAtelVebte vnb l^arz
'’^^ et jlidt fie / Kte anbet mennig fo gat etfebtoden wat ob fob ojt.^'^^3’^'^^bnlid)cn/vnvcrfeben vnglóct/etwütgtê bie Key etn/ bie ben walb faito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb befett betten / wenig würben auf fo vil Volet ge'/
befte ^'^^^^^^ ^^^^” an etn Waffet ju einer Krud/ bie betten bie Keyetn vor »;JßA,?‘^^^’^^^r®'’‘’’’benKeyctnvmb5ogcnbamcnallba vmb/bafclbö web'/ ntJj?. ^^/bamitet niebtgefangen wótb/ poflbuminebetobetfl ^dbbauptz/ P^^“*”quot;^ ÏS*^”* nifebrS*?^ ^’’^ 5» l«Qt etfcblagen/bieKeyetn jogenfn auf/bencttê fein bat/; pîit^SÂ* tei ƒ ciu ^quot;’’^ vnb wad fm abge jogen/in ein Kirchen / bie fte fût bic bciligfï ebre z bf^k“®^^‘’dgt; mebtgenanntempoflbumiobaebauptab/jogenbiebaut JK Hen ^^^‘^^^’^ bas gebirn herauf / machten ein Kelch vnb Kopff brauf / befeb Urz p^pfumG ^ heta Ï?^^^^^‘^^^^*’f^*^^^^’^*3*:^“*’*^/S*'^’^J*’^etKitcben/mufïbetpfart* Seben/ ^^^*^ ’^^*^***3^” ^^^^‘’^ trineten/auch anbetn batauf ju trineten thun/ K ’^^ünd?bey vns ju -J^betebach mit ©anct©cbafltan bitnfchal ®e6afï(flaibu»u **” ‘:‘^langtcn alfo bifmal bie Keyern von ben Kómern einen groffen fc^au bwasbic^cncrtuch nicht tlein.
^J« bife Öchlad?t ju Kom vertünbt / warb bie gan^e ©tatt etwa vil tag in
•Û nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gvoffen
-ocr page 214-©dö erft ^«^ SdSottwe ?|{«cttttnt/
groflên febrerfen / wtewol bte Kómer fafï $orntg vber bte ^cyern waren/beff jteb gerne geroeben / boeb mberltejièn pee biefer jett bte Beyern jn bebrtege«/ rbatfeb lugten wte fie ßd? beß JOunntbule / fo Jn Auffbem bulß vnb ruden fïru» ^ lugerwebrten.
^e^engjn aueb buefur noeb etn groß mg lu eb vber bte buut/^rgik«^ jjuroli^nig in Si« 5reonb vn 33unbgttoß/König JOiero tn ©ktltc/gteng mtt tob ub/lteß etn Junß^
•« .1« -t ® ^^ mberfm/mtt name tOkronymue/ber wue etn freeber mgenittner inng^*^ eidi pel Äm? l'5‘^^‘^ f»bret etn morbenltcb kbe/ßel von ben Kómern ju tOuntbul/vn ben vo^ M^n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Curtbugo/bergletcbêtbetbk3ttfel0Arbtttien/noebliejrettbkK$mernttAb4lt;^ notfejï iZcn t weiten fie/ bette Betne Webr noeb tOurnifd? mebrZ ware Jr Jung ® kllen vnb Krtegeleut uil er feblagen / war etn gro jfer mangel an geit vn lenten/ x ^anammanvberalbkWebrvntOarntfcb/fomanjuetnerjter vnewtgemgj n few^^n^ne^c^t beditnuß vott anfang berStatt ber tn bte Ktrebe vberal auffgebenebt bett/U^r fren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alle leibetgê Kneebt lebtg/nams ju Kriegern an/mufïen ben Krtegeey b tbtïw
^^ ^^ Sacratnentum mUitare neuen/bte Kbatfreunbt / beren brey bunbert vier vrt* JmnotjMfflSnge jwençtg waren / bk gaben all Jr ©o lb vnb ©tlbergefebmetbeber/baetbetbe^ Bracht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tlbelancb / braebten alfo ©elt vnb ©ut jufam / erwebleten C^. Jabtum cioaÿl^ Sïïïîw^** *”“”’ ?” einem óberjïen fOauptmann/ ber braucht ßebeinesncnwenltfîôml^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;Jo annibal/ ver jog immer ben Kappen an bem janm/wok jfm bein ©cb laebt g^’
J«6jtt8gettmwu Cunäator.
OtómfrFrKAW Wt^ ïtr^twnj^aU
Witit^7ifponUn.
ben/benebt pcbnuranin/pfrengtmmebrbannwannerftcbmit/mgefcblag^ bett/ bkk alfo mit biefem anfeblag JOannibal auff baf er nichts außriebf^** bunbt/vn mangelan ber liefferung mu(l leiben / borum warb5abius jugenanf Cunaatorjbas ift ber'Verjkber/ber ©cbilb vnbpafäfer beß Kómifeben Ketch^ TOnb fchtebten weiter bie Kómer vberal außpauptkut mit JOecresbrafft anu Xianb vnb IPaffer/in ©icilien / in ©arbinien/ in tOifpanien / auch wiber K^r^ ferpbilipe/wa fieb berfUbigregen wolt/vnb tOannibal ju büijf bommen wow machten fidi berweilin J taliën vber tOannibal / gewunnen Jm etliche ©cbllt;*^* ab / lagen immer ob / namen bie ©tA tt wiber ey n / warb ir fach von tag ju tag/^ lengeriebeßer/nocb bunbtenftepanntbalauß Julien nicht bringen/foliß’5 was er / triebs mit ben Kómernin Italien feeb^ebenjar / biß ber groß JOaup^^ ®^*‘’^*®*’gt;^ä* manu Publius Cornelius ©cipto/ auff vnfer ©pracb/ ber ©tabler / fo bu^ wwtWAiMu». gantj Ptfpanten/vom Kuncifal biß jumßu(lern ©tern/in vier iaren meb^
thagoWBCen 9ïö» menu
burchfeln©erechtigbeit vnbtugenb ban macht jumKómifeben Keich brache Cottiefitt» Sripio bie vott Carthago gar barauß veriagt/vertrieben bett/in 3lphricam für bi^ erW3t«Ca«^«3o. ©tutt Carthagojuit JOeerestrafft rncft/iba warb JOauntbal vonbenpin^*^ abgeforbert auß Italien/ ju retten fein tOey mat/vnb im iar barvor ehe tOannt^ Wlt;»3o t^trt dn balauß IVelfchlanb febieb/ thetfeinlOauptmannCWago/ bett vil'Ceutfcbvt^* 6dgt;itfdn bot caw 03eyern bey im/ ein ©cblacht mit ben Kómern / Bam auff beyben feiten vJ” ‘Volcfsvmb.
‘5^0« ten Ertegen/fo tue 95fpc«i jwólff jat unonanîteF
mit Den fHömern ^efö^rt Çaben / nach bcm J^amiibal t^bcrwiuv ten/wk «wef bte Beyern wiber auß ^mUen veurteben pnb worben.
Clt;^ tïb be nun bk KÓmer ben t^annibal mit barter geweilt ««^ Jw^ ^^in 3lpbrtclt;im bradât/ eillba /n vbcrwuttbcn/0tctltlt;n/64rbtntlt;n/4nblt;^.
Cremotja f«»bet Q3o»fc^afft gen 9ïom witte CU ^t^tt».
^nfehncbrnntgcwrtltbc^wnngcn mb »nur irgebovfamgebrrtebt/*’^ frib vbcMl gemetebt betten/ 3^6 mein jalt von emfeing bet Ötntt Kom zf^W^ bunbert/jwey vnbfûnffiçîg jeiv/Submb beim bet von ^kn^ vnbCrew^^^ ^ottfcbeitft gen Kom / bebUgten peb / wie bie ^eyetn /r Slttfloffer / /wen Jfjquot; ruwe heffcn/fielenfîÂtô tn|ven^utgfi‘ib / erwürgten / trieben weg weiô |tlt; P”* ben/ quot;Vibe mb Xieutz îbe^b^^lbcn ber meifte tbek TJeiuwern weren beivon glt;^ flohen/ betten bte JO litten ob geJeiffen/ Jie betten wol vil ©tuttvolcf ^/ eiber eiuff bem jC^nb lege Allee ób/wer allee verbeert
vonden Beyern.
^{lt;
-ocr page 215-ôom ôrfprung,9ev«(«nCeaefc^c«. LXXXI ?)tf nfte @cÇl«cÇt vnb 5agt;' ^ ©lt;Rn mit ^n
^^3t W4vb Cttcuô 0cruUtu6bcr^«vgcmci|ïlt;vmtttOc(re6tv«|ftxgt;o»bcrt
O^Kémem wibev bk TJcycrngcfcfctrfc/ nbev er riebt ttid^te trcffcnltcbs/
bas ber mûbe webre vnb baron ju fagen wer / au ß / erlebigt allein feinen;
S^^^? ^”^w”» ©erinUum Cfo ber breyen UOAnner einer war/ bie baß ^db vnb J^ïtinbenneuwerbauweten Stättenvnter bte Bürger tbcilttu^bergUicben XTeHeÆ' quot;* -5®”* /inctatium feinea'Vatters 73ruber macht erlebigau^ber^eyerifcbcn ö^mu» Æuewtwa r^^Stnuf/barin fte fed? 15e ben jar gewefen/nach bemftebey bem 5Ucf Canct j^x?’’^«vStatt(ïOoben/von ben^eyerngefangen waren worben. 5obealfo
evK/k^'*’’^*’**”ff ^^*^*^«fbten/ benanbernauff ber lincten feitenwiberjuKom jf quot;/bettmebr feinen eygen bann ben ge mein nu »5 ge fd?affr. 'Vnb babenbteXó^^
xtto* ICC^ ^^*^ P^ 5rieb vnb ^inigbeit mtt ben von Carthago gemacht batten/ ^vic^ vnb pufpaubt
^*^ vnberlaf mit ben Beyern in J taliën vnnb Combarbey gebrich' »»y**«» tf««^««» /Mricóau^bemX^anb wiberbrachtbaben. Xfs hab en gem ein lid? bte 5 ween ^èmmu nbsp;nbsp;'quot; buv^^’^‘^‘|ïlt;^^'*^*f 5^^y‘:ttb?errn vb er bic ■Reyern moffen 5iehcn/bic weil haben ot^mef wtgei»
^tev nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^*^^^”'^*^^*^®^‘” ^rieg gefórt/am er jïen S^tn’*'^quot; gtoV^*^ ^‘^^^ obgenannten Äeyfer pbtlmö / barnach wiber ^nttochum ben ’ iftsïïÏÏÏ^^^XïUermeebttgfïcnCBideitfehctt Äeyfer in Syrien vnb Elften/haben ®rtJÏk ^^3*** 5*«f^bargcmad?t/ vnbjum Kómifchen Keich bradât basganç ÄILÄ'’^*'* ittebt/ ^^****^/**^^^ 3”rCypern / vnb anbere JwcvFv*^^’^”^ï’^^^”’^^*’^^”^^^”/^^^^” ^^^ ®riechifd?cn Äeyferebumb Wan i ^*^*'^*^ **l’Slt;|lolK«/^*gt;^ bezwungen alle Ä^nigreich/Üanb vnb X^eut/fo
©ic anber S^to^t mtt ben 9ïómem.
(^S 5® *quot;*gt;« («r nach 0wnilfe/»ilt; lt;ï|ï oben gemdbt i(l/rü(ïlt;n peb bie 5ttlt;n 0^ ^ ”^3emci|ï er vnb óber|len'Verwalter befïKómifchenKeichó/publius tetf« ^*^p^biîô/ientulus/vnbCatuô3lcUuôpetu6/wiberbiel3eyern/ftlt;hôe Sent k ^^V«»*« bie ^unbgnoffen beß Kómifchen Keichs vberßelen / jr gef verheeteten/ Velins muflertauß bey jwólfftaufent lauter gut altÄncd?c
-ocr page 216-©43 crfî ^«(^ go^dttnie ^ucntthtz
jti f«^ /vnb ctUd) $u rofß/nrtm brtr5U nöd? vier JÄnldn/ waren bey $wcy taufend Äncd?t/fd)«ffba^ biepr 5^rtUin tbauptmannCatué 2tpptu6tn bcr^cycrtgt; fclb mbgegenb voran jieben vnb fallen foU/ er fuhrt ben gewaltigen bnufft^* bernad) bureb offene flraf vnb gebirg*
ffaiue '»ppitta pjet 2lppiu6 ba er in bte art ber ^ey ern batn / gieng es f m ant erfïen glüctlicbZ »»ber bit ^Se^tr. verwüst bas Ûanb/ tbct peb niber bey einer 5tfï/ ^Ï^iti Ion genannt / aUba nart» er fein vortbcileyn/befeblugvnb be wart bte Wagenburg. Dnbnad) bemeóitï ber^rnben war/jogerauf / vnbwoltba6©etreybber ^eyern abfebneiben/ löieweil er aber fein gewif|è Äunbtfebafft / w«ó bie Reyern tbeten / wa pe we'/ ren bette verorbnetbemnad) fein bauffen binber balte ber ob ben fo febnitte«/ SÏ*®^kTX*^*gehalten bett: plagten bie Beyern vnverfebend in bie 5einb/ v»nb$ogen bie finobm.’f** * * ^neebt/fobae lt;5ctrcybabfcbneibenwolten/bracbtenóinbieflult;bt/erfcblugeti' abfd)it«ber bfg ©f» alfo Oben tau fent Komer im felb baraffter/vrttbfïórgenb mit fampt bê tSaupte nrnts tocr^n Den tnann 3lppio/bie anbem flohen in bie Wagenburg/ von banen naebbems fein «veni tr|lt;^ gtn. j;^4upfj^^nnmehrbetten/braebcnfïeau^mitgemeinemKbatbienecbfinaibe barnaeb/ licfjènirmeifle bing binber in/famen burd) vnwegjam^orfïju ben 33urgemeiflern vngewaltigen bauffen/ bie ^urgemeifler verheerten ber ^ey// q5t(«rf«nb wirh em Canbfebafft / riebten niebte anblt;rf treffenliebö auf / machten mit ben ©e/ »ti^«vtt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuefemvnb jrenVerwanbten ^ónbnuf/ jogen weiter vngefebafft wiber gen Kom.
®ae’ h-Ktv 34V vnb Âneg ba ■■SciKi'ii wWa bte
^tt ff unban vber fielen bie Weyern mit /rénover wanbten vn 73 ünbgnof 35tfn«*»ti bmqjcç» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|èn vt^ewamter facb bie Kómifcb Keicbff ate 73ing / fo aie ein Claufen
«ni»er uont. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnauffbembalßpnbrucfelag/gewttnncnö/pltinbertendvnb brennten^
au^ / machten fteb vber baó Waffer pfab / etleten Cremona aucb ju / woltcn# aneb plünbern / 3lber bie von Cremona betten febon vor gehört/ wie ee ihren SoSnî?*^^* Î^^ebbaum/ben von^ieng/gangen war /fcblugenbieChorju/befcgtenbie ’ nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mauwr / vnb ehe fte mit bem ffurm gewannen würben / vnb 73ottfcbafft gen
Kom febietten / famber Statt $u hultfCuciiw 5utiuópurpurioberKómifcb t^auptmann/ber refter bey Tlrmino am^Üenebifeben (V)eer/mitbe^^urge^ meiffere Caiue Tlureliue Cotta t?ecr/ fein mitgefell ber ein 73urgemeifïcr/ pu/ bhud Sulpittud (öalba/ führt bamab ben 2^rieg in ©rieeben wiber K.eyfet Philippen. Dnb ba alfbobgenannter CuduePutins mitbe^ 73urgcmcifïer^ Deer vnb mit ber bülffber 73unbgnoffen bef Kómifeben Keilt;bó bie Statt Cre Ïïïw 'Sv«»«!»* *^o”** errettet / feblug er fieb mit ben Beyern / fo Cremona belagert hettenî^n Cgt;lt;^i4c^s- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce fm aber hart lag/verlobt er er wolt ein neuwe Kirchen bem hoebffen Komb
|Tucbt.
Xu«t»9 purins fro«» tert en Pepern 'Wi ^cubur^.
ÄUGHS 5«lfiltS niump^icrt.
fdjen ©oft 3oui bauwen/wa erauffbifen tag bic^einbe niberlegt. oum legten baman fnb anff beyben feiten reblicb wehret/ vnb bas glûct hin vnb her fiel/ würben brey gar ebel 73eyerifcbe dürften vnb fOauptleut erfcblagen / bergleb ^«mifearafrftffla?. then tOamilcar ein lOauptmann von Carthago ber Korner/ ber ju benKeyern Sevan gebe« Die gehoben war. ibarnach gaben bie anbern73eyern bie flucht/lieffenhinbenwad (te hlt;ttcn/namenbie Korner bie 73eyerifchen Wagenburg eyn/ erlcbigten jwey taufent Bürger von 73teng / fo von Keyem gefangen waren. Î)a biefer 0i^ bem KomifchemDolct ^u Kom fchrifftlich verfünbt/war allenthalben in ber Statt vnb auff bem Canb groffe freub/ fchlugen brey tag aneinanber ein 2feuwr/Kirchfart vnb Vmbgat^an : Turins her lOauptmann nach Komb fehem brauch warb mit großen freubenju Kom empfangen/fuhr mitgroffem pracht auffeinem Sig wagen ju Kom
eyn in bem h^thRmÖtiffC’
Igt;n5
-ocr page 217-torn t)Vfprims,9er «leert Cetltfegcrt. LXXXII ?)««? WerPf «Mff§e6en Per Nepern tint tien
i^^'^*^tlt;«Mgt;^^lt;ß 2^vtcg6 waren ^ürgcrmdflcv ju Kom C. Corner
^H’óCcntwluti/vnbpiibUuô 3wltuó 2lpuUu6/btcp muffen ben Krieg ^•lt;ï*Ófttru«ieu* Jr^wiberKeyfer pbUipfcn führen. Ï)er nentuluó jod? wtber btcKeyern/ {S.**’^*' ^^‘’^ *«)t aber niebtö tretfenUd^ö nu^. C.KeUuó pnmpbtlue berKómerpaupo qjeneïnfe^e« totbet w«tt warb von ben Beyern gefcblngcn / vcrlubr bey fiben caufent(V?ann/baó w«Wmlt;r» P^v^^^^’^*^ ^^^'^ erfebvact btefes fd?abcn6febv/joebmit bem ^órglt;rmeb
?^a$ fnnfft far be ff 95eprtfcÇert Kriele’ nitf be«
(y\ ^ónecbfï fnr barnneb fuhr 'Citne dutntt'uö 5l4mmittf«6 ber Kürzer// ij^^hmiiiwsefHi O^weifïer tn lt;5rted?enUnb wtber Keyfer pbtltpfen / fein (Befell Öeytu6 tie-Çtvwti férS ^^^^”® perils ^oeb vbet bie Key ern mie Peers traffr / riebt niebts tref!' verf h ”^^ befonbers auf/benn baf er Kiem^ vnb Cremona bauwen mb nbenltcf/befc^c CS wtber/^oeb vngefcbaffenalfo wibergenKom.
^«^ fe^ft far mb jug ber SXôtner wtber bit altert
Nepern m2Bel|cl;(diî b.
felt;bfîen far jogenbie 5wcn Kurgcrmeiffcr/CneusCorneltusCctbe^ 3«s/ vnb Ouint. (PinuttusKuffus/wtber bicKeyernmttctltcbcnPee^ ‘^^n/gelobten ber (BOtting«’toni/fo fie Königin ber Pimelbtcffcn/ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
«ka ^” ^“ bauwen am Krautmardt $n Kom/wo f e oblegen vnb ben Keyern S^l^S!*ƒ? reißf^^*^^ ®^‘^‘'’’^ ^w fluebtbreebten/ vnb nacbmals alle enbbet Kriern burd9gt; wet. ** Qeb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘'«”t'ccn. KieKeycrn woltenben KómernBeinÖeblaebt
toburTÎ'“quot;’'’ ^“^ 'quot; »«'gt;^3'rt»lpn »Oquot; ƒquot;«•» gcwi'*«*/ »«lilt;m bieW«« !8,^»«.t« jLm X''^^Ï^^*’*’^^**^^ ^«^*lt;5llt;cf«t/befetten bicfclbtgen vnb bewartens/ 9ï6mernttwfc^iad)« 5 3cnbtcKomer wiber betm/warb befebloffenbarum baf bic Key ern erfebro!- Hffer«* ft? ^‘'‘^^^^ ’’’ib bein ©eblaeb t annemen wo iten/ baf man vier tag art eirtattber
’ yten/vnb alleKirebert ju Kom bcirtifucVcrtfolti
K itq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ie
-ocr page 218-Sue erjîSSucÇgo^rtnnte ^(«enttht/
?)ff fiöente ©eÇUe^e ba 95f peni mir kin ïXö^ itnfffXti^Xncf;.
Ç*^(V5 ned^ften Mrbat-nad.) jogcttbtcjwctt^ür^cvmctlïcrvon Kom / fo lt;*»
55(,iio«ibtrï5eD«n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kcyferö bas gan^Kómifcb Ketd? bnmaló regievun/ ^auptßaf t / erobert C^^vber bû ^Öcycvn mît 5wcycn beeren/ Cuciuô 5«rtud p urporto $ogc 4un »011 benOïSmer». ^onont bte tOnuptjïeïttber Reyern/ erobert bi^elbige/pe gaben ftd? ba allein/
bie Zungen Äneebt ßoben inbic WA lb/vérifie jfen ficballba/bengtenbernnd? ffom toirt fmißfnom M^udo ^urio nadj/betten fn gern vber fallen/ ©ein mitgefcU (b^reuö Claub«^ ^‘ ®**quot;*’ (Marceline rwde anlf dOey lanb vn Com/nam Corn eyn/aUba tbet er ein grofP
btoWarcelb.
TUtçi^ taufent Q5ei)ern Von 9?λ COÏarceKo nibcr
Schlacht mit ben^eyern/man ftiinb auffbe-yben feiten reblid? / boch lagen^j^ Kómer jnle^tob/erfchlngen berfeinb bey vierzig tanfent/ ba bebrteïOardb Iu0 wtber auff Kom $n/bavberftelZn ber ^eyrifch50r(f/mttttamettCarl/0^’^J fldeqt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^ ^^^ alten ^eyrifhen 73auren grob fprechen/ 2^órlcin/ baranß bte K^mg ^óriX pArmft ber Corolanuß machen/erfchlugZm bey brey tanfent lauter trefflicher Kémer/ff^^^ ddmet wagenburg, ntet auch bie Wagenburg/Zagt Znen ein groffen fchreefen eyn / $ogc barnach ber ab. ï)er Kómifd) ^urgermciffer joge barnach in ber Beyern Canbvmr* her/gewan Zn acht vnb5wendig Stett ab / bieSehergaben/vnb jogenalfo^’^ ^wen^urgermeiffet mit groffen freubê wiber gen Kom/ fubrenauffben ÖiÖ^ wägen eyn/ vnb warb brey tag nach einanberein 5eyer vnb Kirch fart an$^^ fchlaaen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. pbtnpi»«« Wire beu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnbiefemZar warb auch geenbt ber Krieg mit Key ferphilip|èn/ererglt;** ot^mernidigbar. ßd^an bie Kómer/tbet was fte an Zm begerten/warb Zn jtnßbar/vnb ein ßeb^’^ mann beß Kómifchen Keiebö/mußt feinen /leibeigenen Son ibemetriottß^^ Kom fehiden/vnb jum Kürgen fe^en.
?)rt^ rtc^t 3ar fut» ©eÇUeÇt tw 95f pnn ivibcr
nacbfolgenben far erfeblug Cuems DaUrmd SUccud ber ^»rget'm ƒ_ (ïet bey adc tanfent Beyern bey bem walb Cey tan / lag ben Sommerb^ O^ ^unn vnb Cremona / machte guten frieb tm Üanb / ließ wiber baim?^ waeju broeben war/bte^eyern entbleiten Heb tn gt;rcn gleden» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
-ocr page 219-ftom ôvfpwttflt 9er «{(ettCeucfc^ctt. LXXXIIÏ ©a^ ne «nîx far tef? Cronfclyn ent» 9îèmP
^j .^ KQtgenantetr ^wv5cvmct|ïcv feblug (Ïcb bas ttéebiï Mv b^ttrad) wibev ‘y^J.tttttbctt^cycnt/rttt flau bevnctiwcn23ürgcrtiïetfïefpubU) Cornel# ©d/
S ^*®”’^^^^ St^offen iOauptmanó/VnbCïtt ©emprom/Congt/beyC^Oey^/
10 / mît auflrgercebten 5^nHn- ï)cr Beyern tJduptmannvnb Per^og b«^ ’‘^wd) / tam /m vil Dolctormb/würben $eben Mufent Beyern erfebUgen/ ^Oïf^^ P‘’*^^*^’^ ^^^^ ^^*^ ^*” 23órgermetfïer mn^c tn Ptfpanten sieben*
ren Lc^^ **”^ baßelbtg jar/banun ber 3lrteg ^wtfeben ben Kómern vn^ey^
«uï *'*’ ^lt;*0 nennbt mr gewSret bett/ba nnn bie Corner tn gr o {Tem anffnem^ b#Ï^**^**’*l^blt;nw4ren/vnb/nenbermtttmttf4tnptblt;mgtti:wttcb^/nnebwm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*
e?^^^’’ on vberwunben bette btegró|ïen2lt;rieger vn Pauptlent/benmecbtrz
?ƒ x^^^’^^^^^^ï*^”^*’”^'’’***^”®”'’”^^‘^iremgebtetgan^CörteebenUnbvnb »n??^^® ”^’’ ^^^‘^ btetletnÏTórcfey bet^t/ gang Ptfpanten/auebCartbago eewjwottteéXww ^!^ ‘^P^^^'^J ber anber tbeil ber Welt/ ba fórt ‘ettus ©cmprontuó £ong«ó/ gu0 ttJtÖec ßte 33cV!S t anbet Komlfcb ^órgermetfïer / ober be^ KómlfcbenKelcbó óberjïerver/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ «
vnS ‘^tlid?c peer tn bte art ber ^eym. ïber ^eyrtfd? König igt;tetbmar ^Jpv^j^^Ä^«^^
'’0 Kavl/mtt fampt $weyen ^rübem/warff allee Dolet wiber ab von ben feut» ^onurn/ bracht ganç Kcycrn auff/vnb leget fteb tne offen 5elb / wolt pd? mtt Komtfeben Kiirgermctjïet' fdilagen / berfdbig bette ein febenben ab ber ^eyertttveybtgtett/berQvnmut/febirftjufetnemiPitgenoffen Cornelio ©eb ß^^.'^^/5'^Ä”-?^’**'®?*^quot;*’^’*^’**u‘Sl'^2*Äw^^ ’^‘^nemittm X.omifd?cn Keteb/vn vor neun jaren ben großen nambnffttglten f 1 JV’^’^nnnPanntbal vberwunben bett) cin^ottenUefi jm fagen/ba^ er/m jO‘tfiivbe4t4j ju bnlff bommen / er wolt btewetl bte ©eb lacht verlieben/ biß fte Wbcybcrt/j5eeren$ufamenbemen:ït)a aber baß bte ^Beyemvtrnamen/etleten Z**‘’^/’‘*’®ltenbte fetnb angreiffen ebe fte infamen ({teilen / fïnnben $wengan^ J3 an einanber tn ber ©cbUcbtorbnnng/ retgeen vnb begerten ber fetnb / ber?
^*Ï®3erttea«f ber Wagenburg bvad)rï)a folcbcßntd?tfcynwolt/vnb|id?bie ^lt;0««*)^««*«»« ^Hff^*^**'^*^^*^^^3^*^^^‘^^ «w^bielten/woUenniebtbei^itn^/tratenbfc^eyer» JJ^J“ ^«aw'
Y'’^ttt an/helert aUentbalben an allen orten an ben oaun vnb Wagenburg bctt^ix'^ ^‘'^‘^^^^rlt;^’^ff^^ ^^‘^ Kómifeb Kitrgcrmet|ïer bte feinen folten mie Vhbh- ^^^’^ ^^’^^”^ sieben / aber im herauf sieben flunben bie Beyern fo nahe auß F ’’^ einanber / vnb brungen in bie Wagenburg/ bafbieKorner nit her/
’^^^^” ”^*^ mochten/vnb warb alfo in biefem gebreng ein grof vnb lang lt;^5^1« »ab ««u^ ^P^‘*’5eltt.iDie Korner brnngen mit ben ^änlein herauf/bie ^eyrnmitfrn «» idgen emanbee StS’^'^^'^^t^geraben groffen Reiben brengten bie feinb wiber binberfteb/ver// »»tgt;nîgt;Mtgt;«!22îiu fiire'’^^^ ”'^*^ ^”^*^ ’’^ fr Wagenburg jutommen/ÎJabif gebreng lang wäret/ ^*” ‘quot;^^’* Sie Komifeber Pauptleutfornan bcrfp«5cn5U/riffenben^cnbrid?en
h ****'”^^^'^banb/brungebamit beranf/biefenbruettennachjretned?t/ fehl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JttW anbernChor ber Wagenburg herauf auff bie weite/ vnb
Sb ^^*r - *i^ithcnKcyern aufferbalb bef ^aun6 vn Wageitburg / auffeiner ^ ern feiten brachen bie Beyern bif vnter bas tbor bef Kenntmeiflerd in bie Ih^^k 1 ^*^® erwürgtenaUba Cuctum poflhumium ben Kenntmelfler/^wen t«««»hfRamp;uwua befft' ^^^ l^auptmänncr/ vnb fafî $wcy bunbert Knecht/ bie reblich vnb lt;«*’*'3** votto ^^^^*^^^*'^^ ^^^^^* ^’^^ auffbifem ortwarb bie Komifche Wagenburg ^rten b ^^^^ rd)ongewonncn / 2lberbte anbern Korner lieffen ju von anbern ctcniF^ r ^^'S*^’^^wog/trieben mit gewalt bie Keyern wiber hinauf/erfchlu^
im5aun/vn5u legt tarnen boch bie Korner herauf auff bie weite/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ten z^T'*'^^^® ^^'y ©chlachtenvmb bie Komifch Wagenburg an breyen or/ SSSJwJS«** ^^^^^^ ^^^ ^^^ ^^’^ mittag / baf tein tbeil vnben ober ob lag. Ibarnach ^
Uibenz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keyernbiearbeit/bi^/fehweif vnb burft nicht mehr
ben ƒ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onb jogen ab/wenig/bie wiberfïunben/ wurben in bie ßneht von
^’'^^^S^r^hlagcn / vnb wichen in fr Wagenburg. 2lllba lief ber Kómifeb tbtt S^^**’*'*ïî**^^*’^”''^‘^^ ^^*” Kriegfvolcf wiber ab5ieben in bas C^gcr/baß oer meifte tbctl/etltchewoltenfrif^ vnb freybig fcyn/ vermeinten bie ^Öey*
-ocr page 220-©ue erft ^utg go^annu 5l(ucntim7 i;ifcbIVlt;ïglt;nb«rg$«gcwtnnctt/|lunÏgt;lt;nblt;r«uflcttbrtvvovtnbcv Orbttung/^/ wS?^*** ^^^^^^ ^cycmcrfabctt/braebcnftlt;rt«|f4u^^rwlürtgcnburg/pUçtcnbicI^^^ titer rtn/vn erlegten bic alle fo bem Kómifeben Bürger meijber ^remt7rtupcti^lt;^^ nttgebotf4m waren gewefen/^lfo war ber (tgvnbbaó glwcf nuff biefentagJ'* beyben feiten wandeln. Mneb bem jogen bie ^eyern nb in /r vnberjï Canb/b^*^ 25ürgermei(ïer 0emproni«ó fuhrt feinDolct tn bie Keiebfïatt ^iemj/ba ber o bgenant Scipio /berbamaU berfurnemeflKómcr/rnb^umanberntn*^* ^ürgermelfber/jn ƒ m mit einem nnbern tOeer/vnb jogen alle beyb ^iirgermlt;^ fier mit allem Dolebburd) ber Beyern iCnnb/brenntenvnb raubten/fo ml F voriOolQ/0ee/(lOo^vnbIVafjèr/ mochten.
©0^ if §enïgt; jar bef? 95f ijrtfc^f n ent» ^XômifcÇf n
• ^fV3lcbbem allen/ba e^nun im jebenbenfar war / baf (icbberÄriegbtf*^ '^^angefangen/ machten fiebauff^/abermttiOeerôbrafFt/biejwen^ùrget^ ßVe^ met fier/ Hocine Corneliue (lÓerula/ Onintue ^Oinntiuö ‘Ïermud/ bet# gleichen 0Oarcu0 (ÏOarcelluó/ '^itue Qemprontua bae vorig far ^urgermch ^swtt vitni» ^eD» ft^*^/ vier große anfebenliche iOauptlewt vn Xabtófrennbt jogen vber bie ^lt;y^ toiMff fin flt;^W ren vnb ©enuefer fee ^uben‘Weyern/ als ße fafl alle far tbeten/gefallen waren/ »lt;9 Weld». nbsp;nbsp;nbsp;Verbrenten wae ße funben/bey lt;Dobon begegneten fn bie Beyern mit gewebt# ter banb/warb aUbaauffbeyben fetten lang ein barter flrcitbaf fein tbeil vn# ben ober oblag/ als lang bif bie Sonn aitffbie 73ey ern fo gar beif fehlen/ baf f^ ^fomtflubm. ^^ nimmer leiben mochten /wiewol fteftch bellang erwebreten/gabenalfojüi leQt bie ßueht/vnb Barnen fr vil in ber ßueht vmb/ boch blieben ber Korner antb vil tobtltgen.
©te etlffi ©cflacft ber 95fpf m mtf kn 9îômf m.
^fV^ch biefer ©ehlachtim nachfolgenben far/ Barnen anbere neuwe K^mi# (Iffhe ^urgermeifler vn obcrfle 5elbbauptleute mit jweyen t^eeren / Cn^’ Cxixd^uintus 5lnmminiu6 / Cn, ibomitius 3lettobarbus / vcrwöflen wibet auffein neu wes bie ^eyrifeh Xianbfehafft/vnb etliche vil von bem 13eyrifeh^ 3bel vn KAbten/auch anbere mebt fo etwas ju verlieren batten/ben ber XtUd $ulan^
-ocr page 221-6öm6rfpr«tt^9errt(tett2:etttfc§ctt. LXXXniî
^fv k^t Ärfeg kv ®epcm nut kn tXenimi.
^^®^^^*^ *^ ^’^^^^^^i^t^^^^^^ 0Owcu6 ^ciUue (ölnbrfo/bcrctrt
■^^^omifd)«; ^ürgcrmctflcr / mtc 3nttod)o bcm gvd^cn Äcyptm ^tficn
^*v ®y’^‘*’^lt;5lt;t/J^4gt;lt;*Ïgt;lt;*^«»4l0mU ediebenbau^ett auff bic ^eyem Kóm^ ^^*^^’^”’^*^^‘^^'’”^ ’^^‘^ ^*”* gamjett Kómifd^cn r^tb für ben fórnemfï«« n.jkr ^quot;^^‘^^^Z ^^’^ ^^**^ ^«rgermetfïer vnb Verwalter bef Kórntfeben Ketetos/ 6dil Ï ^örndtue Öcipio naRca/pl^lug fd? mieber^eyern beer / mie ber eptiKhua èéMd ^Wfbtorbnung tm offenen 5db vn vermennen flrett/Ug obgewan nueb bte lïadca ruât »ik^ Rb **^^‘’^3 ^ Reyern. dOtt fo vil tnupne ^eyern bate peb vor nie Bein Komb ^ ^oKrn-bet x * ^^^fÖ^lï^’^Sw/^^f«*^ legt ip ber gróft gewepn / vnb war ber fg ba ^?’”‘^‘^ ‘”’lt;fe ntd?t Bleitt/lfd würben von fun ff g tg taupnt Weyern mebr «*w»Â**^-‘^‘‘^’î**.i^S$‘^^‘quot;Ç^W“??^«««-^ ^^'Jnftnnban bte Beyern anbaó Komtfd)Ketd)/gaben©eijfel vnbfegten wet tuotsma. baó^^«^^-'’^^ ^“*^^^*’ fd?ter vmb ben halben tbdl free ^elbe gepfalft babin KfAff”*^^^ '^*’^’^ gevalt bett / wo ca gelup vnb verlaitgtnenwe Keteb vnb
^a)Pctt 511 ban wen/vn biefclbtgen mit Kómem jubepgen. Don bef Kriege
tt»®?'”^*^^ ct»2lt;ïvd'gt;farc vnb vmbgang vonbemKómifebenCammergeri^t ^l”’!'?“’“quot;*“’ lt;t£^j ^?Sîî*/'’”w«rben^cfp^pffcr/baôip-ôcbpn mit vergölten iOonteiitt ‘ ^ ^‘ ö !«nagë vn gcopffert.©cipio fnbr mit groffem pracht vn figfpil^n Komeyn.
Rel '^^^^‘^ ’’^‘^ Briegt ber meebttgp (5rtcd?ifcb Key fer 2lntiocbu6/vn pin ©on nbsp;nbsp;^e” fe?S*
biex **quot;^^^’**^^*^ ^^^ Kómer/ bett a up feiner feiten î^entfebe/fegt betten# auch oieTitSwen ^ ^ömer/ nemlieb bic von Kbobif. jgt;er Krieg war in ^tfien / in 2lntio(bue ^«yRrtbumb/ee waren aoeb wiber fn feine jWendOitbröber bef (Brieebipben
2''*^^^»^«/Keypr pbUipeauf Europa/vn Key fer ptolomene ber fönffe quot;^^pten vnb ^pbrica.
SvóR ^^^^^^^**^ ^^*^”*^‘^ fdiidten bic Kómer in Elften wiber obgenannte« hibff ^.^*3^^^”2^^y|^^*^^®^**”*/'^quot;^ P’n^n ©onÖeleucwm Ç fo ben tOatv bon/s ^ ^”* bett)fre fórnemepen jwen Kriegfmann/ C. Cornelium 6cipiotgt; ^mb ^’^‘^^^ ^órgermeiper/mit fampt feinem bruber p. Cornelio ©cipione/ SannK? ^^ lt;*Wlt;»‘ït^lt;l‘ 5« ‘iHfV 5^^ Hauptmann/ber Dannibal gepblagen/ ôtJbiérRiààtÂ*«
^^*ftagwert6 ju Komipben ttn ©necçtft^ett ^roRK^^^^^^^^^^*^^”’^^^^’^””^^*^^'^^””^^”^^”*'^*^'’’^*^^* ^^*^*®’^^’^ ^^'^ Helfet. ‘Oolrf *’^®*’^^ ”’®lt;^’tvor^nniebtgenepn/ verlor autf Canb vnb Wafpr vil ^ç^®^^«ft fteb ergeben/vnb ber Kómer 5inf vnb Cebenmanwerbett/mnft Vnbns^^^^**^^ PBtÏX^St^vf‘Cördey beift/abtreteen/allenpbaben/ topen/ «»den^^*^^^^ ^^^ Kómern auff ben Krieg gangen war / abtbun Vnb auf nebten »««odju# «tß nerfiik ^®b vnb förlicbenbarju reichen bem Kómifchen Kelch taufent Cenr/ «tronen tribut ge# iittiBnfo’^it^’ÏÏ^bmi^^medjm:^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feta», „„8 re«
®ct|fcl f ^^’^^ bas alles fetn eltepen ©on Znttoebum gen Kom febtef en vn jum wen ® on oinnoebiï Jwenbr^^'^’*^*^^”^^”® ^^’^^“*^^^^“^^‘5.^^’S^”‘’’’’^*^* *^^^ obgenannte ium®èt|ïeife5ert. Xrt»Mlt;,».^^'.-^*^®‘^*P^'’*^^^/^^’tfvnfcr ©p:ad?bie p^ber ober pAbler/haben bic Æuf Scipione» b««à un tbeiÄV? •*quot; ’gt;«S‘gt;ns«i» Welt 3cm«*t.î)«r p.Sdpi« bereit tin ftbltdw ^^JK” 3lft.Mr^k°P‘ gt;nbsp;ntmltd, gnnç Oifpnnien/nnb bnrgtgen »bte Cnvtbngo onb ^„^„^ ^ ^ffrica^f^^® ^^‘^‘^ ^^^‘^ ^^’^ IVelt5«m Komipben Keid) btaebt/bammb erber 2(fnflt;»nu9 juge# fütIs-^^'5^®ciplo5ugenantwirt/pinbruberC.©cipiohat^pamingehor4’ »««»*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
gt;lt;^»amp;^ï?®'^2*?*’*‘’^,r9“'*“amp;*r^'ï*^®^^5^^ ^ever 1 '^^®^a nun bteKomer alfober gangen u?elt gewelbig waren/bie ingenannh hielt? r vr^^^P^^^**”^ '’”^ Combarbeywonenb/ jufriebgebrungenherten/ oïSmerMennic^i vnbC ^^^^‘^ **1^ Fgt;5lt;**^ langzbieKottpbafftberjwcyerKeicbpett/^teng innafticb. i^cut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**^^*^”^ vn mangel an
‘Ïcutf,^”^^ ^“^ furcht frer Hadibaurnber Beyern zber groben vnfinnigen ostoemwerkn wu hip tl ^.^lt;ttler/ bey ben niemanb wohnen wolt/ póhe pberman bavonæa ^“ «»ff^önftb# hie^B^® . ^^’^’‘^‘'vernomen/warb im Kórnipben Kabt bephlofpn/man folt
y^^^ngar auf jcaUenverjagcnvnbaufrcuten/ïOtewoltenbaófpil nicht
meh#
-ocr page 222-S dö er i't'B'.icßOcßatiiu'o'Ritenet'»!'/
Jijfricui. Noricim. T4nri/{H('
inebt^ W4gcn/wolté nd) i« gefebrltgBctt bc^ Kriege mit ben Körnern wettete eynlrtffcn/vermeinten 511 weid?en bê Kómifeben namen vn g Wet/fo mm imlt;*i’H nemen were/bicgnnQTÜelt viergangen bctté/tcumtcnnlfo^trtlien/jo^ciO’?! anbtt Beyern beraunburd) bic gegéb fo man ƒ egt quot;Venebiger berrfd^afft be’t’^^ tbete fid) im -ïgt;fïerreid?ifd)C Xfrrgbergogtbum vn tm Königreich ‘Ï)ngcr n v«’ bic Ï)ra/©anw vn Ï)onaw / niber/ name oberhalb ber ïörajwifeben b îD^^^’^ biefelb gegéb ey n/vn alba biefclbig Keper bic große Oey b fo jun Seb^tfercy^^f’^ Od)fen/KoU5/vnberglcid)é‘ï)icbi’.isiebentwglid)waren/bic alten nenne«’quot; gemein fold)egcgenb/tmlt;Bricd)tfd)en vnb Latein/lUyn cum, Noricon,Tauriico-'
tTacbmale haben bic Feyern/ab ©trabofebreibt/vil Krieg gehabt ben ïöanaijerniöAncn vnb (Sotben/fo bamab jenfeit ber Ï)onaw gegen woncten/alfo pnb iebaneb in ben alté^öeyrifcben tóijïorien/ wiewolmiebb’^^’,^ rfcteófey berwarheit gleieber/ wicanbere febreiben/bap bic Keyern haben ben Körnern foldje Krieg gefÄrt/vnb feyn bic Beyern inataliën gefeffen vïlt;^ bunbertjar/aber baraup wiber Vertrieben worben. ÎM nun bie Statt Kom ^î^ fbanben war fünffbunbert fónff vnb feebgig /ar/nacbbemftcbiefelbigeaur gebrcnnthctcen/breyhunbcrt/vor.Cbripigeb»rt/bunbertvnbneungigjlt;w-
21x16 tue SXôntfr fiir^Xcu^ftfU tu  vertoj^nen
^cher £anbfctafft gebauwet j^aben»
GaUiatogdta.
Oiauf 1)114.
211 nunbicKömer ber Keyern ab waren tomen in^talien/bauwef^^ von punban neu we Keid)pett in ber vertriebnen ^ey cm £Ï.anbpb«n aie peolomeu6an5eigc/Galliatogata gênant ipgewefen/bat peb vmt bem pard?enburg gepredt bip gen Kauenna/ bip an IVapcrPup Kubicond^ 2lt;tiamp;ifoi). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babé alfo am breifftgpen tag bcp Chripmonats aup gcfd)efft bep Köm. Ke^ ?'’^“f’ er Äolonimit5ooo.CateinernCberetOattptpattKom)bepgtbilt;Jgt;reyer/Ä»v^ ^.o^rtfiMsSetM. leriuö5llt;iccu6/(Z).2lttiliu6 Serranuô//i.'X)alcrinô‘îajgt;o. Einern Keuter^^ Æ-àiaiemaiSaro. .ifbelman gab manzo, ment ober jog aderd/ben anbem^o.^tn jog adere lt;?V7 ment ip aló vil ale einer mit ÿ wcy en Och fen ein tag a dem mag,î)ie fe gegen^r abgewonnen worben benKeyern/berenDauptpattKoloni gewefenip/P’
Keyern babé bie'ïnfeanier ober X^trurier branp vertrieben/ 2Hfo fagt JCiÇ*T çjîoùon vnb p4vgt; 3ö^v3lctcb^ï^ (ÏOobotï vttb^OrtvitKt |cyit bc|cQCworbcïttïiitjwcytAu|ctitÏ^^^^ mab^kçC* feben Bürgern / in bem £anb fo am neppen b Key ern/ aber vor ber‘^opam* ^*’’‘ ipgewefen / ju parma bat man jeglichem ad?t/ ju (VOobon funffjog äderet* ä. Sujnf!«6 eufpt benbae 5db haben aupgetbeilt biefe Ï)reyer: GOarcue 2lcmiliuó Cepibuöquot;^*’ nii8.^»iefei)a6e»wc tuöXSbutiuó Caruó/C.Ciuintiuó Crifpinue.
««».««taft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ^^^ ^^^^^ ^^|j f^ ,^ ÏXemfr mt( ten S^eutfe^en
in 2l|ien getto Çaben*
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ bic Körner fricb gemacht mit obgenanntem Key fer 2tntiod?o vn ßj ^^SnemSonÖelenco/bicl3eycm and? auf 3^^’^«'’^^^*^*^^ betten/flt;Ä ten pc in 2igctt/fo pc obgenantem Key fer abgebrungen betten/jren SÜi’Äf «Â* germcijïcr vn t^aupeman Cn.iÓanlium/ba ber in 2lpen in bic Statt ^pb^Ç w«i(iiri ’ *ram/lieffallcójn/frolocttenalIcStett/èanbvnbjCeut/bappevonbemfd?’^^ ben vnb febaben ber 2lmptleut ber (5ricd)ifben Kcyfer er lebigt weren/ be^^^^ ten an bic Kömer/bap bic grobé vnpnriigen Kanber / bic ‘^eutfebé/aneb «^^^^^. $um ‘Vieb treiben / pc würben fonp betn fricb vor jn haben / ^0 wer vergebt^ bap man pc vom Kcyfer 3lntiod?ovnb feinem Son Scleuco er lebige hctf-i^ manpevorben‘^reutf^cnnilt;htancbverpd?ert,5)ie‘2^entphenwonetenbamlt;*‘
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebabs oben mehr angc^eigt^gegenConpantinopclvber in bldn Elften /P’^^j,
6«fMÄj9quot; ilt;«t bie grop '^urdey beipt/gegen Horb vnb -Öpen betten öinffKömg/?’ jiabt/mitnameCrtb namen Orthjag/ (Öompalmer / (Danbbot / Orgfgnnt/ ^pcfgnat / iDiep*' ^^ («3 / «MnjwJm«/ mit ben Kömern/bett be (ßricd?ifd?en Key fern alle bid ffwiber bie Körner ve Sfj^iiwfc’quot;quot;* fagt vnbfrey ab^fcblagcn. 2gt;cr Kömijd? banptman nam jm fonp lt;**’^!L vrfach wiber bie ^cutfeben/fagt/pe weren abgefagte Jeinb ber Kömer/hen-Key ferSlntiocbo vnb feinem Son geholffen/î)arumbrndter mit t^eererrmi an^’'
-ocr page 223-^0m ^rfpruttöL^cv rtUctt Cauflt;fen. LXXXV
?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^'^^” baöWrtffer Slt;ïtt3rti’ab/b4 04) ^nbcbcÏTeutlcb,^
o ;J.”^I’^’^/Ïgt;rtfmtt anebUgbkt^nptfl4i:cpc(|tn»6/mwelcheretngroffev ’^«flee ^lt;«»^4^6, ontKVtt 2^ toiler war/gewetb« tn ben ehren ber do ut eer «Ikr (Dotter vntóel Wnuscm^poupw « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^ verfcjnttten waren/btelfen ftc Ire bröberCid? baba oben nneb
s«melc)2vóttig ^pefgnnbt war flt;t|lgemübeetnber fneb/rttte btn vn berwiber/ g«3crn frieb gemncbt/eewoltenaber bic nnbern ^entfeben 2ióntg vor ein Owwebt ober $wo mit ben Kómern tbun/woltenjr betl verfneben/ meinten ftc
i ^Ï**ï'’'’^S'*’lt;gt;ïlt;^**^’^fblt;ybtnge«/fl$be«/vIt)lt;ibvnbKtnb/vn4Uegntrtu|f
jwen bobe 23erg/0e$ogen vber bas wafjer/tOalOZ gegen Oflwertó / wolté nUbn ^aifj cinsosuf}’«-, ,rctt vertel eynnemen. ïDer Kómifcb ^urgcrmcifler rûeft für feb jum (Debtrg w^rtó/bte doûttcb von pclfmuögiengenim entgegen mit berprocef vnt?ey / »Stbmn/vbergabentmbicÖtntt/weilptgtenbê Kómern baf Oegernboreten/ vor rtugenwnr/Re würben ber ganzen IVelt Óerrn werben / bne beccjnjr
•^•^lt;töw (Ty bele/ein UOutcer aller (Dotter/ bnnbt getban vnb offenbare. Cv^fte ©«r«».
ƒ tM^malö gefebaben $wo ©ebUebte/bie 'S^eutfeben würben mitmennig ber ^wu^en vb 73erg getrieben/vn anf frem vortclin bic ßuebt braebt/aUba wur^ en jr vil gefangen/vnterfncnS^ónigOrgfguntó iOaußfraw/ bie warb einem
mit U|t^4von/lief bem Komt|cbcn Pauptmann/jurcttungfrerebr bad gefangen/ vnö von «Ipblagcn briïdnófurjrcnl^crrnx^nb(Dcmabl/fam alfowiberbeim/ «‘»««w b««ptmami
»»d?t obit racb frer febmatb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;»f«ttfr«4,t.
maeh ‘'^^^«’|ïïlt;lpttbie'Ö^e«tflt;bettfrtbmitb.lt;mK$mifcben lOaiiptman an/ aiih ^^^^”^ ^“’^^f’’O^/barinn begrijfen war/baf nun bie Teutfeben binfuran wbetm fid) entbalten nicbtmebr anbereCanb jrem alten brauch nach/ weiter witgewapneter b^nb vberfallen/berauben/verbrennen/fonber mit jren Hach* r?^*;’’ '”^^3lnjïó|fern guten frieb vnbeinigbeit bullten/ foltenfonfl aller bing LT®^’i^'^‘^^*’tt^f’^.w^*’**^Slt;»^fl^*gt;Ï*^*^'^^*wlt;rflt;ytt/m$lt;btlt;»wol nach frem
s‘* ^’^ berfosnen leben. TOn bracht foleber Rg ben Kómern cingroRenrbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
bctf''''s ■^‘'^’^’^ ^^’^®^”® ^‘^^ Öonnen/baf Re bie groben vnRnnigen ‘i^eutfeben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
feut Mi'^^fi^‘'*’^^5^*lf*^quot;^^3^i^^^® / frcmmntwillenewenbgebenvnb§ielge^ bas x‘^ ^'^^^ ^^ bifber an Re niemanb bórffenrichten/wiewolan folebê Aneg
^^^ ^^”^ gemetn/etngroR mißfallen/wol ten »««S^^’*'*’^)??’’*?!^^*?^**^ nbsp;nbsp;Ä' I«flctt«utf «m«m©ig j„„ ^^ ^
PauBtr **’’*’^^quot;^ ”’*^ folchemÖtgfptl/pracht/berrligteit vnb jterbamale bie man n»d,t iuiAirm/ ; .“^/fo ße bie fcinb gefeblagen vnb vberwunben betten / pßegten cyn^u / ^0 er anheim etg*
»«bgewni’® *“**^^'''^foÿ^ mit btmTOlt;igc„/mlt;)tt füb««lU gefangene quot;X'ii'SÏX».» aUes^^^'* ’’’'^'^ ^^^^ «tit/fo Iteffen auf ber Statt/ jungvn alt/ IVetb vnb Ätnb/ mar.
Iwth ^^?^^^”^’^’”^^^^^^‘^^^” bnuptman/fnbvtenmitelncvproceß vn tOcy;
vus s *^i ’‘’ ^^’^ hoben Stijft / vnb begiengen alfo ein groß ^cjî/ mit opffern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
P fes^wgbenvntóbtltiiben (Dóttern,
^Jicfer trtumpbC^^lfo nennêe bie Kómer) warb ab C. 5loru6 febreibt/Cn.
et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^fß^S*: vn abgefcblagen. ïöas X.$mtfcb Regiment gab fm 511 antwoit:
rtttUf ^'^ 2lricgvon fm felbó/obn wi|fen/willen vnb befelb bef Kóm.Dolcfó 6wvilï^^^’*'^*”*^ ^^^ groben vnRnnigen 73ettlern/ben‘ïreutfd?cn/barvor Re Rhen ‘*‘’^^*^^^ïfr‘'5wngtreuwlicbgcwarnet/verbottê/Refoltcmitben‘^reut# 0i69ncmaiimng.
Slt;w;nfe'*^’^'’‘’^*^*^^*’ flt;y w/JoUen feinen 'Rrieg mit fn anfaben/ Re funbtene benn ebrvhX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R'lt; von ben vberjogen würben/ benn móchten ReCeib/
fdnanb^v^^^^**/^”^ ß*^^^^^ Kómifeb Dokt |r muffig geben/ bür|fren auff würben s'^^‘^r^^’^ ß’^^S babê/aUcin bie‘Ïeutfcben/wo manjr nitmiiffigßünb/ SaraS u ^^”**ß^ Keicb5erß0rcn/wte Re bennvorbrcy bunbert jaren Kom ^pSebrent betten. Xtó bett fonß auch noch ein finn vnb meinung,
Tlrkrtß ^ S^^”® Manlius iff ber erfï Kómer/ber alle vnjuebt in bac Kómifeb
»taflS??^ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ mit lOurerey / freffen/ fauffen / trinken / jpielen / raflen 2Bc[cBcr jum erje»
^«tVtthuT^*^^?^*”fel^amer f leibung/bocbnicht511 grob/ wie bemad? erß fob/ ^SSmKaïdi JS $wcbt i *”- '^^^ ^”^^ ey ngebrungen blt;»t. Ï)ic anbem lOauptlcut haben greffe bvlt;*d)t.
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;burg/
-ocr page 224-Sas erft ^«c^ Jg'oftiuime ^«cnttnt/
bwvgbev rtufjgefd?tuttenen. ÏÖte X§mlt;v tbcilten bic gewonnen Cnnb von obiî^' nanten ^ey fern/ediebe ©tett gaben pc ben von Kbobt^ / edt^e if nment 2lt;óntg vb petgame tn^tfïen/etUeb nwebtée 5teyfïett/Aóntg plutrt nuf^ matïenwurbcnain^etUebegegenbgebcn. *X)nb ieb bnbóofftgnug mît gv»o^f rtnge5eïgt/wteGanogicciobetGalath7'^eutfd^/vnwte vnfcvrtltc^eyttfd^eCbfö^ nietten 511 palfanw tm ^bnntfltfft vnb jn 0. tOatmevan ju Kegenfputg 4«J^J gen/Heyern fêyn gewefen.Xfó feyn je and? jret Könige namen gut alt g^*^^ ^ey tifd?/wie ee bte bauten bey vus noch b« wdgô tage braueben/ vnb gemc‘rt‘ ©ptiebwottet brtben»
Sßte Wfffr ^eit aueß »eKer ßte 95epf m vnb Xcutfeßen öOä^' nanten Keifer p^iUpfen tviber bic ^Xomcr aufffviirffen/ bub er aHent* halben bie ‘Ceutfeben vmb bte töonaw befleUt / vnb ein gto|j ge^ ffbrey gen Kom tarn/ bte ‘^en tfeben woltcn Kom vbev z jteben/vnb wie bte atifftbut gcfltllt warb.
quot;^g^nann tem ^cy rtfd)en König î)îefbm art bet ga v jorn/ba^ bieX^^ ÇY^^met/n vnfctn*X)olcran|)3Mlien/bemgutenftud?tbarnCanb/rtlfo vlt;f* ttteben/baß fie wol vier bunbertfar mit guter rube inngebabt bttten/5^^' baebt tag vnb naebt/wie er bie Korner wtber beym brett bejalet.iDarauff tiff^ er felbß ju Keyfer pbilipß/blagt jm fbleb 6/ jetgt ƒ m banebe an/ wie bie KorttO^' 0t^ttifrlt;j««2i5«f3/ lt;tiß grobe Mauren/ vb ben pe bie weren/aueb aller Keyfer/ Könige vnjür^e*^ parpen »nb ^firen abgefagtefeinb/wôrbenniebtauffbbrenbi^lîeaUe Keyfer/ Konme/ yürp^*^ «taffagte fein»- vnb Derrn er fblngen/aUe K0nigretlt;b/5ürllentbumb/ DerrRbafft vn -Obw feitabtbeten/alle Canbfreymaebten/vnbmitbembengemetnenman anfi^ joben/ fte betten felbö fr eigne König alle erwürgt vn verjagt/ ben 73 wnbfcblt;ƒ Wm« fatten ci» vnb nacbmalö Trauten Kegiment aujfgeriebt/vnbinbiejer jett bie gro^m«*^ Q5aBrenffflimf»f» tigen Konig/ben 0ipba v in Tlfrica ber in gangen Difpante« vn ©ieilien/ lt;2 lenKoniglicben gewalt vnb namen aller 50t^|lentbnmbxmbDerrfd7afftaUr getilgct / Canb vnb Ceutgefreyet/ wie pc mit ben Key fern/ Tlntiocbo/ feirt^*^ ©onÖeleuco/vnmit jm feIbö pbiUppo were vmbgangen/wie fie jnc engoge*^ wiber fteautfgewor|fcnvngefrcyetbetrcngang2l(ienba6 (Deer/aUe jfnP”, Kobie/Canbta/Cypcm/îltgropont/gang(5ried)êlanb/baswüsterpbi^P^ ; am beflcn ber fokbö mit feinem Kruber/ Keyfer 3lntiod)o noch empfünb/d^^ jnen järltcbe gülrmuft geben/wo man ju würbe feben/wurbenfte alle Keyß^' 2^^nt5/5w‘*(len vnb Dermewie fie in Difpania/^frica/ ©rieeben/ 3lpen/ eilten/ vnb©arbiniengetban haben ? ermorben/barumb folter ab baß obdr Daupt in if uropa/von bem aller 2lbel vnb gewalt bie ifï/ vnb ein Xlacb^0^^^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn if rb bep groffen Key fera Tlle^anbri wer/ mit ernff in bie fach feben/be
willen vnb grollen ber vnpnnigen groben Kauren mit webrenber banb beglt;9 nen/aUeKey fer/Konig/ÿûr jlen vnb Derrn/alß gliber bep Key jertbun»^/’^/ gewalt/vnrecbt vnboebmut ber (Dorber ber gangen weiten IVolffe ju K*’^ befehligen/if r woltaud) feinegute ^reunbtvnHad^baum/allanbere^S'et’f^
er toermfaeßft eilten vermugen. Diefe rebe bewegtKeyferpbtltpfen/bap er fid? vnterjlunb aun *^ jeneg mit öen 9x5^ neu wcß cin Krieg mit ben Kornern anjufaben/ vnb warb jnen fo feinb/blt;îp ‘ mernaniufaßtit. nbsp;nbsp;p.j^ eigenen leibliehen @on Î)emetrion (o ju Kom ©eiffel vnb Kurge w4^ »
^öfmetriawirt »fr;» wefen/barumbap erben Kornern gut« gunt/ju jnen Sieben wolt/mitgitf^’^^ yim erbat Ce )Ult;ep^ Hachromen am Keyfertbumb/befteUt barnad? alle Ceutfehe/vorauf P^. fertßwmß» gemacht, bie iDonawauffbeiben feitenbamalß fajfen/ nemlieh obgenannten Key^w* , König Dietbmar/fo biffeit gegen (Dittag bip an IVelfchlattb gewaltig weiter König ifng / ber Difîerreich vnb baß Denebifch (Deer jenjett «‘'w gegenriorbwertß tun bett/bracht er auffbeiben feiten auff/Konig^L maTSnaftH Ser ‘’ber 4lar/ber war Derr in bem Canb jenfeit ber Kona w gegen «tittemaw^ eibfnfürgf«. nbsp;nbsp;nbsp;man jegt Tongern vn ©ibenbürgen beipt/binben an faffenbie gegen ^^ p^/
malß Baftams c nlfo nennenß bie Konter vn ©riechen in jver fprach^tn ben M ^. ben/fo man jegt polen/Keuncn/vnb Walachty nennt/ feyn alle ^eutfeh Ö^^’j,
-ocr page 225-®0m^rfpwwâ.9eraUm£:e«tf(gett. LXXXVI
^^^^’^^’^ 3tbctt CotneUue '2'rtclt«ô ht bem ^ueb/bae cr von ben t^H ot^^ S^Pbvteben bat / bevgUieben pUnius nent bic ^aftamae ben fùit|fà **ttlt;brtUb4'^^^”^^^®^*^*^^ ^^^ ^«ecb fd;vctbtbcrgUtcbcn/fcQt batju/ba^
^^^r£^^^ ^^^*^^ 'Î'entfebe “X^olcfô Â.ôntg Ifnt^bett etn Son bîc^Cubü ®“^ ^*”^* x^nb*«^- J^'^'^oebtev/bkvetmÀbUt ctÂcyfet pbiltpfcn/macht pebrnttWetb bps (k nbsp;nbsp;^wff/vn 50g vbet bte ^onaw/ba (te tne (^ccr feilt/wolt2lt;cy (cv pbt#
f»rt,!x*’?’’®^’’/©lt;tgt;weblt;vvnb^beneinblt;y(ïa»bttb«n/Kom»ttb IVelfcbe fiate' '’^^**f^^^^^* Ï^tefe *X)ólcf er aUe befleUt Aeyfer pbtUpó/bte (Stteeben vnb nas tt*^^ tt^nnenó tn gemein Gallos vnb Scy thas/ tnfbnberbett Dacos,Getas, Baftar//
^5°’'^’^®°®‘ *X^nb wie tT. Clnltie fagt/ fo habend etn fpracb / etn brauch vnb \ 3^^**bt / vnb feyn alle/ wie oben er ft gemelbt tfb/ '2^eutfd?e/vnb am metften )
Bamh^®^^*(^* »er an(êbUgBottbtalfo bctmltcb vn verborgen nlchtfeyn/ es
XAM?^r^^^‘^*^*yS^^^’’*^^'^*^^*^ ^^ntf4)CrtXom vberfallcn wolten/belebte otômer «fc^rerfe» ‘^ifbrerfcbracfcn/benfternttBetnem ‘VolcFlieber vnverworren biteben/ ÿ’f'5^‘*’'ïA‘?
fr^*^^^^^ ^“3^4? wer : ^6 tarn auch Sewlfle lJottphafft vb ben Stetten tn £jamp; ƒ
Kb 'vc^^^’’^ vberal tn bte Statt/welcbe bic Kómer gefretet betten vb ben von Urb' ^^^’^ klagten all vbcr:^eyferpbtltp6/wte er bte grobe vnftnntgen^etrz fo m A”^f^^ wlber bad Kómlfd? Kerch tet^t / noch obgenanter2^bntg ^n^ tril r?S*^wfFw(^^«pw^t^/Ue^belmÜeb auffitalienvnbie Kómcr/bt^garln ^Êngkj^ufffcuOï^-cbcft ^?/^ w|f ^‘’11^*^ *gt;«^ Canb rauben.S^nb ba 511/m von ben Kómern/fo h lt;SSlt;P ^'’quot;^ fcwffil?®^$?f^^*?^«;^‘^S^/S’'*2?$^tf^'ïF'^«^ au^? ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ îôurontud barton Kom-Konig ^n^ fehteft fern bottfehafft tókCttoerfcbicFf.
ettt ^^’’‘’^/^^tf^hólbtgtlïehfebrmantbet^mvnrecht/erwó^tenlchtd brumb/ ^nç«i«3«ntflt;^«i» iit(tr^**”^**^^^*’*’^^^^/pquot;^^*^^**”^^*‘”’**^^*”^*’iï^f^^*’ ^gt;^c|cwlt;ó Kó^z «««W* ^Æ*?’® S^^efen/ba /nbte Kbmtfeh ^ottfd?affc tn iOtflerretchgefuchebett»
5tifk ’’^^wfbbreymalbte'S^ettfjehenvberbadCBebtrgtn3tlt;ïben mttlVetbvn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.**
lt;tcth ^?/*’**”’lt;^lt;*»üetJtenbte'Webrallin'Xl?elfehlanb/woltenReballba ntber 3^0«.-
'’^ blteben feyn. ÏDte Kómer Berten großen ßeif an / betten große ot^mer haben mît ‘«ben^ebteÎTeutfehennttgerneaußfßch/febteften/reigen^ottfehaßrju !'quot;5^Ä7„quot;‘'^*
igt;?k®^”*^^btenîrettt(lt;hlt;»/bta^tlt;ndmitgtttenvnbbjcnworten/wtepeBanbten ® ’“^^‘ ^^j.j^^^?ten/wtber auß^^alten/lteßend frey mttjr Öab vnb (Sut/vnb webren?
^öf^ß?'’’^^^*^ lt;^b5tcben/fd?rcftcnnad?malö berauß jubenanbern'Ceutfehen fr leib th ‘'^*^^^^^®*^” p(tgt;/w«Vttmb ße fr quot;Oolcf alfo vber bte Kbmer/fo fn Bein antw ^*^^’’'^S^^’” Swt^ 5reunbt mit fn wolten feyn/jteben ließen. GOan gab fn ble bette r ^® ^^‘^ ^’^ ”*^ Ueb/ße Bimbtcn nicht bafur/ warumb ßed nlt erfch lagen tbdMk^”^»dlt;*lßwlt;gjlcben/ße würben noch wol mehr/aid ße auch vor ge^z y « beteert/ 'XVclßhlanb vberfaUen/bad ße lange jeltlnngebabt betten.
^^’^ gefchach eine gar große 5tnßernußbeßGOond/fagten bte lüelß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• vä.lt;{^^^^ctttbaöettbvnb außtllgung beß GOacebonlflt;hen Keyfertbumbd. ^lt;lt;»dwwtt®« btoA « ^^^yf^*^ pblUpd alfo rußet/vn ble quot;ïentfehen wlber ble Korner a uff Ï?quot;’quot;^^ 2» .^5/j^rber,5i)erglelchenglenggar balb bar nach mit tob ab obgenannter ^^‘ ’’’”“’ * fa/^*® ^’^fb’nar/vn Bam an bad Keyfertbunt In Europa vorgemclbter per ?
ök^r^'^^ PbUlpftn vneblld?er0ott/btttgernfrlcbmttbenK0merttgebabt/ ^.J“«*^quot;^*“quot; Ä«gt;^lt;««Ä/ftlt;«öm/«iirftf4mpt|wlt;Fe««nm/3le8^
^Jf^Wd gebunben vnb gefangengenKom/ allba haben ße in harter ge^z powutgeeMnKen/se jff^'p^'*^^^^**’”’^ jàmptbcmàOacebontphlt;«2key^rtbt3m enben müßen/vn gJJ*‘^ä«»9Cöw K^iit^^-**”“** ^’^ fampt bem ganzen (Brlechenlanb frey gemacht/ vnb bem abeteth '^ *’*^]^®*’Sß3/lt;*lllt;*^lt;'«^lt;*^3lt;walt/;^brlgBdt vnb5ürßllche namen/ bütth .'**®*^^^/*'^® *^^” jaltnach bê tob beß großen 21 ley anbcrd/anbertbalb
y^^'tfar/fo Bure Iß bad (Srlechlfch Key ferthumb In Xf uropa geßanben.
fcblit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^^^ ß^ ^1^ Konterwlb König ^ne/vberjoge lOlßerrelch/
^ïgt;b' ^^^f^C.GOanUum mit einem iOeer/berglelchen ju einer hlnberhut V)rtöiT^* ^^wblumpulchrn/bamltßeaberanbere ö^eutfehebahelmbehielten/
^'^^ 3^^^ freunb erzeigten/ne unten ße alle ^eutfehe/ ober wie ßed ba^ vf^*^CGaUosjGalatas vnb Illyncos ^ fo jwlfchen ber Î)onaw / 'Welßhlanb/
wvifchcmGOeervnCSrlechettWontcn/frey/gut^reunbtvnKwnbgenoßcn z
P # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heß
-ocr page 226-Bne erft ^ing go^annCe ^fucttetm/
îx^Kom.Xetfbô. 2lt;0ntgAfnf5vbaßclbtc XomifcbTV^gcnbuvg/cïpblo^^* ^quot;r .rV^^^L^Ï^ (^OrtnUumwttaUemTDolcf/nambk 'Kragenburgcyn/barmfanb cv vtlgwk^ wmqc^ 3 nbsp;nbsp;ITctne/fofffi 4} nut ben feinen voll/ bett cingutenmut/fuUetenficb alle fo »lt;gt;ƒ £.ó3ïanitu0erfc^i«» quot;Wcinó baf peba lagen wie bte ©euw/ wußten nit wo fie waven / vevwcjten pw S5«.fl«»i«i»9'»ÿ*î»-ÎY**2^.^’^?5’*'^’'îlî’^â!^P***J’*quot;t5^^ berftdt tile femî?. nbsp;nbsp;wavb/ vbevpel ev bie ^emb / fd?irftö alfo voll bcv tgt;ell ju/ fteng 2\ontg Àtn^ew banb ^n au(f ein pfcvb/ auff ein pulnev b wavnoeb voll vn feblieff/ wanrfelt mtf bem Äopff bin vnb bcv/bovcfelt von etnev feiten juvanbevrt/gleicbramevvort^ ©aul fa llcn wolc. X^nb ba ev nócbtevn/evTvaebt vnb muntev wavb / wußtet «l^ wie im gefebeben wav / wolte lang niebt glauben baf cv bcv Kómev gefangenen wev/vnb namen lt;M|óbic K0mcvt^i(levvcicbcyn/vnjwangcn6jumK0mtfcber^ Xeicb/eigneten6 Jtalicnju/bauwctennaebmalóaliba wtbcv bie 13eycvn vn^ or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ïrlt;utfcben/|blïcbGallosncnnlt;ninblt;v^cylt;vnCanbfcbaflfr/obcv wiceóbicX^^ asdTtw« » mcvbei|fenCinGallia3)ctwanbic gvofmccbtigcKeiebjïatt 2tgla/ ligtjenC'^ Äeyfev Äavl bcv (5vof (agt in etnem ^vicif / fo ju ©al^buvg vovbanbenip (ben miv mein lt;5.iO. bcv Cavbinal bafclbfl gejeigt baCin ^evnten/i|l langebgt; ■patviaveba bafelbfïgewefen/babene bie ^euefeben Äey fev vnb ^cyvifebc 5«^^^^ ftcnvcvlicbcn. Ï)ie’penebigevbaben6auf vnßeif vnnaeblcfftgbcitvnfeviOet^ ven vnb 5ó tfïengen Denebig gelegt vnb bvaebt/^ic Komev bcfcijtcnó bamal^ mit bvcy taufent Cateinevn/^inctn 2^nefbt tbcilt man ju fünff^ig jog adctamp;l p.CFomeHus^dvio ^^”^”^ Hauptmann bunbevt/einem Keutev vnblfbclman bunbeve vnbviet^ oiadfa/ff. ^iaffiini. Qi^. ï)ic 25vcyev fo bad Jelb auftbeilten / feyn gewefen p. Covncliue Scipio Ms/vftC.Waniius/ f^afca/C.^lamminiud/C-GOanliud3lverinu6/ bafolcbdbic^cyevnvn^Ö^eut^ fJÄftÄ^** feben vmb bic Ï)onaw b orten (alfo tvugman ben Kómevnfuv^ vüjleten fte fnir vnb wolten mivgewaltwebven/baf obgenannte Keicb|ïatt von ben Kómetn afcnftjant) * »r ut *^iebfgebauwetw0vb/abeve0wavbni(bt6bvauf / vnb von obgenanntem 2^0^ Lm Ä dnigseTiç ntg ^mj bat bad banbig bevb vnb bitter traut vu würfel Afnijtan fein namen/ fan »«me«» er batd am erflcn erfunben vnb fein traffe erfaren / i|ïgut für gifft/ bullen/ bvucb/alt febäben/vn alee mabl/baf fte ntebt weiter breeben/vn alle jlcctcn obe^ mAl JU vertreiben/ flcrdt ben magen.
'^on tfu $Xómern ivie Vil fte Äen^retcß «âget^an Çaben,
^^S^^^^^^^^*^^^^^^^^”^***^ lt;'^rfF«i’^lt;*^^^^/babenbic Kómev niebt villïcrnó gehabt / grof vnglüct gelitten/ waren febier ju boben gangen/ noeb b*^*^ ben fic wie notfefï Ccut ffaref berwiber gebaltcn/nit verjagt noeb naeb gclallèn/itt jrem groffen vnfall babé fc bad vnglóet mtt bartê ge walt vberbóff* jm jwolffccn jar bernaeb babcdganQ(Dricebenlanb/ fo je^tbie tletn'ïürrfey/ berglcicben2tf cn/fo biegrof ^'urdey betft/aldlDifpanien/^rragou/(5alicieif Caflilien / portugalicn/ (ßranat/ ^frtcam/ ben bvitten tbcil ber IVelt/an feb braebt/amb Öarbinicn/©ictlicn/vnanbcrcmebvyrïigropont/Canbicn/Kblt;^ bif / vnb bad ganQc (Vbcer/in fo turner jeit crobert/bad beift reebt get riegt / f lt;nbsp;bielten gute gered? tigteit/ lïrafften bad vbcl / frey ten Canb vnb Ceu t / bidcel' guten fd?uQ vnb febirm/barumb fiel jebermangem ju jn. Afd befebreibetdnneb ber leng‘ÏitudCiuiud/bevbifbetverteufebtiiï/wilnit von notenfeyn bafi^b otJwerfïnb blt;«» vilwefendbarvonmaebe.
torn pet» oer ganzen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?Önb ftubbic KómcvlOcrm bergantjenirdt worben/bat bcv wilb b*^^^
lurlts 0011
fwefuUtfcen üjetO^c nern.
WfotanV.
3ji'ira. liiïtdtie«.
Shefen»»« Æ)a=* rvenb Öebweinó^^v / wic lang vor vom Kóm. Acid? tÖaniel geweilfagtbnf/ pem ©elft bem (öcif boct mit ben vier tOÓrnern ( bad ift bem (5ricd)ifcben Äcy ferebuntb) jwey burner abgebauwcn/nemlieb bad Af rntónigreid? ber ©riceben bifer feit*^ Afuropa vnb tlcin 2ffcn. ïamp;crglciebcnJjaben bie Kómerbif malaufgctil^d naebfolgenbe 2^ónigrcicb / nemlieb in Jtalten/ bcv‘25cycrn/im lOertjogtbunrb lt;l0cylanb / vnb'Venebiger JOerrfebafft / in ganzen t?ifpanicn/ tn2lfrica/blt;p 2^6nigd ©ipbaje» vn ©icilicn/bad ijl bad erfl freyc Canb bef Kómifebé Xeilt;b^ bad aucb am lengflcn beym Xeieb bliebé ijl/tein Äonig/tcin ^urU/teinlOett/ bif febier in bad eilffbunberft/avnaebCbvijligeburtgeb^btbat/feynbari^
-ocr page 227-6om^rfp«{ttg,9cra((cn^^c«tfc^tU LXXXVII
d^wcpttjwovnbftbcnçtgKctcblïc«/ fcd?^vnbvkrtîîgbcrKviectcr/pfàvvctt/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*!-«.•
I^bw ©ttiii vnb pfrónb.^6 tft cin ©vied)ipl} air ©ƒ vtdjrvorezntenïrtnb tn« SnSKwer d^m etnev insert ba^ eine gefînU geben/ben ber wurbnffe ift/Îgt;4r»mb bAben bie pre 6c|)er gepaft gcfcuv ^'S^J^Mtóneb ju Coin nie wolligen Binnen/ bAbenöntr wolmb recht gelebrnt/ ^^«’’t’fvcawsramp;afp PAlictttÖ.'pvfuinnAme/wte^ey vnferjeitjn^erninÖd^wei^ invnfer^ran e'^rfufa. we^antettetnem ©chneiber Jijngtfmnw ^Ifibeten erfd^tenen/ vn bie Cegtn#
Ort Q. XJffuln gettebe / ein Ku'd-’fart $ugericbt bnben / wie fie in Öd? WeiQ jum 21 Ïamp;S* ^‘^‘*' h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itengetbAnbrtben/brttnittnrtnbrtôgeltbàbfcblicbiwlobvnb ®
ebr (Bottes vH feiner lOey ltgen von ben Cencen bteebt / bnrnmb ben alle 2kircb^ trtrttnallenglnubenantttoinenfeytt. 0iefrtgtenvilvonben2^0nigenttt©ick jw mb ^âpfîen in obgennncer /^egenb ober wÄrlein/wie pes felbcr nennen im
^'^^^^ rocfènmÂrlc/treumvngeltdit 7 fo vnßnnigen Renten bey ber Wrtebtflivfomenfeyn.Jd? bnbs je nidi t Injfenfconnenid? bnbs nneb bembtrtneb Ott wavbaflfttgen lOiflorien nUbic Anzeigen müffen/ ben großen betrug fo mir |‘.’9ÿÿltnijî/vnb bembey ligen namen (Bottes gefebicht/ Jd? êonnne wiber nn 0« Aonicr.
. Î)« pejô hart gebrungen würben von t^nnnibal/vnb êetn (Belt botten/ ^«”“*64b mnberten ße bie (Dun ç jwey maf machten nm erßen Äöpffern pfenning/ baß tmerjwey lot wug/fo vor vier gewogen bett / Hathmalsfchlugenßepfenning
ein lot/gewonnen aifo ^wier halbe tbeil an ber (Veiling, ©ie haben and? ^iemifbc» weWf^ S^rdJlrtgen. nbsp;nbsp;nbsp;nun Kom fcchll halb bunbert /ar geffanben/ ^cu 0egeft^toge».
*^y?**’**wbalauf Jtalten Vertrieben war/^ud? tfr5u Komgefunben worben
tt*f^^ ■’^'^^” ‘2^’^wbcn/bartnn^ey ^Hdier in Waebß gewickelt / fo neuw als er|f g52S!quot;/«»Sa iix ’^^^^ ^tren/es bett ße Zluma beranber Komijch Königgeßbriben/ vnb Worten.
^‘*^^”’ ^*quot; erfïenfïnnb bas (Beißlid?e Keebt/ alle ©tifftung 3„6«it ber^wrpn y^o ^ottcöbicnß fo er ben? Kömifeben volet geben bett. 3*« anbern war an'/ lt;bftcwr. S^i^’gt/wie er folcbs alles von jm felbs erbacb t bett/ war alles imgrunbt nid?ts/ ^%*gt;**^®,[^”t,^l teebveHt man/weil es bem gemeinen glauben ju wiber war / bas anber bub von ’tnt Ä?quot; çeî ^rtaujf/vnbwieCactantiu6berallerwolbercbte|lCbrift jumKcyfer Corn funtenen ^ûc^tm
^lt;«t allen |lt;bwU/wtewolpompilt«0 bie K^mer/hnter both |tlt;bf«Ugt;d betrogen*
%n bett trn; beften Jjaupdenten/fo Wefer jet( gdebtjabfit
^^X^Wrtls haben gelebt bie berbümbteflenPauptleutinKriegenbergan^z ^^„„,54^ 0^Jgcn tVelt. 21m er ßen Pannibal/auß ber ©tatt Carthago in 2lfrica ' i)î j ^ oerli(ttgc|l mitanfdjiegen/tectil/frcybigcll/arbettfameji/vnbmefßgfl ne ri^ '^^^ ^lt;ttlt;ilt;»/^«‘^à^«lt;^wtlelbung. Kricgßmanngewcfen bat ßeb ter/ ber 1 *^® Slt;Alt;ht/i|l fcblccht baber gangen/nur auffber if rbc gcfd)laffen/vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
©Ott ^•***^^’ ^®^ ^^^*^ ^‘^ ^*” mangel/baß er ßch beß großen ©tegs / fo jm von ^u br *^^*^^’^ Korner in vier ©chlachten nach einanber verliehen warb / nicht ffeij^^^^^’^^^ßt/Vunbr pn balfelbig nicht weiter nüQ machen /Wenner bem Kom ^ u*'^^ ^^^”^^ tbauptmans2ltberbalpamilcarö ©ongefolget/betteer îtt^evéai ^dwiP bew 'n S*^®ocrt/wo er (tracts nach ber vicrbten ©chlathf ba noch ber fehrectenin ears gonrebt hnn» ohn« ~ *^‘^” '’’lt;'^ / ber ©tatt $ugecilet bett. iDa er nicht folgen wolt / flrafft jn SÄÄ*' ^’^ S ”^^‘^ ?‘babal/ Wolan Hannibal Cfagc er) wenn bu mirfolgtefl/wob lt;fßn/dk’’*^”ff’^‘*^*^^S^^®^^*^3^”’’***^5“^^”'****®^^^^vn hohen ©tifft ölen 1 ^^I*^^wol/©ott gibt nicht einem /eben alle bing/bu tanßt wölben nicht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’^^^^’^^ benfelbigen bir nicht weiter nüQ machen. Dnb t(l
«uff tt's ^‘^’Acr tabel an ben bie je triegen wollen / baß ße nicht wißen ober bar//
P^’^^t^lt;”*3l’^^/j*»^*gt;^^PtWfhWweiter/beybeXianb
^^^” nuQ/fchaffen follen. Jeh hab bas gemereft vberalin ben
^etb p^’^^^k/baß ©Ott offe vnb biet einemgluct/ßcg/vnb feine feinb wun'/ ^i4)^^^^^ ^^ ^*^ ^^’^^ ^^^^ '^ *'^^*^ ^** jener folchcr gnab nicht warntmpt/ biefclbig *’ctnicht weiter jm nóQmacht/ 511 gut Canb vnbLeuten/vnb juch/ |ttrt{f beß vbds / fehe er benfelbigen nicht mehr vber ein jaun an/ wie man p iß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gern
-ocr page 228-^us erft ^»(0 Sd^wmV^tKtttmiZ
ganfpvtd)t/t|ïcv vor obgekgen/tnu fier mitbcv ^cit^u k^t wibev vnben IW; ©old?6 ijl^u fórebten ce werbe gefebebetv (Sottgeb bautet? liege/wil in bcm f«^
Cdpiobtv Wmer gern gelogen b^ben/nue bem 21ey fcr/^apjt vnb Äonig von 5v4ndfrcilt;b* ipauptmatw. ^cr nnber fürneme|l iOnuptmnnn ijl ©cipio ber Kómer/wirt boebg^
prci|ït/bn^crber5ólt;btigfi/cbrbarll/gerccbtc(l/bofïli£bll/trc|flicblï/Bón|ïli^i* ;Ot^0fipieiti8i)nb pgbnIftiglï/bercbtelt/wcilfcJt/boIbfcligfï/MpifcrjïtOrtuptnnïnn gewefenfeV' d'That^'^'^^'^^ ^ er vnb fein lumber Cndud b^bcn ^Hen/ bne er(l tbcil ber IVelt/3lfricrtmb4^ '’ nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brttttbetl/ vnb ganç t^ifpnntcn/jinnXómifd^en Keieb bradât/ b^tmeb Vittis
pbiHöpomftKs tin Hauptmann.
gereebtigbete bennmitmnebt nn^gcrid)/.
20er britt grofj lOnuptmann bieferjeitijl pbilippomeneó ber C5riedVblt;‘^ , eine fold?cnnn(cben6bcybenlt;5ried?êijlgcwcfcn/bn^ernlkin511 wegenbwd^v : en ni b b bf ^‘’I^^*^ (Sriceben von Äeyfer pbilippo 5« benKowern fielen. Dnb ijlbiep ^sniwenn:«lt;i»pt* t^nuptmänncr teinerin feiner beimat/ vnb eincö rcd?ten tobe gejïorben : 0lt;^* but tPb, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pio ift wol eincö natórlid^cn tobs gcflorbcn/nbcr iw clcnb/Ï)cn enbern $weye’’ ifï vergeben worben/vnb fcinbalk brey in einem far mit tob Abgängen/vo*^ lt;tbrilbi geburt bunbert vnb vier vnb neblig ƒ nr.
® te iaë 'Pfrgamen fifnnbrn / vnb bic SatetnifeÇ vnb
Ï'ióniifc^ Sprach in dn rechte mn^ bracht fep werben.
^^^enbnb idgt; gefcbrtebcn/wiebrtópnpyr/fobnmnlöim brand? wor/aU^ QÏjan^ if gypten bradât fey worben / wie man fon|l rennt funben hab/1”^^
£iStrep In W«w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«lt;1? ^« if gyptifeben Äcy fer ein große mcd?tigc Cibcrey in fr iOaupf^ ; briflwivtätbtne«. gatt^He^anbria tegUeb gebeßert vnb gemebret/vnb einen (Sekbrtett/ berijd aUwegwartet/geffijftbnben. 3gt;iefcr$eitpßagbcrfclbigc'Äi5d?cr 3rißard?t’^ i vnb bieobgenannten 2lttalu6 fein Gon if nmencô / vnb 3lttalnô König in^^ ßen/bas tjl bey ben alte ba6‘C^roianifd?Kónigreid?/bcyvnófcQo groß Ô^ùrdey^ . affn^rt anS wolten ben Key fern in ifgypteninbiefem faUmd^tö nad?gcbcn/wolten audJ ; ein£ib£re9fln. nbsp;nbsp;nbsp;ein großen nuß ber ganzen Welt fd?affen/ vnb alfo ein ewigen rbum vnb low vonmenniglid? empfabc / rid/ten bic boblid?ßen Knebbammer/ fo in ber IV^‘^ nnrfcinb/in frer Pauptßatt miepergamen5n/fcQctaud?barübcr einen lt;6^^ kbrten (|?ann/mit namen Crates dOalates / vnb betten bic Könige einen eb^^ «lu «ftçfi^trfritg. (j^fj-j nû^en Krieg mitemanber/ wolt einer benanbern vberpo'd?en mitbd mennig vnb werbt ber K«d?er/ ïgt;icKcyfcr auß ifgyptcnwoltens mebtnad?^ gebcn/woltenk bic bó^lid?fï XÏiberey inber ganzen ireltbabcn/ ließenboi’^ per^amtn war«m6 «lt;»^b ^^»« papir mehranß ifgypten obgenaneen Königen jn geben / ibie fui^^ tsrtifogtnwnt. nbsp;nbsp;ben aber and? einen ßnn/rid?tetenbie Kälber beutjn/vnbciflens nur ben vbd? ßuß/baßman aud? barauff febreiben mód?t/ vnb fragtettgar nid?t6 nad? bc^’ .
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;papir / bavon beißt mans nod) pergamen/ von ber Caupt jtatt / barins ob? genannte König erfunbenb4bcn/vnbebcgcbacbter Crates iff von feinen K^^ SîifS eSwwJ* nigen ju bem Komi (’d?enKabt gen Kom gefebidt worben/iß ber erjte ber blt;J titas. Ilateinifcben ©prad? vnb Kómifeben 5«ngen maß vnb weiß geben bat/v^’^ manalk worter binben binauß rcd?t enben/ febreiben vnb außfpreeben fol.
Sßte f^ Wefer je « im SüVtfe^fn SanV gtßanben.
3amp;^en6ttngßigt.
^C^\ 3^1^ö^l^ ^a bey vns regiert König iÖietb/ vnb fein ©on^ietbmar / ^^ tOannibal wiber bie Körner briegt/ ßunbs vbel vmb bie 3«ben/ ße fan^^ ^^^^^jwifcbenjweyenKeyfertbnmmctt/fogcmeiniglicbvncins waren/i«w^ ten ßeaUweg bas baar ber leiben, ifs mad?tcnbicl5äpßvil auffrbnr/bieW’^ ren ben Key fern anß ©yrienanbengig/verbroß ße baß ße gültbar folccnfey^ ben Key fern außifgypten/weren gernfrey gewefen. ÎDic Jûbifd?en b)^'^^,‘’4 von bcm Königlieben ©tam 2Öauibs empßengen aUweg ^^cben von ben * gyptifd?enKeyfcrn/vttb wolten vn ter ben fclbenfcyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
‘Vnb biefer jcit war Key fcr in ifgypten ptolome«sbervierbt/ßgt;$n^2 j^anbria baußt/war ein wilber iOerr/vergab fernem ‘Vatter/dOuttcr/vn 2?^J
-ocr page 229-^Wóffpwtttg^^eraUett-Cattftgcn. LXXXVIII
^c^/ ^lt;ïmittr vnberbrtö Kc^iment Bam / watb bnmmb lt;5vtcd)tfd) wiberfinnd 5w^n«nntpbj«op4tcv/blt;t6 ifï/ ber “Vetter vnb (kouteer bdb ijl /führtf«n|l pïjtbpaeev.
cttt frech kbctt / mie freßen / trtnefett vnb bübercy / bergkictjen thet fein b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ / fetner tOnuffmuwen vergeb er mich / hielt mit etn er iOnm
/ oie hete ein Kruber / ber wer gern? ge wekig bey m ey fer. öimcon ber ^ted^t ber 3ùben ^^ifdjoff/wee wol mit b cm ^eyfcr in Syrien/mit obgc?
^^”^ (Droffenberen/ßel^ujm/vn mecht fteh 2tntiod?«6 euff/
«Îs'7^’^ ^^‘^ 3ôbtfd7 ^ifehof^vn fein enheng mi t pn weô/ wok bj ©elobtlenb SSî'?’/!,»**“ jher^^^**^*^*” ‘^^”^SÎÎ^”*^^'^ ^’^^^ ^^^ ^’^‘Sentfehe/ wie obengemelbttjî. nemiLn. ^ ’
lt; ^^ ^^^*^^lt;^9 Jofeph 2lrfe6 bem jm entgegen mit wehrenber henb/leg lt;©lt;it3ût«f4^lt;rçigt;« ''’^^ ftcblt;5i9 tenfent aOenn in ber ed)led?t/in bemßerb SÄtS^Ä* ^*.’^‘^lt;’»/.vttb erbt/n fein SonOnieô ber enber/ wes vorgeng in ber*
^«Itligtctcber Jûbenoneinôviergig/er/ (ici end) jn^tntioeho. èer Jubifeh b • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^”’ Âeyfertn 2legypten obgenenntemptolomeo bem vierbten/
t,llt;£f^*^^‘'tb4kcmbrettlt;h jubé Kornern fein ^ottfehefft/ werb ein 5reunb
«b ^imbgnoß bef Komifchen Keichs / 003 berned? wiber Key (er 3lntio// EÄ“’^!^'S ^«m/verie^/n/ttembeö Jiibtfchlenb wibercyn/ feist tberçog Jofeph euch ^uöm.
‘bermbes Jübiß? ^erftentbumb. 2intiod?u3 mujï fribmitprolomeo me'/ ptoiomfitsweißlich ^«n/vnb 50g e! jo pto kmciiö wiber heim gen 21k venbrie/wenn er févegefe) saus? ''^’quot;*
cnwer/ vnnb feinem glóet ned)Bommen / fo better ben 2lntiod)nm vertrieb/ ® J^J‘Obererliefftchbegnügenbeferbesfeinwibereroberthett/gebfrieb31m _ , ber^'^^rr ^‘^‘”’^'’”^ ^^'^^ ^’^^^ bemech/kef etneheltchen Son/ijt ptolomeus Saamp;ïfS?*' fö ^”’^^^”* 5«»^^tn ^piphnne6/be6iflberbnrchkud?fig/wernur Æpipi;aiKb.' biS 1 ^'^’^^^ ^^^•^‘^ ^^^ erhortobgenennter Keyfer 3tntiod)U6/nem cv^ù^f fclienT^''’^^’^*^^^’^/^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ 2i»tioc^»8 nlmftrta
bis ^^£i‘^'’k/gebjngrof{e5reyhtit/ltefvberelgefehäjfteufgchen/lobtsvber onöifc^unt» witcv büfh*^^^^’’'^^*'^^^*”bttermtber^og ^ofephmuflftch mitbenfeinen bemühen/ *’quot;*
lt;tv»r^.^*^ ^^*^ ^^’ 3”^ reht/ benn bic Xienbfehnfft von3tkvenbrie vnb in 3lc^
.ƒƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;befeh lires ebgekor benen Key fers/flohen Silben Kornern/teig) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Tic k Key fer feinem Öon/jrem fungen tOerren/sn Dormönbern g^JS^-x^Är
Alßbi ^^’^*^^’^^”^‘^^”3‘^^^^^''^'’’^^ Iti5tenwilknbcncnnthctc/fokcn bernmb/ ««»^^?^*’¥*^*2lt;5**^3«W.ÿ/w»P(««(»»klt;(agt;4»,a^4^ folcbe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SewekKeyfers 3lntiod)t. iDes thetenbieKomergergern/weren wirbt Cöovmiiube«
vibn.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd?efft fro/fdiidtcn in 3legy pten jren 33 urge meiner (^Oercum Ce^z M ^inipptifdun
wlxiiS^ •»oirmünamp;/»ni) murt Keyfev 3ntiolt;b.)8 btHübiftbcnlnn»« §^5^ „,,„ wiber ^ ^’^ “tett mehr wiber ebkehen/werb mchrgebeehter ocrisog jofeph enugcfcijt ins 3û^
M e'^’^Stfe^t/ X^nb Bemen elfo enetnenber von beß 3»bifd)cn lenbs wegen nbsp;nbsp;^lerpoat^Hma.
fw/wS'*’quot;'’ 3ti«io*n6l’«gr»gÄlt;yfcrinSyric„/lgt;o*mB(tMbcvÄcy« ÂÎS S,* Uttbs/ 1 Sc’^^tlbttk/nechgeben/verwieg fteh genQvnbgerbef (Belobtem fc§e«^«vfei^. bem fù ff - ^'*^^ 2^od?tcr jn ber ^hc obgenenntem jungen Keyfer ptolomeo «Itcvn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iïlt;îtb belb bernech / es erbt jn fein ©on ©ekucus^er muk fein
33iir(t^'^‘\/^^’’^^‘’‘^^“*^ ^ $ugenennt ber 3Öurchkud)tig / ben Kontern $u einem lt;gt;fftWfe”?3Â^*S^**^^l^''3”^^^ verfchiebeud? vonbiefernkben ^ nbsp;nbsp;3^ ,^
beß lübiß?^^ Jof^Pb fern ©on/iOensog Johens ber enber ber erbtjn/pfleg pfabetbas satifc^e Kevfi^Hrgt; ^”t^ct^^gtbumbsfech^ehen fer/rittfclbsgenTlkvenbrie$umfont» bonptoiöme0 »nb verr f^^”*^^ bem fünfften / werb ellbe ger wol vnb ehrlich empfangen/ ^f“’f*lt;«‘’» ‘inbba ff ’^ btt Keyferbes (Belobtlenb/ fein ehnlichvnb vAtterlid? Àlrtb. «eebmefT^^V ^^^‘^ jürff/iOerr vnb iOet^og euf bem tOeuf löeiiibs/fcyn 5ütffcttth ^^ ^tben löenibs vnb 'Oorfehren Chtiki f^b vnfer^teuwenvom
^“‘’’bver/egt vnb verkoßen worben von ben Jübifchenpfeßren/feyn -Sauits rractirow 2{?-'’’^t^’®k vnb ermutBommen/heben müßen benbwerctlehrnen/ vnb 2Kif2im?b^ fer ^V*^ I^^ten herten erbeit nehten/ bevon ich mehr hernech werb poff«». ^ 1«? etben. Hidits ik bekenbiginbiefcrlVck/mußimmer ein Petr^
l9gt;efft bie enber / wie bie wilben ^hitr/etnenber freßen/ vnb mit einenber von vngerechtigBeit wegen jetgehen»
P «4
X^ott
-ocr page 230-^^cn kn ©eUÇvfm biefcr jnt
3^P*^ Jlt;^t I^w bïcbcrbüïnpjïcn$wcctt KünJïlcr/fobtlibcv fo
^ih^a ^ ^*”*”*^gewefen/(vacillerbc|5ITincfclbadeiióvubcrglcidKn^^wjfZ^r^^ arSmS«»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sncbc6 tn ©teilten bey ben 2^0nt5cn l?icvo »n (etnem ©on ^cvcnytni^^
eijrarufa t)r«gt; far batnucptncf lvunflbveyg4nt5cfärbtePrtiipfjïact6yV4cufitbcm2v.ótnifd?c'’ tbeman«^^»« ^^ t74iipttn4n CUubto (^OnreeUo vorgebnlten / TÓnb (Onrcellitó/bn er bteamp;tA^^ öigb^ ^'quot; quot;'^''* flü vme/bett er fn fc gern erre tt/iie ff etn gemein (Bebo ft mter ben.Kned) een nuf* 5D?rtrlt;-«rfns (egt tin geben / bnjf beiner ^rd)tmebï etwas tbitn folt / fte folcenfnlebenbtg/m brings SfimdtiSSÏÏe Oberes bnlffntcbt/er warb von einctn^^neebt/ber jn nicht tenntim ©cnrme$^' matifum foi Men flochen/bod) lte|ffn(ÏOrtrcellii6cbrli(h begraben/vrtettttójïlteh (Brab brtuwew loir««- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bara uffetn singel vnb benlOiwmel banwen/bat vil vberanff bunflltd? bin^^^'
^i^tbtSii fiinben vnb befchrieben.
graben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;töergletcben bat bteferjettgetban^ratoffbcttesatn^cyferltchmjOof)^’
^/“«’«ffquot;'“ «“ff 2llevanbria/berand) weiterctlid?c^üd?cr von ben ^entfdjen vnb ii^eyerng^^ ©raSSïïui» r^’^^^« bat/aber fold)c bóftliche gute iöud)er fey n alle verlern worben auff v«* ^jimmei feçen. nbsp;nbsp;nbsp;ßeiff ber vngelebtten tOebenfehukn/^ÖAnch vnb pfaffen/bie nur frem 3rbgof*’
Är«o^knc8- tem bauch bienen, ^er 'Ïeuffcl lefl nichtgern folchc iöócherauff bommen/vW^ ebe^SérEu ^ ^ berbrucf ts wa er tan vnb mag bann er je bie warbeit nicht leiben mag / bergld? lïöarumb tic pfaf# elfen ben getuigen fiolgen / wte bas ©prichwortgebet/ (lOnndfcn vnb Pfaffed fen ber warktt femb thu^g g^v webeZba^ matt bas alt alfo wtber berfnr bringt / es wilfn bic warb^^ nicht wol in bte Switchen bienen. tÓte alten l^cibnifchen pbtlofopbi (prêcher’/ IVaCBclcvttbCEiutijï/fey tein recht pbilofopbey vnb /Kunff nimermcbr/noi^ vielmebrZwabeyben^cijHidfen(Beltvnb(Btttifï/ba ijl tein rechter (BlaO^’ noch (Bottsbieuft/barumb befahl Cbrifïus ben feinen / ba er fieinbic'Wcltfc’^^ OT«ram6 Ckifiits bet/baff ftewcbcr©eltttod)(But/weber^cutclttoch ^afdfctt/Weber Äolbeff ©dtmiqutragert^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©tccf en/mit jttcn tragen vnb bringen folten. its ban feiner nimmermeb*'
ein guter Îübeologus feyn/vnbbie heilige ©chrifftrecht verfîchenZ er fey be^J ^eo(0glt;mft(rmhi*ber alten (Befchicht wolerfarn/ wie fold)es and) be weifen ber heiligen ©chtifr noriP3tapkflt;Dn- hochgelehrten 2gt;octore6/ johannes^lnniuseinWalch vnbprebiger-ôrben^ vnb Demrich von t7e||ènein‘2icutfcher/its hat folchesber weifêfl vnbnógltchff ber Chti jïenheit vnter allen Kurilen / wie von jm itgy bins von Kom/ber bifehoff^u Jurgis in tränenreich/ vnbCufabcrKômifch Carbittal / fehretbe^' 2^ey fer triberid) ber anber/wol an^ieigc ju allen 2^ónigen vnb tütlïen/CBetft^ liehen vnb IVeltlichen/tn bic gang Chriflcnhett gefchriben/2lber es ijl JU herben gangen.
©ie ©eiferten îXômer.
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff^ 0 brtben Äueb bifet jcit bie Keiner bic poecen «m crflcn angenoi^enZ vo**
««riusffiwniusgw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haben JU Kom gelebt am erflen Lucius Cannius ein t?iftortenfd)reib^'
fangen von km hlt;«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fovomlOannibalifï gefangen worben/bergleichenitnttiusMeuitts//*'’
*‘^«’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctns/Ötatius/Cectltus/ vnb piautus/beren Wuchere bann was vom plaù’^
noch vorhanben ijl ) wir alle verloren haben.
;3oii kn XeutfeÇen wife ©fktfffÇcn Königfn ©aa* munbt/m ben alten ^anm vnb è^mpelzfo bep vne btefe jeft bij? in bas funff vnb viergigfï jor regiert haben.
^/Cs vnfer alte ^eyertfehe Chronica fagen/ fo haben nach 2lt;5nig vnb îDiethmer / vnfere Canb verwalt König ^aermunbe ehern ber iD^* ^^^nawgegen Ïlorbwcrcs/ vnb her ehern gegen (Oittag K.óttig©yttmtl/T ben Canben / fo wir fegt Beyern / Ófïerreich / bic Dngarifch Kron beim’’ ^ '2 ^rmJnwr Ia«k damals vott ben Reyern 3lrn vnb ^rmanner Canb gênant worbend waru^^ ill oben vbrigsgnugangejeigt. “Dub hat©ympel gchauftin bert^auptg^’^ noreinburg/obcrhalbStgla/meinen etliche/es fey jegtÓórgin Kernten^’ (Brafffeh^ïP’
-ocr page 231-^lt;gt;W ^’'fp^^^tts^«’' lt;*^^«tt 5ta«f(^em LXXXIÏ^
Ubttt xquot; ^ *'^^^** ^‘'^ cvbkjcrjettdttCBolbcvQ funbcn/ntcbtdcffcr von betn ©oit^ç É^fanWi»» Äuttlc*”^^^ ^-^^ ^rbevetd? / bann 5 ween 5 we rd) fd)»b/ ©oleb (Dolbert^ feynb lt;ïcbcen *1 '''i^ ^*^ forten gewefen / etn tbdl Inutcr gebigen (5olb/ cm tbcil bntben f««/vrb “5“r‘’Q9«b4bt / bas bnc man bureb bne feuwr bar von febciben móp 1’4) « ^^**^‘'^’’ warffen» pcb wtberbieKótnevrtnfjrvnb ßeknvonjnennb/nem^
ÏTi’A«’? ^^‘ïccbonien/^weym^l 2^ónïg ^ijmcncórtu^bcml^óntarcteb ^lt;‘«i”gt;»lt;« Mft^ö Corin k’'^^^^ '’’’^^bobi^Z (ßruebcnlnnb/nctnltcb bic nlt gro|Jc tOrtiiptlÏntt *®'”’'‘*‘^^•quot;«•’* ten d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®• Plt;*«iw® $wccn ^rteff gefd)vteben bnt / ïbcrglctcben tbc^z Oï^obifi »«amp; €a«M
^^btcïncebrig0trtttCnrtbngotn3L»bncrtZvnbNumantiajcöt Cxfareaau-
^cve^ ^^^^^”*^” ^ ^^^ ©neeben beflcUtcn vbcral bic ‘2'cutfcbcn/ nemlieb bte ^ ‘*“^'^“‘ *‘*^* cm üÂ'*^”^^F^ rCad)brtnrn/wtber bte Kómev/bn efbnd)têjnbicXónier and) fcl)e ^^^’^’*^blt; in ntd)t 511 vil nuffben bnl^ Utbett / vereinten ftd) mie ben ^enez?
Ut? '^^'^ ^tyern/vnb wie Ö.tOierony mue in feiner Cbtonief en nuffge^etebnet lt;jî3mér berdttidett baßx **^^^^” ^^^ ^*^^^ gutc^reunbvnb23unbgno|fcnbe^ KónttfcbenKcicbö/1^** nbsp;nbsp;^w ^««t^
Povb ^’’^^^’^ ^*^^^^’^^^*^^*‘^^*^ ‘Settel vnb rinm/nneb ein große ebrvnb febuQ ^*quot;* febi^*' quot;^^’f’^^’^ wno/info großem nnfebenwrtôbnmnlô bne KomifebKetebZ LmfK^^*’^^^’’^”'^‘^’^^^^'“3®*^’’^P‘^^‘^'^bcb tünßlid) Walé berrtußzbteßebnuff Wm« fmtxn 2i^lt; hrtfh k nbsp;nbsp;'’^*^^“*'^^”'^’‘’”^brtßcibigfebcibentnnbtenZbnufftcnvnverfnbttenZ «‘«^»wpei a^iz
frtfhi ^^*^^*^ ^eyern mit foleben fneben vmb wußten$ugeben. ïamp;n ßenber bcr 1 ^’b4^bcrtd)t warett vttberfubrenbrtß bie K.oiner|b viclburungewunncnZ
‘^Mgten fie bic IVnlcn vnb KómerZ verbnußteno vnb verfubvtene fclbe» nbsp;nbsp;S'SeStiiS”
QiöinÏgt;Ïómifc6fniXfigs
(^V^c K0merbrtbenbtcfer5citfibcnbcßtiger2^riegduß’efnrtnbcrgcfübt*tZ ^^3tm erßen mit ben ^Oaceboniern lenger benn jeben Mrzbann (icjwyr ^^^‘tbßclcnZ vnb würben vierjr 2kónig gefangen/vnbgebunben gen Kont ^i^mtan^rr Tiriez ^HbrC/mußen nlfo vor bcm Qigwagen geben/fey n tn ben gefengtnnf geßorz Soî^eîoirtfr»!***”’ ^«rt/^tben vil Do lef o verloren. Dub ba bte ^eittfcben’Brtßarner gênant /au ß Tier war cDonifrfiê ^s^ ^^ttbz bas )CQt Kot Keußen beißt vn ©ibenbürgêzben Königen von (Jûa^^“‘lt;i ^'”’ ”*** ^’‘* ^^®°'^enwoltcn511 bülßfomenwtberbic Kómer zvnbmit viclDolcfó juroljj quot;’quot;•’3*f‘*quot;s*“* ?’’^f«ß/imIVintervber bic ï)onawz fo gegoßen bettz ruefenZgieng vrbcrlng
^'•^ i^öß/bracb baô ity^ vnber jnen ey nz namen ein großen febnben z tarnen wez/ ^Safbra«■«Mw ^'3/^ettoebaußFbeyben feiten waren/barvon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfenmber ^»oimw*
lid) h'^ ^'«‘^^^ Krieg bcr Körner iß mit ben von Cartbago gewefen / cô ßaeb ec^ » x ^^nter bic 0tact gar bart in bie augen / nacb bem fte aucb naeb bem ge
, ^^^'^sangen Weit geßeUt betten z meintenße wurb niebtgang naeblaßenZ oîômzr ttgt;lt;it’utti6 (îè würbe etwattwiberein Krieg anfabenz waren alfojwo partbey im Kegiment ïanM«o uit wiCce 1« Kom/Jgt;tccrßwolt man foltögaraußtilgen, fo bett man ein ruwe z würben »mrauwet.
fortan on forg vnb forebt fey n / man mü ß funß all weg in forgen vnb oibatfd)ra4t'f r 0ï5 ^^^‘*’/*’”^'’*^'’*^^^f^^^^*’*^» îgt;ieanbernbilt;ltenzeswcrgutvnbnûg'/«’« ®^ «fanhaw mb ^«mKómifeben Dolef bas alfo in forgen ßünbenz bliebe alfo in ber Übung/ JJ^Ä*”**^' *” D nbsp;nbsp;b^’'^,'’^*^/« wüßten Zwa fern jbrg wer fein ebreZvnnb wa bas Komifcb
.volet fein 5einbmebr haben Z würb cs ßebauß allen ßolg vnb eigenen nuglezz ^’^^’’^ vnbereinanber bcr fachen vneins werbenz vnb alle fcbalcfbeie vnb bubercy eynbringen / fo man außmemanb fein Jörg mehr bect.Dnb btc fer Jwyteaebt wäret lang imKömifeben Kbat / 0ci»io tlaßca bcr tapßern K urigereiner / war bcr anbern meinung ƒ hielt ßaref orob mit feinem anbang / $)cr édplö olaHca bub erßen metnung ßd ju bcr weife Cato/ bcr erß ein Dr An bcß legten/ bcr war heß^ Jj^wi” ^' ^**^*'* ttg wiber bte von Cartbago/bleuwet ßütigs bem Kbat vmb bicohren/man folc nbsp;nbsp;'
bte 0tatt5erßorcn/ße würben inen funß binfürtnocb mehr vnglücfsjuricb'/ ten bann fte getban betten / in groß vntoß bas Kórntfeb Keieb bringen z tunbe ni Je feyern/$)a er folebs lang vergebens tricb/am legten tarn er außeinen tag tnben Khat/braebt mit fm grün feigen / bie man jm erß auß 3ipbrica vnb von ber0tattCartbagobracbthctt/5cigcts bcn Kbatsfreunben/fragt ße/wann ©ranc tfdazit wzr. pemcinten baß bieß früebt vom Kaum gebrochen wcrcn.5ba ßc alle fahen Z baß t? m cxbat j« 9î«n tend) vnb grün warenZfagt barauß Cato / nun folt jr wißen Z baß vor geßern 3‘^’vsc^k ‘qt i« Carthago vorn Kaum gebrochen feyn worben Z fo nabenb iß vns bcr
^einb
-ocr page 232-Sxw erfl^ucg g^^attitw ^wwctnC/
t^aycaii f^Ieiffen
Carthage webtet neb rittedieb breç jat.
Jdnb vor bertbür vttbmrtuwcr. (ÏOitbkptt wogten bewegt Cato ben ^an^^f* Xbrtt/brtf^evbcfcblofi/tnanfok(Lartbagontberbved?en. ‘X^nbinatt bubalp^^ Sr^Squot;emSne ^^*^ l^dtfert Krieg mît ber ©cattCrtrchngo/ wiewol Cato em ^nbeçerbUp^ jetge bewegt (far:# Kriegs/vottfluiibart tmer fielt ƒ At flatb/nodb warb ber Krieg verfàbrt/vn^ ifl eilt greffes wunber / baf} eine folefoe ittecbtige Statt / fb mit bett Kornern v»^ ben Dmbbreif} ber IVelt bunbert mb $wengtg far fj eb gejaneft bat/ fb liebcrlw bureb anjeigen einer feigen fr enb geironintcnbat/bod? webrte fie fieb rebli^ ins britte far/tbet viel febabenben Kontern. 5« llt;^t warb Scipio Slffric#«’^ berfónger befj erflen ^nrfel/ bainals ber capfferfl iOauptwann wiber gt;^^ Statt gefd?tcit / ber jwangs ju ber legten not / Vnb ba fte faben / baf? fïe nid’i^ ntebrwlberflanbttb«nntod)tenbenKóntern/flief|cnfie aUetJeufer vnbK*^'' eben mit feuwer an/verbrentenfr ©ut alles felbs mit Weib vnbKtnbern/rlt;^^ Cartfeaginenfer »er#» brann bte Statt fibengeben taganeinanber / baf? man bas feuwr niebt lófd?«’ Reffen freige@fatt. ^ynfjt / Warb bamacb etnanber Carebagoan etnanbernortgebauwet/wlt;ï''^ a«4 ar a£o. nbsp;ffliiiatttcvVLhmcKnvnaiun^vic^amp;Uutwb^^itit/vnbtflalfoCartbagobilt;lt;’‘‘^
vnb mecbtigfle Statt vertilgt worben/5)a nun Kont geflanben was fed^fibi’”' bert vnb feebf? far/bunbert vnb fónff far vor Cbrtflt ©eburn
Corintbos Wirbt ni^ bergeriffen.
Jpifpanier faifen ab ton ben 9ïömtrn.
Ofïumantia führet Vier^eben jat (ang
Z^rieg mit ben Kê^ mem«
©leiebaueb bas far warb bte lOauptflatt Corintbos ber ©rteeben ni^^*^* geriffen/vnb gang geplunbert von ben Kóutern/^n einem febreef en ben anbef” Stätten vnb Canben/baf? fïe niebt fo leiebtlid? vont Kómifeben Keteb pl^*’’ abfallen, niebts befleminber lebrten fieb bte von tOifpanien niebtbran/fd?l‘’^ gen vmb von ben Kómern/ erfeblugen vberauf vil ber Kómer / vnb nemlteb Ïgt;^ Danptflatt ÏTuntantia / bte nacbmals Cxfarca augufta bie Kómer gênant blt;*^^ bats viergeben far mit ben Kómern getrieben /groffen febaben getban/(Ï0‘’l’ 511 legt obgenanter Scipio vber f e/ber bracbts in bte legte not / ^be aber fïe 1»® an bie Kómer ergeben wolten/ba fte niebt mebr fur hunger mochten/ verbret”^,^ cnitmattiincrjanbett ^^^ f^^ Peb mit Weib VttbKinbem/ mit allem ©ut/wte bte vonCartbago/'X?’*’ ; ir^tattan/wrbreu es ifl etnbefonbervnglócf bicferjeit vber bie meebtigen Stâttgangen.
quot;‘x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^® warb nacb bifen fünff Kriegen ein großer Kunbfebueb im Kómipt’^Ï
Keicb/inbcr^nfclSicilien/auffgewurffen/alle leibeigen Kneebt waren ^iW im tOarnifeb / tbeten Canb vnb feuten groffen febaben / feblugen ben Kóm«’'; £d6dam2tnccfitm '’^«1’^oicfs ab/ flórmetenftt fr Wagenburg/ feblugen wol brey iOauptmä«»^'^ ètdft?feçm fît?wi uucb eiitanber inbie ßuebt/vn wArt ber Kriegbif in bas ftbenb far/ ba wuramp;lt;quot; j ïgt;evi)ie9ï5mer. nbsp;nbsp;nbsp;fte belagert/vnb mit hunger genótiget/vnb allan bie ©Algen gebettelt. . j
©leid? eben btejeit vergiengmittobobgebacbterKónig3lttalusonl5’, » A'ïinafasfMrei Hdjc If rben/febuff fein Kónigreieb in3lßen/fo bie alten bas ‘Croianifd? h«H^J onerbm. bcnKómcrn/bettcinnejfcnhic|}2lriflonicus/wascin^anclarc/fetrtcs^^'‘\ 1 mïiftSSÏ^n ^^*^quot; Kóttig ll^uments Son / ber wolt ein Xfrb feyn / nam etli^e StAte eyu/lt;’’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ber bie Kómer lehrten fieb niebt bran / namen bas Xlanb mit ge wait eyn / K
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gen^lriflonicum/fóhrtenfngebunbenvngefangenbtfgenKom/allbamuRA^
2ÄÄ 1« tubem gefenglnuf flerben. Ï)en Kómern halffen inbiefern KriegKónig otom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thribates vorn (VOeer ba bic ibonaw breyn feilt/ ^riaratbes Kónig in CopF'JJ
boeien/bifelamen in biefem Krieg vmb vnb flurben/vnb iflalfo Korngti^i.
te Oiomern iu hu ff. ^.-^ xvorben in Hein 2lfien/fo wir fegt grof 'Curefey nenen/hat aber bamif fangen alles vnenb vnb buberey / wie id? hernacb befebreiben werb, Dub ißv^ fèr jeit ein S teuwr angelegt worben/ hat man ey ngefebrieben an gefeffen ^^ gern brey mal bunbert 5 wey vnb jwengig taufent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^^
3gt;en ßbenben vnb legten Krieg btefer ^ett bat bas Kómifd? Keicb’i^S., ^8 Ä^mmSam hieCanb/ fb wir fegt ptoutneien/ ^elphinat/ Cangenbocten/ 2tuernta/^^ la. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phoy/bas Kónigreieb àrla beiffen/geführt, dfs warbainals bieferC^nbr .
nigWeitwet/hettetngangenftlbernKeifwagen/bieStatt^lOarfiliawaö^ , »«cSa?^# wals fafl meebtig anff lüanb vnb Waffer / wobneten ©rieeben brin/war p^ wagen. vnb mit ben Kómern allzeit in Kûnbnuf. ÏDergleicben wohnten ^^'W^^^ ^laitxwn. nbsp;nbsp;t^oeb^urgunbi leut/biebic|fcrtt?aibaner/hcttcbrey5reyflAtt/fo wirfegt ƒ jj^
tn ChiaUen vniDacon beiffen/bie warenaueb allzeit mit ben Kómern inbult; nuf/neuten ftd? ber Kómer KrAber/biefe vier bamals meebtige S tAtt/H^^^^^ vber obgenanten Kónig Weit wet 511 Kom, ïDte Kómer li effen fieb
-ocr page 233-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t'oin vrfpnmet 9cv a (cet t'lt;ciit fdîcH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XG
^/.^^■^‘^^^^^^■^yÖrtttpCrtlÄnncr/nliCrtrttncrtCrtiiiööcycnlótraliiWBTJuv/ Slïfrtedmirt#»»^) ht«.p^ K ?^«ö ^omttiuô4gt;cnobrttbt:6/Cî.yrtbtuô(¥?4Vîm«6/ bie vbcv^ogc KÄMTcJ^r
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kómerwae/flrerft fteb bey (tbcçtggcfd)nómrmcil Unct/bcy
b0„, ^® ^**0*^ / ^*^ 3ltcn beifpnô Gallia Narbonenfis, von b Cf i?4UptjïaCC t7‘ïfgt; ^^^^‘'^ Narbonenßf, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bürgen K^cfcn/btcKómcvncnntcnóProuinciajbrtó
fo/ï^'1i ^^’'’’^’””^” Ü»nïbbc|5 Kómtflt;blt;nXctd?^c6 bet^t noeb ctntbcilnh
w cob ^ ’^^^^‘*^”‘^‘quot;Pv»/cöfd?fcibt5rtijd)plttnii6 Jcrtlicn^u/jcfïtncncnwtfö j^^,„ a^erweit nier pi^^^’S^^^Sttlt bicKóincf bfrtcb«nóvntcf |t(b/ft^ï’3^gt;^oBgcttrtn«n2lt;ó wirtßcfaudcn,
b ^’^Ï^**3lt;ttl^omg«bottïgt;«nvttbgefangen/4Utgt;4mujlerflerbentnbergen
^^^^^*^^” ^^^ Kómcf obgenante C^nb/ bauwten vil groffe Ketcb ’‘’Ü’^I^QtWd wttCntctntfcbcin vnbKómifdx»n2vficg6Vol(t/ncmltcbbtc
/ 'S^oUö/ strut / Stutnion / Dienna in Stuernta / Kbobif / nbsp;nbsp;nbsp;Sït^ïli**?«.«
®«»'X3mﻫbrtJw bjM, !l^^Mlt;^’lt;tt5vnncfen/b4f pe bem alte XonnfdxnXeteb abgcbningcn ba «gt;«♦ ö’^?’^2£‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cinDdef vor ben Kómern bann gewclnggewefen/ haben btc «.(«„«nfddr«/
mê^'^*^ ^^^^^*^^ '’”^ Ï)ecfenfacBgcbei|Jcn/aló etUeb fd?f etbenvon ƒ rem berbom Ægt;ccfci»farf/ nev K^^^ ^^''3^ babö obc angejeigt/wtebic Canb alle vot ben Komern'Ïentfeb y «otbaben.^îaettnô meint es fey en vor langen petten vor Cbrifît (Seb iirt bté ^^*^” ^”^ bartngefeffen / baben an t?eluetterlanb / jc^t ©cbweingcflolfcn/ ^Hmtcbjnfelbtgcn vber ben Kbeyntn grof‘beliefd? Uhb Bomen/ fid) auff bem feb ^ '’^ inS3óbem ntbergetban / feyn bef iDifpantfeben erlïen ÓerenUd (óc'z T wen vnb Aricgelencgcwcfcn: ïbcrglcicbcn lief id) tn benCbtonirfcn / fo 511 K^ ''‘^^ int ‘^bumbjli (ft vorbanben feyn / wie wol etUebe bae wibcrfplel halten/ 0j®^**n^P^ylt;tta«f groflèmîTeutfcblanb vber ben Xheynge^oge gegen We(ï in ben^*^^^*^^ ^'^*^^^^*^” folcbe 5üg gefdjehengemeinUd? von rauben groben £*ani» mT’’.^**^^^*^*^« Pnb Innigere Canb. î^ie Waffer fo bcy jnen feyn/mit namen ft ƒ *^5/3l^i’^'Vtnb€Ucuó/Khobanud/ fo tn ÖebwetQ entfprfngt/ln vnfer mb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TPeiitbad)/ Khobter/ bas bic S^eyern / wie Corn. ‘Cacitne
ob?”^ T®^ lgt;ad er vonbem t7crBomctt bet alten Ceutfeben gefcbtlebcn hat/ tn ^5^nancen Canbenetwangewont haben. Ï)ie2^eyfertfd)CanQleynent6ba6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
êÂÎ5*‘f'lf‘11’'^s’?^*‘t^^’*7^‘*’^^*ï’’®^‘^*«*'SÂÏÏS
Itfhd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ni er(f gebornen ©on vnb angehcnben S^ónig in 5tancBretd) gc^/ tn tbenig af »ff«»-
«WWM?*‘^‘’ t* *^^^ ‘quot; 6.Ïgt;.«oj8 »toiler geUfen-tfa beïenen» ^^ »^ »cm X « - *’^^'*ntn (ren Ptfrorten/ 4gt;bgenante Acy(er metnten / ee ftunb et / rne^tomuun. jl . ’^nig von 5tancfretlt;bjit einem £!,ehenman baf an einem 2lt;cyflt;r/bann ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^üt^lï/ eö bat wol ein febein / aber tm gr tmbt t(Ï6 ntebts bann verbet'/ jj^fv 2lt;óiiia ia SrM
tomks^^*id?6/ber2^ónigvonjfrancBrcid?/wievoraiïgcifï/gebtttteinfd)nipff tfrtte^ 31^ »««9 n^k ^^gt;’fei'/batmebrvomKómifd)cnKeid)eyngc5ogcnbrtnnbefSlcyfcr ««fï®lt;«Kivf«r« »0^^^‘^*^^'^”^ 5“ ^^‘^ 2Vfon ^tanefreteb von alter vn reebtgeh^rt. ibet ^tfeboff m»ïi?M*^^**^®^**’^^”*^f^*^l^/f^*^^*^*^P^ ^^‘^ ein ifn^can^ler bef heiligen XÓ'/ €iteiblt;KMürße
L^^’^®i”’2^^nigreicb Strlat/abcrber^tattQof leftjnfebreibé/hettgern *gt;'”»^««‘ Ehh«-1® ^^H^ómifd)cn Keiebóaud) bat^n / wirbó and) mit ber Jett jn wegen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘
Wan ^- ''^‘'‘’^^i^ntannitanberf breyn/banmanbifhergetbanhatzifdhatet'/ ’ ' ’ * ©cb ^’**,/*^*^’I^lt;gt;^/lt;in2kÓnig jurent fa Icm/ ©tcilien vnb neaplió/ but tig auf fenv *'^^'’- ^cycfn befglcid)cneinPer^ogvonÄflertcieb vnb(Parggraf* biUtnV- abcBopifcn laffen/jn/rvâtterlicb ^rb mit gewalewiber alle recht vn eebmaebvett^ran»
/s ?^’’9*^*^“ngen / cö hat nie Bein‘Cen tfeber^órfï ein pferb brumbgefau «of«» J««it«»tflt;b«* tton i• Ç}^lt;® morbt vn vnfcbitlbig blut vn fd)mad) bet gantjen'Centfebe ïïa *‘‘®* benbb ®^^Sc/geroeben wórb. (Dott hat (e^t ben Äonig von^randreid) in bic
1 ^^“^P^^ttgebé/ haben bennoeb weg gcla(fen/btegró(fen tOanfen habe Fm 2?^^^^® ’? SUidt wie man fptieb t:Ï)ie BleinÏDieb heneït man/gege ben grof «ntb ^-x^”^***^^^^*”**^* ^’^^‘^**^ werb folcbó allee ju feiner jeitin nad)fol'/ biffer* , ^^i^***wïfS*^tt«btanjeigen/vnb nacb ber lengbefebreiben. Dnbi(ï enuwirju«:««»» feßn ’ Ta^J’' ©teuwer ju Kom angelegt worben / hat matt cyngefebtibena» gé'/ angdegt.
pnersjwrgcfiibreymalhunbert/jwey vubjwenQigtaufent,
-ocr page 234-©a# «il ^«(Ç go^wnnte ?ï«enttm/
Cats eilt 2fchrman/ ^vetmerbno gt;?auptgt; ttiaiui.
Çaee ifl bcm 3(be( «ufffeçiSâfWfRn« Ca teins alter.
“î^on ben tapffeeften jwen .^antptmdnnern Per ^XPmee-fp^ JcRv50£lj*tt3^Ilt;btt’CVrtltwci^C4ro/blt;vbejl ^trfennantt/KebneP'^^^ ’^^MlOauptmnntt/btc brey btng mii(l cmgcrcd^tfdxtffncv ebUr Kornev lt;’^ haben/ober er guU funjlnichte. Wanntnanetnenautfe hóebjï^’^k ben alten Kölnern loben wolt/ fegt man er IJî ber befï ^anwmann/ber ber ^tlbhauptman. 3|ï etn(brenger heffttger (Dann mb grober ^auwr geweie'’' alljett wtberwerttg bem Zbel/bocb fun(ï from / ehrbar »nb rcbltcb / ber warb^î^ holb / etn hanb vber ber (5ercd?ttgbctt/ vnb ein groffer 5etnb aUed (bolçô mb eV' gen nugö ifb bey hunbert (aren alt worben/hat grof Krieg wiberbte von Clt;iV'^ thago/^acebonten vnb intOifpanten gefwhrt/i(ïgar berórige alters gexvep”'
C4tenü centugium. ^m achQi9(ïcn (ar hat er ein TVeib genommen/vnb aneb in jolchemaïterK^^' berau(fge5oglt;n/i(l(manvernttn(ft/rebenvnbwig/inKh^ten/inber@ehvlt;**J im?oj4?ftiSS «en vnbKechten/ntdjtó abgangen/hat im neun^iggen (ar nod) bûcher ter». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;macht vnb gefchriben/nemltch Difborien von ber Kriegebunfl vnb Kcif $ijcb^
c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***1 ht(fttge0fhrifft vnb ptebigtenwiber bic eigennuntgen vnb (bolden ^mP^^
fepnürisw». nbsp;nbsp;nbsp;le«t:0olcfoe^üd)er haben wir aber nun alle vcrlom/allcin i(b noch vorhanbe*^
Catonis ;8nt^fe9m einetnig73«ch vonbem 2lcberbanw/i(bbaóÀltc(bfo wir (eçt(m£,atein babew 2(cfer6autt). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefchrieben bey anberthalb hunbert(aren vor Chrifbi ©eburt / vnb etwas n*^**
villenger.
Scipio affrieanua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^er anbcr Kómifch Dauptmani(b ScipioTlcmilins ^Iffricanus ber (««x Per Peß^)a«pniian. jjj.|| er (ben Knebel / i(b ber holbfclig(b/gelehrte(b / be jb berebtejb / gerechtefb obevr 5elbhatjptmann gewefb/aUweg in ber großen not herfôr gezogen worben/ wlt;’^ anbcr Danptleut verwarlof t haben / hat er mit feiner tugenb herwiber braeV^ söannbtealten Korner habens aUwegbarför gead?t / es lig mehr am oberf^** Da nptmann bann am ganzen Deer / hat (m nie nichts in finn genomen ober^^ bacht/nicht gerebt/gefage/ gethan / bas nicht anffs hochfb jn loben vnb jn pr^’^ fen was / 2gt;ie weil er ber be(b Krieger/ i(b er boch barneben auch vberanf geleb^^ Seipts amp;af air^eit gcwefen/bie©clehrtemit(mvberalgcf0hrt/nemlichpolybinmbettDi(borielt;^ gehrte 6ep imge. ßhreiber/panettumben groffen ©toibifchen phtlofophnm / hat bie K^mtf^f poip6iu8 5?inorien. Sprach Jterltchergemacht/bicfclbig aiiffbashüvfchjbgerebt/wabic^Hteti'^ vAM nbsp;nbsp;nbsp;haben gehabt/hat er am crjben Ü^gcfcgt als in voRer, vorto. ‘5^crenttnsberplt;’^^
quot;^'quot;^ ben wir allein auf ben alten pocten noch haben/ ber bas b0n(lltch(t/artli^^i^ «cipwMtrtfamp;ie'Xo jQdfein gefd) neben hat/ifl feinguter (Befellgewefcn/ barumbmcintmanbilt;r‘’ mif^eeprac^i. ©cipto hab folch X^atcin gemacht / vnb^^erentio angeben. 2)iefe jween/C^i^’’ Cm^e.^'^''quot;quot; ^*^^ vnb 0dpio/feynbieiei5tettreblich(len/(romenKomtfehenKriegs vnDanp^t ^crentiua 6cfonPcr teilt gcwefen/was hemad? bompt feyn alles (boltj / eigennuQig / neybifch / gv^^
festen finite i?auptgt; (ent.
97amlt;tt etlicher Psetttt,
'5on ben ©ek^rten ïïómern bifer jett.
(p^\3«f«J«tb«bti»jaKomg«f£bi:Kbcnliicpoctlt;tt/3t(Tic«nn»/Pitcu»W*^ obgenanntes poeten Atnni( quot;Tochter 0on/ijb neunzig (araltworb^^' ^Dergleichen haben gelebt Jecius ber poet/vnb and? ÎTerentins/bénira*’ noch haben/ bie anbcrn fey n alle verloren worben.
'Son ben ^ûben/wie ficvinöirc bepbe @t4nbe/©etftlt£?
vnb'^eltltc^/fommen fchw/^’^ï’ ^fï^f^^ Pfaffen fteb nuff 511 Herren
h aben / X^on Kómern/von Key fernvon Syrien bey be Denjogthomb nil Kap(bhumb erbaufft/ vn bie rechten natürlichen À^rben bavon ver(bo(fcn/lgt;^P bie gan^3übi(d?heit in alles vnglórf bomen i(ï/wie S anct Dicrony gt;nbsp;mus/X^ufebins ber Kifchoff/ philo ber gelehrt 3«b/bef melben.
r^^(D3óbifchenlanbi(b es bicfcr$eit nicht fo wol gangen/benn es haben î*^ 3übenail(rrcchtc/natiirlid?ecvblid)c Oberbett verloren/auf jïoli5V’*^ Q^gdij etlicher Pfaffen / vn fey n in alles vnglócb bommen/wie man bcnti n allé Difborien fïnbc/alsbalb fchbie lt;Bei(ïlichenbcrObcrbett vnberwinbé/ ntb ches(nvon (Bott verbotten id / (behets nimmermehr wol/gehet nimer red/tjü' obsfhlt;’‘*
-ocr page 235-^^ fcömörfprwtiß 9er alten Ccucfc^cn. Xd
^‘I^^tt eilt gut rtttfebenbrtt/foBompt beeb mit bet jeycctit ncuw6' bet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”Ä ^^ '’^^^^t^ anbcv4utf/bi^ 511 Ic^t 4IU0 mitetnanbet' $« hoben ge^z
- ^“^ ‘'^^^ ^^’^ Jöben bem bód)|len natôtUebê au^et webitem volet
J^/wie 14)6 tuvQ mît bet watbett vbetlau|fett wil/gefcbebtm IKMt^*'^*^^^^’*^^*^^^^*^^*^*”®^’^“”^”*^*®^-“®/^^*^^”*^^^^“^^*^'^”^^ ^^^^'' 2ïn«oe^ii8 e^vetbas wiett/h^ï'^^^^*^”‘^«ö/bctb46(Botteöbnu)?$11 Jetufnlemingtoffenebtenb^tt/ ^’««ß©ettee, vnctnó wrtten/ fielen vorn ^gyptîfcbenS^etfettbumbjum ,;iji:”''V.'^^^^^3tenrtncinnrtbct / febeneften gtofi (Belt vmbbnó ^npfîbumb i-ifp ^*^*^ttoc^ebt/w4tb bet ^npft Onine bet nnbet gefangen/bet wat ^Sapfióntas witb» ba ^^.'**5og Jobanfen XJrgvpnfd?. Jn bem |ïatb ©cleucue / vnb tam an sefanaen-‘^‘'f^l'^^tSÏ’^melbtifl'fetn Àlcet ©ort2inttocbuó/bet juKomet^o^
^ftß? ^^?^’^*^9ftmt6 *X)attet6wa6gcwcfcn/ betmii^cenunben Kómern 511 ^^^^*'^*^^”Pfanb vnb Rötgen fe^en/vnb gen 7vom fd)tden fetn jün 3 « Won ïbemettium. gt;ïfó wataneb bamalötn ^gyptcnctn,unget 2lt;eïfet/ baa/ptolomeiió betfelt;b|ït/$ngcnanntpbtlomcttoó/!baóïfl/ pfofomcuebcrfec^fl óWOuttetttnbt/vonbem pelenetlicbe 5übïfd?e pfaffen $um obgenannten P^Uomenos.
tufT^*^^^^^*’^^^^^^^*^^”^^^ tgt;*^*ïtbtcttfittnbas gelobt Üaitb vngen Jegt; A,,ï,?’‘^^3^*’lt;’ttntettÓet^og Job4«sPoblt;iit -tfgypten/2lnttod)u6vbct$og Ägypten wirbt torn ite^^®^^^*^^^^^^^^*^^^^’^®*'^*^^^^*^^^”^’^^^'^^*^^^”^^^*’^*^'’^*'^’^**^^^”^^^ ^“‘^‘^*‘’^quot;i’3lt;»-J *HKetjct bem jungêptolomeo/bïetüfftcnbtc Kornet aló ft alte '^nnbtvet^
* nctt ^^*’'’.”*^f^«^'gt;«rlt;^gt;*fwatt/ÏEgt;ieK^metfcbicttengateinttcfflilt;bc«fvom lt;x^mjflt;^er Xe^at À^y ,^'npltdKnt?aiipcinan /mttnaïnen(AOarcu6pontpilin6 Cena6 bet wat «»2(iuipcço, no ^ ^'^**^ *^*’^ tapffetet tebliebet man/wol bebannt.'Pnb ba je^tgenanntet H mptliiie tnbe|ï Keifevó 2lnttolt;bï lOeetbam/vnb jnbet Ketfetmttgtoffen be /” ^x’P^^^’S ^*^^^ ^‘^ l^ ^’^ Panb ntd?t teieben / woltvot fetn Refold? wet^ . »/vnbfebenob bet KuCtfetgebotfamwötb feynbem ©ebottbetKornet fetnet ^^cttcn/btef(buffenbuti5 mttKetfet 2lnttocbo/ba|ï et ai)0 bem Ketfettbum bet j3yptev $óbeon allen febaben/aUes wibergeben/allen feb^ben wtbetbebtn. 5)4 Tiiitipcbia jeuf^t j^»ttocbu6folcbgefd)epfftbótt/ wolt et jm einen bebad)tnemmen/vnb fid) mtt auf? Ägypten, be'^x ^^^‘^^^l’ttabtcn/ vnb etn gebótItcpc antwott batnacb geben. 5)anam
xï^^’^*^^ lOauptmann fetn ©tAblctn / bad et vetgebens ongefebt in bet fa *^K ^'^ ’”»^'’fbannttm ©anb vmb ben 2kctfct?lnttocbo einen Ktei^/ vnb «)?‘^^** ^lt;lflt;v/ba bom mtt but^ anf bifem Ktetf nteb t / gtb mtt vot etn ant/ beb*^^ Ä ^» ^bun wólieft was baß Kómtfd) “X^old mit bit fd^affeobet nidi t.its fa• ^^bcbacbtó nit/ba wil ieb bnti$ etn antwott haben / fptteb nut bot^ L « .^^«ttt. K.eifetZntiolt;buó watb beweget butebfoleb emftlid) werben bef? WareuspompiKus ^^^^mifchctt pauptmannö/tbet waóbte Kornet mtt jmfebuffen/johe auf bem Mm tarifé befr^eiö. j^^yptifeben Ketfertbumb bam alfo beim vnb flarb/ vnb lief ein jungen ©on/ vwp aneb2lnttocbuó/ mitbem innamen itnpattoß/ ifbauff vnfet ©ptacb Dat Qfntiot^ieJSupa^ ^vórtnbt/bemfet5tetDotmünbet.2tbetebegemelbtetïöemetttuó/btfeóftmgen *Ä?®‘ gfittcn'X)cttct/fetn6 Dattetn^tubet/ bet 511 Kom 130tg wat / vetmeinte baß Sïïas ÏS4t “yttfÿKetfetthumb$u etben / ab bet alter iOett/ trat jtt Kom fût baß Kegtgt; 2^eifcrngt;um. ment/begett man foltefntn fetn DAttetltcb Iftbbetmlaffcnjiehen/ïDteKómct pokend fm abet nicht etlaubcn/ hielten batfiit eß wet fnen vnb bem Kómifeben ^^'^ü^^Jï/baf ein vnvogtbat Kinbt Ketfet in ©ytien/ bannein altet lOctt Jgt;5V»nicbt be|ïetminbet|lal|tcb iDcmetttuß beim lieh von Kom, thetalß etan ^emnrius fleucht bst wolt sieben/vu bam alfo in ©y tien/in bic iOanpt jbatt Hntiodna/ watb »on Jsem. s^J^mtiget Keifet in ©y tien/ lief feinen jungen Dettetn mit fampt feinen Dot S? munbetnvnb Kähtenctfcblagen/ befaf baß Keifetthnmb wibet willen vnwif {^^ ’‘ ‘vî”quot;*^“* Kn bet Komet/ Uber bie Komet richten jm auch ein fpielsu/et wat fonfi auch ein itol^et bett / veracht anbere Keifer vnb König / wolt mehr benn fte feyn/ ver?
ntein^Uetn bett su feyn/vnb bie anbern vnber su bruden vnb vertreiben.
gt;1 • Ç^”^”»^ tùjîenftehwiberjnmit gemeinem Kabt 3lttalußberK0ntg in «emetnuß eat »tel ^lUttUfîcn/ifî jcQunbtgrof‘S^órebey/ Hriarathcß KóniginCappabocien /ob/ asjiVerfec^er, Stnanntet ptolomeuß Keifer in ^gy pten/wurffen einen/ bief Hley anbcr/folt ®fß obgenannten Untiodnbef burchleuchtigcn ©on/ bef anbetn IJruber feyn/ 5»m Keifer in Syrien auffgab fm ptolomeuß fein quot;Mochtet su bet Ifhe/ er tbet 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein
-ocr page 236-©46 cvfc ^«cO Bo^lt;»ttttw ^«enttnt/
.©«mew«# Wirt«»# cm 6dgt;Ult;^(mtc ïöcmccno/cvfcblug/tt/wavbrtlfogcwrtldgcv Äcifcrtn 0^^ fc^iageu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tien / vnb vevaebtet banted) pin ©ebwÄber pro lome um/were nd? et« 5 *^^K
tOurff/bicltjetn lOeufifvew/mcbvgenantö^xeiferö ptolomct'2^ocb«t^/'^^^„ ltd?. 2\cipf ibemetnuö beet jwen ƒ tinge ©on geleffen bte er gelobt mît gt^^T Gut in bie^^^fcl Canbicn/bitß ber Alter îôemetrtoô/ber nnber ^Intioebuf^/^^ lt;nbsp;batöcmetrtuß ber pinge boret wte^llevenber foein »norbenUd) wefenfAb^^ fuhr emup C4nbïetn©yrien/ bnlffimobgenannter 2^etfer ptolomewó* , Want»« tompt iti pd)|5t ba wurb ^Heyenber in bießudttgefdtlegen/Beminber ßud)te»d?vi^'’^ ber fïu^t »mb. nbsp;nbsp;nbsp;PU jgt; num Î)emc trtii6 fein IVeib 511 ber -i^bt / bie bttte etnen ©on bey 2He^4«P^,
Unp^p«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erworben/ bîlt;paud?^ntiod?u6/berwaônod? vnvogtber/ benwarffÏTrtpb^
ber tOofmeiper 3llcvanber6 / wiber fetn ©tteffratter /ben fungen ïbemet^quot;' 1 anff^tt einem2^etfer/abcrerermorbtjn|Amtnerlicb /woltfclber2ieïferïn0y ! rienfeyn.
■lt;îvip^ôwict»«rtnlt;^ beu.
OJîat^at^iaa. Simeon.
5«ôa8-Âlcaiar. 3oij«tf)a8.
tbteweti nunïamp;cmetrtiió ber fung wiber ben 2lt;eipr von perpn glt;J^Ö^J was/ wolt elle Cenb / fo vorn (Briedtifdten Äcifertbumb tied) beft groffen^l^ ^enbere tob gefallen/wiber ey nnemmen / ba würbe er vom Steifer von pW^ per,Ier bekenn fr», mit lift gefengen.ïöie perfer begerten frib / vnb im frib warb er von fnen r^^/ lifl/bodt werb er ebrlid? vnb eb ein Keifer in bcm (Befengtnuf gehalten. 2?’^ 2lntiocf)it8 0e?ftca weil erbub (îcb fein Kruber 2(nriod)Utt / ungenannt ©ebetee / warff pd? W’^. wnfftficfjwiöei tEri '^vipbon auff / vnbnambaö ©yrifd) Kcifcrtbumbmitgewalteyn/ fdtlug^^t ,
‘Sripbon enf bem £anb/$wangaucbbic©tatt3erttfalem5tt geborfam/v*?’ bie pfeffenbie von feinem ‘Vatter î)emetrio ebgcfellcn waren : töenn in bpK vnorbnimg vnbjwytradtt jwifdtenben Keifern wurffen ftd) etliche ^bir* Pfaffen ^iff/ncmlich (VOetbatbiae/ feine ©on/ 3obanncô/©imeo^ JuW ^icajar/Jonatbaö/vnb fein t!rnetel ©tmconö ©ott/UOatbatbiatt/^ubaöJ’'^
Jobannce/ vnbVoranbern biebrey Kröber/ Jubae/^ott^^tbas/ ©imeon/F
len voneinemKetfertbumb $nbem anbern/ Baufften baöKapffbnm mit fa^’r bem tOcr^ogtbumb von obgenannten Keifern/ febieften gen Kom mit grofK”;
(But fr Kotefebafft/ Baiifften allba von bcn Kornern 5rey bcit/Xltö was bett Oiömerfc^nfibt-auß mem IcidttaiifanbcrCcutl^eutKiemen^ufd)tteiben/ pcnenntenobgenaO^ j ^öcv Äeut )?e«tcn f^^ Knibcr t?crt5o^ 5ürtien vnb iOerrn/vnb obérée Kifeboffber^öbifebW ! urnen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bieffcnö aud) ber Korner Knnbtgenoffen / namenô in fd) 105 vnb fd)irm bef nbsp;nbsp;nbsp;' mifdten Keidte / febrieben folcbce vberal auf. 3bemnacbjgt;bgcnannte Pf^fö^ j afmenaim oberen Bricgten vil mit fe^tgenannten Keifern / barumb fic in Jtibifcber ©pracb ( fmonaim/m (Bricebifeber (^Oadtabei/genannt worben/ ifi in vnfer ©praebZ^^
narürlid)enXi:rbcn von beybcn bem tOer^ogebumb vnbKavfîtbnmb/vnb^f^ wiihbcn ft d) fold)6Î)arumb obgenannter 4gt;niaß bef anbernKapfl ©on/fod**
^ reebter Ü:rb bef Kapflbnmbö war / bcrglcicbcn anbcr mehr gelehrte
flohen in ^gypten/ba würben fic ehrlich empfangen vomptolomeo bem M’ ©u :3ftbcii sauwe# ten/bauwten allba ein (Boueöhauf/gleich bem 511 Jerufalem. Xgt;nb fdtretbt’j*^ ten euj ©ottesbauß babifcr $eytbergclchrtc|l Jub3lriffoboluö vbcrbiefönffKöcher(V?op/$ttlt;^* ffwm??'”’“quot;®* ren vnb inbem anmcnobgcnanteöKcifcröpcolomci.if 0 finb obgenannte bt^^ ' “* nbsp;nbsp;nbsp;pfafl^enKröberauffeinanber mit großer äuffruhr ber JöbifebheitiOerreÖ^^
wefen bey breifftg f aren/haben Kirch weich/ anbcr vil nenwriing mehr tm lt;51^* j bcn/von (Bott nit verorbnet/auff bracht/von cinemKeifer 511 bem anbern geP «erPfaffen tob. kn/Von fnen Baufftbaö tOer^ogthumb vnb Kapflhumb / berglcichcn auch’f’’^ bcn Kontern/ hat fr Beiner Bein rechten tob genommen/fey n alle erfchlagcn/fZt’^ mcrlich crwörgt worben, ©eynamerflcn gefallen vom Keifer Kemetriobd** altcn/barnach $u bcn anbern hin vnb herwtber.Kifcö Kemetrif ©on/nechf^ 5^^ nannter 2lntiod)U6 ©ebetee / bieweil fein Kruber Kemetriuß / wie obenaitÖ^^ 5tygt/gefangen lag in per fien/warb er gewaltiger Keifer vbcr ganç ©yri^d/ erfchlug/vcrfagt vberal bie auff röhrifchen/ füllet alle2tuffruhr/ gab frib obS^^ @(weo)i:©app. nbsp;nannten iOer^ogen/ ■X)nKapfi©imeon warb fchAnbtlich ermo£btmit5wcvf^
©oncn/lief ein ©on htef 3lt;gt;hantK6/vnberwanbt pch auch bep ^^bifchm P^^^J çogthnmb£vnb Kapflhumbö. 3cQtgebachterKeifer2tntiochu6 vberjog/w jwangbie Jöbifchhckvnbie©tatt3crwfalem/ mit famptbemt^er^og^dVtt^
-ocr page 237-^dmftrfpruttg^evrtkettCeuefc^ett. XCII
wtbev $u gebovfam.oobe barnad? mît lOeersBrafft wibcrbcn
^‘’^P^'^fï^/w^w^^bylottvnrtUcXianbwtbcvcytt. (^Oïtjmwarmbtfev ïlitfio^ns mmpt ttocb '**ïf '’»biOcrçog^obrtnttCô/bKUfîcbvcbUcb/Scwanbcm Steifer 21 tu ««tvipwev#.
Çlt;tnb / Dy rcantett genannt / ben petfern ab / batnmb ev bet Dy vea^z
Dane ungenannt wtft.
fet 2ltt '^^^Jstónig a«^ perfien/fo nunfebtergat vertf tebc war von btfem 3^et auSft ^?^^ '^ P*’^^ ^“‘^ ^“^ ^’^ / ^^^^ ^emetften / btfed 2Cnttocbt 25fuber wibef «emewt» nimmet tirt^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flt;^ne*Ï0ebtei? juv^bc/pbicftjulnbas ^etfertbum 0ynengen2(n juv^efceft^óma« weïtt ”*^*^ ^‘’^^ ^^® Keteb wtber fetn über eynnemmen / sÖtewetl et au|f bew “quot;^ P“')'«'’ ^pc^t« 6^1 ^^^^^ ^’*^^^*^ ^^‘^ -^^^^nigan^ petpen / mtt namen pbvatateó/eïn ^Ï t^^’^^^bö/cvfdjlng;nmttallfetnemzoolef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;stutioc^ussrirtfer«« von lt;nbsp;'^ap|t 3obane6 mit ebfen betm/^nttoebuô bett fetn 2lt;fteg^volcf Sfr “’*^*‘‘* Wille **^^^6 winter C^get in bie ©tAtt getbeilt/ bie triebe wie jr art ifï vi l mut nbsp;nbsp;nbsp;’
fijv nbsp;nbsp;’^^^^^^ Ceuten/barumb feblugen Canb vu Xleutwiberumb 511 benper
Ul '^^^^ ‘'^^^^ Äriegf?volrfmit famptbem 2lt;etfer pló^licb vberfaUen vu erz
*^ deinem noter ba^ er gereebtigbett balt benn ber mi^licb Ertegen
'Onh au ^^4lesCor4l/wïeman fpriebt/ifïntd)t6 $u gewartenbennfebnben.
^n» 1«amp;- «tebeanber^/bann wie Keifer ^^ugufine fpracb: mit einem gûlben ^iugufïttsfpndit: i«» ^'^^'^^*^^^*^3^^*^*’'^**^”’*brjogro^banfcynaU berfebaben/be^man sPer ^^rug fa^w» tóf 5’’***^*^^n bat/wolt einer je ein gr offer reicher/ gewaltiger Derr werbeborfft S«®*”^'’®* pJ^'*^^,^*^^3lt;ttövnb faul U^fneben/btele nur grof gere^tigbeit in feinem ® gt;nbsp;’^o/befebÜQt biearmen IVittwenvnb IVatfen/ben gemeinen ^an von bem febA ^’^ V*^^ febaben ber Siebter / ©ebergen vnb ©ei^licben / fbrafft bas vbel/ fein ’^ k f’^’bunbö / ^0 würben von ƒn felbf Canb vn Ceu t fcbon ju fm bomen/ ievtÏ^’^^ff begeren/wie ben Kornern vor jeyten/vn fentben ©cbwei^cm/lang
Woi ^*^ Slt;Rbebeni(b/wenn pe es nnralles annemen/febn^ vnb febtrm halten
*‘^h/fo bettens ©tutt/ Zianb vnb jCeurgnug/ bie noch täglich j« fnen pelen.
^011 bf n ^euifc^en vnb 55f OïifeÇf « Könige/ 95ot3f rzÄcl^
^^^«ttbucbcr/^cmfcpmonb/tvicnebaß fXomlfcß 5'idfamp;bbcr$ogenpabcn/
•^«cb vonanbern groffen 3lufff ubren vnb Klutvergieffen / fo in ber
ganzen Welt gefebeben/'Vom alten berbommen ber
5lamlingvnbKrabanb/:c,
^H^manjelt von anfang ber Statt Kom feebf bunbere vnb acht vnjwem coer c^ripteeßtirt *^|-§î®^‘''^/ïgt;«t^^bri|bi®ebnrtbnnbcrfvnpbcnvnb5wençig/ babenbeyvns»^7; farmen vier x^^^^^^^^^ verwalt vier Konig.Konig 23oigcr/bcn bie^eyrtfebe ebro# SäSfL?*quot;^*^’“quot;^ b^;S““S««/«l»lt;b« Lateiner vnb ©rteefen/ ncmltdiplutard?utvKoioriv/
tie peyvtfd)oberl3aerreicb/bur^23eyer auffvnfcröpracb/nenncn/batjn lt;t«»k*^^^^^*^3^*’ber Dauptpattinbem Canb/vnberbem in/oberhalb^gla/ stenig ber^eutfe^ê criiî**^^À''’^^^^ iî«Plt;*^/|^ wan fe^t beif t bie ©rafffebafft ©orç in Kernten, ^n JJJb*^»'»»^«'«3« «in? x* r ^^Wtfcbêl5ücbernlieht^olu6gefcbribê/einlftireini/bie fapgleicb ’ bas ? ' ^^^^'*' **^berCateiniftben febript/wie es bie alten gefebriben haben/ben Ufen ^^^^’^^ ^^^?^*^ ’^ ^^” nbsp;nbsp;nbsp;i/bemnacb gar lieber lieb eins vor bas anber gee ititt*i?î?^'^^’^*”’^ w frembben vnbebanten/nitfeberman gemeine/namen.Ko lia^b« Ttómg wo “xStV v’^*'^ ‘^^^ w ber iDonauw/ gegen Horb Dof gcbalte an ben offen ©een. “ ^‘’^3«amp;lt;»t«»« itict'ïe ^^^** ®‘^9‘^*^bcn/bic man fc^t bas Der^ogtbumb Sacbffen nennt/Kóz tterfh.’k^^”^”^^*^'’^^ ‘^entfd?monb. Ï)ijcr$cytfeyngroffe merctlid?ewunber ^Infvgt; ^*-^Dimel / Cuffcen / Wa^fcr vnb Ifrbtreieb / bie baben nacbfolgenb
^^^^ieffen bebeut.2lm crpen warb ein grof Ifrbbiben/warff etliche ©tatt J£ïïgt;6i6m wirfst «tiu «gt;^ttïï^r‘^?*^i^^^fr‘*u^*^^i^'*'’'^^
bgiidff? k^?”^^ ”^^^ etnano/bergab etn foleben groffen febcin/baf einen fc^wane wirbtam ^nbb * ^^ ^*^’’ bcf ganne Dimel/ bebceft wol ben vierbten tbcil bef Dimme Ie/ bimmel gcfcfxn.
*^^^^ fetnem febein ben glane ber Sonnen / ganger vier pimb gieng
offen ö*^^ niber.^s bam ein grof ©ewAffer/vorauf tn quot;^eutfcblanb lieffen bie ©tof; ©ewaffer m
£otttk ^t^r ^ 9‘^^9^” ^w^/ wuft bas Dok# weichen / anber Canb fuchen. Jm ^wf«^!««»^«
•aoarbifcheniDeer/jwtfcben^talienvnSictlien/entbranplóelichetnnettw 3»fei verf «mtt.
-ocr page 238-Sue erft S^ueß ^o^annw ^I«enttnt7
^nfcl/gtcng vbetf bic Wnflev/vnb bran ein ^erg bartnn bcy bemnebt/baruwj’ bet^tmane latera bic bcylig glctcbab fieX^utcano bcm (Bottbc^^euwere^v«^ tDoffebmib bc^ Óbcrflcn (Bottee/ber aUba bic Witter febmibt/ gcbcyligt vng^'** !ga Oïottt^êvefman weihet war. 5« Kom tnbcr©tattbe»rt man weit in ben £.ó|ftenbentSarniflt;^ 22^^*“W‘»'’»‘‘ï*lt;?'*^»^Rlt;^“»‘»lt;“^'lt;lt;‘»-.®*^^’‘‘*w «iiffbiafcn viibpofaw mehr tVunbct^cidxn haben jurnnfttigen Krieg mb verberben von berfdo»'' •I*“' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- S^*^ 5*^^€ bernaeb ange^cygt. X!:ó haben ju Kom vmb bic Statt neunmal brey
graben.
«Sprirtjwevt.
^pi'ic^wort»
^nivmïik St Jw»3tf»^«»wenmltbcfunbcrmróffenvnblt;Befang / biebrAuw vnbjom^o^ gangen/ ^effttgmf^ tcó/foobgcnanntelVunberbebcuten/gehenmü|fcn. ^ö mußtenaueb bic^ó’^H fenbeinöcrfünê@ot zehner Sybille IVetfjagung/foberKómcr^ibclvnbheylig Sebrtffttfb gewd SiSSa wdffflgtt fen/vberfebauwen/ju erinnern ben willen (Botten/ wie man fieb m foldjen feb^^* ï)e«9ióinern. rcnbünfftigenCeufften/ burd) obgenannte IVunberangc5eygt/halten müßf» sDa warb gefunben vn weißgejagt von Sybilla/ IVôlt bas Kómtfeb Keieb v^*^ ben^îTeutfeben fieberfey n / folten ße bem óberjïen (Bott ein -Ôp jfer thun in ^Teud Æ)rcnÂfafievnnfïen febenCanben. (V?anhlt;itaud,)brey Klofïerfrauwcn/bte jr vcrlobtcKcufebhd*^ fatman lebenbtgamp;e* ^,^^ jnngbfrauwfd?4ffcmit^beljnAnemverbrodKn/ alfo lcbenbiginbic.îfd ben begraben. Hiebtö bcflerminber hlt;it ßeb bas Kômifdx Kegiment gróbh^ verbehrt/vnb fo bur^Caber es ifb ein gemein Sprich wortbey vns/if 6 ifl ein g«^ bing vmb frombeit/ee ban ficb einer ber abthun wenn er wil)bißher fcy n bieK^*'' mer fromme/ reblicbe / tapfferc/notfejl/Ceutgcwefcn/haben hart obber (6^ red7tigbcitgehalten / bas vbel fajï ^cflrajft / guten febnç vnb j'ebirm gehalttf’/ niemanbö/ weber Keifer/ 2^0ntg/ yürjben noch lOcrren / gefebont / beinee lt;6«*^ ttocb®tlt6gcacbt/nurallcbsngaujf bie 4frbarbeitvn gemeinen nutjerwege*^’ 3lber pl0Qlid7 bifcr ^cy t / ba bie grojj Statt Carthago nun jerbrocben war / 0^ beinen ^cinbinber Welt mehr betten barauff fic forg betten müffen baben/î^î^ man gern fpriebt: -Önc forg on ehr/ lieffen fte halb nach, tbie im Kegimcu t vbed namen fteb jree glüdfö/waren jlolç iDanfeu/neibifd) lOunb/ vn lauter (Beltn^d ren/gewaltgiengfürrcebt/vnb warbberarm (lOann vnbbie(Bemeinvonbi^ (Befchlecbcern 5u Kom hart gebrengt/ ee war auch bcß Kechten b«lben gv^r mühevnnbarbeit. .ifambei jbunben ftd)etlid7caußber (Bemein/berebteved Ocriiis bnbffains jtcubigefrifebe Ccut/ncmIich/ Cibertuö vnbCaiue ®rrtcd?i/©ebruber berg^^' ©rarcbi werffmw« d7cnaubcrmcbr/ wurjfenbic©emcinwiberba6Kcgimcntauff/weite folchf*^ gciij vnb jïoltsbcrgrojfen tOanfen begegnen/weiten alle aufflicgcnbc©0td/ 5elt/ quot;n?tfen/^cfer/t?ofgärten/gleich vnterbie ©emeintb eilen/ baß enter ni’^^ mehr auffltgenb fitter bette bann ber anber/wie ver altere geweft was/ vnbr alle bing gleich weren / beiner ficb vbcr ben anbern erheben mód?t / vnb alfo ßf* ter frieb vnb einigbeit in ber Statt Kom/vnber Kabt vnb ©emein / alle $cyf •” cwigbett bliebe. X^ubbafolchejutbunftchobgenannte mitfamptber^eniei^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnber jïunben/ vnb JCcut barju gefchafft betten / bie folch 3tnßtbeilung veUj”*
gen/vnb ee nun gleich an bem wae / waren bie vom Kegiment vnb bie ^urgd'' mcijter/Kabt/©efd)lechtervnb3lbel/inircmt?arnifd7auff/erfchlugenob3^^ ■^TiBnius ®MccBus nanntber ©emein Kettner vnb iOanbbaber / ber'Ciberiue (Bracebue warb i*^ *»»rterfcf)irt3cti. bobcnStifftmiteinembrum vott einem verbrochene Stulinbael5irngcfchllt;*^ gen/vnb flarb alfo. 21 uff fein lumber Cai um ©racebum war ©elt gelegt/ fein lOanpt brecht bem wolt man fo vil ©elt gebe ab ee wög.Vn iff alfo bie d r* ‘VerrÄbtcrey fo man auff bie Cent ©eit legt/bamab vu Kom auff bradât w*^*quot; ben:iÖer Kop jf warb für benKürgermcifier Cucio Opinio bract?t/warb h^!; ltd) Kley breyn gojfen/bamiterbejter mehr wöge/ alfo traff ein ^übercy ^ anber / vnb lag alfo ber 2lbel vnbbie von (Bcfchlechternob / brauchten fich/‘’‘’^ ß^^Sö gröblich/vn on alle barmberivigbeit/wiber bie arme ©emein/ woUen/^Ö^^ fi'trcht fcy n/vnb nam er jl recht allee vncnb vbcr hanb/im Kómifchen Kcgt’”^’L warbe von tag v« tag je lenger je bó fer / ber et fl ber gewaltig war/mebr gÉ^ƒ ^ batt/bett beffer recht / wer gewaltiger wae auch beffer. i^s waren alle bingr wv nur ©elt vn nujj trug/war bein vnebr noch fchanb.lf 6 bamauch bic©djf*’ wiber auff/fbrafft aud? vnb vervrtbeilt vum tob on alle gnab obgenannten M toutS»tSSSrttt ^“”*^pin»um/vnb allefo fich grauwfamlich aller bertigbeitwiberaUc^reun^^^ juin toB »cwvtficHt. obgenannter vwey er Kruber/ ©racchen/seßlieffen bett^n,^6 war auch ein J
-ocr page 239-^^ nbsp;nbsp;nbsp;{’em vrfpntttcj^cr alten Ccitcfrfîctt. nbsp;nbsp;XdlI
^^*^ff^*^ wegen / bte betten bt^bev einanbev erwebUt / wie fc^Unbt teneitt a^^ tbun/abevbnô Komifebe X^olcf wolte nimmer ley ben /mad?^/ binfnrt ein année (ßemeinbie Cborberm weblenmb ^^” Pfrónb lebig warb.
ï«»»#/» s **^^^nrtbngo/biegro^m^ebtige 0tntt/ ben von Kom nbbemtOnl^ ^Penbejwungen wno /nnmnmerflenbie^uebt vnb ^rbnrteif gut^tDiwsïrtarWf WrttHhï^ïl^^^’^wenignb/vnUe^/wie ©d?erbinger armbrufl/nncb/bie evfïê «ft»pt«^» J^^9^leutCfo in 3lfieninbem weieben Inlïtgen C^nb Ugen^bie allen I‘ nbsp;nbsp;nbsp;ÄUth'^ ^’^^r«mbbe nulilAnbifcbe dOonier / vberßufj in effen vnb trincf en/ vnb
tti,^.^*^J/lt;*ll«vn$ucbtgenX.ombrn(bten. ÏJnrnacbplnetberKabt/baeKe// ^ol5 i r ^^rdtlcdnet'/ ber Slbel/mitgewaltbarcyn. ^if ber ifï bas Kómifd? (Bdf ‘'^^^ ^’^fl^^^”^^^*^/ nn einem kleinen fieb jn betragen / Keiebtbumb vnb «11 d ^s '^^f5‘^*^^^ / f^fï Plt;lt;flfd gewefen / bat in fonberbeit in biefen ff» cfen vber Mb ^*^ ^^tion gelobt wollen feyn/aueb barfür geacht/ vnb in ber ganzen Wôli 'k^ ^’^Î^ern i?ó lef ember umpt gewefen / baf fie für ßeb fclbcfî lieber arm lenk ®“^en/vnber reid?en iOerm iOerr feyn/benfelbigen fr ©ut vnb ©elt lap »nb nbsp;nbsp;nbsp;^^r^^^’3^*^ berrfben/pebaber mit aller armut vn bertigfeit bebelffen/
t^c*^ven ber ganzen 'Welt weren. (V?anfprid)tgcmemigflid? bey ben @pric^woif. ^^’ ^i’^’^^^dje mut/ 2irmut webe tb«t» 2tlfo gefebneb ben XÓmern Wemna becket
«uffz'^^.*’**”’^’He^óberey/mitfamptber mäebtigbettbef Kcid)ßmttgewalt ßf^« j^i^Plogling vermehrt fteb bie facb/vnbbrang berfór eigener nn^/wótung vnb ^•^b?^ ^^® '’^^ ttnebt/ nad? ©dt vnb ©ut pcllcten/ miet moe vnb ©aben/ nach bèth^s'^’'^ ®*^^^^” ^mptern / praffen / freffen vnb fauffen / vberßof in 2Vlei^/ '^ ®‘^^^‘^^^^lt;^’^ *witneib vnb b«ff5/mit i)neinigbett/3loffrobr/aller owy^/ bem ^^’'^*^^^’^ ^**^ X.egimertt eyn/gewonnen bie oberb^nb ab/vnb worben P^^ ^^^ bing/ Xecbt/©laob/‘^rao wé/ mit fampt benDnbertbrtné/ Üonb eba ’'^‘“^^’^/‘’««bbasgan^eXeicb/feil/vn ley bet wan bao Kómifeb Dolef von Hü^^^^^^^^ '^’^^^^® wegen ein groffen pof / 2lm er pen von feb felbf / barnacb »nc^'^’^*' ^'^’’^“ eignen ^onbtgenoffen/crBaolften eignenlKnecbten vnb 5cd)t ntrtff ** / ^’^ ^^^^ Kom mie, oPentlicben Kriegen bepritten/aoeb alle bing ber// oen! •’' ^'’^'’’’dttïKcgiincnt feil war / fein ©ereebtigfeirmebr war ber arm ^ie airmen metten ^‘’ttnbrtrtgebroeftwarb/borPe bas (ïOaolnicbtaoPtbon/ oberfeb »»^«artrorft.
””*^ ”**^ eineot wore / wiber ben Stolg / ©eiç vnb 'Vogereebtig^/ ^fgimcrtt0/2lbel6/Kabt0/vnb ©efd)lecbter»
ber/bTÏ^*^ ^**ÎÎ?^^® ^ ^tfrica bem britten tbeil ber 'Welt / gegen iOifpanien v^ “Ïito p - *’‘9 Jogortbn/ ein ^nefdKönig dOafniße/ barvontm ueotpben beta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imanbem^oebvielgefebriebenpebet. ïDtfer Jogortbn wareinv^z
“^^‘Ser dOenfeb/war etn Kof wid?t/ein^ancfart/d0attaprabili6 obge natne^^n^^^*®® ^^^^”*^^®’’”’ ^’^^ dO^fniPabete nod?5wcn6ón mie • bilt« / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’”^ ©oloPa/biprvnb fein Krober/ obgenannter (Danapraz gjïifipfa.
6onh'^^*^®^'^^” ^^^^^ Welt vor frem Datter dOaftnipa. ©oloPa lief ein ©muEfa. feitifA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘’^ Kinb/bief dOaPma/vnb warb alfodOicipfa nach
Hoiït'S'^^^® ^^’fmPatoballdn tOerrvnb Königin 3lfricainbcmCanb vnbb- * /fomanfeQonbtbie Karbarey beift/ ber beftejwen©on / 3ltberbal onumiNa mittejeet ölrf/k *^7^^*'^/*’’^f ^^m erhöbe er obgenannten 3ugortba / vnb machet f n jom ^«Barep genannt. fi.^*’^*^^**/Ïgt;«evparb/mitfeinen ebdiebenleiblichen ©ónen/bennerein
' ttt^fdir®’’**’^^riegfmannwarmitKabevnb‘5bnt/mitberjgt;anbvnaoch Tlatte ^^* Oberer vergaf von ponban aller gütigfeit/bie fm von feinem fdlw ^'^ ^^‘Pf^ bewifen/ tfr batte erfabrn wie alle bing $o Kom imKegiment oj^uipfa. obgenannt Königreich vorn Kómifeben Keid? Sieben war/ wS» K^^^ ^^^^ ^*^ ^^*^ ^^*” febeow ab ber m^ebtigteic ber Kómer vnb ver/ lm ^^?^^*^^*^berey/ bte er fm fûrgenomen bett/ mey nt er wolts mit gelt 50 Kb ^^®llt;^btragcn/vnb alles binborchbrocten. ifr erwürgt bord) Itp vnb biempfat mire titrer '’'^’^ponbanC^löbalb König dOtcipfa ^ober^rb bepâtigtvnb »aÿb«revtgt;mt** t«£!S5*''’’^®/'gt;ttbbieK0nigreichnolt;hnichtrechtglt;tbeilefwarlt;n:)feitten'X)ee ^JJeréai giet tu flok *^*ïF’**^^'^’^^ ^‘'”' ^*^*” Körtigreieb barjo eyn. Ker ein Krober 3ltberbal finest, gen Kom 50m Kegiment / tbct allba ein t lâgliche lange Keb/fo noch vor//
(Ti to bnnben
-ocr page 240-t’niißdb
Ü(tbfr6rtIwU'6t «r^ tticvtct.
CalU8 OTeuiuß. Artins COîarius.
®«0 cv(i^«(S Bo^Ättwe #ttettetm7 banbtntfl/ïlagtvbabcn (Worbt Jnguwbc/ btgett als «»£i«btnmlt;«nigt;bÄlffi 3u3»‘tamp;(»Mt)aß abev^wsu’^^brtbetubaögrtn^ Kegtmenenut ©cUbc|folt;bcn/bcrm4flcn/M SS? ””*'^^^ bcv2lbclvnbbtc (BefebU^tavonbemnuv bas gefpote a«^ König 4tb«^^J tncbctt/batcnnicbttm ßnnbaß fu bcnjAninKiltd) cn(V?otbt redden wollen/w^ waren fte mit (Belt verblenbt / JÖod? f4?tctten pc etUebcaup jnen in Kottfcblt;^n lt;nbsp;weipin kiftten/btetbcileten auffeinneuwee bas Kónigreteb vnbev ^Itb^^'**!’ »nb 3ug»vtba/ aber es waren alleô geizige ©cltnawcn/»nb nuff^ugwreb^ P^ ten/ berpemitlt;Beltvn(Bnt vberfebótt beet / tnupe ber arm from König ^tlb^*^^ balnaebtblt;il haben. îba aber bieKottfcbafft nach bem pc bas Konïgret(b5*\ beUt wiber beim gen Kom tam / vnb ^wsnvtba fabe bap man fn niebt alUiquot; vmbbep(^Oorb6ntebtgeflra|ft/fonbernbenmebrerntbetlbepKóntgreteb^P^ i geben / vnnb/ alfo jn reben / fetn(V?órberey belohnet bett / »nberfbnnbe er 1^ * Suwtba »iibnfie^ ^tberbal 511 ermorben / vnnb vmb feîn Âetb / lieben / i£br (But / Xianb v»^’ ^«pc^Äftrtg^t^et £»cut/^n bringen/er wupte wolbapallee jnKom feil wae / vnb allbaaUebw anvm s e EUj« tntt(Belt$u vberbommen waren. Don welche wegen pel er vnverfeben6K^^^^ 2(tberbaltnneCanb/thet großen fchabenmitbrannt vnb rauben/fübt^et*^/^* vn Cent hinweg/belâgert nachmale tn einer Statt 3lthcrbal/ber fchicf t KHlt;* vnb Kotten genKom/röfft vmb hü Ifpan baeKegtment/ 31ber wae fol man F gen/bae liebe heilig (Belt3ugurtbc bett alle imKaht vcrblenbt vn ju ©chelcf ^J gemacht/ man fchicttetltchegroffeiOanfentn^tfrica /warenauch Kubenvi’’ (Beltnarren/namen miet vnb gaben/richten nichts aup/ 5ogcn alfo wiber beiw inbem warb bie ©tatt aulfg^en / vnb 2ttberbal ber arm clenb König f^^J | merltch burch vil marter vorn 3«g«ttba ermorbt. 25a folchee ju Kom geb*’^^ J warb/vnberfïunbé pch fol(hen(V?orb juvertbeibingen bie gewaltigen 511 Klt;’*^/ ' ite wer auch nichtebar^u getban worben/were on jwen grobe Kauwrena^P ber (Bcmcin 5u Kom geween / Caiue (ÀOenine / vnnb (Taine (^anne ber ctP war bamalegcmetner ©tatt Kebner vn ounptntetper/etnÏ'obfciub bep polö/ gei^e vnb gewalte bep 2(bele / ber forbert ein ©emein infamen/ $eygt alle K»^ berey ^ngurthe/bergletchen ber mächtigen/ an/wiebaeganç Kegtment *^* (Belt be poetsen wer/vn bólffe bem (VOórber 3«g«rthe/ führt feil alle (Berccht^^^ Beit/ (Blanben vnb ^rauwen/bte ©tatt Kom/ Canb vnb Zient / vnb bae g*^”^ KÓmtfd? Keich.ïÖa miipt bae Kegtment von not wege/aup furcht ber (Bentei^' ben 3ugurtbam tn bic 2ld?t thun/vnb für einen (Korber vnb abgefagten ‘2^o^* feinb bep Kómifchen Dolefe ernennen / vnb fchteften wiber jn mit ÓcereBran* JEuciusffafpWnitts ein tOauptman/Cuctue Calphumiue Kepta/ber war auch ein (Beltnarr/u^*^ ?‘**’t'sr«^’/quot;^*^ ^‘^^f nbsp;nbsp;nbsp;3*^lt;gt;^ (But vom Jugurtha / piep ein frib mit fm an. 5)a folchee bie (P^^
aim H e iwn. ^ejn ju Kom erfuhr/warbpefehr erzürnt vber ben Kaht/vnb bae gant$Kf3'' ment/vnb allen Tlbel/ vnb forchten jn bie (Bewältigen hart/benn ce bic hübet«/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb verrühterey fo grop / bap mane grteff / vnb lag am tag wie ber Kauwet 0jj
ber ©onnen/pe bur^tene nimmer verthetbigen/warn tn jweiffel oh pc ben pij verwerpen foltcn. jn folcherbep 3lbele vnb groPer iOanfenangp/ forcht/pi^^ Wenins tuii^ct vnb fd?recfCU /punbobgenannter (Dentue Cfogar vheraupwolrcbcnhunb^j «m groffe meng vew anp/hracht ein gantée (Bemein jufamen/fuhrt ein heptige Keb wiber ben g«’^? jufammen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polgbochuiut vnb vngereduigfeit bep Kapte / bewegt ein gauge (Bemein bw
pcfelbpÿumjugurthafchicften/vngabenpneinfrey ficher (Bley t/phtef ten^ and? einlcbeubig (Bley t/vn brachten in alfo gen Kom bap er alle büberey ber ®, waltigc/wclchenergelthettgeben/felbefoltan^cygen.DnbaergenKombaH’/ pacheralp vnb richt ab febermann mit miet vnb gab / verhiePenim auch /^^ theten im fo gropen beypanbt bie groPen tOanfen/ bap er allee fein füm«^*^ Wenins fevfeevet men vnb fchalcfheit^nburchhetthrucFt/wo ce on obgenannten c^OeniueW« ^ugtutfiamfürßc^» gewefen/ber forbert Jugurthä für ein (Bcmcin/begert an fm bap er foltanj«/' , gen wer ©eit vonjm empfangen/im ju feiner bopheit geholpen hett/ fo wolf Pj j bae Komifch DolcFgnab vmb fein mißethat bcwcifcnSlber bipmale wae fovjf j angerichtvon ben ©ewaltigen vnb ©eltnarrcn/ bap pch bie fach verjoh/vn bL ©emein von cinanbergieng/ vnnb 3ngurtha gar Bein antwort nicfetgahaw ? bie 5tagpücB fo fm ein gange ©cmcinfürhielt/vnb gewan Jugurtha wl^^*:^ herg vnb fein hey panb/mey ntcn pe woltcn bie fach mit gelt/miet vn gab
ce Oli**'
-ocr page 241-^m6r(pttmg^erlt;»Ult;ttClt;tttflt;êlt;tt. XCIin .
ï)ircr^^^*^^*'^^^“3“^*^^^*” ^^^’^ (BeUgav mdjt/wcrenuv n^mbemgabevö.
Wrtfi ■^^'*’’^^ ‘'“^5^ Kom (Drt|ftua/voitbcm td? oben gepgeb^b/S^óntg tintte k ^^^^^^''’‘'® baumbarvon enmmnen ba König ^Icbcvbnl fein “Ver# ( Xott^ '^^** warb/ bev begert nudr nach bem ev ein natórUebeu ^vb wad/be^
'^^^^‘* ^tigiivcbam. Jngnvtba betefo vielbey ben Kubten mb baß ^S*** ”**^ ® ^^^ ^“ wegen bmebt/ bett von jn fo viel tro jt vnb verbeiffung/ «i^jSSvï ^*V Ï*^ ^fl*quot;«? «^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*?'’ƒ S^^o«»«» 3«Mt. Mlt;XM., Xek^ i4-'’^*'^^^oarwlt;wb begnefjrenvnb gefangen/bevberenntbiewntbett/ hc^o??afn«amigt;mamp; ftó hl ^-^^Swttbafafïleugncc vnbtheltaiifgab/i^e bnlffabemicbtmebv/bne ^vinnen, • ttolein wavbontmen/manfebnjf mit fm/bieweiljm ein (Semein ein frey fieber k ^“^^^‘'ÎÎ^ bette/woltmanimbaffeibigieQthalten/Ï)od) folterfieb von ben nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^ Ötatt/auf ganzen IVelfd^en hanben vnbXómif^en Keid?/be/z Äw^S «Ïu h^h^^ k^ *^‘’’^^”“^ oblt;rttw«würbgegc«/m4l6lt;lttlt;m (lOórber vnb Vbelcb^^/ Un. A?^P. ”‘^^bbaeralp$nKofnattfrict/fcbmiweterofftvmb/vnbfpraeb: f^”®J5?^^6t«tt/wlt;r»oreinK4tïffmattnb4/wiewórbd4Ubrtlbvmbbieb4«^ t ^S?*’*^fï'’^’*‘‘’^‘^*’?T^?‘t'’^^*^’^j*l'J'^22ï«;XS^ ar^^^^' warn alles (5eltnarren/namen geit fïieffen frib an/vev$ugcn benmeg b‘ •^^* ^‘^f^bt bie (5emein5n / fe^t fieb mitgewaltwiber ben ^bel/ wolten ai c W^^® I^ol^ '^ttb geiles nit mebtgefïatten/lteffen ein offentlieb CDanbat a ? ®7^'ba^ man naeb 4llê benen greiffen^ad? aller berttgbett mit ber flrenge
J; *^5ragett folt/fo gelt/miet vnb gob von 3ngnvtba genomen / in feiner bube^ *^9ebolffcn betten.Dnb wie vormals ber Kabtber ©emeinmitgefabvnbett/ |o nam jegimbt bie ©emein vberbanbvnb befalten bte madingen ©eltnarm ^!^bret/vnbwnrffertobgenantettCaiiim(^arhim/eingroben73anwrtt/
’^'^einfvotnmerbevtet'arbcttfanierKviegfmann/foetnabgefagfct’Xrobfctnb J«‘«8^«rt»«ï^ ^‘^'^^ilcvfïolt5cn gcn5tgcn/gewaltigen autf§ueineml3tjrgermet)ïervnb ober# ^ “'’ nbsp;nbsp;nbsp;*”*‘^ ^’ lY^^dbcbaupnnann bcr gab bem Krieg ein enb / braebt Jugurtbam gebiinz/ tiQ]^^^ S^f^^'i^engen Kom. 'Ünb bife jwen(Denius vnb (Darins haben help a lange Keb vnb prebig getban wiber ben geig vnb (tol 15 ber groffen Danfen/ pttnochvorbanben. ïbifen Krieg hat befebrieben mit allem feifSaluft ins/
, 'ïWetItehen laren jiiCDünehengeteiitfeht/vnbin Ï)r«cF bat laßen anfgez/ J«’«?«»»»’» »««gt;. ^w^octorpleningervonCanbsbut/ abererbatbasCatein niebtreebt verz/ *”“’**' »««utfetju
Mnoen/hat and? bas t^cutfd?e fo inDifïorien tüglieb i^vnb barey ngebrauebt
ftenh-^'^^^^ ^“ wenig bünb vnb gewikt/ bemtiaeb ifï es ein^eiitfeb/ als lof vnver
vnbl ?^^”^i^^’^5r*’‘”^^^^^^‘’’S^’^*5^^^'^^'’’^^^zelUfl/esfcuftallesim£acein
‘^en etli^fn/ncmlicÇ jwefff ©cfetoc^ten fo îgt;feXfwtfcÇm
imtbvnfXömeniget^an^aben» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
dwells aljb tmKegiment$ugieng/brad?ten obgenante vter'î'entfeb ÂwvÇwHbert^e»!» oO^®^’g vil ‘iPolcfs aiiff / wie 0. Pieronymtis aiiff^eiebnet bat / bey brey f^^gfamin »10« *^ mal bunberttaufent (Dann/ IVeib vnb Kinb / ijl ein^ufammenblaubte
*'-ottvbcralauf ^'eutf^em Canb gewefen / bod? ber meifletbeil / wie wirs fegt nennen/örtctjipii^fj^ Keyem /alsbannaucbvnferaltKeyrifcbCbronicfbezz
ia ber gemein bie Kempffer/wiefeigttnbtbteCanbsBnecbt/gebap
W ^atunib nennens bie Cateinifeben vnb (SriecbifcbentOiflorienfcbreibertn
Cimbros vnb (Ballos.^s haben bamals bieöaebßen in fonberheit vnb 2{t(e07amêber 55e? ^5tntlicb auch Kempffervnnbbie (Teutfdxn gebetßen/feyn gewefen auf ben «f«^«»^«*’*”»' ^anoen fo xofv fe^unbe in ber gemein ïöennmaref / vnb am offen ©ee/tnfonber# wit aber bas ber^ogtbumb /t?oljîcin/©eblefwicb/îî)ietbmars/ vnb ©tâte
Damburgfc/P0becf/CDAcfelburg/©tettn/potttern/nennen.2gt;tcKcyernwerz/ ven bie von (Tegern 2tmer vnb timber genannt/wclebe Plamen nod? tn alten ®nb neuwen Keyern tm brauch feyn/als anff bem plortaw 2lmertbal/ 2lntcr^ ^^‘3 / turçWimberg / Kerg / ‘(Thai ' bie lOauptjtatt vnb X^yfenerç berebetn tn ^«mn/^mer vnb ^mper bas 'Waffcr2lntcr0cc/2tmbcrga fcynalls vor5cy# SSSSÄff ^^tt Pergogebum vnb ©efurft ©rafffd^affeen gewefen/ bie bie mcebtigcnKló# effect».
0 till fier/
-ocr page 242-©meerit S5ttc6|^0(;iuint6 ^Ïuenttm/
fier/ Crtfïd / ^amnbuvg/ ^evebtbob (Baben/ge fîtfft halben/ allba pc benn^^^ ^nben Ugctt.Ï)crglctcbcn bebaken noch jvctlamcn von obgenannten ÎTcS^’^t ^egcrn6ac^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^egetnbacb/'^^tSernwang/ ‘ÏcgevnÖee/ fo and? bey ben weiten tn obern vnb f’
'icßerntraiig. bevn/altenvntteuwen73eyevn/lt;Bcfüt|l(Bvafffd?afftcgewcfenfeyn/btebtc5tj’v tnccbtigflen2kló|lev/XattenbaplacbttnaUenntbn^eyetn/attber6allt;ïabv ^urefbanfen vnb ‘CegetnÖee tm obern Beyern gebanwet / vnb aup frenp^’ fetn gemacht baben/aUba pc auch begraben ltgcn.^6 verbebrt pd? allee mk jett/immer eins abjbae anber anff/nur ben lettier dOund^cn tb»t ee am att^^' ftett/ babene tttd?t gewöhnet / mcynen /r ^ctcclfad folnUweg wären / 2lber v‘* ilatur vnbberlOïmmelbebren peb nttan pe/pc mû pen/ren lauffbabcttlam’t^ nicht alle blng baburd) verbebren / alfo ip bifer jcy t and? gefd?eben mtt ben mem vnb ben ^cntfchcn.Ïgt;te obgenannte '^entfehe 5órpen warn ber fach pewoltenbieget6tgenK.6mcr/aller5ûrpenvnbtgt;crren'îrobfetnb/pra|fen/l*’* iteutfcbê wonend ta ÖtAttKom abtilgen/3talien/bavon vor pben^igjaren/ vnnochnenwlid?«*^)^ riamwibeKviKmen. 2lnbcrr/bemnach2^óntgï?tetb vnbïDtctbmar/ p’XJor fahren/ vertrieben vo^ ben Kómernwerenworben/wiber eynncmmcn/theilctcnvnber pchbie^anj bepKómifd?enKctd?6/2^ónig ^'entenbnd^er vnb ‘2'entfd?monb woltenvby Oinfc^ifag » ireufc^cn ben Kbcin pichen in bae Canb/ fo je^t ^vanefreid? genannt wirt/ bamale lt;ßlt;^\ ^rmin vbcrjteiiüg lia/ vnb lOifpanicn ( fo Kómijeh war^ wolten phanwen vnnb pdp fórbebR ïueifdjte^anbes. ^j^ ß^ ^ip^ Üanb wlbcrbic Kómer abwerPen vnb auPbringen mód?tett / bietr^‘* foltcnpd?aud? Aónig Kelp vnb folger Anrichten mit pern ‘Void/fogar lt;»’’ 'TVclfchlanb piep aueb ntitjrénachbanwm ben iOelncticrn/biebamale an b^^ I HorBaw/an bte^eyrifeh grentjten/vn von bannen bip an ben Khein/vnbv^ ben Xhetn/^ogen/aUba bie Canb / bie wir ie^nnbt ^Ifap vnb Ö^weit; h«H^ i inttehetten/bieallefoltcnirauPfehettanff Jtalicn/an pc popenb/haben/ind^ baPdbig trcuwlid? befohlen lapcn feyn.Öic wolten barnach in ber Corner Ç*^^ uineien/bae nunber ibelphinat helpt/ vmb dOarftlicn vnb 2lr la wlbcr jufani*’^ Bommen/pchallba famlcn/bic Hanblcut / fo nun ber Kómer fchinben vnbfd’»’^ hcnfelnbtwarcn/würbcnon^welpclvtnbfchlahcn/vonbcnKómcrn5u/nflt;’‘' Wetef /Cofmagra# Icn/Woltcn vonbannen am 4?ccr auPs nechp Kom jucy len/ mócht man uid^^ 1? ff/^ffc ^ftÄ” wijn fnen/pc betten hntber/neufein 5einb/fo betten fic a upber rechten 10^7 aft lt;nfet)snü§ ct).^^jj^(g|.jjgp0|./^u|^^(j.|jucf(jij^y(jfi^0jjg(5cblrg/bawoltcnpcvnvbcrflt;jP len fcy n/vn alp aupbaó ncd?pc vnb ben Burgen weg auPT Kom Bommen, df f w* chcphrclbencó babóbao lt;BcwApcrvnb bie offen Öcc/fo auplicPTen vnbvbef^ gicngcn/vcrtricbcn/barum feyn peallc Canb burchjogen/ vnb neuwe wonuw a?rfac^êh^2^tigs. gcfud?t‘2gt;leanbcrttpgcn/pc haben folchenSnggethanvonarmut vnb tb^if^, rung w^en/baben gut wollen gewinnen/haben alfo gattgAl:uropcncrfd?rerff mitgropemgefchrey vnb bertigBcttverwüp. Etliche mcynen/ pc pyen votd^” ! Äanbleute/bie ein groffen vnlup ob berKómergeig betten/bewegt werben.*^ • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mógen bic vrpd?cnaUefatupt wolmit cinanber 5ugcfallê feyn/ wiebengemd^
lieh in piche groPen trefflichen anfchlcgêgcfd?id?c bie beper leichter mit cinart* bewegt haben obgenannt'^eucfd?e t^crrn/jralt lOeymat juverlapèn/anberej^ pjd?en/ gropgutju gewinnen / vnb in frucl?tbarn reichen £Ianbcn pch niberj*^ tbun/vnbber Kómerbochmutvnb gcigigBcit$upraffcn. 3)a pld?cmórgd Kom Bamen/waö ein grop fchreef en 511 Kom/wupten nit was nur fór cin'V*’‘^ wer / ba fn alp bróuwet/auch waren pc gang prig/ wie pc ben fachen tbed^^ boch bap bic 5einbc nicht von punb an italien angripen / waren pc ein wctd9 Tt^nig^eutfeçmottb »opbaPfiger vnb Pelpgcr. quot;Vub König‘Ö^cutfchmonb jobe mit feinem peucht toter t»ê9îjxi» fen vbem Kbcln/vnb vbcr bic dOap/ in baö niber jCanb/llep a Uba pin plun^^ toiwWa^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï)rop/ fo crmltjm nicht fóbren vnb binweg bringen mocht/verliep auch
taufenb Knecht barbey/blc piche behüten vnb bephirmen folten/wclehe/babd gcwaltigclOauff hinweg Barn viel litten/ würben viel angefucht vnb angeptef^ get von iren 2tnp0pcrn vnnad?bauwrn/ Ï?od? pareten pc pch auch indt p^ ten irenîlachbarn allen ab/llcffen jn Bein frib/betriegten pc pareB/wchtten rcblich/ï)arnach piepen pemit/rcnrïachbauwrn/fonuttbcpKricgógarnnJ^ waren/ein ewigen frieban/crwebltcn/n blclt;5cgcnb$wifd?enbcr (V^ap/Kb^dJ vnb hohem quot;ïeutphemdOcer / allba tbeten pc pch niber / von benen bic ^^^^J^
-ocr page 243-j^ Vómï»rfpvttttös9cvrt((cttlï;c«(f(Sett‘ XCV
^’^b 5lnnbetn/vnb anbet mebt / ft betbommen buben/ bat/z o^efprun^ ter ism* pu,Hue nbsp;nbsp;P arcin Cimbros Mediterraneos nennt.
l^unifvijd-'t fott bagned^ß auff tOifpanien ju/ jod? vbetal Tccmß^nitf^mL'n!) nun»'''’ r ®'’*^^/^amanbcn Kumjifal/jobcgatbiniibetin l^ifpanien/na^ »terie»lt;^jMF«»f»
©ut/ • ' ^”^ unbamen/ jobenim flanb bin vnb betwibet / gewunnengtoß ber nbsp;nbsp;^'k’^ webtet ben etfeblugen ße. ï)ctgleicben tbet Kónig ^Teutenbuebet 7lt;o'nfa 'Œftumf'n^ bótittf^”^^ ^wn^ifule/ inbenïlanbcn fo fc^unb bet^ton ^tanebteid? juge/z ^«»berituot^raef
Ptoui ^^^5^”’*'*^'-'’^flt;3kchgto^mAlt;htiglt;Bttt/tócbtnacbmalstnbetXómet ' 4tla/rk*^^*^r ^” ^’^ ©egenb fctjt iSclpbinat genannt / jwifehen (V?atftlien vnnb ntcil ^^^'^^^^ytinet Statt Aquae Sextix,au ff vnfet©ptacb2lch genannt/vict AquiSextit.
^(f/^^ï^’l^^^'^nken/ntbet/wattctallba anbet'Ö^eutfehe/wie bet obet anfeblag
^^”* ^**® 9t*o|fe 3lu fftubt ju Kom/wie oben gemelbt ijl / vnb jog brt«?’? ^‘■^’f|''^'’'nonb wibetaufiÓtfpamen in jC.angcnbolt;ïenvn2luctnia/bie lt;ei«flt;Wo«tgt; *s«w mek'^!? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb Kómifd? waten/ tem Kónig/tein 5nvßen / tem betten/ ^'“’^* ^««»««w-
turj’^p *^^^'^^*'**^^biefelbigeitCanbauch/et nebtet fteb ab ben Kómetn/vnb ' tfottnacb beme^Oeetjum C^cutenbuebet in$ ióelpbinat,
©ic «ftegeÇtoeÇt bn Xcutfeben vnb ïXómirn.
5Ktbnb fteb auch bet 2\tiegmit bem obgenannten 3uguttb4 vn 0^Komctnan/wieieb in tutijobcnvbctlauffcn bab/T^nb Kómg folget (Btd^il^^^^^P’^*^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fvemVolct auff tófteten fteb in 2kctntenin bet
CfrHi’^’z.^quot;^ ^*^l^bvactenbie Kómet febt/ befahlenften^utgetmeirtetnCaio WmfrrüftêiïftiDU ten / b ^^^^^^^/ vnb Cneo papitio Catboni/baf pe btob weten/ßeif antebtz ^^* '^^”*®
^^wifchenKeieh teinnachtbed wibetfübt / tem febabenjuge*
x ^'^^^^^*'^f^^*^*^ 5**’^quot; ^utgctmci|ïct gtof Dolet auff von Kó^’ 3lttl nbsp;nbsp;nbsp;^«nbtgenoffen. Catbo bett nut ben Kómetn ben Dotjug/ tam fût nia % *^ ^^lt;b|taft/turfet batnaeb vot nutmbutgbic l^auptßart allba KÓ
■^taV^^^kfamptfeinem »ölet vctfamletlag/ woltbie ‘Ceutfcbcnnid?tin
’LLmn/begegnctftten/machtbicÖchlachtotbnung/ïbic'Ïcutfcbenwa^-wifdVX ^‘^5'^**5 bef ©tteice/begetten auch bef GOang/wef fich abet ba betKÓ#
Ïe^fA '^^^’^^‘^^^^ *’” tOauptmanubefan vnb befotgt / weieb binbetfid?, ibie milch?”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^k btanb vnb taub ganç t?ißettcid)vnb allee waeKó^ WiSe ”^ Winbifebet(V?atct vnb 3Uyttcid? wat/vnb etcyleten benKo* f ” yuuptmann vn ^utgctmciflct wibet/ bet muf c fteb vbet feinen bauet ffk\ ^Ï?'’*’^ugé/watb vonben^cutfcbêctwütgt gatvetcilgctmitallcmKómt elicits papMitser# penDeev aucumit allen^unbtgcnoffen vnbiDclffetn/gewunnenbte Wagen W^ewintttl««»«»»
»ea^ x 3‘^’^^^^^battrtn. »nbif^bifcetjïc0d?laebtgefcbebenbaKomnun ’ H?(?°© nbsp;nbsp;nbsp;^’^^^ b»nbctt vnb vict^tgfat/ bunbett vnb fünffijeben jat vot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^Îl ^^*^^^®^^^‘'^*^f^^^^’^‘^^'^’^ '’^ 2^f l^btc Xómifd) (XOavef^ewun ^^^*'^'^'^^ ®”t/^'^^f‘-’^ i^ obgenannten S^óntgen (loßcnz Banien3n jren
»nb • ^^‘'^''’'^*' Ï^^^^tOtluctknt/ fo n«|fbeybert leytcnbcfiX-bein^inedifig GkZ^l^^ '’^^^‘*^^l^lt;l? bißbcvnittjvcttXlaetbanwrttgcwcfcnwnven.iöafteabct ^efuefutdfHf? Hc^ krt M bte^eyem/ jve n^ebbanwrn vnb Äemptfer/ vovnvm/nnnbnvd) KSÄ”'^‘' nuch^^^ff'^^^^^^^^*^’^ ^^ warn/vil öilbev vn^olbgcwunnen / machten pe ftd) ^^H” 4^«fl^** 0^ vberreben/joben alfo mitanbetn'^cuefeben/vbctftclcn alU
was/vnmebv bete ban ßc/waß fic nut anbamen mufit ftd) ^tanb j watjen vnb ©eit geben obet bat laßen/woltcn auch $u obgenannten^ óntgen LT-'^Ï?**'^^” ^*^ éclpbmat/batnach mit gemeinen tabtKom 3ucy len/bebttcn Tï « ^^^^^^k wit KQt ©opboi beßr^n/bicwatn nun Kómifeb/ betten webet SÄtüT”””** ^^*”?^J^t(lênochlOertn.^Ubabegegnetenjnenble^wcn^utgermcißer/Zlu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
fj^^**?^® '’*'b ÖOatcuó Glutelins öcaumd/ am etflcn watbc Caffiue mit I^^pt feinem obetjlcniOauptman CüciU6pifo/fo3nlb bcß ctflenKcifete 3n* ^ *^/nut aUcmVolcfbatmbct gelegt vnb etfebUgen» X^tltd? wenig Kómtfd)e
-ocr page 244-©as erft ^«(0 ®of»attnw ^Huenttm/
2^ttcd)tfotttbcv ÖcbladHntd^trtll vmbBrtmcn/bic’yVrtgcttbiwgtnttmbdf^”’ tbctbîgtctttttttbctt'iîcutfcbctt/ fc^jtett^órgen / gaben Geißel/ ba^liebte 0^^J çung weiten bttngen/fiibvten mtt jnen hinweg fr tOnb vnb Coûter halben tb^’J Clomifene 2lt;ticcVE hoch mußten |tlt; alle burd? einen ©algen / nicht hoch von bet ^tben gennt^^*^ *®quot;?“I'^ Ï5S2 ß?llt;lt;fFlt;w/3lfo warb fn von ben quot;(Teut(eben vergunt weg 5« jlehê/ba^ ƒ n ble ‘2^^^^ Janew/** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v^w ^i^ ^«^ '^i’^ Ceben nichts theten»
©icbrittcScHiKf't nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ecaurns Qiiircfiue /çT^ 2lvnad? ttttt^t ftch auch ©caurud ^lureUus ber anbei? 13urgennellïtt'JJ ' »wt gefansen. nbsp;nbsp;nbsp;'^gj óbcv(ïev bc^ Komlfchcn Reichs Verwalter/auch mit benîTeutfehen flt;b^J i
gen/warb ftcglo^/warb alles fein Heev mit nambalfclgcnxveffÜ^’^x 1 Kornern erfchlagen/et warbgefangen.lDnb ba/nble^entfd?en Infrenrabf *a gemein erforberten/wo Iten von fm lehrnen ben weg/ wie fie ble Korner angi^L fen/vn vber bas ©eblrg kommen folten/wlberrlcbt er ben ^eutfehen baf p ” metallen vbcr bas ©eblrgtämen/ berebem blieben/ es würb fn nicht gellng^** ble Korner weren vn vberwlnbUch- lÖlefe reb verfchmäbet hart König 13ol3^^^ fo noch ein junger frlfcher Herr was/meynt er trieb bas gefpott auf fm/ (ftef lt;7 * ©raurus ifurdinö îDegen burch jn/vnb erfïaeh jn alfo. ^s gewunen auch blfer fahrt ble in bet 5^ «ßpc^en. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcrlVagcnburggrof gut/rucftcnnad^mals förter $ujren ©cjeHeubt”’’’^
alle Hauken Im iDelphlnat jufamen/wolten mit gemeinem rabt vn mit H«*^ i gewalt Kom vberfaUen»
®ic wrt*t/fünfft mb frd')ltc ©cÇtoeÇt brr Xcutffcn hub Römern»
lt;© briegten bamals ble Korner wlber obgenanten Jugurtbam/ ber g^t^ jufchafengnug/wie obenange$eygt.2)asgemeincDolcf $u Kom ertv^v lcte$wentapfferecrn|lllcheKurgcrmel|ler/hle|fen(V?arcus3unlus05^
Unus/Ouintus CecUtus (HeteUus/ ber Humtblfd?blc lof ten vmb ble Kt^*^? WrfenMöfrRät reb lt;^lt;tellus muft wlbcr 3ugurtham5lcbettthct vtlrebUdrer'^hat wibcr jut’*”^ lieb »»*» 3w3«rtb«m «mb er ben ber tTumlblfch von bem Königreich ^iigurtbe jugenant warb,’^'^ bamals ber brauch ber Kómifchen Hauptleut war/bengab man Zunamen î^J bcnvbcrwunbne/3anben/wasbamalseingro|feebr.Öyllanus muftwlbct^’^ ‘îeutfehen ziehen/ nam mit jm wolbrey Heer / iDlc'S^eutfchenfchicttcn jr 13^^* fchafft 511 biefem Kurgermeijier inbie IVagenburg/vcrfertlgtens nach‘i^‘’*f TeutfeBen teueren jn S*’*^ gen Kom futbas Keglmeut/begcrtcn baf jnen ble Korner etwan ein Ält;»% ein xai^i» Italie» vnb ©egcnbln Italien vnb IVelfchlanb / als für ein ewigen ©olb /eyngeb^*^ eçn^uiBimeit^ nbsp;nbsp;utedufid^blnnach bas Komlfch “Volet/ wleesvcrlufîvnbjm notwórbefyü/f
h« IffiVehr vnb Harnlfch/bemach brauchen» idle well alfo ble ‘Ceutfehe l^afft^uKoml^/jeygtmanjram (Hareftvnb ©chrannen etliche tóftHo’? ©emâbl/barauffbleKomervllhlelten/meyntê|tewoltenben'ô^eutfchêelng‘^‘’^ chranthun/‘Vnteranbernwarelnbó|illche‘(rafel/brangarbón|lllchgem4H‘^J was ein alter Hüter mit feinem ©teef en. ïöa warbbcr^eutfch/beróber|ï»5 Herr ber Kottfehafft/gefragt/wie then wer er bas tó|ïllche artliche fchâQct:’©agter:^rwoltnichtbaf manjmbenalten Barren fehenefte/ #’lt;’*quot; er fehon lebet/vnb ein rechter vnb nicht ein gemahlter cHenfeh were.
OiSmer fdjia^en ben nbsp;nbsp;nbsp;^cr Komlfche Kaht fthlugbenîTeutfchen folchs begeren ab/ba vnberÄ
^eutfc^mit begeren ben ficfid) fclbf /fomitbitt Ucb vuguufb nichts erhebenmodjten/mltgew^f^’^’; ^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bem ©chwertjuerlangen /griffen ben Kurgermcljîer ©yllanum juh^îîï^S
meifi« moiomïî fhlugc Inble ßueht/Ueffen jmblelVagcnburg ab/erwórgten mit all pi^i^^^L vteutfeben niberge? vnbHecr. reicht gl«cfUdxrgleng CS auch anbem Kómifchen Kurgcrinein*' **9*’ vnbHauptleuten basanbervnbbrittmalhernach. Xtswarbberglelch^^’’’L eeruiiiu8 Cepio ton obgenanntem ©yllano/bem Ouinto ©eruillo Cepioni erbotten von ben *1^ Warms Waniins |d?cn/vnb nachmals bem lt;Harcolt;Hanlio/lagen alle vnben/mochten vor 5 vufmuigen groben ‘Centfd?en nicht begehen/ gaben ble flucht/verluren^^
-ocr page 245-ftom Infpnttic! 9ev «{ten {Centfe^en. nbsp;nbsp;nbsp;XC VI
^‘*3chï)uvg/»tib (id^Qig f4tifc«b ïvSincv Idticcrgiir 2^ricg|ïvolct / ein außgc''' ‘‘'“WC«Kmt.lfô Bamenrtud?vmb bev ibrof^Ur/ geuffUr / Kauffleute / vnb ^f^v^quot;^olcfó / fo bem tOeev nad) jobc vierzig wufenb. ‘iDnb «Is bev mâct)tige ^^mcv^4cit»ó fd?reibt tub entlud) bes er von bcm bevBomen vn lóbliebcncbr ‘^«en (tbnten ber alten 'S^cutfeben wol vor vier^eben bunbert vn vier vnb 5wen ffomrijiTacin^iici^ ^’3 {‘^tengefèbribenbat/ fobabenbamalebic'^^cutfcbenbienambafftigllcnvrt fon fen ïtemfeben/ ^ïï«ttfcd^|5 tOrtuptmAnner/mtcnamenCarbo/Cnlftne / 0ca«rnó/ 2l.«reliuö/ ««»»«»a4«^w^«« ^5'llanii8/0a-uiliuôCoepio/(ÎOavcnô(ÎOanltuô/mitgro{]engcwalttgenfcd?^ bem Kómifeben Do lef gefcblagen / von welcbcó wegen bas gançc
^MlfebUnb/aUcö Kómifd? Keid) / in groffer furebt/ Icib/vnb in trawren |trcbt Tlömetfepn betraee. ^owebt.îbaô vnvbcrwinbtlicbeDolcf/bic Konter/ fo ber ganzen Wclt/allcn M^ben vn^l^eutcn/obgelegcn waren / gelobten irem bóebfïen ©ott vnb nor/
u uS*^ ^^*^ Jupiter Cwoer baó Kómifebe Keieb in ein beßer wefen vnb glticf'/ otpgt;’’quot;lt;ï«flt;’6^iit’em ^fftigcru ©tanbtbebret ) neuwe ff bf vnb Äurijwcil/fowir5a^nacbtfpiel/ ot’uicinncuwafcji. ^I«tfptd/Ygt;nbbcrglcid)cn beißen, ifs were auf gewefenmiebem Kómifeben partus têmpt bem * vamen vnb Keieb / bette ein einiger (V?ann gctban / genannt Caiuó (iOarine / 9ïómifeben ^ac^ '’on bemieb oben and? melbnng geeban babe, ff r war ein grober 15auwer/ aber lt;«“»1’«^ à» fgt;û(ff.
Senitner arbeitfamer 2lt;ricgfmann / ber fclb fuhrt bicfer 5eye obgefd?rie^’
’’^neKrieg auf befclebber^emeinjuKomwiberKönig 3uSu«bain 7lfrigt; ^a/ vnbgiengim gant? gliieflieb / ff r warb in feinem abwefen wiber bcnalten otaoeb vnb berbommen juw anbern mal $um ^urgermei^er vnb Óberfïen ■'^«twaltcrbef Kómifd?cn Keieba crwcblet/ vnb warb fm fold? Zmptmitge^ ^‘'Ic/fonuriârliebrccbt altervnb billigbeitfeyn folt/bif inbas fccbfte,arge'/ U‘’edc / ibicwctl ber Krieg mit ben ‘ÏTeutfd^c« wäret / vnb ftunb bamab bef 2tft« trop ber 0ï5gt; S^'tttjen Komifeben Keiebó/vn fo ju reebnen/ber ganzen IVelt/aller troß/boff^ Slawrn»!quot;^*quot;’**quot; ''®”S /braße vnb maebt / allein außbifem einigen ^auwren/ were er ntebt ge^-?^llt;n fo wer ber Kómifeb Ham von ben C^eutfdien / wie bie Kómer felbß febrev/ ^^’'/ gar vorn ff rbtretd) vnb vnterbem tOimmel von ©otteboben aufgetilgee ^’‘^ocn/iöcnngar feiner vorn Tlbel/bemKabt vnb ©cfcblccbtern/woltfieb ber vnftnnigc 'Ccutfd?cn vnberwinben/ wieplutar/
©fe fibenbe ©cBlocÇf ba$Xómerbnb bet
(ÜO^rtus ben Krieg geenbet bef fin Africa/ fuhr er mit großen 0^^rreuben 5« Kom cynaußbemöiegwagen/muftgebunbenvn gefangen '’^'’^fmlVagen bergeben König Jugurtba/vnb jobeglcicb mit großem Ä*»i«5ttdW^lt;wtfß
Ww^Ä!^‘’'quot;i?quot;*?^‘quot;lt;i?* ' ^ ?ƒquot; ’^ '^'’ ’^Sï87*^*l*^i^X»ï»^ vnuv»|}t bd?wtberbtc Ceutfeben/btefaumtg warenin Jtalicn/vnb außwanus tarntfilt;^ fp^^^**^^^^®^’''^'^'’^^^*'''^^*^^*^/ bep^tbas©ebirg/vnjoginenmitt^eere »»berbuUtutfe^««. febc / ^”’^3lt;S«n/vbcr baö ©ebirg in Î)clpbinat bineyn/legt f d? nebenben ‘^eut ^cX * ^*^®‘?’^^'^5wlt;P^^’^obgenannten Stätten^rbavnb ^arßlia/ haben «tfh/SS^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lang geheißen bas C Ager vnb ©raben(0arß/burßteßdgt; Wavius t^ut filt;^
fdxitlv ^^^^***’^^^‘^ '^^utfehen/ enthieltßebinberIVagenburgbif ben'ïewt'/ bersM^m. tobun^'i'^^^^^^*''^'’^’^^’^”^ ober aid bie Kómtfeben nennen/vnßnntgf eit vnb fem/w' ^**^^^*’ ^‘^ *” ^‘’^ ^”^ iar/wolte ben ^eutfeben gar fein Schlacht lif# p-,4-r^'t®^^^t^**l^'*^^ic”^agcnbarg renten/fehalten bieKómenals verjagt ■ï^««*^^/* Mlt;ne« werefm nbsp;nbsp;? ”® berauf ju tnen^lkr OOarius blieb nur ßiU ligen/ lief ßch nit Sga'JSrg!“” ^“
ten'2' quot;nbsp;’/gt;® betten auch noth bie Komcretn großnfehreefen vnb grauwen oh tbiber?^ k** ' ^'^opeil ftc fo oßt von jnengefdt lagen waren / vnb gar fein gUicb Mir ’^^^‘'bt/fo vil guter männlicher Cent verlorn hettcn/woltßch (Dariud Job« aff* s '’^'^^‘'^^ '’^^ ^^’^ fehreefen in jn war / nicht an bie 5etnb führen/ ver^ battit ^‘’PP^” an bem 5aumbif er fein vortheil gleich wolerfach/Dnb ^^'^blcutc bafelbeß treuw vnnb vntreuwe fpiirct / vnb wufte halb« • ^'^^*’^ verlaßen/vertrauwen vnju inen verfehen folt/fchicfet er ber* « ptcnjweyerley Stieße/in bem erßen verbotet inen/ baf fte bie anbern vorei^'
-ocr page 246-^ae evfe ^M(0 ^0^rtnnt6 ^dwenurtiz
J^“*’,“®^^^*^ ^’‘ vor einem tag / ben er jn benennt/ nicht a uff brechen folten/X^he aber betfeH’’^ *”’ “* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tag tarn/fehteft er wiber nach ben^rieffen/ba waren ficfd)onau|fgcbrodie”_ baranjî vcrflnnbe ergarwol we^gemuhtö bie jCanblentc gegen ben K^iw^ waren'/vnb baf er inen ni t vertrau wen burfftnod) ftdiaug ft ever laufen. ^* Wavij'ïïJagenburg ‘ïentfeben meynten ba dOariuó alfo vertagt/ ft ch ait ft bet Wagenburg uit I^i**
wirt g^ ftrmet »pu gen laffen/ct wet gat verjagt vnb fórcht im/flût meten mit aller macht genburg / hetwiber webreten fid? bie Kómer mit aller macht / d0ariu6 lief P” benûgen baf er bic Wagenburg errettet / wolt fich je noch nichtmit vnfinniS^^ ‘Ïentfchen/bic ju vorfo viel treffentlicher Kómer mit allem Do lef erfdda^^'’ betten/fchlagcu/woltiecinedvortheil6/bcrimgarebenwcr/gewartê.ï)ie‘2^^‘J^^^ fehen rannten listige vmb bie Wagenburg/ fpotten ber Kómer.ïDie Kómer b^^ fe jligtenje lenger je baf jr (Belóger / baf ab fefh war / vnb bóf jugewinnen ^‘® '
nienbert eine Statt, hett au ff ber anbern fcyten ein Wa|]er/gienge mus baf man fn Cieffrung gnug jnfuhrt / bcrglcid/cn von bem ^ecr / vnb von^bf
genannten Kcid?)tAttcn 2irla vnbdOarfilta bracht man jn gnug ju. Dub ciuó ÖOariUö fagtjucinem 'Ïeutfd?en Kned?t/ber nur bempffen woltetu’*”^ mit einem Kómer / wene lüftet / ber mód}t fid? wol henefen / wenn er Je ab «l^’? lîerben wolt / jeygetfmab bann einblcine altcadOAnnlcin/waeeinJfeditb^’'' iîcr/benfclbigcn folt er mit bcm Kampff beftehen/ wo er oblcgc wolt er juh*’^? mit/ni wicwolfcghafftigcm/bcmp|fen.Dnbbabic^cutfd?enic(V?ariumlt;ï‘’'’ ferner Wagenburg vnb Dortheil nicht mochten bringen / trieben ftc Sch^^^ 1 co?artiis tirtc tw» müijcl mit einanber wol bif in bae brittc jar/fchieften ein 75ottfd?aftt inbj: i Hrg*^^^ *^‘’^*quot;* Wagenburg jum (V5ariovnbben Kómern/brAuwetenin/fc wolccn hin^iW ieutfeftfw fei bcii eilt Koiu jieheu / baffelbigcynnemmen/ wae ficfren Weibern vnb lOauf frumi^’^'î Legaten in bc^o??a» förciu ^cfcldtvub ^ottfchafft vou juen bringen fblten/Dub brachen mir^J' .
1 «j 25agci)buig. nbsp;nbsp;4ljo fdmcll au|f/fd?altenbicK0tuerualß vcrjagtcKófcwtdn/thctltc fid? iuvgt;^^' 1 hauffen/cylten tag vnb nacht was fic mochten bem (Bebirg vnb Italien R i war jrganzerernfl/ fic woltcnKom/chedOariuövnbbic Kómer hernach “t men/trn erfïen hin vnb fehreefen fchon gewunnen vnb geplunbcrt/ verbrenfd’^ auf tilgt haben/wie etwan fr Dorfahren auch gethan hetten.
Sie rtc^f viit »cunbic ©edaeÇt bet îXémf r mit
ben'^ditfcjcn*
97?arin0 iff fro baf; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ (Darinß jähe baf fich bic^cutfehen theilt hetten an breyenort^^.^ '
(k^öie tteutfebêcbei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^ hohe (Bebirg tarnen / baf fichfebermanbarob verwunberf/’^^,
*“’' 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kom jucyleten/cin fcgtlichcr hauffeinbefonbern weg / furcht er ficï’’‘^lt;
bcrtwtbcr$«flt;tmmcn|fo|fen/ vnb Kom cbeer juir feinem gewaltigen b^up^l febwer ven TCebr vn l^nmifd? war/vnb nllweg tn ber4gt;rbnung$ogen/btgt;^^^/ Wad««h)cißbelt Îrâmerobern/brtrumbvacberaud^eylenteanlf/fucbteinnebernwegvberbj® weg tutens ©efeirg. birg/VU wolt vortoemn bem er|ïen bluffen/ ben Stenig ïöeuttenbneber fub*^, vnb gefïraef ö an bem Combarbifeben (Deer nuff (öenua wette gen Kom $^^é ler/éev e^Onnne vnb bie Kómer waren bet Vergab /t eigen Canbfebafff nbsp;nbsp;;
Wrtriu» ere^kt tie Ueutfe^m'
bcnnbie'ïrc«tfebcn/folt;5e|ïvnb^tembbltngwaten/beticbt/batumbgew«»^gt;^^l i fieben (reiitfebeneinnebetnan/vnbeteyletlïe (ZJariusgleid)vnterbem ^^‘/^ ' bey $wey en Stätten lagen nid)t weit von einanbet/ 3lfî vnb poUentia/ Uyf 5’^ ben meil oberhalb (Benuagegen ITefïen vnb Hotb wette/Dnb ba er pe 5« lt;**^ ^ gene feblagen wolt/febieft er bie necbfle naebt batvot ein tOauptmann lt;^^f^t lue genannt/ mit etlichen ju roßj vnb fw^/bie folten vor ber ‘ïTentfeben (Bel^Ö^Ï heimlich mefen / aUbafieb verfehlagcn/vnbbamitmanmeynt ce wercinS^^f ferKeiftgergcjeng/mn^tenbieïÖrolfervnb (Banfermit quot;Wehr vnb t?arniR mit (V^anlefeln/ fampt Koffen vnb allem Dich / fo mit plunber gdaben ’»^Æ inber fïill bey bet nacht mit ziehen/ vnbba ßchver|lofj^n: JÖamotgeneftM^* Schlacht angieng/vnb dOariuefotnen angtieff/ba brachen fieauf/lieflcfi IJ fehen/fïclber Keijftgejeug mit ben Knechten hinbé jn tóch in bie quot;ö^eutfehe^^^^j, ïOto^ verwog hinben mit bem Tpieh / warb von weitem gefehen ab auch “^^^1 wen’''
-ocr page 247-ft0mórfpvMns9evrt(t«ttC««cf(gctt. XCVII
»ïrti^?’«*'’*^^*’*i’^“®‘“*(^‘’*'’®’*^'^‘‘”^‘’*’”quot;‘’^*'*^s*r**^s*’*/ 'Ïett(fc6«t werbrn btdr-ï? H ^*’^*^*^**^^/P^*”^y*’^^*’ ferme weren biebey Ïörofj vnb'Vieb ?*^^‘^'^^*tt^^/weren erfîjiîbùlff Bommen von Kom (V^nrtovnb ben
Ïgt;er Dorrtet (V?arb namen vngcfebvalfo bte ITablflatt 511
IVa^enburgeyn/baf bie‘^eutfcbenetn'Ö^balvrtnb Waffer (1041.' ?*^**ï2^**^^*^^^«^^*wtf4gt;en^.nedjtvmblbaflêrfetnbtUdgt;tbeten/jtt berböK f^^‘’^’Ç^‘i^lt;’»»»«ît3*^ofr^f« gefebrey helfen/Antwort(XOartuö: 0e^ ^igwafTerwireb« umkl.i^^^^**'^^lt;nbenblt;»btjr'W4flergnn3/feytir(IO4nnen|bbolets/Ïgt;ar// maffewmu qsiutae* ierÄ^^^-SV^^^*^ ^‘^'^‘^‘^^ gefoebten/Bam ab vtelDoWö vmb/baf bas Waf «K^iS S s ^^quot;^ '®‘’^- ^quot;^ ^^^ ÏTentfeben C fo nuf ber ©ebUebt mtt fampt ,rem ben. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” vnb^^^s '^^**^®wmenw4ren/»nb|tcbïn/re4gt;rbnungwtber geerniet betten/ Ittah*’x ’^^“”^^”^****^ ^^’”^^^”‘'‘^*^*’”^^^^^^^^^^*^*“^^^'^^^*^^^^’^^‘'“l’^ Wanus berbiiitgt;«t ttlt;t(bt h«tltcbe knecht gar vmbjteben / bte febryen / erfebreeften bte gan^e fctn ^eucfc^ê fcVfoff.
fall nbsp;nbsp;nbsp;f^^’^w/mnebten etn Cermen nuffben anbern gletcb fam fee vber/
ruw ” '^k ^^'^ ^^^ ^^ ”*^^^ fcblaffen bar ff ten / betten nueb ben ganzen tag Bein
K ^’ ^^ ^^ *^^^ warb tam (Dartits vonfïtinb an mit bem gerùfîen
aba **! ^ ‘^^ bete ht Ifeu riiwen/vnb ge fpetfet batte/legtbievbrtgen^entfcben Warius tringettie
teu”^*^ ^*^^r® fcbtAffertg/btingertg vnmub waren/ben gantjen taggefocb ^«»»f«^«»*”**^»
tenk *^*^^^*^*”’ ^^*^^^^^ gewacht betten) lieberltcb barntber / 2KÓntg tbeij/z
*• ^r ^ ^ piMtpt anbern / warb im neebjïen 5or ff gefangen/ jeberman lieff jn »fl^*^^^k ”^'’’^*^^*” ^‘'*^^^*^S^*^*’^^*'^‘^‘^*^^®^^’^^'^^^*^*'^^^ Kctfwägen aw^/ • mge vber vier ober fed?ft Ko jfj in einem fpriing 511 fpringen.
©te je§fnï»f (ScÇlacÇtbcrXcuffcÇfii mît
(^k Jewctlficbbtfalfomitbemerlïettber'^etttfcbenbattffen §iîtrtig/fnbt^ îreiufctmonb mnb 0^ Un ben anbern ‘GeutfcbentOaulfen König ^eutfd?monb vnb Kelf v^/ jKdd fùbmbctCftit
^ ùber Kergvnb “Ô^bal/vber Ôtorfvnb Stauben/vnbBarnen mittenim ^^«^«^eramö ”i7s ^ ^^'^‘^b mennigBhcb wtinber nam/in bas Àt tfcblanb/joben atiff^rienb ^^^ ’ «wt befil^^ ^’ guctattiió Catuluö ber anber Komifcb Kiirjgermeifïer / bie Ä^t^ £„^«»1«#
ben^^ ^^^‘^‘30/t’n ein Kiamer vnb Kefe|ttgung auff einer Dobe innen/wolt ffamfus/tterOïónitïS
a ‘^r^^nben5tt3mÏVelfeblanb webren/ aberer warb von ben quot;Ö^eutfeben f^* ^«räenncipn/ bk Î^te^Sefeblagen / von feinen Klaupn vnb KefefJigunggetrieben bif an Sf^ÏSSSK
k W *^^^ Bunb er weber binberfteb noeb für peb/moebt niebt weid^en/bett wc^Kw. if *^x ^*’^3/woernicbtvberbte À!?tfd?Bâm/wôrbc er mit allem feinem DolcB von oen Geutfeben erwürgt/ÏDarumb fanb er ein anfcblag/ber gertebtim/rörft
li ß ^7-^^^^^” ^‘^^S ^ tbet gleid? aIser allba bleiben wolt / vnb ftd? niber tbtin/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^cHetltcbbicOX)agenbitrgfcblagen/ba0lt;5eUgereynnemmen/5eltaitffrid?ten/ ^«iin vnb (BrAben brtjmbmad?cn/5e uwer an^unben/fd?icfet and? etliche vmb inh STk**”^^’* .ï^tetung/ba^ bte ‘ö^eutfehen faben/ bod? muf ten bie anbern
erf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^”^*^ lieben bleiben. Ï)a aber obgenannt flit cf bie '^eutfd?cn treutfe^en m entière
k 'Ï55’?^”’^*’lt;:lt;«|ïe bas Kómi|êblt; Heer würb allba ftd? niber tbun/ heffen auch ‘Corner wónen ein «hebtigen woße jrlVagenburg vnb (BclAgcvbergegen woltenfchlaben/$er// S2S?quot;‘^* *'quot;^* Bam^^^*' ^^^^*^^'^” ^” ^‘'^ 5elbt/vmb bas lenig fo jn not war 511 bleiben/bieweil ^ von ^*gt;*^‘ffb l^auptman vber bie Iftfd? von ben ‘^Teutfehen / vnb weich ba// oïómifc^er hanptz K.ómTd?^^^^^^^”*^^^^^^ r‘^ben/ntad?ten ße fich vonflunbanauff/eyletenbem man» weie^imvon.
^^^‘^ /1^ ^” ber flucht war / nad) / Bamen auch in bem 5ußpfab vber
' '’”^ 4uffbie ebne vnb Deyb IVelfches Canbes / $wifchen ber^tfeh
ƒ''^‘^Pf^b/ba le^unbt bie Denebifche ^errfebafftam lufligflen tfi/fun^
ten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVein/ ba blieben fie bey fîill ligen / betten ein guten mut/wuß?
”^^^® ''’*^ es vmb |rc ©efeUen flunbe / manmeynet wo ße von |îunb an ^Att Kornjugeey It betten/wer es Kom nicht wol ergangen.
Wats ”* ^^^” lOauffen/bervon ‘Siegern vnb 3mer/fubttKónigKoiger/ q5eigetK5itfgföH eft^^S.’^®^*’ -^^rfî/ berBaminbemCanbe / fo manfeQunbt Kernten vnnb «m bannen Äviegß. 'O‘^lt;ïffrlt;bsfft‘(Tyrol beißt/in lüelßhCanb/ lag allba an ber (Bren^jueb fÄKS®'^“^’*
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nerbm^r^
-ocr page 248-Suö aft àBitcf Oobannw 5ï«ettttm7
59îarttt». £atulu0gt;
ncv Mnïxtbu^ 2gt;4 «bcv (Davïuó nun ben cvflcn lOnnffcn erlege be«/ vnb be$'‘' wie Crttulud fein (DietgefeU von bem © ebtrg getrieben wns/flieflcn pc mit bef^ ben t?cercn $ii fammen/ jogen mit einanber vber ben «nbern bnnffen ber ïrti’^J feben / fo voll iVeinö waren / nod? verad?tô (Dartuô nicht / grieffô bennod? «^’^ lt(l vnnb anfd? legen an / biefer map wie bemad? folgt : ^in Kómifeber I^at)^^'^ 5uiuiu« 9ï3mifc^lt;r mann/genaunt Quinine / ber feblug fein Wagenburg neben ber ‘^entfebet^^^ ftfluptmanu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAgcr/ fd^uff mit feinem Keifftgcnjeiig/ bap er bic ^eutfd?cn anfprengen/jr T^ genburg berennen/barnacb biePud?t geben/baógefd?«td? etwan viel tag. 2?^ eine tage bic ‘Ö^cutfeben fajt girig auff bic Xómifd?en Keuter waren / jnen glt;^ 5ufuiu8 nimpt ber wettnacb/agten/jr ©eUgervnbe wart ließen ligcn / nam obgenannter 5« biH^ iteucKben Jtajer bae ©eUgerber 'Ïeutfd?en cyn. $?a fold?6 bie^cutfd?cn faben/ mad?ten pep^
‘’^“' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wiber 51» baufffdndten 511111 Kómt feben tbauptmann/begerten er folt mit
ïeutfc^eii Begernein ein Vermeßene Öcblacbtaujfcincnbejiimptcn tagtbnn. (^OariuserwebUtl’y eddaebt »onn ben ncdißen tag bamad^/ber warbamcrßenucbltd? vnauebgur wtubig bam^^’^ 9ilt;5merii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnver fcbenó an bic '^cutfd?en / vnb mad?t alfo bic Orbnung bap ber Winb
Ötaub ben (Teutfeben in bic 3lugcn vnnb (ioaul gieng pel/ vnbba bic berfurbam/wenbet er fein 4gt;rbnung balb gegen bem 2tuffgang / Ï)a beu^ bic Ïcutfd?en aup bem wiberfebein vnb glang/ben bic ©onn von bem lOarniF gab/cö brenne ber gantje Dimtnel/ vnb erfebrarfen fcbr / vnb würben alfo vb^t^
Wariua brtt fein liß vnbge(d?lagcn, iöicanberfcbretben/bap(l?ariuö/baerambeßimpterttlt;*y S«ÏnTfL?É«n *^^’f ^^^ ^cutfeben ftd? fcblagcn folt/ babe er vor fein 'Volcb mit 0pcip vn^^ * nbsp;nbsp;nbsp;’ ‘ö/ranctgcpcrctct/vnbnad?inalövorherWagenburginbte4gt;rbnunggcßdW
allba ber ïteutpben gewartet/bic muptcn/woltenßeßcb anbcrp fcblagcn/ebiquot; ein guten weg gegen ben ^cinben 5tcbcn / folten alfo müb worben vnb vnbenp^’ legen fey n. if 0 braucht auch (ÎOariuô ein anbern liß wibcr bic Ïcutfeben/ ma^b* fcin 4gt;rbnung bifcr geßalcbap bic ©onn/Winb vn 0taub/ ben '^cutfeben'’”^ ber bic 3lugen gieng/vnb fic blcnbctcn.
©tc fiffffe ©eftoeßt ter SXómer mit ben Xc iitrcßf» Leibern vnb Xinberu / vnb ßen
iOunben.
^erïrenefc^etiSPei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^”^ ^^^ ^'*’^” Kaußen bcr '^cutfeben gefcblagcn vnb erlegt w^tt^J bercuteietenbêOTa ^^^jgabcnbic^cucpbcnprauwen / fobrey bunbertwaren/ benKómerni^ mbittencebaderne lt;^^wenigerbenujrcW^Anner511 febaßen/fcbicttenamerßcnjri3ottfd?lt;^n^ o tfluftnemmen. ^^^^^^ uOario / bcgcrtcu man folt ftc außnemmeninbaó JungVfrauwblopt*^^^
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kom / vnb allöa verfperren / wolten niebte beßer weniger etn jüebtig Vefr
£cbcn führen / bann bic Kómifd?cn cyngegebnen 3nngtfiuuwcn fdbß. pten folcbce vcrfagt warb/wolten ftc fteb tur^ niebt geben/man liep ftc benn »^', ircnKinbcrnvnb©utfrey lebig wegaup bem Canb an jr gewarfam J’tb^/ ïöanunm folcbce aueb vcrfagt warb/ wolten glcid? er liebe ßerben / boeb’’'^^ vngcroeben / wurmen bic WAgen vnb Karren vmb / legten barauß ire toamp;f^^ lt;V?Anner/ vncbctenbar5ub0ß große Kuben vnb tOnnb/ fo ftc mit mcnblt;y^^ 2Pfi6frffh(aalt;n mit WAgctt vbcral berumb gefubret batten / ßellcten fteb barnacb außbie W^P^J iSraatinvnib/icv. vnb Karren/trieben an ben tDunben/ ßaeben vnb warßcn von ber bóbt/^^ auppaßeyen mttSpießenvnb 0tangen/©teincn/|Ooli5/‘KrAgcln/waöif^^^ nurtn bic t^enbe tam / vnbbic Kinbcr ^utrugen. ï)ie Dunbe btßcn aueb »quot;^^^^ Itcb von inen/wolten niemanb ju iren tobten Herren / aueb prauwen vnb K'^ bcmlaßctt/^ßcn vnb trólten aueb bic Weiber vnb Kinbcr von in/ba wolf Ç niemanb gefangen geben/muptendbfe Kómer alles ob einem baußen K^'^
Kinbcr vnb t^unb erwürgen.
A!^flid? febreiben/ ba bic ^eutfeben Weiber faben bap pc ntebebarvon*^^«^ ^u 73?ci6« breßen *^^f’ »^^f^ fermer fieb bcr 3dnbe erwebrentunbten / ftd) ganQ abgejabeU^ bfni^iHbtrnbi« ßfli^ gcarbeit betcen/müb waren worben/niebt mebr moebten/folten fic vor ircK” vmb. bererßiete/inenbie ioAlp vmbgebrebet/ftc wibcr ben ^oben gefebh^^ff’' ^^
-ocr page 249-^«tt^pwms.9er«Ult;ttC:cttt((glt;tu XCVIII
tfÄ^^'!?^*^^**^*^^^!^^ lt;v|l«t?lt;«/lt;tUcblt;4«^/rlt;tt cygett^opffenvnb Icn^cnb^/ ^ii»2»eiBnfiu^(6j ctb ^^^^,3^’^^^^/^’ib bey ben joptfenfieb felbö an bic WAgengebunben vnalfb *“‘^‘'f’ bk T^ x ^^”*® ^^ '’‘’*’^*^^*^ ^^*^^ ”**^ berKómev gefangne feyn/weiten je nit bas jembrntt jncn»n|vcn^tnbcvn ƒ m mut willen »erbringen feiten. Xfö lebt« L F^”^”*«® f^br bife beibnifebe grauwen ruefete ben Cb«^ Hebe 5vuu wen ^Wwtrffwinßrbumjiw.
«ttbttf^^”^^” ^^”^^^ ^^^® 'Ïentfebmenb / webben |ïcb teblieb vemen ^^^^
«leben/\‘’^l”^^‘^r’^l»S^«'’Hlfreffenlicben Kemer/weitenfieb niebtgefungen uen^meit». Him'^^^**^^^^”^^ ’*^^^«*”bett ^einben gereebm batten /gan^müb waren/ «rfeb'i*^ ^'^‘^^^^’^/^i’t'^e» Re ebrlieb/wie bieKemer febreyben/vn nit vngereebenZ be^*®^?‘ ®Hid)inbem felbtgen augenblictbabie Kémer fe greflen ©tg an ^^’J'^^*’ erlangten/ brachten gen Kom biefe neu we gute mär ven ber erle^ iaMÏ”®*^*^'^**R***^^Slt;*^3*^^Hen‘Ïrlt;utf(bett/beRK6mi|êbe« Keiebe vnb quot;Wclfcbe/ Æ^’?tf^’'^Â'^R*“'^/*‘’*‘'*^^’?^«^ï’*^ M» »* gt;««* fottv 'L~wtntbetf vnb -Cgt;berrid)tervbcrantwertcn vnbjuftellten/macbtenal Bringe ben lt;x^mlt;nt fenr R'^’f^SHebefreub allem Kómifeben »elcf / baeetwan lange far in gtep em^oufe^afft. rug gt;^^^’^^^’’^5'’*’^ febreefengelegen war/3l|b fcbreiben pliniue vnb lt;C.5^le/ febek^^k^ ^”^ gleich bie jeit ein anber WunberwerefCwie ich im plinie liR)ge//
^^®’^**^lt;: Huceriabinber Kem/5uaUernecbfinaplió/$wemeil»ê en«.^-,,.«...! beW?^'***”^”* J^^tegeweibet in ben ebreu ber Kómer (Déttin vnb greffen net ^ rnenh'- •^””®/R’ R^ Hie Königin ber tOimmcl nennten / ein abgcfddagiïer Dl/ ^„„o ©{ttm bef?
^5««*tt^ eingtpffeleben Cbarumbaf erauffbcmSlltarbieng^feben ^?tmmci8. beS/l^'®^ warb/lïunb wiberven jm felbó auf/ vn grünet ve (funban wtber/ iSïÂh5/5 . ^f?**^b^Kómifch Keich fteb bifer $ett wiber erfrifcht/grunet vn auffflunb/ nét triber. Vn* -Ï^^**^ R*^^ etwan vil far ven ‘ö^eutfehen wilb gejtümmclt/ fafïgebrueft «dxutwngtxggiw riebfV^*^^*^^^'^” RH^^*^g***^ abgebauwen vn auf gerent warb. Ï)an nad? bifer $eit quot;*quot;^“’ ^««ws.
K^mifeb Delcfauff/bebtRch wiber an macht vnbgewalt
W/^^^’’ /^«*ô^o*^lt;«îtr®*gt;^l fcbabenerlegt vnb ven ben ‘ÏTeutfeben verwüflet alltt ^’'^‘'^®®‘*^^I^*’^ H^eugt/babend bieKómerbinfürtanbermaffenalfb (H,wJ53«balten / nichtó moge frem gewalt vn mechtigbeit vorflebn/bein Delcf
ftut^X ^^/'*’*® ^® ®ibyUa trenwlich gewarnet/allc^cit vnverworren feyn/folt
tirade nbsp;nbsp;nbsp;’’’^^^*^ R^ 3^*^ ^H nicht fubren/man bûne es vnb mógs bann nit ver? ten ** '^^^' '*”^ móR Reb aller notturfft nach weren / Heib vnb Heben $u erre/'x,
^eu^^^^^RwricttrliebenebrUcben tbaten /baalfo (Marine ber Kauwrbic gattJ^S®^R^^**3^*’'’^^“R S*^**^^^*^ vertagt bett/warb er einbeUigblich ve ber Waruts iggbcvrlt; lidiJ?’’®®**^®^^*«***^^ ben boebff en ebreu empfangen/lieR Rch aneinêprecht^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t'eu dément ‘gt;*Hfaren/fo $wey fm augebotte warn/ begnógen.^ueb ber 3lbclbcr (pa WW»»
*® me einem Kauwrn vub neuwen ^belman neibig vnb b^ffig wae/
w»uRt bebennen baf bas Kómifcb Keich in fein letten né^z
ten ven bem Kauren (Parie erlebigt
vnb erhalten wer wer /
ben.
3Öie
-ocr page 250-©ne cvp S5itcß ^oßaume ^Kwettum/
Sgt;tf ^»fIfft vnC* trtnjcbnib @c6lac^t kv Xcittfck» «rt*
^/^lt;v C6 b^tt mit bcn '5'«iJtfd?cn ein blctnc rube / bete noch »tt vefbUp«^*’ wiber rttbem empfangen / wnn obgenanrer Äontg ^cy evveid?bin'ß ^^gcv/ berben btitun bluffen bev 'Ïcutfebengefórtbett/ vttbmbevbtrt^^^^
but lag/ bä er er bórt wie ee feinen gefeiten gange wav/ce waren and? etlid) aun X^““®'”***^*' nbsp;nbsp;gehoben bk fmbiebefen mär bradée braebtcrauffaUe ‘Ïcutfebenanffbeyï*^'; *9«»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fettenber 5)onaw / (b bte Xomer Dacos vnb Scordifcos,,Dardanos vnb Mifios, t#P^ Öpracb nenen/feyninvnferSpradi^onanerobiÖuncawer bievbber©^’^^^, t ben vn ©cbätbtge/2gt;arbaner/(V?etfncr/ iDavnav/bic wonte aUba tn bifen ben/bte wir jene» ^eyern -Ojberreid^ bie ^ron ‘X)ngern/©tbcnb0rgcn/ir^‘*^( ebey/©tvuey vn ^ulgavey betßen/vnfev alt Cbvonka bciffcKó tn ber gemetu ^‘ Beyern/bife all wegt;ltcn jv Canbtölcut vn gut gefeiten an ben Körnern reebn^^ »ber fielen bas Kömifeb Ketcb/Hemltcb (Briefen/ lOtfïerretcb vn IVelfebl^^*^ waß Kömifd? war/eß war5rauwob (lOan/niufl bar laffen.(1i0an fcbretbtgt«’'J fam f Amerlieb wilb btng vb fn / td) halt eß fey bäum halb war/egt;ber fte habend)quot; einem fd^reefen berKömer vo jn felbß alfo au^geben.^ß febretbé etltcbe Kön’^^^ asevfftt 6ti«^iirttfe xgt;»nb (Brted)en vou Jnenwie fiebiegefangucnKömer mit^euwr vuraudiji’y, Smu^ciSrS Jten ©Öttern in fren beiltgen^örftenauffgeopffert/fnenbaß l^auptabgefd?!»’. 9tauc!)5ufi)Ki»|vcv genzbamu^ Öcbalcn vnbKöpffgemacbt/baß^lutbarau^inbemnamen/t^ ; Sötten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©Otter vnb tTotbclffergetruncfen/Dieb vnb£.eutgefrefpn/gebrabten/auw berfebwangern IVtcbcr/vorauf welcbeein Kueblern trug /0cld)ß zeigten r Warfager vnb Pfaffen an/niebtgefebonet haben/tbeten viel ©cblad^tentj'' i bcnKömern/erfcblugen vtel'Volcfß/bannbieKömernfcbicftenvtlvnbbieP^ * flett iOauptleut wtber fte / nemlid? fo warb von Kom auf gcfd?id’t wtber obf^ n annten König Keyger vnb feine anbenger bte Keyern/vnb anbcr‘^eutfd?lt;’’; SSbtKïm^* ^uci»ß portiuß Cato/ber warb in eine i^ol^/barein jn bie ÎTeutfd^ê mit lif’^' asaibafc^iagcn. ßiebcftb geflirt hetteu mit allem feine Doicf erfeblage.(V?intttiußKuffußvbc^' Winutms minflits, liffetßba ftefürfm lagen/f unbtvnbmod?t nit von jnenfommen febiefterve^J fm auffein höbe feinen Kruber vnb etlicb wenig Pferb mit ben ÎTrumMieferw bie folten ftd) vrplöglid) fehen laffen vnb auffblafen/ob bie quot;îeutfeben gleich t”quot; ƒ n treffen/ba alfo bie Keuter ba man ben angrifft thet fid? febe lieflen/bie “ïri^*; f ttt^terauffhlicfen/gabßeinen groffen wlberf^al imKerg / bahey bie ©chU^j b«^r»!nTO«wkJ gefebaeb / bie ‘Î'eutfeben Keyern meinten eß wer ein l^eerbaß fern ben Köw^^ no3«ngt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;juhülff/traten neben ab/maebten nd?bar»on:î)ocb begegneten nebarnafh*^’
• genanntem Kömifeben iOauptmann mit einem anbern gefebwinben rault;^ ^r bett ficb im quot;Winter an ein ©ebiffreieb Waffer gclegt/mcint er wölt f^Z; feyn vor ben'ö^entfebe/fic möchte über baß Waffer niebt/ba fiel plötzlich ein f eyn/ffieji baß WafjerZ w$ ein fcl^am btng ben Kömern/hettenß vor nie gefeht*^^ meinten ni t ba^ ein Waffer bermaffen fo biet vnb flarct gefrieren folt Z bap brüber reiten vnb faren folt. Kcmnacb ba ftcb ber Kömifeb t?auptmanult;’^ t fid?er ff en vermeinten feynzfuren vnb ritten bie ‘^eutfeben halb vber ben iw« vbcrfielen vngewarnter fad) obgenannten tOauptmann Z erfcblugen fm ’^‘^ Dolctß
XfinanberKömifd?erl0auptmann (lOarcuß HucuUußZ ber tarn mit ^F* pio daubio vnCuriogar btf an bie îDonaw/feyn bieerfïenKömifd?enl0auF^^ leut bie hifi an bieKonaw tomen feyn/boeb nur vnber ber ©aw.©ic erfebr^dej^ fafï / vnb grautetfnen febr ob ben großen iörffen vnb Waffern Z burfften PJ 4)ie ^entfeben bet« nit bran wagen/bod? würben fte vberlifj von ben ^'cutfd?en z bie verffeef ten pw . KiSÄmS iueinemWalb/ febictten wenigbiefoltenbaß Dieb auf fd?lagen vnb wegttdj | ten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’' ben/Cuculluß ber öberß ielbt?auptmannfprengtße felbß an/ ba gaben fte 1 ÄucuKiis frregt bte ßnebt gern / Cucnlluß eile fn nach mit ben Körnern bip auff ben Walb/t^ IiSiÄt m nbsp;nbsp;wenbeten ßeb bie ÎTeutfeben wiber / vnb brachen bie anbern '^ciitfd?en auch *i^F
naeÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bem Walbau ff/vnjogen vber bie Körner/bie aup ber Krbnung tomen warew
-ocr page 251-i’0tttirfpvutw9cva(ccn''ccit(fc6ctt. XCIX ^i'Rjltjgcn fcall mit fampt frem iOauptmannbem ßueuUo.
''’at greffe 3lufft«btinber ©tatt Kom jwifchenbem Kabtvnb eitta b^^^r’^^^^^^^anff^em(parent/inbcrKird?cn/inbemKabtbauf fclbö a«2?i ’^^^ f'^^ and? bas gang italien vmb/joch vor Kom/wolt bie ©tatt gat tÉM^ - ^’^® ^atb auch obgenanter König folger/ba er nun bey brey fftg fa« Xtita' pewiimt tl» ftbett^S^*^^*^^^”^”^ ?^''’analfo ber Krieg auffbey ben feiten jwifchen ben ueut PW*’»^^’ irk kl?” Kornern eineleine weil ein anHnnb/war «mb vnb von weß wegen / wil P^tnac^ befchreiben.
Q?(,nîgt;en3«t»ftt.
(^\ J^ttJcf(ßrtlfobiirdgt;ctit4rtbccgieiigbct;nbA[bi'fttX0tttifd)c«Xcid)Vn2tf5 Q^rnc«/vnbbtc^rcutfcbcttbicil0mcrbcnnaf|crt/i(»u obcngcfcbnctcn t|t/
*^^^^”/^“*^^ ^® ”^^ übUv in ^iÇùn/ amp;yvten vnb If gyptcngici»g bcm
Äcvf k^^’^*^’’ ^'“^ nitttaefo jve finn,^aB JübtfcbUrtnb/fo^wtfcbcbcrjwcycr Igt;kf2h ^’^’^ ^” ^^*^ mtt« Ug/wavb vonfnen beybett befebebigt/WÄt; einernuff
Von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;*«fr/enev fetten.4Öemetno6 ber jung 2^ey fer in Syrien/fo nun
/ 1J^^*’^’^^^^*9t'^”^Ö^”3(-ntilt;Mbi4t4m/fein^r«bermit‘Xgt;olcferflt;jbt4gett
gt; ^^***'”' ^^ ^^^ ge waits / Heilt nad) bem 2lt;ey fertbumb Xï^gypten/ rtebt fosn ’’^‘^r^*’^^*^Ö4gt;wiger/ber©cbweHcrn Äeyfers ptoloineibe^ßbenbcn/ lc5rt®J^**”^^’*^f Euergetes, bas ijt bergut tbut/ bajierauß ber l^auptHatt 2lgt; Æuevgcfes. bel ^^‘^^^ Vertrieben warb / vn nam feine ©d? wener Cleopatra basKegiment
H(ttf ^***^ ^^’^^^’’^ bracht er Dolct ^ufam / vnb nam bie © tatt wiber eyn/ ver«’ aâ^Sï®^’®’*!^^*^/^*^ ^^^ *^**^ allem ©ut vnb 2^ey ferlicben ©cpaç/brachts fien ^’^ai’ffbcm (ÏOeer bavon / 5u obgenanntem jjemetrio 2^ey fer in ©y « fer ^tttiocbia/tOnbbamitltcbptolomeus an feiner ©d^wefter vnb2^ey// ^«epafMflrjjequMt fctittpf^*^**^*^®^^*’’*’^^*^/*’®avfferdnlt;8 2^auffmannó©on$u einem 2^ey« n(.^p,^^^knauff nenntjn3dcvanbcr/foltobgcnantc62^cyfcrö3lntiodnvon -^^ouffutamis ®oi» ^vatt?^*^^^^^®^” ^^’^ feyn,^gab jmDolct gnug ju/vnb erfd?lug alfo biefer 31/ J^J^“'” ^‘’^«''^^** ÿ^(^^yflt;^î)emetriumwitbôl|fbeß -i^gyptifepen Acyfersptolomci^ -©emeeviuewirbt ^eib^*'^’'^^^âbici0auptn4tt eyn/X^nb gleich biferjeit bracht man ben tobte ^’^p’ ïikxautirp e» ncrt/cH^^^^‘^^’^^‘^^’^^‘^acmpftengermtcgronc*^£t‘^P''‘^”n ^^a5en vnbweb '***^*’* ^ecf en ^ ~ ^am er fein 'Vatter wer gewefen / vn tonbt alfo 2-lc^anber ben fchale^ lt;wtftzuï!’^‘*^3w/3i«4gt;f4me6fmv0 bergen gieng/bochvbernamervonHowb« ganter «» groi} berim ^® 3lt;^v?atts / ïmb {empfanb fein felbs/veracht 2^eyfer ptolomcum/ ^PP^avt« a,.2r ^^‘^ 2\.ey fcrtbumgebolffen bett/vntbetfm eben recht/manfolt33uben Wmnccr^tn^ï batt/te'’^^^^”*^^ blt;bólfflich feyn.ptolomeo verbrod folche vnbanctbarbeit ^«n«»«» Xeyfe ^*^^^^3^1^*^^ Ïgt;«*wlt;trh' ©on^nttochonmitber ^uctletenrCafenjum erwóv'^ ^^ Öytien auff / gab fm feine‘ÏTochter jn ber Xi^be/vnb warb 3llcvanber tettfi-'?'^'’^^^^‘*^^”®9^'*’altiger2^eyferin ©ytien vnb 3lntiochien/bett gu îffo-nubributancf
JWenR' ^^Mt^^nbemn^tb^eyferptokmeusXfttergeteó ber fiebcnb/hef ÄJ*****^^*^**-
Qotc^’'/?*’*:«amen2He^4nbervnptolomeumben4cbtê/mitbemjunamett ' quot;’^’
4gt;b{t *^ ~ *^ ber iOeilanb/ vnb ber warb 2^ey fer ju Ägypten vn ^Hej^anbria. ^»lt;«gt; ««M/Ï’’^^^^^^^*^ ^”*^*‘’^“® ©rypbwó/bas iHmitbet großen Hafen juefe^/ 00»^^«»* berffïii ^^®”^^ ein ^Öruber bief 3tntiod)U6/aber mit bem junamenCyricenus ffDd«mt8. ntir s^i^ nbsp;nbsp;nbsp;”ach bem ©y rifché Key fertbum/wiber fein Kruber 3lntiofhum ^”^‘quot;^îîS«£î
fbwiff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hafen / waren 33ruber von ber (goutter/ von ben Ottern ©e« 2;cçMunp. '
^8/w*^*^ nbsp;-”btt/ jre Dutter obgenannter Ï)emetrio6vnb 2lntiod)U6 ©cbo
*^‘tcb ^*^^’b^bliche ^ruberbetten fr (ÏOutter nacheinanber ju ber ^begc babt ilt;bf ^* 3übiflt;hen brauch/Dnb bife jwen 35rüber 3lntiochi/wie ft better ^^r ^'”nbbaö ©yrifeh 2lt;eyfertbumb fchieretlich viel far nacheinanber/
'’fvbo k ®^’^^^‘^^^ Kner ob / ba würben bie Canbleut biefer 2Vricg mób vnb
fles tZe *?^^arurn würben fie ber fachen eins/er weleten ju einem 2^ey fer 'Cigra ^n^raucs wiu jum febn» ¥5^**^*^”gt;lt;ntlt;n/ ber was ein frommer iOerr /hielt gut gercd?tigbcit/ ^^°quot;h?Aquot; ^”quot;a“‘* B'^nb fchirmben irmen/ befaf bas Öyrifch 2^eyfertbumb in guter tube quot;
K iq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad;rz
-ocr page 252-rtfbßcbcttMv/crtbatttcnirtnbtttcbtö/ fotbet/m «ueb memanb/vnb B4itKttlt;ïlf^ obgermnntc Gruber »mb bas Acy fewbumb «lie bdb/beteen wol gro^ Joerd^ trügen fey tt / betten alle betb ûbttge gnug gehabt/ wo pe etns weren ge wefeti vi^ gntgereebtigBett betten gehalten.
3n ^efev 3luffnïb«r berKey fev auf ©yrten vnb ^gypten/fubr ju ob^* ft”“® ^^^^’^^^^^ J“btfd?er iOenjog vnb ^apfly f^cr^og Johannes t?yrcan«6/ Baun*' iOruf«Um. '*”^ '’^’^ ben Kornern freyhett/vnb lief fnb von jnen bejlAtigen 511 eine ewigen Oe‘'* lt;5ogen J?órfBen vnb tOerren/vnb Óberfïen l^ifcbolf vnb ^ap(B bef ^óbïfcb^^ jCanbß mit allen feinen Aï^rben/both w^reta nicht lang/fein ÜfngBlenwurbtt^ »onben Kornern gefangen vnb verjagt, wie ich hernach ju feiner jett befebtet^ benwerb»
3C)tefergrof|epfa|fB?an6 vnb JOen^ogber 3«ben / jwangbte Arabier vof 2(ra6ur werten jum XBfau bórtig/5uin3übtfchenlt;5lauben/b5feinenXtrbcn§u allem vnglüeBretfbf/ ^tra? m ®^^“’ bann2lnttpatcr vnb fein 0on tberobeß würben babureb t^errn vnb gewalflf^ ye lungeit. Kónigber Juben/ vnermorbctenfcin^ngBlinMinerlich/abicbbernachbaH’ PFlt;i^ans feßt «ulbenwirt. Dnbliefmehrgenannter t^erj^ogvnb^apjï iOanejwen©^’^' jween ® 01«. nbsp;nbsp;nbsp;2lri|ïob«lii6 vn 3lle5gt;anbcr/b^ic fielen von ben Kómern/bciben Kcy fcrtb«gt;^^ ?eÄoÄ(,?i« ^^’^ Öynfehen vnb 4?gyptifchen/ ab/nennten vnb febrieben ftch KónigberJ’ 9Ïömcrii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben/bie fieber f egen 13abylon gefangen vnb Jerufalem von bem^abyloif* ‘yïeamp;ucatnejnr. fchenKeyfer BTcbucabnejarbcm groffcnvcrbrcnrwarworbcnwolbcy fónw hunbert jaren feeb^ehen weniger/Bein K^nig mehr bif her gehabthetten.
Pfaff ^aiif'iioïctff) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï)och wäret biefer Pfaffen Königreich auch nicht lang/Î)er er jî3rifî^*
»»mpt«»o» e. bol«6 war nur ein jar König / ©ein Kruber 3Hevanbcr fiben vnb 5wen6gt;ö' 2)arttach Barnenbie Körner vnbnamen bas gelobt /ianbeyn/feiltenfreeg^* faUenö tOauptleutvnb König breyn.^0 wirtalle6;fcbon gar halb hernach 5** feiner jeit herför mit grnnbt geflrtcbenwerben»
©if©fk§«cn tiefer jftt.
z7^ Kmale haben 511 Kom gcfchrteben bic Poetcn/'^urpiltuö / d'^areuß ^^' ’^^Jriuö/Kibaculu6/jCuctu^ pomponiu6vonKononi/(C'aiiißCuciliu6lt;’’^ «»atme bon went C^C2i i^belmann/Kcuter vnb21 ricgeman/tfl ber erft poet ber ©atyraß Ix** 0««md^ge|(^«e» j||3(ffcnfptclgcfd)riebenhat/barinnerbiegan^e ©tatt Kom äffet/baß orbcnlichleben|ïrafft/aufrctttet/vnblt;rbcngemcinenlt;lOannbringt/»nblt;ï^j' 5ctgt/fmgt/fchrciet/fchrdbt wieeinprebiger/wiber bcn(5eiQ vn alle laffer vn^ bofhdt vnb ber Körner. Jm haben nachmalß mehr poeten nachgefolget.
Af ß haben auch bomaiß lOiff orten gcfchrteben $u Kom Ce Ituß Cuctiiß Ö^J fena / ClaubiuöOuabrigariuß/'Valcfiuö^ntiaß.Slberwirhaben bicferan^g îSôf^frberhtRoriê vubauber mehr /bie Bö ff liehen Kücheralle famptmit einanber verloren/^^’'' (^'C^vcifefv turct ffolQ/(Beif5vnb vngcfehidlichBdt bcrvngelehrten Pfaffen vnb (V?üuch/'^^^ SpJwÄT' '^^^ ^ö i” ^”^^ ‘'^^^’^ ^‘^^^ *”^^ jnenbic warheit fagt. ©ie fcyn auch tm g»^i’^ GPannnbie @c^u#fchulbigbran/baf jcijo btc,Catcinifd?cn©d?ulnfd?icrgarabgehenhaltenf^quot;' ieu «twrne». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcblichcn gelehrten frommen ehrbarn (lOann nid)t / geben Beinern nichtß /
chen nur ab ben ©chulcn/rdffen wie fic Bönnen mögen/haben aud) nur bcf nc^ menß gewohnt / förchten cß werb jnen burinnen / führen auch bermaffen ein^ ben/baf ftc Beinen ehrbarn gelehrten (lOann nicht bnlbcn mögen / haben ge*'*’ Blarrcn vnb heilof Ceut/bte nichtß wifjen/ nichtß »erffehen / ju aller Köberd hclffen/^ufehen »nbjlilt fchwctgcn.Ktcwdl '^entfchlanb iff geffanben/rç fovtclgclchrtcrgcfchicftcrllcutnid^tgcwcfcn/ bic möffen fehier halber crhi’^ gern.
-ocr page 253-ttomvrfpnmg^crftUettC^eucfcOett. G
ibtc (Bd(îlidien ^âp jïltcbcn Kcd)r geboten ben ©dlftctt vnb lt;5d|TltdKn/ W Plt;3^lcbvu Cent bauen/ ein freyc pfvunbt geben foUen / bamte fie mie bein Ötngen vnb Cbov vnverworren feyn/ber Qicbul »nbbem X3eb*^nen nu^war# ®($«fitieiftcr »en ten mogen/ wie ban be v p vebiger 4gt;tben pßegt ^n tbun/©o fey n bte (Betfïltd^en ö^!’lt;’‘3«P»3 «fin«»
5« Sefabren/nerntnen wol ben nu^ / machen etn ^bv vnb 21 tnpc barank / geben ntemrtnbntcbtebavon/ftebommentnbenCboynit (te babenbenn (5eUbaron/ i’ttbbte ritmen fo nut ein ftiicf ^rocs baron babenverfeebens nte/ebunönte ^ïrmföebafamüp ^tn/foUen inenbenCobnrerbtenen/foUenó biUieb bte (öetflltcbenfelbó/bte ba® JXKen?*”’' ^^*^ ®dc barum nemen/an^rtd)tenrnbe(loflet(ftgerfeyn/2Hfobat man bic 0cb»l Ïirmtv (Zchnfer fïtilt; '’beval mit bem 0ingen rerfanme/rnb ril guter 2^óp(frevbevbt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eJorS^na SSw
Vert»
3lri(ïoteleó/gav ein ßeifftgev (ÎOann / bat von bev S^tnbevjuebt ein gant^cs ^ueb gefcbvieben/Wilnicht bafi man mit fd?wevcm lt;5e(ang bte 2^tnbev revber be/nueb mitalUvley ^bon ftngen.
, ©o nun (5ott foleben (V?ovbt rechnen wil an ben r ngelcbrten pfaffen vnb
wutteben / febreyen fie / rnb wollen anber Cent in bic fchulb werffen / fórch'ï’
Un fie mó((en an ber leijc felbe fitigen in ber S^ireben/barauff pc bann georbnec Kyn/rnb(5clc brumbnemmen. ÏbóUenfiegcrne(5eUaupgcbenrnbgcrne(5c ‘^bveCcutbaben/ bic biejugenb recht mberwiefen/ fie pnbenir/cçt mebrbann ^‘tnit/aber fie feynallen2^un(lcnfeinb/rnbbcinemgelehrten ebrbarnt^Oann pflt;e«flt;i)nfce»0lt; ^^t/jvthunrttlaffenjcigt6gnugfaman/wcr6nitgrei(ftemppnbtnidn6i(lein*lt;^wlt;»Wt» , ^*^od.^cb bin aber ein fahrt jucieffbinueyngcrunnen/fo ich pbe rnbmeref/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
®^ö mlt;ttt nur bic r nfchulbigcn in allen mengeln rn gebrechen ber IPclt befebuh ^^Stttwil/vnbfebuQ rnbfebirm belt ben ^ópwiebtern/bican allemrnglücf jwwlbigfcyit / rn mit benen noch mgliicf leiben müffen/rn nichtögewifferö teg
*^^5n gewarten haben bann bic grof rngnabrnblïraff (Bottceron j rent we Pfaffen ff^n einer» 9^^^^lt;tf man in jrbüberey nie allein rber (icht/ fonbernauch biltft/bcfchùQtrn fquot;^ ^“quot; 'Büberei;» ^tbitmt. IVcm6 nicht gefeilt/ber Icfcedntcht^tch febreib t?i(forien/ mufbie ^‘'theitanbae liecht rnb tag berfur bringen. JnbcrIVelt/allc bingDieb rnb ^^i’t ncme,tab 5rud)C/)Qntfc ÀÎ:rbreid) tragen mtmehrfo rtcl lcynnitmchr o^nmu»» nimpt j^Uuebtbar ab ror^citen/rerberben Canb rnb Cent/2Hlein bic befebwemuf/ *^*''^^*’ Ithmbcn / febaben rnb mtreuw mehret ftcb»
^'cn du XfUtfeßen rnb ©epenfeßen Äbnig @(ßa»
ï^v/bem proffen ^onig 55?it^noateö/bnb greffm auff^
rühm im Kómifeben
Keicb*
^^^^’'‘'nnfenrier l^ónigcn/hnnbcrt^arfür Chttfït (Beburt/hnt
^Aoey me rcgierct2^ontg©cheirer ober©ebeier/baronetlicheKómer meb ®cßef«v. ©^u^^^ ^^^’”^^”^ nenen in ©corio / hat hinber tm gelaßen ein ait grof ort/ *^‘^'’'^''’’ bic p ^’^^'’^^ ^cycrifd?Tooledrnb t0ccrfcha|fc©ebeirergenannt/ronbenen
Griechen (chreiben/ron benen auch bic i(t bic (Befurfte freyc ki.fc^’^^'ff'*^ '’^^ 33eyerifcb pfaltj/ fo nun ein 2^lo(ler tfi / ©ebeirn / ba auch ®^^'gt;‘quot; lt;i»2itofieï gnebige t7crrcnbic5ür(ïcnin Beyern rnb alle pfal^graf^ OïbeKmmeneo» ti««?^ r^^w* ^^ ’(ï no^ ein gemeiner $unam bcy ben '^eutfeben. nat gebaulï be m (tSbUebe 2^^1113 S^h ^(f^^*^^^” ^^^’^^’^^ bic wir icQo bte Dngcrifeb Kron rnb ©ybenbur// ®«ß‘rlt;’«lt;’o’ ^'f'”
fidis^*’^‘'^®'l^ ^‘*' g^'^f^ -ifrbbtbengcwe(ï/hac ril ©cett rmbgefïór^t/hat ^b6t6«tt»irfftw«l quot;nbsp;lt;ió ^rbtreieb autfgethan/ bat hunbert rnb ftben^ig taufent (VOenfehen *
K nu tnbem
-ocr page 254-©rtô cvfî^weS ^d^Âfwià ^(«enttnt/
©yrten verfde H etc/ folcbcrbing tûnbtgvttbccfarcttfagcn/^ô^’^; buw. ^ ^ nbsp;nbsp;beutetbwgro^ verenbefung vnb vnfaUbev ^brigteit / fo beenueb tu bec glt;^^^ çen IPtU tu turger^cit/ um crflcu mit bem Kémifebeu Keteb /^imtcnbcrn’^' bem 2lt;«y fevtbumb tu ©ynen/ nucbmule tu ^gypten/mtt bem 2^ôntgceîeb ^‘^ memen vnb unbetu mebt bcvnaebgcfolgt butt / wie id; guv mit tuchen tvotf^’’ mclbenwcrb.
^u gemeitj ja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3m erften in bet JOuuptfïuct bet quot;Weit ju Kom iff btefet jeit gto^ ^U)f
^^T^^“^**'^ ^ Ölt;lt;fl««3^fdgt;ebe«/bie Kornet bubeu felbjïetnuubeterwürgt/vnb i|ï bie (Bein':'!: ft c a^tÄuft. wtberbjKegtmcnt/bettKubt/bctt3bel/bteultenlt;5efcblefbt/biegewrtltige*^^‘’ groffen t^anfenauffgeftanben/ trofïeten|icb mebrgenuuteo (V^urq /fo einƒlt;gt;’' feinb wur ulleo 3beU/ber wur nuu jum feeb^ten mul 23urgermet|ler vnb ^blt;f ' fier X) er waiter be^ Kómifeben Ketebó/nueb bem er nun bußelbig vb ben ïrtwJ' a5«nigt;ff(^tt^i«©p fdjenmttfeinermunnbeicvnbwctfbeiterrettbetc.^ôwurffcnuucbinôidb^? «»tie»gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bte eigen ertuu|ften 2^nelt;btein ^unbtfebuebuuff/ fct5tcnncb wiberbue ^^^ mifebe Dolct» jC.uciu63pulleu6 0uturntnu6/©erutliu6 (Bulntino/Cin'^'^
2gt;rufuó/ber (BemeinKebner vnb |0unbbuber/trb(lctcn ficb offtgenunteß tp/wolcenbieIfcter/^elber/ IVicfen vnb t^óf/gleieb vnberbte(Betnein tblt;lt;^^ joben ulfo bie (Bemein un fid)/brucf ten ben 3bel burt/bielten bus 3lmpt Ien3^^
Olbft^uOÏomgeo bênnred?tvnb berulte brunebwur / verbtnberten uud)bie wublber IJnt^j , fc^ia^en. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mctjlefheßcn ben 3bel urn lt;l0urctt/im Kubtbuuf vnb in ber Kireben/erfd)''’^
gen/mujïciebermuninein Itibfebweren/irCBebottjubultenvnbbemfelbiÖ’’’, ' Wetetfusfn^et JU gclcbcn / Wurnur einer von (Befcblecbtenvnb (Bewultigen erfunben/(^^^ innig ins ckiiöt. tcUuö / verwug fteb ebebet ©tutt Kom vnb ßogin bus elenb / ebe er febwetcquot; wolt. Wnterwolten obgenunte 5^bnlinf»brer vnb ber (Bemein l?unbbul’‘^ j gun^em 5tuUenbie frey beitber ©tutt Kom geben / wer ficb nur buwiber tnequot;^ j rfenlie^ wurbfór (Bericht geforbert/vnb gruufumlieb vervrtbeilt/e6tuind' ' ulfo vil von ben (Befcb leebten vin jr Sieben / würben betmuffen vergebt vu vif‘’^ bruebt.
X)nb ju letjt muebtenß obgenunnte 3«ttffcmeifïet/bu|5 und? (lOurtuß/^'. ‘Xöm« aüffrf»utt»i wol er ein 5einbbe^3belß/ein3ugjittbet/vnb bie (Bemein wiber fie uuffrón gt;«tfcie3wfftmeipcr. wurb/ber jcblugß/erwurjf6mtt©tecfen/K.olbenbu6 ©teinenimKubt^^ï biemitben KAbelmetfïern/bicfolcb ^euwr un butten gejünnt vnberm Klt;’\ vnb (Bemein / vnb burmitnut jren nuij/ebrvnb gewult gefnebt /jren neib V ^fatidnevwófkrt buffjbruu^cvnbuu^geluflenbetten» üoebwurbiJ? fAmmcrltd? Icbcnntf5^ Xom flt;»p attire«* ftillt/^an^^talien wuruuffimtOurntfeb/wolte wieKomfrey feyn/woltéï^*’x *”*♦ • ul^ben'tüulb/burin|icbbiereiflcnben'ÏVólffvnbKAubcrbergunQen'n?df!'\^ 4 uoruu^Iüelfcblunbß/entbielten/guruu^reuten/meintcnbieflunbwcr bilt;/’^ wuSewirJf*”* vin7kom vergeben folce/erwurgte vbcrul bie Kómifeben 3mptleut in ben y^ ten/erfeblugenviel Delete ben Körnern/ vnb wol jwen ^urgevmetjïerm’^”;, men£tuctum3wlium(CefuremvnbpubliumpompeiumKuttlium:©tcbdf, wol ein teblieb vrfucb gnug / über bus glóet wolt f n nieb t belffen/ fie mu fïen )^ le biirb gleich mit Kom trugen / vnb uls viel t bun / wer billieb gewefen ße f^f^” gleich genoffen buben.
5)ie Komet febietten viel treff liebet JOuuptleut wibet pe/fór ein fegb^ 100000 ^taliaiKuv Ötrtcctnbcfonbcrn/mnftenulfobie^cinb fieb tbeilen/fr ©tett retten/vu Stoaro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ulfo vnber/worben fr beybreymulbunberttuufentcrfcblugen.
IDic leibeigen Knecht wüten uuffbruebt / buteh einen 3bentbturerlgt;^^^^
3e»nuf5witbfc£ei6 ^«nuß/ift uuffvnf^©pt^ gu«mut6/bet gub ftÇ fût ein ©etflUch^ .
«i^gen frei) macbeii- (BottittvnbgroffenXrotbelffertn©yrieuuß/fugtwießefmerfchinenwer/^^/^ I it 1111116fpCI)ti'eilirr wolt bußulle eigen Ceutfrey folten Icyn/bcßjubejeugefpiecr^euwruup/'^ n ’ •quot;^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er rebet fcblugê fm bie Aluinen uuß bê äounb/icr bett verfîoln einMuß **** ?*^iA bie wur vol ©cbwäffelß/vn wur jugeriebt/ wenn er rebet/ büß ßeb ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
fei vorn 3tbem unjunbe/vnb f m buß ^e»wr uuß bem (Puul fd/lug. Ö*^ ^^^^^
-ocr page 255-^omwfprHtt^^ei'rtkett^Caufc^««. CI
febrtbenben Kontern / fcblugcnfit fêd)^ t^anpentanner / cçc? twih/^^^ quot;^ nbsp;nbsp;quot;^'’^S^’^burgab. Ïlndtbcnt würben von ben Kontern gefdjiefe
*^^'^^^*'ï^ff^*^^*^*’lï^lt;lt;^t^lt;*«Ftlt;wA«lt;r/pcrpcnnvn3tqwUu6/berbcle3ert0
|ï»*lXX^??’f‘.^T’r'’'*’T?r'u' '’T *2^ ’*“**“‘ ’‘“’‘'quot;^ «*'M'« »«»«
Mï/wrtó vbrtg blteb helfen ftc nn ben (Delgen benden. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefangen une an
©algen ge^eneft.
^^‘f^^'i^beïnt Kónttfd?en Keteb / es wolt betn nuffboren bnben ' rtnein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^w»/lt;sntnefet fteb wol erjï redjt.^s geriebten (V^artus vnb 0yUn Warius vnamp; ©van erffb ^^’^^^*^^^l^^*’5’®’^^t^**«Fttt*àniterbomaldbergrtttQenIPeU/b4gteng W«wt»fï^. oer ©rtul/eó war vor alles nur ein febet’Ç gewefen.
^’’^^^ ^*” rebltcber frontnterXrtegsntan/war er bod? $tt
torg vnb beßtgben gewaltigen vnb ben vont 3lbel/ betrad)t tag vnb naebt nnNgonff
rtu^ P ^^^^^wberbrufttbunvnbgarvnberbrudenntócbt/ltefïntcbtnacb/wolt ’^
tonss'*^**^*^ '^ornehinnöyllain vnberbruden/vnb jnptner ebren entfeçen/
•to Oer nauptntannfd)4fft jnt befob len vont Kónttfd?en ‘iPold / berauben,
^^’L”’quot;’’^‘’^^ttcltuö0yUa war einer von be tu 2lbel vnb alten ©cfd) led) ten/ Coenetiue evaatp Fite ^^'^^^^^.‘ïteinifeber vnb (Brteebtfeber ©pracb vnbCebr ^lnd) etn guter wn»pm aw. hcb^'k®^^ vnverbroffener arbeitfanter K-rtegs vnbDauptntan ber fid? rebz w^^*^^‘^^^^^^^ guter tbaten gctban batt bey (V?arto in obgenanten Kriegen
nt b s WjwS»rtb4nt in 3l|frica/vn wtber bie2^cutfd)enbem tbet ber bod?'/ fizU|5?”^®^^/'^w”^f'’ttbUUeb/be^groben wllcn^auwrn^lOarp wcbe/lebnet alTo 1 ^^Ïÿ *^“^^ ”^’” ^^ ^^^ Kegintentô/ Kabts vnb libels an/ vnb würben vnb b*” ^^^ ®tattKom/ bie wâreté biß bas Kliment jerbrad?/ 2(nß Wanf ühd
* ^lt;^6 Keyfertbumb eines einigen t^evren verwaltungaulfgericbt warb. nbsp;nbsp;®vnlt; »lumigieu
«ntfpringttae^eit*
t«nb^*^7^^ P^^^'fbey bief ant erfte (V^ariantfeb/ barnad? Key ferifd?/bte brud wSw. ^lt;îô^^^^ ^lt;9^”*lt;”*^/^^^S^P^Ï«^lt;^^lt;*^^^lt;Vb4bê5«leQtim Kónttfd?enKeid? ftbleA ^^’'^^^“”’’’ ^’^^^^^* ^*^ ‘ïttber partbey waren bie vont Kabt/ 3bel/ ©e'z fveve ff*' '’^^ Kegintent/bie gewaltigen vnbgroffen tOanfen/ bie wolten ben jj^VÏ u^nbt vn gentein regierung/bie berum gieng/ on ein einig Óberfï iOanpe
»erwST'^’^^*’^^*^ bffÏxtt/bieflènsIVabl/be^gemetnettCÏOansregieriingvttb ’Cwd Mahto.
brudte'?® ^^^^^ “” grunbt wars viel anberf/|iefd?unben vnb fd?abten/vnb ben/fü 1 ®^*^^^^ bort/ woltens in nienbert gleid? laßen feyn in ebren vn tuft
ffom' nbsp;nbsp;‘‘^^ttallen gcwalt/bic beßenäntptervnb genieß baben/boeb nichts be#
©cMiein in allen bingengleidtebhrbntitintragen/bifenenec
potupciantfd)en. ^si^fd?ier ieQoinvnferitt Kó'/ beuK ^^‘^ ^i^f^ partbey / ber Key fer bat nur ben bloßen namen / vnb noch Flt;’quot;’palt;’‘»Wen‘ bet-kî-^^*^^®® ^^^”^*^^^^^’^ heetten TPelfchslanbs/babnrcb g^nç J ta li envers ponsten m^Pdfe^ f(i,.5r '^^^ft^icKcyferifd/cubeiftiuau (öibalin/bienitauf beßKeyfers Saim. «uj«yn(5ifv4|y^„^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©weiffea.
Sefd)^*^^ ^2’'^’*^^^ wtber4nbie Komer tom/vnb einenb bieferKumor gebe/ «nkte ®’^^^^®^^*^'’”^^***^'’^*^3*^ir^*^*”^^*^ ^*^*'*^‘^ Kom vitberobgenantt'/ itebawk^^ botten/bawarBeinfrieb l?eimlid? inbenpeufernbabeim offent/ 35totwMijettjtt»n *« Kâbf*'^^^^^V*’^^^^^'^*”^‘’”*5^^“^^‘^”^””^^^^‘^^^*^®^*'^^''*^^*^^^3^”/ ««ß«^« ‘^om. feiiteftt^^^k / cvwitrgcens einanber / ïbod? lag ©yUa ob / veriagt (V5arium mit Attira bevjagto?ï4gt; ^tid) 2S * ® ff«^ber Statt Kom/verbant fie auf bent ganzen Kóntifd?en »lt;»*»lt;wS^o«».
^öcbïi T”'® ^.^'^^ in ber ßud?t gefangen/vnb in einem ©tettlein imKónig'/ battus gefanaen.
Vnb n • *” ^‘^ ©ehergenflubc gelegt.©ylia febidt babin ben ©tattBned?t enaafd^irft einen
'”tb i xquot;^*^^^® ber Geutfd?cn wibcr bie Kómer gefangen vont GOario worben “”** **’ ^(VW *^ L^^**^^” ^ ^^ ^^ ”^^*‘^ ©d?ergen|ïuben bam/ vnb fabe baf (Darius fbcit«.''”* - ^^^ Hauptmann war / ber bas Kómifd?e Keid? von ben ‘^cut/ Viiaió B^^/^^S’^f^^S^ttvnb lebig gelaßen / bett er ein großes mttlctben mit bcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^’
^ vnb vnfall eines foleben großen vnb fórtrefflicben (Danns / bub an i^mmcr/
-ocr page 256-Bas erft Bitcß ^^ftannw ^Ïnenttm/
C0?aviti8 bci'tvieücn auf} Offrira»
COÏartuswirt ein 23cttlcr,
2(uffru^vin Qtjien.
j^mtttcdtcbjufcb«ylt;n/w4i:ffbtc lücbwonfmvnb f[o3brtPvon.2gt;Ult;*«^^^JJ 6«ttlcm würben vonben ^cutfeVenbewegt / b«^ ße ß^ nud? vber (^O^vt^tJ erbarmten / Heffenfn lebtg / ber bam tn 2l^ffrtca / ba warb er auch vertagt / wlt;\ nunetnalter (Î^annbey ßben^tg jaren/bett bas Komifd? Xetd? erlebtgt'J*’? ben ‘Ï^eutfeben / je^o mußt er baö bettel ^rot freffen / burffe ßeb ntt bennen w fen/ mufb bettelnZwar fetnee jCetbe vnb Cebens ntt ßd?er. ^lfo tfb webw ben^^ bige tn ber IVelt/ fol ßeb niemanb fetnee gewaltó erheben/fetne glwcbö vberiilt;:^’
men/ ee tfï gar balb vmb etn (V^enfeben auß.
Q?on bem ©rofltnee^ffgftfn ^óntg S^e (§«gt;
batcö»
^^ bteweilö alfo burebeinanberju Kom vnb tn italien ergteng / ï*gt;^^ ^^auffrubr vnb emborung im Kómifeben Keicb ebem in Europa ge3^J IVejïcnwert6/gieng ein anber groß 5eu wr vnb vngewitter im auffglt;’^“
ber ©onnen in Elften auff»
OTÏif^ribatesbat îwoônbjttjcnçig gunge tuber im.
^ö war ein großmeebttger König in 2lßcn gege rnitternaebtwerts/ geS^J Poln vn Keußen vber am (Deer/ barein bie ÏDonaw feilt vn jren namen verl^^. rt/bieß(Ditbribate6/bett $wo vn ^wençig ^mgê vnber jm/bunbtö alle futi^ff' faß barinn vn fpracb Keebt/bonbtmit jeglidjer Hation on ein iDolmetfcbenr^ clt;??it^ribati6 rügens ßcb fclbö rcbctt / 3fï bifelbig $ctt vnber allen Königen durften vn Derren/K^ tem vnb®raffen / ber mc^tigfl arbeitftmfï Winter vn b ©ommer/in ftoP^ belten/vn in big geweßn/galt jm allee gleich/ bett feinKricgevolcf aueb br^öH gewebnet/war milb/bett ein groß gemót vn frifcb Der ga du Beine ©ute/f
(Belts nit/licß alle ©d)ulb/ (Bólt/ ©ebarweref (Daut/ ^oL Tingelt auff jarnacb/bicltgutgcrecbtigBeit/waraucbbarnebettbcrgröfïKónjïlcr/vot'lt;ï'’P
Wit^rtbatta 2(rç* inber 2trgiiey vnb erbantnuß ber Kreuter/bat aller Kreuter vnb Wurgd ^^J “*9» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntr / artbrafft vn gejïalt von feinen Xinbertbanen/fo etn groffen tbeil ber W‘J innen batten/ ßeifßglicbe erforfebt/abcontrafeyen vn abmalen laßen / einß’’^ Kud?barvonin ©riedjifeber ©praeb gemacht /vnb in feiner ©chagbanó^ï’ verlaßen-$)er Kömifeb Dauptmann pompcius (Dagnus/ ba er bifem K^*?^ obßgt/bracht folebe vnber anbern Königlichen Kleinotern injein gewalt/lw WiibriSaftóT^rcu. tn bie Kömifeben ©praeb bringen fein freygeUßenen (Dan Cncinm / fo^^ terbuc^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©praeb Vnb Kcbctt faß bóitbig War.
pompcius kßt CDÎI»
Ä»^»eamp;SJ nbsp;nbsp;nbsp;(Dan braucht noch beu tigs tags in ben 2lpotecbcn ein 2(rgncy$u ßerd‘e’jJ'^ eprac^ trauffentè. Derg/vnbfórgifft/bat er erfunben/vttbbebeltvonim ben namen/beiß^^*^ daticon, bas iß König (Ditbribatis 3lrgney.
^ô bnt nud? obgenauter ^kónig 2tßenvnbanbern Canbvnb ©tett^^ Wit^ribads ^at er bebrtegen bntwollen/fclbö betmlteb mtt wenigen beßebttgt/aUer 6tettC^^ teS^r' ”^^ '^quot;^ gelegenbeit erfaren vnb wol ge wufï»
'Don beß alles wegen/bo er bórtwieesjuX-om fbunb/wieteb je^oerlÏ^Ï’^ sOTit^ribatis bbew vberlauffenbab/feblugerwteetnÖcbauwrvnbiOageltnbas KómtfcbK^‘’; jibeOtaiiom. nbsp;nbsp;nbsp;brad)taufftnb?arntfcb wtberbasKómtfeb Keid? vnb Kómer Horb vn^P ji
^h^^^ft^^i^rS'^^ bte‘Ïeutfcben vnb WinbeninSlßen/vereent ßcb vnbmaebtetn ^ünbnuß^y ÄJtop«^*** ^enti^n^bonig außperßen/röfft jnvmb büljfan/vnberjïimb jn aud? lt;*«»amp; feiten wtber bieKómer $ubrtngê/fo lauter wtlb vnßntg^aure warê/bte vn^^j^ etnanber fclbö wüteten wie bte wütigen iOunb/allerCanb vn Cent (^Ovrbetl fturogipp^iEa bet gefebworen KAuber/rtemltcb aller^óntg/5ór|bcn/tOerrn/tobfcinb wereH^^^ aueb all jreygene2lt;ónigermórbt betten/von einem reiffenbett IVolff bi^ ƒ p ren/bie alle 5»rffen vnb tOerren/ Witter vnb 2\ncd)tßd? vnbcr|ïunben J» i^ fen/bewegtaucb quot;Ctgranem benKcyfer tn ©yrien vnb Königin 2lrmenieP ^^
-ocr page 257-,^^ ftomi*rfpwtttg^evrtkett€tlt;«cf(Sett. CII
^‘^ Kornev brtiff / ba gab cv ƒ m fetn ‘^Toebtev 5« bcv If be/ waven alfo Wit^rWafes ^istbê foltcbaó (Suehaben / »nb ClOicbvibaces bte gefangnenCanb ?S?‘’S”æ* ^^’^ rlt;btlt;#et aneb bewbev tn Xtuvopen ju obgenanntem Könige t ÄonVi» »Hebv / '^*^^^«‘2^«Mt|lt;b«n|ctn35oteÇba|ft/ febenett/n vU/vevbtef jnnoeb viel Æurop«». •î^ur ^^^^ ^”*^lt;y|ïlt;'«^wtbevbieK6mevtbctlt;tt/begevtô'lt; foUen bevebem tn quot;^h s ^'^ Komifeb Keid? angvetffen/fo wolt evin 3tfien bveyn bauwê/es wev lt;vwôvgtc ^^”*^*^^ ^’” letd^jlcnabjubvecbcn/btewctlftealfofelbfï einanbev
0d?eyver madtt etnanbevevecbnungbavau|f / bevufftetnen barS r® ^^ ^’^ $)onauw tn ein Statt/ biefi Kuvç / fol jetjuubt Ofen feyn/alU äfeu tot ^urça«* belt f r^^**®^ ^^ ^^ ^’^^ König (^Ottbvtbates bel^en/vnb vbev bic Kómev jic^/ •’“”’‘’ Hc® 1 ^^^lt;*“Ftllt;wt/ ^utjïcrtvnbiOevvn/KittevvnbKttecbt/bettengevr hitte ^ewunnen / abevKóntg Öebeyvev wolt ntebtbaveyn vevwilUgen/wolt teictt Ï”*^^*^^” ^”^ gefebeben la|fen/IVavfctnvabt vnb meynung manjoU «tten ^^^^’^«‘^/btewertlïefelb^ bev fad? vnetnó /felbf einanbev evwóv«-Su h ’^’^tPsfïeben / bavmtt man fte ntebt eine machet / wenn man nwv /neu fe^ tevï • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''”^*^^‘^” ^^ ^quot;^^^ einanbev fclb(ï vevbevben / es mochte jv wefen wéi*
«lil be^anbt mebv baben / muffe vergeben. Cief fm mttbem jwen freybigc V®^‘* ^*^’”9^^^^’^ ^‘^^ ^’^ jufammen/bic fielen vbev einanbev/betf emev ben b v’^ïZ”’^*’ Bunb fte nicht von einanbev bvlngen/ba ließ ev ein Wolff vntev fie/ p^**^ ^^” Wolff cvfabcn/ltef|en (te von einanbev/ festen beyb jufammen
‘’® »elfenbem Wolffnad). 2HfofagtKónig ©cheyvev: Wiv wollen bic Kó^ g3?«cftteflt;^jnplt;u ^”^^ ’^’‘^^ angveiffen vnb eine machen/ wtv wollen (nen wol jufeben/vn w^t»
(inh r ^*^ ''”^*^^^’’ nbsp;nbsp;nbsp;fveffen laffen / wenn fte fcyn mub vnb vevbevbet wovben/
s ®**’*^ ®‘^^ ^^ tveffen. 2Hfo wavb ein gemeinev 5tig abgcfchlagen/bocb »i^ovevgituttct/ wev vonfmfclbfl jteben wolt / vnb (Bot gewinnen /bem wolt Hebe«'^^*^®^*'”**^ '’^”^”*^^'^^^’^^”^ ^^^^ ^^^*^ ^^**^ abentbenwev bafiimbbo ^^’’^ ^^ ^*” Kott jufammen/bic fielen in (Bviechenlanb vbev baß Kógt; li± ^A^eh/gcwunncnbcnvetchen ScifftÏ)clpbi6/wicjv'X)ovfabvcnvovct» Oeipamp;isa«»»«»»«* ^^^” befebviebenifï/plimbevtcnfn vevbvenntenfn. “Ünbbaak fit ’’^^ ^itbvibateß bic gantje Welt wibev baß Kómifche Keich cwegt batt/ baß^ ^'^ ^^‘’Kvieg mit ben Kómevn an/ vnb evifï fo gvof vnb mächtig ge wefen/ tvoff ^u^^ «allein feinev jcy t alle Kónig fonbevn auch bic vov (m/ alle weit vbev vnb ' vevnunfft/wig/maunbeit vnb macht/bat mit benKómevn fcdif coïti^fta«» Krilt;4 4.?1?^^gt;^‘3 ^«»^ lt;1« einanbev gebviegt/ f eçt oben/feQt vnben gelegen / fteb mtt ben Ïquot;“??^^!? ”*“ lt;^»ttbrtffttg||^f^;^§i^iifc^entgt;auptleuten/vnbtvc|fcnlicb|lenKviegfleutenin* ^ ^ «tt ^Ï^’^^’^^^^eltZ gcfd?lagcn / nemlich / mitÖylla/Cncullo/pompcio (Dagt; 3w. ^v verfagt gen Kom/ fo Kómifd? wave/ben 2tvtobavjcncß/K0nig in Cap^'z ïtnoeaïjan* »««b tU« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Armenien gegen 0(1 ftoffenb /vnb König nicomebeß auf Kk 22^1^2^
pynitn/gcgcrtConfiantinopclvbev. ‘Vnbbevgvofmeehtigfi König (V?ttbvk OTit^ribates irtmpt bem^x‘*^^‘*® ^^”^^ ^^^^^ 2ifien/fo Wiv (etjunbtgvof quot;Ö^üvefey nennen/ bvangß «lt;i» Stpw lt;9». auff ^^^'rd?en Keid? ab / vnb fehlt ff vnb vichtet fo viel an/ baf in cinev flunbc febi ^^^x”^^**^^^ Kómevin Elftencvwûvgt wuvben. dfvbtcltcguc febrnj vnb ^^*^ 4vmcn / bem gemeinen (V?ann / ev bette nuv ein vnlufî ob bem get^ mri^*^*^^*^^^*'*^^’’^'^ fielen alle ötZift/ ßaub vubCeut/vonbenKömevn/ baß 2((îcniB(«um6e9t)5 ÄHy?*’*”^^*^^^”*Ftl«wt/^ilt;^t«*^/ öchveibev/ (Daulnevv / 50llncv/Keinen/ '^’•”«« aefsUciu
V j ödiabenZ Heib vnb eignet X7ug/ auch bic ^Öübevey vnb gefabt in Keebtenvnb ^betbigung.
- '^‘^^‘^rlt;blugjwcn Komtfeb iOauptmännev mit allem 'Volet/lt;Oaltbinm ^'^Wlt;*bocicn / (V^avcumTlquiliiimtnKitbynien /bic obgenannten vcitvic^/ Qi^r *^k'^^’^^” ^”^ff^ waven bommen / bem ^quilolicf ev ©olbinbaß (lOaul Stqicn/oavmit anjeygenb / baf nicmanb auch bte Sanec Weit bev Kömev geitj 'q^etgen mócht.
fa ^^^‘^*'^® ^”*^^ ^‘^ bevûbev in if uropen / nam auch (Bviccbenlanb cyn/mit Wtfjtitateö uimpt vnbnambnffttgjienvnb gvóftcntOobenfchul2ltbenis/ 2(t^lt;9»*
' nbsp;nbsp;«ngß benKómevn ab/vnb ob ev fd?on bisweilen vnben lag/ evbolt ev ftch boch
wibev/
-ocr page 258-©tw erfe ^«(§ goßrtttm'0 ^Kuetttmt/
wiber/»rtvbaUwege iirtdiinalö medtcigevvnb (ïcrefer/ vnb fc mehr er f^^’^ïjî Wit^rtbates ßfebt empfteng / je erfd?rect lieber er feinen ^einben warb / $u le^t vnbejwungett^c vapcjwungen. ^d Römern feinen Jreinben flarb er vor alter in feinem ebnlicben Xürb vnb
nigreid) willtg Vlid)/vnb lief? binberfm einen Atrben/feinenSon. ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ évita Wirt gffanbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IViber biefen grofîmâd^tigen König febictten am erfîenbie KómeroW wibercQïjtbtibaten. nrt^nten ©y lia/ aber ber neib ber partbey war jn gro^ / bie bett man tautü^l
wenig gefluit. 2Höbalb ©y lia auf? ber Statt Kom tam / nod? in ^talien fubv(Óariu6vnb feinanbmtgjn/wolten Syllebie t?aiiptmannfd?a|ft «^^^ tnen/Sylla tebrt fieb wiber vmb / róef et mit feinem Volet wiber gen Kom/'’^^ f jagt(V^ariumvnbanber/wieieberfttnrçbab angejeygt.^lOacbteinOrbtii’,’? * JU Kom/^eUet alle bing ju frieb/verfagt/verbauntau^ bem Kómifd?en
tbribafie j?anpt(eut tn^^pptenr
emfa tebtet OTi# alle(ï0arianifd?ett/fubrbarnad?m (öried^enlanb/fcblugbiet^auptleute^j; tbribatis/nam alles (Briecbenlanb wiber eyn/ 5wbv nacbmals in Elften vt (Oeer/ nam a lies bas ey n/ bas von Kornern gefaUen.Klein 21 fien baf vow ^^ mem gefallen was / mu ft jm geben bunbert vnb jwençig mal bunbert wur’
HDucaten.
Perfler machen ein fnö mtt SçKa,
2gt;cr^vQt0fncjvonpcvfte fdjtrfejuw SylUdntvcffcnUcbc ^octfcb^’iju brtwnber etUebe wc« Ife verflcnbtgc 2^«nfiler waren/ bte fd?a«weten bem 0r fetne(5liebinaf5vnbge|lalt:/fagtenim: ihr würbetnetntger gewaltiger nd^l K.oin werben/vnb fltcffen alfo ein ewigen fiieb/vnb ntadjten ein ewige^«^^,
lomciiö ber Aonig x^on Cyrene/fo jwifeben Ägypten vnb Africa x^n ber èlt;”’ï, ptofomeus »onCn# febafft ber von Cartbago /ltge / flarb on leiblt^e Xftben / mad t fein lettert reite macht ein left a Un/vermoebc vnb xxrfd)uffCanb vnb l2eut/allfcin2^0ntgretd?/inttctini*’^^^ Ktt?!'^”quot;”*” ^‘^”* Komtfeben K.etdgt; vnb ben Kornern, nach be in warb (lOitbribate0^| ;
9??Kbritafes maebt Knegö and) »nüb/mad) t mit 0y Uaaneb ein frib/ gab alles bas wiber fo bet , frttgt;m«W9iömem. ntergcwefcnwas. ‘Vnbbteweil Syllaalfo wiber ^Oitbnbnten friegt/erb^ Cimte vnüftauipn ßd) Wibereingro|fe2tu|frubv5nKom/ComelinsCinna vnbCneus^cWH“’ «inigteit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bte^wen ^urgermeifler/ warenberfadivneins/bereinwar^ónwrtfd/ vt’^.
beranberauff ber (ßefcblecbterfeytcn/Cinna wolt alle bie wiber eynbom’’’^^
‘i^urgcrmeijlerampts/macbtê an feine flatt jum ^urgcrmeifler Xlucimn ^'’^ nelmm (VOcriilam/berwar/wie wir f e^treben/ ein Cavbinalbef bod^flen^' u tes 3otti6. Cinna ßobeatifj ber Statt Kom/ braebt vilCecterbnben auff/'^î tarnen 511 f m alle bie ^aulfii brer/ benen bas Kómifeb Kegiment bas Canb vlt;v fagt bett/vn bieKumor juKom juriebten/bie (Demein wib bie (Defebleeb terlt;”’J braebt/bie bieffcti mit namen/ber alt (^Oarine/Carbo/Sertortiis/ Ï)icfe alb”^ eim groffen vnfàglieben Volet namen Komeyn/erwürgten bie vorn KtS*’’’/”
• vn2tbel/wasöeantamen/vnbinennitcntran/(5eiflli(bvnIVeltlid?/muff%^ öftauianM8 Witt ge laffen/ óetauiano bem ^urgermeifler warb bas lOaupt abgefd? lagen/vu^T Sdu8 rechst fich fentlieb an bie Sd?rannen auffgefleett/ GOarcus Antonius/ ein fa ft wolb^^J wiKeteviia. ’ ter (¥?ann/warb vor bem'2^ifd?(l?arberwûrgt/bergleid?en bef ©yHeÜryl’*''’ . 21 nd?warb CîuintusCatulus/fomitlt;lOario basbeflwiberbie ‘Ce«tflt;blt;‘*.9^ i than bett/ ferner lid? ermorbt. if s würben bie Carbinyl vnb Pfaffen/fo Ö*Ä ' nifi? vnb vorn 2lbel warê/in fren Kirchen ermorbt/ bergleieben ber quot;^apß* . minus Sceuola/alles Kcd?rés/(Bcifllid?s vnlVcltlicbó/ ein febtein/warbJJJ*. Kabtflubenerflod?c.Ï)er73iflt;boff (VOutiusSceuolawarbim^tauwenrl^v j ’ qjauwrenWgwifett crfd?lagcn. 2llfogiengenbie Keuwrifcbenmitbenvom2lbelvmb / wof^^'” .^ gt;e«W. antamen/vnnuranftcbtigwurben/auffberlt;5af|cn/ittberStnbcn/am‘t^'’^
in Kunjwcil/bcr muf t barlaffèn/bocb flobe ber meifle tbcil auf Kom tien jumSyllain(5riecbenlanb vnb2tften.Vnb mad?tfid? obgenannter^,, OTariuö wirbt fethfj riusfelbfl JU einemKurgermeifler jumfibenbenmal/vnbflarbbalbbarn^^ : ïSurgermeifïer. nbsp;nbsp;j)^ gu |^ vUKluts JU Kom vergoffen bett/mufler ju le^t aneb bavon/tunbU
«7ïom iegt tin 0«» ^««f Ccuffcl niebt if bte guug geben / war nun vber fibengigfar. Vnb wer an nach bem teo JU Kom ein Steu wer an/würben eyngefebrieben an gefefjen Kärger / bie ft Waff* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verfleuwcrtcn/anjal vier mal bunbert vnb brey vnb fecb^ig raufenb / vnb^
wol viel ber meebtigen Korner ju Sy lia flohen / vnb betten jn gerne gen Î^^j
-ocr page 259-Vorn Vf fpvutw devait dl STcucfcKcii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CIH
'*’^e v /re (^t^junner/ nod? was 0y lia fo rebUd) / betrachtet mebv ben «tbitel?^^*^-^*^’^” ^^** feinen vnb bef 3ble6 / woltbein fnb nid?t nuffoffen nod) ö!^*^^^^ ^PofFewtÜchbie^eittb bef Kóintfd?cn Ketch« (V^itbribatem vnb eJçffaBefracht ten SUid s ^^^*^^ 2^eyfer tn Syrien/ vnb König in Armenien/jnt ««•»etoenttug. VfinbK •^^”’^^”’^^*^*^*^^^^^3*^^^”® ’^^^^‘^^ tbeilc -llicnin vierzig Örter lÜclff^r^*^^*^’”^””^*^**^’^/^^*^”’*'^® ^^^ ^’^ ^‘^^ nntbreilftgtrtufentwiberin febett ' ^^^^^^'^ ^*”^^^*” Crtinbriertrtrt/vnnb^ognlfo/tbet beinern (Den^z
Inif f ***^^?^^® ^^””^ ^^*^ wer/burch bas Königreich lîenpliô nuffKomju/ 0vna rompt fruN tills nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’^^ wiberjweymrtlbunberttnnfent/biefein (dOifgunner (V?nlt; gwaußWö»«««!
6aƒ k ^*^^ ^^^^’^^ ’®’*^^*^ ^” ^'^ Kom ligen betten. Ifr meint mnnwórb bic
A ^.^^tt/bnfjubeinerécblnchtbommen folt/2(.bcrbiel5eurifchentrö 'Mauren m^Ken w^ nieb ^ x Jtermennig/weiten von beinern frieb / von beiner tbetbignng gar «u’fwî?«gt;’»««•»lt;»♦ w^^ ^^^’^ ''’tr ftch nur bergleichen mereben lief ber warb von jînnban cr^/ w« r ^^’^ ^^”’ 0y lia mit ben vorn Kegiment vnb Kbat / bic 511 jm gehoben te^K riÄ ?““ *-'*^ ^'.‘ ‘W«ri«niflt;bcn w^ mebt omUffm / maS ^„„,„„ ^ ier U k ^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit jn/lag ob/$og mit ge walt tn bte 0catt / ee warb bamaló @»(i«m m^t cv«*
tiH^^^^®^ff^'’^*^^*^***”^/'***^ es giengan ein wurgen vnb fchlagen/gefchad? i^fff»-•5«l?’''‘*^SÏflt;ïïquot;'quot;**?’*‘'Ï^*^7‘*^*^^^
Lp '*’*'® wife Iterbcn/vnbwarballcr gewalt abgetban5nKom vnbSyb leiftUbcnlang erwebU $it einem einigen Öbcr|bcnt?auvt/bamit er bic0tact
^‘^^ ^^ milita Keich/wiberinrechte orbnnng vnb wefen brecht/vnb jlarb 2uiXlt;frlt;ir«ï c ^5wcycniarcn/fralfen in bic Ceuf.lfrbnnbtaUbalb nicht gefborbenfeyn/ tencS ^*^ (^Óartanifch vnb ^enrifeh Kott wiber auff / ire 5anlcinfubrcr wa^
6vh *'*^’*^^ Cepibn6/'^ ber etn^nrgemeijïer/vnb 0ertorinó/wolten all bic coiananiff^c« ma^ idcti^'^’’^^**öRegimenttnbte2ilt;htg«tbanbetten/ wibereynlaffenbommen/ JfJ^^jJ^S’”* ”^ eitteÏ^^*’^”'”’^”®”*^'^^^^*^^*^^^'^”’ ^** wachten fid? Ouintnó Catnlue ber SSSifSniiew «uff ‘**^3emci|lcr/vnb pompeiiió ber lt;5rofmit fampt bem KbatvnbZbcl amp;«» »m pompo» tftJtfff^^^SwCeptbnm/vnbverjagten©ertortutn/berpogin pifpanien/ '’quot;io3u Wib - Öifpanier von Körnern ab / ^unbet ben Körnern ein grof fenwer an/ tho?n’*'’’”*^^w von Kom jween tOauptmAnner/pompei««ber(Srof / vnb ^cnoriusmacßt^if man rï^/S^f^bieft/warb0crtort«ó verrabten vnerwórgtvoncinem lóanpt/ SX'Somr*quot;*”^ '^jiJeitter eigen partbey/ vnb Pifpanien wibergefbiUt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0citoriu8 erwürgt,
ott/k ®^warbbetn frieb/es fbunb ben Körnern ein anber vnglücb^it in bem „
«tg te?^*^ Wf ^lt;»0 Königreich Heapli« beitelt / bic^echtmeifber bey ftbem J^SSkÄ^ Krie i ^^“^ ^^*^ Schul/ vnnb fielen$u inen ber Kömer eigen erbaujte in faite« ab bon 9ïiJ^ Cwi /^^ ‘Äfften gefangen vnb bebalten Ceut vnb Knecht / fo viel betten fe fr ‘quot;tra.
he ^^^*^p^^^'ïût^eb fol babe) bic Körner bette ein gewonbeit/ baf fc grof ffaref feebr^ ^‘’®fftlt;n/b«i^lt;*^ befonbere Schulen / muffen auff ein befonbere weif
*’'^**^^^”’Pff’wlebrnen/anbengrofllnJeffenvnb bochjeitlichen tagen/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
treil ^V’’^in medbtiger K Arger ffarb/fo man ein Spiel/'^anQ vnnb Kurt^/z Oïêmer gebrauch biS VmbP • ^‘thctt/ muffen fr allweg ^ween vnb jween miteinanber ^empffen/ tuamp;‘’»f ieèe»iHfee^ 0»i I ^*^ '’”^ Ceben fechten vor einer ganzen (Bemein / i ungen vnb alten / im “”’ dan i '^’'^ ^urQweilbanfe / beift man lt;5riechifch ‘^beatron / Xiatemifeh Spc-2)iefk'^’*^^®‘'*’^ ^*”^ ^^ ^ern tn ^tnlien vorbanben iff / baf bic ITentfchen JteM»*«’»^««» ben f ^®'’-^ ^emÓauf nennen. Soldée Rechter buben bif mal mit fampe an ,^^'^”Suc Unechten/ brunber and) vil îTeutfche/ ein Krieg mit ben Körnern
^*^^*^^'’‘’*^ ^^’^ Perrfchaffe/ famlctcnftd)/
kn’^’^wgroffenKriegvnb3lnffrbuvin Jtalten. tbic Ccutfchcnfamen trcutfc^enmadic^c^ J 5«^wlff bettenbrey lOauptmAnner/ bieffen/ber (Braff / Krench vnb'ï'bangt; t»«» JfgjnwaïiSitiw ^öntcht6/ber anber Ôauptmannbief Spartacuó/namcnetnKergbeyHea^z ^*^' fJ^^ ^^quot;’^'^'^‘^^''^’“f^'^tren/ver beer ten bae ganç IVclfchlanb / raubten/brennten/ JJf^^^^^^wer/gewunnenjnbU Wagenburg ab/ erfeblugen groffe Kö-z
Cl h' “*’^^^*’^/ ﻫwlteh Clobium lt;Blabrum Centulum/Caium Cafftum/ cK^mifcßc^aupticüt
, “wPnIchrum/Publium *X)o:enum/plùnberten/ verbrennten baß gan'' mit großer anjati^ i« ^^^With Vfcapliß / wolten ftch auch vmb Kom angenommen / baffelbig ^X^“^tew »tt«# '’^^Mtunben haben / C^Oarcus Cicinius Craffus beröberff Kö^/^
W jelbbanptmann/bcrvbcrlijfet bie ÏTtutfcbentOauptleut ebe er fich mit
0 jnen
-ocr page 260-^dd evfî ^«(0 ^o^uttrtte ^«ett(mt7 fttétt fd) l«9 bcy ctncm ^crg fd^tde cv bennUd) $ weeft Dftbevbrtupf sfrat^genm Marti natnenparciu^ Cdto vnb (k)4vtueX.«f»ó/mtr $wóltf5^rtlcin2^ncd7Clt;rt' ' UciH^. »evfcblugen fteb vev|lollt;n meet bem ^erg. ‘Vnb ba Cvalfuö angnff bie ‘G^*’ feben / brachen bte au ff binbev met bev tTeutfeben mie einem grolden gefd?*^^^^ vnb jogen ben 33erg biff ab binben in bie ÏTent feben / bic meinten es wer ein »^^^', wcô t?ccr ben Körnern von Kom $n bù Ijf tomcn/crfebracten/ gaben bie fïö^% 5lt;A^ ttgt;ert«tt ben bauten in ber ßnebt vmb / ©parcacus ber ein tOanptmann ber ^rcbtmcip^^ fifatG *'’**'f'’ *^ *'’^^*^5“ binber jï in italien / in öictlicn vberfabren vnb ßteben / warb von Ïgt;Jquot; Körnern vbcrcilt / boeb webreter fieb rcbltcb / warb crfcblagcn/ nam ein lt;b*^»r eben tob vorn am fpiQ im erjïen (BUb. Dnb bteweil (teb folebe 3luffrbur im 2^*' mifeben Keieb vnb ~Jtalkn begaben / macht fieb obgenannter 2^önig (JOifbf’’ . 977f(^riamp;dfes tegt bated mit fampt fernem 0chweber'Ïigrancó Kcyfertn Syrien/vnb Köni^’^ ^óm«^* 3rmcnicn/anff/ meinten fo mm0yUagcflorben wer / be weren nicht fdml^'5 frib )uhalten mie ben anbemKörnern/^6(Bienen ƒn bicp3l»ffrb»r auch«”* herQ eyn/ wolten Elften eynnemmen/ iSö machten fieb auch etliche aub ^ jCan^Cilicia/ barank 0anct paulndbürtigifl gegen Cypern vbcr/ anff.
3« biefem gctümmclwaren ©dufßeut/namen baoganQ^lOeercyn/l’f ^11*5*1^™«*^# raubten ieberman/wen fie nur antamen / fielen vbcral in bad Üanb in bad M »««Mt/ nbsp;nbsp;nbsp;* * mifcbKcich/plùnbcrtcnî)ôrffcr/lt;ÏOârcttvnb0tôtt/bur(fefichnicmanb4ôlf
bad lt;V?ecr wagen/erlegten ben Körnern fr (Daut vnb 5011 /fiel auch Canbt** ^i« Jnfelvtttb/^fd pelen auch bic ÎTeutfehen vmbbieibonawinbadKömiP^ ^:(!ttt(ci^e« fa«?auc^ Keich in (ßrieeben/ brennten vnb raubten/ führten “Vibe vnnb Ceuthiui^^ (nsWmifc^Oi««^. ^dgienggleichmittobabbicfer^citobgenantcrjK0ntg0cheyrcr/Jgt;icK0«tt^'’ warenauchnichtfaul/fchtcften fre Dauptlcut wiber fre Jemb/am erpen /^^^ dum Cucullumwibctbcn König (Dithribatcm/vnbfeincn0chwcher'^ig''lt;*^ ned König in Armenien / wibcr bic ^cutfeben. Craffud ber tarn bif an bic 2)^^ lt;rrdfrtt«ftlt;»lt;n»ft)er «aw mtt fampt (Darco CucullovnbCurio / jogenmitfreuben^uKoutwi^lt;^ tu îturffbnt. gyn / nach bem fic bic ‘Ceotfehen auf bem Kömifeben Keieb auf (ßrieebenU»’^ [ I)ir5anöimlt; quot;”* ßcfblagenvnnb vertrieben betten, Wiber Canbien warb (DeteUud gefehid^' [ bem gicngd auch nach allem feinem finn / pompeiud nam fieh vmb bic (l?elt;*^^ j räuber an mit groffer vernunfft befegt alle (Deer im gançê Kömifeben Kcbi^' j ein fcgliebd mit einem befonbern Hauptmann vnb jetnen 0trcitfchiffen / blt;*^ j ‘Ücnebtfeh/ Combarbifeh/ (ßalUfch / iDifpanifeb / bad nibcr vnnb hohe 3lffrtlt;^^ pnmprtusffqetiw# ”^^^ (ßricehifch/ 2lcgypttfd) / 4fiatifeh / bad bey 0iciliett/pamphiltcn/blt;)' 6tr9??«nflirttr. Coupautinopcl vub barcyn bic 2)onaw feile/imb würbenalfobic(Dcerräii^ berglciehfam in einer faf vmbgeben/vnb am vierQigpen tag on allen ber K** mer fehaben all gefangen / war fn ein Canb weit vom (Deer eyngeben / war«^ barnach fap treu w bem Kömifeben Keich / vnb warb alfo wibcr fieber auff bet’* SSSÄ»;*^ (Deer. £iidud CuenUud ber vberwanbtobgenannten König (Dithribatetf/ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verjagt jn vonXianb vubCeuten in Firmen ten 511 feinem 0cb weher/nam b4^
gang 31 rnie ui en cyn/ fchlug mit jehen taufent ber feinen hunbert/ fiben ^wen^ig taufent ber 5einb / gcwan mit bem 0tmm bie jwo grof mechtig^” ^tiumtVM £«# Dauptpätt tn tlcin Armenien / Cirrhamvnb(Delttctten/giengjmganQwev ïmanquot;^ wXbequot; Vertrieb ben Key fer Cigranen auf 0y rien / verliehe bad Key fer thumb 3ltici*’^ umiÄucX? ''^'quot; d)o bem lekten / fo ein 0onobgenanntedKönigd ‘Cycocni wad /$og in 3vi^^ nien/ver jagt bafclbd auch König Migränen/ ber Pogvber ben Wafferpuf ^'^ Æ#îfï fo Sr bm phrated in bad Königreich perften / Cucullud eilt jm nach / jog auch vber b«^ jéupbratfstom^rt. Waffer/ipbercrpcKömifchDauptmann/bervberbenIPaPèrPufitupb‘'^Ï Änf«iiM8 nimt greß tcd tomen ip, nam auch grof 3lrmenicn vn(Dcfopotamiam eyn/vnb maf 1*’? ^*^“*011^»? nbsp;nbsp;**” ^^“^ ‘ÏTigrid /gewan bic 0tatt VCicibid / vnb peng bef Königd von 3lft»lt;*
nien Tomber brin/vn wolt weiter in bad iirr^töntgretchberperfien mui^kvi^ traffe bapclbig jum Kömifchen Keich bracht haben / $)a warb jm bte Daup(^ 1 manfehafftgenommen vnpompcio bem (ßroßenbefohlen- Î)crncibipvbew 1 pngt;tlt;mtttt9 «i«t« grof/vnb ber polQ hat ben ritten/wicwol pompeiud ein reblicher (Dann waw | w^A^^*”*^** p^rbcrtinallcnbingcnbengemeincnnuQ/fucht fein eigen nun innichw/pb^ nam fchfetned gcwaltd gar nichtd/wenn jeit wad / fo punb er gern vnb willt5^^ lieh/ wie anbere/ ber Xlrmpter ab/ boep bic jeitlich ehr thet jui ju fap fanpt ' modt*
-ocr page 261-td«, ®«»*Mptt«t2,9lt;r alten î'eutfe^ett. CIIII ®brltAff^^^’' ^’^ leiben im ganzen Komifchen Keich / weit ber vorberff vnb ‘'•^SUpgrnb^ ^r wn^rty^^nttmannheit vnb tugenbenwol wirbig/ war niche
'5?on Öen J'nkn Ptib frem Kf pfert§«m6.
^\ jeweil Vttb fict) obcnbcfcbvibcnc ÄrUg vnb 3uffi'b«vtm KSmïfdxn
O^^^^’^^^^9*^bcn/gtcngßini5übt|cttcnlanö/tnt K.cyjertbumb0y rien vnb lt;lemelh?i?^^**‘*^**‘’‘^ ’^k*:^ ntochtz3n0yrien warb eyngefe^t/wie ich jene er(l
v '’®”’ KomifcheniOauptman 3lntiochuö ber lent/ if e warffen fiel) Wf^ftnrinenri«.
^^?^i*^a«flF/woltenault;h Keyfer fcyn ©cleucns vn philippuô/©clciv/ SÄSmS*
trennt ie^tgcmclbten Keyfer 4nttod)o gefangen vnb lebenbtg ver/ «iftt/»,Jsr^^^*PP^öberBriegtmit^ntiocho jweyfar/fo lang biß bie Konter ^a// tbumb^^'’^’^^*^^^^^”® beyb/5erbrachenvnbthetengarabbaô ©yrifchKeyfer/ »SÄ^/Äa
tet/»^^^^^P^^kwarb2^ey(erptolomeu6ber acht/mic feinem Zunamen 00«
ff icon/vertrteben auß Aegypten von feiner eigen (^Ourter / ßog gen Sepfeïw.rSfiS
tnefn -x quot;^hallbajehenjar/riimmert fichgarntchtebrumb/balff ben Kó// nerWutur vertne»
(««»amp;ff^*T“jrf^‘^ï?^*^??''*‘^“*®^^’’**^?*^*^^ ^Itetn^ ^*^i*ate/ber forcht fetne C^Oufter wurb jn auch vertreiben/wtefetnen fem dam 0??«»«^ x^r ^.■Öruber/Ueß,rvergebe/ warb barunib ein ^ußauffwiberjn ju ^levam ^Ufrantcrtomptvin Wu ïT''’^^*^**”^*^ ^^^hram/vnb tamalfo fetn^ruber obgenannter pcoloz •‘’i’« Wr^«r-itacb' **^**^^*^ vnter bas Kcyfertbumb ju ^Hejoanbria/vnb (tarb her//
Ssu *”!5^flt;«Mv/Ueßein©on/bilt;ßault;hptolomeus’blt;rneanbt / jugenannt P^’ff’mcue ^i«w# nttfd?’4”^-'T^‘’ h‘'‘^*fl‘91***^ Üeyfer/ war/wie a lie feine 7)0 r fahren gut Kó// ^iXni?*”*quot; quot;^ Htetto vu 3‘^hifchenlanb regiert 3llevanber / fchrieb pA ber JubifdtbettKó 2(!€gt;rtiiï’fr fcf)rciamp; imh**”^*'F^/^*^khgrofllt;nmtttwillenmitbenarmett3üben/ barumb ßud?t ^^M »quot;ï» hart?^^*^^*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab/vnb ba er fabe/baß er fierben fok / gerenwet jn eben - ^^ bävtigteitgegenbematmenmann/ließ auß eyngebenber ©ctlfli// thrt«?^ 3*^01?« Canbfdtaffe jufamen forbern / bot jnen ju / er bete wiber Re ge// ^«”^4® ^2quot;
*'’' ^quot;^k verfünbigct/folten jm fagen wamit er jn ein abtrag thun fólc/ feiXe^SÄt btenff k^^^ ^’^ jm/er folt nur imnamen ©ottes jlerbê/er tünbt jnê rein gróffern
»■‘ßob 1'^'’^^ r*^kb alfo von biefer IVelt/licß binber jm jwecn junge 0ón/3l// ivanbr^^*^ '’^^ t^yreanum/warennochvnvogtbar/jr(^Outter5rauw 211e// £i*.4?‘*®?lt;r©alinavnberwanbt|tchbeßKegimenf6/war Kóntgvn^apJï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_. man nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;00 balbbie Weiber werben regiem/bebeins nichts guts/fchauw 2SÄ!i»h^’*^^
Wie ‘^ógehetan ein verberben/alfo gefchach ben3wbcnauch biefer jeit/
'®on ben kaupele «ten biffer jeft bef? ?Xégt;tïi(fe6et»
(^\ 3^ fwvnemfïcn iO^uptUnttm KómtfcbcttXctcb fcyngwcfcn/obgcttantcv
^^^ ^^”^ ^Avtuó 4«^ bcv (5lt;mdn/ Cuctu6 Covnclui6 @y Ua von ben ©c* ^^^ Iwkcbtcn/TOurben ju IcQt vneindz bat etnet ben anbetn vettdebc. Cat na ÄmtfVff^ ^^*^ ^^*^ ctjïbctfiir bef? Kctcbó paner etn Cibler gebraucht bat / vnb Wer »en »»em ce ««fz .iJ^’^'V ^‘^^ ©cblacbtwtber bie'Teutleben/vnb nach berner bte Ceutfeben ÿ’^^^Â^^*quot; Uebbi ®^’’^^*^*Z.^***^lt;*^lt;*llwc3au^ einer Ä-anbeltrttttcfett/bas bamaUänebv'/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^^“*^®’ ÏÜüb^^''^^’^’ ^’’'’®*^ haben bte Konter inpanern geführt ein^^ber /pferb/ We paner berOïS» üiiffwi Jfhe^Otnotaums /ctnfclQantóCbtcr vntcr be nabel xvarö ein-Ódtf /
itirblt;gt;F o quot;***^ ®^^^ nbsp;nbsp;(ÎOenfeb / lag in einer Wunber burg vnnb 5e|ï / Buube
^^’^*^j?llt;h ©ebeuw mitviel^rrgângen Labyrinthus,bebeutba^ ber b«tbS5Ï’^^-?’^^r^^**^*'«r‘^^^3'*®’^h0tgettfoltbabê. l?.uctus@yUai|lberer(ï
^^*^*’”^^heraebtauffbracbtbat/bife§wevbing/ben2lblcrvn3l4)tvo Webnb Werac^t fd^ïL «n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erbacht/ braucht noch bas Kóntifeb Keich vnb bie Konti// »•’««’«» 1*« ««ff*
IM? nÂeyfer.AJ^ô ließ ©y lia (lOarium wiber awßgvaben/ vnb trieb feinen hoch#
0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mut mit
-ocr page 262-Wdrius hJirtüuf^ mut mit bem tobten Ceib / barumb lief er f eb verbrennen / bamita /m njebttwj gtâtaben, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber gelten folten.nacbmaló iflö in gemeinen b:aud) bommen bey ben Kómen»'
baf man alle (Tobten verbrennt bnt/vnb bie 3lfd?en auffgebebt/in ein SardÖ* tban vnb begraben.
Ûnciuô Cucullue ba er alfober iOauptmanfebaßFr/on fein fcbulbZ entfe^y vnb fetner ebr beraubt/vnb fm au f ben bAnben ber 0ig gerißen warb/ ba er w^ Xrtfitts £ttfurfu» ber gen Kombam / entfd)lijg er fid) bef Kegimente vnb aller Ampfer / legt R twiwnXuft^Hf«. 41,j^^jj bauwen/ banwetfmaulf bem Canb vberalle Kómerboßlicbe vnbu’^ fltgeSAl vnnb XTuflbcufcr mitaUerlcy lufl/anff baö bünlllid)ll vnb lufw jugcriebt/ bett mit elfen vnb trinden ein guten mut / vnb führet bamit ein gt^r fen pracht.
?)ie geiferten 9îô»tfr biffer ^ot
3efêr $eit bnbctt$uKomgcfdgt;riebettbic poeten/ Cutretiud/'îibnllti^J Îatulluô / Vttb bat gelebt ber iOilloriettfcbrdber Ô^uitttue tSorteuf»” vnb‘Îcretttiuô TOarro 3ltacinu6/ beren Tücher wir alle vorbanbenb^^ ben. plotiuôbcr erlf ber bie Skunflbef wolrcbcneju Komgelebrtbnt.
Ç^on ben jWfoen ©c^Wfgern/ ^ónfg €rnf fl mb 'Soebf/ hU bifcr $dt in ^cutfeben lanben regiert baben am é’sb^vnftrain/ vnb in ben» Z^anb / fo wir je^t^randreich
neunen.
£dnt»f4(i^t B^nij Jtrnfi juge^óng.
j^^ ^^^ Cbvijlt (Sebnvt tfïttt ‘ÏTentfebewUnb/ $wtßicrt îgt;^*^ J^^KbcynvnbïDortawgcwcfl AonijÂÎ^mfîb^c^uctncmcbclidKnCôc”^*^^ bel gebabebic @d)wc(llt;v KónigóX^ocbo/fo mben C^rtben vntev b^^ 311 bte wir ^cQCemô tb«lô'23cyerttz-ôfi:evrctcb/2^enitcn/ Crmn/ ©ccyvrtilt;ï‘‘^' ^tjïbumb Salzburg (Braffjcbrtffc'cTyrol vnb dns tbcile‘Üngernbeißett/Öx wcIngcr 2^óntg gewefï tff dn alter ^eyerifeber rUmz ben bie alté Beyern flt;*r gebrauebtb^bê/ wie btealtertÂalcnbcrvniTobtcnbûcberbejcugê/werbenv^** jernjïDfï2ïrtonipu8 Jwlw bem erfîcn 2^lt;yfer«n Cardn Anomftusvnb Voccio genannt/vnbbieP ïR ein Tiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wwt a tl 4) vont Ju Ito bem erfïen 2^ey fer Rex Noricus ungenannt/meinen bie nilt;^f ^wc«9«fllt;in ^u# ^^1 Catdn bónnen vnb verlieben Zee fey nomtdaHba ein eigner vnb'S^aun^
nam/fo iffd aUbie ein gemeiner nam/bd^t ein fegUeben ber auß bem Canb
^^pn«iM86c» nbsp;nbsp;ber bem 3^ ill/Gemeinen and) bie vnbelefen/noricnmfcy bae norba/ foW
o .rfafep. ba6/ianb/fo5wifebenbem3tt/beriÖrab/lbonawvn Welfcbcmlanb/befcbw Olureif^beeOlurm fett wirt. jgt;lt;tgkilt;blt;ttttemmett bie vtterfabren noreia fwr nurmberg/ iff b** 6««r« (Brafffebafft ©ór^z vttttb bic tOauptflatt im /2anbgewcfen/ba6 wir fegt ve)^ IVittbcn/ i^erntennennett / vttb wie mid) bie facb wil anfeben / fo ijl 3»liu01’^^ Äey fer von ben Beyern/ fo ebembef Kbeitts C wie er febreibt ) in groß® evtn^’' ^uttitsfefdïiftvns» w^tt^^wobtttbabctt/ntttbcttl^elnetierttiren naebbaumbas Cattb ©alU*^*^' uüjtitùüju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe^c jrattefreiib/vberjiebett baben wollen/ aijd?ttid'gt;t rcd)C beriebt worben / ’*‘’ bantt von fttt febreibt ^finine PoUio/ er fehlet wie bic obern/ bod) gleieb wibd' fitttte/biegleicbbeitbernamcttCbuttcbtmid))bat fn aucb betrogen/er blt;ttß^^ meint bas Canb bas wir narba beißen/v»b bic 5elïniirmbiirgfcynn‘’^^ con vnb norcia Canb vnb Statt ( foanlVclfeblanb Ifoßcnz vnb jmbenm**^ tüfiörienfcftrdfttr «mbellen bebannt) gewefett / Ï)arnmb wer t^iflorien febreiben wil/ muf5^^^ warfArßtßt^ W«« bctt auffmerdctt/ baf in bie namen / bie cinanber gleieb fcyn/ niebt betdegertl loötn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baf erniebt et wan ein namen fm baf besannt nemme für einen ber 1«^^ , Oitmenutt. nbsp;nbsp;bannt ifl/3H6mit^lrmenicn t^órmannen/3lrnmónttcn gefd)td)t für bie ielt;J’ ft^wfluw». nbsp;nbsp;nbsp;ten jwcy / fo in '^eutfebcnlanben vnb ^ey erifeb feyn gewefen / barauf ^^^
25ey ern bertommen/baben bic vnbelefcn vnb vnerfabmen ^r/
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menienin^lfienvcrllanbcn/foinwolbebannt
gcwcfcntfl.
1po«
-ocr page 263-ôom vrfpntng 9cv ateen C««(flt;§lt;tt. CV ■ïSon tem g(rmcn(fc^cn ^\ónt3^n.
2^”^ quot;'M) btm icb Ket »nb obenmebv Smteniotgebacbt bab / wit ilt;b jege q^wetterbavott feiert/btefdeb b^bev angmf^cn/vnbbcttrtitfrtrt^ vnb w^ ^«tbJ^^”^ ^“^^ vbcrlauffen/ncmUcbfo id) bóf barren ^tvincincn/abiJt ^ttbfdtf ö «^^^^^^®‘^^^^‘^^^^‘'^ bevweitbcbcnccn/bavonmcnttigBltcb fm^t ^«Vïi'u ^^Ï’^fïw^/wtberbvrtebt ijl worbe«/Äu^ bevaueb etUebe bic Beyern ♦itïhic }?^*^*^S^Mwlt;fevnfevgemeinp^fdvUjn pgenwci^.Xtó fcyrtjwo2trü ncafn nbsp;nbsp;nbsp;^^'^^ '^^^ ^^‘^*^ / ^’‘^ ^^^*” ^’3^ ^‘^^ ebembon Wafferßu^ifupbr^ccó/ ^mftwen»kt (lt;»(
^^^^'^^’^^^^ö Regelt Horb vnb IVcßcn/floßt nnCappabodcn vnb (lOccr/ f**”*^*^
/x-^”‘*''’ cynfeUt/ joegen ©ubenCilicicn/barfuß ©nnetpnulns hór// ©.pmjn-Kaew# Pol/alih *^ ^'‘^wbntffJ^f”^ ^*^^ Kómer K.ctd?ßAct/ barinn fcyn gewefen nico'/ *‘’'‘^‘*
klaub' ‘*P^.S^lt;*ó/ob5cnrtntlt;nBónig(ÏOitbribrttceÖon/bicKómlt;rfdgt;lii3/
r *^^^^^ JuUopol/vnb nnbermebv/ jbfc^t bcß ‘ï^ufden fcyn / (Stoß 2irmc// ©rof; ^meniën lt;iud)ö e^*^^’^^^^^i^i’PbvntCó/bcvürt(XOebien/ ^äfVyvtett/W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wi»tbeff^nebew.
t«^^^^**^*^^^*^^^”^ ^^^’^ f^bPdbene feather ‘^nvenvey ^n / Ï)ic iOrtuptflatt fl,n?4’^^*’”^«W/brtftn3trtrtyrttn/'^igvnnocerrrt/@lt;ïlt;54lbinrt/nnbcjnTrrtfla'lt;' ^auptlïatfingïojï Ïlotïi Ki®’^®/^‘' north gewohnt blt;*t/©orbcy bne ©ebirg/ nuffbem bas ©d?iff ^™‘””'‘’» y^^^^i^nrteb ber ©unbßuß/ vnbfein^nneniengewefen vntevbent
ft^ -J^^r^^^ey fer von3fjyrtcn/pcrftcn/(ïOrtccbonicit vnb ©ticeben/brt 2Vcy/z tttol •^^^’’^“® ^^^ ©roße von ben Kómern vberwunben wrtrb/brtbenónrtd?'/
2J^’^^*^^ befonbere 2iónig gebrtbt/ vnb bnben rtUbrt regiert 2trcbrtnrtóbcó ïivmcnifd^e^óniae. UiRb^ v®/ ^^brirtbrtö, nrteb biefen '(Tigrrtncó/ welchen juin erßen lÜncuU
Jugt;u^ ^^*^*rlt;bJ0««pt»twn«/«4lt;bwlt;tló berglcichcn poinpctu6ber©roßbcgt; Oirtaratavonpom* den ^^^*^^^^^ ^‘'”P^^^*'^*^ ^Irtrt^rttrt gewunnen/im brtó .^cyferebumb ©y// peioaewuim««, ïben^^^*^*^^^^^^^ *^ 2irmctttcn/ fo er jm $u fuß bcwûtiglidjen fiel/ Kónigli// Sebß^^‘'”^^^‘'^^‘'^^^^^^^^^”/^*^i^*^ ^‘^^^‘^^ but bic ©trttt xTigrrtnocertu fittù?'^^^'^ ^'^^^^ ^^’^ binberjm gclrtffen^igrrtncm vn 3lrtrtbrt5um/ biefer rt la XomS^^^*^^*? '^^”^‘’*^‘'‘’ 3intbonio bem Derwrtlter beß brittentbetU beß ^Ei^raneßbonWae 3^cvf Î^^^^’^®^*^'’^’^*^^^’*^^^^*** -^‘^^uinuß 2l.ugufluóbcrrtnbcrKómifd? «'^nttioiKo erwüM tirt* • ^^^^*^*wlt;mlt;«burdgt;CUttbw‘ïriblt;riömnlt;ronem jlt;inem©t«fffb«/fo ^“• WK^ ^‘yf^*^ ifl worben / juge horfrtin beß X.ón«fd?en Ketd^ö wiber brrtd)t/ boring ^'r^^^wvoldrnberworflfett/vn einfrey beß Xómtfd)cn?Vcid?6Crtnb
i’Heten^^’^^lt;lgt;t/3irt^rt6bcnbett2^óntggefrtngê/ing«lbcn2^ettcrtgefd)nïtb Sirtauasbes in sau Po^K ^^*’^3«fübrt. ijlrtlfo 3lrmentenon rtllee mittel beß Kómifchen Ketchô *»««^«tê een Ovom
'”iberwetlcnhrtbertbrtrinbicK.ótnifd?é Kcyferfreógcfrtllenrtnff^^*^”quot;®^quot;®^*^“^“’ bcrtb i ^^15 gefc^t/Dnb rtló bic ©riechen fchreiben/nemlich if «bogue/ fo hu fortufi^p ^^’’^nenier fr berbommen von pbrygien/bic wir^rygenbeiffen/ ^Mfrung i^ aw quot;4rmc^^^*^^‘^'’*’^^^‘^ Ï^‘’«uw vbcrirt2ifiengc5ogcnfcyn/ifß brtbenrtuch bic quot;’“quot;'‘^’ SS^Klt;^35ry8lt;r/rovo»blt;rÏ)oiwwm3tPmtoi^flt;y«^^ C^ ^rnxer. tfittSi® *’^®^ **“^ rtugejeigt/folche fchreiben fufl rtUc ©riechen/rtuch bic XÏrt//
^fné?^'p^'^^f^’t vorrtuß Clrtubirtnue ber vnterrtllcnpocten rtm meinen von C(aubfu8 bat wt bs ïgt;dtth”Slt;flt;b«lt;blt;nbut/vttbijlgrtnçZrmlt;nicn/wicpliniuômelbct/bcy ^««ft^ensefc^ne?, «ten« r ’’“«bert mctl Irtng / hulhcn weg / fo vil breit/ Ï)rt6 tfl gnug von 3trinc# lt;bo/tt2**^^/‘^^^®wgt;bcrrt«2^§mgifrn(lvnb fein ©chwrtger /^2lt;ônig'Ç^o^
Stfebriben ^^”*’^^^ 2^cyfer/ber fein 2^riegmit bcn'2’cutfd?cn rtlle felbe «uff;’
^ ben ©eblaeben König €rnfi in Seutfc^en lanben / tnb
tJou ben Severn / fo pej mft 3uno bem elften Reifer gefe^Mgen/mie
fie fid? vmbbrtô Crtub/jc^t 5rrtndrctd? ge# jrtndt hüben.
^^ ƒ fich ttrtch ©y llrts tob obgeurtunter König 60ttbvibrttcs / mit frtmpt Q^|etttlt;ttt if yben Keyfcr ‘Ï^igmncö in ©yrien / vnb König in Armenien
wtber brt6 Kóm. Keieb wiberuuffgehnt beet $ubcn‘Ïc«tfcbc her ebem in
© iq ifuroprtm
-ocr page 264-®dö erf! ^u^ go^antue ^(«ene«»/ » lEor»plt;»mf(bictt/Wlt;f«lbigmwiJ*rblt;»K«miflt;b Xctcb ju bewegen St inuSen teil« fu^iï/WKoben gcmelbttfl / »tel nuffrbut tmXómifeben Ketcb wnven / forlt;bf^ We9ï«mer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;btc gewnltigen vn^ bas X-cgimcnt 50 Kom / bic 'centfeben C ob ben pe ^Ui^^3
cingvo^febenwen betten/wennmnnennrnennt/cvfcbroctcnóbvob) wütv^^ fieb wibev bas Keid? bewegen Ujfen / ïö^r «mb bvanebten (ie einen li(l / nenü^^’^ offendicb/»nb lie(Jcn bnf«r5uKom,rem brand) nneb rtn^rnffen/obgen^n*^^ «Mw MhtM. gquot; ^*^.^(t “« 3«»«*^ Âônig in groß «Bermnmen / mb lt;«««,% feben berbtffeitô »nb (enfettöbe^ Kbeyn6/»err«nbtgten,n wettet »nb fetrto^ ©ebwager König Dod)o bteflene fr eye gute ^rcunbe/^ürberer/(50nnev vW'’ Kunbgnoffen bc^ beiligen Komifeben Keid)ö.
Dnb König Ifrnjïjog mitl0cereebra(fc»berbcn Kbeyntn (ßallten*'’ .îwÂîÂÏ-î^ brtdürtnb/fowirjetjt^tnnrfreid) nennen/bemegt baffe Ibigvier^cben (at ^’’J ^ranch-nd^. ’ einanber / rambieweil mttfeinem*Volet»nter écmbad)/lagcnnin3tjfetb/î”^ (Ballier»nb Canblettt Famen (m entgegen / im orc bas(e^tand) von ben ''Îe^f* eScb?muV2 t^^tOoebKurgunbi beift/tbeteneine ©cblaebtmit(m lagcnaber»nber/ww’'J mg lEniR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben in bie Pijcbtgefcblagê/empfîcngen ein großen febabé/aUen 3lbcl/alle Kb^*''
»uVart^nig.
Battra jte^en lu ÄCUIKB.
^(fueeferXont^ ft^affr.
Kabtöfrennbvnb (Bewältige verloren ßc/waren gezwungen burd) fold)en vlt;’^ lt;Slt;rrfifi; Xanbfe^flfft fall vn vnglürf/ baf ße muffen König ^rn(f (Beißel geben Kurgen fe^en v»' wnö» a^u^Ättoß würben in ber (Baller Xianbfebaßr vorn König ^rn^ bunbertmal »nb $we^'' Qtgtaufent'^eutßben auf Germanien»ber ben Kbcyngcfóbtt/allba eyn5^^ fci5t »nb »nber ßc gctbetlc ƒdb / quot;Wicfen ^cFcr/iDol^/»nb bcrgletcben.*0nb ^ bic Keyem fabcn baß bifen '(Teutftbe fo glüdlicb gieng/in einem gute Canb 0^ nibergerban betten / reieb »nb fclig worben weren / èa maebten ßeb and? antf brey vnb breißig taufent/ fo »ber (enfeie beß Kbeyne Cale ^uliiie ber erffe Kf^ fer fd)rcibt ) gewohnt / »ber bic ï)ona w ßeb ge^i^en me Canb »nter bem Kernten/wie wir 6 (e^t beißen/bie Statt aUba rTorembiirgCba»on oben »HF betgefebrieben ) gefïórmt betten/ 2Lbcr ab mid) bic fad) wil anfeben / ßty nbe^*^ bcmïlarcFa»on betreff tlureinburg jogenmitirem^wrfîenrïymô/ju/t^*^ rïad)baurn»nb guten 5teunbcn ben ï5clucfern ober tOcluctiern/ bic auffb^' benfeitenbeßKbeynö biefcr jeit breit vnb weit »il£ianb»nbJCeutbercbcrt)‘^ (Bermanicn/»om Scbwar^walb/ »on (n bamab tOclucfier Walb gênant /1»’? an ben ÖOayn »nb (enfeit beß Kbey nô/bie Canb fo (egt Atlfaß »nSeb weig blt;’f fcn/bcfaffcn»ninbetten.©old)ó bcjeugen/ptolomeue/'^^acitue/on^ultuei’^ er(ï Key fer. ïötfe Key cm mit fampt ,ren Verwanbten waren berfad) enb/ P^ woltcn bae gangc Canb/fo (egt^randreid) beißt »n t?ifpanicn/»bcriiebetit^ »bcrfallen/barnad) bic Kómifeben prouincien vnb lóelpbinatplüttbern / v»J 5gt;cii»ef« ^«6 '35ei)lt;r Jtalicn/ab (r Dorfaren »n 3nberrn gctban betten/ eynnemmen.2gt;a alle p^ »berjifHn gaiiç ju bieferreißnottürffttgbcffellc warcn/rudtcnfic bißjubemlVaßerKbo^’*’’ ^rmuhne^. nue /(ómSd)weig bamab in Pelucfierlanb entfprtngt/»nb bey (Benff (^^^ in ©opboy tbetten ßc ßeb mit (rem iOcer niber,
^‘*^‘* ©iniciacne ein (BalUfebcr ^ürß »nb l?crr auß ber gegenb tOAbaw/ ^gt;f^ ©tatt ^ntum C fo (egt poebKurgunbi ber Kronen ^tanefreieb $ugebétlt;^ i(ï)bürtig/warb auß bem Canb ßüebtig/ßoggen Kom/tbetein lange reballlgt;^ im Kammergeriebt »nb KómifebenKegtment/ Icincnb auff feiner pafdfw bic er »beval (m ließ nad? tragen/wie bey »ne bic Kóbemen »nb poUde« ^'^ « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;langen ©cbwcrter»nb ©cbarfcbcn/begcvtallbabulßv jetgtan waegefebtliö^
^Wff »p»35mtr»/ ^^’^ ^^*** Kómifeben Keid) erfolgen würbe / wa bic^Ó^cutfeben »nbKey cru (t fÇ nemmen »oUbreebten/ erlangtalfo ein jufagen wibcr bic Keyern»n (re gnoßen. Ï)ic Kómer febteftenamerffen ein trcßxnliebcKottfcbaß-t mit notturfft 511 ben Canbleutcn in (Ballien »nb ©tAtecn/baß ße ßebmebtHÖ^^ ben an bic quot;Ïcutfeben/ »nb bic fürnemeßenber Koetfebaßt waren/ Q- (Î?lt;tquot;* luô/C.5laccu6(C’lobiuô. Hacbmab warb vorn Kómifeben DoldzKbo/ (Bcmetn gefebidtmit ctlid)cn DeemCfobicKomifeb ©pracb Region/iß
. »ilal6cinaußgeFlaubtcKottfccbßtaufcnc/ntt»ilwcnigcroberminberßard/ fl^^t wWeeX*« * ^lt;’’”6 3«li»6 / bcr nacbmab ber crß Komifeb Keyfcr gewefen iß/vn basK«/^ 23t9cr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fertbumb angebebt bat / ein 0d)wcbcr Cnet pompeq beß (Broffen / »«b ei»**^
außbett25ürgemeißern$uKom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
-ocr page 265-^0tti ftrfprutt^^et aken JTcucf^’itf G VI
^nbbîfipv^uîîneeilttrtavttbttacVt cv tunbctnod)t/b4 er ber^ *^k^^‘^?^^’Ï5F ^-^^y^^'^ 0«€»^ trtÖopbotevXianb/bie^ erbte i3vüctbcy©€hffJ‘'.jX/Lj,J^ «bwerffen. -J^ic ^eyent vnb jre (SefeUen jogen binberpeb ju bemIVa|Jèr ©40// p^ov.
nrt/trtïJKttïttiOocb^uvqijrtbt/wtcwtrö jetje neunen/ verbeerten bue ÿelb/fiib'/
vberbad TPafjcr/j^rcy tbetl weren febonvberbna ^'fr* b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^‘^ ’^^^^ ”^^ euffbïefer fctt/3gt;tcfen tbeil ereilt ^otiud/vmb ^wltr von ben Öcy beuwern/ jetje tOoebburgiinbcrn / en^erufft / vbcrfîelô m;
‘Mlt;betilt;v fach / vnnb breebts in bic ßuebt/ me ebt berned? in eil bebenb ein 3ufi«ß machet ei« S*^!T^^^*^^lt;*^’Xt?eflèrÖeone/batneId2(r4r genannt/tem mit allem feinen '^ruff^^ev tas Fff ^^”^^^ ^^^*^ ^^^ ITaffcr : 25ie Beyern erfebraden ber jeben jrer fetnb jiv/ *^‘‘”*' ^quot;quot;f’ S’W^:' betten fieb f^lcbó nicht verfeben/febief ten jum Kómifeben lOeuptmann jiuio jr ^ottfebaffe / wolten tuit jtn frieb anßoßen / 3lber beybe partbeyen
fut” ^^ P**^^*^ Hit eins werbê/tbeten ein »ermeffen auff bey ben partbeyen -Return bilden ömè Svebruï^ 5elbtfcblabcrt mit einanber/tribenô lang/ von ftben biß an ben m frictebct^^uiio, vêuo/vnbnacbmalöinbic nadjtgefd?lagen. 011 leçeCwieaucbbievnfernfdjrer/ 2ï„!,i,s bfit eine ven jUgen bic Weyern mit fampt jren ^unbgenoßen ben iOcIucfcrn vnben/ «SebMtmube« f ,'v‘^^’*^‘^ Wagenburg^/ wnrï^n auß jrem CXger getrieben / ©djidten nad? ^lt;9«»« P’^cni allen jr23ottfd)ajft ju Julio/begcrtengnab vnb frieb beß K^mifeben
^Ucbó/vnb warb vil baruntergerebt/btefad) warb getbcibingt/eólieffen bin ^neb jwifcbcu ju^ Vttberwiber bie dotten vnDnberrbeybtngcr jiJ Ictjcwarb boeb ein frieb biefer ’*‘’'’”^ ben35eijew* ^jmtberebt: Ï)er Beyern ©cfcllcnmüßen wiber beim in jrveriaën Canb^’ I^^tjicben/wiber bas Kómifd? Keifd? nid?tmcbrtbun. 3lberbie 'Weyern/
^”Mk fromme/cbrbare/rcblicbc Ceut/jrmanbcit vnb gate tbaten mem :5lt;„er,t 6(ei6eit t»o^ weit vnb breit in allen Canben begannt waren / blieben allba tn t^e^z nent in ^?(gt;dgt; Ó5ur»
‘*‘gt;W (jegt ^urgunbi/ bem ^rantjofen ju gebóng/Canb bie Canblcut d«»^‘ wWu fiit ßlt; bcn^ultum/begcrten er wolt jnen ein ©tact / (Bergotnam ge/' ©«gonta. ««mit/vmbligenbcgegenb/Xlrctervnb^clber/eyngeben/allebtc^reybeif vnb lt;Sbi[ic^e ^ûnbnud ^wjt/fobiegeborne Canbleut betten/vcrgiinncn. ©olcbó alles gab ju Jipz ff«?««?’quot;**”*
^^P^ ^*^ Beyern ein ebrlicbe 750nbniß mit bcm Kómifeben ^ueb/ba^ßj Ij^ glcidjcrlVirbc/^brvnb^reybeit/mttbem Kómifeben ‘Volcf pp P^^/^«tumb ftc ben von plinto in ber befebreibung beß Kómifeben (Bab wevbctt”^^^^'’^^'^‘^^”‘^*^^*^^^*^^^^^*^^ ^^*^ Kómer ^buubgenoffen genannt
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tylt;^^'’^ Fgt; ï« ^lt;ttt ^rangoftfeben boebburgunb gewohnt b^#
u/febreibt aitd) Tacitus wie bemad) folget / \lrincv genannt (^?aveyd)auß W^Kt^ma^Hrt ^i^Semeinbcv Weyern/vnberßanb fid? fctnglucf mbbcyl juverfueben/vunb ^“p*^“” ’‘‘’*“ff* .ƒ? ^otnifd)}j^(.j^^j,imj|yvbuvjubcwegen/nennt ßd) ein (Bott vnb einen ^r^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Kt3angeô(Ballien/fojwifd)enbcmKbcinvnb(Ballien ligt/ braebtjufamen
b« f^**x ^^ ^^^/ mit bcnfclbigen joge er an fieb bie Ï)órffer vnb 13anrfd?afff
'^ fe^t^urgunbier. 25te iOaupt^att 3lntum/bcrfelbigengegenb
fer ^^^n ^^*^?^ lt;5efeUcn wiber bie auffrbur/bamen fn aud) ju bólffvorn Aey^ amïÏ^^ u ‘^^^’‘^^-!^lt;^’ilin außgelefen^rlegßvolrf/bie alle mit einanber jogen 10fboriebten leppifebenC.cut / feblugen vnb jertrentenben fan» ’L^'''^lt;nngten einen bin ben anbern ber. ^n biefer ©eblaebt warb ge/ Wavevd) witstee* ubi pS^**^**ttcer lt;i0areyeb/ber 5^nltnfórer/warb ben wtlbenfreyfamen fan^em ber «r*^ ’ ^‘^Sfworjfen ba er niebt von ßunban von jnen jurifjen warb/ meinet
^J^l^^vrifcb lt;Ï0ann/erwcr vnt0btlid?/mattm0d)tjmntd)tötbun/btß
L ƒ ”^ ”‘*P ^‘^ für Acyfer DiteUtober jufabc/ vmbbmebt warb.Don biefen ob^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
k(;^^^^^^-f^^^verntbutand)mclbnttgpanlinnöCtnpoccvn(Beißlid?GOann^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ *
bav * ? r ^hcobofb beß (Broffen jeiten/ etlicbe fagen baß bicfelbtggegenb/
rembiefe b^ey lutb breifftg taufent Reyern von 3ulio bem erßen Kómifeben
jcft?h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^brißt gebart/ funß vnb fnufftjig jar gefegt feyn worben/ beißt
V^^^*^^®”*f'^w5gt;^nncttetcbiOevgogtbttmb/bavon bórtig gewefen iß
« (gutter iDergogèub wigs ber 23ucFlctcn vu legten 50rßenju 3ngeU ßntt/bie anbern febreiben es fey darmont in ^ranefreieb int
Bergogtbumb 2luernia.
-ocr page 266-©36 erft ^«(g ^o^attute ?!(««ttctm/
® te ftcf' baé Vanb Gaiiia vnb Ceitæ / jeçt ^mnefre lc(Vigt;n
l)te Corner ergab/ von Ven ^eutfeben abßd/onV ober pe f lagt
bey ben Xómem.
^mnerreie^ ergibt lieb filter ben febiiV ber Oionier.
'ïc«tfcblt;H werben »óbcnöaiïenbócl het» bep ben 9ïó* me»t berHa^t..
3«HuB fenbet feine Æfgaten ju 2^01)13 Érnp.
2r nun obgenannter ^degtntt ben Beyern vu Ko wem verriebe i^^^/ ‘ febteftbne ganç (Ballier vn Celeerftanb/ie^t bic bron ^ranebreieb / Pj , 73ottfcbaffc jum 3ulto bem Kómifeben iOauptmann/ergab fiel? a«^ Kómi|êb Keteb / befahl fiel) tnfcbiiç vnbfebirm bef Kómifeben *Xgt;oleró/fl^lt; nacbmaló vber bic ©ermanenvn Ceutfeben jenfeit bef Kbeïne gegê 4gt;|ït»^^, j fo flAtigs etliebe vil taufent vbemKbein herüber in (Sallien fielen/ ben muF * bic (Ballier5elb vnblScfcr/t^eiifcvvnbironting cyngcbcn.ifßwüibeint''’' 15er jeit barju tommen/baf alle (Ballen Vertrieben / alle (Bermanen vnb ‘2^*:” , fel)cnjcnfcitbcf Kbeinówohnenbgcgenauffgangvbcr Khein ziehen abarnaeb/wte vor aneb fr ‘Üorfaren vnb 3lnbcrrn gcthan betten/ganij W*, bif an Difpanien eynnemmen/barnacb in bic proninctcn/nael?maló in J*^^ lien mit gewalt vnb iOeerôtrafft fallen. 5gt;a ^utinsbiefe Klag gehórt hlt;^ gaber ber ^ottfet?affcgiitcn trojï/ fagt er wolt ber faeben cyngebenef fey»^ jolcbe flag jn herwen nemmen / vnb biefdbig wenben / febide barauff jn nig ^mjï in (Bcrmanicn vnb'Ceiitfd?lanb feine treffenliebe Kähtvnb^’J^ febafft / begert baf Kónig -If mfï folc ein bequeme Statt crwehlcn/ allb^f* mit einanber vertreuwlid^ bereben móchten von bem Kómifeben Keieb ^’V von hohen fachen/fie bey be betreffenb. '^pnbbabieKómifch Kotefebaffe P’J fr 'Werbung rbet/vnb fren bcfchl vcrbracbt/vnfagtfïüijigvnccr anbermî*’’; Kónig^rn|ï/crfolt6mitnifhtcvnberla|fcn/foltia nicht auf bleiben/ font’^'’/
bomen. iDa antwort bem?ibcminKónig^rn|ïcrói5lid?:'Wcr iff bod) bet'^‘’'. , fer/ieb benne fn nicht/weif nicht werer iftoberfey/quot;Wiler vnb gclüfffn/boi^” »Snigfentniemant) er JU mir / hater etwas jufchaffen bey mir / hete id? etwas bey fm jufebc^tß'h lier 2Clt;i?fcr ijctf;t. jj^fi^f fgîn/ ober wolt etwas von fm haben/ieb mócht villeichtju fm bomen’ weif wol baf jr Kómer beinern durften/beinerniOerrn/beinernKónig/!^^'^^ fey t/vertreibts/ermorbts wo fr bönbt vn mócht/vorauf günnt jr vns ben“^^, Sinonfffus gibt Den fcbennicbtsguts/iöarumbhateuwcriOauptmannctwasbcy mir jufcblt;*lt;R Æfgaten 3«fii lt;m oberwiler meiner etwas/erwirbt woljumirbomen/wasgebecesinan/”^*’. wert?'’^‘’quot;^* vnfcre'CeutfchenvnbCBallifcheCanbvnbXicuttbun. jfchrebebenK^’J’h^ inf r Keich nichts / lege mich auch in fre fachen nicht / fie fd?affen was f e
• mit jren Canb vnb Leuten. 3cb bau vnb mag mich nicht gnug verwunö«’'^^
was hoch in meinem (Ballier XIanb/ bas ich vnb meine quot;Vorfaren mit rechterobert haben/basKómifch Xgt;olcb/ vnb irtOauptmannfiircingefd^^^ haben/wenns ben Keyfer lujb vnb belangt/ bomme er nur her/erwirbt!»’*!^ werben/was bie vnvberwinbtlichen fafb geübt in Kriegen/(rcutfd)cnCp!^ nerbalb vier^ehen faren vnter bein Obbad? bommen feyn) an mannbe’^K Heut feyn. 2gt;abiefc truQige antwort bcf ^eutfehen Kónigs Xtrnfb in buf mifch iOeer bam/ vmbgab vnb vbcrfcl cingrof fehreeben bcf Key prs 2^*^^ volcb allenthalben in ber Kómifeben Wagenburgb/ bie Kómer vcrorbit^'-H* vnb machten vbcral freu lebten willen vnb gefehefft/fürchten fic wûrbctt‘*J, erfchlagen von ben'Ceutfehen/ würbe fr beinermit bem leben bavon boin^^^' fo greuwlieh bing fagtman vonben ‘Ceutfehen. Solche furche vnb fd?*^^5ü ©affe« unb Kauffi» mehrten Vnb machten eins theils bie (Ballen vnKauffleut/ bie fügten ben* .
»n^*^** groffen grauwen für/wicbic'Ceutfchcn lauter vnfinnigCeuffelwe^ fûtben îeuift^t». groter ffareber vberauf vnglânblid?er mannheitHeut vnb geübt von 2Vt^^ , auffvonber Wiegen her/inallen Waffenvn iOarnifch. Ïgt;ie (Ballen/bie lt;Oquot; j leut bef Hanbs/fo wir feijc^ranebretei) nennen/machten bic fach ganQ h«fr^( vnb vberauf graufam / fagten fe hetten offt mit ben (Betmanen / bie wivK^ ‘Ïcutfehe heiffen / ein auffheben gethan vnnb gehabt/ aber fie hetten fr M^ greuwliche vnb jornige angeftchter/groffe grauwe brennenbe polçaugen n^^ erleiben mógen /von welches wegen fr vil ^ulium baten / baf er fnen ed^ ^
-ocr page 267-^^^ Oom^rfpwttg^eVrtkcft^etitfcOett. nbsp;nbsp;G Vil
Ij*,iî?’î9*''^‘’’*'’'ïgt;f*flt;* M'S* Wlt;p»r(iK0m«n/|«n«r«»i»lt;wamp;«M/lt;«n gt;lt;3» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
'quot;HSmS^pVi”quot;'quot;^quot;^^.'*^'*^quot;quot;'^*?^quot;^^quot;™!'!'™*'^’quot;^quot;”^^'®«^^^^^^^ f4)kft ^’^^^^’ ^^l‘lt;tgt;cvcrtunÏ5fgtcnbcm J«lto/wocr|id?mttbcn^cutfd)cn bctt'^^?^'^^«^ fóvccv mie bev IVrtgcttbiwgBrücfctt/vnbauffbkïcutfebenjuf «tfiih^ ^^ W’ürbe jm fein S^viegfvolrf nid?t gcborfim fcyn. 104 bif alkd Jultiid Kuma *^ - *””5** warb / bkU er ein (5cmcin / tbet eine Uftge Kebe / tvó|f ferne l\vf-7^'î^^^*^^“*^^*:'gt;gt;gt;^woe^É/flteS/ttwtbalt;mblt;vçlt;ytt/5agciMlt;bm4levott
^‘^*‘^^|ï‘’fï^ ktDocb'Stif^iinbi/bamnló bie ©cqimnifd) iOnupr/ jutera nidi3*^9“^’^ ^^*^ K.betrt wevtó ob» vnbeHa^/Bamam fibenben tag ^‘^‘^^/^^^^ ^‘^ brtfclbjï bcy'funtf mcylcn von f4?lt;i^^”^’^^^ ”^^lt;*^Ml^^lt;* $wtfd?en bcybenpartbeyen lieffen mb virren ^ott? eRv«!I^^’Ï?ktcv bcv fächert bi« vnb berwibet / bettertgerne frtebaemaebt/abet? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
kÎ^® ^”*’’ ^*’”^ vrt vergebenó/ warb ntcbwaultgcncbf. Had? bem rüde SSÏSn?* 9utc m ^*^kKrttit feiner ITngcnburg ben Moment mb Julio $u/ba er nod? dn burg ^uu oî^ma»« bemxk ' ^“^**’^”^^*^^^^^*^ ^*^^‘^ rtibermter einem IJerg/ nur eine meyl von ^en^^^^^^^”*^^’^^*^^^^^^^^^^*”*^^^^*”^*^*^^^9^”^”*^9/?^^ ^’^^^^ rtltfïatr flt;beit ^*^^** ^^ feebten vrtb fd?laben / bann 511 ber fctblqen jeir betten bic ^cuto «*ito2ÏÏL%*?*^8l«»l«»»»gt;b'»B*/’^l‘'?*^gt;lt;rt«^
«lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buben ftegarntebtó nn/ vorauf tn AnegfIculfccn / feblugen Reb febeuniebt wi6ct tie
‘”9 ben feinben. Atöfolren aud?nod)5wert @d)WÀbifd?c Jur'z fcmtaUncstotalen-«n b ^‘'^’®’«kt vnb 2^empff breif 511 König Ifrnfl )tof|en/blc waren febon bif
^^^^^ tomnien / 25a fold?6 Julius ber Komifeb ióauptmann innen
Sen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^webren/ vnbwiberirenglaubentbun/feblugen vnempfien^/ tgt-W tommw
ftebb ♦♦ ”*’^^^3*'^^” ^^’ le^tbie ßuebtanben Kbcirt,If tlld?e vnberßunben ijb«Dci»?eamp;ciiu fuitb^*^*^^*^^*^ tówltt^men/bicanbem fuhren aufföebiff lein/ fo fteamgeßab
Bünb’*^^***^^*’/ ^^‘^9^^^^^’^ Kónig Xïrrnfï tam and? au^ ein ©d?itf Icin ge? in® ^”*^ki_gefïabert/wachtvnb bub fiebauff bem Kbetnbarvon/fubrvber d?et/'ö^^^’'^’^ ^^^ anbem würben von bem Kómifchen 5eugereilt vnb er^o^' iet/eth *1?*^® febreibt Julius felbs/ 3lbcr Jrontinus ber Kómer fagtgarlau^ ketett ^“ ‘Teutleben nicht mit maunbeit angegriffen/ fonbern mit frem nia gt;^’^Slaubenvberlißiget. ©ofebreiben/ fingenvnb fagen bic vnfern/Kó^ ^03em?^ '”^^ ^^*” 1?olrf fey vngefd?lagen vom Julio vnnb benKomemge^ knebfr’x^’^^kr etliche Öehatmößel gefdteben au ff bey ben (eiten/haben bar^ beifî/ ^^^.ktic einanber angeßoffen/vnb habe Julius ben ‘eeutfehen vil ver// i^ttftH^bAtftetttwt ?'?^3«ben/ aud?(Arlid? ÏÖlen(igelt verfchrieben / fie vberauf lleb gehabt ÎJÂÎ^ '®‘’quot;^*^ mif* M^^”*^tfrcr bólffbas £anballes/fc^t^ranetrelcb genannt/jumKó'/
bracht / bas Kegiment $u Kom / ben 2lbcl/vnnb alle alte (Se// -ôorAjftiff»#«»# Srtwamp;^S^S*“ »quot;t'3*o(j«'plt;gt;nfei.;»crf4gt/vnigt; basKomifd^Kcy» gïÏ^Sgï* febeni k f^irgeriebe vnban fteb bracht / barjn baben jm treu witch bicGeur/ oicic^bwe^t. 1^3«^ k^quot;^^'^^^^ befent vnb febreibt Julius fclbsaucb. Dnb biefe ©chlacht JavJA;y.^lt;’««rtKomgeßanbenwar ftbenbunbert jar/ fónff m funfftstg ^9n(îicjçi,m.f^
^w^likrtotiamp; mb /Xôetnftrem / wie fie fieß mit
JultofcVlw^fit»
^^^^^^k^^'‘^^^ ^*’ ^‘^ ^beinßram$wifd?cnber (^ofd vn ^ram lagen/bamals 73alger ober ^elge In ber gemein genannt (fo vor *'ll^a lt;ïï^’^®'’^’^^^*gt;Stn jcltenaußgroß (Sermanien vber ben Kbein gezogen/ h^^ ^egen fruchtbarteit ber gegenb niber getban / bas alte Üanb// 'ÏÖebry^'w S^ii^'rtrtt/vertrieben betten ) griffen Wit gemeinem rabt ju ber kienttA ^’^’’5ubcn‘^cutfd?en/bie ienfeit bef Kbeins gegen Oßen in (Berma/ ^“^V*‘^‘‘‘ *‘?^* filbs fd?^^”* Julius tbet etliche ©chlachtcn mit fnen/ brachts ( als er von fm |cîÂ7 “’'^ *” *Wlt;he^*f ^ ^” geborfam vnb gebiet bef Kómifchen Volcfs : Ï)ie anbem gt;'ktfo vber ben Kbeln tomwen waren/triebe erwiber vber ben Kbein in Oer?
-ocr page 268-3!^rftcf öfter bas Weer wirbt ges» macbt.
aPePpbnftnt lûriiigen. ^arftfeu. Weifte».
Änfeiifrefferfcinb bie ^eutfe^en.
aSobU fange 6tûcf geflanbenfei;.
ßliWucfner K5lt; nig ju Irier war bemOvömifebenna« menfeinb.
©ne cvfl ^«(0 gb^rtttnw ^Ïuctittnt/
tnlt;5lt;m4ntcttVttb gvo^'Ö^cutfcblanb/jogettacbiiirtlöttt 3lly*^*’^*lt;^/Ï^Ö*^^?{ bifdx (V^arcbl^ jflc vvetd) vnb Denebifd) (Decv. ^ic (Ballen v^ib Clt;»«bfd?lt;’n^ fenfett be^ Kbetno gegen IVefîwertôßelen berwetl wibewrnb/ fdjtd-tenvp
benXbem jn ben (Betmanen vnb ‘^eutfeben fve Haebbautn jnbülff/t»^ J^
©eftem bnnb am bam3öUn6 wtbet/$ Wang bie Xianbjwtfeben bem Kbetn vnb Kun^if^ll p« eorft'ftaamp;fti Wena» (Bebttg/fo (Ballen/fe^t ^ranefteteb / viibj^ifpanlen tbetlt/mad?tßwtbctv rtlt;»««Wlt;»’ bettbemg bem Kömtf^en Ketd). 3*^ ^^® Canb/baßwlr/eijt (Belbetnv^j, Stneorff bctflcn/bamalß (V^enapben bteffen/ fo nte betn ^ottfdjafftjiVf« ’^’^^ betten gefebteft /moebt vnbbunbt et niebt vottJolij/ IVafjetvnb vngcwlt^^ Hommen, iöic'^entfcben /enfett bc^ Kbeinsgegen anffgang wettd/ betöfff *^ ben (Ballen/ fteU« abetmal vbet ben Xbetn/ntebt weit vb bem ^entfd^cn lt;P^f babetKbem btetn feilt/vetbeetten batnad) weit vnb btett allee fobent^^’ mifeben Ketcb obet namen gewettig wat. ^nUud Ham mit bem Kbmip^^ 3ufiu8fagtbie^eut jocep entgegen / btaebt bie 'Centfebenin bießnebt / fd^luge vnb tagte wibey’^. febril öfterocn9reia. tetbenKbein fd)id’taiJcbein^ottfd?a|fcvbetnKbein$iiben t^entfd^en / l’îj tnfagen/ (lefolten nun fütbaf nit^t mebt vbet ben Kbein sieben in baeM mifeb Keid? /^täuwet jn febt / bie '^Teutfeben ttieben nnt bae gefpott bat^W' garnit aber Online fe fcbvedetCale bie Cobfebtifft vnb JÖanrffagung J^J gtoffen (Con|lanttno anjeigen ) feblug et ein ^tücf en mit gtoflet mübe vnb lt;’\ beit/bocb ingat Hutgetjeit/vbet ben Kbein/allbate^t (Tollen hgc ^odib*’ nach mit HJeeteHtafftbatöbet/befett auffbey ben feiten bie^tócHe.ïöie'S^^”^ ;
fcbenvetfcblugenvnbvetflieffenßd^inbenlTÄlben/vnb nemlid? bie ö’^^j ben / biefelbig ^eit in ben Canben / bie wit je^t ein tbeilWefïpbalen/ einw^, auch treffen / Eutingen/©aebfen vnb (Oeiffen beiffen/ ft Wobnung blt;fÇj famleten ficb al Iba/abet Online blieb ni^t mebt benn acb^eben tag fenfeit ^ Kbeine ingtof (Betmanien/vnb gtoffem ‘2^elItfd)en£^anb/ vetmeintet b^J feinen ebven eben gnug getban/vnb vdaufgetiebt/ ba^ et ficb alfo vbet^“^^ Kbein $ij ben gtoben vninnigen Ifyfenfteßetn ben ‘ÏTeutfeben bette bû^^lt; wagen/jogwibet in (BalUenauffbaß Komifd? ott/lie^bie ^tud abwetj^ j fubvin ^ngellanb vnb 0d)ottenClt;mb/bamal6 IStitanniagenannt/bttiwJ jum Komifeben Keicb. ^tlidfe febteibenbie ^türf fey 51115onn gewefen «K-, halb (Tollen/vn wolt Julius abet an bie (^Oenapben feyn/jb wit fCQ CBelbetn” ^ntotffbeifjen/ abet et tiebt niebtö auf / fie gaben niebtö vmb bie K0mct.^‘’^ ; bie von ‘Stiet gaben nid?tö vmbbaegefdbAfft^ulip Hamen au ff Heinen 13*** nod? Xeicbftag/wiewol vom Aeyfetetfotbett/ febieftenfmmet /t Äottflt;Vlt; vbet benKbein/vetbieffen ben Seutfeben bie biffeit gegen auffgang wP^ gtofgutvnbgelt bewutbenöbaffevbetben Kbein wtbetbieKomet51^^^ feiten/vnbin bas Komifeb Keicb fallen. XföHtiegten jwenbamab vmJ’^ 4gt;btigHeit vnb Äonigteid? 511 ‘(Ttiet/i^inbuefnet/wat bem Komifeben n«’”^ tobfeinb/ fein'S^oebtetmann^üngentteieb / wat au ff bet Komet feiten.
c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îDtefêtjeitauebbieîreutfebenjwifebenbetmafvnbKbttn/vmbbiefeH
nus. ^-arunraleiu# Cotta.
Kefet/ba/eçtbaô betfjogt^imbamp;mputg/^ülicb/ vnb basiifbo^tbi’”; Ä. ^itnriua ea6ilt; Cuttid? ligt/ etfcblugenbem^nltojwentOauptmännet / Cl^uintum^^itu»^“^ 6abinum/£iucium 3ttunculeium (Tottam mit ftem “DolcH. Iba baß egt;^^ j^ 3ultuß/ftaf et vnb beHömmett febbatt/ lief ben^att vnb i^atwad?^^/’'’^ net eßfoltfmfoicbeß nicht begegnet feyn von ben'Ö^eutfeben.
aittum ©taeti» ^pc^burgunM.
(Bleicb auch biefelbig ^eit/alle “^eutfeben vnnb (Ballen / fo Swifeben^JJ^ Kbein vnb feçt bet Kton 5vancfteicb woneten/ tbeten ficb jufammen aup tteiben bet von ‘^tiet wibet bas Kómifd) Keicb / waten vil vetatgwont/^L jwo6tctt/3tntum in tOocb^u^unbi/vnb Kbeyns im Mibetlanb auff ^ gtenç/ etwutgtenbie Komet auffbetfötetung/ vnb fo vmb lOol^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l
flutmcten batnacb baß Komifcb finget /matten aUentbalben ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
febtey/wiefie ein gtobengewaltigen bauffen bet'Ïeutfebenfenfeitbef KbC I gegen ^flen beflelltbetten/bie Hemen fn511 bülff/ weten febon auff bc^^^, * vnb vbet ben Kbein/jogenfebon habet/(^itbicfemgefebtey vnb anfd)WS^„, gen fie benKómetn ob/ von welches wegen fügten bie von 2^tiet öffentlich ./jj,
-ocr page 269-5’ l” ! ei' l H» ? f” J* : !0
^ (0 ‘ f* f' ih ■P K 0 lt;ï ilt;'
h d d
d d d d
t* |d 'Ü d d id
(1 om vvfprttii(j 9cv aken'ï'cliefeßen. nbsp;CVIIÏ
^öwevn Ab/rtebten pebjuber (Degenwebr/ bewegten Anebanberc
- ^*^*^dïvnbgute5re«nbt fovtlfïeBnnbtenvnbmocbtenwtbet bte Xo^z
K©eiber Cvinb vnb bcrfelbtgcn gegenb. 3»« ÏïiberUnb rófïeten ftd?
'm? °‘^,f^“^^feben /enfeït bc^ Kbems/ fklen wtber vber Kbetn/ |ïiirmeten bne bodik^*^k^»^^*^ nbsp;nbsp;Kómer / wclebe Ónmcwó ÏTuUtns ein Timber Ctcerontó be^ nbsp;nbsp;Serf
2» ^P ^’*”*^*:lt;|ï«w Kcbncvó mit grofpr mwbe vnb Arbeit bAtt errettet / Ï)cr tour . ïJ*^^^^**”’*'^® w^ewfiAnb/fowtr je^t bte KronSvAnekvetd? nennen/ «bew^ F^'^*^'^^^^ quot;Ïentfeben vnb (5AUen biffeit be^ Kbeins / 25clge genannt/ vnb ƒ’’^^’^ ^Teutleben 50 jnen lïteffcn^gritfen ftc bie Monter An / lagen vnben bah ”'^?^^* ^3 war and) basgefebrey/ 3«liU6ber Mórntfeb lOauptmann jóbc tv ƒ ^*^ s * ^^^^^*^ ^’^ bólfK Ï)te anbern ^eutfeben fo vber ben Mbetn bommen
i^en/ba ftc folcbe vernommen/jogen ftc wtber beim vber ben Mbcm/ï)ie Mó-'z
lt;t erjlt;blugcn nacbmalebcn einen Móntg vnb 5ürjlen Sucrier/ fo wtber ftc w/nAmen bArnacb 'Crtcr eyn. ï)er 3lbel vnb ber Mabt von ‘Syrier Hoben alle
ûfv^fe^^ ^^^*”*” ©ermanien vnbgro^ ^Teutfcblanb/read) bem warb mebt ^iX^eÄtiw ^'^tgtctcvnbfriebinbcm Canb 5wtfd)enbem Mbein / tOifpanien vnb (Sallia W».
V” —*” Semetn genannt/war allee ge wertig bem Momifd)cn Meid).
fo üff ^^*^ ZJiHio tbee webe/ baft bic groben vnftnnigen pettier / bie 'Ïentfeben/
• mt vber feinen bancf vber ben Mbein fielen/ meinet er wolte erfebreefen vnb
Vnh [’’''’/^’^^/waebcbeßbAlben vnb fcblugabcr etn 13róct vber ben Mbein berberobernbie er vorgcfcblagcn bette / iiftltd)c fagen ee fcy jnCollen ge'/ irt^î^^^^^^^^jureeu^/anber enbcinemijl ftcwarlicbgcfcblagenworben/Dnb ibe ^^’ *^’^^‘^tr ein fart mit tOecreeBra^t aber vber ben Mbein. iDie Ccutz/ fïci^i»btn2ötïttlt;i».i )Ctt?^'’^^*^^^” ^^ ^” ^^” WAlben / wolten mit ben M^mern gcBempffet ba'z ießh- ”® eiletwibervberben Mbei»/ inber(Ballen vnbBletn'Ceutfcblanb/
Segen (Bermanicn vnb großem Cciitfd)lanb nadv fm abwcrf^
Efw k r^^*^^ ©efd)td)tfd)reibcr fagen/ bie Ceiitfcbcn / vnb nemlid) bie ©d)wazz ^^«’«f«« ^«d« ^en xu ^ ’^’^ Sewalt ^nlinmvnb bic Mómer wiber Auß (Bcrmanicn vnb vber ^^ïraarSeih* Sttu x ^^^ 3^/‘^Set/vnnb fol 3ubuö gefproeben baben : ^0 ifl eben vberigs
©f g ^^’‘’^^‘'3te*|5 Ceiïtfd)lAnbgcfcben baben. ïöaófagt and) pompciuöber erbf n^^ ^”^‘'*^^^ fd)reibetó. *t)nb ba ^uUne nunfabe vnbmerefet/baß ,.jj?^ gt;Attb fener feit beß Mbein6/gegen lOifpanien vnnb preßen wer te / mit bici^^*^*^^^^*^ '’^^ beft^en mod)t obn ber ‘Centfeben große bülffCïÖenn
^'^wenverfagtenniemanbBeinbülff wiber ben Mómifd)cn namen/ga^
^tfe^’*^^-quot;v’P‘J’%”‘^^4’i?’-^’'®‘“lt;rsquot; xquot;**^d^StXquot;“’ büE r ^' * ^“^ ^’^ ^^^ btcfer fett beßMbetnö auß ber Momer fetten er^ ten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lieber lieb/gew tinnen einen mnt/vnb waren wtber fpennig/troßc'z
jj/'l^^^’^^ermanernvnb groß Centfeben/ fo fre rXaebbanrn waren/vnnb
witS T^^^’3 vn^cblid) Doled vermoebten ;) febirfet er feine MAbtin Ceutfeb) *
^^^ Mbein / welebe er mit bem 0ebwerbe vnb gewalt nit vermoebt frt2?Ï^”*‘^©lt;lbtattff jetnefeiten/febenefetgroß(5ut vnb (Baben auß/ver^ ÎÂ^ÂS* jg tebebemMriegßvoleivnbtOanptleuten fr lebenlang fArlieben ©olbt/ be'/ |ddi(^lt;i»fäou bùlffk ? ^^^ '’^^ f^^^ ^'‘^^ ^‘ ^*’ ^*” '’^^*^ ^^quot; Mbein Bommen. C^Ott beren f»a^*^ wit gewalt in gehörfam bas gan^e (Ballier Canb/jwifeben tOn
^’S*^”^/ ba6bamal6 ßeb wiber erbub/ auß troßung ei'/ gentil g*)/ benn es waren fùnff bimbert pferbe vber ben Mbein
f(h4Mk.î^^^*'^ffwiwmer/3ttltas ber Mórnifd? iOaupemann/rntt ber'Cent^ «hbwgt; s ^i”^ ^efddi(dligfcctc / bic er beßellt vnb vber ben Mbein bracht bett/ httP x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;””t großen ^bren vnb glüdfeligBeit/ bracht alfo in nenn fa'/
; Ï”^ Cetite $wif^en bem Mbein vnb Oifpanien 511 bem Momifeben fbaff V'^’^’^'^^tßö bem Momifchen Do lef / tbet alle .óbrigBeit vnnb tScrr'/ Stbè x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“’’^^^ lianbZone mittelbem Mómifd)cn Meichju'/
«ieftfp ' x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5«ng Prouinciam nennet / Ï)ie £Ianbleut nachmals
'”^^ Celtx genannt / müßen alle IVebt vnb Damifd) von ßch
W bem 2l(dcrbAiiw obligen vnb ai^wartcn.
41« Mbeinßram in ber delger lianbtfehaßt machten bte Mómer jwey
©erma^z
-ocr page 270-Sao erft SSitdi go^anme ^«enctm?
(Bermrtttktt ober Blctne ‘ïTeutfebe Z^enb / bas ^ber mb ntbev/ bebauen ben nnmen. 3*« rtubcfn ^ud) bernneb werbe tebô befler Au^flreicben / wie r ' niiîô/'S^rtcttnô/ptolomeiJô/vnbrtnbere mebr warbafl^etg mb grónbtlttb^*’
von febretben/ wie ïcbó and? tn ber alten Kómtfeben Cançley finb / m ferc fingen vnbfagen/ b^be oben and) gemclbt/wie 3uUna bie ‘Geutfebenfeb»^^’^ gebnbtbnbe/ fieb wtt jrer bólff mb mbe befi KórntfebenKetebo allein m^^, S“^®»®*' '’^^^** wwnbenvnbAetnlètnebrtnbbtrtdjt/DttbrtUerfclbsbejeuget/aacbOtrdttd^ lt;nbsp;we ««rsemeifwr» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ürgemieifïcr / b^c er bic ^entfeben and) tn bent Ärteg wtber^ 31óntt|èben 31 bel mb Kegîment in ©rieeben/ tn Jcalicn/ tn l^ifpanten / ^«^. pa/^gypten/^lfien/mb 3tpbrtca/gebraiicbt/ preist fren ßet^ febr.^tnPjj rtitcbS^ónig Xgt;ocbo/an|$bcn ^cyrijd)en vnnb4gt;fïerretcbtfeben^rt5bcw, ' ebumen etnen Kei fige n jengz nemlieb brcy bunbert pferbz tn biefetn ^rie3’^, bcrbie ined)tigen vnb großen (SefebUebter $u Kont gefebidt. 3d) finb e»^^^ , « , . û ^^^ miff beß pompei vnb beß Kegiments 5« Kom feiten gewefen feyn pÄSS^if buttert ^entfd)er21ned)t/bamit vorauf3luluß ©abinine b Kómifcb n^‘'J, fftwiT^wwerftEcttt#» manju gilt 2key fer ptolomeo bem neunbren bic Statt 3Hevanbrt5 in -if^^r W«B^»W«»» ten bepçt bat. Î)ieflt;rptolomeue war von feinen eigenen Centen vertrieb^” er Bam inCypernju bem weißen Cato/ ber Jagt vnb riebt ƒ m/crfoltftcbinifr nen'Xgt;nbertbancn vertragen/vnb jntn naebgeben/ würbe fm viel nü^er f^r benner würbe bie geißigteit ber großen tOerren im Kegiment nicht erf«JJ^ mögen.
3116 aber nun ptolomeue gen Kom Barne / rufft er bas Kómifeb K^^ ptobmeua rufft bie mïtbemeóaUwcg feine X^orfaren gehalten betten / vmb bülffan/war befb^ Oïdmevvm^üiïfln. ein groß gejeneB im Kegiment ju Kom/lagbiefad) langbrinn/vil«i4 tiger Körner worben fid) bùbfeblicb / flellten mit befonbern renefenbarn**^ vermeinten vom Key fer ptolomeo groß gut ju verbienen vnb jucrlanfl^J wolt jn ein ƒ eg lid) er eynfe^en/ Etliche waren fcbr barwiber/ günnt einet ï’^J ï‘'^?y*^' W* anbern bie ^br nid)t. Cicero ber berbümbtefb Kebnerwar fcbr bemtibe^J; b« efj amp;cBtu it;aigt;: ^^^ Centuli wegen/ aber vergebens/ bann bic brangen fur / bie auff bie lï’J fagung Sibylle fjardbtelten bie bett vorlangfïben Körnern Seweißagd/I' folten ßd) bóten/ baß fie mit Beinern lOeer in Aegypten jogen / noch ßeb befPs ( genbereben ließen. X)nb ba nun ptolomeus alfo lang juKomimKegi'’’^^ bieng/ fagt er / ^y Cato / wie war bafju mir gefagt/ bette id? beinern tren’^Ä rabtgefolger. Xub boebju le^t fuhr pompeiusber (Broß ju/braebt voti^^ 1 genanntem 2^0nig4lrrnfJCeutfcbeKnccbcjuwegen/mtt benen febidt et
SptS!lwamttlt;U»*«lt;ßlt;»^lt;«w”’Plt;»lt;^»i^W^^*«lt;'»»«/^lt;*^f«^tmltbenfelben ‘Ceutfeben benM ^ttu»«aBpw»lt;9». fcrptolemeum wtbereynin^gypten/fùbrtjngen^He^anbriainbieP^Ç • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîatt/ ließ fünff bunbert 'Ceut(d)er Kneebt bey jm / bie blieben bamaeb jJ Pompeio. -Obgenannte ^rieg bat alle nach ber Icng befebrieben 3^’^’‘’^L
er jîe Kömifebe Keyfer/ feyn in acht ^ücbernbegrißfen/vnb febon verteotr aber nicht fogaraußbünbigwol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Sr^eSiT?*** ^*'* Xtsbaeßd) alles verBebrt/ Canb vnbCcutWârdtvnbStettmitff'î «n er aerrcKCH. nbsp;nbsp;^^^ alten namen / bat fmmer ein nation bie anber gefreßen / JÖnromb 33üeber nicht gut ju'^eutfebenfeyn/ es muß einer belefen feyn/vnb erfate/^^ alten vnb neuwen (5efd)icbt/eins glcid? ßgt; wol als bas anber wißen/ober flt;l^ beitifJaUe vergebens/ vnb mußoß-’tjrren.
'5on ten iicitivm ^Îamen gt;« SfutfcÇfii/î»lt;i^ mie man vn^ nod) im i^atein bnb ©ricd/ifdxn nennet.
»«fftexjniäj« „XS^JS?*?^^^ ^quot;f* fcquot; ^ 2W«|fo»W/ bnmitevwfaS'S fernem CDoicF einen QfLJ/jar(Dallicn/dci5t^randreïd)/aneinanbcrbctncgf/wicobenanger:(,( neuwen namei» ges! 7^ fo lange jcit vntcr bem ©rieebifebenKeyfertbumb Galh Cckxin 0‘'’%/ quot;’®*’** genannt feyn worben/ ein neuwen namen geßhepfft/ bats (Bermanien/blt;ï^pjj
-ocr page 271-ftomfttfpnittg^cvrtkett^CeucfcSctt» CIX
^'Î*?f®*'quot;’» b«g«ot/g«ntnnt / wie bey »nfcrti'X)âtcvnXcyfci'lt;îOlt;t,vim:liaii ^ nbsp;nbsp;„'
Kt«2lt;t!tcg^vold^ einenneuwenbefonbemnnmen benomen bac/bn^mnna ' ÎJ^lt;b bic Canbßbneebt bet^t* -Oben b^b id? mcbv von biefen fachen gefebvieben/
'^®” noten nllbn weiter vil bmmmeó jn machen, Jwltws ber er|l Kó^ o k ^^^^^‘^*^ ^^‘^‘^^^/ ^^^^ ©chvtfft wir anberp bnbett/ ber obgenannte wort ä^btrtue^t ƒ ^j^g Germanos, vnfer Canb Germaniam,nach art bet Kómifchen ^“73ctt genennt, ^Ifo beißt man vns noch beufiSee cages im Üatetn vnnb '^‘^‘«(btfehen.
'Som SXômtfeÇen îKciÆ vnbkmöroOcn
pompdogt;
3twei 1 nnn 2^ónig Xfrnfï in ^eu tfehern vnb (Ballier Canb/fo man fe^t O^ •^‘■lt;’n(f rcid) nennt/gewaltiger König war / ijîber für nemejt / ^efehi cf
ttH/auch rebltchefï Bürger 511 Kom / bef Kómifchen Keid}ö oberffer J^lt;i«ptmangewcfenpompciu6/ vo feiner tbnt wegen Magnus/ bas iff ber (Stof pompdusWo^Hua
iff ti*^^^^^*^ ^^^^br jumKómifdjen Keich gebracht bann vor babeygewefen bringt bil jum 9ïSs» n (X « ^Ren/ fo wiriest biegroffe ‘Curefey beiffen / vnfer alten bas Croia/ nuferen9ïeilt;bgt; 2^ónigvcid?/ war vor /m ein ort gegen bem auffgangber Sonnen bef KÓ ^wcn\cïd?;5/abcrer bat alfo bas Komifd? Keid?gemehrt/basburch feine JJÏ^^^baeflein 2tf en mitten imKómifchenKeid?^rbaf gelegen iff/fo vil Stuefö vnb fiegs bat etn einiger i^cnfh gehabt/ fo vil bat er gefchafft mit feiner S^veebtigf eit vnb mamtheit / /c^t/wie ich er(t vnb off c angejeigt habe/ heif t es k^ S^^^^^’c^ey. 211 fo haben wir gehäuft im Kómifi^en Keich/baf wir nur ®*^ W'^ergebnen namen noch au|f bas papyr malen / vnb im maul ver/ S'ci’^(Xquot;auffquot; 3 oettsvmb^iehen. *X)ubiäriicherbcfcgcergütervnb gült hat pompcius $um gtjeic^nttiabtn. ^^’Hifthen Keich brad*t/ wie es plutarchus fchreibt/brey hunbert vnb fünff?
eynbommen an Gelbe
^^^ K$miplgt;en Keichs hunbert taufent 2gt;ucatcn fünffhunbert imb^”^^*’® ♦’’chrtsbif inbie acht hunbert vnb fùnfpçig thunnen Golts f ^^^’^»^*gt;b ba alfo/ wie oben angejeigt i)t / Cncullus ber tOauptmann ^ufudu«.
’****^ '*^”* Komtfhen Dolrf / wiewol er bem Krieg fein enb bett Vollf^^^^^'^'^^‘’^^ ^’^ einer.» anbern ben Krieg mit feiner gefehrligfeit nicht ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^^ ^^^^^ ^^i” obgenannter grof mechtiger König ^ithribates wv/ Îei ÎS'^^^^’^b boffertiger ben er vor nie ge wefen war / wiber bie Körner/ brache ^»lt;^”^‘‘®’
neu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb alle Canb/fo wir jeQt cTartarey vnnb grof‘îürefey
ben is ^^*^- ^^^ Körner aujf, vnberjlunb fich Realien vnb Kom $n vber$ie* eine’«?*“*^tt^«hicKömermitgenKinemrabtpompeiumbê Großen nuffen 2lm 1 ^‘’^ Paupt vnb 5elbbauptman/gaben jm allen gewalt vber alle kevÄi^?' mw ein «ntger^ itgev Onmnie Cntnlus ( on Mpffewr «740 ^, j„„|„,,
battt'h '’®^l^‘^^^*lt;^hrbarreit wegentngroßem anfebettwarbeymenntgritch) wehrt/ k^*’^^^ ‘^'^P'^utpetus/wer wol ein rechtfehaffener (V?an vnballer ehren
legen nbsp;nbsp;x ^^’’^^^ freyen Statt foIcman einen eintgcn C^Oan nicht fo vil auff^ beruh |®J^’5^ weiter bar$u/wie wannpompeiusjlürb/wo wölt fr einenan^ reft her nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^a p?rie bje gant5c Gemein/ auffbid? (fatule/buwo Dôm«J^lt;^^'’’^brt. ïöa war er auch gefchweigt / vnb lief alfo gefeheben/baf F^mpnohergcwalt befohlen warb.
^ ^^^ me (ßttgen ^lönige/^IJtt^tWatf é on M:ônfâ
^fTOccre/barcltt bie ©anaw fdU/^igratte0 ber^onig in ©eh
”**'**îlt;*gt;/bas Key fer thumb in Syrien / bas Königreich ber jûben/ju boben gangen feyn / bie Körner hebens alles vnberßeh bracht.
z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C0?it^ribat«8 tb ut
IcSi^öog Pompcius mit aller mochtwiber dOitbribatem/tbet eine «»«©c^Mt nut fep och lacht mit fm vnb feinem S^ webert^igrancs in f Icin 2lrmcnicn/bcy SÄonSmeS^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber
-ocr page 272-©U6 erft ^«lt;0 gö^anwo ^(ticfumt/
bet ttad^t brt bet (V?onb heli fd?ienctfd?Uig $wey vnb vtetf^tg trtufent/vnb i^J rtuebber 5ctnb 'Wa^enbotg cyn. (lOttbtibrttcó pobe binbet peb
fo etn $tp|fel tjï bet fid? fiteeft inba^CDcet, ba bte ïöonrtw eynfeUt / ge^enM^ Mtey/ polen vnb Keuflètt vbet/bnbö oben nueb befcbtteben/nllba ft^^f^Æ genet Öonpbnvnng von jm/bn vetjegt bet alte bOett b^t jm felbs mit ©‘ff getnvetgeben/bndwoltnnjmntebtó wttrfett/fbvil bectetvot nllweg bntfût gebtanebt. 5« leçtbnt et feinet quot;Ïtnbanten einen/W46 ein ‘Ö^tutP' Cbie^bet0igfbocb?) etfoU^netflecben/betwolte lang ntcbttbnn/bod?5»‘^ï|( fegtet im ben 2)âgen an bnebet^Z vnb bet 2^óntgbtnrft jm benfelben flt;^^ j Migräne» lt;ïeuc^t in benCetb vnb et^neb fteb- ^igtaneó fein ^yben/ obet als anbete fd^tew^J^ groß arménien vber fein 0d) webet ßobe ingtof ?ltmenien vbet ben ßuf ^npbtaten/tn bie Plt;ÿ(; ^ttSruv«”.^* |latt3lttajoata/btean^einetgtoffen ebene vnb felb ligt an bemTValfctR
2(rflx» waffcv.
Boßihorani. Colchot. iliberia.
Alb^nitt.
ïiifv^^tU.
2ttave6.pompeinóeiltimttad?/macbtmit©cbi|fcneine ‘Stud'vbet ben P^J d^nj^taten / begtiff‘2^tgtanem ben Äontg auf 2ltmenien bey obgennnnts tOauptflatt vnb am /e^tgebaebten Waflet 3ltaye6/ lagim ob/ ^'igtatKö r Pompeio$n fuf /etgabßeban bie Kornet/ vnb begetetgnab. pompci«ó5'’9 wibet in blein ^tmenien/nam batnacballe Kóntgreid? in 3lßen glt;3lt;»^, tetnaebt/fo an bie gtof Catcatey/ wie wtt6 /eçt nennen/fïoflèn/ eyn/biefl'tf^^^j male Bofphorani, Colchos,Hibena, Albania, gtof vnb blein 3tmenten/ lt;^tfo^‘^ mten/baöCanb^wifd^enbem dfupbtate vnb ^ygtt3. ïbetd^ti^bóntg v5pv. pen/ mit namen dbtobee/macht mit pompetovnb bemKómifcbenDol» ewige ^unbuif / vetneu wett pe/wte fein TOattet mit 6y lia aneb gemacht 2gt;et König 4gt;tobe6/vnb König auf bet 2Hbaney febenebet vnte t anbetn 2gt;‘^ notetn pompeio ein gùlben Kettfbatt / vnb tüebt pompeine nad?malö'’*’. (¥?lttetnalt;ht/von bem (Bcbitg vnb 0Oeet bae bte 2^atcatey febeibt/ bett ptVff gen(V?ittag/ nam baó KeyfettbumbÖytien eyn. dlrebtiegten^wenbatn*^’^ ^ntiochu6 vnbpbilippuó/ peng peallebeybe/ macht auf ©ytten ein ftty^j KömifhenKeiebö iCanb/ tbetalletOettfchafft ab / vnnb bauwet alfo bet 2^ ^em®eifi6orf/fca# mifd? ifbet bem (öttechifchen Geifboeb bas btitt JOotn ab. X^nb namp^’-rf SSÄSÄK‘“®^/-^?^«^v«quot;P*ff«“S^/**«*i2’^igt;«o(Kji5/»^ ïirittcbovnabgcba»» pompetKntg/2vnttolt;ht#^/ïDamafcnm/3ltabten/bie Öatacenettallebtri, ÏS'ïk t ^lt;*0 tote C^Oect/eyn. 2gt;ie 3óbcn wolten in nicht eynlaffen. 3ti|loboliiö”*1 ÏS^ap'ftiiasS KönigvnbKapftbet Jübifcbbeit/hicgtmttfeimKtnbetbitcano/woU^ felbigennichtó geben/pompetuó gewanmitgewaltbaóCanbvrtbÖtctffZ tnfalem/ penge 2btipobolum mit$weyenÖonen/liep pe anbetten febmi^^^ fubttegen Kom/ tbetbie 3übifcheKöntgteichgatab/ obgenantem vetliebeet baó Kappbnmb/abet jn einem lOanptmann fet^tet inbaóC** j^ 3lntipatton / ein 0on lOetobie/ von bet 0tatt 3lfcalon/ fo am (V?cct Ugt/J'JL fchen d!?gypten vnb bem gelobten CanbaUba ein befonbet 5wibel wcd)ft^^ wit nod? ^IHaucb nennen. ÎDtefeô 3lntipatti ©on ip Petobee/ welchem b^j, nach Jubifchet König tj^jvotben. Ïgt;ie Körnet babenô im geliehen vbet ^^ 3üben baneb/vnb wie bic ^übifche Kttegfpfapen bem bauf ^anib / bett tt® ten dftbenbepKappbumbö/getban haben/ fotpinauch gefchehen. df 0 h*^^ 4 nut it pd?f/vnb bod? in allet vntube tegiett : 31m etpen btey 33tübet mit i^“ nach einanbet bey bteiptgiaten/ hat betnet Fein ted?ten tobt genommen. ®*’ j h^r^og^of^mes. wlt;*lt;^ tOet^og ^ohannö/bat auch vtl mühe gehabt / Mach im feine 5wcn0J*.
3ltipobolu6 vnb 3lle^anbet/wolten and) .Könige feyn. 3ltipoboliiö Plt;“^'’L ^reX^tflu^t ^^'^quot; cvpen i4t/ 3lley anbet wat ein quot;Wntetidy pud^ten im feine eigene Cent bad b^^ Äd^tgtrtSS^ap ab.^n le^tbamean ein Weib/bie wat Königin vnb Kapp/bett obgcnarti^. pi;um6 nm^Veib »^ jwen ©Öne/ba tarnen bie Körnet vnb vetttiebenö gat/wie ite Vtane baß J Vergebe», aöautb von bem JOet^ogthnmb vnb bie techten dftbenvomKappbumbv^ popen betten/ IVic einet miPet/ alfo wttbt im auch gemePen/ vnb wie bie Pir tienanjeigen/fohabenbiefeKtiegfpfaPen bie (Btiechtfeh Maccab2i/J'‘^ bifcb AJmonaim genennt wetben / bic gan^ Jiibifd?heit in alles vnglücfbtachf*
jgt;^s:rpttÖ.
^omôrfpwttâ.^crrtttenCcucfcêett. CX '5on einer grofR» 2(nffv§uv ju îXom.
^^S^cweUportipeiue tn Alflen rncgt/wnbdUeô'i’otrf bey im bac/vnimt Q^^ Ininbcn fteb btewdl ctUd^c junS^ lt;5cfclUn von bem 3tbcl / bte bnó jre mit tic »^^R*f^ '^’’^ buberev vertbon beften/bic 75üv3cr$u KomalU/ncmUd?
bafffirt ®^^*^^”/ bie0C4ttKom5u verbrennen vnb vlunbern. ÏDte nnw/ çaeifina mac^t ei« füf/rSf *’^‘^^*’tf‘^burwnrlt;n/CnttUn« Centn lue/vnQXuriuó/bicgabcn ^HfftJjurju Tîom. t«6fi?K'^*‘’3enin fclbscin tram tm berken nuff/ÖtbyUn bette geweiffagt/
Ctceï'S *^ ^“ ^’”” werben folten. JÖnmnle wnr ^órgermcifler ju Kom Cicero wenn er j« ƒ ^^‘^n^’^nemeiïKómtfebKebner/bem wurbbie fact? alle burlt;b etnIVeth/ oï^m'^argermeit« lt;nctvfi^^*’ ^i^bjm ob^ctwmucó Curb ^ulfcbn^t entberft/mun griff nueb JSSÄhw« febteik ”®® '’nerfcfclnge wer peb webrt/ bawurb ber(VOorbtgebinbert. ^ebe# nuffruur cauline thlt;.J?‘^X”‘*‘^^«*?ieng ©nUugine. ïDer unber ^ùrgermeifîer C.Antonine
hetv h ^^^ÉWitCnttltnn/vnbUgob/ jog baruad7 mit bem negbujftigen SnSSSw?^” ftten ftT*“^ '’^^‘^ ^^^ ‘Ceutfeben vmb bic ©auw vnbï)onauw wonenb/wolt XrtMy^j ^” ^^^ ReAónig (V?itbrtbati Betnbülff tbeten/ nocbbieweil inbae
®lt;c bte brep mec^tigften Bürger ju iXcin bue ïXénufil?
5’^dcamp; unter pc^ f^cUeen/ würben barnncè ber f^uben felbevneine barob,
^*’”*P^*”^ “’‘^ ^^ St^oflf n ebren gen Kom Bam/ bett er vil gu te ge// pompdu» bat neibt. OegJ^^fff/waren fm etUebe gewalttgennetbtg/vnberjtunbenfïcbanefctne frbe Widerpart.
p ^^^'’nborbnung/wae erinZjienvnböyrtenlóblicbvnbebrltd? ««^ tctui nbsp;nbsp;nbsp;^/5« verwerfen vnbjttrócfjit treiben« Ïgt;a fuebtpompetueetnan// pompeins vereinigt
obch -1 ‘'^^ ^^*^ ^ünbtni^Z vnb vereinigt fïebmtt bem julio/ von bem id? H^it j«»»-WoK?*!?^^^*^^^^” bnb/vnbwit,'(IOnrcoCra||b/welcber ber reiebjïe Bürger W- Cra(ïi0ïeic^lt;
Kerm*^ Santjes fnr ein ganij Deer auff feinen bofïen an^jubnlten bem «wuï x ^**^/ b«fi^tUd? auffjubeben gehabt / wie plinine febretbt/ fünf fît. ^ x ^ tnufent Jjucaten. inline war ber gelebrtcfte/bcrebtefïe vnb lifïig* ^*^'^'^ würben ber fachen eine/ tbeilten vnter fid? baó Kómifeb Keich« Hebt r ^‘^^*^ Re war/bettdnichtgut/vnb ba Cicero fn nicht in allen bingen bcttb^^^ '’’^^*/ wnrb er burch fr b«bfd)ltd? anrichten in bas elenb verjagt /in Cicero wammb er wibc 1?^ '^”^ ^^^ geebun / boch warb er im anbem jar mit großer berrligbeit *^ lt;t«**»slt;«»6cn. bev wÖtatt/burch pomvetum vn bulturn / ^cn es bett fie nun ^‘«^ »lt;'^* ®»t’« lt;V)«n *^^ ^^^‘'nwen /vnb muften Rch fchemen/ baf Re ein folchen tbeuwren ^“quot;ü^quot;-SurH?’”^ ^^*^ ^‘’^ verbienen vmb menniglich mit ^uben flócfen auf ber treiben laffen.Öie lieffenein (Befa^aufgebn/Iücr ein Kómifchen clt;ro/tt*'^Ï?’^^beiUblt;tt/blt;mf#Ubilt;@tattKom verfagt fcyn. Hun bett Ci// u *^®^^ lt;*ngejeigti|i/ in feinem^urgermeiflerampt/alâ ein treuwer Dirt _
»* Ä‘n?'^ ’^^^^ 'quot; *i***‘’*lt;*a«»«Ç« lt;»«^ / ««rtlitwrn gfaWiS i*n Ju c ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gebanbelt / noch muft er ferner gutbett entgelten/vnb warb t^at.
ntan f»?2? ^^'^^f gerechnet / baf er bie ‘perräbter frea beymató / vnb wie Uflèn'Çvî^^^’^'^”^ (V^órber/nad? laut ber gerechtigbeit bette richten ben fîÀ ■ ^^ ^lt;^mit obgenannter ^unbt belle fiercer vnb ewigwere/ verbunz eittfîkcgt;^‘^^bgenanntebrey73ûrger mit beyratjufammen: Juliuegab feine ^“’’“® S^®*’««»^’gt;««»Kigt;^®»^PWlt;ilt;gt;/«gt;t*m«*
lultuft gefallen ein orbnung : pompeing folt ©tattbalter ju Kom feyn/ *^^*»10’^^ ^^^‘'^^ ^” ^^^ Kbein|tram/vnbinba6£anb/fo wirjegt^tanef//
^5*’4!^’^ncht bt^clbig jum Kómifchen Keich in Rben jaren/ alfo lang butdi s k ^^^’Ptntanfehaf t/ wiber baó alt löblich berBommen ber Kómer/
5uthun feineó ^y bene pompei erUredt.
ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^iewcil
-ocr page 274-©46 erft ^«(g ^ofirtttmö ^(«cttcttit/
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^teweil ffd? alfo inline / wie oben befebrieben ifî / mit ben'î^eutfd^cf^l^î!
St/»««®*«» lt;*«^ï«6balget/5og(^Oarciiô Craffuein öyrien/vnbba erb^w/wieber^ e^rien tjoîcii. nbsp;nbsp;nbsp;bórtigvon Perben fo vîKDolbe vn Qilbere bctt/bürjïjnnacb bcmfclbigen/r^
mit t^eerce brafft in perfien: Î)er perfier König Orebes febieft fein ^•’^.^ 9ï5mer ^Sunbaenop febafftjum Craffo/ wammb er im in baö Canb gefallen wer/er wev ein ‘^i’*‘ ft» wfrixn toontrap genof bef Kómifebett Xgt;olcf6/bcttmitbem lt;Drof|ènpompeto/ vnb fo»brtie9tn. j^j. juju ötlla/einewigen floten frieb mit bem Kómifeben Keieb angefeP' Af 6 war aneb biefer jug Craff bem ganzen Kómifben IDolcf / Kabt vnb ®^ mein gan^ $u wiber/vnb betten /n verbannen laßen/noeb war ber lt;5eltn‘’^ foblinbt/gab bem Afrgbónig auf perfien Bein antwort nid?t/rócft nurpj fieb. Ïgt;a bas König Orebee fabe/ baf ie nit anberf hmbt vnb fey n woeb^M fet er bie (Dotter an/ bey benen foleber frieb gefebworen war worben / bat filt; r tenirAfbrretten/ vnb bievnebr vnbvntreuw fovnterjrem Flamengefd?^^: CMfptflttHrterfd^ra» veebnen/ bam barnacb binberCraffum/erfeblug in mit fampt feinem ©on vif ^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;allem feinem “Vo lef / fobey feebf vnb fecbçtgtaiifent waren/tarnen gar we’’’5
barvon/ ßobe einer oben auf ber anber vnben/ würben auch vil gefangen / »’•J alle 5^nle bauten in ber perf er baub / îOem Craffo warb fein lOaupt abr fcblagen/vnb fein JOanprfür ben Afrgbonig in perfen gebracht/ber iHr Oreb« geußt goibt ben racben auffbreeben/gof im jeriaffen (DoIb bareyn/vnbfpracb:^)»^^^ SÄS«fcmh£ hart nach vnferm (Dolb gebûrfî/ bef trincfe nun bir eben gnug. X^nb fbjf
ehrten.
^ nafbmal6K0nig4gt;rebe0feinen©onpacbarummitlOeere0brafftinba03^^' mifeb Keieb/ ber vberftel Syrien/ nam» febier alles eyn/vnb ritte barnacb bfï
©prun.
c. Caffttts M^t bie 5« feinemDatter / lief fein Volcf in Syrien ligen/Ï)iewcil braebt Caius perpetmibetau^ fiuó/obgenanntes Craffi Kenntmeifïer/ etliche Korner wiber jufammen/R ber flucht barvon bommen waren/ feblug bie perfier/vnb fagt fte wiber4^ Syrien vnb bem Komifeben Keieb vber ben Wafferßuf Afupbrates.
OîJmererfangenÆn» fcimbureb ein ïefto# ment, ptoierneus bet je^ ^enb Kónia in ^ sopten.
Ïgt;iefer jeit |ïarbKónig3ppiu6trt Xiybien/ ani^gypten vorn anfTö^p^^ flof|ènb/fcb«|f Äanb vnb/Zent/aUe fein tOab vnnb (Dut / ben Kómern»^^ fïarb aneb Kcyferptolemeus ber neunbt in ^g:^fen / ließ ein /ungen Ö”” ptolomeumbenjebcnben/vnb(rieopatram feineGoebter.
JEapttnbon einem XVclb regterr.
ÏÏgt;ie|è§wey gcfd?wiflerfoltengletlt;b mit einanber regieren/ aber bern^*quot;^^ ber ware niebt wol anjunemmen / 3llfo/ ba baß ^gyptifeb Keyfertbumblt;»J* jergebenfolte/bam ee $um letten aneb an ein Weib / bann bie (tunb w^ti^T ba|ï e6 5erbrocbenm«|ïtwerben/wieicbbalb bemaeb in biefemKueb befd?*^ ben wik
2Blt;e bef? gemfinen ^ann^/beO 2ÏWI^ lt;’*’^ base* fi^foc^ea Regiment vn^SrevfîanDt/ he fidnt^e Deß ïXdcf^oab^ getb^n fcytt worben 5« Kom/ vnnb tm Kómifcbcn KeteV bic ver Weitung tn einer einigen person vnnb i^rtupt / jo man Key fer mnnt/AW tommen fey»
3ulid ptofomei ^auijftautt.
21 nun /Wie erfî oben angejeigt ifî/ (ÏOarcus Craffus erfblagef^^^J fîarb pompei tOauf frauw 3ulta mit fampt einem Son / vnb lgt;^® pompcius vnb 5u* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kinb ßarb/ wie man fpriebt / war bie (Devatterfehafft auf /
iw» »erbe» vatujs. pontpeiue vnb Julius fein S^ weher ber fachen vneins/ vnb waren jwlt;gt; they in ber gangen “Welt C wie benn infolcben fachen gerne gefcbilt;bf )*^ ^-^ Kómifchen Keich, pompeius mocht keinen ber im gleich wolt feyn neben J leiben/ wolt aUjeit ber meifï an ehren/ vnb fórbefï in Wirben vnb gewalt KP So mochte Julius Beinen vber im leiben /ein gleichen neben jm bette er bnl® . m§gen/ aber ber anber wolt erburgvmb nicht feyn. 5gt;a8gangKegirt*^5, ( SSSSiÄw.* Kom/bcrKaht/bcrilbcl /bie ©efchlechte/alle gewaltige mechtigevnhgtell iOanfen/berweißefl vnb frûmmefî Cato/ber bcrcbtefl vnb gtlchrteß*’^^^ machten einen ^unbe jufammen wiber julwmCfo bif mal herauf/wij^^,^.
-ocr page 275-(^ ftomörfpruttg^etakcttS^ctufcßeiu CXI ^^^^Jjf^*'«lf^4ôBûrQlt;(ï/4mKblt;tttvnbw5vlt;««d’»*«id?Mc30vnbw4rb
betten lquot;iP^*^^^*quot;®it‘‘^ ^‘'quot;^^ fetnödnveber ^wmccUts fcy»)gcbcv6t/fK i^XmXÄ fAnff nbsp;nbsp;nbsp;'^*^3®4u|f ^wbum/banimbnamcnfK/m bkOanpcmaimfcb^fn:/ entfett,
beih i ïï”*^ ’^^‘^ ^”* ^'^’^ ^''’^^ ‘'^^^^ 2^nc5^vollt;# bcvrlaobcn/vnb von ƒ m wibev tlaa **r ^^'bcn/vnbcrnlktngcnKomFortinKn/aUbnju vevantwovtenbte berâ^^ilt;^^^^^*^^^^bcttvbcr/tt jungen. 3ttU«6W4V ein gelehrter berebter vnb
‘^^ T/^ Î*^ x” *^lt;’T^“M”r‘^ ^*2^ Cnnnllo/ 3„n«srompemie toH; ^^’’^^*P‘^*wbtt6/ CuenUo/vnbnnbern wehr/fo bloß gen Kom waren parefee mac^t gen biy^^^^**”^^^ '’’*’*^'^'’^*^^””^ bk fach ntd?tredx/woltöntcbt tbun/name '^‘’m.
5“^*”/ '’quot;^ quot;quot;nbsp;Ketrtgen ge^eng von obgenanntem ^eyrifd)en pompei«fleucht tio / ^egt;wo/eilt gen Kom $u. Î)a pobe pompetne/ aller 3lbel / alle (BewaU mit altem dtd a^ jen/vnb bas ^an^ Kegtment au^ bet Ötatt/vnbganzem italien/vbev bas ‘^'’quot;’’ »okV^^ ^^ horten bajj Jultnemttben vnpnntgengroben'aeutfeben^n/nen »gt;olt ^^J^*^*^^ -^ barab benn bte Korner allweg eln^ro|jentfe^en gehabt haben/ evtt/k ®^‘^balblt;tt her‘Ïentfehen mehr erwarten. JuUnsnam bie ©täte Kom «uß/ L^^k0d)ai5^ammeranff/nam allen ©chaQ/Klemot vnb (Belt ben Dunits wiîtienwe ö ben‘2^cutfchen vnb feinemKrieg^vold'/m^cbt 04? ein einigen JOerz 9îômif(»e ©djae* tuo?'^ ^^*’kfd?en Kel4?ô/vnb eicht alfo bas Kómlfch Keyfevthnntb anff/vnb 3S» «dit tas «een $wo Parthey vbeval In bev Tüelt/wle ld? etfï gemelbt habe. Ï?le eine Äcnfertbumb auff. ^'’’^peianifd? / auffbeß Kegimête felten/blc hielt jeberman/auch ble frommen ‘^^w’lt;flt;^ otf«^ w viü?^*^^*^’ ikanber parthey war Keyfcrlfd?/ ble hielt man fur vngere^r/ p7mpd2fS'S .^'’W(jj.^,^ aUeKónlge/^órjlen/iOerren/alle ©cett/vnb gamabenb bteganç ^epfenfe^. j^'k/anif bef Kcglmente feiten. Ïgt;ie$wengró(tenalle5cltabgefagcc feinbber itnP^y^ ^’^^^^^^^‘^ *”^ anfeang/ble ‘^enefhen lm Hlbcrgang/ waren auch periïev pp» pmn* b^cM^, ^k perferwarenpompclanlfch/vnbauffbcf 3lbelö vnb ber ©tenb pnamre^ Vnbk ^r^kett/2gt;le‘Ö^entfd?en aber waren Keyferlfch/ vnb holffen J«Uo/ Sy*^*'^*’^^''* ^^®y^*^t3nlluónurbie‘2^eutfchettaufffelner feiten/vnbwie felne (^Ifgünner
UttV^r‘’^^‘'^^n/ nur buren vnbKuben/vnbauf entrunnene ßeut/nod? 3«ftu5fïgetmitb«ï Cl? V **^n»lt ben “^eutlchen ob/ vnb fkgt allen feinen felnben/wie ble vnfern ^««frftf»-rho? x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^^* IVaóble grunbtllcl?e vrfache biefer ^uff4 torpid»btrgwfliit
vnb *'^‘'^^^‘^ 3*^^^^” Krieg C barcyn ble gan^IVeltmltelnanbcrverwlctclt ;(»fframp;ur, x^'^^**^*^^*^ ^^’'^ jwijehen ben Kómern vnter fnen felbó gewefen fey/ wil ich
Ir o«ó bórtjeli mcnnlgBlld?5ngut/vnb gemeinem nu^en 511 fórberung/mlt bertto^s*^'^^^*^^”*^^^^^”^ ©‘’ft^gebebaf ich liege/wil ber worten gerne verberg-herter b ^^‘^^^^Z ''’^ ‘^ ^’^^ ^“^ '’*^^ vbeler KQt bey vnö (Thrillen flehe/ vberal •^’^^^’^^^’’^”*^'^”” ^*3^* 3lber ich wenbe ble Gebern wlbcr ju ben Kó^ ber 11 ”‘”^ ble gauge TPeltburd? gerechtlgBeltvnb0elf ber Kómer befrle.* v lt;rlle (ï0ccv / Canb / IVaflcr/ vnb Cent / vberal fnen offen vnnb gehorfam hebt bas glud frei? an ju verBehren/vnb wlber fcharff/ hart vnb hefftig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
wolH^Ä^”’^ ®“^ macht OOut/^eyrtn muffig gehen/“Dub fo ee einem gar ©uunac^tmat fóv^ • l^’f^em f nn gehet/gibtö auch ju fehaffen ben frommen vnb (Botm
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ befonbere (Bnab von (Bott haben.
trahi ^Sefchwelgabernuu/babble fo weber (Bott/GOenfehen noch (Berechn bm/t^^'5^^^*^** bcrgrófcevnbmciffetheil ber^Oenfchenlfl) vor augen halt;^ erff/*^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnnbmutwlUen meffïgenmógcn/folten vnbmóchten, onm , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
wie ^'‘’quot;^^’w Komffehen Kelch eigener nug/ Ueb bef ® clta/vnb bcmfelblgen/ Sratil^'^^*’ febcHtoï'^'^ ^^^” mócht/nachffeUung. riachmaleble begier vnnb luff juherr?
{feilen / b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ '’”^b i^mpter vnb (Be wait/ e^ wer gleich recht ober vnrecht/
bett/w ^ • ^^’^ '’*’” ^” ^^^’’^ begeren/vnvnberuffe barju lauffcn.IVervlel ffenk îï^^^^/'^klaufjugeben vnbgefchend juthnn/benjochmanammek Lmh *^'“^^^‘^^“^htjnammclffcnjnbenifmptern/ber fchurbann fern IVey^/ Sfauff?**^*”*”* btiß^^^^s ^^^* ^‘^’^ werben/ fein auf fehenden wolt er wlber cynnemmen/
allee ber gemeine man bcjalen/ bemnach wer mehr hett/ ber bette
^P^^'^^r/ (Bcwalt/(Bunll/rbumvnbfürbcrung. ïDlefrómmlglclt/alle
/ Strechtigbelt vnb tugenbt/ Ueffene nach/ nlchte bónnen bann front ^vömku iviu pen teaii^^^ ^’'^ ^^^‘^ fprcd?en/ 2lrmut/anwenigfch betragen / an einem blelnen/ fr’****’ 3 lt;hcr narung/ vmb vnb an/ fichbenögenlaffen/ nicht nach ©clty^hr/ge^
iH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wait
-ocr page 276-tVdlt vnb gat trtgvnb nad^efteb vcilfcn/warb veraebt/nïrtntriebe nut b4ó5^^ fpatt brtVrtulÏ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
c^fï« ttemwmvJ« ÿan^e
3(-iï|ï bem Ketebtbantb/ lt;5at vnb (Belt / er wad) boebmat / lîolQ/boft*^
OE^erMtfund (» ornurt.
CünftHtt»,
XTcib/ l?rtf}5 / ^vricgpcrt^len / i^offetlen / ptuffen, freßen / trin eben/ vberpup in Heibern/ pmebt in vbrigem bauwen vnbnnbernbergietd)en fo man wol c^t'' mbten ban/wolt einer aber ben nnbern/ vn beinet ber binberß fey n / einer »ƒ f^ bemanbern vor tbun. quot;S^riegen/liegen/gefAren/nUerley liß/reneb vnb tuebr^”’ in ben braad?, ^e war nar phinben vnb fd?aben/ber vil aaf gab vnb aap jitX’J ebet/bett bas metß aafffeben bie meijbemaebt/bem armen ^an banb nitg^tg fîâts aaffgelcgt werben / bett garven niemanb bcinbùlff/ beintroß/bejutU^ tang / ïber nichts benn from banbt feyn / war arm / maft babinben bleibet^’ (Blaaben vnb traawen/Xiieb/ lt;5anfï/5reunbtfd?ajftgegen etnanber/ ©ot^ fard?t/vnb alle anbere gate tagenb/waren verbcbrt/ waren vnwebrt/ allebw warenfeyl/ ber meiflc tbeil ber (Denfd?en rechneten aap nach irem na« vj’ frommen wie esfn benn bicnplich warvnb fromet. 5lt;t»^tfba|ft vnb treurt®' fehafftmaßensaUenach eigenem nagaap. (Bate wort vnb ni^ts barbi*^^^^' vil verbeißen vnb wenig letfïen/ war ber branch/ basaafwenbig erjetgea/t^'* Worten ßch alles gaten erbieten / freanbtlich ftd?ßcllen zwar vil vnbwolfÿ ^^‘^ aber bas ber^ war wie es mocht. 5wytracht/ 'XJneinig^ctt/ 3lafflaaff/t^^t*?^ rang/ gcfabr vnb leacherey/vcrlengerang in ben hechten / greynen vnb blt;*^ mehrten ßch an ben gewaltigen. 60 man eine (Bemcin hielt aa^offenemplw warb ein janef en vnb reißen vmbbic if mpter / gefehahen vil (V?órbt/ jage cin^ ^trtçMam bm6 tic ben anbernim tOarnijet? mit webrenber vnb gewapneter banb ab bem ^ato*^
lt;6«F«r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb von ben Öchranncn/fchlagen vnb warffen einanber von ber ^ónc/fo an folchenIVahItagen aaßTmacht. IVer mehr mocht ber thetmebr/ hettat^^ (Beijllich vn weltlid? Kechc. Was (Bott vnb bie (ÜOenfehen antraß- / warb all» ßicht feineigen lob/chr/laß/natj/macht vngewalt.ifsgieng alles wie b gena/^ J |?ct iOabem batch einanber / als benn gemeinigbltch gefchicht wo bie va^dj ßenbig vnbeßenbig nÄr richt (Bemein/bic alles bings/wenns nar ein fd?cin H' lieber lieh 5a vberreben iß/ regiert/ ober bie großen t^anfen herrfhen / va^’’'^* nig bas 5»allein fahren.
2Hfo gicngs bicfer 5cit saKomja/es waren vtl Brümmer bopßy vilP^JJ renvnbßtmmcn/ctncrwoltbaberanberborthiaaaf. 3^ bem aber waren F alle eins/ baf ein jeber ßch fclbs mehr benn feinen Xlcchßen bebad? t /' einem P3* ltd?en ware bas lOembb näher benn ber Koet. ïDa war bein jweißel an / SSKeoSæ* Kómifch Keich mocht vnb banbt nan nimmer mehr in ein gat licblid? w^r hó» C'tß ^$mif^n 5a rahe vnb fricb geßeUe / vnb in cinigbeit jnfammen brad?t werben/ es w^t* bann batch ein einiges lOaupt vnb'^Verwaltet/als bet Ceib batch ein cin'3^ ©cel/tegiert.2lbct folchsCbcnnbicweil je folchs vbcl vnb große vtigcrcd}fi?a' von (Botemuftgeßtaffe werben?) mochtohastof blatvergießen/aachohav^^
Kómetvnter jnenfclbs embótung/nicht gefehehen. îDet3lbel/bte(Befchlechtcr/basKegiment/vnb ßenbebef Keichs/ wos^ bef gewalts nichtabßehen / wolten fich fret 3teyheit / fres alten langen betF esroffe ƒ?lt;rrl^ Wok btad?ten Üblichen braachs/nicht ver5cihen / vergüt ten beinem ber ehren/ f^’ iwivl^wiiMt VB^ ten alle felbsfrcy feyn vnb t^erm bleiben. Ï?ie fromenvcrßenbigen/gelebd^ sq'iwte^t^flamp;t«. vnb erfatne/fo ben gemeinen na^ betrachteten / hotten wol leiben mógen da 0* niges Öaupt/ aber ße betten ein feheawen vnb großen grauwen an bet vetbol liehen fchenbtlichen graafamlichen 5wy tracht vnnb Krieg / fo $wifchea lt;^”^‘ 0tatt/Kütgetn/ ^tcanben/nachbaarn/‘23róbetn/ Datter vn 0on/0d?«‘ wew^Vre iï«S het vnb ^ybenebenn einer wórbauff bet feiten/betanbet aaßr bet anbern F iw«^c?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenfeyn/alsbenngefchichtinfolchcnembórangen^bataaf entßehen/entfpnquot; gen v net wad? fen. Xfs würbe vber bic maf graufamfcyn / würbe wilb 5ugd?^^' wie viel jCcat/wie vicl^Oolcbs würbe es boßen:' wie grof mechtig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a «
gießen würbe gefehehenf Î)ann als ein alter sprach iß/ Wenn bie aeebP^ Sreanbt vnb iTachbaarn an einanbet getahten/fofeinb ße vielßichmeßi3‘ aaß einanber bann anbet ^ciab/ 2)och gab (Bottja legt bas glad / baf^lt;*r.
-ocr page 277-ftorn^rfpMtttcs^errtkcn^Ceitefc^ctt. CXn
Äti/tt ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*® ^‘quot;'’’^*^^*^Sdebwev/ afrtmer / lijïigcr / fug berebe / guter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj^'i'ÿ^
nt«' ^‘^ ' ^”^’3^’^*l^f'quot;i‘t?crr/W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b»ipfcbUd?mttbcr$cttttadgt;bcrev/ wetufu^.
*0' h^s^ f*quot;”*^^'^ «ttStugrang/buegarwenigvnbntebt/cbermnnvernamen.
- JtHtuó war vor artbern Kómern gar dn gütig/ mtibt/fentfter/ 3„f,u8ipem «nri^ bett ^^^^*3^^ Oerr/cô war fdn Wapen vnb 2^rdbén / vbertraff all anbere mit s« /pen geweien, brt^”^ f'^^^ '^ ^'^^ ^^’'*^ feinem groffen febaben/bas imofft jngroflem vbel tam/
fiivM nbsp;nbsp;'Ï®^”^^® '’^^^ angelegt bett/ifl fdn Keim vnb ©priebwort gewc' ;«/y cæySw M.-^.
X ’ - ^'^^^‘^^/^^^S‘b benen/biebiebbemutiglicbvmbgnabbntenWberbievorn lum.
GJ^*?^^''^^*'^«bt/bie0tónbbe^Kdlt;tos/bïlt;lt;5ewaltiglt;tt/bievdrt bengrop
L«r ^^^^*^^^’^^^^^ '*^”*^^^^C fogertteinlieb|iolQmebtbananber Üeut wóU ^ïamSSî^'quot;'^ «H P^’^^^*'^*^btcfcfn Julio neibigvnb befftg/rebetcn/mvbelnacb / legtenpn nf^^p^*^'^^^^^^^^^'’”^ l^(ren/vblt;lau|j/wtöerbeltcrt/wtbcr|lrebtenalletnfci ?‘'h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^”’ dauern vnb ein ^eurifeben/vnnb etn
^®tr«nb be^Kómifeben3lbel6.©agten/er wer ein neebfïgefipter Jreunb be0 ttev^rt^^«^^^^^ ^eraUeö Kómifcben3tbel6/aller alten ©eféblecbt/ ein vertil 5«ff'«» wie lt;r tem 8 / Worber/ vnterbruefer vnb abgefagter ^einb wer gewefen/ beft biepm 2(Wgeflt;^mdjgt;et. ’ ^ ^^’3 gebeebtnuf? wiber offentheb ©ebott bef? gant^en Kómifd^en Kegb «11?^^ ^^’ verbrui allem 2lbel mit gewalt autfgeriebt in feinem l^urgemcijler,? ^«h '’’^^ biejSemeinanfnb gezogen/ nie aueb ab wollen lieben/ vnb ftebver^/ 5 ben obgenanten6 ^Sauren d0ari| 5veunbtfcba fft. i£:6 bett aucb lengfl ju vor befix”^ - ^^^ ^^*^ bcrbiimp|ï vn^teebtigfl einiger lOerwalter fein Icbenlang ten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kcicbd von biepm Julio geweiflagt / bem 2lbel / ben ©cfebleeb^/
^^^ Keidgt;6/ fte folten pd) eben böten vor Jm/cr wörb ber feyn _ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ,
fel^^^'’*»4iiKn/«nßcb5kb«n/lt;iUm Kómif*cnabel »nnb®«SÄXS?* ht f f ^^quot;' Kegiment / ben Kabt / vnterbrurfen vnb vertretben wurb. T^on t2,,?’Ï^’’’lt;Slt;n/babicgewalfigettiOerrlt;njttKom/ vorn 2tbclvnb©efd)led)gt; «MiSS^*?quot;“?*^’!^*'^.’**®'^^’^’^^’’*quot;^*“’^’?’**^^*^^ niAfS « ^^^^’^b’*** braebt bett / vergunnten fte |m ber ebren ntebe/woltenin (confît tamp;gefertetu Vo^ ,,“F5*”*lt;mlt;*^ maeben/forberten ,n ab, vermeinten in ( fo er vom Kriege'/ ben/ ^*^^^’^ ^^’^ ^*^ ^ ‘'^^^*^ feiner macht/ if br/ Cdb vnb Üeben/ ju beratr/ Wh ^^ ‘^^^‘^‘■f fug würbbabett vnb alle gute^rcmtb/gine Gönner 3ulu feyn i^^^^^“ ^^^^ ^^^^ ^^^ Statt vertrieben vnb verjagt / wer nicht wiber in »alt? ^^*”“^^^'^^*’» ^^ folcbe ^uliud innen warb / wolt er gewalt mit ge-^
beß '(Teuffele mit bem heiligen Crean erwehren / braeht 3t«fi«» nwe^rtiTrft fo vnX^p ^‘* (fallen vnb Ceutfd)cnmit famptbem KömifehenKrtegevold / ft^ÄeT’* ^“ Kbev ff ^‘^ ^^^*^^‘^‘'^^^^^^^ ^’’^ ^‘^ *”^ ^^® neimbte far heranf an bem Wb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^” 5ranctrci(h gelegen / reich / felig / vnb wol gehalten waren
M'ï^^’ quot;^^ hielt im auch')9od)o/K0nigber Beyern in bem j^anbefoienfeie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^?^®^’’^1^^’^l’3^/'hlt;tmal6naricum/nunba04gt;|lerreichtfch/Keyerifch , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
lt;^«*tev^'«^’^?1^quot;'^8**^’‘*5y§î«*2*pf%/'»ïgt;(£^ ^omn ?i quot;nbsp;^^‘^ ueutfehen vnb Weyern jog Juliud in Welfche lanb flradö fongetóeftm ^om/e/f ^^*^ ^^^^/**^^^ ^efchlecht / berganne Kabt / bae gann Kegtmenc ju petobe^Æ ^^‘^‘^’'hart/woIccnfein niehte^dten / flohen alle mit Cneopom^
^16«^^^*^^^^ ^^Ifl^^’' lanb/ JuliusnamKom/bavon (eine 5dub vnnb ^herffen'Ys^ ^^^^'’hen waren/eyn/macht peb aUba felbe jum ^örgemd|ler vnb ttienrvA./s^^^’^^^^^^^beß ganzen Kómifchen Keichs /orbnet / befett bas Kegtz 3ufi«0 wnefit H hettwis nbsp;nbsp;nbsp;'^amergend^eju Kom nach feinem gefallen / hendt barnadgt; feU
fpauien/^^^‘^^’3‘^*^^ettvnbreitburch alleCanb ^ficn/2tffrica/^uropen t'?tc ^Uglüd *^^‘^‘^^‘^/®riechenlanb/2legypcen/vberalnach/lag'inallcncbalbe Semeitttl?’’^^’^®^^*” PSoh/ vberwanbtsgarinBurner jett/chebanniemanbs jnnns »enwinifd XetA»Jr-^*^* KertnachmalswibergenKom / brachtalfobasgann Komtfeh “^ 2»«igt;«f4cÿ« m ^^'^ÖtA ?’J^‘”'hvnbgewalt thetbenfreyen ©taubab/ hubauifbicgerndn/ *“‘^5quot;»«tu '^l’cvb ^^^^^^^^lebs verwaltunge/ warb einiger regierenber^öx fl vnb Öerr
^^^^ Kómifch Keieh/vn richt auff bas Key |crtbumb / fo von jm noch
3 6 tag« ben Hamen bey ben utfehen hebelt»
Xgt;vigt;
-ocr page 278-®a6 ev(î^«(§ goßrtttttw ^ttcttttnO \?eH kn ©deOrfcu bifffv^ftt
3Pf Mît haben gelebt vil tteffenlitbet »nb gelebttet Cent Im Kantlf^J , M^jKdfb/iKmltcbvntcr enbevn juKom berwdp mann Cato/ ïdfiftfM« 5iäii(«». CX^ publtuö 0yru6 / nigibin« 5t5wlwô / ein pitbagovtfebet pbUop’P^?,^ vnbgro^ Äunfllcrbctirnnbctwcfct vnb bctntbgbetc bev tiatu v/ !Q?a«i»a'Darre^af bcvcbtcflKomcr. (lOrtrciJö ‘VavvobcvaUergdcbttcfl Komer/ber nubt ^’’Î^ i JffeJtSt». **^ semacbt bat von aUevUy binflcn/ban tctnlt;fecnfd) in keiner ley 0pvad)tgt;^’\|, bcvXiatdnif4?nocblt;Bvicd)tflt;^.î6evgldcbcn0aliî|ïiuôbcvbc0iOtjïorKnfwJ L ber/vnb îDioborus anfî Ötctlicn / ber von anfang ber IVelc bt^ au ff fein 5^*L 1er CAnber lOtfïori en befd^riebeu / beftebdget vnb er fud)t bat / 2tber wir biefer guten /leut treuwen ßdfj/mübc vnb arbdt/mcbrcó tbdle allee verlo*^^ au^ vnfld^ vnfer vngdebtten (ioûneb / pfaffen/vnb tOobenfebuUn.
'Den Äontg ©empeift « Ï'finfcknitant' / wte « pc^gf' rü(l 3tancn vnb ïXom jn vberjk^en/vnb obgenanfem 3un0 dn groflen febteefeneyngefagt bat»
far vor Cbtlfît Geburt/ tft nad? obgenanntem Äonig (Dermanten vnb groffem ‘ïTcutfeblanb gewaltiger 2ióntg gewefl^^j ôlSntgl3crnpd|î / hirç Ôerpeç / IVeçel/ bavonbie (Srieeben viel fetteW ce tfldn É)anawer/obcr wie vnfere iSaurngrob fpred?en/î)uncFawer getr^rî: 35ernpein wnerge/ am metfîeniOofgebaltenvmbbteîamp;onaw/înbîfen Zlanben/bie wir fegt bi^i »oft««» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gartfd?en 2^ron / ©ibeuburgen / bae iOergogtbumb ^fïerreteb/nennen'^’lj
von biefen jweyen i0erren/2lt;ônfg itrnfl vnb 2lt;óntg 13er/fcy n mand^erUr^h ^cycrifd)c(?)etfïevgefângvorbanben/bod? febr verbertvon ben neuwert mern/auffbic poctifd?en art / vnb ein tbeil au^ vnverjîanbt. îDiefer ‘J^eiitr, * 2^ônig73ernpdfî bett an feinem t^ofein fafïgdebrten/erfabmen/gereeb^ 4)iffneu8. weifen/frommen (V?ann/ Î)iberteu6 genannt/wa6 aller lt;5ottlicbenbirtg% big/wuft aud) juBûnfftige bing/bettalleXlanb burctfabren / wae lang nbsp;nbsp;nbsp;:
gypten gcwcfen/beftallba bie gelehrten Pfaffen vnb bdmlid)er 2^ûnfî’’‘. ffenbiggebórt/burd? angeben vnb anjeigenbifee (Belehrten lief König ^% peifî bie Kómer/fo fclbfl burd? dnanber briegten/ einanber verberbten / vrt»’^^ ^'RJJf «’quot;«•*“ worn/halfffn wolvnbfterdtó. ^r vnb ber Key crifd? König Doehoen jHiw ef iu9wvneinigteit/febidtJulio/ ber bef pompeij0d)weherwar/^eutfche5«f^Æ
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbfuf/wie wo l erin willen bett Xom vnb italien ^uvber fallen/er wolf K^tmal bie Körner nicht angreiffen/wolt fie nicht eine machen/wolt hf»f^ kr 9ïómfr jw btf ficfelböeinanbcrwolverberbtcn/übtbicwcilfdrtKriegóvolcb/machtf^L trac()tiaii3ju9ffti)f. geborfam in quot;Ceutfchlanb/waö wiberfpennig war bracht er $um bret/vd^ cpfrnprifi »freiem baf niemanb teinWein trinden folt/wie bic alten König/fcine Dorfarert/P^^. i)(«2»«iii. berfnenvcrlaffenbetten / Cicf / wa man irdnrcbcn/ Weingärten (ßeld)^ nur httt/aUeô abbauwen vnb aufreuten/iibt basDolcf auffarbeit/hö^'^’.^j bdt/allee leiben vnb meffigbeit. Ka nun ^nlnw allen feinen 5«lnbcnob9^'J^ gcn/gewaltiger tOerr vber caegang Kömifd) Kdchwar/ Kommit g5ftnb«ufi iwifd^e« wait innen bett/macht obgenannter König ber'CeutfebenKereinKórtW 9txS. *’”quot;*’ '’” *^^*^ Orobcö bem König von perfen/ ber folt im anffgang bae Kömifch î^^L angreiffen/fo wolt er6tmnibergangherehemtni!furopcnvbcrfallen/brt^5rf fchach/Kieperfierwarenpompdanifch/ feien in Syrien/KönigKerWj jog mit iOcereebrafft vber bie Konaw (auf ermanungobgenanntee ï’^ neue) griff an bae Kömifch Keich/ vnb obgenannten 3ulium/bcn incchd^l,\ vrtbfighafftigffencrflenKömtfchcn Keyfer / verberbt mit bräunt/ taubi^^^j '45«ttFlt;ilt;»«hiit0rie fchwert/(5ricchenlanb/baô(^0ecr vmbConffanttnopel/vnbbabicKortawd lt;^e»(«ngt;lt;i,n. feilt/ bie Keichffött am *X)cnebifchen (V?lt;er vnnb t^yffcrrcich/plünbcrte ©Mtt/(|?ärdt/^ieden / Körffer/ verbrennte/gewangrof (But/jog ^J^^^K
-ocr page 279-if 0 J^
lt;♦ :«
60m^rfp«trtg,9cVrt(«rt£^ctKfc^£n. CXIII
*’’'’’^^ bcrwibcr/Xtcbt pd?4ucb 5umtt©d)i|fcn/ bett tmwtl kit ^W'z
'«»tó?n?h*Tquot;K/^quot;*^^Ï^’^^*fl'quot;'/ lt;’quot;5«3«lt;«'»/pi‘ e^ifffok ^„„pflü M, M bem p x HiHncrUinb b4ó Svontgretd? l Uapliß «ngegvijfcrtb^ben / bic autt machen witrf 3*«* gantP^ 1 '’’’'^”*^” *” Jtaltctt gefallen feyny vnnb wok alfo mit iOeerefrafft hen. evit^'^^^ benvberjogen/vnb Kom/bamalebteiOauptjlatf ber ganzen Welt/ «eitx**^*?”^** ^lt;*ben/ jagt alfo Caio ^nUobem erjten 2lt;eyfervnbbemganlt;-
Uurt k ^^^^*^ ber Statt Kom ein großen fd^reefen eyn.TOnb ba fid) 5^*^ j^j-^’^berwlberauff bas flercfeltwtberbteperßervnb jet^tgenauntenKo^ bfn^?*^^^^^^’^^“l^‘^^ /warb er iin Àabebauf én ber Kabt^uben $u Kom von SuKuswii fcrpocirê
«feba^^'f*''*''™”^?''^^®^quot;^quot;*?-^?'®^«'’?'*’tquot;quot;quot;*®™‘’'®»«”‘»Ä^^ MuKä”^ '^bgenanurer x)od?o/vnnb warb alfo auf btefen 2vrtcg n:d?t6/ nituns n«c0u{i0* Rauptet alfo vrberwgbarntber giengen.
*^'^’^ 5lt;^w vnber anbern graufamUeben fel^amen Wunberwerefen / fo tn ben/^^”^^^^^***” l^i’iï»iettu ben Cutfeen / auffCanb vnb Waßergefebaf/
*^»^l^^ «aff bemfdb 5«Kom/blt;»«r5n3rfa scba.mnitvnbvou ^ p,^^ ,^
Mö » ^ J»*^^tt bartgeftup tfe warb / vnb fpracb $um 13aurn : warumb fïupf / bet mit cem qsaum. Hdrth P gt;^l^eb|ln mid? fo bart/cs wirbt noeb tn Burgen tagen ein großer man^z ®ettÀ^‘’^^” r^y**/'’«^ ^^® ® etreyb vberßü jpg cö wlrt ebe ber £cut bann bef p,opf,eict} tinta *”‘'3€^^^ ^^*^^””^”^'’’^*^^^^ (Setreybö vil mebvfeyn bann ber Cent bleee eßen ólt;«k
1*. iZ
11
K k
iZ f I»
;♦
r if 0 i(
I» ;l
lt;1 igt; V )lt; ;0 1»
Q^om PîôniifcÇf n IXeic^.
Gelltet objetirttintcn îeutfet«« ÄSnige« ^cmpdfl »nb Vocb« /ifl bet
vJ^S’^oße Krieg jwlfcben pompelo vnb feinem 0d?wcberbemZ5uliogcwc# öp,„pjjfftlt;i; ^^j^. »ttbx^^^*®^’®’^’^*^ ’^*^*^ ia*^/3wll«6 nam mltben ^'cutfebengaug Italien mit^uainxtianaff ^enXk^^ ^^^'^^^^ Jnfel Sicilien vnb Sarbmlen/eilet barnacb In tOlfpanlen/ gw^r«. nen/b^**^**’”^'’”^^**®^*'*^^ Pgt; wirket ^tancBreleb beißen / better vorlm fch/kî?*****Weln (VOarßUen/bk grofmccbtlge Ketebflatt / took /n nlcbteynlap •Jeinh s ”*^*^^”’ Regiment/ baß bett3«ll»mlnblc3lcbtgetbntt/ vnb für ein w^^f’^w^P P®*«^ ««»Â^ïS^ A“*® ove4«nt. Julius ge«u«n mitbevnot(Wurfllkn/ „^ ^ 3^ fatten ^^ «^’^ifpanun/ vertagt bie pompetantfeben / vnb fo auk bef Sibels ho gewannen, eittftk^^lt;tlkbrauf / fcblcft aud? fein X^oleb vber in SlßTrlcam/ allbanamer ^uansberpgtpom beÄk '' '’erlor viel Solche / eilet rtad?mals/ fo ertSifpankn cyngenommen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mp«»*e*
^‘’«b/b °^*’'^^*^P^*i’^'’nb bk vertagten voln Sibel famkten ficblnlt;ßrleebengt;
lt;»«cb citt^*^^’’*'^^^ wol bey jweytaufent ‘ï^eutfeber Pferb bey inen / vnnb funk pömpeinjujetfamfet bletttJii^^lTenmecbtlgcn relfigen (Bezeug auf ber ganzen Weit/^nlk was »nice at ©rieeftn;»
*^«ffbc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ^^'^Krieg fo lang tourer / ßeb verwog / eilet mit feinem Dolcf ’*‘^ **‘^“ 3ttiium» vmL.?^*'ir«r|mittlt;nlmWlnt«rlnlt;Brl«tolt;ttlattb. txtes/mnunbnrtlagvn flt;bcn7î ^” '’’‘'*^ '’‘’^ ^^*^ relfigen 5eng ber pompdanlfcben/ba tbeten bk '^cur
gtmei«^’!^^^ nbsp;nbsp;Key fers bas bek/ erlegten ble Kürlfcber bef Komlfeben Ke^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3*1*quot; ?***
®bo ^®?”’^bracbtenslnbleßuebt/vttnblag3wll»ömltbülffber'ö^cutfeben^eJü“
^lt;trföT ^^^‘^ ^^** *^‘^9 ^^ ^*^ SebUebt gefebaeb / nam Caius Cornelius ein 2^evfevi ^**P‘’buaber Dogeitoar/vnnb febrey/man fd?lüg feb/vnb ber ^‘^nört • ’^^’ Plt;gt;mpelus ßog In Slegypten in bas Keyfertbumb gen Sties’ §J‘quot;’’j“* ^**^“ ‘‘* ^^lt;5tSca^^ ^? bauptkntt/ allba toar Keyfer ptokmeus ber ^ebenb vnnb ptSSs ber jw Her deA ^*^^2^^fer/toas noch ein junger Oerr/vnBriegt mit feiner Sebtoe beut»« nicket wicec *^^e«iii s ƒ ***:ta/lage gegen elnanber jufelb.pompelus bett jrenDatter ptolo^ ^^^wt^n ciea
’*gt;»berevtt ’’t“*’^^^ ß »0« feinenelgcnCcutcn vertriebe toas/mlt bemCeutfebe ppmpems wammft *5lt;inßb ®^'^ '^ paruin meint er feine Klnber foken In folcbsgenießen laßen «i» aegapee« gepo b«KÂâJ«?elt;T®‘£’‘*ïP?*T^“^/quot;’^!^‘'ÎÂ'***^’^
”^ ^eav»f °^^**®^’ -^” ^^*” ^^*^ -^ “ ^’“® ^^*^ ^^^ ’*^*^/^ “”® ^^^^ pompeto aneb (ica eimoctet. Bußh^f ^^**/ba braebt jn obgenannter ptolomeus bef pompelpaupt/ Jm 3»««» ‘*ß‘ P^^f®* ^^yfer ^?*'^^/5^blt;r.etbrob/vnb balm obgenannter junger Slegyptlfcber *”^'^lt;“’F^ begvaben.
•’^hi:?#ff ^^3cbcn etlicher feiner Käbt aueb ermorbt tookbabc laßen/ nam
*^n5uSHcvanbrlaeyn/bawarb er vom obgenan ten ptolomeo be lagert/ Quitus wn^w^u^
-ocr page 280-©rtô ctfî ^«(SSb^iuttnte ^lucnctnt/ . bod) bill'd) mrtttnbcit bc^ ‘^Teutfcbcn ^cycnfdxin Kcifi^ett Gc^cngô vnb lt;i^ ^ '^ctt ffcbctt/focrbatitalört Hein bcyjm bett/brtô anberfem X^olcb warnid^t^H
pn/vherwanbe et bit 3tcgyptifd)cn/fd)l«gô an einem IVrtßer / vnb wer 2V7 ' r*?quot;”*^“* ^M*^ ptobmeue nlfo tob im petten bef? ITaflèvô gefunben/ bete ein gülbcnp^; ^ferSSott^'w ^evvnbbrtrmfdx«. ïÖee Äeyfee verliebennebmabbas^egyptifd) ^^^]5fÿ (toerfcbiagtn. tbumb obgenannter 0d)wcfïer2lt;6nigóptolomet/ deopatre/vnb wat^^ ' »ÂSÎ5S*«l«^f3“‘ï?‘^8‘?*y^'lt;quot;,’^^ acgypttt./iCgt;«fi«»tt«rf«J ptifr^f ^^enfertf^u/n. '’^« ©ott befcbloUen / bnp verbrochen folt werben / barumb mujt es ju lepc**‘’^ ein grauwe vnb Weibebtlb fallen. Dnb bief^deopatra folt etn ^ungtl^*^^.,; feyn/war lebig/bett betnenlfbemann/$og Julto bem 2^eyfer gen Ko^Ö^ Cicopatn jibet tiem nad) mit Keyjerltcbem pracht/ 0tebnrftaberallbaweberautf@cnfftciJ’^ Suiio nacb 9'« gefchmueftmit Ifbelgcfïein/eynvteben/banttee verbotten war jiiKom/®^ Säfra burff ju ^^^’^ iranw folebe ^be vnb ^ier braucht/(te bete bann etn -if bemann vnb OComnit prangen. ber/vnbwervberfiinff vnb vierzig (ar. ïba 3iiliiiólt;iirlt;gt; 2legyptenbettgelt;”'^^ a(ïen von juhü o» nct/ctlt er in Elften / nam bafelbe auch ^Hee eyn/ vberwanbt ben Aonigp^^^ crwimsen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naceö / fo am (Deer / bareyn bte Ïgt;onaw feilt / berrfebt / obgenanntes
^ietfjar wirbt boit 3«Ilo be^nabet.
ÇatocrflidJt pc^ fclfcß.
batt6©on/Ï)tetbar ben 2lt;ónig ber ‘Ïeutfeben in 21 (ien namerjugnabefi/l au ff bef Xegimentô feiten wasgewefen/vnb verliehe jmbletn ^Irmenienl’^j' 5u/rurftmitgro(]cmetlettwtbergettX.om/vn nachmals in 2Cffrtca/vberwlt;iJ^^ auch ba biegroffen Derren bef Kómtfehen Kabts/Ï)erwei(eCatoerflacb F fclbs bef gleichen. ÎDarnach nam Quitus 2lffrtcameyn/ fuhr herüber in OmP^ pompei®6ne wer!» nien/allbabettcnfîcbbievweett ©on bef (ßroffen pompei / Cneus vnbÖC ten ton juiio vers» tus/wiber verfamUt/ lag jnob/Öcy turn verjagter/ Cneus warb erfebUgef’^ trieben. ©treit/Dub namalfo3«HusbasganQeKómifcbcX.eichin vier jaren eyn'’ berwanbt alle feine 5etnb mtt berCeutfeben bülff/vnb fuhr mit groffen 4f b^^** 3ufiit«triumphiert, prachtvnb ÏTriumpb vnKomcyn/aUbawarbjmgrojfe ebverbottenvotn^^/ meinen (Dan vu Kom / in ber Kird)en / in^unjweilen/ 2tuff bem plani^^”? (m ein hoher ©tul vnb 6iç vbcr bicanbernauffgeriebt/ auch fein ^ilbnu^’” einem Kranç fo glan^enb ( wie man bie ©onn mahlet^ vil fhriem bett/ge*^*; cbec/vnnbcin 2^nopff vnb2iugelober3lpffel/wicbey vnsbteKeichfÎAtf^^^ 2lt;eyfcrauffbie(Dón!5fd)lagen/aufffeinDauptgefeQt/vnbwarbgenennlt;K lebenlang ein cinigs Daupt/ ein einiger Derr vnb regierenber 5ùr(l bef mifeben Keid)S vnb ber ©tatt Kom/(einer heimat Xgt;atter/bas bracht (*1^?^ bem 2lbcl bcy ben groffen Derren/benen er alles verviegen/vnb (te in g«^ -gt; wiber auffgenommen hett/groffen netb/ if r warb von jn im Khlt;it erwürgt/^’”* ich hernach imanbern^uch be(d)reiben werb.
Q5on ben XeutfeÇen vnb ^epertfeÇen Königen/ge|/ ‘^ui^ / grcufchir / vnb wie bie quot;Sehern veririeben fehlt wor# bett vott bettKómifchen Äey'/ fertt.
n bett Kómifchett/ (Sriechifchett vttbaltett ^eyerifchenChrotticfeiifj* ich/baf ttach obgettatttttett Königen/ ^mjl/ 23empei(l vnb ‘Voch^^'’? oj^vns gewaltige Kóniggewefen feyn in groj'fen (Sermanien vnnb fchemlanb/gegett (Ditternachtwerts ehern ber ïbonaw/ König Coq/ auff HorbavnbinKóhemKönig ïöieth ber anber/ vnb ber Keyern her eh«^ Ï)ottaw gegen Mittag in Keyerifd^ctt Z-öflerreichtfchen ^urflenthum^ ’’ft Dngarijehett Kron König Creitfehir/vierzig jar vor Cbrt(li lt;5eburt. 3$^./ ïOïerrf. nbsp;nbsp;nbsp;lt;md) meh:gefunbê/ baswieJCuitweg Xiubwig/Xiuts/liauths/ £aubl/12^’ iEinOQarn wirtauff Cloboucus/Claubs / Clobs/ Clois / JCitameus / Cubouicus/ îlergleichen ÏSSamp;e»‘^ bttnnah/3ohttttnes/Johanns/Dans/ Denfcl/ Jan / Jban/ einnami(ï/ƒ ^®^ nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;alfohunvvnbgantvnad?veiAnbcrungberÖprachvnbgegenb/andiberC^Yfi
fd)en vnb gemeinem brauchs/aufgefprochen/ Ïlie neuwen jCateiner m^^ SS^ bmugtbcoby/buaumirbubrn«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^
-ocr page 281-®m6iffpwwsi9lt;rdemClt;tttf(glt;tt. CXIIII ’^ Sïómffcfxn 9ïft(6/WK grof? mf tätige SfuffrOurîta^
«n 3cïvefcn feijn/ Otimcr eine na^ ïgt;cr ankrn nueb Dem toD 3un// btv
schärt mebvbrtrt^wólff far en ctnanbev/tMib wie ftd?
and? obgenrtn« ‘C^cucfdic Aontg bann ge c halten haben»
Caf|t«6 vnnb Bratus/jween groffe Ivetten/ mit fantpe ?^^SSßÄ?^^»^quot;'%-’«‘^t‘**^'-2*^**^^“ *»lt;»»«««« 3lntotti ^^^^ ’'^’’^’^obwÖnfftcyft/etc ford)tcnbic$wccnX5urgctnctfïcr/ nemnifi« ben Jjobet» lt;’llcbi«lt;t' '’^^ ©olobcüam/btc 2lt;cyfe«fd)warctt/c6warbte(ad)gcthcïbtgt/ pfifft «o«.
lcfadiiHft.'\»^ ÄnnflkrvberalU^cnfchcrt/beret grofjên ßetfi an ah fnebjumacben.
* n^lt;®lt; vnb ruwe 511 {teilen» Cafpue vnb ■Ömtuö theten ntemanb funfï ffoff««» «nb^mtus 'w* 11)®«/*'quot;r*Ï^Ä?*^lt;?*'“quot;»««»^«quot;quot;WmKtgimentbefob «a^quot;Squot;,quot;,”“ ^utö ^,^^^^^^^ '»ïD Elften. ï)a (te wed a«^ Kom ramen / vnnb bie jween tigt.
’^‘^M(tm?^\* - '’*’^/‘^^*^fw^^^/roO^lt;il6 aa{fobgcnantenCa{|i»mvnbl3rutum wurben/weten auch dent allem lOerren dcwcfen/vnberllutt'/
flt;blM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^t^^’^Dct‘fic5u tbctlen.jbolobella/Ctcerontóifyben/cr^ S»lt;©0io6eS
iii(,^^ '’’*:^’^ttttm ben Kórntfehen Hauptmann / einen vom Kh*it vnb Kegb
8«lt;Migt;»2Se^’^^'^T‘'*?^'‘*“T^‘^‘t’*®*quot;’Tf,ï^-«^
ab#iH.5^^'’’^^^*’ï*w^/^^^*^*^3^wefett/blt;retallcn femenflei^an/fo wok ber
tOerm haben / bey {ren alten betten/ XcSSm?*^ *^^*^S^^‘^lt;*lt;tgt;tlt;»»/löblichem braneh/blelben/vnbbte Öt^nb be^ Ketchs
Bantx ^‘!î'^^f6wtberaufffeçett/2lu{fbermetnundôbetftchauchfa|ïCicero/ ’»««“«^ «^ ''‘quot;'^ngt;,bci-v,„i,n„.t,.,„pr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M^mtóMt«»
Sen x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^ folchd vcvltcff/vn alfo lm Kómifdjen Keid? jugteng bam auch
^”^’^3^’^y Detter / nech|ler if rb vnb gefiptcr 5tcunb / quitus •^ctau^^*^ - **^‘^‘^wwcn ^mbev hett funflbetn ifrben ntche/vnb war biefer $ett ’7tilti, öd)t’eibct7vnnb erfb au^ (ßrtechenlanb/bahtn {n fein Detter óffauiusitinfa)«« w»x!l^Â^îî'’*quot;*^***?T«’2V“®îquot;l*®'^‘^ÏJ.**“'’fe*‘‘to»3Xtor^
ttetf ^/‘'^L^^'W’Ötmmel/ meint ber gemeine (Dan/cö werbet Jultj ©eel/vnb ampimciaf^uncrt belfFertt?'^”^^ ’’'^’”‘mel auffgenommen vntcr anbern lottern vnb Hor/ nac^öernwö juUr* ■Setani ^^*^“*”^*”**^^*ttanlmattffbenBop|feinfoletocn0tem,Dnbeewar Wnt/’^T? ^’^ ^^^ ^ch^eben {aren/ganQ vn gar veracht vn verfpott vorn obge^
A ®”*^ / ^‘^^ ^“^^^ ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(5ut6 / aller if rbfchafft Julp vnberftan/
eingt;Szï ‘^ctautumlein if rben taffen fcyn/ woltfuntt^uimlaffcn/jagterwer 2(nt^oniu8j5itóeM beften'tó s'^^'^ ^kf jn nur cin Schreib er. iöaßogOctauiuejum Cicerone bem «o_^amp;b«itoer^iw vnb\^'^^'^^^^^^^l^''’^^^’’“^tf/thatvnbbcyftanbt/vnb nam fich bef 2lbelö
Cicei-rt fquot;”^5kt6an/biealle2lntonio fembt vn wiberwertigwaren/vnbbracht
^lt;tnbcn fevn z“ ’“i®^ ^’’^^ ^^^’^^ ^^”3 heutige Kcb vnb prebigt / fo noch vor// gSs^Sn^^^ teniet/SJ^*?^^*'*^'^ '^®''^kïcrgant5cnlt;öennctn5uKom wiber Plutonium/ Cicero preOtgt wibei r .’^^^^^^m^wffDaó btnberfl/$etgt alle feine ^óberey an/vnbbracht
fk^uetn« *gt; J^‘”b bef heuigen Komifchen Keichöerrcnnt/óctautuó wiber bigt ercómuniciert. ittin t^uuptman erwchlt warb/ ber 50g wiber fn mit lOeerebrafft/fchlug
5um p.5ï^^/'’”'’^*^Mgtfnlt;^«0^^^kn/2gt;aflogcrtnlt;5alltê/fci5t5vand?retch/ SS”*” uufilt;Klt;ïir ^^^^'^^^'tf^en^apjï/ber bette baómctfïeKómtfch Kriegevolcb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
vnnb *^'^ V”^ t^lfpantenjufam gebracht/ vnb bey fm / vnb waren j^tpibue ^'«bonius famw ^ttedevoK“*^ ^^‘^ ^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Oceautue bett ben bem / bae alt geübt / beft ©SÄÄ
^nhtta«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;im/ vnnb fehiebt 3lntontue jum Octauio / vereint ftch mitfm/ Hifn.
^lt;««w^'teï®**^$“**ï?'*'*iquot;^*‘T^ï*^’'»^.lt;^2SX^ ^^mer mir 1 f o^cchnen an ben gewaltigen $u Kom/vnb ruckten alfo bte brcy »„^ @dgt;«gt;eger.
* »I” ^Kriegevolet jufant vmb bic ©tatt 73onont/tbeilten vnbcr , ^owtfeh Keich» -Octanine behielt bie ©tattKomvnb ifuropam/^n / 2J5j‘3SJ‘wbY tontue bveçtVciI ge treilt.
-ocr page 282-©uö erft ^«(^ ^o^anme ?ï«ettttm/
tontus crwcblt jm 2lpen vnbÖyvicn/Ccpibiiö Crtrtb^^o vnb^tffvtcrtMt/^^ Æepibus «lu ©eft;» gen brtmacb Wit ewrtnbev gen Kom 5«. Ceptb»ö wnv etn (BeUnaw / woUflt;^ werben/viel ©eltevbcvÊommen. ^ntontue wolt (icbrecbenamCiceronf/’^”, beven fo ƒ n von Kom veviegt betten, ^betnutue wolt fetnee X^ettevn tob veeb^j einen iegltcben bem ev feinbtwrtv/etwrtóbett/tbetevinbie3lebt/w»vbeft‘’^y ócMHius ertvargt b«ttbevtvnbfecblt;5tgmecbttge tOewenvom Kb^tevwóvgt/vmb letb/ebf’^ ; »iiQifjatsfjerrn. gutbvrtcbt/vtlmitlVeib vnKtnb vevfagt/ es wnv vonbengcwnlttgeneinOT
pteben^n obgenannten Ccflio vnb^ruto. ‘X)nbt|ïbadbicanbev^cbttmA‘’' jein dreunt) tfiut beu mtfebenKeitb/foam evfïenÖyUa evbacbebat. 2tntontiißbev tbetfeineveW^ anbentin bie 2(lt;^t. (Vbuttev^fiibev jPuctum Cefavem / vnb jQeptbuófeinen eigenen 35vubev#*j Cicerowirt toerfofgt ciumpaulum/tnbie3lcbt. Cicevob4evbrtvonflog/fdgt;icftim2tntoniuöJJ^? i cÏcquot; roven wem/wa t^tvenniumpopilium/bevfcblngjuCaietainbcv ötattvntevKomim.^^’' er ent^flupt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nigveid) neapliö/ Cicevoni / fo nun bvey vnb feeb^igjav alt wa6/ba6 tOaup^ ^\
bie veebte banb ab / bas warb mit fampt anbevn ben evmovbtenfbâuptettf?
Ciceronis ftaupt Ju Komamotfenplaçanbev@ebrannenau^ge(îelt;#t/vnwavniteinweniget^^'J 9ïom an bê ® c^ran lauff ju bem tobten 2^opff Cicevoniß banbieweil ev lebt/ vnb etwan ein veb v^L nenaufffleReen. nbsp;nbsp;KomifbenDolcftbet.^aev in bevßnebtwav/febviebev einen befftigen^tw
4bctauio / blagt vbev ƒ n / wie ev von jm betvogen wev wovben / vnb bam alp gute (Vban vmb few Aopff / wiewol Octauiuß lang ob jm gehalten bett/ bojy vnb moebt in abevniebt ewetten von ben$weyen. If be Re Cicevonem vbevg«^^ wolten/ebe gaben pe^ctauioju/baß auch jve eigene ^vubev vnb necbilgeboî** OReib iff ein â^w^f^ ^veunb vmb ben balf tarnen / fo cin gewaltig / befftig / blinb bingifl bev tigvnßarce e( ia. xüit'^tniflati^tüQztievveebenfcbbann/vevgift/vevwigt fid^ebeallerp^^ Cffanins thut ein J^veunb. nacbmalß viijïetcn ficbbiefebvey/vn5ogenwibevCafftum vnb^y^, '
fwm/bteauebvilDolcbßbetten/beybenenbev^belvnbbiegewaltigenwAiJ* . pacorSgei wiber ^0 bal|fin aucb4gt;vobeß bev2^eyfevauf pevfien/febiett fein eigenSon P^^Je 2{ntonininin affa. ton wibcv Ttntoutum/bev fiel Wß Kómifcb Keieb/ in ©yvic/ namß eyn/ tvW^ aUeß 'Ookt fo 2lntoniuß babin gelegt bett. Cafta fein iOauptmann ew^. pompei eon nimpt |ïlt;b felbß / Cß wav aucb ©c vru6 bef groffen pompet ©on auff / nam @lt;^’‘1 eicifien epn. nbsp;nbsp;nbsp;vnb ©avbinien/ vn baß (lOeev vmb biefelbig ^nfel eyn mit gewalt/ lief auff^
^uv Komgav niebtß jugeben / U:ß würben auch felbß obgenante brey P^*^^ auffltóffig vn vneinß burebeinanber/fabe einer bem anbevn bureb bie ^«5^^^
wet antonio tonnt) vubvcblid)ftwar tvauwetcjrteirtemniC/bcttaudgt;ntd)tttnwtUcnbaf «v^S, Jtepibo nicht oW»
lid) mit inen einß wolt fey n, îDieweU fold) 3uffvbttr im Kómifd)en Keid) f^J*^ inbaßviev^ebenbiavgewäret/bamitfiebbieXTeutfcbennicbtaucbwibevbKs .„««;. luevauffcbneten/jïtefcvmitjncneinl3wnbnufan/mad)tfrcunbtfd)atfy’’' ^remibtfchafft mit inen/vevmàblet obgenanntem Ceutfeben König Coç fein einige Coebter/v^ ben^eiitfchen. wtbev vcvmâblctcvjmaud)5u bcvIfbcfctncCocbtcvvnbcftclIt aud)-Cgt;cc^''’^., eingvofleanjalbev'Cewtfeben/einganQCß befonbevß Peev/bamit befett Octanin» 6e(cçt @t4ttKom/vnbewavetaud) feinCeibbamit. Ifßmuften alleinbieCt«tF\^ ommit entfehe. ^y|^|êtttClt;»bwavten/vnb jlAtßvmbimfcyn. (XOttbifenCcutfd)cn febiett^^ gen Kom jum^ctauio obgenanntev König îbietb fein ©on (ÎOevbobun^P^^ waßobgenanntcvKnecbtlOauptmann/vningvojf’emanfcbenbcybcnt^*'^^ j uio/evobevt allbagvof meebtig vnfeglid) (Belt vnb (But. Dnb wavb alp -^^^ a 1 uiußmitgunft vnbbólffbevCeutfd)engewaltigevbannfeine$ween(V^itf^l j0 ' Caffiufftonb^ïirntits fttt/vnb vbevwanbt^vutum vnb Cafpum in (Bvieeben/ bie lagen vnbev/m^\ toberwunben toonö. auf vnßeif vttb nad)leffigtcit gutevgewiffevtunbtflt;bafft: ©ie wavenalU ^^
fûricib. ItcbevfofpotwtbevwbaßJCagevram/mewetCafftußbevamevfrenram/V'’^ baß Cägev lÄv fanb/ fein (Befell wev evfd) lagen/ba evwüvgt ev fid) vov Ut^ P ^Brutus uff R er# 2Ö«^vutuß bevnad) tam/fabebaf fid) fein (Befell felbß ertóbtbett/vneriff% ficcpcn furch feinen buvd) fein vev5ieben vnb faumnuf vmb baß lebengebvad)tbttt/ an Trabanten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcbulbtg wav/ wolt ev aud) nimmev leben / lief feb fetnevCvabanten ««lt;**ƒ%
eben. 5uvov an bem tag ba bie ©d)lad)t gefebad) / flog ein groffc menm^j ?e?iffi m rina «cï ®tytvvmbbaß t3eev/vnbmbcvncd)ftcnnad)t5uvovcv)d)ien^rutocin6^ ff alt ernes WoreV bevfpva^: Jcb bin bcw bcfîev(Beijt/wovgen wivftumicb wiber feblt;m j^^^j)
Cctauins wa^t
(en ïeatfc^eti.
ftom befprung^ev alten Ceutfcgen. CXV
^ic'^v — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lkobgcn(ïttnt4gt;cMutii6/2ttttontiïó vut licptbue/ Ucfi^^T'^*^*'^^/’^^*^”***”®^^^^ KomtfcbcnKdcbß/bcm Öcvto ob / ^ntonuis Vertus toilerlt;w totvi L ^^^^^’^‘'S^’t vnb war Octautuö von flunb nn nut j^cptbo bcm ^apjï *»ftfa«» /®^*^**”^^^*’lt;*Wlt;rfctfKv^bv/'Wwblt;vnb2lt;rteg^vollt;#e /mu^cCepibuö ^8 b **’*’^®^*^^**^lï^^^^V ßcl-bctnuto^n f«^ / warb nnrbef^ Ccbcnegcfvijb. beß^*^*^*«'’^^^*^ t^unbe cm gro^ beulen vnb wurgen nnetnanbewov Ceptbt Æepibuswirfeiufvçt vtlT ^k s ^ W’obnung gebubt / warbt ber grojte Ounb von ben anbern jerz von ferner gevalt.
nul^ bi^^ubünffttge febnincb beß ^apffó. 2gt;urnad? waren wol $wcy üftauius fenb an^
brad^k^^^ Öytien publtus ‘Venbtbtus ^alfne/ 3ttconiï Oauptmann/ Derf • ^^*^^^*^^^^^”'’”^flüchtigenKómeraujf/vnbwiberjnfammen/btebic im pr**^*^ f^^‘^^^S‘^ß^^‘^5en betten/ wie oben angc^cygr ijt / entbidt bic feinen umb ^^*^ ^ ^^^^ ”’d)C berank / lief bic 5einb an bas (BeUger rennen / vnb bev;
mer i ®^*^ / '’’^^ fcinbtlid) fd^reyen / febarren/ toben vnb wüten / vnb bic Kó^z eten ^ ®'^^^‘*S^^^^^wtcbtfcbeltcn/tricbccwanvlcltrm5» ^albbace jmgclc? ba^ nbsp;nbsp;nbsp;'^^^ ^^^” vortbctl erfabe / brad? er an bic jeinbe / fo on -Órbnung vmb , ^‘^^daget/wievor rennten vnb fajt^abletcn/an allen orten au ff ƒ rumplet ^^®P »ber bie perfier / crfd?lng fie alle fampt mit bcm 2Lóntg pacoro / vnb petper 0011 otntpnii Robertbie Perferallcauf ©yrictivnb bem Kómifeben Keid). X^nb Antonius ^’Wtmam»eifcMii^
^dtcbcba63übifcb Canb Dcrobi/obgcnannt^^ntopatreó/fovor l^aupt/ aerobes wirbtä^* ^«ttwaegewefen/©on/nenntjnein2^ónigbetrüben/gabfmbic Statt jc/z mauOubea^
»nh ^'’’'^ ^^'^^^^^^ Canb / wiber wiffen vnb willen ber 3übifcbbcit/eyn/ ta f ^^barnaeb wiberbie perfier/woltfid? anincnrccbncn/vcrlurwol $wcl|f
itth ^^^w/^**“f^*-‘S»t^*^2^*^*^£Ï^l^wt/bcttamerften frib mitjrtgemaebt/ieQt 3 wad? erfn/ vnb wolt)nnid?t bulten / muftmit fd?anbenab$icbcn/ bann ce ^‘^ft^fieb bic Perfer ulfogerüfî mit (Befebof/ baf ficbue gun^c Kómifd?cl?eer ©efebof vberfd?o(|èn/mcinten fie betten ullc Kómer erfeboflen/bunn bic Kó ^‘'^ nden niber aulf bic Ante / vnb gieng allee (5cfd?of vbey/ tbet feinen fcbalt;^
^Rttiebt. ïbabie X.ómcrplÓJ5linguu|ffubren verwunberten fid?grof bieperz fd ^''^^^ ^'^ weren wiber lebendig worben. ‘Vnb num ulfo Antonine großen Imabe« von ben 5cinbcn/von ben grolden Wulfern/ vonÄclcin/ von tOiç/ barà
«y let vu flobc er mit fd?unben wiber in bae Komifeb Keid?/ vnb num obgc^ AΑ''^^.^^®oplt;ïttam ileiferinin Ägypten$ueinemIVcib/vnbfebieb ftd? von antoniitsnimtcrcQ, s^'^“%®dgt;wcflcv/bkcrvor genommen bett. Î?uwar erft bcm feber^ber bo/ î««‘ 2ï?ctb. w^sx^ / *^*’^ würben jnm britten mul vneme obgenunnte Schwäger / vnb pc5»SE?a«ü‘ rtïzk • 3*^*^^$: “Weit aber in ^uffrubr/bœ Kómifeb e Keifertbnwb vnb ^gys* ^oc^tcr. rw|lt;b wiber cinunber/von jwey er Treiber wegen.
^te tag SgpptifcÇ Ke iff r(§«mt ^ertroc^en (ft tver-
Ocii bom Wóiw(f(6m iXcieÇ.
(^\^ulfo Tlntontuebic Sd? weiter betäub veruebt / vnb vcrfcbmücbtbic'z ócfaumstneatwu
Q^|elbig©d? Wäger fcbufft/rid?t feb uneb gt;u Kom cynjunemen.ÏJu muebet t«2intom«m.
»ÿ ^ctuuiue $u Kom auff mit aller muebt/bum uuff bcm (VOcer in (Bric
» ®^^’^®’*w'gt;ttïgt;dcopatracntgcgctt/ftgtfttob/vnbbralt;btdtnbicgucbt ^öu^tenot. Sic tbeten jn bcyb vor febum/fpott/ vnb febunb ben tob an/Plum ƒ ctauiijô 3llevanbria vnb bad grof mücbtig|l (Bricebifeb Ketfertbumb -t^gy-'z ißawtifcte Äevfer^ pteneyn/tbet allba uilen gewult ub/muebt cin 5rcyCanb bef Kómifd?ê Ketd?6 tt«’nb«imptemenamp;.
vauf/tbeiletó inviel Öauptmannfcbulftê/ febieft alle wcgc von Kom Daupt^z
befe^tô mit Komifeben Kricgf volet / tbcilet ben groffen Trader/
t?*^*^/^duó/in(iben 75ücb vnb ^rm/ vnbin‘^bülcr bermuflen/ ^jetamuetMefTti a«e^' ^^^«ywtt« an^cygt/buf mun 511 5uf burüber moebt geben/maebt iumi»ft6tu2icm. p ^3yptcn cin IJrottuflcn ber Statt Kom vnb Jtulicn / Vnb ifï alfo Xf gy'z r en on mittd vnter bem Kómifeben Keieb blieben / but weber König noch
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5üt|len
-ocr page 284-©rtö erf! ^«(§ göfjdnnte ^bmtötV
5üv|lctt noeb t^evren gebebt / bt^ wol w bee feeb^ bunbcrft fav t
(Beburt/bababene bic ©arracen vnb bie 2lrabcr bem Xomifchen Ketw^‘i Êegcnbc toon® All« abgebrungen.ïöarumbbie ©.2^atbarcynCegenb geticht/baben nicht viel F Ä«t{iAtiiilt;n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wùf t / fagen fie fey einee Äonigee ‘^Tochter mit Hamen Coßuö in if gyP^^^^Äp wefen/bae nicht fey n mag noch ran/wie iegunbt ange$eygt i|l/fegten vielaj^^S^ vngereimpte»nfct?amparc£t0gcn bar5u / infclbfl wiberwertig. If in weilW fen fceeauf Ifgyptenfeyn/einweilauf lt;Bried?en / fobochbiefejwey Canbf^ weit von einanber liegen/ »nnb bamab alle bcy be weber Äonig / 5órßen/ W^ i iOerrengcbabtbabcn/fonbcrnfreyvnballeinvnterbemKomijchcnÄcifet^^ wefenfeyn/wiewolfold?emeinlOütelm0cht auffgefegt werben/foijte hoch *’^ ^uf5«gvnbtmgrunbtnid?t0. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
If eift auch e^Oa ventiuö ber Keifer nie gen 3lle^anbria tommen/blt;’t‘^!’f, bieCbrillennieburc^Acht/criltaUeinjuKomlOcrr gewefen inbae ftbenb
»nb wie auch bie CbriflenCalölfufebiuö berKifchojfberfclbigen $cy t febr«”’quot; fo iß er ber erß ber wiberrüß^t bat bas Canbgebott/ auf gauge von feinen fahren wiberbie Abrißen/»nbba0 5euwercrlefchet juKom bae ße wtbevlquot;. Abrißen angejünbet betten/feinen »atterKdßr »aleriue (I^avtmintaiin^i
vnb anber fein »orfabren am Keich. Ife iß ein fport »nb großequot;fchaube wirmicfolchengroben(lOArlen wiberalle»crnunßt»nb»crßanbt/ wtbct'lt;’'‘‘ ©d?rißcbcr Jübenber t0eyben»nb Cbrißen/»mbgeben/ barauf »nfer^?^^ Cbrißuö/alle feine tOeyligen/ hoch gelaßert »nb ge»nebrec werben. Wo fow^. j
3öamp;c«/5?ti?amp;«nfeiib^anbbie »n»erßenbigcn 3üben»nbanber »ngUubigen IcfenCwieich gewif lieh weif baf fic ce lefen / »nb »ns berfür »nter bie Hafen rù den?
gion verachten.
quot; fic nid?t anberf abnemmen / bann baf wir lauter Kuben ober Harren feya/3
ben mtt Unter faulen tbetbung vnb betrug »mb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/
»on weides wegen ntebt »nbilltd) bewegt iff worben ber l?ocbwtrbW îÙurebleucbttglî 5nr)t »nb lOcrr / tOerr 2llbrccbt / ber je^ige Ü^r^Ufebon ^ (V?ctnQ»nnb (JiOeybeburg/bürttgau^bem CburfürflUebcniOauf^rattl*^ bürgt/ bat ben bocbgelebrte|len ^rafmum von Koterbam gebeten / b^JJ ©ebrifft^ugefebtrft/er folt fid? ber mube »nb arbett »nberwwben/»nfoltp‘ ©ebnfftre^tfertigen. Wer tan »nb mag aber dm/egtltcben fein'Ïrau»#**^^ veebnen / id? bin fold?e mifbreueb meiner pßid?t nach fcbûlbig anjujeygett K J burd? (Bote grof er$ûrnet/»nfer Hed?|ïer boeb betrogen »nb befebäbigerPty Û 1 Ifs i)t ber poetenart/»nb tOiftorien braueb/baf fie an^eygen fold? »norbe’^’vj I wefen/wenbtmanôfoiflegut/wenbtmaneniebt/ober man tandvnbwiU»*^ ' wenben/ fo bab ieb baómein getban / aber id? laf ee ^e^unbt fahren / torn tgt;^^
antfgypten»nb-ôctauium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^
J?evobcö ^at délits! ff^e Sneeft ümb
èaalfo bae Kómifd?e Üfberfebweinbem lt;5rted?ifd?en (5eif boet baó vl^ vnb IcQt tOornabgebauwen / »nb jn gang erwürgt »nb jertretten bettim^L póffen/ 5obe4gt;ctauiu6in 3|tett»nb Syrien / verliebe bas 3übifd? Canbow ƒ nanntemôerobeôaud?. Had? bem aber bie^ubentOerobee nit gerne blt;f^^quot;^ jic^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lief er bey im ein anjal '^eutfd?er 2^necbt / bie muf ten auff Ôerobeô Ceib ’®J^
pwMtlt;8mne^t fr» ten.ïDer Xlrrgtonfg auf perftenerfd?racf febr/mit namen prabatee/funtf mit ôfwww. nbsp;nbsp;nbsp;^ctauiu6 wórbaueb vberfn jieben/licf allegefattgencX0merlebig/fd?ilt;^^S
5^nbleitt/fo in breyen ©cblad?ten genommen waren/wiber/gab aud? lt;^1^^/r ^/ wiber/fegt aud? fein eigen 0onbem -Óctauto^um‘burgen/ begercalfoP^j,. Rubier maften frieb j^i^ erlanget JU. ^6 betten aud? aUba bie »on 3nbien/ bieanf bemC^nbr’^’L mit fwuw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iegunb bie grof ^artarey beiffen/ir ^ottfd?afft bey ^ctauio/ vnb mad/d’^*'
fluten frtbvnbewige^ùnbtnuf mitbemKómifd?enX.eid?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj
»nb baalfo alle 3kUffru brin ber IVelt / tm gangen K.ómt|èben7Veflt;b/
ctauiuó gefttUt/ frieb »nb einigteit gemacht bett / 5obe er mit großem f $1 ®^V/ vnbpracht juX-omeyn/imfünffgebenben jarfeincegewaltó/warbnur^t‘J, fergunfïvnb ebrerbietung von mennigtlich/Kabtvnb ^emein/empp’’- ^^^ 1 órtauiu5 mirt 2i«^ vnbmitgemcinemKabt binfurt an 2luguflU0 ba6 ijl ber i^eylig/»on ®‘^^ agt; I öuOHS3«iw»nt- torn»nnbgefanbt/ Hat^/m ber fed?ftc (Öonat 2(uguflu0/»nnb berfM^n^ nach feinem»ettern3»li«6/gepennt/ wie man fie benn nodi beif ^ i^ô b^^’^i? ber bie alten ^ómer nunjfjAvim (ÏOergen an/wie bie ^üben im Serbie. * ’ ‘ ^
-ocr page 285-60mi*rfpMtttC(9erdten^e«(fcSlt;tt. CXVI ^Älö Ijabctt (ôbk Kornev tm penner angebebt/wie wir es noch von jnen bae nM^”^?^*^*^^””^*’’ ^tKlt;blt; hebe« lt;r|ltnbiercm jar bas Kómifdje^ctfcwbwtnb ^i'*?’^^^'**'^ 5wettQtgjïcnvovCbn|lt (ßeburt. Tpnbbkfe bmg b^bctd^alU r’ï^^** Worten vberinuffen / werbe von etUeben webr bemads imnnberen «eb/ fo có bie jeyt geben wirbt/ fd?reiben.
2Bff he Q5ci)crn Ven ben 9Ïómevn ver(rfe6en/vnb he
S(Wgt; an fer benauw jum 5’^óniifc^cn '?\cifb gc^
bmebt f«yn worben»
(^^3innn 21 ngu|7u8 ein einiger JOerr be^ ganzen Kontifdxn Ketebs vnb Q^ ber ganzen Welt wnó/ vnb obgenannte Ïeurfd? vnb l^eyrifdte Könige 2*^ mit tob abgangen waren/ vnberfînnb er fid) auch ^ciirfd?lanb $nnt Ko^-ter^ r^’^ bringen/ben Kbeinfïram better feboninnen/ jn bett fein‘Vetz quot;nbsp;Jwli«6bemKómifdgt;enKetd) vnbertbeniggemadjt»
lt;tw«v|lenattvmbbteCanb/foanbie jÖonaowfïop oiugufiußnimmet
Lj ^S^n mittag werte/vnb brey^eben farvor Gbrtfli lt;5ebint|cbïdetcrfet// ^eutfc^unDtvn.
«ten?^ ^^^^^^^*^^^^^^^*^*^’’^ '’’'^ ^^” ^‘’’’^ ^ beraufï an bic ÏDonan w/ bie febln^ ntettb ’?‘^^^*^^**”f^^^’^^^/ erfebUtgettfreKönige / Jtórjlcnvnb tOerren/na'/ k ^^”^ oberhalb vnb niberbalb bef? Ceebe / vont Koben fee bif? an ben ^ib ^^^^^^^^^^”^^^^^’^^^ ^‘’’^^^’wmtcKónnjHxin gefïitften Kriegfjvold’» ftift b^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“ fSauptflatt Kegen fpurg nadt jm änguffa Giber ta/ îDrn'z ^fuanfia ^roßfrik etch *lt;r^^*^^^ ^^’®^Ï^^*^^ 3lngnfla Kbetie èritfotna gnô / Wie bte jCanb vor -ótuionwjus. hit s ^^^^'’^' *fr^*’®*^*w^^*^^**«*'**«lt;wlt;wenblt;angejlt;ygt/wcrb halb bemach •hanbernKueb tnebr barvon mitgrunbt anjeygen.
2lugn|ïu6 5obe fclbejl in ba» Canb vnber ben 3n/ fb $wifcben ber 2)0'/ '^‘^^fï^ifeben dOcer befchlojfcnwirbt/bradtteallcó$nntKóniifd)en
J , ^^^’^cbteibonanwbtß ba in bas (V?ecr feilt / nne Kóntifd?en Kvtegf z ’”’l‘ï/tbetallbagro|rereblid?cGb««n»
lt;vbi?^*'^^‘**^**’3*^^“® ^^‘‘^^fï^ poet / foldten Krieg b^itretben wolt/ htnbte f^env^S'’’ ^^“‘^^’^^” tlamenber ©tAtt/lt;5egcnb/l2Anbcr/l?crrcn/5»r'z feynw-1 • “Ï’*^^*“^/ ^i^f^^'^’^f 2vned)cc/wie Fnrechten iDifforien von noten febrih x ”^*^ ^^^‘^‘^Kdxn'X^er» nicht bringen / nniftbarvon laßen, ^nnb guff/k^'^’^‘'^^'’‘’^^ff ^'^^^‘^ '’^’^ ‘Groianijehen Kónig Xlrnea/barvon^luz «ter S- '’’**^/ '’quot;f ntifchet boch barnebenaußT ba» bur^efî barunber ber Kó^ AttAb ®'*’'’'^ ”’^‘^*^^?^^’^ 3lugitfïi / bcy vn» fingetmanenoch/ eefchreiben» fie lÖ^'S^'*^^”^*^ (ßricchen/Strabo vnb 3ppianu6/ba^ bicKeyern/fo vmb Ï^anb? u ^*^ ^^^ ^ ^rab/ ïDonanw/vnber bem Jn / vnnb nnßoßenben ion K^ ^^ ^^^”^ ^‘^^ G)onau w / gegen dOittag wert» / auf? Welfchem jCanb «unerfr*^*^'^’quot;’^^”^^quot;'^^^’’^ bw^bere vnb ßbenvnb ftbenijigfar rówclich bifber feroefl L^^^^'^^« *«i‘^k^’^-ï^«‘'fï^« ifrnfl vnb Ker/bie erßen Kómifchen Kei bie« ^^^’’*^^’^ ^*^”^ ’^’^ fampt fren anbem nachbau wem alten Key cm vntb (Bttt/ïÏ*^^^^'gt;”f *gt;”f^*^/'*^*^^‘*trlt;«/wlr”Wlt;^f vwb Kinb/allem‘X)olcf vnb ï)otta ‘V^ff ^i’^Ödtteß^anber tbonauwgemadKtbabcn/fcynnachntalebtc feti«^ k ^^ gefabren/bif fietnba»(V)ccrfeilt/auff berlincten fcytenwb wetfü gezogen. quot;Dub haben fich allba ebem ber Konauw/ gegen Horb ^nbanff ^^^^^^‘^^*^/5wifchenbenWaßcrßüßcn Weid)fef/noßcr vnb neper/ gern nbsp;nbsp;WfenCanben/ nibergetban/ bie wir jcQunb polen / Keußen/ “Vn'z ^«•xm batm oev* bat «•?^‘*^^^^y/ Gartarcy / heißen / allba gewöhnet bcy fünfer halb hurt'/ Kî-Kïîquot;^»? ^ebûtt'^^^ ^ï^ntifeht / vnb bic Kriege gefucht mit ben Kaßant / iOalauncrn/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’ ^ ’^ quot;’kh^^Z^**ttblcrn/Quattlânbern/ Scharmattem/Schutten / Kottau'z
^«hsb *^^‘^nZ^othenvnb îbunctauwern/fobie Xiateyner vnbbic (Briechen
acos, Scythas, Sarmatas, Baftamas, Peucinas, Vandalos, Alanos, heißen / -Ob ba'/
^ if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdbeß
-ocr page 286-Siw evfî 3Sttdi ^4lt;wnlt;e ^duettetnt/ ftlbe(l bic Beyern lOcfQogcii obev Könige gebubt / b^bcid) nod} ni ebf fbnb** Q3?atititt6bet^ct)s= ^ß fehretbet ntemanbe barvon / fo ban td?ô auch nicht fagen / mallend Ad7^ Sm/grtS?*”*quot; bte ich bisher vberlefen habfinbeichben Xiamen ber Reyern bey f^nffhn**^^ j, jaren nicht / wae fte gethan vnb gchanbclt haben / wirt ben ©Aten ober ©of ab ben bafj bekannten 2gt;iethmarn vnb ©ried)en/$ttgefchrieben» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .^
2gt;iefclbigcn feinbmehr ben ©riechen vnb Kornern bebanntgewefen/’^*’ ben bef halben ben ^ey crifeben Xiamen in vergeffen bracht.
Waß auch nach obgefchriebenen iOerren vnb ^Arfben in ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
£^artbenober 15eycrn fAr Könige ober t^er^ogen gewejenfeyn/habe ich o’P malauffgefchobcn/ weiter barnad? 511 fud^en vnbcrla|fen / ich bans vnb iH‘’5 allein in folcher bürgen $cy t nichtalles erforfchen / man map es weiter auffl’^ gantje Xlorbauw / ©ceuwermareb / Kernten/ -Öfchlanb / bie alten Ku^b^lt;y mcrn/Krtetfe/vnbbergleichen3ln$eygung/burchfud?envnb vberfehen.^^’^L ©chrifftenfoich bifihcrburcbfuchec vnbvbcrlefcn habe/ban ich weiter nicy' grAnbtlichöftnbcn/bi^aiilf bie jeytbaber gro^mechtiglbe i^rntónig35^‘^. Æ)fï!35cpevn tMf«bcrbie ‘ö^cutjd^envnblVinbengercgterethat/IVobie Key cm was treff Ufb^ 5t?”Ä«/^^*f*'f* gcbanbelet haben/iffs in ber gemein ben 'Ïcutfehenvnb'Winben /bamalô’^ ugeit/i e». jP^tein vnb ©ricchtfehen Germani, Scythæ,Sarmate, genannt/$ugemcf)en'’^ jugefchrieben worben. Don welchen / als bte notturffe ber fad? erreichte ^Z fchreiben ijl vber mein vermAgen/ mad?t vnb brafft / benn fich folches vnberP hen obn ßeifftger ganzes ©ermanien / ‘Ö^cutfehes vnnb 'n?tnbifd?es burebfabrung/ifbetn groffe C^horheit/vnb vnbcfiinnen vcrmcHenheit. 1* bic ©riechen / Kómer vnb Lateiner / vnb anbere ber alten ©efehicht KefeV^^t bemtehr / wicwol vnfereabgefagte trcffcntltd)c ^einbe / von benö^eittfchenv^ vns gefchrieben haben/wil id) nur auff baóbArQcfl an^eygen/ benn nach lenge vnb ttotturffe berfachen folches 511 erschien vnb aufjuruhten/Dnb w^f^ allein alles abfehreiben lic|) / vnb nad) ber lenge jufammenin cinKud) bre^jZ thee vnnb fc^te nichts bar^n/ benn nur bas jentge fo vnfcr je^tgenannte vö^ feinbe von vns ‘^Teutfehen gefchrieben habcn mad)ec ein großer toßluher'^'’'^ mit mehr grunbts vnb warhafftigen tapffern '?t haten / bann etliche vnfer*lt;r Icppifdje vnerfahrne ©efellcn/ bic ftch annemmen / barfur auf geben / vot^J^ Chronicten 511 fchreiben.Dnb ich tan 11 od) bif her nicht wißen oh bas auch quot;^ ernfeyn/bie ptolomeus ber berAmpteß ßcißigjle tAnjlltd)fîc CanbbefÆ^' ' hcr / vielleicht etwas vertchret/ feiner Sprach nach Boemos nennet / fence O^J'. obgenanccDolderauffbcr ©rennen bcrKonigreichKehempo len vnb D’ gern/fagtesfey ein groß mächtigDoldgewefcn/basiffwolgcwifz baf baUf^* breycrlcy Kcycrngcwcfcnfcyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4
Ægt;«t) toimb breiffte» 3gt;rey vnb bretjftg tau fenb Deyern ßnb vmb jrer GOnnnheit vnb tdufcnb^^cDcrntoom wegen vom Julto bem erßen Komtfehen Keifer in bas Catcintfehe ©aUH^ gefe!«:** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canb/ fcQunbbte Kron tränenreich genannt/gefegt worben / in ctne0fj
^cv^ouia.
bief Ker go uia/auffeinem Kerglicgcnb / Alrclichc feynnunber meynung bas JOergogthum Korbon intrandreich/etlicheKhobcs in Khobünna/i»^^ iOlt;rçogthumb3luernia/ault;h intranenreich' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
^tc Xlortauwer/ bie alten Key cm genannt / haben fr alte IVohttunflf ^L vcrlaffen/ßoßen gegen Oßen/vnb ein theil gegen Xiorb an basKehmer £ƒ*’/ auf wclchenbasb^rittethcilber Keyem ©cfchled)tvnb KottinlVclfch^^^^i/ Äcnitctt borOdort^ gezogen / iß von bannen wibcrin Xloricen/fe^unbKcmrcn/ ©teuwerm^ff^ fumgewefen. nbsp;nbsp;nbsp;^cßcrreich/bommen/ heir «Uba vmbbcnlVafferßnf Îgt;rab bif anbie 2gt;o»^‘’
5« Ut^t haben btfe Beyernnitt famptanbern oberhalb »nbvnberhalb^ ©auw/in ben ßanbcnjeQt^ulgavey mb ©eruey/^Ongattfehl^vonS^^^^’^^’d Tvobnenb/fo jnbte Komet ju nahenb vnb ^u fd?wer Îlad^banwert» wolfelt** , ben/ aUed jelb/ IVtefett/ 3lcfer/aUe (V^o^/Wetb vnb t^eyb/fo btf an ^llvtreJ^^ i IVtnbtffcmarcb/vnb Denebtfeh (V?eev / wie wire /eJ5t nennen/ retebt/ aUba ©d) Afevey en pyn mu^enjven Xlad)bau wm vetlaffen haben / weiter w^neX wollen / fey n vber bte ^onauw gegen Xiorb gewichen / wie erfl oben angf^^'^^^j iff / Xlachwab mit ben t^aunen/ ^Alawnern/ ©Athen/ IVanblern / vnb ^n^L
-ocr page 287-^owôrfpwtnflj^cvrtUert^ciufc^ctt. CXVII cr«îdë^'î?^5^***^^^^*' '^^^ IVtnbcrt un 0olb ^dcgcn/babcrt ben 2^rtcgcn nad) Cdrnk . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnbbafj bic vo tOirn/Öcfeeirn/■25encn/23vrtttlnd)/i0al|5/t?rtU/ 2(1« ©Mfffetaffee».
furff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wtbwg / fo aUc obn ^wciffel alte quot;Scy mfd?c lt;5cfd}kd?t/ ó^ey (Sc^-
H«nnt '^^^v^^^^^ ^^’'^ ^’^ nUen ^rteffe anjcygen^^cwefen feyn / vnb nod? gc^z ^olß^cnbab ’^^^^^^^3^’^**’^w«tt^lt;wtfd?lt;»vnbIVlnbcnwibcvbtcKómctgc/
2lt;ont5 ^l^^cb fob b^ben fteb bife Beyern jnfantnKn getban ftd?
lt;ïwfrgcvtd?t/itdgt; grójjltd) jcincbftjvcn altcntlanKitgcftercfc/
d)c^U u *^lf^^tbcrbolcMbcvbaöfd?tcbtd?(tu|fbi|ïtnb46bnttel5ud).0ob
^^”®^” ^’‘^^ nlUtn bic alten 15ey cnfd?enCbvont eten vn (Befcbtcbti’
' • ttbernand?bic £iateinefvnb (Sneeben/Cmne JulinsbererflX.^^
®^^*^^®cvrtbo/3ppiann6/ aud)yrandfeuöpbtldpbn^/vn vilunbev
lt;tWd ^''^^^lt;ber ju nennen wilnicbt von néten fcyn/ ïbetmitnit glauben wil/ '?’^?$*^®^*^’^^9^bet/ bet U^ vnb frag obgenannte (ßdebtte vnb etfabtne/
gt;? k*?*^*” **^^^” fad7cn bey Afybcöpßid?t vnb lt;35lauben vetpfenbt feyn/ vnb batumb gcfd)wotcnbaben.
ill'll Pen Q5q)erff(^ pepten.
^tôÇant) fo bip ^«yeti piic Koerwte oben gemclöc if{/v(rl4|pn / (0 gaf
Q^verébet wotben / batmnb wits von ben jCateintfd?en(5clebttenDeferfa Dejirtaioioruni. l^oioruin,baó ifl/bie ^eyedfeben t?ey ben/IVilbnu^ vnb Oebengenant/
baóiftyv^®’^^”’^*^ f'^“’*^”’ btaudgt; nad) obetpango/bie anbetn eigene Non cis jn/ fgn.fup. ptohmu.
nottu L ^*”l*^’’^'^lt;^bctaltnibet^cyctn/gcgcn3lufjrgangbct6oncn.^ówil teutfA^fc'*^^^”^^’’”^^^^”'''^**^*^ biewottplinnnad)bem^iid?(ïabcnvet//
Peeï^b-btebet fetje. 3lnbteNoricos c fptid?tplintuó ) floj^c bet 0cc
^^y^dffben lOcyben vnb irlt;lbnu|5 / jetjunb fcyn allba gebauwet/vnb
2^j.j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie Kctd)}ïact/vorn Glaubt o bcin Seifet mit altem Kómifdzen
lt;Bcct^^hk^^^^^f^QC/SatjanJo vnbanbet0fAtte mebt/SacarbandaJulia, Had? bet Sacarlgt;4f»ti4.
^^^^I^^nnbad lu|ïtgftud)tbatPannonia, fojwifeben ben $wcy en Wap/ ^«^**-
^va vnb Qauw/aU bic Kornet befdn-ctben ligt.
^^” namenim Catcin/bciptim ‘S^eutfeben ©teinam sab^ria.
»^ i A?^^^^^^^ Wien auffbem 'Vngattfd)cn/batvon©.(V?attinb«tcig ^.OTartmwö« tJmtff ^’^^^”^” Cttlt;ww€»*lt;*“^^«’«Pfol^wlt;lt;’^lt;ôflt;T^lt;ylt;«fdgt;lt;5v/lç/bie @JJÿ'^’
*^«betöteuwetmatet / ïötebtittcnbaltcnóvot 73tuci’anbct fZw
ÄdG??*^ n ^’’/'*”^*1^ i’^’ ^’^ ^^‘’1^ vnglcid?. Wie 2tntöninu6 bet et|t Komtfd?
brttia k^‘^’'bjlraßcnbcp Komtfd?cn Kcid)óbcfd)tctbt/ Jnbet Statt04'/
betfi*^ 2^etPct ‘Valcru (lOavimtniant jeyten/ 0.ö^uitinuó ^tfeboffin ®- Äuirimt» ^v» ^^” Cbd Jïlid?cn (5lauben gemattett wotben/ man bat pn f^^’ff•**
6ab '^^^'^^^^**’ ^’^^^^ Óalp gebunben/ vnb von bet ^tùd tn bae Wa|pt ^^”^‘'^^ genannt/ gewotffen ^i^ ^bcr aup btaffe bcp 2HlmAd)tiglt;n J”ï^^3^flt;^wummcn/ bat etwan ein lange jeyt geptebigt/bas Doltf ©otteti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^’djjufolgen etmanct / ju legt butd? anbäebdg (Bebet von
‘^^'vnbetgattgen vnb etttuncfentfl.
ba« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® • Ciutttnuó Ceben bcfd)teibt bet bey lig 0. iOietony muó au ff
flt;»nw,k*^'^/'^*^^^^*^^bvij{ltlt;bepoetprtïbcnttttó nad? bctlcnge.ïDtc vonpap/ dnctch k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obgenannte jeyteiniftebtfd?off vnb(Dutter0.(huw
^^^*^^*^**^^^r«^^**’ ®^“ steifet Philipe gewepn/îDic von Gegetn ^’'^***^^”*W«n König bataufj/ee beipt wolaud) betetft Kómifebe n ”^*’^”*^^^^ ^^^ Dey ben and? 0.Ouitin/vn wotben bie Kornet nad) ibetbic Ccgenbju Ï^egetn©ccgemachtbac ijïpajï
ften nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3lt;wepen/pc bat webet benb noch füp/ifl web gefallen noch gcPd)mal
51 z^^’^’”^^ ^ud? bet bodiwitbigc 5”t f^Z Dctt 3oban6 Dinbetbach 75ifd)off ^o^me« binbew iffil K^^^*’^lt;*^^lt;wgt;baeKtnblcin0imonbafelb|l von ben 3üben gemattett 35«fW 1» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rett^’^®2^^^^^^^*^^'^*3l^*^’^^**'’’’^^®y**3^l^3^/'^^^’” ©d?tifftcnbcn von
neu ft^^k ^^yugefebteft/atet pc baben jm bein gtünbtlicb antwott batauffbón baû5!^^’’'^® beiffen wol pap Cegenb/bae nut lópweteb ifl/vnb gefebeben bing
‘’«ßman nut lópen/vnb bod? tttd?t glauben fol.
©.Die^
-ocr page 288-S.^iUtenv«'««’
Ca^arustvafpr.
@a(at((intiA.
pdfronat j^aunburg. Z^kin Îrcid.
3«Iilt;.
®ifcia.
Äluppa-?Çalt;p:abria ein 35ti* ft^ç^t^umb.
©dß erP ^«(0 ^o^tanmo ^uentôtP
©«net iOicronywusmeynct nud? «0 b^ben bic wt^gönner bc^ (ben^Uubcnöfolcb^ i^ävUtn ertiebtet / bannit bet ctnfclrtgcn (Tbt'i)^^’^,;, fpott. 2lbcf td? tomme fc^tinb wibev an baß TX’affev ©abattue obet lt;t^^ vue / bas baleen etlid?e fût bie Ceylad) / wie ce aber ptolomcuô befd^^’^^ jbt|l ce bic 3nar tn ber ©fcuwcrmarct/bteinbtc ïbrab feilet/bcy blt;v0lt;^
©acarbant:tat|ïvott©abarta5eU3en/ ale2^eifer2tnfontnue fet^^t ’^ ^efebretbunge ber Zianbfïraffenbef Kómifcben Keidie / bey pblt;n(W«^L ber aie an etItd?en orten feyn ee bcy jwelffcn. 5« ©acarbantta ifl begrabe”^ • legen erfïgenannter ©. d^nirin/ babte ‘^'eutßicn nacbmalebaffelHge /-7,. »berjogen haben/ feyn bte Kómer barvon gewieben / feyn tn IVelfeblanb C^L hc» / vnb haben ©anct Ontrtnmtt jnen barvon gen Kom / wie ©anct öj®, ringenrïaplie/gefubrt. -ifcltebehaltenee fey ^ebenbuig/ bte ©tattaiï|T^£ ?0ngartfcben/jb manjcQunbtm CateinSempromum helft/ctlïd?e balteft^ï' ©tnlwetjcnbitrg/bórfftbaf einer fclbfl folebe lt;5egenb bureb ftihte/4gt;bgtfi^’j!^ ter2lntontue jc^t fie mitten 5wïfd;cn 5wcyen ©tutten/obgenannter ©ab^J*^ vnb Carnuntum gelegen»
Carnuntum lt;X«i(amp;^ patt.
Carnuntum auch ein große Kómifebe Keteblfatt/von weleber auch ntue vnb ©anct tOtcrony mue mclbimg thun / tjï an ber 2)onau w gelegen ' j bael^óntgreteb nortcorum/wte paterculue fd?rctbt/ge|ïof}èn/ ^egunbev^’’ bcrlt;örenQ4gt;e|lerretcb vnbDngern/vnbwieeeptolomcue aufgemeffeuV^^^ ï|ïe bey viervnb vierzig 60eilen vnber paffauw an ber iDonauw gdege^quot;/. liebt haltene fór JOaunburgbic anbern patronal/ jwo mctl vnberhalb folvor ^eyten eine gar grojfc ©tatt gewefenfeyn/ vnnb aud? tlein ‘Croilt;’9, heiffen haben/ptolomcue vnb bic (Briceben nennene Cartiue Carnunt^'* ïfl ba bae IVintcrgeUger ber Korner ge wepn»
S?7.2(ntoninu6pt;p Iofop()U8/tt)o erge«s ftorbti».
3lllbat(l aud^ gefïorbendOarcue Olntoninuephilofopbueber K^iü’^ 2^etfcr/vnb ber Komifebe Keifer ©epttmue ©cuerue/bcrglctcbcn 60af^*^ *Xgt;alcriue/jCtcmtue£ttctntanue/erwehlet worben»
2lueb von obgenannter ©tatt-Oebenburg/fo vmb btefe Keper auft^^p ‘X)ngartfebenligt/bat)cQunbbcnnamenber©eepeyp/ vompUnio gent^”quot;j, man heißt/n -Ôebenburger ©ee/ ijl neun 60cilen lang^nb brey breit/ haf «^J', fieb mehr benn neune/ hctfcaucbberneunpblcr ©cc/wächst guter TPt^^ ; ligt von ber Heuwpatt tn ber ©teuwermard brey 60eilen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| ïDte anbern meynenber ©ee pcyfefey ber piattcn©cc/anlt;btn “X^f^Ö^ vnter Ofen hinab / 5wtfcben ber ï)rab vnnbber ÏJonauw/aber bie erjlt nung reymet pebbaf 511 ben worten plinb.3uliameyncn etliche fey^ubert^^’'^ in b£r©teuwcrmarct/etliche “Dillad) in Kernten/eeßeujl aUba inbit^’*^*’ ‘ bie Jeul/fo Cateinifch noch 3ulia heißt» îî)ie©tatt ©ifcia/wieceplintuebe^reibcc/ijlgelegenanber lt;nttü^^^ CrainvubCrabatcn/babieKluppainbie ©auwfeilet/vnb pQunbbaö^-» feboffthumb digramip/fo man im jCatein Zagrabria nennet / ligt bcy »ilt;^ j (teilen von 2lgla/ bey jwengig von pettauw / etliche meynen ee feyt 1^*^ j racin»
ibic iOeybenfoetwanbie ^cyerifebengeheißenhaben/heißtman/fß'^”^, ^Ongarifeben»
97amlt;n wnben mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;01 Ifo haben fich alle bing/‘Üieht/ £anb vnb Cent / mit fampt ben S^f^^f^p fern «pöirfn« vereng vnb jtin namen/ver^hret/baß man nicht mehr wol wiffen ban/wo fo Icbf^^,. fe©tättgelegen pyn. Job fürchte co werbe vneaucbalfo gehen/bannbaipÖ; l?cy niemanb bein (Berechtigbeit/man pbet pfarherren / Kiebtem vnb nbsp;nbsp;a ,
gen 511/ vnb gemeinen nug / man helt jn ben Köchen / baß fie bie 5örptn / vnb Ceut/Wördtvnb ©tAtt/vmbbaß ire bringen vnb verberben/ fo grob v P mans greifft/vnb ein groß vbel vnb erjörnung (Bottes ip/ baß pberma« lt;*J^ jufihtt/^ littens weber iOeyben noch Würden / es wurb folcher hocbninf rf’^ tödebey Juben vnb allen Vnglöubigennicht wol vertragen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j,
-ocr page 289-»«b^^ ^‘^P’^^3^^ lt;^^lt;“ ^«tr«^««» cxvin
SOCttuttSk^ x^^^**^^lt;*^Ï^^w*^l^2^lt;lt;r^fbumlgt; Bommcttbïtt/vnbbrtffclbP/ 3««Mtîlt;^ ont«» ’^^ttigwoti-Z s ^^^^^^^^! ^^^^^^i^y^^^^! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bûvçcjî mie ^“*^‘ ^bttntbs t««^^^ï ^^nfrtngvnb berbommen bc^ Kómifebe» Àctd?6 vnb Krffev/z
^**^ vbcrlrtoffcn/wk cóficb angebebt bab/bweb
S^llt;*fl«tt «Zx t**f^y/WlennebmaU bk (5cvecbngbdc vnb gutOvbnungnneb#
Swvmv 1 ^^^^fey/vnbkQunbaufir ben letten (Brabbey ben '^cutfeben ’’Ubditki’ÏÖ^'^^^Ï^^be. Ifótfbnunnttmebt bann dn febattean bet wanb/ ^^'»,.‘^5“?^' bloffcv vnnÓQcv Ham/wit (tnb blinb vnb gat et|lodt/falknau^einet bet? dteSÄ»fAlt;»
«wittbkanbet/felktattcbntitvndbaöbeylige Kvmifebe Keieb/ ^u^#»
gt»nlt;t je knget je weniget/bt^ boeb 9***^
wittau^botten» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
lt;2nk tüß elften ixicfó kr ff^nmir« Sd'anim^’
S(«(nttntvcn2(6enfpaa»
-ocr page 290- -ocr page 291-cxix ^ «nöcv ^u® oer fOronitfeti goannw Ïlitciicitu ven Çïbenfpaç!.
^•«nam^affttgenalffn ^iftortenenb g^ron(cfcn @^Kfgt;
ber/^ cttcn in tifem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nac^gefe^t worDem
25n;cnfc6vnbXnufcf\
©É 2(rn6ccf fm crflcn ^ueß^
Dvommuß ein 2(bt/ hat von ber erpen îXeutfe^en ©efc^ic^tcgefc^r^ ben. ^«T ^ano (Sbran von ^tllcnberg cm Oïitter / dn md( von ^bcn^ fperg / ^o|^dpa ju ^ÓnrcfRaufen» gramv Jpeötrtg geborn au^ *Po# kn/^er^og ©corgen ©ema^d/^at au^ an^aften vnb kfddj Änfer ^ berkbe bc^ brittm ^Teutfeb von ben gevertreden Snepen gefedneben/ viïniöbevnbvnfopbaranffgekgt.
K^‘’*^^ •^^^'’’ee berfibenfrepen Ännphelper/SÖerweferbep ÄtopereTOfraCfagZ ®«P defedefft ^er§og ©eorgeno von ben gevertreden Serpen gercdriben«
©irVatctinfcf'cn.
aften ie^enï) »nb resell ba^cpligen/fo noej in Âiôiieni »ot-Sattben fepn.
depltg é. -^teronvmuo/aup bem ^^perretedtreden 4:rvderVogtdumb burftg.
^^'^9*M^'^^^'^I ^''^'^•^ ”^^ C«n#(cr Äetferß^abruni/von bemieben vnb meren bereri«
dquot;nt/amp;’’!’‘?® i^f’^ö em/bcdmi’feder ebkr burger tn ben ^etTerfteden Ät^mtfeden J)tplt;M fff ^ Góeder gefedneben von iteifero aôetauwnt/btp anjfÄetpr j£rai«nt' fob« lt;Mi«ftft.^P®’^^wn«e/ Situe iampribiuo/^uliue Saptfoltnue/ îî^renelue^^oIko/ÇOuk n««««^®^^”“^^*” ^^ ^etferlteden ^tporten / po fie su ben j^etfern .©todeftano vnb Son# feddbend55J®’'®flr’^” ^^“^^ïw^^i^i^’^ 3««»^ Xibertanobem^urggraffen su Oïom/ge*
^kkn^2^^’'^®^^‘’^^^^”“^ Çlt;*t«0^^«îlt;^ iebenvnb Olegtmenf bipauffretnsevf/naed ^Pen tß (J’*®'’^ noffurfft / bepdneben/SÖnber ben Äetrern ^ulmno vnb ?öa(enftniano betn Sum ”-^^‘^®^’^ '^«^ Stnrpenniger gemeren/ben Ertegen vberalnacdgeretpf.
Wer ^at ^^^^ ^“” ^urgermeipefju ^om/redreibt su bem Reifer ^alene/obgenannte ' 3nhant gemeren * ^'^”^^’^^ ’^ Hauptman vber ben ^dPtgen seug ber Äetpero Sonpantint vil
•««««Sm? t”^“^^^^^“^^‘^^*“’^”^“^^^urgermeiperSu2ïomgemepen/pdrddts»v^*
^fiRv 2^ ^ ^“’*^*«®SOiefor/ hat bepdrieben aller Reifer ieben / tdun vnb (apen / btp aup ^^^ iw R *!? ^^” ©eoPen/tp %urgermetper su 3ïom gemepn/vn Äetpre luttant vnb *”^^^0 € Jh h ” 5^^'^^ ianb^auptmann tn vnber 'pongev / smipden ber Sgt;ra vnnb (Saum/ nenne« An ƒ ^^^ ^^nterauff ir ßpraedPannoniam fecundam ober Pannoniam inferiorem SuS^^ ’®”3^’ffd vnb ^tubifed ianb nennen.
^^’^^'ÏBaffe fl ^^^ ^^” 3ïömer / geborn von ^aPaw ber ^oren ober '^orfaumer ianb / vnber ^‘lt; ieutfeS» ^P'^ ^öfftg/ip bev bep meedtigpen vn gropten ^önig 2lvd Sev^en gemepn/haf **«» vnnb ai^^^” ^ ‘^Bdpdlanb / aUba bepdrieben bae leben 0. ©euermt / ro su Pap ^^^^Pi @ebm^” Semodnet dat / ba ^urgermetper su 0€ om mae import unue/ bae tp naed ^Isbe6^ïï^^“**lt;’”«®/M bem lanb ©aponien vo ber Statt 93urbega(/SanVler ^app ^^^*irtlt;mffm XS* ^^^^’'’^ ?öa(enftntant bep britten septen / dat bepdriben mae fied su reiner
^urdtue
-ocr page 292-^rtmen^eraUettSen'àerttîttt aufdiu» Caffiotioru6/Eaiu6 goUiue/ SSur^amopa ju Kom f» bom 25utt 6*2 allen ysurgermeiflem ju 3ïom gefdjnben ^«f/5« Ädntg S^tetenefevn von ^frn / gt;lt;I *lt;*”'
2tpolltnanu6 ©tboniue ^ifc^offm öem ianö/fo wit i(f}t^tan^r(i^ ^^^^^^JvfH bem ^cr^ogtÇumb vnb ©täte 2tuernta/iß heifer 2uiti iSpöam gwefeu/fem^e fcb(ffß^ J^ SOorfa^rcnfinögcwefengroirc ^errett/m km ianDfotrinW ^anchtte^ nennen/*^^L nocb 3ïömtfc^ geirefen iß / e^e Die ^ranefen ^mepn fommen fepn / von benen eo /egi bert men bereif.
Sie ©rtf eben.
Sion ®i(5oiiuo/(itlilt;mS6uc6fo«rBOHbero ieblt;n6erKcmifc^«i Sn'forbtft^d'**
^erobotuc/in bem ©efebtebt feiner jepe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|lt;/
^ufebino ^ifeboff/ in feiner ^broniefen vnb ber ^ißorien / bie er von ber ^^èï^^dd ben / wie eo in vnber ben ^epben vnb 3uben ergangen vnb erboften iß worben/ wie fie ß**’
baßen haben.
^beoboruö ein æifeboff/au^ bem ianb *Perß'a/von ber ©fad ^prroo/hai bip ^^ Xheoboßum ben inngen gefebriben.
-ocr page 293-^oïutx (tn öen C^ngltJcn
^ S^ erften ^«cÇ Otfj^et baf’ (^ f uvßlicß
ebcrfa^ren wae wir vor S^fdfti Geburt vuV Ven g 5’^Ómtfcbrrt Reifem treffnebro in ^rieg^ieuffien
* geübt ijaben/fvie iebobenn inwar^afftigen ^h fiorié gefunden Çab/ 7tun wil kb auch weiter mit f gar wenig Worten an^m / wie Vie 5’iömer vnV Jire Reifer /wiewol her ganzen ^eit/aUer Ving/ ^errn/von vnfern 'Vorfahren Ven *^eutfcben an^ ’'^’*“''^^^=^ gegriffen / vmbgetrieben / gejwaeft vnnV getrost w wotbett,‘^n3i3 bao alt ^Hoinifcb îXcieb bat aKweg aio ftarefe 5’iigei/Var^ Weiter greiff/^wen ewige abgefagte'^obfeinbe/anß befonberm ge^? ^^^^^^(^ änm4^tigen/gehabt ^ie ‘^entfebmim ^ibergang ber ÄÄÄquot;'’?^*’
an ‘Cafiero '^vgrio vnb t^upb^ateo. ©oiebö kb^tt aueb meiftcriieb ^’’’Ptepe^HömifebPeet '^ergihno/bergieicben ^;)oratiuo/ bie beb ^^^^^^‘^ ^^’^^ anbern Keifer am ^of vnb boeb gcaät gewefen fepn/ bnb^rf ^^^^*^^^f^^^^ ^^^^‘^^‘^‘^^^‘^ S’^omerfebveibt/foifi ‘^enifebiaub offt ^rk re ^^^^ ^^^ îHômervnb ‘^elfeben art/ $n IXom im ©iegeopraebt vnb ^^^^^ ^wbber gefübret / aber boeb nie gar vberwnnben worben. ‘Die ÎS“IP’?* ^h*^ ^^^ ^^^ ^entfeben haben adweg vii febaben einanber getban/ vii von Ovomeni. ^anber empfangen / fein ‘Öoief vnber ber Wonnen/ fein Tîation/ Weber bie 2PeIc^e O7afion in ber S”^^*^^^ ^^wa bie meebtigfien in ^elfeblanb/vnb etwa bie größten geinb S-ÎTSS^ÎeiS ber^^?^* ^^'^^ weber bie von gartbago/ ^erm in 2lfriea/ ben britfen tbeü flt;^««tt^«i»*
fer/hs Weberj^ifpanie/noeb ©adien/iebt Sranefreicb/weber auch bie ‘Per
5(üh ^^^^^^ffö^^Ö ^^’^ @onnen/baben fo offt bem îXâmifebeniXeicb ein fefttt ^^'’^”^ MeWmer vnb fr Keifer gewant Dann ber '^entfeben (fo w’’’^®^f^igt;/WretH(be iXömifebe ^ifforien grobe vnverffenbige Sent
(fev h ^^ ^^^ ”^^^ ^Wtn wao frieb iff) arrnnt iß b^fftiger / feberpffer vnb ßer^ aanftpï^^^^ d’fofrwe^ figß / preebtiiebß / reicbeß / gewaitigß / aü^pt in ber
^rbfönigreieb ber perfier.^o iß nicht vngerocben blieben / baß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itlt;^ in iamp;*f^®lt;gt;ttSaio^ario in ‘^eifcblanb/ von 3u(io bem erßen Keifer * ènX'^^’^*’”^^ Sf «wt^f ^ffr/^w ewigfeit/ von Drufo vnb ‘Tiberio/ 7?erone ^eßbSw '^^^^*’^^^ ^‘^f^ anbern Keifero/vnb von ©ermanico ‘^iberif Worbm^^^^’^^ ^^’Wcblten @on/in frem eignen 2anb vbermmpeitfevn ^Àu/vï ^^ ^^^ Sornelino ‘^aeituo von ben ^entfeben/ vn bergfeicben fagt
beni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ berömpter vnb faß berebter Sgt;7ann / jum Keifer gonßantino
SdifpH*^^^^ *^^^^^^^ amp;art ‘^eutfebe ^?ation iß faß an fr felbß an £anb vnb bev bf *^^^^^Ö^frtb beß î^ômifeben iXeicbo/vor ficb felbß gewaltig/vn befon^ baAh ’'S^J^blß an macht vnb gewalt/auff bem vmbf reiß beß ^rbtreiebo / wr isomer macht vn frem Keiferthumb/bie haben allweg vii außbotten
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb
-ocr page 294-‘U34V/ u^û^a ü^o vaut’ wi^w
îUJjv^ 314 44^1^14)3 upiipj 4^v« 4UV3 quo jjpö, ôvq qua/umiuin v^ um
^W”^ •’^^^^J ^^^ ’-J ^“”^^ /^^^^^ ^^*^^w wp 110411^ painvq Ojunupi^,^
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n?/4uunu36üniiiW3/44Kpo:^, 30i«paupjut/qv6 444/0111114^3 6iu^^
‘TjP )ÖI3^3qpj4t4 uupva/04quv304q4jtjp{^gt; W^* ^’34 UV U 4 lil 1110^0144IQ 44J14 Çauv5 lt;3Ma 44j[)vö^jjnv/4pq4v qua 34 vut 44ii4pij44 pa qjvu qu^ *U3J[( vj U35 Çm / 441I4IQ, qua tUQ/qvC^ 44UI4j 44)1 V 41111 qÛpg 4iq U3qV^ /PV511444lU *j ( iP444aï4UV44qa 44qiaï utvu3j3ö^ ijoJ uvut) qjpJ n^ 640410 43 ^vq quin4vq ^^ •J^JW^^UIAJ^ltt * J/^MJ 31|vq3j4qun| 434)0 U0a/UiV3U^ «3ll4Vg U3q 43q|^‘33q4nV4q3ß 0)0111 4? ^UHMOOl SP?«2ï Çû^w^ i^lt;îî4^^'’lt;î«^ W®P434 34q U443Ö U3q4jtUVtO4:^ U43qUVU3qU36 ^pvui )0^ /U3q40(w 1)1 U3uunai3ß vja4^ 4404^ 44uuopq 413013iq oQ, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘U3jytWJ43qat|3^4V|0i)nU
gt;ji)V/^4W «^WWiß £(444iiaitio^44O4Q 43q6uvJuou3qq4nv/u3qo^ Sf^ ^^W 3UUI uto^. qun^3.lt; oq / quo^ 4411140311110unojnvq43 mo^ 4404^ ipa oj / ^tu^^ U3(pj4U434V3 312, ’«345vj43qa 4j3^4Va 0Oq J^UV 0qiUn4443j Sö^ ^^P’^SG U3q4j4uiox; «34)0 g3q u3uuuop34 0vq qua 6uoJuv U3q 4^3/ 444 lÂ)^^^^^ ^^J ^^*^ ^^ ^’^ ^”Ógt; ‘0311104 (4410143jl34d3ß qoo^ 110140^^ 3q3j)ll3^, Çiioa4»q /U3qnv)6 qua 1140111044 /4i4(jiiiioui 434/ quia /U3qui3g 1134)0 U3uj3) ll^^^^W^*’^^ ^’lt;3 ”^ 4^/^X5 W Wiß w 4J1114403) 43)1 V UI3q 11$ qil^ *«3q 1104^^04$ g3q ^qpj q3ip35ui3 43qi34q4j4q3iq3j3^ 3q3j4UiqXÏ 34)0 4))0 UU3q 0)tgt;
’ 5M’^/^”^ ^^‘^ 4^^/U3q33 ya qi33 (oq U3qpj3iq/U3qo4 4434 43 43jl3^ 113^4) 2t3|q 0jvui4^3uipiq qua 41|a^nv 3q4j30ï/u3j)yui U34400i U3qo5 3iJ jyno 3iq W^ “^^^ ^^^ U3q3j4n3^ 440^, ua Uljuyg 1114 630ip0 43jl3^ 4()?JlUlO\(: U34)U 2ii3qv4«3^pj643(^ ‘1144)01^ ll44U0q04:gt; tl$4(134llVf3(j3j4tl4:gt;, 443qtillO ()311P WW^^S ^^^ ^W ^ Mlt;* î)4oç^43q 4^3/ 340i/^qupg U346oj36q V U34/ / U3q4j ïp:^ W3q y3q 430ïnv4443a 0quviu34u U3q33 qua q433 4/ 43qa 43ji3^u3q4jituq^ M)jtJ 3iq U3qv^/||l 43qunoi gO40 U13 ^vq / 43qU4U143y3q 44U (pOQ^ •U34414q ^3q #J«V tut y 0 Ii3qi4q^3q 36113) qjvu 0(13112. ö3jiq qti311$ 41101 (pp^ qjjiutpx; ,;iXj~^^^^^ Lv^oq «I nvjuö3 ii3qiii3^ qua U3q3j4n3:^ u34uuou36qa 43q 43q4io^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*h»?)i,«»«m«*jj6
*n(» Wö^^ euvj 0JV uui ^ou 0u3qv9/u3uiutöu36u(t3/u36un4q36qo quo3
d03Ü^t^^^ ^^^ /u3pva4g/U3pviMju® ti3qiiif24iq/oiiio343q qo qiio30oq JiPOB y^ O4nocÿ/q333 ui3q 43qua ya 43qo quo3 34q U43(i3ç^ qua U3qooîq3g4 Lv4£ U3q4vqo6ua3 / uioiuuo4p^ U3jjq3ug4 3iq / mvijioç^ /.i3iqun6jii2
«4 M3puv4g /43iuvd|i(jç/u3443nv^ qua 1131)40(5) qua loqooicp^ / 43quuj^
I(j/iuv3444d|5 qjpx; toepjuuox; 44) v ut3q U3qv^ 43)qu0i2 gt;1® •U3q v^ U3n vj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,
Lö/4V5 U3ßunoi?3q 4Pa^3^U Vß 3iq oj/iuox; 33040 3iqq313^ 3^4)110^^ 0Oq ^JÄÄ i/RÖ’^P^ ^3001102 3.iq qua ui3§Xs 43q 40(j 0p)O2 uuooKpJ 30uoQ 3^J3(U «3^J,nJ3j, ' •M3q.l4(pj30 40(1 U3q4j4n3;^ U3q uoa lI31Jl3Ul UlO qua po 4O6 44q/0,l4qU04
,1)5 43030 430 Ono /U34d(l6^ 0110 6l44liq /430(t 43q 0llUOiqilO)g (pilO 43qj3Ul 5^ *«gt;^ W^WS 31111 qill3g/qjj4n3gt; 41Ul (pj4n4^74(|tl0p3U4pi4tl3gt;, iipqt^ww^^J^n^^ 43q 4|)y^u3qo4/43jp^u3q4jiiupX5 u34)0 3iq 1134(13$loo Ïâ33^ ?9*^ 03(pi3)643q (i^jnoi 443464^3 qua q4i4j U3U/ uoa/43pu3q4j pa 00144 ^3443)430 qua 4qt6 6uiq36p3,5 qua q)O0 U3q3p4y/ U34n3pe3i4^ U3(pj4n3:^ «^ ,à/SÂS jpuv U3q4p43 qua U43$p3oïq40 U3q (p434puo4g uoa ^lup^ 43q qun^3/ 3401) ll34^3!Q31CM/341in'J i«|igt;5f «’ÿj! Wtó «gt;flv W4/önwqMVï5 Qiw Umw/qufc mj3( JlJm’,1,1.1 «ua SÄÄw
-ocr page 295-334 jiui 4)n vaq 3jp 434 cjjv a4vaï / ujafni 444m ßiitq^ mupa ïi^aBjap 1113^ ^4vj lojjom jy / MJttimvjnf )(piy4ö3Qü^ «w 1110^5 «^ 4364^^^ aiq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
r43a/uv4J’®9^/M4noaiii63j634pjQU3U3a/^q)Jqtny qua cpijfja^ qv.nnvjf J^ÏH^ïMp^ 43qquua/u3q3U}43a )9iu$^ 3iqu3qjuói/u3ju3;5 U3Q Wm *’46 qua jmiupoq gp4) / pj^]\p»?a ( avoi luijy.ioaiüynv / 4q4vai j^jujqaßqy^ M4qun(pj46 3^|u U344vujp^ tpq uoa / «44 4Wj qua uuupj lujuvc^ U4nq46 ««,.,1I,wmS 411« «3^)4 HJ« 444 3qpj4J4)nll4»lt;J/11303« -.111'.14114 It’qiljjjlitipiç■ »^WU’^JlWiO ^36 yaq quia U3||43 uoa oj) 4jvai36 4^iw6w^ 3iq (pij uq qu^;^ *j^p4,g ^^ 3}V3ggt; 3iq qwa JPK^ (i34q uu3q 43jpaï lépiu qjp^ qyuuo^ geq ólvmvQ qua / 4u£ ’ i^T 43quvupq3vu Biuo^ U3qy 1431634 U3qv4 J^qv mo^ n^ uvposf U3quV1|36 lil 64uqu3ili3^^ 43qo vqji^s nÇ ÿp46iU9^
öt^q »05 'u^qa^ai JPÖ5^ «q^«»P J^q i4n vcj up oa/u3$ aÿ 61013 q4vai gt;ij/iitó •«WK5««gt;MW 36iqU31|43a6uiq436pJ|UV|U3jpOÏ3l(^ ‘Öljpdj^ 6t)4U31|6li|U301? qi^ tjpmJ .«««w», Z’PÜ^ «^^«^^ -»^^ wnJdiwC^ up voip / uiox; nn^ 3iq ju vu3e nq q^vu qua w?ijwïa»«o4woï6 3q3436uu u304iwq n$43q /öuintuo^ 6iuq^ U3j3ap6 yi uoggt; 43iqj0x L. ’W)iuini£ ppu^ fluoinun^iunijntutg ua ui3404uuii^/3uq^ u3mJ y^n q^Q/oj^ 0.« ^«a^p^uqQMPj 0q3p46|u^^u3q3jiupv3 £|3q 6pjvoi36 q4voj uiaqqov^^ '
‘jöm.»H0gt;««lt;iom lt;’46/)PÏ U3qV463q 43UUUVq /lUO^s«»3g) 43q Ït:(f)lUP{1]Vlll(pVU ]3t'ii(,. ’ 644^ up snupHjnß g^^^ ^^ ^^^ ^^^ ^ U3jjüJ43a 0UpU3tt|fs 6.1UO^ UÛ0 Ul3UpJ ^^1346.1110V Ojl,» «’P4U3 0vq )V4/U3q4qoi U36uiq3j43 43443^^ luoa iJi 43j3tq /0ngt;njàQ önjniuov nog) upj U36uvJd4Ui3 q3p464uq^ ^JmipK* ö»a »0 ^^»» q»^/P3ie34/uoQi m ’»lt;idp% ^ppq^i ö4qpiU36 4^3//vddu6)^ 6|uo^ qu V3 43U14 V3 tui 4 v4 qvuupvi ^ quot;^ '
‘Uiq^ 44V4^ 3iq ^4nq 3«um qua/44iqi 4iiijti„jß 43qn3(2 •t3qq43q6^ unuiuf uoa0vq/u3.puuj443 vjuqj|^s
^uuvpqiooï y3q 43jgjUiv lil 43q/önui43q(t;^043diug uoa/0U43djvg 0 0^ 1100 /mdog 6|uq^ 0141^ 6,iuq^ uoa/öpid^ 43qq ^U3|- luuovç vqj jgt; •^»/rywS’o/miD «qa/vqjjj 6ju2^ uauiop?^ qua »40936jji oinjo^ cupvj 61119^uoo* '^
' JüLlt; 04nqU3i))3® 4344 vqij; tó 4j 431)13530 dnjlIÇ) n» tl3qv5/U3))B53q2 «5 hmte Ä »^JMIP»« -’lil’ ipi’ll.l3l’j 1131)1'5 11111111)11^ tl3Ull,«ng 113)314 /11111111)11 J) UI„Z *»«^J«5gt;ï'’^MP)‘’3' ^vj 434pai 43j|q qua / uiniu)(i^ iuv3U3t^ 6iuq;^ 436u3$ öuinXi^ 6iup^ ‘uuvmqivö^ 43qq qauqjv^j^/cpiMdQ 43jua ut qaai/öuinjög) tduioj uo^vö /qiVsU(pv4d0 U3q3jtuipx; 43qui4£|i39 vnj(iggt; ‘U3q4qoi juuvu36(intniK qiuu4vqqua/u4qq36 qjviè iu3ui3 ui 4^3p6uaili/|tuv3j|5 06nip^03}tiqS Wq«^ «’364lt;P/ 1100 up /Öninj(10 6jUpXMqÏJ34436* 4U3Ull63X; ÖUl lil OJiniUpVU
’64nqu3j)i3öö^ 6uvj (pv4d0 43juaJ|nv,'v6ii0^ 'rSuo]rlt;j,y vqjjg )UU3U36 3y q4V0ï / 6uï quvqjï^ 6j3lt;^, urn 36113) 43q qjvu 3y óvq gimpvo 44V40 3j3tq/0nUVgiJ^ tPlUVll 4lttl/643lt;2j U3Up43qua 44V40 30ïn3U 34qtirt lip tul 430inuq /4344niUj|P0 43Ut3j/U3I)p0ï 3931)43 0)U 43qq /43pn[(Ç |pq),L, 43Upj/tUniUltW3 44V40 4P^ 36igpj3iq U36l4q33lU 4v6 3iq qo) Wgt;44Vati,ttJ 4«,» «4 »’5 «’‘’“«’’I /•»5«’4“’gt;Wttfln«ttgt;MW)M54|»5»|5^upjqiwji^,^ •0« 40j?5 i^i.ijnc 0ïïiiu£ iu3q uoa / 0uju£ )»uvu36n^ / 33113)^ 1100 up 0niuv3jj^ 6juq^
IXXO
*^qw0(^
-ocr page 296-OïSmifc^e (Fonfuka 0{c ïX6mcv maffen ^infuttan $wcntgt;c^9îômifÆcttS^cic6aô6cf(^^ Diibwaïumb fualfoDerwaUer/Juffen von 3’^4^ten Confules,wcrbcvvn0 ï^rtbtmdfïev/J . 8«Miwu ^urgermetper / mevot^n fo tieren gcwalt nur ein far w4rct fünften fi^ Pquot; ^*^w‘’’5* *^ fclc^ö nit vberiKnnncnviW nber andere ^errfeben woIUn. ^Dureb fif^** »neifter CXegkrunggermeifter DerwaUungvnb Ï’icglincnt ifi nngidublieb/wfe gro^t^a^ ^t iH3lt;ne»men. nbsp;nbsp;nbsp;j^ j|-^ ÿ^ ^j^ vn 0 gcmcittcr nu^ auffgenonnnen bab / Innen vnb auffen/t« PJ
tjub f ricg/bide man gute Ordnung vnb lobHcbïHeglment/nnt aller jucbi J? ebrbarf ett. ©ie einigfeit war groß/ nub gar dein ber gei^ nnb eigennu^« 3’ ^auß onb ba beim war feberman farg onb flug/gegen anbern vnb fren genoßen milt / treuw onb foßfrep / ließ peb ieberman an einem wenigen fP*^quot; vnb trinefen/ffeibung/bmb nnb an/ aio vil bie notturfft ber ^atur erforf^P benógen/feberman war treuw/vnb lebten gar freunbtlieb mit emanber *^'^' feiner me^r beun ber anber fe^n / eo galt alleo gleieb / beß ^elto nicbtaebli' fieb gar eino fleinen bebelffen/nlo vil möglicb fe^n moebt/war bamalo bic W pe ebr/ie weniger man ^at/ic weniger ©uw man begert/man ftrebt nur n^^ ^b’^en vnb guten ^b^if»- ^ïlf^ 9^1 ^”b biHiebbcit war mebr von angc^^’J ' ner art vnb gute ber ^atur/benn auß geßbefft ber Obrigfeit/£anboorbnii”» ober furebt ber (straff gehalten» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
3n driegen hielt man ^forberß große 5ncbt vnb Orbnung/wn^ von anfang ber^tattïXom angefangen/einem nach bem (mbern in bic P’J j gegeben/fam in eine gewiße funß/ vnb warb ben Tîaebfomen von ben ^^ , Vättern verlaßen/^rbto immer einer von bem anbern/ barumb würben fe meebtige ^onig mit^eerofrafft beßritten vn gebempfft/ groß/ wilb/ßlt;^’4 frifebe ^eut / große weite £anb/ mit gewalt vnberworffen / ben vrobfreiR ganßeni^rbtreiebo vberwunben» ©aoganb Europa (ongroß^^cutfebP’’; on éebwaben / ben £eeb vnb 3« / on Ungern/ Sulgern vnb ©irnetpli'^’^^ von ben ^urgermeißern ^u gehorfam beß SKomifeben iXeiebo braebt
Siphriea ber anber theil ber ganzen ^elt gegen Jpifpanien vber/P'J bie groß'e ^arbarep genannt/ fam aueb an bao ^Xornifebe ïXcieb» ^acb vnb bie großme(btig@taft Karthago/bie auch wie ^omnacb ber gnüW ^elt ßrebt/ von grunbt außgereutet war/ vnb vnbergieng / ©er britic iF beß €rbfreicb0/ äßa/ 2(rmenia/@vria/§ilicia/3ubea/Paleßina/S5’?cßPj^ tamia/Pontuo/gappabocia/Sirabia/ie^t bie groß ^örefep/ würben rf^ berthenigfeitmit ber ©ewehr gezwungen vnb getrieben / ‘Ónb mit ben fönigenauß ’perßenvnnb ègbpten ^ünbtnuß gemaebt / vnb ein ePr fribangeßoßem^Önb vonaußtreibung berXonigauß 3’^om bißauffJi'J^quot;' ben erßen Reifer /^elt gorneliuo ‘^aeituo ber îXâmer 4$^.iar/von ä^R ber ©tatt SXom ßben hunbert. ^nb wie fieb auch ber Bürger 5^egiinenti’^^ fehrethab/vnbba0fXömifeb ÏXegimentanbie Xeifervnb j^'eifertbmn^'J^ fommenfep/hab ich oben in bem erßen ^nehgnugfamherfür anbaoticw braebf*
ÎÎIM Wil ich Weiter in biefem ^ueb bie alten îXomifeben .Reifer / P ^^^ *
fer ßanb inngehabt/auffo för^ß nach dnanber beßhreibem
-ocr page 297-wtt fnio gulw £c(àrc/ôcnt cr^ ftm ^ferfc^a vnb ^onareÇa Der
12(lt;U0 3unu6 gefar / ôberfîer fein ^ebenfan^/ vnïgt; Q5uv^lt;r«icifïcMt«)gt;t einiger Verwalter Kómifeben Keichs/bat bas alt Kegitnent ber^nrgermeifîer/ bie 0t Aube be^ Keichs / bic partbey / vnb 2tnbang be^ 2lbels vnb (5efchlechtcr / 511 Kom vnbergebrueft/biegemeine
2 Kegierung/vnb als bie Komer nennen / ben freyen 0tanbt/abgctban/bas ganç Kómifch Keich in eilt;/ nes einichen lOanpts vnb tOerren gewalt/iOanb vn ■Verwaltung gebracht/welcher brauch fürbaßbi^ «uffvnfer jcit i;i7. Mv on vnberla^ gewäret blt;it-
~ TnbnÄchbemberK^nigBlichXTrtmbenK^^ Q Jt/ocm^ibel vno oen lt;hcfchlecbtern/feinbfelig war ju boren/als jc^t bey bcn warb binflirt an bef Komifchen Keichs ein einiger regierenber bdfM^’*?^lt;i’quot;^*'^^wlniperätor/bey ben^TeutfehenÄcipr/genannt. Imperator ^aMptfeute feenbee ^^r’^ Keifertbumb bey ben Kornern in ber gemein ein jeber JelbthaUpt«
oc^enTVabUn bcn einigen yiirffcn vnb Kegicrerbef Komifchen Keichs.
^«tgUtcijgn^ ber Ham Keifer C wie piinius fchveibt?) beift einerber von 3«»«« tvarums ee Jiitterlcib gefchnitten ifî/ic^t aber braucht mans vor bie oberfte gcwaltvber ^efatjusenannt.
^^’^^^^ Keich fo nun bey ben‘Ö^eutfchcni|f. Vnb r '^^^^^«® bat bifen ^mtanten von feinen Vorfabm empfangen vnb ererbt/ tcrl ?^ ® ^^^If fins o‘”^^”^^^^^wcfcn bcn er nicht alfo geborn/ vnb von (lOur/ 3lt;flt;hnitteni|l worben :^gt;enn jein (Gutter 3lurcliabat lang/nach bem juh) Cefavia Wut» feb'^^k - lî/gelebt/ijijmerjî gefïorben bacram Kbeinjlram mitbcn ‘Ïeut/z *“^* mmK ^^^‘ ^^*’9^ichen ba er ju Kom vmbs ^apjfbumb warb / vnb auf fcb obet^'^^^^^’^'^^Wjïatetrat/fage er ju feiner dOutter: tbcutwilid? fterben nun ^^ ^*”^ werben. ^ó bat auch fein Vatter Lucius Ccfar gebeiffen/ sutKCefans qj^t, Worben ^^^^*'**^^'*^^*” 5’’*’*'’”^” ein Ham bcrbóchjlenXfbrvnbÖtanbts t«.
'büi quot;^’^^^‘fcr^n^^i’^’lï faflgekbrt vnb wol berebtgewefen/ als auch Cicero 3««^ çefadg 03,v bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’‘'^ bns feiner juvor getban / bat jwcy bûcher / wie man recht reben/ 0)« »on ter 9\ac*
« sprach rechtfertigen / in otbnung vnb maf bringen fol / ju jcijtgcmclbtem *quot;quot;“’ lt;t??*’’^5”'berebejlen Kómer gefchriben/ bat auch barneben feine Krieg/ bic Qim ^*^ ^’‘^ '^eutfehen vnb Hallier / auch bie (Bewältigen ju Kom / vnb alt Ke/z
9^f»brc bat/felber befchriben/ welcheKweher noct? von allen (Belehrten ^J®P^^tf«wcrbcn.
hat auch bcn K^mifchen Calenbervnb3lt;*r/foburch vnfetf berKó/z uif ^^^*'ff^”S‘'*^ falfb vnb verf ehrt war/wibcr ju recht gebracht/bie^eyer f^2cn(^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ famenimperbjï/ vnb berwiber/ foim Perbjf
‘5?0n bem gaknb« ÄrtferSuKf*
^%«6b4«t Xdftv obre X«p(ï 5« Kom »«vb/namfieb »mb fold« fa» J^ttan/brauchtSofigenes/ ber bifcrbing geübt/vn bef (Beffirns/Cauff ^ongmaSipvo»»' ^J^hef bimntels/fajïverjïenbigwar/ tbeilctbas ganijjar nach bem £aujf »»«e.
ftö» ?^^^quot;^^^^ hunbertfünffvnfednjtgtag/vnfed^fjlunb/foeinviertbcil
3tgt;nb nacht jufammen gered?net/bas ijl auf vier vnb jwen^ig jlunbcnDifl/ 3«»^««# ottnüß ™^«ïvterbtenjarwirt auch tag vnb nacht brauf / barumbas vierbtjar/ bas wir
-ocr page 298-Sdß rtttbev Slid) g^^uttwe #ttcticmi/ ^ wtr ein 0d)4ltMt betflen/b^t vier vn jwcit^tg fïunb mcbv/bastfl lt;€»lt;WÓ^*^ trtg vn ttrtd) t/wdebet^ tm vier vn jwenjjigfBen tag bc^ dOonate tOornunS^*^ *Li
2^rtknbcv vnb /«r gefegt wirbt/ barumb bic ^eyertag befjdben jars C^k ’ j^ 3nfii fffdris fakii# mein dOrtim fprid)c jvberbuptfen einen tag.0old?e6 be^ juin Ä-nlcnber bi breipveïftffc^t»«:* d^enwirCbrtlïenbi^bev/ ifïnbernilfalfd?worben/ fehletjeçtwolvmbvtd^^, bentng/von wegen be(5 Xilt;îuffôber Sonnen /bemmnnfe gar nabt^^'’ ^î» naww nid?t nnebbommen mag/noeb begreiffen ban/ baf nid?t vmb ein blt;*^ ’’j tö ttcl fehlet/wd(bó nm er jïen niebt/nber mit ber $ey t in bie lenge/ viel/tj^^ i madjt.IViewolbcy dOenf^engebecbtmif ^ap|ï panluöber anber/ vu Juliuöberanber/vnbT^aplbCeobcr jehenb/ vnb Reifer dOavimilianu^/k 3«ffi ffffads Knkn j^|jj. bemüht haben/ben 2^alenber wiber 511 rechtfertigen. 3)ie l^^pff blt;»b^ KfüSw’* ^'” ** nbsp;nbsp;nbsp;'Ïeutfd)ê foleber fachen hochverflenbtge/ aie ^obannem von A^ni^ffS pallium vo dOilbenburg/'23ifcboff genXomgeforbert/©o hat ber 2^clrL0 len hoben ©cbulengefcbriben/feyn etlicher Tücher bie manbrncbtallenh^’^'’ feil vmbgefùhrt/ bijen humbel betreffend auf gangen.
Qïontnfn^cvnï» oMlMp bnflfR^Ußnen 9îf(Ç(en
vnbtlbcrch^rt*
furgenommen/wo jn nicht bervnverflt;blt;jJ
Ärcnniigwarcuvcv ttob verhinbert bette / baóganQ IVellifchX.ómifcbeKcd?t/ fo man ”*, tie »ci#iC€«. nbsp;nbsp;nbsp;'j^S^.KetfevljdibeiftineinlJiid? 511 bringen/vnb auf fo vil vn^eltchen^’'^ fchweiffenben ©chri|ften/ bauffen vnb wu(l ber bûcher / bas aUerbefî »w^L
tig|l herauf 511 Glauben/ vnb in einen gar burçen 3uf $tig^uverfaffen. and) allenthalben imXómifebenKet^/fo viel móglid^iflgewefen/vnbfcy^’L 3t(T«)(rfflt;’d8ôtfcnM9 »”ügcn / grof mechtige Cibercy en vnb ^ueb Kammern / (Bricchifcb vnb /3lt;’f
»enCd Ài^mç. m(dgt; / 5urichtcn / bie ^ud^cr ^ubcfïcUen vnnb Bauffen wollen / baf K^^*^^60 frey vmb fonfl vnb öffentlich foleber guttbat feb brandete/ hat folchee befoW dOarco Parroni / bem allergelehrte ff en Avouier / ber bie 13ûcber gebaufff / ffeUt/bie liibcreyen angeriebt/ vnb angeben folt haben.
‘2ïon feinen Kriegen.
SndnsffifMtjMBa (lt;^\ ^fff 3nltasi(Ifo gütig»»« «ngtboviKt tlrttiwgewcftn/bof troquot;*'! *«gt;^3ó«3’ ’^^bemhefftigen2^ricgCbcnerwtberfeinen‘^ochtcrmarnvnbgrofÏert»^*^J
fen $u Kom geführt baOficb hat befiffen / barmit er bie tapifcrffcu frùmbfîcn5wenl5ürger/gemcinem nuQ ju gut vnb furberung/ vor fehrW^ berKricgeleufft behalten móebt/ben berebteff en Ciceronem/ vnb weifeff lt;f^*^*^
infills CefartBie bil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(V?it ber quot;Ïhat vbertrifft er weit alle anbere König / 5ürff en vnb H^Æ ^fictfch^tenerge lOauptlcuf vnbKvicgfIcut vuballé dOeufd^en/hat^wo vnb funffmg^^ L^ « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fddachten mit ber ©cblachtorbnunggethan/ vnb auch allewegbcn 5ei«^^ù Wagenburgabgcwunncn.t?atalfo aleerfclbf bebennt/auffcrbalbbef W^ fo er mit ben Komern feinen (V^itburgem hat geführt / in offenen ^clbtfcl?**’'^^ ^ufiusCSefrtrtbfebii ten vmbbracht vnerfchlagenmitbcr ©chlacbtorbnung eilffmal hunbcid^ er oooicf» 1» feinen fenb/^wey VU neunzig taufenb (VOenfeben/ifî taufenb mal taufenb/ein ht’^L Sïu^**” *””^^^* taufenb/vnb jwey vn ^wen^ig taufenb (V?an/ Was in ben Kriegen wtbd' (V?ittbürger vmbbommen iff/hat er nicht geoffenbaret.
QïonbenXcutfe^en.
C^ nbet feine» Tperwnltung feynbie ‘Centfeben/wit oben im evlïen^^ I ^^Snach ber lenge ange^eygt tff/mit frem König Kerpciff vnb *X?och v jij ïöonauw gefallen/habcn bef Keiche Canb vnb ©tütt/ barinnen jeß'’ Conffantmopcl leit/ vberfallen / auch anber Komifcb Canb vnb Ccut vbdgt;^^ gen/ weit vnb breit verwüffet/ vnb gar nahe / aie Poratine febreibt/abg^t^j^jJ
-ocr page 299-bon$cti2u'mifd}cti£ctfcrti. CXXin
^euK^'^*^^ ^’^I'‘^^‘^utfd?en jm 3uliue einen 5«5 vnbKetf /barnacb wiber Kticn ”^^ ^^^ Per(ta / furnam / barauff bebacbt warb / alle bing ju folebem ^cs ^^*^’^^ffti9 »erorbnet / warb er C von wegen baf er in argwon bommen branA ^ ^^^*^ ^^ ^^ ^‘’^ Kómifeben Kónig nennen / bcnfclben ^^ittel furter Kóbt *’'^*’’^^*^ ^*'ht(ïubcn / in feiner 'Wirbigbeit ft^enb / von ben Kómifeben brey n^tT^^ ^cfdjleebtcrn angeplaçt/ auff ben Kobenntbergeworffen/mit
'^nbf' Mennig wunben burcb(ïocben/ vnb (Ammerlicb ermorbet/irnfeebf 3«^'Clt;flt;«rt«teft. bie x k ®^^” ^^*^® feines 3llters/im vierbten feines Keiebs/vnb erfülletal|b injt^^ ƒ “^enmit feinem eignen Klut/berben ganzen vmbbretf ber “Welt
Offflutónu^ jiißfuctinf rfuj^uftiiet'« «nb« ^ô*
v ^v*^^ -^^^t^tuUnwö Ccpw ?(ngufïii6 i|ï vont 3^’^’*^ ^^’^ IvctferZ fetnent ^cc 3uWu8maAfCcM. ^tt L^*’^'^”‘^‘^3lttf»*auwen Grubergewefen ifl/$ueinem 0on vnb Arbeit wum2iu3upumi«M '”*lgt;lt;itK ' ^? '’’®^^lt;«/*’lt;’lt;^gt;wnnbrt5 Kórntfebe KcicbCnichtonegroflemóbé ^^ ‘quot;‘
^tt ^cuIa ”^^” ^***’Ceben vnb bic 0mte Kom/ etnbnuffen ‘Ï^cutfeber 2^necbt
imbaVe ^^^^^^^**^^’’'’^®”**^^*^^*^ *ïï^lt;bi?m/rem t^nmifeb vmb jnvnbneben ^«ttttft ’^'^fl'en feyn/nnffgenomtnen vnb bejïcUen “Dnb nnd? bemer fetned frtedxtt k^^ *X)ettev6tob reebnen / feine iOnnblung vnb -Örbnung^ntvefften *^lilt;vm A^ Kirben wok bleiben UDen/ folcbes jn befebó^en vnb febifmen mie ^ßAf SS? ^^ vnberfïnnbe/mn^twibeenuff einneuwes bas Kómifeb Keich t ^eeteenne vnb veebeebt werben. ^^tcn/to-7^^^^ ^^”^*^‘’ nl(bvnbereinnnber bey $welff iarenrobetenvnb wù^ ^®n»«h^tu ^^tvevgic|]cn gefd^neb/ vnb allee vitglucf bie gvoffen J^nnfen 511
^^Hett h k ‘^^‘^^‘^/«’oiten bie ^eiitfcben fo eynbeimifeb waren/ bie Kómer vber i’^cn/ttak^’^’’ '^ 'üctanianwó bant jm vor/maebee 6cbwAgerfcba|ft mie ^^'^lult °^^^ teieben ©olb/bracbte (te auff feine ©eyten/vcrmeblct feine ‘ÎToeb#
^^”* ‘Ïeu tfeben Könige / nam aneb $u (m gen Kom an lOof ^ergSi?^^®^ ‘^nff bem Ïlorbanwvnb Gebern/©on/Konig (VOerboben/ ^«lt;bter. ^^3ttet er aweb ju ber ^bc be^ obgenanneen Königes Kotjen
Ju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uffmbrvnb 5wytracbt vnberben Kómern gefïiliet vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vHob ÏtViMAth!^^^^^*^^^*’® ^^uufebe Keicb wiberinein reebtwejenvnb ©tanbt f’X’oJÄSa wUttS/ nk«ƒ '^^^'^ *”*Kómifeben Kegiment barvon gcbanbcltvnb gembt/ jugcannt werben. ^ betJ/X ^^^ ^” ^ barnmb baf er bas Kómifebe Keicb auffein neu wee crba4^ 9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furtbin folt nennen. Xïrclicbe waren ber meynung / wae jr ^t«ttx’^^^^^-^‘'’’ ^?^*^^ ^” ^'^^nennen/aleein 2lnfAngervnb 3lnbcberber ’ 1 et biemeynung bef (Duep planet/fobef groffen Kebncre
*^^ieb gene nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb Xiegat ober Canbebauptmann im Canbjent tränet ^ S^ / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“^ ^‘^‘^'^^ ?^^” gebauwet bat / brang vor baf er 3u// x^^# bon worn fe er ^‘^nu'w quot;’^**'*ittn einneuwer/fonbernauebein wirbiger ebrlicber beyliger banwet. ^^H inbïJ *^^^”*'—^^'’”^ au|fe neuweCale wir fpreeben) getaufft folt werben. ‘^ftbevltft.HÆ ^**Wlt;hlt;n^racbblt;ifrlt;n3ug»(labieKircblt;nvnbauferwlt;bb Qiugupawase» ^enfobef çi K ^^*^ vonCoottburebbefonber Kcfelcb vnbSeicbenber'lOógel ^**1^ ^cnbctjugk ^^*’^^*‘^cr unferforen vnb angc^eygt/ vnbbureb ber Kifeboffe
*’ct befix - ”® ^5ottes geweybet feyn.$gt;arumb 3ugu(lne niebt ein lt;l0eb^/ AuguUtunonab au-p tveiebs / wiebie vngclcbrtcnbcr Kómifeben©pmeb meynen/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^”‘^'’ fedabaugurio bcbeut/fonbernbenbervon(6otterêorn/gefalbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etaDeo cenßeratut vnbgewetbeti(ï.
IVices
-ocr page 300-Sae embee Q^ueß gofmitme ^(ttentmt/ 2Bte ce 2(«g«fto tem aller glfttPfeltgften mt niecf'liïl ßctt Reifer mit Den “^cutfe^cn gam
genfey.
©leerfteSluffruOr.
A(^3(d) bim nun Alle Snffrnbir »nb SwytVAcbt im 3AnQlt;n KömifAwJCAquot;
etUcntbnlbcngelltUt: wnr burd? Keifer 2t«gii ff nm/trnnbre er ftd? be Cnnb vnb jCeitt 511 beflretten/ vnb nn^Unb^febe Krieg ju fwbrlt;:^’ nnebbem obgenannte ÎTeuefebe Kóntgenun mît tob abgangen waren /v^v'’
©eb wÄgerfdbafft/fo bas Kinb jîtrbt Calö man gern fpriebt) a«^ war/h aUenPet^ vnBrefft fór/ba^ er alle Canb vmb bte ibonauw ber Itgenb/bet#^
mtfeben Ketcb 5« geborfam breebt / vnb on mittel einem Kómifeben bertbentg würben. 2)en Kbein(ïram/wte oben im er fren 13 iieb angcigt i|t /
fern Ipatter^nltnö bem Kómifeben Ketcb vnberwor|fen/3lber es war banben Canb vnb fient bev 'Ö^entfeben gegen mttternaebt/ Itgcnbc 5^?R^^ ber Ï)ottanw vnKbttn/bie waren nod? frtfeb vn vnevfd?rocfen/gvrtiiweftlt;’^l niebt vor bev Kómer gewalt vnb mednigteit/vnb Ketfeve 2tiigu(ït retebfbf‘’L lieg vnnbglüct / Wüfebten berfüv / $oben vbev ben Kbcin / fielen tn ber Tvc”' Keteb vnbfianb/mad?tcngrofjUnffrnbvin ©allien vonben langen tllt;^5^^ïlt 1 genannt/fowirfe^iinb^ranetreieb vnbben Kbetnfïramnennen/ bennbi«IJ. | CKfjnniJnbfrfallen ven bcrfelbcn fianb waren aueb vneinß / einer wolte Kómifd? feyn ber lt;’^’'4, abtom^ïómjfeten ntebt/ bicfcv wav Ketfcrtfcb / jener (Ballifcb / vnbgut^^eutfeb/ vn^betten ^ nocb niebtganngewontbc^btffeóbc^ KómtfcbenKctcbó/baójn JnlinóV^^r Komer betten cyngclegt/bancbt fie 511 bart feyn/vnberjïunben fteb an^ be^ *’ mifd?enKeid)ö (ßeborfam vnblt;5ebictbc^Ketfcrtbtimbö5«5ieben. , ffiaubius ^pberiiio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hon welcbeó wegen daiibiii6‘^ybcriu6 Hero, naebmaIßKeiferß 3ör/ wit offe er öö feinem j^j ©tiefffon C «lö cr fid) fclbfï berómpt / er fey neun mal von Kom auf / v^*’ÇÏ babTÄfXnae» ^^^»^ ©tieffvattev Hugujïo/wiberbie Îfeutfcben^fcbicbtworbcn/ b^bc^’^^ fantf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bill'd) rabt vnb giltigbcit benn mit ge walt mit ben ^eiitfcbenaiifgcrtcbt?^. mît iDecreßbrajft in (ßalliam/ jci5unb ^ranefreich/vnb an ben Kbein / ^^»I* % 'ö^eutfebengrof (Belt vnb (Biit / verbtef jn reicben ©olt / vberrebt fie baf h^a ber vbern Kbein in grof (Teutfdilanb vier taufenbabjogen. 'We({pbale»/I^l fen vnb ©cbwaben / wie wirß je^nnb nennen / fo feb an baß Kómifd? Kei^^J-, ben/fe^ter auffbev Kornev (Beffab vnb feyten anben Kbein / tbeilte vn^*^*'^
Werbob Ä^nig bev Wiefen/Hcfev/^db vnb ^lecf en. Utid) obgenannter (Derbob / bev König
«eveni/wircie^nb bem t^orbauw vnbin Kebem/vnbvbevganç ©cbwabenlanb/ fo biefd' wS^StbrnS*^ vonbev^lbbif anbie IVciebfelvnb 2)onanwvcicbt/wavb burd) (V?icf
(Bab in Künbtnif bef Komifeben Keiebß gereitet. $)ic ©cbwaben biejclbe 5eitinî)ûvingen Wei^nvnb ©aibffcn/vnb ein tbetl tleffen fid? weitevin 13ebem/©cbleft/ fiauf nn5evlanb/ dOebrevn vnb polen /
floßenbe (Begenb5wifcbettbev.ifIb/IVeicbfel/ibonauw vnbojfen ©een. nmpore Lucent poe bcnn and) fiucanußbev poet bejengt/ba ev fagt/bie^lbfeuft gegen fPl^^^ ‘ faxKfK/Wif4r««f nad?tbijrcb©d?wabcnlatib, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
W Bobtmia.
■^on îgt;em Seutfc^en Âônfg ^erfet/fo «uff tem ^ïet' f«uw vnO fn ^camp;cm vbcr Severn vnO 0(amp;tva6cn ïü?ertot tat Viel fj^ 2Cvumb CV vott ctltd)Crt cttt König bev ©d?waben / voit ben lt;**lt;^^*^^i^ ^'“‘^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï^55^^»^5^**^lt;b«»/v0nblt;tibritttnlt;m2lt;$nt3ttt^cycvtt/gcnrtnnfjj '
3^QtS^*^^^tt*^lt;*^ Kónig (Î0 erhob/von bcm td) tn bemevfien ^^^f Werßot wo er anff enbofftvnb mebvgcfd?vtebcnbnb/ tjî vonKinbnuff ev5ogertTVorben^lt;^’^ ' fpaen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keifer 2tiiguf|i / bnt vmb 2^«g«|lo vklgutö verbienegrofj (Belt cvlrtnö*^^'%
-ocr page 301-^0rt^crt5^M(êen Seifern. ■ CXXIIII
utctt nbsp;nbsp;nbsp;'^*^^*3^ wovben/ vnb wiber beun tn^curfcDUitb 5« feinem Cnnb vn Ultctt/5^h^?”^^**^’*’^^*^^*^^*^^^f*^^*'^^/r*^’‘’^**^^^^®”’^^*^^”^^‘’^3^''^ SWrtvcfmiinevXrtttï». ’^u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;weit Kónigretd? bev 0d? wnben bevfelben ^eyc/
^^yvbu ”^^ t ^' 3cberrfd)et. ^v b4t bte iOnuptflnti: tn Gebern / bamnls
'^ - ’^^ ^^bw^Z nad? jm (ÎOerbobing genannt / betft fe^nnb ntcbtik^^^ wie wol er wol bran war mit 2lugiifïo nod) trauwt er ben Kornern We^ob »lt;rfra«wt ttiebte befïerminber mitaUer mad)t$n/wo f mein verbrief ben^^eifcr» mc^t ju
*^ód)t y H^ifJ^*^ Kad) vnb bem Ketfer gefebebt / baf er folebee wol wtb ergelten
% ^^® Kómtfd?e Kcid) / ganç Jtalten / bte Statt Kom / vber^teben/ beb ^^^ f ^ baneben mît bem Keifer befonberrenet vnb tuet febtett fêm treff# U7(iii.^^^'^’^ff'^'’tff3lt;:» Kom 511 bem Ketfer 2ttigujïo an bas Kegiment z ie $« bertb/^x c^ ftebanale ein5ve«nbt vnb ©liebbef KomtfebcttKeidjó/vnb “Vuz-^«ôX^ T ^^^^^’P^cn Ketpre / ju jeyten aie dn .Ober/vnb berweber vmb
2lcirlt;gt;v k A^*^ *^^^^* ^^quot; Kdfer ntd) t ein febnip gebe ïDarumb maebt er ben S^n int '^^ r ^^ Kómer fo frr/baf fte niebt wufïen wef fieb baeKómïfeb Keid) ge# ntiflv folt/vnbwteteb blt;»^nacbbaf mclbcnwcrbe/woltc fnbaóKo// '^«^etebvberjogenbrtben.
®on ï»er @cçlt;avt nuf ^nî^ta/bavon ’Plinius fc^reibt/ bef gidsen gornehue ^?ep0^ vnb 'pomponine
(V?cla.
j2T§^^3lt;tb|icbauebbtcfcr5eyt/baf etlïebc jf^bianer garauf ^^btenbureb ^^^Xy/i^^^^’^f’^^ ^^ff^bem dOeer mit )rcm ©ebiff garin ‘^Teutfcblanb an bic lt;^rf n ^^^ Slt;fb^**3wwürben/vnballbd etwavmbbte Xlrlb/baftem bae
bob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^k ” ^‘’^ C^^nb traten / bie würben vor fe^tgenannten König (V?er7 foienr c ‘^^^^^^febicttfiejubemKômifebenlî.anbôbauptmann/tnbemC.anb RbX ƒ ”^^^lt;cb bdft/ ber bief C. (Dcccllue Celer. Ïgt;crgletcbcn fol and? ge// ^tWatTR^-r^^’ ^^^irei^-^etenbef er^en jeyten. ©o febreibt Afncaó ©yintuó/ bcv.l cvr ■^‘^*^bcrtd?6 bef britten Candler /nacbmale Kapjï piueber am/
^^'^”^ ^^^^^ abjunemmen tjï/ bae vor jeyten bte 5ubvanff bem IVaffer titaiS^! nbsp;nbsp;Kalttntt C wie mans jetje nennet ) aneb gewefen fey / aber nad??
*^M vil far in vergeffen tommen.
'3?on ben XeutfeÇfn/ 5\cii;rffcv genanne.
(^\J^2ecmptïlt;P/K^t3tgt;cniKn»n©rtcfo(ïlt;»/vmb35lt;ttn«warlt;fvntOoUrtnïgt; ., , 3^ fiS^*'^^ ^^‘^^^” ^*'* ^‘^^tf ^‘lt;igt;^ Kottfd?afft gen Kom 511 Keifer ^tuguflo/ \ I r^*^^^nfmetnettaltenbeyligcngeweibtenl0afenvnbKeffel/begerten vcctf k ^^^^'’”^ ^*'’‘*^’^f’i“P’'^ffbemKómifd?enKeid?/babtenmanfoItjn bet? ^^'’’?*’^ verjeibcn wae fr ‘X)orv Attcr wiber bas Kómifd?Keicb gebanbelc tn, f^^^L^ ^^^^vben im erflen^ud? gefepriben ijl/ würben alles was fie begets
^feanbet Siuffruf'Vber XeutfeÇen Wiber belfer S(w
ÔUfinm/bnb wie er bie Sanb all an ber ^onaun) nuffber
fey ten gegen (V?itternad?t jtim Kómifd?ett
Keiebbraebtbat.
^^f^^^ Keifer 3lugujïuô bef Kbeinflrante oberjlen banvt^ . . _ ^\K^o?^‘'‘^‘^®^**^^*^/^^^ ^«^^ ^^‘wgauff bie Ï?onauw gewenbet wär// StSeZbegST Tt^ji ^^^^^^i^wö vnb Ïbmfu6 Sterones jugcnannt/©ebrûber / ©tieiffone MaagaiiifKiw^'
'‘^'’3iïjïi / jwungen bie Ceiit vber bem Ced? /vnber bem Ced?/vnb jn/ ï4gt;Mbber *'^^p’^^*5'’^^tnf bar bem Kómifd?cn Keid? / von welchem Krieg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
-ocr page 302-©rtö uiibcv ^M(§ gö^rtttttü 5ï«ett«m7 pö»««« bo» toef*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;löte Pongeyev/ fo $wtfd?cn bvcyenlVaffevflniïcrt ber ïöonAitw/ ïD^^*
f^cn fc f^wunacn. Q^^^ ^ vevfeVvrtneft waren / bezwungen au^ 2^ei|eró 2l«gufït befdd? btlt; ^^^ mtfeben tOauptkute/ 0e^tu6 ^puktuó Dibtuó/vnb öOarcne'Ptnicniö’ jj dOarcfinAnner/CJiiattUnbcr/^orfïer/ fbetnÖebwAbtfd? vnb ^lt;ylt;^flt;^^lt; war/ a«^ Gebern dOarbauw vnb dOardfdbe / würben vonben Kottt^^^^L^j ber lt;5cgcnb / oben ^wifeben ber Îgt;onauw vnb îôra / wtber beim gesagt« ^^j, Äanb vnberber 0auw/ |id? mit ber ÏJonanwbi^ anbaefebwar^e dOed*.^ eerMi«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elften llrecFcnb/kQuttb ^ulgarey/0eruet/bamal6dOct|fen/tmCatetrt lt;5^ L
w. ffraHuB Bdnat genannt/vberwanb dO. Crafluö / vnberwarffö bem Komifeben Xeteb. f'Lr Wmïr^fiS’ *** ^^^ 5«nb JOauptmann trat vor ber Scblacbtan^ ber Orbnung berfür / badman flikfd^wtege / fragt vnbfpracb juben Kornern; ITaöfeyt jrbow'’ Heilt:’quot;Warbvonben Kornern wtber geantwortet:quot;Wtr feynbie Kóntd/j,/ ganzen IVelt vnb aUerbtngtJerrn. iöaöfolfcyn fprad)enbte5etnb bert”’^ a wo jr vne oblieget. Vnb von fîiinbanvorbem tOeer tobteten ße etn pferb /^ ƒ opffertenö/ vnb gelobten/fie woken bie Komtfeben i^auptkut alle erwii^9 .^ trabten auf jnen bauwen/btefelben bem (Bott bef Krtege opffern / vnb »lt;** mala brabten vnb freßen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^
Äatauwer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îôteîôonauwervnb ïöaBaitwer/vonber îôonauw alfo genannt/bic d‘'^’(
ïöenen vnb (BottlAnber / vnb (Bótten / bie Hateiner bte alten ïöacoó / bic ©^ ï (B ctaó/vnb bte neuwen (Botboa betf|en/vnb tn gemetn^n jeyten ©cy tb^tô/^^J^ vnfer ©praebbte ©ebó^en nennen/btewobnetenbiefelbe jeytallba viwb^^ söonanw gegen dritter nacht / ba kQttnb Vngern vnb ©tbenbórgen iß / i. »oç »krj««c^t3ta fel b en Keßer vnnb (Begenb war obgenanntea Königs Ko^en ©on/ bt^^.y 2^oQ/ba6 Volet aUbalbea bef IVmtera gefror/vnb bte ïöonauw geßw^ benfie vberben©tof mtt ma^tvnb lOeercóbralft/ vberfeknbteKótne^ Kómtfeb Hanb/ verwüßeten waa jn gelegen war/jnen war gar Itebcrüw^ Winden/brachen ein vrfacb vom ^num/ barmttßeinna Kómifeb Kcicbft^ raubten/brennten/verberbtenHanb vnb Heut/ (ÎOârett vnb ©tótt/0dgt;wL vnb ïöórffer/mitraub/branntvnb ©cb wert/vnb baa war lange ^cytjfb^^'L gewefcn/ bettenalang bergetrieben. 'ïViberbaa Volet febietet :^ugu^‘’^ù £lt;ntuiu« wirbt ae# Hauptmann Hentulum/ fünffgigtaufenbßarct / bergriffbte.geinbete»*’ gjj wib« ,2^i5»i8 4n/crfcblugfn breyberbeßen ielbtbuuptkutevnbHerzogen/webtet/f*^ /, ’ eynfalkn tnbaa KómtfebKeieb / triebe fewtber vberbicïöonauwin(S’^'^^'j-uien vnb ÏTeutfcblanb. (Begen ©ubwerta/ auffber Kómtfeben feyten t^f^^Lj» bic ïöonauw mitgefebtettem Krtcgfvolet / warb alfo biefer ïöonauwetfi^l (Boeben (barunber aucb bie Keyern begrieffen waren / wie vnfer alten ^^'*?*j.( Æïonauwer febr «e^ cten/aud)©traboan5cygt)macbtfcbrgcminbcrt/ fo 511 vor 5weymalbw*^^^(; fc^rocc^t veinzen tu taufenb gutes Kriegavold vermoebten/nimmer vber vier^tg taufenb / tti^’L ‘’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo viel / ftnbjrtnbemfclben Krieg erwürgt worben vnb vmbtommen
bertbalb bunbert taufenb (Hann/ vnb ca waa niebt weit barvon / baf fe R* ^ baaKómifebe Keieb vnb Keifertbumb betten ergeben müßen/wo ftc ß^^.^Ä ber anbem ^cutfd)en bólffvnb vermógen getroß betten / wibcr anffgeß’^f'*„ vnb erholet betten.3llfo warb biefelbe (Begenb ïÖacia genannt/je^nnb *^^^L vnb ©ibenbórgen/juberfelbenjeyt niebt vberwunben/vnb 5wifcbenï*tgt;^^!( mem vnb ’^cutfden war nun bie ïöonauw bar5wifd?cn bie eine fey t gegéid tag gehórt gen Kom/ vnb ben IVabkn vnb Kómifeben Keieb ju / baa Hanb gegen dOitternaebt betten bie 'ïcutfeben inne / foleba bezeugen no J vH tiga tagea bie alten Kómifd?en jerbrodnicnKnrdßtbel/ ©tein/0d?rißf*’^, (HónQ/ fo noeb tóglieb gefeben vnberfunben werben / vbcral an ber SDoR*’ . 2(«au|ïu8 6lt;flt;^tti« vnb an ber fey ten gegen ©ubenwerta. Keifer 2fugußuabefct5t aufffdt^*^”’^,, .©onautv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj jg gantje ïöonauw ab vnb ab / von item vrfpr ung bif inna (Heer/ mit
frafft/mit gefebteftem Kómifeben Wabltfebcn Kricgavold / barmit bte nbsp;nbsp;.^
feben vber bie ïöonauw in baa Kómifeb Keieb/on willen einea Kómif^c^^ fera/niebt fallen móebten noeb rónbten/bocb verfabenabic Kómd
garoßt/baf bie ‘(Tentfcbenmitgewalt herüber brungen/ wie ieb bte noeb oße melben
werte.
lift
^on^enSîomtfcÇettfiepfcm. CXXV wbrttte ^rirg/fpoft/fc^ab/fc^anb/ öfit We Xnufdjai ffm '’'«^tigftnj/glilcfft[i9ftcnKti,fct2lu9iilivVi)0cii«iii iX^cp»
^^h IF^M^^^‘;^t’tc5rtttblt;vïgt;onrtwburd? bic Konter cn^^icyfersetugufît ^^r ^ s ?*^^^*^*^ warb/erhoben Rd) vnbm amKbeyngfgenCóln vberim lÜefïphalengenannt/etn'Ïentjêheó Dolch/ h’eRenbieÖtg^
K *^*^^*^^” Xiatetntfeb Sicambri,(5ncd)tfcbSiganibn,bci'ê 5^ürtl/ tOrtUptman
iJcrQ«^ vrargenanc (ÏOilo / bte vberRdenbtc Kómer ciknbö / (prengten fte nbsp;nbsp;nbsp;*^ff‘®‘
nJÏSï^^^^*^ S^waltZ erUgten ben Kórntfeben Canbe^bawpemann / obgenun/
/ k^^^**”* ColUunt mie fetnem Dolch/getvunnen ein 2tbllt;r bcjl Ketebe 5ab^/ Waren» jfofKita Wdm^Â^Î!^*®!?quot;r'^®®'S*quot;'*quot;•’‘^T*v'’ï»’'gt;«b«’gt;‘',’■'-»quot;’«•/ »ÄoS« bft^ ca^^»M|chemKey|êr3Li)gujlo jwen^tgiOauptleut/nacbma 1$ all am wirt an öai^digea
tcut|cben wolten auebhdnfnebnoeb bünbnw|inicbrmttbcnK.6ntcrnvnb henrft.
/suffenall jnberlÓehr. Don btefen Kriegen allen ebne and) SÄm SbmL *ü?””?’”^^*”*ttjCtebernberlijfltgfh/hjr^weHïcblïvnbBón|lltcb|hpoetb)o'/ ^ct.
‘wö/fo ju berfdbtgen jett an beR Key fere lOof gelebt bnt.
®lt;£ Kepfer 2(uguftu^ ebern 9Ï^n pg / vü^fiftinibf (Kß
lt;ïutfc^fanb ju frobem/enO bem ïSemifeben ïHeid) on miltcl 511 bib berwerffen/bae pn bocb 5u groffent fpott/ fd?anb vnb
fdiabcnrcid)tc.
ttunKey fer 21 ngnfïnó fabe/baR er bte Canb vnb Cent an ben Kbeyn 0^tVitb ï)onaw|ïofjenb/vor ber '^enfeben eyngrt|f rüblieb vnb wie frib tue Z^Ödbaltcn woebtnoebBunbt/ banbie'^cutßbcnab vnmülftgCcut/ fober ïcutfeBcHmaffea ^^‘^S^^lkeit gewonttnod? ten niebt RiH ßt^enz war wtber jreangebome artvn «ttj^dnesen. J altem lóbltebem bergebraebtem gebrand) / ï)emnacb gar lieber//
/\ *1^ u^ ^’^^'^‘^*^*^^ vrfacben bewegt / fielen fie Jlâtô on vnberlaß tn beß Ke id) 5
Kbeyn vnb Ï)onaw / maebten groß 3lnffrbwr /richten viel vm ten y ”^lÏ’lften groß vnglóch im Komtfeben Keid)/ließen beyb Canb vn Cen# KZ'^^^”^^*wern jugebórig/betnriïwe/verberbtcn/vcrwüfïctcnwaófiean// vnb^’”*^^^***r^werbc/ branntvnbraub/2lwd) warKeyfer 2lnguRt Detter JuC u‘'^^^’^ 3”luiö wol jweymalvberKbeyngezogen/bettaUbaeine^ruch 3»fnts wavums «c 3«« verorbnet/bett Regern bte‘Ïentfitoenbew Kómifeben Keiebvnber/ ‘'quot; 53riicr »«ortnet fcinf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^”^^‘”*^ ^”^ber2lllergroRmecbtigjïKeyfer 2lu^ilt;ïn6 / and) JtJ«.*quot; ‘^quot;^'’
fit^ff ^*ÏÏter Juliojuebren / vberanberetreffliebevrfacbenbte^entfebenjit faffk ’'^'’^‘»gtborfamber Kómifeben IVelfebenKeyfer^ubringen, herwar fei/x ^’^*^‘3groß geliefd) lanb bem Kómifeben Keteb one mtttel 51t vnberwerf//
c?F‘*“^dnprottin^/ba5t|l/beRKellt;todjCanb$umacben/htlt;ltdf0rgaretn ^«««ff«» »«1 «»ft 5,.?lÏ*'Ï3/^lt;«'Kómiicben Keteb faR lóblieb vnb nó^lteb/wa crfolcbó 511 wegen SmaXS?“^'** dix *^’ h ^”* alUntnaeb jog er auß ber Statt Kom / biß an ben Kbeyn / befahl
vnb forgbeß Kriege gegen bic'(Teutfebendanbio ÏDrufotIcro// ^^lt;‘“^‘“» pvi’ß's er^‘Ï.’'Ï^3^‘^” étifffon/jog barnacb wtber gen Kom/ben in bem Krieg' fo JauJtma»« «SS «tn'k ^*^ ^?’fß^gt;tn führet/war er in eigner perfonniebt / befahl alle fad) feb ««»inwitu teno nch t' ^^’^ •^^^^bauptlcutcn/ boeb febait wet er vnberwcilen bar jn/vnb thet ei^z ß^^quot;'
^‘^^^n / bit tb in ber nähe / baß man halb ju fm mod)t bommen / rudt je
Otfixk ^3ttiKauenna/(V?eilanobcr3gla.Dnbobgenanter JÖritfneóbcrffer '^’‘^'^ vFerben JnlS ^^^^*^^’^” ^^^ Wclfcbcn Kómifeben Keicbó wiberbie'èTeutjd^en/ feblug wSÆ ^’’quot;quot; bef^? r*^ ’’^5‘^^^^^ Cóllnzvn barvnber jit Hcu ß/ vber ben Kheyn ein 23rüeben/ «rufo «rafft ïcut« ^eutf/hf ”'’^ ®^^^’tfd)itfcn /jog mit tDcercel-radc vber ben Khcyn in groß f^i«»^«»’ dhr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duanber / bcv3Vot;en/öigteuipifcr Schwaben / ^Im
3^”^**ttt/vnb -Orthruften Canbfebafft/an/ fo jegt Pefjen / IVcfïphalcn/ ^u ’^3^*^/ Sacbfen / jenfeit ber Aiflb oegen ircflwcrtó/ baß fOergogtbumb brosT^r ^^^3 genennt worben /jjbie ï^anner nentene baßmal Cattos, Sicam-
°^’^“®'“’5gt;^^®tufcos,Gerufeos. ïMc Sd)wabenfoinncrhalbberUrib go 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb^óhcmbamals faflen/ auch bic 25aurrt auff bem norhaw/vnb
y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cmthcil
-ocr page 304-fèdö dhbev ^«(S go^utthie ^ttenttitt/
ein tbctl/eQt5rattcten/warcnmitjrem2^óntg obgenannten lt;ÏOerbobnu^^^^ Xómifd)ê Keid?$n^ünbnnf. Âtô bettllngufhteaud) verbotte feinen P^^^’L Icuten/ba^ftcvbcrbicïflbnicbttomenfolten/vermeintermócbt bicbede*^C^ ÂÂteîXïu ‘^^W tflt;^«« «bc JU gebor fam bringe/wa er bie /enfeit ber IfIb wohnten/vn very‘j ret vnb mit ruwe lief/df 6 erfebein and? ein gcpd?t vnb gejïalt einee ^ribijb^^ . in tleibung weif / vnb form einer Ïentfeben prauwen / bem óberfïen XémuY.[, 5elbbauptmanitïDrufo / bterebtmit jmCatcinifeb / verbot jm / er folt beX \L vnb lebenniebtweiter vber bieifIbin'Ïcntfcblanb sieben/folt mit ben anu^. ‘Ïcntfcbenvnverworrcnbleibcn/foltirmüffiggeben. ibastbctibrijfitó/b^r^J allenthalben feft bad ort ^eutfèbeólanbó/ fbervberwnnben vnberoberf b^^^ feblug vberal 5clblAger/barin(id)bie2\ncd}C nibertbeten/bie 3uffrbury*’ ^mbórnng ber ^'entfeben verhüteten / (Z)aebte aneb eine groffe neu we vor v^^ erbórte Canbewebr mit einem tieffen (Brabenebeipt man iOrnfudCßrabt^ bauwetmebr fün^ijig ©eblóffer/13nrge vnb ^efïnngen an ben Waffcrfólr*’ ^Ib vnb Xbeyn/ Jfl ber erft Kómifcb iOauptmann / fo anffbemgrofjen^dif feben (lieer mit ©ebiffen gefaren ifl/ $gt;ocb jn leçt jwifeben bem Kbcy n vn 0*; lam einer ©d)lad?tftelcrtnitbcmlt;Baulfïelber(öaulauffjnbrad)imeinb'^-''’^ cfelab/fïarbambretffigflentagim ©ummergelegenbey ^cynij. ©em^’^J^ ber'(Tiberind Mero ba er bad jn Kom er hórt/ eilet er in Ïentfddanb 511 jw/ 0’’’^ tag vnb nad?c / vertert breymal bie fuhr ben weitefïen weg vierzig 'èeutf^^'^ meilwegd. Ï)ic Kómifeben poëten -Onibind /vnb lang bemaeb Clanbi4tult;^ febreiben viel von biefem ÏÖrnfo / wie ed fm mit ben‘^eutf^en ergangen fcy /ry hirç Ï)rufud (wie 4gt;nibiud fpriebt) bat von ben quot;(Tenefdxn einen groffen br’^v eben 5«uamcit / vnb aneb baneben ben tob empfangen / ^r warb nad) ber K’' mer art jugenannt ©ermanicud/ber ‘(reutfd?lanb vberwunben / bie 'ècutfe^‘^’! CHS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefcblagenbatt/ fein(Brabwirtnoebjudlcynggcjeigc/bcift ber ^ydKlb^f^'
Æ)ni(î q5c3r46nu^. thut aneb bavonmelbung©.tlieronymud/bennbadKómifebiOcerbatfuiÏ^ Jt9damp;c»«a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ehren eittl3übcl/wiceindi^ycbel/jHfamcngctragen vnbanffgeriebt/ 31110441’
le far an ff einen befïimpten rag haben bic 5«ftned)t vnb bad Kriegdvolrfu^^ ber ©cbarlacb lauffen/bie © tAtee auf (Ballier lanb/f eçt .^ranctreidyfr ^plr*^ vnb bemótiganbAchtig (Bebet vollbringen müffen.
jei6itiilttgt;en.
.©rufo €iti2®ci6egt; bilamp;erfc^iciicn.
-©ruf? ©rafert.
©riifns fdfe tuft bem ©auf. /©rufusßirbt ittf ^t^n^.
©rufo ©«rnanp
fcpdjdberg.
©« Werbt Änf g ber Xeutfe^en bmb bie ©onaw/wib btx ^ofTerflüfkrt 3n ent’ ob ber ^atv/ mit ^epfer 2(ußußo onb fep nem ötifffon Tiberio,
z7^2tttutt3)vufo6gcjîorbcwrtô/w4vbfdtt^viibcv'î'ibcnwôtTcrovom^^ ^^^ï fee 2rug»(ïo 511 einem ©on/Afrben vn M^d? temmen / urn Acid? cn»lt;bW mb mit ^ugu|lo in gleicher ge wait jn einem ©eVm^bevm vber bic g^ï’^® (Bemcin evbnben/in xteutfebUnb gefebirft/ ïbe^ K6rntfd?lt;n vcifigc 5cngd wlt;*‘'’ i^auptmnnn publine tpelUind pntercnlud/ bev folcblt; tOiftonen befebnetf*^ bnt/fo ne wUÀ gefunben mb erf! gebmett ijï worben.
IdbertBS tgt;6«jRtlt;t Q^ptlaw.
‘Liberins berOberfïbe^ Kómifd)cnKcid)6vtibóbcrjïcr^clbbniiptfn‘^’”’ wiberbie ÏTentfeben / b urd?5og miet? eercötmfftbie óffer mbC^nb'^entfeb^ Unbö/fovnbcnamKbeynjwifcbenberXïflbvnKbcyn ligcn/bcßebtigt/vcr^^ nUcbing/W4d?trtUba5«cincmóberlt;ïent?4iiptmrtnnCaium 6entiniim0lt;^^ turninum / fo ^ürgemcijïcr 511 Kom war gewefen / befahl jm bie Wagenburg mbjCAger/terrwiberau^'ÏTcntfeblanbvon bem^eyngen Kom/rurfetu'’^ ber herauf in^ïTentfcblanbanbie Ï)onaw vmb ben Jnl in Wejïerreid? vH^^y^ ern/wie wire bann /e^t nennen /bad Canb fo bie Kómifd) ©prad) Non^^ bei^t/wolt^óbcmer lanb vnbae rCortawCba biefelbig ^etc mebrgcnanter2** nig (Verbotregiert/'ncmlid) vber bic Beyern vnb ©d)wabcn^ e^OarefmanUjJ genant/fome atmriffen/febreib obgenantemCaioÖenrino ©atumino/^ fbU ber an ff vom Abeynauff bas Mortaw sieben/ vnbinben in 13 o bcm 2liber von auffgang ber ©onen engünbcficbeingrof fenwr obefbalb bev0^ vmbbieÏ)onaw/Ïgt;ravnb ^mit^ verbrok vn verfebmAbetbart folebengroflert
-ocr page 305-^lt;«flû ^lt;gt;tt9e«^alt;(glt;ttfilt;prlt;nt. CXXVÎ
f’tennSMS ^‘’^fiemtt ben nlten gebotnen Crtnbleutenritdjt mebt fecy fern mitTerpüti »Jtn» ^^wióX*?* ”’”1^^^ gefangen vnb gebmrft fey n / If e lag allee voll gefîiffte “*‘ 9«â‘»““â«’ f«v»‘
f^lt;n Keieb *^^®'^^^^* ^ ben getlaben/beteten aUba ber (Brengenbc^Kómi '”*^frbeitt4’ ^*’® S^^”^ Jllyrtebföjwtfeben Jtaltcnbem2^6nïgretcb tlorico ^^^ifebem 5wif4Kn ïbracicn/eDaceborticn / jwtfeben ber Ï)onaw vnb X^e^z ^‘tó/wiM * ^^^^‘^ auf fpreitet/fprang anf ber balffter Kómifebd gebotfame/ ^^’’^ ^rtiin x’'«^ Ceut ober vnb vnber ber 0aw btf an ben^n/wiDertlcUten fieb '’^^»bftds^s ”^‘rebcnKetcb. pangow/ïDalwacïcn/warauffimlOarnifêb/ pditnoniabnb^rtk ttlt;imf,,-tt'*’*®^*^^üK.ómlt;rvnbKeytèr 3liigufïnmin2^rteg.2)rcy2^óntg/ttitt w««« f«65«(ïlt;^‘»i* ^^^ «Itcj «^*^*^-^*'^ ^ ^atto / pinbö / fo Beyern foUengewefen fcyn / wie ieb tn ^“^^'gt;“*«‘ ^^Cüf s ,^*^*fl^ett 5u Salzburg / bte mieb bann mein gncbtgfïcr tYerr allba
^‘^men ^1 ^^‘ ^^^^’’ '’”^ abfebretben laffengcfunben bab / ^cb ftnb and) frer f‘ïflackv ^^’’^ ^^^ ^ûen tobten zetteln ober ^rieffen/ haben6 bte alten 13eyern ’^quot;^’V Wd^s ^^'^^^^ ''’”’^^*^’^ ^^ auff/flief mit fampt jnen baó DolcF alljufanK' ^*^lt;111111 s^^^^ *’‘*fl^*^^’^*^*^^'’^*^'’’’^^^^*^^^^^^‘^ ^*”3^ ^^^^”‘'^^^^^^ ^’^^‘^ ^^ ^^’®’*^*^*^'^ ^‘'It«n/^n ''^“^^ ’®’**® X-órtiifcb vnb Keyfertfd) war / wuff niegen / niufï ber? ^^tc/br 1 ? ^^ ^‘^ Kom Kórger war/Kwrgerred^t ererbt/er^aufft/ ober funtl pang at» er tut ^ai ^'’$«1 b ß ^^^ ^^^^ Kaufpeut / vnb fo toAnbcl trieben / bermaf^èn etn groffe rafter«fc^tóg«ntgt;»è flt;bUttc ^^li ’^*^^®'^^^^ vnterbcny^nbletn Itgcnb / warb gar mit emanbererz ^aronv•^Ö’^^ttn^^Oenfebbavon/bae ganij (lOaccbonicn vnb (Brtecbenlanb tbeilbctt . ^*^^^^*^**1^^ vottobgenanten fOermvnb Centfd^en vberjogen/ ^in
Htwoltcn in Wclfd;lanb fallen/ vnb Kom ju eilen.
^«3imc« ^‘^’’^”’^lt;^ti3il Key fer 3tnguflu6 er febraef bef bart/famlct bas ganQ ^lt;*i bic Ç^^^ Kom/fageim offen Kabt/wa man niebt bey jeit bar ju tbetmofb
5«ben tagen vor ber Statt jeyn / barumb aller 3bel / alle (Bc-'z ’’lt;»lC«'’ï^^’’^^“ ^’’*quot; mnflen ju biefem Kricgauff/manmuflertallent# gSüfSiÄÄ ^’^lt;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’^^‘^ ^^^ Kriegaleut / fo alters halben vom Krieg gelaßen/ Ln wibet ä îcuü
”’^^*^ ’^‘^cbMcbcn moebten/geforbert. (Dan vnb prauwen muff flrciz flt;^«»i
r^tdet / v5*3^cerbauffte vnb ererbte Kneebtz frey laffen /vnb inben Krieg
^dcbö x ^ ’würben alfo wiber bœ alt löblich berbommen bef Komifeben 'gt;«bXe^”^ïP‘^^^” befebóQungvnbbefebwmungbef K^mifeben Keiebeorter Die letkd ^^^^^ '^”D Ceut/Stätten vnb Riechen an bem Kbeyn vnb iöona w/ |llt;rttnb^^n»®^^**”3^”/ erbaufft/ ererbt îüenfïmannen/ freygelaffen/gemw/ fbiebt ’*’^’^ûg wiber btc‘2^cutfeben/bocbvnter einem befonbcrn^^nleingo
bern^k^ ^’^^^‘lnß Der Komtfeb Dauptmannmit Cato ©entio Saturnino/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ^^lt;^wptmann lieffen Kobern vn Horbaw mir frieb/ muflen ben ob^z A***^^*^ webten/vnb bie Canb jwifcbenber ï)onaw ber auff ber 251****' ïmM«» ;(bcbiet Ugenb bcfebuijen.
X f ü?l: ^X’’‘*^”ter paterculue/btefer fachen Kefebreiber/ war in biefem Krieg ’’quot;f “^^?*?‘. fus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^ I^^^ auf geben/fubrtaueb ein Deer/fo fm Key fer Hugivz araElquot;^^ ^** *
•wóïr k - '’®*’ Kom herauf in ITeutfcblanb jn ber Konaw/ warb auch allba ^«opr ^**** ^^‘^ Kberflenbef KómifcbenKeicb05elbbauptmannberne(btl
^ƒ’' Wt Krieg fcfïXeutfe^en mit Keffer Ciiigiifto/üni)
^f^^pt @c^lac^t vnb febaOen / Dû le Slugupue erlitten ^at / aû J^er^og
^ ’^«nau^bcmt?ct:lt;5ogtb«tttbicQt73raunfd)wctg/'2^cutfcbl4nDm
s ^^‘3*: brttnm Kbey» vorn Komtfeben IVclfcbcn Xcieb*
y ’‘?’^5ett/wlt;tl nlfo gegen auffgang ber Sonnen vmb bie îDonaw/ d:i„/t'^2^®*'’“‘’/^**^^^*wtflt;bKetlt;to b«vttglïcb bedriegt warb / fcQtÄeyfee ®’unbcn ^^ k'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^ ^‘^’^ Kbey n/btß an bic ^Ib/bcn 'ÏeutfebenCfo wo l vbcr^ Iiu8 «yj” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntebt gebemp^t waren) einen tOauptwan / genant Outnn# i(bd«tt^*ï/ v “‘'^wet vngab warjlolt^/getgig cigcnnngtg geil vnvnver^ bettfJ^^^s ^r^^^*^^^^^^*^**”/^^l^*”^‘^^^^^^^^^^*^f*^^/r®f“’^f^5^^^’’^9 ^w|^ /vno berfdben fieb funfl freu weten / webt leiben noch bulbcn/ etltcbc ^ûr#
tien
-ocr page 306-©de ati5?cv BucÇ ^o^dtinw ^rntóM? ^ (ïeti mb tbomt/ncmlid, tbcw C«ib6/b«v tbeflen ^ifeboff / tbevr Sf9'b»'J^'2 ©Oit ©tcgcngnllô ber ©acbfcit/jwtfcbcn berWefer vnb IfIb tin iOerlt;5ogtbi”J^ ^r4«nfd)wctg/©clforgcr/ berner ciniOc^/^ettnar fdn ©on/ ©c|llt;trfc*^*’J ©nebfen jwtfebenber ^Ib/pferbretter etn ^ tuber iOcr^og (^Otelu/voit obengeflt;tgtb«b/intt fetnent ©on îbtetretctoennu^berlVelïpbuUfdten M^^i, fd?rt|ft/nt4d}tenbeitîtltd?cittett^unb5ufrtmntert / ©cbwumetnlfyb Jlt;’W^ wtber btc Konter / woken jrDeimetvnbDnttevlanb aller ‘ÎTeutfcbenvoin^ mtfeben Keteb wiber erlebtgen/wurffen jit einem Oauptinann nuff P^ J if vinnn fo ein ©on tOernog ©iegmare/vu nu^ bem iOer^ogtbum jcijc^^^’b ' febweig genanut/burtig wnr.Siegengnfl ber ©eb weber/bîerçog if rin^n^'\ if rmaitó if beleiblieber Kruber / ber ^Uw gênant / bieltens mit ben Ko’’^^‘'^,, entberftenbie fneb alle “Varo bem Kómifeben tOauptmann/warneten /tt / 5Dlt;’ aberfoleb trettwlieb warnen veracbtct/|lobenficaiiß‘^eutfcblanbvbcrnM*;^ ittô Kómifeb Keid?.
3Lber Ö^uintilius‘0arnd/óber|ler Kóntifeber ^et^bauptman/tr^lÏOd? 1 ner macht / bett vil Do lef 0 / vnb bie beffen Kneger ju roßj vnb fu jt / fo bat^^ '’«ter ber ©onnenin ber ganzen IVclt waren / verachtet bie ÏTeutfeben/ b’C ft^n. ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;für grobe vnverffenbige Ccut vnb vitvcvnunlfnge C'bicr / faß juKeebth’%
ner ©chrancten/licf für (Bericht bieten / vn hielt für fid) bringen aUba wî^**^ war/fieb juverantworten/ebgenannte tOerm/fo verjócFt vnb fn ange5lt;t5^^|„ bervelt;ï «rmmt»# rert.ïÓafubrcnbie'^ciitfdtcnJUnutfainptjrcmt?crnogvnbÖaupt»na»ar . e«f«ute« Wmer. niau/ griffen in bie wehre/ fprungen in tOarnifch an allen orten berfür / vb^r j len allenthalben bie Konter / fo bavon mochten kommen / eilten in bic W^^Ö^ bürg vnb CAger/ bie ‘Ïcutfehen cilcten nach incn/jrtbauptinann vnb O^^^J treufpbeixiuhjfiib? ^tman bauwetaUenKornern foerfcbl^enwaren/bie(Brinbab/lief al^j 9i0mrt»6Klt;0riitbt halbcnaujfbie jâune/jb vmbö Komifcb Kläger giengen/jlecfen/macbteitt^^ ^plt;rflt;nfU«infftilt; gvauwen vnbfebreefenbenanbern Körnern/©türmet barnadi/^ewattv’’^ plünbertbielVagenburg/crfchlugbcy ein vnjwenQig taufen t Korner vnb fuf mit alleren lrgt;el|fern/famptallenvnbernvnoberntgt;auptlcuteti/^\^ bei/vnberglcicben 2lmptlcutcn/ tilget ben Komifchen Vf amen in ‘ÏTeuf fch'^^^j Dnb bie ©chlacbt i|fgefchebcnim Perçogtbumb Clcue/bey ber ©tatt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
jfrmMrfnvmjluitg Ï)nct6burg/au|f oberUnbifd) ^cucfcbburg/i|f vorzeiten ein Keid/r G'Ä®““” «Ui’« «i* 5 MncfforKt (Weggcwefeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,
^euemerbn-feRttf nbsp;nbsp;nbsp;Key fer Kubolffhatö mit fampt 5?ci)entcr (Braff ïtietrcidtvonClei’^^/bf
Staffen van cuue. fe^e vnb geben / man fagt6 noch heurtgee tags / wie bafclbfî ein groffe ^^ t^i gefchebcnfeynföl/vnb biefen groffen fehabenvon ben ^eutfd)en vnb l’^^^l;; ifrman hat empfangen berallermeditigflvnbgliicffeligjï Keyfcr^lug^ /j? •©«»lerMetM 21« «»«»ktbtentagbef ^ug(lmont6/welchen bic Ko mifdtcitKifdióff vnböi^X suftit»arambertgt;ne liehen vor einen vnglücf baffeigen vnb beinübten tagverworffen/ vnb^ .j giftcffeba ton bc» Kalenber gefcbriebeit haben/baöftchju ewigen jcitcrtbae Kontifch Oiimet# ec^aUetu ^key fev barfur bûten/nichte bar an banbeln weber in frib noch in Kricg«*^'L ten. Dub in obgenannter ©cblacht war ein Mmmerlich / erbärmlich vnb rtf% cherley geffalt würgen ittben IVAlben vn (^OofenZ babin ftchbenbie ß^eh^’L Korner vu Walen verfîcdt betten/ben Kebnern/Dorfpredien vnb (Bal^^^Ajj ©«r^rew^er i^ds» biger warb greuwlich mitgefaren/einein fïaeh man/ bemanbern brach toiew«W(lt;» Mg. ^ygei^auf/fenem bauwetmanbaö JOauptab.lfinee Dorfprechen^^^Pp ein ‘Ïeutf^er in bie banb / fchneib f m bie ^img juin na cf en herauf / vnb Hun ba Dipematerhórauff ju Wifpeln. ÏÖef Kóinifchen Keichs / bet Kom/ bef Key ferö gewaltige Erahnen vnb Bófïliche ^bUr/jampt alkn^^ ,^ 5eQenvnbpaniren/bameninber'Ceutfchen henb/ bencftcnó ju gebechtnuß auff in fren heiligen geweibeten Walben. ^Hjbwarbi#^^ ©chlacbt grof Ceutfchlanb erlebigt von ber gewalt ber Kómer vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Dnb bas Kómifch Keich vnb Key fcrtbuinb / fo fich bif an bae groffe lt;ÏOeer vn offen 0ee nungefïreef t bett/ muff fich fortbin an gefîabc bef Kb z enben/vnballba fliU flehen/ nicht fürter mehr in grof ‘Ïcutfchlanbbend^j ibiefer iflber befftig/ fchwârefl vnbgróflc fchab / vnb bie graufantfk j^ bcrlaggcwefen/bief e bas Kómifch ^old erlitten hat/ibenn bad aller/v»îf‘ j^d
-ocr page 307-k,2^^j ^0tt9lt;ttSÏMlt;êlt;ttfilt;lt;w- CXXVII
3*^^ «gt;lt;t etncitbct: mitnUcbfïc/|lcvd'|ïc l^ccv/dn ovbnintg/ ®^/«lUö^ x ^ * ^ Übungvttbafrtvung/ mtcbcv^Tb^t / banb vub rtnfd)U^/ *^Wbev/b fi?'^^”**^^2^ricg6volet vbertvetfenb /tfîwtebuo Vibeg«vwir/
s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A A A a A I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A f A
^^’^KêrnifA ^^i'vert.^aó febvetbtfelbflmebrgenanter puccrculue/bcrfclbcn m.fc^ gt;?4uptm(in».
’***f^ctt^iff ’^‘^^^Seurtutevloeroog i^rmanCwtc beun'^acttuö bet Kóutevvon ’^^hnieH ^^.**^^^”5wlt;‘frlt;l/rollt;*wlt;^lt;’ïfo5^b4ltlt;tt/brtfürgcrtd)t/vttb vonjeber#
•’n qHpJ2^'S^’^3eucnnt werben/ ein X^rUbigev ‘Ifeutfcbcn nation/ber nicht ^^W^quot;»»«*«»’»» k^^®^^^ ^^^”’'’**^ febwneh war / bas Kóntifd? Volet/ Xeteb vnb Syrier o?4«S'
WtittS””’^^'’'’^* ^”^^*^^ 2lt;6ntg/ ^ürfïen vnb iOettn/ fonbern ba co am allers ''’®l evinb '^^^ 3lüctplig|llt;n gewefen ifï/angegriffen vnb ge^wactt bat:IVic* 9^^^ert/ ^ff** ®’^l«cbtlt;n bernacb mit ben Xómem getban / f e^t vnber / ie^t ob ^WfF%*^* « ^^^ ”*^ mitfïreit vberwunben vnb bef Griegomüb worben/bat biex* J*'’^^*’^ólt;**i:lt;lt;wattblt;i?mit großen ebren vnb macht ben/Xtiegwiber ^ /lt;»vfiiX^‘^?^^^*^^'’quot;^'^®^^^‘‘^*^ W lt;*«(«« enb. 3(ïi»n oben vnb breißigflcn ^S^ç^”“”^**’ ^i^M r ^^*^®/**’ jwolfféê far feiner Xegtcning von bifer Welt abgefd?icben»
’^^‘^ ^a • ®^’^ '**’^ fagen noch von f m bie Ïentfehen / vnb anbcr grob vbeltüngt; ^*f(benÏv** ^^^b vnb Cent / bem Xómtfehen Xeich wiberwertig / ben lt;5rtc^/ WoH^*^^”*”^^ ‘’^^^*” ft^ f^cb grof achten/ifï er vnbctannt/beit Xómifchen ^^‘^ ’leu^*^ ’^^^'^ Cbronicten nicht |b gar wol vermehrt/ bieweil gemeinlich wir Sen flfiS^^bingvnfleifftgfeyn/mnQennnr basalte bochauff/fragenbemfelbb
Jn^er nach/ gefeilt vus baf»
b^^^of^f ^^^^*’“'*’*^*^^'^ leibtge/ bófc/ neuwe(V5Arevertónbigewürben/vnb gen Xom tam/ fehafft Xcyfer 3lugu|ïu6 baf man burch bie (baii^^?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©charwacht/anfallen gaffen vberal/allentbalben auff ber SE‘“^* quot;’’quot;^
M nf *^^^*^^tenfolt/ bamittein^fuffrbnrober^lufflauffvonbergroffen ver# WebX®^*’ ^’’*^^‘^”^* ^rfïrecttweiterallenCanbbauptleuten wiberbas Xó'? f^cn x ^*^ '’*’^ alten brauch / freu gewalt/bamie Çanb vnb Ceut bem Xómt ?
'^o«th ^ ^”Sebórig/vott benen Pauptleutenber nun Canbvnb Ccutgo Sw^enh x ^’'^^** ^^^ prüften vnb barneben erfaren betten alle gelegenbeit vnb Kamirj ^'^ ^enfehen brAuch vnb fitten/ bie nun beflo leichter imgeborfam bef ”»cttXeichö erhalten würben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ „ nbsp;nbsp;,
»nb^ôï^*^ «l^c^g^^l*^^^ 2^eyfêr3lugufluó-Cgt;(hfenmitvergülten Bornern/ xS?Ä Sf# fpid/rtS, ”^/’®’le bajumal ber gebrauch war/5af nacht vnb berg leidden-Ófïcrgt; ten 5?oincin/»itnb mans nenen fol/bie bo doffen -Ópffer/ bem bóchfïen lt;5ott bef tbim S«
vlt;«tcw^^Âî?*^btrlt;ichdCrot»îgt;e*îKbmtflt;hett©pralt;h3ttpttlt;r/baet|lberlt;5rof# ^ÄV’^* ‘^ X.óm^ï^° ^®^belfflt;r beif t ) wa er mtt feiner Göttlichen gewalt vnb gnabbas fet 211 '^ ^^‘^ ^” einen glüctfeligen fïanb vnb wefen wiber brecht. ïöann Xey ?
tittani?^'^*’* ’^‘'*^^ **^I^ ^^ biefer Schlacht erfchrocten/baf er etliche lt;V2onat an thiiv/i?^^**® tbaar vnb 23art lief wachfen/fïief $u geiten ben topff wiber bie ^inaupus Wer «winÄ^f^r^ ^^‘’^Î^^ bran/vnb fehrey : ^ch Oum till Varre gib mir wiber ÊXT/Sï Ä 6(bL»A ^^^’^^^*^”**^^’^‘5®'^^^^* ^*^batauifAri»lt;hbentag baranbife jm fcibp ö46 daar beittii^^^rehebenifï/intrauwrigteitvnbtlagenbegangen/ vnbbiefemfchagt; ««^’ quot;^««Jartaggeflifft.
^^•^ f‘’tbtu Ktieg kr Xnttfcf'ni ivitcr Kcpfer Siuguftum/
an her ^öonaw vnber bcnGn^inab biß auff bic^atr.
A^Ceich ebenen berfelbenjeit/bafolchsjwifchen bem Xbeyn vnb Xflb im \^^niöa-34„g g^p^^^ / warb nit weniger mühe vnb arbeit vmb bie ibonaw ß^?”^ l”^®*’*^^ ^^*^ Sotten im fianb/fo wir je^t bas 4gt;jierretchifeh ^rnber# me' ^^(i ’^^’men/Vngevifch Xron vnb Wtnbifchlanb beiffen / bamals in gc// ttt‘^*îslt; amp;*^^*’3^**«”tti:/*niemanbjweiffeltbran/vnbbeforgtensauchbieX^'z 3«pnlt;n« bch x ^^“‘^f*^^*^ '^’^b ben Xbeyn / fo nun bie Xomer gefd)lagen betten / würz/ Vinh x-ß ” ^'^ ^^^ tbonaw floffen / wa nicht ehe jegtgenannte Ceut vnb Canb
’no OK Srtw/îbrA vnb 2gt;onaw ligenb/beffritten wurben/ibarumb wars an ff
y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;einneuwes
-ocr page 308-©dö rtfibcv ^«(§ Oo^dtthw ^ktentmi/
etn tKuVPCó fûntfganç farber ganzen Kórntfebe« (Demcin gcwclt vn^F^^j ■CifierfusOTcrö wa# ‘^c»tf4?l4nb 5« |ïHUn/nKbvgctt4nntcm ‘Tiberio rteronî befobUn/ bcvpl’^^‘^ rumb er bubtrianen cvbovc bd^ o^tgcnAttH« -Cdub vmbbtc Ïgt;on4w waren abgefaUen SÄ^*”^ ^*'^^* tt»ifcbcttXcid?/ltc^crvnbetwcgcnlt;5crt«antcn vnb3ro^ïrcutfcblrtnb5u b^ j, • ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gen/ legtrtUfctnenpnn nuff ben 2lt;vieg wtber bie ‘Geutfeben/fo inner blt;»l^Jj,:
9îpmtff^ (geriet bracht.
'^ttrermutib tmnb pin ç werben erfc^fa
^onnw / von ben Kómern abtrünnig waren worben/Vnb ijl btefer 2^rtlt;5 ^|; allerfcbwürfle 2^rieg/benn Je ben Kontern von 3lu^Unbern 5nge({anblt;gt;gt; • vorauf nadtbemÄrieg/ ben bad Kómifeb Keieb wiber bie von CartMÖfL s'quot; führt bat. 2gt;tcfen Krieg vmb bie ï)onaw bat ‘Liberins ïïero oberffer 5^*‘'. perjlt; bauptmaii. Hauptmann be^Kómifeben Keidas anffbreygan^e /ar gefübrt/mitbenn^*’'^ ^tg tanfent Kóntifeben geflifften Kriege volrf / vnb mit fo viliOelffern l^’J^J fer not / vnb aller bing gebreeben J in großem abgang vnb tbcurung / ‘’tft^'bgeforbertwarb/ woltbennod) nilt;btnalt;blaßen/f0rd?tetbie^einb/PfJj I^e vnb jtarrf waren / würbenbem Kómifeben lOeer / fo ee wtd)c flmde *^^“L ^taltamfabren/vnbawffKom jnauff frtfebem f«^ nadgt;folgen:‘X)nb bit ^ congewieteraisbaa Jeinb einómaló morgene frü von flunbnn ba bie 0onn b^rbrad) berpr lt;^b Jowt»fcer eetfa. ber 0dgt;lacbtorbnung traten / 31 Uba bie Körner wartete / entbleiter fein l^^* t^tor un. ijjßbie^einbmitriebelvnbKegen/jbongefürbenfelbentagvberbteinaf^' tert / vermübet vnb vnlnflig werben/ Vnb er|l ba er merdt ba^ bte^einb r* ÄSsXt«quot; Ions«quot;»/«» *gt;« «»gt;«tmg (leben »nb MW aa^yvon mgewitt« nnib / »nb * mebrntebt allein vnmuttg/jonbern aneb rrafftlop waren/grteff er fie ‘^*^',L/ wanbte/bempffee/vnb braebte wiber vnter bae ©ebiet be^ KomtfebenK^' vnb 5ogalfomicgroffcm0ieggenK.om/Keit aUbaeynin verbrempten 0’3 Bleibern vnb Kranç von Corberbanm. Î)aô Kitter vnb Kriegefpiel/ baß hä, hälftig lirynreiten vnb fabrn mit großer prad?t nad) ber Korner braneb/f^^ er bißmal auff/bammb baß Kom noch tranwret/ vnb baß Komtfeb Keiebü^^ febmir^et/ber großfcbabe von ben ‘^cutfeben jwifeben bem Kbeyn vnb *' empfangen.Obgenannte jween König Key ermunb vn pin^ würben erf^r oen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gen/ben britcc König Kattobegnabet ^iberiuß/friffet jm baß lebe/ begabdj
q?atto Wirbt (mqfv berrlicb/verfcbtcbtingenKawenna/wibergaltfmbteguttbat/bieerempfartÖ^ tx6ilt;^amp;9lt;frißlt;t. ^ctc^,0߃tîl/ î)ennbabie '^entfebenan berKonaw ^iberiumanßfeinentvd tbetlbracbten/vngano, vmbjogen Cbaß nicht moglid? war baßerbavonn^*’^ Bommen^betten/balfffm obgenanntcrKonigKatto/ließjn williglicbb^v’’ jieben wtber in fein vortbeil/ bao Bam barnad? Canb vnb £.eutcn/ vnb bertlt;’*^ Sern jwey en Königen / j« fîerben vnb verberben.
©er fWenb Krieg brr Xrutfe^rn wbm am iXbrnn / tu
^eßp^akn vnb ^ev^ogifjumb ‘^^rnnnfeÇjtvetg/ ivlber Keyfer^nguflum.
z*quot;^ ^ß necblÏenfaróbevnacb reifet obgenannter‘ïTiberine wiber von Î^^’J J^giin'^entßilanb an ben Kbeyn/flerctt Canb vnb Cent/an ben Kb^^ floßenb / troßenb ße/waren gleich in fdtmeimcln / wolten gleich ^jA nicht befferwürb/vonber Korner feiten jn ben‘Centfehengefallen feyn/vßj’ OrtiM« Brra^tä. ‘Ö^iberinövernam/wiebadKomifchPeererfdgt;lagcnwer/alleinaußmt)f'’^”‘J frfdaatfKBmufntiè vnb vnßeißbeßPauptmanneVarri/ banbelternichtôonerabtbeßgeïnde’’ ***’“ Kriegsmand/wiewoler funß feinem Bopfffolgt/ fragt niemanb vmb rabt l it «,tut)c^t». nbsp;nbsp;nbsp;j^^^ j^ bi e|em Krieg wiber bie 'Geutfehen rabtf^lagt er etwan mit vilen wie in^n ben ^einben begegnen folt vnnb abbrechen mócht/ tbet in allen bingen vbetw grollen ßeiß.
Kaervbern Kbeyn in '^cutfddanbfarcnwolt/bett all Iteffemngauns'' fchrieben/anch «Ile notturßrauffge^cid^net / ßeUt er ftch felbß an baß gcßab, p fchanwet felbßalle laß waß man vberfübret/ließgar nichtß benn waß not tTiBniuswaseiffür vberfübren vn erlaubt war:K4 er nun vbern Kbeyn Bam in'^Teurfd^lanb/bK ^ ?nVlS‘Äquot; et bieorbnung / vnb pßag alfo wie bemach folgt/ jn leben. IVenn er eßen wel utt^ftB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feiçterfîch niberauff eine grüne IViefen/braucht gar Beinen prad/t o^er vr^
pup*’
-ocr page 309-«0tt9cttS5Mlt;êlt;tt®9f««it« CXXVIII
ober BUtbertt/ wad?co|ft fdbebte gen^e nacht vnbev ebet ^^^^^^‘’”^*”^ ^lt;^^ t^’t’d9 ta Uö W46 beun cd’» jttomenben mg 5u tb«»/vnb tt’atf?^*^^^”^‘^**ff’^’’'’’*’’^/^^^*^ ^^ alles 0chvttftUdgt; hmbt/mttbem^ijfaçvnb »»tri ”^'^^‘’^^*^‘**‘^^ ^^ etwas /tv ateng/gav niemanb benn /nvabtftagt/cs ’nifdi^|ï«Hb es wolt/aneb bey nachtUebev weil/lOteltaneb battbiealte Ko fsi ïi^’s *^9^5wcbt mtt |l vaff am Cetb/^bt vnb gut / wie es benn in gleiebem r ^**fl^^^^ ^^^*^” Kómev gehalten betten» Ifinen tOauptmann vbet Utir *^Ï'^’’*^^^^^^/ ^^^^lt;*^flt;l^ wenig Ätieg^bneebt mit feinen fteygelaffe// tntf*^^/‘*®®^tlt;*tvnb gcflabgcfcbirftbett/fcbaltev/ fïvaffeinanfeinenebven/ ^V?^”^® Slmpfs/namimbtel^auptmannfcbaift/ febufFba^ev ntnnnev ^^bic Kneebt bommen folt.
ttn.?^ mev vnb 2^cyfevs ZognjB memung wav mebt (Bermanien vnb ^Murnttniàitot flt;n f s^*’^ 5® erobern/vnb bem Kómifeben Keieb vnb Mamen juvnberwerf#
^d nbsp;nbsp;nbsp;^*^’* '*’^*^ l*^ furnemmen/ fid? allein ju reeben an ben groben vnftnnigen
«inif ^^’’''woltttt/rtalleinbiefcbmacb/fcbanb/vncbtvnbfcbabcn/ fo pe von in ^tot k ^^’^ ^^^^^”'^’’‘’^^^^ vergelten vnb abwüfcben/woltcnmit glctd?cr dOung «titb ®^^‘'^^’^/barnacb eins gegen bcm anbernnbredmen vnb aufjlefcben / Vnb ®*^^^^^ vnfinnigen‘^eucfcbcnDolcb binfûranvnverworrenbleiben.
borf ’**^’*^^ Keyfer ^ngufbnsfür gar gro^achtet/wo er ‘^eutfebUnb jnge^ b«rw i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^^‘^” wolebrltd^ erol?ert bett/ifbes vil fcbenbtltcherwt«
»»itw'^i ^’^''’w^bi^obnemercblidjcngrollenfcbaben/wie oben angejeigt. Dnb îgt;«tvoi?'^*’’^*^*^ glücblicb wiber bie ^eutfebengteng/ war es bocb nicht weit onm« ram n» febtn a ff ^’^'^ fehlet fdbs erfd?lagen wotben.Dnb ba er nun jwey /ar bie'^Teut« (Xomanff «t.« eia:* -nem nbsp;nbsp;^ff^ '^«^ vilguts gefchafft bect/bebtt er wtber gen Kom/fuhr auff ei'/ tt’««*»«»quot; mit grep
ftf»®‘^5’‘'’lt;»3lt;ttwitgvo|1emgeprengeyn/nacbber Konter gewonbeit/in bie b'^äfFmiä»
««vnb hoben Öhtft/fo er bi0bttvnberla|fcnblt;tt»
^oeÇf Krieg ter Xeiif fc^en tmö t'eu SX^em wfber
^vbferSluguftuiw
I^^cbmab als 'Albertus alp wtber gen Kom bommen war/nicht febt lang é^»*’^^f*wabfîcrbettÂeyfevs2lugu|îi/warblt;Bevmanicuslt;in ©on î)ru|t ftts tob ^^^‘'f^^tt bef Kómifchen Keiebs/bic'ÏTeutfeben ju praffen feins Dat baßerff^*”^ *'*’^^*^^*^ Komcr/jurechen/berau^ in ®etmanicngcfd?ict^c/ntcht fnth k ^^^^'’’b jumgebietvnb geborfambe0 Kómifchen Keichs vnb Key^z jij(tep”’®^*^^^^/fo*»^lt;lt;^»*^»*^bie vnebt vnb febaben/ bem Kómifchen namen vitbctt k^*'’^'^^^ abtilgct. eröffn fagt/ es fey en ba noch etliche Kómer »’nberh K S‘^^^3‘^’^ vnbet bem lOtmel/vnb noch nicht jut if rben beftatigt, bie 2lt;.p'^^auptmannfchafftDatti waren ctfchlagen worben.
len nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©etmanicus beraub von Kom an ben Kbem, bmab ba /egt CoU (^crmanifus jcu;§lt;
b^ftlbfl vbet in©ermanicn vnb ‘^eutfchlanb/ Was eraUbabab *”*‘3?’«»»*
Pa i«}t/u5ij.(|^^j.^^^^ ttnKeyfcr'^ibctioangcjetgt.
'^011 ben {'rent'll Sonben on bie Sgt;onoiv ftoiïenb / ob tnb
^’nï’eyiem 2ef^/hn b vnber bem 3« / fo mir k^t @fb waben vnb
^tyern nennen / wie es bie Kómer vnb Keyfer 3lugu* flus erobert haben. Dnb am erken von bem
Xianb ob bem Cech*
^^^nbevanbetn3lnffrbnr bet quot;S'entfehen wb lt;5^v ^yptStuguifurtt/Bornich wtberan vnfetgegenb ob bcm Ziedt vnb Noricum ^1p ^ Ûanb bic Kómet vnb ©riechen/ Rhetiam, Vmdeliciam, Noriconi oben iJ?a^^*’’^*’gt;lt;bcynwonctRhetios,Vindelicios,Noricosncnncn/Wtewoli(h r ^uchauch vil vnb gnug von biefet Canbcn hetBontmtn vnb ^^^'i ^‘ '^S«pgthabc/ wil iebsbennod? aUh« m biefcm^uch/alsbte jcitvnb
y ü# nop
-ocr page 310-® dö anbcv ^«(f gö^dttwö ^mtóti' «oeftwlft lt;vblt;tfd)t/brtmtt €6bc|ïcldd)tce in gcbcc^tnu^ S^^'^^/’^’^^J^^ïLi’ rcrfïcnbért mogen wctbcn/wtÏxrrtuffóBüvQcIlvbcrUolfcn/Dnbb^^^^' bem C«nb ob bem lied? nn»
'2^011 km Sant» eb km Se^/wie e^ We SXómer k*
jwiingcnbabclt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
gri^antinum. Latin Bri^Mtinus, Caniboduinta.
DruJomagus.
^^S^lôCnnbob hemlied) bt^nn ben Xbetn vnb^obenfeenrtfbbevM^' 1 aber von berbrctfnattobevÎJonrtwbtjjrtn WelfcbUnb ber/vor^eid^ J periorobevprima Rhem/TOte td)bennbey benKomtfcfoenvnbCßnecün ^^ i Iinnbbcfd)retbevn/rtud) bev alten 2^eyferltd)en Cnn^ley Canbregïfïev/p^ æ tn vnfevn Cibereyen vorbanbenfeyn/ finb/gebeiffen/ifî obentmevfle«^ gnoganfigellvtdien/wilnttnotfeynbtevtiwetterbarvon jufagen. ^^^.^ ^e«5ttïl0d)wabenlanb btefettó ber ÏJonaw/Cbur/ A^ngebin/lt;5rab» ‘^ if tfd? / xmb 'Oeltltner cb4l/ob Cbom / bev name ober Weyern, ^ey W^., ? nambafftige Statt/bie aUbabte Kómervnter anbcrngebaiiwctbabcn”,, ncn (k àrïgantmnm. Don btefer Statt beiden fte ben^obenfee aijd)^“’'^,,* Bnganrinum,Camboclumum,Drufom agus ober Augufta Rhetia/|cyn auffvnfet fr j. k»itprcgntQ/2^empten/3lugfpurg/ ber îbru^magen, inhere Sted Pt Xómer in biefcm Canb gebauwet baben/ vn ein tbeil nun vergangen/nicJ” à pinb/biemanbey danbioptolomeobembünfllid)(lenlianbbcflt;^reibet/ft in^eyfer 3lntonini Canbjïraffen finb/vnberlafs id) von tüvQ wegen/bd^ C6 einem anbernfold)erlianb bónbig ju erfaren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
3bcr erjï Jurfb vn Öerr biefee Üanbö ob bem lied) i|ï gewefenZ wie
2{amp;ler K^niq ^«t tem TJOlcrbtrgkn namen gek».
and) oben im er (len ^ueb angejciget bab / 2lt;ónig cibler/ fo mit bem i^t^ß^S ‘Ïteutfebo an^ Armenien gezogen/vnb ben namen bem 2lblcrberg fol baben/welcher nod) bentigó tagsvonben Iiateinifcbenvn©rtecbifcbert^‘’” befebreibern Adulas genannt Wirbt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ -U
rïad)vil(arenbevnad)ba ÏTarqutniudberalt fón(ft Kómifd) 2^^'”-^
OtkmsT^ênia.
Kom/regiert/ZKóntgXbctuó/gettkben von ben ^eut(U)en ai»^ 3w^‘^^uj0
IVelfcblanb / bat ange^cigted lianb vberpgen vnb eyngenoinmen / Huidmais amp;nbsp;Ludo- Kbetiam genannt, on lede bain 2^cut|H)lanb 2^ónigt^inbertcb bererfï^^^ ntius sacuururnRe- fein ©on ^owg Cubwig regierten/ baben bic Schwaben bae Kómifd) ga occupantsueuia ixivaug Vertrieben/ftd) aUbanibergetban / wirtnun auch nach in Sch^^’ ^^^gt;^P‘iigt;*»t J^ lianb genannt.
■^on tem Sanb vnöfv km £ec^/fo wir irm Okm vnf
7ï(bern Sehern JdOcn»
^/^cr bas lianb jwifeben bem liech vnb^n/ïöonaw vnb lt;5ebtrg/(^^^^'
bern vnb Mibern 73eyern/ beiffen bie altenim liatein vn (5ri€d)iflt;^‘’^ j^ y^^feriorem vnbfecundam Rheriam vnb Vindeliciam/baö ijl bae vnber3^^*^.(j ober 75eyertt/ vn bae lianb vnber bem liech. 2Hfo bezeuget auch einalflt;’^^ mit Kómifchen73uch(laben5uKegenfpurg/foich hernach fe^en werbe. X^ aber fût Dolet vor ben Kornern in biefem lianb gewohnt hab/ bcj^ feinb/ ^*L vonfehreiben/vneine. iftltchehalten eefcyenCßcfl tm lianb geweien/ Con(lantinopel ligt / bùrtig/ (o meinen bie anbern/ wollen folded mit bd»’ ten Óoratio be weifen/ ifefeyenber alten'2'eutß?enKriegffrauwenfl^^‘'% bic Kemp(fer/ vnb illmannifd) (^Oe^en/vna«^ ^ehemcrlanb Kónig^’^c^j 33raut/vonbenichtmer(len^uchgnuggefehriebenhab. ifofcyn aod)lt;îJJ.Ù
SQ5f»bflt;rkr neunbt bic fagé/Kónig IVenbler ber neunbt Ifr^tónig in grof ^cutfchlanb/ci« nbsp;nbsp;nbsp;I
fëi çténig in ■JlnitffftlönÖ» ïWeiiamp;ling.
fli^p^ (e^tgenanntdKönige Keyere/vnb ifncfelbc|)'(TeutfehentOercnlie/hab^’’ j tlenbi^^ lianb erobert vnb befcQt/vnb nad) bemirenbling^ugenanncba^^ bie Kómer vnb (Bricchen Vindelicia machen jrer Sprach na^ / Wiewol ^^^ bündt bae wort Vindelicia fcy von ^eutfehenwortern vnbcnamlied)5m j^, mengefeQt/vnbvonbenKómemvnb(Bricchen(rcrartnach verfett i» ’jj^
-ocr page 311-_ _ «on9mS5Mlt;6mß^flt;w. CXXIX
fie Vinde ^^‘’^ ^*^^ vnbcttam Clt;dgt;/ncnnlt;hó Lycum/rtu^bem mben betert ^^^“^' ^«tetffet ^^'^^^ ^^ *^^”® jufammett fc^t/wirbtbrmj^ Vindelicus,Vindclicia.
*1^’^iebtn* k”^ ffebet vil mebt^ bavon / W46 fór X^olct barini» gewohnt bnbe/
'’Mefe h ^^^ *viber 5«fdgt;reiben/ Wer ben rechten grunbt gern wil wiflen/ ber vnbej. h ^z?^^^ ^«ch Peiffig. Ïöic Kómerb^ben biefe jwey Cnnb/obervnb
k ‘^^^ quot;^'^h'fhbnib 5ugceignlt;t / jwen Cnnbebdnptmrtn bnreyngei?
/wie bdlb bernnei? grünbtlicb »«4? ber leng befeb rieben wirbt*
'®on bfm g4ii{) ('„f,fv örnt^n/fo )vtr,ci?t‘ixi)«n/
Üfïerrdcj)/ kennen / ©tevrmarrf / ©rafff^afft ^v* rol/bcitfen.
^Â^ôClt;tnbvnberbem3ngegen.Ô(ïwertô/fobie Kówlfcb ©pr4cb Non^ x^^®^^^*’*‘®^*^^‘**Ö‘^‘’^‘*’ ©cbiflrreicbcnlVaffcrn/ bemJn/ÏÖrn/ oiorffumtnutrfpeit
^^t/hh ®lt;’n4w/verfcbloffcn.'X)nbbiei0rrtentfpringt/wiec6pliniii0rten-'/ waöernmfc^ip|f«»i oncurn bey bem Ôtifft ©inebnig/niebt weit von lÜinQ/ irt toç.
^^gt;^K.l^^^^^^'^ ®^*^’^/'^^^ wannen ber natnberbomcrt/WaöfürDolcf vor ^‘'«fff«^«’^^ ®^'^?‘ bett tm T^a^ ^‘î’^bm gewohnt hab/vnb was ee für ein Skonig gehabt bab/tfî o^z
^evtn k‘^^”^ ‘'’’S^^^*^^‘ ®’^ b^ben auch einen befonbern Äonig vnnb
*^w^h V *'^*^'^^^”^*^ f’^*^®®«^'’”^^wlt;n befonbern großen riotbelffer angeo
ifb 110(4,'’■*’' bte|5 int CafeinTibilenns, wie erabcvitn Geurfd}cn geheißen/habe ^EiHfntusißhi
*^Wetb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hochverßenbig/bürtigauf bem Iflfaß von ©chletßatt/mevz
9^bc!|tc i ^^^’îf^^^^^‘^^^^'^^''*'“^^*^®^^f^^^'’”^^f^‘2^lt;«tF^lt;,©pv4ch/ Slt;''^ot?‘ ^^ phweret jenoch bae Canbvoldbeybem'^raißcl/vnbnennetin Wel ^*^ ^*^ ©chwaben (Dotf/ iß allweg bas anber wort / ber ‘Ïeuffel ober
^•cv«b wennÄfoffv Sfuguft«^ ie^igenannte brep
£a«bjumlXómifcamp;cnïXdfb6rac^tÖa6»
*‘^^^‘'^ biefer breyer Canb volet / frifche wilbe Cent/vnb vber bie
Jr*’^ctt Körnern vnb quot;Wahlen feinb feyn gewefen/fmmer in 3t4lien/
bftbbt.^iv*'’^wmittagßoß'enb/gefallen/babenailedmitbem0chwert/raub
'’^*^^lt;’^tt vn verbeert/©tettvn (V^ercttgcplimbert |b (ie ein ©taet Sm^rï/iS
Wch/f k^^’“’“”^^^” lt;»^ttgt;órgtenftenilt;htlt;inlt;inbilt;/|ó5tt^rlt;» faren tommen
*’‘^t reb h^ *'*”^ ^*^ jungen 2kinber/vorauf was 2lt;nâblin waren : fo noch f’^wariff ^“*gt;^ten/ Hoch warend an ben nicht erfettigt/erwachen auchbié CBeilïitA ^^’^***’wen/jb2^n^bleintr«gen. ©olche ju ertennen lehrten ße jré
^^ IVarfager*
‘^^^neie f’ *’’^ g*^lt;ngt;flt;**w^dt jugraffétt/ uuch vort anber vrfacb wegen oben
^4cffr '?^^ ^^‘^y f*^^' 3lugußud vier^eben jar vor ebrißi gehurt feine jwen
*’®®/mffi^ ^^*’^ï^rtim‘2^ibertum / vnb daubiumïörufum/ jugenannt tterb«
^ iaa 5^^*^^^^lt;'fFt herauf / er felbô joch ins liant vnber bem 3«. ©ie ebciU
^ *^ baußen/griffen nut einanber an. ^rufué griff bie ober bem ^^i
’’**^5Wnn “®^’^ '’quot;^^‘^ bem Cech an/ßießen barnachjujammen/ßürmtett/ «nbev4r^^^®^^“'gt;n©chl0ßer/fchlugenfichamerßenmitbenfcinben/obert t«rtvnb?^ï®^^‘'*’^llgt;lt;^‘^u4?en vnnbbem(Bebirg / gieng jnglóctUch/bempff* Se^jSS. * ^Wch ' ^‘^’^’^4 r ge walt bas Canbvolcf vnber ßch/vnberw urffene alfo bem
^lt;^i4) vnb Äeyfertbumb/alle eynwoner biefer ge'/
'’’’^A ^'^^ greuwliche wilbeCeut/vn beren vil waren/an fehern/feßen vnb ^Itfe2f”'*’‘^^*’®f«f«rt/bahin ju jnen ju hofften /fchwer war/erlagen. Dub *’‘^ bl^*’^®’**”^^ **”* erßen ben Kómern mehr gefebr lieh benn fcheblich/warb ^^Abl '’^^^(I**’» ^^® Jß^'^nbCechim(Bebirg wurbenrotfarb vondOen^ wt/wiebic jwen poeren/t7oratiud vnb 4butbiu6/fo biefelbe jcitanKey/z
-ocr page 312-® UB diibct ^«tÖ ^o^attute ?({«ctt(mt/ nbsp;nbsp;nbsp;^
fev2(ugujïi iOof ju Kom gelebt baben/fagen/ITicwol bevKvicg nieb^^^âî benn benfclben ©ommev wövet/vnb nuv jwo vcblid)c 5clbfcblacbtcn3C^ ben/bas anbcv p)l vov2lugfpuvggcfcbebcnfeyn. X^nfeve‘Ïcutfebe ^C^^^f’^ jeigenan/wie bamaiß obgenannter König Keycvmunbe/von bcuKc*’’’^ aupbiefem Canb fcy vevtviebenwovben/baben ein weil pöebtigen fwpP^'^jÿ vnb bavnacb plt;b wibcv 3lugupum vnb '(Tibeviurn / wie cvp oben bepbviebew^ b Äuffgewovffen/vnb ctlicbccvpblagcnwovbcn.Ï)icIVeibcv/babie(ÏOArttï^^), fcblagenwaven/bubcncvfïcinneuwe©cblacbtan/tbetenbettKómcvngi'^*L 0fï5winiWlt;2»lt;i6rt (ebaben vnb wibevpanbt/webveten peb vcblid?/bape webvlop wuvben- ^^' -toerfftn ^n fnnben 'XVaffcnmcbvbctten/rcblugenpe fvceigene KinbcvaufpbcnX!?vbbobem/’^‘\( !»»3?Ht. *'’quot;’ ff« n^ ^^« Kómifeben Kneebven vnbev bic augen / feblugen pc bamitvo^J Kopff/woltcn/a liebevmit fampt/ven Kinbevnvmb fvlOattcvlanbvnÏ^*^ matfvey ebvlicbpcvbcn benn fd?enbtlid? ins gefengbnup bommen. l?c''‘C., bev Kómifd? poet bat juebven vnb wolgefaUcn/ vnbaup bcfebl Kcyfev»^^ WwinerjCrte^feon gupi/bicfeKvieginewigcgebecbtnupjubvingcn/ basvievbtKud? feï««^**
bas cv ju bevKcyfcvmiLiutam ïDvupllam/Keyfevs Zugupi ©emabl/vï’^ genanntev jwcycv Kvubev leibltcbc (buttev wav/gefebvieben bat.
QUie weit Wep M^c ganb/naeÇ tem fte ven ben 9{é
mern erobert/ befe^t fepn.
obgenannte ^anb bte Kómer vnb Key fee 2(«gufluó 5«^^,) fam bradée bettemad^teß pc braup bep bcHtgen Xetebd Cenber / WC
tn ƒ ver Öprad? Prouincix/bauweten neu wc Xctcblïctt/bcfc^rcnô tnifeben 'Volcf vnb Bürgern/bcrglcilt;^cnKómiflt;tgt;crt ^mptUuten/ b4«i^J j anffbic boben fo von natut fc^ waven/ vnb ba man fteb weit vmb moebf PS 0d?lóffer vnb anbevc5c(ïnng/ bewaïtcn baegejïab an bev ïÖonawnHf'*. gern vnbgcflifftenKviegpvolcb/bic bev ïöonaw vnb K.^ntifcbcnXcicbó^ hüteten/ben ‘^entfeben bas vbevBommen webveten/wuvben bic bcvn4W Xeiebd^anben vnb ©tetten aupgetbcilt/bieniuIlcnbaóVolrfin geb^*”l^ bebauen/lianb vnb Cent vov bev ‘^cutfeben cynfaU vnb angviffbeböten«, . pamhu Pomano^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If6 waven aupgetbciUc gefliffte pfvunbt vnb (5ütcv c biep ntan Pa»^, J * ffi^r»- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bastfïPfav) vntev bic Kneebr bavon pc Uen©olb vnb Ceibß navnn^^’^J ’
fJittMjetunäa.
benlangbnbcnmócbtê/gUicbwie/cQtijlvnbcvbenCSeijlliebc/biebcnöo^S P4rechiRomanorK. gaben/ bepgemeinenKviegpmane wavteten/ biep manParochos/ basip F»^ bew/fetn alle beybe ©vieebifebe vnb Kviegevifebe wóvtev / beiden aup^*^1 ©pvacb Pfvünb vnb pfvünbnev/ vnb baß Canb Vindelicia obev Rhetia Uc^ Ußt4gt;bcvn vnb X7ibcvn^eycvn/vomCccb bipgenpaßanw/ anbicbólff^J, ben bvey aupevlcfcnc bauffen Komifebeß Kviegp volets vevbótet/ bießen Lc?' nes/bielteincvbey pebptaijpntmaninn/nic vil mebv/ïDte cvpe biep Mart’’’^ anbcv Quarta, bic bvitt Quinta, bic fcyn in befonbevn Ziâgevn/ Kefe^ungf’^ bauffen obev 5^nletn an ben gepaben bev JÖonawaupgetbciU gewcfen/blt;^\ boebfoupbavuebentm weiten ^elb vnbev bemlOimmel $wo Wagcnbui^P^^^ jwey IVintev vnb0ommcv5lt;lblAgev/ mit jweyen ^oUwevefen vnb befepiget vnb bewavtgebabt/allba peb alles Kvicgpvolcf/ Kómev vnbf^lt;JL be bclffcv jmmevbav fd?av bi^Uen/peb befebó^ten vnb bepbUmeten/wo bic v» banb gewönne/lieffen peallbajufammen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^y
COallumbtr ^Sfi main^tvrrn»
öas IVintevlAgev tp in vnfevm jCanb gewefen in Mibevu Keyetn/^jj ©ciPèlbevlng/ Ïgt;as ©ommevUgev im Obevn’^ey evlanb/5wifcbcn ©cy PCj^ vnb Doebwavt / pd}t man nod? bic gelegcnbcit / ï)ic Kviegev bieflens ^C^0 | Kómifeb ©pvacb Valium vnb Vallatum / beipt bev gemein mann nod? nun i^nbbicfcvCanb^v^/Xfyfen/ ©ilbev/ ©olb/ ©alç / bevglcicbcn ^4 5óll/©teuwev/©nlt/^cbenb/‘i)ogccy/ipbcvKeyfcvifd?cnvnbepKcjd?st^ tnevjogeeignctgewefen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^r
-ocr page 313-(xin^ctr^ÀoiiiifdH'ttCàpûTtt. , CXXgt;v
?^‘^^^^l^5övfïcn/f0errn/pf4tfen/rdcbe4nfcbctiltctocCiylt;nC^4mtttdrt
Ä^quot;î^‘^«Mf cuiîigtdtbcßgemetnenmane verUflen würbe ) feyn ^intM SrSamp;d^Ss ^’'|f*nW4ttgffoï)f(;t,qff|^4jicf(j(f)e^c|^4ngcft/^cbntibcnniit Weibvn'Ktnbmerit irnnicrt. S^^’^S«» ^omgcfcbicff/lt;iHb4tn ter een gefebmibet/vor be|5 ydbauptmnnó 0:3*
«Swim Ötcgfptleyngcfürt/nncbmnU ben wilben vngejentpten fiowen vno J'3«gt;lt;bm‘Ïbilt;rc tm 0ptdbn»^ vornUemK-omtfeben vold/fo 511 jnfebnnwen » s^^‘’^” ^‘ttcttbefonbern mg/vnmenfebhebe In|ïb4robgehabt fiirgeworlfctt ^^ MHiffen worben. ^tUeben vergab man/tóbtet fie tuber gefehgBnuß.bdmgt; ‘v ï^gz wie benn ber Ïiirrf/ nb bas gemetn gefebrey bey vne tfl/ancb fol tbun* rtftW?^’^®^”*^*”^ *«lt;*«« tnufïatlc Webr vnb lOarntfcb von^m geben / nw^t fteb , u oen 2tlt;#crbrtuw legen / borfft tdnen ITdn trinrfen nod? ban wé/ mu^c fein fettt ®^^^^«wXómtflt;benKeyfervttbKeilt;breilt;bet».(?0«^te fid) entwebnen ^s^p^ftfie T^anren 1 '’(órtlccttgebraucbö/0pracbvnb berbomen/mn^rfo einzeln an ßeb nemen mAffen Ædteimfc^e «0 Aontifd) Keebt/ ©teten vnb jungen. 'Vnbbte Obern breyCanb voran^ epracüic^nitiu ba 'i^”’^^^ tXibern vn Obern ^eyem bet^t/ vnfern ©. Perm5n0ebenb/
«öt^mid) mit Canb vnb Centen am mctflcn^ubcfcbretbcncrbotcen bab/i(l ^yr»tt|fbuttbertvnbbretßigiat*cnbcmaltenK0miflt;ben Xeieb vnb Canben si’S^cignctgcwcfen. ^tn Kómtfeber 2^cyfcr bat einen Canbbanprmann eyn^-S^K^t/vnb von Kom berank gefebtebt/wir bt vonben Cateinem, PrsfèsjLegatus, rocuratorCælanSjDux vnb Cornes genannt.
^’'^^et'erJïeKómifcbi^anptmannvnferóCanbó/nafbben obgendnti'/
^^eyen^vjibern/ (Tibcrto vnoï£gt;rnfo/ tflgewcfen Cuduepifô/etwaand) ^“^“’P’P* 2leyjê?t^*^*^^'^ ^’’ Kom/bas btefdb jetebte bocbfl ^bi: vnb3lmpt nad) bem
^«^*^'’’^^ ^*^ ^itlt;b lefcnwerb / werbe niebt vngern boren / baji teb anff r u, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vberfabr vnb ametge wte Kom vn alle anbere ©tette / einen Key gt;
‘e.ff ^’^^‘*‘’FfW4tin'vofi(öottim tuimelbarjn erwcblet/ bab jo alle anbere ? Wettweteoewfebalft juptmmenbrrtebt/ bic75rend^ gefetjt/ Keebt vnb (Be^ p^ocrdOenfibcngdinbertvnb gebelfert/alle wilb vnwiberwertigBeir anetn^ ^ttoerZ «llerCenber ©praebin gcmetnfeba|ftirer einigen 5nngenZbamif fe^ aif’^s^” *^**'^^*^ anbern rebenBunbe/einer ben albern ver|ïnnb/gc^ogenZ vnb lobem (ÏOenfben bewdfnng aller frennbtfebafft/ fcinenriecbjïenbte redire ahnaturgegeben/vnbba»nittdiötuvt5maibe/anevnartort/ . py^’ifdJenanffbcm ganzen omb£rdß beß Àfrbtriebô/ein bey mat vnb v^c*
Staubt worben ifî»
®«SffÆrftamp;itiig ff); alten iXónttfc^enïXnc^^/wfe Wert
^Wbovjfücn geftrerft ^at/ ^^00 für 'prcnmhcn / 2*\drf'6(cnbfr/vnb ^Ï’F^‘*Ï*’”’'f'^**lft^*’^wrop4/2llfric4/ 3lfta aUencbalben gehabt
^/bie name berfelbigen/and) ccUdic tbanptflctt/waó bic alten ^ómifebcnKcyfcrfiir brenet? vnborbnung gehabt haben mitCanb vnb Ceuc/ancb ben Kriegern/ailed a«|f bae Bürgen / bod? nûçlicbfl vnb
hJlBiSit/angejcigti
^^^rt^^^‘’^f'’^’^/^^ct'|ïcn vonbcmcblen Canb traliën vnb Ver State M .^»«IxtwaSro^meehttgBdt/ vnb ju fórberff/wie lang Kom vnb Kdd?gc|ïanbent|B.
tt(h»J*^*^t^*“*“^ / C«ciud 5loru8/ bie^wenKomifebe tbifïortenfebrdber/ caviar von ««fan^ XoH, / L^c octner jlcn Kómtfd)cn König Komulo/vnb vorn an fang ber ©täte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^
*’?ff^**^2^lt;yprtbnmb vnb Keyfer,3liigu|ïiim/ftbctthimberc far/ ’“^
^ttb(v^*^7’k ^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erflaltcrCfo^wtcbcn) vnbrinbbdt i|B gewefen
»übetbr^-n « ^^ Königen bey jwey hunbert vnb fónffQtg jaren / iladimald nbsp;‘
«iaMnk?^“’^3ermd|lern vnb ^reyenflanbt t|B esgcwat^fen/fcditbar vnnb /vier hunbert vnb fün|fgtg tar.
»fleh ^aftchbaóKegimentverBert/aufvilerverwaUunginetnedetm*
sen
-ocr page 314-©ne rtttbev ^«(0 go^uttmo ^(«cncrnt/
. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;getttJmtBtsb^tibïrtm/ilïesflmbócblïettftillgclïanbcn/b^cbvilonff^^S“^
2«Â'X' f? *^**» ^^f«” gt;’'’’’lt;’»• M««/ •gt;*t'«'ff ’gt;♦»«*« Äcyfevä ■»‘'‘'r quot;quot;nbsp;©I 8«mmlt;o. lt;gt;cp otteten / nneb wcld?c6 vn$«ttglt;m tob es mcrctlicb abgenenunen P«f’ ~ ^ Kctfb^lcnbcvvnbÖtcttcbabcnrtngcbAbcn/fcynjinmcrfoctnQcUnnnf^^*^^*'
#m cv(ïcniw tTïbcrgrtttg bev Boimen/vonfm abgefrtlUn vnb abnûnniS ^ , ben. $gt;46 gvo^mecbtig Kom/wcylrtnbbtctOnupcjbatcbcv ganzen ïV«lf / ’^, ^ jretn 2lt;cy jer ganjj verUflen/ ifï ^i. jav flÄng nngefodjten worben/w*tnlt;^^‘^‘\^ »nfall vnb vnqlóet vnbevworffen / von ben ^'entfdxn / TVanblern/ ^H?^, .Ofiergotten/ /langcnberbem / vnnbnnbevn^entfebev natton/mevdü^^S fd?wed)tvnbvbcmnnpelf/{nvnfrtllbrrtd)t/ben(Bvted?tfcbcn2^eyfcrn$u^ u flantinopel gewerdgvnb vnberworffen gewefen ijl ju leçt bncó betn mb« ö^j,j ! nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rafï von ben 'Ïentfeben bette / b^t eo bte uentfeben/wie wol feine lt;'bgep5'^^^„, ’ nbsp;nbsp;feinb/von /m fclbs ctfovbevt/vnb 4n pe ergeben.'X^nb vntev ben (Teutfibe*^ ^^ Z
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fern erbebteóftcbwibcrbelfttgjuemgcn/juróren/vnbfcinjlcvcb joetje’^S'
^Onb von 2^eyfer Cutln ben» (Droffen/fober etfïeXómifebe ö^eutfbe geweien tjï/fcinb bi^nuff btefe jeit verpuffen /z^^Jnv. 2lbet' von unf«*^^^ Ötntt Kom vnb be^ Kómifeben Keicbß ^^«^s. juv/ fo vil jav i|tKom ein 5^^*’L ge^vnuw vnb jOewfebevinbefj vmbbret^ beß Ürvbtrtebe vnb cv breyetley ^^-^ «tenten / bem 2^ónigtfcben/ 5tcycnlïnnbt/ 2\.eyfevUeben/ vnb wens lu|ïM^
^Ap)tlid?cn/ gcjlrtnben.
■Son Gh'c);m«f'fyfnt ent» dOf [ ter ^Jérna.
^iflodcn her OtJ# «icrbrm3lt;«3rpjfi'« nuy.
Ot^ner mettait ew Incchfi^* weit.
1'. -
3tAlun tin^aitgt;u intiftainAUft^ea» (tr.
JeKómev/’Vbevwtnbervnbt^ermbergan^enlVelt/ aller jC^ïi^J ^^„ '^^Cent/bubenfo vilgvoffewebltdKvbeybc in^fieb vnbKvtegcn/fv’^L getbnn/baf bte jenigen fo /re lOifïorten vub ©cfd)id?tßci|ftg lep^/^i ben warnemen/ntebt einer einigen Statt ober Doicbö tbnn vnb laßen/ P**^ ,j bergantjen IVclt/allcr (V^enfeben anjf Devrgottö bobem großmeebtige f^^^L vnb cbrlieb menntgblieb ju wißen/vorauf bcnt0cvvcn/nüt5lid?eb^’J^^quot;’'L lebrnen mögen. 2gt;enn bas gattg^lßen/jegt groß 2^ürdcy/vbcrj werd? V^’t„(/ ‘Ö^artbarifd?en (V3cer ober »ec / biß an bad rote i^eer bman/burd? be« ßben iOauptmann pompeium ben (ßroßen ju geborfam brad?t/ bnben^’^^. ' wer inne gehabt / alle nation/aUcCenber/ Doicf er vnb gegenb ber Sonnen/ jwifd?enben’großen TPaßerßußen ‘Ö^igriö /XJ^upbratee/n’^ fo anßbemî^biergarten/benbie (5vied?en Paradyfus nennen/ßteßen/feinb vrt ^ worffen vnb geborfam gewefen ben Kewern/ gegen mittag ber britttbjiU IVcU/ 2lpbrica vnb Ägypten haben ben Kornern jugebört/ feyn ^‘îL® sjk Koml3rotbä|fengcwe|en. 3111e jQanb vnb nation gegen 'Weß vnb H*^*^ -X!^nrlt;^4 feyn von ben Kornern ju geborfam braebt worben / außgeno^’^ großueutfcblanb/ jwifebenbem Kbein vn S^onawbie jQanb fo wir (cn/polen/'^attern nennen/bergleid?en ^n^ien JOerften ^r^bonigtei^Äj,, wilben fd? warfen (iOoren ju enb ber Weit gegen Suben/feyn frcy vnb mty, berthane ber Korner gewefen / haben /re felbö Könige/ Lürßen vnb pedWS habt/etliehegan6vnbgarfreygewefen/wie/eQtbieSd?wci^er.
Q^on ^Mticn bciu ebkn /'ant’ / gefe utfeÇt auf;
•pniifo»
3legar ^bel frudttbar ßreitbar Canbitalien/iß etwanaller/3^^ ^^^5nd?tmcißerin/i?rneererin vnb dOutter von (Bott erwebUt/^*Y^^(lt; beyterer vnb titrer/ben Óimmel heiler mad?t/alle5erßtn’^ Kegimencvnbi0errfd?aßtbnrcbbicgantje Weltvnber ein einigem geborfam braebt/ alle harte gehrend? ber Welt /alle bofe fttten vnb ^’^^j^cD berlt;l0cnfcben/erweid?t vnb gebeßert. So vil wtlbe feltjame grobe 0pt« ^^j aller Dólder hin vnbwiberm geweinfcbaßceinereinigenow*’S^quot;/^^^^^(t0*
-ocr page 315-'0bft9m5^Mlt;§ettSlt;pM‘ CXXXI einan^v vet(t(mbc / vnb mît etnanber teben tunbren infamen$ógc/ mb ulfo ocnuocnfcbcnttrcd^tcavtvnb wave natut freunbtfd?affc etnanbev jubewcU sy ,5^“t^^*^^^lt;igt; butch cinanbcv/gcgcn einanber ^u leben gebe 'Dnb burç/aUev folder tm ganzen mibfrcif bcf -if tbttichö / emtgee natiivhehebeymatvnb ^^ïtctUchcÖtatcwüvbc. jÏ)cntt3talmt|lbaóalUvbópfchcf{jC.anb/mttalUrt ^Pammb ©ou 3«* JH3mmbcvgan6cn Welt vnb vmbfehwetff bef Ôtmmelô/ vnbbebeltaUeine KSJu^S”^”* yf^^ß’ttgcKcgirerin/vu bie nnbereV? utter ber ganzen We It/biUid? bic ^bng/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ~ «,11?;
teit/ iMf innen bas 5ür jtentbumb vn Kegimet ber natut / vbervocht an (JOaw ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .-■
njn Weibern/JOauptUuten/^negfUutcn/^ncd?tlt;nvnbcigcnCenten/ an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;^’
*yttreffungbcr 2lt;ün|ï/ finnretchan verjïanbt vnb gefchicfUgBeit / vberbaó J‘«sauch angeUgcnbeit/mittclmeffigBett vnb gefunbtbett bef lu|ftó, “Vnbin '«»baf alle Dolcfervnb CcnbergarlteberltchbabinBommen mógen/ (Oan «^3 wol an allen orten jufabten vnb 511 lenben/ ben es bat vberal guten Winb «b lijjjx / jlfcdt f ch auff baö mislid?jï ort bef (Beflirns mit bem auffgang ®«b utbergang/ i|ï reich an Waffer vnnb l^olg / an gefunben Walben vnnö ’«‘»nntcherlcy (Bebirgen/ bat auch wilbe quot;Schier/ bod? vnfehäblid?/ ein fruchte' ««nbobem/iffvberauf vberß^lfig an IJlumcn/pfnedj/WeinvnbWeybe/
^Uesbef / fo bas leben nicht gerabten Ban/fol nod? mag / ifl nirgenb (b gut noch ÏÂ's ‘*quot; *^'^'quot;^^“* P^y ^lt;^ö ce wolle/ allcrlcy 5tûcht/(Betreib vnb -Ôbf/ ôl/ cTbûcher/ quot;nbsp;’ ^ou/Ccinwab/^leibcr vnb lt;Bcwanbt/‘Üieb/4îgt;d?fcnvnpfcrb/ fo ftnbtman rt ή^^*^'^^ rtuberf nirgenb/an^rç / (Bolbt/ Silber/ 21up|fer/^yfen/ vnb ,J®'tnbergUicben allem/bate imBemCanb nie vorgctban/bicweil manbar
î^?M‘'‘^“’” 5“^^'*’^''^ ^“I^ gehabt vnb vergûnnt bat. 2tbcr bas Kegiment ^StLr*^'“-? ?‘ ben ‘^bt^uXombatfolehó vcrbottcrt/babertcinCanbógebottlajicttaufge^y «tç iugrX».
«/«tanfoltbef itbUnCanbe verfchonen/man foltnid?t alfowie bieSeuw f(i?***’'^’»»bwólenvnbbutchgtaben/vnbbatumbijï folchet (Botteegab an jr fA,®’’®'^ viclvbcrgcbet / vberfchótt/geuft herauf / vnb gibt allerley jafft vnb allerley Jvu^t vnb Obf/auf bem allen offenbar ijl/ baf biejeeCanb 3»««« gt;«ƒ*” 6ff®«gt;* ^'foïibcrWercBberïTaturfey/baf bieMaturmitbefonberer lujlvnbfrcub y «»^c/baran alle jre (Bint^/^unjl/CBnab vnb mechtigBeit / als an ein einig S'^'St vnb erzeigt hat/ vnb fich Burg bat wollen feben laßen / von dctffT ''’^3^‘’ vberal im ganzen Canbiß fo mittelmcjpger/gefunbcr/lóbli// '’”^ eben/fo fómmergt; ^'^^^ '^'’^ ^erge / bic alle gegen ber Sonnen ligcn/ fo vnfehAb lieh an ‘Vn* Icrle f ^Ï* '*’*^^^ ‘Schier / W^lb vnb50rjï/fo lußige/fehattigc loól^cr/fo vielaU aUc r^^*^ ^‘^1^*3 lÓolö/fo vil guter Bóler lujftber (Bebirg/ fo vil tregtee vberal «bk ö^^^ B^ï*^’» wolfchmecBcnben4bbf/Wein/(Betreib/01/fo viel hatóauch foldi ‘^^''‘^ ^’^^ Woll/vnb gute feiße ßardeOchfen/fo viel greffer See/ ein Vnb k'^^^^^“^ ^^*^^‘^”^^’'’ Waffer vnb ^runnen/barmitc6 allee vberfeucht Juf . ‘^Sojfenwirbt/fo vielfeynan allerley orten mancherley GOeer/ I^rfar/ »gt;nb ^^^ '’”^ gdenb/ baf gleich wie am mittel ligcnb ein gemeiner ^armaref t/ 3«n/ |^^^^3 / 5ußud?t aller Canb/ Marion vnb (ÏOenfchcn/alUr Weit ge lo belff^ ^**^^'*^^^*’ ^ff*'’ flehet/ auch bermaffen allee beging allen (lOcnfchen $n liât ?^^'’*^^lleô gure 511 be weifen/ine dOeer flrccBt. JÖaenechflvnnbeblcjl Wolft ^‘^^3taliaifll0ifpaniaMleviclfein mit bem (Deer vmbgeben ifl/wie ftiebt ^3tof fclQambingvon Jnbiafagt/tßboch bey vne vnglaublich vnnb îi)elf5**’^'’**'^*’^'4gt;ultlt;nmârlcitt/jbl^eefchveibetplîttmevon italien vnnb ^*”^^^ / lautet im Catcin gar wol / hópfeh vnnb prechtig / bae Ryn '^^'‘'’‘^^Urgenb hernach/ wil mit nid?ten fo wol lauten/vnnb fo zierlich
ftifpmtfdifl bas beft Æaub nacÿ jtalm.
3ett^?^**^*‘^^^*^“”*^*^^^^*^”*^^'’^^^'’‘’^*^^^*’ **“^P^^”*^ vcrtcutfcht/ an^ct/ ftm ^^^*’^^^^^*^^*lt;1gt;® bcmltcrt (BeUbwen vitbbciltgcttDArtcv/alóÖ.Zuafu# ‘’®'^ttb rtubeve fid^ fcbi'bcmübett vnb fragen/Türtvnmb (Bottfoeben bie öc«tc Xom/baó Canb 3tlt;iUcn/cvwcb Ut/vnb bu ganß Weit bcm fdbtgen vnbertbcHiS gemacht b^b»
tpot*
-ocr page 316-©ftö atibcr ^«(g g0^atthw ^(«enttnt/ 'ïïon Imli^rtt mb me^i^ni ber aften @W« Ï’^cnï»
aUees 55pri{Çtt)crt »0tt9Ï»mr
Olom el« 05t«« fccrWdu
K^ ^^ wenn einer nur nach notturjft ber fachen bie Statt Kom/ wi^ ^ ƒ ^ ^^jeitengewefenijl/bcfchreibenwolt/bórjfter allein etnee ganzen j^ |^ barju/bünbt vnnb mochte in ein Kuch nicht bringen. Ife ijl L« Sprichwort vorjeiten von Kom gewefen / Wae ijl etwae / fo Kom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Wae i jl grof vnb genug / fo Kom ricin vnb wenig/ Kann bte Statt KojU P alle f nn/ alle vernunfft/alle gefchicbligbcit / breuch/ Kecht / Canb vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i vberrebt/ vberwunben vnb vbertroffen / beybe mit ber Sungen vnb 0p^^^ f haten vnb hAnb / 2tuch An mannbeit / gebenw vnb jier / wie ee benn lt;’‘’h ƒ Allerbübfchejlbefdjrieben bAt ber tur^weiligjlpoet (PartiAlie Ijen Worten/ vnb daubianue nach ber lengc/wolmebr benn mit breijjtg fen ober Keimen ju StiUico einem ‘Ïeutjehen 5ûrjlen/bem oberjlen bdi#«' 5«lbbAuptmann/Kûrgermeijler ju Kom/vnb ©kweber Keyfere portO'J (Partialie nennt jîe ein (Bottin ber ganijen Welt/allee ^rbtriche / aller (P^
fdhen/allerCAnbvttbCeut/ ber nichte vergleicht/ nid?tebaencchjlenAch)tr rechnet mAg werben in biefen jwey en Ca teinifchen X^erfen:
Terrarum dea gentium^ ^ma,
Cuij^areß nihil amp;nihiljecundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Wrtó aber danbtattUó von Kom febretbet / wil iel? fo vlei mwgltd; f^V^ ; mng/ folebe quot;Vev^ Au^ ber Catdnifcbcn tn '^cutfdic ©praebZ nad? bem f’^*^ ' bringen.
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X^rbmeb vnb vnber bem JOimmcly fngt ber poet CUubinniiö/’r SïnSSSÜm ”^d?tó bobevô benn Kom / vnb ijl fo gro^ bn^ mans mit augen nicht vberP^J mag/ fo bevrUd) vnb zierlich baf es niemanb im betijen gebenefen/nieman^^^' ben Worten auf jpreeben mag/ vbeverijft weit alle aubère bing/wie aUanber Ifrç/reicbt mit ferner fpigenvnb bnauff bif an ben iOimmel/ lt;N^ gleich/bat in ber Kingmauwer feebf ^öerge/wieberiOimmel fechf bejb»^^ groffe Cicchter vnnb ©terne/welche man planeten betree/ijl ein vnnb (^Oeijlerin aller Kechten / aller Sucht / vbung vnb bunjl bef KH^f^^^J bie jre mach tin alle ßanb aufgegojfen / vnb ben anfang aller Ke4?ten lt;tP’’’’ ben bAt.
^a6 ijl Kom/ fpricht weiter Claubianud ber poet / bie gar von einetu 5j* ’Xöw«ttfieittti«ólt;ï» ringen fchlechten anfang eutfprungen/ bat jtch bif ju enbe ber Welt alUiU^^^^ tm^m aafanactiw ben aufgebrcit/vom lt;V?ictagbtf gen 60iccernad)C/ vomnibergang bif^’^’J fruwat». ^jjj^^^j^g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jj, ©onne reid?t / bat in beinem vnglócf nicht verjagf/’l^
ób beinern febaben nie erfchrorfen / bnt alle wege mit bem glücb gebocht / ri^^ jtch wiber allee vnglöcb auffgelebnet/ bat aujf ein jeit mit einanber vnje^^*; rengrojfen vnb manchen Krieg gefóbret/wiber Óifpanicn/©icilieuwiv*^^ 0ltfmi|l«lTi«tfïr«t bie ^cutfehen au ff bem Canb/ wiber bie von 3lpbrica/ Cartbago/ vnb pan«'’ t«gwt|t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;balem/aujfCnnb/aujf Wajfer/jemebree vnbergebruebe ijl worben je mt“ fie fich aujfgebeumet bat/vnb ijl allweg/nach merklichem grojfen erHttetK« fchaben/nur mechtiger vnb weiter bommen. Dnb wiewol Pannibal vor Statt lag an berC^Oauwer/mit brennen vnb rauben viel fehabentbet nid’'^ be jlo weniger gleich eben ju berfelbigen jlunb fehtebt er ein Peer ju eub ber U^*^ in Pifpanten / lieffc jtch bas groffe weite wutenbe ‘Ïeutfehe (Peer nichts jgt;'* ren / fucht auch eine anbere Welt /fuhr gar hinüber in ^ngcllanb vnb 0cbof tenlanb.
Îgt;a6 ijl Kom/ fchreibt Claubianus weiter/bie nicht allein alleö/jb fît über? wanbt / vnb allee (Penfchlieb (Scfchlecht aie eine 5rauw vnb perrfherin / P^ bem aie eine (Putter in jren ©chof genommen er jogen vnb gehegt / allee p r 5«gchorfam bracht/ƒ re Bürger genennt/mit 5reyhcit begabt / vnb Alp/'* (PenfeV«’
-ocr page 317-6ott9mS5M(}(glt;nßlt;ewu CXXXîï
«w? ' ^*^^^^^^ ^^”^ /wtcwol wctt von dnnnberH^enb / ^nfemmenfn dne eu Tjr^^‘'^^ Gröber burd? dnnnber mit frieb vcvBttüplfc bat. lönrumb ^^'^^^^^^^^^ '’”^ fcbülbtg fcyn/jrev m«w vnb çôuttcvltd^ev jnebt dn Kblt;i?/lt;i;Bomtnlt; wohin cv wolle/nis in fern bcytnlt;ïtCmd)f fonbevn 416 ein gebomev lianbemcnn gehalten wirbt/ vnb ^^mJeJ?. ” mitP'k*^ ^*^' '^”^ bev$tehcn vnb vetfennirtg/wo/nnuvgetuft/ohnalle forge/ niot^^ '^^'^ ^^^’ tOevwibevumb gav in nuffgang be v Sonnen btfï nn ba 6 KÓ gt;nbsp;tent ^ x P^^H'«**«/ barff einer alle TVincfclau^jiebcn/jii binberfl gar in Schot ded^”^ x^”^ Norwegen (teher obn allee geleit/ba einer vorzeiten nicht bin Xtai?^ - ^^”^^^ bettbórffen. -^femag einer frey von Kom auf IVelfchen lor» i^Ï^®***^ ^” ^^’^ ^^”^ -4fupbvatenim auffgang ber Sonnen obneaUe diï^ .«^rltt^wheymat/hin vnbberwiberjieben. *Xgt;nb $ii le^t ijl baebae «ihe S^*^^/^^^ *1^^ ^enfehenein einige Ration vnb einig Dolef/ein Kccht/ ^ótttt *'‘’PM^**ft/dne Sprach vnb5nngen/baben/ ffeh mit einanber bereben ^ic aH ^ '’^^ ^^^ ^^^^^ wegen bae Kómifd? Kcich Bein enb noch $icl haben wire/ ****^^^^ Keich hat vmbgeBert vnb jerbrochen/ ber fïolç büncBel/ neib vnb ^lt;’tXf**f J’^^'^f^“^**” effen vnnb trineten/ vnnb Bleibung mit allen Zlaflcrn fa
fchreibet daubianue ber poet bem obgenanntenKeyfer iOonoria ^ wen (fo pin 73ilbf nuf öffentlichen Kom bat fegen taffen? von ber State l«tt*^4^^^’ ”***’ ^^^*^ ^^^ Königin etwa aller Stett/vnb 5rauw aller 'Welt/ itevk ' ‘^^^’^^^ mcbvbennbalb juriffen vnb $ubrochcn/ fonbern bat aud? fre ypett verlóren/ muf ein Knecht aller Kned;t vnber ben 5«rff en ligen.
bag nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”'*^ bóncBf / es fey not/ nûglich vnb ber mnbe wol webvt/ baf id? nur
alte u'^“^^ '’””^ flehen laffe/vnb weiter aneeige bte(5rofmechtiÿcit bef ctliA ^^*^^” Keid?6 vnb Keyferthnmbó / aller £anb i0auptmannfd?afft/ gt;«00 ’'‘'^hälftige Stette/auff bae Bórgefl als ein ‘ïfAffelein/wicbaóCop auF^*^^* '’’^^ Äanbfehreiber pflegen gleichfam malen vitb conter feycn/batu qar ^^^ ^^^*^ leicht lich vnb wo l verflehen / vnb a Ifo jn rebcn / greiffen mag / baf aulF^*^^ ‘'^^ ^^’* bingen C nach welchen fa fchr alle (^Oenf^en mit einanber nachtthunringenvnnbbringen/toben vnnb wó^ vnbv ^ *^“^^ ”®^ ^'‘^^ nicht haben / fich barumb hefftig saneren / babern/ lÜdH *^’^/ fchlagen/rriegen/vnb viel Kluts barobvergieffen/ lt;5ei)Ïlich vnb genïis ^echt/alle(Ï0enfd?lid?e vnb göttliche fachen burch einanber mem bic k ^''’^tffen/vnbbas oberflju vnberfïBchven?beflehen vnb bey quot;Wirben WA ^^‘^®**^^3 bleibliehin bielenge fey. dfsmufalles vergeh en vnnb jafe^te« »eraena* Kc^^^^^” S^*^*^ ^‘^ ^^‘^ Schnee / biewcil alfa bas alte heilige Kómifche **’* nett / ^’*‘^^® bennbasmechtigflein bergangen 'Welt vnb vnber ber Som n«A **^ plintus fchveibt / bas gewaltigcfl an macht / am mechtigflen k *^ ^^quot;^ 3lllmechtigflen gewefenfey / bermaffen/baf febermanbarfór
^{^ .^lt;^t/cöfolc in ewigBeitfeyn befïenbig blieben/ vnb nimmcrmebvjerge// '’’^^SrT^^^^*^*^ ^^^^’’’’^^^^’^”^ bey nahe gang vnb gar aofgerottet vnb ^^^^” '’”^ hóren täglich /greiffens /feyn wir anberf nicht gav ver^ Kgtb'^*'^ ^^^^^^/''’^^ basitbel vnb weitberhümpt '^MÏM vnnb TVelfchlanb vbetvÏ-^ ^‘^^PliSefï/vnglücBhafftigefl(bas etwa bas aller flerdefî vnb vm ^toit« if glüdfclig fid) be nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ wdthö gar nahe ben vmbBreif ber gangen Welt vnber ö'*®^*^’
«Hero?”^®^*^ ^‘’^^'^*^Ó^*^^*’^/ ©ebererin/vnb eine gutter vnbDatterlanb •K1131 ^*'^^^’^^*^''’^^^*^*^^^ muf nun mit ber haut bejalen/bafetwan bie gam '’beri' *^ ^^^ ®^'^‘'^^ ^^^ angetaflct /mit webrenber hanb vberrumpelt vnnb ^^^^ »och nicht gar gebóft vnb abgetragen/muf berhalbcn quot;wwbgefirafft werben.
’x» hwömS????*^ rauffen fd? täglich lange jeit/etlichevilhunbert far nun ^erw but $Mm ^«vft/^quot; r ^ r ^^® 'xtb tragens mit ben durften vnb Königen auf/ ber reiffmfï^we nee / 4\eyfcr/ Centfchcn/ ^rangofen/ vnb t?ifpanicr/ wilein/eber ein jeber J®*“« ©»t »»ut» 3 h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;von
-ocr page 318-© dß dtibcr ^«(0 s^obatutie ^«tttötC'
vonbev lt;04»^ holen/gUteb wie dn nuffgeworffen bav vmbblafen/ febetttt^^^ f«y/ kbtg/ fveybtg vcvlaßcngut/ vnb gemeine favenbebab/ fonochntcw4tt^ lt;y*»9lt;iogen b^c/ rcilfcn ftefieb barumb/ naeb bem etn jebev bem anbevn v^v tempt / ba^ vermag/ vberbanb gewinne felit er bareyn/ fd)lei|ftö vnb jeuebf^ Ju jm/ jwarftô/ jurei(jt6 / verwülïe / verbeercd vnb ver^bete. ^ber lt;6 ijl 3’*’’J W4« ieb verbeilt«» vnb jugefagt babe wtl ieb anjirtebten/ vnnb die auff blt;t^ britte 75ucb / barmnen wetter ben 5wv|Uicbcn ©tam ^cyern nad? ^^ ^^‘^^^ jubefebreiben.
‘2ïcn ten SXóittfrn/ftXeficinbm geroonnenSan* ben ïXete^lÏett gebanwet/bnb nut .^rtegpvolcf befett baben.
3«^^’Hev/wcylanb berren allerbtngauffbergantienlüelt/fncj«^ einigen ©tatt eyngefeboflen/b^ben für allen bingenau^bae jletutS!^ ^-^*Öben ^belieben fïanbt/ Kinberjuebt/vnb bae 2^rtcg^volcf / b^*^^^*^’! guter -Órbnung vnb befonberer 5wlt;bt vnb (Befa^'gehalten / bic ^rteg^b”^ bartgclïraffc/vnb bas 2^rtegen in eine gewilde 2^un(l vnb brauch gebrad^f* ÖOit biefer manier baben ficö allen anbern Nationen weit vorgetban/ fev’’^/’’ fclbigen alle jeit weit obgelegen/vnb bae weitefl/gré^tvnb mecbtigfl alfoerbabcn vnbauffgeriebt/ fcynbemnacbinaUerlcy crejfenlieben fachen i^’ tvn|ïen/ was beybe/ ju 5ricb vnb 2V.rifg/bicnct/ ob allen anbern inbergat^Ö“^*’ IVclt *ï)ólctcrn bic vermebrtcjlengcwcfcn/ ©ie baben amerflen gang5*^*’w lien/ barnach ju Ic^tganij ^uropam/3lpbricam vnb ^fiam/ mit ge wait vfquot; manubeit ju gehör firn bracht.
riach bem haben fie auch weiter mit ben offen ©een / grofpm bobem jUien/i^ngellifchen/^ranctreichifchen vnb Ótfpanifchen lt;lOeer/fowetten 5wifd)eii Europa vnb 3lçbrica/ binben von tOifpanien btf in auffgang ^ï^j^ firn ff redt/ mit alle ben Jnfcln / fo barinn ligen/ ber ccltdic/ vnb jimltd’’’^Z groffe mechrige Aóntgrcid? feyn/fnen vnberworffen vnb bejwungen. tur^bavon ju reben/babenfie voraUenanbernbingen gar flciffig ber mit befonberer forge gewartet / vnb bicfclbigcn mir alter notturfft verflt;h^J 2^ein't)olct vnberber©onncnbat mehrauffbic ^riegforbnimg vnb 7^^‘p judKC wie fie eebenn nennen)gebauwet vnb ßch bcßflfcn/ haben eine b^’J^ liehe verborgene fonbere Äunfl barauff gehabt/ ‘Vnb biefer geflaltblt;*b/*’l weit vbertroffen alle anbere flcut vnb Canb ber ganzen Welt / aUe^^^*^’^ reich vnb ^ürflcntbumb/ vnb alfo baö grofmed^ttgfl gcwaltigfl Keich lt;ij?j Afrbenau|fgericht/wie bcnn auch lang juvor (Bott ber 2lllmed7ttg burchr nen Propheten geweiffagt vnb bieWcltgewarnethat.^lllcnthalbenini^^^. ^cn vmbrrei^bcfiXi^rbtrichö/wo ber Korner gelegenijlCfchrcibt©encca)4U^ hacerfich auch nibergethan/gehäuft vnb gewonet/ hat in alle Üanb/f^^'^ jm jum Kómifchen Ketchgewunnen würben/Bürger vnbCent/alccK^’ gervnbKempifcr/bicbaögejwungene Canb bauweten/ befchiitjccnvnbt’J hielten / gefd)tctt / wiewol bey ben ^eutfd?cn ein alt ©prid)wort ifl : W^ tOafe Rijt vnb feilt/ ba wonct er gern/ Htchtö bc(lo minber ju obgenanntet^^ alten Wonung vnb heymat Verwechslung waren bic alten geneigte jCeutgar willig lieffen ftch gern eynfehreiben/verwogen fid)free heyma^/’^f . ließen jre Kirchen vnb ©otteebienji / vnb/wie wir fprechen / vergaßen vnb feiner t^ciligen/ free alten Med^ßen iOaufee vnb iOofeö / barinn ße **^^r9 . fchloffen / geboren/erjogen/ vnb lange jeit von jugenb auff gewonet fubrenmit Weib vn Kinb/t?abvn©utvber (Deer in anbere frembbeM’’ theten fich allba niber / jrem “Vatterlanb/ber ©catt Kom / beß H.«thi|w Keichö gemcinennu^ju gut /hnußtenhinfortan in folchen gewonnen we’^S Icgnenüanben.
i^6 iß auch bae beß Kómifchen Ketchegebrauch gewefen Cale ^^^^**^?ifrt)
-ocr page 319-60n^5ÎWlt;Ç«tt)^flt;W‘ GXXXin ^^^^ ^^^ Kowcrbcttfetnb cvobcvtcn/b^^bcit ficbcrfdbcn ©tett vnb o«)lo||cü $crbvocVcn »nb gar ab^ctban/ neuwe ^órg vnb 3gt;fïunf|cn gcbaiw wee / ôtcplben mtt Komifdxn IVclfcbcm ‘Volrf mb ^ùvgct'rt/lt;îiîd)2lt;ncgô// » bh ^/^Rlt;5t/vnbbicQtcttittbcngcjwungcncttC4ttbcttben2^vtcg^lcutctt ^0 oem neer ungeeignet vnb eyngeben/ welche mnfiten nicht «Hein bic $n be// JtKOen vnb erwebrung ber feinbbe^ beiligen K^mifebe« Keichs vberfnUen/ (^Onuwren biefdben vmbgeben vnb bcfefligen/ fonbern eewnr óe bod? rand? febrofferig ^rbtreteb nnbnnwten/ ffuH'’^’‘^F***^Wrtltlt;rt^nlt;(bt/!lt;gt;««» von alters ber Kei j5 frey waren/bie be// ^efonu^ t»« «i«» lin Çf^ ^5*^'^’^b far ben Kriegern anffgefejjt/an^gebtenet betten / wieCorne// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“*‘*
^*^^^”® welbt/ verfabc man mit fold?em 5elb vnb gutem/fo tn dOofem btfff^ ‘l^’^^^bcn ber Kerg lagen /bamit (lean orten and? vonnatnr befejdgt ƒ|w rid?erer / vnb peb ber feinb beflo ba^ erwebven mochten, ©olebs zeiget «»wan ber Poet 4gt;uibius/vnbfpriebt: ibie Selber/ Ifcfer/ lüiepn vnb (Bitter
«» hmben abgewonne/ wurbe an^getbeilt vnter bie alte Knecht ober Kriegs ^^»t/fonnn bef? Kriegs mub waren/3llfo foltman verfeben alle bic jentgen/ «vongemeines nugs wegen ƒ r Ceib vnb /leben gewagt betten.
'5^011 bun ^6f lic^fn ©fanbt
^r -if belieb flanbt i(t bey ben Kómern niebf allein infonberbeitin einent Q^i^bcnban^wolvnb^rarf gehalten worben/ fonbernman bat in ber ge// ^^'^**^^*^ ”**^ befonbernßei^ grof? au fffeben baranjf gehabt/ba/ lmu5^**‘^S’'S!*’^‘‘’^J®^/lt;T-a^^^’ST*«^ mat ‘*^5“3^r^Qtworben/bteffenCenfores, vnferc/Lateiner bet jfen (ie jegt Reform rejeter. Vnb ^^5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^^®^^ ^^^ 0»^tmci(ïcr/ ^inrichter vnb anbrengcrgnter fitten
forbertenanch eine gan^e ©emeine / allwcg öffentlich MV/ lt;x«wifAlt;Wws nun? k ^’wlt;*wlt;tttt/lt;^lt;*^*w-Ehelich $uwerben/jttfSrberongbe^gemcinen ermaiuHbas^öüicE ohne u^L *^^brung bef Keid?s/vnberwtefcn bas ‘Vokf man bunbt vnb mod?t à»Sfjetic^cn P«»»« -Grb ^^ ”^^^ leben/alfo bette es bie Ïlatnr auffgefcQt/ machten beßnbere fehl»*''**'® '’^^ ©açnngen ben Ifbefïanbt betreff enb / muft ein feber ein ^yb eine -if beliebe Hanf fra uw nach feinem willen vnbftnnbette/ qebe»rx^“ff5^^^‘^^^”’ ^‘*^^^^*3 w^tr/muft fonberlid? Irlich gelt jnrffraffe waa^t S^hi Kinb^^*^^*:^*^dnEheweibvnbKinberwolhettmógenanfbalten/wer brey weru». lidi H » r^te/bettauehbefonbewnu^Z Kcchtvnb 5reyheit/wareingrofehr// /^^quot;»^iehbing.
ttiHw^^^^Ölt;gt;ett»g von ber XfhenennetenbieKornerbiegrunbtfeff bcfge// (leh^/H*’?^® '’quot;^ heiligen KómifchenKeichs/bieallejeit einen famenber ju/ S?Ä(un oemK’*’^*'^^5** *^^bcn/ein ewigen flieffenben Krunn ber Kricgflcnt geben fürem^runn »nb bicrf^^7i^^^ Kömifd?crt Keichs/bas nid?t mocht abgehen vrtbabnemen.'Von f‘f^‘ ^‘^ gemem«« ^ym x ** ^^^*^ ®***^ büpfch mclbung ber poet t?oratius/ in bem Cicb vnb quot;quot;®“* in ƒ nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ Scmad?t hat von bem gnabenreichen far/ fo 511 Kom vom Keyfet
^quot;»«liogchaUeniflworben.
8tfA?k ^^^^® ^^^ ^'^^^^^ Bünflreichefl iOeib/fchveibtin feinen Kóchern/bieev f’^V b r ** ^‘'^ '’'’^^ man Canb vnb Cent au ff bas aller beff vnb wol regieren '^othö'^ ' ^‘’^ ^^9^fï vnb ^urutteff Kegiment/ vnb thue nimermehr Bein gut/ febe» k ,^’^^^auchinber(5emeine/vnb bie^brigbeit auch ein befonber anff^-ithS^^^^''f‘’‘^3baben/nichtallein‘X)actervnb(gutter vertrauwen/baf bie Ï'd^i'’«^«•’^f *«^ ^t^ogen/bie Kulerey vnb tOurcrey Cfo einem ebrbarn vnbehr// ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’
lt;»ttfi«bet)gewehretwerbe.2?n ber heimligBeit ber ©Örtlichen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
*^«nt/fenr^’^T^i^ ^**® ^‘^^'^ ’^ S*^^^^^ reichen/vnb wie wirs ncnncn/©acra^ SfeKiSvS ^en®!”^ göttlichen lieh gegenbendOenfehen / vnbbef waren rechten ©ott; lubc Lottes. SefanS^ '’®” welches wegen lefen wir vnb fehen /baf bie heiligen vnb U8/titai|.^^’**’^^lt;gt;fflt;«^lt;^3lllwelt;htigen©ottes/6. peter Vnb pan// nbsp;nbsp;07?mK
^«ß *2£ikS^*^^2®^*^*^**** allen (^enfehen eynbtlbcn bie ^he/^hr vnb jucht QDJflc^eßing Voll bet Uchenganbs/ibannwiebieronymusfpricht/ber iff entweber (Bott/ SS^Xn“ ^**
0 i#
-ocr page 320-©Äe dttbev ^M(0 Slt;'?lt;»ttW‘ö ^«ettunt/
oberdnStcinben bic vtiCcufcbbcic niebt brennt. Tibet c8i(ï gnugvonbicR^ flóct / weiter wil teV von bet S^vteg^orbmntg be^ Alten X^mtflt;^en A^w
23011 hï orDnung bic bo^ aUc ^XômifeÇe eXetef? mtt beu ' ^rleg^Uuten geraden Jat
S|Iüeyerley Kriegf volet bnbcn bic KómergebAbt/ geboren Cnnbleutvj ?CAnb6tnccl)t ober 3uflcnbcr, ÜAnbólnecbt bießen bicLegiones.bAótP 'verorbttcte/gemullerteAufgclefcne bAuffert Von eignen Knechten/
Allweg in einem bAuffen bey feebf tAufent^nf tneebt/ vnb fünff bunbere Kt®' ter/vnb Alles geborne CAnblcut/gcfeßcne Bürger vnbiüAblcn/wiebey vrt’ ^’^ ©chweitjer in Krieg von iugenb Auff gezogen/bArAu ff gewebnet vnb 5^' SSSÎS fïifrt,nut©olb vnb Aller Anbercrnottiirfft fr lebenlAngverfebcn.ïDieKj;j‘ leute gehabt teuo meintenvnbAchtensgAn^bArfür/ AJ^swcr vilbeffer/bAf fiefclbsfreigenM* frembiit. vnb jugenb Auff bAs triegen/ Allerley 'Webr vnb lOArnifcb / erzogen / tifr (Oeillerfcbul/KittcrfpilvnbAnberevbungbArAuffbiclten/bcnnbAf lieftt^ be Cente vnb/^Anbleulfcrvmb bAS (Belt vnb lobn bcflelltcn/jnen vberK^vf' Ceib vnb ©nt/ITeib vnb Kinb/ Cnnb vn Centvertranweten. Keiner binr in Krieg sieben / er muftfich vor AnfAgen / vnbKriegfpßiebt mit befonbei*^ jarametitammiS» brAucbtbun/miifteinengclebrtenifyb/foimbef K.omifcbcnKeich6^^?^^ j f^^*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5elbtbAuptmAnn vorbielt/vorfprAch vnb vorlaf/ bem Key fcr vnb Komipiquot;
3(u(5(fnb(f4e Avf««gt; oer bhifenshç:» Kenöfv.
Ketch fd?wcrcn llcbct oben im erflcn ^nch.ïönrffe Auch temer weglAuffen^^^ befonbere erlAubnuf/wer obne vrlAub weglieff ober wem nuf vrfAch bieppw «lfgtjÂgtvnb Außgefchricben WAr/burfft vnber bie Knedgt;t nimmer/!»ƒ gefcholten / vnb vor ein ©chelm geacht, ^bcr nuf reblichen vrfAchen fo^v plicht Icbig gefehlt/ lief man bie gcvrlAiibten/bte Auflenbifchen Knecht rn^ Kriegcr/AulfcrbAtb bef Kómifchen Ketchs hberrfchAfftgeboren/bAbenfe llAnb vnb bülff gebeißcn/bAbens lAttgfAm Angenommen vnb gebrAUcht/^ benfeinbs bülffwibcr feinb beflcUt vnbertAufft/ boch jlcllten fe fokhe aup*^^. bifche Krieger / fo nicht befonbere t?arnifd? vnb Webr betten/ full nActetvn
für ßügf l vnnb bey lÏAnbt / wo ee not tbet / An / beim bnf fie jren troll vnb Auff fie festen. Airs muf ten folebe nuf Icnbifebe Krieger / nneb bem fie AngerbAn WAven / ben feinben nAcbeilen / ban eigen im Keteb geboren volcfmufte fd)were groffcCnfl micWebr / tOarnifeb vnb Kiiflimg borffcAuf ber orbniing niebt/lt;Oic beyberley KriegfvoldbefcQtenbieK^’’’ biegrenQ bef Kómifeben Keiebe»
23on @ollgt;t vntgt; mfe^ung ter Knegf^ kute.
ïBffönHJH^ tinta ^fupfn echts.
^Msibung eines *3?cuter«.
Ï3c»oli«un3 eines ^anptinanns. ^raifftung fee ^KïUatt.
gemein täglich Öolbt etncó 2Vviegev0 war etn Ötlbern Fflt;****5^ ^S^jbet^tbey benKomern vnb Cateinern Denarius, baó ijl etn filbempiY^ '~^'^ntng ober ^ebener, ^tn Keuter battbrey mnlfo viel, .if tnc0 gennit’ JOnuptmanó i^rlicberÖolt wartAufent 5wcybnnbcrt vnfûnlfçigî)^^*^^^ ' bott) Kleiber/Ciferung/IVcbr/iOArntfcb vnb pferb/wArb au^ mervnb von bof geben/Allen Kriegern »mbfon(l/3lult;b wo grof bAnben wAr/ober man eine ÖeblAcbt gewunne/ober ©ieg erobert bett/vnb b gleiebenfAcbenvorbAnben wAren/ febenett mAninfonberbeit vberbengew^ lieben ©olbtetwA viel AllenKriegern/beybeju troff vnb lobn/ Dnbinopn^ Atteb Alle Krieger tree 0olb6bAlben jrfelbö/icibgebing/prouilïon/obet^ SïStwÏStïiis* nianó nennen fol/Anffbeben / vnber bAô 5ânlein legen / barmit fie d'ini«» it Ugu nbsp;nbsp;nbsp;feblemmcn/ pralfcn/rAffeln/fpicUn/buberey vnb Anbern vnnó^en bingen / v
ƒ re vertbeten / belle lieber bey bem 5^nlctn blieben / nicht leicbtlifb vnb v» funnen/ Auf .Jrcffel/vnb mutwiUen nuf ber orbniing vnb von
-ocr page 321-^ön^ett^^^mtfeOcnSepfettt. CXXXIIU
^^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^^^ '^*^^blt;t|lot^tlt;»/blt;f{orlt;bUd)crvnb tnannUd^cv/rtle vmbfv
bûcher u’^^®“‘^^f’’^fbtctt.étcfcorbtt«ttgvnbvtlrtnbcrcmcbv/b4VOtt3rtnQe
,‘^.‘^f^*^*«bcn/ttocb vorbrtttbenfeyn/brtbett bic Kómer mit jvem eilten ^arhe^e ^efoiburté gt;^ïtt bet ^*’^MvcmjC.4ttbgcbomgcb4ltcn. IfinotbcnUcb vnb ^rofi beetbey nneöaaneen5?«ve4 f‘»t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Webtbann JWO Legiones,W4rcn5wóltfcA«fcnt2vncd?tvtibtrtiv/
(«Ht ihi ^^^^^ ^lt;ï^lt;ï«ft wrttbbetgcmctnltcb MtUeb 0olb/ fccb^malbunbctt mir/ *^^rd)c zn^fc *^/”'^‘^*^^bicn(V?on«tfüttff‘biwbctt miifcntÏ)iicrttcnobev‘Vngc?
Pentti ^^^’^ ^‘’ö aUcóbettes «nebeinebefonbev ©cb^t^bammet vnb i?*^*5’^^lt;'Wt/ befonbet Kent/5eut/(5iitet/-tf y nbomen vnb Sw^/^tneb ,
Pfaw^r?^ '’*'^ Cent/ ét^tte vnb suchen / (WAtebt vnb 2gt;0t^et C bie^ niait SÈSS?^‘^ -^^‘’‘^’^^t: v'itb ©tifft)gebowen nUcinnuffbasi^tie^svolcbZ würben ^ ^ ®’
^«fi vn^h^^ ^«^^^ »critebe man ben 2^riegern)r lebelang/wfadt bamit wan bic ab/ ^^^^^^^^ Äriegölcnt/gletebwie bey vns ieQtvnterben(5ei|ïIilt;benbie
®tt all k r ^^’ ^® war allee bermaffen georbnet / baß allcweg 511 ewigen petten/
^H Wd ®Jgt;^''’^i^/wangel vnb abganggnug (Belt vnb (But/ rofl vnb barlegcn/ ^«folb k ^^®*^”?^^'’”f^*^^^’^^^‘^^^”'’^*^^^”^^ ^^‘quot;^^^tc wan bic 2^nccbt ^obtth u ^®^tt^ii/i»^Ubcnlangwolverfeben/baßein fcbcnbriegerifcbcnfïanbc
«o ebrlicb halten wód?t/aueb etn gut außbo w wen bett»
W/Ü*^^ ^^^'’’‘^^^ ^^^ lüelfcbenvnbbicKowcrtngcwalt waren/buitten ße alk bü!k^^''’^^f*^^^^*^w*^®/^’^lt;**’Mh'«d3«(Hffte^riegóV0ld’e/bae lagaUent^ jHeasfcuiw« Äe?* **“ ®«Wgt; S’ti; K5mifd«n Kd*6/vt.b W4« »b«4l im 3«necn Wiitfa^^*^ ^^^^ burd) bic gange Welt fût Kriege volet/ wae wit nawen/
'^ißlid?^**^^^^’^ ^^^^*”^^”^^^’’”^^‘^^“‘^ grónbtiieb atiffgefcbricbcn/vnbgo bunari ”^^^^^’^^^^’ ^^ ’*‘'’^^ *^'**^ grunbt außgebruett/ aueb bic verfem Salbei k'^^^^^”^*^’^^^*^^^ ^^^ gefïalt beß |ïanbte/bod) vnbnibcr/naebgele^/ Wte ^ ^^5de/ïor^ vnb lang/war allee febo« bc(ïtwpt/wit außgebrurftert
f^bt Idn **^® ^anbte/jeït/verbienjl/fcin 6olb/feinbclobnung/ bicverfebung volrfr 1 3/n«wenfole.3luebnacbgnebigemvrlaub/bawitniebaeKriege/ . .
r^, ƒ ”^ 3cia?id?c ) auß alter ober arwut etwas an^il^n/ 511 ben SfSSï?^ (oinattk Nllen/inen^ujujteben/vervrfacbtwwrben. yelb/Wiefen/Xi^cfer/ begabt.
*»lt;ft‘ö^ '^^‘^^^” abgewan / febeneft man ben Kneebten / bar§« basgewun« ^Wak 1 ^L^^fl^ '’”^ gefangen Cent gab wan fn fur eigen/ wufïen ben Knecht ««s 21 5‘®«ygen jCeut/bas5db bauwen/aU anbet arbctttbun,Dnb wa fieb er JftettrlA®^® ^rbenreebt bteUen / ber Krieg ße aueb braucbten/verliebe man ixtlieh ^i^kgegüter aueb. ‘X)n wie jegt bic ©cifllieben (Gäter-Feinem Cey en 2lvic» ’^P^^^’^cn/ berfclbigen Betn Ücyfebtgtfl / ^Ifo würben aueb bawals bic »etlkh ö^^^^Femew/berniebtetn Krieger/ fonber ein Kauwt (fonenten fies) ö’tllttti c ^^^^'*’^*^^^^*^ Kncd?t beflomutiger/ßeilpget/ infliger/vnbgat in fnu. Ç^^tw / Canb vnb Cent ju retten / fo fie aueb fv dgen ^elb vnb (Bóter
^«•i Kriegen verfoebten.
ten Kl^*^ ^Iten vetbienten Kttegsleu ten / fo nt w wet moebten / vorauf ben gir/ '^^wet tóte p »u «i ^otife^S?^”*^ / 3**^ wan/wie etfl obcngcwelbttfi/ft leben lang et lid? c (Bóter/ ^‘^^^^uasUutteie^» ^Umuff ^^*^^^/®^^^*^' Öcblóflct/ 5lectcn/ fo batju gewibembt watert/ cyn/ KticJ5Ï?*'^^^”^*^^i**^fFlt;^ tcid?eit ben altert Ktiegctrt / vnb außbalten foleb alt f’^ï bw ^'^^^^*'”^ gt;’w^fietttirtfrerfugertbgefolt;btcn//t leib/lebcn vnbgut j^Seweinen^^Oaungefegt vnb gewagt betten.
«tbtettf lï^***^^*^ ^® ^’^ wolgerieten / verbieng wan ju jeicen and? baß ße et^ Stoß Ji^^î^ vetlaffcnc fret Xtltcrn (Bóter. if in f ebet Key fer bett bey benbig eirt ^^Htb^k i ^^^^ Kcgiflct / barin bic jal vnb nawen aller Krieget / wa fie ab '”ïb ?ct ? ?3en/vntcr bcn^ónbletn / g^cbttcbenflunb / wie vil (Belts/ Kennt »at/wil7*’”“^*^*^3®^***^*rtet vnb Keißrentß^ttbcrt gebäre/wasauffjubtbett
^ft L.^^^^^^ *»an fold?s cynbringenmuß / wets vetteebnen folt.
^cgilïef/?*^^—**^^ ^‘^ Kcyfet in fret ©eblaff tammer etn anbet Kuebobet ^baten/A^ui^ lïunben alle Kneebe mit f ten namen/ßanb t/wirb e/jcit/a leer/
'^‘^lb/bcfd?tiebcn/wenrtbieKeyfcrallewvnbwóffigwat£n/folafcn0
3 «rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßW/e
-ocr page 322-Sue uniter ^«eg goßunnte vfuentmt/ ^^^^ fold« 554{b«/ waren bcauff bebadw / wie pc bie / jb ni(hrmicpfcw”^'’'^^4j pfrtri’Crt vlt;vfcbctt wrtvett/aoeb verüben móchten / 5ctd?netcn cyn ^^'’•^ Æ^kdetb*' men / bic fie in twrç vnb jnm nechflen begnaben / vnb fr arbeit »nb bt W ‘’ «en weiten/wie wanbrtnttrtucbfolchóli^t in bet bcHtgenÖd^nfft ven^^ letmecbtigfïcn Äonig in perfm/ 3lffuero.
•SJon fer iXéincr ©c^iffen.
Z7^3^r^ -Örbnungbatmattaoir bem Canb gehalten/auff ben* lt;fl^‘^^ gt;^^ir4f|èt babenaud? bie Kómifebe 2^cyfct wilweg ein «njnl Ö^'^f^, ^fc vnb i)olcb berinnen / mit eUerley ^ngebotung / gefebo^ vnb web^^v .^^ nuff bem C^nb/gebeltcn en jwey en orten bc^ (iOeerß in IVelfd) lanb/b^wif lt;ï0cer jubefrieben/ ncmUcbenlf berlineren feitenIVelfcbeßlettb6tm*V^^^jj feben (^Ocer jn Xenenne/ vnb euff ber red?ten feiten in bem Comberbi|7^ (Deer 5U (V?tflt;nim2ióntgreieb Heeplie/we etwas neuwesBam/fo meebt man von flimben an mit iOeeresBrafft ficb auff / war alles vnb $ugericbt/fcbt(ften vnb fuhren wabin man wolt / on einige binbernu^’^^, (iOecr in iOifpanien/Öicilien/yrancfreicb/^lftcn/ 3lpbricam/ lt;5riecbt«/^^^^ peen/vnb wie mans fegt ncnnt/in bie ‘ÏTórctey vnb ^arbarey/analle vnb 5^* len bef Xómifeben Keiebö órtern vnb gliebern.
'^en kr ^«fterung ont) Û6ung Per Krtfge?^ (cut
3^ lt;^lf ^« 2^riegs leut muflert man alle (lOonaf / wa einer an ber befï^ ten jalabgicng/wer geflorbcn/verfeben ober funfl abgangen ober
0^6^ Bommen/ nam man von flnnban einen jungen Kriegsmann/ bie erfüllen/bannbie fungenKriegsleutbettennocbnicbtfolb/muflen vor leb» nen/man fe»5t fte and? nicht in ber Krieger an^al/man hielt alle tag 0d?«l / *‘. oben im erflen 23 ud? auffe Bür^fl ifl angejeigt / muflcn fich üben mit h^ui*’ ^ pechen / rennen / fchwimmen fpringen/ werffcn/lauffen/gehen/flchen/ft^^*^^*’^ tragen/retten/flechen/ fehieffen vnb alle bem fo ju Kriegen not ifi:$)ann es J^ gen bie Korner neben ben alten aUtreg junge Kriegsleut auff / betten frenb^ jonbern iOauptmann / Cebrmeifler vnb iOeer / würben täglich geübt mit wehre/im bnrnifch/ mit bauwen / flcchcn / mit Öchilb vnb pafüfen / mit feblf gen vnb fechten gegen einem pfal. Dnbbiefungen Kriegsleut biegen bieK^* CburuKr bus wen ’”^*^ auff jre Sprach Tyrones, vnb fblche Spiel vnnb SchulTyrocinia,baveti «gt;«wigt;«remmtc Bomptber‘(rbwvnierber»
^011 brr'pof bef îXôuttfd^fn îKcicf'O.
0 warê auch von Kom in alle Canb pofl gelegt/bamit ju banb vrlof^f vnb erBannt mócht werben was in einem jebem /lanbgefehaeb vnb3lt;^ ^^^bnublet warb/ 31m erfîcn warben befteUt junge (BefeUen nid) t weit vo« einanber/nureines tOeeres tagreife/ baf einer ben anbern wol erreichen vnbet^ lauffen mocht / nachmals würben 5«br vnb pferb an jre flatt gericht/blt;«^ reimpt vnb fügt fich baf / bef halben baf ber fo mit Kneifen auf gefehief t ww am erflen mocht weiter Cwa es bie fach forbert) gefragt werben/bey bem bleiW»
2?cn PcIh'Kfid'O Dauben.
OlCi««bo*?^*^quot;i3 CS^S^” »•••H^f ^P tfrhtKiebs/fo »nber bem Kamifdwit Keich gewefe» »nb pfiffen ju Ält;fi ^gjtfl/ haben ein theilKónige / grof pfaffen C wie jcçt bey vns^ùrfïen wo bfukuteu» lt;^Co Kifchoff/l^enjogcnDaîsiiehensleutinncgcbabt/bcch ber mcifte tpe» hato««
-ocr page 323-^ottSÏ5m(f(0lt;tt)Slt;?f«rtt. CXXXV
*^’^^^^^ ^^’^ KérnifeVen Ketd? ^ugebóvet / bet' wiet Prouincia C bce iff bc^ ProtänfU leur-M ^5i^3^^^S*^^ gewonnen finnb) genent bareyn b^tben bic Xotnef ^mpclt; «o«« ‘® ChvX . ^ttw«lbc / Xinnbób^tnpttnnnny ©tatth^Uer/ Kentmetjlcr / Kennr/ ctalw» ^^®^^‘’^*^/Pßlt;3lt;t^/ Kellner / Kid^tev/ ©ebreiber / Cnn^ler/ gefebtrft/
^*J1^^’ leben Canb feinen lOnupnnnnn / 5t fc^^lZ Clt;tttbrid)tev/ vnb bevà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, **'^Wfllt;ut/bKblt;p 2veyfcrlieben nuffheben watten muflenZ ben Àfyn'/
Keebtfpveeben/Canb vnb £eutbefebÜQen,
tOergUieben in einem jebern Canb/ wie oben aueb gemelbt ijl ban ween bie
Ïbtf^lf ^^^''’^ QtAtte / befcQtenö mit alten Âtiegôêneebten/mit Kómifeben OïSmeretBdutóenw te Ç a^^’^t’”^ Üateinipben ^órgern/neuwen vnb alten/ ©eblÓffet vnb anbe/z
mtïd *^*v ' *'’’*^” ^^ *'^ ^‘^ höbe/vnb von natur feften orten/^n allen bet Kó^z **
IwcnKeiebó (Btentjen/vnbanben gefïabenbetlüaflet^ó^ vet-orb neten (te »ttbS^r^^^ bamit befe^ten fie bie Óttet / vnb theiltend alfo auf in bie CAget '^^’‘^’5”^9‘:t^bct(5tert(5cn/mit famptben ©tteytfebiffen/wntben bie Öcet w oen Keid)ßlanbcn aufgetheilt/ vnb weitet tnbefonbet hauffen nach bet Metjungen vnb jdAgetn vetotbnet / vn ben 2R.tiegetn jt befonbete ©ótet vnb l^ÏJlJ^^“®^5^S**^^'^^’^^^’^^^’^CHlt;nlt;»flt;»ópP‘^*^5’*’*^ ^^^'”’^^^*^^^*^* 6üi^^ '^^^^ ^*” ^^^^® Canb ^wey 5elblAget / lm Winter einbefonbete / vnb im tóttb ^ïx ”^ ^”’ be jbnbetô / ba muffen bie 2^tieget / Canbötned)t vnb Zuf^ bevk^*^^ ’^^**Ç P”^ wacht halten/ vnb ju bauff bommen/ wehn bie 5etttb bie v^’ vanbgewiïnnen.3lilcö^tQ/©alij/©olb/©ilbet/ifyfctt/2kupffet/^ley/
Pfalt;?ZöoU/iff bef Äey fers one mittel gewefen / killet alter 21bel / durften/ o^^XÄbm ©e gefan ’^^ ^‘^^î^^Sgi^ ^«w vtfad? ju Zufffhut vothanben blieb / würben getobt/ fangenen »em 2tteL b«nb ^^ ^*^^‘^^'‘^*' 5^** H.om mit quot;Wetb vnb 2^inbcr / muffen in betten alfo ge^
'^^^ gefangen vor bef 5elbhauptmann6 ©igwagenim eynfahten ju
quot;^^^ wurbe alfo / wies bie Kornet nennen / triumphiert: ïta^mald im« nbsp;nbsp;nbsp;^*^^‘”® theild wilbenÏhteten/abCówen vn73eten/vnbergleieben/
gieff^- ^^ ^^^^’”^^‘^‘^*'^^^”’^^*^*^^^” Dolcbfór/mu^enfnenmitver^ tb« ^*^^®^^®®^^^® einen vntncnfd)ltd?en billtgirigen luff machen / eintheil Vns ”*****5!^Sifft/ vnb anbeter geff alt/im gefengbnuf abe / wie man benn bey fol Türchen fagt / baf er bergleieben ben t^erm vnb Keieben mitfabten Web *®^”'^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ^^^ *'^*^^” Kómifehem Keid? muffen all fre
li*?^S’’^tgt;gwifeb von/»gebett/vnbfïebauffhett^lcterbaawlegen/fatt/Ar* ^‘‘quot;•* ‘”^11** ’^^ 6lat ?^'*’'^ ®‘^^^ reichen / vnbannemmen bie 23reuch/ ©ttten/ ©prach vnb »«^«»«’nfe^ lèsent ' **‘^*'^ ^^ warenim alten Kómifeben Ketch jweyerleyCanb/hieffèn im
JU/b^^ß ^quot;^æ^^’^’^^ '’^^ Proconfulares, vnb Prætorise,cin theil gehörten bem Keyfer Pratoru amp;nbsp;Prießdi^ ’^^^ Prarfidiaies, etlicb bem Kegiment ber gemeine/ vnb bet ©tatt Kom/ ^^ regiones.
u«i’^**Ï’’’?‘^o“l'ulares vnb PrxtorixjWaó an bie5einb ff ief / an ben ©rengen lag/ ^^ï'» rtltoP^^^*^*^^^^$vïgt;lt;*«wen/bAfjtt regiem was/borfffiefê^er ber Krteger/kfeçt. nbsp;nbsp;^
ben/b ‘ÿ’S/ittechtig/jfard’Ceutwaren/muffenaUbabejbnberbefègungha* Ké f ^i^f^flt;^ll^M^bieXfmptervonvnftchetheitverbeten/namber iM„!j*‘^^“ff'^^/verwalcets/flt;hicftbareynCanb6haaptlettt/fólnKAmlfcber
% ?^P’’*^Aes5 Legati, Redores,Procuratores,Duces,Comités,genannt werben/ Jlt;«»^bei:0Wmif4J tvav - ^**^S''3*^o^Pfgff«*'^^b^er^ogen/geh0rtenallwegbemKeyferju/ *'”*’‘*“**’ mocb*^ ^*^ vnberworffen / bett mit fnen ju febaffen vnnb vber fte ju gebieten/
ten^ ^ 2*^'’^^ ^^ fetjen/bie anbetn Canb fo wol beftiebet/gut ju regiern wa^/
hrt^M ®’'®^’^5einben/ licfrenbieKeyferbenKürgernvnb KegimenejoKom/ otimerwer^Sa«» ttais^^f^ *^°^^ W^'f iArUeb brumb/ febieft bateyn anbere Zmpclcuc / 2l,n/ £ JS? ’^ «ürß«
^^'^^^‘^Slt;:mciffcv vnb-öbertid^tcr. lt;l0an nennte Proconfulcs vnb Præto* procon/uld.
res. vnbKeyfcr3tuguffushatbieKeichslanb bureb Kalbum/fob
lt;het fach tónbig/befebtieben/bie nach ber breit vn lenge
aufmeffen vnb theilen
laffen*
?potgt;
-ocr page 324-Bue anber ^«cO ^oßanwe ^cttttnClt;
'2?on îxm Sanbé^Muptmann wb ©epfiÇjf vn.
jtanbs^aupfmatin mußaUe nac^ctaj« Icimfe^n.
Qïefofbung befj
Z7^^vCrtnbób««jgt;tmfltmwrttbevn«Jgt;)ïiin Cdubnad) bem Ä«y(^/^ ^^^rtUcttgcwaltattbc^Skeyfcrójïate/ïóuvfft gamtcbtdolï bem jC-^nb^^ ben/erwolc bann 2itrd?fnrKn reiten/ bod? mufl er junnebt ^*^^Vf, Xianb feyn / borfft Beine n«d?t nufferbalb be j? lianbe / fo j m vorn 2^ey fer beptv lenwar/bleiben/bettnlleïnvberbteÜent in feineriO4uptntrtnnfd?(ttrt:fuj^’^’ gewalt/bod? modérer nuf lrtnbifd?vnnb frembb nucbflraffen/wabieetw^’’^ feiner Verwaltung verbrad?en vnb verwireften/'X^nb gab f ârlid? ber 2^ey fer „ . nemfeberrtCanb6bauptwannvierQig(V?ard=filber6/5weybunbcrtïDuelt;ït^]’' Xanosi^auptmans. p^^^^ftlbernleefeer/bieltimbarjujwcen^^Oaulcfel/^wcypferbvnbXn‘^, ^nrjn / gabjm and? alle far $wey ebrUebe 2vlcvb / barin er vmbber auff berw fen prangen ntod?t/ ein pau^Bleib vnb ^abbleiber/ bieltfmand? einen 2^lt;’^’' Wmifc^f Æau68/ vnb einen 23uben/wa eranber^ Bein ^beweib bett. ‘DernieintcnbicKóttur i^auptm4nnâ mfifs niod?tBeineroneinIVeib/baernid?tallenad)tbey leg/bau^balté/i^atber*^”^ fena2?ci6«ïgt;«btn. 4nd?bieXónïifd?e2^eyprbarnmb/ba»nitbie jC.anbebauptleutbenXianbl’:’'^ tcnfre'TVeiber/2^tnbervnbîï)irnen/vnverworrenlief|en/vnbcr-Canbôblt;î’’P^^^ mannborfftnienbertau^/mtifl aUcwegjeben ‘(Trabanten vnb ^uftnedt’’'' ben ftn bnben. ©o bie iOauptntannfeba^t auf? war / mufl er wtber geben ^* (VOanlefel/pferb/bie IVarter berfelben/vn^^od) / bas anber war fein / bebtlt;:‘^^ f m / wa er anberfl red?t gebanbelt bett vnb reblieb / wa aber niebt / warb er ƒ fïrafft/mufl viermal ab vil in bie Keyfcrlid) Cançeley bevalen vnb bie 25eyi'' c- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ermnfïenallegebornCanb6leut/biebiealtengebreucb/gelegcnbeitvnb9^^ wonbeit ber XZ.anbwufjten/feyn/Bein 5rembber borfft« an beniTvcd) tennist figen/ ober bey verbot fey n / ber Kómifd? Oberriebter vnb lOauptmann nn’ j allein Xianb6leut5u^eyfii5ernbaben/bamitniemanbvberfarnwiJrb/vn^^* le£^anb beyf rented) ten vnb ^reibeiten biteben/baó ifïber Siebter orb»n^^
geween.
‘2?onî»fn$XficÇf(4tffn.
^vtfP^ffWaruwFfîe flife ßenamn.
CaliHMquid.
idunuipU^U^ genpffw-
lt;'bliebe ©tâtefo von anfang frey gcwefen / 511 ben Kómem vonfnen PÇ^ vngenótigt gefallen waren/bieblieben alfo bey f ren alten 5reibeiten/rv^ tenniebtebenn baf fie ben Äeyfer für fren Perm erBennten/^tliebe^‘’J fonbera*gnnfl vnb freunbtfebafft von ben Kómerngefreyet/bie blieben WJ frem alten Xedit vnb berBommen/vonfren TporvAttern ererbet / würben i^’^J genoffen vnb 23unbfïàttgenennf. “Pnbaló td? in plinio lief / fo feynb fi5nu*^J’ Icy Xeid?fiAtt im K.ómifd?enKeid? gewefen/ vnb neuw gebauwt vnb bere6^ ©tätt vonKommit ben alten Äriegövold/Colonia genannt / CPitgenoff-’”^. ber (Mitbürger/bônbifeb5reyflâtt/©olbfïâtt / bie lebten muflenbefli^P^^ ©olbfârlicb ben2lt;necbtengeben/fr5infvnóteuwr/K.cntvnb5ent/vnajiï beben/in ber ^neebt ober Ârieg6Bammerreid?en.î)iel3ûnbifd?cnmufîen?’^. tbunbemKómifebenKeid? vnb 2^eyfer/fb in ber ^ùnbnuf begriffen war/v^ ber bunb vnb vcrflanbt vcrmod?t / fermer vnb weiter vber bas waren fe gt;^^^ verpfliebt-
Ï?ie 5reyfï5tt waren jn nid?t8 verbunben / borfften niemanb nid?fö tP^nj tvaren aller bing frey/quit/ lebig vnb lof / lebten nad? f rem willen/ benn bap ben Xómifd)en2^eyfer für fren Perm érBennten vnbeynliefjcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i„
(PitgenofjenbieflenMunicipü im Catein/waren (Pitburger §u ^^”^^/ bem/baf fe allen ^mvtern vnb ebmbafelbfïpfebig vnb (Pitgenoffenw^ïf^, bolt;b von anbern ber ©tatt Kom Würben vnb Uflen frey vnb vnvcrjÏria betten fr befonber ©tattgerid?t / breud? vnb fitten / ber fie von menniglid? i’ beBûmmert lebten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., „
rCeuweerbauwt befegte©tâtt/mit altem Svriegevold vnb Kóin’^^jj 23órgern/gehörten Kom ^u/waren nid?tfrey/betten Icin eigen Keebt/n^r . mit ber ©tatt Kom alle ^urb vnb Cafl tragen/vnb wiewolbiefe Ötaffquot;^ meiffen verplicht/ am wenigfïen Freiheit betten / fa^t mane banned? ^^^‘’^jfu
-ocr page 325-^^ ^ött^ettS^amtfcgenSepfertt. CXXXVI
?^^^^^’’ fquot;^^ / W4W»tttmeb«r cbvgcblt;tltctt von ber ©tatt Kom wegen/ fibve'h ®^^^^^ ^it^”«h/’^’^b rtbgcmabUtc3l«tcbm»|i waren / wie ^tngufltnuö 6cb'°*^’ ^^1^^^ Stätte von anbern groffen Stätten glctcbfnm gelaßene
bi^rm/erbattwt vnb befett/ werben im Carein Coloniae genannt.
ivobh *^ ^‘’^^ mandjerley 5«*tlt;*tti^« gebabt/vonben 4nbebern/von ben i^ym pinc f ^^*^^^‘^^*^^^'’^^ ^^’ï^^^^f^’^ bannt ße bcfcijtworben / 3Hö ColoniaAgrip^ Cb s?^^*lttlt;*mKblt;y»/brtö mit alten Artegelenten befett i(l worben/vom nuh i'^ ^^’^ vierbten Komtfeben Keyfcr / anß bitte vnb anbaltcn feinee ©e// but ^^S’’ipptna,vonberlteAgrippinenfisÄiiff K^mtjlt;b ungenannt wirt. (iOan Offttlt;imôîOe0«lt;»lt;lt; «ttt ?^ ^^^ befetten StÄtt mancl)crlcy weiß geheißen / ncmlicb mit Kornern/ ^“quot;’^ tsAgripptnen^ KtP^^^^^^*^*^ **^^*’®’^” '’^^ ^^^^’^ Z ^^*^ ^^^^” Knecht / ber gcbornen aoßerlefen^“ ^*quot;‘’quot;‘’ fï^^^^^^^^'^^^^^^^ ^ britten/ vierbten/ ßbenben / jebenben/ vnb bergleicbtn/
^ber halber tOeer vnb briegegenmßerten bluffen.
%n Per Sprach Pf); alten iXônnfcÇen 'Aftefe
^\ ^ÖM« KortiC^U piintue fagt^cm Xónigw vnb pAupt amp;lt;vgAnglt;n
0^ Welt/bat nit allein mit ber banb/ fonbernaueb mit ber Sprach / Canb
ynCent be$wongen/IVer 50 fchaß^en bett ee were wae èe wolt/ vor ben
M9*^^*’/**^^lt;i^^bnlben im Komifchen Keich/ burfft Pein anbere Sprach Jtandtife^e epMe^ 2kfl\^’^^‘rel)/fogemeinlichCatcingenantwirt/reben/gllegefchAlft/Krteß7 ““'2quot; ^‘^ ^®“ 6»t a ^^^*^ W/**w bergleichen alle t? Anbcl/wotben allein in ber Komifchen Ubt,?^S‘^***gt;^lt;ltM«fF3lt;«lt;tot/gegebenvrtbblt;flt;hrtcben/mttjlaUlt;é Cacentifd?
Xôm^Ck^^^”/ Kb«tman/5rrtawen/Ktnber/Knedgt;t/Ïgt;ïrn» Wir lefen baß bie
vonn ^^^ ^^^’P^ ”*^ Kegiment vnb Kabt 5« Kom / fo ße ein ©riechifd? wort mifd;*^^?®^**”^”l^^^^*^^“^^quot;^'’*^^^“^ Ö^”‘’^^” bnben. Ï)a6 iff auch im K^// nietó ^ ^^^^'’^^ Kegiment befchloßen worben/baßgar Pein frembbee wort
fbttbernnnrKtrtteininolfenentOAnbeln/pïdbinPiiverbórfblgebniw _
ben p^^^*^”- quot;Ónb waeinneuwbing/ fo Petnen Cateinijehen Hamen Pünbig amp;XÏ511i!!o? rUm^'*^^^ ^'^ft/fürßelz folt man fragen vnb jbehen nach bcm Cateimfehen geben.
fpveA ^ '^^^^ ^^^^ ^*”^ ^’^ mehr Catcinifchen Hirnen vmbfehreiben vn aoß'/ r ^^ft/waman ein einige wore nicht funbe.
mer^^^ V ^*’^ verbotten gewcjb/baß Pein AriegePnecht/fo boch bey ben Kó^
«efrev r^^ ’’”^ ^^^ ©ei|llichcn/(^0iinch vnb pfaffen/mebr bennanberCeut
ïiLA^*'^?f^gewefcn/wicwol in ©riechtfeher sprach vmb jeognoß gefragt/ 0ï5mer Ärieas^^ tw/ÄI^*’^^” Catern vnb beß Kómifchen Keichs eigen Sprach foie antwor JJ^JtmüffS fevnd? -Kegimentvnb Keyfer C aló auch S. iogufhnud fagt) ttimä antworten. berPcfr^Ä^ä^^’^*^^‘^quot;5ßWc|l/ba6mitfampcbem Kómifchen Kerch vnb^gt;
hit wft ^^ ^’' Catetnifche vnb Komifd^e Sprach/von mehr friebô vnb einig// ^^e LmSe bafiaii 1 *‘^l^ Canb vnb Cent eynbróngen/$)em brauch nach/bûnePtmich/ sprach nt allé ßenaußg^ ^*^‘IÎ* '^^J Schrßftcn/auch von ben ‘Ceucfd?en Key fern vn ^ór/y ^«»^ gtpflanyeu
'Son Pe (5 iXônjifeÇen 3ïff($^ Spofemmett.
^^^ ^^^^*^ befch^Qt vnb eynPommen an ©elt fey gewefenbeß Kómw ^J^jchenKeichó/vorbem Keyfertbumb/hab ich oben im erßen Kuch ge//
K ^*^ '’ttter bcmKeyferthomb/wiepitniuóanjeigt/war hunbertcau^
i ^^s *' '^ flt;i»ftntmal / jwey honbertmal vnb fün^igmal / quot;Vnb wie Kf5tgeb^terpiiniuóan5eigt/fo haben breKómer ben gewonnen Canben vnb Centen 5ur ©ölt aufgelegt nor Sil//
bern/nit©olb.
-ocr page 326-’ ®a«lt;mtgt;a^tw^0o^w'^^wettt0t(/
Q^on fcii ©renden kf? alten JXómtfe^en 5Xete6^ / »« Denn Der ©riechen / £atctnifcben vnD 3ûDcn Çfpogt; viert «n^etgen»
3« ©vcrtQ bc^ Kótntfd)Crt Xetdis int ^tuffgang feytt gewefen bic tes wa ß« cntfpniw '’^^ ^«f rtumcrt ^tgvtó vttb ^upbvatcó / gegen bem Htbergartg blt;*t® * 9«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;rtb geb^bt/ banrt bete grof? offert (V?elt;v / fo art povcugal / (Dvanac / wifr^^
Vrtb 2lpbvicrtin flóf t / ‘Vont UOtfcng bats gehabt gvo^ pntbig WilbnW ' L * Wilbert (Óoven laitb vnb bau Kote (Deev/ ©egett (ÏOittevrtrtcbt ijl bete Î^$^^ Kcieb befdjloffett wovbert in 3lfiert vortbem Öd^wavQettmeer /brtveynbicÆ? 1 ttetw vtttt/vrtbbemgvof|crt (öebivg bae vor^cicen mrtert gebebt b^bett bic'Clt;” | febert/ ort (V?4rtrtert / S^viegemerjert / vort bert icb viel obert im evjlett ^n^ ^ ; febviebertbrtb /3tbcvbcvebcm irt Europa ijl b46 Konti j'd? Keid? nit weitem lt;5*’quot; gett gegen tÏovb b4nit bij5 nnbic jwey gtofjert IVajfev itt ^iivopn / ben Xb^X VrtbbieÏ)ortrtw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä
«roß TeuffrWaub Otojj '^erttfdtUrtb jwifebcrt biefert jweyett Wetffevjlüjfert befd7lojre^''k îwife^ê bem oïfjepn fvey/gat mit ttiebte bem Kómifebett Keieb vevpßiebt gewefett / b^t fût fteb j^‘* oMtSi^rtAÎ ft^z r^**^ Kegtmertt/rtrtd) bem Kómifebett Keieb bue meebtigjlgebabt/vttb wlt;Jb*’ i jtoungen worben. 5wey IVrtjfcv/bie ÏJortAW vrtbbev Kbcytt/rtrtliejfert/ grojiwetvett vnbeô^^' Wmet fennb aft^eu vegitet/fo brtrtcftett rtllc bicfo rtuff bev Kómifebett feieettvnrtbgcjlrtben «^9* HawÏiSSeoTSÏ ”^*’**^^’^ 1^^^ wobrtctett/ jvert ©óttefrt vttb notbcltfcrn / opffevten / verb^Sj teriieffe». tert/ttad? jvevrtvt jvert (5ottCóbiertjl/jve^mptev/IV4rtbevmebvgeb4ebtc^*’' fevß«jfe feig vttb blew wavett/ Irtrtgtîiebtvegttet/ffâtô jeb0rtWrtvert/imIV^”L (lie jfett/vbevfv« Vrt/ bn wnvô «ließ etuff bi jfeite im Kómifebett Keieb / l^^^Ö^rt, nltó/^vetuw vttb (DattrtKittbev/ (ÔÀgblettt / Kn^bleitt / giertgettKit'^rfJ tert/jcbevmrtrtrttvrtowvet/^Ortrtfeblugbefortbev offerte liebe^eycrrageinKj^ fAbvt vttbCventïgattgmiin bat vttb opffevt bem bóebjleit bef Kómifebc ^^^^. Ot^merfepntrauwj» Vlotbclffev Vttb ©otc 3upi*:cvgermurtt/baf «ffognebig woltjeyrt/wojf5^^ «ÄonSSS «lt;ttllt;*iR»/VrtbobgertartrtceWajfevgvof mrtebert / bamitbie vrtfirtittgcn^^jf wen »nb fallen. Uv/bie Ïeutfcbert/nitbrtvfjbevtommert m0cbtert/biebcmK0mtfcbertKci^’*’ jeitgrtvbefebwâvliebcrïrtebbrtiivrtwavert. 3Hle Kóttttfebe lt;5eijtltgleict^''', mtbevgvof vttb lleirtpfï|fett/lt;Dürtd)/ Cbovbewtt / 25i jèboff-wie ftee «enf^Ï ^ogelfebev/IVrtvfrtgev/ Tt?ettevbrtner©eijlbefd)werei-4gt;p|fevfpved'’ei'C^t^, gefAngev/mujlett jtrtgert/pfetffeit /tantjert/ betert/ itt allett Kird?eti vmb «» genwetter/vttb evwevbettrtrtlrtuffobgettrtttrttevIVrtffcvßüf/Watt tbccbc»M mifebett (Bóttevrt befortbev (Bottesbiertjl / bavait ve vo vbttet bleitt vttb gvoji -^Fi fev/Oebfen/ öd)rtf/Kub vttb 2\ Alt er opffevt mart/Öolebce be^eugetetucV*’' iee Ciaubirtrtuöbev Kómifebc poet mit gnv febóttett ‘X)erflt;rt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
■^^on t^eilung bef? aani-cn grbtreUf?^/ wb ivaç bariil
DcriXcnurgcivcfenift.
z^’^ifvDmbBveifbefgrtrtQett^vbtveiebô wivtirtbvey tbeilgetbcilt/^l'*^’^^ ifuvopam vttb Stpbneam / vttb bcbeit jid) im ttibevgattg bev ©onne« lt;* lt;^^bemert^rt/fa«fertbert/(5v4rtetifebcrt(V3eevirtt?ifprtrticttrtrt/rtllb4b^ï^^ grof bod? rtuffev ÙOeer fieb bcveyrtiit bie irtrtevrt^^OeevjwifcbertbcvilOovÏ»^’^ get vttb mtjigeiijit fo eirter bereyn ftbrt Iigtjtrtrtrtjfbevved)tertfeitert3lpbti^**' ©bev grof ^«rbarcy / «uff bev littcBett Europa / vov bicfeit jweyett leit 2lft^ ’’^ jttert getbetlt mit jwcyett TVafferßujfen ^artaiö itt if uropa fo w'WeijPÿ^^ïï fett etttfpvirtgt/vttb Îlilue itt ^egyptett/bev nud? nuf bem puraby f
Ï?rt6 geirtQ if itvopa b^bett bie Kómer mgebeibt oit (Dermartiert vn vcijM Urtb/fo5wifebcrtbemKbcyrt/iöottaw offett©eert, befcblojfett werben.ÏÖic^. ^ naw vttb Kbcyrt(rtlötd?vilvttbofftmebr gefngtbnb^ feytt (Bren^engeW tttifuropabef Kómifebett Keicbó/wiebie KómevAud? jelbjl febreibenv«o» jeugen/ baf eirt gejlab «tt Tüclfd?l4rtbwcrt6 blt;»bettbic Kómer/bnennbee^’ ^eutfebert/irtrte gebubt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
-ocr page 327-«OttSell ^omtfc^ctt ßepfew. nbsp;CXXXVII
S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gc|ïab bcr ï)on4w von/wm vrfvmngbt^ tn bne (Dccr/fcllc
fl^^?^''^lt;'^lt;/^lt;ylt;t^»/‘Pngcrn/4gt;|llt;wlt;td)/^olglt;ireyZÏórlt;#lt;y/iü4lfldJlt;y/ _ rïffk u «’«tmttswcnistSÏ^^’ïnf^«» Kvicctebcnfcnfo pc £cgtone6 beiffen/ S^JS ‘mS^
^oubcyPcjij)/ bcjct5c. îDnô Kómifd? gcflab nm Kbew bnbcn^cmcbvct^wey ^«f/oas obc^vnb vnber/vnb pnb tn /ebem vier nuperUfen bluffen/ Ccgioncó ^owfcbgcnnnt/gcwcfcn/JP nils nebt vnb viertjtg tnufencKómifdier itncc^ö ^lt;9t/ vtertrtufentpferbt. Ï)tfcr bnuffen innamen pnbtinnn bcy Cornelio ylt;^ctto/inben .Aey|crlid?cn I^ifïorien/ vnb in ben alten ÏlómifcbcnÖteinen/ Pno^vorbnnbenfeym
• ^®**”^ ^^^^^^ S^S’^ï^ vne vnb JOifpanien vber ebcntóbep (lOeeró li^t/ Hf K^tgrep^arbarey/fo alles ber Kómer gewefen bi|ï an ber wilben (Vroren W h ^^’^ **^^^‘^ *^bcil ifl entweber vnfrudbebar/nit wonbafftignod) erbau wet/ to SU ^*^”^^9 Z batgrop (5ebirg/ tieffe iOerben von Öanbe/ ben ber Winb bin w^vwebet/abere6wobnennurallbat?ütervnb0d?A|fcr.
^^K® ^(’‘^n foviel an vite reicht vnb fieb gegen vus ftveeft / ip bent Xomt; 2(fïaMtfc6c Ttóni^« p^P^y’'’nberworffengcwcfcn/bcr‘Cartcrn/baînalôbic©cbûçcngcnant/ SntfSeXivM’»* 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnbier/ babenfwr fteb felbe eigene Kónigfeiebgebabt außerhalb bep teui^finsgewcfeiu
^omifeben Xeiebs baben peb pAts/wie ber ebem in if uropabie ‘Ceutfcben/nnt
lt;n Kornern gebaçbalgt / finb /mmerbar tniteinanber vncins gewepn/ vnb tm ƒ «gen wcyten 5elb gdegen/baben b5 ©cb wert gegen einanber nie cyngepeeft/ ®gt;^aiï^ bic 2^ónigaup perpe bod) bie Kómer finb jn pats on vnberlap mit we^ «hoer banbrtup’bemtOalpgclcgcrt/babenimcrmitberjcic ben aupperftenab'/ ^^^Ï^/^lt;^'gt;lt;’n5wadtvnb gerißen wo pc getónbt vnb geinócbt/baben je bas vnb h' ttigvetlt;b mit ^ranbt/6Oorbt vnKaub/mittOeersbraßt/vberjogen/ no otegcftut^g jcbcfuian wol bekannte grenç bef Kómifdicn X.eid)s in Elften ’^n jetje bie große ‘(Tûrefey beißen/feyngewefen bas große Waßer Tigris, i^‘^^gt;’^onin Ifupbtatcm feilt / ber ^erg Caucafus, ben bic alten ‘Ceur/ CaufafHstj^raMi»
^^^ grauw (Bebtrg bießen/ vorn 0d)nee berallwcgbran ^^^'‘3’ felle ®^®®^^^«ep/bas f‘^/'^^‘^^^^^‘^/3‘^’^^”’^^ Pontus. bareyn bic Ï)onaw
“^ ten vier ^auptftdtten kf: ^îômifeÇen 9ÏeK6é^ mb
ïgt;er aant^en
3« vier grópten vn nambaPtigpenSicy fcrlicben iOauptpett nad}Kom Q^nnKómifcbcn Keieb vnb ganzen Welt / waren etwa Conpantinovel/ ffonfianfînopei.
ober neuw Kom / ber ebem in -ilfuropa. Cartbago in 2fffrica gegen Pt'^ Çmeta^o. tterÄ'’'^^*^^^^^^^^ jeiten mit Kom vmb bte PerrfebaPt ber gantjenWclt ber;
te» ^^^^’‘^3et- bat nid^t nach laßen wo lien bip pc bicKomer ju gebor fam bracb= ^^^^’^*^^^^*’**^*^*’*^^*^ ^”^’^^^^”* 3lpcn vnb Syrien / ^lejjanbria in ^[JJJ^'J,
^lt;e nam^afffißften ont grôften Suite tef? tXemifikn 5^ci(^0ûi Europa»
f^y*^ panptpett inlf nropagewefen/naeb alte Kom èOx *’^**’®’^«K.om/ttlt;mltlt;bnmlt;rpcn 3lugfpitrg/‘Crier/obcr‘(rricreran ^obef^ttU» J» îtenh r^^^^^*” ^lt;tttptgt;l*’”^/ß^*** obern Galba Belgica, wicesbtc Ko mer ’^^*quot;’ allbu eine grope bobe Schul/wie jc^t ju pari^/gewefen ip/ aUba
K^f iis^^”^*”“® pubicrr bat/l?abcn auch bic alten Komifchen Wclfcbcn »otbJ?^ nbsp;nbsp;nbsp;t^ofgcbalccn/allba erlogen worben / (V?cylanb in Combarbt vn
^ert»i^ / ^^'^^^‘’^/ Capua in Wclj^em lanbbinbcrKom/im Konigreid) ^ni nbsp;nbsp;nbsp;h ^^^^ '^®’^ langen feiten bas anberKom/bie vierbt l0auptpatt2lgla
^«no vnber bem 3n/ in Kernten/fo bic Korner Noricum b^Pen/inber
31 n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prowin^
-ocr page 328-^rtö diitcï ^«(0 Blt;’?lt;»ttttt^ ^bmeótiz prouinctenvnbïxlpbtnat/striâtvnb‘Oten. ïitiOtfprtnkn Emerita,Cordub^ Tarraco,Brachara.3tt ©Vteebett £.rtnb Äthenx. Jn ©tetUa Catina vnb Syr^cu^ 3tt5t^4ttct«tcbTolofaNarbo, Jnlt;54fcontCttBurcligala,brtt:vOttbÜVtt35lt;WCP bet Poet Aufonius,bcv btefe Ötccc «Ifo fe^c mb befebreibt.
'Son €«topa wie e^ bit SXómcr get^e (U
Çaben*
lt;^ropa haben bic KÓrnev fo vtcljr gebeft ïfïin fecbS 2lt;vel^ vnbvn getbciU / vnb einen feben Arei jj weiter in feine JCnnböb^uptmnnfeb^n f' vnb alfo haben fie frefeeb^ 2^rci^ Europxgenannf / ncinUcb Italiam,Gallian’gt;
Hifpaniam,Illyricum,Thraciam vnb Grxciain.
Ï)iefelt;b^2^rey^ bc^ alten X.ómifcbenK.eiebó vnb ^eyfertbumóift ^‘”^^ balinb/^talia/altlVclfcblanb/bifïanbic ïöonaw vnb ^n» Hifpania ©pant^^' Gallia Kheinfïront prouincic idclphriiat ^vanchveieb/ -ifngeUanb/ ©ebofWw Illyricum,baô Canb vnber bem 3^^ ’•^^^ ^^*^ ï)onaw fieb flrecfenb / ic^t ^lt;y^*^ï^' 4gt;lïervcieb/6tcyvntarch2\crnccn/'Winbifd?lanb/‘X)ngcvn / Dalmatia, Croatia» 6trney/^ulgarey/'Walacbcy-
Thracia,‘2^órcfey/bavinn3lbrianopelvnb Conjtantinopcl liegen / Gra'y^ (5ricd;cnlanb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
'2?onïifn ^routnoen wb Satiboßaiiptmamifcbafftni gt;^
erften ^rci(; ber JSemer in ^uropa/fo pc Jtaham vnb alt
IVelfd^lanb nennen.
r^^'cTalia ober alt Welfcbl^nb / vnber bem alten 2^eyfertbnmb be^ lt;fÇj 2lt;rei^be^K.ómifcbeti^ei(b6in^uropa/ bat fteb gejïredtbif anbie2J’
O^jtiaw/ Paffaw ob bcm Jn/bi^ an ben Kbein vnb ben ^obenfee/nadntx^l^ von Ver ïbonaw vber ^werg gegen ©uben vnb Kom werte / ift geebeilt glt;’’’H^^ in cilff órtcr/brey ^n^l/vier jCanbebnnptninnnfebafft / ^wo im ©ebirg / ^ auffber X!^ben/*X)n Keyfer 3l«gujln64gt;ctaniuó/al6 piinine fagt/baO^^l’*”; am erfïen ineilffórtcrgetbeilt/vnbbarjn gethan fteben Ûanbôbanpt’h^’^” febnfft / wieerjï/ejjtangejeigtifï.
©feeilff Örter Sfolt^n»
'Vitium iff bas erfl ort / fober Lateiner I2anb genannt wirbt / bÄnn” liegen bie ©tett/Kom/neapoliö/Capua/vnb anbcr ©tett mebt/ bi^^^*'’ ^^^wa vor langen feiten brey vn funffgigDolcter gebabt/feyn nun lt;*l^^Ä gangen/bemiajfenb^ man nit mehr weif wo (iegebanjl oberwo rtegefeff«^W reinfuffïapffenoberanjeigen mehr von fnenvorbanbenifl/benn nurbicbwl fen namen in ben Büchern vnb t?i(foricn.
CalaMti.
2gt;aß anbcr ort in3talienbefcbleujlpulnarKefier/ba6 tOerçogtbn^^l’^*’ labrien/bie ©tett 23cncuentum/23runbu|ium/t0ibruntum.
T4rentunh
3n bem britten ort 'Welfehlanbö ligt bie ©tatt '^arentum/vnb vil anbnj mehr/ vnb biegegenb alle jo vorzeiten grof ©riccbenlanb gebeiffenb^f;^)^ ‘parent 1(1 etwa vor Kom bie meebtig(l Statt/wie fegt’lOencbig/gewefen/iY^' fernort ift auch grof meebttge verenb^erug mit ben ifynwobnern gefebeblt;‘^/v‘’' jmmer ein X^olef bas anbcr Vertrieben vnb gefreffen wie bie wilbcn‘èbl^*^’
Îbaô vierbt ort 3flt;*li^n bett vor geiten allerley “Dó lef er / hicfl'ttn Frontam» Maunnij Peligni, Marfi, Albenfes, V eftini, Samnites, Sabini, Equiculi, bie ©tCtt Ortona» Thcaniim,SulHio, Clauftrum, Amiternum,feyn ƒ entailed babin/ weif niemnnb ^^’
-ocr page 329-tött^ettS^omtfeSettfSe^few. CXXXVIII
Kcen?'’»*”??'^”^“quot; ovt ligt bic @C4tt Ancona, fallen volvetten battnil Piccri, ^»^«4.
^5,1 etriuiani,t|lfcQtalk6 vetteVt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Picentes.
tbn^ö’^‘^^^‘^^‘’^ betffbey ben alt en Vmbria,battnn bte ©tact vnb iOett^og'/ fottorh ^® ^^*^^ baron |tdgt; etltcb 5ót(lcn in Beyern febteiben/wie bte aUê ^tieff Ittii-i ’4’®*^!gt;**wÏgt;lt;»M«Jclt;3lt;tt»‘30ttbbteVmbhfcynbteetjlcnvnbeUc|lenCanb'/ vmMprimiamp;an-veetK k *'^'^''f^ ’^^^ ©nnbßiifi bateyn tomen feyn/btefe habennacbmaU fgt;^quot;iß^i«fpopt^ii trufr Jttenbrey bunbetc ©tettmit iktieg abgewonnen bte Tufcaner, He//
'^^^Senanne.
Ql^^®^^^*^0^^*^5tlt;*Klt;wbH|lèttbtealten Hetruriam vnb Tulciam,bateynbte Hetruria.
Vhb H^^'^^^^’^^^Z ^^^^^^*i^ Ptf^Z iOobenfen / vnb viel anbet/ bte alten5ót|len '^“fi'‘*' nuß k *^^^ '^^^^^‘^”^^’^^*^^*^ ^^ (Daggtaffen biefeßottö/wie be^gut jeiig// ^^Slï? ^^^**^^^*^ ^ttelf/fonocbganQvnvetleçtvotbanbenfeyn vbetalin ^ ^«8acbtottIVelfeb6lanbó nenenbte alten Kómet GaHiamCifalpinam, vnb Gallia dfaipiM. be ^^^^?’^*^^‘^^^^^^ttS'’lt;’^ Cbttflt (Bebutt bteÏTeutfeben/nemlieb bte ©ebwa/z m nbsp;nbsp;nbsp;.^^y^*^/batinn gefeffèn/baben bic alten Canblcut bie iOettutiet bat//
bet ’?^953^Z^nb nacbntaló and) von ben Kómetn vertrieben worben. 2Hfo gegt; WóinbtfetIVeltjn/einet auff/ber anbet ab/begteiffe bie©tett vnanbet mebt/
•«»«b AritninejRaiienna,Bononi,Ma(lon, Parma, Placentia, Fauentia, bie alten ^ïey'J' ’^tt/wtepiitttöóvnb Catofagen/babenbiefenortvot Cbrifît (Bebutt innen ge ww^xveib unbett vnb jwen^ig Canbgctïd)t.
Alt 4?*’®”*ï^tlt;««wligtCigntia/bte ©tattlt;5enuavnb2l|la/bavon fteb bte Liguria.
^^’^ ^eyetf^ot bem 'ö^eutftben^key fettbum t^etçoge febtetben/ ^Seb *^^^^ ^^*^*^ ^^ Jwlten worbenwie id? tn bent btitten 23 ud? betnad)
^^^^^^ ort3talten nennen bie alten Venetiam,beflt;bleu|l (Trein/lOifïet^ ^/ote©tcttvnbX.eftet^abua/2lgla/‘X)tcen^/ ‘Crient/23ctn/ 23rc,ja/ ”ƒ ^ncua/'Cf iefl/Cremon. Öttabo meinet/et babe biefen Ï^am von ben IVen'/ o^enebi^ baf iren na fut» ^^^^ ^^^ (Betmanten vnb ‘Centfeben Canb lang vor (Tbttfïi (Bebutt mit JJJ tfu^Sno 1 •»pt benCeut jeben in bifegegenb $ogen fcyn/bann bielVenben werbe int /ia// ,.^ï?y^^^wiflt;bn^@P*^‘*lt;bVenedtober Veneti genannt/ von bielêmortbebclt etn r ” ”^”’^” ^*^ ©ratt bte wit Denebtg neunen. ïÖic alten5»r(len in 25ey// fev - .’’*^^‘’(ïcb (DarggtaflrenlnOifletteieb/wie ce anbte ‘Venebtget bomen
/ Wtint ftbenben ^ud? au^ alten ^tieffen angejeigt.
s i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kçtvnbeilfft ott^talien vnbWelfd?ólanbö betfïInfubria,vnb Taurini
® 3*«). batinn liegen bte ©tett / (^Oeilanb / (Tomum / paui / nouatn / Cobon/ ^lt;^4men/^óftnbvor (Tbrifli (Bebutt aueb inbiefem /ianbbte 23cyetnge// J’^Kn/wte có bie alten iOtflotien ©cbteibet/(Bttecbiflt;jbcn vneatetnev/befebret// ®^ J/bie haben battu gto^meeb^lS Xeteb/alt ©tett/gcwonnen/geplûnbett vnb 3«bro(ben.
^if jwo ^aupfmatmfe^afff Statten tm ©e^frg.
(Bebirgvon ‘Ctte|l berau|fbi^ au ben Ceeb vnb vnbet bem Ceebbi^ bin an (Trein vnb Deuebifeb floatet/haben bie Komet ein prouincien
S^^bnb/ianbhauptmannfcballt gehabt/nennene Alpium Pœninariiin,batinn prcuinciaAipium
lt; ^tavub ©auw/ X?tfcb/3fat/gtoffc lüaflcr/entfptiugen. îDie anbet Paninarum.
f’7®^«ptmanjlt;b4fltim(Bebirg/ifïobetbalbbemCelt;bgelegenim(Bebitg/
P neGraias vnbGratas netten bi^ an ben Khein/ hat btey vnb breiffig ©tett Prouincia Alpium S^babt/habenalle Keebt vnb 5rlt;yheitglt;habt bet Catetuet/finb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratarum.
Auc^ ^wUen jugebóng gewefen/ entfpringt bev Kbetn brtftnn vnb bev
21a b
löte
-ocr page 330-Sue rttit'cr ^u(^ ^ö^dttttiö ^(«cttctm/ ?)tf jwo ^auptmannfe^afff Stellen / ïXbcterinn jugenannt/fo biO an t»ie ^ciuuv peb ge*
RHetia prima ober fuperior ifï b$ CAnb ob btm Ced) bt|ï an ben 'SobcnfccMn^ ^..««Huuin Mvev iMücn ungeeignet / entfpvingt bie S^onuw batinn / bat viel 0Ktt9‘'' pregiwë’quot;quot;* quot;*** h^bt/ bie tOrtuptflnttifl pot^etren Öntinn gewefen Brigantium, fo witieQt p*^^'' Jtacua ^Sriganti» gniQbeiffèn.ïÖet ^obenfee wirbt von jvbey ben ?Vómern Lacus Briganunusjg^ quot;“®’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnnnt ijt and) bann gelegen ein greffe Kcicbflntt genannt DrufomagusîJtoF 3«wfr»S?”**^ *^‘*9^^^ I^l feQC^lngfpurg feyn. ^6 but fid) allee ba vettere/wie id? bulb wettet'' anjeigen werb.Ï)a bi|? jCanb Tibenusvnb fein Gruber Drulus 5umX0tniß?^’^ Xe leb bracht« / joeb Tiberius gat bi^ jum vrfprung bet ï)onaw/vn be|tcbri5^f benfclben.
ï)ie vierbt Canbebaiiptmanfcbafft vnb prontneien 3f‘^Jten5«geejejrtef/ tflRhetiafecunda ober inferior, vnbVindelicia,alfo nennenóbicXonïer/baóXl^^ a?ii ’ coêftfer Mm vnber bem Ced) / je^t beißen wire obern vn b nibern Beyern/ but fieh aueb d|r ^i6 ébern viibluDtr vertert/bie alten erßegebom Cunblent/ vor gar alten ^citen/babê baraufî vlt;t# tSepernstfet^ten. trieben /aie etUcb fdweibcn/btcaltenS^enipffervnb Ariegemeçen Amazones, riaeb bifen feyn me Cunb tomen bieïtufcaner vn t^etrurier/vercrieben v5M ‘S^eutfeben au^ IVelfd?lanb mit jrê Äonig Xbeto / nad) bem batman bie £uft9 Rhetia genannt/ barnad) feyn tommen bic Xómer / buben bicfcn and) vertri^* ben /511 leçtnad)biefem allen feynbie Xomifebenand) wiber anf biefemCu^ Vertrieben vn'an^tilgt worben von ben 13ey ern/bie ce nod) inn baben. ïDuö^ lee ißeintbeilim erften^nd) vnb biefem anbernbcfd)ricben/wirbt and) wd^ imbritten befebrteben werben. ^llfo^crgebenaUe bing. Ï)ic XómtfebenXdw' ftetc in bifem Canb baben gebeiffen / Augufta Tiberij, gQt Xegenfpnrg / Aug«^*
Auliena,ba feijt Örraubing bie alt Statt i(ï.
iMoimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baiodurum ,)ci5tpaf|aW/Augufta Vindelicorum, etwa etn Danptfïaft bftP^
iCanbe/weidmannnnnitgarwol woeegclegen ißnimmervorbanben. , Art9brt£4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Artobriga,ben(5rabcnvn0tattmanwrfid)tmannod)bcyTVcltcnbift'5^^ S^loßeranbcriDonaw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ifefcynviel anbermebf alte Stettmitfamptbem Volctgar^erganS''” von ben man gar niebte mebt ^nfagen nod) nid)te jn jeigen wei^/ctlicbet ®’'^ bcnvnbbalb5crbrod)nc(l?anr ficbcmannod).
quot;Von biefem allen wirb icb.bulb betnad) mebv vnb nach bet leng fagen.
©te 3nfrl »nb ^routtmen tin ^cer/ bie man StaltW ban erften bep alien iXómifeben fXde^e ^rdfj in Xfnropa 5ngeeig/ net bat»
3tltletnc3nfcl/foim Combarbifeben aoeerltgcn/mebtbcnn btey v^^
Corßea.
Partinia»
per werben nod) brcy grof genannt/fey n Xonigreieb / baben bie ^^‘’^L brcyCanbebanptmanfd)alttbaranf gemad)t/vnand)3talicn5ngcfd)tift«f»' bat ein febe fren lOogt/ Canberiebter vn Canbebanptman gebabt/benbU ^ mer alle far bareingefebidt babé: ÏDic erß beiß Cymos (Bricd)ifd)/vn Üateifdr Cürftca,'^cutfd) Corf / batinn ber gnt Wein wcd)ß/ bat brcy vnb breiffig H^J ter von Kom Xeitbßettgebabt/bicanber ^nfeltm OOeer vn pronimj iß y*!^ Çarfiïfit wofimfïe binien/bclt(ibcnvn5Wcnlt;5ig0tctt/babetbringtmanCarellcn/biewcrbcaii gebraevtwnïm. genanntvonber lOanptßatt/brcy vnb jwen^ig vnbnoeb mebttleine Jm^^ lèynir ungeeignet gcwefcn.Ï)ic alten ^ürßenin Beyern/vor brcybunbertvn^ funff^ig jaren/wie mane nod) in alten Drießen hß/ febteiben fid) t^^^*'*^®**/^^ printen btefcr^ußl fold) 23ricß^ßnbf manjn Ötengabenvnb Xcut^’^’^‘’^ Un/alten dOunßer/vnb anberf wo mebv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jj
-ocr page 331-éott^m^Ôm^ett Seffent. CXXXIX
J^?^.^*’’^3ttplvnb Ict5cprot)tncicnJtrtlicnift©tciltcn/fottod) cinmcd?/ ®idlu-
”3 Äonigveid? / barvon vnfcvó ejnebigen iOcmit 21nb£vvcnó ‘X^rujifrrtuu'C Mrttettfl/wcrbcn fr ^«geeignet nod? nnbere Heine Jnfeln ein mb jwentjig/ bn^/ hnn^erg bie bey ber Vîndic brùnen / quot;Dn b^t ©teilt« geb«bt ycoo vnb ftben^ig ^cid)|lcct/4it^bettfed)|5 vnvtevQigb«bentnbev2^vtcgerKentfïi)bengebóit/ 2twegerlt;xenit(nuamp; b«ben ©olb ben 2^riegevit müßen geben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wie bid 65tettcfte
©0 Vil fey jc^t gef«gt vonbem er(len2kretß in ^urop«/ beß «ken ^eyfev'/ ’” ®^”*‘‘‘ 3t(gt;«^t’ ^umbô / fo m«ttne«w 'it«U«tn genennet / vnb «d? ce ben C«nb5b«uptnï«nngt; wlt;*fft geb«bt b«t.
^^‘^3^,‘'^‘lt;’”'9lt;ïvn«benb«ne ortet b«benbem«kc Kómifeben X.etlt;b«bgc nttgcnmttgewnlt/fnftbbect'S^eiitfcbe Kott/fo bje ©ottlenbcv/Kiigé/Cnn^
^^ x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^^^^”^ bießen/vonbenen CÔ noeb ben n«men bebelt/vn ilomb«vbey genennt. 2^eyfet2^«tlbetevß:e '^teutfd? Äeyfer /b«t0 erfj Äomamp;gtix^. ””bcrjum21cyfevtbiïmbvnb Kómifeben Keteb bmebt.
kieviet Ketcbóinnb Realie im lt;5ebtvg vn «nffbev eben biß«n bte j^onaw/ wbeitbie 23eyet-n /©ebwnben /bemKómifeben Keid? vnb 2\ey(cr 2ln«(l«fto «bgcwonnen/bieWnlcn vnb Kotncrb«v«tjßvev/«gt.
©ictltenvnb «nbereobgenannte3ttfeln/«ló fiebteerfïen prontnetenvnb ^£tlt;bólenbevgewefen/2(lfofeyn fte^nlect von bent Xóinifben Xcid? vnb ben S^Ïquot;“?!/?^*“ sÄp^^2keyfevn«bgevißcnworben /vnb«t)ß jC«nböb«tiptm«nnf(b«|ften 9ïjt’e^«63elt;o»» ftp'^t ^’^^^ 2^^”*3*^^*’^S^”’lt;*^tworben/b«rlt;b «nriebtenber Kómifeben «Éttik • *^^^**^^'’”^ ^^“^^^^‘^‘'•^'^■‘^“^‘•''k’b ïHt on großen nndicbetlbergam ^^*^'^^’^^^*^/^^^öM*i^‘^’^^*^ermorbetwotbenber jung2^ónigCuttrab vnb ?^**^®3w©lt;bw«bettvonbcn5r4ngofen/welebcnod) beutigó tage/mebr , ^^^^bunbert/amunberbie'(retJtfd)en/5r«ntsofen/iOtfprtniei'/ßÄfigö on vnberUßmtt jremeigen ^hitCfoftebnrd)etn«nber vergießen?mit ‘^«titrtt/Krtut ©ebwerbt verberben beftngen/begeben/vnb fein 3«rt«g belt.
^’*^^^’^*3^tt'X)^£ter/bie^âp|î / fitrebten/mmerbiefelben werben jnen 5n erl^H ’®^^^fl^'’ö$itf«nicn/wieinctrter^ed?tfd)ul/vnbecen0«nein«nber/mMßen Q5âpfi warum6)Te ‘wegcng kulanten tbnn/vnbein tnrcwcilvnblufïbengeißkeben Vettern ^“«»«swtiWif«^«
l ^quot;^*yr£róC«rlbe^fünfl^ten/2kóntgtntrgt;ifp«nien/fobcrmeebrtg^^ür^tn ^nde^Jß*^^^*^’^*^”^^^*^'^^^^^^^^*^(^«^innUantböcblobltebßergebeebtntß
lt; .^)’3lt;b«(btef«d?en«Ue/fotebbteBtirt5óberlrttiffen/werbeninn«d)volgen^/ ^cttöwebernnaeb ber Ung./rtlöbicnottnrßterbdfcbf/c^’Scltvnattpge^rtebcn.
^ bonanbern Äretlkef? aUen tXóniifcl'cn ^Xeteßef mb
^evfert^umböin Europa/fo von ben iXeincni ÖdHia genannt
vnb tn vier vnb ^wencig C«nb6b««ptm«nnfcb*itrlt;P/ feebßerley wlder/getbeilt
wirbt.
j£ Alt Kómifeb Can^ky nennt ben «nbern S^reiß in .^tirop« $wifeben
Ï^beinó/3t«lien vnb t0ifp«nien / mit f«mpt b«rinlicgenben Jnfeln ^^3^ißxn/fo on mittel ben 2^cy fern vnb K.ómifd?en Keid? jttgebort b«t/ “ain,tbeilt6vonerßtnfed)ßerlcy Polder/berentinmenfeyttGalliaBracata, Wmerwel^e OOerNarbonenfisjoberCekicaGallia,Belgica, Aquitania,GermaniaCifrhenana, Britan// ^veh©alhabw
be *R i *V^^*' ®efcbtebtvnb C«nbfcbretber tbeilen Galliam tnbrey tbeil/von ttJ-*^V55'’tt^Attß^uQung ber «ynwobttev/Gallia togata,iß mit bemUtigcn caUiategata.
«ten Koeten/ iß in J mit en / wie oben mehr «ngejeigt iß / beißt je^t Cont/ «tot. GaUia Bracaca mit ben bürgen Koden iß ßc proutneien / îbelpbtn«t/ Gallia Bracata.
2t« ttj 2^0nig'/
-ocr page 332-Saeatibcr S5ttd) f^oßanttiß ^etttttiO
Ca^ia Comata.
Gallia Belgica. GaUiaCeltica.
Aguitania.
Cafionia.
2lt;órtigretcb Striât/©opboy/Gallia Comata,bas ijl nntbê lange parn/bab^f^^'^^ alten Cofmograpbt vnb IVeltbcfcbreibcr/tbcilt/nennésGalliam Belgicam,p vu ben an ben Xbtin fïóltt/GalliaLugdunenfis vnb Celtica,/barinn pary vnbl-.lt;’^ liegen / vnb oben an ben Kbein floßt / vnb Aquitania, fo ein tbcil fc^t betßt/floßt an pifpanien. Slberbic Kófnifd?cn 2^eyfer ben iebbk naebp ï beißenbiefe gantj Keßer vnb gegenb/mit fampt benanfloffenen J^f^WL 5wifd?cn Italien vnb liombarbey / Pifpanten vnb bem Kbein / beßbkiß wcrben/(Ballien.
Cangebccfe».
(Balltam/tbeikn ßetn vier vnb ^wentjtg prontneten / vnb fcd7fp‘^l^y^^^ flt;gt;nbernamcn*X)0lctcr/bcißcnßNarbonefes,Lugdunenfcs,Belgas,Aquitanas,Gerni nos, Cifrhenanos, ßritannos, fe^t nennen wir biefe jCanbproutncien / 3Delpbi^^ ' ©opboi/©d)weiJ5, pod) i3urgunb/5vanctreid)/(5afconien/üangenbodlt;^ 4gt;ber vnb rTibcrlanb/ebem beß Kbeinß gegen bem nibergang gen ^randvd^ werç/Ü^ngeUanb vnb ©d)ottenlanb.3llfo jergegen alle £anb/ mit ber jeit tebven ftd? bie Pramen mit fampt bemalten Canb void.
Q^ontem erften £anbvolcf tnib )Vfm ïïamen in ©olWi’Z fo fönff^ämifc^ vob Xinfcnfit ^)auptmatinf(ï)afft vnb prontneten gebebt brtben,
CDarue ^fuuiilö fcie ^ar.
»'2trbonen(ïó promneta ijl etn tb«il (Ballten fo an bas ÖOeer |ï^^^^'1'1’ Galliamßracatani,b46t|l inïtben tnrçenKôefen gebet j^cn/berWafTw*^ 23artmXlatctnVarus,fd)eibcc6 von Realien vnbXiombarbt/bergH^
ein bod) (Bebtrg/bavon viel anff bebenßgehabt blt;tt bas aie Xómifd) ^‘■*^1| frudubarbetc/ an guten tbarenvnb tugenben / frombbett vnb ebrbarbett' vetdxbumb vnb nicebctgbctc / tan ntan / nad) fol cß / tetner Xónttfd)cn C^^^L banptntannfd)a(ftnad)fetsen/gcbccbtUtd) vor/ftebee juforberftan/Df^^^’ J tn ber warbeit ba von ^uveben / fol inebr cß ^f **ba / alß etn frey iÓauptl4fttgt; ^ betltgen Kóintfd)cn Kctd)ß bann etn prontneten / bas tfï etn gewonnen / »y ^ wunbcnbe^S^cyfertbuinbgegenb/genenntwerben/alfojetgtpitnntßnn/^^^ nennen wtr baßCanb prootncten/^elpbinat/ Qopboi pebemontan/bt« mer tbetkn es in fónff Xlanbebrtupcmannfd?affc.
OJienua in ^vanch reich.
Auaiioru Colonia.
ïgt;te erft Canbßbanpnnannfd)afrc bctjl bte^Otentfeb/von ber l?atjp(i^*’^^^^ ‘Oten/batvter5cbegroj5med)ngKetd)ftett/vnneuni5ebentktn^gebnbt/vtt^ ben gc.^clt werben (öcnifinÖopbotOliienio/^rclafücZïarfilta'vonbanf^.^ anberCanbsbauptnanfd?aïft'|ïrcctt ftd) tnttbe ÖOeerk^tan.Cangenbod* barinn bic Kotner and) große fampt anbern tleinen ©tetten vier vnb $w’^*7rj gehabt bnben/vnber ben vnß betaut ‘^oloß/bte brtttProutnQ/ batßbenS*^”quot; nied)ttgXcid)|îett gebabt/mte jCatcincrnbcfef5t/biepaupt(tett Aqu«!«’^'
tiæ, Apta Iulia,Anttpolis,Regum,Foru m kil ij,(X9tt ber achten /Region bC# feçt/vnb anberc mebr fo vnß vnbetanntvnbnun eind
t|?eil6 vergangen nte^t mebv vorbanben
©1«
-ocr page 333-, 60tt9ch^0mtf(Scttl^£pfevtt. CXL ^ Vierbf Sanbe^^aupfmannfdjafft tfnm ©fßtvggekgfn fo VombarOi vnö proumnen t^ciUzJaf alt;bt (fOkv/iveitbc«’
Wanneer vnb vetmevur ©tett
gehabt»
^^^3^ U^t vnb fun^c Canbübai)pttnanfd?affc bc^ cv|ïcn tbdle (Ballten/ fo Q^beranber 2krct^ tn Europa bef? alten Keyfewbumbe gcwcfcnjfb ltgt
tm (5cbwg/|ló^t an ©opbot vn ©cbweiç/bann bte ©tattTaratatafia vn r^ratittafnk Ah^ ®’ ^lt;*urcq Cloflev vnb Walltó/bac jwelff ©tett votjetten gebabe/ftnb «mit Bürgern ^uKom bc|ct5r geweien/ÏÏ)tfemgant5êtbetl ßnb and; $ugceig^' quot;«tsewefen acht kleine Unfein.
'Som anbmi tÇoI ©alhon / fo Gallia Celtica enb Lugdunen-
fis genannt tvirt ^u bem aneb tïmlf ^dubcbauptmannfcbafft bas ait Xótnifd? Keteb gebate b^ït.
(^\2lóanber tbeil (Ballten/bas bte alt K^mtfeb Cant^ley Zwietnantnben 0^73ucbevn ftnbt / Gallia Cslrica vnb Lugdunenfis bctfl / fltcdt fteb oben vont CaHu Lugdunenßt. p^’ö’ï’vfpriingbc^K.betnövoin ^obenfee btfjanbtelVaffevßn^Ötcortvnb ß-'S^vbeq^ j jçf öd) weitjZDoeb ^nrgnnb / bie alt 2kvon ^vadteteb / bat fftnff
'^*^^^^”^‘'”^‘^**ff^ 3^^^^^ ^‘^ ‘’^ nttctel bentley fee ^ngebótt baben.ÏJte P' ÿW CanbóbauptïnanfcbaifcbettftinIfgi'oOeKetcblïftt/btcwtrfeQt it^^^tr ^®»/üengat6Wacon/CteUanennen/vinbben'TVa|]èv^u(t©aona/ 1 p^S^^'^^HntZ hegenb/vnbtmt?od)btivgnnbbetn lOevnogthuntb. ÎÔtean^ ^'^Mnböbaupttttannfcbafft ber Kómevitgeam GOeewnbev pavyfibtnab/ ^3«n OOittevnaebt/ bat bavinn aneb gvo|fe vnb viel ©tett gehabt betjï ieçt
*wm(trbt/vrtbte C5raffcbafft(^Ooftavt/bavott fteb iOetçogCnbwigttn^avt 5Mngcl|ïattf(bretbt.
p jnber britten Canböbanpftnannfebafft tn mitten (Ballten / fo man bas
nennet fetnbneungvoffe^eiebfleet/vnbevben (Tnv^/ba©anct fOnr ”“3^'angtvö.
'’kvbt Kómifd) Canbóhanptmannfd^affe beft Komifeben Keid^sZ
K ’^*^^®*^ ©allien/ betfl ©enonenftó/batand) neun große KeyfertfdKGaüiif Smonenfit, ank ’^^^^3fbabt/mit namen ©d7artve6/©enaw/‘CtoióZ -Ótlien«/ paryfj/vn ctntebv/tff bte alte 2lt;t*on 5tancf teteb*
,, ^‘«fónfft vnb le^t jC.anb6baiiptmannf(bafft be^ Cyonifeben ©allien/ K^l^.S®’'^^^Ï^^*werngenenntSequanarum Prouincia, begreißFcinfn ©ebwetç/ ProuwM stquam^ ^oeh^utgurtb/bie^vafFfd^afft/bte ©tatt'^tfançtn lOoeb ^utgimb/Auenti rum.
^*^ PanptflactHeluetiorumjfB gelegen bey^vûcb/tfî nun vergangen/
’ndoniiTa, tfl am^obenfee gelegen bey Coflntg / ifl jeQt jerbroeben / aUba bas ^omifd) Ketd) fetnWtnterleger gehabt bat/vnb be^ ‘25tflbumb65u Conflnttj bi^ k ^^* ^““^“™®’Wein€nctltd? es fey IVtntettbttr/ etlicb Coflnitj/ allbatfl ria ^Â , ^^^9’0ngelegenzEqueftriscolonia,tfl)eQt nibawin ©cbweig 'Argentua
till t *^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^»Sfpw’^^bn Aaurad^ ißoberhalb^afelgekgen/ifî «imSevbrocben/vnb vielanber Ketebfleet mehr ftnb inbiefer Canbehaupr/ w^annfebaßrt gelegen/beren namen in ben ■25ócbern noeb vor banben feyn/abermanbanes nit mehr wiffen/cô hat fteb alles verbebrt mit jCa nb vnb
jCenten,
31a tip
Vorn
-ocr page 334-©46 «tttgt;c¥ SBurf) g^^rtttttw ?!(«ett(mt7
'2Jom Britten t^ed vnb K'ckt m ©«Klen/fo 95fl3fr tciffrn»
i^lgc erheben fid? von ben 'WafferPufJen ter ©chiUxntrtïberlanb/^^^ c/A^lOavnrt nu ff bet Slempen vnb eben an ber (V?op / flrcrfcn ficb btp*»^^,^ ‘^^^TC^efÖcqunna foburebpatyprintte /ónbinjwo^cyferóprou’quot; eien vnb Cnnbsbnupctnrtnnfcb^tfte Slt;tb«lt gewefen.
ïbie erfï beipt Gallia Bclgica prima ober fuperior, bat Vier große Äey ferô 0t^^^ gebabtnemlid?bie Dnuptjïrt te 3lngfpijrgbcr von quot;Ö^riereine^reiflntt /(P^^^ ‘(TuU/rTanfe/Derbun/gebÓrennod) $um Kómifebê Xeieb/ beipt fe^t Cotb*^*** bna iOcr^ogtbnm vnbcrvnbbaónnber/GalliaBeIgica,bat5xvclffgropH?lt;^*'Pf' lïetc gcbnbt/nemltcb Kerns/bn »nun ben König von ^mnetreieb *gt;^**i^ net/ etn Kunbtjïntc / 2ilngfpurg ber von ©eifen / énnet Cinintin / 3rr4öM^ inieni5/lt;rnniertcb/'2^urnrtd)/‘^eru4n/Krurfvnb73ononiin5l*ïttbern/vnb^lt;’^ U6/bcipt|CQtPicrtrbey/5l4nbern/l0cnntgrtw»
©er vùvamp;t tÇrtl ©alhen/Aquitania von Ven iXómnn
genannt
Autrnu ducat m.
Z^^ttn Vierbeen tb eil (nrtnienbepnnbem KreipbepKontifeben Kei^bö’” '*^7^nropn/bei|fenbie Aquitaniam, tbeilen es in brey jCnnbóbnnpt’^*’^^, ^^^^^^^fd}a|ft/iß,et5C©rtfconien/bebtftd')nnbent IVafferpnp Zligcr/P^^f**^ ben Kuncifnl vnb basCBebirg / bne Ötfpnnien vnb ^mnefveid') tbeilt. 2)1^ ^!amp; Cnnbßbnnpttnrtnnfd?nift in Aquitania bnt nebe große Keicbflett gcblt;^J^f'!’'; jeijt bas tOer^ogebumb Auemia. ïöiennber finnbsbrtuptmannfcbnlfr Aqp”;^' nie.n,blt;xt feebp Key pró 0cett / vnber weldoen potire vnb KurbegnL^^te ^*^^; vnb Ic^t beißen bieKónterNouem populom m, flopt an bas ©ebirgvnb K^’^^*^ fnl/fo tgt;ipgt;rtnien vnb^rnnrfreieb tbeilt/b^t jwcl ƒ große Keid?fïcetgcb^bf/^^ ren Xlntnen vnsfeçt vnbetnnntfeyn»
©0^ fûnfft f§ell ©flllfen/Germania Cifrhenana VOtt t’eu S^^' mem genannt
GErmania Cifrhenana,iß ‘ö^eutfcblrtnbbtrinbAlbbep Kbeins ober vnbttl^^^
Inferior Germania.
Innb / dlfo nennen es bie Konter / bie ÏTentfeben fo fenfeitbep Kbciw^Ö^^^*^ bein nibergnngwobnen/vnb bas KonitfcbKeidt/bntö nlfo getbeilt in jwo pf*' uincien vnb lÜrtnböbttupfmrtnIcbaßt.Germaiiiainferior ober fècundadflfetJtP^’ VTiberlnnb/finb brey Key ferlicb große iOnuptßert baringewcfcnColn P ^y^ iß/‘^ungernp$erbrocbeniß/73on/nUbnbieerߣ^egiogelegeniß/‘^r4i4nlt;^r’ fcQ prip feyn/nUbnbic jwo vnbjwen^igß Region gewefeniß/blt;ttviel rt’^^ 0 tett vnben nm Kbein geb Abt/barinn bnö Kómifeb Kriegevolcf/KneeV^ ”*’ Kenter gelegen/pnb nnn nit webr.
Germania prima ober fuperior, baß ^berUnbam Kbeinßrant vnb^^^ jCanbßbAuptinannfcb4fftberK0nterimf0nfftentbcil (Balhenb^tin /tnvK i^auptpett begriffen/ncmlicb (V^en^/aUba baöKónnfdiWinterleger iß/ 2lugfpurg ber von Nemetesjp f eçt 0peyer ober Worms/ 0trapb«rg/ lt;»l™. bienebtKeyferifeb SLegiongelegê/ju befeb^Qê bie (Brenç bepKoniifeb^^i^’^^
-ocr page 335-^^^^ (''oti^cnïv’mi'fcficiiamp;cnfcni. CXLI
^‘^öKlmf|^^^^^^’’^^”^^^ ‘^^*^P^^**/^^^P^*^’^^'*^^‘^^^** Kbem pelen in
^»ï^ fec^fte t§e(l©all(e/amp;ott ben iXèmern ©enannun
genennet
vnble^tctbctl (Ballten ben enbern S^veipbep S^eypwbunió
CX^’*^ -europa/ betflen bie Konter Bmanniam, begreift bic Jnfel vnb2vó# ^wmw. »nb%*'’®‘^^*^**^ (^Oeergclcgen/fowtrleQt Öebotten/Jrlanb/IVtUfebottcn bnijD?^^^^^’’^^ ^fnnen/weldoebie Kóntcrin peben proutneienvnb Canbez gt;«óïrwr*^*”*^‘^‘*fl^ geeb^tU baben. ^0 babenjrer vor ben ‘S^eutfeben bóten Kóilir?*^^ ^^f9ton. 3lllc obgenannte Canb vnbben enben Kreift bep alten S’^Wr k^ ^^^‘^^/3^‘^ mttetnanber / haben bte 'ieutfeben ben Kómern mit wet leaSS*«” Uitbel ö®^^*^“’^^^’^/ ttlt;*wl^ bie norbntanter (Dotlenber ©ebotten/^nge^/ Oïómer »«ôtuai*# f^’Hötb ‘*^’f^’’^^J^lt;ïncten/23nrg«nbter/©ebwabenybabenbie Kómer mit ^^nsdani» »lt;««amp;?.
r®llt;bTï ^^ ^^^^’^ Hainen aUba anpgetilgt/bie Canb naeb jnen genennt / fegt; noch
^^lt;1116 p’’’^’’ ’^^^^ l^^^ï^ bebalten/feyn all aup grof? (Bennanien vnb ‘ÏTeutfebem
^wte iebó bann ein tbeil im btitten neb vnb aneb «»b biefee ‘’^óbefcbreibe.
‘^oti {»ent hitten tóe tl bef? alten KenfiTtlumife vit!?
S’^^mlfe^m ^elcbö in Europa fo Çifpa*
nia help,
Ï^^fpanien vor geiten ein gropmeebtigKeteb weit Canb/anallerley^i'óet? '/ Mp^i«» iß Oïeici b *e'^*’^^i^i5C^^^^yA^‘l‘^’V ÄupfferZ (öolbt Öilber/ barauf?bie Kómev nbsp;nbsp;^^““f*
^^*’^^’^^^ gehabt babettip ber bri rt Äreip ober Cirrfelbe jjKó# *^ittcLh '^® *’^ ^«ro)gt;a gewefen/pyn fo lang vnber bein Ko mi fd)ê Keid? on
**lt; ^ör nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aucbjmnefreteb/gewefen/ b^bey be £^anb ƒ re eigne angebor ƒJiß,a„ifc^e @ptac$
'”^^%cth '’^*^^'’*^^^ blt;»blt;n/vnbrcbcnn»ttbteK0mt|cblt;@pracb/boebvcrjttctc ipietbtpe^êLatein. ’’WnnfA ^^’’* *^^^ tOifpaniambnbenbie Kotnerinftbenpronincienvnb CanbLk ^*^ S«blt;llt/vnbbem ganzen tOifpanien bat 2lt;eyjer 'X^efpaftanne
Rönb/ ' *iF*^^^‘*^’^i’*3'^®fl^”^*^“^^^*^^^^‘^^/'’^3*'*^'*^^^*”*Kómifd?enKeieb bet p 'Äey fer vor nn vbcl gebaufet/ einanber erwürgt betten ) bie frey beit pief Xeiefpe« bif»^*^^**^*^/blt;rlt;»i3aMplïattKomt|î/verèatt|ftvnbùbcrgeblt;n»i)nbcôb4t ’quot;^'fr^“*’«» ^^^^^ «Khak^'r^ Vorzeiten achtbunbert feebp vnb feeb^ig nainbafftigcr Keid?pett ^/ oieaU pompciuó ber (5rop jnm Kómifeben Keieb bracht bdt.
^'^^^ ^lt;**^^óbnttpt*tt4twt|êb4|ftbe0 Komifdten Ketebs in JOifpanten Prouinda Tarr4C0.
’^‘en» ^r^-î^^^^i^s prouincia,flopt an ben Kunctfal bad lt;5ebirg/$wifcben lOtfpa/ ne»ßf-*lt;n/btt x *'”^^^*^'*^**^ ^‘^^^ Cammergcriebte t0anpt(ïett mitirem 5ngcbó/ Catalonia. «ia,cï?r ®*'^^'^**^’^i®^^iS*^^^^*^*^3^^*'^^^^^*^^i^^*^ Catilomaober Catalo// Caßilia. ttufFi. L '”'^ bas 2^ónigretd) Nauarra,bat bj alt KómifebKeieb fórlieb bavon Nlt;lt;«lt;err4. ^WtoH ’*.®‘^' ^wcnnigraufcttc pfunbt lotigee (Bolbe/bocbrecbcnbie Slïr^SV?
* «ür Vier vnb jwen^ig lot für ein Pftinbt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^abt/au^brepêproe
urn eten ^Ifpanic.
'^ttta ^^''^erCanbóbrtuptmannfebaip:bep KómifcbenKeicbóintOifpanten Prouinda cartha^gi b(itj2,^*'*’”^^^‘’'baginenfis, flopt von nibergangan Portugal vnb ©ranat/ ”^f‘^-^/tte ^ ^^ r^^i5’9 Dóleter gebabt/bic Kctd}|tatt allba bey vnó bcBannt/^o '^«‘’‘» ff«tt^«0’ 5^bago/bamal6bie l^atipt jtatt ba ein (Bolb^r^t war/ wäret nit
^«tntf^*'^’^**^'’^*®^^^^^^^^*^/’’ber 5eben î'eutfd^e/baetmg alle tag bem fthffJ^^J^^^^vttbbem Kómifeben^cyferinbie Cammer jweytaufentvn nbunbcrtïöucaten/obcrX^ngerifcbcCBwlben,
-ocr page 336-^Äß rttt^«V^«(§ ^0^rtttW6 ?ll«CMttttt7
Lufitania.
ibic bHt« ^Zaniehaapanannfebaffe banml» Lufitania,ftçt bnô 2^S retd? Portugal /b^rnu^ bk 3lnfrauw vnfeve gnebtgen iOerren bü*^^®l |7.,;/ bcy ben Kórntfeben and) brey Cammergeviebt vnb feebß vnb vterglg *^^^®en/ fimffKetlt;^|ïett»ottXombefegt/vnb etne^reyfîatt mk Kómifd?enl3wf3^’;, rkr inttaleenCatetnern/fecb^ vnb bretfftg benXviegern ^ugebórenbe/glt;blt;*L . vnberanbern Stetten ijl nod? Lysboma, wolbebannt von berbauflwanfwlt;’n wegen.
GaUttM.
jOkvierbtCanbebaupemanfebaJebc^ Kontifeben Keicbe in lOifp^^’^L i b«(l fegtGallitia,5ubem verren Sanct Jacob/ ftofjt an bae legt lt;^«r/banj^ lt;nbsp;5um2£n **^®’ lt;® ^’^‘^ ^^’'''^ Stnannt wirt/fpreeben vnfer ‘Ö^eutfdjen/jum ftnflern Stern/ift ^quot; Stern. lt;nb ber IVelt in vnfer Sprach / bat brey Cammergeriebt bey ben K^itktn/*J^
ber bem erflcn waren vier vnb $wengig Keid?flect / bereu tgt;auptftatf Kraebara 3lugufl a/bas anber Cammergeriebt begrifffeebgeben X’oldet^^*’^ Sfugußa i'ufturia, britt bett 5w6l J/bie i^aupffatt 2lug»ffa bief 2lf{urica/aUba lag ein ‘2^eutfcy^ , JOauffvon Knechten / bief Legio ieptima Germanise, bad ifî bie f benb jCeflt^^^ ober auferlefen lOauff vnb Koctcauf ‘2^eutfchem Xlanb/vnbbkfer p*^^Ä cknvnb Canbdbanpemannfebafft warcn§ugecignctfónffgebcn Jn|el/P*^ hoben (Deer gegen XVorbt vnbWeft liegen/brey in d^itternacht/bie anbeti^’”
ntbergang.
^Róuijreit^Öw nat.
lökfönfft Keyfcrlicbe Canbdbauptmannfebafft nennen wir «««K Königreich (öranat/von berJOauptflatt fobieKömerllliberis nennenbit^^J^ biefe prouincien Bæticam,vôIVaffcrPnf Bætisjjunamcn/bat vier Camergenw*' i bunbert fónffvnb ftbengig Kcichjïett gebabt/vnber welchen waren neut^ ^ fegtvon Kotn/atht^teyflctt/boch Körgerju Kom/neun vnb jwengiS^’’. alter ber begnabet mit ber jCateincr Jreybeit/badifïbiebad erfïort barinn Kom ligt / bett/fed?fallweg gang vnb gar frey/brey bunbrifeb ^*J bunbtgenoffen / bunbert vnb jwengig gehörten in bef Kriege voiced meifîerey. ^uf biefer prouincien iflburtig gewefen ber bochgelebt^te (Plt;JJ Seneca/vnb fein 'X)etter/fcincd Kruberd Son/berpoet Äucanud / a«^^*^ Statt Corduba, Auerrois vnb AuicGnna,biC 2lri(lotelifche treiben Vnb
tof#evatSS**^ ^tr A^rgt / bergleichen Keyfer JOabrianud auf ber Statt Italica,vn anberlt;«ƒ reblich toffer Keyfcr/nemlich Îraianud vnb ^Tbcobofind ber lt;5rof/bar^J von bent poecen Claubianoein grof lob iOifpanien geben wirbt/Sprid?t^^ fromme3mper«a^ fpaniafey Principibus fecundapijs,bad ifî/fcy fruchtbar/bring vnb trag tp«6aMp??»fp(,nie. fxumb/reblich/ lt;5otfdfurchtig Keyfcrvnb Kegenten. KieferiZanbdba^r mannfehafft ifîungerechnet gewefen bie Jnfcl (Babes/von (Bried?en wit*
genannt,
löte fed?^t proutneten / iOtjvanten jugereebnet / be^ betltgen alten fd?en Xeicbó ligt wol jenfett be^ (Deevö/gegen obgenannten jCanb^b^^’Ç manftbafften tn iOtfpanten vber/gegen (lOtttagwerw/allba bas (ÏOeer ankw
(ben ijl / bae von elnanber getbeilt wirbt / nienbert weiter ben jeb^^ ÏÜ^n (V5ctl/wargletcbjwo‘Ceutfcb(0etl/anctltcben enben ijle nur einer T^^^ftS nit gar ein viertbeil einer‘Ïentfeben (ÎOeil/breit/ wirbt nun genannten eibida. Xiateiner fpreeben Sibilia/aUba feyn ^wengro^^erg/biebas (V?eeralp5*’' famen jwingen/ber ein ligt berwerte in lOifpanicn/bei jl bey ben alten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v
C4ife. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calpcjber anber jenfeitbe^ C^Oeerein^ljfrica / Abylagenant/beifïntaubie©^”^
len vnb 5il iOerculiö/iff viel 'Volcfenacbeinanberanbiefemortgewefen/b*’ intmereinöbasanber vertrieben vnb au^getilgt/MauricijjMaurunjMa/rxjGy''’ GetulijBatmurx, Anrotales,alfo vergeben alle bing/bat viel Xeicbffettgehabt/ rauft baben bieKonter bie König vertrieben/ifî fr legte prouing/bupgt’^” neu Canb int nibergang gewefen/ bae Dolrf bat Keebt nemen inôÇn/nylt; vnbgebcn/bcrnbalbintOifpanien/inberfwnfftcn Xianbebauptmanf^ay/I wir fegt nennen bad Kónigreieb Granat/ bat auch 5 wo ungeeignete 3^P 9
-ocr page 337-M9lt;tt'$^5m#lt;ttfilt;lt;w. CXLII b^t / vnb t jî htfe letzte bc^ Tvomifeben Ketebö prouin et eit int nibevg^ng /etwet ^‘«3*^oßwc(^ctg 2^0ntg«tfb vnCnnb gewefen/vter vnb breyfftg'^eutfeb (V^eil breit/mebvbrtttn nenngtgUngwte cd/pUniuß befebretbt/von UOttmitrtcbt gc Ç**^*^*^**5''wtrc btez breit bet C^nb gercebnet /vnb von ntbergnng juw -^i’iTgitng bei^t mans bic leng.
. ^^i^(ibenbvttblcgtint?ifprtnicnbcmbvitten2lt;ret^bc^K.0ttttfcbenX.eicb0
K«)ß vnjwengig Jttfcl/vntcvbctt jeyn^xvogroße/fo nun befonbeve^^nigveieb
• ^^^/ntrtnbeijïô jegtMaioricas.,
k- ^“^ ïgt;tcfêr j[X4nbóbrt«ptmannjcblt;ïfftvnbprouinciett fmb bic Konter vnb
J^ Kcyfer vertrieben worben/von fTcibigenflrtrcfctiDolcbcrn ben C^eutfeben/ ^tenanten ber (Boten vnb ©ortlenber/^^lrtunern/TVanblern/Mnuarit vnb ^wraben/bte nUbn fieb nibergetban mit Weib vnb Äinb / b^ben aUbn gro^/z ^5lt;btilt;be 2^ónigrcicbnuffgcriebt/ bienoeb von/nen ben namen b^ben.^iefer f**^ a ^^’^^ otgt;3lt;^«lt;gt;ttttt« /Canb innen Key fer (Tari ber funfft/ein geborner JW’^lîvnb^nçbcrQog au^ Oltcrreicb.
^n î»cm oferWrn Kretß br^ alten $XônnfcÇen Oveufe
Europa«
S^S^fegegenbtn X^uropafo plt;bam3nanbebt/^wifd)ettber îî)onawvnb Q^Venebifebent (I?eer / lüelfcbcm vnb^ (Briecbifibem Xlanb befebloffen
wirbt/i|ï ber viert Krci^ beft alten Kómifeben Kciebß/biealt Kómifeb ‘ï’ïQley beiffen bic Keßer alle in gemein Hlyricum, tbcilene in jeben I^anbe*
Wtmattn(d?aßt/bie id? all mit Hamen ber nennen wil/aueb auß bas tûr^fï ^^5«igen/wcrfol(b Canbvberjogen/bem Komifében Keieb vitb Keyfertbtint fc*^®’‘’’®*wtctt bab/ barauß man greiffen mag/bae ßeb 4lle bing mit ber jcit ver* 9Veitvbcrvnfcrnbancf/c6gefallvttóobcr niebt»
^Laitböbaijptntannfcbaffc biefcö vierbeen Kreiß betalten Key? ^oricumrJpeft/ê. krerf r ^ ’’'^“^‘’^^^ ^^’^ Noricum Ripenfe,bebt fidt an am3n vnb jw paffaw/ «en ^^^ ”^’^ ^^^ ^onaw biß binab an baß Dngerijeb gemeref t / wie wirß fcijc ^^’^f«/iß nun Beyern baß Canbob ber i^nß vnb 4gt;ßcrrcicb/Wirbt von ben
«le x^*^ ^^^^ genannt / baß ßoßt an ben 3« vnb vorauß an bic Ïgt;onaw ben bic
Ripenfum genannt batt/wiecßber poet Metellus in feb ^^‘^egernfee vorbanben fcy n an^eigt/bavonand) bic alten Ko
we nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’*'^ Keuter an ben geßaben ber Ï)onaw Itcgenb jn beb ween bic ^^^^9 gt;nbsp;J^f^6'
’^^^eß Kómifeben Ketd?ß Ripanj vnb Riparioli genannt werben»
ßtit ^^^^^ manba^eenKeiebßettfo barinnliegen/beiffenfe^tAredatadß biffk L ®’’’'’’’^lt;*^ ^^”^’ Laureacum eine große med?cige Ötatc vnb A^rg? S»S?.^^3en an ber ^nnßba pc in bic wnaw feilt / iß auff '^curfd) lóhtt ƒ**^^*^*^^^^^’* Abrißenfmbgewefen/allba ©. (^0arcu8/©.paulua 3eprcbigtbat/wicid? balb bernacb inbiefemKucb weiterim leben Key ^eronißbefebreiben werb.
*^t(btirt^lt;â*^ ^”^ gelegen bic briet Kómifcb Cegion Cætij ,ctwan ein große fwa kk ^*^'^''^ ^^^*^***’ 3Dorß5etfemauwr/bavon baß (ßebirg/fo ßebba «»bebt/Cxcius genaue wirt/man beißtß jegt mebrertbeiU ben Kalnbcrg.
Claudia,
-ocr page 338-3wuania ober Qatç burg.
2(gutu über Q5rugt; uciF.
Piäauia. pettautv.
©ae antxv ^«cS ^ö^tanuw 5ï«ctt(tw7 • Claudia,i(ï,ci50pudjUrn/bciigt;Si(ïbumb Xegenfpuvgjugebóvtg. Fkuiumdr ‘Wten/ab Xïfilgyptuó/XÏrttCrtó ©y lutue / viib bic alten pnntlegia an^et^cn.»^/' juliobena. debona,ober luliobona, etlidjc brtitcttó fût pettond voter Wten / etUtV^r^ ‘^TiJiUn ober 'TVien/aUba i|l bic ad?t Xómtfeb Cegion gelegen. Carnuntum, etw*’' eine große Ketd?ßatt/ ligt am ned?ßen/alö paterculne fagt/nn b$ 2^« Noncorum, vnb / aleplininó anjeigt / nuffber gren^ ber ‘centfeben.^d? enb oben int erften ^ud) mebrbavon gcfcbriben/etlicb baltenö je^t für i^**ï burg/allba war boe 'TVtnterlegcr beß Komifeben Îlriegôvoldô/ bot viel^J’^*’ anbere Keid^ßett gebabt/bie nun all jerbrod^en vn bie nomen verloren bf Ï)ie anber /lanbboiïptmannfcbotfc biefes vierbten 2^reif wirßuin^*^ befebreibung ber Kómifeben prouincien/genonnt Noncum Mediterrane“'^’ Cba6 ijï) nitomgefïoben fonbernweit borvonint Conb ligt/ bic Pooptr^ barinn/betftbcy benKómernlulium Carmicum, ober lulia, fol jetj *Villolt;b/lt;^‘/ :5«U(«pvet opiUat^ Jj^ nocbetn olt^crbrod?cn^«rct(ïrtll ifï/fcy n / bas ben namen nod)bcblt;:l^ '''’ 2^ernbttrg/Iuuania,ijlici5t ©alçbnrg/Tibumia ifï jerbroeben / ligt in 2^^*^!!^ ten. Sermium Virunum, Teurnia/ßnb vmb ben2^cmfccgelegen/ftnbnO£blt;’' ba alt 0tcinvorbanben/baranff )re nomen fteben. Aguntum,foUcçt^tonj; eeïleyn/Pontes Oeni,i(ïjet5t4bcting. Celeia, Cilt/Patauium ober Petabiogt;Et taw/i|Ïcin^iflbnmb bagewcfen.Pilt;ftauia,i|ljc^t§crbrod?en/i(ïeinpfottb^’' petraw inber ©tcyrmardt/iftbef 2vlolleró$n Kcgcn(purgam J». 5^*“’ obcrSa]pencs,i|lnnnvnfcr5tauwanß^bcm©alin2^arnntcn.
Aemonia,ifBjcj5tCeibad}/Viana,fó plininôfcçtMneint JOermolonô^^-barns ein fa jl gelehrter (^ann/bergletdjen Î)octor Johannes Keud)HH ':'’t Wien tn4gt;]^crrcicb.rCocb anber Xcicbflettmebr in bicfee Canb iOauptttn”’, frianaiiifebiti als ftbofft/fo bic Komcrvnb bcf bdltgcn iV0mtfd)enXcid)6 befebreiber Gauan«^ W*w» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum,Gefodunum,Posdicum, Idunum, Sianticum, ncnncn/bcfcbl id) einem onbet”?
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erfotfeben/ieb bin$n ormbarjozWicwolbalb bevnad? werb ii mebrvon bm
prouindenfagen/ fo/cijt Reyern Z^iftbuntb ©ali5bnrg/:3lerntcn/0f^!^^^ marct/vnb(j5rafffcbafft‘2^yrol'bei(f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
îDiebritt bef vierbten ^rcif in Xfuropa Key fer lid? XIanbba«ptlt;^^% febofft Wirt genontin ber Komtfdxn Camsley Valeria, von ber 'Cod?clt;;t2^ ■,
DeftnaPatorum »’’^ ©trobonc Deferta Boiorum, bas tflbic Keyertfd) Petb/ï|ïbefd?lolKf^i;jv, feben ïDraw vnb Ï)onaw/ begreiffe ben ©cc von Kómern Peifo, betft n^,!^'^ ' lcrobcr4gt;bcnbwrgcr©cc/allbabiealtKcicb(ïattSauaria, ©. (V?artinb«”L ; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘(rcutfd?.©tcinam3lngern/Sacarbantia vnluli3,pnb nun vnbebant/etlieb blt;**L ’
für 3ubenburg on ber. ibonow Itgcnb, Flexum,ijïetwavmbPilónium,‘Ï^t^’U^^ presborg ge wefen/aUba in ber befe^ung gewefen iß bie vier5ebcnb‘2^eutfd? K gion $u befdju^un^er (Brenig bef Komtf^en Keid/s. BregaErium,boltert ^^L fór Strigonium,5u Ccutfd?(Dran/ißbefe^t gewefen mitbererßen ßt^*’’^ jrf “Voitlenber ober Peiffer. Sicambria, iß Budavnb alt 4gt;ßcn. Sempronmm’J ^ia«2n?^^”’* X^benburg. Narabo iß Gaurinum,‘2^cutjcb Kob. Dilonbercmebr©tcttlop’® forn. Ifs iß biefergegenb ein große verenberung bcy ber Cotibvnb '^fft Stfebebtn/borumb ßeb bic namen oßt verwert boben/vnb bie alten 0^ , all jerbroeben ftnb worben / bartnn hoben vorsciten ge wont bie alten normals ©ebwaben/oló bezeuget ©evens Kufuö5tß«6/biefc hoben ved ^^ benbieK-ómer/biefcynand?baranf nad?mals verjagt worbenvonben Clt;• feben/4gt;ßergo tten vnpouncn/wclebc bic Key ern Vertrieben hobc/jn Uö^n^ bicX^ngcrnbreyntommen vber ber Key ernbaneb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Âu
ibievierbt Komifd? iianböhanptmanfd?aßf biefesorts wirtbefdd'^ik , »röttf« jwiWu» jwtfebenber ©aitw/ abonauw vnb lOra/ jc^t Dngern vnb Winbifd?
hot viel feltsoms Dolcfsvor geiten gehobt/bovon man niebtsmehrfo^t^j.j ” '' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jufogen weif .If ht bas Kómifd? Ketd? breyn bam/waren barin $wo PJ^Ä4j
mgPanptßett/obcrols plinnisnennctPanptbcr‘X)ólder/basalc Keieb hot aUba gehabt bcy fnnß^ig großer Keiebßett/vnber benen bie pot 11 ßatt gewefen Sirmium, oberhalb (5ried?ifeben Weißenburg on ber je^t/olsctlichfogen/©inhinS/ bobergutWdn wed?ß/ fcyn/ iß d» ^^‘’^jät
-ocr page 339-^Ott «en Sïómtfef en ßetfew. nbsp;nbsp;nbsp;CXLIII
ba gewcfcn/bkaltciï Kómifd^cn 2^ctfcv brtben aUbaaneb iOofgeb^tU^tt
^»o gemundet/Taulurum iltje^c (örtcebtfd? Weifjenburg / ba bic Öauwtnbte TaumrumoietBei. juoiwuw feilet / 2lUba blt;tbenbie Kómev etn gatt^ Sltwatiiv vnb gewaltigen .2’^lt;*lt;/«w. wu|fettmitaUetvii(luttg0tteitfd?teffgeb4bt. Sifcicabab id) imetfïen 75udgt; too^'k‘^^^^^ ^‘^^^‘^ iff auch eingroflè Kcid)(ïattgewe(ï/ von X.om befe^ct bar//
tt burtig vnb barinn geborn finb biefe 2^cifcr/ ^ouinianuß / ‘Valentinianus
^*^f^/be^gleidjen ber anber/vnb Äeifer Dalenß and) 2^cifer ©ratiantiß.
w ^^ ^’^”tf®^ '’^^ fcdgt;fte be|ï alten Aónnfeben Keiebß jC^nbebauptmanm
im vierbeen 2^rei^ tturope brillen bie K.óme.r Salenfis vnb Sermenfis Pro-Ct^k’'*^*^ ^^” tOauptjIättert/etwa fïebet gefebrieben Suauia vnb Seruia, finb jc^t j^lt;ïbaten vnb ^ofen/ ober Croatia / barvon bie alten 5órfïen in Beyern / von ^‘î^auwvnb 2lnbelt;bß burtigbey Ü0ünd)en/(icb Ocnjogfebrciben/alß bie ab ƒ»{ orieffan^eygen/ricmlieb $u ibieflen/ vn ^ enebict peuren/ bife obgenannt ^Kebf prouincien bef altenKomifcbcnKciebß liegen oberhalb ber 0auw/5wi* k nbsp;nbsp;nbsp;^ ^lt;’’lt;lt;'ww vn 2gt;almaticn/ fo am (ßeffaben be^ Denebifebé (^Ocerß liegt/
^•^ Çûrdnifîcltjmmerbareyn.
th k *Rbenb vnb ad)t prouincien vnb gewannen Canb bef alten 2^eifér^ rroumei^. bumbß / liegen an ber jOonauw vnber ber 0auw / heben fteb 5« (ßt iedujcbcn salenßs. ^vctlfenburgatt/fîrecfê heb mit ber îDonatiw hinab bib an baß febwarijeiVOeer/ ‘halten Ceutfeben hcilTenô nibem vnb obern (lOeiffen / bic X-ómerMyfiafupe// ^^orprima, Myfia inferior ober lecunda,henenncnßa«cb Dacias, ^a Skeifcr^raia-^8 bas iianb gegen vber ( fo im groben Ceutfd)en Canb liegt / bas wirbt |ct5t ®i6cn6ói ^ wen» es ‘hcrtbiirgen hci||en/bamal6 Dacia im Cateingenannt war ) vber$ocb/ma// ‘’«Iw»»
wet ein Peoiji^Q barauh/vnber 2^eifer (Balieno warb cß wiber verloren/ ^ure// b jT*^^^*^ ^'^ ’nld? 2^cifer fuhrt allee was Kómifeb war barauh/fcJ5te hereym ’^^^^ ^^’”*^^ Keid) vnber ber 6auw/vbcralanbcr3Donauw/malt;bec ^‘Y^wo Dacias. ÎTâcfe Canb haben bem Kómifd/enKcieb abgeb run geübte ^^’I34rttfnitircm2k0nig^atho/bavinnbnenncnßbiealtenvonjnenbie^uU q^uiw«»wo$«rge 9'tvty/ i^gijç^^j. ^^j^ cinthcilirtbcr ©yrucy vnbiralacbcy/bcrCiirdhateó «ïf^óennwu ^f* ^rijfen abgewunnen/ vnb bates noeb innen.
■ Y’^KÓmer haben viel greife Keieb|îâtt in biefemCanbe gehabt / barank ’l^àchtigc 2lt;ónigcbürttgfeyn/alsConllantin«6ber (5rof/3lureltantjs/vn 4^-^’^”'*^’^/vnb imcrflcn ober obern (ÏOyltaltcgen bteorrer vnb (Degenb Dar-
‘^ Vnb Dacia prima Ripenfis / bie l^aupcjtaCC Martiannpolis Abretana allba biC hlartianopolit. SiJ^j'^''’*^Ädpr/Darter vnnb ©on / von ben'?rcut|cbcn crfd?lagen würben.
'’‘‘^^ (Weil vnber (ßrteebifeb TPeiffenburg / allba bas Kómifebe lt;5e// yerwar/vnnb CaftraMams, bidVagenburg vnnb Deflbef (Sottsbef^^ric//
Hadnanothera S^cifersWabriani 3^Strbauf / vnb viel anber ©tÄtt mehr Uadnanotbera. (Jt'^Sr^’^^yiwvnbaebten Canb6bauprmannfd)alff / habenbie Korner and? C b^^^’^^^*^*^^^^**^^^ '^”^ ^*^^’^^^*^^ Dólder/ Peucini Triballi genannt / vn^ j^J^^^n Stätten Duroftorum/ aUbabic erff IVelfd? Cegio ijl gclcgen/bavonautb 3*’v^meebtïglïeK^miflt;b óbcrfïe5elbthauptmantt^tius/ber fid?
’•^Aottig^ljol/imjCatcin Attila genannt/gefeblagen hat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%ofi(l2(t«U«
^^ ^‘^ ‘Ccutfd?cn Öd):lbauw nennen / allba 2lt;cipr Öigmunb j^ Cüvden gefcblagen iff worben / t^ert^og loans von ^urgunbi gefangen/ ^“P*^^dgt;c von Beyern/ foyu3lmbcrg ligt/ taurn barvon enernnnen/ aiMk^if^^vffS^wcfenbcr bod)gelehrtc (Wann Theophiladus / ber ^bepett vber bie neuwe A!:he gcfdgt;riben/ ber gar hoch gelobt vnb gepreif t wirt 50^- ** ®‘‘^^■brten. 3ud) hat ©. paulus in bifcr Statt gefebriben ben i3rielf ^v^tto/als biclcrTheophiladus wil/benman fonlïauh ber Vulgar cv nennet. ^^*ttallbailïgclcgcnbicKcid)ffattNuidunum/obNeoduniim/waraulf’Ccutfch ^bS^^r^ f ^^'^^^^^onauwthetUt/ vnban fibcncnbcninbas(Wccr feilt/ 2lt«^ ♦V'^””^^ ^‘'’^^^^’^‘’pf’’^^’^’^fdmtfc tn lll^rico /berKómer im vterbten ^.H^^’P^/ ^'‘ff^tt^lt;t Kómer Libumium / lïohran bas Denebifche (Weer/ 3cb JT*'’^^^ Willerreid)/ bat ctwan allein vnb cigcntliehlllyricum il vci|lcrt,joic Kómer haben barinncngchabt^weyKaintucrgcrid/t/vil grof / 13 b mAchdgt;
-ocr page 340-Sue att^eï ^«cO Bo^Âttnû $ï«ctt«m/
inccbtt^cKctd^flAftvnb alle frey bcy bräfftgen/bnbett aud) bav^u 5^^’£^^^r? «cun^nfcltt/bcif3tjct5iinbbieirinbtfd?elt;ÖrtrcF. Ï)teTVtnbcnfortui^ettn^J l inb bommen fey n^baben btfi C^nb ben Kointfd?en 2^eifevn nbgebvnrtS«^/ '’^'‘i bennprocoptue/ ^ovbanneber^tfeboff / vnbnud) ber bcyUgc/icbt^c*^ 0*ind (Bvegot'iuó/fd?vetbtinfetnen^vïetfen5n(V?nvimobcm23tfd?otfvÓ ©pnlactn^n ben ^^tfeboffen n«^ tOiflemtcb/vnb $«w fouine bem X^tniF^*^ Üïwbóbauptmnnn tn ibnlmncten»
Dnb ïSnlmnctn/fo nod? feinen nltê namen bebelt/ifl bie Iet5tcproiitnü^/ Üanbóbauptmannfcbafft ber Kómer im vierbeen 2^rei^ Europe gewefen/ breySkrtmmergertcbtgebabt/vilgro^m^djttge Keid? fîAet/Salon, ba von O^JJ^ IVetbbtfeboflr von 5vey fing febreibtbie tOauptjïatt befe^t vonKom/ b^t W 'X)olcter vnber irer vier ^nfeltnbrey bunbert vnb jwey vnb feebiJtS lt;Ölt;Ww” ober wie es bie (Beiflliebennennen/Dechanat befebviben.
Sicum, jenunb Öibencf /inbas briete Äammergeriebt/fo ^n (Darona wlt;**^^ geboreen neun vnb adi^ig 0e^ee/brey^eben’Vólcfer/ mie fónff bunbert »ƒ breiffig ©eriebeen ober Ï)ecbanae. Epidaurum, bei^e jc^unb Ragufium,aló ^4’^5 wóUen.^0 pub vielanber groffe 0eâetmebr barinn gewefenz baben aneb fï^^R 3nfeln bar^u gebóre.X)nfcr ale^ürfïen von^eyern bureig/von bifen 3 u^^^ ITolefabrebaufen/vnb ÏÖaebauw/ febreiben pd? (ÏOarggraffenin i^ifïerreiw vnbDerQogeninïDalmacien/baófie'Ïeuefcb bas t?ernogebnmbvon nennen/von ber @eaee60ernnia/ foam ^enebifeben^Oeer lige/bie 23ebmen innen baben/vorn Steifer (Maximiliano barey n gefege/ber ee ben I/^' JXnttowk^A^bie nebigemabgcbrimgen baei(ïnod?2^eiferifd?.‘X)nbbi^ jCanbiff vonben^d’^ ^«Ân^^i^m- tmcrblid) an bie Könige in Dngern temmen/von 0. -if lifabee kouteer/Ï’^^ WW. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5vauw(Berbrue/K.óniginin'X)ngern/bievon3nbevoberbembeyligcn^d5 obcrbalb (Mónebengcbornijl / wieieb folcbe bennmit mebrem grunbeiwUß^ een 23 neb werb an^ey gen auf ben aleen Krieffen.
X^nbauf ïöalmacien bae von einem tleinen 5lecf en CfobamaU trug;) bas alee Kómifebc KeiebtAglid? auff$ubcben gebabe fünffijig ©Olbö. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
X)nb bifen vierbeen Kreif Xturope baben bem aleen Xómifd)enKlt;’^^*^^^ gcbrungen/ó^ifcbe/lïarrfe/ wilbe vnb grobe Cent /bie quot;(TeuefebenvnblViu^ , jo genanne feyn ©oeen / Kugen / 3bern/ ober 23 ulgarn/ IVinbenZ Can^^*^^^« ber/ 23eyern/ onbieerflen vierebcil/bat iegunb bas anber allô ben meilltutpdj ber'Ïüref/vermeyneaueb auf bem vbrigenbie Cbriflenju verereiben/-^^’'^’^^ aucbmitber5eyegefd;cbcn/flt;bauwet man niebt anberf breyn.
'5on km fünffern Äre lt;f? kf alten îXômtfeÇf n KofeV' t^umbö in ^uropa/fo bie alten ^bvatiani Reiften/ ijl iege tlcin '^nrefey.
THraciam,ba6 Canbfo jwifeben (5rieeben vnb 0iruey vnb 23ulgarey tflvor $eyten ein grof mAcbeigó Canbgewefen/baebie wilbejlenvnop' fcbejleninganQXÏ^uropagebabe/gcebeilee in funffgig 5ürfïenebumb ober für|ler (5rafffd)atf t / bie Kómer babenó geebctlce in fed)f CanbebauptutaW
ïbie erfje Canbóbauptmannfcbafft Thracien lige am lt;5ried)if(ben(^d^_ begreiffeam $ipffcl fo ficbinbaóUÓcer jïreefe/aUba ©ejloe bie 0eate vnb lipolis, babaó(MeerCfo wir 0.Georgen 3rmnennen) bie aleen HeUelponw » ntd)tgar ein iüelfd?e / ober ein viereel ‘S^cuefeber (Meilbreie/ 3llba ^uepK^ fer^rieberieb ber cr|ï vbergefabren ifï/ brey jfnfcl fnbbifer prouincien5uf^d gneegewefen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^ieanber Canböbaupemannfdjafft Thracien wirt von einem 23lt;r3 bopea genenne/barinnen feyn gelegen Befsi bas Dolefbic 0eaet Pbihppob^»_ copolis,Diocletianopolis,Maximianopolis,Traianopolis, Platinopolis, vnb '’*^‘^^^|;y
-ocr page 341-ô0tt9lt;tt$ÎMlt;êlt;ttfiàfew. CXLIIII
dfn I^*''*’ ^quot;^ Alt;y1MwZ von ben nlcenXómifcbcn Keifern vnb Keiferinnen ^^'s ”^^ ^^”” P° ’^ ’^ *” (övtccbifcbcv öpvad? ctii Statt ober ^urgt.
Panh k *^^^^ ^^^^^öbrtupttnrtntjfcbalfc btc^ auch Dacia, tm (Dcbirgc / bat vtev 7^^P^”**^””flt;^^ff^ gehabt / ï)tc vierSt pvoinn^ bief? Oenimontana, von nn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® ebwg Oenus, (o man nun ber Welt Äetten nennet / baranff man
bel/4f^ n *’‘*wwvnbauebtn Wcifcblanbjietgc/ fe^imb ltgt bannnen 2tbranogt; ^'^^f tt^t^b^ f ^b^^'^^c^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Ö^cutfeben Äetferö t^abtiant ^mg t/aUba
Canböbauptmannfebafftht '^bracten wirtgenannt Europara, babr^’^ ^^^ 3n)cln/bannnen ltgt neuw Kom / fo wir Conftanttnopel beißett/ bat/i?*^2J”^ ber‘(fürrfifefo Keifer t?ofbelt/ bere vor fibençtg jarengewunnen ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keifer5rtcberifbenbembritten.
Kre'ß SP^^^'”*^ ^^^5 fianböbauptmannfebaffttn '(Tbracten / bemfünfften 6t *^ m ***^^F* ^^^ Komifeben Keidbö/ beifît tUin Scythia vnb Pontus,barinn bie tt)cf ^^l^’^’^**^beyben Kornern ein enb dOefien vnbein anfang “(rbratien ge? 2. ^^ nbsp;nbsp;/^^^^®f’® ober Gallatin,SitonijjMelembha, Anchialus,Tomi,babinKct|er
® ^^” Poeten -Onibium tnnö elcnb verfebief et / baf er brey ^lieber ouidiM ^a^cr ve ^JJ;’”**^Slt;|H?rjebenb^t/fonod) vorbanben feyn vnb auffbcnlOobenfcbukn arteamandi, von
^^*”®^’^^^^^^^’* 5^i^f^’^if'’^*^ben/ ©oboebber Deybnifd)C Keifer 2tngn(in« ^ittinft® »eiwprffä bat^^”**^^”'*”^borfft bie Xic«^ nid?t tnben^elç fe^en/ (je würben wo! felbefl 'irAi2V’’*'^l^”- '^tUebe wollen es beif /e^nnber Chiha.iÖife £attb alle bat ber
blt;n ebrijten abge wonnen.
^ fe d^jit enb kßf Ärcip befi 9?ötntfcßf n 5Xf f cÇé in èuropa/f d^t fHcintfct) Örvda/vnb ‘^eutfeV
©rtecbcnlanb.
^^\ ^’t fed) f ten vnb letzten Kreif befalten KomtfcbenKetcbetnlfnropa/ 0^j*'ennet bie ait Kómifeb Can^eky Grxeiam vnnb Macedonian! in ber gc^-bleinW^^*'/*^igt;dleted weiter in fiben iCanböbanptmannfd^afff/betft/eQtbie
^‘^'^dey/berwerte in Àl^nropa.
brik •^*^”^*^^*^-^“*^^P^/”^”*’^**^’^^^”*^*^^^dn vnb eigentli^ Macedoniam, beta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! ^^^ '’^*^ jeytenbunbert vnb funffn^'Volder /vnb vnlt;-
Kon^^^^*' *’**wbaiften treff lieben jwcn mAebtigjïe / aller Welt wol bekannte/ 6roS?®^^^® '^ rtemlieb Kónig philips vnb feinen ©on 2Hevanbrnm ben j^jott ^^^'gt;Httamlt;ngebabt/b«ftault;bEmathia,Mygdonia,|èintfeetlgeglt;ttbci; IR n ^rk^ wlt;tt6/Pafonia,Pelogonia, Befalitiac,bat fieb offt verlebtet mit ber (Brenn/ kleine '^^*^^”^^*^“”3 ^^^ tOerrfebafft/ gUidö vnb vnglndö/jegt weiter/je^e nemr^^^^^”^ f^bvilgrof müebtigeKeid)vnb^teyftAttbarinnengelegen/ d)eti/”^ '”^^^‘'^nbern Pella, aUba Konig philips/ein Dberwinberber ©rte^ vxtlt ^^^‘^^^^ ^^*^ / '’”^ R*^ ©on 3llevanber ber (Broffe / ber ganzen Welt gclt;/ Philin®^*^ ^^’^^^S^^®*^”*^^ worben. Weiter feyn bie Keiebflattallba gewefen *gt;öfhS;b ^^f^°™^’’^”^^’^ Öanct panlns gefebrieben / weldoe ©d^rifften noch Philipps
^****^®banptwannflt;hlt;*fff habenbte Korner aoeb Migeetgnct vier has et '’’^^’•^ benen Lemnos begrieffen wirt / ‘Dnb bas iff bas Xianb Macedonia, ^tdß^ß^ ^’^ Slt;^«Qc Weit vnter feinem (Debiet bette/vnbbef gangen Dmb^/ W^r '^*^^*^^*^® gewaltig iH gewefen/hat mit groffer gewalt geherrfebec j0- ■^hen/2l.rmenten/Iberiain,Albanian!, Cappadociam,©yricn/ 4fgypten/tfï ge'? ^^s^^^^ Stofèrmaebtvberbie(5ebirgber Welt / mit namen Taurus vnb Cau'^’ ^lt;rc/t Ïk*'^^*^ ^^^ Sebraebtbie perf er/(V?ebier/ Kactrier/weite breite tnAd)^ «’Heb'? v ^*^^^^”*9teicb/ fampt bem gangen 2lutfgang ber ©onnen / bat borfJ^k ^*’^^*'® tetebefb vnb weitefï Canb in ber Welt/ vberjogen / vnb 511 ge^ l 'quot;Fracht/hat es ben ffreitbarfen jweyen groffen treiben vnb Hotheif
K q fern
-ocr page 342-TheJfaliA.
Icmpf fin
ÎEVul in îl;f ifaha.
^dö dttbev ^«cO ^ob^nniö ^(uenetnt/ fcrn^ad)o vnnb i7ercnlinad)gcthan/nid)tft beßerminber hntcößd) burf*;’* müßen / iß von ben Körnern 511 gehorfam mit gcwalt gezwungen worben. cius A emilius Paulus, ber Kömifd)e l?auptmann / hat barinn auß einen vnb fibençig Stâtt geplónbert vnb verbaußt/fo groß vnglûd vnb gift« tir bifcm Canb wiberfahren von $wcycn U0cnfd)cn. ^ergroß ^He^anberhnteö biß in ben iOinttnclerhaben/ ber pauluó 5u hoben gcßoßcn/allcö was von^P^’J fd)cn hie iß /muß fid) nicht allein mit ber ^cyt verbchren/esmußaud) g^rm» emanber jergchen/ba hilßt nichts fór / barumbiß biefe thorheit vniciblieh/ ^^’* lt;X0cnfchlichen breuchen bie ewigbeit je wöllcn geben/ vnb barob wiber bic ganÖlt; natur vnb fchidung(ßottcshaltcn/ wir wöllcn ober wöllcn uit / fomößettWif ßcrhcn/bcrglcichcn and) alles was Wir machen / gemacht haben / vnb noch wa9 chen werben/Î)cr meiße theil ber (lOcnßhen wire betrogen vnber bem fch«i^^^P
ibieanber jCanböhnuptntannfcbaßtbcr Körner in lt;5ricd)cn heißtThefla'/ lia, befcbleußt vier Hauber / heißen Stymphalia, Magnefia,Phthiotes,Pelafgiotae,b^^ Vier vnnb breißiggroße / lußige/ fd)önc Kerg / bic herumb in einem Kreiß vnb King wie ein SpiclhaußCab $11 Kern nod) vorhanben tßdiegen.iöarinnen
’ gen vor^cyten fünßvnb fibençig Sräet/ biefe £^anböbauptniannfd)aßtlp aud)rcid) an großen fd)ießrcld)cnIVaßcrn/barvon bic alten pocten viel fd)i'e‘'' ben, fingen vnb fagen / aUba iß bic Inßigß©egenb vnb ‘C^halgcwcfcn/ bamnn luftig« Viel vonCwie vorn parabciß)fdn'clbc/Tempe genannt war einer ^^cutfd)cn weil lang vnb breit. ^0 hatbiejcs Canb bcy benaltenvielDnholbcn vnb 5^i’^^’’^f innen gehabt/ wer bic Sd) wargbunß hnt wollen lehmcn / iß nur in bau
Ipirm Noua.
Epinu Vetiu.
Ächah.
Athena-
Pelopeneßu.
Methant.
iDtc bnct C.anbshlt;ittptinannf^affc in (Bvictbcn bd^t ncuwEpiniSjftor fielen bctti^ntfgangrtn DilmatiamjAllba ItgtDuracium/^cnrfd^ïöiJVrt^o/ff'^*’^ ein grolfe Keiehflnrc vn ^i jlbumb Apollonia, von Kom mit alten S^negetn^^^ fe^tZvn anber © tätt mebv. Ü^e geborten bcy ben alten Kölnern auch ctltd? j^^ fel bartin
Ï)texncrbtiCanb6banptinannfcbalftvnb pro«tn^tnlt;5rtefben/be|ï4ltlt;’’ Könnfeben Ketebö/ nennen bic Kölner alt Epimm, wir bcilptuMcnmibbie •^’’' manty/ batetwan viel Dolcfögehabt / vnb manebegrolle Kcid)(fatt/ if«^^^ ben bar$n gehört ad?t 3»fcl«/ ad)t große I^aiiptflett vnb Afr^billbiiwb/Nic^ polls Dodona. fo ein große .‘Ktrd)fahrt bahin war/ Euriaphinicenus, Hadrunopol’5’ An:hacus,Corcyra,Nesbitana,Beontica,Brutica, Neophi.
(Groß AchaiaißbiefunlffC proutnQbemaltenKömifdien Keicbölrt^Jf^*^* d^en/bem fed) ften Kreiß in ifnropen/ hat bife iDenjogthum begriffen/w‘f”^^ men Aetolia,LocrbPhocis,Doris, Bœona,Megans,,4ttica,Opoiitiorum.^nbifcrf?lt;^‘’F*^ mannfebafft iß vorjeyten gelegen bic fiJrncmßc Statt in ber ganzen TX*«« vnb öberße iOobefebtU Athenxbalfo vergehet allco / man wei ß nid)t obö nod) banben iß/ feebijehen ^nfeln/init famptNigropont,haben 511 biefer Jnfd gdA^^'f bcy ben Kötnern. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
iDie fed)ßt.Crtnböbanptntannf-baffc in Grtecben beißt Peloponerus,j'eijnf’' COovea/tewan eingroßmAebrig lt;trt5tönigrcid?/ißeinßpßel ßredt fid)i»^'’J CJOeer / iß bnnbert vnb jwclß (Tewtfebe (V?eilcn breit / hanget mit einem jW? fo nur eine GOeil breit iß/an obgenannter Canböhauptmannfebaßt / h^t mibßbcnnig großer Kerg/ißin acht lOcrQogthumbgetheiltgcwcfen/berenn*»^ men finb,in:hmos,obcrCorinthia, Sycioma, blcinAchaia,El is,MeiTenia, Laconia, Arg'’^^ lis, Arcadia,allba iß etwa bie große lOauptßatt Connthus gelcgen/bar$u 0.p*^’'^ Iu6gefd)ribcnhat/hataud) Jnßilcngchabt.
3»bcr (ßegenb ligt auch bie Statt Methane, ß wir (VDobon heißen / bie vof fiben vnb jwençig larenber'^Türdbcn X^cnebigemabgebrungen h^f/bieiP^! bie Cbrtßcn vberalgroß Keid)ßtä^ehettcn/woltenbcn 'C^ürdengarverrve’^ ben. 2ld)c Unfein waren bey ben Kontern biefer jCanb8haijptmannfd)aßf 5'’^ geeignet.
Jgt;ife Canb aUhatber '2’ürdvov wenig /arenben ChnßenabgewtmtifW bte^ywirßen/ Keifer vnb JOerrcn/barjoallcrwürget/ vnb hatögewalrigdinü’-
^ott^ett^ómifc^cné^cifcw. CXLV
^ö3clxt nt'cmatibö $u beroert / tbwt ttUmnnb battit / beffere lid? ntetnrttibt/wir ƒ voert $u k^taneb in benSaef tnüffen/CSott kfjt tein vbd vnge|lvdfjrc bic leng bS?^'^^^^^'^^^^^^^^^ ^**^^^*^ ^ïnSa’jufïbet/ fïvrtffetbrtrnrtd?n«vbeflcv
^te fibenb vnb Utje |?.4nb6blt;ïtjpttttannfdgt;Afftbe|ï Komifcbcrt Ketebetn ^^**^^?cttlrtnb/t(l bicJ^tifd^-’et^ajfo wïr|Cï5unb CanAiam neiïncn/ Ikgtmttteniw creu. ^^^a^^*^^^^^^^^^^ ^^‘^^ nbsp;nbsp;nbsp;fónfF^t^ 'Cciicfd?cf (Z)eH lang/batctwa bun'/
n 41 x^^^^ schubt / bic Kómet buben /r fonfï uud? fónff Jnfcln $«5cetgnet / ift Ch « *^‘^’^^bigev. ïbtefe Cunbulkun Candiabutber ^urd innen/(b cv ben candia.
»vijtcttubgebrunaen/vnb 0.puuluóbctebvtbut: IViv bulten vielKeid)^// oiei*gf4ge witte k^/nJ^^*'*^^”‘^örden/febterneunbmtbevt/utbev bubenjnnoebntdgt;tvet-trie// £JgtSK
•i/ -^v k^t vne wol vubtfd?lu3en/ntrttpt bic weil etn/iunb vbev bus anbei: cyn/ wtrtai.
j) '’^ ^^?^^” ’^“‘^ ^^n ‘^óef en vertreiben / wollen über bie vrfucb / burumb (öott
*’^'^‘^’cnulfo peg/ jïerebvnbmuebt wiber vnsgtbt / nilt;btgcbcncFen/id?ge// ',®^^‘3ubtbun. *X)nbbi^ ftnbbie Cunb vnb Cent / fobie Kómer on mittel in ^«ntb**b””^*^^^^^^ ''^'^’^ ^^*” ‘Wbte tOermbeunben ^ómifeben Keifer er//
Germanien, ^rof cciicfdlunb / ^wifden ber Ï)onuuw vnb Kbetn / ^egen iCtnifctfanf ^UhVttrtcbtbcfebloflcn/iÇullewegfrey / vnbbenXómernwiberwertiggewe// ^iSu'**^'*^ ^** bi A‘'^ buben ulfo bie Kómifeben Keifergunç Europam, fo vieljrgewefen ifï/
Les ^'^^ ®nnb ftben^ig Cunbebuuptmunnfcbulft genannt Duces, Præfides, ^«Stert / kçunb fmb fie vor fteb felbejt grof njAdprige ber^ogtbumb vnb
’®w» Sip^nïa/ tem anbern t^ed bef? (frblwcÇ^/
fc^^xenufcOgcjvcfcnifL
tbcilber TDeltgegen iOtfpunienvnb X^iiropuvber/vonben O^^^^^cinem Aphrica, (Brieeben Libya, genunnt/buben bie Kómerin^wen getbcilt / Ägypten vnb blcin Aphneara, vnb feben Kreif weiter in
viihtóÏÏ^®^lt;*»PfW*lt;**’m^**ff'^ nbsp;nbsp;nbsp;fmb uud) bifejwen Kreiß ber Ötutt Kom «wrt^fJ«»M‘X«*
’^”^^K$inifcblt;nKeilt;fe6 Krotbailengewcfen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^®'
liegen 2lkyunbriu vnb 2Hd?icr / vnb im unbem bie Stuft Cur^
lev / f nbsp;nbsp;nbsp;Konigreiebd Thunet,bie Kurburey/weißen UOobvlunb / bie Wunb//
‘Ïk ?r ^P^ volet/vonbcrlüeicbfel/bubettbenerjlenKrci^nucbKeifer Æçivptctt vmtb tWi» ^^'^^^®tobbemKómifd)cnKeiebubgebrungcn/5uCurtbugo t^ofgebuk W‘«»««»»ttnb bwttS^*r“^3«fflt;»w®^^*^®*^^lH but6wiber$um Kómifeben Kcicbbrult;bt/2l// SSelJJuJtS ^Uiit A 1 • ® burnnd) bubenó Keifer tOerucleo bey be Kreiß/Xlrgypten vnnb Päc»t nm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^*^‘^^^‘^*' '’”^ (^Ouebomet ubgebrungen / bubene nod) in//
6oib x ^^ ^^'^^^ ^^^ ^^'^ '^örct if gypten eyngenommen/ bic ©urrucen vnb mchv*'*^ ^*^'^^“^ verfüget / folcbee wirbt ulke in nucbfolgcnbcn Kndxrn mit
^‘^«i3ruttbtuu^gejïricben/3llfo bntmungebuufetimKómifdgt;enKeicb»
'^om «ften Äre tf; bef? StômifcÇf n iXe KÇé tm antern
t^ed ber '^ed/bnb beffelben fee^f; £anb0Vlt;»«Pf^
munnfebufften.
l^A^uerften Kreiß im britten tbeil beß X^rbtreiebö tbeilen bie Kómer in
lt;^çj veyerky *V0lcrer / Ïlemliebin weiß lobten / fo ßeMauros vnb Maurufios Mauri ’^^Sveim-rk ^^^ mNumidiam, fe^unb Kurburcy / inAphros ober Poenos,/e^tKó//' ^^^ufu/^-^órtiX .^^®'^’^*^brenlunb / ßnbbrey Cunböbnuptmunnfebufftgewefenim »W«lt;^^«»et»
bie Kurburey. Ltinc vnb bie erjlCunbóbuuptmunn//
bavutnk f ^'^‘^bren / wie oben ungejeygt ifï / but hinüber in iOifpuniengehört/ KQC bic uk Komifeb Cunçley niebtmebv benn feebß prowincien/ bie ße
13 b ilj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aphri-
-ocr page 344-©rtö anbeï^tteO ^«^atwiiö 5ïuentwi/
Aphricanusttennetti 2tlfo Mauritania Tingkana, btCWU*ti0tfp4ttïCn 5« gcviCblWt/ Trifolitana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bic nïd}tCV5cbU.CaefarienfisjSitticenfis,Numidia,Aphrica propria diétaBizantina, Tripot
li tana, bifc vnb bic cvflcn brey blt;tt ber 2^ctfcv bureb Ctanböbrtuprlciic Prxfidss gc^ nant/vevwaltet/bic anbn brey bic Statt Kombureb ^«rgcvincijlcv/fo fie Con^ ïtpamp;vicawkfaiigvü fuies beißen. Ti)nbbifcvK.0mifcbc2^teiß wavlang/incbvbcnnbtcy bniibcrt^n® twit eu fev. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fùnffQtg'^entfebev gefebnurtev meil/wie eephntna reebnet. Had? ben tbetlc bc^
Kimmels/wie ca ptolomcuefcQt / warene mebvbenn vier bunbertgefebmïrK*^ ^euffebee ÖOcil.'Von ÜOittag (tofts an groljcîüû jïen vn Qanbberg/aud? vii* bekannte CanbZ bamale ber Kómer / bett nit eine breite/ am bretteffen ijte 3^ wefen anbcrtbalb bunbertgefebnürter eV)cil breit / am fcbmcScflen viergig / tw mittel bimbcrr.
Maurifanu C^e/ari. 5)tC CV jtC X^mifcbc tOanptmannfebafft bi fes 2^rciß beiße Mauritania maior, ^^■^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obcrCacfarienfis,ijbbasgro|]è2kcifcrltd) weißflOobrenlanb/batvilgroßcrX^ci^lJ
|l Att gehabt/ etwan großmÄd?tigc 2vóirtgrnd?bie bic Komer abgctilgt blt;ïbctJ/ Viïbcr anbernijïaUba gelegen bic anber Region bcy ber Statt Cartennx, vaö bic 'Wagenburg ber ‘(Teut feben.
MaurifaniaSittiefn 2)tC aubère prouing bdllcrtbic KSmer Mauritaniam Sitticen(um,ve»^lt;’’ fis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOauptfïatt Sitiebbataud? vilmAebfigcrKciebltattgcbabt. vonbenenwirnu^
niebtemebv wißcn^u fagcnwcldKr Hamen man antb ftnbt in alten ^ liebens/ ©riedufd) vnb Cateïnifd}Hcnjltd)bcy^einpUntopcolomc0vi;btrt21fï^'$': ^IntonintKegillcr/bannerbicnambafftigenKeieb^Attvn JCaubflraffcnH alten KómifcbcnKciebsbefd^rcibt. MauntaniaTingitana,vonbcrt?auptlïactlt;’l^ fo genannt/vnb tO» fpaiücn sugefebriben / ijl oben ange$cygt in ben prouW’’ be^iCanbs lOtfpanien.
^umii^d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï)ic briet Aciferlid) CaubsbauptmannfcbafftinbemcrffcnSlrci^ beß^ü*
bemtbeilöbcr Welt beißtNumidia, aberjcQunb Aarbarcy/ barinnltgcngt^f* mAebtigScâtt/nemlid?Thieba,allbabicbrietCegion.Augiifta,Hippo,Reg)us,lt;’lI^ ( baS.3lugulftn^ifd)otfgcwcjcnilt/auffber©reuQbeßCanbsBendixmbNu* , midiæ,Madaura bic Keid^ffatc vort Kom befeçt/bavon bärtig iß ber CÖro^ßPl^®'
apuinpfiiiofop^i IbpliusApuleius,vnb artbereSuUtmebn
chattel uijï). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ic vierbe proninç ber Kóiner in bipm Kreiß wirbt genannt Tingitan^
ë^'’SXa?£^Si» ‘^^^‘‘^'^'^'‘f^*d) Aphnea, bat vier vnb fed?Qig ^ißbumbgebaut / ßd^ß vnb jwe«^ I «riaiiSr' quot;” “ ^igl?olctcr/ breißig 5vey ßÄtt/großc Kcid)ßatt/ vitter wclcbcn groß Carthy go/ct wa vor Kom ein iOauptßatt ber gantsen Welt. Tagafta, bavoS. ^ugrP” bürtigiß/aUba fcyngewefen fed?ß KäebßÄtt/mit alten.Kriegern befegf. Ji^*^ feebß mit Komifebe ^órgern/ctncmit Lateinern/ eine bottinber Brieger K*”” mergebort, bcißt)ctjtbaöK0nigrcid)Thunet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F
ty^ntium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ète funßrc/lanböbaijprmantdbaßcbciiftnbtcKomcr ByQntiumßunlftiil j
meil breit vnb lang /war faß fruchtbar an (Betreibe /was man fact trugö^H^ * mal bimbcrtfÄlttg/bat and) viel großer Kcid)ßättgcbabt/ biemanbeyoW ’ nannten plinio /prolomco / vub2vci)cv i^ntomno ßnbt / ßnb nunniäjttmb^l finbaUjerbroeben.
prouinciaTripolita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ic ßfbßt vnb legtCanböbauptmatirtfcbaßtimerßen Krcißbeßanbci’i
^‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tbeilö ber Weit/wirbtgenannt von ben Kornern Prouincia TnpolitanajVonl*^*^
Kanptßatt / vnb Subuentana, ober Regio Argufum, bat viel mächtiger Ketd)ß^i*^ gehabt aUba am See / ben Ttltcn wol bebannt / von tuen Triton vnb Pallas gt* nant/ heißen bie Korner benSalnfec. ligt5wifd)cn$weycn wirbelnbeß dOeet^ ß manSyrtes heißt. (BegendOittag haben vorzeiten barangcßoß'engroßeD^‘^ cf er mit name Phafänij, Garamantes PlyllijAngli, bic Komer habeuö alles mit nlt;^^ Brafft vber^ogen/erobert/ vnb ^u Kom Kriegsfpicl bamit gehalten / babengi* 1 wunncnbrcißigStätt mit allem DolcB/aller StAtt vnb ^egenb (Dotter v«? I Hothclßrcr/irtitfamptjrcnB0ßlichcrt^ilbcrn/'5^afcln/(5Oortßrarti5en/vnM’d' I gleichen / vnb wie wirs ß^unb nennen iOey Ithumb / gen Kom bracht/ aUba vot beß oberjten ^elbthauptmannß Siegwagen htrumb geführt/ Hc«nÇ^^
hen Jnfel ßnb bi fem Kreiß ungeeignet ge wefen von
ben Kómifchen Keifern.
-ocr page 345-ftötl^crt 5^^ttttfcSctt)8etfcttt. CXLVI *^0« feem antic ni JXcnitfcßni Ärciß / tnt andern tkil
Der ‘^dt/foDic îXonKr (fgvpten
bcilTcrt.
^^^cfcrtanbcm.3.vct^/i^3yptcn3cnrtnnt:/ tbetkrtbk Korner infcdi|5 pro^ lt;53vpte»4 , trineten vnbjC4nböblt;tuptmatmfcb4|ft/ttcnncnöAuguftanam,tgt;4ötfi^et^
4» ' ^^^ ^ wber ^57pren mb Alexandrinam, von bev r?lt;ïupt|ïrtte Alexandria, b ^^ ^^^^^^ '’’^ KeiÄ jtAtt gehabt/vitter weichett Tanais,ba CiOofc ber ^ubifd) «.^’^^^^^‘^’^^^»wberwerctgetbatt bat / OftracinajaUbaber Kotnijd;ct?aiipt?
‘^’^!{P*’*’’P««d Der lt;5ro|Te begraben ligt.
iOic anber Kómt|eb ,Canbdbanptinannfchaß-t inif gypten/bnfît Kointfeb
wen in Ägypten vnnbAntmoa, von einer State bieaUba2vctfert?abrtann$ Slt;ïöaiiwct/vnb von feinem liebefïen IDiener einem/mit namen Antinous go «anthatt /allba ligt bic l^anptjïatt/ ctwan ber Canb fo bie^lten Memphis, ’^”p ‘^^ 6tblo^ Sabylon/nennen/tfl^eijunb 2lld)ier/aUbafcyn vor^cyten 2(^1«.
3 ^,K»unberbar(ichcfelQamlt;Bebc«wgcwefen/P(cmlid)bo|ïlilt;igt;e''Ö^bóvn/vnb
“^ Wnberober jrr(Bebirg/beiflenbie Ziateiner vn ®ricd?enPyramides vn Laby ppranutes injes^o whos,xvcvbcn vnber ben (iben wunberbavlid)en (öebenwen vnb dOeiflerjïü// P“»’
t ’ k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K’eUgcjcblee /von bemid^ im erften 23nd) gnugfamgefebrie'/
^^«babe/bie Statt pfolomaió/aUbabic Kómifebe kragenburg gelegen ifï/ Q^'^’^O« Statt ctwan bod? vermehret / Heliopolis genannt / war auff mfer ^eboperic iß ^eiw » ^/Ôonncnbnrggenannt/beifcjcQnnbDannataibîcctwaniOerçogXiub^/ «'»^“*^a«
G» ^/i^^’^^^vcm-bercrft pfal^graïfamKbcïn/bcl^gert b^t/aUba fein Stiefp
I t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccopolb von pogen ertr und-en i jï.
bet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAttbóbauptmannfebatfc nennet bic alt Kómifche Cantjlcy o^
b nbsp;nbsp;nbsp;u®^^^^”'’”^Thebaida, von beriOauptftatcThebe, bic fogrof?ifb gewefen/
bak^^ ^”’’^f'^borgcbabt hat/Hermopolis tjlanffvnfcr 5«ng/(Dcrcurh ^lód/ aud^^f^?^ ^^”^ reiner (Dutter (Darten gehoben ifb. jbafdbli bic vermehrte Statt/aUba bic Sonnez fo tn Kreb^ gehet / ober sj/mt.
^«wtag/gar Beinen fehatten gibt / barumb baf fiebiefdbigc^eyt
Der State flehet» Meroe, bic letzte Statt bef Kómifdjen Keidn^gc z ^f’'‘gt;« p*”^ ^‘’^•* ben V ‘^f^”*W3 werte/bat vor Saba gcheiffett/ ïDerbritteKóntganf perfen/ öie (Bvieehen Cambyfes nennen / hat fie nad) feiner Sebwefîer (Deroe alfa
2» •K/'gt;ott Dannenift Bommenbie /Königingen Jerufalcm/^ubcm weife// Æ^ic Aôniainvpu Sd ^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^nct Dieronymiw inbern Propheten ^z £ïiSemo?»«»
C, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nen fï i)ettonimen.
Ç^^vierbte Kórntfehe Canbeb^uptmannfehafft tnlfgypten/ ligt gegen Æ^‘*^S**”3tDer Sonnenan bcm Koten(Deer/ betfjenbie Kómerbic 2t ra? J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^^*^^^^‘^’^^^* ^ijlbumbinbcr Statt Clyfma,ba3 alt KÓ^
iï^^5:^*lt;b gehabt blt;»t. 21/3 tft and? aUba gelegen bic Statt Heropolis, baotft Jweite^t»«#» ’^oem'ccii^cnberDelbcn^urgB/heiftbicbeyligc Schriffe lenè,aUba Ja/z ’‘’’® ’ 3iiff^^*^ ■^*^^*’*^^^'’’*^^^**^^^^^^*^”* briefer prowinç werben ungeeignet brey
, ibie fünffte pronincien tfî Libya Cyrenaica, Vttb Pentepolitana,baó ifï J?ÜnfL? LibjaVentepahtanA, ^'^3m/vonf«n|f Dauptll^ttcnalfo genannt/bic Kómer haben $wo 25efa//
^‘'^*'”' gehabt/nennensanchbaß Ivcntgretd? ptolomci/bcr fnsam breit *^^^^^^^*^ bnt/ijlbcy bunbert vnb fönffgig (Deilcn lang /and? fo viel
Î^iefeÿftvnb IcgtKómifd) jCnnbsbanptmannfd?afftin-lfgypten/wirt Libjasi{C4.
^fïben Kómern geheiffen Libya Sicca, bas tfïbórreCy bien / Parentonia,von ber ^lt;tupt|ïattAmmoniaci,voncinemgroffen'(rbuïh/2^ird?fahrtvnbStifft/ancb ^‘''’^^’sKónigrcid?/bev6ben Kómern gcfchafft/allbabic kVagenburgBbef »^o|fen2llcvanbcrs/obcnimcr(ïen23nd?lïebctmcbtbavongefd?ribcn.
« ^^.^^3yptwsifïbcy ben alten ein grof mächtig S^ónigretch gegen 2lnfflt;’
^'^^‘’^ gelobte Canb / ftredt fiel? flirter mit be Koten ^eer bif an
HO (Dohren 4^anb/ hat etwan$wcy bunbert wolerbanwetc StÂtt gehabt/
75 b tiq 2(»gvr/
-ocr page 346-Sae ant'd' ^«cg ^o^attnis î'Iuctuttù/
^twgwf^w^bcv anber Steifer b« te jum Ke mifd? en Keid? bvnebtbrttö in tWF^ i mannfdxitfcSftbcilct / b^t ben großen lüaflcvßufj Nilum 4lfotttßbentblt;«S‘* j tbetUt / bn^ manbarvber tmefenô ^uflcô b^c mógen geben / wie 0. iOievW^
muôfebreibr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^^wm^ nbsp;nbsp;^»^ bA6 4UK§mlfeb Keid) bnt groß nuff beben nuß ilrgyptengeb^b^j? pantiuopcl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein ^rottnft ber Komev gewefen / benn ba Conjlandnopel ober neuw Kom’g
gcbnin»ecworben/bAtbtfer2^ret^AegyptusgenCon|l4nrtnopelgebórt7bercn’ ^ai6«Brieger ba# 2^ret^gcnrtlcenKoin/ b^ttMJèlbtgfpetfcnmórtcnbrey Cegton/ eilff 5^”^^’*^' miœgvpteiibereçt. tjïaHeö bcy fóntfvnbjTOenQtgranjenb Anegcr/anber b^tfer ‘X)olrft^4llwc3
jogcli.
in Ägypten gekgen/b46 Cnnb 511 beßtugen. Dn nneb bent bas Kómifeb benCbrijïen (DUtuben angenommen bete / ßnbnUwegertUbngroffet^erb »«'’ bluffen ^Oóneb / vnb großer (eb warmber ^tnßbd/tn ben TVólben vnb wtlM «eo^rptentvenn es »5 {□ ey ben gelegen.Ï^ie ©armcenen baben biß gang Canb ben Cbriflen vH^^* 9ïoinif(^{ii TvcK^ge |gj. tOemcieo mue gewrtlt vnb webrenber tOnnb abgebrungen/vnb blt;ttö bcr^O^ ebometifd) (Slnub nod) innen. IVtr halten vil Keidtßtäg / iff gar niebrs barm’^ außgeriebt / ltgen/ triegen/ befebeißen/ erwürgen fdb jt einanber/ifi bemet M anbern bolt/vnb wollen bennod? gute Abrißen feyn.
t^en Wen tgt;f m bnuenf^ertber^df/foynber W
JHömlfctcti l^ctcf) Oll inittdgcsvcfcn/bub fonß hlnm anbern iOerrn benn ben^^ei fer gehabt.
ƒ ©tarn ben britt en thei l her Welt vb Hibergang/^wifeben her $wey er (Wlt;^ ben'^^artarifeben vnb Kotenaiß weit ee fteb breitethaben bie KomerinJ ^^^gebabt/babenögetheilctinfnnß’Kreiß/beißcnbie prouincienim^ltJlr tous M» ^erg. gang ber ©onnen/vnb was herwerts beß großen ^ergsTaurus genatmt/'g^ß^” vns Uge jwijeben $wey er (Vbeer/bem einen gegen e^Ottcernaebt/ fo Pontus Euxm“’ heißt/bareynbie ^oimtiw feUtben anbern gegen eiOirtemcag vnb Ätgypf^!!',; her/barinnKobiß vnb Cypernliegen/nennen bie Komerben großen ^pfr^ Blein^lßcn vnbPontum,5wen2^reiß beß Komißben Keiebö/vnb tbeilfenbctî^*^^ ßen in ^wo vnb jwentjig ben anbern in eiIß^ Üanböhauptmannfebaßr. ÎDcrbritt Kreiß in 2lßenbcß KomifdKnKcidHv foienfcytbcß ^ergeT”^ leit / an bem Waßerßnß Euphrates ßoßenb/ heißt Komifcb Euphrates, ber vicr^f^ Traimi^ni. Syria,ber f0nflrtTranftigrini,ißbte ©egenbjenfeytbem Waßerßuß Tigris.
'25omtrften Ktelf^bt)? 9îèmlt;fcÇtii îXneÇ^ in grof?
Slftcn/onb feiner jwo vnb ^wenÇig ^nnbojanpe* mannfd?aß’r.
Jo»ia.
ifrerßKreißbeßKórntfeben Keiebsingangen 3lfien/bem britten^' ; berWelt/ heißt tlein Elften/hat großmaebtig frey reid? Canb begrießw 5 vnb wol hcy aebgehen Canböhauptmannf^aßrt gehabt.
parlement beißt fo ml als 2^ammerge« tic^t.
Mj/mia.
£gt;ieerßc Kómifeb jCanbshauptmannfcbafft intiem 2l|teit hieß Ion ia)^ lOauptßatt/barinn MiIetus,Ephefus,inn ligt/ vnb bie anbern mädnigßenÖf**^ 2lßen/allba ©.pauliiô lang geprebigt bat/ju ber er aneb einen Krießfrbre’I’l' Smyrna,hat jwey Kammergeriebt/vnb wie es bie.Jran^ofen Parlement ncmM^I gehabt/cins 511 Smyrna,bas anber^n Ephefo.
2Öieanbcrproutni5Ahx, Aeolis, vor jeyten and) Myna genannt/bartW*i vnberanbern Keiebßätten Cymæ, barauß bürtigiß ber poetpomerus« W^ nix, von einer ‘ïentfeben Knegsmegenalfogenannt/bie Korner aberh»^n‘^’quot;
seb^Hopelif. anff fr ©pracb Augufta, bie(5riecbenSebailopoIis, iß in vn|er Öprad? 2l«gfP‘i’^S’ Adromituum,aUba bas Kammergerieht» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jj
-ocr page 347-ft0(t9e(i5Ïóttt»fcGc«®eifcvn. CXLVII
bdft Proittnt5 Ïkift ^tfktt/biefi Dons.
^kvtCVbtTroiajbrtrtnnbtcÖtrtttlliuinjblCWtrTroiabdflcM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilium.
f»ttffc Hellefpontus,an ©. (Beorgen Ttriu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjeUe^ontut.
fi b .^^ r^^^t^ ^«b ftbenb flanbóbanptmannfdyaffc m blctn ^tfien biefiMy// iftb ”^^^^^*^ ^^‘^^^ Pergamum, allbaiUld? et» 2^4mf1Krlt;$lt;n47CWlt;tr vnbbd Pergumum.
P^5lt;*wlt;«lt;vFonbctt/bcblt;ltttocb4wff benbeungen wg ben nawen von lt;’fqclbcn©t4tt.
ach ^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X^-anböbauptwannfebafft in tlcin ^tficn / bat and? Meonia ydia,
Sara • x ^^ ^‘’^ '’’^ Kcid?fï^ttgebabt/bte jcijtanfïgetiIgt feyn/bie iOauptfïatt Meonis. o^batinn eingan^ 2^awwcvgcnd)t war.
Tj. ^knennbt21ctferifd)Canb6banptwannfd)affctnblctn2((ïcn/bcwerjïen ƒ ftp in grof? ober ganç ^Lfien bej? Komi fd?en Kcidißi (t L) tia, bann ein ^erg 1^14.
be ^”*^^*V*”’^*^^^y®^*'^^^^‘l^^^*3^^^nnt/ batctwan|ibcni5ig©tattgebabt chjm4r4. c*^(lt;’’'^^t’tern/barinnfed?|? vnbbreifftg Keicbll^tt/vncer wetd?cnMyra, ba
• * kdaiió ^ifeboffifl gewefen.
Ac p 5fbenb Canbóbauptwannfd^affrlfaunia geïtant/bat ad?t gvofje ^eieb ißuniit-’ ‘^Tottfï vier vnb vierzig Weine Keidjflattlein.
1 imphiliaifï bieeiltfeprounns/batbey vierzig XeicbflAtt gehabt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pamphUia. fd) ,r^.'^^“?*^ *fï ^k $wel|fte betj altert Komifeben Ketebó jCanb6bauptwann^ Ljeaonia. D *k 1 ^^^^*k 3lfic»/ bat vil Kcicb(ÎÀtt gehabt / newltcb vnber anbern Laranda, bctt ^iy^®’ ‘^tJd) ein 5ór|lentbwmb / bareyn vien^eben ©tättgehorten/vnber s kamhaflrtigll war Iconium,allba Ö. pattlud lang geprebige/ vnb vor iconium. fffee ƒ ^^‘^^’^‘^ebifeb Keifer Dof gehalten/ wcld?ö and? Keifer itiebeneb her en/ stuntten bat.
RattA ^^^^?5«^lt;»^P*^^'*w^ befialten Kówifd?en Keiebö ijlPifidia,bie JOanptgt; pißdiA ^ct^'^^ °^^*^ ’ '^^^ ^^^ Kontern Catfarea genannt / ijl in vnfer ©pracb Keifers
fen p?^^'’ï‘^^«benbe/fóttjTQehcnbe/vnb feeb^ebenbe prouincien babengebeip ph}ygi4.
• ^7gia,rlcitt o^{.j. niber Pacatiana, vnb Salutaris, bie lOanpt jlatt bariftnen Lao ; Laodiced. por*'ff^*'^^’’^k 0. panlns ben erjlcn Krielt 51) w Timotheogefdgt;riben.Hiera- merapolu.
von y ^**^'’ff pv ©pracb bie bey lige Ötatt/ von bannen peb ber 'tVeibhifeboff
ïgt;^3*^lt;*lgt;lt;ff 3lt;w«P»@»pbUipómftjlt;ittlt;n 35e3v46tt[if5 eï» Coloda, $iï welcher auch ©. paulns ge fd? ne ben / haben brey PWMû bnX Ï^'^^Sfviebt gehabt bas erp lag in bcr©tattCybiria genannt/ wußten alk ^^ ‘’■** tiebr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ff fff en vnb geben viervnb breijfig © tâte / ÏDas anber Kantwerge^/
^’^^^ ^yff'^^^’ bett vnber jm feebp vnb ^wen^ig ©tätt/ jibef*^ 21antmcrgerid?t lag in ber Statt Apamea / wuftenaUba Kcd?t ncwgt;
^^5*'^«bcnbjCanb6bauptmanttflt;bajftinWdnAlïaipCaria,e(:wandnc4rM.
Gindos: df^^^^ Kónigreteb/bie iOauptpatt Alabanda,allba ein Kamwergeriebt/ ncitn^ehenb Kóntifebe proninf^ tnblein Elften / pnb nemrAT ”• ^^^'^''’^^niber / barinnen waren ber Kówer nawbajftige ©tatt/ cilitia. huet ^''^*^°P°^*5,von KdferTraianoalfo genannt /beraUbaverfebitbenip/ Tratanopoih. hlt;mS'^^a'^®^’”^“^P°™P®°P”^‘®’batbennawenvonbew Kówtfeben Pauptman Pompeopoiù. ' Pattfk’’quot;^^P«*'''P«k/wannennetó vorhin Soloi, Tharfos, bie fórnewepe^tcy// waAß/®’ Pffffkts bórtig ip. Andnala, Corycus, ba ber bepe ©affran e.pauijO^Jaftew k ^^'^^^^ anbere ©tätt wehr / newlicb bie ©tatt Idos, gegen Cypemv?
bat ‘'^^‘^^‘^‘’fl^^kvanber bieerpe©cblacbt wit bew Kónig Dano gethan ^^‘*^' ^(ifi^nb^^^f 1^^^^ ^anptwannjebafft befalten Kówifeben KeiebsinWein bie h^^^u^æ^-^^^P ^^*^ '’ff ber ƒ r gehabt bey breif^ehen Blein 3jtpln/vnber benen ^haptigpen Lesbos ober Mity lenæ,Samos,Carpados.
*‘’lt;'i’Me3nfciKh V'ß^*®^^ Xianbshanptntanttfebajft bef Kówifd?en Ketebs
2ÖU
-ocr page 348-©«e abet ^«lt;0 s^öbdtuueïhtctuttii/
löie 5wcy vnb ^wcngigjl vnb letzte in flcin 2lfen/prouin^vnb hnuptmannfebafft bef Kómifeben Keiebß/war bie 3nfci Cyproe/aUbavc^^ tenneunKóniget^ofgebaltenhaben/hatvnberbem Kómifeben Keieb*^^ benn jwen^ig Statt gehabt / Ifs haben auch kleine Jnfelnbarju 3^^*^fk0i) “Vnb bifcn er ff en Kretf tlein Elften genannt/aUba er gegen IVe|l von allen orten man auch fehiffen vn anfahren mag/haben offt frembb * ^^i J ncö aufIfuropa/'fTeutfch vn ©riechen/vber^ogen/von fruchtbarbeit wegen J 5?aii»frooJWertod i^anbö/hatfid?offt verbehrt/habe eeofftfrifd?wilbe£eutvberfaUe/hnf^^ a ^eintfein2(n«n äf^ ^^cy hunbert vn^wey vnbad?gtg‘X)ól(dcrgchabtbcnKómifchcn2^eifet'nvn ’ C'hriffenhatöberï^nreb mitgewaltabgebrungen. ©te hat auch von ben A mem offt vil vnglócbö erlitten/ vnb vnfall frembber (Beffe / barumb befeb^n^ €8 einer nicht wie ber anber/hat bie Hamen offt fampt ben ^ynwohnernv Anbert/^eh hab ber alten Kómifeben vnb Ketferlichen Can^ley nachger^9 vnb wie mans noch in benalten Kuchbammem finb tb och befthreibt8Clan^ nu8 berpoet gar hüpflt;h/e8 wer vil ju lang alles hie ju fc^cn/wil auch ^‘^^f nicht von noten fcyn. 3nba6 Canb waren ge fegt von Keifer ÏTheobofw ^u (5roffcnbic Ïeutfd)cn^fïcrgotccn vnb (Botinger/wurbenbochbureb^^^L Kómifeben Öauptleut nachmals ju ^uffmbr bejwungen wiberbas thumb/wie ich hernach ju enb bifcs Kuchs fagen werbe. ï6em Kômifehemî^^ haebtein 2iriengefd)afftam ‘ö^obbeth KóntgAttain8/ bieKómer habent* auf bengroflèn^rieebifebenKeifer ^nttoebum Vertrieben.
*50« bem anamp;«n ^rnf? fo tu!? 9îômifcÇ iXeicÇ tn gwfl^** 2iften/t)cm lgt;rittcn t^cü kr ^dt/gc faßt jat/amp;K(5 Pontu^Z war getbetUt ïn ci iff Canböb«tipC z
POMW.
ZT^ ^^ «nbev 2^vctf bef Kóintfd'cn Ketebe ttt 2( (ten nennt man Pon^Ï^S ^^^ (V?ccr bnveyn bic Ï)onrtu w feilt / an wclcbee dOeec bte|ev 2^vctf fllt;*r ' C^^ Kómerb^ben/nincilff i^rtnbób^uptmannfcbrtfftgetbeilt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^
Sjnodiu, Nicena.
ÏD«e evfïc proinnç btfeó 2^retfe8btef Pontus vnb Bithynia, b^taneb betffen Thefl'aliaMygdonia,gvof Phrygia,blt;tt vHKcidlfïrtCt gebäht/ ^^berT»«Jquot; . Nicea,|lt;gt; vov01bia,bfl6t(l©eltg|ïrttf/bïef/rtllba bteerfïe groffe verftinlutiÖ^'A. ^enweltgewefentfl/fo imCatcin Concilium,tm (5vtcdiifdicSynodus,bdp fK ben alten etn grof Skontgreteb gcwcfen/ÄonigNicomedes bars bcm 2vónnP\ Xeieb vermacht vnb ver^afft.îXe À6mer bleiten gute (5ercd?tigBeit bii2'’L meynten bie Könige ßc rünbten fr jCanb vnb Cent ntebt baf verforgen v^ v feben/móebten fnen nicht mebr gute tbnn / benn baf fte ee ben Körnern C r ?L Kecht hielten) vnber ben her arm dOann trol faf/nicht hefebwert warb/wief^ hey ben ©chmcn5crn/modit ober foltfcynfd?« ffen vnb vbergeben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
2)ic anber Komtfeb Canböbauptmanfebafft imanbemKreif Elften 9% Paphlagonia, vor auch Pyla’menia genannt/ bat vil KeichflAtt gehabt / cbcnTeuthrania,Pompeopolis,t|f vorjeiten auch ein mächtigKönigreich gen’^^F PhilomenesberKönig(chufföbenKömcrn.
Galatia iff bic britte Kcifcrlich prouinQ im anbern Kreif Elften/ f nb febe gewefen/ © pauluó bat $u f nen gefebriben / hab oben im cr|ïen K«eb vonfnen gemdbet/bat himbertvnbfünff vnb neunzig ^ürlfentbum obev® fürfl^ratffcbafft gehabt»
oevierbtCanböhauptmanfcbaffttfl Cappadocia,ein grof mnd? tig reich in (îbê^ûrfïentbum getheilt/bae vilKeichfîâtt gebabt/fïóf tan^rtneü’ *
PontusLeuco(ÿrorum,oberAmafîa,hief bie fimffc prouin^ bifeö ^^^^^^^^Lfi vnber anbern ©tuttenThemifeyra, von ben‘Ö^eutfeben Kriegsmegen 5^^Ä| vnb jtrey Schafte vnb Sebaftopolis.auffvnfer ©prach 2lugfpurg/von ben K^^ feben Keifernal(bgenanntzbteim CateinAuguftæhetffen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Pontus polemoniacws iff bie fcchft Kómifeb Canböbnuptmannfd^afft ï*^ . bern Kretf Elften/vn^ anbern gro|]en Ketch (fatten finb aUba gewefen T^pSj^
-ocr page 349-ftdtt^mSUtm'^egettßafem. CXLVIH
, ^5/von benbte ^^tevfenjren natnen baben/bte berKómifd? iOaupem^n
P^tv*^’^^^*^ ’’1 Europam gebracht blt;tt.
i P”‘^''®”’ ^“ ftbenb proumQ/t|l«uffviifcvc ©pracb 4gt;d)ffcnfijbtt/ i|ï cm ^^n^^^'^ ^’*^^*^*^*’‘'‘^’^ ^ jÏverfet ßeb 4nb46lt;Ï0ecv / babte iDonauw feUtbajj terb ^^«tfeben ^^tiegetncQcn (lOccvbct|ic/ t|l bafclbfl bas ÖOccr ttiebt wet.» •ôcbff ^?^^*’*^^*^^^^^^^f^‘^^^ïbbcyctncm vtc«bcil einer ‘Ö^ciitfcbcn^lOcH/wtvt tgt;n »K^^*^^ 3^”*^”^^ ^^^ ^*” 4gt;cb|ï waten ober feb wtrnmen mag/tbetUt 3(ïcn fet*^ ^^ S^'”^quot;^ baben/bavo noeb ein @pricb wort i (ï: i^in guter alter2^empf-gt; «in i a^^’’ ®^^*^ ”^ erfden ^ud? mebr von jnengefd?rtbê. (Begenvber ligt aud? jj^’*Pff«l/bengtaberanifnropa/beißtTauncapeninfula, i|Ïbie ai'bteZlanbó^ 5rf”^k’^^””^‘^‘*^^ b«ß‘'If^«”^ Kómifeben Kcifcrtbnmbó / bod? mit befonbent
r ^^^ '’’”^^^*^ Kómern begabt/bteallbaand? mit tOcereeBra^tgewefen; bhS ^ • ”*'^ ^^” Anwohnern gefd? lagen / aUba eine 2^ird?e mit einem Blitar feb^ ^Ä^ (Vgt;effc (wie wir reben ) Steifer 3ugu|lo a uff ber (Brenç bef Xómigt; ftn^'^^'*^^ '’^^ Àeifertbumbô gebanwt vnb gejïtfft baben/aUba bic tOanpr/ ’ ««Theodofiaj beißt fcQtCapha vnb Megantæ,fo ein C^cutfd?e UOcilinbcr X-incf'?
‘^n W vmb fid? bect/ieQt babcn bife (Begenb bic pattern innen.
^°^^^’®^*^munbte-Canbóbnnptmartnfd?a|ft/barinneneine©tattvnbet;
s^ ^°^^°”^^ genannt / bie etwa fo groß vnb mächtig gewefeni|ï/baß brey ba b k'^*^*^*^'^^^’^ ‘^^*^ ^^^^ ^*” befonber ©pracb gebabt/babin gewanbelt vnb bfJ/^ k ^^‘'^^*^* ibieKómerbabenaUbalren ©ewerb getriebenbnreb bnn^ bifeR ^^*^5i|P5Ïgt;olmlt;tfcbcr.^llbai|land?ein'WafjèrvnbÖtatt/ beißtPhißs, Vftb P ^^^ Ol etwan von ben Kómifcbcn 2^eifcrn mit ï'cutfd?en befett/Óauncn p ƒ ^■^‘«igbrttbcn'feyn0d?wabenvnb0acbjjengewefen/ vnbauf bem Canb tiMm n^^^^*^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bavon ber pbnfanin vnfer Cnnb bompt/
lt;teX^’^^^*’'”^ P*^^^*”^ *|ï Iberia, bie eilfft Albania, fcyn vorjeyten großmäd?fw 8 Aonigreteb an ©olb gewefenz|io0ên von(Ï0ittcrttad?t an Sas groffe ©ebtrg I WrtttCaucafum nennt/baraiiff aUweg Öehnec ligt/vn niemanb bariïber bom^ tttttag/babimcr(bcn'^nd?mebrbavongefagt.?rblt;iltieQtbie'^artarey/betc Ca*^ ? 2^llt;’«ren vnb Bróden von natur gemacht/beiffenim CateinPortae fevr^ . ^^^^Àlbanx vnbSarmaticæ, vnb ClauftraAlexandri, wareng/auff beybcni fer il *ß'*x ’^*^‘^ vnwegfam ©ebirg/ vnb vnben ein tieff ^bnl/ baburch ein Wap wa ^^k ^ ^^*”^ ^^^ ^y fen/ vn mit ey fern grollen 'pramen verrigelt vnb ver? imX ' ^^*^f ^’^^ '’^*^^‘^^*’^ ^^^^ cin^rbtrcid) vn Canb vorn anbemd^erwarte 6 â n^^^^’^^^’^^‘’^ auch auffeiner fbicbcln ©teinwanbein 5eflunge vnb
L*^^^*^ß C^f’^'^'^ia» war mit aller webr vnb notturfftbewavtvnjugericht/ tce^^^^^ ^^’^ «ynfallin baó Komifd? Keich vnfcglichem 'Oolcb fo gegen UOic? ihaT*^^^^^^^ ^*t^® ^erge wobnet/ba je^t bie wtlben^eibtbatem wobnen/ba^ D0|Ïk^®^^'^‘“^f’^^” **^^ IPinbenallba bluften / bie man bie ©chügen bieß/
n ^’’^^!^^3^mA.ómerngraufet/barumbftcauchbeyobgcnanter2^lau^’ Lmx ^ «manual ’Volcfe im tOamifeb vnnb IVebrligcn betten/511 befdm? ß frh '*' k '^^^^ ^^^ Kómifdicn7^id?s vor ben groben vnfinnigen 'Vóldern.3lU Couft^'^^^^**^^^® berglcid^en Jorbanue ber ^ifd?off / vnb ©tepbanue von bevh *^?*’^^^^* “Vab icQtgenannte 2Aónigrctd? (inb fo reich an ©olb gewefen cule f *^'^‘'^ *^^^ P^S*^* Ï^^^ 0d?af trügen ©olb für 'Wolle / barumb Her// bett k quot;®æ'^^’^^^°quot;’vnb anber mebr ©riechifche t?elben/5 w»^fïen vn t?errn/ wur#
5^* vber jieben/vnb ijl ein lange tOifloria bavon im Ca// mff/k*' ® ^*^^^’id)cn vor bnnben.5um Kómifchen Keich babene bracht bie Kó^ bul n • 5^P^^^^^^ LucullusjPompeiusber ©roß/3uliu6 berer)ï2Aeifer/vnCorgt; ^^^^ bunbert vnb $wcy vnb brciffig*X)ólctcr getbeilcgewc-«eïïr r ^^^^ ^^mifd) t^auptmann pompcius allbanncDcereetraffclag/ Vnb k 'quot;^ ^^^ **^^ ^^*^ 3Hbancy 13ró ber ber Kómer / fagté wie fie bärtig weren/ quot;y. 1u ^f^’’ i^^” namen vb bem 23crg Albano/ fo nit weit vonKom ligt/were a uß »hkiru 'Ïx^'f ©egenb mit bcm tOclb Der eu le gezogen. Ï)cm Komifchen Xeich np it pvt jtenbeit haben bife Canb abgebrungen ber 'Ïórd vnb bie 'tattem.
-ocr page 350-®a0 antter ^«(0 go^annw ^Iwentint/ “^om hitten ftret); tef: iXômtfeÇe tt SXe (cÇ^ tn arcfl genannt
Z7^ifnbnttctt 2^vct^bc^ alten 2^dfcvtb«ntbó tn^tpcn/bciffen bk ^^jS @y nen/tbetUn ce in jcben3ro^m^cbttgcCanb6bn«ptmannfd)/^n ^ * jj etUeb 5wvf{cntbumb/bte alle nt^cb«ge Âôntgteieb/etwan 2^0ntg^*i v 2keifevn verlieben worben» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ni
amp;yviai^ etwan vorjeyten baß niâd)ttg|l weite(î vnber allein
Hanb gewefen/gefebieben in gar vil rtawen/bie Kötner tbeilen eßinjeb^^^Ej^ uincten/vnb etlicbe^örflentbumb vnb Konigreid^ fo fie Tetrarch]as bureb bie Canbßbauptmannfebafft vermengt fey nbie fclben geringe weip fcbercn/i|lbey bunbert gefebnórter '^eutfd?cr lt;Óeil lang. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri
Ï)ie erft in Syrien K.óntifd)prouin»5ifl Comagene ober Auguftophraten |Ïo^t von (^Oittemaebt an baß ©ebirg Taurum/vorn ^Cnffgang an ben fln^Euphrates/bat viel Keid?|ÎÀCC gehabt / aie Antiochia am ^erg TaurOjV#** mofata/l)abie2^0nig/weileßetn2^0nigretd?war/iOofgebaltett. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
iöieanberK0mifd?£Ianbßbauptmanfcbafftwirtvonbergrof|enP^^E jïatt 3lntiocbia bie 2lntiod?i|lt;be proomQ genant / iÖife Statt 3ntiolt;bilt;® ne 5rey fîatt gewefen/vn JOauptfratt be^ Komifeben Keiferß in 3tfien/bctW 1 ferß«^ Orontes rint mitten baburd? bie alten K0mifd?e2^eifer haben allblt;? quot;nbsp;1 gehalten. Jn bifcr Statt hat and) S.paulnß vnß am erjlen ChviftenghK^’’’^ fo vor nur Schüler/tOorer vnb Nazarem hieffèn.îôife C.anbßhauptmamtflt;t’*’'' bat vil mehr anber groffer iOauptflÜtt in fr begrieffen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^
Phœnitia btebritte Kcilcrlid? pronin^ in Syrien befchleu^tber ^lt;*^5^ melus ft6f5tVon(V?tttagbc|5 ^ergß Libanusvnb Antihhanus vom3luffglt;tlt;^3/.fj, StAtt^arinn/Tyros,Sarepta,Sidon, hntvorjeytenbófïlich lt;5lefergemacht.^ Bus bie^nfcl/vnb vilanbcre Stütt mebr/alß Tripolis, Berytus,CæfareaPhihpP'^^ ba ber Jot ban entringt an $wey en enben/hei^t auch Pancas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,j^
2)ic vierbte Canbßbauptmannfd^affc in Syrien iff Jübifeb X14nb/PJ^ Korner vnb lt;5riecbenIudçam,Palçftinam wb Idumæam beigen/ baß breybeK^jj 0rterbeggclobtcnjC.anbßfeyngewefen. Jflaucbfonflgethciletgewcfcntgt;’‘^L la am vnSamariam,5weyK.0nigreicb/fo etwan ben Königen feynvcrlieht*^^^^ bcn von benKömifeben Keifern/baben vil Keich fbütt gehabt/ îDife örtev/i^*^ lid? Palsftina/fo biejübenphiliffiit nennen/alßGaza, Afcalon, Afotus,5wcy Iope,Appollonia,Stratoniß^hurm/fo auch Cxfarea jg- / ^tugipurggebtlir^*^ (L ifl nachmalß Flauiagenennt worben vom Keifer “^cfpafiano /bereßmit 41t ^ Krieg^leutenbefe^t. 3« Samarien fmb namhafftig Stitt gewefen/NejP% vor gelten Sichern,Sebafte/warn auff vnfer Sprach Heuwffatt ober pleuve
Nicopolû.
Aelia Capitolina.
3tt(^allileabie Keichflatt Iulias, von ber Keiferin 2lugu fît ‘^oebttt/^^jj beriaß vom ‘2'ybcrio bef Keiferß 3ugu|K Stiefffon alfo genannt / lt;*1^^^^ warm wilb Kab fafî gefunbt gewefen ifl/ bcfgleidxttcin großer SeeTybeji von bev Statt genannt/ben etliche baß ©alilcifch (iOeer heiffen/ben beriV^IL ßug Jorban ßeuft bürd’ brey See / am erßenburd) ben See Oenejara/bty L Keichflatt Capernaum / aUba hat Chrifluß gehäuft/ ber iß brey groffe lt;l0eilcn lang/eine breit/wirt auch Thantiæ genannt / an ben ßö g t ber anbet bey obgenannjer StattTyberias/etlicbenemmenßfüreine/5u leçt verlenA obgenannter 3oi^ban inß'Gobtenmeer/baßbieCörieebenben 3ûben nennen/ißjwenQig^^Oeillang/fünße breit. 2Hlbaeinb0ßlich lußig lang tß/ wirbt auß bey ben ßy ten von einanber bengenbcnKergenbefchllt;’fltnT amKer^ibano an/$euhet geh big an bie wilben tOeyben 2trabicn / pbataf^^j nannt. Hamhaßtige Stitt barinn Scythopoliß/ 3crid?o/ (ry beriaß vnbStatt/baß'cobtemeer/ber^otbanßeugt barburch. I£maußhat2^ ' j X^efpaganuß Nicopolin genannt/baß iß Siegburg/ Jcfufalcm iß von blt; ßr ^Oefpagano vnb ‘Ïitogar auggetilget vnb verbrennt worben / Ketltt; bridnußhatß wibergebawwet/vnb von fm Aeliam vnb Capitolmam genannt^..
-ocr page 351-0on9m$10mtfcgcnfiepf«r0. CXLIX
fónffc pVOinnQ b^tfit von bcf@t4tt5)aMïrtfcO Damafcena, vttb roti Prouinci^Dama-l^lKnOrtiiptliAttcn/Decapolis, b^ö tjï5^blt;ttbut*g / WddjC Damafcus, Pella, Hippos, fi^na.
k ft2?’5’“® ’ Chryforhoa,Scythopolis, Canatha, Opotes, Raphanxvnb btcfc ©füft œâT/S JV/niw ocicbloifcn in einen nn^ bmnnbgvolï iórfïcntbuiub/gro^/ nis KonigvetdV reic^a Mamaia.
1 y«‘^«5b«KCTO4btc Komifd^c Acyfcv.2\0nigctï^' ^tbcmnebmabcbctcn fte nU « Aonig «b / mccbtciï Canbebaupttnannfibaift bmn^^ïbie5»tfïcntbinnb fo IK J^etrarchias nennen /waren Pancas,nUb4bcrj0tbrtncntfpnngt/ Abilena,Tra- Tetrarchia. « onins,Itur2a, BethaniaobevBethanca, etiiebnennenbiefe pveuirtQ Coelefyrten/ ^® i|ï iOolÖyrten/etltcbbteanbern bernacb/^fó feyn bie (Srenç ber gegenb 1 Meran^treffîteben vrfneben verwert worben.
^^4^^^ proninç in Syrien / biejj DoUSyrien / vnter enbern ©t^o cauasyru
K^întbafftiglîcn/ EmiiTi, Paradifusjbat nneb nebt 5ürftentbnwb^»piKSçrun.
weniger bann Äonigreteb gehabt / nennt bie Konttfeb Cançley Tetrar^
''quot;'S welcher Xiamen (cyn Cyrrhegetica, Herapolitana, Manufea, Grania, Coma// «ubr^^^*^*^’^^^**^^^'^^^*^”^*^^***^^^^^^*^^’^” Bambite,Apamia,vnnb anbere
^^’!quot;’y’‘®‘’^ ïfî ^t^ pbenb iCanböbanptntannfcbaift in Syrien / hat bey paimyretM. ’^^lyÇigStâttengebsîbt/vnterwlt;ld?en Palmyra,von bannen bärtig vnb alb )^‘ “^r^OtS gewefen Obenetue vnb oenobiu fein (Betnabd / bie tnel gute am '^’Kifchen Kcid? getbait blt;tben/ wie betnaeb folgt im2^ey fer ^paleriano.
^Irabien feynb breyerley/ fo von ben Kornern and) ben jCanböhrtupt'/ ßA''^^‘'ft^‘^KtnÖyrien5ugccygnecfeyn/ ÎDas erfïbdftbaöób31rabien/ba6 -©«^»^«vämW«»* Ke -h^'^^^’^’^ Petrasa,vonber t?auptflatt Petra, vnb bae britte 31rabia bad Kp »nb Selig/vnb pompeind ber Cßro^/bcf K^mifeben Keiebö 5dbbanpt#
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^lt;«*^lt;^^lt;*fFt g^og^nbnreb Stoffe wolfcbmecfenbe IVälb vnnb
htv hx ****^alfam vnblüeyrancb wuebf /vnbbieSlrabiergabenfid?an Br ff ^^®^^*«i|^ ^^*‘^’ î^ergUicbenfflinbaôKeieb ?lrabtenmitl0eere6'/ ^^tre gebogen berK^mifcbiOmiptmattTteliuö (BaUuö/vnb Caine / ein^ ndel
«yn?*^^ ^^ ^trabten tfftmK0mtflt;bcnKeilt;b gelegen /febteibt Satut biero//
angebaben an obgemelbter Statt Palmyra, barumb wirbte
vnb • ^^yben vnb IVilbtnu^ Palmyræ genannt/vnbdefertaSyriæ, î(f fogro^ Palmv bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^wefen / bas gereiebt bat an bad Kote lt;i0eer / fteb auf gebreit bi|j an
ra.
GitbZ^^^^*^P^P^*^/3”^*^*^P*’^^ quot;Ï^‘lbcn (V?orn/vnb barumb baf allee Öfb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^‘^* ^^ ^1^ / ^‘^'’^ (Betreyb noch anber frud)t wed?ft / bate allein
ni^h r /i|ïvberal voll lOûter/bicbic vnfruebtbarbeit bef 4frbtretcbd mit men ^*^lt;ötüncblt;n/blt;bejtdgt;bilt;pWilbtnu^a« von ^eebUbem «negroid hfiJi . ’^^’^/bamacb bate weber tOanf noeb iOof/nicbtcinStAttleinnocb ?^f4ttn ””Eb^' ^^*^IngenbieSd?^ffcrau|f/bicKómer baben/r C^gervnb Uhb^V”^^*^?F^^“*’/P®f’’'®* ^“3^^*^’’^*^/ ^^^^ ^^ 3legypten/bad (Belobt// Arabia pen blt;fd)i jj®^^lt;*^/Jot^an vnbKote (^□eer/ vnb an obgenannteIVtlbtnnf/bat feyS K'*'**’«^”*^*^ Jbumcod/^lmmoniter/GOoabtccr/fo bennvoniffaubit Wft ^*^ ^émifeb Can^ley nennete Palxftinam terriam vnb 3fmabcliten/fó ^»iteSp ^^’^^^ beiflèn.îber ^mmoniterpauptfïatt war Philadelphia, ber (Woa«-’^eu bi *ƒ ®’^®‘^yquot;ha, Pofra, aUba bie Kómer ein CAgcr gehabt haben. 3llfo nen/z l^dtt [e ’^^werbiejlóben/ bieKómernennteneNabathæos, fügen jr Paupt^’ 2lcyflt;Z^®^^'’’^^^^*’ ^^ntg (V?aldni6 ijl jngenennt/tfï Ju ito bem ersten ÖdhcfA^* ^^^^ kommen wiber bie von 3Hevanbria in 2iegypten/ vnnb wie ^nvhr *^'^^t’^”’^’®**’^óeigt/bad Canb Nabathæa|îrccftftd) vorn Tfaffer^uf ^^^^^ ^órtFr^^® ^*^ ƒ« bas Kote (Peer / iff ein ort Arabiæ, ©tÄtt/ GOArdt vnnb ƒ '^ ©eblóflèr/ gleden / (Defd)lecht / (Bericht. Sie behalten noch /ren
aio.
^^’^ tteajwólff Sónen Jfmaelid / bef Altern Sond 2lbrahamd. Ce// / ^^’^‘^”5lt;^glt;:’^d0ittag /benn bie XlachBommen 2lbra« ^Pbtir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keid?2trabienbefettvnb eyngenommen/^tneh bad Canb
‘'/bavott 3lpber ein Xl^ncf el Abrahame ben nam foltbehalten/ wie bte
Cc
Jiibcit
-ocr page 352-il
HI
©Aö Anber^ueß go^Aunw ^{uenom/
gilben vnb Quinet tOtevony muô fagen / citb jwifeben 2lvlt;tbtcn vnb bcy ber ßi arc ^n-fabc/m bem ore (Dcranabat? nueb »luf^rbciUmg ber ^ jj^^ Prouinciastlut^ru. bdaptmann^d^a^t Salutaris prouincia gencunt witbc von ben Xotnci^^'^^‘^^ 3bvrtb4mvn Canb pbiltjïtn gewohnt bat / haben bie Kómer eine ^cfcöi’^3 gehabt gegen lt;V3tttag/vn bev WtlbtmilJwerte. 3« obgcmelbter '(Tbewart,
etn ^eutfcbemetlvonobgenanntcrötattpecra/ hätten bte Kómer fe6«ng/bergletd?en tn einer Statt bit^^ancar / eïn tagtet^ von t^ebron/vni^
$wo metl baron tn einem Ï)orff / CarmeUa genannt/ gegen -Offen / hetf^*^ nbsp;nbsp;, bieKómer ^Iweg eine gewaltige 75efcgung/3tnlt;b 51» 4bont6 au ff ber fïr4p/ fo man von JernfaUm gen Jertebo 50g/ bavon Chrtffue aneb meibung t^^^*’^ lagetnanjal Kómifeber 2^nccbt vn ïvcuccr,be|'d?untenbïeCanbfrra|feitvei’ ben Kómem bef! heiligen Kómifeben Keiebe. ^m '^obtenmeer in ber ^cla/bic Debretfeb Segor/Chalbeifeb ooara bet ft/ bic allein von benfö’’,* Stätten burd? Cothô bitte vorhanben iff / lag aneb eine ^efegung ber H^ merz allba wnebf T3al)am vnb palm.Ï)crglcidxn haben bie alten Kómiflt;h‘'’ 2vey fer etn C^ger vnb^efcQimg gehabt in ber Statt 3ltla/ 2lilat/ 2tcl«gt;H ‘^’;' enb ber pbilifltcr/an ber TVilbcnnf vnb Koten O?eer/von bannen ma» w 3egyptcn in 3ttbicn vnb von bannen wiberin 3lcgy pten auff bem vDeer föhn ailba lag bie jehenb jCegion/ iff aneb Jw^^Oephaat ein Kómifcb«^efegw»g3‘^ wefen/von ber Óben IVilbnitf wegen.
Ï)aó feyn bie (Dren^bef Kontifeben Ketebs gewefenin 2tftcn gegen (^‘^^ tagwercö / vnb am Koten ^cer haben bie Kómer aneb ein 3lrmariir v’’^’’ Streytfdjiffmieallerjngchórnngvnb róffungju ber Wehr vnb Streyt^' habt/JU befebugen bic (Bren^bef KómifcbenKcicbó/vnbjnbcfeb^btgend'! bint vnb anbere Canb / fo ben Kómifeben Key fern niebt jugehorten / ml* *' dOantvnoollbcf Koten (lOeers warbef Kómifeben Keyferd/ if tliebe beffunbenó fârliebcn von fnen/ vnb fcynb alfo allenthalben Kómtfèhlt; 25«r
jungen gewefen.
iDaercii Ttrabieniff ein Jipffcl/ fïreeft fieb gegen ÖOittag an bas vnbperfterciteer/ganggleid) an gróffe vnb gcffalc Jfalicn bat groff«”’.
^. berlag gehabt / babtn bic Kórntfeben Kaufflcur hanbeltcn/ wie bic 2^eotPc ga^Ar^^i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^f^^^^^^^.^^^^^^^^ bact jwogroffe lOaupcfîàtt / hiefpnKcybe Saba/ bllt;
nefcbleebtone jufagSaba/bte anber mir einemjnftg Kóniglieb 0aba/‘’E
stjim jdn^eruM. nbsp;nbsp;ba iff aueb ber 2lrm ber Weifen / baß iff / Magomm genannt gewefen/ fflt;^^ (4 'Polcbe/iOonigs/ Weyrauebó/ vnb anberer wolfclnnecfcnber Kreuter/I^ vnbWürg/vnb bcrgleieben aUerley wolrieebenben bingen. (Bang Syr^**^ ^^«««(Mttofattfïe benbicSaracenenmit fremiOauptmantt äoahemet bem Kómifeben ^^*5 S^^**’*”’** iTeradeo vnb Chriffllebcn ©lauben abgebrungen/ tieuwlid) hat berlT^'^ ‘*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie Saracenen wiber barank ver/agt/ 2llfb wenn ein bing anf^ô bóebff ^0* mu^Côwiberherabauff ntbr gff. tTiebtö waó von dïenfehen hie iff blt;fflt;”J’ï waa anfang hat muf wiber jergchen/waa lang jugenommen hat ju legt wiber abnemmen / wie ein feber dOenfeb feine beffimpte jeit niebf’^’’^ leben mag/alfo iff atteb allen Xianbengefebehen/ baf fte jre/ von ©ott beff«^ jeit/nid?t vberffehen mógen.
'5ïon Öen ^routn^en / fo bic 'dénier vorn ®afRïf(u(l
^up^ra W^up^ranflae neniKn/vnb ijl Oer vierde Xrd^ beß Aonnfehen Xetepö t»
tfr vtabt ^vci^ bc^ Xómtfdien Xcicbó w grof? 3(ïcrt befcblfO^^ feeb^t C^nböbauptmrtttttfdxtffr/barbureb bev IVaflcvPuljdÏ^np^nij, ttnnt/bte lt;r(l tjï tlcin ^tvincnïcn brtrin bic lOaupcflacc luliopoIisjChu ’ Candiopolis,Nicopolis,MeIitene.
llU|JVJXla}iNlVUJJ(Jll3jlVlC»lLvllC» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
$)ic anbcv Tv^mifd) firtttbóbanptmannfcbafft fn biefem fvct^/b4r»gt;
ArpY(?C- Tierree nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ArMXSi^'u
lüafTciJl^Ü^/EuphratesjArexes, Tigris,ctltfprlitten/btCiO4wpt|ÏÂrf Artaxa,^^
-ocr page 353-tXMi 9at 5^3mtfc§cn ^'enfent.
CLi
nocerta.vonfrm^ottfgenetwrtn dfo genannt Sebafte,tttvnfcv@pj;4ctgt; ^«3'/ 0e6afilt;M^ «”^^^*^ ^^^^^***wb / nllba 0. lOtcronymiiö. AlbanopoHslVctffcnbuvg/allbÄ ^lu^fpurg. ö.örtw^bmeoögejiorben. Sagalbma,4llba Hoc nad)bev0unbfluj5 gewone igt;«t/^dlt;5cbtvgGorlt;læi,nnb4brt6 0d)î|frïoe(icb gefegt bat
©tebrietebet^t0opbotte/ff0|itanbteetjlenptonincten0yrte/Camage'/ saohone pbvatc^”^^^^*^^^*^ ^^'’^^^ ^^^ ®^bttg‘Ïauvuó angvofj ^tnnenten/aUba itm
3Ln bet bengt bte »tetbeproutn^ / Gordæna genannt/ anbere lègcne ïn 2tr/ ^^^*^ ^*^ Aómer tbetlen es befonbev/ vnb bey ben alten i|l 3ltmenten
nittk - ”5weybunbettgefd?nóttermetl langgewefl/ bey bwnbettvnb fün^'z
^ M r ^^'^^'^lt;’‘^5^‘f^*lt; 2^6nfgretcb gewefen feyn» s„cr ‘^P?‘®quot;’wbllt;fónlftptottftt^be| vierbeenBrct^tn3l|ten/alfogenannt/
^^^’“® ^” jwey en kraßem Euphrate vn Tign befcbloffen wtrt/bat ach t vnb wZurnb eu «w
tb'Schabt/ $wey ^nrlïcntbtnnb/Tetrarchias genennt/ mtt Calcy^z Heneimt.
filß h ’h^^Jttttó/ bic ©tâtt bartn Carrhæ, aUba 2tbrabatn gewohnt bat/vn Crap chi ^^*^A^^rlt;tgt; JOanptwannerf^lagentlï worben.Edefla,Nifibis,fo auch Antio^ Selwcu ^*^ ^^'^^^^^ '’’^^ ^^’^ Kórnipb ióanptfnann/incnllnógewobntbat/
®^^yi°“’®htefeefoptCanbóbanptinannfcbafft/allba aneb etnKómifcb C^'/ Balyloniéi ctn5rcy)ïact gewefen/ bat nach (Sneebtpber art gelebt Z^Uba bte 6catt Tere don,VoIgeiïa.
“^ t'ai fûnffte n vnb k^ Äretd bef; JXômtfeÇen iXetcÇ^
in 2(pcn/icnfcit Dem ‘^flflferfluß Tigris.
^ bem fûnfften vnb lebten .Kretp bep Kóniïfcben Ketcbeln ^pen / jem
«M pt bem Trailer ßup Tigris, in benS^óntgreteben (V?cbien vnb ^ffyrien/
^^^P aneb Adiabenc beipt / bavon fteb bte alten Kómifeben Äey pr febretben/ ^lt;^m^«»'j
»aren? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiinff Canbóbanptmanfcbafft bafelbp gehabt / beren Hamen
^æ ^*'^^nïana,Mizena,Rabdicena,Rofena, Carduena, hießen barumb Tranftignta; ben'S**'^**^“ ^cicbpattNinusjThefiphon, Arbela, aUbaber große 3llevanbcr ^mï^'^*'**^-^^*^ *’”^^*^” malgepblagen hat. SuG,allba au|f ber (Bren 15 bep su/i. batnie ’^’^‘^^**^’ö perfien lp aUwegein iOnt ber Kómifeben Arteger gelegen/
biefè fperfien jtebenmógen/folebed jetgtaucbaniOteronymn6.Xgt;mb *ttodith^^ ^*^’^ï^ haben pdgt; immer taçpalgtb« Kenter vnb perper/werbap
ben f^‘'^ '^^^ brang für / bte Ifynwohner müßen allweg am erßen in ^‘’3tîp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ißbie (Breng bep alten K.$mifcbenX.etcbd/wie nun ango
ptc^i*?ff “‘^?P*’5wo vnpbengtgjCanbdhauptmanfehaift vnb órter/in^lf^
boe iff/i; *^%**^^ßcn vier vnb fün^gigproiitnctcn/ vnb bey jwólffTetrarchias,
Wa/bui h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Â$»*SWllt;b/Sehabthat/maÿtalle6ineiner0nm'z
Ûanb q ^*^*^'’^f*^*’fFç^gp*^owmcten/ôber wie mane neuen fol/ bey vne feynbs ^cbït”^*^”'^’’’^l^^n “^Z 2^^m9«icb vnb große Dergogthumb. 'Ïgt;nbbem// s ‘^^'^^«Kómtfehen 2keyferbté gange Welt vnb baóKómtpb Ketch fra“Ä“,Snrrct«Ä
at man gehäuft ein lange jeit her im Komtfeben Keith*
i’on ® ^‘Ï’^^^nen vnb (Brtecbenlanb / fo fegt grop vnb tleinOrcfey heipt/ £?quot;Y‘^ff^“L*’‘? ‘‘»‘nbcvAix^ Sertnge vmb anp von2lrabien bipgaranbieiöonaw/hatber SÄm^Ä wäsR r ^'’’’^ mbte(5riccbiflt;i)vnbalt Cateintfeb 0pracbnennf 5 Chrißi gen.
S’^abeßüff ’?**^er6/0. pauln6/$um Chtißlicben (Slaübenvnb in frieb vnb ^lt;M) vnb tf^k • ^‘^^^^^ ^’^‘^^ ^^^^^ ber ^iirct in/hat fo etngltngbcm Komifebe ^‘Senbraitf^^^^'^^*’ Glauben abgebrungen/ wir werbenCich fotebt wir füm ^btlt; vnb etc ^ nbsp;nbsp;nbsp;Kriegen heißen ) ßAte felbö etnanber vmb vnfern eigen nug/ 3 walt/boch vnter bem fehem bep (Blaubcne vnb (Bercebtig^ett/vcrlte#
Cc ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ren/
-ocr page 354-©ae anbev Bitcß go^dnnte ^JuetteihtZ
ren'verachten bie ewigen (Böter/(Bott mnf vnfer fchanbbectel feymjfh
ferim beffen gebenefen/aberee ifl ein alter ©priich / 2111e (^enfeben ner/wil einf eber wol from fey n/aber wir fey naU rü jpg / fey n all S^brechU^, ,^ voller tabel/vnb bie laffer bleiben / btewcil bie dOenfehen wären/wären and) tabel/ vnb wer bic tabel haffet/haffet and) bicrOcnjcben/‘VnbbamiCifh’^^'^/^ mache vnb jnmenb bring mit bem alten Komifchen Keich /Afs ifl bas «*ƒ tigflvngroffcfl gewefen vnter ber ©onnen^von ber macht/weite/ breite/wK gefagt haben bic alten Wetjfagnngen / lang juvoreheKomgebanwt/vnP^
Welt gewaltig ifl worben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«. aJiWer tweWe ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iC)och feynb funffmechtige parrfe Dó let er/in A^nropa bie quot;^entjd^et^”^^^ Oiomernnu »»6«# phricabicwtlbcnlt;V?orcn/in^fienbte©d)ut5en/jcf5t ^'haternlanb/btc Warften. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p|^jgt; perfter / nicht vnter bem Komifchen Keich gewefen. 2gt;ie ©chü^en b*’^
von ben Kornern hören fagcn von frem Kriegen / haben aber mit fiten heben gchabt/Afingroffertbeil3lhcn/fo gegen UOittemachtUgt/vnb fa|y‘’ ifî/grofp weite Wilbtni^ hat/ mocht von niemanb vberxogen werben mir P^. rcörrafft/ alleinbie Jnbtcrvnter allen Dolc^m vnb fXationen finb nie 4i’Ç g«btanlt;r ffnn nie jt:cm alten Canb Kommen / vnb man hdt bie Jnbicr für ben britten tbed JÄT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S««6«« «»»t«Mgt;«.
löte ©chugen vnb Jnbicr fo viel horten fagcn von berKorner (Bereebw teit/betten fie ein befonber aufffehen / wolgefaUen vnb wunber baran / nen^»^ anbcr©tlbernmûnQ/Kagcnvnbî)reifftgcrnober©chillingen/ mercftcnrii
«d^açen warumb fpürccn fi« bic (Bercchtsgbeit ber Korner / baf biefclbig all gleich an ber mitöenWmetn*^* wicwol bie Kilbnuf vnnb prcg anjetgten baf ftc nicht von einem gefchllt;i?^” waren / fonbemvon vielen/vnb betten boch gleich ein gewicht/Oi^^uefi*^^^^ am metffen fegegenannte jwo Martonen baft fte fre Kottfehafft fd)ictk”^^ ben Kömifhen Key fern / machten vnb fliffteten mit fnen einen ewigen fribr^ flAtc Kunbnu^.îü^ melbctanch berpoet tOoratine in feinen Ctebern/bet'3‘^^
ebenpUntud»
Wma warumF (ïlt; nbsp;nbsp;nbsp;Swifdxnblt;tt wilbcrt (iOoren vnb Komem Ugén c^roffe WójÏett/tt’^it^ r\
ï»ie«gt;iioïO?ïi.Kn«tt btgu WtlbcntDcn/vnb allô« war vbevAu^ greffe btç/bk wehrten/b4^’’’'^u » «io^fn» niebt bwvnbwibermoebtmitJOccrcôBrafftrtu^ bcmKenttfcbcttf^rdf / ^^^ tfï baeKonnfd) Keteb mit gewehrter bnnb vnb lOecrèetr^jft jogenmif^'^^L pu6iiu8p«ïoniu«. ioauptmann/ bie^pubUuepetrontuö/wnr nneb vber ben retftgen 5^**5£]'^ Kémifcben2lbclóbcrfleriO4nptmann/ bt^gegen UOeroen bie ©entt vn^^j”’ felbteetw40nb4b4tgcbci|fen/brtvonid)obcnin3legyptettnucbebengrtt’5^'^J fngtbnb, ^d würben bnbinnneb gefcbicft^uerfarcn nUebing nucb bie ML rifd^e Kneebt vnb^Çrabnnten/fe vil waren/ nllwcg ein befonber iOeer vnb t. ger betten vmb bett ^ey fer / mußten allein au ff feinen Hetb warten / bie p^a^ wie vber wilb (ÏOorenlanb allwegeittlüeibberrfcbec/vnbjrS^ettiginbi^r^Jjj
(Taubaf«. vreg Canbace / barumb biefe brey Dólrfer allweg frieb vnb einigbeit mif Sr WmnabgS ^^^*'^” bieltcn / 3lber bic per per vnb ï'cutfnen fcynb allweg vnb cwi3^ «5«»b. gejagte ï'obfcinb bef alten Kcimfcben Keiebe gewefen / vnb bocb bie P^^jj, 5u legtnad) erlittenem vnb getbanemfcbaben/gabenó ben Kómernnad)/^^ flen bebennenbaf bie Xomef an ^Vbaebt/ Webte / UOanbett vnb (Det-ed'f*^;^^^^ vber fte weren / wolcen aneb weiter lieber frib vnb bünbnuf mit ben Ï^^Jf 2lt;eyfern haben / gabene fn vber / |ïunben frey ab obgenannter fónff ^, Ä‘Ä '’''quot;r.'quot;;rquot;'Ï‘‘’^\? ' quot;quot;? ^^ifi**t?*^ bl(i rtuff»«1. tob ^«F^iamp;jü langesgewjrtt. tw bef (Broffen. vntcr (etnem ©on Conftantto erhüben fieb bteperher v^ fïiefjen boeb hernaeber wiber frieb vnb biinbnuf anmitbenK.ómifd)en2gt; \ fern/ 'Vnb ber perfter Afr^bónigreiebhatacbQebengroffe/rcicbe/anCß«^^^^ Centen / meebtige Äonigreieb vnterfm / fo befebloffen waren ÿwifeben nbsp;nbsp;nbsp;^
^ete^niMt ^f
(^c^^n'banpet:fifeben vnb tjircanifeben/gegen doittemaebt/vnballb*ï nbsp;nbsp;।
ßen?^'^**^ ” groffelt;5cbirgCaucafum,vonbemobcnmehrgefagti|ï/flicffcnóvnb^^bedk»^^^ $wey theil/bif ffen Ober vnb niber perften/ Oaö ober lag gegen lt;ÏOittlt;‘^,yi hielt in jm eilff Königreich/bas “Vaber |licf anü?tcragvnôX.oteiX’cet^|^ griff ftbenKönigreich: 3lbcr biegrobcn Kettler/bie vnlinnigen^eutj^be’^. lt;, allweg nwr Injl jn trugen gehabt / haben nie feinen listen frieb nnt ^ jjn
-ocr page 355-(■tollmen Ïv’mtfiü’nfvcnfcrtt. CLI ‘*n(lo|fctt/habennicht auffeebörtbt^ fteitn nibergangbasait Sbme^h b^^^*^^^^*^^*^^*^”^ ^^^ Xómet vorn bóchlïenbï^anff bas wbhgll
â ^^^‘^‘'«lt;b tw 3l«ffaangbet ©onnen habe fich erhebt 5wo grob/feb lecht/ - ^J““^ ^xS^ bottin fe^%^ Ùationzbû ‘Sûreté von(ïOltternalt;ht/ein Wtnbt^ Do lef/au^ SSÄ«?*^ «nCh •^i?’^^^**/'^^fÏ^** Klt;bflcn»n Öaracen/etttirabifch'Volcf von tintten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
©cl k nbsp;nbsp;'^ füllen vnb 'Wilbtnuß jwtfehen 3lcgy»ten/ bent Koten dOeer vnb
61»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^ er^ïen nur Krubergewefen/vnb haben peb a«^ betn
©onïï” ^^^^^‘^^^ ^^^^^ nation C iff vnfer ©ónb fchulb vnb eine plage von
ettiatts’^’^”*^” '’”^ abgethan / fe^t feynb pe auch in einanber gerahten / vnb in
514 / h .u?^**^^ ©ott ijl allein ewig / alle bing haben ein enb / jr jeit vnb nicht n ^‘^’^^l^bt nimptalie bing hinweg / fri^t alles wenns fompt/ verbert flt;retgett^'^^”^Y'^^*^^^^**^^^ ^*”^^**^^^**^ nbsp;nbsp;©erechtigbeit bleibt ewig/vnb
^*^*^ ^‘’w^ntenunwibev in bas Üanb Vindeiicia,vnber bem éech / feijt Ithbi^'^!’^ ^^*^lt;^^a ■Reyern/bavon iet? gav weit au fiber ban gefahren bin/fo wette vnb meebtigbeit be^ alten Kómifchen Keichs anjeig/bas befebti k aUerheiligfl ©örtlicher Weiffaguug ïDaniel vor langen geiten l^utcv 7lt; ^^*^/ fagt/es fey wol am erfïen ^y fen vnb ©tâlen/aber jw legt wars
'^®t/ Xicim vnb l7afcnwercb/vnb alte verbrochene ©cherben.
®^^ bctUl^linb Vindelicia©nbRhetiafecunda,|^^t ÖOCbtt
^«^ tt Schilf tt/i^^J^ für nam^afftla ’Ödrf bic milieu barepn
fe^en / bie alten ort vnb gegenb beffdben
Äanbs*
0? ^‘^^^ ®^^” ’^ erfïen vnb biefem anbern 13 «ct? mehr bann an einen! oSJ uS’^Seveigt/bafi vnferCanb/jb wiriest-Obern vnb Bibern Key cm ’^^ toft ^ 5wifchen ben iVafferflüflen îOonaw / 3n vnb Cech / befchloffen/ 'gt;on bett Ptolomeobem berûhmptefïen ber ganzen Welt Kefehreiber/ auch ^’ndelici/^*^^^*^^ ©elehrten/ folcher fachen bunbiger/©riechen vnb Kornern/ 5®‘3t bc/ '^’’^ æ^etia fecundä genennt / wie mir bann auch burch Öchrifft ange// *^anu«7A^^^^r^ben ÎTeutfSen einer/fafï verfïenbig folcher fach/13eatus Khe^ ^erfiiw**’^^®'’^*’ ^d?letfïattim -iMfa^. Werimptolomeonur basgemelb '’^’ttttih ^^^*'f^l^«ropebefchauwt/ber pbet vonftunban/ ba^bte^anb / fo ^lt;''»/»oi X^^'^SbenCech / von Huffgangben^n/von dOitternacht bie 2gt;o^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. , «
/ heiß v **^^®^^^ ©ebirg (fo ptolomeuS Alpes, Pœnas oberPenninas nenne ^‘^’îbc» / k ^^®hcia, fold? CS auch gar ein alter ©teinnoch 5u Kegen fpurgvoro ^^ ^^«uih m “^^^ / ^^” ^^^^ *^ ^^^^ hernach fe^en : Wiewol ich auch hnb/ ba^ ^^^4) k ^^hetia fecunda vnb inferior geheifjen hat / ifï alles oben angeveigt / web '^^ fey / ^^Ï*^® bargefï/von mehrer verfïenbtnuf wegen/ ba^ leichter ju mer;-'’^bgeetc''’s ^’^'^berlauffe. Dub in biefem Canb werben nachfolgenbe otter k'^^^^ '’^b ©eâtt / von ©riechen vnb Kómem crjelet / bann bie ^auof K. en biß Üanb mehr bann funff bunbert iar innen gehabt/vnb burch ^^‘?7 ^’* ^“^ ^^’^4?f('fw'^'^^^^^^^’ ^eyfer 3luguflus hats bret^ehenfar vor Chrifïi ©cburt 2f^*^**’* ^^‘^ ^’^w/a u^^l^ ©tiefffón / ‘^iberium vnb Ï)rufum/ jum Kómifchen Keich ’ ^^^'^^'^^««wfewalsbie Kômernachfolgenbe©tâtt /^lecfenvnb *
fónffbunbew vnb ad^tjav/ wiber vertrt^ worben.
quot;mij
Ven
Ce ii/
-ocr page 356-Sue rtttber ^«tg .^^oßatiü!« ^ttcnetm/ '25on fifu'ii alten örtern / fo Oen ben SÏömern tn bte^ fern £anD befc^rkben Werken»
z;^^3^ nltctt lt;B«cd?t|(l?6rt vnb Kómifdxn tOtfïovtctt/ C^nb vnb jC««^^’^* j^^ifcbrctbcr viwb poëten / nemUeb tJovattue/plint 00/Cuctuó yiovnó/
pcolotneu6 / erbeten tw jCnnbVindelicia vnb Rhetia fecunda, ie^t obeli' vnb rTtbem 73eyern / nncbfolgenbe ftben ‘X)óld-er vnb ©egenb nljb» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lt;
Ïgt;rtó ei'jï ore bd^t ptolomeuó Tunicates an ber IDonnw / nennt ber COann nod? Bur^ Tunca vnb 'ÏTbunenuwer / ©tebet tn gans alten ^rUlT«*’ ‘lt;rbunagAvnb‘2^bunag^wer.
Ï?a6 nnber X^olct b^t^t ptolomeoe vnb ©trabo Lycatios,an bent pitntue Lycates, banttLycus bet^ttm (5rted?tfd?en vnb Catcinifd?en ber bet flen /egt bïe Ceebreyner.
2)46 brttte ort nennt ptolomenô Leunos, DorattnóGcIones/tfl vmbbic lt;5Un vnb wimper.
ÏMs vterbt'VolcBbïefeó Xlnnb^nentplmtne Confuanetas,ptoloineo6^‘’” fuatæ, 5lotuó Senones^vrifd?«!! ber Jfer vnb ^nl bavon bte öd?wetntaw op^* 6d?wettttbacb/Sempra ober Senta, (OareBt vnblVnfferben Hamen beb^U^' ctwan ein alte gefùr jfe (Brafffebafft/bte ©etfenfelb/ X^berfperg / Cbvebacb / 2^lo(ïerge|lt|ftbat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ï)a6fün|fc ort beifTen bteƒ Iten Brenni, voml5erg jwifd?en ber 3P^^' bem3n/3lllba nod? ein Holt; vn ein ait ^urcBjîel / vnb ber ^erg an ber (Bw ' fcbafft'Cyvol/ber Brenner bet^t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
âbae fed? fit Dolet biefes Canbô wtrt votn ptolomeo Belauni genannt / 5'’^’' feben bev jffer vnb Ced? vor bem ® ebirg/bavon Wetlbetm bte Ötatt/etw«»»^ alte t0errfd?a|ft/ben Hamen bat/bavon nid?t weit inetnem l^oln etn glt;»t^3‘’^]. fer ©rein ijl / etn Pyramisober meta, bas tfï / ein groffer Hagel vnb ï'buvn gt*’* jen/flcbet bie ©d?rt|ft nod? brauff/M. Antonius Imperator Auguftus, baó ijï/^^*' cuó3lntoniu8 gewetbeter 2^eyfer»
Ï)ie^irglcut/ bas ftbenb ort nent piiniuó Catenates,es beißt nod? titt ^^*^^ jxvifd?enber Jfer vnb Jn/vnbDißbacb/bev 2^uttenrein.
Tunieafer.
U^unemiwer,
IjKM^amp;Ljcatef.
Ce^repner,
Con/aaneta: ConfittU. 0c^wintawer»
Brenni-
BeUuni.
TOUbnin.
C4tm4tet.
'5on ben alten ©tdtten vnb ewigen ©ebeebtntf? / fo fut” bic SHórncr/wcHanb sjerm bifcö ^anOe/ gemaebv vnb blt;nba jn verlaffen baben/vnb erft lieb vmb bie
sOonaWt
(j^fV^ïOttfolgwbevttacbbiealten^uvcBfEel bieetwan bte Kómifebebefeg«J befefiigung gehabt/ ©tâtt vnb ©d?lóffer erbauwt baben/ évs^auebbie nambafftigflen C^nber/ Ceut vnb (5eflt;bid?tbefcbreibevty bungtbun/vnbieb auß befebl (H. lt;5-Herren ber Kurilen tn’Seyernevflt;’‘^l
bab/bie man nod? ftbet/vnb f re alte Hamen bod? etwas (von lenge ber 2’a ^^^‘^ï*?Ï? «rtbebalten/ 2Hlba and?noebtâglid? Kómifd?e ©ulbcn / ftlberne / t^^PnV'^f SSamp;M wSi lt;V?óng/vnb anber Haußratb/alte ©teinmit Kómifd?er ©d?rifff auf S^^^J* Äcatflt;« wim nbsp;nbsp;nbsp;vngefunben werben/ju 2^ a ld verbrennt/vn an etlichen orten vevmaur^^^^^^j,, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tûnebtmit ber ©ebrijft eynwerts gebert feyn / nicht mehr gelefen ben. 3tn etlichen fo am quot;Wetter vnb Kegen gelegen feyn / bat bas T^lt;*U^,^^# t 33uchflaben binge^óft vnb gefreffen/baf man reine meb»^ feben mag/K7 ,1 j liehe mit ßeif aufgebanwen vnbabgetilgt worben / Ï?ie nod? vorbanben I nbsp;nbsp;I vnb man lefen mag / wil ich bie inbiefem ^«ch etliche fegen / vnb fabe atw^*^l j obenanberï?onawan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to '
LjcoHonat^ Ccc^nuw^
Ïba berCeeb tnbie ïÖonawfeilt/ifïetnalt23«rdfïal/ein5cvbrocheH ^ flung/beiffen bie jCanbfchrciber Lycoftoma, ijtauffvnfer ©prach ^^^^’^hifP bey bem gemeinen man Ceebsgmunb/ fo von leicht wege ber ©prach 5» tbiJt/bat vor jeité meebtige (Braffen/gebom auf bem (BefcVlcd/t
-ocr page 357-èottS^omifcOeniSepfcw. GLiII Ïm/T^ra”®*'’’*'’*^***’’’*^^'^*^*’'^®**”^*^’’quot;^ Äeyßbdm/gcfRffHw« 5Si,^ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctncttrtltcn ©tcw^cfunbcn btefen ^Uen Kómifeben
gWrtben: D.I.M.IVL.IVSTVS. V. A.XXVI. AMABILIS MATER.EC. c^r^ ’^ï^^'^f^^’^Msirifens manibusJuUusUiftus vixitaniios 26.2\mabilis mater Eicicdum tctt^^ r ^-i^”’^*^””S^“fl'^^“‘^r*^/ 3« ben eb ven bev vncevnCöóctcvbevtob/z c”®5”tï”öb4C3cUbt2^.Mv/fetne(goutter2tmrtbtU6 genannt/b^t/m ’negbeebtn»^ mneben Uflèn.
v*’^^*”^**^^^*’3^^^*^*^^*^^***^/®^^^’^^lt;^rlt;b(wieermivhengen ©cövafuacOïdfci. fótt/h ^ ^‘’^^'’*’^ ^^ ^^*^ 25vieff nocb bnb)gcn 3”gcl|ïnttnuff bev ibonaw ge^?
i jï ge.^ogen bne ev /n vmb brey febilltng eim 75óvgev/ mie namen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
eeleM®^^*^lf^^/'*^*^**«fflt;^/^lt;*^blt;tt/«4«1fv«flt;r5vrtttwlt;5rtbb«f4nfjF’jêittgv4b ®^‘”^â22îûrfflt;. ibcft^i?’^ ^^^ ©ebvijft vnbevpd? eynwerte in bas Bot gebett. Ï)octov ©eba? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fcbul ^p^’l^/baieb mit jm gen 3ngel(ïatt»on(ÏO.lt;5.t^.IVilbelm^u beviOoben fteS^^ - cftwavb/befalbevbenvon^ngelfïatt/vnbenvottbev t^obenfebnl/ Ægt;ocfo«8tirt^o^ bJ»»^‘**^*^lt;twrtimC’oiUgiooblt;i?4nvttjlt;v5i?lt;«jwlt;n^it?lt;blt;»lt;yttmanvêlaf|èn/ W^mi iu^ngeis^ ^*” anbevn |ïein bafiiv genomen b^ben/abev ev ligt ^eü»Ä^quot; wlt;S» ' ^^ *”^^^^’ ^nfeve gvofle tOanfeninben tJobenfebnlen / wenn man bie * ^^S^w/obev von in fagen bó vfft/aebten ße beinev veebten B«n|ï / wav nut ?*?**®^^**^ rlt;e mit jvem vnnÓQen gefd? we^ bie Üeut vmb bas jve bveebten/ ïï?^** ^lt;^*^3^ 5^lt;t bev getbnn bnben/vnb fiivtcv gevn tbun wolten. ftal/iffs ^^^’^ ^‘;i’biïvg an bev Ï)onaw feyn aneb jwey alte 5 e vb vod? nc ^uVeb// G^ieodunum. Atili '^_®^*^fï genent von ben X.ómevnGaIeodunumobevCalatinum,ba6 anbev caUtinM.
gemein man Calladin,obev 2lt;eyfevbnvg vnb 3lltenbovg/alk ^‘Hwitgeßjn^fj^pj nun^u newbuvg feinb. ï^ev ev|ï lautet alfo:
vrvJ^®- CASSIO CONSTANTINO IVNIORI MISERRIMÖ, QVI ©t^^WtOerii
ANNOS III. M. IIIL D. XXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaffiICcnflflinmu
Cafs' ^^'^ ^*^®‘CtConftantinus pater filio dulcißimojä quo fibi faciendum optaueràt. Et
feQ/V^’'**®^^*®i“5,amp;Claudio lanuarioviÄori, Et Marcellino libertis fidelißirais nuis
■-J^ebquondam amp;Caio amp;Modeftoßiischarißimis perpetuæ lècuritati.
u ^^® ^’^ meinung: 3n ben ebven bev Góetevbev tobten vnb ju einév ewi// fein ^’^^ ^ ^^^ ^ibertuó daubins Confïanttnuó “Vattev/ btefen fleingemaebt lnJÏ^5^^*^b|ï«tt0on'ïriblt;violt;rafltoConjlantittoblt;mió«glt;rn/blt;m4vmeit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
tev ’'^/^^ nnvgelebtbat bvey jav/viev4oonat/22.tag/wtewol evbev Dat^/
2 AL^Slt;w$ltbett/bev0onblt;ttimbeml)ae«vfollt;blt;»lt;Bei»m4ebe«Uflcfi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
^^patwetteviei5tgenantcv2^eyfev‘2^ibcviu6daubiu6Con|ïanttttUóbi^ge# 3lt;maebtblt;n fenigen/fo mit namen bevnacb folgen/nemlieb am evflen *^1« Tlevc feinev iOaufïfvanwe«/ obgenantd Äinbö lt;^0uttev/ bavnacb feinen uev tteutveften fveygeiaflen GOannenben daiibnö5ugenant/2bevmitivcm
1 S^Ä^’wm3anuavio'X)ictovt/lt;lOavceUino/biewetlße noeblebten/vnb weygt; wno^tttevfveuwenbcmCaiovrt^ïOobello/beventveuwmanfeltengleiebpnbt» . ^‘^^^^‘^^»X^mev/vovau^ was gvolfe i^anfengewefenfeinb/bubenaUweg WJ^^J^ '’«ynantengcbabt/i|ïeïnebvliebbinggewefen/nennten benev|ïeneinenvov4 ^^^t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® «Amett/benanbevn einen eigen namen/ben bvitten einen junamen/bie Äviege// ««t/vova«^ bie iOauptleut/buben jn noeb mebvgebevon ben fianbe (o fie jum h ?Jïyi^’'^'^^'^ïel'’bvad?t buben/als publtue Covneliuö ©cipio 2(pbi^icunu6/
® woen bie alten Aeyfev bevnacb (ebv gebvaneb t*
SïeranberStftn.
.„{r-^^^T.SATVRNINVS ATILIENSiS COLONIAEVETERANO- ,
VET, VIXIT A.LXXV. SATVRNINVS C. R. F.S.C. ET S. P«^^ ^^^^ I-KALENDJAN. £ï.ift man alfo: P. Aelius T.SaturninusAtilienfis Coloniae
Vetermorficiuis,vixit75. SaturninusciuisRoma.faciendumfibicurauit,amp;fuis ^.Cal.Ian.
b r ^^^ ’wemungbvaulf/pttblius Delius ©atuvninud bev alten Äviegg// d^TK * T*® genannt / 13óvgev vnb altev2^vieg6mann ©atuvninuó/
L k *ySpwutwjuKomvnb75óvglt;v/buts|mvnbbe» feinen laßen machen/ J’tto gefegt ani apt tag bef Cbvißmonatö»
C c il#
-ocr page 358-©ae (Utber ^«(0 ^o^attme ^luettcwi/ „ -ife feinbuoeb vielmebrbergktcbenalte ©teiumit Kómifeber Ö^5],w SrStoffiS «lt;ÿuvg/mrtnE«nÿabi«elt;bntftni*twoll«fcn/bic(î«mfewlt;i»tJ iJ« tvarumbwaïtDienit brocbeu/eiutbetlverbauwet/mbbte©cbrtfft etuwerte getert. jeb P^'^^jidl itfcntw. in alten ©ebrifften fo noeb in vnfem fiibereyeu vorbanbeu feyn/vub ?*yr^/ Crieff im ©ci|ft ©al^burg/fo mir (V?.(B.lO.ber Carbtnal bafelbe gcjctSL^.^£ ba^ein^iflbumb juïleuburggewefcnfcy / wie beun aUba aud? begrebui^ im Klofïer noeb vor augen ifï/Dub wirt ber ^ifeboff von ÏW ^ uebenauberu^if^offenerjeltiu^eyern/nemlicbuebêbemvon Kcg«?^lr^ .j|, 5vey |tug/paffauw/0alQburg/wie id?e im britten 73ucb bernach ”*if gruubt anjeigen werbe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;za^ü-
Aureatum. ©olbber^» Tidffenfefs.
Duberbalb Neuburg bey einer kleinen mey l auff bem anbern C^^^ t (jn reatum gelegen/war auff vufer ©prad? (Boltberg ober (Boltflatt/ifr ^^^i^t (lOarcft vnb ©cblo^/bei^tcbarumb ba^ bafelbfl mopg ifDriaffeufel^ / 5^^g p bem ^ifd?off von .if yd? jïett/bavoner fteb benu noeb im Cateiu beut ju ta5 L fcopum Aureatenfem f^reibt/ Dil alte Kómifebe muitij / ©poreu/artigg^hr iOafekin/lSecber/vub bergkiebeu viel anber mebr t?auf rabt / werben noeb tcglicbgefuubeu/bicmir ber cbrwirbigjtirjï vu l?crr/lOerr (Biabrid/ ^ fd?off ju X^yebflctt gejeigtbat/ befglcicben brey ake ©teinfo bocb9^^^ ^Öifeboffju Ify eb fleet gen i^y ebllett furen laffen/bereu ©ebriffe vub bemaebfolSf»
©« aft [Mn ju ßpe^ftf tt eon ?ïlt;f nfete tabin
DEO MERCVRIO CL. ROMANVS DVPL. ALAEy. V. S. L. L. M. 'TVwbCAlfb^cUfen: Deo Mercurio Claudius Romanus dupl^ Aurcativiuusfibi legit locum monumenti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h 3|iïgt;tc mdttung/CUubîuô Kotnanuô cm îJuppclfôlbncv/bAt/wrilct^^L; lebe t$u Ouvert to jm btefe ©tatt ju einer ewigen gcbed?cnu^ rtu^erkf««/’^^ àUme^ttSett eSottee À^bren vnb notbclffev (V^ercurp.
^(mkr@t(in.
IN HO. D. D. MARTI. VICTOR! LI LI F. V. S.L. M. ®«»''j ©Mffd^fiffiJCKHi, tttrtttrtljo: In honorem deorum dearum, vel dedicatum Marti viftori Lillius fflius^® fibile^tmonumentum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^
Jtt ben ^bven aller (Bótter vnb ©ótttnnen/allerrCotbelffcr »^wbn^ bclfferinnen/ober ifï ge weiberworben bent (Bott bc^ .KriegóWarri ^^^'^ r-j winber ober (Boet bc^ ©tegs / £tlUua ber ©on/ weil er noch »n leben w^t^ / fm btefe begräbnu^ erwebkr.
©crï'nn^ti'tii. t o. M. DUS DEAB VSQVE P V B. CONS TITVTIANV’
2Itß nlfo:IouioptimoMaximodijsdeabusq;Publius Conftitutianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
5)1^ b4t ^ntnebt pubUus Confltrucianuö ju ebreu bem gütigfïefïï”’ grótten (Bott jout/aueb anbern (Bóttern mb (Bottinnen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. «h
Don Ctcbsgmönb berab ijl etwan bas geflnb ber ïDonaw bod? vnb ^ig/naflcnfel^/aijff bemfelben fianb bebt fid? an ein 5elb / vn rint bie Ï^J^L faUbey feeb^ meylenburd? fruchtbar eben^db/foaueb ïE)iincfeltregt/t|rlt;‘quot; meyl breit gegen ber 2Htntól werte. 3lllba baben bie Kónter ju ‘Ïeutfd?en ein fianbewebr mit auftgefebótten graben/mbauffgeworj^J' webr/neben bem Dolç mb Jorfï berumb gemaebr/gebet von naßenfek 2^*’0ïiï5/l^*^ binab gen pfering/vu im graben baben bie Ko mer bas ^bglt;tWL^ (lOo^ bey rtaßeufel]^ gelaffen / meint ber gemein man mb fagt / ee fey ^onaw bafclbfl berab gerunncn.lt;V?an fid? mod? allee anjeigenbiepvM^^^ webr/welcbebieKómerVallum nennen /fe^t neunte bergemein man nach auffbem Wal. Dub alemieb obgenannter (V?. (B. D. von -^^^^yj^ijc
-ocr page 359-ôon^ett^^ômtfcÇcn^epfct*«. CLIIi p^^^‘îc/vttbtrfirttid) vonnnberHcrfttvenbAb/ fogcbcr Kf5fglt;nancc KómtlUx ^Wöwebr von H^jfcnfcls vnb 21 tem ui, bt^ gav an bm ^erfev bénah/ bavott
tbun bic Alten Körner / alßöparrtanuö/vttb bic bet X^cy ferle// / K:^^È**’^^*^*^*^Ï5cn'ï^eutfeben befebrieben b^ben» VÏAcbPfettngvovA«^ feuw ^^^^^^*^ ^^^‘^ ^^wibev brt0 ge|ïAb bev ïÖonAW bod^ ból^tgvnb feb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
, nbsp;nbsp;nbsp;^tt^'^lfî^tt Allemeebjï Alt ber ïÖottAw etn Alter Komifdxv flem bAC
. ƒ doctor JrAnç ^uretbArb/beyber Aed)ten/(5eiflltd) vttb'Wcltltd) ^«!^
''•x^' **’S^^5t/twetnenetltcbe eó habe 3Htynnti0 ^ebetfpn/wcld)e Start An
, '^ üonaw vn btefelbtge Keper ptolomeuó fc^t bey ^nfftb^lb febmirt meylen. / ~ $^^^^*^ i^‘^d)f gmunb An ber ï)onA w/wtewol 14? in vnfern Alten ©ebriff^ ^•^ vnX;tberey en pnb / bAp etUd?e bie 2l(tmwl Aucb Altkyrinus tm Üntein nenne,
©fr@tnttanba(ftlgt;fr.
rvi’^'^'^'^^’O TEMPLVM EX VOTO SVSCEPTO CL. AV.ti,^a„|^p« jj^’ûTANVS L. L. M. TVirbt aI)o gdepn: Claudius Auguftanus legit locum ©rabfe^viffu
3flbiewtetnung: ClAubtueZuSuflAnus bat jmbtefe StAtt $11 einer ewb S^J^9«becbtn«|5 cfweblt/aUbAbemöott (VOercurio einen ‘tempel vnb2lt;ircben 9wlt;wwet/ aie er b Ann vor gelobt bAtt.
Cæfarea,îei5t Kefebing/ i|l in ber obem bepKomifeben Keiebe iClt;tnbwebr Wnrfnnöum wtpet^bte ‘ïentjeben gelegen bajclbpwirt notbbencigó tAgeAufgcAcfert Alte ‘’^“^‘ ^’^’^^‘fdK)ilbcrnc/bùp|fcrnex^ngùlbcnc dOtinç.TlUba feyn Aud? noch vorbAm ombrey dcj peinmit Kómifeber Sebript.
©emft laut alk'.
Pil CAES. DtVI HADRIAN! FL. DIVI TRAIANI NEPOTIjDt ’INERVAE PRONEPOTI T. AVREL. HADRIANO ANTONINC AVG. Plo p. p. PONTIF. M. TRIB. POT. IIIL COS. IIL AEL. FL. C. U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^ ^^® ^^^ meittung: Ïgt;em geweibeten von (Bott Key fer / 'ï'ito 2lijre/
«o 4bttAtto/2(|itoj5tno pio/ fo einX^ACtev femes beymAts ber 0tAtt Kom / ber S'^opt Pfaff ober ^Avft/vier mAl ber Kómifebengemein oberffer befebirmer/ f ^J^^.^ürgermä(ter / vnb bef Key fera t^Abnant ©on/ bef heiligen Key/
*’^*^*^^*’ ricrue “Vren del gewefenijl/vnb eö bAbc ne ge JJctbetbieCArbtnâlvnbCorbcrrnjuKom/genAnntAelianijVonKeyfer 3elto oaortatto geftifft, îDif Monumentum i|l gefeit nAcb Cbrifïi gebint bunbere '’wKcb^igiAr,
?)f t aiikr ftem 511 Äe fc^ing.
D. Mi
^^I^ IVS MONTA NI NV S V. A. XXII. VAR. GEMINA MA-ER P.C, XPirtAljb gele jen: Dijsmanibus Marcus VariusMontaninusvixitännos ii-VammaterGeminaponicurauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x
v 147^^^^^lt;**^lt;lt;^®^wlt;*^’gt;^lt;^^^gt;lt;to^fw/oberAtóvnflt;r Pfaffen fpred?en/ gläubigen ©eelen willen/ (D Arcue »Ariue dOont Aninue b At gelebt ^nttermitnamen'Vat'ia (BeminA/b^tbiefen jlein fcçen laffen.
k *^*^^^*”^^^‘'^ ^^*^ H^f^i^tf ^^tt^^It^^v/ijtctnlod? wie m An pflegt b4r^
n Û r **“’*^*^ ^^ ^*^*^ lOeyligtbumb vnb Keinen/ mAnbAn nitmebt Icjen benn
, V L. G EN A N S E NILIS VIX. A N. L. L. L. VA. H. Jfl bie meinung : ^rt mtcttbcv(Bótterbcr^obten/IuliusGenanSenilis bAt gelebt föttififtigiAr.
«^ ^^Pf^'^I^S^'ttbcrïDottAwbA obgenAnnte Kómifebe CAnbwebt Wiber h ^^’^3^”i‘’d)t bey bcm©d?lof ^tUng bAbteKelf entfpringt/Aufge^ gt;1^ **ïff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^glid) Kómifcb mûnç Auf geAdert wirt / ftebt mAn nod ein Alt
4)uvdftAl/i j^in Alte befet^ung gewefen/ but Epona gebtifjen / ber gemein mann Çymburg/in ben Alten Krieffen Aber finbe id ^Anburg/ ftinb
traite juin b A vor b Auben mit alter ©drifft.
îOec
-ocr page 360-®rte rttibcr ^«(0 Oo^rtttuü ?ï«ett(Wï/ !Da«rft@(f(n.
L.LOCEANEOLO MAXIMILLIO M IRI O d VI C A NAË, AN-XX, NARENIA C. C. 'Wtvbt4l|bglt;U(lt;n: DiuismambusL.LoceaneoloMï3^ millio Miriociuicanx curauitconArui Narenia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ff ^*^ WCÏnuttgï
3« ben ^bvett ber ‘^obtmïötefen Ötetn b« t Ult;]^n machen H‘ï^^^’*^ ^'’^ do Cocea ne oio (|?agtmtUo (ÏOtrioctntcanc/ fo jwençtg jat gelebt b^t-
©rranba^trtm
VAL.VALESIAE, VAL.FLORVS CONIVGI F, ITEM SIBI V.E 3(1 btemctnungzDaleduó floras b^t biefen ffetn in feim leben m4eblt;*i^*^ fen feiner tOan^fpanwen 'Valcnc ‘Valcfte/vnbaud) pn fclbe.
©er ^rttt ©tem.
D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.
PEMPTENADALMATA VIXIT AN. XXV.
5uCob»nb -lehren aller ‘C'obcen/ ober wie vnfere Pfaffen fprecbenM^I*” Öeelen/bntbiefenlleingefeQCïDalmata/bntgelebt.x^iar.
©erwerïgt;t@tefn.
CAMPES. ET EPONAE ALA.L SYNGHBCR C. R. QVI ET AEb BASSIANVS. PRAE.F.y.S.L.E.M. nbsp;nbsp;nbsp;3(1 biemeinung:
3n biefem nenwen ^elbUger 5« Ifpanburg au ff ber ‘S^cutfeben feiten3^ föjlagen/ligtber erjï Flügel bef Kómifchen Keifigenjeuge/bef iOauptm^n^”’ 43ürgcrmeifïer$uXom vnb4cciuö^affianu6/ foaiicb bef ganzen blt;*«fl^ tJanpclenr gewefen feinb.
©erfünffr@fetn.
IN HONOR D.D. ET MER. VETVSTATE CON. L. ABS.* CORNEL. ROGATV PRAET.COH.I.M.S.QyERCONl.M.E.ET RË^^’ 3fïbiemeinimg: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
3n ben Ambten aller (Bótter vnb (Dotciu allev Üotbelffer vnb rîotb’^'îî*' rin/vnb ju lobbem(Bott(V?ercurio/fo vor alter nibergcfallcnwar/batbiep9‘* bechtnuf machen vnb wiber fe^en laffen/fm vnb feiner allerliebflen t^auf wen/C^Oarene (CorneliusKogatus/ein tOauptmannbef erfïen 5^nlinö’’^^’’ fechf bunberc2lt;nechtber Cegion/fo vorn (Bottbef fiege Ma ma ungenannt.
Don Zrçberg ein meyl bey Xianning gegen Oenban» vnb3rn(îingvl’«J^ pyn jwey alte ^ôùreffîaU an ber ibonaw gegen einanber vber / allba aud? regltchX0mifd)cmunQvn anberf gefunbenwirt/jbaseine oberhalb If«»j7 vnter ber Heu jîatt/ Cenum von bcn Kornern genannt/ allba ein fbein mit mifchcr 6d?rifft / bareyn bie 3lbg0ttin dOinerua gebanwen ifî/ ber man ein^*^ 4gt;chfennach gewonbeit bef alten Kom.Keidas geopffert/bie Öchrifft lanttflr
NVNC. R. ET MINER SAC. CENOCHO. 11L BRIT. ARAM-T-Fj;' FELIX PRAEF. EX VOTO POSVIT. L. M. DEDICAVIT KL. D GENTIANO ET BASSO COS. 3jlbiemeinung:
‘5^itud5lnuiu85eliseinK0mifcher^ott vnb prie(lcr(I0iner nein befb«’ fa^uug Cenum genannt/ein lOauptmann vber fechf bunbert Knecht/ bem brieten 5änlin/vnb im britten bauffen /Kritannifch jugenannt/ liglt;’’’j bat biefen 2lltar / ab er gelebt bat/ gefegt / ber Cegion vom (Bott (lOarte 5«^^^ nannt/ vnnbgeweibetamerflen tag bef Cbrifïmonate/ba 511 Kom meifler waren (Bentianus vnb Kaffus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
3ll6Cafftoboru8/ 5)ietcrid?ö vonKern Canzler/fdireibtfoijïbtf M$^^. biefc^wen jcQtgenaute/ (Bentianus vnb Kaffue oberjfe Verwalter ber Kom gewefen feyw/Keyfer Septimius 6e»eru8gc|torben in ^ngellanb/ K
-ocr page 361-ôon 9cîi ^Îomifc^en Slt;?flt;rtt CLinn
? H *^-^^^'^**^* S«l*wvt vnferd tOciUnbô / wie -^ufebiue vut ©. l^icrony muß na) Wf^cn itz.)4t\ bemnadi tjl bev fïcin nun niei^i^./rtV* ft .^^’.^^Jt^rtburg an ber I)ou4W oberhalb S^cllxim bey bemclte|îcn2^lO'^ ca?eiten6»v4. I evtjtetngar greffe Ôatwtlîartbtefeô Cnnbôgewefcn/ijï gnr binóber nabenb «y«ttcr meyl btf rtnb»c3lltnn'ilvnb ïbonnw gen Äelbäm wertn gangen/bie
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^*^^^”Ï*nburd)gcrunnen/mnnftebtnod)bïe befebóttêgraben/vnb ni tpetl ber ©tattmauwer/ man finbraud? nod) tâgItebaUba aiteK0miid)c
^**^ alten '^rteffallba an^etgen'fo beizte Artobn- ArtoMgai g^jOicKom^r habend Valentta genannt/tn»nfer©prad)bte(ïarlt;fc ©tnet/ber
’^^^ nentd nod) ^refperg/fagen aud) be hab TVeld gehetffen / bad 151 ein 2Vlt;?. 5 'öfód)cn wortv»b Valentia,wïe b Ïcuefehen brand) i|ï. ptolomeud pt^te and).
®’lt;'il/lt;^« gto55 bod) alt 73nrrf|ïal/ftd)t man noch bte vier ‘Ïbot vnb £fi'*’^^^*”^**^^^^'^‘lt;tgt;lt;ï**^*^’^”^ K6mtfd)lt;bcjcQimggewepn/baeirtbcr KÓ^z
5^^^*^^’^''^‘^*^^^^^*^‘'”' King/abijtinfyluam. RevinuM. }/°'^’®‘^quot;™» ^bad)/ cin©d)lof vn^Oareft oberhalb Kegenfpurg^womeyl o^fn^ '’f'^f ï^onaw eftvartctncrtlcc Kómtfd)c©cacc babcnccwanbïc 5ütpen von Abudiacum. ^ïyemba t^ofgebalten/aUbailïgeboren worben.^eyfcriOetnrïd) bet heilig/ ^‘’^^f* c-^arn atn-quot;tbatsbem ©rijftBabenberg gegebé/ba ere gebauwtbatt/ vnb bad ©d)loß ”“• ft A^*^'^^^’’ '’^^ ^cycm nit wiber móchten eynjiebenvnniberbrechen la|fen. ^•^tto wcylanbÏ5ifd)off$n 13abenberg bat prilling bad Ivloper gcjlfjft/ pnffnngeinTcto im^lbafb Angehen / lang hernach hat tOergog Cub wig / ber erft t^cr^og in ^quot;*
«cKvn Vu Pfalî^graffamX.hctn/bcn^lccfen 3lbad) wib cyngenomen / allba «n^chbg gebauwee / bad noch pebet/ bcm 2lt;lofter aber anbere gâter b ar fût gcbcn/ale bic alten 73:ieffanAeigett/manfînbt noch alte X.ônn|d)cmnnçallba. . ^^*^3nîfpurgbie Kómifch ©tatt bac gebanwet 14. far vor Cbtifti gebürt oer Aotinfebt^rtnptmart‘^^iberiud/nachmald^cyfer z bat fie nach jm genannt Augu^m Tiberijj fo and) Quartanorum Coloma,vb bet vierbten WclfdKn Cegiort/ ‘^’wtfiebefegegewefen jngenantijf wocben/aldbcnauch 23ap5ïCeo ber beitt w feiner ^nH bc$e«gt:warnmb ft caber fegt Kegen fpnrg beifit/ wirt hernach tm nttctt^u4,gj.,ji^jy,.|jfl^ angejeige/von weg wegen fte abernttCatetnRarisbona R4tùbon4.
senaat wirt/ban ich nit fagen/habnod) niched gcumbtlichd/ vn bad ber war heit
'^ Sefnnben / bte alten 2Vcy f quot;^rteff fo alle Catcinifch feyn/vnb nem'/ lt;^^^yfetC^rtvlber(Broffcittpiner^reybcit/btenod)5u©.fÓaimcrartvorbart f^rt ^t^^^^®g*ao^urgium,vnb©.Wiiebolbbererft'^tfchoffjn^yd'flctt/fo T^fSf««^»*^^^* in *?ï’^^óeittmCateirtbcrümptgctvefcn/rtcnnrdReginam,auch witte alfo ^^^’”*-
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^‘^*' Key fer lid)cn 5rey beiten gênant, ^d tff vor ben Kómern auch Y‘ftttgcwejcn w’,c |ie gebcijfen hab/ftnbt man oben im erffen^neh/bte KÓ •ner habend befepigtfrem gebrauch nach bepgevnb anberfî getanfft vnb go ttettnt/trie fegt ange5cigc ijl. JÖteffetnfo noch gang fey n/vnb maitlcfcnmag/ Wen bemad). (5lcid) oberhalb bey vnbem ©all art ber f^einen Retief en hab ^ttachfolgenbe brey jfcingefunben.
- ©er erft @t«rt.
IO.M.STRATORLFL. VET. VÎE.EX VIND. A VVS. LEG. 111. ITA N.REVER.SVSABEX PEDIOBVRICA, EX VOTO PÓSVIT.
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ffbicmeinung:
..j ^u Cob Ifht vnb ibancFfagnng bem gótigffen gróttenvn hóchffen lt;5orc join/ber bic flucht gefreUt bat/‘X)nb ßobenam erflen bic Xtiegf leut/gênant mdelici vb Canb Vmdelicia, vn bet erft au^ ben Vindelicis war 3uud fr 0auptgt; « T^^^^ ^‘^’^‘^‘^ Cegiort $ogcrtannt/ïDic IVclfch ober ^talianifch bat pd) wiber sfï«llt/batallcö berwiber bvad)tber lTauptmann©»fabev pebiobuttea bat ®’f|enfleitt5um gebechtnup gelobt vnb fegen laffen.
©eranamp;erStetn.
MERCVRIO. FORTVNAE RED. SACRVM VIR. MARCEEL VS DECIALÏ LI.FI. S ING.COS.P.P. K. 111.D. SI. L. WD». LXi K.1VN.LV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jftbicmemung: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;.
jOiefen
-ocr page 362-®rt6 du^cr ^«(0 ^0?lt;ttww ?ï«entlt;Wgt;
3amp;fcfên flciit b« (c^cn laßen itOavccHua cm Verwaltet beß JOclltb»*^^ blt;m(ßott(V?cvcuno/vnbbcmglücf/brtö alle bing feUgUeb bevwibevbnnS^*
©er tritt® Wngt;
DITS SACRVM MANIBVS CLAV. MATERN! MATRI, VlX-AN.
LX. HILARINAE SAMETAE CON. VIVAE. 3(1 bkmetrtung:
2gt;c» notbdtfem beff^obe gcbctltgt/bkfc gebcebmw^ b^t g^pV lt;IOuc«v/bkgcUbtbrttKd)QtgMv/(ri4ubtu6(V?4tcvnwu6/vnbiOiUnn« metc feiner iOnn^fmuwen/weil fie noch Über»
nm Xi'iim auff her ftetnen ©n'irfen am ^of
D. ET PERPETVAE SECVRITATI IVL. MVRSAE CONLPIEN]^ VIX. AN. XLIL ROAFRITI FOEMINAE REVERENDISSIMAE EJ FILI FILIAE OßlTIS. ET IVL. NONNAE MATRI PIENT. VIX A^ LXXX. ET IVL. VICTORINAE SOC. VIX. AN. LX. ITEM VlVb AVRELIAE AVR. MILIT. FlL. ET AMICIS Q^VORVM IN M. d' NESIA ET R IßlSCA ET A. E. S.S. ET POST H. OßlTVM EOR OSSA RECONDI IN EO SEPVLC. PERMISIT. MA. AVR. MIL Ö' H. MONVMEN. EX. ET O. LEG. IIII. ITA V. V. FECIT.
Deo amp;perpetuæfecuntati lulixMurfx coniugi pientißiinx, vixit annis quadragint’ duobus.Roan-itifœminæreuerendiGimx, amp;nbsp;filijfilixobitisjamp;IuIiatNonnç matri piennß'' mæ, vixitannisfexaginta; Item viuis,Aureliæ Aureliano Militari filijsamp;amicis, quorum’'' monumentoCyneiia amp;nbsp;Ribilcaamp; amici eorumfitilunt, amp;nbsp;poRhorum obitum cor um o® recondi in eodemfepulchropermifit. Marcus Aurelius militans, omnibus hæredibus mo^ numentum extruxit, amp;nbsp;omnibus legionis quarta: Italien viuus viuis fecit.
_ ^ft^’cmctnung:
3rt bem namenber (Dotter vn ber ewigen rubt/C^Onreuö 3lnreliu6 (Wil^w* riö/bervier^tenCegion tOnupttnann/bnt in feinem leben btefegebcebtnuF’^*’^ eben Uflen^uUe^Ourfe feinerrtllcrltcbffeniOnu^frrtuwen/fogelebtblt;tt4i-M*^' Xortfritrt beraller ebrfameften prauwen feinee ©one quot;Tochter/fb nun4lllt;3^ (borbenfeinb/vnb^nHe lionne feiner allerliebflcn GOntcer /bie gelebt M,®* inr/ vnb 3»l« Dictorinc feiner ©ebwiger/ bnt gelebt ^o.jar. IVelter fo nod)’’?’ leben/feinen Xinbern / ferner Tochter ä-nrelie / vnb feinem ©on 2turelto (Wih' mri/vnb alle feinen guten 5reunben/ in welchem (Drub Cinefm xm Kibtpifquot;' fampciren freunbenltgcn/nach bicfertobbnterire bein in baßelbig (ßfahjquot; legen jugelaffen-IVcitcr bnt er biefe gebeebtnu^ gebauwet alle feinen ^Hx#/ vnb allen fo noch au jj ber vierbten ITelfcben Cegion im leben feyn.
^rt ankr ©fein ju Der alten ifapdkn.
D. M.
ET MEMOR. L. MISERRL MOR. M. VINDELICIS P. R. MOCE» NIAN. ET VICTORE ET AVRE. FIL. VINDEL. SVRINVS iNFEl LIX PATER R G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£i^cmattalfo:
' D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.
., . Etmemoriae legionis milerrimz mortuisVindelicispopulo Romano Moccnianfi,J^ Yidori amp;nbsp;Aurelio blijs Vindclicis, Surinus infelixpater faciendum curauit.
3flbiemcinung:
^nben-lfbrenber Hotbelfferber^ob ten/vnb 511 einer ewigen gebeebtw ber XSgion vnb bett Griegern be^ Canbö Vindelicia/ fo erbcrmltcb vnibbinf' feinb/ben lOauptleutcn ber ©tatt (Óó^ing vnb feinen ©onen i)ictort vnb 21«* relio/p auch im ßanb Vindelicia gelegen feyn/bat biefegebeebtni^ maebt« bifllt;« ©urinus ir vnglud baffeiger Dattcr.
2lu^bie|emvnbobgenanntcmer|len(leinbey©al ilbabjuncmcn/ba^cn wanbic ‘Ïentfeben obbcmHorbaw vberbie ^onawinbaeXomifebXeiebg^ fallen feyn/ haben bas Xómifeb Xrieg^vold in biefem Canb Vmdelicia gênant vbew
-ocr page 363-w Ô0tt9lt;tt555mif(#mfiggt;fmt. CLV
ftuebtbraebt/vnb jÄmmerlid? er würgt/weldoe gar offt gefebe#
^*^”^*Rl?en r^ifforienfebretber felbe fagen.
teutons '’^*^lt;*«fittben alten K0mifd?en ©ebrifften/iOijlorienfcbretbern/poe# hmiS?***’ß ”''*’^^^^ piimo/(V?artiali/0partiano/©ried)ifd?cn vnb /ia^/ 5uK^^^^^^^ ”***” baf bie Surae vnnb Surini, ein grof anfcbenlicb ©eflt;bled)t surini tCtticr^ ^^'’’^^^^ ’^^^^y Key fere ‘^Traiant bef vier^ebenben jetten / fo anbub jn gebürt Cbrt(fi/glcicbb4 man jaltbimbert/ar,'
Äevf *£^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tr jwolfft Komifeb Keyfer/îôomttianuô/etn 0on ^omitianuß 2lt;w# buJ .^^H?**Pani/(igt; Jernfalem jerfïortbat/alôman jelt nad?Cbriftige// £rÄl^‘^*** '^on/*s^*'^'^ ‘^‘’^^tdeg mit ben^cTeiitfcben/nemlicb mit benen vmbbie5)onaw ® feiiSnk *v®^^**^^*’ ^’*^* ibie'S^eutfeben aber haben bie oberbanbgewonnen/ ^ifftb ‘i^f^^t’awtnbao KomifebKetebgefallen/babenbteCegionvnbges! eten/x^^c ^^”*eralle/ämmerltcberwürgt/vnbKeyferibomitianum gejwtin^' ^Eeuffc^enmaeßenft» dfüS^^^’^^’^^^^t^^^t^^tcben 5mf vnb ©olb batverfebreibenmüffen/ßabenfn Î^^^ÎJquot;^^*^ In betlp^^^^’^Komifcb Keiebgar gültbar gemaebt/bae and? piiniuß melbet ’hbcitff ' ^ '’”^ ^andfagung jum Keyfer 'Ïraiano/ barnmbijîobafelbjï item gefegt worben/ war nun geffanben 144?. jar.
©er ßntf ©tef n ju kr alten Kapellen. nbsp;nbsp;• ‘
D.
IVNGATO ET SEVERING FILIIS EIVS TVLLIA
ET FILIIS PIENTISSIMIS MEMOR F. E. C.
bie meinung: Kitth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^t*en ber ©Otter ber “Lobten /‘^uUtaeyngebenef fraUerltebflen banß '^’^^ ^^tifwirtß / bat biefegebeebtnuf machen laden bem'^ogio frem «pwtrt/vnb feinen ©onen^ungato vnb ©euertno.
^•fr Pterbt ©fein ju©. fatmaan tmgreuç«’.
ôa«âlt;
CT^'î?*^- ^T PERPETVAE SECVRITATI ET MEMORIÂÊ DVL-
IVPT ^VRELIAE M. AVRELIAE P. AELL IVVIANVS CON-^^coMPARABALi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3jï btcmcmuttg:
^^^^^^*^ '’^^ Sûngjlctt ©OU vnb bu ewigen rnbc/b^tbicfcnflcîti laliAff^** P»l^Uuß3tcltu6 JunUnue/jnetnet; ewigen gebeebtnnß ferner nb
Gutter 2turelte/bergletcbcn feiner tOnnffrnnwen 3t«relte/ ber man «‘Wjrcógicteben ßiibenmng,
attiré'**’^’^^‘^^^PPWlt;*^ v^S^Ubuu ‘Ïbnwbur b^t einen nnbern |ïeinoben .^'^^^«fe^en Uffen/meinte es lege allbn eine nice bet lige ^imgBfrauw S«^ir*^''f’ï'““MT*t‘’T?’T*‘*k^ff*^*ssamp;*’^'^^s;*2s^^ 6(bttur '^^^^^^”^^^^^”*' ^ beybe 2ture liege bet Hen/ etn öebwiger vnb etn ^cwncanoniitert.
^ fûnfft ©tem ju Slttsemmünftfr/tß queß
titele gar bagt;
D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONL RARISSIMAE VlXlt AN. XXIL PRO. CL.
COSS^^^^ ^^NIV-X SIG. PRO SASVLIM ALBINO ET AEMILL.
^^''^^ ^^‘^^ ^ilbnu^ tn biefen fïetn gebouwen / ein “Datter mit ferner
Jlx'’?’^*l^”^‘2^«lt;bter/Uatbte©lt;torittc wie bertweb folgt: feiner Ji 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J’’i^“® Önuptrnnnn b^t biefen ftun gemnebt feiner‘(Toebter vnb *gt;«b5wenç ' ^ ^^”^^^^^'*’^*’^ bcrglcteben gar felQamijl/ bat gelebt$wcy
âb^
ÉDcc
-ocr page 364-^(W rtttber ^U(0 go^anttw ^(«enttw/
©a ff cf'fU @t«n vor be0 95(fc^ofTé 2Çûr/f ft auef’ nft^fgatoa.
SIG. PRO. S. A. S. V. L. L. M. ALBINO ET AEMILl. CON^ Wtvbf rtlfbgdefen;Signari procurauitfibiacluisviuuslegit locum monumenti,Ai *
amp;Aemilioconfulibus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ff ^*^’^^**^*^^3« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ mI
t?At bâô 75tlb p^Ctt Uflcit fût ft eb vttb bte feinen/ weil er noch tw tiefe fîett $« einer ewigen gebeebmu^ nn^erweblt/bnjuKom^órgcf«**’quot; waren 2Hbinn8vnb2iemili«ó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Î)iefe$wenfeinbl3ûrgermei|ïergewefen 3tnno Domini lyojarbait^^^ vntbbnóKómifcb Xeieb Briegten/mit namen Clobine 3Hbtnn8/plt;f^^*^FL ÏTiger/Öe^timtuó©eueru8/ biejêrbcttXom/^talienvnbaUe jCanb vW‘’ . ^onaw / in/danbiuó 2Hbinns ben Kbeinfïram/ ba6 jCanb fo /eçc5lt;^lt;*^^*^^^ b«^t/t^ifpanien/0cbottenvnb^ngeUanb.
*X?nb danbins 3Hbtnns pofïbnnnwö/btefcr $eic ^urgevmetfïcr $o ifï biefee Äey fers Kruber gewefen/von gar alee 2(be Heben lt;5efeb leebt 5« ^^ JJ ber^leieben Cafperine 3(-emiHue/ber ein ^ûrgermeifîer/feinb alle bey wald vom Öeptimio ©enero/bervberbanb nam vnbbieanbemjwen^v^J'' er fcblng/f Ammerlieb erwürgt worben/ war ber fïein nun gef^anben i4? ‘ ^^*
©er fibcnb ©few tn brß 6cÇf»ablf n^ §a«^ an^^K
ÎN H. D. D. D. OI. ARA. ALTAM. POSVIT EX IVSSV NOM' NIS IPSIVS, AVR. PERVINCIANVS EQ^LEG. IIII. V. AL.DD^vH^'
KL. AVG. T. SABINO ET VEN VST. COS.
Jflbiemeinung:
3n ben ^bren aller (Better vnb (Bottin/ ober wie wir fpreeben / alU*^ gen Ïtotbelffcr vnb Motbclfferin / ifï bi^ geweibet worben/vn nemlieb Ji’ êi^ vnb .lf bvbe^aUer bóebflen vnb gutigfïen Hotbelffcrö vnb Dacterö / fo ’xj, tein Iupiter,ba8 ifï/ber iïotbelffenb jatter genannt wirt/ belt biefen bobe'’ y^^ tar au^^ gebeid öSottee felbd gefegt 3lureliu6 pemincianuó/ ein Kómifeb^^* belmann vnb Kitter ber vierbeen Welfcben jCegion/ vnbifïgeweibetwot^^. ami^tagbe^lOewmonat6/waran0.3lt;ïcob8tag/ba ju Kom ^órgef**’ (ter waren 'Ïituó 0abinu8 vnb Denufï ue.
©er ac^t ©te(n tn bef von paffauiv ©artm juCpctt.
ËT PERPETVAE SECVRL DEO TITANO VIXIT AN.XV.F^J ÎVL. POTITVS FILIO I. MIGRITELVS, ET FL.IANVARIA
TER ET IVL. VENVLANTA VIVI FE. ^flbicmeinung: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
3n ben ^brettbereB^^tterber'ïrobten vnb JU ewiger rube/bat biefen 0^^^, laßen machen am erflen3nHu6potttußfeinem ©on Î)eo Titano/ lebe / nachntalô haben auch fegen laßen/bieweil ße noch gelebt bat/ (Ptgelf^* vnb 5lauia 3anuaria fein GOuttcr/vnb Ju Ha ‘Denulata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
iföfemb noch vllmehr folcher ©tein allba/fcinb aber alle jerbrochen/’’” bie©chrifftnichtgang.
Pfettfi
Moeenu:
Lautuusflüttidi.
AttiütAn^U^it “U^tWut^i alt
6trmt6i»^t».^
^wiflt;henKegenfpurgvnb©traubinganber2gt;onaw / haben bie K*’quot; jj jwo befegung gehabt/jupfeter/Veteracaftra, dergleichen ju (lOoging genannt / allda bie jwo Äaber/blein vnbgroß/bieniber vnbaußer/ino»^^ naw fallen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
^ey ©traubing/babie 311a in bie 2gt;onaw feile/fo noch in ber aleen ^ J^ heif t/iff eewan auch ein alee Kómifche Ketchfîaec gewefen/ mie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Attilia,war in vnfer ©prach 3lgelburg/allba aud? ein Derrn Dau ^ vnb öw noch ben namen behelt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
-ocr page 365-C0tt9en^^mtf(#lt;HJSepfcvtt. CL VI Set tuunH @(f tn ju @. Javeb kp Pev Schil.
D. M.
P^I^ITIVO VETERANO VIX. A. LX. MEMOR. Pil *^ri TVLENIA CONIVNX. F» C.
Jfïbiemdmtng:
' ^^^ ^bwtt ber (Dotter bet '^obré/ Ïulcma ein tOau^frauw bc^ (Dotter wï'??' ^“^V pnmtttut be^ ^Itcn Ätieg^mannö/fogelebt brtti^o.jar/b^ït
I^trt btefegeöeebtnu^ju macbett.
r ^’”‘'^®^^^^’^^”P'’^^‘^'’”^ ^^^^” tjlttucb em Xómtfebe Ketcblïatt .
^r tf ^^”^5gewefctt/ Pifonium genannt/ wte bemt be^jeugnu^ geben bic altett ^’®”’“”’' hu ^” ^etett im 2^loflcv/fo noeb vor banbé/voit bett alte Äontgctt in ^ey ❖ Wo ff ^^^’Iltrgegeben / bei^t bet gemetn mann nun'Wiflclburg/ beranlfge^ bdï iiï®r**^^ '’^^ ^quot;^^ 'ïbot flcbennocb/ltgt einiborff bartn/.Iftltcbe fagen es eine (ïOavmellïetnen ^rûcb vber bïe ibonaw gehabt/vnb fo bae Wap bleln ilï/fche man noeb bte gvnnbtfejï ber ©ebwtebogen.
Kc'(W ^'^ '^‘^‘’bofen vnb vnter 4gt;(ïevbofett haben bte 7lt;ómet aneb eine befette nia h « ^^ '^^’^ 2vom mît altem ^ttegpvolcf gehabt/ hiepQuintanorumColora F ^^’5*^2lt;tnQett/ïflnnnctnï)otlf/vnbiegegettbbafelb|tbavontm2lmQ Ç^'SCaUba aud? ©.©yluanuó (bju^óntg3lQel6 jettengelebt/allba aneb Ke^r ^’^”® ^‘^’^’’’'^ hat rolaucb etn©al^bvimn gehabt haben. Von biejev ftvaff^^^'^ f^“” melbung Acyfer 2lntontnnö/tnbcfbcfd)retbinigbevCattb/' frthgSef^^^:^^^^”^^*”*^^^^^ ^^*^^ vnb-ïf ugtptu6/vonbem td? obentm am duru ^k ï^^^^'^ nennt pro lont cue vnb je^tgenanntet Acyfer ^ntoninus Boio-meS'i‘*’’^^‘^” ^^’^^*’® Patauia, batumb bap brey Waijcv ba infamen Bom« bas^ ' y/’J/ber Jn/vnb bte tDonaw/wie bte anbern meinemti^s hiep paf|auw lt;inß h 1 ’^^^ aUba hittgefc^t haben ein VolcB/ von inen Bathaui genant / feinb Vorn X *’'^ ^^^^^‘^*' ^ ^^^^ jArlieben folbt von ben Komern/wie bic ©ebweiQcr itten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“^ 5vancBreteb/ gehabt/wie benn (Cornelius ‘Tacitus gar vil von
/ bod) bchelt pe noeb bie 5wen ttarnen/panaitw vnb ^eyberbad)/ ’^WÎgt;«P3n8/ba©.©eitcrinôPfarrlîgt.
ailPaPufaStem.
^^^NIANO VECTI ILLYRI. VILINGENVS FIL. FELIX ^J^^^TVS HAERES SCRIPT VS EX VII. EI VS B. M. PP. Wirbt ^^^ ■ '* Fauftmiano Vedi Illynco ViUngenus films Felixlibertus libres feriptus, ex ptunce eins bonorum monuinentum pofuerunr.
Jpbicmeinitng:
littetc ^^®^^^^^*’^^^‘'^^*’®^^*^^^.'^^“^‘’”^”^*^^^^* ^^^^*^^‘quot;’’ (^*^ ^^^^ ^^^ 94^”^^^^^ quot;^^^^^^^^^ ^i^cygelapener/ bemer benftbenben theil feiner guter
”^ ^^^ ©tett vnb befe^ung/ fobie alten Komifeben 2^eyferan ber ^«vv in vnferm iCanb/ mchv benn 500. jar gehabt halben.
^alten iXônitfcÇen 'SUtf en an her ;f anîtftvalfen von
Straubing b((j gen Slugfpurg«
SziSî ^^^ ^^^tt^praffen von ©traubingen bip gctt 2Iitgfpnrg/ ba man ril'. ^^^‘'l^/i^ar/Vich/auffwertófurtvnbtreibt/feçtS^eyferl^ntoninns v*45^^^r^'^^*bttngbevèanb|lraf|èttbep Kómifeben Keiebó/ naebfol« x*M'r^*’ ^'^‘^’P^tt/atn erjïen Regium,viermcyl von ©traubingen/ fo vil von «„:„„ bet-m” « ^^^^5 ^^wi'^ittiBortf/ heipe je^t Kóding. 3» i’tn '^ne^ctt 5u Xlb o4cfina. oi„„?'L^“?-^9^’^fr“*^Ö Stipts .2lt;cy fer Deinrid)/ ein 5ür|ï in Weyern/ Rog«
8 ga, haben etliche für Kegenfpurg gehalten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®®?5’”5lt;lt;«
30 b h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abulîna,
-ocr page 366-©uö (Ult er ^«c§ '^ofnuuuö ^(uettewt/
Abußn/t. Sltcnfpcr^e
Abufina,«öd) dttötrtttvnb garaUGcblo^/tft^cntfcb'^benÇpcv^/^^^ bcymat/aUbrttjlgekgenCwk mid? ber bod?^ckbvt23crttU0 Kbenanußbufw ©djvtflrt bcnd?t) mb b^tfem bcfc^un^ gehabt /bet t^aupemann beßbritk*’ bauff enö/^viwnntfd? ^ugertanne/ wie benn «ud? bev (lein/ ein kleine mcylvort 3.benfperg$« Anning im3ibcnfpergev0crid?cnod? vorb^nbe/ an bic Î)oii4® vnb oben befegr / bas and? bezeuget vnb melbu ng ebne, ^a i(l nod? ein anbev äw tet (lein nud? 511 if nning feinb bamuffgebauwen jwey ^dbt cin UOannvw 5^4» w/vnb in bet mitte ein 2^inb/ vnb biefe 0cbn|ft batunbet gejeb^kbe»-
S'ifgduift’tainßtcin:
D. M.
IVLIVS DVBITATVS C. R. VI. AN.LXX. INGENVA INGEN. VI. AN. LXX. IVLIANA VI. AN. III. FIL. F. C.
3|lbiemcin«ng:
3« ben if btenbet (Sottet bet rübten/ 3ubu6 ibubttatneein Komifd?^*' 230vgev/b4tgelebt7o. M^/^ngenim Jngenui batgclebt 70. Mr/^ulianrtb*’*^ gelebt brey jat/,te i^inbet haben biefe gebed? tnu^ mrtd?en Ulfen.
if 6 i|î and? nod? nid?t weit von ^benfpetg ein CAget/bei^t in bet JOeib.
yaUatum, Submontorium.
Vallatum, bey (Seifcnfelb/ helft aUba nod? batvonb46Ït?ot|f'VHlenfb^dJ/ bet ^o^'fl '”'^ lt;^ web nuff bem pfal.
Sümmontonum,obctwie ee obgenannter^Öentu« Kbenanua febteibt/So^ montonuni,i|ï Dobenwatb bas prauwen 2^lo|let/etwa ein tcid?e lt;Sta|ffdu:ffi nUbaand? nod?ba6 Kómifd? ©ommetUget im ^elb gefebenwitbc/gebet^’^ /ianb|ïtaf jetje batbutd?.
5? te alten ïXetc^ftef f rm6 tic 3far im (bebirg.
WolßdtxJiu/iui. Lußj/araßuu^'. Ponta Scaphon^'.
lIochofira/4,
Perlacha.
Gecrgtm Straßer Geo^ralgt;l}iu. Monachtum. Cambodunum.
Inutrtum.
^l^'S'olomeuó fent brey Keid?(ïett vmb bte 3fat/am etflen Auguftam Vin^c^ SJ^^corunii wicete fcijt vnb bcfditcibt/ vom UOittag vnb Mibetgang/fofe^^?
tn bic 3fat / oberhalb lt;Ï0und?en / erwa vmb IVolfframf bau|cn/nid)ll* gat weit von IVitmfel aUba jwcy fdmeUe IValfet/bie Cufa vnb 3fat/auf bt^* (Sebitg jufammen lauffen bey bet^turfen / bte 2lntoniniïe Pontes Scaphon'*” nennet/von benen ©d?cffen/ vnb nod? baa Alofïet ©d?afflattt ben nawen b^'^ belt babiealte KómifebeCanb|{taf /Jc^tiDocbfltaf genannt/ etwanvbnbj Kómetngcmad?t/butd?gehet/fo vom jn bif anbcn CcebwAtet.*X)nberMf t|l perlad?et l^cib/cin weite ebne/ba t^ctgog ibicttid? jum anbetn mal biel^^^ metge|d?lagenbat. lt;6cotgtna©tta|Jctcin't)ngcr/fa|l bónbig|bld?et fatbw in ben ^ffdn fo et vbet pcolomcnm gcmad?t bat/vnb jn Kanf I?ofcniw2^l^^ ftetam Jn fein wonnnggehabt / beltAuguftamVinJelicorum fût UOûndjen.
Cambodunum , Kempten / fo and? ptolomewa fc^t/ feilt auff‘iegetfee/et/ lid?ehabcn6X'ot5tifinggebalten.
Inutrium bie btitte ©tattyWie ea prolomeuó fe^t/ ijl jcQt GOittenwalb nü^ ba jnmbtitten mal obgenannret tOctnog ibiettid? bic Kornet gefd?lagen M bafclb|ïeinaltct Kómifebet |ïctn/hat Kcyfet (lOa^imilianna gen^wf^’*'*’^ futen la|fen/barinnbicfc ©d?rifft gehauwen;
IMPE. CAES. SEPTIMIVS SEVERVS PERT. AVG. ARAB. ASS. PART. H. MAX. PONT. TRI. POTEST IX. IMP. XII. COS. ILPR^' CON. ET IMP. CAES. M. A V R. ANTONINVS PIVS FELIX PA^ BRIT. GERM. MAX. PONT. MAX. TRI. POTEST P. P. PRO. CON.
A. T. M. L. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31^^k mcinting:
Ïbet obetftbef heiligen Kómifd? en Keidia^clbchauptmannKeyfet öd'* timina ©euctuô pettinav / ein vbetwinbet bet 2lltabict/3tf}y tiet vnb Çethd/ bet allct gróft ybet obetjl Ki fd?o|f rn Kapflbct (Semcin bchl?ùQet vn 55**^^ meiflet/jumneimbtcnmal J?elbbanptmann/|bbiefcinbgefd?lagcn h^t *” ®Ç nein
-ocr page 367-IM«« , ôonS^cmtff^enéicpfcrn. CLiVIi
femes beîmatôbev 0C4ttX.oml3órgmttctfïcv/ $«m
beUmJ! •/*^!5.'’*’^^^^‘^|ï^^^‘^^betligettKÓm*Ketcbs ^elbb^tuptmmm. iSer SïJSSÏ®'^ felta^^^v!?^^.^5^f^’^/lt;^^‘^cu6 3lureltu6 ^ntdwitus/ ©ott/ ^cut vnb Qlùdy
. ^ ^^^ 3(.vrtber vnb^cutfd)(n/bcv aUermci^e vnbbód^jïe ^”/t^’’’®*^^*^/*^^^^^*^ bev©cattXom / vnb,C^mbvogt an fïatt entes
/ baben bte Straffen / Steg vnb ^vuefen ƒ?. IVelfcbe mcy len (V?tttenwrtlb fleben.
’^inum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtttbevjfnrettt^tfïbumb/ beiftPru- pruxinum.
berdefSt^ ßquot;^*^^^”^^ brtben allba bte alten dürften in 73eyerttt0egt;f gehalten/ 5revgn9. Mfhff ^”n»bc tlt;b tn 0. (Ivettens Cegenb ToUufium an bet Jfat/etwan etn ToUufium. iie^iJ^^^^ '’»b^tflbumb/vnbwte mans fe^tnennt/etnpfart/^lfs nennens
5”*ï*^Pquot;°‘^^’®’quot;’^’*’^*!ïbuwb/iii/lt;^t‘ïrois.
^’^^'^^j^nS nennttn biepm Canb Ifenifcus, Ifènifca vnb Ambro, feyn Tfimfiiu.
,g /^^^^^^^/©ttfft/IÜaffèt/Ïïót jfer/ vn (Begenb/ etwa auch etn ©tt|ft. fîarr^^ u *^^ **”^ mebtgenanter Äey pr tn btefem Canb etn Gebirgetn Ketd) Kçttm ©ebttg nod? etn IVajpr bebelt ben namen/ allba etn felßJ!t^*^^^**^*f^/’gt;tt^ber(|?ard?t'partben/Äwd)envnb©^loß/ibetblt;n'/ ^*^ ®tafffdgt;a|ft/5«gcb0ngbem^tfcboff »on^^veylïng/btey meyl ff!/^’^^5‘’'^^lb/gebet bte Canbflraf in IVelfcblanb burd?/ allba tfï nod? bte^ iwn/glcifblautcnb bem obetm
PARTu^^^5-^EPTIMIVS SEVERVS PERT. AVG. ARAB. ADIAB. CAP^^’^^^-'^^IPOTES IX.IMP.XII.COS.II.PROCON.de IMP. PONT^’ AVR.ANTONINVS PIVS FELIX, PAR. BRIT. GER. MAX.
^^•TRi.poTE.P.P.PROCON.AT.M.LIII. 5uï:e«tfd?:
Öe»?^^ ^^^^^^^ ^^^ betUgen Kóm.Xetdjs 5e Ibbauptman / gewetbt Äey fet (ic,.A”’^'?^öfnerije pertma^/etnvbevwtnberbev^ltabter/ ^|fyrtet vnper/ ♦leth ^‘^S^^'^S^^^t ^»IHJoffvnb ^aplïbev (Demein befcbóijev vnb Simfftmevz Sewfh ^^^f*^ ^^’^'^nb bevóberfï be^ Kom. Aetd)s5elbbauptinan/Ï)ert?.
^«tellus Tlntontnits/ (5ott Cent vngludfelig/ctn
«teift ’^^‘^^^‘^^Irabcwn (Teijtfcben/berallcrmcïjïvnbbód)ft^apfl/5«nfft# ffevftï L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©t^^tt^om/vnb Canbvogt an fïatt eines ^ûtgermer/
fftaß/fleg vnb ^vü cf en ƒ 3. IVelfd?e mey l laffen machen / fo nod?
''(^'“^’^mt'Walbfeyn.
btttt/p ^’^^ ^“^ offtgenannter Acyfer tn vnfetm Can^ oben von bem (èe// aiow ^^^'^^^^^'^P^^oniosJcRtSdxfFlcrn/basKloflet’anber^pït'oberbalbGOïin .
bemSalijburd)
IBïaSï/^^^^*^^’^^*^’^ ^^^^^‘'* Veldidena/memen etliche es fey Sccfclb/ ba jtch ble veUidena. fieebAk ^quot;^ ‘Ï^KoU«bebt/tm(5ebtrgbeybreymelle» von(ÏOlttcnwalb/ am boSr°“^‘®‘^“®»^l^ ^^(^^/fgt; vorjeltenbev^ütfïenln^öeyetn gewefen. 0tta// fee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^amafia, Iff je^t ÏDIffenauw / bas Kloflcr vnb C^Oareft am 3lmcrz
wefeftjj{^*’^^S'*bev/jbvvi;jelte»el»gv0fl*e Statt vnb(V?arggvafffchafft ge^z J^^J^
■^on ben alten 9vóinifcf'm ©tetten nm 5n4m Sanb
Vindelicia (n ^cv^vn/ Liefet RU Oeß 2^0 gf^cn bet 3farwcrts.
Ptolemeiisbrey 0tctt/Medullum,l|ïvmb eWülbotff gelegen/ yifjuaum. ’^|,^8felnb allba noch 5wcy ^ùrdffâH votbanbcrt/belffen GOebUng/feyn vo:
Jeiten (Braffen gcwefen/ble 3litw vnb ^ate^ gcflifft b«ben.
Cvonauw $11 ‘Ö^eutfeh/fe^t auch ptolemeits/ feilt anff lOoben'z
Cr ^r’’®^‘*ir^*^l’«vg.4gt;berbalbIVa|fetburg bel^t ein (^Oateft vnb Schloß Carnodunum. feÏS'^M''’'**'**’‘’*®®'^“‘*‘P‘*‘'®3»'’ffquot;St*!**i'?5?^^“'’ï*S^aSft«. fnttS *'*'” ®**quot;’ Stfunitn »»»gt;lt;»/ f» noeV 5« 3«! •quot;’ Ä-Ujlw votbonöcrt “® quot;nbsp;’
töb th
-ocr page 368-s rte rtrtVev ^wcÇ Oo^rtttwe Ç'Ittcttctm? ©erfrft@ertn.
CLOD. MARIANO FRVMENTARIO LEG. VIL GEM. M* I-»‘ CANVS LAVRENTIVS FACIVNDVM CVRAVIT*
ÎJtemetnung'îeutfeh:
3nbenlfbrenberlt;ß0tterber‘Cobten/batbiefe gebeebtnuß mache« »^’^ (Deminue Cucanus Caurenttuö/bem Clobio (V^arino/fo lt;5etretbmetßer vn Moßner gewefen ber fibenben Cegton.
©er linger ftetn ift ntcÇt gonç/ nur fowl nod? bor^anben.
^ie Dberfebrißt,
ET CASS. POTENTINVS II. VIR. CILONE IL ÈT LISONS COS, XV. KAL. NOV*
3ßbiemein«ng:
A»ifînM-
ïÖiefen ßein baben gefe^t/tc. vnb Caßtue potentinus ein ^weyer/annîw^ ^ebenben tag im IVeinmonat ba 5« Kom ^wrgermetßer waren/Ctlo/3i««»lt;**’* bern mal/vnb £Ltbo. 3118 ich im Caßtoboro bem Cangler ïbietberiebo vo ^«^ ßnbe/ fo |«nb nach Cbrißigeburt $wey bunbert /ar obgenannte jwenperrert jwKom^ürgermetßer gewefen/war bamaló bicnechß vnb^oebße îfb vend’d) bem Äeyfertbumb/vnb war biefer ßein nun 1317» jar alt. Jß bey KoebteJ 2^loßer ge wefen auch cm ©tate mit namen Aunfiutn, wie ich in ben alten ^nep fen bafclbß gelefen hab / aUba noch ein alter KÓmifeber ßein vorbanbeniF/ biefer meinung:
©te êd^rifft be^ ©tdn^.
D.
M.
ET PERPETVAE S. GORNELIO COTT. V. LEG. XX. MlUT/ ' PRAETORIO NEN. LIII. VIXIT AN. CERVNT. COR. NICEFOR^S ET PRAEPES LIBERTI PATRONO BENEMERENTI POSVß^
3tt ben X^bventer (5ôttevber Ô^obten vn^u ewiger rubc/b^ben bte gebedje ^WJ^gefeçt bie CorneU tlicefond/vnb prêtée Cornelio Cerunto ber fîe ftéV ^^^ IrtflTenvnbvmbfte wol verbtenet bat/irempatron vnbt^errn/bereinH^»«’^ feber Äneg^bneebt gewefen/vnb vnter bem funffeen 5^»li« vnb blt;în|fcn^‘’‘^ ^wenQigflen Région gelegen tjï/ vnb nu|f ben oberfîen ^rclbbnnpttnann M^ warten móffen/bntyfMv gelebt.
^nbbas ^lofler Koeb ifï vorzeiten eine reiche (ßrafffebafft gewep«/^’^ bas 2^lo jïer gebauwet baben/ba^ gar vbemuß große Pfeiler von ganzen ß^^ nertblt;»t»
Abutamp;oeittiii.
‘Xofenhalw.
Abudiacum,fb auch ptolotnene erjelt inbiefem Cnnb/fellt außTK.oßwM!’' ba bae ^Dorß^Papping ligt/vn bic (Oangwalb in ben ^n rint/nUba $we» ß^”' ida^nMtMtßuuiuh noch vor banben/laut ber erß wie bemaeb folgt:
©erfrft@telt;n.
D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.
SEPTIMIAE TYCHAE QVAE VIXIT ANNIS XXXVI. SEPTl' MIVS IVLIANVS CONIVGI ET LIBERT. CHARISSIMAE.
Jßbtemetniing:
^nbenlfbrenber (Dotterber ‘Cobten/©eptimins^ulianwe bat tiefe 5^'' beebtnuß gemacht feiner aUerliebßen iOauffrauwen ©eptimie‘^ylt;he tie5^^ lebt bat j^^Jar/fo vor fein Cetbeigen j£gt;ienßmagbißgewefen/ vnbnach«^lt;’^ von jm iß frey gelaßen Worten*
-ocr page 369-l^oti^cnîÀoim’RÇctiÉvcpfcrtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CL VIII
®fv anbcr / an welchem man m^e meßt bann WO
RVNT^‘ ^^ SEPTIM. AMANDVS EQV. R; ET BASSVS POSVE-
4fblt;U ^®*^ ^*'^^*^ S^r^^f 3iJi^i’övnb ©epttmtuö^rttrtttbua/ Xonufd^c
w vnb ritbcrn ^cycm/jwifcb^tt bev ircffer^û^ quot;Jn/Ïbenaw '^'^^ ^^’^ Körnern Vmdeliciavnb Rhetia fecunda genannt/mit @târ/ 2(fvf k ^ ^r^^^^fl^*^” ^ nach befebretbung berKómer/fo haben caberfelben hai ^*^ ^^^ fönffhunbert vier vnb $ wendig /aren burcb/rejCanbahaiiptleut Âwwr ^**’^”^^” hernach et» jeber Xianböhauptmann vnter ben Key fern '^wi Öttl “îSô Wern WO Vmßi? jenfen beö 5'ingt; gt;v,vn Often/ ^til^6uvg önb ^elfchemlanb wat6/ fo bic iXomer Noricum, vnjer ^orv^tter aber Boiariam Orientalem,baa ijî -Offert'
reich nennen/vnb Key ern gegen
bas Canb auch etwan vier^ehen far vor Chriffi (Bcbtirt Keyfer 2(ngt; (^^Sujlue jum Kömifchen Keich bracht/vnb jm gehör jam gemacht hat/ ®bengnug angejeigt/ bie Örter barin / wie bie Körner betrieben / wil
p nbsp;nbsp;^^wnteueim Xlanb jo er Noricum hei^t / vorn ^nhi^anTüelfdîlanb/ von
^n f - ‘'^ *’*^ ^^*^ Konaw ein vnb breijfig gefchmirter metl biO fajl in ^nU Köm ^^*2^*’lef het^taSeuaces,vonbenhebter obern Pannoniam an/lAbcrbtC Seuacef.
Ptol ^^^ ^efei ta Baiorum, wie ich auch oben ange^eigt hab im er jlenKuch/vnb Rn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beif t baa Dole#/ fo von TTuln hinab an bcr Konaw feiner jeitgefep
b«»J*’*P3lt;»TOen Azalos,beiftcinKorff vmb IVien noch 3l^cnborff/nach ^^^\ * quot;'b'«Kytnos,ci„rtnt.«r-OoW«ni)cr3E)on««gt;btn«b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä**
Cama ®^birg von (îOittag / fo baa Canb vnb Welfchlanb fcheibt / nennt er ^ betC^^ ’ ^‘^bebdtnod) imKijlbumb ÖalnburgcinKergbennamen/hetft Caruancas.
nr*^****^ ^ bie Kergblent heroben vmb ben 3» hei^t er Alaunos, Ambefontios, Aiaum. iffü • *^i®^*^^ttnt Ambifontes. “Wtebie alten Kriejf 511 Salzburg anjetgen/jb ^f^^^' bi« 2^5?**®'^tnega vnb bie gegenb vmb bie ©alQa / vnb ©rafffeha^t Cy rol/ ^^‘fi”^quot;‘ fios J*L.*^*^lt;ttirnjtgen/nennen bie alten Taurifcos,Taurinos,TerifcosvnbTe/z
®öt quot;s ^—”' '’”^ Ambilici,nenntptolomeua bie Cartner vnb ©rafffchafft Ambidntm. bmtnft ^^^^^ ^‘^^ entfpringt / bie in ber ©teyrmaref nennt erLatobicos, wie Umbilici. 6tir ^k^**” 'gt;®tt^o»l^^»ftnopelfagtimKuch/ fo er von ben namhafftigen ^^°^^‘f-XA«.^‘*c’^S**W»Welt gefchriebenhAt/Dnbinbergemein heijfen bey ben ^’»’itcmbieDölcferallNonci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yorick
^ alten JXticßftdttfb lt;ptolomen^ (m Sant» jenfett WO
3110 fe^t gegen ^elfcbtanbwerfö/fo bie '^Xemer
Noricum nennen.
x^^^sv^*^?** ^^’^^^ ^*^ ^^^ Konaw vonpaffaw bif gen ‘Ïnlrt/welche ge/z ç^l^genb bic Körner Noricum hetjfen/fet$tptolomeua$WoKeichjîâtt/Aredata Aredara.
' î’^^^^'^^/'i^i^^^’^‘^‘^ ^‘^^ (barett vnb probjley vnter CmQ / nent f^bunih ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lrbalt;#ter, Claudiuium ober Claudia,ijj pechlern/fobemKEz
f’lttcnb x ^’*^^ ^“^^^^*^^’ ^^tter fetjt ptolomeua anberKonawnach«’ ‘Jebon ■A^*^i^^^t:/Iuliobona,etltchnenenaBendobona,Keyjèr'^ntoninnaVin^»
’n Cttln/ oberhalb IVien fe^^^tttctl / aUba bie jehenb Cegion gelegen ijf.
Kb ntf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Camus
-ocr page 370-SdP rtttbev Spließ go^annie ^(«entint/
Camus ober Carnuntum,|ló^t an brtô ^^ónt^vetd)/ WtC prtKVCuluó fA^f ƒ ^^'^^ rum,ijl petrondfo vor jetten tkm Troia gebetffen haben foLPhïébexuni,i«-^ ntno flehet Phlexum,tfl tOetmburg/ aUba ifl gelcgc bic vier^ehenb Ï^^S^^^A^pL tobalus fcQt presburg/ Bregetio ober Bregetium, tfl fetjt ^ran/ aUbabte ttft^jT s gtonberXJoitUnberoberfScIffergelegentjI. ïöiefc (5egcttbgett‘5^nltth’’’‘’^^T gen lt;6r4nbei^tptolomeuó Obern Pannonien/ bic Korner nennene aber no® Noricü,brtrtn fè^t ptolomens nn ber ïDonaw hinab nachfolgenbe jwolff 0^“*^’
Gauanodurum, Gefodunum, Badacum, Aguntum, Vacorium ,Pedicum, Virun“*”’ Teurnia,Idunum,Sianticum,CeleafcQt Cili, lulium Carnicum,feiit‘!0tll4£b/it»
pitntud befchreibtbas £!.anbalfo/vnbfprtd?t:3tnbicRhetos(fevnbi(:oblt;i' bem jn/wte oben wehrangejetgttfl) floffcnbte Norici/berfelben 0tâtf ffl^ Virunum,Celea,Teurnia,Aguntum,Viana, Aeraonia,Claudia,Flauium,Solienes.
fAtauiuM
0(r4.
Ï)er 2^eyfer3l-ntontnnófeQtallbaancb naebfolgenbe @tAtt/Larix,Scanti' cum,Virunum, Caudalitæ,Ouilia,Sabatinea,Gabrimagus,Laureacum,Camagenos,Cetus) Laiueacum,Bideum, Pontes Oeni,Veldidena,vnb Vtl anbere mehr/ fo f eçt aU vert^ fctnb/ctltcbe fepn gav vnbergangen/etUeber gelegen heit ßbet man noch / babenanbere namen.Petauionem fc^tGOarecUuö vn 2lmbro|tn6$i»bewCÿ Noncum, aber ptolomeuô tn obern Pannonia / tfl fcQt petaw / gehórt bem feboff von Salzburg jn / tfl allba etn 73tflbnmb ge we jen / wte Öanct piew^J^ mneanjetgt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Sabaria fcQt ptolomeuó tn Obem pannonta / pltntuó febreibte bent £lt;*” Norico vnbber ^eyerifehen tOetbjn/tfl oben int erflen^ud? genug bavons^
©trabo vnb 3uhuöbcrerflKeyferfcbretbcnbc»n)C.anb Noricobte0i^f
Noreia jti/tm ©ebtrg Itgcnb/bavon man aoff etnem IVafler f^ret hinab bip 3tgla bcy brci||tgmetlenpltniuö fe^t/jte fey nun nicht me hr/fey vergang^^^ J* fampt ber ©tatt Ocra tn Kretn/tfloben tm erflen^uch auch mehr mclbunS^*^ von^fehehen.
_^nbem£ianbNoncum fe^t^ugipino iuuania,Fauium, AIfures,vnb vil‘i^^ re mehr/TiburniajÔ.iPetttn Kernten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,
îbaô $etg tch alfonach ber lend an /bamtt man grctff was Noricum fôfj yîtgt;y?att, welche Han b fcy / bann bte vngelehrtcn wollenô fc^e nur für baô Mortaw neme«/*f . .iaigt;f-t«f|ii bait’ll# tfl alle gegenb fo von^n hertnhalb ber âbonaw an Dngern hinab flô^t/J^ î-u icâiiff«», j^jjij jj^j. 2)onaw vnb^nbif an Wclfchlanb. Welche or ter wir je^tmitton^^^. namennenen bie lt;5rafffchaffe'èyrol/baôKiflbumb ©alt^burg/KeyertM^*/ fetebef 3n0/ baô Hanb ob ber tf ne /Oflerretch/ ©teyrmar^/ Kernten.
Æanbfdjaffttit/wef# wiltch ctlid)c obgenannte ©tAtt erjclcn/ wte fie jegt heiffen/ober wie ftegeUF fey n/vnb heb an ber Î)onaw an.
At Wmcmlic^ tin 'JienfPfeearlffeii.
?)tc alten iXetcÇftàtt (m /anb Norica, an ber Sonaw-
Laureacum Hatt^,
Claudiu.
Cec^'.
Putna S-Flonuni.
LAureacum.duffvnpeSptrtd, iCarcb/bos Alce|ll£rQbi|{bimib »S«»lt;5‘4
Keich flatt / aUba ©anct GOarcuô/ ©.paulu6 ©chûler/ geprebigt baf - ‘1 anberÂtnô/bafîetn bte îbonawfeUt/baô^rQbtflhumbiflvonbannenbui^^ bte 5ûrjlen von Beyern genpaffaw gelegt worben / barumb ber^ifchop ^ ! Paffaw von ben alten Key fern vnb ^ Apflen 5rey hdtefo noch vorhanben^quot; vnvermacf let fcynb) hat / baf er fol fcy n vnb ftch fchreiben in ewtgbeit Arek'P fcopurn Laureacenfem,ba6tflbcr^rQbtfcboff5uHarth/allbatfl gelegen biebt teWdfeheHegton ber alten KómifchenKriegebnecht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
Claudia, alfo ncnntó pltntuó / fo ptolomeuô Claudouium heift / ifl wie oö flehet Pechlam/Cecij tflfeQtbaóïtorff SetfÏèlmauer/bavon ©anct .^^‘^L; ber hdligdOartyrer bärtig ifl/ba ftch baô ©ebtrg/fo man ben balte Kerg be’P anbebt/ vnb von ptolomeo Mons Cecius genannt wirt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^
Wiewol etliche / auch mein lt;5.10. ber Carbinal $u ©al^burg fdcherb^^^ , fafl erfam/vermetnen/Mons Cecius fcy ber Kerg bey peehiarn/ fo manben^ fehar nennt/ vnb bte Ifrlauffentjprtngt / fo bcy pech lam in bte ïDonaw pJJj^
Mont Gedut
TUutum.
Fainumnenntôl£ugiptuô/bteplintuôFlauium,wtcbilt;alten23rieff/berg^^
-ocr page 371-fton^cn^^^mtfcfcttlScpfcrtt. CLIX
«ïjï fc^Cgcnantcr ^ugtptuó rtn^ctgcn/tfl IVtcn in OfïcvvddV'Wtcwol Oer !^wu8^4vbrtvu6»nïgt; ^obAnncó Kcucblm/ fajï gelehrte ficut/ vermanen/ iPtentn Ojïerrcid) fcy bte ©tntt/fopUnme oben Viana nennt/vnb tm Canb ^«»4 pUn^'. oncorum,wtc oben gemeibt tjl / erjclt.
©fe aten 9ïf (c^^^tt am 3« lt;tn Sant» Noricorum.
^‘^^^ Äeyfer 2lntontnuó Gidaium, aUba je^tbad 2^ toffer K4n^bo^ bieft ^ ^^*'’’”*''*’ ijl / nllbn etn ^ür|lUcb vnb KónigUd) (Defe^ gcTOefen/ebe “trttt^Srrtunawgebnnwtt jf worben/feynb ba noch $ween ©tem.
©er erft ©fern.
VICTORIAE AVGV. RESTITVIT PERPET. ET ATTIANIA PpitafhiumRenb v^TRONA PRO SE ET RESTITVTIS RESTITVTO ET FLORI-mz.
ibtemetnung:
5« ebr bem (tg be^ Keyferó / Cnctne Keffttutitö perpetuus / ^rnauta
^^^”^^‘^’ leben feyngcwefen/erweblt btcfcQtetejn rt,i^^'’’’S'^^®cbed?cnuf5/für fteb vnb für alle auf bemCBcfcblecbtReftitutorum,
)lt;;«n Öónen/Kcjlttuto vnb ^lorino.
©eranberSfem.
^®EDAE0 AVO. ET ALOVNIS SACR. C. TACITVS SECVNDIA-/Mi}«if« Imf. n.VlR.iMP. ANTONINO SÈCVNDO ET SACERDOTE COS. ü«/fJ3erflt;£»,
tbte metnung:
«ußh ^*^ ^^vfetltebert ©catt 25ebeo vnb ben Ttlounis gebetUgt/ biefe (5cbed?tgt; b()^^^^^^^^’^ tuiycnCatuó ^'acttuó ©ecunbanus/ein zwever ber ©egenb/ ■^^’^gcmetfïer$u Kom waren 2^cyfcr 3lntontnu6 ber anber vu ©neerbos.
2lcvf ^’^ iween ^urgernet^er 511 Komgewefen/ïjt ^Oatrtmuó / fo ftd? bef »nbb ^'^^^^^óvnberwunben bett/crwiirgt worben/ als Cafftoborus anjetgt/ L V^S^'^^r^f» *^^^ Cbrijft (Beburt / baf ^weybunberß vnjwençtgff (ar/ werbf r ^’^® ^“f^i’**’® ®**^ Pieronymus tn (ren Cbrontcfen auffgejetebnet/ L ^^’“^’^ »?07«(uralt/tßgen 0eum tn bas Kloßer geführt worben/
? .^lt;**’5lt;$«Stbub. ©o betftbteCeutptolomeus/vmbbte©alnavnb 6(ücbtrgbafelb(ï betrüb/ btf unben Jn / 2Huunod / (lebet bte uuffbem ©tetti ^ omi03 jj^^ jr^j^^^ ^^ ^jg 1 jj (oleben Hamen vtl mebr gefd)iebt / etUebe bulten ^^ ^urrfbuufen/eßt(laberK.unfbofcnbey ^raunuw/etwanetn sidaum. Öd?lof/aie bte uiten 25 rtc (fan geigen.
ft^’“'’^^“’’«twartau^emegroflcKetebllattvnbKómlfcb25ffeujung/tnpontesoeni.
Pal • ^^’^**^^‘fttctam Jn genannt/ t)f jene 4gt;cttttg allbat(letn/Kóntgltcb Replia fepuitura, , ;\ ï,uïquot;’?*’^^lt;S*^^bnuf/4ueb eine reiebe/Ö.ljenebtctXbrbens/^lbtey geweien/ AbatU s. pentdiai. benz'^ - ’^^‘^*^^”’’^'^öt'bunben tflaUeóvonbenVngern^erb:odgt;enwor// ttt^^*^*^'”^*^*lt;*^bfen 23ueb befebretben werbe/ bte alten A6ntge vnb5iir(len »}tftt^r'^’^^^^’^‘'^^^‘^^^*’^9^baltert. if's lauffen bafelb(lbrey Wafferjufam^’
^^^ Jfinvnb bte (V?orn / tOertjog ï)tetb ber (Broffe bat bufclbfl btevk ^^”*‘*^Slt;feblagen/ Jd? werb es alles tm britten 25ueb bernueb/ fo es e^Hc^t ^wife^en fpïj^’^^^^''****^^^*^^*’3bcfd?retbcrt/ißbte Älteße Grauwer allbu/wie mun ben-oa ©mb vnö
benCRómcrn/ttiafie geft^e^en.
^*^^”*''^ ^® ^'^^ 3^*^^fff 2^cyfcr 3lncontnuó ft^t/feUtauff Jnfibruef/vn hid^f ’’^**®^l«(ïlt;vbafelb|l/nUb4etn(feinem ©cul mit @cbrt|ft/bie man ^4tt^'^^ ^^^^^ fan/berAegenbut bte 23ud)(ïaben gar btngeßeft/man
'’*^^ baranfeben/ baf ftc fe^en baben laffen bte obgenannten »lue Î . ’^ Yl*^^ ©cpttmius Beuerns vnb fern ©on (V^arcus 3lureltus2tntotth
Vipitenum
-ocr page 372-©rtöattbcr^uc^go^rtttntó^luettttntz ,
^(etnin^.
Vipitenum t|ï feçt ©tetijing/ rtllbn bnt bet ^eyettfeb ï)ictbbet ©wF^’^ btttte©(bUcbtwitben Xómetn getbnn/iflcmnltet ©tembnfclblï/bcv w# nlfb:
Epitaphium PoUhu-mia bidonna.
V. F. P. VICTORINA SIBI ET TITO CLAVDIO RAETITIA^ i
NO GENERO PUSSIMO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^te metnung:
TVetl (te noch lebet but ft btefe ©ebeebtnu^machen laßen poflbwiii*^^’' ctottna/jtfclbff / and?) tem alletheb (Ten Atyben'S^ico Glaub to Kettfiano.
Sabona, V,laa{cn.
Sabona i(T i^laufcn im ©ebttg/5 wifeben ^rtyen vnb pogen/bas 0lt;bw . beiftnocb©ebin/i(iallbabaö23t(lbnmbvon73ttycngewefen/ntcbtwettW^ ^ipfjuinbvoii 35w „0^4t|^ctr^tf4d) / vnb auff bemÄtmtetwegbab ich nachfolgenbe ©teilt4«^ funben/2lm et(len eine (l0atmel(îeinen ©eulz t(î auf ^eyfet (VSaytmiltani ®^ fb^lft gefunben vnb auffgebaben wotbenz bat bicfe ©ebttfft:
Monumentum Caß Maximiani.
Monumentum Ißäu Mjirienjima.
IM. CAES. AVG. MAXIMIANO P. F. INVICTO.
ibie metnung: ïÖew »nóbetwtnbltcbenvon ©ott angejeigt vnb etwebUem Äeyfet(^^lt;’^ ^tminno/ (Bott/Xieut vnb glwdfdig.
S'a erft ©tcni.
• ISIDI MYRIONYMAE SACRVM FESTINVS T. IVLI. SA TVS' NINI G. P. P. SERARII POSVIT FORTVNATVS EIVSDEM SEW VVS LXXVI. F. C.
3gt;tctnctttung:
‘ ï)cvgvof}cttlt;50tttttttcn3O^t(^y*^w»gt;ywc/brtót|ï/jlt;gt;jlt;b«ttlt;t«fêtttnlt;’*^l’! vnb lt;5cfcbUct)t brtt/brtt gcbetiigt 5lt;(ltn«ó‘Ïitt 3«lq z ©4t«rnwt‘ö^ofbKrrttrtw *Vnbcvvidirer ju Scrurtj / vnbgcjCQc/^ovtwttrttwö fcmUibcigncvmrtrttt 1^^*^’ gefvumt vnb madpen Ulfen»
?)a«ntgt;er@tfin.
ISIDt. AVG. FESTINVS T. IVLI. SATVRNINI G. P. P. SÏ^*’ RI EX VOTO.
ibtctnctttung:
3ftbt bcvKey fev (Bóetinenobev notbelffcrtn/obcr lOcilïgtn/bntbtp^^^ bccbtnu^gclobtvnbgefcQtobgenanntev^ejlinue.
©a ï»n(te ©ron.
Monumentum va^ lenrini Secundam^
D. I. M. ET SOLI SOCIO SAC. VALENTINVS SECVND*’
NVS OB MEMOR. PATRIS SVI EX C. COL. LEV. S. L. M»
ibtcmetnung:
ïöenvnbembev tobten (Bóttern/vnb bevöonnenirem (BepUen/g^b^***^ »nb geweidet Pf^ff Dalenttnuó ©ccnnbnnuó/ mit willen feinet (ÏOitbtwP well et noch Ubt/bne biefe fteu etweblt ju w (5ebecbtnu^ feinee Duttete»
?)fr Werbt ©tnn.
U««mtn,imM«. MARTI. AVG. CON.SERVATORI CORPORIS SVI MERC’;
tif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RIALIS AVG. NV. EX IVSSV NVMINIS IP§IVS SIGILLVM MZ^*' 1
MOREVM POSVIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
2gt;iemeinung: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^h^ 1
2gt;em 2^ey(ettfeben heiligen ©ott bcf Âtiegs (Dattt / (eines Icibs I bens ©eligmacbets z bat btf OOatmelfïetnen :ôtlb auf b«flc» bef gtoff««* * | belK'ei 6 fV^etcuttah6 bef ©otts Gapplan gefegt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ag«'’^““*
-ocr page 373-feoh^ett^^omtfcfcttScpfcttt. CLX
^-^ ‘'^^^^ Kctc^fîact tnbem ^óntgretd? Norico, bavon pltniuó/ Âguntitm. ^lt;^t!nftj?‘^^**^“ó/ptolomcuó / ^owunatoeber poet/ mb ^tfeboff peu lue
Carb bc^großen Clt;tppl4n/»ndb«ngtbwt/4Ubap4) tOev// ec^Mt jwifefen Ï^bUttM.? ^^^ »«^eyettt / iOrt'çogcbelîd bc^ evfïen ©on/mtt ben Wenben ge// w 2»mblt;n vff ftw ^*lt;tohf m Z'’?*^ ^^ ’^‘’^ ”‘^^ etgentlid? wd Re bod) gelegen fey/wie es Key fer ÇJ^ST’’^ ” S^lectctt/^’^ ^^I^^^^tbtfo ware an^ber (Brenç ber ©vafffebafft‘Cayrol vn (Borç ^^m /f ^*”*'’”’^ XiinQ/ÎTeblad? mb prawned/ iren H***« Rnb id) in einem ^♦^Iftb ^^^*^^“®^*tt*w2R.lo|ïeriR/mb vonetnem’^urdjïnl/ nidgt;t weit von ^cti)o'’^,^'^^’^2^le*fïer5ugebóng/herab geführt ijl worben/mit fampt an^
«inen/ fo noch in biejem Klo (1er vorbanben fey n»
Vererft ©ton.
ÏRE«S ^^^“ONIO FIRMO ET VALERIAE lANTVMARAE C Bfiwf*'“”«»’™ GVMt ^^^5 ^^^^quot;^^^ ÏÏ- VIRVM ET PRAET ID CIVITATIS A~ ^o»^ ^^^^^'^^ß’ OPTIM. ET SIBI ET TREBONIAE MAXT
^CONIVGI FECIT. ÏJiemeinung:
^^^l’önhiß Jaufluó ein oweyer vnb 2tnwalb Keebt 5« fpred?en ber
'^iebo^ • ®c-^^*/ ^‘'^ ^*^^^ gebeebtnu^ machen laRèn bemallerfrómb(ïen Caio r^ynb/5*^ ’^^^”^*’^'’”^ quot;paierie ^antuniare/fo fein Datter vnb (tutter gewefen ‘*H^i*nflt;Ugt;(ïvnb feiner OauRfranwen‘^rebonieX^vorate/bie ein‘^veh
'*^^Simii(ï gewefen»
©oankr^fon.
Haeo'^5*^’A PROCVLl FILIA SECVNDA OBIT AN. XXX aiiafUmiri^u ^^^EDes PVDENTI MATRI FECERVNT IMPETRI» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Pudentit.
^^^ ^rben m$gen(tchaud) ba begraben la(fen/bie .^rben haben auch Gutter pubenti biefe KegrebnuR gemacht»
5)fr botte ©ton.
IVlh°' D. C. RESTITVTVS RESTITVTIANVS GIEGElEfgt;f4fM«i»c.Il«-HONORATA CONIVNX EIVS V. S. L. L. M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ üitati.
Ïgt;iemein«ng‘2^eutfch:
M „^^’lobvnbebrbem gùtigflen vnb bóchfïen(5ott 30tn5lt;^weicht/:c.Cahi« iet 1 ï^”®^ ^e(ïdi’ii^ttwó / vnb Julia tOonorata fein iOauRfrauw/baben bey Li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^f^ Statt criefen/ ju einer ewigen gebechtnuR ju (ßregey ober ©re//
M . ^^b ben Kimfee feynb gelegen Virunum ober Berunum vnbTeurina, jwo viru»um. ^etthRAtc/aUbanod) Kernaw bas Ï)orffvnb^rien liegen/weicherauch pib ^bemaw» lus vn Ptolomeu6/au(h Key (er 2Intontnu6 gebencten/aUba werben noch ge# all i ‘^^^^^nfïrefehe If (Irich / werctlich gemacht / von kleinen gewurffeltcn «H? -. ^lt;ii^ben/d0armel(leinen/vnb barvnber gewelbe/wirbt auch aUba ©el#
w anber folche bing vnb tOauRrath gefunben»
ùllba biffer ©ton.
L. TERENTIO VER O II. VIRO TÉVRN. PRAEF.IVRID. Obinpitaphiumluc^ AN. LX. ET SEPPIAE C. F. PRAESENTIAE L. TEREN. VERINVS Terenry.
^T C. TERENTIVS PRAESENTINVS PAkENTIBVS OPTIMIS FECERVNT.
Ï)ie meinung 'Ïeutfeh:
£uciotoentio*X)ero/ einem ber jwey er Canbrichter in ber Statt‘ïTeur«-
nia/
-ocr page 374-©ae anber ^«(^ go^anme ^bentôti/ nta tm fecbiiiSlïen/ar gefïorben/ vn SeppiæPræfenti3e,be^ Cap ^od?tcr/b^^^^ƒ^ƒ mad?t btefegebed?tnu^/£.uctu6 Cerenttuo Derinus vnb Ca. ‘Ce. prefent*”
lt; ; ; : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/rem aller güttgflen matter vnb(VDutter.
. ^s feynb tm 2^tmjee nod? mehr fold?e Stein man tan pe aber ntd?f**i
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;weilpevermauwretfeyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,(ïj Cambodinum jb ptolomeitó feijc/baben etltd?e für Saltsburg Ölt;blt;*lf‘^^ *„ pbet/m gleid?er b^f ^urdbaufen fey an ber Salts / baran and? Idurum 5^*^L ift/bdpt nod? bie Jbenawbey ïbietbmenig / swo metl oberhalb ^urdb^^^l ’ .Ifsi/ï and? tnberplben Keper Gebodunum gelegen/betftnocb etntO^^n ^,j^ fclbp /als td? in ben alten ^rieffen ju Kanf bofen gefunben bab/ C5cbcna^-^ bat Pd? alles vertert mtt CanS vnb Agenten, its nennt aud? tn btefem fer^ntonntnsein Ketd? flatt/mtt namen Lauiacum, ce fey netlid? btebsl^’^^L Xlauffen / Afs bórfft mebr ßeif fold?s grünbtlid? su erforfd?en / müß ^*^^^L1 befonbermauffmerden bie Oegenb burd?steben/Pei||igltd? bte alten^n*^^ L erforpben vnbbepd?tigen/aud?btealten Afynwobner fragen. tTünbie^’*^ Stetn/fotd?anberSalçatn23eyerttgefunbcttbab/folgenbernad?. .
2lm erpen su^urdbaufen ipein Stein gefunben worben su bey Naumburg tn ber erb/lOerr loans ©ran vonlVilbenberg / iOertsoS® j, gen lOofmeiperbat/ngen^urdbnufenfvibrcn vnb cynmanwren laffeit/”’
lautalfo:
EpitaphiumL,Beai. nbsp;nbsp;L.BELLICIO L. F. QVARTIONI DECVRIONI IWANENSI^J
fySMrtionii. ii.VIRO IVRISDICVNDI, VIXIT AN.LVIII. SAPLIAE BELATVM RAE CONIVGI, AN. LXII. BELLICIVS SECCIO ET BELLlCl* ACHILLES CVM CONIVGIBVS EX TESTAMENTO FACIEI
DVM CVRAVERVNT. 3btemetnung‘Ceutfd?: tbiefen Stein baben mad?en laßen bte gcfd?a|ft lOerrn / ^eUtetus 0J^'^
- nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn^ellicius2lcbtlies wit frtinpt/rcn tOauffrawen/bemCucio^cllictoüi’^^ ttont/fo ein Son Cucü/vnsu Saltsburg/bamals Junania genant/ein ^’J^ freunb/vn einer ber sweyer/bie Ked^t baben fprecben müßen/gewefen tp/ I’S lebtad?t vnbfünfftstg/ar/ berglctcbcn feiner tOaupfrauwen / mitZlautcn^ plia^elatumara/ bie batgelebtswey vnbfed?Qig/ar.
©a rtnbfr ©tein jw ©ornftatt tm ©erfftfi? ®iircf
Rufern
EpitaphiumViato. LOL. POCCA. V. F. SIBI ET VIATORI CONIVGI, OBllT AÇ
’'»‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. ET ANNONI FIL. OBIIT AN. XXX. POSTERIS SVIS 0.^'
ÏJiemctnutt^'^cutfd?: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... r CoUt4poccrtbtcwlt;tl|tcttod?twlcbcttwav/brtt|tcmrtd?cttlaf|cnbtpgt;^E^’^ Ü'Vnb jrem (V^ann Dtaton/ ber gcflotbcn tfl tm füntfQtgfïen mv/ vn \ vem 0” 3ttnottt/bcrabgrtn3enï|ïtmbrciffi3(ïctt;ar/vnbrtUcnjrcttn4dgt;Bommc»lt;gt;^
; • ©et ï^ntte @(etn vmO We @al^a ju @, ©eotgen bep “ '^Jo ' £auffcn/o6cr^a(b^«rcf^a«fcn»
ifititphiumMan^ Att^'.
T/itapbium lul^ Aptf.
MARCIVS ATTIVS MARCELLINVS VET.CONPS. OBIIT A^' XXX. MARCYS MAESV V. T. F. MAERxMCVB.
âbtemcfttung'S^ciîtfcb:
lt;ÏOAVduó(lOArccUmu6tgt;4«ptm4«nvbcrctn5^nblctttvnb Xo«bcyw bunbert aller geübter l^riegstnecbc / iff geflorben tm bretfftgffenMr feinet*’ terô/bte anbern neun ^nebfïabett batt id? feibô nod? nid?t lefen.
S^fv Watt @f fin 511 ©.©forgen.
SEX. IVL. APTVS VETERAN. EX PR. OB. AN. L. MAXIMIL^ MARITO OPTIMO ET SIBI V. F.
àbiemeiming'îeutfd?: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^
©egtloô Julius 21ptus/ eewnn ber alten geübten Kriegelcnt t5lt;i‘’P ,
-ocr page 375-ftôtt9ett$?0mtf(Ç«rt)Sctfertt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXI
*”^ f*^tt|f’ÇtS|ï^tt flt;M^ f^ttC rtltCV6/W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie rtod) ft/Vrtc (te îjip. ejebâcVtttu^ jv(m «llcv fvùmjîen tOrtu^wirt 4«cV /v Uflen nwd^c.
^er fûnfftf @ff m ju Sauffeti.
‘’SENECA OB. AN. LXV. SENECIO TER. HONORATAEE/gt;;r4/gt;tocWÿ iER MATRI ET FRATRI ET SIBI ET SVIS V. F. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stnec^i.
ïötc wey nuitg quot;S'eu tf(tgt; :
A ^^^^^“’® ©cJKcaijï gcflorbcn tm fünff vnb fccb^tgfïctt jav (eines alters/ ^lt;nctto 'Gerenttug nod? tm leben b At btfen ©tem mneben laffen fernem Grubet w fetrier (goutter JOonorate ©ernte/Aud? jm felbfl vnb Allen ben feinen.
Laciacum,fo nud) 2^etpv2Cntontnu6 fetjt/etne XetcbflAtt/tjl vmb ben (ÏOem
r Ç[^3^”/'^^*^^lt;«Î^^M«lt;^«l|lt;gt; benennt/bey benenLacusein ©eebd^t/AUbA I«no biefe vier alte ©tein gefunben worben.
©fmftStrtn.
L. COTINIVS L. F. MARTIALIS DEC. IVVANAE. II. I. SIQ. EpitaphiumPeccU ET PECCIAE LATINAE VXORI V. F. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^^tm^.
^ie mey nung '^emfd?:
Cuctu6 Cottntuö (OAVttAltó / etn ©onCncij / einer beji KAbtö $ii ©aIcilt;gt; ’’«tg/vnb etn 5wey er ber Xeebt fol jpreeben/wetl er nod? lebetbAt biefen ©tein *tt«Q}cn lAjfcn/im vnb feiner tOAw^frAwwen Pecciæ Latinæ.
©cvonkrSfcm.
^d?^^ ^^^” Attbern ©tein feyn jwey Silber geb au wen/ ein (V?Ann vnnb ein
SERENYS CLA. PRAESENTINAE CON. OPTIMAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epitaphium Praßn-
abiemeynung: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘quot;^'
devenus Cl Aubi«6 bAt bif5 gern Ad? t feiner A lier frumbfïen 10 A wfjfr A« wen F’^gcntine/ï5ie Anbern 23 »d?fiAbertb An m An nicht le fen.
©erbritteSinn.
MAn^^'^EELI OPTAT PATRI. S. O. AN. LX. ET IVL. SE CYNDI-NAE MATRI O. AN. XC. ET SECYNDINO SECYNDI A WNCYLO o^f^n.
AN. XL. ET SECYNDO.
Î)ie meynung ^eutfd? :
f ?^*’®^lt;ï«bAtgefeöet feinem ^After Nouellio Optato,fo gefforben ifï im j^^^lgllen jAr/vnb feiner (goutter luliæ Secunclinæ,fb verfebieben im nennQigfïen Jw/rnbSecun(linobem©on/Secundi piner (V^utter^ruber/fo vcrfd?iebeni(îim jar/vnb Secundo feinem/ 3lnberrn feiner (^Outrer »Atter.
j. ©Ufer ©tein ip in ber mit jerbrofbcn/ipnicbtgArbA/ipeintbeilbArvon ®*ttmctt/bArumb bie ©ebrifft niebt gAnQ ip.
^ct vierbt ©tein tp nod? gAnç verb Anben / man bAt Aber bie 23 nebpAben ’’ittmutwiiicitAbgerieben/bAp mAnö nid?r mebr IcfcnbAn.
»««.i nbsp;nbsp;- ®’^ ^^«»^ ©Alijburgt/Anber ©AlQAbem TVAlTerPn^/ben bic Ko^ juuaniai^i ^atna
«riuuaniumnenncn/vnblgontumjWieAllbAbieAltenlSrieff Anjeygen/fomid? turgt.
l^^'^t'ber CArbinAl bAtfeben vnb Abfcbreibcn lAPen/ bAben bie luuaniumpiuuius j^utfeben póbing genennt/wie AUbAnoeb Allernecbpein ïDorff ip/bArumb Jsontum. fdï^k ^ *'”^ ”®^ Ptobmenó Pœdicum, vnb in ben Alten ^ricjfen pebetge// p^dicum. kal?^^^.5*^5‘^^*®P^pm luuanenfis qui amp;nbsp;Pœdicenfis vel Pœdmenfisdicitur, fol And? AnSî” ^^^‘îAUA ober tOnbri AnA gebeißen / wie Alte Crieff Anjeygen. Xtö bet^t Hadnana. •
^KnocbbAfclbpim2lbcrgey/wicwoleinZl.f0rbA6C. pebet/wiebennliez
At e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berlicb
-ocr page 376-Sae unber ^«cf g0^rtnttt6 ^bentôtO ber lid? tn fold?cn ait en tinmen gnv offe gefcbïd?t/ nueb bev gemein brand? vbci'? nl tfl. ï)ie alten ©tein fo td? aUba fnnben bab folgen bemad?*
©a erfee ©ton an ïgt;fr@(atttnawwna«(f t»«
ipitaphiumFront». FRONTO COSSONIS FIL» ANNORVM LXXX. BANONA AGP sj^ piL^ OBIT. AN. LXXXV.
Î?iemeynnng: Fronto Coloms ©on/ t(ïgelïorbentmad?Qtg|îcn ;ar fetned nltere/BononaA/ gifi‘^od?terifl vergangen imfünff vnbad?t5iglïeniat^|t^e6altcr6»
©cv ant'd' @tetn auffbem Sîonbe rg in bn
ifitaphiumiuli^ IVLIAE PROCILIAE O. ANNO XLVIIL L. COCCEIVS CV-PrA PITVS MARITVS ET IVLIVLIANA ET COCCEI PROCVLVS FLORENTINA CVPITVS FILII FECERVNT.
5?te meynung '(Tentfd?: îDife lt;5ebAd?tnnf baben mad?en laffen ber luliæ Procilix, fb itn ad?t vnb vkt^ ^tg(len jar ^ree alter« vergangcnifl/Lucius Cocceius, jr (JOann/vnb Iuliulian3,v« bie nad?folgcn auf bem lt;5efd?led?t Coccei,nemlid? ber Proculus, bte Florentins,bef Cupitus jre^tnber. ^« (tnbnod?allbabrey©tetn/|eynbte ^ud?lîabcn ab^^* co?.©, beißean« rteben/man bane nicht mebrlefen/bcnD. M.bae ijl Dijs Mambus,ben (Bittern blt;f ©lOMMa« ®«ilt;n. ‘(Tobten/ober aie vnfer pfaffen fpred?en:3lllen (B laubigen ©celen.
©n britte @(f in nuffbent ïïonberg in ber ^ireÇen.
Epitaphium Vrß.
Epitaphium TuSia Htlara.
RENNIVS FIRMVS SAMIANTA VIVENI VRSO FILIO 0. AN-
XXX. VIVI FECERVNT.
Ï)te mey nung ‘^cutfd):
RenniusFirmus,SamiantaViuenia,jrem ©onVrlb/fo verfd? leben ijl tOib^'^’f^ figjlen jar feinee altere/baben weil fie noch lebten bife (Beb Achtnuf gemad?P
©ervierbteSiein bafelbftanber Kirchen beß ^foflcm
TVL. HILARAE CON. O. A. XL. T. CORNELIVS MARCEL LINVS T. PATERNIA FLORINA CONIVG. SIBI FEC.
3bie mey nung 'Ö^cu tfd?:
‘^TuUie iOtlare feiner iOauffrauwen/ fo verfchieben ijl im vier6ig|î^*^^l^ jre alterß/‘2^ttue Corncliue (I?arccllinue/‘^ritapaternia Florina ein ^bevew weil fic noch im leben waren babene jn fc lb(t gemad? t»
©er fünffte ©tein in beß ©Çnmbe^grençgnng jw
Epitaphiumstpt.se SEPTIMIVS SEVERVS PIVS PERTINAX ARAB. PARjlCV^ umamp;pupcrtma.^^^' E T M. AVREL. ANTONINYS A V G. L E GI Q N E N. 5 f«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MIL. CAESAR! G. AVG. G. P. R. R.
-ocr page 377-lioii$cti2v’mtfdictijKcifcrn. CLXII
äÖtemeynug'^reiufeb:
Rctu^' ^®^^3^’*’^^^^*’/ von (Bott erweblt5wett2lt;etfer/ ©epttmtne ©e*
\‘^^^quot;^‘’S / «« Dberwtnber ber 3lrabter vn perfterber aller grofl/ ^^tfebe nbsp;nbsp;.^“*^*^”®^«twltttt6 fein ©on/^ttben leçtê ^wey en jeden ftnb tn et '^olnt(!h’\'^r^^^^’‘^^^^^ au^/man bate btngebauwen/bae vbrtg ban man nte ^6 tff« ^y^/tö wol ßeb ben etner lang barauffbefinnen/mb vt 1 naebbenefen. bie^-i *’”^**2^*^lt;5^ktttcn»nb Komtfeber Legion etwaebarauffgejlanben/ *neb J^*^^^*’*^”wtlt; Ädfer wo Igehalten haben/©o haben /n bte Ariegebneebt ’timit^*^^ etwao ju ehren/vn jn etner ewigen ©ebäebtnu^ anffgerlebt/ bas ^lt;ib«t ?‘^i*’^^ ben vbrlgen worten/fo noeb ganç fdnb/wae es aber gewefen fey ’’Ott^uebllaben/fo verbauwen feyn/ angejeygt.
^111 anïifr ©tem (m ffreu^gang tiafdüftaucß
nic^tgarM
^lL?ANo^®^^^^ ^^^^^*’^^^^“^^*'^^quot;*'^^ STAPPOLLIENO AR
^hb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^ ^‘’^ ^’^ k^ten jwey wove Icpn/bas anbet tfï ein 5v4«wctt rtamf l’HbbicX^**^”®/^^*^ ^*^^^ ©ebâct^tn«^ gcfcQcttfl worben /werd ^ccb^nbAC ^^ult;b|lrtblt;n webt bn bic cennjcygcn/bettflÖtdnrtlUr jetbroebew
^^tn/ttth**^””^^ ®^^‘^ ^♦♦^ “irb«mb b^t dn alt Wdb dnen ©tul Uflen bran ma* ®«t erfîcn jdl vier TJucbflabcn/tn ber lebten jwen verbauwen,
RI * ^AES. eßnb vier :23ucb|labett webt ba) N. L. septimii SILVER IMPP^ ^ERTINACIS AVG. ARAB. ADIAB. PARTICI MAX. ET ffX ^^^^’ ^-/AVREL. ANTONINI AVG. IWAN. pnb5wen:^weblt;’
ben/T^^ ^’^^f^wort on eine mu^ dnwebere luuania oberluuanen gebetffenha* luuanen.
luuan ^r^ *?S^ben nur jwen ^ueb(labenab / war ©algburgb ble ©catt/ober bberff 5’^k6alQburger/bte habe gewetebtinbem Hawenvnb ju^brenbem lananenßs. Keife T'^^-^’^^^^F^*^^”“ ^^? heyUgen Kowlfeben Keteb 6/be^geweih teilen PhbO r ^ 5®P“quot;’*i Seueri Pertinacis, fo vberwunben hat ble Strahler / 3lßyrter/ «töMH nbsp;nbsp;nbsp;^^^ fetnee © one 0Davâ ^urolt(2lntontnt/be^ oberjlen^elbthaupt quot;^® ®«ß KomlfcbtnXdcbe/vnbgewdhten von (BottKdfere.
^ev JeÇenb ©tefn in bed ^(fc^offe^ ©annflrtM.
D. M.
GPe^A^^^ATIVS VILLICVS ET AVETONIA VENERIA CONIV-rpitaphiumllonorii-VIVI SIBI FECERVNT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^VtUict.
jÖte mey nung ‘2^eutfeb :
pen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^hvenber (Bótterber‘lobten / Honoratius Villicus, vnbAuctoniaVe-
‘’lt;beleut/habcnbtfe(Bebâ(btnu^/ble weil pc noeb imjCebenware/gemaebt»
5)er alfft ©fein ju @, ^efet
^ILIO DVLCIS. S. OBIT. AN. XXXI. ALBIVS LEON nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g ^^CE^^^^ ^^^^^^’ MARISS. ET SIBI POSTERISQVE syiS^^ ^ nbsp;^ ^^'
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äbtemeynung:
I^lt;ttte - ^ ^*^^*^ ^'^^^^ lteb(len ©on / fo mit tob abgangen 1(1 im ein vnb breifz felhff / ^ Albius Leon vnb Afiftatuta, if heleut / fo etnanber lieb hetten/haben (n iv auch all (ren riacbbommen/btfe (Bebóebtnup gemacht.
q äDer
-ocr page 378-Sue ftiócï ^Btteß gö^atttttö vlitcnct m7 Sgt;er jwölfft @te(n m bev ^'cifitUt ,11 gt;77cln an
Ocr^ird^cit
AltartloMtsArubiett I. O. M. VENVSTINVS SVMM. SIGNVM L. ARVB. CVLTORj' Äf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BVS CVM BASÉ D. D.
î^temeyttun^:
0« Cob vnb ^bv bcm aller gûttgjîcn ‘Matter vnb größten (Bott vnb belffcrloui,Veniiftinus Summus barbas ^tlbobcv ^afd mtt|amptbcm5’*^p3^^ wetbet/ bem bÓd)lïcn ‘Dateer vnb notbelffer 3out/von ber Statt Arubio, Arubtum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arubiumtfl etn greffe Âcid?lîattgewe|cnYvic Keifer 2lntontn«6
in feinem ^neb von ben Canb(ïraffen bef Xomifeben Xetebe / barinnenevl’v jwcy tanfenb vn funffbunbert nambaffttgcrXcieb|lâtt erteilt/vnber benen ane^ 3rnbium feijt/tn bem Canb fô wirf c^iinb Crabarennennen/ober0ccn^ * wermard/jwtfeben ^gran vnb ^gla bod? neber bey Zgram / Zllba bnben^’* alten tOeyben vnb Xomer etn (5ót5enblt;t«^ vnb Ktrd?fabrt gehabt / blt;ît Blt;:^^’'^^ fcn$nm Jupiter/ bem grofïen Ïlotbelffer vn “Datter $u Arubio/ wie bey vitô^” vnfer5vanwen5u?leb/ober.ôeting/ober t^aUinlDcnnaga.
^inanber Stein von bieferKtrebfabvt/ fo mir ber wolgclcbrtvnb ^1^*^^ wirbig tOerr 2lnbre von Cbienbergt/ meins gnebigen tOerrn befj Carbinttl^ î® Salt5burgbHiftonographus,gcbcnb4t/lautwtebernacb folgt :
lüHitArubinisi^nu, , L O. M. ARVBINO L. CAMIVS CELER. SACERDOS VRBl^ ROMAE AETERNAE ÈT IVLIA HONORATA CON. PRO. SEPT SVIS VS, L, M.
îbie mey nng '^eutfeb:
î)cmallergûttgllen*Datter / vn aUergréfîcn rtotbelffev Joui vi
Lucius Camius Celer,ein Pfaff ber StattXom/fo ewig i-^vnb Iulia Honorata,itP^ leut/fór fteb felblï / vnb vor bie fren/ bie weil fte noeb lebten / haben jnen erw^^‘^^ bifcóebAcbtnuf.
ïDer vier^ebenb Stein aucb ^u (Doln / bod? nltgan^/banman nicht ^lt;f^ fmb bie Kiid?)ïaben abgerieben worben.
©er fimffeeÇenï» ©tem ju @. ^artmtliau/aner ne^(i 6eb @al#urgf an bet ©lan»
D.
M.
T/itaphium lucii LetluetL.AgiUig.
L. LOL. AGILLIAE O. AN. LXVI. L. AGILLIAE GALLAE^' j AN. LX. ALBIA MELITENE MERENTIBVS FECIT.
ibie meynung ^eutfeb : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[
3n ben if brenber (Bótter ber Lobtenbnt bicfc lt;5ebAebtnnf maeben inff’^ 2llbia dOclitene / naebfolgenben fo fteb wolvin fte verbtent bnben/ber Lucis L°' læ Agilliæ, fo feebf vnb fed^tjtg far gelebt hat/vnb Luciæ Agillise Gallæ,fo mit tob 40 gangcnilîimfccbQigjîenfarfresalters.
©er fec^^e^enb ©fein lm Siegen Pen ©al^Purgf/Pei/W
Q5€i(;6ergf ein ^cul/ift nun verbrochen/ 2(ngnfnnno ?ifer^ nas bnts funben/bie Sebrifft laut wie folgt:
IMP.CAESARIDIVIHADRIANIFILIODIVITRAIANIPAR-
7'^^;quot;quot;-^“’''.'THICI NEPOTI DlVI NERVAE PRONEPOTI T. AVRELIO P ^Pottficumaxtm. TRiBVNICIAE POTEST ATIS COS. III. P. P. AL A AVGVSTA
THRACVM OPTIMO PRINCIPI,
-ocr page 379-^ort^eh^omtW Seife w. CLXIII
'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Îgt;tlt;mcyn«n3:
^clbtbauptmann bc^beyUgett Kómtfeben Keidas / mb bevit»? nbsp;nbsp;® ott/Ädpr ö^ico 2(uvclto ^bmno/^lntonto pio/ fo cm ©on befj
r lt;nbsp;tOrtbrUm/ctn^ncfclbcf^ bcylt9lt;»Äetfere‘îraUni/“Vbev^ Keif^v w *^»^tlt;3|llt;tt ^rtsbonigvetebß ber perftev/ ein‘Vrenctd bc^ bey H got tcttmd ^^‘^PlÏ5”^om/ountrcnKt|ïet-vnb 73órgcrwct|ïlt;r jumbrio etcrf»rgt;Ï4'’’^^ ^Uf6/'patter fctttc6tÓlt;yin4tóbcr©t4ttKomgcwcfcnt|l/bcv ^efewïx ^”3 bteerjleKctfcrltd)5iw3l vonbemCanb‘^bvacten/batbtefe0eul
,^ nbsp;nbsp;lt;*Wlt;P frümbflen 5ür|ïen/ Traiano genatmt.
”’‘”i^1^tÏ ƒ ^^ ^^'^ vi l mebv Öretn vwb ©al^burgb / aber jerbroebe»/ ba^
ein a '^^’’ ^^^^^^ ”'^’^ ©teu wermaref vnb Kvatit; allba fe^t Keifer 2tntontnuó
JWev 0^^*^^?*^^^ ^^^^^^ ^^^°”“™ Latouicorum, man führet jre namen m pratonumAntonitti.
©ererfte@ieln.
^AC- P^lt;^‘ SALVTE. NAM. SABINAE ET IV-
BASILIE, VNDONIA VERA MATER V. S. S. ’
L. , M.
^ïerflntierStem.
^ATOBIO AVG. SAC. K. L. CRESENIVS AVITVS V. S. L. M.
-^^^^^® ^^^^^^^*^ pltntwöauehïm Canb Norico, beift ptolomcuó ©ala/ eau.
Lh* ^ A^^” Pannonien ein alte Ketebflatt / ijl ^erbroeben / bóft vn fcr 5rauw ba ®*^’^ Kernten / iflbafclbjï int jarnaeb ebrifît ©ebtirt / taufenb fiinjf U??5^’’**^Jweyfttnblt;nworblt;ncm3attçBôpffcr6grojfeô25ilb/iK«n0cbMb Afipffems^^itb^e* ^'’9/mit einer Kómifdien ©ebrifft/lant wie bemad) folgt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefunamp;tnni ©«ia.
POBLICIVS D. L. ANTIOC. TI. BARBIVS. Q^P. L. TIBER.
. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Legiturfic:
Tij^ - ’“^^^óus,Drufi Libertus, Antiochus Titus Barbius Quxftores pofuêre Lucio
«., -^JÏbtetncynong:Z«li»6Publicüï6/cin freygclaffener ïï)r«jt/3lntioebw0/ ^^f'’^^^fbiu6 Kenntmcifîcr/ haben bifen ©tón laffen fe^en.
p , -^«iltafcQt4ucbKetfer3lntoniniî6/einKeicbjlatttttt£,anbNoiico,jbl/eçc ßuHia, j^«mp4cj, j)^g Klojlcr fcy n / ijl vor jey ten ein gro jfc lt;5ra jffebajft ge wefenz bat ®^J5‘^lt;*fflt;« von “bornbach / neuwburgb vnb ©eberbing/ingebórt/allba ijl ”‘^^Nl3enbcr©tcin.
In Diadema.
^M. GALLICINVS VINDEL. LEL. BARBL. PHILOTERVS PRCRK EpitMumAeliPU ^ANTVS BARBIVS P. S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u^\
P. AEL. FLAVI. DEC. ET II. VIR. ET FLAMINIS AEL. HAD» , ^ECIENSIVM. ITEM DEC. ET IL VIR. ET PONTIFICIS. COLO-NUAVRELIA ANTONIANA OVIL. TRIB. LEG. III. AVG. ET AE-
P. FILIAE. FLAVIANAE FILIAL EIVSDEM ET AEL. MAV^ jVETl. PATRIS ET ORGETIAE SISIAE MATRIS EX PRAEJCE// PTO EIVS ORGAETIAE VRSA PROPINQVA, IMPENDIO HAE# ^EDIS FIERI INSTITYIT.
ÎDiemeyntmg'î'eutfdr.
^ ©iefe lt;5ebâd?tnu ji ijl publq if lb ilami / fo ein Kabtherr / oweyer / vnnb Jbumberr/von 2lclio Öabriano gejlijft/ju ^eifelmamvcr/bcrglcicbe ein Kabtgt; i^'^tvnb^weyer/vnlJifcbojfber befetten KeiebjlattCambad) auf Korn/von ‘^bf«v2l.urelio2lnronino / aueb ein Hauptmann berbrittcn KeiferifebenCe^ S’otmcwefenijl.iDergleieben ijl bif bie KegrAbnuf if lie/ fo publie vn plaine fet
‘Cochter î^od^ter gewefenijl. ifaijlaucb bicfc(5cbAebtnuf [eines Xgt;^tters if c ib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if lb
-ocr page 380-^dö dtttgt;et^tt(S go^KthttW 5ï«etttth(/ if lp 0Oan(ucti/ vnb feiner (goutter 4gt;rgene @i fie / vnb au^ fetm (Sefd?^ fff ^^J 4gt;rgetw'X)rfa/femn4lt;t?gcßptc5vcunbtn/rt»^ bnrlegen bc^ Ifrben $« f****®^ verovbnet.
AernmiA.
Aernoniaifl ^ClJtCcybnct)/ fcQC pHntu6tnbrt6 Crtltb Noricum,ptoUtW« 1« obern pannonUm/aueb bic nnbern Kémer/benn bi^ Canb baß pf^^^^L obern Pannon lam ncnut/fcijctt bie Kómer tm S^óntgreieb Noncum, vnb bic 0f” Badacura,Vacorium,Sianticum,vttbanbcremcbv/biepltnhló/pColomeu0/^f’' 3lnt0tttnud/tm 2^óntgretcb Noricum erjeUZ vmbgebe td? Kist/vbcrfcb^ffö lt;‘”J anbem jlcifltgev nnebjuforfeben/ Jd? bnb mit allem fórgenomwen bent i^^^^ , mtcHet^ netebjugcbctt/fobadC^nb Vindclicia,je^tobent vnb nibern 25cylt;f”' ■ jwijebenbem £.£d?/3»/vnbbevï)onni)xvbnvtnntd?gebornbtn/4nrrïfff’
Q^on Keifer Sfugufto/ »de? er für ein .^err ge^
Cb bin von Geifer 2tijcpijlo weit rtufj^feb wetfft/ nun ^om leb tHbei^^Jf ’ Ifr ißgav ein mptfer reebtfebetffener ^ùv^ gewefen/in rtlUn ai2^b0cbberftmpt/e0b4b5nfnbe»ber2^vteg gebient.
Jfl fnfl gelehrt vnbberebtgewefcnlnber (ßrlecblfebenvnb C4tcl«’F^ ©pmd^ bnt aueb vU *X)er^ gefd)rteben/ vnb nUerley gelehrte Cent tn *’^^*V!jr vnb weijj fehr geforbert / heitö gern gehört fo fie Im je Bûcher gclefert/vn*l*’l vor eutbern lieb gehabt blc poerrn 'Ptrgtllunt vnb tOoratinm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j
2fu4uf}u0tin(Se^ h sorter.
îMudufiuswKtrbas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^n allen ^rleffen baterlm 2gt;4tnm blc tbcll berjelt/ffunb/ tag vnb^f^^^ Æ)atnm in feinehuf gefegt/Wenn ftegefebrlbcn worben/bataucbvtlvnlcbrgelejentnbcyben^i'. rengeieçeh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;djen/CBrlceblfcb vnb/iatelnifeb/ vorauf ble Bücher bann gute Cebr vnb ten/aud) If benbUb / f ebennan in gemeinem nuQ vnb faeben blen|llieb/ ff lt;f?-j bate immer In ben t^enben^ebabt/vnnbvmbber geb lettert/ vnb battbqtf^^, nûQUebff btranß ^clebnen vnabfcbrelbcn laffen/vnblcfelben feinem Hofén^U bcn2(mptleuten ber Statt Kom/anebber jCanb vnb Krieger i^»’f^P^ ffLjU ab ben ein jebervnberwelfnng vnb ermanung burfft ^ngefdnef t/hatanwa ^cKüdterbemK-omlfebcnKeglmcntgelefcn/blcfclben la^nau^gehtW’ ^^4 “X^nb baf aueb ble (Semem lefe/bnreb offen Canbegcblct verj^ajff/v^.^^f/ mit er bleCcut befBer ehe vberrebet/baran breebt/jnen fein votnemen tyÿ’ W 3(uaunu8 berwanet ab vom l^bellebcn|Banbt/wle oben angejeygr / er weifet er an galten t^’ff^’^Lf fern •»Kterftanenjs ^vie fold?ö nlebt erft von im auffbraebt were/fonber ee betten auch ble ßeifl-iqbavobgcb«!«!.. .
2i«dufti ®on iftnn ibionyflnm ben Canbfebrelbcr bat er mit fernem if IternSon/ **Çlt;rP ©eomettr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flam vnb ben 3nffgang ber ©onen ^u befebretben / vnb ju erforfeben ^^^V er vnb 2lrabler jCanb vnb £^eut/von bem ïDiony fmß bûrtlg war/gefeb^tl^^i!
2(iiaufïii8 forrigiert ï)cnKalenbcrvon Jullofeinem'X^atrergcorbnct/abcrbnrèbvnp^Tj.fj, tcuÄdidiOcv 3uii|. ^Ifeboffwlber gefclfcbc/ bat er wlberln eine redite arc bracht vnb geredld .^^^ get/barjuben Üaulf be^^^Oonbebureb feinen ffel^ crfunben vnb verjew
2(u.quflu8 Sautoet ei'* 5?au|; fût tie ConttA^eln»
Ï)ett X^mb^relf bergan^en Weltbateranif badffelfftglï/mltfaniPgt;^„i; (l0ellctt/©tAttcn/5lecf en/Xianb vnb Ceutcn/bcfcbrlbenzbat (biche allee en ^^ lieh Inbcr ©tattXom/menlgllch ju beftditlgcn/auffgcbencft/ einen befe^jj, ©alvnb ©paçterbau|î barjugebauwet/barinner (olcbebat abmal^^ Eji; ©elne©prlchwórter fo er gcmclnlgtUdi gebraucht bat/vn wol ju n^‘-*”^ r^LjiO IVae recht vnb wol gefchidit/baegefchiditbebenbgnng.irelchervnbei« ^^ vnb UeberUeb Kriege anfehet / au^ welchen mehr febaben ju fürchten bett’* i juvcrboffen/bcrftfd)etmitetnemgülben3lngcl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,ilt;0
2la«nnu5iri[fift)nit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^atfdi/aló ob einer groffen febmach vnbfcbeltwortcntrwfl/pet
^muma fendit» f^eju etwa Dominus gebelffen worben / bat auch bureb ein öffentlich ^^jn^cf bott verbotten / baf niemanbó bey Ceib vnb Sieben weber (n noch feine A ^^j^ vnb Ifnetel Dominum bleffèn/bate auch von ben feinen ni d?t gelitten/tr_^ fd?tmpff noch in febeng/ noch in ern(l / baff feineKinber f» alfo bleffen/^’^pj^jf/
-ocr page 381-^ött^enÄtfeOettgetfertt. CLXIIII
Alfoncnncnltcßcn. 3cntf(lfold)btngntïrlt;tn
fdi ’”^^® ®**h«5CIcbcrmanDominus^dflett/wtewol tmCrttdnDominus etwas ^fberman wH ,lt;çt ^«^*^^^ ^^'^^i^Étitt bcy me bas wow iOew. ÎJantt Dominus t(î im alten jCareiit '®’’W‘’«» ^«K«»« Ceb k^^^^^'’’‘^^^'’^^*^ *‘’^^‘^^*^^^^'^’^‘'^^'^*'^®'’*^ webt vber fern Cetbvnb *’3nlt; P *^^^ ^^^ '’^^^^ ^^*^ *X)ieb / viel mebv benn einfjetr bey vns vber feine leib*
neae^^’u ^‘*”**® ^^’P*^ 2l«gn(fu6nicmanb bemühet mit empfaben vnb ent// 2rii4up„» i^nrum» üL^’IS«bett/vnbanbermbep3lelebcn/ljlergemelnJ3liebbey bevnaebtobetam « i« ««Atjept ««g •‘'’«noangvnbeyngetttten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn6«vnä«i»c«.
Ötatt Kom p er von oteglcn gefunbe/bat er (^armerflelne gemacht/ 9î{,un, sfo^uftk P^egt er peb 5« nibmen.
teu J^J”**«lt;*Wenbltt3ettwalt;b feinemrmnwolbinan^gangcn/feinegludfclig 2(uö«pi3ißcf vn6fe khh ^^^'^^^’^^^^ *^'’‘^^‘'‘^”’^^^ rnttgroffemgefebrey / wie noch berlVab^ naute.
'ifh ”*^^^^ ifï/gewónfcbt.00 ein Reifer erweblf wurb/au^ ober ey nritt/febrey ’ trntrtn/iung vnb alt/ ^rauw vnb (ioann/ Afbel mb Vnebel : Felicior Augufto, e lorTraianojbcö ijl in vnfer Öpracb / ©ott wolle vnb gebe baß bu glórffeligcr «n 4ngugus/ frûmmer benn 'Ïralanuó / werbe|ï:ï£)ocb bat er in all feinem C«
^^“^ 9*^^tr« febanb vnb fdaben/vn baffelb ninbert anberß benn im C'eut 2fw3ufit f^ate» ««gt; Wen L^b / vnb von ben 'C^eutfeben/empfangen vnb erlitten. Af rfïlicb ba CoU *»fiWlt;f* ws oer bauptmann vnb anbere Kómer von ben ‘C^eutfeben verbrennt/vnb art £^f?Slt;bencft würben/ bcm K^mifcbenKeicb mebr fpóttlicb vnb febmeblieb xT ' g ^^lt;*fff‘ S«wanbern ba Cjuintiltus“Parus mit ßgt; viel vnb bem belten fÿ'’*^**^f^^lt;’3^«’’p‘*^*^ von ben 'Ö^eutfeben / war es nicht weit bavon/es wer|(t)tcr außgewefenmitbem Komifeben Keicb vnb Äeifertbumb/were gar jergangen/wo bie ^cutfehen fortgerneft betten/ braebt folcbeniberlag eingrop |crermcbttgungvnb verblcinernngobcrnacbtbeil bem Kómifeben Keieb.
vnobrtinictcböbefcblicfle/Reifer^lugulïuóijïgellorbertamneunQebert// ^«^«^«»»«t»« h nbsp;nbsp;^^.^«3|ïwortbs/vmb bic neunbte jlunbbeß tags / feines alter im feebß ^***quot;*quot;*
vno Iibcntjtgfïcu far / weniger funff vnb brei|ftg tag / ba jn Hom ^ urgermet// |tlt;r waren jwen ©evti / ber pompcius vnb Tlpulelus / 3|ï in gewalt vnb 'pcr^' waltung beß Komifeben Keiebs gewefen jwelff far mit (V?arco ^uto// nio / allein vier vnb vierzig/ar vnb et^
lieb^^^Oonat,
Af e ii#
^as
©rtö iwbcv ^«lt;0 S^obanmc ^duenttW/ ^dö sêeft^ieÿt è^nfiftwÿ W
Ï^n folger hfnmebt'aö Q5cf®k(6tDer 3utt3ffrauïVfttft^ rtc vnb Cbrifït nnd? ber (lOcnfcbbctt/wtc C6 (V?rtttblt;i^^ cas bcfcbrcibcn-Dor ÏJautb battes Ïetne fwunsnU/nad^^^^j^ tfb es ctwrto ben vnerfnbmen ber iOtflortcn vnb ^kc^ï * ƒ hl febtebten/rrfg/naeb bem etltcbc 2^óntge jwen rïamen nbsp;nbsp;nbsp;^^
vn ben einen (VDactbcus/ ben nnbern ^ucaamp;/ nueb
T—— ' ben0trtm3lt;gt;Ppb/CiïC46Cbrt(ïtwb(?Ortrie/bcfd)r^f/y^ lt;Ï0nttbc«6 bcbterflnnbetn nanVrUdjen ©enmbe^ Jofepbe/nnbem/y^’V^ 4gt;5ta/forncnführt er ben bnrd) 2^óntg ©nlomonetn/wcldje ©cfd:lcd)f ï^’’, ntgOcbojtagrtrabgelïorbctttlï/bic ©ipfdxtfft gebet nlfo ntt nneb bem fonberbem (Befetj dOoft/bnrinn gebotten tjïbafs ber Icbcnbtgl3rubbcmöd_ ieibö ^rben nbgc|ïorbcn/ ben Vlnntcn vnb ©tam wiberbringen fol / bevmlt;’iL baf ber er(ïgeborn ©on bef lebenbigen bent geflorben nnd? gênant vnb 5i’3^‘^^ net al6 fein Xf rb wórbe / barumb ein foleber jwen ‘Vetter gehabt hat / ^”*^îjnû tûrltcbcn nach bcm ^lut/ben anbernbcm ©cfcQ vnb 45rbfd?afft nacb/ vnb i P lt;i0attbcu6ctlicb2^óntga«f/bariïmbbaf crbcn©tantbreymalb«rd)V^% bene führe/ vnb mehr attff bic ©etfïlicbcn (Beburt bann Cciblicbcn fthet/*^ ju jcQtgenannte jal bebcuten ccvvaó fonbcrlidje inber bcyUgen ©ebriift/h«^^ jij soToperia lm ©c# inen fonbereverborgne beimligbeitber (Bcifllieben Wtbergeburt/fo t^gl^C j; fctiec^tre3iper (if^tp lïunb/aUcatïgenblicf/ an einem/eben rechten Cb ri ff en dOenfeben gcfcblt;blt;’*i ^^‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wie bann Chrifïuô fclbfî riicobemobem^übifcbcn dOciflcr vnb ïbocto^ py^’^
^witradgt;t jtoifdien 'Weiter 5cygc vnóbicGóttlid?c tOtfloriaan/wic vnber ÏÖauibó Ö^^ïsjr Ægt;auit)s eóne»om bnó ^óntgrci^ auffrubr erwacbfen fcy/einieglicbcr wergern/vnb nemhf’^ ?^(ïiiiarc»c^, ^lt^i;/xxgt;ii vbcralinber Weltber brand? ifl / nad? feines 'jatters tob gctvlt;t‘P'3 Äotttggetvefcn.ibcmnacb hab ïÖanibauf befelcb (Bottes bef 2HlmÄd)dfÄ orbnet/ baf ©alomonfcm jóngflcr ©on/vnb bef (Bcfd?lecbtS/2^ónigpJ'ï^, ©tanbtbalten/vttbfcinanbcröon nathan/ber ned?flan ben jarenauns^,,; lomon/tJerçog mie feinen nadïbotnen/pfali^graffen/S^ónigbcb l^f f^ fj4gt; vnb ÖOarfhald f yn/vnb wo ber ©tam ©alomonis abflùrbbas erben foltert, lanças befebreibt gertQlicbbicrtatórlid?c ©ipfebaffeauf vn* ^ ber 3ungbfraiJ wert (i?aricrt/bcbt art mit jrem'X^af ter lOeltatim/ben bet nc (Wartn^oabimitcrtrtt /bann f)cli/ Dcltabim / 3oabim / bey ben* Chlt;tl^‘’\,^,( ©yricrt / gilbert / gemcincrt vrtb gelehrten 45gyptcm/ i(l ein Vlam / als blt;y % ‘Ccutfebcn/'Cacemcrn©ried)Crt/lt;Sehmcrt/'X)ngerrt/lDebreei-nl?ansl^‘'’L Johannes/ 3lt;»n/Vhan/ Johannah/ 2llfoand?bey bcn'Ïfcntfebcn/^nn^Xi! vnb Jnben/451s/Jfabella/45lifabct. Weiterbcfcbrcibtl^ucasben 3tmgb|Tau wen ^Darien cbclicbcn iOaitf wirt / iremDotter iOcli ober J^^^ ber iOcyrat holbcn/baf er feiner‘dochter (lOan ijl gewcfcn/als ben bey W^’ ^ hentigs tags ber brauch i(ï/ baf ber ©ebw^her feiner ‘Coebter (iOanrt f „ ©on htif t.Ï)tv meynimg wirbt auch bic anbcr (V?aria/ eine (ÏOutf er bef V‘%) 3ocobs/©imon/3«bas vnb3ofc/ein l?auf frauw CleophcCfo bef ren 3obfcps leiblicher Kruber gewefen ijl ^bcr ^unghfrauwen lt;ÏOaricn0^^| (1er gettann t.45s heiffen bey vns nod? bic ©cfd?wcycn / jweyer 73rüber •* bcr/©chwc(ïernbcrmaffencirtartber.Drtbini0cbraifcbcr5«rtgbcbc«fcnP‘^jjj gcsrvórtlirt/73^bcr vn Ambers Äinber.Dnb wie ber hey lig 'ö.lOietöf’y'^ 3ütgt;ctii'mrtin(ybvh bc5cugtalsbtc Jóbenfrren in bem Darter Chrifli/ alfoirrtmanaucb ^’’rj^tr plt; Dd«« »nö Q5r«» ^vubern ober Dettern / fo (Befebwiflcrbinbcr mit (m folten fcyn : 3ofephbein Darter Cbriflitfi/alfo (cyn auch in ber watheitnidtt S^irtbcrn^tChrijlo^acobbcrblein/Öimeon/^vf vnb Jubas/ fo Clc^’P^v^i^^,,) ^Örtibcrs Jofepbs ©Ón fcy n.Drtb in ber (Brteebifeb ©pracb / barinn bie geli|ïcn gefebriben hoben/ iff nicht ein nom bormit bic Jungtfvanw/^'*^ *'^^;!/
-ocr page 383-»m - ^ött9lt;tt$^5m(f(§ettfi«fewt. CL XV
©d)wc|fctrobcr lt;5cfd)wdg/Ckopb46 IVdb/vnb OOntrerber
wtvc/bic^iingBfvrtnw vnbbtc dOiicccf Cbvifli betfje ^naotfrV^^'^*^^^“’ ^^^^” Keben / fr (Befd^weibe (V^avta / (lOavk / bavumb es ein päff? *?’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ evtogen (V?ârltn t|l/ baf? bic vngelcbvrcn (^Oóneben vnb
5vAww 2tnnabrtbc crfl mIrenaUen tagen ’’ten ^‘^’’’’S^^’tûmnKttvnb bey kÿUd)em etne^'odxer autfct$ogett/nnc Ha^ ^mß'*'*^-^^‘ ®*^ bat nur einen einigen (V?ann gehabt / lOcliober 3oabim/bey lt;lt;hi(te^** ^'*^^*’ *'^^^*’ tagen / fo fie in bet natur ned) mfrud?tbar war / nur etne A^ï*^^^*^^^*'*^*^^ ^^^^^'’^*^/^”^^^*^ ‘Verbeifliing (Bottee erworben bat» Uktt '■’”3‘^l‘^brtcn (V?iincbvnbpfa|fen t'banbvnb XorfenmArlein cy??ÄlterentfjauK b»li ^o’^^M^*^^” *^*^ grunbt verworffen ^u pari^ bie iOod?gclelkten ber Cltth^^**^^*^'^*^^^*'®*^^*^'’”^ ^®^*^^*^^'^ nerr Jacob Jaber / vnb Jobocue
”^*^^^ '’’*'^^^*^ 13ód)cr nun lengjïim Ï)rucf au^gangenfeyn/wer bc^ Skirb *^3*'’‘^^*^^*l^lt;^^’^«/berfrag nad) fold)en75ód)ern/vnb bauffe vnb le^ jfti, ’*®^'^^^^‘^ Garnit baf» aUeóbcjïo verjlenbiger fey/folgt bemad) ber G tam/ 1/5^ 3^*^urft/vnb in Xiatein an^gangenju ?lugfpurg / man bat jnvberal wr^t vielmóbe bieber wiber ab$umalen»
x btijïueifleingcmctnctrC bannt id) ben namen von jrrfal wegen ber ffßrifiusigem^w« X * • ” au|5lcg) vnb nid)t ein eigener ober 'Ïauffnam / bebcut ben Gewalt ««»»• htei^ÏÏÎ3^5*^®''«P*^tbumb« vnb 15£pfîbinnbô/bcnn bie Jüben beiden ge//
ûf^^’^^^^”*9**^^*^^warben Jübcngebotten/ba^heeinbcyligcge^z ^^^nigtfu^e @aI6 thumb ^^^^”^^aumólmad)tcn/ barmitbie fo jum73ifïbumb ober^apjï/ ^‘'^ft^e». bey be nbsp;nbsp;nbsp;2^^nigreid) erforbert rgt;on (Bott/gefalbct würben z'Vnb aie man
lt;vbeittt k ”^ ^^”’‘^‘'” ' bcy bem Gcbarladen 2Aulcibvnb (Ï?antel/ben2lt;eifcr ^c^aHttefenmantd. »nbfei ^'^^^^‘'^ ciblerbaó Kómifeb Keieb bebcut/ben Keijcran^eygt aturitcß Wmift%ê bctnR^^^'PP^’^^t^/^b^batbic Öalbbey ben Jübenange$cygt vnbbebcut 9ïa(%8» 5ùrL''’^^*^'’’’^ ^^*^’S^^‘^^” namen/aud) bef) waren^apflbumbö/baeijl/ (Bn^x^^’!^^Plf«tn/*Verfünung/3lbfilgungberÖünb/^rwerbungbcrgunjï/
^ab bulb vor (Bott.
r4t(^‘’’^**^hei^tbcn Jübcn|alben/barvonbompt(ÏOefd)iad)/baraujibic ®‘^^‘^‘^^^ ^^*^^* ^^f ”^^ Mefsias machen/ijl ab viel gefproeben/
^^^tr/Kótng vnb 2^cifcr /vnnb rcd)te batv ^?^^^tn(Brtcd)en bd^t;^g'«’'falben/vnb JtC;^«?«^, ber ijl gefalbt worben/ (BcCiïk ®^ptCbrijlu6/cin(Bricd)ifd)er nam/bcbeutaló viciaisbcy vnó ber UrliA''’f^^'^apft-ntdn baf Cbvijluóbae jeytltcbc pebt^
?r ‘Rftbumb / 33apjlbumb vnb Kóntgreid)/ bie auffl^rben in biefer bim iv ^'^S^ngilid) / fd)wad) vnb vnbejlenbigifl / fonber baóvnficbbarliebc Cie« quot;’^t/ewigc/crlangt babvnbbefigc/vnbgcwaltigHid)innenbabc.0cin bed 'ï?^ '^auffnam ijl Jefus / tnlOebratfdxr GpradJebofebua/ bas einen 3ff«sifl (T^P«# ben * nbsp;nbsp;^‘^^^'^t/'t^ub wir nennen jn mit bem gemeinen tjamen/fo bcy ben JiV/ ^lt;’lt;‘ww»
rchh^^^’^^^’^’S anjcygt/aldbcr von natur vnb art ein einiger/red)ter/ regier/ ^2®^'’’*'^tS^r/ water / vntóbtltd)er l?crrvnb 2^ónigijl / ibie anbern fey«
teu^^ ^®^'’’®’^ff«lt;^^w3lt;/^tt^ S^^S^*^ Cbrijlo jureeben/minber benn ein febar/ J?*^^’^”^^^^^^^^*^^^*’'*^ ^‘” ^enfeben aujfgeworjfen vn wiber abgefeçt/
Slt;mettte^£ ^^”^ ^“^^^*^ ^^ ‘’^^^ gewalt / jlcrbcn gleid? wie anbere fd?led)tc vnb
®wben Süben wte e^ 111 obérai ergangen (ft btefer jeiyt/
vnb von ben .^rlfgopfnjïen/fo ber Jübifc^^etl J^erl^og
vnb Àônig waren»
r^^enutt er jlen 73ud) bab id) gnug angejeygt/ wie brey 13rüber/fo pfaf? '^Ofc’^Oabaez Jonatbae/ Gimon/ fid) vnberwunbenbeybebej) Jhbtfeben j^ Q ^apjlbumbó vnb Óergogtbumbs / vnb barvon verjlieffen bie reebten ^wlid)cn .ii^rben/ vnb nemlieb tOergog tOanfen ben anbern/ vnfer prauwen 4tti ^^*^^”‘^^^'^‘^'’*^^ r^tbijtgjienjar vor Cbrijli(Bebwrt/ wie philo ber Jub
Xgt;nb
-ocr page 384-Sdß dti«?cv ^«(0 Boßrtttttw Îlitcnttnv nbsp;nbsp;nbsp;^.,
fô^rt.
»rkäspfaffttt. ‘X)nb barmte td?ô tonj vboUoff/ ob^cnaitncc brey früher / P 2lt;d cgepfaffen ncttnt/b^bcn 5 wcy »n breiffig ƒ ar regiert/brtt Bemev betrt^*’^ een tob genommen/fêyn ermórbt würben mit jren Öónen/ benn 0*^5 ^Tetj«)^ ter Ue^ einen ©on/ ber bte^ t^ans/ber war ^apfï vnb J^er^og vber jSfaitcvboii wem^e beitaebt vnb $wençig /ar / er bntbievom (BefebUebt ^fan jn ber J^Kij jur ^abifc^i^eu h^ be$wungen.Afr lie^binberjm brey©ón/bie nennten vnbfcbriebenft^b^^^j/ ïwungen, ber 3üben btnfurtan/bttOen 3iri|ïobijliió/2lntigonuö/vnb 2tkvanbei^/^^J’.^„ ten nur aebt vnb jwen^tg jar/vnb ber erfl nur ein far/ ber ermordet f^****’J^ , Kruber 2tntigonum effurcbter weite and) S^ónig feyn. 2^ónig3U''quot; .^ i He^jwenfungeÖónbtnberjm/lOircanumvn3tri(lobulum/ feini^^^P’?yrtib ■ Äontgin 2VU;oanbrta/verwefete bas 3óbif(b ^npflbumb vnb tOer^ogtV’V-j^ neunjar/wethre ©éne noeb jung warn/ ©o balb eöan cinTVeibBompt^^^^ juboben geben/$)a2^ónigin3Hevanbrm flarb/Bviegten jr ^wen ©Ón/ P’ nu6berâltervnb3lrilîobulu6/vnwba63ûbifcb2lt;§ntgretcb. ^.w 2(ripo6uiu8b« 3ft# löte Keiner vnb jr Hauptmann pompeiuó ber Grof / Bamen tn «SX’S«- !»’*»** ’‘“ ^ntber hm* amp;Wz namet. mit «wak ba» Jöbifeb C««^ L ©tatt Jerufalem/eyn/vnbbaó Gotteebnup/ fubvten ben jungen 0^**-^% bulum/ fo fid? Kénigber 3üben bett gefebrieben/gebunben vnb gefunÖ^*^^ Kom/aUba Bam er vmb fetn Ceben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
J5trfanu9 Wirt ci» Äc^en ^lauptmami feer 9îômfr»
pompetu6 ber Komifeb lOauptman maebt ben Altern Gruber ptrclt;i% jum Jiibifeben l^apfl/muft baó ^apflbum btnfurtan Ceben ^wpfu^^^ Kómifeben Keteb/feçttnnôCanb einen Pauptman/^lntipatrum/berißP „z biô be j? erlBenDutter/vnb ber gab feinem ©on tOerobcô JU ber-if bt/t^fS^*^** tee Zapfte ptreant ‘Ïoebter/mttnamen (V?arlamna.
■^ïon tf ß SûhfcÇe n ^ömg^ gfa«^ ©eftÇk^i/tarWft
^crobee^kiflbcrerfîc»
4gt;ntg tOerobee Gefd?led)t ijl burtig auf 3lrabien/auf bem lt;S'^^^Ü iffaufeinTlnberr ijl ein (V?efnergewefenbef Gotteebauf bef0‘’”% inber ©tatt 3lfcalon/ fotn pbthfïicr Xlanbfcbafft / jwtfd^en ^^^il vnnbbem gelobten Canb/gelegenift/barvonman noeb 3lfcblneb ben Syquot;^ Mfeab» Bejwttngen nennt. ÏDiefelbe ©tatt jwungen bie Arabier von bem Gefcbleebt Xf fau/ jJ »on Ken araamp;itm. ju Catein im lOebraifeben Edom,genannt/plùnberten6 vn führten lt;*^^^-^ZP mitjnbinweg. 3lllbawarb obgenannter iderobee weggefóbrtin 3lrlt;tbtg| j
an baß gelobt Canb (Bóf t gegen (V5ittemtag/tn bas Gebirg / ba bie men if lauw wobneten/ vnb erwarb allba einen ©on / genannt 2lntiplt;i£^ÇA(æ war weif/grof/vevnunffetg vnb mAebtig/feblug Rd? «n bie Kómer/ber j^Jj 73ap jB gab feinem ©on iOcrobee feine Ö'odner jur if be / vnb ^Intip^tet^Ajn ^«pat« Aerobes vonbenKomemJOauptmannvberbie^übtfebbettgefeQt.rTneb bemu^JÏ a wann »amp;«W3# ©oulDerobeß/nacbbemergutS^eyferifcb war/erlangterbaß garnie jJFj,-i( ben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xlaub vorn Keifer 3lugulBo^warb von jm genannt vnb befBAtiget ber König vberallenbanrf ber JAben. Ïgt;arum iDerobeß/ abeinberBornntt^^Zv^/ gebrungen/König vn 5rembbling / bur fft ben 3Aben ntebt vertrau weü/r^^^ te nur er wArb vorn KÓnigreid? verpoffen / nemlid? jbauff berban/vnf’^L gemein gefd?rey vberal war/eß were nun bie jeyt bie/alle Weiffagung wlt;® füllt /eßwerenun bran baf CbrifBuß^er (Oeffiaß/ber ware vnb reeb^J^^ febe König eben Gott lange jeyt ben ^Abeninber ©ebrijft vnnb Gcp^Ä,) bei flen vnb verfproeben bett)gcboren folt werben/ber wArbe bie ^Abtü clt;^^*Lj« OTantmbnephew biegan^e Weltvnber pd? bringen. ïÖefhalben forebt jmtOerobeß b****/’’?wf/ fceefûreçt«. ^^j. jjjjjgu Kónigblelben/befBeUt ein bluffen‘lt;reutfcbeKnecbt/namólt;i^K^i;
ben vertrauwet ervber Xf br / Ceibvnb Gut/ regiertalfo gewaltigBU^b ‘Ïeutfeben bAijf / ^»b gunfB bef Keiferß / vber bie ^Abifcb^eit / Ï)od? bU maebte jnganç vnfinnig/woernur ein wenig einen argwon bette W^£jilt;| j?lt;robc8 tobfrt fei# jAben/eßwerc(VOannoberWeib/muftenfe|Berben/fd)Ortetniemanb0/*. ((lt; ÎSttm?'’^^''^’* [«»«»«SttWÖ^t^wAbervmbbringen/benJAbifebenKapfBPti^c^”^’^' f4
-ocr page 385-^ott^en^^omtfcfmSetfevtt. CL XVI ^^ 3“^«h pclcnju |m / Mad^tnabj and) fein ÏVeibtïOiïVinnntc / eine '^od) '/ wotfc6 ^npjtß / i)ig (j; c^^i^ ,p(,(.j. ^jg j,,^^ hebet / vnb bcy jv nun $wcn ©0tt/2(rb iwbulum viib 3( k^rtnbet/ct worben bette/baó «rm quot;Weib erbarmet $u fajt jres jatter» tob, bef? nm^t he enr^elren/bergleid^en jre $wen ©one: ïöenn i?erobeö ^w^« tobtet fei» L e^^^ ”^^^*' ^^^^‘^ V ^^^ ^^^*^*^ allen er viel ^htberbett/mber benen einer **3‘quot;^‘^**'’ OteMm^acer / ein ^ó^wid^t / ber verfaßt feine obgenannte $wen trüber gegt; seinem Datter/wie fie ^nfatnrnen gefeb woren betten/fie wolten/res 3^nberrnd «ueb jrer UOntcer tob an /rem X^atter reeben/ vnb bae Jübifebe ÄonigreiebZ
, ®? j w4?tlt;ngebornen ^rben/ey nttemmen.*X)nb entflnnb alfo eine große vir/ ^Hig^it ^vvifeben bem Äonig Dérobez / vnb §wifcben ben $weycn feinen ©ógt; ‘’^tt/4rißob«lo vnb 3llevanbro / baß maebt alles baß fttfebd fetfd?eln obge-j-'’rtfirtccß 2lntipatcr6 / vnbbaß tberobeßgern böret vnb $nvielglaubet ben^u^ 1?**’ '^*^^®^^^ »^♦’d? feinen ©ónengrieffen haben / welcbe/nad? bem fie vngt; jwalötg waren / ßoben jie gen Kom jum Keifer 2tnguflo / verklagten aUba ben batter. Î^cr Keifer fe^t König Oerobeß einen tag für heb gen Kom/tOerobes ’^wfitSettKom/allba verbotet ber Keifer ben spatter vnbie©0ne/verrid?tetß wer mit einanber. ‘Vnb xogen alfo bet Vatter vnb bie ©on wiber beim in bas J»i*iflt;b£anb.
l^ctt^lntipater^iivorfcinelSrhbergegettbemVatterverlogen/fb buter bevobea (5h«fefm ntveebtan/vnbbrachteburebfein liegenfo viel $nwegen/baht3erobeßobge^/ *‘’’*”*^slt;»®^»lt;» |^**!’’'^lt;^wen ©onUeh vmbbringen/ ‘Wicwolbcrerft3lrifJobnlnßbrey Kin^
er ’tep/jwen Knaben vnb ein b^Oagblcjnbtc Knaben bteßen tOerobeß 2tgrip^
b ^^.^^robcß ber vicrbte/ feyn naebmalß Könige worben / iOerobfaß hieß ‘
^ ”9ttein/ bie bat barnaeb ©anct Jobannemben ‘S'äufferkopß^en laßen»
04 $u Kom Keifer 2tngn jlns ^ret wie König Dérobés feine $wen ©one
wttvmbbringen laßen/ fpracber: Jd? wolte lieber Dérobés ©auw benn fein Siagufliwon t’eu Dérobés als ein 3»be/benbas ©ebweinenßeifeb verbotten
0lt;ttiw abtbnn ober eßen. Jn biefer 2tußrrubt mit feinen ©$'/ b^o^c» Woibt an tb’' k ^^^ Derobesbie vnßbnlbigen Kinberermorbenlaßen/wiees^Darz £fquot;^‘’“®‘3^*quot;*^ m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3Dod) warb er jnle^t von lt;5ottgeplagt / vnb fîarb eines jàm^/
ctiicbentobs/warbiraßerfiicbtig/ faulet/ flanckvbel/vnbkrochenbie(Da^z
berf ’^/’^/‘^fünfften iamacbCbrißt (Beburt. Atbc er aber ßarb/würbe er f/“. * *” ^*^*^'* ''’’^ i^‘*^ ®’’^^ 2lntipater feine anbern jwcn obgenannte ©on/
itth/v^ü^^'^^tgt;t^^^’*ttlieb verlogen bette/bammb ließ er in auch faben/vnb Tintipaurwts« ^^L^^Sknuß erwürgen /Vnb machte nach imvberbie ganzen Jübifd?'^ ‘®^‘'^*
anh ^ *”* ^vben vnb König feinen ©on / mit Hamen Slrchelaus / ließ bie öertt@0,ig^j^^ l^vaußgeben. Vnb ba er ßarbwaren bie 30ben/auch feine ^jevotis tearetnuf» ’^tte / nit ht|| tranwrig / aber bie 'Clewtfd^cn / wie Jofepbuö ber 3«b befchreibt/
‘^trhd^e KcgrÄbnnß/ waren ibm C wie wir fprechen?) anff bem
ber‘^bc ^^^*’®^*^'*^^ '’^^ Kegräbnnß/vnb beßatigtenjn berrlid? vnb wolju
2Bie Keifer duaufttie bfl^^ûîttfeÇe VaitU
tf^eßet
Ê^k^nun 2trd)clauswolteallein Königvber biegarnie 2ïóbtfchbettfeytt/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rûtxrjie
Ojgj^olt feinen ?Srûbern pbßipfen / Dérobés / Cyfanias nichts geben/ ka'/ ^«’’i^^lMijHfiP» betoh *^Î*^ ^^^^” Kom vor Keifer ^lugnßum/ber brach wol anff bas gefcheßTe niawk nbsp;nbsp;nbsp;barint^aß er feinen ©on Zrchelanm allein einenif rben vnb KÓs«
S^'nçe Jübtfehbeit gemacht bett / 3lber ber Keifer hielt barfór/ es einet K Komifehen Keich nügerbaß bas 3ûbifche Canbmebr benn tbeilet er baßclbigcltcß wol bem 2lrdKlaobenKÓ/-
imabf • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^‘'^ er fid? nemltch einen König ber ^n^en fehriebe/gab 2(ïc^clatis2lt;ciiii»
tiffe xntebt eyn benn bie Danptßatt ^emfalem / vnnb was in baffeb
feb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lmpt vnnb Keßer gehöret / ibie anberen alle mußten
vetrarebas / bas ijk / bie vier Derçogen / ober (Darggraffen/vnb ^wrflen/
fd;rci|
-ocr page 386-©deatibaSSucß Bd^wttttw^Huenttnt'/ fcbvetbCrt/»nbphilipflt;nCbetgcf(bict|ïvnbfvómb)ï)war«nfüntfóvtiV^lt;M^ bt|cbCttjCrtttb6/2rïcmUd)Gaulatts,Trachonitis,IturæajBethanea,Panaes,V0tt^ÉllCt^ lt;r jï oben tn bcr IJcp^reibn^ bc^ J ubtfd^cn iinnbe gnug sefagt.
sÖcm iOcrobc/jngennnnt 2tnttppa6 ©aUlca/Cy fantne ^tbtknn/vnb 0^^ lomc/bcr ©d?wcfïcf ^^ontgötOcrobtöbc^nltcn/gnbc 2^eifcv 2ln3‘’B^’^ ’^ ©tAtt/Jrtmnin/àlotttô/atndDccr^egcnvnôUcgcnb.
2{rlt;^efau« rompt in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t^cUitó vegtert ntebtmebv bennneun javjn^evufrtUm/woPtt»*^^^
vnanaobe^i^eifer«. jarbcv ^ubifd^bcit 2Votng/ba warb CV verbiage gegen bem 2^eifev ^tuSJ^r^^j von feiner vngcreeb tigbett vnb bertigbett wegen/bam alfo in vngnab/ Kont gefóbvet ƒ von bannen innselcnbverfdjicbt gen XJien in bie ober ©opboi'^Uba flarb erinvngnabenbe^2^eifer6iittanbernMr/nlt;tcv^v |bi(BebnrtvierQcben/ar,
:3«ufa[em Wirte ein 9{«cÇpatt.
^nb fnad)t Reifer 3tngiifïu6 bic ©tatt^^^^wp’ï^ï^w/pw^pi^^^^^^^^jïjifi: gebort/ eine Ketel)|ïatt/ gehöret btnfûrtan one mittel bcm Steifer 51t / f^^’^ù [ 2^ftlcrbabtnetncnCrtnböbauptmannvnbrbctbcnK0itigblid)cnnlt;)’^’^^.( im ^übifeben Canb. î^ô bnt ftd? and? fortbin beiner berauben König «Wv 9 fehrtbenz wol fonberer erter (lOarggraffcn vnKonig/alö ber anber OeroW gt;nbsp;genannt 2lni ipaô/ifbiîOarggra^in (Salilea gewefen ^Aberber perobe^ brtttc/§«gcnannt2lgrippa/ ber febreib ftcb König bafclb|b.
■^nb König ^rebdauö 23rnber / (V^arggraff iOerobe6/3(ntiplt;*ö ^“^J;
nannt / i|b vier vnnb bret|fig ^ar vber GaUleam ber ‘lOier^Arlben (ÏOarggraffgewepn/ijb^n Kom erzogen worben an bef Keiferô^nguP^ù nam fernem Kruber pbilipfen fein IVeib Derobias/fo feins Krubereobg^’’** tes 3lrifïob«luô Cod^ter was»
Q?om 95«nlgt;tf(Ç«rt in î’er SûbifeÇÇf ft.
Cc^ namp; gteieb brtô MrCamp;rttmit tebs mit ben 3*^^^ enbeJS« Cbripuö ^^^j^jt ^^warb/legtKeifer3ltigit|bn6 eine ©teuwr burd? bas g4n^KA«iifw^ an / and) au ff bic 3nbifd)bcit / baf bic ^üben / vorauf bie ^‘’j£fiif pbatiptrfiti^tSün (VOóneben vn Pfaden/ fo ficpbarifdrCbagifl ©unbcrling^ncnncu/^h'^^;^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gewohnt hettcn blagtcn.iöarumb 3wï’lt;ï6 Calamités von ber ©tatt ^/„szt^ »5100^52!” rt»fbemJCnnblt;5altle4/vnb'0abbrteb«6einpharifecr/febvnbcrfltjnblt;’^^
Keifcrteitte©teuwer5ugeben/fagtcn:if6 wer juenin jrem (Sefegvot^ verbottcn/wcrensbemnacbnitfebülbig/wercngcfreyetvonCBott/nls ^*^^^1'* erwcblte Dolef. ^rmaneten auch anbre 3übcn / baf fte feb wiber b^s ^ .^^ fd)c Keicb vn Keifer 3lugu jlum auffmad)ten / fo vnglAubige (Bote lofe »^^^
teCctttweren/lt;5ottwórbonejweiffeilfein lt;5cfcçvnb(BlAubigen vor glAubigcn ‘Tyrannen vnb IV A terieben verfechten/ vnb fein auf crwehl^.i) nicht verlaf}ctt/wie er vor offegethnn hett/ Dnb brachten alfo viel Dol» bas juinen fiel/vn fid) aufflebnten wiber bas Kómifd) Keicb/ woItew^^ y liehe Ceutevon ©otterwchlet frey feyn/ wie von alter jeyt herbomni^’^ ^jf vnb ©ottgebotten hctt:©icmeyntcn Gortwurb ineniresfArnemi^^^^^^iii fen/ aber bie Kómer erwürgten bie t?auptfad)er /barnaeh vcrlieffji, ber DolcFfelbfl. Dnbmannennetbiefebic (ßalilcifd) ©cet/barvon^ö ^ bung thut 0. X^ucas in bem Kuch ^^ö er gefebrieben hut von ben ptebty owólffbotten»
'ïSonfcfVülfenï^ün^.
C^ji ipvtwtfebung bet ^berfebvitft fluff’ bev fllteu Kuutifebe» ^*.^Ùtf' ’ ^^ÖOumj/fo cAglieh noch bey vnsauffgeacbert wivt/folget hermteh/*^
lïigZ vnb tur^weilig jw lefen vnb ju horen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
-ocr page 387-^0tt9ett»tf(gcttßctfew. CLXVII ?)a«(te5gt;fmn(n3.
DIWS AVG. S. C.
Î)cv2^dfcv AugurtusjSenatus confultum,b40 tfï/bcfd)lo(fcit tm Kabt obcv TvO
StmenL^tuff bc# anbem fetten iff ein ^ùnaijff3cmart?t/vn dn tOcyUbumbftul Îgt;«wuff/5u0bcvfï|îe«3tdn^blev.
©a Sfnbet
DIVVS AVGSVTVS S. C. GONSENSV SENAT. E. T. E. Q. OR. Dm. P. Q^R. s.
Jbev bcyltgKdfer @.2t«3u|ïu6befcblo^tmX.rtbt/4«(j vemtHigwngbe^ %*Î^ ^^^ ^^^^® '’’’^ KttterfebAfft / vnb ganzen ©emetn ju Kow/ bn^ WAn
©a tintte‘Pfenntng.
AVGV. PATER P. S. C. PROVEDENT.
„ , ^«3nfîuôetn DAtcet fetnee i^eymAtöbev ©tAtt Kom/bcfd^lofTen tnns Mt8^4t|î4,tjgto,
Çgt;ert,ferî»te*Pfenntn3.
CAESAR! AVGVSTO S. P. Q^R.
^uffbet anbetn fèy ten vnter einem ©tegwAgen bife ©ebvifft:
AVG. P. M. COS. IIII. AVGVR. TRIPOT.
0« ebven vnb lob Kei fee 2lugu(ïo / Kabt vnb (Bemeine bet ©tAtt Kom/ ƒ^^‘^ óberfïe ^tfeboff obet^Ap|ï/23üvgcvmet jler vier mAl/em ©efAn# 1 nbsp;nbsp;nbsp;^‘9^^‘^'^ogelwetflAgiing/ bef gemeinen (V?Annö ^efcbü^er/ifl lOeyU tpumb/wev jtt nut Antótet ber tjï in 2ld)t vnb Aber 2ld?t/ ^nb wie wir fpred?en/ iP Icbweren 73 Ann vnb grof|èn vngnAben (Bottes.
IJLIA AVGVSTA MATER DEVM S. C.
. JwbAbieKdfertn/etn^^OutferAUer (Bóttervnb fOelben/ilÏAuffberAm PffPlcytettgcflanben/mitirer ^ilbnuf /îgt;ie(V7ûn6 ijl AwebScfcblAgê worben ^”f^î^^^^ ^^*^'’^”^ C^enatus confultum ^ tm Kesiment Alfo berAbtfeblASet vnb
VRBS ROMA.
Äe lÜólffinmit^weyenKinbern/bie ftefeugen/ Auffber Anbern fcyten TRIBVNICIA POTESTAS.
ÏJetKómifebesemein JOeylig/CBewAlt/ Tlnwnlb vnb iDAnbbAbcr.
'5ïon ben ©deOrten vntee heffer Sfngnfw vnb3«no»
(Belehrten bifer^dt ftnb gewefen Publias Nigidius,ein großer Kunfller/ ^^(lOArcu6’X)Arro / fo neunzig jAr Alt ijl gewefen / vnb für bengelebrtefïen
H.ómer geb Alten worben / Cicero, Virgilius, Saluftius, Catullus, Ouidius,Hora// uus,Propertius, Tybullus, Marcus Maniliusber Aibronomus, Vitruuiusber 73Allwmei^' Iter/beven^iicber noch vorbAnben vnbgetmeft feyn.
^Ote^iftonenft^reWer.
Z^Ornelius Nepos, Titus Liuius, Lucius Feneftclla, vnb viel Anbere mebv gelebttC Vj Leute/beren 73 lieber aUc verloren pnb.
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘(Tyberius
-ocr page 388-^«6 aut'cr S^ticf go^dttttü d».,' ‘“‘'
X0atu^ ïgt;fï bvitt JXónitfc^f 'u'ttevem ^err bife^ Swilt;^ fo fef^unb obern vnb nlbcm Q^etxrn (^cif^f/tvae er mit ben ‘C^eutfdjcngcbanbeltbabe.
©«ttWityeerttW’ y^^ilt;'«Ïgt;di6'n^ybertnsncro/ifl vnber allenaOenfdxnCwie piiniuó anjers y berernfllicbflc(V?enfcbgcwefen / batangebaben juregteren ba man5fquot;‘ ^^nacb (Tbriflt vnfers i^Â/x/XTî (Beburt funfftjeben jar/mit feine jwen 6^*; Germanico(fo er erwebUt bate / vnb feinem Krubers ebgenanten 2gt;rufi leibH™ ©on war 5 bann Krufo vor jm geboren tm anfang feiner ge wait. 2gt;artn«P ©tieffvatter 2lugu{ïtt6 geflorbcn war/ febiefet er bie flarcfen barren notpK^^ .Cent bic flunben wie ein (^anwerCalib beiffets 'Tacitus) bie ‘Ïentfeben/fo^ fcrlicbcr lt;^aic|ïat ‘Trabantenvnb Po^óterwaren/mit Krufofeinem in^dytreid) an bic Konauw vnber bem Jn/inbnejCanbfoje^tibcjterreiw^ Dngertfeb Kron bnf tallba ju befrtben vu fît Hen bas Kómifd?c Kriege»^^ fo beffeigwibcr '(Tybertum auffwaren/ fteb embórt/ inauffrubrbegeben bef^^ Xriejwirtifmjtg«» woltcuuyberiumfórbcincrtlócrrcnbabenttoebertennen if0wurbaberb^ ten werte{gt;iu3d«3t. [(bvccfcn VU bülff bcr'Ïcutfcbcn vnb gute wortKetfere Krufi bic fad? bW‘^ '
ï^on »evrea €nnan ait);'35rawnfc6wetg/w(e er ficÇ aii^
Oef' Mcifcrciviv 2lu0uf«/reWtd) envebret Jat
9Çômifc^Ârielt;î6flt;u« wcrùcii »0« Den ^ric fen an beu ©alacii je tengt.
(^emanifitB wit re-bfnöcr'Xómcr fdjabè au Ocu^cuP fetjen.
Ccïd? eben 511 bïfer$cyt vnben am Kbein ßekn bic ^nefett vbcr bic t^Afcbctt 2kncd?tc/|cbl«5c»6/ßcngctt6/bctt3tctt6 an bic (Balgen/ von^clw ^bat wegen fie btnfù« ein groffen namen »nbanfeben erlangte« anbern ^entfebé/ wiewol Germamcus ber anbev ©on'^yberb ein wenig v«?*^* . tob 2lng«|li in'ö^cntfeblanb 511 reeben ben fd^ben »0 tOev^og ï^rman ew^Ff^ gen/ vnb$« erobern bic verlorne Jr^nblein vnpanier/gcfebtcft/etlieb0‘^’‘Ù mitben 0ad?Ocnwte wire /CQC nennen/tm iDer^ogtbumb ^raunfebwei^rj^ iebenberi^lb/tbecvnboblag/vtlfebarmÓQclvnba»|fbcbcn//et5twol/iclt;5t*’ . mit loeroog ifrmanCfo baß Xómifd?el?eer/'X)arum ben K^mifeben P^ manncrfeblagenbettj
ïÏgt;ie lOan^fraw bifes t^er^ogs^rmane Thofiieldajaweb fein @e’«/*^^^%iï jar alt/mitnamen Thumelicojwarb gefangen vó ben Kómern/bergleiebe« ,^^ nefer vnb ber Kbam/ber jn einem Wcib batt bic 'Ïoebter tOcr^og tSarffe« 10effifcben5ór|ïcn/ warb gefangen, 21 uff ber Kómer fey ten waren and) ^^^[^ ‘ÏTeutfeben/ ncmlieb bie ©ec C^nber vmb Bremen / bag Àirrj5bi|înmb / blt;*^^ tie ^vannen genannt/ JOer^og GO^d wenb von (perfeburgb / vnber ^^^‘fLtt Tomber foer^og ^rman / lage aud) bey ben Kómern am ©olb / vnbJM j,^ Kom.ïÏJcr^cieben ©iegengafl/bcr ©cbwÄber jDcr^og 4f rmane/fó ’’^Æ^jp mit fetnem^od^terman vneinu/war ju ben Kómerngeßobe.Wiewolbife t |^ fd?cnauff ber Kómer fcy ten waren/ gunneten fie benoeb tOcr^og ^*^***^£fi|f gutô. balffen fm offt in ber ©eblad) t bavon / wenn er in jren bau ffen f at«/® L belt er fteb vnber bem ^ngeftebt vbcral mit 23lnt fo bennet jn betuK^fne^’’^^^ bam alfo bavon/wenn er je vnben lag/vnb bae ©cbarmütjeln verlor. *^^^L()i allee batten bie ©d?wabenvnb 23eyernao^bcm norbanw/mitfan^ff L^o 2lt;ónig G?erbob (von bemoben mebr gefebriben |lcblt;C ein ^ ónbtnup ««j^fj^„( Körnern/ |affen ff til / niebte bc(lermtnbcr iOer^og ^rman allein “XOolcb jwifdjen ber TPafferßuf Weffel vnb if Ib/ wiberfeçet fieb troçliw nbsp;nbsp;^ ^^
mern/ltefntcbtnacb/tbetjngroffcnwibcrllanbe/bricgtliAteaufffte/lagi®^^# vnber/ vcrfóbrctbcnKriegalfo langbif Keifer'S^yberiueabforbertaUc^^^j, mifeb “Dolef auf ‘Ïcutfebem Xianbe/febuff baf man alle Kefaçung ^^^7^ilt; l 1er^ieefen/aUerCanb vn /Ccut abtretten baf alle tOeer/aUee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
ber auf Germanien auf groffctu '^cutfddanb vber Kbein bervber in nbsp;nbsp;nbsp;Lvif/
bae Kómifebe ort jteben/bie grobé vnfinnigen Kettler bie ‘^eutfd^en wen^^^p^,, bcbómmertlaffcn/bamtt nidjtallanberc'f cutfd)cnfobifberinïtfi'i^eg^^^^j, weren/ jugefeben burd? bie finger betté/aud? in ben tOarnifd? gtbraebt^ Ù j^j, vnb fteb Jnfammen tbeten / vnb mit aller macht bae Kómtf'Vtlt;«lt;(”’ggt;
-ocr page 389-^on ^cn 5$6m(f(0m fidfew. nbsp;nbsp;CLX VIII
ïbAtumbGermanicus,2lt;dfcr6 ‘S^ybcvp ©on/ gcUbtbc^ bcfclcbe fdncó “Dat /?P®3wiblt;e«mb/ lief? bic2^cu tfd? en vit verworvcti wetter/ tam gen Kom int Kd)f5ccn jar/nacb bembte Kómer vort ben‘iTcutfd^eitgcfd)lagen waven/ale man gt;detvon Cbn|ït(5ebijrtacb^eben iar/im vierbeen jarAetfcr^yberti/vitb von fp Wegen ba^ ctltdx^Anblem mitobgemelbtem Kómtfeben iOauptmannDas^ o vcvlorn/btfcr Germanicus wibcr erobert bett/fnbr er mit großem praebtenacb Germanici mum-^^ Konter art/vn Wablen braueb^im Ötegfpiel 511 Kom auffeinem ©iegwa; fl^f^-Smeyn/amfeebf vnjwençigfïentagbef (VSeyens.'Wiewolbte'C^eutfcben ben? ^o) Jwen greffe 2tblervnbanbere yânblctnbefj KómifebenKeiebó batten / bic
H ^® ^^”^^^‘:*'obert bette / feine Had?bommen babenß lange $cyt bemad?
^^^*'^*^'Cî?**^Jw^wcrewigenil^brvnnb lt;Bebäd?tnufCwie5lorußan5cigt5 ^anwein t«» ?î^^ r ^^^^’^ zeiget. ‘Vnb vorgenanter ©tcgengafl ba feine gebornc5reunbt/ mem abgewimnen/» Cod?ter/fein^nrfel/gebunben vnb gefangen vor bem ©iegwagen geführt ^««tp^«»gt;?f’it^«m.
urbctt/ febauwet er 511 / trat aneb in ben fd?neif vnb fiege Äirebfnpvt bef Ko;-’quot;n4?etti)oldô/ bod? mitgrof]cnbcfonbcrnAtbt*en beveyn.
W me^rgettanntf r Xéinq WrSob ivriaat wart auf;
^emfe^cm ^diW/barumb baß er ^erßog Armait ivibcr bic
Kémer nid?t gcbolffen/fonbcrn friebe mit fnen gebalten bett.
^entfd?lanb vonbem Kómifd?en Keid? vnb Wablen erlcbiget/ ^^owKômervnbfr Keifer wiberbarauf gcbrad?t vnb vertrieben waren/ l^/^SewantOerrjog ^rmancin^offen gun^bey mcnnigHid?cn/ feberman alk ’'^‘^^‘^^”^‘^^*lebiger '^cutfd?cr Hatton man fang/ mart fagt/ allcntbalben ermain»irteto«r# 1 ?‘’*®®^»fm:iOerwibcrumbwttrbK0nig(^Oerbobvcraebtet/berbrttrcba^ *0rer Umtfd)crOQlt;w
do 1 !fcS^”^ '^ vgt; wtr je^t iOurtngen GOciffen Horrauw/ Kcbem / GOebverttz weuee ftd} erßreeft. ‘’^cf/Öd)lc|t/ polen/ Caufnirjer Canb/ Kranbenburgb/lt;V?edclburgb/
®ad?lfcn / von ber Alrlb btf art bie IVeid?fcl binan / betffen / war dn Vnb h ^^^'^ ^^^^*^ '’’^^ ©d?waben / bief nun Kebam / fo wir jegt prag beiffen/ Wavx ’^‘'^® '’‘’’^1^ e^Oerbobing bief. Woman fn nur nennet ßud?t man fm/ Werteb mûbt von gen/f^sfl’^^^^*^ vomKinb auff ber ©affen/ vn gefd?olten für einen abtvunniz i‘^‘''quot;‘“’ »«fP««^»’ ma/rx quot;^^^»Sw/w^j^wybigenDerräbter feineß eignen Xlattcrlanbe vn l?cy «ten A f ^‘^ ^‘^ ^^*^ ^^ ben fd?ónen 3u wen bef ^cbennfd?cn WUlbco verbot// Hl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dub fagten fm nitaUcin ab bic fo 5wifd?cn ber dtlb vnb Treid?//
aiJJ’u^^^^ßUettvnbKunbgenoßcn/tJergog^rmanßDerwanbten/fonbern tidu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tS^tt ‘Vold/bie ©d?waben/ $wifd?cn ber ^Ib vnb 2lbcr/©d?ó(ï
ittaufi^'ï^ *^^ ^lt;*”3^lt;w^^lt;*^ genannt / fielen von frem König ab / vnb verfagtett Itt/i s ^^*^^*^’^Ônig(^Ocrbob^ob$ubcrî)onauw/bambarvbervnberbem WerBob wirbt bon J / su ben Kornern in baß Kómifd? Keid? / warb von ‘^yberiobem Keifer gen f«’»««««««»^»»««»«* ’enna geferjt/aUba lebt er ad?geben far/vnb ffarb alfo im elenb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!wXV3amp;»
^on König Cßaßivolb in ® e^men/önb König '5?£v
uclaufïbcm7?orfa«njgt;
Königin Kebemen Cbn^wolb/auff bem Hotbauw Kónig Çôaçwofb wamms ^^?^*’i5p?^^*’*3*b4i5wolb warbaud? vmbbef Kcifcrßbnlb/barmitcr «^1^(5 gemacht Ucib p g^^^*‘^‘^^^^vbobennid?twiber auf lief/vnb fnbey bem Kónigreid? ”' *” ””*”’* ^ctn^ ^^ r ^**^^ ^’^^^^ ^’^’’^ einen frieb mit ben Kómern an. ibaß mif fiel ben am ^tibx s ^’^ '^”^evbub fid? wibcrfn ber Kónig Deiucl auffbem Hortauw «pduef fe^t fic^ wi^ «Vu K* ^' ^^?^’^i^S^^ fentgenannten Cbn^wolb auf Kebmen / nam cß fclbefb öctCitaywo». '’otnX nbsp;nbsp;^bagwolbßobeaud?511 benKómernvbcrbie 2?0nauw/vnbwarb
Kcitb(ï?ÏV”fi“P’^®«lt;”««*^»gt;«^^lt;*öClt;*»^^/lt;«QtÏgt;lt;lpbinat/vcrfd?ictt/inlt;tnc Oaçwok wow du btmok k ‘’’®PForum luliji^Onb baß Dolef fomitbcybenvertribnenKönigen/ 9ïöm«r^i»3e|tvt.
WcrbobvnbCbaQwolb/auf Kebmenvnb ‘(reutfd?cn Canben gehoben/
5 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;warb
-ocr page 390-Sae ember ^ueS Sobaiutte ^Huenemt/ nbsp;nbsp;^ wAvb anbev ÎJottmw ^wifdxnben 'Wa^Jevßüffen her (V^arct vnb2^w*^^fæ ^ (j,« 2lt;vct|i cyngeferjet / tn bad Canb fo wtv jegunb X^ngern beiffen / vnb dtMtkntev/Waref Hem Aontge geben Wannet- / ein 0d?wnb vnb ö^uatUnber / 4U^ bem ^ ^^. fdCviio Wei?vcr». fowtr/ejjnttbi^rtre^fetbcvn^VOebvernbetflcH/bamaUbteßQHadorumReg
'5on be n oKfn Teutfe^en 5^ûncÇf n vnb Îlonne tv
’Drucken vnb Garbing gc^
nannt.
îSarbing eraruffi^e (Debbiefer Geifer quot;^ybevius bat bte Gei(ïlïd?en/ fo vnfet «ifp genantif. nbsp;nbsp;nbsp;^1 Wetb vnb (V?ann waven/ ïövubben vnb 13avbtng von ben langen 35^'. ^ *^^gcnannthaben/vonbemtdgt; obentmetflen ^uebgnuggefebnebenv^^jj au^ bem Canb (BaUten/ehemó Kbetnö/ au^ bem Kórntf^en Ketd? vev;agf^^j_ bte WAlbe vbeval/bavtnnen (ïe faflen/abbauwen / bte 2klófler jerbreeben w’^ƒ qjatbin^r wob««» Sbemnad? ßoben fie vbet Kbetnauf bem Kórntfeben Keich ju ben ‘2^^*’^'ïi|i tnben^aiben/traw theten fich allba nibcvin ben gvoffenWAlben/ wobneten vnbevbenalte«9\L SAriftSffiÏ pH ï£yd?enbanweten Klofler/btcUen aUba 0d?ul vnb 2lt;ló(ïev/bva«lt;bt«t^ bulmberinc^Z (Bnechtfibe 0chttfft/ lebveten bae i^oleiallee fo bte natur vnnb (Dótfd^ . t raff / (fried) en vnb $ogen bte Ainber / barmit man Re nod? ben tige tage/’^^ fte weyncit/fd^recft/man fprtd?c nod?.'0fbweigc bte Ïgt;v«c bompt vbet bieb»
3Bte fes X^erto weiter er^teng mit ben
^eutfe^en*
Îlvbfrif jwm $5Sne (^ werben getóbtet mit lt;
ßifft'
Ïpbtrius Wirt nach
pbcrïuóBam vmb ferne jwett0ône/ warb (nen beyben vergeben nun feine jwen 0óne mit tob vergangen waren/vnb er nun Beine -fcto^rben mehr batt/ nunalt war worbe/ verachteten jnbie '^eutfd^en r'j,; bem tob ferner jmen vber bte (Brennen beR Kómifchen Keichs/ vber ben Kbcin vnnb îgt;onau^/'^JJƒ 0*1 »onben -îieut# wuffcten mitbcm 0chwcrbt vnb 73rannt/vnb raubten alles was fie nnrlt;**^û l^envctat^u ^^.^j^^^^^^j^^,^^^^^^^-^ ^^^ Keichs Canben/ anbenKbein vnb îgt;onati’^U/ fcnbc/bamals/GaIlia,Pannonia,Myfia,(eQunb Kbein(lram/5ran(lreifh/^^,j^{^ -Ôcfïerrctch/Dngern/ ^ulgarcy/0erucy /genannt/ fubreten viel Volef^'L^ ben auch ein große fanima ^tebs/binweg / jogen on allen wiberffanbt bü*. ^j^ herwiber/nid)t ongroffevnebr vnb fchmach / nicht mit geringen feb^tbenC
^»Berfas Wie fange Quctontiiö felbff berennet ? bef Kómifchen Keichs. I^nbifî Cyberius gu'iyi «rugjcrt vijb gelebt, jjg,^ nbsp;nbsp;j^^-^y p^j) jwemjigflen (ar feinee Kelchs / im acht vnb óbengtgfïenJ^’^L ncó2lltcvs/amfech^ebenbentagbcf (^Oergens/ba^urgermeifïerjuA^^**^ ren Cneus Acerronius Proculus, vnb Caius Portius,
‘2ioii bun iXômifeÇrn ganb^^ö«p^
^lanfus ^abianua. tC’u rib als billeen (Befchiehtanjeygen/fo tfîbtefer jeyttm Cnnb vn^’^^^^’J ^^Cech vnb3n/(et5unbobern vunibern^eyern/erfler 2lt;eiferltcherM bauptmann lauius Jabtanus/bte vncrfabmen bef alten ßatciuö f^^^ nen er (êy König ober iDcrgog in Key cm gewefen/barum baf er im Clt;*lt;^^*^ ^urwascBbepben genannt wirbt / fo biefelbige jeyt Dux im X^atein nicht ein geborner ÏuS». ”quot;*quot;’ ^*^ fonbern einen Kómifchen KetfcrlichenCanbsbauptmanngebeiirenb^’ bifemcrßcnt^auptmann/welchcr bic 0tatt Wien gebauwet/b^Mr^ bic Kómer bte 0tatt Wten/ weylanb t^erren biefer jCanb Flauium Fagt;
bianum.
-ocr page 391-veil 9cn ^lt;lt;6lt;tt Setfew. GLXIX
QJomöIafjtwmf.
(tpP^^tt folget brtfj »nberbtfem Steifer ‘Ïybevto dncvcvfunbcnbAbc btcbnnfl ^“«^ ^‘”’ ^J«^* Ol'*^lt;«*lt;*ttbrt6©U^m4lt;t)t/ brt^cófKbbtcgcttvnbwtbcr fcblicbtcnUcfiwte '^tniiZwatSfu. ^^^rte^Uy/vttbntebtjerbrad). ^tberber 2lt;«ifev b4tfold)c2k«n|ïvcrbor/ wtOccum mbwten. tcn/battittnitmvnwcbwtA»nlt;n/vnvttwcbvtwüvbctt2^wp|flt;r/Ötlbcr/(5olb/ rtnoev^rtjvnb ^ergweref. Dub bes ijl lang bae gemeine gefebrey / boeb nicht ^‘«^gewi^/ob es war ober nicht fey/gewefen.
Qïon Oer gefc^uf ligf f ft Ktifa^ Xp^enj.
amp;^^bt(ï wetferS^etfer '^ybcrfu6 fa|ï gelehrt gewefen /b^tbeybe Sprach ç^^woltunbe / (ßrieebifeh vnb Catelnifch / bat fich beßicf|en be^ wolrebene/ bod) bat er (eine Keb vn Schrijft nur mit vbrigem flei^ vermei jlert/ buts xk®”^ ®’^^ bónnen machen / ijl aljb vnverjlenbtg in feinen reben gewejl/ »ttbbatba^ auf vnverbadnem mutgerebt/benn fo er |id) langbaraujfbebacht bw/irtbataweh Cateintfche/CSrïethifcheDerf vnb Keim gefebriben/ vnb nem// ^»^'^fß^in pon web vonben Cometen vnb pfauwenfehwen^en ein Mójllich 13uch gemacht» nbsp;nbsp;nbsp;3«wfllt;«’
©One @prûcÇ/fo ben ^emn faß nôçlfcb ju mtv^
efenfebu»
J^erbas bófe vbel nachreben/ ©chmachbrieffe/ vnnb ©chenbbriejfe/
quot; wie benn noch heutige tagte / vorauf ju Kom ber brauch ijl/ vnb bcm
^roch ^^^^ ^^^^^*^ bem25apjl gefchicht ? braud?et er jmer nacl?folgenben
brtne^tr^^*^^^^*^^^^^^^^^^^'^^^^^'^^^^’^^ ^^^^'^^^^ Keben fowolalebie (Se//
from^^’^” ^’^ ^^^ 3lmptleute C welcher art ijl mit anber Cent fehaben ihren ten/î?? fwtben/vnb mit neuwen fûnblein jn gnebige Derren ju machen) rteb«' bûM *^ f ‘^‘^^^”^^quot; Son/'VrtgcIt/ vnbanber bergleichen 3lujffai5ungaujp kinS’' ’^*^‘^ ^^ nict)t mehr btnwtber / benn baf ein guter Dirt fol feine 04) Af» ecfjón« (Sentenz '7^^tcn/vnb nicht fehinben/vnb bie Dautgar abjiehen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Upherif.
^Itctt^^v’^^^^'^^f^'^’th nicht gern bie alten 2lmpclcute faget: Xfewer ein volle ^t^PfUus twarmüfe blt;r» ?/^‘^ ^’th nun voll 23lut gefogen bett / leichter ju bulben vnnb jîçcn ju ï*’« «wc» aimpeftute viel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jagen/ vnbetne hnngerigclAreanfcQenjulaj]cn/bicjleche ‘*‘^'^““ ‘’‘’M«Çk gen[^^’^^^^‘^^tnn bie volle/ bif jteauch voll^lut wórbe / vnb/rauchgnuggefo^z
'®on ben Silken rut» efnem anïgt;ern ® untif fc^ut^
htther jnert»
C^pbtcfcrjcytijl Keifcre'^yberu Canbehauptmanngewefenju '5erufagt;
^^/inber Dauptjlatt betrüben/Pontius Pilatus, vnb bie (Darggrajfen ponti»« pifauts vb^’ Ï^«^*® /mitbern innamen Slntipae in ©allilea/ fein Kruber philip gt;?fluptmanïu3lt;» 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faniae/auch vber einee / wie ee oben im 2lugiï jlo ange/z ^^~ ^upa,.
ober ü^*^ ^^^ btefer Dérobés ber anber/fo nicht König/ fonbern nur uctrarcha fcnkiï J®*^^^ Sowefen t jl z ju (öalltlea/hat 0, Johannes ben‘ÏAujferbopf/ ^o^aiittcstierïiïuf» bóreft“^l^^^'^'^’^^baf er jn jlrajfctvonbcrDurcnwcgen/barnach vmbanbere (quot; ^o“ «’‘“* quot;nbsp;a^” m/v*^ ^’^^^ vnnb rAncle / bie er thet/vnb woltebennoch gerecht vnb fromb
^»Welches wegen er auch von Cbrijlo ein Juchf genannt wirt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perotrs w«r«mB er ^dlltb^f ‘®’^^^wtl?biefcr jeytein anber Kunbtfchnchim jAbijehen Canbein »«gt;«lt;?V«(ip5«4ß8e ’W«n‘?tb j?®^*^^^*^ (Bebtet Derobis aujfgejlanbê. ifs jlunb eineraujf/mit nazi quot;‘’quot;'’‘'
'^^^^f^t^ttmanför einen (romen (Bei jllichen von (Bottgefanbten ^beutas finanffrügt; ^ütcvidi^ ' x^*’^^^ ^'’^ ^*^^^^ bem Keifer als einem (Botclofen vnglAubigcn nl4gt;«Pwpgt;«’
) vnb ^yrannen/nichtö fchnlbig feyn/hett nun wol vier hunbert (Dan f t# jufam^z
-ocr page 392-Sae Äii^ev ^ucO So^anme ^«enut«/ piiatus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nfrttnfnctt bracht. piUtue bcr Xómifd?c Canbôb^tupfttî^tnn^u 3$*^^’W^Ï!i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in (ßaUiUam/ß jOcrobc jugeb^ïet/erwórgt alle ob einem baulfcn/biewdl hlt;
piUtusbffAerobes belfert tm (5otte6btcrtfï vrtb |rer3lrtbad?t waren, ibarumb war tOeroM ’ warumb fît wins pilntofetrtbt/ba^ermfctrtCartbgefallertWar/Vrtb bcttlmalfofeirteT^ r chartert erwürget/meyrtet pilatuö folte am erfïert an ingébracht baben/^'^'^
te pe wol geff rafft haben.
pilatuó mcy nete ee wer nicht not/er were mehr benn JOerobeö/benn lt;*^’‘' befj A eifere i^auptmann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s
*ï)nbbic obgenannten $ wen Gone 3lri|îobnlt/beren “Vatter ten t^erobe 3lgrippa vn tOerobe getobt worben/ba fie nun jn irenfaren wiewol 0ebc^ rechten ^lutô Ïlamenô vn ©tammenô ber alten 2lt;6nig^lt;^^^ ^Ap|f en ber ^übifchheit waren / betten pe boch ntchtó / waren arm/ thetem ^^^ gen Aom jum Steifer fTyberio / allba waren fie guter bing mit bc^ ^^^^’^^Ccr irp6«ii e^di erhebt rfel/fbnachmaló Ketfer war/ verbieneten vmbm/ba^ fie hernach vonitnC9* ^'î^’Jj’^®^quot;*^*“ steifer warb) von ffunban jn Äonigblid/cv Wirbe erhaben würben.
'5on Sßnfw vnffrm ^€5î9î^2î.
GbriPuswener bon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fünff^ehertbert farbefi Äeiprth«mbö ‘(Tyber^/ba obgenannw^,^ ^ofjaBiiegetaufft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^evrert baß Jubifche Canb regiereten (wie Cucae befchrcibt)warb
oJS^ffue berhJÊ0î0î von Johannebem iTAujferim breißigffertfar feineôjl^
Ghriniiowctmcran. gecautft / Vrtb hub art alô cirt t?erolb vort ff iebee wegert vort ©ott jw P”v sefflBgeiHprecisetï, pevvrtbciltcrt/ verßuehtert Jdrtbertbert(l0cnfchertgcfanbt/biegrtemAr/g’’^
vnbabla^/gun|ïvrtbolbe©otteó/5ttverbónbigert/beruff'ertvrtau^5ufchtey lt;nbsp;Xlcmlid?/ wie ©ott ber h^PHDi nicht allein bie Straffe/*Vi'theil/vngn4Mj|^ 50rn gegen ben (penfehen begehen vnb nachlaffen wóU/fonbern wolle auw lt;f ^ (lOenfehen511 Öónen vnnb Ü^rben annemmen / bas fte alfo wiber lebenbiS viuóbtlich müffen werben/Vrtb mitiminewigheitim tbimmel aid feine alU^'C |ïcrt2^ittbcr gcwaltigtlich regieren. TJubbadbebcut eigentlich bad wott/Pj^^ heroft was es ^cip. Schrifft im ©riechif^é braucht xvfw^^bavo bompt «wfy^foCwte man bey ^^«*a, iCngcf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rolif5t)eirtl?erolbcnbeif)et/ber beiffetd^ngcl/bad ijl gotten be^ 3Hlet^‘’^^
flcn ©otted vnb ber (V?crtfchen/*Vnb *i^f/x/oj-ijf dn StAbel wie bic JOerolbc^F genju tragen /bar von obgenante ^wen Hamen/fobie hey lige SchrifP ? ^^^ pveNaer bnb pvr^i# d)et/bomert/ï)ie vnfernnennend ntt fo gar wol verflenbiglich prebiger v^e . SS««quot; bigcrt. ^diflweber t^eutfeh noch Careinifd? / ber badneuw ©efd^effri««^^^, tein bracht bat/bad noch bic Cateinifche Auche braucht/barinen ©oftbic gt;’ welche gebe hat/brauchen für vnfûrbicwôrrerpra?tlicarevnprædicator,Cbw iin©ricchtfchert xbf/^ vnb KV^lCiJCü flehet) welched and) im Cateinifehenan efb^^ orten flehet præconiare vnb praeconium facere,bad war aid Cirt t^crolbCbcn ^‘^ 7.^ tfiner prxco, vnb ncmlich Caduceator nennen) aufifehrey en gnab vnb f^^bt^ ©ricchifd^e wort begreifft in fmbeybe/gnab vnb vugnab/jornvubhi’^^^J^. frieb vn gnabc wirt au^gerùfft/ mnf vor fcinbfchatft vn vngnabgewejenKn
2!5ie fan^ Cf^ripus gepredigt.
COttflefe^rfenfotfen tie^eU^vten tut«’ teil.
Dub wie lang Chrifludgcprcbigct habe/ vnb wie alt er fcy worben/ftytt^^ bic 3llten nicht eind/Cd jcygetd auch bic Schrijft nich flau ter an/Xtdlt5^^‘’ nichtd baran/wo man fid) nur nicht barumb jand t / vnb barumb vnei«d^L vnb bie vngclebrtcrtbiecd nicht wiffen/nicht gehöret / nicht gclefcrth«*^’/*^,11 ©clchrtcn fo cd wiffenbarumb nicht verachten / vnb auf ber Chrijlt^bt^l ten wollen / muf man f ren vnßciß baß fted nit bonnen/ .noch fragen / now nen wöllen/bulbcn/ iflviclbillichcr baß fie anbere bic flciffig finb/vnb th*
Ichmen/fn alle bing fa uwer la jfen werben/rteben fn bleiben lafjen.
.©ic ïwfiff gt;ficM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sbie alten Chriflcn haben jwclff fliicf infamen in ein gar burden ^tJpK
MQ^njUit^eôiau bracht vnb verfallet / barin ber ©laubc flehet/ barumb man einig foltpyj?'/^^ mcnnigblicb/ber cin rechter Chrifl wölte fcyn glaubcn müßte/ in anbetn hat man einem fegblichcn feinen finngclaflcn/ vnvoraußinbifen ß^fhen |ot’.^ lauter außgebrudt|cyn/vrtbwic Q. t^ieronymud fpricht: ïDie foltithtjtin . Ödu-ijft5uvevwerjfen aid juerbalten fcyn. ^bcr cd ifl nun fehier barj« *^f|L|i baß wer einem fegblichen hcttlcr (10 And?c feine X^eufe nicht für herlas ’^‘^
-ocr page 393-bonden ^Aomifcßvit^kcifcni. CLXX nM^^^^ K^^f ^^” ^^'^‘^ fcyn/^lbcrid? U^ KQunb foldxö f^bten/ wie wol fajï Ln^^*^^*'’^’’^’*^”f‘*3lt;**/îgt;lt;*^3lt;«gt;dnlt;W4bitiii/lt;ç«ttb/Cbrtjlttd folnnrvtctbc ö V‘^''3«pvebigt b^ben/vnvïcvbtb^lbvnbbrciffigaltfeynwovben/Öobod?
jveneus bet beyltgc 5c«ge vnnb (^Oättetet Cbtiffi/ ^tfeboff $u Cyon t»t ^wneittifnuun^tBi« neb”^^*^«^^^Ö^hület bejj beyligen (V^Atfete polycatpt/ von 0. Job^n; ftSquot;^“®^‘^’’“* ben^^' ^'^'^^ffbotcen ct^ogen/fagt/wie foldje tneynnngauffgebtnebt fey wor? ^d^^k ^*^^’^^t‘ '^^*S‘^f^ Cbnflen/ bte jren beßnbetn weg von jnen fclbejï etgt; Po / *^ x ^” '’^^^ ^^ bcflAtigen/ct bnbe ce gebotet von feinem (JOetjlet poly en t# Una nbsp;nbsp;®* 3^b4ttnc6 bet owól|fbott b^be có nud) geptebiget / Cbtifluó b^bc
viev ^3^P^lt;^^’3cc / lenget bic in bifet IVelt gelebt / fey nebct fönffgig fnten benn Kfier dbiPf naeç 3» fiel ® 3*^'^'‘^rcn/vnbbod?nid)tgat fünffgig alt wotbcn ^cygt aud) vbetbas »«’tt’lt;V‘»»«3’
'”^I^’^‘^^ ^’^ ’”*^ ^^'^ 0cbti|ftvnnb aulfetbalb bet Seftiffr/ '”‘£et biefe watbeit wil be weifen.
Ähßk^^^**^^ ^^^*^ gelefenbey 0iegbtcd)t/einem faff gelebvten ^enebictet/ sigberttusenedicha nff ‘^ ^’fïbwmb Cuttid) vnnbö.lt;l0atten/ fo^n KegenfpntgB ligt 5110. |L5’^^'’’^^^^'*^*^f*’^*îtÇb4lb bunbert jat gelebt vnb gefebviben baben/bas^n
^^^ ilt;tv$al vb Cbvijii (öebiitt wol vmb^wen^ig ,at gefeblct bab/bas Df -.u '”’^^‘^®” vngefebirfltgbcitbet (5ci|ïltd)en/votantbet^ifeboffen/ ^r^v^etn vnb ptebtget / bie nid?tgclebvteCem folebet fneben vetfïenbig ba^z
Ik ^^3^* ^inicgblid^et 0d)teyct (lebet auff/ct bonne obet tone niebtd/bie bimmefs Æattff tfl U^Sert haben biealten 2^ale«bet/ vnbwie witefe^unb nennen/^UlmanadV quot;^“^“i’f«H‘ilt;’i«» fcc p '^ '’”^ Computoe/ alle fallet) gemacht/ feinb bet alten tOifloticn vnb * *’ obe'^^f^®^^^ ^”’”^^^^^”^‘^’^‘^^^^^ betiebtgewefen. 3lbetwieicbet(l(eg«nb ©er^''^®^ ^**^^' ^^ nimpt vnb gibt foleb ntebte / wo bie (ïobjen vngclebvten bic betCr??’ baviuri nit vetaebteten/ fonbetn fteb lebtenlieffen / fieb folcbes vnan^ 0,1 x ^ ^^^'^ wiffen) etbi'inbigten/ftagtenbie/ ben lt;5ott in folebet fachen mehr
S «toe geben bat/wie ben 0. pauluevnd lebtet, i^e finbanch bie gat alten/wie ^f“ Smient* ff^n R«/ feyn wol fiben vnb fiinlf^ig jat von einanbet.
®on btr fiftf 11 vnb gróften '2?fvfdgung (n Per ff^nfien§frt/
'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3f rufdïf ttt / vnb vbcral von ben @cifthcbcn,4o 6fb vierzig laren
Uwsatt einanbet gewAtet / bif 2^eifet Vleto vnb baó Kómifeb Keich
^ie©tatt ^cvnfalemmit jOeeteóbtafft vbet^ogen bat/wie 0.Cuea6/auch 3vfepbu6 bet 3«b/bcf jeugbno^
geben/ betglcid)en lOegeftppue/ fo bic owól(fbottcn gebotet
^^^^‘
^^^ ©‘i^tetony mu6 vnb itufebtuö in (tenChtontefen auffge^etchnet ^gt;^ff k -^*^ ^^*^‘^”®^^’^ ^^^‘^ ’^ ad)Qebenben (atbef 2lt;ei(ettbumbó
v *^^ gemattettwotben/ba jiiKom ^ntgetmeiftet waten bie $wcn «tïtti'*M, ”^^^^’“® '’^^ Ku|fiuö/am funff vnb $wengig(len tag bef (ÜOctgene/ AeguinoHium ^^3 biefelbigc «ytpliniii6an$cygt/ragvnbnacbtglcicbwotben/ Jtteje^tpfwo^»«» ^^\^“‘ ^‘^quot;^^ '’”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^'^ *”* ^^”^^*' ^“ werben benn bie J'^ JS” ÂÎ
frthv ‘'^quot;®wniinCbti(tnóvonbenuobtenlt;t(tanben/vnbgett Pimmclge^z eummaoereu«^ tenk^n?*^^-'’’^^^ flt;lt;nlt;tt^ottenC wieee bie ©ticcbifd)e 0ptacb nennet jifb# 8«W^®«fWt* üniT/L^Ï^^t^^^rbolbcn/ ben beyligen lt;5ci(l gefanbtbett/flnnbenbiefelbigen otiKÏ?^”^’^*^** öffentlich folebe vbctal bem'Volct/fagten : Wol ten (ïe einen ßnMi*^/^T^^^ ^’^ ®ott baben/vnb ju ftieb mit (m feyn/ fo móf ten fie an Cbti Lm -R -f^^J^/ben fie vetbaufft/vcttabten/vctleugnct/ bem Kómifebengwalt/ Ei^w • Xx nbsp;nbsp;nbsp;l^‘'nptmann/ ben tOey ben/ ben Ungläubigen (wiewol biefeU
ocL«?'*^ ' ‘^^cü vnb Ked^tjn vnfcbulbig vnb lebig ju taffen etbennt ) vbet* tob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘'^Sw / aló ein 'X)beltbâtet/gebencf t betten / ben bett (5ott vom
^”^”^ «ewalfigen fOettn vbct alle bing gefent / vnb weten an
f wij Ï)atwmb
-ocr page 394-^rt6 rttibcv ^«(§ go^anttû ^Ittcttunt/ , !
3^ttmb wcvvc(bc vutten willen G ocres weite tbun/vnt
tevmù^K ^uVQ an jn glauben/vnttn feinem bauten getâuffet wertem/1 ^ ntoebfe uiemunt gnat vn barmber^igbeit bey ©ore finten nod? erlang^J^ '. ^ wer von (Bote tem 2lUmâcbttgen in ewigteit befcbloffen/tabey mû^t ^^ Îw 'X^nttieweilmantie IVarbätvon anfang ten quot;Welt ber nie gern S^^^t'f
bAt/tennfiepflegtnuvnettvntblt;»fl5Jumacben/wtee6gareinaU0pi^’^%? tonSlU ‘^ ’^’^^ ^^y ^^^ lOeytnifeben poeren '2^cvenno ijl / mochten tie beyligen 'Vetter J^j^
vufalem / ^apfl / 15ifcbo|f/ ïDoctoreó/lt;5eiebrren/ (V?ci)ïer / pre tiger/jj^k GOunct') vnt Pfaffen/nocb vil weniger ley ten jblcbe (DóttltebelVarbeit/'^^jf^ in freu fachen recht baben/vnt nicht vngereebr fey n/namen obgenannte 2? fehafft vnt IVerbung von ten iOero It cn Cbrifii wicwol jnen vor lange jep tur^ tie bey ligen IVcif|agcr von tem ewigen lt;ßott 5ugcfagt vnt verfpf^^, asarbrit^ur Âtçe# nicht allein nicht an fontern verworffene / als eine “Verfubrung vnt Kl) gemacht. ‘Xgt;on fluutanam anterntag/tatie owolffbottcnwiterobgenante we^^ lt;, an eine gemeine ^üttfehbeitim (Bottsbauf tbeten / tarnen obgenannte efbniïi J?fro(bf wer^ liehen/ namens an/ fubretens für ftd? / verbotten befftigblich bey bober tentât he ipo^e«? vnt peen/fie foltenfolcher fachen abfteben. ÏOieowólffbottcn gaben eine n\l preperntu«. antwort/fagt€n.-0iemiiftenmcbvlt;Bottgcbovfamfeyntenntctt(IOenfcblt;Ji^ mód)ten vnt tontten tas auch nicht verklönen tas ftegefeben vnnt 4lt;’J^ betten/(ie Bünttene fclbfl wol ermeffen. Ï)ie (oetjlliehen ju Jerufakm lilt;fl^* mals tie 0wól|fbottrcn weg geben/ träuweten fnnur fa(l, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
3lbcrtatte ow6l|f botten nicht vnterlieffen/ vertuntigten/wie (i’^*^ lt;Botc befohlen war/ obgenannte IVerbung tem gemeinen (ÎOann / lieffen p^^j (Bctfllichengefcngtlichannemen/vnt mit X-ubtcnfïrcichen/ïöatasjuïch”’ . balff/es mebreten (ich nurfe mehr tic Cbri(len, ta befehioffen obgeuanfe bey^“|^ ffbnpi 53erenn«nu^ ‘DAtter/wer an Cbri(ïum gUubte/ter folte Ceib vnt (Dut verfallen blt;»bcH‘* »1«bei) Æeib»ß31« ^^g iff ticerjïcvutgroße turchächtung terCbrißenbeitgewefen bat fcb’^^‘j, “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vierriig,argcwArt/tapcin(5Uubigereinlt;5lAubigen/vnt ein^nbtenant’^
verfolget bat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ffbrifîen werben ,rtr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^tc aller (Bcifîli ch(ïen/beylig(ïcn vn gelcbrtcfïen ter Jutifd^beitverr** .j;
filter beraubt. nbsp;nbsp;tcnô/namen jn all jr (But/ verfïein^ten tic an Cbriff um gläubcen/ vnt
fen licffcn/aló tic nid)t6 weterauff(iOofc nochauff ten bethgen2lltvaftci^^ x aufftas (Befc^z (Bottesbau f vnt (15ottcsticn(ï/von (Bottgeortnct/nichc^^ tic alten löblichen kreuch ter 3ütifchbeit/bielfcn. Jpnt es feint am t‘*W% (Tbriflen Jüten gewefcn/man bat (ie am crflcn nur Jüten genannt/man b*^ ^ ÇMRen verben'yïa auch vor juten/öic (Bei(ïlid)brtttrrJóti(chb«tbic(fens ticrïajaremM’^'”''f jarenifebeKtyerae^ lt;Ballilci(chcn2^cQer'terglcichenlang bcrnad)/bif tic 2Vciferlt;£br ijlen fcv’^'^.^ Kiften fet)n jubor tcn/bcijfcn tic (Belehrten/ gcuKtnigltch tOifloricnfchrcibcr/ Ketner/tic nut 3(iigt;t»3eijauHt. liehen Kccht/tie Cbrißcn nur Juten vnt ten Cbrijllichen (Blaubcn ten 4“^
fd^cn Jlberglauben. Vnt tic 5 wólffbottcn fclbjïaud) antcre prctigerew’^ ’J jCucas fclbfl mehr ten an einem ort an jeygChaben mehr ten Juten verbûnttget/babens auch tarfurgeacht/ ter (Cbrifllichc (Blaub fcy aliens men vüHachbomen 2lbrabe verfprochen/ten 2^intcrn JfracI temaufcr^‘’;. tenVólef von (Bott/vn turch tas(BcfcQgercinigct vnt gebcy Itget/fo alk^ einigen waren (Bott erbennet/ebret vnt anbetet / jugefehief c / vnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S
betn Chrijl werten/er fcy tennetnjót/ auf welchem (V^eflias geboren ijl’^‘’ , ' ten/vnttenen(Bottverbeiffenhabturchticbcyligc©chrifftvnirctlP^^'^ i tenn tic lOcyten betteten vil (Bótter an/ hielten wet auff tic ©chrifft noch (Ö^j^ s nichts/trieben nur ein gefpótttarauf /bieffens einen Aberglauben /îDarM*quot; meynctentie ^wólffbottcn vnt tie alten Chrijlen / ter Cbrijlltdx(ßlaiic'Ci^_ nur ten Jüten gegeben/0c fint auch nur von (Bott ten Jütenju pretigenS ortnetgewefen. ©.paulum bat (Bott am crflcn juten tOcyten gefdüdf ^ umbfichauch 0-paulus vbcral in feinen ©chriffcciwincn (Befanttenj^^ Uey ten nennet/vnt ©.petrum einen gefantten jun Jüten. Vnt cs nbsp;nbsp;nbsp;H
ttc er ßc Verfolgung in ter bey ligen ©tatt Jcrufalcm von ten heiligen ^‘r eben gelehrten Vättern/vnt tic aller (Bcijllichflcn/tictas gcjlrcugflcx-Cb fübhicn/in allen hingenvnflräfflieh waren/wie tamals ©.paulus/ticnai«
-ocr page 395-. MÇwSlMtêmfiàfettt CLXXI geJlP^A^^’^^'lt von ^Âplï rubber get jlltdxtt^bdgBdejtt^crufrtUm/^d^ ^Viiuto x ^^*^*^'’^^dürfen4«^Zwo nut' 3óblt;n waven/wo cintvnut war/cö war ^ïbatrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^3^^^^^*^*'” Cbnjlum / wrtrbjmgcnofncttrtlkó Wrtd
^omP nbsp;nbsp;nbsp;”ï^vtcv / aie ein abtninni^c»: vorn (BUuben / vnb ein 5ctnb (Dörtes/
ntebfÏ'^^^^^”’^^*’^^^^^*^^^’^’^^^***^ ^‘’”’**^‘^”*^fS”^ dn Cbvtfï$u fry n/WAV M)ctt^V^'‘®^*^‘9''^öS^lt^ Ceib/^br vnb (Dut/ben bic bey Ugen gdebtten ©etft# Plt;tbctlt;n(Dottdnfonbemgefallenbavan/cöwereber ^cvct'lt;r*^^*^^^^^^”^'^''’^‘' *^^lt;^f ®lt;’t*^^”9'^betct/b4^ncalfobe|ï(V?cnfcbctt^luc vnb bic abtrünnigen Ke^er vorn leben xnm tob brachten/ vnb von ”^^btrddgt;4tt^dlglt;elt;n.
^KirtA V^^*”^^^^” '”^^ 2lt;dfeHtcben 2lntptle«t/fo alle lOeyben waren/bieweil ten f f ^^^.^^‘'‘ïben/ober wie ßc es nenncten/^lberglanbcn/antraff/Bümmer# ^betff ^k^*^^^ ^^**“”*b / wo man febon fór fie tam / vorauf fo ße faßen baß bie '’onb *^^*^ ®^’$ï^**^^*^ ^^*^ Jóbifebbdt / nad? frem (Defers von (Dott geben/bas ïtittcl'S'^^”’^^'^^’^ ^^*1^^*^ anebÿu halten vnb jubanbbaben vnterbenfren lw' fe‘’^^*^^-'f^llt;bcfienteaUabtriJnnigevon^rem(Dlatïbenrilt;bteten.Ïgt;olt;b Vottïk • 2^lt;^ißi'iRlK lOauptmannj» 3e^'‘^P^^*^”^/'f’^zriebebie fach alle VoitCk'*^^^^*^ ^‘’^^^’^ 2keifcr ÏyberioUï/ fein (Dewißenbranginbaß er ^‘^warbeit bekennet / X^nb wie uertullianus fprießt : Xnb nun in /'ceT ^'^’^^^ ^**^ Cbrifl war/ entbcefet bent 2^eifer basganijcfieben/alle ^v Ä'^^ ^^”^^^‘^''’^^^ ^bdjli/vnb oeugtnuß feiner (Defanbten/ and) bie jag bahn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^’^ (Drab gelegcnwaren/vnb bie Ürngel mit ben prauwen
erinC? - ^^'^^^^/^^S^^*'^^^ f^“^^ auffbie^öben/ bic bette fnvberfebrien/ baß (Bef ^^^’^“w 5« creu^igen vcrgijnt bett/vnb ein fold)en dOann wiber jr eigen gefatt^”^^^*^^** ^“^‘^ben bett müßen/von bent all fr Wetßagung betten weiß# üi?^*^ï^^ **^Mr ©ebrißft von fm er füllet wer worben/fic betten fonfï ent 21 uff# baßX - ^’^^^^^‘^*^*”^^^*^’ ^dfer'(Tyberiusbrachte fold)IVunberwcrcf an fein ft®**?^ 5n Kom / gab bie crfle Stimme barjtt / vnb leget auch barneben ke 5^^f^^*^flt;tn/begcretbaßman (Übriflumaud) aUentbalbcnim Komifeßen r *^ ^^^^^ ®®^^ annente/ vn baß fn ber Kómifd)e Kabtewie wir fpredben) nut^vJ^*^^”^ *^”*” bie jal ber vntobtlidten (Dotter ober 2lußerweblten C wie wir gefd)^’^^*^^’*^^*^^* ^^^ Komifeße Kegiment / barumbbaß fnpilatusnicßc »«•S”^’’^^t/war barwiber/ feßlug fold) beß Keifers fümemen ab/ jeyget vil Ch?ff’^**^'^^*^^^**^*btr bieCbrißen einoffentltd) (Defeßeßreaußgeben/ Wer «’zP •? ^bretober beBennetvor einen (Dott/ bcmfolte bie Statt Kom verfaß/ S'^t/ ^vCibynCeben verfallen fcyn/î)en cs war cin(Dcfct5beßK0mifd)cnKcilt;ßs
^hgar nientanb/noeß aueß ber Keifer fdbjl beinen für einen (Dott halten folt/ ©Stm maffen Dem Ä^’**'?*«,^^«*'^^'^’^'^*quot;’****’quot;??«’?*^''^^!“' liA^ k ^'^^^’”‘^b bleib Ketfer eybertusaußr ferner meynung/ ließ ein Keifer/ unemi ©ebottm bS^^bottaußgehen/werChrißenvonbeß (Dlaubcnswegen beblagcfoberbez G!gt;nßo.
™K*^5^®*^^lt;w Kegiment folt fidb vnb fieben bem Keifer verfallen feyn.
em«^**^ erflen burd)Âd)tungbcr Cbriflenbcitiitam md|fenvrfad) vnb
f^^'^^^‘^’^ ®’ P^i^^^*^ / ^^^ ^^ r^^b(l bebennet/ ift banntvnb bey b«ß^ ^” ''^‘^benanbernbicKleybcr verhütet / hat rabt vnb that barju geben/ (BeltfU^*^®’®dpban verffeiniget/X^nb ßoben bie nambaßtigen Chrißen vnb fffrißen füc^xn «n# Xac 1 ??’^’’^^^*^®*^lt;*t0«‘^«P*^lt;^”/onalletnctlid)/S.petcr/S 3vbannesvn 3er«f«llt;m. vnb ç/^^ Swel^botten/vnb breiteten ftd) auß vberaUiDtc anbern in bie fianb wie ‘^j5^^**^^ jübenwaren / vnbverbünbigten alleinben 3óbcn Chrißum/ Xo^^k ^fi^’^^^^an^cyget. 2lqutla vnb prtfeafeine lOaußfbauw bamengen
6ü k *^*'î^^’^*'^^^^^l**^tttCbrilllilt;ßen(Blaube«vnbbtejöben/'Vnbwie S. ®,©ep^reniitf.
Phronius/ein Schüler S. tbicrony mi feßreibt/in bem weite ^rijbonigrcicß «to*^^i?''®^3j”^*^drnaebt biß at^eutfchlanb vn3luffgang ber Sonnen/bat bi ^'^^ Ä ^^ ’ ‘Thomas / vnb iß geßorben in ber Statt CaUmina,im fianb 3«^/ ^-'^bomosmo« ^^^^tas/wie obgcmclbter Sopbronius befeßreibt / in bem großmad); ^jP^'? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
tSSu'I^'^tbum/ fo wir f eQunb bie ^artarcy vnb ben ©roßen Cham von Ca# »u «VßetS*. W betßen/iß an dn ©algen geßenebt worben vomK$nig ^gea»
-ocr page 396-Sac anbev ^«cO ^ofianttw ^(uenwnt/ , pauiuetete^rung. ^ttbbrt©.paulu64lfoi(vótctvntobctwtbcvbtc CbvtfJcn/fovbct^fp^^^L wunbevblt;trltd?/vnbcrUiici?«tjtt/rtl6jlrtvrfcr vor wiber bic Cbnfî^^^’®^ v^t wefen fo flm'cf WAV cv wit jn/vnb beffetg wiber bic ^uben / bic waven 0^J%,0 benubetnew Cbvifîcn ntebt/vnbfïcUeten jmin mancbcvley wege (Bote fagt 511 jtn bie Jfibcn w»vben fein 5cugnnfJ niebt annemmen/bav^'J cvbctt tOcyben verbunbigenbas JOeyl/vnbaiï^fd?vcyctt gnabvnbfvï^^' -bas ewige Heben bey ©ott/wo fie nur an ebvi jîum glaubtcn/in P^”*^’^7ri„£i gewnfftwóvben/bóvfftett wetter beinc0 (Defetseôgarnttmebr/webev^^FL “ îgt;»»3 web 5cy cveng / nod? ^ajïwge / noeb (Bottcebanf mb Àtrd?enfwf’J. roSm/’f* ^“’ ■^'* 3erufaUm/vnb bergletd?en. 30er einige Cbriflue wer in alien bingen / bae (5cfct5(V?ofcvn all anbercHebrber Weifen bifer Welt/ anffgeb^^bew^ nacb weren fie jum (5lanben von (Bott in ewigbeit verorbnet/bieweil bie J*’^ fieb irc6 (Botte6bicn|bô/(Befetj vnb guten Wercben / trojteten/vermeynet«^ 4 bey lige Heut / fie bórfften Cbviflinidit / baf er fie bey lig folte madmen / v”^ gnab erwerben/jte betten vor einen gnebigen JOerren an (Bott. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J
3uïgt;cn worumb fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï)a bas bie Ju ben vnb bie (Bcifl lieben 5tt ^emfalem bóreten/waren p*
wijer pauiH ergum vcd?c 5ovnig au ff 0.pawlum/ baf cv bie gantje ^óbifebbeit alfo vevaebj?/J^ gleiebet fie nid?t allein ben (Bottlofcjt iOcyben / fonbevn fcçct fnen bie P^H? vor/bielt nieb tó auff^aö (Befeç (À? ofc von (Bott geben/ niebte a uff ben ©ffr^ bienfï vn '2^cmpel $u ^erufalem/nocb auff bie alten lóblid?en breud? bev J^’^ bett vnb ©a^ungber lieben beyligen alten Dutter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^
9{ôniifc^9îcic^ burc^ Paulum bcfcijrt.
Ü:0 waven aud? bie (BlAubigcn^u ^evufalem/fo allee Jóben waren/yU wolbaran nnt paulo/baf cralfobie Jübifd?bett vnbjven (Bottcebienif/L von (Bott gegeben war/ vnb von ben beyligen ‘VAtternangenoinen/veraw^^ 21 bev paulueBcbvet fid? niebtbaran/tbet wae fm von (Bott befoble’^^u eróffuctCwic ee ©.Hncae ncnncCbic'crbür bef (Blaubcne ben lOeyben/vf^\jj ntebv benn alle prebigev vnb 5wclff botten vor fin / vn aueb nacb fm 5^^ ^Ä ben. (Bott batt aueb bureb bicfen einigen ÖOenfeben bae gauge Komtfi^^ ü) vbevwnnben/vnb juut (Blaubcnbvacbt/ ^v tfl bev cvfïcgewefen bevjn J^%, lent bat angebaben / vnb bat in allen Hauben gevinge bevuutb / weit vnïgt; *’^, vbevalbuvdibae Kóruifd?cXcid? /gar bif aubic j^onnuw bic 3bgótte^fgt;^^; gvitfen/ vnb ben t^eyben Cbviffunt ben waven (pefpam/ben Jübeu verP^/ vcvritubigct/vicl vu inauebevley erlitten von ben Jubcu/bcutbetbaeg^^fi^f// baf cv ben (Bottlofeu Pgt;ey ben pvebiget/faget / pc ebie Öcy ben) weven bie wcblten von (Bott/vub bie Juben mit ƒ rem (Befcg vn (Botteebienjï verw^’^Lt âôae moebten bie (Bet plieben vu JOcy ligcu Dotter 511 ^eru falcm vnb 3übifcbbett von (Bott erwcblet vnb gc5iclct/beuen©ott£ciuc ©ebrifftvi^^L^ gclcy befohlen bett/mit niebte Ictben/vicbtcten vil bureb Jóbenvnpetben^^jj falfebe (Êbviflen/burcb (V?auu vnb prauwen/ mit VV?icb vnb (Babbey ^^^%i( fevlidjcn 2ltnptleuteuan / brauebten mandxrlcy ren Jen vnb verrAbwrey/i^j fie paulttm er wüfeben/ vont Heben juut ‘(Tobe bringen modère / 2lbcr cô 5^ j^ pten fre aufd?lege uid)t / (Bott balffjm vberal barvon / fie betten fd/ier i^^ anbern owclff bottenCfo nur ben jubeu prebigten/baô (Befeg btclteit/^*’^^^ (Botteebienjï ber^ûbifcbbeitblcibeultcfrcn^niebtôutcbrgcfTaget/bett^^^^Lf bey frem prebigenbletben lajpn/ rïuv© panlue wolterff vbclbratt/e’lt;^’£-|i allee vmb/ gab auf/bie (Bottlofeu lOcvbcn bic (Bott nidtt ernennt betf^^7^,5i' aueb (Bott niebte verbeiffeu bett/wer bae auf crwcblt 'X^olJ von ^f^^^f.^ii^ ben fcltg werben/betten einen gnebigeu^j^S^vTiCQ an (Bott/ vnb bte3óbc^j,j0 3lbvabambie waven/allewcg (Bott erbeunct/fm gebienet betten/vnb bie mitfouberngnaben allcwcggemcynet/ bett in bae (Bcfcggebcn bcu 'Ce)i’F j^^.j Jevufalem gcbauwet /ben (Botteebienjï aujfgeriebtet/ vnb allee gute^v^ feben/bic ©djrifftjugefaubt/foltenbae verfïoeft/verworffeu/ von(B^lt;^ feyn/vnb einen vngnebigen (Bott babeu/bereu 'Potter alle heilig/vnb bcy ^^ waren/ fo bie (Bottlofeu ibcybcn mit fampt freu Dorv^ttern Cwiebic ©chrijft anjeyget) alle in ber JOellcn faffeu / vnb in bcr '’^S^^^^uoM lagen. 2llöfajï eebie 3wbenverbrof/fofajï gefiel ee ben Peyben /vu^ -j^^f ten bejïcr ehe/ vnb liejfen fieb tauffeuim namen ebrijïi. Ï)ae alles ^‘^1 ^ƒ 111
-ocr page 397-g^ èdn^cttSÏómtWSctfevtt. CLXXII
tfbk**^^©-Pauluetnctltd?cnfctncttl3rtcffcn. ï)49b^btd?aufföbûrç// ^bpiffl^ii^rt?*’^^^^'^*’'’ '’’^^ ^^ ^^'^ 5^^’^ geben bat / baf? man febe tn wem ber rechte
• ^^^^'ubfïcbe/i^stfl jeçnnbnnretnebuvQwetlCbnlîcnfeyn/eefûbve Camp;vifïc» feijiUil ein .?’^^*^^bïjCcbcnwteerwoUc/manfragetntd^töbatnnd) / Öel|fer/p^e'/ «wç^t#.
hemt«Öebergen/biebas vbel jirafenfolien /freffenvn trinefenmit/
^brit^sS^^^*^ '’”^ ®ab/ïbamal9 gälte ce einem Cbtifïen Ceib vnb Kleben/ Yquot;^*^ber id) homme wiber anS^cifer nbsp;berium vnb an feine (Pûnç/
I’«î«nttocbbey vnô vberalanfachert.
©ererfu^^fenning»
SlG^^^^ ^^^quot;^^ES CAE SAKES AVGVSTI F. CO S. DE^
bctt:gt;F-p''’^”«^^^^*^^‘^ ^i*’^^ctrtngcbengter2lt;ctfer / bef geweihten regierens
‘Seifers Öón/angebenb ^urgermcijler anfe bunfftig jar ber Statt Kom«
^(r Sfnber.
NERO CLAVDIVS CAESAR AVG. GER. P. TR. PO. IMP.
DE CVRSIO S. C.
\^’^^®’^^^i^^“*ö geweihter von (Bott / vnb gewaltiger regierenber2lt;eifer/ fterÇ ix?^”^^*^ ^^‘^ quot;^eutfcbe/^apfl/ ^efebó^er bef gemeinen (lOannee/ober* v‘^hptwann/Datter ber Statt Kom feineg Pcymate/baó rennen vnb WHircnbefeblolfcninbef beyltgenKómtfd?enK.eicb6 Kabt.
©er fritte ^Pfeiitttng.
CLAVDIVS DRVSVS GER. IMP. ATTI CLAVDIVS AVG. P. M. TRI. IMP. PP. S. C.
^evo Claubiuö ïDt'iifuóeinT)bcrwinbcr ber^cutfeben/oberfter 5elbr/
^hptmann be^ beyligen Kómifeben Keicbó / ‘S^yberine Clanbins geweihter
Sar '5J^®W15aplt;l/i0anbhaberberlt;Bemeitt/^her(ler ^clbbanptmann/
mirdi^'^ v?*^ ^^^‘^^ Kom feines tOeymats / bcfcbloffen vnb berabtfcblagt im Ko Kegiment ober perlamcnt/wie es bie 5rançofennennen.
NERO CLAVD. CAESAR. AVG. GER. P. M. TRI. PO. IMP.
GENIO AVGVSTI S. C.
^’^yligen Ifngclbef beyligen Keifers/berabtfcblagt vnb befd?loffen »mKabtbef beyligen Kómtfeben Keiebs.
TIB. CL. NERO CAESAR AVG. GER. S. C.
x o^'^^^'^lws danbin6Her0/geweihtervon(BottKeifer/ein X^berwinber Centfeben/bef Komifeben Kaths ernfl lieb befeblieb.
TI. CLAVDIVS CAESAR AVG. P. M. TR. P. IMP. PP. S. C. EX
C. P. p. F. 03 ciVES SERVATOS.
^u^ befeld? bef beyligen Komifeben Keiebs Kabt/bem jatter ber State *^^ttt/[ctttes Pey mats/vmb erlebignng feiner Karger.
CLAVDIVS CAESAR DRVSVS GERM. EX- S. C. SA-CERD. COOP.
CUnbins Keifer ïbrnfns/ ein 'Pberwinberber^Cenefeben/anf be« WwHenemKahtfcblag bef Kegiments jn Kom erwehlter priester,
CAESARES AVGVSTI FILIl COSS. DESIG.
^r^met^e **^^”^*^^^” Keifer/bef regierenben Keifers Sóne/angehenbe
NERO
-ocr page 398-®rt6 atibcr Sud) ^obuttute ^«enttnt/
NERO CLAVDIVS CAESAR AVG. GER. P. M. TR. P. Ï**’ SCROMA. ^f{obennud?ctnmal.
COalertuaCOÎarimus igt;nî)patercu(u8 ^Ji# Pprienfc^rctbcr.
‘X)ntCV bem ^yberto bte (Delehrten/ Valerius Maximus, Valerius Paterculus,l^' flovtcnfcbvctbcr/bnbcnbtfcjcytgckbt.
gahgula her Warie SXôtntfeÇe Peffer.
ffaiueffffav wantin ZKAiusCæfarCaligula jugenanntCbasißmitbcmKunbfcbuch? vonbenlt;ili‘ rrffaUßuiajiigeiiant Vgt;bcr KriegerKunbtfchuchCfo Caligæim Catcin beißen?iß im KriegÇ’^ ben Knechten geboren vn er jogen worben/im '2/cntfch Canb am Kbein/ i^ leiblich ifncBel obgenanntes 2)rufg7Keifers ^yberu Kruber vnb erwchl^; fcrs'Örybcrß.^nctcl/fcin‘Xgt;attcrif^KcifcrGermanicus/foimKeifcr‘2^ybeti«^5i einem ©on erwcblct bett/wie oben bcfd?ribett iß. 3tbcr bifcr Kei jer Caligula web feinem X^atter noch 2tnberrcn nachgefchlagcn/iß ein jd?au wer gcwcfdi^f ’Cetans that feiten (V?cnfd?c/war ein ©prich wort vb f m; if s wer nie Bein bcßcrCcibcignerKu^*,^ »LaT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’”’^^ herwiber Bein erger vorßuehterberr fegewefen. ITibcrbicCcntfd/^lK
gt;?cir»vitt.
Caf^ufa «»if alte 'Ïcucfc^uifrcffen.
vritev Keifer'(Ty beno feinem Vorfabven vnb Änberren/ bic finnbtjdgt;41ft^^ Kémifeben Keiebe vnb Kcifcrtbnmbó «nbic ïgt;onnuw»nb Kbcïnftrtnï’h'’’' fenb/rtUcntbnlbcnCnb ieb obcnnngcjcygt bnb)vcrbcrctctt/rüfl er fteb ‘^’’^ |d?wcngtUd?er X.ó|ïnng/ vnb vbemug groffem pr^d^t / wnr vbcr bic utAlJJ bó|5 vbcr bic groben KetUr / bie^cutfdK/brAiJwet jn febr vnb fnjï/Yfolte ft^^ j, freßen /vnb in einem Cóffelcrtrcncfcn/^nb barmte er jn fetn vermógen^ mnebt $cygct/vnb/nen alfoeingraufamcnfcbrerfcncyn/agct/ lief er ein ^^ bef UOeerö mebr bcnn eine große halbe GOeil/ febter ein gemeine Pleine 'C^c^hÏ 'Baidithermit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5wifcbcnbemwarmenWilbbabvnberKom/ ßaiasgenannt/ vnbbcrôf^’^j J
€aiiauiej.33rürf «on teolos, eine Krùd mit la liter £tabfd?ißcn madden/hctigct a llc weg $wcy ^bfc^iffen kV pn» ^^^ cinanbcr/beffcctó an Xlrnder/an große ^ifenc^wifacbc iOarfc/ befb^f^^l, ‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nad; mitlfrbrcid)/ mad?tó fame ein gepßaßerfc/gebahnfe vn befdnitte C»*^^
jïraf außt bem Canb were / woltô bcm i-c:d?ßcn nirtd')tigßen König tu P^^^S 3in'fes qsrücf «6« ^ervcö genannt/nach vnb vortbnn/ ber ctwan ein Kruebvber 0. e.©eoracn2lon. 2lrmCbcr vilcngcriß/2tficn vnb Xfuropen / lt;ßricd?cn vnb ‘^ûretey fd/etb^S feb lagen bett/wie oben and? im crflenKufbange^cygt iff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;^
Cafianfe ^ugwikr nbsp;nbsp;nbsp;IDnbba Keifer Caiu6 fold? grof Weret verbracht bett/nam er imP/ ^
Jie ïentfckn. nbsp;nbsp;nbsp;«en gemeinen bccresjug wiber bic Ö^en tfd?en/ beruffet auf bem ganzen
feben Keid? allee Kriegfvolcfjuftmmcn/aucb vonanbern XlationeiH^ halben bcßcllct er bûlflr vmb 0olb / bracht vbcr bic maßen vil Knecht vn^L $uKoß5 vn 5«f auß7 vil mehr bcnn nie Bein Keifer vn bae Kómifche ^^’$Ù jm bey cinaitber gehabt betten / mu|ïcrt crnfllid?/ beflellet aller ley nottuf uÇà licfferung/woltealfobic ‘^Teuffeben vberrumplen vnb vber^icben/macbdl' grauwfam/brach ju Komauß7 jobe mit großer mad?t herauf /tam ^ß^^^L Kbein/rid?tet nichts treßxnlichö auf / fein grof breiiwen vnb feh arren w*^^' \, leutfcfiêtveiecn mit '0/euffchcnnur ein fpott/alle feine Kußiing war vergebene / bie'5'cutfd?cßJL Cattautoj» aefpou. bcnnnrbaógcfpóttauf jm/warenfehonvberKbcininbas Kómifcb^^’^ ,ÿ fallen/vnb bif in lt;6allicn//ciçunbyramdreicb/gcrucf t/brenten vnb »^^^^.Ljrfc eev3i«s®a(6at(»ut fieanBamen/X^nb wo 0ergiuólt;Balba/ nachmals aud? Keifer/aber bief kttïEewtfeven wikt jcytKcifcrlicbcr Canbsbauptmannim £Ianb//eQunb^ran(Breicbg^^^,j,^„ '*‘”*^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicht getban bette/barvorgewefen wer / fo weren biefdbige Canb alle Ä
bem Khetnßram vnb tDifpanten/vonbcm KomtfehenKetch abgefallen Ji’s ‘(Teutfehen / barumb bcnn jetjtgcmelbter (Balba fonberlid? bervimpt vnb großen lohn von bicfer ‘Ïbat wegen empßenge vomKómifd'enXdw-^^ würben jm gegeben vnb gefchenctetalle (Befdbmeibe vnb Kleinotcr fo ‘^iHs^-haupemann C ber bic ^embe gefchlagcn bette / vnb ju Kom auff wagen cynfiihre ) gegeben werben /barju würben jbm verliehen große f * ‘ïbnmbberren vnb CarbinAlpfrünb ju Kom / ju bem warb er ^^^jJ, i^/ ©afbamirtdnfftnfF er|Ïen ju einem Pfaffen in ber jal ber Jtünß^tjehner/bte ber Sibylle ^‘^£L ît^ncr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berKomer^ibel/Öchlößelbdten/vnbbiefelbtgelefenborffeen. onw **quot; ^
-ocr page 399-^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;^^n’^(n^§mi[lt;^enamp;(^{(vn, CLXXIH
liiim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ttem Cborbcwciï erty fee tm clfefïen ©tiffe 511 Kom/gettaunt Soda- e^.^nffaujirtdn
fff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Koumlo vn feinem mit gcfdlen ‘(Tntic ben Kómifeben S^oni /
(tt»iÂÎ^.’^’^’^^‘yfeî*?’if’’*^'’®‘*?‘^fi?^''!?2^7lt;Â4î»»gt; ‘ben prerbh S^IÏtfft/anOgenomen. 4ber bic ‘(Tentfdjen/ ba fic bef Äeyfeve fok Diaconus, bdvefür^^^^ 9i^o0ètboïbeit faben/lachten jte nnr feiner gebeeben/aU ob fic jn ïeiufcbf«iepen nic^t tbeikwM - nbsp;nbsp;nbsp;'^ verborgen on verjtiefen ficb in jre tOalbcnvnb namen jrenvor »'«f ««ft tu Cijcw
gt;14 Dole? a ®?^®^” IVelben/incn wol begannt/bamit fieben 2^cyfcrmitfo ’^‘’ ®^«Vttidi 2ï^ r^wlt;nt »ortbeilin ein »n^degen ort bred?ten / ba er peb/er woltc Rbahen *^^ -^^^^ ”^’^^^^^ '^‘^^ ^^ ^‘^ Korner vbcrcilen/vnb wenn pc wolten/ on Wei-et ein patt cLftia '’?”Jtt tomen mochten. Xgt;nbannn2keyfcr Caiiió^iigenantCaligtila^quot;^^'’''^“ f^'* ^«6/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kbein in ‘ÏentfehUnb bommen nbsp;nbsp;nbsp;”**
‘’»ffein *^^®^'’”^ Jwifebenbem großen bieb in einanber gebrungen Dolet/ ’«lt;mtfï*^**^^’***3^” f^ubre/fagee ein Kómifcher Krieger/If 6 wirt vne K6^ ^ol cm p '*’’’^ trgeben/es wirt vns nit wol erbotten werben / wir werben nicht «uv r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**i^^ auffeinem bauffen erwürget werben / fo (ich bie ‘ö^cutfehen
ktflk??“^^®^ VUS an jprengten. löabjberKeyfererboret/erfchracberob ffaßd«!« «Wnrfe ctettfAf?*^'?^^^^*^'^^*’ ftnnbananffänpferbt/fiobebin^erßehjnber^rü'/ Kbein bas Komifche Keich gemacht batt/Dnb ba bie ^rueb fb
«toebt F ^'^^®5”'*’*^ ^^**”^^*^f^^^^*^'^^^® ^^ vberbie Krueb nitfürreyten rent-l”^^^‘^ ’”^ fb f*’**3 beitenbif bie IVÄgen fürbommenwaren/fliegben bißetK ^*^^f^2lt;0pff/vnßobealfbfchenbtlichvon'2^eutfchlanb b*Sretnitauff ««ff ein ^^c?^^ Kom cam/nidHö befloweniger richtet er fid? ju mit allem ßeif 5«fatcn i *^'^‘’^'” '’”^ ”’^* Hg^proeht CTnumphus im Latein genannCeyn# Keich tu u ^ ^‘^”’ er bic'îfeutfchengefchlagen/vberwunben / bem Komifchen tdeh^ * ^f^”’ bracht betr.Keffcllete biegerabeßen auf (BaUtenCin^raneb fucuIm Triumphw. Heb war nbsp;nbsp;.”’*llt;^enKcich geboren/fo ber'S'eutfehen nachtbauren vnbfn ebn^
»ttb tnr n ^’‘^ ’^^«fï^n gebunben vnb gefangen vor bem ©iegwagen bergeben/
‘’*’^‘^0 iOar gelbmachen/vnblang CwiebamaUber ^entfd?en ge//, lt;lt;«‘W*wMlt;t* d)Cttrcb/*^*i“^^«»gt;'v«4?fcnlajfett/fonbernmußenauchbie ‘J'eutfdjenÖpra^ geü^'^^*”^ ®*”‘”’ grofTcci?-« *^’’^’*''*^'^®“^^‘^^^^^i”^”felbflgebenvnb aufffegen/Öo ein f4gt;W3en *^^ S^^^^K^^bieybcn Körnern/ berßchmicbcn‘?Feutfchcnbatbi5rffe« tetts/fö!?^^*f^*’r?^lt;*’f’lt;f^”^*^‘^*“*l^^”’”^^®^^*wifchlt;2lt;vtlt;gevol(#/eeleg in bas xVStns/flobertene vn fleubtena wiber auf ^eutfchlanb vber ben Kbein
bett nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^r« ^ottfehafftgen Kom f am/erfchract ber Key fer Caine febrZ
»berba ^2^?^^*^”^ trofl / ben wo bie ‘Ceutfehe für ftd? rürfeten/auff TVelfchlanb ereilcte/Kom ju ^ögen/wie fie vormale auch getban bettefo wolt erföHS • nbsp;nbsp;^emWafferin b$ Komifd? Keich jenfeyt bef dOeere ßicben/3lber lt;r«n^ufa hufftfWeb
ten vnb bSt^^^^”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blieben in Ccucfd?lanb babeim praffe;
^ Oem 5:oî) t^c g Äwfoef/ onO Siuffr^ur j« Xom/ ivtc tie
^cutf^enfHomßcpfünbcrtwoUcn^abem
^^^JtferKeyfer Caligula iß nur jwey vnb breyfftg far alt worben / bat ree-Q^Surct brcy far/jeben monac vn acht tag / iß von feinen eigenen ÎDienern '»under ^^^^'^ t”t fn waren/vnb aufffn forg betten/mit brcyffiglVunbcn ver; ^em erff ^^t^Set worben im $wey vnb vierQigßen far nach Cbrißt gebürt. 5 n ÇaUguie ^c6, (fobeßx^r *^^^ ‘'“”'^''/ grimcl vn tümcl/heffen wol bic ‘Ceutfchcn Knecht bloflct^ u *^^ ‘^tabanten waren/vn aufffernen Ccib müßen warcen^ju mit beïrcii ^^*^r*’^^’^*** ^^^^ Key fcr retten / vnb erfchlugen auch etliche fo an free ‘tnbemX ^- ^’^^ ^^^fd^ülbigwaren/ traffcnauchetlich vnfchulbigc iOerren ^stob/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^ erwürgten fic / meineten pc weren fchulbig an bef Key;
^«macb??mit namen 3lfprenae/ rïorbanu6 vnb3ltrciuó / lieffen w *tbaóÖptlt;ipujgt;'^^„^^(jp^y,i^uij,igjy,iy^i;guxvctcn/fiewoltenfcber#
(Dg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man
-ocr page 400-@rt6 dttbev ^tteO Bo?lt;*ttttw ^{ult;tt(tttt7 (, ^rntfe^e WdttKu tnan/rtUcó Xómifebe Dolcf/rctd? vnb arm / Kabt vnb (Bcmctit/^bd *^’^^^je^ ft»n tv»«» |Km Ä« td/gro^ vnb BUtn/olUs ob einem banffen erwórgen/vnb /ren tOerm b«« A ^ ferretben.Zber bas Kegiment vn (Semem febtefet jufnen / ließe fte bemwt^^^y bitten/begeveten frib vnb gnabe/lteffen fn aueb baneben fagen/fr t^erv ber ^^j fer wet nun ge|lorben.Ï)a ße boreten/ba^ ft lOerr ber 2^ey fer geflorbé ’^^Lj/ ten fte jteb weiter fór einen tobten/ ber fr febrligbeit nimer nit belob^^” in Arieg vnb gefebrUgbeit nit begeben / gaben alfo vnb fagten 5» ben K^*^' frieb vnb gleit.
QBiebte Sïótner bd^ Kcigt;ferfÇum6wiber dOtCeti/t'iiî'î'*quot; freien fl«nbtim $Kôw#en ïXeieb auffgerlcOtct weiten ^aben/ wie bae bie Ö^eutfeben webreten vnb vnberbamen.
21 nun Keyfer Caligula ermorbetwar/warb baö gan^e Xegifü^^tt f '*^7 Kom/aile Kabtßbervn eintg ße wolten wiber ben freyen ffaubt iw nbsp;nbsp;quot;nbsp;n^c^f ^' nbsp;*** ^*^^mifcbenKeid)au|frichten/vnbbieverwaltungeineßcinigett(WW^^ abtbun/ben namen vn ©tarn ber Äey fer gar außrotten vn abtilgen/ber 2* J fcr2^trchcn l?cufcr/ 0ttfff allc0 (Bebeuw/von freebofentyranntfeben ^M^. mente wegen abbreeben/ju hoben reißen vnb niberwerff cn/wie bc nf re votr*’ ten mit f ren 2^ónigen gcbanbelt betten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .^
ïDicjwen23urgermei|ïcrmit famptbem Kabt vnb bem S^riegev^l» '' ber Statt Kom büten mufï / namen ben (lOardt / bae Schloß / vnb ben^b^P ffapitoiiö MU ei?nlt; Sfiß^t/Capitolium genant/eyn/ woltenbiegemeine regierung vnfreyenp^^P. s«»«mmeo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wiberauffriebten/jwen gauge tag batt man ba von gern btfeh lagt/ wierti4tt^
gewalteinee einigen (V?enfd?cnimKómifchenKeid? wiberabtbet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
fffout»!«# fcfrtiraf fic^.
Claubiue/Kcyfere CaUgule Vattere Kruber/fo nu fünffgig far olt*^ ba er b^ret bae fein Vetter ermórbet war/erfcbraderbart/fürd^tcteóV?^^ auch vberfngeben/brod) in einen nechfïgemaebten Sal/ verfddoßßeb jwn^ ben fürbengen/fo ijadiIVclfdKrart vor ber'Cbür btengé/verftedfet fiebbÄffJ
Cfdubfits fóirtg»« fHtWe«t
ber.ïöaerlabc fnbey ben yüßen emlTeutfcber 2\ricgetned)t/ btef ber (bfyïï licff mit anbem^ïTeutfeben Äuediten vmb/bui cbfud'et ( wie in foidxn noeb b«» tigee tage vn vorauf juKom wen ein25apfi: (lirbt/gefd'iebCbc»’^ i fcrlid^cnt^of/fragetClaubiumwerer were / *X)nb ba er fn ernennet bdß(‘'^ 2\eyfev6 Vetter war/jog er fn beffur. daubine ßelbcmCeurfdien Ä«^^^? ^uß/ vu babr in/ er pit fm niebte tbun.ïDer (5racb bub fn wiber auff/vn jufcinenlt;5f feilen bie fmnalt;bgiengê:ï)er(riaubiuóiflgut‘2^cutfcb/wirwónd^ gleieb jum 2lt;cyfermachen / vnb fiibretfn alfo ju feinen 6fallbrübernbiet^‘’quot; jornig waren/bae fr iOerr ber 2^ey fer fo fcbenbtlid) vmbbomen/vn fAmiww^^ CafiaufetTraBaiKcn ermótbet war.Ï)anamê bieS^necbtCiaubiumCfo fór fotebt aller jittert/tn^'” ‘^^/^^ würben fn erwórgenpauffbie 2ld)fcl trugcn fn in frlVagenburgvn gcr.2llle6 Void fo fold)e6 fabe batt ein grof mitleibê mit bem vnfcbulbtgt ^‘*® bio/meintenbieS^nccbttrügenfnbin/wolcenfnerwürgen.ïöa aber nun (d^”^ bins inbaô (Beleger gelaßen war/blieb er biefclbigeVTacbtvnber ber Scart^^j 1 2lt;ned)t / feinbognung war tlcincrbann fein vortrojjt/^llba fpraebfn^’^^S ©rafusirp^eKna« trójïet fn obgenannter quot;Ö^eutfdicr iOauptmann (Bratb/Verjage nit/b^tni’ ^'*quot;’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bieb gar nit fürebten/fey manlieb/ bab ein gut iOertjZ ab einem ^ey fer wob*^'
fïebetgebenef anbaöX.0mifd)e2^eyfertbumb/wiebubaßclbigc regteren/v”^ vusalle nut fampt bir reieb vn felig wóUcfl macbcn.ÏJarnacb warb er btir^®^ ounßrtmeißer ober gemeine Kebner vnb lOanbbaber in baôXabtbau^ f^f ^’J Cfatibhts tvirW itis Regimentgeforbert/fm eynjubilben vnb ju vberreben beß fo anber für g«tlt;’[’^ 9ïflj?ti)«uf? sef««- faben.Ï)a gab er bie antwort/^r wer ein gefangner (VOann/wer fein felbßnw'' meebtig/ müßte tbunwaß anber Cent wolten.
Slmnccbflentag barnacb/babj Regimentbmlüßigerwarfeyn fürnew^^ quot;nbsp;juverffreefen/bonbtenbieKäbtber fachen nit eine werben / einer woltebie P^ alfo/bcranber anberßangreiffen/barj« awd? bie (ßemetn ein einig t^auptbc^^j
-ocr page 401-^^^^ «0tt9mSïwlt;êlt;tt®9flt;wu cLxxnn bJÄ^”*^^’’*'”*^*’ f^^** «njcicjct/ Uc^ CUubtitó pn bas Krkgövolcf fotm ganzen bet ©emetn famhmg fd^wevett/rtU etnem ettti/ S’ßÄJ^’^S?* verhief in fonberbeit einem jeglidjen ein grolle »pw?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®'
^ö/'gt;ttbt(Ï4l(bberei'|le 2^eyfer / ber mit miet vnb gäbe brts^^riege^/
’’«Itoeben/vnb «Ifo ƒ m fdbft verpfenbet vnb vctpßicbt bat»
Qïon ter gefc^ttf lùÇfrtt Äo^fer^ ffaltguk.
^J^^Ïgt;obgcfd)tübttcr2vcyfct‘Crt[i5ul(ib4t(id)f4(Ï4utf baówolrebcttbcg« Ç^^n/ifî wol betebt vnb bebenb bamit gewefen / feyn ƒ m TOort vnb bwbfebe /njüi,-?^i?^ nbsp;nbsp;nbsp;jugefnllen/rtbcr fonfl ift et flinging gewefen / bnrumb es
ergangen 11t
‘5îonîictt3ûîgt;en.
Jefd, oben im^ybcvio vu 3n9n|{o «ngejeige bob/ f« b«l’« ber Jiibf (lt;b«
(3^^l*FS^P0lt;^St bibber pontius pilucuó vnbfSerobeo^lntipaö/ piUcuó 3gt;^lt;ïtF k ^*^^^F^^^^^^^F‘^^‘’”^^^2.^^yferd^w Piemfaitvnb l^crobcöfDarg? ftauto ^^ ?^‘^‘^r‘^^(^ 5« ©nllilea gewefen / t^erobc3 führet mit feinet tOauf / '’'gt;vbt ?’*’*^®S**^lt;^^3«t Kegiment/wntbvon feinet vngeteebtigbeit wegen ^lt;tetttf ^^^^^*^ Cnligulnju Kom verflage/bun in vngnnb bef Keyferö/
litontn’*^^'*’**^^P*”^*^^^*^^'*^’^^*^^*^^”*”**^ ^”’F*:flt;”lt;^*^ lOrtufftnuwengen ^perobespiret fm Cbtiffi/^**”^*^^’^/ba mnff en pc beybeim elenb jletben/ aie mangelet nach *’*quot;^’ 'oebutt nebt vnb breyffig int.
gl^^^£‘^3lticben bam pontine pilatuó in vngnnb bef 2^ey fete/vn in grof vn r^l’jft b^ ’S? ^^^^ben/cd febteiben edieb et babe ft eb vot Icib felbff erwürget/vn jm tóet C^^^ïv^^ angetban vnber bifem Key fet / Wtewol tlicolaue Cnfa ein 'Ïent
^otbctt/^ - ^^'*”^’P^^lf5u^riven/bne wiberfpielfagt/belterfey ein Cbrifl ptUfHsdnc^ng ^^ves »''ÄL^^W^ folebe auf bem^^crtulliano/ fo Ö.Cyprianibef betligc lt;l0cr *»”^'quot;’
‘'^tt Ch « ‘^^^1^0 5« Cartbago 0cbnlmei(ler/vnb faff ein gelehrter vnb gar 3dtttt4,’^(®^lt;l^» iff/quot;X)n fe^et Kcyfer Caiue in (ßaUileam ben i^erobee 31'z ^«nnet i ’^‘*^^^ ^’^ bar ju aneb bie Canb/fb fein Detter pbilippuó gehabt bett/ ^•^ittmx^*?** ^®”*S / vnb feinen Kruber Derobee ben Diet fütjfen machet ^^^« iiiA ’’^®^“ ^alció in ber fruebtbariff en gegenb 6y rie / von ben allen ich Clt;tio/l^*^®^^*’3^b4bc« jOerobee 2lgrippa blieb am t?ofjn Kom bey Key fer ^xfoDesatgripp«
SwiCfh/’k’^ ’*®^ nbsp;nbsp;nbsp;*^’’t fm/vnb ba Caligula ermorbet / war er vnbertbeibinger f «quot;P«quot;«»» » ©af»
ü ben Kómern vnb Clanbio in obgefebtibner ^ufftubr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ *“’
^'on ten ff griften.
^Sl*,^'”’'* Poulu9/«gt;K(r»oi»/m flt;lb(ïfd,«tbt so ï**”'ÏfutfdJtnitt 2U ^bat^iÿ^^^^*^^®’ ^^”’^^‘'^?^^‘'^^'^ iff worben/iff er in 3lrabien $ogen/ §JJmSr*^^ ** S’^^ATeR *®ï^^d(lumvcrbünbiget/ijl naebmab wibergen 5gt;amafcoinbie ^*''bt^^^^ ^*^’^^^'hac allba auch Cbriffum au^gefebtien/llrr fey allein t^err ^i* bau ’^‘''’’^’'^benbiejuben 511 rabt/wolten paulum erwürgen/bcffadKn
^’eflèn ^ƒ ^^‘^»rt mit (Belt/vnb befeijtenbie Chot aUenthalben/tag vnb nacht/
^^®‘ 3bw H^’’^ webet aug noch ey n gehen / reiten noch fahren / befud)tenô ab P««^“* wuttäcfiw '’’^^tam If ^^^’^ ^‘^fl^*^0*Plt;'“l»‘^*«^w^**^2korbvberbilt; lt;l0auwtherab/ ‘’* ' ^ficbalis’^^*'*®*’^’^^ aUcretlï nachbreyenfarengen3etufalcm/ vnbwok ^^’^imn f 5'’*^^^^^« Juben/foChrijfen waten/gefeUen/bafurd^ten ftefn/wol ’»«t.ï^Tfe ^*^^^^”''”’«^ttlt;tctt ergieng mittrigerey vm / wolte ße vettahten wie fft^R«’ i« 3lt;n*flt;w ‘^*’ffbem*'^ ^lt;ttnabaó vnb führet fnju 6.peter/vnb (agte/wie fm Chtijlus tem pettrauwe pa«
S'^Hacti J*?® ^^‘fehienen / vnb wie et getauffe / wie es fm auch jit 2gt;amafco er/ ” quot;“' ^battuïf'^r”*^ lengcr ben fünffachen tagbey 0. peter blieben/
«w|onjt rein anbete owelffbotten gefehen, ^0 woltêfnbie Jubentob
lt;5 g ü haben/
-ocr page 402-âae «nbet ^«lt;0 ^o^annte ^(uettett«/ babcn/brtbcUttctcnjnbtcrtnbcvtt^ubcn/fbanCbnfïiitti glrtubtcn/vottl^^^^ij frtlcm gen Cefanen tn bic ©rare von bauen febt cf ren pc /n beim in bj C*^*^^ ^ eien/in bic t^auptftau^avfoó / von benen cv buffig wev. Ife cvf(biene|ttt«t’“^ Cbn(ïnó/be cv betret im ^empd/feget )m/ bic Juben würben fey n jeugnut^'quot; ennemmen/bevum folter peb etlcnteenp tOiernfelem meeben vnbevonbep^’’^ er wolte/njubcntOetbenfenbcn.rCecbbemfucbet ^umabeö ©. peut«^^ “ÏTberfo/vnb breebte jn mtt jm tn bic groffe Kcicbfïett^lntiodne/verbónbtF eUbe ein gentj /er enctnenber Cbri|ïum / vnb breebten viel Dolcfs ^um gl‘”’ ben / ellbe würben em erfïen bic en Cbdjïmn gleubten Cbri/ïen genennfZ”^^ biep men pc nur bic ©ebóler.
pr0p^c«i;2(â‘’amp;*’
C0?fltt^f«6 worn er feinit^ucin^ehum gefeljrietenf
0.OTn(rf)f us tro erfleßpr^eij»
ïbemele weipeget eult;b ber propbet 3lgebu6 / ctn 3«b vnb CbtipZlt;p groffe tbeuwerung vnb bunger/fo vnber 2ieyfer Cleubiobcmecbwer/^j^' be feboffen bic Cbri jïen bic etwas betten ju femen/etn /eglieber fo vil er verin^J^ te/vnb wolten in Bünfftiger tbeuwerung ben (SUubigen ju^crufelcmju b«W Bommen/benenfrfOebvnb ©utvon Cbrifïuówegen vonbenenbern^u^^ genomen wer /vcrmeinetenfold?6ju pbiefenbureb peulum vnb 23erurtb4tgt;'' elöbennbernecbgefcbecb.
Ïöifer jcit bet eueb ©.dOettbcuó em erfïen im^óbifeben Xlenb in bet bifeben 6^recb fein ^uengcltum befebrieben/im eebten jer ned? ber 3offlt;*^ Cbri/ïi ju Jcrufelcm/vnb bete ©enctjecob bem Bleinern quot;^if^offeUbe g^F bcn/vnbburcbinlef|cneupgcben. ©olebóbet neebmeU Q. Jobenneöiu^ lt;5riedgt;ifd)e ©pred? vcrbolmefcbet/*OnbdOettbcuó/wie ïöorotbeuó betbeO’S ?öifcbo|f vnb (^0ertererfd)retbt/i|leinc6netürliebentobe gcflorbcn int nigreieb per pen / im Cenb pertbte / in ber ©tett t?ierepolió / ifï euffvur ©preebz Ïgt;ïe bdlisc ©tett/ellbe er cbrlicb begreben ijï worben.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SXf^fOfmfcÇe^ûnç.
’ C. CAESAR AVG. GERMANICVS PONT. M. TRL P. VEST*'
S. C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïbicmeinnng'Ïrcutfd?: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ïgt;er bcilige geweibte 2^cy fer Cetue/cin vberwinber ber ‘^cutpbeu/^*’^' ju Kom/vnb fSenbbeber ber (Demcin. Ï)ic bcilige notbcitferinber doffer freu wen ‘Ï)cfle/bcfd?loffeni»u^^’^^’
fftoubu^ ïgt;f r fünffff SXômifeÇf Äf Vfer / Wtf f^jnt wit
fernen ’^Vübern ergangen»
Agrippina vxtr dandy.
(^j^i^Pberinô deubine jt)rufu6/ifï en beeXomtfebKetd)Bommennecb^^^j I lt;^^,fït (öeburt tm jwey vnb vtertjtgfïen jer regterct breytjeben ier/ ucu*^^', I ^^^©net/ neun vnb jwençigteg/ iff fm vergeben worben tn einem vergift .j I p tu jcrling ober 23rctli«g von feiner l?euffreuwcn 3lgrippine/foeinele’,^ I cbcÙ0uttcrfetne6fîicff©0n6 2keyfer rïerontówer/beju Kom iJurget^^^ 1 ffcrwercn2ipniuö(V?ercellu6/ 3lciliu62tufole/imTVeinmonet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
CQcro fffaufcij ßtufffon.
(Tfoutio toirbf ter* fleben.
SWeflatoW’
teg / tm vier vnb fcebijigffcn /er feiueö lebens / im viertjebenben ferö P’J.^ Keicbe/IVer ein eiter iOerr/vn fcinlVeib ein junge 5reu w/bic bett vor utw lt;l0enn gebebt / bebcy einen ©on/ncrogenennt/ erworben/fo wol eb er et ietblid)equot;n©on / mit nemen ^ritennicue / bey feinem vorigen Ifcib bed^^j.^, lieper pebbeö iunge IVcib vberreben/vnb erwebletfmfetncn Ô^i^ff^f^^^ùto eueb ju einem ©on/meebet in glcieb feinem neturlieben ©on / vnb jum^ jj vnb flecbBommcn/ muffe rferoglcid) mit Keyferfeyn mit feiitem 0on A tenico/Dnbemit er folcbsnit wiberrüfft/wnrb im vergeben, ^r bnt mir ben^reu wen gebebt pc bebe in ger ju eine Herren gemeebt / wer foul ^^ red'gt;tgfebeffencr5wrffgewefen.©cincerffc^reuw biepV^effeline/etnwti vcrfebAmptlÜeib vber bie meffen/ iff nit ju fegen bevon/bic enbcr/3lgnpP ^^ werend? ntc beffer/ bic med?tê ben eltcn guten (Pen/wie gemclbt/jum v^^^,} ?
-ocr page 403-M9w$55m#«tßlt;lt;w. CLXXV
OJon frincï gefcÇicf «d^f ht
^^S J'flt;vÂegt;gt;f«Knrtuîgt;iiisl(ïlt;fn3i:«(llt;vÂÂti(itllt;rgcw«fcn/bite«ll«2lt;ûn|ï
vbevrtu^ Itcb gebhbt/vnb benfdbigen ßetjpg naeDguttgen/ifï ind?t mge^ nun^^^, ^yttb vnbcrcbcgcwcfcn/bat rtucbDiflovicngcfcbncbcn au^ ertna? itcb Ci ^^^*”^/^^^ «Her bcrutnpccfïcn t?t(lovtenfd?vctbcv6rtud? gav met ff cv// A(ïnii(^n^SÏ*”*'’^*^*'*^*^t»^*^^^f/'’quot;*’^®t^*^lff^‘^’^lt;*^^^**^^S5^/ '’’*^‘^*^^^^ ^tM?cv ^Uub' *’x ^’‘quot;'^t^^ttiö rebe vevwevffen bat wollen. Weiter bat btefev 2^ey fer ^htcA ^ 1 ^**^“^^ Catetnifd) 73ucbjlabcn/ab fajï noterfunben/nitfo gar *^^t«d r ** ®9^^tt’^tli4nwófel)rcibt/ nemItebfórctn’F.PS. 1. fuvetnV.bocbldd) ^«t^ f ' *'^^^^^’ manfinbecin alten 6tctnenfolcbe ^ucb(ïabcnnocb.3lbcr ^ren ^***^^^ i^^^^® vergangen / bat niemanb bie alte Öebrifft wéllen ver^ ^‘tbmV*^ *'“^^**’ gt;ettblaget/er beet tein (Belt/riebt jm etner/cr wórb (Belt gnug Kchn^ ''’^”^‘^5'veyer feiner freygelnffcncn T^nednCfo fcinl^amernicijïervnb
'tcuteifïcv warend mitgeno^ wcr/vnb lielfen fn mit in ber gefeUfcbalft feyn. ^^J^t^JJJ «2
^on ten ^e «efc^fn / mb wae? btefev ^ett ft» SeHtfebtonb âe/ ’“
ÇanfeUfey worben»
Jeiöruben/vi^realte (ÎOûneb vnb Wonnen/von ben teb obentmerjlen O^:~^’^Mud)im 'ey berio gefügt babe/nad? bcm fid? etliche im Komifd?en al^luft ^ÿ/’”'^lt;*wbe/lt;^t5»^lt;*»^«eV3lt;»ant/vlt;rj(folofFettblt;tKit/vnbvbcr^ '’oe/fev u *^*‘^ci}tcn/wurcn 5enbelfubver wiber ben 2^cyfer/wolten frey /wie ^eum s ‘’‘'^t^5lt;^vau^lt;BallienverMgt/alle Weibebarin ftcwoncten/vnbic '^e«tffh . ^ bc 0dmlbieltcn/ablaf|cn bauwen / fmb aUcvberKbcin^uben b«t tn i T ^'^^^ naebbaurn gehoben. “Vn auff bie '^ctttfd?e bat er vilgebauwt/ 5uXaÎ3®^ingv»pro«i|îengebc/lie^bilt;‘lt;rcutfd)e75ott|lt;b4ffttm@pilbau^fftaubais {but be« t^ebüa^-’^-^^^^^ ^^^ Komifeben Käbt pßegten $u fttjen / war bewegt bureb fre '’r«»tf«^«» sloffe ebe Wte r r^ taunliebe tbatê/ÎOenbamun fiefóretebabas gemeineDolef fa|ï2. *quot;’ ‘tube/^f - ^lt;*f«lïgt;(Ï3lt;flt;Qtbaben/bafabcn fte/ bas bie per fier vn 3lrmcnicr vn **ttfF// ' *^'^^^ Nationen bcy bcmKomifd?cn Kegiment (aflèn/giengen fte bin'/ Rben« ^ ^^ ^'“^ babinntber/Dn fügten vor ben anbern allen/bafjbic^cut* bariniTr ‘'^ttbeit/glaub vnbtreuw / aUanbere Nationen wey t vbertreffen/
’?”r *^ ^tlltd) vor fnen fï^cn folten.
^^‘^^‘'“ebjumKomifeben Keid? bradât(Tlaubiiióbic3nfcl73ritanien/ ^nfantiiomb Or» 'gt;»Â“'*quot;quot;’'-!î?'^'r^’quot;'37'* Ï^^ ‘r* ®^ W^**^ *Smquot; „Π'^lt;wfS?^lÏf ^’”^‘*^‘^iP^^’^*^”*^''i® nacbmaló Key fer worben/boeb mit ber mtfeben9ïeicb a«»
'®on Äönt3 ^lt;i§lt;rt »» Stinbe 511 ©vaunfeßwetg.
^(^^.^^^^«tfeben^wifeben ber ^IbvnbWepr/bamalsCberufct gênant/ ï^lt;«*fft» '^Ikh”r posthum^raunfebwetg.rïad)bemallerTTbclvnalles5ürjl# Sm/tt s®^^^5^*^ ^t’fcb^witvhd'ic vnbereinanber vmbbommen vnb erfd?la^ A^ifLb ”*’*^^*’^^*^^“ß 2lt;ónigbliebem Öfamm noch vorbanben war/berbie^ te«/lt;Â??'ÿ *^^*^ Aey fers tOofju Kom/febiedtes ju jm fre ^ottfebaffc/bab'/ ^“*^“® ®’^ ‘‘*^^^* ^vu^^^ö^^*^^^^'’^^ ^^'^ Canb cynnemen / Ifr war obgenannts Ürrmans
fte Öon/ fetn (^Outer war Caijmars bc^ jCanbgraffen b treffen 'dochter, c^lt;»f bmarus Canb^ Jtt/ft^ • ^***“^^“® fd^eucTctKónig^itbal vil (Belts / gabim^rabannten Samp;Dufibi. ^«8^2beimitt‘Ïeutfcblanb/2)a jn aber mehrmals bcrTlbcl/barum/ mtt Trabanten tu '’»b Kómtfeb war/ wiber vertreiben wolte / bamen/m ^««f^fant» a«' 511 bultfebte ©ebwubé/gênant bie Cangwerber fo fenfeyt ber ^Ib ge# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'^*^‘’
3cn -Ófïcn vnben an ben offenen ©een faffen / vnb an Äonig ^itel lïieffcn.
(Bg f#
-ocr page 404-Sdö Uitbet SSitcfi ^o^uttitte ^(tiettum/
'Son ben ©eelenbetn auf: bent €v§btft^untb
ffbaufijalten in nbsp;nbsp;^/“peb glcid) $0 berfelbigê jeit machten |ïeb bie ©celenber ^wifd^ebenivuf^’’ amp;?u?fcev lt;710. y 1 »gt;«5 bev .i^lb aoff/anj bem lirr^biflmn Krem/mit kem mcr^jauptmanm ^'^nafebo / raubten aiiffbem (V?eerauff bieKomer / verbereten ©mien«'» ' k^t Jr«ncf reieb/fo bamale im Kómifeben Keieb vnberm Key fertbom Ug^ ee nun oFtange^cigtilïworbê/wuf ten wol bjfieeinreiebvnvnlïreitbar
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;waren/aberk iDauptmannCannafcb warbbureb lijl vnb verrebterey vo«^.
CannafcusfcerW# Kóntertt vmbgebraebt / Ï)ie ©celenber betten gern keß iOauptmanne lt;1 mtr ƒ?altptmaml «jvocbcn / vitb bae Kómifdje Keieb mit aller mad?t angeg riffen / pc bettent^”. teilten reebtett iOauptmann nit / ber folebem großen Krieggleieb war/ vnb 1® d?crfad?cnfûrkebnmochte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ..
wiet mit (iftb nß bracht.
Key fer daubiue fchuF/ bae allee Kómifche Volet wiber ab^og ‘2^eutfcbenvnverworrcn blieben / bamitfte nit ein grótere ^euweran5Ünvftni vnb ein gróffer vnglócl anFerweeften.
'5ïon ben Scutfe^en ßcrof'fii »mü ten SX^etn/WK fie W^
Î’^ômifef^e 5'icicV gcfalkn»
Reffen fatten ins 9vômifc^ Titled bber ben O^bein. Jjeffen bluffen ßc^ fcolf ïüeinSf
Pionier bberepfen bic truntfen Reffen.
Z^T^^ folcbó ©efebad) Vitbcrt ain Kbetrtfïclcnbtc^^cutffbcttrtft^ ^^^f’^’^^f '^^j ben / bic wir jc^c iOeflen vnb Jmneffcid? betffen / vber Kbetn tn blt;»ó a -mtfd)c Keteb/rnubten vmb ÖOent; bevumb/jagten ben Kontent drt^ fen febnefen eyn/fmflen vnb trancten/wurben voll Wetnó vn cnrfcbltfn2^’4 fo bauten bic KónicrCfo ft ©omet gclcgcwntb (V?enQblt;tten?)evfcblitg^f^n^^L tn ber mtnebenen vollen wetfeba würben etltcbe Kóntererflerleblgt/fo’’^^ obgenantentDavo bennbev gelegen/vnb non febter bey Vierzig/rtrenbevü^
' febcogefangnengewefenworen»
'Son ben Xenifeben bmObte ©onain/bnb Äöntu ‘SeWquot; auffOem ^errfauw/ïXkjj hub in ^ejemen/bnb von bcm éc^i^»^ btfeben König 'Wanner/fo int ßanbe feç ‘Vngem/vnb ein ebetl polen/ bejigleit^en vbev bie ©d?wabcn regieret/von benen oben im ‘Ïy'z berio nnebgefagt
^^ ^** ^^ folebó mtt ben TT^otfeben am Kbein vnben vnb oben warb vnben nn ber ïöonaw/im Canbe fo wir ƒ c^c Tongern gegen ^‘^Ält^A^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnebt/vn ein tbeil polen bciflcn/obgenanrer König Waiter ein 6^ |L wig t^ a em ^^^^^ ^^^^ Kómem tm Kunb baö er Keyferifeb war/von fetner eigen©d/i^^L
5wcy en ©ónen/fcinen Dettern / Wanç vnb ©ebwiQ / vberjogen / ©ebwaben/mt^ben Ktanbenfowir/etjt^üOebrern/Polen/^ïOrtrctfelb/ö®^^ coittoftts 2^01113 ob ft/CanfintQcrlanbbetiren/KónigDetuolobbemnorcfauw vnbtn^“^^quot;
uii»3ïorcFam, balffünen»
Kónig Wanner ruffit^Fe beft Key fers fetncó JOerrenvnbbe^K^’^T.p, Keiebe/beft verwanbtcrvn^nnbögeno^crwar/bwlF‘^n/3lberKeyp^,[j.( bitte wok ber‘^eutfeben ntófltg geben vnb lieben/ wok mit /n vnverworrett ; ben/woke ft eb vmb bae Kómifebe Keieb in /ren Krieg nit mifd?en / bemCanbebauptmanbafèlbli vnben vmb bie ïDonaw/ Publio Attilio HiHro, er bie JÖonaw berlenfeytimKómifeben Keiebeynneme/wol mbnaebnUee titrât mit Kómifebem vnbanb crm Kriege void/ fo ©olb von bent Ko w^^), Keieb bette/befe^et/jobülFbenenfovnberlegen / vnb 50 einem fdH'crfettOt ^^j fo oblegen/bamit pe peb free ©ige nit erhüben/ vn vber bie ÏDonaw in febeKeieb pelen/^6 warenaUeake ©ebwaben aoF/ineineten KónigW»’”^^,;
-ocr page 405-^0n9ett^M(êettJSepflt;;w. CLXXVI ï?Ç^*^^^/^***^f wolbrdfligMt^ttttttt^^Sï^Wvnb rct4)Ctt©olb vonKomem Lwbt/3bcrerwarbgcfcbl^gcnvenfdncrt*X)cttcr«vnï)bcm2^ónt3rtu|fbcm lt;ö(inni«» wirbt Jr• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'gt;ntgt;^lt;bmcn/mw|ïlt;wdeben/vobBam 51»ben K^ónnfeben©ebiffen/ »5*«^èn^«niyicc
k '*^s ”^^^*^ ibonaw warteten/ flobemit jn/aud) fein ^ofgcfnib vnb Cebem ‘f*“” ^''^ ‘’^*“* ut/btewarenber jenfcytber ÏJonawitn Xónnfd)en K.etd?»berberÏgt;ra/etrt
Senannt©abarea/gefeijetinbas Canb / baebie^eyenfdie èben 1 nbsp;nbsp;nbsp;’^^ l^tibe bie|ï/ bte bie Severn etwan verlaffen betten/vn barau|j gezogen wa-'z
h *x?*^ '® **^^” ^’” erften ^nebbefebriben ijl/ beiffet JcQt am linger inDngern/ 2im Ofti^tr. uoxJttgerifebentOdb/jwtfebenTVienvnbOjfen.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt;ónigIVanQ vnb ©ebwiç tbdletenbaö reid)e2^ónigreid) iet5t‘X)ngern/ 'ï’anbo »nb ^ibo
I nbsp;nbsp;U® vettriebnen Detters 2kóntg Wanners/vnber ftcb / vnb waren gewaltige ‘M'« tas opiiscr#
n p uigvber ©ebwaben/bie bantab in Dngern/polen / ÜOebrern/ ©cbleji/ ’ I r*^^”*^ ^ranbebnrg vnb ilOardfdb woncten / wie wir je^t bie Z^Anbe bei j'/
'^u/4ip0 verbebren ficb «lie blng/ mit jampt £tanb vnb /peuten
'5oii ba ©trttt stellt am iX^nn/ mb VanOcKuiptman»
fiibnfcrn^dnbcib
Aï^vippina bie 2^evfcrtn / be^ 2^eyfers Vtero leibliebe dOutter / lie^ bte ^Öcw/bamalsDbinggenanf/vnbenamXbein/weitern/jtcwarbbarin'/ Onmr^öbmg^t^ r ' ttengeboren worben/barnin bradât fie^uwegenvonjrcmÓaufwtrtlkey ««wt» Ktlt;ilaubto/bae man eine groffe Keicbjlatt barau jj maebte/vnb jte befe^et mtc ^^^ut Kómijeben 2^ricgó void nad) ber Kómer gewonliebé brand)/warb nad? JtColoniaAgrippinenfisgenanrimCntdn/jb vorVbiorumoppidum bie^/Dninvn oppidum Vlitruw, Ktni^anbcn ijl 2^eyferlid)cr Oanptmann gewefen/wie vnfcralte Cbronica tdiiFn |^*'‘^^‘’^^*’^^”*^^'' '”^^ vnber bemj n binnb an ber Ï)onaw/Publius At-
“^^on ben 3»ï’f« vnb iviber von einem 35»nbfcÇnc^
vnber jîKih
5efer^ettt(l Kóttigim ^übifden Canbegewefen/ttemtiebin dSalilea/ Q^ttgt;ieobenange5eigrt)ï/2Cóntg2(.grippat?crobes/ijlbcylkeyfcrCaio ju /“^^ontjlAtsam tOofgewefen/iba Clanbins 2^eyferwarb/5ogervö iOof quot;^‘'’'■nfetniPanb vnb 2^ónigrdd?/vnbwoltebenlt;BeifJlilt;benber'^übtfd)beit ^vlgefallen/vnbeinfromnter lt;5ottsfürd?tiger^ürjlgefd)oltcnvonfnenwevv/ ®ttt/bubauff ein nenwesdnverfolgnitganwtbcrbte3uben/ foan Cbrijlnm strobes ïl.vit'p* SUubten/lteßjictóbtcrt/vnberweld)eerand) ©.^acobenrbaijpfcnlief /©.3o/ Jjdoiawhe Cbw batt^ó^mber/bcrnnrCwic ©opbronins ©. lOteronymt Ôd)ûlcrfd)reibt) o^/ârtt’vium e» ven jubengeprebigtbatt/gvtjfanebnad) Ö. peter / wnrjfe jntnein Cbnm/ ^^fow. ^oUe jnnad) ber4gt;jlcrltebcn$dt and)b^ben laj|èn tobten aber lt;5otterlebiget S£or'*’'^^ ^♦Peter auß bem ebnm/ ber tVar von anbern Cbrtjlcnanf ber ©tatt l')iern/ ®e5.petr»« wirbt Kutgefebidtan fein gewarfam. ï)a Dérobés ©.peter nit fanb/jogervonDie^z *‘^^^‘ ?“amp; vergw tufalembinauffin bte ©täte ^y ros vn ©ybonwerts/ mit wcld)cn er nit wol ba f*“âW» tanwar/ 2)te ^wo ©tett/nad) bem fte jre narnng vorn Königliche Dof betten/ J^’pettjn bej} Königs Kämmerer Klafco/ber bracht jn frieb vnb gnabvom -^^*^13 ^uwegen.Dnb ba ber Kontg tn feiner Königlichen (Dale jlatt faj^/gab obgenannten ©tetten bie antwort/fagetjn friebe vnbgnabeju / fchrien fie/bie UtincSottesvnb ntchtetnes (Denfehen. Ï)aplagetjnvonjlnnbanlt;5ott/bas ^erobrairiïfj^ ou^abenanf jmtrochen/vnbmnjlejïerben.ïbafageterjnfeincmDofgeftnb ©o««««»««-K ?^‘*’’tfi» Schalten betten/febet en wem (Bott/je^tmnf ich bavonvnjlerà dérobés a^npp« ben.^rijl ein jar König in (Balilea gewefen / ijl gejlorben nach Cbrijli (Bc/ tob. mirt int fechf vnb vierzig jlen jar / tm vierbeen bef Key ferebnmbs Clanbij/ bat ^bcrimgclaffcnvtcr'Waïfcn/brey (Degbldn /mttnamcnl3cronne/(Daria/ $??^‘^® 2i9tWe ^dïfiUa/einKnebleinbiejïSlgrtpva/ îamp;iefencr^og Key fer Clanbins am Dof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
5» Kom/ vn macht auf bem Zianb Balilea dn Keyferifche Danptmanfd)ajfe/ nbsp;nbsp;Spt «m S,
(Dg üq bett
-ocr page 406-Bae anber ^ueg go^a« me ^Kwenttm/ nbsp;^
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tblt;tblt;tt ÄontgUeben namen ab/fd^tefetbaveynctneti ertnb 6blt;t tipt ft) ^’’^.-f
bi^täta. '”^quot; ^cU^/bernamK^tgenannujÓrufiUa / beb gcflovbncnKönigs'Ïolt;Vf^‘'^
X^nbbannn 2(grtppa auch Dogebav/warb jm verlieben vo K nbsp;nbsp;nbsp;bic bas 2^0ntgrcid) Calcte / von bem oben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ baß vor inn
niJKSs, * ^^ feinDetter/femes Dateern ^rubev/Kóntg Dérobes ber vierbc/X^nbbtt^ grippa ifïftbenvnbjwengtgiar 2^óniggeTOefen/fa|lwolberebt/blt;tt^^!^,^0Ïi 2^eyferjrianbto erlangt bie (Darggra^feba^tvnb Canb ‘^radtonift^^^,,/ etliche Jûbifd?e 0tett von 2^eyfcrfïero.2luft bifem allem gutab^n^, wie ©.Jacobs Icgenb/ barinnen liebet/wie er in Difpanien von einer Ælt;3«»t»A3««w^ vertagt foltfeyn/ vnb viel anber^ mebr / wiber alle warbaffcigcDtf^t’ttt'’, rMmpeiögcn^afftig. ^gij^tgcin vngclebrtervoller trunefener (.Dunebetwan gettd?tet/bet^-^ nnr ben‘Ïeutfcben'ÏitumCtuiumlifet/ber Wirt von lî«nbanfeben/ba6P’'L » nien lange $ett vor Cbrifîi (Öebnrc/etlichebunbertlar/Betnen itônigttttP jjU ;^ônigreicb i^ifpa- b^btbat/am erlïê on mittel ben vb Cartbago/nacbmalsbemXómifebtft^ j, Kn^ÄÄ ®”^ Keyfertbumb/Jugebbree. Dnbid) finbe bcy ben alten lt;5«ftb»^id) bern/aneb ben Cbtiflen/bas ju binberfl tn Difpanten 50 enbe berlVelt/ bercutiö7lt;ircb/viit' inlt;5allicien/ein2kird?enDerculis vnbbie (BrAber ©cipionum |tnb/pP'L ter eopiomim bc:« nien benen von Cartbago abgewonnen vnb ju bem Kómifdten 2Veid)bf* J BUM.*””’quot;bnbensingroflenebrennoebbeyberCbrillli(ben2^eyfern5eitengebalfegt;^' gejeigt worben.
^s ijl and? bifer jeit ber britte ^unbfebweb im JAbifeben Canbe Ö^^i 2(uffrftMfc^e ^ûbê einer auf Ägypten braebtwol viertanfent (Dannjufammen/namein^ waiici»«fc^f(iglt;«. nufeyn/woltenbem2vcyferBeincrflenwrgeben/raubetenauffbas ^^’.^’U XeiebZ Jeliv ber 2lt;cyferifd?c Dauptmann Bam vber fie/erfcblug ftelt;t*‘* einem b«b|ptt‘
'Son C'en Sänften.
^/Xlob3lt;n4ntic(nt ‘Jobbefj Jübifd?«» Ä«ntg«cnbM ©. jCuMsM*^ tbeil feines 73nd?s/naeb bemernungnug angejeigtbatt/wieber
^i^Cbtijlus von ben 5wel|f botten in ber gan^e Welt verbünbigtifl t^JJ’i bebt nachmals an bas anber tbeil/ befebreibt wie ©.paulus ber Deibenfwquot;^^ Clmftü auch verBünbigt hab/ vn ifî alfo ein Dirt/ ein ©chaffliai/ werbtt^Lj^j) Jùben vnb Deiben ein einigsglAubigs IPolcB / an ben einigen Cbrijluftt» ^.^^ xvennman©.j|rcneimeinungvolgcnwoltc bicich erft obcnim^ybeti*’^^^^ jeigt bab/fo muflCbrillus etjlvnbcr bic fern Äey fer gemartert fey nwot*^' '^ fSefonh« Meinung ^s belt aud) ‘(Tertullianus / wie auch Dieronymus auffgejcichndL^ ^trtniuanf. jj„^ befonberc meinung / fchreibet in bem ^ud) 7 bas er wiber bie
macht bat/Cbrilîusfeyimvicrçigllenlarbcf 2^eyfertbumbs 2lugti(tt9^ ren/vnb im funff^cbenben ‘5'ybcrt) geflorben / habe im jwelfften ‘Îybd^ gcbabenjuprcbtgcn/3bcr ich folge ber gemeinen fag inbiefern 15«4?/^^*^^ ©.Dieronymus vnb-^ufebius in Iren (CbronicBen nachfolgen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Dnb bifer jcit nach Cbrifli (öeburt fönffvnb vierzig lar/b4t auch 0^,, (Darcu8/ein©chùler©.petcrs/in 3lltricainbem brittcn tbeil berW^^C ■î^SyFtenvnbanllolIcnben Canben / vnb vorauf in ber Dauptjlact3ftt'%ä bria/ geprebigt/vnb Cbriflum verBunbigt/ ncmltch ben Jiiben/bcr gar »W e.Ward 25c^ui in ba waren/bie Cbriflenlid) hoben ©chul auffgericht/ltnb aUwegba bilt;Ä^ Ägypten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(len Cbriflengewefcn/vnbamerllen niwjnben/bieauch bas Jübifchetötr^:,)
halten haben/ wie ben ber hochgelehrte Jub pbilo/biefelbige5eiteinl3nt5% ^Icvanbria/ bifbejeugt/lobet fafl bicChrilîcn/©.(Darcus aberheit^^ fùrjuben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.ß
e. Ware«» wen« ®‘ ^lt;'t-cus blt;it fein ^uangelium gefchrieben jeben far nach ber cr fein jtuaugetium fartChri^i in (Briechifcher ©prach/wteers von ©.petergehöretha^ gefcijrieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anbcrnwóllen/es fey nureinauf jugauf (Dattheo / vues fiber fm nicht rró,
gleich/wers bey be ßciffigjufammcn lift/wiewolcv etltchs gar wenig htt^^lji net / bemnach baf auf jlreichet. Wie ï)orotheus ber heilige ^^reere^ ^tfdjolf fchreibetzfo war er bey funffijigjarcn ju 3Heganbriacin P’^Sz
-ocr page 407-ftött9ett5ÏatmfcgenSepfevtt. CLXXVIÏ
^«Ißer '^^^ ^^^ vnber '^raiano bem Äeyfer gefangen / an ein ©eil vmbben ©.Warci tobt fe©ch ^r''’^‘’^^^^‘^^ei(ft vnbverbrentworben.Dnalsmanjeletnach Chrt'/ ïeifb ƒ ”ï’^^^vttvicrgigfar/war vnber 2^cyfcr(riaubio ein groffer lounger/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rntafc«« hrtö^^^’ï^^^^^tiöbcrWciffagcrvcrfunbigchatt Dubö.paultJs vni^arna) ®*^‘’^“’’ tbcilet ^T ^^® '^Plftt- ber rcid)£n (Thriffen ju 2lntiochia gcn^erufalcm/vnb MSl^^i?”^^'’ttbcrbiearmen Jnben/fo (Chrifïen waren/ benen ,r gut von thia/aH?^^**®'*’^^^” Stnommen war/vnbfcrcten barnachwibergen 2(ntio'z ‘’tbic 4^ ? fonberm befclch bef heilige (Bcifïcs burebjogen fe Elften bif gar ftieb d?’^ Zypern/vnb verfünbigten ben DeibenCbrifïum vnb bic gnabe vn ‘ e ^ottes/jogen wiber gen 3lnciochia/vnb litten viel von ben ^uben.
^erfte rafamlnng mb Connltum ber C^ufte n j«
(^^^Huitö. Panlnö viib 0. ^avttrtbrtó bk 'î'bûtbc^CbnfîUcbcttCBtao* Q^bchöbett t^eybcnim X-ómifd^cn Xdeb vbcfdlgcó^nct betten / nw^ bo
lvlt;w -h ^^*^^^^*^^^ ^^^^^*^’^^’^ lt;5ei(Ï€ö/ vnb wtbcrgcnTtnttodjirtBortnncn te ba l j holten ctltcbc Ónjïen/fo 4»^ bctn^^btfcbcnlianb warc jimn mó|5#
'Stbc«/ * *®® ®^^^ '’” ^ottcóbtcng/ von (Sort bcm tbenm bcm betitgen UOofe goTißixrpanamp;t «iM mitf ^”^ balte/woltc man anber^î felig werbê.ïöawtber feçctfid) ©.panlue ^«C^rtß«», bch^^f^*^^^’^”‘*^‘*®^'’’‘’^^^^^®^^‘^^^*^‘^3^^“^*’”^bvijïumgn«g/man bótffte
balte v^^ ”*^ '^ ^® foltene and) mie nieten bic Cbviflcnauß bev Petbenfdjaffe Seltlan^^*^^^*^^^^”*'”^^^^ J^’^t»i móefotene wol jrem alten brand)nad) eine Wurb • b^ltcn wcvc fn aber nicht von nócen/were pt and) ntebtö nóQ / Dnb es
^am^'^K S*^®IR’‘*”®t”t5^^tf vnbnitdncHcittc frage vnbbifpntacionbarank, ‘»««niawt tmibw Mifin®**flt;^f pauluó vnb Barnabas verorbnee von einer ganzen (ßclt; fpuf«‘æ» »»b« be» flcnfol ^^^ ^‘”‘'“^®^quot; lOicrnfalcm §nbcn Swolffbotten vnb anbemCbri/ pSfösnt,«««« bcttf ^^*^.5^^^^”''^^^ ^«^ f**lt;igt;«wlt;W6 werben/Ïbrtóilïgefebebenimaeb^cbett-'/ tas »««•«» »on têt Kkv ^’**^®» Paulus (èlbfl ju ben 'Ö^cutfehen in Elften fd)rcibtnad) feinerbe// @«»?a« 9e»3«r«flt;«* etan *^'^^’ ^”^ ^** paulus ben 5wclffboeten ©anct ^acob vnb peter and) ber nbsp;nbsp;®*^*quot;®*‘ ©ot^^^^^”’^^^^ ^‘^ ^‘’^ fórlcgt/jn barnebé anjeiget/wie er auf fonberê befebt bett'^^'^^*^’^^^”'^*^” Plt;l^f'obérai maften im Xómifeben Xcid) vertónbigt
befd)lo(fcn/ man mó|lc bas (Befe^(V^oft von (Bote
außb^*ö”^baleen /allein ©. 3acob vnb ©.pcecrfielenpanlo jn/bewerten 35tfc^t«ßöcß Co«* basCR r ^*^‘^'^ vnlVunberwercfen (ßoeece manborffte vnb folcc nie baleen ”’’’*
^?^^/ tô were (Boetverjndje/ee machteniemaubs eragen/ bceesaud) nie'/ nj-’*^^^3ttragen/có verbampee aneb nur/allein ber glaub an Cbrifïum ber rei bef^^l'^^^ ^^^'^^^’^^ heilig bae iDerts.iöie meinung warb nachmals cinbelligblich
be 1 'l**t/'gt;H ein‘SrieffanalleCbrifîcngcfehricbcn/bas pc fn nie weleer vber ^0ÏJ^“^^*****’j^hri(ïumau|f’legen lieffen/feine fatjimg/tcincorbnung.Hod?
ff’^^’^^^^tchegar crbalcen/(ie muffen vonber Jubenwegenbinjit fegen niaf x ^/ttemlich bj fie bent^Iue fein cvjlidu bas nit gefbodK/vn bas ^lut h«^ r *^'’®ttgenommen war/ effen folecn / als bcy vns jege lucwórfl vnb am ?’“i’®®*lt;* »erfeotte färb' ö*^*^^ ^** ©anct Jacob/ ©anctpetervnb ©anct Johannes/ foman ^t®*^”^“*’ ï^ vitÖculcnberCbriflcnbeitbiclt/b^rctenvnb vernamen/ wie (Bott ©anct ^rf ^*^'^^”^*^ ^gt;lt;^^5“bitternlOerolben vnb^BottfebafftberlOeiben'famcnfi« ff„’**^‘?,^lt;^aflènvberein/ bas Paulus vnb 73arnabasbcn peibenCbrb Da^l'’^*^^'^^^*^^^” ^ fo woltcn fie ben Juben prebigenben (Blanbctt / bod) )óltc K uiuscyngcbcnc^fcynvbcral berarmen juben/benvon Chrifluswegen,r nmt von anbem^uben/fo nit an Chriflum glaubten /genomen wer worben/
‘tnfgcd^t^^^ Paulus mehr bann an einem ortanjeigt/ vnb folchesßciffig
®*^*^^f Paulus nam obgenannte ^rteffe/ fchteb alfo von^emfalem/ ba - r ^'^ ’^’ ^^” Chtiffê auf ber t?ctbenfd)afft ltcfobgenanten'^rieff lefen/ ftok'^ïT^'^^^^^^” falfehenprebigern/ fo (ich aud) gefanbee von (Bott vnb Cbri// 9Kil«n/nit betrogen wórben/bas (Befegvnanbcr^übifchemaniranncmcn/ beun
-ocr page 408-benn lt;0 weven etUebe bic festen/(te betten Cbnjïnm felbfl gefeben vn Ö^^^^nïrf ren(n bïeX^ngelevfd?tenen/weven von bemlt;5efd)led)t^bvebe/weren von ben Swelffbotten/bte Cbrtfloß felb(ï eu^erweblt bette/ bte weiten eber feyn benn ber erwe gemeine Cbrifl / nemen jn befonbere (Befeß vne \^^ « nbsp;f nbsp;c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nungfür/mttfellen/betten/feyren/elfcn/trtncfen/blcibung.^eQtwob^ertö ^
Sngebfc^ejjvppcrt. nichtenrwren/jeQtjcnónttengretifen/woltenntcbt^blïtbfeyn woltenuw ifngel ebren/bert liegen/ bem jCcib feinbtlicb ebbreeben/ vn niebte 3nt01^ wolten(mmer mit bem lt;5efeij/(Botceóbienfl/von (Bott geben/ von ben ‘X)e«ernengettommen/be6eweb hielten bie 5wel(f botten / bie Cbri(ïn0^^^,j webU/mit/n ge(fenvngetr«ncfcn bett/bereynbringen/elleinpeiïlnóW^^^^ befonber^ meeben/wer ein tobtfeinb eilet Cbriflen gewefcn/bett ^btln^^j,/ ber gefeben noeb gebórt/nem (teb von jm felber einer neuwen ert en.0lt;gt;l® uju SiS«S^n?r genennte prebiger bte meineten Cbrijlne were jnen ellein niebt gennS/’^ùi lum. ^ '’ niebterbeiten/ bettelten /bemtt (te ircmenbecbtigenlt;Bebetrvnb (Bottes^'• .
entwerten mócbten.IVtber fold^e (öci(tlid?c febreibt ©.peulue in eHenl^^J, ^rieffen / were peinig liefet ber pnbete befi eregreiffenmeg/ nennet folw^U fd)c bcpquot;S^euffeb vnb niebt Cbrifli gotten/fprid?t: Xte heben obgenennte^ .^ FÄ” ^J^“T ^* wol einen febein vnb ein vemónfftige eu(Ïrecbnnng ber weipheit vnb^(^’. fa feben proptjetcu. (,^^ett(Óenfeblieber lehre vnb orbnung / (tnbeber tm grunbt niebt» ^f***’'’?«#
pen lue tn feiner Öpreeb nennet «T4Ào3'f«lt;nUÂF vnb TA'WHi'oipfos'ZtüZtü, bee i(ï einelt;^ ^^^ | nomene weife wiUiglid^e 2l.bergleubene / etn verzegt genötigt ^ wungen m^. gebruett ine 2^ oht enffber erben liegenb gemót vn gewifpnzDn wie wtl^^ pen lue eud? Cncee vn 3obenee fteb benegen/ fo bett (ieb fd)on hóppbH^® 2(»fanat»lt;69îeitÇô bcimlid}biefelbige5eit bee 2lntid?ri(ïifd)c Kegiment in ber Chrilïenbett^’^S 3(ntic^n|ih ^rtttgen ïE)ennvon(ïunben heben etliche mehr wollen fey n benn ber
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meine Chn(l/heben pcb (Beifllidx/im (Brieebifchen Clcricos^gcttenntglewhU
bie enbern bep heiligen(Deiftee nit thcilhefftig noch ein ^rb weren/ ßX worben/heben nid)t ber ermen Chri(ïenbeit tSeufibnecht/ wie ee ben vevorbnet het/fonbernl?crrn vnb-Oberffe wollen fcyn wiewolfold^tMeß^^'' vnferm breudgt; wiberwertig ifï/men mó(lc ebersui^ert^cn nemen/ bee bie t» J bett vnb ber gemeine breucb ft d? nimmer mit einenber vergleichen Ben / b^t c^enftebnï ’ i(ïcóetnelcequot;lehrebcp lOocbgelehrten pithegore/men fol bengebehnte^^^j^^ piiijagoraBberßcut nit gehen/wtevnó benn Chriftu» euch ermenet/vnb nenetpeb bie werhe’^^rt 1« «{wr*quot; '^'^ ntd?t ben breucb. -^ß wil eiteb 2lri(totelcß noch pleto bem breucb / oh er nbsp;nbsp;nbsp;.
redte tjï bie ehre nicht geben beß men berumb fromb fey / ob er (n fd)on hel^'k wollen niebte enberp bebey hnben/fol einer recht feyn/er mófle wiffen vnbtt’^ wÄhtten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
3lbericb domine wiberen ©.peuluö prebigen/móhevnb ^t^heif/’^^A er nitgewefen werc/fo hettenwir beß (Befeç (V?oft von (Bottgegebe h^tltt^ lt;p^ fcn bcrcbeincrtein Chri(î mögen feyn/ er wer benn euch ein 3ubgewefef^’ ,7^ würben euch vneine 23ernebe6 vnb peuluö / pc wolten von 2tnttochi*^^L[, eupjiehen/ vn ber lOetbenfcbe^ weiter prebigen/ »nbbiceltenChn(heult;^*Y, treiben berneben heimfueben /^ernebeß woltc / peiiluß fo It ju iw »t^^^lt;^ Paulus vnb q^atna hennem (Oercum/fo wolte in peuluö nicht heben/benn er wer juvor ronp eh.« werbm^'’*'’quot;* gcjogctt/vub fehieb elfo^evnebeß mit obgenenntemj^ohenne vonplt;tijJ^| peulu»nem0yle»/£!.uce6vnb'îimothen8/burcb$ogen3l(ten/»*^^’\^ÿ Pauli pere^rinatio, hónbiget vberel Chrijlum/fuhr ger herüber in ^uropen/vrebigetirt ® chen/voreupem er(lcin(V?eccbonien/ ie^t 2llbeney / bevon burtigber ©t j^ ^ levenbcr/nemlicb in i0enpt(letten phiUppt vn quot;Îheffelonice/litt vil Juben/bie im vberel necbllclleten/ tem bernech in bie hohe berómte(ïe kKÏah ƒ£ƒ« L Athene / btfputirt mit ben iOochgelehrten/eucb vor bem Cemmergeriebt / ^ , l 2(t^,cii. ^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bennen het er wiber hinberpeb gefebrieben bie 5 wen Crieff en bie Chript»^ ^^ ’
Denpt(lett in (^Oecebonien ïrhtfielottice/neeb bê 50g er in bie grope rinthoß bcm Cenb 3tcbeie/prebiget ellbecin^erfechp lt;lOonet/fenbtbe(lt;H^ etnen Juben/hiep 2lguile vnb fein TVetb prifeiUe/bte weren Chript^Z r^ ren erp von Kom vttbenpWelfcblenb hommen /3)cnn Cleubiußber 2^71 , hert im neunbtenier fein ce Äeyferthumbß / im (er Chripi/ ein vnbf0nn|g
2(quil(d. pvifeiKa.
^(t^eit^^w^iSepfenu CE XXVITT
tcity’ÏÏ^^^^”’'**’^J*^**^*^«'’^’^^®^lt;^lt;*^Z Plt;hielten bieCbriflenaucbfór^u entert lt;m^;:5e4fflt;»
'’^^ obgnannte bonbten ein tOanbwerct / machten auf Jßeber sefcamu. behß^r^^^henvber bie lootten/vnb ©. pauluónebretealfo mie feinen l?cn/ '’on t ’^^^ '’”^^^‘^ feinen prebiget bey ‘Ïag/bey ber ÏTacht arbeitet er/litt vil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘*’*‘''^‘ ^«uur ^ ’^^^‘’’Zbie verBlagten fn vor bem Kómifchen vn Key ferlichen jCanbö# lbott ”*k **^®**^^*^'^^^^^*^^ ^'^ lebrete anberf ©ott bienenbennbae ©efe^ von •nitb ®^^^*”hielte,Ï)eri0auptman/aget bie 3«benvofm/meinte/fegtengen 5(it/m^-ï^^^^^‘'“^^” '’”'^'^^^*”^^® 5^S^ panlu6/boch erflnach einer guten in''’^Hvnb prifcilla vnefimotbeo von bannen/fttre wiber vber (^Ocer Uin '^ s^^^ ^” biegroffè t7auptfïatt ^pbefon/lief aUbaprifcamvnb ^qui:* Uo?^^ ^*’V’’f^^*’’’^'^^*^^^^^‘^^Slt;’^3‘’*^wfalem anff ben 4gt;flertag ober pftng^ icjft®'’®*’’^***’wetttnbiegro||c ©tatt 3lntiochtain©yricn/ aUbabiefelbige
x’^^^ P^^^'^'^^*^/ ben fïrafft er öffentlich für einer ganzen ©emein/baö P«*«!»« Pwfft P«* bd/^'^”^'^^^^^*^^*^'’”^ 'quot;‘’d)ten weg ter dïrnangeltfcbenvnbCbrifïltchenwarz ‘””’’* ff^^S’^^’^H ©anct peter af vnb trauet mit ben Cbriflen auf berlOetbem ber i *}?^*^ ‘'^^^^^^ ^“^ wiber bad ©efe^ tiOof war/ 2lbcr ba bie ©briften auf benCk^'^^^^^^ ^^” ©.^^^cob von iOiernfalcm tarnen / ftal er f ch heimlich von fleh 1 . ^^^**®^ her iOeibenfehafft/ fürchtet bte auf ber Jubenbeit/vnbfïellcte toSi®^^^**”* '^'*haö ©efcQ (V?oft vnbbenjùbtfehen ©ottcôbienfî noch hielte/
ter k ^‘^^*^ Chrtfenaufber tOeibenfehafft viel barumb/lcgteud viel ©.pe^ *’vbelaiif/i^thebe meineten auch wan mâffe bad ©efeç CIO ot ft vnb Jóbifchen
n^^^®^’^^Ï^Hod7baltcn weil©.peteralfotntcr Kirchen ftd? hielte vnb fleh fet ' x^*”’^ ®* Paulud ©.peter vnber bic augen vortneniglid?en/vnb flraf«
oer b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ '’^^ fprach $u fm : ©o bit ein geborner Jub bif / vnb lebef nach
t Peibmmonir/beltcfï im Óertjen fre meinung / wie 5 wingflu bie lOctben mit
^’^y^ S^oiffen baf ftc Jütifd) müßen werben/mûffen gUuben /bad ©efeQ ^t|t vnb ter^utifchc ©ottedbienfl fey not 511 ber ©cltgtettfo wir/ich vnb bu/ ten x**^?^3“^^”^f® nnCbviff urn glauben/vut nit ©ottlofc lOeiben feyn/hnb u/badtctnC^Oettfch auf ben werefenbef ©efeçed ^H* ©ottgerecht vnb from 53''’«tben/fonbern allein burch ben ©lauben an Jefum Chriflum/^arumb H’rtuchfvomb vnb gerecht werben auf bemglaubcnin Chriflum/vnbniiht o»vchbiewerctbef©’efet5e6.
2lfic^r ^^'^^^ ^^^*^^^*'^’ P^i’^wôblub/Burner wibcv$ubcn ^cutfd^ctnrt ^*® Canb (BrtUattett/bavnad?tn phrygien/von bannen nufj bev
k ^‘'‘’^‘‘'^^^r*^*^^^^ ^^’^ ctjlen 15de|f $u ‘Ïtinotb^on/benerju
CwK ?*’9lt;U||lt;nbctt/tf^|llt;t»ttfllt;fcfctvbctaltmlt;5Uublt;nbieCbn|lcnau^
^ ß x ^^^‘'fft/^^bvctnacüttiale wtbevgcn^pbcfo/be|ïunbaUbacïn©pteh
plt;tigt;p/oaniaf| ^cdufcbn l innen batt/vnb prebigec brey jav/ watb etn gvoffer ^n^z
wuft ^tuJjganQ 2lßcn/glrtiibfcn viel fontte bev febwarden ^utt|l vntbgangen ?^'^”^’^*? ^^^’^ ‘^^‘’’^ WeiM«^»» k .S^ ^lt;bttlt;rwlt;bvt/folt;tnlt;vdtt qtitntwug/vnbbey vneetn ©d?iUtng
Wi^/lt;^0«^nif(blt;f (Oón^e / tfl bcy fün|f tanfent guter alter X^ngert#
Wtv guiten gewefen,
riucb bent nam fm fór vnb wolte 0. paulue tn (V^acebonten vnb (Bvic^z
WH/vnb barnacb gen ^ctufalem/von bannengen Kom sieben/febidet fortan
^ïteeben Ïtmotbeum vnb ifrajïon/vnb febribe ben erjlen Crieff an bte von ''’Otuitb/wte er felbß ju enbe beffelbigen Crieff 6 bezeuget»
J« tem flarbKeyferClaubtuô/vnb narb bem nun pan lue febermange^ «bvet bate/©oct wobnet ntebt in ben fletnern Kireben/von ber (VJenfeben k ?^’^’Hd}t /ber (óenfeb wer ein recht ©otteebnuf / vnb tie filtern Silber
S ®'^’5en weren ntebtô ntt / coachten bte ©olbfcbmtb/(^aler/^tlbfcbnït5cr/ ^ÂffÆJî* w 8cttcn|ltder / vnb bcrgletcben tOanbwerrfer / etn groffen anfflauffwtber Si^S auffUt P«iilum/|tengen^m feine ïtienerimÖptlbanf/baf er beffanben vnb bar innen '»«ï’er ^«u 2(popei *gt;^ gepretiget batt/wolten jn atteb erwürget baben/^ber paulnßtam niebt Plt;”’^“’*’* ^‘'’^eyn/ gefegnet bic ©bnfîcnZ vnb joge binweg gen f^Oacebonien/vnbin ©ric?
-ocr page 410-©ae anberSBueß g^^attwe ^luettetnt/ „ (BrietbenUnb werg/enb Aquila vnb feine tbanffronw prifenobet P*^ 50Slt;rt wtber gen Kom»
Q?on @tmon bem 3f ubfrev enb aften ^e^er tn W
®’3^ oï’^^ï rtngejctgttfï/btcwdl 0. Paulus «octo vngkubïg w^rb nbsp;nbsp;Jij
Retape, tinton 0??aßM8.
Birnen Wa^u« leffßc^tauffen.
kbefftigbte Cbn^cn verfolgccfîrcuwcren fteb bic Cbeifîcn vbcvtn’';^jj 'Xianbe/vnprebigKn ben^ubenba machet fteb auch PbibpF^^ J^öÖ* mb Betet in bie Statt Samatia/fo auch Öebafïe von ben Kómetn/b$ Mj^jJ Iputgbte^/ baglaubetaucb vnb watbgetaufft Simon/ eingtoffèr febwat^en Bunfl/wte man bie (Sciflct vn (öóttetjwtngen/banen/bte bringen fol/ba^ fic erfebetnen/ reben vnb antwort geben muf^ten tb^t^^ ad Brafftbe^bofen (5et|is große Stieben /barumb nennet man jn vnb große (Bottes macbt/bielt mjebetman fût beilig.ïÖtfer ba er fabt vnb ^unberwercB (Bottes/ fo bureb pbilippum gefebeben / glcubet er ßumlicfj ßcb teußen/ vn blieb ßats vm S.pbilips/verwunbert vu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj
Simon Wagas »itbiegeuaie tauf fen.
groß ob ben IVunberwercBen (Bottes / bas allein bureb ben Xiamen ^bi’r a bófen (Beißer von ben (ÎOenfebengetrieben / bie 75li^enfebenb / bie l^’’’^Sht'( Brummen gerab würben/vnb bat S.peter vnb S. Jobannes/fo von ßenju Pierufalê gen Samariengefebieft worbe fte foltert jm biegnab M’ * ,~j^ * fen geben erwoltejn (Belts gnuggeben/wenneraußeinenßine fSanb ƒ‘ j^ leget/bas berfelbigaucb ben beiltgen (Beiß empßeng.S.peterwatjotni^f^ /n/verßuebtinvnbfein (Belt/faget/fein Per^ were nit reebt baranvot^^^jj folte (Bott vingnab bitten/bas er fm folcbe gebancBen vergebe.Dub ba auf'^^y Simon/Sic folten (Bott für in bitten.Don bifem Simon beißen bie lt;Btir^^®„) noeb Simoncyer bie größte vn ergße Ke^erey/wie es bas^ÄpßliebKc^^y net/fo einer vnberuffen/bureb miet vn gab/gunß/ fûrbitt vnb bienß” J^^jjy lieben (BóternßcUet/biefelbigcn vmb gnabe (Bottes Baußt vnb verBauF’ ^y woißie^tciner/bcrniebtrnttfoleber^^e^erey/wices bie Geißlid/cn nen/bebaßtfey:’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .jy
Dub biefer Simon mit fein XlncbBommen bacetnen befonbem -O^ ber (Übrißenbeitaußgeriebtet/baben aneb (Tbtißen wollen feyn/babé 1*^ (jjjr fen laßcn/glaubten an Cbrißum/man bielt ße aueb für (Übrißen/warefl Ö^^^j tcpbilofopbi/voraußpitbagorici/Stoici/piatonicibetfcn vielbefonbci', ^ eimoKiadm« jnn bet/faßeten/feyerten vnb ebreten aueb bteXlrngclwicbic ^iicberrtocbV0|J% Ctremanif». ben anjetgen/bielten vielaußgewcibetSali?/'Wacbßliecbt/IVeibwaßc*'^J^j( bereCreu^vnb befonbereSkreuter/IVür^/befonbereeßcn/trincBen -Óptty yj bcrglcicben/ CriuQel/CreuQel/bettcn aueb fonbere (Bebett vn Segen/vin^ mevnbcBannte Xlamen brauchten fie/meinetcn bie Wort betten große bcrgleichenbiebcfonberCreui5/bamitßeben(V5enfcbenbelßert/bieKtlt;if^quot; yƒ tenvnbböß (Beißvertreiben/ lebretenoßentlieb/wiemanbie (öeiß?^''’^^.^; sebtU sjimoniaco- einerirlOcrtvnbgcwaltigfeyrtmöcbt/bieltenSchul/imiBriechifebett^^o^^y rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nant/ beiß ber gemein (Dann bie feb warQ Kunß/ nennet man im (6i^i‘ÿ’,41
orîefromançei;. nbsp;nbsp;Necromantia,haben alfoauß ber gnabe (Bottes/ babureb bie rechten CbtiK^Lu
letn W unberwercB wircBen/cin gewiße 2^unß wo llen maebeniDn Simon iß bey Key fcr daubius weiten gen Kom Bommen/ bat ba ßi” etmonw qsifDiwg feben laßen/haben fm bie KömifchenKAhtju ehren gefegt fein Kilbnfp^Li} fliibcri^bsr. nbsp;nbsp;nbsp;ßabenbeßWaßerßußTTyber/ßburch bie Statt Kom ßeußt/$wichen bet^^jj
cBcn/mitbißmvittelvnb Dberfchrißt: Simonbemheiligen ®oti^”y*ù 2(c5tbev3ftbcttattfj bclßcr. lÖer brachte auch juwegen/baß daubius ber Key fcr allen Italia von wemfic anbernChrißen/fo auchbamals fur^ubengehalten würben/bie
basgan^e ^talien/verbott. Dnbhatbiefer Simon viel nachBomen^i^^ U ling?^”'^ ^^^ quot;* immereinenaußbenanbern/vnbhat fieber gemein (V?annauchf0i^^^^Lt!
gehalten / vnb (Thrißen genennet / haben ßch auch teußen Ï**m^24 üU hefonberc (Tbtißen außgeben» Dnb Simons nachBommen vnb ®^^*’^J({
-ocr page 411-(tes ®ott9w$î5mrf(0enSlt;ew. CLXXIX tblt;!L,.amp;^^!5**^*^^»gt;haben) flt;yn^lt;tt4ftbcr/04tiwtttitttd/^4|tUbee empt^-
^«^«v fev h ^’^^ febretben/ bte auch vvfrteb geben haben / bammb ba^ ße ó^n'/ flt;«» Cbriictt ®*'*^^^’^'^^**®^^^ ^^’^^'^ vnbiOetben gemeittet haben/bad anbeve ^«ntuhff “*^!^^’*gt;lt;**^6^ünfïUvweven/»neógehe|rbtn3ntti;wtcber ©ebwav fttus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifo fcheUen bte Chnjïen bie gdebreefkn/f reffltd?en Petben/ ^a'/
J^^edCh^ • ctontu0/baße ben 2lt;eyfet: Hero loben/baß er ben Chrtfïen fo S^ô taQ^ ^*^^^^''^^‘^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ ^^^^ hernach fchreiben werbe/Dnb noch heum
^•^fiicb / '^^^^*^ ^^” Chrtfïen feynbte meynen mit (cl^amcn namen/CreuQlctn/ ’’Hn nbsp;Z Sar hartem leben bte Octfïcr ju 5winge vnb ju gehorpm ju bringen/
oeß 4bt6 von ©paunheitn etliche ^ iieher»
“^Jon ©.petcr/wenn er gen «Xom fornmen ft igt;.
^^nterbiefem Claubto/tm anbernfarfctneóXeiche/fol ©ance peter/ab
(^ wtche fagen/gen Kom bommen fey n/bus ban mit ber warheit nicht befre i e.petrus iff im mv ^îî^*'^hadbilt;beiliglt;0chrifftgrûnbtlichbcjeuget/3mlt;rften/wie Cm ^^‘«»w» «a
b(}bm^^^'^®’^’^**^^^Vlt;an6 vnbXtufebiuôin freu Chronieben auffgejciebnet maP v^?i‘^'^ König nerobeô vor Oftern ©anct peter laßen fahen/ifî noch'/ ^^s erg airgumêt, Sebto^” ®®®^5^Phigtworbc/baflèlHglt;M*^3c|borbc/(lt;ynbbk dOaben au ß fm
»•«I)»^^“**^^'^?’ »hrtgt;«»Mt »«^RwlwmU euote. ^^ ^ „^ tt’otbc /v ^”®*“® ^^*^*^ Juben / bat^nterauch bte Chrtften bamaiß begrttfen ©mt geptaget. caôbcS^^^^^^‘'*^‘^^’’*”/^‘’'^^^‘^^-^^*’^‘^”'^'’^*^^*’^^‘^”'^’®^^^‘’‘'’ lanter©. C*v/ -SdsaiPecOtigM# gefebeh '^^’^/^”^ Öa^^fontud Crnnquilluóim leben daub# mclbct/ bus iß meut.
(Eek *^’'’^ *’^attbren far beß Key ferthum« daubif/wie Kcba fngettad? Cbd ^’t^tein vnb funfftjig far»
fie» JA?^“^*^*^«hc©.paulud von Kommiß jn ben‘îeutfehen/bamaUtn^^ ßttift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*”’ Canbe ©allatia C fo auch Keyern/ wie im crfîen Kuch bewie//
bteriîH ^^Ê” ^^^^ ^ ^'^ ^^^ achgehen far nach feiner Keberungju ©. petergen •»«Ä;**'Ïquot;‘Ï^*2*»f*«^*“ff ^ *»‘9?»•*''27’«rIwbcerin ««t«Mar«« Jwolfff • *^^’®lt;hiafunben/ bas laufftauff bas wenigft äug bas etlgee ober ment.
Öoift ^^’^ ^laubif / vnb nach Christ lt;5eburt in bas vier vnb fnuffgigge far: Smftïîff^ h^ô offenbar/ntemanb C er wolle bannbie (ßottlichen tSißorien lü^-©•Pat 1 ?^*'*^®wiberfrrlt;ehc/baß tmerfîenfar besKeichs Kcyfer roeroms bitten/»« v*”*'*^*^^^*^3^®’^^^”*|^3‘quot; ^^*^ ^” jiehen/aUba Chriflum ju vertun b«allh”°l^^^*ttbrittenobervicrbtenfar/vnbmitfmCucas/genKombomen/ Äo0V(ertgt;t2(rg«n bietet / Pu .h'^lïom on mennigltchôverhinberung / jwcy ober breyfar verbón// »*lt;»»♦ «twan^^^htnlfo von Kom auß tn fetnemvnb ÏTtmothet Flamen / viel KrteßV rusa ^^‘*L^*’ vielen Chriflen/bieergar ßeißtg griffet /von wegen etlicher/ ftt(bt»*^'’S^^*'”^^5^^^^/ ^hut weherer noch ©.Cucas Beine mclbung gar î^®’Plt;:flt;ïr/hcttenwarlich folches nicht vnberlaffen/wa©. peter biefer
fo JuX^*^^ ''”^'' S^wefen» jpergleichen in bem Krieff/ fo paidus ju ben Chriße/ «©«o fftnfft 2(räu# btn/im ’’^^‘'‘^^’^/auffbem weg gen tOierufalem/aUbu erbungefangen ijlwor^quot;*“’^* fctetMt^*^^^”^**‘^^^yr^*^^^*^®*’*® ^''’^*^^^^^ff‘S r«^*^ ^^*^ ßnbets) fd)rcibt/gvwp
6.Pef Î^** f'^^^^^f'^’t Chvifïett/(V)attnvnb prauwen ju Kom/ bett fur war '©«»(«t^ßt^liw ^Æb ^^^ »amhafftigen ^wólffbotten nicht gefchwiegen noch vergeßen» quot;’”*’ bernm ^tV^^^^ **^ lebten Krieff / ben von Kom ©.paulus C ba er f e^t jum am
Uttt« /S^ Gericht geführet vnb ^m Keyfer Hero jum fchwerbtvervrthei^/ ^^^ P^,^ 2{vw f^^rben folt)ju^imotheo fehreibet /beBlugcterftch/ wie er ment.
alUvom S^^^^^/ïvevlaffenfey/habefmBeinerBcinenbeyjlanbtgcthan/ feynb ^^ Ju ft 1?*'^*'*^””’^^S worben/allein Cucas fey bey f m bltcbcn bas war ©.pc; f«uwer !^Sercbt/wa er unberß/als bie gemeine fage ifl/bamals ju Kom gcwe«-P«tcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hemnaeh weil ctlich Bünbig her alten (Sefchicht bejeugen/ baß ©,
2^lt;yfcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''’^^ **^* einem tag/aber nicht in einem far juKom von
Afeynb worben/Permcinen bie anbern/ ©.peter fey Shittu' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^’’^genKomgejogcn/wicwoletliche fagen/baßpetrus le*
beimlictlî^^®^”^^^^^®’^’”^*^^ f^y/Karumb baß c wie es in her heiligen ©d^rifft
3 ^‘tangejcigti||)©unctpa«ludberPeibettCwcld?e puuptfBatrKom)
P h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cefaubter
-ocr page 412-fèae anber ^ikÇ ^o^nwe ^«entôtÉ'
9{r4WtttMtblt;iff«tigc (Bcpttthtcr Vttb prebf^cv fcy von lt;5ott acorbnet / vnb ©. peter b^bc alM”^ ^£S£S^^^^^^quot;'^*lt;^l'lt;^i'‘^^^flt;^|««»'»f^*•quot;*»a«aigt;Mà»^ ct»mr«gt;miiKu. nbsp;nbsp;Jubctt fcbKtbtvonTJabylonnufibcrÖtatt/brtmnbvtl^übcn waren '*gt;^quot;^
(en baß ficfid) wiber benejro^meebttgen ^k^ntg vonperffa a«|flebne«n/';^ Jofepbuö fdu’ctbt, Ïgt;te anbern meinen es fey TJaby Ionin Aegypten / fo 3tlcbcyer/vnbiealten(V?empbi6nennen.IVtewol@.tOieronymn6/ainblt;«^^ VC mehr/burd)Babylon bic rote tgt;ur/ bie bie jnnt^e Weit verführet/’»“^ SsfaSÄffS *” ©Oobannte-Offenbarung jugenant wirbt/ Kom vcrjlcbn/0olcb?^ fc^neben/wafle 9«^ ^”^3'^^ niebtö/es fey petrue51* Kom gewefenober nit / id) wil mid? mit rej«lt; ügw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barumb reuffen/ee gilt mir glctd?/fold?ett janrf vberfd?a|f id? in bietOobe^W len/bamangcrnbabert vnbbifputiert/vn allebingau^meffenwil/babenp*’' nid?te nnberf 511 febaffen/ benen vil wil baran gelegen fey n / bie jr eigne ebf^” no^Zvnb nid?t Cbrifli vnb tree nvd?|ïen/ fud?en.
dfebatvon bifervnb bcrgleieben|ad?en vor etlichen jareneinganiJ ^® gefebvieben (^arftlinè von pabun / ju ÄeyferCubwigen/ fo ju lt;Owncblt;gt;y’5 begraben/tfb vor fünffjaren ju 134|^l gebrütet worben/wer wil ber lefe lt;^3r^ wol/wirtmebtbarinnenfinben bnewiber ben gemeine brand? ijl *I?n^^^^’'.{ bie f4d?e wil anfeben/fo ijl 0.paulu6 tn feiner veratttwo:tunglcbigworïgt;crt'*l in bifpanien vn anber^wn bingejogen / bataUba Cbriflum and? x-erbiinbig wie er fm benn fü^enomen bate/ vnb i(l barnacb erft mit fampt Ö.peter in^ leijten jaren beb Kevfertbumbe ncronie gen Kom wiber Bommen/Ö«‘® pf^ttfl (twewge 1» nemme ieb auf? bem Caccantio/Ccrtulliano vnb and? ^eba/ welcher weii^”^ pÏÏwmu petro KQtbemachim Key|ct Jerone ich befebreibenwil.
gtrir^gmOtomtpin
'in'll t'en ®r(e§nm onter ^f t?ff r ÊlauNo.
nnm»™i««lt;TTïfLi 3)ilt;flt;v5lt;ttblt;tbcngcUbt viKBclcbncn /»nere wcld;lt;n Poinpod/nö (J^ ' berbiegan^eWeltbcj^rsebenbat.
57ao tgt;er feefeßte Kvofa lvif er wol f in^ mit ^ Xuif ’ fchcnfcpgciPcfni.
Omtttu6 nero if nobarbue/ber feeb^te Kómifebe Kcifcr/i|ïfa|ï Oen ‘Ö’ci:rfd''en gewefen / bat jn reichen folb geben/vn faft vertrattW^^j^ ferne boffhung vnb tro|Ï auJf lie gefeit Caló ^acitu 6 anjeigt ) vn Jm bie Ceutfché emit lid? gebolffen ^rmenten/^ntannienje^t i^ngcU*^’^^/,^ 6d?ottlanb/lt;5allien|eQt^ranlt;freid) fo abgefallen waren/wiber jugebw 'Tfero »ringt oê^e# bvingcn ©yricnbcfd?iii5fn wibct bte Kónig voupevlicn vuiu 3legypflt;^'’^.. füi(nc€ait6fdgt;«ff«n bernta/3tfien/3llbaney/|egtbiegroffc‘Ïürcfey/treuwlicbbcylÏ4nbgecban’quot; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ryfenfehicttenbamalejween/mtcnamen^errctttervnb^alreicb/gf’^^^L ’*** nbsp;nbsp;jum Key fer Hero / begerten etlid? 5elb / fo im Kómifeben Kcich am S^^^/^rf beS Kbeynd lagbatc man folte |nen eyngcbcn/*Vnb tbeten jn in bifer bey|lanbt‘23eycrgall/ einïrcntffber5ür|i / fo boy fón|fQtg|arenan ber jOof ju Kom gebient harte / vnb von Öergog if rman von ber Körnern ^. gefangen war worben/ Dub bie jwen obgenante‘ö^eutfchen fagten effentn^ Key fer Hcro/if ß wer Bein *X)ol(t vnrer ber 0onncn an manbeit / treuwe/ vbcrble^lTeutfcben. Key fer Hero machete alle bey be 23 Ärger jn Ä bos biefelbigejeitein grof bing, eine befonbere ebr/ gnab vnb freybeirw^r« OJon Ofm jJeOf « Kcnfcri' ?7f ro/wae’ für fin ^en flt;9
8«Mi»»gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft
0i^ n ben erlïen funff fare bat neroganß wolregtert/baf auch
I Key fer ‘Îraianuô bejeuge t/ ber |prach aUeweg/ baf alle Key flt;rrn»’^ !^nichtgleichen bem guten KcgimentKeyjer ncronie in ben jaren / 2lber nachmalß bat er fid? meref lich vevEert / alfo from er ifï fen/fo wüjï i|E er bemach worben / bat gemeiner alle (V?enfd?en P^f^Sw »nb6ch^icf/f«y Bet» vnberfcheibniehr/dUein baf einerben amp;lt;^^^lt;!^^^p^l^iH
-ocr page 413-M9ettSÎ5m#lt;«®lt;îgt;flt;fm CLXXX
hvckk ^^^*’rtubev/ batpcbmttgcwrtlfaii|fbk @d}wlt;tVQcfnn|ï fo eine Uu'/ si^^x’i^ÄÄÄe:^^^^^^^^^^
a '’J^^’?^”3^7 / bnvcbIVrtf|cr/Àvd(î/ jCuffc/Cèc|ïtrtt/Ctcd?t/^ocf/Ó4d?ê/ Pevev f ^^^^^^*^^tt (Baijcfdwcvct. îbaf? |blcbcó alles niebte bann lanter lap^/ Jubter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^^ f^lbflinnen worben/ vnb batnte Betn(Wenfd) fogrollen Injl «buirh ^^'”1^3^babt/vnb fie alfo gefórbert/bat ein (uflgebubt bte dOenpben tie? .?'*^^^/’lt;gt;Plflt;rn/ wiebennbtefer2^nn(lart vnb brauch iff. ^sbegert Kiihff k *ÏS^^0^*^^^cnnba^ er mit ben (Kottern vnb (KeijlcmCwK ftdjbiefc Jufolrk ^^^I’*^^f )5ufdgt;affenvnb jngebittenbett-^6 war bey /mallesbad/fo etdtl s ^*”bofèm Aberglauben bienct/vbrigdgnugvorbanben/ noch verachtet ecfiwarçrungiiî Jetcifx ^ laiche 2^tjn|l / vnb lief ba von / baf bann ein grof vngejweiffeltd ^quot;*?‘ felh Ff-^u k^^'^^^^ ^^^ bóberey fey / Dn wie pltniiiö fchreibt/bas foheberman tft/i?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ©chwanjebunfl eine verfluchte / nichtige triegerey olt;tß ^^^’^^ ^^bd?crmaßen ein fehein bnt. Dnb ifb tlero als blutgirig gewefen/ 3lt;^^r'’^^^*^'’‘^^ttbcrrt feinen eigen ©tieffvatter daubium/von bem cran bas ^n^^-^^ ^‘^^*^blccifï worben/ feinen Kruber ^riranniemn/ßm (ßcmabel ^„»J^^rJoe”* lt;^ P^*'trfd?wcfler4gt;ccauiam/mit g»tfr fein eigene ÜOutter mit bem fchwerbt eÄwefnr Jubquot;^ bat 1 nbsp;nbsp;nbsp;^‘*f *‘lt;i»cf in einem ©chiff / jr von /m bermaßen $ugcricht ? vmbbringe Pr^eptor.
tfHp’'^*^''^^***^’^5Md)tmei|ïer©cnecam vubbeßclbcn^ruberSon/benpoe^/ «trt«m”S’’’‘’^ ‘*^^“d) bezwungen / baf fic im |clbß ben tob erwebleten/vnin ySrZeSw?quot; -11 j .‘\wlt;'lleaber« fchlagen helfen. Derhebe betnem Bein Amptnicht/fprach ORevo fpruo»jm fee# ich nbsp;nbsp;nbsp;ö ’^df t wol waö ich bebartf/fchau wc baf niemanbtd nichts bube benn nbsp;nbsp;^•*’P“«*K«’ fetn^fc ^^^utt Kom lief eranjunben/vnb fl)anwct aneinem'd?urn5u, batt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ^*'*^**''^ P'Sf^ / ^*^ '’’^^f feben wte %roia gewunnen wer worben. ^‘’quot;’‘“’^*J ” ‘^
ïoeifiE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^*’d^*^ Àrgfïe / vnbein©ebauwerber (lOcnfchengcwcfcti fey/
Wlb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®'^^^’^^”’^ mann bennaßen wenman einen lOerrn fchelten ittbet 1 ”*‘**^^’* ^^*^^ ^ wie wolbif voorteinen weiblichen flarcfen man beiffet ^teißb ^ ^^^fd’^” ©prad?/vnb bat eilten folchen wnßcn5»rßcnbcr vmb^' littc/b ^^'^^'^'^^‘d^ß/^uö groß niedmge Komifche Kcich bey vicr^ebe faren er^-baute^^* ^^^^ ^^^^^^^ veriaßcn/i}l von/mgefallen. Aiföfeynb aud) bic'^ra'/ ï^uubt/'^^*' ^^ gewichen/vnb alle KAmtnerltng haben vnber in bic IJettgc^ Vubbdv ^bergleichenanbern^^eyferlichen Daufrath / vnterfid?gebeutet/ ‘'^^4)bavongeßobcn.
'^on kn S^nftcii/vnb vorauf von @.’Pa«(o.
(^k ^«ttn/wieobenangcjeigtiil © paulud ftd? vonX^pbefoauf ber ©täte peregrinatios. Q^’^^te/^ogjcvwiberin^uropcn/Cßricchenlanb vnb(VOacebonien/auch pauh. Öc^ni ^’^^^^ C^nber bif an bic ibonaw / allba lag er ben IVintcr in einer i^eyeten^^ ^^*^°P®^’5Slt;want/fowir©chtlbtawbe»ifen/inbcmlattbic^t73ulga'z
r^*^^^ 5“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rieff/baf er w im beme/^og nachmals wh
^ilt;6t '^^’■ÿ^^^‘'^^/bUeb allba brey (^Oonat- vevcünbige CbrifBnm/bam nit in ^ie 'Ï 'v ^ '^*’dntbon / wie er in» mehr ben einmal furgcnoinen bett. Dnb ba im *ihnxo ^‘f’^*^*'^lï*W^f^ / fanber ein rabc baf er wiberbinberfich in (lOaeebo^ C^ect ^^'^tebt inbie ©tatt ‘ïroas/foauchAlevanbria heißet / in Afen/am
He leihe ^®nx®*^^^en vber ligcnb/'^imotheum vn (Trophimum/vn anbre / baf
bpot/kr u ”** warten folte er 50g binber ßd) in UOacebonienm bie ©tatt pbb
S«nin E ^^^-^ ^^^ Bibern/führe barnach ober UOeer inAften/bamin funßFta Ju benc ^•”**^^^ Statt/ vonbifcr jwey er ©tätt einer hat er ben anbern ^rletf ^lt;tt Dfi ^'n^^^*^” gefchriben/von bannen eilet Ö.paulus gen iOierufalem au|f ^er^*/?^*^**® ’^^ ^‘’^ ‘^”^ bifem weg ben ^rieff^u ben Komerngefehrieben* PitbetcA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©dwifft vnb ©.pauh 13rie|f’vbcr fiber vnb jufantenlicfet/bcr Pbili»6 b^ ^quot;V^^^icwol vberal bic Chrißen ©. paulo weiffageten / aud) ©. DienJai ®^dgt;lt;tt/feinevier‘?r6chtcr/e6würbeimnitwolerbotten werbenju îSauluft»”*^îï^’^*^^^*^**^^^^^**Pf*‘*”3^**’®^^^”/’’*d)tsbello minber eilet ©, »arettAS? • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^^^ ^“^ ^^‘^ Jübifchheit/
nit fo wol mit pa ulo baran / bamen mit ©.Jacob 511 im / hielten im io h ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;für/
-ocr page 414-®rtö (thber ^«lt;0 ^0^W'e ^tweÖiÉ'
rnr/wiciievonimporeten/erveracptetgangQiejuoiiajneit/vnwer*^;'^ worbenvonbem(5efc^ (VDofe/vnb richten im/erlbltc^ebnaebbem '^ e paufus up ßc^ brand? mit anbern anff bem naupt befeberen laflen / vnb aUba in bas nbsp;nbsp;ï^li
»qgerni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bauf gehen/ vnb bafelbff nad? ber jüben brand? opffern.îJas tbct P^‘’l\’î2r?
gete item rabt/ im (Dottedbauf Barnen bie ^üben vber in/ febvien/er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,|/
bcral wiber bie 5übifd?heit/(Sefeg UOoyfi/fd?klitten in herauf ju ber fperretê alk irtbórju/vnwolcen in erwürgt babê/Ïgt;a0warBunbtglt;fv^%((i brtbmtoiiie» Paula óbcrflen Komifeben Hauptmann danbius Cyfaö/ber mit c did? lt;u »gt;» IW« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb Keutern bic 6tatt Hiernfakm von bef Key fera wegen innhefi^/^'^L^/
mitanbem ‘Ünberbauptleutcn vnb be^Kncd?tcnbabcr/waren alle vnb namen 0.paulum^itgcwalt ben jfiJben/vnb fóbreten in inir lt;ÖeW3 j, 9m«m»«3m nbsp;nbsp;l^b«^«Kwgt;feJ«gt;lt;»^»«»!jgt;};iP»»»^
#gt;rt«plt;iuiHOT. nbsp;nbsp;ten weber elfen nod? trineten/btf filt;Paulumvmbgcbrad?t betten/^ai’J'A jorn an^jn baf er ben lt;5!anben an Chriffum ben ©ottlofcn Heiben verf gct.Ï)a folies Claubiua Cy f aa ber Key fertfebe Hauptman innen warb/9 er forg bic Juben würben im 0.paulummitgcwalt nemmen/ fo mod/kef , « S*“?^.*? *'quot;’‘*^/^M‘'*.T‘*“2*ï“ ’!rquot;^2«S»« Ju nâc^the^» wol hettbord?biefinger jugcfchenivnb fold?calaffcngefd?chen. ïoarombhwij* ,^ aeutfrfaneaefanot. bcy nàd?tlid?er weil fixier mit fiinffhunbert (Hannen/ 511 rolfj mb fuf ’^.^t, State Ce{aricnpaidum / jubemCanbahauptmann 5lt;liS /«^itb fiinff ^9 ^ Bamaud?babtnber 3âbifd?c 23ap|i: mit fampt feinen (5ci|llid?cn B1^3^^’quot;^q pautes wirbt »am vber © paid« ber verantwortet Heb rcblid?.3ba fd?ob jeliv berCanbahaWr «upjf für^tjic« »tr justin bte fad? weiter auff/ bif ber Hauptmann von Hicrufakm herabBe^^* Ægt;ru|îiia JtUci» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X^ubhattydiv einWeib/btef Îgt;riifilla/war cinc3Ubin/Kónig3gdpr’
®^*‘^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©d?xve|îer / bic fordert o|fr ©. paulnm/vnb höret vonimben ©lauben/ 5clig war ein lt;5eltnarr/befd?icfctofft paulnm/mcintecr wórbeim (SeUg^,^.^ baf erinkbig lief fo erinbod? vnfchülöigcrBcnet/vnbie3«benfrBlagni^^^j OTawmSJ^P«« “V ?^ ‘’'^quot;.7?iquot;= P’fe fS^?^***? tquot;* quot;’t*9'f‘’“'quot;y'quot;jS Ium folang gefanae Würben|ma«d?vtl jdiencrcn/bteltö.paulttmfnbaaanbcriargcfangew*’ «t^aitttt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in einer Herbcrg/mod?t ieberman auf vnb evn juim geben/ vnb^m bienen**
paufus tvirt Vont ^tRe »rrtjórt.
waaguta thun. Had? bem fd?ricb Keyfer Hero bem ^div bie Haupffi’^C ! SdirwirtaSgefeçt. fd?a|ftauff/vnb fd?irfcttnba»Canbju einemHauptmanieftum/berr«^ i aud? mit fampt bem König 2lgrippa ©.paiilum / vnb wolt in 511 gcfaH«^’^ | lt;ßci|llid?en ber Jübifd?heitgen Hicrufakm gcfdyidt habe / allba fid? ju vkO»
””’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber C^nböb^upttnanngen Kom/ wie man nod) pflegt 5« rbiin in 5flt;i’^‘^’^^
W4 einer febon j um tob ober funff ver vrtbrikt wit t bmgt er an baa p^r U»n£ jupari^. 0ogefd)ad)bieault;b/vnbba0.pauluôgertKomBam/verant’^^,
tttm.
Paulus welche 25riffferju Oîom geje^nebt».
C/gt;roftdfriin»et3t# tet er ftd? vor bem Keyfer VTero bermaffen ba|^Mevo ein wolgcfaikrt l’‘^’:^ Taneudu pauuter^ bett/Ifrlaubteim barerem eigen iOa«^ beflunbe/ vnbprebtgetaUbajtt’cyi^ paXa wie rang er anffeinanber Cbnjlum on mennigUebe verbinbem/ borffteim»niemanbin*^ jH‘7iomlt;jei)rft)iqt. ren/modneiebcrmaiijuimfrcyeyn vnb auf geben. ^» haben auch lt;fl^l^^ Keyferö tlcroÖofben(Diaubenangenomen/ vnbbatallbavonXonxiöf^ Wirt wrdgt; pan um p^|.jjjj(j| ö.pauluö nad)folgcnb€ Crieff in bte Cbrilfcnbeit/ «emtieb
am er (fen 5 w ben quot;^eii tfeben/bie von ben falfcben (ßeifHiiben jnm (Defeg g*^*^, gcnwaren/ÎJarnacb^uberÔtatt ^pbefo vnb C'olo|fa/^i‘^imotbcvbc»^^_ bern75vieff/vnb 511 Philemon auch ein/juben Cbriffenber ’^óbifebbek/*’”*’ lt;iOacebonien $u ber ©tattphilippi / bae alles bezeuget 6. Cuca» / “X^wl^ liejeteöaucbirtbencigenen'^rieffenÖ.pauli/weiter iff feine heilige vorbanbenvon biefen fachen/3n ber prebig©.paulu» juKomenbetM^**’ 1 fein 2311 d? / bas er von ben Cbnflen gejebricben bat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Ql’i'itfV von @. pc (fï vnO @.^aulo.
^^quot;ïrïidjcindncM/ttrtdï bemS.Pfuhle jtivcinadi eïnanbev ju Kotwffn”^ get babe / fey er von 2^eyfcr ilcro ( her nortt from wnr/eingut Ktgt***^ ^*^lt;^gefubrtX'*^y l«igt;tg geleit worben/fey in t^ifpamenC wie er verbeilftf •^^‘' lifVenenben in feinen ^neffen^ge^ogen/babe «Ub« Cbviflutn gepr^ig^* ^
-ocr page 415-fton^cnS^omtfcfien^vcpfcrn. CLXXXI
woit^********.^^ I**^ tTcw gvoblid) »ettewt/ cm wild ƒ nbsp;nbsp;nbsp;/ bturgirig Kegic
^mb/f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S*^»3lt;tu4?bancbcnmtt Ï74mnwcrct7 pfeift en vnnb Singen
«rtnri^Su’P^^^ '’”^ ® • Plt;^^^‘^® *^*^ diwnbcrgcn Kom tommen / wie Cn^z propèe«9p«»(». bere nbsp;nbsp;nbsp;•^‘^^’bc/baben vtlbunffttgc bing fnen von Cbrifîo offenbaret / vu atr/
tintt’ ^^”*^^^*'^*^^^^”^^*’ Komgevrebtget/voiaufj wie lt;5oct in bnvçer $eic
«voc'^^'*^? ^^wi|lt;plt;n Key fer bem Komifepen Keid? werbe febiefen/ber werbe OTarum paufue va Ifm^^L K ^*^’®^*^lt;^ begeben/ werbe bie^óben flmffen/bie t?aupt|ïntc Oterufn'/ P“^quot;^ ïï««»« tonriffi ^*5iS^^’ÏpW/Ïgt;4Vuwbb4|ïevon einem anbern Keyferwetf|^gcen/ ^^“’ **’ htt ^ ^^'^®** Herone mit fampt anbern Cbvifïen getobter.“lOnb es erbnebee jm Mth”*'”^^^*^ ^.^** '’^^ marter/bepnbere ‘^Tób/bieerbenCbriflenankge
f x p'^*^^®'ÏacitiwvnbSuetonius febretben/vnbfnbammb loben/ febek/ Mantua vnb«ueta Kbmäben bie Cbrijlen auff bas btnberfl / banend ©otrlof / fetnbfelige nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O’^ewm»*
^^wff^^lbannen^ nbsp;nbsp;warnmb/ werbe id) von fïunban an feigen/ eSÄÄ^tnr **
‘^TertuUianuö febveibt ) b4t Clemens nach fm^u Kom 511 eh
”* 4 wd?tommenen verorbnet.
®fr m vnffm Sank» gtperbigi Ça6.
Sg »nfevn «Itcit Scbritfccnjiip^fläi» vtgt;igt;Kcgcnfpuvg/»nb aubcvgwrt bey ben alten t^ijTorienfd?reiber/bcrgleid?en in S.pauluöKricffcn, fu/ oeteb ba^ in (Germanien in groji ^eutfcblanbgeprebtgetbnbbett'Centz/
Ch’iff ^^ quot;^”’ben ©.‘Cbomaeber gwolffbott.S.paulußrbömet fieb er habe ®. ^bernasgateen fAk 1 ^ÏLS^pvebigt biß an ^llyriam vnb bie Î)onaw/vn wie er weiter febreibt/ î*“f**'^'?^’’‘^X*»
ScprebigetimCanbe dalmatten vnb Croatien/feine öd)ü 1er ESmï”^ uSÏ'^ '^^‘^f‘quot;*:”ó 5n(ÏOengamKbeyn / fo bamab bieiOauptltattin^eutfcb'z ^»««swaergepw ï^eink'’*^^’^” ^^^ / Clemens 5« (Deyn^anber (?0ufel / ^ropbtmus 5113lrlat im
feilte ^^^^^^*^^^^^^^^ 5« 3lglawinKernten/ S.C^arcus/ ben ö.panlus ©ronttr prêtât j« Lnc ^‘‘^belffcr nennet / ju paflaw vnb Carebanber^ns/fi-uciusCyre^! cOïipn^amot^eo«, big oL ^®‘P^”lw® (V?itgenof vngefipter Jreunb/ ju Kegenfpurg/vnb binauff SSaK^ ’’^^^'^^ ^ti ff ‘'^^^4^beyn/ X^on benen allen tbut S.paulus melbung in feinen Warfuö prebigt JU
^l?’^^‘^3l^*lt;toen feijen vnfere Cbronica / wie fie in obgenannten Stätten paflaw. ki„.^’'^®ir‘^f^^lt;n Can ben Cbri|ïum verBunbiget buben/Oberes feynbbiejek Äe«? berw^S’i**' I^*5t3«rt4nnten Stätten vnb vmbligenbcn órtern nit quot;èeutfebe/ (on; fpurg?
^*^J*^t/gewefen.
vnb nbsp;nbsp;nbsp;’’*^ *^ immer bie oben ange jeiget babe/bamit iebs Bur^ vberlauff/
Cebrm ^n*^***”*^^ ^^^^^‘'^*^®^’^^^’^'’”^^’^^^^’^ Cbrifli auf gefd)Afftjres fibafl?^^*^®/^****^”®” ^^’^ iOimmel wiber gefahren war/bie (5óttlid)e ^om 'ÏM ^^^^*^^“”3^^” JübenamerfïcnjttDterujalemverBünbtê/Jubwnber àtenb ^^^^^^^^^^■^‘^’^ ju/namen ben tMmltfd?cn frib/fo inbod? vor langen ten (i ^^^^ ^‘^ beiligen Weiffager verbeißen was / nicht allein nicht an C mein«’ teH/tk^^^’’^”’’^^^^^®/^^^^^^î”**f^^*^^’*S*’^^*3*”®^^*^^ ^”^^^^^^’^‘^^^‘^’^^* fattbr *»2^”’‘*”^^^^‘’3^ ^^’^ ^^^ tobten an / ben (ßottlichen Pcrolben vn (Bez 3jj^^^^*ttttt|Hiche ßemitgerte nauf /ben enthauptens/ bifenverffeinigtens. ctlt;r/i5^”?*‘^^’’^^^^’’/1^ ßcheinebti^nennt/nammanwaser bett / (ßelt/^l^ bet« ^ - ^^® '’‘’^ was es wolt/verpancfetierten es bie anbern vnter in felbs in »oy*!5*®‘P^^^*^wrtrb auch geringen/vnb in ein wölbe war ten quot;Saburn gc«’ ttoK-^^^t^'^^*^ ®’’^*^^^^^^*5^ / entran er bem (5rim / bArtigBeit vnb blutgt«’ ‘halle P*^ K’ben.iöic anbern perolbcn vnb Schüler Cbrijli jcr(freuwten fid? bdt berfu^ ’^”^‘^*^ ^^^ 3ûben / festen bie grurtbtfc(l aUcntbalbe inber ^ubifch« foißb ß gt;# ^^*^^” ®l‘^‘‘b»ens/er litten viel vnb mancherley burchben vmb^ ftori^J^'^’^^^^^® '*®” ^^^ anbern 3óben/ wie bann in ber (Göttlichen Pigt;
h von ben (Befanbcen (Bottes bcf 3lllmechtigcn gefchtieben (lebet.
llcbeA^^‘lige S-paulus/weilanb ein befftiger abgefagter ^obfeinb Cbri|l* ^‘h w ^hmens/fo alle iOeufer/wieeinbungeriger Wolff/ auffchloff/ju verfehlt ^omtM ^'^^^[’.^^‘^‘f^en fanb/es war5rauwober(Oann/iungoberalt/warb 'hdifebe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angegriffen vnb vberpolbert / vnb von bem oberflen lOim;
^hi^e*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^” einem ^elbbauptmann bef heiligen (Blaubcns beftcllt/
tt auchfelbjifchrcibt/ill erbererflgewefenber ju (Pier ufalcm ange hebe Pb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat/
-ocr page 416-@4t0 (tnber ^ucO Jjobiuuiw ^wentint/
bat/vnb in allen Canben geringe bem mb /weit vnb breit / bureb baß
Kómifebe Keid? bie 3bgótter angriffen / ben treiben bic tbór bef eröffnet/ bie braffe vnb macht bef (Sottee infebwaneb bracht/vnb vnfete»^ ren Cbripi panir obérai auffgepeebt bat / wie bie anbern ©ch^cr ^bvm‘^ lt;nbsp;(5lt;iplid) jafnachtfpicl vnb tbtmmelreich ober ©pielwereb ber ^’ibifchbe’^^^f bie©cl)riffeim ©riechifchent^ypocrifn/bte vngclebrtcn gleifnerey **^**”^| anplagtvnbvbcrrmnbenbabcnvnbfcyninallen©c.Utcnburch änganö lt;9^ meinCwief cçt cin^urgcmeifler in etliche ©tutten) bnreh gemeine lï^^f^-jj let worben ehrbare alte mânner/fo süchtige/(Botteforchtige/ehrbare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j^
tinb betten/bie baeVolcb bie heilige ©chrifft lehreten/ïban ber fein vn Kinb nit au|f ©ottee forcht jeucht/wie fbl er frembbe vn ein gange nbsp;nbsp;nbsp;^ $u ©ott bringet ©o ld)e beijfen ©riechifd) Presbyteri vn Epifeopi, vn beip P'^^’^Ù inber ©ricchifd)en©prachen/b noch Alter ifï/wic bey ben fiatetnernSen«^» nbsp;' Epifcopus,aló b poet l3omeriiób:atjd)tó mehr ban an etmenbz iff ei«2(-ttflÇ^ vn Kimbtfchaff ter fegt heißen wire pfarrberr / von bê ©riechifehé wore 1 « chus,fo einen helft bey ben2Hten/ber ben Kriegern ©olb/yuter vn narungÖ j^ij bey Óoratto / ber ©aßbete einem vmb funß auf belt/ ben er auch patrem cy ‘ CetnenDatcer bef wollebenö) nennct/in ben alten Krteffennoch v^vbaw^rL., vnfcrn©tifften/baf parrochia beiftbae wir fegt Kißhumbnennen/DttborS nanntet brauch mit ber wähl ber pfarrberr tß lang im brauch bey bew*ù
Cbrißen gewefen/wie es auch ©anct tOieronymus befchrcibt / man Prebiger ober p farther gehabt / feyn webet lt;lO0nch noch Capp Ian/now ^ oJîûHcÇ/Çdppbnbn gefeUen/Webet Kifchoffnoch ^rgbifchoff / vnnb IVeihbifchotTgewefen/ Är^bifc^off ftp« nit cpp bemachet/ wie id? in feiner $eit melben werbe / von ber Kuben wege/oi^r^ n «ititätwefen. nbsp;nbsp;huq vn ehr vnberbem fcheinbet ©eißlichbeit vn©lauben fuchten / bie 0^J aufffr CebrcvnbKauchfi4llanflegten/ba6/foatmenCeuten5ugebó:et/aH^ brauchen wolten/wie bey vne auch mit bemOpffer vnboebenbengefcheb«^ L warb man jurabt/baf man boch einen erwebltet/weil man fovilfrortinn’^^.^j pnben bunbt / vnb bie recht ©ottefotcht fo tbeuwt war/bet vbet bie anbe^^’L^, aufffche folthaben/bamit bie fach recht jugteng/bergemein lt;l0an nitan^M” tet/angefegt vn betrogt würb/würben fold)c in bie groffen ©tatt gefegt/ ”^ .ƒ man fegt Kifchoff nachmals woltc bieauch benKttten baben/frem gf’^ ’’-^) flolg vnb ptad) t nachgeben/fegt man wiber auch vbet fe/ bie wir fegt P‘^^C4? patrtrtre^« ju «i» eben vnb ^rgbifchoff nennen/Dnb 5112lgla in Kernten ober Friaul iß ^‘^t[;tn ^*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttiarchatgewefenvbetMf Canb^u jCarch vnbenbey t^nö baöerßit^^' f £anb ^rgbißhumb. JnbemCcbenvn©efchichtcnbcrfgt;eiligettvn^’u,(}^ fenbef Kißbumbö/iarchs/ fegtpaffaw / fnbich baf ©,(V?atv / benö-Kjn lus fein (TJitbclffer nennet (wie ich etßobenange^igt habe) m vnfern/YÎÙjj OTctdie ff^rtlt;iam vnbetm3»/wieobenhinauffCuciusauch ©.paulus©chüler/lt;lt;9ifbem^^
auch ©Paulus vetwanbtet/ vnb als tch weiter pnb in ben alten Ktini*^ paflaw fo hat bas ^rgbtßbumb ju Catch/welchs bie lOergogen von^^^^ PSififnimBiM e«(^ genpaffaw/Key fet Carl ber ©toffe gen ©algburg/gele« bat/vier vn^^ bi»3oifttï««8fewt. gig Kißbwmbvnbetfmgehabt/als auch bie KApßlichenKtieffe noch vo^'1^1^
blt;n bcjcugcn/ vnb fcy gangen voit ber ©nw vnbtn bev^uff mit ber 2^‘”’^^A(0 gar bmAuffan ben ^obenfee / ber ©tattrïnm / bn fol ehe ^»(Ibntnb 5^^Â,|i feynb / vnb von benen bie nnmbnffttgen (Befebtebtfebretber melbung f folgen bemad) / cbenvilbebnltenircaUc Ïlamen/ etUd) feynb jerbroeb^’’' |r^urrf(ïalnnnvnbebannt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^
Vetuaria Tefprun.
53ôrafîrt tin 351«* fd^umb.
Gaurinum.
Uttis IhH).
3tn ‘X^nbern pangey/^eQt'Vngern/fcyn vergangen/ Sifciaßolenti^gt; j,/ | ria,banneó fey le^c ‘XJefprun/bne^rainvCDetfel/ bteer|l^$ntgintn y^9 f an^ ■23eyern bürdg/wiberanffgertebt bat/vmb bie Keper brt0t|ci4* ifb je^c J3gvainba0^ipbnmbbetftjegt^araftnbaberirap'erP»f bie ©aw rinnt. Arrhabo ober Gaurinum ip Kab/Teutoburgium iff Vrto JJƒ ^ùnff bivd)engelegen / ba bie î)r inbie èonawfeilt. Jngroffen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lulij
j eçt auffbem (ÏOebrrifeben vnb Dngarifeben Häger/Nitraua, ƒ eßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
irions ober Auguturiumip4gt; liutç bie Bauptpatt in(V?ebrem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^rot^
-ocr page 417-t0n9ett5^amtf(gettßepfcrtt, CLXXXIÏ
5tt/N^”’^°*^“‘quot; ’^^ ^^^‘^ P‘'‘’5 ^^^ Onuptfl^tt tn IJcbcm / im Canb mber bew MaroioJum. ^rÜ/ °i!x ™ S^^***^”*^/ 4merfterttnbcv Öteyrmarrft / Petauio i|ï petaw/ Celeia Pttauto.
1 *11104 vnber anbevn alten ^ïetnett nod? btefet (lew vorbanben t(l.
VI^L' CONSTANTINO CLEMENTISSIMO ATQ^TE CTâ/®^’ AVGVSTO MARTINIANVS SVPPRAESES PROVIN-CIAE NORICL
^od)^o\-b'’'b ^ f ^^^^’’^^^^ (ve ^órcfflAU vmb bteÏTculï^tt 1» bet Ötey rnwref baS-'ft^'^^^^’^^S^*^^’^^*^^**^^^^*^^^***’^®/f«blt;tttlt;ïttttofbbie geleofenbett S^kgenf ™*^ ^°^^^^^^’ ^^^^ ^^^^ Solium ,ecw4 gvoffe Ketebflctt vnb ^iftbumb/
luuania tfl (eQtÖalQbutg/Sabona invert vnb Claufett/Flauium WtCrt in Sabeni. ilïn*^*^^^^®quot;“®^^^^* 3^ vn(èrm5óv(ïentbu»ttb ßathauia ober Boiodurum, ƒ r‘^,|4lJW/AuguftaTiberij X-egenCpUta/Friixinum ^VeypH^ / quot;^°^bifium C0I15/ “reatumi(lcttt^avrft/bangt;ortt(ïl^(fenfel^ genannt worben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ rXZw
Augufta Vindelicorum tflvnbergangen/tfï etwa v»nb(V?óndgt;en an bev^pt
S'«3«tt/i040feynbtealten^i(lbnmb/(btnba0er(lalt^t(lb«Mib btefer Üanb
^lt;*tcb gebóft baben/ 2lnbere feigen noefo vil webv alte Ke id? fit t vn ^iflbumb
•Voie gen Cafeb follen gebóft blt;tben/tcb befebl lt;6 einem anbefn 5« erfbffeben»
‘55onï)fn5üïgt;fn/ft’tt (iemfekn Sänften vmö^ danomfqm.
^^^tfef iettt(Ïblt;f 3üben 3lt;ónlg dewefen /bod) nit vbef bie gan^ 3«bifd)^ O^bett/fonbemnof vbef einoft/obgenantef 2^óntg3lgftppa/ tOefobió 21'/ 's p^vippe Qon/etn fa(l befebter5üf(l/bnt 27. (af fegteft vbef (Balltlea vnb J®**nr«lcw/fo am mittel vnbcfbemS^eypftbnmbwafen/feineCanbbauptletif 1 ƒ'’S'^ivcfen5cliv / Stfluó/ Cumanue / 5lof«0/ vnb 3llbtnuó/ groffe (Bcltnaf gt;nbsp;©dtnatren.
»imöQd)tttbfx||el/ïDenn ba(5ott bie von3ettif4lem vnb (re UOitgenoffen mflttenwoU/ffj) tetter (nen fold) © ott lofe geinige ©cbelmen vbef ben bal^/bae in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbtiflo vnb an ben feinen/ bte (ie nun bt^ tn ba« vterQtgfl (ar vberal
oer Welt barttgltd) verfolgt betten/ wol verbtenet/(|?uft ein ^ub Cwie
quot;’«quot;frvidlobcnÄm (Ïr4|ï«rt.
be ^**’'^dblt;f:öap({5tt3erijfallt;m/VttbbUblt;Uïglt;rtlt;Bei(llid)en DAtterfa^z
J ; t!’® f’tb an 0. pa ulo niebtreeben bunbtenet war (nen entgangen/vnb tttiwoigtCbrijlumfreyjiiKom/bamadjtettpe (td) vber©.3*tcob ben blei/ Ö.3afo6 wirte ja «««/CbrilluöXJetfer/lJtfcbotf/ pfarberr vnbprebiger ju Jerufalem wuff^ hnin vorn PrebigUwl berab vnb fddug (m einer baß iOtrn eyn mtt einem IVob ^‘3tt»iae«»prftcH.
®3lt;n /befgtctd)en ver(leintgten ftc anbere prebiger / ab Ö.pbtlipe in bet;
Oternpoliö/vnb biengen (n barnat an ein (Balgern
^n etlichen 3ni§umen b« fnge le friert.
aUbtiiIwiljgcnvfci: lEiwngcUllcnptib i(bbKy3lt;«cob/ii»ic4«ÀS.tgt;i«'/ ,^3mH.
tonymu6 anjeigt/ 3lt;ïcob ber ©on 5ebebet vnb ©alome / 0. Jobunntó
M 5wólff botten ■Sruber/^acob ein ©on 3llpbet/vnb (e^tgenanter ^a^
fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cleopbc/©. 3ofepb523fubef ©on/ Cbrt(lt vermeinter Vetter/
gefd)ictte(le i(l gewefen / vnb bas met(le anfeben / beybè ty^bri(len vnb 3üben von feiner Afbfbarbeit vnb t^etligbettwegenvoraU Vs ^k ^^'^^ ’^*^‘‘M^i gehabt bat / 3ofepbuóber Vüb lobet (n febr / f^reibt/ bte %otbe ^^^^^^ ^^^ ^” ^’^ verfunbtget / ba(ïbie ©täte ^trufnlem jerflóret fey
C^^ ^^ ^^^V trüber gehabt/ ©tmon ijl nad) (m ^ifeboff ju Verufalem -©«»«rft^er^tw »orben/Jubaavnb Jofepbuß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• «bifficapi,«.
^6 feynaueb brey jubuó/^ubaó ber verr Abtcr/3uba6 Cebçu$ ober Tadd^us, ^„^^uv«#.
«q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bas
-ocr page 418-©Äö anter ^ucg go^anme ^«cncîtit/
^f*® *^i^^^* iOertj/etn Son jfneobi/^ubas ein Son Clcophe / obgenAnfes ^^w^ «re» ®(m»nt«. bi befrleinett^rubcr/Cbrijli Detter/Als ber geweinwAnn weint.
Îbcrgldchen feinbbrey Siwon/ SimonPetruSjbASijlbcr^clf / Simon Trions ^berCanançus, bus ijl ber ^yfercr/vn Siwon ein Sondeopbe / wcbrgcnrttit! tes 34cobs bejj kleinen Gruber/vnb gefch wijlcr Kwb wit Chrijlo / wie btej*^'' ben wetnen/nAch feinew Kruber ^tj^offju 3crufAlew.
Pfaffe« vetmenae» Ïgt;ie vngelehrtenpfAjfcn vnb (^und? febwiben in jren doorkin vnb C«^ Me Waden. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genben jwwer jwey vber einAnber / wie jtc bA Auch gethAn hüben wit (Wlt;*i’'’
lt;l?AgbAlenA/bA broden ftc wol biey Weiber/ober gleich vier/vber einAubet btî ben Auch ein 5ey ertug bArAuf ge wAcht/fo bie heilig S^rijft/ vnb newlicb £«ƒ CAS / gur lAuter Anjeigt/ bAf (V^ArtA (^AgbAlcnA nit bic fiinberin fey/bk Cb«' ^*rbÉ^*’b^*’^*quot;^ ^^ ”i*^ i^^’^ 5^hernbtefüf gewAfchen/vnb Vergebung jrerSunbc crwodfn 1 e| « erm. |^|,c/bAnnbiegutcngefpilnenntcrnilt;ht/helftbte^ubin/wie esbic^ubc”'quot; Wana Me fünfer jn. bergewein nennten. Schreibt jîe fey in ber StAte nuis/ inbAS bAuf 0tmo«^/ eines heiligen ©eijllichen Dntters vnbStwberltng/ bA Chrijlus jugujl^’P ju Chrijlo romen/vnb /w jun fujfen gefAUen/hAb lt;BuAb/ ^bluf vn vergcb««3 jrer Sànbbegert/ buts Auch von Chrijlo erlAngt /bcrcrjI bArvor gefügt blt;f^ ojfentlich ju ben heiligen lt;5eijllid?enDAttern ben Sünbcrlingen / vnbgeübte tenAnbechtigen prebigern/ töoctorn / ^Dugijlem vnb jCicentiAten/wi«k*t^ je^f nennen: (Duutner vnb Sólner/tOurenvnb^ubengiettgenjttvorintni'”* wclreich / bie bcjferten jïch/beBlAgten jr Sunb / Sie Aber weinten fie burfki*^
rb^ffija.
nid?t/wcrot vor from/ bei Itg/anbccfettg/vnb lt;5ci flUebe ‘V A teer.
Hcrimd? erft febreibt Cweas weiter von (V^nrin àOngbaUnn / ijl lt;t«ff*”J fer ©prad? ber'èumertn/wie |ïlt; befefjen fey gewefen mie ftben '^cujfclit/ bieb*’^ Cbrijluó wit frtwpt nnbern befejjetten von ^^euffclnerkbigt welche4ucbb^'^’ tt4d) rtb ein rei eb tVetb/fo Bein Ainb gebubt b «t/ wit futnpt anbem bergleid^J IVittwennujfCbrijïuw/rtlórtiijf’etrtprebigcr/brtWrttónacb bewnltcnbwu® betrüben/ bnt WAtten/jn von jrewgutrtu^bnltett/vnbbtcnottnrlft rnb«*’* r«ngretd7e»wi!ij}cn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
Ï)ie britt ^rauw (^Oaha ijl ©.(^Oartbefcbwejler / von 'Jubea/aujfigt;(^^ den IJetanw/ niebt weit von JernjUlew/dOnria (^OagbalenAtjl nicbt^tiMJ^ ben / fonbem weit bnrvon nu^ (DnUleA gewefen / vnb ob (^Oarw ein ©^
War' 03? b 5 lt;Ï0ArtbevnbC45AVt/etnlVtttweobct Jiwgbfrnuw feygewefen/ijlwttrti’^ fefSon luSaiw brudten Worten niebt ange^eigt/wie wol blt;r 3óbcn brAud? noeb/bnf bic nbsp;nbsp;nbsp;,
quot;ÏVittwen/bieniebt^^inber bAbengebAbt/berprebigerbAben WArten bArAu^wocbtWAn^bnemen/cdwercnjrÖcbwcjlervnbOcIVittwenge'ï®,^^^ vorAu^ fo bey ben Jüben jeberwAn fo vogtbAV ijl worben/ju bew i^blt;w* (lAnbtbAtgreijfenwwjfen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ï)ie vierbt ^rAuw lt;V?ArtA ijl Aucb ein gute 2gt;trn vngrojfc ^û jjerin / Ui’ ©egenb vnb IViijlen(V?AjftltA Au^ bew CAnbÄgypten. $)iefc vier bAlten bie vngeUbrten (lOünd? vnb pfaffen fór eine/wiewol vor «fli^^i^.^ ,a bie gelehrten ber bet tgen 0cb rijft/ lacobus Faber vnb lodocus Chthonçus ein ƒ ‘. tw^mdbAben lAjfenAufgcben/bArinnCbA^nicbteittlÜcibfey^bewetje^l wit ber Schrijft/noch lejit bus Dold feines liegens nicht, ^d) bAb vor furen/weil ich 511 IVien WAr/ ein iOoltfchucher/bieji Kruber 2gt;ietbolbl'’'^,jj chrtjlltchojfentlichin feiw prebigen von(V?Aria(V?Agbalena/vnb iü^p^t fAchenwebr/hóren licgenbA|5 widjs erbArwet/vnb wuft wich für fold^cu, ^ fchewen/es hielt jeberwAuben guten Dutter für betlig/^er jlolt$ unbarey^r gen vnberjl ju lehrnenh^tben Kitten. 2lberichfowwcwibcrAnbte Jw^^^'
lurMcriw,
C0?artlt;««tt)5:?5lt;e«lt;* nia. Wana aufj ©alw lea.
ebtr ÏCUtwegewf^ ftu.
Mtrit M^/fiUtußt.
Ï35rttbtr-Oftt6clb
J«2Ï?K»gt;
?)er Werbt 95unî)fcÇttcbm ber Sübifcb^ett/rnb»«^ bic ©tait 3iïf«P^^^’w ^^^’^^ WmifcJm fXci^ hub Xev* fer nero AbgefAllen fey.
,D biefer jeit BAmeine geweine fAg au jf/ fok ein Alte IVeijfAgiwg fey^^^d; Wiirbe Auf bem Jöbifchen /Ünnbberóberjle t^errallerbingBvt«^^^j,jj
Mv ^0tt9«n5Ïamtf(^etté?epfern. CLXXXIII ^**lt;blt;n»Hhs^”’’^® '’^”* Xómtfd?cn Klt;yflt;v 'Vefpaftatto / nad? anfang bev ^bhffu /ï/^-^’^^^®*^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**“ff*
^«rtQetJ? ^’^ 3übettitt3lt;rufrtlcm/bcv^4p|ï vnb bic (5cjjlltd?cn wit jven an'/ ‘hblt;L”'^^®**^^^lt; ”Wcifla5un5 rtuffpd? fclbfl/ bennbic anbetn 3óïgt;tH blieben 3lt;vufdl^^^ L^^*** ^^^ Komifdjen Kcicbó/ allein bet Xcnntmei|ïer bc^ 3lwptd ’’’*^‘^brt ff » *^”^^^ Plt;^wiblt;rben^cyflt;r auff/bae machten bic ©eiftltdxn.ifö ^•^b/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tomwen/cô wn^t feyn/ (te betten / wie id? evfl obenangejeigt
^^^óti A ®^^*'”^^^^*^'”^^öd)tïibctvom2^eyfcv rïerovberficb gefegt/ba^ ^t/»«?*?*^*^ ^^‘^^^ ’^‘’^ bulben woebten/vbetftelenbleK.0mif^ert3lwpr/
x i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3Ablt;n erm^rbeti H#
Keid)to*-SP^*quot;*'*gt;/lt;’^/*^lt;*tt^lt;””tw’lt;*fïlt;*^lt;**«Ff/’»gt;»^nw*gt; **^ ”•’” Korntfeben j^epfenfc^eni «beta®nUleant eyn/vnb befegtenö. Dnb babev f^luo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canbvogc au^ Syrien ben anbernKontern jn bóllfBam/
^«ifb^ Ç u ^^ ^^^ *” ^*^ puebt/ baf? er Bauw barren cntran / nawen jnt beß #lleS'^^’*^^^*’^^^*^/'*”^ ftd?reten lïeb bamacb wiber bic K^wer 511 wit ^•^W b hff ^ '’”^ notturfft / betten gute boffniwg vnb troff 51» (Bott er wfirbe
^^’^ beiligen Glauben / Gocreabauis/ Statt vnnb aufjerwcblet,,.
cterk^^V^*^lt;nz verben Gottlofen tOeyben ben Kewern/ wie error alter^cit Sj^^g'S'^JuS ’^*'”’* ^ftcb^ttinben /ió^ten vnb auff bem war?
*'®(b^^®^^^^^’^ ^tirben/wie jofepbuôber^ûb aneb anberewebr febveiben/ fclh / x *^'” ^’^ ^*^ Getjïltcben ntt war reraditeteno nur/bcutetenó anber^ wo-'z ^etft nbsp;nbsp;^^^^‘^^^^^ ^^“^ freycinb bie Kówer / wie benn ben aHengefcbiebtbic
^«Qeh *^‘^^/'”*^ ®®t*: ffraffen wil/ bie Bebren Reb an Beine IV iwberjeicben/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j,^,^ ^jj^
fpétt Ï*^*^*^® bamacb/ newwenjr nid)t war / verachten vnnb treibenbaö ge^z jeiebm vomitite bcf?ct.°^’^‘^“^/^^tnensanberf^ ftnnó vnnb auff’fre5etnbe/weinetencówürbe î«to^» fdiqci^n^^*’ '’^^ ^*^ '’”^ betten einen gnebigen Gott/^lfo gefcbacb bew arw /
*»(tttÏ* Wbaaneb.^ÏOffn fabeganQetOeerinbenCüjften vwb ^emfalew/ ^jeet vnb Jjamifc^ ittan/LiOamifeb Blingcn/ if 6 febrye einer ff Ata / fpracb fonfï niebw/ *^“®«f‘^;^ f«le»/^^u^‘”'’’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdjlug jn/fo febrye er fïAtó : IVce bir jent'/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;****
Utin k ^^ ^beten (teb fftsd) bie fTbüten ber Kirchen jèlbd aufp vnb warb eine
^fgt;«v b^ ^^^tlieherweil iwGoteeßbau^ gehört; Hun la^tmß bar onveben. ^tóe^ ®’^‘^^^^d)en vcradgt;ccten folcbcd allee/bilbctcn bew geweinen armen ^«nb ^*' ^^ folten jr boffming vnb jn verficht ju Gott fe^en/ ber würbe feine 'Viirbef^'*^’^^^''’*^ ‘f'’‘^f ffdweg wit jren Detcern getbffn bett/feben laffenZ * ’’ittGóf r ^^^^*^'’’^^^^ VolcBw^c verlaffcn / würbe obn allenjweiffel wit fei^ ^lt;ri(b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wacht wenben/vo ben Gotclofen Kowern vnb graufamenIVuo
\^n^ ^^^^^^ Hero erretten/rnb wunberbarlid? erlófen/ bc^ folten fiegewt^ ^uffth ^s^^*^^^^*^*^^ /folten nur nicht verjagen vnb nachlaffen. IViberbiep
***ffnn ? r ^ M ^”ben warb von Key fer Perone ju einewobe^en 5elbtbff nvt# cOffpaßanus bft tM Keifhff V'**^ Krieg^volcB in bas Jubifd) Canb / gen^erufalew in bie tus werben ^?aup« ^«mx Stborenb/gef^ieBt/ Defpafianue wit feinem Son î^ito/von be^ t“* tmotf T^Pj^^lPff ftffnue ein alter guter erfamer Kriegs wann/ vnb etnee go nbsp;nbsp;’“ ”quot;*
tt bertowwene / nicht fafl boch geabclt war / berbalben öorfft Keyfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
’^' »5b^Ä'‘iß''V“’^ 'quot; W^Vu**** “ quot;-2* ^’^^fr*^^“?^ SSSSSS ^tvCR?;, Av'‘^æ‘3 Bowwen folt. 2Vbcr wie König îDautb fpricht:IVad fm mf^um geft^ietn
^en f ' t®*^^^/^ffdwiberfcbret jm. IVic wol aber Defpafianus fich wiber ^ie’^h *^”*^*^*'*’ff^”’^ff^ nochaufflebnct/ fonbern führet ben Krieg wiber PH^ Vß'^^^ ^^^^ 5weyen Key fern hernach / Galbe vnb i^ttoniffracBe für hoch/ 1 • *’bff‘ViteUium/ wolbi^ in baö britte vnb vierbte far/noch ben«-bJiSj^ ^ ^^ Hero furcht / wurffen fich wiber jn etliche Öauptlcuc auff / vnb ^lt;rtwirb?^^ ^ewKeyferthnwb/wie bemad? weiter angejeige vnb befchnef
^*^^^3 wiber bie 3übcn feyn auch fTeutfehe Knecht gewefen, L,!I?^^^*”^t’^^^*’/'*«^ alóbalb Defpaftanuöber oberffe Kówifche5elbo ^«»tf4«#*^Blt;* feboffS****”***®^^^*^^*'^^*«^**« JübifchCanbBam/joch obgenannter Kb ‘‘’3«u«a3«uf« w.
Jüben / fo Chriffen waren auf ^ernfalcm/ vnb auf bem iWÄh-anb/vber ben Rotban inbiegegenb ochenbirg/iw Gried/ifchtn
-ocr page 420-@«6 anbev ^ue^ Oo^twe ?iueiicim7
€^rt|len}i(amp;(K auf; 3eriifalein gen plt;((d.
Decapolis gcnanntttt bie Start peUa/ wie p« ban Cbviflus vor gw^t^^^ j^^y 310halbpc feben badman ^emjakmmit lOecredbrafft vberjicb^w vn ^ gern woltc/ foiten pc ßeb barvon waebe»/ benn btc jett wer baß cd ver^P^*
«’C‘'bcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4HI
‘X)nb würben alfo vom Äcy fer Defpaßano bem Äcy ßvUeben t^^^’f ^^j^d eben viel Stete/fo abgefaUen waren von bem 2^eyfer tlero vnb aoiw l Xetcb/wiber gezwungen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
^faulus 3of(pÿu* gefangen.
3ncb 5llt;’«i«ö 3ofevb«ö / ber 3übt ßb (Beßbfebtfebretber vnb
^fauiu8 ^oRp^us tin Prophet.
warb von'Vefpaßano vberwunben/gefengBltcb angenommen / vnb in ^^L Betten gefebmibet/benn er ben Xomern grolden ßbaben vn wiberflanbt g j^ bett/ß^ rebheb gewehrt. ^ wdfjagte ault;b vefpaßano/ Ifr wörb /n ^^ (pÆ^f laßen/beß lebend frîlïen/vnb ntebt tobten / benn 2.lt;ey fer Vlcro würb b ƒ ^ 1 : ben/vnb er Xeyferwerben. iöemnaeblteß'Vefpaßanud 3ofephumwolvlt; ^ ten vnßin warte. 316 halb er Xeyßr warb/Ueß erin frcy lebtg/crwchkß^%. infernemHamenvnbStam/nennein^l^tuUid/vn^ofephuöhat^kfen^V^ .^ nach berlcnge beßbrieben/ vnb vielanberemehrbing/ab basait hcrro«^*”^ ber ^i^^^cn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
2(((e3flblt;»'blt;rfaniÿ let Hl ^etufalem.
Wetter thetDefpaßanuö ber XomißblOauptmann jwo Sd}lacbt^’[’;jj, ben3üben/Iagob/trtcb alle biefo fembwaren/tn bie Statt ^erußtlem ^nberce Po^en fonjl aueb vtl 3 when auß allen Canben auffben 4gt;|lcrf4ß^j 3crufalem. Jre heilige ©eißU^e Detter gaben auß / (Bott würb ße mit ß^”. tiger hanb wunberbarUeb $n 3erußtlemCwie vor jetten vomgewalt P^^u^oi nid beß Ä.6ntgö in 4fgypten ),von ben (Bottloßn Xomern vnb truP Wu terißbent Xey fer Hero/crlebigen.
OBicficßetließe ^npKetrt »Ike Secro auffivarffen/ vnü Wc^eutfc^cn fm fufffen/vnO eoc^ ju U|jt ab^ gefegt wart».
Jußwritidtx.
^ergWus.
ïöergiwIiOtttffil ‘Patterltmt.
©erglu8lt;’5af6« ÖKepfer rrwebit »oi»0pAnUn».
3e weil bießß tm^übtfdjenCanb ju ^crufalem «eßbaeb/ warb (ö^L 3^iCanb/icQtyrancf reich/ außrbürtfd? / ßel von Heronebem KeXr*^, warßTeinen Xomißhen Canbhauptmann/ Iulius Vindex genannt / nemKeyßr auß/Key fer Hero ßhieft nach ben'Ïeutfchen/bracbtó vbet^
07tr8 lt;W|»Mtt 63fr ^
Xhcin/bieerßblugcnbcyjwenQigtaufentCBalUer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-./
‘Verginius Xiitfus ber X^mißb Xey fertßb i^auptman vnben am joeb mieben'ïcutf^cn wibet JuUum *Vinbiccm/waraußFXcyfer Hlt;ro ß’^^^ lagob/bavcrjagt^uliwöTXJtnbegberXomer/ß) ßeb wiberXeyfer Heto gcworffenbett/vnbthet,mfclböbentoban. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a
îbiefer iOauptmann Dergintus Xiiffuö iß von (îOeylanb bürtigM^ wolberebtgewefcn/hntein73ucb vonß)llt;bcrXunßhtnberjmgelaflen/iR^ verloren/hnt ein groß lob in ben Drießen phnij / iß viermal ^ürgermeiß^”^ Xom geweßn/vnb gelebt 83, far.
3ber bie Span io in würben aueb von lulio Vindice ßbon in ben ^*£2^/ wiberXeyßr Hero außbraebt / bießlbigen ßelen bcrgleiebcn ab vom erwchlten jueinemX6mißbenKeyfer Sergium (Balbam/etngar len Xomer/fo bgmals ß I^anbhauptmann war. iDa bas geßbrey Xomif^en Xeteb erßball/aUeö Kriegßvolcf/alle Canb vnb Ceute ber ßelen vo bem Key fer Hero / von feiner Kübercy wegen/folgten ben 0p^'” -naeb/ namen Sergium (Balbam für einen Xomißt^en Keyfer nn/tb^t^^.L Üryb/pßiebt vnb ßanböhitlbigung. ‘X)nb ba Heroni Kric^ tarnen / wtclt;’ 1 , Kriegßvolct / alleXeiebßett beybeCanb vnb Xicut/von im gcfnllmw^**^* ßfß er gleich ju motgen/jerreiß bie Kttetf/ßbwigt/warßbte ^ißb vmb/F^ j bie Kecber auffben bobem/vnb jerwarßr jwen toßlicbe Crißalltn^ccbcr/^ ba er alfo von ieberman / von allen (Wenfehen ber Statt Xom/ vnb aller u‘ mit gemeinem Xaht verlaßen war/fein eigen pofgeßnb vnb KAmtnerlW
u,M, ^tt^ett^Mlt;0lt;ttSlt;«wt CLXXXIIII
''^^^*’ ^^ ^«»2lt;cyfcvltcbcntO4O^rrtbr/vlt;rf»d)tcvburcb '’»bWcvh f’3cnc(V?^nttcrCfo et frey gcUlfcn bete) betmUd? etliche lOaupfkuc F»lt;btehbóörd r ^^ ^^^’ ^*” blieben ober er wan mit jinbinßoben/ 3(.bev etliche Tfero Wirt »oniefca ten/wok k ^^ dufijüg/bic nnbern wibetcen lichöwitmj^gebvucften wor/ »««»»«înfr«»’ fwvçumbnittbun/ einet fehrey ojfcnclich/vnb fpmeb: ^rfoltvnb
wlt;vfm bne belt
2l«yfci?t tf^S*®^*’^*^^”’ ^^^^ ntannidierley/fe^ttVoltev^albn bemnenwen ïgt;uoffttf«öK*’^^^”^'’”^'””^®”^^ bitten/|et5twolt er in fd^warç binfiimn sinfci^fes/«f««« '’rtbnió^ r^^^*^”^*^ '’”^ i^rtt^drgeben/anff bnóerberniblid^lïalecrtónbt i»frt»«rtW«t ''’olt k-^r^^^^^^^'’”^ bitten/ bafi man jm vergebe Wae gefcheben werc /ïf r i«tciL^ ß '^^^’*^^fl^*’”/^^lt;‘^’*’^ ^‘* niemanb nicht bewegen tónbt/weiter lgt;tbc Tjk ^”’^^/^^^^^*^’'^bauptmanfcha|fc vberifgypten fein leben lang (^4rz fe '^’’” ^*'^^”^ fûmemmen warb erabgefchreebt/bett forg ebe er an ben Auffbifi ^î^'*”^*’^^ ^*’ baeDolcb jerreifjen/ barumbfehub erbiefe gebancfen
»tmamp;X5^‘’quot;ï^/‘’3‘'?^%quot;*tquot;Ï‘.'“ï?‘’*‘“'^'‘ïi*’’?S'’®®‘”* ”«»«»'quot; »«gt;«« ïlt;H- nbsp;nbsp;f l^tcrt $n ben (o ver ferne beften Kabt/ Otener mb gute (De(ellen wa^z t«t«e,©ien«.
fóre'^ • - ^^ ^’^ beiner tein antwort lie^ wifjen / gieng er felbe mit wenigen Riiittï?^^®^*^^” ^^^^^^'^^ ‘’^^'' ^^^^ ^bum mb ‘^bor waren jm verfperre/ liep fenSSjr^'^”^'^**^®*'^ ^”^ niemanb teinancwort/2Hfo mupe er wiber beim in fittbe fc'^^***^”’^’^^^^®” ^'^^^ bc3lt;vteinlt;d berin erficche/bunbt aber Beinen 5vf nerwoltbicbanbanlcgen. riimftbeich wolC(agter)i(h babeweber cikL- ^’’®‘^flt;*ttb/vnblieifalfo..'al«vielermoeht babin/gleichfamwolterfich . barfÏ*^*^^^^^*’^*”^***/**^^*’^*'’^^brtfilt;hwibervmb/Ue^ttacb/Vttb als er ^eSSïa^pSb» blüm ^’'^^^^'’^bbarfnpwar vnb nnreinburQcn Ceibrocbanbett/legt er ein
^‘'”*^*^^ an/ mitblofTem t^aupt/bieng em tOauptbuch ober Radler ^Î^S^^’^ttbangepdjt/ia^aufFeinKoffj/vnb ßoeh auf bin fur b te State
l^anf jo fetnee Ceibeigen (Roanne / ben er '”^'* febk^^^^'” bfff /wav/2tUba in ber flncbt warb ein À^rbbtbem/baô IVetter f“*^*^«*quot;*®» 2lv/^ßfc^^’^ ^^’^^^^ erfd^racter febr/ bóret auch auf bem nech(ïen Câger bie febreyen / bic wünjebeten bem neuwen 2lt;cyfcr alles gntó/vnb gcitf '^’’Slócf / auch begegneten jm etliche fo vber Canbgkngctr bcrplki^ anb^^^*’’^’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kommen bh fud^en vnb (lellen bem nero nad? / ein
hrtev t?'’^**®^*'’’^*’'*^^^*^ ''’’^ nero in ber Statt Kom war. îDa er alfo fAr^^®n®^lt;/balagein3lßamwlt;g/baba6Koßjfollt;h«0ehtvnb((hrtKcBf/er* .
'fxgt;ax'^\P'^^^^’^*’^'’”^^'^^*^niber/ßelimalfobas‘èbud) vonbenangen/vnb ^lt;‘^®flt;®f 1“®®^o^ «wem erbannt/ angefprochen vnb gegräf t. ï)arnmb ließ er bas
Sa^aÏ- ®^^**^^^’'^*’^^^*^”^®^**’f^^^^*^' ^^‘*' burd) ein ©eßrench vnb ^lt;^f/eu«^ttutc9
n 5“ obgenantes feines ïöicner Dauf mit groffermübe/es war gïU(f^^^^*^''^/***«^*:^l^*^®*^'’”^^*^ ^^‘^^’^^ legen/3Uba bat in fein ^reygt; fcttt^”^^ ^'^f’®ï*^Ó’^ bieweil ineinSanbgruben verbergen/ îDawolc er nicht/ îo^ebieweil er noch lebet/ nicht vnber bas Alf rbtvich/ verbart vnb ver« y^cro nul Menin^ renb 6*'**^^^'*^^'’^^*^^ ^*^^‘'’’ ^’’^ beimltdxn emgangbinben in bas ^au^z mtnubetDad^rw ber h ' h ^.^^^‘i^^' Sf niad/t vnb gegraben/ tränet allba auf einer l^tUigen mit *'“^’’ ftedt ^‘'ff^^^’ bavnad) joge erbic ibémer au(5 bem (^Oantel/ fogam^voll gear k'***^^^^ ^'*^”*'^ au^ allen vieren bord? etn eng loeh/bas man erfl 1^3 abcnbect/binbcninbasbaup/vnbtamalfoinbas bauß vnb inbas ncchgt; 3lt;ma(h/ legt pchau|f ein 15ctt/ bett ein fchlechtcn polver vnber / vnb alten fb *^^^^ '’’’«''/ba warb in bürßen vn bûngern/oubanb brachtman im ein grob barn^*^^^*^^^^^**®’Whiternit eßen/aber einwentg Cabwaßer tränet er/Vnb yicwnibirWöroß hx- ^’^^*^^®lt;baußFbasbeilvon folcherjchmach/fchanbt/not vnb vnebr/er^z ^»••^tfürgdegt. lt;i«n^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^’”^”’Ceib/bUßimberbrim S««lSräVquot;*f***
^«ft ^‘'”^‘^''^‘*^^'''^*^^ ^'^^^‘^ hing fo not würbe feynben Ceib ^n berlfrbenjn
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*”* icglid)cn fo man im bracht/ weint er/ vnb fprach: 4d? baß
lower KönfHer muß alfo verberben.
■^2^'^f’^*^'”«1 wurb crinnen/wicervon bemKabevnbKegtmentinbic Xft '^ t ^^**^^5^^^**”^f^*^^”^^ff‘’^f’^**'^ beßKomifchen Keichs ber Statt ï^no »«wt^tUtm»
•» ettannt vnb vcrrw|ft / vnb vervrtbdU an bic Ccteer eba man bic Cent ^^ **‘^*'* fragt
-ocr page 422-©ttß rtuber ^«(0 ^b^atmw ^luentwi/ ^^^ fragt vnb würgt ) wert worben/vnb ba|$ man nach fmgreiffen/vn ƒn brauch ber alten vorforbem flraffcn jolt. î)a fragt etwas es för^ yAfti» CHero tefitfmf«ält;n vnb petn were/Vnb ba er erfuhr/wie man einen blof nactenb waßbie£lt;tierffti: Qetim beu half mit einer gabel au ff/ff riebe fnbif auff ben tobt ein Prflffbtbeut. febleüTte in barnaeb bureb bie Statt/ würffe in barnaeb in ben (Srabeu P \ *-»
9?«o erpicht fic§ feie«.
riebe fnbif auff ben tobt mu-y.^j,^ fehletfftefnbarnacbburebbieStatt/ wurffe jnbamad) in ben (Srabeu bie Statt vnber bem ^rbtrieb gteng/ ba aller vnßat vnb heimlicb« S^*”^!«’ fammen fernen/ erfchracfe er über bie maf fehr/ ^ueft jwen î^Âgen / P ^^ü( genommen hect/^ogsauf vnb verfud?t welcher ber feberffeff war/boebb j^^ ers wtber eyn/fagt/bas ff nnblein wer noch nicht ba/*X)nb hoch ''’*^^’^^’ er ft eh felbs an mit biefen worten/^d? leb in großen fehanben/vnb fferb fjd lieh. *0nb es waren gleich nahenb bieXeiftgen/ben befohlen warb / (ebenbig fahen vnb hineyn fchlciffenfolten/baer bas vernam/ ff ad) ^‘^^uj,(/ nenïöAgen in bie (Burgel/hrtlfffm feiner Sd?retber einer. 2Vlp wie ^‘^Ö^ jj^^ hat er auch ein enb genommen/im $wey vnb breiffigffenfar feines alterö/ub’^.^j^ tage / ba er etwan fein iOauf frauw Octauiam vmbbracht heft / als utuur nad) (Chrijftgeburt ftbemjigfar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^u
0f?lt;ron(8 tob wirbt I»jweiffel3cf«9t.
noch fanbtmanCcut hernach/ließen fid) niemanb vberreben / ^KjJ^^ für war / ^r lebt nod?/ vnb wirbt in bûrç gar halb / nicht ohn grofjên F®** ä feiner fetnb/wiber Bommen / vnb wolerff nach ^went^ig faren ffunbeiner^^’,^ wuftnicmanb wer er ober von wannen er war/bergab ßchfür^Veyfei^^Lj, auf/vubhulffen/mbef bieÄonigauf perfta mit aller macht/fo ein gut ^lt;^ hett nero bey fiten / iDod) warb biefer 3ibentheuwcrer 511 leQt/ aber mit 3‘^lt;’L mühe/ ju wegen bracht/vnb ben Kornern vberantwort/von welcher fachet^ y^j gen feyn auch etliche Chriffengewefen/bie h*tbengcbaltenj/er lebe noch/ etwan auffgehalten von lt;5ott/werb $ij feiner jeit ber 2lntichriff werbeu/h^*’
folchö mit S. paulu6 worten wollen bey bringen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
“Vub babie (5cmcin5u Kom erhort/wie ftd? nero fclbs erffochen/IX^^^ ^ ot^mevfreuwenp^gctneinDolcBeingrof frolocfen/baf voneinemfold)enIV0tericherlcbigt’’’^; Oicronta to^t, nbsp;nbsp;nbsp;Ueff berhalbcn vor freuben in ber Statt bin vn herwiber / festen alte war bamalö ein Reichen ju Kom ber erlebigung imbfreyfagung cinc0M‘,^ genen gefangnen lt;l?ann6. Dnb ^u biefer jeitfeinb Komifche baupfU»^*^’’
(ern/lanbengcwefen porttusScptimnie vnb Scuaffus.
^ÏJerfoIaungberffbrl pen »über bem Tie» ronc.
aPennbU ff bnp«« reich werben an 3 A« tern/werbenfieamt anbeegnabe.
'5on ber anbern be rfolaimg ber ff^nftf n§eu von ben^fh^’^nßffc^gt;lt;^amp;cn»
nber anbern ^ofwichtffüden hüt auch nero bie Chriffen hoti^ÿ bener hoch am erffen gönffig gcwcfen iff / îDan S.paulus vb beu j*)^^^ 5u3erufalem gefangen/hat für fn gebinget/vnb iff ^u fingen Ko’” L fehteft worben / allba bat er frcy ohn menniglichs verbinbern jwey fur W' 5lt;P^lt;^lSf/lt;*«^ etliche an bef Key fers neronis tOof befett, j. nach bem ich aber an ber Chriffen burch Achtung Bornen bin/ vnb wie 1’’ ^lut vergoßen haben / vnb gemartert feyn worben/ wie ich oben ein melbthab/retmetßch wolju biefemIVeref/baß ich mit wenig worten beu fang vnfers (5 la übens an^eige/ bamit wir eben wol verffeben mogen/wte pt^ vnb weit wir nur von bemleben/ßtten/breuchen/alcem herbomen vnfetet v faren abgefallen vnbgewichen feyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -/
5nrwar/cntwcber ber Spruch plinif ober S. fOieronymt muß falfh r^ ^ piinius fprid?t: ^s ligt vil baran/$u welcher jcit einer geborn werb/ bann 0 ju einerjeitein tugenb/feyjuber anberneinboßbeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ya
Tiber ber bey lig Oteronymus fagtanberß/fpricht:rCach bem bas ^^Ä Ketch vnb bie Key fer ben Chriff liehen glauben angenomen / hab wol bie CD ffenheitan (V?ed)tigbeit/(5e wait vnb Ketchthumb angenommen/ genben vnb (Deißligbcit mereflieh abgenommen/ 3a bie Chriffen haben ß® jettltchen gutem wol gemehrt vnb gebeßert / aber in (Sottlid/cn (Snabena
-ocr page 423-«J«!* öon»tf(gctt Sepfern. CLXXXV ^^^^’ïïnbTefev^*^ ^^^^** wóUcttfóvctt/w^lUtt gute Cbvifîcn fey n/muffeu viel ^^ b^^2?^uÇ^^^9^quot;*^ûffctt allem an CbH|lo hangen/vnb free nechjïen not ^*^®lï/5n» r ®^ttcfen/alle andere bingfaven laffen/alletnauffChnfîum fren Vïotbciar^*^’’^^ ***’^ hoffnung (cçenaïô auffben einigen regterenben »tfototcn/ ^**8mA7^ K- ®^lïS*ï’lt;’lt;t?e»^/berm/ren groffen noten helfrettwoge mbtróll. *^“^lt;1€» ? - ï^^^^*3^^ (Sctflltchen *X)Atterblefer Welt nicht leiben/ fie wollen '’^MblöG i * r ^^^ t^imelö »über treilen feyn/wollen baf man vonfnen ©nab ^^fleren F ’^àt^^ ÖeligBeit »nb jre guteIVeref/fallen vnb betten/hart ligen/ ®^cr CA L? c ””*/1^ angenom ene welf/bleibung vn leuf/aneb fór heilig halte/ f^^bsöndAk 1”^^^ ^ ergeflKeçerfeyn. lÜiewolbaôijâplllich ©eifUichKecht ^^tnichr^^k ’^^'^^ vnb etwanbefctoloffenhat/^d fey Berner barumb Bein Keà «cua„ußbeß@eift^
J’^Ö^o^helt vnbfagt/ber iarfiiffer -ôrben fey bem Afuangelio MeSoueptavom ^^tavm”’*^^^^^*’^*’^^® ^^wl««wlt;i^vinb garBein armut nicht/ bebenefen ^aiföflerorben. ^btiff^^®^ ^’^^ ni4?tenicht/hlt;»benBein mitleiben mitbemarmengemcinen ^«hnu ^^^^^*^/wuf jnen vberal nach ber Ziffer/ nach /rem fûmemen vnb ^lt;’i auAr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«logen nichts leiben / wollen ntemanb nichts geben/verach/
felbö^K ^ ^*’^«ber / wil Immer einer heffer bcnnberanber feyn/heißen ßch '’^^ Banff Ï* V«bcr einander/haben große freyhett von fren^^pflen erlangt ^ecr/ö ^^^^‘^”^c ^^’^^ magnum,ganç vol Xeebt /baf iff bas groß wtlb wütend ^^bamk*^^” ^^ wochtês nur/ vn BóntensCwie 3HbertusCran6/etwan Ïgt;echan fees Jr;ï“*^S/»ttlêtttenChtonicten/ diefe^terfl^u Cólnvndcr dem Hamen vm ^««tatw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOerm Äcyfcr Carls def 5unjlcn auf gangen/bejeugtgt;
befahl S^ ^’gt;‘^î(îenheicertrenden. Chrifluö vnfer,t0eyland vnd ©eligmacher -,.. ., nbsp;nbsp;,
wgt;olt;it,2j?’i®lt;feÄllt;m/wlt;tt« feinet« ©MttBemen/ fofolten fe vorvmbfchen SSÄft«^?“' Pf cynK ^?^^Idlem in der ©tattdef ©örtlichen frieds begirig wer/ da folcen vnbtrtHÏ^^'^^’^Öwtw^wMwenwasfeheteen/vnd was manlnenfórtrüg effen fie Wider nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^^*’’^3^” laffen/nicht auf demfelbigen hauf Bommen bif
^ettttk?^®^^3^^/ fielten ntd?c von einem häufendem attdern herumb flór^-^tlediff ^^onetentbund/alsdas gemein ©prichwortifl. lüeiterfagtvnfer '’ndnlA p^^^?*^^f^^'^^w6lledas©chwere/mÄhevndarbeit/tnbieferjeit/ Slücïfeh f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ Welt fenben/ als wenig hat er vns mechtigBeit / ehr vnd
isij ^^/'^wd grojeWirdc diefcr jergengltchen Welt/verheißen.
^’efchttÉ**^^^^’^ bloßen armen von federman verlaßen Cent m^en Baum vnd left/*5*^*^^^ ^er warheitedie die poeten ein grobe Neurin heißen) tragen '’or bekh '^^Sefchweigbaf bie fo mit TVcichthumb/Sewalt/^hr vnd Wirde ^’'^^^’^bic war heit dulden vnd tragen mögen.
wortiff^ • d/aberniemandfromer/vndbey den “î^eutfehen ein alt ©prich^ f(^«Wf«iit. b«6 alle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3*^^ macht Bein fchald nit from. Af 0 beweif ts auch Tlrifloteles/
fo fórthif/^^^fi^^^’/f^y« ®lt;*^ ^^^ wóUen/wo ße vrfach vn flatt ju fündigen haben Ïgt;orn ^e fi^‘ Ï^^’her auch Chriflus zeitliche Af hr/ Wird vn ©ôter difer Weit/ fen/die w u‘'*^ erflidt die ©óttlichc gnad/ vb def alles wegen feyn vilgewe^-biene nir nbsp;nbsp;^^**^i^ haben/ÏXr Chrißlich glaub fey wol an fm felbs war/ aber er
hie 2tm» r ^ ”’^ för Kriegf leut/ 5wrßen vnd tóerm/es Bonnenv nd mógen fn licbe^bL/5“‘^^^^llenfein nit/halten/taugfnnicht/ïDermeittUttgfeyttauchet«
»«t«itii,'’’“^l^'^‘’SlF*“**^®‘***'‘*’(‘’’''®‘^“3‘'l®'*'’*/^**l*“^5*'’* ^eydcttc^^^'^^^^*^^^*^*^^*® SihtgarcinBur»5c verborgene anewortdrauff/
S«rwolri2cquot;)^^^‘^’'^®'’quot;””^3Hd?/aberbey©ottgam5wolmügli^/dcrmagQ5eutattein5H«lt; witth/i nbsp;nbsp;nbsp;wrf ten/Wie er dem 2^onig ©auid getban hat/vil vn großer ©nad nis nwi feug maepe»
berßettk b ^^^ niergend Beim Carteufer/vnnd ehe die ©önde dem/ders von ntanuCaitijcufcr. Wn «im feine 3lri5canrufft / fchwachbeit vnd blódigBeit vergeben/ filt;ibevlltt ^^^^behen IJattcr/derbart llgt/aUetag faßet vnbbetet/memter Sünder vb x^^^^^P^ gefundt/bórffe Beins 2trQts/wie bann mit dem offnen W«f 5u3eruf Ï' heiligen “Patter dem ©pilman ober lOim eireicher im ©ottSi»
iOenn
-ocr page 424-Bae abet ^«lt;0 go^attfe tduettttttt/ , ^^
J)enn Cbnjlus ifl bavumb In btlt;fc IVclt Bommcn/bet^c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^
ba iOdltttrtcbcv/vnb Ôt^fjluô ifl blt;r gepilbt 2lt;óntg vnb pncflcvz bcr ttf^’Sp^ wi 1 bernffett bllt; 0Änblt;r / bic Branchen gefunbr madmen/ ben «rtnen lt;^f jJ* .^lt;f néten bdtfen/vnb alle jeit für (Bott jr Vertbeibiget / (Wittler vnb ƒ ürip^^^^^j feyn/wicerbennvmb jr 0ünb wegen fein IMutvergolfenbnr. ‘X^wb nbsp;nbsp;^Ljj{
in bennUen W4rblt;^ti3en tOifïorien/ba^ gemeingBlid? alle (Wärtercr/be*^ J» i^ tbcil/fovon Cbriftod wegen fr 23lMt vergoden baben/feblccbtejCeut/^^ jj 6. Wieronymne fpnd?t/gro(fe ©linber gewefen feyn/Ab Keuter / CnnbeBnecbt/wie wir benn nud? lefen von ©. (Wauricien vnb 2lcb45Ïlt;*^/^^{} fen Knecht vnb Kotten/vnb vil nnbere mebr/ im Xfunngelio vorn vorbctnCret«ïCbri|li/ vnbbem Cbriflue feinen Knecht ge(iinbtttMlt;ht/^ gleichen ben 0. peter tnuffet. ^ch bnb noch nirgenb inBeiner W4rb4n ten Wifïorien funben/baß ein (Wund? von Cbrijrue wegengemnrtert j ^^ ben/vnb feinen (Beifînu^eben bnb/ pc Bonnen wol bic ZleuC/ircCWit^^ï Ausrichten/ aber für ein ‘^bür ju ben vnglcubigen/bcnfclbeit von Cb W^^ gen ^uptebtgen Bommenbe nicht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tjU
Ïgt;icer(lgriftvnb Ungwirigfl burchächtung ber CbviffenbeiC/^’A^j^ i Au|f bn» Wngcfl befebriben/ ijl von ben (Beifflichen ber 04uptfÏ4f t bergjj _ƒ gen ber Jubifchbeit ju ^erufalem gefcheben/ von benen auch ber lt;*^r Dixit infipiens incorde fuogt;Non eft Deus, verjîanben wirbt/ wie e64Uch IZymbejcugt. bewirt auch bic lafl/gefebrUgBcit vnb gvoffeburd?Achc«”9 .^j, armen gemeinen Cbriflenbeit/wie bic erfl burch bic heiligen (Belicht« - feil ber Daupt (Bate ber CbrifïenKomCbie0.|Oieronymu6 vnb Job^nnee ner -Ótfcnbarungl5aby ion/ vnb bic rote Wur/fo bic gang IVelt verfört/ b^’P^jj gefeheben/von benen auch ben anbemPfalm/Dixit infipiens in corde Deusi ber heilig (Beifl gefBeUt bat/©olchö allee fchreiben alle vnfêregelehPP^^'' von folchen fachen gc|chricben haben/ If e jeigte auch obgenannter
IVie aber vnbwarumb bic heiligen (Bcifïlichen ju ^crufalem/blt;t^'’% weblten von ©ott 3ubifd)beit/Kapjï/Kifd')otf/ (Wunch vnb Pfaffen/ Vj^jc ger b heiligen ©ebrifftz ïgt;occorc6(Wagi(ïervnCicentiaten/Cbviiïtgf|‘y^,( alfoburchAcht/verbant bif in bae vicrQigjlfarbabcn/ijlobenauch3»’‘’3^^ir lt;M|i((dfeii warum» Bunjen wortcn angejeigt/weregrànbtlicher wil lefcn berfinbe in ^lt;5i^-^jh ge (ïbnfïi gefauCten ^bc allenthalben bin vnb berwiber / wiewol auch berneib/ flolg/geig J^^^^jti | »«Wi«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb nug/ nicht eine Bleinc vrfach bcy etlichen gewefen feyn/ bic ba
bae gemeine ‘Volcf würb nichts von ^nen halten/wùrb vo jnen abfalUn/ ƒn nichts mehr geben/nichts mehr jucragen/ fo Bünbren fte fren pracht vnb »^/ leben nicht mehr füren / Bünbten ßd) nicht mehr nchren/machten nitatbt^d vnb ^rem ©ottesbienfînit weiter auf wartc/fchempten f ch auch ju Btttlt^Z ^/ bef alles wege plagten fies mit manchcrley plage burch bie gangWeU/wb^ -namenCetb/BfhrvnbgutallcnbenenfobettSw^lfrbottenanbengigtr^p^ ,,ƒ preblge horten / (je lobten / ober Cbriflum bcBcnnten / hielten fe für ©ottlof/abtrünnig von bem alten glauben f rer Dotfaren/erwürgtens aP'^, । räbtervnb feinbebef 3Hlmcchtigen©ottes bie fein ©efegz (Wofi gegebctgt;, würffen/nichts bavon bielten/fonbcrn freffcnlich vn mutwiUtglid? î^tbrew ©.paulusijlberlïgewefctt/bcrbenfOeybêgeprebigthat/bacrfabebier^^l , dung ber 3« ben/baf nichts an /nbelffenwolt/fe wolten vor je St^ubiSV^jfi recht feyn/ Bert er feh ju ben Wey ben/benen ©oft gar vnbeBannt war/ nbsp;nbsp;jÿ
ter anbeteten/folches verbrof nochfehrer bie Jüben/waren crfl recht J^^ wie es allés oben angejeigt iff. ifs warb bamalscinCbrifl/wiees ÎDaut^ ^ langflgeweiffagt batt/nitanberf benn ein ©chaff in einem ©chlachtbanj^lt; । achtet/fo teglichen alle flunb vnb augenblicBgcwartenmuf/wenn mans a f hencBen/ab|ïechcn/ vnbfchlachtenwrf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Mve^'
TVeiterwilichauchanjcigctt/warumbbiegclehrtc'n/ehrbarn/fromen ^ liehenfonfl Weybenbas Kegiment vn parlement ju Kom/ber i^a^ptlt^^ jjÿ/ ^elt/ bic tapfferfBenKeyfer/BTraianus/Îgt;ccius/*Valcrianus/ ^^‘’£. „^ulh Julianus / töte Wi|Borienfchrcibcr/ (C'ornclins'(L'acitu6/'©«ccontus‘^j^^gt;(jp lus/Ïgt;ie Phtlofophi/Celfus Wieraclcs/porphy rins/ vn anbre bcrgldd^^f’-’^
-ocr page 425-feo bK ■®lt;*«9ett^Mlt;êlt;tt«lt;ew. CLXXXVI
S^iitchf ^‘^F^’^’^^ïfl«vcrnón|f«5cb«d?vcv|ïcttbfgcf0cybctt/bctt bod? barmte “’ïtaffS^rl?^^'^” tfï gewefett/m fvctt@d?«fr«tt bic Cbnflctt alfo fd?mâbUd? ^^’^iebb^A^ •*^5*^^tbd?btttg von jnctt fd?vctbctt/ ftc mttgewaltgarab bem ttrb^’ etlgcn/mtcgrunbc vnb wurdet/ baue mb bar nn^venten.
^^‘^6$tt Ï?“®^^*^^*rcboff/Mirtcm«ttttdbablt;t;lt;bflt;jlCbrt|lvnb jCcbrinet{ïer ^brilï^J/f ^^^*^® Conjïantini bc^ (Broffen/vnanbevemebr bod?gckbvtc aUe fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’3 ^’^R^‘'i fad?cn Petff5 gcfd?rtbcn baben/beBenne/baf) bic 23ifd?off
^‘^ber n ' ^^?^^ ®^r^ ®^*|ï/Jürfï vn lt;5ott bifcdVclt/ale jn bic ©d?n|fcnent/fo PcitbeU verfolget f^bucer ”^I k’^’^ (5ci|ïcvn fur ©otter vnb Hotbclffcr gehalten/ ab treuwe bo Swtv'^s ^^^^^*’^”’^'^ ^^^ lt;^cnfd)lid?cn ©efebUebw vb aller TOdtgeebtt/am ®otthf - **J?Slt;lt;^“fFlt;f waren worben/moebt nit bulben/baf er vn bic feinen bcr 9^1«? vnb ? V ”^ ^^”3 erfeflener ©óttlid?cr ebr alfo beraubt/feinge)pen|ïtrielt;/ '’«bitt b' ip ’^ ‘'” tag vn lied?t berfur Bomen / bem gemeinen man verrabten/ ^‘^Cbriff ^r”*^ getragen folc werben/ bewegt ntt allein bic mgleubigen tviber
’^tctlenk- ^P”^trnerwccBta«d?vnber/ncnfalfd?e©ciltlid7c/eynmutigc/aff# 2»ercf^eült;ge»^ ftySbeS^^^'’^*^’'’'’’’^^^^^^^^^^^“^/^^^^^^^*^^^^^*’^'*^^®^^^^*^^'’’^^*^^*’ ^‘’bê/ein ''^ ^”^ 3tmein Cbvifl/ woltcn mebv verbicnfle/ein vortel voranbem 1^116 Wer ^'' • ’' ^'^^^ vnibfr fan wer bart bitter arbeit verbienê/tneinten Cbrio ^titnlf i*'?**^ ®’*^^/'’’^^ bae gemein leben bcr armen Cbrifîenjn fcblecbt/na^/ ^tben ”Ï^*’^**^^”****ïwr/ein/€blt;rnalt;b feinem l^oplf fur-lJrinerwolt ein tag btenêm^’i
^‘'ffer t r ^^^ '^^ beften ben ber anb/ i^iner wo It nit feifd? c)fcn/ b anber Bein '’Hb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tr ein barber anber bi^ nttanrûren/ festen bejbnbere ^cc
«n.tM?3^**“ffr”’lt;*lt;lt;gt;«befonbereorbnungen/tmgen befonberheilige Bleiber ^^eSJaSV^ne lrtbeil{lt;j^'’’®^*^^*^”**:-^blt;wetberbablt;tt/tw^l£blt;Hlt;bwerben/blt;ttcbodgt;n«ben bejige Sungfrauwê ^mlt;)Ï ^^^3^ftlt;t«wen vn IVeif}agerin/babey ftc bcr Eheweiber wol entrab# ^“^ gt;quot;nbsp;^«l’“^^' ‘^webbeW ^^^~^^^^^^” ©»t^ïtrottymus bey feinen weiten vber bie(V?ûnd7 ffavet lt;►??r' '’^ ^^^ '’^^ '’”^ ^‘^’” fd?cin bef ^«angelq and? gefd?id?t/baf jung eeïfiffiggenser*
Æ ^^ ^^’^jungenlt;WegbcnfeQen/lefen/ncnbaó-ifuangeliumvnb M ®otf 1^^ vor.Ï)te anbem woltcn nit arbeiten/wo Itcn nur fcyren/muften ^^3«tt/Vhh^^ ’’^t^ ^‘^f^'’^artc/biird?jlür(5tcn alle Denfer vnterbemfebetn bef pro ”wt anbet p^*^^® ©otted/ rbómten f d? pc betten baß jre vcrlaflèn/ woltcn aber ’^ufeßA ^^tttenbas jrabgeilen/vnbjrcrfaulbettalfoeindoantelanlegen/ P^ïuluô ^ ^.^‘^tifft auffjrenvortel biegen laffen. Chriffuß lehret/wie©. *^^t. llfiu^^*^*^^^ fey ©eijilid? vn beilig/aud) fclig/bcrgibt/nitb nnnpt vn bet# ^^It aam Ç®*^ ^**^ Öeibnif^er philofopbuß/Hemen tbu fenffter ben geben, ^ß 'X)nb^'^^^’^^^^^® ^^^‘^‘^ ^^“^^ bieanbnbaß jre abgeilen/ für vnreblid?c leut. ^^^Qöi ''’^^’^ ^^^ 3lffterglaubenß vnb berCeut bin vnb wibervil/bievnber ^^'’itbttc^^ ftd?tenber angenommenen ©cijlligBett jrennuQ/eigene ebr/ wio '”^^^töcH^u /fw^fett»/vnb waren alfo etlid?e fo gelehrt wolten fcyn/vnfd?reier S^lteftvnb ^'^^^”^^cnntcn|td?©eijÏlicbcÓcrrn vnb heilige ‘Ûâteer/vertlin' ^*4jêebrb ^.^ ^^”’ï^amenbcr©d({ligBeitjr73ùberey/ lebten anbcrf benn reb'z inb^*?’^* ^^” ^euté 5ugehort/warb jn barnach vb jebermanvbel gerebr. ^^^eiUttv ß ^’^ ^^^^^ ©eijïlid?e vnb prebiger bcy ben Chrijïen gewefen (baß S‘^tb^^^ ’’’’“*'^^^*^^^^‘^5' ©.peterß vnb ©.pauluß geiten/ bicweil ftc nod? S^tnlAfg ó**Ï*^ tv gar getreu wc buter ebie weber Afbr/ gut/gclt/^walc/nod? ‘‘‘^‘»tbcit J^’*^Ï^®**lt;^teten/fidivnbiejrenmitjreneigenbcnbenvnfatwerbio ^evcfbeiiigert fcvn •:lt;n/bei;ftJ5^2^^*'^^***^ttlt;bv©otteó/ ben nu^ bef armen gemeine manßfud?// jiuCcvapodcf jtitw *^^’^vitb n 1 ®'^ttcs b0tetcn/ntd?tß befto minber fanbtmanewie fieb ©.pc? «»«^«‘»«f«’ ^^tter bk^^ ”s bcybe in jrcn ©d?rifften bcBlagcn) große heilige ©eifîlichc ^‘K’hteii/ü'^s^^tbemnamenjrer angenomcn©ei|lli^eic baf ©bttlid?wore *’*’(hbuvcb?S^*^^^‘^ 5’tab©ottcß jrcn tanbtfcil trugen/vnb von geit;wegen ^**^3actn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb febóneanfcbenlicbevernónjfcigercbeemBram
^'’3«b«/w ƒ f '*^*’bem gemeinen närrid^cen volet au fffeblugen. Wie fob nun
* ®Plmanvb vnfcrmbrauchvnjeitfagcnCj^/alßbaßgemeinöpnd?^
J t u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wort
-ocr page 426-^rtß anbev ^«cO B^^^'^Ww ^fucnetm/
ïipovt bcy Vttö ifïybtc^crccVnc^bdt not Ictrbic treuw gen iOtmcl j{ï 9«» ?vh^ Ïxv glaub duff flcUjcngebt/vn vnfere bûter nit allein nit wachen /
(wiewol jie bebecttmitÖchaföbeuten^ïVólIffeyn/bieÖcbalffelböpMl ' .pu gvof|en tnißbveuebc/bofem leben/ verwunbenvn vmbringen/ trtnefenV# bic funb b ^enfd?en. Wen bas baupt febwaeb i|î/ fpreeben vnfeve nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ lU'/
alle g lieber branch. ^0 fey n auch etliche befonbere Cbriflcn g^ wefen/von nantem Gimen betBomen/biemachten fieb mit befonberm fallen vn betf^ Ld ^«uffete}t»lnöfr. gleichenvtlbefonberer manier vn felQam affterglaubengar511
hie '(Teuffelin ein ^oef shorn zwingen/ giengcn mit her feb warnen woltcn platonifche vn pytagorij^e pbilofopbi ba$u feyn/aUe hing W Bónnen/ biegen peb (Briechifcb Gnofticos, bas ifl bie gelehrten vn noch im Catcin folchc Bunfl Ars notaria, vnb fehveibenö bocb mit lügen 0« ' jn/belt in Ir vil fallen/ beten/ groffe Beufchbeit / vnb fcl^am Creuç '*^^^!«|ilfr bi nvn her/bannt einerben (5 eillfolt zwingen/ ba^crin aUebingongtol vnb arbeitvnberwiefe/vn vil wunberwerrf wirken mócht.h^s feyn noch^P j^, Bücher vil vorbanben/bie Iblche Cent in geheim halten/ vn mit ^^^^U
,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fperr?*3(b hab jr vil 511 pari^ vn Wien gefehen/man jeid^t folcbes a web ^^’’^K
:ÿôÇ4»Innenreim. (BcillhcbcniOerrnvnbbochgelebvtcnXgt;atter/3oban'lt;Jrittcnbeim/ecwwW Carpftt»Soutane. 5«epanbeim/vnjunÖchottenjuWür^btng aUptbenvbel^»f
©djrtlften/ bnrebben ibruchau^gangen/ Carolus ^ouiUns ^uparifè/vt’^.^ ill and? obgenantet fall (Deillltcher quot;Vatter von folcber Richtung wegen ^btcy ©panbeim Bomen. lt;Öitlbld?erlapperey feyn anchbey ben ‘^^^^’^^^j^df gelebtte vn (5eilllicbe Chilien vmgangcn/3lt;b bah fr auch vil bcy
Bent 511 pari^ vn Wien/bic vil an fffotd?c Bunll gehalten haben/ feyn bow 1 jj from/gelebrt/ebrbaregcilUtcheCeutgewefctt/babenmicb j*'lt;^ knetet fehe^j. m e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefenialfen/aud)folche Bunll wollen lebten /Alberts war mtr jr Orbe
teimû^.^ **^^” ben einer am crflen mitfallen/beten/Beufcbbcit vnanber manlerbaltetn*^P^ (lOeß lefen vn bóren/öebet fpreebé/mu^ ein better leben ben ein Cattb^v^Li; ren/maebt fich einergar ju einem VTarren / vnb ill im grunbt nichts ben treum vnb bel? ‘Ceu^eb gcfpcnll / ber vnter ber gellalt folcber barter K’^Ä Ï^'ft^fT^t' ^‘^ ©cillligBeit bie ©cel ver läßlich t. ifs bat ber‘Ceuffelauch gern ein reins F’^^d/ euftesrau «e lijjltgöbtflc/fromcgcilllichehciligcVättcr waswoltcrinitl?urenvtW_j^,^-;
mit Puffern vnb fcbkincrn/mit folchen vn^ccern aufrichten vn llüts ©oleher aller obgenanter ©cilïlid?er Vutter leben hat ben alten lia tt vnb vrfach geben/ben verllenbigcn gelehrten vnglcubigen t?cy ben/^j^^^ eben vn Körnern/ bie glaubte ber gemein arm Cbtift wet and? nlfo/^strn ‘Vieb wie ber ©tall/bas Conuent wie ber ?lbt/ein nifftg iOat macht «n ^‘’Ptf/S^^^^ ’^ït fcQt bey vnfern jeiten/wie Ban ein vcr|lenbtger ehrbarer H-v^ ber nicht ein gebomer Cbtifl ill/fo er vnfern (5et lUichen ©tanbt pebt/i^^^c^/ guts vonvnsgebeneBen/anber^mereBen/ben baf lanter ^überey mit vnsI^ bieweil wit fold?c (5ei^lich^abc/bic weber t^eyben Jïiben noch ‘Cürefew/ .^ Bónnen beifjennoch leiben. Jeb wil ber gemeinen (ßeilHigBcitgefebweigt^^L|^ raueb/bóf/mutwillig/frech olfentlicb leben wiber alle vernunlft vn ”^^^’‘^L|{ti ren / niemanb llrafft f e barumb/ 3^b rebe vb benen / wie fie felbs malen t” jrenKirchenvn^üd^ernlicbgeuben/fculenber Cbrillenbeitwóllenfey’K^jti WO lie nit weren/were bie Cbrijllicbe Kirch lengll vnbergangen/ wo atw^JL^/ verllenbiger ob gelehrter bifcs febreyen inber Kirchen bórt/ jre 0gt;cbrifft^ÿj( ƒ ren wanbel fdjt/Ban er nit anberf abnemen vn merefcn/ben baf ber meilf^ j ^j (lolg/vngclebrt/blutgirig/vngcbülbig/vnleiblicb/ geizig,' afftergleubig« ^j^^^ feinb/gefeUen b Keid)é/ Wucherer/Kruber/ibieb/ ^Ótber vn öffentlicher ^^^ bteeber/ giltjn alles gleieb/wennuv ber beiligKaueb bas fein ba von ill gat ein alt ©prieb wort bey ben (ßricchcn/nichcs ifl geiziger ben he^‘ fach/ b batBeinbobem/benBan nicn»anb auff ^rbtrieb erfüllen/ fb ^’T’^/{jp^ gelehrte wol/babens bie iOeibnifdjen pbilofopbi infren büdiern gefcbrib^^^j^i; brot/wcin/Born/fleifch vn bcrglcichen/vil mehr ben gelt ill/bas von ^^Ö^-jeitf flüctwegenerfunben vnerbaebtill worben.^eh triebsmeinlebenlang/^^ rjd. maf Weins ober eingutê alten Brenner/vn lief ein anbern ein tOeUer aupy^jp
GniHick Annotant
ti^fe fep».
C^rifletiwerbJburc^ bic OTûticb ben 9îôgt; merttjin^bar.
J^ffrth^fnpbfM beif 0cißUc^(n^lt;rrR.
CTelfjfiett beroets’ Klmitucb.
_«0ttMSÎ5m#lt;tt^lt;lt;w. GLXXXVII
‘’*‘cbvnh ^^^ **^^ Jô34tt3lt;h bey bcrnltcn obgcnanntctt lt;5ct(lltd)cn Icbcn/fo
^«««ItA ru ^^^^‘^ fd?4Ult;n/ Bam et« bo^gefeV^y vbev bic Cbnften nuff/ gn^z
^CttDAteerrtueb vrfad? ben vnglcubigcnlügen 5« creid)« von ^«cSî^®^ Cbvtflcn/mnn fngtô vn bcfcbùlbtgte/war bu gemein fag / wie KtÄ^ ^*^’quot; ‘•^dnetr k ”*^5^ 2^dibcr abtbeten/brauebten berfelbcnblut/rAmen ju nad^c
^^rtbic Ü A **^’^^**^’**^*”^”^^^ ^^^^ '’^^ ben^uben vnb ^ebemen fagt)kfeb# ‘’“d?/w*^ s *^ ^^^^^^^” '’^^*^ einanber/bergkiebé $iege man bamaló bic Cbnnen lllt;blt;tt(S^ j*2®^”*^^3^I^^^ *^^^”lt;*^/ ruwevéS^nberer vu verlebter bevCSott jnbcitt'5*r^^‘^'''**’^*’^^^*^3^**“^^*’/’*’^*^^***’^^^*^r^**^^^^^'^” bo^bekvoU/ wer tóihctt'^^k •^^^’^^ ^^’3*^”^/ vbertreffen alle (^Oenfebenan ^nbenfrnekn/ ^^ffen/^ f ^^^^^‘^^” b»t5Wincbeln5ufammcn/aUba fräffen vnb tróneben ße/ fdUtt b (T fPF^^^'’quot;^ würgten ein hing Ktnb ab/fo noch nit reben bûnbt / opf ?
’^^3«/ftcngcnbas blut nuff/briebtens/gebens bcmfbcinCbrifJ wale _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^^f*Rcn ^^!^”'’^^^^*”^^^gt;'^*’dgt;bipme|]enCbit^ninnbaö Jubaôcficn^bcr/ efMt dnervb r■-^^^^’S^’^^bne/bieflicfjenbie lieebtvmb/kfd^tene nuR/barnadi fiel
f^^iff bf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ÏOutterober ©lt;bwcjïcr/müRt mit einer jufebieben baben/bünbe
'’Hb Cb *^S ' ^ werben.3llfo ncibig waren bic iOcy ben bem Kegiment ju Kom
’’titffte ”^^ namcn/ baR pc folcba gar gern glaubten/woken folcbô nid^t
fitcn/ ®*^^ ^**SClt;»lô man mit Dbcitbâtcrn pßcgt jucbun)an ben Cbvifïen er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ftRebenf**^^ '’^^^*’^^^”/^‘'^ ^^^” bcinCbtiken mit (ïrenger frag nad?folcben
» ^'^'* ^^^^ / vcrvrtbdlten allein ben namen ben fteniebt borenmoeb^-inttcn\?ï lt;nbsp;*^^*^®^^JÏ^'^^^^^^***^/^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beweifung/ bamit man me
^'^«4)t tt °^ '^^^au0cm/wic (bieb gefebrey vbcr bic Cbeifben erlogenvnb bcy^ •ttan tb * k^ ^ baRfolebö fa ftc von Cbrifben barten/ntebte were/fie forebeen nur/ ffeu vnr ^?^^^ warbeit innen/baR ftc bem falfcbcm gefebrey gkubten/ben Cbrk
tl wc ^^^^^^’^/^’^^ baó gemein gefebrey allee erfïuneFen vnb erlogen were.
IdbltA ^'’’^®^**^‘ ^J^/^^”’^^^“^ ben Cbriflenauff legt/waren ein wenig OriRm i»lt;iblt;n ec/ Itdifv^^' ’^’^’^ fagt/vn war bae gemeingefd^rcy/bie Cbriflen were aller vnróbgt; f^ûi^at «(»ftinbe
^otbclffcr/^^eyfer/Kónig/^ürlïen/iOerrtt/allerölauben/ “ “^'’ ‘^'’* fegte tob ?”^/^‘’^**^'^*^^*’*’*’® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^enfd)lidxn ©efebkebte/abge^/
fo^berb'^^’^ '^ ^^^ ganzen natur wiberwertig/ alles vnglnds/ alles vnfalls/ ®pvid)tt^^^^^*^*^®'^'’*^^^* ^^ gi^ngimKómifebenKetfbvberal ein gemein '’Oft bS h *J/ ^® wil aber nicht regnen / ifl Bein fr uebtbar quot;Wetter mebr/allein
’^^*^*^^” wegen / bas laR teb faren.
^Hb betTh^^*’ von vns auRgab wir weren aller Glauben Ketjer/ vnnüg/ Gote '•kettk ^^^^ '’^b gemeinem nui5/feinb/(^0anb0nbtvns ju nichts brauchen/ ^«fts ‘)ff^**3lt;wjinnig/0tacfnarren/verjp$ctcrbeR alte Kom.Kcyf.Gtaugt; 'gt;nbttuv •*^'^^”*'^’^”^^ n^bt besiegen vn bcBlagt worben/aber es ih febkeht/ ^*«fl«nv*? ^‘^1’^f‘^ncib/ baR bic vnfernbamals ft eh alle Gröber vnber einanber axiarauß d« ƒ?lt;«!« ^debbr ^‘'^^k / lebtcnauch alfo burch einanber/ fagten bem heiligen Kom. teuneibt wif« bi« lt;0 Wütbi ^^‘3^^k/von ben ewigen vntobltchen Gottern verbeilfen/ ab/bkken lt;J!)nߣnen»aci)feB. wie ein lt;???^^lt;k/flt;y«lt;«gt;4gt; für Gericht geforbert/ vnangeblagc worbe/gleich
*^‘*tt vilh^^ ^^^^’^ ^^^ ® ^” ^^^ vnferm Gott anbetten (oltcn.5)cR bings finb
f®llt;b8VttV' '’‘^^‘^beibinge haben. 3'ch gehe bavumb befte lenger bamit vmb/bajj Wctcite*^’‘^**Stl«bvtlt;tt Pfaffen v» (München garvnbeBancijl/ fagcnlautcr
*|ï »011 ^Ç^^”*^^ll» von fold)ê hingen/wiffenuit ein fchwiij brumb/bic warbfit ’^^Sen/b^'^*'® ^^’^^^t'vnb herb gewefen/ bieftnfïernuf bat bas liedje nie kiben *’^^nlt;tcffk^®^”^^^^^”’‘‘^ Sememem Katb/alkCanbvn Cent/betten jufarn?
^ï?®2*^^”/vnb ein^uub wiber ben Cbrifïlichcn namen gemacht.
®ottfvvk.^Li ’f’^y’’ gewefenbic heiligen Gciftltd?cn Rätter / ber lOeiligctivon SMantt?^-^^^^?®***^*^ Jcrupilem/babcns wol vierzig far getrieben/ wie oben Sc äiuUquot; ^^î
*ÏÏ ^’^’Stik. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ligicti.
’’«»niJbSk^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^gelehrten Künhlcr/pbtlofopht / Grieehifebge'/ p^upftp^, ^„ibcn
^enttefcF»«'k ^*^*^’®^*^^3^^^^**^^ babe vil Fächer mehrmals wibcr viifcrnglau# »»16« tue QnßMe / Kben/ttcnncnseinGottlofenaken'XVetlKraberglaubcn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xchgie».
-ocr page 428-S)aottnbcrQ5ttcß|g0^iuim'o vfitcncmi/ ^^ ïMk«M»Mwi^^^’!f’^iS*ÏÏamp;‘*’*llS’*‘8^
c^ftchcr »W« We WKP»lt;5«”5/^n«cVtcH.4tbfd?lcgc vnb JCrtnbbott/wibcrbïc CbwertJ«quot; ^j^ driPw. ^ban^laffingcbc»/»nb aUc gcfdjcfft wtbcc vnö au^gangen Jwp^^^L^u 43tïcb brrtcbf/banüt |ïc vnbevri^cgebe/mte was ficibfïvAtf/miC bk(Cbn|ïcnn(bflt;ttfolf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Ayu
ïötc pßeger/Xtebf cv vnb 0d)ct'gcn tbceen mebv ben fn befobU« nbsp;nbsp;nbsp;i#
pflege» igt;nb0c^erÿ lt;gt;fff ^ïttbcbcv/nnjHjói’cvvnbnttlltlftcvbcvburfbAcVtwngwtbcv bic
ge» wiWe We C^rV’ wcfcu/wnven gav vnpnntg/ wüteten beffttgev wiber Cbtiflnm vtfbfetJgt;*'JjL ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcn/gnbcnó fût Zauberet / XAuber vnb (Werber/vnber bic Cent nup /w*^^j^
ber CbriflcnCfo Cetb vnb gut verfallen wnren)bnb vn gurer ju ßd?
ten.iftltd)cCbrt|ïettBnufften rïd)vortjncrt(ïb/bteXïd?rcrvn0d?crgcu^^_.^^ bcimltcbgclt/vntbctenetnaug ju/ etltd)c febribe ju ben Cbnjlcn/nlegw**^ fn nUc0 g ute/ermnntene baß fie von jrer tborbett vnb mtßglauben **^ÇÎ**gt;46 ?^iW^*^ **^*' nbsp;nbsp;nbsp;^^^ gemetn tbórtd?t pófd/feinev art nadj/wo C6 ein Cbrtff en nun Jlt;*^9
Wett^v(|ie». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.^ vnnutfbem (Dareft erfabe/wartfómittot vn (Deinen ju jmfebvey
vnb begertbaß man ber Cbrijlcn blut ben vn tób lid? en (Gottern ju lt;^Sgt;MÓ wolgefallcn vergoß vnb auffopffert. dOan belt bey vusntergenbbfe fcbmcUcb/nlô wir harnais veracht ge wefen fey n»
qsifd^off bob otet^ 2)tc‘^ifd?off/pfaffengvoß vnbletn/^avjï/X.otbütle/‘Vogelfeblt;‘^/^}.i/ jjefewibetWeC^rfc# terer/iuffprecber/WeibbtfcboflyiScbfen/ÂelbervnbÀôfcbauwer/w^»*^^” ^^ fórberjlenam Kcyen/woltcn ben tJan ertan^en/fcy n mebrmaló bte vrfad) gewefen ber burch Achtung vnfersglaubens/ wen je bie (Cbvlflen w’d , iOerrncrolOsybcnwarenCVleb/großvnFletn/2^ü/2^elber/6chaffvnt’lt;*^3Jjf d^en op(fcrten / ju Kirchen giengen/ bcy b t^eyben (Gotteebienfï jïunbef^^'iJ fre Oerm worteten/bas beüige (Treutj für ßeb tbeten/ ßobc bte bofen (Be’^ bte Kómer (Bótter neuten /gaben Betn jeieben/wie pc pßegten lm
s ßelfcb/bcrjj/eyngewelbvnberglelcben/beßmanbegert/Öofolcbö biepf^^Ç ÄrXn’Ät ~^“ '’quot;^ Kclberfcbauwer vernomen/vn gefeben/febryens auß/if s »« gematte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kirchen verßudite (Bottcslejlerer vnb tOóltbnmb bieb/ ble vo ben vntóbhw
(Bóttern gehaßt wütbê/alfo machrês jre tOe^n/^ùr jïen vn Key fer/g4Vßf^ vber ble (Cbrl(ien/ba glcngs In aller IVelt allenthalben an ein faben/1^^“^ ^L blócfen/aneinblagen/jAmcrllcberfcbrectenvnberwurgenlttmandjcrleyJJJ^ Ïgt;le vngleublgcn führe vberal ju/bureb Achtete ble Cbvlfien/aU 0celep'’Y^ wicht vnb (Bottlofe (ioenfebeu / martertens vervrtbeUtend/ brad;tcnövot^_ ben jum tob nntmancherlcy hanb graufamer marter/ wie hart ße es bunbten vn mochten /Wer nur einen greuwUeben tob erbenefentunbtb^’^y . ber befl /^'Dnb würbe alfo blc vnfebülbigen Chriflcn ult allein jrer hab ruß‘^^ beraubt/vubnam jnwas ße hetten/fonbern waren auch Cdb vnb gut tu’f^ anber verfallen /waren in 2fcbt vnb3lbcracbt/vnb inbeuKanngetb^*^'’
, fehlett Ins elenb/vn verjagt/alö öffentliche fetube bcß gemeine nutjs/uut ec«c55i««»aL*' ertant/ben wllben'éhleren/Cówenvnberglclcbenfürgeworffen/in ble t^an. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23ergwercb/0telngrube/0tclnbrücbjuewlgergcfengBnußvcrrecbt/wult;^^
auch hauffen weiß vnb gan^e pfarren in jren Schulen vn Kirchen mit e«W ber verbrent/etllcbe fplßt man/hiengs an bie (Balgen/ein theil KabUcchtt^^^ ' bie anbern fleinigt man/ warffs ins Waffer / bie britten bricht man/ etliche r, «w tobten ffHfi« man/ctlicbc febunbtman/jog jnbiebautab/ 0o ße lebten vergünntmanjnW »BirbtweÄrW litchi tags ult/fo ßegeßorbenwären ber ifrben nit/baß man ße begraben hett/ iw erlaubt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;worffße für bie ‘X)ogcl/0euw/iOunb/vn wilbe ‘Ïhlcr/bie foltens freffen (v»
Coetanciud beje ugt/ber am nechßen bey folcher jeit gelebt hat ? papyr/y^^ vnb «binten jerriinnen. ifs würben berKöcherju wenig/BßnbtjrfoviltJJJ fehreiben/ folt man alle hArcigteit vnb marter / fo an jal vnenbtllch iß/ Cbrlßen erlittenhabc/aufffchrclben. 3gt;ie waren bie greuwlichßcn 0e^^,Ki vn heßtigßen ibieböheneder/ bie ßd) beßiffen / baß ße bie Chrißen nit ertobtöV fonbern jum verleugnen brechten/berten alle jre ßn an/ wie ße in bem ßß» ow / gen mochten / ben armen bar ju brednen / baß er Chrißum vcrleugnct/ba w« neten ße/ße bette gewonnen/ ließen jAmcrlich vn vnbarmherQig mit vilutw^\ erfuchten marter bie armen (Chrißenpeinigen/vermitte nichts fehrers/bm W
-ocr page 429-^tt9lt;«$Ï5w#lt;tt®lt;?flt;«^ CLXXXVIIÏ
^?“’^*'*^^^1^ Hurterntd?t Orb/febAttweten eben bnrAuff/ barumb fcbuf^ ^c»^» »»^P4»a, lÄ^ ^ *«^n ^cf (BemArterten ßctlTis AO^wArtet / (te betkt / bnmn ber £db SiS^SSj Wibet ^^♦ ^^^^'P*^^’^5i^Uibénwtbergefunbtwuro / vnb cinneuwedfrifeb blut jutUaert.
Heb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^^ Auffgefebvibert/ ba^ctUd? fold? beneferifd? jämmer/
folcbe ^^^ ^'’'’^^ ^^^* erUttett bAbcn.DnbJuUAnud ber 2vcyfcr rnberflunbe fid? Scttm* ^*^*^^*^^“^^5*^ '’®*^f^^^’^'^ oberbAmitbte Cbriflenjum verIcuc^nen brin f^ni ^^^ ^^^^ ^^* ^^*^^ '’^’* einem ƒ Unsen befbenbisen notfe jben (BefcUen/ mit ^tc (Th ^v^^^^’^Hö/vbcrwnnbcn/vnbcrfd)recff/bA^er von foleber srAufAmteit ögt;unh . ^” verfolgen Abfîunbe/bAmit er nicht von Anbern AudJAlfovber^ beof ^” ®^*^^lt;/2^unbc bAnnoeb feiitfumemmen nicht voUfbreef c inochtfeinea fi(;fJ^’”‘^’f9^wclttgYvcrben/mn!bmitgr0|J’erfd7Amvnbffi?AnbbAvortlA)fcn/
■5'’^^^‘^lÏAttetnurben(i5lAuben/benerAW^5arlt;ntettbegert/bAnn/emebr -
X aI^*^^ Ç^‘‘‘tî‘^f^ iH Arter Anlegt / fe mehr /r $um (Blnuben von ben i^etben vnb ;Squot;'?J'!,?.'^^''i ^ûï?*^*^^**”*^^//^ mehr nun pe tóbt/je mebr/r^um (Blnnbengereift würben, t« ©Eigorge? tint ^ ^^^^ ^^® Cbtifben ^lut gleich wie vmb bcn ©um bcn man fuyet / wa mc^r«. ^«nrf*^^^^^*”^^^'^ ’®gt;H*^^^'’^^1 bnnbertebtijbenbArAup/ ©o mAnö martert/ ’tan« ” '*””^ lobten pe (Bott/ waren frólich / waren im leiben nur breffttger/ müh ’^!^f®*'Htecbtiger/erlegtenbiefberebber i^ender/baf pevertagten/vor Äuß h ’^'^ ^V*^^*^ mochten. Je mebt man vns abmAbet ab b ae grap / /e meb: vnfer iiwiti Î^^”*^’^quot;^^ ^lt;^*^*^^*'’ wuchfen/ würgtman/fd?lug man taufentab/fo ba tochS^^’’^^^^^^*’“^^”^ ^” ^*^ ^*^‘^^’ lt;^lt;HHtgl!ch/iuH96 vn altö/uOan vnb jr AU'z ibirff’^'’^^ Keich/^ürglt;r/33A«wern/Üefflt;n Attp ben ©tAtten/CÎOArebten./ iwntB nbsp;nbsp;^^ ^^”* felb/Tüciber/Jungbfrauwen/ 2^nabê/mógblcin eber CDaivz
Cott ^^^^^^^^3^”^ ^^® fchncyeteo jn/ wolc jegliche bas erjb feyn/wolt vmb pebre'r”*^^^”^'^’’” nbsp;nbsp;nbsp;Cbri (ben (Blaubett wegen/ritterlich (berbett. ©ic lieffen
Idn /1k^’’'' In^tnttctt/fprachett nicht ein bop wort barju / tbeten nicht ein feuff^ÿ tUttt ^^^’' ^^^^’^ ^^” 5^bvUin verrert/ 00 pe vonbep (Blaubcnö wegen ange ? *^wn^Q^p^^î*® ^^ b^d?(berwunfch Vttbbeger/bie (Kgt;arterjrgut leben vnb
®lt;e he sanften nur auffnamcn/irenn man (ie hcrfcf^ti
to bennod) von Anberp niem Anb / bann von feinen 5etnbctt/er(batt vnb M|^^^'*’*^*^î«f bintmlifche 2lt;eyfer/fetttt)eer vnb bauffen/ bae gefchad?
^Hp bem heimlichen ©Óttlid?cneyngeben/vnb verorbnungbermaPen:
Chna* ^^^^’^ '’®^ ^^* 2lbg0ttefcey/vonbergrAufambeit wegen/bie man ben 0ra«famïeit irlt;bj2 •«^£3^ff*’‘‘*.YTl’*’s‘'2?*“'.k JmT*“*?«^’*’^^^ ®Hvtfa^*^^^ ^‘«l«»/-^^*«^« gebeucht w^l bcrlt;BlaubAn vtl (Botter wurbntt «». bößuieSff?’’^^'’*^^ wwft’^t (Denfehen verworjfen/für bie große vntbAt vnb «btetemf f f^ S^^balten/welche ehe Alle perben vrtb verberben woicen / ehe pe bie
«In nbsp;nbsp;nbsp;^^’^ ^^^ ^‘’”* vrbering ein lup An/betten gern gewipt / was hoch bA6 für
C fo Anh ^^'^^*'*^“^’t bip inben tob fo vil Dold Williglid? gieng / baö allein bem HttbSS‘2f*'quot;r‘'“‘quot;.‘? *“lt;*quot; I^ «hiKtnU* »»nb f«a Iwb i(l/ gar æ,j,„ijj„i, w ’f^eben'S ^''’ «»rgefe^t wirbt/ von welchem auch weber verlierung I^eib vnb ©laubigen ee^ege 'ne bX^*^ ''Hb (Buc/IVcib vnb 2\inb/ weber Bein marternod? pein / wie grop ^i« ^Jnhw. f‘'d) tlwr^ - ^'^”^ beptig pe fey/Abfd?rectett ban vnb mag. JcQfgemelbtc vr? ^(bfft T* ’^^^ brad?tett vil $u vnferm (Blauben / berglcid?en nachfolgenbe vr^ “nbrnirt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auch gar fa(l bie $aI ber Cbripen / ITann man einen Chripen
^lt;bann s^^rr^*^ ®**^ harter palt / fo punbt baeDold hetumh / fabe $u / bór// ^ttfeh” k K^^ fehreyen/ pe wolten bie (Bó^en/ ©tein vnnb Öol^/ von *’'lt;l2S^? - 1 S^JAA^t/nichtebren/fonbem ben lebenbigen(Bott/foim tOim// '’ht ttamtf ^ '’Hglaubig verpunbe» wo l bap fold? ber Chripen fag war was/
3i iW
rïrt4jmald
-ocr page 430-Bac rtttber SBuÆ go^uttnie ^{«ettetnt/ rCftcbmld C «le in fold^n fachen/ noch nichtS^ûnbcltd? erfarnZÖ^^L#/ rebten pc weiter von bcm bnnbei vnbevetnanber / ^egte weiter n^d? ben | W4Ô bod) bicvrfneb vnb grunbt wer folcher beftenbigceit/ funben nlfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
neten etwnn vil von bem (Dlnubcn / bas pc vor nueb bureb bno gemein gd^^^^f Unti^OArweip vernommen vnnb gehört betten/vnb biewci^lcbebing^ ^ gncvnbwarwcrcn/mujïcnóvonnotwcgcnrecbtgefd^ntf’nenCeiitcnwe’iy ' lenvnbnnnemltcbfeyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ærtbdf
Dberbrtô bielt;5otC6plng/fo nllbcrcit ber burcb^ebtimg ber Cbttp”^ nncbfolgt/trcib vil mit ge walt $um (Blnuben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t j
2(«ßlt;wi6en b« boo nbsp;nbsp;nbsp;Ï)rtó wnmucb niebt ein Kleine vrfneb / btebófen (5cifïer/n«p
«ineuCStifler bringt ©ottcó bep SUlmccbtigcn/bcfrtpett mAnnicben (lOenfeben / benbnlfftn bn«quot;J »ii}um(5iaubtn. Cbri(ïctt/trieben bic bófen(6ci|ïern«r mitbcm namen Cbrijïimitgewiï f^^^J 3et5t baben vnfer ^ettlcrmünd) ein 2^nn|l baranp gemnebt / nemen (Sdt ^^^ Ärorcifmust« nbsp;nbsp;umb/treiben viel fel^amsgaucfclwerdó/ift mehr Snuberey gleid) bnn^ ,g
5ï)ïiiii(j)f. redeten einfeltigcn (ßlnuben / wer bermafjen wiber bureb bentnamen crlebigt warb von bem bófen(5ci|l/Bam vonfïiïnban5umCbvifllid?tlt;^®^ ’ bcn/welcbeóBrajftercmpfimbcnbettinfcincrgefunbtbeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^„^i
O^tter txr lt;x3mer nbsp;nbsp;nbsp;2tucb bic ©Otter fclb(l ber Kómer vnb treiben machten eben vil ^‘^’L^
PtrfFen tie Sijuftio bann Wann pc von ben Cbti|ïenbcfcbworen vnb bejwungen wnrben^^y^l| «^tOïtiiaio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtanien © Ottes vnb Cbrifli/be tem «ten pebap pc lanter bófc©eifïer vn'Ge”L
weren/vnb es wer nur ein einiger ©ott/bcp bic Cbrifïen eigen weren/bet ff ^ audjallcin geebret werben im©laubenanCbriflum/berwiirball0eclertV^^ anfang bip $uenb ber IVelt/wiber jum leib fcba|fcn/ vnb vberpe richten Z® viel vrfachjufatn gerechnet/machten wunberbarltcb vilCbrilîen/îlo^br manbannoebHeut/ fogrop was bicbartfïreitigtcit ber©ottlofen Lü bellen ben gelcbrtcn^biloiópbi genannt/wiewol pc faben / bap vnfer ^i^” 1 bureb vil blut vergiepung vnb Verfolgung nicht abnam/ fonber berwiber ff‘’J bcrbarlieb vberbanb nam / tiebteten pc ein lögen/machten ctlicb'Vtrp/^ J nicht was/ fur peb/ bic foltê vorn ©örtlichenmunb einem geötfnetfeynfförP PMI» MM Ml ^»bgt;tflt;n^«fms«bm(î«CbviffohinfcbMlb/ÿ«n«igKn«nwkPlt;»“’t,, J^cibnifdKiip^iloio» oauherey vnb bannen ber ©eifrer / fo cr ein jarlichô Âinblcin jerriffen / «JJ Jƒ 1 Pô«n M’djuWigt au fonbcrweipbcgrabcn/ju wcgcnbtachtbettcbreybunbcrtfûttlf vubfccbß’»’^^^ sauamp;tKr. harinn ber Cbriftlieb ©laub bleiben würbe / rtacbmalôfobicfc 5dtvcf5'L( gen/ würb von flunban vnfer ©laub von jm fclbe abgeben / vnb in verpor rommen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..A,
$gt;iefe lügen vnb abentbeuwer haben bic ©clebrten/nemltcb bie fW^U pbi/ertiebt/fo allweg vnfernDorvAtternargwônige tobfeinbtgewefeu ein Dolcfgewcfcn/bat allé bing Bönnen wo lien/fa fl gelehrt/ fap Icn feyn/babcnbcnlt;rgt;antelgegenbcmlVcttergeBert/pcballwegnachy^^L gericht/verführten bürd) fren großen namen ber 2lt;unp vnb weipbetf CJ^ auchpaulusgcwarnet^biceinfeltigen. IVir haben biefer jeitbep jur ©cygen/habenauch bie es / wie 3lffen/alles ber ©öttlidjenwarh^^ wöltenthun CalsTTertuUianusbeblagt jmit frerwiçverbempßt/Jttrött/’’ ^ bie heilige ©ebviffe mit frem bündeln wahn auff ber piilofopht ^ambavf ^ j alten ïDanheufer gefülfcht/ÏJermapen/ bapeineraup benChripenganß^ , von ben pbilopphis gefagt bat C wie ©anct tOierony mus melbt ^ bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
phi vnb iOeibnifchen lt;Óciper feyen patriarchenvnnb-^r»5vüttcrber fOjds tin pWofw vnb2^eQerey/ jÓannals/cQtgcnanntcrtOicronymus weiter fprichc/p‘^'ÏL ÂSï!îh*^*Ç^»ôi(ïlt;i»‘5^hlcr/^R^pbrrbümpc vnbgeubet/wilgefehenRx^X^^ k Vleuten / ip ein vertan ffeer/ vnb nichts wehrt / leibeigner knecht bep 1‘’*’® .^ k 2imftrc/ïu8 warum6 ijc^j gemeinen (Z)ann. ©anct 2lmbropus bamit bic ChriPen nichts vw’ 1 ÏJuwgwtih* ’^‘^ hielten/gab crpchfür einen philofopbumaup» 3lberbasbletlcinbatflt;bl , 1 rgt;mbgeBcrt/manhatetlich hunbertfarbergemeint /werBeinphil^’P’P^^Lf? | ben fOeibnifchen 2tripotelem nicht verpche / bem feyen tbür vnb thorber ® liehenÖchriptverperrt/'Vnb man gibt alfo bic Öchlüpcl $u ber ©^ttUw 2i”if^l*‘^-?J^ ’'Ç‘ lOimmelifehen tOcimligBeit bem 2lripoteli ju behalten/ wie Cbriphd) ïScSS?*' ’“^ *^^^^ ^^^ fty / gtb ich ben ©elebtten ju hebenden, Jd? wil fürter geben,^^^^
-ocr page 431-^ott^ettÄtWSepfcvtt. CLXXXIX
*^ '^*gt;Vwcttrt bas wat tfï/ba^ Betn ‘ÏTbcologuó werben Ban/cv lefe bann vet '’7^^lt;^«^rt|ïotlt;Um/ba^tetn ^bedogud nkauff tdnev Hobcnfcbul go ^r*ïflt;y/vnbtcincrhïcnblt;ttw‘^lt;«cfcblattblt;ni(ïi
©ic 'Söerfc^rffft bee ^enfenfekn ^ûnç.
NERO GAESAR AVGVStVS VESTA.
Vith ?^‘^®^^f«‘^ fon (Bott etweblt / geweicht Deffa bét Kotnifeben nunnert jungefrauwen/ patron vnb tOau^frauwen.
. IMP. NERO CAES. P. AVG. MAXIMVS VICTORIA AVG^
* C.
$^*^^ff^‘^'’ttb tJauptmannbeß betUgen Komifd^en Keichs / nero Kcyfer rt (bott crweblt/gcweiebtcr ^npfl/ ftg beß Key fers / befchlolpn iw Kegi^
©ff ©deÇrfe ii vnb« Är nfer fie rone.
^^3lt;rer jeit haben gefehrieben ©eneca / fein Kruber 3mI«I«ô 3nneiuö Q^®aUio/ feines Krubers 0on Cucanus/ber poet/perftus ber poet/ K^berbrtô vnorbentlieh wefenber6tatt Kom ftrafft / T^alerius probus/ ttAvs ^’^’’^/'X)inccntius / Ko wifche (Brammatici/ir ©chrifft titane verloren
®aWa ber fWenb 9îômf f^ Äe^fer/wte er erftod^en ift Werbern
^^^tgtu6(5albafa(l Ifbel/anf einem ehrlichen alten (Befd^led^t $« Kom C^^^born/bieweilernochjnng/bey wirbenwar/ifl er aw Kheyn bey bcn bar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!»gt; Kriegsleufften vermehre/ in großen ehren gewepn/vnb
vnbx ^^^ '’orberfl i^ijpanien vonbem Komifchen'Üolrfju einem ^nwalb ten/b ^®‘*”^’|ïc^g«ftlgt;Icft worben/hat ftch bafelbfïwol vnb weidlich gebak mcfit ^ x ‘'^tnols forcht er Keyfcr neronem/tbet ßch bemnach vom Kegk toa«xc? ^«tptern/entf^liig ftch aller hänbel/gab ftch 5»r ruwe/ bavonemie^
Khulbigvrar rechnung 511 geben.
CaUkH ^?^”* ^^ 5“ neu wen Carthago lang (Beriet hielt / warb er innen / wie ©aœa (^ auftrbur ?(nt *'*^® ‘'utfrhùrig was/ vnbrüfft jnber Komifch Canbhauptmanntn »nfer bem ;i^tvf« owten*'”*^*'^'^^’^ ©«tl CO Uten vmbhÄlffan / 3nblt;m tarnen fmgletd) Krieffvon ^*'** bett')b*'*'^^*^* 5“^I^ Dinbiceeber ftlt;hwiber Keyferneronemaulfgeworffcn
^‘'^ ^’^ vornenbarangieng / bas helltg Komifch Ketch vnb bie Kri ^Ä®^rlt;^I^^bterlebiget von bemtyrannifchen Wüterich Herone. Îgt;aer forcht x ^^^ befan er ftch / nam bie fach an/ein tbeil au^ hoffart/ ein tbeil auß ' ®^’^*’^‘^hett begriffen bie gänzlich befehl betten von Merone fn ju er* mett ^**^^”’”^ ^‘’^ß’”i^ fch^nbtltch vnb worberifch vwb fein £eben torn* bfPk?.^^‘’‘'^^°^9«ttt«Ibtifï/baT)inbev vmbtam/erfchracter nichtwenig/boch «vxnbiri-etli^o ^?i^'”'bfïevctt in Apollonius bamals bergrot pbilojbpbus/ obérais Magus vnb ©chwarntunlUer/ ber biefer ^ett binben in Öifpa/ ^AtÄ’^‘ ^^^'“‘'^^ nennt ftch Óalba Key fer/ eilet ber Statt Kóm ju/ ba ^‘^”’“’^**quot;1** leiiöfï u ^ '”’^ ieberman verlaffen / bracht pch felbfïvmb/wie oben nach ber ^slnb ^^'’’'^ ^‘^'^^ ^Ifo bte Deimligtcit bef Kómifchen Keichs geoffenbare/
^‘'^^ 5» Kom ein Keyfer erweblt mócht werben/ bas bett vor ©ateaberevfieXn^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fer cruxÿfet année
f4)cnÔ ^^^’:yf«‘^®nlbagcnKomtam/vrlaubtvnb5ertrennterber‘Ceut* ^’”“*
WW/ fo von vorigenKeyfemîur but vnb befchütjungires leibs vnb lei
hens
-ocr page 432-^«ö dtibcr ^«lt;0 gö^owt^e ^Mettant/ nbsp;nbsp;nbsp;^^
tend bcfîcUt W4Ô / mb o {ft trcuwltd) an ben Äcyfern setbanbe«/ ber beim on allen geniep mb nuç / barumb warb er aueb heberbeb '’‘’**^^gt;jM« KeDfetttflo^wttM ©aluto -Öttone/joaui nach bem Keyferebumb fîcllt/ burd? etUeb«^^ mareft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kenter am (ÎOarett 5» Kom verlafcn / von ben feinen erfïofben / im ^^X ,^)
fibençtgfîen jar feines alters/be/j Keicbsitnfibeuben^ïOonat. ^*‘:‘^%«i(ix berjlnnbe fteb bem Kcyfer jn bülff 5» Bommen/ ausgenommen ein it: ^entfeber Knecht/biefelbigen waren febwacb vnb Branch gewefen/b^ f^^^„ Kcyfer lt;5alba warten / mb in belffen la|fen/Bamen aber ju fpat/ îDarutn*’'«ÿ biefcrguttbatwegen/|b noch in frifcbergebeebtnuSwar/badCßalbaw^»^ |tcverbienetbett/lieffen|iebaberbemKeyftr (Dalbajubelffen/watend*’ . ia^auS/mb bergaflenju Kom nicht wolrónbig/ febleten beSreebteu'-'; liefen allweg ein anber gaffen eyn/waren nicht wol als lt;5Afï bergaffe» bef ‘* bie fie auffs necbfl mb fcl)lccbtcfl jumKey fcr ju tragen bett.
2gt;te9îôm(fcÇe5^ûnç.
SERGIVS GALBA IMP. AVG.
S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C.
SERGI GALBA IMP. CAESAR AVG. TRP. PVBLlCAb^ BERTAS.
S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C.
Îgt;ie gemein Jrey blt;it vnb Xfrlebigung.
Otto ïgt;fr acÇ( Kepfa/wte er fid? fdbe erwürgt Ço^eduf? forçai bcr'i!:cm((;^cn.
circus ©aluius Otto / weilanb lubrifier Kab t Key fer Herorti^/ ^J’æj 11 aller feiner anfd)làg tbun mb laffen/ wiffen mb gebeimer / bureb itf Aj^ t^L/bjv vnb an^iffeung Keyfer ©alba vmbbraebt warb/vnberfï«^ '^1, beS Keiebs/ nam fieb ber t?errfd)ung mb Kegierung von fm fclbs au / garaltem©efdgt;led?tber alten Königen 'Wclfd?cs lanbs/ebc Kom ifï worben/bie.Ï)ic '^cutfeben tOeer/fo am Kbeyn lagen/waren vnbnW^J^) ten/manbetts noeb nu bejalt vn bclobnet / baS Re fo ßeifftg Keyfer berbic ©allier vnnb Julium Dinbiccmgcbolffen betten. ÏJarumbtr^*^^jj^ Tditrv/''tt)5(fmOflt; auffrbórig/wolten 4gt;ctoncm für Bein Keyfer annemmen/erweblte» 1^ L^ Kcyferam Kbeyn ein anbern Keyfer/wurffen auff àulum l^itelliw’J rj,lt; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Kómifeben Canbsbauptmann vnben am Kbeyn / von Keyfer ^^^^^^i^jt
gefe^t / fór einen Kómifeben Key fcr / febwuren vnb bulbigetcn fm ^^^^^i|jfrt lt;n-t«ftiv3 hjivbt toen febcKricger/fo am Kbeyn vnben vn oben/im obern vnb nibern Bleine» ©J^^ ïctttft^3iWB»lt;9» ober ‘Çeutfdîlanblagen/vn warb von fîunbanDitellius ber ‘ÎTeutfeb^Aey^j^,. ferertpren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genant / “Oub wie3ofcpbu0 febreibt/ fo erweblt bie macht ober basJX^'’‘5 .^
^eutfeben Ditellium/ ber machet ft eb auff/rüfl fich in IVelfchlanb/v» ^^^^4tgt; jnjieben/hofft es würbenfm alle anbere ‘S^eutfehenaueb belffen vnb ben/ febieft voran etliche 5Anlin ‘Ö^eutfehe Knecht/vnb Bam mit t^eergenKinç ju ber Statt am WafferßuS Pfab. ailles Kómifeb Oftonumfe^e par^ volcB/fo lag in Dalmatien anber ïgt;onaw/ vnbertn^n ober ber 0aw/ *’’*9‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber ber Saw/ bas gan^3lpbrica vnb Elften / von 2luffgang ber ®o»”^*;^
ren auff Key fcr 4gt;ttcns feiten/ betten fm nunKeyferliche^y b6pPich^^^.^i,^/ ptneentM BeWgert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï)ic‘^eutfcbcn vnb anbere fo anffDiteUtf feiten waren/belAgertcn ^^f,
tom Crutfe^e». nbsp;nbsp;nbsp;etliche ‘Ïcutfd?ê mit einem greuwltcben ©efang/ frer art nacb/nacfet vnb' p
tOarnifcb/fcbôttlctenjrpafâfcn auff ber achfel/wurffcns berumb/erfebte® bic^einb/ ertreneftenbie ©chiff / ‘Vnb baKey pr 4gt;tto etliche ©^'’^‘'^’^’^s^tt' l»5/verjagt er / wolt nicht mehr leben / nam fm für / er wolt fin felb0}’$” ^‘’rf gc^P«^^ nbsp;nbsp;nbsp;^^ tbun/gab imfclbsnurein^icbvnbcrbcrlincfenbrufï / vnbgabalfoft*? ^^^
auff im acht vnb f^nffçigjïen far feines alters / am fónff vnb jwen^i^r® bthKddia.
-ocr page 433-ft0n9ert5^0mtflt;êlt;h)£c^fevtt» CXG ^fWIinö ba neunbt iXénufeb Kepfer/wie jn Me Xf «^
f^öi JU ^cHgi urn ^bc^n cwe^k faben»
^®^^**WtuóW4rb mttbülffbcv‘Ïrlt;tttfc^cttZ nadjbetn tob Oefontö/gc^ yjwflittgcv 2^jypg^ JU T^oniZ 2tbcv am aebte« dOon^t fcttwó Keichs ßclcn oj,^ ?”J^^^ Kómifchen Kvicgstnechtc 5« roflj vnb fu^ / fo vntcr bem 3»»/ hetQrtxvrtud? jenfei16 ÖOcewin @y nen vnb ^ubtfdxm Unb vor
Aelhu'^’^ ^3^ / wurffen jum Key fcr auff ben obcrflen be0 Kómifchen Keichs ‘ï’ffp^’Mw »‘rK ^«n x ”^^^Ï^^^ Defprtftanum/ fo mit feinem ©on glücklich wiber bie gilben gt;«»*Ält;vf««»«gt;«♦ fet» *^*^^ b’^btet / ein tbeil in feinem nbwefen / ein tbcil in gegenwewigheit/ ^Vttfh^^ ^r* '^^^ tbeten jm gewon liehe/wie einem K^mifchen Kcyfer/pl^icht«
x ^^’^^^’wetjlenbe^Keichs/woltsnichtannemmen/fotdubietaplfeti’ 8tojr?”**'*’*’blt;itblt;r‘ÏcutfehenKviegslent/jb mit Key fer “ViccUio waren/ fo '*’ótb ^^^® ^*^^^ ^^’^ '^®” ^” '^ iboch bannt er jn un mannbei e vnnb ^ctde gleich ^^3 tv auch etIiche'Ïeutfche/lb an bie IDonaw fließen/ a tiff feine feiten.
fobdmîr ^bctcjij fminbiefem Krieg/ verbiet fnen vtl/bictTeiicfchen^nrilcn/ ben ®?^ PolenvnbDngernregierten/ Öd?wyQ vnb-iéybier ber Schwab
/ *ïgt;olgefus ber perfer Kónig verbiet fm auch fein bóllf / ^Inbere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
JL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 l i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TCólliqÏifr ^fbrtxj^
Heitd^x r*?**^ nbsp;nbsp;nbsp;Schwaben/ fo pc aupgetlaubt beyfn betten/waren vor/ w thun Tefpa/ïona
^ber* xÄ*^^^*^^^^” ‘'^^^ inIVelfchlanb/3lbcr basCanboberbem^n/f^Qt 6«vP«ntgt;n ’ï«m/b - ^^*^^^^^‘^*quot;^”^®‘^’’^^^‘^”'^^^’^^^®^^^’^’^’ W4dwiber'X?efpafia'/ bett«K^‘^^‘quot;^lt;*«^öbauvtman/b«Sporfius0eptimius/berbieltfefïcnglau portius eatimma treu w Key fer 'VtteUio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘P ^«* DweriKwiP».
(bifS^^^*^*“®-^^^’'?? Canbsbauptmannjenfeitbef Jns/gegen^tuffgang vnb «mtij^^efcraJt* ^®r'^^^gefchicht/cilt mie bem gereiftge ^eng fo ju 2luriana an ber ^cfdgt; ‘“ “““ ’*' bunbe *^'tt^^ ’’^'^‘tirtbe bcy UOalferbeyb was gelcgen/mit vier taisent vn acht tem V^^'’’^’t''^^^^’^‘^‘^^tcn/nnt allen fungen (BefeUen^u^ bem Canb vnber Morito P®*^’*'®” genant/eynjunemmen bas gejïab bef Jns/ bas bic Rhetos vn
' ^ ^’^9^^tn vnb (Braßf’fchafft'JyrolimCBebirgtbeilt/ libérés wolf Wtt tbcil ben anbernangrcitfcn/warbanbcr^woberKriegverricht,
^Btff^^uiXottijuaffng.
Ö^^^”* fl®5 5llt;mfo« ©rtbwuó dn grubet'X)lt;rj?lt;*p4«i/ vnb rtnb«lt; fo nutt «»»«• éannn« ^X^^**^***“ ß^ttn waren/ in bas ©cfchloß vnb t^obenßifft/ bie *^cutfchen lt;*»^«Plt;wlt;wwf«^lt;«* »»«/ verk^^^^^ ^®^ Keyfer TOitellio waren / jónbten bas ©efchlo^ vnb ïbbnmb “
trennten alle bic fo barcyn gehoben waren.
ittbeSh*c^^**’“®^^ fw’^^tr Öon 'Pefpaßani/ber bleib bcimlid? bcy bernant
tin '5^* u*^^^^'tjß/frù tbetereinKuftenvnbpfatfcntleibcran/ber(Botz ^omitidn«» ber/tnrit^^ '’”^^‘^ beß jenichetgen aberglaubens pfaffen vbcr bic ‘CZyz f^atitc^mpfafrc»' in «iem x^^*”^® ÖehulgefeUen^Oucter/allba verfchluger fid; bertnaffen/baß ' ‘'f’
‘’w Weber fpóren nochßttbentunbt/waerbinrommettwar.
®lf ïgt;lt;e Ïcutfcbfii mber ber Siuffr^ur tn bas ïXbmifd^
ÏXeic^/hber heu iXiJev« vnb ^onaw/ Oieivetl fickn«
^^’^ ^‘^ anbern ‘(Teutfehen biebabeim/ weberbey bemKeyfer^^h C^ ƒƒ*^ **®th quot;Vefpaßano waren / faben / baß cs alfó im Kómifchen Keid) imbaU h^'^’’^^*^^S^*’!^^**^^’^^*’*^^*^ ^®t*^^t^R^’’®wibcreinattberbetten/ Wtin^»**Ï?”w^^**’**”^^‘^3*^**S'^‘^^^** ^’^^^’^ juber webr/ wolten auch lt;5utgc^ S(nicin/^amp;^^^^ Kómifch Kcichan/bic Keuffen vnbfre XJerwanbteninber ^ntwôiffhx^^^**^^^^^” nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ ^onaw vnbcr ber Saw / erwürgten mehr
©sw bett ^^^'^ '^*’® *'“” Üanbsbauptman / beraubten bic X*anb vnbcr ber Wirt »on tril lt;dei;3 '9 tttngutboffnungjnfoltgcUngcn/ßcwoltenaUcfeligvnrcichwlt;rbcm*’’^'*quot;f’^‘‘*a“‘^
-ocr page 434-® «0 rttibcr ^«(0 Blt;gt;ß‘'ttlt;’^® ^(«ettttttt/ ^telt;5otben mtt /«n ^unbgcnoßctt / fo tn ©tbenbürgen/wnb Xlt;ftcv bemale frtflen/ pelen rtod? vber bte SSonnw / |ïürmeten/ bejwunej^,; gewalt bte 'WlntevUger bev Knecht/vnb bep K-cift^cn^cugo/waren bc^^ gefïabenbev 2bonaw tOerm vnb gewaltig/»nberjiunbennacbtnals bU ^-L genburg /bavinn pd? bef Xetfig gewalctg bau ffen vergraben bett / and? g bernvnb jw breien/ vnb gar aufeurcuten : ÏJcrgletdjen in vnferm ^^^ , obenoberbem^n/warenbteXvintfcbentngrolfenrorgen/^VOanjagt/w^ ^ wer etngrof|êan$al quot;S^eutfebee X^olcfe / bte wolten nil vber bte ï6onaw lt;** KómtfcbeKeicbfaUen/baógefcbacbvmbbteïJonaw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zj^
2ttn Kbeyn gteng es noch vil übler ju/ bte ‘Ïentfeben vnben atnXbcy’^lt;^ fe^t t^oUAnberlTeppbalert/ vnb bergletcben wobnenb ^ bte vnberpurt^njL (BalUerlanb/jegc ^t^anefreteb/fenfett bep Kbeyne bemXómifd?en K«lt;v jnbrtngen.
0ol(be6rtcbtetanClaub{u6Ciutlf6/etngebornertOollünber/berPlt;*‘L «»Sfr'** *^ ntannblefeó2irieg6/imbalpren^rennerein©eeUrtber/^nliiid0abi»igL jCongteró/aup t)od)13nrgunb / vnb Aniline ‘VaUnttnuó von ‘^Trier/etn W^ ger lieget vnb ^nret^er btefee S^riegs/ and) 3nl“’ó ^^utor/ von ^óntgn^lt;^ 6 tamme geborn/etnabgefagter/von feinen vier 4?gt; be men/ï'obtfeinb bep mifd)ennamen6.
Dnbergletcbenrtebt^ufblcbem 2^rtegetnbeiltge‘(reut|lt;be ^«”3“^J (öefkb« cinOTeiffa» ein quot;Weinagerin vnb Äontgin/genannt Delleba/ tn^rócferlanb / je^t L squot;^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febafftlitp tn IVeppbalen/bie wuft bunpttge binge/bie reifet febr bte Cf
feben wtber bte Ko mer/ pe wobnet in einem boben ‘Ï burn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ uÄ
^nitfcf* en nemen ten nbsp;nbsp;nbsp;lÔte ‘Ö^eutfeben namen am Kbeyn ben Khmern ein grof Äey fenfe^^J
‘3lt;^mer«ein 0c^iff. mtt breyen ^rbnung ber Kuber / jogene auf bem Kbeyn an bas iraffe*^^ f nacbmalô 5« bem t^auf ber Welbin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
ÏTiieKcid^patt C6llen/|b vor $eiten vberKbeyn auf groffem'^entfd’^^^j «tt. »« .«te b« J^6U3t/Ï03«n/»H5ubcnK6mcmglt;f«Ucnw«/nartï«utf*lt;90wquot;,j/ ïcutfe^enevngenom vnb rumens verleugnet bett/warb von ben ^eutfebenwiber cynS«»^^quot;^ MW». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)abtnfebieften anbere ‘ïeutfebe auf (ßermanienjr treffenliebe ^öW®^
biefelbig bandtamerpen/baf bie von Collen wiber 511 anbcm Ïreö^®^/ betten.Ïgt;arnacb begertene/ baf man bie ©tattmauwer niberwürff / * pareb/frifeb/ webrlicb Ceut/borfften Feiner (^Oauwer niebt/^e werenji^9 lU ^Sefc^Mbet Irenes wiebenfrcybigen'Cbieren/alóbalbmanbicfelbigen eynfpere/fowürW^ | ff^en »011 Coiien. vtt vertagt, ^um britten was bas bte metnung/ baf pc alle (iOaut vnb o’’*^ ^^^ 'Xïngelt vnb febmberey/abtbun/vnb bte Kómer all fo noeb tn ber ©taffV’« erwürgten.
Weny befageftfen^ jôamad? warb (Dcm5/bic Kómifebe Xeiebpatt/vonben‘5^eutflt;bfn*k «£? ^'’^” ^’^ gert/vubbasKomifeb ^rieg6volcFerfeblagett.2gt;abte©d?laebtClaubngt;^ z^ uili 6/ber ‘Ceutfeben oberper 2?elbbauptmann/gcwunnen bett/ lief er gen roten ^art vnb tOaar / fo er fm bif ber wacbfen bett laflen / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iP
^mft Xanbivtijr abfebneiben/ jerreif bie ßanbwebr / fo etwan C wie ieb oben wirtiemflin. 2lt;cy fer ^tugupo^^rufusgemoebt bett.^n tOoUanb brangetn armbef binweg/baf l^oUanb wiber an ^eutfcblanb pief / ©olcbs vnb vil befebreibtgar büpfeb vnb artliebnaeb ber leng Cornelius ‘Cacitustn^’^^^.j,/ ferifdK tDiporien. ^d) ßeif mteb baf iebs Fur^ macb/eil wiber awffbte jeig mebr an / als teb verbeilfen bab / bann baf iebs nach ber leng vnb notf ber fachen aufpreieben vnb berfürbuQen wolle.
SBte Äepf« 'Sitellf «e? »mWommen flt;igt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fp^^^ pt» P«(c WnSin ‘ïcuefebUnb verlouffoi/ trtmen bic ‘Vö’^^^’^ÏÏLiF' aJitfKiM» treuere in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öccfó *X)cfpapani gen Kom / Key fcr DiteUius warb von feberm^w^
einen ÄdUr nbsp;nbsp;nbsp;lt;^Co laffen/ gürt ein ^cygürtclvmb voller gülben/ fobe tn bef
Keiler/banbt für bie tbür einen tOnnb/fcçt bas Kett/vnb legt Kettgc wanbt bafür/ warb aber erFannt / vnb mit gewalt heran f ge^*’^ gehnnbenb^nbenauff ben rucFen/vn ein prief vmb ben half / in etncnt$^J^j,ƒ
-ocr page 435-^ott^eti^omtfcÇcttjSdfcfft. CXCI
^^^ ”^^^^ '’’^^ ^^’’^^ ^’^ ^^^^ (lOArcftgefcblctfft/brt wutb fm vtd j’ttbû ^*^®'’”^bvtnttwo«cn vnb wcrcfcn bcwtfcnvnbsugcÿogcn. (VDantbet côUtniHsgeraHacn. ^aß c ƒ nbsp;nbsp;nbsp;^^'’^ ^^” ^^wge/bwU ƒ m ein (V?cffcv mit ber fpiç vnber ben 2^inbrtrt/ Rît. ’M λ^ '’»ter fieb feben bunbt / mu^tfm nlfp vnber bie Gingen febnnwen Up 0eeb i n '?^^‘ff^” «itt hobt vnb brecf 511 ƒ m/bte nnbern buben /m fein tabel an igt;nb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s ^^ lt;*»ff«5« U^t warb er bod? bey berßeitem/ba man bie fient riebt -xjjtenq eet. ’’«« w *x ^ ^^ »ortpefpapani quot;Srnber erwürgen batt laf|cn/mit viel garbled baefr” x ** ^” ^^ttçing auffgearbeit vnnb auf gemacht. ÎDamach an einem ‘'Itctô^^^^^*^^“'’’^^*” ^^^^^^^^^^^^‘^^^^ff^/**^ Fiben vn fünff^igllen/ar feins «•4 tun fey ber‘Îeuffel ju K.om Reifer / wen man jn fo greuwlieb mitfebrt»
©te^XômffeÇ^ûn^.
s’ „''’TELLIVS GERMANICVS IMP. AVG. P. M. TRI. P.
3P bie meynung ‘Ïentfeb:
quot;^‘f^^Uus / gut‘ïentfeb/ geweibter von (Bote Steifer / vnb óberfïer
mciH/i eff”’^^*’ ^'’’wb^ifcboff bef Kómifben X.eid?0/t?anbbabcrber(5c;'
Q5f fpaftanwé ï»f v jc Çent» ÄUfer.
ö)^Clt;iiiin8T0lt;fplt;»plt;tnii8bAtbi«fcnrïlt;iinei)»»ttflt;inefn3ubcvïn/r«n(Wiit?
^Ç)*^^*^ V^ gebeiflen *Vefpa|ta polla/fr “Vatter Defpaftus poUfo / etwa brey
.^^l^f Hauptmann vnb i^erwalter ber IVagenburg vnb 0c^
DvÂ- ^**^’lïlt;^HeóCmit5ólt;bten) erpunefen vnb erlogen/wasbie vngclebrtcn owerefpfnffenmdr» lt;tfthJ®Ï^‘'5^n vnb fcbveibenvonbiefcm.Keifer/wie^mlVAfpentnbcr Hafen SS^'”^^quot;’“’ x’^^*’/^*'^gelobterwMlben‘ffobCbriflirecben/fey alfogefijnbworben: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ quot;'' '’nbets ^'^l^^gillnmerjïen bey2^eiferHcro angangen/vnbijl’Vefpafianus lem J^’^fy^’^^ttpvnnuriOauptmanngcwefen.éerfelbbaernunvor Jerufa« ^«ttsbonfai^t be» Mttr^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äriegsv^eFjum Kómifeben Äetfer erweHet warb/ j^^^swifcoeiuf«*
berbi ’^*H^^ternQon‘3^itumtm5übifcben fianbe/befahl,'m ben 2^riegwr/
fiiiuïfi ^’^^’®^^^^ ^^5^^'f f«wer / bat bas KómifebeXeieb Cp Ung bey feebf vnb ^cb^T’^^^*^ ^^^*/ '’lt;’♦’ geifer 2tugu(li abgang / als wers erblof frebigs vmb« '’uTchi ®”^^ flt;bwancf t/ vnber vnfieif vnnb bóf Regiment ber Reifer genauw JbaAw^”*?.'**”’^ '’®^*P^*‘’I^^ ^''’^^^‘^ in ein bepenbigs orbenliebs wefen bracht»
r i’^^^gtopeforg/ wie er wiber auffrichtetbasKegiment vnb gemeinen «ttoefann5crfchlagen / zerrüttet / feb boge / gar nabenb abgetban war. lOat w.be^nX au^rS tgt;talïfn^^^’^ ^^'^^S^^'^tn / alsman jelet nach Cbtipt (Beburt imjwey vnb fbem nuna. was/hJk’^’ ®’^“^ Ö^’” Ï)omitianus/bieweil er noch auffbem weg vn Kom jug SSSÏÏXLÏÏS*
teid) A 5^5?’’’^berriebten/5obenit weiter beun gen fieon/,eçunb in S^and
guten A ix**^*^^*^ steifer iPefpaf anus vereinigt fich mit ben entfehen/gab ,n
femetnf c nbsp;nbsp;nbsp;Stof (out/verflt;bticb,'nfieibgebing. ^bevnber^^eifer/ war 'Ïetttflt;b'**k ””^*^'’”^ ©efeU Ciuilisaufber^atbauw /,eçunbiOollanb/ ber Cetflr^^ - lïcviOauptmaungewefcn/berbamjumKómijchentOauptmann ffereans ein x^mî« det/i ff^?^’’**”’t«/von steifer Dcfpafiano vn feinem ©onlDomitiano gefehi'/ fc^cr^raupnnniw. ^lt;tt/.tf ’^^^^^‘^tutfehen / hielt mit ,n cinGefprad)/ (bellet bie fach alle $u frie// Îlsttb b '^^^'7^^ ®tU 511 tbun/bas nam Ciuilis/gab allés wibcr/fo er in (Ballier Âûtthf”c^^”**r‘^^n Keich abgebrungen bett/warb ein^tieb ange(ïoffen vnb
'”’^^ifsu^K^f ^^^^^'”^^*^Kófet/KómtfebenKeiebvnbben‘ïeutfehen/
francs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jufolchem 5ticb vnb etnigbett obgenannte bey lige ^nng^-'
danSi ^'^ ^^”^Flt;lgt;tn/ ©iby lia/TÜclleba ober 'YVclbin/ figt/ bie‘ècutfchen/,re
«Ht/wórbenbeinen ëieg mehr wiber Keifer quot;Vefpafanum haben.
-ocr page 436-^«e rtubev ^«lt;0 Bo^'^ttme ?ï«entmt7
^cy bifcn obgenAntett Steifem ift tn vnfetm danb S^ctprltcbcv (ÇO**’^!^ jCanbebAupemann gewefen Sextilms Felix.
®tf Sfnifati'in gewunnen tft ivcrkiivnb von ï)cii3üüen. litusjïümt 3cnw /n’^^^weilAberfolchô berwertöbeßKbeinö/imKomifeben Keich '’”^4(, fakm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;j^^ropAgebAnbcltwurb/bc5wungmit bem ©turm vnb not bic 0f^Çlt;
rnfulcm ^itn8 / bef Keifers ‘^^Ipufiunl Alter ©on / wurff ullc ®^^^‘L bit»senti3«ufaif. nibcr uuff benboben. 2gt;tc Jubenin Jcrufulem würben burd? bunger/W^ btfftige firenge KclAgcrung / febr benötiget / muf ten fr eigen ^leifch vnb^^ effen / würben bur^u fclbcfï vnber einunber vncinö / erfchlugen / crwórglt;tlt;*’‘J
2pt)fn net« men ten uempclevu.
quot;iXitus Oegert befj tempels jhPcw fe^onen.
©chelmcn einunber/ numen 511 Ictjt ben ‘(Temjxl cyn/ meynten fr (öott nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jn bülff bommen/vnb fein (Sottsbunf retten. Oie K$mcr betten nun bic 0f^ inn / 'citud bette fe gern ben bofilidicn ^empcl errett / es wolt fid? über bu? $wciffclt»olcf nit ergeben / fïief offt fricb mitfn un/fchieft $u in3ofèpb««*/K tOuuprmungcwcfcn/bcrniber gclegt/vn^n ben Kornern gcfungenwurb/l** gleichen Konig Tlgrippen/fo ullc bcy ben Jóben wurcn/bic betten vil vnb UJ5 rebmit fnenvberbie ilbunwcrnbineyn/crmunctcn vielvnb grof /wef f^ J Riegen ober trófïeten/ i£amp; wer bein fïcreber/frifcher/ fïreitburer »oleb mbet p ©onnen bennbic'Ïcutfdyen/ bettenbemnuch mitbem Keifer »cfpufunoi^^
ungefloffen/vnb weren unffber Kómer fey ten/ ©o bérffeen ftc feh mer croflen/bcn bic (Befunbten Cbrifli betten nun bic gunç IVcIt mie ffei^Vt vnbgcfd?rcy erfüllet/wielt;5ott bic3Abifchbeitnutt vcrluffenbett/ vnb nun in ewigbeit frvugnebigertOerr feyn/vnb/rer in gnuben nimmer nieb’^a*
benefen.
tempel ^u ^erufa*« ïöcvglctd?cn Aitbcvc ntebv vïcl brAd)fcn [ii Aijff bic bAn / betten fegetni» UmmirtangciüiiOf, jf^^jibóUut/bAó Avmfcltg'l^olcf/cvicbigt/AbcvcóbAlffnicbt/lïcmu^tengcK’^^J^ fet fey n / âOet ‘^Tempel WAvb Angejónbet / 'Ï'ttuó fd)«ff ben 2incd?tcn / ße p»* bA6 ^cuwerlefcben/bie wurffennur erft iOolQvnnb Anber bingntchtp^^f^^. bVAunt $u / bAvmi t bA65eu wer gvofjev wAvb/vn bev‘Ccmpcl Alfo verbrony. ^
befj rgt;AuptmAnn6 ‘Ö^tttbAncf. Was jammeve vnb notbA gewepn/ifï
lid?/có folt ein bArtcn ©tein erbArmen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t coonmembic ^ergs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6 bAben folcbcn IVicg nAd) notturffe befcbrieben/ttAch ber lengbot Ji J timg jemiaUm be»* ^ofcpbitó / bet vbcvAl bAmttvnb bArbcy geween ifl / ber Cbrifï t?ege0ppj.^ |c|)rtbe», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Brieebifeber ©prAcb / vnb CorncUuö ‘ï'acttuö ber Kómer in ber XiAteinifw^'
iber 2llltnAdntg gütige »Atter WArnetbAö Arwfclig *^lt;gt;ïcF'’*’‘^/^K vier^igfAren/mit ntAncbenWnnbcrjeycben/ifntOintmcl/injCüffcen/Aoff^^,
3ftöe»pngt; vertienv. ^rbtreid? / int IVAffcr / Tiber fie nAmens nicht wAr / giengfn nichten ß*^*^^!/ lïrAfftó mit lounger y 2lt;rieg/ pefïileng/5wïtrACbt/fcbilt;ïtincnAwcbCe^\
ße vor bcm zornigen (ßoet WAvneten / 3bcr bA bnlff gAr nicbtó/ wie An AlU»I gArvcrflocfcvnbvcrjwciffclcfeyn/bicbebrenrnibAnnichtsnicbt. , (Jüan bAt? bem Apfl vnb CArbinäUn/vnb Anbern (5cifïiid?cn ber Kom/ lunge jcyt ber gefügt / fr ^uberey werbe in bic leng tein be^Anbt blt;*y^
^0 f hreyet @.^crnbArb vor lunger ^cy t wibcr (ie/ berglcicben ©unct nbsp;nbsp;nbsp;t
tu/bic ‘i^entfeb ©iby llu / nuebmuU bcy vnfern if nen Cunrentius »aHa / nbsp;nbsp;, Curbtnult6/3obunnc6 ©erfon/vnb d?ugijïcr tOune Cicebtenberger /ƒ”;ƒ’/ unber mebr/Aud) etliche ^Spfï vnb CurbinAl fclbfï/uuch ^cifcr^lDA^lW“*^ vnbberfeçige Keifer Curlberfönfft/fein -ifncfel/jn vnfern jeytenbieg«w IVcltMucbbicullcr gelebreefïenbifcrquot;Wclt/'Wublen/ CcutfdK vnb^rungoKJ
jehgefebweig ber uiten Keifer vnb Könige/fo mit fren öchriff^^^u vorbunben/vnbcmtbeilimïbrucf An^gungen/vorobgcnunntcm»ólcrl^^ gunQ Cbtifïcnbeitgcwurnetbuben/^ó feyn gefcheben vbcruu^ fcl6lt;*»«lt;^“ ber / niemunbó buts in uebt / bift boch Kom bicfe jey t / bu ich bue febrieb / febener fud? von wenigen quot;Centfeben/ vnb unberm Kciferltd;cm»old / ïgt;^^^,.
-ocr page 437-ô0tt9lt;tt^Mlt;êlt;ttMlt;«v exen
S^^ubli^ tjî vbeveiU/vnb von fl unban bezwungen/mit ber not vnb ©turm aU ^ö3cpliinbcrttfïworbcn.ifófcyn‘23apflvnCarbtnAlgcfangen/2^trd)cn/2kló Iwcrttcbrct/entblößt/(50ónd)/Pfaffen/ Honnen/gefebâçt/ Jungtfrauwen 5nlt;bwccbt/IVtttwcn/^bcwetbcr gefebmÀebc/vnb anbre vnglAubUebc fâmmer tfl vber Komergangen / baó alles wol 511 pergen 5u nemmen / vnb $n wbarmentfl/wiewols garniemanbsafbt/vnbbeinnnctlctbenbannt bat/^tber SV^'Ä*^^^® ^^^’^^ bommen / fo wirbt es vber bic (Slicbcr auch geben. Ï)er aller '‘’bviftli4)|ïc2^^nigi|j [d)Cttbtltd) barntbergelegen/ vonbett'îeutfebettgefan^
J^rbatmitfampebem ^apfl lange ^eyfalle Kriegangeriebtet/
Ijcb vnberflanben bas ganij Kómifd? Keieb/bas Keifertbumb/ bic 'Ö^entfeb {^J^’V'^wberjttbractettvnb ji» verberben/fe^unb^alt fte ©ottbcy bem^ret/ ben Cbriflenliebflen Kóntg/ben beyItgjlen Dateer benKapfl/ bie alle bey b bic mberflenbaben feyn wóllen.2fbcrgebet6 alfobeniOâuptern/febauwêbie ©lie ^'niid) «uff/Wirt man ßeb niebt beßern/ es wirbt an bie (B lieber auch bommen.
^’?'’’*^*^^^bbingnurmitKird?engebenvnb(VZ)äß lefênaufriebten/vnb ebne ocböiewcilnicbtcin (îOi^braueb/nit ein ^efebwerung ab/ barbureb ©ott febr 2^5«rnetifï. ^0gefebeben fieber(V^ayimilianns C^obeberfo groffe Wnnber fo S'^^lfcver^nberung/ baß fo mans eyn wurb fèbreiben/bie rtaebbommen Cflcbec ?j^ TXgt;eltalfo lang ) niebt glauben werben / vnb wir f cQunb/ aueb gleich WW ote Jüben ^u 3^ vufalem/glaubens niebt/fragen niebt ein bâtlin barnacb»
^6 ifïberbefl Kriegsmann in ‘Ïcutfebem Xianb gar Itcberlieb wolbrey ^‘'^^onfctncm5»r|ïcntbumbverfagtworbcn. Ï)erglcid?cnKöniginïbenne^/ 2lt;óni3iit eebtvefc? u u ,® et) w eben/tlort weben/mie feinem ifbgcmablbef KeifersÖebwefïer/ ^'quot;quot;^ '®quot;quot;”«’arce 5v *jJ^^^*’^^llt;*’bvnbgrofïèrZrmutfierbcnmófÏèn. ibieallerfïreitbarflen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
13unb vberjogen vnb gebempfft worben, ©o bat fiebcin France?»om qjunb U?S?'S*^'^Ï^T TVft? ^’gt;‘^’^J«5«”»'“f^/ Ä» 0Kn„9 betr ^^^^’^‘^H^”*'”* ^nctn/bcn^ifd)off x^on erter/ben Xianbgraffenauß »wn-jtocnifamp;urfat , IKMu bebriegen/bac vil mutwillens am Kbcingctrieben/ biß mans gcfliUc P«»« ^‘^nwcrnfcynamKbcin/in ©cbwaben/imiflfaß/in ^ranefen/in qsaumetnwes.
bab ö ^^^* ®‘'^^’’”*^^^^^''’*^*^*'*’^^‘^^^I^‘^^^”^‘”’ ^i(^bumb ifidxfïAet/ rnb^r f^^’^^y*^3^«®*wmlt;tt/©raffettmitfnen5ujiebctt5«5wuttgcn/©ebUffèr oAbßfvgcplünbert/vcrbrennc/babcnseinganQcnÖommcrgctricbenbiß
intor®*^!^^®^**^* ©oiflberCbvifienlicbfl K^nigvon 5randreid) gefangen ^Sni^fn^tawcfieie^ viUtK ’**^*’S^f^^*^^’^®*^^^”/^**^P*”®^”verfegt/barmiter fieb lófe/ vnb (td? s^fa»^»-berr ^^^^“l«*^«»/ ^^^ er ßeb wibert/nad) ber^ramjofenart/ bic lange$eye
wglauben ben Keifern vnb '^eu tfd)cr Hation gehalten baben.
abtf }^®^**®lt;'w^ber‘?rürrfKobyß/ ©ried)tfcbcnIVciffenburgb/benCbrißen Oîobvg.
bieb *^””Sett/vnflt;r«b48Dngerlanb vberjogen/ benKónigcrfeblagcn/Ofen ^lt;«»fMtóï’ ^^^^**”^ C^ïnb geplunbert. tSeuwr inbifem
Wt?®*®^ '^ii’ibcrwercbin vnfern Canbengefebeben/ber IVallcrfcc/niebt fitter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnber ©al^burg/bat blutfarbe ©treim gebabt/fcyn ju
Wer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wgt;ovb€n/vnb gen boben gefaUen/IVenn mans jum ^cir/
^o^f ^‘^*^''*ffö wie ein gefloept febwarg K lut worben.
5wiittö *^ Komim 2tprillcn/wie oben angejcygt/von ben Keiferi fdxngc^/ f^tenv ï’’®^^^**/*wcbtebrt fid)niemanb baran/glcid) wie bie Juben ju Jcrugt; inbet X‘^ ^*^^® ***’ ^”‘^ belffen wolt würben fte ju legt bejwungen/ tarnen Miner nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•^^^^’^^ iOenb/mußten jufeben baß manfre iOaußfrauwen
frauw*^^ '^^V '”^^ ^‘^^ ßeifebt/mutwiUiget vor fren augcn/IVcib vnb 3nng|// feilfi^^’' ^’^^^’^^^*®^'’’^^ geweltigt / alsbie ©eet vnnb Kanen vmbjogen vnb beuf, 5*^^i^^2^wubenvnb (lOAgblein verbcutet/bic jungenKinber bic niebtre# ^anb *^’*^^^^ ©cbwert verberbt/ ße in ewige ©efengtnuß außfrem eigenem
''’^*^^^”’ ^i^ffbunbert taufenb (^Oenfeben ßnbmit tOunger otu bid ^ütxn m «illeP K tubtommen/ anberbalb bunbert taufenb fmbgefangen/ vnbin ^« ^tUgeruna »»»^ Sanier rV‘^^*'”^*^'’‘’*’*^^^‘^® wareingroffe menge ber Juben au|fbie Öflern *’quot;”‘’*quot;-^^Wötb^i s ’^ ^” wofftommen/ße betten ßeb ßlbfl vberrebt/gamj vermeffen/ 5»berjeytfrverbeißncrv0n©ott(V?cfßastommett/ßcvonbertirüte#
K t b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rieben
-ocr page 438-©«3 anber ^Sne^ .^o^atmw ?ï«enttttt7 rtd)en benKeifern vnb Komifeben Keid) mit gewalt er lebigen/^ ber ft bƒ «ntber iOnut bemalen miißcn/baf fe ben waren (lOclpam von (Bott ÖJr^L niebt allein nid)t haben annemmen wollen/foüber and? an ein Creungtbt^^ OPub ba bie Statt a Ifo mit fampt bem^^empcl vnb 0tifftge5wungen/5t‘^‘^‘il vnb niberrißen war/blieben bie vbrigen (lOauwerßein im Kot vnerbAUW^ fùnflhçigiaren/bifauflr Keifer tOabriannm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-petri jPei^agtmg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0old)6 haben ju Kom/ voran 511 Ketferö Perontô jeiten/óffentl^ OTL »011 ter3ecfttrulli bigt/petruó vnb pauluô biefelbig prebigt iß in Öebrißt jn ewiger m- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j|^ verfaßt worben.Cactantiuó fagt/ fie fey en bey feinen jeiten vor wefen/ob mane noeb ßnb/weif ieb niebt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ Xgt;nb $u einer ewigen (BebAebtnuf biße Siege / nent ber Keifer biß of
Ifmau^ nicopoltebaetßtnvnfcrSprad? Siegenburgh
Qîon km XrmmpÇ Keifers 'S?fpafignt rnî» (A* nbsp;nbsp;I
^^ ba al|b ‘Vefpafanue auff/ianb/auff Waßer/ in if uropA vnb nbsp;nbsp;gt;nbsp;^^bae Kómifebe Keiebingutenfriebgeßellt bettfubrer mit feinem 0,^ Îito auffeinem Siegwagen mit großem prad?t vnb ebren/nAch btf mer manier/ ju Kom ey n.
Q^on gefefnef 1# eif Äeifer^ \3efpafiant. if brtalfo Keifer'X)efpaftann6 fein ß cif an/ bae jerrütt/ mit fo'’^^^^ZL cT^ breneben Kegiment vnb gemeinen Pfun / wiber in ein beffern brtngen/forbertfaßalleKiinßlcrvnb 6inttreicben.3ßberer(lK^'^^^ herauf gemeiner Kammerben (Belehrten im ©riecbifcbenvnb €ült;rpa(t4Hiiß tortorb f® ^‘^ Kinber lebreten/ jÄrlicben ©olb bunbert iöueaten verorbnet/nww’ n« teil ©eu^nw altrefflicbelOanbwercf/Künßlcrvnbpocten/beßeUtbat. ^‘’^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rey taufenbmit aller ©d?ri(ftbópffcrn (Tafeln / fomitfamptb^^^,.^ ewSSettUenfftp^ '’” boben Ötitfc vb ben^euffd^cn angejünbt/ verbrent iß/nam er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er»
fera Tafeln.
flunb fiel) bie wiber auff$uricbten/lief allcntbnlbenbieÖebrifftvnb^r^F^
forfeben / fo ber altcß ©ebaij bef Komifeben Keid?6 war / barinenn benb ber Statt Kom alle ^ej^eßtbefCnnbö/alleiTanbbottber (Bei^v^, ^»nbtnijf/©cfcllfd?a{fcen/jreybeitenanbem verUeben/worbenbegtitr^'
®steifer *X?cfp4ß(tnu6 vnberanberttgroßen iewiatw.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beuw 5« Kom bie Ktrdxn be^ ^yriebó vnb if wigbett 511 KoinS^^^'Li'lt;/ ^-^^brtfvonvnfer (VO^vlfager / bic l^pptfcbcn prebiger/ vil liegen/ p*^^ nibergefnUe»/wol fûnffçig ƒ «v ebe er gebauwt war»
Q^on feinen ©cÇnjenefen.
aatWwilmi» e^öt9lt;wf*w’n’lt;flgt;*3‘w*fquot;»/’’'*S‘fiw‘*'b'«’TO‘’»lt;gt;«*quot;S“*‘**5p’ «nß P nes^^tcueta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riffen, ifv bectgavein lieben ï)iciiev / bevfclbig warb eim anbern/*’ :?ni?lt;-r lemen ei«e. Q^y^nem Gruber / vmb ein 3lmpt/fd)«b er erlid? tag auff/ forbert ^^/L^^ 1^ Bw^mÿ atma^^t, ist vba» ?lmptbegert/nam von fm baô (Belt/ fo er feinem Wiener verb^’lr^Lti^ verliebe jm von ffunbanbas 3tmpt/nacbmalö ba fein StienerCfo lt;*l^^*^ s^c/H wiffenb war ) wiber anbielt/ fagt er : ©ebanw bir vmb einanbern IJm^ bn meinfl er fey bein, ber i jî nun mein-
‘5on feiner ©ei^igfeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ |75gt;'Wildle geben fût er fey von Un tnr geizig gewefenz bn« bobe (m ‘’'îJÆ !»• gebebt ein a Iter Küwbitt/ feiner leibeigner (oAnner einer / ber bap ^0?
^^Ö^ernun Keifer warb/ifrfolt fn vmb jonflfrey laßen lebig 5^1^^'^nflt;*^
-ocr page 439-’6ött9crt5Ï0mtf(§ett)Setfcw. CXCIII
tûinulî^^'^^“”'’'’^^*^/^^’^^ ^^*^ S^üwbtftrtuff: 5Dcv 5«d?^U^cfctncdgttcn
lt;ïnbct-c^u h ’^lo; fi4gt; alk far bAvet/vnb ben ^alcf verBebvet. 2lbcr lt;6 fcyn Q3«rpaf:aini6wavu»ü
•îvmutb'^ÿ -’’^*’^''’*^^*^rP«l/f‘’S^tt^^óbAbin5ufold?cv Blugbdt bic not vnb « ïâ^âM scwcRu.
^eftett/b' $*rlt;t^^^lt;^lt;«^lt;gt;Mtwlt;rglt;jwtm3cn/vnb bne tjl betIVarbett lt;*»« Skt#
‘'‘^3«l«3c b^^ ^^ ^^ö/fo vureebtHÄ ge wonnen war / gnnç wol jn eignem nn^ mógen letben/gan^ »nbefebwevt / ba^ fein Kabt / vnb fo nik
’’‘îmen ^^^^^®^*^‘^^ bnben /frey mit jmvebten/ vnb tein^lntfwvbne^VOnul
^U(bbff^*H!^*^^” ^^^ *^^‘’fi^*^^^^” bónijêb/Ötieb vnnb bópfcblid) nntaflen. krtSf^*^ ’^^^nijebenàoeifîev/ pbilofopbiSenonot / wiberfpennig wibetbek ’^«fctnicbtgeocbtet.
' '5on fernem Xolgt;.
aSt «m Keitbsewefdt neun jae/ctlff (Donne/unb jwey vnb jwençtg tug/ a^otben nm vier vnb jwen^igltenteig^o»#/ bet était wat nenn vnb ç^çtg Mt/ein C^onat/vnb ftben tag.
Uir/ **'”^^^^‘^*”^^ k^t^oenb vnb grótten noten feiner ©ebwenef niebt
fiM Æ ^’*3^’^^^^ bte^ranefbeitam erften jn nam/fagt er: Jd? febâ^ teb werbe »eifer werten @ótlt; biex **^''’5’^^^*’/^lt;'®*fî/^^w^^be jïerben. IVenn ber Reifer f^arb/febriebenfn ^^'^'^P^ ß«®*quot;’ mâd *^^*^*^ ^^‘^^^^^^^^ lt;Bótter.2gt;a er nun^n Iej5tbnrcbbrólt;big / vnb ganQ om
b« ^^^*®^’’^9^^*^ amenb war/fpraeb er:^itt Reifer fol|ïebenbe|lerbcn/vnb OOefpaftanusfie^eftt» bielten”^^”*^^^'^’*^ ^^ anbteU/verfêbiebe ervnbcr ben tOenben berenbie fn geporten.
©te'5?üerf£^nffe femee ^ün^.
VESP. AVG. P. M. COS. IIIL IMP. CAESAR. SALVS AVG.
Ïgt;aóifï:
. ^‘fpetftanuô von lt;5ott erweblt/allerbód?|ïer ^ap|l/^orgcrmeijïer jum *^'lt;';ötcttmal/óber|ler5elbtbanptinann/l0eyl3l«gii|lt.
VESPASIANVS P. TR. P. P. P. COS. FELICITAS TEM-PORVM.
âbiemeynung:
k 5,*^^^P^rMnn6 aHerbócbfïer^ap|ï / Óberfïer 5lt;lbtbanptmann / lOanbba^/ octbet^ctnein/iOatter be^ Datterlanbó Z^urgermeifler/gliictfeligteit ber j^yten.
^MP. CAES. VESPAS. AVG. P. M. TR. P. PP. COS. III. S. C. ïbiemeynung :
b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^ Ibtbauptmattn Äeifer Defpapannó/von ©ott erweblt/aUer^
Po^irer^4p|j ƒ j;)4,^^jj4l,j|.^ci. (gemein / quot;Patter befi “Vatter lanb^/ Burger?
Wlt;n«mbrittenmal/:öeflt;blu^bejïKabt6.
VESP. AVG. P. M. COS. IIL IMP. CAES. SALVS AVG.
ÏJiemeynung:
L}cfprtjï4nn6 von ©otterweblt/ vnb geweihter 13ap|l/5nmvierbten mal ^’otgcttneiflcr/oberfter “Verwalter/ beß 7vómifd?cn Keicbß Reifer/glûcf vnb ’’fylbef^ctfers.
IMP. CAES. VESPASIANVS AVG. P. M. TR. P. P.P. COS. IV-DAEA CAPTA S. C.
3gt;iemeynung:
! . «■^^‘^^^^'^^Ibtbanptmantt/ÂdprDefpalîannô/vottCBotfgewâbet/aU K^.ySt^^^**Piï/banbbaber ber (Demein/ “Vatter be^ “Vatterlanbe/bae^w^’ ‘1«? £anb evobert/^efd?luf be jj Kabw.
IMP.
-ocr page 440-©ae rtiiba ^«cg gofidttttü ^(««nttm/
IMP. CAES. VESPA. VICTORIA AVG.
S. C.
ÏÖtctncynung:
^berjïev JOrtupemann bc^ Kómifeben Xlt;ïd?6/2^ctfcv ‘Üefpa fi4nnö/ beß 2^etfcr6/befcblofrcn tm Kabt vnb Kórntfeben Kegiment.
IMP. CAESAR VESPASIANVS TRI. P. S. C.
ibtcmcynimg:
Äetfer ‘JPefp^ftrtnuß PJanblMbcr ber (Bemetn/^befcbltj^ bc^ X4bt^' IMP. VESPASIAN. CAES. P. M. TR. P. P. P. COS. VH.
S. C.
abtetncynimg: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;*,
Xgt;ber|ïev ^clbtb^npcmann/^etfer Tefpafiattuß/ alUrbóeblïcr W’j iOanbbrtbev bev (öemcin / ^ttrgermetj^er 5«tn ftbenben nwl / ^efcb‘^’P * Krtbtó.
■^ïon ben ©ele^rten jn bifen pepten.
Cc^ rCbev^etfev quot;Verpafinno vnb fetnem ©on babengcUbf biefe C^^^yjp KPliniusbereiter /Quirinus, Alcanius,Pedianus,i^U(Driecben/Apollonius, ) neus,Euphrates,Dion.
Sifu^ bev edfffe gt;\i’ifn-rcn feiner gefebte^
■Îifnsau^dnetnfi^! pn'^ubniemfroni! mer 2Uifer morCen.
^^^5gt;Cniitn6 quot;Ïteue *0e|prtp4nnß / bieweil et noch fein fclb jï/ nneb R*^*^‘’Ù 2^etfev war/ tneb er viel gewrtUß vnb mucwiUcnd/ war fnfl vnbep^' ^ o^Slvnb boebniütig/wae vnbenfd?/vnb b^rcarmen Centen/verebbt groffen pracht mtt vil übrigen K leybern/ freßen vnb fanden/ warb vngUmpfft/wte er tag vnb nad?t an (id? rif / $üg vn fdninbe/ barumb ^^^ÏvSjj bar waö/ wie er GOtet vn (Bab genowmen bett tn ben ©amlnngcn vnb ^*^L feins Datterö/verbanfft vnb richt ein Jatinardtanif in ben ^^*tgt;ten, vcn’’ , tfclt bicfclbig/icbcrman war fntbeffig vnnb feinbt/ |^altcn jn alU’ncblt;ti‘’^ bielcens bafnr/ fagtens auch öffentlich /Erwürbe gleich ber anber n^wn”^ ben/ Vnb man ftnbt nicht Ictchtlid? einen/ber fo ein bóf lob vnb bóf habt bat vnb wibcrmcnnigblichß willen an bas Keich bommen iß. 3lbctr‘^ bóf lobijl ,malle65ngntemtommen/vnbingrof lob vnb preif verbebff ben. nach bem manan/m/fo Keifer worben iß hein tabel ober macfelmebf? fpürt/fonbernbic b0chße weif bett vnnb frombBeitgepróffetbnt/Ju ^‘^” ^J er in bas Regiment trat/tbet er alle vrfach vnb reiQung jnr vntugenb vnb »» vonfm.
OJerenieen.
litus 5undm.
15crentcenbie Jübifd^e Kóntgin/ Kónig2tgrtppa ©d)weßer/nut er in einem großen gefehrey was / wie wol er fie febr faß / berwibernnibp’ and) faß lieb bette/vnb bey be folches vngern tbeten/ ibennoch lief er f : von) auf ber Statt Kom sieben/ fo viel bat er noch bunnen/fo gefchictï iß cv n^’^Ö wefen/fo viclglücbs vnb finn buter noch gehabt / baf er fich vmb ullelt;V?^’’nu^ bat bermaffen verbienen bónnen / baf fm mcnnigblich but wol wollen//^* guts gcwónfcht/vnbbuf gar fehweriß inbem bobenSitunbt/banicl^tli^^ mun Kecht bun tbun/ tß er bulb / lieb vnb luß ullcr (VPenfehen ber ganzen jugenanntworben. A^sißetngrofmächtigWunber/bafineinem^Ww^ fo viel laßer vor bem Kegiment / vnb tm gewult fo viel ‘Ï^ugenb gewefen 1 fo gcmcmigtlich bie (V^enfehen frcs ge waits ßch tr0ßen vnb vbernemmen/F
-ocr page 441-^0tt9ett$l5m#lt;ftß«'flt;w. GXCini
^ff^nb erger bentt ver werben/ nis ben b^ß gemein öprid? wort ifl/ (But wndje 'quot;«t/i^ngjuiDof/langjutOell.
(T ^fj^ nut «{lev Webv »nb retbten f«(l geubet / in beybetley ©pmeben / im ^‘‘’ccbilfben vnCntctntfdK/fnflbevebc/tn langen Kebcn/'lperfen tin Keimen/ afween / bett einguten ÄopflT/ waß gut gefebirft mb febneU/aud? fiel es f m be// ^^«0 vnb letfbtlicb 5110» allee bebenden / aufs vnbebaebtemmut / war aud? ein ^flt;vÖebreiber/vnb bebenb mit ber iOanb / bunbt ein fegbliebc lOanbfebrjfft/ Htnur fabe/abmaeben/bac vnter feinee Datterß Kegiment alle ^mpter ver^ f nbsp;nbsp;^^^’^^' Verwaltung forg au ff fieb genommen / alle Crieff vnb alle Copey
J^^^it3etttafbt/allc(Befcbefftfelbfigefebrieben/fclbfb tnbemKegimentvnb Ko-? ^’kben Kabt gerebt vnb gelcfen / but von tlatur feberman gar wol wollen/ “bgern gebolgen / burt barob gebaltcit / baf er Beinen one boffnung vnb gm/ ^H troff von fm lief / füget : ^ß fol Beiner mit trauwren vnb mmut von er/ geben. ixein^ut^lïfoU Beinen von jmvngetrófïet vnb vngebolffen ‘‘'ireu geben.
■^ß loben vnfer alt Cbtijîlicbe jCebrrneiflergar faff feinen ©prud) /better ^uiff^êtKtfpiitcÇ. wauju feinen Käbten/ba er junaebtaf / vnbbenfelben tagniemanb niebtß Segeben obergutßgetban bctr/fpralt;b:rtunwolanliebenlt;ßcfcllcn/bcnbeutigt; S^’^fugbabi^fcvbclangelcgt/vcrtriebcnvnbgarverloren.
®tc ein ©érg vnter iXom 60; Ïïeopltó brnn/ünb Viel
‘3pp|rfß verbarb/baß bie 3ûben mevnefen ber Reifer bettficbunbcrbeyltgen©fatt3etu//
falcmverfünbigt.
^^ ^”^*^ Regierung fmb grauwfame / fd?äblid?c / fel^ame vitb wum O^oerbarlidje bing gefebebé/ein ^erg vnber Kom/in bem Kouigreid? neu# '^ pliß/aucb bie Ötatt Kom/ but brcy tag vn brey naebt an einanber brum en/vnb iff ein iammcrliebß groffeß Sterben cfo vor nie ge wefen^ bernueb Borne îen/aberieb wilbie Sueb ßeifftgerauf ffreteben.
^öiff cin^ergB vnber Kom bey ber ©tatt rteapliß /gebet an baß CDeevf Q^ vrberingC vm bie fibcnb ftunb bef tage/tm^ugfi^ ^H'iram vier vn 5 wentjigßen tag/iff ^artolomctgt;tn grof mäd/tig Jeu wer/
^«ögefebfleb bergelfalt;
Vielvnbgvof UOunnßbilbcr/weit griffer benn attberalle(V?enflt;ben/alß
Kerfen fagt/ cintbctlum^erge/emtbed inanffofjen?
«r Keper/ fabe man bureb bie Statt bey tag vnb bey nudnauff bem ^rbreid? ÇtnvnôTOibergcben/vnbimCuffcbinvnbberwiberlaulfen.
große bürre vnb trurfne/vnb ffrbbiben/bk b’ß ^ r’^^g^w vberfirfi / gaben ein faufenauf ben /lodern vnb februnben re^^ »i?*^®^?^‘*^’r**meß j^onnerfebUg weren/eßbauebteinenbaßXtrbtS' ;5erac6tft(Ienwie p ® wöllet wie ein Xbebf / baß (VOeer braf let/faufet vnb wütet/ baf inß i^imelß ücijfui.
^.“J^^‘’^‘^R^ull. nacbmalßtbeteßvrbcrmgeinvnmenfcblid)cngrauwfamcn
ud) vnb fcbnaltj/ braf let g leid) fam allcß (Bebirge serbreeb vnb ey nßel/^m er/ Kmiprungen herauf groffeSrein/ barnacbeinfold?eßgrof Jeuwer/vnb job w s Î'^^'^^*'^^^*^ t^dnmcl febwarQ färb vnb beberft / bie Sonn verborgen uro/jubanbwarbßbey heilemlieebtentagnaebt/beyheilemCteebtßnffer, ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Werfen vnb Kifen weren wtber lebenbig worben vnb au|fge-gt;
(«unenvub^ nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ **^*”* Kaueb/vnbman höretvber baß aUeß große po^
bcMz'^^'’’*'-*^^*'?^^*’’ Wolrfenvngewohnlicber geffult /vnb faff grof /gefe// krr^^”2’!^îr”r“*’5^ *”*'*’ ^^‘^ f’^^^’* wattß Bam/ fahe einem Jid)tebaum gleieb/ mir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.2«^^^ lungen Strime/ ber ff unb vberfieb/ breitet fid) inbie weite
f «tuepett ^gcn auf / riueV her birfen fahe man nilt;btß / war je vnber/
K B üij weilen
-ocr page 442-®rt0rttttgt;a^McSSlt;’ttttw^(««ttttm/ ,„ wetUn fd?ótt/ fcbttccw«^/ gUß / vnbcrrccjkn mptubev mb wäbUfl/^^ivii^ forebten es wûtb nlkö tm ßttnwd vnb ^rberdd? / Tatebe vnb cent' ^^ùw^^^^ ©mp/mtt famptben Stätte» / (VOAref ten vnb ÎJorffetn / vevU'cn»^” / ’^ 3wng(te mg bommen.
IftntbetIflobnnpbeniOónfetn/vnbwolten vnbev bem l^”^*^^^Ätf*’ tenenbö verwarten/bie anbernflobenvonbem^anbauff bad (V?dr/vJ^^j^, ber von bem (V?eer anÇ^baeCanb/erUebe päppelten vnb Mtterten/wlt;»*J^i^' fam tm jagen vnb jweiffltd? /verborbenalfo / erflicftenim Kaufb vn^’^’W fiel vnmApltd}/vu on jal 2l fd?cn vnb Staub burd? bie Cufft vrbertnS ^'’W ^rbtretd? vn(V?eerde neber man barju bam/je betfler vnb bief er ee ’t’’^^'ßDtv pobenbaber fcbwarQlócberïfbt^ymfenlletn/vnbanbere verbrennte 5ctlFj,(ii gene Stetn. l?or ber ^runfï an etUeben enben fabe man grop weit vnb ^runfï / febimmert tn bem ftnflern vnb bey ber naebt be|ler U»^ vnb Ceut würben febv verlegt/bie ^ifeb intIVa(|èr/bie DógeUn Zlófr^^^jidfif borben/ Ï)a anberp wo nunmebr tag/war allba noeb naebt/ vil dn rechte naebt niebt feyn ban / boeb jónbt man maneberley Ziieebtev/ 2lt;ien/ 2lt;ergen/ ^äcb/Winbtlicbt lt;in/ barmit man bic nad)t bdenebtet. jj^ btefèm bamen große flammen / vnb war ein febr vbeler Gcfland- ^ö nbsp;nbsp;j,(0
vor an viel t^en ein Ifrbbtebenbod? gcwóbnlicb/ bemnacb niebt P*^3r^,pp :^ónigrdcbXteapltógewefen. 3tbcrtnbiefer naebtbam eingrofpr5*^?^^ mer wtlbcr^rbbtbcn/ ber alle bingerfebóttet / man meynete eö weiten nbsp;nbsp;^^^
bing/baóóberlïejnbemvitberflen/vmbbebren/bietOAufervnÏDAebt^^^^^^jit) ten fieb an vn an/gldeb ab pc fid? begeben betten von (rer lOofflatt vn^’^S fcfï/ feneften peb fegunb auffbte feyten/jegunb giengen pc berwiï^ttnun ^j anber/febwanef ten vn fcbüttelte» pd? wie ein quot;Wiegen bm vnb ber/ bic lt;5affenwurbenbeybcnioAufernverfcbüttmit3lf^envnb 23ymfenjïdnv« fen bermapen/bapwo einer lenger im lOaup blieben wer/bett er ”****J5^«ilt;f aup gemoebt. ‘puber bem Ï)acb ware forebtfam / bep ^rbtbicbenó ^^ , bcmt7immelmuptmanberlócbertenvngertngcn‘^ymfcn|bctnfaUenfó^/n(f pelen einem auff ben 2^opff/iftlicbe bunbenmitldncn'Ïbócbern bit^^jj^ anfpben2lt;op|f/ bcwarten peb wiber bie Stetn vnb anberp bergleid?crt^'’’ Cnfftenauffgeworlfctt warb/vnb wiberberab pelen/eó wer X^teboberP'’
ï)a eö nun feyn folt vmb bie erpe ffunb bep 'ïTage / warb es nun ein ’i*J^^ ltcd)ter/man wtipt nid)t ob ce tag war ober nicht / jubanbt tam wiber lt;^jTj^j bi b c/erfchuttet bie tOAufer bermaßen/bap niemanb mebr barinnen ben/er wolt benn verfallen» ïÖa was dn ßieben aup ben 5lecFen2)öttT . (îOÀrrften vnb Stätten vbcral/ bie IVAgen vnb Äärren purgt ei5^^’n ^‘Lj ebenem 5db vmb / triebe vnb jagte bin vnb ber / binberpch / ober fey te a»p ber ban/wenn mane phon mit Steinen beph wert / bnlff ee allee nidgt;f^/ ^^^‘ nid?t jlill an einer jîatt peben.
*pber biebing allewenbte pch bae dOeêrvonbem ©epab tn ph P^M^^ berpch/ aie eejm fürchtet vnb jittert/alfo bauchte bie Üeut / diOan f®^^^ j„ ‘Ïbicr/bie bae dOeerim Sanb vnb (5ryepltep/3luff ber anbernfeyten^J j)^ bol(d)warge erfchrecfenltchelVolcfen/ bie warb von einem ftn^tigetyt’' , jerpoßen / jerrißen vnb jerphnitten / tbet pch ault;f / ßugen baraup 3*^^quot;^ ?ià brennenbe flammen / gleich / boch großer benn bie WAtterbltg / 2?^tf ^‘l’. ,j, pd)bte 'Wolcten wiber niber auff bae Al^rbtreich/bebecftbae ^ee^ vt^S alle iöorßxr/St^tt/Wäreft/mit Staub ber 3U^c baberge(tracfe/C‘‘3^5.. bießoben auff ber weite/ auffoffenem5elb/auffbemf?alp vnb lieff jnwieein angelauffen'Waßcr/einbicferßnffereribunff vnb nlt;blt;»/.’^ ben nalt;h / vnb warb wiber nacht vnnb puffer/gleich aie wenn man in ^’. ^ verphloßeuem (Bemach vrberiug bae jCiecht auplefchct : Ï)a warb ein t»«^^,^ wefen burch ciuanber/bae Birren/weynen vnb jannen ber 2^iuber v^^^^^jS, cube/vnbbep fd;rcyen (V?arbcgo vnb Kebbago. Wirtliche rufften ^^^^(ef/
-ocr page 443-^^ e0tt9mÂHmMlt;ttt. CXCV 2^tnbcvtt/ctltcbc frcttCBcmabcl/cvBcttfKt lt;ttt6b46rtttblt;v fenctt/ ^*^ ^ ^’^^^*^ bctlagct fetn vnfflód/ bev ^entg bete ein »nittky ben wit ben '’Hbuk ^^^’' ^*^bd?c enj? ford?t beging bc^ ‘(fobe/bnten bn^ bet ^obt nut bâm/ ^wet ' ^*^^ ^^”^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’ ©ott in ben iótwmel / bev wnten mebt bte tney nten
k^t r?*^^^ b^”^^*^*^ »ült;bv/ bkkcn6 bnifwr / bas wet bie ewig 5injïcvnii|i ^^^^ ^'“^ etlidje bte mnebten biefe greffe gefebrUebBeit noch gvofler/ bevßft4'^^’^^’'^br lügen xnib ertid?tetn febrecfen/fngtenzX^ó wirtnoeb viel nn^ ^cm æ^î”^ ^*^® ^^*^ nur ein Äinberfpiel / wer nur vwb ben erflen wurff / vnber httk? x^^’*’®’^*’*^^*^^*^^^‘^i^^^*^ ”^^‘^^^”^*^^^^^^^^/^”^^^^*”^”’^’’*^'‘ '»ibf ^L 3ln5eigcretneö5c«wcre/vnbbrtö^reuwccbeflunbrtlfo/warbaber Ebut v ^*”^^^*^/^lt;*«^wtbcriimb ftnjlervnb febwer 2lfeben/bte fd? lugen vnb »fhfu 5 nbsp;nbsp;^^^^^ immer von fnen ab / flunben nuff / weren fonfl verfd?ütt vnb
^^^^^^^^^^ '^^’^ ^^^ 3lfcben.
Mb ®^^“kQtwrtrb btferbunfîbunner/warb gletd)fam ein Kaud? vnb Vle«’ »ubSfuc ^^*^^”^warbered?trag/vnberfd?etnbie0on/bod? bkid?/fd?wart$ fielt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^’^^ etnanber/ gletd? alö wenn ein ^mfîernuf^ if^ / vnb ber fd?re4'
»^îV*^^ *” ^^” ^lOenfcben/jappelten vn Jitterten nod?/wurffen bie klugen fllßn^^^ö '*’*^^*^/fabenba^alkß vermehrt warb / vnb ba^ mit tieffer 2lfd?en/ 'Onb r ^^^/^f'ö^^^btreid^bcbecftlag/benneö wäret ber ifrbbieben nod?. ï^iitof’ ^ '*^‘l’»lt;'bn|ittntg weiten weiffagen/gaben graux^ame fd?rerfltd?c ’^^^«cbenalfobaögefpottauß fnenfelbfj vnb anbern Centen au^ frem
3 “^^ttgliScf mit frerIVeiffagung.
®^^t«/i^erculanumvnb pempet genannt/ftubverbrunnen/bte^/ ^ereuiomitt». k\^^^^**^ ©pklbau^vnb’îançbau^faf/baeefeinerS^urçweilpße^z P‘’quot;’1’*^‘
Ucrt r ^^ Öpfflkutenju. Dnbbtc ^fd?eniflfo grof^gewefen/ba^ (teven »tem *^ '’^^’^ ^^^ ^eer binüber bif gar in 2lfricam / in Syrien vnb ifgy«-»lt;k ?^^**’'^^^^’’^^^^ ’^ ^’^ gan^Cufft vmb biefe erter iff voll ©taubö ge^z den A Öf*nn war verbeut vnb bett ircn©d?ctn verloren. iDergrof fcbre^ diet ' '^^^^^f^^^ '**lt;lf*iS^/^‘^ lt;?0enfd?en bunbten nid?t wiffen waeboebfok
^gt;‘*’5”*^*^ '*’^Plt; bergefd?ebett war/Bunbten6ntd?t auf rechnen was es bed?
wer / mey nten es würbe (td? alle bing/ bae vnberfl ju bem Óberfïen/ ^^^'’’'^^köonanffbaß if rbtreid? fallen.
bteft‘'®^^^^i‘*‘^^‘'‘^*^^^ fnffprangba05tuwerauf bem Äfrbtrteb/jünbef
^‘^'^ an/vn^am ein greffes 0terbcn barnacb. 5Öie Jüben aebtetens ikdff K ^^êff/ f^'’ ^i^ befmbere piag von (Bott / barmit ber 2lllmücbtig ©ote ruf 1 ^^^^kumvnbbieKómervmbfreöónb/baf ft^ie btyli9lt; Statt Jc^ ? L ®®®ttsbauf / vcrwu(l vnb verbrennt / ben Jübenalfe jAmmerlid?
^1 K^^*' ^‘^'^f’^bent auferweblten Tpolcf.
c‘^î^'^St'offen wiberwertigbeit erjeygetfteb Keifer ‘^ttu6 nicht allein ®tf twnt» gegen ter / nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^''* ^ötsÄnger vnb Kegterer / fonbern auch als ein eigener “l^at/
ntittt ^'^^'’«bbalff jeberman/ als weit (td? fein (But vnbX.egimenter(lrecft/ mit wer cf en / lief Canbgebott vnb (Befd?e(ft auf geben / jeyget bdff ”^’’^^*’^^*^^*”^^*^/'^^*^'^^®“^/^^r“”^^^‘*^-'^”^ 3lrmut/ wiberjn lid'u m^^*^/ ^’^^ nichts vnverfucht vnnb vnberwegen / es wer C5ei(îlid? / lüelt* turn'x^f^’^^ ^l^^cw^bd) / lief ßeifftgallcrky tOanbar^ney vnbergeQlichbeit/
”’5J^’’?^t»ifehenjttrabtcnvnbjubelffenwer/erfer(chen.
ttih ^^Ï^**^^*^^tapelis vnb btefelbig(BcgcnbCfo (eich vnglwcf erlitten bett) ffenK '’'^^ebauwet/jubenaltcnwirbenvnb wcfnbäm / fe^eterbiemüchtig«’ mit b^n^^” ^^”’ ^ ^® etwan auch Kurgcrmetflcr ju Komgewefen waren/ lofi' ^^*^ ^’^^ bar Aber, ibic (Buter fo im obern TPütter verborben vnb erblt;-^Sbette ^**^^^^^ ^^”ÖtArten vnb ^kefen/fobieobgenannteKrunfiver#
(Bebeuwen vnb Kirchen ju Kom/ foverbrunnen XirvG nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^*^^Keifcrlicbcn(Befchmuef vnb DofKletnot(Befchmeib/alle
Met lt;blt;vnb f^ b f ^tlich^om 2lbel vnb Kittermeflige bar Aber/ bamit es s wer
-ocr page 444-Bue dtibcr ^«cg g^^mwUe $ï«ett(tw/ ^0 wer gefebeben / vnb au^gewefen vmb Kom vnb bas Kômifæ^ folt in folcbcm vnglncf ein wtlbcv ober rtbUlfigcr Ketfer fcyngewefen» nbsp;nbsp;. ^n^
^Eifus pir6t im an^ ‘Pnb btcwcil Keifer ^ttuö rtlfo gePtflen war / bem verberben 5‘’^T^it fccniiarffmerrfgiei# tvatberangtiffenvonbem‘(Tob/vnbfd)tbvorber5eyCV011 biferWelf^J’^ù nnber jCeut grófferm benn feinem febnben/ im tOerbllmonat nm brey6cP^, ^ tag/im $wey vnb viergig^ïen far feines altere ba er nach feinesX^Attevs Keid) nun allein gewefen war jwey far/jwen (VOonat/jwengig tag.Ï)^ vertunbet / warb allenthalben im Kómifdjen Keid? grof weynen
1 ren//eberman/nid?tanbcrf benn in fein eigen fachen/fam jm feinbefler^f^^ gejlorbenwer/trauwretvnbbl^et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ
piiMMseemdus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caius Plinius Secundus von Kern bärtig / gar ein ßcHftger erforfebe^quot; quot;^,(
bing/ber viel b5|tli(be bing gefdjrieben binber jm gelaffenbnt/ wiewol^*^ groffen bófïlid?en (5efd?e(ffenvnb iOanblungen anff basgrofle beUb^ù pftniuBwieertomß/ jweyer/egtgenannter Keifer /bef “Vatters vnb bef ©ons/jrerllerK^bf ^ temmen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï)kner gewefen/ifcaud?erflicft vnb vmbbommen inbiefem Witter/i^y
vnb fónffgigjlen/ar feins alters/ boitais ein tOerr vnbCiebbabevberK' bas wunberbarlid) (5efd)td?t/bieKrun|ï bef Kergs näher feben vunb^ o fd)cn/ bat 5wengigKüdgt;cr getrieben / barinn er alle Krieg fo /e bie 'ÏTcutl mit benKomern geführt haben/begriffen hat/angefange/bieweileritwC^^jJji; jCanbamKheinjlramimKriegfelbf gewefen/vnb am 0olb gelegen if’quot;^^i folcbeKiieber feyn auf vnfletf bereilten verlorn als etlid? meynen/auf «^^ ^ TX’alen vnbergebrürft worben.^d) wolt/mód?t es feyn/vnb geb (Bott bsp P‘ wan funbenwürben/nichts lieber Ufen,
^'Dfr/cßvifft Per KfiferltcÇen iXômifcÇen
5Ö7ün^»
IMP. TITVS CAESZ VESPA. AV G. P. M. TR. P» VIIII. XV. (^^^ VII. P. P. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(j
Kberfer 5tlbthauptmann bef Keilt;bs/‘2'itus'X)efpafanus/Kt^2u lt;Bottan^e5eygt/gewethtcróber|lerKifd?off/ (5ewaltbaberber(5eïne'’^ ' ^ malbcryiinffgebner/Kurgermeijler jum ftbenben mal/ Vutter bef 1^quot;** vnbVattcrlanbs.
IMP. T. CAES. VESP. AVG. P. M. TR. P. COS. VII. AKTERN' T. AVG. S. C.
iOauptmann^S^ttusVefpafanus/KeifervonCBottangejeigt/etweblf/J fBatt/KapJï/tOanbbaber ber (BemeinKurgermeifer jum fbenbenmsl/t’*'^ reit bef Keifers/bef^lofjen im Kegiment. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,
IMP. TITVS CAES, VESP. F. AVG. P. M. TR. P. PP. C. Vm'
IMP. CAES. DIVI VESP. AVG. F. P. M. TR. P. PP. COS. VH MEMORIAE DOMIÇILLAE S. P.
Kberjler ^elbtbauptmann bef heyligen Kómifeben Keicbs/'^itus bef hey ligen Vefpaf ant ©on/erweblt/gcweiht/befiatt von (Bott/imKlt;^PÙ fcbloffen/Kapfl/ (Bewaltbaber ber (Bemein/ Vatter feines lOeymatsZ^Jw’^S meifler achtmal ber 0tatt Kom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;,,(
5u einer ewigen (BebAchtnuf beryrauwen Domicilie, Kabt vnb ^^^' ber Statt Kom.
©omtttónH^ ber jwólfff Krtfer.
A^jVCrtwiuó Ztomicianue i^ («iiKmSmbce'irito / feiné Vatt» '^df'‘^‘'i garmit cinanbervngleid) gewcfen/i|lvon natur vnb auf c^^geitiggewefcn/batgeriffcrtnach (But wieerbunbt vnb mocht/ ^’^'^ù
-ocr page 445-^ött^ertÄtfcOcttgetM CCXVÏ
Ot ty vantfeb mb gvaufam / wilb vnb blt;tvf gegen feinen*X)tv/
^^^ ^^fl^ Kómifeb ^^eiferber fieb etn t^erm/bajn nueb ©ott bne -Oomi««««» fcfi pt^ ’'«t«rtSr- ”* ^quot;^^^''fï^l’öberpoet/vnb CJuincilinnue bet bent btnceJîcKcb/ «‘‘®’’“ quot;'»»»’• (Jjdtl/ ^'C'^^'o/ loben jn fajï/ev blt;ït fte nneb febv lieb gebubt/ îbie Aün|ilcvmb 9?ïat^lt;mati« wer# ^tottCh^*^^r^^ ^ ^^ pbtlofopbtgennnnc/ b^ter nuf ber Örnre Xow getrieben tmausoî^mgetr»«# 5«9enS / ^Tquot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öquot;^^'” lt;Wunb/ von feiner $ierli^cn Kebe wegen ^’p„ç^vvfcfî.m«8.
”lt;111»'«'^ *'“^^wPbHopgt;pb«ö / wetcb juben^eutfebenmben vber bie 2gt;o^/ tóffii2^*^^^^’^*^3‘^/^^^^^lt;:^^ P^ aUbniwelenb bey ben'Centfeben/febvieb ein
1 '^^»cbbrtfelbfî von ben langen lOaren/lobt fie,
®)c flt;cÇ Surtu^ niueiitiiivVuiit'i'Oalirtinaiiii am
îX^dn/iviba Reifer '^omUianum auffwarff/burd?
trofl ber ^c«tfd;en.
a’^ctuô^ltttontuôCanbôbauptntrtn bernbalbamX.bcltt/W4rff(îcbauff £«fii2(menf|2iuff# ^‘o^2^etferî)omtttantttn / wolt felbfl 2keifer feyn/ bette etnjufagenvon quot;Jj«’»«*©»«*»‘»«
’ftiti ^^ ?‘^”^rd?cn / fo warennneb viel Xomernuff feiner fey ten. Steifer 2gt;o^ ^afid^ r ^^ ’”‘^’' bemn^/bleib 5« Kom/bett befonberglücb^u biefem Krieg/ ^«nim^'^^^^’^^”^*'”’’ ^^’^”’^””’®^^Ï’^*”^ mit^lntonio febUgen folt/mit# ^eutfA ^^^-*^*'”’ ^^^’” ^ ^^ vberfrobren war / vnb 3lntoniuö wartet an ff bie bieTr« folten vber ben Ötofsieben/ gienge bae Jl^yvrbering/moebten
^^nlt;bettnimmerbin0ber/b4lag^ntoni»0 vnber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simenius haetntf.
®icallf5:eutf(Çenauff»arcnwtîgt;cr^îftffr2»omma,’
^wm/maeÇten jn ben Keifer vnb bau ïSenuft ^eie^ Jinß*
bnr/mu^t/n järlieben 0olb ver? febreiben,
Alle‘Ïentfeben/vmbben Kbein vnb bie Ï)onanw/in großem ôO^^utfebem Canb/wolten ben 5rieb/ mit obgenannten jweyen Keifern ew^s’^^^^^fl^^Kicbt mebr halten/ Blagten vber bie Bargbeit Keiferd ï)omb ^eibg^f^” vecb«i^ weil vnb $ey t nicht ben0olb / brach fn ab jr verfchrie«^
’^Ad)ten peb bie î'entfeben vberal anff$ogenvbcr Kbein vnb '’trbertf • ’’^’^ basKomifcheXeid)/waren gewaltig verfaßt vn wo Iger uff/ tetcb/bcJîT^*'^’^^'^’^*'’’^*^’^^^^*” ©thwerbt/ ©allier Canb/fegunb 5tancB ^mfeebiß^^”^^^'*^’^^'^^’^’ ^^^^ Keichs Canb vmb bie ïÖonauw/ von bem Ko^-b««/^cvc^’’ ^^^ feh warQ (Deer/bareyn bie ï)onau w feilt/welche je^t Schwan ^’a,VindJi^*''^^^iitrreich/'X)ngern/Knlgarey/©irijey/IVala(hey/bamalóRhe fct/vIiSfX ^’^«ncum,Myfia,bicfrcn/ verbrennten 0tAtt/ fV^Areft vnnb ©d/lóp ^‘quot;'^^^tictiwa^fteantamcn.
^im^^^^^P^Wtlwd / Keiferlicher dOnieffet CanbóbAuptmann vnber
^^lt;Hfc SifÇ”® ©Abinus/etwan Kurgermcijler jn Kom/ Cornelius 5ufcuó/ Ä^ppm« ®4fin«s.
^^'^ ieiitfd^ oenKrieg befohlen hatte/ würben mitfrem TOolcP erfeblagen von ^cntfcbm fc^Uan» ’^^5eyd!^^s c ‘'bt‘^wöwarb geBópfft/jeirtt?aupttns'Ceutfd?e Canb $ueb tuocémer.
^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*“ vnb her gefchief t / vnb an einer ©tangen getragen.
®f®fteri ^x^^bein/gegen Collen vber/bamalsinber Kómifchen Sprach '’•^bliiiæ l^?An^ bie ©rafffd?affc von ber Cippa genannt C fo fr Königin ’*’”idite r!l®^’^“V.3“”3^ftau w Wclb / von ber ich er jt oben auch gefagt habe) i'^Sten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sic fer iVelt gefdteiben was/ waren auffwibcr ben Keifer/ ver//
3dbenX A.,, ’n 3' har umb baf er gut Keifcrifch vnb Kómifcb was / ^r muf c ’’”*bhól^4 ^quot;^’^ben/vnb entrinnen/ vnb ben Keifer vnb bas Kómifch Keich
Keifer
-ocr page 446-©ae rtttber Q5itcß ^oliannw ^luenui»/ nbsp;^
Æ)lt;jtnilt;iaitiq5rôcfeii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keifer ï)omttianu8 bat vber beybc IVaßer/ben Kbein vnb Wer bte^öona» »«amp; ßdjißTcn ein Kruef gemäße/ vnb bie ‘^Teutfeben mit aller macht bef ^*^%iii| Keicbß angriffen. ^äberCalß ‘^Tacitußvnb pliniuß ber jung/bef ^Itt^^^ffi’ ©chweßer ©on/ bamaiß bey be im Ceben/ bie furnemßen Komer/ felHf^i ben) fo haben bie ‘Ceutfehen vilanjal Dolcfß/ gan^e lOeer/ aUegufeKy 5{i bauffenweif erlegt / erfchlagcn / auf getilgt/ gefangen/ bermaßen/baP’ ,|gt; UfutfcfceiKicwüincti nicrnitalleinbeforgtcn^ßcmöftenbiealten (Brentjenbef Kom. î^^^’-piüi’ Der oîômet ©rme ©eßabenbef Kbeinß vn iDonauw / verlieren/ fonbernmod^ten auch ^**^
«tjtita^CMnvn-Qo ter vnb ©Ommer ©cUger an ber Kefaijung/aucb Canb vnb 04«*», '(Teutfebenntebt mehr behalten. 21 Ifo nam baß Komifcb Keich ein f‘^^^^^^fl(f ben anbern/war Bein far nit eß Boßet bie Korner viel Cent / empßcnge«3’A
mcrdlicben febaben.^Onb bie ‘ÏTeutfeben Briegten nunnit mehr vmb jr y baf ßc fich ber Korner erwehrten/ir Canb vnb Cent vor in vnb bem Ko^^^ U
Keich erretten woltc/fonber namen jn auch für bieKomer weiter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i vnb in gehör fam vnb vnberthenigBeit ju bringen / woltcn auch ein weil P^ ^1 vber bie Korner feyn / namen Bein anßanbt ber Krieg mit ber Kbiw^ii' bertcrgcßclingleid)cbcnwol/©chl«genbiemittcl/biefiehaltcnwolfert/'^Jj
geßet felbßfür muftbaß grof weitKómifeb Keich/ ber Keifer/ bie Kb^^^y Oïimctïduffwfrirt ^*^^”’großem ßbaben-Wictvnb©ab/mitben Ö^eutfehentheibingen/'’^^I bonï'enïcutfc^tii. vonben'^eutfdxn theuwergnug Baußen/gabenjArlichben‘2^cut|d?e«t7 barmit fie ficb innerhalb bef Kheinß vnb Ïgt;onauw / außerhalb bef Ke*^’’
Cetebe cntbiclKn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ex,
Trajanus »wirbt f^auptmonn am OÏljtiupram.
Hod? warb Keifer îî)onttttaniJö aller forg vnb furcht webt (of *^^ J^jj wtcwolcrvnfleiflig/»ngcfcbicff/fclbflaucbanbern‘Ïu3enbc/frurubfeif/^‘^^ vnfeinbwrt6/ntd)t6bc(ïcrminberberóffccrauf lOifpanteti^fraianinnP^j,.,; maUKeifer warb/ben berübtutejten geitbtcbtejïcttberfclbtgcn $eyt au 0*’”’^ gered^tigrei t/vnb utannbett/có war ju 5rib oberKrieg Waebc ju ju*« P^’^Jj, maun / befähle jm benKbemfïtam / barmie bie^'cutfdxn tu ©rof German aud? burd? frombteie vngcredjtigbete'^ratant in ber Könbmuf bebaiff'’lt; j, ben/ fetjt jn gen Cólien an^Xbein / ban bic IVA(ïpbalcn/bamab nn Cat ein Sycainbn gênant/ betten fteb merrfen laffen/ fic weiten ^jtfelb^^ ,A( vorn Kómifeben Keieb jum ‘Ïcutfd? Canbwiber baben. Dubwiexrel - L jÖomirtanuó bcn‘2'curfd?en jinfbargewefen/vn j^rlidwii ©olb butg«^^” Ù Æ)omittaiitt80fimfen/ntcbt6bcjîcrmtnbcrbatcrfîcbctn‘X)berwtnbcrbcr'S^cutfebcnge«lt;’^jJL emfai^muiud» ctnfalfeb ifbrenober5afnachtfptel/ wiecrbte‘^eutfd}en vbcrwunbe«blt;’^^^(, baUen/batbaufft vnb bcjïellt auf anbern Ïlationé große Cent/bic t«^ ..wt
'Ïcutfeben fitten Kleiber machten / berjicben/ reben vnb ber ben muf quot;ö^eurfdKn/muftentnbemÖpielbauf vnnb cynfabrenbef Ketfere gcr’’3
»berwunben'^eutfeheCeut feyn.
'55on^omitfan(Xoïgt;.
nb w«rb KciftvÏJomttwnus von feiner graufamteic wegen/««* ^n^S^iafftaffic! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wtßenbtrug fein t^auffrauw Domitia Longina, erfebUgt« ‘’^ «rmötiiet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;@d)lafftammer/verwunbt mit fiben wunben/ im l^erbßmouac alt;«^
^ebenben tag/feinö alters im funff vnb viergigßen / bef Keiebß im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, bcn/ar.‘X?berf0nff(iOonatwurben fcinÖchilb vnnblSclm/Kitbtnuf z^’^^* ^brvnbKleinotcr/allcntbalbcnimju febmach abgerißen/auff baß iftbttj
von bem gemetnenTJolcf geworßTen/mit 5û ßen getretten. 3n ben Kellt;^^ ^*^ bern/fo ieQunb bie Kcyerninnbabeniß barna lßX0mifd;cr tOaupt»««««^^’'’ fen ©oftuß ©cncciuß/ctwaKurgermeißer ju Kom»
‘Sonkn^üben.
Q^^ nbet bifem 2^eifer/iin nnbern/nr (ein» Äei(evtb«inb6/i(fge(torb^ ^ nig Agrippa/ bat ein 0on gelaßen/ bief auch 2tgrippa / vnnb iß
S59'vber etliche ortet bef 3wbifd?cn £anbß gewefen / in (öallilea / ’^quot;^^jj,!
-ocr page 447-,^^ eött9ett$^ömtf(ge«g«pfem. GXCVIÏ
iefe« ®^i'’^^®/*^^^^*’ *^^*^ ^^^ iOauptflatt Hicopol/vo: Xfmaue genant/wae/ biefX nbsp;nbsp;^cy fev mit fianböhauptleuten/ *X)n ber le^t 2^ónig berJóbifebhdt/ 'l«Mgrippff^egi^,,t breyIpg jar.
Phegt;S:^®”^^*^ ^t|lt;hoffvon3«^»P*llt;m/©.3acob bef Bletnen^ruber/deo» ®lt;tt»(w3lt;*ww^n» ftleAt'?^^^^*^?^^^’^® '^ ©on/warb gecreutjigt/barumb baf er auf bem ge// *’quot;3few3« ‘vCiOautb/eirtCbtilBwar/ imhnnbert vnb jwcnQtg|ïen far fetnee altere.
^römkïF^*’®^*^'^*^*^ ö^n gehabt/bic bief man bic iOerrifeben Ïlajarener/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0fïflj4w^
^^ttah r ï?^” ^^ ^*^^^ ^^^ Chrifît “X^etter/würben vor biefen 2lt;eyfer bradât/ i*ubff*^ ^^^^^o^|tlt;flt;hUlt;h«3vobc fieut vnb ^auwren waren/lief er felof
‘25onï)fn sanften.
3^5?^‘‘^^‘y(‘”*/**«*lt;IWgt; ben T^efpaRdnie/pnbeieb niebt basReben
□(^^P^iftcnTOrtóletbógetbrtubrtbm. Xi^eb^tnoeb 6.3oblt;ï»nc6gelebt ak
«OAx x'^”^^’^*’^^^** Svcelffbotten tn Elften/ïn bet t^miptflatt X^pbefen/tlf S^wefen / vnb babin Bommen/ nbetUeb meinen beim Àey fet Ht halb bernneb febveiben werbe.
fohöf Ï’®^^^ Ï^omitinnuövnberfîanbenbettbic Cbrilïenjnbnrcbâfbtctt/ ^omituwttsf«^« Iteberltcb wiber bnrvon gelnffen vnb alle bie wiber eyngefeçt vnb SÄquot; *quot;^*'**
QJonbenXflufenbnern.
wMjiSr^^^^^'''^’***’^**’**’**^*’’^^**’’’*’*™’^^^?'***’”®'^’’’'”*’** lt;gt;qj^|cbteibt/gcfcbrieben worben/were gemnebt blt;»be ifïbey ben alten/bn
r^teviril*^^® ^^^’o^iffen bctt mógen/and? |ïtcy tig gewefenZ bar «mb»nan6vngt; »poMrvpfis 3?^«# ^lt;ï8A4*^k^^^’^^S^*^''’*fl^”^ mag'Ï)aöfcyn allegelebrten/altvnbneuw/cinß/ Jgt;ß‘»tnnßfä«Klgt;«e
• jobanneó ber 5wel{f bott niebt gemaebt b^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘’
^beviitf '^ Äeyfer îDomitiano feyn etlid) Cbriflen gewefen /nemlid? ^Xtt^j^^^dgt;nnbercmebr/bie bnben für geben / (iebnbene von©. Jobnnne ^ï^^’n^“»-^’è Sr - botten gebórt/wie CbrifBuß leiblieb wiber berab Bommen werb auff
»»nb feine Tlufetwcblten mit gewalt erlebigen vonbemvnred?/ ibboK»^^^ ®®*jÏlMgt;lt;ttvnWeltUcbettbtefcr Welt/werb aUegroffetOanfen/
«üff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^bviffenbmeBen / erwürgen / vnb mit feinem X)olet b«
^Sromm ^^^^’^^^ 1^ ^^^ einanber regieren /barnaeb werb er(B ber 3^n9lB^ ^uenJio *ff’ ®’’^^^ beiffen bic alten CbrifBen (Drieebifd) Chiliÿas, tm jCatein chUuß^, MUieM-^«wutttth- ^^’'^^«tfdJ^n/bte'ïrawfcnbner/vnbeebarff©anct^tt^onymne bie r^.
b4ltttt/ak??^^^^’^^*^ff^*’/ WeweiUaneb fo viel aker gelehrter heiliger fient ^««Rubner, poliö/'ïj.g ƒ ‘M’W8/©.3ob4nnts bef owdlfbotten ^ónger/^tfeboffju JOiera^ Stóch^^f ’’®ber GOÄrtcrer vn ©ebider ber Swelffbotten/3lpollinariud ber^ ^^‘tntins^ ^£F’’lllt;lt;»nu6/©.Dtetorinue 73tfcbo|f jn ^etaw in ©tey rmareBt/fia^/
bifcmeittii ^‘^ Xfufebine ber ^öifeboffjeigtan/wie obgenannter Cbermtue Cberttt(Mßb«er(i
imnanicn »‘^^^^'^‘^’’^‘^^^‘^^^^^’^^‘^^^^'^^Ó^»d?berbeitnlid)enXgt;tfenbariing ’^«menbeß^' J*’^^^‘ö bef Swelffbotten laffen auf gehen / bamit er vnberbem beitbreebte”'^^^^^*^^” ’^^^^ erbaeb^t meinungbejïAtete / vnin bie Chri |ten^/
^'feb^nkf/^^^’’^‘’^^^^® ^^^^ ^*”anberJohannesgemaebt/barumbim(Brie/ otpoMippgs dow ^rtbecBunaft^'^ ^^^‘^*3® ^^3^^ ^^^ tittelvn namen/hdfte X^ffenbarung ober »»em ßegemaebt-^cyX? f’’^^^*'”*’^®^^^ ‘^heologi/vnb nitjobannie bef owelffbotten.
ï)omitiant jettenh«bengefebrieben ©tatine vnb (V?artiagt;
»8 btePoetcn/CÄutnttlianu6 ber Kebner Jofepbuö vnb Philo/ bie gelehrtelïen^uben/in lt;Brieebilt; fd?er©praeb.
netna
fil
-ocr page 448-27frua ber brenfebenb Renier.,
-^^cce«6 ncruA /bo mm îbomtetAttuô evmorbt wa^ / bwb Ait 511 15 WAtt jclc von Cbetflt ©eburt / ein bunbeve ƒav / bAt regiert ein jav/ vilt;*^^^ ^^nAt/vnb erwebk vnb Auf^ertom 511 einem ©on vnb rÏAcbBomn^^JL^ ^raian«» ttirtbom XeiebobgenAnnten ‘Ï'rAiAnum/ berfelbigen ^eic Z^AnbebAuptmAnn bep^ 7(erHfl«bpptirt. ,nifd?enKeicb6AmKbttn(lrAm5nCóln/5wey vnb vierQigiArAlt/vnbi^^’,^L ïrrAiAnuó5u Coin Am Xbein au^ befelcb Äeyfer tlerne be^Xómifeben K‘' Artgebnber2lt;eyferberófftworben/bAtA«cbfolct)ewAblAngenommem3inf»i 2^ey fer Ï)omitiAnu6gebAnbelt bAt i|ï wiberrüjft worben / vnb Alle verfeV'^ wibereyngefeQtworben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^nbbiefer neruAifï gefïorbenin bem ©Arten 0Alu|ïq/tm5Wcy^’’ bcn^igflcn ƒ Aró feines Alters.
î^cn feiner b'j^nnt? ©(Wem vnî» nnef Kûpffmi.
IMP. NERVA CAES. AVG. P. M. TR. P. COS. IL P. P. pyBLICA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Komtfebcô Xetebß vcrwcltcv Mévua Âcyfer an^c^âgt/befïatt »^w ^^' ^4p|l/bcvgcmdngcwrtltbrtber/15ut;3cnnct||cc$wni rtnbanmAl/pbX^* mate bet ©tattKom etn 'X^Attet*. iOeil bejj iOeevô vnb be^ ^^ricgôvolcf^*
IMP. NERVA CAES. AVG. P. M. TR. P.
IMP. NERVA CAES. AVG. DIVVS AVGVSTVS S. C. î)cr betUg ^tugiîflue/Komîfcber-ôbngbejt verwAker / nevuA 2\^y' voit ©Ote cvwcbkgewetd?t/î)c|îK.Abt6crn(îUd)befelcb.
IMP. NERVA CAES. AVG. P. M. TR. POT. COS. IIL R ^’
2ralt;anu^ ber vier^ebenb ^veiner/ wie bte XeuffeÇentntf fmddebe^abm»
'Vlpins HeruA '^rAt Anus ijï^n Coin Ain Kbetn erwebUf’’^ï 11 ben/ bAt bie ^entfeben mit großer mùbe vnb Arbeit jum friebgetc^f . ^^J/mitfcbenctungvnb ©olb/bocb AlsbieKómerfcbreiben/nAd)ï’lt;^^‘’^ ..,v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, (d)en Keiebsebren vnbwolfÏAnbbegAbr/^jÏAUlfbeybenlVAffern/berïw^^j vnXbcingefAbren/bAsfelQAmbenKónnfcbcnAeyfcrnbAmAlsvonvnh^
' bcitber'Ïeutfcbengewelïijl.
*X)onben'?reutfd?en/wie (te fo vtlö'rAiAuo^u febAffen bAbengebew/^J
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aueb ClAubtAnus ber poet: 2key(êr quot;ÏrAiAnt CAnbsbAuptmAnn
^^e(ifttiu8 ®p»ri. ^bctu T^ejlfitttisÖpurinA/eingroßer.l^riegsmAnn vnbmed?tigetNOrt’ fóbretmitgewAlt vnb werenber t?AirbobgenAnnten ßüdreigenbev 2V0nig $n Coin wiber vbcr Kbetn / fe^t jn mit gewAlt eyn/vnb H^^ nins febreibt / bem Aller freebeßen iPolcf / ben Cenefdren ein febrecteneyn/gleidrfAmerfremitinAdrtbef Kómifebe Keidrs vbcrßebt’i’^,-^ erfebreefts Alfo vnb tbemts / vnb erUnget ben greifen ©tgon 23ltJtre^ vnbmóvberey basbic Ceutfeben ßiHfAßcn.* ïÖArnmb fe^tgenAMAterP^ K ntAnn ©punnAAuf befcldr bef 2^ey fers / wArb vorn Xómif^en ^^C^J-j^i Kegiment511 Komfein^ilbnnf nuffein ©tgwAgenoff’eitrlidrgef^^^^. w, dien feim ©onCotio/bAS bAmAlsbie bócbfl ebt vnb lobnber togenbwit^'^T mus lobt in vnb feinen ©on fA|ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Wiber bie ©ottlenber fo im CAnb fe^t ©ibenbórgen vnb gemgenAnt/noeb wobnen/ jogberKeyfer felbs ineigenerperfon/ ^v^^^^f^
-ocr page 449-j^^, . bon 9ett5Ï0inif(?e« Sepfern. CXCVIII
’’^^^‘^Kómifeb'Volcti^tUd? fok$tnfbav fcy»/ çmiumiojrfttt»bet ^«n/w ^^^^’^ ïbonawvnbevber ©Awvon 4u^gcbrtiiwcncn|ïóctcnctn^trü^z We.©eiwt». ’’’^4)^«^^^'’”®^^^’^^^^^^^^^''’^*^^^^^^””^'^”^ ^’’f^'’^^^/^^ff 5'*’^”^*S9*^o^^ ^(^ba^h ^^^^^^^^^^/^^^^^ff^^^^^^^^^^^bcn ©d^wibbo^cn / wrtviebevrtt:?
’^«0 bic ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©ebud) bod? / feeb^tj breit / bunbert vnb |ibcn^ig weit / vnb
S^Q^ructbrey tanfent vnb brey bunbert0cb«lt;b Un^.
^«cimx A^^^r?quot; König ï)ed?wol / vnb iDer^og ï^ifcl ©y^ager / wnrffen niz SSquot;®' ^lt;tbcri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnberber ©nw bemKóinifcbenijanbóbnuptmrtnn CrtWuLmw«.
^mitO^^®*”*^ ^”^’^’ï Kned^tCrtlUbfonntö genant/febief ten vnb verehrten Kómifi^eXeieb»
•’^erb ^^j^'’'^^^^'betten nmerflcnmit famptanberen frieb (tminno ^ngefagt/ ^te‘^tt^id?tung vn trofï be^ Königs von perôn woken pe pichen frieb
^^^’tb vorn Kómifeben Keyfer'^rnianojobnben.
’‘«w/?^’^’^ ^*‘‘^‘^’^”0 fnnmpt peb nit kng / jog nnt aller ntad?t vber bie Ï)ogt; Wer « ^ ^*^ ^^^^‘^ ^^’^^ vnfleifltger feiner wartet / anffpd? fclbó tein aebt bett/ 2^ónitt ^ ®^”*''*’ lt;*^fï«d?en worbe von etlid?en bctlt;nlid?en bunbtfd?afftern/ bie ^cvcKf?^«?’'^®^ ^^’^ ^” ^^” Keyfer bett aupgcfd?idt. ÏDu von Keyern ein 'ïMianusivttbtge^ fenbe' r Goletz fobamalsvmb benvfprnngber IVeicbfel wohnten/warnet/ warn« für fcuaiucf. iiidii? k Keyfer Traianinn/fd?icttcn /nt einen pptfcriing / mit Kómifeben ^tb« k ”vmbfcbrieben/waóbie meinung/erfolt pd? halbaup'^ci)tfd?lanb ereteb '*®^*^^‘^ Ï)onaw tnbas Kómifcb Keieb machen/ ober es würbe bn nit wol i'enimx «^'^‘^^quot;‘^^^ ^tlid? heimliche bunbtfebapFter auff/naupgefd^ieft/ bie we'/ '^r«ia ^^^”rd?cjt Heer / ben würbe er nicht ent Riehen bónnen / 2lber Keyfer irenve****^'*’^*'’”^*^^^*^’’^***'^'’^^^^^^*^^*^^^** Krteg/thet mit ben (Soten vnb ^Ottfl *^^*’^flt;«ein große ©eblachf/erlegtbie 5einb/lag ob/jwang ien|eit ber %Wfvk''^^^’^^^*^^^‘**^P^^^'’”^^*^^‘^^‘^*^^^5‘^^’^^‘^ Kómern feiten/vnb pnb ^raiaimPiKgetttjü bitutt ”^^^*^”*^*^ ^‘'^S '’^'^ breit/brachts on mittel jum KómifchenKeich/ ^“^^“®'’'“'-b^ttöfff**^“''’^ ^eid)ßctt/bcfct5C pe mit Kómifchen Dólcfern/gewanaiid? bie 6èv ^ ^^*^^*^^^‘^^‘' gegenb bamals / ©armi / ©egethnft/bas ifï Kónig
®eithanp / fe^t Cron genannt / ba ber Kónig Ï)ecebalws tOof hielt/
*^lt;^«15 hett Kónig ïDect wol/thet jm felbs ben tobt an.
ïulD ^^”^ ^*'*^”’’^^^“^P^^^ heißen ©ibenbürger /allba ißgefnnben
banif ^”*^® ^*”^^^^ KeyferifcheCVOûnç/ vnb mir geben worben / von 30* jo^atnic» Daiißfa. f^fftt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^’^^^*^^’^^^^®‘^”9^3^”biDoctorvnb2lr^tc/auf5rancfenburrig/
1«baermich jmn 2lbcn6fperg heimfud?etbip jars / 2gt;ie vbcrfd?ri^c
M. IVL. PHILIP. PROVINCIA DACIA.
’^MÄÄ?rwÄ“''’’’“’^ ®*^ Ott mittel bem Keyfer vnb
^'•'11 fernen Kriegen tm anffgana ^ Sonnen (n
B^tbmalöjogKeyfer'^raiattUögen Kom/fur mit großen ehren /als ein ^raiauus triunv ^oerwinber ber (Boten ( als bamalö bie Kónnfd?en Dauptlent/ ß bie p^iert.
3efchlagen betten pßegtetC jn Kom in bie ffatt/warb nach gewon# ^«f^ttaUcthcrrligbeit empfangen.
b(j8'^^i‘*^,^^’”*^J^«gt;^®^*^lt;'ut 3£3^tt auffgangber ©onncnin2lpcnvbcr
’^’^:^^’Pbvaten/foaufbemparabeiprinenpgt;l/gewanetlid?vngehor'/
y^tett in groß 2lrmenienz ©atala vnb Ä^legia genannt.
b(ri ß’Sty**lt;^*ttlt;*l«^lt;»bylofi/0elettciam/rttfiWm/.ifcbatana/3.rbelam/blt;» S^op 4ley «nber pch mit Îgt;ario gefcblagê hat / jum anbern mal mit gewalt v»/ld?ißxnach bemaußr bemrotei^(l?eer/weitert vnb mehret bas Komifche Keich/biß gar an Jnbiam hinan/befeijet bie
lianb alle micKriegsvolcf.
%)«n
Cl «
-ocr page 450-Sue rttibcr S5itcf} ^o^annio ^mtótfZ ‘Son ten ff griften.
O3erfoI^ ung ter Cbvißcntjeu »liter Îraiart».
Vfber blfcnpcbenfubrberKomifebKabt/lbingroßemanfebe» ^^fer'ö^raianowaf/5u/fd)uß^eba6manbic ^Öottvnb Kcd)tvori»AW ber bic Cbriflen/alóbic U|terer ©ottliebcr (^aieflat aufgangen/r^'’ baben/wtber bic Cbriflcnbrauebenfolt/barumb würben bic Cbrint»lt;»‘^^ balbcn von bem gemeinen “Dold vnb bem K.id)tcr angrißren / auffge^wt^Y L ©criebt gcfïellt/vnb alfo 511 bctn Uobaló ^embber ©otter/ vnbbef be»’»j Kómifeben Kcid)ö / verAd)Cer Komifeber ©ctlïligfcit / vervrtbeilc/v»Y. ‘Dold6 fo Cbrifïen waren vmbbraebt. 31 lle örenbt / reid)/ arm / 25üvgeY.L mein UOann/Weib/ jung/ ait/Kinber/Knaben/ (Î?eiblein/ würben iborß/ern/tnÖtcttcn/WArcfte/mitmaneberlcypcln bcrtigliebgefïrafff/^^^j
3önfltiii« Sartor. .Cebeu$um‘Job braebt/ vnberwelcbenIgnatius (b aueb Cbrifluw nad) |d\ vrßenb Iciblid) gefeben batt/mit anbcrnKifd)offcn$u großen 3lntloebllt;jy^* gebunben vnb gefangen gen Kom gefebief c / aliba ben wilbcn Jbteren worffen/vn von,nenzerrißen. 3t)ergleicben©anct(ïOarvber^uangeUr’’^ e.-©orofhlt;u3 Ö^tict aborotbcudber eDArrerer vnb Kifdooff $u '(Tyrue fd)reibt/ill ^^’^^j,} WWi» üi/rHe. verbrennt worben in Àîrgypten/ber bic erße hoben Gd)ul ju ^Hevanbiquot;*” Jlfgyptcnbnt außgcrid)t.
CcciUuepiinius von Kom bärtig / bet biefet }tic befè Xómlfebe»ï’‘’ij, vcvwrtlterbcji23«rgennci|ïcv3t«ïpt63«^jtbyntArn bc C‘ïnbjci5r5vo(p:^ rfcy / warb be wc^t/bae fo tul 'Delete vmbbrtm/von jm felbe jum'^ob Ciritiaspiinittsfen je^cbôbrtô erflfcyn/ forfdugnc Pdjpgnrtd? / wok /ebte betmUcbblt;k vni« fgt;i5retticffi)t»ßetj. (BUubcrtß Wißen/fragt audjetUe^ Cbrifîenwttber flrengcnfrag/ïrrt6Î’lt;’, für ein brand) betten bic Cbrifîen wcnnßc infammen tarnen / ob ee '’’‘’*^’’’L waetnan von,nfagtvnbniännigltd)cn glaubt/ wie oben im Keyfernet^^ fd)ribcni(l,©d)reibnad)mal6‘5^raianovmKabt/vcrb0nbt,m/erB0nbftiJw pfinin» enffcbiw Anberg vou ben Cbrijlcn erfabren/ fünbe aud) ntd)t6 anberß bannb^ö/tö* d« SÄ?*“^'’' ’^^«beit vnb brand) wer / baf fie an ctm bc jlimpten tag vor mittag5»P?Î^ temen/lobten allbaburd)cinanbcral6 ©Ott/einen bief Cbrifîuô/ verbnî’^ , (id)burd)cinanbcrmitifibe6pßid)t/bod) ju feiner fcbaldbcitobcr bübd«/’’’^ fonber baf fie nit lîelen/rauben/ebebrcd)en/ntd)t liegen/ triegen / /cberiiw*v . vnber fic gelegt war wibergeben wolten / nacbmale fo bas gcfd)eben wer / mânniglid) wibcr beim / vnb;f amen jum effen wiber/ ba breebt feber fel» mitfm/ nemen bic ©peifal|bmitctnanber/bocb)ebcrmanonallenfet)ANgt;^’
^cy fcr'2'raiatujö fd)reib berwiber bic mcinnng:lt;l0an folt fetnem »^Æ Uraianus kfi (ften Sen ober cin Cbrifl wer ober nid) t/folte vn verworren laßen/vnb jeben 9^»“^^ flUubrnivflsrtwtL laßen waócrwolt/Wann er nur fonß frombvnbbemXómtfeben wer.(Oit biefem gefebeßr feb wcebt cfliebcr maf 2^ey fcr'^raianuó biejCoubW wiber vne von bem Kegiment vnb Cammergcrid;t 511 Kom auf gangem
tfufebtus vnb Dicronymuô fagen/bae ^obnnne6ber5wcl^bott»nL ' nbsp;nbsp;Key fer jraiano geßorben fey / aber ab 2)orot beuß cin (V^Artcrer vn 2311«”*,^ 5u‘jyruö an^cige/Goißber beylig Ganct 3obunneö von Keyfer Jraw»*’' bic^nfclpatbmoöin baeclenb vcrfd)idt worbcn/batallbabaetfuange»^ :3o(i^lt;nne8 ‘MpoRot gefd^rtcbcn /^u tfpbefoburd) ©aium feinenIVirbt vnb àï)iener(bcfoud)®* jubwen crgefiorbe. polling in tjcmKricffbcn cr5ubcttK0mcrnfd)reibtgcbcndt)auf laßengeF 511 inst ben Abrißen vberantwort. nad) bem tob Keyfcrô‘Jratani HtY^fuf bfr 3nfel patbmo6 auf bc clcnb in bic Gtatt -tfpbefum tomen/aUba fut fe^ lt;tnf gefebeßt ©otteß begra^n/ bat gelebt bunbert vnb jwen^ig jar / î^^^iL etbeb bic fagen/bae er in ber Jnfel patbmoß im elcnbgcwefcn fey nid)t b(y^ ^iobannes ber Oip»# fer‘Jraiano/ fonber bey Key fcr ï)omitiano.ï)af man in makt on einen ^’^ pd tram mb er o» ^[g einen jungen ©efcllcn / iß ber (ÏOalcr febn Ib / bic mógen malen aie bkp^ wc%t ƒ'*quot;*'*' nbsp;nbsp;nbsp;^‘^” fagen vnb febreiben/ was fic wollen / man tane nit/lugcn ßraßen/ o*”*^
3oblt;ittneó iß nicht jónger bann Cbrißwö ber tOerr gewefen^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
-ocr page 451-•^tt^ett^M#«« ßi^few. nbsp;nbsp;CXCIX
gcfcfedbcnwnb nod? votbetv/
Mllft ^^^® ®• Jlt;gt;b^”^^^ '’^^ ^cy fcr Perone in etnev quot;Wonnen voll bven/
3^fónb ®^®*^ff*’”’f^ywoi:blt;«/b$b4b/mntlt;bt6gcfd?Abi:/pyvnvlt;rUet/fllt;rcflt;v/ f^’^f^^^^T^i^«^*^ b emu fj gingen.
bat iu I ff r^5^^ gewefen bef am Unsren vnbev allen owclffbomn gelebt bat/
S^l^flett k k~^ ^^**”3^^*^”^ b^f^v^^ben/bavinn gemelbt/ w«^ bie anbetn au^^gt;
^'^'Her^^ r /»emltcb bae Cbvifîuô von ewigbeit nach bev (Bottbett/vn nit ein ^«nhtf^^r^^^‘^^3‘^’^‘^^^^^^® ^^^‘'löjtltd)e meineten / btenueb Cbnjlen pd)
«MW 1 ® °^genrttmtev Cbetintuö vn ^if bion/ bie meinten Cbviftuö wer nuv «6ie».
cbb^'l^^^/r^^^Stn^eitwaeeingtofler^tbbibem/wnvif vilÖtett vm/3lntio^' 2(tt«oc^i4 umtrat ^^‘^ofcbietnuptilgt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feurc^ £it6i^(n.
®onîgt;m3«î’fn.
väAs ’ 5”'|W*^bbev leqt jubifep Äontg-agrippé betnnbet/trnbreyyig'/ 0^ Itett jav feines S^onigveie^»
^‘’^ *f^ bae gnnç Jubifd) Ännb binfubtt on mittel vnbet ben Sfibife^fanb wirbt quot;J^ttgewefen/batbein eigen 50t|ienobev tOemnbipbet mebt gebebt* nbsp;nbsp;nbsp;”quot; ï^’“’“?*
^’^nvmf p^’^^w^^^’^^’ten vorjeitenbasnupevwebltDolcf (Bottes/nnnfeinb t^fft ^^^‘'^^ ^^ ^’^^^^ meinen/bn pe Bein 2^0nig mebt betten / meinten fr Jübif^^p^''' Stbom nnd) ber weiffugung bep l^v:5pntriad)en ^acob/ fobus ^’‘RbK ■ ^^ '''’‘^^‘^‘'■^wtpenuod? betten mebt bett/fe^ten pd) wibetbas Ko^ Wentr Î^UentbrtlUn/wo pc woneten imKetd^ trutben wibetfpenigben Ko 3ubcij lt;wfTi übrig '’«Qlürfk ^”’^^ ''’‘'*^^” ^'^^ gejlotben/glnnbten/jt roepias C nuff ben bas avm Wteintr ^^*® ''^‘’^^ ”^^ wlt;t tt)wet nun geboten vn votblt;tnben/ betten nndgt; lt;W8 ei • ”^boffnungvnb511 vetpebt/bie Cb:tfîen/fo von benKometn bnmnls Tibets’^^^^’‘'’‘3^” vut0bltd?cn (Bottes nnbettet/bntebäebt/ wötben /n nud? ®^ev P nbsp;nbsp;wifd) Keid) bebültfbd? feyn.^n bem nnbetn tbeil betlVelt/^ffticn
Wtuth^ k 3^^lt;'tt«t/vmbbie StattCytenc/wut(fcn bie 3wben5um Dnupt/ ®^tteƒ 1 ^**”*'’^^ Cwcam nnff/vbetpelenplo^ling alle iOeiben / foan mebv Æums igt;«b‘X«brw« *’’i/P' ä ‘'*’^^^tt/JCateinetvn(Btiecbett/onvnbetfd)cibetwütgtens vonfbunb ^« ’3«^«* gt;?a«pw fen/a’^ '^*’ ^^”^^benagenanfolcbemmotbcn bubenanbie lt;î0cnfd)en ju ftlt;p ’*quot;** baf e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bet (VDenfebeniDetmalpj blutigvmb/fd)lugenbie iOeutvmbpd?/ 3«^«* gürten Ofb tel/J**ff*^****^^^'gt;^*’lt;^***’**ber/aisiattglt;inetjwilpaUwat/bip5ttbet@tblt;f^ J«^quot;^«»«»-®«*
‘'hbev K ”'*^^^^ ^^^ wtlben'^bietenfût/bie mullensjetteißen/ jwungen bie Wbc** n ”*”lîlt;^llt;lbfl mit einanbet remplfcn/vnb einanberetwötgen/vnb ^^«nfeh*^^ '”’” benjuben vmbbtadK mebt bann jweymal bunbett taufent 9^*^Sm « ^^leicben begiengenbie Juben in Ägyptengtopenmotbt/'evfebln ibo(bi|A?”*^i^^**^***’bsbn«pttttlt;wittmlttiamlt;n£Ittpttm/mitaUem 'Volcf. ^«pus iwnjntcn ^”'’jelS^n ^^^^^^^^^^^^'^^^^^^^^^^f^^^^*^”^*^^^*^^”^^^^^**^^”^^**’^^’^^^ *^^^^^^^ quot;nbsp;febab^?^!^^^** ^^^*f f‘^^ bie in bet ^nfel Zypern von ben3»ben nicht minbetn ^vpv«8 Don ben 3iw betttrt f ^^'^^’^benalle treiben vonben^ubetKtwütgt/beyjwey mal bum ®*”amputât« tbeniift^k '^”bvietQigtaufcnt(V3enfd7en.$)et3«bent?auptmannwat3lt//
”^'^^^*^*^^*^ gdmibet jubobem bie Statt Salamina/ baS. paulus ^«f«'”'«“ ‘gt;0« *»«• ewiq p’^^ftebigetbat/naebmais Conflantiagenanut/îDatumb gici^ein^“ *quot;^” ’^**^*quot;’
Komifd^cn Keich auf/wo ein ^ubbinfüttet inbic^nfel
BrithocÄ ^SÜeh/vnwiUiglich/wiljenbobetvawiflenb/aueb von vnge|l«mig# ÄT»quot;^^”’”“ batintM 7***®^*'^^”*^**S^’’'^”S^I^^**9^”^r®^*^^^*bvnbjCebenvetfallen/bj
^*^lt;ttbaben/galtimButQben2lt;oplf/*Xgt;nbbie3ubenttugenfolcb6 _ . . I*irft bm’fö”®*”* K^ifchen Keich begangen Bein beU Keypt traianus 4gt;?rÄr?Je
t^eetsBv w ^“F^*^**** *-^'’ctum Ctuietum mit fampt anbetn Hauptleuten vnb 3«Den. (befrtH^.’^^^^^^bieJuben/bieftt (Quietus pobettalle JubenaupbemCanb3«^‘” werten vorn P tamta / fo Zwilchen ben jweyen WaPetn quot;Ö^ygns vnb ^upbtates ligt/ JjJgt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
£l i# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb
-ocr page 452-©ne Ättber S5ttcß go^attnie ^tucttuW/ ^ vnbbnmrtle vil 3ublt;n woncten/ ctwabaTlbrabant vnb feilte necb^tbcrt/nafbmrtleevfcblug Ö^uietue alle Jiibcn fofcbulbigwrtven/vi^^ ^ rumb wiffen be ttcn/biwd) ben ganzen vmbbrei^ bef Af fbveicb6.^Mf*^^’VL,0f JOieronymue fcbveiblt;ttZba|ïon$al vicltaufcnt Jubenevwnrgtvnbvtt^^^ tnenfeyn.
‘5on ï»f m Sob ^fpfer Xtotonf.
nbifï 2lt;cy fcfïfrtirtiuiö gc|ïortcti jenfeit (Wtersm ^pÄtak***/^ V Ciltcia/in einer ©tatt ©eUnnö genannt / ijl nneb jm ïrraianop^l^®L| f|ï^raiann6 ^nvgb/genannt worben/er batregtere neinincbctt nbsp;nbsp;nbsp;j^
(V?onat/fiintfi?ebentag/lcbC5wcy vn vierzig iar/nenn^Oonat/vnvietWS'^j garein fvomer^ütjlgewefen/ brttallegnrc tngenb fo man einem l?crtn w» f^en ban/an /m gebabtim friebe gerecht / im ^rieg (^Annlicb / von f‘:’”^A,|( genb wegen tfl er ber bejl vnb frum jïc5ür|ï ungenannt worben/fein fï’0‘W*L ÏKLJx’ÏSïbetman nachmabaUen 2ieyfcrnmito|fentlichcmgcfcbrey/ wieberTVÿ , jcwunfc^t.^ ^^ ” ttocbgewonbeitijï/gewünfcbt/wenein2^cyfcrerwcbltwarb'eynobcr40^^'^^ f4)rienKabtvnblt;Bemein/Afbelvnbvnebcl/armvnb reieb/Ceien vnpPltS (Beifllicb vnb Weltlich / ©cltger bann Sluguffue frumer bann ‘îTrai^ww^'-Jï ber crflan|îlcnbifche2^ey fer/bann er nicht au^^ wbe« ober Kom/fonbertt*’ f tOifpanien burtig gewefen. Jn bifen tagen/ba ich folchö 5nCaf ein febJ^^ Vti 2^óntg^ Carl / 2^cy fer àOavimiUani Afnrfel / von ben 'ueutfehen Cbutp^L jumKómifchem S^cyfcrcrfcorn/Cßotf ber allmechtig/vnCbrifînô alleinbin^^' gewaltiger t?err / wóll jm wol / vnb gebe auch bae er frömmer bann ‘^‘^^Ä vnb fcliger bann 2lugnllu6 fey / bannt er feinem ierriflenen Kónnfd/e»» A^ fo in großem abfall i jf wiber au^belffe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.;
5« Acy ferCraiam $citcniftin biefen C^nben Komifcher C^nböb^C mann gewefen Claubiuö Kejîitntuô / ifï ein alt lt;5c(chlccht 5u Kom gewep'' lt;5ebechtn«f vnb ©tein feinb in vnfern £^anben vorb^nben.
IMP. CAES. NERVA TRAIAN. AVG. GER. P. M. TR-^^^•^^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hit/
KomifcherlOauptman vnb Keyfer Her na ^raianuß von (Soft befl At / vberwinberber 'Centfeben / 23apll / lOanbbrtber ber (5cmem / meijler jum anbern mal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f
IMP. CAES. NERVA TRAIAN. AVG. GER. P. M. TR. COS. III. P. P. S. C.
Kómifcher 2lt;cyfcrt?anptmanvnb 2ieyfer Hema Craianuß/ erweblt/vberwinberber^eutfehen/ oberflcrlöapll / hgt;anbbaberbcrlt;5f^ -^^ 25urgcrmeijler jumbritten mal/’Vetter bef ‘Pattcrlanbö / befchtolP*^’ Krtbr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n
IMP. CAES. NERVA TRAIAN. AVG. GERM. P. M. TR COS. IIII.
tTniiptmannvnbKeyferCraianuß von (Dotterweblt/vnbbefîAf/t^ . fcher Hatto vberwinber/23ap|î/l0anbbabcr ber (Gemein/ 25urgermetjllt;*^gt; vierbtcn mal/ Datter ber ©tart Kom. Af rn(Ilich bcfelch bef KegimentR
IMP. TRAIANO AVG. GER. DAC. P. M. TR. P. COS. V. R ' S. P. Q^R. OPTIMO PRINCIPE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
$)cm0berllett 5lt;lbbauptmann/2lt;eyfcr '^ratanovon (Sotterwcblf^^,^ geweiht/vberwinber ber ïreutfehett vnb (Goten/ ^apff/ (Gewalthaber bet' mcin/^urgermeillerjum fön jften mal/'Vatter ber ©tattKom.Ketbf ganlt;5 Gemein jn Kom / bem aller beflen vnb frömbllen 5ör(Iett. .
IMP. CAES. NERVAE TRAIANO AVG. GER. DAC. P. M-T ' P. COS. VT. P. P. S. P. Q^R. OPTIMO PRINCIPE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^
Î)em éberflen 5lt;lbhauptmantt/2^eyfer Herna Craiano / von wchlt/bejïâf/vberwinberber ^e«tfchcrtv»b(5otlcrtber/ 25apf{/T?anpV ^^^
-ocr page 453-Ö0tt9ett^0mtf(Setificpfem. CC
^quot;^‘^ttuó/^üvgcvnic:jïcv 511 m fcd?fiten mal / Dattcvbefi betmaró. Kabe '^’^^ ®^wlt;mblt;r ©tatt Xom/bemfnimbfïen 5»t'fïen/ bcflt;ilo|pn tm
^Ck^^^^’ N,^^^^ TRAIAN. AVG. GER. TR. P. S. C. ttuß/ ^fe^^‘3É‘^^^^ipb^tt^«4?6 óbevfïcr ^clbbauptmann Skcyfer'ÏTvata* Edhdps” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angejdgt/ geweiht/ vbetwtnber bev ‘(Teutfeben / iöapfl/lOanb^ x ^«l«/bc^ Kabt6 cmfilt^c metnung. Poet ’’^^^*^**^*'*^®^^**^^*’S^R^*^*lt;^lt;*^Pl^ww#blt;r/Änglt;r/v«b^nuennlieber ^uunwite pectc.
?Xe^(ftortmf(Çrrt5er.
^ctontud ‘{TranquiHue / Comcline ÏTacitue / plurarcbue / ber (Bviedph piutM^M®, ^■^/WtPbilofopbnó vnbt?ifïovicnfd?veibcr / vnb 6lt;stMö.
^abrian«^ Oer fünff^ebenb ^epfer/^on feinet ©e*
^^^“®brt^H4ftu6 ifl V02^eyfer'^mianofctnê‘i)ettet3uctnctn ©on au^^z ^pttom worben / faff gelebvt/gefd)id-t vn berebt/mit vebenT^erfen vnb Kef
bcv'^'^*^’^’^‘^^3^^^”'^^^^^*^S^^’^”^*^*^^''’‘’*^^^’^^^® ®‘^^^^^^’ quot;^^^Pbinuó foltteh ^^'^f’^t'cibt vonfm/ba^einwimbe^ey/ba^emKómer fo gutißrieebtreb vnb nbsp;nbsp;x*'^® tOabrianue/tfï tn aUen2kónften erfahre geweff/hat0 allee gewtff wieb *^’^^V ^1^1^ niebte verborgen gewefï wae 511 frteb vnb 511 Kriege gehórt/ viibn?'*^*”^ 'Ï^‘'’vfïvnb jbnfïetn febled)ter (ï^annin folebenfachen tónnenfol f(jneÏ**®^^*'^^W’‘gt;«3l^»^l^^lt;Slt;^«dgt;tttu^gehabt/Fttnbtetné^cgléeblt;nba^bey awanicMgeteem alle 5 ’^*^”^^’^ nennen ben bie tSerolbcn vnb pefenerant/ bic tn einem Kegiffer vnbS^^^^^*^*^*^^ ^i^^ner/befi ganzen Kómifeben Keiebe 3mptlewce/ Kitter deutle ^ ‘ÿ^*/^lt;f4?rtlt;b«tblt;twtt/vh^ ^^*^^^ bemKeyfer muffen lefen vnb ju er/
allen A *^ ^*”^ befonbere orbnung nach Key fer 3uguflb gemaeb t / wie man mit ^itn ani ante x)^^
bofo r Ç^^*^ '’*'^^*^ ^^*^ Kriegflenten ƒ and? am Keyferifeben lOofmit bcm quot;quot;quot;®‘ ‘ïbeob r ^^^‘'^‘^^” fol/vnbiff folebe orbnung bif auff Keyfer Conffancinum/ rctEh»v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«bnemung bef alten Kómif(tgt;en Keiebo/tn gar wenigen verte^-^^«n»nb behalten worben.
^acht/ JJ^Sarmiltgewcfcn/ hat einen fegliebcn vonfmfclbevngebettenbe? OibtiattiwUtistfU.
Savcnif^i ^^ f«ncr notturfftverfehen/ hat auch wol leiben mógen/baf fm ^Wleebter etwas befonbers benn feine memunge angejetgt hat. ittâtîti/T ^‘***‘^’^®F*^^'*’^*^®*(^Slt;’*^r*'”/^w2^Wviól ftd) bermaffen gegen Sthiaiu eprie^ÿ
bas n« x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;halten vnb er jeigen / wie er fo er ein febled?ter (Dann were / wolt *®®’‘’
2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ mitfóre.
^ct gt;nbsp;”^^^^^ ^®^^^^ auf rciten/ba tam eine IVtttwe/ bat jn vmb verhör/fa'/
Kcyfev ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^^^ nicht berweil.jöaóTücib fchrey hcrnacb:fo fey auch nie bóten ^^'^^^^be^ Keicbó móffig/wilt bu bie Ceut/TTittwcn vnb ÏVaifen/niebt
2^^yf^v Dabrianus/ wenbct er fich vmb/vnb verhöretbie KtriaHus verhort
»1*11 1^^^^^^’^'’®” ffwnbanab. Dat fiehoffterbottenvnbhórenlafjèn/erquot;quot;l’^”9''’^‘^‘‘* bermaffen bas Kómifehe Kcid? verwalten/ vnb bermaffen ein Kegiment fóhren/baf man mercFen fol/ baf er nicht fel»
eigen nue vnb ebr / fonbern bef gemeinen
(Dans/betraebce.
C l u#
t)on
BAArtttïxr^tttOgo^rtnttw^ilwettttttt/
■^ïon Omstorten.
z^r^k 3riimb b« vnctfïttnegemetiK pófel mißbeanebe Plt;b ber
J^^JmutvngeveebttgBdtb«^ neuwen^cyferez p^c3CrtUcwcgc»wïfÖ‘^*’^j0 gefebrey vnb auffrubr/ one befdd? Cnle and? .ïfwfebtoe vnb 3^^^ JJi^ ^‘’^? l“^“ ^“/^ lt;wgt;ctgcn5bcß 2icy ferez vnfere vorf«rn bie Cbri|lettZ$uftrrtff en begerfe.SJJ. j Sw^SXSwr ^erneuw «ngebenbiwrfitem Regiment nnber lt;5ottef«rd?tfengU4?
(Ant.
vnb jm gnebtge ©otter macbetzbie burd? bne ^ lut frer 5ctnb ber Cbvi|dquot; . j,, fónetZbenzveyfern mb bem Xorntfeben Keid) alle fnd? gWeffeUg tenzjum beften bebrtenZmb allee mgUicf vonbem Kómifeben Kd4? / ©ottlofênnbtrünnigenz von beyben alten glaubenbemKómtfd?««'’’^^'^”
feben Cbrifleu/leflerer ber ewigen ©ottbeitz wenbeten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Xiuabratua Q5t* feborf ju'2I tijen.
Dub viel 3lmptleur Z fo ben Cbriflen beffig waren / ebr vnb gut buben an bie Cbriflen 51» burebAebten. Ouabratue 73ifcboff$u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aft«
n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^ngerbcr5welffbottenZvnb3lriflibe0von2ltbenb0rtigz eingroffèt«’«’ .
toSotben/St ^^^^«*^ Kunfller Z befdjuQeten vnfern ©lanben mit fd)ri|ftenZ vberantt^f^ eintgebHçrebîbrtp plb6folcbe^ócberzgaben6$u lefenAeyferlDabviauo vnb rette ten beu ^^ L lieber religion / an ben bermaßeu/baß fieb feberman am Dof von wegen ƒ rcr vernunffe / verfp” „„^„eigbett/verwunbert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
Dnb piUecen «Ifo biird? jce gefdiictUcbrcic tin gnv ftbwtre wrfolS^ ^, Cbriflcnbeit z fo vor Ritgen was Z Dub obgeuanuter Ciuabratuö Jt*Ö ^^ * Äeyfer Dabriano/wie er vidgefebeu bette im Jübifeben CanbZbiemitgtAH 2lt;ranclbciten bebafftZvb Cbriflogefunbt gemacht worbenZauebttbtV/r^ tobten aufferflanben weren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d
eaciws @rani«8. ï)crgldd?cuöcrenuó ©raniuezSkeyferlicber Danpemaü/votnamf^^, mifeben ©efcblecbtgeborenzber fcbrieb2lt;ey fcr Dabriano von ber ^briu^^^j,, gen biefe meinung : ^6 fey gar etn vnbillieb bing Z baf man geßact Z M auf bent vnftnigengefebrey bef fcblecbtenzlcicbtfertigen/vnverßenbigtj’S .j, nen manóZ ber vnfcbulbigen dOeufdzen Cdb vn Sieben in gefebrlig^tit .^u vnb einer ber niebte getban bat z allein von eines bloßen namens wt^tu/^ ^ jj fteb ein Abrißen beiß/einanber meinung bie ©ottbdt$u ebrê batZ vert M^^ßo vor©erid?tgeßelltfolwcrbenZ fofonß nichts vbels begangen bat.
^aöiiaiii OTanbat Sebrißxen War 2keyfer Dabrianus bewegt Z lief ein Äeyferifcb ^^^ pLti:!! hnicu ^fjtißtnin oßengemem ©efebefftaufgebenanbas gan^c Komifeb KeiebZ bjutaut^ .
*® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cl?riflenZerbett benn fonß etwas vbels gebanbelt/von bef©lauben^alu’”
gcnßraffcnfolt.
abrianuafauwet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ifr bett aud) weiter im willen Cbrißumaud? für ein ©ott anjunc^’', „
barumber viel 2lt;ircbcnan allen orten im Komtfeben Keid? bauwen ^PÄ^ alle ©emäbl vnbi3ilbn«fZwolt fie Cbrißo bem Derren weibenlaßcnf’’\^j^ ge jett bemach geßanbenzbif $u Key fer Coußantini jeitenZbarum^^^^ ©emAblnoch ^ilbnuf bettc/ßubs bemach Dabriani2kircben genenf nbsp;nbsp;1
atbrianua Von fern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libérer Warb vou feinem f0memenzCbrißum für einen ©ottjueb^ ^,
?“f « h^? ^^*‘^‘’ gewenbt/ von feinen pfaßen vnb ©debrtenzbiefagten z es werealß’^^J^w I “ä* * * ßtrnvnb©efichtenbefDimmelszwoerfold)stbunzCbdßumannemenZ’^ ƒ aller alter glaub mit fampt ber mechtigbeit bef Komifchen liVeiebö vubergetz würben alle dOenfeben CbtißenZvnballealte 2^ircben verwüß werben.
'5onïgt;en'S«ïgt;en. , y^abrianua ßanwet l^yfcr tOabrmnue b^t^emfalem wiber nuffbauwen laflen/iutfW^jj^r 2*Ä^®®f^‘quot;lt;f- T^ CbrtflenvnbJttbenbep^tzote Statt(wnach ^eitamCapiwU^®^ Ui iadapito ma. Jgt;;^^i^ ß^ ptolomeue nennt Z CapitoUnm ge betfpn/bat gegen ber 4” ^ ^^ 3npptKr8 35iitgt;nuf5 2^trd)en vber etn Streben in ben ebreu bef bóebflê Xemifeben ©otte JT Vff beim Mißt»'órab- bauwen laßenz btefelbe ^ilbnuf^eybembeiltgcnvnfere l?erren 5*^^’j(|)t ^Jabnant ^Btïbimfj ®vabe weibcnZtubem Cborbef Jnbipxu ‘(TempleZbareyn^eraUertgt; p an patt ba c^rißna ^apuem mai im far ppegtjugebenZ fern eigene ^ilbnuf aufr r’^^ijn’ secreuçigt. feu fe^eu/an ber flattZ vu ba CbuflW6 gemartert worben ift/ bie ^Hb««P^^j,„j
-ocr page 455-j^ ftdtt^ett^^^mift^ïttjKcpfevtt. CCI bdtt?J?^J^^^wcvjllt;ln3lt;battwlt;tt/geweiht/gefegt/vnb^u^etbUbembaô o^enue T^ttr in ^Â^îs c^”® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geboten wntvsnv 2lt;tvdKn tn ben eb ten be); 3hgotte ^^^^^^ïfpX ^S
'’«övnb^vrtuw^Oenuó/vonbenXometngcwcibetwotbcn.
tlt;rlt;^v'’p®^^“^^Sttt»tteintett / fte wóUenbuteb foleb ft fótnemen vnb 3'bgót^ ^ctö/ff ^K *^” ^^*^ bdligen ftettnuffgetiebt betten/ ben (Blauben vn bo|fhung
Æ vntóbtUd^betc beß HónfFtigen ewigen lebene abri Iaën / vnb tfï lt;gt;lt;*«lt;«’lt; Pfafflt;it ’■^Äg^Ä^vÄ^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^ ***^ *** Sr ®*
‘^^'3enanntcjï ftuden etwoeb^ eingtoffet/ febwetet / Ungwiti^ i?®^*”^^”’^flt;^lt;wï^^*lt;tgt;/hen CbtiflenUg gat nicbtóbrttan/aber bén nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
'’nb ^^bct6g4vwebe/vnbwarenvnmntig/vetbto^fiebatt/baßaneb t?cyben «tt6b'^?1?*^®^^**^^®^^^ f”^”*^ het ©tact foUenwobnen/vnb ncmltcb/ baß bottinnen geebtet folten werben/boeb enthielten ftepebfót
^wif ’^*^^^”^hótung,Dnbbicweil 2lt;eyfet tOabtianuóinbew l^anbaUba
pein/aber niebte befïo weniger tarnen fie beitnlicb5ufannncrt/be 3atgt;«w fürchten ƒ?«. ium? • ’^ ^**’'**’*rth / vn febtefte jnen 511 itetnoctut(fcalletley bing/was jnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;seaennxaia'
meitF ^Shiencttwoebt/i^nb alßbalbibabtianiieaußbcm Canbweytvon “ ‘ mitb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^tanfl^óbtifeb/wiewol fie nit offentlid) $« felb lagc/obet f eb
beimf A *^^”””^ ””^ benKometn butfften fcblagê/bennod? auf ben verborgen fd)ctö '” ^‘^^bctn / K^oebetn vnb 75cfefltgnng / fo fie jnen juvot $11 folebem Mitten machen dn bncv/a^*'^*^’’^^^^^^S5“S^'^*’^^hettê/tbeten fie ein großen fdiabenmitXan Wtfa sr«6m. ttrtv^^^^btvttb^ranbf.Wenmananfie initgewalttam/vnbfnenjufbatct ’nen «If s ^^ (’^ ^^ in ben beimlicben außgenge/fo pc votgemacht betten/tas« vetUr ^é^mern etlenbö wiber ften band außben tOenben/ entrunnenZ embó ƒ’^ ‘'^^^ $«fcbenb vor fren augê.Ï)ie Xómer vetaebteté $um etf^n folebe ’”^”’ercnnid)thaf€ófo wcyt getabten folt /ober baßbie Jnbenfo feben 3? ?^F^’’''haó fie peb folebe vnberfteben bórfften/'X)n ifï wol war/bie^ubt ^en/ ^v’’’S**«^hem (Bcjèbleebtbefetfïen iOetobió/watcnnnnallabgeJfor^
1'h '’‘*’’’”'^t alle ^nben on wittel vnbet bem 2^eyfet vnb Kowißben f»btei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftitn nid?t6 bißberju einem offenen2^tiegwibet bie Komet 51:
co»Aka ^^**3^’^w**ï^hannettttO«ttpt. Ï)atnwb/banacbmalóein3ub^ar/ ^efît«^^*^^^”^^ ^^® ’^ ^”^ Ï^eutfeb/ Cügenfun / ßeb anjwatff / fagt et were lebiöcti?^'’?^®®^f henJttbettjtthülff/bicfelbigenvomK^mifcbenKciebJwet^ ^^arœ^ihis dn nKtbcn o»'*'”^*^‘®^^^^^^*’^^^^’®^”'*’***^^*^^*^^’’”^^Ö^’^^itibj^^Oanl/bließ flt;*’W“ WqTwa, ietebeff '^'^h‘^’”nntber gleid) jam et Flamen au ßfpic. ïbetgemein wan/fetnet 3übifch^’®^^*^”*'^'^3^‘'**^*^ '’^^ fïunban an fn/ balff fm folebd ein großer w^Jt^‘*hi/mtfnament?aqmna bifetverenbertbenobgenantennawen taquina lt;:Xrt6amp;is ’fl ©ternfon/barvon ^^ileam in bew vtetbten ^neb (VOoft bew «»»• wb/baó^*^^’'^ ’“’tifótj^Sf folt haben/ba et f^iebt : ÏJarab / cocab / wiiaa'/ gjquot;^®’«« tenbie a ^^ô^wirt auffgeben bet Stern von^acob.Vnb ^wen Juben bewege fte«2^Ï^^3ühiflt;bheit in bem weiten KówifebenKeieb wiber bie Kornet vn 3«bcnfü ï ^‘^htianuw/ bas gang Jubifd? Canb wat anfftübrig / vnb alle Habert QiufTraK^^ wiber b» *ï^tbalbeniw KowißbenKeid? woneten/ vetbiwben fid? jnfamen wiber j?aamp;rta«um.
9wfrettf^®***’^^^^*wiß) Keieb / bet gange mnbtreißbeß ^tbtrieb6/ fïnnbin blt;b ben X ^^” ^’^^^ ^^^ Jnben wegen/ vnb bic^uben tbetm bcimlieb vnb offene hautttn *”’^*’S*^^irt« febabenvnb vtelvbcban.ïÖcr Jubifd) (^eßtaevnb ”«d) be^*‘ï^^^^tcocab febidt auch few 25ottfcbafft511 be Chtifîé/begertan fie/ ^eve/fo7i '^ '^brißUebe glaub ben^àbifd?cncbnlicb/vn vonfwentßgt;rungen Smœot ^*'”^^*®^^^*^enben3wben belffen / retten bie gemeine eine einv/ 3üben ackeren bec ItbenSi« ^ ^^’^ ^'^^ gemeinem Kabt wiber bie ©ottlofcnKó wer/fo ben wahren ^briftm W’fF »iamp;ec ^betbi^ (Tk'*’*^^” ®^^® lefïerten / bic falfcben ©otter vnb ^euffd anbetteten. ^“^ ‘^‘’‘”ec. bem ’R^v^^f^^tifehlngenfold?bet 3ubenbegeren vnbanßnenab/woltcn von serfage» '*quot; ' Ä^X^^quot;''*^''quot; ?^“* 4j“quot; “Ï*^ *2*1 ?°quot; tquot;fl«‘(’«**“ 5quot;quot; S*S5amp;*“ tö(ftb a a ”?ttnnntg werben. ï?ewnad? vbctpel bet mchtgenannte ;Satgt;
^’MJOie Cbtiffctt/wattert/peiniget vnberwürget ftc gat fümwetlich.
-ocr page 456-^dö ant’cr ^«(§ ^o^auwe ^lucitcmt/ ^ Çarfofabm^rbrttiie ^^ KeyferlOabrtannefahewiefdjwer vnbgrof ber Krieg warb/folV ^ tf^nßen. 5ónbthett/fcbidterwibcrbic3iïbcnbiebejïentOauptlcutfoin Warnus^urep. ^^^ warcu mit namen 2lttintum Kttffnm/ (DartinmtTurbonem /vnb 3uiiu8®euerHs\ mehr/vnberbenen bcrfurnemflcvnfreybtgfïewar Juliiie ©euern^^’\,tii( tannia XfngcllanbvnbÖcbortlanbcrforbcrt/ vnbtn bae Jub^fd’ '^^Ù(tti* t^eere Brafft gefenbet/ber borffe tein rechte 5elb^lad)t mit ben 3nbcn ƒ jj ji; men/warje^cju febwachanVold/ fo hettebie jnbenallever^weifftn^y L^o/ fteb mit vcr$wctffclten dienten/ bie niebte benn nur bas begerten / nitp^^jifiti thcilc bas KÓmiOh ‘Pokf/ griff bic ^ubenim eingig an/ $wagt einen n^ifti anbernauffbo er fd)votbem gewaltigenhnuffenbeforgt/belegertI*^-nichts jtigehen/vbcrwanbe alfo/wiewol langfam/aber mit bletnembcr hülfen fuhren ein jo fdjaben erlegt er alles Kriegs void. 5thô far bagbalget er mit tn/gur tv^’^‘% penjanßcn^nc^. j^^^^ blie^n ffchnvnb tamen bavon / fimffgtgnamhaffcige 6d?lólfcrvn^^j^,( fïen berauben ßnb^errtfpn/bey neunhunbertfiinff vnb adigtg^l^^^^^’^Atitt fegt vnb vcrwaret/finbgewonncn/geplónbcrt/jnhnnbt verbrennt xvorv^^'^^ beffen Kriegs lent bey fûnffgig raufen c im Krieg vmbbomen/df in tig *ï)olcf / bey brcymal hunbert taufent/ iff bureb tOunger/ 5cuwr/ ^^.yp 2?ar«fn6«8 bó^a Verberbt worben/ baß gang ^ûbifeb jCanb erobet / Karcocab ifï vont A^ ctianperftoc^En. j^abriano erflocbcnworben tn einem öduniirgcl alsbic Ji^beufagcn/^*^^^ ‘ ,; bic anbemfebretben/inber ©tart Kccbere nicht weit von JerufalentbdeS^ij worben. Ïgt;a8 ifï bic Icgfïc groffe ©cblacht vnb verlufï fo bic 3‘*^ÏLfl(| ben Kornern gelitten haben biß her. Vf ach ber ©tatt Jer ufalem Jlt;yl*^% hobenfteKonig3lgrippam vnb 3grippinam gehabt/ 2tbcr baifï f^^’^Jjiü ge walt/ alle ehr / quot;Wirb vnb dbbrigteit/gar mit einanber genommen vt^ .^ vbrigenbureb ben vmbbreißber gangen 'Wde verfaufft worben/ ifïlt;‘*V „0 Xiaubsgebott bornais vorn Key fer im Komißben Keich oußgongen / ^Lm bäbrianusßüfft «f? hinfort OU noebbiefer §citnimmer mehr Bein Jub in bas gelobt ober b fleîoheïS?quot;.*’^*^ jConb^u ewigen geiten in Beinerlcy weiß Bommen /noch von wetten onn*’’ h0hepfchcnfolf/icbfd?weig/basmaneinen^u^crufalemeynlalfcnfol^. ^ 3lueb inKtlgerams weife.IVicgroß fie fteb verfünbigt vn vcrworloßf «Jj^, bureb (folg vnb troff ber tobten ©efcg vnb frer Vetter verbienen/ weip^’^Ln jeugtben heutigen tag ber außgong frer fach / ßnb jerfîreuwtwie bie §£ƒ’’quot; ’^ ©chof/ ßnb außConb vnb beimot verjagt/ muffen hin vnb her flveiebe’’^. L,^ SS« Wie fang (le btc Welton einige Kehoufung / on ©ott /on alle Xgt;brigBeit. 5« ^^^‘^r K ia ofeaenfpurg gc* itt ber lOauptftatt bev Keyern/olfo fogens/ wollen ßc b$ mans glauben P«’ 3Xi««lt;,|ew »‘«•^«’®»f'gt;«'!» ®‘h«W3^»»«Wblt;*««/ljMgt;*»M».ytrt^ fpurg vertrieben. vertriben vnbverjogtvonbenKurgern/fre Oeufer jcriffen / vnb ntbet9‘^^„ ^empinmWarie ebenauffben Koben/oUbowirbt jegt ein neuwe Kirchen/ ber^nnöß'^^’u^ 5eba«»et7Är^ (V?orkn bcrelOuttcr ©ottcsols vberwinberin / vongrimbterbauwef/’’’’^ ^nöeii ^jenfer ßune ein greffe Kircbfort bahtn/cs loufft bas Vol cf als fchnciet cs 511.
®on pen ïcutfd'fii vnP Äepff v ^abnaiw.
ren.
^labrianus ip ein friPniflcbcr.
z^ ifyfcvlDrtövjanus ifl faflfûvwfçtg gewefcn/wrtócvfcgcbórcto^^’^^j clY fen b^t CV fclbfl4ud) etfabven wollen / ijl tn alle Z^anb vnb Klt;W‘S ‘è^ jegen/ mb blt;tt guten frieb gehalten tn ganzem Kómifchen ^^Ï^JLn bavanaU fein finngcjïverft folch6int$n wegen $ubttngen/ ijl anben^«”Ç% ïnÏTentfdjlanb in ballten gej^cn/ ntt von triegens wegen/ fonbern ^^^^iaj I benxTeutfdjen^uinad?ê/t|ïaufjrbeinKbejnvnïöonawherabtnfd)t|fetî/Ç (, bantale ben Äey fern vnb Kornern von vnpebethett vnb vberfalUnber C‘ fehen wegen feltjam vn vngewóbnltcb war/ gefahren/ hat fo hart ob ber K” vbung vnb orbnnng gehalten / ba^ bie geretfjtgen im vollen tOarnifeh vr^^^ âDonawfcbwaininen/barob fichbte ^eutfeben gro^verwititberten/vnb ten. îba bie '^eurfd)en blagten/tnan hett iniren ©olb vnCeibgebingoberF j ^abrianus toufft nifton von ben alten Key fern ^ugefage vnb verfebrieben geminbert / t^^JÏ^ inen ein nenw^ônbntî^/taufft auffein neuwe vb inenfrieb/fquot;^u jnvtel/tbetlt vnberfic au^etltd; ©clt/bie ‘^^entfehen namen bae ©clf/*^‘’ nichtóncnweean, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^
-ocr page 457-(i0ti9cn?v)mtïdicn£\cnfcvtt.; CCII lttett,^^^^*rlt;^«»i'gt;ttÏgt;^lt;y|lt;*^»rcblt;»C4nbdb4«ptUutt«vitpr3eglt;ttb fetnb 4?' ^*^^'^*iilt;ïló/2l elttiö Dcruó/Cucnw 2li)rcliii6 2ttiniii3,^ybcitiJ6vnb Jca
^^Wfln^urgcvtnet|ïcr$«K.om.
5lt;bÉ ‘^^^^^’^ lOabrianuó bat gelebt 5wcy vnb fibentjtg Mr/fünff GOonat/fibtft4ï’ ’'^'’tag/tfïamX.clcbScwcfencittvnbjwcnQtgjar/vrtbctljf’^^oitat. gt;
?)k Kf^fmfcÇf S^ûnç .Satriani.
' WL. HADRIANE S. C.
j 4flt)t)abriatïtbcfebbffcnitnKabt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
HADRIANVS AVG. COS. ILL P. P. SALVS AVG.
^^”lt;*’’“6'gt;oHlt;Bottlt;rwcbllt;t/^ttvglt;ttM«jllt;rjttmbrtr«« mal/Dateer
P DictcrUrtb^/glucf befi Tlugujtt.
Ï-UE^^^^^^^^ ^^^’ ^^^* ^^^’ P’ ^' HESTITVTORI GAL-
Ï?^^'^^^’^«6 Vö» (5ottbe(ïAcïgt/ '23uvgermcj|ïcruimbrtttettmal/Dattcr
P Dattevlanbe/wibefbringcr (DaUter Canbe. '
* HADRIAN! AVG. COS. III. P. P. ROMA FELIX. beßs^^^*^’*^*^^’®'’^^ ®‘’*'*^ ^f^^^‘3‘^/^‘’^3^*^”^^*^^‘^^‘*”'^‘^’*^^^’^*^^‘'^'*^ ^^^^^*^ P pattfrlanbe/KomgliicI |éltg.
’ HADRIANVS AVG. COS. III. P. P. AVG.
4„^^^^RIANVS P. F.-AVGVSTVS COS. III. PROVIDENTIA AVG. S. c.
^2^^‘‘'‘^‘’”t'lt;5‘5tfi’fóduïg glndfdtg/2lugufïiJö/breymal^iïfgermetfïèr/ *!'Dottet-wcblt/fütficbtfgbctr?(tign|Wbcffblo(fcnimKabt.
TDh P- TRAIANVS HADRIANVS AVG. P. M. TR. P. CO5. A^J- -^tRNiTATl AVG. S. C.
1 ?-M^‘î^*^nianuû/i0abrianuô/3«g«|ltîô/bôeb|llt;r^apfï/$bcrjlct?vlt;r^ wau«î,(g*0çl^g .23nv2cvmet|ïcrbercwtgbcit?lugnlli/bcfd)loffcntmKabf. IVX^^'^^ ^^^^^^ AVGVSTA HADRIANI AVGVSTI CON-hau^**^**^*® ^^^^^^'^’^^ lt;5ottetwcblt/bc^l?abrianivott ©ottcrwcblten
LJ^^ÏNÀ AVGVSTA HADRIANI AVGVSTI VENERI GE-NETRici,
^«bttt« voit (Boft crweblt /bc^ von (5,ott cvwebUen tTabrirtni ebeUeb« *’^*W,ba(5^(.|.j„-5P(i5etibcrqlt;bcrlt;rin»'‘* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•*' w • »ADRiANV8 AVGVSTVS COS. III. IVSTITIA^- AVGVS'TL hit^g^*'”“® '’^ ®'^^^ etwcbUt/'SirvscvnKtJlcv jum brittcnnirtl/gcvccbtiS ïl.quot;quot;.^''®' ‘GAES AR’^TRM ANVS' HADRE ANVS ■ AVQ. TRI. P. COS. “'S^VS. AVGVSTI. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
s nbsp;nbsp;nbsp;^*^.^^®erwebUcv 'Kcyfcr ‘Ïrrtirtnuó 7l^abrianns/óberfïer Verwalter ocvQxmcttt‘23urgcrttictfïcr5umbrtcclt;ntnal btemgenb 2(«guflt. »^ADRUNVS AVGVSTVS HILARTTAS* P. R. S. S.
3ttiguftu6 bic freube bc^ K^rntfeben ‘Volcfó/bcfcblofT^tt tm Ä4bt / TSurgcrmctflcr 5«m brittcnirial;*'
T^ IMP. CAES. TRAIANVS HADRIANVS AVG. P. xM. TR. P.
--y^/^.^- AMIGITIA AVGVSTI.
. .\^*'*‘**'“^^*'^'^^^”^’®/^^vf^*^'’lt;’^ ^.^ff^i^wcbUt/b^djjïcr^rtpjï/
• gt;nbsp;Xl^^ ?’P^*iUèvbcr© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
nwl/bic 5‘‘cw»^^rlt;i?lt;'fFt ^tw'z
ï'
g«|ltt
3nto^z
1
-ocr page 458-©ne anber ^t«^ 0lt;gt;^‘»ttttw ^«ettttw/ Stntomn«^ piuó’ tier frcbijcbciWc iXémtfcf'c Ält;jgt;l^
(!5l^3tnsOii8tgt;lt;tbrilt;tna83tittoninu6piu«/t({v«^lt;yf«t5lt;»^'^*i''W S scrtorn worben/ntb vnber aUcn^ütlïcn bev gütïglï/ltnbcfï/f«^^^A^ ^^^fÖ-cutfcligclï gewefen/bavum er tttf vnbiUtd) ptuö / bas tfï ber S^^’ä^jä«’ leut jcltgfï/von feiner cugcttb wegen rtlfo gcrób»tit til worben/blt;»t gcJ^’^L ƒ ^ï antomtti nbsp;nbsp;nbsp;b Alten/tfl gar ntcbtó ber ebr begirig/vnb fein gemein ©prieb wort S^^^UlAdt
pne^wor. ^^n^tKieterbae er einen 'X)nbertbanenerbrtltc/bent4ufent5«ï’^^^‘^*C^4(f( tflnufbbefonberwolberebtgewefen/blt;ttbttr(bnlleXInnb6bnuptm4ni»K|j|;i be^ Kómifeben Keiebs ©d?ul vnb ©olb ben gelehrten/ fo reben/ vnbbnp^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lieben 2^ûn|t lebreten / verorbnet / ijl fnfï ein febóner bcrrlicber ^^*”^^^l«ij
be^ feinen gnr milbt/nnberleuf lt;5ütergnr niebe begert/nam von nicrt^”^ febenrfung nit/ ijtin tein Xeiebs £anb ober Xciebjïatt gar nit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptt^
benn bas ^ey ferifeb t^ofgefmbe/eß fey ein Äey fer wie from er wóU/M%i(’ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nbertbanenju befcbwerenpßegen/i|f$u Kotninber ©tatt blieben/
ten im Kómifeben Keieb / ba er von allen Canbern vnb orten bef
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifeben Keiebe teglieb bottfebafft bunbt baben/ bat feinen ^mptman/1
Ointoninus pias fc* fer iOabrianuß fein vorfarn angenomen bett/entfe^t/0agt offt/ eß wlt;^*j(rf Huuquot;.^ «*n2lmpt' fcbenblicberó vnb fcbebliebcró bann baß bie /enigen ben gemeinen ^'’^Juijllf febinben vnb febaben / bie boeb ben gemeinen nmj mit jrer forg mób^ ^^^ niegefurbert betten.
©ein gereebtigfett vnb tugenbjetgen an bie wiberwertigen/ftert^Y^d nuflenber bef Kómifben Keiebß/bie bifen 2^ey fer/ alß einen Xgt;attet **L ^,jilt;f pon iOimmel bet^abgefanbt/geebret baben/fern au^rubt wiber bi« ^ij^r gemacht baben / allen ©pan vnb vnwillen binge laufen vnb abgel«^^'^^^^ baß KomifebKeieb /r $witracbt vnb fach all auff biefen 2^ey fer gellens/1 «^ antonniuapittsrc« nach feinem gutbûn eten barin fprecbenlaffen/^fl in allen blngenô^^ W «lettwawfMr» gewefenbemfrtcblicb|lcn 5wrjîen numepomptlio/bem anberen
Äonig / bateinfoleb grof anfebcnbey allenXlationengebabt/baß ^‘^^f W 5wenQig/ar / 5einb vnb 'Vnbertban / on mcnniglicbß vmbbringen m^, .^^ vergieffen/fo feinen regierenben lóerrcn nie befebaffen iff gewcfen/tegldP/
■SJon ïgt;f n Xf «tfd^e«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,
z7^3lt; ©ottlcnScrvnSxinbc« 'ifeutflt;tgt;in/bienatfo ^tyfae i^^^^'^^fff ^^Iganginbaß^Vomifcb Xeieb ^ufallenficbgcru ff betten/bat er Ointoniims pius »-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feiner tugenb abgewenbt/ vnb in frieb vnb einigfeit mit bem ^^^amp;
herwint 6ie0e«ieB Adel'» bcbalten. 0« berfelbigen jeitwar óberfferXómifebert^auptma^^ OiuSiHsSmus. ^^anb fo wir/eijtinnbaben/^uibiuß Caffniß vn betten ftd? 3000,‘Ce»H‘*^ bie iDonaw im gvoffcn'^'cutfcbenlanb $ufamen getban / vnb fieb ber ÏDonaw/in meinungbaß AomifebKeieb $iïbefcbcbigen/nibergelaff«^^^^p{ aber fr fach nit in guter but vnb orbnungbetten/vn binlelTig warert Wji^^'^ ^eutfd^en 6«d bnp vonben Aómifeben auflenbern vnb beftelten ©ólbner/vmbgebenvn«‘‘r^! taufentnfc^iagcn. gen.VnbabicAomifcbcnKottmciffcr/fobcnbauffenbalbvnonwife^^” len jrer lOauptleut gefgt betten/mit groflem Aaub ju àuibio Caffio b« M bauptmanfamen/vermeinten fie/bieweil fie fo groffen ©ig vn(5uf ^‘^*^’’m 5einb fo mit wcnig'VoIctgcfcblagcnbo bie iOcuptleut feumig waren ge^j’ÿ rcbliche that getban betten/gro/pn bauet juverbienc/ Ï)a lief Caffu^*^^ j^u piolt;««*n^«^iflt;«»amp; tnifebIVeibelvnKottmciflerbinnemcnvnanbie73eumbencten/vnb^*^^'A(^ wÄgquot; Squot; fïra|fen/ftgt/geborfam vnb aufffeben auffbie ^brtgteir were «»«b^^^f* eher ©ig/fo nit auf fûrf ebtigbeit vnb manbeit/ fonbern ongefebt au t^^^^Ajd Oîômife^fr btet «P slóct / erlangt wer : Dnb wenn etwa ein bait were gewefen / vnb bie W' U^^ auffrft^nfcf». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ent biuberbut betten gebabt/ fo weren f e alle erwürgt/ vn bem
men ein groffefebanbe/ febmaeb vn febaben jugefugt worben.Ï)a warb^^-j^^ü cher fïraffvnb ber tig ten wegen ein grofferauf^auffvnber ben ^«^^^^^(gt;ii QiuihusCaflius jtt/2gt;a fpranger blof vnb nactenb (bett alleinem Miberwabtau? y^ .^^J êStÂt^”quot; Aneebt/vt» fast trwçlicb/Hun wol ber/fïcept mieb bórtft jve anberf f 1?*’^^^^ p
-ocr page 459-0011 $cn5v’iiit'ffßc!i Unfern. GCIII
•'»b r^^’”quot;’^ *'‘S‘*’^ ‘’” euwevm frommen t^nnpemnnn wibercUeÄeebt H»otbf ^f” **l^«”»herbomen ber treuwen reblid)cn Knecht ein vnehriicben licircttf^^^^^^^*^^”^' 2gt;lt;*(®^^^P*tgt;lt;« bie fo bie 2tn|frhnrangericht betten/ wirb f****^^^”^ ^**fP“^ barumb baß er fo bedltd) war/jm gar nichts forcht/ 'amp;bdc*'^'^^’^ ^^”fût^t vonmenniglichgefórcht: Jgt;crgleichenauß gefebrey biefer bewegt bie C'entfdxn bißeits beßKheytts/ in großem ^eutfehen gen Kom/ begerten von Key fer 2lntonino einen 5rib vn ^unb^ “’Huffbunbcrt/arlang»
^'cn Of n ffbriftcn.
ä^finu» /ein bodjgetebrrer 2euijfï let vnb Cbvilî / but bomnlaein^oeb J“*’ϓ‘;Î' gclchrieben wiber bic ^bgótterey / vnb für vnfern (Blauben / folebes $n JkSeSeftgio». ^om biefem Key fer^ntontno / feinem 0on / vnb bem Kegiment/ ju U/z !Sr!i?i''’^^’^*^*’^^*^^*^/^^ nachmals auß tóe# vnb anrichtung Crefcentis ei^ toff/ï w ^^^* verbiage worben/bat alfb vmb Chrißlicbeti (Blauben fein Klut 3uPimi9 von frei« bo ónK^ ^“* '*”^^‘^ ^“^^*” Key fcr feyn ju Kom gewefcn/Dalenttnus / (Ter« amp;S?ffertoi» P^”““^ ©tOicUS/ ©Cbólerobge// vnnV warnen/«tï
Wef'^^®**”^?® / haben Chrißen wollen feyn/ fcynboebbaneben Sauberer ge'/ orfoçdnkrA.-
Hidtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^Hïbanner/ haben viel neuwerungim (Blauben gemacht/ hüben
Ifo ^‘’^^'’ciberwóUen haben / vnnb bie if be verbotten/haben bas (Bcfcij vom feb« y®^^*^ ^^^^^etlt/bas ein bem jornigen (Bott/ bas anber bem gnebigen juge'/
^«««m’' ^3epppusber Cbrißen J^ißerienfehreiberißjubifer jeitgen Kom ^ae/jpp«««
‘25on kg Kepfeï^ Sfnfontnt tob.
k^tïb brtKeyjir 2(nC0nttiu$ d^nreum 3ntontnum feinen if y ben ^net/ SïÏÏK*”^^* ç^nem ©an uu^ertom bett / jtnvb er am fieber im jwey vnb fiben^igflen
^^^ f^ittts altere/warb in bie jal ber (Botter/wie bann alle Komifdje Äeyi-Iftv ?*’^*^^3«»^tett/geflt;brtben von bem Xomtfeben Kabt vnb Kegtment/Dub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
S??-lt;y|lt;t^wbiejemjCanbeittStreben vnb Elitärgebauwtgewefen/^ ie antonfni Äud^ m
*’’Wttfl^ fold^ß bejengenb/flebet oben in ^ey fere 3lugu|li Xieben» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^eptm.
®tc man olle Kepfn in .^(mtnel gefegt vnb fono^
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifiert ^t
f^ß ^ünett mteb/ee fey not ba^ icb biefen braueb/ wie man bie ^ey fer in ben Q^P’^undonber bie (Botter/vn vntoblicben Hotbelffer gefegt vnb canonb ^^'*^tbnb/ttalt;b ber leng berfürflreicb / vnb iff eben ber gewebt:
gemei *'*^’ ^^*’ Keyfer mit tob vergieng / fo was in ber ganzen Statt Kom ein iiÄni.^'^^'^^^^'f^g/gt^ng menniglieb in ber Klag/ber Xieib warb mit großem 5lt;o««g m kr^/j ben b A’^ ^''‘^^ t »n geptäng gefebmüit/ wie bie anbern (Wenfeben ju ber If r^gt; jÇ^^ ‘**** ^*'^'’ n«tt*R r ^‘^' ^^’(t» wlt;'lo Iw^ ”gt;^*^ machen ein lüeebfelbilb/bae bem ver jïo:belt;/ zce^feiHib kg vee nacbl ^^'^‘^3lt;»râbnlicbwar/pQtfoleb6im‘X)orbofberKeyferltebé^lt;|l/îgt;4r4gt; Potbenen^eof««-mf^^^ix”**”*® ^“ff ^^*^ hohes weits ^ctt / von belffenbein gemacht / vberlegt ’^’’^^^^’’/^^^^** ^**3 ^*^^^3****^^^*^ ^i^b/ war bleich/gleich wenns x '^”*'^ ^'^tf bcyben feiten vmb bas Kett faßen ben met|ïcrttheil belt S' ^‘’^cten hanb bergarnie Kahtvnb Kegimentin febwar^/auff ber ‘bkn ^^*^ 3*^® ^meebtigen/ehrbam grauwen ber 2lmpt lente/vnb fo in gro ßen S-?^*^^*^ ’^^^ Dan^ftonwen / on alle ^ier vnb gefebmuef / müßen Hot/ sî^quot;^ . »ebein(Boltnoch (Befchmetbe vonKetten/©ammat/Klch gottw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tragen / betten weiße Ceinwab an/ folches gefchach ftben i»te^ j^f3‘'*’^‘ttanber.ïlgt;ie2lrijt bamé alk tag 511 bemKett/grißfenbem quot;Silb »tó/lngten/beg Kran eben fach würbe je Unger je ärger z^ad^malß/ba fie ^öuipgidff«.
• (^m
nun
©uHttber ^tK^^o^anntö ^beneóiC' nun bender bad 13tlb wlt;v gejtot ben/ namen bus ^ett nuff bte ^cbpl (len iungen ©cfclUn/vnb trügend burd? btc (Baflen/ bcilig genannf/atti’^*’ ten tardez ba bk^^mptlajt fret ^mpt pflegten abtfufteben / iDaWurb^’l*’'’, bey ben feiten @taffet vnb 0ttegen au(f bad ^ett gemacbt/a«|f ber eirtcn war ein banff junger 2lt;nabett/auffber anbern (lOAgblctn/bie beffen vlt;gt;m »nlt;Befd)led?ten/ bie fungen tm tranwrigen rbonetUebe lieber von bem Äey fer/îDa bad gefebacb/namen fie wiberumb badi3ete/trugend fii»? bie 0^^ €9ï«rrt» 5lt;ib. nbsp;nbsp;nbsp;Xom hinauf in ein linger vnb eben Campus Martius genannt/ba er am 19?^'
OtUterfuiel igt;m0ben JjtiUai|)Bmà»|îu(.
^(i(i^(^m(0f7ul wirtanßquoamp;tt.
ffen wad/ allba wad/ wie biealt (^OiSn^anjctge / ein vierecfeter / lengleter b^ ttoftgtbttmfcsfttti lOeiltbumbdfful von groffem bol^eauffgcmaebtaldeinbötten/betf«^®n »mj«i»«sQ?a«». benauffbemanbem/ beroberaUwegbietner bann ber vnber/innwcnbi37.
OfTarr^rttbreW^ mtr.
bórrcd bingd/fo halb braun vnnb feuwee empfteng/au^wenbig mit (Bülbenfli’icten/ maneberley gemÄbl/ t?el|fcubeinern Silber/ vber W
war einanber kleiner (Bemaeb / war gleich gegiert wie bad vnber/vnb bad a«’ bamacb/bt^ auff ben Bleinffen vnnb oberffen (Baben/bad^eft bet*^^^^ bem anbern (Betnad?/ vnnb war ff jeher man wolfcbmecfenbetrenter/ b^l^ ƒ.
würQ/vnb bergleicben ju /machten ein groffen ba u ffen/ wo It feiner mit ber binberff feyn. HachmaU macht ber reift g (Bezeug ein Kitterfpid/ ntf vmbben iOeiltbnmbdflul berumb / in einem Käbel vnb ring/ 2)crgleicbe«r,^ reu vnnb rennten a uff Wägen berumb in Scharlach angelegt/ etliche gar di X^mifch vermehrt iOauptleut vnb 5ûrffen. Jgt;afolcbed ailed begaugcai^*’,^ nam ber nachf ommen amKeicb ein brennenbWach^liecbt/bicltd an bett P^^j, cbnmbdfîul hinan /nach fm von allen örtern warff feberman fewwer ja/i® ba^mocht/berthetbaft/ vnb würben von flunban bie wolfchmecfcnbe boltj/gewùrç/vn bergleichen briinnenb/ (iSaben eingro^ meebtigfeuwer. v bem Oeiligthumbdflul warb ein ßiegenber^lbler gelaffen/von welcbr^L glaubten / baji er beft verfforbenen 2^cyferd Seele gen Dimmcl fwl?*^^*^'«^ nachbiefemCBottedbicnfl binfurr an warb ber Äeyfermtber anbern (B^^^, geebrervnbangerüfft/aldeinvntöbtlicherrCotbelffer. Jchbabnichtbertt^P^ baß ich michguu^erwunbert/ baß ber Komifch / weiß / wiQig Kaht V^^^jlt; giment fo greffe rVarrengewefen feynb/ baß ße vermeint haben / ße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-j Gottheit / fo ßefclbd nicht gehabt haben/geben/ vnb baß man folcheSt^’^L funben hat / bic geglaubt haben / ber tbimmel werbe burd? folch ^aßnaebuP auffgefperrtvnb verbienet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^0 fflt;m«t»f«(e«berh« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOaber babeneintbeil vnfer 15 âpfî fr Canontfatton genommen/bie^‘^^,
pirtfn t»4^rr jiejr« Chrifîcn haben allein/fofr blut von (Tbriflud wegen vergoffenhaben/^^ itrfpriwfl^Äh«. nbsp;nbsp;nbsp;bechtnuß gehabt/ anbere ^u ermanen fneu nach$uplgen / vnb habend (Briechifch genennr/bad ifl ^eugcn/beiffcn Cateinifeh Confefibres, ÎTent I^C^
IflbiemitfremlJlutbefennt haben Chrtflum/vnnbfolchce burch ben mit bcm hóchflen^y b/bad iff mit leib vn leben / mi t vergteffen jree bezeuget/ ÏÖarnmb in ben hechten Äeyfcr Carls flehet/baßniemanbr ü wiß/vnbefanntci0eiUgenbalt/3gt;ielebenbigwlt;rblt;n/beiUgglt;nanntvblt;r^ S^arX^ÄT bcrSchrifft/lPnferÖOünd^vn Pfaffen machen jwen Stäubbrauß/^^jZ^ ffwftlfore», vnb Confeflbres, fo es bey ben alten gelehrten Chriflen nur ein bing ifl/^^* ein wort (Bricchtfeh/ bad anber Cateinifch ifl.
Qïön tien ©deÇuen vnkr ^cpfer ïïiitentno.
^quot;0 biefer^eit haben gelebt (Balenus ber groffe 3rijt/auch ^ÇjJ^jL^/ 3^'groß philofophud / vnb üueianus ber Burçweiligfl (Briechifch ^bcrntemaubgefchonchat/außbemtlimmel/tbeU^îOenfehen/ badgtlF tribcu/3ulu6 (Bellius/ÏTaurudplatonicHd pbilofophud/lPauo*^’**’ ^fpolloniudStoicud/^aßUbcd/Scaurud,
-ocr page 461-e0ttSîMlt;§lt;ttfilt;lt;ttu cciiii W^rtfft be r 5?îûni| / wel^e 6cp vn^ ven be « QSauwajJ#
leuten beleben aken ‘ïSurffftclfcrtaul^^carfcvt werben /fn welchen eb*
glt;mclbfat^cUi5tbfttMb60tuljhmptlt;tncmPtcgcnbctt4bUv
gcfunbcMWirt.
’ ÖiyVS M. 4NTONINVS PIVS CONSECRATIO; brt6ï|l/aolt;trco5 ‘^tttonittuó bet being tOeiUgmeebung.
1 DIVVS ANTONINVS CONSECRATIO S. C. D^e ffï/ a04VCO6 ^tttottinus ber betUgiOetUgm4d?ungbefd7lof|èn im Kabe»
ANTONINVS AVG. Pivs-P. P. TR. P. IL ÏÖcóbï/^tnconiniiövou 'ö«tt cvweblet/bcv betlig/X^attev be^ ’Vatterlartbó/óberfïev ^erwaleq: ber
quot;ii’njumrtnbcvttmAL
MVNIFICENTIA AVGVSTI COS. IIII. S. C. 3046tjï/bkmtlcïg//
*^‘t 4ug«|{t / 73urglt;mct jlcr $um vievbtcmnrtl.
5 ANTONINVS AVG. PIVS TR. P. S. C. 3î)4ôtf{/3tttConm«ôpîw0
bev (Gemein befcbloßen tm KAbt.
^. ANTONINVS AVGVSTVS P. P. TR. P. COS. III. 5)46ijl/3int0f ^•^»8 von(5ott erwebUt/TJAttev beß quot;VAttcvlanbe / Derw4ltcrberlt;i5emein/ ‘öntgemctflcr jitm brittcnmAl.
-ff J^^’TONINVS AVG. PIVS P. P. TR. P. II. COS. IIII. S. C. 5)40 jK^^y^^wtnndvofiCBatteiwebU/berCGattfeUg 'X)4ttevbe|j 'X)4ttevl4nb6/ bev 5^4??^ '^^’^^‘'^^^‘'* 5*’”* 4nbevnm4l/ ^utgcmctflev vicvmal/befeb (offen tm
® ANTONINVS AVG. PIVS TR. P. COS. III. FELICI VENERI.
9 ^461 jl/ 2tntontnu6 von (Gott erwebk/ber (GottfeUg 'Oerwnltev ber lt;Ge^/
^«’»/«uvgemetftev jum brittcnmnl/ ber glócTfeïtgen ‘Venen/ befebkffen im Aapt.
’ I^PERA. ANTONINVS PIVS AVGVS. FIDES. MILITVM: 5)46 Än^^^^^*^ ^”^^*^^*^^^ pins von (Gotterweblt/ etveiebt (Ginnb vnb oreuw ber
Ï. ^^TONINVS PIVS AVG. GERM. P. M. TRI. P. XX. CO. IIII. ^‘*®iff/3intottinu6betr (Goeefeiigvon (Gott erweblc Obevker vbev bie '^eut« Wen/bocbflet 734p|l/‘X)env4Uer ber (Gemein jnm jweneigf^én/^urgerneifler 5«mvterbtemn4l.
« ANTONINVS PIVS FEL. AVG. CONCORDIA MILITVM: yfonittus ber gütig vnb feiig von (Gott erweblt vnnb geweiebe 2^eyfer/ ber ■^'^‘^Sslcnt einigtet t.
‘* ANTONINVS AVG. PIVS TR. P. COS. III. 3intontttnd von(Gott «wcbltVerwalter ber (Gemein / ^urgemeifler jitmbrictenmnl.
Xi.v«Ï^^LIVS CAESAR TR. P. COS. S. C. 5)45 ijl/2llïVelitiö Cef4r
? σ ‘^ ^^*^ gemein/T^nrgemeijler/ befcblo^fen im K4bt.
n Ti^^^* ANTONINVS PIVS AVÖ. TR. PL. XVI. 5)46i|Ï/3fntonk blt;nbenm^7^^^*^ ®‘’f *^^^^‘3 '’®” ®**^^ erwebk ’Verw4lter ber gemein jum feebee^
^^®- P- P- TRIBVNICIVS. H. 5)4difï/3(ntontntJ5 iz ”^? ^‘^^eblt*V4tterbe|5‘V4tterl4nbó/‘Vevw4lter ber gemein gehalten. ^5^NINVS AVG. PIVS F. TR. P. COS. S. C. 5)46 ift/ 2llïtOgt; Rtt imK^bt'^^” ®oet erweblt/ Verw4lter ber gemein/^nrgemeifïer/befcblop
P^^^ “^^ P- P- ^- ^^5- ^’^ S- ^- Ï)4óifï/3lm *ï^erw4lter ber gemein / bóebfler ‘Sapfï/^urgemeifter turn
Ï*?4?*«^/»gt;«(agt;uir«»to.x#b«.
COSnq ’quot;’^^.^^^^^^ ANTONINI AVG. PII FIL. TR. POT. hdMSk’ 1' ^V^**® ik/3liireltiï6 2key fer/be^Tlntontni von (Gott erwebkê 0on/ 94ber ber gemein/^urgemeifier jum 4nbevnmal/ befcl)lo,fen im Kabt.
(V?m b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(V?4rco6
-ocr page 462-©dö anvgt;cr ^«(^go^attnte vfuciKtm/ ^arr«^ Sintomnu^ ter fi6f nb^e^enïgt; Krpftr voit fei'
z^pß3(rcuö 2(tirélttjó ;XttrottfttiïdPtu6b4tvov3«ttttt0Tlt;v«óöcï?^ftbi/1 ’*lt;lt;^*”^br«|l bapffetfï 56^0 gewefen / fidt in rtUaley
. cJ^;3innlkvUy2^uttflb4t^m6Bdtt©r{ccbnolt;bK6mcrvorgctblt;trt/^L(iti. SSï”**”* «‘^^«‘^Pbttofopbud/Kótt|ïkv vnb(geijld;/genannt worben tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pof’
«iitt^ii pfwutt ©ein Cebrnict|ler tflgewefen^utycbtuô proculud /biefer blt;*t«*^ ^,?Î^ 25afb wm £4tcw betnC4teingcfd?riebcn/i|ïnod?tnbcn'^Ufbïantmevntn'Seyemvotv^'^^j,5 i*»at»i«fmb«». nbsp;nbsp;vnb 2^ epfev lt;ïO4r cuó^ntoninuópbik fopbuó ifl fa(l ctn gütiger
bentüttggewcfl/ batetnetn/egUeben/fobey ptt$ufd?aifen gehabt/bUv**quot; reicht.
■ï^on groOn ttot/bvang vnb jwong tm iXôiwfcÇort 5^dcamp;^
5^bcr war tmXonttfchcnKetcfocin lange jdt cm guter frifbvnbl^^^^j,; wcfen.riun weiter akftch ben ber(ÎOcnÇd)cfad)enburdKinanbct'Wt^ gieng dn gro^ Vngewitter vber bas Kómifd? Keieb/ ÎDammb ’^ ntdif ©ott biefemlTetter ein weifcr vnb verflenbiger jrürfl entgegengepgt /ƒlt;’^^ ^^ dn reebtfehaffener tOcrr an bem Regiment gewefen/ wer cô rd?onaijfó^^|,^|, vnibba0K0mifd)K.eicb/foeingr0fler-U:rbbeben/©ünbß«^/gew4ircr/|k^jp crfcigcrtenbasK^mifcheKeicb/bie tOeuwfebreeften^gtenab mar bambamad) ein großer t?linger vnb ^'beuwrung/wurben vil 2lt’lT^^ bejftigc^dnbgritfcnbaó K^mifcbcKdcban.
Qto„ ïifm ^óntg auf; pcrfU/wte « bd^ 9îômlt;fcÇc 5€*’’^ inràtiffgang überfick.
2blgeO«6 2lt;6nig aoß perken pel in bas Kómifebe KdebZ ^Kpu^t TltibiumCorneliann/ben K^mifeben Ikcy (crUdten
man in bemCanb Syria/ nam cyn bie Kdcbalanb/ erwürgt bic leuc/crfcblugbaeau^gcblaitbt Kómijeb 2^rtegóvoict bluffenweOt/vetP^^ »erbevbt bae Kómifeb Keieb im anffgang ber Sonnen in 2ljicn / vn bae gange Syria abgefalkn feyn »onbenKomem : ï)apg wiberben2gt;'^^ vb perfialkcy fer Cnciuó 3loreliu0 3lntoninu6 Vems/fo voran Cuti^’^’^jy mobnö gebd0enbctt/vnbetn25ruber vnaujïerborncrSonwa6(Ï0ar^-^% nini be^2^eypr6/er bkib |elbp$ii3lntiocbia/bettetn guteemütel/fcittcP^
« x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stattuó Prifcii6/^nibi«6 Cafftuö/(VDareuö'perue/bte fübtf
SreïSve^dSt?^ ^rteg/jagten vnb trieben niebt allein bieper|teraupbemXómifcbcw^^^^gt; fonbernmeften garvber bie (Breng in baö2lt;ónigreicbber perferbkey^ ber Babylon in bad Canb(V?cbien.
?’?b Vt^^””quot;*quot; nbsp;nbsp;nbsp;^“ Babylon in ber 2R.ircben in ben ebren ber Sonnen geweicht/iï*’J^
SJc S ut cut t^ Pi^ (5cip in dn gülbcó rügldn gebant/^in Kómifeber Knecb t $ctb’J,^^^,0 «ü3ittó9lt;6fliwt. gefebr bas ^rügtein/ba tam ber (Seift berauft/ vn tam bernach tgt;rpki5‘’^jj.^ großes perben an ber ^enktt/ fo man Cateinifd) pept leng bd^t / gieng bie gange quot;Weit anp/warb auch ein grof? gewißer / hunger vnb theuwtun^^^ Xiftisnewr^iagei# SurberfelbenjeitpunbeinSlbentbcuwrerauff/baermercffebaP’ejJ^^j nes 2(amp;ct*n)tuHjrfrö fd?cn erfd?racf CU ab biefem vnglücf / vn wenig waren/ wolt er noch bap bic wtVtt^Uit». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erfebrerfcn/baß pc aup ber Stat ßoben/ vermeinet alfo bic Statt Kont ^t’ r j^^j.
bern mit etlichen / bie vmb biefen pinen anfd)lag wißen betten / ßkg'’^.jgt;j( Statt Kom aiip ben anger (boards auffeinen wilben 5eigenbanin/ptc » aUba bem quot;Volei* bas ba fafï julieff/verBünbigt/ Ifs würbe bas f^'^’^fX^^ tOimmcl berab fallen / bie Statt Kom ju verbrenen/ vnb würb ber gt;^”’^^(jf/
-ocr page 463-J ^ött9ett5^ómtflt;#cttéi£pfertt. CCV
''^**^ ’*lt;*^/ fo wövbe er tn einen ©toteren vei'wnnbelc wetben / vnb zuic H ei» ©»»cf* /S?®^^^^lt;^«’tt/»»Ïgt;l«^ctttÉ»©tovctlt;tt/ fo cc vnbetbem Korf beet/ ßtes i5^J®‘quot;*‘^‘*’
lt;Ö«vc ^'f '”^*1^ '^^^ einem feiner ©efcllen verübten / vnb fût ben Key fee »ct/wû T. ’*^”^»*» bmebt : 3tbec bavitm baf et allé fneb betnnt/niebcö le«3lt;-
«eojm folcbee vont Key fer ver^igen / vnb er lebig ge Inffen.
®ie Wc ïcutfcf'cii me Ovómtfef $Xe(^ pfIe n/tgt;f r erftez
ber anber vnb brhu ^rkg»
^^S'^’^.^^iiefrfen/ bn jc^c bic 5t^lt;ï«rfen vnnb treffen/and) bieSeeUnber ^Mnefm bu t^tfftn (3^^*|rfen ^ryfen vnnb iöennmnrrf/ wohnen / fielen in bad KomifeVe fallen me oîpmifeç«
Kbev nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie îhonaw vnb ben Kbeyn / verheerten alle Cnnb nn bem '^‘’^’
^^*’*^'’'’ fï^^fpie^b* Ï)ergleieben Britannia /fe^t ^ngelUnb vnnb Ïbib/s^^^ '^!’*^^^^^btrnnrttg/w4rffen fteb wiber bnóKómifcbeKeiebnuff. Sdcol*^ ^’^.^^‘*^^”tter tfl gefnnbt worben ber iOnuptmann Cnlphurnine 3'/ lt;ï4ip^urniit92(3w Xpvt ' ’*^ber bie ‘2^eutfcben 4n ben Kbeyn ibibius 3wl^**”eió/ fb nnebmnfó cola. [4)2!*^^”*^^/^*^ ^eirfölnnb ober vn vnber bem ÿn/fo wir festinne bnben/ be '®'^'“® 3«««»«»,
^Utt^Ï{”^*^^^”’Wlt;wjCnttbh4nptllt;ttt3ttpbtns‘X)fctorinu6/vnbpublius auiïamp;mscpicterw ^m^^ Ç^”**S/Fgt;*’lt;*lt;bmrtlôK.ey|èr worben ijl / vnnb von ƒ malt Keimen in quot;“»’
^uchbrtmmem noch vorhanben feynb.
(hïiv bem benn ein ©rfwAbifd? vnnb benwrifd? “Volrf/genannt bie ^aremanner ma
lt;îKm^ kJ”*’^^ ^ '^^^ ^*^ ^onaw vnb in Kohem wohnten/ lagen ben Kóo ’*3‘®‘’lgt;»*‘ ratibfe L ^^^^^^^’*'’^^*^^*^ ^lt;’^^^inba0Kómifd?cKcid)/verwiijlctcn/
^'^^^^'^^^^ ^^‘^ben Xgt;ihe vnb Zieut hinweg inben Canben oberhalb bittrtrt/ ^*^blt;'lb ber Îbrâ / bif an baß DenebifeVe (îOeer vnnb Tüinbifd^c Canb quot;X p^ï'^’^bgefebad) folcbcö / bieweil bie Kómer mit bem König von perßa ben
3 tm3lu|f gang ber ©onnen führten»
5^#«?*^ ^f^brarfen bie Kómer/ Keyfcr vnb Kegiment fo fehr ob biefer ber . _ „ febett? yï^ Schwaben cyngriff / baf aUerley ©lauben / fo im gangen Konti/ pf^JSSSM/.
(bev/fR ^‘ïi^en allenthalben (V^und? vnnb pfaffen/irarfager/3iiffpre//gcr»nibï;ic Œtutfe^j ttetnk 'quot;”5^‘^/^eifllt;^er/5ufammengeforbertwurben/m«|ieinieglieherfebi“quot;’^‘“’'’P“^‘'’* mfin Ï*’*^****lt;bvnb ©lauben bie ©täte Kom/bad KómifcOKei^/ vor ben
bet o^^^^’^ $u Kom / nach Kómifcher art ftben gange tag in allen Kirchen in
mif* nbsp;nbsp;^lt;’”t^ettfartvnbvmbgäng gehalten/vnb wurb and? allen Ko^ beiy • ^“P*^^^“^^” 5lt;rlt;b*^lt;ben/ baf fie mit lifl/wie peBänbeen vnb mochten/
bevA *^®**’bielenge verwogen vn|pielten/|lt;gt; langbif ber Krieg in 3uffgang betb/d**? ’’''’^berben König von perfa ein enbehett/ vnnbbic Keyfer alle löbic notturfft erhiefeh/wiber bie quot;S^eutfehenjiehen mochten.
10fr Werbt Ärieg vnb ^ug mibcr bie Xc utgt; feiert.
ba nun ber Krieg in Zfieneinenb nam/ vnnb Cuciud 3ntoninud Ol^p®^?^ Sen Kom Bommen war / jogen bie ^ween Keyfcr (lOarcud vnnb
»HifebeX ^*^^ ^^‘^^’^^^^fe jweenKeyfcr feynb bie crjlen fo fegtmald bad Kó^z lu voll ^É *”*®^‘*’lt;**gt;^lt;lt;^w3i«ilt;hemgcwalt regiert haben 5 alle beybe vonfm dllcba s ^^*^*Rb von Kom auf. ©ic obgenannten (V?arcmannen betten benwr ' ^-*^”^^*^'^^^^^^'^^ ^ jerrütt/ viel ^olrfd auch auf ‘^eutfehen Can'/ X.1.^iefclbcn brówetenauchbenKornern/wafnntchttmKomtfehen Votth/* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RebeHieb vnbfreyfeflen/^nb warb
Her Ç1W- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erjcblagcnber Kcyfcrliche Kómifche pfalggraff lOofmew
r ^’?f«*^«d/ mit allem feinem iOcer vnb Kricgevolrf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Viefödnu»
Olt;e Komifchen Keyfcr waren nun gegen 3quiIcia / jegt in bem ^flcrrciz .SÄÄ!^***** (Vgt;m iq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chifchem
-ocr page 464-®ae dttbü' ^«(^ ^o^annw Ï^fitctidhi/ ^^ d}iflt;bcn tOa^ogtbömb bommen Mllba fd)tlt;ffcrtbinbtc'^eutfd?€tgt;/f'’^‘;^{iilt; ^lt;tttf(Çlt;n Bezeren ^^^ **“^ ^^”^ Komtfeben Ketd? blt;tm vber bie jDonawin Gebern S^^^erf'” friebm fc« oa^ X-deboUnb berwertebev iDonnwgcrnumt betten/ƒ re ^otfj^rtfft/ ^^^, j»ilt; “ww» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fttb/vnb man folt m bas fentg fo gefebeben vnb veraan^en war / vt^^’^S^ ^rfad?ervnb2lnbebcrfolct?cr3tu|frb«r vnb emborung wtberbieZ^eyrj^Àfl bas X^ómifeb Keteb weren febon geflraffr vnnb erwürgt worben/vdP‘^'j{( auebz pe woltenbinfürter bein Äontg mebr annemmen vnb leiben/v^” fnenbteKómtfeben^eyfergebenvnbeynfe^ten» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Änciuö ber em Äeyfer ber meint/ bie fach wer gar febUebt / vnb b^ ^,^ tmngani5gertcbt/woltebert‘ïeutf£ben^rbegcrnlcifïen/vnwtbergen ^^^S^*^*'^ ben/äber lt;Darcuó ber anber Äeyferwu^t ba^berquot;Ceutfcben fitten/m W^ lijl/fagtbte ‘ïeuefeben fïcllten (ïcb nurbergletcbenzba^ (te frieb begertenZ ber jr ern(llicbe meinungniebt/Woltenmie foleber Werbung bie 2^ey(ér w , gen Kom/vnb bas Xómifebe Keieb in größeren ontogen vnb febabenbriti» ^ bamit alle fettiger vntoßen vuruflungverlotn wer barumb folt mann^ laßen/fonbernanbalten/vnb ben2krtegßraefö vollziehen. 4berbie^^‘^-4j Cueq brangfur/vnb ßießen bie $wecn Acyfer frieb mit ben ‘^eutfeben ^ (rem begem an/ befetten boeb vor bic Canbwol/ricbteten vnb beßeUfen^^^
Ju febuQ vnnb febirm ber Keiebólanb / an bic iöonaw ßoßenb / Dienet/r^.^ alfo wibcr gen Kom / Dub Cuctum ben einen Key ßr traff ber gewalt fcblug jn ber'Kropff vnb ber Öeblag/ vnb ßarbburd? bie gewalt Ootteö.
‘5on ^(m fünff(en gróftfn ^Entg bef; Ovémtfefen $Xrt^^
wibcr bic ^cutfe^cn vnber bifem ^epfer.
Cö^ fiber biefen fachen machten ßch all ‘Ïeut^cn vnnb Winben/ P ^^^ 2^Kbeyn an ber $gt;onaw berab in größern ‘Centfehen Canb/bi^'’’?., 0chwarçcmeer/wobnetcn/0chwabcnvnttbKcycrn/norBauwerJ , ■ ßer/lfumnnber/CftuatUnber/ClOarcrmanncr/^jcnen/irinben/'W*^*^^L i vubKeußen fo bamab (enfeito vnb bißettö ber Weichfei wohnten/vnb «lt;*‘*L bic C^Oaref mannen im Webern mit viel anbern X^óld'cm (b Ptolomeoó nbsp;nbsp;lt;nbsp;rbümpteß Künßler alle nennt/ ber vnber bicfemKeyfer gelebt/gar vie»^ fentlichcr Köcher gefchricben bat.
9j?(jr£fmj«(iif(^et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^nb biefer Krieg iß ber beßtigß vnb fch wAreß/ fo je bae Kómifhe ^L ^'**3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gehabt bat/^te Komifche lt;5efchtd)tfchrctber heißen jn ben ClOard’manniF^ etertemm lt;5idmi^ Krieg/ißcingroßcr(Ämmcrltcher ßerbenbarzutm Komifchen Keich gewjl^ f(^lt;n9i«i(^. bat viel Krieger vnb anberc Cent hinweg genommen / etliche Komiß?« »^ fey nb gar abgeßorben.
Keyfer (Dareuö 2lntoninuö rußet ßch an ß biefe reiß mit aller förßdJi^f WMfrwac^?Äi!ielt; beitz (äußert auchbic letbcygcn vcrbaußtcnciOann/fovngewönltch SLa«!*’^*’’®‘‘*“ mifchen Keich war z machet Krieger bamuß, hieß bic willigen Knecht/betJ^Y* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chenzbic ben tob verfchulbt/ßch vmbCeib vnb Jeeben C ber Korner art nlt;icb^^ fentiich im ©piclbauß vor mennigblichen mit etnanberzu fchlaben ' ten pßegten) nam er in ben Krieg an/ bieß ße bic willigen / bicnßbarn/M^‘ ligcn Kauber.
«x^mer faufftn bee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2luß bcm Canb vnber ber ©aw vnnb 3gt;almatien befchrieb er berging, ; putfe^n ^üfffwi# Krieger/baußtauch ber ‘^cuefchenhölßwibcr bic ‘^Teutfehen/ fegte*”5*^L» «DUUlt;o wen. ‘2;ent(Sc in bae Komifche Keich vnb in Welfchlanb/vnb gab (neu etlid?lt;-^ eben vnb örter eyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^
“Pub ba er in biefem Krieg vnb reiß bie Keyfcrlicben Kammer gert /bein (Belt mc br bett bamit er ben folb bc n Kriegern bc$alt/ wolt bic Dnbertban beß Kómifchen Keiche bein neuwc ©teuwrDulßgeltrnb * »«»fatiAer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö^ti^^»» befchwArung fchlahen/bielt er einen ößenen ^reymaref r 511 Koi»*/X|k
rabt »fet ia 910m baußt allen Keyßrltchen iOaußrabt/ feibene z gölbene / bößlid^eKld^^’^,. eertoufft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berne/gölbcnc (ßefchirrzKechet/Kleinof/perlen/ Af bclgeßcin/3luch ber^^
-ocr page 465-F*« to ®0ttS^^m(flt;§lt;ttß^fettt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CG VI
quot;Ô^bûftcv/télîltd^c 3lt;m4l«‘?rlt;pptcb vnb ^tlbiv/fo mît '’’’^^tcfct ç ’^f^ »nbvottgrof|cttttrtwbrt|fnglt;tt2lt;iittf^llt;rtt gemaebtwaren/ ^^flt;rfo jZ**^^‘^cFt wäret$wen ganger 4oonat an einanber/vnb brachtber ’’^^ Wille - ®«tt6 barank 5 ufammen /ba^ er bami eben ÄrtegnaebaUefeU .^flt;bwe^'^ïgt;^*’’’5lóctttcblt;nv0UfTJrct/lt;rUbi3rbUfi4nbvnberblt;m3» von ^cjm« fd^M^m tu ^4)w«k,, ^^afl ber ö^entfehen bte trieb er wiber »ber bie Ïgt;onaw/erfcblug vil 0c^wabm timb ^^‘*tt i^^ie nbsp;nbsp;.***^^”***””^*^3^*^^/^^ r« wiber vber bie ïöonaw mit ber ^ene ^«ff«’«*»quot;«^ Mk^mJt?^’^^^**/ name jnallee gut wiber/gäbe wiber benVnbertbanew ^ilt;t x7*^^ Keiebó/ben ee genommen war i ^oeh feinb vil If bier nambaff^ *'”^ ^^^ Kómifchen Reiche *Xgt;nbertbane/in biefem ‘ö^eutfehen
^^*^5uXrt 2^1'itgvmbbommett welcher aller ^ilbnu^bat bcrÄey// ^^yfer et? ?” ^‘^VRre ^raiani (V^areft fegé laflen. Ï)ie KAbt riebten offe bem ^^ttUrn ^Y5lt;»K«m)ilt;blt;n/ waecrbochmitbcnnacfetenbloffcn^cutfchen
*^*gt;nKâ ^r *’”^*^’^*^‘:’^/ ^® wer nichts ju gewinnen an in/ were auch ein fpott ^•*îgt;tai2?î^^ Äeyfer in folcbegefabr fich jubegeben / wer gnug ba^ er bic ^^^‘^nert/'gt;^*” ^^”’*^^^”^^*^ getrtben/ er folt fermer bie l^auptleut bînb// ^^ftiem x ^’^2Veyfcr(V^arcue ^ntoninne verbartantffeinermeinung/lte^ ’’'‘^^tinh ‘'^wenben/volljfrecft fein furnemmen/^ogmit aller Komifcher 3^ttb bet ^*® ^^trgogtbumb / fegt Oflerreich / vber bie Î)ona w/nam eyn bie ge^ ’’‘’wffüir '^ffcbcn/bamalôC^uablanb/leçf (V?ardfelb genannt/an bie 2gt;o^ J'^büikl^L ‘^^^^^wtfeben wichciî fîeUté (ich gleich als ob fie ^óben/verfïiejjèn ^etX? r ^^^^^ ‘’^ ^^” beimltchen bólern/ bolçern/vnb bergleichen vortbeil/ SS^SS ‘^^ f« nem? u”^italic fernem‘X^okt bcngtbenïTcutfchcrtnach / warb bracht auß •lUiitbrtï?^^*^*’”^*^'^”3^^^3**’*’’^*/^****“^^*'”'^^fl^*^'’’*'*^/ ^11^^ brachen '’’^^8ih’ ^^^ ^eutfehen a 11 ff/ vmbgaben baó ganç Kómifch tOeer* Hun ^ttiitvet”*^**^'^ ï^*^w^llt;Öottn betf/ waren bie Kómer nicht allein mûbe / fon/ cx^hkf »ou teuü ^^ Wiäßj”””^ fehier vor bur jï vertagt/ vnb war ba Bein boffnung mehr / ben flt;^c»3«»ö0i3t-^^’^^^^ '^ '*”^ vngcrochen/wie bie©chaff in einem 0chlachte
^»mï?* - tt vorn (ÏOeQiger/abgc|lochen werben/ïÖa war einbefonberbnnf^ *^iteh f”**^*^^**^^lth/blt;yf«h^taufentknechten/bie jogen befonber/bet^ ’äfften« ”^‘*^* ^lt;*“Ffl««® vnb Henlein / bie waren alle Cbri|ïen/ btefelbtgen a^,tifilt;nrgnnrhdüc9 ^WA ^ÏJ^^tt 2Hlmechtigenburch Cbrifluman / ba^ erbem Keyfervn bem »ruagkut rh. *’’*PUö ‘'^lt;gt;ltf mit feinen gnaben 511 bólffBeme / badgefthach/ 5nbanbbam
WilbÇf ®^^^ Itfcht ben Kómern ben burjï/ vnb bas Wetter vorn tuimel vnb '' tülff Â'Ffthlugbic'ÎTeutfchcn alle ju tob obn alle lt;ï0enfchlilt;heWebr vnnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
*’'Æbh ^^‘’^^tiochvorbanbenbieCrieffbicfeeKeyfere barinerbeBennt/wieSoïn^roJ!»«!*^ f^tbite h ®***’^ ^^ttnfeb Keich von ben 'Ïemfdien errett fey worben / burch ^^tiftiiï’^ ^’tttht / fo Cbriflen waren. 311 nochmals bcrfelbig bauffen ber ”^’*lt;^t ber fchaurenb obetWetrcrfchlagenb bauffen jugenaunt
S’itltvS » ^tr2^eyfer bat nicht allein alle Cbriflen entfchûlbigt/vnb lebig
*«felt;htem*”^rlt;« gefchrey/Kechtenvnfauung fo vber fiegiengen/vnbofft jfneonjnttahetSeuê
*”^^ Cefc ^‘’ten/fonbem bat noch mehr getban/bat bey bober flraff Heibs Nciyfjnßen juoew
'’‘’^^Cge« t'’^*^^lt;gt;tt«»/ba^ niemanb Bein Cbriflen von be^ glaubens wegen *^*«*‘’» ^^Stfea^t ‘'^^^^3^” folt/wer folchs tbet/folt vonbem Keyfer nach vngno*
^’^’’^n?cJ T*“^quot;*^’^ X^mer fo vnbandbar auf lautermncib gegen ben ^^mer f4«i5lt;nt.e ^“’’S be/rJu’^®^*^ folche ©ottltche wunberbarliche von beriTeutfchen erlebi// wircfmigbcßgcbtts
Wteibt» 'T^^'^^n Kunfl vnb ber tugenbbef Keyfersju/©olchs alles brz t«i«M^c«vä«« 3lt;*Pbüpfch ber Hateintfeh poet Claubianus injwolffX^erfen,
®lt;f Od^Slutbtu^gdOiiu^ t)« Hauptmann »Wn
henXevferaupvarff;
^^ rtliem wo It Keyfer (V?arcu6 Antoninus in Webern/ barna Is ber c annen vnb Schwaben Haubfehafft/mit aller macht gezogen o?^m«^M9)?atrfz
1 y« / baffclbigc ju geborfam bracht/ bef Keichs Hanbtbauptmann/ ’«‘*’’quot;quot;3«ifl»»h
lt;V?m ii# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bhafft
-ocr page 466-®a0 dhber ^«lt;0 ^o^unttw ^{«enctw/ .^
lt; fft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bAmu^gem^fet b^bcit / ^Lbcr tm auffgang bev ©onnenin
ÆS» * ****^^ wtber ben 2lt;cyfev 2tutbiiJ6 Caffiuó / et» Hauptmann / von bew *^W 4ucb g^ptge bebc. (^O^rcus 2lncontnus ber ^kcyfev mu^t von ben 'J“****^* Uflen/jogcttt2tßcn vbev (V?ccr wiber Cnfliutn/ vnb warb Caffiuö ^n^J^ quot;’quot; ’ vnb enthaupt/fdnfOaoptbcin2^cyflt;rfórbvalt;bt/vnb alfo bet 2^nlt;gÖ‘ mit cïncóctntgctt^lOcnfcbcn tobt.
Ï)cr2kcyflt;rtcbvtwtbcrgcnKotn/U^twtbcrbcn2^lt;y(crltchtnPlt;*‘’L0f anten,'nus Kfet ben Vnb gefebwetb / fo CV vor verbaufft bete / von benen bie jn gern wtbet J® ^^ ütrFaufften ijab^^ fen gaben 1 wer fein gebanfft gut behalten weit / ber moebtô wol witgt^^’^t Äey fere thun/ bett gart ein vngnab/ ber^^eyfer befchwere peh gar nw folchemwibern.
?)f t fec^fte jug wiber bie S^e «eft^en/bnb von
feinem fierbem
^^^^ ^^*^ Äeyfer wtbee hereyn gegen ber iöonaw vnbîTtt^ft
2(ntoninu» }o9 tvb berbie WarcFnian^ ner bnb @c^aniiar;gt; ttr.
SfnfenfniiB weer öcftorbc».
lt;5x2^ vnber|mtmK0mifchen Keich an ber ^onaw/baiegt -ößerrcichM'^j,) ber/ triegtebrey far aneinanber mitben (V?arctmannê/Ö^uablenbcrn/i)*’'5 (Dothen / vnb TVenben / verfucht alle fein fieret / wolt je (Warefmannt”,^^,^} ©charmatter lanb/ je^t bep Kcheimifchen vnb polniphen/ elntbeü^^p^iS
rifchenKontgretchö/on mittel ben Key fern vnb Kómifchen Keich fen/aber ehe er folch furneme vollbracht/vn fich auffbiefe reife rüßet/ einer Keichßatt an b î)onaw vnber Wien/ 511 Carnuntum/vrpwgltfh ^^,Y^(j( trauet. 2)a er empfanb/bap feinee lebens nimer feyn wolt/forberter feiw^^l^f mit fampt feinem ©on Commobo 511 jm/ ermanct feinen ©on hoch/ bap lt;f J ^^ aiMMM«««gt; Ä'^JT ‘**^ Änegwiber bk'C«»tf*«,/b5r«m*t ^M#«^^ All fniieaepnConv fehengargemetßert bett/ barntt nicht bte Obrigtcit bcp Keyferthnn^/^^^. woDw«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gangem Komifchen Keichs von bentTentfehen veracht/ vnb bas gefp^Lä aup getrieben würbe. 2gt;cr alte Key |er hett wol |brg auffbie Ceutfch«’^2^^||^ fo bofe nachbaurn bemKomifchenKeich waren/vnb nod? nichtlt;*^KjKw waren / ctlid)c betten (Seit genommen von ben Kornern / vnb faffed tbeilwaren bavon entrunnen / verfchlugcn fich / furchtenben Keyfer/ blt;* [ƒ Korner enthielten fidgt; bip ju jrer jeit.löer Key fer bannt bie tfeutfehenge^*^ .^ bap ftc lüft jum Krieg betten/barumb furcht er fie würben feines ©onsÇS^
verachten/vnb alle jn ber Wehr greiffen ben Krieg auffein neuwes Zha ber Key fer folchs bebacht/jlarbe erin ber Keich (latt/ Kenbobonci9‘^”\ij an ber ibonaw/in bem Keichplanb fo jegt 4gt;ßerreifb beipt/ im 7». jar r^Jtó ters/bep Keichs on eins tm 10. jar/vnb ein(^onat/ baemit Keyfet nem Kruber/ tfyben vnb ©on/neun jw/ vn allein jebenre^ert/hat eines ^
bep Key fertbumbs Arbenz Commodus genannt/in vnfer Sprach bernUb Wit großem bcp Komifchen Keichs fehaben vnb vunugbinber jm verUfl«quot;*
‘ill'll bóft n j are n/fo ÇemaeÇ tm iXôm(fcÇen 3îrtcÇ ÿ’^'Ô'
ÿaben bureb bie gan^c 2EBeit
3^r^ lt;*cbgig iarCfo lang tfï vo 2lt;ey fer ^omietant tob bip au jf '^^ferCommobunChat bas Korntfeh Ketch aup ©octUcher 9^”'i^dt# gütige bemûtige tOerrn vnb Dorgeher gehabt/bie garwolin ^^LL rechttgeett vnb warhett/tn frteb vnb Kricgben gemeinen nuQ fûrbert haben / vnb feinb nicht vnbillich mit aller warheit / nicht ^‘’^^i^iiÿ oberl5rot6 halben genannt worben Dutter ber Statt Kom / vnb bep^^^jj fehenKeichô/bie heiligen weißelten furnembßcn dürften / bie verßen**’quot;' vnb bemüttgßcn Key fer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,^l({f
nun folgen hernach hunbert jar voll mühe vnb arbeit/vollerrbei» **^^^
-ocr page 467-ôott^ett^^mtf^fttiSepferrt. CCVÎI
***- ^^^^’^^^l^'^^^^^^nuQ/rtUen froniett »nb kôfèn/tn^ktebekma^ w«oli^ vn vcrbcrbUcb.lftltcbe 4u^ ben vnpm vermeinten/ee wûtb ber ^üng^» gt;quot;tlt;t3rommch/vnbCbrifînôberMOîotin feinem gewrtlc vnb mednigten ec// ^‘»ttett/baben folcbô gepredigt vnb nu^gefebrieben/vnb fur war/ eutH fall ih'fï?*^^^®® ^^*^ geweien mit (tätigem Kriege vnb cmborungim gingen Kô/gt; ’wenKeieb / an allen orten nUenebaiben. 5lt;Qf babenbie fcmbcbasKomifd)
• ^lt;b bekriegt vnb vbcrfallen/leçt femb bie Korner vnber (nen fclbô vnetna a A? s '^ ^^^ 2lt;eyfcrtb«mb bat vber bie ma^ viel tOcrm gehabt / (egt einer bttk ^ ^'*^ lt;*wlgt;^v ab / fetnb am mct(ïengewe(cn b6fe/ mutwillige/ befftige/ wü(tc/ .ybarmberQige wtlbe Ceute / g«tQt9 vnb beging auff (lOenfebenblut / vn^gt; Sh ^^’^^^^ '’®^^^‘^ 23überey / Diebifeb/ voll ailed vbele/vnb baéber UOcnfdi ümk ^‘^^^”^^« Ban / vnb aueb icb ntebt nennen barff/ furebt mir fónben bargt; Æ^^*^^’’'^vUallerCifïv«bvntuglt;nb/vnbaUerfTommen tobfeinb. *ï)nb 51 ^ ^*^ ^wige (Dórrlicbe Wci^beit vnb für|ifbtigBeit etwangar frommen j^*’^*^rolcbe eigenwillige Oerm vnbergep^t/bamit niebt bae gauge Komu Keich vubergieng / haben boebfolfbe frommen nicht lang gelebt/femb er?
^quot;*^91 vnb (Ammcrlicb ermorbt worben.sSae 2^riegf volcB vnb bie bauten ber ^Hi^t verachteten gar badKomifchKegiment/ Kabrvnböcmein juKom/ It* r ^’V*’‘® 3^f**^^*”^ ^*” Äcy fer auf (neu aulf / erfchlugcnö berglcichcn pl0ggt; iiS-?’quot;^^^**vlf’fwt^W)baö2^cyfcrthumbauf werBauiftber hart. 3Hjbfeinb biii?”*^*”^*” *’^^* Äerfer/gut vnb bof/on allen vnberfd?cib / mitgcwaltvnb x'^errÄhterey vmbBommen.
Worff vnibgehc bie öden fit ehe Käuberey vhb (lOorbcrcy ber breifftg auffge^ feaeX•'2^^^’*^^ f® bureb maneberley Canb vnb gegenb ber 'Weit ^*^^^ 5er(1cifcb t ' hingcri(ièn / ge^wactt/vn jer^erc baben/bie nam# toorh’^^^^ '’”^ rcicb(l«n DnberfAUcn bef Komifeben Keichd feinb erwürgt Kei^**^*^ ^'’^’’'^«^Öfatfin IVclfchen Canben/ vnanbem bef Komifeben Vnb Î’^^^/'^*^^ *^ ^‘’^ Komifeb Keich on feiner eigen lOerrn / febinberey b(fli* s *^^^”^^^*^ '’*^*^'*”^^^*^ '’*’^ ^^^ ‘Ïeutfeben/im nibergang ber können Vnb K ^ ^^^‘‘^ ^” ^^** *”’^ ^^’^ Perftern (ïâtig on vnbcrla(}èn eyngeriffen f«nb^' ïS*^^***;'verübet/geplûnberc vnb aufgefchopfft worben / berglcichen |B*lt;^^lt;tt/^*^ttd^vvttchenwrung jîÂtigôgcwefen/î25ieÔratc ben/ •**^*^^^^^*^ Bó)tUdK Kird)e bef yriebcö verbrunnen/burfftBeinevre^/ Vmb^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auffprechenwadcrimltun here / berglcichcn war Beinern
CBort ^'*^^ '’’**® ^^ *'^^^*^ / fo vbcl vnb wilb gieng ce $u/ fo gre f warb ber jom Vnb 17 '^’'^ Mutwillen ber 4gt;brigBetc. lt;l0icb wonoert/baf bad Kömifeb Keid? ^«ut X'^****’fvlthlt;m jammer nicht gar vnbcrgangcntfî/'Wic folle ben armen ^bfd?^^’^^^^^®3^^^^*^^’’^'’*”^® berg gewefen fey n* bie weil es nur ein grimmen i^vicrgcnmacbt/bcr ich folchs nur lief vnb gleich vberlauffe.
^«8 «Sf«lenbe Komi (ehe Keich vnb Äeyfertbum war gleich eim ^aH/ otimifrt^dd» nun jent^J^l^^^^^^f»witjMtbef 35aUs/warlifdhwvnbhlt;v/jlt;Qtb0rthi»/jlt;Qtbahlt;i^/ en ^aüui »ngUi#
quot;^IhißJ • ®^crtt/wcld)c‘Vberwfnbcr vnb iOerrnaller ClOcnfdicn ber ganzen **^^^*^***^ (ïlt;vctfo gar vergangen vnverfchwuuben/ feyn bahnt
^'*’'bcn^k^^ f^bwach worben/baffeburch ^wey IVeibltn vnb 5rawwenbilb* ^«fen/ '*^*’* ^r***’/^*« auffgang ber Öonnen, vn ’Victorina in if uropa vnb
»Hk**^’*^^*^^*^ber banbbefehligt vnb erhalten haben miifen werben.
^Voihb Tv-^^ß*^ ^*®^^^^****’® *^^^ ^^ ^^^ wiber erholet bie Komifche macht/ *’‘‘’»eh^*?^^^^*‘**'”® ‘^’^ Datter vnb 3lu(frichfcr ber gulden gnadenreichen
*velt von den (Delehrten jugenannt worben*
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QJonbfriÖJün^.
M St' M^IÎKiJt gnttg/id» wilnnn mebt blt;f Aättiifd'c Äcyferifebett (Wün^ turn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in 23eyern finb/mit fampt bem Keyfer gemacht/mit
'k ’*®‘^*^‘” hieher fegen/ vnb wilaudjetwad vonbcnChrilïenfagen/ ”®bgcnantttcm2lt;eyfcrf|0arGOvmb |ie gcflanbenfey:
-ocr page 468-^46 unVer ^«cg go^annw ^{«ettetm/
1 L. AVREL. VERVS AVG. ARMENIANVS TR. PLE. P. : II. S. C. £rtcto6 ^urcUud l?cv«ó von (Bortcrwcblct/ Kótntfd?£t^ ^w/1 ^bcwirtbev bcv 3vmemet; / blt;tnbblt;tbcv ber (Bernern / ^apfly T^órgerw^’r gt;nbsp;$wey mal/be^ Hobt# ernflUd^befebU
» ANTONIN VS AVG. PIVS TR. P. COS. III. C. S. 3nW«”'^ j piue voit (Bote envebU banbbaber ber (Bernet»/^«vgcrmeijlev jumbd^^ tnal/be^KabcdemflltcbbefebU
3 AVRELIVS CAESAR ANTONINI AVGVSTI PII FILIVS, 1* PL. COS. II. S. C. 3l«veltuô2^eyfer/em0o»3ntontnîvort(Bott^^î te» banbbabetber gemet»/^ ûvgevmetfïet $» anber» mal beflt;b loffe» tm H^v 4 MARCVS ANTONINVS AVREL. VERVS AVG. IMP. 11- C^J TR. PL. IIII. S. C.^ lt;îOarcus3lnto»inu63l«reltitô‘X)er»6»0lt;Bottevw^ befïângter 2^ ey fer/oberfler ^elbbauptmann wîber bte feinb be^ ^^’^’Ç Keiebô/jwey mal 23ôrgermetfler/ b (Bemet» gewaltbaber viermal/ bef Xlt;w^ cr»|lltd)cmcmu»g.
y M. AVRELIVS CAESAR PRINCEPS IVVENTVTIS.
3lwreltH8 2lt;eyfer/et»5ûr|lberiugenb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
d IMP. CAES. M. AVRELIVS ANTONINVS AVG. ARMENIA' CVS P.M.TR.PL.XV.COS.III. KeyferOOarcue/Xurelms3lnwmnud»«J (Bote gewetbet/'Oberwmber ber 2lrmenter / aller boebfEer ^apjî/ banbb*^^ ber(Bemet»$»mfiinffi5ebenbettmal/23ûrgermei|ler3umbrtttenmal.
7 IMP. AVREL. ANTONINVS AVG. CONCORDIA AVG. M* fer 2lôreltuô 3lntont»u8 vo» (Bott gewet bet/ etntgbctc2tugii|ît.
8 IMP. P. INVICTI PII. ÎJaôiflKeyfctltd^evgewaltbefvftvbern'«’^ liebenpp.
2 AVG. G. VICTORIA PARTHICA MAXIMA. Îgt;aslt;|l/W jE«8lt;Berma»tcu6 ber partbe» aller größter ©teg.
lo DIVA FAVSTINA PROSPERITAS. Î)er bc tilge »Key f£lgt;f’-5‘’‘ |lt»agltirffeltgBett.
il DIVA FAVSTINA AVG. FOECVNDITAS. îgt;tebeîltgeÂcyF 5anfltna/vo» (SottgcwctbetfrudicbarBett.
n P. FAVSTINA AVGVSTA VENVS VICTRIX. 5)46t|î/ 5aujïmagcwctbcce2kcyfert»/ ©tegbaffttge^raiiwDenuô.
13 FAVSTINA AVGVSTA CONCORDIA. Î^aôt|l ^au(Îtna W jlaetmgbett.
'5)011 kn ©euerem wtgt;er Kepfet ^«wo Slntonino.
Ji?^ 3lt;lg«l«bMlt;r l?lt;yb«n feynju btefer jeitgewefen / nemlid, Jyrtuorinf®^^ ^^ekud / 2trria»»ô / 2lpoUontu6 3ltttcu8/ (Crefcenô/l^etbmfebc ^^’'L 5t^onto/23órgermet|ter ju Kom/vnb Ccbrrneiflerber ©pradX»/” anfeblegen ber Ädegf leufft vn IVafferfurt (b noeb vorba»bc fey». ber poec/ber vo» allé» strebe» gefebrtbe» bat/ aueb vtl gelehrter lt;CbriK^/J’ eher 0d?rijft wir alle verlöre» habe»/wie ma» bey t)tero»ymo ftnbtttt 25ucb baser vo»be» gelehrte» Cbrtfle» gefebriben bat.
^on ten ff griften / wte e^ inen ^n tiefer ^eU e^ gangen.
Cs obe» gemelbt/ tfï ei» grof -ïfrbbibem / gew A fler / fïerbe»/
tbeuwr u»g/a«cb viel 2luftrbur v»b 2lt;rieg im Komtfebt» K«cb bey 2W ^'^fereïOarcogeweiè»/ barumb bergemei» ma»»vnb bieXetd?fïcttS‘^^... ÏSSTm^r^ï* foldjefcbulbbe» (Êbrille»/was täglicb ge fd? acb legten ft eau ff bieCbt»f/^_ SMf^m.* quot;^ * ware» als (BottlofcCeut/ vnbef altenber ganzen Welt glaubens ab trunk's Äe^er/ alles vbels/ fo vber bie ga»Qe Welt gie»g/ vrfaeb. ^s waren Oauptleut/Kicbtcr vnb0cb£‘^S£» vorn Kömifbe» Regiment Ö^f^^^/®^^
-ocr page 469-*lt;« fton^crtSlomtfcSenSe^fertt. CGVIII
^^” Cbrtjlw Wrts jic berten/vomuj? tnTKiwvnb jnXlcotvim *’gt;i»hlcify^^'^^*^’^*^**’*‘^^^*lt;lgt;”^”*’^/^**w(^*^^^^^^ ^bnffenmte Screen au^/ f^ttccfcn/ *^**^'*’lt;*^0« *tt^t bloßem niete auffwevtö wie ^ußetfen ober (ICecr^/ '^«’«vch ' ^^*^^^^®^'^^‘^tF*gt;^^^ Hlt; bett wilbm ö^bicvcn fiir/b^ß fi« fujcrnffctt/ ^«/boti/”^^^^^^**^ vttb (Bcindttbctt verbottett/borffe tdttcr tctttl5«uß b^} ^lt;/«ötot nbsp;nbsp;Ä ^^wem wottett borße 4ud? «uff bkgaßett ntd?t/ wo matt dttett (a'/
*’’^‘^tta h^ï” ^^‘^3‘tßcH obcv im bmiß / munter ßd) biegctt/ 2)od) (Sott ber 2HU ^*^*Ne6t *^ *^'^^^^^*^^‘'‘^^‘‘^’ ^^ ^^” ©cbw4cbctt/ bebüt ßc füriwtt fdttbett/ttuV ^^‘^ hotf^*'^ '’^^ C fo rtttber UOartev ntebt ver^ngtett vttb wtbert'ußxen / fon^ ^^fetffm ff ‘'’^^”/wibcrrußrctt tttebt dtt cugU/ kugnetett nid?c / ließe» ßd) ƒ '*“’^^lt;w wie d» (Ómiwv) ließe er m biebettb/rev *Vevfblger tom^ ”^** ^^‘’^ ^^^^ ^^ ’^“^ ^‘^^^^ beßenbigbeit biefdttbevbenvmtbctt.îDii f^lt;lt;l/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'’^‘^t her Cbvißett/ fo iOcybe» wavenfwarff^manan bie ßrenge
^Mag p f’*’*^^^’^^ ^“^^ wibee bie Cbvißett für/ $W4ttg ße mit grolßr CDarlt;gt; ”^11X8 ß’^®**“^^^^^ Abrißen)re Derrtt bebettnett v»b vorjabett müßen/ ^^«»«»u f ^^^^^brißettbdmlieb junge 2^inblein abtbeten / weren o^uberer/ 'gt;onbe»^*5”*”*^^*”^**^^S*^*’^^tt/ ßelenvber einnnber/ wie man bennbey vne ■V„s*^^^‘^'^’’b^ebemettaußgibt/wieilt;b4iiebobengcmelbtb4b*
’‘^begx ”»®**^*^w*^lwiberbieCbrißen/ißpolycarpusein0d?»lcr J’oba»gt; I^ofçfànjuasèmera ^»erk *^^^^’’^^^‘^ z^ifebo^5» ©ebmirna mStilen/ gemartert vnboffene« PMn«»* MiPco *^”*’^ ’*’gt;*^^«lt;»/'’”^ ”lt;• attbcremebr/bergleicbenpbotinuó/^ifebolf
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er nun 90. jar alt war*
S®bcn^'^'^I^‘*’^‘'“^^baer folcbô vernam/ließ erein 2keyßrlid) (V^anbatanß« '^’S^na’^ •’^*^^” ^** gut/verbott/baß man reinem Cbrißen vb beß glaubens ^^^nhfl '^*^^® *^^”*' foltz wo er fonß from were/vnb wo einer vber einen ebt^i ^^lt;*lF»^s ^*'^^'^‘'® $iegc/baö er nidje bey mócht bringen/ folt foleber tUger bie ’'*^Ult;hb • ^*** ^*^*^^’^ barcynerben vnfd^ülbigen angeblagten Cbrißen bette i'^’h «1 k®^”* ^^ fdjrteben auch etliche gelehrte Cbrißen ^lieber/ bie von vn# Sr^wSSSïÏ'^T^’T ‘’quot; ^*s“5*** ‘Cbniitn/ bM*«tt r«^ »^ j^ ^
r^boff», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elften5» ©arbis Vttb3tppollinariuöaufb auß 3ßett/^i« lt;^
^«qenfn «‘^«poltö/bas iß^u b heiligen ©tact/ baber ßdgt;berIVeihbifcboß vo §2JL»e#* ^Wlt;n^^^5 ^’^*^^*^f / vttnb ^arborâmes auß UOefoporamien / ^wifeben ben ’’’’rlt;vm''''i^”'^*'^^T3’^^^ '’*’^ ^»pbrates burttg/ bte gaben bem Keyfer von
Sianben bcridgt;t/ baranber Keyfer ein gnäbig wolgefaUen bett*
^lt;ißßlt;ft ^^*^^*®lf wan bie Chrißenbeit noch für eine Jungtfrauw/barumb
^’‘^^ »Mit beimlieben cynbrangber frembben falfcbenfiebrenge«
gt;gt; ^lt;iv/ bteng allein an Chrißo.
^ben T^^^ ßinbetbebe Cbrißen außgeßanben/ haben lt;5eißlicber wollen ‘^'^bttt ƒ ^^‘^^bemz haben nit Eheweiber wollennemen/baben ein befonbern Sotanm?!!^^*’^^/^*^’^”'^*^^*”®^®*’*^^*^bie^bcverbotten/vnbßebbieteufeben . nbsp;nbsp;nbsp;.
^‘’««nuß/Ak'”’’“^ ^St” ^^‘^^ *’*’* ^gt;’^' wollen eßen / jr anheber iß gewefen ^quot;^LS.'un* S^^btter^k ®**^^’^^*® J‘’^*”* Öchreiber. iOarumb febreibt Î)iony ßus ein faß Qantü«, wnittS^* ‘l^/^iflt;feo|f5»^ow«tbomberÖtatt in(Briecben/$» ben Chrb ilt;bi»lt;v(2/*’r’^lCattbia/vnbjrew^tßboffpinito/biefemeinung: if r folt tein **’»bdsp ^^^ fatten lt;l0itcbrißen außlegen/ noch feinen ÖOiebrubern gebio ^Mgt;8ttS!^^*®* ^^“P^beit halten vn geloben / nicht 51» ber ^begreißen/ benn
4^j.p ® *^aberß ban ein große gefebrUgbeit ßj^ barinn bie fch wache fallen. ^PtoAK ^^**^^*benrtttch bie alten ifbeaußbem Jübifcheninbie ^riechifchen
0^”*^^^*^ ^ 2lquila /ponttcu6 / vnb ÎTbeobotion ^pbefeoö/ ^üben.
^'^tl(htr^’^i^*'^*‘‘^^’f^’'^tTP’ttitu6 vermeintenbie Cbrißen folten mtaUweg pintfus teavums k *™’*/bamttfie nicht wie junge faugenbc 2^inber von bem 3üngßen »«^Mto»®« csotw ^* ?'^^'’^^‘^’^ ”^ußccn auch ßarde ^ciß eßen bamit ße ju bem (Beiß« JS.^*^
ß ^ bemen/barumb hat jn obgenannter ÏJionyftus ermannt/ ^^p«Vttitmieneuwcn hartenaußfagungen/bieGruberfeh
dcfOttchrißen/befchwere^
-ocr page 470-©US «über ^ult;^ go^attttte ^«entmt?
ffommobi ©»(Tube Wirt Cen ©cÇaben tergfeiebt
ffommobus Vergif* f^t feines CDatters
»efe^U
Sommobu^ ber lt;jc^6e(gt;fntgt; iXonnfdj Äepftr. ^ r^Q^2Ivcnß2luvclitiöConintoöti6 2[iirûiilniîô bdtamp;i'cyQcbcnMt rcS’^'^j , ^gt;Lf ^‘^^■’^brttfttgci* benn 2gt;omtn4nus/ Ilvcffltdxv vnb wüjlcvbcnf’^^^f 1 ^‘^^^gcwejcn/beiö ©e|bib 046 mit,m erzogen/ v» vmb jn (îâtiga S^*?^JÙj (fo2^cyicv Cicimuô UOeufî vnb 0cbrtbcttbtc|Jgt;brtt,ttvcvfiirc/ bicplbi^^^^;; Kott frtii vber bem jungen l0cvrn5cigt,m an ben Infl vnb tun5wctlb«^'^,(i) Kom/bmebt ulfo ben jungen Ält;y fevbabin/baß et wibet ben befebl vt»^ *£^ willenfetnee Datrete/ wtbetbc0Kübtó metnung/ben2^riegwibetbi«^.^ feben ungebnben/vnb febietun einenb brrtcbc/rtbfdmlf/etforbertbte'ir«*’^ ju jm/ febenefet jnenvtel/verfprneb vnb verfebriebe jnen j^rlicbert0lt;gt;‘^L|t, 5gt;ienfïgclb/macbt mit jn fnb/ war ein gut lt;5efell mie jnen. Wen bie'ïcUH^jj, rtlö lOevobmnuö/ biefclbig jett tm leben /febreibt/ nebtecen jn fetnee nid)t/ bcb^lffen vnbneerten fieb nu^ bem ©teigreitf/mit vetberung/ «y^J^f, vn nbbrud) be($ Komifeben Xeid)6 fubtte allzeit fey l ben frieb »wbg^lf’^;, umbS^eyfetCommobuó/ bem fein iPattet ein merdUebe ©urnmn 0lt;^^Æ(f fen beftvetfüge niebtô ben'S'eutfeben/wne penuvrtn jmbegerten fte/ fcbuffnUcdKvieg^volrf/ lOntnifeb vnb Webt/ nb/wnv gütet bing ‘ïcutfeben ^tit-lien vnb lOettn/ vnb joggen Kom/ nUb« ttieb et aUetley ^,(j^ tey vnbmutwillen/wntjmniebtöju vil / wntnnd? feinen beffen vnb g«^^
lien îbtenetn vnbntmbetQig/ vnb etwutgtßegatltebetlid). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óf,
ïbie ^nfcl^titanniu/jegt AtngeUnnb vnb ©cbottlnnb (bn bef ffommotswittrprt» vnb Kómi(d)cn Ketebö tOnuptleut wüten / daubtuó 3tlbinuó/vnb J‘’quot;^ 6tn We fiiiiaelieiicer. Öe«ctu6 ) betgleieben bet Kbeinfîtnm vnb (botluiib / vnben nn bet ^^* quot;j,^ wolrenKcyfet Commobo nid?tmebt gebotfamfeyn/bie jnd? wntb^W«^
bieKómifebenXirtnbbnuptleutgefïilltvnbabgelegt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ 2lud?einet/genrtnnt(V3rttetnuó/bt4(btjufnmenein gtoffe Koft^^^L Ritmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taubt jnm ej^tetnmalim Kómifeben Keicbtbetgto|fcn fcbnbeninPM^^Li; ©allien vn italien/ vnbetftunb fid? nneb bie Statt Kom 511 plunbem/^^. ,^ lag batnibet/ watb von feinen ©efeUen vettabten vn vbetgeben. ‘Wlt;**;‘*amp; gtoffe btiinjï/ tbeuwtungbunget vnb fïetben in bet0tatt Kom/ btlt;gt;^ bef ÿtiebee von Key fet Vefpaftano gebauwet/ vetbtann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
5u legt iflectueein Kammctling/Ö^uintud 3tcliu6 Cetuó J^^gt;^lUlt; lt;Ï0attia ein Key fehle ffetin bef Key fetô/wutben b fad? beim lieb emö/v«^”* j,^f !
giffihKit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gifn ntebtô febagen wolt/vbetcamen fie einen jtateten jungen ©ejeUcn^^^jji
Ktnget/rtatcyffu6genant/mitbempßegt Keyfèt Commobue fein r ^^^y ffommocus »5 yed). 5» haben vnb feb ju ûben/ von bem watb etwütgt Key fet Commobnô î^Ljf
«rJîareçffoensftr. vnb btctjj'igjïenjatfeincö altetô.Wieetanbctn Ceutenmitgefatenh^’^' hl 3quot;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jm aueb gef^eben von feinen eigenen Centen, ©einenXiamen bat mnn w
len ©teinen vnb betgleieben gebeebtnuf abgefd?abt vnb aufgeXtagt« Ï)iefet jeit ijl Kómifebet Cnnbbnuptmann tn biepnCanben/P/^^^
e^eptimiu5 0lt;Bw ^^y^^”‘””^haben/gcwcfen 0eptimiu66euetnô/nacbmalô Keyfe^* ‘2?otttgt;eng§nßfn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
^lt;pollontn8dnX.«mifd)crKlt;»bt8fKunbt/^iSrglt;ttn«(ï«tïgt;Kf«gt;’}‘' (^ von feinem Ceibeigenen vettaujften dOannz mit namen 2ÂS5ÎSÎ ^^BUgt/wieeteinCbtiflwet/muftauf gefd?efftbef KómifebenKegt^
•tnOWarttrtr. Rcbvetantwotten/ Jjtbetetft/ bet Cateinifd? von vnjetm ©lauben ben / vnnb baffelbig Kuch im Kegiment gelefen bat / ijl niebta be fe lt;” 2^ vmbó glaubens willen/ auf gefcbefft bef Kegiments/entbnupt w^tben/ «j^^^ es wat ein altes gefd)ticbett Keebt/vnb KornifebesKabtsgefebetft/bdP ^^^ Beinen Cbtijïen/ fo bemKómifebenKabtangejeigt/ vnbangebldgt^ j^jf}
DM». )^!M*Wgt;i8Uflb./«^lm^^(F/mwtlt;^
fet jeittjt auebgewefenbetgelebtre|ïCbtijïpantenus/em ©toifeb«*^ K^;^(U pbus/fo naeb ©. (ïOatv bet etjïen Chtidliebcn tOobenfehul 5« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cr
-ocr page 471-^ 6ön9en^0ttttfcgenSepfertt. CCIX ‘»iiblt;vîTî^‘*^^ÿ^5rpf^”^*^o*^3^^gt;^*^^*^^^*^flt;gt;*^S^'*’^r^‘^ ’I^‘ (^Ojftirtbcs ein Wiltiatvs. '’^‘^tbetó •^^^’^’^^‘^*lï/tlt;tgt;««Ïgt;«*^25ttcb/v« antwortet bem l^cyferCortimobo/
9^''’cretth^^ '’“f^‘^^®tauben / bergUidjen t(ï73tfd)o|f $u Cconin^vanefreid? ^Kneue.
^•’^®ri ^*^®^^^^‘^^Ji'^”^Hö/au|fvnjcr©prad)5‘^icbrid)/bac vilgcflt;fgt;rilt;bc/tjï ^««K '^^^^‘^ren/ptn ^lieber wiber bie Meijer bat ber bod^gdebr ^rafmus gefunben/ vnbnn $)r«ct Ufjen au^geben» Üre bat S^rt'ïi ^''*l^^**^“^^f’a/in bem jQattb pbrygia / (^Oontanud tint jweyenbcilv/ Rend**'® ~ «wcrt/prtfcnvnb(IOa^imtUactttbc|bnbcrn^rbctt tn ber Cbrî^z winmiifa. R^Hfc*^^ k^^*^^'^^^ '^'^^^^^’^ 'gt;lt;gt;^l^^***’^^”^ '’^^ (5et|lUd?cr benn anbcrcCbri'/ «ómüL^d» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ngrolfc vnetntgBett vnber bt»Cb«(ïlt;n/bidfcn ^„(„.^^enec^ri^
tt^aZ ‘ ^^3wd) bing fetn jett baben / bte ow^lfi botten bettene ntebt aUee pen.
’^«bt*^ ’^^3lt;n/3mlt;rjtcn bett ber betlige (Seijl nur bne febleebt/mit ber jeit VoUt ^-f'’^^”^^‘*‘^f /atn erfïen nur bas leid)te(î ben ovróltfbotten/ juU^t bns tiebf z^^T^*^®^^^^^^^*^ on’óltfbottcn betten nur btegigenb b Cbnflenbettangc// ben x^^*^”“”'’’^^*^^^*^^^*^^3®dflbietnannbett »nb|ïcrct befj glanbenö ba«’ Qebitr *’*’^ ^^^^ **”* erjïen biefer dOontanu6 be fonber fallen vnb feyer au ff/ ’Kc/ ^ 1^'’®^ *^ ® f^^y gewefen/faffet etn fegUeber vnb fcyert wie ; n (Bott en na« «nbe**!^?'’®”®ott vnberwiefen/ge^ogen vnbgelehrt warb/ verböteauebbie Vnb -'^ ’^^^ *^^^*^ ^^”’’ ^*” ^^^^ beuratet/war BeinCbrift ntebt/bat 5tauw
s^*’'^ï’~etiwnbergefcbteben/baRpcbejïe (BeiftUeber tnoebtenfeyn/bat «L?xS^^^*tt*^/**w|lt;gt;lbgebebenprebtgern/aucbbas4gt;plfergebottett/vn4u|f »Sntf ^’^^® ^ttÏM^^tcbttn/batalfopingctQgcruebtvnberbgeffaltvnfiibetnbeR óFff^^feww«»* bóer? ^^*^^ '^'^^ aUc6 ben armen feuten/ fo nit arbeiten haben mögen, juge« SiJ!^^ nbsp;nbsp;*^^^**
auch a k'^^ ntemanb bettlet : 3tlfo haben vnfere lt;Betpltd)cn mit bem 5ehenben
^ ’^ / ^*^ *^ ^“ feiner jeit bernaeb anjeigen werbe/ |ïc folgen nodi mehr ^tdcfv^ « biefesC^Oontani vnb feiner gefellennaeb/berglcicben mit bem pre« Rn ‘^”Î^^^**S*^*^ bavonhaben/vnbwenn er jehenmalein Kegerweregewe« touff?^’^?^^^^*^ ^‘”^fanu0 wolc feinen f ein C hr ijlen lajfen fcy nber naeb ber ben Ïgt;r’!^^3f/'gt;”^wiberbie5ehenlt;Bcbottthet/Ïgt;aberentgegcnhabenbic an« bie 05 •^^” aujfgelê^t bicoffen betenntnuf ber Öunb vor mennigf lid? / fo ^b ’^^^‘f^^wE’^o®oÏog®^“gt; Ï^i® /Lateiner Confefsionembeiffen/wer wiber bic rxomologiS,e. ten^'x^k^h^ *^^^*^^*’^*^*”**” wol wiberan/mupt abcroffentlicb buffen beid?/ confeßto. tons • betennenfein miffetbat / vrb gnab begern / vnb offentlid? vollbringen lid) r j?^^^”^^*^^ '^^’^ einer ganzen (Bemein auffcrlcgt wàrbe/îDamit mennig« mJ/ ^‘'^ bef obgenannten (lOontani/berBcin offnen 0«nber woltannem«
'*tt«inungfalffh were vnb vnd?ti(ïlid?.
?)tf^ün^.
^P^^ODVS ANTON. AVG. TR. P. IMP. COS. IIII. C. S.
bcv(^*^”^® ^”f‘’”^“‘’‘^ crwclter geweiheter Kómifeber 2^cypr / hanbhaber
ï nbsp;nbsp;^^‘’'^■ïdbhauptmann/23ürgermeifler vier mal/ befd?lof|cnimX.aht.
^‘^^^^^^^ ^^^- COS. V. P. P. OOarcuöCommobuócr« ^«tterUnb^^^^^^*^ ^^”’^^^^*' ^^yf^*^/ 35ürgermct|ïer fiinffmal/ X^acterbep enc^ó^^b^MODYS ANTONINVS AVG.PIVS BRIT. P. M.TR.P.in.
VlI. PEL. EXERCIT.
PLE y’ ^®MMODVS ANTONINVS AVG. PIVS BRIT. P. M. TRI.
^^'f' COSS. II. P. P. GOarcuóCommobuö 3lntoninuövon
^vic .^^“**^3®wciheter Kómifeber^cyfer/gut vnb Ccutfclig/vberwtnber wbM!}?*’c’^^^*'fP''^^*^^^*‘*’^r b (Bemein/ jehenmaloberflcr 5lt;lbhaupcman ^6uttK^^^^^ ^^*”’^^^‘^^^^^^*’’^‘’^^’^^^^*^”^^*^^*^'^^’^^^ mal'Vattcr ^OS niF^^^^’^^^ ANTONINVS AVG. PIVS TRI. PL. IMP. VL
^ï^^ (lOarcuóCommobUó 2tntoninii6 von (Bott er« ’n««»!» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^**^^babcr ber (Bemein winner pen mal/ öberper ^elbbaupc«
fEîbô/bçj^( f b f ”?^^^^”^3‘^'^‘^‘^‘^^^^öttwvierbeen mal/X^acter bef Datter^
-ocr page 472-Sdörtttbev^wt^^
^gt;fr(tW ^ nf «nt»( Je^f iiïgt; Äepff r.
geringe» bevBommenô / bûrHg ©Mffiafifu« ju tim 51 \ State (Senna / iff ein 3w*tgcv vnb Schuler ge wc fett Sn lp ten ^%, »tvftrfltmat^i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrtvis/be^geicbncflcnbamals berartber Xirtcctttiflt;bcnfptracb/ttlt;*^’j,jn
ebem er and? Sd)nl gebaltcn/mb bte 2Vnabcngclcbvt bat / 3amp;aaber ïlctn war / bic Scbnl jm tut an^tragen woltz warb er ein 2^ricglt;r tb^t vi»0% ebaten/warb v0n2^eyferlt;Oar.2ltttönino febr geItcbt vn in bas‘geliefd? j^^^„ ptrtfnari^auptmaii mcntgefclt;5t/von2^eyfcvComnngt;b05ueinem/ianbbAwpt*tt«nnin23nf^’^^w loin lengciiauö. jjcfd^tcf t/fïillct bic Jnfel VU baß 0eer/fo einen anbern 2^cy fcr b^ben w^^ï;^ ^'xu^u ^’^^“P^ ma 16 ifl er von Key fer Cbmobo ein 3tnwalb vnKnrggra|f ber öw^^^^u ,^1» macht worben / ba Key fer Commobuß ermorbe / warb im baß Key f^’^^ùî vonbenen/ fo ben Commobum vmbracht betten/ beimgetragen vnbAnÖ^j ^^ ten / 'Vnb er nam fo lebe au f gefebefft bcr©emetnbcf Kabt6\'nb?véf5t^’,f, an/icbcrmanbcttegnteboffnnngvnb5uvcrftcbt/aUe faeben würben nem Kegiment wol jïeben/vnbwiber gebracht werbcn/2tberbicKttelt;bf/K|,j I Statt Kom jubören pflegten/vnbanbcj5Keyfcrß lOofanffben KeyP^^K^^ ten mu0ten/bic betten beyKeyferCommobo bc|iranbenß vnbnemenô/t jij rey/35übercy/vnb alleemutwillene gewont/furchten Key fer pertina^/1 ƒ pmittarwaromft« cbtbaremfïlicher alter fromerj^err war/wórb inen folche nit web»^ g^J^% J« ^ft««» ^' barnmbwnrbcttpe^urabt/lieffenplÓQltchmit gemeinem Kabtm bie 2vvL itchc teilen/ vbcrßclen vngewarneter fach ben Key fer perttuaeem in am ze» tag bc^ (Derlen / Oat gelebt óo. jar/fiben (Donat/ 26. tag/vn^ $'^9 jwen (Donat vnb fünff vnb jwengig tag,
'ïJonbfnff^riftfrt.
tlbicpr jcit bat Victor ber cr|î Komifeh 23ifd?off in berCatctniL^, vnferm glauben gcfchnbcn tfl ber anber nad?
oZ^tetner fo in bie Kóm. oung bie (Tbrifîltÿe beimligbeit bracht babc bic gdertê CbtiHcn nur bie ©ricd?ifchc vn Oebraifche Schdfftget»^^
SulMnue^berjWfnçtgftKfpfer/nnSwttff* ,4 3biU6 3«ltanu6 Seueruß vb (Dcylanb a n^ ber Statt bórtig/ be^y^, ^^^tcn boch verfïenbig/ baufft vmbein grofjeSumma (öeltß
Ïgt;ann bicfclbigen/alßfieKeyld^Lp wirbt »mb» gek fui tinacen ermórbt betten / feilfchten fie an^ baß Kcyfertbumb/ ßebotttu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pitianuß Kûrgermeifîcr / Key fcrlichcr 3lnwalb / vnb Kurggraff bev 0
Kom/einSchwcbcrKeyferßPertinaciß/vnbiegtgcmelbtcr JuliantJ^’^jj,^^ geltbrauff/vnb biewcilSulpitianußargwónigbenKnedjtcn/alß ei» , ^jxif ber Keyferpertinaeiß/voninen erwürgt, war/ vnb3tHianußmcbv ^^pul» ^Oerme^e gelte ïiat Knechten verbieg/ warb er 3ulianuß inbaßCüger ber Knecht gelafle^Gjj füreheqstautmtg. von inenjucinemKeyferauffgeworffen/’Von banne bmfortan babetgt;l'%^/ Knecht gantj verwert / fcyn (Seltnarren vn lauter geizige Scheltnen i^^^j SullanasmirtÄcv»nipba^ficauchbteKeyfcrverachtetvnbermórbt/Soich0 ifïeinanp^9 j,i[ fee erweMe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrfach hinfort jubünfftiger jeitben KómifchenKnechten gewefen bap M j^y#
ehr garnitgeadgt;thaben/feyn allzeit mutwillig/ wiberfpennig vnbo fam gewefen.^ulianuß Bam mit ben Knechten am abenb an ben Kah^ '^ giment/ warb auch von bem Kegiment Key fcr genannt.
‘/8pii großem SfMffr^urtmiXömifc^fn 9îet4 , „ ^^23er baß anber KómifchKriegfvolcf /foanben grenzen bcf ^ Æjü^ Keichs lagen/ bic waren vbcl bran / wolcen ^ybep^icht ^^UanoCalß berburch geigvnbmorbtan bem frommen Keyfef Pj^hef^' begange/ynberbem bas Kómifch Keich fich wibcrfals pe hofften? et*hegt; '^ ^,(f fffoWt» 2Ci6httt« an baß Kómifch Keich Bommen war/bas Key ferthumb geBaufft hete* nbsp;^^^
«mUT^^ÏcW’ ^^^*” '’^^ **’ CßalUen erwehUcn dobium 4lbinum ju einem Key fe^ ’'’^ifiicH
-ocr page 473-;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b 0119cir?ugt;mt'fd}ctt,lofent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GGX
**•lt;•)(«?*’**,^óbmipti«4ntttn^tït4ïwkn» lùtcauber ibondwvttbec bewert Wcvih^ï’*^!”^*” Äeyfer benCanbb^upnnanrt ©epttmtum ©cuerum/vnb Septimius ®euf# ''’‘^^bie ct^“^5^^ 40|f/cilet mît tOceveöém^c gen Kom/ vnb bradât in {etiu gc'/ eer ^S«»?^^'^ ^” ’^‘’eftevff ^2‘*^^^*ff^^ '^“^ ^^® 2^rteg^voltf bavauff gt;ii KaïKnua/imd) bem
i)(!h nbsp;nbsp;nbsp;”^^^^^^^”^^‘^ b4nïgt;imtt: bülff bevîTeutfeben nuff Kom 5»*
'’’^n Vhb *^ v ^^^^‘^ Julïrtttuó vernam/baterbenKrtbt blt;t^ bic Ivlojïcrfvrt«//
^lt;m X ^i? - *^^ lt;5lt;i|ïUcbcn mie bem tOcilcbumb vn tn jvcvKlcibimg mtt fampt 3t»nanu« et te ®e^ ’‘^««vb^cfiifi”^^Swent entgegen giengenbem lOeev©eueri bâten fût^n/b«^ feSbmeÏ“^“”^ ''’‘'’^^ór '”^’*®Slt;f^|ï würbe» @old)ó feblugfm 5nu|ïu6 C^inntilhiö ab/et'gt; ^dufitnus XXutntil* ï^ifictn'^^^^^^*!^^*^/*^ KegelfBfft Cborbert/fagt: îOer fok niebtregteven/ber *“®' ^34ttttX^^^**^ ^^^’^ wber|ïa»bf ebtm mód?t/vnbbicfev meinung folge
^*Sfrm»x ”*^^ ^^bt. 3cQt nabet bet ©tatt Kom ©eueruó/vnbphtdft pertinacisroetge-^‘^cem É ^^^ ^egiment/baf man /m bebaken fok bie Kneept/fo Key fev per? ''’^^quot;’ ’’^‘iKorn?ï®*^^^ibettett/vnb warb alfo von bem Kabt vnb Kegiment für et/
gt;nbet’ï f' ^*’^^l^*^**^^**”**^/***’^3*gt;l****’^^^ Âlt;y|êrtbttmb ab erbannt/ ®?*^*‘^*?’’ *gt;onetftJnS?,quot;®’®’*’*^^'gt;lt;gt;quot;^lt;^‘*^*«lt;‘«'^lt;^^irw/»nîgt;lt;*«^blt;^ bef Kegimentô ^epTefïtanî^'
^'îttaf f ^^^^^^ ^”^^^ tn bec KeyfecUeben 5e|ïeecfd?lagen/im5lt;^.jav4. julianus wirst »on I4)uffw^® akecô/ iff tm Keieb gewefen jwen (lOonat fwnif tag / fetnen Zietb «^m f*i««^tlt; »nec^t
©f «fr«^ ba fin vnb jwen^tgft Kcnfcr.
^i^®®*Pt*'gt;’to*®‘*'‘*™«P*''f''’‘’iS*(ïlt;’5S«igt;2Wlt;s(f»»ltf m'ÏTeutfth»
^^ ^^*^ ïÖonaw Itgenb/tnbec Keid?ffatt Cacnuntum / fc^c petconek gen/1 ^ey l vnbec Tüten an bec ^onaw/ ecweblt woeben/ obec ak etUebe ja* ^‘*«»4111 i^^** *”* 3fngec auff bem 'Vngeefbeim/am tj. tagtm 2V»gfïmonac/ ^ü‘(tlt;öAÏj^*’**lt;*gt;^brtjliglt;b«ct 194. fac/wacb von jebeeman angenommen/ ? «n ÆÆ' «««•*,•«‘«»»9«^*^»«* P‘ ?quot; P*- 2gt;« Än«*t jn Kom/ p,„|„„„ ^^rt« •^‘Jtevaii / ~ ^^’'*^*’^^^‘'3^”/'’quot;^^^^^^^ Pewmacem eewüegt betten/enr/ wufïfgepfifft. ‘*‘’0/toebk '^^®‘^l*’nbtó/ nam fnen Webe vnb lOacntfcb/alk gefebmetb/joeb Re
’’''Hen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^ Keteg/buefften ntmecvnbec bie Kneebc/vn bey ^wen^ig p^rtmarwnt «««*
blt;ttlt;c J®®^^ @Mtt Komficbnicbt feben taffen. 2lncb Key fee peetinacem mijert.
‘*^^ibet^^^enwillenbecKneebtinbtejalbec(Bóttecfebceibentaffen/vnbba ' 5’^bctiw5^i ®‘^‘’*^/P’*^^“ffS*’”3 ^ee©onnen ftebbett jum Key fee gemacht/
^'^^‘'*^kec ntebtmk jweyenKetegen belaben wüebe/ nenntecaneb ,,„.
^’H«m/P '’^^i^ecwaltec befKomifeben Ketebe obgenannten Ctobiumât^/ eeSSferga eonbcHÏ^’'^^‘'”Pf*^^^’^*ï*^^‘^kannien/fcQt-ïfrtgeUanbvnb ©cbottlanb/ fo namu.
^icivum L ^^^^*^ ***^ Kbein ligenb ecwebltwac/ vnb ba ecCKeyfee ©eiieene) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’'’” ®cuero
quot;^4/xShx ‘^«’Wttïgt;en bett/nacb bembte eegteeung ntebt gemetnfebafft letben ««^JJ^, ^® (fóit^^'*^ ^‘^ ^^’^ Keieg mit allee macht wtbee 3llbtn«m/ ben et boch voc 511 ^^„quot;Jp »terjogen. ^5rlt;iii(®ï?*^ Jwa«Wlt;« bett/vbawanb fnbeyCeon becKetcbflatt/fe^t aiehnswiit m^ ‘*^5lt;^rd)lrt *’^quot;9^ttb.^eybentOeccn/rîtgcovnb3llbtno/w«cbenbte|OâiJptec Daupt.
^evh ^*''' '^”^ **” einem pactbey fen becumb getcagen.
^^«baufifif -^‘^‘'f^enKinbec/5ccunbt/(5unncc/ Ï)tenee vnb Kabt/mit fampt Mcit*R^^^“'*’^’^/wucbenccwócgt/feeveclaffenebabvnbgótcebecKeyfec* _ lÿ'''iAœhquot;’ï •’‘‘quot;’S'fl’r«'*«»/^?*’ »“^ »^ Stnerus tg f4(l gWrf^ /„;;“,quot;„”;,/quot;;; Petfilt;v/n®’‘*nttflglt;weflt;ni»be»Kttlt;3lt;«/b4tblt;jlet«e«vnbvbcrwttwbe»bte|irtrrt.
^«nbbnXö4‘^^*'/^*^lt;'^«‘^/^«t:lt;’”*^*^*^* 3nb3nfel^cttannta/feçanb^ttgeb . ^«n»?i?'^^®“^^’^^ '^‘’‘^lt;:‘^ ^‘” Canb webe mit einem 5aun gegcaben/vnb ein SJSS? ^'^^3vcnß k'^^ '’^^‘^ '’’’^ einem lt;l0eee bif jum anbecn gefnet / vnb bte Kómi*
Ç oewact voc eynfallen vnb ey nplaçen bec feinbe.
SBieagefltt^fWefen.
^^^^j^Od^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
^VttiS^^^’^^*^’”’*S'^^fl^^“3^”^***‘®’‘^”^*^^'*’^^’*^^‘^’'’”^ 3lfCtCa// genfetjerarc.
Wet/ak wie fpcecben/Dngeeifcbee act / audgt; mtt geiç/ vnbacmbettjigj
-ocr page 474-Sue dutter ^ueO |^ö()dtitiw ^ïiKtttMtt/
Ç^eufïUBtvie Wel et Çljrtfitngetôbtet,
^ett beleef ftfï rtUcin vnbev 4llen Key fern ßu^ 3tfî-icactncôe’îs^JSS vttb (lamô/ bórttg/ but mebt benn vtevtjtg meebttge Kotner / fo KnvSf^ ’”* '‘ vnb4gt;bcvvtcbtcvbcr0trtftK.ow gewefen fetnb / vnvcvbôvtcvfrtcb^fc^^’ «e-îDcr ntednigen vnb veteben/von Key fer ©euere in iOtfpnnien vnb lt;o vmbbmd?c/ feinb onjabb ^ergletd)en viel reiche vnb nntnbrtfftb'^^-^^*^. wen haben auch bran gcm»ft/aUcjh*^t?abvnb(5uchatbcr Keyfevö^^‘^'‘ lt;y»Scj0gen.
“^on k (5 Kfofer^ tok ont feinen @cnen.
îOîfdpfa. ®eiicru8 ermanet fein @011 juv einige reit.
^) iSyfee0etttnte hat gdtbc on tins nciiiiijigilt;ir/regicctlt;«b8lt;bo’/S d^^fîerben mu^t/ fchteft er eine fchÓne Kebe ( fo König (lOicipfa f^’J?^” ^ ■^^nenthet / batniterfte jucinigBeitvertnanet / vnb©alufïiuöbctd?vi^^’
Kömtfeh Keich jerfchleifft vnb jerrött empfangen/fbiche nun jng«f^’’^L/ ben/ju gutem 5neb vnb .Órbnunggefïellt/feine feinb ju geborfam bracht Srntob*’’'^^’’'’'^^^’* mufichs verlaffen/bin alt vnb branch. Jd? laf meinen ©énen ein fc(l v^^ * flenbig Keyfertbumb / wenn fe from jeyn / auch ein fchwachs vnb vnbeln , bigs/wenn fc bóf feyn. Jfïirt^ngeUanb geflorben/îDaôKômtfch^^Ç^Jjf bat biefee von fm gehalten/ Ifr folt entweber nicht geborn feyn worben/oot^, eeutru6 WO evfic»» gelïorben/barumb baf er fcbr b^vt vnb vnbarmberQig / boch nó^lifh bt»^^
porte». nttfd?enKctd?/gcwcfeni|ï.
^^k'rfcf'viiftt'ev Keffer liefen t^ûnç.
. AEL. SEP. SEVER. PER. AVG. COS. II. BONAE S P EL , 3^ ©eptiwiuô ©eueru0 peretnav / von (Dott erweblter beflätigter Kömifw^
Key fcr/Kurgcrtneiflcr jum anbern mal/ gute boffnung vnb $u verficht.
1 nbsp;nbsp;nbsp;SEVERVS AVG. PER. MAX. RESTITVTOR VRBIS. 0lt;“S von (Dotterwebltergeweibeter Kömifcher Keyfer/vberwinber ber perfet/^ gr0ftvnbmechtigllTOiberauffbringerber©tattKom, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .
3 nbsp;nbsp;nbsp;SEP. SER. PERT. AVG. COS. II. INVICTO IMP. ©«FÄ, ©euero pertinaci/ von (Dott erwebUen geweibeten Kömifchen Key fev/ germeiflcr i^um anbern mal/bemvttôberwinbltchfïenôberfîenbe^bttbS^^^ mifchen Keichs ^elbbauptmann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0
4 nbsp;nbsp;nbsp;SEP. SEVER. PERTINAX AVG. COS. II. P. P. P. M. TR. P.^*’ ©epttmius ©cuerus pertinav / von (Dott erwcblter beflättgter Kó»’*^, Keyfer/5wey mal Kürgcrmei|ter/ 'Vetter ber ©tatr Kom/ Kapfl/bt*^®
‘5on ben gf elften mb etnee greifen ^ivotruebt
mein banbbaber brcymal.
onkrlnm«
bentEbeipe».
Pertag.
opeen bon ben eert Pen Abrißen fluff ben @ambftfl3 gcÿ balte».
Hber biefem Keyfer ©euero iff ein greffe vneinigheit vnberben^Ç ^(ïengewefen/barauf eingroffcgraufamcburch^d^tungcntfpvtntg^^ L bie etliche bic fünfftc beiffen/Ï)en in bem fûnfften far bef Key fcrtbiP’^ lt;üneiuigreit iwifcbê 0eueri/ba mandait nach Cbrtfîigebürt/ too. far/ macht obgenannter K« fcherKifd?offX^tetor ber erfl etn befonbers / bub einbaber/janchvnnb^^^^ an inber Cbriflenbeit vo bef 4bfiertags wegen/Ài^r woltman foltfn ’i^^/kdi ^en IVelt in aller Gbriff enbeit an bem ©ontag balten/bif her bette fn tie ^^(jj |lenbegangcnmitbcn3itben/nad)bcm(Defct5GOoyft im nechfïen newi*”?,Ljrf gwt?teatb“gt;‘gt;mö# *gt;mb©.lt;Dregorif tag/vor ober nach/wenntag vnb nacht gleich/v»b (V5onb vier^eben tag alt würbe. Ü^e entflunb ein greife jwytracht mhet Chriften/ bem Dictor biengen etliche ^ifcl?off an / hielten ben •^f^^^'^prj,«^ ©ontag/fchalte^ie anbern Ghri(tcir bic bcn4bflertag nach alter S^’^*’.H‘-rLlf giengen mit ben J^ubenfur Ke^er. grenens ber heilig (lOörterct vub^^n^J 511 Üieon/vor bem ich oben im Keyfer Commobo aud? gefügt hab / febritb nantem 73apfl/X^r folt bic (Ühriflliehe einigheit vb bef 4bfiertags wegen w ^ trennen/folt barumb vnber ben Chriflen lein auffrhur vn vneinigf^eit *^^^^1
-ocr page 475-ôon^en^^mtftÇcnÉiepfertt. CCXI
l^ttt3tó®^^*^^*^P^^y^*’^*^^*l^^lFj**-^F^^f^/’***f P*tnptlt;»nblt;v» ^tfcbofgt;
Condhumwibcrbei»
’’‘^^fobc s ^*’?5lt;Vfï‘X)wW»«^lt;ttt^b«flt;blMlt;fcrvc^amitttt3/p^rkb cr/n ^tten/?5j^^”*lt;*won3/j^gtvttîxrrtnbcrm/afolgt©. ^^banni bcm Sw^lff«’ ^*^^ftiitt ^ ‘^^^‘^*^^*^cbt bciligctt ?tlcvât«rn n^d? mit bcm4gt;flcrtrtg/ vnb bad ’’’’S’vbvof?*^*^ r '^*’^Cfprtcbt cr) begehen ben bciligcn ^jîertag vngeenbert vn 3‘'’^«tlt;bt p^^'’^^^’^ webtôbarjn/ nemen ntefete bnwon/geben vnb nemen jm '”’^6eu? s ^^‘'^ ^*^^ vnôtn3Hî«n Ugenvnbrubenbie allergrößten Siebter ^^^^^7î9m r ^ Cbriflheben glaubens/weleb« aufferfleben werben an bem tag ***battff^''^'^**^ ^” ferner eigen lOerrltgBett vnb (enteilet von lOimel Bomen/ ^^•^öwSlff^^*^^”wtrcalleÖetltgen/ nemlid^Cmcmtd?gt;0.pbilip ßeinerauß ‘I^Z«Uba ^^^ ^ ^5^ ^^^^ Statt/ mit namen t^ierapolie rub^t vnb entfddaffen ‘’^Itcub ^^^^^^’’^ 5wo ï^öd?tcr, bctltgc 3nngBfranwen vnb IVeiffagertn biß ^vn8t lt;# ^^’’/^^*^S^^^ r^*”^*^*^^^^^^^^*^'’^^^^^^ bctligen ©eifld/ ligt ’I^^lnóbe ff ^^^^* ^”^ ©»JobAnnea ber au^ber brufl beß ;?^?ï?ïyigelegen/ ^^*lt;b eter ^*^^lt;*P|l vn ^tfd?off gewefen/an feiner fïirn off entltd? baa gó Iben ‘'^^^‘T ehtS?i®5 ’’^^/lt;'lö ein (V^órterer vn prebigerUgt 511 Xgpbefo bey vna / ijl ^’’»Wito S^æ’^’^‘ polycarpua ber UOArtcrer vnb ^ifeboff Itgtinber ©tatt ^^’^SUieb . ^^**^ ^^*^ ^ißboffvnb (härterervon ber Ötatt ^umenia / rubet ^'’‘’Qctt^^ ’”’’^3’^nantcr ©tatt ©mirna. -if 6 tb«r nit not baß iebmelbung ^^^3lcid?^*t^^^ ^ifeboffó vnb UOÓrterera (fo 511 Caobicea in ber ©tatt ligt) Q^^’«nctk^^^^ f^l’Sfï^n papiry vnb (ÎOelitariô / welcher allzeit bem b^oiOïTï ^’’^onflth ß *^*’^^*” ^^‘' 0wtt ©arbia/vnb wartet ber aufferflebnng vn ber 3‘Wcii”^^ ^^“^^ ï)ic alle famptmit einanber baben allwegben -Oflertag ^^’^'’0hh’^^*’^^‘^ ^vnbvierçebentagijl altgewe|ên/ feinb gar nit abgewb ^*’’’^lhetti^■^‘’♦’Slt;W|lt;J?«gt; Cebrvn weg/baben nad?ge folget ber Kegel ber '^SIÏ Vnb ^^‘^^Iï^quot;beit. ^dergleichen bat auch poly cratea ber aller min jï vn we^ paj^f r««,. ^^^’k^ct h *^k^^ ff llen/nacb außweifung meiner nechflenfrennbe/benê ich noch* ^^’^ItcuAff *^^^'*’^3^lt;’lt;-^fïlt;i^f^S3lt;^^lt;*^***witblt;r5óbiflt;hbcit/wennbiOü# ?*^3lt;W^^*^® begffngen bffben/ vnb ea feinb ber meinung ftben ^ifeboffvo: ‘^Wnbtff’’^“ ^b«|b/ jcyn alle meine geborne leibliche freunbe gewefen/ vnb
'’^^ltJ5”*Mlt;^lt;»^i^^ber/llt;hCbetno«vobcngttablt;«lt;l5gt;ttlt;07;« faralt/vnb J’^^^ü ^^“^‘^‘^naußbem ganzen vmBreiß ber Weit vnberwifen bin worben/ r ‘’'v«H?x’’^ 0lt;bvtfft burchfaren bab) werb nit fürchten bief enigen bie vna ’*3^®oi.ïk *’*’^® bffben meine Dorfaren gefagt/(^0anmuß mebrgeborfam
^^” (Dcnfchen.
5^btó(i*L* ^re^witrad^tiffcinffnfanggcwcfenber jómerlichen verfolgung/fo ■^ttjptMtberîbru '‘*^5«. 2^'^^^^nbamalagffngenifï/ ertrug ftchfonfl ffuchgffrein fchlechte vr/ feSSm*^***^ ^quot; ^^/fi^^^ ©euern a vnb fein©onlt;(Offrcua3ureliua 3lntoninnaCffrff/ ffavacaiuKmaß* ^'^^*^3ejn^,?’^^^^2krïegf lente ein Verehrung vn fchencBungober liebungvber i«utmü)Tcn Äreny ^^«bte Ki^ folb/wie bffmala ber brand? ber Kömifchen Key fer war/vn muß# *'‘‘®“’* ^‘^Sen/ lt;?^^4**^le fo folche liebung empfangen/Kren^vö Corberbeumenauff ^^PfFfenJ^ r ^^^ bet «05 feinen Krang in ber bffnb/woltjn nicht auffben ^'’*^tteA ^l^Seer^r ein Chrifl/börfftbemnach Bein BranQffufftragé. îamp;er
ÿ Wfcî*^ ^fftb vb flnnban gefengBlich angenomen/ in ein ©chergen fluben ^urc^adKung ter c^bc !uk'^’'fblgtbernffcheingrffufameburchàchtungvberbie gnn^e ebri/ ^MRenou^ einem *lt;*4Sr‘^‘*’«''«»*«’^/^‘*’^^ ’’‘’“‘«•’ff«quot;quot;“- îgt;K lt;«» *~»~lt;^ ”nlt;^nia^ç Wff ren jornig vber obgenff nten Kriegßman / baß er ben Kranç quot;’^*^0 ^fA ^k ^^^‘^ ”*^ bran gelegen/gar nit wiber (Bott were/man fnnbe gar L^^*^l(btei^- ^^^‘quot;’^n/baß verbottenvnb vnrecht were/ brechtalfovon einca ^^^inaik ^’S®’^egen biegan^eCbrijlenbeit/fo lange $eitgutenfrieb gehabt ?’’’^/biet,ilJ^J3lürf/voraufthetfolchsgarweebenheiligenlt;Beifïlicben X^ór?
flt;ibt/kl?^®^^^en/inbcr burch^chtung flüchtig waren/ wie *^ertu(ltanud
Ï? ’’«iXw* ?Ï?u^' lt;’**’*“ *^ ÏT*^ ^1 ’**’^ ^'' “^ ®^ m“ÂX”'' ^’’^Sarnt^^’ S«habt bie wir K^e nicht bffben/ fo haben wiriest vil/ bie bic dJegebabt bffben; Ï)iealten meinten vn hielten barfór/Bem Cbri|ï
Hu i# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foltc
-ocr page 476-® dö atiba ^«^ go^anntö ^«ciKtht/ nbsp;nbsp;,,
fol« vnb médite etttS^rteg^mann fcyiifolcctcinlvv^ng
•Snngtfranitcn wat 2^«”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;» ^M?«^ nbsp;nbsp;nbsp;ÏTciijfclngewetbet/ vnb von^^jf^TLeif
»erboftenßarbaupt flinbcn WOfOCn. ^ö OOVffc dUfb tClrt JUttgrfmuW ober (V?lt;tgb
bu2^ird)cn geben / Bern'Wctböbtlb tóuffen/lebrennod) opffevn obev v^ '^ * ju bem^Uavtraten/'Vnbcamp;watbamalscin gemein 2^leib ber Cbgt;^M*^ (Deutel / wie vorzeiten bie alten Pfaffen getragen haben / war forn 5'’' fer in ber ©c^ ^^^’^ ^rmd/gicng bt^ auff bieKnorren, wer nicht arbeiten bonbte/bidt t ©Ott« S^t vom oebenben vnb ben Kirchen götern a«^ / lic^ niemanb betteln/ bodg^ eil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man jnen nicht mit vberPo^/ ba^ er ßch nur beß honsere erwebtet/ nt«X ,
jmaebcHk lâtiffen warb? wel fccriiterbottfit.
COïniifcIon Ærmel ter Orificii Heib.
35tftkriii tier ©f^
Mttin
getiCteu.
,»
lieh vnb wol leben folt.
^8 war auchbiefc Lettin bet Cbtiflenbeit von obgenante8lt;lOottW*^‘X gen nicht eine kleine $wy tracbt/etliche hielten jn für from/ etliche fût eim^ j ben. prageae ber ^tfehoffauf 2lfien bracht ben Kómifd)c^ifchc»tf er wiberbiefen dOontanum vnb feine 3nngBfTauwen23rietf malten |w^ K fchaltftef0r2keger/hew0ltenlt;5eifBlicherfeynbennbergemeineCbtm/P^‘L Snmc^eXßw.^ pch vnb bte fren bie lt;5et|llichen vollkommenen Chrtflen/ bie unbernabw ,j Ÿü^yxuvr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noch jünger/ fleifchUch vnb leiblilt;h/’i^x'’“quot;^gt; ^nb war alfo eingroffe v«ew9 À
0)011 ben offnen nbsp;nbsp;vnb auffrhur vnber ben Chtifien. (Óontanud mit ben (einen wolf
SS?S»«M«’^®^/’ÿ'^/*^'^^lt;^'*^**t®'«’ft‘*“lt;*2^ inbcrterfoigutig. manmocht ptehentn ber vcrfolgimg bteanbern ware barwtber/memw»« folts (Bott walten laffen/ wolt berfelbig baf einem nichts wiberfûr/borfff nicht (liehen/ wolt aber (Bott baf einer gemartert folt werben/hül(f ^^^^ gt;^X/ nicht/ man müft wol bran» 2luch hielt lt;îOontanu8 nichtsauff bie anbet* , j ^nbcrjeblt;b5ca?öii toie ich oben auchange^eigt hab/vnb wiewolÖ.paulus/vnb aUeanbet^ , ano enoorffen. Chvi(len/bagroffeVerfolgungberCbttlienheitwar/mudenalletag/nUeRj vnb augenblicf warten/wenn man (te wie bie ©chaf abthet/ waren st^^/^^ù Weingut leben/fein ruw nicht/wohnten vnber ben vngleubigen / waten OnficnfjicUcnbcii fclbö vneinig mit einanber/hielten ber 3óng(ïe tag (ölt halb Bornen /noW % äSfieiic^ciißaiibt. ^o^j haben pe hart ob ber Äl5he gehalten/woIten baf man beuratet/haben^ ju ben vngleubigen geheuratet/ haben niemanb bte Xfhe verbotten. ^^^’^Afi^ brecher vnb Purer haben etliche nach ber '^auffenimerinbie ®tmeinb^J^L f{enheit$ulaffen wolle/ wte©.Cyprianud fchreibt/ haben (tegleicl^ben^JS ^ temgehalten / ƒet^tfobie Chtiflen gan^frey feyn/bte AËhegarnottütffn» ^ leichtfettigBeit vnb wollu(l bef lebens wer/ belt man nicht brob / vt^’b^^J vilcn Leuten bie ^be/ bene es vnmüglich i(î $u halten/ bas man baf fies nit halten wéllen noch Bónnen. j)er heilig Cebrer Cyprianus wobie3ungBfrauwen Cbri(lo geweiht vnb ergeben/vnb jtebieBeufcbHl^** halten tónnen/follcn fie heuraten vnb $u ber ^ be greiffem
OTotltallus tparb ton etlichen (Shriven fftr from gehalten, prayea«.
@eifl(tcgt;f »life tolt
SSbeßret^cr nac^ber Uniiff ton ctlidjen nietet wibetauffä« nommcn.
3nng»fra«ttcn bie «in mal geweidet/ tiógcnauc^b^ura' teil.
•Son kil gelehrten J^fiikn.
C(^jrïbcï«yfn!©lt;olt;roblt;»t3lt;Ubtlt;fnflt;gt;(ïgcUl)rtttlt;Wi»mtîgt;tlt;*Blt;*’l’5“£i ^^@ammonicus 0euerus/i(ï wol am Pof gewefen/ hat
2^ey(èr gehabt/bat vil Köcher binber (mgelaffen tnallerley^wni wir habensKQtalle verloren/auf vnfleif vnferer 'X)orfaren.
QJon kii gelehrten Sänften.
m™.™ »r. i;r^3«f«J«fc(wt bit Cbriail*«®*“! 3«twl«» 511 aUgiwW;» ©^ wm« eSn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«hts Clemens/ein Schiller obgenanntes (Pontant vnb M^^
iuaicxoHamp;na. '-^^groffenOrigenis/batvilto(ïlicher45uchergefchrieben/bieaU«n^’^ vorbanbenfeinb. Vergleichen hat3ubas ein gelehrter Cbri(ï
□uk c^roniefen. fehrieben/von anfang ber IVelt bif in bas ^ebenbe (at bef Âeyferwo«^* ^ iicri/i(l $wcy hunbert vnb fechf (ar nach Cbri(ïi geburt / vnb w« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j4i
groffen Verfolgung/fo bte Cbti(lenvnberbtefem^eyfer gelitten habt«/ w ^ hernach von(ïunban befchreibenwerbe/hat er gehalten vnb gefagt/^ö w ^H^nfit iuimtfft, jp feiner jeit ber 2lntichri(l Bommen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20 gt;«♦
öcH^cii^wtni'fcßctiamp;^'pfcrn. CCXlI
^lt;^uî*^'^^^*^^‘^‘^‘^^”^*’^^*^^®**^^''’^^^*’ '^^*^^“^^’^”“®'^^**’^^^*^'’*^^ prk'z ■ffcrfuitioHi»' *^^«^**^^**3^'' ‘^’” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mann vnbficbrmcifïcvbc^ bciUgcn (^Âv^
^’ctow ?’^‘^’^^'* ^yp^^irtrtiA’fî^ bufcr'îcmUUrtnuô t|ï bever fînad? ^apfï ®ùub s ^^K^mifetoett 7lt;lt;ibtóbevrtt2lpoUonto/bevürttetntfcbvil^fevm ^^t«ft P** ^^5^|îttlt;b / 4wd) wtbev bte Kémev vnb iOeiben/ ^efebviben b^t/^fî bev Vnh«k‘’*^î^’r'^^bvi|lenlid)Cebvev/be^'23ûcbevnodgt;vovb4nbett/gcf«nbett . 5^1« k '’^^ f’^yttwovbettbuvd) ßei^ BeâtiRhenani. ifôb4t‘lt;revt«lUrtnudrt«cb gSJT!Su*ÎS WSf $55^”“3lï« ^«g py vor bev tbûv/ vnb ev wcvb jn erleben/1jînnlfô ob'/1^«« tagaUbàu ^•»teb ff Ï ^‘’^fnni fetten gcfallen/gebviingen C nU Q.fOievonymuô bezeugt)
?l^^P^*^**cb*’ttïgt;bolt;bnwtbevX.ówifcbenpfrttfen/vnblt;il6btegclebv'/
ft)S2ï?’*’^’^quot;^ neuwewevbenbejengen / fo f^nbte Kómifben ©ci(tUd)en „ÏJïSSS ^.lï? r^^^^ ^^^ wetItvnbgvólïetbcilbevIVelt vonCbvifïo ttInbgefnl'/ tant partÿeçgetrtb
r '^ - ^^'^^ P^*^ bewert tbet nnbetten/jnen nidn 3« f«^ b^t wollen fallen ƒ **’^ iHottrh**^5^*^^^*^^^^^fl^”^^**''^***^“**^ b«^f0»Pllt;^««ytt»w» Kom^rtgt;
^?5*^^7*’blt;tóa«pevwebl£ Dolrf gefangen ligt) vnbbteroteangepvîcbn«
^«h CR af ^’^ g^tt^É Welt vevfu brt / wit Äeyfev / 2lt;óntg / jfóvfïen vnnb t?cvgt; tei^*’^!ï^/*’«*ï^lt;bHlt;b/bullt;t.3bKlt;Bd|lU^ett5ttKowf«nntwdtlt;r@ipïe* '’cvvdÏ'^^ Kabt vnb Kegtment bev pbavtfeev/vnb fónbevling/fo Cbvipunt ^lt;tctl^^*^ ^^bê.ife betagt fteb bef and) paultnus / etn alter gelehrter Cbrtjï/.
k ^^*:jwÖeuero0ulpitlo:5«Komfeyttbaitfb(ßet(ll«^lt;/bievns4rgcr^ pauftmtüftunee* ^^£# 1 k ^^^’^*3'’’^^ beßtg feyn/ ^bcrtd)bancfe (Sort/ bermrebarmen0nngt; ‘*quot;‘’quot;’®»*Pi«»gt;n. bntó*^^^^**®^^rtnaflen/baf iebaueb fpte(benmag:©te bahenmid) vmbfunjï gt;Slt;nv'*?®^^”® ^^^‘^^^^ wtewol aie vil an mir ligt/binieb auch in meinem ber'/ Uft/'vK®*”*’^*f*^*blilt;b mit benen/bie meinen friebbafién/niebt annemenwoU VftkiJ/^^^'^i’Wi^f^lttP^’bertagfeyn/vngretnen/basbocbvnfergewortbcit
ttitifl/ben lafpn wir fahren/vnb bev jentgen/fb ons (ab man fagt)
^'hba ^f’^ig feyn/vnó duf gcmeinf(ba|ft ireviOciligbeit fd^eiben vnbin S5«„.
S«n^^**^^^^^^ blt;*blt;»tvtrgareinclctnehinbtfeba|ft/hóvcttbaumvoninlt;njU*
lt;^«n6F^*^ '’^^ gefd)vey aie ein vntóebtig bnmbfen eines jerniebten Uren (Pu'/
lt;Ï«Vh 4 Ï’'’*'^^*^®^*^^” ^ ^^ *”*^ ^’^”” nbsp;nbsp;nbsp;bómen vn baltem Infft bewavr feyn)
PbittAk ^®fl»men. Weiterfprid)t0. lOteronymus/bie (Cbvipcnliebe 2^ircbe 2^W(h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*p5^*^P‘^^ww*:dP”*^^y^lt;'n ^« Kómifeb •
lt;Bott/f ^f“?^®’**’** ^*®®^^ ^^^^^^^^^^’‘^‘^ '^ '^^^ Cbrijïiiö vnfer lDevr/beverm(l/ ^*weif '^^g^’®gt;lt;*lf nn Hom gebnnbé wer/ bóvfft ober mócht beinem beitt gnab ^ühA ?^*^^fóbennvoranbfevngellt;hvtert/(boli5en/geigtgê/blorbür||ige« ‘’^tetth $? PPï|f’^£»/”’üp jn and) gefaUen/mülï fie vor vabts brnmb fragLibte ^«n Ft w ’’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^^ '’^^ ® óeter gehabt / haben berné fo (d) leebf en vn f£bwagt;
^bevc ft ^’^^^*’ ®‘’f f g^^lt;^bc / bef macht fje an bie lt;Pcnfblt;n gebunben hetren/ '’ftbatV- ^^SWitg/tebfcbwlhbad barnmb/ baf manfebeZbaf allzeit muhe
»^^7^'i^”^*^^‘^'^”^”‘’f/1‘1^’efcvwnrcnbcnWeltgewefen ilï.
^”^ ^“^ vnter ber Regierung Hey fer ©enert vnter ben Chrifîcngè niitnrtMt‘^’Ï^^’^f“’^^^g'’”^P*’^^^^^*^®^'’3‘''’^^‘^’Plt;^‘^ ^^’^’’^*^*^^” ©d)vtft£/ ^wglt;n» ^^^’’^®fwö'’^^3lvtcmon/wolten gut Cbvijben/ fafb gelehrt / in allen ^en bic k ^p® ttbern gefehen feyn / vnb etwas befonbers vnb neu wes bunnen/ ba^ fternyk?^' ®lt;^y*lF vereert mit ber Coiden vnb mit ben tOeibnifeben (Detgt;
”/lt;’lt;mihttclibe/3lrigotelc/ ^heophvafU vnb (Salcno,
^®*' ^ StoOfn bureÇdeÇtung bet S^nften^frt / bei) bh
Wtt ^cpfcr/welc^c etliche ^eiffen ( Doch ntt recht/ wie auch ©anet
ingi^inus anjeigO bie funffte*
^Lu^^^e^®® ^*^*-^^ feftt^VettÄttSejeigt hab / biefer^detn ber Cbrtibenbett
'^mb ^ '*’^^^^”' allem warb ber Hey fer ©cuerus bewegt / verbot bey leth
2 ^“^^^‘'^ niemanb im ganzen Hómifchen Heich ein Jub/ober wie wirs
lt;*«( H $5r ”r”'^^*^ Cbriil / folt werben. Î)te tOeibnifchen Piporienfchveiher/vu ^5^^ nennten bamals noch bie (Thriven auch ^üben; ifs Hi mehrgenanter Hey fer ©cuerus einoffenCaubgebottbuveh bas weit Hn uh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kómifch
-ocr page 478-SiWrtnbcr25ticß,-^o(;aiiiito vfueticttit'/ ^ 0eucru8 t^bfiit K0mifd)Klt;td?rtu^3cblt;n wtbcrbicCbnflcn/wcvctnCbvtjlwcv/cdi^^JJ^tjK im ganoj ?i«^M ober (XOann / jung obérait:/folt Cetb vnb gut verfallen fcyn /mlt bc’W^’; ,f,,£ IS«? ”quot; ^quot;^ gerichtwerben/vnbbenBopffverlieren/vnbtnanfoltbtefdjäbltdjcnC^^^C Cbrtlt;fen) wa pe gefunben/ vervrtbctlcn jum tobe / wa fie leugneten ff rengen 5rage 511 bekennen brtngen/Dn würben alfo ble armen lt;E^bwP‘%gt;/ affter in ble 3lcbt vnnb Dberacht getban/ vcrfchlcft/ verjagt
03lt;vr45tertgt;«rfftri# warb jn lelb/ebr vnnb gut genommen/vnnbben ‘Verräbtem vnb ptnempfangengro^ ^^^^ lt;5eltverblt;lflin/be|ïlmptvnb geflipt / nicht« befîominber w4t^{*‘^Lj
Cbrlffen bamal6fogro^/baöwarjrlt;5otce0blenff/wennelnervonö^v^^f1 vnnb Cbrlffl wegen gefangen warb/von fîunban waren anbere ^/*^^'w vn fferef ten ben gefangenen / brachten lm effen/fo man fie nlt jn ^$’quot;^^w I «efandtne ffbriPen ließ/obermochtenfunflnicht ju jnkommen / fo fehieften« jn ©chrifT^ P ù
getrciicfct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rabt. Datter vnb dOucter/Wetb vnÄtnber/bte nechffen 5reunb / Wlw^*^
bif in ble 0ehergenfJuben vnnb Inble (Befen^nu^/ ee Ueff allee J^Z/'^^W alt/wolt von Cbrlftne wegen fferben ƒ auch “Weiber vnb Ainber. 2)1^ vnb 2lmptleur ebeten mehr bann jnen befohlen war/ verbrenten jr vif e^ergentbungtm ße^fn wllbcn ‘üblerem f^t/Wenn (te fchon bejïunben/bebenncenbapK^-L cor an in tjo^ e. jj^^^j.^,,/„04^1^41^^ nicht/man worff fie anblejlrengen^tage/JctripK graufamUch jre glleber/martert fie bart/wolc fie nur^wingen/baf fit ^^^^ „ ;p wiber bae ^eyfer liehe Äanbbott/ bas allein vermocht / man folt ble jentg« bebenntcn/mltbemfchwcrbtrichten/vnbnichtmarternalfo/vnbjwtng^’i? leugnen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^/
Etliche Cbrlffen/fofchwach waren/ftoben von einem CanbIn baejn
^.^^Ïr “’ quot;/^fff’ Knufften ßch ab / bannble dichter / Schergenvnb 2lmptleutyfuchten in^’r.(i Ptni4lt;quot;i»* ’^ ’quot; jammer jrcn nuQ auch gar wol / fehiebten von jnen fclbfl$u ben ^btlfïtn/1^ wae betten/gaben jn “Srleffvn poUcey/baf fie Cbriffen mochten feyn / n^-heimlich bae gelt brumb/ theten ein ang jn/ noch balffe nit.3lnbere 2l*^r^(^ fb mit gelt nicht beffochen waren/ hielten von obgenannten Schrifftenn’ peinigten bie Chriffen/fo ßch abbaufft betten/nur beflo härter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
^0 war auch bad gemein Dolch gar vnfinnigvbcrbieChriflen/
• nbsp;fiel) fdjon vonbcn3lmptle«tenabbaufft/wajnbcrgemcinlt;0anbegrln/’^p
lié 97iaß gemartert, fern ’Leuten/prauwen vnb (Wannen / bte auch bem Aeyfer funfeaw F*^’^ lieh Leut wol bebannt waren/wolts auch verbrennen/ vnb in bad
cSSmÄ ^ ^quot; ' quot;’»^^ her Keyfer felbfb Öffentlich in eigner perfon bem gemeinen »1^ grafft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Wan für bad maul flehen/vnb fo Ich ehrbar Leut mit Werrengewalf ^^^Ïv” 1
A?dflrafftjmmerlt;5ottbie30ttrchcichtermlttbeurung/mitflAtigemJ^^9^^K/ | vngewitter / gericht baô(5etreyb nit/ je^t wad 511 burr/ vnb wolt ^« jeigt auch lt;5ott fein $orn mitanbern Wunberwereben an / ba^ ^^ meinten/Cd wer ber jóngfle tagnit weit/man fabebad feuwr in ben WlT fi^U ben/ bonnert vnb pillet fl^tige / bie Sonne verlor erbärmlich jren WJ^„^0 bicWeibcnvnbjre^inberj^bltngingroffc2^rancfbeiten/wurbenbc|df‘^^^
CDitrtiftts Batumi» hem‘ïreuffel/Ditelliud Saturninu0berLanb0bauptmanjult;rarth43® nu0trb»nt)tt. nbsp;nbsp;nbsp;pbrlca/ber bie Verfolgung am crflenanhub/erbllnbet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^ji^r
,, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ClattbiudWleronymianudKómifcherbgt;auptmanninCappabolt;^*j*j\.0/
««'Ï» nbsp;nbsp;nbsp;fein Weib ein Cbrlflin war worben / thet er ben Cbrljlen
gefreflen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Steng graufamlich mit ben Cbriflen vmb / jwang fie burch ^errelffung nbsp;nbsp;gjd
ber jum leugnen / (Bott plagt jn / tarn bie peflilenQ in fein Wof / thet manbnichtd / hrochen bie (Waben äug jm/ fchrye er:4gt;bag nur ulemanP^^'^^?
Ccnims Capena, bamit ßch bie Cbriflen nicht freuweten.Ceciliud lt;apeUa Äey ferUcher^^J^^^fi hauptmann ju Conflantinopel/ ein 5cinb ber Cbrlflen / flarb g^ebbtt^^^j^?
ardus antoiüaus. fchrye laut :5reuweteuch jrCbriflen. 3lrriud 2tntoninu0Kömlflt;htt^^^^(i hauptmann in ^ften/ba er fehr burch ächtet bie Chriflen/vnb viel ganQc Statt mit einanber/jung vnb alt/Weib vnb (Wan/bie ^r jn Heffen/ vnb flerbenwolten von lt;5 la übend wegen / fagter/baóv^P were all vnftnnlg / Heffen in ein feuwr hineyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffodl
-ocr page 479-öonScttS^amtWgeepfcrtt. CCXIIÎ
^’‘^ Cbn(llt;n fo ^ûtîg / baten fût jive 5etnbc/ tticbett bic quot;^euffd '^itbat’%^^^” ^^ gcfunbc/crworbctt/ttittit^vcihbctctt vnb faften ctn ^ut
ff^f Ï^*^^’ P^lt;’c«lu6 ctn Cbvïfl an^ ber ^nfd Higvopont / mnebt ben piomfuö mac^tten warb von bent 2icy fer cvforbevt/ blieb bif an fein enbeanbeß ^evfcracfmitie.
I^Äaeh ^^^P^^^*^dd)cvon bemCbvifUtcbcn (5 lau be ben öenbefKeyfetö/ ^lt;vtulii 'quot;^3’‘^^'f bat. S^tf alles vnb vielanberf mebv febveibt mebrgenannter '’’’^ Cah^^r ^ '^ ^^ vnter btfetn^ey fer gelebt / alle bing gefeben vnb gebóte bat/ ^‘^ auff f - ^^ Rbtetbcn/nemltcb Xegino ber 3lbt/ber von ben alten ö^entfeben lt;xeßitw 2{6amp;a».
'^’^^^*‘^/^’^y 2keyfer 3lrnolpb3cflt;brtebenbat) von(5la«ben6tvcgen
^4iîLk’^ ***^^^’^^ll^wö»^^«« / ^‘quot; febretbt obgenannt blngjnm ©capula/bctn
^^etttrb •*!?^”***”^” ^«'‘^tbago/wametin/ baf er nît fo|trAfßtd?ben vnfeböb
^^^*’*****witfiibr/ vntnbtfctnbrAflt;b»ntervtlanberntiivonCbrt|lltcb6 traftimanttsttabS be8ie/t”^’*^3lt;lt;ntbaMptworbett$tt2Heganbrïa/wberlOa«pt({attbe^jCaw **”“gt;^3fR‘gt;r6en.
^8 ber ÎÇ^^”^ '’‘’^^^*^^ ^^*” Konttfeben 2keyferltcben t^anptmann Ceont«’ -Cfouitcsürißeins ^^iiMt y^ff^*^ ^^f Stoffen gclcbrtefîcn Cbnfïen4gt;rtgenî9/ ber nun fibcnçc; ^lt;’»cgt;^-^tXevf i^***^^ r*^^!^ Stuber bett / warb fm alles fein ©ut genommen / vnnb •nitbe^ïu ^^’^ Kammer jugefprodjen/ mnfl peb / fetn dOntter vnb trüber/
^ffrii -j lt;5rammattbcn ernebren/ vnb lebret bte fungen 2lt;nabcn/ ^«Pft^» ««fj ’’übttb^^*’ ^**P^^^^® Öenefer/baerntebt febweren wolt/fagt er bórffts S5J,'5.'^“’ quot;nbsp;”* ^net * ^^‘^'^^’^^‘’^^brtfï/warberentbanpt/vnb warbalfoau^etnemDem
j» i^^quot;3Cbrt(ft/ wte ber (V^órber am Cren^. its tfl bcy vns beft febwerens «a(bX'^f'**’??^'^^**P weber tOetben/^ûbettttoeb'îûrd’en loben mógen, Ifsfeynb perpnua. tlt;i8/imP ’''f3lt;^niavtci'C worben bte betltgen 5tanwen/perpétua vnb 5eltd'gt; 5lt;ftf»M»i t«nim flxn?^ ^^’’‘^^^^ / tn ber Pauptfïatt Cartbago / vnnb ben wilbcn^'bio ‘flm 1 ^^^^^’ fórgeworffen worben. ïÖtefe Verfolgung bat fteb angeb ebt/ba
5W vor Cbrtfît Geburt to4.far/tm neunbtê far be^ Äey fertbums ©euern
^ûnç.
^VLlA MOESA AVG. SAECVLI FELICITAS.
3iilta(V3oefaX0mtfcbe2keyferln/berneuwenIVelt ©cltgtelf.
SaracnHa ber jwan vnb jwençigft Äepfer.
üj^^tcus 3tôrclius 2(ntontnuô ^afftanus Caracalla/etn @onvorgefc^«^
1 ^^ ^^yf^*^ô 0«Mlt;tt / tm CbrtflUcbenlt;Blaubê vnberrtebt/wte CertnUta^’
5^^”iîôfdnctbt bamttcralletnrcgterenbcrL?errwer/erw«rgtcrfeînê^ru^/ ffaracaKa emiir^t
dûnM s ^’^^^‘’‘^^’quot;^S et wolfeyn/aberlcbcnblgBan lebfnnit leiben. Der'/ bracht ^°^^ ^‘^f^^f ^^etd) wol/bod) baf er mir bas f rrbtfebe laf .îbtewetler af IfewSÄ®*.“?’^?^'’?^*^'’^’?*»^*^-’**®^*»^ bofm«ff ^^^*‘*^^quot; ^’^^ ‘^^ ropffen 3lcmtltum paulumpaptntanum fernen warumb er pan Ca„ fro^t«’ * ^^«tKcyferltcben ilt;.ecbtcnein©cbrcynvnb ©eba^bammer. ïÖer racana getecuu ktbltrff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^^^ ^ verreben vnb entfebó Ibigen vor ber gemein/ ba er feinen
diccj« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo f ómmcrlieb mit feiner eigne banb ermorbt bett/ fpracb:0oL
^’^pttnócbtfolteberlicbntcbt enefebólbigt werben als ergefebeben.
er c ^^' «amer jueimlVeib ^fultam dOoefam feine ©tieffmutter / wtewol inr«^ ^tmórbt/ifl fafïein fdjón'ÏVeibvberbie maffen ge wefen. 3luff ein Vólt • ®^ ö'^’^*^^^ ^^ entblóft/wol halber bureb vnpeif / warb bermaffen hJ!?”*§^ffr^*''gt;«Slt;f‘fb^S^flt;blt;»/^lt;tmod)t feiner begtr vnb neig«ngnid)É
j 2!^«*3t^» feiner ©tiffmutter: (V?ód)t es feyn/ fo bettieb wolgutcn lulï/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*Wtflt;i*
fevn/h nbsp;nbsp;nbsp;5«ber X^beneme. ^Intwortetftc/ Cufïes bifb/fomagesgan^wol ^rtS^“**** **””
tttii L^^®^ gewaltiger l?err vnb Aey fer / baff gewalt maf anbern Xlcu'/
KT^^^’^^‘^^^ ’^ nemmen/ bi)ï vber alle Keebt vnb breueb.
Bell r *’^*^ ^**fwortwairber bewegt/name feine ©tieffmutter 511 ber X£be/ Haf x**^^ ”’‘® vngewóniteber / vnmcnfd)lid?cr vnbeufebbeit/ wiber alle wtuvvttbKcd^t/wievormicbemvnnatürlicbenmorbt.
' ’ Don
-ocr page 480-Bus aubev ^«(6 gofidtwie ^ïuettetnt/
'SïonknXeuffe^fn.
O^ nbcc bilt;fcm 2Acy ftr fielet« bie ‘éTentfebet» vbev bie Ïgt;oi»i«t» •” ^ irf ï.Mlt;»itaUB(fift»gt^f*‘^«'*/P«tbeewet«/ptónbeMenbicCflnbob»nb»««berbemM® «
»0» ïcutfe^eu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wtr f egunb inne baben. Äey fer Caracalla jog beraub von .^nü ïbonaw/gab benCeutfeben grofi (Belt/bautft von fnen frieb/ P’^fï^’^^^ wü^ nam (te anim Ärieg/gab fn folb / muflen mttfm jieben/ ^tlid)C fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ld' gerabe 2^necbf vberan^ waren/muflenauff feinen Ceib warten/ feiue Cf
^r b^t offt brtö X^mifebe vnnb IVclfcbc ÄUtb «bgetb^tn/bcn^’^^-i) aoff bic ‘3^cu tfdje montcr/vnb fc^t ein gelbes b^nr C ab bie ^entfeben FÏ^jj^^f baben) anflr ben bopff/ als es bngewa^fen wet / bavumb bie ‘Ïewtfeb^^ '^
jnfebr geliebt baben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x 'DnbvucttalfovonbenïÖönawburcb'ïrbraciamvnbCïOrtcebonb’^'Ltfi
Sepo^c. *^’quot;^* 'Ïörctey/gegen äuffgang ber Sonnen in 3lpen/nad?mrtlstn3egypf^J^Jjljf( banen bi^ an X^upbrate / wiber bie 2^ónig von perfia/bic vberwanbf inbem Canb^^Oeppotamia jwifebenjweyen quot;Waflern ‘S^igris vn^t^P^^, jfti ligenb/witten ^wifebenjweyen KeicbR^tten/^bcflavnbCarrbtÖ^^^^’^JjofH f « ervonbempferbjïteg baówaffertvolcabfcblaben/warbcrvonfetnerttf^,,,,; SunereXZn.quot;’^ értttcUrnccbt/UOarttaliögenannt / be^ Kruber er vnverbórter fach lt;^^ bete / bureb bie feiten wit ein em feb werb t er Soeben/ver fd?ieb alfo 5« ber facb trug gut wiffen/ waraucbein3lnreiQer vn^lnflijftcrbe^ crinus ber tSofmeijïcr / fo bemad) aud? ifl Äeyfer worben. î^ie Ç^^^^’^’jj^ gern 2\ey fer Caracalla vwb /n bett/vnauff feinen leib warteten/ vu bie nbsp;nbsp;jj{ bcy iw feyn wufïen/ bie cr^benam erfïenben worbt. lt;Oarttalis ber P^’J^üd-‘Ccutfebencrcilctenin/ ließen jn bureb bie 0pie^ lauffen/ vnbi|l 2^typ*^ calla ermorbt worbe tw 2lpri 1/ am feeb fiten tag/baran er geborn waö/b^ 1 tenfarbe^2^eyfertb«mbó/feine6 lebens imbreyvnbvier^igfïen.
Wurflaîis muf? turc^ bu ©picfj lauffcu.
9îètnfftÇc Kf nfwIiÆc ^ûnç.
SEPT. GETA CAES. PONT. M. PRINC. IVVENTVTIS. W^ wusCBctaitfb/IVamrbc^^^cyjcrtbumbe. Qepttmud (Scw^rbvn^^ ter bc^ Komifebett Keiebe/ ^«pfî/^wrfï bet fugenb.
5« ^»f^brijcf iff ein (V^armclfîctnene 0c«l / tfï btefe ^betfebnfft ^** bod^mebtgavba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
IMP. CAES. M. AVRELIVS ANTONINVS, Jx^^^«Ifcl?«!^ éberfîcriOrtuptmann wtber btc ^etnbbefjbeiÜgen Xómtfeben H.«cb^/^ (lOAtciw ^i)vcliuó2lntontnu6.
s)7aci'iiiiiß Iw brei) onb JWem^igft Äepff r.
C?Ïafriiiii8.
ÆJiaûunKuuô. ^rt^adanc.
COïnfrinits bil lt;©ia^ bumenus wie fît bmbfoinmen.
^^pilina (Wactinus ber el:(l^Ebelmlt;^t^nin feinem (Befdjleebe/eineeP'ïJi j ten geringen vnbetannten (Deburt / warb nad) Äeyfers Carae^ïi* ^^u Oofmcijlerer war) tob / mit feinem ©one ïgt;iabumeno in
2lnwninus genannt/ Kómifd)er2lt;ey fer/ tbetetlicbe5elbflt;blaebtmif^^^jrj^4j tbernvnb per Item / vnnb erlegt ße / fließ nachmals ein frieb an mit ne bem Äonig von per ßa/ jog gen Antiochia in bie große weebtige nach Kom/ lag allba lang ßiU/vnb eilt nicht gen Kom/tarn fm jugrof j^j,f// ben/iß am Keich gewefen ein far / jween monat. Î)a erben Kncd)«uf fff’' j^ willen vnb büberey/mit nemmen/ rauben / mit ge wait wehren woU/t**^^ ^jj^ bem Canb ^ttbynia vor ber Statt Cbalcebon mit fampt feinem 0ou/P 2lt;eyferwar/erfd)lagen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
i)as Kriegsvold ber Korner betts nun gewont/war nun naß V’‘’*^^ ^
-ocr page 481-6dtt9m^5m#lt;ttSqgt;fewl. CCXIIII
''lt;(b (R^^^*^*f^cnÂlt;ypv/ w4rcn vcrcb^n/vcrborbcncCctit/ün fîcUten «uv Itib/eS”^'’?*^*'^*^^*^^*^”*’*^ “^’^ ©clt/grtlcirtcnalkôglctcb/wrtrctt/rtaUcbfng/
^ofttti '^’^® Swc/fctl /lücvBrtujft/ bev bete / wer mebv gab bet moebe mebt/ wn ;;^. nbsp;nbsp;nbsp;;;
Hut«y'’’**®/”’^b*^®«t’®'gt;*^^®lt;lf^Jtt«*^^^lt;wt/ittcbt^lt;ybrftj«brtblt;iii/««bt im/ttHk?® i^ttetbeh. 5» blt;tnb woUenbie 2^necbt einen neu wen Äeyfetb^t^ '’tvboff ^^’^*^^ö^^tnifd)Xetcbvnb2keyfettbninb/betben S^neebten/niefte
D *^'^^^^‘^3^^^*»'n«4Utdcbvnbfeltgm4d9enngt;ût'b/vbergebcn.î)evK.6gt;
^fn/^, ? ^“^^‘’ttuó bnt gan^ teebt gefebtieben vonben Aónnfeben 2lt;necb^/ c ^”^^“ten/fobein2^tiegnrtcbjteben/ijl webet ©Inub noch ttenwe/ kynb feiljum bnnif / wet mebt (Bek bnt/ béy bem ifï bne gtójïe ^e4;r.
'SonbenSt^npen.
(^\4*f'^’^Jcttb4tgcUbtvnrcgicv£blt;rfeomm«blt;ib'c(lt;5Äv)l3lbg4ruß/iitamp;«ttt abtimiamnai« O^Uanb (^Oejbpotnmin / in obgennntet ©tact ^öelpï / ^lfo bezeugen Dte; **^*‘ Pfaff*^*^?^*^^’® '’”^ ^ufcbtiJ6 in ivenCbtontefen/bie vngdebtren ÇOùneb mb
iren fagen/et fcy ju Cbttfl U6 jetc gewefen/ bnb jm einen ^tiejfgefebtieben.
©ifS^ûnç.
‘MP- C. MÖ. PER. SER, MACRINVS AVamp;
^EMPORVM SECVRITASi (Butent.
^elto^aSalw^ bw vut vnb ^ivciUjöft iXômifeÇe
8- *SS 3tni-«it(j« 3ittoninns ®lt;iflï«imé ‘Vrtt-tna t7djo3lt;«b«luB/l(l mebe
'‘»tIVilbt'^bietb4nnein(Ï0cnfcbgewef€n/bacbrt62lt;eyfettbnmbjwey ,
^^*^^^f wonntbefabek» Hero ijl etn^ungbftnwnebê jingewefen/ lüié ^eÂwfîSS*“^ berttt^^ x ^ ^'^'^’tnen py / i|ï not bn^ td)6 etóifne / bentic wit feben/ was pit ^U h^^ 2^^y fet bte manlid) |ïen vnb rbeur|ïen/ eewan lÜablcn vn Kombet Pboc '^:“Pf|llt;«:tvnbetwottfen gewefen feyn. (ÏOoefea“panaau^bemCanb
*^ Q*^**'«^ baó3übifd)e lanb kolfenb/ au^ bet |ïatc .if mefa bûtngifî geWefï ^bet ft^^*^3“lk bet Aey fetin/ vn (5emabels2lt;eyfetó ©eneti/^atumb fie ^^«tQ ^^^^^^*^ ^*^ ^eyfetlieben tOof vnbet ben nedjfïen jweyen Äeyfem ’’*l«mit’' '*’'^ ^‘^^^ hattet gewohnt/ bat jwo ‘Cóebtet gehabt / mit namen ©e^ ^^•^P ^ï*'^**^^lt;*M»«'lt;lt;»*w^ lt;Oammeab4t gebotn itemtOau^wttt^Oatioin ‘IÏallste r ®^’^‘*''^wb 0tatt ^teena einen 0on/bie^^Wegianne/ ©emiamita ^emiamira. fÂwÂc^/ ^*^lt;*’ ^*^fbey itet (Wnttetetjogê/initet fngenb von CatacaUage
^‘^’»nSn ^ biefee lOeliogabaluó fd)wanget wotben/ ben man Varium im /ia^z t^diogaeafus »»aw ^‘’cvihi*^{^‘'*^‘’*^bbafï man nid)t wi^t wet fein Datfet wat. -Obgenannter quot;‘»^ « 'Danus gw ^o^tetö ®^5‘^2^eyfetwatb//agtetabbem t?of bie^^Ooefammitfamyt/tet quot;‘“quot;’*‘
ï)je^’’***'**^*^lt;*’^wÏgt;'^gt;lt;^lt;Vt^lt;lwgabaltt8flt;buflritewibetbeim.
bb3cn4u„ ’'^lt;bt/jlt;gt;alld«Auffb48geUitaiifffeb«nbetteit/wutblt;n gebest van
^'^^ ben L*^.^^®I^ /bievbetteid?wat/benbeyfetlteben ©d^aç bavonbracht ^^Mab r n^'^ttberbte 2^necht/5nbanb machten bie 2Vncd)tfren 4fnetel Ï’^««ïKcvf lt;^^??^lt;blt;nMtig/al8 einen ©oirKeyfctó2lntonini CatacalUju jjieftaaaßaru« imtH ^Maftii ^'”*'**^*”^”^^*’‘’^‘^’^ 2lutclium3ntoninum/vnb feinenDettetn bureb @dt ^epfet ’^ bieir^^*'^^^” ^‘ ^attev^bef Keyfettbumó/ gaben jm einen anbemna^ gemac^t. ’'^’’'Öoh^-*V^^®S**ttbtttm / vn erwürgten Key fet (Oactinum nut fampt fcU
^ovfftfHU ®”*^^«o^’itowtto/lt;ïlrlt;tt nachmals mit jtemKeyfet/fofteaulf^^^ Wanus wirbt ^’®9«tblt;il « ƒ ^Ï5**^S^*^ Kom/allba was büberey vn fchaictbeit biefer Key (ètiSc ^F^quot;“?' ® ^’’'* t‘^‘^Au faü? s^^^ '’”^ getrieben/ jimpt fich nit jnfebreiben / Vnb fchâmê mid)S '*”’“ ’’ ^^HatS'k **wfolchetafïetfeynbben'Ïeiitfchcnvnbebant/babcnbetbalbcn f ^f*‘ft er ««»ft^^L *”^ / ”*^*^^®^^ nicht was es ijl / 2lbet gleich wie et gelebt hat/
*^ tviuorbt *^ x ^^^'^^^” fd)Anbtlid) leben gcführt/ijlauch hetwiber fchAnbt# t Worben, ©ein eigene Kviegstnedpt/ von benen et auffgeworffen/ fehAmpten
-ocr page 482-Sue alitier ^^tteßgo^anwe ^îuctKtn!/ ^ fcVÀMiptctt |îd)brt^ ficctiîcnfold)cn2^cyfcvc|cmrtd;c bcttcn/IüuvbcJt^^Lulî ; tlt;nvrbcvtn5ittîgt;t»;2^cyfcvUd)c»ycfîun5/erfd)lugê 2^cyfcrt)cltog4bAW ^ ^?efitgt;3lt;»5afu«»»« vn bem bctmlubcn (5etn4d?/b4 ev bingeßobe« wav/crwórgccn aud? P’^^-^Ujii^ Wie « »mbtemnuu. (vlotter vn3tnfr4uwctt/rtll 2^ncd}C vnb îJicticv/ fo jm gcbolffcn vlt;ï^ ^f ijdr^ 5« foldjem vnfórfïUebem vngcbürlttbcm kben geben betten. ïOlt;*^ bureb nik gallen bev Statt Kom and? buvd? baó ©ptelbanfï ofpf^^‘ .pilt febktfft/vnb tnben (Bang vnbevber Ü^fben / ba alle JOctmltd?gcmad? ’^’^ L,)ïiit cyngtengen/geworffen/jn leçt ba bas lod? 511 eng wav/beveetb ftidgt;5 mantenrnnbt/wavb erjubem wa||cv/bie^ybergenant/gefd?letfft/inb^,^[( èr geworffen / fm etn flein an ben bal^gebendt / bmnit er ntd?t vber fw ^j^g(gt; d?wlmmen/vnb ntmmermebr begraben würbe. J)ï alfonad? d?mAd?t worben/in bte ^cTyber gefd?let|ftvnb verfendt worben/ ®^*’^^j,Mlt;’ men bat manau^ befebl be^ Kegimente $n Kom an1? allen Öd?ri}ftertV nbsp;nbsp;|
bed?ttt«ß lt;*bgefd?abt / b^it gelebt feeb^eben jar.
ï5onknXf«tfcfeen.
r^^ Cb wei? niebt wit te tommen i({ / blt;t J bit 'S’tii tfeiten »«ttr fm (WJiJ‘amp; g^l feynb/villeid?t bate niemanb au|fge5eidgt;net vu gemerdt/oberob e»l^; O^jan |fgefd?rieben gewefen / ifJó bod? ver lom worben /ab anber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtf’
CÜÏarcfmitnttm hjie (ït toon ten Ot^ntern fcfiaubeet.
au0vn^eijj ber 2lltcn/vnb vnfelighit ber jeit. Ï?a^ biefer iOelioglt;»blt;»‘JJjj) wünfd?tbabe/ba^bïe‘2^entfd?êba6KómifcbeKetd? angegriffen/ ^lt;**^’^5wlt;' 5n tftcgêbett/fcynbetUd?cbiefd?rcibenö/baermitben60ardmaneni' ^^fli ben vnb Beyern in Bobern fî^enb / ein Krieg anfaben wolt / warb f^’Äßt# d?cnange5eigt/wte bie (Aardmannen /an|?verorbnnng vnb befehd ^^JLi (Aarci^ntonini/mitctlicbenbc|bnbern(Biei|ïlid?enÖegenvnlt;Sebettcrt J^ fprod?en/vnbbcrmaffenverbantweren/vnb manbett8jngetban/baph^”j,lt;( mermebr in ewigbeie wiber bie Kómer vnbbao Kómi|d?eKeid? ’WÓd?tlt;t’^^^,( buabten tbnn. Peliogabalnd fragte ßei|pg nad? fold?em Segen / nbsp;nbsp;gpO brudfö vnber/woltjmó niemanb jeigen/ bann menniglid? wol wnffe/bWj^ lio^abalnó(bld? Segen wiber an^getban bete / bamit ein nenwer ^‘'’xjjfii Ko^mifd?enKeid? erwüd?fe/nemlid?fogewei||agetwar/einKeyfergert^’J«0Ï» toninnofolt bie (Aardmannen bae Horbaw vnbKóbemerïanb/J«^^ feben Keicb bringen.
'^ou ftnem (dçame n ‘ï'rauef? ber iXómfr/ ivic fe (W ^ verbannt vnb bem ^euffd geben ^aben / vnb bie j^aupt^erren tnlt;^ ^^* fonberm (5ebettbefd?woren/vnbaüf|èrgebannt/ beifltt’ ^’^
Latini
uocare Deos, auf (Aacrobio vcrteutfd?t.
ir|^3^ ”’«» bey bem'Vcrgiltobem Kómifd?ett poëten/aud?Sct^^^.{,£i; li^Xbcn alten Kómifd?en ubeologi6/vnb anbernmebelifee/0oiK^^^(i Cr^^alte Kómifd? (Slaubgewefcn/baf ein kg lid? c Statt ein befonbcg*J^Jj belffer bett/vnb Seboßbevm imAimmelbab/ber in berKómijd?en Deus tuteUns genannt wirbt / aber von vnfern (5ei(ltid?en Patronns.îD^f^’*^ weiterber alten Kómer biefer alter Caber niebt kberman wiffenb? wefen/ wenn fie ein Statt belagerten vnb vermeinten fe jn stöbern/blt;gt;n 0j) wolten fie gewinnen/ fo brauebten fie etliche befonber bajn gewibmet tÇ®* Sägen/befebwuren vnb bannten vor fold?cn ber Statt iOauptbetm / nbsp;*J^„^
gnebiglicben taflet/baf er foltfein Statt verla||en/$uben Körnern bommen/ verpucl?ten nacbmalö bie Statt and? mit etlichen befonbttnp eben/Dnb am erflenwil iebfe^en/wiepe bie Aauptberm .
bannten vnb befchwuren.
-ocr page 483-bon^ctr^unni'fcßcitlACi'fcrti. CCXV ^dken ïXamp;mfr ßefcßwerung vnb a^forberung brr
^aupt^erm vnO Tïotfcijfer ücr ©tatt
YX’^^^gt;$KómGvdnc0t4ttflóvmlt;tcit/ (b fpradXtt pebiefe wove vbevbk ^^s*^’ ^^ j«^«’^ccewan cm (Sott obev ein (Dóetm / cm bcyHg Hotbclf-? ^fRbuft ^ x ^^’fbcljfcnn/tm iOtmwcl/ auffÜrrbercteb/vn tnber tOcU/tn bc^ '^^’^Utt^’^^ ®^*’^*’gt;^^^'ï^oIcf'*w*»^@*^lt;’lt;^tCÏgt;rt nennet cv bic ©tnttbcy /tem Mekb' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ *1^ / ^^^ jpweb ilt;b 5« vovbctfl an / bite id? / vnb vnjf an tn fon^z
^^^beß ft ^^^”^’*”^^‘^'^ ^^” r?4uptbcmn bey feinem rechten tinmen) bc^bn Meth ?^^^^'”^^ ©ebirmôbifer Statt vnb Volcfo angenommen bn(ï. 3ti? '”’b Qt ’^^'^ '”^f‘’ub '’ttb nnbern btilbcn/verjeigt mirs/bn j^ jr end? bi ji ■Volcfö ^tt* **^j^^*'*’®”*’flt;*^®*'ïgt;^*^^***lt;bt«ïlt;bvnnnemmenw6Uet/fonbernjr©cntt/ Igt;«nffe^^^^^^‘^^“*^^ '^ gcweibtcöotcóbcnfcr/nUee/r (Bebcuw/nllcóobcincm fut’4lj.”'’5^^*^frtn/vnb vonbte|cnnbweidden. ^ngcbicfemDolcFvnbótnttein lallen '^'^ I^^tctcn eyn / bnf ftc felbfl vcrgc|]cn/ nid?t mebv willen wnö fie cb«n ^^tcuduk^^^^^‘^“^^ gcbctónnr vber / bomptgen Kom511 mir vnb ben meinen/ 2^jj^^ ®^^SefnUen vnnngcnemer pynvnfer ©tnetZ (öottöbeufer ©ebeuw/ ^enX*** T ^^^^^***”^ '’”®®tC6bicnfï, (lcbcnuiï binfurcer bcy meinem bef gnn '^0^.-'’’’”l^c^X)old■'örnbc vnb gemein: ïbcrglcicbcn fey t meins 2vricgf void's lifb vcwvT^^'^''’^'’^ '’^'^ ^cfcbûçer/bcrmnflcn/bnf wires empfinben vnb merd* Iob»nb k *’”’*^^quot;* *^^/^® ‘’^P’ ^Igt;^*^ werbt/ fo gelobe id) end / bnf ich end) $11 I^lftcn/ Vn^bnndjngnng / eine befere berrlid)e2iird?en vnb (HottcsbicnJl ’’’Etterth^ ’^^^*^ bójilid)e Spiel 511 einem ©ebnd?tnnf bnltcn wil. Cüit bifen 9eit4Mrt *^*”^*’^lt;'*^*’*’lt;^lt;**’'^^IR**lt;*^3^bAnwlt;tt/Vttbgcop|fert$nr Xlrbrob// *^t(btctt f?^^**I’^^^*^*’’*’ ^**^f®I‘^^® ^**lt;^ ntd)tKom wiberfàbr/bntmnn ben
’*mmcnber State Kom bcy höbet Ccibsjïrnff verbotten.
^^KbtrïXóinrrire ^rtubr errfuc^fen t'nt'Vi'rfMn 11(1'11/ fcülï^atcm Deuotio vnb’DeuoLicrcl^dfi/iin ^cut#
fcben^ldt vnb 3lbernd)t/bic (ScilHicbcnnen/ nensben^nnn.
^\^tobcvfïKómifd)5elbtbnnptmnnn vevbnnntvnb cbettn2lcbtvnb3l// Q^ Wacht bie J^cinb bef bcyligen Kómi|chcn Kcichs/mit bifem nnebfolgen# M ’^h ^ebt vnb yinch : O óbcrflcr bod)jlcr (Boet/ ‘Óntter vnb Metbeffer btintcA *^®‘'^^*^*^^^^*’ vnnbbcrlOdl / obcrwtcmnnbichbennncnncn bir Öt«tt^^'*'^'*'*^^^^^^ ^® red)t vnb billich ifï^gcbcn fol/ 3d) birt bid) bnf bn bife vnbaiiCf’'^^^^t^ts) vnbjr Krtegfvoid (bic ich bcnnnllbic mit worten nenn t^Ueft/f .^^^'vchbnrneben tm fmnbnbe/mitßneh / fnrehtvnb fdmedener// ‘Wcbrcttf’*^^ vnfer Âesiott/iOeervnb 2kricgsvold/nnffim t^nmifeb vnb ber l«mWölx®^^^*^i^y** / WóUejï biefdbigen tOcer vnb Kvicgf void mit fnmptnb lt;’Wi h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifï/n^d Cnnbz Dieb vnbCent/ (Bebenw/ 2rdcr/ 5elb/ nlles ob
^fteH?*^’”’'^^*^^“^***/*^*^ Öcclvnb Ccibin 3lbgrnnbt ber t?cll/ in ewige tcittiinf ^^^'’’^9l^ïgt;*’^**/V’^IIefï 1^^ bernnbenbef Cicchts/bnf fie ber tng in ewig
'^/5‘'^fdcinc/ bnf pc bns Ciccht bef tngs nimmer nnfchnnwen.
® i^tr^k ^ ^*^ ^“^ weiter / bnf bn wolle ft bnltcn bns lOcer ber 5cinbe / fre •'cbeniHi r ^'^‘^^^^*^ vnb5elbtC bic ich mit worten nllbicr nnf fprech/nneh bngt; ^Mtt/tt ’^’’^I’^^*'llesir(Bnt/Ccib/^br/©ecl/fnngvnbnlt/verPud)t/vcr// ^4* ?^^^'^*’^3^ieh/f^lt;y^‘fli/Slt;***^f^9'/v)ïebfc in Cüfftcninbic3lchtvn vnnbweif wtebennfemnls etn5emb vcrjlud)tvnb ver?
^114(0*1 ^’^^^’’^ '^^^^ **’^” vcrbnnncn/in2ld)t vnb 3lberncht / von Keehe lfc4l^J!k^^S^^^I’^**vlt;*gt;^«lt;tt'ver t?cnbvnb (Bcwnlt/fcnefictn enwern $orn/ *’’ibmcinJi*”®”**^ '^ ^^^ glnnbcn vnb meinen trenwen / nn d4tt mein / vor mich n4tnpt/vorbnsK0mifd?CAgcrvn2^riegsvold/i0nmitfrmich/mcin o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(5clnbb
-ocr page 484-©46 anbev ^«cg go^anme ^fomtóiO
(Bdùbt vnb lt;5Uubcn/ vnfcv Konufd? -Óbtigbctt / tOccv vnb au^BUubt volet Cflt;’btcfc5cytKftcgrtllbtcvfûbvertgt; bey guter wolfabrungvnböf^’? ^ verbtubert/vnverworre/grtUQ vu veriest/ganç wolfubreu vn bleiben fr bue nlfo tbun werbet / bermuffen / b«^ tebe ficbtbarltcbett merefen / vnb greiffen mag Cba tbut ein jegtlicbcr bue nacbfolgeube (Dclùbbal6b^^^^,^, tbut/ wie bas von rechtgefebeben fol? fprid)t nach :0o tbue id?nllbi«^‘L^„f febwarç Ä/wilbamit bieb ^rbretcb/buäOuttcrCba gretfft enutt ber bic ^rbe? berglcieben bieb Óberflcr iPatter vnb Hotbelffer Jupiter C^lt;ï *^^^^(^ bic t^eubgent^immclauff ? biermitalfoju 5lt;«Slt;n verplicht/ erbettenv^ mant baben.Ï)arnaeb legt ber XómifdbÏ^nuptman fein l^anb auffP’**^ fpriebt/ernemfolcb6(5clóbban. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j,^
Jeb finb baf bic Kómer folebe ©cgcn (5cbcbt vnb ^Ineb/am ♦?*^r ^4^ vnb wibcr bic'(Teutfeben braucht baben/ fie babene nicht gemcinigU^bB^^ fonbern nur wiber bic/bic pc am meifïen gefurcht b^ben-
■^cn ten pvcocti ïïamen Sc far vnb SiM^uftM^/wo^ pc redx im ^afdn ba; ben 2lftm betffen.
310 Ban ich nicht vmbgeben/bic fach erbetfd?t ce im Latein S^^VJ^Î^ gt;*^^2^ctfcrn noch beutigeetageô $wen Hamen/ werben exfar vnb Aug ^-^^genenut/aberbey bcn3lceni|l0ntd)tcinbinggewc|èn.
Augurtus bief ber/ber vorn Komifehen Regiment bcjîâtigt/alô
^apft getrónc regicrenber i^err vnb 5ôr|ï war. Cæfar war gleich P*^ ^Î^Sef ober ©on bef 2^cifcr0/vnb Wärter bef Kómifchen Kcichó/vnb lt;n^^^fi regierenber 2ieifer/ fo man fc^unb Xómifche/ etwanJrvnnctreichifw^' Ù) mg genannt bat/wie benn bic ^frannofenben Wärter vnb nngebtt^^^^LytO renben tOermfrea 2^óntgreich6 ï)clpbin beiffen.3lbcr von obgenantenj’* wórtern fnbt man oben im erften vnb anbern 2lt;eifern mebv,
®on îsengdfÇrffn S^rtfen.
3uinmu«5(frica»nB//r\3'f«‘'5tytblt;«gcl«bt3i'l'‘’™8 afWwnns/dngurgckbrttr C(*^^ ^^^Cbronicten in fünff33óchergetbeilt vnb gefd)riebcn/tflin35oW^^^„ï e^Qj weif gar 511 bifem Actfer gefehiett worben/vnb bat erlangt baf *^JLpgt; wen wiber au|fgcbauwcti(l worben bic ©tatt ^mauf /nicht weit von
©iegenBurâh nbsp;nbsp;nbsp;Icm/fo bic Kómer Nicopolis,ba0 i|l ©iegcnburgB/beilfcn/ab obeninty^lrij^i
no auch angejeygt ijl. -ïf 0 bat auch t?tppolitu0 biefer jcvt vber
J?ippo(ifi qsäc^rr »5 ©chvifft gefhriben/ vn bcfonbcr 33üchcr gemacht von bcm jCauff bef nbsp;nbsp;nbsp;3I»
£«»ff»fg Wonts, vonbcrgijlbcnonl/vnbwennber 4bflertag(cy / Wirnennen0fcçvnb
manach/practiefenvnbCaf^ettcL Jmbabenbemach nachSef^^S^’^^'^ vab-î^ufcbius/bicgclcbvceftcnCbrifîcn.
ftlfrantcr ber fünffvnb jwen^igft ÄnfiT
z^^3tvcu8 duvelt 116'3tkvanbcv 0cuctii6 / vor «n «gicrenbtr ^®fö5^ Wärter bef Kómif^cn Kcich0 / ertennt vnb crwcblct/b^^f^^^jifci/ mifche Keich von bem Kómifchen Xegiment empfangen / vnb if ^ '^^// nentag angenommen/bef^tigtvnbgeweibet worben, ©o vil fein Iiogabalu0 ein vnmenfeh vn rechter 0chauwer bef (VOenfehliehen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igt;’
vil if bifev3lleyanbcr/wiewol faf jung/rechtgefchaf en vnb fmntb Aep, _,2;f’ 2^ricgen/vnb ^icbltch gewefcn / “Dub bat ba0 Kómifd? Keich nach 2v^'^ ululez tonini tob nicht balb fo ett^ed)t fertigen dürfen gebabt/if aller ‘(Tugen ^^^^ bcnbigTOorbilbgcwelcn. Jeh bab luf f tn^^ugenb nad? ber IcuganjiOey^^^yj
-ocr page 485-^ott^enSî^mtfdettjRcîfew. CCXVI
en ba crm bas Kc^fment trat /febtiff crabbcm^cifcrltcbcm tOof ’’’'’Seegern ‘*'^^*^^'’”©uppcnfvcffcr/btcnur73rot6bnlbcnrcbtê/aUc|ïarcfc $‘‘'/lt;*lkh ^’^/Pgt;^erIVclfd?ctt^ulcrcyaujîwnrtcrc/allc5vcybcttcr/aUc ©pre ^'’terev k ^*^**”fe«flt;bttitflt;ttwlt;**^/ vnbanbcrbcrglcicbcn ©cfinbc/ fonur jur ’’^’’henfoi ^^*^‘'^^^'*”^bclffctt/JOurcn/âgcr/ottt^tbcr/outûttlcr/wtcnwnô 1® V vcrba«|ft pc aU/verbott ba^ man jn ntebe iOerren nennen folt,
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'onfctiier 5x1111(1
?^^^ ©elebvten geneigt/ fardât btefelbigen / ebvt (îe/ barntt (te ntebtd '^Wö ^^ '’®’’ ^’’’ febvteben/bnt (tdgt; fajï aiiff bic Catetntfebe vnb (ôrteebifebe ^^‘’’/bat ^^^ begehen / bod? bn t er bas (Driecbifcb bafj gebûnbt bcnn bae ,Cagt; ^‘^’^iben ?^^^ ^er^ gemacht / vnb bas fieben ber from en 5« v (len in X)crfcn be^ ’^‘’feinifrk”^^^ ^^*^ ®rtcd?ifd?cn (Belehrten bnt er platonem gelefen/2(«^ bem flt;!niff/J,^’’'’A’‘'’'’^lt;’’’etngar offt/vnb nemlicb in ben Stiebern / barinn begrif? i^’’/»nb -^ ^^^^^ iegbiieben wo lober vbelanflebet / etn jegtlicber tbun vnb lap-^‘”ttvit?!rt*^” ^^”^ '’*’^ Zlent regieren fclbnt and? bie $wcn pocten iOoragt; ^^’^lt;illcrp ^'^®’^*^”’^^^^^^^'^^^*^^^^**’*^*’^””^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i(ï/ben çOiVf
®®^^ verfebviben/benen fobie Knaben Latein re? afeyanu« r^m ^Wittth ^®^*^^*^ kbreten/ bnt er mit fampt ber 0cbul Jungegefebitf te Knac ©c^uu» auff. ^‘IferS? C.^ucKinber/$ugefd?a(fc/fold?e verlegt / 2116 bey vnfern jeytê auch
^^nçimilianuô au ff etlichen hoben Schulen gethnn b^t.
fdlttct?^^^*’«'« vnb Dorfpreehern/bie einem vmbfonflgerebt/fr Sung nt« sikxanber wdc^c» tiiimz,n?‘’”brtben /hat er in ben Keiebö Canben narung vnnb auffenthaU 2{tgt;»oaten«repib
Kammern/'Ö^reib vnb liefferung/ gefebafft. 5« t^tfeh mupt man *“'’‘’'“*** ^ünffl ®’^r^’^y Wenner ©Âfî wolthaben (b lub er nurfaflbie (Bclcbvtcnvnb ‘’k etf ^^^*^*^*^*ifgt;w«^ (Befprech vonbenKwnflcn/baö wae fein wollufl/ vnb Kom •^‘’/^^'’'WïtmachrerJmwibereinfrifch (Bebliit/erholet pcb wiber. 5» Vnóx^ï^® ’’^vlftanff bieióohenfchnlober Collegium, höret aUbabie pocten ^wer/(5nc(bij*(b vnb Äateinifeb/Jve bûcher lefen»
QJonffinaKur^Wrtl.
^’^ verbroffen vn mube von ben (Befchefften war/wae bas fein boeh^ 2(ktlt;i»bts tun^tóetL .(iy K ” ’Oßweil vnb lujl/baf er lie|fe Junge lOunb vn Junge ^erefel mit ein# 'M niber/h^ r^^J’5^« / lt;’^^‘^ ^5 Kappen cinanber beiffen / Bleine Doglein au ff
'5on ff (ttfm Jlf i(V^«Mo§«f n hf ^ronmifn.
^^2quot;.'®lt;''’'ii’3’gt;t«t'l'(b‘lt;rb«ttbrté/blt;it3«m«mennn9f»vbcMen/rlt;tlvib □^““»'«Hlf/mctcfttpc.
tt»oerct»t «^’^««*»«^lt;bcnauff/wemvnbwa0 ergefchafft vnbgebenhett/ nbeitSk '*^^^^^‘*^ *^^^ niebtö begert/ ober nicht vil empfangen bett / forbert
Wiltbuh ?-'’®” ’”’ ^*’^^^/ ^^3« : T^ie baf bu vmbnichts bittefl/nichts bcgerejl/ sikmbti eiuiu« ^?*^^^lwegbcin0chulbigerfeytbegeretwaö/bamitbunitvbermicb J“(«»««“ fromm« “'SlVfobunicbtverfebenbig/vnbmangelwirjlhabem
‘®^h fernen iXni^ten/^ofgefinb vnb Sfmptknten»
” ^'^^^^ ^lutvergicffcn regiert/hatgar fromme getreuwe Kähtge^ c^ fl^^ ^^ ’^® taht8 vnb bwlff tm Kriegen im 5rieb / in Oefchefften / ge^z bfj^i^^fu*^®”’'^^’’® Dlpianus/bürtig aup b Statt Saure / fo ‘Ïy tue hetpt/ Odexanbri Jnunb, K ^’*^fl’^^^*'^‘*' Keiferlichen Keebten/ ip fein (Tangier gewefen/
I)o^2«!?a ^ s ^ St^^ft/ ber Kech ten erfabrner/^uliuö pauluß/ vnb anbremehr «?vlt;ntenigt;iglt;her Keebten/fo vomobgenantenpopiniano/berKed?ten3lbgt;
Q gott/
-ocr page 486-© dß dn^cv ^«cO .Sof^dntuß 5ïtKnnrtt7 ^ ßott ^debmec baben/fmb bic gcbcimcflcn vnb inneffîcn Kâbt Äcif^*'Wgt; bri gewefen / folgen nil mit n^men bemad? : pomponine/ (Ónttianu^ / Vy |ïvatuö/ÏDctomogcnc6/2HpbcttUó 2l-pbtican»6/5lovcrttinuó/‘X)cnubbï^L|j, pbotnuö6OctiunußCcllutvproculi)6/(V?obc|tmu6/'n?trbc jvaUcrirtl’^”
- d?cmbcv alten Kómifdjen steiferlid)cnX.cd?ccng4votftgcbad?c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jin 2Ucrdiitfv lefTceta» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Skcinbojcvbatinbic'Kcifcrltdien 5e)t5u bic jein It eifer bûtffengey^^'jj/ OSubeniuimfoitieii. ‘xborbofftunbciitcrber fd?ryc/feiner gebe bereyn / bcr fid? nit vnfd?ui^^3’’^,||i f einer gvfi(ï ben Steifer, bcr welf baf er ein ïóieb vn 0d?inber i jï/itr b*^f gehabter well einem icgflid?en fein 2^lcibvn5arb geben/bannt man bu aaJdAeWattb« leutanben S^leibernbennen mócht / iÖientchcc^m A^mpter betten/' w^^’ g^Jquot;*?**’“«*l’quot; nad?ilrebtcn/forbertcr5ubcn^mpterrt.
Wantier di^f W^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©einen Käbtcn/bcrcn rabt er pßegtgab er jey t fteh $u bebenden/
ne» «dût? boxiez», ßetneht vnbebad?c von ben treff liehen greifen ebliegenben fachen bef A^ jeben Keichs müßten reben vnb frmeymmg lagen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^„^
'XVenn bie loänbcl von 15aiiwern vnb ijürgcrn/ vnb bcrgleichen ®^„gt; waren / fobaö Keeht antraffen / fragt er allein bie verffenbigen ber T^e^Pt” berebtenKabtö. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j/
TVoc^ aber Kriegflcufft betraff/bett er bcr alten genietten S^wlt;3P% fo wegcvnbfîege/ vnbgelcgcnbeicberCanbc wnften/ erfahren im rcn/ allein Kabt / vnb 5uvoran fragt er bie fo alt i^iftonen vnb (DeflncH''’ ten/wae bte alten lOanptleut/ Korner vnb Zu^Unber / tOerrn vnb ióvp^^ folchen vnb bcrgleichen tOenbelngethan betten.
©chuff vnb bott/ baf ein jegtlicher bembae er Bunb auf wartete/ Pf^' S^riegömann bett ein befonbere ©ach / bcrgleichen ein ©chreiber/ bad et dn richtet» folee. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^
3lt gar feiffigfcincr ©achen gewefenbar in niemanb letchen vnbafl|lt;J^ mögen /wann fiche einer fchon vnber flunb/ ab halb cre vermerdet/ m’t etw* nig wav/muft er geffrafft werben- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
«fcMiibri craufS I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wenn erwoicibanprlcut/KcnntnKiffer/vnbanbcreSlmvtlctitatifTquot;/'
kiu^^ quot;quot;^ ”f ” men/fb fehrieber jren namen auff/ fandeteineganQc (5cmcin / hieltP^^^?^ - T o’cf für fragt vmbher/vnb ermanet bae Tolcf / ob einer vbcle von ^tt e^ , wöfte/folt fold^eglÄuUid? an vygen. î?och wenn einer auÔ^ einen folr erß mit bcr JOaur bejalen. ©agt/ ee wer ein fpottltch bing/ baf baß fe»**5 . gefchchen folt mit ben Óauptlcuten / benen Canb vnb Cent/ Cetb / ^^^Ä wnt/bcr(i?cnfd?en/bcfvblenwörben/foe6 bicChtifîcn mitfrenpfaff^’^F”^^ tenjuthun. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»,
2Hter6Mttfhincr»»c ibtcfcr brand)btc pricffcrfchafft $ucrwcblen/ilîicçunbbcy vnß3‘’[..
sangen/wirbt nicht ein tötle mehr barvon óffenrlict? gerne Ibf'/wicwdlPrA an$cygennochtnbcn alten ^uchFammern/ S5rtcffenvnbbcrglcid?en0^‘^!J^ ten/ gnug vorhanben ift / vnnb auch gute vrbunbt vnb jeugbnuf noch b««^ tage gibt bcr Weibbifchoff mit feinem fragen / foer weiht / vnb jeugFaw’c gcrt/fvagnSuntdignitluntiufti f Sheree iff niemanbtba/berba recht gebe.-tfr left bie 0}fcntlid? bóf gefchrey habe/vngeübtfunge Ceut/btej»»’’^. nicht nöije (cy n ^u Feiner anbern ©ad? tilgen/ von inen felbfï/ vngeforbetf t ben (V?cnfehen/von (Bott/wiber bie orbnung/wiber lóblichen brauch ’^**amp;’f a fahren/vnb bef glaubcnö/lauffen §u hanffen weif/wie bau fehncibet/ H^^j,jgt; weihet!/ fd?miercn vnb óltrcncfen/Wirbt aber einer verworffeney let er ÿ)l^^ gen Kom / verklagt jm / aUbamachenß 511 prieflem Äf^fcltreibcr/Kod?/ v«^ aller vntüchtigllen/fo'^eutfchlanb vnwirbig fci?Agt/vnb bie von bem 3Uat» jagt vnb vertriben fnb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^^
ibie heyligen (Beifllichen’VAfter / nicht on große fchmach / vnehr vnb ja bctibcr fromm enbieaud?barburd?verad)t wcrbcnvonwcld?c6 wegen nti’t vnehrlichcß vnb fchmach wort/bcr name pfaff worben iff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. .^
Îbercinômuf feyn/eintweber bte heiligen (BcillltchcnT)Ätfcr halten^ K vom (Blaubcn/ finb mit jnen fclbfl nicht wol bran / ober treiben îgt;lt;î^ Ô^^P®^ù Furgweil auf ben gemeinen äoann/balten anber vor Harremlbaß get ben (^cijfer an/ anbein(BefangFennetmanben Tgt;ogel/an ber ^r^f
-ocr page 487-55,,,^ M^$^Mlt;Çlt;ft amp;n’ûti. CCXVII
Webki? ^’^*^“® ^^^f)^^ bdt fdbfl ob feinem Do lef / vnb ewefte/petruß tjï petits wtóffr/ et* ^‘‘(bZ^l^^’^^^h^ Ötmon / 3cb fprc± fepter bev lÜibercbvï|ï/bevvfd?ct gewnlttg^/ wo« reviert.
^ ^dgt; comme wibev nn Steifer 2Heg4nbrom.
^cn feinem ©otte^benft
S^wonbett/bdf erm feineÄwcbenntcbCögrtb / nicht einen t^eU ^^mit b ^^^^’^^^ ©pmcWerfti befpoeten:^»^ Pflt;*ffw vn ^ifeboff fagt ^'^^«n* ^^^ '^ '*^® ^^^ ^^® ®^^^ '’”^ ®‘’^ ^^^ tOeyligen / fo fte nichtß be;-
'^’'lgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^brifïnm alß Cote geehrt / »nb fm ein 2lt;ird)en wóUenbmiwen/ afeKanöer lt;^ve
‘’^netrte y^7^‘'^*^lt;*^ jnfórCBotCrtUentbnlbenim Kómifchen Xeid^bidt vnb CHf^um. ^‘’«cnfiitfR ^*^ ^^ wnrein niter brauch vnb gefchriben Kecht/barber Steifer quot;^^ bcm gt;3^*^*^ burfft nuffwerffen/beruffen vnb au^fchreiben/er wer benn vor ^‘'8^udv:?^^^‘^^” ^^btvnb Regiment angenommen vnb befîâtigt/vnb in
SboA k *'’**^ ^^S’fï^^ ^lt;*^vntóbtiiehen èótter/gefchriben worben.
^^^ ^‘^ 5«geben/balein /egflicher/werbanur gewole bat/fid? $um ®lt;beuw ^®^**“^^’’ ^^^^^*^*^ mögen/Dn ba bie Cbrifïen ein gemein t?auf vnb S^S^ntê x^^^”’^’^^^^^^^ jufammen famen / beflagten fich bef bie ©ubclfóch ^^•^ Keif 1r ^‘^.^^^S^ttbcr/brachtê fwr vnjeygten an biefdbige ©emein wer/r. S^Rftlt f ^ rd?vtcb berwiber/ eö were beffer baf (ßott an bifem ort/ es fey in was P‘^‘^M«rtt''^^s^^ '^ Scebret wórbe/benn baf folch ort ben À«d?enfûliern vnnb *^’’fubvtt ? b®^^'^^ff^''”ÿ^’ -^fFt*gt;«^ bief fchryeer/ wenn er einen fîrafft/ ’quot;’^^Robrtß ‘'^fam:IViltu vo einem anbern leyben bas bu einem anberntbujt:’ ’^«n vo^ ’s^^ bir/wie bu anbern mitfebreff/anch bergleichen mitfabre tlOettó ’'*’^iöft*^ ^btiflengcbórt/vnb eben gemereft/ lief burch einen gefchwor/ ^“Wlt» - 'gt;»b^üttel/wenner «nenjfrafft/aufmffénbijen Öpr«ch:ïE)n5 *^’’^cth ƒ *1! *”^*^ lt;***b«rn vertragen feyn/ vnb bir nicht gefehebe/bae tbn einem ^^Ombt ’^’^^‘ Dnb biefe Üebr gef cl jm (b wol / baf er f e binfort für feinen Rtn/Pnftk’’^^'^**^^^*’^^**^^^”^”^^*^^^^P^*^^*^^*’'^^l^ '’”^ 2^irchen/uan^bem ïnembertKiBtba» ^’^^‘ïttte ^^X^^»/©âUn/Kabtôjïuben/vnbbergleichengemeinenlt;5ebcuwen/ ®^f^^ ö^oiatur. ^^t / alV^«^^*^’ ^”^ ^’^*^ war bae tfï bas bóch(ïe ©ottee ® ebott / baf in ƒ m alle S^^otfon! ? ^^'^ßthtigf eit vnb 'ÏTugenb/ befchleuft/ welchem wir mitallem feif *‘Wilt;ïe T?”^®^^**^ fdïb wiranberf (Dotted bef ^fUmâchtigen Kinber / vnb ^^^wUji ^’*^d)Crt/vnb werben vmbbie vntóbligfcit vnnb ©ottbeit/ fo móp ^^*^0 vnb^^’’^^^’^ ”®^ ^^^ ^^’^ vnfern bebenefen/ benin bem liegt vnferó lt;5latr/ ’^^’^Vïcchff ^^^^‘^^ ^‘^botö IVeifbeit vnb lOauptjïóef/2)af bu nicht tbnfï bei; ^^'^hen A^^^^*’^^^”^^^^ ^^ ^^’ '’^” ^*^ *^*^^ Icyben/fonber vertragen wilfl feyn» ItcbcQt^P'^*’^ belc/vnbim nachgebet/ ber iff vber alle 2gt;-£ifcrlid?e vnb Welt; ^® lt;*« ®«t r^ '’*'^ Xecht/wie fte gênant ftnb/Canbeorbnung vn Canbebott/ P^^fobE ^J3^”b vnnb Sitten C ab JOoratiud ber poet vnb 2lrifïoteleóber ßrilocrx ÿ^^^w9^^'’^‘^S^ben6feyn/vngarnichtdgutdfchAffen.Dnmanbat *^lt;*»aofft^ pj*’/®^gt;f^l*^lt;*^'gt;«vWlt;ltUSlt;*^/ 13âpf^licher vnb 2ieiferltchcr/fo *^^lt;^1101 ?'^*’benfchulenlift/vnfofchwerfcynCberanbngefchweigichgt;baf C^Kxvolp'^^^^^3/”^^”^^”b verffeben fan / benn gar wenig/welche bennoch *^^^t Vonti ^^^ ^^^^ bnben^bermaffen leben/ baf fnen meniglich fetnb iff / vbeb '”’^ mlt;ft i ^K*'Slt;relt;htigfeit wegen / vnb mehr benn ein gemcincô Sprichwort S^^cbttcm?^ b “^ iff / (loan fprichtgern: 5gt;ic3wriffcnbiebófcnCbriffen.3e fünfen 6öfeC^rt#
55F^^brter,Dicl ^rieffwenig (Screchtigfeit. Dub Reifer 2llc van; ß^- .
?W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ran bie Sache fomme/licf einem Schreibet/ fb ein falfchen ÎSÂÎ05Â
’'’^.ïinoct'H kr*^ ^^*^*^/ bamit er nimmer fchreiben mócht / bie^lachf aber an Bevaefnaffc-
^crol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^*^^’^*‘^^^*’ bar ju in bad elenb.
^•*^tftm»b^ y\^*^^^ feinen gebcimeffen ibiener Deturium ‘S^burinum am f^’'*Si6t’^ V**”^**^ ffcllen vnb binbcn / vnb mitKauch erffiefen/mit bie; ''^‘^l’Â: i^jf^*^^J“^Cbaô iff ber tOerren gnab)verfaufft/foltim Kauch ver; Ï^’hbtô betr/ ^‘'^ ^^ auf/wie er ein gar gnebigen iOerren vnb 2^cifcr an 2He;
/W5erbegert/befwórb ergewÀrt/befbalbê wurbjmvilgefd^encft/
o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam
-ocr page 488-© rte rtntgt;«v ^«(0 0o^lt;»ttw'e ^duettetW/ nbsp;nbsp;nbsp;^
«4mvîl©d)cncfungvnblt;54bccytt/wlt;nnctncvctwlt;î6 4ttbcn21dflt;5^^^^Jf/ W4ô von jm haben woU/fo Ueffev vnbam jn btfem'Vetnno/ bcvfelbt£t^*^,(gt;K verhief hic Sache wer rtchttg / bette tem not/ er weite mttbem ^veif^ ^^^jjid banblen/werfchon an^^etragen/richtig vnb fd?lcct}t/WïewolcrvnP^L^^|D nichtó an ben 2lt;etfcr bracht / ^arumt ba ber Reifer folcheerfub*^ r*^^^ wie ich fc^wnb ange$eygt hab.
'5ïenï)fn^nf3(51f«tftt.
QKffanbfr btfauBt muttviUlgt^ita^ kul.
S bev Ärieg^otbnungvMb gtidjc (fo wir gat f eine rntbt hab'” ?A
iÖergleichen einen knecht / fo ein Wagner war / barumb baf er eirt ^,^g!
ten Weib bae f re bette genommen mit gewalt/vr laubt er/vetbott f m vberantwortet fn bem alten Weib / gab /n fr vor fren leibeignen baffclbige mit feinem Oanbwerd nebren.Vnb ba folcheebifee bróbernmiffiel/vnb woltenvielbarumbreben/erfd^redet erfiemitr«' ^ Worten / vberrebet fte baf fie ee gefehehen lieffen / hinfurtan ftill Sach nicht mehr rurcten / Ï)och bette er großen ßeif mit ben Knechte« verfeben würben / fchauwet eben barauff baf fnen fr Ziffer«ng viW^ trcuwlichÿu rechter weil vnb $eyt gegeben vnb befalt wurb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^ areranber wie frön» nbsp;nbsp;nbsp;4bb ein t^aupfmann burch Tinang (wie wire fegunb auch fehlet gewp^ Kfuwe/jauptUtttfle halben;) einen Knechtbetriegen wolt/mufter iOar vnbben Kopff Krafft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dietaUe Krieger reich/fagt/ 3lrmut were ein iOur/brecht nichts/voraup Knechten/gute/vnb were ein fchenbtlich vnbillich bing/baf bie fr Äeib tJV ^ ben/-ïfbrvnb (But/tag vnnbnacht/inhältvnb big/für einengcuiet«e^^^j fegeen/fór anbere fo babcimen blichen/vn guten mut betten/fich iragee«/^ wü^tenarmfeyn/nichtö baben/vnbbettlenfolten.
'5onfftiwm^vtifavnïgt;ï)cm^ónf3W» i
aiermNriir^ciM» ^(Ktaver^em bengrogtnachttglïenbcr perfter2lt;ónig/fobenalK‘'^ fcaouperpff. nbsp;nbsp;^1 ttgflenvn reiche|ïen2lóntg ZrtabanumnntaUen feinem (Befm^^W ^^gen / bas Keich von partbenin perfien bradât bette / hater vber bunbert vn^wen^iS tanfenb per (ter barnibgelegt / mit ben perfiernirt’J^^,ti fen lehren vnbbójllid?emprachtbaó2lt;rieg^fpielgebalten/mitfolchlt;^*^5
ï)rey bunbert Ü^lephantenauffbenen pafreyen vnb felbigen Schüfen vnb (Befcho^ waren finbbcn perfiem in biefeiu^^^^^j^d nommen worben / vnb jwey bunbert in ber Schlacht vmbbomen vnb lt;tr
Vergleichen taufenb TV^gen fo mit fd^arpffen Sengfen ren /feyn auch ben perfiem genommen / vnb bie Reiche jdanb vnb flAtt/ fo$wiflt;henben$weyen'Waffern/bem'^ygri vnbXlrupbrarcö^^ Ljjjii 2lt;ónig ^vtaycry C6 verberet bett/feinb erlebigt vnb wiber ey ngenow^quot; jm Kómifchen Keich vnb 2^eifcrtbumh bracht worben-X^nb bie weil bien ^^^rî)/ 2li5jfgang ber Sonnen in Elften ben britten tbeil ber TTclt gebnnbei ^^jjo brachenbie ‘^entfd)cn auff/fielen vber bie Kómifchen (Breng vber nbsp;nbsp;^rÿ»
irlt;ii(fffgt;cn fatkn ins Vnb ^onauw in bas Kómifd? Keich / ïÖaó Kriege volcf fo an Âômife^eOîeige flab lag/ griffen fie an/ vnb erfchlugen fie /burchjogen barnach StÄtt vnb ÏÖórffer/ plunbcrtcn vn verwufleten bie Canb $wifchen be ^j^j» vnb tOifpanien/ (Ballien/ fegunbTränenreich genannt Zvnnb licnÇbaôtflfcgunblVelfchem Canbe/^eyern/vnb Schwaben/ ^ , Ù^n^^ anbie ÏÖonauw)obbem t0al^.$gt;aber Ketfer Tlle^anbcr^u
2lt;eiferlichenStattbamabi^ofhielt/burch Schritftvertónbtifr^*^ jp^dH^
-ocr page 489-ft0«9lt;tt5lMlt;Slt;ttßdfeWt CGXVIH
’erriebtaUe 0ad?en in3lßen/bepgtbielt;5rengebeß Kómifdjen
^fm anS *^^ ^^^ weitab ber quot;Waffer ‘^ygris vnb ^upbrates/vnb brad) anff mie fcbeitx'i*^*^^^^/^y^^”*^^ 3lt;»*^3ro|Ïèr rólïnng vnb maebtbef gang Komi^z
r^evaU u '^^^^^^^i^'^^wtfeben/bellellt vnb führe mit im bic bellen ©ebûgen/ ^deba/P ^^^^»wbergangeniVelt/ auffcrbalb vn innerbolbbef Kómifeben ‘'wffb ''*^’’^/^rmcrter/-ófbrener/partben/perfter/vnb ivoren/(aumpe fd) wvM?'^^®**’^^'^**”* ^^^^^^S^*’ Kom / aUba warb er vonmennigtlieb / revz M) b ^‘2^*”^*’ '^ eblctt vnb vncblcn / mie großen freuben empfangen / fnï)^ ey n W«««» (rmmp^in* Stoflè ^ ^'^^wfd?en iOauptlcnt eber bie 5einb gcfcblagen bete) gewonbeit / mie
^•^»nX ^'^‘^^”5 / **^ iOcrb(ïmonae / am fönß^ vnb jwengigllen tag/erjelet alk
^ X^^^*^^’'^'’^^^^^^^^^^ Kabe wasergebanbelt vnbaufgcrid)tct bete Stoife”^®?’*^^*^ ^^” Konig von perßa/naeb bcm gicng er ^« fuß gen lOof mie ^iïTi ^^^’Sen Ü?bven / ber gang Kómifd? Kabc / bas gange Kegiment/aU ^«hber '’*^i^ ®^fd)lcd)e / alles Void / trat im bmben nad) / flunben aUentbak ^dn/ *^^‘’/'’’^renallclt;5al]èttgcllccftvollvottIVetbernvnaud)iungenKim \ b«tib ^S^’’Wlt;«bcn©iegswagenvieriOclffantctt/vnbwarbanßfbentJew V totvr n^f^**’S^*^*^**S^’*/^^^fl^”^quot;**’^^*** vicrflunben nid)t außr bie -i^rbe/ S^nberUk ^^*'^^^”’^^^^^^^^’^'’”^’^^‘^ijlgenefen / wennberKeifer2He^z
‘ï5on ïgt;f n ù’iKûf'fn mb fonem Xob.
Wf » x ^'I**’*‘’ll«}ob «/ Ärffa 3Ult;glt;mb«r/mft lOtccsÏMfft dn ben Xbnn/ ®0h ff ^^'^ ’”^ iebermann bas ©eleytanlf breißlg (lOeil / bas war gar ein fer Wfl?^^3lt;P^*^llt;3bcm Kómtjeben Keid) wibcr bie ‘^eutf^en/vnb ber KePz
'”»^ rifh^^®^^ C^Oainganben Kbein mit allem Volet tommcn/bcflelltallba
**^llt;ô$n/lb 511 fold)em Krieg notwar/mad)t am crfîcn aUba mit ïKevantii osrftef»* ’^WtJ?’* ^‘‘^^ bróden vber ben Kbein/ ba wolte er alles Void mit einanber ^ ^'quot; ^l»'“* ^‘'^ Ptóiïbe^’^^’’*^*^‘^lt;“^Rb^*’betten bas (Ballier Xianb/iegttnb5»^*»«dreid)/ge'/ ^'^ “quot;-’ quot;^^t^ ^^^^^^^^/quot;^^^^^ fdon ab vnb wibcr beim vber benKbein gezogen»
^^’teba • ^''’^‘^ Meijer 3lle^anberbifem Krieg oblag vnb nad)bad?t/ waren ‘’^bvia ?u *^*^^**lt;^agimtni/ ber iungen Krieger lOauptman/bie Kned)t anff# '’‘hbbi^ A ^’^ ?*^‘’f^” verbeiß von (^Oajoimino/erwürgten in bem ^lufflauff dOdniM, ^^''^’’^^*^‘^’^' gleden Öigtling genannt /mitfampt feiner (gutter ïtteMiiCev ju ®i3^ ^db, u^benKeilèr 3le^anbrum/tlagte ob ber dOutter/fewer ein boß Barg W^wt^w^t.
^deb 0 ^^^^*^f**^ '^ -^ 1*^^ P^ ein alt Weib regieren / vnb ijl 2lleyanber am hst/fik^^^^breygebeniar/nettntag/bfftgelebtoneinsbreifltgiar/brcy^^Oo^
‘2?onï»fn Sänften.
^^'^ ^ttgcttC0 bcr gcUbvecfl CbnjÏltcb Clt;b«r nad? ben ^wclj Âriaene». CJ Vhb ?“^^ ^'^^‘^^^' ‘^ **^ S^’^fr^'^ ebven / 4»^ von ben t?cy ben von feiner Ännft ^’^'^'gt;nb it S”^ wegen/gebAUen worben/ 3n baben 511 Óof gefórbert bic ^ib ^’»^‘^‘toebx ^*^^*^^'’^^ vonjmben CbrlflUcben(5Uubengebóret/^rb^t ju ^‘^«ii^ p'^^Ü^'^ gefdgt;ribcn/vnb vil 5«bórer vnb Void’sgebnbe.ïDte Keiferin 3*^brte(?h •« ^'f itt^ wir genuin tiodnn/ ^sfnbrtneb vnber/nvil nnberegar Ï^®fF%u^ « ^’^S^wefen/0emtan«6 ein priefîer jn 2tntioebilt;ï/^«ryllu6 ^i^z
binn i»^3lrrtbien/i0eracle46 Kifd^off^n^Hevanbrin/obgenanncer PPoiitue/ 3iili.u6 3lfricnnuó/ vnb viel anbere mebr/ bie viel ^^^[Vf
^^r Kud^er binber in verlaßen bab^n/beren teins
mebr vorbrtnben
-O o tiq
-ocr page 490-Sae dttber ^«(S So^trtttttw ?i(««ttttw7 Q^oii tmi i'iink'ßaupfntanii Nfer Vanï'/viib ten @t'’' (enpaffawvnoOfen.
2tm4l6 tfltn »nferm fianb Xómtfd?cv Canböbauptman
JultuôpbUtppuô /juKab vnber IVkngcbovctt/fonlt;i^bgt;j^^7jx() steifer worben ijï/brtt bk ©Mtr vor ^oigeretbuvn / Bur^ f S nnnnt:/prt(|a«wgcbcifren/üonbcnbrcyengroffenquot;W4ffct-n/fortllb45Up*^^g(, Bommlt;n/obcvvonbcmlt;5cUgcr bcvrïtbcrUnbtfcbctt‘Ïciitfcbcnl3lt;ïtblt;ï»’Lj|, nrtnnt/ bic bnfclbfï von ben Kómern bcfïclU wiber bic öbevUnbergeUOTj)^ ÏJergIdeben ftnb ctltfb.bk wollen brt^ bk 0kgBlt;mpfflt;i; vomKbew V”^ir« Xinnb/ |elt;5tIVeflpbnlengefj5bw/vonben7Vowernanbk Sbonnowlnl^^^^j gefcQt/feyen worben /Donfm/fol bk ©ente Sy Cambria, je^unb ^fen/bk t?4upt|fntc ber Dngern ben rïnmen/bnben.Öolcbö b^t nbsp;nbsp;nbsp;S/jitf
Johannes © enbiue/Steifer lieber (V^Aiefîne po et vnb lOï||orknfcb‘^^‘'’* großer (Wntbematkne»
©ieKaffriießWm^.
IMP. SEV. ALEXAND. AVG. VICTORIA. AVG. ÏJrtÓtfï’
Äetfer ©eneruó ^He^anber von (Bott erweblt/©kg beß 2^ey fcv0’
IMP. ALEXAND. AVGVSTVS MARS VLTOR.
Helfer ^Hevanber von (Bott er web let/(Pnrebnetjl lt;Bottbe^2^*^lt;^3^ Xeeber.
IMP. ALEXANDER PIVS AVGVSTVS MARS VICTOR.
2lt;etfer2He5jrtnber ber (Bottefórcbtlg von (Bott erwebU/ (Bott be^^*^'^ ^berwinber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p ß
IMP. C. M. AVRELIVS SEV. ALEXANDER AVG. P. M.
VI. COS. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^Z
^berßer ^clbtbnwpcmnnn vnb Telfer / GOnreue ©ewerne
von (Bott erweblet/allerbócbfïer ^«pfï/ tOaubb^ber ber (Bentetn jw^t fe®quot; nml/^ «rgermeißer jum nnbern wal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j,
IMPERATOR SEV. ALEXANDER AVG. P. M. TR. P. Vît
2lt;eifer©eueru63lle5?rtnbervo(Bott erweblt/nllerbócbffer^^ïpP^.!. bnber ber ©cm ein ftbenmnl/^urgermeißer jibe m«l/*Üntter be^*Vlt;ïked»
IMPERATOR M. AVR. SEV. ALEXANDER S. C.
Xeifer GOnrcuó^lureUuó ©cueruó Zleynnbcr/bcfct^loffentni ?U^^* a.
IMP. SEV. ALEXANDER AVG. COS. III. P. P. P. M. TR. ?•
2^etfer ©eueruó2Hevanber von ©ott geweibet/^nrgermeifter^n”’/^^ ten mal/quot;Vatter beß Vatterlanbö/allerbóeb^cr ^apf{/Danbblt;*belt;^^^* mein ^um achten mal.
^atimm«^ ter fvcßtH'iib jWf ni^igfe Äef fer/wie ei' ei” harter grober 5gt;rr gewefen ip/vnb wie er ^m Xeh fertbumb bommen.
Dlinô GOaviminue t|ltnbem£anb ‘(Tbracten/barinn Cvn|ï4««^^{ bgt/jeçtblein'ô^ûrcfey/geborn/fein vateer GOicca ein ©otlAn^t/^,^r^ Q^3benbwrgen/fcinG0utter2lbaba/cin2llanberinaii^rotenXe«^^’. z^^j œîarimiwua einÄd |len war er ein lOirt vnb ©ebâfer/einô großen ßaref en vngUubigen^^’ v^(jj waÄ‘*^®*^^f” ^*” ©priebwortwarb / wen man einen vberlang vnb groß woltf^eUew^„ Simi«! «Hnti^ man: 2gt;er23«nbfcb«cb ober iOoknGOavimini / von feiner groß vnße^quot; ^.Jof fd)ii4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam jnÄeifer ©euerne $n eim vrabantê anff/Keifer Caracalla i^^^J^^upf''
-ocr page 491-„ ^ön^cn^omifcgcnßetfcw. CCXIX I’w^nS?” ’*l’‘ï W« 2^n€lt;bt/2^«ifev2Hcj;4nba* ftçc j» vbcr bic fongm 'Krieg (I ^’^® Ktinirtcbt er jn pn juw febaben/ ju einem oberff en tónnpemann «U ’»«5fcb^%^^^^''''’”^*1^^*^S*”*^*^“® lt;t«wilbev/S*^^^^*^/3‘^lt;»wU(bervnbblt;w ^ernffA ^^’^^^‘^''’^^^^^ '^ gnr »nverfïenbig vnb vngefebieft ju friebUd^en vnb quot;’^dfeb ï^^^^^r^^^^’factoen/Bunbt niebtö benn tviegen / but ein imgefdMifcn beu* Wct^-®*^*^^’‘^/‘’^^ö fein (ïOûttçnnjeygc/gebnbt/vnb i(l|mbiegrobbetc vnb •^«ïhh ff'^ **“^^ ^^» 3tugen gefebienen / bod? tft cv etn guter verwehrter Àrteg^* ^ ^^**^ steifer but mehr ben Àneebcen ©dtö geben / bnrmit er |m ^’’^tl « ®^”?’^^^3'*»ïgt; treuw mnebt/mitfebnnefung verebvte/er wug nuffanber ”‘'(b© Ï*^!^^®/*^^^”^*^ ’^td^törti.fV obö red?tobcrvnrcdgt;t were /tmebtet nur Hb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kneebten ju geben bette / wur geinig / ri^ tng vnb nnebt/
Ün ntiber Cent ©ut gnr fcbv.
’’‘•^Bl^’* ^'“’‘^^enfïeUct er beimlid? nnd? / Uc^ fiebureb verräbterey bnrgeben/ ï7ï(irimi»i©«i(|, S'^r nis ^’^ '^”^ vwbbringen/joeb jr © ut ey n/bnrumb bn^ er ein lauwer / eine5 j'^erm ^'^^ ^ S^i^tngenö vnb fcblecbtend berrommen wna / mey net er würbe von ^rbidtp^^*^*'^^'^^^^*^^^^'^*^^ ’‘’^^‘^^”^’^^^^^ furdjtfetnvnnbelicbd gemót/ Seiferth *^®^^*^ ^ vnbbunb jmeniemnnbt nu|j bem ßnnreben/ er mod?te bus
^bcbJ x?^’’’‘^^bebnlten/bnnn mie (ïreng vnbultergrauwfamtcic tbct nUe Wanminus teut«t# ^'h tev i i ^”^^quot; nnmbntfeigen ©eburt waren/vorn J^of/litt keinen vermebr// ^“‘ ^^^* ‘’‘’quot;’‘^-s ^^^^ ^”’ ^”^ feiner angebomer Cnnbó art nad? / nm (V?orbt vnb im anariminus (m ^^burA^^^ ^‘^’^f'^’ltlt;^’en ^lucö/bat rnebr ben vier taufenb (^Oenfeben beim# W«ocr, «)Vcrróbtevey vnverbórter faebvmbbringen laffen,
’^lt;b^*^ ^'^P^ev befc^ter alle mit Leuten bic grob vnb raueb/tag vnb nad?t ^ie»tix^^‘”^*’/'*wb/mgar gleich waren /biefelbcn biefebunben vnb fd?abten ‘'^^)toX ‘‘^^^***’^tt/brachten bic Äeutvmb baö j re / brach ten ©clt au ff/es war ^®^at^*^ V^‘^'^‘^^’f ' ^'er bareid? war ber mu|ïtc bcrbalten/ vn ganç arm werben. ^^8llt;ich”nicht ficher/ noch ^enb/ ©pittal/ trüber febaffe / vnb caïciviminns c-tMUi! ’HuPfah^'\Pf‘^ünb/©clt vnb©ut/foaurf ben armen (V?anngefïifftet waren/ ^‘ ^lt;«1»«» vhhö
'''““lt;«igt;c,„2^HféP„„bp.i„c„2lmptUuKnB.crt«n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«*lt;^
'^'’‘'‘3^’^ Keifer von flunbanC fo fie ju bcm Keich erforbert ober auffge* wS 'gÏJ^^*’) febrieben fie folche bem Kómifdicn Kabt vnb Kegiment/be* ^^nfoM Æ^*^ Kabt folche wolt annemmen vnb beffótigen / Ïgt;aö Kegimenc 3lb(i^‘®*‘^tgt;nb0ebrtfftbemKetferinaUeKetcbd£anbvnbKcich6({Att/ **^t bcߥ”^*”“® ^“^^ ^^ benógen an ber Knecht ©un|ï vnb Wabl/vnb ver» ^^’^tiü/S;^3‘*^^”f® ^^^^^f’?^’”3’’“^ verwilligung/ifï von bem Kómifeben ^^‘’^»Q/babureb fein anviebten vnb fd?clcung Keifer 3Hcvanber er* '’'‘’«’«tb/cvwebletworbcn.
'^on engiflcf br^ SXômifcÇett SXrt^z mb Wie bue? öro^mdf^tioe Xetfert^umb bifer jepr /eberman feil war.
^^*^^^” ”^’^^ imbrauch/ Iteberltcb onalle bebadit/tm^luffrubo ^b«tt ^^*^ ^” machen/ vnb gleich mit foleber vnbefunnenbeit wiber abjn* Mb^^i^^^^^^wm vnbKómifeb Keieb febwebt/ wie ein ©piel vnb ©chlag# ’^^^tvn^ ^®Z*^ Cófften/ waectnem jeglichen / er wer wie er wolte/von einer ^^^fûta 1 ^^‘*’mten©cburt/nemlicbîocr bureb Krieg auffge(licgen was/ ÿ^hottSIx®* ^'' Mben / mócht barnach greiffen vnb ft ellen/ ein jcgBlicber/nie* ^^^'■cibef o ^^^^^*^^lt;*0^” / *^^^ foleber bóbe (tebauffjubeumen. ©chafer/ If* ?,^^’^eiber / ©d?af bitten/ Küwbftten/ ©euwbitten / ©d?mibt/ ^quot;Jttiolcbcmbócblïengcwalt erbebt.
^^’'^^ ^^” Weiblein ber weg jubiefer groffen ebr nicht verfpewt vnb ' !’'^’5udtcnficaucbauff/ vnbbcbicltcnfjclcngermitbcn zehnen benn jebet*
-ocr page 492-^cbcvmangcmcyntbctt/waó Berner niebrbem nidn bae^tOaulnAcb gelegeert freyen (Sut jîûnete/ rtneb folebcv^beut rtuffgtenge /abbenn nbsp;nbsp;ùdi
vnb (îrtrteîrt6/egl:lid?ert(V?ertfd?ertbegîengtjï/gvirtrteejtrtrtUwegtrteb‘^ô‘* etnemanber«.
»«np ventes Wen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^ottweldjeß wegen wrtv ƒ eb er mart gar ßeifftg / fern (Deburr/baß^M.^
fc^en Geburt »eil ßc ©turtb vrtb^ng/brtrirtrtert er geboren war ju verlieben vnb ju wiire»/^^^^wti im fc^ wäg gwefe». |j^ fj ^j,^ befonber nnffmerefen nuff fetne ÎTr Aum / ße weren gleich wU F ^J^m' Betner veracht auch gar fehUchte vrtbnarrAchte béng fojm $u b^nbenS**”^ fiirBamenvnbgefchabtn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u
ÏDte'Warfager/(VDund? vnb pfaffen/ fOanbfchauwer/ Dogelfe^*^™» ferguefer/Bónfftiger bing ver|ienbïg4©fernfebcr / vnbberglctchc*’^^^' vinb Xabt vnb3lu^legunggefragtwurben/ barmit ncba6 ®lt;l^ fenbrechtert/ma^fenlrblnggargro^/ vnb bte Xieut gar ju Harren. nemur etwanetn 2lbler/etn 2trn/ober bergletchen ^ogelßabem itch empfangen /ehrlich gefegt/jm ein rote Kleib gefchenef t/ein t'ôtes^^jjon* ' lein geborn warb/ vnb bergleichen lächerliche vermeinte narrenweip ^^Jl^i gefebr gefchach/ober nur ein Bleinö lüinbleln vber Ötoef vber ©tnubw^^ wie es wolte/glucflid) anwebete vnbbließ / fo fchluglmber narr ftligt;l^^’ttftlt;f im tOergen auff/ gab fm felbfi ein trofi / weit mit bem 2^opff binburch / vg^p würbe noch^^cifer werben/ ‘Vnb biefe tborechte boffnung vn /iappenw* P führet manchen/bracht manchen vmbÄeib vnb Ceben/^hr vnb ©ut’ nbsp;nbsp;æ
Etlichen gar wenigen gericht je jujey ten folcher wohn/ würben nung vnb begerngewÄrr/boch nicht one fchaben vnb große gefehtlilt;^^^’
‘2?ontgt;fn2:f«ffcÇfn.
Olchcrobgefchribcncr maß ifi auch 2lt;ciferlt;i?avtminuöartb4ßJ^pli: r^^^eich Bommen/ba hat ßeb mitbertîrelîtichert/an ben Khetu
Bagpalgt/jc ob ben vnber gelegcn/mit ben '^eutfehe etUch JrelbtJwl^^i^ gethan/vnb fmb bte'^Teutfehen mehrmaló obgelegen/vnb nit mit wenig^’^” bennbieKómerabgejogen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j
iTemft^e» werbe« Jjie K6mer betten ße vberleut / barnmb mußten pc auf (DolKe*^^ ^*’ '^”^ ^^^ Kómifeben Keich vber ben Abein in groß ‘eeutfeh lanb weichejquot; lt;nbsp;ji ba alfo 2^cifer (lOa^iminuö ben Xhein|ïram / biefelbige Gegcnb vn ^^a^ mifcheXcich/vonben ÏTeutfehen erlebigt bette/ joch er mit allem ^/ÄLp 2lt;riegßvolcB/ mit allen tOeercu/ju (^Qaing vber bie ^rwefen /angtor *^ jCanb/folgt|m eingroß mächtiganjalÄriegßvolcBnach /nichtaUein^^W Kómifchen Keich/fonbernauch 3lußlAnber/(Bohren/^fchpmer/ perßer/3lrmenier/von 4gt;|ien vnb ©uben/vom enb ba’Welt/warert gen/vnbbamalógar gut wiber bie bloßen‘Ïeutfehen. äöie'ö^eutfehenvett* all /rbing/verßed’ten auch ßch felbßinbenIVäIben vnb (^Oofern/wolt^^^d |nen gelegen würb feyn/von allen örtern auff brechen / vnb bie 5einb vnb vberfaUen. Dub an einem (Doßgefchabc ein harte vnb beßtige^’Jj^jO S^cifetWavimirtuß/ aie ein vnbefunener freybiger mann/reihf m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$''
onartmw«» bleibt cyn / ben ‘îeutfehennach /warbvon jn vmbfehteneBe/vrtb vonbem Pn^j„(t' nmpferüimWo^ £4) lagen/baran blieb er hangen/ were auch erfchlagen worben/2lberbteA ,ti tan3«n. Bamenlmjuhölff mitben Öchugen/ber ßebamale vberauß vielhef^Jquot;j„ftl» OTauminüBwuem brachten jn barvon» DnnbaU ßch felbß C Keifer (^Oaj^iminuß^ß^^^Ljp groß ÆantfeÇafft er rühmetinbemKrielf/ fo er von bifem Krieg vnbifer Schlacht an ba^J’^^ verwftpet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kegimentgefchrieben hat / fo hater vierzig (lOeil weit vnb breit ber ƒ
iDorßer vnb Rieden verbrannt/biß er vor tieffeber (^oß/vnbgtoir ßernlÜ^lbe/nicht weiter hat Bommen mögen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., ^cijt*
quot;Vrtb ba fich bife fachen vmb ben Khein verheffen / machten ßlt;h i^gt;K fchenvnb IVenbenanch auff/fban bte ^onauw fließen/vnb Barnet» nbsp;nbsp;^(ilt;
äÖonauw in bae Kömifche Keich/ verherten vnb verbrenntene / »^^’^JJJ^d’^
-ocr page 493-*H« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;^«^«rt5?Mc^fttSlt;cw. CCXX
Kómifd) 2lt;ncgjï volet ntifd^lugcn ftd? mtt jnen/ flómtc^ k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^’ï^TX’rtgenbuvgt.
^ ^bet ^a^*^^’^ (ÏO«^ttnmuó innen warb / fdnefet cv ju ben 'ï'cnefd^cn nn
^^®i5 *Biit'^ *^^^’^^ ^'^*”^ 13ottfcbrtlfc / rooit ^rteb mitjn nnfïoffen / verbietjmn
'^’^^ ^^® ^^ bebftrffeen / fngt/ cv weve nneb ein gntev 'Ö^entfebev/vnb
^^bci|^*‘’^^’ bih'ttg.ïötc KbeinUnbevnneb bcv^rcutfcbcnbvrtncb/vcvtrtuffü ^^’ftUft/?**^^’^ ^^*^ ^t^tb/nnmen bne bcgcvn befi Äetfevö nn.'Vnb^ketfev 0Oa9 ‘'^’HX) i^ ^*^ i^^imbcv mit benen an Kbein floffenb gcvid?t wnv / vneft cv mit ’^^'^ Ä ƒ - ^^ ^*^ ï)onanw / vnb binnb inpnnnontam / fo /cQunbbeo quot;X^ngo ^’^lff(a( ***®’^^*^ ^^^’ *^^^*^ bd^t/Banfft aneb vnnb bvnd)t auffbev (Tentfd^en '’’‘^«tbic^”^ ’^^ ^^^ vnfcvn $ey tcnbcv 5vntït5Ó(ifdK .König pßegt 511 tbnnD ^^'^^au p f (‘^^’^ / Bam nlfo in eine gvofle Keiebffatt / bieb ©ivmtuw/ lage an ^'^•iiit ^/'®^”“*^©indringfcyn.‘Vnbnacb bemcónnnIVintevroav/vóffctev 0Min3. ’’^^rthS' ”’**^f / woU auff Biinfftigcn i^cn^cn vnb 5vvding vbcv bic ï)ogt; ^^ 'Ïci ^ '^«utfeben vnbIVenben jteben / btet nn Iinn vnb bvAuwet / cv rooie ®''’'’ftbrt^*’ '^”^^’^”^^’^'^'’*’”^^‘^^^”‘''’''’^^^^^ bic offenen ©cc/bc^witK
‘^onben Sänften.
ÊJf«0(l)bie(tbvi(îotbuvd,âd,t/bolt;igt;blt;it«blt;n3tmci„«H Cbtilimnidjce swab’S“* ?};^^’^***^^^^Pf**if5*’/P*^®fBevvttbpvlt;bigev/'X)ovgebev/©cb«lweïfflt;v naweC^nß«»»
rlt;ime«?k.^^^^*^^^^/^gt;^f^*^M*ï^tticvlicbeninavtevnlaffen/mïtmancbevleygva«# J^tobbingeviebt.
^ebafS^^^^^^^Bgenannten Xgt;vigcncw evfd?nappct / vmbwelcbcó wegen/ab Weibt/cvbicgelcbwcffcnCbviffcnalfo verfolget.
Bültö'^Ïu^e’^^® ^^^^f^^ff gelcbvt/ancbvbcvauf in allen Peybnifeben Knnffen/ ódatnis nifjmtnö f'ifKt^*^^^”*^^*‘^^^*^^’^*^®‘^“^'^Bt’lt;ïfbtnlfo viel tOeyben^um ©lanbcnmlc *'’'’’ ^tmff **^^ '^*^^^^^'^ betteaneb cingvof anfebeitbey ben l5cyben von feiner ^btte*S9^”'' ^^^“^’B Jtti ^^*^ Keifev naebff eilt/ abev (Bott ewett in. ï)ie vnge-? bek/d vnbpfaffen nennen bifc bic feebfte buvebAebcung bev Cbviffem b«iciia f^*^^lt;*^Cbvifflid)clt;5lattbnitall$eytim leiben ffebe/wie alle Öd^vifft
3Vvnbbiequot;n?nvbeitnid?tncib vnb bnffj mad?ctvnbbvccbte.
®fe er be ß Ke iff rf Çum6^ fntfe çt ivmî'f nvik vmbbmmeniff»
^^^^’^ ^'^^^^ fielbao Kviegôvoldin ^(tica (bem anbevn tbeil Alfried fc (ft 4513 ou MS^J'^ e !f/Slt;glt;ttBgt;lt;lFlt;**gt;***/Kwffît^^Blt;^^«*^ô’(gt;Bcv)vonÂâffv(ÏOavimi'/ Wanmiiio» Reifet an ^^^^ ^^”^^*”‘^‘^^*^ '’”? ^ifcal bette bie Ceute bavt gefebunben^/ bett 2^tted)t *'^'*^*’^‘’ wolbienen wôllen/wavb von bcmgemeinen ^ann vnb ben blt;tt^T***^^^^^3^**/ '’^^ ^'‘^ ‘Vvjacbev bicfcv2lnffvubv bie ba (lOaviminnm ^r'^’’^^^*’”^^^^^‘’^^ cinffvcngev/gvauwfamcv/vnbavmbevQigcv^^Oan
6rtd f ^ '^ ^^^’^ ev^nvnt betten/wolten (ieb gleiebgav wagen/ bae Knnb an ben ’ilt;tnicnffi”^^''’‘'^S^^*”‘^^^^^^^ ^”’^”t^^ eblen/ weifett vnb alten Kómev/mie / foaebçig iavawfffm bett / vnb an ff act eines 73uvgevmciy eitt^uvgevmeiffev jn Kombef Keiebs Canb vnb Ketd?ff Atte in
«Ikttf ^^^^*^^^^^’^’”'*^*^ ^*^ ^^^ Kómifeben Kcidjô vnbevwinben /wavb von
*^%*‘^'*’lt;*’^lt;»/ witfampt feinem ©on/ aueb (Borbiangenannt/inbev
H *îts ^^vumsu einemKcifevevwcblct vnb angenommen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tißram.
Reifetlt;Bovbiani/bev*Vattcvvnb©on/genCav# ©orbia.ntswMt WitV ^”k ^^^‘^‘S^ Kcid)ffAtt vnb lOaupcffatt/fdudrcn fve Kottfd^afft Äof«a«3tftßt. Wfie^^^ ^quot;p‘^*^ffßtt gen Kom jum Kabt vn (Bemcin/5cigccn jnalle fad? an/ igt;tno J . ^^/'^wb wie fie 511 bem Keifertbum evfovbevt vnb gezwungen von on 4rtica weven / abev fie wo Iren fold?6 nit annemmen on willen vn wiffen
befKoz
-ocr page 494-©rtörtttblt;r^«(0^o^trtnni6?ï««tt(mi7 j, bc^ 7vómifd?crt Dolcf6. Ï)icfc ^ottfebaffe war mennt^BUd)
^nnnn gern gehöret / vnb bie 13ne|fe würben im Kómt fd?en Kegj*^^-pb^quot;^ 3u(»«8 ^viMnuo. 3nltum©yUnnum/ber5eyt73urgermet|lerber0tnttKom/verUfc*J’^y(tbf wiirbcn bte jwen ©orbinni/ ber TOrtteer vn ber ©onZ vor bem Kóttufw*“'’ ,iv( angenommen/ befl^tigt/ vnb fór rechte regterenbe Kómtfd?eKcif’^‘^^‘^W*^ vnb öffentlich bernffe/ ^umtruQvnbnuf haffj/fomennigtlich S^^^^OeV^^^ (ÏOnvimino bette- tiachmab würben alle X^errÄbter alle îDargebc^' ^‘ meinten vnb geheimen Käht / 2^neehtvnb Wiener(^Oavimini/erwót^S^xjtf cOTaximini 2(iii»flU warb vonber ©emein ©abinue erfehlagen/bcr 3lnwmtvnb
»(« «fc^iasen. nbsp;nbsp;2keifcr6 5» Kom/vnb XJitalianuó lOauptmann ber Knecht fo Kom ^f^j0jjigt;
vnb bef Keiferlid^en tOofe warteten. ^Uep beifftg ©efinb/ bas JZ feiner hertigreit gebolffcn vnb gerahten bett/warb gar aijfgetilgt/W’^’*^^ u^tf* erfchlagen/gefchleilft/inbie heimlichen (Bemachgeworffen/p fembtw’^’^^ man (^Onvimino/bafJ fte jn nennten ben TPu terid?.
Keifi'nfcf'c gt;*571'1 ut-.
IMP. MAXIMINVS PIVS AVG. PAX. AVGVSTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^
Keifer (10avimin«6 (Bottefórchtig/ von (Botterwehlet/KejïöHÖ^*' 5ricb6bejï erwehïten von (Bott.
IMP. MAXIMINVS PIVS AVG. SALVS AVGVSTI S. C. ^^^^
Keifer (Dayiminim ber (Bottófórchtig von (Bott erwehlet/baß i^^^
XtrwebUen von (Bott.
©oxbant / 7,'4ttcr vnb ©on / ber fibrn vnb jwen^’^f*
ÏKemifcfx helfen
ƒ it it) Antonini (Borbiani fey n von benen auß 3lfrica erwchlet/wte f ^!lt;t«3e5eygti|ï/vonbem Kömi|chcn Kegiment/Kahtvnb (Öem^**^ ^^nomen vnb befï^tigt worben/haben ein jar vnb fech^ (ÏOonafre^ft^^ Waximinu» toivbt gcrt Kom nie bommen.’Vnb i jl GOay imtmió vom Kömifd?cn Kabt rÄ^’^ä ^“quot;^ thume cntfe^t/ein^einb ber GOenfehen/ X^erberber be^Kómifchen Hlt;*^^m vnböffentUcherbennt/in2Ichtvnbvber2tchtgethan. 2l-lleX)nbertb^’^^T^ )re6(Bclóbt6/bamit beGOavimino verpflicht / lebig gepelt worben / X^.^, p Kömifdx Kcgimcnt hat etliche / wol bey $wcnt5ig/ tapffere ehrbare;l^^^i)ilt; etwanauch Kurgermeifïerjn Komgewefen warenCbamaUbiehó^Vp ^^^j nach bem Keifer) 511 iOauptlentenerwehlet/bievmbbteörtcrlüelf^^^^^^i-/ beo lofetcn/vnb cinjegtiieher bae feine am befïen jm gefaUen/ben 2^^*(?^f^)56’ bianue 5ugut wiber GOa^iminummittOeercóbrafft vnb aller macht ten.Xlach bem würben in alle KeichflAtt vnbCanbc Krieffanf gefch^*^ n^ib/ fcbermanauffwchre/hólff mit gemeinen Kaht bae Kömifdx ^^‘^|i(lt; ithr vnb (But/retten, ©olche Krieff würben vberalangenommem/^^*^ Wa/imini ^rcunvt (Biinner vnb^ennb/^mptlent/iOauptlent/vnb itble Knecht/ fo tverVencrfc^iagen. tenGOaj^imtnt waren/wurben allefampt erfd?lagen.ïöergleichenG^ “U(r4’ Kilbtnijb/(Bcmähl/0tcin/itrQ/tOolij/^irhódjcr/würben allcnthlt;*l'’^^^^p^ geriffenin ben Kotgeworffen / vnb mit ben^üfftn getrettcn/ fein ^^^^jifft Warinünt'TSiibnuf; Ôtein/ Kupffer/ hol^/ aller (Befchrifft/abgefchabt. iftlich 3lt;tt'wem5^[^j^,4 jttVrof^cn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie hielten / brachen jren (B lauben vnb ÎTrauwen an GOajjimino nicht/JVipc
er für ein offen abgefagter 5einb t nun ernennt / vnb burch bas gauge Ke*”; ^ Keich berufftwar.^ife©tâttvcrricbten/5eygtenanGOa^imirto/glt;î^^^j^^c burch Kottfchafft/bie jenigen fo vorn Kegiment $u ƒ nen wiber (DayP”’’^^ ^i fchicbewaren.î)ie2tbfd?rifftvnb meynungbeßKrieffevom Kómifehe^t^^t: ment aufgangen wiber GOa^iminum/folgt hernach: Kaht vnb ^^^^^^^^^ ©tatt Kom burch bie fronten 5ürfïen vnb Keifer (Borbianoe/ von lichen/freyfamen/wilben ‘(Thier vnb Kummer erlebigt/entbieten mifehen Keichs 3lnwalben/Xianbóhrtuptleuten / (Befd^idren/ (Bepttmt^^^j,;
-ocr page 495-S«
60tt9m^Wflt;Çmfiàflt;Hu CCXXI
gt; àmt”'’‘‘''P'l«'«quot;/Ârt‘9P»lt;’'’P't‘“«’‘ / obem vnb nibevrt 'Waibeln/ l!’'^^Ai:rï*^ ^*’^^^/'’”^ ^^^^” ^rlt;ylt;lât«tt/alUvUy Xcicb|ïâtclt;tt/33uttbitfîâtgt; ?^^*^krta ?^ ^^MF««»/5i^ctlt;n /bürgertvnb'Pc^en/ glûcfvnb bey 1/ fo wir K 5^ toe»*^ ^^ben/aufi guttfï vnb fûvbernu^ ber (Botter haben wire verbient/ Nbin yp^ ®’^lt;^lt;bt5u einem 2^eifcr (Sorbianum/ be^ Kóinifd)en Dolrfó Sim ^tóteenk*/ ‘^^^^ frommen beyligen (Oann / vnb tapffern Kabtófrennb/ ^^^on)mc2/ °^^ wir nicht a lleinfur einen “Zvo mifeben regt erenben 2lt;eiferan^ r ’'‘^Ueb i '^^^ ^” ‘^^^ '’^” (5ottgefanbt / erweblet/ beftAttgtvnb bernfft/ fon^ L hi^J*’^’^^^^tgt;3vwbvnberbrtlt«n5 gemeines nn^enbe^beyUgen Xómt^
.'^/»nitf ^^'^^^bvenbem vbel/vnb jn fîraffen bas /enige grau wfame Äum/ ^^^kn/m'?^^ ^^^‘^’^ ^^” feinen (Bunnern vnb iOelffern/ pe fey en wer vnb wo pc ’fftntli(b*^^”^”*®®*****'^*'^’’^^^^*^*'^^ S^W»/vttbifïvonvnenlfbd«
*9« .ireinb aller (V?enfcben bureb Xeebt ernannt vnb verrufft worben.
^ 3113 S?arimttn 111 QBelfcfManbrcrï'U Statt dg la/
fo f e^unb in lernten ober Sricaul (igt/ vnb
fegt verbrochen ijl.
xÄ? f’^iebcs (5Oavimino verbunbet warb/ober erfubf / tbdlec er ein große ^^cgt;{Çf^’^lt;' lt;5eltvnber bic 2^ned7te fo bey/m waren/bemffr auch vu jm ber ^‘'«ttlff *Ï^^**^‘^ S^^öffe menge / vnb peilt pcallweg vornan bic fvig vnb an ”^^(1 K^p ‘’^^^Ifv anjfan ber ©auwmitallcmlOcer mrft praas au^bas ’’*lt;lt;ivtS? • ^*'”? '’’^^ ^^‘^ Statt Kom ju / bettmut peb ju red?en an ben Kó^ ^f Ifebc ’$’^ 5einbcn. ïDte weil er alp aupbem wege was gegen italien vnb '^^‘*t«nikx ^^^ / macht peb fein Üanbsbauptmann ber lt;Óobrenin 3lfrica/ ‘'’»^eth ’ pfi^^eifet^^BorbiannsentfegtbettberiOauptmanf^apt/vn einen ^obrc^*^ - ^‘^‘^^ vcrorbnet/bemfelbtgen bie iOauptmannjehafft vber bic ^ninto yï^^’^bcnbctCmititamcnCapcUianiiszaaff/braebfccingroplÓeerv« ffappettianuB wit«
5(tttgt;nh s ”® ^^ *”^^ ^^” jweyen Äcifern/ben (Borbianis / bey be Reifer Ia4' ^* ©«rtioMif«^«« fdt/hHk . ^‘^ ®®”warb im^elb erfchlagen/ber'Vatterverjagetvn verjweips öerbeneft peb felbp an einen ©trid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©ortianua cf^cueft
F’Wgt;fth Ax ^‘'PeUinnus folchen ©ieg erlanget bett/pellet er auch beimltcb P^'*‘^^’
- ^^^Keifertbumb/ liep peb boeb nicht merefen / gab für/er were auff ^«fft**?^ ^^^ ‘'^‘^^^ Geifers feiten/wolte beweiben ^einb vnb vngeborfamc 4lgt;SJ’’^^*’^^**^*«’anb/2mc bic fo fm wiberwertig wäre tbet er in bic 3Pcbt vn
Jttriir k'*’^^^*’^ Ilt;^/lt;*'W’^*^5lt;*^ pe/nam fn was pe betten/plünbertbic pAtte/ Änc* ^^‘‘^wl’t vnnb brach auff bic 2^ircben/ beutet folcbes alles vnber bic ^Ha ai?^'*t^^ ^^ bamit aupfeine meynung bringen/vnb tbet folche greuwlicbc Rinlt;n ©i ^'^^'^^*wtoein/als wenn er ^aviminobem 2lt;eifer treuw were/
’»ebrv 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^^f’’^***^ flt;*” grünbtliche vnb enbtltche meynung/bap er
tbcnwolt '*”^ vnwillc vnber bem gemeinen mann wiber dOay iminum ma'/
VnbL ^ ^**”* folcbes aupfeiner meynung/ beiden vnb befelcb/ gefebebe/ Wen 5s ^^^‘^^^^**2^«^*^ (Borbtani/ 'X)attcr vnb 0on / in Africa erwürgt vnb tuen ****** ^lt;*25tminus mit großer macht vn jorn berÖtattKom jurcibt PetUni *^^^*^r^*^aabas Xomipbe Regiment febr/vnb ber gange Xabt/alle Wcfi/b«^?^^***^^**”*^’*^”* (^^y^’^‘^’^P‘^f^vnb jwengigpentagjufam;^
A^^^^^**®*^^^^^’’’^‘^‘ 5« gut bem Komifchen Keid) vnb gemeinen bielï)^ - ^^ *^ttgreiPcn wolten. 21 Uba punb einer vnber ben KAbten auff/
^’^^.^‘'^mus/tbet gar ein lange Kebe / bem warb gefolget/vnb wur-?
Cbnb ^***^^*^^^’^^^5ûrpen aup bem Regiment/(V^ayiminue pupienus vnb WanminwBpttpifts biep/** k‘ ^^***”* S^^cmnt/crwcblet / ber ein folt in ber ©täte Kom bleiben/ •’quot;• *** -^quot;f“* ’gt;iit K^ ’’vren^te fribltchen Sachen anbeims aupfübren / aber ber anber folt wX^ s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oubanbbabas alfobefchloffen
btlliftS^zI^^”^*'^^®^**””*^^” ^'’’*^” 5ürpen vom Kabtvnbber (Bemeineym/ '4i«mÄ;ÄrÄ»ff^^
-ocr page 496-®rtd (thbeï ^itc6 go^Ättttw ^uettttw/ nbsp;^^,
^tWaHKBixrfttn^ ^nblt;5orbt4n«dcm3^»gltnaVcy vkvQcb^ttMt*«»/ïgt;lt;^vor5Cp3^^. v”^ t^rn^T?*^^**^''^^ f^^^öÖ^ttvnb-^nrfcljttäfKm ïfrbenvnb TVarterbeß Kómtfd?«« ^Ï^AÏ i nngebettbetnAcifev cvfbrbert vnb aulfgeworffen/vttb würben nip ***^^1^ fvolorfen bic brey 5ür(ïcn vnb tOerren wibev ^Onytmtnnnt nnbaó^^^’!;^i-n!’ verovbnet/mtt webrenber iOnnb vnb im JOnmifeb in bic 2^ctfcrlicb^^^^^tt{f 23nrg gefübvt.ÏJte jwen alten 2lt;eifev/bie (Borboni würbe in bic 541 bt*^ ^efebriben/wnb in bic tOimmel fût große notbdffcr gefeit.
©orïgt;(rtn«^2Brtvtfrïgt;ef? ÂofertÇ«mb^/55î(j)rtnttnu^î'’l’ pknuö/^lobiuö ^alM«uj/We aót vnb $ivcn^tgpcn rc^
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gierenbeKomifebtÄeifer.
2ß(e Äeiff r ^ränfnue^ ermintt (ft worsen eon f^** [
nm eignen Renten vor Slglaz M^nnb in lernten ober
Drienul/ vnb bie ceutfd?en Kom cv/ rett b^ben.
vimtnnó pupvienus/ dobine ^albimió/ regierenbe Ktipr / ^^*^ jónger /iVavterbcß Kcilcrtbnmbó/ haben ein jarintt fi’^*’.^[, Oc.^_i^®^^9^^^^/^lö ^^1^ P^ cvtovtt wijvbctt/vulïccctt pc fict) ttttt client P^^p^^^j'ji 1er macht (^avimino bem verbannten Keifer wiberfïanbeju tb«« / niebtô verfenm^t vnb babinben gelaßen/ bae ba tóchtig warb angefe^^ L^ febóbigen vnbfcblagenbenoffencn^tinb/vnbjn @lt;bnç vnb ©cbirmlv^‘1 Canbeebienenbe.
ïbie Kómer betten all jr vertrauwen / trofï vnb l^ern/ außr bic ‘ÏfttJtl^ barumb ( y imnö bcr ein alter Kriegsmann was / bic ‘èeutfdjen wol Kómifeber Canbebanptmann am Kbeinjïram au ß^bcr Kómifeb^« f^^^S wcfcnwar/ bracht bie ‘Geutfcbcnaußrji: errettungber ©tattKom/r^^Ld Keifern/jobe alfomitbcn'ö^cutfcbenvnb anbcrmKómifd?enKricgS'’^'\^c/) Kanena/ allba rußet er ßeb/beßeUt W5 not wad/ bamit er lt;lOa^imino bt0 j,d mócbt/Kalbinuó vnb (Borbianus blieben 511 Kom. »nb ba (V?avt(t(t«*L^ .j,^ IVelfdßanb erreiebt/vn vor bic Keiebßatt tOemonam/fo bamab an ^^^^am vnber panga ober pannonia vnnb Wclfcbee Canbee lag/iß ßö»*^*™» bach bie iOauptßatt tn Crain / bommen wae /fanb er bie State oßf«J|’'L|ti nen (ÎOenfeben barinnen / war jeberman barvon geßoben / betten bit
' angel offen gelaßen. (ÎOaviminue ^obe mit tOccreebrafft in bie brent bic tOenfer allcob einembauffen/rneft naebmab mit vicreefeter 0^1 . orbnungfùr bie große machtige 5urfclbi^n5cytKctcl?ßate/3gl4gtf^‘”^K vonbOemona Cetliebc meynen ca fcy jc^t Zlaybacb? fônffçeben mcil. 2^ , „J ^iminuôvor^glabam fperrtcbievon 3lglaallequot;Cborvorßn^u/ (V?4yt»’' fcblngßcb vor ber Statt niber/belagert fie befftiglid?/ bunbtnicmanbty/fi; auS/aberbcrganQDmbbreiSbeS^rbtreicbe/basganti KómifchtKti^'Jjjf nur ein groß mißfallen vnb verluß ab (lOavimino/niemanb waß ßinerfeyten/alle (^Oenfeben betten jufammcnwibcringcfcbworcn/bAr«*quot;^^ imbritten reineöKeiebß von feinen eigenen Krtcgßleuten vnb Kntd?tt’’ j. bcr Statt ^gla/ im CAger vnber feinem 5elt/ ba er im (V?ittag fchlitff'*^^1 t vü ajrurimintts bnpiu ruwewa6 /mitfamptfcinemSon/ hieß auch (V?aviminuö/erwürget wu^jSah S^:ÄS““quot;(»‘!«A’’^«^Vi.Hgt;«w«lgt;AUCrtb«w^iii^
würäct, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßoßcn/btcKopffßccbtmananlangeSpicß/fcbtcbtcnßeamerßcngert-^g K
bic Statt/naebmalögenKom/allbatrtebbad X^olcbbaßgcfpottbar^up/*^ verbreimtcne auffbcß 2lbgottö(Darti6 Wifen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4b
*Xgt;naUcö baß Kómifeb Kriegßvolcb fo bey dOavimtno wa6gewefc«/^^3 [ ficb an ben Keifer ÖOavimum/ba berfclbige alfo bie Sad) glücklich außgeriebt / alle binggcfbillt / ungutem fr ich bracht bett/^obe tr mit ß««^^jd/ Kriegßvolcb fo von C^avimino gefallen/ ßeb an in ergeben bette/gtf’ ^jjj,^
-ocr page 497-„^^ 60n9ettSlMlt;Slt;ttßlt;lt;flt;w. CCXXII
^s^ '^^^ ban cf gefügt bctt (Dottern vnb riotbciffevnbefi Kómifeben Weff *^^^** ^^^^ btngbinmb «bgefproeben/foU alke wne gefebeben vnb ge# ^5lt;»lt / »M '^ '’ƒ'^S^ben vnb vergelen fey n. ïDen Unechten würbe jr ©olt rebUeb ^gt;»«n,»HKÏ”^3t^^^^betbttlbttttgblt;ttbrlt;yen yórjllt;n/ emppengen jCeben von '”’^èvrtt ßi^*” ^®^4 ^^ wefen/ab ber TVablcn braneb t|l / feberman bord? etn// ?^iferft ^^*^^ '^ vnvnberanbermaneb nacbfolgenb©prücb:0o gebet es ben l^lt;ittffi?®’’'*’*^^ït^lt;*^lt;blet/(lt;gt; verberben bteKetfer von vnerfabmen vnwet^ *^(tfhm'*u*^^‘^’’* ^C’i2incd)tc tbet folebeó jorn/namen ffeb be^ gefebrey0 an/ ‘‘”4) TO 1 '^’'^ *^ iOenjen webebafi folebeo auffbe gerebt war / betten fonfï ^'^/ bet”^” • ^*”* ^^*’ 2^etfern/fo fnen vber beniOal^ vonbeKegtmentgebun# ^^’nmetb^^^” ”^**^^^^^^”^*‘^ ^agimino/von jnen auffgeworffen/ba^ erfo ftekf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'”^bborncn/vnb febenbtUd? bantber gelegen war. llun lauveten Worfmini ^deai;««
'gt;0tti«? “4?/vnb warteten ber jeytvnbbe^gliiefe/betten woltm ßnnbte2^etfcr SLSJf'X^?*^^*’“ lt;»ttffs-?i?^5*^’^*Wetjtter|lt;blagen/3berftcf«rlt;b«nbtlt;‘5lt;«t(lt;blt;nÄneebt/flt;gt; ^ ^ «« •on. ’’^«het ’^'^^’^^‘^ ^^‘b warteten/bammb lauteten vnb Ingten (ïe ebenauff ße/ob ’gt;ntteftk*2?***3lt;Ugnlt;vr|acbvnbf«gfr fórnemmen juvoUbtingen jubanben S^fetc ^ ^jf^/^^b bas gl»d fügte anbet lent bermafTen: ite wae bae gemein ^ïieb o f 1 ^*^^^ ^ ^*^ pet fier weten im 21 uffgang bet ©onnen in bae Komifd? '’’»m^’ s ^^^’^ verbeteren wae Re anbamen / betgleiebentbetenbieïreutfeben ^‘^tthbftx ^^^^*ïVgt;/ÏDenen vnb (Boten genannt/;bie weten auf item Çanb/ ^«i(b^ p’^^’^bütgen/vnb ein tbeil ‘Vngetn/vbet bie ïöonauw inbaö Kómifd) ^lt;iWh ^^^’^'^ vetobeten vnb tenteren auR £ianb vnb Heut/ vnber vnb obet^ i'^tth/J \ ®lt;*w/K^unb Dngetn vnb-O^etreieb / biR anben ^n vnb Welfd?* Mh ^'^‘’® ttunbcj^loffen/baf 2lt;eifct lt;i0aviinuö wibetbie pet ft er/ Reifer ^^’^bUib^^p^^^^^^”^r^^’^'^5^^btn/vnnb (Botbiannetegietenbet Keifet 5« iW^”^ ^^’^^^^^^‘^ iOeybenvnb Kómet brand) nad)/vmbbie (Bótter gnab
5^’*^‘'^trbcn / Kómifebe ©piel 51: Kom geb «Iren wntben / allee ^hbètt “^ ^‘^fgefmb batbey war vnb jufebanwet/ allein bie Keifet babeim f‘’5w^^‘’tnfïActgamt?of là// ^dfeth 2« ^btvnbet jnenfclbfï/cyltcnin bic ^urgb/tudten bie jwenalte *^’ïoag h^^®^ ^^anf/wolren fie in itCAget betanf teiffen/ba fie aber bóte// bûlff/e 1 quot;^^^Rbw jnlieffen mit item Webt vnb iOatnifeb/ben Keifetn^n 8«hx-r ^^^^ etfïaeben Re/ vnb lief|en Re ligen / namen (Botbiannm beninnlt;/ p«punustubqsai^« teaiewT’^ ‘^'^ff bic JOenbe / tmgenin in jr Xi^get/ tbeten im iOnlbnng/ale item nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^f^quot;*
^‘^^nbcnKcifct.
'»»blïA^^*’^ ’’’®^^^*^ ^^ f**^ ^^^ ”*^^ weiter von bet '(Tobten wegen eynlegen/ îobett ’?^’^f^^bfltgbcit begehen/$ogen Re bin vor bic ©tatt Kom in it eager StnonMtt”^*^**'^^***^^^^”’ ftlt;’lt;igt;”^lt;'lö v?atb (Botbianne vonmennigbliebenan/z vnb bet ff '^ '^^ ‘^^^ ‘^’” einiget tegictenbet Keifet von inen etweblt / be ff âtigt
W/ vnb et allein tOerr vber bae gançe Kómifcb Keieb.
'S^afc^nfït tgt;f r «UmKepferK^ ^ûn^.
^XIMVS CAESAR GER. PRINCEPS IVVENTVTIS. S. C. ^S»^{2;^ ^ ^^^*^'^ Dbetwinber bet 'ö^entfeben/ein ^Rtfl bet ^ngenb / bcR
©oïbtónw«? alktn ba neun viib jWf n|tgft Geifer.
Ç is ^ ^^^^”*“® (Botbianne / ein ©on Keifers (Borbiani/fo in Africa im ^i • '”^bfeommcni|l/batfedjR iarmitgroffer gnn|ïbeR Kabtóvnb (Bc^ ^m^iu?”^ ^^^ Kticgflent vnbmennigtlieb/tegiett/ijïftenb vnb mntbeR f - ^” ®^rd)lcd)tó ungenannt wntben/bat jnber -if be genommen bic v jentjg Pofmeijïets c^ifirbei / fo $n bcrfclbigcn jcyt betgclcbrtefï vnb p p R vetnünff)
-ocr page 498-©dö unVev ^«(0 0lt;*lgt;«Hi'W ÏhtctKini/ nbsp;nbsp;^ ^p »artünffhglï/aud) beiligfï (Wlt;»5 geadje watb/butd) bifes einiget» ^^ %(* bete vnb ©cvcd?tigbcit warb bas Korntfeb Keid? wol vnb wci^ltd? *'^3* f^i'' ïï0artt»n6 Wn armer febvib steifet: (ßorbiattUö/fctn^ybam/bijcmcwung/beBlrtgt |ïlt;b/lt;^r^J.|jlt;if’ Wannau^rben (ep m^j; (V?rtnn rtuff ^rben ben etn Kómifeber 2^etfev/ bem man gav P^^^v .rttórf ;Rlt;rflt;r,'’^ ^’‘quot;’'‘^‘ bett fuvttegt/bieweil ev felbflnjcbtvtnbberfd)wenden bnvflr/ rtUe0lt;^^^,^^^j|i’' watlid? erptbven/ feben vnb bóven mag/ mn^ nnv anbevn jubóven / ” ,Xioii' mg fo ev bovet/ im vorn mebvevn tbcil gefagt w ivt / vnb offe mebvw^l gt;nbsp;bevm flet^ evtid?t ijï/glaubcn/fid? nad? bemfelbigen vid? ten/ vnb nad? glt;nblt;»nblt;ltt.
Î5on îgt;fn Xfuffd^e«.
OTarfiauofwlbeM^ Str».
Hb bteweilbte Kómevmit bem rtbgefeçten Keifev bHaVimirtO ^^fenbetten/evbolten fieb bie ^e«tfd?en (Boten vnb 2gt;enen/ ^“^^ïbiinBaiïev/ bnvQ Ï)abauev genannt / fo tn bemXlanb je^t 0‘^^^^j^ Jbi” IValaebey /Wolbaw/poboli/bamaló wavn/vn vorn 2^etfev ‘ïvaUfto/^* ^|^ ♦ingejeyt/jngebovfam bvadu/febvnibevgebvud-t wovbenbtfbet fvtbe gewcfen waven tn btfem $)vefcb/wavffen wibevjwen S^ónige^wte 1 ^ pfj 21 vgnntem mnb 21-fïgnt auff/ bvaebten bemnacb mitinen auffjve btelVanblev / ©ebt^en / ©ebwaben/ UOavebmannen/ QuatlAnber ^L^gt; 2^avpben vnb 23ey evn / fielen vbev bic ï)onau w tn baa Xómtfeb Hel*^' „dÏi fteten vnb vevbeveten bie Canb vnbevbev 0aw fo jegt ^nlgavey/0^‘'‘’JU rlcttt^i’ivcfey beißen/bclagevten bie tOanptfïatt inbem jCanbvrtbeto^jD anbcv ©auwCbamaló Mœfia vnnb ^nlgavey ^genannt lt;ÏOavtl4Wgt;plt;»;^^ bcv Statt taufftenfvtb von ben (Teutfeben/ gaben ßlbcv(ßolb wibevweg^^en/vnbbie(Botenmttfampt fve(Bcfcllcn anbevn Ï^eutfw^ gen mitgvolpm (But wibev beim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. gjdlt;
OTifît^dt» tauffet fnöcon ^cutfc^cti.
2(nf«n36e^ ©ötf«» fc^eu^rjeßs.
(ÎOifitbeuô /2veifcvö (Bovbtant t?ofmei)tcv vnnb SebwAbev/ vetPj'Ln
“^cutfeben/ven alten Solt vnb ÏJicnfïgelt wibev/fo ficbey ben alten
2^€ifevn gehabt betten / vnnb nun fiten abgebvocben wavb / mad?t ^ijnbnnß mttfnen/ vnb wavb '^entfebtanb nacb allem feinem wiinfcb *’‘0# tnfvibvnvubege|ïcllt.Ïgt;abat filt;b angebebt bev2^vieg bef K.ómifd)^^‘\^n mit ben ©ebütjen/anff ©eebf feb ©cy ten vnb (Bauten/bat on vnbevMp^^f^n vtlfavgewóvt/gavnabenb mit allen Kómifeben Kcifevn/fo langbtf ^’^^rpf^ IVclfcblanb/3wliett/Xom/$nm lebten lOtfpanien vnb5vanrfvcicb/Ï*lt;*Sjt* fenb/in fve gewalt gebvaebt/ben Welfcben Keifevn vnbKómtfcbeml^(J.J- pci bvungenbabett/glcicbwicfci5nnbbev5van^óffcb2^ónigetlicben‘^etitF*^,
ven vn bneebtê/vovauf ben ©d?wciQevn/©olt/Ï)ienffgclt/gibt vn 2Hfo tbeten aucb bic alten Wclfd)en Kómifdje 'Key fcv/gaben vn vevfebt’ jjji lieben ©olt vn ^icn(tgclt öen^enrfd^en/nemlid) benen fo an benT^btl’^^^^j/ nauw tn bef Kómifeb en Keiebö ©renne fließen/ baufften alljeyt von fWH ^ febendtet^vof ©dt vn ©utbenîTeutfeben/ vevbeffteten vn vevpfbebf^^* ^ ©eltvnb ©ilbevbcmK0mifebenXeiebbcv‘^rentjcbentveuwvnbgUi’'’^Xfj,(j(i fte nnv babeim jwifeben bev tbonauw vnb bem Kbein bliben/ vnb fv bóvfft vnb gefovbevt wóvben/in bas Kómifeb Xeteb bAmenvnb fo olt;^^ ^^f fdten^eifev/ fo offt vevbebvt/fo viel verwegen/ febled?t vngebovn X^^^Z 2^eifevtbumbßvnbK0mifdKn^cid?ö vnbevwünbett/5auflenó/vevlgt;e^,^j,^,(
bamit abev folebc lofe Cent lang bey m ^eifevtbnn bliben/ von bent Äviegf volcf niebt wibev evfddagen wüvben / maften fte ßAtigö ben J^ ^ned)ten ©elt/ wae fte nnv auffévanen vnb febawen Banbtcn/gebcn/ ^ ^jjf^
0cctci M ^lt;if«3 bevKeifevliebe ©edcl/bie Kamevbef Kómifeben Keiebó / gav lt;*^P^£jt/ji’ «u^3«fo3«»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben/baf manben '(Teutfebenfven vevfpvoeben ©olt/ vevfd)vicbm 25lt;^'*^r^cti/
veebtev weil vnb ^eyt gann vnb niebt veieben moebt/baó wav ben ben fonfl and? gat $a pfeifl^en wav/ ein eben fpiel vnb veebtev '(Tann / ^eff aacbgntenlafijubvicgen / vnbeinfveub bavob wennet vnved?t ober ft
5Wlt;rd)/vorau^tmKómtfd)cnH.cïd)/5u5Ktt3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^vft^*”''
3Höbalbjn/v C^cUntc^t ge väd?twuvb/nlt;tnli(f fobie K.óïïK‘?lt;’W^’^^,)f(^
-ocr page 499-s ft0ft9lt;ttS$Mlt;§lt;ttß«M ccxxiii
\ ^fiCdU^ c^?’’/^ber fonfïnnbere 2(«ffróbr im Kómifeben Keteb waren/ febrie/z ^®H(ïüJ^^/ . *^ '’»^^ ^ónbmuf nuff / brad?en au ff / vnb fielen vbcr Kbein vnb ^quot;’«hetcH/1^^^*^^ ^^® Kómifd? Keid? an / fcblngen bas Xómifd? 2^rieg^»olcf / ^‘»Sictta ’^^»^«tenvnb plünberten bie Kómif^en Û^ger vnb 'Wagenburg^/ ?*‘^Vlt;b?^k^***^*’*'*^ ^^^ **quot; rauben vnb brennen/wórgen/fled?en vnb fd? lag en/ *^/buJff ® ^»^aebtmebrbavon.^tliebe'cTentfeben waren and? jogecrojl vnb ^eutfi^cit Men a» fïtl/tort!”^’^*'lïd? mitten imKómifeben Keid? ntbertbun/woes fnenbennge; »o^nen mitten im ^^iben/^^'v ^’’ ‘*^^^*' ^T^iS^bd? mit ïbeib vnb ^inb vber ber Kómer bamt $uà ‘^’””’^^“’ ‘^“^‘ *”^(*«11 x '^^^*^*^*^’^^ ^^^ ^^^^ bunbert faren onvnberlaf 2tuffrubrim K.ogt; ^*«f«irX^ - 3lt;:^^f‘^»»/'’»»^^»^^'‘^bcn batman feeinbleine weilgeraftvnb ver^ ‘'«bevü ’y***^*»»w«renbie‘Ö^eutfd?ettvmbbenKbeinvnb bieï)onauwmiteiirz ^cb/7quot;^'^*’^’‘^^^ ***^3*^®^ (SewAffer vberpelen fie vrbaring bas Komifd?e quot;’‘»»‘enh^ ^^^^^^ gabene einö vmb ba» anber / wenn bic am Kbein ptU faffen/fo ^*«4)€ b^ v^^ ^^^ Ïgt;onanw im tOamifd?/ vnb wenn bie ïDonauwer abjogen/fb ^4mb ^^^“^»»»^^^ber auff. 3llfo baben bie xTeutfdien mit ber ^cit ferner einzig ^^vbev?^?^ ^‘^ *^**^’*^ ’‘’^ ge walt ber Kómer gcrupfft vnb gefd? wed? t/$u le^t Kimii5kÏ?®‘^S^®»*”»’^»*^mnibcrgangbcrÖonnen/ i£uropavn2lfrica/baó 5lt;«iflt;^*« werben W^^^5^ $erfÉórce/ vnb abgetban bic £anb vorn fd? warden aOeer/ba bie 2S^« ÄS' '”»ïgt;ctb^ ^^^ïﻓ/'gt;»i^^c»^ vnb vber ber 0auw/$wifd?cn ber ï)ra mb^n/ob vnb ®
^ifPrtt ^^^**^/^a6CanbjwifebtbemKbtinvnKtttt6ifall / mitfamptganç '^h«lt;ir^'^^^‘^/ '’^^^ ^^»quot;^(»rcy /bemanberntbeilbcrlVelt/ 0d}ottlanb/ ^«H(n/b '^^^ quot;Wclfd?laub mit fampt ber 0tatt Kom / vnberfangen vnb gez ^^nittï ^*^ ^^’»»»fd?en Keifer auf bem «tagen geri (fen/allba ein grof mad?ng
j^^^d? a«ffgcvid?t/fo nod? von f nen ben namen bebalten»
^»mbetM?^5**^^»^^ oberen and? bteperfer gegen 2tuffgang ber 0onnentn2(^ RtïvJÏ.- ^^‘^’^cbdl berquot;Welt/vmb bic (Brenç bef Kómifd?cn Keid?6/berwaf
quot;yds vnb ^upbrate6.
'®bn bem Äueg bev poftn/mb bem Xobc Äetfer^ ©erbfant
©orbianue muf tand? wiberbie perfier sieben mit tOeeree'/ @otbiann8 jenc^t ^^?k ^^°^’^«»'d?bte Canb vnber ber 0auw/vnnb was fitr^cmbaUba »»’berbieperser. ”«^cvß » K-*^^’'” '’’*”^**’ ^ ^’* reutet er auf / verjagt fie/ vertrieb ft c / vnb tbet fie ï^^bden ^*^^ vberwanbaud? ben grof mâd?tigpen König von perp a / 0agt; Sapor Ä^mg be« ^d? 5\^’’*^/!^lt;in ©onwaebef obgenannten Könige 2lrtavcrgt6 / in biefer ’P*’^«« 6(bi)ÂL**’^^*P«^P«v3cf*l«5lt;«worben/|{arb(Dipebeuô/einOvfmetjîervn f® betnJd? ^*‘‘^»*6 CBorbianV vnb warb an feine fïatt tOofmeijïer pbilippuó/ ^^Scnw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keifcr wurb.X^nb ba Keifer (Borbianuß alfo bem ^cinbe obge*
dbeyvnh ^^^^ »’’»^«»^StttH.vmmitgroflewBitg eylet/tam erburd? verrAbz ^»»«4)tch^*'^*^’^^^ Pïgt;»i»PP»* fetnee t^ofmeijtere /Jb ein 3lufflauff vnber ben dró// '’»»»^ fein junges leben/ imjwey vn jwcmjigflen jar feineß ab/ Oorbianusmo «« bieß^if^K^rabenanbcrnCBcflabenber'Waffer^upbrates/bcyeiner0tatf bearabei».
”/'»aó iff auffvnfer 0prad? ju bem Oclbaum,
^'en bem Ketfeeifeben ^anb^§a«ptmatm rnfer
• nbsp;nbsp;nbsp;^’^ ’*^ C^nb / fo ;cßt ober vn nibem Weyern betide/ Aciferifeber ^Xgt;lt; p/l^ ^'^’^’Ot’ev Canböbduptmann «ewefen CorncUue Ctctntitô X^aIcz
f otntlius £t(fnius
Q?alcnanuö.
^''’’cvno^'^^r ^^'^^‘^’^ ^^‘^*'^*^^*^ Kómifebett ©pvrteb meynen er fey tOerr^og tn:
• nbsp;nbsp;nbsp;’^/baruwb b«^ er Dux bifer ßenb ^enennr wirr / fo bas wórtlcin ”*«»11* niS?” *'^^**^I» imCareitt/ban je^t ber gemein brand? ifi/gebeiffen bar/ «pc eineniOer^ogenwieje^t/ fonberneinen Cnnbóbnuprmnnn/ ben P p iq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber
bcv Kómifd? 2^ctfcv ju Kom auff vnb ab järUebett / wie einen t?nnpti^^’^ '^*^ mögen fe^cn.
Konten sanften
J^^jbent^eyben/vonjvev Kunflvnb frombhU wegen bod?g«blt;*lff?J'^D» febt^gelobt/von benen teb oben nueb melbunggetbun bub / ^^*üi| i Itnnne 3lfrtcnnuä bev iOtflonenfebretbev/tOernclene bev^tfeboff J» ^ *^^ bnn in ifgypten/vnb Ongenee/ bettnebt benn fönff tn^enb ^ûd?ct'gcm^^^jj mbgefebnben b^t. 'Wtv bnbenbifet frommen gelehrten lient mùbt fail alle verloren / 4U^ vnßetf ber vngelebrten (^Ouneb vnb pfiffen/ vnb^ lOobenfcbulen/btenlljeyeble (Belehrten mebr verachten benn ntnebet^/’^'^^^f; bas wiberfpiel von rechte wegen feyn folt / man fol bte Cent bic ba i^**^^ - Æ^|^. weifen / vn nicht verberbenCfch^tben bie alten Chrijïen^an Ceib/ifbP ’^^
'56lt;rf($rtfft ber altenKf pfalicÇe n ^ün^.
IMP. GORDTANVS PIVS FEL. AVG. AETERNIT. AVG.
Reifer (Borbianuevon (Botcerwehlct/CBoftefurchtig/ glöcfflt;K3/^
Beitbef ifrweblten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.[,
IMP. GORDIANVS PIVS FELIX AVG. CONCORDIA
TVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Keifer (Borbianue ber (Botcfcltg / glucffelig / erweblt von (Bott / «»^’9 berKriegfleut.
IMPERATOR GORDIANVS PIVS FEL. AVG. P. M. TR. ?'
^^^- PP- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thl
Keifer (Borbianne ber (Botteförchtig/glöcf felig/ von (Bott t^P’^b^^^t flerKapfï/iOanbhnber berlt;Bemein/ jwmbrittcnmalKnrgermcifïc»'/^^ beß Dattcrlanbe.
IMP. GORDIANVS PIVS FEL. AVG. LAETITIA AVGVSTlgt; ’
Keifer (Borbianne ber (Botteförchtig/glöctplig/von (Bott erwebJ^^''^ bebeß if rwcbltcn von (Bott/Kefchln^ be^ Kabte.
^ÇUtypué ber breifTigfi 9îôtmfcÇ belfer.
ÆV^Îtveu« 3uK“9 Philippus iff einer gut nibern »nb feblecbten lt;5*'’'?^ ^*'3^ ^5*” Matter fey eingroffer weitberömpter Kaubergey
^^j|au^ Arabia burtig/bic vnfern fagen / er fey auf ber Kcid?jlatc5‘^‘'‘\^^ pbidppus fdjtri6tt fc^t Khnb/geborn. îDa burch pin jutbun Keifer (Borbianue vmbfoin^^’^d: lt;inq5rieff»ptrift3m fehriebergettKoman bae Kegiment biefemeynung: Keifer (Borbtiin‘’\^lt; «» 9iflVt lu einer Krauet heit geworben/vnb er von bem Komifchen Kriegfvoldlt;j’’j^^^ Keich geforbert/ vnb jum Keifer erwehlt worben / habt ben S^^^^^J^tw* er fold?c Wahl bepAtigte. îDer Komiphe Kabt war aller bing vnwiflwy^i net bie 0ach weralfo/namphtlippum ju einem KomiphenKeip^VJ 1 tigt vnb bernfft fn/vnb phtieb ben Keifer (Borbianumin bie jal ber (Bou
'SonbfmgrofFenSpifIjMiXom. ^
21 Keifer pbUippuegen Kom Bam/machet er feinen ö^”^^^/lt;^ lium philippum auch jum Keifer / vnb im britten far feines K« ,^/ ^^^man nach Cbripi (Beburt jeltjwey hnnbert vnb acht ’oubvietg war nun taufenb/arbaf bie ©tattKom gebauwet was worben/von w« ƒ. j^lf gen im GOertjenam jwey vn jwengigpen tag/baran Kom ber Keifer allerley vilgrofler ©piel vnb Kur^weil/mitgrofpr top vlt;gt;’'’’Jj^(0
-ocr page 501-^ feort^ett^amiftaengctfcrn. CCXXIIII
^b/f^s^ ^^^^ ^^'^»nbnrtcfctctt etnanber/juchte vnblobber©onnenvnb ^(jid^uf^r vnbfc6 ^^^^us inb n-^^”*^ ^‘^^ ©otter vttb bie grollen Hotbelffer nebteten / bey |ne« f« Scnncu.
*?*lgt;te nbsp;nbsp;nbsp;L ^^ bieden/vn biegan^e Hdtur regierten/welchem ju ehren mud# t^^^CilU^^^^^^^gbletn/fbnoch jrX^nttervn(goutter hettcn/nnnibnlf# ^fif^l^ff^ ^**w»tlt;rîrî?^ ^’*^*^6’»9«t»3lttcb würben vîltrtttfenb/aUerUyfelçnmerpnbe/z ®^^*^ê im ft ^''^^” frembben Canben/JCóuwen/prtntern/^leph4neê/vnb ber ^‘^(^«itfrtt ^*'‘^’’^'*^^“^3^^*^^^^*^^*^’ Ö®^^^ ©piel hielt man aHew^tmhun''/ 2?^blt;tii?i^*^^*^ Plt;^Wlt;«ç vnnnbervnglûcf / wie etwanbie alten ^Apflbae ^rlt;tti„lp V^*^* ^^” btefem Spiel vnb ©otteebienfl hat ber lu|ltg|t Poet ^^IfbaTh •'^^’^^^*^^^*^9^r‘^*^*^^”/r‘’3*^^^ f^y burd? Sybilla/ bed Kómifd^en
'^on tfii Sf «tfe^fn/wb Ketfev p§tl(ppl Xeb.
»MS^‘’*quot;?*^ï**5L®«*lt;*l(»3lt;(itwb/fi«U»»b«vWe^n««»«»b#»Xamp;
^^^fctth ’^^’^*‘^bie©otUnbcr/vnb anbere 2'eutfd)enanbieÏ)onantv|ïod’ ^fer® ^ÏJ^^^^S^*’*’*^*’^*quot; S^^ntSeit -Ódgunth vnb Ttrgógunth/mit benen ^hft 1 ^-*’”® ^ónbtnttdgemacht hett/ llagtê/manhette/ncn fren 5uge^ 5ttWift5^^'^’^*^^‘^r^*ï^^*gt;Ïgt;l^*^|ï3^^**^3«btolt;hen.X^dwar|nlt;nattehfónjlgttt
’^’‘^ Vnb^’^^'’^*^”’^^”f^ ^^ wolten grod ©ut gerotnen / griffen an bie Canboben ^''^/vnb ç?^ ^^*^ Sauw / plnnberten vnb verbrennten Statt/ (^Oârcft/ Î)$rflt;z
^^9lt;nto k. tt/»amen/fiengen vnb triebenDieh vnb Qent weg/wer fidgt; 511 ber ^^‘iptm ^^^^^ benerwurgten pe»Reifer philippiiß fände ociiint $u einem ^«jug. ^‘'l*S«tt *”’’*^ I^w’ptneuwen2kriegernCbamit er erflattet bie^al berS^necht ^®’^ut^ ^^ ''’‘’’^^*'^ ^” befdgt;üQen vnb 5« befetten bte^XonnfdKn ©ren^e an ber ‘'’^^ct ^ ^^'^ ^’^ San w.ï)a nun ïbeciu^ju bem Kómi fchen 2Vriegdvold/ bas
^*^3ÖiA^*’'’^ ^'^^^’^^^^^^^ vnber bem Jn hinab lag/bam/ warb er vonfnê ein ^I^*5*5‘’”*^‘’” Kahr / wiewol er fieh fajl fïreubet vnb wehret /jum reclus wirbt jum ÿrtS '^^^’^**^*^^**^''”**’^***'*’^ d’I^’^^T^^nblanncmmen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oîomtfcbni .^df« ^t«(^x-*ÎJ^^*P*^Pb»Ûppttôvlt;rnam/gebotterKbermanntmiO4rtt{jlt;b4«flr/ «»«nd
^Otttrt g Unecht $u|ämmen/$ohe mit gewehrter iOanb vnb t^eereebrafft^n
quot;’‘''^i'ettt ‘^^*^ ^^cium/lied feinen Son $uKom. îbaerbidgen 23ernram/ l)AH5{j^'’*^’^îgt;cm Kómifchen tóeerineinem ^ufflauff erfd?lagen/vnb fmbaß P^UippiiEob.
’*lt;itbÄid!r^®^^*^^^ ^^^ 5^^nen in einem flreid) abgebauwen/5)edgletcben
^'’‘^ilïi ^k^ ^^♦^^'^‘’nben 2^ned?ten fern Son ^wolffjArig erfloehen/ nach P^ihppi ©»«erpw ^‘'®^«tT^°^^*^^^^^ butt^rrtvnb $wey vnb fônffçigfar/mitbem Schwerbt *blt;»«-Sebweth ^^**^^^*^^^^^*:/^*’*^”’**^l*W*^^^*^ ^^^ ^‘'® 2^ei|erthuwbmitbem ^Inbct /'gt;”^ f^wfiTMr regieret. 21 ló etliche fchretben fo hat er mehr ®^**‘Scw«f’’^^ ®‘ ^^“^’^”^ ’‘’”^©aUuó / Julius Saturninue / folten feine
ï’cubt'tiefxtftfti.
fJ^''^^‘^^^^2.^^ir^'‘*Pbïlippnnt fùreinenChriflen/ bie anbern wollen nit/
^Ö^fein o? ^quot;^^ ^^” vntreuw 4oann gewefen/ habe nur bcrgleichen gebart/ ^«tt^ttd K^“*^^’^'gt;«^ t2audfranw haben wol ben Chrifllidjcn ©lauben von ft«n/n/ r ^‘**^’ï^*^l^^*’ -ûrigenegehórt / vnbbae tfï ber warheitam gleicht' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^ lt;r|ltXo***T **^®^**^^*’”^^”®'’”^^*’’^’^^^“®^^^*”®^**^^^^^”^**”*^*”*’®^^ ®^‘‘quot;^‘‘““quot;“®*’quot;*^l^ ^^’^I^bab *^^’^^‘^ ^quot;^^^^’^ ^^” einigen waren ewigen ©ott erbannt vnb an'/ ^l’rtfift«^ Ättf».
‘’'Wettt^ïP*^5‘:yflfï-^i'i5bifd?off 511 Card) gewefeninbem KómifchenKeid)/
^deffb ^2^^«n gcprebigt/X^ud?criu6/al|o faget man. -Örigcncö hat auch euthtnua, ’“’Ibcvtr Î? ® l^wben an bie 2lt;eifcrin Scucra/Acifcró phi lippi ©emahl/auch S'flt;l)tibc P’^^’^^^y^nifd^en (V^eifber/ einem5cinb ber Cbrifbenheit / bûcher SMrtetd*^ ^’’®^vorhanben.Ï)ergleichen3lmmoniu6/cinfa|iberebtervn ormwoniu». ’'’‘’’ibcrb ’^p ^ón^leganbria in Ägypten /hat vber bie vier Ifuangelta ein S^'vqut fi Ï ^«giller gefchriben/ wa fie von einem bing fagenober nicht/tjïó
yber/
-ocr page 502-^ae ant’Cï ^«cf So^anme ^bentôti/ 'S^afeÇnfft ber alten KeDfevltcben bîîûnç.
IMP. lyu PHILIPPVS AVG. SALVS AVG.
Äcifev 3«UwôpbtUpp«6/vott(5ottcrwcblct/iOlt;ylbc^2(w5tt|ï*»
M. IVL. PHILIPPVS CAES. PRINCIPI IVVENTVTIS.
(Oortree 3uHo pbUippo bem Äetpr/ bem Jôrpcitbcv 3ogcnb.
IMP. C. PHILIPPVS AVG. ADVENTVS AVGVSTI.
Xcifer Catuô pbtUppuô von (Bote crwcblt/^wïunfft bcp c|c wctb^l'^’’•
IMP. PHILIPPVS AVG. VIRTVS AVGVSTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ j(,
ÄetfevpbïUppu6 von (Bote cnvcblt/bic '^ugenbbc^ gewetbr^^ ’*^’*®
IMP. M. IVL. PHILIPPVS PROVINCIA DACIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æ
Steifer 2tugupnó (convene 3^^wö pbtUppuó/ÖtbcnbórScv /i4nb|(vlt;’ii
bc^7lt;ónnfd)cnXetd?6.
IMP. M. IVL. ^HILIPPVS AVG. FELICITAS TEMP. ^ Kópt (V^rtveue J«UwepbtUppu6/von (Bottgcwctbct/glücf vn^* berjcyr.
MARCIA OTACILLA SEVERA AVG. SECVLARES AVG-
(Daran 4gt;C4ct(U ©euern/von (Bott erwebUe 2^ctprin / bic lücWw
KAbt be^ ^rweblten.
SEVERINA AVGVSTA VENVS FELIX.
©eucrinn von (Bott erwebUe 2keiprin/bic slótfplige Denua»
r©rfl) öffc^Ie^t tnb Q?atttrl«nb.
Rentte bee dn mb bretfftgft 9îbnnfcÇ Reifer. zj^oçZveus Ouinene Traian iiö -Deci iiö(|ï meiner Xcidjfïntc/ «n^®*®^ ©nuw/p^t’Vngern/^tbnUó gennnnt/geborn worben/ein^^L ^^Jboben altcröbc^Hafncnßvnb©tamnicnßfap vermehrt/ vubgd^ jumegen vnbfrtebe / jn bnbenbie Keuter pbr Itebgebnbt / ip vonbem a*’^^ j^en Kegimene bepâtigtvnb berupt worben/but ptnem 0on 2)eciolt;’**^ Ket^gcboiPen/vnb nuef jum Keifer gemnebt.
•Sun ben Snuften / mb einer großen ‘Verfolgung W
Sfdpen^etf/ bk etliche bie ftbenbe
beiden.
^a6tdnu9. 0.£au«i,tiU8^
Stuben t)ttïc^0ijd 6i{[( SötijTaflung beteert.
Cd^ nber feinem Kegiment bnben bic Cbripen groPenotgelittenltr lM^? ^^kopen jC-nnbgebott vnb ^OnnbntvbervnbwibcrbieCbripenUpdi^l^e ^■^^^geben / bas gemeine Dolef wns vnpnnig / bureb^d? t bie (Cbripeu Keifere erInubnu f vnb (Bepb^pt/ burpt ber vnprn betner weber bey bet»^ nod) bey bem rag berfur pbmecten/ wo ein Cbrtp nur gepben warb pbiy*^; gemein ‘Void vber jn / ri Pen pe / ßeifdjten fie babin / Warpen fie in bue vnb verbrennten fie.'Vnb fmb bamalß von bep (Blaubeuß wegen willigt RL porben^dbianuöber^npp/^UcjjanberKtfcboPju^erufalem/ ^lt;*byR^ jebop jugroPen 2lntioebin / vnb ©. Corenç ip geróp / bergleieben Ö^bt^pL worbe/ ©ecunbianue Jogatuß 'Vetianue ein (Daler/ (DarceUianuß elÿ^j (ber Kebner/ würben Cbripen ba fie 'Vergilt^ ‘Verp von Cbripo / au^ ®/L Warnung gepbribcn/lafcn/baben pe iO^upter vmbCbript willen 5berglcid)en Kriegfleut / Caurenttuß/ 3gnariuß/ Celerinus / mit pineß terß vnb feiner (Dutter Kruber vnb ^InfrauwCelerina/pyngcmartetf’^ ben/Ïöiealle haben jreDÄupter vmb Cbript willen verloren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .^/^
'Wa6aberïbectumCpfonpetnfrommcrreblicber5ürpgcweptpgt;H*’^^j^ ber bic Chripen bewegt hab/ werben maneberley vriadxn ange5eigt/et^ '/^ nener babeeß aup netb vnnbbaP$ wiber obgenannte jwenKcifer/biepPijj pen/fo Chripengewepn folten fcyn/getban/hAbcalfobcn vipd/ulbtg^fi ^^|
-ocr page 503-^ Ï»ott9(n5^0mtf(êlt;ttg«tf£rit. CCXXV ^^’C^:^*^ ^ocbtatn nid)t«Uctn an fm/fonbern and? nu bcv «fanden %hld?jfÏ^’*^^^^’”^^^^*^®’* haben aUcCbvtfïcnbcrglcidxn für vntrenw mb '^®*^b{ft/^^‘’*^ 3^^^^*^^”/ flt;’l^6 febretben beutUtb bic lang bemad? geboren finb ^^bevr ^^'^ «^^ enigen p ju berfdbigen jeytgelebt baben/aie 0. Cyprianud ^‘Ohvfi^^^^^^^’^^*^'’’^^ ^’fd?oïfjij Cartbago/ber iOauptjlattin^fTtca/vn ^tiq«ir ^}?*^®^ ^“ 3Ult;ganbrtablt;r iOauptfïatt in itgyp ten'ein 0d? uier ^^^u h^ ^ ^’^ Jcygen anbere jwo treff lid?e vrfad?en an / bie vue wol jn merrfen ^lt;iftF»*^^^“”^’^®’’r^*’/ ^^*”^“^^‘'^^’r^S'^®ir^'^^*^^''^^3“”S»nberbreyen 0?rMtlt;ri«rfdgt;' ^^•ib ic”quot; ^‘nanber bcy ad?tiaren/benCbri|len (Bottber 2ltlmAd?tigvber ^‘’quot;^* quot;’^'ïetv j^^ ^^^’P*^gefebiettbabe/vonjrer lt;Bcifïlid?cn funbevnb mi|^’cbac 8t9ebc k' nbsp;^^**^^3^^^ ^^^^^ niegtengen/ nod? feine Óebott jur 0eligbcit
l'^ten/h ‘'^f^^/beßißen fid? ba^ pc etwas betten / etwaegewönnen/nitarmue ^bjt' ^-'^^ »««breten/ vnb alfo in (5ci|ïlid?en (Bûtern junamen/ jr 'Vöterlid? ^'’Veb ^^’^*”^^*^*^^*^^'^^*’^^’*ï^’^ fonfïfiolQ vnbvncinig/ncibifd? vnbgebeflig ^butt/^**^^^^^^*^^ ^*^1*^ ^*”^*^ mebr ben beranber fcyn/wolte einer bem anbern vor ’^OIiSé 115^**^*’’^^^^*^**^^^’^^^^*^^”^*^^”^*”^**^*^'^^^^”*®^***’^^**^ ^^*'*^^’' ^^ ®‘^*^^‘‘^^ beyligc anböd?tigc ‘X)Atter feyn/
Worten vnb nid?t mit ben TVerefen/ gepelennur inen fclbp wol/ ’’’ff^*{t ”^^^^‘^^^‘'”’ ^’^ ^^’^^’’ **’’^ f'^’^lï ’^’^ 3utfröbr vnb l^ricg tin Ko# ^^’^’ C’ï’ie auf? obgcfd?ribncn färben gut abjunemmenip) würben bie ”’11« ^^‘’^^’’’’S^bd?allc erwürget / nam Deiner bein reebt enbe nid?t/ lebten f^)cnX^'^''’**-*^”^^*^®^^*^^^”^^^*^'’”^’’”^^^^^”^^^‘^ ‘Ö^beuwrungimKómi* ^^I^ ^^^'^^ '’’^ ® terben/war ju lang febón/wolt nit regné/bie Jft’öd?t verbor «i4lóh e ^^’^^^*^^^*’ ^^^’”^lt;^”’^^^b bey vnö berKbein vnb bie tÖonauw/ba^/ ’gt;nbcri e ^«”’*^‘^^” ^‘^’^® (Bteuijen / pelen bic ‘^cutfeben bcy vnö (Ïötigó one P54ft ^^*^'^^^*^wba6 K.ómifd?c iveieb / tbeten großenfd?abcn. Ï?ergemcinc vntS®^^^^’*«^^*^’^^^’’^’^ r^^’’^^ ‘'lö vcrpud?ten2^obfcinbcnvn Cöpcrcrbcr bcD M ^^^^^^^*^'^'’”^^‘^‘^”^’^*’n'^’^ ^‘’*^^^^’^^^’^’”^^ bubalfoanbergemci'/ Sor h - ^^“^®^^’^ gcmclbt iftj bic Cbriflen als fd?Ablid?c jCcut juverfob ’bet b ^^^^’f^*^ 3Ölt;óuö wibcr bic Cbrifïen war/ wol ein ganQ jar ju vor/man Jettic ^ • ^*^*^‘*’S’^**^)ömnterlid?e plag an/martert fic bartan ber^rag/ man ttqB - ^^ ^^^ ® lieber graufamlid? / man gicng vnbarmberQigBlicb mit aller ber^-Sefto'V^**^ ^^^” vmb/eö purben ctlicbc an ber UOarrer vn 5rag/ weren aUcgern Mf nbsp;nbsp;’^^’”” 3^*^** ^^” ‘2'obtgclittcn/ wenn man fie nur nit alfo an ber ^rag
’dte 4 3lt;«wvtcrt/ bettejn ßuve ben (Tob angetban/ bett fic Puvögetepffet/ (te b ’^^’^'”’^ verbrennt. 3lpollonic braeb man erp bic 5een aup / vn verbrennt 2ippononilt;i. Von f *’*^*'^’ quot;^’‘’S^’’^® mupt ft eb and? vil Icybcn/bod? bielt (Bott ob im/errett fn Ânaoifs. Vil» h*^*’'^*^*’^^’^/^*'^^ erpiennitjutbctl wiirb. riumibiuöcinpfarrbcrr/fo onuiw»#«#. lt;tefA'^*\^®’^^^ ”’^’^”’3 juvorn burd? feine Cebr vnb erneuwrung ju Cbrißo ^enb i ^^*^^ '^ ''’lt;ï’'b aud? ver peint vnb innö Jeu wer geworffen / vnb fur tob li'z tenvak ®”^ ^'“^^ ^^^‘^ febon balb verbrennt feben baf jm fein Weib an ber fei? «’am ^X^^*^^‘'*^^*®^’*’^*’^*^^‘^^^^^^^‘^*^*”^^ weg war/fuebte jm/vnb fanb jn/ 6 Cv^ '^3^*^geporben/ brad?t jn bavon / tam wibcr ju fm fclbp / ba maebt quot;Kino '^^^^’’^ ^*’’ ^ïpboffaup jm / baö war bas fd?lcd?pc bj man ber Cbripen ^’^t nam/vnb gabö anbern ober frembben.
(iVrtuf ° *’^bifem jamer würben ctlid?c Cbripenaufgro^pr/prenger/ barter/ ©liT’”^‘^®’’’*^'’***’Wttfd?lieber GOartcr / bic man jn anlcgt / baf man jnen pc '^ *^^^^ b^’vmerlid? vnb vnbarmberQigtlicb jerreif /gejwungen vnb gc^ vnbÏp’^’^^^Swett/bïcanberenbïeltennjtfofap/furebtenwebrbie(V?artcr tft„?ï5®^^^’”^®ott/^Pfrertcnbcn (5ÓQcn/macbtcnetn Kaueb von IVcy/z
-A*^^^^*’'’’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forglieb bcgab vngefebr/tauffee fid? ab/namenbef fbHReu fatten tu (gr’iTvn0d?tifft/mcintcnnid?tbaf vnreebt wer/wergnugbaf ficnid?t ben *“W«gt;lt;*‘^Wt‘ 3ltt?^*ï^^^^*^^^”^ ‘^^^’^ ^‘^’^ erbóten mic Xaud?/ giengen bod? fclbp fur bic ^'J’P«^ Wben fee fclbp anbotten vn anmuteten / ober botenö ben 2lmptleutcn tJT'”*«ï?^^** 5« /betennten fic weren Cbripen / burpten bennod? ben lt;5lt;gt;t'/ kt*^ quot;^^’^^^’”bun/nod? ju bef ^cuPcl62l-ltargcbê/wóltcn barum mit (Belt ^/maupen/bef ju vrtwnb ein ^ric|fvnb0(bri|fitnemmen/bamit fic bef fc# nigen
-ocr page 504-^(te (tuber ^«(f So^utunte ^lueuttut/ nbsp;^^^
m^en/fo (tc wtber bürfftennoeV móebten tbun/vberbebt vvürbcn/t^iP’'^’’*^ LibellaticoSjbaóifïPnuilegiumjOter^t'Cyuncl.
^wUMc^eunberben 2ttJ^folcbcmrtlUmcrwu4?^nbcv«n greffe 5wttt'rtd?t vnbvttdwS^?^ ettrißen entrante» tgt;crbert Cbrtfïenitn KómtfcbcnKctfb/obgcnanntcrtUc/foftccö bunf^Y^Uf mi^ixr ^'^rfoißut'ß-ggj;lt;.yYvetvnbx»tbertebt'tcn/woltcnetUd?cntnttnerrtnncmmert/glt;^^'^‘u^,)i^l' lt;y nUffen ttt bic ©entem ber Cbrt|ïcnbcit / wol«nó wol fonfl (Boet fen fcy «/ ber mócht mtt jn b^nbcln fdncó gefaUenô / vitb nad? feitjes' etgBctt/wóltó'nbamitntcbtóabgcfcbUgénocDgettomcrt b4bcn»^n’w”j,v«gt;’’ wol wiberan/bod) mu|jtc fie öffentlich vollbringen wrtó fil nuff^cltS^’^^^ji^ïJ’ 23tfd?offvnb einer (Bemein/mn^ten öffentlich bülfejj/ vnb berenen vot .^^^If blieh jrer Abtrünnigkeit/fich entbAltcn Inngob korç nach gelegenb«^'’^^j(ji(( ber ©ach / warb jn jugegeben ein befonber ehrbar gelehrter f*^«*^^’’’^‘TMclclt;*'' nach bef Kabt (ïe hanbclten/vnb er jnjengknuf inédit geben wie fie ‘y^/'ï wieein jegklicher grof ober klein/arm ober reich / follt;he abtrwnnigtetfP jj^j oberfchwerwóge/fnmehr ober minber fehmier^et / vnb (ich bef bem?^j^dlJ her auch 5« bteferjcytifïaulf kommen bic (offene ^eid)tvnnb
ten gclchrtcnChrilt;ïcn vn iOi(ïorienfchrcibcr bif be^eugc/bie beimH^y.^^ ^ud) hat erfk lang hernach in bie Chrifkenheiteyngebrungen/ wiefolchtö KSJ^^tii/ gnt jengknuf gibt baö^ Apfïlieh X.echt.(Óeifkerpeter von ben
vnb ©. ^ufkachine/35onanent«ra/ein 73arföf|èr vnb Carbinal/bep^^^^l’ lehrte jten 6dauö itrafni von Koterbam gefhweig ich fe^t/ ber ein Ö^’J^^fM wiberbiefeQigen^eichtgefchribenbat/vnbm'C^rnckanfgehen
OffenSeje^f be» ak? tnn bejkenbig an/baf bcy ben alten Chrijïen nicht im brand? gtw^P^^^^uÆ/ Qbti|Kn tonberanne. (50tf y,,j^ Chrijko vnferm??^è9ï9ïO7 auffgefegt fey/ vnb vnfcr vngelehff ^^^rigt; Pfaffen vn PohenfchnlenZ/rren fd?/ baf fe allee bas/ wae von ben (tenvonber offen^eichtvnb^nlfegefchribenifl/anffjrheinïlicht^^’^^^jD^fij jichen» 3lbcr tikom wiber an bic fo bie abtrünnigen Chrifken wiber4«^^j:^ll bie waren nicht 511 lieberlich/ waren nit wie bic erfken 511 h art/ hielten nbsp;nbsp;LvO^
ein mittel/ namen wol an / aber muf ten folchô öffentlich bekennen/beiw^jfii bóffen/ bic pfaffen muf ten fr leben laffen bleiben / man lief fie nimni«*^9‘quot; j^(r 2)iencr ber Chrifken fey n / bic fagten / ein Ehebrecher ben boch bie annamen / wer beffer ben einerber bnrehgrofje marter511m leugnenfl^^^etf» wórb/Ï)enn man mócht einenalfo martern/baf er fpreche/ ©ott wtrt w^^«/ Dnb wicwol cö ben Chrifken im ganzen KómifchenKcich nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%ït»y*
felbfk auch vnber cinanber vneine waren/noch fchlugcinanber vnglów »g'^u# tracht auch barju/von bef 73ap(kbumb6 wegen ju Kom / 2116 nun Jamp;(0/ ber ^apfk gemartert war/vnb fein ©cifk von Chrifkuó wegen hetf^^n^ ;[f^ al6 man jelt nach Cbrijki ©eburt jwcy hunbert vnb vier vnb fónffö^^^^^^yeïtf war bifer jeyt ju Kom nouatu6/ein fafkgelehrter vnbbcrcbterp^'’^^L(ii jkrengervu harter mann/einStoifcher philofophu6 / welche allein^‘’^ genb hielten / kein tapffer mann folt nicht wancklcn/folt fich nicht bU55*KtH* welche Cchr ber lOcybnifchen C^Oeif^cr / vnb nicht Chrifki ifk / ber wil bie ^^1 a7ouafu6 wiibenaB her^igkeit/vnb nid)t bad Opffer vnb i^Oóf halten. ï)ifer rïouatu6^ ^ |^i «cbtib^''’ ’**quot;^quot;‘’^ jken obgefchribnermcynung/wolt ber abtrünnigen Chrifken gar kein ^jj^p ben/ woltfcnichtmeht vnberbicgemeine ChrifkenheitvnbfreönnïW^S-jju^ fen/ÏDem ftclenaud? etlichegelehrtc fromme X^Acter / fo auch viel vmb willen gelitten hetten/5u/23ifcho|fc vnb anbcre/nemlichkïouatiann6^^ nu6/23ifchoffju 3(-rlat/bamal6 ein Churfórfkliebe ©tatt/fefjt lt;ïber in 5^ ^ reich/vnb vil anbere mehr/bie befchloffen/ wer folcheabtrónnige nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jutf'’
me wer kein redster Chrifk nicht/trennten alfo bie armen läutern ïgt;erpartbey. ‘Pub bife Parthey erwchlt ju einem ^Öapfkju Komobge^e ^|,(/ qsapui« Aorn. Vkouatn/ber gegen theil Comclium/vnb bic ©emeinHouatp hat lEbeobofïua fhiyfo* hat aUwegauch ein befonbern^apfk juKomgebabr/‘Cheobo(tu6bcr2\y! A^, Ma(ianu8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wolein6 mitjnengewefen/ hat fe allein bcy benanbern Chrifken bleiben ^^0
vnb inen befonber frey l?eit geben/burch fren raht bic grofje jwitrach^ ^” ^di Chtifken feiner jeit gcfkillt / wie hernach vermelbt wire werben unter ferthwjn.Cyprianu6/ mit ben mehrem theil ber Chnfkenheit/warann '''^ «u/
-ocr page 505-,.^ fkgt;ft9mSÎ^lt;lt;Ç^fià|iftt. CCXXVI
’^•tSi^‘’^ wtbevfptcl / namen bte abtrönntgen Cbtiflen wtbev an / bod? ff^vianus nimptHe ^^RlU ^^5^^»bdtvnbwa^/ba^|tlt;ivwtblt;rpanbcyttï4gt;tócbttKn/wonttv «^»ftW»»»»«*». '’‘^tb(«?c ^^^^ wer / aneb anber ntebtjv mcynung: au|ï bev Cbn|lcnb«t ven ’’^f/ctrth ^ ’^ ‘'bfunbcvc / vnb alfo bte einigBeie bev gemein Cbriflenbeit ^ertren? ^Weti ^Ï®'’*'^ platens einem/egBUeben aufffetnlt;Bewiflen betm/moebtetn/eg^ ^^'t/wt^^*^^^’^'’”^ befgletcbcnfaU freytbunvnbjafjennad? fetnemgutbóno
^/ï^^” 5^gen©ott verantworten wólc/wen er nur fonjl 511 fnb mît ber ''^ bevP^ ^^’'‘’lïenbeit blieb, ©olcbe febreibt allee gar büpfd? vnb nacb ber leng '’’^bvH ®5^^^^^**^^|ï^CcbterCyprianue/berbicfe$eyt vilg^b^n/vilgelitten/ ^tfteff k^*^*^^”^***^^ von bergemein Cbrijlenbett wegen. Jcb b^be auffbae 'wh k ^'^l^ïuffcn/ Borne nun wiber an bic Komifd^en 2^eifer / fo vnfer Üanb a Prtbt/vnb bureb Canbebauptleut regiert buben.
‘Son ben XentfeÇen/vnb Job bef! iCeifer^.
'l^m?’?’’^**(*l'’*3*’’W* »[«^«»btrbk Ïgt;onlt;ïiiwinb46 Kómifdic Ktid)
Ts ”^ ^^^^ Cbnepb/Svonig ber (Boten/ mit anbern'^Teutfdben bic vmb lagen / belagerten vnber ber ©auw ein KeicblÏatt/ bie^bic h ? ^ ullbaetwan/al6^gyptuó bc$cugt/2^ónig ïOieterteb von ^cm Wm ^*^^^^^^f/^unbt6 aber niebtgewtnnen/bannbifc Statt war flcifllg be« ^‘»utb/'S^«*’ ^^'^^^ ‘(Trebontano/ Kómifebem Xianbebauptmann vnber ber ^^’(bft ^’^’^’3^^uepb mu|ït barvon ab^ieben/ rnefet fórterfór ein anbere 8‘^àcbf /^^t^tritcopol/auff'^cntfcb Sebiltbuuw CaUbabey vnprcr‘Xgt;rânê ecHU^auw. Vftfc^S”p^^^P*^Ö*3«gt;»tt^'gt;lt;’** ^^’^‘ÏórcBcttgcfeblagcn/vilZbcld erwürgt/ ^lt;ctU8 • ^^.^ ^^^***^3^^ / ‘'“^ ^^^ IVagcnbnr^ verloren i|ï worben.;)2^eifcr '’’^nb rt^^^r*^*^^ ©on rettet bic ©tatt/^obe mit iOccrcóBraflrt an bic quot;(Tcutfeben/ -©edits kniffe He ^dAff ^^^^^‘^'^^^”*S ^^*”*^’‘' weiebbinberfieb/vbcrftclvnbvbcrcylctcin Oo««««. *’’^^S?f^ ^*^^PblUppol/vttbplóttbcrt|ïe/2lt;eï|êribectttóbc«5lt;tbett5lt;mbe« PHicppoiis. fóxrtXcff^’^*’”*’^/’*’*’^^^*^ ©futtrettê/aber er warb v5 ben ©otenv»‘Jent# ©icdustvirt pshu ’nif(h?J2^3ttt/ mn^t bic ßuebt geben / entran 511 (Ballo ‘S^rebontano bem K$* ïCentfae tn tu piu^ t 2?^unb8bauptmannvttbcrbcr@auw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8« Was«««
tenbiex^^*^**’®**”^ ®‘'^1^’^ ‘^Trebowanue ber jCanbóbauptmann braeb'/ lcniX^’\-‘^^‘^^^’l^^‘:‘^l^^^‘^^^''^*^^^*’”rumen/r»|Ïctcn (ïeb wibcr/flicffcnmitaU ’’^wjnehï?^'’?^^^^’ baulfen/Batncnanbie ÏTeutfcben/vnbfcblugctt fieb wiber ^lt;lbtffhi ^^wlt;*^Ï^«^bfïattvnberber ©auw/ble^3britttm / warb einbeflrttg ^’^««i K ^^^’^/ 2lbcr 2^cifer Ï)ectu6/ ber “Vatter vnb ber ©on/lagen vnber mie ^’«ÏÜahia ^^*^^^”'^‘’”^^^®^^^”'’*^^ ^^^^r*^^’’ crfcblagcn/vnb nacbmald .^‘'Wber 2lltar ber Keifer genannt/ ©inb urn Kómi fd)cn Kcid?
' ’^^’hjavvnbbreyeV^^naf,
®‘'ll«^ 011 t’Soliifwi 1110 Hf Jt»f I) onb Heiffidllm iXé*
v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ïfrebonianuó (Baling wurbe von feebf taufenb Kómifeben
^Vdt ^'^^'^t® ^^yeinanberblibcn/ vnvonber ©eblaebtvnvcrlcQtBomenwa ^^ 3^ti«A s?-^**** ^^^ ^*^ 5tmb vber ben bulfi lagen/Kcipr er wcblt/vn flohen ab f^tnX'A ^'^‘^(^^'^r^^ lügen waren ju jm/ alg 511 einem Erretter bef Kómr/ ®«butr k^**® ^^*w*flt;^Ï^^3ïw»^tnamjn and) an vn beflAtig fn/naebChrtflt ”*« Vttf/i^' n ^^ hunbert vnb vier vnb funtf^igflen lar/ vnb macht ^nhanb frib ’^lt;’lbutth ^^'’‘^^*’/^^ualtc ‘3;eiitfcbcn/gab)ncn(5clt/vcrfpracblnMrlicb5wcy XinitfA^L^^r^”^ ibucate/baenamcttbic'Jeutfebenjogcn wiber abaufl bem ^'«^4«^*'^^’^* quot;^u^ba Keifer ©allu6 alfo Kunbtntif vnb triebe mit ben ^“m Xdf ® r*^^*^ bett/^ohe er gen Kom/braebte auch an bag Ketch/vn macht *®lt;b wib ^‘V ^’^^^ ®^*’ Caium ‘Vibium'Voluftanum.lbifc ^wen Keifer feinb ^’^Mittó^p ^ ^^'^^^^’^ gewefen / vnb ifl 511 Kom gemartert worben ber Kapfl 6ilt;vbettr^ïï^V’® /‘Uit vielen anbern mebr/ bat hernach gefolget ein grofleg
' ^^KotnifchenKeich flnb etliche ©tättgar auflge|îorbc»3lemiltanuô
-ocr page 506-Baö(inbcv^55itc6|ïj0^dttnw^litcncüit/ ^^ K^mifd?er Hanbsbauptmann vnber ber ÖauwanberKonauw/l^^^^ßfd bemKeifertbumb/warb von feinem Kriegf volet erweblet. Ï)ie Jtt^*^? ^p«« (Dallus vnb i)olu|ïanus/jogen mit iOeeresrrafft wiber ƒ n/aber Re î«hSÎÂS«« ^^^^ Kriegf void vnb Kneiten verlaffen vnb erfd?lagen/ nach hem m J j^ü feJSÄS« nbsp;nbsp;Keid? gewefen waren jwey far vnb vier (^onat. Kas Kriegs void vnb ,j(i
p. ffemdiMe coafe^ men/erweblten ben Kómifeben Hanbsbauptmann biefer è^^^P^^f^u^i^^ Kanna.
febe peer fb in vnfern Hauben au ber Konauw obern vnb vnbern jnm9-^o,.’ Re bótten baf bie jwen Keifer er fblagen waren / Barnen Rejupaffan^Jod ii»«i»/ Kt^wKi^vi-KT» VK» 4vvii»i|U2Kr»z«.Hi»vt»vHupvri»Hnnbiefer Haubp^^L i.^{w ncHumDalettanumju einem Kómifeben Keifer / war eines eblen(^I^L vnb ein ehrbar frommer c^Oann/war etwan Keformierer vnb5»’dev‘jjjjn Statt Kom gewefen / barumb warb 3lemilianus am britten (P^**, j^ ben Kned?tcn erwórget / vnnb *X)alerianus von feines eblen Ögt;w*i*J^ mens vnb C«genb wegen / vonmcnnigtlid? vnb einbelligtlid? von bet IVelt vnb Kómifeben Keieb angenommen/ vnb fór einen einigen tegt«^ Kómifeben Keifer erBannt.
2?on feer groflen ©urcÇ4cÇfwng feer S^nßen^f« i”*^^ Telfer ©uKo ^rebomano/fo Die aebt/ wo man je Der oerfo^ gungber Cbvilfcnbctt/vcgcwtffc^rtlgcbcn wtl/ wie bic vngeUbvKrt pfaffen »nb
Angelica.
»®4onvßu6 OSif^pff )u 2(Uranfertn.
® tep^anua Wirt ««Pß.
'Dncinigteit bnfc« feen (T^rißen.
C^ nbetbiefem Ädfer tfïgejïovbc» bcrgckbvtcfïc CbHfï^HgenÉ^Jdfi ^^Aöwff “^^y vos ober 0rtuwr6 begraben /betman jak von ^bn^^^fdi’* ^^^©^jwey bunbertvnbvtevvnbfûnffçtg. ^onbifenjweyen Âctf^ff^jÿ 2gt;tony (ïu673tfcbofr$u ^tk^anbria/bamab tm Heben/ biefe meynwnS’ ^ j^r (BaUuöbneaueb bas vnglurf fernes Dorforbern nm Keteb Äeifevs ^l^^^n betfeben noch flteben tónen/bnepebaueban Cbviflnm ben Ifctfï««^^:^ fern Regiment nam nm er|ïenbeffhg5n/ Hef (ïcb wolnn/vnb 3ï^”5JÏVw btngnaeb feinem finne binnuf/löa ember nueb bie beyHgen frommen ^^W bie ^0« anbóebttgtHeb fór jn babten/verfolgec/bette er weber glóet ^^^fc mebr/giengim wie erft oben befebriben ifl. l^nb wieCyprinnus fagt/P’y er ïburebóebtung viel befftiger/grófjer vnb grauwfamer/ benn bie vovig^^J ^ bem2^etfcrï)ecio/gewefen/garvtel ^if^off feynauf furebtvon ^^‘^Ç^d’ trónnig/nnebmab aneb vor Meijer ernennt worben.Cyprinnus meyttlt;f \ j^^f ber jóngjïe tag bie/ermanet bie Cbrijïen jum kreit vnb bejïenbigtei^^\^^glt;? ße (teb $uró|leten / Cbrifl U6 wórbe gar balb bommen / -ïfr bat et Heb« febrieben ^«obgenanntem ^apk Cornelio/ ben er feinen Araber vnb ^à feilen nennet. ^ifcr33apfl Cornelins ijl von bifen Äeifern vmb Cbt'i|H'^^,|[ len mit vilanbernim ganzen Kómifeben Keieb getóbtet worben ^apjï |u Kom worben Hneins / ben Keifer ïbeeins aneb nach ^J^ ^x%ï'' Kapfl 5nbtantinn6clenb verfebieft bett/ 2)a (Dallus Keipr warbtJ»i^*L0 ber gen Kom/ warb erweblet jum Kapk/wars nur aebt ^onat / ^ó aneb Cyprianusgefebriben/nacb jmtaminbasKapfïbumb crjl/ba man $elt nad) Cbrijïi (5eburt$wey bnnbert vnb fe^f vnb fónn^’9^/ IViber biefen Kapft febreibt offcgemelbter Cyprianus ber heilig jJfdf KifeboffvnnbCebrer/bannes enefprang bamalsaber ein groffe *^”^ vnber ben Cbriflen von ber ‘Cauffwegê/beren bie vor von benKeijernƒ«*ƒ p waren/vn tebrten ju ber gemeine Cbrifïenbeit / 0tcpbanus ber fd) leebt alle an/ legt jn nur bie JOenbe au ff ben Kopff fagt fie weren vat 9«* ^ fet/bórfften ber Wibertauffnit. Karwiber war befftig Cyprianus/bï«f^| Concilia vnb gemeine ©amlung berCbrifïenbeitin^^brica/vnbaUp^^^i', bigen meynung vnbKefebluf f^rieberwiber Kapjï etepbanum/P^.“^ les vorbanbeifb/jagt vnber anbern:^in priejïer/ber ein Öónber/ nen nit bitten/ben rein 0ónber erbórt (Boft/ ben ein fold? er bat nit ben b ^^, (Beift/on weichet gnab niemanb webw guts gebende / ich gefd? weig ^^Jj^uful*
-ocr page 507-60n9ett$Ï0mWgeprertt. CGXXVH w«mbwcvBctttc‘5'4uff bcy ben S^c^crn/mnnfoltnlUbtc/fb febon von ben ^^-ï^^lr^^^*^^‘^‘■‘^»/^‘Öcvtenffen. ï)teprmetnungpel«uebjnvorgenan^/ «lath*^^quot; *” ^^^ lOnuptfïntt 3Hevanbvi4 / bod? vertvurffen fiebern cd? nit (b wïhÏh’?^ ^^^”“”5/ ^^efRnö 01 end? frey jn/ btewed pc nur bic anbernnud? Cbtiff ^*^^ Iwflèn/vnb teinen jdnef bavumb «nb^ben/ vhnb bic cinigteit ber tlani ”J?^*^^*^*^lt;« / ItcffenetnehKgblicbenducbtnbemfallntttfrteb/vnb im ®®*^f^ö nneb feinem nbsp;nbsp;tb uneven bdUblcn/lviccsbcttn ein ƒ cgtid?ctgc^/
5«»^tt »ernnewovren wolr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;.
ttdrfj/*^® ‘‘^’^‘^’^wdrcn brtmnlö vitter bén Cbviflenaud) manbern fadien^wp nltrfi^ ^f^^^^ tm 2keld?/ tm 2lmpt ber (lOe^ / brauchten etliche nlleinIVrtflêr/ ^Ä/ r ^«»/biebrtttenlVetnvnb IPafler. ibic Äinbertnuffverwogen ^Cttb ^^ ^^^ *^**”^’^^” (ïe vonflnnbanbcnerficntng/vnb wennmanebegerr. ^nlTw^ - ””^^^*^^tCypri4nuówergnug/bn^matt(tlt;nurbe(prengemttbem ilt;«!ÏV*}.^®^^®**flt;*^^lt;’lt;’lt;*?lt;^/ww«ltc^b«mlt;iU einem/lt;gUeblt;»pmg«tblt;btt»# ’♦otefett fachen/waren nid?tbarumb vneine.
^‘ilfrianue öer trei? ent» ï»rnfirtgft Kcijfer/enï» wie er kr
gcff^lcftcfl vnb vnglücfJafTtlgfl ^epfa geltet
fenifî.
SOx^^’^’® ^^wtclwe/Iyctniné ^Aierianud/ifî vnber bem S^cyfertbomb ‘^SSâ''^^”* ^^^^^^^” Regiment ernannt vnb öffentlich burch ein ge'/ f^Sin ^^ ^^*^’^ff^ worben/ ber aller frómbfl / ein jreimb ber frommen / vnb ’’’‘’Henïï ^‘’^^fd vnb übeb/ ber fórnemeflam (Befchleeht/^bleflvon gebart/ ’‘®‘:lcbcR^’^^^^^ ^*^*^ bcriibmpt/ ein Dorbilb ber alten frommen IVele/ von ^«icl)8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^ S^t^ licberlid? tn proffer ^inigbetc bef ganzen Kómifchen
2^/ïn bas 2kcyfertbamb vnb bochften gewalt bommen ijl.
^^*ttétlc^ ‘'^^ bas gemeine ©prichwortbey v»ói(l; Acinemwcifcnwiberfcret tóetS**^ ^^^*^beit nicht Z^nb fcy nbnid^t gr óffer rtarren bann bic / fo on be'/ ^^'^'Oflk *-^^^^®*’‘'^ '^quot;^ forebt fail weif vnb frombfeyn/wte bann bicfer2^cy^
'’üniffigA'^^'^’f^cdh/aulf bergant^cnWcltbcr frómefï/bergcrcd?ce(l/ver^ ^^f«nx Ak S^rlt;bictte|ï (ï?enfd?war/ nichts bcjlo minber warb er verführe von ^'^*^/ ben f'*^ ^ burch^cht bic Chtifîcnals gottlof bof Öch^lcf vnb ^ófwtd?e ^'^i'bcbülpa-^^'’^’^^’^ ^‘^^^^^ **^*^ ^^”* Äeyfertbumb vberauf giinflig vnnb ^btifflt;Jtr*^’®gt;lt;*h* ©ein tOanf biéltmanglcichfamfûrcineÂirchen/ ba bic ^^«betc J^^^^^ ^^P*”*”’^*' Bamen/warb von einem '4cgy ptifehen'Weifen ober ^‘‘®«lt;td ^ gewénst/führt ein jämmerliche fehwAre C fo bic nennbt war / wie es
Ebreen auf rechnen) barchAcht«ngwiberbieChri|ïenhetf.
^‘’'‘ ^'«n S^rtften/rnb a6cr einer groten verfolgntigzfa
^fe ne«nb( war/wfe C0 bic hngek^ttert aiOkcc^nm.
fi^Md?^’” ^^*^^ bargegeben vnb fchon angenommen was / hanbeltman ^j^,^|Ï^ '’on flunban mit jm / man Bópfft ƒ verbrennt / ertrencf t / bieng jn ”‘’''^/tnah ^**^*quot;'^/*’'^'' macht nichtBurQenbmitjm/obetgienghirQbar'/ ^^’^^eih jf ®*^S langfam bamit vmb/ fte lieffen jn ein weil ligen/peinigtê jn mit ’’‘‘'tter/ir *V''^ ^^kc /benn hunger/mit burfl/vnnb bergleichen langfamer ^'3^’^b fehl ^’quot;kgerten jfretchen/anpranger jïcllen/brówen/antommcn/hcff^ o’quot;berm**®^’’ ’^k brógeln / bamit einer in verbraf vn jagbeit fte 1/halffcn bei^ xMlenb*?^^^*^kb«/giengen langfam bamitvmb/Vergónnten nicht ben f flt;bon«? '^kterliehcn tobs / ließen teinenan ber marter gar vmbbringenZ '^’quot;icrt/S®!?®'^^««wer / tätliche würben alfo gepeinigt / mit lOonig vber^ ^'quot;f^ed)cn A^bieSonn/fo fte am hcij]cßenfd?icn/baf fie bic C^Oucten vnb 5hc/ ^^ntïio(htctt/gc^cllt.
Afttt
-ocr page 508-^aôrtnî»er^«(S®lt;'^(ttttttô^(«e(tewtgt; ^ l^tnluttgcv/flrtrcfer/ fd)ônerlt;5lt;fcll warb naefenbvnb muter bllt;^P*^o i«(li3lt;n^rtum34Vté/vrtblt;r fd?ônlt; wd|]lt; Ctlicn / vnbblonrotwoUied?«^^,^!) fen/brt etn febott 13 Ad? Un furr4ufd?ct/ burd? btc Alerter ber ^ Au tu ^^^^Jn^f^ fû^frtufet/vnbeintôlôlûfftlem macbet/rtulf cinCinb vonpß mad?t 13ctt/ rudUng gelegt / vnb mit feiben ne^lein bemmU’en le:^ ^ÏÏJçf’ bn^erfid? bunnod? md?t vmbbern/ ober 4b bem'^ette wertfen *”**5?,^ Bunbt/vnbman Ue^fn 4lfo allem ligen/maebt nd)iebcrm4nb4V^*^’^‘^^jg(f Bamau^gefebA ^tbe^l^berrtebterscm »beraub febAnegernbe^ïOeg/^’^^^fj? mit bAlfen vnb Buden / mit bAnben / vnnb anbern vn|èbampcrn vnb vtlt;5 ^^ gen gebevbê/bcniungenCbriflen.îbcr gut fromb (Befell bett reintro^”VAil,il nung allein 51» (Bott/ Bùnbt fid? nid?t rûbren nod? anber^ webwn/biO5 l/^ùd! bie Jung ab / vnb ÿeugt |îe alfo lang blutig ber (Voegen vnber baa main/ bit augen /l^ alp ritterlid? ob/vnb pgetwiber feine 5einb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,«lt;6
-if a balffnicbta / “Weiber / ^inber/ (V?Agbe/ id? gefebweig ber ^J!^ rLd^ fen juZ woken von Cbriflua wegen (Berben. ^tlid?c fagen/ ea (ey aud?^’^ A? ber ^upjB ©tepbannaz bergleid?en 3Êy(îua/ bie er(Ben/ gemartert ’^^rt 21-ber weber A^ufebiuanod) f)ieronymuatbungar Bein melbungbavo«/ ^Jj wie (tc in,rert(Cbronid'en anffgejeid?net haben / fo bat 13ap(i bi^ in baa britte (ar Äey fer (BaUieni / ba fd?on wol vor fûnff (aren ber Äey fer gefangen wae worben/ vnb fein @on2lt;eyferlt;Ballicnuabie P» Achtung wiberru^c / vnb ben Cbrijlen friebgefchafft bett. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-^j
©anct Corengen Cfgenb ifï aud? alfo falfd) / if a thun wOl obgenj5‘S? lehrte alte ChrifBen mclbung von offtgenanntem Cyprianoz ber ****^^(«1 f ua hie^ / ber warb am erflen von Hfpafio bem Canbahauptmann vota gt;lt;nbsp;mentgèn Carthago gefcbidt/vnb in ein if rggrub vervrtheik mu(B (ar arbeiten/ï)a biefer Canbahauptmannparb/warb er lebigglt;l**lr’’ w WibergenCarthago/baltcf (nber Komifd? CanbahauptmanCBalerio^^C giminua vonChri^us wegen ben Bopff abfd?lagen. Vn biefer CeciUua nbsp;nbsp;j„r
nua / ala Cactantiua von (m fdweibt / ijl m ber Cateinifchen 2^ird?ea v» ^ allen Chriffen ber gelehrtefï vnb ber berebtefBegewefenz bat groffenrhi”%|}^ ebr burch fein wol vnb jierlid? rebenerlangt/vn vil guter wunberbarlicbe^j^ eher ju vnberweifung ber Cbri(Ben von vnferm (Blaubcn/ auch Cbr’gt;‘^’^.^j wir verloren haben z gefchriebenz er hatgar eingefchicBtenBopff vnb gut*quot; ^amp; jn reben gehabt/ i(B(m allea lieberlich jugeßoffen z fo gar lieblich / fentft / bae grólBin ber rebet(B) gang ver(Benbtltch vorn munb herauf gangen/ ©chrifft licfctzvnb folcha verfBehetzberBan nichterBennen/obnianetnenr L ber (m gleichen Ban/ber fo jierlich rebenzbie fach fo tapffer herfur bringen/J^, (Breichen vnb auffmugen / fo mit gewale bic Ceut mit gelehrten wortelt’'’*’?^ ben Ban.ifr hat Bein tag hingehen laffen/ er hat feinen CehrmcifBer ee^^^^f., num / von bem ich auch oben gefagt hab / ßeifftg gekfen / war pin Cange mir bé CehrmeifBer herzmeint bie ^Sucher ‘^ertulliani/hat gjjn *”[^ «ethan/hat mit lebr/mit worten/mit fchrifft / vn mit werde bie be(Blt;nbigBeit vnber ber Verfolgung/ (0 gewArt bat vnber breyen 2^ey fern einanber/bif er boch fein ©eiß auch au^geben hat müfpn/vermanet.
“^on tun 35if($offrnt)/fa«t^^a«pemlt;»nnt(»nwI^'’* vnferm^ank.
fo^^efer jert i(B attch von bteferWelt abgefchieben if leutheriua ^^)ju Carch bey ifnaz vnb nach (mjum 35 ifchoff erwehk worben ^.^^ rinua.2gt;ieÄey ferifchen vn Komtfehen Canbahauptleut in ’^TfL^ be fey nb biefer jeit gewefen/5uluiua 35oiuazbad i(B vberwinber ber ^^7 vnb ilureUua / fo hernach anboa Keich Bommen t(B / wie bau» etlich vnfer'CeiJtfcbenChronidenawch
anjeigen.
1?«»
-ocr page 509-^ott^enSîamifcÇettiSepfevrt. GCXXVin
'^on tgt;f m wfall Kenfev Îiilfriaiu dib f«nf v ac;
fen9fnu^lt;
Keyfev tOaUvUnud tjî wibcv beh Âéntg von Detpa mit gvoffer C^Jx-**^/Slt;^®3lt;«/tfl AUb«4u^ vn^ci^ vnnb vngefd)ilt;fltgFcic feincô ober/ “^^^IbbauptmanndCbem er bas gançe t?ccv vnb^r«^ bef bbUn b«tf)
»m! r*^ ^’^ ^^'^ 5«î«be/rtii^ fetnem vortbeil ntt ein vn^eUgen Jïrtte bracht/ 215ô/3«fangettvottben5tt”^lt;tt/ vttbfehÀnbtHeb gebaltettworben: Wa fet'n* ;^Plt;’‘^vonperftaficbaufn«mpferbfeiçt/ fo mii)î ber gefangen 2Vey// cönkrtaiiusgefaui« Sun^ i ^*^’‘*”“® ‘^“n **^^^ '’‘^^‘^ ^’^ ntber (lellen / vnnb be^ Äontge von perfia ae»« «UA-ff ®'^ ’’^^‘^ fn^fchemel feyn vn ber tnubefebgealte Ôerr Äeyfer Dalerw^ *»tt^ge|”*^^^^^'’’^^^” ^^^^^ (arrntt fetnem Son (Ballieno/ijl inber gefengb
Kev?*'^ ^‘^^r^^ DalerUnud bat ein ©prueb gehabt / ben er/ba (te fit ju èpvudjXcvPrt »nb \?®^^'5*’lt;^?*^^lt;*^^ vnbX.cfôrintercrbev ©tateXorn woltenmacbeny ‘X)«ienant. K*^g^''’*^^*^^^''fr*^**lt;b:î)ie5ettbrttficbalfoverbert/vnfpreii(fct(tcbberma|//
L W oie menfebiteb naturweber jucht noch (Iraffzweber reepefertigung noch Motwationmebr leiben mag noch Ban. tin ^®^^^”^*'“lt;^^l«‘3^««‘^flt;b^*^ vmbbenKbeynvnb ÎJonaw wobnenb/mtt Weft '^^^‘’’.S^^IT’^^^^^Wl wit grower macht auffwiber bas Kómifcht Xeich ge^ K« / wie ich tm nochfolgcnbcn 2lt;ey feran^etgen wil.
® olltfnue? ber Wer vnb brdOigft SXôtntfeÇ Kepfer/wfC
er ein 5re«nb ber griften gewefen fevlt;
^lfVö^^’^*® ^*^‘*^’^’ö (Ballten«ô bat mit fernen ©onen/Cornclto ‘Valettano/ '?^9alonitto (BaUieno / nach feines ‘X^attere 2^eyferôPalertant tob neun »rt^*f*^^^®*^*^^^'’”^ ^^ ^*“*’ *gt;7atter 'Oaleriarttie fo (^Änbtltchberntberlag/ tff ^U^^^ww^rb,'wlberröffc er bas (BefchAfft vnb Canbbott feines Dar/ ©«nunus aik bm 8 wiberons auf gangen /fagtben Cbrt(len 5tteb vnbfvey (Beletb $u/lt^ ein ®^'JI^«»5t»w»»gt;
t^verBünbtgen/vnaniyjlagen/ba^ etn(egltcber was er wo It/glaubet/vnbie
thet/ ^ ^‘'^ fetnem willen ebree vnb anbetet / wenn ernun (im(l nichts Übels bch ''^*'^ ^Itt guter (Bünner vnb fürberer ber Cbti(lenz noch bennoch mocht er fctK^'^ ®'^'^^^ß '^^w Komtfehen Ketel) nicht ab wenbe fo fein Daeterbte Äey^ '’^ lt;5alli verwirkt betten/es mufl bie burchüchtwng auch hie ge(lra(fc
'®^bfnlt;perf(ernbnbXe«tf(6fn/wtc ©ott bmcbfic biis ^Mch ïXegiment »11 far an dnanber/wet rne Jr bann ^wen^îg far/
®’Ss«(f Äeyfer ïöioclettanum/ hefftiglichgefÏrafftbat/Xiïs war mü he obenmühe vnben/wie ber^
nach folgt.
t^f» (Balliennshat etn'^entfeh Weib/ genannt an(f'^e«tfch73iberrt/ ^® *|l / Weibsebr/tn K0mi(cher jungen ©alonina / $tt einem ehelichen
‘Itbct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^‘'’’^ '^ ®*^ *^^ gewepnbe^ Königs ber UOar cf mannen/bas
inbz?^^^*’ '’^^ ^«yem/bamalsinKöbemvnbauffbemnoriawwob^/ '^beit ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ ^ ^’^^ fd)0ngewcfen. Keyfer (BaUienus wolenachfrvnftnnig
^’’nbitt 'gt;vu^ ^**’^^ ^^ R^ '*®” (rem Datter bem König anff bem norfaw ^«nbh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ wegen brecht/ fehenefterjm bef btilgenKömifchenKeichs
*^ tbeU^^*^^^^*^ ^onaw / jwifchen bem 3« vnb î)raz(eQunb -Ofierretch/vnb Mciir / ^^wab Noricum genannt/ vnb fuperior Pannonia, Ifr i(l eirt ^cicbettf^'^ Æ *^*^ Sewefen/au^ verhengBnu^ (Bottes / bamttbas Kömifche
/sqeratft würb/ achtbe^Kömifchen Keichs nicht/ lag 5« Kóm/ pßagber
# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xiieh
-ocr page 510-Sas dttbcv ^«(0 SofidUttiß ^(uetttwt/ j^ Cieb vn'23ulfd)apt/gteng mtt leppifcben fachen vmb/ vctwatlopctb‘^^^''(|0 fbe Keieb/ aebtbeß gemeinen nnç gat nicht / nam ßeb ntebte an / anbet geben wie ben gemÄbeten trabetn/ iöatumb phwut bieganged* farnmen einen ^unb wibet bae Komifche Keich.
Houben ^erpemo ëîamp;wmSm^quot; J^^vetbetbten tm3luffgang bet Sonnen/jenfett beß OOeetefn^lß^yG ^^^^KômifcbeKetcb/namenbaemechtig/luptgCanbàOefopotamtlt;ï‘*^ pelen auch in bae weite Üaitb Öy tien.
OJon kn Xentfekn/kr erße puffen an km JXH”'
SdrmoHnl.
ji^beV Germani gebeiffen betten / gabenfnen A^^ Ê^ / nennten ßeb 2Hemannen / pelen mit vtet bann^^^j;
vtet ottetn in bae Kómifebe Keicb. ï)ct et pc bauff jog mit
Cbtacbet ju (ÏOeng vbet bte ^turf vnb Kbcyn/ vetwóp/ vetbtennt bipCanb/ (Ballten genannt /jwifeben bem Kbeyn vnb tOifpanien/pW^^^^^ji vetbtennten lOeufet vnb 2^itcben/ gewonnen in iOod^Kutgunb bamlt;f*^.^^ KeicbepattCbiallonmitbemputm/wutffen ben Kißboff ptiuatum’^^^f feuwt/vn vetbtentenfn. Ï)etgleicben wutben anbete mebt meebtigt ^^’^/Ll) KeicbpAtt von ben ‘^cutfdKn vetbectt ^ltlat tm ÎJelpbinat/'îty et/CW^' „ vil anbete mebt/ fo feijt in 5tanrfteid) ligen-Vnb ba bie '^eutfeben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jrf?
treaffef)? be^rMebfn ^^^ lt;*” D iranien bae Kómifeb Keieb vetópt vn vetbeett betten / jogen 5rrtncfwici^»«amp; ét» vbet bae ©ebitgKuncipbalgcnant/im/iatelnPyrenæi, ßelen in Pifr^^a fpame». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;witnnen allba bie Daup^att Pipattarfen mit gewalt / lagen inPgt;fP^”
bieltene mit gewalt J wolßr fat innen.
©fr(mî)a^au(îî»frXfwtfcÇfno6fn anîter
■Jtenefd^eH ne^t? ß^ «bamp;tmStegreiff.
^eutfeftm Hemmen Qi/tamepm
^eutfefjftt bfr6«ip n«i»i£p^cfum-
l^ycmvttb Qd? Waben ob bem novtawvnb^ôbernBrtmenbet'w^’^^^^j; H^bte Ibonaw/ vcvbeevtcnallc Kctd)ôlanb vn Kcicbflätf vont ^obW‘^j *:^^an ben 3»/ *’«b von bem IVclfcbenlanb bt^ gen Anuenna / U5«^ nj^ ge wait barinn / machten befegung / vnb nebben ßeb ab bem X^mlfcb^^ ^ auß bem Ötegvetff.
©er ïgt;ntte^fl«ffïgt;er XeutfeÇett.
nblt;rt «tt bev 2)01)41» bic (Boten »nb ^tyern / »nb nnbett 'Î^c^'^/J» 5^ktn ©tbenbórgen/ vnb benfelbtgen vmbUgenben Óttern bamaló pip^
fcblugen bas Änegevolcf/vcrwüfletenbeß beiltgcn Kómifebe» lt;\^ Canb/vnbbte XetebfïAttan fie floffenb / fo bie Komet jenfett bet (^tttetnaebt vntet Key fet ‘Ïtatano gezwungen vn etobett betten/ male vbet bte ïöonaw tn bae Kómifd? Ketcb / vnb tarnen gat vbet ften/butebjogen/vetwü|leten / vetbeettenallbabae Kómifebe Ketcb/Jj^^ jjj/, ttge Canb vnb etwan gtoß Kóntgteteb / Pontum / Capvaboceam/ ^’^^„m^ baffttg(ïen / BójïltcbfBen vnb teiebflen 2lt;ttcben tn bet g toffe n Keicbß^tf fo/ju ebtenbet (Dóttin ïDtaneetbauwt/ betäubten vnb vetbtanntea I’t/^p^ Ketcbfl^ttcntn^ttbynicn/ncmltd) 3t(lacum/ fo aucb ntcomebia cebone genannt/ tbeten pc betgletcbcn / fo von Cotnelto 3lutto / bem /ianbebauptmann/ wtbet auffgebauwet wotben iff / turf ten bïf W patt Petaclea/jerttflèn aucb ^te Ötatt'Ïtoïa/^nb ba pc ein gtoß lt;5‘’^| ^j^,,/
-ocr page 511-^ött 9cn 5^amtf(§e« geifern. CCXXIX betten / rciimprcn pc bae C^nb 2tpcn / TOoUen wibet beim sieben / bmebten ^^jfTiurnmen / fuhren vber bus Öebwnn^emeev un bic ibonuw / o^S«« nach// quot;’‘»bins KomtfebeiVetebun’bte ÏJonnwbemuff /verwüpetennlU Kcid?pAct p^oevï)onrtw vnb ©uw bif an bne (Bnccbtfdie / jcQunb ‘Ïórefijebe UOeerbie gt;lt;'ttb/Myfiam,Thraciam,Achaiam, Macedonum^ Epirum, Graecum, Illyrum, betijen J^uttbbic Heine'5^iJrrfey/lt;5nechen/ lücnben/öcrucy/^ulgarcy/Komancy/ ^®lRtt/Ï)4lmacien/Croacien.
. Ïgt;afie2(tbena6/btebcrbómp|ïet?aupt|ïatttnlt;5ried)en/vnbbictÓobcn^/ W« fccnitfüt^ wuibcvgrtntjcnlVeltbe^wnngcnbctten/ bvad^tenfic ein großen banfjcn'23ü//
an ben GOaref t / legten pc vbet einen bauffen / woken pc verbrennt haben/ ^SÏ@rteS«”Sa ^‘*puttbcetn2kncebe auff wiberriebt fold)ö fagt:C.a|5tben rjar:enben(5rtc/ c^cr «n »treremn.
bie23ücher/weil pc bannt vmbgeben / werben pc lauter vngefebieft ju bric// ^^^/»nb Wetberbraup/bicßd?nitwcbrenbiirffen/tpbcßcrvnb vnöwäget pc S^ben wit ber ©d?ri|Jt vnb febet bann mit bcm tOarnifd? vnb IVebr vmb.
‘5on ^ vi«ïgt;tfn bauffen OfïXeutfc^enobïifm
(lOarctfelb-
(^k^rvierbtlOauffber'^eutfcbenwaren ©d^wabenvnblSeyern/bietbei^/
let bamab bic îÔonaw voinKómtfd)enK.ctch/ï)iefclbigengriffcttanbtc f^Ketchpätt vnb Kcid/ólanb fojwifchenbem 3«/ j)onaw vnb bet0aw ®*f’^bpcn waren.
®tf fiJ' Oic 9Ïómer in Oem fall bicItcit / aneb felOft
vncine würben.
J^Ö war bamaló imgantjen Kompchen Keieb allenthalben/ an aliénera
Hagen/ weinen vnb febreyen. jn (Ballicn/ fcQt ^r andre id? war groß I^fer^lufl^thur/etltcbc ©tätt waren Kómifeb vnb^cyferifd)/ ctltebe'ceut#
auch ein ^unbtfebucbbrinn/bcttcnsbtc'îcutfebcncin thetl/wie auch giw»ÿ»5im-x5mt ^HP‘^nicrtinnen. 3111eCanbanberîbonawherab/ Rhenas,Noricum,Pannomas, ^m^ohenfee bip anbie ©aw/hettnunbjKómifeb Keteb ver lom/vu bic 'Ï^enr/ l^enrerwüp vncyngenommcn/ïÏ)aó’TVclf(blanbcin5*^rtuw vnbiOanpt aller jX^/warb vottbcn%eutfcbenvberjogcn/bie jerpótten vil ©tâtt barinn/ bad
Kriegs void war ó bel bran/bap ber alt Komifeb Key fer bey ben per# J/.^.3efrtng{j| Yvaö / vnb fein ©on juXom plebs feines quot;Vatters vnb bep X-ó-^ J’Mdjen Keichs pbmacb vnbfebabennicht beherziget/ein gut mûtcl ju Kom ‘ ,? '’^^frcuwctpd? taper ber pratf feines Matters war abbommen/vnb ber ^J^^ÏJ’'«« cntwacb fett war/ vnb warffen peb gat nahenb in allen Canben bcp machetSîiïiÀ bttih v ’^Keiebsbte Canbshauptleut ju Key fern auff / fo jwungens allenr/ f«t. Ilt;b3it^*^^”^/'’**^^’'‘’’^^^^*^^*fl*3^”* KómifdcnKcid? vnberpunbenpebal// Wen • ^ilt;i^tbnmbs/nenntcn peb Kómtfdx Kcyfer/befebüzet vnnb befebir//
^‘’^ üblicher fein ort vnnb Canbsbauptmannfebafft vor ben ^cinben/ nteb f^^ ^®^ fdbp a u dgt; vnber cinanber/ verberbt einer ben anbem/gûnnt bei «ini»^^‘^^ '^ wolt ein fegblieber allein Kómifdjet Key fcrvnb
3^’^®«p Komifeben Keiebs regierenber^urp vnb Perr fcyn.
^ JWfpen ^ranwen/Oie ftc6 Oef Kfpfert^umfó OnOer
Wunbciv (Trieben ft^ gewaltige Kepfedne ju ïXom/ grif»
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcnbie5cinbtrüziglid?nn.
^Vnberbtefemwefenpunbenauebjwey IVcibsbilb auff/bic vnberwnnben
^^^ Kómifeben Keiebs vnb KeyferthumbS/neunten peb Kómifebe «ij^ -^^*’’'^/*^lt;3i«*^«w3wlt;*lri9lilt;^/ vnb giengenfn wolft anfehUg bin// blt;m x^«^??^^^^’^^”/ fcblngcnvn tropfen bic 5cinbtrózUcb/vcrfagtcn pc aup ^^mifchenKcieb/vnb blieben etwa lang im gewalt vnnb Kegunene bey
. tq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jwóltf
-ocr page 512-^enoSU.
XTicWln«»
Vinetittus.
©alHcnu« jen^t Wlamp;cc 2Curcobtm.
OaUimuserfto^en.
CUubiu»,
^a6dnb«r^«(0Blt;'^('ttnt6?Jtt«ttemt/ ,, ^wolffjavcn/bij? auff 2^cyfcv ^tuvcltrtnum/'Vnb btc^ btccrjlc wbct'^^^^.^.^Itti 'Weibern vnnb Xornifeben “Xeyferinnen/^mutv ^cnobin/biefelbt^ *^Aiti^ JOmißwirt-Ôbinnw/vnb Gonen/ l^erobc^imolao iOcrenmrtno/vnbefP ^ ßd) beß Äcy fertbumbô vnb Xorntfeben Xeteb» in ^tßcn/fcblug bic P^*^^ ^^,k^ ßc/erwürge ßeßeng/treib fie tnt ege wait vnb JOeereeBrrtfftwibernuP^^quot;’ ^ mifeben Xeieb. “Vn bne Weib erkbigt/ rettet gegen ^tuffgnngber 0o«^^^ Ajt ben ^ctnbenbenXómifdxn tTatn/benebt allee berwiber (b verleen ^^^^^(Ci^ allen Bummer vnb febaben ab* ïJergletcben in Xturopa ber bißeit bep im titbergang am Xbeyn 511 CóUn/nllba ße mir jrem Gen ligen ' y-n^ ßeb rtulf5tautv Dictorina/nannt ßeb nuebXémi febe regierenbe Xey l^‘ï^{K etn (goutter ber Xnecbt/(5elAger vnb Wagenbnrg/erlcbigt fampt jren vnb irengeßpten^reunbe Tetrico/glt;w4nlt;5allirtm vn lOifpaniam vort bef^jj^ feben/ vnb befalt bife Canb. X^nb biß jwo Xey ferinnen betten beintÜ^^^^it anbergefebrieben/troßetie eine bic anber/würben ber fnebeins : im^luffgang ber Gönnen jenfeit beß (^Oeerein^lßa regiem/vnnbDi*^^^.^^ ber bißette tn Europa/ vnbfo ße bos Xómifebe Xeteban irenórternina*' / ^icb gebracht betten / wolten ße alle bey be mit aller macht auß^otrt 5115'^^^^ aUba $ufammcn Bommen/ vnb mit großem pracht / nach gewonbeit bet Xómifchen Xeyfer vnb hauptUut/ auff GigwAgen eynfabren.
‘Som anbern tbr tl kr 2Ï5f It Sip^rim / aueß Sfe^ppten / wH' ®rctfaßcn bc^ ïXóinifd)^! S’^cic^u/wk fte au(amp; bem ^'epfen^un^^ entfrembbetworben.
lt;G war auch 2legy pten vnb 3pbvtca anffrnbrifeb betten auch k ^^^% re Xómifebe Xey fer/ober wie es bie Xómer nennen/Wüterich vnb tten. Jn ©allien / jegunb tränenreich/ ein Gchmib mit namen quot;^’^^^ .^^ nuo/warb auch 511 einem Xcy fer außTgeworßtn / alfo giengs alles butch a^ ^^ ber / baß vnber Beret fteb )nbem oberßen. Ï)och ju le^t^obeXeyfer ®^**ÏJ^ von Xomwiber Zureolom/ber fteb auch Xeyfer nant/vnb (lOeilanb luiK o -^ belegert (ÏOcilanb / warb aUbaburebUß UOarciani vnnbCecropy / bet feben Oauptlent vnber ber Gauw vnb in ïgt;almacien/ mit feinen Gotten chen/'Vnb ba er alfo ßerben muß/befabl er bas Xómifebe Xeieb daobk/r L felben jett ju pauia war / fehicBet jmbie Xeyferlichen Xleybet vnb Xl«‘^^ burch ©aUonium ^aßlium.
2Slt;f tximató ßtcXcutfcßnijiiffKift ftmolien^ men verwerten.
*Ü biefer $ett v erBerten Me 'Ïeutfehen fre alte rïamen / als bann ^'burcbXricgólcu^teinneuw vorvnbeBantDoteB auffBompt. ^‘^^%f/ Cz betten Jwey Bleine^cTeutfcheDolcB tn ©alita Celtica vnb Belgien ge^^^j^ vnfere Dotfabren bißett beß Xbey ns / batnit man nicht meinet / ße weten vnber bem Xómtfeben Xetch/gleich wie bie jenfeit beß Xbeyns von w^^ gleiebbeitbeßnamenstbetenßebcnalten)rcnnamen©erman ober©^^'”^^,;» beim ab/fehafften inen neu we teamen/ bie jwtfehen ben ^ry ßn vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ujtP et ern beß Xbeyns vn^lb ß^en/vormals Chaud,Chat ufci,Sycambri,wutP^”*^ fortan Gachfen/ Cymbri vnb tbenen genannt.
Sen bfiv^rancffn.
/J^3« iMnrftn/föSovdn «It'ïtotfcb Holet i({/nt(befo3«rwtit‘gt;l®'^''J( tig/als benn Cicero vnb lOteronymus/auch bas gemeine Gptichw«’».
^^C55eugt/warertbtßberntchttngroß'em Hamen vnanßbengewefert/’^J^f/ dn tbdlChatti vnnbHeluetij,etntbeilTurogi vnbBoijjbasiß/^eyetng«’’ ^^^
-ocr page 513-J^n9ctt^5m#«tßlt;lt;ttt CCXXX
'’^^ (SnccVifcbcn Clt;ïnb»n (5cfd)tcbtfd?wtbcrnCwic biÉft-^^^k *”^^^^^ ^^”i£Ï Ïgt;tlt;«rilt;^4blt;v crflS^ontg ïn^vandrctcb/ inbcrrébc forta^f ^**'^“'^^^^^^®*(Brcgorio jii'eurlïitt^cAnctrctd? betcOrfunbm (tvófi^ K ^^^ dn^in^ ttt gvoffem beruff vn namen bommen / fo medjeig vnb ftittÂ^^^”^«^**? ^’^^^“^ ©aÜterCanbnacbmen^J^rtttcbï^ttcb/baflelbtg mtt ^^n^^i^^ ^'^^’^HeiKM Acid? $ii^eutfd?en Canben bracht haben/vnb etwa« HtaittO? ^ir^^**”^ **“^'-^‘^‘’”^‘^^*^^^”**””^ ijl worben/vnb nod?bcr.2lt;ó/ ^^^ Ç • ®algcnober (öalretd) bate von ben branden/ basman ^n2lt;ó^ igt;«bf ’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nennet/ man b«^ barnaU aUc ‘Ïeutfeben vmb ben Kbeïn vm ^tT? r^***^^^^^ ^*^ anlVefïpbalen/aUtnber gemein ^vanefen/bteaw ^ie te ^S^^” ^gt;nirlt;^n Pc 3Hlmannen/von ben noch ‘Ïentfeblanb Alcmania, vnb ^‘Wtflt;ben,3Hlmannen/gcnannt:werben.
‘5onïgt;fng§rtftfrt.
^Ä J«r«i; ^tif{ rtbet ein iTOvemebtgewcfctt »«b«t bien Cbtl (ïen/vnb nufFs»
(A^i?^’ïbenp4«lu6von0amofataaupber©tatt/^ifdgt;off5ugroj]'en^n«ï Rh/f nbsp;nbsp;‘^w/bat gewóU/Cbriflue fey nnr ein gemeiner lt;Óèn(d) wie wirgewe// wSff ‘^'^ffeQt worben/bar wiber jn gefd?riebeneinfafl gelehrter priefîer ReCh •^*^^”*'”^^’^^^^’^‘^’^‘ ^^ gt;11 nuÄ biefer $eitge|{orbeni88.ber gelehrtem ’gt;gt;6tt S v ^*‘’”^^^*®®^^^^*^'^*^*^^^
^^*^ pohenfcbul 511 SUe^anbria/bate mit Cypriano gehalten/
SXamp;mtfeÇeWtMÇ.
«WeW*''^’^*^^® ■^'^®- PIETAS CONSERVAT. lt;Blt;llliCtIII8»OK©Ott
Wwlt;»H/^^*^^^^*^ ^^’^^^‘^^*^ 2^eyfer/lt;5ótigbeit vnb Ûieb/behût/vn macht
j^J^P. C. P. LIC. GALLIENVS AVG» CONCORDIA AVG. 5E)c^
®otfr ^’^^*’^'^® t^aupenjann Keyfcr publine Xiieinins (DaUienus/ von p ^eblt / angejeigt/ inigbeit bep 2keyfere.
dy^NELlAE SALONINAE’ AVG. CONIVGI IMP. CAES. P.LI-MyJ^I GALLIENI P. F. INVICTIAVG.ORDOSPLENDIDISSI-^icyff S'^^^^'OR ViM. 5n^hten0alonineber3^eyferitt/ vnb(Bemahl WtprfP“^^^' ^^^^”'^ lt;5allicnibep (5ottfórchttgen/ gludfeligcn vn vnvber//
’^‘’»n2keyfer6/geweihetett von(5occ/habenbiegemeinber©eeufanoz ’gt;tovbnet.
Stouïti»^ ï»eï fünff vnïgt; t'rnffi^ft KenfeVi
55'*'^^ Clanbitw/allcr Äey fer ein Af ht vnb Äron/vnb erhebet bep lt;Su .^sAƒt5!“‘‘T“ ' •’ T??^ 5?'*‘* •’‘^ir^«'?f^^ s“’ «“** Wwx • ftolodenvnb mcnntgltd)cr banctfagung fichber liait bep Ko^- «ikr^wfer^ten.
^ino^^’i^*^® vrtbevwunben/vn warb ^lüreliud vo (lunban von ben 2lt;nelt;h^/ iiï*X}^**^^*flt;b lagen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auwHtóitjiiia^«.
^^fefvk ^‘*“^**’® '^ ^*” quot;^ran bep Reifere Cóflantini bep erfïen Chtiflliehen ^‘’ffseti^^^s^*'® ^^^’ Keich fo verborben au^gchaben/ verlorne jocht wiber 5?*‘«»3«hta3k*'*^f‘’^ïS*“/.¥^*^*s1??’^^ v^^^RvöÏri ^^^^ S^wefen/aofbemjêlbtgenXianbcbwtttg» ^nbbabteKabt «jHe^e femtie eïfïlt;# ÏWdk '^^^^^ hin vnb her rabtfcblagten / ob man am erfïen bie fetnb vnb iK^ jutbcr^ie^». t Rsent^ ^ '^^’^^ ^^^ Kómifchen Dauptleut / fo fid) auch ^eygr nenten / jo be^/ ^ugs^^ M?**?^ 2^9^ftgt;^ daobioó/erwolt amerfïenbie Geutfehê angrcifgt; r^UffcÏ?K ”*’^’^^^ Keid) verfagen/vnb bie fo fid) 2lt;eyfer nenten/ jetje mit i^ltÀLÎ ' Ï® weren nitbcp Komifchen Ketebe / fonbern nor feiner perfon x ^ÀevfJ u ^^^‘'^^*^ ‘geliefd?en weren bepKómifchen Dolde vnb Aeiche/
®‘'' IBorif «x ”^®^**^^^*^ Key ferabgefagte tobfeinb/ Dnb brad) alfo aoff / eilt abem vnnb fren (BefeUen C ^ allenthalben im Kóntifd^en Ketch/
Ü^q üq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnber
-ocr page 514-S116 rtutcr ^«cO ^o^d««!« ^{«cnetnt/ ^ ionbev bet ©415 w wett vnb bveiebüt vnb bef fd^ten vnb fïür^ten ^u tt*4|ft/W4Vétt mit JOerm gewaUTTetb vnb 2^mblt;rnmwmb46fö«ü^^;p ^4r tin Komiffben Keteb gelegen gt;nbsp;nla er juin AómifdKn Kegiment **”1^1» wnvenbet 'ô^entfebenjwençtgvnb breybnnbcrj:tnufcnc/fegt;micwcbtf”^^-)^^jiéf inb46 Konti feb Keteb gefallen wavenOnit benen feblu^er fteb 4n|fblt;’^^ -db rtttff bent Cnnb an mandtem ort/ an bet enge bef (iOeers jwifeben
f 3fenbcy ConjÏ4nttttegt;pel4nbetÏgt;onaw/vngtengjnvbetalgan^woiP‘’’s(i: buCfutf^?«.”’ **^ 3mlt;04tbfee erlegt et ametfïen einen ‘^entfeben bluffen / batnaeb ’^ .^{)(0 Öauw bic (Botlcnbei* vor betKcirttflattUOatttatiopcl vnb 6±iUblt;^quot;^^,,111 jCanbe^bt^tcin/ jit Confïantinopcl in (ÏOacebonta bey bet t^^^tiF^b^Æ^ffU Kcidiffatt ‘^bclfalontca / bergletd?tn würben in bet J^^P^ Cypctnblc vnb'^reutfebenvbetwunben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^O
4?dgtcng allenthalben imKómifeben Keteb vbet bie (Boten vnb p ^-feUen/tnuf ten bar lafpn/wic ftcbenClt;uten getban barte fogefdtach i**^***}^ betten vilgefreflen/muftene allee wibct fpcyen/ï)ic ^Àeb vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|^
bebeef t/ alle gefîaben lagen voll 0lt;btlt/ dOeffet/ ïö^gen vnb ©pief /bK waren voll tobtenbetn.
(öttccbcttlanb vnber bet ©aitw 'Ï'bvaden/jeQtBlein'(r«5tcFcy/ïV’*^^*^0 ÖOaref/ ïÖalmatten/ Croatten / etlebigt Kcy|er danbine von benîT^nn^^,,, erobert aneb ^gypten/braebt pc ju geborfam in feine gewalt/ von wlt;llt;bö ig^ warb tm ju lob vn ebt ju Kom im ©eblof vn boben ©ttfft / auf befelb^% ^j mifebenKegitncnte vnCammergetiebte eingulbcnepafcfen/ vnb et betgt;^ fet gang von Golb getnadtt gefegt vnb gewetbet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^ji
T^nb ba 2lt;eyfer Claubiue mit großem ©ieg vberbie ©anwjvgei« ^ fierté******^^** KetcbflattSirmium,/egt©inebinggenannt/vnbwolcin(Ballicn/ieijt-ï^^^^j teidt/an bie ^euefdten/ßatb er bafclb/ï baet am Keieb gewefen wat ein 1^^ neun (ÏOonat. ïnefer 2^eyfer bett einen Matten/ ber fpraeb/ ^r wolt (tlU P Kómifebe 2^eyfet 4uff ein Kingletnfïceben»
®te fe^ m ©aUwtc^'/if çr ^rantfre (cÇ/bf 11 iKenifri'
fttboi.
3*^weil alfo daubtuß /wte erft oben angejeigt / f eb mit benXTeRj^/ vnber bet ©auwimanffgang bet ©onnë Pagbalgt/ g tenge in ®, jgt pfänd’reiib ben Kontern uit wol/bertene bie Cemfdten i«/5 getnclbtilï/wataueb bic 73anwtfebaffc von fdnnben vn febabenber Ï^mptlcutwegen auff fclenvóbenKómetnjnben S'enrfeben/jogen’^Kj-^ bebin vn ber/beUgette bic Kcicb|lctt/fo Kómifd) waren/ vn anif bef 2x^L feiten» ïnfer jeit wat ein große meebtige Keieb jïatt in (Ballten bief P‘^*’W/ cingtolfciOobcfebulba/wie jegtjupatif bidtenjebteKont.Keyfet tfl/egc^utunintOoebburgunb/ btfenenten fid? berKómetKriibcr/bed^Z । liumbcnct|ïcnKcyfcr vnb bicKómcr in (Ballten wiber btc‘2'cutfd)cnb^^^ btaebt/bamalsw4renrtcbcjftigbclAgertvortben'2^cntf(bcnvn nuffi^bdl^, ^auten/febieftenjreKoftfdtaß^r jumKeyfcrClaubio/ baten er folt ^^^^’ j liant von ben vnfnnigen ^e ut feit en er lebigen warteten wol ft ben ^‘’”‘’5 frtO bic juBunfft bef Key ferez 3lbct fie litten gat großen hunger in b ©tat f b^ , großen mangel vnb gebteeben an allen btngen moebten f eb nimct bef b»”» ^ etwebten/ Ïgt;tc 75autcn btaeben bie^ botauff / vnb gewonnen bic 0 betKcyfet/njubiilfftam/ feblugen batnaebmitbHlffber‘ö’cutfcbettb4ö » mifeb Meer bey ©eballaun / erfeblugen gat vil Dolef e / allee wae KÓmi (Bricebifd^war.AfßwoltbabcinglwctfeyttauffbctKomcr vnb Keyfet P -ït6 ßatb aneb Keyfer daubine ju frn/wie etjï gcmclbt ijl.
®if55ïün^.
CLAVDIVS CAESAR AVG. P. M, TR.P.S.C. daubiußK^yf^Ä (Bottctwcblt/bejlAtigt/obctjlct ^iflt;bo ff bet KómifdKn(Benicin/Plt;^^^b vnbDnuptmann/bcfeblojfcntmKegimcnr. ï6cf Kabteern^licbeincini’quot;^
-ocr page 515-(ten 5\0iiiifc(î(,'ti (ven fern. nbsp;nbsp;nbsp;CCXXXl
^-CI.A\^DIVS AVG. ANNONA AVG. jDc^Kómtfcbcn'Volcfó wKcicljg bauptmrttttt Kcyfer CUubtuó von©ottcvwebU/lt;»ngc3«9t/5^quot;gt;^ »«i^c/btcütctfcvuttgvnb 2^«|ïen beßakeyferö.
Oufntili««^ tier fec^Ó «»«b braffiaft Aétnifb
JJ^^’^tus Qinntthuß ein grubet jcçtgcnantô'S^cyfcvô CUub#/ba IVeh g^wcrt ©fettvnb CanbtOauponantt /nie halb bic 23ottfd}rttft vnbinÂr
Kom/brt^ fetn 25rubcv2^cy ferCUubtuerntt tob «bgangen war/ ta^z
hr H t ^ ®^^ Kóntifdjen Kegunent Key fer un feines Krubers fîntt erwehr Äutr 3Lber bas Kómifd? Kriegfvolcf erweblt btewetl v» Key fer
S’!*’”’/»nbOumttltuôWArbvonbettKned?tenju2tgl4//eçtinKern^/ „ ^^^f’^lrtgenamftbenjebenbentng fetuesKetebe* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SSÎtST”’^**
^ttwlianu^ ter fikn enî» trciffurft Äqgt;flt;r/r«gt; von
bcn^cutfc^cm
lt;fegt; ^Jt ‘Valerius 2(uteU4nuóifïmebrnot bemKómifebé Keiebbenuü^Z
4fch '^*^^.9lt;f«bt gewefen/barumb als Key fer ï^todetianus vo jm fagt/
^^^ot/ - ^^**® gt^Ó^t/fo au einem regierenben ^órjïen fok feyn gungbeit mb
^^ ^^^ gehabt bat/ifl am Keid? gewefen fimffjar fed?f (Donar.
^/6(b ^^^^^f^^i^it:tna.ö^tcn ftebauff bie (Boten/SHanber/Keuffen/IVanb^-”^1« ^”***®*^lt;*^/*W?gt;«^^tt'gt;»^*ï^lt;*’^lt;«/*gt;«lt;*w^lt;*^lt;‘^lt;«trlt;^^/'gt;w^^^lt;ttw ïgt;lt;*^ ènhbb ß'JJ^^*^ ^^9*^*ff^” würbe/»uib bie Ï)onaw wonenb/griffen an bic ï)i ^^^”**flt;*gt; w Keiebs mber bem 3n/raubten vnb brennten. bein w^ ^«ïtetmannen/ Ödwaben vnb Keyern oben au^ Kebern / vnb ob Mtcv “*'''’/namenmfer Üanb/bamals benIVablen zugehörig/mitgc^ ’^itlt;JÎ/^'’’“^3lt;n|îlt; 5^ geborfam/verbetten aucb bas Canb ob bemCeebZ
*‘*'Stoff *J^*^*nWelfeblanb/ tbetê fd? vmb(Deylanb ntber/jagtenfeberman *««0?’^^^^***lt;^yn/'X)ub auf furebt biefcs Kriegs warb ein groffer 2luffgt; ^•^sXa/ *^/fn*^d?tfebermatt/cs wórb gleich tfie vrtber bem Keyfer (Balieno ^^^fftb G ^’^*^^^^ ^*^ ‘S^eutfebenbie Oberbanb gewinnen. Karumb auf ge^ Wéinr 5^^r^^^ 3lurcliani muf ten bie fünffgeben baju vcrorbnet/als in ^bumb / 1 ff^^*^ brauch ber Kómer war/ bie K neb er Sibylle/fo fût grof Deik
S^brtltch k^unb bie Kibel / vnb beilig (Bótelidje ©ebrifft/ von ben Körnern •Mi3cJx'’’’JF^lt;Z vberfeben / vnb barauf rabt vnb bólff nemen/wie man biefcn SÓbctt ~ Ÿ^” ^^^ Kómifeben Keiebs begegnen folt/ würben etliche *Verf ’*‘bctxc^k ’*f'^gt;^9lt;tvlt;tglt;w/»alt;h berfelbenmcinungmuf te manbie Statt Kom
^óS^’^S’^^«/'’”^ auf fprechen/etlicbe gefeng fingen vmb bie ©tatt/mit «x^m tei« wit« Me
®’^flt;’lffbch^ ^^iltbumb geben / auch vmb bas fclb reiten/vnb würben alfo Icutfc^cn geweinet; '’^‘^S^flctt S ß ^^^ angerufft vnb geebrt / vnb warb bef waren einigen (Bottes
' ®*p acht man niebt/rnfft jn nicht an.
^ tfftcScfclacÇi ivitrr bteXcutf^en^cpfer^Sfiiz.
reliant tin anffgan^ vmb bic (gauw.
^l*?* biefer (Bottesbienfl fórbracht warb / joch Keyfer Aurelia/ CanaBaubra bó2(ugt; K lactok ^^ bic(5otknbcr vnb fre (Bcfcllen/ tbetvil©chlachten mit fnen/ w«lt;«»nWtogai. ï^03®?^^*?^*®^^t:^tlt;^iattbbef K^mifehenKeilt;hs/(Cattbattb ber (Boten
(*^'gt;Hbcv s°’^'/^^‘^3tn /vnb würben ÿeben Ceutfhe IVeiber in (Dannsblek ieutftÇe weiB« in ®?^«rt Çvz. ^’^ ^^atfhen Rechtem Kitter lieb gefangen/vnb vil anbere bet/z ÏÏ“”quot;®*^“^*’^’’^'* ^^'li)lt;ik2’*^^r’^P^Ï^tttlt;*^iïtbwebvtlt;ttzBam€ttinbet ©chlachtvmb/Ï)ie^ ®
t aber fórt Keyfer 3lutelianus gen Kom vor bemSiegwagen/
betten
1
-ocr page 516-,1
^«6 unter ^ncÇ go^unnte ^ifiienttnt? nbsp;nbsp;^ berren l^berfebrilft an fnen/ wie (te befj (Befebleebtö ber alten ^Itna^et^*:*’’*' von benen ieb obenim erfden?3ttcb mebr gefagt bab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ui-revf' Dnb ba 21eyfer2ioreliannó fabe/ba^ bie Canb vm bie Önuwr?*quot; veró^twaren/an feuten grofjen mangel bettcn/lie^ er be^ Aómtjd?cti a ^ Clt;mb/Daciagenannt/anÖibenbórgenvnb ïDonaw(loffenb/fnllen/j^ led'X)olef/2^rieger/Bürger/ 23auren herüber in bae Kómifd) 7vlt;iw %^^5 î)onaw/vertranwetimnit5ubebaltenobgenantedCanb/be(lâttgfv^jr^„j/ vnber b ©an w mit bem'Vold’/fo er herüber bradât bett/ macht 4llb4 «» bduptmannfebafft/bie^ fie Daciam.
©teunter Sctlacf t Kepfer^ Sfurelwni mit ten Xe«(*
fc^cnin^dfcblanb»
^^\3ernftn vonben^^entfebenbieCanb vnberbem^ftetlebigt/ble^J^jj!
febe greng vnben an ber ïDonaw gegen anffgangber in gute ruhe gebracht bett/maebt er (teb mtt allem Volcf in wolt auch baffelbige vorben'ïeutfeben / Weyern vnb ©cbwaben/be|ww’’^j( 2lber erwarb vmb bie ©tatt^ieng an ^ernlVager pfabnitwol/ Pïi®/.ijlt;ni' feinemgroffem febaben vnb verberben/vo ben'Ö^eutfeben empfangen-it)'’.^/
îtiirfîtani fteerM fehen/naebbem fie nit mit ber 5elborbniing vnb offen t lieber Sim/H^rrfrS^*'^ merBuubtt angreiffen/verfeblugen vn verjîeeften (te (teb in große ß»mfJ^^jlt;t ^ * nbsp;nbsp;irülbc / vnb am abenb vberßelen fie bie Komifeben Peer / fo h^vc ob fbecften/(tfb nicht wol vor ber menge wegen wehre Bunbten/ brachenittot* j nung/ tbeten großen (ebaben/erlegten vil/Dnbalö bie Kómerfelbd bt^^ Oïömtfdiepfaffm were bad Kómifeb Keieb^ergangen/hetcen nicht gethanbie H-ómifcht^r jiji ma^ttt gepanufep« fg,|/ Warfager/ Wetter vnb ‘Ï^euffeld befchwerer/ welche vber bie‘ïlt;*Jr^^ « eut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23üeber ©ibylle lafen/ (rgcwónlieh ©ebett vnb lt;5ottedbien(l wiberoi^ * ^ fd?en verbrachten/ bie ^^euffel verbanten/geharnifebteXieute / anbere w’y nd)tmacbten/bieïreut(^cnverblenbten/vneingcplerrvorbenaugcf^^^
®cr tritt ^rtcg^fi)ffr^S(urfltant »tta tic Xfutft^” in vnfcrm ëanDc/ fo wir k^t Obern vnb 7ït0er Severn
fJ^\2lmm^cyfcr2(uvclï4nuómttÏgt;icfcr©óttlfcbcn/rtUcrmlt;{nf/bw‘J^^0
UOrtrt^mrtnncn/Öcbwabcn vnb Beyern 4w|ï ^ebemer C^nb ’’v^ujÿ ben bett / vnb ob bem HovbA vuebe er au^ Wclfd^lanb bet4tJp^ ^„5 C^nb/ erlöst es «ud? von ben quot;Ïentfeben / vnb brades wiber jut» ^^’^ 'WelfdjcntCrtnb.
©er Watt Änea fn Ctficti.
2? frf natitt« b^ f N wwCt guiübw.
CttrlnjB.
CAttfldttM»
^^^d) bKf«n wrtvb «ntb 3Ipcn vnb Üfïen wibet cyngenemmo» nbsp;nbsp;^
(^l (er ^tureUnno vn ^tnuw ^enobin/fonUbn bt^ bubev/aU Kow^F^'^ é\XJ'fertn/gcbcvrf(bfbette/vberwunben»
QCic ft ©aHifit/ jett ^rancfr«c^/wttf r rDwiMW/w^**
^entfeben barank ver/agt/Oer funfft krieg»
Xfn X-betnJlrnm vnb bas ^anb/jeQt ^tanebreteb gennnnt/btttrt^^^j ^J^tbeil'S^etncue inn/ barnneb bte Àey fertn l^ictorinn/bte aUb^^n ^quot;^^fervon ben Kómifeben 2^ned)ten auffgeworffen w^r/barnifl’’’ ^ niebt gern 2^eyfer war/entmn er von feinem Ärteg^volcf tn öieb^BF ^^ ©Mtr in 5tnncfreicb/ßobc jum^ey|er/ »bergablein ’Void *”il'*iK/itÖ^ 2^eyfertbwmb bemfelbigen/ vnb Äeyfer 2lnrcliannd nam alfo ®^* ’L^irf*
-ocr page 517-j^ ft0n^crt2Ï5ttttf(êlt;nScpfevtt. GGXXXIÏ
^^” KbdHilvam wtbeveyn/bradjts wibcr jum Kómifdxrt
/iw«j|t j)^^ ^^jiy^,j^j^^j g^^ n^rtuwm / vnb vciMSC bic ‘Ï'c utfdj en b4rmi|5gt;
'5^0« fm iXôtmfcÇ^n RrifgéÇauptkuff n.
Q'‘Wßh*'^ ^^^^ ^**’^^^*' 2^*^*^3 CV óbcv|ïcr iOmtptkor fl^nbc gap gcfcbrUcb/vot
^cm^ ^**’/r®'gt;®t?*ntgt;lt;p»ttt2^Pïlt;g^Uoff’«blt;PÓb«gt;cw4Plt;«/wlt;»bU knecht ejwtthb« ftduph ^’^^^^^lt;»jww 2lt;cyfcP/fobP^«wc«ttfK jm/wo ere ntebt anneme/ fï^Ï^?^ ^timSk/ bopfft |tdgt;d tcittcp wtbertt/ mu^c tbunwaebte Kncdjc '’'^ ^’ ^«wanh ^'^”’ ^”^ctnfolcbcpt?rt«ptmrtttrt/bcpftcbblt;^2^cyfcptbwmb6Vtt#
*‘’’lt;n‘ïö i2?*'*^^ ^^*”® Cctbó vnb Cebens ntd?t pebev/w^rb jm gleid) aU beet cv ^s «oX^J*”*^ ben 4gt;bpett g^nn^cn/Ue^ et jn/fo b^tt ^i'ö nit gut/bebieU et /«/
®‘^ t*k ^wnefen wike ftw 9îômtfcÇ ?Xf 1(6 »6« kn
fX^cin jtekn / ber feef^fte Krieg 2(urcïiani,
^i^^i/bîttbkfcpjettmadjtenfîcbbteJPAttcfenvbevXbânittbnô Xóinifd? ^«uf^w« k» ^ vctbectcen ^niUep £^anb ƒ würben aber von ben Kómern bey c^ômfmtc^îJîrw}
Î^«nbtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'^^*^***^*'’*
•fï^’^****^lt;w5‘rpUben/vnwttPblt;énClt;ebbAPvontw Kómifeben Keteb .
Öebar ’‘^S«ttAlt;bt/vnbgefungen/bU|cpmelnnttg;‘ïr4«fent5Prtncflt;n/Majhie Muflt;iJ??^*^^^^^*”*’i*^ Auff etner fare erfddagen/nod? muffen wtr taufent i ’’»/«bet taufent vnb tnufenttanfent pcrfier b^ben.
'?5on kO ^epfeve? SCuvclianf tok / viW von kn
g^ripen,
^W?^^flt;r3ttPeiUttusbUïretttflt;be«4«i^bem X-ómifebenKeid? veptbU// ^\:^®^^/vnbcrt Auffgangber ©onnencyngcnommenbcft/fagcer bem 2^óz 2(uM(ilt;,„„é want ®’*^wv ^^’^ pétrin nb / rwjïet fieb wtber fn / vnb bn et wtbet fn im jwg wat/ «Hkrke ökt^lt;w» ^«bSt mï^ ^briiïcnCbcn etboebebe erl^eyfctwAtbgünfHgwAr) nlötob/ ^lctS®^^^'*^^ 2^lt;^ypt/vrtb gemetncô nugs/ 5» wolgefnlkn bem X-omtfdxn
8lt;ieittf^^’^^ ® emein/fetn bettigbeie voUbtingen wolt/fo Igt et lieben bó fen igt;ttbe?cÏ • ^^^''■^i^^ w»Ännbbotwtbet bic CbPt|llt;ttttïlt;i4gt;c«/ wolt pebgleteb nihevff'^'^^^^bnben/ fd) lng b ne TVettet eben mitten vnbet feinem ióofgeftnb
/»r?^'^fd)r acTen nUc febr.
'gt;«nb7tt^“‘^^ 5wiflt;b«t iweyen Keiebfletten / Conjlnntinopel vnb iOetnclen óbteftamm i^^tben/ ^’iwKnechten etfebUgen.lftwntgegen ben Äneebten ver(Âge î®f»tgaS^^^ ^* ^^‘^ ^^‘^‘^ *^”'^ ’“’‘’^ bettiglieben fîraffen bArumb waren fie kngetS k ^’’’*'‘^‘*^ Fgt;*f^^'^’^ liebetlid) vn vnbefunnen. TDet vil febwegen vn ^«nn Gf ^^^^^^ fagenbunbt / wntgto^ bey jn / glaubten balb waö |te bótten» fon(ïdiL'^^*^‘'^3i’ttb voll weine waren fo weiten lie alle bingau^riebtcn/lebten
‘’^»lt;8ottfepgvnbrlt;ibh
^’hkmiXôniifi^fn âgifnb^ SanVi^auptmann
in bnferm Sanbe bUfajeiti
^^c X^^^*^ ^^^^ ^*^ benen CAnbetn/fo vnfete votfaten eyngenomen/bataufï pc ^Pa'ZÂJ'^’^'^^^’^wkenbnbe«/ war Äey fer lieber vubbe^XomifebenX-eiebd
’’tóettMw ^^”*^”^ ^®”**^“®'^ ‘^ Spanien bau^fAlpg/ geborn in tritam ^onefta,
' ‘'S^Uanb / wat ein groffet fAuffet / niemanb gleiebt jm barnaU mit ^lt;^id?/X)ortjmfagc offt ^eyfet3lurelianu6/ tr^iefc'ïVelcgcborn worben/niebtba^etlebe/ fonbern baß er trinefe. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dnb
-ocr page 518-^rtô anba^uc^ Oo^annte ^uftttwt/ .^ ■X^ttb 2^cyfcr 2( nvcltanue bette jn/brtrnwbbrtlJ er dn guter Kriesel' ^o«ofii8 wavum6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wenn ber Ccatfd^en TJottfebuffttu bue Kómifd^Xeid? ^lt;»«»/
crbieïCcuefc^êtrH»^ et groffe trüucf/neu ju/feufftpevoU/erforfcbtnucbturtló alle frebew^^puü cfcitnwc^t. 2llôbey vus ‘ïTeutfeben eingemet« ©prïebwort i^: S^teÄinber/n^^J^*^^J^ ‘ïrunàrtènfrtgettgernbtewlt;trbett/Uttttettrtt(btôvcrfdgt;weîgen/verbÿ^L,i!» »erbergen/vnb wie vil biefer IJonofue tranef / warb er beunoeb fei««*^ nbsp;nbsp;nbsp;rf
firtrt ntd)t beraubt/bUeb bey guter verrtuitffr/wufs te wol wuóer 'Kif* few folt/,e voller je wtgtger/rtle Vlier trottet Mid vilbrun^t er berwtber/F^j berlVcittgartticbtó/tbetjin webtd wee/weber ^Lopffnocb^rufï/^^/’^.^cj flatter: l^oebvberfubc erdjule^t/bufibie’Ï'eutfcben be^Xów» Vttb rûfîung verbreuuteu vnber feiner Óauptmrtnufdxtffe/ ba f«rd)t «^^^ würbe brtrumbgc(ïra|ft/tnijftbod)b4rlrt||cn/brtd)tedwercgleidMb^‘’^(V ben fact aid vmb bud bnnb / wurff fieb bemnneb uufF/ nent fteb n«4? ^’ fer/vnberwunbt ficb be^ Kóm. Xeiebd berauffer vmb bie ^onnwvn war lenger brnn.benn er felbd gemeint bett/gnb Key fer probo lang ob» * ^, asonofus erzeug» fd? Affen/bi^ er bod? juleijtvnben lag/ vertagt / bmebt |ïeb felbd vmb/f’J.^ (ïc^ ftiba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benerf (leb nn eine ffrtef. quot;Warb bad gefportnuf jm getribén/man p^/ ^^, «j'
brteingroffer^fftgbrug/cingroffeweih^4f(b/b4eittb4lUr^yincreyn3‘‘J vnb ntt ctnW^ertlcb.ÖetnlDAuffrAuwwAr ein^ïentfebe vonber benbn jcQunbDngern Vttb ©tbcttburgen ligt/ vott ^blem KóttigHebeit» * men vttb (1 amett gebortt/ bief Cbuttle / bie bettfm verbeurnt Key fet ^b^f . nud bumit erbin^) fie bie nttf^lege / fitten vnb gelegettbett ber 'ÏeutfeV^b/ ” bunbtfdMffr.
©ieÂepfttK^^wç.
IMP. AYRELIANVS AVG. FORTVNA VELOX. ï’‘f^!S2 ?Oolrfd Vttb beiligett Keiebd oberjler ^elbb^uptmunn / ^Curelinnud Ï^^bbl vott©ottgeweibeterKeyfer/Ï)4dgló(fifïfd?ttell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
IMP. C. AVRELIANVS AVG. ORIENS AVG. ^efK^‘amp;/ fold’d óber|ïer5elbbttuptmrtttnC.3lttrelinnuóvottlt;5ott erwebltef ^»frslt;»ng^«9w|ït‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, z^ii^
IMP. C. AVRELIANVS AVG. lOVI CONSERVATOR!^ *^ 3!urelirtttudvott lt;5ott geweibeterKcyfer/ bem Aller bólt;bfl«tt(5otf Jlt;’‘”' jlfrbAlteroberbewArer.
IMP. C. AVRELIANVS AVG. CONCORDIA MILITVM.
3lureltAttUd von (Sott erwebït/ ^inigbeit ber Kriegf lent.
SEVERINA AVG. VEN VS FELIX, eeuerinn von (Boft Keyferin/ ©ludfcltge'Venud.
2art(M^ ïgt;f r fleÇf vnb breiffiafc 5ïómifc^e
^vyVbltud Slnniud '^acttud iff von bem Kómifeben Kabt vnb Ï^^amp;H §|LSerweblt worben. tlAcbbemKeyfer2lureltanud vmbbomen w^t/P,^ bud Kómlfd? Krtegfvoid vnb lOeernn badK^mifcb ^^9‘’^^ïl^lt;Slt; ten baf man jnen einen Key fer nuf bcm KómifebenKAbegebe.^Ad■ ^^”aj{gt; Kegiment febrieb wiber bem t)cer/ iOnuptleu ten vnb Kneebten / fie einen Keyfer/inengefelltg/erweblen/'Vnb wurb biefemeinung o fff ^1 J^ï^ji bergcfebribê/bieKeyferliebelÜAblwol ein balbjArAuffge^ogen/bApA mifeb Keieb feebf gAtt^er monAt/fo nie gefebebé iff/on ein tOAupt WAV.51'‘ ’ ^| tenwArbbiefer CAcituöCbAbAdKriegfvold fid? berïÜAblvnÏ^^vfif” j^cr berffebenwolc/bcm Kómifeben KAbtfrey vbergAb)erweblef /
k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niebtlAng/wArb von ben Kned?ten/ber wenig tn^fiett/inbemXI*»^^
««AU wfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liciA/inber f?Awpt vn Kei^ffAtt'ÏbArjud/ bAVon ©• prtw*’
Iw6biirtigi|f/erfcbl4gen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(ju
-ocr page 519-^ott^omtfc^ett^epfcw. CCXXXIII
'^onSornfKo Xarteobem^iponcnfc^robfr.
d^niL^^c?^^^^”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ 2lt;cyfcrtfcblt;tt lOiflortcnfd^tctbcr/ bc^ tra'/
'^«uß fl tlt;tmnic6 mb (BefebUdjte cv war/ batnicwiifcbcveHbren würbe l^/3Kgt;ttf?^^*^'^*'^^*^^*^^”/^*’*'^^^^^^^*^*5^‘** '’^^ 25«d?B4mmcrn kgen lap (^teibet/f- ^’^^^*^^^*^bennod)ntebegcbolffenbcn bcrümbtejlcn (5cfd?id?r/ ^^’^MnÄ’l^ ^‘^^^t'pkibntdK geuQ/brtbcrt weber t^flupt nod? fûfj. $)îcm ^^n Pa x '^^’^^/'’nb bod) nud) ntebt ganç/fcinb evjî bas vorher /ar tn 'Îeut// ^®’’*9cbrtt(J '***^^ Scfunbett/vttbdu^befelcb^^tpfïCeowóbc^jebenbettju
Mbem*^^gt;!f^”*’*“®-^^®^***’”^ ^*” Gruber ÂcyferîTrtctrt/vnberwflnbtfîeb ^n^rctth^^^'*^*”® ^^’i’^f’^ö vberbefi Kórntfebê Kegtmente bfluef vît wtUenbeß ^“® «m ffrh ^^^ '’”^ Ketebe nb etn i^rb/ warb tn bet* obgenanten Öentt ‘erbarm' ^^eÆiSP^^^^Î^**»«^ vottbettKneebtetterfebUgert/bettttflUeö Kotnifd) ^.«^ ^^
'^ ^^^‘^^^^ probam jwmS^eyfer/herwar /eberntan wol begannt/ ’^ ^‘’óAc^^*^u^^^^^*^ '’quot;^ Firmen angenem/betteimmentttgbltd? vorlangcjl ^'^^^bumbbeitngefd)lagert vnbgew«nfd)c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
quot;^on öm XciUfcfen ivie pe nie Ovemtfeß iXereÇ
g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdcm
^^^ Xottttfeben Key fer alfo vo ƒ ren eigenen Centen vn Kned)
K^^rd)lagenwnrhen/brad?en hte'^^entfeben nuff/ fielen wihervber hen SA‘^^®fl?“ï‘ ’^«nnü Su *^ ^^^ Üówtfebe gren^/ erfeblugenhen iVówtfibenCanhbaupr/ “^ “ik fotïï*^**”’Ï”^‘ ^^d)njalötbetfnnteinanh wiherfïanhc/hurd)$ogenone
'^ ^^*^*^^^ Kelcb jwtfeben hem Kbeut vnnh J^tfpanien / vanb^
*’«h Lr^^^^^ ^tt/namen bne gann (Ballier lanh/ je^c 5ranctretd) / eyn / gewint/
^‘^^mbb^ss‘'^''^*^^^*^ '’^'^ niecbttgfïen Ketebfïettbey ftben^ig/ ïÖergleid?cn ^^lt;b » ^^^^^^‘'^ l^fR*’ / wacbtê ßeb vber bic Ïgt;onaw/ verheerte baô Konnfeb ^‘^ÎJott^’^ ^^^ ^ohenfeebiß bin^banbteÖauw/ vnhbaßfd)warj5elt;V?eer/ha
S)ieKei)fevlicÇe5^ûn^.
Wah ^’ ^L' TACITVS AVG. PROVID. DEORVM. Ximtftbc» ^‘3«/ çPA“ï^^**’«tt»/Âlt;yfevClrtnbtn$ ïr4dttt6 von (Bote erweblf vnb befïA z n’’^^*3^lt;ït»ttb Verwaltung her (Bitter»
’^iflt;bcnV)^‘ ^L. TACITVS AVG. PROVIDENTIA AVG. Kó^z ^‘'’®^lt;ick ^^^'^”^^^btóoberfïer5elhbauptntann/Keyfcr (ÎOnrenô CUu^
^'’s von (Bote erweblt vnb befï^ttgt/KeyferUebe fnrfid?ttgtett.
W^ue bet neun vnb bretdtsft iXômifeÇ Äepfer / »te er
*^‘^ îgt;en ^eutfc^cn tfî brnb^angen/bnb hue 3’iöuHfc^ Ïiicif^
vonfnerlehigtbat.
O^^cyfe^^ '^^^^‘^‘^^ probuó tfl nad? aller fronten wnnfd) vnb begem jum ^^^omTfh*^'*’^^^^ '’^®*^^^/ bórtig nuf her meebtigen großen vermehrten 3ut'i)tt»2'Ï^’’^«d)jïattSirmium genannt/ folfegnnh Ötncbingfeyn/haher ^ f^lbcrtPühX^^^^’^ weebff / hae hamab an her 0aiiw hte Danptfïatt her/ ^«^«ifc^weinb« ^‘''^/^^gintent ^^'^^'’”^ *^^ ^^*^ ©auw/vnh war auch allha ein Key fer lid) paU ®
’’«lt;lt;l^rtfe^2!*^^^^“®5^Ö*”ff^^‘‘^ettlt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auf hem K^ proSusvberleuÆt
^‘“^Kómifrf? *”'^ S’^ofler mannhett/braebt (Ballten/) egimh ^ranctreicb wiher StandKic^, ^'^^‘Hinal coS'^”^'’*’^ Keyferthnmb/ nambteötett wihereyn/jogvber
“ ^p (tenticblanh/bt^anhenrTecfar/vberhieïDonawbif anhie2lltgt;
Kr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;möl/
-ocr page 520-promus 6Wiilt;)t Wé ■Îeutfe^fn in bftnamp;u ni^ vut fneö.
©dé dhber ^«c§ gô^dttftû ^(«ettetnt/ ^ : nil’ll/Rb lug rtUbrt fettt Säger vttb Ifagcnburgcuff / brader bic ‘3^lt;*’Â|‘’'’' ^ónbi«^ vn frieb mie bem Xomtfeben Keteb/fcebgeben raiifcnt'^’^i'^i'J^tii!'^ 1 gcr 2\ncd? t nam even/t betitle vnber bic Aó»«ifdKit2Vnc(bt/bgt;‘^^^L^j)(f’l'^‘ Ugcrt/cyn/tt4cbmrtl6 befriebee er aticb bic Sanb an ber $)ottlt;tw/voit^ buf' '^ bt^lt;tïibte0a«w/i«rtcbC4Ub44Ucb einigBeitmitben quot;Îeutfeben/n^rt» ^Jj^JtJ taufent'ïcutfeber an/midVetb vnb Amb/vnber bettrtucb^cy^5*^^j5W W4ren/fobamal0 4iïd'gt; vnber ben (Boten vnb in ben S^nben/fo *^^1%;^ fen betfpn/wontê/««^ bem 2^ónigreilt;b K^t poln vn “X^ngern/ 3lt;^**fi. Jff flern/lt;BepiQen/(Biittngcr vnb Wanbler/ tbeilt (ie in bas K5miflt;b ^^ï/üfi^ ‘ÏeutffbenCbieweil ^eypr probuó mitnnbern Kómifeben tgt;lt;’tJpHtnf‘^%L«» rtucb2lt;eyferncnntcn/jugr«nbtgieng?)wrtrcnin basKomifeb K«^ ^”^^ gen/vnb betten großen fdbaben getban.
Ï)erglcicben obgenannter ^onofuß/vn nach im proculuß / ^”^^' (««111^ (icb bc^ Komifeben Keiebs beraub vmb ben Abeinju (Coin / bette nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/V
pre6««»ilt; lt;tW«6» tomme».
o
pro6iXlt;wlH»f^.
bc^ Keicbe S^nber / Kbcinflram/^vancfreid) / tOifpanien / ÖiebottUnb/innen/^fleUten wibcr2^eyfcr probumbic'ö'eutfd?c« J^*^^4p
2(.ber bie Cetitfd^en vn Ständen /enfeit Kbeinö jogenÄeyjerprobo J®' u^ fo 411^ befonberer ber iOimlifcben gnab vn bnltflag ber Äeyfer probu^ halben ob / pege nn allen feinen vnbbe^ heiligen Xomtfeben braebt febrin gute ruhe vnbfriebe baôKômi|cbXeieb/ba^eroffetîtl^ÿ((f (^Oan bett BeinÄriegmebr/borfftBeiner 2lt;neebt/wólc6 alles abtbn”-^^^j^
bc verfebmebet ben Äneebten/maebten ein auffruhr ;u ©irmium flatt an ber ©auw / baber benn 2^eyfer probus aiieb bürtig war. -^(U probu0 entwich in einengar hoben weiten ‘Ö^hnrn/hte^ ber ^y fene/ bet» P u^ vor ein Wart vnb Suge in bas Sanb bauwen laufen/ J)ie 2^neehtl*%/6iii
er feb lugen 2lt;ey ferprobum/fo nit allein Probus,baß ijl im latein bernaueb war/iff am Keich gewefen feeh^ ƒ at vnb vicreV^onat^^^ Keyfer / ber ben (Bailien / jegt 5rancf reich vnnb lOifpanien /bem 5‘*” jf(it mann vnb ^nbertbanen beß Komifchen Keiche erlaubt hat wiber ber Korner brauch Wein ju bauwen vnju trincten/batjwey (Bebirg’^*^^ Ù/ flocBen befett mit ben Knechten/iüins ob ber ©au w bey ber ©tatt 0’*^^ j^k/ baßanber vnberbcr©auw vubCBriechtfchcnlVeilfenburgB/bey fecb^^‘^ jegt ©inching / baber gut 'Vngerifeb Wein wech^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^r/
2gt;icfer Keyfer probus hat eine Sanbwehr im ‘îTeutfeben Saubg^^\(( vonber2Htmülbi^anbenrrecBar/bebtbcypfcringan ber 2)onawart/9 bureb Kefling herauff bi^ gen naßcnfel)^ / von bem an bie 3lltmtil/»»’^ lt;^^ benMeefar/ helfen bie K6mcr ValUtum, ie^t nennte bergemein manu ^PO pfaU/oberauff bem Pfahl» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
‘Son teil branden »tf fic fteÇ «uff C’ae Wr
machten»
SrdBcfw miï»nlt;ae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Key fef probus ermórbt war / etliche wenig 5rancBert/ ufuffu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^S^^felt vnltnnig lauter‘^euffelC bie Key fer probus gefangen/»gt;uPH2^^j|
an bie ^onaw in pannonia/fe^t Dngern / bas bie ©chütt i(î / lt;ƒ ƒ oberhalb 4gt;fen / bie bie Wafferflüf / bie (lOaf vnb Îgt;onaw machen? t^u/»nachtenReh auff/namenben Körnernbie ©treitfebiff/biefie wJÄ’IweSm lt;bifebWei(|cnburgB betten /vnb ein anber Keyfer erwchltwarb/f»’l?»'^J’f^j/ fc^iff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber Îbonaw bif b^ fte ins (Deer feilt/ fuhren auff bem (Deer alfo hin vu^^jj
ber/fuhren ans Sanb wenn fie wolten / beraubten bie ï^órtfer i?Mnrfttt bäer^ftbüi (DArcBt/fuhren gar in (Briechcnlanb/nachmals auch in 3l|ten / beraubt^^ aften»» «««p«m. brittetheilber Welt / namen was neanBamen/fuhrenauff bem
btf gar an 3tfricam vnb Sy biam/bas anber theil ber IVelt/gcgen ^?*S|^ riibergang ligcnb/lenbeten an vil enben ju / beraubten / vberficlen ^” p ^{»td ten bie ©tert / fo am gefBaben be^ (Deers lagen/ Behrten nachmals gt;tlt;3«flt;l ©ictlien/gewonnen oUba bie Dauptffatt/ fo vorzeiten groflut j
-ocr page 521-ftott^ett^omtfc^ettScpfcv«- CCXXXIIII
Wbem OOcev mit ©trcitfcbiff^rt gehabt bete/ bet^t mtt nemen Gtrectife/
‘^^^'^ ^^^ 3^*^ weite veifi euff bem (Deer / fubven wettet von GtetUen get nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl«*»*»’«« ’•^”* »^‘^^^IP^^wtenbitta«^ in bes groflcAOeer ober offne 6lt;e/iJttbBrtmcn-in ®‘” “quot;' ^^Seuenb/nainen beffeibtgecy n/ vo bennen inDoUenb/ be ber Kbetn in bee
, 'tt reKt/vnb fein nemen vctleuwet/reubtcn vbcrel/ vnb jetgeen elfo mtt ber à'**quot;**” *Γ^J? teiJf‘^’’'^^^'’‘‘^^weijfeltenlietttê/bie fid? «uff beo (Weer )» Milbe begeben bet'/ uX quot;nbsp;^^ ^»/utebtô yo: webt/wo men nut mit ©ebiffen binbowen inóebte.'Ün bienten'/
^»/wie bic Komet fibteiben / fuhren beutele elfo von btt ïöonew / be fie inô b(h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ^”^ ^^”* ÛOeet eitt weite teife/ elle (Dcet eu fi vmb bie IVelt/ bifi en
nu# ^^”/^^*^*^^”^ ^ect feilt / Tlllbe wutffen fie ned^melô einen eufi inen v n/biefi bet Cteufi/nenren fn einen Kómifiben Aey fet / nemen Dollenb vnb . ^ennien/ieQt ^ngeUenb vn ©cbottlenb / ey n/bebiclfcnó etwe leng innen/ «^wuô mie gewelt bem Komifd?en Keid? vnb 2^eyfetthumbvot/ geben ben
t ^*^^^^*^^**wo/(Devimieno/vttbCon|lentio/gttu«|jufcbe|fen/wie bet'/
folgen witt im leben ^eyfeto ï^iocletieni. quot;Pon biefetbet ^renefenteifi
J^'^uben etliche‘ÏentfcbeChronicteneucb/fegen/bic^rencfen bebê/tbetBom'/
^^^ Cenb pennonte / jcQt 'Ongetn/vonbetgegenb ©cychte/ von
®V‘quot;^”^''-'‘rte/ t(tjeneOfen/ vnb C^toie tjipettoneU/ feyngefahren
~ IF Schiffen von bem (Deet betey n bie lÖonew feilt/ hifi vnbenen ben Kbein/ .^fie vetfieben biefeeb nicht tedit/wtljcn ui dn wennobetwieesgejebeben L^dwen bemneeb fe|f von bet Stenden betf omett/wóUenó eufi 3lfien von ben ^„^ teilen. ***” ”* ^.^Stwi^toienembetbringê/ ^bet bie fecb ijl elfogefdteffen/wie id? etfïge#
3t/vninbenK.ómifchenPïjtotien/bicfct$eitbefd?tieben/gefunbenwotbcrt-
9îôn«fcÇeW«ni5.
IMP. PROBVS AVG. VICTORIA GERMA. ïbefiKomifcbenDolcfs ^oKctchóóbct|ïetyelbbeuptmenn/2keyfctptobudvon(5ottetweblt/ Ï)et von ben '^cutfdxn.
IMPERAT. AVR. PROBVS AVG. P. M. TR. P. COS. P. P. VIR-
VS pROBl AVG. PACI FIDENS. Obctjtct^clbbeuptmenn3lutcliu0
b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**quot;hbebet bet gement/ Tbutgetmeijfet/ ein ‘Pettet
^p vftttetlenbó. 2ne ^ugenb befi 2\eyfe tb probt, öct fein ver treu wen eu ff
•VKbcngefj,4j..
. IMP. C. PROBVS P. F. AVG. PAX AVGVSTI. Obetfiet^eSb'/ ^upttnennS^eyfctptobuó von ©octctwcblc/Oerôottefurvbtigglùdfelig/ ^îtfeieb^ugufti.
IMP. c PROBVS P. F. AVG. CONCORDIA MILITVM XXI. S. Keyfetvnbóbetjïer ^elbbauptmennptobuó vonlt;amp;otc ctwchlt/ (Boctofurd)'/ ‘‘S/SwcFfeltg/Éinigbeit bet 2ktiegfi leut,' ein vnb 5 wendig mei Kebtbett.
IMPERAT. C. PROBVS P. F. AVG. CONCORDIA MILITVM
XIli. Obetfïet 5elbhauptmenn probuß / (6ottöfutd?tig / glüdfelig/ von Wterwehlet/^inigbcitbct^Vtiegfilcutbtey vnb$wenQigmel.
IMP. AVR. PROBVS AVG. VIRTVS PROBI AVGVSTI. Obet^ p^'^^^“P^”*lt;’*^’^ probu6/ von lt;5ott etweblt/ 2?ic quot;Cugenb befi Äeyfetö
S^arue? ta ria'P^ft îXômifeÇ Genfer.
(y^J*® ^nvehu6 Cbrttnewurb jumÄeyfev/nad) bem Kcvfcvpvobnó lt;t^ V-I^‘‘^5ïn/etweblet vubbetuffr/jubenb brecht er enbeó Keid? feine jwen lim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘’^ I^ engchenbeÄeyfet. Chetinum febieft etinlt;5el'/ fff^aritma.
»ft ’s- Sr^^^**^^*^^*” ”“^ teplfcrneufietlefenen KAbten/biefelbigcnüenb
Mf^^^^ ^5»tfdgt;lt;n^ubefd)ttmcn. numetienum/foeinfungetCßefell/jufeinet o^umedanu« Mbetwolbetebrefie belleKebnet vnpoetwet/bebtcltetbeyim. OtcOoneu'z
toe fie innen würben befi tobe 2^eyfetôPtobi/fielen fie ttûçheh vbet bie
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î)onew
-ocr page 522-©de atiticï ^«(Ç J^ofwntîts ^etttôu^'
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^onrtW in brtô K-Smifd? Kcicb/Sttffcn an bas Cunb vmb bic î)»'«’ nbsp;nbsp;„/üid^
C^aru8 ton ©00 tumnxvn crfc^l««lt; 8«n«
O^itwcrMnu» ton fciiifm ^c^wt^tr embbrodÿt.
Îlpererflpc^en.
tnîSîïSl Uglt;w^/^gt;^i»wlt;tlt;»/ Pe wôltctt nid?t rtllein anfloffcnbe Camp;nbev / fcn^^^^ jffl 1 'Wclfcblanbbuvd^^îcbcn/ vnbtroQ berô/n webvet/aud? bureb S^’^^^cLob/ ; ffk v « Zbcv^^cyferCbdvnôbegegnetinenmannUebmîtIrjccmBtclfwtt/^^fï^fSrtd nnnwen*’^ ^'^^ MgcItcwtbavbcvbtcjamp;onrtwtrtgAnQ^eutfcblrtnb/crUbtgt befi ^‘[^ ^r/ bev von benycinben/jog naebmab wiber benSKontg vonpevIîAvJ^^pr) tùeft gnv vblt;v btc K^mi^e stetig Üfopbtntcô vnb tygtiô / l^g ob ßcm.^nbbnevnntinbdn pcgba^ttgcr'Vbcnvwberbcv feinte burg vnb (Bezeilt an bem geflab bef lÜAflcre'îygrtôgcfebbg««/^^,' Siii vomi^fmwcl b40 quot;Werter/ fein Son rïnmcrtn«u6bc«lt;bófc4ugctt/y^^''i,(i! einer ©enfften fubtenz îDicfin erwürgt bureb lt(ï 3trtiod 2(per/ P^ 0ebweblt;rvnb (ÎOcrfebalcb welcher felbe (îclletnacb bem 2^eyfcrfbi’-”''^ j,|j hielt boeb etUebe tag ben tob fetnee Xl^y bene/ tbet gkiebfam nie Ubt er bnf ber geflnncf ben (V^orbtvnb'ïTob^eyferefTumeriant verriebt« tinnue/Dofmcilïer vber bne tOofgefinb bef Aeyferö tlumcrinni/dn v«^^,)^^ ter vnb lijviger (?0ann/vnb liebbnber bef gemeinen nu^ee/erfind) eignen bnnb 2lprum/bn er ein (Scincin bielt/ prebigc t/vnb wolt fteb gen/er bett nid)t gewuftvmb feinee rtUcrlicbflcn lOerrttvnb'ïocbtet»)^^ bef j ungen 2lt;cy fers XTumerUm/ tob/wer midi nicht fcbülbig brnn« nbsp;nbsp;^ .^|
liiaïaptts.
ïDiefe brey Aey fcr bnben^wey far regiert/ ibieferjeitifl X-ómifd/tr ^^ bnuptmanngewefcninbiefenfianbcn^iulrtfiue.
Klt;;gt;f(rB(^Winç.
IMP. M. AVR. NVMERIANVS AVG. MARS VICTOR S. ^‘ xp jöberfïer^elbbauptmann^lOarcuó^lnrcliuerCumerirtnue von lt;5od lt;’’’* terÄeyfer/ber fiegbnjftig^pnre. ^efcbluf bef Knbtó.
SHofletfanw^ tnb ‘5akvtu^ SSanmtón«^ mit flt;’gt;WP* iten erheen @cncn vnb C’vöcn/ Q^alcnuc ^af^miamm W^ Confïnntiwe/bie em vnb vier^igflen Kómie febenKcyfer.
Sabtt^.
®pa!atgt;.
!ÏSfib(tiflt;^off ton ;'^ict)fîiig)rret in feuKin uttd.
Æ)ioc[f(i4ni @e^ fc^fcc^t.
gt;^3liue 2lurcli«6 *X)aleriue ïbioeletinnue^büiue/ nuf ïbnlmntic» ^?^J nuf ber Keieb vnb lOauptfïatt Salonæ,fo f c^t ©pnlnb betf t/ von ber R^^, ^^ireibbifcboff von Jrey fing febreibt/ meine ce kg an ber ‘^ürefey/Rp^ ber ber *Venebigcrt?errfdiäfft/ foßeißigeCeucfeyn mfere lt;5eiffltd)C i^^^^ wenn fie nur bie ^br vnb (Belt bnben/ fragen fe ntd/tenad) bemPeil^^ ^ men elenben ©ebüff lein/'Vnb man bilffr bennocb foicben ftolgen vngekP^ ^^ bie nur nach bem ^lut ber armen Cbrifien/ vnb gav nfebtönaeb bew P^’ * ©cel burflet / in allen f ren^überey en/ 2lber teb bo me wiber an î’îe’ciet’^J^j^ ber war eine Qtattfd)rciber0 ©on/warb vomX0mifcblOecrobcr2^riÄ^^„ in perfen ligenb jum Äeyfertbumb erforbert vn erwebU/ vnb $um ^’’Ig'Sr Regiment and) angenommen vnb beflellt/ifl ber fümemefl 5ür jï vnb 2^^^ na^ UOarco2ltitonino in bunbertfaren bergewefen/bermaffen/baf
Bein beffern mit liegen vnnb 13rota halben ertiebten Ban / nam
îOTdXimlamw^jeif«« ouku»«
Keicb 5u fm/ erBohrfm jn einem 23rubcr/nennt fn auch alfoiÏOarctini^’^j,^ lium 'Valerium (Vlavimiannm iOerculeum / vonber ïDonaw auf ^^*’*T^^i ob ber ©auw bórtig/^r bett lang ben anfeblag ïbiocletiani gewußt/wi«_ ‘ felbignacb bem Keid) fïcllet / war fein guter (Befell vnb gar einguf^2vt‘’’)j mann/ bod?muftcrî)iocletianoeinifybfd)wcrcn 511 bcm óberfïen
(fb im bóebfïen ©cifft 511 Kom/Capitolium genenne/gnAbiglid) rap baf er/wennó ïÖioclctiano gefiel/mit famptbcmfelbigenbcf 2^ey/ fertbumba vnb Keiebe von ftunban williglieb abfleben vnb wiber abtretten wolf,
-ocr page 523-Cott 9cii S^ómifc^cti Sepfern. CCXXXV '®onï»eni£anamp;pannonïa/|e^t0ftfrrfic6 vtib ©n^ern/
Çfm^alb Oer ‘Donatv gegen @u0en werte/ wie vno warumb ee
Jgt;«y benKónjefttÖK befïett 2^rkg^kut vnOfïvcicbar/ fïen 2vcyfcr geben b^t.
VvV ^4 wettm 116 /(twan ^ iirgcrntctfler ju Kom / vu cm nicer Bricger / (4J^I®4ittbtc(cn2lt;cyfevn v,nbevge^ogeni|ï/ febreibt/ fo fetnb bkfe Kcyfer Ptob '’^‘'”^^^^ mehr / nemlieb bic pbtltppi / Ïgt;ccq / Clnubmd 3furcltnnuö/ *'*^‘^*“® (Onvtmtnnu6/(V?4jPtmtnuó/Cóilrtutiu6/ Juutnuud/Dn« r ^^”*^‘’^wnu0/gvo^mccbttgc 2^ncgcr/vu männliehe rebliebe Würfle
Hnw ffœ^ ^'^^^ gebom tn ben Cnuben vnber bem IÜngcr|ïu^ 3n/ 4n bic ïbo^/ ikid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^‘^^ nllcjcit in filter vbung bcbnlccn öic ‘Ïcuefeben
Sïeten^'^”^ ^‘''^^’4Uïvrrt / fo entgegen number Kötner feiten ber àbonnw/ ficbdli - *^*^^*^”‘’*^*^^^*^^®^’^^^^^^*^ tOnmifeb nUjeiegeritfï vn nn fie lagen/ Scweff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^quot;kgcubcbol|fen/brt0 iflfrIVngenvnbpßug
baHH *^ k ^^^“^^ IVeiber gebabc/ bic freybiger/fïerefer vn mnnn lieber ge wefe Utob***”^*^^^^^*^ ''^4Cionenvn DölcfcrelÖänncr/Dnb vorauf punnonin bcM?S®5”^””*^*^lt;yi^lt;^3lt;lgt;lt;»*/”lt;*lt;tgt; bem ce mtt ferner mnebt fetje lang ber bey ^'nbe '^^^” ^^^‘^ 2^cyprtb«mb vnb Kómifeben rennten / jngefaUen/ quot;^tüi,^’^‘3j”’^9c'®^*^f’9gcvvefcntft/ vbercrifft0 vnb ligtnn GOannbeitob/nlö 2Htü^h r nbsp;nbsp;^^^^ TX’clfcblnnb/ein 2kron vnb ^rnuw ber ganzen TVclc/ cm
”’^ocp Kubmó / 0olcl?0 febreibt obgennnnter dOnmertinuö.
®gt;e e^ bamafó übd tntt efnanber tm 9\fifß ftnnb/ e^ tub fi(^ ein vnglöcf anff One anOcr/^o war wc^r Oben wc^v
.Dnben/ vnb wie fieb bic jwen Key fcr bnrey n febiebten.
Wv^rc6lnnge jettberCwte oben nngejetge) vbcrnl lm KómifebcnKcleb v^óJ;®^ ö^S^ngen / fo giengs biefer jcit noeb wilber ju / wie iebs nuflf bna hemhrkv ^’^ befdbreiben wil: ^6betten bic ‘Ïcutfebcn/nlóobcngcmelbtifl/ k ^^^‘^*'*'‘^®”/^**”9 nuffbem (JOeer vbcrnlbnó Kómifeb Keieb bernubt/ bttirs?^^”*^*’ i*”^ ©treitfebiff/ fo (Bnlltcn/ jegt^rnndretdwnb bne rik bvb • ^^^^^*^ ßlten/gcnommcn/ 3lueb benfclbigenbic 3ttfcl Kritnunien/ ^ ^‘^^ itngcllnnb vnb Öcbottlnnb nbgebrungen / jren König mit
»nhTï ^'^‘'“^ 5“ einem Key fer nuffgeworffen/ nnmen nueb bollnnb cyn/ Îj^fe^quot; ^'‘*quot;* «iblt;wx ***^‘*'^^^’” ®^^^*‘^*^' i^^^ ^mndreid')/ Htbcrlnnb vnb KbeinfÏmm Canb nbsp;nbsp;nbsp;^^’^/ tbceen groffen febnben / .if 0 wnr nueb im Kóm. Keieb / tm
^even f ’‘'^ ^^^*^ 5rnnctreicb/cingroffer ^unbfebueb / wiebenn bcy vnö vor WtitcrS?^'^®**^*”^^*^^ ^^^^‘^ berKiebter vnb ©(bergen/ biefwicobgo ^^mitfcbtic^ tnu àanb *^J’hcrttnus fnge^ vil erger wnren benn ©ernfrnnber/ verberbten 5ranrfKU^. S)lt;tfFt H ^^“®'' (V5ârctc/ aöórffer vnb ©tett/ bercerembort peb bic Knuwer^ Klt;Pfob ^^‘'^^’* ^ nnmen ben Kriegern jre Kleiber vn Webr/ ben Keutern ®er»ü °na’^*^ fnenwiberwertig wneberwnrberfebIngen» À^ôUeffber^nm ’«lt;ittttûkP^“^^ ^^‘^ ^eycr vom Mieter / ber lOutcr vom Diebe/ ber vierer// ^Jawemnu^. inbdi 1’”’^®^^^ ^^ bnljfen jnobgennnncc'ïciitfcben/ bic 5rnnden febiefCen
^us ro ^ ^^^ '’^^ 5^nlcnfübrcr ju / biegen 3lclinnu6/iflinttbuó vnb^tmnn'/ lt;6fiantgt;»»/2fma«lt;» ^«tenb *^^^^ ^^*^^ benn ge/ber muge ce miccbeilcn/vcrbcrbcen nlfo vnb bureb ^“®‘ wfdf^ ®ï?^ ©nllien/ jege irnnefreieb gennnnt. ^0 Ingen nueb noeb etlicbe S'^tiitta'^ ^‘fp‘^’^’lt;:’t bettens bem Kómifeben Keieb wol vor jwólff jnren nb^/
^«tU6 an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obcngemelbtifl/ Ü:ó woIt nueb Cnrinue/ben jein Detter ffartnu» Ht narb
‘’u4)eiM»ft **® Keieb bmebt / vnb wnrtcr bcg Kcyfertbumbó gemnditbett/ f«m2;tpfc«pumb. XtiebAtt ÏÏ?*^*^^*'^^*^^^yr^^/**^®^*’*^^^^^*^”^fü*^^i^^*^^*^^^«^Kömiflt;be« om Dutter vnb^bruber nuff fngefnllcn/fcyn/ vnb begmitniebte nb^
K r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geben/
-ocr page 524-perser '^ilnfmif; nut teil (Icntfcljcn.
Æ)iode«lt;»rt«8 3w Mills ^agnwuut.
C’avittMamp;üÇerWiin^ tfll VÜU-ÖtlXklKW «o.
©ne anber ^«cÇ ^o^anttw ^(«etttmt/ ^, ftcblt;it' rÏ4cb bcmcf «bev dttbó^ leben fórct/vbclblt;iu^t/fard?tpï^^^^^e)i ram obgenantev ÏJtoclettnnuó, fo etn befonber Xiicbblt;tbcv nllcjett ^^H^’^^^th^ «UQ vnb fórbe«v war /vnbcr bem 2^eyfevtbin«b. -if 6 wnr nud) ^^^ ^^’Ld)* frtgb^^ gantj'S^cntfcblrtnbtm tltbergangbergleicbcn lm ^i’ff3‘^*^3'^^^/ ti32^ónigvott perfm/betcenein^unb 5uf4mcngcfcbworen/woltertl*lt;j®^ mlfd? Keieb vberfcllen/ ben Kómtfeben Hamen gav au|jnlgcn:ÏDc‘^5^%j^ fagc man auch von ben ©a wacen vu (Doren / bie würben von (Dit wg l”J (, mervberfaUen/3lpbrtcam vnb Ifgypteneynnemmen/vnb bem^^cyp^^^k^ abbringen, ^ie$wen Äeyfer vnb gefebworne trüber/ fo weilfez merr«Qige5ftrlïcn waren /grauwe nlt fogar bartab blcfem Q^Ç^^^^^f^i^ (te aber bie faebwel^llcbCvnb aio |temelnten)mit (5ottan^|fen/fd?affflt;^p neu we 5««amen/ ïöiocleclanuó nennt fteb vom bóebfïen Zlocbdlftr ter ^upplter/louium, l^nb von feinem ©on bem fïareten ber Delben/junennet fï(blt;DavtmianuóHerculeum.'X)n ï)locletlantJ0«^^' ƒ vmb Carlnuman/ berwebre li^rebUcb/waraucb nid)tfaul/gabnifbtör^^j^,^ vnb wo er ein anbern femb benn ïöloclctlanumCfo vberat gefd?icif in ^^^^’^ L/ gen lm 5etbe vnb Krieg war) gehabt bett / wer er on allen jweiffel lt;’M^ ^%ß Oberer lag vnben vnb warb er fd) la gen/ vnb peljeberman 5n2)ioelecwtJC’/'^ quot;nbsp;jrombhlcmennigtlid) begannt war«
2Bff ©anten/ jeßt'^ranefrrtef'/ fvibcr ^um iXériuKf'''' ^cicf; bradât / bif iemfibcn bie granffen tarant vertricbcrt würben. Jier er^e Krieg wiber ble ÎTeutfeben.
gramteriwetb^mt^ èaUtcngctnct'cn.
Oliönlonö.
«Xamp;rinittta6»lt;ifilt;i» nwi^ tie OWmet nawKvrta.
if y fer (Davlmtanud jobe in (Dalllen/jet^t irattefrelcb/erfcblwg^*^?)^^ werfebafft/vertagt bie Î’eu tfd)en/fo bic Kötner grauet en biefpt^z Kómifd?en Keieb/etUebe würben erfcblagen. 4gt;bgcnante brey YÄk leut bie tarnen barvonauff bie ©ebiff/ fuhren vber in ^ritannien/jegt^quot;^^/ Ianb5un anbern ‘ïenrfd^en vnb branden/ ju Irem König vnb Key ber febieft pe wibcr mie Deerstraffr herüber an ben Khein / vnb folten i’*^ ^^^ berlanb/fobamale a mb Kómifd) vnbKeyferifeb war/atifabren/öaÜi*^^^' ^ranctreieb/ju befebübigen. ©ie betten vor bao ntberlanb V’gt;tn (^^^^ jj^e ^ranefm igt;»trilt;«5o» picarbey bi^ gen ï'rter binauff allee verberbet vnb verobet/ barutw^ lt;*‘^nj vil.!?rancten/fo in blefem Krieg (Davimianue gefangen bett/bie K’^^^fiti éne Hiberlanb / von picarbey vnb Klaubern/ bi|ï binauff genquot;Ïrier/ bie 5lt;lber/ Ifcter vnb gegenb/ fo fe vor verwóllet/vetberbet' vnb ganö ^^al^ betten / felbe wiber bauwen. *t)nb Keyfer (Da^imianua befriebet ^/'‘’-^(U lien/le^r^rancfreieb/vmb ben Kheinfïram/ braebt ee wiber $um Keieb vnb Key fertbum/ rù|îet ble befa^ung bef? Komifeben Keid^ßlt;*lt;** vberal ber Kómtfeben Kenter / fo Kómijeb Ala,ba6iiï/ 5lügclheiff/'’ gletd)enberKned)t5^ule vnb hauffen / fo bey feebü httnbertallwcgbty^?. ^j,^ ber lagen/wlberauff/ble /Lateiner nennene Cohortes,bcnnberKbdnr^^m)|^ male baeKómifd? Kcld) von ben'ïeutfeben/war etn (Dauwer bie ^^r^^j,(^ feben Keid?e/Canb vnb/ieut/vorben wllben grauwfamenvnfinnig^** j^^C fd)enC wie vne benn bie Kómer nennen) rettet vnb befcbóijet. ®^^^^^.,s}|t^ ^ranefreieb vnb Kheinflram waren befefügetmit biefem großen umb wenne lang fd?ón war/nlebt regen wolc vnb ber Khein nein warb/1® ^ ren bie (Ballier vnb wae auffber Kómer feiten war/gançtrauwrig/f^^j^ bie ^eutfeben würben brüberbommen/ Ï)erglelebengefebad? anber aueb/bieCanbleut auffber Kómer feiten habenbefbnberc5cyc*^/^, Ly vnb Ktrebgeng gehabt/ ju erlangen Kegen vnbnaf Wetter/ba^blO’’ Waflcranlieffen vnb grof würben /wenn fie bas erwwv«'
blt;n/ WAvb jebermnn fróUeV vnb 5u»rbmg,
1(11»
-ocr page 525-00«ecttS^M(|lt;tti^qgt;r«a CG^exxvï ®*1?‘”’? î^nwftÇtom» fluff im ^flrnifcÇ wor wtba bfl$’
^wnifdx Siad)/ Str Äöiüo »on 'Perfien/autb antler Äricg/niit
bcm ^cucfd?cn 2icyfcr (ÎOa^tmwnt
CÖ war no4) ^aum obgenannrer ISunbtfcbucb redit getempt/ vnnb (Bah ^V^k^ ’^’^‘’”^’^^^'“^ ^ ’^*’^’ ^^’^ ‘Ö^cutfeben rubber ^vanctengraufeimtett hebt/worben/ 0ebcc/ bagiengnoeb etn gróter i Ammer//
»iberiv^x'***^’^*^'^® ^'’5^*^®^ ^^”” Briegen/ alljett gtrigber ^rteg/ vorauf it An nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anffmitgemememKAbt/ bieKómer ncncttönulf
Cbftf lt;nbsp;uimannen / ITanbler/ d'ïuablAnber /(ßuntbtngcr ^urgunbier/ vorberflcn nn manttbctt/btcbtnberflen an ber wobnungZ 6a ^** ’'*’^®^*^vo:bertlêbtan/wicwolpe511 binberftin'^cntfcbUnbfaffenZ UHgt;^*^’^^?”/®^f^**/^**’^Ftf«rt/ Gaffern/finb 6cb«gt;nbcn/^eyerrt/vn(5oct# }ip,,,^'^^^’^^’^”2^öntgvctdicn fo wir je^t ^Óblt;»n / poln/ Dttgern/Kenffen/ manh k- ^''’*’^*^^”®^^^^^’*’’*^^^®^^^”’‘^’^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jCeutgat jref^n/nie^
bflsX * • i*^fl^'^^‘■^”ïtt^f^‘^dOenfebnicht/ fteknvberbie Ïbonaw /verbeertert bflb^^'^^^ ^‘^’^^^ ^'quot;^’’t ^^'^benfee binab bi|ï an bic Öau w / vnb an bas (X^cer auebh- ’***^^^”^‘^^*^^*^*'“^^^*^^^'^^”^f^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O'-* bekamen, if0 waren
'^^‘^’^‘^‘^’^'^Bev Kbeyn gefallen au^gro^ (Tcutjcblanb/bergkicbenbie lt;lefaÏi ”-^^ ^’^*w«i«lt;**W''Ki5lt;: 4f ngeUanb/mnen becté/ warenand) ine Canb Uae ^^**^*” ©allienkQt5rand?reïd)/verwii|lctenbas Canb rberau^febr/bo ba '^^^a^^^ Óratt/vnb flurmeten«/ nemUeb bamale bie greffe Keieb^att vnb *‘*^*^^*^^^^^*3^*^Canbó t^ebui gênant / fo jc^t iniOocb TSurgunbi ligt ftani '’^’'^^^^' ^'^**^’^’^^^^”^^^^^^^*^*'^^^”^^*'^^^”^^® KómifcbKeteb/ ^“‘“”* litte ?**’’^^*^Slt;**^ fefÏeX.cid)(iatc23e|ariacnmcynimrÏibcrlanb/ainlt;Ï0ecr ^Sefariacuwi anfa^/vnb in ^rttanniam jcQt ^ngcUanbfnbv/
P\^^^*^'^‘*llt;6/i(ïbc^l 2^ón:gi’ von ifngdlanb* litti^â^^’^**'’^^*'*^^^“^ ^^^ grofjmïcbriglï König auf perlen auffrbödg yîarfeu« KJui^t’« Q ‘*^‘’n3angbcrÖonncnin2tffcnwtber bae KómifebeKeteb/tm lt;V?ittagbie P‘‘^f'''’
*'^^'^^‘^‘'^’‘’ftekne vornXóinifcben Keid)ab/vn warfnnfïaucbgrof ^ÏÏd)or wiber bas Kómifebt Keieb ' vnber ben Canbóbauptknten/ fo aucb ina k ^’^^^tt fyn. 2lcbilkuó nam 2(egyptcn cyn / fo waren bic UOoren vberal ««rf ^*^^*'‘ifr»-übgenanneerCrau8blt;tcnofb‘25ritannien vn iOifpantenin/ Crlt;ros5lt;tifttf»«irf Jor»?”^*^‘'^®**^^’***'3*^ 3tpbrica betten ficbfùnffbunbert Kneebtauffge// ‘’quot;^ Wlt;Mtoflt;». bett K ^i^felbige jwangen kïgt;erman 5u emborung / vnb griffen 3lpbricam Ä^JJ^*^ ** bd^ • ^^’^ e*”^^^^ ^^*^ ^cU gegen i^ifpanien vber an. ïDemnad) giengö aliéné/ ^^^ * ktt« ^ *”* ^öo^irebert Acid) ober jwereb/war tn alknwinrfcln mube / wurbê ab «lie p^^'’^^^‘^ttr mit bem febwerbe brant vnb raub ver becvc/vcrwûfîcc vnb i*n X**^*^^^*^ ^^^ Kómifeben Keicbó an bie ictnb ffoffenb/veröbet: Dnb ba nun ^eft t?*^*^'^^*^**^ '^^^‘^‘'^*’^ Vergangen Welt folebe envbörung wae/ bamit A^^'^k*^*^ ’”'^ einigfeit gemacht in ber gangen Welt / vnb baa Kómifdie ^j^^’^^‘^ i*^ n^tt altes wefen vnb berrligteit bracht würbc/crwebltcn Key fer lt;i»t« k *ï””* **” ^’'“^ bruber vn mitgenof dOavimianUó tOereukus 5wen fung ïi«nb k 2^^yfer juinen/am erflcntagimdOcrgen. ïgt;er erft war Kómifcher froMi ^^*'”^*^”^^^” ^” talmatten/ ben auch Key fer Cbarus barumb baf Bein bak ”'y’^ ^?^^‘^^^*9lt;** 5^*^ lebt/an baa Keich vnb Keyfertbumb bracht wolt .
bemP '^^^‘'**1«® Conjlanttus Cbarus/ war geborn von ber Ï)on4W auf 5'fltiiàelt;T«rlt;H«u«‘ '’”^^*^ ^^^ 0a w.Ï)cr anber fung angebnb Key fer ifï ©alcriuó (lOa// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®^
^«tb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^ Ïgt;onaw vnb 0aw burtig/Dub biefe vier J^Arffen vnb Perm
5imi^*^^*’ ^^’^ weiter mit5reunbrfchafft vn t^eurabt jufamen / ©aleriuö COa* iiAti*Ï**”®'’’*'*^^öu einem ©on vnb ifyben angenommen vorn Key fer îîgt;iock*
X *’^^^n^^^‘S^’^^vchter / mit namen'Vakriam/ju ber Üîbe, ebaf ^^'^'^ ^ayunianiiô lOcrcukus erBieft imjn einem 0on vnb ^brben ©afftiu» nitatjbw 0 ttannten Conffantium/ bermuftficVfcb^benvonfeincraltenlOauffrau'/ g‘*‘«*«lt;e«i*«i«*
Kr «g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wen nez ’
-ocr page 526-^dö dtttcv ^ùiÇ ^û^ati(U6 Çbettttit«/ ,^ weit iOekna/bavbey et nuit erworben bett Conft^ntinu tn ben lt;ß*^lt;gt;fl^”^'’A|r(igt; 5« ber Üîbe ‘^beoboram / ein ©tifftodwer Acy fer öOavttntnni f^^^^l^’^^iiii* em ft««ßmlt;,lt;»b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ feebf^eón vnb etUtbc Softer, rnb ^^ ^^[£0'
ttirt cmKtvftnn. febveibt / fo ift tOclena etne Oauptneab in einem (örtflbetuß 511 CtK^ ö* j^^c? boeb vbev bic mej? mi^ süchtig vnb febon / ïtarumb fte ban Con jï^t”^^*^’^ ? ^[(Oi wan vnbeyjr ConflannntimbenöSroffenaulfsog. rtnebbiefem^Ue»^^” |ïcb biefe vier ^iirflcn / n^m ein jeglieber /m ein befonber ort fór.
©tcflftwniie mit fetnem @on mb Sitben S®lt;«tfM«'* griffen bic geiubbeß iXômifc^cn fScid^ö fenfeitbeß (I^eerenn.
3ocletf4ttiiö imm ft eb vmb2(egypten/Ö4r4cen/Wtlbc
viminniió fein ©on jobe wtber ben^^óntg von per ft n/ *^**^^5^ fi#lt;lt;' vimtenud Öercwleus / ber ein Äeyfer mit feinem ©on vnb '^*’ p^Ldh Conitnntio/ bUeb bcrnbalbtn Europa/ wolten fteb mttben'ïreutfebe^^* gen/ fic mißbcmK.ómifcbcttX.etlt;b veringen vnb swingen. eiOayittttrtitw^^, vber bic ^TeiitjUjen/fo vber bic Ïgt;onaw gefallen waren/febieft fein ben Conflantinm in (Gallien feist^ranctrcicb/baflclbig von ben ï^eutfw^^”l,; 5ranrfen s« criebigen/vnb sumKotniffbenKctd) wiber Sttlgt;^*’5^’’'^'*/ii|f felbfl perfónlicb wiber bic 'Ïeutfeben / fo vber bic Ï)onaw gefallen wlt;**^fß|/filt; amerften bic an fo vnber bem 3»obenvnb vnberber ©awlagen/ bcttcnvnf^glicb vil Dolct/bonbtett ni t wol lictferungbaben/ 35artnit b ft dl mit fnen niebt fcblagctt / braucht fein vortbeil / lift in nid)t6 Si’Ö^^^^^ grof not an hunger leibcn/^am barnacb bicpeflilcng vnber jïc/flurben^J^ j^j ba5 Dtbe feleno babin. Dnb ftgt jn alfo 2^eyfer (Daytmtanuö ***^^^1x0 bann mttmacht an. iöic Kómer bieffen bic quot;Ïentfeben bic Cbaiinem Warfmtflnua figet ruct'c2lt;cyfcr(Ï?avimianu6 berauffanberiöonawgegenvnßwerftr p’;'’lt;; tóiöetm ïeutfe^tn. j^^ j^j^ anbem ^cutfeben / fo vber bic ï)onaw tne Aómifcbc Keidt 3^^‘’ C^it ren/gieng im wol vn nacb allem feinem ft n/ cd tarn tein (lOcnfcb barvoti/%^^ ^ottfebafft beim tn ^'eutfcblanb bett bracht / wie eu bcn ^'cntfcheit / r j^ mifehe Kcich gefallen waren/ ergangen wer : Dnb erlanget alfo lt;iugroffcn©igvonbcn‘?rciitfchen/warb^urgemciffcrsuK.omgertU^;J^Ci5f/ cf et barnacb gar vber btcî)onawin ^^cutfcblanb bmeyn/bi^ an bie 9?7irimidnii» »Im vnb vott bcm vrfprungber ibonaw bif an beneed ar/ brad) talk ?«:)« tie nOortflu^ä 5um Kómifdx Ketch/an bic tÖonawiÏoffcnb/bcfcgtómit K^mifdxu*^^’ÿ volcf/bau wet alle 73efcgung wiber aufffo bie'^cut febett serbroeben ben ^Tcutfeben oberhalb bc^ Jnó/foan bic $gt;onaw degen (ÏOtttcruacVg^^ jween 2lt;óntg/waren auch‘Ïeutp) z aber auff ber Korner feiten/hitib’^^/jvîc vnif(tteeb/ bengbenbervor Kónigwargewefen/einwilben freche er gebciffen hab/fchreiben bie Kómer nicht / bic rechten tOiflorien feynb^ lorenjvorbcn/fcyn nur 3tuf sûg noch vorbanbenz ifs nam auch etliche t »ÿ^, genant bic^affern vnCarpffen CfoUen 73 eyern auf Koten Ketijref’'”^\^5d’ lachey gewefen fey »D Key fer (^c^imianusan/gab fn bao Canb 'ebrae’ rinn Conflantinopcl/ eyn/wie Ö- iOicronymud auch mclbimg ^**^’’^ Jj^r* ïöerglcicbé etlicbcKurgunbier fegt er an ben Kbeyn in grof'ÏTeutfeH**”^'^^,,!) halb bef rteef ere binauff. -tfeiflvbcralctn groffe ànbemng mit ^^*[tgbi0gt; Vleuten in ber gangen Welt gefebeben/ baó ben vnerfabmen gar i|l. Tiber ich Borne wiber an dOavimianum / ber mef t wiber von ber an ben Kbeyn/ lagaliba bicweil fïtll/ bamte bic ‘^cuefchen nicht vber Jj^^cti lenzbtcwcilfcin©on vnbX^bcnConfïantiu8mtt ben ‘Ïcutfehen su fehaffen bett/in (SaUtenfegt ^randreieb / Vub ba mir bic ‘2'eucfd)cp^.)^„jj ïgt;onaw vnben hinab vnber bcm 3« babeim blieben/gab er etlichen P'^^^ chet ein groffe vneinigBeit vnber fn. ï?ic (Bottlânbcr / fo vnber etliche ^eyern betten / bamala an ©ibenbürgen im Königreich fegt v J .^ jlieffcn/vnberflunbe (ich hie Kurgunbier/biebcrfclbigê seit imKomS*^^’ pjn
-ocr page 527-.,_, 6ött9ett$?Mlt;§lt;ttßlt;«rtt. CCXXXVIÏ
^Htnannctt/waren ©ehwabcn vnb '^ttr^ttnWen»»« ’''‘’«^n ^ ’^ ^^«tgt^cteb jc^t ^Óbcm genamne / baltsen ben ^urgunbiem / ^ö ^“ '^^•quot;‘“•“«f’ '’'’ffttth x^*^®^^*^^^^”^^*^' *^’*^ namen bte'2'beifal vnb$gt;ünnger vnctnö/vnb imt nbsp;nbsp;nbsp;1’*^ WanbUr vnb ©eptçen bic faßen bamab beroben in langem/ba
^f^al ^^^ ^'‘^ Poln vn »ngern^ufam ßoffen/aUbabic Weid)felentlpnngt. 2'^*^*'**^***' ^Hcingr ^”^”^*’^^^”^*’*’*^‘^^”’^”^^” ’^””^ ^urgunbier burd) einanber '
'’’ïb D 1 ^^r ^^‘fpn wir bieivlbt^nKcntgretd?/wteoben ange^eigt tfÏAÖóbem
^‘’nqb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlt;»«tlt;*^%lt;»tflt;t)€barmtK«glt;wlt;ßt/bMWinbcnflt;yncr(^
3 9«t^nacb brey n bommen / wie td? ju enb biß ^ud?6 befd? reiben werb*
^n t'ntk Ärteg ba ïfutfe^en mit Kepfa ffonftaniio/
”11 amp;nb Öalftm / ,c^t Sranrfrdefe vnb j^ifpankn / èngcKanb
vnb 0d)ottcnlanb*
^\ Jfweilalfoam X-beynvnbber Ï)onaw 2Veyfer lt;i0avtmtanu6 nut bett
□^ Ceutfeben ju ader gieng / jobefcin©on vnb^od)fcrman Con^anhud
^’Qc ^ii’' ^^'^ Canb GaUten wiber bic ‘ècwt|d)c»/ bic 5rancf en bic bettenbaßek W^® ’^bwrt vnnb verébee von bem (^Ocer/ von ptcarbey vnnb 5latv ^uv» 5®?*'^ Klt;5t nennen / biß gar gen panß binauff/von banen biß in Ôoeb^ tin« T • *^ ^^^’binat/ Öopboy / vnb biß an i talien an bae Wdfd? (Bebtrge Ö^r ^^'^^^ ^‘^quot;’^*^^*^^^”^ '’” ©opboy fdiciber» I^nb Conßantiuß ebet jwo tery^^^^ ’^’'^ ^^“ ^entjebenbic Xémemennene aud) ^tanden/DorjCengers ticfl^fh^^^*^'^”'^^‘^^“‘^®^*”^ Werber vonbcit^cut|dKnvcrwunbc/vnb in httdrgt;®^^‘*^^3^**''*”^*’*’” ^‘’“”’ bavvon/ßobeobgenanrer ©tatr ju / ba wa^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
fcew. ^'^*^’^^**“^fo**lt;bt ber ‘^cutfeben/ jugcfeblagen/ wolverwarecvnbver^-
5‘(,^lt;*»tm«ftimein©eil von bcrmauwrberabla||€n/vnbalßgt; bran bin^^ a « . . Vnb *^^’' ®‘^**®' jteben / er wer funfï lebenbtg inber Ïeutfeben b^nb bommen/ S enîÆ S
^’lincnalfolcbenbiggcfangenworbcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mauwtgeiogeu.
1 ^^^‘'^ erbolt er fteb wiber/braebt baó 'Vold wiber jufam/tbet nod) etn
'’^'^ obgenannter ©tatt / foin lDod)73urgunb lag / gab jmdSottbad
U- ‘‘^S^^Z erfeblug feebtjigeaufent'^eurfdie / wies ©♦i^icronymus vnb Xfm fonfianfum Wtgi L*“V“^Stjeicbnet baben. i^elagen nocbvir2^cucfcberimCanb/tmKómrz !bÄ2‘^^“’* ij ?'A^’^ rmb Coßnitj am 73obenfcc / ba lagen jwo KeiebfïAtt bcrfelbigen ’
’’‘hiebtweit voneinanber/bey fiinffmcil bießcnlComifd^Vindonifla vnb Vitu- ytnJonijffai
^Iba war aucb bae Winterlager beß Kómifcbcn 2lt;ricg6volcf6/ bas 'ttcnbie‘J{„(|'jjjj^ j^ ^jj^ cyngenommen/ Conßanriu6 jog anoe / lag aucb ^quot;/Rblug bic 5cinb / gcwan etn große ©eblaebt / erlegt viel lOolcf ô / bas er ben ^*utfd)«nabfcblug/eölaglangcjettbcrnacberbafelb|l:vollcr Ïobtenbein/baß
‘^notc^d^^^^^^^j.j^^j.^Qj.,^i^(.p.j^c^,„0^;,f^ •jOub Con(fantiu6/jueiner
'vtgcttgcbcft^f^^c biefee ©icgß/ bauwetallbaein neuwe Kcicb(tart / ober wié Ô’‘’iifîai^u8 5«iiwf« k? V^n/bauwet wiber außp bic alte/Jb bic ‘^eutfeben jerbroeben betten/ '|7«nate(cß?^^'’*'’* ‘Rt lie mit Kómifebem ^kriegevold/ nents nacb ßnConftantia, iff tm Ïcutfeb y’^Z nod) etn vermebrte X.ctd)ßatt. nacb bcmfd)lug aber Confiant ma
waren/ju tob/ nam gauQ ©alltcn jwifebê bem Kbcyn/ j^’^/WelfcbUnb vn t^ifpanien cyn/erobert aud) tJifpanien/ bartn bic (Teut ^**^ mitgewalt gelegen waren / verjagt / vertrieb / erfeblug aliénez wibcnbtc î^cutfeben/ vnb br acht jcçtgenannte £;anballe wiber jum Key ferf ï’ZömbvnbKómifebenXeieb.
^vwd Krieg Ver Xeutfe^en tviVer Keffer ff cm ftantuim.
^^^^^tt^it'3'eutfcben/bte branden/mit frem König vnnb Key fer â^J^’^^nfcn/73ritannicn/15atbaw/ fo jetjt If ngcllanb/©cbottlanb vu BoU
xü'wnbfeyn/vnbbiejnfeïbarumbligenb/aud^baô Îliberlanb am(V?eer
mttgé//
-ocr page 528-It
©aöanber^ucOSo^rttttttö^ihtcttttnt'' „^ mit gcwnU ntnê/bûUcttô vordem KómifcfccttXctcb.ïbtc Unb
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bern/ró^'cc filt;b Conftantiwö wie aller macht / war ein vbcrau^ ^^ffiXtc^^'quot;
b^t wol ieben far an etnanbergew4rt. Ïbic Kómifchen ©treytfd)tft *^^, »^ M’ gemélbt ifï) fo am (Deer flunben vnben im Htberlanb/in fmóQtm^ be^ KonUfeben Keich« vnb (SaUierlanb / betten bie gewalt bracht/Ï)ergletd)en bétten pe baß K-riegsvolcf/Kómifch v»^ Jifi” ber/aud)bieKa»ßeitt»beralin (5alltett/ieQt5tancfret^/aiïOpf^’L^^,jK' gen wtllene/vn andere *^entfehen mebr lieffen auch jn / bamit fie ten/nebïete jtlt;h lt;*»^ bem Kómifchen Ketch / bie waren all geübt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W
fer ju fahren vnb ju fechten/ÏÖad Kómifch Kriegóvolcf / fo in(5aln^*^ (Deere nïd?t gewone/noch ber ©ch lacht barang/gewefèn/batntt re ÏTeutfehen nicht vberKbeyn fielen / ben anbemjnbülff temen / ^?^(^ felb|ïeigenerperfonfliU/richt mehr mit feiner gegenwertigteitaup/’ ^^„lii( grof gewaltig lOccrKeyfcr ‘Dalerine^Da^imianue Dercnleue.^^ tränet en/ bic (Deerränber ( alfo nenena bie KómerO bie greffe innen / bamale am GO eerimtïib erlaub/ inpicarbey / baman anfrW. ;v»^ 25lt;«’lt;»f«w, ^ngcilanb febvt/bie Kómer bteffena 03effor iacum / bet ft aber fegt Cw c«it», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff bef Kóniga von iifngeHanb.
Xïra betten auch bafelbff inSlanbemamGOeer bey polont ber obgenannte ^ranctengar vilein vnfâgltchejal ber ©treytfchtlf/ ^’\J^4itïi'!^ mem vberal genommen betten / auff benen fte auch tm Kómifchen Ke^pj.jii bemGOeerCwie ca bie Kómer nenneten) raubten. ConffantineberK^p; er nun (wie oben ange jeigt ?) auf Difpanien vnnb (Ballten bem.Canbbte -^ fchenvnb^vancten/viltaufent/eincbeilcrfchlagcn/ cincbeilvbcrKbey ^^^(li ingrof '2'eutfchlanb gejagt/ ein tbeilgefangcn bett / vnb »nnD^Uanw'rj.^ foHfiawrtu8 büer# lanb vnb ©chottlanb / vnb baa Mtöerlanb am (Decr / wtber jum Klt;^^^^.^ ieuc^t 5!anöcru. Kcidjauchbriugenwolt/rncttermitallcrmachtin baa Miberlanb/^^j^,,;| poiont. bern an baa GOcer / nam obgenannte 6tótt23cfforiacumiegc Cale« / K vnbicfclbigeKeftervn£ianb/bamanauffubrvnaufffaf/mitgewalt’^^f*|i^t fern lift wider ey n/ î)cn an bemfelbigen 3trm bef GOeera laufft baa gewificffunban/bef gleichen fellta wiberbaf rein Waffer mehr ba tp • *^^jfï: aber bie tränet en fo Engelland inbetten/mitfremK-cyfer Crauf gemelbt iff ^benfren nicht ju bülffmóchtentommen/ braucht f angcbnber2lt;ey fer bef liff a / ïöa nun baa IVaffcr abgelauffen war / ‘‘p^jjyni Confiantin» berma»’ (Couffantina bicwcil mit groffer eil/burch vberauf viel bar ju beffellt / PPi^jp bic perte» M fchlagen/ vnb darnach allea mitgroffen ©teinen auf füllen / damit bap Jj j^gt; nimmer binju mocht/wenna (chon binan lieff. Der macht alfo alle porten def GOeera / daf die^ranef en nicht mehr aufdbren / vnb ^^^^^ f fjid^ jcgt in Flandern vnb picarbey amGOeerligcnd/ fó ca mit dcnCé«tfvlt; ten / 5« bulff mochten Bommen.
Sn fûnfft ^«eg Ön ïcutpben/neinI^'ß fer'^Mnrf'quot;
Sri/fcn vnb ©eeldnber vmb ^rem/ nut Çonffaïuio»
^ Key fer Conffanttua baa rïiberlanb/obgenanntc J^gjKómifchen Ketch bracht / bett er dem Kreeg wol gar ein lt;*’’,Ù# ^^^^wa er ©chiff gehabt bett/ damit er vber in ^riranmen land/gefahten wer/dammb muff er weiter denfelbigen Krieg aufffebttP* !; Jig dieweil ©trcytfchiff machen vnd jurichten / fcyret darjwifchen nbsp;nbsp;nbsp;LJot
03attaw fegt tOodaud / fo auch Kómifch war ( aber nun lange seit bie jt^ mit manchem Kónig / vnd mit famvt andern quot;(Teutfehen / nemlid; jtyi en ^^ ©cclAndern/ingchabt/vnddcm Komifchen Keich abgebrungeubettett^^^^^ wider erobem/dta gieng allca gló cf lieh aUba/cr bett befonder gl »cf / den ^j^jf tawobertOollanb vmbfcheidtderKhcynwieein^njcl/vnd warnnn ’’ ^Dtl ter vn der Kheyn gefrom/^ogen derhalbc alfo auf grof Ceutfd)lanb^ Dolda/nemlich ^rancBen/.Jryfett/©ecUnder/ jw fuf/ mit Weib vnd A ^j^^,;
-ocr page 529-»Wi«, ®^Î^ ^«tt s^ómtftgen gepfew. GCXXXVin '’'’^ hSSF *^ ^®H4ttb woUlt;n/ baffdbig rcttcn/vn mtt gcwalt bann wobnen
r Bleibe/ irt~fc ^*^”3 ^^‘^ |ïo^/mu|len genante ue«tfeben tn bev Jnfd ob dn«w j euc^t ^pMiwn
'‘’^^vbet / K ”* Confïlt;tnnu6 mtt cUev mnebt/ fo nun cdtd?c ©d)tffgemnebt/ ’^*’’^lt;»m Lt'’^® ?^^*^^Hte/ muffen Reb nil mit Wetb vnb 2^tnbcr geben / tbet tei^/ ^^tvober k ”*^^® / fe^te vbcfAl tn (Ballten je^t ^vandreid? nn bic gegenb bie Confîantiua wie ét ^'^'^fAtttoMHS*^^^’^^ *^w|Ïctt9 wiberbanwen/ vnbvber jren band Komifd? btm ^5 5vlt;mcten3t#i ’’^I^lt;h in b H^^^^ ^^‘^ Äey fertbumb feyn / Heruit eb fe^t er bte ^vanden am “quot; ’
^^•«tô/b ^^ HtberUnb/ inpicarbey vmb 2lmtenQ / barnneb berauff »mb MpmA”’**”^^f^^lt;^^t»l3lt;vo« jranetrdebBr^net/vttttbwdter binauff * '’^^8gt;^ k-**^^‘quot;^^ oberquot;Ïroia/ncebmals tn lOoeb73urgnnb vmb Cengars/ ’”^^8 btcIfXó u^-^ Öopboy vnbproutneten/wie wirjcQt bie£tanb nennen/ba^
®®n bcm ftïffïÉcti Krteg / fo ff onftantt«^ ange^kr Kfp^
Rf/Wlber bie '^emfeben bic Sranefen/fo ^«gcHanb bamai^ inn^
betten/gefóbvtb^tc.
Sl(£i^*’**^'’‘’i^lt;*‘iïlt;*tt5lt;Jlt;i3t/C’on(l4ttttttd bie Canb bembalbbeR dOeer« ^bkftl?*^ ^^’^^ifde Ketd) gebradeju frib gcflelU bett / faR er fdbd nuff i^^t lt;t^jy*ir/'gt;lt;vorbnet badman an brey^rternanfabrenfolt/in^ritnnieit
f^^” l^c^r / beRl^aoptmaun 21 fdepiobattiö bieR / faR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
“‘’ftlki *J»^^ bwt'dparyR rinnt/ beiRtÜateinifeb Sequana, ^ran^óR toSew ^^fX^**^ *5^’’lt;tefdh Hornmnbey inns dOeer. ÎDiR JOeer / nad) bem ongefebr ein Hebei
^Ätt ^ '*’^^ '^^^*” **^r^ ^ Hebeitndn 3nfd/ ntd?t weit von Afngellanb/ S^Hofle ^*’*’*^/ ^^*^ '^‘^^*^^^ Öebiff betten Rd? ullba verfd)lagen / vnb einlOalt ^ Kbe* '^’^^^ ^’^ Kómev/vn aUbrt «Iß in einer TVurt eba Re ben 5einb von wet# ’^^tnk ’^^^*:^tt^wbergetban/^lbcrbiewetleinHebelwar/warenReberKó ffonpantme»teft ^^Æ'?^*'*Ï^*^ ^*^ Kómer fd?on nuf ubren / vitb un baß Cuub Bommen wn^ J^^iquot;'” ‘quot; ^“^ ^‘'’Hitn' ^®*^^*^ warenbeRQigß fogewiR/buR Re alle de ©d?t|fverbrentetV ® M(C?%*’^^lt;’»«b*fFwö«3lt;*»lf^i«iï”Afbett. tber'Cetttfeben Hauptman ^^ntö/h • ^*^'^**^ ^^^ Porten ober jQenb beR dOeera / wid? bem glud Corn ^'^t. h c^^^^^**^ Conflantiuß tnallenbingé befonbervberauR groR glód ittiS^V**”^^** ^^^^3'^”^^^^^^*^^*^’‘^”‘'”’^^^*^*'**^'*^”**^^^”^^^*’'^*^^^
^Wz k ^^“‘^'’’‘'*^^^^ '’”^ ”’*^ '’’^^ ber‘(Teutfeben bauffen / vberRelenbie
licbBUk ‘^d lag vnber/warff ben roten ©d?arlach Cfobamalßbaß 2lt;eyfergt; ffranRus ter ^ran* !‘‘’t«hJÏ’Ï?^^’’^” Rcb/ïgt;4mttmanin ntd?t Bent/warbbod? mit^weyenHaupt# S5SäÄwquot;*
quot;’’w'x ^lt;*®lt;*HÏgt;lt;i^ Heer Confiant#/naeb bem ein Hebelwar/Barnen Re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
^**^|tcb'ft®*^^w Statt èonbêinlfngeUanb/ babaß bic branden Rtben woU
^»0hb ^‘*W3lt;plónbcrt/naebmaU Rd? barvongemast babê 2lber Rewur# ^blet/’t^^^ttievn vbereilt vnb erfd?lagen/vnb würben alfo bieCanbleut er^ % ƒ ‘^ ^fanden gar auRgetilgt / fo in Britannia fo lang gelegen waren.
!’^ thf«? ^*^«' Conflanttue mtt bem britten Heer / fu br ans £anb / ba gteng ^
^*^^th?^’’*'^^^® ^ï^anbvoldmitirctbvnb 2^tnbcrn/Reien »or/mntberauf^quot;j|Ï“j;quot;JJquot;;^^ ’’^Slt;nlt;h ^/^^rlt;*bllt;« Rd?fm/bandtenim baRér Re von ben groben vnRnnb tilget.
^*^ hS^*^**^*’bem/ben ‘Ïeutjeben vnb 5randen/erléRt/vnb wiber jufren ah
J^r#^*' ^^’^ ^ö*»cr n b t'ad?t bett :Dnb erlebiget and? alfo Coudanttuß bte
Wei|kJï*quot;^llt;ttfe^t4fngellanb/Ödottlanb/lrlanb/Reien von bén'Cent^-
'^^btuht?**^***^^*^*'^*^® ^^^^^' 5“”* K^mijeben Keid? vnb Àeyfertbumb/ mubfnÄertgeJ ’^^/foi t# 2kt-tcg^d?eniargewart. ^ß war niemanb Reber vor ben^ram tneget.
fielet!fie ** ^”3^lianb lagen/fubren vberal an im Kómifeben Keieb/was Re lufl
? /oi«?^k^^^^” ^‘'® ^^ funben / würben viel Hanb werdßleut allba geftm?
^’’^ftä^^^*^-^^^’'^^’’^*“® b^^wtgt;cvtrt (Ballien jc^t^randreieb / tbdltßin bic
®^ Barnenanbere ‘ïreutfd?enmit,rem2^ónlg/ maebtenfriebtnit
”t‘o / vnb febuffen alles gewannen (But wiber*
-ocr page 530-Saß atibcv S^itcß ^oßaiiiifß 5ïitcH W’'' Îjoii kn Kriegen kfer Keiifer/fö fte im ginffgang f”^ ' taa geführt ^aben / am erfien vom ^rieg in
Aegypten.
^ß ^’If® bctttbAlb bey vne tm Komtfebett Keteb nannte 2^rtcg: ßeb vevUeffen/ wufl lt;5 a len ne (^Oayinnanuö^/J'’quot; ^iX^ 1 genbÄeyfev/ cm ©on vnb^benîJtockttrtnt/m petfien £'SS'?S!î*“’^^‘ÿ^«’»*’4««’|t/îgt;*«»lt;U}lt;gt;(K^el«ilt;«»«»h»3^^W feu8. biePaijptJbact2lleyanbvia/lagacbtnionacbavov/gexvan0nnc^^'*|,_jitt?' alle btc b^wigltcb/fo abgefaUcn waten vontXonttfd^en Keiebz^«**^ Sicff^*”' naben/ nam/nwa^ fte betten/ tbet ßetnbte 3fcbt vnb 3lbera(bt/ vet^F’‘ jdidi’ elenb/H^etUcbcbtnttcbten/»rttevwelcbtttwatobgenanntet:/2.artb0b^ 3lcbtUeu0/fo auch Keyfet woUfeyn. Dnb braebt îgt;toclettanu6lt;’^rÂÙtlamp;lt;'’ gypten wtbet $«w Komtfeben Kefeb/bempt audible ©artacen v«^^’ (lOoren/ esgieng/m vbetaljglüctUeb»
Q^om Krieg »ikr kn König ton Berßen.
^z^etbem Gaietto (V^avlmiano bem jungen angenben 2^ eyfc^^/^.„o0 8zl’^«w^'^^lt;ttibwclettam/gtengdntebtgliictlteb/erwarbV0tt»2y'
SSSKl^ Vll'pctfia/mit namen Harfenô / gefddagen / lag vnber / verlor gw^ ^ entran Baum mît fetm letb vnb leben barvon / Bam alfo ^u feinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v»’
©eb weber lötocletiano ber fuhr auff einem quot;Wagen/ vnb warb febt ^^SjiHZ vnmutigvberfetn^ybenvnb©on/woltjngarntebtboren/noch5^ baf er bte ©cblacb t verloren bett : 2gt;a muff ber jung angenb 2^ey fet fW lad)/bem2^eyferltd)enbamals2lt;letb/nad)bem Wagen 2)tocletw*^ ©dbwebers vnb Datterö etltcbe meil 511 fuf bernad) lauffen/2gt;lt;’^^ (,2y nad)mal6 vergünnt/ baf erwiberDolcBauffnem vnbauffbred’t aft v« ^^ nateb bembalb/ Komet vn ^'eutfd)e baß tbet (V^a^tmianuö ber fi^g^^ Ù^t/J über an ber ÎJonaw/nam ‘Ïeutfebe Knecht an/ bracbt aueb wiber Kómifebem KriegevolcB / fo 4n ber Ï)onaw lag/ jufam / jobe mit b^K^ j„(f(! wiber vber (Deer in Elften / fuhr fût vnb fût bureb bas Kómifebe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5**
in bas Königreich ber per (ter/am nechfrenben ^einbenju baerƒlt;ƒ^J^ƒJ)(f großen 3lrmenien/jenfeit bef Waßerßuf ^upbratc6 / Bam
v * nbsp;nbsp;quot;nbsp;warenonjalviel/berjungangcnbKeyfern«rfelbbrtttbef4befelbß^^H,|ijf
’ 'f wie jnab^ubreeben wer/vnbBambamad) vrplÓQlicb vnverfebtwtRed/ 9Jïa)fimi4im8 pget mit $wenQtg taufent vber bieperfter / fo on jal war/griffjrW4glt;f^,^’’2,i{if wikrktperitfr, fd) luge/ erlegte/ge wan bie Wagenburg. Ïgt;er König von perpa/ w» ^, ^/l!?* ??‘‘^ ‘^^ narfeu6/entran raum barvon / fein W’eib / fetn 'dochter/ all pin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3Hf’
dgt; trgcfauacn. ,^^,./x»4vb gefangen/ boeb hielten biefeibige bie Kornet^ar rcblid) / nbsp;nbsp;nbsp;|^^iigt;
_ f . fcbmach/Beinvncbrnocb vn5ud)tbcwifcn war. 2)ie Komifebt« »eufc^k»lt; kroten ^^^ jj^^ ^i^auwenjimmere ber perser mit allem ßeif/aie wens lf ^onweïebtôwegenwarbberKônigvonperpenbewegt/waebtmit^^ quot;nbsp;• t nbsp;nbsp;nbsp;' fertbumb vnb Kómifeben Keich ein ewige Künbtnuf/gab wiber ben^^/
• (iOefopotamiam/ bae jCanb jwifeben bem Waßerfuf A^imlnateß perper ma^wfrieb auch fônffCânber jenfeit bef Wafferßnf^igriö von bemKóntg^’wk wukttOïomtni. ^jj^ bieferftieb hatgewärtbif jum abfïerbenConfïantinibefGtoff bie Kóme t befe^ten vberal bic grenzen an bem Königreich perßem J bef Waflerßuf‘Aigrie poßenb / mit gekifftem K^mipb^W
Kriegevolcf/ Keutern vnb Jruf'/ Bneebten.
uw
^tt9ctt^lt;({Mti^Rnu CCXXXIX ^wï*« S^cÜ kï 23i'It?(ffriMifBt ©arürtveo (m
^’^^«^a a^aen ^Jffrankn v6cr/^um îHômifcÇm ^cid; auc^ wiDcv bvrtcVtfcywocÏxit.
B?^5”**’«*t bic quot;^cutpben C wie oben befebHebe« ijl ) gebempf / nrt^ bem ^omtfebett Keteb verjagt/alle bing 5» frieb gefïeUct würben/auch bic
Gnj^iih^”^'^*^’^ nbsp;nbsp;nbsp;^*” frtebmU ben Äey fern angefloffen betten / lie^ Äey fer ber rtlt/fein ©on vnb^tbem / Conflanttum bembalb int Kómi w«i/Sii ^^^“'^^^P^/*^”' Xbein|ïram/er jog in tOifpanien/fubt vber in^tffrï }«m Konupb^^^^^*^ lt;^oren/|ïillt aUcanffrubt/braebt jC^nb vnbjC.e«t wiber ïOTdriminnttp«^
«lt;»» tem Stejpraeft ont» Ç wKcÇe m Cimreüm ter Ätpfe r/ bem alten brauch jn ^om.
^^beSif’ ‘'“^^‘’’^^ vnbIVaffer nad? langwirigemKricg vnb aujfrbut ob ^^ftfx^Jbenerma^ ©teg erlange vnb gewonnen/ba6 KómifebeXeiebin ^^^'^lt;td)t^^ '’^ ‘’^^^ wolfart vn flanbt in ebreu vnb wirbe bureb bie gantje quot;Welt ’’’‘*'HiS*'^-^^3^1^^^^^ betten/jogenbiejwen 2keyfer Ï)iocletianu6vnb (^Oa^b ^‘**’ti«rt S^^'Wfl^ew ©ónenvnbAftben/©alerio/lt;V?avinnano/vnb Corn ^‘’*»«0^^^quot;^ 50/wit groflew pracht vnb rubw/fobren aUbaeyn nad? ^bdetuHuew* ^^‘'bêrtip ^Sbergebraebten braneb/auff©igwAgen vnb initXriegjpiel/vnb ump^u«, ^''‘^®ùïïr ^‘^^^^ Cwie bie Xó wer febreibé) in bé nawen bef groffen ttotbelf/z '^^sîtfÇ **” i^crculie/bureb bife 5ür|ïen wiber auffgeriebt bie gulbeneTVelt ft”^ Xevf '^*^^*’*^**^^bie ©eblaebt vnXrieg juebtbenXówifebenlt;5ótfern ?M»Z'5?beralinben ©cbulen/2^ircben/fgt;eufern/auffbie ‘Ïb^eber/ba Controfent tnb 3^ ^^*’gt; f(h,??®l^^**’tu0 Ägypten jwang/bieSarracen vnb wilben(1Ooren in £Jquot; 9îômifcç«» ^’‘^Wto'xe^ajjiwianuô ber alt Äe y fer in 2tffrica bie weiffen nbsp;nbsp;®
*’’’8lt;blt;iib5^^**^^’^ barniber fcblug.2gt;ergleicben wie (V^ayimianuö ber jung
-^tyfer bie perfter f^lug / Conf^antius bie ‘Ïcutfeben bempt/ bic 08 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^van^-
-ocr page 532-Sae rttibcv ^uÆ gö^dttht« guettant/ . bntt/betfpndjewetttr:^»; w^Ufebvetbenwue er mit feinen âge« 2(«Ö^’’ benbab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
^ebnbenaud) btcferjeirgar geUbvee pbtbfopbtvnb |ïcv/ncmltd) iOtevodee vnb ber grof Porpbirine wtoev bie
Hterocks. Forpbt. bicfcn antwort ƒc^tgenanntev Afufebiue. Ï)crglctcbcnt|ïb(«n4ligt; ^’'SuF wefen tn ber State CnobtceatmCanb ©ynen3tnrttoUuó/bórttg’^^^^^^ A..,.6« n^ igt;cialun^b«v«uf 9«Wwlt;*gt;»m m «ItotM^ bet lt;*’****T?Sillt;««t* lt;ir Mathematiek, »w^t^'w/ 3|ïronomw / lt;5vnmmnttcn / caakenca / Kbewnen vnb /*»a 2t„atoii|:5Meï»ó ^^^^” ^»d?cr gefebneben von ber 3rïtbinctica.
2lt;ntf?m«»fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ,^ ^^^ (Bregovtuó/etn Chrijï/ ber mnerft Kabt bef
ttant gewefenvnb ba alfo bie Cbrifïenlangc 5cic friebe beaengeb*»^^ febtU6/bcrfelbett$eïttm Uben/febreibt Awaren (ie / wtcim:(V)enfd)^^^^p^Lf[(ff wenn (ie bein nnfeebtnng vnb wiberwerttgbeit ntebf baben/ mutig / * jLJd^’ fr berç/mne vnb (tn/vergaffen (Bott vn feiner (Bebott/ (r gute ftte^ wnrb verberbet bureb (re glucffeUgteie / namen gar nb bie 23ifcbolf ^*\^^3lt;' rannen/waren vneine burebeinanber/ weiten iDerrcn vnb nilt;bc meinen Cbrijlcnbeit/eincr immer mebr benn ber nnber feyn / barumb it «jffSoffber ff^HR? feinflraffamerllen wolfón(f(ar nurvberbte 2lt;vieg6leutvnb woiu» ^letrenfepti. foCbnfïenwrtren/geben/baficbbieanbern Cbri(ïennit be(prte«/w*’®^y„|igt; ^euïverweyterbermafjen/wieicbbernrtcb imConflantiobej«^*^^*^^’^^^ im vicr^ebenbenjar KeyferöÏJioclctiani.
QBd^ OeÇ ff ruifr mtt ben ff §nftf n bat jugetws^*’' z^*^ -0 thiin jdt vóCbft(li (Btbnw jweibuniKct vnb ein Mv/fnbv 5''?S/ 'S^Jcuriuö ébcrflcr iOnuptman vber baß Kómifeb 2^rtegsvollt;f/vw ^J'^^iï
2kncd)t/fagt inen (r gelubtauff fo Cbrijïen ware/ lief erwürgtf*' j,^|((* (r babvnb gut/gab fur/fte weren bef Komifeben (BlaHben8/bcr2^tyi5^L,'f((»lt;^ eben aller hotter vn ©otteß feinb/veracbtetenß/woleenß nit anbetttZJ^jdi wuebffo einzig ber neib vnb geiß/warben mtt ber $ett bureb rabtv^^ ^^tiil? (nngen2lt;eyfcr6 ©alerti dOavimtant/^keyfer2gt;iocletiani'2^öcbterrttlt;jF'’ jj^ anbereCbrt(lenangrtffcn/X)nbifeß ^euwerCab mebrgemelbter ^ifd)o(f bezeugt) febórer anam mei(lenbie boffart vnb bofbeit vul ƒ ^m fcbolf/bic waren alle ^u (folg worben/ batten Cbn(lliebe liebe vttbbemgj^i» geworffen/weiten Derrn/ vnb nit mebr ©ebaf birten ber ©emein ^il grefferß Stuwer wer fegunb net/we welt man baß Del 15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^***
mtt vnfer (lol^ vnbbeebmut verfcbmelQt wurb vnfer ^efbeitl^t ben Dimmel binauff/ wir laffen (Bott bureb vnfer 6ünbnitrubeu/lt;‘^^|j^(tt' well nit/fe muf er vnß (ïraffen / laßen (m bein rube / muf bennern v« t bageln vnb febanwren/eß muf baß Wetter breynfdjlagen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^.ÿ
Dnb baß vorige (ar/ebevnb Äeyfer ibiecletianußwilliS^^’^ J^lry^^j auf ber Danb gab/bef Äeyfertbumbß abflttnb/vn bef Kegiuient f war baß neun^ebenbefar bef Äeyfertbumbß sbiecletiani/naeb brcibunbertvnbfed?f iar/wurbeineffentlicb 2^cyferlieb Cet^bbettr ^^^^ ganzen Kómifeben Keid? wiber bie Cbrijïen angefcblagen. ^^ ^(Icrtageim (Dergen vnfere Deufer/ barinn vnfere Ceut$ufa*tt^^
Neufer ber ffMWfa* 5«bvmmen/jerrinèn/vnbniberauffben^ebcngewerffen/anetlicu^cnrfi *! then »erfamiung^er^mcnning bef “Dolcfß in ein ©ebiffjufatnen gefeilt/tnbem (Deertr^ .,^^ilt;((ügt;^' »gan^eÖtattjenfeytbef (Deerßinbemüanbpbrygia/ba'Creiaiw ‘^ „bd SS^fen »erfenete. mit allen XBynwebnem / Weib vnb 2lt;inbern/ bie alle Cbrifltttwet*^^ Ù,i’ ©rieeben in ben grunbt verbrennt/ber ebrißenDab vnb
(teb bteHiebter/baß DelcF warb erfeblagen/vnalle ©efebrifft beriep ^vi*^ ^ihein ber Cbvipcii ^tbel vnb beilige ©ebrijft/biealt vnb nenw^bt/in baß Jeeuwr .ÂfitiF ttwibe» »crbrtiint. verbrannt;WcreinCbrifïwar/wurbaUcrcbrvnwirbeentfc^f l^^’ jii^
-ocr page 533-«“»fär«» R, ^^‘‘ ^ ^Mlt;§lt;tt Se^few. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCXLI -
vntijfbttgen (lOnnn gehalten werben* Afin leibeigener '^‘^’ttaii tnx err rl^ ^^^^^^^‘^ nimer mehr frey gelaffen werben. 3111e prie ff er **« vnb reult;b«S;”jr’”’^b/n/ vn fte mit fîrenger marter jwingen/ba^ ft e opffer#
’*”^ ^««ittanb-,. ^”®!” ®ogen.Dnb bat btfe biircb Achtung bertigltch vierjeben gewArt/bey 5ebenXómifcbcn2^eyfern.
^ JWfn Keffer ©tófkttó««^ viib t’Winiwnuß ta
aU/vomîXdcÇabfîwiPcm
^***^biefer batch Achtung gab 2^eyferÏ)toclctiantï6/baer nun
^cifenfÉ^f^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glócfltcb regiert bett/in berKetcbflat ntcomebia/ ^rnb Akrt^t. ^^^®^*^^Plt;»gt;/**«^betbanbba6 Keich/entfcblug fieb aller ^'^y bct6trtM-« r ^^^^5^ ^^ '’^** ben Leuten / jog beim in Ïgt;almacten/ lief fi d? '”*^‘^ vnbcrttoit^^””* uiber/auffeiner febweig/wolt fich bef 2key fertbuntbenim febonbarju erforbert wiber war von feinem Drüber f ’^Hberwi x ^J^^^S^f^^fftbef KómifchenDolctóftd)bef2lt;eyfcrtb«mówi l^'^Scttmit ? «si?b^tt/wie hernach befchriben ifï fonber Ï)toclctianu6 vertrieb ?’lt;ivba(hi.u ??. “^^'^®*^***’^”*^f^*’^'*^lt;*^ ber lt;5 Arten /lebt allba jehen far/ Æ^iocîciijmis b6lt;e ’’' ^’^ 5al bXm P^^”^*S ^‘'^* ^^^’ ^lt;* ^*^ flarb/warb er von bem Xómtfeben Kabt ^^ “** S^iamp;^fl«»* ’^’‘’•^6 bf'°'i^f ^*^ Sefebriben/ fein GOitgenof amMeid? vn gefebworner (V?ay t
' r’’^ ’””^‘^*^^*’‘^^/baer nunjtim achten mal Durgermeiflcrju
^^•^^HaEffk^'^**^^*^ ^‘'’'quot;lettano bef Keid)ß vnb Key ferthumbe fteb entfchla^ '*‘^^‘lt;bcntS?^^’^^^^^ fölchó/wtewolvngern/jiï^lOetlan^/allba gab er benKey^/ ^'*^/ntmw,-k ^^*itelatiff/mitbiefen worten:Öehin^upiterbti bod)fterDat sWarimtónttsw« “quot;W'blt;ite?quot;?/quot;.?''*‘^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*quot;quot;* ‘*f‘*‘™^lt;*/5SiSïïaïS“
6«vhl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ Dorflatt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pc^ geet«.
'‘^‘^Mfbef iH ?^ ^^’^^’^ï’''’^^^‘^^^^^^vfe»^ebnm6vnberflanbenbabê/bawarb ^‘'^«tt/iu^^ '””^® -if ibene Key fer Confîanttnt / bem er heimlich vergebe wolt SOiaXimianus wo ^tet / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erbroflet/wie ich hernach befchreiben wer b.War ein wilber/ J,quot;^*'* “ ‘’“‘^^'’‘”' ^Ittt/boA ^^^’^ ^^*^*^ ^ erwürgt gern bie Cent / vergof gern bas GOeufd^en ’”«»111 k ^ ^^^ ^‘^ ut Aulich vn reblich mit ber tOanb/vnb gar ein guter Kricgó/ ^S/2^e^?^*^^^^lt;tttlt;yflt;l«emlt;Bemahlgt;l£uttoïgt;ia/auf bemCanb ©yrtabór ^^ntinix p^*Slt;tttium/ vnb ^auflambieKómifcbeKeyferin/Keyfere Corn ^^yfetr Æ ‘^^’fl^tt^emahl/fetnÖttefftochter'ïrheoboramhaterJU ber d^be
quot;ïitïv r *'”^*^^^^vfevConfïanttniDatter/geben.
’‘’® 301T^’^”* Canbc ifl bamab Kómifeber /ianbsbauptmann gewefcn Ca^z ^'‘^‘'beeÏï '””ö ef wan Durgermetfler ju Kom/vnb wtewol bie jwen alten Key ^‘•^/m« ‘*’’^V’^^*^^’*/*’och bannocb hórt nitauffbieburchAchtung ber Chri* ^‘BirJf *^'’’'^’^®^^ fte allenthalben im KómifchenKeich/bif inbae ftbenbe/ar
©i{5Xôm(fcÇf55îûnç.
PK?U ^'OCLETIANVS AVG. GENIO POPVLI ROMANI S. ^6LP^CENNALES COS. IIL S. C.
’'^3/ voh'm ”’^^^^*^^^^^ '^”^ Kcicbô ôbctjîcv^clbbAijptincnn/ Îgt;tockn4// ^‘i|l«8 Ï e ^^^ «^webUevgcwctbcccrKômtfdjcr 2^cyfev tn ebre bcf$ Xf«gelsvn Wt / s-^ ^^wtfcbctt Do lef 6/ ber neu wen gnabenreteben quot;Welt »nb jett wob ^«btAk^f L^^*'^^^^’’^^ ^^^ S^eyfettbuntbö / ^urgenncifîcr bvcynml / bcß
VAL. MAXIMIANVS AVG. NOB. C. VOT. XX.
^(yfff*/'^^ k^ quot;X^nUvtiJö GOrtynmianuo/von (Sott erwebUer bcflAtev Komtfebev ^evL r ^^‘^^'^ quot;^^b bef^üger bc^ 3tbclô / gelobte ober vevfptocb^^^f'^y *^ be^ ^l«V6/ttn^wençtgjïettMrbc^Klt;tcb6.
ÖS jq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MAXI-
-ocr page 534-©ae rttit»cr 35itcß go^anni« ^I«ctt«nt/ MAXIMIANVS NOS. CAES. GENIO POPVLI ROMANS-i^A^tmtanus vnfer 2^cy fa/ jw ebvcn vnb lob bc^ Xfngclo bc^ ^^rf’^'’ X^olcfö.
IMP. MAXIMIANVS P. F. AVG. SACRA MONETA AVG.
CAES. NOSTR.
4gt;blt;r(lcr J^lbbAuptmann bc^Komtfebe» ‘Üolcfe/^ÜOAWïmlAnoó/S’^^i! glóctfcUg / von 00« lt;rwlt;bl«v 2A.cy fcr / bic bctltgcn (lOûnçc bc^i «fweblt^w” ©otc.
ffonftanffu^ t)« iWe » vnb etc rßwß Kenftr/mit ®lt;^
^^i^CAntuódAubms ConfÏAnttuó Cblorus/vnb 0Alerl«ó C^O’^S*^ ^L Dteebbirt/WAren vonbem Kómifeben perlament bAKeylcvï^’^‘'‘ L Ok£)nu6vnb3lurelm6(l?A5gt;imtAnuôAbjîunben/befïAt/vnbAlóred)f«^^^^(jj renbe Kómifebe Äeyfer Angenomen vnb bemffr. ConfÏAnttj Xgt;4ttabllt;P^ tropiuó/ gar von hoben Vf Amen vnb ©earn / An ber î)onAW vnb 0lt;tw S^p* , fein(ÎOutterbic^dAubiA/2ketferô5lAun xTodwer.-ifr war gnr ein febonc^H ^ bcrtbert/güttgvnfreunbtltcb/mecbttg/jüebttg/mAnlteb/wel^/ergAb^ltRj^j vnb^t^ïlîAm/jô jm juget heilet w Aren/feine mitgenof}en2^ey fer miAno/ behielt jm nur DifpAnien / 5ranrfreich / KheinfîrAin / XEngel^'’^ ^ ©cbottlAnb / bAô Anber Allés lie^ er ferstgenanntem (ionvimiAno. rUtur gAr ein bemûtiger tberr / Acbtet Beines (Buts noeb (àelbs nicht/ ©cfl hett/mufïer (Bulben vn ©ilberniöecbcr von feinenKAhten entlebn^f’'^^ er Auff ben (TrebenQ ^ifd) fe^et/Adnet fieb Beins prangens nicbt/lie^ einem leichten benAgen/ borfft wol Auf Traufen trinken / wAr gar mil^L ben ‘(Teutfeben reichen ©olb/barmn bj fie eins mit fn waren/faffen fliU/ bie großen Keich (Bett / fo bie^eutfhe verhert hette/wiber Auff/ bergldd’^J ’*^ ervberAlbie©cbulenAuffricbten/bArinn mAnrechtjCArctnlchrnct/vnc’E,^ t« Seb« en an, nbsp;nbsp;^^^^ Uf/bACteinCAnçler bief ,if umenius/bemgab er (Arliché (*ecbffAufd’^^,|,)
J^umtnius.
€C?a)rimi«nu« ein PSrubetbet «Statt 9(om,
^affefier Oiwieer brtbtn/w4vdn2kït:cbfrtbvcbAbïn/wcvctnfAlffbcnXS:ibflt;t)wiiv/bcnbv4 geßrafft blijer Wa»
Ximiano.
ben/mu(B vberAl bie ©cbulê wiber auffriebten/b^ AbenimrebcnwibertUin gen / warb alfo 5112lutunjc^t tboeb ^urgunb / bamals in ber groffef^^^ ^Attbeffelben Canbs bie grof ©cbul/wie (erst ju parif/wiber auffgetwJ'L genannte ©tatt febrieb (teb«inKruber b«r ©tatt Kom/h«tt aUbaein hum/ein ©chlof/boh«rt ©tifft vnb‘^humb/wiejuKom/b«rglcilt;hd?%ji aUbagnebiglicb ber 2Vbgott ber weif heit vn warfagung 3lpollo/fo wit beiffen/ber bett allba ein B6(l lid)« 2kird)en/war vil vnfcgltg (But Allb4/tlt;’^^„ bahin/wareinKirebfAhrtbabin/wer einfalfd)cn^ibfchwur/benbt4cht’ ^ muffbic Denbinein brenbeif TVaßer(Boffen/war er vnfd)nlbigfo bt«»*’’ nicht. WAr bamals bie gró(B2lt;ird)fartimganQé Kómi(cben Keichi« ^‘*'^*(r ^cnWelt/eswarvon allen Canbencin grof julauffenbabin. -óbg««^’^,// if umenius wj von ^thenis/ber l0aupt(Batt vn hoch (Ben ©cbnlauf nbsp;nbsp;nbsp;jlt;ï
lanb^Arrig/fein^lnberr (Blauens b«tt iu Kom ©d)ul gchAlten / Allïgt;lt;^ Autfbracht bie Abung bef wolrebcns im Catcin.
Iricr etu ^o^e 0Cl)U(.
^(»ripeutjerfaffe» ediert fieber ©oft
*t)nb ConfÎAnttnô Hebt 4iid? 511 'Ï^ncr/AUbA er gcmeinigltcb ^*’ft’if£f bob« Öcbnl wibev Au|f / bA Aueb ©Ance Öïcronymuó ge^Anben tp/’^^^^ Con|lAnttu6 boet Allen benen bie Cbriffen waren/bie folcen nebfd^, Ao enteuflern/Aller Ampter entfeblAgen vn muffig fïebê/erltcbe ebeten^/woR^quot; jjj/ ber etn vngncbtgen 2Aeyferbenn 0ottbAben. iÖenAnberenwArbAó ^^xüf» berbAnn Cbrtjluó / wolten ftd?ebe Cbniïi bannbe^ 2Veyfer^ crw«3*^^,'. j,(j(f ^fjit öt^ ^ei?fers F^jj 4,1, J^ofvnb bey ben Ampfern. Ï)tefe jagt bAmA^ ConfÏAntwö ^^^t^
-ocr page 535-fe^ «ottM^Wfegmßepfem. CCXLII
^^ ^^^ Ämpter/fugt/ If 6 wer nnff fie ntt $u bauwen / beruffe Conglt;,n(iti8 hgt;cfdje fromm 'n*'^^'^‘^^t^antSofvnbjubenÂmptern/brtGwerenreblicb/bejlenbtg/ ^Î1Ï‘quot;'^“*‘**®** r ^l^’^’ quot;X^ub Âcyfer CSalcrine GOuvituirtnus/ConlLantij GOitgenop/
^“«lt;tlt;ttt k s^*”® Slffrtcumvnb IVelfcblanbvbergeben bett/maebterjwen I^lt;c6o A ®^^f^*^/®^*’^*^””^*^^ lt;5alertum(V?avtnttnuni/fetner6cbwe// ÜJÎa)fimfflttti8 nirtgt; HûrS rï^^^^’^“”’pQtcvtn IVelfcblanb vnbgenKom/lt;5alerto(V5avtmta// à««» «»gt^«» k^*^ ^n'umvnb Xfgypte». XfrbliebtmjCanbvnberbem Jn/mitten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ttetétt ?Hff”^^’'^” IPulTern/ bett 5 uni (Beißel vorn Key fer (tonßuntio be^feU Congmuinus Won wfArH ^^ ^’^’^ Con|ïantirtum/btelt jn ju Kom/ (teilet jm beimlid) vnb mianiOtiifd. wb/” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*” Ceben.Ï)a fold? 6 ConJlantinud/ ber nodi jung wur/innen frd* « nbsp;nbsp;nbsp;^ ^k ^^ beimlid) barvoneilt nuffben poftpferben bar von/vnb er^ Çonfiantinn« ffif^n uioAfc ^ -****'' ba er auffó anber bam/baa er(ïc/bamit man jn nid)t ereilen auffamp;« poO »o» tók i*^^^^^ **^^^’^ fdjaben 511 feinem Dutter Key fer Côjlantto in If ngeb ^ï^dmimw. kttff^^r ® ***** ^®bbett. Conftuntiuô verbiet groß (Belt ben ï'eutfd?ê brud?c bnvAx *'^^*^^^”*g/Xftnbocb genennt/mit (einem Dolrfau(f fein fciten/bum 2lc^°^^^^***^’^^** bi^ltTuadi feines Duttere tob un bue Kómifebe Keid)/ Dn ^*^”^****ï^***® *^ regierenber geweibterKeyfer gewefen 5 wey jar/vnb in ft«(t *^ ^^*^ bótter gefebrieben worben. Dnb ba er gleid) (turb / warb er gelt;' wr'**^!?^*^^**® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keid) vermad?et/fagt er/Con(tanttno/(b gütig vn
I^»3i|t/ ließ allee (Beltnucp/fo fünff jar verfallen vnb nod? nit bejalet war, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
©ieÂfpfevffeÇe^^ûnç.
CONSTANTIVS NOB. C. GENIO POPVLI ROMANY
f'bch^ol^^*'*^^^^^^'^ ^^^^ 2^lt;yfcv/$ucbvcn vnb lob bem ^»gdbe^ X0tntgt;
PLA. IVL. CONSTANTIVS PROVIDFNTIAE CAESSEANO.
^|r*”^”^ ^^^^*”^ Conjlatttiuô ber furfid?tigteit/ vifere jungen vnbrtltcti
Ï^N. CONSTANTIVS P. F. AVG. FEL. TEMP. REPARATIO*
Kón ï^^'*^ ^^*^*^^^‘^ Skcyfcv/Con^nnthiôbev gütig vnb glue# feUg et web luv ™lw)«vKcy fev/ bic glurf (êligc wtbetbringung ber jcit*
CONSTANTIVS AVG. DALMATIA DEVÎCTA.
C^ott|l«ntiij8vonlt;5occcvweblt/Î)nlntrttt4vbctwunbcn,
CTv^r* ^^^^- ^L. VAL. CONSTANTIVS PIVS FELIX INVI-AVG. P. M. TR. POT. IMP. V. COS. IIII. P. P. PROC.
«lamp;rffir ^^’*^ ■^^^^^**'’Î’^”^‘’”*^/ 2Acy fcr^lnutudDnlertuG Conlîrtnttuô/gûtigZ ®fm ' ??’2^^*^winblid)/cvwcblt von (Bott/bôcbflcv^rtpIl/IOnnbbnbcrbcv ’»nnfuîifftnal/'^urgctniciflcv victmrtl/*X)attcr bc^ l^nttevUnbô.
^L. IVL. CONSTANT. NOB. CAE. S. M. K. B.
jllt;'utUô 3uUuô Conjînnttnuô ber If bel 2Acy fer.
CAES. GALERIVS MAXIMIANVS INVICTVS AVG. P. BÛ n ’^’^ AEGYP. THEBAICVS SAR. QVINQVIES PERSICVS
NOBvi æV^ ^^^IES ARMENICVS MEDORVM ET ADIABE-Vite ?^ ^æT. TRIBVNICIAE. POT. VICIES IMP. DECENNO-lESOoisiSVL OCTIES. P. P.
nuft^’’^’?’^‘^‘^^*^®^‘^‘’'^^‘^‘^lïlt;^‘^-^‘:bcb4uptînrtn/2^eyfcr(5alertU6G0nvttni4# btJSr ^’^?*”^®^*^/*gt;««®ôttlt;gt;^wcblt/gcwlt;tbt/^blt;r(llt;r^i|lt;boff’/vbciwlm Perfil ^^ •wllt;'nbô/ Ifgvpeen / ^bebc / Winben / 'Wenben/ but fùnffnwlbk
1 lt;t/5wietbtc Curpbbetrner/fecbfjtnulbie 2lrmcnter/vberwinber (^Oebier ©G n# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb
-ocr page 536-Sue dttber SBitcß g^^anttw ^(«etttiW/ ^ »nb Zbiabcncv/gcwaltbabcfbcr ©cmctn/ îwcnçigmrtliOrttîptrti^^^JJj^jjjicr 5«nbbc^ Kómtj^cnKctcbó/rtn bet 0d?l4d)tncimt5cbcnm4l/^’’‘'y
ad?t mal vnb verwaltet beffdben/'Varter bev ©tact Kom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ p iN'
IMP. CAES. GALERIVS MAXIMIANVS GEN. CAR-
VICT. AVG.
Kómtfcbe6'X)old’6Óbct|ïlt;r 5clbblt;tuptmantt/Keyfet ttiJó/vbetwtnbetbet'ö'entfcben/'WinbenvnbïVenben/gwttg/^cnfy^”' vnvbetwinbUd?/ ven lt;5ott erwebU/Ö^wetbf»
Sonfianetnue? ter tre» tu vto^fgftKepffr/mtt flt;»w0^
mfano bem alten/vnb mit fampt S^Ïnnnnaiw bem ^««0^^'
vnb mtt (V?avenno / GOnvinuno/ vnb 0e«c/ to jCicinfo.
®.3ttc«6 5l4«t«6 Confïanttoe bet ©tofi/gùcîg/Ceut/glûrf f*^^‘^4i?H
(Sottangejetgt /geweibtet Kómïfd)ctKey|ct/ 2^eyfetó
gingen 0on blt;tt nad? feinem hattet bae Kómifd? K«lt;b l*” ba mart jeU nad? Cbtifït (ßebutt/breybunbert vnb ^eben Mf/tw^ btitt^^^j^^j)/ buvcb^cbtimg bet Cb:i jïen/vn tegtett mitKeyfet ©alctio (^lt;^^^^^^^^iÇM^i^ «ictiiius jCiM^4- bûter vtcv jav/ mtt Keyfet elOatco X^aletto jCtdnto Xitetntanoad?«/^1^ •»»• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benvatcv^ttCXOtylandfein ©cbwcflet Conlïantwm/warbrtUbab^P J^^d#
vn Key fet Ctcintanuó warb an bnsKeteb gebtad?t von bcm alten letto^Óa^ïmtrtno/vnvegtetenbcrKómtfcbetKeypt/ bet»|ftinbcv A*- **
Catnitntum/vnbet Wien tn -Ófletteid? an bet ïöonaw.
QBie (ë im SXômifeÇen fKncl'aSfr tfelju^’*'*’^ nac^èbiiftantO^üb.
zC^^nurt Conflantitió gefïotbenwaó/im Canb/e^t ’^^tbaóKetd) fetneUet 0on Confïanrinnefo bent‘hattet an wet^ vnb betb / an vetnnnfft / meffigbeit vnb getecbtigBett/
€onfî«nt{«i'X,Âttlt;t'# mte bttegen vnb mannbeïtgeübt wat. iftiflin ^ngelUnb gébote» ^n/ ijl and) allba vbet (5alliam / tOifpanien / Kbeinfttam Xï^ngeHanb ^2^^' lanb/fo fein Dattet Con|ïanttu6 vorn Kómtfeben Keid) inngeb^^bf nbsp;nbsp;j^^^ei
waltiget JOett / von allem Kómtfeben Ktiege volet bctfelben enb teciiïgt;ocb ter 'leut? ben aud)an^ b0ltfbc^‘?rc«tfd?enK0ntg6^tnbocb/vn vonfïun^JJ^* fc^eu^^^nij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjte Kttegebneebtba et weinet / bas KeyfettfcbKletb/ben toten ®^%(vf‘'' GOantcl/an/bod) febtieb etametfïen fteb nut Cefat / bas i|l wartet bet ^ tbnnibó/vnb ntt3lugulïuó/brt61({ regierenber von (Batt/cvwcblc^^/^^^ j^d^^ be|ïütetKeyfet/bta(btamet|ïen fold)e feine wablan biealt tegieten*’ ’ ^i^jO fer/nemlifb ©aletinm(ï0avimiannm ben ifibcn vnb ©dn îgt;t^^^*Ç^/o(lt;»lt;*’! ben Xianben vnbet bem^n Dofbielt/vn Daletium (Daviminnutn feinen ^ne/wclcbctttacbbcmtobKey fete Conflantb7feineó0onóvn*'^^p nuf bef KómifcbenDolcf ô Kabt vn (5cmein beiffen^ef Key fetth^^Uty!’ bet vnbetwanbt/wiewol cv» vetfebworen vnïöioclctiano gelobt bef^^ ^^^ abfïunben/vnaud) ba fn ïöiocletianuöanö Keieb bmebt/^t wolf nbsp;nbsp;nbsp;^pvH*’ fertbumbe nimmer vnbetfïeben/niebtö befïo minbet liefet f^^?*^, -^^l’Â cc7arfmiaii«ónimpt teben/nambas Keieb wibet an / et ware vor fûnff jäten mit
tas abgeUgu ^«v^ flanbcn/bctt fteb wie ein fd?led)ter (Dann in ber quot;hotflatt Kotn‘’^P^.,/f4;rilt;‘’ fêKi)umb wit er an fen.^x^nb ba et alfo bae abgelegte Key fcttbtimb wibet an^nomen pf ^^,;pi(’ et bem gewefenenKeyfer èiocletiano/vnb febirft $u jm in^alntaneP_. .'„iit* nSÆ^Xl 5f’f ^’’^ © Arten vn àctetbauw vetttieb/^t (bit fteb and) bef fcanrini^^rfevrt. betvnbet|îebett/ba6 woltî)iocletiannôniftbnn ‘Vn ‘haletitte (^^ï pareil’
-ocr page 537-b^ «0tt9ettS^Mt'f(gcttßlt;ettu CCXLIII
^«nSa **^*^^’’®^'*’*^^’5^*^ ^^*^*^ ^lt;y flt;v 5u Kom/ bcjï^ctgC4iid? bic wabl fötóttt m^^**^®^'*^’^^^^” ^ttrfcl6/ nen»t jn 2t«g«|ïufnycitt gcwcibtcnbc/ Wö ” ®^^*^ ^egievenbenKey(cr/gab im aueb 511 ber ^bc fein cintgeö^oebter ^'’aL”* *^^’^ ^^‘^ Cbjïatttittttó m feiner jugenb itn^t'rtinï’en5imer511 ^glnZ/c^c ’‘•»n fch *^*”^‘^‘'^ogen was worben.'X^nb es loben bic al ten |^t^^or^ett Confiant^/ ^•'Sciib/ ^!”^^’^f^H/ ba^er ßebmebtanff bübercy mit ben ^vauwenin feiner *”Mïdi ' ?*3^weiniglieb ber iungen (Befellen branch ijl / geben blt;ïf / v*quot; n fïnnb ”»11) fiJ? ^‘”:^^^^^ben jtanbt verpßiebtber buberey vn geilbeit ein bt j]$ gelegt/
®wj«glt;rtb au|f aller febam vnb ebtbarhit beflißen.
^ «ft 5\nq ffonfwnttnt mit ben XrMtfc^cn Dnb
Svanefen»
‘’^L^?^IÏlt;'ttttn6ber Kcyfergefborben / vnb fein ÔonConfîantinud
^ wa ^'f ^^*^ **’^ngellanberwcblec/abcrnocbnid)tbe(ï4tet vnbberufft ’’'‘tdirk^ '^'^''*^” ^‘^''’^*^^*^ ^randen/fo mit Conflantio cin^ónbtnu|5ge^ ^^UfCrhi^^^k’^ ^“^^’^^ j*^^*^ S^ónig 2l|lreicb vnb 5wr|len ©alfo / fielen auß gro^ ’’’‘'vutetf H^'u’^’^ ^^^’” *** ^^® Kómifcb Ketcb/vrplÓQlicb/vnvcrfebcner/ vnge ^*’’** ’’’^tfeb « Ä/^^^F^^*^ ntdn abgefagt/ raubten vnb brennten/ meineten fie weren ^**^ómk’^ x ^^^^^’^^^”'^‘^‘’ weiter frieb 511 bnlten/biewetl Kcyfer Confiant lt;baefa(»f®5^35«3lt;tt/wetberfriebauchau^. Ï)ie quot;ö^eutfebenwaren allzeit
^•»ntittà ^*®^ uobfeinb aller Kómer vnb frer Keyfer.ïöerfung Keyfer Con ^$nitt ƒ'*’^**”^ ’«lt;btfaul/befleUtault;b‘èeutfcblt;C«gt;tlt; noeb bentige tags ber ^^•iCtoErt '^*^^”^‘^^^^*^^“*^^ ^^3*^*^^^^^*^*”^^*^‘'“^^^*^-^*^**”‘^^*’'^ f^^^^’Ö^^^Z ^wnrfei’geftftfoó«» ^'WÖttt **”*’*^^5'*’^*^ JOerm/ König 2V|ïreid} vnb Óer^og (öaifo fubrtö vor '”’“ ïonPa»«»®« lt;6lt;i(b(^**3«nblt;r«mb/m«^ceni»ber©efengntt^ jïerbenwarb ƒ n vergeben.
^^ïetff«.^’^*'^^“ ^ólnvbcr benKbetnbte ^mcbwiber/fo vor geiten Julius ffonffawtini 35r«cf ‘‘*'’»nt/f ^^^^^‘^ gefcblagen bett / vberfiel bie ‘Ö^eutfeben /bamab Bruten ge? IjStt»**^*'^*quot; ^^’’^m^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)^^t’n^lt;^3«n^cinTl?efbpbalcn.6tc bet'/ 3«r». ^*^gt;tttm ® *^^*^Conflantinum/meinetcn niebt bas er vbcrKoein bomen folt/
^^^ ^^'^^ broeben vnb vbertretten/barnmb würben Re vngewar
'’'’^«Ifo ''* f ^^Slt;nvttb geftraffevorn fimgen Keyfer Confïantino/berwolc 'gt;«nftiM’*’^*^^^^*^^y”Mglt;nanberen^e»tfcbe»/befei5t ben ganzen Kbein/ ^'^‘((tôto^îïï'^^^*^^’’^^^^^^*^’”® ^^‘^‘^ffllf / ”^i‘^ ©treitfebiffen vnb gefjifftem ^^•^Ïiiitfrh ^^” ^ffddwi^cn vn befebirmen bie (5reni5bef Kómifeben Ketebe vor
’‘’® «lier n ^^ quot;^^^^ ^‘^ vberal (Beleger/ befefligt fie von newwem/vnb verfacb«
^^^^^lt;«^ ficb Wtkr fetn ftgnen Oiatter ï’aliiiutn I^temmi auflbavffju ï’^om/bnb vertrieb fn/maebt fteb felbö jum
Keyfer. ‘Vnb wiewiberfnKeyfer (Baleriuö (V^avt?
mianue jwen junge Keyfer auff?
warff.
S^^^X?^®**^^^**^ ^beirtittgieng/warffbfewetlbjKómtfebKriegdvoli#CO7«)flt;Htiu9 win ntidHn^^s ^^ ^*yf«*^ auff (^ay entium/vn verjagten fein Vatter iVOavt SoS*' Ï’' ‘‘Ufeim^ b? ‘'^^^^ '’®” Kom vnb ganzen 3talien.Ï)er gut alt t^err war ® i '’''’onin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abtrünnig von jm/ftden all jum ©on/cr j^’^ni i^ibem/ ^'^'^ vnber bem Jnjum Keyfer (Balerio (Daxnmiano/ïDto-
*’^^/mnft* ^^’^f^bafelbflaueb Keyferbleibê/aber er wurb vo ben aud) ver OXayimianus »00 n Btweid^en/vnflobeanben Kb€mflram/$ufeiné^ncfel/©onvn 3» »«mt^e»»
-ocr page 538-©40 dtibcr 25iid) ^o^dtinw Cluctutiit/ ^^
X^iben / Con|ïantino / von bem er gar wol vnb berrlieb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^d^l*'
Warimianus erließ ‘2'rier empfangen vnb gehalten wurb.Conftantinue tbet jm lt;*tH r ^oyf«'’ SirnT”^”” ^*’” '^bnv vnb Cborauff/beltin wie ein Key fer auf / wiewoler fieb ^T^/tib^^ tbumbe/ rtameuevnb Kleibee/wiberauffbaeanber mal vetjieg^’^quot; f^fÿ bannoeb bett Keyfer Conjïantinuó nur ben namen vnb tleibung/^Ko» ©cbarlacben (^Oantel. KeimDalerio (V?ayimiano war aller 9^2^ nbsp;nbsp;nbsp;^quot;^
mifeben Keiebo vnb berfelbigengegenb/ vnb bieweil peb alfo fein eine Kom vnbTDelfcblanbe/fo Keyfer (Balerio (V^ajoimianojug^b^*^*^ j|jdl(i’ wanb/ficb regierenbenKeyfer febrieb/traebteeaueb weiter nacbnnblt;^”^^j,j0(D bef Komifeben Keiebe/rei^tbie ö^eutfeben vmbbie ïöonawwiber ïOTaximtatt^ma^t (V^avimianum/i^a warffbiefer (öaleriue (^Ouvimianue / nun ber(ju/ auc^ junae epfer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©OU iiocletiani/ 5wen Junge angebenbKeyferwib^’^^jjJvf^
tium auff/©euerum vn (BaleriiimUOnvimianumfciner ©d?wefe*^ ufFfllt;”’^ febieft biefen am erffen wiber bie ‘Ïeutfeben / nacbnmle vber (Deer nbsp;nbsp;nbsp;y^jinf
ber ©onnen/gab/m Elften vnb Aegypten eyn/er blieb vnberbem 3n an ber ïbonaw/mali fcb mitbenueufebenvn0ebarmaternCW«^ Jjjjitf wiriest polen/,Cifflanb/Keuffen/ Cburlanb nennen ^ arbeiten/M vber bie^onaw bAmen.öieuerumabcrfebicftermitgrolfem'ï^olct wiber(Dayenfium/öeueruß Bam bifgen Kauenna/ vnb warb im nbsp;nbsp;‘^dt’ jeinee gewalte von (èinem'PolcB verlaffcn/vnb von(Day entio erfcbWa^ ^Ijdi^ bracbtalfo (Dayenciuöalleö Kriegevolcf ©eueriautf fein fel marentius iiiinpt aucb 3lglabiegt'o|fe Keiebflat bamab/vnb alle ßanbobbem J^* .Üï*'* 2ia(alt;9»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KobenfeevnbKbem/bembalbberJÖonawgegenbem(Dittagwertö- ^ fcr (Dayentiuö wiewol er ein ©cbalt;§graber vnb ©ebwansBünftkr w^ / ^ alle bie Öcb^Q fo in taufent vnb feeb^ig Jaren/von anfang ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^((iD borgen waren/in^t^ïlkn^ufammen/ bett ©elbeô Brafft/ gabbenKi u ten ^elt6 genug / barumb bie mei|ïen vnb aller beffen Kriególent ^^L^bvil auff feiner feiten waren/bieleniebteau^bie lt;6ótter/waó gar vnBeuiw/^ff) Wauntius u'^rn murwillen mit ben-i^beweibern/ lief bie Keieben tobten/nam Jn/r ©•’ tK rew^oi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febieft bie Kabtöberren vnb med?tigen in bae elenb.
©ein X^atter tOalertne (V^aytmtrtmjóbcr alt 2^cy fcr / ©on laffen fcyn/fagt/cr wer ctn^ünbltng/jcrn^ fw ben roten
(ÏOantel vont t?al^ berab/noeb bannocbifl erbererfïeS^eyfer fianbbott feiner ‘porvAttern tm Ketd? / wtber bte Cbvifïen ^”©^Stj^^^’ Kom wiberróflrt/ vnb bae^euwer ber Verfolgung tn JtaUen v«^. nbsp;ß ^’’’^ lefebr bat. Dub beer (VOaventitlemtt mud?tber gejïalc gan^^talteyj^^^^^(/ benf0rnembflcntbetlvnbba8t0auptbefK0mifcbenKctcbe/vnbet|iw‘^jj^(,„/ (Balerto (lOa^tmiano bemreebten regierenbenberufften ^^eyfetb^f* ^^j^ gen/ vn /m feinX^rben ©euerum ben angebenben Key fer erfcbllt;^3^” Y t ficb (Balerhie (V?aytmianue vor jm/ maebtan ©cuetd jïatteinrï’’^*^ ’^fblf £if(niu8 Zinnia«: bettbenKeyfer/mtt namen (V^arcueDalcriue Ctcirnue lii«**^2J***^/wprii^ ««s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbberufftjntnbergrofien Ketcb|ïattvnb irinterkgcran ber^‘^ ^^ÿn^*”
IwirtbietWne,
TVienin Ó|ïerretlt;b/ bief Carnunbum/etUebe fagen eefey IVten/iwo metl an ber ÏJonawZ/e^t etn jerbroebene/aber etwa ein Ö^^’l biealten'S^eutfcben folie ne bletn‘(Troia gebeiffen baben.
©fvankv Krieg tcv Xcittfcf'cmtut fienf^mW«’^ ^^ fvrain^fjcinprain.
j^yïxttDattev venait/emev benanbem feïnevebv ^«^»wit^YL^dt^* wie cv|ï oben bcfd?nben t|l)lt;tttfcQt/war folebe ber ^^”’^‘^Ä „Ldirfc ^‘^ Bdebett‘Ï«utf4?lt;n/voraw^bencttbwanbcttKb«ïï|l«fr^quot;/*’*^^’^” Jrlt;*^
-ocr page 539-Wen -^on^mÄiftSettficpfew. CCXLIIII ^*^ woUcn fv obtenante gefangenc 5»vfïctt vnb Der«’
^®icb»X^”^'^^*^^*^'^^^t^^*^lt;5lt;gt;9®*’^rlt;’^‘^l^^*9^”'’”^ Vi^a^niV9avcn^anM\amp; ^wntfen ttgt;6((«n)v» ^/»cnr”r^^^*^*’^^”^ ^*^ vnftnntg|ïcn wilbejïen mber «nbcrnalUn^cur? Lürßen «riefc»««». ^iemfitte x ^^^^ fd^rtben empfiengen von ben Kómern/wnten ftc ntebte be ^Kómet - ’^^'^ct^ngcer/ Itclfcnbarumb nitab/ flunben |rc6 bnegenemtt ^«8KW«ï;?i^^”“^ff*9 / waren nur bc|ïo betfliger/ berter vnbreuber wiber ' ^’tenwkr ^ 1 ^^^^^^” '^ber berKonter vnAeyfevö Conflanttnt baneb / pc î“**?©«Ib ^ ~ '^'’^**^Xbdn tn bj KóniïfcbKcicb/brAwctcnaucb/JtcwoUen *^^tt nod?-’* 5” barju Difpanten vbcr$tcbcn/vn haben than wte ban ƒ re “Vor// quot;’ifAllerm ’Jt^^*^^^gebedtenn^ geeban betten. Keyfer Conjîanttnuô mu|b ^/bteftik ^^^ ’ö^U wob imlVfnter war/wtber bie^randé tn etgenerperfon $te ^’finactt/^'L^^^’^^^^^^^^ï’^’^ï^’w^'d^f /fonberaueb mtt(5eltwtbervberK.betn?.‘’'’ß^quot;‘’?“®f‘*® ^‘^«ttitamcnbenf^-^h^^'*^^*^*^'^^^ ^’^^'^ /crfebUtgetltcb/ biean^z JS^'^*^*“ *quot; *
^^/bfetwd ffonfwnttn«^ mitkii Xcutfe^en ju« f(f?dffvn/fdn ^c^tve^er jum ^ev^rauffwarff wiber jn,
‘^^^^ ?^ Confïanrfnud amKbetn mit ben ‘Ï^eutfeben arbeite mu^/z ^^Rlt;bih's *^^*^ ^’^f’d^'’berben Kbeinfcblagen/vnb bebrt allen ßeiß an/ ^‘’’«UfeiiSi^'^^'’^^^^^^^’’ ^id)ten/ba machet (id) Daleriue (Davimianud ^neriffA ^''’^^^^/JttîTrierauff /verga^nun jumanbern malfemcó ^ibö ^Äffeb^^ ^^Ï^^‘^'^^^^ Plt;feM^lt;yflt;rtb«mb8 jn ewigen geiten nicht ^“g^cÄ ’fb»4ji^jpJ;®‘*”wlt;hattttlt;mmen/woltfcregterlt;nber Keyfererfterben/ vn= ttnuw.
^9^ betr ^”*^ ^nttcnmal be^ Kómifchen Keichö/ be^ ee (ich nun jwir ver//
^^’^ ehrgeiziger (Dan/vnb nun vor alter gar ein Kinb/ jog gar nicht/vnb lag lang vnber wAgen flilU
^SvuIkr’^Ï*^ ^^‘^^^^ burch bas ganze Kómifche Keich /bie quot;^agrei^/Derz
^W i '®*^ / wie mans nennen jbl / beiden Korntfehe Stationed / bad oîômifeçe etafta« ^‘’^‘efttn ^ îjîf*”^^*^beit au^gemeßen vnb auffgejcichnet/vnballjeitmitalzz “**’ s*’Mtùt^- ^^»»/^»föt/^retb vn anberm bcrgleichen ju ber ©pei^ vnb 5uc ^'quot;S^ben / K:’3/auffetliche nächt verfeben/waren vberal befonbere KA (Ten vn ^^^‘^'»û lid^v ^?^ au|f bic Kriegdlcutwo fie ber enb burchjngenCeewan ongc/z ^'yRe c ft f^chbegeben^muflenwarten/ 2fber obgenantertDajJimianud M/vm«’^^^?^^*^* Öd)wcber / laglangin folchen ©elcgcrnlïill/tbetd mit ^‘’’^38»oU^^’^ ’’^^twt^fitlbattffbic Krieger befïellt war alle/ bamit imbein ^''’f’ttSnich^’^^^^*^^*'*”^*^^^'^'’”^ ^^® ^^^’^ ”^^ BAm/fo fanb cdboch teinlie^ ^®f^ Conff ^’^-^*^^”^ ^^*'^ ^*quot;3 auff in / er war gewaltig bey feinem ^i ben vnb ’^gt;A«nxi^^f^f ’«0/richt all henbelau^/fein liriben lag bieweilCalderlïgemeIbt ^‘‘’^imia ’*^^f^dbiget mit bett‘?reutfchett/îî)a aber mebrgenannter©aleriud ^‘föofftt**^S5*’ 2lrlatinbie Keich(latt deztim ïöclpbinat bavonfich ber ^‘’^^Sht ?? ^*?^*’'^*fMlt;Clt;»»zler be^ heiligen Kómifchen Keichd fchreibCbam/ ’^ifibet 2lt; f *^itt3ben Keyfcrifd)en (Dantel wiberumb an/wolt wiber Kó'z ^^^” / fchrieb vberal Kr te ff auf ju bem Kómifchen Kriegd)
’’®’i r«thJ2^ϧ‘*’3egcnb / verhief jn grof (But vnb (Bclt/bad fe aufffeine feiten Æ’^L*“*^ ‘l“* ï^wtbSiX*^ ^o”ltattcttioticlcti crwólfe fte alle ju großen Derren/ SVgSSJ' ^«litnut *”*'^^”*®'^ Kncd)t verbrof folche vntreuw hart/fchriebenfolz t^umb.
*^^''^iottff^*'^'^^^^ ^*^^^^^*^*^^^ ^”^ Key fer bem fie gelobt vnbgefchworen wa«ï ’’’’'tthimb i4?’*^“/'^”^^^3^*^^^“fl^'^”'’'’^^^^*’^”*^^^^”’ Kheinju Cólnlag/ Oktett * ^^’'»^echenbievntreuw feincd©chweberd/bemerfovilgutdinfeiz ’'’^icttKh*^^^'^®^*^^*'*' hett.Conftattnnuó berKcyfer machet fich auffbe(ezt *^9lt;itt vor vberal/trawwet banoch nit fo gar wol ben ‘^entf^ê/wiewol erfrieb
-ocr page 540-et frf« mie jnen an^c^to^w beuf tilt mit anbetm Ârfcgôvol» i^am^dm 04)webet$u. ’^llebalb ctanbenlVaffetflu^fc^t lOocb73ôtgunbBrt/tnbteXctcbfïlt;tt£ CbîAUé/|a^ etmitaUtV^^^^^^f^ttfr. »nb f«bt alfo gen striât / ^ô war «bet (^4^tmmnuô bet ait f^** ^onftotini ^«3 Wh pcbgen^îOatftltcngemacbt/ConfîattrfttUôrflt jmnacb/bdege^/^’ ^rfr. tee cQîanmwnum. (jf^atfiUcn/bitknechtvouv^cnbicldtctnan/vnbbubenbic ®*^'^plt;^^ men/ ba Hefj Conjlanttnuö wibet abblafên/feboner bet amp;tA^^gt; bónbtd vot bem jotn bet Äneebt ntt ettettê/pe würbe |te pl^**^ Hiwi ïC^«rimianu8 wirbt XTurb au^ befclcb be^ Kabtó bet alt (Davimtanue etbto^let/bocb ^(Ä «fc^ fljtn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;willen fetne8^tbcn6 Conflanrim/vnb wurb alfbbtefetÄtlegnittf
alten doenfeben tob gerfebt.Ö.tOtetony muó febteibt/wte lt;IOa(ÇλyL ^,; éi’J^ von feinet ‘^od?tet ^aufla bet 2veyferfn entbecft feyen worben t^ietonymuô gibt niebt viel lobe Con|ïanttno / gebendt fein nw gutem.
©er butte ^rteg ber SeutfeÇen iviber Kepfet êlt;’'’' ftantitnitn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^
zT^^k 3^wcil abet Confîantinuô vorn Kbein wibet fein ^^^^^^^^((1? J^^J (ÎOa^tmfannm joge/vn bet ^iben vnb ©cbwebet/0ort»n ^^^^vnb Xîrnefel/wibet etnanbet brfegten/waren,bie ‘Îlt;wfr‘^^*^^ef)0gt;{ jranefenfretteen tufteten ficb / woltenvbetKbetnin baô Kómifeb Keieb faUen/tnet^^. ^^i^t^quot; ßc^wiberüpupan, betÂttegalôbalbjwtfcbenbem .ifibenvn ©d}weberbtngelegt^^;^„^(ft”quot; abetConflantinitöbaetbaö botet/naeb bem pin ©ebwebet nun an einem ffrieft erbrof let worben/vn bet Ätieg ein enbe bett/eilet c » ^^^^W Kbeyn vnb ben ‘Ö^eutfebenju/warb bie falt;b aneb wibet ju frf^^^’V’^^fütP^C feben gefïeUt / ebe ban niemanb gemeiner bett.nad? bem als vbetal ©ig von feinen 5einbcn erlanget/wie et ban vot verfproebeu^ ffonPanfiBu» t^iit bett/tbat ct ein Kird?fahrt ju bem Gott 2tpollo/ ben bie materner an z^ircfiMOrt juin nen beiffen/in tOod) ^ urgunb in ein Keieb jïatt fo ießt3lutumbeiFlt;/(fi^‘’^ ©ptt 2(pp«p. nbsp;nbsp;nbsp;lieten vnb vermebttefïen Kirdjen fo bamaló in bet ganzen Ïüelt/ ,pitit^
genKomifeben K.eicb/wat.Ïgt;ancftallba bem (Dott Sohober f^tf^ vn vbetwinblifbengefertenvnnotbelffet/wie ben aneb bie Key ^J jrt* *5*^1 anjeigt. Donbiefem (Bottóbauf babid7obenatid)mebrgefd?riebe 2(ppBpwetna3ttxm fïantio / allbafagtenbieCbotbetttt / obgenanter lt;5ott2lpollo 5/fr»gt;'* Çpnpflntinpamp;t« Wp fïantino/ct wutb ttoeb gewaltiger/ eintger/tegietenbet 5wr|ï vnb v n««^lt;9’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetn Gefd^ leebt/vber bae ganç Komifeb Keid? bet ganzen Welt w^*
emaref}/ Stuffru^r r niter t»fn Kepfern/nacÇî’OWt”^^^ feróÖakrl/S^aMmïant
^efet jeit ff arb aneb Valerius dOnvimianue bet Key
Ns^jeUtiani/bamanjcltnacb Cbtiffi (beburtbreybunbert vnvp^JJ ®ïfnmiait^Wh Ocï) jat/wibertóffCt am tobtbett baóCanbbot von im wiber bie *b i ^p KStHiia^’^^” gangcn/lieji binber fm jwen if tb en/(Ba 1er iü OOavimiannm/vn nbsp;nbsp;‘ ^^
Ictium Cicittium Ctctnianu ' bie würben bet faeb aneb vneine Çûa vimianuebetc^fien vnifgypten in/fo bett bet/iidnianuó ^ ut ben tVafferßuf 3nju feinem tbeil. 2lffrieam nam aud? (^On^e’ttuj /jp^r (fantinuôwat Kcyfer vbet (Ballten/ BritannienvnbiOtlpanten/y KQt ben Kbeinfftam/baó K.óntgtetlt;b5vancfteicb/@cbotlanb yn^^^^wF ' nbsp;nbsp;©ebweitj/ptouintj/ ïbelpbtnat/ IfIfa^/ IVe|fetteieb//^vtbrfuS'^rJj, Ä
Kbcin/ CüQclbutg / vnb rurtj/ bas gane tlibcrlanb. XJnbbet (fantinne febieftju UOaventio/woltemitfm ein Kónbtnu^gentuw ƒ ebee veraeVtet (pa^entme/ Ite^ vbetal bie Kilbnu^ in feinem
-ocr page 541-(ij^ ftort9eti5^0ttttf(ÇcttSetfci‘tt. CCXLV ^‘ttOf'Si'^ ^’^ ^f»^tc4 / Cottfïnnttnt «btbtw/ mb tn bnô bobt werffen »nnb 5'‘^ftitfS ^^^ ‘tottfïanttnuó vor fctmCtbcn fetnb wnv/noct bennod? bette cv swarenwus verac^^
^twk”*'^^^*”^^^ ^^’^^/ ^^^^cv/mntebtônaebseben 'w^rbbevanffbe^/ ''’’ôwat ^*^l^‘^’^tcbc. Dnbbtcivctlrtlfo bic vtcv2^ctfcvfclbjï burebeïnanbev vm
*^^^’^ webvmglócb $n/lfów«v{fcn ficb^iicb nod?^wenCanbö^-
^l«V(ïtt^^ k^^^^^ ”’tc namen ^Hcvanbcf vn 'iPnlcnó / weiten nud? SA^ctfev fcyn/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
^^^ifeb^ *^^^ ^^‘^^^‘’^ 3tgcn iDtfpanten tnn/ IVeld)Có 4gt;vt vnb (Deejenb bef?
^’^lt;ilt«tt ^^^*^® *^^^^^® inngebnbt b^t/ bnb teb nod? ntd?t cvfnbven Zee feyn ^'^Svovb^*'^^^^ b^tfïovicrtrtU verloven wovben/feyn5nctnQtg: noeb viel 3»^^
^^3”/b«vff bennocbvil ntwbebt^etnevaUe wibevpxwBt^ vbevltfït/ quot;‘^‘^‘^Sufammen bringt.
®te Keifer bïïaveittint' vni? ffonfwntinM^ an env anfergcra^un»
(ÏOavcntinó 2^cïfcv Conftantinnm nlfo vernd^t/ntnebetKetfev ^^^’n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**^ Äetfer £ï.tcïnïo75ónbnn^ / gab fm §n ber ^be feine
^«ettó?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’gt;»fïlt;*«tw*w/t€|lt;6^tbrtv»4cb wolnnd? allernotturfft mit
étvcttS^y'^^^^***l^^« Kbein/bie ©reni^en bef Konnfd?cnKc:d'6aiid)ïnit '’'‘’betet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^*tbic ^enrfebenbtewetl ntt vbern Kbetn fielen / jm fein tbeil
’’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^ ^^an/evwoltaud) JraUenvnbIVclfd?lanbvonbemIVüce^
'’‘‘beilet^'^*^*^^*^ ^^^^^*®^’^^^’^ ^^^‘’'' ’’'^f w^wg‘Veld' anff von bew X-bein/
bett wol bcy bnnbcrttaufenb/Conlïanm G-onganfini^tigju ^eifTner ^^^'’*5*^^’’^ntb«l/ noeb bett er gut beffniingcrwoltobltgen/benbic 3taft«. quot;bebe ƒ ”^2^«nbiger t nnfftiger binggaben jm vbcral ein guten trofî/aueb '’'btet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Wrtbcvwcrd.lfe febretbt fla$arcu6/bcrfclbigcn $cyt etn faft bei«
’““tt n ^^i/baf ingang (Ballten / jeriuub ^randreteb/ bte gantée fag fey / wie ’^mSfim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t?ecr$ógc gefeben babe / bic febryen fie ç :,,,,, ^^^4
'»’«Tap quot;ft ^^^Stfebtetet/(Lonftanttno511 bn!ff fprad)en(Brieebifeb:!gt;vnravix,S, gcfn^cii.
' *** Ç***’^**’ ^’^ ^Q'^ vince, in èeuffd) / mit bic fern vberwinbe. ^6 S'fcbcti^/ ^^^'’fdvedlieb (Blançvnb Cicebtgebarnifebtev Xlcutam Dimwet .’^^Seboretbaf fie alfo fclbfïmit cinanbev rebteniTPir wollen §um ^'’uk ƒ f'?*’/‘’'’lt bomen $u b^lffConflantino. ©ein 'X^atter ber beyligKeifev CottLï^’’®^^^^^^”*Ftf^l^fï*«îtlt;wlt;mga«çenlOtmmlt(lt;ben lOeer feim ©on ft^ntwi *^^^^^’^^^/^^^^^^^^^^‘’^^'^'^^^^^’’*’“Ï’‘’”^‘'”’^*^‘'^^*’®^^''’^Ö^^’^^*^ ^«fett/ « *^^^ '^®”* X-bcin bem (Be birg $u in ©opboy allba ijl ein © tart vnb ^'ttvott k^^’’^^^^®^^’l*“*”®^nannt/biewoltcrt(C’onfïantini2^necbt|lt;gt; ^C3up«w. ^^«»/»tt 1 ^^“^^^ ntd?c ey nlalfen/bie 2^necbte gewunnen bie ©tatt / jónbeten
f^*’® ^^^^® auffein bau|fen verbrennt baben/5)4 bamÄciferCon# '^lt;tutin f f ^^^/^«^ bas 5euwr wiber auf lófeben.naebmab vor ber ©tatt ^Wtiu?—^^^^^ t^lt;’^‘^'^gö'’'^‘ï©öp boy/allba aueb ein iOobcfcbulc/cin ^*3.lam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icQunb nennet / in ^emonb ifï / vnb liegt gleid) im (Be^
P^‘‘^ /feblug fid? Confïantinue mit ben Ïetnben/ lag Cenpanfinusfiaft Stuwer»/ ^^3®*'^l^®/^lt;’lt;igt;«lt;*lt;t»«4l6^vefl4eytt/tvtebbettKctjtgenjeug4b Wwenni ^^f^lbff v w^^ ^ erjten bui vnb anlauffgewunen/wiewol fieb betPauptman
4 ''’tbret/vnb groffen wiberftanbt tbet/balffcó nit/Conflantiniió ^‘*‘ ^fttl”^’^^^^/”^'’^^^^’^^’^cbetevfór^crn/najttaucbb$‘X)fevanbXftfd) ^f«bmet5^^^”**'”’’^ **” (ïatt 2^eifev6 (Dayenrn 13crn innbett / ein guter
i ‘^3^”’^’^*Vbcrnametliebe2knecbt$uim/$obe5u nacbtóauf ber ^®lclrotb fö'^‘’^^^ bvingen/3lbcr Conjlantinue warb ee gewav/ltcf fein
K f^*^*^^*^®^*^^^^obgenannter lOauptmannwiber bam/bette ”'’‘‘««11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;woltwibev inbie ©tatt bineyn/begegnet er fm/evfeblug
^^4tmicS^,S’^5''^*'*^”**^Slt;*^P^^^’^”gt;' ^«^9llt;llt;blt;« (V?abonvnb2(.gla pserom ffonpan« ^‘”«muó^^^^**® ^wCotifbantmo/gaben fid? aueb auffvnbvacbtalfo Connogewunnnt.
berwartebef partben (Bebivg ligt gegen vnó
l « Swalt/peng alle bic.2À.ned?tfobcy Keifer ©euere vnb (îSayimia#
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noge^z
-ocr page 542-Sïaeanbev^uc^^o^rtttttw^ucttttw/ no gelegen / fie verUffen betten / von fnen abtrünnig $nm îottPanHnus Krafft waren/ vrlaubt (te/nm^tenalle Webr vnbt^arnifd? vonjngeben/fw*”«^^ #«f«w^ne3f5lt;«t» a«|ït?npffervn@prtnger/vn^tfen/bareyncrobgenanntabtrórtni3e^ intt tOenben vnb ^üflen jcblug/inu^ten alle fïerben vnb verberben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
Ï)tc alten Kómer babenofärbte größte *0errAbterey S^bnlten/'^^^.^j,, wtber jein tOerren / wtber fein Óeytnat vnb nation Mènent fretnbben w^^, jn jobc/wie vnfere 'Ï'eutfd?en bem 2iónig von ^ranefreid) / ifï tó ^^^^ . -^ rey wenn einer ein einigen uOenfben verrÄbt / i jt viel mebr wo einer etn9 ^y, nation/fetn‘X)attcrianb/fo viel an jtnifl/verlcfi/vnftd? 51t belfelbi^’^/’n .^jK cben^einb belt/ von bcf wegen ein jegbUd^er ebe bod) fein lt;Ceib vnb fol/wiealle alte iOeyben fagen/vnb bie alten Konter getban bnben« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gyn
i^ö liebet auebinben alten ^eyerifeben vnb xTeutß^en jegblicbcr/er fey wer er woU/Xßetfllteb ober Weltltcb/ ein 5ür jt ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jm
jtcb 50 fetnernation ober 511 feines Konigs^cinb fid? verbinbt/teb $n$iebe / babe ßeib vnb Sieben verwirebt. Jeb werbe webt barvon mei britten^ueb.
®te Wefred Swniu^/ÄWfn^ ffonftunfint ©t^fw^e’''^ fteget Valerio ^Hdi’iinmo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
Z7^\3twetl vttnb Conflantinue berwarts in Ürnropa bie $)onattw binan/ (^Odventio abgewan/^og bieweil Keifer Cicintue wibcr Keifer (Balerinw (V3ay twianittnp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfdf
gypten inn bett/ brang /w biefelbigen ab / (V^avimtamiö entbitlt J7 Ljjf jCanbCilitia / inber t^auptjlatt (rbarfoß (bavon ©anct
Xid«i«8«lt;tt»ttt«t2(* î)aer bóretwie Keifer Ctciniits auf Kefeleb feines ©ebwagers fîc»vnbÄgypten, wtberfnbaber^óge/bcttganQElftenvnbifgypteneyngenoinnten/weifLy^^ rwenminnmn «wt faben / (Feilt (m and) naeb bew Ceben / fiel er in cinKranef beit/wiberrt^^y^jj Der ff^iipen Verfolg X^anbgebott/ focr Vttnb fein *1)etter (Valerius (VJaxnwianns öquot;quot;^’ (Fen bett auf geben Uiffen / vnb (Farbalfo/baglctd? ^icinins b^bf^^^p/iJ wen / wolt in gefangen vnb geftrafft baben/bod) würben ferne belle pemebins. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ße feilen/Kinber vnb ned)(ïc 5reunbe/all erwürget / tlewltd? Pf*^JJ^Wgt;’'
wal ^urgerweifler 5u Kont / Ö^uintianus -Canbsbanptwann in ‘Ö^beoterinus Canbsbanptwan 511 groffen 3lnttod)ien/bie betten ^k„f/j gebolffen 511 aller 75uberey vnb JOertigbeit/ waren alle KUngtrige batte bai t geburfïetnad) bew (ÏOenfeben/vorauf ber ebriften/ lt;lOa^iwianusge(ïorbeniw fedtftenfar feins Keiebs/ba wan^ektnaa’ ^iij Geburt brey bunbert vnb fibengebeu far/iw anbern jarnad) (Dalertf i^Ony i wiani tob. T^nb biefe Keifer alle haben bie Cbri(llt;n K^^„t)^i* Ad)t/wicwolf eaw ö/obbebt foldtes alles wiberruffe haben / onhete ^^ bot ben Chrifïen$ngut auf geben laffen / vnnb vberal in bas Ké’intl«? ^^,,1, gc(d)idtvnbangefd)lagen / (cinb nod) (Briedufd) vnb £ateini|^ ^lfo warb Ctctnius gewaltiger Keifer vber Cnnb vnb X^eut-in ©rtew in àften vnb if gypten.
®te Ätifet ffoiiftanfinu^ 9ïom bie ^aupifwd W ^eU cvnuain/vnb Xcifcr S^ÏuxnKiuö vwbbaw.
21 nun Keifer ConflantinusganiçJtalien herwärts bef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4“^
^^^jpfaberobert bette/bif gar an bie ïöonauw hinan/raffet ^ J^pd/ff* weiter ju fahren / vnb Kow bie lOauptftatt ju erlebigen / forbert von ben Kówern / if r befc^t bieweil bie trônaitw wie ^tn K^e i^tg auffbic ‘ÏTeutfehen / befähle bie Canb ob bew Jn btranlf ^ÿF^ L^rrf £aftonffu« (ivttiut. tem 0OH / bef HcbrweifFer war /iactanttus / ber berebteil iw^-^^ nbsp;nbsp;3^
-ocr page 543-i^,^^ ^on^ett^orntfcjettfietfcw. CGXLVI f^^^^öntc^c / td?5cfd?wcigcbaj?crgtjt
p/ ’»tcwol c f^ ^^^” '^’’^ trtnam/wte am tOof hev brand? tfl/gcbabt fok ba
?’^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt;ctfcrfctn5nd?tvnb0d?óUrgcwc// ffrifpustaftajitij
v ’’Slt;weft* a ^’”*”^ wtber an Conjtanttnnm/vnber bent Jn ïfl fetn tOauprz ©camp;óUn „ '®olctnïtrïr ^'^^“^*^*^’’quot;^/ 'Ï^’^^ Cottfïanttnuó rwetï vor |td? nu ff Kont 511/ A ^^ßuvß be ^*^ ^ ^® ^^ '^^^^ gebet/ fetn ©ad? in bic JOar fpteU/wa wol/jb ben# p*^vviccirt '’?3lü*:fttacb/vcrfa«mctntcbtó/tbetlt;ï0avcntt«6bcrbeïtt6 ^^^^/ ?L^^’'vnb f ?zr '’’îçiSev/Hmmm fid? gar webte/wartet wtr feinertburerey/ '^wenbUutt ’^*'’’^/^^^^^^***l^*’^ tagvnbnrtd?t/vnb,wa6ntan jmvmb bie
^r Ikß”’ff^?®’^l^lt;*ttttwt6 jobe baber/bebree^fieb gar ntebte bran.
'’’'^^tWeaX/^^‘^Sf b^nbcl vnb ©ad? / juber quot;Webr vnb t^arnifd? tngltd?/ ?‘'’^^»t: Ddkf ^*”’ P^ ber Beins an / fprad? jn ben Kned?ten/ fo bey jm su Kom phbeii(B?***’®“*^^’’*w’’f/lt;*^f^l^«f «wer iOcrij mit allem. woUnfl/anbere ^’’’Stn liegen werben wol fwr vne feebten / es tbut webt »tot baf wir
»Ä’^^^enjleben.
c’?’'^/»ierXi • ^ ^^^^^ befann/war im febon Conffantmue vor ber Statt L‘^^ / es Gal ^ ^^^'^ ^^”' ^’^ '’®*^ '^ branebt fid? vberal feines glóef s / vberey let ble ~‘^^fóav/ - ^*^banwe breyn vnb feyrenicht/ pfui bem bwber|ïen. ^s bete X'bette^^^V’^^^’^^^’'''^^*^^^‘^^^^5^^^^3’^^‘^' ^f^ï*^^”* ben^rotbajïen/ x’^''’^ußt r^ s ^^’trf^d?ffar mlt^relb/.Jnttervnb allemottorfftwol.verfem k^ S^fofttt ^’’^ 5« leçtCwolteranber^nlcbt onalle IVebr von feinen 5«nf ”^’’’^!te K^*^ ^^’^’^ erwürget werben ) jn ber gegenwebr ruften : ©leid? an ^^^quot;^ibö^ *'*^^^^*^ geboren / vnb ber legte tag beft feebf^ten fars feines Âelfêr^ ^Hb«.??^!?^^*^^*^^*^ ©tblacbtorbnnngbey ber (Beier IJrötf/an bem ©e// ^arentfus mactt ^^’’’^^*flieh ^^^^* ^ ^wtd? Kom rint/wiber Conflantlnnm bermaffen/ baf gar l^’” ®‘^Mtftt«
'Ootf ^^'’’^^^*^bw^er(tcb ober vorfeb/wie benngern gefd?td?t/mod?t. nbsp;nbsp;nbsp;”“”®’
'^‘''^^fcl^’^jp^^ß ^'^^’^ ^3^*^ ^*^31^ Confiantlnus mit feinem JOeer / binber fm ’‘^Slt?”?’’“® ^^^^ allweg ©ottgebebten baf er fm ©ieg gebe/ vn baf nnr ’’’’itb er ft7'^ i '’wbB4me auff bey ben fey ten / auffs wcnigfl es fey n mócht/ ba ^^**’^^ ©ebets von ©ott.
^'’/''Jcvóhr ’^^^^^ *^*’^^ flunb alles vnbfd?anwct nnr ben ^weyen l^cifern Çenfîa««««s itérée frftrtttctîî*ê^’‘’’!^^lt;«©«3«^l*'«3^«wûrb/Confïantlnns warber fórberfï/ **‘^quot; Waxuit.uür ’’‘'^ fdne x - *^ -^tinbe ^rbnung aw erften griffs am aller erfîcn an/ f m ey leten ^^^^«talttk*^f?^'^*^^ 2^»^td?cc/wa3tcn6 auch teef lid?/plagtenin bie^dnb / bie
^^(Ptenetfr/ ft anfebtig würben ben Keifer Conflantinnm/ baf eralfoin ^‘^^«tthin'^k-*^^^^^^^*^ ^^3^*^ fêbr / vnb wichen bmberfd? / fielen vbcr bas ©e^ ''’‘»tfiejhe ^’’’^^quot;^‘^ff'tt / ölt weren gern vber bie ©eierbróeten gehoben / fo ^^*i sUcrfd!?^ tng/ertrunden allin ber ‘Ïyber. Ï?lc vr fâcher bifes Kriegs wnr*
Ifó«« ^^^/ ^ (V^ayentiumwiber Conflantinttm anffbracht bttten.
^*iWlt;bft k”® ^^'^anffeinemBófllichenfchóneniOengfl/bttteinenBófllicbtn ^‘^® ® ^b*^***^^^^ ^” mennigblich Bennet/fprenget ins Waffer/wer gern vber ’^‘'*^5« / ji ^^’^^f^^ / bas war fm jn boch/arbeitet f d? fafl/ vnb febanwetfeber// MtnttthS^^Sltttger vnbervnnbertrancf-Zbebleng alfo tob an ber ^ruef/ ^lt;*m»««« «*'»»*
^onn • ^'^^^^ Kómifd? “Void fabe baf er ertrnnden war. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘f**’
^^t«lfód w*?’”®lieffmbenKopffabbnuwen/vnbanffcin©pteff^cefen/Conpanti»»ïuz ^’’^Wub ^ ^^^'^^ ©iegwageninbie ©tatt Kom/warb mitgroffen ^bren “‘quot;p^’ ’*ilt;wi/ii4«5’S*?Ï^^’**’3^*^/l“F niemanb mehr tóbten/verjlcge vnb vergab f eb er/
^^ gnaben anff / fobey dOayentio warengewefen. ^sflarb bemach ïbiocletianns ber alt Keifer/nach Cbtlfïl
®tbnrtbrey bnnbert vnb achgebenfar / im fbeny
ben far bef Kcid?s (Ton// jlantini
aber
-ocr page 544-© dó antev Spließ go^attuie ^«ettttht/ ^cv vte ritt vnb fünffte Ämg kv XeutfeÇen vnî» S*^ cfenwiDergcnfiatitmum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
SOTargflMfffe^afft ^aben.
ijoiifîanfinu« füllet tie Üeutfef)«» mit flute» morum
Çunflantinns mit fi«
z^^k ^cwdl mb Con(ïrtnttttU6nlfoin ^f^'lï*^» v”^ Kom wibev ^^' Ù**^ Fvtegt/maebten ein^unbt/ pelen jufnmenbic ‘Ïentfcben/ttu^ u t^ '-^^Icn/auf^betn lOergogtbumb l^munfebwetg/number pp*^/^^ bep Kbetne gegen 4gt;pwercö/rtu^ bev (^0nrggrnff|cb4fft ^«ben / ^^^*^^i(if ben vbev Kbein in bae Kómifebe Keteb / fd?Uwii vnb verjagten b^e ^^^^' Äriegpvolct nnt fOerrengewaU, ^bgenante Uemfdjen bienen b4m4lö»’’j|ii mer / BruderoSjClamolosjCherufcos, Vangiones, Alemannos. ÎJergkicbetttv^ g^JI branden/pelen vberbie ï)ona«winbrt6 KómifebeKeieb / verfd?U^^*t'^,|ii ben kluwen / raubten auff bas Komifebe Keieb- Ï)a fold?6$u ^^‘’^ ^^Ls’'' no vertónbigec warb / niaebt er peb »on punbanaup^z bete er fap Ö^^L ^f®* ber (^Oaj^encium geey let / fo ey let er nocb fe jïer wiber bic ‘î'eutfeben / ƒt ^it mben am Xbeinlag er einen tag/vnnbbielt bafclbpeiu langea
fnen/gabjnengute wort/ bradât pe wiber ju frieb vnb einigteit ^f^?^,^Adj(^ mifd?en Keid?/ ródt barnacb berauffan ben Kbein/macht obérai ftieçI ^fj pcb4n ben groben Ständen/wie pebie Kómer nennen/fein 0lt;’^,^î^’'^Lfji‘ jeblug ir viel, ^e tarnen auch ethebeK^btvonbem îreutflt;ben2^ôui3^ ,lt;^i( leçt aup îreutfcbl4nb / bic maebtenaucb fribe mit Con|îantino. Du^ ÿ^’%ti( Conflantiuô fein Vatter crlebigt Britannien vnb Battauw / alfo ^^^^^i tinus Jtaliam/ Kom vnb 3lfricam/ barumb lieffe jm ganç^^^^*^*^ nbsp;nbsp;nbsp;/vrt^ mentju Kom/ju ebren eingólbcn ©d?ilbt/KrangobcrKron tn^cv^^/
ncmgftlbf» tSebUbt xVClbcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kt
»nö^M»5 mei?«, nbsp;nbsp;nbsp;fiacbmalóródtaucb Conpantinna au bie Bonauw/bieanber^tM j^
Kómifebê Keieba/bepebtigtd aud?/aUba waren bie Bottfdjafft bet^^^J lien / jeguub ^tandreieb / bareyn je^unb Conpantinue jein -^^tcruÖölt;^ _^^ jpum wolt febiden wiber bic vnpnnige '^eutfd?ê/ Crifpua btttt an ber bic branden gefcblugcn/ vnbgrop ebt cyngclcgt. Vor feebp luren lt;l0ómj von meinem Pey mat nur ein (V?ctl / ju ^inig vnbcr ber nett^rö berBonauw/aupgebudt/barauPrfolebe ©d?lalt;btnacbbcr ^Utenbruw^ baa Burtjep mit ©ebvipne vnbGemAbl ungejeygt wirt/ieb bub peobeni^j Buebimwort Oilmangefcijt/vnb wcrbpcjeijunb betnaebinber Ke'P*
(V^ónQ uud) wiber fcQcn.
®iv fcfc jwfn Keiffr mb ©c^wdger/ Sonfwnttnu^i”'^
£t(hiiu0/brt0 ^dferi^umb t^ePeten»
Z^X 21 nun all aubère Keifer geperben waren / tbcileten vnbcr f^ ^^^^ gt;S^10cbwAgerConpantinu6vnb£iiciniuaba6Keifertbumb/Xue/^’^L| bielt |m 2lpen vnb ^gyvten/Conpancinua A^uropam vub 2lf gen Difpanien vber / febidet allba bin baa Daupt (Ouj^entp an jcn.ifrfcblugau(b2lle^anbrü vn Valentem bic lOauvtleutjbattcbK^^L.^^
ten fcyn/bruebtgantj^dfrieam vnbcr feingewalt/ vn brachten ^it gcr jre ©on auch an baa Keich / nemlicb Conpantinuafein ^^^‘^^^^^^'off* fpum/ vu Cicini ua feinen ©on Cicinium/fo pu Conpantia bie ©chweP»* ^^ jïanrini geboren bett /nenutena ^rbenvub IVarterbepKeifettbw^’’’'
Cbtipi (Deburt brey bunbert vnb neun^eben jar.
ï^enkn Snuften.
O^ Ub TCÄrct bic TOcrfolgung bet Cbtiflcnbeit/ fo bie ’’?S*{‘^'**SjS S«lb« berfoiflunfl. ^^benbebeiffen/ wie man |r je ein 5ul wil fegen von ben KómifchenJ^ ^^^'^fowarawolbic jwólpte/wer bie weil but ber jelavnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Lftui’
behoben un bipbetuup nuchben Keifern/vnber benen offene iLunÏ’3^‘’j^^^{,i{
-ocr page 545-j^ ^ott^m^amrftSmSàfem. CGXLVII ^fó^Sb?^*’ ^”^3^^5^^ ^^5^” / P ^”^^ ''^ ^‘'^ btcfcbicjwólfft i|ï/ benn vnba* ^‘'Vco 2t ^'^ ‘^^ |f^/^»^cf be Ïgt;owt«4ttobte anbei-/ bey bcm ‘^ratano bte brituf *^ftbcnb ZrK^*^ ^^^ viefbte/ ©cuevo bic fónfftc/ (V^avimino bte fed?|?te / ibecto
^^® '^*^^ ‘Voluftmto bic aebte/ D4levtanobieneunbtc/2tureUa// ®lt;tkrioa?^^-'^”^**^^^^’quot;^^”*'’’^ ^*^®*^ff'^^ / vnbcrCon|Ï4nno / Confïantino/ ’’^’ttvóU ^^*’’^‘*'”^^'”^^ ^^vi’^i'^0/ ^i^ $ welffce,Dn wenn mans red^c red? '/ ^®lt;v/bich^*^'”^'’^’*’^^ *^‘^^*^^'’’^^ cóbcntt Ganet'^uQuftinwaud) tnclbet/ fpotc ®®ttUf^?lt;È*‘!’^*^'^3yP^lt;” ganzen feyn. TVic reimen fid? bte l?eyliefen vnnb S''‘lt;b»U r ^*^^“^pbrtvao/ bert^enifel / fowol^npimmcfi/ba^jr‘Üolct ^*”^3« V^rk^^''’^*^^^”^^^*^“*^^*^ ‘^^ etn lanter J^a^naebffptel/bie ïönrd?ad?^/ ^Wenrft^*^^^”^^*^ ^‘^^^^ ^”^ ’^^ ^ ^^’^ gan^e Ceben etnee reebtett waren alleÖcbrtfft war vnb ntebt crlogettL)tll ntebte benn ley ben/ ^«tm ƒ k '’®^'lt;ïfbttnbtefer Welt werben / wtr feyn wol alle Cbriflen mit bent Cebenjeygt leiber/ja Arger/benniOeybenan/SIber id? wil ^«nwcntgvonbtferrcrfolgnngfagen.
'/3cn ïgt;f r jwólfftw '2ï«fd3ung.
ïlYx r^l* Ïgt;iadctMm»tinb (WflgimMtii lt;tb(lcbc»lt;»utïgt;«n)«tgt;«a»id ^Öw ?'^ ^‘^’®^blet tm Kómifeben Xetcb/rCemltcb/nad? Confïantii ‘(Tob ^öitiïb'*^S^^^^Si^^f^^injc5i:tid)€V ctnortbc|?Xómtfd?enX.etd?6/vnbcrweU ç^dpen iwenn pc ^hifi*^ u ’^^^’^3i^^ SSurebAcbtung/ fonibctn lekten jar ^Keifers îDioclc^z fluffs fjod^pc tew ’^flwtbö s ^^'*’* '’”^^^ Äetfer Conflantio vn Conflantino weiter lieb eyngo f”'^“'
quot;^Wat x f “^‘^ ^^^‘^ ^*^^ ^®^ Kónnfd?c Keiebe vbcr bic Cbriftenbeitgangen i|ï/ lt;hrtvt^*'^®^^*’*^'’^*^Sï«11lt;*’ölt;w**”bcbcrvnbD4ttlt;rb€valtlt;2^dferlt;Balcrins ^rtfeats^**^ '^ barumb wirbt es von tOieronymo vnb anbem gelehrten alten
^»tebäebtung2^eiferó(Ï0avimianigenannt.
2^^’^^’’”^rgcrid?tvn per lament / ber 2lt;eiferlid?eXabt/lie|i ^^füebhc^^^^’^ '’”^ (ÏOanbat vberbie Cbrifïen außgeben/würben buret?
^‘^ttinr/ iJpJ^^’Wifcben Kabtó vnfere Kireben jerbroeben / bic ^ód?cr ver/ 35ifefn bev fOvifteH ^bûm^^? J^l^l^MlU^ttWCtt/alUWeyben/aUci^r^vnb ©temgrnben/alle »«brwnt.
^^’noQjcfengnuh/warrtvoller Cbrifïcn/bieint!?ilènvnban betten lagen. Xe«htt^®®3lt;ttantlt;K$mtfcblt;Klt;tjlt;r/ au)? Kabtvnb^cfd?ln|5be^Xómi|d?en ’^’wenx ^^'’’'^^^^flwnbenlteb ben Cbri)lltd?en VTamen gar au^ bem Kómb ^ 2lunff ^’^ ^‘^ teuten vn ju vertilge/ warb fold? lt;5cfebâ^t wiber bic Cbri)îen ^bett/3[^gt;S«3tablt;tt in alle Statt gefd?id't/burfft bein ©tattbein CbtiHen *^Wh ' Ï*® ^'^^^ au)?treiben/ incyntenman bunbre ben vntóbtlid?cn (öót/ '^«tnm ^'^^^l*^‘^-^Pff«t geben/beingróffertt Ibicn^ebun/vn^br beweifen/ben ’^‘’ktn S?' Cbrifïen vmbbred?t. Wicgraufamlicb vnmenfeblieb man mit 5«cntbctf . ‘ï^^^^’l^ vmbgangcn/ifl ju grob ju fagen/ieb febeme miebee *’’lt;*» ben Ck *^ ^^’^ ^® nid? t/were mir ju vil aUerley ÏTob/ ^Darter vnb plag/fo ‘‘^Jdcit, '^^'^‘fï^^Z CV?ann vnnb 5tauwcn/angctban bat/nad? ber lengc btr jn
’^/ wic^*^’*'’'^^’’ ''’‘'^ ^^^ bclftiglïe wiber bte Cbtiften tmZuffgang ber ©on# vnbQ.’^^‘lt;^a^cnttu6 ju Komwiberritffebic îôurebâebtung. ï)ieKid?ter gefergen wic/ïe ‘*^t/WeS%*’.®^*'^^^ vnberfebetb bettcnbeinfcbcuw/febontenwebcr)ungno(b ^‘“ lt;tlgt;nßm mu^ ^^‘»bitf? ^®!^ttlt;’d? lt;l0ann/wcber6Keid?cn nod?6 Firmen /^ô wurbenbic â'Pl»««’ ’’’‘‘Wen/? ^^‘^^^^ (Sottes niber vnb vmbgeworffen / bas gläubige ‘X)olcb ge// ^’^«oebtd ^^*’”*^ '’”^ jerriflen / ber lt;5laub warb gant? verworjfen / als etiiebe
^^^‘'^^^’’’^^•^^*^Kabt/bas Kegiment/bic (Selebtten/votau^ bic ^'’^/vnb^h ^^3’fïlt;:tvnbpbilofopbi/2lt;rieger/ Canbsbteebt/ Kid?tcr/5ür// ^’^‘‘ftnun Æ^*^^^”^^ tiflen bin / febleiflrten vnb martertenbie Cbrt)ïen on alle Cank quot;^^''’^tbenalle tagvil taufcnb(V?enfebenone jalgemartert burd?
®^^^^* -^tlitbcwurff maninbas Waßer/ etiiebe in bas 5eu^ ^‘^Wrnit f ^'^'’’^ ”^^^ ^'’ )ïóctcn. Jn Ägypten vnb 2llevanbria warb ^5ifd?off Kntptanbertt73ifcbolfenvmbracbt/bcrgletd?enpbtlenus/itcianus/
*2^ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pam/z
-ocr page 546-^aó(tttba^ttcOOlt;gt;f*lt;*ttnw^«etttwt/ ,^^ P4jnpbtlu0/frtjïgtkbvtc£3c«t/tn‘Svitanntcn?HbAnu0/2tbrtvon/5^’l’''^''
gteng «ud? «Uba vbev (^Oann vnb J^miiwen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
3» mfeniCanben/fo bumals Kómtfd? want/wntben btefdbigj«^/-^ ®.€0?aKimirim»^i br4d)t ©. d^rtjotmtUan ^rçbtfeboff jw il^rd? / bcy Xtnoji’ ütl‘ ''^■^^(„•K HofTiuÆrtrt^, (ii^ 2kncgcvvnbt?rtuptmrtnnmtt vterçtg 2lt;ncd}tcn$ujCrtrdgt;/®*^^2?S ©.Mieterin. 0t4ïnrtittlinger/Ö. Dtetontt^ifeboffju^etwnw/ vonbctK»lt;ï«^^; ^ vonymiiómdbung tbut/ÏJevgkteben warb d^rtuttetuem arn Xb«n|ïv'4mnntccUd? M«flt;nbÄn«Vtlt;« vnnbÖ. Ttfraju
0c^mac^(icfcer wi^ fcerWe if^iipen.
i niamrt/vnbvtlrtnbcvemcbv. (.D4nnd?tec@d?»md)licbk wiberbi^ mulleen bic 2^tnbcr mben ©ebukn lebbert vnb fmgen/ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hj„
brtó(ï0rt«l offen tmd? bcrCbvifïcn Dab vnb (Butebeten mek ben/W’^'' xv^r/xraten betfrigev butin jnen nurfgelcgtwur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^ÿ/
ïöerfelbcn einer tn bem Cunb 15itbyniu jenfeyt lt;Dcerö tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gkif'
©ekftrtenmit Mn^ neu Wnntefn wr^ fö(3e»6ilt;lt;ï^riPlt;ii.
|ïen etn Vrfueber wur bifer î)«rd?âd)ttîng/TOur nit erfeteigt nn fold'ev bepp febribuneb Gudiev xrtber bic (Cbfiftcn/ver folge uud) beren jb er vmb U» L bmebt bett/ebr vnb num/vnb lief jnen nneb bem tob und? fein ruwe- “^Äiif nneb etheb (Bekbrtc/bée trugen lange ^Art vu (l?Antel/mit ben pe becftett/btef|ènPhilofophi(5rielt;btfd7/tlïau|fvnfer ©pmebCiebbaberbet bett/vnbrùcbfucber bcr Aunft/U^rfruger ber Warbett/biefelbigen ben lt;V5enfcben bamab tm Kómifd?cn Keid? grof unfeben / wie bev vn^ J^ j^,, bie (Betfllicben / von/ree tlamene wegen/trófïeten fieb ivfclbjï/^i’^* .'kjK 5al(fen wol (ïreifbcn/fud?tcn vil felçamer weg/bebrten vil ßetf am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' j(
bunbtfebafft vn 5teunbtfcbafft bcr Ktebter tAmen/ fod?ten feb tn ^’^ 3lmptkiit / Itcffen bem t?of nacb / machten |icb vberal 511 / tebreen nach bem IVAttcr/ febrteben beffeige bûcher wtber ben ^bttfllicben ® “j^„/ ©efe^nm mu Mn^ vnb Hamen/ gaben für/ wie ƒnen ires Hamens batben wolgebwrt vnb w ^^^ k' quot;ï??^“^quot; *V’*^ ffûnbbaf ficbenC^Oenfcbcn^u bülff tAmen/(ie vonbem^wfalerkbi^tn/^^|, tï^ifamp;iaHkrt auffben rechten weg/basifîju bem alten Glauben/Àfbr vnb^nttin^'^^j Mf!gt;KH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vntóbtiieben (Bótter vnb Hotbelffer Cbiird? welcher macht/ brafftZ3^’^’\((V'
gücigbeitbic IVeltregiertwürb ) wiberbred)ten /móchtennitbulkenv» ^ ben/bafj bcrgemein vngekbrt/vnvcr(lenbigvnb vnerfabvett(l?nnnnil ^ etlicher triegercyvn falfch betrogen/ vonbcnarglifïigenbófen lt;^^*Jr gefreffen vnb beraubt würbe /betten fich fold? er ^órbe ben ö5ekbrten^iigegórig/vnbcr(ïanben/woltenbcn73linbcnvnbfoni(htKv^|4;« jCiccht bcr Welfbeit zeigen vnb vortragen / Dub nit allein bnvnnik v^^j^tfi (Denfhen wiberbebrten 511 bem rechten waren alten ber ganzen L^fit’ ben/fonbern auch fo fie (ich vor bcr bartflreitigcn / mutwilligen ’^‘’^îS^üiti* blinbtbeit wcbreten/folchcgro(fc(lra(f/pein vn marter bef leibs vnbpnf ^,^^^t liehe bcr (B lieber jerreiffung ver mit ten/wiber 511 frer vermmfft bAmtn/v j^j^t’/ finnig wiber würbe- Hach folcher'Vorreb tarnen barnach itQtgcmelbf^ j„j^ tevunb lOeybnifchc (V?agi)tcranbic obgenannte Keifer / tunbten verloben ir(Bóttlid?s fümemmenvnb IVcifbcit/baffe alfo ben lt;**^5Lfjfgt;gt;lt; red?cen©lai)benbefd?irmtcnvnbefd?ügrcn/fagten/manb«tt:boch5t’^‘;^(g/itf ©ad? gefebn/ ben niiQ vn fronten aller (^Oenfehen bebacht/bamit bcr « ' /^| lof vcrflud?t2lberglanb nur alten Wciber/l^nren vnb Kuben/annenJ -^^0 gereut würb/vnb alledDenfchen bey bemalten waren rcchtcnlt;5vtflt;^v '^(V iren tJorfabren ererbt/ nichtverad?tcten/(ônbcrn barbey blibcn/vnbe f ben vnb griffen baf f ebarumbgnebig (Botter betten-
2lber vnfer Ceut/iung vn ait/ e^Oaun vnb IVeib/bofften in juverfchtin ©Óttlid?e (Bnab vn Karmbergigtcit/lad?tcn folder nbsp;nbsp;.æ^^
rer vnb ©chwAgcr/ak auf benen bcr ‘^eutfclrcbct/burchfk^^^ bc(ïrttt/ vnbbennoch liefen fe fch bóren vnb mercten/gaben fd? bM » jijlui pbiforop5n»ó((ê bie woltcnanbCcuterkuchten/vonbcmirrigen wegauffbiercd?tebantv ^^j.^,^ Ct^riftcturicuc^tdi. gen/vnb vnberweifung geben^uber IVarbeit/wicwolfc fclb(ï bh» ^^f|^/ wuf ten nit wo f c ire^üf bin fegen folten / betten tein füncfel von nitgefeben/ gaben f ch vor Ciebbaber berlüeifbeicauf / fo ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W
ju verbempfen vnberwunben/ Dn wicwol bcr Cbrifllich (öl*ïhb v»v ^^p
-ocr page 547-ten '^tt9lt;tt^Mlt;0lt;tt®«flt;«i- CGXLVUI
^^St bS^ ^'^^ ^cj^mafien liet vnb verfolgt wnr/brad? fie bennod) fur vnb Ug ob/ ^■^ten b Ç^*^^^bcnycinbcnnb/b40ftcand?bcnK.óntifd)cnKctfernoffenbar
S*^lt;gt;ircß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^ Ütcd?c blar / bcH vnb lanter an ben tag ban». ^0 war and) etn
Mtbtt v^”**”^vmifebenXeieb/vnbbnnger/gieng nurvberbiefOcibenZ 9 en bic Cbrijlen wolanben i^eyben iren 5dnben/ bnlffen jnen» f*^^*ugt;ebtgt;om Kómifeben Keieb/vonber (lOartcrbcrCbrifïcn ^^'^iuß^ - i^nnbggebottwiberßeaufgangen/iDetnnad) beralt2\etjcr ©a# ^ tol^**^*^*^”“®'’^'^ ^^^ beßtlfcn wiber bie Cbrtffen/vnb bef berönipt war/ '^bdff ^^/’3^ub / renweto fn febr/ baf er f d) verwart / mit bem vnfd^ülbigen bittei?/ ^^'^^*n^^^^^*^^/^^*^^'’^*^ ^^^^^^*^ vnfnnig/fbarb alfo/balff bein wol alle Cbd jten für jn babten/vnb er cinXianbgebotc auf lief S'^^nbettCbrilïcn^ngnt/vnbwiberrnïftbagerrte.
btefem Ceben f^mmerlieb int anberen far
^(l)w ff ®‘^^ertuö lt;DavttniniJ0/icr5cgertannce0 Ketferg (^avimiant
*^^^ ber aHerbcffdgfï Ï)nrd)Achter vnb Jeinbber ^brillen / fo in ’’enikfi ^’'^^'’’^^ ^^ypeen/wibcr vng gewütet vnb getobet bat/wurb an feU XdAft ’’«^^^^’’’^^/^’^^^ungert vnb erbctt(btficbfelb(laneincn©crt(binber coîarotunuaedenôi ’’i(bt8/ ^^n*^fo / barvon Ö. paulug bórtig ifl/ in bein Canb Cilicia/t^alff ^'^ ^'*^f^’ Seftteb k*^^^^”^^^^^^^”f ^^^^ ^*^^*^^ ^*^ ^’^^^ wiber lt;5ottvnnb ben (Blauben SAnant/ ^^^’**^^^ ^*^**uetgt; wiberrûfft bie Canbgebott wiber bie Cbrifïen auf ^eifetrr^^rP ^’^ U^f genannten $ wen Keifer baben an jrem Cobbett alle bey b 1 ‘*^e£^rtnbgcbott ben ebn (feu ju gut auf laßen geben.
Keifer©cuernnt/namWelfcblanbeyn/ onanutiB» wibfw Kom / ^? ^^ifentlifb (lOanbat vnb (Befeb Afft auf geben benCbrißenju gut $n raffte“ ^urcbàt^gt; iuKä s ^^K^’ff'^^^^ ^efbAfftaUe wiberbic ebnßenaufgangen/ lofebtauf »»»äfofCM«»* Pnoag 5ctiwer wiber vng ange$ Anbt.
^lt;lt;l«‘^^lt;gt;**f^*'u^wugvonbemK§mi(cben Kegimentin US^?k*^ ^‘’^ wiber Keifer draventium erforbert/ vnb erfeblug benfclbigcn/ 2l«if ^^'^ ^^‘^^^ ^*^ '^“'^ 2Hesanbrium/vnb KeiferX^tciniug fein ©d)wagcr ^Ohff ^^^^’'^^’n/wic oben befebriben iff. Vlad? bicfern allen fuhren 511 Keifer enb '*?^’”'’®'^*’^ l^tnÖebwager Ciciniug / mit fampt freu ©onen/fo fic and? Vnb^^^^^^ ^*^^^® betten/wiberrufften alle ^ebt vnb2l beracbt/Kan/Krie^ t!hb ‘^’’^^^^‘'^^’^ Öebviff«»/ wiber vng auf gangen / gaben ben Cbrißen frib ieh/k^' '^^^^*’^'^*^^’^^” ‘'^^^ ’^^^ fn genomen wag wiber. ©olcbg tbeten f cim Ws ^J'^^^^ ^nebßConftannm/ vnb im achten fitcintj / nacbCbrifltCBe^ ^®ny bunbert vnb ein vnb jwençigfar.
warb alfo auf Conflantino/einemgroffcn^einbber Cbriffen/w« '®‘'iVricbt/einCbrif^/vnbaufeincmIVolffein0cbaf.
®tc tie @c6wdâfr nur ^iven far eins? C’Itfbdi/viib
Jertrugen peb nut etnan^er/vou Der örcv$t6lt;nDcn
5Î)uv4?rtdniitig wibev bic
Cbrijicn.
^v rtcib bdt vbcv4l ben Aïtten/ConiTanttnuö vn Cictnttió fan Öcbw4
(J^S'^^/wtewol 0e bic gan^c TTelt / vnb bag gantj Kómtfd)c Ketd^vnbev ƒrt (N^ petUtt/nod) bliken (ïenit Unger benn jwey iar cinô/Ctctntum baud)C bU ^of n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;@$bwlt;»Slt;v gendgrer bennjtn fd?tiffbavunib von fetnem ^tt» ^^ ^^^’^^^ ^ ^*^^ ^^’^ neu wc ÏJurebAcbtung wiberbU Cbnjlcn nn/foev i»ndk^u^^^'*'*^^n mit feinem ©dowager Confîantino bic^wclff twibcvrufft 8eÂ5SH*'/^^î^^^^’^*“fl^^””*’’^^®‘’”®*^‘*’^lt;^'’*’*^^^‘‘^’^^*’*’^ ÄidniuB «»m btt / wHruö tn Ote eburn/xm Ue}J fie bungeve fîevbê/vnverbovt/wo jm einer nur Abriße linn tl; mißt s.
r fi# «nj^ygt
-ocr page 548-©ae uttbev ^ttef gb^anwö ^Kuetttint/ nbsp;nbsp;nbsp;„
#tgt;3lt;}«ygtii»itvigt;/bK(l3ci5gtrwi«bicSlt;bw«m}a (liefen b«o'*’‘*’/'’*'^^[Slt; qja/ïfiuflgewflrteru baß (Deev 511 einev ©pei fe bcn 5iflt;hen wevffen.^ö warb bamab g^’^X ÙW^ ßliiie bev èifehoff in bent Canb ponto in Elften / vov bev 0t«f^ bevglcichen©. dnivtn73ifct?off $u ©taint am ^ngev/ von wdd?^^ ’’^ tenbie©chwAgeveinanbevab» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^r
X^nb Conflantinns lag ob / vevflief auch von bem Keich feinen 0w ƒ Äet fev Ciciniunt/vevfchtcFt jn in (^Oacebonien in bie ©tatt ‘^^«©Jj**?^ ßi«^ bavnach allbaau^ (Conflancint befelch/ ba cv bc^Keifevthuntevn„^dP «innws erwürat. abgcflauben waß/cvwuvget. iötfev Keifcv Cidnius bat bie CbtifJ^^**. W nem tOof gefchaffet/waßvonbev 5)onauwvnb ©auw büvfig/’’^^‘Lw Kviegfmann/abevgvob vnb ^euwvifch/tunb webev fehveiben noch allen ©chveibevn vnb (Belcbvtcn tobfeinb/ fagt co weven lautev 23ubctt/ |^| nùçe Ceutbem gemeinennuçen. îDcvgleichcn waß evauch feinbt nnb/K.Antcvling/©d)miben/pf0vtnevn/Kcntmetflcvn/‘lt;rb0t^b0flt;^^'^^,.t(ti^ gleichen/ fo )Mtß vmb einen 5»vflen feyn/ a uff fein Ceib vnb nocn’^^^j^^Ji^ vnb cintOevv fv nid?tgevabten mag /bk^ fk ©chnben/(V?cu^ vnb alkbing$evnagten,
Q^on bem ffonrtlw 5« ïïteea fm 4tiiib i'itbi'inci'
inSIßcw»
Hb babicKornev/t?c wen alkv (^enfehenvnnbbev ^^(CbvifflichenCBlaubenwibevfochten/fngavauf^uveutenvevmctftf ÿ(
benfie fve (Bótte wevachtet/ fven3lbevglanbcn vn^lbgottevey q5fut ber ffftdRe» vmbtebvet/vnb vnfevn (Blauben bcfcjligt auf bem ^lut bev (i^bvif^‘:^'A(t-i/ bringt reichen 0lt;w einem ©amen / wuchfen auf einem tvopffkin wol taufenb bevwibev.H^quot; j|J bcn auf ^cfcld) bef Keifevß Confîanttnt bie 3lltav bev (Bóttev nibev g*^|-^j,jl 25ar^cit feget. nbsp;nbsp;fen/bic Äivd)cn vevfpewt/ vn wuvb buveh bie gan^e Welt bie lV«fblt;^^ wibcvwcvttgteitvbcvffanbebatt/vnvnvbevwinbtlichwav/etnblt;l/iö'^7 t^l’^ vnb angenommen» ‘Vnb Cbviffuß bev /pÄ^vOC bevaubt bcn 3bg0fd^UjteU vnb (Bottbeit/ fegt fn ob / fubvtß bevumb gebunben vnb gefangen/bi«^p wuvbentnwenig Keichev iOcufevgctvtcbcn/allbainbcvbobe vnb(Bn\^^^^j[P ten fie fie wiebk^ffen vevfîoffcn.îgt;a bic^enffcl vnb bófen (BcifcvalpQ^^R
yfin./4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vci-tuvcn vutten/nnuen vLpt’i»*’
tOcybcttvnb Dt^lAubtgcnnicht mcbvtcchtn/bnmrtdjtcn ficbicCbW ''^J;/ çoneinigteit jtoifc^ê votnufj bic pfiffen/(Bclcbttcn mb (BctjlUchcn/ vndnö bntd)
fceiiC^iriflen.
2(vriu».
«nó)tvim©ü»bcn/vnbw4vffcttlt;5itftvnbcvbteCbvtfïctt. IVivw^^’^^jW ben iócy ben obg:ckgcrt /vnb betten bic Slb^èttctcy vbetwunben/jub^’^^'^^r^ änpfnff nnff / bilt;^ ^vrins / bergof? ein gto^ (Biffttn bie Cbti(ïenbnf/^^of? einimbumbvon Cbn(lobcinh^£9ï9ï^g'y7 int (Slnnben/hielt Cbt'lfï^’^/L^^/ tcö 0on/wev nicht gleid? nn nvt vnb wcfen (Bott bent *Vrttter/nod? ^^^^ ^l^ wetend?ein lt;5cfch0pfjr/bochvovvnbvbetnUe (Befeb^pff/ïgt;er
3rri|2(»^»ó.
(BeUbtten vnb ^ifchoffen waven mtt /nt/tneynten ein Vattevntó^f *»*’’’
vnb ebe benn ein Öon feyn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*(K
Vnfefcutbb« ff^rv 2^eifevConfîantinnô fovbevt ein gemeine ©nmlnnge nllev CbW^^i/ S^üÄ wriwffit nia« / in bie Actchfïatt in bent £anb 13itbynia / /enfey t be^ (Wt^^ ^Æ»? ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’ î)« warb bic meynung 3vv# vov Äe^evey besannt vnb vevwotfl^«/- .^n^
wavb vcvfchictettnbrt6elenb/Ïgt;ennfo (Bottbaß ewige Jîiiecht bevglcichen fein Xeb / Wovt / Devfïnnbt vnb Öchein C fo wtv ben 0lt;gt;^ auch ewig feyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,4^0/
^ ^6 tarnen viel gelebvte Cent ^ufammen/ bie nUev gefdncftefïe»^^quot;^j^b ^óben vnb tOeyben/mbaö Concili/CÓan bort anch bcvi'elbigennnywiJ^ji^rt/ fern ©pan/ warn auch Ktchtev/baß ße auch vnfev ©chvifft lafen vn vnb fielen ^itbanaftojn/bev öffentlich bent 2lvtto wibevpavtbkif- E nt4cbti3eveblevgelebttevH.0ntev/abcveini0eib/vevb0vtjvcveb/g^J^^^*^f(4jl'
-ocr page 549-^ M9m$î4w#lt;«®lt;^flt;w. CCXLIX
^'^^ tnbipv ©amlung vul vnnûç (Befebwâ^ bevfût bradHZ ’‘'‘ybntttgt;J^‘W«f^nbUtn^4mlt;natijfWlt;b4«/wrtrlt;«lt;tUbanui:bcr ^tfeboff 5 ^ / 6pi,.i J ^”^^lt;bt5cbcn / vnbev weid? en bie fórnewe jlcï^n tOey Ugbett wn^z ^^*^® volrf '^2^^r‘^*’lTin bet State ÎTremttuntta / inber JnfclCypcm wav ^^ptrifcion.
?’^^bitt/h -^^^bjîft/baev crwebletwav yum 73tfd?o|f/ bUebe er bennod? ^‘'^**»5leifrfÏ^^^^ ^^*^*^*^*^ ^*^ ^?^^^ 3*^^”‘^‘’/^^^ mn^t einmal einem (5 a jÏ inber ^^WetJ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f‘^’^^’'^*’3^^ / '’*’^ ^^ ^^® ^^*^ lt;5ajl nid)t eßenwolt / fagt
^®3lt;iVïV0i Ï '^bvi|l.3ntWortet ©piribion: ^ifln benn etn Cbtifl / fo bardun ^‘”^’” Cbvijïen febnben nod? vervnretntgen.
9^ ptcit / r^ ^ i» bifcr ©amlnnggewefcn papbnutiuó / ^tjëboffau^ obern i^// pap^nu«««» ^'^'^ffevL 1 ** u bebaiba nennet / berwenbetbieanbern alle ab/baßebenfebe i’^^^ütb/s ^’’^’'^ben/vttb fnenbieWeibernemmen/fagt:©ie(bltcnbetngróp •’‘/f«fob*^’^®?^^^^*^^^”^^^*’/lt;^”ff^^9^”»^^^^^**^’^ beufd^epfaffenba^-?’’^ft/À ƒ !ïk’!^^^^*^^*^ l*»lÏ^»/^lt;’^werlt; benfeb ber fein Weib alle naebt bey Httdmhi’$r^^^'*lt;*^wllt;^gt;f®«*»^^ benn bey einem-If beweib liegen/ öold?3
HcovKi ^Pf^l*^igt;enKecbtgefebriben.
^‘‘^«ibev/ -a ^‘“ ^iftboff ber^entfeben/ ber (Boten in ©ibenbürgen vnb ir^eop^if«9q5ifc^olf ^‘‘h’bdr^*?‘'^^ aUba gewefen. tlad? jm ift ^nlpbUne / auff xTentfcl? ber ^^ ©otni.
P 3nbS**’^fl^’®’^*^^lt;’gt;/l|ïlt;*«lt;blt;*tt»erf{enwiber3lrr»ttmgeweièm
H’^^/kß '^'^®‘'^‘^^9ïfblt;ïw4? gewefenvnferö Canbe ^r^bifeboff/bervon
^tten?2 , P^ffWmitnamcttiÖomtttWvottben'ïentfebenin^Ren/CBa«« «omifius qjip^eff ^0 fc r ^^”en©.pauln6gefebviben/feynaUbagewefenfönff^ifeboff» ‘”’quot; *‘’'*^’
***”Jihtt ^’^n?^f^mtfb gleiebebenbie$eyt/nid?tvtelvorobernacb/ noeb^wey ’*5Wd) *^”^^**3^** blt;rCbt^l5lt;nblt;iti»3|te» / inber'^eutfeben (5alaterngc^/ ^3/b(Ae’*^^‘'^^®^'’‘’^^^*^ ^” 2tnbyr/ vnb nicht weit barvon/ju nenw 2^ev je^/ ^^•'îtf4)j^^’^^el©cbott vnb viel Xtebtfebeitgemaebt/ Canones Gried)ifd?/Ca; fanoneö. S^’'^eytQi^’^_73enannt/baran^man nicbtôlebtnenmag/bennba^ juberfelbb peu, lt;SL^ ^^ 3*^0^ ^»ben aie f eçt gewefen feyn / bie foleber (Bebott bebürffc '^'Äß« ? Tonll auch barnebe jwen^tg flncb bifeerfle'Verfamlwngbefcblop/ ?^''gt;o» u ^^’^ meifîen bie pfaff beit an/aber man belt ber Beine» 2gt;erglet# ”*'^’^lt;ittfi= u ^^'^^^IR«etlichebing/ba0fe^»nbei»Äe6lt;rey wirtgebeiOcn/alö 5lt; ibah ^^^^^^”^^^/ '^*’^ nitbtbnien/wte benn berpfaffanlfbcm Elitär» ^te^enteefe«. i quot;^btiar^^® *^^^ ^*^ ‘ÜnglAubigen febveiben / fo bat 2lt;eifcr Conffan tinne r‘’‘Unit ^^®llt;*»be*îCfobloß/fd)lecbtvnbgerecht/ntebteBrnmsbebarff/
H?‘M)tt^i’^^^33^”’**lt;*’^/ ^^^ barinmübe gebabt/vnb aller bing anfffeinen ^‘It^r 1 5^ebc/bat ben3lrrtanifcbe angebengt/wie bamab febier bie ganij ?^® ^iulT^^ ^^’eronymnö fagt iff er vnber bifemReifer Con jîantino ein f un# ”^*^3vo(n ^^^^kf^ fhreib t weiter: Steifer Con jiantinnö vnb alle Stommen balt;s '’'^^ hibev ^’^ Sttban/betten gern gefeben baf alle bie Cbtifben im 3lußrgang S^‘^^’^3«te r ^® ^^‘^ Öo***»*« / tmganzen Kómifchen Ketch / eine im (Blauben x ^^^^thvhx ^*^^^^ vnber etnanber gehalten betten.2lber etliche gute fromme ’^*^^^ Htiih P’^’tffer Cbtifîi betrogen bie Keifer vn alle fromme vnfehu Ibige/ priemet ßefnegen ^î^^’itChB^ '^’’^ wbeitallee vmb fonjt war/ bie frommen lient/ alle (Öenfeben/ fr®»»«»«Ärtfet» P^'l^br ?^”'’’^^^/^’^ glaubten nicht baf wiber Cbviflnm alfo bie priejler %ttci|K^*S^*''gt;»b lehren foltern ©olche/ ab weiter Pieronymue bezeuget/ TMen/^* J^*y^wlftbt« ^riffotele nach / brauchten feine Kunfi wiberben
^^flt;bte»bte retnigbeit vnb einfalt vnfere (Blanbenö mit ber Peib# liff/gefchwe^ vnb tanberey.
®fe Keifer gonftanttn«^ refill (ft ge wc Rn.
«ASlia/ ' X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i|ï Sitigbef Cobd gewefen/tn Kriegenglóeffea
.^ÄK v ^^**^^ ^^‘^ ©cl)ti|ft vnbKün|ïlcr/ batbcr Kómifd?en Keifer ’’’^®Cat ^^Ïf^’^^^^*^/’»« burch^rtcitum Cyrillum auf (Briechifeber ©prach
«m bringen laffen / hlt;*t auch neu we (Befeç geben fo ju guten ©itten bienen/
-ocr page 550-^rtô(tnbcv^ttcS^0^rtttW‘6^(«etttt'nt/ ^^^,.„
btenen/vnb ju welven bcm vbel/b^c ben großen wuH ber «Uen «ett3tu(î$ug lrtßcttbvtngcn/t|lfrtf{5ud)nggewc(cniÖtc2lt;lcibimgvnP3^^j^([gt;
Xemtfebe» 2^et fere b^tcermteber ÀdfcrUcbcn2^ronvn Àtbclgc^ct^9
‘5Jon km fed^^ten ^ï(eg ber Xemfekn mibev amp;'‘'quot;'
snJanbldf,
^en ?^eu tfd?cn an ben Kbetn f^oßenb/ bureb welcher bölff ’^^Mli’'” IVtanbae Keieb kommen ijî/bater jule^t frieb gehabt / jnen 'r^bi^ ^^^0olr geben. Îgt;ie (Boten vnb bic ‘(Teutfeben an ber 2gt;onauw
2gt;onauw inbas Komifcb Keicb / verbetten bic XZanb vnber ber ©aut» ^j^f« tobSeSoSu^ S^’^ß ^^^^ bralt;bteit6 barvon beim. Keifer Conffantinue bauwet ein‘^j/cr* vber bie 2gt;onauw/jobe mit JOeeresbraß^t in quot;Îeutfcblanb / feblug bie febreefetße/vnb mache feinen ©onCrifpumjum Üanbsbauptmannvt^'fii^ ter beß Komifeben Kei^s/gab jm bie Xlanb vmb bie lÖonauw eyn. 2?^*^
ber (Boten vnb ‘Ceutfehen (Bebirich/fo ein ©onKonig tOulbereichö pR Conjlantinus in Kunbmuß / fließ ein frieb mit ben ©otben an / iß angenemgewefenben ^^eutfd?cn/bat ße ß^tige in ben Kriegen btawf/ ^ fie IVanblcrgcnennt/inbas Canbjwifd?cnbcr5bra vnnb ©auwgefe^^'j^dj ein tbetlKurgunbier jte (Befcllcn an ben Kbein vn î)onauw außgetbei* * ^ X^olct bat vor vmb bie IVctd^fcl gc wobnt betten einKonig hieß TX^eifmJ^^(0 ren ein wenig vor Keifer (Tonßantini jey ten von ber IVci^fel vn nbsp;nbsp;nbsp;T^H^** i^Oeer einganç jar aneinanb gejogen gegen ber Konawwcrtö/bcttenimLjjlrf vmb bas IVaßer dOerß in *X)ngern/tn bic'^beißa rinenb / niber getbaP'^jipii von Äßen an bie (Botlânber/von©ubenattbieî)onauw/ vonlVeß^^ ^^(, (boardmanen/ Ouatlanber/ vnb bie ©ch waben/ von Xlorb an bic neti” ^yn aÖicKurgunbier betten ein tbeil beßalten©d?wabcnlanbö an ber ^^^’^l'ïfjtif” genommen/ Kerglcid^en waren bie branden vber Xbein bommen/ von m alle Zianb biß in tOifpanien burch jogen/vnb auch i» tOifpanien gefallen»
Qîonbenï^fuôjfn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,
(gt;^nbK«ifcrCon(ï«ntinu6/!gt;lt;»cr}ttr»w«B4m/blt;tt«:bf«St4ttlt;r’’'5(( ^^ttopd Cwtc ©. JÔteronymuô bezeuget? mit nad^tbeil vnb berrtHy,’' j.j(p ©tAct erbau wt/btc^ ueuw Kow/ aber ber gemet» (^Oanu ^^'^’’^^îctH” fie Conflantinopel / bat vor ^t^antia gebeißen / bette vor aud? ein ^Jffcr C^anb73ttby nien/ienfey t beßdOeere tu 2Vßengcbau wen/vu naeb feinet ^^ lOelenopoliö genennt/bte^vor 2gt;repana//eQunb ju ber ©iebeb ^
®te er fern Seu mb ® eit vmkrmßrii §of
0(^ On fm tfl eitt gemetu ©pridjwortgewefen/oeben far ber lgt;$l^^/^?!Ä ^^etn dOorber/^cben ein TPai^/ ba^ er aie vil verfebendt. ©einen ob^ quot;j^j/ ^^f^tenÖonCrifpum/ fo er bey einer 23eyfcblAffcrin/(ioineruina Ö^g^j erworben bett / rebt bie ©tießTmurter Sau^ia vmb vncbrliebe jCieban/^^£,^ ' folebee ber jung 2keifer Crifpuówibert/ fubre bie Keiferin Manila fein
5aufla Ofrtla^t Cri (puni fùlfc^hc^.
ÇrifpuB vergctn» micôijft.
mutter ju / blagete jrem ©emabi bem Keifer Conjïantino / wie ße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„(fri^
jiiebtigen bett wóHen. Conflantinuö glaubt ber Keiferin/ ließ feinem fpoin tStflcrreicb in ber ©tattpola mit (Biffe vergeben, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„p^j
s6ifee jungen Keifers Cebrmei jîer/wic ieb oben aueb gefagt ^^^ÓJ^^Ärt^
ctantiuô/ber a lier berebtefl imCatcin/ber felbigen jey t vn noeb vnber oen fïen / aber er war fo arm baß er ju jey ten bie notturffe beß Z^eibs niebt be*-gefebweig baß er gepraßetvnb wol gelebt foltbaben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj^|7
X^ö tje aueb ber junge Keifer £icinius/ein ©on beß alten nß vnb Conjlantic/bcr Öd?wcj^er (Tonflantini/bwreb Hfl v^^^^^^^^caiti
-ocr page 551-. ^0tt^ca5^0mtf(OertSc«fcvtt. CCD
^^reH*s^*'^’^^ '^ Îgt;lt;tvmtt fv Son nUetn b45 Kcid? bebAtnen C fo obdcirnttntc Æifiniusbcr nwg ''^^^’lïnuAf’^ ”*^^ ^'*^^” *nod?Kngt;vbÂvm(id? vmbbvrtd;t worben/Î)od?$u 2t^*^''^'’quot;’^ ^^'^‘ïit^b ^^*^^^’^’r^rin ^rtufîrt/vbjvent (BcmrtblSketfcvConJînnnno in cm (fenftantinus brillet ^utftft.7c ^^^^''”’^ff^’^ / '’’’^ rtUbn ev|îtct worben. Î)c^ 2vcîferô Confïnnttnt P*»«s«« 2»«^ vin. ’Mli^^^'**«*«'!*»'»«^®®«’«»^.’^*«»«»»’»^
“ttebirtnff i’^ty^yStKtnvnfcbulb/ vnb ber©titfmntrervntreuw nn/fo be« gepvarft.
8‘^«nt k * SA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« o ffe ben heffer vbberrebt / bn|? er nud) ben 2lbgóttcrn
^ttb ber Kómtfd?c^urgcrtnctfrer 2lbln Cwic ^ifeboff ©tbomu3 ^''^licbcn'^ ”^ ^^^^^’^ 5'*’‘’5^^*®*’^ Crttetntfcbc©cbrtflNcnnbn6‘Ïborbcr2lt;erz ^^tifft^*^^^^^^ *'^^*’ ^'^” 2vctfer Coidlnnrinum/ war bas bte mcynung ber Maltett -R *'^ ^’^’’^^ fragen nad? ber góIbcn gnabenreieben guten neuwenlVclc quot;^«Itde* ‘Y’^’’^3e9 ©atumt/ barbey aUc bingred)t 5u pnn gangcift bte gólbcn ^^- ^ bavon bte poëten fo vil von fntgen vn fagen/ ïöif t)t and) etn góU ettretcbcjeyt/aberbtcgulben'XVeltberKegternng rïeronteganQglctcb» urniaureafecula quis requirat,
unehæeGemmeafedNeroniana.
WiÄ?**5^*” ^*'“*^® 3^'' bópfd) / td? ^4tt6 ntebt fo gut mns 'ö^eutfeb maeben/ X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uneb baran.
f^tcibn r ■^^^^gt;®‘^” ^'^^’^ bat cr2ici fer ConfïanttnuóCwte obgenanter ©ibontue ^ewabeltm ^ab (obitsig/ btefeinenÖonCrifpum mie
'*l*t«l««n«nH(l/w»W»r«4gt;e.
^teftc^bn König von ’Paften auff6cnnienwol(ttngt; berbap5’\ómiff^e3^cü^
s ^on{lanttnu6nttnaltwar/fifbwibcrben2lt;ónigvonpcrftenró'/ Æ)lt;r paft dît 5mg ^’^r^^^’S^tt abgefagt bette/warb er tränet/ lief (id) an feinem leiten ugtnet tauften.
^^'^*^ ^**”^'^’’' '’”^ warb getanfft ienfey t bef UOcevi) in 2lften / von If iïgt; ^»«bh *^^ ^^^ ntcomebia/ in einer 0d?waig bcrfclbigenÖtate / 2llfo febreb ^^^' bey lige Ö-tOieronymus vnb ^mbrornï9/vnb anber rnebr
Co 1^”’^*'tr^ige vnb er fabme ©d)vcibcrvnb Cbrifïlicbc Cebrer.
^‘'quot;baCk ï^^^’tiue beet fin furgcnontcn/crwolt^imgclobrenXIanbim^or// ffonpantinua wo« ^*'‘’*«b y *^’f^^’®^*^^lt;’utf empfangenbat/tauffenbabenlaßen/ aber ber (fob aeporbtn, ^^•ebß/ ^’^^ ^‘'^^ *^ Canb TSitbynia/ in bem jwey vnb brctfpgflen far fcitt5 ^v«y o «^*’j?« 5 wen (ÏOonat/ fcincó altcró im feebf vnb (cd)nigflcn far / verlief ^WZ’^^ '*^ ^'^ ^‘^^ 5uu|ïa erworben bette / Conjlantinmn/ Confïantem/ vnb ^''Htit ?^'^/p/'^^tr'Ïóditcr/iOelenam-Âtiitroptain/Confîantiatn vnConfiât» ï'^tcibt*^S^unf frauw bef jungen ‘Ketferö (Ballt- Dnb wie ©. iOieronymuó WeneïS- '^^“*^^ Teiu ©d)wcftcr Conlïantiam/bcf alten Kciferó Ctcimj ver Mift ƒ!gt;??lt; »evfübrlt;tworblt;tt/brtt2lrrt«m wiber JU gnabenauffgettomett/ f idt I Vn ƒ ^^ fey ten gefallcn.2lrriue bett fieb in bic obgenannte Weiferin gc^z ’M(btfelt;^u®'’’«lt;^t»gt;»ïKunbtfebaffttommc»burlt;b jren Caplan /barauf berz SWitx^*^^^*^ S*^”^ 2lt;rieg / Haber/vunb owitracbt/bcrCbrilïenbeitittt ^’'^Wian *^‘^‘^’^”^^^^/*^^^*^3lt;'»i^««quot;n?clt/bif ^n ‘Ïbeobofij^eyten. Ï)af '^^^«tdh ^^9tlcgen feyn/ baben bic anbem Cbrifïcn bureb Ad?t / wie ieb ber^z '’^^^icrcf«*?^ï^^^^^**‘^^”^^^^‘^‘^’’^^‘^^*^ fcbulbig. Ïgt;af manvonÖiluejïro *^lt;ititbÏ/P 1 ^^’^'^ ^'’ttjïancino fagt / wie er bic 2^ircbcn begabt bube / ijl alles ^tgtoflin ^^'^^^Ï^P^^^^^*^r*^^^^*^^*^''^^*^^^!î ^'^^tl. (lOidjwunbertbaf foU f‘feemetô^’^^*'^^PH feyn / bie fold)et tanberey glauben geben / vnb vnver? ^^avÄ- ** ^’^^^® burffen fagen / nemlicb foce and? ber bey li g ffc Datter ’’‘’^Korf f ”® ^^*^ anber / foleber alter lt;Bcfd)id)t erfahren/aie alter quot;Wetber ^W def^ - ^^^'^ '^ 5ubulen/ vnb 3lbcntbeuwcr/vcrfpott. -if6 bat barwiber
WÄT ^^^’^ ^‘'“*^^*^^^”^ 'PaUa / bergleicbcn Mtcolaus Cu fa / Carbinal '^Meboffjiu^^njjen/vnbvilanbcrmcbrgclcbrteCbrillen/Öo bate 2^eifcr Cubwig fo 5u (V^nneben liegt / auf Äeifcrz
Ueber macht/ obö fd) on warwer/wi^z berrófft.
Î)ic
-ocr page 552-Sue alitier ^Bitcßgo^KrttWö ^luenciiu'/ 5Dte»?iiiiif.
MAXENTIVS P. F, AVG, ^^Oa^lt;ntt«ög«ctcj/glücffcltg/vonlt;5ottlt;vwcblfcv2^dfcr.
D. N. VAL. LICIN. LICINIANVS NOß. C. lOVI CONSER* '
TORI, z
Dnfer t0cvt*X?rtIcdiJó£tdnt«6Xltdtttrtn«6bcvlfbcl/bcmlt;S'0fÖ^Ï’’^^'' X^rbrtUcvbc^KómifdjcnKdc^ó, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
FL. IVL. CRISPVS.NOB. CAES. ALEMANIA DEVINT
5l4«t«03«lHi0CrtjF«0blt;rclgt;cl^lt;iflt;r/bcvvbctw«nblt;tt ‘2^c«tfd?U^^ ^ à» ©irmiutn.
DN. MAXENTIVS P. F. AVG. DN. N. AVG. ET CAES.
fOerr GOa^'cntiuô gûtîg/glûcf feUg / vott (Bott er we bl ter/ lt;1» ebUt V^P Komijebcr^Kctfcr.
VOTVM VLT. X. VRBS QyiNQVENNIS IGITVR INCHOA-TIS DECENNIA CAESARVM PRECAMVR NOBILISSIMO.
Ï)4j8fóitfft/rtr b^ben wtr mitfreubenangeb^tben / (Bott In^ v»® WifI^' bcttbrt9 jebenb viib nod? vil me brand? erleben.
IMPERATOR CAES. FL. VALERIVS P. F. ^AVG. P. M- ^^ POT. IMP. V. CONSVL P. P. PROCONSVL.
K0mtfd?enDolcf 0 ^clbtbanptmann/ Keifer 5Ilt;tt»»ö ‘Ünlerteß ^^ÄJ ttnuô/gûdgvnbglôrffeltg/von lt;Bottcrweblt/ôber(ïcr^tjêi?offvn^lt;îPr/^j. walcbaber bcrK.0mtfd?en(Bemetn/^elbtbanptmantt/f«ttlt;fmal^nt(Jlt;f*” |llt;r/'X)rttterbe^'Vatterlanb6/'X)erwalterbe^^nrgermcîjlerrtwptô.
CONSTANTINVS P. F. AVG. SOLI INVICTO COMITIT.R
Confïennnnô gwdg/glûdfcltgvon (Bote erweblec/ber 0onnen rnvt^“' 'ttgt;inbtlîd?er (Befebvten/ber $ey t glürf vnb wolfnbrt.
CONSTANTINVS AVG. VIRTVS AVG. CONST.
Confîanttnnô von GotterweblterAetfer/btebe|îenbige'Ctt3lt;tt^^^^*’^* weblten.
. CONSTANTINVS AVG. PROVIDENTIA AVG.
' (Üon|îanttnn6 vb (BotterweblrerS^eifer/ bie fûrfiebdgbeîtbe^^tW’^^^f^ von (Bote.
CONSTANTINVS AVG. N. C. DEA TERRA.
Confiantrnno von (Bott erwebUt / Erhalter be^ 2lbel6 / bte (ß^ttl« ^^^ ^tbcrctd?6.
TtU IMP. CONSTANTINVS AVG. SOLI INVICTO COMITÉ T. F.
•, 2lt;etfer (ton|ïanttnn6 von (Botterweblc/betvnvberwinbtltcbénóo«»^” feinem (Befellen.
*;^quot;'CONSTANTINVS IVN. NOB. C. CAESARVM NOSTRORVM
VOTA X. PL. S. C.
ƒ (Tonfïantinnôber/ung/etn^rbalterbc^2lbel0/vttpr2lt;eifer/gelebfîfW^^^ benben jar ber Kegierung/mit verwillignng be^ ganzen Kabtô.
-. CONSTANTINVS EXERCITVS CONS. GLORIA EXERCITVS
Conflantinnô/brts tOeer Conflantint/bie btrtltgbeit be^ ioeere/wttbwiv/ b3«ttSbej5X.abtô.
CONSTANTINVS P. F. AVG. SARMATIA DEVICTA.
(Tonfîiî»?
-ocr page 553-ftott^enS^öttit^ttßcpfertt. CCLI Jlt;’ttfÏ4nttttUô ©offöfórd)ttg / glûrffdtg / von (Sott «rwebU» ©armatta vber/ *unbcft.
CONSTANTINVS P. F. AVG. GLORIA EXERCITVS SOLI.
**”^lt;inttitu6 S’itta / gliJct feltg / von (Sott erwebU/ bcv tOervUgbett bc^ t^ccra
CONSTANTINVS S. P. F. AVG. GLORIA EXERCITVS T. R.
•A:, ^ottjUntïniï6rtl(5lt;tt©otCófórct»ng/9lócfflt;U3bcrlO«:i:Ugt«tbc^lOccró ‘^®^'gt;’illtgimgbc|5 gnnçcn Komifcbcn Kabfö.
Scnftantinu^ kr ^ung mit fampt feinen Grübern / Per
vtevöiiö vifiO:lt;jft fX^nnf-b^ebfer/wk fie bau ïXennfd/e
Kcid) tbcHeten,
z^^nfïrtnô / Co«|Î4nf tue/ Con|Ï4n tinne/ Utbltcbc (Bebrâber / vnb ft *X)ct«v J^^elmrtttuô/Joannibalhnntbcfî^^cyfcre Conjînntini bc^ (ßtoflen ^m« fer ©on/bnben nad? laut vnnô vennuge ber gefdjâffe be fi alten ^cy/z Kitf • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^® X.ômîfd7c Ketcb geebetUt bi^ an bas ©cbwar^cmccr/
wô^^^ ^’'^^ vnnb bammb geb^t/ Confïaud bat bie Ûnnb vnber ben» tien/^^^^^’^^^^^^*^*'*’^*^ ^^^ ^rQbcrQogtbumb/IVinbtb'b (lOnrcf/ÏÖabna?
5y^‘^‘^^^/^vfett/‘Vngem/ bcmbulb ber Î)onrtw©erney/^nlgnrcy/
Mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*‘^ûrefey /©rieeben/ lt;tudgt;3pbrtcam/vnbaitWelfdilanb
Wff ^^ - ^**''’ ^quot;^^^ ^*’*^^‘^^^ cy ngcuoinen. Con{lancb qt gefallen bie ©eatt ^î»nù^^*^**^'^^^^ ’^^^^ ^^^” ganzen 3lutfgang ber Ôonnen/ baegantj^lften/fcv/ buf^ ^^’■'•^ï^^bnattît/Simientcu vnb b e an|toj]cnbe Canb i(t aber $u banb MiSSîSi^^ ■»«««. M» ben Ânc*«.gt; «dortKttwovbci..-»nOftin J„|,.„„„, ^.^ ''^^fvbc ^^’^””^*'’^ ^^♦^^»«^^^^^’^^^^‘’ttttue/berfitbvtangroficttlxncgmit tem ^dniß Pee ^ttbbi ep^^***^'*^” perfta/1 apor gênant/fo ein wi Iber jlrenger GOan wae/ pei (ier, ^‘^^^^^bätfebvbnrebäebt/ lief jr viel erwürgen i^nb verfolgen- Com Wd)e^?***^^ ^’^‘^ feinen tbeil am lof wae bernbalb bef Wclfcben (ßebirge/ ^lt;botri ^?w*’^^”^^^^‘^ '’^^ ‘’^'^f* ©‘^«^befebloffen wirt/ bas ifb ifngellanb/
^^(^’berlanb/Xbey nfîram/Cotbring/ prouinQ/ 2)elpbinat/^«r// /oPandreteb/bnôganç lotfpanta.
2Bie Pie ©rfiPer mein^ morPen.
^V nennet) bem blt;p A?«t»fd)lt;n beste vnlt;ri2t(U(tgt; i |ïvnb jwectt tieren bt eb I^^nem Regiment feiten gut tbun vnb eine blctben / erwuebf ein vneinigBeit ''’^Itf^^^’^i^^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘’^” IVelfeblanb vnb 2( pbrica wegen/Con jlantinua
feM)i Si” ’‘^ï^”* ^^®‘^ ‘“^*^ bemigen la {fen begert ein neu wc tbcilung / ^a jm ^ranctp oefffen csc-., Ïeijtf/u^S^beyenwolt/berütfteranf‘lt;reuf|èblanbbilt;^tand’lt;n/vttbartblt;rlt; Mlt;i»«»»lt;tilt;mt»ï ^Main' ^^*^ »^^^br z^obeoben vmb ^afel vber Kbeynin feinca ^rubera 'öruf«-^^iWb?«- ’^/**lt;*nbt/btennt/burd)5og/naineyitbteX.etd)(lAttfeincml5:u-}’ ^‘^«(bin^®/'^”*^^^’^ ^ow^’w/ob vn vnber blt;in.C«b/4ncb vnber bemjn/ïx»
^“ft voiib ^^^‘**’y^^lt;’^ wolt/warb er nit weit von 3lgla ber groflen Keid» ‘'‘'^cr^)0h ^^ ^^^lt;^fê feinea Krubers Confbantta Cber bieweil vnber ber 04 w ”€€ ) ^u j^^ A^ wiber bie0ottlänber vn ire^buubgcnolfe bie (Buten lag vn wob .^«hd^ K*^*^*?^**^ ^‘’^^ empfangen. 1?nb ba er mit jné vngewamter fach ^bieièM,öi®nlt;^lt;tb/vttbebannevnbvollWeina/breynbiebe/warbervo»/rt- . . S*(fo/SS?'!l‘*lt;*'*9^*~'9'V*/‘*»»'M»iFtogt;«W«fll#«^9*»«^^ P*pl(b8fdH^®^^*^®J”'^*^*^*^**’/^^^ lebena im fóntfvnb$wen6igfïen jar, Pus^neasepW. ’‘’ö^anb j^ f *^^’^*^^|Ï4na vernam/ nam er feinea‘Krubers tbeilaud? eyn/ ’'’”K»ninen%*’^^^ ^S”* ^beyn vnb t^ifpanien webtet ftcbllt;»tt3/wolten jn nit octt vil mübevnbarbeitbif eraaueb erobert.
^^^ ^^^ ®”^ l’^^ ^’^lt;^9 ®’lt;^ Sotifttmtfm.
fW^^ecinttx ^“^^evatfovnb jr2^cyfee»rtein6b«vd)etnrtttbcvwrtveit/TOW
ver briegten/mad/t ftdgt; ber grande Aónig ÏJietbntar/ein 0on
^^nig
-ocr page 554-Bue dubev 3ttfß gö^anme $!(«en(««/ ^,^;; , snottig K.dd?maró/4w|f/ pbe mit Weib vnb 2^tnb vber ben
2m??££ ^” ^^^quot;^ rntfcbcKctc^raubti^nb bre^/tbet (td? 4llb4ntbcr/vennctntcwt9j^^.p,i5rj'j
fcirtcttjvancfcttjubktbcn/ ^cyfer Confiane tbet vtÏ0d)l4cbf rfcn lagcft bcy bc tbetl k oben/k mben/ wäret bet Ärteg 5wcy 3‘’p^^ j. ^tf^
5^a«£*TcWw lt;trtbcr. 5« llt;Qt nbsp;nbsp;nbsp;bet yrândifd? Äonig ïötetbmarmit fampt R^*^*^ ^la^fn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t?4fclim Ariegvmb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtiV^^t ï)ie anbent ^ranrfen fo nun /ren S^óntg verlorn betten/ w***”^- / ^ ’’J en mit ben Kómern/ warb bte fneb get bet bigt/ wnó vmb (Belt 511 nbsp;nbsp;J*^^ {xH’ menbtejmnefen/^ogen wtber beim vber X.beyntnd5t4ncfenUtngt;/ ^^ti»
5MittPemitiHlt;tt3lt;u Komtfeben Keteb/ mnebten einen ^tiebvnb^ünbtnn^mitbem ^^‘^'^^flM liefen ^lt;im. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liante/ Vnb warb nlfo bas jCanb jwifeben ben» K-beyn vnb iOifp^''’^
‘Ïentfebenerrettvnb wtber crlebigt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.û æieXeofer gonftan^ aud) fcMnt'dicß vmWanî/^^^t^ S^Ïa^ncntluö Oer £attb6§a«ptmanrt biifcr £anO 5«m Ä0^ feran/fwarif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,^
^b ba 2^eyfer Co/lnns bte Canb feines Grubers alle el^lt;gt;bert/^9_uf(( Conpattseirt^^a^fr. 5^5^genob/ wartagxmbnad?t5uboln lietfmttvnbbtengbem *^. ^„(ilt; nad) /bie weilt bet UOagnentinöber Canbób^tnptmannobenvnP ^ Wïa wdtfilis wfrfft bent Ced) eind / febendet ben 2^ned)ten vnnb Hauptleuten Viel ®^?fL«tl«'^ pt^ rtoffium Äevi« fteb alfegt; 511 / warb von/nen bureb rabt vnb tbat jweyer Weibel '’”^Jv^k^(f‘’'’ ’“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cre/lius vn (DarceUtnus genant/^um Äey fer autfgeworffen; îD^î ^Setilt;»‘^ liane folebeberiebt warb / /lobeer gegen Hifpanien/ee worben/tw^^^^’^^j^tr? von dOagnentiogefanbt/biefolten jm nacbbengen / vnb /n Cenfidtta eiwovbct. gti/fen vnb erei Iten /n niebt weit von Hifpunia vnnb erfeblngen/n / ^^ ’7^04^ (Henfeb bey bemtob bef Skeyfere benn ein ^eutfeber ^tAndifeber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^deW
Éamu»@aif0. nbsp;nbsp;ntit namen ber (Dayf. Vnb bac2^eyfcr Conjlane regiert breiçcb^^l^^^
pbenvnbjwengig/ar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Z 0501» emer großen SiuffrÇur im Oîômife^en SXfieÇ/ü’'^“
etliche tunoljdupik’ui auffivurffcn/wercn aud; gern ^^^^
rengewefen^tc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^rtl
Vbifer^eirvnberflunbe ftebauebbef 2^eyfcrtbumbe'nambie0f*’ 7ÏeFötf««i;8. l^'cynMepotianue ein 6on grauwen Entropie/ fo bef S^^Vp*'’?^^ vn Conjlantu feb we jler war/ aber er warb am aebt vnb jwençtgR^’; ^j^t? nee Keiebe von benen/ fo (Hagnentto bem neuwen^^eyfer nnbiett^^^/gf^fi
bracht / benn (Dagnenttue bett nun gançWelfcblanb mit Kom eyngenommen. 5wifeben biefen mären warff aneb bae C**«^ ’^„jje^Z soturfd. nbsp;nbsp;nbsp;3n vn bae Kómifebe Kriege vo Idin einer Keicb/latt/bief
Ueufturg. von ber Ï)onaw vnnb Ketlt;b|latt Ï'curburg jwo meil gelegen C ^r ÿûnrthrc^eti. ^ûn/ftirdKitgewcfen^incnncuwenKcyfcr/irenCanbebauptt^^*’”’^ nto genannt/ nuff/btefer namaUeCanb vnberbem Jneyn. SBk Kepfev ffonftanttu^ ivikr tie jween ^auptlfU^ J*’^^
bnb fcln 2?etter ©allue bkwdl bic 3übcn fd^lug* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
z^X 3 nnn Kcyfer Conflanttue bórtbaf fein Kruber (Ton/î*’”^ men war/jwen falfcbe Key fer fieb bef Komifeben Keiebe iw ^*’‘; berwunben/ vnb mit gewalt eyngenomen betten/ |lief er frib Cenpottsma^f frib lt;*?lt;t ein an|lanbt bef Kriege mit bem König von per f a/macbetauaMJji^^/ mit bcm Ä^nigvo» bef Kóm. Keiebe vnb nacb /m jum angebnbenKeyfer feinen *^^^^f bief/nCÓ/lanttnm/lief/nin^Hten/ereiltin^urovammitHeereeri^n ' ^ Sifum Jum ïöar# ’ü?^*^ erwürgten bie ^óben bey nócbtlid^cr weilbie Kómifeben ili* terbcnoïcK^s. nbsp;nbsp;auffimHamifeb/wiberfetzten fteb öffentlich ben Kómern / feiert lt;’\^
2?amp;«V?SJiÏ^ mijebê Keich.iÓerjung Keyfer (Ballus/fo ju ilntiochia HofbieIt/5®L ^„/(t) Kómif(bcnKriegevolct/foin3l|tcnlag/wtberbie Juben/fd/ti’S^’*^^ ^,jr^{
-ocr page 555-quot;*»1«« ^on^^mtfefettSepfertt. CCLII ?A'''^5iDio^^? '’^^^ (Dan/funges vnö rtlCfiS/Ctlidjc ©täte/IKmh(bgt;Öioc±Iärea, Dioeafirti. ’’^‘^Î^tc^ûxj/ *^'\ttïgt; Anbe« vil ^übtfcbc^lcctcn/ wurbett vonbenCSnecamp;cn/ fo Tjiberiat.
'l^nbbn*R ^^'^'^’^^^/^lF^*^’^^^*^^/^5*^‘^^*tÏ^”/'’’^^'’^‘^^^‘^*^”^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óiojpoiu.
p'^tomfij^'^’^yrcvConffannuö vbcrUdcctittlf nvopamgen CÓIÏAntinopel pcin2^,.|^®/wolt weiter berAuff an bie Öaw tudw/ flAl ftebDetrAmo von k '^lblt;ïfttd».^^’^^*^®/tt5«m^eyferAw(fgeworffettbctt/WArffben2keyfcrlt r^^m/tonF^’^’’ fm/BAm2lt;eyferCott|lAntioetttgegen/ peljmuf»^/ JSÏÏ® ^‘^^ j ^pttuann/f‘^^^lt;^^1’6/ Äeyfèr ConflAnttue b«^ ‘X^etramoné benfianbó'z
5*^*^ ^w Alter mAn vnb guter trieger WAV/AufFftebett/vwbffena ft^*ftaló vfeS?^*’^/rlt;«® ^” 5« ^ ^quot; ^«« tifcb/mufl mit jm eflen / fd?i cf t in ^SSÄ^*^ ”^iftbieXtf^'£?^‘^*^^‘’® ^**^^itbymA/mbieJOAuptfÏAttprufïrtbA/mu^^ prußaamp;a.
S'•8*«#»Äî^^^*•••«***îVu’^’^‘^’‘^^^
‘’«d) rot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ guten muf. 3lber (lOAgnenttuó cm ©on (V^Agut / fo auch em^wattet ce^
J^^^cyfct/r Ï^f^^ betteuuffgeworffen/ber mAebf fein^rubet ibecentium TvneÇb.
p*^bouffa - ^^^ berobenAm Kbcyn/cf ru(^ bmAb a» ber ïöouAw / fAm ebe
^^Hebe éig^*^*^’®/^A»nbie CAnb vnber bem^n bi^ au bie ©uw eyn / neut Alb **’'^*^b«rternAebfeinem ^ruber/ridjt (ïd) inber obgeuAnuten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^®lt;lt;ïtttio Êk^*^^ ^^^ ^*^^ gelegen/ju / rö|ïtet fteb mit Aller udtturfft 2lt;ey fer SÄÄÄ ”'‘'’er|t4ubt/vttbmit/meittvermcflcn^elbfcblAgen/jutb»n» fc«5em3ii,
^^w^I^Ça» m befer StuffrÇur bv Kenfer tue 9v0mv
‘A Aciff) vber bett 5^b^vtt fielen / ©ttHlctt/ je^t grattefreteb/bett Äeyfem Abbrungen vnb verberbten.
W ÄevG? ^^ff^bur in bem Komtfeben Keieb/vnter ben Kornern vnb fren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.„ffrAtHrA
’’’'bjvemai^ i ^^^^Z**^ bA6K$mifcbcKcicb/miejrem2^onig/bte^bernob// oriobomav«« bec ÿ**ll^Afieb ' ‘'“^ nAcb/tvolten tm Kómifeben Kcicb ©ut gewinnen / wok/ ^wncfenXömd, ^‘'ubetevS *J‘f Keuterey/Ale bie “îeutfeben bteffen/obef aIó bie Kómer nenen/ ®ff^’«lifhZ?'^^*Ï’^’^'’nbtteb:en/tbetenmitobgenAntttem^eyferÏ)eccntioein^^snf«t««8 fo» ^^tettö / kfeIbfcblAgen/lAgen ob/erfeblugen fm fein 'ÇolcF/ nAcbmAld ^'‘“«‘'«’«‘f*^’quot;« • f'’PtmflrtttSJ’^Är^’^ '^ crwürgtenó ^Óolcf / verwójtetenaUc Kómifebe CAnb6^/
amp; ’’»«ftflti^rquot;*/ ^ $wtfcbctt bem Kbcyn vnb ÓifpAnien lAgen/tbetengrop ^'‘^^^«6 p^uen ^^^^^ /gewunnenvil ©ute/wurben Alfo reieb mitber Korner 25ïÜ5Sb *
®fe Sonftrtn««^ vnb ^aanent («^ fteß mit efnmv hrfc^fugen.
^^^ ’^“’^ Keyfer ConfÏAntiuö ^u ber obgeuAnnten KeiebfÏACt
^^ebe aÏu r*'^ ‘'^ ^^’^ IVAlfer bie Î)râ Bommen/ AUbA wAcb ein jammerligt; ’^^’^^‘o /mS^ 4^*'*«flt;*^^lt;n5Wlt;»^lt;yflt;w/2^lt;y|lt;*^ ConfÏAUtio vnb (V^ng# M WUbût ^^^ Kómer/Drtttervnnb @on/ trüber/5fc«tib/ nAebbAuw^ C^’Hct yhns k'^?^'^^3^‘'/ f’^^blï eirtAnber erwórgen/ÏJie mnebt vnBrAfft ber p ^HBethh ß v ^^n'^’tx^A Keiebö ifl in biefer ©ebUebt barniber gAngen/ Ptftjtqtûnf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vmbBommen/feynbrey vnb
^‘iUeAmnH *^*'^^S^tlAttbteBrieger/etttlAuterBertt/erfcblAgenworbett/bi^^ ^’^ Waren 3cbov*^ '’«b iOnuptleuteber C^nber vnb Äncebt im frieb vnb Brie^
WAmL. v « ®^lAcbt bAben bie Kómifeben Keyfcr Augebebt / Aucb bic ^eutW? »»erbet» igt;5 Ï^ «bei h^?nJ^’T’^^*’^^‘i ”‘‘^^‘^ geborn/ju benÜAnbóbAuptmnnfd) Afften SÏÏSi^*^“* ’'’^''«b bie Sl^*^®^*^ 5clbbAuptleut Anjunemmert/ niebt on grop verberg ’’’^Vnb2lS2^*^^^^*^**^^ '^^^ ver|ïenbigen fcbrelbenbcp Kómifeben rÏAlt;gt;
‘lt;bó. lt;gt;ocb in.ber je^tgemelbten ÖCblAcbt Ing ob ber reebe Âeyà
Dv # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fer
-ocr page 556-Sao rthber ^«lt;0 genannte ^tilt;n(óttgt; ^^ (FotifTmuiusfi^« HH flt;v Cottfl^ttttuó/ttrtm wtbcv cyn alle Canb fo von m gcfnlkn waren/’'’^^^ .rtgt;-OT^nZÄ ïJlt;»^Ïgt;lt;«gt;gt;Hf4»ïgt;m»o^ftlt;/mUr«mFtWlt;l^
öu ßue^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^Ongnenttuö gab bu floche / pope In ©allien / von bannen er burns quot;’^ . L(/
bt^ gen fieonbie Xetebflatt/ket in 5i^nncf«tcb / allba wolt er fieb ?lber baö Dolet Confiant# elle ƒm nacb/lte^ ƒ m fo viel well ntt/ bracht 1JÎ;/Lu ba^ er vertagt vnb vetjwetffelttiÖa er fabe/ba^ fein (goutter auch
SfdS*quot;^ ”^*^* war/crflad? er fid) felbfl/fetn Gruber ÎJecenttuô berg letchenz the tP’n'*’‘^.'^,t rOfSiHs erwAröt ^^” ^^^ ^’’/ erwürgt ßd? an einem flrtcf / ba 13nrgemetfler jn Kom W4vcn pc^fd^ß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flanttuö 5«m fec^^ten mal/ vnb Confîanttuô ©aline jnm erflen mal-
€m ant’d' Stuffr^ur/ber ^Xèrnifd^e VantelZauptiH'”’'quot; vnben am 5’^^cvrt/mif «amen @hl«anu0/ marffp^^u SclU» am Xbeynjn Äeyferanff.
z7X3fe 2lnffrbur war ^anm gefüllt lm Komtfd?en Kdd? ^^^mern/jnbanbwae etn anber fenwer angc^uubt/ 2lt;eyfer Couit ’^^^ ‘^^^ bett einen b o fen finit an f m / Ite^ fm gern $n tótf en / glaubt ger^ '^^ ^ ^^J /m eynblte^ ebe er fid) ber fach recht erfuhr / bas macht fm auch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Ï^e/Ö’
Brieg. Xfe war em frommer rebUcher Canböbauptmann/ bief ntbernbletn ^eutfchlanb/fofeitfeitbef Kbeynótn©allten/bamaló evhtmitórtBtrttw fdjen Ketch Itgenbe/bcrfclbtge bete gartreuwlieh vnnb wol in bieferd tip. . t9((^«vunlt;nm. ^j^ KcyferConjtantio getban/fetn Canb fo f m vorn Key fer before ’’^Äjui nenttoauch benCeutfehen reblich errett vnb auffgebalten^u gutKen^^ _ jü; flantio / Htchte bcflo mtnber warb er von feinen mifgunnern C neiban^ürflen tOofen grof tfl/vnb ber netbbart fa^ regiert/woltet ^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eher gern allein berr feyn/ gönnt bcm anbern ber ehr nichts gegen
SÄÄS feto lt;i^onflantlo verfagt/^r foltanch nach bem Key fer thumb ff eilen. ^^^ •n^Ï' (eben?quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flantiua glaubt fvlchö / lief fm betmlich : tach feinem leib vnb leben f^^^ï’
ba folchee ber Canbabauptmann ©yluanua burch etliche CP i^j ^dt'^ gönten/vn ein erbarmung mit fm betten^bertcht vn Innen wurb/ beffen 511 Collen am Kbeyn / ab bem Key (er Con|lantio gegen bem t?eer / löte Kncd)C waren vnbö Itlg vber benKcy fer Conftanttum/wa^^^ pjid!
€51)1110111(3 Wirbt flunban 6y luanum freu treuwen tJauptmann / er woltober
īvffr gemacht, nbsp;nbsp;feinen Willen 511 einem Key fer auff. 2gt;a foldts Key fer Conflantlo 3n^lt;f4jii|)^
oirpfwus. jejjieft er feinen beflcn t^auptmann in Kriegen/quot;Vrftcinua genaitnt/mt i j|j(j 2lmmiatto (V^arceUino bem ©efchichtfehreiber gen Colin an ben ©dtmocbcßc^ct* würben mit gelt bielVeibel vnb tOauptleut/ fo ©yluanumjumK^^I '”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gewitrffenbetten/geflochettVttbabgericht/ßelenwiberauffKeylft''^ ÿiü
t# feiten/machten vrploQlich ein21-unauffvnber benKnedne / liefenj,^{rt 0ijlalt;wtt8«mprbt. eterju/vberfielen vngewarntervnövnverfcbenerfachKeyfer ®^”* flachen fn In einer CbriflenÖchwl/^ncrblnßobe/ am neun vnb iwenB tagfeineaKeidja.
®tc Äft^fd Sonftanftuß’ aud? frtttm ‘5rtWi ©all«'’' vmbbrmgcnlicß.
^rgleidun lief Conflanttua fein‘Vetter ©allum (fonflantlu^ j^^^^ ^uffgang ber Sonnen in 3tften/ala ein Wärter vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3f| ^n’’”’
^^^mifchen Keicha verlaffen bett/burch Itfl vnb gute wort 51’ h pamforbern/bett bef Key fera Confiant# Öchwefler/ fein^^0«mcn ^^^^I^df tinam genannten einem Ifheweib/ bic waa nun gcflorben / vnb er 10 »^ elnwilbtmutwiUtga lebenmit vnbeufchbeif vn vergießen bcf geführt / tarnen viltlagbemKeyfer vber fn / 1fr bett bem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iD*’;
Kenntmelfler / bief lt;l0agnua/bergleichett bett bauptman im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hpngt;
tiann/barumb baer gen73ettaw/fe^tim-Cgt;fler«ichlfd?c Ifr g berges nbsp;nbsp;fjnti’
-ocr page 557-^ott^mSî^mtMeftgqjfettu CCLIH
^Abin Hotico Bant / warb er gcfcngtlicb /rtufj bcfcbl fctitcô ^Ocfcró S^cyferö 3?ctMttgt;. tfÏ! 'fff^ ^”'^^’'*^”**”^^ '’*^” bannen ^cn pela tn bic Kcicbllaft in Öyjler-'z ^JJJ“®9*flt;*“3«»» r^^quot; ^‘^^ Denebtger/ geführt/ aUba getóptfe «n vierbeen jav feinee ©dUus ^etectu. ^«0)8/ feines alters im neun vn^wcnQigjlcn/ J|lin‘^nfctaittIV«lfd)t«nbglt;«
0cblof 2^bebagenannt/©ein vatteriflgewefenCon|îanttu6Z n 451'uber 2^eyfers Con|fantini bef (Stoffen/fein (iOutter ©a Ua/Xußnt vnb Stwefen ®‘^^^^^‘^/f^ Komifcht ^ürgemeijler vnb X^anböbauptleut feynb
®tt NftfKtfe^en vnffre £'anb an ber 2gt;ona» vnb ©allfen/
^lt;^( Svancf reich evthicnotnincii Vettm/ wie auch Carvon obgenannter
^ametttnuö/ bifer jeit gar alt vnbganQ grauw / Key fer
3u liant ©cbaQmei|ler vnb JOofmei//
fler/febreibt»
einanber verberbten war edbenobgenantert
Centfebenein eben fpiel vnnb gemäbete wiefen / fo funfl jr alter braueb 2r ®^^ lang bergebraebtgewonbeit was / (teb 511 rechen mit raubenauff bas ^^ftttfebe Keich / gewunnen in Gallier Canb jwijehen bem Kbeyn vnb Óifpa« bie reichflen Älteffcn Keich jîAtty pliinbertcne/jerriffcn auch bte Komijehe ƒ‘^enburg/ Winter vnb ©ommer (öd^ger/flórmetcns mit gcwalt/crfchlu? lEfutfcßn«aetomnen Slt;noadK0mi fchKriege void? mit fampt jrt ‘Oelffern.'Allcr 2tbdim lanb fo gar ^quot;^ ^xomet ïOn^en* S'’®P vnnb für anber vberal im Komifchen Keich geacht warb / Bam entwebers *“f®* (R fi®^^‘'^^’gt;^ntb/ober warb von ben'^^eutfehen gefangen. $gt;ie Komifchen ^MWjtfehrciber bebennens felbfl bcf bie ^cutfehen bamaU im Komifchen
'^w/mb(Sautaient^rancfreich/eilfftaufentA^bcUeutgefangenhaben,î)ic cmeff^mfangen ^^utfcbenhettcnbiemechtigjlcnvnbältc|lenKeichllättimCanbicQt^rancb'/ wifiveUet«, «wtun/ vnb biealtenKómifdKn Keid)jlÄtr am Kheyn gelegen / fub bamald
«QWonbett^cncfchengewunen/geplünbert/jerriflen/vnverbrenntworben/
^’Hheh vnbev (Colin/ Caftra Herculis, Vlfnb urg/ © ummergeläger/ bef neunge// '’^^mbau|fcn6 ©ummergeläger/tTeuf/auch (CoUn/lJon/ ^nbemaebz quot;Sin S’^’^/OOeuQ/Worm6/©peyer/©trafburg/‘t)n bie îCeutfehen wiber ire gewom ^^‘taamenaud} biefer ©tätt^dber vnnb ItcgcnbcGuter cyn, theten fd? aUba «!• ^^****’'lt;inten ewiglich allbajubleiben / bann vormals warett fe alle 5cit b^M’^S^wunneneButaufbem Komifchen Keich wiber anheim gerudtvber b? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ Janien mit ben (ßaemanen theten ft di im Hiberlanb / vmb 5ra«rfen feiern fl4 ^ ivaffet ©chilb/ aujf ber (ßren^z jent^örabanb / ^lanbem vn Öennegaw/ ÿ «rabane. ^M6tmKómtfdKnKetch/ntber/ vmbbie ©tatt^î^avanbromtt Weib vnnb ^“'oevn/raubten / brennten bif gar an iOifpanien hinan / pelen mitten mbit %fl''^!’'^*’ Slt;wonnenvnnameneynbie©tuttin(Safconia ^arbcllosvnb rbevK v^^’^^argunb. Ïgt;ergleichen ein anber hauffe ber ^eutfehen pelen
*'®*”'aw in bas Kómifche Keich / namen bie Canb oben vnb vnber bem fi*SX^'^^“'S’•Ÿ*^' ^^‘® ^“''^-Ï vnb ^inSruStt ««tbnnb/ ^XÜ.
fttn x'^'’^^” S^3^^’ ^afel vberinbasKómifcheKeich /verobeten/verwón tLh^^l’^lïoP'enben Canb/ gewunnen mechtig vil (5u t/brach ten etn großen bceï'l'? ^aub jofam auf bemKómifchen Ketch/ würben fold)6 Kriegs wie Komet reich. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
^Äepfer gonftantt«^ biß gen ©aff l f am trikr bte
, ^cutfehüh
Jbet bie iweenber TTeotfehen Konig/johe Key fer (Conpantius auf ber (T^^Keichpatt 2trlat/pgt in Î)elphtnat / im ^ruling genDalentia / lief ba'/ ^i ^'^‘'y^^guicanten jent (5 a ponten bem lanb bte Ueperung ^u ( olchem ‘■«Ift^f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’’^^^*^^“ (Teutfehen holen/Wartet aUbabif pejmbam/es ^i tap/ bie Wa^er liepen an / verrohe ftch^ethalben bte fach in einer Keich'/
Vv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patt
-ocr page 558-C^faffc»»
©dö rtUbev^ucS ^obrtïtw'c ?ït(ett«W/ j# jÏ4ttfeQCitt tOodj^urgutth/ CbMllon^enanntZ muflcnmAn v«^ J^JnJ’’^ u brtfelbfï b«» t^in Skey fcr Conlïrtnnud / befebauweter bes t^^^'jf lt;r rtlfo mit bent Äncgevolct gen ^Önfd bï^ «n ben Kbeyn/ 2iU^
q5rürf»kroïbtB»K^bte^turf/fovbcrbettKbcynmttöd?t|fengent4d)twav/Ab/w*/ ^off lep ^«fff 4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aótnetn / bnp fic vbev bae quot;Waffer mit tbcevesbrnffe ntebt ^*’^^^*’’!gt;i» 3^*^ ten.ÎJn bev Äey fer Cefînnttue nlfo in Angfîen wav/ wer le gern vblt;f b^^*”’'' gewefen/Bnm einer fût jn bem biegelegenbdtvnbgegenbberorf'’’*’, ^^ vb^^ war / Sagt/wann man/mbiefacb belohnen wok / fo wok er einen ^ß/W Xbeynb^Jlomernjeige/vn basgang Kómifdte tbeer bey nAd?cHwe^^j^^j,p?' bie‘^e0cfd)enitmeinten/be^balbanber^woWad?c vn Scare hie lten_ JkJif S?zS»”^rr*'^‘A'!*^^”’^**^9^P^lhem2lt;eyfervnbcnlOa«ptlentenwol/namendan/vc‘^y quot;ofi’ ekr 9iSi»!lt;SS. vilgckd/róketen fteb alfojm^iber etliche‘(Teo tfd)cbauptleutfo3‘*‘\^l3*‘^ tbeil anbe^ 2^cy fere fbof mb vber bae bnegen gefegt war / ^i^gt;?^ Futt^^^^^*^ tur/ba^liejren -Canbolenten mehr gute gànnctcn/tbetcnbeimliev^^.ç^H«!' CóPantinf fftvfdjfag Canbeleutcnber Kómer anfdtlag / liefen fic wiffen / wa bie ïlt;tïi’lt;’^ teinture^ fei« «.«m madttvberXbeyn JU nacht wolten jieben.Ï)abrt6bcr‘Ceut(chen2von 9 j^^ hauptUutpftenbart. jjtÉt:vnbfcin73ruber lt;5utbunbbe/tcht wurben/jogenfie mtt aller maw ^^,(,^(, ienige ort/ba ber 2key fer vber Kbey n ju Bommen int jinn bett/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fblt;'’ walt bcmX.ómifcbcn'Volcf.ba^ vberBommen/Mad^maUwarbbiefawö ^ bigt/vnnb bin vnnb ber 25otcfcbafftgefdgt;icbt/2lt;eyflt;r ConjïanttnöJ j^if wie bad Kómifd} Xeich ber^eutfehen bwlff nottiirfftig were/211p 'T (jeep efenliOTHnug met^t gemeinem Kabt bc^ Kómifeben 0ccrófricb vnnb bónbtnu^ ***^^^s tierig' Sei^“**“ ^^** fchenglt;macbt/vnbmitgroffemprachtvnb(5ott6bien|lvcrBónbcvnP
2ß(f Keifet gonfîanttu^ gen S^ci)tontgt; ^oOe / wnb b^ ^cutfc^cn / fo bic £anb an bev @air evngenomme« betren/abfagte«
bem jobe Seyler Conflanttud gen (iOeylanbin e^Xfn3tnacbmaló benXTeutfeben/ |b bicKcichslanb ober t*nvnbero ;^{tlt; verweilet en/ ab/ bereift ein 5ug wiber fte/jog von fiOey lanb 2^amb6 an bic ittfd?/ jegt in ber ©raflrfcba^c'îyroll/ änba fdtlagt/wie man benn ben^rleganfabcn folt/bie'^Teutfehen wiber aip^,^^j,(i
»nifchenjKetd) vber bie löonaw brecht/ 2)a warb von ben erfaren ber fchiolfctt/C^Oanfoltvmb ben^obenfee vom Kbeyn bi^ anben vrfpnm3 j|,(^, naw/bey fed?^ mcilenlang/allbabae Komtfeh Keich mit Äriegdvow fegen/ babae Komijeh Keich an‘^Teutfchlanb fließt / bett aber weiter teia^ji fernicht/ba^bettîreutfchenbeneyngritfinbaôKônîilcheKeidt/wie^*^.
Vrtbîgt;onaw/wcbrcte,îgt;arumbwurb bef Kómifchen Keich» namen 3lrbetto/mit einem groffen mechtigen t?eer babin gefanbe /
3lr6elt;l#. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOecreóBrafft baber/eilet ben ‘ïcutfebenjn/ wok ftchmitinenfchl^^’^C. ^„^(i wad jnnifch vnb ju iâch/ wartet ber Bunbtfehafft fo er wiber bie “^emFy^ji macht bett / nit wiber / rnef t für vnb fur / Bam mitten vnber bie '^^‘’^v’i’ fch verfloffen betten/ vnb von alien orten auff brachen/ bad KómifdP P j^n verfebener fach vberftclen/fchlngen/ flachen / würgten. î)ie Kornerhd j^^^p.ji 2(vîetji» g»6»muftfc» reteung benn baf fie wichen / fioben / würben bod? ju rabt / fn folteu ’^*’r^|ïr# uenbic fJuc^u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$uróct jieben. ï)a (ie fïch alfo wenbeten/ Bamen fic auf ber orbnung / Ö^^j^jet#
fengek/etner lieff bortauf ber anberba/leuffflu nicht fo ba|ïu flreuwetcn fïch auffbie engen fuf (leige/ Bamen bey ber nad)t vnb in ber p i, alfo barvon/ÏJicfclbigenbaed wiber liecht vnb rag warb/ lieffen l*^^*’*^. Âj^pt' lein wiber ju/^dBarnen aber bennoch viel Kómifcher Kriegdlnewt^ ßuehtvmb/vnb würben jcbenKómifchclOauptleuterfchlagen. nbsp;nbsp;mAjuiP^ Ï)ef ©tgd vbernamen (ich bie ‘Ceutfehen/ruef ten täglich anbte a nbsp;nbsp;(,/
kragenburg/^ollwercB vngelâger/binan/lieffen mit bloten jogene/trogten vnb forbertenbieKómer betau f/lPnb an einem «eruw ^^j^^
-ocr page 559-M«P15 1 ^tt9ett$54lt;(Çehglt;}gt;fem. CGLIIII
‘'^'^^^^^lt;'^^”^’“‘‘0 ^^®^^tt*îflt;^gt;^»P*îrlt;^(^rt/würben aber von nbsp;nbsp;nbsp;, , » j^iiiit^^W»«ymttb«w»9m/»»«Mng«»»bfc««)^ )« lt;6« ^g2,^a»
’^««(bftL^. , ” wïWt^t/^battrteb bemjebrnnnn nod? crfd?vocflt;n wnv von genburg.
*‘’’lt;w Webr^ x ^^'’’^9^^/’'^*’^f ”^lt;^^^^^ bevanfj nn bic‘Ö^cutfeben/bulten fïéb
*”^iwro»”* k ^‘^S^^burg bod? Ju le^t rumpelten brey Weybel beraub/ ^«tlue betr ® nbsp;nbsp;Ketfigen jeugd lOnuptmnnn/ mit fampt ber bü iff/ fo (Zew f^«Hhd:h2^^^r«crgglt;fdjtcftblt;«/bKb»bcbrt8fd?rtrmüeelnmttben‘lt;reut'/ ^.^ ^‘'9«hbii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brad? b^d Aomifeb t?eer nn allen orten nuffan^ber zcatidila^ ” ^^ößbaÄ, *?^*’*'** ^’^’ Ceutfebett/ biefelblgen weren ben fetnben an^cu// *’^lt;tiufib ï*^^” ^^''’^»/«’«Stœ bee X.6mtfd) Kekt? reumen/ machte ficb lt;nbsp;^^'’tfcbku'S^^^’^^^^”^^*^*^*’^^*’'’”'’“^^*^^^*^ ^^^ vberbïeïöonewïn bas ^^^^tebte tn•*T —^‘^ btefen Steg boa Komtfd) Keteb erlengt/Cenb vnb Xieue ^^‘»erUbi * u ^^veebten 2vricg mur raubenswei^ befcbeblgt^von ben‘Ïeut^
^^/5og Keyfer Coflanttus mît ©ieg|5prad?t wiber in bas Win^ ^^yfniVJeylanb.
‘^on ben Xentieben nm $X^f m/vnb ivie 3u(tón«^
anefXcic^faub
fenfeitbe^ Kbetns tm Óallterlanb fïd) nibergetban
IK i ^ .’^ ver flt;blugen vn vermaebten alle weg mît groflèn Veurne/ legten i^^lxn/b ^^®'’^^^îevege/barnîtBein fetnb mit tOecresbrafft burlt;bmód)C i^bttth''’s^*^^****^ ^ïc^etb vnb kluwen an bem Xbein bareyn (te (teb »ergt;
'’^‘^Rbeit r '^^‘^(^Kircnbic KómerCwo ße temen v n vberbanb ge wónnen) vn^ ^•»Kb ^'^ ^quot;’ vberfaUen moebtê/ mußtens alfo leiben alle Keicbfettjwifeben In/nicm^**5?”^’^*lplt;*wlt;«/^f v^ vnßetßbeß Komifd)^ Äcy fers/memanb balff ^’’«hntni or* *^ ^'^^ feinben wiber (ianbt/war große not mtt morbt/raub/ vnb ^lt;»tt(^? f ^’’^^^*^ ©tettwurbenauß furebtber quot;Teutleben verfperrt / boiffe ^^^hjre ’^'^’^^^''^«ß/borfft ßebauebniemanbsvberCanbwogen. ï)te‘2^cut/
*lt;nwctir®*'’'*^^^**®’®eitvnbbreitjurtfl’enallegrençen/beraubten vn erwürgt
^6t ^^ ^^^’^^’^^^’^Ktt/ober wer(mtur ju tbetlwurbe. Ï)ie meebttgfïen ret(blt;gt; ^‘^tnich^^^'”^^‘'’^5‘^^'^‘'^ '^^^^*^^^^^*^^^^^^^^*’'’*'^ ^*^'’’‘^*^^*^'^ ^^” vbertgen ‘rtltaJe *^^*^^^*^^^*’^^*^'’’*^”*** '’”^ Jittern. Ï^te ‘Ïeutfeben betten ficb in ^'^ WellS *'^^^^^*^^*^''^'’”^ ''’‘'‘^^^ ”®^ ^^*^ meinung / fie wolten binfnrter aud? '’’’Ufirn/ ^ *^cten/allbaand? berglcieben (Belt vngut/ Canb vnb Cent,'ge^ ^^’(b/to'’*^^^'^*^^ ^breynlegen, ^s |f nnb fon(l aueb g-mg vbej tmXómifeben I^’3«vt ^*^^^^’1^ ^’^ (BalUen/fe^t 5rancf reteb. Af s wurbe Canb vn Cent mehr er« ^*tbc/x^'^*^ C'A? inben vnb fcbabenberKcntmeiller/KtfbtervnbÖcbergentm
^^‘Stih/üu '”’^benfeinben in driegen. (V?an tlagtsofftbenS^cyfern/vnb ''ilt;bt8/«I^®'^^^^^^^*'”^ '’”^ Ceutan/ bergletebeitbas 2^ricgßvolctbetC ^‘*’ibf,S(2^ ^'^i’^bbas gefpott nurauf (nen/eswoltaud? feinÖolb baben. Ï)ie
^«bettelt «'’’^^'^^^enfeinben lagen/ vonbengrobenvnßttnigen‘2^cutflt;bcn bi«KAtil)^^^’^^î^^*’3'^^’^^^’^^^”^”*^^^^'^”'’”^^^*^^’^*’^^ ‘^^S^t'waren ben ’’‘^»tttitt ^*^’lt;^‘*’'' begcrt ƒ eç t vberal vnb wón feb t jeberman ba f nur bic groben Wteh?A **’*^^^^’’^*'^^ Bómen/wie wo ld grobe raube vbeltónnenb Cent/ ^Alóh^^^lt;tsfriebwar/weren/fo febónbens boeb Canb vnbCeutnit fo *'^^’^8ttill *^’‘^^‘^^' tc.ibtf febreibt mebrgenanter (V^amertinus/ vmb welebe8 '”’’’^Ch'^*' ^^‘^**'‘*^ ^^^r^*^ Con(ïantiusben verberbten Canben vnb Centen ^’^*'3uli ^~ ^’^^’^ ''’‘^^*^ rabten vn be Iff en moebt / erforbert er ju (m feiné Detgt; ^^’^u 2ltk^^ '^ ^^ ^^^ obgenanten angebenben Key ferd (Dalli bruber war /bifer ‘'Hb«(jf|-/^'^‘^^’lf^evt?obenfd}ulftunbgert (V?eylanb/erweblt vnb maebtfn
^^icb6/bü^^*^ ^“^i^^^”’vnats IVarter beß Keyfertbumbs vn Kómifeben 3u««mt5 »irbtein '’’•^Cbtiff- *'^Slt;*^wei({erjuKom waren TlrbittovuColltanus/bamanjelt wa««flt;^otac^s.
Ï)nb??^^*”^*^’^°* ”” jwentjtg(ïen far bef Ketebs Conßanen.
'^Wrthf- ^3*^Confiantius gab fein ©d?weßer tOelenam/als etltcbe fagenZ •WltbchTi'i^”!/’^“^***”® Ji* ber Af bc/vnb bat Julianus vier far an eirtanber ficb b^t^aa wire ^utt«#
^^^’ffcbengcta^balgt/i^amerffentagbef Cbrifïmonatsbifgenpo//quot;'””“'^““quot;’“’
Tp v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wia von
-ocr page 560-^40 rthber ^tic6 ^obaunte ^iucütii”' „ tnavonlWeylanb beleibt worben von KeyfcrConfïanttofelbd / in' , jy„z vber bas ©ebirg in bic prouinç gezogen ba er alibatnbic0tatt y^f jogc^/fagrtm ein alt Weib war/ Erwürbe bic Kird)cn ber ©öfter ivt bauwen laffcn.
S'ff erfte xRriM krScutft^i mit ^uImuo/Phî'®'^ er tie @tc« am ?^f;cm miber cpmiam.
Sufn.
Mb ba erallba fein WinecrUger bidt bórter/wie emgrofR^^’^L^t; m iOochburgunb ligenb / mit namen Finnin/ von beriet) ont ’'’^^ fügt hab/ wer von ben ^cuefd^en vngewu vnerer fad) angegrifft’p' j,, » K ♦ lÄgertworben/barumbbamerberÖfarr 5«bniff/biequot;S^cutfetenmap CrosoPeriCroix ^,^,j^ MaiDmab jogberKeyfer ^ulianuötnbic0-att^rodoberftto'^ .^f wett oberhalb von parip/ bie betten bie ‘^Tbor alle verfperret auf '‘’^S^op ^K«9» ‘^enr(eben/bicallentbalbcnberumbjogen. 5« KifançintOoebburgm» I let pd) bae Kömifd) Keid)/ vnb würben bieKörner jn Kabt/fic ben örten bic ITeutfcben angreiffen/ Julianuö nam am allererffen bit .^ TVormbd wiber eyn vnnb befefliget (ic wol / ba ber Keyfer ^uliam’^ * ^ jog vnbberfclbigcn ©tartnaber/begegneren itnbu'^'eiit|’d)cn/abcrnt^L(/ weidun/ ber Keyfer rùrff fortan eine Knrg/ biep Kigobel / lag an ba (lein Kbein feilt/tff bcy Coblcnn bae 0d)lop IVifeljfein/ i(l bep ^J'^^/o ^raHtfm muitm p^u (Trier / jog von bannen a uff (Cöllen / eroberra and) wiber. J)it -^^^ jÿ, ftKpmw^Hüauo. i^jicf(gjiîj^i^i^JVC 25ocfid)afft/mad)tenfribmif Juliano bem timgf»2vvi
SCtf fic Jfutfd^fn Sulianum 6f M^frff ngt;
zT^V Snwd’ ^05 cv pon Cóhi wibcr gen'ÏTner/ nuditnaleautf PoAI'JPJk wevfó mein Klt;id)|Ï4tt bei^t 0cn^/fcQt in ƒ ranrfrcid? Itgcoö ^riW ^~^^ ?lt;tijm n» bsc Ómtc tomen/ bic ^Teutleben waren nut Gewalt ^‘t / J^quot;^ ren bu0rart berrigltd)/ tem Kómifeber t7aupcmanngt;fo in bev •’5^^^*t^|jp fenungvrt CAgerUigc/tame bem jungen 2lt;ey|crin folder fcbrUsteif^’^ bit ©tatt warbblt;vnghebgeftürmet/bevwibcrunib betgleitben mir ‘^‘‘^%i» bic tn bev ©to rc/ weinten (id) re b li eb ab vil (ie tunbren mb moduen/^ .^^^^ ret «l|b brei j|Ïg eng un cinanber/ba tamß geftbrey/wie bevalt2^0’R’^-^w rtim «Hilf bem wege wer/ (einem 'Vetec^^nbano mir aller matbr be^■^ . fd/en H.cid)6jubül|ftcme/ ba foleböbic (reurfd)enbbretcn/5ogen('ï«’^‘^^^
® te SoufMuttue^ Oer alte Kepfer gen A'eiii jeil-
^^ 2^tyfcr Con(ïat fine pg biefer jeit gen Kon» mit beft ^^AperOa 0on/IOormi(la genannt/ berwarjnbenKómerngfPY^^ bif fen ber Key fer fragt/ wie fm Kom gefiel/ antwort er bcm K^V fagt: (Wir gefeilt nid)w bap/bennbafbieXieur5uKomau£bmii|rci»(^‘‘^‘’^
255tf Die ©e^ivabfn Vnîgt; Nepern ob Pem îîorfaW fill*
duß bim ^onigrdeb ^c^^^m vber bk ^onaw mn 5X0*
»nifd)Kci(b fielen.
lt;13englettb bif tare fielen bie ©ebwaben vnb Beyern vberbie ^^‘’^4/ bae Komifd) Keieb/vcrwiiffeten alle Canb vb bem Ccd) ^’^‘’‘^^^^«i/ berglticbent beten bic (Botlenbcr/ftclenvnber ber ï)ra vber bic Y-4IK griff en bad Kómtfd) Keid) an 5wifd)cn ber 0auw nnb Ï)ra. ÏJa fobb^ ^h’*!^ KeyferConfïantiUó vernam/eilter beraufgegenber Ï)o«awwerre/i»^ ^^^^ monat am ad)c vn iwcngiglfcn tag tam er gen ‘grient jog barnadt an bi ^ naw / bic CAnber bafclbejuretten/ bamitbieÖ^entfcben hd) t^id)!weit^^ bod Kómt(cbt Ketcb Susieben/vnb weiter erwaa furjunemen/ vnberjlH” ^^^
-ocr page 561-tien ^cit ?\lt;’tiiifd} et! ÉCcn fern. CCLV ^ff anbet^ïfeg 4111 iXbcm mit ben Xfiuft^fn/wie flt;c ^fonaußbrcnntctt»
vllhv ^^'“*’S^lt;y|lt;e3»llt;lt;*w«ö/brtablt;ttIÜ»«tlt;r in obgenannter Xetd??
^^iw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wur vubbte ‘Centfeben allenthalben berumb pra^le^
S®*^”gt;«P*mpt bcmóbcrfïen5tlbhauptmanlt;ï0arcello 0cuero btn/ Mx ^^^î^wmô/bantaniçtbcnÂônlgm^râcfretebbrónt. ï)eri0aupc •^titX* r ^*®5o9aiiffberanbernfeitenbieobenau|f^afel$u/aujï bcfeblbe^ ‘‘’»6^^^’^® ^o»»|l**nth7mit fünff mb jwenQtg taufent (V^annen / vermein// 8^»»x?^*^''^^^**^‘^^**^*^'^*“^^*^^***’^‘^ *’***** jwicfmül bringen vn erwór// ^«^^^^‘'““’^^^^[^‘^^‘’t^batto bif gen ^afclbomcnwar/ber /ung ^eyfer f^loSr ^^® *1« bic 'Ö^cutfehen / Tgt;nb bic ïtentfehen jtvifeben ƒr beyber tOeer be/z ^con ’*'’’‘'‘^^/«Md)tenfteficbauff/ließenbepbeHeerligen/vbereilrêbieStatt j“’**'^*” ’’'^'’^“'‘ Mh?2”””**’®/P^‘^‘^^‘^*^^^”®^'’”^ brcnntenó nach jn auß / befgleieben wad M/ 1- ‘'^^'^’^’i^ßöcbim fcuwergcniOiinmel. ^ul^tntó eik ben ‘^eutfeben ^'di^c fo auf ber opbnung waren/vn bem gut naeblieffen/ jwacft er anff;
(«Sei^ *®**“^^®®«b *X)alenttnianu6/ nad)mal6 2kcpfer/ bef Kómifeben Keb 2(rnoe«iitte. bdi), ^^'p'^^^^’pekuctatuen au bte^'eurfeben bic tmab^ug waven / «uïbwtber
®oltcn/abcr fic borgten fe nit angreitfen/mußenö alfo lichen laffen»
^# W auff^f 6f n tu Xeutfe^en mrt Wiotw.'
yItanud nam ein '^efeßtgung vn Canbwchrbep viermïÿten vo Strafe qM ®ucg wiber bic ‘Ïrcutfd)cn epn/ bamit fic nit in (Ballierlanb htnepnmofb^ I^^tctty bief 5u ben brepen îauern im CatetnadtresTabemas, iß/CQt 5«^^ I(ïm^^l^^’^f bicfclb tnad'gt;C6 nocb feßer bicwcil )ïnrmctcn bie‘Ïeutfcbcn mit ab •h«!!‘^^^^quot;^^berKómifcb ITagmburg bann^arbatioberKómifd) tOaupC H up’”x^ ^’^^”^”* ”Vol(# lag ' brad?tê jn in bic ßuebt/ eilten jm nach bif gen ^a^
L- ^^” ben‘5'rof/namen badgefebof vnballcd wasbie Kómerinber „ , ^Igt;tth ^^*^^*’ ^*^^^”’ ^^^*batio ber tOauptmann jog mir bem vberigenDolrf Je'IjÏ^^^n, I^u ^ ^evf ^^'^” nbsp;nbsp;nbsp;^obenfee bif an bie 2gt;onaw herab/vnb flirter ju bem alten put^t gci^uaeth /KtConßanno / ber vnbcn am jn lag,
^WnW @c^lac6€ ber Xnitfc^en vor @naf;6«rä mît
Juliano »mb ©rtllicn/lc^t Srantfreieb’
^^^v'5;eutflt;bett2^onigrtofmer/ feins brubersC^Oerbreiebe Son^ltgem j^fjgfiffff^ CX^tncb/vnbanbcrc^iirßcnber Jeucfcbcn/ mit namen Wclîcrwalber/ *X)/ Anef^arieuf. Wa^ *^ï^?’^^'^^*^/®aumar/ lOÓrtcv bradirenir 'Pold ju hauffebep Straf / veRroualdfo. ‘Iton ?^’^^^^” ^“fammen/bie alle betten jr wonung bcmhalb bef Kbeino im yriM. ten ^^^*^^^^‘'^b/5wifd)en bem Sd^wargwalb/ Kbein vnb COcyn / rovjei- vrßemus. «lUfd?Sennnt/ßte^Jenbtf an bic 13epcrnauff bem ïiorefaw.^ie suomarut. fthimr ^^’^^f^’^tF^^’bdieïjottfebafften jubemjungen2kcpfer^uHano/liefz ^o^fi^^fff-’nuk ^^^’^‘ ^^■f’^^t O^h burg auf nem Canb (Sallien/kgt ^randreieb / fo fte ffober^'7*’*”^^^’^ vberwunben/ vnb mitbem Sd)wevc wic 2krieg6 Kerbt wer/
l ^'r''^^^‘'^*^'’’’^^ t^^’^P^^ff't bradât betten/maeben/Wo er aber nit Jweiff1 ^ 1'^”’if 0*^*1 fd)l*’ben/ fo wórbeer halb innen werben/vnb on allen ntit^v^k *b^^”^^*’^''’*^®^‘^ ^®^^f^*^^’^*” Kriegen vberanber Cent geübt/ rûnbten. îba ber jung Kepfev König Vlotmers vnb ber iteut/z ^m‘ïr'***'S?”^ ^^*^’^^*^’^‘^‘^^‘^ vonßunbannnt allember Kómer Kriegfvold? feitttfM nbsp;nbsp;nbsp;?*®^**®^*^*'^^^“‘*3 ju/bacr jujn nabee/fliege König rtoemervon
^nbalSs*’^ vnber bie Kneebt ins vórberfie glieb ju fuf/ viibLÆÏ^ x ”’^'’”'’^'^^*’3^*'*’/^^**'*’^^*^^^^ auffbepben feiten tapffer Kómifeb Kcifig jeug vcrlobr feinen Öauptmann / barumb nu? bieKómer/ vil warenfegt febonbran/badgang Kómifd?l0eer woU
1
-ocr page 562-©aö dtik'cr ^«(0 go^dttniö ^ticttdW/ „,, wolfgewtcbcnfeynbervttßnnigheitber'S^eutfcbcit. îierjungK^VÊ!'^.j^rvt^ SSfÄn/SSf 5^9^” ^^^ Pwichen/ ermantvnb ffereft fte wiber/ $ucftbef K«æ^Eiiii(t/1’‘’ flucht tarife milten vnber btefemb / braebtbie Knecht wiber in bie Xgt;rbJJ^ ba^chlagen wiberan. ïDadglücfhebrtfchvmb/warmitbenKoJ^^*. Ijttiii’ auffeinenbrtuffen/fonachmalóim^tlb ligenb auff ber Wnll|Ïlt;*ti^^^(,ivt^'’ 0ï5mlt;v frfcfiM^fn ben/feebf taufent'îeutfehe vmb. Etliche vil ber‘^eutfebm fch^t^ ^ Wetcewfe^e». nbsp;nbsp;nbsp;ben Kbein / bie anbern fuhren auff brey ©chifflein vber / einth^k^ Aidin’
Khf in/waren ju fehwer/König Hobmet ba er ju ben ©chiffe»/ O^otmfraefattätrt, vnglücham Kheinvor beflellct/wolt Riehen/wurb er erhannfV»blt;*^nj^D0Ï’ bet/vnbaló eingefangner (^OangenKomgefchicft/allhawarb^r*..^,,^«» fïarb.'Vnb mte biefer einigen ©chUcht warb fehr erfebreeft berXrfyR^j^ijifi müt/baf ftenimer^gern vbcrKhdninbaóKömifch Keicbwolte»/^^jjt(ftf Julianna vil größere müht baf er ben Kömifchen Kichtern/Ke»^^ p^i' vnb Käbten/feinmafgabe/ffunbjm mehr gefehrligheitbiauff.2Hfolt;’’^
ben bie jCanb vnb Äeut regieren folten/benbie Key fer vertrauweten/ * ten hater bieCanb benn bie ^eutfehen/bie abgefagten feinb.
^HrXrutfe^jtt JKepn^fneï» ßegtrtm vont
SwHano»
Julianus mad^t^u Wrnne ein ^rùcf •btt ten Tif,ein.
Ifatfc^fn frieren fncb von 3ultaiip.
z^X it bafong 2lt;eyfcr 3ttlw»«d vor ©tw^burg ben ïTeutfebe» ^^f^ ^ ^;^^}gcrt war/^og er geit (ZJcynçbtnrtb/lk^ dn truite «llbn vbabc» JJ ^^ mneben/ babin ramen ber ‘Ö^cutfeben ^otefd^affe nueb / lt;»« ^^^’ „Af’
frieb/ber nnber tbdl wok peb noeb ein mal mit ben Körnern
2^rteg für vn fur führen. Îier /ung Key fer ^ultanue lief etltcbe K»^^^ Ltiü heb vber ben Kbem auff ©ebiffen bangen vnb fubren/bie ‘Ö^eutfeben ^‘^£fi^ berKróefen aebt/ bamk bte Körner webt briber hemen /meinten ^’^^i fonfï vberKbein hunbten: Xgt;nb ba f e faben/baf bte Körner vber blt;igt; ^^^^ romen warenauff^wo meyl/mitbem ©eb wert vnb Krannt verberbfei^’J?^j,|i men waofntnbiebenbhami/riebtetenau^wtberanfftn großem bie (ßebeebtnuf vnb (Bebeuw fo etwanKeyfet '(Trotanuo gebauwet / ’’J’fijtt broeben betten / febiefren fte ƒ re ern(tltd?e Kottfebafft gen àoey n^ 5» genKeyfer/begerten.Jrieb/23ünbntfvnbeinighettmttbemKömiflt;^^ft^t!f jnbaltê/bef würben pegewärt. 3nbtfemKri^/al6teb hnb/iffaneb®’^ tin auff ber Körner feiten ein Wey bei wiber bte ‘aentfebengewefen»
©icfunfft (gcßlacddv Xeutfe^en iitit^iilMiiciW
7?tbaUnbanba557aß»
ODberfelbigenjett joebberKömtfebetOauptmann vber ben Hlt;yfö^^ von Cöln bureb (ßülcb / wolt gen Kerne in bie ©tatt / bavon ieb gejagt bab/ ‘Vnber wegen fabe er baf bie Branchen bie gleden / fo «’f waren/ vetberten/vnb jwo Kefejltgnng an ber lt;^af/barinn bie Kómd' ten/ ey ngenomen betten/ tbet er folcbo Juliano hunbt / 5 eilt mit iOeerg^ belagert ein ©tättlin/barumb bie(V?af ran / lag barvor vier vnb r^^amp; tag mitten im Winter/vmb Weibenaebten/ iöie Branchen jo im 0t4ttn’’-^‘ , gert waren/muf ten vo bttngere wegen bie ©täte anffgeben rfen/fo benen in ber©tatt 51t bülff harnen/würben wiber binberfteb 5elbUger getrieben/vnb ber jung Keyferjog bin genparif Zwölf 4llo^ Winter hinauf bleiben.
©afed^fli Ärteg terXeuifc^m vmß WeSonow.
STOipbo» biepn fadjett wrtd)C peb «in lt;inblt;c bxuff bte 'ïeutfd)t» x»(P ^ len vber bie tbonaw in bae KömifebKeieb / verwójïeten bie £anb ^’‘ ^^
-ocr page 563-M«» « ftott^ett^^orntfe^ettSepffW. CGLVI
^«IVcircbUnbWmy«/ Vttbcr|ïitnb«tt pd? and) wibev ƒ«« ^'’^^«tXó 'f ®f^tt vnb fcjïen JUefen 511 be Ugernvnb ju flórmcn. ^arbrt'/ ^’^^«nb i””'^^^'^“^^lt;^^^t óbctflcv t?rt tiptman bam mit einem großen tOeer ^^«uß / « ^ ^^^^^^^’^ / J^’S wit gewnlt in bie Cnnb / vertrieb bie ‘C^eutfeben wiber ^®wlt;5ttt ^^^^ '’^^^^ ^*^ jÖonnwrtuß bemKomifcbenKeicbm'ïrentfdjlrtnb» W/Wdt **i? ^*^Plt;^^Plt;rim nuffgnng ber Sonnen wiberbneKomifd? Xeid?
’^‘'‘^^ mit fff *^ ’^^^^ '^^^^^ vnben / nber ber Ärieg wiber ben Âônig von per fia ^'^mitbe ^tf '^tt^5«tcr vernnnfft nnßgcl^oben/vnbeinjeitlnngeyngellcllt/ ^•’^ti6t ^5“*^rlt;blt;» bas Kóm. Keid? befriebet wórb / ïöenn bie Keiebe HAtp
'”’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ lt;»nbcn Kbein vn ÏJonnw fließen /würben mit tâglicbem rußen '”'’gt; mat e ^‘’f^^‘S^‘^f / ff^ o« vnberU^ bnrebbie'ïentfeben vberfnUen/bn// 3‘^lt;’p nrmut vnb verberben/vn fre J^dber vnb Xteter würben verobet.
^ fibcnb Krteg ber îeutfeÇen mi( Sulwno/wte er bie
Sranefen wilder vber^’i^em bracht lt;»^cu#(«n^
^k' ^ '*”*^ ^*^ (^rtß mit ge wait inbetten/ vn bem Komißbett Keicb ^^^Khc' ’^^*^^^/Pgt;wclbeybennnbern^ürßenvnnb ‘Ö^entfeben nn/fo bißeit ^^^m jlï^^^^eb’fl'w in ben grenze ^eutßblanbß/baß fie mit aller mne^vber ’quot;Holfï ”*'®^^”’*rlt;bK.eieb fallen wolten.2tber bamitber fung^eyfer 3«lin!* ‘’‘’MûT^”^' ^'^^^^Î ^^“^^^^^ J^îf^w*^’^ ßicßcn/fürbem/ließ er fm bielieffernng ^*^°^ Vil *?^*^” '’^ © afconien bringe / jog am erßen auff bie francien/fo man ^^Mû x^^^quot;’^^°5”^^’^^^/^*^*”^^”’ ^*^^'’”’^ ÄüttiebjoÖ» ÎTruboim 8*’ïlt;if«it ç^^ ’^*^^‘^ getban betten/ *X)nb ba er gen 'Ïóngern bam/ fd?icbtê ƒ e^t «'«à«quot;* !?lïf «/ fo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5** jm fre ^ottfebaßt/begertener folt fte alfo mit rube fi^en Jultflhi *ƒ ^^^^ Plt; ^cw Kómifeben Keieb wie anber «Kriegfleut gewertig feyn» 5u«rt««8 remuât quot;’^^fvL * ^^^^^^ ^^^ 5rânrf ifeb ^ottfebaffe/gab fn bermaßen ein antwort/bie ^ 5«“»tt«»» '’'’^veilt ?’’‘^«^^**^ war/lief fte wiber beim sieben/ jod? fn auffbem fuf nacb/
f*/»rtbf ^^ • ^^^^ mgewarneter faebz vn vberßel fie an ber ©dulb bem Waß
ßl?^^‘^‘^”^y^«^*^C^^‘^™‘^'^°5^‘^‘’5f‘^t^’‘:’^'f^fï^*^ cf am erßen 3uruttttglt;rtwt tie switch ^'^^fcn/fcbluger/ßenge lebenbig/lief eynlegen vnbbiefcn^rancfen praticien »«»et ^^*’ttDb ^'^^^^‘'^c frieb/ baf fie mit Ceib vnb gut / mit Weib vnb Äinb/wiber ^**“» ^etchv?*^^^*^ ^beinine ^rancfen£anb$ôgen/vnbfriebmitbcm Kómifeben ^^’^^’3cn geiten bideen.
Stuffr^ur î»f r ÂmeÇt wtbrr ^ullanum.
QÏÏfok^ïïquot;'’lt;*1llt;»U«^^‘*Âlt;y(lt;r«U«3cflt;(B3Mn3«gt;SSM«(»»b«!lt;ï5lt;iJ/
^fchiJi'^^”‘f‘*’^« Anrißen betten / wiber auff bauwen/ju befebóQen vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^rtcM S^’^/baSittî^^ ® lt;tlber lanb aîlba litte bae Komifeb Kr iegf void großen bum Jn« ©tu«^ ßcp^pi
ÿ«ner/rt‘®f*^*^^^”^””gen Werfer febalt/biefiçn /nein Weibifeben weieben lt;«»»
^* f mta x '”^'*^c»gcnc ©ried?en/ vn ber ßeb gar ju einem Harren ßubiert bett, ^‘'^^’iuAlt;^^^quot;^^ ^‘^^^ 5aüm mit guten Worten bie auffrbur ber K.necbte/warb ^’'^^mbX ö ^enen, fo an bef alten Key fere lOof gewaltig waren/einc ©auf/ P^^ntaa ^5'^^narv / ein Keyferifeber 21^/ ein ©rieebifd^er ©ebreiber/ ein «I^Vrtb ©tubenßenefer/gefebolten.
^lt;»^lt;wçt rtuff^eßen ber XciUfckn mit Sm
^^^“^*
nid^^^V”**9^^y fer/aU ein vernünflrttger Derr / tbetgleiebfam et folded ’^p^*^?*^^^®/l«f ßebs niebtmerd'en/*X)nbbaerbie5rand?enauf ©allier MttR ^«wKomifebeKeieb wibervberKbeininquot;^eutfeblanb braebt bett/ *^3(111 ^”’*^”'^^^ Kómifeben Dauptmann bef Keiftgen jeuge / gar ein gir/ ^^^evKviegfmann/aueb vberKbein wiber bie quot;^eutfeben sieben/2lber ©eucruö
-ocr page 564-S:iW ahber ^«cÇ 0lt;gt;f’lt;‘lt;ttt»6 ?ÏMlt;«tóttlt; ^ ©cuettw bente bet quot;^Teurfebé tnd wol / wok bne Kómifd? quot;Void ’^‘^Ätz ^^ wettet tu046 groß ^Tentfcblanb Riebet!klJcn/vetbote bey Cetb ^’^^^(t()tlt;’T’' rt«ffbct'Ï'ènt^en4nfd?irtgfotge/bocbetn‘Ö'eutfcbetKóntg/©‘^t’‘^^!;,;l(ï*gt;ï' bet inadJtfttcbvnb^üttbnt^mttbenKómetn/Ïte^alle gefangne'^‘j^^f’'' Ài7îtt4nbet'2^eutffbct5ût|î/genlt;tntl0ôttet/FambetgIetÆen$m« i^^^SïottF fet Juliano / bracht ink/tngab vnb etliche wenig gefangene/ î^^^S^uK better babeim gelaffen. Tibet fein (Be ft nb watbam 2^eyfetifct)en^:^^j„vit’ baben/et muf t beim Sieben mb bie anbetn gefangnen and? mir ini b^ Ä^f^f^f lebig la|fen Had?male$ogeberiungKeyfcrwibct in fein gewobnb^ Ugetgenparif»
®lt;j^ finvcil b« alt Äenfer ffcnfMutiiie mit Wi^
tcbtn/^ïOatrffelb mb 'Óngetn betijen / jen feit bet ÏDot^*^^ gegen polen wette/ betflênbie Kornet in S^'/ mein ©ebatmatter.
wcinocbarmattcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nJ
^^^‘'^^’^®^^‘^ '’”'^ ^^^^ Kbem mie bem fungcn2^cypi^ 5^’‘’l*l,ft)!l-^^^bcn'Ïcutfcbcii betoben vcrlieff/vtib bevalt «yprCon(î4«ôôtf j^
in bet ^vofjen ©tart Sirmium, jcqc ©inching an bet ö^V’2ii«4blt;’’'' ©ttccbifcbcn IVctflcnbutg/pïn IVintcrUgct bett/mnebten ftd) bie0^’\ j(i(ÿ Öurtblenbet genannt/vnb jte rTaebbrtuwtn bte ©eten obet (Sotknï”:^ ƒ 41«
Ziz4.
Pra^Ueelut. Putnanu. liatherut,
Arebanut. VJaftr.
9t4inif49((t4. irtbreuchen mit Webtvnbanfirtcn^vnbenan berîî5onawauff^f^ÿ^ïLy«^
2gt;onaw in bas Kómifch Klt;id?/raubten im Canb vnbet mb ob bet war bas ft aller röfftmg/ fie fùbrtcnaUe lange ©pief / betten alk mb pangeran/waren von ©chópenauf glattem Öomgcmacht/vnï’l’^ojf kitten quot;üblich auffgenet/ fwbrt ieglicherjwey verfchnittene pfetb/ bam:ir 1 ^^^ fo |tc ©tuten feben, fehry en vnb tobten/vnb mit bem gefchrey bie Kenflt;^ ^ ,j,^^i iOolgvetriebten/rifteneinenmechtigen weiten weg fie eikennadicber^j-^ faffenfievon einem pferbauff baóanber/wennetnpferbmübwat/P*'^j,ï{ (Ar an ber banb geben vnb taffen/ wie benn bey vnfern jeitenCakmanHa^ff ‘Ö^tircfenauchtbunfollen. Key|cvConjïanttuömadmni5tülnig’”^'^^,,;;ci’ fen ein ^rfict vbet bte Ï)onaw pg/ mit Oecredbrafft vberbin nf^5^’^j,l(tif vnb grof ÏTcurfchlanb/fogegen ber©aiiw vnb 2gt;ta vbet ligt/bic MJ^^„)) wid?eninbaó lt;Bcbitg/baóK6mifch tOeerverobet alle btng/5ogbarit‘’^,j,jo antfinber©chwaben Ö^uablcnbcrgênant Canbfd?afft/wa6ben 2\ned?ten in bic benbe bam/muf te bat laffen, bie2iAnigc/netrnv»bJ ^ ber ©chwaben/mit namen ©cyfo/^rcyglcic/Kubmer/ 73atbet/ ^ad’w. ^ fan/bamen in Key fet Confïantio vnb begertengnab / braditen miâ^ J’ jj| fangeneKomet, licffcnewibcricbtg/batenman fok jn vergeben ^’‘’'^^’'^„lüp were/wó kena bin furt ntm er tb«n.©ie waren gew Art waö fe bacen/bofy,^i tenfteCBeifelgeben/vnb IcbcnbigcBürgen fegen/Hoch waren jwen^'’ U mitnamé£rbarvnTlupbfebar/aufbliebê/bavonaniregewarfamge^% ba (te vernamen bic gnabe vnb freunbtfehafft / bie bet Kómifd? KO’i 'j^ Canbieuten vnb nachbauwrn bewifen vnb erzeigt bette / würben fc ao _^ weSt/pgenberfür/bamen ju Key fet Conffantio/ würben and? auffS^^^ vnb mitfnen Kunbnuf gemacht.
OJon kn Snkignm ÂnecÇfen bet ©ofen / fo wibcr i^f^' ren an ^imbl gemaebf Jeken / ft? bk ^nfef ^fvifcbm SSb^f^ w^ (Btan/fege bte ©cbytgenannt/bamalö inbetten.
X^tttiitttSbttnftt
Ciba klagten bte (Boten vbet fte leibeigene S^necht/begettenMuL benKornern/bamitfolche T3ófwichtfliid’ nicht mgeilrafff blj«gt;lt; /^^ ’'^•^Ceibeigene Kned?t betten bie oberbanb gewiinnen/iteci^nepe gewak » nb webrenbet banb angcgriffenalö man $ek von Cbri ffgt; ^ieronymua fchrcibt/338.Ïgt;te frcyenCBotlenberßobcn barvon mit *v J^-^j
-ocr page 565-’*‘to» ^lt;gt;tt^^Wlt;0lt;«®^rlt;*«‘ GCLVÎI
^zwoU^ }?®^^tïgt;lt;»U«/|^w^ic von bcr Cdbcitjencn Hïjed^t jQnnbfd^Alyr viMati.
^ Jbicfc^^ *‘^^*^ ^’'«v ©d^u^bcwtt lgt;cnnivcvCdbct3«cnTlt;ncd)t gcwcrri^ pff Vofft ^*^‘^^'*^benc tOcrm von /ven fictbcignen 2lt;nlt;d)(enbegsveen bmn nie W^^Mtn '^^*^ ’^‘^”fï^’^t^’v vnbbcnxKórtnfd)CtiKcid) / Rewavb /neuinge* v’’’’f4)b *'^^”'^^”*53‘^^^” berobgenrtttrtte Öcyfa. tiad^mAU r^efe brtd %”lt;*«» Iw/'s*^^^ ^^*^ IVagcnbuvg 51: ber Kcid^flntt ^vegetio gênant / anber esre^eftj. û ^Rtbett' ^^/^^‘^^W‘ï’^^«lt;^^flt;^y^van/etliche^Vcl^butgtnDt^evrt* Ï)cv ^^*’‘’beva *”*P*^^^w/€v wolf ben vbrtgcn^iicgwfbecbkrtMbcm ©ebwaben
B«£'”**’’»^J® ^^ ”^^ ’’*^ ergeben betten/ verfUren/ vnb fetn enb geben, ’’‘“’^^fórb ^^^^’^ Ceitbwvn/^óntg IVibwers ©on/vnb ÖerQog ifngcU ’'‘*’ fóldichP^’^ ^^Mtifeben Keyfev/begerren vnb erlangten and) fritô/vn febwn ^^ wltch/ nbsp;” ”^^’ ^‘^^^^ branch auf bloße anßge^ogne Webr/fo fie fór (ß^y/
M^ben x p^^*^^^ ^yb/wolten jn ewigen jetten in gitter frennbfebatfe beß KÓ^ '®^^e(Botc • ^ bleiben.ïlacb bent 50gber2^eyfer wibbteX^etbetgnenknecht/ ^'^^^tten 0^-*^^ ^.^*^^^'’^‘^^‘^‘^^^”^^^^ ^”^*^^'^’”‘^ ^“ff3^’^‘’*^^ï^'^” ^^^^^*^^^^”” ^^^jgt/di-^^^ ^^‘^ lOerrn bad Kómifeb Keteb mit rauben vnb brennen be^-'’'^^/M ^‘^^^biefemfall einig mlt/rêt^erm/ dire war boeb biemeinunggar W^tft ar^^^ fvlcbd vbel reeben/fonbern baf ntan bad *Volcf wetter von b Kó;-^‘’fcetett mx? ^lt;*^enwolt/bamlc fe fein febaben mebr bent KómifebenKeieb '*''‘^erctr f ^^”’ ^”^ babiefeCetbeigne 2^ned)t vnb^ttnbfdmd’er fold)ed ^^^‘«beit/h ^'**®^* ^” jr gewißen wol/ald bie ßeb fcbülbtg wuften^man wiirb an ^'^^ Wen' ’^*””^ brauchten ße jrealte tóef/begerten gnab/ ruße ten fteb ni dud *‘^flt;bwcfe*^?^*’ ^^‘^ webr/Ï)a aber bad Kómij^ tOeerin /re ßaubfebaßi: tant/ ”’‘^^^3 vtth *^.^‘quot;^^^/begcrtenalletn baf man ße leben lief/verbießen/fie woken 8^öemx ^^ • ^*‘*”* flt;y«//^vltlt;he ßeuwer vngcltgebcn/vn etliche ƒ tinge Äric« ^'«Watf s^’^^^^*^^^’d)fchictten^Woltenweiterwobinmanßcfcbidc/jiebeit/ ^'^’tvon/, ‘^*'?”’^('vlang ßebervn vitgcßraftbliben baf ßean feßen bewarb ^‘Îxitbet'^quot;'^ ^’^^^wlagen/barinßefid)benn nibergetbanz vnb/re iOerm ver? ’^lid)cP 5^(?”^^vlneeinwaßcrinberßlbengegenb etlidtenenncndParrhiicüinj parthi/cusflauitu^ S^'üiiale'^ “”’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meint Cd py bie ^beißa ober (lOÓrd inDngern/ ed fiche i m
M)vei^n?^^®^’^^^*^*^^3'’*’*^^^^^5^S^”^/**^^^’*’^^**^***'* ^’^ Kómer begt; ^lt;erbi-SÏ ^^^^‘^‘’^^uwejwtfebenXbabvu (Branin‘Üngern/bte bicjwey ^WFm*^ 1j ^3vnitbibonauwmachen/biebic^eurfeten bic^©lt;bit neunen/ Î'”^^ ^ ‘'^^'’” '’*^*^breit/ iß biegrof 3luw vn IVcib ober Jnplz foein ßieß * 5‘’tliu*' k o”***^*^* ^^tfcd waßer von ben Kontern Panbiicus genannc/ßeufc ’’’dtviik ' ^^^‘** ^^^ îDonaw/rinntgar gemach/macht einen öiptfel vn 2luw ^‘«^tb^'^î^*^** ®® ”' ^’‘^ ^onaw feilt iß bie 3lw gar eng. töte iDonaw befchüQC ^’3 bohf'^ ^^’^^^‘^tt/ ^lt;^v obgenant ßuf von anbn anßoßenben waßern/ berfeU ^’öW(t(r''r ^^^‘^t von natur/nelfig vnb voller Iücibcn/mad)t ientgenann* f'^^ff/ ûï ' ^^ lt;*P^5tbet vnnb auflaußet/ barumb iß es auch vnwegfamba^ ’'’’«(retm'?^^*’*’’ l'vfold)d wol wtlßn/ bat ein engen jugang/bad obgenannte f«Â'?‘’î*»2«5ÿf fel vn 3luw/tbeilt in vb bent If rbtrich. Key fer Com ^onaw i? ^^9^”lt;*wtlt; Cetbeigne Knecht alle jufamenfotbern/woltd x^er bie ’’’’Khen H^ ^^mißh Keich fub^ren / ba ße folded wibertenzwürben ßc vom Kb'/ XneeVe fef« htm ^fteb im P? vntbgeben vnb erwurgtite Öeuf lin verbrent/nachmald and) bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®”®*quot; quot;’’
^d bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vi^vßeeft vnb vcrfchlagen betten von ben Knechten erßoehen«
i^’^**^3lt;*^cutct/warnoehcintbeilSchwabenvorbanben/ and) ein 5^3«ttb ^l^^^^S(*f^^ Knecht/fo ire tOenn vertribe betten / bie hießen vbber ^S«ttlxttb rp^‘^r^5wßvaßfen/ttachbcmbenK0mifcheKned)te bieartvnge piamfeh '^^^‘dna s s ^^övnbeBancwar/warbenberüßftireOlt;rrnbie (Botlänbcr/ ^‘^Kotirx - ^^hie'Ö^aipbelgenant/3gt;teKorner jcigtefnbicgegetib/ foan Ta^phaU,^ ’’'‘’nmccbff ^^ '’^^ ^onawvnterber©aw ßief,î)ie‘îaipbelgrißenanwad ^nb bi^ip^^^ ^ ^’^ lt;5otlenbcr namen für bad ort bad inen entgegen lag/ f«hibcftv»2u'^^i!’*'^^^**^*^^^*'^*^^^*^^*3”^**^’'*^^^'^^ ^MW^ßhochemtitben ^^W«ob* F^k’^wurben/erfchractenßcßbr/btdtenlangKabt/obßcreblich
' - V’'^ gnab begerenfolten/bod) juicht giengbie metnung bcr
» ^i’Mehicftcn^ottfchaffc an bad Komifd? lOeer/ergaben ßd? on alles 3E g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gebing
-ocr page 566-©rtö dhbev ^«lt;0 go^attWö ^(«e««nlt;/ ^^^gt; gibing 4«ff£5n4bvitb vngnabanben Äcypr vn bas K-óntifd) K« ^n vorn 2\cy fer ConiÏantto offentUd? fneb vnb frey gekit ^ugeftg^/ ’’^k ^dd’ mie Wetb vn Ainbcrn/mir/lcib vn gntvber bic ÏJonaw in ^^^^^jf’^s fieffé gefótt/^Yvifebenber^anTvvnb Ï)rn/ vnbjneingegenb ty«3lt;^^*^\ „^r^quot;* guter rbn vnbfrieb lebten. ïgt;n nun Eryfer Confiantiue bic Clt;’^^^óni^®'’^ JnvnberÏJonnw binnb erkbigtbett/ gab er ben ©otlenbernjo»^^ -. genanten ©cyfo/gab /m eynbiegcgenb vnb Canbfdxifft baron 1*^^^! lt;nbsp;lt;iO^nnervertribenworben/jogwibergen©irmium inbieI7aupï vn ^^^j flatt vnb warb Sarmatiusjbaeifl einvbetwinblt;rber©d?armattet.^^‘ '^rt’ eben fo Heb noch nit ergeben betten/ mußten weit vb ber Komifeb^n Aydi. berb wobin sieben/ batnit ber Kómifd? ^ieb ßÄt von /nett vnangep
®rt^ iKunM auft’^fben kr Teutfe^f n mit km (W” Mevfer^uHanc»
?rrnigt;5mtVe0v
;jk)UtMu»ô,
/p2lt; 3eweil an bcmKblt;ttt bett her /ungaugebenb Xeyfer ein nt'lt;t’f’’*?f^ytó öie'^eutjeben bopff/febteft beimUcbCba^ nientanb anberf ^*^‘’**^ X|jgt;f citttOauptman 2l,rnobaubem genant/fo bie'^'eutfebe Qp^^^^i^'^fiylii^ vber K.betrtitt^eutfd)lanb^ottfd)a|ftöwct^ 511 Äonig tOórter/foUbnpU^, erfabvett vnberbuttbfebaffeett/waaboebbie anbern'^cutfeben/ ff ^*L^Mlt;’ memittTJütt^i^ nit wcrcnim ftnn betten / was ße tbeten ober fnmein ^^^^^ weilnam erC Julianus) bie jerbrocben von ben 'feutfeben0c^^^ bauwet/befcQtvnb befefttgetö wiber/ lie^wtber bie fallenauifbauwe / j lt;y n bas (Betreib vnb lifferung kgen fo au^ Af ngellanb vnb ©cbotclanv^ij^j juin Kómifeben Ketebgebingt warb /vnb erobert vnber Coin bit H p^^^ijt)/ am 'i^bcin/bieiragcnburglOercults/bas ©ommerlâgcrb ncnnbien^^'ff), *Vlfmbiirg't7eu^/obcr Coin ^on/2lnbernaeb/^ingett£allba kgef v^b^t’ JOaupeman Jlorentinus bas (Betreib vnbliefferung bin- Ju bent tant o« . ^^ Mant Jmobaubes berwiber jum Juliano/entbecftim wie bic '2'euff^^H^„i!lt; gucftim willen gegettbcmKómijd?cn Keieb betten/baruntb fanikt nbsp;nbsp;nbsp;j|j
^0wnHtn. jCupUwu**
bas Kómifd) Aricg^volct ju ÖOeynij-matbt juin ôber(îcn5clbbai’P^^^,,^^ÿi rentium vhbCi^ictnum/vn woltaUba vber bie ^^rüct vber Tkbeint» «Jj^^n lanb jieben.ïbie Geutfeben tarnen ju2^ónig ©aumarCfcin Canb (ïkp lt;*“^j0/ ben Xbein / vnb war mtt ben Xornernint jóunb) ermanten vnbr^w®’^^^^’^ lt;r fok bic Xómer vber Xbcin nit laffen ober lie woltens an/m Jt’^^^f J‘u{#ii^ ©aumar antworten ifrmóebt allein bent Xómifeben Xeilt;bttilt;btlt;*’*^L|r{ii tbun. ï)acu»nb tamé bie anbern ‘Centfeben gegen (Deine vber ju ^^‘’H^j tit*’* bem Xeyfer webren ba^ er vber Xbeinmttem/nocb teine ^róet **J^.„|i'iÏ’ eb^n/ tbeten fieb allba nibec:Ï)amitaber J ulianus bas |lreitbar(l*Vpl ” ’jj^/ vn einigte it bc|î Xontifcben Xfid)S breebt/ erbatbc er /m ein anbern nbsp;nbsp;nbsp;J«|(ii/
ITfttHffrttttfrfinr ^urcb bic fjttfknrt§ kÿà«gt;
3nffa«tt»»ült;ftBlt;^ Wtnnn »ta Cc«
9(^(Wgt;
lîeÇ bey einer nalt;bt/gane|lill/ weit von bcm C^gervnblVartbe*- r‘‘Äf(«/ Xómifcbe2knccbt/fovilittvicreig©lt;bitfmoebtentomen/vberXb^’^'^yt)lt;gt;’ Miebts befte minber lie^ er an bem ort/bagegen bic ‘(Teurfeben vberlagti^/, J j^^j^ knieten gro^ feuwerbrcnnen/gleid)famnoebbasXómi(êb2lt;viegpJ*‘?J^„« emanber were/Dett ongefebr Äonig Dorter/ber Xómer ^uttbgtnvp' bem Derm/Jurjïen vn rtnebbauwm/fcinc wiberwertige/ bé Hvinfi’^5 ^^^^ vnb Ctfeb gelabcn/vnb naeb brauch ber ^eutfd)en affen vnb trauern n / ’ ^r ju'Cifcb bt^binauff (Dittenaebt.Dub ba fie wiber von DofberCan^t -^^ an fr ge webr wolten/fóbrten ftc ftc ben Xómern vber XbcinCwic bab) in bie benb/aber bic pnflere vn fre pferb balffen jn ba von/ /re ‘C^jj^i vnb (Beftnbfo mitfn ju f«^ giengen/würben ein tbcil erfcblagcn/ ein ft bic ßueht/tame alfo bcy b nacht bavon/Vn bic anbern Ceutfd^en fo rfen lagen/bamit ftc nit vmbracht würben/ba ftc bas Xómifch D«f*^ /weytP^ ben Realie bavon. Hachmals verbracht both Julianus btcl3rüct ^^'ÿifî/ jogmitaUer madtt vber Xbcin in Ccutfchlattb/ba /eet bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/(|‘’'^
tbet König Dórter/fcimCanb vnb fieuten/fo eins mie ben nichts/ benanbertt^Ïcutfchctt verbrent er/reDeufev vn getreib fo nolt;v»’’'^j^
-ocr page 567-ôottÇm^^mtfegàfiqjfem. CCLVIIÎ
«U n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’'®^^‘^^'’’*'*^^^‘^''”^*^3*^* ^*^^lt;’wlt;îndn^egenb/b«^CappeU
L«fô ^4**^^^* ^‘^ dOarefjïetn baô Komtfeb Keid) »nnb ber ^urgiutbicr ^‘^PP^^^‘‘’'9-Îïkffi?î«bc«tc/Îgt;4flt;«gt;|ltblt;ralt;b Jultrtnuônibev/btelîbk'rVrtgaîbtwgatPz^“^'^: (haî2’^”^’’^^**Vw t^*^*^*^ $wen ’î'cncfdic tOerrn vnb ^ûrffcu/c^cbfùber Maertanm. 2(ôtt^^'^’^’^^ t^^t-brtnb bcc|crfcngttrtb vnfricb bcrglctcbcnbamcn bemads ^^‘*''“’‘’‘*‘* *quot;• Icttti^.^^^^^*^'’^ f'î’^t^ofbaltun^ c^egen ^rtfUev Xlrtnbfd^alfc vber betr/ifî Iîlt;ittf ’^9*'^/^*^lt;îd?ttttttfdnc Jrcybdt/ bk^mbaltrcgtcrcttbc Âcpfei Con^/ (inbgk fc®^^^”^^^^^^**^ ^‘^^’^ ^^^ ^^’^ fveunb bc^ Kotntfeben Ketebe vnb tOofge*
SutX * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Îgt;'^î^5âlt;^îd'gt;cuc:n cnbCcutfcbcr^iH-jï / ^^kebw^^fSC'^^f’f ß
^‘quot;^ rtuff bey ben Körnern «m Kcyfcrl:d?cn t^of ^«„fAenfoAatob Mber/^k'^'^‘^ '’*’*'lt;»nbcrc brcy '^anÇd)^Surften/iâ/ DrftQtn vnyWcflm oom jniiuu^ ‘‘»Mteh k *^ ^^^^»’’ï’^ylï«*«^*^' '^« warb bic facbgcfcbUcbt vttbgeriebr/JuUrtnue Mk k ^^gt;*l^^”‘''^ö alle in frib nuffSmacht vnber jn fribvn 73iinbnt^/ße tcvaii? n '^^^^^ ^^^*f^^ gefangene lebig Inßen/ber waren dllf canfenr/ian'/
^?»,anbóbcrrn/4l6 bieKonter felbö fd?reiben.
^lt;’WKó«f3lt;jufj^erftó/vnt»Xfuffc6fn®unï'fc^u('fni.
(^J^deb eben biefersek fiel Önpor bev König von perpaintanjfgangber %ïöonttettinba8Köiniflt;bKetd7/gewannntgewalcetlicbeKdd)fïett/bc// . . .. nbsp;nbsp;nbsp;,
*»fFÿ ^*^^ ^^^ 9*'‘jß Kdd)jÏ4fC Nihbis, fo and) Antiochia Mygdoniæ bet^f lag ^-^ ‘^‘ ^ '^'^ *' b«5»^^’^^^^^^^wifcblt;ttKlt;ïlt;bsvnferbenpcr(t'ertt/cmgro^wancrlt;J0yg4'
^w^^^ ’^^'^F’^ babureb/ Jacob vnb ïipbrantvberaufgcUbrtevnbfroiïte ^fi* *^^^’^^^^ ^^^ 0t^tt««tii^«w®«betgegen lt;5o«/3blt;rgki£be»vnbcr^lw titbit V*^*®^^^^^*3^”lt;^ CcutberCBoticnbcr bavontd?obengefagt bab/ ^’'’^Ïonff ^^öwf4llcn/vnb wiberbaö Könt.Keieb $n fcyn. ïöerrcgierenbc2\ey ^•^«w '*‘^^’^^“^5^g von b 0anw auf ber ©rate ©trnnntn / binanff gegen ber *^bo(b^*®'r^5ogbte leibeigne Kneebe mit bemKriegf volcf/îicr Key fer lief ‘’^iw ?^^^‘^'’tf’^^^ebC/ aUba rebec er lang mit bcn leibeignen ©otlenbem/ ^„,. '’^5ufricbvnbdnigbeit. Jjaerßjnlangmadiet/tbet eindjorlcnbifeber
Wte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ lt;*Wnd)t/ba warb etnanffrbur/bteöote mit gemeinem
“^b *^^«^^***2.lt;eyferju/bracbtenjuwegenetn gülbcn Öefel vnb politer/ äi«i()(^^^***^r^2^^'lt;lt;'^|j'^®^lt;^’^*d^*''*^dit faul/crwftrgtenbte (Bodenberfo boit^A^’^'Sefangenc Cent gewefen waren mit etnanber/liefen gar temen ba ^dfh^^u’ ^^^ bcm ab nun Key fer ConJlantiuö bte Canb vn bas Komifeb ’quot;’•Uw - ^^^^odawitt guten frieb braebt bett/ 50g er gen Conltancittopcl/ ’’’dtviü ^'^^^^^ ^^quot;^^^*^ rurfen in 31 jia / vn bem König von perfa fein fernem«
® ’Mutwillen gegen bem Kömifeben Keid) webten.
S'®^ jefjenö ^uftr^ur tev Xeutfehen ivitfr ^ulwnum.
t(,?^*^S‘^^fllt;tt '^eutfben (iOecr gegen (V?irternacbt waren bie ©cbot»
Qch’^^ ^^^^^^^'^^‘^^^ ©AebOfeb ‘Üolct/autf/verberté 33rttanniam/icQt
^'f^etfeb Ê^^**’'^ '’”^ IfngeUanb. tberKómifebiOauptman £upicinuamp;auf '*en/fA{i*’'^‘^**S‘^bnbcttKeyfcr6juliani/faf miccclid)cKnecbten/aueb‘^cut// ^Wurr’’^*'”*^*“® '^^ ber ©auw gefebirft bett/ ^u poloni ih^lmtbeman ber S!»^*^ * *quot;* 8*bnbc,.3»’**^*^*^tttt«tt/woltbafèlbig von ben ©ad) fen rettê. Julianus am ff« fît tp^v^^'’^ botft felbs auf bcm Canb ttit/batt forg auffbie dentfdiê tropf
f’^Hcft. ’^”^d)mbicweileins fcbcncten/drtiDofrcdjtmacben/ vnb vberKbdn
çj^Wton«^ vorn SantvolcP vnb $Xomtfc^en Kriegen tn
^^^“ ki^t Svanrfrdeb/AuguUuSjbaö if fcivci^tcr bef duf ter bon
®*^f 3’2waUiger regierenber Key fer ber li jft warb/'Vnb bas dl|fc
j^ J^x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auffbebenber ï^cutfd)cnmit Juliano.
5^’’C®‘dHcflanb wibeyngenonn /«rUbigtvom eyngviff ber ^eutflt;b«n/warb er 511 parif inber ©tatt ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;von
-ocr page 568-^aörtnber^U(Og0^rtnttt0^{M€tt«h«/ ^ »ottbemXoinifdxtt Kvkg^volcF »nb (BeiUtcmoffcncUfb ^^^^‘’ft^y/rf^wäb«^ xrorffen fu v ctncti gcwaUtgen rcgtcrcnbcn 2^cy pr / von ©oft *‘^'’^^ n «h«’^”’ vnb beftäre t.TTa nur ^wen bey etnnnber wäre nu|f bc^nffen/ in lt;* »^ hf mpÀ^^ »nb (Benweben/wnrein gefebtey: ^nlianue beet gro^ “ccutfcbl**”^ ^i^^^ mb^um^rAcbrncbc/bctt nud? bic0tAtt in (Ballten vonber ^I$* u^no,# bem fîaube wibernulfevbauwet/Cnnb vnbjCeut flebtKÇt vnber ji“. ^j^ wo! von ben groben 'temßben belagert/ gehörntervnb verberbt^^^,. j^jiti wie 0d)werbf//cQt vnber Juliano feyn fte bennod) f^bgevbenb« Jyî 'Ayu, flt;tnb niegefeben bnbjn/vnbboeb vnber bem .Keyfer (Tonllantiö^’^H^^j^tf/ ttaebmald $og Julianne vonpari^in6niber^reutfcbl4nb/irt«J^ _j^
bei^c$u0.ïÏgt;rub,tfnXiiitbinger^ijïumb/rt5cftnad)nial8anben^^^j,f
ÓaUierlanb bineyn jufallen^ betten fid) fold?6 vberfaUe voml^^^VP^^^jj^i^ii; ben/barum mußten ße einfrib mitbem KomifdtenXdebnnnemf«* r.^-iKl^ 5og2^eyfer Julianne berauff anKbeinbifgcn^afel/ befebanwet P 1'^pj«
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb bewart wol alle Komifebe befa^ung vn grent; / erobert allee
'5'eut(fben pebvnberfangen/etwan lang aie jr^tgentbumb btff|r^’^Aj,|(i)i gehabt betten. îba er nun alle fachen alfo nach allem wunfeb vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jj^cif^ willen verriebt bett/^og er gen ^ifang/nacbmale gen Wien in bie p*^^^' ^ allba wolt er ben Winter (liU ligentiöamit er aber niemanb belcibigc I^' ^0 bcbielrctbet er fam er ein guter Cbrifî wcr/wtcwol erregt W
lea Vf9tt.
■ nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;^ * Cbri^ltcben (Blaube abtrünnig war gewefen/gteng in ben Weynlt;*^ Lût«’
genvnber bie verfamlung ber Cbriflen/bórtaUba (Bettee wort/Witbv^^^j,^ (BotteebienJî/tbet wae anbere ebrijlen tbeten/ febrteb nadpmale 2vlt;yb (lantio feinem spetter n / wie er ven ben (Balliern vnb 2krieg^vellt;f vnb gewaltiger tOerr vn Aey fcr berófft vn beflâtigt wer/bater P^^ verwtlligen/lóld)e and) nit abfcblagen/fonbern gnebiglid? be|lAtiglt;P/^^^#ii tein febaben bringen / wolt gleich wie vor ein aufffeben an {fin b^ïb««/*^*^ fern wiffen vnb willen banbeln.
SMcio ciditM.
JLiberio toil Ztati» fttcuvwßroriUv«
^iiftawM »arum» er C'oïtfïewtepaamp;aei*
^u$’ jwólfft awffÇf Cen ^’r 3rf uifeße n mit 3«lilt;w*^^ eXfy 3lcb bicjem lt;1 lUnbrt C6 gtgen betn ^ruling gieng/ fielen bie ^e^^BJJiiht^ T^l bem (Zlt;nib Aónig Wabmere/gegen benen fd) nacb ber 25ówJ**’t ^u/ Gvi^vbele Äeyfer Julianne vnb bae Kómifd) Keicb verfabt/J'^^’^.^^jici^ griffen an ber Kómer Canb an ben Kbein (loß'cnb/ranbten / brenten/ ^ fcblugen bey ber Xeiebjïatt ©ancto gênant/ben KómifcbettiDaupt^^^^jp^jctl namenCiberie/fowiberfieven Julianegefebteïe war. ï)ieanblt;r«^^^j)t)ïl knecht/ ba fie fren iOauptman verloren betten gaben biefludn- *‘’'4 ^(ticf« langan/baf mebrgenanterbiefcr ïTentfeben König Wabmerve beu r^p«^ vberlifï/ warb von /nen vber 7kbdn^gelaben - allba wurb er vonben alt;gt;. j^pi* iOanptlentcn/anf befeblKeyfere Ju liant ge fer, glich angenemmen/'’” fpanien ven Key fer Jwltano verfebidt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ï2if ficb SmKüh«^ Wi^n frtnm ^'efta ffooftand«»' '’•'
(Itt/wclt tin fcglic^cr allein gewaltiger Äe^fer feyn/WÎ’ ä^ä*” einanbercileten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^df
^^ Julianne verffunb baf fein ‘Vetter/Keyfer ConfïanUPö/^’’'(.(d' vber in war nid?te gute gegen i m im ftn bett/neeb in ale ein
^^ ben Keyfer bnlben welt/ bett er forgauffin/ benntinwelf/’^J’PAïtcO^
felbenmirgefaren war/ Î)aruutb fagteraiid?o|fetttlid) feinew'Vett^*^ j.^H*’ tio ab/vermeint er wer med?tigerbenn er2^eyfer Confjantme. ^^^ ad^l)^^ nid?t von jmvbereilt würbe/ mad?terfriebmicalIcn'(reutfdTfn/g‘*bl^9.j(Hf? |îeauflr feine feiten/beruffewiber au^ lOifpanien ben obgcnannC^’^_ z^j^pp fdxn Äonig IVabmeryfUbwjn (nmpt feinem Dolrf mit im/503 von^JjjPff^ Martijd jjlu^ nbsp;nbsp;j,|,jj. j^j^ciu but'd? ben 6d?wart5walb jtracbe ber iOonaw ju/t^m **quot;^^lt;^lt;»lt;^
-ocr page 569-**»«» ^^^^^vxi^il^üxamp;ep^atu CCLJX ^«bctt bfl^^ ^^^3^nanncev (JDamcTtwó tfl and? mit gezogen/fo bifj^e? r*fd)ftd!rH » fe fianb vnb Ccut verwunbertett pd} ob bet gefd^win^/ 3 \ónj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'^’'’”^bcbcnbigbett^^cyfcte^uUant.X)»ba^erbteC^nb
Ss^n/iofhh ^ nbsp;nbsp;^‘^ ï)onrtw ftoflenb/ be(ïe bnf? 511 guter orbntmgmodH
!quot;rtuff ber anberu feiten ein febreeden mie ferner $u// i^webtertß?/ '**^ ^'^ nuff bic Ï)onrtw / fuhr ab mb eb fo weit (te ßeuf t. 21 uff bc^vcrmcbrtefienittaUerlVclc'Wrtflerpulj ber *quot;'^«Vtttr^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X^olcfö/Wctb vnb (V^dntt/retdjmbdrm/
. ^*^/ blo^ mb one IVebr/ein lange 0cblni^ an einer jede
Ä^r‘l^'‘*^ fi* nbsp;nbsp;nbsp;Äcy fcr »nb loeren.
^cn/bar^ “’^“ J*» ber‘^cutfiben feiten Bnict bae gemein '2^eutfd? volcf am QC/ quot;^’'/vttbne* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;betten forg ber K0mifd?eÄeyferwiirbe fie verbrenn
^/ftttt^jS^?'12*®^®^^*^*^^^''*'^^^ 0tcttfoanbcrîgt;onaw lagen würben ver/ ^ v ^^^*^^‘^^^‘^*3*^/'’*’^‘'^^^irbefebwerni^abgetban/vn^ugu'/ ’’quot;S’wbtöft r **^^ bradât. XS^e wurb vnfAglid? vilgut ben grobe (Teutfd^e frib ^^gt;4)thnÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ KetebflÄtcgab Julianuegute trofl/tbeilt mber fie fein
^®*'flw '^“^^^bet^^brigcnvbelB0nnenben‘lt;rcutfd?cnfeitenamgcltabenber ^^lt;ftbav ^*^ ^*”^^ werte war forgmb furdubefi Kriege/ßobcnbicCcuo ^‘'wfat ƒ ’^^ ’^ferten^ableten/vn betten förg aujfbae Komifebe Deeree wür# ^^ vnerJik^^^ ^’^^” ^^^ ^^^ verbtenne. iöalinatten wurb cntlcbigt von ber grop ^^yfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;giiltvnb gelt / fo (te alle jar für ben Keutgen $eug bem
^’biLfh 1 4? ^^^^^ / bem Canb iirpiro warb ir öteuwer vtmbvntregltd) ‘’m« vnb geringert / mb ber StartHtcopolt/ vom 2\cyfcr 2lugtr/ ^nbuö'’'*^^^^*^bvilvo»n 2^eyfcrgefdgt;encdt.tTad)ntale namfelbejultanua ^ot£4^^^5^^'^ben/CDaceboniam grtnn ^^ly*^’*^”^^^ '^*'b pcloponcfum je^c ^^tfeib '^^^^ ^^^ ^^’^ Komeba groffer b unger/ eben wrung vn mangel am l^onebeßP®^^'^”^®^*’“®^**”* '^ löte grof tgülti|l /nid)te vberige anwerben/ Wmi c’^**^”* ^^‘fubralfo mit wentg Isolde bie iöonaw berab/bjÄriege^' ^(bton*?**”^^^”’ ^‘*^b auff bae ned) p bureb bie Canb ober mb mber bem ^Wdi^v*^*^^^^***’^^*^ Sauw / X)nb bette nun ^nUanue alle Canb bef ^^iMni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^’^^‘^ ^onaw poffenb aud) inn / allein 3lgla weit Key fere «31« fe^t Geh »tt«
^'‘’lur T^”**^eynlafjc^fpertcn bic Cbor für jn $u/ vn w urb bie Statt von 3uitanum. ’''^^«tA ^'''^^^ ^^^^3'*’*^’5“^^‘’quot;^’’^ b^^^^ fd?on SirmiumbtcgroffeK.etd?llatt Qauweyngcnoincn/etltnunfórvnbfiirauffCoujïantinopelju.
-^ Tv bamale wiber ben 2lt;ónig von per pa driegt/ba er ’^lïetfi^^ ’quot;quot;‘’‘^b/jfcUt er ben 2^rieg eyn btefer 5Ctc mtt bem l^ónig vonperpa/ entgegen feinem ‘Vetter Juliano/ wolf jm fein fPmemen mir go '^^‘ttff ^^^bren. 2iber a uff bem wege ba erin bas Xianb Ctltcta / in bic Statt ç^“^**“® ßffH i» quot;'‘i4)£k^*^^^*^^^*^^“*be|ftig.Viberan/jîarbbaran tratvorpinôjornôab/ '' “** f^inen^ ^‘’^^m ^‘^bcn vn fX-td?domen am Keid) enaeb bem er dein Iviitb bete) f*gt;l68d?^^’^3®lilt;*num/b€ttrcgicrt24.Mr'5.monat/«.tag/^clebt44./ar. iÖn ^’^‘ifb/X^^?'^'^*^^^^ '’’’b vonmcnniglicbburd) bao gang KomifebKeid? au p'/ ^^otojiff r^“^**'”^’^ bett bas Xctcbeyngenonicn/bracbcrt btevo 3gla bic ïiflfawitt^uiiano ^^tbat quot;'^ quot;^nenbie Äncebt Jultanteyn/bie verbrenten alle bic/forabt vnb *quot;ff^*» ^^’ü nit ^^k^‘' betten/baf man bic tbor jugefpert/vu bas “Void Acyferg Jn'/ *quot;‘Wi)?**^'’^^ wollen lajfcn. lt;l0an fagt von .Key fer Conjîantio / wie er nicht *“^^lt;itm* ^^^‘'b/nocb dein ^bf verfuebt/ bat In(t gehabt 511 wolrcbcn/ vn wol S^’^eitif quot;^^^^^*^bê. X^erliepfctn anbere iOauf frauw/yaufltnagenant/febwam quot;’•«/bt* ^’^’^öffewannad) bef Keyfere tobeme^oebter/ nennt ftc pojtbu/Pw«’»’«-^^Xfccs?^'^^ ”‘*^”’‘'^^ verbeurat Keyfcr (Braciano, 2)icerjtc iOaupfranw S^iiBeX • ^*’”^^'^*^^*^^-^“^*^^** '^'^‘’'^^‘’”’^^®^**® aUerfcbonjlc IVetb im ^^^^b/ein febwefder Dippot# vn Ifufebp/ctwaKiirgcrmeijicr 511 Kom.
ji*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘25on bfn ©fkf^rf en.
^?'’*,^'*‘“’*® lt;t»/Icbt^ntrfllf*^ 0. iOicronymi/brtt «iKb bicpv5cic 5a21»Ifu8^)enatu8. ^(b^*^®^”^S^^^Î*:«w/ iff in gropen ebren vnb gefebrey gewefen/ 2)crglei/ ^mber betlig'VictorinnöetnScbulmcipcrbep wolvcbcnö vub^^Artcrer
35 x' itj
Cbrifli
©lt;î6attbcr^«(Ç^ofirthrtw^(«ctt«'tii/ j.» (tÓ^tteter Cbtiß i/bat verbient vo feiner bun jï wegen / bap jm $u ebt^*^^^j,(ii(t^
' vorn Xómifdxn Kabt fein ^ilbnup an 2^eyfera ‘Ïraiani gefegt ijl worben.ïöenn/ala aneb bie vngleubigcn febtetben/p bat ^^lLjiiil? jfantina ben (Cbtißhcben (SlaubenCfoblop/fcblccbt vngcrecbt/vn’’‘f ^At/«^ barffbeinervncinigbeit/janef/babcr/vnrube/ob5wttracbt)in^5^^‘^^,jff(f»'-^” ftebe gebürt/ riebtiggemaebt/ batbartimbgcbricgt/ vnb alle bing f^ALSttH^ Ce(ifï«rtft«3rtii2(r«s brau^ wóllen$teben/batbcn2lrrtanifcbcnangcbangett/wiebatn4l^i j^jtiti ganne Welt, ^enn/ala iOieronymua fagt / ijï er vnber biefem Cow'’ fungea Äinb gewefen/ febteibt weiter / Key fer Con jïantiua / vn alle ben groffenßeipgetban/betten gerne gcfebcnbaaalleCbtijïcninbea^^jJ’JïfCJ ber ©onnen/ nibergang/ vnb ganzem Kómifeben Keicb/einattngl^^^’JjCj^jji? rengewefen/ frieb vnber cinanbergcbalren betten: 3beretltlt;blt;Ö‘’f*^*^j,few ‘ nbsp;nbsp;nbsp;feilen betrogen ben Key fer vnb alle fronte/beren mübevnarbeit alle t’ war. îgt;ie fronten Cent bacbtcn ala (^Oenfeben/nteintena treuwlieb WA/jo^ ten nit baa wiber Cbtijïnm bie prie jïer Cbti jïi prebigen vnb lebten f j,,*,^ cbeCala weiter Otcronymua bejeugCfolgten bem lOcibnifebe ^Itm^^i^Lfdl^ brauebtenfein bunjï wiber ben ©laubcn/vnbfcifcbccn bicreinigïeifta vnpra (Blaubena mit ber iOcibnifcben^lOetjïer Itjï/ fpi^wegvnbfbei®^*^
i'cn Otter groOr » j^piraeßt wkr Ooi ff grifte» to* beijgfaubena jvegen.
^^SJeferjett ijl ein grojfe$wy tracht vnber ben Cbttjïen
an-fdttd Hffïïlt;ötw fgt;n^anamp;.
^^gen gewc(cn Aeyfer Conjïanttuez ^apfï Ctbertue/ 5ebS nbsp;nbsp;nbsp;k«itPv
2{(Mit4fïus fleuch t gen lïitr.
5?((flrtu» ^ifc^óff Ju potiers.
ÏÉuÜudïuis 'Stfe^off Ju^intict^irt.
nuö/patrlareb $ n Tl^la/fajï alle ^ifeboffe ber ganzen ÏVelt/P^^Lvitf obgenanted ^rrb fctten/btcltcn vil (Concilia auff beyben feyten/ ^tjeboff bic auff ber rechte ban bliebê/bie wnrbenaud? verfagt/vnin® , ^j^fi? vcrcrtbennentltcl} 3ltbanajïuö/lt;Stfcboff5u3llevanbnainiSgyptcnr'^,J?! au^ in ^cu tfcblanb ijl betmltcb$u etter gelegen bey ^ifeboff
lartna ^ifeboff ju potiera in 5tancf reid? würbe in baa Canb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i’^*^
cfec/bocbvberantworterein@cbrifft^uC0jfantinopel2lt;eyfcr(Conbf’’^^4r!gt; erlaubt fut/ baf er wiber beim ^oge/ llruffacbtue ^ifeboff ju 3lutiocviquot; i^n? genÏTtaianopel in bie Statt gefebieft, in baa Canb 'S^bracten/ba tinopeiinn ligt/£u eifer urn 15tfcboff in ©arbinien ber Jnfel/vetjcbi»^^
lt;?5artiinirti.
~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conjïantiuainbaa ^übifebeßanb/ilrujcbium23ifcboff5iï‘X)erfelttïJ ^
i» iJerfd.
S’«!!?* ^^^^^^ in (Cappabocitn. if a verjagtf turner ein^ifeboff ben anbcrtt/fcbalt einet bemÄeQcr/bief cinparebey bieanber Stmanifd? vnbi5omuf«aniflt;b' ^„jijti if a warb auch bicjêr jeit ein großer ‘ebu m in /Xntioebia geba« wct/P%^^/ bengólbcn'Ïbum/allbabamen bie 25ifd?offinfamen/betten eine vetjlt;u”j^ÿ// befcbloßen funff vnb jwen^ig fïócb/ traff ammeijïen bie Ppf^*^’f imit’'^ feboffan/ bielten aberbeina/ foltfr feiner ana Äcy fera Do ƒ tomen/lP ,^ (Bcijîlicbcn gôter ben nottiJrfftigen aujîtbeilen/vnb aufbeutennia/f hngwenben/ /cQtmuf eaetnÀeçetey feyn.
Q^on ^1'11 Ä^intcI'cn vut» aufffommfn b»
plt;«'gt;^«^lt;gt;^5*^^f)lt;«^ vcrttlgtwg wegrit bev pudfitsimamp;cStjtw J^^ptcnlrtttbtnbcv groflcttwtlbcnlVilbnt^'/bahinCÏOcnfd) MtubiötenM«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Robertp4«ltt8 vnb^nwmttd/ b^bcurtUbattuvir^tjcrgctnitJ» quot;nbsp;L^t
ftuebt von ben penmen / ^veutev / vnnb IVovQel vn^clbcte»
nu ff bef bloffcn Xtibcn gelegen/vnber bein 4gt;bbacb bomen/ benn ea ; w^j^-rf’ vn ijl betn wolrfen/betn vngetvittev tm felbê Canb/ifï allzeit fd)ón/ Plt;‘ g^pf/ beteer nm tOtmek ^8 wet bnmals nit gut Cbrijl fetn/ galt etm Äe w eb ** n«d) bent aber bue Kómt jet? Keteb vnbie2lt;eyjêr ben ^I’bvtllK^V«®»^^^ ^(jn namen vn bic Cbvijben bein verfolgng mebr betten vo ben vn^Uubiäv 1 nbsp;nbsp;jjj
-ocr page 571-6on9e(t5?ômtf(Çlt;;n)Sepfevtt. CCLX
'^’^5l*^«btgcn wuren/vn btefdbtgen burebâducten/wufbê peund) ^‘«*Wamp;Sîl'*T^ÎT^‘^!‘ï‘^ tfebat«»! (Wie „„^„^, j,^, *”«»1/(11; “®P'^**^^^®ï‘^^bn{tenbdcin5cttItd)cn(ô«tentMicvdltd)5U3enontlt; nun ne in^ctfritctjen '’”nbff r*” ^^**®^t^^*^^|ï’^lt;^^««(ïpC5««Ç£îlt;l«tnîgt;CrtW0rbc/brtCgctQi^«it externabgenomen^ ^bitton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^^^‘^^^ '^ ^'’ etnjtngcynbnntgen / ïbarumb fromme Cent/ c^c? ^«bhûd?”?r ^^^^^^f^*^ï‘lt;^*^«^^^^'ï^lt;lt/®^^lt;w Ceutcn/wOlcenwcbcrgeiff^/ btiittiiHX^^^«d)/vrmbgarntd?C6 feyn/jebrten jr gdt. ïötcCBclcbrfcrt^o^eit bcitïi-’l^^*^^^^^^^*^^’’^^^*^^^*’“^ 5U5«icert in ber Wó|ïcn/ batnit pc beffo baf? ^üfhtfn/ ^ obltgctt moebten / bkUcn ©ebtd/ kbreren bte .^mber/ fdivtebcn
'’«’tbeff *'*^-^”^‘^^^‘^ ^^^’^^ ”^^Ceyen/betwn ntebt TVetber nod? betn blek nnfi/i k ”’^*’^*^®''^^^*^lt;fü*^nlt;brdb|ï.i!gt;tlt;4nblt;rn5o5«itittbkgroflr€itIVilbt# OTfincfu luaß fût
h(hbc r^ *?^** ^*’^ ^‘^^' ^tlbtnu^/ ctltebc rtvbeifeten ullbu jr tDaubwereb/ ^quot;•««veriuung*
*^ • *”*^ ^^^’^ bänbcnzIVcntt arme Cc tic 511 jn tarnen/ fo balifen pe tuen/ ”’***“' ^^ditf V^^**^®^f *”wb funfï / ober vertauffeene / e^aben bao (Seit ben armen b(i8i«?s.^^^^^“^brt|llilt;b«t uiten C^Oóneb/ (l?annent6bamal6Monachigt;
P^ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**^bteltó/fie Plt;b fclbd/CwieiDteronymuó febreibt)
Ryna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnvoUtommenbeit ber CbriItenbetc/ ÏOarumb
3C(»i, x ^^^’^^^^*^**^^*^^*^*^**^’’’^”*^3^^**^*rdgt;^1flt;9wejcn/nemUdgt; ju (Dam ®W«’ i ^*'*^^^^”^^*'*’^Plt;*pbl43onta/anbie'‘Ïe«tf(benin2^en|loflèttb/ïDa
‘(Rnv' x - ^^^^^^^^”*^vnbIVeéb/bteetnbefonbers babenauffbtad?t/mie ^’!^«quot;/^l«ïgt;ttn3/ baarabfebneiben/ haben mcX^belrcb wollen wer/ n,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;^”»h ^*'***^**l^^^l^’®^^^*’^fl^*gt;/b4bcttfcblelt;bte2^leibcran3etra5cn/babett »!jnamp; nxihi ße öer^ tjen/^”*^^*^'’’'^^^^^**^^**”^*^ 3^***^*”'^^’*^^^’“’^^^^”^‘y”/**^^^^‘’*’*’**” ^^* *^‘quot;’’*‘ * Pdeft f'^”^^'^^^^ ^^ mebr verbienen haben wollen ben bergemein Chr ïfl/ bie ^lutbii^fk ^^^*^^*^^**S®babc/veracht. “Dafer/e^c lïoltje/geiQige/ ungelehrte/
Wba s®^^^”^/fO’H’^tdlangbemaehtnbteTüclttomen/ verfübienfid?
x **^^ ^^^’^ ^ ^^^” ^‘'*^ nieb te UOund? / wollen mehr fey n/ mehr verbienen «b«lt;tbF w ^^^^^^‘’^'’^‘^^‘’“^‘^” ^**Fl^FPlt;****^’^^«*^2kirlt;hen/tvicwolO'cbetlk fi^bh^'^- ’’^^^** ^^^y ^^’^ ^apfï / baf3 manó nicht (ÏOüneb nennen fol / benn ^‘«Rn r*^*^’ ®‘'”^*^ tOieronymuebatwol weifgefagt von btefem Volet vnb ft’il/b^?' ^’^”^^**/ 3^ hubs «wan im er|ten^ud? ungejeigt/ werslefe»
'®ott fccii '^erfamiungf tt/ba^ ift/von Cotutltcn:
O«04tbk« 535
ttrtd? Cbviflt (Sebum
5u^ntiod)trt 34?
ouCuobteea
©angru
0«2lriminu
SÀfeît ? ^^’^^lt;^''gt; hH CanbeÏ)acia/gegen Öibenbürgen vber/in ber grof/
’^^'^^^^^^ warb auch eine große Verfumlungz lOopHö hdiua ^ifeÇeff 1» '’^’tbtefe ^^ ^'^^^ t^ifpanien/auß bem Kónigretd) (Branatz warb ullbu ^‘fr*“*«»*
'’^m b 5^ytracbtgefraget/itr war ein frommer/ alter rcblid' er (Dann/ '^^bi '^®*’^^*^ Verfamlung gewefen. ïbie 2lrrianer nennten (Thnjïum ®1^Stf**?^^*^” Wwoe.wurenvon jweyer ^uebfïahen wegen alfo vncins. Daß ^(„çj brnf^wer« ^^(«tfeki*^^*^ ^'^^ vnnb naturmte bem Vatter/bas anber einer natur/ 3)er qsuetp««». ^*^fpt4A'gt;t^ ^’^^’fdioif 5u obgenanntem t?ofio in (Branat / bie fragten /n/
^nb ö * '^^ren beybe meinung recht.
Wgt;ûffï .^^^^t^^f^ttyw»» tetlagtßeb/büß au^junct mitrntttwiUe» vlet f^’SXquot;’ ^’'t” »«‘tt w«5 vertert wirt auf netb / fo man wol leiben mochte/ 2|'Sj(uS ^^‘ ^ja^^“*'^^^*^ witeinunber vnnb Chri|lltd7 wolchanbeln/wtce feyn tKpanöjrnmettiurtgA t’^^uSh*'”^ '^‘^ff’^^^'^rue an/wa ee vnfere jcit auch gcfcbehe/bc*r|ft man fo ’’^'‘^»nan y^^^^wdjtvergienèrt/ man hatberCeute fon|l$u wet»ig/ ee were
”’’PÏlam5tc jr w«hv/ es wirt noch ber Cent mit ber ^eit verrinnen*
îBg H#
löt«
® ae duter ^utO go^anme vluctutm'/
CONSTANTINVS IVN. NOB. C. GLORIA EXERCITVS VO-TA. X. Cojlrtnctttuß tgt;cr^ung/blt;vclgt;cl2^cyflt;v/cbi^bc^tOccre/gclobK^^cyP*^^ fcyrim jcbcnbcnjrtvbcrcbrcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
CONSTANTINVS IVN. NOB. C. CAESARVM NOSTROR^ VOTA XX. S. T. R. Cott|l4ntinudbct;iungcbd2klt;yfc#/bkglt;lobtlt;n5^y'’ »nfevev Kcyfcrtmjwcnfjiglïért^ar.
CONSTANTINVS IVN. NOB. C. DOMINOR. NOSTROR. CA^ SAR. VOTA. Conftrtndnue bet jung lt;blt;l^cyfcr/btcglt;lobtlt;n5fyi^ï’f’f‘*^^‘^ lOerren ber Kcyprim fónfften jat,
DN. CONSTANT. P. F. AVG. GLORIA EXERCITVS. P^^^ Conjlrtntinuó ber (Sdtfófóretottg/glócbfdtgKcy fev/ bic ebrbe^ 2^neg8b««J’
CONSTANTINVS P. F. AVG. CONCORDIA EXERCITVgt; Conjinnnnuö ber gütig/ gludfclig / von (Doet erwebUer Äcy fcr / bicciniS^^'*^ iOeevô»
CONSTANTINVS IVN. NOB. C. CAESARVM NOSTORVgt;‘ VOT. X. PL. S. C. Ï)cr jong 2^cyfcrCon|ïrtnttnuó«inA!?t;b«lt«‘^M^^‘ vnfewv Keyfcv / gelobte feyv im jebenben j«v / mie bewtUigung bet gançc”? mcinvnbbefcblufïbe^X.4bt6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,5
CÖNSTANTINVS IVN. NOB. C. GLORIA EXERCITVS V^ BIS. Conflantinoó ber jünger/ein Xl^rbnlter bef 3lbeU/bie bcttli3^^^^^^ iOeere ber r tntt Kom.
DN. CONST. NOB. C. CONCORDIA EXERCITVVM. iOerr Conjlnnttnuö ein X^rbnlter bef 3lbel6 / bie etnigtetc bef tOcerö.
^ulidiuie td fûnff bnb Wer^tgft Kr ^fer/Wte rr aff*”^ nctiflgcivcfcrt»
^^Ccubinó 3«lt4ttU6t|ï$uCon(Ï4nttnopelgcbornworbcn/0dn‘Vlt;^f^^j„ Q gewefen ConfÏ4nttu6 /Kcyfere Con(Ï4nrtni bef (Broflen
^^mutter b4t gebetOè« ^nfUnn/ijï f4jîgefd)trftC4l6 bie Chtifï^ ’’^quot;^‘’’'^^1 ben) gewefen / rob iwCbnjUicben ©Uuben crjogenvnb vnberwief«« y» , Ven i^üfebto Kifeboff ju tXteomebin / nncbmnlö b4t er ein ©cbwltn^^^j^j bnbt/mit n4inen Cib4niiió / ein bófen ©opbifl«« / ven bem ijler vlt;*föbd/^^ frónnig ven Cbrijlo werben / b4tbic 3lbgècterey/bod) bctmUd)^'wiber yg ^^j tct/2lberiOterenyntuef4gt/erb4berjlinlt;54UtenCbïijlumverSeogH«t'rLj^ benetliebe er fey noch verführt werben von lt;l?a vitro betn pbil»’PF^^4^lt;(y* venber ©t4tt^pbcfe/ijlburdgt; IfufcbiambicKeyicnn tn frennbr fere Cenjlnnttj br4ebt werben/ b4t^uber Af’begebnbtCenjldondm/^JLt: CenjlnntiniÖebwejlcr. ©einer dOutter Grober 3t’t«4nM6 wur 5etnb nUerCbnjlen.tfr ijlfnjl finrcid)gewt|cn b4r ein fcbnrptfenloprtS/^^^^? in 4llerley Kón jlen vbcr bie muf geübt/in allen rugenben in frieg vnb P j^r febteft/ven ntenniglieb gelebt. Lire tnm einer 4u|f etnjeit für jn/berƒ‘‘’3%(t/ ein/berlaugnet/hinbtberKlüger bie flag mit W4rbeitntlt;btbeybrtrglt;»v (U net m4n feite mir feinen bie jjen werten gl4uben/ vnb febrye nuf/'Wlt;yj? j^t mebr verflagen vnb fürnemen / fe genug ijl / baf ber Entwerter netï2lntwortet baraujf Keyfer Juliamió / vnbfprad):TVerwil gnug fel feynbef tlagene/vnnbbaf bcrKlüger fein flag md)t wat o‘’H|,.(i: eben f iPergleieben gab er antwort ben ©arracenen/fe fid) bef la^teo^’^^y/ jn jren ©elb wiber ben alten brand) abgebrochen/fagt er:If in
fer bat mehr X^y fen ben (Belt. Xfr ijl jeberman im Kémifd)cnX.tilt;b nbsp;nbsp;« ^jfj”
1 t f fijnen* gewefen / baromb baf er jtcbalfo mit ben ^eutfeben bat feilt/ H ianus ar t t(am. Q^m^ter lag er 511 felb wiber bie^cmb/imTPintcr verbotet et bie atw ;^^j,(/ 2llfotbnlf crbaójarauf/entweber er lagwiber bic groben vnfin”*3 fe^f/ fd;en/ober béret bic Ücut/vnb faf fclbjlamKed?ten / rid}rcc fcvn5‘^^ g^bf^^
CSaftffiM.
Jfu^tluB T^ifc^off juJticoinrtiia. £ibaniu8.
WnrimuB j£p|gt;t* pllUÖ.
3^ Marr muf; ^dn t(l0t»jlt;ll.
Otómlfcfter Kepfer bat in ebt Äpftu btß Q^dt.
^^^ , öottÄtWfSepfevrt. CCLXI
i^ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''’^^^ ^ïUjett tm wcytem felbe e^egen ben ^etnben be^ XómtfdKtt
W/baru’* x *'^^»*^^^^ bóberey vnbfcbinbcrcybengemcmlt;nn«Qfcbw’Äd?tcn) ’’’’‘^trrït,^*^ ”*^ 2vcyflt;rltcb«t 2tmptlcut jmgar fembt w^rê/war fcm ©ptidgt;'‘/
*^ötlt;t b ^ ^^cbt tbeuvet vertauffe wetben bc» vmb bett ee wer «neb tnebta 3“^^“*fpdeÇwoth ^(«ycim?’*-^^’’^ ^*’^^*^ erbettlet/ es Bern emer beß Buuffö wilweg Ictcbtcv/
^ft «telt ' *^7^^^^^*^^‘ïw m4tt« vil fd?w Arer bettle«/ vttb »mb ein bing bittert/ '^‘SSeweff^'^fe®^^^*'* ^® ^ *t^ 3^1^**”^’® 5^ f^^*^ ^^^ jeitltcbett ebt vttb lobe begtà ^‘^lt;H bal ^'^^^^•^ bencinemKeyjèr gebórt/ ^enn jo an ettteô Key (ere leib »nb ’”*^kben?*^”^ ^^*”‘1^’ Keieb/vnb aller (V^enfcbetiglócf/llebt/fol er fem leib ^Hfuitißthrc^eii;
bofb vorauf imbrieg/ wohn guter but brtben/ »nnb
vor MbrUghtt bewaren*
''^ ^«yfer 3«Im»«6 tfl fûrwtçtger gewefen benn Keyfer tOabriao
filt;biüf a ^^^verbotte!te Kunfle jnerforfeben/Hnffttgebtng juwiffen/ but quot;uhanus (inerrant ^jJdfi* *'‘^fF v?arfagett geben auf ben geopffertenKtiben/ Kälbern »nnb J22 ^“*'‘^quot;ff‘‘^quot; ’’’’®bttttp ^^'^^^^^ (Bei(ïer bannen/vnbefebwem/ auff bte 04?wareenbunfl
®Uukƒ ' Ÿ^*^‘**^‘^^’^''’^vef/fo lauter bwberey »nb betrug ifl/iff auebttt feinem
“^^ ab **^ i ^br «ng ber alten lt;5 otter mebr C aie aud? feine X^bt ni ebt laug'/ Wlt;tiirSquot;“^*3^^**^’^lt;lt;^föl^*gt;biggeweflt;t»/batjb»ieÏ‘X)ibcAbglt;tblt;tn»ttnb ’’^Wibtt ' ^‘’^ teberman/aud? bte treiben»n »nglAubigen forg betten/wa ^''’'^itttt ***s ^^”* perfter lanb würbe bommen / es würben Kinber »nb 4gt;d?(èn
^at ih x**^’?^”^^*^ uilen (Bótter« bat er am mcifïen au ff hOercurtum geba Iten/ 3«««««» f;if t ^rt ’'^^bö^ ^’^ 3«ud? r/er fey berWelt bc bc«be (Ier Kegterer/ber bic »emunfft ruz ^“^ 'ÿ^f^* ^^ ^'^®* ’’bbbkÏ^^^^ ^lt;gt;ltbe bing buter am erffen bctmltd? / »nb »nber bem (drein
^^‘intti '^^’^3 dues pbtlofopbi/ von forçât wegen fetneo X^ettem Key fers Co«'/ ’‘Wf^'r’*'”'*^^*’^^® ^‘^ bar»o« bommen /letbvnnb leben gerctt/wann fein ^‘^‘itbe ^^P^ ^ ^rennö watert all »on feinem “Pettern Key fer Confîantto »mb'/ bei« regierung tem (BefeUen leiben / »nb jween J^unb *^ ^ein bleiben feiten et ne»
'®on ber rier^e^enbe berfolguna ber g^rtfen.
^^’*^*'”*^*“^ ^'^ ^‘’^ ubgungen war / »nnb er »ter fur C^J Wrtrtev bef KómtfebenKctebeimb angebenber Klt;yfer gewefen/warb Wlt;l?S^««3w«Wlt;Plt;lt;«»i5lt;rrlt;gie««blt;rpcrr»bcr busgan^Kómifebe ^„„^„„g ^rtót nc^ ’’’^offè n ^*’^^^«b mebr/nennt feb ben oter|tlt;tt35ifd)oflr ober Kupjl/ lief et» a5lfi*»ff eiter **’«/h?-t;^”^^v« uufgebe«/ febuffbuf man alle Kird?en ber ©otter auff/ ^vl^- nbsp;nbsp;.
^^^^0*^ ''’*^‘*^ autf bauwct/»nnbaUba wiber opffert/»erbot baf bein ©J5S£ JJUquot;
'’’‘^^VonV ^*^lt;*^tbic (Cbrtfïen mebr bureb lieb vnb gunjl gaben benn mit ge'/
^®*h (Bi *’^ warbeit/vilburd? feinergun(l»nbgnab wegen pelen wtUigtlid?
’*’‘ihtt/?^^*’* ^‘^v Chripen 23ifd?opC (o bamald gur »«eine mit einunber 3«ifanu8tgt;errlt;rtbie ^lt;w»»o|2^'’’*^’^ ^vrianifd? / beranber tOomuftanifd? ) forbertermit farnpe «W«»»t» ««»lt;«•. ^’^^iteiitó''^^ **’*‘b/wie bie ^ïfd?off »netns waren / $u pu gen i?of / fagt (n / fe ^^iibctt '^^^^’^ einunber fey«/ ein (egltd?cr on menntglid?ó verbutbern feinem ^’^mn ‘^’^Slt;bn/»nb fprud?: Dóret mid? / benn aud? mid? bte freybigen/»«'/
^°^Sd)ab ^^'^^^’^ / tollen ^ranrfen / »nb anber Ceutfd?en/ gehórt / »nb mirgegt;
”*^^«11^ ?^Wlt;twiberbe«Kó«igvo«perpajttjiebett/fcbttff’erbafmat# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^•ttiofki . ‘^‘ïlt;^ bte‘33üd?ev0ibylle5uKom»berlüf/bamrtlfobarnud)gc« SuHami« kßt fw ^®^’itn»h*^ ^^'^*^^^^ Ketebputt trt 0yrtcn/ullba»erbra«« bieKtrd?c«ber ^^^dU'^iWru# '^lt;8iijff.^^^^vCafcl vnb Silbern/^r»etbad?t bteCbripe«/ pc besten (bh atr4 ber eonncn ’^^’^iul • ^/barumb fd?«ff er aud? baf man ber Cbrt(len (genfer »nb Kir'/ '’«^vunnen ju 2(iw ^'^t«ov^,^Ï.^‘‘^^^fP’^^vet/vn lief bte ebnpé wiber fein gewmbeit an bte pre« Si^tremiat Nttlr c”^*^ ^ ^^ bürttglieb peinigen/t7ub aud? anbcnCempel ©alomo'/ bie (f^cijien.
*’8hfu'^’^.’ir^^wber 3übert/5« tru^ben Cbtipen wiber anifjubauwen. Cyril'/ ?quot;*Ï^t’® ‘Ï?*“*®*/ ^Woffju^cvufrtlem füget o|fc«tltd? ben Jüben/ jeigtfolebcö un auf “ ^ ‘’ “”’’‘ ‘ benbeh
-ocr page 574-©46 («tbcr ^«fg go^unnte ÏGsciKmii' . ffvvim^OdjTa^uwj. rtiï^bcnbdUfjctt'Wctffïgiingctt/Airdwcriitvttmügltd) b«^ ^^ ^ r^ideftf^*’''^ 3»aw»iuwFrf»lt;t»^^^{fl^*’?’^lt;«Ï'^*’»/t*^rlt;i»fop|fJr4nvlt;w«ttw/Xgt;«^^^^ trennt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^*3« Âugclttrtiîfîbcm X^^btvctcb rtuff / fcblu^ctt tn bïcgruttbflt;F'
^^bcttcv vnb IVcvctkut/ïöcrgUtcbcn verbann
Beramp;rennt. poUtnt6obctblt;v0onn/ mkfamptbenbetHsen ^webernÖtbyHe/’’^’ rttn neomjebenben tag.
'2?i'iifni!CttiKviCj])viOfrt'fiiKén!4Vüiipt'r0'’ vnb^obe.
^^ ^^^ ^^^ *Oolcf w 0yrt4 dn fpótttgcó Do lef
3ttff«nu« Wirbt ein ^Ac^cbl^/nkmanb flt;bont/btc(fcn(tc2vcyfcv 5”^»lt;*«w”’^*”^‘^‘P£\j}p^ ©rifjfcart genannt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcrgóncnpfaifcn/ S^iibfebirtgev / 3wïw»wö warb $ovnt3
6rrttt/rucftn’tbcrbcttAóntg»onpcr|Ï4/Dnbb4mïtjmfdnf ©SnÄS” w«^««'^«» ®«3 valtcbcn/gdobtccrjncif.IVo er ©iegevUngdC/b^^^ó^ tint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blnt.2t«cb mitten tm2^vicgwibcv ben2ióntg von pcvlï^t/fd?*^**^^^ 'bvii”^
eber wtber Cbrifînm/ Dnbbtewetl er 640 K^mipbe 2lt;rtegóvolcf / P ”*,%,r(i' bungerigwary weit gereifjtbctt/rtulivnßcilj an bie^dnb geführt bde/ ^^ dien mebr fnnbt / vnnb ben (ctnenjii ból|fwolt bommen / fdn fclb|f(ill 3«[ianö« erfïoc^en. j^^„^ / w4rb er lint einem geretfigen fpie^ / man wei^ niebt von '*’^,*!^^^l«irïf arm/vn bif gar an bie Ceber btneyngeflocbê/warb naebmab in getragen/Dnb bieweil er febon in jfigen lag/ fimbt er peb bennoeb J. . S^ü’ tcn/flt;^m4d?c Cbriffum / lt;5ottben Óerrcn aller bing/ mit biefen Worten/ NtvlmtiiAf yaKiKiui, i^y bu (Salileifeber ( aljb nennt er Cbrifimn v»|tf* lanb)bubi|tobgelegen/ba(ïmicbvberwunben» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^^«^
Dnb ^nlinnue ijl amXeieb gewefennaebfeinem Dettem/^^tyfd^ ^ flantp tob/ein/ar /ftben monat/iff geflorbcn im ^raebmonat/niw l^^.^ft Sm.quot;*****jwemjigflen tag/ gen 'C^barfiß geführt / allba begraben worben/ i« ?^^amp; WariflÄiniginter barvonÖ.pauluóbórtigijï.Cölciebaticbeben bicferjeitßdabdOnrM^ ^^^^^ earracen. nigin bet Öavracen vorn Kómifeben Keieb / verwijl in 2lrabien bU ©^ ^| be^X-ómifeben Xeiebólago/ftob ben Kómern/madiet barnadi l^^^’‘Ï,i;tii» WefcaiêingOtl. fïaltmitbenXómern/bie muffen jrbîOofem einXfinftbel fd/iden/tr^rg■ ^ frommer gelehrter Chriff. 5« biferjeit war ©anctlóieronymwö/ ^ ‘^Æi^ bet/gar ein/ungee Kinb/ gienginbie ©ebul / vnb würben inalUnöt^S^i^ vnglAubigenbcnlt;Bôtterngeopifert/2\ûhevnb2^âlber/0âuwv»b©^ ^ijjlf gethan/£llc©tÀtt mit bemblutgcvnfeubert/baten baf? mitfreubem^^S^ ^eyfer Julianna herwiber tem/ruffeten fteb 311 mit allemfleif bie ^.J^ aufinveuten/vnb ba ee mirten am beffen im fpiel was / bie vngUfbi^y’J ^^0 guts mutel namen /gute boffhung betten / traebteten tag vnb nnebtv« ’ Cbriffenmitfabrenwolten/bafamvrploßlidi^Jotrfcbafft/Keyfer J’^’r^rtfZ wer vmbfommen. ï)a tbet ein vnglAubiger gar ein büpfdien ÎViebórffenbenn bie Cbriffen pgen / Jr ^ott py gnebig / S^buItig v«^ .^jc bergig/ vergcf bef bófen vergeltniebt guts mit bofem/jalniemanbs W jj,; öbel/ es iff erlogen/ es iff feinkörniger / fein grimmiger (Sott / hat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
einfleineweil nicht au fffebieben mögen/ bat 511 banb ben frontmen Äeyi^ Caiißös. nbsp;nbsp;nbsp;lianum erwürgen vnb fidi an f m rechen muffen. Califf us ein ^^^^^^^Vj^^d
3tißanu6 »onfintw fein leben mit vielen Xdmen befchrieben / iff wol am t?of bey ©cifi verwiwö«, nbsp;nbsp;nbsp;4fr py von einem ©eiff verwunbt worbe/ iff gefforben am pebp rno5
Qigpen tag Juntf / feines lebens im etn vnb breifngffen far/be^ Xeiebs im fibenbcn/ be^ Äey ferz thumbs im britten
Jar»
;Ï*
-ocr page 575-6«tt9lt;tt^5w#lt;ftßlt;?flt;’^ CCLXIÎ ©ieîXôttitfd^ô^ûnç.
^OMINVS IVLIANVS P. F. AVG. VOTA MVLTA X.
îlt;niiii*’V”^**”^® 3’^tïS^3lû^r’^^*3/ '’®‘* (Bottcrwebltct: Kcypc/ vil gelobt« quot;•ïcbcttbeniav.
^L- IVLIANVS P. F. AVG. SPES AVGVSTI VOTA X.
^^Suft^y^H^“’® 3«Iw«ttô3ûttg/gl«irffelig/vott (Sotterweblt/ bie boffming
^ ^^f^-îf^y*^/»«« jchcnben mt viel gelobte 5«ygt;^/iw jwençtgllen jur
DÄ’^’eMMSyrmJ.
*^GVSTI^ ^^‘ IVLIANVS P. F. AVG. SECVRITATI ET SPEI I^^ÇS vnbl^^^***’^^**^ ^wlUnuô gütig/glûcffeltg / von ©ott «twebUt bec
SiiUMniie' ta f«f f; ont »wr^fgß 9îômtfcÇr Äe^fm
^^«Wrtuôw«retn6on‘Orttro«i4ni / fo ein wolbebanntcr ber Unecht«
I^‘^uptm4nn lang geween iflz vnnbbiefer jcitvorulrerlcbiggejelt wav/ ^^'*^^'^^^”'^^**^*^‘^’^” ^^**^®^**”^ jwifeben ber 04wvnb]br4 /icQctn •*«««« -^^^^ Ö'^tgebunum / brtuwet fein vütterlicb i^dev / oberab ^Cntonb |lt„j ^’’SC/nit weir vonlt;örted)ifd)ê ‘tVetfjenburg/ongefebtctn mcil,Ïgt;en ncdb'gt; '’’’^r^A*’'^”•^^yr*^^^ ^»^««»^»gcjlorben/was ber fibenvnbjwemjigflrag ^^mi(^ n^^*'^ '^ ^** ^’^ 5«ittb nllcntbalben berumb febwürbUten / b4tnen alle (btifJ 1 ^**’^^^*’**Pftlt;wt)ttl4m/rrtbtf4)l4gt«nwen fie ju einem 2lt;cyfer ma;' ^eid^ö ^^ï*nb würben berfnebetne/«cwcbltenmitgemeinew 7vb4t4nb4d , f’^b/tt ^^”^*”^'^ Ïgt;lt;»’®«HIlt;’^Ï^^*’»*rlt;blt;«Xi4nbbn»ptinAn/bercnt}lt;bnlbigt ^antifUttswUni^« ^Uui ^*^ '^'’’**‘1^ *’”^ nlt/wo Ic bic wnbl nit annemmen / ï^nrumb warb erwcblt *‘’'’quot;'‘’‘‘‘ lidjet ^®^^®f’’’«I|^lt;’^vber ^‘’^ 2kcyfenfd)lOofgcftnb/eingevab«r fdiónev/fr^ ^lt;iu»^*^ -^ ^^’^’3 ^^“^ ©ebrifft vnb Cbrilllicbco (Blnubenó / Ürr wav vor feuït^”Ï2”V^lt;*^ t4ufenc2^nelt;t;tg«wefen/vnb brtrumb bnfier ein CbriJÏWAr/
4^^*‘*ttuó vornt?of/vrlaubctjn/^bernneb bemergnr emgutevlVie; 3»”»«««» «to sut«
*^‘^/toebertcr/n vonflunban wtberan Dof. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*gt;“‘‘’
'5’ontgt;fnXfutfctlt;’tt‘
Ste 3^ fw W4ö Etmgbövvneinß gewefen bcv'5'eiitfd'Clt2^ncdif5ciibcvid)/|lt;j e^ V** ^^ttlg WAbmAr gezogen wne /bett et wan Inngc jetc bie Xotnifdie bJ^Svengam Kbeyn verwülï/ forebt feinen ^einb. ber nnn Key fer wno wot ^‘n^n ^^^^*^^3 @lt;*P^*^*«plt;rpA ' jeigtiman wjc Key fcr 3«lmn»B gefloc
* **^3 '’®^ pcrpa/eilt er von flunban ben Kómern ju / ßclbinbcnin ■ kno/u«? ' I^‘lt;fllt;n fit nn frieb mit bem Kónig von per Hu nn nuff bcetfftg Mr ?^/^^,f'‘^ ''Witetwbtnktg/fdjwovntmïfyb/vnbgubrnfficifpi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»~lt;M-.«|)».
^nbS’^^”^üy^ttt Aueb bemKÓnigvonperftA eyngereurnpe fón|f Kcicb«// Mïb ff^^ oiï'””^^^^*^/ ^® ’’^^^*^*^^*^ Key^r vnb bAó K^mifd?e Keid? jenfe^t
IStisgcbAbtbctten/fiinlfQcbc^efclligung/vberbAóAllesAttcb.
fwmitt P*^^^^®‘i^^/^^i’S***^**/^**^^‘’^7’(Bcläger/ein fîarefefujlgutebc-'z ‘Suf«.
^«rbfH ? k ®^*^^ nifibiö mit Aller jugebórung/^ie cy nwobner vn Bürger SiS ö.iä6«w V^L^ ^^^^^'rd)c Keieb vb« b aó IV A^er tigrie gefübrtzDnb ju Itilt. »Äm bConff f^ttWAöbegrAbé 0. jACob/einfAflgclebttcrbeiligermAn/Kcy^ 3'fibi8^^^ x”^ ^z”* ® rofjen wol gemeint/ber offc bureb fetn furbitt bic 0 täte ’’'‘'fttiinx'^x^”ö^*^^^”'’^^^’^’3'’‘’**P^’^^*'^*^*^^*^^ bttt/WAV ein gemeine füg/ ’*^»1?/^* ^^^ ÔtAtt niebe gewinnen / bieweil AllbA biefer 0.3ACob bebAltcn 06»»^^*”^”’^ WArber^if? gcfebüfftobgcnAntcóKeyferó ConfÎAutii in ber
''‘SVAben. Keyfer^uliAnuo/fo neibigbem lt;5lAubenKeifer ConfÏAntij
ttAd/
-ocr page 576-Sao unbev ^wc^go^dttttw ^wcf«# ^^ ®.3flfo« «gt;irt«tt(}* Wrts / fdiuff ba^ man Q. Jrteób wiber rtnligrub / vor ber
gegrabe». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lïeint/rïnd?^«^ t^ bifc Ötrtct vomXómipbctt K^teb itt^^w^Uvnbg ' ;^{ti
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bev 2^$ni3 von perPa comme»/ v» bcy j» blieben/ nimmer von beiJ^V^il»
®M»^M ot«mu Seyfert# erobere worben. 311 nlfo bic ©remj be|j A6m:fdxnK^iw^J.| .„jfr föitot.’** ^^^ ^‘^‘’^ worben / bne nfebejuvor / bieweilbte amp;tact Kom ^ejienben / 5^1^‘g |^gt; «rfaeeó Äonig in Jamp;orffc 4ucb ber Kómifebe Key fer niebf on groffe febrnnd) vnb ^^^^^^^Lnï^^ Ärmeniettwkbt bee £jlt;n KÓmifdjen Keifbo / beß Keyferebnmbô Derwnrter vnb Ceblt;*i^ ^ùg/ Mw’ï^'f *quot;* beiffe»/^rfrtd bem König von Armenien wtber ben KónW
Tartianus ein Kn» Keyfer '^ttwanasmadjctnit /m feinen ©on'Vnrrontrtnum/pno^ J^pr/ «xrtiuoïoin ^«r^ Kinb wur/Kurgemeifler5»Kom. ^bïeKifebófffamen^nbnnbj«*«^r Z^ii aemtiitergemflt^t, icgfgf^öd^riffcvbereinnnbercyn/tUgc einervberbenanbern/©**H^^ ,jJ^j^» Klag^cctelvbernntwortct/^ntwcttet jnberKcyfcridfy id) lgt;«vey/bie 5» emigbeit eUenvnb r4bten bie brtbicblicbz vnb ebrfïe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,./lt;lt;*
piner famm« tob ge fuitben.
d^urop4mgenlt;Üoniï4nnnopeletU/W4rer5n ^4b4jt4n4tnberK^r njiïii legen jwifeben bem Ünnb ^itbynien/vnnb ben ‘Ïentfeben in ^l^^'AJf 5x1 Öd^lafftammer / wei^ ntemanb wie / tob gefunben im 4cbte|ïe» ^^eptfi» Keiebe/bc^ lebenótmbrey vnbbreifftgflcnMr/nm (tbcngcbenbe«t43‘’.‘P'^^)!
nungo. Ö.IOteronymnofebreibt/erfey vonberglut/fo nfd)C aa^^f in bem tamin erfïictt. ‘^Tbemtfttudber.groß Künfïler vnb pHt^^Pî^^LdH/ fn mit fnmp t etlid?en K^bten von Conflnntinopd entgegen fcominx»/ f / bn ein lange reb vorn Key fet.
^011 kn Ïantgt;^èlt;iwpf (ewfen vnfem ^an^
2(uu».
07?agKe«i(tt8. CQewUa.
Ê^A 3^btr »nb«: ben Key fern Confïnntio/ Cen)ïnnrtn»/jfnl««’*/^ ,2 lt;» g^jérm Äanb Kómifebe iOanptmânner/alô id? }inbc/gewefenMY^oi *^^cj|ïrcttbargntcr Kriegoman/dOngnenttuo/ro (ïlt;b be^ Keyfd^f^^”” berflanben becc/nemta etwa» Kurgemeifter $u Kom.
QJakntmfatiM^ {»er fiöen rnP Wn^gp ^epfer/iHXl*^ wem Gruber tafelte vnb fenum ©on (Dratiano.
X^rtlentinianno ifïtn ber Keid)jïat£C’tb(ï!‘^,^\„?
Cnnb fegt Dngern genannt/in ber offtgenannten Keid?fÏlt;ïf^?; /MI cA0lt;m ber 04« w ligenb/ bey jeben mei ! gegen weiten/ geboren tvof^*^ X)at£er bat^ratranuo gebcif|cn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^
quot;Vorn Juliano ijl er feiner ebr vnb i0anptmattnfd?afftentfeöf/^^f lOeervnbabbcm t^of gefdjieft worben/woleben Cbri|ïlid?en ÓMt’^f^ jjir verlazen. Xlrrgicng einmal iniejuliano feinem iOerrenvubKeyf^^L^^’fr/Ê'quot;' iOeibnifcben Kird?en be^ (BhVd 6 / ba ffunbe bar vor ber iOeibnifeb^ K! ^% (in p^eng mit bem Weid)wafler vnnb IVeid?brunn ben Keyfer/ „ J^V tróp|fel au|f Dalcntinianum/ ber fd?liig $w banb ben pfalfenlt;»» ^^iiDf
Cbri jt bin/vnb jolts mid? mit bcm Weid/b»^«” ^oti
OafentinMnus ^^P.
f 9(f«t tin Pfaffs. fagt:ï)ii wei|5t baf id?ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.............
nüM»Zamp;i wciben.Ï)ici0eiben baben ba6geweid?t©alQvnb Waffcralljein»^ ^ cn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tesbien|ï gebraud?t/ fd? vor bamit befprengt/wie mans bey pï^^î^ ^bnX”! aud? anbern treiben lift/bciflèns Foneem viuum, barvons nod? ber/fitlci” beift. Ï)ic ©cbwargentünfUcr halten aud? auff bic geweid/teij^j J^z Kreuter/W0rter/©efAng/CrcuQlein/3tber0.t?ieronymu0vnbbte« lehrten Cbriften treiben bas gefpóttbarauf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^„^lt;x
ÏDaKey fer Junianus mit tob vergangen was/wurb er
Kómifchen f^cer in ber Keid?|ïatt rticea / in bem f^anb ^li^^yf^’^LXctl’*! abwefenben 25. tag bef iOornungs ju einem Keyfer erwehit. ^r w^f y j, jiÿ' einer ©tartbief 3nd?ialo0/ inbem Canb ba/egtConjlantinopelu^JK^j^o; man nad? /m fd?tcf t/wae bas Kómifd? Kcid? on Daupt jehen £^5/ ’^^L/^rt (*1^ tianus nam bae Kcid? an/ trat in bas Kegiment/ am^nff vn5W’^”’^‘|ÿ pd^
-ocr page 577-^^^^ ^9(n^lt;(e(ttiM^ ccLxni
^’^^^*^^^*’^^ fernen früher Dalentem ju Conflans/ Wgang^g^Q® ^^^ 3tprtll«^ ^lt;»6 Keid?/befüll imbus X^mifeb Aud?
^Pii t'en Xentfef'eii Wc waren nHwe^ am erften im ©piet
wM nbsp;nbsp;nbsp;^cifcv X^ulens wurb verfóbvt von feiner f?uu^fvuuwen / »nb ge//
^ÜecK?^”’'^*’^®S*lt;gt; ^tfeboff JuConfïundnopel/fÏeluttff 2Vrrtifeytett/ ïöafenseinatri«».
^''’tbutt/w '’^*^^*'^fFm/ev|0ltglet(betneÖebUebtmttben^reuffebeben©0// S^'®outh K *^^*^^£’^brtmulö Cwte vnfer uit Cbronicu jugent und) edict) Beyern
iuk ^-^ ' '’^begriffen worbetm^kon^reteb je^c Dngernvn IVulucbey.
^'”fetdgt; ^*^??^^^W6Ï«in Gruber jog beruuff gen dOcilunb in Welfeblunb / bu//
^'y fet / K^^^* ‘Ö^cutfeben nucb irem uiten brunch vn berbomen ju bem ne wen ’^’'iMHnft ^fk ^”* ^”^^*^ ■^*^*^'^ begerten/wie von ulter berbomen wu6/(5elt vn
?^^« Jü^^ • ^”^bunnen bus (Belt vnfebenefung vomSketferX^ulenttuno ge ^e„ffc^e„6,geven ^^bitch Jlt;v’^’3buucbt / worffen ße folebe lt;5ub vonin/ woltens ntebt nemmen/ bon Vatenfintano ''’’«bux * ^*^*’’*^®mfcblunb/ beblugten ßeb febr / mucb«n ein groß (Befebrey/ friet) bubfow, ^Mtcnitt^^*^3®^^*S^®^i^*^’^^*^/vtnvcuwÖcbelfncnwerc/wcvullcscvloge/ ’*^ba%'’’^® ^^ rebeten/vnb bewegten ulfobtefreybtgjïen'Ö^eutfcbötullc ^Wdgt;^^”*^^ ^lt;:’d)/gunt5 ‘Ö^eutfcbluitbwusuuffttnlÓurnifebwiberbus
'’’^itcui ^*'^‘*^i^35^ ivoctbuvd)bvud)bicKóntifd)c (Brenij/fo un pefKeß
^•«ft«leHÏ?^*’’“’*'^/^^^^cwtfcbenobcnujuKbein vnï)ouuw2llmunngenunt/ ^ _ .
‘’ö^óihirl5^'^’^ Kbän tn©ullterlunb vnb vberbte^onuw/ vberbem^ntn 7(p“i,„fc^7^nc^ ^ttatn*'. A^*lt;b/verbertenwuspeunbumen»2gt;ie0lt;bwubenvnbbteÖ^uu#
^’^Óotw*' k^^ bteCunb vnterbem^nbtpunbie ©uw für/ löte vnter ber ©uw
^ ^vifi^^^^*^ -^^ ©oten pelen tn busCunb/ruebten gur für Conpuntinopel/
^^''benpi ö*^^^*^’’^ ^^i^^^^ bte Kómer ©erjuunos fetnb'ïeutfeb ©ebottê/pl// ^/hHhS^^PRb^vWberuttbten^rttutttttu/iefttlfttgelluttbvnb ©ebott ’’’‘'venthjk ^^benunbus offen lt;^0eervnb ©eepoffenb/rbetengroffenfebuben/
^‘'Uïötf* v''”^^* ^^euc/ben (Befunguen fcbnittensble ^frfebbuefen vnbben Schotten frepffn/ ub/bric tens /frupeus für iVtlbbref.
P‘'oco»i‘'^^Slt;tttgber©onenju Conjïuntinopclwurffpcb jnein 2^etferuuff
^^gt;lt;n toA?^^'’” buDrtUntintunus ber^etfer wtber benfelbigen mittOeersfruffe ^ixinlrâ^^btfettCunben/fcbtcftenuUeCunb vnb ©tutten fojwtfebenbem bntihtóH 1 *^i^^^’^*’bgémtteOTunberirtreffenUlt;blt;^vttflt;b4fftJu2keyferDu
^‘'ithiK *^^^^ b^burd) (Bottes wtllcn/mtt welnenbcn2lugen/pelen int ju fuß/
’’‘’bpd75’¥^t vnb gub feine Käbte/ bus er nit uuß bent Cunb jóge/ vn Cunb
'^r’^^^ '’*'b ©tâtt uls elenb weifen ben vnpnnigen wüpen ö^cutfeben
*^3’^quot; '’^b vberfullen ulfo verlteß/iöer Keifer Dulentintunus wurb
^‘^tDvA^quot;^^ bus wcynenberKottfebufftvn bitte feiner Xâbt bIiebintCunb/ ^embe beg otei^s ^^•^ KóS*”® ^i^ ulleinnteiner perfon fcinb/ubcrbie‘2'eutfd)cn pnb bent gun [fSquot;\‘Ä^^ ^^»tb/top’^*»Kcid)/uilenKómern/vnbbeßgemeinennuQvnbKegitmnts perfon. ’ ^’^^’tmicK*''^^*^^^*' ^ip’ bie Keiebpâttun Xbdn poffen/ pgt vnb tribbte ‘ceut COafentinianus
Ö“l;«g‘w«lcwib«r4b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JÄÄ*quot;
^*^if«ttb ^ ^^*^*^^“^^”^^^^^ngcUunbvnb©ebotlunbvnbbie^^Oorenvnb quot;Ifjcobopn».
*^2levr ^W^*^er burd) feiné bepen tDuuptmun ïbeobopunt einen/ben “Vut ^(b/S^^^^^^bopi/folfbsbefcbreibtutteb ulles Cluubiunus ber poet in bem ^‘y'êcirfi^^^^^^’^butjuKeiferiOonorto.KciferDuletttiniuttusbuiïPreuucb ^•^b ito ^biilff wiber bic ‘Ïentfeben / gub ben gründen reichen ©olt / ver// WetV?!^^?*^ ïÖienpgelt/ bte bebielten bieunbern ^eutfehen bubeim/ «,..««1.1^«.« Mdt brud)C mit ber ÏTeutfeben bulff bic %eutfcben urn K^in tieïcutfe^cn mit ten
^''»hb« ^y^^mifeben Xeieb/ jogulsein ‘X)berwinberbißgurunbie offen 5rlt;wcf«n-k?5^\vwtfcb(^ccr/nuimuls bebre erwiber vmb/rueft l^ruitpju ber
®^’^it/t ƒ K^®^****^ ^^^ Cuttb von bem Koben ©ee biß un ben^n vnb vnter
•Hst bie Öebwuben vnb unbre‘2^eutfcben wtber vber bie ©onuw/num
y y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie
-ocr page 578-' ©rt« animer OSucß gofiannû ^itciuù«/ ^j^
tic C^nb vbcr »n vnbcvbcv0rtuw wtbcr cyn/vertrieb btc den / 2tbclretcb ber ©nutinger S^onig Cfwnlî «» f^«tbrtr‘X)ô/wgt;'L,ji5t«l’î bte ß«cbt/mad?tbolt;t)brtrttrtd) frieb mitim/vnblie^/ngfitUd? wtberP „(ja
vber bie îgt;o«auw inb^ô Svenigreid? ie^unb quot;Vngern.iamp;a male in ber K.eid?(ï(ttt ^regerio/ieijunb (Dran ober prefiburgr tn^ j,^^ F 0d?xvAbifd)c^otrfd9a|ft au^ bem 2lt;ónigrcid) Gebern /fobae raup iinXoniifd^enXeid? getban bette/ verantworten bóret/brenweterbe
ben er wollte C von wegen ba^ fie alfobie Canbbcfïbetligen vnber bem Jn verwufï vnb veróbt betten/aUc erfcblagen / bezeten vu y^n?
laßen/garvonber IVeltvnbberÖonnenabtilgen/ peler aJaUntiuiaiti fob. fï^vb im IVinterinonat/ am ad?^cbenben tag / feince altere imfünn ’ÏTJ^^
I5ig|ïé/bep Keid^e i m $wól|ften/minber bunbert tag/j^ae ©eUg gen vnb getroffen.Öeinen ©on (Bratianum bett er vor acht M^’^quot; ^’^ bradât.
® If f^ im auffgang fernem 95rwîgt;evgtïH3- nbsp;nbsp;^
ptocopius VBerhsun (Ml*
Stuff gang ber ©onnen warb vorn Steifer *ValerioproePp’^^f,vi'^ §ÖI bólff bef? obgenannten ÏTeotfeben Ivomgce Wabmer f^^,^^’ Pan^^' O^^erwurgt /von weldoe wegen warb Aónig Wabmer Xomtlwer^ ^j^lit bauptmann fenfeitbep (^Oecrein Stften/inbemXianbpbe»teiaartPlt;^ p Ilanb poßcnb/geniacbf.
i'Cii (er fimffi’e^enten tgt;ure^4c^i«ng UrS^H^
von ben ^emfcben/R^unbin Oerbron
CQketitt«.
3efcr $ey t prebigt/wie 6. tOieronymue auffgejeicb»et/ntdnwó^j|^,( ^^^iborner ©otUnber / feinen Canbeleuten vnb anbern H^ebbauw ^ ‘^^^'Ïeutfcben/vnbenvmbieï)onaw/benCbrifïlicbcn ^^^^ube/tHP^Ajjif fe^r langem/polen vnb 73ebem.Stber b (Botcn2^ónig l?lt;wtretebburw« ^j Cbripen/ verfagt alle Cbriffen aup Ceurfd?lanb vmb ben 3« vberbw*’^ inbae AómifebeXeieb/vnnamfn was pe betten. ©• nicetiuó warovP^it/ jCanbeleutengefangen an ber ïbonanw ba er fre alte (Bótter nit ^^^^ jUjlS^^ wurffen pe fn lebenbig in einzen wer vnb verbrennten fn.ïDod) tenbentCbrifflicben (Blauben vor angenommen / vnb citt^ifd^olt^^ i^uid^ namen‘Ïbeopbilu6/fo im Condlio ju niaa gewefenifl/nacbw^*^^^^’
‘25(mï)ergefcftef(igfeif^eifere;'5ïaleiitmtóngt;' , g.
z^r^Z^pr steifer XJalcntinianuö ifï ein verffenbiger wolbcre^ter r^ ” 0 gt;^^gcr lOerrgewefen/tapffer/ vu ber warbeit bolbt/in frib vn im gefebictt/aUen lapern vnb allem vbcl febr feinb/ nemlid) bem eig ^^^ vnb gei^/wo es bett mógen fcy n bap er frómmer XAbt gehabt bett/ r^^u
lt;ï)ajfmiiiilt;»rtfrom6.ï«»tnfrómmertt5ór(feninbeinerCbroniceennicbt.
tetf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïDerpoet Stufoniuö/feinee ©on« Seifers (Bratiani /Sebvtueqter/v ’ piinem S3cfelcb mit ben'Perfenbep poten 'X)irgilif cinganç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„hgt. ben/wie benn and? 2^cifer Dalentinianuó vor bem 2^eifertbwuïb getpa
'Son(er©tóftarier. ' ^ fc^ ^herbem Steifer bat ctwanlang©.tOieronymu6fnitfei^uMn ^ ^^ten vnb ©d)ulgefellen Kupno/73onofo vnb ^lorentio/ in aeml nbsp;nbsp;^
^u^fnerinber ©tatt gewohnt/ aUbaauff bcrnohenfdmigelt ber Ccbr aupgewart/vnb fm fùrgenommenfrey (Bott ju bienen/jet^ Atfcrl'^ S3rûber/5rcunb/0d)we(îer/tOaup vn t^of/ auch b9tnbc(Bótervn v ^j^ Afrb/juver laßen. ïÖamab waö bie Kdferipbe iOofboltung ju jeyt ifï vmb bie Ï^onauw herauf ber 2keifcrifcb Caubhauptmann KtP ebler ehrbar vnb gefdjiefter X-ómer/gewefen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^ciflt;r^
-ocr page 579-^ött^ettSÏomtfdettßeffewu CCLXIIII ÄWfOflft^S^I.
^N. VALENTINIANVS PIVS PERPETVVS SEMPER AVG.
**^^^*ytÄlt;bit ^^^ .^lt;*^3ütt3 vnb glud^fcUg JOevr/ Hänget^ ^dbtbanpnïKinrt/ *^Vï^^‘ ^^L ENTINIANVS P. F. AVG. GLORIA ROMANO-
'’3^tÏ?bcvK5m^^”^ ^^^3^^’^5^^^rlt;llt;3 iOct^/w ©ott erwebleef Aetfer/Vav#
^N. VALENS P. F. AVG.
«Idió bet gütig vnbglócffeltgtOeve/vott (50« geweibtef steifer.
N. VALENS GOTICVS MAXIMVS PERPETVVS AVG.
^'’^^^fef ^^ ^^” 'X)blt;t:winbcf bcv (Soten/bev (Sfoffe ^usenannt/aU^eyt gewetb*
©vattanue’ ter ac^t fnb Wer^aflr $Xómtfd^e
Reifen
ft^‘Rv(5wtt4ttU6 ijtgeborninbcv offegettantttert Kdcbjlrt« ©wmt«m ^^^^^^^^^^^’’^ jcltvon Cbvifti lt;5cbu« brey bunbere vnbbvey ’’’*Uib2gt;r^^^*® ^‘’‘^‘ ^»^ warb $«cttn 21 ei fer von feinem 'VflctevjnSlmiene F^en Xh T^ ‘^f weblec. ^Ib bnlb fein Dntter jtar b bradée cv and? an bue Kcid) ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^‘ilcntinirtnnm/ fonoeb niebtjn feinen javen bommen waó/ ebee
^eihitth *”^ «'^^^*”^^ ^*^-^®ir^ ©ebb’du mir ben ‘^eurfeben / fo vbev ben ®lt;’6Kómifd?Kcicbjvemrtltctibvrtud)nad?gcfaUcnwaren.
*’®J'^^‘'^‘’’*^**'lt;***^«^ gejlovbcn wae / wolt fein ^viibcv T)alen6 alle
'''’^^ett 4 *^S ^ ^vr^ (Dlaubcn bringen / bic 25 ifd) o ff waren vneinô / vcviagc eb/ ’’‘’’’Siw* ^^^^ ^*’*^^ bólff bef 21eiferß / wolteiner ben anbernantf feinemcy^ Mr*!??^* ^^(^‘S^bcmijliwöbcr t^eybnifdie pbdofophuß rebetmitbem ^^emipiirab/ji» ^^Hofftik ^^^^^*'? ^‘^ einen fegbltcbcn im Cbti|ïlieben (olanben/wie in bcv«W«t eet óilt;iw ^^’’’«no ^^' ^‘*^*^^ ^*^^ ''’^^ ^^ wolt/weren nur fonfï ber ©aeben cine/tb« einer ®quot;’”’ ^'^«s *^^'7^^^^ J’^ beb wer.itó folget bevKeifer/gabe einem fegblicben ^utref?
Ï^’iwar • ^^^*^ / bliebe nur fonfïinbereinigbeit vnbgemeinem^frieb. ïöcrglcrz ^^JJ*”y*^^fl^ ^’‘'’^*^*^‘'^‘^ vnberben Ö^eutfebtnanber ïDonauw/ieQunb ÜJ’^Sm/lh^i ”3lt;«t / ttn Canbe an ber Ï)onauw gegen GOitternaebt / ©ibenquot;/ ^Mlt;b«/ -'^'V/^^plÏ^^ww/poboln/rotc Keu|fen/prenlfcn/fa|fenbamab
I^^osjScythasjSarinatasjGotosjbieimXianban Ö4?«ttj|flf^ ^^3'^nG0iccernacbc/(5ried)C/Getas,werautf ‘^«ï^feb’.bie (Buten/ ^'*’»nttr i^ ©d^utjen/ Ïgt;onauw«:/ïE)uncauwcr/buv^Ï)ancr/Ïgt;ac4uer/blt;« ^^t/muß^“^ ^«yewt/vnbbif Üanbfafl nun jwcy tanfenb far innenge^’ '’’‘‘«Bomm ^^^^‘’*^^ *^‘^^’*^*^” / '^”^ *” ^^*’ frembb Canb sieben / bae (tunblein ^’^''^'ttw^?^®^^’^ '*’^^^^ baben/wolt bic Ccuc mit fn (traffen/ pc muf ten ver// ^Ï^folof. Jf ^’wuftenaueb anber Ceut/bic alten ebripen/vertreiben/wie ber^ u’^’^tn ^1'^*'*^^^’^ ^w'gt;*’lt;lt;»lt;3^^lt;f'gt;w^lt;*^/«lt;«/bc«lt;nflt;çuttb jwenSl^ntg ^nUig«. ^fftiibieS** ^bclreieb /^ribiger ßobc^uben Körnern /was einCbrifï/bcm 2(0clccic^.
^lt;v(R ^**’^'‘^/rlt;Qflt;nfnwibeveyn/vnbfddugcnTibelretdiin bicpud?t
v’^^dneh r^^^U/^^^briflcnwaren/25ifd)off^bylpbol/mitnamenIVolff/ev^/ q5prpM35ifci^0ff '^^‘9«6tb ^^’^^ ©ebrifft vnb 21.25. C fo man bic (Dotifdu beif t bracht bic ^*’' ®'’*quot;*' ’'“'^Kohi *3V^*'^^y^^P‘'^biget nicht allein im Königreich 5ribigcr8/ fonbev
^fenerl? ^®^J‘*cidiö. löcrfelbige ba er fabc baf fein 5pold= ab pel von bem ab x’‘^ûit^'^’r ^*^ (Blauben/baf bcrfelbigalfo veracht warb/ lief er vil Cbvh ^^ ^llt;iubc ^l®^^® melbet ©. 2luguPin^ nachmab würben boch bic (Boten ^^^I^Muntt'’^*^^*^^’'^” f^lbpciuö/wurbengute Cbri(lcnnadi meynungbev
”3$u nicea vnber Conffantino bem (Broffen/ 2tbcr pc muf ten ben/
Pr# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nod?
-ocr page 580-®Ä^ttttber ^«(0 S^^anme #«cntttii/ jj^^^ wKt» bcAn/(5#tc w«tc bic g^tiB Cbvi|ïcnblt;it (Imjfct» mie ben grob**””*’ gen ‘ÏentfeVen/wte bevnneV folgt.
QB je t»f v ©utfn ober ©otldnber alt groO tn4c^(t3 ^^ rclf^Z in Der ^ron/ fe^unD ^ngcrn/^crgangen ffVZVi^^ t’^^ bet tinnen jntunffe »nb gvoflen vneinig'/ tcitbcv'ïcncfcbctt.
CeteD eben ju btefer jlt;y t brud^cn nud) auff/ßeUn vnwegfrttnen (ßebitgen bic leunenCbcm berbomen vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jl^n’^
y^unen be r («ihn Ct» ®oten.
obenim crflcn ^ueb gnugfum angejeige bub^mitfuiupd*^^gefrUb«”^ IVnlbmnv/jogcngcgcnbcv ïgt;on4w wette/ vbetpelenbte ®oteu/ï’ .^j.jDdj nuf item uiten Cunb mit tDcvmgcwalc / fo /te votfubten etwun l^^9 ^^jj^ftib gebubt betten/ifï /cQunb Dngetn vn 0tbcnbürgcn/ vnb biefdbig^S ^j^^ biesbonuw. Ï)tc©otlenbct^obcn mit quot;Wetb vnbÄtnbern vbetbie^ ^p^ Kómifd) ÏVeieb/funbten/te^otfebujft juin Steifet ■Ï)ulente/butenp ^^^ bueet/nen im KómifebenKcieb etwunein ottberwuttóbet2gt;ouuw ^^/ jtewóltenetnegufc(^0uuwcrbemKómifcbcnKctd) wibetbieftcibig^quot;' j^^iit vngejemptenvnb vngleubtgcn 'Ö^eutfebenvnb“Winbenfeyn/ ter fcyn ber Kómifeben gremjen / bergletcben weren fie ulle gute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^tJ
Bein Cbrtfl were/wólt fid) nod? teuffen laffen. ibiepr mAr vnb ^^ctfcrDulenegar fro/bórct fegur gerne/bteSueb wueimgunçg^quot;^ bef 0 luubcne bulben fperret er fteb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- rtlu^V*’^
Ï)ie 0otcn waren red? te Cbrtflen/fo man iOomu funoe / bue m J Ljf W einwAfler/0riecbifcb bief/fo warbS^eifcrX^ulene^lrrianifcb/tt’olt/^ t^^|)ij fie beller einiger weren / vnb ber ƒ neb bcflcr fluttlicber gehalten tr‘^‘^l^^iv(’gt; ‘Ïcutfeben/bie 0oten/im 0laubê bef 2^eifere meynung bulten folter nbsp;nbsp;^fH
®ofenwet6«»»2{r»! tianet.
ten fieum erflenniebttbun/fewoltene im ©luuben bulten wie “DAttern geerbt betten: Ï)0fb würben fe vberrebt von ^ubo^io 25' j^p^oj Cot^untinopel/uucb /rem eigenen ^tfeboffobgenantem'Wulphd/^j^^jH ben u eu tfeben vor/ waren al|b vorn Acifer ubgeriebt / fe mód?ten lt;***^^ ('^ Skeifere meynung bulten / có were im grunbt ein bing / wer nur ^tbc” jwitraebt/baf einer ein bing wólr anberf neunen beun ber anber. bie 0oten vberrebt von jrcm^ifd?off/vnnb numcnben^luubenoep^^j,!,^ an/wurben?lrrianifcb/lb voriOomuf unifd? waren /bod? burlft «’5^ j(i(P cSZ«Ä gt;»«»CW^ei#®lt;^|gt;(rblt;^^t^3tr^/ quot;quot;■r«,'’quot;’^quot;,/r, . tHr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itt cwigrctt ©ott bem vutter lufjcn feyn/ burwtber wuren bie -^^^l^r
Sllfo nam Steifer quot;Oulene bie ©otlAnbcr alle un / lief Inen /te t0urnjfd?/fcQtficmit“Wcibvnb 2lt;inbern/ tbeilcte uuf anber bem Jn uUcntbalbcn bif un bue fd? wurije ^Deer/ burey n bie îDo»^*^^ ' im/ianbbarinnConllantinopcIligt. î?tfcr2^cifcr‘X)ulen6butfeittgut /2obvnb ©erud?tuud? rehi^*^ bem2lrrianifd)cn Dngluuben/icb jprcd?e febier ^lurvergiefèn. Mlt;j0f^^ nud?mulô würben bie ©orÛnbtfd?en uuf geiç ber X.ô»wR^*^/t«’*^ IcutdOugimtvnb Cupimburd? hunger benötiget/griffen 5‘’ ren uuff im Durnifd? mit gemeinem Kubt / griffen bue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji ^fttiri î^îrJîriSi? ^^' würgten jegtobgenunute jwent?uuptmAnner/ vnb erfd?lugenbad y jj,(P ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 2kriegfvolcf/ulleówuófe unbumen/bie Kimer/ein tbeiltobtete« n^t^
verfugtene / vnnb verfcbicbtenó uuf bem Cunb. ^0 wur febwernuf ber Kid?tcrbulbcn im KómifcbenKeicb/buruinbpd vngern ju ben ^cutfd?en/Ï)er gemein (V?unn fabegerne buf f e obWg *X)alcn0 trófïet fid? ber ©oten / hieltuult;b fein Krtcgfvoldni^t pg nidytebeflerminbcrmuften dOArdt vnb ©tAtt ©teuwer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, d?cn 2^rieger bunbert vnbfccbçigîDucaten/bettô 5[gt;or uit geben.^^p^^b3‘* ten ulfo ulleCunb wo fe binbumen mit bem 0cbwert ruubt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yw^ntj^ nunntc ©oten/ behrtenjnenglut ub, ©olebó befd?rcibt aueb **^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
poet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^MF
-ocr page 581-^0tt9mS5M(glt;ttSafer«. CCLXV
?^ ^‘^^‘^^® ^lö cv fol4?c0 cfbóvt/fd?tcFt cv am cvjïett fetn óbcvflcn (Dav^ irvatanus ^atemis f^^®cylct x^*Ïj5^'^*^mlt;mnm/wibcvïgt;tc‘Ïc«tfd?cn/bcvwuvbcvfcblagcm Mad) sWarfe^Uf.
^‘*»4^tito ’'^^quot;^^Icnórtle viel cv mocht vnnbbinbtvon 3nttochtaau^2tlt;-
^^’ïenfttA^‘^^^^‘^^»ebt/woUftd) /c mttbc« 'S^cutfcbcttfchlagctt/wuvbabcv iT^^t/WdS^ 'yc»! empfangen/cv mii^t fid) mit inen fehiagen/ tbct cm beffttgen *^^üttbcF^ ff^f einem Pfeil vevwunbt/vnb in bic ßud?t gefd? Ingen/ Dn bn /m Ï“^ i^kebt ^ ^^^^ tbct/vo v webcung offt nb bem pferbe fanct/wuvb cv in ein ^‘^'’i^etnbuttlctn getvngen / bcy nnbcvtbnlb mcil von bev
ft®ttwnbev i ’’^*^^^^^*’K^unbbev ^'üvebifd’c2^cifevjugeitentOofbdc.ï)ic ^^fatt ^^^^ ^*^*^^” i”^ '^”^ ^^” ^ómevn nu ff bem gefpov nu ff ben bnlf / ^''^^‘'’« hni x”*^^^*^^nnwevntOcnßlcirt nn/ vevbvenntene mit fnmpt bem Sien coafens toi« ww
fitnes 1?^?*’ ^‘^**” 3lngjïmonnt/im bvitten fnv nnd) 2^eifevö Dnlentintn# ^“‘“’f-
^’’'’’ib« JqÏq ƒ*^^ tobe / bn mnn jclct nneb ebn(ïi (Bebuvt bvcy bunbeve vnnb
'5Jom Sf^fall te^ n « 9ÇetcÇ^.
d^RS *amp;?*”* ^‘’'^ bfl«««*» 5» 5«tcn Wlt; abnemntnng »»b ben nbfnU bef ^nuil”* L ^A^*^® ^»fft-^Wi^ tbievonymne / benn nneh bifev jeyt bev iï^twibev?*^^’^!’***^“*^*^*’*’ ^^^^‘^ ficbbic'ïcutfcbctt bem KómifcbcnKcichalb ^''^S^tb« ^^’^’^^S/mitten im Kómifchen KeichmitWeib vnnb 2^tnbcvn nb
^^^’«nianV ^^ ^^^ ^^” Kómevn vnb /ven Keifevn lieb obev leib gewefen / ^ö bne 'leuifdien tafp» Rc^ ®lt;Ueb#?”*”^^*^^‘**^**«^figt;e^bigê/xvcbcvmttgatcnobcvbó|cnwgt;ottctt/nolt;hmit nic^t »«tbr auf? tem jj*’w4Aj^?^’“’**ï*^/mcbvbvmgcnmögen / Bebveenbeh niebtebvnn/ wnvbntcbtó ^«»«(‘ii«»««lt;%«« ’‘”^^ citt ^?^’^^evKómevmncht/buvfftcnnun bmfuvtnnin jven^uffvubven
^*^'^‘'“‘^ lt;’’^Ïgt;evc2^vtegwïbevfve^einbZnnbevCent/bem Komb ’''’^•(btsn ^*^^*^''’^*^f*9/*^cmlid) bev ecutfd)C/ fvev 5einb bul ff/ on bic Bnnbten betoon”'^s **wHnd?tcn/Dttnb mnnbatnun /rnmev mittem im Xómifeben
^hb'* • ö *’^.®”“^ ^^ webten vnb Bviegen gehabt,
^^fet©'?^ fc^^ctonymo6Üjlt;ugt/aUcKómt|lt;ibcn/onbicg4Vrtltlt;n/|tnball geboten /vnb Hom mulste fid) mitten in feinem ^uftn bev
^’'^Wen '^^^'^ ’^w^t feebten nicht vmb ^bt/fonbevn vmb Ceib vnb sieben, ^®'^ Vnb « JL^*^ wnvbcit fngen folt/ fo heift es nitgefodnen/ bei^t fid? wol mit *”^€11 v • ^**^^”*^*^^^^‘’^^**^ '’”^ ©ut/von ben eentfehen/ fo mitten im HÓ'/ ®*^«tVtt *^ ^^ nibevnn ben beffen Óvtevn tbeten / nbtnuffen / jv £ebenmit ^’’’'ftthi ”fc^^evlófcnmuffen/butfftbennod?BeinevBein feuffgentbnn/vnb L agen/obevfïd? bevgleidïcnnuv mit einem wottmevefen Inffèn/
’’’^C8ftti^D^tlich vnb fóvglid? / gnlcCeib/^utvnCebenbcmbev ftchbeblngt ^ï^t/tv^’*^”S/*’”eb bem bev jubóvt/ wev fid) bcfclngt bett Ceib vnbCebenvev# ^*'^‘»51*^**^^® SutbenîTentfehen vcvfnllcn/ 2lbevich Bomme wibev nu Keifet
'®fe Äf ifn X^fobofiwé an Va^ /Xcic6 fam.
^^Wüquot; ^®*aânbcr »etbrnmt betten / verbetten (ïe gnnç lt;5rie(benl(inb/ f^5tofl' ^’’bie örncr/vnb $ùnbtenô bavnachan/jogen nnchmaló mit ^'’’’^^om' ^®*^gvovbic Start Confïnntinopcl/vn belagerten 0c/ ÏJteKeb *^* ^óB **^*''^^^ciferóDaletïte vcvlufne 'Wittwe/Bauffeebte Statt mit fielt *‘‘c«n/bû^^?^^lt;n Hômcvnjubûlff obgenannte (V?avia Königin bev 6a'/ ’’’‘Pfeift '»-^^^’’^Scvlogen wibev ab. DnKeifevfivattanuóbacv bevicht wavb/ ^imK'*^^*^ ^^r^*^ Dalcne vmbBommen weve/gebottev allenthalben bev ^’’'**b«nbi ”^^^ ^^’^^ auff/befïclltauch bte'^eutfehen/^oge mitgvoffev macht k''^*'ufitc^^ ^°’muw/gegen bev Sauw wette/wolt bic ©otengavetfeh lagen ’’^fiiï8*'xS?”^”f’gt;W)emfüvttcmmcn webt /m auch vnb vevmanctfnÖ.^lm'/
’W^ff 5w(Peylanb/bev jeygt an auf} ben pvopbeten/baeffunblein
P y i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wev
-ocr page 582-^ae anïgt;a;^tt(0 Oof^aume Attent#/ ^ wlt;ve Bommen/brt^bU (Boten alk móéten von bev quot;Welt au^3^f‘^^^^sj^ oW^*^ Äcifev (Dfatianuô Barn nlfo mit ÓcctCóBrafftanbtc ©mtw/^’^^yd/e” nannte Keid? ffatt Öttmium / nam vonflunban 3Hïamvnb3f^^^ ^bd^^*^ allc@(tgt;xverbtfd)le3/*X)nb bnerfabeba^ btefelbigcn ßanb vnber^ „bd^/»’’^ ©anw/ bavon et biirtig waß/bte ‘Ïentfeben/ (Boten/ iOannen vnb ^L ^miftl’^ gewaltalfo vetbetbt betten/vnb m folcbcv großen gefebrUgbeitbaß ^(^’ Xeieb |ïunb/ baran alles flerbcn vnb verberben lag/fabebaßau^^ ^Hod?”^^ Iten/ je^unb 5vancbretcb/bieö^eutfd)en trachteten/vnb fein ^^^^^Luftüi”’ vogtbat wat / vnb bte t^entfd/en vnvbetwtnbtltd? waten / bemfirt^’^^ j,pd* jlen vnb gefebi Stellen/tbeuwerfïen / freybtgjten vnb beflen ^^tlcS^, ben/fo bamabtnbet quot;Welt Icbet/a«^ tDifpantenanß bemKómgt^lJ1 A i^td (Btanatbd^t/'Cbcobofïum/bavonctbótngwaß/bett fteb auß »^^^^ /^dd}lt;*^i’’ vomtOof getban/betufftjnmitmenntgBltcbßgunfl vnb ftolocfcnZ^ceV omctjlen^um fianbebauptmann an bet ïöonanw wtbetbte ben'^reotfdjen/vnbj« ctmobetjlen^elbtbauptmanvbctbas 7Vómï|w^
betufft alle teebte Cbtlften fo ‘Valens/aie etn 3lttïantfcbet/ veW j^^jj Ite^aUe wtbet eynbommen/lte^ em 2kctferltcb (VDanbat au^gebett/^**^ j^^c# man glauben folt wie bet Kórntfebe ^ap|t Ï)amafu6 glaubet/ berj^d) lebrter frommer (ÏOann / fold) (Bcfd)Afft feblug vbetalantn 2lfKn bet/gt; fd?e l^auptmann Sapor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^. ^.^^
quot;Vrtb ^/beobofnie jobe alfo an bte ‘S^eutfeben / feblug pc tm ^^l^-^Ji»/ dcn/batlnncn Conflantmopel ligt/wenig tatncnbennlid)vberbte ‘2beoboftu6 baut felbfïwibetjum Reifer / btaebtbte ^ottfcbafftfelbif/’ Lÿ kß ‘Volet wtbet abjleben/fagt/et bett bïe'?reutfcbengcfcblagcn/3lbetuK«^(^^|, glaubetß/ meynct ntemanb baf alfo balb bett mâgen 5ugeben/fetnen«py” ßy^ fagten / et wet bavon enttunen/vnb bett bas “Volet aUeß vetfübrr^^-b^* '^ begettbaf bet^etfet folt gewiße tunbefdtaßr au ff bte Wallflatt fd)w gefebad) / vnb watb bet 2ketfet bet watbett tunbt / vnb maebet quot;^bc^bop,, j^^ obgenauntet Ketebfïatt (¥?ttgenof ant Keteb/ maebt injtim Steifet /b^S^^ff baß X-ómifebe Ketebtm 3luffgangber Sonnen / ba ^utgctmcïfïerbd^j,yigt; Kom waten 3[ufoniußbct poet/ vn^Cebtmcifletbef Keifetß JÖlibttuß / am feeb^ebenben tag bef 3^””^*^® / S^b jm fein Sd)weßer bet ^bevon bifem tbutaueb mclbung (daubianuß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«y/
Î)a nun ‘^beoboftußKeifet waß wotben/nam et fmbielt;5otUnb(^ (Btattanuß bet anbet Keifet jobe wibct betauff an ben Kbein wibet bte f^cn bic in baß KonnfdtcKeid) vbetbenKbem waten gefallen. ^^^n “Vnb ba Keifet‘^Tbcobofiuß nun bic (Boten vnb fte ^etwanbtenß nbsp;j^^y
Riffen / vnb ein groffen fd)tccten eynge/agt bette/ watb etpl0gltd)btf^«^ ^ob f eeb/vetbtef fm ntemanb baß Cebcn/ba lief et fteb tauffen ju'îbnP^’ tn bet i^aupt jlatt in (V?acebonien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-^y
5ubanb tam Keifet (Brattanuß/ßief frieb mit ben (Boten(vnb ‘?^J^^/ an/mad)t einKónbtnuf mit f nen/namß in ©efcllfchafft bef
vetfebtieb fnen x)icnftgelt/namß an $u Kviegfvolet/ bteweil wutb ^h^ ^45 boft uß wibet gefunbt : ïöa et erfubt wie Ketfct (Btatianuß mit ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jffe
eittß wotben / gefeljm aud? folebet ftieb vnb cinigteit wol/ befïAtigt Künbtniif/vnb würben bic (BotlÂnbettnbie Komifeben Keid)f lanb tbeilt/ Einern tbeilwutbenbre /ianbobet vnb vnbctbet Sauweyngebe ^ nennt man bie quot;Weflet(Botcn/ïÓie anbetn wutben vbet lt;l0eet in tn baß Canb pbtygiam / fo bic vnfetn ‘Îtoiam beißen/ gefegt / bie b^t ^ fïet(Boten/ÏÏ)asbcfd)teibtaucbofftgenanntetpoctClaubianus. gt;^„, ï)ct (Boten Kónig 2ltbcnreid) jobemitbem Keifet ‘^bcobofogm^ ^j, flantinopel / ba et allba bie mAebtigteit bet Statt / vnb Keifctltcbcß walt vnb raptfer Kegiment/fabe/fptacb ct/alßmanfebteibt : mifebe Ketfct iff ein f ttbifebet (Bott / vnb wlt;t wibet ben Keifet ifî beun bet feinen eignen “Vatter etmótbt bat/vnb bifet Kónig ftatb^u ^J. '^pd,
y
-ocr page 583-*w.a ?lt;gt;tt^en5W(0enS«tfent. CCLXVI
*''^»blt;vb' 'Ä^^’*^*’*’3^*^'^”^ 3^*^*^^^^*^ (Botlânbcv/wavban bic ïl^onanw !^ßUrtb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(örenQcn $«m t^rtupetnann ^efe^t / nant bevfdbtgen I^w2l«jn^^^^^^«^‘'‘’^^^^^^'^^^””^ '^^ fénbt cy n/fo tn btc X^mï fd?c Äcb
® te Äetf« ©vadan«^ vmWam.
*^^,®^lt;*tgt;lt;*it«d vctrciingt fid) wetterwtt be TlUnbcrtt/ ^launev«/ ^»Mtii f ” ^ •^f'^ctcrt / 04d?1fcn mb enbern ÏTe« tfd?cn/ ^nb fn gro^ (Belt/ ^''^mutevr ^^ ^^^^^” t^of/wrtv guter bing mit men/ bett fie |cbr Heb/ bebleibee ^‘^^^o»«*^/^*’« tbetbem Xémtfdïen Ariegf volet nbitt» ^'Wlrtttb/X^^^^ ^^ berKomifebe jQ^tnböbuuptmrtn in ^rttannten/jeijf ^''^8/fni ^L^^^“®/^“^2^^*r^'^^'^tf/ vnb vnberwlt;»nbt(ïlt;bbe^ Korntfeben *‘“^tyh/f ^*^ '’®^*^ (V^cer ju ben (SnUtern / nembte Cnnb berwartö bef? (V?cer3 ’‘^•'«Mhi •^^^’^ ^^W:^ittbe|bnbcrn bcfelcb vorn 2^etfcr ï'beobofio/buvumbficl '’’’^^cit ?ƒ Ï”* ^^*1^*^ lt;5r4twnwd wurbnueb vont Kómifeben lOeer verUffen/ !**fernb h ^’’^^^‘'S^lxtt / Beine ©tntt wo er bin Bam/wolt/n nicht mebr eym ^^ttx.cifhff^*”'^^^l^^^**^*’^*^”*^*”*^î”l^*^^^*’/’^**^^^*^^***^^ ^*^^^^ Ûyort ^‘®igt;cnt ^ ■'^^f^' ^’5unb in ^rmnetreieb/ erfïoeben vnb erwürgt von 3lnbr4g4^ ‘’’’Wetvitb**^**”*'^”^^”^”^””^^^”^***^”*’^ r^^*^® Vattere vob / feinem alters
Ä*«2lt;eifer (Bratinnus febr gelehrt gewefenin fd)reiben/reben/ ï®tlt;t‘ïtitt^Ï^^*’''***^3lt;**^3ow*^ ©ebó^z geübt mitwerffen vub|{oßcn/aller î^eifttt • *’(^/(j^** Cebrrnciflcrijl 3lufoniue ber Poet/ben erzürn ^ur'/ ’’’‘'kimX ^'^ “^l’briober ©tatt Kom machet / ijl ju ‘(Trier in ‘t^eutfd?lanb/bagt; ’’*’*gt;fiiirt i^’^’^’f^ben Keieb / erlogen vnb gelehrt worben. Î)er bey lige ©. 21m / ©Mû«««’ 4gt;om îim *^^’'^‘*^^/ ^***^5^* jmgefebrieben wiberbie ^rriantfebeni^etjer/ von ^quot;^'’ ^^‘‘’^‘‘
^nb Chri(l lid?en (Blauben.
^‘’^ben f ^^I**^ ©ratianue bat gejumpt allen lufï bef Hetbó / bat Bein anber ^®$tti 1! c‘’^^^^^f*^^wwen/wte von fm 2lmbrofiuó fagc/erBannt/Pat aneb ^”1’ Ju ^ '^?**'*’lt;« ©teg 2lltar/fo noch im K^mifeben Regiment vnb Kabt^z ^Wàe y^**^ ^ jerreijfen vnb abbreeben laßen/ nit on grof mißfallen beß
* «Ä.aht6/al6 id? bemach werb an^eygen.
’®eiw Äcifcnfcßdi Sanb^^auptmonn in bnfe rn
£anb«n»
5eyt vnber 2^eifer ©rattano vnnb feinem Datter ijl Kómifcher
^ • ^.^‘^'’Ptman in vnfern Canben gewefen (V?aiorianu6 / ein 2lnberr Waioriam«. ^^‘^bofiJk’^**’'^/ f® ttachmaló2^cifer ijl worben / Ïgt;tefe2^eifcr haben am men
ï.'onbfve6viftt'n6nt
^w^^^^9l‘^'^^^^^^^ *’»igt;«S»»Cbri(lt»bdtge»lt;|l«/b«nt»
^^^fn ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^i^ï’^rdKn feytenmit vil ^ifcboffen/tbetvicl plag ''*’^*‘^^ky ' *''^^lt;^flt;w^b«(lenan/^ber©ratianwsvn‘abeobop«swaren©MHanusttjib« î***^lt;hCb?ff^”*5^ Iteßcn /2.anbgcbott vberal auf gehen 511 gut ben rechten buïima««. *^Vonbe?Jfc7-^^**^^**’**^‘*”lt;’Wilt;3Bllt;lt;tolt;«^^lt;*«^Befonbre@amlungber(rbrn
'*^^‘lt;b %u^ • ”^^*’® wegen/ machten jwen Patriard)enba6ifl Ifr^vüteer/ paWM«»» '^Ï^i’i'lfi f ?®^*lt;*/^lt;* «tan vne am erjïen bafelbfl Cbriflen genennt bat/ ^Kwa”'**^‘***/folt;i»lt;V?utteraller(Ch«jBen/ber ganzen Cbbiflenbeit vnb
^*”’^uSv h^ ^^*'^^‘^*^^''’^^‘^^‘^f vnber ben 73t feboffen vnb Cbriffen auffer ^wpauf^ttepSes y ®e' WArterer ©rüber/wenn jr tag Barn/ baran feir blot vergoßen ^^«« «vahn
P y tiq betten/
-ocr page 584-Bue rttóev ^«cS Sö^onte ^Huetteinv nbsp;,
betf cn tam bas gemein ‘Volcf ju unebt jnfammen brenneen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5”^\j(
vil Cicebtev art/ »nb wachten bic gan^e twebe/ ©o Icbes bmebten ♦’^ n .^?vn^ namen ^lauianuevnb ïDtoboruó/ man fang barbey ben pf^’l^'^’^'^’^^ am Carfreytag bey Cbvijïi (Stab / etUeben gefiel cö / etiiebe ware« fagteneewer eine neuwetung/manmó^te ju Icjjc obtbww/S«®?!’^/ bercy/man maebt Faßen bavauß/ beiffen abet noch DigtUa/ bad ifl bev Ham ifi blieben.
?)ie^rtfmfcÇeSSûn^.
DN. GRATIANVS P. F. AVG. VIRTVTIS REPERATIO $•
tOevr (örattanuö góttg/glücffeUg/von (Bott cvwebl«v 2^«iff^' / ^®^^
ImKabt.
X^fobcfni^bn neun vut» »tn^tgftiXömtfeßf Äof^z mit ‘3Öa(entfnfano feinem ©c^wnaer/wie er gefi« fcygewefen.
^tfer'Î'beobopuô if! auf Difpanten/berCalöClaubianuö fF^^^^^rÖt gern frommc/(5ott vnb Ccucfclig durftenju haben/ von bem r^^yjjrf 2lt;ctfev0 Îraiant büttig/fein 'Vatter btef auch ^bcobofinö/
lEbfobonuB fd^affn'^etmantia/iOatbenvbctlluf inbleibern/effcn/trincfen/vnbbergKiw^.|^f^i^ vterpufi imeffen ab. fo baß Xémtfd?e Xeteb vetberbt/abgetban/ »nb an fm fclbff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„iit^
»nb baß nuffgeben bef 2^eifetlteben Oofs geminbevt vnb gefingert / v^ pj^fti geboctcn/betn4gt;fbnunggcmacbt/ef bare vor angebebt/vnalfo j»3^J' '^loif bte Vnbertbanen fo er fieh ju eim ^bcnbilb vorfbeUt/gteng vor f^i^ „ffitH^ U6coi»o|iu8 einig feinem gutenCeben bejwingen wolt/mit lieb vn nit mit furchf.ibt^ ^^’Lu«^ mit ben ïeuffe^en. er JU 2^ricgern auffgenommen / anber quot;^cutfehen feyn auch feint^^’f ^„td» gewcfen/alleCanb/auch bie^emb/haben fn von feiner (BereehtigFt^^^^^/jH» ÆJerpetperÄ5nigKcgimentßwegenfa|îgcfûrd?t. ïber^ónigvonperften fdjidcf^n^^df erlangt f«ö »p îijcp djc^otcfchaffc JU jm / mit großer ©chenef ung/ (Belt/ ©ilber / ©olfd (j^ cirt gc|letn/bcgcrtfneb/ vnb erlangt ^n auch, probuß ^urgermeißerV’^^^^^^^d Pofmeiff er (Brati ant/ bergictchen ^eneuoluß fein Kcnutmeifîcr gtmum auf jlcalten in baß Xianb vnber bem 3n/«ntbidtcn fich in(^^ tnber Oanpiitarr^beffalonica.
^fjeobpfïuBmachet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ö baf auch C'bcobofiuß bte (Boten vnb Paunen/fo vttber 2AeiF .^4iib»
!35üni)t«u^ mit 5ert bte oberbaub gewunnen betten/wte bte allenthalben im H-ómtfehen^* Lj^titf^ ®’’’*’’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ten vnb brennten/ vberpolbcrt / mit jnen ^ünbtnuf gcntad?f / $» WÖ^*^'
bte lüagenburgb angenommen / hat mit Keifer (Brattano feinem ber in an baß Keich bracht / feehf /ar regiert/vnb ba er alfo ben pl«* ©onnen ßilltvnb ju frteben bracht /vnb nun obgenannter ^^’^ÏÏ^tey^’’ auchKetfer fd^rtbe/fernen Perren Keifer (Bratianumburch ** . aLo«**’^ bragath vmbbtachtbett/namergänz (Ballierlanb eyn/brachtß^m vn gehörjam/mit fampt allem Komtfehen Krtegfvolcf
thet folchdju gutvnauf (BefchAfft fetneß ©chwagerß Ketferßu-h^^ L^j/t^^ lionem vn (Perobaubem/bte ncchflen^veunb vn niberfïenXàbc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf^r
würgt er j Ammerltch/ fcbonct auch ber 5gt;^au wen nicht / bie Ktfchlt;’n ' fen waren *Vcrrühter vnb sötebßhenetcr/gaben bie Cent fel^l^
löicwcil fielen auf anrettjung (Pavimi bie ‘î'eutfehen / (B^i’ s^ga^ nannc/ein^ey ertfehe Kott/von fruchtbartcic bef Canbß wegen tn fche Keich/oberhalb bem 3n/anbie îDonauw floßenb / *^^^^IL . J,je lt;i’*^/ innen haben/quot;Vunb (Pavimuß bette feine Pofbaltungju
Keifer vor fm von (Conflantinopelher vnb lengcr/ vnb waß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
grolle Pauptflattin Europa nachKom vnConlfantinopel/im^^^^^ypd^ Ketch^ganQenwelt/nach(rarthagoin3frica/na(h3llesanbrta '^ nbsp;^4
-ocr page 585-gt;»3b« ^lt;gt;tt^ftt55Mlt;6lt;ttßlt;Clt;«t- CCLXXVII
n f°^«fn^^u‘'’^ 3tmbro(tu6 tn 'Äottfdjaffwd^ gcfd?tdc vomDaUnttnin^/ ormSrofitts antit^ ^^^b®».^.- ®55yfeiner (Venteer jw (^OeyUnbwnr/bnß er wiber forbevt ben raufet vmb@Mti«n» ^'^/»nb iS® ^*5^^ berwiber bnf man jw ben jungen Steifer ‘Vnlenttninnn 00?avlmwe isil ^nf ^’^ttbm»”^*^‘^bevau|ibrecbt/erwolt|etn‘X)ormünbfcyn, Srmbropnönnr/ irnttnianiOPorwö»*» !u S^ciftr s^‘i^^ woebt vnb Bunbe nicht feyn/ber quot;Winter wer ju Bnlt/vn ber ’’^ ^*’^®* ^‘’fftfebUibcrt^ ”^^ ^^^’fl’S^ Wartung / muft beßbalben lengerbey feiner Sjj^^evnä^ ^'^^^ ^^broftuß wiber gen (^Ocilnnb / »nnb warb noch ein mal ^‘'J’imo h ^^” halben beraub an ben Kbeingen (V^ainç 511 obgebaebtem ^^’^Mwttgett Steifer Dnlennntano gefebieft / ^ber ^a^imus i*'’'^'’nußf»f ’[«^tttebtfwr jn laffen/ richtet ©anct^mbroftue bemnacb nichts '^^ininn^Kc^^^^^^^^^^^^^^htn/'3i[thacvmantcvhtnjnnQcn'^ä(it:’X)ci'/ ^*if «tef ^^^ ^^ flauwt was er$u febaffen beetÎJer ,ungt?crr wurb auffein ‘^^Xttlä,?t^'^**^ß®htgett Conflantinopel^um S^eijêrî'beobofto/bawarb CüakiKittfanusfTnt« ^^^^*^ ^''’” '’^^ verjagt was/empfangen/ber^' Matn^anPantme* prob ^**®^’^^^^S^*^ *^^3^^*^^*^^^*^ -^^rjl wer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
'^^’’5chf ^^^ w^*9ermei(fer 5u Kom/ vnb ein iOofmeijler ©ratiani / berglei* '’’‘^bent^^*’® ^^^^^^^^^^^^i^^^^ß^^tn(^a^imnmauß'Jtalienin bas Canb ”* Jtt/ enthielten feb in (Vbacebonia / in ber iOauptffatt ^belfnlonica,
^^PtÇ ïCfcbofiue rûftf t/wolt Intu'é ©cÇwâ^f r^ Xeb
rccJncn/biW ben einen @e^wager wiber eynfeçen,
Ïlïciw ^^*^*^’^^^^^” ^^beybeKeifer/ ^^beoboftuß vnb fein Schwager ^Óa^ ^?’im**^*^*’”®'^ f‘^^^’3^’^ ^^*^ Keife vnb i^eer^ ug ober Dcerfubrt wiber COn^ ^ben2**2**’^^'’’^^^”^enïrob Keifers ©ratiani rechnen/ bewarten am er/ ^^^3 ber Sonnen.
^^C'tnciïi '^^n'^^^ ^'“^ ttid)t faul/maebet feinen Son Dictorem/fonicht 'Differ emSDaru« ^^^ri£u^^®^«t waß/jum Xtrbenvnb'Warter bef KomifebenKeichs/lief fetp*^«««^»» ^’’’*i8,2t Jp'*'hlitt|êinen$weyen(iOarfchâlcBen/bi^f|lt;arTannenu6VnOuimorîan«fna«. ^^'^^fetn / *^?^*'Siwgt;us fcbicfetKeiferlicbe ©efcbAl^/alßregierenberKeifer/ Ättt#ti»i».
?^filt;löii?t' ^^*^^^^®^ bttö©ebirginSopboy/in Jtnlicn vnb quot;Welf^lanb/ L ^^tta^ II ^Üanbvmbbie iDonauwber/obenanbemKobenfee bifanbie lt;nbsp;^^’Xb^** 1 ® ‘^^’^ /‘^^’‘^'’ bie Klaufen fo man bie ©eul beift/bey 'Villad?/ero// ’^’^'’hb^^^p '’^b ruef et weiter vbcr bie Kra / vnb an basIVafpr Culpa / ba ^Zbo t ^^’^ ^*^^*” Crabaten/vn obgenannte ^weylVaffer$ufammen Born* J^»onx?’^lt;ytlt;n bie Keid^ffatt vnnb Kiff bumb Sifcia gelegen / brey mew ®^‘^ Îblt;2î”*/*^^ba wolt(V?avimu0bef Cbeoboftj warten / tbet fidjaUbamit ’’’^t«riä.7”’*S^vnbfeinem ©elAgemiber/ wolt wehren baf 'Cheoboftuß nie lMet’*^'^rlt;^»lt;^baerbcyten,
^*'^tiiti ^'^^^‘^^*' waren fafl alle Calßauch 3lmbro0u6fchreibt)auff Keifer f**’'^/ b^''’^^beoboftj fey ten/bergcflalt/baf etlich fo auff (Davimi fey ten k ^'n bd'^'’^b ben ‘Ceutfeheninbie lOenb Barnen / fo fteftd) ‘Palentiniano i b^ '^ Keifcrifch (ich nennten/‘Cbeobo(t uß bett allen ‘Ceutfehen gefchrn Ä? * **S erforbert/ (te foltenbaß jämmerliche (V?orb belffen retten/ ^^ijen/ ©otcn/t?uncn/2Hauncr / vnb alle auf grof Ceutfeh ^lt;^nb/auf bem Königreich fo wir jcQunb polen vnb ‘Ïpngern heiffen/warett bey ‘Cheobo^^
fioamSolb,
Kieerfle
-ocr page 586-© an «ttbe»; ^tteS S^^arne ^wenttttt/ 2)(f erfte Ïïibering von VenXeutfcßen/vnVen fet) ^Ö^.
Æ)l«lt;ilfflt;lt;»i»pntgt;
3Htgt;flt^flH»»«llr
C^îûne^ hinnen nit tvpid^enf
vnD von Oen cilff taufenO 3«ttê^frnuwcn,
lt;7V^^v»nu6 verbevet g«nt5 ^3rttrtttntcn//clt;5«nb SiebottH»^’^^^^?quot;' ^JJ V^ïï^/^^t^l^lJt^*^g«r/a»rtlUm2lt;rjg^volct/wol boy ad’^’S^^^’i {«0 ^§Jgt; lt;^A^imu6 Uc^ ctlid?e tanfenb Jun^Bfrauwett C bte ’’^ h%«|gii/ lurUttbvcrbcyvatctt^tj^^ntetnntcn/ittgctt'Cncvbvtngcn/^lbcvbUJ ’ ^ 04d)f|cnvnbptcavbcit/bcrctttOrtwptkut/IVlt;ïnncr»nb^cl(fcv/vbCHW^,))jj bcy Cellen nm Kbein/ crwórgtenó nUctuitfampt benen fo (ie ß*^^^^. ^L« rf bette fïe tn ‘Centfd^lnnb gefdjlagen / Ï)er gemein (^nnn fngt er i^j ^^ taufenb/bte anbetnifagen/er fcyen fiben^ig trtnfènb/gewefen/25ebA (w« rtdiçîgrrtufcnb fprtditeô fcy/v Beine tnebv beim Bommen.
'i)nfet(J5ei(ilicbenprebtgevvnbbte (Óónebbnbenbnveb ^5^« ^l^betb von ©ebéngen gcbeilpnbev (v erfebinen tfïCwie jn 23evn io^ ^Lj vnfet grauwen etn ©ebneibev^ein ettiebte greffe ßegenb batnu^ getn^w lügen bareyn/nU bientebt wel liegen Bónnen/mereflieb gefegt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-|(|
'Vnbbnnlfe ©ebettUnb vnb ^ngelUnb entbleit waren vo«î’^^^^^|,ƒ gern / vnb (oldie bte ©ndiffen / fo man ©ebotten vnb picarben nennt/1 v vberftelenftel3ritannïen/vnbplónberten6vnbverberten6gar»
©lennber ©cÇlncÇt Winti mtt h'iiXniihb'*'
OenJranffen»
z^'^ifrgletcbettbte5rónrftflt;ben5ór(ïen/(5awaltvnb©eun/vnb(V?JJ;^„/
gt;^gijBamcn 511 e^Oninn vberben Kbein/ntebtweit barvonineinetM*'
@td ing ober ©idling genannt/fcblugen fiebae 2^rteg^vold vberfubrenbielt;BrenQbe^Kemifd)enKeicb0/verw0(BctenganQuew^^,,i( fo in (Sallien ligt vn an ben Kbein (ïé^t/ vu barna Ie Kémifd? war/erflt;b^‘’3 ^fj “X^olde/tbeten greffen fcbabenben (Segenben ba ce am frttcbtbar(ïert^Jj'j,.^(l beretene vn verberbtene aUee/erfebredten bart bie^eidifïatt CelUn/F’^
tenbafelbflberumb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ntici
aDabtefe^^Oórgen ‘Crier Bamen/ba botten (V?ayimi tOauptltut^ ^^o nnevnb Onintinue/allentbalbenbem 2krieg^vold au ff/Barnen bauff/famlerenvnb muflerten (tcbbafelbfï, 3lberbiebranden fo dengeplónbertbetten/warenfeben wtbervberben Kbetnin ‘ventP^ j^^tji^ greffen vn(aglicbem (Sut/bette bod? etlicb iOeer bernbalbimKvtniKV^jMió geladen / bie feiten was vbrig blieben weraueb bermaffènverwóflen/ nbsp;jp ^uenemmen. 3luffbiefe5randenBamenbieKémif(ben/ foauff ^Mttcfentóevbtnvó ten waren / vnb fd)lugenó bey einem Bbolç/ bie(ïber2téler TValb/eót
Qîômemgcfc^fflscn. wenig .branden barren»
©ie trttte ©c^toc^t vnb ‘Snberltgen gt;'57aniiu ««^ *^
^emfc^cn vnoSraneBen»
0^
^r^2flt;b btefem Barnen bic iOauptleut (lOavimi $ufammen /ramlwi » j^u^/ l fie (id? vbcr ben Xbein in bae greffe Ceut(d?lanb vnnb
ë^c^bte branden vmb (renfreffel vnb mutwillen Canbem ^*^*^*^^j^fti*^^’^ begangen $11 (Braffen) wagen/ vnb mit iOeereeBralftróden feiten / J ( ^^y^erti fcblugóab/5eygtanbi(evr]acbe/ (agt: Ïgt;te branden wórbenaud?i^^|,4(?i‘’’* vnb feumig fcyn / wórben aueb gerófl / vnb ene jweilfel aufffremM^n j^l^^t (BereBerfcyn. 2gt;ifcrKabtgefielC^uintino vnbanbernlOauptlenf^itS j,0tt3L reebnetenó fór eine vertagte weid» 3lbernannenuó blieb auff feinst m / ^^^„(f welt ftd? vberbenKbetn ntebt laffen tbetbingen^u ben branden Z^^it^ «yïannenuafieuc^t gen (V?aing / Ö^uintinue jog vnber Cellen bcy Heul? vber ben 0£^ fluff Wflinçâ». K^mifeben beer / was jmgar galt;bdwff bie Jranden/ ródet ann^^ jr4«'
-ocr page 587-Mrt« ^0tt^wS^MClt;glt;ttß4flt;w. CCLXVin
s‘’® ^ontmp Î** ^bettt/ bä er vom Kbetn ^wo '^Tagevdll mit ber TPa^ciibur^
, ^^ noch p' '‘'^^ ^‘^ bie tOcufer vnb greffe ^Icrfcn alle mr/ wne Fettt (Oenfd?/ ^‘^^t«tlt;n/l?^”^^^^^*^‘^'^ benn btc branden tbceen pim fie ficb für be» Körner« ^‘’*^’^ir4)ôe?S”^*^bmg4UeôinbettWAlben/rtiJcbftebflt;lb|ïmttrtUevIVebr'vtt ^rantfen Dfe^eefe» ’’4^tift^i ^^®^*’'**^b verfloffen/ bctwn4ucb berumb vmbbie IVAlbgroße Htnix» a»«»«. ^^Wev^vevb ’”*^® ^^wme/Öcw vnb pUef anetnatiber gefeite vnb gelegr.î)te ’’’‘’^«tt/tvuß ^’^^.^’’bteUren toAupr/mu^cm biegamjenadje vngcfcblaffen ^'’* «nbtüX*^*^^ *^iebt wo bte peinte waren/ober wenn ße BAmen. 2)4 ber (V?ot7 '’^^‘^fftbabi ^ ^^^^^ nß ^”ff”^^f i*^^*” 5clbtb4uptm4nn/ jogen ohne Bunbt^ '’'’^ Sonett dîr'k^®^^” ^^ tnben vnbetannten Walb / woUen barburebrAcfen/ ^^^^tinten^ ^^^ '^”*b bett(l?irt4g tm Oolg bin v«b wibcr burd) nUe weg/fb ße '’'*^fcbl(tgcn®^^^^”5^’ py^Z funbctiaber baf ber quot;Walb aller verbauwen vnnb
^‘’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^*’”^^*’® btnanß an ein eben groß (Doß/ßteß an ben Walb/wol
^^^^tnan*^^^^ ^ ^^^b4 ließen ßd? etUd) 5t^anrfen feben / gellten ßeb a uff ^*’' Ötänt i ^ Öt^in ber^Aume / warenalle ©ebó^en / ßl^offen von ber bobc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j P^*J«u/ttc ^^-^^ P‘’ff^lt;«'gt;«»b ‘Îbûm beruh inbie Kómer mievergißtert ^’'‘^^’tffe v?’'x *^^” ’^”*^ ^^*^ Pf'^’l ^^^ wenig her Art an bie bloße tOant/ wiewola ^*’’^lt;n.n STx ** macbet/vergtßTt er bod) einen Bunbtnit bavon Bomen/mußt **«3ôfiak^®^*”^‘’*’^berttewalttgcb««flrbcr5«^ancfen/ vmbgabengançge^-
^IftÄitrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ Korner / Îbie Korner würben in bas (^Ooß/ barinn ßeb
*^’’^tt/ ficlx'’^*^^*’^” betten/gebrnngen/am erßen fielen bieKomifeben Kem ^’^AißBiteA î^^”**^ lt;^lt;*»«*gt;bereinanber/ertrncBtenancb felbßeinanber/ ^'mbten^ *^*^ '’’^^^.^‘^tvneBtvonben pferben würben/ bie beßecB ten im (V?oß/ ^®’”W’Ctt ^*^”*^*^«^üßgewinnen/eylcenbinbcrߣbinben Walb/ baranß fieerß
®’^^nijii(t/ ^*’Z5ableten vnb waren voll febrecBene / Barnen a Ifo gar auß ber ^'‘’tvub^’v ''’«*^be tOeraeliuß ber Aberß 5clbtbanptmann vn anber iOaupt* '’*’’/^« fith^*^'^ ^’^^ ^^^^ erßblagen/mit fampt ben Knednen/wenig Barnen bm
l ^“nPolQvevßießcn/vnb bie nacbtfoberhracbbißmalö errettet.
^'ilt;’tcvb(e@cÇlacÇt S?J(i)rtmt lutt ben 2eutfc6en an ber
©auw vnb 'öva beroben/jeßunb in $vd6dtcu
“^^t’lf^ang befett bie ©tAtt fo jerßort waren alle^wifeben ^^tbe®^^’”'^Öanw/'Cbeoboßn6/bie (öotljen/planner/iOannen/ ©cy/z ^'^^itib^P^^^Öaebßen/bieKeifer‘Cbcoboßn6vnb ‘X^alcntiniannöheßcllt/ ^’'’«y thK S^’’^ '^^^^ bie 2)ra gelegt betten/tbeten großer ©eblacbten 5 wo hey ’uCvab^t ^^^*^^’^/P*^^^‘'ww '’^^ Scifeia C lagbamalß nicht weit von 2tgra
'‘'‘^/ Wb 5^'”*^ ^^^*^ ^^’^^ angejeygt ißvnb bamab ^wenQig mellen von per/ ^^^ ^«ßen p®^** ^^^ vierzig) mit (^avimt KriegßvolcB / erfcblngen (V?avimo ^'^^^Îbr^’f’^’ ^‘^f3l«’‘^)C” Bey ber obgenannten Keiebßatr ©cifeiabad ^^^Ctt/cvi ^^ '^Berbie ©anw/ bas iOeer (V?avimi gab Derfcngelt/warb gc^ ^'^Ugei,/2*Ber©tattmauwer ju / bie “Chor waren vor fnenanß furebt^uge^ ^^’jf^yteh ^'^^ Bemnad) bas t7ccr (10 wimi/ vb benen fo außbeß Keifers Cbeo/ ^‘^ Wctu*'*s*^^*V*” Ben ©raben ber ©tatt gebrnngenin bas tVaßer/vnb alb ^^Wiv ^ u -irmbrid^ COaytnn ertrancB and) aUba. Hod? war ein bauffen ^fflt;\iiE ff ‘'’^Be/benfAbretflOavimiKruber/mitnamen^^Oarcellinns/ber ®^Slt;ibe/ K ^^/^^^etein vermeßenofl^en5elbfcblacbtmitbenKetferifcben/ *^benflAΔBen/ gab bie flucht / vnb vberßel bie nacht bie Keiferifeben / Bunbgt; lÄ^SrnntebttwcbeyU».
p” «uff h ^^^ Paußf (^Oavuni ließen fre 5enblein alle nibcr / hegerten gnabe/ ^'’'/Kc^tf^^L^'^Btt^eich nmer/vnbBAßtenben Koben Zwolten nicht auffßez ben/ (g ^oboßu6 folt mit 5üßen vher jre Cetb / tOarnifeb vnb IVebrgegt; u/^r begnabet ße von ßunban / ba ßnnben ße wiber auß/ 50^
3enmitbemanbern*Xgt;olcBCbeoboßjwiber
lt;V?4vtm«m,
“n?i«
9
-ocr page 588-©Ä« an^ev ^«cß So^annie ^«ettttn»/
2B(e it'j^anmue jw Sfgb geîôpffe wart». nbsp;nbsp;nbsp;^
C^nbbrtalfo (V?Avitnu6 rtllcntblt;tlblt;tt «m Xbetnanbev 2)ö^J!^’0clt;iCt3‘ jlAUg/ vnb von ben ^Tcutfcbct^cfcblagcn/warb er gcn2lgllt;’^’J^’^,/j,ti)’’^'’ brun^/aUba vomS^eïfer Cbcobo|io vn 'X^nUntintano ^‘^^^^j(/tt4cf‘^ vbcrgcben/ïïacbmalô von jnenwttbem @d)wcrtgertebt barfeb««quot;^ j^j^^iJ vnb blo^/dnc balbc(V?dl von ber ©tact 3tglaaw Oben vnb 5wenci3r ^^0 ^tugfltnonat.Dnbn (On^imus vorn Äetfer ‘Ïbeobopo gefra^tv^at ^^ ^^^ er mie fold?en lügen vmbgangen were/bette gelogen au|f/n/ wer 0« b ’^Z (ïOorb befoblent 3lntworter : If 6 werƒon|în^emanb nuff mein P^^^-2^i'fi3y gnr wenig würben nad) (V?avtmo getobter/ feinoberfler naupr^^^^E u^pin rbiuôertreneft ftd) felbjl im Denebifeben (lOeer/aUba ervberbie
von (lOavtmo feinem tOerm gefegt war / ober ab etlicbe O’S^’’/^^^Lßi'^*”’* TPaffer bïe ©auw geworffen vnb ertreneft.Xfrbengajl ein^S^entfeb^ n5iit'f^‘quot; rfen / bcr‘ireutfd)en2^ne^t lOanptmann/ würb von ben ■^^^^^y^tian^ ^^^ ©on vnnb (V?arcfmer lt;5ebrübervertriben/ber erwürget in ®*^‘ yr^ftdjt”^ ctorein ben ©on (Wa^imi. 2Hfo namen ein enb bie $wen V?^^F^^‘^^^iLör(f^'’ ber jren iOerrenvnb Reifer ‘Ïbeoboftum vnb IPalcntintanmn a«n9' betten/vnb aneb 2Veifer feynwolten.
Ï)ie 5wen2veifcr/‘^ beobofuió vn fetn ©dowager 'Valcnani^^L*^ Qiigt; gludUd) ben 5einben ob^elegen vn obgeOgt betten / $oben fie mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,|ti((lt;
vrad)tna(bberaltenK.omerartauffKom/fobrenallbaeyn/b^n^‘;^()ï«lt;'
Ponorium ben ©on '^beobofO/fo nod? jnng war/ber Kómifd?e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
vnb perlamentóberr ©ymmaebne / bett 511 lob vnb ebr (Pajjtmi ^’^ febriben/vnb óffcntlid) gelefen.Ï)a nun (Pavimiió vberwunoen V” ƒm ƒ obe in ein Cbvijlen 2ktrd)en/ wiewol er ein Peyb war/ fieontiüdö ^|i# ju tomber Cbrifïen/fo man Mouatianernennt/erwarbe jmvom vP gnab/vnbfcb«b einanber ^ueb/verantwortet fteb vor ben 2^ei fern-
æaf’iing Pc): Jîegimenf^ j« 9tom / ta)? man Pen ol^^”
3’^6mlf(Jen ©laubm wiber auffrlc^tct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^
^f^2llt;bmalô jogenbte beyb ©eb'wügervoneinanber/'îbeobolî^ff^off
1 (Bancinopel/Dalenttnianuô gen (Peylanb/aUba war ein r*^^n nbsp;nbsp;^(f^
»febafft bc^ Kómifeben Kabtó vnb Xegimentó ber ©tatt
^çmmac^us,
herwas obgenannter ©ymmaebus/ein gar eb 1er Kómer/etwan?»’ ^Aó4’(^^ germciflcr C bifmals nad? ber Keiferlid^en (Paieflet vnb 4gt;brigrdf^ .^ ebr^vnvberauOvoranbnimgangenKómifebenKeiebeinberebferP ^^d bas bic mey nung : Ï)er bocbloblicbe Kómifebe Kabt / vnb bie 3‘'‘’n^^l^v (ßpf* fcblecbt ber ©tateKom/begerté ba^ man wiber auffbauwt ben ^^f^L^^^i^^^ TempiumviSoru. tinvngro0cninbricg0lcu|ftennotbeltferin/5vauwen©ig.Ï)ergl«w^^^4(^
auffriebret ben alten Komifeben (5lauben vnb (Bottcsbicujl ^^^Ksefpb^y^ fo gewacbfen/ju foleber bóbe tomen were/bie gauge IVelt ju gehörpw’ * ^tu ligen Keieb gebracht bette/ Xlrs were ju ber IVarbeitnicbt ein ’fre^/P^^ Æj^nb mehr (feig / bod) alle recht / giengen ju einem jicl / fiber ber ait Xlowil^ ,^^ alfo veracht vn abgetban/wcr es uit wol im Kómifeben Xeid)
barniber tAglich/ bett vil vngluds vnb vnfall/ würbe ju legt gar «»nPergaug b«glt;x5 viel anber Wort mebrtrieb ber obgenannt ©ymmaebus / beun folwe I ü/SrXTbÏKVhHft^ bung gang büpfd? vnb wol gefegt / iff noch vorbanben vnb S^f *^^^*^’4,3ici(^‘*^* lÆoîeiigwn. ^ bey lig 3lmbrofius bifmal ^ifeboff ju ÖOeylanb / ber antwortet
2tm6ro)ïuB «ifc^off iteb barauff / auO 75efelch vnnb ©efehefft beO jungen 2^eifers ^^* /rtóp iwOJïcpianb. nbsp;nbsp;nbsp;nad)mals bat auch barauff geantwortetin ‘Verfen vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^14)^^
piHbentiuB, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bd)c vnnb fafï gelehrte poet prubentius. ïbaO ber Kómifebe ^^^ p^j)
bürffte begeren / maebtens viel vrfachen / (ie weren weife vnb
’ ren/gelehrte/nambafffige vnballebeleperrn/fo wcr2leifer^lt;*i^ .^j,j,(ï)(fj. noch jung/ vngenietet vnb vuerfahren/wer gut vnb lieberlich 5”
-ocr page 589-W ^tt^mÄ^mße^fettu CCLXIX
N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^*^^ med^ttge Cbviflcn am 2^lt;y ferUefcen JOof / bic rtebten
^^lt;»tavoir ’^^^5^lt;»ilt;ttrtttia»« / er fok folebö begeren webt abfcblagen/folt ’^^li«i/itt^*V?^^** fMtficbngen t^erren verbengen/fie werenboeb funfl ntebt f''’ttlt;inbfth^rff ^^^Betnenjom (BUubcnóeigen/wernitfeUgwokfeyn/tunbe MÓü(bto k ^^®^^'’’‘^^^3^*^ »nglócfbaffttgbktbctt. ïDcrgktebcttbkuwec ^^^ii«cbn a *^ ^brenbem /nngen 2^eyfer TOalentininno obgenannter Ï*’*2ilt;yS;’y?*^*^®*^^t’gt;gt;lt;’^^lt;cftlt;*’wortlt;nwol vnb lan^berfór/ wtebe^^un^ ’'’^‘’©Üiuk ^^^^^ttniant Dotter/ 2^ey fer Dalenttntanuó/wer wol beß nem ‘'^Siftbaff?”^S^wefen/bett banoeb ben alten bletben laffen/nicbt veraebt noeb S^JÏS“?quot;?® 5quot; ^«•bevLk^^*^“*”^ i”* bann vnb fernen ^rbenbas Rómifeb Xeteb befohlen JJ«,^' ‘^’‘’” ®*^ K^Alte**? * ^^^ 2^eyfer (Srattantw/bef jnngê Äeyferô^alenttntaw ^rn ^^^lt;llFer •’^ ^^’C^^^:’^ ® l^i’ben veracbt/abge|cbafft/ber groffen (Soctin vnb f’^'^arutM?/®^^®^*'“^^** ^^^‘’*^ abbreeben laffen/wteee/m ergangen were '’‘•»5tj»JÏ7'^**^®^Öymmaebnaniebt auf bruefenmk Worten / gabógnug
b ^’^'^*^^‘*'^ ^^ wer gut $ubebencten»
^”8/ «UE ?^”’’S 2lt;ey (èr Dalenttwanud was inbifer faeb gefebteft vnb Itjïig ^‘’'’^tweifeftff quot;’^IPttbem Kómtfeben Keteb ein antwort / bie feiner jugenb nie î^M«Eciî^w^^^^**®^^^*^ '’’^^^^” aken (Blanbê/ wie mein i)atter/nitwehr’* '”tb tft gt;nbsp;» *^*^/ ^ber bamit id? nit auch für war vnbanrfbar un lieblof fey/ **^’’*M)Ss® *^ ^’’^^ ^’^ iOanblunge meinem allerlieb|ïen IJrubere/welcbes ^*’'”'vnbüE ^ ^«ieb bracht / vnb ju ber grollen ehr ber Welt erhöhet hat/ ab;-’*lt;B))4..*®'’’«^fFlt;n/glt;bàrt fd? wol aller billigbeit nacb/baf ich ob beiben/mei^-
^8vttb:örubers/thunvnblafl«gt;hAlte.
’‘^fn ï^alctitinMmU' ju ten S^euifeÇen jog / friet mit
ß^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inen macamp;r/vnb and; vmbfam.
5rlt;iJïÏ*®.5^S^^f^*^^lt;yP’^/?lt;*^/*’*^3^**^«wttniattue/in lt;5allienlanb//e^e
toll* k ^^^ ”^^^t jn eim óberflen yelbhauptman vber aïl fein S^riegs# J?’’flt;iiïi|?^^*’***^*’tcn‘alt;ut|cben ióerren Ifrbengafl/foaof 5ranctenlanb 2ir6o3aßus. ^'’^tniifa?^ '”^bgut Vertrieben was/bann es war feijcbahin bommen/baf ^’“'^ttibw ^’^ ^^^^*^^ lt;ÏOannheit/brafftvnbmacbt/alfo gefebweebt/vn^ ?”’‘’ï2lv' 3lt;flt;htctt/ bas bieÄeyferber‘ï'eutfd?en(Dartbeitglaub vnb tram ^”’^lt;fchl^®^ ^”^’^^'^^*^ b^lt;^|ï^ âmpter bef gantje X.ómifd?cKcid?ó ben'ïent ^Sbevft ’**«itlt;tt/3tgt;anault;b0tilicobergleiebenein‘5eutflt;ber/wa0imaoff 0t»««» ■ ®wtti^’î*^*’2^^rlt;*^®'Ïhcoboftl óberjler lOauptmann. Äeyfer^Theobo/ L^f^^hef ft ®^*^-^begebenfeines75ruberó t^onorij '2'ocbter/0erenagênant/ eere»«. v^^nchS ^®^!^^*^*^^-^*^^^/’^^^d?ebeyobgenantem Ötilicobreybinbgehabt K ^ ’’acEct ƒ’^ ^’^^trium gênant /jwoÏTóebfer (^aria vn ^^hermantia/ fo alle ^'^/be^ ft2^**®lt;t bem Jungen Äeyfer JOonorio vermeblet/vor bê heiligen |ïur^ ®‘‘'ïtiit|(k;”5**^®‘^atter hataud? Ötilico gehciffen/i|ï2^eyfcr “Vale wie vber f • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**^d?tl0auptmanngewe|l/vberauf ein guter Äriegemann.
fi^^’î 6cbb, ^^^®^o(tuô fïief frib mit ben per fien fo es felbs begerté an/febiebt ^^cotoiïus matçt a l’^t/abevs^^'^©tiliconemvonbefwegêgen^abylonjubemÂôntgevonK””*^“’*’quot; J^’^tet lu f ^ômifebe oberfle iOauptmanntm nibergangber Sonnen/ob^ ?^‘*‘'«o/Lgt;‘’®^ttSlt;*(ï/ltef nit nad?/ hielt Immer |larcb an bey Äeyfer Dalen^z ?’®*^fo faß k'^f’^^t wiber bie Branchen / fo bas Komifebe Keieb/wie oben ange// j^’Mttoïn^^^^S^ betteu-Dnb würben Cariertus vnb ©yrus an fîaet ob// Carurtus tT‘’‘’PtUn **^^»tvnb Ouintint an ben Xheinfîramim X^mifebenKeieb ® vruô. p’^hbbS^ç’J’^^^*^ bie'èeutfeben bernhalb Kheine gefegt / ^rbengafl was
^•^bcn^ •o‘^«»ctifd?en jweyen 5«r|îen 0o un vnb ^ardmer/von benen cr ^ounou/Waveo^ S’^Rti^ji ƒ’^?’?^^^»/ hett fd? gerne an |n geroebentchrt allen feif an/heget *«lt;»»“»♦ 3’*®»nchk ^’^’'“**’ ^^^^“^ wiber (te / begert (te folten allés / fo (te bas vorige jh^^’bvwiE X^^^”*XomifebenXeteb/wibergebe/auchbievrfÄcberfoleber Ir/^‘^W «^^ Xómifd? Xeid? vberantworten/bas waren ©oun vn lt;l?ar£ ^^’^echern ^ **^^^*^^^*^ Kómer brauch ju h*wbeln/als gegen öffentlichen
05
nicht
-ocr page 590-' S)lt;tßrtnbcv^itcß^o6dtitu6?'(ttctttttit'' ^
X7td?t lang bemad? jogDaUnttnlanus an ben Xbetn gen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt;Jgt;‘^
bic jwen 5t'^nlt;ïtfd?en ^«r|ïcn/0o«n vnb dOarctmer/ju jm / Oclctb / warb ber fachen mtr metne/nam (Beifelvon ^n / lief frteb tn Ständen jteben. ^r Key fer Dalenttntanue 50g wtber aUba benIVtnter fît U ligen. îDae er bte^rânef tfeben Óerrn ju gnao men/geftelbemifrbengafîntcht/ ^rhengafî bett fteb jegemegerow , j,jiti genantem ^ôr|îen.î)a jm ju folcbcr rad? ber 2vcy fer nit bûlffÜd? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc^'
Ärtcgmitben 'îeutfehen ntt anfaben wok/ gebaut er fteb nen/èarumbniebt lang bemad) macht er betmltch ein ^nnbt mb wtber2^ey (erXgt;alenttnianum/mit fampt Ifugenio bem^eyfcrlieb^^ -^d! vnb innerfîen Kabt/bergletchen nnt^lauiano bem ^urggraffen^ tf/lü^^ fpert ju IVten in ber proutnQ ben 2lt;ey fer*X)alenttntaniim tnbie manb ju fm bmeyn/ntemanb vonfm, befett alle 5mpterber2^riegertti‘lp(? lt;Befinb / fo auch Ceutfehe vnb ^raneben waren / brad)f auch bieanbett»^ jÿ leur in fein 23unbt/Bein2^necht/wicwol mit Afibepflicht verbunben • ^alentiniano/borfft mit jm reben ober feinen gefchefften geborfatn KJ^ÏL^fiJ
Σ)a ber jung Äcy fer ^alcntianue in folchen noten waô/bett *’ƒ ***** ^ betntrojî ober bùl^/was vonjebemtann verlaufen/fd)tcbterbeilt;’?l’^^^^'j[(f ®«fa,ln«»«6 f, J?quot;^quot;«* ^«” ^«“3«®«quot;“»™^»'’^»'»»I««quot; *™ ïgt;«®«'lt;‘7KW^^ 2(m6rp)ïo ebe 0anct 3lmbroftu6 tam/ bicweiler noch auff bem wege waó/ waro W Âeyferl^alentinianuôvonbcnenfo jufammcngcfcbworenbetten/i^w^^^j^oi ....j erbróf let vnb erwürgt/ im achten far nach feines Krubers 2^eyfetö f^iaff »mbfcrac^t. tob. ^emtobten Ceib(als0anct iOicronymuß fagt^warbbie mePf ^^ legt/vnb bifc fchmach angerban/man biengfn an einen ©trieb/gletebr*** felbßfolterbencbt haben.
Jranefen geben QOa Itfltmtanoßcifcl.
JJurtemus. ^(aoianu8 35urg^ graff^uTvom.
lt;,crt »om bic lauff.
Çüalentmianus im
lt;X)aff„finiflHifciamp; aiKiHPHcfse^encU.
QBtf €r6f ngaft vennetnf bif ^rnnefen fn Xrutfe^ï*”*^
^dmjufufhen»
^^^’^^‘^’1 bie fachen (ichalfo vcrlauffen/ ^rbengafl ber t?****^?^ ^^wokjefein alten bafßnetbvnb grollen/fo er im tOer^en bett '''^^iränebtfhe obgenannte t^ergogenauflaffen / wolt fd) ie an f«^i^ iba eß am bekeffen waß/mitten jmlTiufer 50g er mit bem Kómtfeheti^'rAit void gen Cólenan Kbein/vermeint bafelbfl ju biefer jeitftcher J« IVAlbe betn Caub mehr betten / barinn fich bie ^einb verbergen mb rlt;t|tJK Bünbten/vnbbtc©ümp|fe alle vberfroren weren /bureh 5*tng 5r4««^^* mitiOeersbrafft jujieben.
Dnb ba er al|b baß 'Volcb jufamen gebracht bett / fuhr er vber ben Ab ^ verberet bie^lecben ber ^ru eber vnb (Betmannen/ (b an bem Xbei»
Außiart/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deiner ^einb nttanficbtig/ban ctlich wenig ^ufwartcr vittOcffcn/bicIidl^^,^
mit bem 5rAncbifchen loeroog (lOarcbmer oben hoch an einem ^ergfebef*/*(/ 5rancf (rauwen ben bengafî wolt ben 5einben nit trau wen bennet bic^raneben feine jCanbUöf ç .j ÿraiu cniiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furcht er mócht auch wie obgenannter Ouinrinuß/ von feinen £anbleutlt;f’, .^
pfangen werben/richt nichts creffenlichß auf? macht fid)wibervberbenAquot; A,. ^3eniu8 Wirt inbas Kómifch Keich bebrtgen C0ln/ vn warffauff jueim KómifhenA^ iLHigeniumbenCan^lcr/ber vor ehe er an ben bof bommen waß/citt04?«‘quot;’ flergcwefenwas.
5n banb fchwur alles Kriegsvolcballe Zlanb vnb Ceut bemb^Ibbep liflt;hcrt/ianbslt;BebirgS/ namcn tfugemuman/vnb er Eugenius i^i^*^*S*L|, Kómifchen IVagenburgan ben Kbein/macht nach altem löblichen b^ fehcuKeyjer brauch vnbgewonbeit/mit ben Branchen vnb anbern ^4^ 2lt;0nigenbünbtnuf/gabinen (Belt/fehenebt in grof gut/verfchrieb/nen/«ti J5itncnfu« macfit sbienkgek vn i^rlid)en ©olb/wolt alfb mit ber^eutfehe hülffvnailerley VO‘ bünbnufi mit Cc« bem Keyfer‘Ö^heobofio begegnen / ber fich ben 'J'ob Key fers Dalentianip” jranc cn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6d)wagers vnberjlunb ju rechnen.31 lanbcr/ (Bottlenber/bie S'etJtfd)^^’^^^,^
!gt;niW»''’ I
Qittar^rauw^ißß ^'^naw/waren auch auffKeyfer îheobofp feiten. îbie'îeutfehenvmL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
wirtcrbauwrt. nbsp;nbsp;halffen Eugenio / welcher lief au jf bauwen ben 3lkar ber (Bottin ■^*^^“J’^^y)/
-ocr page 591-^^- _^ott^«tt5^^mtf(S«ttß«pfevtt‘ CCLXX
?’’**’tbcatv^”5Uut«óbcv2tttwalbbcv0tatt Komvnbb^óKómifd^cKc// ^t «iiC x^^’^I^^^’^^^^ **w^ wtbcv rtuff ben «leen (Bl^uben vn (Botteebtenfl/ ^fe^Ji?^^^^llt;lt;^ltlt;blt;« 2lt;lt;tmmcr bic pfiffen vnb 4gt;p|fcr/Solche b^t ’^3eiinl^j”^”jf*»ttó nilt;bf3lt;f4?lt;bc wollen Ufllt;»/blt;ttlt;ablt;i»lU5imlt;nt/wie oJ^^^®^ ^^*^ nbsp;f*^ ©erwöge redone f.
Or^**»» i(h ^^ï^ïd^t cv(ïlid?5«m «n^ebubenKeyfev feinen 0on Bonovium honorius wutjuw ^ibuftS ^^^ *^**3 ‘”* penner /er felbe war ^urgermetjler ju Kom vnb Ätvf«lt;«»«ju. pPeophtr’’^^ / febieft Entropium etn verfebnttté feinen gebeimefîê ju eb *^‘’3^ft/ï^c -’’’‘^’wmen^obuned m óbernA^gvptê bey ber 0catt‘Ïbebe/ Ue^ J’’’bt4(^j ^^’W’Â.rîeggebenwûrb. ïber (agr/^beobofme wirr oblieën, ibw'/ ''’^hälfet iv^c^*^ nibergang ber Sonen wtber X^ugentum/bip ju einem ^erg ®'”^^t/X • - •^^^»Sîbuô/bte ‘(Teutfeben betten ben vor jug/ben lage urn erfden 'Z-^^^nt /^*^’^? ^«cartue auß tOibernia in 2Vßa un bem ^eer/ba bic ^onuw » AÈ^Jette'^ v ^beobof# oberfler tOauptmenn / Bam ben ‘(Teutfeben ju pMbetbff ^*^ *^*^^”“”9 ber 5tinb / fehl« ge in bic ßuebt / amfuntf^ebenben ^^ttbk ç • ®*’**^^*'^® ’*’^**“^ ®^^*^ nbsp;nbsp;bergançc tOimmelmit ^beobo/
^‘‘^Ritut'*’a ^’^9’^’tf/ t^^S tr obZerfeblug ju banb taufent (lOann/ bann aoff
K lt;^lt;wî?î«Ç^”^ ploljUcbeinflurmwtnbvttbvngewitterauff/fcbluggegen u^wMl ^nmmtwi l^ttib k’**^^®^** ®*’trebobcrt niber/rif inbieWebr auß benPenben/ W«®*8» h ^‘^^ut(h 1-^^^*^^’^ ^ ^*^ 5ttnb / vnb würben alfobie ^einb von/rer eignen x.‘^'^«hfii^^^^^^9®®*^f^®^*^'’’'^*^9*^’^”9^*^*^^’®’^*^^S^t^’‘'”9^*’'’”^9^^^Ï’ff*' jtSuaemus gafpfft. ?l*^Wdh f ^^^®fb7^tbenga(ler|lacb bd) felbe mie feinem eigen (V?ef|èr. 5^flt;tHf x ^^'^*^^*^f5**i^ bûpfeb im CateinClaubtanue ber poet, ^anun ÿ^««ihSrf?ff rmealfoben^tinbenobgeßgtbette/licßerbiegülbenen^ilber/ ÿ’’^«ttÆ?’®®^P®”‘/^^‘^‘7^^‘^^‘'”^9ûlben Wetter bett/vnb von ben ^^coboftne nûmet ptntv|L ?'’**^3lt;*lllt;tttb«lben binvnwtberauffgefcï5t/geweibt/vngefegnetï)er^?ti6«n«iit)tr. ^'^^^SerD/^*^?^^*”^ 2^»lt;^d}t abretflen/plónbern vn vnber fieb tbeilen/bie trie«-^’’^’ï«mi^i^^^^^Ilt;*» Worten brou^zWir wollen (eben ob vue ber bod)fie ©ott )! ^Acbnl ?*^^ wetter erfd)lagen wóU/ wie vne bie 5einb gebrAuwet buben. S?^‘'Het^‘ f^«ffKeyfer‘Ïbeobofiue/bj man Bure im ganzen Kómifeben ^^’^foCBaiP ^^^‘’^ilbnufabreiffenvnjcrbrecbenfolte/aucb wurbcnbic'2'cut
Mlbev^^”^^*t®l*’«Bê bureb fcbrifft 5tauw 5rincigal / g ein ebelid) ©e/ rrite^Uü. ^*quot;'’^2ló^ïf’^”’*'”^*^ ^^ Schwaben vn K eyern in Kebem vn auffbem Hor#
?S^ttunt/was/bureb fr bülffbieltê bie Schwaben vn^ey nofimudM. ”^'^^^1110» iï®**^*'w mitbenKomildjê^órflcnfianbfrib.ïÖergleichen febneb
5vit{^’ ^«tonymue ju jweyê ‘Geutfehen Kifdjoffen / mit namen Sunen suuwm. » ^Wb/^*?”*^ / 5^ Bleutcre vnb3Hmun^/bamale in Schwaben an ©ot / mteUM. r*^^^WK^^**^(OebrernvnbDngemybey einemprießer^ivmiiiö genant/ ^itrauenßs vpifc»~ S’^ftebïs ^’’Pfulterauffbaô ©riechifd)Vrt3»bifd)/jeigtanbcn‘îeutfd)cn/?^ . ., J” '’'^‘^«bf^”^ ^^*^^ fcbrifft begert bette) wie bae f enig fb impfalter gefclfcbt ^^“^»^f»ß^^?ffi«’ J5*7o. (BjiÏ^*^/ folt nad) bem tOebraifchê grunbt vn ©riechifd?en pfalter von ^
ft ^^lti,??^^®wanau|gangêCfoault;bOieronymu6btttmitBlcinêflemlfn
x ^t kiS?*®*^^’^^ '’^ auf geben) wibcr gerechtfertigt/in fein rechte erflen ver i ÿ^^tlc^^i^^’^^^*’’ ^Bcr CÔ fi bet mid? fur gut an baôtebbte wort iOierony mi h *^'gt;h^? ^’^^^^ Rq vnb verteutfehe/ bamtt an tag Bomme vnb offenbar wer S^^^ïient/^’’*^f^*^*'/ ^*^ alten '^eiitfd?cn / nitalfo grob vnbeBannt übelBom ?^9^n)ma^ ® ^^y^ vnerfabren/bie nur frenKolbcn/wie bie Harm/ju loben J^^ösiftk 9^§jwolUn/gewejên fey n. War lieh wirtineud?Cfchrcibt S. tOiero^ r’^^^cetfAH ^^wi^fthen^bef heiligen ©eifles Sprache/vn ber heiligen Weiffa SJ’^^eid) •1®^'’®*^ ^er prebigt ber ^wclffbotten Chrißi vnfere PerrnQn ah ty°^'’'’Wct ^*^billt fr fehaU/ vnb fr prebigt iß auf gangen bif an bas enb ber t?’’‘^cbfcaft”^^'’^^^’^folchóglauben/bjbiegrobKeurifchSprachber©au ©otfenevrorfe^a» ^^'^'^^ißcir* Æ ^F^^’^^^braifajen jungen warbeit/fo allejeit bie hochgelehrt «7^*'^“^^’^* ^*'®rie(henflt;hluffen/vnbereinanberjancfê/folchógarnitalt;hten/ ‘’‘
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb
-ocr page 592-S «0 mt^cv ^«(Ç ^ö^atw w ^(««««w/ ^^ ^ vnbbrtôjî'cutfd^clanbfolc burd^fabten vnb burd?fnlt;bcn bc^b^i^’^^^^^rtfid’t' fd)rifft.3” b«t' Wirbelt cvFenn id? nun bue (ßoet bic perfon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tji lt;’^Æ ce fey einer von wann er wolle/ wann er nur (Bote furd?t/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ genem für (5ott.Ïgt;ie iOenb vn^inger fo lange jett ber/nnr mit Ty ^^(.^efenf/ Î pfetlvnb23ogctt/vmbgattgen/ganQerwirmcrt/bar$ngefd?icf£f». ert/^^rf ntûflcnnunltnbvnwetcb wtber werben/mit^ebervn‘Sintenvin^^ luCW ÄUfcorWge^piefj lïreitbaren ber^en/jb nur auffben^vrieg gebad?t haben / ^«b*^^**/*^'',^^ wIK-^^’*quot; ’‘®* liebem f^ibgutigtcit/vn fantfrmóetgier.nu wirt aud?Calö n^jj^Ï^r/tó fagung ^fate mit ber that erfóllt:Óiewerben5erfeblagcnite0wW^'j}öl» ^?Ï ‘‘’‘'•^‘’3“quot;3 jer vnb ©pief/werben Öiebeln vnb ©enfen barank machen ^^'[^%{£rte«llt;l^’^* lt;nwi eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jj.j. ,^^(f,j. triber bae anber ftd? in bie Webr lïellcn/werbe nitwebt^
nen. IVirt gleich erfüllt naebfolgenber ©pruch vorn obgenannt Tj^jn/vt^ ^‘^Jf^ 9/6e« *«it fchriebenzïJerlVolffwirf an bie Weib getrieben werbenmitbemi^ nbsp;nbsp;nbsp;f^itKi’ We^e?^^'”^”' parbenbeybenS^igleinligen/vnbad^alb/Cowvnb4gt;d?fwc^.^j^inP’^ auff ein Weib getrieben werben / vnb ein Bleinee ^inblein witt jt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iP** aulf bie Weibe treiben/baó Kinb vnb fleigenber ^^trwerben auu^^^^,£^ÿ mein weit mit cinanber geweibet/vnb jre jungen bey einanber fey w * - i^citrl'^ vnb bae Kinb werben fich mit einanber fatt effen/nitbaó bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.J? ifï/ wilb werb/ fonbernbj wilb ijl/muf btlntli^ werben- ©olche fw* , i^hi^ ronymue $u ben'Seutfehen von ben ïreutfehen / -if ô iff nun ebengtttJ9 wtber an Aey fer ‘Sbeoboftum.
'2?on fern Xob J^ócpk'fii vnb feinem 2fbeu- nbsp;^^
zT^^tr (Bott vnb bem (V?cnfd?en angenem/bte 5etnb vnb ’^^^aufgercut/frieb auffCanb vnb Waffer im gangen Xómifwt^ ^j^K lt;^c^ macht bett/ 50g er mit bem f gbafftigen lOeer gen (liOeilanb tn^t ^^^jyo»/ tbeilctbae Kómifche Keich vnberfcinc^wenÖóne^rcabtum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^ tbeoM«3 fünf« t^icfcnforbertergenaOeylanb/vberantwortimbennibergangberö^^^ bi Tivmifcp TCtifp. ©tatt Xom / ^uropam von Confïantinopel vnb (Briechen/ Ö^^tg nbsp;nbsp;nbsp;jj^P'
piacitM.
2lrcabium fegt er gen Confïantinopel/gab fm ben auffgang ber chenlanb vnifgypten ey n/bie $wcn ©on bett er erworbe bey feinet erft ^ ^^y^ 5(afci«a ant^emif frauwen 5laccilla / fo ein ‘Sochter 2lntcmij bef Dattere (idaiortan* ^tet UoebKrt ferögewefenifï. ^eyberanbem tOauffranw (Ballagenannt/petu^gy Keyfer'Valentini bef erfïen/befanbern ©chwefïcr wau bat er ein C^ ^jyict habt/bief placibia / bie geboren bat bey frem iOaufwirt Confïantin ^^^(ert' 'Valencinianum bê britte/ fo nach feines ‘Vatters Key fers lOonorif tfïgellorbenben fibenjebenben tag bef Jeners/feines lebens im fed?Q‘9l
'2ion tn ©efd^icf (igfeit ^epfer^ 2§f o^efii
^^^’^yftv'Sbeoboftuôijî von Ccibvnb (Bemutgang chnl^ ^^KcyfcrSraiano/bac bie fo gerecht vnb fchlechtfcyngcwcfen/R^^^j bat vilauff bie (Belebttengebaltê/ fchreibt etlichen nut feinst c^^^jl wiber ben branch Key fcrltd?cr ^brigbeit/jbegert bj fe fm biefclbig^^^^'Zgn vnTJücherfo fiegemachtbaben/jufehiefen/be^eugt/erbab tncbtbeuKt^l ÿ gu|ïu6Cben manboch in bifer fad? benpreif gibCallerley (Bclebttengdu^,^^j^ vorauf einfaffbemfitiger/barmbergigcr fberr gewefen/fage/er wet nut nbsp;^^
I^cobofîu» Mtac^t hlt; frommen reidÿ.
anber (ÎOenfeh/ban bue er ein roten©chariachen (Dantel b^rffttragtft bern/bat niemanb mebt $u /m an ben iDof ^ogen C wie ©y machnö rlt;^,^SiHt von ben er wufte bae fe fich begnügen lieffen/nichtd begerten/nach fonbere fïeUten bat ein eben auiffeben auff bie fitten ber feinen gtbnbt/^^c gemuftert bie feinen vn gefîrafftifï milb vn ebrenreid? gegen tnennign^yije fen/bie frommen bat er am meifïen mitreiebtbuiïi erbebt.lOat veracht y^nl rey/bat (îchgebûtt vor allen wollóffen bef Ceibe/vorber vnfeufhht»J^^^ ebt/freffen vn trinefen/ bat alle vnebtbare Kottabgetban/verbotten cpjj4gt;/ in ben Wirtóbeufern bein ©ingertn / I^eyerin / vnb bergleidien vn ^j^ Icid/tfcrtig Geftnbbab/bergiciÿcnbcn lOeyratber lt;Bcfd?wiflcrKt^^^^^^j^f?
-ocr page 593-^^^^^ ^ott9ctt5Ï^mtf(0ettSepf«w» CCLXXI ’'^21«€«'^®^’^^^^^^^^'’””*^”^*^^^^^*'*^ ***’^ verbotten / Beinen neu* Sfnbci K^^S^hebebanbie et funben bat/ ifl mittelweflÿ gelehrt gewefen ge* ^^3«fclt;ïtt?x ^^’^^*^^^” 0« red?nen / ijl gefebieft vnb fleißig gewefen / bat febr ?^”-batbti ^ Y*^ alten ©efd?id?tettvnb tOißoricn/iß benfelbigen fafl obgele* t!:6eeï)ofT«óCitt(ie6# ’^tetbttuj^^^’^haringeiefen/barnaeb Reb gcrid?t/vnb febr ein grauwen ge ^^«^' wo««»’ •”3^/1» * ^^*^^*^ Äey jet will vnb ßo It^/ warb halb jornig wann es vnred?c !”®‘ ^mh^^ r ^?^^‘’^^ wibbin/lito gatgern/warbgatni^te vnntutig/baß ’^ö «lit J**^® nos in et lid?en bingen flrafft vn anberß vnberriebtet.Dnb bantic v*® Cbwap^^^^® befeblie^/ÏJiefer Key fer ‘^heoboftoó ijl ein lebenbig vorbl Ib fCbreJ” ö”'^^*^^^^*^* Iferntebrvonbiefènt Keyferwißenwil/berleßon . nbsp;nbsp;ad ? p'^’^'broffunt vn 3lugußtnunt / and? ben poeten daubianunt.
IÏ^®b / befi ^^ l^^lS jat/ijl geßorben int britten jat nach Key fera Dalentinia ’lgt;tijlim?|J‘*’’S^”^wbt/im ^ennerant ßben^ebenbentag/bantan^eltnaeb *‘*”^VttK r^ ^ 9 7. int fiben^ebenben jat feines Keid?ö/ bat ntitKeyfet (5ra* h^^£/^.^’’'^*’lt»tiniano feinem 0d? wager/beß ©ebweßer er gehabt hat ’^’''^o^bctt s *^^^^^”^***^ regiert. ©. t^ieronymue hat ein gam? Kud? befebrie*
^*^*’^ ^^^ vierjebenb jarbiefes ‘Ïbeobof# / bas iß ^5lt;blt;ftiS^*!y^?94.far/barinneralleg«Ubr Chrißen vnb Mehrer fe^t/^jemomi^ud^ »5
nut
” ^^Att‘I^retbt/ fr KiJebet nennt/ feyn alle faß gelehrt gewefen / vnb faß amp;«« (Seit^ntn C^tu
tf^lMttwf^^^^^^*^ *^°’ ßtK0cbtr feyn febier al le verlobten worben.5)aber 1^ ^^^ffen/f * hietbotbeit vnb vnwißenbelt vnferer vngelebrten (V?wnd? vnb ^’^‘txvcE^^f S^ ^^htet bet heilige Chrißenheit fenen/gleid?fam bic IVelt nit pfant» petit ß^iHlicb fü^^^ ^hrißus nit weiter regiett/bann bie Catcinifd)©ptad? gieng/ »ter Ächtet 0« c^n ^tóte ^ ^**1*’”^”’^^ '’^” 2llmbroßo nicht fo gar viel belt/von 3iigu* ß'”^*’‘* ^weniger/vo (Gregorio gar nichts/fo erß lang bemaebgewefen iß.
Sî^ % - nbsp;nbsp;nbsp;'®‘’“ ^^” ©ek^rtm hefer je ff.
^^^^ haben aUentbalbcntm Xorntfeben Keteb vber bktna^ ge* ^bier’’”Scrlt;btctce£eut3elebt/lt;5regonu6na5tâ5en«ô/Âeb:meî|ïer©* ^^anbr *^^^^^‘^S^’^^’ô ifmifenue/ (Svegenue Hyfcnue/ïöybiinuö von SSMv cJïir Slt;;fï‘’^ben nneb Chnflt (Seburt? 9 6. jw/ bat gelebt btey vnacb* Wem nbsp;nbsp;nbsp;^tf^off $« J^tufaiem vnb Xf pbtam / von bet ©tatt ^beffa/ $^^btdrf!2/ ®* lOtetony mi ©ebuUt/fo fetneó (VJetfïete ^uebet in bas (Brie* ^‘'filing ’^t/ibevtet/paftaw ©on/Xofftnue von ^gla/vnb fem73twbet ? ^3fnnitt s^ ^^®^ ^” Äetfetlng ^ifebofF/Joancô Cbtyfojïontuö/vo bet Bunfï • ^imU r ®ülben ^«nbungenannt/JOtetonymwôtn^penj« Serbie* '^^**«bttlt;/^”^^’^ (ÏOetUnb/^lugoflf nus in 3l|fttca/pontine panlinne/vnb ’^^ ^Pvüb ^^^^” febttfft vetloten feyn wotben/ vnb bic btey poeren/Clanbia* 5?*’’5ffö‘t S*’®^ 3lnfotti»e /aneb obgenannter ©ymmaebne / fo aneb ^nt* f ’'^ii-c^^”’ '^ '’®”’ St^oflen alten (Befeblecbt / vnb bet Kornet ^apfl ober fA’^^M S^ff^^^*^ beffttget vettbetbiget be^ alteKomifebê glanbene/gewe* ïft’^fftwit II ^^ mebt onjal belehrtet/ fo jn lang were bie jn etjelen/beten ^t/K ƒ t'^^^lötenbaben. Dnbnaebbiefen iOocbvet|ïenbigen haben alle J’’3tofleu”^'^tt3t^ünbtltcb febrifft/ntit fampt bent heiligt K^ntifebm Keieb/ wP^^/ftt h ^^^^*^^^^/ P^h gefallen in bae Aoc vnb vnbetgangen/mebr ban » ^fnbünï^3^abengelege.^tfïjentjn vnfetjeit werben ße wibet lebenbig « f ^^bt «2?^^ ‘Cobfeinb/fo niebre (Beifïltcbe an in bann flatten vn Kut* Jwlt;fte?JJ*i}^®'gt;»tntttwtUene/banbetnw0trflt;bnienbertmitbenjCe»te/ted
^^^«mftik- ^^^^ïhaben/battttenntglicb item vngegrûnbten gefebweç jn $nho fit’'^^*’btih^^’^Slaubengebenbarauffpeb legen tn«ffcn©ïe haben allcBun|ï '^^^fjvcvb^k^^’^^’t^^ bi^an ben sbonat vnb 3l^C. mit item vnnünenge* ^*^bt/ babe Bein wort web recht febreibé/ le fen/nod? ver jîebn Bónen*
«y g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Son tff tnemfgf fit t»f r g^nßen.
^'^^«rböSs^^^ fw^htungbifer 5eitinberCbri(ïenbeit/bie3[rrianerh«fen aiïvimtoBn^ontt. ’ ^ffantiuft/*^^”^”'”’^”'^’®’***^^** aufffrer feiten Keyfer Conflantinue/ Con vaknó/Valcntinianne/^apff Xiiberins vnb jelij?/vn vil an*
here
-ocr page 594-Sas rtutter S5itc6 ^o^antiie ^bemfttl/
bete^ifdjoffmebt/betgleicben 3«lïütabtc Key fetin/ ‘Palentintanl^P ,rj.^gf paufftaiiw.^beoboftußbett getneeinigBeitvnbetbenlt;rbti|ï^5^’^^SJ^gt;^ etpiwfus. tabt feinen Kifd^off nectatium / 3lngelium / vnb ©ifnnium bett
bet nouattanetbiefet ©iftnniuß wat vbetauf ein gelebttet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib/n/^^x
Keyfet/Aftfoltnicbtßbifputietn/Btiegenvnbbabetnlaflcnvom(D‘lt;*^ ^vft eß macht nit allein nut Ktieg vn Pap5 / fonbetn macht nut mebf P” Beçetey / ein jegliche Kott folt jtefîûcB febtifftlieh bemKcyfet vbeta« ^di Î)a faf betKey jet jn (Conjïantinopel mit gelebtté ftomen vnp^ttb^X 1 ^j^jjeU tenbtübet/btacbtallefünbtungebCbnlïenineinigBeit.Ïïte^ittim^^'^L ,^lt;y# bey viet^ig j atê gewaltig waten ge wefen/Bamê ju beteinigBeic ltclI^P ^goteK^ Wobofius gibt ben pt‘Cbeoboßußgab allein ben Vïonatianetnftey heit/ baß febefonbew ^^4# gar****quot;*”* ^'^'*^*^ mochten halten / bann (te ft ch vnbet îDecto/wie oben ange jeigt tfî / cd^^ j/r^ ^jdf betn Cbtiflê abgefünbett/woltenbie abttünige vom (Glaube / bnteb 9 (L^l^it
tet gejwungen/nit mebt annemen/bte anbetn (Übtifïen nameitsan/ni 1 ^ |^lt; öffentlich beid) ten/feijten ein befonbetn ptie(ïet/mu(BKeid)tvattet I^kïb^f yïectatius iMiiimb ^etd)t fd)uff obgenanntet Meccattuß btefet jeit wibet ab/ eß wat etn rj -^^^9 ‘’^^^’’ einemibeib ge legen in bet Ketebt/jblc ein jeglid)et (Gott betchten/w’^^ j^fcf# bem Key fet, T^nb ich weif/Ben etlieb (Pûneb vnb pfaffen/bie in bet J ^^„/
^3ute«i; in ter
lid) Jungfrauwett/jb rtuebbk Bcufd?b«c(5o« gelobt b^bcn/vn^P^iJ^^^^j^ JU wegen b^ben btnebt/ bnben bót|fen fngê/eó fey ntt fónb/nolt;^ tb^f ^ .^^ (f j^rf ntfbt6bav5u.*X)nwte©octrtte6/©ojomenttó/Crt||ioboru6/vnrttt^^^,. jyijK^ fïen fd^tetben/fo fey n fold?c btngneinUcb niïv5cyevrag2?n|Ï4gbcrgi^’^^w^^.i(| Sit)Ma$^n Radlij mttgewonbcitautfBoinett/bcmnrtcb |ïc ntt tnnllenCanbêgletcDfcy^/^fVK^ wenn^e ttufffemen. botten b4bcn6 ntt nuffgefcQt/ bnnnCöottbntvnógefotbett 5»?^*^'
m bet fotebt / buö wit jmfrey vngejwnngen on allee gebot nn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lle^Ö”^
gemót/vongantjem lautete iOetQen/anbnngen/vnvnfetnrïtd^K^^* ƒ ^2(1'11*’^ bewetfen/bann genote freub tbnt feiten gut. Dnbmanbetf Bauiff^^^^^ti^ sOïncefconii tegenç. mfeben vnb unbet fónbtung bet Cbvijïen ju etnigbett btad)t/ ba lï^^ - .^4tof” ntuö etn IJifeboffju Con(l anttnopel auff/ bet bielt eine befonbete
heiligen lt;5 ei ft/ wolt jn nit ewig mit bem Dattet feyn la0en.2^ey nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff/i^^
hielt ein gemeine famlung juConflantinopel/bamenbabiniSo, »SG» bagemaebtwotbenbae Patrem obet (Glaub / fo manbem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''/
prifooimi tegereg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ö 9««9 »« hifpanien ein anbet5lt;u wt au tf/ptifcillianue «quot; ^lif«^ ^Ï
t^ifpanien btaebt auch im (Glauben ein befonbct metnung betfut/ wolt et fût Bein (Thfiflen baltê meinctaucb ein CbHfl foltBeufÿ
IVeib Bomen. ©. (Vaattin vnb anbet ^ifd;offin bifpanien/vn lt;*-«uv’*’ ^erfamfun3îgt;cvî^ijcçt5vancBteidgt;/Bamenjufamin(Gafconia/inbet©tatt^utbegal/blt;gt; ^j^fîc^ fdjetf i» ««reegal, vetwoiffen obgenantenptifcilliantt mit feinet fónbetung/et waig^^'^S ^j^^i fût obgenanfen (lOayimiüfo auebÄey fet wolt fcyn/allba vettiebt^JJ^p^jfHi^’ feboff t5ylatiuö/3tanii6 vn Dtfatiuß.äOavimianuö febwff mit prifn((i4n«8lt;nt^ llet^uobio/betentbauptauf gefdjefff (lOavimiptifcilltanum/^cbn^pft l^auptiH^ner. nbsp;nbsp;^ulianum/dOattonianü/Afuebtatiam/bie Pauf ftauwen Ï^lpv^M' 4f(ft.
gelebtten/bctebten Kebnete/vn anbet mebt/ foptifciUtano
Ü?ïartin«8 fe^ct ftd) ^a fubt ©• (lattin vn anbet ^ifd?offju/woltenit bteinvetwiln^^y' ^f^’^ !SSÂ'!*’gt;‘‘lt;^lt;^wS^/»«“^®K'^W''»7/ÿlt;’‘2'*S»C^ jett/vnb ntt vetbctben an Cetbvn©eel/btacbtenalfo baß 2\eyietuw^,jttp bott wibet obgenanten ptifcillianum/baß manß nit folt ^^^^^^^^fLftff/P^K* wutben von ©. (Dartin vn anbctn ^ifd?offcn obgenante btey
«jjïrtreinits fbut tie tiuß / Jtattuß vnb Vtfattuß/ vonbet (GemeinbetCb»^ifï«*ïbeif lt;*wp3 1 ^40/ 5«uwcrmac^et w xvolten mit jnen webet eflèn noch tttncBcn/vn Bein gemeinfeba^ (gj’^^„w
lt;ß wet bet (Óenfeb wet e t wolt/wie atg vn bóf et wet / folt Bein nbsp;nbsp;w n »
ÖOenfeben ^lut fcbülbtg feyn/ nod? benfelben batgeben obet vettb^ fd?offfolt bie (penfeben lebenbig maeben/vnb nit auffbie5le^fwbitn 2tbct)CQtBónenvnfct^ifd)o|fnid?t6ban wütgen
baß jtefonlfgatnicbtß gutßtbun/vn baß jtem|îanb Jugeb^t^f/*^*^’ .vM''’'’'^ CBiflt;^ofFfei)n|cgt fampt ben fünben bet (penfeben ^lut fteffen vnb ttincfen/ vnb h^9 ^^^ pyjj ^Iut[i'c|]er, baben/baßan/nenetfülltwetbbet ©ptuch^^^ Äows ÎDautb^^^ J f(V«lt;**
-ocr page 595-f^ ft^tt^ert^otttiWgcpfertt. CCLXXIÏ
f ‘'’’noch ^’f Ç? ^^^ (Denfdxn ^lut/ wenn einer febon wiberrüfft/laffcn (le ^^n«lt;b fci^V^^’S/flr^tfen ƒ n nieb te beffo weniger/b^ö ber ^apfl ni e setbAn
fe^ïtaud) 2tmbrofïu6etUcbe Der^vnb Xeimengemrtcbt/fobie^^’^jflï«» wm« ï^^^ncKh^}?”®® *’lt;wttlt;t/^tlt; Rngt manjubentagjeiten/ ^rltefimbcrÄtr// Öa?’“**®®*** W”^*^^'“ r^‘« Xgt;ollt;f tn ber 2lt;treben wertee bu wok in faben leffcn nbsp;nbsp;nbsp;’ ^^’’’Ht«i,'^ '*”’lt;*/[lt;gt; ^rrianifeb wer/eber ed gefd?ecb nïebt/brtbet^rommenbie
0^ ©teKf!)ffï(fcÇe5^ûnç.
^^®5^^^ ^^G- CONCORDIA AVG. C. G. A. Q^P. 5*
S^»: ^cvf ^‘’)'”^''S’^^’3/^^’’^^/Slürffelig/von (Dort crwelter/geweibrcrK^* ^'^StkibZrV «ittigbett ber breyen Äeyjer/vnbber nenwengnabenreieben '’«»nbregterung.
‘‘'Morille bev fünff^tgfle SXôtWfcÇe vReDKr/nut fampt feP
nem Araber Slrrabw»
J^^^t Z^ ^^^ ^vcabhió leiblicb (Bebrüber/bemen nneb /tem fromen ^4C# ^^’^^or ^ ^**^/w**^lt;lt;gt; vnvogtbar/bArum maffen ße ßeb rupffen laßen/ *’^^ / ^48 x’^””^‘:’' waren tOerrenße lagen fn vnber benÿûfTe»« 30er (Betneinc ?''^*^’n«bvf ^'^^^ ^^'^warb elenbtgUcb verwijft/bub an tAglid?cn fe len^ h ^5^njWÉhïgt; ^'^^ ^^^''’^^*”^’^/ ^''^ feglid^er fud?et bas fein. 2gt;ic guten fromen ^^^'^^ni^ft! P^''^”'^«’nff feberman wer frommeintens wie ße trenwlicb/wnr vS^^tuiteki^^S«’'^^’^ binberrûct verbanfft/ biefelbigen/bamit ße langbey ber
'’npuniff k **/wacbtê vneinigbeit im Regiment vnber ben jweyê Grubern/ v^^^/nentb^ ^^'^ Z mutwtllen vnb verlangen nacb (Belt/ (But/ macht vnb ge^ ^lt;infiA*^'^^^S^^tlt;ytt/berwótenbvntobettbeigenïTnQvnblt;Beii5/^gt;alU Æf^cnn«^ wirte»«?
^^'f4}affr^''^^'^’^’‘^^^’‘^‘’3’’^’^^l^’f*^’^«^^^^^‘^’‘^'gt;ßl‘^’’^/^l^‘^fi^’’^baupt Wa^waveratUc^h
^^nuôH/ ’^^’^«n feil/bte 2^amcr wurb reieb mit ber armenCent verberben/ ^''”^^«nbi k l ^^^^^ ’’^’^ ^^”’ S“^^^*^ Vnb erebanen. (^Otet/vnb (Bab wurb t ’”»txv ƒ °'^^’3^^k angefeben / wer mehr gab ber moebf mehr/ if in ƒ eg lid? er fl[’^rtbctt/^^^^^? ßbaffen bett/wer baß moebt ber tbet baß/wo einer bcm anbei* p^^«n. 4b' ’^ Ikgen/triegen vmb bad feine bringen tunbe vn moebt / warb er ^^“^Wb ^'^’’^‘^’’’ banfenwurbe mit verberbenber armen KcichXIattb vn *’’^*’’^/^«nb*' ”’‘^®'^^**’'‘4gt;#*^lt;lt;»3W Kid?tervnÖcbergcn vnanberbergleicben ®^*’’^^nth iH'^^^ ^’^ offen abgefagte ^einb verberbt vn veróbt ße bnnbten bem ^i^^cbm ^”****^9’^”3‘'”n r^^^^ ”“'^ '’^^'^ (Bólt/Ötenwer/Xeyßgelc/iOülff ®^thhf*®^^^^”S*^^/®^arbacb/ lt;Befcllenbienfï/(^Oa«t/5ol/vnanberbei7 k’'’*^«ttkJ^?P^’'fü’'ben.ibieX.ctcbßlanb würben getbetltvnb muff nacbmald J^amp;c«’«naigt;n0te«^*
tu’^S«»nc£ r'’’^Is^bcnaldvorbaegan^e/Ianb/ bieCanbßbnttptleutwnr« ^*
or^''’’‘^b/«if ^^‘cbßlanb geminbert/bie $alberKegierer nam ju/bie vnber^
?’'’4)ertgij '®Skng6mitHanbvnfeutenjn/iebtandnitalleefebreibé.ïöer^z
J*^ '’kïVrt.|S® ^web wilb mit bem Kómifdjen Kriegdvold-' 511/ bie Kned?t wur v^''i^’‘’«tttA ^^'^”’*'’^^^9^^^’’’f^^*^’^‘’^'^*'''ft ^'^'^^’^ K^«»lt;flt;b« Kriegd$»ebt h x f*uliS*^^”^*^ ^ußbnedjten war ber lOar nifeb 5« feb wer/ vber ßd ße mit ge/ »««a« M^ a«^^t b^^t/K^^'***^’'’*gt;fllt;*^Mmerjïen wurffenfte forbervnbbmbertbetl/bar^ *‘‘’*’‘ ^^^‘'’‘lt;bainK**^^*^”^f^ **^^ tOeabel/vonfnen/vnb fo ße alfo fornen vnb bingt; S^^^^^^^h Sgt;i ^^^^ ^^^^/ ^^ ”^*^^*” (Boten/ iOaunen/ 3llauncrn vnb anbern
3lt;tteSk ^‘’^ ^® '“’'’'^^^'^ ^'^ ^ff”^ '’”^ ^’'^ vonmennig ber ©cbü^en ber ^?*’'’f^cn ^Ï^^*^ '^”^ erwürgt,3« gkid?em vnßeiß tam bic 2^unff ber alten fJ^^eiiw^^^®^*^ vnblüagenburg ju febUben /niemanb macht mehr (Br^ / ll?^^(tctn *^^'^^lt;*3«ttburg/alfobey tag vnb nacht würben bic Komi^’ Ach/ÄJ^ff^'gt;®«ber5et«bciirctßglt;n©ejc«g plotlid) vberfaUen vnb er// C*quot;’^^«(Bd ‘^’'^‘'^önBrttnenzbettentein^efeffungmebr/vnbermaßenalt '^'^'^btV)! L^^*^ '^ barin ße gewieben/aUba ße ßeb wehren betten mügen/wurlt;’ ^b vngeroche nibergefeb Ingen vngeffod)en/ba war tem auffh^ren
-ocr page 596-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©a6ttttbev^ucOBo^lt;*ttw‘e^l«etttinlt;/ ,„
mie |Tcrbcn btfj bic ^cinb mût würben/vnb tetn willen noch InfÏ
f^^^*^“* r^VUgen vnb nud? $«etlen/ bas Kómiflt;V2^vieg6Volcf wurb 9lt;’^^^ï.rt/bltlt;^\ M«.»» M». 'fteflg,/p,„,pc„/ buKvey/vbaPuganamp;tóbangvnb wotlod bef C^gt;e bey ben ^enblein nie / fp^rten niebtö / fpielcen/ ernnefen bne P«
2S!»quot;* **'*** mw^tê/ bic b4»pclcnrbefd)t|]cn nueb jre Ancebt b«pfd)ltd? wit v» t ./tjiftVf’J * ’ ben Öolb/biegciïiflrtcn^nccbtnamen ab/biciOauptleutjog««^?*®
lt;5 óter aulfbicÄneebt »n bic pfninbt cyn/erjogen nit bev«’j^‘^‘’ ^*”*S( en Ä leur 5« bem allen tarnen bic Äey fer gen Kom nit/ bie Iten ctwan art ^^ j^u Jj ba niebt viel ju fd) affen waö/p^egten ber liebe / verfebuffen anbetrt gcÇbefft/2llfo woltenó bic jenbelfóbrer baben/bamte jnrtieirtarto^^^,;^«^ mócht/ bie ^iuf Icnbcv bene bas Kegiment befobUn war/ ließen bic am (litftenKómifcl^ett Kriegeleue abgeben/wann einer abfïarb/abg ^j^vi?^ vm btam / festen pc tónen an feine fîatt/erjogen tein jungKtiegóV«« ^^^^ ^if alter/berwibernamcnftebcnnuQ allen eyn/betten bómlicb ein
feblag flehten bie gewaltigcnam KeyfcrifcbettÖofbópfcblicb «ach ein feglieber weit bcrfórberfl feyn/ licfjenntcmanb aufftommen/^ , etw fprina«» fluff Zwiebel fungenZfren Keien geygeten vntanQeten/alfbfprangc bie of nbsp;nbsp;^rf
tut ^nrf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2?Ancf ; vn gieng bas f Órber fl ju bcm Óbern/barnacb gteng es an eta » nbsp;nbsp;-^t'
feblagen/mit großen be^ gemeinen nuQ8 febaben/mcref liebs vctberoe^j^pl|f(0 mifeben Keiebs, 2gt;cr getç mb bie vneinigteit ber 73iflt;boff vnber bert ij^jj aueb vnber ben Körnern felbs/vn ber falfcben Komifeben iOauptUrtCH.^jpi Äeyferauffwurff en /brachten mebt febaben/fchweebten
Keicb/bie trafft mb maebt/bann bic abgefagten au^lenbifeben C^f ^^jitï^ Kriege vnber ben Kómcrnfelbs waren weit vber bic au^lenbi^^ fdjlaebt'vcrbctbtenweitmebranbwlffbasKómifebe Keieb vnbKvl /fev^ ^as Kómifcb Kegiment / vnb Kómifeben Kabes flolQ vnb vnglaw ^,^1^»' auch nicht bie wenigflen vrfacbengewefen/folebs verberben vnb fo vber bas Kómifche Keicb gangen iß / wie ©. t?ieronymus vnb ƒ L^^f”' anjeigen/biefolcher gefcriigteit empfunben/vubbiefelbigjeitirrth^ , vnb barbcygewefenfeinb, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4
Qïon tien Xeutlcßm/ivic fie mît ben SXômern jw ^''''’’quot; óicngcnmafi«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j,
des'^eucfehlanb/von wegê bef abbruebs bef 5)ienßgelts/wlt;»f*^^dd?’ autf / fel an allen órten vber bie Kómifeben (Brenç in bas KÓrtiM^^^,p4lj Weboffus »im et ^^ïba Key fer'îbeobofius ßerben wolt / better bas Kegiment brey^ ƒ Wd tas oitamKiK tigen Hauptleuten befohlen / vnb vnber fte getbeilt. Kußfinus fpigt;itn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Britannia von ber Statt ^lifa burtig ber verwaltet Elften vnb ^9/t^^ti»
2luffgang /Ötilico bett ben Mibergang ber 6onen/lf uropa bie In feiner ge walt.lt;5ilbo regiert 3lffricam anfatt KcyfersHonorp. ^ifî^” ein (Beltnarr vnb geiziger wicht vnb vntreuwer Schelm / ju einem 13óf wicht an feinem Herrn vn pfegfon Key fer 3lrcabio. vernam /bas Key fer îTbeobofius verfchiben ju (Heilanb / bieweil bas A Kriegsvolrf auf 4gt;ßen noch in lüelfcblanb was / brach er ab bas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfgt;^
verfprochencjjicnßgcltben ‘Îeutfchenvnb'ïrinben/fagtfnbie^w’^^ iirr»^*’’^ friebe auff/vermeint er wólt vnber bifer 3luffrburbinberbj men/3lrcabius wer noch ein Kinb/mócht bemnach bem Keich in l^’^^SyM* nie vorßcben.iÖie (Huf goten vn Hannen waren wie bie Schwaben aw^i^^ß qtrmtnitii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenbe pferb/ebe man fr gebacht warens fchon ba/ßoben bm vnb v^u^p^”
bort feijt babin/erfülltenalle Órtermit fehreefen vnb moibc/waten fwn ^^j,lt;i; bas gemein gefchrey/ tarnen baber vnverboff t / fehonten gar niemartO ^jf# fungnod? alt/Cbrißen noch Heibcn/5tawennoch (Hannod) bertttberTPigen, Î)ic (Hawrcn/^lctfcnvnb Stett/fobifbetirtguf^^' jro»
-ocr page 597-^^ fed« 9en 9^Mlt;Slt;« Seffern. CCLXXni
^bkî^ / »ctU^c ware / mnfî man wiber Auff ban wen »nb beflem tn
^^gt;ilt;ihb^^”^*”^^^*3^ ^^^^I^*^^^ ^ntîofbirt in 2Hîen warb belegest/ berglct'z ^Pbat^ ^^’4)fïAtc / fo nn ben großen TTaffem tn 3tfkn / ^broncee / tOnUeZ
^^ «S*^^wô/vbeml Ingen/wurben vetbert gan^etbter ber gefangenen ®*^^t Us ^^^ ^telt;b babin getrieben / bie KeiebfInnb 2irabia/pboentv/brt5 i^^*^fcrtn*2^ ^ betten vor leib vn forebt febier verjagt/bic ebr famcnirciber/2^10 ÂfoR«î5a?lt;v6«g«» '’^^^kna /r«yngefcbwecbt/bie2^ló|iergewonen/ber fpottauf boebgebornen f*^**^*' SftX j^^^ ^^‘^ben/bie TÓifcboffgefangen/ pneßer/Wuneb vn pfaffen erreur bittere •^^^*^®^^”^^^*^*^*^*’/^*^P^’'rbtan bie ^Utargeßellt/biebeynbeV ’’’‘’^Vnb ’^'*’*^er4tt0gegr4bcn worben/aUentbnlbenonallen Órtemwaó jam^-^’^^^Weiß/a ^ ^‘’*^bio / KettioZ beulen/ blagen vnb wetnen / mancher ley/ niebt ’’lt;h»0tt'^^^^i? '’^ verberben. Ï)a6 gemein gefcbrey wj/f e bie 5einb bie tOan ^'*^bctl^ ^ ö^ J^'^^’P^l^^’n/ bagar viel (Bolbö (bit feyn/ wolten baßelbige bolen.
’ ^‘^‘^onymu6/ber folebóaueb fcbreibt/muflimeinScbiff^uricb hilt;«nw«s6f»lt;kgt; ''’^^ lt;bt^^ ’**'^^’^ ^^^ (Ôcer^ber ^einb $ ubunfft empßieben /vnb ber^ungfran «t tioungfKïwwê. ^^/««X^Y^^*’^’^**^'^^”’’”^ beltfen retten/ bas gefebaeb (enfey t (Peere in 31# ^w bcnibalö mi IXôiîitfcÇf n iXe tcÇ gteng in €nrop4.
^^^^^^''^’^ -Europa ßelebie2Hanbcr/13aßern/(l?ofcouiten/ '^knb ^'^^^'^^^«^^k/irinben vn'Ö^eutfeben/vberbieÏ)onaw famptbenlt;5ot '’^•'^kbten ^^^*^^^^“^^ ^‘^”^^*”*^‘^^” Canbóbau^manpromotuógênant/ ptömotM0 3etöb(êH ^^’’klt;beh/S?*^”’*'^^anb vnb /Ccur |o vnber bem^nbif an bus (V?ccr lagen/ ^^ÇtQchi 5S^^^***lt;»/‘îbraciê(eQtOretey/pangawieçt‘X)ngern/(Ôei(|ên ^^‘^icumr^ ^nlgarey/ ^ofcn/IValacbey/jUyrreicb/ie^t IVinbifcb (V?arrf/ ^’^enb»^^'^^**^**^ ^5 •^rgbergogtbMm/mitKaub/35ranbtvnlt;^Oorbt/ ^^ fbetet/ '^^*’^‘'^n auff bem ydb furtenö weg in bie ÖtAtt/fperten bte ^^bor ’’^Mbie A^^^^*^ ^**3^^^ Ïlacbtauff/vb forebt wegen ber5einb/Con(ïanti# ^‘’^PoetS*^^^^'’‘’”*^^ ^^^^S^*^t’ ïDifen janter befebreibtgarbópfeb Claubianud ‘^8lt;f(br'k'^^*’’^^^^*^”/ ^^ ^‘^ wiberobgenanten Knffinunt 511 bem 0tili jtijeJ ^ J^p^ ^^“^ / C6 wurb gar 511 lang / folt ieb es alles nacb ber lenge bieber Mtee f^’^^^lt;** nufb bic alten Abrißen fdber/bas an biefem verberben/ ^9‘*tVtte?^ x ^**'’^^*^^^^ Ïgt;onaw gefallen/feyn fcbulbig gewefen bie ^ifeboff/ ’’’’^tlt;tttj'^J^^^^^*’*’”^^*^w***^lt;w/®^*^*^wolfejtealfomitbengvobenWinbe«
^(e bet erft Zi'ennimb iXuffinn^ erwürgt wan
^^^® ^” ^fïen im Kómifeben Xeieb 5ugtcng / 50g ber Kómifebt '^^^cvf^*^*^^”*^^^*”^^^^”^^*^ 'Öf’kcodn iPormünb vnb Xegent etifieontat^ejm 5Pflt;ben3Uc^^**lt;^*^#/warbvmbbie ‘^eutfebennacbaltem brauchber Xo^ï»»« tlt;«tj5^t»gt;« ^^‘’^(bente ’^'^»nacht mit jné bünbtnuf vn frib /verpfcnbt mit löienßgelt ber 5««gt;»f«♦ M/k^av ‘'‘’Wen vnb glauben feinem pßegfonXeyfer tOonorio/gab vilgnts ”'5'^ylt;t»jbch^^^ ^tn'ï^eutfeber/vberbambie jenigen / fo aller auffrubr vnb raw ^Men(|5jÏ'^‘quot;^^”/webertrauwnoch glaubebielten/ßengben^täncfifchen gj?arcomait«6bet '”Ï^^en ®''’^'^/ ver fchidte jn in ‘ITbufdam in Welfchlanb / ba jct5t 5lorcnQ ,^ranrfeiiA^ni33lt;^ ?^^haiiAS^^®*^/befllt;lbigen Trüber ©anno erfcblug er in einer Öcblacht/ fe^'quot;* ®^‘tt@ttltr^ ^^”^’‘'»»n6 berpoet melbct/fo biferwettam XeyferlichenOofbey ‘quot;*’* 2^ricger geweß iß.
''bett/cjjjÿp '^r^.*-’©dlicoba6XómifcheXcich in IVeßen in guten friebgeßel ^•plt;ho/itt*^**’*^ famptbem Xontifebê Xriegevold auff-Oße auffConßan *quot;^k 6aiib ^'^^^^^’’bad Xomifebe Xeiebimauffgangber Sonnen / ^rret# ?‘’'^3ewaifT”r blt;m ^n vnb vmb bie löonaw vonben ^einben /etliche ßiUe
‘^^to ^vkff ^^ ^’'^ ®elt/Xuffinu6 forcht Stiliconcm/brachtbeyXeyfer
{ ’liconemökr quot;ƒ / ber febrieb Xey fer iSonorio/baß er feinen iOofmeißer ben ^'^ftm/beffti-i'^bert/es were bcmfclbigen bie T)ormünbfd?afftinIVeßen/nit
• 9lett,^cr ©tilico ermanetburch ©c^dßc von feinem Pßegfon
-ocr page 598-^(10 anber ^«(0 ^^Mwi« ^et«i«i/ ^^ »
Donorio / mujl wiber hmberjteb wiber bef Kómifeben l?ecró
s -Welfcblattb.ÏDafuhrenbieKómij^enKnecbtauf^Sjïenju/fdJWtJtt pg ^^fft ir ge ^^ inen ein^ib/ltewoltenKujftnum ben bóf Wicht erwürgen/voubttn^^^ g wie er heimlich nach bem Keich jlellet / Dnb auf feinem Kaht vnb ten bie Oaunen/CBoten vn (Oofquiten / ben bunb mit bcnK0mifbtn^yj,j)fi(^ brochen/bae Kómijeh Keich alfo verwûjlet.îôer tobte fieib'3^heobo|fl ^^t^J £fi6 gen achten tag im IVintermonatgenConjlantinopelbra^t/amjwtttß^i / St.”*’quot;*’'’^' ^** hernach bamaueb bas Kómifebe lOeer für bie ©tatt Conjlantinop^t ,^p’ vorn Key fer 2lrcabio empfangen/vnb im Wintermonatam ijigjlen tag erwürgten fie Kujfinum an ber feiten bef jungen Key f^'pc0*' Tïuffinus erßp^ei). ‘j^nb wurb alfoKuffino bas Daupt abgefehlagen mit jampt ber
3^ie Knecht trugen bas tOaupe an einer Parthi jan/vnb bie panb fo o pdj brumet/ein (Baujfen machet/muft in ber ©tatt Conjlantinopeiv^^^^jd^ ju tOauf/von einer'S^hór ju ber anbern/bettlcn bemehrwirbigê ^‘’n^^j^^^tii^* fam er noch lebte/tribenbjgefpóttalfoanf bem verfluchten (Beltnarrn i^^f/ manb erfüllen hett mógê.Öolchó be j^reibt auch hupfeb (daubtanuß v vnb mclbetö ber heilige gelehrte fromme 2lltvatter Pierony mud.
(Silbe.
2Bte©tlIgt;oïgt;franïgt;fr‘Sonnünïgt;tgt;m6fat«. ,j ^(^Otb fließ ßcb.ttifo(d)etnd}tlt;ßilbober £rtnb8brtnptnilt;iSitgt;^nS|f(ü
Neoroni^i
vorn 2kcyfa tOonevio $u fernem ^övuber2lrcrtbto/woU4lßv«« ëxxJ'^wtfeben ben trübem macben/aud? etn ne«weô5euwr4Ult;Tlgt;wKquot;\ÿ btefer jwttrrtebe binberbcoKeieb/vorau^tn3ffrïc4/Bomen..5fgyp^^^ friC4 waven bev Statt Kom ^vott^fïê/ man fpey fet bte Statt Ko^ jweyen £.enbevn/man fübvetauffbem (V?eevba6 (Betreib bava«p9^*\^jD ^a nun neuw Kom / bas nbsp;(Confïantinopel / gebauwet / wurb /v
einem ^vottafîen ungeeignet / alt Kom bebielt 2lffricam.
fein anfd)lag/lag vnber/ bemalet fein vntreuw mit ber baut vnb mit
2gt;ev ©tilico 0ber|ler(^0arfcbalct»nb5clbbauptmannvberaUlt;^gt;^^jj(p vdef Key fera iOonorq/war ben lOauptleutenKey fcvö^lvcabp (tgCwiebenn ber Ceut brauch ifl) bettögernvberjogen / macht ber
iifmcus bft@eten nig3lreicb jum tOauptman vber bj Kriegsvolcf /febieftim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sevth^'
i^pnig.
* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meifiev jü/bamit pc bie Hanb vnber bem 3n binab Key fer iOonorio r'' ^
Sllarifus jic^tt in JSpirum.
nig matten / fo feinem Kruber Key fer Ttreabio in ber tbeilunggefaH^f^., .^^j »n5ugebórten.Kóntg 3lrcid) bracht bie feinen/ fo in Î)almatienvblt;v^‘ ^{ jufamen/^ogin bj Canb Àfpirum/ieQtKomaney/lagallba lang f^^^Y n^tK’' berinlüelfchlanb / 2gt;aerwiberwegwolt/ hieltinburch ^tieff Km^!’ j^^u «?io((oß ber Faunen riu6 auff» jnbem fiel Kollo 6 ber tOaunen vn ©ebü^en iOergog vberb« w it’bas Kómifebe Keich/wolt auch Conflantinopelfïórmen/ baerfcbW97. «icb agen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;loketter/verbrennt fn mit all feinem lOeer bae wilbe 5euwer vorn t^t^^’ï^it! ©profane« ÄSnia ^’^^ ©o^ofancô König ber Üerpen fiel auch vonben Kornern ab / fe»» *^/ berperfen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^fbigerbeó warjum gehör jam befKómifeben Kcichó bracht worben/ P*
Datter vnb ©on/ burchäebtetenbic Chrijïenhett.
®te (f «tropiu^/fin iXegenf/aucÇ vmCfam / fcrgW^^
hritte ^ormûnb na^ hem 5'^omif($en ^ü^ pcHt ^^^ iSüttovia». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^”* ^^”* *'^^‘^ ^*” anber vngluct / i^utroptuö ein verfebnif^,, Iwnrmechtigvnbgewaltiganbef Keyfevd ^veabif ^‘’f/^^^^’^fL^tf^n ëxs^net 'Ïheobofo/wurb vorn Keifer 2lrcabio burch bitt feiner Panpp’^^ WaUuaï^cobo* ntit (Pallio‘Ïheoboro73urgermeijferjn Kom gemoebt/biferpaing f^^amp;o^ ms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obgenanntemKuffino nach/was auch ein (Beltnarr/bracb/fchoffoen
ten vn (Bau tingern/barvon id? oben auch Sefagt hab/ bas îîgt;ien jtgelt ab/ J ïtargiMio 2co’ntg» erwlt;5ltba0 Kómifebe Keid? reich machen. Ï)ie 'i^lï’^tgorcn vubbnvoft jf^^^^, Oftergoten. tingwaren von jlunbanauff/mitfamptjrem Pcrçogen'îharbinael/^’^ f.S'ritt'anoiMafto'^^n bie fruchtbarejfengegenb im bleinen2tjïen/fojeQt biegroffe ^®*'*JLL gcr, ^^ ^ erfeblugen 4gt;jtum einen Koch / vnbCeonem einen TVoUfchlagev /^^'^'^Uf’^
-ocr page 599-*«Wb ^tt^lt;ttS^Mlt;êlt;«^e?flt;wt CCLXXIin
'^bof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W4rcn nitc fampt AllcmDolcf/-if «tvopiuö warb bavnad)
^‘^J^P^^ Cypern verfebteft/bj ÏJtenffgek ben^^eurfit en ^'‘^•’t«tft(v J^^'’’’^^*P i^*^ *’lö vnglóefbrtfft/bannnett etn ver febnittener^ür^ *^‘W/toHS *^®^'*’*^” / warb mit befonberm (Sotteebienfl fegen vnbgebetge: '^^w« reinigen etn J**« Wmiid?«’^t^**^lt;gt;ffföwlt;gt;»»« etilicoX5iirgcrmet(ïer ber fielt aueb/abev ^SSiirtt «été ^Xeyfet u *p ^**’^^anbemweg/nitfm fonber feinem ©on -if uebetio/nneb germeiptr. ^^xiiÄll ï”’^/'gt;’crbcuret fein 5W0 '^éditer cuff etnnnbet Äey fer t^onorio ^^^‘^Pebef«??*^^^”^ ■^‘^^lt;w/'gt;tt^ Ötilico febuffab bcimlieb bas bienfl (Belt/ ^®«iifdilt;.'tt • **wffbte Kómer/vermeint/fonllentbAlbenbie'^^entfcben bad ®f'i*« wHfeinen ®'’*«tcnX ^^ '’^^*^ßlt;llt;»/|^ würbe jmbafjelbige vnb feinen ©ónen ala guten SS*” ^“’^*quot; *lt;*«iannh ^®^^^*’^’*^'’^*^*'*’^^^ Äeyfer lOonorine fein pßegfonvnb ‘Cocb'/ quot;’W were ?®^'^*’3lt;rlt;^tcf t/ vnerfabren/ folcbem groffen 5«« wr vnb vnglüct jn
ƒ J von menniglid? befobkn vnb vberantwortet werben.
^if bic Xcutfd^cn in ba^ iXónnfe^f SXcieÇ planten.
^^^ •a’^®**”* W“tff*quot; Webm frieb btttdjcn/vtibÏKt» Xeidgt; vberftelen'crbtatiam/foincyngebenwarb von ben Äeyfern/
^*''’3/fie 7^^^-^ ^^“^‘^^^ ^vgen flract binanff IVelfcblanb / bette gute boff ^^lt;iiv^^ u ^^^ ’^’‘^'t’tigfle Statt Kom gewinnen vnb plunbern. König ^mtte k^*^* ^’^ vnglenbigen/ fo Cbriflen waren $ogen mit König 2Hreicb/ ^utiiM^ v ^*^” führten tSiilbeinvn 0cbarrer/f?onori«ó war bifmaUjn
X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® allicrlanb barvon ßieben.
^tfib/X«®. ^*^^*^gt; ^^‘^^ b^mbalb bef ITafferßnf pfab/ bklt pfb vmb bic '”’^Mol^* u^*'^^^'® *^“‘^^ S*’^ '’^^‘^ ^^^ partben Kirg ber Statt Kom 511 / Oï^obugefn#. '^®^rtBe' f 7^*'^^’’ ^k anbern‘Ïcutfd?en vmb bie ïöonaw/waren pe aneb lt;tnff ^‘'^b Vnb” s ^^”^P *^’^ ^^”.Kómern nit bnltcn/fielen vber bic ï)onaw in bad ^lt;m Kev/^ • ”^ i^^d) vnb Jn. -Óbgcnannter Stilico bnnbt jn feinem if ibem i’^SvbSf? gt;?^®”*”*^”/^® lagen bie ÏVeflcrgotcnim wege/iftltvberbad (Bc/2üepergote». ^bdgv • . ®lt;gt;ttlt;»w bervber/ram allba bin vnverfebend jn ben 'Ï'entfeben/bic f’^M/or^c Æ ^ ^l*dgt; gefallen waren / gab f n gute wort / verhief fnen vielgc^ '^'’^«mß 0 ^^’^vn (5elt/bralt;bfd anfffein meinung/jogéwtberall indentfd?# ^üd). ö^^^^*w»fd)enKeid? vber bic ï)onaw fagtenfrib 511 bemKomifdxn *'^Kii?cÏ’^ truffe auch vnb beflcUtctliebe'ïrcutfêbe wiber bie (Bottlenbcr/ ®«li«ïauff tcotn '*^^irtt,'^A\^‘^‘‘^3övolcl / fo bie ï)onaw beroben vnb ben Kbcin bebutet/furt j’J“*w‘^nw« @ogt;
Ibcr ?*^«^Jtt errettenbie©tattKont.
*^^^f/ftdc””^^iï^^”’^®^^'’ vulDulbcin viibSdMrreömitgroßcmCBcltvbcr ^°‘^^'^‘ ’’^^koflii”*?” ^^^^^mcr feiten/Kónig Kabagyd war nun nit weit vb Kom/ ^^^‘quot;‘*^‘ ®®d«6bi^ a^' Swif/erwürbebie ©rattKomgewiunen/hielttagltd) feinen'^‘^^^‘ ^JuXa^’'^^ ® Fffeitgrof gut ben Gottern bamit fic jmguebig werê.Ï)a liep ^tn(Bi*’’jÿ^^^wlt;*^rv noch vngUubig waren jnfamen/fehaïtcnbcttCbvifl r**(b«lU8?’®^/5lt;^«fe«ben Cbviflen vbcl/fdwicn/biferncuwe Glaub wer ein vr ’*^lt; fiberÏStóetd/aUedfammerd vnb not/ fo vber bad Kómifd?c Keidigieng/ C^vip[fci)c9ïctigioti ^^lt;ilteft(R«^'’'’**^S^I^lt;*wbenpbereratïffBomenwer/vnbberaiteGottedbiettfl/ gebaiten «n bef«^ ’‘^t/bólfFf?’^F^'^^ treuwen riofbelffcr/vcrad)twcrenworben/ficwcrcncr$ür*“*®^quot;3iücf»‘ ^’’'3eblt;tt/ h .^^*^^”*^^^ barumb Wehcblanb/badgan^Kómifehe Kcid)/alfo ^^^Óinc^fc - burch Verachtung bef alten Glaubend vnGottcdbienfld/ bette S^ffiben/1 -»^^^^ ”^‘^^’^'^ ^ber ben IVeflcrgotcn vnb ben groben vnfînnigen ^tbelffci x'^*^*“*^benvnb ï)iencrber alten vntbblichenGótter vnb treuwen ’’‘'^ jvetn r-^fi^^lten Glaubend vnb Gottcdbicnfld anffhaltcr/gicng cd vbcral ^‘^Sienox3^dltd)/mód)tcn aneb nit vberwnnbê werben/vn on allcn$weifgt; ^®^ W ƒ x^’^”**Pblt; Keich auff bem lekten Grab/wo nit wiber ber alte Gor? ^”'/batL^ ®^^iib (ben bic Kómer von fren ürnen vnb vorforbern ererbt bec
A 3^v?achfcn weren?) angenomen/ vn bie vntoblichen Gotter mit
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mürbem
f ^Uiibtt . P^^*’ (XOeiflcr bette vorlang weifgcfagt / cd folt ju bifer jett vn*
'®^r toiirx? ^^^^ergeben/in bem far ba folded wie pc gelogen bcttcn/gefchebcn ^^nutctifinß mb ^‘'«fgefehefft ber aller (CbctflbchlîenKeyfer/burch Ganbentin vnb gt;flS«“ÄÄ 3o«lum
-ocr page 600-^M (tttbev ^«(g gd^attwe ^«eiwint/ nbsp;^^ ^_^
3om«m btc tOofmdflcr tm dOcv^cn am ncnn^cbcttbcn wgc tgt;lt;lt; ^^nlfd}«’’ ^^bgotccvgrtv^uriffen vnb »mgeworffen/ alle Silber jufc^l^S^^^ ’’^ ’” vnbpuluev verbrennt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
‘X)nb 0ttUco nut bcm X.ómtf(bm2lt;rtcg6volctvttbmttbülff/r^^^j^/ halben bejbeUe beet / jog er auff IVomg Xabgate / erfeblug jn t«lf ^‘^^^ Ajji^m on aUenbep Korntfeben Keichs febaben / vnb ba nun bem 0nltcom »« L ^j ©on ^ueberio basAey fertbum verfagt wav/nit werben ^®lf^^^Æ^'u.^vl^til’ nigS^tbolretcb/ best aueb beimlicb etlicbe wiberbie Kornev/ bjavm ©w. ^ jwtfeben bem Kbein vnb iDifpamen /ejjt ^ranef reich / wgt;wf^ folfb^ ^”^3 innen werben,
SBie «fermai int»««? SXômifeÇe Ärt^ Vhï îKw''quot; ^ ’^ Oen /e^t Sranrfreieß bic ^entfefen jicicn / unb greffen
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febabentbeten.
Gepidit. IRofipendiab Modegifilut.
Gunderictu.
'^^©epijen mit jrem König Kafpenbl/bie IVanbler beren gei^l beujwen Öón (Bunbreieb vnb (5an^reicb/bie
bam (V5erbern vnb von ber ïDonaw/ C^OarBmannen / ©quaber / ölt;*w nbsp;nbsp;ju
Genfetmem. nanut/mit fampt/rem Könige tOermanereieb/aueb bie ^w*^3’’”iJf sSSr »^®t»lt;*Jgt;«»tólt;«gt;/blt;«tó*«»gt;U5lt;»welW»lt;^^
am relte|ïen was/tm Cbviflmonat am lekten tag vber Kbetn/ pelen m mifebe Keieb/vber jogen (Ballier Canb/namen gamj (Ballten / alles P5 ÿf/ bem Kbein/bemKergKunctfal tOifpanien vnb offen ©eenbefcbPlrRj^^^d eyn/vnb (als berbeilig©.tOierony mus fibreibt) warb d0ein6/weil^gt;^^^.^j, pil soTainp enn^enom. Weitbekannte Kömtfd?eKeicb|latt/geworten/jurißenZ vnbinbu K’ men ont)Nuntien, causent (ÎOenfeben erwórgt/mit fampt bem Kifeboff ©, SUban, ^'^^^bef ^^ bureb lange belcgerung aufgetilgt.ïbic meebtige ©tatt Keims/bapç y nig von ^ranef reich gekrönt wirt/warb gewonen vnb geplunberf ber t j^j nicaßuö mit feiner Schweller .if utropia erwürgt. ïbergletche^^^’^Jj^jjul’i’^ berlanb biemecbtigflen Keicbflett simiens/Ultras/‘ïreruan/tr’^’^^l^ttttï
ORambafftiât ^tat roben ©traf burg/Speier/ ‘Ï^rier/ vnb vil anbere mehr Kömifebe
ton ben ©eten Qifi (BaUten/von ben obgenannten ‘Ïeutfeben gewonnen/vnb in
«nonnen’ ^^,11 geborfim gelebigt/bie ©tatt Cangiere fegtin lOocb ^»i^g^^^Ïi.iptï*^’’’ gewonnen/bie Kurgerba ftc Cbriflum lobten/fm band fagten/mif P Æxfjfevius^itt«« Ktfeboff ïöeftberio mit ‘VincentiobemCaplaninber Kirchenerivw 9 «'rnûïg?.^' ^M«» gleiche intibius ber Kifeboffju Kifantj in Óoeb Kurgunb wavb ^J^jfdien 2lt;ntitinö. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erfcblagen/bermaffen mufl auch barlaffcn Florentius vn i^ll^^*^*^,^^ Æ^ft/^^^j ju ©ittaw / bas gamj^lquitamen vnb (Bafconien / fo an nilPlt;*^i*ïL^/Hlt;r /ianb le^tFrandreicb gênant/vnb bie prouincien/ ©ophot/ Ï^^V“^„4tilgt;^ bige gegenbaUe/ auf genommen gar wenig ©tett/würben gar ^Lr^jefJ^’^ verheretvonbcnobgenannten'^eutfcbenDölctern/Dnbbie 0cettl^^^,(;r(^ gewonen wurben / bie forebten inbannoch fo hart/ borfftennit bera^ o^i»»?'^ herauf/fo wurben fte crfcblagê / bliebens fo littens großen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’^^
«Kupfnu»« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ran.'Ïolof bie ©tatt errettet bureb fein vorbitt gegen (Bottber perius/ bett vor ben geiij vn wull/bas tll/(Bolt vn ©ilberCwl^’i^’jLdlttVr
febreibOauf ber heiligen ©tatt geworffen/ vnber bie armen theilt. Was alfo in (Ballier Zianbvberbliebvonben'^^eutfebenbas nbsp;nbsp;nbsp;y
erfl bie Kömifeben i^auptleut/C^Oajoimus/Conlïans/d^onlrant 3^utus vnb ©ebajlianus / foauch Key fer wolten feyw vnb ftet? wiber Óonorium au ff* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
warffen.
-ocr page 601-^0n^cn5^0mtf(§cnfiepf«rn. CCLXXV
®lt;f tgt;(e®m'gutiïgt;ierïta€f4(jnt»5r^ fDiigniontiU'ii vnt ïgt;em ^dmifc^m !XcicJ ab^eDrun^cn ^aben.
’ÄC?*[r^**^*’^’’lt;*wett viburtbbrt ftcvberKbcytt^nmctt/bkgcgcnb cxï-
L . ^‘'Rlnn bcnXbcyrtjTolprnb/cyn/brt etwnn bk JOcluctkr gc^z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. *''‘'lt;l^«!i^^”k^**^^’^^^**^*^ ‘^ finb/bn^ biefdbige gegenb ctwnn blcin^urgun'/.^ ‘‘^ ^“'^^«»i’W* Mwtihö ^^*‘ ^wcftlt;««lt;'lt;bmrtldbic ^urgunbierwettet bi^nnbkWnffei?
’”ibX^K””'^”^^^^**“^biefdbigenCanbcyn/ tbetenfïlt;bnHbnmitIVcib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=’
3‘”i^ra ^’^‘^^^^0 benn noch bnfdbfl^S^ntgunbin von ben ÏTeutfeben^ut^ ^nn». - t
^*”nvon? ^*quot;’ ^W’^ixtt ob bet 73cut bie^tunefen vnnblVnnblet vneine/ce JJïSuS«Ïï Jncinetöcblncbt/vnb lagen bic Ständen ob/^a tarnen ju 'fvnotöer OSeut. ^^^ff/ba * ff ^^®^^*”5^^fFlt;nbd mit fetnen 3lla«bctn benlTanbletnjn Ttofenpentiat. *’'b«8^^m^enf ^b ■^^^^^’^ baß ©ut fabten Uffen /vnb wibet vbet Kb cyn
^«{»tfSd^tvaJfntmtfatttpt «nkm Xetufeknj^v franfew q^namai/bem ^ómifeVen quot;?\ckamp; a6* btungen.
^‘^ ^*^ ^l^’unct/ Schwaben/”WanbIet/©allten//et5c5tanct//
K s””^ ^^febwetbt / taub vnb btannt/ gat vetw^fl betten / ßden fte ’’'c^^ h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®cbitg ben Kuncifal gat in tOifpanien biney n/ tbeiken tOifpa^z Öebttjak ^*^^ ^^^ 3wttnet namen ^n fût pottugal vnnb bic 2tn|tóffct / ben ^effUiV?'^’* ^‘^f'^^ktngeßd ©tanat/ ©allicia/ nauatten/ ©afconien vnb '^^^‘■fcnficb^^brXb^*^'^^ Ptfpanien blicb bey bem Kómifeben Keieb/ bic '
®lt;dte ^ïancfetuviber vOer SX§f!gt;n jogtn/ge ft)«n^ nen ben ^Xâmifeben Xc^fffn nbsp;nbsp;@r4tt arn
Kbeynab.
«webten bk ^tanctenfnetnen König / bief Watmunb/jogt; ^^?’' ï’i?5'^ '’^^‘^ Kbeyn in bas Kómifebe Keieb/ namen alle Kómifebe ^ , . teiwji/^*^^^^^ '’”^ £anb an ben Kbeyn floffenb / cyn / befetten pc / bebieU ^quot; ””““ ^
ij.-
^ @filt( 0 bfï Kcnfulicbc ^^üvm unb auefi tmbfam.
bej^*^^’^^’*^ gtengeeaueb übd ju / Stilicomaebt ftieb mit König 31//
Kb^'^ ^‘'^ imbie Keicbflanb obet bem 3« lt;wbet $)onaw/obenan bcn%i/j“?? '”’^ ©allien |loflènb/ey n/bic kQC Key ctn vnb Schwaben inuba^z etiitfo mactet frieb ^elteiAb - ^‘^^^ ^^^’’^ wolt jieben/ Stilico btach benftieb/febictt König ‘»«ftmalinea.. ^'3^Óff ^^’^^^^ binben nach / lief jn vngewatntet fach vbetfaUen am bey^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ *tbït/S^?^^rebl»Sfm vil'X)olcf.Ï)ie©ottlünbetgti|fen am lebten jubct et«i«6rjd5t6«» ^^ftftfiebk ^*^^^’^^^” P^bbem Kómifeben Kttegóvoict/ctfcbiugcnallcó/vnbwctt f*^* ’quot;^tbc k’^**^/*^^^^ fltacf 6 bin auff Kom ju.3n biefet weil wu tb bas K6* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^ ^«Ijconia^^'^ ^^^ Keyfet lOonotiowae / bet vntteuw vnb vettübteteybef ^“4)ecio /r ^s ^twûtgté ben vngetteuwen Dotmunb mit fampt feinem Son ‘'‘’(btilfo f^Ï^*^*^^” ^'^^^ ben gemeinen nu^ mit biefen jweyen tobten/ Etliche ^U'juJSw^te^’’*ß!“’**^'’~/^'~^lt;*^'^*Ä’l^r'««*»«^ ^^ftr/fott quot;'yw^KetcbCwteptetonymuß bejeugt^) wasnttbtefchulbt bet ^’'^îvvAhrrv’^^ • ^^ Cbti|ïlicbc 5ütfïcn watn/ fonbetn fold^ß thee vn macht
''’*^«»110ç’^’Ï^b^^« ?Vlt;td)6 fcinb. iDtcfcvèo^wtebt bat nut vttfevm gut j«inlgt;gc|lcrcfc, ïgt;i^ fcinb tOktonymi wort von OnUconc.
-ocr page 602-Bas anber ^«cS ^ofianttie ^«ertttiu/ “Sotti König von perfiavn^ vafolgnngöa gfjlifitti.
„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(a^S 5«flt;t}«ft»«rf«l3trti«bfcbrW«Cbrt(l«BSrtîrtb«ne9ΫrÂ5'''â'quot;Kt(f
SÄStquot;*quot; 3©fi‘«^l^^'‘***T*^’^'s^-’r'’!ï^?*quot;^^^ Ren JRbigcvbeö vnb verfehieb vnber biefenAuffrburen^veyl^ j^;
ÄrMW, tob. biu6/ber^ruber2lt;eyfcrt3onori)5uCon|ïantittopel/nad)Cbvifli3^^^u[(/ P3afru8 vnb poilu»# hunbert vnnb eilff jar / ba ^urgemeiflev ju Kom waren ^affus ru« «ntgemtip«. pu5/vctrlieR feinem ©on'^heoboRo bemjungen/fo nur acht far alt wa^/v „
WamtOaa. mifehe Keich im 3luffgang. ©chteft (lOaruthas/ einfafigelchtteuR ’ gt;nbsp;23if(ho|fin(lOefopofamien/inbem lanb jwifchen ben Walfcv^àlîen 9vbr# SewgttbtB. Xfupbrates/ jum Kóm g von perRa/ jRbi^rbes/ war nod? hirt *^jj4/ ben machet ber Keyfer jum*X)ormónb feines ©ons. Ï)er Kónig^'lt;’”^.--^,ptf wiewoleintreibe/pflegtberX)ormunbtfchaffctrcwlich. .Obgenauiet quot;nbsp;' ^^ mache fngefunbt von einer grof|en branctbeie/ barumb licR er vberalm Chti|lo Kirchen bau wen/ wie wol feine weifen vngeifïlichen Mag« senang /i barwiber waren / aber fr betrug Ham an tag.
Otom (r(4^.
J^inber t'Oit (re» ntïUemgrfrrlfctk
Oîem bFi’rWttnbt» t'OrtbcnWei^trao^ ten.
Oïomligt bell« tobten.
CKdmrr werbe« b# Ixrai»etla»lt;t.
®lf Wf @(«ff iXombon bfnXeuefeÇmgwunn^'’^ viWdepfónüerewprOem
^/^er teb mu^ wtber an bic lÜcflctgot«« vnnbfrcrt^^nîô^^^J^’^j^^tf» men/ ber jobe jïmef ô bin nuffKom ju / belagert b^rtiglid) bic 0^^.
^^tigee fie mttgroUem bunger/ ^tUdje blufften fieb «b mit ^yKy^ pc barven he^ / ©o fic bas geit gaben / tagt man fît wibet in bie ifs wav (b jAmethd^ev hunger in bevÔtatt/ba^ bie le ut allee wae fie u«^ ” ^^ men mod)ten/aucbfclb|leinanber/fragen/bie (10 liter (ebontenberjntiy^^^m? ttiebtfo 0ecr(lgeborenbcttcn fie muflcnwibermbenbauebbara«^ btW*”^ menwaren/Xre blieben wenig vber von bem Mmmerlicbcn bw^Ô^*^^^ gen würben.
Dnb ba bic ©tact alfo mie hunger benórigt/bein troff noch P**m . ’ ^tixw fern vorhanben / wurb bie tgt;auprjlartbcr ganzen IVclt bey *’^^f ’^ÙM^ auffeine nalt;bt/vonbcttTX?c|lergotengcwunnen.DntfïalpKom/P®\ ^vflt; WeU/alU (lOenfcbcn/vbcrwunben bett / ault;b vberwunbê worben.
Bónig2lbcircicbmitfeiné'ï)ollt;tinbie©tatt5ohe/lie^erau^ruffcno|T^quot;^j,^4r^ vor nie gefebehen was) ba^mantein Chriffen 2^trdgt;angriff P^^^’^’Ljj^ïx«^ lt;yn flóhe foIt frieb vnb frey geleib haben / lieber leibe vnb lebene fcy^ r^j^ ^d? noeb eben vil mglAubige gaben fid) fiirChrt|lcn auß/flohen in bie^’^j^f« Cbriflen / wiber welche Re vor hefftiggewefcn waren/ entrunnen4l|ö ^j, ^^^ vnb mut willen ber 5einb. X^nb wie Dteronymue febreibt/ |o tan nug befebreiben/woe bie nacht vor ein t Ammerlich motben vn wülï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rol*^
gewefen fey / auff ber gaffen allenthalben vnb in ben heufern lag ee ten / alle gefîaben berdeer in 31 Ren / im3luffgang ber ©onnen/itM^^^^^tH in3tphrica/ waren flocfvoUvonÄnechtvnb letbeigcnîCgt;irnenber0 j^^fficH Cfoetwan Derrfcherin ijl vber bie gan^c Welt gewefen )allba *^^’’* bie if bien ^ann vnb5rauwen/bic voran reich vnbmechtig waten mujlen je^t ben bettel freffen. Îgt;ocb warb in biefer Statt Kom ni ober tOauR verbrennt / allein alles (Belt vnb (But fo auch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etep*’*
gegraben/vnb auch bie ©tatt von ben ‘Ïentfcbengepliinbert Jöolw ^^.jjdi als man $altnach (Cbtijli geburtvierhunbert vnnbjwólffjnt/a tagim3lprillen/oberals etliche fchreiben/am vier vnjwen çig|len tag im 3lugflmonat.
^tt9ett^4lt;(|«ß^flt;«t CCLXXVl © 36« ?’”” ‘*^‘*® ^^^ **^^^ 3ïóm(f^ JKncfo.
btnfóvrttt b«bc» bic Xl^nb un ab^ufrtlUn vorn Xógt; ü^^ilt;lt/h- ^l^/wwbcttbtcrtUcn itanbUut gar nbgewwvgc vnban^gc^' (j (^ebbinb^(^^®^^^3‘’”Ö'’^*’^^‘^^’ ^ö Stengen ben Äeyfern vnb Cbvifîcn S.'’‘^ttb^•^ Wie c’^'^'’’^ö Iï^ tun' nnftengen war nlkö verlovê/ee gieng nUes buret? ƒMcbc«lt;»ii ^‘^.S^wtAbet tOnbern / vnnb gewunnen bie groben vngUubtgen 5 ^ö (vijjj ^^’^^bnlben bte vberbnnb. Dnb bn ber vmbbret^ be^ ganzen Xt^rb// kJ^lt;‘ÏVeUtt?^*’^”’“®/’*’^^^^® worticb btebrnueb/bejeugtnn^ ber teng^bie amp;lt;henfrf '’ttem vn jergieng beßert Heb bennoeb ntenntnb/ namen bte fnnb r'^’^lïettSkL?^*^”**^**^/ 2tn allen orten würben bte 13etrt ber 2lt;óntg/^ey Ï'’'‘ïtJamp;er»?Ï ’^^‘^«n/Pfaffen / ^tfct?ó|fen/beßgemeinen manô/tnbengrâ// 'ïoNengt-aber waw ?'’’lt;ttertlt;ïfi/^^^^^*^ ^^wbe hofften ea were geit in ben Gräbern vergraben/ 2? ^‘* ‘“•ffó*«'‘^ ?‘’^^ allee k^®^^^*^^ ^^‘^^'^^ ^Ïfo wit ^^obtenbetnen er füllt/ ber maffen baf nie// ?^^le3(,tttt- *’^^’^,^w’tbt.^e 5errunjtet^ie5^ber/e6 waren frJU wentg/bete ”^‘^^‘^’’ ***’^ weinen. Jn^Uyrreteb/tn ‘^bratienin (V?acebogt; IS^^*^ bevanff ^^ *^ ^^^^’^ Äanben fo feb von bem Schwarten vn (Brteebifeben r ^’^^ b‘tbcf/n^’^ ber$)onaw btf anben TVafferfuf 3*^/ in bas Denebifebe ^^^/ mit frt|J^V^^^”^^®‘ ^bier/10 von lt;5ott ben lt;l0en|cben ju nuft befcbaffen ?*’^vgt i/’^’^^^^Ï^^ttlïfc^ü^ibgenommen/jb bie ©Mtt verbeert/bieCeut » ^attiV^^Î?^/**“^ ^^^ vnvernónfftigen'Ïbier veróbet/vnb nemmen ab/
x 5llniï2zu^^*^'^*”’'^lt;'fllt;^/^^*^^^3«wliifftenZweniger»©olebe6bejett , , v *^^1 «nel b^^ ,^bratien/bae Canb bartn id? gebote btn/ allba nit mebr iff ben 2^1 '’^ ^’^quot;^ “*”* ®‘’*3Rnblt;ai ^*^^**^lt;^^/^«®'gt;oW«^^^i^lt;ï'gt;»^biefee bvlßweebft/alleanbere
/ 5lt;^i'5lt;tngen/ bann bte ßraffvnb plage (Sottes muffen f’’lt;’i»blt;iefi**’.J^lt;'gt;*tvci;n0ttflftigen‘5Mlt;v/ miiflèn entgelten ber b 6 fett (V^en/z j^fFs Vil Jü s *^ Pteronymus von bem jammer vnb not feiner ^eit.'Vnb was r^^ltetiCh?« ®5^*^^ir^/*^^^3^/3*'*^altiglt;/alteK.bmiflt;blt;Keiebm'itfampe c?®0hh/ ??’^^^/tfï vergangen /bat etn großen fïof gelitten/ Ï)er ^Übergang r^ ^oMimT”*^^^^ vnb^pbrica/feyn in bie benb ber groben vnßnnigen ueur/ Jl^Ä?”“ ^quot;^ Îxwi ^^»wipbenKeiebrtbgewnnnenworben vber allen *‘’ nbsp;nbsp;nbsp;‘' ®'^^‘“’®®quot; bquot;' ^8wat ^'/'^ vnbfreS^eyfer vnbl5ifd?ófftbetenbar§u gleid? was ße wok i ^»)5t)iA?’^'’‘^S^lebrterpctbenvnb(rbriflenbtefer5ettbalbauffeinanbcr/ ?^tittttti»»?**X”*”®^«3('plt;n/@ibotti«din®alltettjege5ranctreicb/lt;5ilba6 ®iboniu«» ^’^^btelt;hrtJ’^^'^’5t©d?ottlartbvnb ^ngellanb/öeuerinueinvnjèrnCanben ®‘“’quot;®-. „ ,, « ?fèi(b/ï??’/®«^*wrtttóamKblt;ytt({mm/25iflt;bo|f 511 i^büttgem/ligt^n ®^!^S?‘^*^’^ L ^H (bünl?^*®^^” ***’ ^^** 5lt;gt;*^^ (Bottes/fnngê/fagten/ fd?rtbê/ ßrafften beß^ K * ^sttlo? ^fî^Pfatfen bengeiç vnb bas fd?tnbenber Siebter vnb ©eberz iSW^'SctoSi. ^«funflSvoßelVunberwercf btebenoom (SortesvnbBanff// ^(u^Äm?)iiH«i* ? '’ffttitfah *^’^^igten/^s waren ff âtiges vil ^rbbeben /gegen (V?ttternacbt 1 ^**^«(2?/”’^** flt;»wrige fpief vn pfaiiwenfd?wânt5/ bergleieben and? feu// J^/^öbiff '’?ƒ *^^^ vil^mffcrnuf / bieWolffe Iteffeninbie Ötätt/^errtßenbte S!r‘tb,ïi.J' e ^Î^^^^^ô/estriebenbie(Beifflicben/aucbbielüeltlicbê/nurbas 1 ^’Sen ÿ^^^3*^g niemanb $u ber^en/bif all ob einem bauffen von ben vn// '*^i«ii/‘’’^rlt;^^» ^*^®’ürgtvnb vberjogen würben /3lber teb Bom wiber an
^(’tib? Stbelmc^ Vnb feine ni fob.
oSRvïu®ï*‘’”*^*^^*^^^»i3^^^l^^*lt;^/ ^^^^ ^“^lt;5 3lrlt;ilt;b/iff «m erffen Äey
• ‘Mttitt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*w^lt«ttS«wertiggewefen/ baf jm gebolffén wiber obge^
’’'^‘^^‘i ^m *^ ^»3^ wum/fo aud? 2^ey fer wolt feyn/ barumb er bann mit Kó// ^’^^RÏ» ^^^ verfeben vnnb geebret was / beröfft vom^eyferlDonorio/ r^^^'^feteb ? ^^’'lï^tttwopf l/5obe bureb '2'beffalien vnb (Bried?enlanb/burd? f'^^tau n' •^^*“*’ 511/verheeret alle bing bey bem IVaßerßuf pinus.^ey pinua. ^'’^/vcrlot Z*?^”^ ^” ^^”^ Canb 4f piros / fe^t Xomaney / an taalmatten ff op ^’^^’’’«feittE f ^^*^^ ®**”^*^f/ vcrwüffetnacbmals allebing/ rueft auff Kom ^Monber gefebicB von (Sott / es muff alfo fey n/ wiewol obgenannter a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©tilico
-ocr page 604-©46 anber S5ttdi goftannie ^etitihi' Stiliconureinwittelwar/turcb welcher vntreuw tie alteCbdl^^^^ flraffenwolt.
^on kf; Äontg^ SdretcÇ^? to^
^ nun König 2tlrcid) tie Statt Kom wit waf? vnt weif / ^‘SïKliit bet/erobert betc ^oge er aw feebf ten tage witer auf ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^L •^bef-'
pUdNa gefangen,
^otulp^us«
2((dntuswabttbwie cc geRor6engt; ^HlTciKtue.
weg5tauwplacitiagefangen/tie was ein'îoebter ^J^'^PA^nort to(îj bef ©roffen/vnnt Scbwe(îcr bef f ewigen regierenten
vnt 2lrcatt) / fo tas vorter farge(ïorben was / in ter Statt Forum nbsp;nbsp;nbsp;^tt/ nant verweblet ere feinem ‘Vettern Sltolpbo/turcbjog tie jCantm^ i^jK
fb fe^t tas Kónigreid) Heap lie beiffen/ naw was er antaw/ 3lpbricaw fahren/ tafelt fl tergleieben ©utgewinnen/ Buntt vber (V?eer/fo fw tie Sebiff $erbrad?/wit ©ut vnt feuten lt;ttvenaf/w^^jp men. ‘Vnt tieweil er alfo in ter Statt Confentia ten Winter fïill W3 ' eines jähen totes-ïöic ©oten/tawit (n tie Walen nit witer auf gr^ fpóttauf bew tobten leib treiben wóebten/gruben (te tas Waffer^mî taran Confentia tie Statt ligt/ab / begruben alita (ren König ^^^n mitgroffew©utine©rtef /ließen tas Waffer tarnaebfdn alten 5^^^^ vntvberlauffen.
‘Som Völlig Stdolp^z »te er 9Com jum «ndfrn nwl P®‘' ^rt/pej mit ten fm ^ónnfchcn iXefeß/fn ©allien fc^e Sf^ïW^^ reieb/ÏJclphittrtt/ ©afconien vnt JOifpanien niter thef»
^t ©oten ^ifd?offtvar etn froinmer wann/ bie^ Óelenaó/bdt ’^^^ tie Firmen lieb / balff jnen wa er buntt vnt moebt / tbat/n vil ^^^fH lt;^^uwb wart er ungenannt pbiloptocboó / tas ijl/Ûiebhabet be^
ÏTaeb Äontg 3ttelreicb erweblten tie ‘Ïentfeben / genannt tie 0»’_ ^V çnV einem2lt;ónigjeQtgenanten3ltolpboter3ltelbylpb/rucftenwit/mÖ^quot; Xftti was (te vor betten vberbleiben taffen tas nawen (te je^t/plóntette^ -«Xorn ^uanbeen wal neuwes tie Statt Xow/turebjogen vu verheerten tas gantjefiant/p ^i? geplündert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mals vber tas lt;5ebirg in ©allié lant/2^ónig 3ltolpb turd) rabc f^'^VL.^vb^*’
cv
fvauwenplactbic (lief friet wit tew Kówifeben Kei^ an/tarum*’ j,^)jt:^ j?at(i(pb«8 warumb von ten (ooten feinewDolcf/fo beinen friet von ten Xówern te5^deü/ ^^^ ®*^** get,naeb (w wart 2^ónig @tgreicb/(larb vnlangfï tarnad?/vntvou^ jje e^^gecifus’ «« 5WW Aónig erboren ter 'Wall/ etn weifer captferer 5ür(ï/ ^^Xvt^*’ Tant«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Want 1er vn fre trennte tie ^lllauner tn lOifpania 511 binterfï in ^Ipb*^
3(rgantPnfnMw. nbsp;nbsp;vnt bey tem^crgCalpe/ vnt ter Statt ^rgantonini gefcblagnt/ »’^
tengeboifamter ©oten gebracht«
2Btc ficÇ Äfpfa ^onortu^ ÇfcK tvikr Wr .^oMp^ï^
fo nud; «sevrer wcKcn feyn.
^yfet iOonottuô fo bcvnbnlb bc^ (V^ccre/în ÎVc|ïlt;tt/j«K.ow/t*^ -r ^tf civ^ vnb ^tphvica/rcgicvct/ bcvfd?icfct einen sroflen i0cmtt/wlt;*^^-jpii'/ îSA2^ÂHe3dm4ntt vnb guter tOauptwutt»/ genannt Confïantiuö /^^^ resBraÿtin (ßaUtctlanb / folt baßclbige er lebigen vonten tem faifeben vntveuwen Hauptleuten / fo fteb auch fût 2^eyfera«fr^ p^^^tj bctten/pcbtev'Ïeutfcbettbólffvnt^ufagetvófïeten/anter jCant
©t^tt vnt5lelt;f en/von ten ‘^eutfd?en gewunnen nut gewalt tem tw fev votbidten,
ïDet Äeyfevlicb óbetfï ^eltbuuptmunn Confïantinó tnaebd n^®^lt;|flt;f*
-ocr page 605-ôott9en^w#cttSlt;lt;rtt. CCLXXVU
wÄto^fffT®**^^^**^^^*^^ 0lt;tojC4«bv»filt;Ôtt»3qoit4nIcttKQt5l?4ttd-gt;/ ecuffautwa machet 'Ïd/b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jîoffenb/eyn/vnb f«vmittenIVeftet#
vttb«lt;U(ic»vonbctt (ßoten/gettXom/rem .
b^msefdjidc/bic naw naebmaU $u ber ^bc SinSn.
«oîto t **”^*^”*^”” ^^*^^**”^*“^ '^ warb rtlfo von feinem öd) wager Ivey fer tgt;c»
^flib ^''’^'’^ «ngebenben 2^eypr vn Wörter bef bciltgcn Kómifeben Ketebó
*»bebk^**”^ verorbuer vnb berüfft.TOn ju bnnb jobe er vor bie @C4ce stride
^gt;«ö£ .^^'b(lâQevcaUba(C0nlianctntim/ fo aueb Aeyfer wok fcyn/gewaït fdtittct ' 'S?''*^*^^^^*’ *^*®**^^^^^*^^ Conpantinum/febt!#t ingebunben vnb ge^z WafffiSv ^^^^^**^ ^^*”^’^^^”’^3^*^ 2lt;eyfer JOonorio/ ber lief jm an bem
*1^0114« • *’^‘“®/ baó bureb bie State (V^entua rinnc baó bauptabfdjlagen/ Wintms.
quot;Mttn/X}?^®‘quot;*’”‘^^^ Conftantini Son/ wurb von feinem vngetrew êiOaupt'z Çonpana wu er ge-/ gt;acrtatttenlt;5cro»tiu6/julVien inber prouinç befgleidjenenthaupt, ftorben.
*lt;«f^^^^^*^^” S«ngd and) ben leichtfertigen jCappen/fo p aud) Aeyfer wok
'’«Hrtff '^’^’’‘“^/Ö^ïHupio/Sebapiano/ 2lttalo/ würben vonbenTPepergoten fccBA/i^'^^’^’^’^S*^ **^” ^^” tOatwtleutcn/ mit namen TlppoUinari «s / Ku#
«i- v^*^® t^wor#A»bergroflctt Keicbpatt'Oalentia tnlt;5aUierlanb.
*«(b «**?' c^^ (IOaj)imuó / bett feb in tOifpanien für Kcyfer aufgeben/mup fiirX ”r '’^^ gefengblicb angenommen/genKauenna in bie Statt ^Ottow^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9lt;l^^lt;^^f / warb aUba an ber Äeyfer^eyr/ fo ./Keypr
*’’’l’bergefûb^*^\*''^J^^J” ^*^ ^*^ erUb^gen^bef Kómifeben Xeiebe gelobt bett/
^on ben 2:f u(f(Çf ^ t« ^tfpamen / wte fte aucÇ fe I6ft vii-ew0 wurbcH briber emanber«
^^^«««*?/ fo tn toifpanien/ wie oben ange jeigt / auf ‘^entfd?en Cam
«a mit anbem /ren ©efeUen/ben Wanblern vnb Scbwaben/gejogen/
^''b^^*ffï’’ '**’** ^^*^ Wepergoten vnb /rem S^ónig wolgebcmpfft/baf fc
^'3lt;8taa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergeben/beirtÄonig auf/nen erweblten.^Onb beift nod) beu^
')lt;ifirLr^'’°’’biefen jweyen 'Völckern ein K^ónigreid) in tOifpanicnGothalonia,
’‘^SemeinmannCathalonia.
^if^ T^*^^ ^“^ biefer jeit bie grópe Jnfel Britannia von ben ^Teutfebê/ben
^ «neTk J^*^^^“”* Kómifeben Keid) wiber bracht. Hacb bifent allem parb ’‘“8/tt ^^”^ ^lt;ypi^ Conpantiuó/lief ein Son hinber/m/bief Dalentinia^' ^^««2^ v!*^ ^‘^^ ^^*^ *'^*^* Âurç barnacb ver/age 2^cyfcr ióonoriuó feine ’’lt;mtkJ.7^P^‘'^*biammitfampt/rêSonbifem/ungett'X?alentiniano/auf fek P^««®’« »on mm ^‘Hnitwft*^^^”**reblt;»Klt;llt;ha/0ilt;wadveriage/fehlt;tt/m vergeben wollen/ ^fquot; ‘’'*’*“”* “*• ^^boc Ï” **^ ^^® Keteb Beme.Sic fobe gen Conpantmopcl ju /rem *Xgt;etter f’'^onot' ^”*^®**Slt;«/|b/ved^rttberóAeypre2^rcabi/ Sonwar. Xgt;n Aey^/ ”®^’oócfnS^^^‘'*^*‘’ ^^|ï^” regiert jwey/ar mtt feinem Datter Keyfer‘Ïbeo/z
^*yfetïrh ^ff'^**/”’**^ fernem Gruber ^rcabio brey^eben/ mit feinem “Vetter
^’^'^ff jar/^a^^^’^ ^^”’ Zungen fnnfftjeben/ mit Conpantino feinem Schwager '’^Siaffi?^ S^f^o*^henam5eber/|eittedXäch6 am breijligjien / bef altere im
v. ƒ l^^^' imTlugpmonat.
^^^’^''^^^’^Ptt^^/ll^bef Komifchen Reiche Keyferltchet Canbe^
^^‘■lt;bCû^y^wefen in biefem Canby (lOarcue 4ureliud / vnb ^r^bifcho/f jw
^^^ vierzig /aren.
‘*lt;iuch biefer jeit gelebt (Davitnuöber^ifeboff ju'îawrininSer^ coîaumus ^ifdjoff **^y/Vttb etliche prebigt / fo wir (Brieebifd) tOomeltae nen^z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i“ torn,
nen/in bie uangeliagefcbrieben.
A üi
lOott
-ocr page 606-@aö anbcv ^utO J^cbatttiü ^«entót^
'5on ben Sänften. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
$^**^ wav et»d? 3^‘’(R »nctnigtctc vnbct bettCbvif^^^^quot;ft“*'' am cv^cn von -Ôd^cnte wegen / Ethete woU«^’
2^et$cv halten / bie anbevn für einen guten Chvt|ïen. iOievot^X fAdlt;^^ o^nefnidWtbw» nbsp;nbsp;Kufftnuó fo Cunbßlcnt vub vor gute (Befcllen/warenbvobvnß’’^^^ ' 2iij5*’J örißene. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hefftigUd) wibercinunber/welch etlicher ne»d) VO vbaubeu fey nÖ^^^^-tJ^
(Itnue bett gern frieb gemaebt/nber eô wo it nid?t feyn. -tira würben ^rtgentô wegen vneins bic vermcbrteflen vnb gelebrtejïen ^obannee mtt bent gó Iben munb ^tfcbolf $u Con jïanttnopel/mb ^^(1^' ^tfd)off5n2lle^'anbrïatn3legypten/Ï)iefcrbatbefd)ribenwtemanPƒ ^o tag haltenfol auff etlidjefar/ióieronymnö war anjf fetner P’*^*^^' ^.^.{/p)quot; ^-’fiflttttesï^rtjfofio Cbryfofïomnó/baótflinttbemgólbcn munb/bat bebebret bic^e»Hj?^,;i,tii(' beteret edi^e Conllattttnopelanbe^2keyfer6iOoflagen/etn ganç5«nbletn/beyl« • Cfce^tfi^e», bert/Ï)ergletd?en ein 'S^eutfcben^órflen/mttnamen©aino/ber
3Öonaw in quot;Ïbractengefallen / |ïelltand? nad? bem Keyfertbnn’b/^^ ^^ibcH' abgewenbf vonbiefem Johanne/ber von feinee wolrebene wegen b^r nbsp;^^j|.
munb ungenannt wirt/ ijl burebanriebten obgenanntes ^bwpJ?“J jïanttnopeitnóelenb vertagt worben/ bartnngc|ïorben/ 4:6 iff au w ^ iu6 ntebt mehr beim Bommen/ fïarb auff bem betm^ug vnber wegen« nbsp;nbsp;^
Ïgt;teanber2Vutfrbnr machten btewngelebrtcn (lOóncb vnb ©anctJOteronymum/bcrverbolm^fcbtbteganQc^ibcl/btealte^beyj^j^^ brunn vnb grunbtberwavbettber^óbtfcbenÖpracb/bennocbw’nrbï k^j, verbolmetfcbung ber altê 75tbcl gar vngleieb / bic bifber bie vngelebï’^v A„y// «.«WM. « »W‘»S“ ajvnirt’t baten / »«w« feuwet im b4* / wie Ö«^^ sen beg jpitronçmi n«Öet?rt|ft nod? vorhanben bezeugen/ 4:r wehret rtd?rebltcbberjtowquot; (Ijt »^«»1«««, lehrten lt;Dónd? vnb pfaffen/ bief f ejweybeinig 4^fel/ vnb bergh’^ f\„^(,' fagt er jnen bie warbeit ftneho herauf «Jt^t brauchen wir im flatân 1«*^^ ^((j fd?ung ber alten /auf genommen bie lieber î?auib6 bef Konigeô/P^^^j^jd pfalter beiffen. 4^6 wollen aud? ietjt bergleieben vnftnnig werben / 5luffrburtttbcr Cbrifïcnbeit/baf man btenewc 4:heauf ber (DriechiF^^j^j^ chenad?berwarbeit vnb rechtengruube vertolmetfchthat/bas ’’’’‘^LvcifcH' tem ijl alles vnverfïenbig/ vnred?t / i|ï fd?ier Betn halb blat ni tes bnf ^yiite mangel/noch wóUenbic (folgen vngelebrtcn (lOónd? vnnb pfatfen ^ ^I^ij^g nur vberreben/lfs habe es ©anct t5ieronymusinsXiateinb;rtchf/P‘, ' jCeuten fagen bic fd? aujfs liegen nicht verlieben.
4?s ijl auch bieferjeit noch ein grolfe2lulfrburgewefen/ ^tt^leö^r fz^je renvberauf vielon$al bamals frommer anbechtiger‘X)ótter vnb wolten Bur^ haben/©ott bett ben (V?enfd?en C wie alfo liebet glt;W‘ r^^f hifbrepoMorphita. erllert ^uch ber heiligen ©chrijft ) nach feinst'Slf’fbnuf vnb bilbnnHJ'”|j,Jy fen/ ïÖarumb móllcr auch ein (lOcnfchlichegellalt vnb ^eib baben/’t”^* fte prebigr/ben wolten f e nur als Keger erfd? lagen/ man muil in guff quot;^^ ben am er lien/ vnb mit ber jeit vnber wei fen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^i(f
peUsitt«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sbie vierbt vneinigBeit richt am crflcnan pelagius / bem b«f^Ö^’^Ïji.fa'/ flinus vnb 3ulianu6/waren fromme/anbed?tigc / heilige (Dónch fagten / es mócht ein icglich (lOenfch wol auf feinem freyen willen on gnabe (Sottes ben Pimmclverbicncn/vnguts tbnn, Ïgt;arwiber wa^^^’^j^j, bie (Selebrten vnnb Kifd?óff fall alle / n cm lieh Hieronymus in ben 0wf n ^ vber bie weifen / vnb vorauf ©anct 3ngnfltnus bat fid? ammeillen f^P j^^j^ mit biefenlt;Scilllid?en leutcn/gibts alles ber (Snabe (Sottes beitn/nwquot;gt; ^ freyen willen/ benn nur bas bo fe.211s etliche mey nen / fo ill 2l«gulïinnö s ’ fall wiber ben freyen willen gewefen / bie anbern feyn feiner meinung/1 im^u. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Pi'rtbcf’
5ï)ergletd?ett warb ein große Verfolgung in ber C’briflenbeif
^ogtbumb perlten/König (Samarancs/ obgenanntes Königs J'*^S^/ ©on/brach bcn frib/fo fein'i^atter angeflolfcn bett mit bem Konufchfn a, ^^^^ erbriffemxrfois«»» verfolgt bieChriflc/wolbreiffig far an ciuanberwiewo I2'bcoboftu6 on fS . p«g«.
-ocr page 607-•*»«, ^’^^^^tt^^tt'tfc^ctt^cpfcttt. CGLXXVin obUg. Hoeb mrtebt er ftteb mfe jm/b^mit bic Cbrifîcn tn pet/ temmen mb tube haben.
'’^’’Ï)lt;tt \ ^ ”***^^ ^‘’’’^ tegtetenben 2lt;eyfet jn Komvnb tn lÜeflenfeb ^^Mi s*^*^ ^aUnttntanum/ je nut nd^tjat nU wat / fe^t ferne (Gutter ^um '’'’^ fdb«^'^^ Sewaldgc tegtetenbe 2^eyfettn / fettigete alfo beybe ab / etrwnt ÏWbdk5?S’*’’*'’”^®^*’ S^^^^quot;^ serösen feyn/ fie aUba gewaUtgltd) eyn^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
^^^jm6^ 14'^‘^'^’^ ^‘^ ^tancf zfebtett fein Dettetn mit bet (^Outtet in Jtaltéz febi# ^|lt;gt;*^^«tlt;b@tilice»lt;mblt;» ébetflen be^ Kegimentö/
0, fi^^* ^^^c A D I VS AVG. VICTORIA AVG. G. G. M. D. COM.
3ltcabtu6 ven ctwebUet geweibetet Xémtfebet 2lt;eyfet4 “‘«3 bet btcyet Key fet.
'■'‘’li'titinuwiU' ba bnf t mit fanon Knito ^^eebopu
^fm mngen/ bnb ^Wrt«i«w/ ber ein vnb fünff^ïöfïe Kémiflt;beKeyfet.
^Jfi^'^’‘'^‘^‘^^3®t*gcnontcA Key feta t^onovij fuhren Jebanneó bet Cami^/
lt;Ok ’^’ ^^quot;^ ^wtlt;b hólff Cafimt bef ©ebyten/auf ‘ï^eutffblanbbütttg/ gt;r^«,_ bnbet2^’y*^”'^””^^ß^tiegßvollt;fd/watffplt;b$oKom fût ein Key fet a uff/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
^«yfetSk ^^ ^^^ Keiebe / fbieft fein Kotefebafft gen Confïantinopel jum ^lt;’ttfA w ^*’P’’hemj»ngen/bcgetct/bof etfoIcbee jngebe vnb beflAtet. Ïgt;ie ^m'ff'^ '^^^^ ’^*^ '*”’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Key fet 'Ïbeobofto empfangen/bet bief fte wibct
^acbö^^^^'^’^^ ^^**i^lt;itt^ïlt;tKeyflt;tUeblt; bulbe vnb bef heiligenKómifeben ^icltbc®’^‘'^^‘*^^ünbenz legt ftetliebeinbte Chutn/namagefengblieban/ wet// ^5^4^^^^^’”^® *^^^f^*^® ^ febieftfein tOauptmann 2ltbabutium mit Hee^ ^alm - ***3‘^^l^en/bet bamgen 0alona/ieQt0palat inbiei0aupt|latctn SwiiJP^-”'^^*’^^ ^'^^^^^ batven/ baman baa IVaßet au ff boa (JOeet/weltbif ^W ^’’'^^^S’^^fP^ ^‘^‘cbfïatt bicfclbigc eynnemmen/^lbet Jobannea bet ’’’link ^'^^^^ lt;*“«h nit faul/fbiebt ben iOofmeijlet^tetin 511 ben iOaunen in (Bet# '*’lt;»» ik^fc ^'^’’^ Ïbeutfeblanb/begetetvonfnenbülff / Retina betiOofmeijtet Weifel ^^^‘'‘'**i^ tn etna mit ben braunen/ vnb bey inen bef Xómifeben ïteieba •^m ƒ ^k ^r^“^ tn et^cgen worben/ bet btoebr mit gtoffem gefebeneb/mit mcblt;gt; ”‘’nnt''^^’^^’’ ^’‘^ tOaunen mit item König Kogel in italien auff / ^^bgo S'f«nlt;i^^^^^'^*^®^^’^t^*’P^ i^^iopow****« toatffbev'Wmb an bte feinbe/wntb P‘^vbtvä'’^^^^S^”^ßi^^*’ (tonglet Johanne fo ie Keyfetwolt feyn/2ll?et2lf/ S^tteof ^^ ^^P gefangenen lOauptmannabam nicbtabefïc minbet mit bem '^Ixteift^^ 9^‘''cbltd} vnvetfehenet focb gen Kauenna / allba bie feinb lagen/
f ^*^””lt;ïw / nama eyn / ttieb Jobannem ben 0cbi^eibet / fo auch wolt
^feento '‘'‘^^”’‘'^^ ^’‘^‘^ Jobonnea bet Canglet vorn Kómifeben l^eetfo von 3o64rthlt;8 ffanekt ^«ït/C /?^’^t)at/vbetwunbenvnbetwûtgt/vnbKauennabieÖtattgcplum góden«.
WïibfhK ”’’®^eti0auptmann ina elenb vetfebictt/bet DofmetjÏet wat nun ^^wV*'^'quot;'^''* ^iybenh ^^^^’^9^^*dgt; inIVelfcblanb bommen/beterlangetgnobe febufffovil ^g ienr S^^^ü^iï/baf fic wibet on allen febaben vberbie iDonaw beimjogen/
Kbebi/' .3^t.^lt;*ttt ^|ï* 3«* wibet bebn^icbenftelenein bteKetebenauw am ‘^«•‘^«quot;”‘’“‘*‘ ^(utfeb'*^^^**^”^^^/^^^ Mamolainne betrenbie ^urgunbier/aueb vngleubige ^n®o5?‘*'^^.flt;^ï^t a lle 5immerleut bcy btey bunbert/ Ï)ie rufften Cbriflum ^'’^mh ‘^^^**iflt;t)lt;nKetlt;bó an bavonfievil bótten fagen/ vnb lagen alfo M^ ’^^”^‘^Ï’^P’Wol cilff taufent ffatef waren. Kogel ein anber Kónig/ fo ^(*^'5^'^*^^*^*'^ ^^”* ©ebreiber ju hülff bommen war/tn benfeblug baa Wer/ ®’’itte ^^^‘'’’'^^'tttoetauitbciungeKcyfer'Valenttntanumvil/verbofftenes
®'«ó vecht tm Kómifd?en Keid? jugeben/vnb warenbamala im gangen
a üh KÓmb/
-ocr page 608-©rt6a«ber^U(0 go^annte ^w^tt^’’'^^##'
faßiiwa.
KómtfcbcttXctd? Qc^cn betn nibergang brey btettrtmbrtfft^öi^^’’ ' C4|ïtnud rt«^ ber @d?ytcrt Cttnb/ic^c W4lad)ey / brtbtcïDoiV‘'^'‘. ^jß^nb
fcUt/gcttattnt73ontf4ct«6//3lt;tnbbrt»pt:m4ntn2lfncartu^‘ïrv^‘'’’^j 55ontfadu8 ^’««H* baConflrtnctnopchn Ugt/gcbortt/frtll wol ctn6 mit Ö.2t«gujï‘^ ƒ ^^„(d)tf’’ wann tn 2(fnf(u ^^^ 2lcnij6 fein T^attev bic^ (Saubenttud/fo tn (BalltcrUnb voit 0« * ipödH
W4V erfd)lagen worben / fein (goutter war ein IVabltn / Äanb vnber ber Öanw/in einer Kcid) (täte bief îJorofcoruin.îD’^^ Jim^^
gewaltigen brand? i(l) waren neibig einanber beintUd? / wolt ein feglidxr ber forber jî allein am 13rect fey n / mod?t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftvirt/W^ leiben. ?letiu6 wo eö (id? begab/fo rebet er vbel Bonifacio bey ber z^v I fielten/ ftn alle feine fad? jnm Ärgeren auf/bórt nid?t auff ben^onif^d«*^ ' ^uF/ barumb wnrb Caf^nu^ wiberanf bemelenb abgeforbert/»ttb4tt ft« facn jnm /ianbbaoptmann in 3t^ica gefd?icFt.
®te2(fnea beniîltônKfcÇm SXf«c6a6gft»rungfn/^’quot;^‘-bk^Vaubkr/ein ^cuifcb^olcf/klk nup ban ^én^^rcid? Ï*^* len von ber Weidt fel.
Clt;id?eben jn berfelbigen jeit gieng bevWartbler/fonod?Hd?gt;fPp|£ e^wabenbSerfai^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;waren,^2kóniglt;5unbreid?/ein ©on 2^ónigd0abgeifel /w^ ^^^ „,wf( (lt;nt»K2»anDtlt;r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©d? Waben vber pelen je^t jre (Bcfcllen bic Wanblcr/baó ^lt;’”^’^^,!pii^
jnblein/ ïgt;amic aber ber Äriegon fd?aben bingclcgr 5wifd?en ben pe ber fad?é einô/giengene eynauff^wenman/von/eberpartb^y J?«wenirfeu8ber mu(ïen mit einanber eempffen/wcld?ervnbenlag bicfelbigc F‘*‘^^^SSbllt;’5 et^wabwÄonig. tOifpanien wcid?en/baó Canb reumen/anbere gegenb fud?cit. Ïgt;et„}gt;|lt;f ob/barnmb begeret ber©£bwabcn Äonig tOermanereidt/baf bic U «j^ wie pc$ugcfagc betten/vn vnber/ngetbcibiget war/ auf t)tfP‘ttP^’^’''’’^j,[,'5(:r Wanbelererwcbltcn jnmS^ónigobgenantcó 2lt;ónig6 lt;i5unbtreid?ó/^ ^^j^^j-^ bief (Ban^veidt/ vubrupeten pd? 511 / wolten bic gegenb reumen/ ^‘”^^^11’ fud?ctt/babamgleidt$nrcd?terwcilvnb$eitobgcnattntcr 25onifactu^/l ^^^ bic Wanblcrwarb lief vbermebrin3fricam ptbren. ©ein ^y^^*^ ^ w teU nn6/ein|ïrcitbar(li0ann/warbvnbcr|ïcr Kabt2lt;ónig (Ban^rcieb^' .j,|/ alle fein Volet/iung vnb alt/ Änedtevnb 'Kinber/muf t allee ^'^‘^*^^ (.^rtH war bennod? allee nit mebv benn ad?Qig taufent/ fnbr alfo vber ben bef (ÎOeereanf tOifpanien//cçt lt;5ranatin4fricam/ ip «it weiter bafdvi^
jwo meylvbcr.CaffinueberncwcÄcyfcvifd? l^auptmanfo fold?e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.sje y*^^/gt;^’^‘**’^* wuvb von ben Wanblern gefd?lagcn/vn mit ben feinen nibergelegt. v^ «ngerlt;9 «3«. 'XVanbler al(b obgclegen waren bem Kómifeben Hauptmann / bae fribfame Canb 2tfricam / fo langbcr mbe bettgebabt/ weit vitb
brennten bae geben w / würgten bic Cbviften / bieben bic 23enm niemanb/weber jung nod? alt/weber Weib nod?2lt;inb/belAgcrtcn bic Ö*y «Hgapmi tott. nbsp;nbsp;wnnnene mit bem purm/plunberten pe. 3« biefcr rumor vn bcU'igeru»5. ©anct 3tngufïin / cilff jar nad? ©. Óieronymo / ba man $alt nad? bnrt vierbnnbert brey vnb breiffig/ im fed? f vnb pbcn^igfltn jlt;iv f««lt;^ ^ bef ^ipbumbe im vier^iglten/im britten monat ber beUgevong*
® ie tamató ter 6efte $)îômiftÇe Brieger 2ieiiM^ JW mal inungnabtam.
^onifddi vnfcÿul^ rompt An tag«
31 nacbmale bic 2^cy ferin placibia bic vnfdtulb^onifacp **^^*’^^i{jji bert pc jn alfo 511 jr gen Kom / vnb 50g alp) ^onifacinemit fórbernng/gnnfï vnb guten wdlcugenKom an benKeyfctlid?cnt vnb3cttn6fo jm wtberwertigwar/mnfe pd? vorn Hof tbun/ber vererf jmnid?tpd?cr5nfcynim ganzen Kómifd?cnKcid? / fobc vber bic^on«w bcmKómifd?êKctd?5nbcrt3auiKu2lt;óuig Kogelgcuant/bcf(Bcifcl vni ^.^
-ocr page 609-‘ispfc ^tt^lt;HSÏ^t«#«tt®lt;pflt;W‘ GCLXXIX ^tfactut^^^^^’^^S^^^t'ft^^wefen warzonbemfebieb won biefem kbenab 23o^
Sewan roibev bef? Keyfevt^ ^nab vnb b«Ib/ Bam wiber an bcit ^J® ‘’quot;’’^ ’ ^‘’«PttUdH ^^ ^ofSen Xertt/warb bef? bctltgen Kómtfd?c Ketebe oberfter ^cib?
w wnb .if VQinrtvfcbalcb vber bas Kne^f? volet gemad^n
®®gt;t ben «Sefwa^en/Wc ^ifpanten km JîômifcÇe tt ïXd(^abbr«n3cn4
^^nii ®^?’*'bcn König iOemanóvetd)/ babtclVanbki; aofj tOlfpanlcrt ^^KY^^'^’^^wwawrt/nam btcfelbtgegcgcnb cyn/braebt ein grof? tbeil ^c^teak« neme« ”*^*^»00'X^e****Ï^*^'^ttbcr|ctngcbïlt;t»hbglt;botj4m/vatriebmit gewalt bic Kó« W««flt;»«i;n* *®^flb / J^Ï^^I^^w^*«**^*»«^* ^»b nad? vil guten reblieben tba ten giet tg er mit ^^«i(tr'A ^'’^’^ ^^^^”*^ ^^*” ©onKetd?el/ ber lief? aud? baö Öebwäbifebe
t®p« amp;nbsp;tS*®’*““f^ ®t“^Ï*^'bwl^t «o* Pom!3„l »m gj^
^«tt/tok c ►^«^tren vnb Dorcl auf? bemCanb jet^t Xcuffen/ cm^eutfebe
’’’‘^tê Hs -^*'^^^^^*^ Kómifebe jCanbbauptmanfebaffc ^flutes genant/ ^’^■ WgXetA ^^.^^^®”^^^^”^S*^*^^/^^^*^^ ”^^ ^^’^ ^^^ namen, nach Kó/ ^^bndfh •**^ ^egtcrtbaó ÖcbwAbtfebe Kóntgreteb in iOifpanien König ViOaP/ Maidra. ^ÖA ^n.?**”’ **^ basKeiebKeiebmunb. nach KönigKeiebmunbregiert ^tchomundtu. ^ildiAffj . ’f^^eXeid? König^eyro/^uwelebem ©.(^Oartimmin (Ballatien 5^'7’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
^^tt ”^^^^ **“^ ^^^ Canb/fo je^t Oflerreieb beifît/ ein Kucb von ben vier J^^ ^X ^’^quot;^^
Seftbrieben bat / fo von ben vnerfarnen Seneca ungeeignet ««c^ von bank m. '^^ûbôiiXÆ ^’^^^^*S^eyro fïarb/vbergab er bau ©ebwäbifebe Königs/ scnkniflnitbö^e^ tlaA **^^‘'^**'”^‘^itte”*©onXlrnreid). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntwaemat^t.
’’tttrilt;t^'*^?l**^lt;*tt^ ganzem Ötfpanten bie Körner vnfre Keyfer be^ Keiebö Metn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öamen regiert noch in tOifpanien / wirt erfl au ^ ein neuwee 5«
S'^cebtSe^ '’‘'‘^”^^'*’^*^*^ ^ ’” Keyfer Carlö/Keyfer (V?a vimiliani bod/löblid/er
^kr 9?0mifc^c ^aupfman ?(f tm^ he ^ranchn auf?
ï’fm iX^mifc^ett 5’^c(c^ wibev vbev 5'iamp;emmSrfl»^ eten beim jaget.
G^bch ?^”*’^ *^ wiber an bas Kömtfeb Keieb Bo w/ba 2leti uö wiber in gna ? ^^ittm^^*^” war / vnberflnnb er fieb ©allier lanb wiber 5u erobern vnb ^anb ^*”*flt;tgt;lt;n Keieb jubringen / 50g am erflcn mit tOcercö trafft mit ^*n^th?' nbsp;nbsp;“i^^**’’^** ^^*^^^^”’’^ f? naebmab Keyfer ift worben / vber bic
WbiS^’’^ ^^^^^” ^*^ KömifebenKeiebfïett am Kb«« cyngenomen / gewan *^f(ttdH?‘-^^reb^“3 ^k 5vancten/lag ob/ vnb jagte wiber vberKbeinin ^vanefenrnkna«* P^ ^b (»t '^^-’^ ^rancten/ ^e war gleich ber y r ânetifebe König Warmunb nopftt.
^M|^ 3«nge.Zlfo würben btc^i^anctctt aie verweist« HeutoneiniOaupt/
®*i ben Körnern auf? bem Kömifeben Keieb wiber abgetrieben.
^fitttrn 95unîgt;feÇucÇ im îXômifeÇen iXeieß in ©aß
lien/ fo wir je^t SmuefrcicO nennen*
^’^ euffern ©aliter Canb ein greffe 3nffrbtJr ber KauW'Z
^^adif nbsp;nbsp;nbsp;leibeigenen jCeute/ bureb Kabt vnb tbat etnee ber bief? Katto/ q^attij;
^^fietoi't^x ^^”^^ ^unb infamen/ fetzten fteb wiber bae Kömifcb Keieb / tlag^z ftf^'^WK r^” ^^^^ gebruett vom 2lbcl vn pfaffen/warffeneinKunbfebueb ^^'’^folA . ’^*^^^^Bgt;auptman2letiu6ftcttgbenr7auptmanKattovnbievr^ ^^’’'^luci^*^ Î^’ff^bur/lief? ein tbeil töbtc/ein tbeil bebielt er im ge fengbni^/bem aman vnb anbern bewies er gnab^^ubo^iwe ein 2lr^t vngar Uf tiger Ân^ox»»» (bann
-ocr page 610-^«6 (tnîgt;ev ^U(0 ^o^attttiß îlitcttcwi' ^^^^# (JOann/bcr mctfï wf^cber bc^ ^unbfdjucbô/entratt au^bem 5^*^^ »ber bk ^on4uw ju bent^aunen. àlfo würben bcr(5AUkvl-lt;»^^
Kbei« ligcnb erkbige. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ îicrt^^
ïî)tf'jer ^lt;tt febt^t ^4pjî Cclcfîtttoô pnlUbtum 511 benô^ÿf^V^jciü^/
bebrt pe ^ubcmCbrtjîlicbcnglnuben/vnb warb^Uba ^rçbifebon H ^^ indu féerfd^fw^» cin0d)v»efîcr0on0.(Z)4rnrt/vonbcmtfl b46 patrtetj lod^bk/^^*^
»tel fage/ es fey w^r ober nid? f*
S55ff ber iXéintfcf' Hauptmann enl» ev^marfc^oW S^ peÇ vnberpunb tic ^cuefe^en alle wiocr auß QKittimW
reteb »nb t^ifpanien/ 511 jaQcn / »nb biefdbigen Cnnb wl^^*^ juin K^mtfeben Keid? ju bringennher ce febUt ƒ »w/
bie Ïeutfeben webreten (îd? rebltcb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4^1
^^^ ’*’®^*^ 3letîuô ber Korntfebe t^nupttnann aitcb bie
Iten 4«^ 2lq«itlt;iniett vnnb (Bnfeonien / 2H4uner 'gt;»’»»?L^^%fttif^’’ ®\XJ'rtw^ i^ifpante» vertretben/bie Cnnb wtber criebigen vu 5*”” tLk p^h^ 2(«iiquot;3aitMwit K.etcbbrtngett/rtu^befebl^cyfers'Vrtlentinirtnt.îDamiterabev *^’£^.^.^1(1 Peu acviwfeimu nbsp;nbsp;2^vteg an anbern enben beb^lft/^tn feinem fûmemen »erbinbert / '’quot;-Rufino*
ben jufebwrtcb würbe/ flte^ er ein frteblt;itt/mrtcbt‘25ónbnt^ mit ^»* boi/eyquot;* biern vnb IVanblern. ^en ^urgunbiem warb bne Cnnb ieçt ^^^2vlt;’*^ geben/ben IVanblern cm tbcilbcf^Canbö Ttfrien. îjaô Kómifeb
Ttn^itanaprouinfiaitetbU Crtnbbnuptmnnnfd?4tfc/‘Cingtcnna genannt/nod? *”**£^^/W*’ Kcicb(lettCarcbago/ntcen4/ïlt;n-ga|ïa/bavöbMrttgt|ï0.3lugfP‘^^h|;id5? »nb »tl «nbere mebrwol bey breiffig Jreyfïecten/vnb fcd?^ vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jr^'^
flett / vnb »ter vnb feeb^tg 75tflb«wb waren» ^r ^ectnó meint/ freibigjïen vnb mecbttgjlen an ‘Volct vnb £eucen/bie We jïergoc^f^ »nb 0d?wabett/vberwunbe/ wok er gar lieber lid?/wie jn ge lofl/n^w’y^j,^^ ^iirguttbtervnb Wanbler/fofcbwceber vnb weiter von einanberw^t ^ treiben/beflelkaitd? bie l?auncn vnb gab ,n folb/ Wennber Wefïttgoj^^^i^rt VaUta. nig WaU/mit bem bas Kómifd? Xcid? ^önbni^ gemacht bttt/ w^*^ ^j;ofle/ tobabgangen/vnb war an feine Statt^ónigworben2gt;ietericb ^‘^*'„iuamp;«‘’
* 2)4 ber meref et/ ba^ jm bie Komer alfo ju woken / gab er fein 'S^oebk j^^^„ Af be ber Schwaben Äonig Xeiebar / febieft barnad? fein ^ottfebw^^^fftf
fcnet^wabt». Xnbt/vnb fteb bef fo aUe^eutfeben tn ber gemein angteng/erwebtj^* ^^epi' weren wiber bie Korner/wiber/rt alte tobfeinb/foiren Dorpthten^e^ febennie weber trauw noch glauben gebaken betten/allwege mit crug»nb fcbalctbcit »mbgangen weren/auch ntt rubebonbten now ^(j-^uf/ haben/wo fie bie iOAupter vnbflerctejlen vertrieben/bi^fte alle fd?en gar au^tilgeten. îOenîTeutfeben war gut $u winden/Briegten nbsp;nbsp;nbsp;j
vorauf wiber bae Komifeb Keich /be^ allzeit abgefagte feinb ße von 4in vnb/renDorfarengewefen waren-
Skmo“ '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;König ©an^reieb »ber^el mit feinen Wanblern bie mechttge 0t^^. _
p4mpiHi«mt8»gt;np tbngo/vnbnammitgewakeynbiefelbigegegenballe/»erbrentbie01 «r?flnfwftu». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nber welchen pampinianuß vnb (Danluetuö. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^iii$
CDafriKinianus ma# nbsp;nbsp;nbsp;2^eyfer Dalentinianuß warb gezwungen muftfricb stachen nitt-^Vj^,;
ftneoquot;*^ quot;*** '^*quot;’' (Ban^reicb/begert boch »nb erlangt/ baf er König (Ban^rcich ein25t|w''n !S«3Mtia8. CbriflenjuCartbagoeynlie^/berbte^îJeograttaô. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , . .ÿ.0*
löte grauet en pelen mit kern Könige Cuitweg »ber ben Kblt;^ **^ 4i/prt^ 5ranrff«ne,?ietiffa* ÿf^ Ket^^erbeert^ba6 Hiberlanb vmbbicStatt ^^'^^9^^^'^S'Jbiey went^epn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3lrra6/ïÖte Sachfen/Schotten genannt/ vnbpicarber/macbten|i^’quot; .^xö^
felKritannien/griffenbafelbflbaó KómifebKcich an. ïöaó
e«d.frn bferiu^cti ^^l«*^ bett3letiuó alles ju /mgeforbert/bas Canbvolrf »^«fe*«^Hïm(64l^ SSniauHitfl. meran/aberestbet/nniemanbBeinbülIf/manbettmitbenueutlcu«quot; ju lien/k^t yranef reich/ jnfehaffen/vnb war ein grope tbeu wrung vn^ P »^^^^ 23ritannten/ nachmals tam vberßup ber frucht vn »beraub gute /at/ n »v ^^^
-ocr page 611-*igt;hfi ^ott^ett^^iwfc^cn^Sepfevtt. CCLXXX ÿlt;bün^^fl!^^^”’*gt;f/v»«îgt; pr4d?t tn elfen/ ttinien mnb Heibern/ bem fol^c ®^0rAv!’^®.F^^^’^» *^^^ brtvnnd) vberfiel Xlcuwfeinb bic ^nglefer/ ein
^ern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;namen.
r’P’^’^ Äonigvnbenan ber îbonaw/^Âbd vnb 4t5el gebrubere/fo
^^’^îQ^ ^lt; *^® Xgt;dlctó/ïrcnt|cblt;vnbIVenben/vnber jn betten/vnb ©nn ?ƒ?ƒ’ ?‘''^^vnK**^^^”® '’”^ S^ónig Watbmerölfnrfel/ fo nnéb/ren Dettern t?c WuntiiM^.
^^tenJi^/!^^^*^*® 'X^^'tteró briber/regicrtctt/bUjogwvber bic ^0«rtw/ver^
,’^^'^^^er vnb oberhalb berSauw/crl^lu^enben óbcrfïcnyelb 2trn«iiRutf.
^‘'‘‘hadii ’’^^^‘^^«óKómifd?2lt;rieg^volcttn4gt;|bcn/bte^^Imegiflnafiesen
«c ®^ied?cnlanb. Aeyfcr'^bcobofinöbaufftfriebvonln/gab/npbcn *2.“*^^ ®®^^t4tir Ï? ^^ti^ö lautere gölte / verbiet In färlicben tanfent pfonb lanter JÏ^ ‘’quot; *quot; ^‘’“' 3ôt{n/3 .^‘^‘ $gt;crKimif^ Hauptmann Cltborlne jogwiberbieWefJer^ Xitbonu«. ^lt;tt/»r^^^*V®quot;’^f l**«tpt(ÏOartMno/ fo bernaeb^eyferwurb/wiber bicj^vam SL®«ÏÏ?’‘®*’*^ ’’^
'®®N Sóm^ ©(fte neÇ ïiem ©roffen/fo ^ifpanten/mï»
«w t^cU granefrefe^/an bas S^7ccr floOcnb/bcm JSéin^
feben Keid? abgetan.
IVe|tergoceh ^onig Ï)teterilt;b ben Kornern enegegen/
*^ ^’^'^”^^^S^*^^” I^auptman Citborinin/ vnbcr|lnnbfïd? barnacb
^uXetirt *^”^ 5« weirem/griffweitervm |tcb tn bae Kómtfeb Keteb/beUgert 23?e(ï«3ötni fdgt;[lt;tgt; gt;«ii^^- J!®^**«^***’d'reid)3luem/(lt;gt; ftd) ein Kruber ber Kómer f^neb/aneb B*“^«^“*^ '’nb WJ?P^^5’’olt fey n / vn 3lr lat in Ï)clpbinat. 3letine ber óbcr|ï lOauptman
^«»tth *-”’’^^” ^^*^® ^rgmarfdmlrf/ vnb minime ber Kómifd?eCanbgt; ï^“«*“»* ^'^4) o ^ *^ ®lt;*Hierlanb/ß nacbmale 2lt;eyferillworben / gaben 2^ónig Ï)ic# I*’b«r'^?^?*’^* ^tbte Inb^Kónig ïDicterid)/war guter bing mit jm/vberrebt f^*^^uii ’^’”^^’^^ '’”^ 75ünbni^ mitbem Kómifeben Keieb begeb / benn bie^ ‘quot;’bcftt u '***^ ^’” guter Brieger vnb fa|l If bel/von bobem ©tam geborn/ in ^'‘'iebh ^^’^^^^'‘’♦»uebgefebieftvnbgcrccbt/fa|lwol gemeinet. 2lt;óntg2gt;ielt;’ ’’’«ith^'^T*”® ^'^^’'’ö maebt bey jnen/ warbalfo *Vnbcrrbcibingcr vn ©prueb#
^if(h ben Körnern vnb benGocenfeini^yben ber poet ©iboniue/ ©ibohiuepoUbtib ^Æh ^“^®lt;*^w ber Statt/legt in ben» iOergogrbom Carbona in grauet ^’f’*‘’ff* nutSf ^^^^^^^^ttgucbigcnl^errnanKóniglDtetcricb/a^/ trauet vnb fpicle
bic riebceté bie facb'Vnb Ceo ein Kabt König ï)ietertd?enit ^*® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-©lt;«*lt;*
^onhi ’^'/^‘*®9ibouinm/lt;rfoltBi|lorieufd)r«bcn/fobat berwibernmb ©b quot;‘^®'^‘*lgt;** bc^^^^^I“^ ^’^ouem.“VnbgewanKönig Ïgt;teterilt;balfo eingro|fennamêbey f^baffî^^ • «u/Körnern vnb perftem/man febiett von allen Canbcn Kort/ èiw'*^”'^'^*’^^^S^*^^^*^^**”^^^”*3^^**^^'’'’^^^®”’^*^ '’^^ Xgt;erfen obgebad)ter ^«ftîï^^r *^'^*^’^^”* ïDiefe Krieg werben bey vue gefungenin Keimen vnb ’^Sefengé/ pub aber und? poctifeberart tu abentbenwr vertert worben»
^wibnu tobKoXatfX^eobofti kg (ungm/vnt»
feinen fitten»
|tt7llbbavttad)/ba peb bie fach vcrloffen bett/|barbKcyfer‘^beobopu6 JU
lt;^’ituwctt Kom/i|t jegt Conpannnopcl / on mönnlid) ^rben/ feinee altere t6«w«Ä wb ee
• ’Ï’^^iîgtg|leu/von Cbript gebürt im vierbunbert brey vn fnuffgigpen Sfpwk«.
Ufoik ‘’^l^f^'^'uw^uboviacin^Cod^ter Ceontq eineeKünjllere vnb pbb
b«h ‘^y^flgt;«»/warb vo3tticobem Kifeboffju Conflantinopelgctaufft/ «HbflFteâéKwfpi 'Bb Ïf ^^brijtiwit lauter 'X^erfen aup bembcrümtePenpoctenlOomero
•wtfg) befebriben / fon^ï aueb vil/ tjï im (Brieebifebeu wol berebt gewefeu» wfcrjejtbatiOilioricnjuConllantinopelbefcbribeuvoubicfemKeyjer/
‘•«^Squot;'?lt;ïï’^*“5?'’9*^s*P*i:^’T^quot;^’!5?s^*^«^ ittef x ^^rlt;*? Conffanttm jetten bip tn bae ftbenbe jar biefee Key fera/ tunfc^niber.
Iwteibt vonbiefem '^beobopo/ wie er ju narbt gelcfcn babe / alle alte piffo'/
rien
-ocr page 612-©rt0anbv’r^«(?O^'^‘titttï0^(tïcnctnt/ » rtenber K.6nKvvnblt;Sdedgt;cnslt;wn^c/ fl«cï?McPbi!öfopbcy/btlt;‘**'f^^fjt(fl«^ ^bMMiM i» natur ber Kreutervnb allee Xfbelgcbeinó/fey ganQ meffig vnb ^‘^V^^e/M wi lt;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen/bab dn leuebter gebald ju naebt/ ber fm felbe ól jum jod/engofteu l^ßnif/ ibfobofïi iïetpjnew mltemlemanb beborbe vnanbere vnbemóbet Heffe fo er laf/bie,me tanuMig ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^y j^^ ^ jij,- einige ‘2'od}ter 1£ ubogiam gehabt / bie gab er ju ber Af be r
tern Key fer Valcntinano bem britten.
iZ 0 war aud? ein vndnigbeit feiner jett in fdm tbeil vnber ben Ch^ ’ ^00# vnfer 5rau wen wegen. rfcfloriuöKifd^o ff juConfiantinopelvnb 009^ j^^^jj Pneinighiefron toius tepdagianer/bie ju vidbem^reyen willen gaben/ fagten: Dnf^ fer grauwen wegen, „m. jj^ (^Q^nfcbc gebom/ nicht (Kott/ folt barum nt t bie dOutf er
net werben, söawlberbamen auf gebcif (Tbeobofq in^tfen in ^^*^ p.kvtif^ . nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^phefojufamenmebrbennjweybunbcrtKlfcboff/beffbloflên/man! ^
5iu-nx.'Q-. ^t^nvre nennen 0ê«7®x®-, baó ifï/bie (goutter Gottee. quot;Wicwol anbere obgenannter rCcflorine habgefagt/Caft vnó nur eine fcyn / wiemanwóll.3n folcbemwiberreben thut man Imgemciniglicb vnb ju wenig/gor lieberlicbbarauf nacbmabgrof vneinigbeit J„,»ilgt; ein jeber fein meinung vor gerecht halten/wil bdner vnreebt feyu/' bing ifl C6 vmb ber dOenfeben finn.
•Son Kf pfer 5^av«nno vnb einer großen meini^W’
enter ten g^riflen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.(
jfc ©d)wcfïcv21cyfcvó‘Ïbeobofp puldxrirt/ fo dn ^rb $*gt;»quot;
glaums cüofaitt«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ucfbt an baó Ketd?5Ut««mX^alcttum(V?avttanuin/lt;irtlt;»wjJ”{L^ man/ber bete gcvnc fneb/fprad): bkwdl dn Key fev nur fdeo ^J^«^ vnbinagyfolevtein©d)wevtau^^tcbê/ b4tfccb^/ur/fo»tlmonrtt/»ffrl*^j,^jgt; Kómifd? Keid) regiert/but gute rube vor Krieg/ vnb frieb vonben bubt in fein» ebet l be^ Kómi^en Kdebß / beun ba^ bie boffart vu ber^tfioflr/Keçetcy bet und), bue Kómifebe Keieb tm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^o^
■?/!I«f{*0liU9tt)iI t« ôter^feçK.
tJdrf.« 55iffÇoff hißwgtfeo.
nen vernebten/vn ^wycraebt jnad^ten.ZnatboUuó ber 23iflt;bo|f5ty’^5‘ß4 tvegt;ltber obersteKifd)o|ffeyn/bieanbernfolrenvnber)tnfeyn/vn(ïHc A^ü vnber bem ÏVuffer^ulj ^n waren mit/mvnbbaltfen/mbc^.
feboff $n Kom febribe bemKeyferdOartiano/bergkidjenber ^^^CÄ/ ebene / verwarff bie ^brgetQigbdt 2lnatbolt|7 ©agt: berijl warbeb » ber von aller botfart/eigen nuQ vnb eitler ebr / am wcite(ïeni|l. , ...jK/vi’^ ïÖergletcben ermanee er ^natbolium/ba^cr folebd jïolQö^birw fdjribauebju bcn5wcyettKeyfcrirt/beralten^ubo^ia/bie nad?
mabelóKeyfer‘2^bcobofüimgelobtenCanbwonet/vnb5uberbmgef» r^cHf ria/bat pultbenam/ba^ ße brob fcyn wolt/ ba^Kcyfer lt;^^lt;”^f*^*^.H?L.vt5p' cilium wib bie Ke^erifd/c (ÏOóneb/ Ï)ifcoru6/lfuty ebes vu Helïonu/ nbsp;nbsp;^
iDtclfuboebiamermanterba^ Remitbiiljf nad?febubtbet beu
tenlJubcn/ Helloriuß bleit/ Cbrijlue vnfer iOeilmaeber '’’^‘^^J‘^ k.fflt;trt3^* lt;ï0enfcb vonber3ungbfrauwengcborn/bcft erb naebmalö bie
nomen/jbfagt ^utyebee vnb ÏDiofcoru« feinCßefcll/ Àtre were fétu M?
mit vnfer ^enfebbeit vnb Hatur gleieb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. flt;jr«ttt^t
^6 war aucb biefer jdteinjwy trader vnb/rrtbumbjwifeben
feben vnb ©rfeebifeben Cbri|ïen/bejï4gt;bertag6balben/foim459’«/%Ljoïgt;o^ **quot;’^ geburt worben / Ï)te Kalenbcr / 'Ïafeln ober iHmanad?/ fo$u ^‘^l^ÏuJfvf^ jto bem troffen gemacht bat 'Ïb«opbtlu6/ctwan Ktfd^off 511 ^^^^^^jor^jcn t^’ bemaucbiOieronymuó|cbreibt5feQtenben Obertag im 2lprtllcn lt;t‘ iï ^^y/ *^lt;*9/fo festen fn bie Kómtfcben'èafelnauffben20. tag îgt;lt;frlt;Çe»w^J^lt;^ ^ürrfamtuna ju CM fer ddardan us bleit dn verfamlung ber Cbrlben ju Cbalcebouie» nbsp;nbsp;.^^j^bi
«Denfu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nannte dOûneb/Bamen jufamenbey beb^ bunbert vn breifftg ^‘'^fïjjftlb«»’/
aucbln-lfgypten/allbaallwegeÖternfebengcwefenfittb/rabtp^JyE ^v^lt^ wurb befcbloßenCbamlt freb bic Cbriben inIVeben mit ben
i!ÄiÄ?^‘quot;J?‘^t^‘^^^^’^**‘«^lt;^/**S%Äw»?' halten foie. X^nb ba Key fer dOartianuó barb/fn ren bte^ruty*^. '^t^-prctfiiMserfi^iufl?. vberdlcen/r wiberpartey/crfcblugenprotcrium benKtfd;ot| ju -^* - 'jpt«
-ocr page 613-^ött9ett$5Mlt;§lt;nßlt;lt;rtt. CCLXXXl ^if f^ 60; vnÿ th Europa jugifug/wib von îgt;fm grof;«
Ip^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inccfctigfrtii König 2(1,set
^”«^^^” im7v0nn^Kn Tvcieb/bcwbrtlbtnïücjïctt^t««^^ ^^bcrtr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'bcvlt;^lklingen / Cenb vn Cent würben
’^ verberbt/bic Cbvifîcn vbcral erwürgt tmKómifebenXeifb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ?«nMiS2^I**®^*”**‘®^” ‘2^cutfcben. 2^óntg2(Qcl ber mcd?ttgfl König tn Scamp;T®*®*^ ^/’in» ^ - tcn/ôcbrtrfnatê/inbcttKonigrciobé/fowir/CQtpoktt/Kcà ^’^FûictcH ~^'’” ^^”0^” hnffen/in 2'cncffbcn »» IVinbifcbcrt C^nbe/ber bete ’’‘^ mie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*’’^ **^^*^ ^’‘^ glt;tnge Wclcjufcyn/ mache ein ^ùnb lt;Ban|$rcicb/ fb?tfrtcaminnen bette /nam jn ber Xfbè5ranw Wlïen^^. ^^‘3 ©ôneberô nuß ^bûringen ‘dochter / beróflre alle 'Îeutfebe ^“vlt;tn ’k ^’”‘'**^‘^”^^’’fV^^’”ö**’^/^’^ö3‘'bin jblb. ‘Vnbbamiter fmanebbie ^betnff- ‘*^‘^/Wlt;flergoten vnb Jramten vereinige /feting er ein 5wg an ben *w lt;»ttfdli*”^^*’ Gallien /e^t^ranefreid)/an/ lief? liberal anifbict en/bocbCalß er Δhlt;uiSk^®^*’ ^^^^ ’***’^'' mehr mit bfïenbennmie fcd)ccnan^ridgt;eee) liefs er ^lt;ÏÜ ff . '”^bfórnemennicwiffen/febrieb Keyfer Dalentiniano/i^r wole ^lt;1111 ^ Ploten/ befs KomifetenAciebs feinbe/vberjtebenvnfïraffen/ vnan^ f^Äff ^ ^'’^”^'^-^® onmtttel $ugeböre be^ Komifet ê Keicbó iCanbbanptman^/ bûten n^^’^^*^^*^*^^^”*’^^**^ ^*'^’Ï’^^^ ‘’^ *’’ vnfern Canben/bie ber Ïöonaw in ß 1 '^ Ö^beoborieuö Deroncnfió/ ein Sonuriarti/ fo fieb von etm pferb ^tvr ^^^^^‘’^’^^^‘’ö vnb ?lntbemiuó K«rgermci|Ïer 5« Kom /etn ^ybeft ?’”**’**•'** ^'^ Kh ^^^^^’’tlttwnt/10 bernaeb aneb Kcyferifl worben / befetten vberal bic '*®** 3nóï(? ‘'Ï^^F ^^tttif^f « feiten/ verfperrten alle 0tAtt. König 3lgel ifl faff
S • ^”^’3 gewejen/mebr benn glAnbltcb ifl/gcgen benen fo friebe beger// bev v ”* ^*” ^‘'^ ®^ an f n ergaben. If 6 fey n vil aleer Keimen vn ÖOcipergefeng Wen^k't’^^*’’’^^*’/'^^” ^*” gemaebe/ (Dan fage có fey ein Pleines (Dannltn ge^ Scte^^^°^^”^^^*^^^^^’^®*^^^‘'*^‘^’^^^^’^ 3^^lt;'^f/'*‘’^ tapffer männlich bereyn KegenfpnrginÖ.lOaimeranó Ctbercy tftetn Ûateinifeb ^web ^^®^P^i^*:«w/bocbntcbcg«n^/ge(ibrteblt;n«
fittt’k^^^^'y^^'^alcncimanußwufbbercüdTlQclö etn tbeil innen/fdnebe lïlt;tttÓanpemannvnb(Darfd^alcf 2lectumin(5allien/bervcrnenwere
bcvx’’”^‘’‘^ ”^‘‘^^'” Weflergotert/'Ä nrgnnbtem vn tränet en/ brache ftc anff ^J S'mï SnX bet ^^?*‘*^p^««/btfte (ie wider Kónig^^el/ab wider ein Óffcneltchcn Kau'z m^'tw^era««««. ÎJfl^ïi ^^‘^^^‘^ ^^*^ gantjenIVclt/vnb aller (Denfeben abgefagter tobfemb. attHann »ereerbee «la f?k ^P*w»let ftd) mie jren Daupttenren in (ßalber Canb / König ^Cçel/ MOïbanPram». ^lt;1 e f ’^'^*® ^^’^ Poee fn nennt / ein ^emb vnb verberber be^ Kbeinflrame/ himtu ^®'’**^”^”’/ ^‘‘^^^‘^ ^‘'^ niches biimmem / ebce gleich fam wer jm niches ^Kb? •^^'^‘^^^^® ”*^^^''’®^*^ ^^ ^‘'® fentge/foerim fórgenommen bete / volk ^«nh ^ ^’'‘*’”^’^ bancht er were 511 fold)er netturffe gerüfï genug / ruefe er mie
ttict?(‘’'^'bera«|fanbteÏ)onaw/auffbcrfcirettgegennorb/vn5ogenmieKóz/®* ’“ ‘' brevSi'V^^'^*'^*^ ^^*^ (Bepigen König/vnb der OfïergotenKónig/waren ^oli* Ï^**^^ ^ieebmer/Wibmer vnbWalbmer. Kémg^lQcl^ogmiebiefem «JJJJJJJ* S^Chrt • berau(f bureb bieCanb/ fo jc^c 4gt;Jlerrcich / Keyern/Schwaben ^Uitmer/ Ä; nbsp;nbsp;‘*^*^lt;wtlt;*dgt;t werts/bifi an ben vrfprung ber $gt;onaw/vnb an benKoben ssaipmcr*
W®^’’?^‘'rlt;lwertd vber Z^kUbabegegnee imber KimgimbierK^nig©»!«’ ^‘^’^^^ ®*’”Sigmnnb/ wolcenKönig 3tt5clnievberKbem laffcn/ beta i '''*“‘^^lt;^n vorn Konig 2Vgcl gefchlagen / vnb mie allem Dolef gar barnb
^e^t f ^^® griff”bas Kómifch Keich am Kbeinffram Kóntg^Qel an.ïgt;ie Mifff • *^^'’^ ^*^^ “^bor alle ju / ïöiel^anwerslentfoaoff bemfianbe faffen/ i'^cic« '^c^*^^^^“fer/ffobeninbteDóiQer/(Bebirgvnbanderepchere6tâcee/an fch}^ ’**’”'^lt;»ben ein jeglicher meine vor den feinde ftcher ju fcyn.iöie burger ^lt;*“®quot;‘’ fiuM.i» ‘’’’bic ^^^^*^fàrcbceten/ffoben mielVeib vnd Kindern/ mie Dab vnb gut ^^^’ ®0tt ^^fl^*^”*^^!^^«bewareen6fAte/aberesbahfniezftc Vunbeenbemjorn
*® hit entf.icbé.Ïtnc Daupeffatt damals imniberlanb/Cungerngenane/
b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ward
-ocr page 614-2i[j(»ariu8.
Wec ton 2(f(ilf« »er^eevt.
2(uctor gefangen.
2{tf(f4 ter ^tdtt Ïtrof; gnebia-4tupus cin'^Sifc^off }« ^roia.
Sfttilarin ruttbc^ jpeoîTîiî.
©.©encueu«.
©Äd atibcr ^ttcO ^o^dttnte ^e«ettt«gt; ^ W4vbglt;jlürmpt/gcpl0ttbcrtvn verbrent. 0rtttct2^5lt;inlt;irt«0oigt;^*^^^^'l^fj£V frtff freiner “Vutter vnb^tfd?o|f ber ©wtt/hmbt weber btcßc^’^^., ^^fA’ felbe bureb few Gebet von (Sotterretten/ jïrtrb$u(Ï?rtjlnd?/blt;ï ^‘^^^ y^jj^cö ben ligt/ bett lang vor immer bie C^nb gewarnt vor bem jorn Go^lt;ö LtR^^^ gteng ntemanb 5« berçê/wie ben bey vna aueb. Wae für ein Statt XL w^’y^^jic wefenfey / ficbtmannocbanberjerbroebnenXIDauwren. nad)»«^^^'^ „^gt/ Statt (^e^bergleicben am Oftembenb verberbt/ber^tfebotT^w^f*’'^^ Æ^d; gefangen/bie iOenfer vnb Rimmer verbrent/bie Bürger aUentbalbc^^ ^ÄitZ gaffen/vnb bie priejlcrob bem^Itar/crwürgt. 2)er Statt'(Trof ®^^*^ Ïrbcf ieQttn^J^^tnrfretd) oberhalb partez war 2lt;óntg Tt^el gnebig/baßt^^f^^.A,! ^ifd}offCnpu6 bafelbjl/ber empfteng vor ber Statt ^6ntg 216^1 Worten: ^tf mir Gott wiUtom/bii^orn vn Kute meineebASoiotoî. ^’7^ Afr tel fol naebmalö 2^ôntg 3lQel gebrand)t haben. 3gt;ie von parif woit IVcibvnbS^inbern jre Statt verlaffenhaben/vnbinanbereStatte/of ^ vermeinten/eö würbe in biefem 2^riegniebt0 ge wehren/gefiohonfeynM^ 1^ Geneueiiavberrcbec baß quot;Volet baf es blieb / fag t/ bic Stätte ba ee wolte/w0rbe2k0ttig^Qelallegcwinrten/förparif wörbernitboiitrt’/^' !ƒ wurb parif in furzen jaren bureb hungergewunnen/nit vott2^o»t3 fonbernvonben Jrancten/ale ich halb hcrnaebbcfd?rcibcnwil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, YAi«
SluidWis«
tTfrcurfimimö. SOTerweg. ^ulamp;r(i4gt;
2ba nun 2lt;onig2lQcl mit feinem quot;Volet anbere Stätte mehr iw Keieb itt Gallien verheert hett/ ruett er für Orlienß / belAgert biefelbt^^ '^\j^ auch. 3luianuö ein Gei ft lieber fromer quot;Vatter/ ber Statt^ifeboff/ Startmit Göttlicher hü iff/ hief fein quot;Volet guter bing fey n / gt;oggeu^gt;''‘.-^ bcmKómifd?ert^rQmarfcbalcf vnb iOauptmann 21e110/ allba ^^^. , Srt Äricgvolct fd) fandet vnb mnfterte/vn mit rathfd? läge biejcit vertrieb.i^^,)j^ bielVcftergoten waren nitfafi willigen tomen/ vermeintenberfeiup ju warten/ jnengar nit ju begegnen. 2lctiu6 bat fehr obgenanten erju berGoten Aonig^ohe/ fie auffbreebt, basthet 2luitu0/vberrebef^ ^^ Dietcricb mit guten Worten/ vn braebtjn a uff: 3llfo 50g ber Komifd?« mann vnb t^r^marfdjalct Retins mit bem Ao mifeben Ariegfvoict terieb ber Grof/ ber TTeftergoten Aonig/mit feinen jweyen Q’^''**”(Äj»lt;^ munbe vnb ïöietcrieb bem jungen. îOie ^ranctenmit jren Aonigen vnb tOulbreieb woltcn -Örlienö bie Statt retten/vn fieb mit Aonig ^^f?^ gen/rücttcvorbicStatt/fcblugenftebnibcr/A0nig2lQelbracb ‘^«if^’^’SfidJ ber fieb ine Scbalauner weit eben fclb/ ob ab etliche fage/ gcn‘2'holo^ «41^^ allba mit alle foneni quot;Volet niber.jbie Aomifeben mit jren Gefcllenrüct^*’ j,^ nacb/theten feb aud) an obgenanntem ortniber/^wifben ben ^weyei^--war ein Aühel ober iOohe/bae wolt ein jeber thetl mit gewalt lt;y***’^‘^^î,jiii? fie fid? alfo barumb brungen/rnngen vnb fcbarmüçclten/ einer benattve”^^(i
febMt nut 6«n fern. gt;»lt;t allen kauften/vnb theten emmeebttg fcblagcn/waren a uit beyolt;«i ^/ rt«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutig vnb^aref /gabteinerbem anberncinlangc^citnicbtebevorooef ^^^^^
niemanb wieb ober ructt hinberfteb/niemanb wolt füd^tigé fuf (C»?^^' ^ lt;nbsp;y^jf ■JTbfoborifus orfTo# rcbltcb erwürgt werben. ÏJaeAüdjlefo allba für ran/warb bultfarb/r’ij^^^,i ï^cu von ïtnamp;agifo. von (Dcufcbcn blut wie von gewüffer an/ îj^ietend? ber grofifè/ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b ^^v^^
Aontg/wurb gefîoebé mit einem Spief von einem Oflergotcrt/hdl^ *^’’J' ^jr ©unbaruue/Weto (’«^ '’lt;’»« ®^«l '’quot;^ ^^‘« ^^^fo vmb / ïöergleieben durben vnb ver^P«^^^ twu»gtl)tn»nblt;t. ZöurgunbterAonigGunbreieb/vnber^ranctenAóntg(Derweg.(*7^^' j baf auff beiben feiten vmbtomen feyn achtig tanfent vnb huubeti: r » 1 C^Oenfdjen. Ïgt;ic nad)t enbet erf! bic Scblacbt/ba lief Aónig 2llt;5f mit feinem quot;Volet/fo er nod) hett in bie 'Wagenburg. Ï)a cö tag warb «ffiSw ’quot; ^'^ f^ ”*^P fhmpt ben feinen in ber Wagenburg / bod) flcllt er fteb quot;*’f^*’V-uüi«'’ ^ nbsp;nbsp;^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hingen bef tOarnifeb vnb gefebrey ab er herauf brechen wolt. 2lu^b£r ^^^.j^^
feitenrabtfcblagtman/wef man fieb weiter halten folt/vn wie man beu A.
SfÂÂÎquot; S*»*^ verfüret: ï)er ^eutfeben irancten vnb Wefïergoten ^«««’i^^Xw* Oittiidm.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man folt bic Wagenburg ber feinb belagern / ce ft cote voll P^^^’^^J^^iLffCti
tea Volctô/nit einer jungen/ob einanber/móchten in bic leng uit bleibt”/ v ’^j^^
-ocr page 615-feMùff. ^ottS^M«^««®^««- CCLXXXII
“^^^tt fcbrtb*^”^’^'^'^^^^^’^ )« nid) tô sulche UfRn/weUenô «Ifo bnvd) hunger en ”’‘”1^ vnb^gt;\ ^^^^‘^^^^^^'’ ”^l“f'’^*^5^lt;ir«*VvbcrBomcrt/vorrtu^ ‘^beoev^^z ^‘^tlt;vid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^ /w’ïSc/ gebvübere / hu jic phen/ bnß ft Darter 2kéntg ^'^'’^ten^ •*^. ®fl^ erfd) lagen war/renten (te vinb bic Wagenburgherumb/ '^® tob rtnï*^ ^Çd/forberten ,n herauf/vn betten on allen $wet|felireo Dat/ ^‘’9t/etn b i *1^^®^l^el gerochen/ ÏDennman fagt/ba^2ióntg3lQel fd?on ver/ ^^tu/vtibfid^ i - ‘’ff^ttgemacht bet/benwolt er angc^ónbt/ fteh bareyngeworf it«blt;nbB ^^^^*^^*’®”*^ haben/fobicfembeyngefaUenweren/bamitermtin ’'“ifbicW^i? ’ ^bcrbcrKómifchciOauptmann3letiuehcttglcichfowol Jbrgc ’’’tint l'if vt ?^^’^Soten vub 5tancfen / fo fte bic t^annen erfchlùgcn vnb oblegen/
'tfolcbsal ” - 5” ”^® wenigerbemKómifché Keich fchAblich feyn/barum fd)lug ^'^’Äoitto *- ^ ^^’^ ’ ””^^ t^erm 'Cbenr^mnnb ba^er beim eilt/ bas Dutter/ ^«dß f s^î^ ^tfcife/bamitnit feindorüber fo noch babeimwaren/wo fte /res
^ten/vorbcmen/baeKegimentinfrcbenbcbrechtcn. ‘Ïbeur^/. .
^ibrich/ ^ urich/ Kottmer 10 unreich / iiez Sy ’ t^tnaffak ^^turfimunb meint/ber Kómifd? tOanptman bett jm folchß un be# acottmet. tthium ^e’’V’'^ salage/ eilet gen ‘Ïbolo^/allba wnrb er von ben Weftergo/
^‘’’»«ttb ^'vir?^ ‘^’^ feines Darters ffatt erwehiet/regiert brey far. Hachim ftinenï)^^ u ^^*^^*”^’^‘’^ Regiment fein Kruber îDieterid) ber/unge/ fo vber ’’’'t^nk /?’^^*’t^Stptci^t würbe/vn eines großen anfehens war/tfî wol eins
’'^t(î*H * - ’nachmals Key fer wurb/gewefen/hat regiert brei^ebeniar.Hach ’” fin etde ^^ ^‘;^^’’ r^’t' Timber Xf nrich/b bracht bie obtenant ©tart Ttuem f'^l««^ 'ff ^ ^^ ^’” Darter 2^onig 3lbelreid)S/fo von ben 5tanlt;f en hernach er/ WieXA«- Sî^^^’^/S^’®’^i^’’/'’^^^t*’er 5tancfen2^ónigt0ulbrcid? auch mit lifï/ Sodutt/^^rj ^’”^^”””'^ Actine b Kómifch (XOarfchalct verjagt/ wie ©. ©re/
^u ^^^® 2^^nig lOulbrcich auch beim in^tancten vber Kbetu/baf nie ^tn^ït/tn -^ . ^tmez Dnb bifc ©chlacht ijïgefcheben / wie beun Cafpoborus bez ^‘'Ür«^^'^ ^-^^ *^^^ ^‘^^^ ”*’^ Chvifîi geburt/ vierbunbert vier vnb funff^ig/ iba r”^’^^^’^5’’mwar Acyfer (ÏOartianusvnb3lbelpbius.
^«nctcit/ *^ ’'^’*^ König 3lQcl fahe / baß bie ‘S^eutfehen/bie Wepergotenvnb Tfttiftaergnmtauff
'’’’teteftk ?^^*««*^ abgewogen waren/peh beim gemacht betten/vnb er wlt; TComer. ^'Itntov *^^^’^erlcbige war/auffniemanb mehr forg borfft haben / bchtt er ^tlt;ttt x’*^”” ^’^ Kómer vnb Wahlen/ bett im Onn^ang Welfchlanb mit ber
^3^^ / ( ?’”'””^5«flürQCtt / bas vnberß $u oberfî/vnrûdt am aller erften vor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ’’’«nwivh ”‘*^® ^^’^s“‘^’hcf5chenbert orts 3tlt;tlien iDauptfïarc war / jeber/
^’^nhöbf 1 ®’t/fattbbie©tatlär/hießbie(^0aurvmbwer|fen/vnbnibcrauff
^‘’“ffen? ^3«n/jïic^barnachbie5imervnbeuferan/verbrentsallcsobcinem aetnambrettatd»
”ttócvP*^^’^‘’^® lt;^be Riechen vnb ©tett groß vnbleininiOtjlerrcidjinb Doz ©tatt^au. ^^ty la}ix^^^^^‘'frt/in ber (V?arggrafffd)afft C^Oantna/in bem DerQogthwm
S^ticbcnv/.’’^ 3lt;*WwjCombarbey/verbeert/plónbertvnb verberbt er/ber/ ^‘n^iett/^ern/pauia/^^Oeylanb/vnbvilanbcremebr,
P^ ®tf ®enfb(3 We ©fort gebauweffvarW
’?^‘?^^fff^3l^ Doicf ßohe ab bem Canbin bie kluwen vnb ^nfel be ß ^cers/bauwten allba mittê im (lOeer ein ©tatt/hieß nach
^’’ffteurfi^*”^’’^^” o’^fT^elfchlanbs/ barauß fie entrunnen waren/ Venetia,iff çaîec^tiaffe^wtt ^^‘^’’tbig/ijïbey vnfern jeitenbie mechtigflvnbcr allen ©tutten «»»?lt;.
aller Welt wol bebanne»
fein P? ^’^f^”’ **^^^n fo Kónlg^l^el Combarbey alfo verwupet bett/feblug ^lt;int^^ a^'^'”'^^^Stnburgniber an bem Wafferßuß^^Oing gênant/fo für . . ^'^‘’(tsete x ^*^ ^”^ ^^”^ ©arbpe/hielt barinn ein gemeinKabtfcblag/ob er quot;‘”^quot;quot;’ œÂ’?!Ç’‘'55‘’'''lt; er forcht / er würbe nit lang leben / es wurb im ge/ ^^*’fob8/b r ”’S^^«itcich»nb2tbolpb/biepurbenrur^barnach eines jä/ ^^lt;t K2®7’^^’’*ttgeplûnbertbettê.^cr gemein man meinet / Kom wer ein
^nb b '5^’^®/’”3’^’tf her griff ©ott felbs an/ vnb lebet nicht iang.
‘'König ^l^clalfo hin vnb bergebachf/was erboch anpeng vn thet/ b h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarn
-ocr page 616-©dô dhber ^«(§ go^dttttte ^{«enttnt/ ^^ PÄml5ottfc^rtfft»ow2^lt;yfcr‘X)AUnttnMno/bcßIVcrbcrw4wn^Jf^4j}tlt;gt;^ iXaKKBsffdHbifttt». ^4p|l.2l«vlt;ltu0CrtttbibuôÂlt;yfcrUcbcv6bcr^crC4nQUr/lt;irt*^^^jJ(j;d«^F’J bori/ fo wol eins war mie 3tcf io ben» iOauptmann/vnb biepd 2lct# «y**^'’i ^‘“ UoCÖaubmdiiö/baten bemótigUd? 2^ónt33t6cl/gaben iw5‘’f‘^ÄrttÄ^^; gna wm2(»iid. gcif/vetbießenjtnnod?mebr/begertengnab/frieb vnb einigbeif. . ci^P’^^ gewAretpe/pieptnit 3À.cyfet;'Xgt;aUntintano vnb beinX^mipbcnlVc^ j^^^r lt;ïtt/5og ^nb^nb mie adem X^olcf nup bem Kómifdjen Kcid?in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gdlt;’* ^iftgunD fi« ^p(^gt; bie ^onaw wibev beim tn bas Canb/fop^t Dngern bet^t / vnb ^^^tlcftp^** »« gt;;otrci(^«, nbsp;nbsp;nbsp;febón flolijö nmgc6 Weib / biep iDUbgimb / wav t?ovreid?ó etne^ J**^ toti^^^ Ïóvpen ‘loebter/ba er mit berfdbigeniOoebjeit freub vnb wonne/vw 5 ^p^j peb vberfbffen bett/fanbman in 5umorgend tobtm ^ett. Jn
Keimen fo man von fm gemaebt/vnb nod? pngerpebetz .ifrfolg ƒ Lhó^F* Öa«pt|latt/ilt;Qtin*t)ttgern/gewont baben/aUba geporbe py«»®’ nbsp;nbsp;^fdebi/ poUinaridber poet vnb 23t fd)off/cinlfybcjt2^ey|crö3tuiti/fobifcr5e^^^ii^i; folebedaUed gefeben/gehórt vnbgelitten/batt peb vaberpanbenbiejo ^^^^0 vnbtbaten bilt;fedKônig2tçeld5ubefcbreiben/3lbereôWolt/m $» j^i^d pyn/mwpt barvon mit t5errnge walt vber pinen bancf/er wolt ober vro laßen, ®te 9(ftm^ ter grpiiiarfcfdief tniffdni z^odn duff^**^
JaU war ©nbrinp^rerfenbep ïXömlpamp;cnïXdc^^^n^it*
ropa/ naeb jm ip bas Key prtbnmb jw hoben
gangen.
(^^?^ip5lt;^if worb ber oberp bep Kórnipben Keiebd ^rftmarph^^^^^jf} 2{frtu8cvmarg{b0n 2^^genanntcr3lctiud/vonrtOnvimo /ein gewaltigen Kómer '^^*Ï?^.i /vlt;'” (Pauwwidito. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manber ©tatt Kom / beptig verfagt/ wie er geit vomKónig “^^{ilbK ben fetnben miet pbenctung vnb gaben eyngenomen / anberp mebt nbsp;nbsp;’^^
^P(((U8.
baben/baromb erwürgt jn plbd mit eigner banb Key fer Daïentinim^^f^j^fcit beper freunbt Koctiod ber Keyprlicb i^ofmeiper worb von Ï^^i* bepKeyptd erpoeben. ïhadnedjpjarbarnacb baKeyprDalentmt^’j' j,^;^ ber ©tattKom aopber (Dartid IViepn ein (Bemein vn Üanbfd?apt »^. gt;0bgt; ben fetnben bef Keiebd eine lange Kebe tbet/warb er aoeb bortbantiev^ ^j _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genanted OOavimi/von jweyen Knechten ob‘Trabanten bef if r^mW g^i^tt wert«?*^*^''* ^etp/erpoeben/ pincdKciebdim $wcy vnb breiPtgpen/bepalterdim«” ..^,^,f viergigpen jar / bat mit feinem Detter vnb ©d?weber Ö^beobopo vnb $wenQig/mit 5laoio UO art tan o funp jar. ï)iep $wen KtyP*^^® bad Kómifebe Keicb tn^pen vnb 511 neowen Kom.
^djefmu^ tgt;f r jwen ent» finiff^mt 9\éiiiifÆ ÄfP*
fetm(tS5Ïartf«no. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
^2\^ ^’“♦^ ^Oalentinianud her Keypr ermórbe wad / ^^^^^'^^^J^t^^ z^^banb bep Kómipben Keiebd ju Kom^^Oa^imud/ppbiilbiS” ^jj^lt;j, ferlicben morbt wad/boebwarbfm pin Cobn aneb bromb/trug ^^^j^ lOeU Don punban/wie iebbernaeb werbe bepbreiben t^afbber leng^ ^^jti ^eutfeben anp/bie^rancten vnb Öaebpn griPen bad ^^*”*f^,AgJKlt;y* (Ballten/Ïgt;ie ^Imannen/Öeb waben vn ©eb weiter oben vmbben nbsp;nbsp;nbsp;^jpe
2(tt{tu0^(Qgt;ÿ«tt^ manu.
Guw.wx»
fer lt;l0avimud maebt jn einem óberpen 5elbba«ptmann vber ^ö Çj^^/jxii Kriegpvold vnb ^r6marpbalcfen3lwitum/fo nad? jm Keypr iP iJJ ^„j^ï^ piep mit allen ‘Ïentfeben/ ^rancten / Öaebpn vnb 3Hm^nen/ ^ ,miigt;* -Öünbnipan/jogin2tquttaniett/ielt;5t®aponienan bad wafler Gram nbsp;z^jjy
let mit ber Wepergoten König Ï)ietericbbem jongen/vnb
rid) / foin großem anpben waren / bey ben 'Ïeutfdpen vnb KornetÆ^f^o# £anbpbaptinber ©tatt'ïrbolopaupgepbrieben/allbaBamenalle it i ten $ufammen / verneuwten vnb erpreeften bie Kûnbni^ mit bem a«
Klt;i(bvnbKeyferfï9a5gt;imo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irK
-ocr page 617-î’ott^ciiîÀomifdîcniKcnfcvn. GGLXXXIII fŸin^^^'’^^®^^ t»ttrtgt;lt;’ow^2:e«(ffÇlt;rt.
^ftdnT r^5*^ ^’^ ‘^^^ 2\cyprin If nbo^U bcm quot;Wnnblcr Aonig ©anp^
- ^^^‘^ bcvrfd)ct / bat jn cr folteren Kom bontcn/bc^ Key fer 0
‘'“ffmit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^^ (Semabb cob reeben. König (Bnnfrcid? mnebe fd? (SenftHfusBrûltbÉrê
'’^^*^ lt;l0ccv tnlVclfcblattb/vbcrpcl bicSfattKotn 'ac/ 9îom.
etterde *'/plûttîgt;crtô/nam wno er fnnb/5)46 Korntfeb Kegnnent vnb î^^««gxîbJs ^^i?ff’f‘^^»^^t Co»«l’«t^bifcbcaOcer /Keyfer GOavttnuô ny,,,mn3 Mtt tw
^nt'gnnbi im brittenC^Oonat féincô Kcid?0 rt^Uaeu» *‘ff«n/vnbtit^j^^^^^^^®^”^^”^^”’3^*”^*quot;*” *^old-'Zijtuinen purfen jer^ ****^Î^^*^ ^^^ ^’^ vter^ebenbentrtg wiber ânp ber ©tattKom/
*’“iS)ttrS nbsp;nbsp;^^ß bic dite Key ferm if uboy idmit fampt 5 weyen 'S'oebtem/ sbie
^mtnitn '^’^’^^j^f’^'nctnöontónig lt;5an^rcteb6/|b‘cbr0piHi:nbbïe|ï/liepcin ^'^®mniej. Cbtq? ^‘’^^^^’^^'^^^ bblng ber (Dutter nad)/ wurb ein reebter guter ^®^t/f^’^5^'*^^^^^”^3 ®lt;tnf rcid)ó / ben wol febmeefetbuf fie fo vil gwtd ““^mbi p H^^mnerbriegt betten/ woltcnnoebmcbr gute gewinnen/pelen Ln ‘’^^’”berKom/foJeptbdó Kóttigreieb tTcnpliöbeift/numéba;
'^ hmiö ff”**^*^^^ ®^^^*^ '’” jlecfcn/furt bic Ceut bin weg/verbrent barna! 0 ^/quot;’’‘’“® iï^Pf*”* '‘'i’/bernf ■ 1^*^ Cnpu« gewrtn mit ber not bic Statt Heapolie / beUgert Ho^ Ca/ua verbrennt. ^Xtrt?-^^*’Ï^l’®»^lt;*^^c«lt;”» Gerötete bic jlnpl©tcilt«m/btlt; Xlanbfcbrtitt
^^Oberb'^ k ’^,''m*ttet Cafftoboruß / ein 3lnberr Caffiobort/bcr mï^ Cbronicfcn ^quot;^“‘m ^^‘^S«xoef'^®‘^xiïftgcfd}ribc bnt/vn König Ïgt;ietertcb6 vo KernCanp? fWrcrtt^x ^i^'^^’ubkr gewannen groß vnl^glieb gut/baf fie ca Baum gtdgf / tf^J^^^tt/w^ren alle Kneebte wol bclaben vn gefapy betten peb wol be// £^ciit/w**k ?^’*'3**^n«n ifbren vnbKeut/ mitgrofpr an^alber gefangenen
^Merdr v Ï^^^^^fmc^’Ï^^’^Ötmtrïola ^tfebotf 0. pauUnuß/em gar paufmu«.
^ónittr ' ^^’’’^^^’^bgclcbrterman/ba foril‘X^olrfßauf WélfebUnbcnbcm Mttef''^ ^^^^®^*® gefangen vort bert obgenanten ïTeutfeben vber 4^cer ^bmx *''^”*^^^^^^^ ^*^ ^^ WilliglicbinögcfengBnif / bettBcingeltnit/bem
^G^*^W®nnprcid)ß/erlcbtgt einer TCitibjo fonp niebtß bet/ jren Sun/ ftiLM4^?5‘^*^*^^wurbii(ib0^paulinuß vnbeBane von ménniglidb in 3^/ Md?^k ^i^MUba wartet er feimiOerrnbieCBÀrtê. 2)a ber Derr fein gefebief//
• ^'^^^^^^*^ ^ff® mit jm/bett ein verWunbern ab feiner weif ben bort paynuu».»!«.* KönigÓanfreiebinturQ0érbê wórb. 5)er Derrpauti/
(tetttdfïn ^^^”^^^ Königß war/ fagt folcbß bem König an/ ber König fd?b Sekbrt ^^’^”'’’T‘‘ngt wer er wer/ Îgt;a er bört baf ere in Kifbo ff/vn ein eb 1er netted ^‘'’’’^'’’nr/jcltcr/nbcrgcfengBnifUbt^/vnerlaubepn bafcr bege/
a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(bitgewÄrec feyn:paulinuß begcret / baf man /m alle b:c / (b pawiintwtwettfé
f‘blt;teS'^ï^^^*^ ^^** cr Kifebbff war)gcfangcrt wcrcn/lcbiglief/frey on alle Çj^^fquot;’«»«“»’’*» in tint at^^ ‘ff^*^*^^ ^^ ^5 (lunbangewArct/jog mitjnen wib beim/fîarb aUba Yifix nbsp;nbsp;nbsp;^‘^bbibcm/Bam fit plöglid) ein (lieb in ber feite an/ber würgt(tt,„
Rabbit t^“‘^^^’^^^ Kom/bcr ganzen Welt vnb aller (Denfeben Daupt(iatt/in J^Kf^eTg^S Rbenffani’ ’5‘3i^‘^lt;^nbrcymalvonbcngrobenvnpnnigenvnglcnbigcn^'cut// ten.
S«bu?f/r “’'^‘^^ï^Z'’ub aUeß gutß beraubt. iDtcfcßgcfd/acbimjar nad?Cbripi
/P mau jelt vier bunbert acht vnb fûnffçig (ar.
'®i’ii beniKôntgtrtcÇ ter söantkr/bfr Xewtfe^en/du^ k ni
^^nlgrcic^/ (c^t ’Poktt / fb Slfrlram/ bert britten t^cil ber ^eU/
Qx» bcmKômilcbertKdcbnbgcwunnctt haben.
\ c Î^b babenbic Wanblcr Africain inngebabt bey feebf Königen vier vnb (^neun^igirtv. Iber er(lt(lö5anfreicb/bat(ibcn vnb breiffig regiert/ip ein Mttû ^r ^*^‘^S^v/an Cetbß gerabigbeitmittelmcpig/bat gebunefen/tp Cm «ftfdib»- ”’®*'«l3lt;flt;lt;nlt;»/ bateingrof gemót vnbcrQgébabt/iplipigvnb
*^«3‘3 9lt;wcfcn/ ein feinb alles wo Hups bef Ccibß / bat meipcrlid? bic 3^trt
b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pen
-ocr page 618-Bdô anbev ^«tO ^oMtf« ^mtó»^' nbsp;„,i
®(nfalt;clt;m(»
Ödomanw*
^Xrwfanff^e^ttcÇÿ 4(^fung»
jîlt;n vnb tOcrm/Canb vn Cent / «n cinanbev Bnôpffen vnb beft^^ ^‘’V^^^pîgt;c'’' jwyeviîdjtvnbvncintg«:citvnbcrjttinnd}cnBÔnrtcn b4cl)vlt;y0é‘’^5^^ j^^^jK*^ clcevn hieß «v iOetntteV / ben macht etangebenben ^ontg. 3^ ^* ffw im 2^ónfgUcbcn glt; wait gewefen / feyn bu lt;^abcn au^ fm ^ett0cbe«‘*/ ^yn^^ tam an bas Keieb bev IVanbkrju Carthage in3lfnca/ fein ^^^^ '«00»/ wntô war bran jwélff Mn nach ^m trat tn baô Kegiment ber brm ^^„ Âêntg (San^rdch^eber aie ethebe fagen/ fem if nefel / Aêntg W”^ , ,,gt:li(jgt; ÎTbro^munb gênant/wae In ehren vnb ge wait feeh^ vnb jwengtgj^ï^'_, ^^ einen Öonmte namen fOnlbrdcb war ein guter Chrifï/wwrb lm lt;*lt;^^*”L^iiib nee Ketcheermérbet vorn ^énig(5letj^ary b regiert nur brey /ar/ w^J^ _^^ ben(iOorbfgejlra|fevnbvom^eyfer Jufliniano»herwunben/gep’^H %j„ gebunben genContlancinopel geführt/wurbboeb nachmaló bef ^^”’jjjlt;f« Xeiebe Caubbauptmann an bergrenç wiber ben Âênig von P^*’'’^*^#ft0/ Ä^ntg aUe/on Stenig tOulbreicb/ feinb all 2lrrianifche/bofe haben bic guten fcbleebten gerechten frommen Chriff en /^wmerlid) bov^^p^^ hatein befonbern namen von bcmCanb3lfrica/beiffbic2tfricanifw^ ^^^^ Achtung / barvon ich etliche gebrud’te 75ücher gelefcn habe / vnb tlt;h ^^’^ bür^eflvbcr la Ulfen wil.
‘5on tn t«r(Ç4d^iwtt3 ter gt^ften^aï tn Sl^ü« honbcii'^eutfchcn»
z^3ógenancer2vónfg ©anf reich nam gang 3fricam nach2VeyP^^3^^^^ ^JJjlentmiani bef britten tob eynberglctdicn bie große Jnfel 0icim^' tJ binten/ ifbufo/Waiortcam vn (ÏOinoricam im lOiipanifchen^ÏOtJï^/ ^ gaoer naehmaU ©icilien2vónig 3lbac^r berKAgen/ von bemich b'^Y^^y mchrfchretben werb/numiArlidjctngenantgelt barumb/^^tbenûb^P^^JJ,ƒ mevUeb mitgefarê/gewan i n fün|fgehenben /ar feinee Keiche bic iJ'SdP^nMKareff« führt alle gefangene vnb ©chAgmit /m wegin 3lfricam/flt;in 'Vold bj«J'Afi; ««wtmöKqs5üpcn ilt;r theilten bie gefangnen vnber fich / hat 49(^6. Chriflen in bad d«!*^»^*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ÏOoren Deib vnb Wilbnuf/ba nur ©chlangenwaren/verfd?icft/fcyw/*\^{»fp
herwegen ge/lorben / febont weber Ceyen noch ^ifehoff ZiogwalU muften eigene Onechte feyn/if cliche fc^t crauß Schiff/lief ^^lî^f^4,(îlb faren/fuhrenonalleögefehrjuncapoliöhinberXomanogcftab.^tubd ^«^ hunber t ^ifeboff ware ver febief t in bas elenb ju ben lt;lOoren/ ïtgt;cr ^‘^‘'^ ^hu/ tfdtffûr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘3 ^^^^ Capfur/bie vertriebene Chri/ïen bewerten /n vnb fein *Vold^’^'' ben/ fo vor nichts vb Chri/ïo bett hóren fagen/ 3llfo /e mehr bie Ch«|ï^^ '’” brucf t würben /e mehr pc wuchfen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u^rt
X')nb ba folcbes Kónig (Dan^reich hóretbaf bie (ÏOoren
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;worben/wurber erfï rechtjornigauffbie Chrißen,verachte nochmeht^/l’^P ^ bur^SÄquot;» benben Vttbfüfpnbinbcn/lie^nactetvnbbloß burchbic Ï)órner wal5«^L walg«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/nallc23ücberbur£hprocnlum/lie^bieÄird)cnvberaljufperren/lt;vheif5^^^
^tnfmw«to« ten ^ifehoff/juennbue vnbCynUue/waren^rrianifdj/bteverfürtenalp^. -. ^inKMtnitnfAn. reich/if e waren etliche Keger îDonatiff en genannt/ bie waren er^ in
ju anbern Chrißcn Bomen / bie 25ifcbo|f Briegten vmb bas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LuC/ hemfelbigen plagt fie ©ott / fchieBt /n bie vngleubigen Ï^eutfehe» fber bnp trfchlugé bie Chtifïen mit fampt ben 15ifchotfen/ bot jftê folchó tricgö «»
Sfiutue tn tn 1; ent fûnffçtgfî ^epfer / ont Wtian«^ JU gonflantincpcL ^efebivernuf im ïXêmifeten 2^fi^^amp; jnberfelbigejcic.
fA7§3tKey (ér Talentiniano ifï aller IVelfchen glücB vn manhe’t ^/^^/^Jfif
lt;?tWlt;te We «u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©ie Kómifche Brafft vnb macht i/lgar veralt vn Rb^ach
œaic«M»itanotlt;3rlt;v O^tzbem legten grab gangen vnb verfchwunben/neuwKom vnbic® . ^ quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haben nun hinfürtanalccn^omÄeyfcrvn regieret gebc/bahitt^^’P^^ 1^^^
-ocr page 619-S’Cbi ^'^^''^'‘^'î^ôiiitfcÇcftÊvcnrci'tt. CGÏjXXXIIIÏ iflvbcrbrtô4Ucôb4ôgrôfîcvngîôcfgcwcfctt/blt;tj^hkXcy^‘
i'^^t4) ef ^^’^ ^^wi|lt;tgt;lt;Klt;t4gt;ttt «?lt;#«« fdUwvcgkwn/ptlb^ 4ud}vn^ fùe*’*'^^cK-^^^^^^ w»rbctt/dnenbev erwürgten/vnnb brachtendfo b^e iX’*‘®^/b i r^^^ ^“”^*”’ ntbergang (id) jum fa II begehen bett/ gar duff ôte c f ^’^Sîbfft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;we bat auff Bommen mógen/ wurb alfo ben ‘Ïeutfeben vr^
ôÂ’îsvb fi/“ff^Ö^l«!!«»/ baf fic baf Kómtfcblt; Kdeb angriffen / vnb jreó ^‘‘«/»ttb verheerten gar bernbalbô (^Oecra tn Europa Con wad
5;. ^/ette ƒ ®^‘'*’^5i*ttlgen.'X)nb ba nun 2^ey ferflOa^tmud jn Kom/wie oben ^’^^’9$)ta ^*^'’'’**®/wachtenbteX.0mtfd)entmlt;5allierlanb berWeflergoten 5’^^«h x H*^*^ ^^^quot; ’'’’^^^ 2lultum/btf male ben ober (Ben l^auptmanu bcf Ao oimtua »4 ^«^«1 S^^*’^/lear ^^'^^^^^ '’” ^arfd)ald-' bef Aomifcben Aetd)ö / jum Aomtfeben jum Tsemt^è s^u} ^'^ ^^lt;^^ ^^^^ey ferltcben pantel 51» ^rteran/war ein gefd?tcf ter mann tu ^**‘ r^Uebt/K c ^ •^'^’“^b vnb Arieg bienet / gerecht vnb fromb / von einem alten Ss^^ban b ^‘^^'f^bren vnb er auch felb jl wol an bem Aómifchen Acid) alb ^Wt^^^^/waóCanbbanptmannttt (Salliengewcfen/ beet vil gutó am x’'^MbfP ^*^Scfl)atft/waó menntgBlich von feiner quot;Ïbat wegen angenem ^^^trA ^^^ drtguter (Befell obgenanntes 3leth7berfelb3lettus/ weilanb ^^iwi ^*ÏA^^® lOauptmann/ gar nichts on 2tuiro gcbanbclt/aber 3ui?
^n ^^*^*0 getban/ barumb waren jm bie We}ïergotê gónjlig/bal|fctï
. C'^.^'i^^^ffretnevreifcn.
^*’‘’8 (ü (T*^^^ ^^^ A^mifch Aabe vnb Aegirn ent/ vnb ber alt Aey fer (V)arlt;gt; '^bgL^^*’fl^*’*’®lttop^l befïótetfn/ machtfrieb vnb bónbtnuf mit fm// vnb ®^^t / ku’^”^^” (Ballten/IVe(lergo£ctt vnb AÓmifdxn Aegiment/gen Août ^KôteTÎ^®^*^ £Ianb puber bem 3n bif an bic ©aw / nach vil faren / wtber f^^ffjul ^^^^^lt;^/Ö^wlfybettÖibonius3ppolltttarisempoetvttb73w ''’^ïóö^^^*^^^ / ^^'* fchvieb ju Aom ein ^ud) von bem Heben vnb ‘^ugenben
2loitus macht 5umHanbsbaupe4- . ^^wctem’^a^**”’ ^bcyuflram 3cgibium mit fampt feinem ©on ©iagno/ @,ngt[ùÿ; Menr • ^^^^^^^'’wgewefenwar. ÏDie Hanbfchafftburinnenparyf ligt/ MetSA^^’^^'^^^ic^ómifchen DauptUut/ paulus vnb ©eruanbus.tTarbo'/ Mptte ^'®‘'^^^*^ war ïDedus/2key fers 2lniti ©on* Jnvnfern Hauben was X)^^^*^^'^*5^^^“^ '^ '’”^ '^^'^ Äey ferlicher Dofmeifer ^omtrius Derus»
^i^ft x ^r^2^lt;yf^^«^f»óWttgroflêmgun|lKomtnbtelt/lmntbergang
^«^4 ^‘'®^^wifh Actch regiert/^ubem fïarb jn Conftantiuopel Aeyfev Wartunitt,^ altijd ^•voh ®®^^^^^fo|lt®^^^*^*:'’*^*^buubert vnb fech^tg/ Tnb wurb 2^eyfer f«8tpt).
‘’•uteGk S^^’^^S^^^5”w Aeyferbef Aómifchen Adchsin2lfienerweble / was ^^Mob ^^'^ ^wr/wleblt;tt»^ap0Hlt;oblt;rer|lvonfmß)rdbt» Sbifv^^ey« Heobor k®'^‘’^*”^^^^ 51’2lt;eyfcr in TVe(ïen einen alten Aó mer/ fo Aeyfers ^'Dol!?^^ ^‘^off^u tOauffrauw^roberwar/bief (ÏOaiorianus/bev bracht fbeXaA?’^*^/ filug fchmit bem Acy fer Zuito vmb Aom / vnb bas A^mi^ „ ^^^Poet ’'^^ffw lag ob/fteug Aey fer 2luttum vu feinen ^ybcn©ibonium «“«ft^arfanócH» Ötiitt»^^^”^**^ ’^'^’^^^^ ^^^ Aeyfertbumbs verreiben/tbetfolchs in ber Meten-^ ^^ Hombarbey / im t?crQogtbumb(Dcylanb / anbemlVaffer^/ Murött'*^^^’^^f^^‘ ^^^^wurb^luitusbef Aeyfertbumsentfe^t/beyeinem S^’^’fl'ett Ç ®*''’'^’^” '^ ©ein ttybenber poet von bobem (Bcfchlecht geborn / einer ^''W k*^^‘^^^‘*ff'^ **” Aómifchen Acid) / bef Dorvorbern vnb Schwäger ^«««ijs'^’’^ ’”' ^^*^ Dawptleut vnb 4gt;berrich ter/ verfchiefe ber Acyfer i^Onf
•7itorfaiute ter Wet mt» fünffWäft / iXamp;mifeÇ Kepfevz
vnb £eo ^ev €rß vnb Örop*
^^sDaieriuslt;Oaioranus alsbalb er Aéyfer wurb/vunb gen Aom
wm/ Ue^ er wiber ©ibonium benpoeten / von ber Aunjl vnb ^bels we# eibentos »»bet i» W?u”' “^^3/*lt;f3rtbim/ baf er feinem ©chweber Aeyfer 2liiito wtber juge'/ bigäeUffe»* ^üA ^S?”^ gt;” 5” iOof/fe^t ju 511 (tch an ben tifch.©ibonius fchvieb 511 j m ctn
Hgt;»nbDerf allbaju Aom/fo noch vorbanben ifl.Dnb (Daiortanus fd)tdc
b ii# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fein
-ocr page 620-®Ä« caibcf ^«(^ So^rtttnü ^(ttettemt/ ^ fein Cmt^kv Petrum beraub 5« ben '^enf febett / an bie j^ona w ^^^Ïreui/®’^ ben ©4?wä^im c fo neuwltd) ^rc fe^tge CanbfdJafft cyngenow^^y j,^bcv'/ id) b^lb fd?f eiben wirb ;) macht frieb mit in / vnb $«m Z^rnmarfd^*^, æj^/ bich flcni^auptmannvnb ^urggtaffen 511 Kom ein ©4)wÂbifd)t«-î^”^' jf/^vö Keiebmar/was vomDaccer ein ©cbwab/von ber (^Outrer cw^^^’u.Mninö/ »tig IValö knebel/ febidet “Volet in 3lpbricam/0eitt “Vatter bic^^J’.j,01) ein 04)weber 2\eyfece S^beobopi / fein 2lnberr (Dniorianuß ^^^ . ^pi sut” an ber Jjonnw in vnfern jCanben/ feget an bie iDonaw in vnpi^ ’*^ XlanböbanpcmannlSttrbottem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rjbii5^’
OJfafOMttns cre« würgt.
äöiferÀei4)mar/bnr4) bülffber ©cbwaben/vermeintvilld^^ .0tdff^” fer vnb gewaltiger tOerr jn fcyn 511 Kom/erwürgt 51» îDertona IVelfchen Unben Keyfer(V?aiorianum/ba mansaltnad^Cb^’P^'’^ ' bunbert brcy vnb fc4?gigiar.
@f«a«^t)frf0nifr«amp; fûnffçtgfte sXômiRb^fPf^ mit £cone ban érofF^rt’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1/
^eurrusttiUgifft tocrgtbcn.
SOTdtedu».
z^ ifuertiß CucanußWurbvonKeiebmar bem 04)Waben ^i^^’JrÄr^ j^^tOauptman vnb^urggrajfertbcr0tatt Kom / j«2^eyfcrauiT9*,^ j^^r '‘^^fen/ wurb beilättburd) Leonern / flarb tm vierbten iar ^t^A^WclH* 2^cyferlicbtn73urg/wurbjm bureb gilft vcrgcbc/Sllßaber ©iboniiJ^/^ ' .(jK gen jeit im leben/febreibt/i 11 er ei nee natürlichen fobß gefforben/ba ’V^^jefli nachCbriftiGeburt/vietbunbertpben vnnbfeebgig iar. “Vnb ''^'‘’^V^cv/' 2lu|frbur 50 Kom-bi?p UOaceihana. ^mer btep (ZJaceUuö / wolf **^“ „(Utci*^ feyn/wurb$w 0ictltcn gejriUt / “Vnb wir a Ifo gar nabenb jwey i^rK^* p^u^ eigen Keyi^r/vnberbem bie Kügert/-öilergotenautfwarcn/v«b»tP/’^„7p)(J vnber bem 3tt an ber 5)onaw faijen/vnnb bie J^rancten vnb ©cht»^’^^ (Bailien vnO am Kbey n nun fa|pn / bie wolren in IVelfchlanb fey »•
^ni^cmiit^ ça fed'f; vnb fünff^igfc îXéiiiiûi''*'
tfyfcrCeoberer|le5«iieMWcn Komvn 2(nfrgangbcr0ort^^^ quot;,Äiy alemanSialtnacbCbiijftGebure vierhnnbertneunvn(e4)g’3'5’’ Aty fer vber Kom vnb bas Komifch Ketch im Htbergang^lntb«quot;^’*’’ «iti^ Sfnefimttis Wen* flt;rô Valenttnldni befj brieten ^'od^termann/ f4)idf ingenKom/ ^gt;lt;*^‘quot;^ilt;f(y tm««i,ittotfttcvman. ben Key ferli4?cnrotcn (V?antcl cinebaibe nieile von ber ©tatt 3lntbe»niüöbettjuberuht ^rauw ^upbemiam/KeyferßValcntij»“’ w^o^Z Vmeopiua. ter/fein “Vatter bie^procopiuß/etwaniOauptmann vber bcngerein9^”^^,lt;,r/ 21 »bemius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0etn2tnberr3lntbemiußgab fein xrod)ter$ij ber X^beobgenantemKe ^,^„j
e5iöo«ms Wirt bew wutb auch a 11 ff bie lOochjeit ©iboniuß 3lppollinariö ber poet «ngt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verclagt/er fehriebe Satyras,basifl/2lffenfptel/ barinn eran^eigt vnNt^^Äjjbt
vnorbenlich Kegiment vnb wafenber lÓerren/XianbvnbCent/p®^^ auch “Verf vnb ein Kud) julkeyfer 3lntbemio/wurb jum *^‘ïï^’’‘^^^7^ïrft^^ “Vnb wurb auch von ben Galliern/fo noch Kómifd) waren / SenKotr g •
^•«nnbnswtïtbew hieblagtenvber StruanbumbenKomifcheniOauptmannin Hagt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crieff gefchriben/bie waren vnberwegen genomen worben / ju ^^*’^%{fyMfgt;^ nig / wiberriebt im / er folt nicht frib mi t ben Key fern halten / folt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«y#
mitben^urgunbierntbeilen/wcraudigcrnKeyfcrgcwcfen/wurovon^*.,),,?
cOTareeifittiJsi« ®ü flt;v 2lntbemioin baeelenb verfchictt.ïÖepgleidien wurb (i0arccllinuö^^^^(t^ ciitflerwürgt, ^^.^j^^.^j- ßj ^^^^ Keyfcr wolt feyn. “Vonfolcher fach wegen wurbaö^yAj^eii nu8 ju Kom entbaupt/ vnnb ju Coniïantinopel ^fpar crwürget/|4u ' Àjjr/ JOauptmanin Gallien/ t?elluttum©erenaeum/blt;rbrudtbieKonmw bieltß heimlich mit ben Goten feinbê vnb'Ïeutfchen/bettvilauff ben t jpep veracht bic Kontifdic-Orbnung nichtß befïo minber wurb erauf nbsp;nbsp;nbsp;-^^^efï'
Kenemciffero £iciniani/fo bie Kamer geriechert bett mit anberlt;ilt;»’»^tfi3r
-ocr page 621-^_ ^M$,^vólï^^ep^ CCLXXXV
?'^ïu zö^^‘'wprmlt;tn»bcv@f«ttKomglt;m4d?f. Wtber,ufcbvctbralfo ‘quot;’bfiltP ®®^€m macht mebt heerban Kómt|eb Keteb / vnb tem vermuten/
Óix ^^® S^mein Canbgcfd7rcy ijl / Acyfev 3-ntbcmt)/ fo muffen wir
*^«»ib‘-fr *” ©«Uien / jcQ£ imnetreieb / wiberau^ bem Canbe entrinnen/ ^'‘/önb** , “‘^f^^’^'^^övenbem Keieb vnb Kómifeben Keyfertbumb bego ”’^1 Mig *^'‘^‘^'‘gmeVOannwerbcn.3l.ifo giengsim KómifebenKeid) jn/bi^/z ^‘^r^Jquot;i^5«lt vierbunbevr vier vnb fibemjigiar/ mnebtobgenanter Keteb? ‘^lt;^6^ ^V’ff^^^^mriebt wei^iebniebt)cin^ujfrburjuKom/erwürgtfein quot;’‘itbbi A*^^*^ ’’’'^ iOerren 3l.ntblt;mtum / W4deingrof|er3tuf^4utf5u Kom/
^ “tatt geplünbert von ben Kneeb«»»
^Iibriu? ba ftp'll vut’ ftinffQtgft ïXémtfef' Äenfer.
u^^^'*'»vnor?errnal|ovmbbrad)t/ntlt;»f on großen |cvrtoenoc|$z\.omt|Cbcn ölt;btB^^**^^'^^‘^*‘^^ ^^^P^' Ceon gen Kom ju einem Keyfer-OUbrium/etn Mbt ®^'^^3’^ttannte0 Key fera 2lntbemb / bett and? Key fer ‘VnUntituant
’^tm^od^tcr/mic namen placibta/jubcr if be.
3lt;tt til x ^‘^’Ujmar jlarb am vier^igflcn tage am 3gt;armgtcbt / nneb bemfelbp hesx *’^®^'Î^PSlet(bcn verfd?ieb au^b von biefem leben im ftbenben^lOonac feiz
'^««aS.cyia.ûlibnuô.
®lpffrtug bev iiibt mb fftnffetgft / ^ulme’ yîaüb ba
neun vnü fünfTj^mi/2(uduflu(u0 oer fcc^lji^ß vnO UQt
IVclfd) ^cy fcr ju Kom.
vcfvius/obcr rtle etUd)c ffbrctbcn^Ciccvtuö Zimcb bemrob bc^ Kcyfetd
M^gt;Jnbrti, nam er ficb bef Keyfertbumbs an ju Kauenna mb juKom/
***’^ lt;*»lf 5” Key fer / 3lbcr vorn Key fer Ceente bem troffen tiuA/4^*^’^^‘^^^”'^^yr^‘^5^^^*” vttbun Hibergang 3»lm6 Hepoe patrie 3»fi«a 9ïlt;»e« pe^ hum ^‘P®“^'”’ ©on/em guter Krieger/mb funjl aud^gefebicte/fteng ©lyce/z ““'“®‘ liti]ix’^‘'^f^'l^M'U'»otf juSalonaa/inber i^auptflatt tbalmatienzjoUalU dvfvk ^‘yf^^^ttebcmiue verladen bett.Afr war ein oerminfftfger Öen vnb
Mittm’‘*’^’f^®^^’^^” ^^ mclbung tbutofftgenannter ©iboniueyfordJci^KSo tecx ’'^'^**^*”^Pbrica/barumb bewegt er bie'iTeutfeben ba^ ftebae Kómt'z
Lf ^'’^‘^‘■ßlt;:U»- ^urteb Konig ber ÏTcflergotcntnOifpanicn pub ©a* bJ*!^*****^**’ Kamern ab 3lucrnien/2lrlat /lt;IOarfiIien/ woUin italien
febiett ju im if ptpb«mumben ^tfeboff vonpauy / fltcf cm frieb £*‘X**^* ^*^ ftna ’^ •^^^''’‘'® S^*^ U|t^3 ' meynct wann anberc (Tcuffdx / nemlteb bic Wez w’ffiwpw* 2l«fe’'^*’’'^’^‘^3^*’9 ^‘'® Komtfebe Ke cb angriffen/ bie^jhrgoten im tool ’^^^^ barren bit Key fetmitben'S'eutfeben genug ju febaffen/würben/n ünA^^’î?^’' ^pbóea blähen Ulfen/ ^ocb baltfiwfoubantdjt/3lugu|lolu» muft *^” ^^'^*^‘® tarn an bad Keieb / verbrang nepotem im feeb^ mb fün|fgt; tooK^^®^^*® Kei ±6 / er 2lugu|lulu8 blieb auch ober ein jav nit bran/wie^ f^beV^*^^^*”^^ obgenanntem ©an^reteb. T^nber biefem iflbaeKomw tbaiv i .’’^^^Oerganggarin brunn gefallen / vnb von blt;n‘Ceutfebenabge*
K ’^ ^^9t werbe befebreiben nach ber Icng.
hôte gt;^P|j vnnb grof Komtfeb Keyfer im3u|fgangher©onn/bect|t
3lt;'^HKom vn bem K^mifcben Ketcb im Hibcrgang wiber auffgebolf? fcn/3lber eewolt nicht feyn/ ©ottwolc bievneinigen Cbrb
Heu mit ben groben vnfmnigen vngUubigé Ceuf'lt;' fcbenjlraffen.
tViebo#
-ocr page 622-2Bie basalte OÇéimlcf'c îXncb tm?îtbcrglt;Jti3ï'^’^^ nen von Ven ^entfeben abget Jan (fî wor Oen/ wie ^nta«’^^^ KQt ©cboctl^nb/ ^ngeUenb/ votnKômifd?«*^ ^cuv Bommenfey aubte quot;Îcurz
lt;^2Vlt;îlfo WdfebUnb bufd?Ptîgblt;rK5m. 2lt;lt;yfcr @alt;d» iKmwlt;« 5^gt;Swrttb/ntrtd)tcp(tgt;bic©cbot«n/dn0âd?fiflt;b'X)olcf/lt;î«ir/J\ ' £4)1^ jengetianb «vn. nbsp;nbsp;^^ 3«r^l 73ttwnntcn fo nod) Kórntfeb war/vcrbccwcn/ *^^Î?’*’{Atrf^
»nb I^cutc.îïtc^nttwobncv ber ^nfd bn fie faben b«^ ƒn /rÂ.lt;yfquot; J , r^ 4«rf) Bwnbt/ fcblct«n w ‘S^cutfebUnb berfibev / befteUten bic etn ait ©Acbpjcb/obcvrtlô'îacttiJô fd?veibf ©cbwAbtfcb/lPol^^/’
«itaen^n»« 6e3e6ê 5c U/fub ven nnc ƒ vcmAont^c/mt tn« UK« lOcng|ïvrtbtOuv^/2xo/^’5 nbsp;nbsp;^ {)4f
Pcbdi^riwunie«. @^nen vbct GOeevîtibic groffe 3*^1^^ ^ntennkn/ we^fie fteb ^^Lcj^ifiWi’ lÜ^nb gefieh» wolZ fagren man brech jnben be jîimpten fdb ‘'^^ J^^L/yn tblt;' nicht W46 man f nen ^ngefage betc/fltcffcn mie ben Qdjotten etn pv lt;-^^iffH ten pd? bey be Voleter/ ©chotcen vnb «nglefer / $n fammé / betrien^*', Canblent/foKómcrnnnwaven/eti^lngenó ein tbetl/cin tb^n ÄU^bemCanbe/tbcilten nachmab bte gewnnnen3ttpi'’ï»^^‘^^ï^^’I!J(ïAi'’ eben tbeibfebietten nach f ven Weibern vnb Kinbern tn Ö^^ebpn/bv^»^ ^^f, vber ^eer/fe^ten fieb aUba ju bauß/richteten jvrey meebtige Aoïgt;'3^ beiffen noch von ƒ neu benetgee tage ^ngellanb vnb ©chottUnb.
®tf fae S^tkrlanb ^i^ar^ vnb fkm ^nmnnkn/oi' ©aHten/vom aften fXómffcJen ïXeifJ f ommen i(ï an bic ©achfen.
^vgUiebe macht (teb einanber bauffenber ©ad^ffen '^^^bt/mitfrem2lt;ontgObagbevao|fbcm(^ccr/beranbtcnbic/-(SaUiéan bic offen ©eefïtef|èn/wnrb wiberfte VlammatinöP ^^jfi febe iOanptmanngefebtrft/bunbt pt aber nicht vil abgewinnen/beff^^-^^^cy.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heben mit einanber. -ifs helft nocheinort von/nen im ntberlanbk
imSSr^ ^^'^quot;^'* 2gt;lt iritannier fo auf Britannia barvon bommen/fuhren vber ^f^ijfg^pjP lierlanb/thetcn fteb aUbaniberim K.ómifcbettKcicb/bubéaucb^t’^^‘^ ^^,i{)Éi) fd?en/Iebrnetenvonfnenbie2kunflberranbcrcy/vnbben^*^^ ^ im4vlt;Jgt;’ Kómifchen (ßaltiernfr ^ibeju nemen/ beifmod? cintOergogtbü^^^^ ?^^^. quot;c” ‘**'^^^” f n^ritannien / Was aber ©ibonius o|ftgemeïtcr ^ifdjotf vnb p^^J ^jlt;; »a^rdubtr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0ad?fenfcbrcibt/büncftmid?notfeynbaf5 icbhievcrteutfci^evonwottji nbsp;nbsp;^j,
Ïgt;ilt;©ncbfen/bóncttmich/feynb alle ^r^meerrAuber/bónnen ber febaffen / gebieten/boch barnebc willig vngeboïfam fcyn/bónnen v nbsp;nbsp;»
efllt;w «r?me»w Jn vlt;»«bett/lehvnetd einer von bem anbern/ig bein grau famer/vnbaiw«^ Si, tauber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jtlnb/ vnverfehen feilt er baher / als balb man feingewar witt / fo b^o nbsp;nbsp;. ^
ber bavon/ ^ie fm begegnen veracht er / bic vnßeintgen vb er fel It er *”ƒ .Lj^f. pc / ^ilt ereinem nach/fo erwófcht er jn/jwacft jn auf / ßeugt er J^^VS^k blt;^ Subern allen iff fein Kitterfpiel vnb Übung ber ©aebfen biegtrbt»^ -^ ^eere / erfchreef t in gar nit / bie ©aebfen forebten bein vnge witter «o . fbümmeauff bem Waffer vnb offen ©ee/ erbenen bie fclbigc not ’t^^'f^* onÄ*’ wol/fonbern haben auch gemeinfebafftvnnb hauffen mit fnen. fo maebtöbie leut fieber/ vn vngcwarnet/verbirgt niebtö befîo *’*^”?^^. ijnnöc^ fen baf man fie nicht mehr erfchen ban mitten in ben jinnen lt;^0eerö/ vnb ben groifen helfen fo barinn ligcn/ gebe fie fieb in alle geh v , haben bein gefabr / rein febeuwen barob / verhoffen fie wollen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• zrut^ '
“^Pber bae alles ehe fic vom Canb fahren bte ©egel ablaflen/vn^l*’^. r hen / von bem (iOeer wiber beim wollen fahren / boeb in ber meinung ber bommen wóUen/fo werffen fic lof barumb/opffcrcnallwegentgt;en5^,^^;
-ocr page 623-•s» ^^«5ctt$^5mtfce««Sepf«W. CGLXXXVI %tt?Â?\J”*^lt;*«fF/tbo«|nrtbbcnlt;5$Ctlt;trnbc^lt;î?m6/blt;ttCflt;«0t«««» earfipn epfperob« f’ftlt;înicn/ ^‘^^‘^*^ lt;5ottc6btcn|ï/4gt;pffcr vu (5 kuben / fubvcn fie bin tn (Sot. J«b«»wgefouac»«» x ^^*^^‘*^btefem vcvflitd?ccn bv^ueb begeva fiem«Vvbev gefangenen ®‘înnivlt;5lt;upub ©ut.
^^^W^ We ^rancPen/ (BalKen jeçt ^ranePreieÇ ’’^^Htcnî’iômifc^cii îXdc^ rtbgcbrungcn/vnamp;naf^InSv^inrf^
-p, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetebgenenntbAben.
^ —** ^“^ ^'’^ felbtgen jett machten nth auff bte ^ranebe rtuffe trie# etn^vteebtrehöpttch wort bey ben Kornern wat:îgt;te MSSS^ Tl! ’““ â?«*/®*“«’^ n*« ^‘^ x«ttif*m Ss™lt;STquot;‘ ^'I^Kd^''^^^'^ ^‘^^'bbaum. 0te warennun offt »ber ben Kbeyninbaß Ko'/ ^‘”'bó J^®^^’*^^”/bettett fid? ©aUerlanb eynjunemen von friid)cbarteït be^ ’'’‘’’nwih ^®*^tbumbó wegen vnberfbanben / waren auch off t von ben Kó^z Igt;inb(rti’^*'®3w«ïcblt;nworben / 5«bifer jeit meintene auch geweren nidubic ’“SCtS?**^ ’’’k|lcnmber ben ^eutfeben / betten viel vbrigö vólets/vnb ein ^’’’ifti / x ^” ^^ bebinden/vberrebten fid) fdbß/ nun wer bte $ett vn jïunb ^^*'’nó^ ^^^ ^^ heberUeb gewaltige lOerren vber baß gang ©aUterlanb wer? f^ßebttt ?” ^M fid? ft quot;Vorfabten burebetwan viel javuunber vergebene on S^/bie^^^*^^””^^’’betten pe feben wol baj^ jr gute iOerm/^wunb vn 0cbw5 ’^^tn h '”^9^”’bter vubWeflcrgoten/ aud) au}? großem ^^emfddanb gezogen ®‘’fco^*^'”^”® ^^”'*^'^^ ^^’^ vberfallen/ bic prOutnekn vnb 3lquitanta/ ^ttlïïl'*”^.^*JP****’®*'/ eyngenommen mit gewalt / vimb bertenenoeb inne. Wttb^^^*^ '^^^tt^l^t^pbticam/bteÖcbwabenvnb^Xkuner iOifpanten/ ’^Z Vf v '^^“^^bic Kómer mit fampt bem Komifeben Kctd? z Hamen vnb Key^ Wci ^^^”* ^wdJ bte ©aebjen berma^fen betten ^ntannieninnen vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
^^fx^ *’’?^*^*’flrbk ©allier imK^mifebenKeteb* Ïönrd) folcbcjcggemelb?
^‘^ .^randen auffrbürig / rófteten ficb / vorauf bewegt von ci?
^W^ n^ ^^btsfreunbber Statt ^ryer / mit name Äuciue/bem bett ber OfiusHtemtetißs/ ^«t|)fJ5^^*””^öbauptmattn fein ©cmabl gefebwAebt/mit jr feinen mutwiUen '’^(Vö v^^”””’^^^*^ jC**dod ßobe aufjber StattvnbbemKomifdjenKetdJ ^*lt;W*^fc ^^^” ^^ ‘^eutfcblanb 5« ben branden / beget ßewiberbk Korner/ ^etteiß ^^^^^tr^n fiel) Iteberlicb vberreben /rnjlctcnßcb / beflcUten waß 511 fob ’'‘«(bt n ^^'^’^ntigwas /vnbbarumbbaf fie vermeinten ein einiger Kegierer Wfe ” f^^elxm ^memmenvnb anfebUg nicht gentef feyn / lafen fte auf/ ’'‘'nnt^'^*'^^ ^'’‘^^^ fd)offen auf ^wolff Herren' ben befahlen fie bic fach / vnnb ^ictl?^?”?’ 2^önigc/ löocbfoltl^ilbrctd) ein Son König (V?erwcvgß bet fibkit x ^^”^f^ F^^/P^ meinten ße wolcc mit folcbem anfcblagein großen lt;»lfooen ^^‘‘”^lt;^^y«MSlt;«/ vnbbejlo ßdicrer vnangcgriijen feyn / bte lent *btttt/M|*^^”*lt;*^tw / foßeinnit vertrau weten fo viel Königen wiberflanbtju ’‘gt;ebrrev*’^?^®^^*^^^”*3^f'*'**^ '^trcn/C6 mó|lc auch beß “Voldß beßo viel ^tbettxu ””””^^‘^*'^JwSlt;ttcbtvnbbeffeUtwaren /ßeknbtebrandenv? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■
‘^n/ch • ”'”^”® ^^»ttifd)CKeich / fddugenbie Korner fo jn wibcrflanbt ^^vaiupe nàthttüdii ’”wl' ^^^'3tenß/ vberjogenoberblcin'^^eucfcblanb im K^mifchert Keich vn 'î^cutfc^iano «p». ^PkJ k^^^^’^”^^’^^^*’ ^^‘^ Kirebc/namen cy n bie Ketchffätt/ UOeng/ IVorms/ f*^Jgt;ftl)ihc!^*^^^”®/^‘^tuit ßc Bein 3utfrbur binberin 511 rud Ikircn/fegtc ße ba?
tórk Æ ^^^”^3 / *^*^ name 2lrbcnga|l 2gt;rag ©ebreieb mit feinem Son ÿÿ^'ÄSnige; ^bfeS-q®*^^^ '^^ lOagano/rudten naebmab für ßeb hinab in ba^ Hiber? ^vog«9?^’ ^ttth ^^ ^”””^^^^^^y*' ^ btc2lcgybiußberK0mifcbel0auptmangar wol örtmow. *’’iitRtfw'^^’’'^^'^‘'*S^^‘:tt6.t0icbranden würbenber Statt gewcUtg/ vnbnagt; ©««t^mfus. %1)2a ^**^^”^**^'^^^’3^ 3^3^”^'^”^ an|loffcnbCanb vnb Cent eyn König j^a^X*!”^ '^''’^httr ^'’.”bfeinen(äonenSigbreebt/Cubwig vnnb t^erreid)-î^amad) S^ntfewnemmeil ^‘''Hîh- '*^*^lt;’ï hinab in bas Hiberlanb/jwungenbicfclbigcgegenb Angebot? S!??quot;/ f^Æ^?”?^*”’””^Khemiß/Camertd? /alleanbcreSt^^ct/fdddtcjrKott? jEUtauS*’-Wfvx ”^”^^’’den/bcgcrten^ib/crgabenßeb/bie5i^andlt;ngab«nbkfelbig berntt».
^^^yenlVóntgen/ warenbrey '25ruber, hießeuCenemer/Kamer/ Kei# ®jJJtf'j,?ffj7p?*^”
-ocr page 624-©ae atibcv Kud? go^annis $ï«lt;iitttt*( |^,^^^^j eber/ber KomtfebCanbßbauptman 2legibtuß mit feinem 0^”^ÿî^rflt;nv^^ getrieben in bic Keiebffate ©uefjonum / ba enthielt er ßcb. 25’*^ nbsp;nbsp;aftf^tiC*'.^
beerten allba benKurgfrieb/vnnb Berten berauffauff‘Ö^rter/obgdt |^„50 dußvbergabfnbic ©tatt/bicwurbmitbcnvmbltgenbett^l^^^^u nig tOerprccbt/bcrglcicbcn gaben fteb bic von (V?ct5 vnnb '^tttt/^^^^ß^nrt^ juverwaltungKónigcVJcil/ ©obgcifal/pecrib/ bcfiobgenanntettt ^(ju Sdiweftcr ©on. Hach bem fließ bcroberjl ^randifd) Kónig Py^’^Ljüiïi/
^ratifflt;ii nemmtrt
Îrçfï tpn.
J?fri6fvruß.
ïriilhim. SOîffo.
pataunbus. * Künbnußmît obgenantem.bbagBer bem ©Aebfïfebe ^ürflen /myl’ Cfü^nus. tbeten ficb ju bauff/ fielen mit cinanber in baß KómifebeKeich/ba ’^^J^p» jrauefert gewinnen ligt/ ba waß Kóm. Canbßbauptmann einer genannt paultiö/per 5^ .^^.y^/
^*“’^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KónigtOulbrcicb mit fampt bê ©âcbpfehen ƒ ôr|lê -ObagBer
0wangeß mit hunger baß fie fid? ergeben muflc/nacbmalß gewan er^J ‘. ^^ jt^
* barnad? fut 2lngirß ba thet er eine ©d?lacht mit bcuKómcm/erfd?iw9 mifeben vnKeyfcrifd?en,Canbßbauptman panlnm.^fó balb flt;bid’tenbicanbcrttKómifcbcKcicb(lAttin©allienircKottfcbafr5H^® jj^tfcu fcben/bctt5tancBcn/bancttenfrtba^ pc obgelcgcn waren / vnb Off vonbemgeiQ/febinbenvnb fd?abenbcrKómetvnbKómipbenKeyi ' wnn5** ” Cattbvnb jCeutbettennuncirtgroffcnvnluflobbcrvngcfcbicBliS^^’r^a^i’ mifcbenKcyfcr/obbcmrciffen vnbBraQcn/fhiubcnvnfÄabcn/bcrlt;Y 4((figt; 3lmptlcut/ vnb ob bem gefert / fo tm Keebten theibigen / b^berey von »lt; tern gebtauebt würbe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 2Banitnb tie ó'briftfn allo iKkrheß von ben salira bamaïö vngldubig waren/erobert wurOvn*
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rib beßC^^b vitbüein fo licbcrltcb vorn
SüSïS** SAXérntfcDcrt Kdeb vnb Xómifdjen Key fan/ fo beybe ^C’^Sfejîamp;tf^ len anbie^renefen vnb «nbere ^'eutfeben/fo nod) ntebt Cbvtfflt;^2 zj^d’ vnglAubtg waven/one notvnb febwevbt ficb ergaben ben vngUubt9 quot;^^,|gt; fcbwâcbevanCnnben vnCcncenfoldien fig wtbev bic ©iAubigenfof^^^j^^oi fïcvchv wovê/betté) wae bic febulb bevObevBeit cß mad^t bas '’*^3*^K,f/«eit vbcvfcQcbc^rtVincinans.-ife i|leinaltß©p:id?wo:t:u;)aßgefb:cy'^-^’^,^jtjjol/ 'X^oletß ijl bic wave |lnn(BottC6. î)cvKi|d)otf©iboni»ô/atîd)lt;îrt^^‘^ ’ /pert0 - * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbcmwebclgcwcfcn/bicfclbigjcitgclebtbabcn/jcigenanbveywpar .jf/ ?JÄ qîm^S Ucb/nadjUflighit bev Kcyfev/bic vbcvfc^«ngcbcv£anbmi^öIl/^^3 (it bfn oidnum gcwclt; ©tcuwv/vnbbcvglcicbctt/bcvgcievnbfïolQbcv^LtnptlcntvttbdJtlw^^.^^fy f“i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;es befebveiben/wH id) von wove ju wort vbevlaulfen vnb verte ntfiX^;^^jj^,t!» fev vcvlieOcn bic ^mprev/ vnb befahlen baß Regiment Kóflenpff^^J^/ j^j-ju lt;5cltnavvcn/bic lieben bvauff/bvaebtenbuveb^iet vnb ©ab fvI^^'*iL^lt;ïr/ wege/ bicKcyferfaben tcine fvombbett ober ebvbavbeitan / f‘‘’3^^**r,s^i;t;(Ïgt;^ na^ baf bic tngenb belobnc/bic vntreuw vn falfebbcit ge ft rafft lieb vnbtreuwUeb banbclt/gern baß bcfl bett get ban/gemeinen «oö fiirbcrt/ bett vb niemanb Bein trofï ober bü iff / entgalt mebt fitter ^^^^^itilf r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geno^/bte^lmptlcutfucbtc nur fren eigen nim/bcfdiwärtcnbaß ^^^xj^eSt# €'rlt;'(rlt; ^5awa6fie ^^«t/SbU/gólt/wanbcl/Öcbarwaeb/vnbanbcvn ncuwcnfttttbett/vij^,^^jj totrrfe». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mei ft er bette aucb gern geit / riffen tag vn nadir barnaeb/ wer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„Ufjudlf^ Kamer vnb Kenntfïuben bracht war ctngiircv^lmptmann/’Ve^be ^^ Canb vnCent fd^mâletten bic ÖtAtt/lt;Ï0arcf t/ilecfê/fr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s^jrX” fnen ivaltc^tcibcttab/KürgevvnKancrrtnaincnmit ^cwaltab/v jj^jffi bic^mptlcutnuf groffem febaben vnb verberben bcr quot;Onbcrtbaneiitg ^i veieb/vn Bam baß Kóm »febKeieb in bic letzte not/ baf cß Beine/ ber fn ^*\ ^^^ belobnet.ïDifc läufig KottbcrlVucbcrcrvnbKubcn/foauffben-^f^P jj^j^g/ ren/febunben niditaUeinwïbcvallcbilltgBcitgantjauff jtengevnttV _ ^^^^^j/ abeiK^tugenbirkf fonbern Bete ten vmbimgrunbtbic Kóm. macht. ïöer ^^el/K^ttƒ^^JJJƒvcl^^ wrackt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lgt; j j alten Krieger/fo baß bcflc tbeten / vermeinten fte woltcnß t^l 1 nbsp;nbsp;nbsp;wettig' hofften fie tbeten ben fachen red)c/crlangtcn nieb tß ban vnglóer / w» nbsp;nbsp;/^^^
Bcie vnb vngnab bcr ^mptlcut vnb bcr Key fev/ TTan fic fr beburnf,p^^j), gute wort/ wenn man fr nicht bebuvfft/ fd/lof mane au^ wieble jcritt|l^^^^^,^„
-ocr page 625-feott^ettSïamifc^cttSetfevtt. CCLXXXVII
*««i?’ s®*l'^‘!gt;lgt;dgt;'lt;^ Ärkgf kut gnugbic gut ‘Sbuctit tbettn / ubev Stfn fc/k ^^^”^‘’^” ^^®^*’'^^^^^^^^^”^*^^*^^^^^‘^*^^” ^‘^ 2lt;ctfcrbcfcllt;V nctt rt ^^^’^^^’’^'^’^^ ^^^^^ »cvtraiiwtcn/bctracVtctctt aitd? wenig ben gemeb ”•»2«%?^”*’ ^* fd?on nuff bic Kcid^l^cAge jufnutmen bamen gebnebten pc tót ?i '’^^ 9lücf ô / flirten ft eb niebt wie nmnmbeenvnb belflrennwcbt/vn tó ^'^ ^’^^Semeinen (Roanne frorntnen/vnb bic befebwevnurt iwKcieb nb*
^^P^^^^^Z 2lnw4lb vnb Kidxcv namenaneb von ben ^einben fiem/ 2(m))fkut Hemmen tówl'Ak^^^” ^^^ Kómifebenberter bcnnbic5cinb /IVcv ben gemeinen nuç ©e^eHefnug. ^t 21 ^ ®^f Webtet ben verfpotteten vnb vetnebteten bic (Bcltnatvcn / weiten fe^^'^^^'^'’”^ ^^^^*^ *^^’^ mneben mit verberben Cenb vnbßcut/mit ’’Mtth%^”^ ^*^**^^’^^lt;*^ 3rm cn/ ©olebc 3lmpclcut waven bic befïen/ bic^obe '»«8^^' ^“‘^/^«tbenjubengvojïen -ifbtenbuveb bicKcnntmei^tevgcfótbcvt/ 'HK '?^®^^ïgt;’^^fFnoebbcfebó^cttimX^mi|èblt;nKabtvnbXegimcnt/nocb 'tó^k ’ ^^*^^”'^^^*^*^^^^^*^ ^bd vnb bic ‘Pcvjlenbigcn ben S^cifevnj»/ ^ft/ft i ^^ ***^^^”^lt;**’^ ^^^ Canb entvinnen/ ober fteb anbicÏTciJtfeben cvgc^
©ybonius/ bevgavgut Kómifeb vnbÄcifevifeb wav,3lbcv Wc wibev anffbic ^wnefen»
®te bic ^ranefen ©allten nad' jnen ^ranef veleÇ nennfen.
^\2. ttttttbic^vaneben bcnfclbigcn alfo obUgenbas (Ballievlanb cyngenom (^^^cn betten/ wnvben aUcntbalbcn bic ^eutfeben Jrtanefen vnb óacbffcn Ï)rt6 r ^ ^^^ öc^ttau^gctbeilt/bcv gatt^c Kbcin|lvam/obcv vnnibcvlanb. fcctt3,^''^ ^^ ^'^^*^ ^vanct veieb bc^f t wnvb bem Kómifdjen Keieb von ben '^cutlt;' *'ct(b ^”3^^‘^wngen/'5^c ut febern Canb ungeeignet/vn von ben^tan eten ^vanct(gt;
®4j^’'*’f/Jtt verbrief bemX.ómifcbettXcieb.ïDcvKómifebeCanb6baupt//
ötött^^v^'“^' ^ ^^ fteb inbev Statt ©oifonentbidt/ flavb alfo / bnvlftan^ bev ^^’^‘’ “’^' W«/ T “*^^dn'Ïbov nid)t |ebmcctlt;n. Äonig Cub wig bergtop jJvAndtifeb Âôy Wh **^””®^2^^’’’Sl^idörctd)0 ©on/ woltallcinÄonigbeiflenvnfcyn/ iieft ®^’^^’'^*^^ 2^^uige bev 5vanctcn alle ab/nam bic ©tätt cyn/ gcwan aneb lt;tlt;SwR^^*^*^/*’^^**3^^l^*'S’^*”’’ ^‘^^ Kómifeben Canbóbanptman in bas æl^«*» »w »w ^VUte ^^’''’”^^’' ^ an tbifpanien vnbKnnnifallfïortènb / bev wnvb jm von ben *”*’“’’ tiicjr^ ^'gt;^lt;*®lt;ben/AóntgC»bwi'g lieft fn cóbten/vnb veviagtaUebieKó#
^^*^ Canb/ 5wifcbcn bem Kbcin vnb lOifpanien/ bidt fein2^ónig«
^«W s ^^*^^” Plt;’lt;^gt;^/lt;^ll^lt;*Clt;^ldt0ylbweinber ^bc vi0.2jionyfi 2lt;cifcv ^?*®»»»’‘**’ ”Ï^^*” fdgt;*^dbt) tarnen bic (Ballen vnb ÏTentfeben jufammen / vnb
quot;iloacin vevmebvte groffe nambn|ftigc ©tatt»
^ fiel? aHe^ Xe utfcÇlanî» ïmmnfó «n Sanb vnb Senten
verhort
w^^^^^® *” (BaUievlanb vnb am Kbein gefebaeb / watt niebt weniger OC^^^bvmitten int‘ïcutfebwCewb /jwifcbcnbevif lb/ ï^onauw vnb ^nbto^p®^^‘ ^^d? König ^^dfï 'Ö^ob gefdjacb ein gvoße vevenbevung an lgt;ehlhi f^V’’f ^it/bic alten Humen be v(ßegcnb vnb ©ta tt fey nvevtebvtwotv/ biettu« *^^KónigZ$d6/bcvcvctwanvilmebvbcnnvoncincv5tauwcnbett/ 2S®i“J^^^^ Wfib^^^fe*^^^^*^^® *^^ftcv6'^obvmbbrtö Kegiment/ wnvben vnetnóbuvcb Gebeft/^^^*^^^^”^d? bev ©acb niebt vcvglcicbcn/ vnb vevlovcn alfo Ceib vnb j^^ó^ft ^^'^^^ '^^'^ ^ ”df famptbem Xegiment: 2)enn alle X^óldev fo vnbev j devó gebovfam vnb (Bebict gewefen waven/ fielen alle mit cinanbev von
^tt/vnnb 5cvfïóvtcn bae Xeieb/ben (Bewaltvnbmacbt beviOan« W / ftobevten ft e vnb jagtene bavjn an^ ƒ vem alten ^belb eben X^vb/vevtviebene von Canb vnb
Centen.
:0ön
-ocr page 626-©«e anbee ^uef f^d^annù ^dnenttw'/ 'b'cn ben Xentfc^en/©ept^en genannf/wte fte @i^^ 6ürgcn/|c^unb bic Xron 2}ngcni/gcgf n 7ïorb
iiardaricHs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^ (Beptgcn König tOarbreieb wae ber cv(ïe im iOamifeb /
fteKacus erfc^fa^cn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOaunen mit werenber Oanb an/crfd)lug im jïreit ben
nig ^geb/mit namen t?dlad)/ befglcid)c mit famptfm breifpsyjijt J^aimcn/bicanbcrnKrubcrlOallacbófonicbtcrfcblagenwiïrben/bKg ^ ßuebt/rnnftenweieben/frCanbfd)afftrc«mcn/5ogcn alfo vöbemfve«/ ^ bin vnb berin (Bermanien vn ©armatia/on tOauf vnbfOof wo peb^J^^ btnfd)lug/wie/egtbie5i3cnncr. König lOarbreicb nam mit feinem ^pjeist vcrlafnc Canbfd)afft ber tOaunencyn/bcift im £ï.atcinbcyben stpttmcallrtnfts. jegt im^cutfd)cn ©ibenbörgcn/vn ein tbeil ‘Üngern/maebt^db vnb o nu^mit bem Kömifd)cn Keifer in Ofïen dOartiano.
VolomartK.
Vidomarw.
Sdaui.
PtKcini.
ViiiuU.
R»gi-Suitones. Scandia.
‘Son bm 0fter©oten / wtf fit Mc Vanb eb Mr @o«*’’ 6iß «n Oeperrde^ / le^uiW üic ^ron ‘3Öngcni/ ^erngt;
halb bcv*ï)ott4uwgc3ctt©uïgt; cynnamen.
■Z^X ^vgUteben bte O|ïcv^of en feb Ingen nneb bic t^nnné/ cvlnngw^? ^^j,j^ ^^^K^mifeben 2icifcvb4|ï jncncyngcbcnwurbbnó Cenbobberö^^Lo ^^^^^ nn 4gt;c(tefvctfb / vnb nn bic Ïgt;V4 oben (nie 2)ictricb bcr lt;5oten ^^w benp4ng4uwevnbenfclbigen£.rtnbólentenf(brcibt)vnbbte2kónig«®^^ '^(^ (Boten bvey‘23tüber/ï6tetb»ttlt;tv/'TV4lni4tvnIVibin4r/wntbcn2^ctfcn|^^ bcyltgenKomifdjcn Ketcbó Cnnbebnuptlcutanbev SDonnuw gen4iï0f ^^(U gemnebt/vnb gaben$n (Beifd vnb pfanb bic 5vteb vnb ^ünbtnn^bMf9‘quot; j,j steifer Ceontibem crflenbcnfungcn iOerm ÏJictvieb /jbnuraebtM*^, '«d. jcQtgenanntee 2lt;ónig6 ïdtetbnnn-ö ©on wad/febieften ƒ n gen Confl^rtf’
Q^on ben 2Btnbfn/®f nbfn vnb ©danen/ ir $«W®' mcn(tt|e^fgc£antgt;e»
^’Vbtefev 5cyc namen and) bicTTinben vnbIVenben Cp fieb fdbjÏ ®^ft ^nennen?) von vnfev fünb wcgen/fagt3^ovbanber'^ifd)off/vberblt;^f^^*^ '(*^ lt;^fcnvnb mebveten (id) bbv /gviffenTOcttev vmbfid)/betten bi^blt;’^^‘^l^,i() ws anjeygOinben Bergen vu Walben/5wifd)enbcn kennen vnbet^’^tL,-^^ vnb toten Kenffen geban(ù mitvanbetey ober veutetey an^bcm
bebolffen/haben fid) alfoau^gcbvett/ba^fteaUe Canbfo^wifebenbet« v ƒ fd)cn doecv vn offen ©ecn/^wifebenbet AJrlb vn bemIVaffetßnf
vbet jogen vnb befe^ten mit jtcm’Volcf / von fnen wntb bey ben bittert M F pfd)vnb£ließänbifd) dOeevbaô Wmbifebe genannt. 3m evfïen 23ow P ^ mcbvvonfnangc5cygt. O«bct$eytba2lt;ôntg2lçclge(îotbettwa6/n2?j2tj2 er(ïcn vbetbic 'wctd)fcl Bomen/ baben Canb vnb Centfb an bic offen 0* l fen/bi|5 an bic Af Ib vbctfallcn.
OJon ben alten @cbw46tfcben ïélcfecn / Aangbetbet (scfwcibcni vnb 5’^ügcn/bnb frer aken ^erp
vttïgt;
Aftfelbigen Kefiev betten biefdbige ^cyt innen bic namb^fftiÖ^^ ^j^ '^^j(tcvdc(ïen ©d?wabifd)é brey X^olcfcv/jCangbetbev/Kögcn vnö ijet/ Ziangbetbet berntten von ÏVeften bic Af Ib vnb 25^*^*^^‘’5.
Xlotb vbet lag bic 3«fcl ©eelanb. ïbie ©d) weiger betten von cr|ïctt ®^^ «‘Veh fel von (VDitternaebt/ïbitÖd? weben vn Kögen lagen jwifeben ben 5^^^yn,cflt;
«,, «0tt9mSl5m#lt;ttßlt;(few. CGLXXXVIII
^^^^‘’”®^ 3^”^”^*^ ^^y^^ 5ôir|llt;n/blt;V(Vgt;4r33V4|fvdtt^rrttt* Wav^graffbon M ^53^^*^€» igt;cv i^crçog vonpommcvn/fcVrctbcn pcb tDenn bev Kó# «raubenbur^t P'’’ttt( . lt;^^^3f »Unb / nie id? finbe / bntö 5« bem Cbvt(îltd?cn (DUuben bmebt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'
^‘Webt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w^cbri^fl bcrijogin 'Beyern/ bc^gUicbennud? Öneb^- ^
i'^bcraiifi^^^^^^^‘^’^^fbcn4u|5ircn alten CanbtfcbalftcnbenTVinbcn/vucb’;-'”fobct Ahή^*^ -^’^ ibonanw wette/iÖte Üangbcvbcrjogcnbntcb ,vc Canbö^ ^’’taüS^ ö‘’^^^ ^^ lt;lOoringcr/ iOan^pitet/bitflen/bamen in bet (Boten ott/ Maruingi. '^^lt;*10)# - ®d?waben/ vnbgemeinigblid? alle ÄSrnbupffergtuben/Atrifenern/ vfipita. *?^^^lt;it*{^'^’^^^*^^'’*^^ *^bcnCanb/ faffcn in lautet boben ^etgenvnbtOol^/ (Fotini. ^/ wo* fe ©ebirge bae an einanber beugt / barbureb bamaU bie Sebwa^-'^*’^3^^dbe ^^^*”^ ^^^^fl’wS/ ^^'^«bvevtt/ von einanber getbeilet werben/
?I5fc he ©c^wet^ev in (v 2anigt; f ommen femi.
®‘^^‘^^lt;5er $ogc mit /rem 2^ónig ©d? wig gar an benXbetn binanff/ sid«.
^^^to '^^ f^^^lP’^ttSf/ tblt;ten ßd? aUbauiber auffbeyben feytenbefj Xbeinö/ ^'w ni?^^^^”^^^ ^^^^^'^ vn 13 urgunbier/ tbtten fid? gar an Welfcbe ^anb ^/‘'ußb p^’ ^V^^*’^^*^ K0mifd?cCanb6bauptinann/vnb peterberCanij'/ ’‘’’^mir ^^ .^^^r^*^lt;^O4foriani/Bawfffen frieb von jnen/vnmad?ten 13ónbt^ ‘’*lt;ft/f0|^^^'^^’j|^*’^*’^’«^yW«lt;’”**’*^w^*’*’^/^^b4ltcn noch von/nen ben «ev
^ hrt SXftgen mie fie ta^ Sant» / fe^t 0efteemc6 / ent» ^ien bic Srebpett (vnnamrm
^’^^ ^’^^Ï’^f^2^^»ï£ï5latcbei' jobemit feiner Kott an bie abonanw/blib Flaccithau. ^MiA ^L^^^ ^^ niber vnben auff bew GOardfeJbt / gegen TVien in Oefbf / ^ban ft *^/*’lt;*wilt; biefelbigc Kefter eyn/bie Kótnifdx Xetd?flatt/,c6unb ^*’‘'3ctor ^^i^'^lt;fïlt;’^lt;i«b/^^«w/i jl t»13iinbtnn^ mitben Kugen / fn 5tu)r/ quot;*qcn/brt6fc^veibtA!ï'«gyppi«6/einlt;5efellvnb0(büler©.©cnerin»
^ @. ©euerm ï»em!preï»fger/ïgt;ifimató turn* fevn£anbcn.
^x^ ^’ ®lt;w®*^wM»F Africa burtigUbt bip $eyt in bemCanb oben vnb ^cj^y’^bem^n/fo fegt 43ïïerreid? vn 13eyern genannt wirt / bamaló nod? ^^ttetjo ’^K ^‘^’^^^^^^^ ’’”^ Horicon bie^/was ein gut vnb Ceutfelig CDann/ '”’^b^,?^^®^‘^’^^tt^l»S«tiob/fübrteinganQgered?tCbriplid?Kleben. Ïöar/ **^^ünfff ^^^y UKimigtlid) in groffenIVirben vnb ifbren gehalten/vorauf (b ^(^tt ätS*’^® ^ w^t/nit allein bie Cbripen vnb Kómer / fonbern aud? bie wik/ ^lt;’lt;b2^^«»33* ^lt;»111)10 ^^^’’ ^’’^ fagen ob er bie ^urd?Àd?tung ber Cbripen in 3lfrica/von ben S^HattMf 9^fd?eben/ gehoben fey gt;p er mit pinem 13rub Dictorino in bip ob / Cüicfonnus ® e«erigt; ^iffij''^‘‘r^*^ Canb / fo nod? Kómifd? waren/ bommen/ batfap511 pafjauw “' ^«hh Ä^^*^^lt;«^^^” iDorft ip/$wifd?en Dilboffen vnb X'pefbofeu vnb $u X^^Xi ^•Qcuc?^^^’^*^^*‘^^3^’^’^^^‘^‘ 5wp4jiauwipnod? einpfarrbird?cn/bci^t5u W«»/?*x'^* ^^^*^ ^^^ balbe meil vb Wien einïborff/fol aud? von fm ©euerinus ©ewemueemtorff. ^‘3bi^ r^*^^^ beyben orten bat er gebäumt eine jcy tlang.ïöer gütig barmber ”’’» irett 11 ^'^^'^^^ fd?ictt fn ben Kómern Cfo nod? inbifem Caub wobnten/ ^''’‘Ïcut^^'^^*^*'®^*^ ^^*” trop/ bü iff noch bepbuQ betten vnber fren^einben ^®3ttt/ K ^’'^'’’^^ '’‘'ber ben Wolffen lagen / vnnb taglid? angriffen würben) ^^H/ani./a?”*‘^**^bad?t vnb lt;5lauben fie errettetmit (Bebett / be mû tig lid? feuff» ^®ll/tlt;h»tp2?^'^*’^ (5eipiid?e Waffen / nicht mit 0d?werbt vnb 13ogen/ 3rm^ ^^’eftetttt Ï^^^^^*^bepbûgct/allc©tâttvnb5led'envnbervnbobbem^n/ fm/wolt f n ein ,egtlid?6 baben/wo er bin bam / meynt man berfeh c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bigc
-ocr page 628-© dß aht)«r^«(0 So^annü CHucittim/ nbsp;nbsp;^^^
Giluldtu.
tilitbeuf.
bigc ovc were fid? er vor ben groben vnßnntgen vngUubigen berfubvniebts.^r rroflet/nebt vn b^lffben Kornern/fo noch C^bt *^^^ .^(in Xianben biß ein bte iDonnnw waven/niditß nnberft ben Wie ein ^‘’f ^*^ ^rincti wiber ein ^ut tOer^/bn^ fic bie ÎTeuefeben nicht nlfo furchten / vnb fch^ ’^ waren/troffetcn pch allein berCebr Öeuertnt/fc^ten/r boffnung t» ©cuertnuß 50b fclbfî perfonlid? 13ottfchnfftßwetf mehr ben ein ’’’,^;^'’|îs^vî)i^ fehen König/ fo ebem ber 2)önaw in Xiorb wobnete/ju König (Bibboj,}gt; ©chWaben noch bamalßinKebinen f^enb/vub vmbligcnbClt;itt^/y®^\j^j,nif ju ber Kfigen König 5l«ctbeß/5tltbe6 vnb ^rtebvtehen/ vnb ^^'^^^ -Ê^ilt;ti /nen/baf ßebinfurtan bie Korner nimmer vbcr feien /in baß nit mehr vber bie iDonauw bamen/ babeim blieben / frieb vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Lj^rt
Kornern hielten/vn K wnbmuf machten. ©0 ein ^of anjeben/von ligbeic wegen/bett er auch von ben vngläubigenCeutfehen/bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/b4ßf*‘
S.Lucilhu.
S.Valentinus.
S.Sjluinus.
wohnet in ^m/bie gab im folchen (5 unf bey ben j e^tgenanten ‘îeutf^Z burd? feiner bitt wegen alle gefangne Korner / bie fie auf bem ^^*^1 ^ Î ^tfcti weggefübret betten/wiberlebiglteffen/Aftlid?e erlofet erfelbf vmb|em » ^ lt;5elt/ibieKifchoff vnfer Canb / biebajumal waren ßueiUuß^n ^f^^.sXt^ ©. Dalcntinuß $u pafauw/ ©. ©yluin $u Kinnen ob bem Jn/vnber 0 ^^^^ Conflantiuß/paulinußinKcrnten/(V?agimuß5u©al6burg/bnnbletc one Kaht ©. ©cucrini / betten immer ire Kottfehnfft bey im / lubenjn P hnuf/ babtenerfolt^uinfommcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sntefK^'
Mamertinus. fieriw.
Î)crgleid?en bie Komifeben Canbßbnnptleut/dOamereinuß vnb K‘‘Jj^^,;^ b^nblcten in allen ©achen mit Kaht ©eucrini / raumeten baß —‘^Î^ ’’^ LffO bem vnb Kaubern/fengen etwan viel‘2^eutfchcn / fo herwartß ber ÎDo«lt;î j^g Kómifchen Keich raubten / machten bie Üanb herwartß ber îDonam*’ 9 ficher.
® le ©.©euerm ta^ alte gantr def in tifen vnfertt SW^ ermant vnb gewamet vor bem großen 5orn ©oitcaOcv vber “Viech vnb Ceut geben wwrb börslich inbifemüanb.
i^uerinuß meinet er wólt ieberma au |f ein guten weg bringen/ÿ^Ü bltcheß lt;l0cnfch $u bem rechten waren Cbrifïlichen £eben vnb ^‘^g^fif^ get an burch gefchebene bing baf man aHeß vertrauwen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^eyf
©ott folt feiten / alle vnfcre boffnung wer in Chrifïo bem macher/bcrbectofftvnvielgroffengcfebrligbeitenvnfere'Vorfabten/b rechten waren Cbriflc/errcte/bie groben wilben'2'eutfchcn/fo abgefa^f^. ^j^c mifehen Keichß vnb ©laubenß ‘^obfeinb waren / mochte niemanb wtt vnblOarnifch/fonbernmitvnfd)ulb/milbgegcnbcnarmen vberwinben.
Pfaffen ^ei(.
9{eidgt;fi»tar3.
a^pmhuffer»
2gt;icpfaffen waren bamaiß gar geil vnb frech / bie Kelchen barg '^^’^ lag vnb fteefet in allen ©tätten gar viel armeß Dolctß vber einanber / ‘*^^fcf gefchicht/woauf furd7tber Krieg vnb ber ^etnb fo im ^^’^^^^^^^J^deWtt^ aujf bemCanb/Kauwren vnb anbergemein pofel burch einanber/b« verleff/in bie ©tÄtt fendit/allba bertigblich bte Xlarungmuf f*’*^^^*^“uff dn^ jöte Kcid?cn baufftenbaß©ctreibauff/legtenßcyn/behielt^^^;g(()t# Bünfftige ÎTbeu werung vnb iOunger/bic offt in fo Icher wagnuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lidz
rinuß lehret bie Kelchen / baf fe baß ©etrelb ben armen Centen n» ö^^| geben / eß würbe hoch fonfl ben ^cutfd?cn iren 5einben ber tag eine» 5 werben.
■TCehenbge^ Jetten Finnen.
5gt;erglelche ermanter auch blePfaffen/baf fe ben 5ehenbé ben ‘’^^ij,rt/ türffttgen reldjtcn/bcm volet nlt mûrie/ ober auffiren nuö/fbnbern a ir «^| fïumprcblgtcn/Chrlfîo felfftg nach felgten/fasten vev/es
fdx Kelchlanbanble 3gt;onattw4fo||enb/obenvnbvnbcrbem jn/m -n^f feinem '^obc verberben vnb ver$bt, 3« benfelben ber Komifche nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^ri^^^P
Ham mit fampt ben ieçigen ^y nwohnern vnnb gebom Cn»»»‘«•quot;quot;Itdlät'
-ocr page 629-«ta . ^0tt^«»^Mlt;êlt;ttMlt;ttt- CCLXXXIX
^^t/m S^^** 5^*^t^olt;Vlt;u/Alllt;ô mit (V^tnfd?^^ blut ^cwafdjett/bk ©tâtt/ **^^lt;iittt is ’^^^^^ jerbroeben / 5crfïóvc / verbrennet/ aUctA 511 botert ^criffen/ ^'‘^«lafTcns ^”“^ ^'*f ^'^bt/bte Pfaffen mit fampt bett Caven erwürgt werben. ^ fneben w ^^^ ^t^-^^^^^ bte (DrÄber auffbreeben / 6d?ag vnb ©eit bar« “^tfen?^ f ^”' fegltebeö (V^enfeb feiner iOant warten/ vnb anff fteb felbf ^^|Jfcvtt/ - I^lt;*wwen/ fetngar eben warnemmen/woltö anberf ein rechter '^^«tot w^'x*''’*'*^^^^ ^^’^^^“ '^^ ^^^ vntobtUgbeit/ w0lt6 nicht mit biferWele Mlt;it/vnbr ^^'^^’’^*^ '’^*^^^*^^” ^^” jeytUchen vnb vergengblicben (Ôifîvnb quot;’'^^tobett ’'^^^’ff^^^'^^^^mjffbiebinfart gen Fimmel richten, deiner Statt ^‘^4clt;tad‘^^^ '^”*^^‘^ ^^’^ Jn/bieweil Senerinue lebt/bie jm anberf volgt/ge« ^’^thwoit *^^^‘'^^”*‘^*^/ lt;’lllt;w'gt;^lt;’^©t^ft|^©lt;»lt;«»»gt;«wtfolS^o/Mw^t^t ®‘klt;btei; a !*^lt;»16 einen vrtfinnigen/ bernttbey finnen wer / verachteten/ba« '^'’beh/^j.^’^^^’^^’^^cben/ würben $er(ïórt/5crrijfcrt/ jwoobbem Jn/vnb fo viel Mw« |jjj^^^^’’^^*’-^lt;mben/bie vierbt wurb von /ren ttynwonern fclbffo an«
'Plc fill SXôtnifeÇe iXneßftaft anff i?er ©venten
kho^^ngern vnb Cfurmcb/hk ^euh
feben verbrennten.
X ^jx^’^^^ffattim Canb vnter bem Jn/fe^oanber ©renç'Üngernvnb ^biefS^^*^^ ^^^^^i^“^^® / ©cuertnuögewarnettrcnwlicb vnb vätterlicb ^epuJ^y‘^^’^*^3^*^/3»^”Sltt bie 2^ircbenbabtßciffig/ße folte pebbeffern/
Slflurts»
Coma^cncïcfij.
**^^»««0€ 'm ^*^ ’^^^ ©Otts legfn auff bem half/^s war alles vergebens/er re ^‘’9ten/tt)*^ii ^”^^/bte ‘Bürger lachten fein /betten nurbeffe ein beffernmut/ ’’’^tsabb ^^'’’^® hoch vor vnfers Ceibs ergeben/ vnb vnebein mangel lafiert
’’^^t bcff ^^^^’C’^eil wir als balb fferben follen / ey cs wirbtniebt alfo feyn/
^014^ ®lt;«c«ttttôlt;*lô«^Jÿblt;basnicbtsbelffe«wolf/maebcer fteb auf
^’3«hfrc ^®Itauch bcy biefen Ceu ten nit bleiben / 511 banb waren bie vnglau/ ^*’®/pl0 ^s'^^ ba /vberfeien bie ©tatt/gcwunens/erfcblugen wa s in ber Statt *'^^^*’^ ~^^‘fensverbrenntensnach fnengarauf/tarnntemanb barvon.lfin ^^’Mhia ” ^‘^”^’^einanbcrcK0mi|ct?c Xeiebfïatt/bief Comagen / lag vnber ^^itiîïï” ^’'^^ (^cil/ fanbtaUba Seuerinum / fagt f m bie ^Ar / wie es ber
^0 ben Cbriffen ergangen wer.
%n paOaiUv fo nocb iXOnufcl' viiO ein
fhiebtenbie Komifebenvonpaflauwe fobtrtiglicbvontÄgU«
^^Pllt;r '’^^’^r**Wlt;*gt; her quot;(Teutfeben/vorauf berSet^wabenauf ^ebem/ge«
^^ ^^t Vnr ^’^^‘‘bciOjuÖeuerino/bate /n bj er 511 fnen fern/ bü Iffe vn rtebte/wie ’^’’«5ottJ””'^3^’’'gt;«Sl^»bigen‘?rc«tjeblt;t^ül lebig mochten werben. Seueri«
*’'*^f«Si1 vf P**fl**’*w/wobrtet fenfeit bef JnH ba fegt feine pfarr ff ebt/bieweil 5^(4/ quot;^(F*'*’ wae/maebt fteb ber Schwabe irt^ebem 2lt;ónig lt;5y bulb auff/ ^^^e^t i?^^*^ ©cuertnum/ von bem er fo viel bett boren fagen/feben/joge mit ^’’^ffhi r*''’^^‘'^P''’ 5”bannc nicht bieStatt von folchcm X^olcf vnb 511# Soi/vi^?*? I^^e« Könige befebebigtwürb/Öeuerirtttöjog bem Äonig entge
''^^Prtff ^^^‘'fl^” ’^’^ b*’ ^ ^‘’^ ^^’^ Äonig wiber vmbbebret / 50gwiber beim/ ^BliA ♦ '’'*/^lt;’*wal6noch Kómifeb/vnverworren/ vn fagtbem Öencrino gne ^fuertnusj/ebn öè Öenerinuöbegert nichteanberf Sj’ÄL®*^*”*^
‘quot;’O^tic ^.'^^‘bcn melt;b tigen 2^ónig/ bann bae ber 2^ónig fein volet nicht mehr
^«in ”!^ ^’^f Mebctt/mitbcnXomcrngutcrtfrieb vnb einigbeyt bett/fm ‘’«»hlou^*' ^^9®fl*”Slt;”Slt;flt;^^”ctt gebe vnb lebig jelt/tber Äonig fagtö ©c«
’ Vcrwoltfolehe alles treuwlich on allgefebrtburt.
c iij TVie
-ocr page 630-Bas anber ^«lt;0 ^^«twfe ^itctttwi/ W Ïgt;(f XcutfcSm t»a^ 9ïómtfc^ï Sant» ïïortfuW/H ^crneen/vbaftclen.
Heruli. Turogi, Üari/ci, Tiburnia.
Moderatw.
/r'^\3f^^ 5^yt vbcvficl rtuc^b^e f^anb ^wntcn/Çc bainab ^*^’^2(1?^ was noch Komtfcfe/bcr 4gt;|lcr(BoKtt 2^0nt3 IVtbmrtr/^^^^^ j,irflt;r/ von ^cm‘Dutter6 ^rubev/mte bcit (BotlAnbcm/ ioM/^P» g^^jj^ ?öcycvn/ïïovcfauwcv/»nb anbem quot;^euefeben/ namen wad ftclt;ïrt^^^^*!’(j^ibijf* vtttuó w^Vttct vov ^tc 7^otïicv/|(^vil? t^ctn- ^3tpct?o j^ ^^AtiltMo tttamp;^^ ^^^^^ et fty^^ nia fotOauptmannin Aernten was / er foUeben aufffeben vnb mun^Ù vf^ bic'Jcntfcbcn bAmen. paultnue verbünbtget folcbee in feinem ^^^ /?*»{lt;«/•’ fafleten bte Kómer brey rag an etnanber / rü jften (5ott vmb bÄlff ^^ ' t4rt’^’’^ jnvrvßcbtju^ott/fperrren vberalbie'^rborju. ïöannn bte ‘2^lt;^^^ff‘^^ï çWcH verbetten be wad au ff bem 5clb jlunb / jogen wiber ab/bein 0ratt no w J fo ge folget bete öeuerino wurb gewunnen.
®(f mb wennîXe 9îômtfcÇe ^aupiftatt ^iuwnW'
U^t ©ai^burgf/hon ben ‘^cutfeben jerbroebm
wurb.
^^2lchmald warnet auch ©euertnud bte X^mer^u ©41QburgB/bjj|j”^^/
**” Xómer/ geboren ju paffauw/wad obï lt;5\^bief (^Ooberatud/verbónbiget ben ©al^burgcrn/fic folten O^b lt;«** vnb 2^inbauf ber ©tartmad)cn/wólten ftebem jorn (Sorted entrmrt ©tatt müft^erriffen werben/alfo wóltd(Bottbrtben/ wtirb nicht anbetp
aub/babÓtónbleinwerba.
îDievon ©alçburgbwoltend nicht tbutV bebrten beb «»ebt an fow/^gp Qaintaßus. wort, 6euerinudfcl){lt;btwibcr§ujneneinen Juben/biefOintirgfnn’^^J^^f/ ^nen auf befelcb ©cuerini/wie be biefclbigen verberben wórbcn/b^bti» '’^^lt;{^ €0?aumus 5?ifc^off vnb machten fichauf ber ©tatt.3berbie von ©algburgb vnb jr ^'i^*^ j^ivflt;^ jutefliyhivßr. nbsp;nbsp;^imud verachteten folchd / bieltendfórein angenommene weif/mey^^^^fOf vnmóglich/betten eine fe|îe©tatt/fo beteten fte von beinern S^M^^iquot;^ vmbbeinenjfetnbiticht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ±^^nf iöaCJumtabuß (abc baf er niched fd^affet bie Çeutbart vnb ven^ ^^p ren/von (Bottgarvcrblcnbt/wolten ie verberben vnb |ïcrben/vnb wou .jij,; folgen/fonbernbef ©egend erwarten/ bobecr auf ber ©tatt / «^^'^^^'2^lt;5;cüi'/ aujf ben weggen pabauw/5u©eucrino / 2)icfclbigcnacht vberfeU«01 ^^ fehen plót5lid} vnverfebend bie ©tatt/gcwunncnd/plunberrend/vnn ^ ^,j, sOTanmus ein ^t;* tend nach jnan/fübrtenbad gemein*ï)olcbmitincnweg/2)enl3if^'0Hj;^^f(ï^ Hoff Witt 3«f;encft. j^unî biengen fie lt;*n tin (Balgen/ erwürgten bie anber pric)rerfd^tne v liehen/mehr benn fönff vnb fónff»5ig/wurffendauf ben 5lt;iït*t botab/v 1^1^ gehoben waren/ wie man noch beutigd tagcd fiber, ^an fagr fiefolUrt^ burgb in ©, ^Irmunbi/je^t ©. GOargarcten 2lt;irchen/begraben py^‘.^j,^f/
ÏÏ)ife jerflórung ber Kómifchen Keid)ftact ^unania/ je^unb ifï gefchebm ba ma^^elct nach (tbrifli (Beburt/ vier btmbert vnb fe^p i^igiar/aldichftnb.jnbifcmfariflauchgejïotbenjuneuwéïvomober ^^
Fl.valerim Let. nbsp;nbsp;tinopclber Kómifd)e 2^cifer^lauiud Daleriud Ceon ber cr)r vnb grop/P ^jj^
X-ómifche Xeich verlufcn feiner dochter 3lriabna ©on / fetnem^na Ceott genannt. ïbifer junge steifer X3eon ber anber/flarb ^tw^i’^^^^’^^.fjflbjï nad7feincm3nberren/vnbebe er verfchieb fe^et er bie 2^eiferlicht
auff feinem X^atter Renoue/ vn erbet alfo ber X^atter bad mifche Xeich von feinem ©on. ïöiefe 5wen2veifcr|icon/ber3tnP
vnb Ifnctel/bcr jung vnb alt/ babenregiert fech^ebt«
jat vnb fcd)|5 (Donac.
Dort
! ft^tt^m^^m^fcOmMcwu CCXG ^on tvn s§r(flmonta Reifer £vont ïgt;fm
©rofïcm
Cy vo bem er jlcm/2^óntg in per pen/ bne aneb ein Cbronic«
Prof *^*^Î^^*^^^^^ ^“’ *^^^^^ vorb^nben.
^ftèv ^^^•^lt;*ö|l»ó/^tflt;baff/vnnbCrtflt4rtttó ctwOOónd?/würben vttcittd ^w»fMt^«cmf«i?
®*’‘’^Wtó’!r^^^^”^^‘^‘’^5^”^””f^”^‘^^*^‘^”''’*^^^ ^‘'^‘*^””*^''^ bcfd?ÜQtcnbie **””®^
K ” ^^^y^” willen vnb verbienfï beß (Ï0enfd?en/ bem cantonné / «b ïl^ir^'^f^*'^*^ f‘^|ïf » vnb blt;b«n6 bete/ vtcljugnb. rWttei nbsp;nbsp;^brttnud)cïcf belle bic ‘Ïn^^eyt/ if nangelt/bneffpanlt/be^ letten ^rtHn • ^*'3'’**^^*^^^*^^wtemanie^tben(Sortsbicnlïverbringe / (V^m .^»f««» lt;i» P‘'f«= -^8 h ^**^ 5» ^Örtrplié/ bnee nnd) ben^eyete^tgen ftód-wci|5rtii^gctbcile»^‘'^’ ^ZWen **”^ quot;^’erorni^ nuf^ befclcb '^apjÏ6 t^ilnrij vorn ^flerenggefcbek
Ï?^f6h'”*^*’ ^^^^^^‘^’^ ^’’^^’ if6 würbenbte 73ifd)ojfe aber meine von ber ^fC** r^^'^^ wegen/ wie oben nngejeige / .Keifer Ceon febrieb jegblieben» 5lt;h/«rt!'?”?*’^lt;vbeit/ tnnft jm ein jegblieber feine meynung fcbeiffeli^ nn^ey?
^^’'^ebr^'^^^^ ''’^^^^^brttnrtb gclebre / bebómmereen fieb nur mieber beyU« ©ercÇneqjifcfiofftx-'’’’^Wiff ^^^^*^”^*^^^ (tebbammb/triegeen mib bcn(ßlaijbcn ict5unb tünnen fF««««*»«»«».£«» Mtes*?^** / f riegm vmb ^«nb mb Cent / »mb ben prodjernnb ^XSS
/quot;»iezlt;ontg/y«rfeett vnbKetfcr/nlfo b^ece fteb «llee vertèbre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äanovnbicut.
teilen kr h-i'p vnb fecß^igft iXômtfeÇe Geifer.
^ fnprt^ ter .Rf ifer / mb wie bu^ geftifft KvtfgfjroW
an t^cn ©rennen abfam im
Keicb.
MeJ?^^^’^*’’' iebeennneb ber ^ftanifeben Cebr in großem pmebt vnb fnnf / ^‘^Xbm rJ^^ »lieber (Brieebifeben fcbtniicf nng vnb berfurbiiQunge/ nd) ec een
'’’“’^ X * 4? Cetebe nicht im Hibergang / bne Regiment wurb nneb eelteber ^fi^b 6^^**^ Oil'll in Kriegen vnb friebgefübrt / biefelbtgen mt^brnud?^ ‘’’’^bef ^^tiS vnruwe ber Keifer / flt;bnittenpfeiffen wie fie wolten weil fie
^‘^jhttd quot;^“^SiengcnmitbemKeiferlid)cnKnmmcrgueir6gefrtllenôvmb/
^lt;Whn?^^^ ^Wttgt;?/^^lt;*«^ '’»^ £e«t/if br/Öcbenefung/ ©eit vnb ©ut/ Rep^rij milita. ’’^•’^Mii ^^* ^‘'® Kriegfvolet vnb bie Knecht fonn ©efînben ber 2)0; ^^Mcrt f t®*^^”^ wert en folrcn / mußten vicUeyben / Waren gar arm / matt ^’’^t titit^9^^^itcn0olb/brncb inen )r©c|lifft vnb pfrünbnb/vnb wenn ^MlbetttV^®^**!?^^’^'’'’^^^^”*^*’ i^einenanbernan fein jlntt/erfüllet nicht ’’’**/lt;r»2^^^^^” Äricgf lent / wie ie^iinb bie ©ciftlichcn tb«n / wer nm tOof
’'‘'’^«inni ® - Icftober nid)t gefd)ilt;#t / bracht viel pfninb jufammen. 2Hfo ®‘^‘’^^cn to 1^**^ ^^*^ ^^^^ ^^^ nnjal ber bellen geßief nen Krieger ab / fo an ben ^«bi*^:gt;®^f^^^tn lagen/bicfelbigc befebütsen vnb bewaren mußten,
Wövnfl-w***^^*” fowt^P’b«’»/pelendeßÄrßvberbieIVaffervnb (Stern
• 3verhüt wurben/in bas Komifebe Keich/verberbten wae fie an?
7^‘'‘'*'^t/Kaubvnb 0chwert/führten baß Komifebe quot;Volet/ nebens wie baß quot;Viech hinweg vber bie iPonanw/wie bann bey vnfern jey ten / als wir noch wol empßn?
ben/ber^^Türetthnt.
'Wie
c tiri
-ocr page 632-Sî(W«n^cr^itd) ^o^unttw^««^ ^ ® te tie SXeic^ftatt Ouintanorum gotontó/iciwj^ ^^ I^cn Oae ‘èorff viWcv Oftcrf^ofcn an Oer ‘Denauw/ï^’^^^’^* d^cntfl worben.
lt;3tïXórt»tfcbc iO4upt(l4« lag biferjeyttnvnfermC^ttÏ’^j Utia vnb Rhetiafecunda gcbctffen^wtfcbcn -Öfïcvbofcn vnb namen Quintanorum Colonia,ba fCQUnb brtó ^Otlf 2^btttß^^ fclbigc -Ore KbtnQtgen bar von bei^t« î)tcfcv Ötatt ^nwobt^‘^^““J^^,(v4P'’^^ ^cutfeben/fb immer vber bte 2gt;onauw tn baö Kóinifd?e Keteb ten^n|r ©tartniebt jubebAlren/würbenber 0acbetn6/verUlt;irquot;. , 04)111/ nem Kabt bic ©tact / festen TVeib vnb 2^tnb/aUe t^ab vnb öuf »’S jogen mtt allem lOan^rabt btnab genpaffauw / meynten fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bevi^
fammenjogen/würben fïe jïerrferfeyn/móchten ftd? be^blt;*ll’^”‘ï^^^rt/ï^* be^ Kómifchen Ketebe erwebren/vn puntten jre ©tatt felbfl branneenô/jerrtffenô/vnb wurffenbie (Dauwer vmb / ba^ ßeb bi nbsp;nbsp;nbsp;-Æ^it
©.enfuini^Circ^. banntt ntebt auffbaken tünbten.2lllba ligt noeb ©»©yluin/ber ’®’*’ .„/«ci^ wefenmit©.©enertn. Ïgt;aaberbte‘ö^eucflt;ben/ ncmltcbbie©tb’'^^^gj.^(fjti' ^Sebempçenb/innen würben baß jwo ©cAccemitircm^utint^'’*^^ ^^jifiC/ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fammen gerneft waren/würben fie bejïerbegtrtgerbiefelbigeït^^^Atftu^i’
meynten fie woken alles lt;5 ut bey einanberfirtben/jogenmitp«^^^LiiitW bie©tattpa|Jauw.20te paflanwergctrójïctvon©.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nnng$u(ßott/ßelenaußber©tatt/fd?lugenfilt;bmkbcn^entflt;bcgt;^/ ,^^^
ob / triebens wiberaußbem Kórntfeben Keicbin '^eutfdie fianb nauw/’Vnb ba fte alfo ben ©ieg erlangt/bie 5einb abgetrieben beff^*^/ ße ©ott bem Jb^'X'XJeorï/gabenber ©óttlieben ©nab bie if b^^c» 2ïïte@.©fumnïifiifnt)on’Plt;iflaut»fagt/ïgt;iflt;®W^^'’’*quot;^’ bejerbroc^entverben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^pk
^^”3 banacb tarnen bic von paffauw 511 ©euerino/babt^gt;^^^^j,(5(// 15« ber Kögen 2kónig ^lactbes sieben / von jm er langen ^rey lt;5\i^lcybt/baß ftefrey ßeberbureb fein Canb anbie Ï)onauwabvn»’ J^^ß; ten mit jrer Äauffmanfebafft vn tOanbtbierung sieben/ jr^ ©ervetb '^ ^(^)I acziffagun^ 0euejgt; bel treiben. ©euerinusgabincntnrQeantwort/fagt: ÎDtcfcSQ’^J.'^^'i.j.^'cb)’'^ tint »0» paiTau». man na© Kauffmanßbafft tra©t/vnna© ©utflelk/ ber$orn©lt;’fj^ ,p4p te in ber ©tatt / wer vmb Ceib vnb Ceben/ jr Wcib vnb 2lt;tnbcr ?u tb ^^(tjot’ fan wmüße and? wie ©al^burg jn boben geben / es würbe tem tommen müßte alles jerbro^en werben/alfo wer es ber wille ® ^‘^f ^%^^)lt;drf’* vnb ©cel retten wokfokmitjmgen Card? binabefo eingroffeKojgt;^M^^jj,4)i fïatt vnb if r^bißbum was/an ber if nç vnb Î)onauw gclegenyjicbt*^ .|jjjj0i imni^tfolgenwok/nt^tglanbten/brüuweterbcnpaflauwertt/ctw ^^j^jji elt;uerinus »irt on mcr bey inen bleibê/ 5»banb fïunb ber 73if©off berfür/vnfpra©: ji^/tri^ 0fli3«n3«w«if«. itc©ten © algen/wobu bin wilt/blcibjïubennlenger bie fo müßen wtv Jj^^j^f bn fagß/ob emanber vor lounger ßerben vnb verberben. Ö^nerinné nbsp;nbsp;Ajiti
mebr bey bem erjïoeften X^olct bleiben/jog mit feinen ©efcllen/ vnb ben glaubten/gen Car© btnab.
®ie ^aOautwott t)f tt Xfu(fc^«ijfr6w(^ettlt;ff
z^T^ 3e weil bas Kórnif© Kei© bey wirben vn trefften was/wmb ^^^«u tenfo anber©rentenbeß Kómif©enKei©ß lagen/biefclbigenve ^ mußten/ lieffrung auß bem Kajicn / vnb auß ber ^^^’^^^X^^îlf vn^ nem ©edel gegeben / Ïgt;anun bie2kcifcrßd? 511 ruwe festen/bie tOünbel von inen f©ubcn / anberen btefelbigcn vberf©uffen/ *’*. L-fniie 23ürger ©ewalt/vnnb biefobas Kegimentinber t?anb betten / mit b nbsp;nbsp;nbsp;^
if mpter befett würben/ buben an bas ©ün|tlein$u (pielen /fu©tenitlt;n ö^^ /
-ocr page 633-‘*MV ^0n9ctt^^mtf(Slt;ttSetfeVtt. GCXGI fÿgt;ïverbo u^**^^^tammercrfcigcvc/ctUcbc würben vetd^/bte anberntn ber ^*i'^^ PMtthf **^^^ '^ ^^^ Skucebcenwiwb jr gejïijfter ©oirrtbgcbrod)en/f|e^z Jhnbfvcff '^’^ubem 2^«c3gcovbttet waren ent.^oejen/ tn anbere weg vnb f ‘^9Fvoltf '’'’5*’^^^»3Hilt;gt; nam bte gcftijfce an^al ber^neg^kut ab/wurb bas ’’“WiBv^ ”’*^f^Wt ^^*^ (Drenten geminbert/ jertrenne vnb ^evriflen. pap 'quot;^^•^^ Vnb fluff '^^^ bte2^nccbt aUba/betten ßeb noeb mtt aller mühe vnb arbetc
liefen?quot;®^^*^f^’^^*^ber/wie (te geBunbt vnb gemocht betten.
?^‘^Crtbict^'^’^^‘^^‘^tcn etltcbejre ©caUbrubergen Kom vmbben ©olt/ber v^®«lt;ioito/^^^^*^ innen / bielten beimltcb au|t fte/erwurgtene/wurffenetn r’i’et/ fn^ ^® '’’‘'^ ^^”^ glcid) vmb bte ifmbt/ vnnb viel / ber meifte tbcil ber p«fr««tt»w«« o* '*’’Mgt;tfön nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^^” betten / machten fteb binau^auff ba65elbt/ ^*’*’‘*’^
^/»nUc •^^^ ^^’^ ©tatt liegt /barmit fie bas (Betreib in bie ©tatt bredrz f'^Mten '' ^‘’^terjn effen betten/fc^ten viertjig Pórcr bie bas ‘^bor verbüß’ k'' ’^Kh^ ^^ ^^C® *** ^^*^ if mbt vnb ©ebnitt warn / bub fieb auffber ©d)wa^z
^^^’3 tOaimonb/ laurct auff bie ©tatt / verhief heimlich ein JA^Wk* ^’^^^**^'’tiverfebenôauff/vbereylfbieIVâd)tcr/bieltenbie'2^bov ’^ÖtfltpL^’’*3t^mmonb mitbem gewaltigem bnnffenhernach Barn / vnnbin
k’^^^^ogz erwürget wae fid? 511 ber IVebr fïcllct/ber ^ifeboff wnrb PîFî“’’’*^^^^*^ ^'“ WrtV’^cÏ‘'^^’^‘^”’ ”’ ^‘^^ Kirchen erpoeben. Had^mak wnrb von ben 5%X ^««ffßf“* '”’'^^0111111 S^Plütt^^rt/jerriflènvnbatt^gcbratmt/baóVolcB fo nicht ^^®lt;tlltóiff**’®®*^^S’^f’‘'*’3^*'/'^^^^^*^ Ï)o«lt;»»w in ÏTentfehUnb geführt. ©ok ’’’’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^f'^khen aie man jelet nachChtiflilBebiirt vier h«nbert vnb ft ben
^bet gf^^u iar/ß/euber ifiuyan ter ©onauw/fo ta*
ma{0 fine greffe îXâmifd;c 5’^cic^ffatr
war.
^«inï^ Ï^^/^*^ bavott entrunnen waren/vn Blein vnbewart vnfefï ©tâm '^^curf^^” ^^^ ^onauw Itgcnb innbetten/liefjcns auf furchtber F^^tch/ h ? ^^’^ ligen/$ogen mit allem wae (te betten barvon/flohen hinab pintiem k**”*^**^^^® ^“^‘ ©^“^i^^wne ber tröffet ft e/ lehr et/ft e mufrenak • ^^tïbok K ®®tte6fr bojfnung vnb vertrauwen fegen/vnb mehr ju ©eiffo ^eueriBusnxirrt ^WbemK ^^ Üetblicherjrejufluchthaben/wólten fieanberf beryembep ^®lt;iKft«%a®lt;»P ^•’'^'ßdttt ^‘'^^^^3lt;»)*waebtvnnb flercBvbcrwinbcn/berfclbigenlifï entrim ’^beviitf ®**”^ baneben/ bas fle alle fr lOaab vnb (Dut/ ©trobe vnb Peuw/
?^M ÏÏ^*^^*'**ff^cm5tlbe vnb ßanb tn bie ©tatt bringen folten.3öerglei# ^ffjup *'^^’* burch feiner (BefeUen einem mtt namen‘Valenó/bem ifrçbk ?®ttt8iu‘**^^^®*^fflt;'’^f^’gt;/^lt;*óbilt;ifynwobnctimnamen bef ^Umechtigen
.^«ttte”^^^. ^^'^^‘^^’^*^ 5” (Bóttlicher bulff bie gauge nachtwachten/auff ’'^«bü^’^”*^^ l^tt Webren weren. 5« (Mitternacht Barnen/fprangen vnb ??tö«(h/ ^’*^fthcn/©chwabett/Keyern/(Marcfaur vu‘Thüringer/vu verfehl ^ hütete ^ ff^*^ Cettern an/ wolten bte © tattmauwr erfliegen haben/ 2fber ^l^nbh v ^^‘”*^*'^^^*’ ^^’ff^‘^t lt;ÏOauwervor gewarnet waren/triebene S’i’SeBüttS ^^^“^^(tot»«*«^ hem Canb vnb 5elbt weber gutter noch Cteffe^z ^ lt;ibt|tiA ^^’'haben/muften fle wiber abjiehen/triebcnbaó Dteb fo ©euertni 5«»J4« Wmtt» ^^i^Ohd ®5f’^^9t/hu6 fre baraufgdaflen hetten/hinweg/ rueftenwiber vber „^p quot;“ ^“*“’*
f *^fftlt;nS p ^*'”' '’®’^ fl”’ïbanber Kugen König 5lt;ltbeu6/$oge mttMeeree# ^iUcf ^^’^^ / woltbte©tatteynnemmen / bae DolcB wegfübten/ vnb tn ^ 1 ^ub^'’^”h©t5tte(bfm gelegen vnb jinfbar waren/auftbeilen vnb fc^ S**‘Kütt i’^^^^*^ Öf^(^(^lt;« was auch TTien / tbeilet bamak bie ïöonauw §‘*‘ttPfl^***’^^ ©euerinus jog entgegen bem Kónig wol fónff mcil von ber ©cuetinus ertemget ^^Wv^ p^^htfn/vnbvberrebetfn/baf erfrtebber©tattjufagt.X^nbbte ^«©«««^««ßfrio ^Wttiq^*J^*J^^^^«^hinAtïfl/m4(hte»ein^ünhtitwfl auffgletchengcwin
Wie
-ocr page 634-©dó ant^er ^ucS ^^«tm/ö ^uettiw 2Bte @.@f uenn gen ® icn jog / vnb (n /Xiignil*’!’^^'quot; OSagfer rin ?tutfc6lt;r Sûrft/cin îKûg «u^ tiem SunP/Kß* 4gt;c(lerrcicb/3 taliën vnb Kom bem 2^ci'/ ferabgewan.
3lrnad) $og ©enerinne gen Wien / tbet (ieb aufferbalb ber ®.((dr^f^ bienet allba (Bott/ba tam$ii /m ber Xugen 5»rjï/4gt;bagrev lt;e ^^y|{^ fe J^bv ©eucrino /i(lnod) ein 2)orff bey Wien / beift
^jMiinO^rtbatrt)«. 4gt;bagnn ber gemeine (Dann nabagbrin. ©euerinue fagt bem wiirb nod) gewaltiger Derr vbcr Kom vnb allee Wclfcblanb tróft ftd)bcr5nfage/mad?t (id? au(f mit ben Kiigen fo /m 5ngeb^tten/v nbsp;nbsp;nbsp;.^f
/m auch anber viel 2^cu tfd) er quot;X) older au ff/griff Wclfcblanb an/| nach Cbri(li (Bcburt/wicCaflioboruebcr Canzler/ vn Jorban^^^ ’ jjftr alle beybe anjeygen/vier bnnbert vnb acht vnb fibcmjig/ar/ ju Kom waren^afilifcue jum anbcrnmal/vnb 2lrmatu6. 4gt;re(tne v r.^, lue ©ebruber/bef Komifd)en Kriegf voldeoberfleDauptlcuc/^*’*^^. g«jti gen von ben^eutfd/en/vn cr(ïocben/bcr KómifebeKeifer ^fugu^' .^jj^/tH Kom vnb im Mibergang / warb and) gefangen / vnb vcrfd)idcinP^, .j^fr bae Königreich Ïleapolie/muft bef Keifertbumbe ab(leben / P^z J^ 0f‘’^^ jeiben/vnbnamalfo König Xbbagter bae gantje Wclfcblanb2/»it ®p^j^||j^/ XJbagterturnt 'Xom Komcyn/vott ber lÓonaw bif gar binber Kom bineyn/auch bie 4^n^ s.,;feih^ *9w» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo /m vbergab offtgenanntcr König (Batifretd) in 2lfrica /1beiUt v” ,^i
Cent fo mie /m jogen waren/ben brittcn bef Canbe vnb ber ©neer7 ben /ar bic ©tatt Kom mit 'Jcaluninngeb^bt/ jeben rógltcb vnbnu« mit ber -Cgt;(ïcr(5otett König ibietricb von K ern,
OJon Off iXtigcii Kèmg / hamate lm ^anî* K^unt’ nbsp;,
Cffïcrrdd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
^'Öbtfcv^cytfïrtvbbcvXógctt 2lt;6nt55llt;ï«bc6 / bflt;Uvtlt;l4ufF0^Ä|%iftlt; i^'bann ©cucvinue bettim frib erlangt vonben-ô jler(5otctV f^^’V^Lti^^I* ben/mb Hc^ie^tgenanntev JHetbes $wcn ©on/JeUb«^ '’^‘^-^ hneb«'^'^ tbcö warb Lienig tweb fetneö Dat tere quot;(Tob/ gab feinem 23rubcv5»^^'J®Jjj^ftrtfl’ ©tare IVtcn/ bic noch vnber anbern wenig Komifeben ©tâtten an 9lt;^ j^j^ bey guten witben waa. Äontg Celebes bett cm lüetb btefi ®^^r^^^-^xlUtffP’^ vn bart / ben armen Centen vnb ben K^mem gar feinbe / lief f« ^^^^. Qiiixn'i
Jkct^fi (oV.
Jilft^diö 5facHamp;ci ®01t.
©ifa 5(«ftbn weiO.
p^rnaiottes mûiTctt ben fottbem btcltô wie bas “Vied?/ quot;Vnb wo fie Kómifcbe (Boltfcbml^^'. ^jj j^jï inii^Mofreit bic log neter/x^rtbbergleicbcntOanbwcrcf ßeng/ fperrtf eô cyn/muften/rvtn ci icncH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(quot;bte bod) bleinvnbfd)led?twaô^arbcttcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rwort/**’ ©tfa verfünNat nc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)4 fic vmb fold)c b^rtigbcit ©cuertnue fîrafft/gab pc fm $«ƒ^ n/ddrul*^
wiblt;r0lt;«enn«m. joitpctneó(Öcbetóaufwarten/ïttIVeltlicbett benbcl/jo/nnttangte»j3^”/9^j,(i;
©ifakfitCjcßcfanfi« iKD (ebig.
nteben / wie ftc mit/ren leibeignen ÏDtenern vmbgteng / wie red)t
Derrn wer/gteng jn gar niebte angeburt /m aneb nid?tbarnacb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foblt;y
Jn bem wurb fted) berS^ónigin (ßeifa ©on/mit namen
/rem ®emabl2^onig5eltbcn6 bett/ 5nbanb lief feaUegefangm lief (ie wiber frey lebig one entgcltnnf ober bic ibonanw in bae K^mii $ieben/bam ju ©eucrino/ babt /n baf er /r verwiege wae (ie wiber /n vn g^jj mer gcbanbelt bett/ folt nimmer gefd)cben / begcretbaf er fór (ie vnbJ bctet/baótbctÖeuerinn6/ber©onwarbgefunbt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»^ 2ï3k @. @f «erm«^ ftarö/vnb wallij btf •iünï' w
tm alle beroOet werben.
r^f^?leb wenig /aren fo ©cuerinne (abe baf er von bifcrIVelt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tó«^
Ibcrtcrju/m Äonig5eltbe6feini0auffrauw(5cifa/vnb/reno nbsp;u^
t^rueriiitts blit fût bt'X^mer«
c^N’brieben/babt/nbaf fic/ncnbieKóincrbcfoblcn li^ii^^f^y^^-^^^r(nji)aamp; wo bnten/mit/nen guten frib vnb einigbcit bettenz/nen barmb^vÇ**^ verfpraeben (ie /m/fe wolf en ee allee treuwlieb ebwn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x^d/
-ocr page 635-M9ett$lMlt;êlt;tt Seifen. nbsp;CGXCII
^^^^^^*^ ^‘^ Kölner fo nabenb vmb jn vnb fcttKó'^obetrnawrt^ ®nilt;ditii3 tropft ^f'^bvtFp^^^^3utcrbtngfeyn/vnbcttt5utt?cri5bnbcn/ ©n^t/wïcxvolbifcCöc/z WtWwtr.
tt«H wolbefe^t ftnb mît Centen/werben fie bod? gar veróbt wer/ ’'‘«tkS^^^^‘^3”^^boffnung/nod?inbnrij werbet )r allefrifd? vnbgefunbt/ ’quot;itfnzk^^^^^^ ^“^^y** ”^ IPclfd? Canb sieben / vnb benn fo nempt mein Cetb ^fuerinus but baß ’^l»ijK^**^ ^‘f«*^ «^« lï^*^^ lt;*^/»« Jenner am ndjten tage/ bn man jelee nad? K^^2™ 'nwurt/vier bunbert vnb ein vnb neb^tg, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;werDe.
^«n 5ürp 1119tftgf nlanb / lïi-iinb Oeftmefep / ju QBlcn
^w andern erwörget/iric Xemg Obagfer von 5^ow ben
(ÏOorbtvnbvbelreebnet.
‘”^^’®ö*^^ tOcv^og^rtcbtid) $n Wien von feines Ambers ©on/mic
^ /ïincttjrtcbrtd?/ erwüt^t/ Ä^ntg^dtbcö/bifes langen 5ribrtd?s‘X)at«
*‘'^n %”*^lt;^lt;iW’i*^SW«ianbvnbCeuteyn.K0ntgXgt;b4gBertnIVclfdgt; ùbaahrtoiftîntes ^®ilt; Uli; Il ”* ^*^ biepn ^orbt erb^rt / ruit er fid? wolt fold?en ^orbt red?en/ 5nberi«rechnen.
^^Wa ç^ u ^^^”’ ‘Volef bemn^nn bie ïDonauw/ tbet eine ©d?lad?t mit
S^feiift * ^^^®/^‘'Sob/ßenglnmitjUmptfeineri3an^frauwen(5eifrt/fubrtó 5»ötj«M» tub ©if« W«??^‘^^%^”^/*’^^^^ fïnrben lie in bent «efengbnn^. Dnb Kónig g£X”„impt lïo-i«3tk0tf”^”*?*'®^o*^^lt;^öW|egtAfrgberQogtb«mb4gt;e(ïerretcb/eytt/$wrtngs rtcHwev«.
”’^'^*^*^brtd?ber KógeniOergog/fofeinen*X)cttern/feines'Öntters
*”^ i^ergogjriebrid?/ er|ïod?cn bett / gab bießud?t/ entranbarvon. ^n^rif^ber ^Stti (^»nXv? ^*^^ wiber mie einer grollen an$al X) o Id's / fo er gefangen bettin bie;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''‘’‘’'’‘'*
^^’^«3/in Welfd?lanb vnb gen Kom.
^''‘'^'‘’'^'éiiicvi'i't) QBiïn/mb bfrffibtgfn ©f^nib/ bif
^^utfeÇ en fn ^dfe^fanb (loeien/ |r alt £anb vnb j^en^
ferveriieffètt/ barinnpe geboren
waren.
^Ä'^b Vertrieben lOen^og ^riebrid? Bant wiber/nam quot;Wien vn biefdbige (5e ƒ fiebrifb «impt ^^^T li^^?^”'’^ Kómerwtber eyn/KónigÓbagber fd)tde feinen ^rub ^^*”’’’“‘^* ’'’•’tWx quot;*”*^ Beeresbrafft herauf wiber biefen5riebrid?en/ vnb Jriebneb ^cihttö '^^**Sf/Plt;gt;be^ii König Ïgt;ietrid? vb Kern/ fo bainals an ber Öaw/ ^bet^**«^^ J’*^^ ^‘^ Ïlcu w|ïatt/ Dof bidt.Dernog Jbolif auf befekb feines
^Ititte*^^***®*^^**3^^^® 3*“^^^^'’^ bief aUeKóiner fo nod? in bent Canb vm
’’’’tTbrtk”^^^*’' 'gt;onsfloten vberfaUber‘tteuefdjen wegen bifeCanb verlaßen/ chômer uc^fn auß ”'3^1101 ^inb / allem (ß ut/in quot;Welfebenlanb sieben / fdbuff baf fid) men; ^'’3^»’“ sCeift^ ^^4uffeÏ”^?*^^«fiM*^llt;^f«t/*’«bfubvt bie Kögen feinCanbsleuc fo noch ' ^WdieP*^^*^^””^^^^ n’oue ten/nut nninWd|d)cCanb, nadeln Bant ber
^^^«mer f^‘*ïl^®^lt;^«Ft»»lt;’aa pievius/ vnb Cucullus ber Kt|d)off,ntuf tenab ’’'^^’iPeik^^ ^^^’^ woneten mit |nenin'Welfd)lanb sieben,^ vnb führten mit ^•Mób ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®’^*drini/ würben in'Welfebem Canb inalle Ór/
^i)lt;it/i”’^®^**«fólt;tbeilt.i!ïugypptus/berbtfebingallegephenvnbbefd)rt iewawiu». ^’S'üRb* **“^’ biefes fetn 'patterCanb/barinnen er geboren was/
^’ Quïr^^^^’^^^'”^^ begrub vn legt 0.0euerin bey Heaplts hinber Korn/
‘^3^nKoin.
^ tie £ang6aramp;er ?{iwnilanb|f ijt Oeftevreid'/
^^^^^'^^’^ ^‘^ ^^ horeten baf bie Kögen fr Canb verlaßen betten/ j^ltut /h' '^Phlanb gezogen waren/$ogen fe burd? 0 d?waben freCanbs ^^^’»Wart w ^?^^ ^«bentvnb (Debrern innen battett/tnKögenlanb/ fo ver/
y^nben Kögen/vnb fcQt -Ocßcrvcld? vnb (Dardfelt helft.
-ocr page 636-® «0 «n^ev ^«efi g^^rtnuw ^«en««t/ '55on ^ômg ©ictvcicb von ® ern/bem (ïn^nwriil''’'“ ©egt Ueß ïXOraifcècn ïXdd» im TOtagang/suf to »nfem Ärtnben.
Ç^Z rîbctnwiwbbcr^flcrlt;5ot€rt2^0nt3/ fowtrîôtetneb voit^^*^ |Æ(i:jn von bent X.ómtfd)Ctt 2^ctfcv J^Uuto DaUHo 5lt;»o«^ ^^*^?Lft ^^f”'* CJ^jKom mtt Dettrtnno/vnb óbcrjlcr^rQmrtvfcbrtlct beft ^’^^ ’^.«fjiamp;cgt;^^ fefenKetebô vnb Kómifeten 2lt;nc3|5void's / and)gemeiner Diclt;*‘'‘* ’
gangber0onnenbe(5beyligcnKómifd?enKeid?6gemad?r. mUrt^^'’
Ï)er Reifer was wol eins mit biefern 3)ictrid? von Confînntinopclernennt/ wargnter bingmir/mZwar fetn guter (De|d‘9 ^j,|{to sbieweil vnnb er ÏÖietrid? 50 Confïnntinopel bey Reifer |2eout ƒ
2^eifer oenonis 0d?wrtber gewefen war / barumb befahl int Statt Kont/ Kaht vn(5emein/baóIVelfd?lanb vnbas ^^*^’^^^,^*^sdïD'^^
df uropa vonber Sauw bif an ben Khdn vnb ^obenfee / trid? fid? rufïetvnb 50h mit feinem quot;Vo lef ben Offer (Boten auf befew 'ifrx^cmifcoriis. nbsp;nbsp;fers auff irelfd?lanb/vnb mit 2(rtbemiborobef Keifers Sd? waget/ bic fad? mehr anfehenhttt/inberOrbnungmitt0eereöl?rafff. nicht weit voit2lgla bam König Obagber König 2)ictricb nbsp;nbsp;nbsp;?(blt;^
5wen König vnb bie ‘Ïentfeben / fo ber Keifer an einanber gebeur nbsp;nbsp;i„jd^^
eine Sd?lad?tmiteinanber/König î)ietrjd?gcwan bie Sdla^^ bagber gab bie ßuebt/ König Îgt;ietrid? rudt hernacb/bamen 511 vn w ^^^^^ lammen/fd?lugen (ich jum anbern mal mit einanber / vnb warb^^^^5
ber aber vberwunben» Höie britt Seh lacht anbern TVaflerflnf 3llba/fo auf bem5tl^^ÿ^^^|j„{t»c(/ (Thomerjee fenft/ba giengsaueb Konig Obagber nicht wol/lag
06a9nrplt;w^t gen 2gt;acralfo vberwunbenwas /brey Schlachten nurf verloren
9{oin. Kom / ba er für bie Statt bam / wolten In bie Körner nicht mehr v ^^(jin* fchlugcnvnbfperrtenbic'ö^borallevorimju/KönigObagbcrmu^’iy berfeh weichen gen Kauenna/allbabewart er fcbwol/warb von trieb belagert/ hielt bie Statt wolbrcy far auff/vbcrfcl offt bey bet naw^^^;
nig ibietricb/thetjmgroßen fd?abcn wehret f eb rebltd? / j)ic Such i^rib jwi^enObag mais getheibiget/vnb ein ewiger frib bermaßen angeffoffen/baf ^^T^Lfoltert’ Sem** '®‘**^ ‘’’ Oba^cr vnb ibietricb/ber Sachen eins feyn/vnb mit einanber regtt’^ ^^p^ij^ 'quot;** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ibcr $ weilte unb nagen mdw lang an einem Kcin/5 wen l?an en in ctu.^^^j.5
übagf« tpmptbfn. bleiben feiten in bie Icngccinö/KönigObagber Bam vm/König ^ ,,, ƒ (t^fHj gewaltiger tOerr on mennigHieb# wiberfpreeben vber bic ôf^^’z^TntiTc^ert IVelfcblanb/vnbvber bas Kömifebt Keicb heroben/nam eyn bic Keicb(fâtt / ïbalmatien/ bas Canb ober ber Sauw bif an bie ^‘^^4^/*0i«Ïgt;lt;: gênant/von banen bif au ben 3’VrToricum/^wifd?cn bem^n vnb nbsp;nbsp;nbsp;^^fj^y
Cfouinus. ÊPiofleuft.
liciam ober bem Ceeb/Khetias/ bar^u Siciliam/ regiert bifc C^tnb feber art als ein 3lnwalbt bef Keifers bureb Caubsbaupdeut. jU pquot; , jcQterOfouinum/anbicSauw Coloßeum/vnber bem 3n ®^^^F*^^j.(tÿi(f^ bem Jn Scrwatum/fd?idctmit|nennacb bem alten brauch berKlt;?^ ^nl’^rti Kricgfvold/ Keuter vnb Kned?te/ biebie Canb befebü^ten '’ÿ?^*^ittfit* an ber (BreuQ ligenb/gab in Orbnung wie fe jCanb vn/ZeutmitKo^ • juif ten regieren folten/ bic Knecht foltcn frieb mit ben Kömer ^^^^^^iMtjvh*^^'^ inen fey n/nacbbarlicb mit/nen leben/ IZanb vnb Cent vorn cyngntr
frtllber^dnbenbefcbtrmen.
;Dietri£f)BV0ttq5«n tÖettCnnbóbnnpdentenbefrtbl er/bnl? peCanb vnbßenf/f^«^^ A^*»^ tefetf^ an tie 2(mpb weren/mit «lier mad^tfebûçten/gerecht vnbfromb weren/ntt f^’'j,(.fjittt’^,’’ ^“‘’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemen/folgtennncbbernlten Kómerweifbett/bnrmit bte ^‘’^‘'^jj^dï^^^
KeicbóCnnben óffentUd? merdren/feben mb empfónben/bnf R^'^ƒ^ fór^»’^' mifeben Äetferbnbtnverorbnetweren. 'X)nbwïewol3^ómgÏgt;tttttt^i^^^^(lt; vnb f d? bermnflên merden lief / wie feine meynung vnb f^tnemmen ^^jj„^ bingnaebbemnltenlóblifben bef Komifeben Aeid?6 brand? mgnt^.^^)j,{,erf’ wiberjnbringen/busKómifeb Aciebtm VTibergangwibernwff)»*^^^ jr^fd^f
-ocr page 637-f,.,,. ftott^enS^ómtfeS^ttSftffw. CGXGIII
Slwctö/gcbadnbrtf^ Betn (Ï0cnfd?Ud? btngUn^ '’'’’‘^«n c,r’’M^lt;lgt;/vlt;rtr4ttwlt;t and? ben Kómern vnb WabUn / vnber betten ^ tgt;tttt-k ^* ^*^*^’’’^^/ bemnad? ball ev nie fo UebevUeb inoebt won benKó'? p’'ii«nb ^ ®^.’®’^*^^lt;«/*«lt;*lt;bt lt;^ mbev allen quot;^cuefd^en ^^Óntgen/ fo tm ‘^eut^ ?^^ fi* '^*'^ ^** ^^^ Kotnifeben Ketebd Canben wit ge walt faflèn/fneb/ver/ ^'‘’‘^«bt lt;1^^^^^^”^”^^^ *”*^^^^ ^^^^^ ”'*^ ^ónbtttw^ / ^t'eunbtfebafft vnnb ^’^Iheti «ri’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Do let bieffen bte t^órl fotbett ev auf? ‘5^cutfd)lâb 511 fm/ Heruit.
fc^bobfr s ^ H^ Cnnb int Welfcben Canb eyn/ nam felbfl ju bev ^bc 5vam ^Htct/^'^^^^^*3^^^''’*5® ^^1^ Si'ofprt w 5vanctretd) quot;^ od?tev. Ifv b^t bt-ey Bodofieda. k^^/bicrtftx'^^^ ^^^^quot;Ïbutgut/bte verbeurac evbê2kóntgbev ^|ïevlt;Boté2lbeb/ Theodoguta. ”*^'^« 2lii, ir ^^S“^/^*'^^*^^“ bevifbc bev^uvgunbev König ©tgmunb/bte oshoguta. Wlt;t±M5^”*^*’^/5lt;*blt;v^ttvtlt;b«»lt;»» (SottUnbtfebenyóvfïen/fo^uvgev?’ ^ffgt;lt;filt;gt;«f»‘l^-v^*^ (but ^^'*’^^^ ^^^ ®‘’^ ‘^ König 2Vbelveid?/fo nacb KönigÏ)ietvtcb mit ^“^*‘*quot;‘^'*^' ?W Ït' • Komvnb IVelfcblanb vegievebat. ^evgleid)en offegenanntev
'’^^beuvat feine 0cbwe|ïev 2(melfvtb bev Wanblev König Amaiofied^. ’''Wtok!ï'^/‘^'^olt;btev/fein(lOamê3lmalbuvg/fo fail gelebte wae/gab ev fOev 'rbr^ómundm. /König in'Ïbóvingen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amaiopjirga.
^0^ ?gt;(f tn (Ç von 95f m für ein ^err gr lor^
fenfeb»
^ Se^Ält;5ebe»w in quot;Welfd^lanb getbnn/gevn^vieb gemad^et/ n^^titb i*’^ '’’^^ Knnfïlcvlieb gehalten / ijlmilbtvnb ebvenveid) gewefen/ te^tu/K ^^’*”® ®^*’^^’'* ©piel / (^Oummeveyen / panctatieven vnb 5eebtenZ ^^*^9Jddgt; ’”’^”'’*’^ ©teeben / bennin foleben vnnb bevgleid?en KnvQweilen ’^ni3i2,?^*^^«tt^lt;ttAltX»Kömlt;Vtt/ijvmcnmgBltcb fafïangenem gewefen/ ?'''’hbPiAfl l^liebgebabt.^ôfinbaucbCwiei^gelÀfenbnb^gavvon©ebie^ ?yWctP^‘’^^^^^^fr’^‘’fF^ 5»b«Slt;ftbtrftglt;» Kont vottben S^eutfebewnv// f ^3bcvb^”^^*’3wvnb fagennocb vil vonim/man finbtnicbtbalb ein alten ^’’iöwgen ’’’S^”*lt;wcn ii^ann bey vnó fo betannt fey / von bem (te fo viel wip
r^S 5biw-T 4^r^*^*^^/P «‘’^ vovbanben ift/Kapft ©yntmaebuó/bev von j« iarefj. ^‘quot;’^ |ilt;l)^J.Y'^^^®^”’**^^’‘’*’^^”®^^’'^^*^'’‘’^’^^^” wibevJCnuventiiïm/ b^^ïttïh^^”’ ^*^ Öaupt^att bev ganzen Welt vnb allev (Wenfeben/innev// Oïom fanffmai 06« javenfunff mal von ben ‘ïeutfeben vbevjogenvnb go *’®*‘’’
Ï^ff^h/ffn k ^* ©leid? and? / ba fteb bicfe ©a^imlTibevgangbevoben vet? ?^”'‘'Ach ^«^^*’^”^^*’^^”^*^^Ï^‘^^^^*^ ^^w»iflt;blt;K«rlt;v5lt;««»/»wMvfo *’’*^'^tgt;hb ^^'^^ (Bebuft jelt/wie bennCafftobovus anfßeiebnet/viev bunbeve ’’^«mjig/ba Olibviu6 ein einigev Kitvgevmei^ev ju Kom waö,
*500‘Verfolgung tgt;frg§rtftrn.
wl’Sth'^ V’?^*2iltiftt3«««» Keten bit Cbrilïengeoflc not inTtfrico bent ftbenh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;n^eU/gegeniOifpattien vbev/vonben vngUubigen^ent
D x ^UuhX^*9^*?*’^^^*^*^^^*^^^”’3 *”*^ namenJOeinvieb/ fo fteb bevWanblev ’^‘tVhXs . Wfebveibt/vevfdgt;icft vnbvevfagt mebvbenn bvey bunbevt J^‘'‘^tetbctt ^'^^‘fl}3^iflt;bo(feinbaóelenb/ fpewet alleKivd^en 5u / tbctgvoffe
^8^’!®ÏV’®^*^^ttCbvi(ïen an/licf fv vilen on jaliOenb vn jungen abfebnet C^ripen f«$nein«at» gr®/bett?I^i^^^'^ König beinvieb ein ©on mebvgenannted Könige lt;SanQgt; ^‘quot;^ vnsungen b‘’^bet (gj^'^^^^ebvKvnbev/nemlid? ïöietvid^/XButtbun vnb (Butgib/cv wav fc^'^eïncrw £?^'’’^^^^‘^^Dattev(SanijveiebvcvfolgetevbieCbvifïenbeit
7 fo Pc K7 *^m^tt fo 3lvvianifcb waven/be^ten (n alfo wibev bie veebten Cbvb *^^^^/ttti ?’’P**^^öbic(fen/bcv73ifcboffwuvben etlicbevevfcbicft/ etliebein ptenbaa ^eltbawwê/etlicbeinbie Jnfel©avbinien/m«^tenbolQ b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcblagcn
-ocr page 638-©«6 rttlï’CVKucB goblt;*ttWv K.quot; “‘''^ ^ feblugen ju ben 2ióntgbltcben ©duffen. Äontg t^einriebs iDulbretcb/tóbtetbie Cbrt)tenfclbfl/tbecinmund)eplugun/erjd?b’^^^^^c(jö gein vnb Kolben/btengß/r'erbrentspeinigecbteUOunner/bic'W'^'^^^j^icr? vnbblo^wtberbtcÖcbntnvnb Vînturun offentUeben(Buffen.
munten fre 2^inbcr bu^ fie beflenbig bliben/tbeten wie rebltebe £eottfia(Stïmlt;wt mitullergebult. Ceentiuein‘^Toebter0.(Bermunibeft ^ifebofföv?wt^%^flgt;ijf
tóbtet/bergleieben bie/^eibeigentneebt fïurbenvn liefen fieb wav^^ Tiauffreut auf! dar# ben wol flinffijig reiebcr2lt;nufflcut vo Curtbugo uuf ber l^nuptF**^^ U^ tbago ins eknö »a» ju tgt;4g denb verfebidt/mun num jn wus fie bette / vil Cbrifïen flob^*],’ ^dSyrt ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen/t?ólen/vnb IVilbnu^jwifcbenben jweyen Wirbeln bef (V)ecró/ P^pp,jj
tesnennet/irvilerfrorenvnberbungerten/bnmeingvoffe'èbewrnngy’! ^^j.j|£// ger in 21 frtCU bemueb / es wolt nit regnen/bie Wußer horreten nuf/ ƒ ^.pïdjrfÏ gen bie ^rünn'grof vnb blein'X)iecb/ulle5rucbt/ulles 5elbtvcrburbV ^ vnbórre. 0olebc fïruffgieng vber bie 2lrriunifcben/uber ftc «lt;*^^^”r c.Atîg«* '»icforqsifc^effi» çen. Victoretn^ifeboff/fobtefelbigejcyttn2lfrtcugclcbt/folebsgef^* ^^‘^‘*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litten but/ fclugt vbemuf gur tUgUeb folebe bertigbeit fo bie groben
vngl^ubigen‘Gcutfd)cwtberbic(]rbriflengebruult;btbuben/fugt/ ^^gt;^n,dd^ ber ßücbtige(Dbrillengewefenben0unb6um(Z)cer.ScbrctbtweitetvniP,^(^ Ï)te groben vnfimngê vnglAubigen'Ï'eutfdicn bónen niebts /JP^IÏ^*^/Iji/b^ ben buf fie ben Kornern neibig feyn/bu fïebet ulljey tfr f nn vn begeren P ^^ fte berKómer^br/rCumenvnbÖtuin/guruufttlgen/ftemógcnbowff Kómer mit niebte nit leyben / gur nit bolö feyn.Ï)u6 fcbreibt obgenun j{ ^enon bnt» ptacibia fd)otf“Victor vou bcn iTcutfdicnvnfcrn'Voffubren.iöod') 5enonber A i ^ JSSär’liÄe P^«^‘^»« ^« Keifertn/Keifers Olibrtj verlufnc Wittwe /febtebté f^^W in 2JfrtM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23ottfcbufft gen Curtbugo ju mebrgenunten ^onig Óetnricb/Ï’^^^^^^Wcv
wuren/öcucrus Óberfber tmKónnfd?cn Kegiment/^le^unber uiw Kubtbef Keifers/ bcrglctd)cn'Vruntus bic erlungtenumerflen/buF ^I^nt» Kirden ju Curtbugo wibcruufflperrct/vnbbteCbrtfïcn wiberuup erforbert/vnb fn ein eignen '23ifcboffwiber erluubt wurb/ fo bey '’*‘^*^'’n^/hö^ tjigiuren beinen gebubt betten. ïDoeb flurb König JOeinrieb iAmnKt ..^^^ eben bie (V?ubcn uuf jm / wurb un feine fbutt König vber bie
25rubern ©on König (Butsmut/ ber lief bie Ktrebenwtberuufftbi^^'
Cbri ften uil wiber ey nbommen/regtert neun fur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .„ rui,
Sinaftiffus ócr vut viiö fec^^tgft SXôintfcÇc KWfu/“' fcr VitiiP «n Oer ©onaiit» ocrlorm ^at/ bic engMuMaen ^^Ï**” bubenbieKömer vnb Cbrtflcnbruuf vertilgt. ^^^^ ^r^3ebKeifer otnonbumunbus KómifebeKeieb 5luutusjr^jd?^ ï^tcoros/burd? b^lffvnb fetf ber Keiferin 2lriubne/P ^'4,^,.,5vn êx^ter Keifer Ceonis bef erfben/eine (Dutter Keifer Meonis nbsp;nbsp;^’^Ædntft''
ÄeifcraSCnaliajiji tot».
l7uuf fruit wbifes Keifers Benonis wur/ 'Vnbifer Keifer 2lnufïufnp’^^j.p„Ïgt; heb gefborben/ober ulsetliche fügen/ butfn bus WAtter crfeblugtn/^^^^,„4(i ud)t5igjbeniur fcinsulters/ im ftben vnb jwentjtgjbenjur feines Kew
jciccnan? vtpnin voconvc/ wicoenn ^urenuevtanwoovuez o,rö’'” u^uMV,^** nig ÎDictnfbeCrtnçkv/rtwlfgcfcbvibcnbrtt/fûnffbunbcrfvni^**^^^^
JU Kom ein einiger burger met lief wne/bieß (Ongnuô»
i'1'11 ïïfrfolgung Oer S^nfint^ tn SifttW*
zT^^P^^^^yf’l5*^^^’3^‘‘‘'^^’^^‘^‘^ quot;ïVunbier vnb 3Haunertn ^?;^j„;£^ ^^^munb/nn fetneö trübere (Dótmue flntt/ but nu eb bie ^^*^Ïr^”;j,ej(t^t' C’*^ Aebt/nUjr Ktrdxn jugefperre/ inebtbennjwey bimbcrtvu^’^^^^^^^pti feboffe verfebicf t in bus elcnb/tn bie Jnfel ©urbtnien/vnber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nof^
FulgentifU. Honorarium Lttania,
^ulgentius / etn fu(l berfelbtgen jeyt gelehrter GOnnn / feine ^’f^ p^Xitb^^*^ vorbunben. ïbtfer jeyt but nueb tOonorntus ^ijeboffju lt;P^*^P^^ Y^sjc/^iw^' iOeyligen befdjriben/ but uiteb bus (Beben fo bie vngelebrtc (BrieebiR p^tb^^* ney betlfen / vnb mun in ber Jfuflen urn (V?ontug / ^itwoeb/ ^rcyW9' 2^ird?en fingt/uulfbruebtvnb ungebebt bey ^npfï (BeUfb jcyten» ^fp^ln^
-ocr page 639-ftôtt^enSîômtftOettfietferrt. CCXCIIII
IBefc^Iu^îrtfeôffiuÿe.
^T^ 7îb bkwdlbkfer^c^e/wk aucbbcv vnfern feixet) Zædfeb^ Sanb/Wc @tatt 3^om/ba0 5*\ortnfcbc ïXcieb/beroben in è«^ S ’^lt;’Plt;’ 0»^ ^epen/ bk 5’îômifcbeii Kdfer nur ^ fttetöWeijj (n^ wen ^tten/ aber ^uç / ©ewaU mö ^^errfebafft war Xônig ÎSiS®?*^ quot;‘«M ’^ '*’ ^^ *“ ‘^ ^®T 5quot;»Wlt; t» MS.» ^^fefo h ^quot;^ ^^^ 5'^önnfcbe ïXeieb bnb anber ^adonm / ^ü nun für tt.» q^n«. ^W1)1 • ^lt;^*wen ©cttcö nnb guten webn von bem ^cb ^omg SlOefo/ ‘^^ ^’^^‘^^^^^^ Z ^^*’ ^^” ^^^ lèvent vnb Xen Jper^ogen / X^nh 'uttrficti vnb Xeifern/febvdbeudn wdebev 7?ainen ieb bi^ ^eref
angefangen habe. X^nb beb affe b^ennf an ba^brUec^ueb*
^•’^'c fcef; flntgt;f m 95uc^^ SoÇ^’nnt^ Sfue n«m
bbuSlbenfperö»
-, 3f6lt;ïtttHô
-ocr page 640-WeX«
tgt;a^ Ontte 95«^ hi ©ei^mfc^fn
ai^35m m bem rrften 95«cÇ Wfi!^?^ ^öbeieb auff bap fürste befebriebeuH^^ ' lieben ^auRp Per Nepern
£anb vnb £c«t/barncbcn auch lt;« L jrr gejepgt/ was bie quot;^emfeben
*X«pftien ter VovU fl«H^A(^(r.
^cU vor ^brifii Geburt treffenb^b^ b^ben / darnach bcrglcidx» gt;«gt; ^‘^^^^^ ©^fS^^J^?9äamp;gt; fmb bk eb^'heben onferer borforbertt^^'^^. .Ä^yf feb^n t^aWbnb Xrkg mir ben alten fXömtfeben geifern/ begf ^^ bie SOO» Mr g^brifti onfero i?œ3î3v5î mb Q5otteo / 21 ber nun in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
^Ufb werbe ich aiiein ber Severn ©efebiebf berför bringen/vnb ƒ (y erft recht an bas ^eprifebe Jeit^ueb / beim vor gbrifti Geburt/ nbsp;nbsp;wZ
bem anbern ^ueb ange^evgt/ bie ^Xoincr weilanb Herren ber Sei ^*^ ^‘“‘'“ b^^ben onfer £anbt vnb Çepmat jum fXóunfcben ÿeicb bracht / bic«* ^^^ ^j^ bomen £anbf(eute erwürgt/Vertrieben /verjagt 4 vnb biß
Olemer wie (on^ pe fünffbnnbert vnb fünßvnb brepffig far mit gewait inngebabt/^wep •^^^^j.^n per«» tae a ,pnbbie^evemwiberaufffommen/vnbber!X0mervontag5ttk^j,p^cr worbe/pnb auf alten Pepern ob bemîîorefaw auf bem Q^ebiuc bie 0onaw in bau alte îXômifeb fXeieb vber bie alten §briß^ ff/? tchreiP^ feb alfo vnb ire vorv4tter berwiber an benïXemern geroeben.
bao ^lettlein berumb /alfo gehete in ber ‘^ÏÖelt ^n/eme außbao an^ ^^f^p 35anrn wie fang Pe haben nun biefe Sanb bei; taufent jaren/mebt viel mehr / mit d*’^ „ JrutnH itnum/canösewo»^ fen/wo aber ber “^óref alfo 511 vno friecbcn/onballgemecblich^tj^-Jjifiiicn/ vnbwacbfenwil/vnb wirfolebeoniebt baß bebenefenvnbjnbtt|^ be|wSlt;tfi wie benn teiber bißber gefebeben/ muffen wir wibcr C fürchte iebZ ^ ^^^1; pit lieg/ieb wil gern gelogen haben)biefe 2anbc reumen / vnb vno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«MJ
‘Donamv in alten^epem auß bao ranch ^oref au w vnb
cben.Sllfo führt ©ott ber Slllmecbtige beß glüefe ïXabt/alfo 056^^ ^y peilt *”*^ bet. 2iber ich fomme an bie ^ißorien/ vn bebe alfo in @ott«tj wr ^
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gar alten königlichen J^anß in ^epem/beßelbigen Sörße« /1 • nen gnebigen Herren / auch 2anbe vnnb Renten Jit ebren/preiß/£ob/vnb ‘^olfart/büP britte Inchon»
-ocr page 641-CCXGV
.w örifti' Bug óer C^ïonftfm ^’^^ntó gtufuttm von SiSenfperg / Vc^reifft in ficb alle wrifebe Çanblung/ivae fteb Inncrb^lb brcb !?unlgt;crt vnb jwa; i’iih lgt;reifïig faren »cHauffen vnb jugciragen ^ai/ïïcmltcb von Äonig 2l^fl ober 2l«t(a bi^ au^^’arolum SVïagnnnif
Wc Seinern ein Äonig erwe^Kenz f# nut Sictncb von ^crn6 'Carter vnb Dat tere Kruber gefebtagen haben / auff baö riorbbanw gejogen/vnb fr verlaffen Canb cyngenom/ men worben vonbenIVmbifchen.
^vSè2lt;» ïtian ^det nac^ ffbrifÜ Geburt vier ßunbert ;R5«fâ2(çeittgt;entt vnb fed) fi vnb fün|ft5tg H vbaftarb ber gfof^mÄd?# “öff't’ti’^n-rige 2kónig vnb tóclb ‘2icutfd?cr vnb Winbtfcbcv
^?4 Ïvrttton/ Ä0n:g^lt;5d/ctttfd)rccfcnvttb fnrd?tber ganzen IVcU/vnb cm getflel vnbpUg (èotces/cm
(©^Bß Îgt;lt;*ôobgett4tttttlt;r5ûvfï jiifcmcn blt;itt bracht/woU SöfmïW' ^ïtt KgrUcb«: niw frey vnb für fid? felbfï t?crr fcy n/
ff)2^0mgbcr2ióntgc/vnbwrtrbttrtcbfcmcm'2robcm ^pakitn^nacf! 2{t^
B F wtlbwcfeit buvdKtmmbvnbcrfomrtnebcmXJolct/ ttilt;^»gt;-
wer b4^ moebt ber tbet ba^ / vnb febub ben anbem
^)|.jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ~ -w mbenSneb/vnbgtengalfobnrebemrtnberonnUe
ittP^ ^^’’*^^^*’«3lt;^’tt glt;fd)tebt/W0bemD4upt/rlt;t«gcborjlt;««/t|ï/b45crgc//
H^tt h^ '^’^^ Cent / vnb verwert bas Keieb wie ber Cctb one ©eeb ï0cm»ndgt; ^2! ^\^^^*^lt;f4gt;«quot; nlceït lt;Scfcblcd)t / oreer vnb iOerm $n C genannt bie 35n;v(fc^cit@c^ •■fit/K ^' i Ï^®®tt ^eym / vorn Vorfl*/ l^aUer/ÖAltnger/Öalcr/^roicn i^ir/ f«^f‘«t‘“^' ^na?^” K ^^‘^^ ^lt;^‘'pbcr' tDerptferi rrtffenbtefelbigc^eyt^wifdicnberKron l[”-‘' ’’^’’/^?ff”^ ^‘^^^^’^^ flteflen an bie Ojtcr(5ottcn 0d)waben Kögen/l?au / sai^{ ^‘''ïeSt F'^'^’^^^»lgarn/warettalle6|ïrettbarc‘X)ólcber/tratcn$nfamnïen/ saUngi. 8w/cS^^*'”’'^Plt;^lt;(l^^n^^*^^*^’*^lt;”^M’lt;wcm Kóntgvnb 5ör|ïcn 2tbeU Trant.
J- ''’^‘^btevorn (5efd)lcd?tKónig2dinans beii^cnrfd)en JOercnltó/ SSi®*”* ^W«?^*^^^^“^ ’“^bvgefebrtbentfi. ^Óitbifein jrew König retfeten bie Adoh^enon.' ^^^«L ^ ^^^^^'^^ ^‘^'^ ^cutfeben brauch wari)f e^t aUetn/ ƒ c^t mtt ben (Boten/ Heliphon. *ti^/i0’*’'^^lt;'M»lt; ^^^^ Kögen/fielen vberbie ïbonauw/nebrten fieb int 0teg^ ^^M?’’btttvnb berwtber nn KómtfebenKeteb vbcrbte alten (Tbriflcn/ wo '”’b dnb *^ X”*^®** 3^*^^ ® ^’^ 5‘‘ gewinnen/vn gro^X^bv^u erjagen.ï)a Imatten ’’’lt;Wcn/ii?fi*^**bvmbbtcïöonauwligenb/fobamaió Kónnfebvnb Cbrtfïcn ^^gt;t Vhhm ^^^’^ 0^^ letben / ee wäret nid)t lang/ bie ©d?waben vnb (Boten wur/ ^c^ivaiM wetbea '^^''b«tte^^'’®^’''’^3^*^beó 50ieid bas bic ©cb wabenben (Boten binweggetric; JJJ,“®quot;“^ ‘quot;®** §fbiïftk?^?®^lt;**wöwlt;ittlt;tJ©dgt;lacbt/bcr75eycrifcbcKónig3fbclgerrambc» ^^l*ncrK'^^’^ ^lt;*d)bawrn jn bölff/crfcblug ber (Boten Kónig/mit namen ^oïlt;»wlt;««»« «f«^ilt;^ X5® tob ' ^^^c» weil vnbcr Wien an ber Kab. ïbie (Boten woken free Kó// ^^quot;‘ ^‘'^/ôK*^^ ^’^^^i'*^d}cn laffen/ïbietbmar fr König/îbictriebô von Kern **/i«bi?^***'^^® Könige TPalmcrô Iciblicbcr Kmber/^obe mitten im Win^z ^^ebeno’’**'*^ bntt 5 lige froren/ mit tOcercebrafft vbcr bae if y fi in ber ÿ^em ^^'^^fd^^fft/bic bamab tn ber KronKebmen vnb (ÏOebrern/aueb ?'^^'^n ( }^‘''^dfelbt/ wobneten / tbct eine ©ebUebt mit ben ©d)waben vnb ’’^^b^b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^^^^” wilmannen bieflen^lagob/tbet groffen
***®^tbm *^'^^^^^^»^tt/wtcwolbtcvnfernfingenvnb fagen / cefeyauch Kö^z *'’®’^^tn. ^’”*'*^ '^^hben K cycm vnb ©d? waben vnbcn vmb bic Kab crfch lagen
b i#
(Bleich
-ocr page 642-©ue 9n(t« ^«(0 ^of^atinw ^benttW/ nbsp;^^„^
2(Mrid(Us Theilig 2! ^c^wabcu. lau/atia.
Æau^uiy. Alerrianuf.
iQü 2S«niO-
©Iddxmcb btfcv ^cyt namen vberbanb bic IVinbcn/fotn P’^^PEgebtv*’ jCtcPanbbamalówobnctcn/ftcUnjmcvvbcrbtcIVctcbfcl/btnbcrt^tï^ g^flif ben vnb ^eyern/woU ctn fegbUeb ‘Polcf ein fmebtbav Canb ß’jf ^2jj«/^«^^ kbenbette. 'X)lrctcbbcv0cbwabctt2k0ntg rcumctbtcCanb/£Ilt;*i^P’g^tv*»/ men/Öebkfing/ vnb anfloffenbc ïBegenb / bicfclbigc ^cit tn bev gemet^ ^^^^^^^ ben genannt/mef et vorn ^^Inffgang bet Sonnen ju bent rCtbetg^ïO^^j^yi)«*^ eben vmbbicï)onauw/Kbetn Hccfet vnbIVctntQntbet/ tucft««w ^^^^^J^glb bie Ïïonauw vnb Xbein / vetttieb bie Xómet / nant btefclbige /Xlt;t’^^ bent Ced) bidjan italien bincynaUecyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^bert^^quot;
Ï)etglet(bcn tbet bet ^eyetifebe Xóntg TCbclgct/ jobe ben ® nbsp;nbsp;mp / «li^
bent 5«^tïapffen nach tn fein vnb bet ^ey ctn alte tOeymat bae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»^
Z^I^O' Cracugt
ba tbet et (teb ntbet/ bie IVinbifcben Xónigc / btey 73tübet/öCfl?^/ ^etUp^ lt;Ootmatato/obet butQ (V)atat/ namen bet 13cy ctn vnb ©tljwaben v ' j^jj itanb eyn / oed?o Gebern / Ctacco polen / (V?oimatat (lOebww’ /‘’^‘ ^^^1«'** lianbe nach jnen/gaben jin anbte Îlamcn/ betten vot gebetflèn / vnb baben bte IVtnben obgenannte Canb nodt innen.
^ûtfîen Winbtfd^c Xiamen finbe id) tn etUeben alten ’Stieffen *^^^,^Jpinrt^f von ben 73ifd)offcntn73eyetnan ^apjï^^bannemben ^^^’^^f^^^tjcbl?^*^* fie vbet bet IVtnben vnb (lOebvetn vntteuw blagen / wie tm vletbft» ^ nnebgefagtwitt.
® K tie jwftl Âôntg/9(î»f be «1«? tnb g((wtcfy wn W” 5r4tt(f ifc^cn ^ónig afc^ia^cn würben jwife^en “iÏtietvnb Cóllcn.
Hfete Dotfabven/bïc alten ^eyetn/bltebcnetltebe fat ftiebfawlt;ï ^ j^ ^^^rtotbauw / vnb baufet Xóntg 3lbelget auff Ät ‘Vefïe n^tnbetg/^j^ ntebt wettbatvontm 2gt;otff Xo^tbal/ vnb jumtOtlbolblïd«/^^ jj(,|tii 2ïigt;efa«r96urgt. nbsp;nbsp;get^b«tgb von fm in ben alten ^tieffen genannt witt / 31 ud) J» bey Ca)tel vnb 4mettbal/jwifeben Caflel vnb ^tmbetg/Cbam/n^’Jbu 5 ^cC^ finb bte alten Oeufet bet alten 33eyetifd)en^üt(ïen/ï)ocbbtf«f^bk2)v^^^jiï, Itcbc anjïóffe vnnb aulfbeben mit ben it^Ancf tfeben Xóntgen/iOnlbtdw
lt;3ubwtgcn/foneuwltcbet jeytaueb vbetXbdntnbaó XorntfebeXd^9 ^4) waten/bie Canb von ben Xómetn (Balltagenant/bcm alten ^^’’^\ 5tancf teteb genannt/abgcbtungcn/nacb jnen jum wibctbtic)5 bew Xeid) ^tandtd^cb genannt betten / wie es benn nocb beutige tagcö bc.^^ .^u^ ^rawffveic^feójifa» vonjn bebdt. Jeetgenannte jwen 5vandifd)C Xónige wolten ^Vf^L^nvit^ am genannt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ biefen Cartben ebte wit feijt ‘Ïcutfebe vnb ^tan^óft febe nennen) P^5^ ^^ypu 2^onig fcyn vnb gênant wctbcnvetbtof5 fie batt/ba^ bte Sebw^ben» ftcy feyn/fót fteb fdbft ften eigen Xónig wolten babcn/nid)rö vmb ^‘^* j^f lt;1» £utiowffU8H5ni3 fcbcngcbctt.ï6atumbbet5vAncfifcb«X.0nigCtibwigbet^to|/yv«« *^plt; eerdronerm. nbsp;nbsp;nbsp;fTcebet funget lOctt C nacb bem et biefetjcytbet quot;Ö^b^tinget
Cr»thjldii.
Danb vnb gewalt btaebte / bic Xómet alle au^ bem Canb jwifd^^y ^^*^|iï# vnb tOifpanien gat aufjgetilgct betteOwatb von folebem gtoflèm fd)ct/vnbCwiegctngcfd)id)t)nocbbegictigct/fagt ben Schwaben vno^^jjj^ ab/vnb tiebtet peb mit allct mad)t ju/woltô fe vbetjieben/vn J« ^^^^1 «nP^y^ gen/ben Xónigtlicbcn Hamen ba abtbun- Xomg Xlubwig wav nlt;gt; bc/abet (eine tOau^ftauw lt;5to^bulb (obet anff HibcrlAnbifd) botncXóniginau|ï iOocbbiitgunb/glaubtan Cbtilïn/fagtftcmP^t’p jijictt vnbbief von Cbti|lo/ btcltfmmet|ïatcf an /etfoltftcb tauffen Cbti|llid)cn (Blaubcn annemen / 3lbctes wae X^nig C»bwignlUö n ,^^^^j fpóet/ bieltófót X'^cibet'Sibanbtvnb 3lbetglauben.^nb babie jw^w ^^4// :^bclgetbct^cyetifd)e/vnb 3tbclteicbbet0lt;bwAbt|(bc/vetnotnmtn/ p^pin lette/ fótnemenö vnb gcmüt6 gegen fncn Xónig Cubwig wet / wol lj^0/ babcimnitwatten/ vetmeyntcneewctvilbcf}ètbcm5ombentgegdï5 0 jn babdm ju fud?cn/bcnn Jnen tn ft Canbtfcbalfc fallen jw Uflem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjiin
-ocr page 643-«•oft^m^epertftSmCBefcÇi'tS««» CCXCVI
^“^J» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5*’5^’^ P^ vbcrKbcwZ vngefâbvUd) bey fiben meilcitebm
^‘^*‘^*^ wertô C baa bic Kornev in jver ©prnd? nud) Augura
'**”^*^ ^'^^^^ ©tatt/bicf^^ubbad} begegneten ftcKóntgCubwigen/ Tubbiltcum. ^®ncn/x?^*V?’^bdgt;vttbBectltd)bnveyn/vevwnnbecent?ev»5ogÖigpved)ten»ott eigebertusbaHit» ^**«1 mitV^^^^*^ ^elbtbrtuptmnnn König Cubwtgó/ in ein Kein ber Bnm Sj ƒ'“^‘’^ ^“ ^^*^btnde ^^*]l^i^ben bnwon/ mujïte fein lebenUng binefen/ wnvb bnvnneb ^/lt;t»#tf ^^*^^^35^*^^*^^^/ 0»:tH0on/ nnd) 0igpved?t genannt / ewectec ’’'’^Detf ^^‘'‘^tt^ftb lagen worben. ïöaber^elbtbawptmann ßobc/Saben
’'’•Sm ttp^s ^'^^^ ^^^ anber ^randenvn bae ganç lOcer mit fampt König Cub// ^ronefeu ßtee «Vew ^’’’•«ylete” • *^ ^-^^ / '’'^^ ^^”^ *** ^••^^ fcbcnbtlicbc ß »d)t bie ©dgt;waben vnb Key^' fe»»a«u» ^’^•^/ «tlcc? ’’^^“^benanffbem Kuden nad)/ tbcten ben branden großen fd?a^
’’’”gt;b48f H '”’^ fcblngenbic ß0d)tigen barniber wie bae *X)iefb/vnb betten ^I^otitt ^•‘’’*’*^*’lt;»/blt;«0«5lt;vobert. Ï)a X^ónigüubwigbaófabe/betn
'”•'’/ vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mebr bette / ba gebaut er an bie prebigt feinertOaujifvau«'
Mti«cfh?quot;^‘^*”^^ere« feinen größten noten Cbrißinn an/ vnbfpradz-Oge« éj^eeafu» reimet
'’’•^à rt ^‘^llerbing/Cbrijte/von beinmetni^außfranw fo vil belt/ßnget CWunuwruffc». Mt/ff lp *”/’’^ ^’“‘^ ^^^ bólflrw biefen großen noten / vn b fnlle bie febenbtltebe ^•ben iss ’^ibef ein l^erç ey n meinen Ständen / gib ƒ n beine gnab/ baß fte be)-^«ndt ^^^ -^^’’’ben obligen/ fo wil id? mid? mit fampt meinem Dold ben ®’’tt bet ^^^^^'^” ^^^‘^^^^ bid? glauben/ vn nun binfurt bid? für einen einigen ^®llmettt ‘’?*^i***^lt;^f belten/barjuebren/bejonbereKettbeufer bauwen/ bic ^metewTs? ^5^3’^1’ßbey ben nad?bommen feyn/ baß bu mit beiner (Bóttlrz
'^ Pfunden von ben ^einben errett/vn auß bemKud/enbeß Cob6
^‘«5^«^*^^^ König Cubwig bäum bad (ßebett volibrad?t/ ba empßengen ^vanefcncmpfait^ct* ’•Ue«ft?«ï'’®'^ Ibunban ein neuwed iOerij / bebrten vnb (teilten fid? wiber/ XS^ZSÄt*”* **'gt;lt;»mbtóx^^?^^/ d?eten bad befïe/vnnb lagen ob/benn bic 5einb waz/ '••• Re bett ^^’^’^^^^ 5^^n‘'lt;^i”^^i^ vnnbauß ber Krbnung bommen/meyne^ '••• igt;4ß fith S' ’ Öleg nun in /ren tOenben / betten ein ^y b barfür gefdwo ? '^*^^^’^^” mebr $ur webr (teilen foltcn / von weldeed wegen ebie'/ ’'’’’ïbei^k'^*^^’^’^^« ^^ war) verloren fte wiber ben ©ieg/vnb lagen vnber/vnb ^lt;bwâhifA''’îî’.^^”^3^ ^*^Abïlt;’3lt;w/3lbelgerberKeyerifd?e/vnb 3lbclreidgt; ber ïibefgaus tnbOlbtl '’•’Sï/im ÏTx’^’^ ©d?wabenßoben 511 Kictfid) von Kern/Keifcrltd?ê Canb ^ ’'•^quot;® «rfc^Ußtn.
*^*»bt vnb bólff wiber bie ^an^
®oten/X T r ^^® ^“^''’’^^ ^^ fdrib Kictrid? von Kern König ber Öfter//
’^/ betob^* ^- ^^’^ (^aiefbet/ vnb beß beyligcn Kömifd?en Kcid?d ©tattbah ^‘•’ibeniff^s ••^•* l'^ergang / fenbet Cubwig einen langenKrietf/fo nod? vor^
’’’^tteita / **-^””^*^ ^'^ 1^ ermanet $u gnab vnb barmberijigbeit/ $cygt mit viel 8egcttfeii;’v$’’’^‘^®*'‘^^^*^®^*^^^‘”^”*'^’^*^^^^”^^””3”*'^'*”^barmber^igbeit 5ftrp«nfoHlt;nßne^ '’•'Htttitt? - ^ertbanen/wïl er anberß lange bey ßinerTfirbe bleiben/Xtmß ^‘â 1'9»’
*mtbo(bi *^ machtvngunfïvnbvnwillen/verberbe/ $crbred?eaud? vnbauß/z
^6pttlt;h ”’^*^^^*^ **y® b)crrfd?aßrt vnb Königreich / benn Cnach laut beß ab
^’^64)^^^^*^*^^^^^^”^*^’^^^^’^^”^^^^”^^^^^^^”^”^’ ^^flt;gt;”'*”^2^^mS^iw^wig
^ bfe ®f pent etn ewige ^unblnuf? muc^ien / etn ft4*
%« 5vüb anpuffen mit Oen Königen a«p Srancf vdcamp;z
VttbbiefclbigenCbriflenwurbcn/lDerQogïÖiebtd/
im Catcin Theodo,jmn iOerijog
erwebletem
Reyern wolten Klctrtd? von Kern nicht vertrauwen/ bieweil ßc ^bS «*’^W8t^^*inen*Xgt;attervnDettemcrfchlagcnbetten/f»ef^ ^‘••/bicfev m ‘•^’3'^ ftiebanmit allen 5vândifchcn Königen 511 ewigen jey-? maffen : î?ie Keyern folten wol auß /nen einen Sürßen crweblen/ b ni) hoch
-ocr page 644-©rtóbri'tce^ucOgo^rtttttw^lucnttnt/ ^^ ^’gt;f”*^??*‘* ï^' ïgt;oti? folt peb berfdbtge btttfurt an nw ein iOev^og vnb ntebt ein 5quot;**®’^”’’®****^ ben/folt 4iKb von einem Ä0mgrtu0 Jmnefreieb be(b^ngt werben ƒ ^ ,^cijt»^ empfabenzin allen S^rtege bem 2^óntg4u^5*^lt;mcfreid) bebóllpï^ l^^g jf«»«* heb on alles gefebv/wie em frommer jCebcnmann/ alle bie für iebï^’\ ^j^jiffü bebnUen/bie ein^rnnjjófieber 2kóntg barfur hielt vnb 4cbtct«Öo^^ nbsp;nbsp;^Itit»
©nebenallen folten bte 73eyern frey vnb fr fclbjl iOerr fcyn/ nach 1 ^^^,^£1)-' gebreneben/gewonhetten/ freybetten vnb herbommen/ f res gcf*^^^ ^«lid^ïl? nigbltebs binbernuf banblen-X^ntfl bie^unbtnuf bifer geflalt fo ^^^eye0’ halten worben/ ba^ pttber 5ey t her bte Könige au^^rancf reteb on feben ^ürfïen bólff gar niebts treffliebs / webertn (Bctfllid^ennoeb^^{kü ©aeben/furgenonnuen vnbgebanbelt haben / wie man benn *«”ƒ ©ebrifften feben wirbt/fo fbatto ^r^bifeboff jti (V?atng Öt»^eylt;’’‘^ ne gefebrteben/ welchem vnfern Ktbliotedenm ben ©cfd?id?cc’^ feben ^ifdwffe noch vorhanben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftlßel’’’*^*’
otreeget)#. Canbvplt'a«
Theedo-
Dnb tfï obgenannte ©eblaebf gefebehen/ ba man $elet von Çb^ 1^gpop vier bunbert vnb brey vnb neunzig far. 'X)nb als König Cubwig fcn ©teg erlanget / Itc^ er pebmit fampt feinem ©on îbtetrieben /1 j^^Jtte»«*’’^ fiern 2Hbcßcba vnb Canbtsbulb/mit brey tau(cub KitternvnbK«lt;^ („ju feinem t?cerC wie er imfïrcitgelobet betted tauffen / quot;X^nb bie ctnemlOerQogatt tOenjog ïöiethenbenerflen/ thctcnimX!rrbbiH^*’”\.^/34 ein ©on obgenantsCvon ben Ständen crfcblagen^ Königs 2lbctgc‘'ö ^^^^j^ reiner nennen fn frerartnad) Theodo. Dnb empftenge alfo eehen ^‘^r^ Cubwig aiifj 5ranctreicb/nacb laut obgenants vcrtrags/tOer6O^t^‘^^^^^0(f bererfte bicfes gamens/lOcrQog vnb regierenber^órfï in alten ^«7^ bem rtorbauw vnb Schmer Walbe.
®te ©tctncl' ron ^Tcm vut» König ^tibwig ön nf^'”'^ Sranefrdc^/fefn ^ebtvaber/an dnanher wuctfai/ vnl’ bie Key ern auch in bas ©piel bamen»
(Soe^^eifet tôotebob.
0.«£igmunU8gt;
iilrcic^.
æ^cht fo vil far hernach/nach bem König Cub wig einCbvifïvn^ 5obeerwiber jwenKrtiber/Könige in t^ochKurgunb/Cßogg ' QAlt;!0 (Botsbob / berifl ©. ©tgmunbs ‘Vatter/ bic Kröber waren o ej-^ncf vneins/barumb fr rtaebbauwer/mebr genannter König Cubwig^v^i^d^l reich/vbcrftels/vnb machet es fmjin^bar. Machmals faget er auch berIVcfîerCBotenKönig/biebieferjeytfenfeyt beft Kungifalsb^ ^ianKi*^ faffen dmbhern halb auch in Cangenboefen/vnb (5afconienob^3H^” p^j,.ö/ dc^t in ber Kron tränenreich ) wobneten aufferhalb bef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bgup^
Coirs,
in Kömifeber ©prach Ligeris genannt/ *Vnb bifer IVeflerCBoten nbsp;nbsp;nbsp;lt;5.j^ gcmcinigtlich inber ©tatt^olof /ba better fein öberfïcs Knmmer^*^^^’^^,, homußanrr triegen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ker tranQÖfifche König nam fmbte vrfach bifes Kriegs/2)« »1 JUnP'' tviOfcfcit sjmaner, ten weren ^IrrianifcheKeçer/ wölt ftebarumb vertreiben/aber ^®^zj^lt;^flt;y ein flolç vnb mutwillcn / weiter $u greiffen / von anbern gerechnet • nbsp;nbsp;nbsp;r^S/
för ein vrfach gewefen was es wölle / er ru jïet ftch f e mit aller macht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j tier forberr auch ju fm ben Keyerifchen t^rflen/ iOer^og Ï)iethtti bentel*
johe f m mit aller macht garhincyn gen parif ju. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- fidtt/O^^^ Æ)i««rt4 »on qjnn Höa aber Kietrieb vonKern folebs vernam/bebret ergroffenfl«p . L^ï» Âm‘?en“5rîS ÖÜ»^» fo nötig fcyn/ bette fe gern frieb gemacht jwifeben ben ^J«g^^igt; cfm »namp;aaïofï«©o lücfïergoten vnb f ren Könige/^Ireich warfeinXfybam/bcrtran6o|t| nbsp;nbsp;^
««’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nig fern 6chwöher/X^s betten bey be Könige einen ewigen tdebmit ^^y^j^//
angcfloffcn/ vnb bcnfelbigcn treuwltchen onaUesgefebr ju halten vfitcbcbeyfrcnKönigblicben wirben öffentlich mtt gcwöhulid?empra befonbernlt;Bott6bienfBgefchworen.
Karumb febiefet aucb Kietrtch von Kern fein Kabt vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtefebf'
KönigCubwig/ermanet fn folchs ^ybes/jeygetfm bamebenan/ w» jj^bc’^
-ocr page 645-‘A«,^ ^ottSett^epett'fc^cttÖefcêtcSutt. CCXCVII ‘^^^^Ç^w/ fo im Kómifeben Kcid) mit gewalt vbet bet Kó^z
v*ictiH®J^^«^.2^dfcrbrt»cf/pfl«n/ba*nrtlt;bfol3enwóvbc/bkwdl|fêfidgt; ^nnWt b« PSofta ^^^ M Xi ‘^^‘3^lt;ic/wtbct gcfibwornctt^yb vnb aUenCDlrtubcn / wtber bic ©«fft'öimttï« vö ^‘’Ste'r s ®/”**t«»w»bcr èa^balgtcrt/ ctnanbev verbetben / wórbett jt e^‘'^^^n X * ^‘^.^*’^^^*^ Kómer/wiberauffbommen/ alle ‘Ö^entfebenwiber nw^ h ^S^fdTh*^*^’^^^’^ ^*^‘^’ '’^^*^ Xbem vnb ï)onauw ver/ngen. îDarumb fo 2''bt){i^^^^’^/'^ollcctCnl6bcybcn tbcilenmit bócb|ïct ^J^cunbtfebnfft ver/ p'^tbeilf *^®‘^ ^itekfvnb vnpAtcbeyifcber‘2^bcibigóm4nn fcyn / er gónne J”’^)^^ nbsp;nbsp;‘^^^ bemanbern C wnten pn alle bey be mit Jfveunbtfeba^t ver/
1 ’’’‘'hrt/f f ^fïetgoten vnb iOijvrtnien^^ontg^belretcbbet jcy fernevÏod?# L ^^*^1)?'’^{^^*^'ï^‘^^”lt;^*Rb^2lt;onigfem©ebwAbet/ Bonne beybenniebtnez/ o ^^^eUc r‘'^ ‘'^^^^ ^^^^ îDietweb von ^evn viel mebt ßeif bie ©neb jn ftie.;-r^^fthX'^ .^^‘^^*^ f^*^ Knbt / vnb febtibe bnmnió ben vier quot;Ïentfeben 2Vóni'z
‘Heitt/ ^nÜ^^ ^“^ Óocbbuvgwnb/bem 2^ónig bet ïbütingct/bem2lt;óntg bet Tunfi. ?‘'tt3eft')?r'*^^’’*^^^‘^^*^^”^”^*^‘^quot;/ ^‘^”*-^^”’3bet IVnteinetCfeynjeçt nero^ ft'^’'’«tt 4 « ^^ r^bt vbet 2^ónig £I«bwig feinen ©ebwäbet/bet weite tb«n venm. M^2lóh^^”*® ^^^^ '^ wólte memnnbt neben im leyben / vnbet)îûnb fieb nUc Ä ^tlt;h Jw^Jttwnten/ bnmit et nUetn bie ^bt bette/ein einiget bett vbet ^fedffj’^” 2^ónige bliebe/bnbtobgennnnte 2^ónige/ bnf fte jte Käbte vn S^^^HOrtt ”**^ f^’wptben feinen febidften jnKönigiCwbwig feinem ©d)w^* ïjf*gt;k(lt;ii^**^5*l^'‘*’^^**^^*^^^wlt;n ^tieg/bet /n jnmetefliebemnnebtbeil fr'S^dch ^-^’^ ^^‘^ IVcfietgotten^^nig Zbelteieb nnbüb/welcbct X^nttet VI*^ Öot x c^ 3^’^^ ‘’‘^ ^^^^^^ ÏTeutfeben getbnnZ vmb fie wol vetbicnet better i, ^unq f* x ^*^li^ genieffen/vnb vnvbetjogenbleiben folt. ÏDife 25tieffvn S^wtt *^”®^ votbnnben in ben alten 25ucbBammetn/vnb ijl nil feme S^^/Mt?^^ '’^^ ^’^^ ge wefën/2lt;ónigCub wig wolte Beinen ftieb gat nie ÿ?fFi/betelt;^^’^’^^*^*iîCtt «•4gt; geben/ tùdt jinye ben ITejletGotenin jt Canb b ”‘3 Äbei ^^** meilen von poticte tbet et ein ©djlacbt/vn lag ob/ etfd?lng y^t^f pmonum, u‘'StfK(|if ^^^9^^^*^ ^wlt;tgt; ‘Ï^olo^/btalt;bt bie IVe(let(5oten in biepuebt/ (H^fcblaah ^‘^?**® ^^^’*^9^ ^nçifal in Pifpanien. 2lmclteid?ein ©on
? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^”^9 3lbelteilt;b6/vnnbïr)iettidgt;ó von 23etnÏocbtet©on/ brauch» erie^enbu
?k^ob/alnV^‘‘^’Vtiam allba bet IVejïetiDoten 2^ónigteid) nacb feine Dat? s»lt;Rcr©wlt;ih
® ^otmóhXr ‘^^^‘^^ natwtli(be ^tb/eyn/ befaf ee ftiblieb vnbet bem bcf(bui5 tf ^^’ï^óftfJ '^^ plttö 3nbetten6 ïótetticbóvon ^etn/bet wat bet Ôjîer 2kcifctltd)et ©tattbaltet in 3clt;ïHtn* Ïgt;tewxil alfo biej^tam
KSnK x occnmiteinanbetBticgten/günnetïbietticb von23etnmebt ^iefrió ben 55«« ?'’’’^igt;ctt ^^®^”''’»b fdnen^veunbenben Welïetgoten/ ben feinem ©ebw^ »«t’« tic 5ï«»cfw. jj”’^b«yjJ^^’’?2P/fïfi 1« bie ptouincien vnb ïbelpbinat/fcbictt bafclbfï bin l,J’’*lt;ilfeaf;*’!j!^3bbamtti0eeteeBta|ft/etflt;blugbtd|ftgtattfenb Jtonefenz Ma.
2/^^^lt;np **ï“ ba«pt(ïatt 3lnion, 2ltlat vnb (Watf lien / vnb aie et jteb naz/ 3bb««fc^fe3f tr^f# l\''’*^ctj^^’'^l^«tcn/etlófetetfievonben groben (Óanlftancfen/vnbtaebe ^^ wMw^anwtf?« K^fcbctftÏ’^^v^bdtvnbbembeyligen KomifebenKeieb/fenbetand? enaeb «^MeiteSv ^^bin 2^eifetlicbe ióaup^tlent / bie bet Kornet ©itten vnb 0ezz 5”^ ®cnicn *^^^'”^^Bónbigwaten/nemlicb gen^tlat febieftetbenPaupt
5‘^JüvoH r*^'^9lt;tt (V^atfdien (?Oatobobnm/ vnb gen million Danbilum/ GemeBta. c’^i Zlicff’^*”^*” dgncnlt;5eltbie (Dauwetbet ©tatt beffetn/jebidetan^ Marobodw. *’^*'ttdcm ”^ ^”^ ©olb ben Knedjten bie auff bet ©tenp wtbet bic vlt;tn^i»f’
Vo^ê^^^*'*’^*^bilt; lÜanblcnt mit bem Keifgeit niebt befebwAtt/ ’ioen^tanefen niebt vbet fallen wittben/ fonbetnftey
vnb pebet vnbet bem Komifeben
KdebPflem
-ocr page 646-Säer 9ù(c ^ueg go^wMime #«enttw/ Œic Âény Subwig auf: ^ranef reteß ben ©epo^ SUrptn/^cr^cg Sietem Sen erfien/wiSev ©ietrii^ vott^ernvnbbteKómer auff^-
bracht»
^rarttfen fc^enfi^ jupan^.
^francfctt Çeçentie ^Severn wiber bic 9(cïmer.
Theodophorus.
^/CónimS^óttïgCubwïgbte Tüejfereßotenau^ '^*^*’*’‘^*^^^^sufdtbW^ vertriebcn/groflctt Steg erlangt bect/$ogc er gen partez vnb P» ^^aUbafetne^onigbUchei^ofbaltung/wolcefidjanpinetn^y^^, von 15ern reebnen/vn ben Kornern mit gletcbem wärt wtbevgelcert /,^ p^v' jm ben ^eyerifeben ^urflen / tOer^og ïDictben ben erjïen / fo «^^ auf^ war/beçet/nwtber bte Kómer/btelt jm biefemeynungfór.-iVaó^^ iJÿpltc raneben norbauw fieb nncpviel Kenternvnb KnechtenverUe^’^J'^ßip'W vber bte 2gt;onanwtnba6 Komifebe Ketcb fallen / bte frnebtbate pu)4^^f Jtalteneynnemen/bae mócht Iteberltcbgefcbeben/ ^r wolle jmmit^^^ belffen/bórlfte bte Kómer nicht fórchten/bte nemen nnn mtt gewalt Âifô faßen bod? anbere ‘^^entjehe ^wiflen mitten im Kómtfdje« Keifer bónbtenenit herauf bringen /móf tens vber fren band mit fen / betten weber ©iegnoch macht noch braffe wtberbic^curfd’^P' Jpfetj* ïÖietbó lief fteb liebcrlich vberreben / benn wer gern tan^tbem i(b S^^ fen/ joge beim / forbert ein Canbfchafft/ $cygcc folcbes feinen ^‘^^j.u^ro»’5 Knechten an/benen gefel bic ©ach nur wo Ir tide ten fteb mit ailerons A {jet* anffben 5ug/ vermeyneten fe woltengrof XS^br vnb (Butgewinnen mit man befter ehe vber bie ^Itmy 11 mochte bommen/ ließe er ccltcbc ötJ j^^^.jc den baruber machen/nemlieb ober vnb vnber XfichfbAtt / iDietbfure/baróbcr Herzog ï)ictbgefahrenijb/vnb fein quot;Volcbbie^^y ^^lî vber gefubretbat. Ober èietb^trtiflein tborff/^arunberein ®^£ifl«tt/ Caberin bie2lltmy llfellet-Vn ba allcô/waô $u folchem 5ng nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘■*
AnaRaßus» Boetiiu. Haunt. Auari. Angili. Charini.
filing an folebe Keif iOerçog îDieth inbem far ab man jelet von r^ J ^t^^'f
hurt fónff bwnbert vnb acht far/ was bas ftbençcbenbe far bef fïaftjbef erjien/ba 511 Kom ^urgermcijïer war ber hoch vnnbweid A pint (^annKoctiu6/‘Vnb bc(ïclletauch $ufolcbcr Keif ber Keyertfeh^J^^ot/ nachbauwem vnb alte Kunben/ etliche tOaunen / 3lbern / ingiet / Camter/ genannt/ bie noch baratter hin vnb bergejogen /beine Ai ^fatt/ nung hatten. Xfe febiefet aud? Kónig Cubwig auf ^tanefreieb ^^^iJdt«« efen ju hülff. Had) bemba bamen bie lOauptlcute jufammen / tapttw^p
wie ftc benKrieg anfahen wolten / vnb würben ber ©aeben etnó/
fen/baf man bae Kriegf volet in etlid?e hauffen thcilct/an tucht reiner bem anbern ju hólff mochte bommen) bie Kómerangriff mo am erden bic bleinen ©r Attlcin vnnb jum lekten bann bie fc(ïcn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^ Au^una Tibery. ^loguda'criberif /baó ijl bef Ketfere ‘fibers 3tugfpurg/ fo wir jc^t ^ja nennen / ba folt man mit aller macht wiber jufamen bommen / mit alle vnb hauffen fteb barfürfcblagen/ bennbahm on jwci|felwtirben/al65‘^Hf deden bauptdatt/ feberman dichen/ vnnb würben bemnaebbie
oh einanber auff einen hauffen C aie in einer ©orgb begriffen ) bie vnvernunfftigen ‘^hier in einer (Brühen erfeh liehen / p*^ ^^^^’^ fd/aöf rettung erwürgt werben/ vnb vmhbommen»
æiebftonglüuBigcn ^tixtthe alten g^riftenvamp;f#*^
Igt;a0 iXcniifd^c ^Scicban^riftm / vnö vber Oic ^lt;?*
muwjogen»
biept ^tnfebUg alfo bcfd?loffcn war / tuc^ten bic ■QAlOrtuptmrtnn (ßctfrtlm vnber Beyern/ bey ^o3cn bet'Î)on«i’5^^^, welchem vor 5cy ten bic (Brafffeb^fft IVwbcttbcrgB/nttquot;*’‘’‘^^*^„j,jpt){e tig r4?0n Kloflev/bcn Hrtrnen nod; bcbelt/bnnKn oberhalb ^^^‘^’^^’^^ji^my/
-ocr page 647-ï.M«?^^^lt;P«tflt;§lt;ti©efc^t^tett« CCXGVIH
^liam y„^^^^*'^^ttbtCrtltCttVtcvXddjflAtt/Pifonium, Auguftam, Aciliam,Mo-
KQiwb fo in mfcc ©prad? IVt|ïbclbuvgB/ 3lt;'
'^'l^Sctbc v^^^^ ®*^‘^f^ ©tvrtubing/i^Oofjtng/ pbcc«v / bas alte IVintcv '’^’i/bcys *^^^^Mcbcfmrtn ßob ber t^auprjlact ju/fo wir Kegenfpurgne«// ^flt;bchb^^^^^^^*tAquot;8“^* Tiberij bicfï / bic jwo ©täte mtt Kómem befc^ct/
^•^^Htwot^*^ ^^!”^lt;«?w4i;cti vor/wie in bem «nbern ^«d) ansc^ci^t/axi^Qe/z Gionta. ’’^^KiMiÉf ’®^*^^^^*^ iOauptmann ber t?rtiincn/2tbcrn vn ^tnglcm/gcwan/ Gifido. ^^•^MSAh 7^^^*^^*^^^^ ï^wötótte/bamrtb ^tiwcatum/Ccpircrt/ foicQcHapz dngiii. ^»«SjrtWf^^*^'^**^^^flt;^i*’3/ *^”^^^ brtfelb|tvbcrbtcï)ott4iïw/gcwrtnba6 ^“‘‘^^’^ 'quot;“«toriunf ^^®^*^ ^^^ ÓobcttlVart vn»b bic Canbwebr bcy 5ßiUnbrtcb / Sub// quot;^’OcfitP ^^’’bVaUatum Kómifeb genannt/ bic 5 leef en vnb©tAttlctn Lycofto-^tt|Ï^^fe”^tttt^gt;)ColIatinura,AttiIia,2I.Ucnb«rgB bcy Henwburgbanber AtiHa. ’’’'fech '^*^^*^^^tt Ur/war icbermannbarvongeßobt»/ bcrglcicbcnbcrKó# ’'’^«tt'ï^'*^^?*^^” ^f ”’cbiiiö ent run in bne lt;5cbtrgc. ïöcr ^mnefen i^aupt// j^g^tjiff^,
^^'^^anb5tancfrcid)6jAgcfnKt)tcrCalönod?Catcinifebe ^^^„^^ *’^^«K ic’^^^^ bezeugen ) griff an bic $wo K.eid?|lâtt ffponam bey pbering ’’^/»nbK ^ ^^’^S^^i^en Cenum/ fe^unb Af nig bae Drfar/ gewans/ verbren// canam.
’'”^bht tb j*^ ^^’^ '’^^‘^^^^ ïgt;onaw : 3lbcr tOer^og 3Öietb nnt ben 75cyern vnb ^Slt;i/bicï'c ^^^ ^^^*^® *^^”* impôt bic greffe State vnb jCanbgewebr Slrto// Artobriga. P*'*’^*^3fltmülgicng/baicQtWcUcnbergbjóifeftClojlcr/Afflïng fandet!.
Wlt;rHÏ?”^®^^^^^lt;’”^^^/’'^wb 21elbcintbie©tatc/$wifd?cn benjweyen 5^‘ttmt p *”^^'’*’^ ^onanw/ligen/jobcberab von Ïïictbfurt/gewanbic obz ^'’^dbf ^”^’^^^*^'’”^ öf‘^ff / ram mit alle feinem Dolet vber bic ïöonauw ”H/ba bic 3lltmólircnrïamcnvcrlenrct/vnbbarcyn feilt.
f^^ ^^^i^^^‘‘ Kómer/auff jCanbvnnblVaffcr/Pobengcn ‘fibers '’^6* ^^ « K*5t K.egenfgt;urg/ es gefeb^ben vbcral baraffter etwa vil ber blei// Hccn/f^^”^'^’’^^/^i^ Kornet waren begieriger nad? berflijcbtbcnnnacbbem
^®mcitf Ï**.^*^^ ^®fftt««S mebrauff bic Jyóffe benn in bic Waffen vnb Webr/ ’’‘^flèrt *^^^*^ ^^^ 5wcFcn vn tlcinen ©tittlcin waren im anfang bef 2^riegf ’**‘8 fie m 7^^ ^‘’S^’f 0b / ïOie Af y nwobner cy letcn mit Weib vnb Kinbern/vnb '’’quot;t vbtfï^i ^^^^ ”“^ gt;*’^” ^^5 bringen / gen Kegenfpurg in bic PauptHatt/ Af 0 ^’ftdb ’^*'^*”^lt;*»M*’^^/**^^^® A.ómifcb^ricgfvola|banbcrÏ)onattwam ’*lt;ÏiK{2*^?^*^^**wtin iren^Sefa^ung lagen/ wieben alle gen 3lngnfla‘(ribcrii7
^^ödU ’^*’’^3^ terUeffen fr gemeine 5clbgclâgcr Regiacaftra, obenbcy ©al in cailraregia.
^^Qb A ”'’’'^ ^^*^*^ nocbbafelbfïauff bem King 2tb«biacnmbic Keiebflatt/ Abudiacum. ^^th n ^ ''’‘’*^^lt;mcbverla|fcn vnnb jerriffenvon iren eigenen Bürgern/bic ^IM»
^8«lett *”‘^^^^^ '’^^ Kinbern/mit ©cbiffvnb (Befebirr/gen Kegenfpiirg/
‘‘‘lt;inw }’?’'’^lt;w©lt;bl0f oberhalb bef (ïOarcbó/ bc«f CKQtbaó oicselfclbt/ba 3it3eifdamp;lt;, fel^am bing vnb anjcygung fnbet.
^^^ bau^^“^* i^*5^ 3tbcnfpcrg genannt / meinem i^ey mat / aliba ber WclU/ ^^iftb ^^‘^*’”^‘^P brittcn 5tnblein6 ber ^ritannier gelegen t|ï / wie bic alten '^bbiSk®’^^^**'^«”^ 17’tfforicn an^cygen/ iff and) ein ©d)lalt;bt gefebeben ””^»011 h '’f^beiffetnod) aliba von ber Wcllifcben Hiberlag ber Welf bad?/ 2Vlt;iß6«^.
^«hbt ♦ *x®*^® ^lt;:t Severn ©ieg. ïDer 13 acb ber ba in bic Hbcnfl feilet / vnb
^ardt/ ijl vor 5cy ten ein (Brafffebafft gewefen / fpriebt berge// ©geneurg. ’^.'«nnQihcnbwrg/von Icicbtcber ©prad? wegen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eibenturg.
®te We ©eyern ïXegenfpurg getvunne«.
lÄ^^^”* ^'*^ egt;cft5og ïiiecb mie uit feinem ‘Polcf nbev bie iDondiitt’ êom. ^Ua''’‘^’^^'’””^ i^btbaf bic 5cmbc alle 511 Kegenfpurgt vber cinanber oteaenfpnrg, SÖ^^’''^^‘^^^f ^ ^t all fein‘bold ^ufammen / vnb cy let mit aller mad?t vnb
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kegenfpurg /bclâgertô auff bae befftigfïc/ ïöae Komifeben
^Ptoid ftclawf ber ©tatt hinanf / woltê ein ©cblacbt liffern ben 13ey ern/ ^ber
-ocr page 648-Sae dritte S5itcß ^^(WiUe ^(itctuitti/ ^ SCbcvcô mod)tcnid)t bcfiebert vordem vbetbmngbef ^cyevrt/^’^ P’^J^ j^nf^ men vorn nn bec fptçcn vmb/ bic nnbern mußten in bic ©mtr 'Ff en trinnen/mb mi vb nlfo bic ©met von ben ^cycvn / fo noch
0lt;ddjttn»lt;ic^ê 0«^ beUgevt/ 2gt;ievcicbcnXómcvPobenbcimlictgt;mit /vcm(5«tbcyrt«wti nbsp;nbsp;jjo?
gitflenfpurgt rtuff ©d?iffcn / fo fie ju fotebev nottueffe vor jugcriebt bew^^Z ^^'mö^*”’^ nauw bnrvm/gaben für/pc wolven mebr ‘X^olcfbvingcn/fiibt'erttrtW^jk vnber bent 3rt / bne bic Komev norienm beiden / vnb no4) jt^ war /1«* Xciebflati: vnb zlfr^bifibumb Caurcacum/an ber ^nne vu ÏDortlt;*w/ v ^p ‘ScutfebCareb / paffauw/ wie oben angejeygt/ lag Ób/vnb wlt;ïr brennt / 2f ber jtt Xegenf^urg war ein f Ämmcrlicbc not / ba burfft ^’f ber ©tatt / es lag berauff en voll 5«rtbc/ cö lagen aucb alle 'ÏVege vnb ^^„,^0’ Cwiebanngefebiebt) voller Kauber vnnb (V^órber / wamiemanb vlt;gt;r nbsp;nbsp;^
bernCwcnrteinergleilt;bbert5cinbencrttran?fi(bcr/blicbceinerglcw/K^„i{(^ niebtó jugewarten bcnn vnglwcb / ßobe er fo war es noch ärger/ w‘^^* , j^urc» flc tbeil ab verflöchte Zieute/bie (Bott flraffcn woltc/fo^en / ten / lebten im fau^ / prangeren/vnb namen folcbcn jammer niebt $« ^.jinibf befferten fnb gar nicht / ÎJoebbaô gemeine Dolch/on alle jud?t / bnnwr ’^^ fr (But vnb tlcineKirtbcr/fammcrtcnmcbrbann baß fic ficbrrfl wepr^ 1 .îftiiebe waren vor forebt vnnbfcbrcchcnfcbontobt/man bette heintr pi ^lutdmebrirtfncnfunbcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitinP'’
Î)a C6 alfo in ber Statt flunb/vnb bie ^ynwobner bmlefftger/o^ , |^((( eher not fcy n folt / in ber IVebr vnb rettuttg erfebienen / traten bie ’^’^9^' jf^ Leyern / mit fampt freu 13unbtgcnoffert /an allen Örtern benön’*quot;”^ ’^;/// bette loeroog tbietb viel©d)ü6en/nemli(b bie tOaunen vnb 3lbcrn/ nbsp;nbsp;^.p^iW
wegebamab bie bcflen ©dm^cn/bie flcllt er ringeweiß vmb
Oiegenfpuräbw bic namen ben Kegenfpergembie IVcbr/ bie anbern gewunnenbie *^.^,|d»’ piüiiüt«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brachenbie'^borauff/vnb würbenalfogewaltig be|©tatt/vnbeôme’^9 ^j^t
fAmmerlieh» würgen / warb nicmaub gefchonet / weocr IVeib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ H^
ber fungnoch alt/ wcbcrXtbclnod} Dncbcl / weber (Beifllich noch ber 5einb müb war/ vnb ce fn felbfl verbroß/ allee (But wurb vnber ba^gt; volch gctbeiler.
löte Beyern vnb ƒ re (Befellen/ fo noch vngUubig waren /verf Mtcmanb/ jerbrachen bie (Bottebeufer/ vnb verbrenntene/ namen thumb vnbÄleinot/erwürgtenbic pfaffen vor ben Elitärenin^en», fon/ lt;uptt««r»ütjt ftp bicnfl/ bcrgleichenbcn T^ifchoffZitwue / wenig Körner vnb
»tw3««r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gen/würben wie bae Died? verraufft/mußten bic Steher bauwen/ vn ^ ^n;
Xicut feyn / vnb bic Krieger vnb Keyern nebren / fu r biefclbige aUarr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
reach bemwurbenanbere Riechen vnb Deflen/ (V?Ärcht vnb 0t4tte/ *’^ù|,f»i fer/auff benKoben niber geworffen/jerriffcn/burchfucht vnb ^*’*^^y^/vcr von ben Keye tu vnb freu Kriegßgefcllen/©ie gruben auch
meynten auch bey benfelbcn vnb in ben (Bräbern (But vnb (Belt J« n”\^^, ^^ neten man bette allba C wie vielleicht bamale ber brauch war ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5
war ber jorn (Bottee vnb ein plag von (Bott vbcr bie Cbriflen vnb ewmMinUtpw» bete fne vor breifligfaren ©. ©eucrin felbfl allee weißgefagt
pjgt;««9«rfi«ieu nbsp;nbsp;nbsp;uanue^rgbifchoffju (ZJarfilicn/inbaegangeKomifchKeiehven'''’/ Lj-j^f
gefchriben / 3lbcr ee balff niit/ ce beffert ßch nicmaub / ee gieng *’^?”^4ii«t^ jutOergen/bamußt ee auch alfo geben/wer Ziateinhan beriefe Kifchofföaeht Köcher/ fo erfl bae vorige far bat laffen in lÖrurfju^J^j^^^ ^ofkinnea »rÄfR^ geben ber Ooebgelehrte betrvn löoctorbcr Kechten^ohanne^^^^H’ j,},ct; äX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kömifcher vnb Kehmtfeber Königlicher (Datcflet Kahr vnb 2gt;/«quot;‘
tOobenfchul juIVicnbcflcliterber Kechten Ziehrer. (JOanßnbetinwg^^j^^^ ten Köchern ben rechten grunbt/warumb ee vorjey ten ben ^brmen^ ^^j^^,|tt: Kömifchen Keich fovbcl gangen ifl/ifljuförch ten/ thutmanbietnip ^^gj/, ab/vnb beffert ßch nicht/ee werbe vne auch nicht beffer gehen/ nannterKtfeboff faget. -iteifl nicht gnugbaßmanbic (Befebithr ^^J/^dp^ man fol auch barneben bic vrfachen anjeygen / warumb (Bott verbeug /
alfo vbel5ugche,3lbev ich tomme wiber an bic Pifloricn ber Keyeru* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fc
-ocr page 649-^tt 9en ^cpcnfcßeii ® cfcOtc^tcH» CCXGIX ^ic pcÇ Ne ®f of m wetter nac^ bent ©teg
Hielten»
^‘‘^’itfet// î^iitSi S^wntwe« bett nud? jubcbrtltcn/ bcp^cc mtt feinen XLeutetj v^^i» Vet^ ^^?’/^^'’^^‘^^*^l*^^ ©tâttwiba rtoff/nemltcb papuw / Auguftam ^^tett ^^^*^^lt;*ltlt;«ri«mc»/ nrnnetd n^d? feinem (Sensibel/ mit namen ®^?^flt;ll«?/^^^^”fP”’^3’^*^^^f^’^'^^“^f^^^ blt;*blt;« bev ^muweit namen fuc ’’’^«v/hïf.®^**^^^^/b«blt;nd bafiJrgebalten/bie quot;tVeiberfeyen etwas gcfd)A'/ v^Muwen name» *'^^’’Wjtrt^^’^^ ^“^ bónffttgev bing vonnatuvBiinbigev/ÏJnvnmbftcwebev 9‘‘“ff*^*3'f’ A^’ ^^^'’’^*fl^5*”^5'gt;^*^lt;*lt;fc«f/pttïgt;lt;*^*»F|ïlt;SK«blt;njlt;lbiglt;nnacbJttB0tm '^^‘^’i/beeji^.”^ *'i’lt;^^rtmald wtberanfjrgebaitwet/ vnnbnaeb beniOaupevok/ ft^'^^two vîî^^’^^*^«Plt;^tlt;wt^W/©tâw/©cfcblo^/^ârcfc/î)0t;fferpn5(ecBen
XS/wemUebtTeuwbttrgan bet ïgt;onaw/©aUngflatt/ïfl jerje Hettw^ Ntaburgium. 5!*n/ak5.*^'^*^/J^lt;lt;Mttjllt;*tt/-^nglt;lboi;|f vn-OberborffvJben^nglein/t^an ■^^ »^^lum. 2'^'’Hbevï^®‘'^^*”S^*^”/ blt;^t^^eyent (SefeUen / vn mitlvriegern alfo gênantz
k Ï^'’^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘'‘^ ”^^’ ^”^ '’^^^^ feinen^v^nef en bas Ï)ot|f ^^a^i
^^‘T^/ö?fo^^^i'S^nnine mannlOivnftngvnbJ^infaim abemborf^ *^^^‘t nirt ^k’^’^*^’ ^^*^tOauptmann (5eifo / ©eifenfelb / (Beifal / iBeifdbóring/ J^ifio^g“-u^^'^îtae Q^ '^®*^ etiteben javen große granfame Kiefenbetn gefunbenbat/ ®Sfx'* Htt(»|Cj'“fgt;lt;*ttbiitgj»vttfermgnlt;btgettlOerrlt;ttvnb50r|lett/^rlt;rb0lt;bUb'z o/ufrabêin.
'MJtrtu^ / Duttergebraebt/vnb bafelbfïabconterfcbtfcyn worben.
'5^0« bem atten ©lauben ber Nepern.
AÖkB5ïÏ*^*’'*^*t^^’»*^f*'ebrt(rn*/«ll«rflt;6Ilt;*gt»»«»blt;»tgt;i»9lAoW.
^©' k ^^^*^” waren / gieng and? ber Glaub tn ber gegenb ab / tSer^og ^'^ï)ott« ^^’betbenWalb vnb ^ergjwifeben^l-baeb pnb Kegenfpurg / an ^w****^ gewonbetr ber alten '^^eutfeben 2lt;ónig / vnb Gott ber WnJ!- ^^*^®^*^^^*^'*^ P3blt;*fFrf5lt; Hotbel|flt;r/ 3Hemanno / tOercuU/nenet ^/^’»'*”»«»-^^tUh/J? ^^^^‘' verbrachten vnfere Dorfabm/ als tn bent bód? fielt ©tiffr / fr
J^yjottcsttcttflvnbanbacbt.
gt;tlt;hb/k ^Stóeben fl»«be» jwo gar alte vnnb große Ifyd?en vnbenanberï)o/ 5mog^(re «Qc^e« 04)^ ^^'’’’^'^’^ßi ivo nein anber/bieein obenan ber ^oget/ bieanber an ber lt;quot;nbsp;*’*''©•’quot;lt;“•♦ ’IttihU^^^^* ßeinbie^Jonaw fallen/ îDie weibet and) iOerçog 5gt;tetb nach wihm*’’^/^**® *‘’‘'^*^’^ ^^*' ^'^^^^^ ‘ÏentfehenKtrehen/ba bas 'Óold jitfammen Se^ “’‘’^* ^‘“‘* f^^*t amp;^^^’^*'*’^lt;^t*gt;wwb Gottesbienfl verbrachten, söa bie Beyern Cbrb ^ ‘quot;’iS??'^^^”^^‘’^ ^^^^^^^‘'^^”*^^^ Cbrifllichen fitten 23cttbeufer ge«-’’^ »»«ntt quot;^ nochganç ober 3tltetchvn nibern 2fIteich/Spricht bergcmetlt;' ‘’’ibcfh^^'^” ^^*^*5 vnnb leichte wegen Zltach/le^tbae t C wiebennvilmebvtn ^citnth *^’^^*’S^flt;felt;lt;tgt;Olt;»»i» 2gt;tealtenber‘Seutfehen (V?ùnd)C/ fo ßeiöriib'/ ‘‘'^Jt/bob'*?. **^^’* nichw beiltgers benn bie Lychen/nemliebbtealten /go ’”’*” *’quot;quot;’ ’ **S / ott gt;^^^^‘^ betten/Bein Gottesbicnfl/Bein 2lt;trchtag/Bctn iOochjett / ^cyr^ ^‘'^ftVtth ^^^’^^^“^^^^^*'^^’' ^ vnbcr ben If y chen fey nb fie jufamen Bommen/ ^^Wm?^'*^^^ S^®*^!^** / Af y chemi fiel iff fr ge weibet 0alQ/ ge weibet Waf jenc^enmtfleL ^^i’^’’’'^^*^*S**^lt;«ft/lt;*l^«*^^lt;Pgt;*gt;^^*^® suchen von ©ottgewe|êtt/für ab ®cwti^ct ®a(ç. ^^Uô^î?^?^^ '’^^ Seelen / gut jum 2tblaf / 5ur Vergebung ber Sunbenz *'^^Wlt;5k • fß^vnfruchtbarBeitDibesvnb £^cwte/werbavontrand/hieß ‘'''ffben'i ^‘ *^‘’’^^ï^P^^^i^lt;'l*^^’^^^iï^P^^*^®l^wben belt man noch foviel 1^^^^^^””’^^^^'^ ^‘'^^” etlichebemgeit vergleichen/ wiewolntd?e
wbt-flt;’^^^'^^ Ï?lt;*ben von natur vil verborgener Brafft /wie benn ber boch^' streben haben wei ‘quot;’^^«^'^'^•^'^^^^^*’® '”’^’ rieuwbaufen ein berbümpter / etwan ber Ikóntg ‘gt;«lt;””^3«« f^ff»« ^‘'‘^’Hnctt^*^**^’^’'*'^ Öï‘^^ien/Cctbargt/cinbefonber ^uch bavon fchreibt/
^evauchfolchenber'S^eutfcl^ettGlaubenvnb brauch melbec.
e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Was
-ocr page 650-©dû 9n'ttc ^n(6 go^unntö i^ftunt««/ 2B(»^ bic ®(i;ern wnter ivifcr bic ïKómer fftow®*^ vnïgt; ficè wiberuwb rdfldem
ytinum^
Z7^3« Kenttfibm vnbÄlt;yfcnfcbcit Oanpekut0cucrfttuó/^lt;^j^ 4lfo '’5^ / 0CVUat«ó/ ba flCbenote Vinddiriæ ober Rhctix inférions arque ‘^^fHÎcn *'^ nennetenbicKómevbiefegegenb fo witjc^tnibevn^^^t^^ha”^^^^ (o verloten / vnnb bic Beyern nun inn betten/ vnbetfïunben fu Pw ^ . jlt;tj lanb vonbem (Sebivg/ vnb bieCanbe ebenbalb be^ Jns ju bcblt;*lf^^ *’ g ^ffeb’ ten / betten aud) im willen bas verloren wiber ju erobern / ^‘^^” . AXt)’^‘'lt; Äeyfer 3ltt4fla|ïi mit bûlff feines Óberjïen i^auptmanns^tiß^^^^^-^ctn^ 2^eyfcr) berglcicbc feines ’Vogts berobe imHibergang/ Ï)tetrtd?svo ^^-^i^ bie lanb alle vmb bic ÏJonaw wiberjum Kómifebe Ketd) bette 5^^*^ ,i-^dc^^ ctn^cyfcrifd?cr Canbvogt tnu|Ïcrtc (te vberal verwaltet/bracbtenw ^^^ jufamen. 3tQtgenanntcr ibictricb von^ern febieftau^ S^*^***’^^ ^He^*^ Vnb Ceute/barju ®eltvnCtefferung/bcwaretcn bie State/wurfp^ efenam^n ab allein bcybcrKeid^llatt/irtCatcirtgcnantPontesOe^^^j^^fit Raffer jufammen lauffen/ bie 3fin/bic CDom vnber 3« C^lt;tö^?^^^ ifcblfS*’ 3tt/(eçt4gt;cting) liegens bie 2»rüden (leben/vu bcfctjtcnbiefelbige ’^^ Æj.^b«’ ba fr 5elbgelâger/ mad)ten bevumb einen Ciecbtjaun / wurffen auffmaebten eine befdmtt bemmbz wie berfdbige jeit bc^ Kit#lf^^^ Affadi*’ voids braueb war/jwifeben jweyen iVaffem bem 3n vn lt;^Ootn/i(f* jjJilt; bafelbfl faß lußigman mag aneb weit febc. Ï)agegc bieBeyern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*f,|tïlt;'»
Hosbitr^iufti. landthuta. Ifira. Simpte
gt;?«ttn»«w«»3.
Kómer (o noeb bas 4gt;bervnballe IZanb inbalb bef? Jns innbetten/nit? ^. móebten/einer bem anbern ju bül(fBomen/tbeilcten (te (r iOeerin nbsp;nbsp;nbsp;^Jf/»b^”
Ï)te tOaunenire bel(fcr bame nit welt von (Oo^burg oberhalb ß^v ^.eft«’^/ bie 3f«t/lcgten fteb an bie grenzen 4gt;bern vnb tïibcatl5eycrn/vtnbbi(^iy ba bic timber vnb Sempta auff ber anber feiten in bte 3fet fallen/ fwiquot;^jj^ftib ba jr lt;5elâger/wic ber‘Ïcutfeben brand) iß / befcbloßcns mit îTAgen / |lj^joiC in bon alten Cateinifd)en Crieff imötißtju dOofburg wirbt bdH*” genennet burij Oaunenwang bas iß/ber bannen Wagenburg.
Qi'ic ^fr^03 ©te t§ ba erfte fwv^.
Zr^V tf t IScycvifdje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOcr^og Ï)ictb bef er(fc 5og»nt'lt;»»t’*^l*Mff*
ebet fid) an ber Kob bey bem ÖOardt ^ttenfdbnibev/allban^^^^^if fer von (m iDtctfurt genennet werben / dritten jwifeben ^*j JOeerlag bic K5mifd)c Keic^att Pons Oenijeçt -Acting /wenn bie ^^Aipör# außerhalb vn innerhalb bef 3’10 5wfamenzvncinanber heißen woItewLj,ji|f ben fie jwifehe jweyenöeernntbergeworßen/ fo vberal bafelbßbcru’^‘’^^^t)ilt; ten. quot;X^nb bieweil alfo Der^og Ï)ietb fteb rußet vberben 3njujieben/ ^^4) ^ruct am 3n/ (ctjt4gt;cting/bas Kómifebe 5elbgcUgcr / ju ßurmen/ mit ben Kómifeten vnb Kcy ferifeben ein vermeffeue 5clbfcblad)t tbu’^'c von bifcr Welt/vnbßarbim einvnbjwcnnigflcnjar/nad? ^tmeron ^^n vnbChrtßcn vberjogen / bas alte Komifebe Keieb angegrißen b^t(^'^ 5altvonChrißi(ßeburtfünßbunbertvnbeilß(ar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cj-ancF’
tadoutcus M^ntä.
Jtrorttitruf.
JJyldeherttu.
Theodorictu. lurh^ritu rex itteffonum. Turmt/^
ifsßarbaueb biefeAeic Äonig Cubwig ber (5rof vnnb
teicb/lief binber (m vier ©on / bic cbeilcten 5randrcilt;b vnber einander f^j^ii mar baufet ju-Órliens/tOylbcnbrcebt juparyf /Cautber JU0‘”I‘^'^^^‘ berlanb/Ï)letricb ber älter bidt Pof ju dOe^ vnb Khons ba nig von 3randreid) Brónet/vn herauf in‘Ïeutfcblanb/bett vnber (^« nbsp;,„è
feonien/vnb bic ©tatt^^ urß ba ©anct dOarcin ligt/warb ©anct 0’9, Äöntg in Poebhurgunbs ‘^oebterman/ pertjog ïöieth berente p binber (m jwcen ©on pertjog Ziethen ben Cßroßen vnb anbern / vnb Pergog Vtel
benerßen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïVte
-ocr page 651-^ ^on^ett^epm'fc0cn©ef(0t(0tlt;tt« CGG *5P^fe«f(^e vnb bfO 9îôm(fcÇen Ai'icßö '^Jogt vnb '^ttöJait / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;von ^em / tk ^cv^v» tgt;«^ Sranefen Äevfa
^naflaßo vnberjuwerffen fteb vn* bcrflunbc.
^’^^^*^^*^*‘^ vott^cvtt vernam/ ^cyfaltctgt;cr ©tattb^b v^ho/v L^^Sf w 3Mlk»/ bc^ec er ferne Xl^nbsUurvnb geborne trenn'/ nbsp;nbsp;_
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rgotemn ntfpamett/wtber 5rrtncFretcb / bte pelen vber ben J?|£?^^iÄ
\^^’if«nt nbsp;nbsp;'O^birg/fo Otjpanten vnb yrenefretd) tbedet/ tn jmnetreid) / in
»?»*ÄSÄe'‘*^ÄT*^ «?*‘?**“T‘' ^^'^3‘â*‘quot; ^^ f«»-«»MM* ^•»S ittR S K 2\ont5 Cocbelretd) / pel vnben nn bem offen @ee vnber ber ^^ ^,„e„^ *^'^®ttn h ?^*’^l***gt;b / verberbet bte C^nbe/ fo wir kQC ^mbnnb / 5l«nbevn/
^•^tlcfA'^*’‘ ^“ ^i^P*^ 5«t pnbet man erp ber îbenenVrAmen tn ben 750«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
^^uA *^**/*^’^W *wnn nid?t6 von ƒ nen : “Vnb ob îDiecrid) von ^«m bte'/ ''’^‘^hiart 5^®'’*’’^^‘^^^^k(5otettbie feynb/ gebetet babe wtber ^vundrctcb/ S^vn x ^^^^^^‘’^ ^^ ”^^ wol^rteff vorblt;Tnbctt/btlt;cr inbiefetbigege'/ ’’oiQAiÏSÏ^P^S^pbi^«^«« brtC. Äontg ÏJictrteb nop ^vnnd'reteb fd?tdcfct^ ‘*'’Uh?v^^*^^‘^^^^^’*'^^^’^^^*’^*^? l^tclnup^eycrn/ tGerj^og jöktbenbep ^^tiiA Ï^^^^ ’^^^^‘^ ^*^ ^^nen/Herzog Dtel tbet bas bcpe/effd)l«g ben ^bïx ^^^^ 2^^’^’9 Cod?elretd) wtt fnmpt nlletn Dolef / nnm pn ben ^hhiJ’. /'gt;*gt;«^ ^*^^^^*5^^ ^^ iCnnb / witrb bnrttmb von ben Röntgen tn ^»l5^?^lt;*^S3*^lt;*ff 5M^lt;t^^t^fFSlt;«’lt;*lt;*gt;^/'^w^ gaben fm jr ©ebweper jw cotUo Marggraff i» in bad HtberUnb nn ben Kbevn vnnb offen ©cc/wiber ber
Weitth ^‘^^^”*3/'^^^'^” '’^^ ©nebfen/ fo ber ^rnneten nbgefagte alle $ett S^ÿiJS^'^“' ^«0 ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noch alk vngUnbtge Ddben. quot;Von biefetn “Vtcl entfprïngt si^vfadte^^-mbt«
U »6 ^'^^ Aeyfer Carld bep ©roffen/ vnb vnfer gnebtge JOerren vnb^ûr'/ ^wnefen. ien Qf «yern/wie bte pivbr mtr von ben 13eyerngefcbrtben/vn ben y i'irp Ik j gcmaletanjetgen/imbrucfbabenlafjénattpgebe««ibtefejetttfl
^x?*'^^‘^‘^^ttlt;ilt;Pblt;» KónigbaeKónigretebïÖóvtngen abgetbanwor'^ Turosmimregnum, bttttiH^/?*^^^^/^^quot;*^^^*^*^^*^/®^quot;^‘^ ^nbegonbe Dattor/'^albretdi vu ^StgS'. ï^ietrid) von ^ern / fetn Xl^ybcn/ trtegten vmb bas 2kóntgretd?/ ^afbertfus.
^«vfifz f ^‘^«Hem^ontgin ïöórtngen feyn/ ba ramen bte ^rangoftfebenv'/ ^gt;«wfnlt;’Pgt;b«»» bkï? T^Mlt;n« / fóbveten©anccKabegunb mitjn hinweg tn ^ranefreid?/
''«mber^antg Cautbenn beruhe
^ ^«^og ïgt;if (ben bem ©voffeti vnb «nbem/mte Kep/
fr '^napafnw vnb fun 2anb veat ^ietrict von ^crn ^u lm /r
^ottfebafft febteften»
betoog 3btetb ber er^e mit tob abgangen / namen bte Beyern 511 eu '^^ üÏv^Si^t^wben^ïrjïe» an fein ©on t^erçog îDietben/ben attbevn/2lt;ey ^«^cv '^’^*'^‘'^“® '’*’^^*^*^ ©tattbalter îOtetrt^ von ^eren / meineten / fo ^nb heb ?’^^®’^*^‘^ ^^*^ ^^^^ 5ûrp abgangen / ber funge vngentet / vnerfaren/ f ^“betriegenwer/pewôltenbte ^eyernwtberverjagen / oberaoff ’’‘’ebitt^'*^'^’^^^”'^'’”^'’*’^^*^ ^^® KórntfebeKeieb bringen, ©ebteften bem'/ ”«*110?^*^^^^^ ^” ^^*^ 73eyern / fagten jn ein langes vnb breites vor / von ftlxiiÄ r”^”^ Ö^walt bep Komifeben Keiebs / vnnb ber togenb ber Komi'/ cx^mfr tbun ben S^ütf^^, /^^^ gebeiligee vnnb von (Bottgefe^et weren/nicmanbbettbetn ^SeperncinFrettgu '•ilebtt CA ®*'’’^’^ ’®’*^^^ ^^ ^^^*^ ^ ÿ^ng jn legt übel binaup / lebt keiner lang **’’ ^*'^” verfünbiget/ wie benn vor äugen wer mit2lt;ónig fiub» Wtttk”^®3Îgt;ietbenbcm erpen/bie in einem far lt;5ott geplagt vnb abge^z tócx ^^*?**^^^**^^*^”**^weiteranbie^eyern/ pe foltenpebvnberbas Swquot;?’ r '^^^ ^^^ ^*^ Komipben Keyfer ergeben Z^v 5wrp folt mit went^
» T^^” Kom 5«m Keyferlicben ^inwalbt Îgt;ietricb von Kern Bom'/ «Würbe ein ewiger frieb vnb Kuubtnup gemaebt werben.
« p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOergog
-ocr page 652-^dö Ortete ^«(§ ^0^d«nt0 ^Ïuen«'«’^ ^^
i^lt;v^03Ïgt;Ktb befunneftd) nicht Inng/gabbutQ bic wol / bette es auch von ben Alten offt gebotet / was bie Komet nbsp;nbsp;q^^ ƒ i^ctf I^ wet4betÄeyfet2tnAfÏA(ïuö were / wufite et nicht/ bennet jn rtiw i^f^l^ 3««r»9,t«i ».« «H* nbsp;9*(^ / wol« pin »nnb ^Ur K4mcr müflig »^quot;/Ä J^!
Prtßpem fwretAnt? ntchtrommenbennmitiOeete0rt4fft/lV4óet4nch mie bem 1^^ •Reyern lt;^‘' *v»«t «en bette/wéke et mit bemfchwetbt auch bebnltcn/Iftvnb feh^^
ren nicht weniger bennAnbere'^cutfehen/bienneh mitten im vbet bet Kómet willen / vbet bet Key fet bAncf/mitgewAltfAlRn/
lt;m Auch tbun/wet bey /m $u fd) Affen bette/bet fok bAbet jn ƒ miJ tnen/welchet fn fuchet/wórbe fn ba wol finben / wet et wet / ^’’‘^ r ^'\s7n. ^/ flAftuo vnb fein ©tAttbaltet ^iettich von ^e tn noch wol ‘^’^^’V^^jg^riÖ^Ï^”^ wutb Al(b nichtô fticblichs Aufgericht cc / fonbetn mebt neib vnb
bet/vnbfchiebe Alfo bie KeyferUd/c Kottfehafft hinweg/tichf^f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|ïd)ef*
40jï. Etliche/ votAo^bie longen/vetmeinteno $ogeifeln / von ^Z^.^cett’'’ bett wegen Aoffjobnlten/bochbtAngbetAlcenmeinongvot/vnbo« .. ^l,cf)
«liet IVelc / bA^ bie ^ottfehAffee« frey feynb / vbet4l ftieb vnnb 5”* ^^j.^;ril vnbtólïctertfid?biciOAuptkoteAoffbeybenfeiten/wolcebeinetfew' ^irbw
vbetgeben / vnb ein vermeffen ÖchlAcht tbon / benn es wet fm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P Jlfin jegliebet behütet vnb bewAtet (td) wol vot bem Anbetn / '’^^ijLcitd)^)*’” X^olct vet fuhren. 2llfofpleken fie bic fach in bichAtt/vnb verwog I (jj^vf^^^** bA^ bein ÖchlAdwgefd) Ach/ee binbert not einet ben Anbetn/ von i^^*^ bwnbte b40 gWeb bemKtieg bein enb geben»
^i( Äf i)ff r Sfiwfïdftug ftdï6/S«ftf n«^ ewe^ W Wf^ ** $)iïiic^ ^kr^ ber anber bktvdl ficfe an bic î’Çbmcr rüjïcl/^*^
fle 0chl4chtbet73eyern mit ben Körnern bey
Xgt;ettng thAt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^æ^^^^
ÄnafTapas b? tóff* ten Reuver erft^lo# gen.
Ï7b bieweil (te Alfogegen dn4nbeh Ingen/ bie '23eyernvnKó'^f L^h^^'r AÔ lÜiIbtfetnvetKey fet 2ln4(l4^om / vnb bnm Art b46 KeW '-^Ö'^elbhAoptmAnn 3ojlinitó.
Der gogïE)k then WAtbieweillAng/woltcfebcmKriegfeinenoes^^j; dit« net es wete gleich bie rechte jeit bie Kornet Anjogreiffen/ Mneh ^icjl^^^ Keyferon 4f rben AbgAngen wet / bi^' einneowetKeyfer erwebk^^ get würbe. îDAtomb jehoff er mit bet Dnonen Deer / baf (te 50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ftH^^
r^udufumi.
'TCannsboftH» /i5iöraiii.
jngen Oeting wArte roebten/ etliche fchAtmö^cl mit fnen nnplt;^9 j,jf l»«lt;J ten (tchbetgleichenaU wolten (tevberben^nfAllen/bieweil ^n bey KrAortAw / fo noch nichtô WAt / fonbetn KAnnóhofen bAö * frfei^ ein K^mifche Keichf^Att/ hief ^ibeum/ 3lbet Alle Ko met WAtm9‘^ 4m In / fe^t Oting / jn bem gewAkigen hnoffen gezogen / ïbiethfort bey ^tAonAw/bADerçog^ietb gelegen vnb vbetger^P^^^^pP^ ben bie ÇÛ Atich in ben3nfelle.nAch bem nAm Dergog 2gt;teth )« eba^^^M betgegenb wAtcn/vnb benKeifgen^eug/fo et Aofbunbi9%**Œlt;*Î otdmernwrtrfl Don Xgt;olct hetnAch ziehen/et eilet vbet lÜAffer vnb Dolg ben Körnern 5i’/*,jjj)e0ij 3amp;lt;9eraD^rfoUw. morgen fru / bA bie Kornet Aoff folcheó gAt nicht forg httf^ / f*^ ç.^^ P ^’‘’^ fie mit gewAlt/bAWorb ein grof gethûmmel vnb gerommel / bie bet Anon feiten bef 3*^0 wAten/ wie jn befohlen wAt/b A fte bAó gttw*^;bie35«Ï hielten fte aoch heffer An / vnb fch logen (teb mit ben ^einben / efeneynnemmen/theten fo groffen vberbtAngben Körnern/ bAf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(«lt;’’
lt;hen vnb flohen/bie ^rorfen vereffen moffen / »nnb eileten bU v hAtt4off bem roeten nAch/worben bet Wroeten geweltig/vnb
35f9tn,fc^Uâ«6f« fovbetben3n:3nbemBAmAttchbcrn4chbgrof)è hooffDergog chômer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben bieKómet von f ren 5einben vmgeben/ von Allen Örtern Angeff^n^^^^AP*
WptbtfHp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fchlngen/ ^s beiffet bie lÜAllfÏAtt noch Aoff bem (DotbtfdbF/*^^7 -^ jj^è ^»'^
noch täglich ©poten / DAmifeh vnb bergkid/cn/ Aof. JMtwiw’ 1 -j^^pit»
-ocr page 653-’’’«pen!, ^‘‘’^^w^^w'jc^mCBeftgwgectt. CCCI
^^^»VillMi0t4tt 4^tdng/ctrtirolff mbev etner |ï««bcn/bed tjîitrtd^ bcm OTapentcr^fa« t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’^^^^^^^S folcbcv Ö^Uebt / benn bicdltcn bnben edtebe folcbc ^“•»3-
J ^'’nb ^ip\^*»pcnvnb$dcbcn gcfubvct/bamitfic |v ebdidje ‘Ö^b^t bebcm/
'’f’^am-x ^^^9^ gcbccbtnu^ |rc rtad^tommenen Guerman en/mb t'd^ett J^tifirt?”^^*^/^*^**^*^ ^‘^^^* ^^^ ^^^® ^^® bdUgc (BcmAblgcbciffcn/fey nb ’’^’‘•«bbe?^?**'’^’’ ^**3^‘’^ ”®^ vovbanben/ bnbev temmen and) bic Keimen ^^bevf .^^^^’*^lt;'wcbd»nb nidjt^miQewort/fonbemediebe^nebjïnben fo ''^‘'^^ torn *^ ^^^^^^ / ^’‘^ benn alle anberebtn^ tn/dn vergeffenbeit vnb mi^« ^^/'’nith”^^”* ^’^‘^^f^^^^^ten folcbc btngrtUcgebrrtucbtjurdQcnjijber tm ?^*^f(b'^*’^”^^^?^*’ ^*^ nadjtommencn jve mnnnbdf/ wie benn auebbaa Mbag^^^^P'^^^’c IVeggennttjeigenba^garnltcbevtommenber ^eyernZ k^^^’S«ni t?rtij(?bne Altcjlin‘0^eiitfd)l4nbtji:2l.berfdebswiliebb«^ ^•^bbi f Ï^“^ '’^^‘^ 9^’^^ ^eutfebUnb/ fo id) jet;c au^ vnbevbanben b«quot; ^dt6udgt; 3o^anni»
^^I^«bcn - • ^*^^^3her Kornev vnb gvoffeefeb^bebc^Komifeben Keiebó/ijï Ttueiniui »on gauç
^'Sj«iv. ’^ gt;*^lt;*U man jdet nneb Cbvijlt (Sebuvep funffbimberc vnnb jwem ^«‘f«*’«»’-'
’ «Wer ©cÇfa^t ^n- SXôme r mit ^erço3 ©te f^en fep
bem^bfîcrîXoÇt
^^?’^^!’^^’^^lt;gt;3^tetbbev4nbevfolcben0igevlangtblt;tt/maebet ev jm ^^^to ??^^^**Wlgt;Kwetl(bllt;blt;iî'©tlt;3V»ttbgejebv«yinfTiflt;bevglt;b«lt;btnttfî/ ^^luit P ‘^febveefeninben^dttbenwav/lie||èevjnteinclufftntebt/ bennev ^^*^thV^ ’^ ^^^‘^*^/^*^'’”^*^^^ teinen fîâten friebe ned) vinve baben / benn ev ' Jtfllich ^^^'^^^^ gant;bie Kémev mit gcwalt au^ ben jPanben / bi^ gav in
^’^ftoebs ^’^ ^ ^^^’f ^^lt;^^ t^ binbev vnetö bie Kornev nicht $u nié eb ten/ '’'hh bicS®^^^*^9 ^ ^*^ Oktttb Oflcwcicb / Kernten / ©tcyvmavef / Dagern/ ^«tt / b ^‘^''’^je S^'epffe Statt Caveb an bev if nö / vnb anbve mebv noeb inm
’’‘’d) Noncum viibPannomam bießen/babepQetevflavcf bie ge^ ^bauh^^'^^^‘^25onrtw/3tt vn 0al^a/ leget bafelbfl hingegen ben Kómevn
^(ftdh quot;^” '^’'^ 3lbevtt/ von benen bann ben namen bebdt noeb bev iOaun^vn» ^{f**?®^^3/'gt;*’ ^lt;*0 3tbcvlanb/ bey Sanct Ifoljfgang Öee/wivt bcy ben ®‘’^lt;3lt;w’3f« ^^Ïï^‘',^de|flt;ttblt;v3ütplt;glt;nlt;nnlt;t. Ïlaeb biefemaUem mitbeman'/ “‘“'
tgt;evt;og ïgt;ietb an ben 3« binauff / vnvevbinbert vonmen# Jlt;9tx/k^ï^*^**^’*Ó^^lt; bi^andnalteKómifdje befc^nng/bieß 3luvipum/ba S'£quot;’^‘’^^‘” ••^tCa^ ^j 2lt;lo(ïevligt/5wifebé;wcyenaltenKctcb(lAttê/nennctenbieK6^
vnbAbudiacum, fcynb jeQtlüafIcvbnvg/lOepping vnb Kolen'/
'''’‘*vink^-^**^*3f‘'^^ *^ ^^’^ S^ feUet/Medullum,aueb ein alte Kcieb(îart/ et'/ ^‘^^»'/‘^^‘^fl'*^*'’^'
r^ ’(rondten dnlt;5vafffcba|ftgewefcn. GOebling lt;5efebUf^
WnttfÏ'^®’^^**’’^lt;ttf«ytt^/ww^entóbtf»«blt;n/3l-blt;tvmb Kobtgefebaebein
^/M^**^^^Vbd^taUbattolt;bbcv©tveyt3tnglt;r/bicK^mcvlagêablt;vvn» ^‘«P^W«*
*^’jfïdtrf?'^^^^*^dnbaó®ebivgbincyn/babev Jnbevaußvinnt/ ‘Dafamle^-
**^^^/^» febietet Keyfev juftinue vn fein Ötattbaltev ÏJietvieb von “''«hgt;t«„„.8:i)!,i^„iï,„j,lt;i^^y^^„,
^ öntte @cÇlacÇt ^ertjog lt;?tf tóeii be ^ aiikm mit
lgt;cn ?^ónïern bep ^ofaiVeim vnb ^euwren bem
(Befcblo^»
^“^ '^**^ ^'^‘^ bev ^cyevtfebe5ür|l biß an ben 3« / bev anß ^^bi ®®^**^9 bevauß vtnnt/ba bov|ftev ßebmebt wagen in bas (Bebirge '’«i^ ’'^^’^^f^’’^d)tc bic enge vnb vnbetannte gegenb/ïöoeb tbetev bafclbjf
” ^^*” ©cfcbloß wibev ein Seblaebt mit ben Komevn/ lag abc v ob / ^'^^ Kómev vnb Cbvi|ïen feiten bod? gav tein glócf vn fig rotban'/ lt;nbsp;lytt/Wavumb/ijloben gemclbt. if dtebfo vor mivbic ^eyevnbcfd^vicbcn
e iij
babe»/
-ocr page 654-fèae9r»(Cc^«(êg0ji«ttnt0^(tteMtwti/ ^^^ baten/iKmlicb lOccv Veit 3lrnbect «in priedtr 5» iCanbabiit / i’‘'^^‘^ ÏÏ lx* (Beorgend feligcr gcbcd?tnuf geiten funjf ^ód?er von bem ^^ ^ iuffinl*’^ ^eyern5ufammengehanbthat/6agt/ba|} and? S^eyferJujïiw^^ VertRy”' ferSehlachteingrolferlkriegemann/aneh Ï?tetrieh vonlöern/3^’*’^^'
?)t£ »tf rßtf ©eßlaeßt ^erßog ©faßen bef; an^a*’ ^quot;^ ‘Perlae^er^)^^«/ jirtfcbcn SHüneben t)nh raghaufen.
Dru/ôoiti^ut.
Z)^^^^ ptolonKUôbcr bcibumptc Aunflkt-btcWclt VttbS^’’^^^ j^ cirt
\bcfd)Vtlt;bcn bac/ ifî cm «Uc X.«d)flrttt gelegen vnber ^^/AbWÎ''’’ Cjo^rtltc tlaupiiacc bifeô Cnnbô / fo jwtfeben bem lied? vnb Jw J*’, ^/^f Wtrt/ bcô bte alten Rhena fecunda vnb inferior ober Vindelitia genennet ^^ i^jjcol von Hibetgan^ ben Ced) gehabt/ von banne bie tOauptjlaff Augufty ’ ^( rum von benXomevn/baô ijl 3lngfpurg vnber bem lied?/ Slt;tt‘’^*^’®’^aud, n’ ee etlid?e fût 2tugfpurgob bent Ceeb wollen haben / bau bey ben ^'^^^^r ^£«4^^ ©anctDlrid^ö vnb 3ljfra liegenb Drufomagos genennt wirt / Ïgt;ann ^^^ ter ptolomeuóbefd?reibe6mithellen/Blaren / biirren worten/ba^ nbsp;nbsp;diftii^ 1
©rûotvatt.
vnber bem lied? gelegen fey/wo lein halben grab / wer bey fünjfrbalb 3 ter meil/ vnb bey etlffmcilen von ber î)onaw / ^wtfd?en lt;Z?ünd?en J?J„^4igt;/ raghanfen/ ctwan aujf bad 2Vloj^r @d?ejflern vnnb ba bie Korner etn^ruden vber bte 3fer / hctjlènö pontes fcaphanio^IV^^ ^^^j,^ brud/gehabt/hahê and? frem brand? etngepftajlerte jlraffe vorn heim bt|5 an ben lied? vmb Canbsberg / heijfet nod? bte t^odjlrajfc/ r^^jlt;fe# etltd?ealte(V?ap»engefd)rteben anjetgen. î?tefe6tattAuguftawar ”^^ttrt get / bte Konter betten pd? aUba vcrfamlet / wolten mit ben lÖeyern ”^^£t: Gd lade thun/jrbeil verfudcn/jrallba warten/-^e lagftjnflanwe* ^(-^ Keid?(latt nicht weit bavo n/hte^ Campodunum ,‘Rented? Kempten/bn^ ju ben von Augufta, wolten (ich mit einanber ber 75cy cm erwehren. nbsp;nbsp;j^^p^Z vernam tOergog ïöteth/war cö jmaiichnttvngclcgcn/ eilet vonhalr^^u aie vil er mochte vnb miiglid? war / benKómern jn/ fchlngfein^ßelag ^^^£1; (SOanigfalb/baebannvonjmÏöiethfurtgencnnetwirt/vnbBamenbey -^j^ auffeiner breiten Reiben jufamen/tbetenein 0chlad?t / ïöie 23eyerit9 cjj||f^ aber/ bae gauge Kómifche Óeer/alle hautfen/wurben erjdlagen/bave ^^^J,J^ƒ noch Perlacha, ijl cin Welfd? jerbrochê wort / von jwey en /iateintfd?eft^^^g^f,^ périt legio, ijttuvnfcröprach/baeau^gcBlaubteKriegevold ijlbav«^^ gcn/oberverborbcnvnbnibcrgelegcn. Xfe wurb auch bte 0tattgarr ,^^^jj, net vnb nibergcriffen / bermaßen / baß man nicht mehr wol weiß wa H jj^u# tß/bie prießer würben mit fampt anbcrm'pold jAmmerlid? ^^’^*’^£^iirgt/ lieh ©.2lman vnb (VJarein ber l^ifchojf/bie würben auffbem elitär anitydengehendt/vnbnachjnenbie Kirchen verbreunt/jte Irib^H^^g^^^jf hernadterjlgcnKobt in baeKlojlcr geführt worben/h^ß^ **^^ ’*’ vein/ ba/nbtel33eyetttanein^y eben gehende haben.
?)tf fùnffu lt;gcÇlacÇt vn 0 ©eßannü^f l .^f rêoa ^‘^ tf;cii6 beß andern mU ben 9(dm(rnim^d ^^9
(V?ittnwalb.
bifer Ïltbetlag/ bte Kómet fo bavon Bommen waren
OTalnt^f. ^4k»f(*.
(l albte ebett/vnbpohenin baó groflehohe vnb wette ^^bir5/^^|j.*^rt^lt;t:? GxBTber hendt / bas vorn 3n lid? bt^ an ben lied? bit tan /bi^an ^L^^^cynl umb jlredet 7 iber 73cy cri fd? 5ür jl nam alle bing bijl an bao ®^^’^’^I^ccbïï‘5 barnmb helste tn alten Briefen ^aterge/ ^ey erbrunn / vnb bad y z^cv^nt vnbÖee/baóbieK.ómernoet?tnncnhaben/'ÏValhengevnb'Wallen|lt; / ein thetl noch alfo genennet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tt^
-ocr page 655-0igt;n9en^epnf(§e«(0ef(§t(^«ft. CCGII
^‘'^*‘^Slt;l5lt;»lt iOcvijog iDtctb bas Canb alles biß an bas (Bebivge bin^ ^3/frlt;w ^^*3^*^ ^*'”^^‘^^^^*^^ ^^'^^ ‘‘^^ erctUcbcgcfan^nc/bcß (Sebirgs buirz
^0 vtnbsCBcbtrg gefebatfen wer c/î)ie zeigten ƒ tn unbaH'man i,baf4.
'^^^W k ^^^‘'/^‘’raußberju vnb fiotjabompt/nitwohnit WAgen fahren ^öoÄ’^^’’”^®^*^^”® ”*’*^ fwffl«S^- ‘Vnbfolctgt;lt;2^iinbtgcrber(5cbirgnam
^bux* ^^^“ ^’^ / ruett wetterbureb bas lt;5ebirgbifgen(Otttcnwalb / alb? ^mifdum wütend ^^‘’“^^” hetten/nettnctenfie Inutnum,gefcbad?aUbaein »«i^
lgt;«tKitn ’^”*^^^^**''^jlt; ^^^‘^*’^ lagen ob/bie Komer woken fr niebt erwar tetr/ ^Micn?” *”^^*^ ^^^ ßtehendbenbeßflebenövnfecbcenögewonet/eiletenaulf ^treült;rî^'’^y^*^lF»Klt; befaQung/inirer Öpraeb genannt ParthanumVeldidena ^^ ^^‘^ parthenbreben/^nßbrnef/ vn bafclbfl IVilbtban/^^Oatran)
’f’S^mctneüanbßucbtvnbcvbcn Kómern.
^*fff^(ïe/f(6enïgt;e mbaeßte @(Ç(acS( ^fv^og ©tv*
^J^u bv)5 «nbern vnb ©ro0vn mU ben è^ânenv beb @tcf*
gingen im (ßebirg/^rijen/vnb daufen.
Beyern bengten ben flüchtigem Kemern anff ber ‘Verfet» binben kX^^eb/bamen als wers ein bauffen mit einanber vberbaó bod) ©ebtrg/ 1 ^ P^’’^’“5»^i^^oteles,rtncb Pyrenos, etliche Beronas, wir bcnBrenner ’^tvn V' ^^^ ^^^ Statt ©terçing auff einer feiten vber ligt / bie bieffen bic Kó) stir^tiorum vrhi ’‘^b f’'^^’^^^'^^Taliba flcllten fteb bie Kómer wibcr/ vn verfnebten ,r glurf/ vipttenum, ’’‘M)/ 11?^® ^ietb febing fte wiber in bic flucbt/ vnb /aget in wol anff vier mey l ^ieXS ^^^3 Öahonabic K.eid)fïatt/icgc driven vn ©ebin/barereten ßeb srixitta. ^ietbr^'^^'”’^ lï^^^t’^m fteb wiber jnbcrlPebr/boch vergebene/bennIOcrijog saboM ’^^tftk**®^*^ fit wiber fttbießuebe/ biß in bie Keiebfïate ©abona/aUba war ^Kó^^^ '^ ’^ ^^*5^ ©eècn bae ©ebloß vnb bie ©tatt danfen / ba woleen ^‘‘lfFn*^'^'^^‘'^^” vttlgt;Cbri|le«/beit fcinbcnwiberltanben haben/2lber ee tók • ^^^*^^®S^*^*^***^ rlt;i«lt;*tt'Volcf brucfctfoflarc^hinnach/hracht
lt;nbic pu^t/vnb gieng erfï recht bie flucht an.
^ tteuntK »nb k ?te ©cÇlacÇt be r OSepern vnb ^cr*
tjog ©felsen mit ben îHômern bev Pc^en.
'^^Je Konter verließen alle befa^ung vnb bae (ßebirg/ vnb Bamen alle wh ^As^^^tjufantntcn/aucbauß^talicnfrifcb 2^rtcgf void'von 2^cyfer Jnßi^ (*td;t/fil ’^ ^'^offen/vnb ïöictcrid) von ^ern feinem 3lnwalb vnb’Vogt ge^ ^UlhÄ **®^**^’^ Wagenburg vnb CAgcr vmb ben IVafferßnß 3far / ba er in ^^5)« ^^^'•’^*^^'’”^ ^^^ ©tatt pogen ligt/bic hießen bic Kérner Ürnbiba/bahim ^etbnv*’^’*’^*’*^‘^*^®’^®^^*^3^^^^^'®^^^/ Ötanbenvnb waßer/Oergog ^«i/cnt^^^^^*^*’*”^*^^ï^/^*''®lt;*^^^*’beybeparthey bem Äriegfein enb ge^/ ^'ïnoftl ff‘*^’rdoß'obcr 13aber werben/rûfleten fieb gegen einanber mit ab Wd)cn A ^* ^’^*^®'^^ vorn'^ernKevfcrlieber UOaießae vnb beß heiligen Ko# M«ffiacn«’^® ©tatthaUer vnb Dogt/König ber 4gt;flcrgotcn/lteß prient trient 6efefîi8«gt; S^«nht/ a “^quot;^^^ neuwen (Wanwer/ auch ben freyen Kerg Verrue ami bamaU rötnuc« ber înow ’^‘''l^iem'k ^^^ ^^^‘OrienterKerg/anbieÀlfffcb ßoßenbe/ ließ erauchbewa^- «t^ag* “♦•h • tf ^*^ wilbefïen C alfo nennets ïjieterieb von ^crn bie Key cm in cb ^er^Hf^ ”’^*^ vorbanben ifï ) Keyern befeßiget waren. Ka nun beybe Me h‘f’^‘^^**^5*’l^”’*”^**^®*wmctt waren/bett tOergog Kictb fein ruhe/ fcn»oi?*^^**^S^»^^ geben/grijf bie Konter techheb an / berglcicben thee
’'^(ï'td) ^’‘’?^ I’m 5» vor vermanet/f ein 5cnbcrich mit namen i^crrDolcf wein/ vakontut. ^”;«acä*'*^^^~^^^ J^^^baupemann ©enertnom/ ben anbem l^auptmann ©«imnuó erfe# *’’''quot;^4 ^^^'^^^ ^‘^^^ lOcrgog Kieth mit feiner eigen banb lebcnbig/ließ jn an *^*“’ ^iült;hK’”^^’’f’^*^^‘^enberK6mer/Wahlen vnb Chrißcn/bengcn/berfchlug ^truamsat^ntfh anber ‘X)old wie bae ‘Vich barniber / gewan alfo bie Canb alle/
lt; üq
:pȔgt;
-ocr page 656-poffen.
Bae 9rt«c ^«cO ^oßannw $bct«lt;W/ ^^^j, »nb tag ob bcit IV«blot »nb Koihcrn/crfcbliig«/ »etjogte mb vnb ftegz inacbt jwîfeben pokert vnb ‘Orient / bey bcm Ü^fclbvim«/ ber iVrtbUn vnb ^eyem/vurid^tet «Uba 511 pokert ein (^lt;*i*55‘^^j.^jj(iiiF^^ ten brand) nneb/antf/ ber mu^re aie ber óberfïcXianbgrafFv«^ u mannanff bevgrcnçUgen/bicfclbigc vorbemcyngrijfber feinte bew bcfd)u^lt;n.
TiaiKusWcÇ^ff ju Orient. ÓïemeWue.
3d) ßnbe bey etUeben/ba^ biefe jett bic ^eyern/fo noeb alle ©.Digtlinm ben ^ifeboff jn 'grient mie feinen Cborbrûbern ben. Ï)crgleid)ettfcy ©.Kemebin« mit feinen lt;5elèllen v5 ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aJ,/ {)4P nauf bey ‘(Trient verlast worben. 3m ©tiffe jupaflàn hab ^t(»Mtooj«33iM rtueb betoog Ï)ictb bic greffe Keicblïnte vn cr|l ^ifîbumb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,{f4;e(ï jH^flï^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb iDonawgelegen/mit namen Laureacum cyngenommen/ ben
ÏTbeoborum mit anbern crfd)lagen bnbc.
SBie öa^ Ovi'imfcf'c SXeieÇ We £anb an bn ©ona»''^*'^ bom Sed) biß an bao 55Ïeer/ barevn bic Donaiv fetó/ fcbrecfcnberl3eyern/ncmlid) biefes Per^og 3)tetbó/ verloren bat.
0tJmerfHtÇenrt«amp; Woejw.
^X ^ alfo bie Kómer vnb Cbrißen/fo offt von ben 73eyer n vnb f^^quot; ^ ^^r? ^^)per^og 2gt;ietben gefcblagen würben/gar bein glwcf nilt;bf ^.Lj„plt;f* jagten pc gar /meinetenfie tunbten nod)mód)ten '’lt;”^^^^J?’ïóyn/^^ ^ogabietben/ber fo großen fiegbett/nid)tgenefcn/nod) vor tam ein Cmibößucbt in (te / reumeten bie Canbe berauß vmb / Jlt;iïcy^ vnberbem 3nbinab/bißanbieäbra vnbÖauw/bißgaran baa ^^,gt;igt;ïiii** bic 2gt;onaw feilt/welche Canb bic alte Kómifche Cangley Noricum, ob*_^^ ^p bern Pannonia, ober vnb nibern Valeria, bergleid)cn Mlt;tlïa,obcr v**^ *J*ùdd2gt;i^* fcn. ïöiefe Canb alle verlicffcn bamaiß bic Komer auf forc^ «it’f’^'’'* tben6/vnbßobentn3wUenvnb'Wclfd)lanb/trauwetcninbieÄano ^'^jj^fet^ jubebalten. quot;Pon biefen bingen vnb fachen allen fcinb noch viel
Keimen vn (Peißergefeng vorbanben in vnfern ©tiffeen vnb fold)c lieber allein feinb bie altelTeuffche Chronica/wie benn beyvnö^^^^n/ ilanbstnecht branch iß/bic allwegvon ihren ©chlacbten ein ^'2sje4lt(*^ 3Hfo ijl fonfl tein alte (Teutfehe ©d)rifft vorbanben. ^0 ^^^^’’JvfcÏi’ fritté’ 'Ceutfchengar teinegcbraucht/bennwaó bic alten Keimen vnb /Tt^bf
®ic We ©1’1)1711 vnb jre ^aubgenoffen We gew««**^”
Sanbvnbcrficamp;t^dltcn.
lt;0 lïarb bifer jeit Ïiieterich von 30ern / bcrglcichen Kev nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^4 «jb^*^
tam an baß Keich Kcyfer 3a|îrittanu6 feiner 0lt;bwc0er 0^ |ÿilt;^ alfo ber ^Öeyrifcbe^órjl vn PerQogiÖietbberanber/
J^fi/ern toie 0lt; We gewunnen ÆanD^ p^affe ge ti^ciU.
gen vnb auf biefenCanben verfagt bett/vnberßunben fich binforta ^^^^^ u^jf Kómernodh-ófïergoten biefe verlorne Üanb wiber ju eroberntin^ inen fclbe auch anbcrf wo/ wie ich erft angejeigt habe / gnuS Ï^rY^’JL^d) fe^Ö^^ Penjog abtetb tbeilt bie Canb mit feine ©cfcllcn bermaßen / wie bei ^jt^jr^ Ibielüinben/genannt bie Chamer/namen bießanb vnberoe ^,^ ^^f fomanTaurum nennet/heroben vmb bie ï)ra vnnb ©auw alle ey .^^ij^fj/ an 3calien / habend noch inn/ TOnb Kernten / ab bie alten ^’^*ÎT’^^jndoti^”' begreiflTt vnber feinem namen auch bie ©tey ermarct / Crain/ vwo o» be£ânbcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/fowlfj?^
âbie^bemvnnb Pannen namen bie Canb vnber berend er ^'^ficlfcrt bad lfr^bergogcbumb 4gt;lterreich ncnnen/baffclbwnrbinbman .^j,yirti von ben a Itcn Key fern vnb pAbßcn auf gangen/vn fern 6 rifîf^Ib^*^^ jCatein Hunnia,Abana vnb Auariagenannt/ iß auff ‘Ceutfch pa»’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14(10/
-ocr page 657-Sim ^^'f’^W^epw'f’^fHÔeffStcOt««» CCGin ''’'’’’9cnamp;‘*^S vmbö.IVo lifelong bcbdccó noebben namcnTOilnicbv bas ®*’‘«ufidu **!!?®^I^ werbe id? im vierbeen^ueb in 2lt;ey fer K^rb leben mnep
?^^ tbeiit ’Î^****^ berobe gegen niberinnb von ber ÎOonnw bi^ anlVclfdv/ „ ... ^’^‘’nblt;v?”îÿ^lt;ylt;*^«'»»^«^ f’^Z inner bnlbbe^ 3n0 tbetenfie fiebniber/vnb J^^^ Α”^tbihft-’^ ^**Ult;n / Steyer / Ster^ittger / Carpffer/ ‘Îrcimer/ ©ebemi^er/ Ùjv.»^ ’^‘’^/éiefe f'^^^**^teuren/ JmMiberlanbbietSirn/ÔAler/©elinger/pi// Trank
^^ ’’^*’^^**^^^^^^*^*^^‘^*^*’‘^‘^^”'’”^ brtttff««^^«^». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carpi SS^^/rebs?^^’^ '^nbt?4uncn haben für fid? felbô fre jCanbmit/rem^órflen airri. ^Wnh ?S^’‘*gt;lt;pn bi^ bieReyernCbriflen wurben ba würben fie vn bic schiratij, S^/Hcmrïk ^^^ vneinó/vnbbie Beyernau^ befcbl ber2^óntgc von5vancf# ^’'quot;^^• ^’NbciJj*zJ^*l^lt;brelt;bfó befi anbern/ ÏJegenbreebt be^ erflen / vberjogen bie
^ie X^ ^emter/brndjfena ju geb^rfam. ï^'^'^^tbm^’^^^^'^^^ben bie tOaunen lang bemach gar aufgetUget vnb allege// Ï^^ybe P 3'^r‘^cffc Acyfcr2lt;arlô beß (Bro (fen / Î)emnach fetnbbte^öeyem '’^*^/^‘'^^S^tot/^ic ©tette mit jnen befe^t worben/wie ee bennochin *’*ffLhn”'^’*/ö^lt;ylt;*^lt;‘^«f in ben ©tetten/'Ceutfchvnb ^eyrifch rebet/
'quot;»MnbnberIVinbifch* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
'5on kn rtlfen ka ^«rg^Mfffn in ^etjan.
^^^*^'^^^‘^*^^^^^^ gelehrten ben größten vnb hóch^ i^bcn m ^^^‘’S / '^w einige regterenben ^ürjlcn ber Beyern nenne / wie ieQe ®’^tlt;im ft ^^‘*^lt;503 in 4gt;(terre{±) hat vor jetten vier (ïOarggraffen gehabt/ ’'^feha*^ • ”*'”f '^*'^ ^^ Slt;r«lt;5i^ hat / wie je^tbic Di^thumb/ bergegen bem '’^^6tcv *^^*^ ^^^ l^aunen vnhb IVinbenifl ber GOarggvalf voit bevXJfniö ^“gmb i r*^”**^*”^^® ^*^^®*^ -Öflerreich genent worben/j)er gegen (Dit^' ^tuh k.i^‘^^»»/beißtbe3h^alten ber (lOarggraff von gt;i?tfch/vn von Potenz ’’Mh(|j^f‘^^***b«r(5rrtff voniTyroU/ ber (V^arggratf gegen nibergang hat f ^ “^“^ ® ^'^^/^thV**'^’^’’^^‘^^^^ ‘’^^^” beincter berlt;v5arg^ra(f vonj)tcßen/3n// 2(m6w3lt;tt8» ^^feitt '^3‘'''’/'^^lt;’lff^lt;’Qbaufen.5bie grofle vnb oberfte lt;V?arct was go ^^*nb/8 ^^^‘*^gt;’f gegen benTOinben von Cham/vnb bamalöaiJd}in(V?cij(cn ^o«tU«?**^***“^ßttflber (barggraff von Cham auffm VTorbgaw vnb ber _ S»^3??**w’*^“*ï*8*^(’*T2’T?quot;**‘5*^W‘^®quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^^’^ChJ k ^^*^6ogcn (öefchlecht gar abftarb/fo warb angchenber Oertjog ^‘''ißv ^-n ^*^'^^hobbem‘Üogtlattb.3lbere6 hat ßd?alles verbehrt/biejebeß ^^’^/bX^ ’^®‘^” (^arggvrtffen feinbmit ber jcitfürfid^felbe^wvfï^nwov// ^WA^^^y^^tv^benÄ-eyfern erlangt / baß ße nun Cehenleutfcinb beß
f*^*»* Äk ‘^6/»nb on mittel allein bem Komifchen Keyfer vnbcrwor|fen ‘^baMenonOTarö^ ’'‘^'e ‘iîtSf?‘5^®S^^lt;^ïgt;flt;^‘^^^*’^5tt einem (^Oarggralfen gen po^en vnb graffjupii^tii» *H bc?»^ feinen 'Vettern ^belgcr/(5raffen an bem Cech / iOerolben (Staffen '’‘^feitteme?^*'^ t^lt;lt;i^lt;*»^lt;^/fÖi^^lt;*gt;^lt;felt;”’^r^*« Walb (Braff Knbolpben/ ^WMh ®’*^^®®l^/J^^^®5^gt;^lt;^b ev felbs/hielt mitten in Weyern Pofjw
®*f i*if Sangßerkt ke ralafrene Sant) r on ïif n iXöman
^^^SS^nßen hnben vmb bic ^ra vnb 0auwch«ttditicn/vnb
5wcy ‘Ceutfehe Äontgreich in bet 2lt;ron 'Vngern fenjeit ber îDonaw gegen norbt
abtheten»
^^t h^ ^*'^‘'^® *” Kögenlanb auffbem (Par rffclb / vnb betfelbigen Ke// ^'^A^**“Jflt;i»‘Ïentfeh*X)ollt;Ï/watlt;n©dgt;wablt;n/hie|fenvonblt;n langen F’^ibafesH^ ßetrugen/bie Cangbarber/fpricht bergemein mannbur^ (Igl^toa«/
’^»»•It^is \®*nefahlt;n/baß)rennalt;hb«tttnben^cylt;tnvngutenfrlt;unben/ nannu
^*^ bie Chrißen vn Kamergangen war/ vermeinten ße/ße weiten ßd)
auch
-ocr page 658-©uö 9««c ^«(0 go^rttmie ^(uertetm/
milt;t im KSmifeben Kcilt;bnl!gt;«c tbon/vnb jogcnAlfo mit jtem Ä^wS^^S , mb fernem ©on 2lkwctnvbec bie J^onaw/ namen bie C^nb mbe» vi 1’ , ^r4/$)oiww vnb ©auw eynbte bie Romer mi^ fovebt tOer^og ^’^ ^yL^Jt fen betten /bie ^Sulgern namen bie Ünnb vnber bevönnw bnwb iy^l ben namen nod) In^wlgerey. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifô
^dtbetenfîcbieQtgenannteCangbatbermitireib »nb Kin^ »-Ä faffen bamale auff jener feiten ber tDonaw gegen micternad)t/ge3^ï'’'^ AU,g in ber^vonDngem/jwey ÏTeutfebe X^óldfer/ waren frey/betten fw^hw’ jwey2lt;óntgretcV.
Tranflyluani.
^22\3lt;^^n0ibcnbi*jrgcn faflen biejfen bic (Bepiijen/bie oben ^•^lt;*”^^^^/ ^^^bergangbietoórt/bifeucutfeben wurbê ber fnebenmiteinanber v«^^^ wie benn ©ott ein *5^0lef mit bem anbern fîrafft/mw^ eine boe gar auf rotten/ 3t'fo ren te ten ber obgenannten ÏTeutf^en jwey 2^’^’”9 jcQtinbcr2^ron*X)ngcrn/bic britten'Ïentfeben bie Cangbarberaop- ,^^ iber Cangbarber^wen.Rónige/'Vatter vnb 0on/4gt;bweinvnb^lP^^' erfd)lngcnber (Sepi^en brey Ïlónig/mit namen ‘5'borfmnt/feinö‘’^ k,^ pn vnb2^óni^t7aumunb/ ïberglci^en tbeten bie Cangbarber nbsp;nbsp;nbsp;. f ^,„(ïi
2lt;ónigber ioórl / veróbeten vnbvertilgeten jwey ^eocfd?e^ènigtcflt;v^'^^^ X^ólcfer bcrmalfcn/baf man binfo:t jre namen nicht mehr pnbt/nod? jr^n wermebr gebadet wirbt/wie Wol etliche fagen vnb fcbrcibcn/biew-e^lwf «^ noch tn ©tbenburgen pgen/ foUen von obgenannten jweyen ‘ïlt;otfcblt;*^ nigrcicbenvbcrbliben feyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t,jjf)
Ï)ic Gannett haben hernach baóCanb auch ey ngenomen/wi^***^(ti/ lid) hernach im vterbten ^nd) lefen wirbt, tfe muf alfo in biefcr Ivelt5»^9‘ j^^ bie weil man nad)lt;5ott nicht fraget/feine 3ehen (Schott nicht baß gefpött barauf/muf fe (Sott/ bergerecht ip/bae vbelffraffen/v« ^ Y^je nnebejuanbern auf tilgen. 3lberichfommewiberan tOergog ^^î^/^l^nb id) oben im anbern ^uchgemclbethabe/ feinb bieCangbarber in nbsp;nbsp;nbsp;y «««^
gefepeu/ iflfcQtba« ^^Oardfclb /einort Ôlîcrretd)f/jenfeit ber ^^^fTLjic« fehenC^erhevn/^ehewen vnbDngern/anbemIVaperPuf (V^aref/^^tetü je^^t ben rïamen hat/i|l bae fruchtbarffe Canb ÎTeutfehee Cnnbeö / lt;*quot; J TPeygen/IVein/ bem aUerbejlen Saffran/ vnb anbern boflcn.
®te ^mjO3 öictO £(»til»^oramp;n«ng macht vnO lt;*•* feinem tob»
^rCs nun tOertjog îbieth ber anber bas gewunnen Canb 5lt;^^^/?ÏS^^ ^1 ruhe Bornen war/ gab er Recht / bamit man in frieb vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtcniit^
^^fc /machet Canbeorbnung/ bannt er bae fümemmen vnb ber Reyern / fobifher in bem Kriege gewonet betten/ ju einig^^ ^*^^ j^^fen^ in gutem wefcnbepätiget/burchgerechtigBeit bcn ^eyrifchen ^^^^^M(ff^ big vnb einig machet. 'VnbbamitfolcheCanbforbnung belle *^^^.I.|;etfÖ^^ bette/ betätiget er bie / fo Röntg j)ieterich auf ^ranefreid) macht vnb beBrefftiget/vnb auch vnber feinem namen bett laffen
®. OlMpo-tusber n !Ïe prebiget btr '-tc^cr».
Solche Recijtligennochin vnfernScifften vnb Rlófïern vnbq ^^^^ innberCbriflenhcitwiberwertig/benn bie Reyern bamab bcn waren / bemnach muf tc manjn vil nachgeben, iöoeh nad/fow^^,Çf^iæc auf 5ranctrcich/ t?ilbcbrcchtbcranber/vnbXiautber ber anber^dieb^ Recht barnach bem Chrifîlichen (Blauben entgegen wiber abget^.quot; jj^nf/ gebenfur / baf bicfer tOcr^og Rieth nicht fo gar bem CbrifUt^/tn® fehen^^î ju wiber gewefen/ vnb co fcy ju jm Bommen S. Ruprecht/bef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^df i»^l
nigeX^ettmar vonOtltene Son/ bcrfclbigcn $ctt fehr wol gelehrt/ b Æj^ubc«^ bcBannt/welchen bie Reyern nod? für jren crjlenbef CbrifïheVtn pf^eh
-ocr page 659-*gt;*»«, ^^♦‘M^eprtfe^ôefeêwê««. GGCIIII
®‘’^^ '’*^^ Cbnflo vnfevm ^56oioîyî / ebven. Tiber
?''’®^f«nnid ^^^'^wb btcC.4nbfd)rt|fcîgt;tc febriert mber Ô.^uprcd^c jugreii/ S?®’*ivlt;it2\^^^^^”^^ ‘’bfrutjnjg werben von /rent alten (Stauben ƒ ben b ^^^‘^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’”^ ‘X^otfaven ererbet betten/tn bem fie fo vil |icg von ƒ ren
J'»ietj!^ . *^^^fflt;*^”^’wlt;gt;*^^lt;** ^^*^^^’^’ ^^*^ CbvifIcnCölaub wereneuw/ RWtte*.^® wannUeben /lenten vnb Erlegern/moebte viHeitbc nn pn 1’’^Äff^*^ V”^ war feyn/wer aber für einen gemeinen nijßitjd)t tauget *8^ vbeJj ’’^^Vw0lteranbcr|ifetn^niptred)t an^warten. 2)ie Konter ^l^tttehK ’’’^^^/^nvnmb baü be von jrem alten glauben gefallen weren/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^
ÿ(tt®0t(?^*’*^lt;»W€n angenonttnen/ Cbtiffne were bcrâr»ne(îelt;5otevnbit ^mm toneer tu ^lt;fc/lt;tft ff '’lt;t^bicf vnbgebe fetnenï)tenernntcbtóbcnn tnóbc vnb arbeit/ ïtngiui^eQïcfi^ 5gt;tt(Botf r'^ ’’^^ '^”^ Verfolgung biefer Welt, ^r wereaneb neibifeb/ wóltc ^’’’’ L “^ ^^ß da ^^*^^ vergönnet anbern (Dottern vnb (Dóttin niebt bic ebte / we lebe ^^'^’'Heief/p^^”^^^^''^^^'^ rjattonen/ (Delebvte vnb vngelebrte/voncwigBeit ”’31^111«cm^c®*^’’fl‘^ ^vtblt;lfrlt;vgebalten vngeebret/ ,rer böljf vnb troff man'/ ^'^tbevA ^^tfvnben betten. *i)nb ba ©.Xupreebt nid'tó feba^en buubte, wok
’^‘^bt bleiben/woltfieauebnïitgcwaltvbcr;rcnbanrf 3lt;»«mïtmtótcrt ^Wrf^^ ^^^^’^^^ ^^‘^^ Sieben/ jog wiber binweg in ^tanebreieb an ben fxn-eMjwmbi'mnKi ’^^^ Ï),.^*’’^*’^'^*^^”^*^^t*^^*^’’2lt;vnigït)ietcricbvbU0eQ/niebt fonaeb vil/a// i^be»» ^’'‘'ebt/D^XK ^‘^^^^Ö ^ietb ber anber fein *X)olcb bie T3eycrn ju guter rube ^'’’^ev ^'^ ^^^ Inngwirigen reife bin vnb ber in ben Canben ein enbe gegeben/ ^hrit^^î?^ ^° bifber on gewiffe Öeufer vnb iTóf vberal/ wie bie Zigeuner ^‘*^ wtb ^’^^ ®^^*^*^^^ wawzKQt gewiße Wonung erlangt betten/ab er beibe ^^««borf '^^'^ ^^^*^ ^^”* ^” ^^”* KómifebenKeteb abgebrungen / vn vnber ^lt;*’^^ch/ff ^*^^^^f bette/ vn biefdbige CAnber nun nad) ben^eyern gênant K »ttb n^ ’^^ ”” ^‘^’ ^^‘^ feines Kegintents/ ba man jelt nad) Christ gebürt triScotonis tut tnt ^tten/ to ^x^’^^binberfm brey ©one/loeroog ^ietbenben britten/J^erçog «^f^u^ *lt;«wS’’‘^®3 ^^icfl^bolbcn. J5fd i|ï bemad? bif ju vnfer jeitnie Bein ge// ^‘’ï^lft’^^ ^^^^^^” ^^** ^^^ Beyern mit Weib vnnb ^in^tvn/wie vor ja//
^(e tie tra) ©rùta ®epem t^edtett.
^ w’ï”*^^*^‘gt;’ Stüber irenyfatta natb bet alten tbeyben brand) 5ii bet ^J“ x*''^*^^^^3^^^^^^ '^ tbeileten fc Beyern in brey tbeil/ t?erijog2gt;ietb ^K6t * v *^^^^^/fo ^^'^ ^If^*^ war/bem ge pel fur fet^tbeil bae gang norBaw/ ^lt;S K^^^3^*'fF»vg/baó mberlanb jwifd?en ber ^far/ber Kob vnb ber ï?o^ 'itt/to^^*^’^”® ^‘®fbbolb befaf pogen / bas Ürtfcblanb/ bas (Debirgvmb ben
*”' Welfd?lanb binan ffoffet / vnbbie ®ra|ffd?afft Ïyrol beißet. ^^?^-B®^lt;**^^^areb/bie gegenb jenfeit^em ^n/ bas Canb ob ber IfneZ tdnb iv^T quot;^” '’^^ ©ebirg hinan/ barauf ber Jn leufft / bcrgleid?en bas 4gt;bcr//
1 neben bem Ced? vnb 3«*
lm Wed’'Ï® -Oent/bie Kómifd?e Keid?|ïatt/bat er wiber auffgebauwet/nacb
“óttenf^ik quot;^^^^^S genannt/vnbaUbatbofgcbaltcn/ b«t and? ben dGardt önitiit»on ótton« ^eniff'j k ^1^^ fdnTtnberrPergogïDietb ber er (fe begraben ligt/vnb geffor// «iï’aenewnt. ^(ina ^‘'^^^^/^lt;'^*^^y Waßerjufammen ßießen/ber 4gt;enu6/3fenifcws vnb
^(f We 95ei?ern feint ff bvtfteti Worten.
QS^*^ *‘i*''‘8gt;lt;«*h« TTeutfeblanbber JvAnctifebe Äonig ibietpreebébee ö’rtA ^^’’^’*^S^«lt;btlt;*^vnbCbH(ïUd)er5üvjl/dn@ort obgenantes lötete// ^«v/^^ ö*' ^^g berbrey jar vor Pergog ïbietben bem anbern geworben StdnL’î®^*'^*«flt;vÂ.Wg3gt;ietprclt;fetgab feine '?fod?ter/fb eine Cbvijfinwat/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Wn ^^^^^^‘^‘'vt ju ber if be/bem ^cyrifd)C 5»rßen / Óergog 2gt;ietben bem ^’f** O^iaewr««*
”/ bie^aneb ©.Kupred}t fein quot;X^ettern/ bem fein Tpatter obgenannter
Äonig
-ocr page 660-Äontg iÖkterid) IVormbe/bamalßbae X?rlt;5bi|thumbCfoi^^5^’’«S?cl)i3t’ gelie^n bett/tn Beyern ^ieben/baf er bafelbfî ben (tbrifïliché 3‘^‘’^ Aji/ (rfi®« 3chbab oben and? von ©.Kuprechten gefagt/wererfey3^ ' ^b«*f 0 otupereuß auS fageu/er jcy bieps^^onige ïDictprechts Songewepn/ 2tberbae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfctrcR^
TCo’iiigiicbcm ga« ebnliier/ baf er bef ^rânef ifchen Kónig Cy tmare von
««bom. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;py/ ber hat mehr ©on gelaßen/ mußten alle pfeifen werben / 4^^^4Mctcn(i^
nigfiautber auf berpicarbey / vnb König tOilbrecht it^pavip/^^^^f^i^ Luithariw. bar^u/namen bae Königreich Orliene /ree Kruberß/ mebrge»^”^ ^^Dij Hfidtbertiu, £,yctnavd / mit gcwalt eyn / theiktenß vnber fch / 2)ie jungen Pw^g^ lt;^£f// Cytmare ©on/ er^ogfr 3lnfrauw/(Broßbulb/barnach5wen obglt;w . jj^te# GiroUruu. tem/ßoben berumb in ‘Îeutfchlanb 511 bem britten /rem ^Detter Ko»A Dtmin^fu. rich von (Pcij/b Verliehe/n vberalKißbiim/ nemlid)©.üt»tbolbf» . Maternus. precht. Dnb ©. X.uprcchtnam5uimanbere5wólff/ fehrgekbtte pO Disnuins. nbsp;nbsp;^cv/witnamen (Beifolhar/ îDominguô/î)ingbolb/tOaunolb/^yÇ^^ jj {(il/
cbimaidm. barb/Xfmfrib/ Kather/ Othmar/^abelbochz X^ital/ jCeitbol^y^^ ^(vd: ifenardus. nbsp;nbsp;fen/bcrgkichen mit feiner (Punten ober ©d?weßer ©, -if rnbrauf t»^‘^^ a^^
Vitale.
Canb herauf / ju verbünbigen Cbrilium / vnb wurb ju Kegenfpf^g 5^ vh^aiü ‘^' ^’^ empfangen von bem Keyrifchen 5ürßen Per^og 2gt;ilt;jblt;» æj ten.X^nböffentlich/heimlich/auffber (Baßen/mben Peufern/tebtt
Rhatbariw. „
I£rchanofiidus ^ä^ün/^ae W4Vallctnfcw rtvbcit/mnrtiKt —______«Orting*
othomarius. nad)/ babble ^cycmbcn Cbriflltcbcn(DUubenannetntn/‘^*'^^^^\lral^4 irtodrndi. genbiraot bete5uvor jtc (Bemabi loeroog iÖtetben «bgend^t/ bn^ er vo r ^ prebigenbett CbtifïUcbcngUwbc» tm jC^nb / bcrglctcbcn jvlt;n 0d?i^^” çog Otten/ vnb JOct^og ïötctbolb.
bie iteue / hielt ^At0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtd
2gt;tfprfîgt;i3t@.9?wprfcÇfe^. ,.
Sf^ nb S.KupKd)t v«tÉ6nbi3lt;t/fugt offentU* / «(ft »nb birf/A(J/„j, ^^bctgkïfbcrtinctnungbcnmglcubtgcn^cycA/^bknvnb vn«^ ^^^^^ eben vnb rtvuKiyWnnn vnb ^tnuwcn/iungcn vnb nltcn/ voP lt;*J L^crcti feben ob einem bluffen/|eyen wer pe wolkn/4n^lt;yngebenbern4ttJt/ » nid) vnb feUgju feyn/bnflelbig^n werben/vnb ein gute leben 5« ^^^^^jn/wil îîkmnnb/fo vil môgitcbilï/foweiteôfeynmng/wtl betröge» yie^fnrt^enfiett nrmfcligfcyn/wir bcgerértlkwo^nkbê/cinerbei^tbrtô bn£î5»^^^®^^L„^iwP rcwwoii« leben, bicfeligtcic bcrbrittcbas bôlt;b|ïegnt/b4|îwimlfovonangeborner^f^ ,j^jj^ tuv begeven be vmnßen/wo wir bajfelbige erlangen/ benef en frage»’’^ fb«#««/ tev/feyn gan^ vnb gar barob erfetttget/baben 511 beinern bingmebt haben gani$ vnb gar genug/ifï vnôganç vnb gar wol/aber »^^»b^L^^j^^ nenns ober täuffe folcbö wie man wolle/ fo mag eß nit anberf wo/vnb »» , g^^f ber bing/gar nit feyn/bennin bem oberjben vnb bólt;b|ïen / fo mn» ober (Bott nennet, löte alten lOeibnifcben poeten febreiben/ wie ® sajaenmßbeß Wen (lOenfcben vnbevallenanbem ^^bierenfein angefid)t auffgerid?t b** „Kifc^ feben «n^eße^t «uffj. gegen bem tOimmel/iÖevgkicben vnfer alte gelehrte (Bei^licheix/bie^itcquot; ^^^ stride fen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifehen ‘S^eutfehen ïÖrlitten/haben auch vnfeve “Vorfaren bie alte»
berma|fcn vnberwiefen/wiebafolein vntóblid) vu ein anber l*^be»»^%.fj^,-j. kbenfeyn/wiv feinb von (Botebem4llmelt;htigen bie/nach bemfelben^L^^j vnóvichten/ bemfelbigen nachtvachten / wollen wir nit arme
Cent bleiben / ewiglich flcrben imb verberben / mû (fen wir Je nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„jitnif
bemiOiinelbehrett/wibevumbBoinenburchtugcnbvngerecbtigBeif/^** .^ vnlêr aller angebo:negebnvtvo(Bottvn ber natur vue eingepp»»^^''’ß^^^f^ werbe vnnb vergebenß fey/von welche wegen ber lOeibnifche ©lattba» termuf von notwegenfalfdi crlogen/mb von ben(^0cnfd)cnerticht| 7 ’ 2lt;einerbereinwenigverllanbtbat/magvnbBan/efolchee niePt * ^^^ ^6 i^ mancherky ber iOcyben glauben/vnfäglidj/auch wiberwertig «» ^^^^^ ber/einkbe6jCanb/einkbee‘X)olct/einkglicheiDorff/vnbfchierei»i«^ L lÜeib / Wil einen befonbern 3lbgott vn tlotbelffer baben/^0 fei^ ^^^^uct» her breuchbiegarfchwer$uhaltenfeyn/mitfelQamengrau|amenvpTr^”'^.^pj.ffi 03enfchettblut vnb bergkid;enyafnachtfpikn/^ic nicht alle an bei ^^^^^
-ocr page 661-5»^ t»0*n^cn^epehfcOett®ef(Oi'(§tett. CGCV i^litttJ*i’j*®S‘'n«ii« quot;Poltf JU blt;tt 'S^ugcuben mb gcrecbtigBdt mt vnber^ bip'’’*^alle '^^’' ’^^^gt;t was rcdbt mb gut iff / fonbem reifen tnebv 511 «liet bof5gt;
'”’^cn/h '’^^^/”’*f^^^’^ fcl^nmctt btendjen vnb (Bottcebicnji/gcbcn vrf4dgt; fe^^ ^’«P *^^’^^^*^^^^^^*^ (Bótter nit anber^ feynbdnn (Bcfpcnjl/ fo ktber $u f{ ^eihbef ^^ febreefen/Uutevvcrbrtmptc'ÏTcuffel vn (Bottes vnb aller (iOenà S***’^9«be nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^ vnber bem namen bet groffen etwan König fór notbelf «tweaMe e^t*
31 f‘beitn^^x’^*^^‘^®”^^*^^ lt;5ottlt;öbtenfl 4u|fglt;rtlt;btbrtbem ©tegónnenben *quot;♦ fc ^‘h(b *^r^^**””’‘^^'’“^ ^^^ gnabe (Bottes/bavon fie ver|ïoflenfinb/ma^/ ß^'’”^ ÏXo^k^^^ ^^^ geblerr vor ben augen/verblenben (te/geben fid? für (Bót ^^1^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***1^^ '*’^” ’^^^ meinet (ie belffen fo finb fie urn aller fébebltcb*
h ^In ’’'‘^^^/^^’^ttcnntcbtó bann tri egen.
?5*^eci/^^^^w«tti|ï|^wlt;v/wovieltOüter (tnb/xvtrtvbelgebâtet.l!î^tneb^î^‘n ^fre régie« bè j ^cnfdi^^^^^^^ (Blieber bef Ceibs / verrtebtetvnjeliebe vnb wiberwertige ö“”^'quot; ‘^^‘^• S^t/to ^ - tcf allein anf/fibet/bóret/ empfinbet/febmeefet/ gebet/fïebet/ tk ^W4(b*^’’*Wf/*gt;lt;*^fllt;blt;t/tflèt/trinctet/beteet/a«dgt;tm©lt;tolafffeyeretvnb H ^^‘^«(b'^- ^^**9^^’^^^ ^^^ einige ©onncerle«d?tetbieganQe weite Weit/
^^‘’‘lt;ic^^” n ^‘^^”’ ^‘^‘’f ^^^ ó«tt bef /ars/bringet mitirer werm aUeymebt ber jgin véntte„gj^^t f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^^’”95‘^’f^9^^^bwiber lebenbig. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hegançe qæat.
^'^^‘^^Siert 15^’‘'’^^^'’”b gar nichts anberf/ein einiger (Bottl^errvnöd/epfz ’’i^V«iu^*'*W*gt;gewalrigltdgt;basgançeweretberWclt/bas(Be|lirn/ben Joint jein^ottregurt M«n/t i^^**/**^^^(Beifl/Walfer C«|ft vnb X!?rbtreid)/ febwebetvn lebet ®“‘®-tr^/’lïvb **”®’*^**’Ö^ vberal/ an allen órtern/ wincFcln / (Baffen ber ganzen r ^’skit ’^5^S^3^ttwertig/tbeiletmitbem ^Dcnfd?cnfeinegnabevnbbarm^z *^’’^'^o fid Z^^’S^*^ i«bas ware fiied?t/nimt von fn bie 5in|lctnuf / bamit pe wip '’î’^Sutiff ^^^^^ foUen/pd) nitanjïo|fen nod) fallen / mógen tbnn was recht ?’S^ineti ‘ • ®*^ welches alles wegen i(ï allein ber (Blaub war vnbrecht/ber eb x Chilli,??*’^^’^Slt;**’6^** Wde / bey allen (üOenfehenifî/ber ben einigen (Bott
^ ^m ^ *^^® ^^^ bód^en/bejlcn gnebigflcn “Vatter anbettet vn anruffeZ sptfe^e b« re^te V^etto„x?^^’^^lt;’lt;flt;^^*^S^*’ tÓnnel^ubcr (Bottbcitvnbvntóbligbeitaum' ©i«»bf«v« S^® ’^iebt k *^^’^‘^‘^*^t^^‘^^ (Blaub ift ber aller Icichflc vnb nü^lichfle/ fchaffet ^nt/b ^’^”*^ '’”^ nichts/benn bas wir eines anbem not bey ber vnfern be'z ^quot;IJk/b •*^^^*’ ’^ïlf^fitt^^’iber b^nbcln/wic wir ban wóllenbas man mit vns ’^’’crnb k *^ ^^^ anbem vertrage was ich vertragen wil fey n/ bem anbern nit ^^® *^ '^’’^ anbern nit baben noch leiben wil»
^^tlï^’Xk ^*^3^“”^^ ^‘^^ gerechtigbeit vnb Cbrijïliches (Blanbens/ bjijl baf ^^’^AcnK^^*^ ®^ftli^zen (Bebott vnb bef waren (Bottesbienfl/bamit (Bott “^^ffet o k ®^^^^^^*^^ '’’^^ ^^^” / ^^^ manjm alfo bienen fól / ber bat bas grofle
^‘’^Wtt•?'’’^'^^^/^lt;*^ flt;l« mfchnlbig lóerg/ feinen wtllcn/(Bott feinem 6d?ep f ’’lt;*Whbtt •'^’'^ ^'ttffopfftt^t» gt;^6 Ifl wol war/(Bott ifïgar von feiner natur ein ‘^''S(ttb T®^*^^^^*^^*^''5lt;gen benen bie Jn allezeit fuchen/nach jmfragenjn vor *^( hit to i^ ^^^*^ ^^ ‘^ ^’” gerechter Xid?ter/wiber bie fo fein nicht alfo fa(ï ach ^«’“»fi ^ fw«« ^®‘'(^tm’i ^^ ^*^ fragen/jm nicht wol vertrauwen/er felbjï iff ber lobn/beren ’‘’^quot;’
T ‘^^'^‘'’ïpytt/vnb feine obgenannte (Bebott blt;tltcn»
’^^«thirk^^^^''’oUtItchen ben feinen Canb vnb Ce«tc gvo(fcngcwaltvnb Kó= g«»««»«»««* ^5vcrtX’^‘’^^^l'‘^««lt;l) bie $ugro|fcniOerrcn/ man meinet fon|Ïfold?e (Baben iuSttSSÄ Sh^V^®” j”^/|bnbern vorn quot;Ïeulfel ber.
®^”'’^lt;^*|ï^«tbetlber feinengibters nit/verfages Jnen/ bennwenn ®otti»arum6«rnit ^(Hn «11 ^^'*’^^*^'^wb reichtbumfolte allen geben/fogefchebegar licbcrlich Cals *”*quot; ?^/quot;*5^'quot; ‘’1' ^^^pb^*^ vonnaturvon iugenbaulfjumbófen mebr geneigt pub) ^*** ’*^* ö^tcegt.
*^lt;tï«to w ^*^ ^lt;wflt;ht» nichtô anberf von ©ott begerten/ober erwarteten/ ^'3’^vt(h s^^^^'^^'’^einanber feyn / fo pc alfoalles gnug betten/ was pc allbie ^eltitt ^^*'*’5^ ‘^ **”* ^^^^ '’”b i|l war/bas reiebtbumb/ gewalt vnb ebr biefcr ^JeSk ”®^’^ '’”b vnbeffenbig pnb/ fchleichen gar licbcrlich binweg/vnb jn ''’^’^ir f k ^^ ^^ glcteb wie ber Cetb / fo tóbtlich ifï / machen fe ben mci(ïcn tbeil/ ^Ptithli^^*’/ ^^“‘^bófc Cente/gar nichts frómmer/als benn bas alte gemeine
^wort ig ; Kein (Belt ma^tbein 0d?aldf fromm / es betreugt wol vnber f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bem
-ocr page 662-bö« fc^dnbcr fôvcbficbttghtr ben (V?cnfd?en vnb vevfüb^f äDovnetr/brtrattev pi |ïtlt;tgt;t vnb verwonbet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diofeVrf'^’^
^6 brtben bte gär weifen / gelebvten vnb vemônffeigen/^^^^^(,|/5ib3*:^ wennô/nglûct Ueb nach/vein ßn gebet/b^ö fie ßcbfolcbö nitvb^tne febweige baeber gemeine/vnverflenbtge/vtterfnbven vn vng^i^btt nbsp;nbsp;nbsp;'ij,^//
mntwiUen/luflvnb glócteinl3if|5fo^teynlegen/ficbmefltg«^5”^ ..^(gotf wettigBeit vnb atmue / iflgebult bic bóebjïe AÏugenb / bie muf fubven vnb beleiten/ biefelbige zeiget wol un / ob wirbey niebt/ vnb wir vne aueb in ber notan ©ott belten / von vnfern P^ trónnig werben.
©off was er beu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïÖcr óbcrfïe vnb einige ©ott/von bem nlleö ^inberifî/bet b^t _, ^^^^^
SrflHcfenaebeii. nbsp;nbsp;ten Hnebthrtm vnb 5reunbcn ben^rnnefen / nb bulb fic Cb^r”^ ^eben/b^*’''
ungenomenb^ben/grof Öig/-lfbr vnb ©utzweite 2kónigreitb/ '’^‘^quot; nmlJènbrtóf e mit muebt reiger vnb gewaltiger worben fmb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fsmibw»^
2tbcrbie Körner/ bienllejcitbcm Cbrijllicben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^jj^ji
berbeUet b^ben/betten jngem nufgereutet/bie nueb nUennber^ bergi« nbsp;nbsp;ijp
2l.bgótter ber ganj^cn Welt/ on nllein Cbriflum/gern angenome» WmerwarumB/ïe fenómitberJOrtutbejalcn/baófcficbnlfortmCbrijllicb^ïn ©Inubenve g â'Prafft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb verfden lb buben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff/«(Sijtb(^
tf^rißeufetjii veie^ nid?töijtfcligerö/nid)tß reid^ere/ ben ein Cbrijt/er tregtuU r/l jpj^» fm/banniebte verlieren/i|ï aller bingcint?err/ esmug/m nid)tö ^ fabren/benn bie ©ottbeitifï fein lobn/feinerbfebnfft ijl ber iDimmcl/K tbumbbie'2^ugenb.
Sbarumb lieben ^rennbt luftun ©algen vnbinbie DeUben Uijn«^^ bofe ©eifler/erbennet bie warbeit/nemmete an/greifft nad? bem lt;5 wi’^^e rinn bie (lOenfeben/ bie bae tóbclieb breftbuiftig leben verlaßt/ vnb ewige ©otter wcrben.Ï)arumb fage ieb/wie alle Key fer/Könige/ jki j^j KapfB/Kifebotf/pfaffen/vnb wir alle/im l^immelißürger/allegute g ^^^ q^enrrn Wert bon JOerren vnbKri'ibcr/burebeinanber mögen werben, l^nb vberrebet ö’ ^ e.9iHpr'cc^(. nbsp;nbsp;nbsp;prédit bie Keyern/ baf ße /ren alten Aberglauben vcrlieffen /t’^tteiï»^^’ lt;nbsp;g,
ten an viel ©öfter glauben/ würben Cbrijïen / vnb ließen fieb teuffe»;jj[d Kuprccbtteutfetamerlîen^uKegenfpurgiOerQog 2gt;ietblt;nbenbrittm ^ nem ©on JÖictbrccbten/naebmalö fuhr er an ber Konawantf vnbab/u n ^^j. gemeine Dolrf vbcral $uauflr beyben feitenber 3Öonaw/bifgen fubr dlrne vn Î)onaw/$wo (VOeil vnber fiinß/vnb ließen ßcb tenfren/Huu? be ^^p weiter ©.Kupreebtan berdirne binaußr/vn von banen gen 4gt;ttiu3/lt;^*^^ îramp;co6o Wirf ge^ï feter tOcrQog-ótten/jupoQcnbcrQogïDietbpolben.
^^“^7 T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)iefelbige $eitwuroe$woKird?cn in bem namen vnfer^i^^tuwe/beO’ ^
SyS?'^^'’”’^^ frauwen VDarie ber (Cutter ©ottee/gebauwet neben bem bofber
nejn Kegenfpurg/bieanberjuAtting/ ©.Kupreebtweibet ßtbeybe/v H jj beybe nocb bie alten Capellen. Î)arnacb an allen örtern inKey ern bauwe Kireben vn weibetenö ©.Kupreebt vnb feine ©efellen/ aueb eine vot^^ 511 Kegenfpurg. Dnb nicht weit von Abenfperg meinem beimat an ber nbsp;” jj
511 ireltenburg/jeQtein Klojfcr / würben auch $wo Pfarrbireben gebaut nach ©.©corgengenanc/benbie Keyern/weil ße nocb treiben waren/ff ange^eigt ijt/ebreten faff vbcral/Aiman/Argle/för befonbere ' ber Krieger/betten in etlid?enIVÄlben tOolQ/^örfl/alte ^icben/na^ bet _^^ iDeibcn ber 'Ccutfd?cn manir gebeiliget/babin baß gemeine Do let faß nbsp;nbsp;'
fclbigc örter weibet man nun Cb:ißo / vn gab fn namen aueb naeb ^^” ¥z. fojr Klut vergoß*cn betten vmb Cbrifïlicbeô ©laubenö willen / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^ô
Krieger gewefen waren/ab ©. ©eorgiuö/©. (ÜOori^/man halb ben t5eybnifcben brauch nit abbringen / man bat etlieh bleiben uwßefi fenz bat nur bie namen verbebret/ aie man in Cbrißlid)en t^ißorienicme ließt/aueb in Ketböehern ber (lOönehen vn pfaffen finbet. dl:0 ßnb aueb e ’ Kirchen bie nod? nach ©anct (^OajVimiliangenennt werben/ber biejet^ r beybenKömem Kifcboflrgewefenilî/vnfeinKlut vonCbtißiuftgenv »
-ocr page 663-l
^ ^^^9^^lt;P^flt;0lt;ti®cf(0(lt;§lt;ett» CCCVI b ‘’‘’hthf Ï^*^^“«*»« vn©rtl^burgtm2(ftcr3rtuw/IVrtlki-fcc/bAbtc5»rd?4 PK^«-Î^^lt;«5û ^’^’’‘'^ ^^^ iOauneberg obcvbrtlbCanffcit in bic ©al^a feilt/ bau f^öttji • •*^Ï*'*w^«ylt;rn0.K«pwlt;btvnfetttctt3«f«Uettcinwon««3/rtllba fi?^btcH‘A’’^*9’^/Ïgt;lt;i?0lt;bviff«»«ttSw4Wlt;/23ócbevfcbwiblt;tt/bK ebkn^tn: f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^krtken beiffene (Dünjïcv/bcótjïin vnfer ©pred? etn^in
Wkts,! ^c^ ^^^^ mans ^i(l b um bas ijl baf Dauf bef fpebere vnb hinbr/ b ^W(b^ ^”^ ^'^^^ beybe werter (IOón(ïer vnb23ilïb«m/weber'ïcutfeb noch Wünßer. A Wctth’'^ S^Jogen vb ben jwepê ©rieebtfeben wétern / p-oyigt;r^'ei‘gt;y vn ^lt;rM7rioy, C^'^iitb i X^^’^ (Brieeben wie id) erfï angejeigt bab. Dnb obgenannte 2lt;ir^ ^Khf s * ®* Pi^ccf / vnb bie crjïc 2lt;ird)en burç bic -if bc2^ird)en/genannt/ ^lt;^M. h'^'^^hm j^^^^^'^onber^nngcngebet/vnbwasvmobgcnanntc ^ird)cnbcy llt;»3/vor4uf bie23aowcrnfo nod? Corner waren/gaben
^e «rjfen von Weyern 0.Xupred?c.
jj. '5?onïgt;fm6rauc^ïifr alten S^riften.
• *^^**^*^”^^^^ ^'^^^^ Cbtiflen/waren fromme/red)tc/geijïlid)e Cen ^^Ki ^^^^^ ''’^*^''^^*^^” ^^^ reebten waren kbenbigcn^ilber/(6emebl vnb ^lt;itt(bp ^’'®®f^^ó/barinnen (Bott fclbft vnb ber beilige (Bciflwobner biel/ ^'''2lit^'*^'^^‘^3^ttgewarbeit/vnfer lt;Bcmótwcrein2kAincrkin/vnfcr25rnjl gt;©«» c^emfif ein r ? ^ '’“f^‘^ t5ert5 ein 211 tav bef beiligen ©cijïes / barnmb ebreten vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘a’-
l^Ä jbe ©ottebeufer nit mit (Belt/ ©cnicbl vnb Öolb/fb alles Wcltlidx 2lt;iKf»- quot;* ^quot;' ’*’^f«ti8 ' w ^^ ^^*^9 linb/babnrcb bic ware geifîlid)Beitgeenbert wirr/fonbern -^^s jpery cm 2H* ^»it„f”V’^^S«^«lt;fctt5^lt;ïf/ïgt;lt;*wttt/3«twilltgBlt;it/iniltighttvnb liebgegen *“'’ Sci^ijj »?’^,^*^0 hielten f c fór ben reebten (Bottesbienfï. ©te bteltens and) für ’'‘** w® a^^*’® ^“^ t^cr^cn/baf f e bieBeine eigene bkibenbe jïatt betten/ wc^ I** S^'tfebr ^ müfïen bal^ herauf vn barvon/ von welches a lies wegen theten ^'^^(Ïhod tR ^^ (BebenW/bte nit vil Bofïeten nod) geftunben/bauwerenweber fit ^''’«ha ^'’^^®” feinen tOciligê Bóftlicbe vn^icrlicbe tOeufer/ liefen fteb beniVz *^lt;t/b^*c?®^*^^t^”l^^*^”'' ^kutcn^^irdicji vnb Oeufern/wens nur aulffic nit ^’^nich^^*’*^”^ ^’^’O« «k febiene / bettennoebnit pfarrenj/ war Bcm ©tiff t '^’^'^Pr^^^^ '’’^^^'^ (VOüneb/Cap cllan / nod) 'TVeibbifeboff / bic '23ifd)off waren ^i!tc/Sf^’^^S^^”3««5wf“^hlt;«jm/prebtgtlt;nvbcral/beefenweberjCanbnoeb P5ifc^o(f bor jdu« ^^/no^ • *^*’^^ ïö^rffer/war Betu ©tifft/Bein'^hinnherr/Chorbcrr/^lo J» M gangen, ^finff ^'Æ^^'^^^ k^® '' ^^® bennocb bas gemeine ©prid) wort iff / bic alten ha^ Stiuaki^ï?SkebenvnliecbteJOcr^engebnbt//eQtb«benwirfebóngroflicebt/ ^f«« ^“6«« pap«« ’’’)km^^’‘^^^/*^hcrftnjïcre iOer^en. Ifs hcttenbicaltengarBeingcpreng SSjTaÄ“*^“ ®olb?S?^^^®^^«^/man bett nttgülbcne ©tócB/Bó jïlicbc^nfel vn ©tüb/von S^^^kd • ‘^'’^^helgcfïetn/ barinnen manjt^t vmbher febwan^t vnb pratte/ **’*Stn/7$*’^”*^un^ inan hrtt (Bott in allen bingcn vn feine $cbé (Bebott vor ”’^’*«llthfl ®*^^ttfahe ben Firmen noth leiben vnb belffen mochte/ba Berce ^^^lt;ïcfi'di^^^^ ^^ /^*ï war manebrentreieb / fuchten gar Beinen lufï/wcbcr mit ^tlbtt/2^*'®^S^h^'^/manhert weber -Orgelnoch Pfeiffett/ weber ©olbnoch ©rgrenfcnbpfdffe» ?*«*S^no* «cmcM/m»iv*«n/ luflcn fi* «n wenig genüget, fengte g;Sâ w? '*®’md)ö '°”^”^^ ®^k/ brauchte Betn vberpuftn nichts ntt/wenn mans ak wefî.
,ƒ‘’^thot ber Vïatur rechnet/ left fcb einer anetnem Blcinen benógen.
®*lhiih **Ï^ ^^^ tnben er|ïcn Chrifïen Betn ©etij / Bein flol^/Bctn begirb/nacb ^^*^^llch ^^’*^‘^^^^hrcn/ bemnach war bamals bte gróf te cinigBett vnber ben ^huï'V^*^ ttmer mehr feyn ban ber anber/betrachtet ein f eber feines liedje ÏJienp ^'^/^^^ *^”*^ cinnarung vmb vnb an bett/ fo meinet er er wer reich.
^lt;ntXft f^'^^^t-r 25ifcboff vnb ©cifBlichen/waren fromme / 5óebtige/Beufd)e ^Ceverk ^^^ Büchern ob/warteten ber ©örtlichen 0ebrifft auf basDo IcB ^'’Rli^ ’^^^k *^^^ k^*^ ©cclforgern bcn jebenbe mit/bie ©eelforger/^ifcboffvn ^’'^^ife ff ^kten weiter mit bcn 2lrmen vnb notturffeigen / wcleber namen ‘''^^’'för ' '’^’h©ctfllid)engefcbrieben betten in einem Büchlein/man btelts ^'^^^ InfBer/fcbmach vn vnebre allen Chri(len/b$ man einen (fo wir öerWeven ) betteln vnb not leiben lieffe/ wie bcnbcf gut jeugnif geben f n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie
-ocr page 664-©de Artete îBucÇ go^dttnie ^^t^^^
tie Alten CAnbeorbnung/getnetne vcvfamlung bet
bet Alten 2^eyfer/2^óntg vnb ^Ö^pjle / in vnfevn ^uefoBAmwetrt^ ben. (V?An mufïebAmAló Alle jAt in eineelegUebenCAnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
eine gemeine fAmInngbAben/Cöeilllicb vnb IVcltlicb/^tm vnP ^^ebe^* bielt eine gemeine ÛAnbfeb A|ff / b a hielt mAn mAn fttAcf 6 vb ben 5 ^^,1 tcn/ftAgetfleiff»gbAtnAcb/v7et bAwibet getbAn bette/wntbnAeV^ ^ir^y ben gefîtAfte. (Wan ftnbet nod? folebe fAmlung befebtieben t« ©tiiften/ifb wetbe jt ctliebe betnAd) fegen inbifem btitten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ c *
3lbet fegt tteibet mAn nut bna gefpote An^ ben $eben
begt;d)bA6 rÏAfótlicbevnblt;5vtclicbeX.ecbtfeyn/Allenlt;l0enfd?ennM j^ljibcn wiffèn/vetnnnfft/von lt;5ott vn bet tlAtut ey ngepß Angt/bAbey eö ^jpp^ mn^/ vnb wenn gleich bie gAngc Welt bAtwibet jïtebet / wie cô^n. jf^flitb^; 2ltiflotele6 lebtet/ bAô fey je ein nAtôtlicbô Xeebt / mAn bAltó
dOnn li^t vil (5ebott v betAl im Keicb/in flâtcen/au ffbê ÜAnb/vv nbsp;nbsp;nbsp;p^d»)
nige/^i^tjlcn AufgAngen/bAtinnen mAnebAtffmAn Anbetfï bie wlt;y^^j.(. (/fei’ befj gemeinen Atmen dOnnnó not vnb ben gemeinen nug gut uit be ßeb^'’' betnAllent etlicbet weniget ©eig / flolgz vnfebeuf lid? vnb *gt;«^***^**^^„lt;tli(Jr fótbetr. Jd? bAbenod? tein ©ebott gelefen noebgefeben/bAtinnen^f» j^^jeft l?ctte befohlen / bA6 mAnbie jehen ©eboet hielt / biefelbigen fo fvlw^eebi^'P*'' nneb bem willenvnbefebl ©otre6 nAd?Auf weifen bef UAtûtli^tw^ Zj^^rb^ fete. 2111e gefebtifft von ©oct gegeben/ biegAnge nAtut
icbung/5eid?en/0igelvn^tieff/vnbwiebieimCAteirtgenenefSacr yp^iD^f Alle ©otceebicnfl/ fmb au ffbie $cben©ebottgcwibembt vnb getid?^*^^^/ bic 5eben ©ebott nit belt/ i|ï bAö Anbet Uu eet 5nfnAd?tfpiel/b J inJ^/^re*^ wie es bie heilige ©ebtifftim ©tiecbifd?ertnennet. lt;V?Anptebt^n’J9^'j,jb{ti be vnb pfeiffe wie mAn wilinbct 2kitcben / ee btommen nut bie nbsp;nbsp;nbsp;jj^^vd^^^
Wiinc^ fevtt dieted gtoffcnC'Appen/fd?teyenwiebie^fcl/bicbcjïellten23AcbAntéwine« . j^j^oo« ^nbrommenttri tjl.Aföetfticten bie weil bic Atmen/ bic vor bet Kirden figcn/liegen/ ‘j ..jÄ gct/butfl vnb bâltc / lieffenô bieweil bie lt;l0ünd)c in ft Keuent/ge^^ f Aj^np/ bienten jn $u 'Ïifcb / wie Chttflua geth An bAt / bAö wet bet teebte ©f^^ c^j^r) ben ©ott bAben wil/Aueb bic HAt ut C wie mAn bcy bengelebtté %^üJfuiK^ ctbcifd?et/ wenn (tcglcid? nit pgt; viel bruineten in bet 2^itcben /
felbfï/vnb mehrer tbcilö von jree gewinö wegen/ Auffgefegt blt;tben/5 «lt;#1*^ gen vnb Pflug ijl. ^Aberfompt Aller 5vtn ©ottee^ AllcplAgevbet ..j^pt^ bAö mAnbicjeben ©ebott nit belt / bArumb verbeugt ©ott / bA6»tt^^l ^jj,;lt;f/ ligcbum/fcinegegebcnc 5eid?en vnb©AcrAmcnt/Alfb vetAcbtetvn^ j^ß^^f/ bieweil wir cö aI|o bulben vn leiben/ b^ fic fo gróblicb/bAf nmnögi'‘;’ff^^^^^|^,j)4» bnr An ficb ver fündigen/ bic cö teid?en vnb bie cö nemmcn.Igt;U
73 ApftlicbcKecbt/Allgemeine fAmlung bet Cbtiftcnbcit,'blt;tbcnbfflt;bi‘^if^-y ja ein prieflcr ein 2lt;ód?in im tOnuf hAbc/ bAmit er verbAcbt fcy / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ArtP«
fcy er im 75au/ bcrglcicbcn berfdbige bet bic (^Oeffe bórct. 3fÏ bAö W 'F^jfdl« gapifie« flt;vti(»l(lt;i« vnb rCAtùrlicbeKecbt / wie mAnô ben nit leugnen Bau vnb mAg/
im73An/bAó mAn wilcin fAulen Aufjug fud?en/vn fAgen/ cö pF ïi’^^‘^5^|^ctlt;' fAmlung bet Chriftenbeit $u Co jtnig Abgetbau worben / li?6 volger P'f ^j,^^ fpreeb liet? bAtAuf/wie benn etliche AltetOcibnifebe (Oei jtcrgebAlfertb«^.^^Hcb rein rÏAtórlich Kecht vn gcrechtigbeitnichtó Auberf ben gewAltvnog ^I^j;^ vnb nut ein Iau ter WAbn/wcre im gtunbt nichtó/bAn wie jnö bie ^^^’^LL^^df^^ nemen vnb Aujffegen/bAö boch fclbjt Ttrijtotelee hoch wiberftcht/ V, bAö wibcrfpicl/vnbffirwAt cö muf ein weil ein bing vntecht /fï**’’’(gebd** ITcnn wir^u vnfevn jcyten aIö fromme Chrijten aU ©óttliche Ï*?S/tbdt^* hielten / beßeifftgten vnö berfclbigcn / vetAchtet einer ben Auberntuw^j^'^^j.^ net bem Aubetn waö jm licb vnb nug were / aIö benn billieh fcyn folf /1 bAjïvmbvnó/eö würbe nit AllcöbutcheinAnbev geben aIö bet gemeßen ^^j,^,; eineö oben Auf / b aö Aubet vnben / würbe nicht Alfo 2^tieg vnb^irifr'Aw^^^^^f^jf vne jclbcr fcy n 'bAö wit fclbjt cinAnbet müßen vetberbebet
Alfo ßr Affen fcincö gcfAllenó/ vn mitten in vnfer Xinnb fAUen vnb pcln/vnjetc König etfchlAgen/bic 17 Auptßett plünbcrn/b$‘V*?l^^’^ ■ nbsp;nbsp;Jbin*
-ocr page 665-^^ . ^0tt9cn^epm'f(§ett®ef(St(Otett. CGCVII
^^^^ wifvttóbcr gered)ügBeU vnb jeben (Debott ©otteefo I^* Wf T **^^ ''’‘‘* *’**^ nerrifeben bingen/bte vne «ueb ju U^t febebUd) feyn/ f^Wbe* ^^^’'^ wüteten/ neme Cbvifïltcbe gereebtigbett ntebt ulfo mitgewrtlt ^‘»«hto'ÿ*^ ® ^^”^ mebr nuffnemmen vnb grünen/ würbe ntt nlfo tn etnen y^oÆ!®*”?*«*quot;/ es wûrb vue nueb niebe nlfo bas vnglûcf vnb aller S^*^c« kt? .^” '’quot;^ regieren/wtr würben jr iOerren fcyn/ vnb mû jjten fid) rc7
Î)ch ^^^ '*’**^ fdbfl wo Iten.
^f4)«tt ®’?”^' ^^^ waren ©otceefnvebt buben wir lang verloren/ buben nur ©ninbt t^r ©onfw
**’»»erlt;»?J’^-^*’S^^^®*”®br/befrtg/netbtflt;bvnber einunberfeyn/einerbenunbe«» '’*^’^lt;k^^ ^^ ^^**”^’‘^ '’^^^ reben/ licgcn/betrtegen/befd)etflcn/t(l nur ein lunger ^^''^Ilt;(nb( ?^^*^**”^/ niebtö uuffebrwagen/nid?tô auffglauben vn treuw bul '^^S^ftbirfr fc tlt;5ijtjubegere/vnbaffclbebtnberltf{tgvnberfaben/t|fbicb0d)# *®W{t . ®^^*^»îgt;llt;*^€d)te lt;5ottc0furd)t belt »nun nur füretn ^borbeit/aber ^«ijff s’*V^^^’^”**'*’ 3^^” ^^*^ warbeit. Jeb Bommc wiber an bas jenige / bu von ^ftbannebenau^gefabren bin.
^'f @alç6urg wiber ^ebauwef ift worben/ba^ ©ifutmb
Bon ©cchrc^en ba^in gekgt/bnb von Surften in ^ep* ern begabet worben.
J^fcjcit fenb munbie Salzbrunnen wiberumb/fo inbriegen/buSulz^/ saKnlt;e.
^V^ A^^S Jevfiorc warb/wie oben tut unbern ^ud) gefebriben t^/eyngeworp/ ©oivbrunne».
®W(?'*’^*^^en. JDentnud) nennten bie Weyern btefclbige gegenb alle ba« ^’”nia ? v**^ ^‘'^ waffer Suiza/vnb bie alte Komtfebe Ketcbflutt im Cutein ’’’*’’/nct?^*”* ‘Ïeutfd)enJOobing genannt/ bteflen bie^ürflen wiberau|f buu’ eaiçgav. Wbem??”®'^®”* ®^^^ Salzburg/ftilftetenallbajwey ©ottebeufer/etne eaireurg. ^’^‘’iib^L^£‘’3bcn5rrtuwett / fo nod) ber Honnenberg beißet / war S. ^rengt; '^‘^tbi K ”•^uôunberberunber/nentcnôjuS.peter/bafeztenfieS.Ku'/ ^Wer ^^**^ '’^i^Hcß © eebireben/vnb jog binuuffgen Salzburgin S. peters J^Sb ^^^'^^ lt;t^*gt;»B feine HuebBontmen lang gebuurt buben mit etlichen ^”'^bie c’I^^’^berScbrifftvnb jCebrungaußwurteten/ gaben in Kennt vnb ^**/^^^^*^^^^ von’Seyern/uemUd) bas obgenannte 3lttergaw oberlValler^ ^'’’fnb^^^^^^’’ '’^^ Sulzbrunen vn (tOuut/uebzig Konter wart eigen Ceu^ ^'^^^«1^^''’^*^” 5” ^’^^ ®uglt;l/ fb bie Cuteiner CucuUas nenen/ vnb ein Konti// cucutt^. ^’'‘on f’*^^^,3^we(en/ in obern tloreinlunb / brcy UOeil oberbulb Salzburg/ ©ußd.
'^H?gt;’P^”^ tnelbung tbut / ullbanach König 2tzdö tob ÇûavtM'/ ^'^IjChk c’^^lfvnb Sunct Seuerin burebir Gebertbie t?euwfd)redcn ver/
^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^5üt(len von Beyern S. Kupreebt jwey Gebirg / ju bet»
L’^^töfft r ^^’^ /nentlicb ben Geifberg vnb bas dim / item etliche Korner ^bcht^'’^^^^3/bennße waren ^auwren vnb eigen Ceuteim 3ltterguuw/ ^^bet lt;(ijf‘^fltrpuß bery echel von bem ^echdburg genennt wur/jezt im Xianb ^e«^lt;(6«rg.
§‘H’ltv?^*jBett gabenbie 5órfïenvon Keyern S. Kuprechten bienuzung ?H/tt *^^’^^ ’’»un ber 5)onaw IVeingärten/etnKuchenberg/vn beim 25or^
^^’^'’»ber halb Kegenfpurg/vmb Werb gegenpfctcervber / bus ^«ht/ S^”^ Pu»9uw brad)tand) S. Kuprechtju wegen von ^órjïenvon û^’^^^ch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blt;: bid ten bie 5ûr(îen/ bj auff heben reichet mun S.K»//
h'Xito?^^^^^“*^3/’*** P*'*^3^''’ ^tcbf dOeil vnber Sulzburg/buuwet ullba v’^tó/b k^”^ ^*”^ KirchenS, dOuvtmiliun/ fezet ^tnftbebWnnehe vnb ^^tett*?k ^ *’b^r fie würben hernuch von ben vngUubtgen Winben uu^
*^^*^®t’^trieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0Ïatamp;adu8 ^ife^eff ^ff/?^^^A”^P“tgwurbein ^ifchofferweblet obgenunter Kater jum^rz# M^^*®«»»«gt;-3*fh*««»«b^^br^»lt;MFj»e«igt;lt;»/««»»**^
^3dvefenfey S.Genewein. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In^enuinus.
f üj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpom
-ocr page 666-Bue dritte ^«cS ^o^attio #itctt(«tgt;/, ‘2?om ïXcniifcfm 9?«c^ / »te e^ j»ei) XeutfeÇ^ '2^^*”
Ö^v wU ^aut vnü 5gt;ar aup^evottet Çabc / vnO
am evflen von ber IVanblcv KeteV*
Cs bnlb/wtc oben «nge^cigt tfï/Kcy fer^njîî n«6 ber alte I^^**^ æ D^I ntanue be v große b46 Acyfertbumb eingenommen bci^t^/}’*^!;;.,^« f# ^hn bas Keteb 2^óntg Änbnbeö miß perften. 2^eyfer S^^^^jnct^^’^ rflt;t fernen JOauptmannrntt namen ^eUfartum/vnbetlid?lt; ^^^^Srffenû^' Xiangbarber/mit ƒ rem 2^óntg bief (Debar/aueb t^aunen wit |t^^^ rficttett/”^^ berg mb Ellinger/ bergleieben obgenanten 2^óntg ooten/ wit wußte nlfo ber ^Ónig vb perften wiber miß be w Kbwifeben 2^lt;%^^. j, lt;lt;f# fein lebenlang wit Key fer ^wjïinimto frieb halten, nach bew W^Rj^dVoO'^ fer Juflinianuó/bcnbrittentbeil^lffricawgegcniOilpanicnvbet/vn nbsp;^^
©ifomarus.
SSdifariua.
©Homarusgefan* gen.
©tact Cartbago/wiber juw Kówifebew Keilt;b ju bringen/bj b^*:^* j j^f^r ‘XJóIctlein/bieÏVanbler genantCvon ben ieb oben iw anbern Knm J®^Je jHö^^ gefebribenbabe) fd?ierbey bwnbcrtlaren/ttitvicr/arweniger/wifS^’v^jr, babt/viel wutwillcns wit ben rechten Cbtiflen getrieben / wit ^ p^^vj^ettf tiefer jeitwar König iOulbreicbein guter Cbtiflben ttwótget K* ^^ ©leifwar/vnb wolte felbjï Kónigfcyn / war ein barter fîrefflicbcr ^^L^n/ fer Ju(linianu6 Bawaber barnacb in bas fpiel/wolte auch ben ^‘’^L.0f»tff febieft in 2tffricaw obgenannten lOaiiptwann Kclifariuw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jid^ Cartbago/vnbganij^lffricaweyn/bracbtö wiber 5ubewKo*^[IJ^^ J.„f,Ïgt; vnb Kcyfertbuw/erfeblug bie ö^eutfeben/bte Wanbler/ tilget)«« l J -(,» Kónigreieb garauß / pengben ©leifwar / fiibret jn gebunben vnb g r ap gen Confïantinopei.^Ufo wurbber'cTeutfcben/beriranblerK.vniStcw
frica/vnb jr nawe/gar von bew Àîrrbtreieb außgerottet.
®oit ben Oftergoten/ vnb Äontg ©tetftef'e’ von ®«*
^cf^Uh
/^3n vnglüdbam aiiffbae anber/bteweib alfo inKeyern bey vnj
gangvnb3lßert/in(V?ittag vnb 3lffrica / iw Kèwifeben
*^^^Ï9^ba regieret in italien vnb IVelfcblanb (wie auch oben gemelbe 3lmelwinb/ König ïE)ietbrid?övonKern^od?tcr/mit)rew Ö^^^^t^^i^ war nur jeben tarait / ïöawit aber bcrfelbige gute ßtten/Künffvnb v !i lebrhete / wurb er von ber (^Dutter gelehrten / weifen/tapffernÄtuttfr len/bic muflen feintOofmei(ter vnb 5«cbtmei|lcr feyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, benvtlt;l Îgt;it Stoffen iOanfen ber ^jïergotcu wolten folcbö nit l^^^^^^î?^^f/^cr rebe vnbgefebrey bammb/fagten /cögeßel einergeweinen
4gt;ffergoten Kitter vnKnednen/nit bj fr König vnber bew 3^^?*, , ««It^* effeti^ote» »odetj vnb vnber ber Kuhten ber ©ebreiber vnb alten Harren verliegen fv«/^92j( i“quot; Ä/w’amtßM^ reteinewfo leben (Droßweebtige König ju/baß er mit TVehr/witP^*^’! ht«» (afft». nbsp;nbsp;nbsp;Koffen vnb pferben / vmbgiengc/mit Kenen vnb ©teeben a uffber
5elb/wit fache 511 bew Krieg bienenbe/vn fteb auffmuntert/h«tttgvrt9*Hj^^^ wacbet/bte heilofenfaulen ©ebreiber vnfchlefferigen alte /ieib vnb finnen verberben/vnb gar ein^antajlenauß/wwaehtn. ƒ
5eber maebfennurfauletrege/f^euQliebe/bleiebe/fehwaebefïubtnftertw j^j iöincerfreßer/bie an Ccib/©innen/i5eri5 vnb gemüt/verjagt wÄ^tn/n• im lt;V?aul ntebtö wehre mit ber lOanb : 3lber iOarnifeh/IVehr '’”^^*^’Mó«bft» ten ein wanlicben/erfahmen/gefebicf ten 5ûrßen/ ber etwas wöffe v«v ^r wer nit barum juw König erwehlt worben/bae er ein 0cbulnKm^^^ ^ j,^^^ vnb baeDolef febreiben vnb lefen lehret / fonbern bas er wit ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«-j/
liehen rhaten befebüijet/ befehirmet/vnb hinauß in bas ^dbt anbit JtWP 5 9 vnb ntd?c einligtm fetten were. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fe»al
-ocr page 667-«0tt9ett^c^ei#lt;tt®lt;f(§(($tett. CCCVIII
^’’‘“fftnï'^®^^^^ ^^”*5*” ^’‘^ vttcvfcbvoctctt ccplfcr Tfetb wev / nod) mu^w pe ’’’'^beh • ®0Hblt;m â^bdvbcrgcbctt/ba wever gerfrey /bete eïn guten mut ^ / fk ^^3«» 4f beUenten / bte men ju )m feget / effen / trunefen/ buteten/fpi^/ iStcKnit lehren fern '^‘'’»batff ’’5lt;*öber ^ vietffagt/betm eeijl fonjlbev Ju^nbgut jubclffen/ jïXamp;SS?^““^*' ^''‘^i«tti T^^^^“^**”^^” ^^^’^^*''^^”’ ^ötftfonflbie Jugenbvon/rfclbjï
*^^*^^öJgt;«*^«y vnb vnorbentUebem leben/vnb voreu^ fo fiemedjttg ^/lMü?’y*‘^^^/»tt pcb bieClebbofer üben/benntebte fd?eb Udders ben^ûrfîen ^’‘'tctlhJ*/^/*”*’®Wü|ïenbe^lt;ilt;ib6rdgen.3bcr wee wiberfubtbem jungen Mim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetuent vnoi'bencltd?en leben pel erin eine Bvenefbttt/vnb Q ‘^^gebenben jer fetnee eitere.
’’'^^'»ebe*^ ^*’*^*^^*^ ^ 5»*euw Stmelwinb / wer nun verwittibt vnb verweist/ '’’’^bamir^”””*’^ ^’*’^^^ wer ein einige ‘Ïod)ter îDietriebe von 73ernZ îimafoufnî'a wr» x'l^’S«^^^'^^*’”^'’”^^^eut/vnbvorenf ,r£.enbfcbefftbie4gt;pevgoten bepo trau»« Ut^ofcats. '^^bc i ^^ ^ '*”^ ^^ ^^^ ^^”’ 2^ónigveicb bliebe / beuretet fie wiber / nem ju ^*^^8 ö^^^^t^^^/wereSefetowifïer^tnb mitjr/free »ettere König ï)te^
‘'’^bf^jTj «’^^I^^*^ ©on / bief $)ietber. ïöe berfdbige burd? feine dOtunen oimabnini'aiM ^’’b^^'^^^3^’^’d) betnZ wer er ein betlopr vntreuwerdOen/erped? feinlVeib ^“^ »mbbraeçt. ^’^‘’ffijtt ^ u ^ weldoe er jum Kóntgreid? bommen wer / in einem X3eb / pc ^®f^’’%rt'’*^^^^^’^^ vnjudjt/ be^mupt |ie entgelten. ïöer meipe tbeilber4gt;per/ ^«If ^^’^'’i’^dltgbemKonïgïöictbcr/rbctjncnwcbc/bee biefromeKÓ ^^Itt^”*^ ^’^^^^^” bommen wer:Dnb (5ott wolte bie Opergotenwie bie v’‘^’(i(n f ^**“^‘^^^f^’^/w^*^^^ beybe ‘^Teutpbe 'Vólder/wolten eud? redete
?^5(tn F ’’^ «’even bod? 2lrrtenifd? / ï)ic Opergoten weren euf ber Kron ^p^gotcnfeptiiiM ^«lt;«1»« ”'*^** ^ ^^^ quot;Meubler eup Polen von ber IVcid?fel/ bieend? von/n r*«»«-MttôfJ* ’^^'^^^ f’de beben / bie punb wed bommen/bie Opergoten mupen f5lt;g aI«?^'^**^^‘’^ vngcfd)icbten/vngereebten/ wie end) bie TVenbler/ blutgi? Mbelicb’®^**^^*^« Ïöeb#mK.eyfer Juptmenudin beefpiel/wolteucbben ?W»ït 1 ?^ ^^‘^ vnfebu IbigenKönigin redden/ vnb wiber 2gt;elmeticn/ 0i
.^Hettt ‘'“^tt/von benOpergoten erlcbigê/mcinet es wer bie jeit bic/bieweil ?^^lt;lldAk*’^”^*”® ''’^*^^*’/ '^” ^^^^ foleben vngefdgt;icbtcn tOerren betten/ lt;ßott d’/à fr c ^ / ^^P nlt; elle erfd)legen vneupgetilgtvb bem ii^rbtreid? wur ^^3lùd s ”^^*^ ^’^ TVenbler. ^etrópet Rebeueb Keyfer Jupinienud ^«h/ï^.,.%®**® 9lt;*b fm gute boffhung / eó würbe jm in biefem Krieg euch ge^z e ^^sbkn *^*^^0wille/bieweil erelfo glódUd)vnb liebcrliebburebbtcbólff kMAttü/k^^^^^^^^mKbmijïtoenKetcbgefdjlegen/bic grope Deuptpetc 1‘’^f/^^^ ^titten tbeil berWelt 2iPricem/wibcr jum Komifeben Keid? ge ‘'’'^i^ibçv^ ^^levger eupgetilgt bette.ïDerum feblug er eine Keif in “Welfd? Jf^^^hb '^^*^‘^S'’tcn en ltef pc mebr ben en einéortengreiPen.Obgenen • ‘Mc/SW*^”***” ^^1’P^tium/fo er jum Kómifeben ^urgermcipcr gerne / ^enfanus. ’** ^Alm^j^’^tt er euP^f^^’tn/cin enbern l?euptmen mie nemen dOunbue Wunb«».
«^*’^/»hb?*'^ ^'^ folten bie OPergoten beprey ten / Cenb vnb Ceut von ƒ n er# Ï^^^ihbu ^‘^^^*ou mittel jum Kbmifcbcn Keid? bringen. Kcliferiuö pel em f’‘^ShRl/K ^^ Sicilien /feblug bie Opergoten/.trieb fie breup /erobertbie pwennttf ‘'^^®’®’lt;^er jumKeyfertbum. Jn HDelmetiengiengö ben Keygt; S'^’’i éoit^^^^^^^^^”’^*^ legen vnber/berpeuptmen (V?unbu6 mtt fempc f''Mbic^*'^*^**^*® '’’w*^^ Opergotten/ben^eutfcben/erpblegcn.il?0 V^^Melti®?‘^*^*^^nberplbigen jdt/ bj bemele ein weipegung Sibylle gewe / ^bttei”^*’Ï®^tMundus,be6 ip ïeutfeb bielüelt/mitfeinem gefebicebt wur prepf^«« eiSpir« » ^hS?3lffrtce vnb Certbego wiber jum Kómifeben Keieb beme/ ynaong ?*®wSh ^S*“*^/^^^^ey bem wort MundusbidVelt/ verpunben/mcine// ’^quot;‘’ '* ft^^ts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teg bommen/weren treuwrig / foreb ten jn bert/meb/
r’’t8(K,J^^!®*'’'®'^r6bren/eterbertobbep bJeuptmeneMundus vnfeinee P«p^««” ^*®?^* ^'’'ibbbii.jW'ïtlSetwolen/beefolebe'Weil^ÖnngeUvnverpenbignitleu *quot;”^* ‘’^^ quot;’* ^^'^^'Ibcttünr r®^^ttn men megeeuf legen wie men wil/ els beun euebbie
b nbsp;nbsp;Pnb bie folebe 'WeiPegung juriebten vnb meeben.
' **^®^’^heuö^*^ trfeblegnen (Dunbo febtebet 3upinienuó in ïamp;elmetien ein Ptmen/btep Conpentinua/ ber feblugbicOpergoten/ vertrieb fie/ f ü# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gewen
-ocr page 668-gewAn ÏJAlmrthCtt/bvrtcbte wtbcr jum 2^cy fevtbumb/ ber mann / mit namen CördflF/ ber mu^te weteben / tarn au|f bem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g
Kauenna. 73elUfavtw6 ber anber tbaupemann febiffet a«^ ^^' nu^ ÖïciUentn^wUen/bafteUUeóCrtnb vnber Kom von benp^iUpf 2lt;ey fer / allein Heap o lie fperret bie ‘2^bor jw / wolte ben Klt;y mann webt lt;y nlaflên.
QÖiv ^fïorfr^ om aften ôte ^e^ern tn 3W®^
z^'^Ifralte Alt;yfcrtfd;e iOnupemann Harfes brachte vnb bte^eyern/fo anlVelfcblanb tltcßen / anff wiber nnmbenfóngern/tnbe^vngnaber gefallen war/vnbwt^^^'^ciP 5ï(»rfc8 fahret We Keï4? / ber ^ey erifeb 5wrft lOergog ïÖtetbbolb vberfiel mtt ben ^^^^^ fd^ ^ei?lt;rnin:5Mi(am.i^fjïgt;/pii^ 1^4111 bte Qtlttbembalbbe^IVafjerfln^pfabeyn/vttbb nbsp;nbsp;nbsp;jtJift
geborfam/bammerßebaueb/ aie tcbtnvtlen alten Oneffen finbe/ . ^r^icïx^' ba6 tfi Königin IVelfcblanb/fcbretbt/ïDocb mebtgar langbctn^^I^v»’ von biefer IVelt/ba man ^dec nacb Cbrtfïl (5eburc/fiinffbn»^t^ nbsp;nbsp;nbsp;' ^P
feeb^igfar/regieretein vnb breyfftgfar/fein ©on ^^bclpl ber er^^ ter iótetpreebtber erfïe / t?crgog Ïgt;tetben betritten Kr«ber6Ölt;y /vn^^ï gang Keyern vnberemanber / was fteb vom Jn bt^$«m Ceeb ntw n^^^aP gange Horbaw warb tOergog ‘Ïbeffele / bic (ßrafffebafft
ber lirne/waeftcb vom Jnbi^auffKernten5€«cbt/^el l^ergog 2?» r p^fr^f* vnbnaebbemtob i^ergog jbietpolbö fielen vonbicfen$weyen btcIVablenwiber$umKeyfertbnmb/j«bemK0mtfcbenK.etcb/0^^tferi^/r^ tenbiefc^wen ^eyerifebe 5ürfïenein ewigeKónljpn^mitfrem^V /iangbarber KónigZlbewein/ vbergaben fmfr gereebtigbeit P'^ ^^i^^ ^étt’’^ CQarfeserweeFetbie lanbvnb italien vermeinten §ubnben/eó brachte auch jn le^t f'”X^*‘’‘' “*‘^” rlt;^^ lOauptman VCarfcö bie Cangbarber auff/ba^ (te in bas IVelfcv* '* quot;’“’’ bcttówolbreyfarmitjngetriebett/vnbfï^tóanfnettgereigt»
Œie We gar alten lt;Sc§«)a6en/£an36artter genannt/^*’^^^'^ ^ron ‘Cngcrn /e^t m QlkIfcblanb ^ogen/bavon tö Dcc^ W liambarbey beiftet,
GO anbern far nach be^Keyerifchen 5ürjïen lOergog 2)lttbF^Jt^j„.4ïV §ÖI 5ogen bie Cangbarber mit quot;Wetb vn Kinben von ber Ï^f^T»^«35^* C3i^au^ber Kronfegt 'Vngern/bnreh gonfï vnb bü iff ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*'
ern/aneb tbet (te reigen mebrgenannter Warfes in TPelfcbl^’^’^'^^^Jiitfo/ X3anb/bie Kron’Vngern/fren riacbbauernvn guten ^reunben/be^^^^jfev Äoagotarben (affen OlbemCfo vom Htbergang autflie gieffen/vnb im ^rgbetgogtb«^ k^jj^tar^ ben bannen itÄanb reich fa(]crtgt;gaben6 fnen vber vnb eyn/ boeb biefer gefïalt/ wen neote jj)^^|2lt;jn fwt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beraub Jtalicn wiber vertriben würben/foltê fie bietóawnenbli-^^^.j^jffril»
gobarben vbergeben / vn fte bie Congobarber wiber bareynlnffen ’^^j;05ïl)K on alle wegerung.Dnb namen alfo bie Pannen vnOtbernbie gat^t '^^^^i^nl gern anffbeiben feiten ber iöonaw mit ben|X3angbarbcrn biff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0*’J?’
vnb wurbê erfï recht meebtig/wurb f r Königreich von ber ^nó btp anff beibett feiten ber Ï)onaw. GOit ben Cangbarbern jogen nUet ©achfen/Key ern/Pórl/ vnb vil anbere mehr / wie ben in folchew
3fafia bun nenwen gengcfct)icht.^6 bett baóarmfeligeirelfchlanbbanm ein wenig^H^jjp geplagt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb wiber 2ltbem empfangen / ee muffe wiber bran / eö gieng ’’‘^ fxa^it^tö'^
mer wetter / cö warb Krieg P linger / peffi leng / man fabe in ben * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«v
Ortgoriuß meint es wcrige Peer / bie zeigten b^ bunfftige verberben an. 0an^ ®t » ^m^ló feabec^üngßctag Kapjï meinet / eö wer ber Jiingflc tag vorbanben/ fovbel n‘^^f bpr^anwn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inJtalié.ïDie /langbarbernamen Jtalienmitgewalteyn/tb«®/quot;^*’^ ^gt;1^#
-ocr page 669-H, W9m^lt;pwWttlt;8lt;flt;0Mê«ttgt; CCCIX
^^^f^*^ J’^ mtt Wdb vnb Ätnb/wo lt;0 jnnur gc^«l/iuba7|ïón»r/
~ mtcgcTOrtlt / plónbcrtcn lt;r|Ï4cbcttbtc (V^óncbcn / beugten pc an ïS’^iifiÏy? ®^*Sen bcy ben hülfen aiift bic priemet: Up|ftcn6/ fie wave alle SÄSSS** ■ et Vh^-^^‘^^*^*'cbc»'’bcml bic ÄiveVenvnb verbrennten ßc/bes gemeine3 393’ *'''^^lt;tnb ^‘^**^^^”^/ bnrumb bas ca ein geweihte nnffjr manir (Bei^ öchnf/ ’^®ltch/; ƒ'Wvon bem 51e ifd? jr 3ibgóttcr vnb rïotbciffer geoptfere nie effen
'^wtgten fie nUce.
^'i? ^'^'^Boghumpreebt/ herwar vbernnf ben Pfaffen vnbben xondoeartm eew '^‘' baltPt!'’”” ^ verbrennet bic 2^irehcn vnb ^uangdien / erwürget bic prie'/ ^w»»«» Âaeç«» »fi ^’‘^5 ^^‘’^^*^*S^«t«ilt;^‘^ö*dttflenaucbbtchdligfïé|iieutebaran/wurbett ^‘’lt;“’3lt;h«». gt;nbsp;**’’*^lamp;^^*’ '”’3^^i^bigcjj ‘Ö^cutfehen / ben Cangbarbernerwwrget/ ßc her/ ^licffc^”***^^”^ ^^*^^’^ rnr^wcil / wenn fie alfa dOûnebe vnb pfa^enpeinig^ ''fdbi» ^'’’’^ febauweten ber bur^wcil $n/2Hfo fchveibtSanct (öregorine/ber gelebt har.
’’’^iÂ*'ï^“^ ^ïtt großer lounger vnb thenwerung / feien bic Cente bahin A^iÏ^^n**^^”^^^*^^^^ ^ '’’’*^ vnerhórt / bcy ben (5cmcd?tcn fuhren ^hl ^^^S^^lt;****w1f/'gt;ttbflurben alfovon fïunban / barnmb heiffeteim P^l,J^“’”^”®»’^^’*^lt;*’‘^lt;“lt;:flt;blt;bie^eül/pe^iicnQiffcinanber^gew^e«/ inguinarU. k^^z ***2^'^^^ ^”^ ^’” ^*”3 nimpt.Dnb bic Cajigbarber namen gan^ Jta^z ^Xx^v^^”’'**'bK,attenna/vnbwashinber rjcapolieligt/baeblicbbey
^''’fyhii«k'’^’^” Keteh vnb 2^cy ferthumb Dnb bat bas Cangbarbifebc Xcid? Äangeartifetoifidj ^toeJJj^’^^'^^J^bettM’^S^wAret/ KeyferÄarlbcr (Brof hatóabgcchan vnb Ï^Ï' lt;lt;«’3«»««»«^* ^^Hten 95etjern/onb von bem elften Klofrer lt;nbsp;n 95e!)ern
vnb ganzem '^cuifdx’u ^anOe» ^^J^?^^^^^*wi»^eyei:n0.C’ol«mbrtnod ^ulOcrt^og'Ïhefcl/woltwev/ ^^olmnfanus. I^lt;l(ift ^’^^^^ '’^^^*’IVinbcnvntOannen/foanbie 13cycmim3uff* ^*^^^”/S^P‘^^^‘S*^ h«bc/abcr er borffea nit wagen/ ce waren
v ^La°^^ ~^3®^^”^^/^*’“^^*^ '’”^ dOórber/waren aller Chriften/vorauf ^•^b(t;ttî^’îto^Pf’*fflt;«/lt;*bgefagte‘îrobfcinb.Dlt;v^og‘îhlt;lîèl|liflFtlt;tetlichlt;« h^^ fit«iiö'*^^^^^‘'^^^^ ’^^^ 5^^^^^ '’®” Chrifli (Beburtfunffhunbert vnfunff ^3^®flt nbsp;nbsp;lt;^ttbcr ïöonaw oberhalb Äclhcim/ba vor weiten bey ben Kornern
v'^/'^hbn ^^^^’'^*f’^’^ Canben gelegen tff/bicptolomcuó^frtobrigam nen? Sirfetw^a. 3«utij\^ ^ lt;^Ubaauff bem ^tr^bcrg heiffet / bie Kómer heiffene in fr Sprach W««-^^«ïth. ^”^^^^°fï';^'’’‘’^^ Wcltcnhurg heifï.Don Hort ha ra bic Ï)onaw/ ^^^,”“^ ^^b/^'^5*’^wfllt;ttfc/vom3uflr34ng vnb dOittcntagbategroßeflcincne^“*” ‘‘’^* ^.*^«1/^^ .’J^**ttwlt;*^3lt;i^lt;*b auffgemauwret/ vorn Htbcrgnngbatóeincn'/ 5‘^lhbihÏÏ’*^^**’berÏgt;ottawvnb Steinwenbenhineyn/baf ein IVagcnnur Mnitrn« ^’‘^3«3(ï‘'llbabercrffc2lbtTt?eifhunbgewefen. ^eiflbicfagc/ vi/undus.
2^^'’i*‘lt;»«’gt;«V‘^‘ïtM»a»e«»«gt;lt;md '^iMlt;^we*^22SSga{:iS SWert '^^^^^*’/ '’*’”'’’^^^^^ ''’^3^*^ 5ttttncr gebechtnuf flchctim Chorerfdiiflam,
S*^^^^^’^*^ ^^” iOert$og mit einem hauwenben Schwein/ ^*^*’^/ileb' nbsp;nbsp;^^^ ^^^‘^ '’^^ dtefl Pfarr ijl gewefen / bareyn (ïnbgepfartge//
WJ^ijW^i^tffattjctgen/gertngeherumbaUe^lrehen/nemUeh 31'/ »ons ^Wba8 2kloflcr/Dorchcim/lt;Bcding/'X)oburg_^elheim/
^then allen bae 2^lofBer au ff heutigen tag 5ehenb/ Jncorz poration/penpon/vnb wie manu nennen
fol/hat»
-ocr page 670-®aö 5mu ^itcO go^attttw ^KitetuiW/ ^on wtberwevetgf eit ï^er Äontg von Francerefe^ ^^^ ^ gürten in ^epem/wie einer Oen anOern oerfrieb/ Xóniö bolt bas ^cy crUnb cy nnam/wolc pin “Vettevn Plt;rgt;
603 '(Tbefl^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bannit
Uflen»
i|^b4viB«y tiger benbcrtmitwiUbcrenbiegernjOerrtt ’L^ff r leibte laßen niebt «ad') / eaipaucb niebte mtreuwere beng^wÇ?.1 ^^urf^ lt;5\^berrpbung/wo jweincinem Daup finb bleibe jie feiten eine« nbsp;nbsp;sjn^^fi
©unferomus.
©unboualtrt-
^ribeguft«. îteniatum»
^runpfta.
q^rüber Megenwi« pbe König Dilpreebt pel feine Kruber König ©tgpred?ten ine ttreinanötr. tanienanDifpanten PoPenbe tbetgroffen pbabcn vcrbeertbic0lt;^’^’^. ^up' verbecret mb verbrent bie Ktreben/pliinbcrc bte Klöper/ erwörgef y ^^^4ti* eben / febweebetbie Jiingfranwcn/maebcteinbeimlicbKünbnup^b ^j^0i^ bren feinem Kruber König (5 lintram von Kurgunb vn Krltena.K Yb^l* predu forbert bie '^eutpben auffbeiben py ten beh Kbcine / and) ^^*^^|f fiü^’^ |el vn fein*Vctccrnlt;ßunbbolb auf Kcycrn/wolt ftebgewalte mit ren/mb50g wiber fein Kruber Dilpredit/erpbluginber©eblad?c^j^Çu;t)iy
ten K önig Dilprecbte ©on / nam bie Dauptpat int Miberlanb pince Krubere cynbar^u parip vnb anbere ©tett/ fo feine Kvubdf ^^nj^i lugcbörrcn ee war König Dey pred)t nun abgeporbé / bett blt;î|P^^’^S{)cr^lt;^ rctd^audimcbrgenannter Dtlprcebt cyngenommen/wolt ^nberir*:^• .^ niebtebarvongeben. KaPobepin Kruber ©igpreebtmitpinetii^.vjl,^ ^unbmbKinberninbie©tatc‘5^ornai/iin Ïliberlanb/vnwoltalt;d?./^„iti
pnben laßen. König ©igpreebt forbert ju imgen parip pi»« Kraunebulb mit feinem ©on Dilbpreebc / liep baplbp / febidetnaebf^ .^^4/ void für 'Cornai/iiep aUba feinen Kruber belegern^nb 50g and) bi«^/j^^d men alle bie fo vor vnber König Dilpreebt gelegen waren / vnb erg^tve 1 j^j^ König ©igpreebt/ fd?wuren vnbbulbigtcntm/Stbcranpverrel^eyv ^^j^/z
Königin ^riebgunb juriebtet / ala ein fap lipig IVetb) wtirb preebtvon jweyen (Dörbernerpod)enfieberten(öeltvonobgef’»’f’( [.MbH^
pn pince Tombera an pt lag croffhcn/btcwctl er alp allein $uboi‘t^^^’!5 ^-k^otP jn vrbaring/ ßoben bamacb barvon. Vnb ba alp i^ónig ©igprcitt r 1 J^ji^i licbcrmórbcc/wurbpyn iOccraleoncin Derren/gar 5erpretnvff^’’'^[4ij(i obcnberanbcrvnbenaupwojnbcnnbtcpudït bintrug.2)U2^^”‘^^^i,rttgt;^’^ ^nmviba gefang?. nbsp;nbsp;nbsp;»«i’ïgt; 5» P««^ gefangen / jr ©on DtUpreebMo nod) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Ïem/2^J
©untMöMs. Ätnb war berwiirb Baum baron brad)f/Der6oglt;öwnbbolbaop-yg jj/411 ttigCßerbolbeöon /fùbwt/nmttimin ‘Ïentfcblanbgen ^^^*”^’*’^^ff/d’^ ©untboioits wirbt ba ctwebkren he fn ju einem 2^óntg in 5»‘lt;*»cfreieb lt;111 pine l?lt;»rw^^ '*^ aewütiMwÄ^ws« BronieninalpiunganbembeHtgenCbfipag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, rtUf’^^*^
ïtMewetiealprbelin 5validreid) jugteng/ bic trüber
Brtegten / parbDerQog ïöietpreebe in 73cycrn / aie man jeletnach wWj^|| burcfiinffbunbert mb (iben mb fiben^ig far / fein ©on (ßerbolb baegefd^rey/wie König ©tgpred)cauh Srandretebmitfamptp^^^^^^jteV/ ‘Ïbcflcl/DcrQog au^ Beyern/rmbtomen weren.ïöemnacb mberwAït ^^jjj/ ale ein c linger ihr pgan^eó Key er lanbe / vnbfd)w uren pn
Jgutnua, ïCb^obpditta. OOt^atiuSt
»eraebtec bicKónigaiif^randretd^/ palp meine waren/einanben k^ wùrgten/wolt nitmebrmberin feyn/woltnttbte Cebenempfaben/^ ffir heb felbp für einKonig auff/mb pbrieb ffeb nir Derçogpnbera Keyem vnpief einen ewigen ß'ieb an mir ben Cgngbarbipben in nigen vn ^urpen.lfr bett jwo‘2'3lt;brcr/bie ein gab er ju beruhe von^rtenc/bieanbermitnamenjbietblinb/bicwargarpbônvnvenre» »ermebice erKonig Dautrieb auf italien/ *Vnb ba baa gepbrey
wie nur bcr 5vAndifebe König ©igpreebt rmbtomen wer/ aber *quot; fei aup Kcycrn/ fein'Vetter/ lebete noeb / wolt erin in baa Zianb niiipficbDcr603‘^blt;flcljw(^0e6t«y bem junge König Dilboreebf^”quot; t,j^(f
-ocr page 671-^ ^0n9ett^epmT’^cu@cf(^t(6(ctt. CCCX
^U-Ï’“*^S^2il$ttt3$»f«ncnMvlt;»BAm/4bcvJ^lt;vlt;jo3 (Dunbbolb^ogwibcr @«»lt;^^«8 Met Mb«?'^^^'^^^”^/5wf^tnein'X)ct«v2^0rttg(5cvwolb/vnb«lt Alfo 2^óntg (öcr^ »»««v«»» ’’‘^3cwrtlt icycm mn/wol bt^ tn bac vierjebenbe ƒ nr,
^^lt;3 ^ilbenövfc^t / t\i cv i» feinen jnren faut / ^^ónig
^erbdben auß ^cijcni vmrieb/vnb ^cr^09 lt;^c jfd
«yttSefc^tWArb.
t^ilbcnbt'cd^t rtufj ^t^Attcfrctcb vogebArwAtf/woUertd^ HJ^^ontg tn 13cycm Icibcn/wolt Aud? I?crt5ogïbcf|el wtber cynfctjcn/có ^«vuthk^*^^^^ vngcbovfAmblt;r ©ebwabifebe ^üvjl mie namen £anbfrtcb» '’’’^Udj^ ^‘^^‘^^ ßeb ^óntg t?dbcnbved?c 511 Ötragbnvg / famlct fieb bafdbfl ^«^/lii?^^^**w/^03 mttt?ccvcôbratfcin0d?WAbc/vcnagctt?crçog Canb? ^«itifffr'®*^’^^^^’^ tOct^çogDçcUm/ vódrctnacbmale tn^eyern/ vertdeb ^ft‘|rk^^^®^bmtt‘Wdbvn2^.tnblt;r«bArAu^/vlt;ifUlt;blt;bA8 ^cycvlanb l?cv'/
1 M^*quot; - ^^*d3 (Bcvboib^obcmttTVctbvnb2^tnbcvn$ufctncm‘2^od)«v^ ^^^’^*® ^^^’tbceid? in Wdfcblanb vn^tAlten / ba btelt 2^óntg lOanbvctd?
^^^m nbsp;nbsp;nbsp;quot;^^^Auw ïbtetbltttb / 2i^ntg (Bcrbolbe au^ Beyern ‘Codnev/ ma«« '’*''b€v?x?^^^S^*^^^^^*’3 ®tt”bolb lr?crQog5u2l|i/vn jïarb boeb balb bav GnuthoidusAßenßt *’’’®lt;tttff ♦ ©ebweber / ab man jelct nacb Cbvtfli (ßebuve / wte 0. Cöregoz dux. ^S^^debnet bat/funft bunbc re vnb jwey vnb neunt^tg jav.
®®*i ^'f Königin ^iet^linb in ’SBelft^ent Vanbgef’LV
unauß^a^m
® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat gatlik Realien tegtevt/ ce febwtbt von fv viel ©.(BvegoHus
^itenfl ?3®*^Attcv/èAïgt;(l$uX,om/bevgvoflcvttbbolt;bgdebwlt;/bAt:bnvcb
^^^ CAngbAvbev/dn 0d?xv^btfcbe Koct/jnin (Blawben bracht/ Æ®**/Jlt;«tn italien (t^enb vnb bem Kómtfdxn Keicbfrtcbcgemacbt*
^ebe ”‘d*^wivt ^arb 2lt;ónig tOanbvteb / ba banten 5« ft alle Z^ang^/ S'Hath^‘^ '’”^ tOerren tn TVetfebem Canbe C fo ein tapfcv vevnóntfttgó
r ^'W ”^’®^lt;’Al9^ ïÖietbltnb/geboren ait|513eyern/2^ontg (Bcrbolbö au|ï Hen (5g^^5^'^^'’Â9aben jr bic wabl/welcben (te au(5 ben dürfte ^n einem ebe^/ Ï8W?*^U‘*wlt;bUt ber folt aiicbjr gewaltiger König fcyn. 61e cv wc biet AgUulphm Tawino^ ï’^d^HtJ^Ï’ ^^*^**' *^”^ ©opbot/jres vorigen (lOaneóX^cttcrbcr tnvQ 3lgolff rum dux. J^dgci-Je^/.î^crbielt J^odjjetevon (bimban 5u (VJetlanb / vnb wnvb cinge//
''^'’’l^/«b ”^3tn3talten/erwarb bey ^rauw ibientblmb einen ©on/bteß ^ ^t tarne wibcr beraub in ‘^cntfd^lanb vnb Keyern.
^’quot;•^et^^og ^ßviffl / wie er bie ^inbifef'en / 95e^etner/
?‘’^^5‘2^blt;fl’cl/ wie obc ange^eigt/ wtber cy ngefet^t wnvb inKey »7^/vP,?^Wlt;fft^^»t30dbcnbreeb6/vbcrjoglt;r bic Wtnbcn/indOcip
Dup’^5cWflif ^”’^*^ Kernten / fo vorn anfang an Key cm (lieffen / bradât
©1 c?^^*’^^‘^‘’' / 5^3 ”^’^ St^oßc« ebren wtber beim / ge wan vtelgvoiï *^^^tQt ^'^^^'^^l’Volrfmitjm btnweg.^6 woltcn $wcy tanfent Keyern ^‘’îÂ^^^'î’**’«««/ fielen auch ben TX’inben ine Canb/ aber cô tam ber ^■^Aignnc namen Katanbinbcrftc/crfebliigeallauffctncm Cacamts 2^3iiigb« ^^^ifren/baf fr gar temer bavon tam berbodibtcKom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sæinfccn,
’* Rb Afft bett beimbraebt/ vnb gcfagt wie es
jncnerganscnwer.
‘X)on
-ocr page 672-Sut! ^^So^amiâi $lw^ 'ill'll ton ^oî» ^f n^og îOclRlf. vut Of ß Âônô^ in ^w'’^^^ ruff; vnî) /ra ^rben/wk Dû faunen vnb ^inbe» trtô fielen,
Z^fJalonas flitba (Öaiioaaiba. f?t)lMtrtuB fiirbt. '^bfoboncaa iifto^ bobertue.
^^^bicßtlcvtioQ (5cvb0lb/Sâ£bif^ï(i^^^^^^
§^*Â^te^ZT9^««*?’««Â^ïgt;^^^
/■mgcncmnvnbÂonigrtuIf? ' ’
^runv^^O’
îtgt;italK^ini3in'35raanhiligt;gcblt;,emaugbem S.imalidgt;em0l‘^'^i b^vnbevtnanaßeai^ fafi/bae ficmttbemKèmiffbenKddy/^nbixinî^^'''
. ^r^^^*^*;^^^^^^*^«/*^**»««»»»^ TXgt;inben/fori(ha,iehtin0C(d^dif'^''^ ^^^^^^^'^i^ obgenannte Sût^ifenvnb t^ewenvoiij^^' h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎÇÇ^*^£^'^’*’***^*”^**’lt;^^#ï*wbanaMfF/fîefe«fnîgt;ki
^rnnt^Wd.
bd) faftob^^annee^^nigm ^rrtunbilb/webraenannter^weyer
®‘igufpamp;U8. ;^rMuf bdegett Ótpm^ftrt.
willen nntf^etbtacbten/van welchen and) bie Statt devlûnbettZ vd^^^'^^^l j Hingen :^tnbevvnb Weihet weggefóbrt würben bas C^nb P «’'^Ä 1
CSelatbie
‘^on ^n^os Mdb in ^(i)em/bnb fanon eon^^i^^^
(Sarioualba '^^effa lorna amp;on.
^^^SrSöfessssÄ
sxÄÄsSSsSSig'i
-ocr page 673-^8t«tt ^^*^'^‘^w ^epmfeOen (Befc^tc^Utt. CCCXI
^ötttevAguntnm/tftvrtbevbem3’t gelegen/ davon mek 2(^itnfKm.
?r*'’0h.‘’ö/Ptolomeu6/btcCrtubbcfcbvcibcv/rtucb^ovnmatnóbev^t ^^fii-^z'^-t!r ^thfi ®^ó/1ft von Dillad? fcdi^tglTclfd^c mctUngclcgé/ctltcfoc meinen bi ^^ b«lS?”^^?^*^^“wlt;^lt;***^^*^9’^lt;”S^^*’ (Brnfffebaffe Górit^ vnnb'^yvol/ hi?^^^'^bi(; «^'^’^Öt^yer/ eeltebe fuvbicrïcuwenfïatt in ber ©ccynnarcf bic fr’'^^lt;ifrt»''^t^^^’’^^^^y fcwan vmb bic Ï)tnbvnU0 urge legen/cóbóvfftbn^ ^^/oi? «. ** Keveren bic alten 73 «vet jleU buvd)f«cbet/ vnb bte C«nblc«t ^'’5cin(jJ'^^^Scwi^/nitalletna«^bcnalten73vieffen/fonbevna«d)a«^ieQk «”^lt;«1 ctlt;.!u ttlt;imcn jweycv ©cAtt/ bas vorzeiten Ïgt;vab vnb (D«v/73cy evn vn i^^^^iwhi-^ ^**^^’^ / nennet man noch jwo ©tâtt / Grâ^ tmQ / i)l gang ©«««o^«« ©renu (K\^«t/iS^’^^^^^^*^^*^^^^^^^^^”^'^ ^*^^*^^ GvAg/btcanbcvligtan '‘’’ R ^^n3 • ^rtuptjlatt in bev ©tcyvmovet / vnnb beiffet noch 73eyevifd) ^*^^Rcbgh ^^’^^9^^^«^^viOcvgogGcfbolb ftavb/alóman jalt nacbCbvtfïi Ge '^ ^lt;ttUp Ïr **^^ vnbjwo Iff fav/ lief? binber fm ein ©on/bie fm etwa obgenan^
”^lR/ Ibietb bev vievbte/im Latein Theodorus quartos, çuj '?îont)fn95tfcÇo(ffntn95fpfrn.
^km-* ^1**“^* (vnfc fnîiKfotfirtnbm ®tflt;b«fFgeweren / nemliebjn ^Y)^ 7 ‘'tt bev -if ne if vgbifd^off -If venfvib vn -Ôbactev / jn ©algbnvg ©. ffir^tnofribua. ft^^tivf nbsp;nbsp;nbsp;^n^ologue ^u KcgenfpuvgX.atbev vnb IPof^eieb/î« ©eben §5X*
^'^ilftrn ?• ^ott|ïlt;»«tt««ó vnbpveconi«6/5u Vïeuwbuvg anbevïÖonaw tawpiog»«.
‘”6/ben man Cavgcn nennet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ODIcipb.oIegua,
Gonflantius. j^^^Owl tem Wersten/vnb ff tnen@óncn .^ftpreconius. ^’’ööictprec^t vnO y^erhog ^Çeffd bem andern difee nanicnö/fvie
^ufmÖ.-Sfufiafuïótam.
®^**^® vegievt gang 73ey evn fein Öon tOevgog 3)ietb bev
^® ^^'*gvoffe vnctnigteit bifev jeit jwtfebt Ïgt;^«TAonige in Svanda T^^tcv / 2^ ^^‘'‘S jCautev banfet 5« pavy ^ / König lOilpvecbte ©on / fein ^^lt;t K-^^^f t^^ô Kvnber / König ©igbveebtd ir netel/ feinee Dattcvó/ 5?’gt;kh//fe - *^P«cbtd ©one/ ï)ietbpved)t vnb ]Z)ietbvid)/alle bicanbevnbifï . , . ï'^tetx * ®3tenfmmevmiteinanbev/bie ^ween Kvubev vevfagten gav fven *‘’‘^quot;«’«Most’ ö^htt x^*’’® ^^'wfbevz namen pavy ^ vn anbeve Canb^nb £e«c/ gabê fvem v ^«(Ir ”*® Cautbevein8a«ffetm©cbcitlinbavon/ 3ttbemgevümelBam ^‘Ctpid, ’®t’^^tycvn$ui7cvgogï)ietbcnbein vlevbten vnb feinen ©önen/ g.^ufiaßus. '’“^ÄÄ?^ '’*’®'^befllt;lbcm4nbevn/pvebigetaUbavnblebv«tbteCeot/ (V?ann ^’^nS?’’^ ^^^ tOevgog Ï)ictb vevfebieb a«^ bifev Welt/ aie man 5alt nach ??8 vÄ®“*^^/ fed^fbnnbevt vnb bveiffig fav / lief bmbev fm jween ©ön / iOev^ ®‘4tt t)7^'^^^^tttbenanbevn/ bevgleiebentoevgog'ïrbefltibenanbevn, Dnb ?‘’''’ vnbïS^ ^ittb bev vievbt fol mit feinev lOanffvawen Gleiftvab im Cnn^z ^•^^^etch ^‘'^^biwglicgcnin©.(V?id)clóKivd}en.nid)tlangbevnacbfï«V''z ’^’»Î?t^’?^^ ’’®^^’^ ^vwbev / Königin ivanctreid) mit fampt fvev 4nfva«^ ^Wve2k^'^^''*’*^ '*’«*^b obgenanntev König Cautbev bev anbev vbev gang Ï^’«tev’?^*^ ^^^’P® 'èentfeb vn Wclfd)lanb/Ofïevvetdgt; vnb Wefbeweieb /ge ’' k Stuk K^S'’”^cinigevvegievenbevtOevv/bas vnglwctbettfnvovjumnU S^RbUgen/fegt bube fn bas glüct jum böebflenwibevauff / wie ^‘^Pus in ƒ - ^Umeebtige wunbevbavlteb bas Glucfvab tveibt/vnnb ©,-lf w
’ 3 wibev in 5vanrfveid? 51) König Cautbev.
'®®n.^er^03 ©tftfnïd/tenvnb .^«|03X§fffel
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem andern.
Jtt’een^ûvfîen / i^evgog ïöietbveebt vnnb lOcvgog ÏTbeffel tbeilctcn 35cncrianötóic e» ^^ ïrtk^ïï^ *” ^^^y ^^“^ / ^^^^ ^^’^® Dattevô tdevgog 25ietben bef vievbten s«^«*’** ^/OevQog^r^cßclgcpelam lof bicGvafffd/afftö^yvol/bas/lanbob g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bev
-ocr page 674-Bae ? wte ^weg ^o^anmö ^ewótl' ^^^^^ ber iEttS/ber^njbram / vn was fenfeit bc^ 3»® Segen 3^erntenvn®^^^^^f4V* Hgt/I^erijog ÎDietbredit befaf bas ïlorbaw/^Jeyem vmb bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f ^^*^
©. Ifufïajïus wurb wibcr von Kóntg Cauther in Beyern fen ^wrfïen/biejobc bem 2kónig Cauther gen dOeç entgegen/ bain 5ranctretcheynncmmcn/vnb empfiengenCehenvonfm. loeroog ïDietbred)t tfï on Ceibsiftben geftotben/ fein ifheflèl beranber hat ganç Beyern regiert/hat ©.^ufiafitttnj^ l^^jo**’^^ feQt/bafclbfl jwey 2^16 fier gebauwet/ einsben prauwen / bas n^, nen / ba fblt man vnberweifenbic cblen Änaben vnnb (V^egbleini» ? «p^j^ir^ «uMi 35lt;aróJ* fïen vnb Chriflltchem ©lauben. Dnb ©, X^uflafius ligt ^S‘^‘*^^JJ,.U|(fcn*’^ •w^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reich/juWiberfbotff/bahin man biebefeffènenCeut b:inget:*^^ï.^^ ^flb»/ ter Ä^nigCauther/ wie man noch in ben alten 25rieffen vnb batbicalten^eyerifchenKechtgebcffert/ein^uch laflènan^gebe/^ ®(JÏ”’^^*'‘* ^^ benaud?cinneuweCanbsorbnunggcben.
® te tic ©epevu ^6nf5 tm ^cimOar^^p »«rM*
3Rf ^etc Wurb 3V$ni^^belbeb/ctn amp;ón bit Äontgin 2gt;»^f^^^ gt;^^j«ngc$ctgt:/vnb ein ttncfel 2A.ôni5®crbolb6in‘23cycrrt/Vf^^
'Realien/ von feiner bArtiq^etc vnb mgefebirfligteit wegen/W nbsp;nbsp;^t^i
0mb»)gt;9rj#, ^»Ibn#.
unfeinem DetterlOerijog'crbcfIchnIJeyern/brtwurber wol pfnngen/vnb flarb nllbn/Öeine ©cbwejler/^muw lt;5«tp«*^3/^^^-^uiffïïgt;/)^ 2lt;óntge in 'WclfcbUmb / war ein gefebtefe TTetb / wie jr
Onu^wireber erfïebie^ 2kónig tOerolb/Ï)n berfdbige mit ^^^-^A,.ff(t)5*^' jn /rCwiejuirer(gutter ïüeebUnb) bie Cnmbnrbifcbê iOerren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/berM^^
ben jmueb bie wnbl / O'lt; foltnu^jnen 5« ber^benemmen wen
9t(lt;(ÿ«tu0.
ÇXatfgt;ûIÔU8.
S)frto6erf«0. ©utttMta.
gewnlriger lOerr vnb Aónig in 'italien feyn. ©ie errebk loeroog . ^^^«/ wnrbS^oniginllnntbrtrbey / verliep von obgenannter 2^ónig$^ ^W«/^* nen ©on 2kónig Xatbolb/ ber wurb von einem / bem er fein ^bew’^^^^{^lflt;ti flocben / vnb gieng «Ifo ab on ^rben. ï)ic Cambarbifdxn Hntçn j^^^n^ ju einem 2^ónig Herzog tberbreeb t von 3l|ï/geflt;bwi (ïer 2lt;iK^, ‘^KJfj;
fffrfllîcnftrtt IxJ» Sncibem reqierf. quot;îbtoCelinba ouR 031 pmi.
^^runUüarfujj gt;Jt^ fpanien.
2(6elberga oug îctwfc^Ianb.
KV Königin ©ntburg/jein Darter war t^er^og ©utbolb/fdJ^^^^^^ni^cti nig ©erbolb/alle beybe au^ Beyern/ wie oben befcb rieben/von be» rtu^ yrandreieb vertrieben/ femes Darters ©tbwefïer warobgen»»» .j^^jj^ vnnb 2lt;ónigin/ bamalsbss winiglfe Weib ïÏ)ierblinb. -^® ^^?’£^’^ it/ïgt;‘^^^ mecbttg(len vn wi^ig|ten vier Weiber/regierten bie gan^e ^^^^^^?^L{ Cam’ linb/bùrttgau^'23eyern/ regieret Zeniten vnnb Wclfcblanb/bPn^f^ . ^yu^ barber jum ©laubcn/ ^ïannbtlb a«^ iOifpanien bórrig/ regieref gunbvnbasganQ‘2^eutfcblanb/barju Or liens/ein tbcil^ranrftcjW’J^æf lin 5tauw 3lbelberg au^ ‘Ïeufcblanbbórttg/wargewaltigc
^ngeUanb mit fampt ^rem iOau^wirt ^k^big 2,belbrelt;bt 5»»» ^^ber/v«^ ©lauben. Ï)icbrey feynb alle bobergeburt/ von Bónigliebem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heilige
fromb/ehrbar gewefen/ ju ben allen febreibe ber bocbgelebrte
Datter ^apfl (Bregorius ber ©toffe vnb heilige / lobet fie fnfï «/«T‘‘rt*’^*^^ ^*’^ vnb Weisheit wtllen/3lber bie vierbte/mit namen 5reibegnnb/etniL^^P s tipatyp. über vberau^fióne/vnb b^^li(ïlge(Ï0cQ/ batpary^vnbp’c»^^^^. ^^^nfcrtf fclbigetheil in^randreieb gewaltigliehregiert/ hat vil vngWw^’’P\j,^p(i* Ä^nigen angericbtet/bochtfl ber ©on Cauther gewaltiges vbergamj^sanef reich worben. 5gt;ie ©eri(ht©otrcs feynb wn^erii ^i^i besannt/ berfrommen $van wen Ä.inber feynb vertriben/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«»ibn'*’^
fen Weibs feynb blieben / vnb groffe teerten worben / 3lber ich nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gf^n'^^
bie ^eyerifchen ^ürflcnfo in Jtalien 2^ónig gewefen feynb/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßt« '^
an einem befonbern Crieff hab nach cinanber mit fampt anheim Reyern auff bas bürgte abmachen laffen/ baff alle bing beflo feyen/ leichter gefaffet mögen werbe / ober weiter abmalcn laffen a»n
retter ober ^auwr
-ocr page 675-^[^ ^off^ctt^epen'fc^ertScfc^tV^tctt. CCCXÎI
^^^ binict*'^^^^*^ iOerbrîcbt bûrtig 4u^ ^eyern/^^onsg in ^caUa/ Heß jweett ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*«/ von benen werbe td? bern^d? mehr fcbreibcn.
hrt^ ^^Ç*’' ^ lt;w*^ M^ / flt;Öt @0** ^^«’3 ^lt;53^ W ter ®rpg/§ranrfrd(b regierf/fn tgt; We Ï5c(,crn ent» ®in6cn
5umgeborfambrad)t.
^^^’^'^^^«mn^altnad) Cbrifli (Beburt fed)f bunbert ein vnb breif-^^n L?^'^^*^l^ieb von bifem iammertbal König Cautber ber anber/ vnb ^^ÄvtAn?®^^^*’^^ Kbnigjèin@onîgt;Âgcnbred)tbcr (Broffe/bat vilKh -©dgekrtw. ^'’^cfiifS - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in^ranrfreid) gebauwet/nemlid) Ö.ïDiony fij bey pary f / '’it' gt;Kuf^?!!^üringen/amKbeynIVeiflènburgvnb©trafburg/vnbanbcrc ^lianf' nbsp;^^^^’’^^^ff^*'^*^^^*’^^^^*'quot;^ ’w^ Jampt feinen Kaufleuten gen
9.
Walt; ^^^^**”’ ^^yj^^ t^eradio / bergroflen f g erlangt/bae beilige (Brab ^peradiu ’’’’tint?i’^^^’^/ben Konig auf perfen erfd)lagê bett/ wo Ite einen ft A ten frib f’^mb/^- ^^”: ^^’^ IVinbifcbe tOer^og/bamaleinKernten vnb ^jïevveid) ^t/hA™*^’’*'”*^ber ©ebam/ vlónbert bic Kónigliebe 73ottfd)afft vuKauff« ^«so6e«ftegarm ^^’iS!-*k^”^^'^*^® Plt; batten/ König Î)àgenbred)ttn5tanlt;#reid) wolte folcbe s^P^^utert. fröt« /? c T**^^ naebgeben/febiefet JU lOer^og '^bcflcl in Key ern gen Kegen# f^bfok K*^^ '”^^^^‘’ff baf erbte IVinbenvnÖclauen vberjieben vnb flrafs’
'^^’t/chk^^^^^^beflelfamlet ein grof quot;Volcf jufamen/vberjogmitbreylOee'/
^«bXu ^ ^'^^^^ / bic TDinbcn / in Kernten/ ©tcy rmarrf vnb Kflerrcieb vn# ^nb/vL?.*!® '^ ber fd) lug bergog ©ebam/ vnb brad)te ju gebotfam bte Winben/ ®«*«lt;’ ”« ®mbm ’ftttS‘^‘^ ^‘ Cbrifllieben (Blauben/ fetjet ju einem tOer^og ein Derren/ Ws^s«* (^etïbS^‘'’^“fb/ ber mufle lieben cmpfaben vorn Derçog vonKeyern / an banfe ^^aigs von ^ranefreid) / als von einem Dogt vnb ©tattbalterbef ’u^ s*’^’^^^‘^*^^’^‘ î^aebmab vberfielen fmmer bte Daunen vnb 3lbern Weni/r'^ ^lïevrcid) vnb ber Kron Dngern btcIVinben fr Had)barn an (te S'hattH '‘^ben nicht gern baf fie jum Dauf 5tancfreid) verpßiebt waren/ Kb// ^ottr? c^^wbifeber Der^ogKarutb róffet ben Keyerifcbcn iurfïen vnnb ^’^^ ^‘'^^^ iranefreid) an/ Der^og quot;èbcffel tarn mit groffem *X)olcf ben Ffehr **^* ‘’^WRbi«5 bte Daunen vnb ^bern/erlebigctbie TVinben/vnb ver// «tSv i5^ nbsp;nbsp;nbsp;”^t bieferguttbatber Kron ^mnefreieb auffeinneuwed
’^lt;rir ^^^^^Dertjog‘^beffclaló2lnwalbtvnbDicartberKronStands '’oftj? Ê «’‘^ ”*lt;'« bamate ber “(reutfeben Keieb / wie fegt bae Kómifd)c Keid)
wern/niebt von bem Üanb) nam Kürgen von ben quot;Winben/muflc Æî*^”^^‘^^»»bifd)er DergogKarutb fein ©onKarafd)/beffclbigen©on JjjJ^’* Creugut ar/ju ©dfclgeben/biefubretDergog'Cbeffclmit ^^
^bwm/^^’^’’Sen Kegeufpurg / lief (te im Cbtifllicbc (Blaubc vnberweifen /tm
quot;’'^«/aUba/aU crfl oben ange jcigt / bamab eingeifllicbc bobe ©d)ul war.
^ btt König auf: ^vaiKfrfuf' auÆ ^«^og Steffel
beranber/flurben*
s ^^^^ ^*^ F^ ^^‘^ / ^^^ ”*^’* jalt von Cb vtlt;ït ©eburt fed) fibunbevr fünff lt;^y^övtct^tg/gicttg mtt tob nb König ïDegenbreebt/ lief binberfm $ween
*«ehß7i.K^^’'i3/©lt;Sbred?«nvttb König £.ubwiglt;n / îDic nnbem bifee nas»
^Wvr k ** -^^^^^^^^^^ in^wey tbcil/Öigbreebten gefiel ‘Ï^eutfd)l4nb/im 5vancFret^injwen 2ltoh Ç ^*^^***3 iubwtg nam ey n wne gegen Hibetgnng ligt/vnb noch bic 3«i»*ih. ^fabtS^Ï^*^*^’ beiffet. 3« tuv^en tagen bemad) gieng mit tob ab König ^ïehC^”^^ **’'^^*^/ ^^^^ binber fm ein ƒ ungen ©on/ bief nad) fctnem2lnbertcn Wmk^?^^^^*^^***« ^'wfb vmb auf vntveuw feinee i^ofmeiflcvó t^ev^og fW^ ^*’“^^'^*^lt;'’gt;‘'«^/^«»^|l^^l^^f‘^lbilnad)ber Kron/^lbertOevçog^bef/ «nmottns. fttfe v,?^^Wfän ‘letter single ber lt;V?arggvaff vb 2lntov|f/vod)cfold)evn'/ WI«» - .
(Brcimbolbê auf Krabanb/fcngê |n/fd?trftêjn gefan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntortpenßt.
ö^nparyf König Cubwig/ ba ijler on ^rbenimgefeng^nuf gcjlorben.
g p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;König
-ocr page 676-®aeW«e ^«cO ^lt;gt;^‘'«^0 $!«««lt;«lt;/. ^^ j,„« Mottig Cubwig ber enberwurb wiber em gewaltiger i^^’^^^jj^eevf’^ yrancTreidi/netn bic Caube elle beraub wiber ey n / vnb empfi«’^3^^; *|r3rt3i^* _ fmvttfere^6r|ïcn/AfrverliebebaelOerQogtbum73ïabanb(We^^^
^niperf«» ^^« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ij 3lntorft wereuß ^^eyem bnrttg^in ‘VrAtt/äoarggraffißetjl^tt/
grau 5« 'Sntwff CP^ tiletiia iSoB.
wer betrog Putel beß erfhn Son/vnb et» Af ucTel Pergog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg ^i^’i”'’
ïölt;33«’
IVettcr obgenannter Äontg fiubwiggab ju ber Af be per^oS ^ Aefi’’^*^ ^«Sge/obgenenf ce gefangne Per^og (Brembolbe Sebwefler / lumAfrbinarfebald?vupfalijgraffen/iflmïtgewaU aUgemed^uw . ^ j^ic 5rancf rctdi gcwadifcn / bermaHèn / baf jn legt bte alten 2^ónig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„(»v Afrbinarfebâlef/ Afrbboftnetfïer ober pfalngraffcn/ wie ^^^^^^in^i((f^^ «en fol/mber btc2^von ^ranefreid? tomen feynb/ wietd? balb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^f^rtc bw ^ncbmelbcn/vunbinbem^eitbueb vber gan^ ‘S'cutfeblanbnt^oer^^icb fd)retbenwerbc.3bcr leb tomme wiber an Per^og‘^ beftel ben von bi fer Welt als man jalt nadb Cbrifli Geburt 6fo,jav/ lief brey 0 ^^^^ ^m/PerQogïbietbenbenfótttften/PerQog (ßreimbolb benerjïtt^/^” Ï)tetprecbt ben britten.
SBif ^erço^ öiei 6 ba fuiitfic m« ffinrm 95r«bf ^ ïasfanStH«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
35lt;«lt;rflt;wl5lrtbrcçgt; Ohlju^cilf.
/^quot;^J^brey trübet n4fb free ‘Vettere tob tbetfete 5jty«rttinb:2^fP^2;pjj;j,ïf '^J^jQo^iöterben gefiel Xenenfpurgz bee norfew / un wee vwo *. j^/ Otó èonew Ugt/t^enjogforeimbolbe tbctl warpaflew/Cer^^,^”^ir^f^ 6elçburg/4gt;etmg/vnw46lt;in0crbelbbcjî (Sebirge vmbben^tthg* nbsp;nbsp;^
te tbcil / fo men fe^ebte ©refffdieffc'^yrol nennet / befaß fût nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jtf ilt;Ö^
‘sdietpreebt ber britte / beufet ju ^0Qen/ mb ineiucr Öretr btep.^'^^^ «tn Ï)orff bey ber Start (ptraw/ vnb lt;Befd?lofi “Syrol au ber AftR» Son ^en^eg ©uibE’cmfiinfffcn / ml» owiS-^^®*^ wie er bau Äfafier j« @Jpeinieran bauwet
^ta, XLaiOoIrrdt«. 25fof»rttiin. '^tçerfibruiw.
Afr^ogïbïetbber fünfte baufetju ^egefpnrgbettbey nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ dtiV
€5r4iPo(M.
©aner gt;?fittWrt»tt8 Wirbt viigôtltf^ ^e«*
|!^'‘^f’V'Vtagcnenc/etn‘c'od)tcr btefaneb'Vta/vneinSonwttiï^^^ljct; preebt/berbatPofgebalten ju ^eybrunn/ oberhalb 3|êr/tlïjeQtctnaltjerbroebé Seblof/beiffctinbcnaltê^rtcffeng*»^^ -^^nrtO brun/fpdebtaber bergemcin wantava ^eybrun/wie in anbernb^^S ^jf^v wen wcbrgcfebicbe.-óbgcnante Jungfrauw quot;Vra vergaf fd) ^’’S'!,^4ii /^ wit nawen Segebot / ba fr ber baueb wuebf / jeibet fic folebe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c/vnwéæ^
fttf^ewberff.
bipr jcitjuKegenfpurg73ifcboffwar/fteverwelncte6wer|rebw^^%,^j.4/ert^ te bew jorn free Perren vnb 'Vatcere / fo gar ein barter vnb trinen/foftefolebeauffS.Peiwcranlegt/witbcwfrDattergan^i ^jD/ AfewaraberbieferjeitÖ.Peiweranniebt eynbeiwifcb/wolrgS^^pß-^tjjrff» war vor brey tagen weg gejogen.îOafolcbee aber vernam ber Kruber/ Perçog Cawpreebt/ eilet er 0. peiweran nach / tbetjpi bj Jr^f/ber garwcbe/erciletfttbeyfccbfwcilenvonCPünebenjwtfebenbcw iuvn^^^fl jtben weilen oberhalb (Póneben/iwOberlanb ju Peljf’^’^^‘’‘^i' '?’/J\ubv‘^^ lief fn erfcblagctt/0.Peiwerans (Befellé ßoben vberal bavon / bib^t^ bie warheit aiif/vn erjeiget ©ott wit Wunberjeidicn p bey bew tobt ^^^ ^fimerdui Wc^uH» fcbaben/bie vnfcbulb S.Peimeran.ïöarnacb führet wanben Mibai nbsp;nbsp;jj^j* wirfofffh^arn. vnberbalb(Püncben/cittweilbeypfering/basbicfelbigejeiteirtöw nj^^fiH pra ilt;»- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niberlagbef ©algee war/vnbbie£anbprafburebgieng//^^^^
Capfiisw^eiMfratt. Capellen/heiffet ju0.Peiweran/fuhr auff ber jlfarbif
«ad) führet wan fn auff einem 0cbiff genKegenfpurg
e. ffftwitan »in licffieberwanbew tobten leib entgegen/arw vn reid? / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï’‘’’^^ $(ti o^fsnifpura felbp gieng entgegen wit feinew pofgefwbe / vnb beleitet 0. P^’w . ^jj, bic 0tatt hinauf/vnb begruben ƒ« vorher 0fatt ju 0.lt;5eorg ‘“-'Ï»«*
-ocr page 677-^öti^cn^epmfcßenCBefe^teGwt« CGGXÏII
^^'bû ^^®^^wwlt;trtUb(t iOct^ogïDïetb du grof? Klolïcv ©.'23eucb}ctm
**’'’93«b(ïi^?^^ ’^^”'*’^^^^ 2lt;ttcbcu/bicß ju ©.percr/bubeu brtfdbfï bü ^ifebotf ^^'^‘^Wm« cÏ^'’’’ wurb aUbu du t^obcfdjul/vu wie wwó jcçc neuneu / ein Égt;vu* •’lt;ylt;n/»)Æ'^’^^*^'*ttîgt;'gt;^gt;^^lt;*Mfftlt;*W^*’lt;*lllt;*^llt;v33ôcba7Wt€/€Çtmblt;»iructlt;'/ Ço^nobium lt;S.^?eiit ’^‘f^/vnh ^'^^^^ ©ibdfft vu73lieberunjdgen/ ©o Icbvetumuuneb bu ©vielt; ^““‘quot; ’“ '^«3ow *^’’ Äühff ^’^^’^ ^^ ^^^ gelebrtefïen lt;5ei|lItebcu / uUbu feyuaueb erjogen vu iu nbsp;nbsp;®’ t’oten / ft Vu ‘^ ruberwtefeu worben btc von bem ebleu ©turn miß Weyern ge'/ Wttft..rquot;*^^*^^ '’^^ ®’ t^dbo iff feine Kruber/fey n nuebmuU alle beyb ^ v/ ‘’’4«/3«Çtbdiretbug2^legt;jïervon©.peterju©.ne«nerun/bacvor.
^^®ned)^~*pÏ^’^^”©.peter gebdßeu/ wie bteuiten Crieff bejeug, 2gt;er er«
'quot;'^Vift a ^ H ®^3^^lt;brte/ ber ullbu(Bried)ifeb gdebret but/vu unber S^ónfïe
^bóh7 rl - ”®/5^^®*^*” ^“^ (Briecbenlunb/uuß ber Pmiptfiutt vn bódy/ «porfewuis tin lt;e^ ^ïitS'*‘’^^3ltblt;ni5/ ifï/ent vnberbetu'^iirlt;deu/bdfret©etbiu.'X)üPer? ÇS ï’«gt;’ ©net^jfeben verfbiefetfeine'Ö^oebter inlVelfcblunb / fein ©on ham',
^’’Sttétt ^^^’^ i'^^^S^« fuß/ßobt inbuö Cunb/Jent ritber43fïcrreid? vnber ber â’’lt;i»Â'S^“*’*^s'^’^{*^*’quot;^’*’Sîî?^5?^t*^'’^^‘**»^ ^^‘'^nifll .jSdwartert worben tm jurulentun jaltnucbCbrifdCBeburt ó^z, «(feberf harpen. ^^ ber 5iir|ïen von Reyern 73egr^bnug von Sulzburg geuKegen«-i’^’gt;wmcttin©.todtnerun6^lo|ler.
'5önïgt;fn95jflt;$êfffnmQ5o;a«.
'2^?^^*^^lt;ylt;*ï»gt;llt;ytt^iRbölt;fwdïÏgt;lt;»vnïgt; gewefen/ ju Klt;5«tßgt;iivg jerbatw. ^^x’?“*^^***^^ '^”^ 2Hbrccbt / ju ©ui^bura ©abel vunS XStq / ju ©ebm jc^t ^*^lt;«“»‘ ^‘^‘’»tt//^^ ^*^1^® '’^^ pigcntiud/ju Cuvd? was AtrQbifd^olf ^ifeVotf ^äiXs?“* Ueuwburg au ber îDonu w ^egenbreebt.
Cürfue.
Pißcndua. .
®gt;tC6 ben C^ei^f rifeÇen dürften m« ben fCenyw’
ra A ^ifrcblunb wur biferjeit 2^ónlg iOocbbreebt/biirtignuf ^eyern/ein
a ^^^‘^Qog(5unbel^vn^ónig©erbolbóin73eyernlfncfel/wteobeng»»*^«^®«’»*
■^^A ‘'’’S«5dgti|l/regieret neuner / ließ jween ©on binber ƒ in/König nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“®* hof; ^'^'”^b König (5ncprcd?t/ 73ertreieb oberpfertreieb bielt juÖOeiluub 55e«atiii8.
’”*lgt;liftb ^/^^^^*’P*’P^y* ^ö würben bieKr über bureb et lieber Käbt wiij ^’M««««-'’'’l^VóS '‘’^'^’^'”^^’ttö/® utpreebt vertueblet feine ©ibwefïer Peruog (Drei// *^(intito^^*^^'’^^^'’^^erKom/vber ÎJÎeupoliôiwCBebirg/foeingroffercriegô»
^’‘P«öi?^®”^ brader jnunff wiber feinen Kruber/ ließ jn mit uil feinem Dolcf ^^^^lï*' ^^'^ber ber vuereuw mun num bie ©tutt eyn/ließ feinen ©d? wuz
^J^*lt;yn M®*^^P’^^^f binriebten/vnb num buóKónigreieb vnb bie © tutt pu^ '^^Ä ^*3«’'breebt dn hmgeôKnâbleinKônigCButpreebtô/verbürgen bie c^ieamopertaa. ®‘’^'^lt;i^i ^quot;f^”^^bcKónigCSntbrefbtó/vnb erjogeuó bdmlieb/Kónig Ï^ftcm^??^^^^”^/ buer vernum wie fein ©cbwuger Per^og (Breimolb mit
^^^”3 (Butpreebt vmbgungen wur / bu er nun ein fur vnb brey ^ftber^f ‘^^^bett/ gub erbie ßuebt / forebt feinen ©cbwuger/ ber würbe mit amp;'^^o(tth ‘'^‘^^^ benn feinem Kruber/müße bue Cunbreumen/ßobeinbuö ^‘quot;’Hctttt Ä^^^ '*’’*^ je^t^ßerreicb beißen vunb bie Kron Dugern/juben ^‘’tb/vit su ^*^^^^^“^^ ‘’^^^ ^”* clenbbißKonig (Breimolbfein©cbwuger '’‘^‘'^ftit^^^*^^*’^^*’^^^ ^^”^^^^^^^ ju König (Breicbolb/benn ulldn bie '’^‘^tdebttt ^j^biewurenfo reblieb/vnnbibielten gluubenvnnb truuwen/rem ***^flt;fteit n 2^^ttig/wolten ßeb je von pu ni ebt ubbringen lußcu/wo Itcnbm
1 k''^^tch/r ^^ ^'^^ ^^ betten/leib vnb leben/ebr vnb gut/Weib vnb Kinb/ebe ^^lt;x^ ■ ‘’ebtenber gnube vnguttbut fo fieetwuempfungen betten von • Perï •^*’®^b/Kónig (Bcrbolbó inKcyern ©on /weilunb jrem 5ür^ f^cbti ^ ^If vutter jreó vertribnen Königs. Dn König (Breimbolb re'/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
*^^^^ï nbsp;nbsp;A ^*^^ benu neun /ur/er ließe jm ju Tiber/vnb ßurb brun. Ku folcbes
noebwuger/mebrgenunnter vertriebener König pertreieb/ geborn g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bem
-ocr page 678-©ue 9n«e ^^neß .‘^eßatuu'^ ^lt;^^’‘^-p^
flt;«/t0tlbcbrcd)t benbritten/vnb center ben vierbeen. mit feinem ©d? web er i^er^og (Breimbolb nuf ^cycm/^iiö ü ‘ j^ni^A^ ^vänctifeben S^ron/erwebUt obgenaneen Cnbwigen ben b:it^«^5 nbsp;nbsp;,;jj{tv#* Crdmelbitrbt. ntg in ^rnnetrekb/vnbnrteb jwcy /oren bcrnndj/nlömanun^j’ 4b4öj^^* fere 5?eoïOïa7 geburt/^ 9 y. febiebe von btefer Welt tOer^og (B*^^*^ y ^Æc. ren/pipi ni ©ebweber/lie^ einen ©on bmber im/ bie^ ÏJtetb ïgt;^*^ n^'
'5on ^f n^og Siethen km fe^^m/ ent» feinen 0^' nen/Wie pc Ou^ £anb fÿctftown^ von @.§^o^ bininn.
©reimbolb/fo gnr ein alter (Wann war / bat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^!
vierzig far Beyern regiert fein ©on tOer^og îDietb her ßx^vernwmfftiger weißer Oerr vnb großer Äneger. Atß iOaunen vn Wenben/feine naebbaurn/groß aulffebcnauß vor / nit inö Canb fallen/ ^r bette nun weiter brey gewaebfe^ nbsp;nbsp;nbsp;(’n eie” ^^ bettßbenben/^rcimbolb bettanbertt/vnbOaunpreebten/bice^P J-j^ui^i: »«»ernmmtM ben von obgenanntem Ä^nig/lubwigitt^rancfreicb/tbetlten 1^7 k^^ÿ 8«gt;lt;»ih tbeil. i^er^og 2gt;ietbber Älter vnfeebflebiefeönamenö'behielt /^^^^^r^p/M*^ bas nofbaiiwvnb fo wir/egt Hibern ^eyem/vmb bie 2)onaw vn JL^/yn^ fen. paffanw/ ■Ôeting/©algburg/ber 3nfït'am/baó jCanb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iPi* biefelbigc Keßer gab er tOergogpannprecbt.^nbad^berlanb nn g^jb^ birgfegeteriÓergog(Sreimhulb/bhaufctgemeiniglieb5o5wnj^5T/„nflgt;f*^ vnb 511 pfering oberhalblt;^üncben/ba bamaló dn ©w^f banbei/ fo jegt 5« (ÏOóneben/war/Pnb nit weit von 5tey ßng nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äo« ^^'‘■^^ flailvorhanben/heißet (ßreimolbshauß von biefem Lürßen. her fibenb/ batt für fein tbeil baö^tfdilanb/fo man jge bie (ßra|Tjlt;^^f S(.pjjd’ nennet/feinDetter feines 3nhevrn Drüber Dergog 2gt;ictbred)t/v^ j^^j.^^ oben mehr gefagt hab/ war gleich mit tob abgangen/ hett brey 0onc gelaßen / bie waren noch vnvogtbar/ bie 50g fcgtgenannter fr Ded^^^vli^f^ ^ieth ber fibenbe /gar faß ein fromer (5ottßfiird)tiger 5ürß-‘V”^ 1 hvtmnn ' alle wart woUins mit @. Corbinian / ber war ein ©eißlich fromg«»^^ ^j„^w machtenfn 5« Dtfehoß^n 5teyßng/ ba vorzeiten bey ben Kontern anw p^.^^ ßhnmb/wiemanin©.lt;i0avimiliani leben lift/gewefeniß/h^^'*^^’* bigt vnb Xiehre/ loben/n oßc gen tOof 5« tifch.
‘îîon bm ankrn 95tfcÇoffcn kefn ^dt W
Wmnm».
*X)iffotfrpi33uf^.
ßnbetchbaßbie Difchoße in Deyerngewefen ßyn 5**^?’^,|gt; ^^fput^SQanctWeichterb/ißgareinfaß fehr alter (Dann
noch 5u ©anct Daimeran vorhanben ein alt Doch / bas er ««f rquot;p^f genen hanb gefd^rieben hat ^n einem feinem guten 5teunbe/ber ^^Æ^betî war/lehret ,n wie erßeh halten folte/iß gar mit alten felgamen Du®'^^|^ gef^rieben/ bie nicht ein feber Bennet/ iß boch jCateinifch / 5« If ^f f^r^y bi^^^ fo: jchWeichterb/wiewol ein ©ünber/aber noch bennoch ein boch mit meiner eigenen hanb gefchrieben/wie wol gar alt/Älter bennn nbsp;^
far/wiewol mir alle ©lieber weh theten/barinnen großen ßV«»«*^^^*^/ henbejieterten/bie äugen nun tundcl waren/nicht mehr wol ß^^*^, r^^c« vnb mir vnmÄglich war folchs 511 fchreiben/noch hat mich bcnnoch b« w j ^ ^^ jwungen/bie ich 5« bir habe/ben ich wolte fegern/bieweil bo $0 weit uw« 5« hoch biß/nicht bamit bas ewige leben verlörcß vn verwirrfteß / bet F bas leben werbe birgemebret vnb gebeßert von ©ote/^lme«. D«b L^}6/ ßhehen im britten far / ba ^ranefreich «giert ber^rÄndißhe ä^ü‘5 F*” ^,i{
-ocr page 679-“»^j-^^^^tt ^eprifcSctt ©cflt;^t(^tcn. GGGXV ?^lt;l)5n^^® ^*'*^^^/**^^*^^^^^”^^ 4m|cbcnbê Mg bah teb b46 ^ucbltit ÿ^S* .®l^^lt;*Ult;i34fdtttfdgt;e^lt;r^jtt ©.iOaitneran nod? vorb^nben ^aertnifc^ea)«^ M«!^* M*^^^^ 5ûv|îcn vnb ^tfd)o|fcn / barinnen biefev vnbev ben ^t/ Dom ^«vnfe^ert h^ ^ ^lsm ^ ^^3^»rpuvg «m cvflcn circle with ïö^e ^iiebUtn babc id) gefebvb Wt« » i» ße flw ^Ï^^Rcu^^^^ ®*^*’ Cbvt|ït geburt/ 7^4. J«v / in bem 7. ƒ41* ber anUgung bet ^“quot; ^StivS'«”^^^^’^'^®^*^*”®^/^” Ölt;’llt;5btjrg ^lobcngdg/ju ©eben jc^t ^lof^rgifim.
' beitel / vnb 5» Neuburg nn ber Ï)onaw ^eid)tcrb»
'^ottbem^rânchfcÇfn vnbXfUffeÇcn iXneß.
Si b^^^^ lï»Hb eegar vbcl/ obgctMitKr S^ónig ßubwig bit britee (ïntb ^dkri^^?^^*^^^^ r^ncó Xci^e/feinen Gruber t7ilbprcd)cben britten nw*. ^^nchfA^'**^^*’ff^*^ ^‘'*^^^^*’^‘^ pipi6/©Mttbaltcv vnb tpic^ivi beji ^'''’''li/CR ^ ^^^®//lt;lt;Ï^ jw einem Sk^nig. if 0 barren bie 2v0nigc gav beine *^«li 5^**®**^^ ^^^^ ber^^Oarfcbalct »nb pfaggraffan^/vegievegewaU ^®* *^^ obgenannter pipie mad?c obgenanten feinen ©on ^e^ ^^quot;^cvh ^®f^^l^lt;*^ ^'^ 2lt;ónigUd)cn iOof/ fd)icf et in gen pari^ / beflclben f ^ihi K?®® ^^*’3 ^®” Öcbalaun flavb biefér jeit. if e gieng and? mit tob Æroj«»flush P''/v h^^^^”^*^^^*^ ^^*^ britte/ lief? ^wen ©ónc binberim/jÖegenbreebtber Mtm^ æ ****“^ ^ biefev muf te ein Pfaff werben / |icb weiben laffen/ ïDegetv
‘*Mr 5« einem König auff pfal^graffpipie.
®(e ^er?03 ©lt;etÇ bet fte^fte ftutS.
^î^*Ÿ^^lt;**^lt;w^blt;ri4r/aUtiwif5lt;UtvonCbri|ftgebttrt7oe44r/j3gt;ieblt;
^«d**- Mmmertbal tgt;er^ogï)ietb ber feebffe biefee namens/ Der* ^'’‘‘In«»?”’^'^^*^^^ beet vor fernem rob febon mit feinem ©on getbeilt/ ©ein ^»Uh *^? t^cn^ogCöreimbulb von J?rey fing vnb auf bem Ob erlaub. Hid) t ®’'^b ixk ”**^ '’’^^^ Pf^bjgraff pipis trand / vnb fein 6on Der^og fe’ttm fi^ ®^^ Konigs ju partfan feine ffatt Dofmeifler / wolte bevauf ju ?Wu^ü^»**‘^lt;’^^‘^ P‘P’® Ö^quot; CóUen sieben/ auff bem weg wurb erju ^«Ämm^'^* ’i^^iet ’ï - ' ^lt;*Wved)ts Kireben von einem ^ricf knber/ber war ein Deybe ^^‘^100^^’^^^’'^^n‘’^’^’'^’ ^tltebefngen es fey von b Weiber wegen gefebeben* ^lt;‘SiF P‘P’® febidret feinen if net el / feines evjïod?cnen ©ones Dergog ^PûKc ^‘^n/mit namen Ï)ietbbolb/jueinem Dofmeifter an feine flatt ft Wi **« benKónigUebenDofim^lprillen. ifr pfalçgraff pipis fïarb ^Hth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ **l® wt**« 5lt;1^^ ”**d) Cbriflt geburt7 » 4. far/ Jm ned)gt;
^^‘^«‘teb gieng and? mie rob ab König Î)egenbred)t.
®(f e^ g«r vkl jw fciefn je« (m iXei^ punbe.
^^*^ König / bcrgleieben ber Pfal^graff arnKbein/von biefev
f ^^^‘^*^^^'’’'’*^^ ^® einwilb bingin gangem 5rancfreid) ÏDie We^ •^titoh / i^ ^*‘^ k^^ b*^ ^rangofen nennen / verjagen von bem Dof P^*^*i®3 5gt;ietbolben/bef pfalggraffenpipini ifnctel/wurffe« ’^lt;»ÂA ^«i3lt;t«tf Pfaff ïÖaniel/bef gestorbenen Königs Kruber/nenne* Äawi«wtttÄ«Hid‘ bÄ®’^^’^«lt;*gt;«- Pfalggraff Ptpmu6 battmit feiner vorigen Srow'^*”^’ ^^“thta x r”^*' ©on mit namen Carl erworben / bem würbe feine (Dutter 3I6lt;»lt;». ^cv t**^ K’^ feinbt vnnbaufffegig/ftebetc jbn gefengtlid) angenommen/ ^ ^eftn fc ^'^^ ^’^^^ ^*”^® treuwen Knechts / bief Guinns / ju Cöllen auf ^uiaw» ^’’’^Mt • ^^‘ ?^** tarnen bie Kfferfrancten vnnb Keyrifeben Jürjlcnjn
^^ ja 511 einem König in^randreid? erweblct haben / bawolte er bas
Konià^
-ocr page 680-Bue dritte ^ueggo^anttie ^Ïurtittn’/ „„gt;
Âôntgreteb nid^t flttnemmen/vnberwrtnbt (td? bodxtlkô
febrteb fid) binforc nid)t tOofmcifîcr obcrpflt;ilQgrrtff/Wîcf«i»lt;^^ Jwjfiflf’t* Klt;idgt;ô/ fonbevn t^cr^og vnb 5ûv jî ber Âron 5 vuttetreteb/vnb tv« ^ß|,j;(d)iö Äontgin^vrtnefretd? «uff S^onig C^ ut ber ben vfcrb«ti/2^^^’3' pev^o^ *ï)uttcró 73rubcr. König t?tlbrcd)t / fein (^Oarfdjaldf Klt;3lt;«P^V^/|»olflt;* -Ottonulï ©Afconten/5ogen bevangbi^nn bic UOn^/ legten fitbM’F ,'a ^udi bic Cnnb anebbernuflen «ynnemen/König Kubbob n«^ «ïf”*^ **!l,«rflt;**^^* Kónigifeb vnb wibev Ócr^og Ca vin/ fb noeb ein t?cy be/wav/^^^. If^.P^'^^ r mb ben Kbein gegen Collen vbev im tOewmonet/ plunbcrt nUe
^og ihberbAvb/ CAUtfrib vnb Ïöictbolb/ brey Gruber/ iDerço^’^ nbsp;nbsp;AttiifH
ÿ^raniit.
s. yinofiidm.
ArduennAS)lu4.
FuthnuU.
vnb ^Ifrt^Z loeroog ?tlbvecb tó 0óne vnb i^ndel/tOev^og ^neb ^^'^jetbd^ *ï)4ttev/i[V4ven nueb Kónigifeb vnb tOev^og Carle feinb/ ^7^*^^*^^ lilt;jgt;^’^ verjagetben 3lbtvon 0.©allen/ 0. pyrrnan/fogut Karlifeb ii’»!-^^^4? nen binber jm 511 einem 31b t/bief? ^to/ben peng t^cvQog ÏJietbolb JJ^^ffiKirt ben / vnb verfebieft jn ln bie IVilbnn^gen l?vy/ jc^t in 0cbwei6/®* j?L ^et» flobein bas Keyevlanb. tOer^og Carl/ba ficb fo vil wibev jn mit H^Cpfl;i Kónigmi|flebneten/vniml0avnifebaulf Wrtvcn/betteinß‘iftb5^'’p^5 Jjj,^«/ jaget barumb niebt/gviffam evjïen ben vngleubigcn Kónig auH -^^^Lf, riefel’ lag aber vnben/vevlov viel Dolrfó/tam felbe baurn barvon. ^^^7‘L-t «ert» jeitbam auf Xl?ngellanb0anctKeittfvib/ foman aueb 0» ^onip^ «dt/v^^ net/vnbBam ju bem Kónig auf yricflanb/bacv nunbcn0ieg erl^ Sj^^ bie0lt;blacbtgewunnettbACt/fagtev|mvilvonCbvi|ïo ermanet |nin‘f ^^/ ten jumfneb vnb erwecket etli^er maffen bas vngleubige bevg ïgt;^pjS\w 3lbcvev bev Kónig |Ïavb gebling in burgen tagen bcvnaebiquot;Vnbbabc _ difeb Kónig lOilbreebtvn fein (ÏOavfcbalcb/ Kegenfrib / lOergogen nien/vevnommen wie tOergog Carl bie 0cblacbt verloren bett / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Agcn
ben ©lieber vnb 3lrbcnnev IValb/ ver beer ren alle bing vmb ben
lt;50cyng / allee wae tOergog Carle war / ïbcfgleidyn róeften fie '‘^.fftrer?/ 5rautv^lutbraubbef verfïorbnêpfalggralfenpipiniverlaffcnell ^p^^ tOcrgogCarle0tie|fmuteer/baufftvómenfrib.0iejogcnwiberab^J’H^Jl,j rif bureb bae Hibev Canb / ^n bcm tarn t^ergog Carl wiber auff /^^jj^^ wibev ein quot;Vo lef jufammen/vberfïcl vngewavnctevfacb / nilt;bt weit nbsp;nbsp;nbsp;inbU
meveidgt;/am palmtage ben Kónig/lagob/vnb feblog bieKónig’F^ j^fijt» fluebt/ bergog 4gt;tto vnb bev Kónig foben fïvarfe auffparif 5« / ^ƒ ^44 auff längere/bewavet pcbbafclbjï/wolte ficbaUba finben laßen. F^^**^^ ^j, j^i eilet ben ^einbenauff bem rûcfennacb/bae necbfle auff parif ^^-Fuf^nef/ Vlibevlanb füv Kemiebam/baman fegtbenKónig vonjfranrfreiev (,,. wolt inKifdgt;off Keiebbveebt nicbcbuv^laffcn/fperrct bic ‘2^^^*^?’®’lJl4g. muf te füv vnnb füv auff pavif ju vürfen/ nam allee eyn wae iw Kónig ^tto vnb Kónig auf ©afconien verließen parif / vnb namen ‘.^^^4; allen Kóniglieben 0cbag vnb tOaufvabe/vnb poben weiter vbev bne nbsp;nbsp;J^/
Carolia.
Carol^.
Hoira in ©afconien lOevgog Carl nam parif eyn/ eilet barnad? P^7s m p vnnb brachte biefelbige 0eatt mit fampt bcm G0avfd?ald‘ nen gewalt / ju Órliene wolte jn Kifd?off ^ud^enue aueb nidjt ey ^quot;^^jj aber er ge wan bic 0 tare / fengbcnKifcbolf/namallceeyn/ bae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ 41quot;/
weitvnb breitjwifeben bcm Waßerfuf Scina vnb Loua,nennete naœP ij^gd; linger Canb/muf ten feb bic eynwonevnacb bcm vberwinben bieKlt;^ ^^^f^j^ nennen/bae nun lang berauffen im brauch bey ben -Ôßerfrand-en / ^^x p,j4dgt; febengewefen/aberfegt beiffet mane wibev bieait KvonStrandrcM?. fcbicFetbcr 5r^nchfd)c tOergog Carl fein tveffcntlicbcKottfcbafrc.i^‘u^i,(r -Ottert irt ©afconien / begert burg/ iOergog -Otto fólt im wibev geben v ^^^ antwovten Kónig tgt;ilbrc(bt mit allem Koniglichengut/fofe von P^ r|^^ geführt betten/ober er wólt auch ©afconien vnb allee Xianb bif an PHP vnb ben Kungfall hinan vberjieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^({lt;a
tOergog -Otto volljogbae begevenfOergogCarle/vbevantwortl nbsp;^
gut mit fampt Kónig lOilprecht / ber würbe vberantwovtet jkfber* j^en t?evgogCarl/inbem ftavb t^ergog /Sauter bev vierbt/vnnboa ^^^^
-ocr page 681-Mm ^.^*'^W^eptif(Sctt@ïf(ê((^tett. CCCXVJ
3''’lt;’nnrb*^ ^‘’3«n gtens «ueb mît tob abpfaff Ï)4nicl/^óntg iOtlfftrtcb
quot;^’’’‘'Hbàn ^*^*503 Carl bet Äton ^tanef vetd) ptinç vnb^ûtjï/mit fampt feb -^^^^‘^tttfhö^*^’^^^^^*^ 5i’ctni 2^óntgjr)ïctevïd) bcnvktbtê/^ónigïótetcvtcbö •^«n«hH«.^^**'''^’^^Pf‘*lt;f^**”*^^^^*^“^^^®^*’/'*”^ lOct^og Catl etttfeçt ^lt;yloMAH9Ï?^*r^®lT ^«lt;^^*^lt;lt;tgt;f/W«blt;b46 ^vçbiflbiwb Ktmó ^tfd)o|t’
« Crkt/vnb v»cvfd?tdc ^tfd?o|f^uefet'njm i» JOifpanten»
® te e^ btewetl tn ©epern jugteng.
J@^S‘*®'*tr*”tgt;‘lt;''’'’^’’t’O'fM* X^id, giena/jog btcwetl XlKbfacrtrt
^^ ^*^”* bciUsett 'Vattet ^apfï ©tegono bemanbetn IOcv^/ quot;’‘'ïbvbc^ 1 ^’^^’tt^^eyern/berftbtnbe bkfcd rtamenô lOet^og in ^eyetn/ *^'««6«^ '^^^‘^ empfangett »onbembetUgen Dattet bcm^4p|ï©vcgogt; ^‘'^lt;bt/b • ^^*^^*^ ‘Vetter vnb Schwager bem Cambarbifeben 2^óntg X^cit^/ ^^iJ*^S**^lt;y^w/wteobettbej^ttlt;blt;fi/$tt ber ^be batt. *Vnb ba loeroog Mtlh^^®”* '**’^ **”^ 'Welfcblaitb wtber Bam/ lebet er nïebt lang/ fd?fcb von ^i^benh ^^® manjeletnachCbrtfligebtwt ftben bunkert vnb ach^ebenjar/
’’^«tiR^”^*'’^ ^^*^^® i^er^ogtbumbe/ltefle binber jmetne etnige‘dochter/ mtt i''lt;ti5?^’*®wbttlb / bic war tm ^rauwen^tnier pfalçgraff ptpint vnb von
^®'^l’Cttch ^^*^ Pr^^’53*^^tf^’^ ^luttraub erlogen, t^cr^og ©retmolb be|jge^ ^r^'t^rtufif?'^^^quot;® früher/ nam feinee ^Örnbere tbetleyn/ vnb auch barju ^f®'’onS» .*’'*’ IVtlbtraubjuberX^be. ï)a folcheeS. Corbmtan ^raffet/ P^bk ^*®*'*’ ^^’^ ^tfeb bey ‘Ïyrol burtig war) fleUct jm betmltch nach Wolt;lt; ^* lt;JotH»j ®«h)öH, ^^lt;l^lt;W3ttt*Wtlbtrrtttb. S.Corblntanwurbgewarnet/ vn ßobc ^««»i«*^* ^*^«1/ T**^*'*’ ^^ Jtalten^nm 2^óntg lÜeutprecht/nach bem erbub fich ein ^‘■ftottSv ^** ^^” Würdentn Beyern / bte ‘Vettern DerQog ©relmolbevnb ’‘Mv/tte ^^*^«lgt;lt;^ó 6ó«e/beren Schweller Äowgtn ©ertraob tn italien
^^ttenth*''^^’’ ^“” ^“ ^'^^^ ^^'^^^^ Bommen/ vnnb erlogen worben von jrem ^‘”’3ctt Vb ^^^3ïÖtetb bem fibcnben/ bermmmtt tob/wie erfï befchrieben/ab^-quot;Wt/b Ï'^'^^*^ woUenjree ‘Vatters tbeil/ fo man jegtbic ©rafffd^afft ÏTyrol
^'’^öott Ç ^^/bte batt mttgewalt eyngenommen lOcrQog©rèimolb fr ‘Vctlt;' jj^A^^yitngvnbau^bem4gt;bcrlanb/woltinenntcht6 barvon geben. ^‘‘i^vv®^ •^‘^*^^^^^ brachten etn ‘Volcfjnfammen / tbeten einattflfbeben SÂή“ïïî***5?«gt;5«^e«lt;«»g‘f‘«amp;!^i‘^ ^’’b(t ”^^*^btraubPobemttfren2^tnbcrn jubem^tnndtfd^c obgenam gen. *‘’ff«tii?^®^‘*^^/^llt;*3t Imfrenot/ekttbvn jAmcrltehcn tob Ires iDau^wtrtó/ ^^lt;t b m**^®^^” prinsen vnb Jörjlen be^ ^rândifehen Xetche/vnb iOanbd ^*te ?^F^3?ttgBcit/ba^er ße/ab etn elenb'Wetb mttfamptjrcnBletnen ’^'‘'^lt;ï/fc'^’^’5€ttwolte aller btlltgBettnach. ‘VnbafolchevnetntgBeitin^ey^ ^*^|Ï«n ^‘^”* bjiambarbifehe Snottig Ceutbrecht/b etn Schwager ber gingen ^’^b/bi^^'’^ t^ergoglDictbrechts ÏTochter 511 ber Xtbc b^tt/nam bas ^efeh '^’’ttn/ZPw^fï«« (ïOats fampt anbemgleden mebr cyn/vnb führt S.‘Va^/ ^ röakntimt« den ??9 ^«ti ^^'^ lag/mit jm hin gen 'S^rient/ aber ber 5rün difch Äonig i0er^ 'ïtur etaeçt. ^^^0« *wtt0ccwstr4flft tn Schwaben / entfeint loeroog ïDictbolb/ MeH^‘‘’^f^ïgt;wait erjm geborfam/fe^et S.pyrman wibereyninS. ^*’^tvlt;^^^^*^/^*^^e imba^u bas ^ilibnm (|5eç/2lbt 2tttó macht er^ifdjóff ^^IbtrAÏ^Cdben habefeh lt;*ttlt;b dn wenig von bkftn ^ifehoffen vnb ^bten ^*”’Uh « ^ ^^^^ ^'“^ biefer jeit pfalggrüffin ^luttraub mit fampt jrer ?’^^óth J’’^nbolb in Beyern/be^et bie BeyernCnachbemIteaup^ey« e^ttft^^^ ^'^^^^ iOergogen ©reimolbs ^Tochter war ) wiber gen Sttefp ^^11/)g^ ^‘*^1/ ber Bam auch mit iOeeresBrafft in Beyern/machet vberaC
v^^tUiAr*^”* ^^‘^brgenante Schweinbulb 511 ber if be/verliehe bas gauge ^Wi? '”’’lt;*tt Schwager/obgenantem tOergog tOamprecht/S. Ifrbarbs •’’^ bö''’*’^®’^^^*^*^®^^^^^^^**’^^y^^*^ ^’^ waren/vnb ^uKegeufpurg ’’’^Ä ”*^*'’^3*l^hret vnb erlogen was/verliehe er bas ^ijlbumb‘^ricr/
^randreid?/ vnnb jme als ‘Verwalter vnb t^ergogen berfdben
tebielÉ
-ocr page 682-Sue Ortete ^U(0 So^anmo ^Ïticnetitt/ ., bebielcer vor/ aie mane fegt fût fein ^ntereffe / ^ngelflatt vnb ben(?Oarcftvn©chlofbey Ca(lcllvn2lmcrtbal5wtfd?e3lmbergvrt mareft/war bamaleein 5wr(tlid) iOauf vnb(BcfAf/bten^mbetg ^^^^jit/z vor 27. laren im Keyrifehen Krieg verbrennt / iff noch ein öffnet
£«ut^r«c§. fpttngt allbaber IVafjerfluf jCautbrach/bacgute5ifeb/^iquot;^^‘^ fellet$uÖchmibmiilbemä0arcftittbic'X)tlf» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. «0ott3(^
Otw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVeitergablOergogCarlbcferfchlageneniOcrgoglt;Breim^lbe nbsp;nbsp;nbsp;^
öttp/ nbsp;nbsp;nbsp;brecht/^tgervnbOtten/baö-Oberlanbjwifchenbcr3fatvnbJ”^ g^tK”-'
neten (ich bte (Braffen von ÏJegernfee vnb Karge. tOergog 2?î «nb '^‘*^ Thurini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jCaubfrib/Kalbram vnb Klanb /gab er cyn 3lnf orffvnb bie i-OtP^ Pedjbie
L^giones. nbsp;nbsp;nbsp;Von bannen von ber 3far vmb baö (Bebirg tm Obcrlanb bif p ^«^b^'’''
camitetdeLoi/ö. nennet man bfc (Braffen von^tutorffvonber^oifa / vonlTablenK^ w«t3lt;’’
Icngern/ Mach bem 50g tbergogCarl mit feiner Gtieffmuter wibe (Töllen/ba ligt fe begraben.
■ïïonSanrtfforljlnwn.
zC^^l^ergogiOaunprecht allein regterenber ^ärfftngang^eyet«^ .^ ^^berufft er G.Corbtnian wiber auf Wclfchlanb/ feget
Ca»fr vogeiftn nit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«wlt;bt in bafclb|Î5u eim Ktfehoff/vnb warb von Im 9lt;w^®Sd,erfi!gt;
«Hctagatminifirirt. bige jcit hat man nicht wie legt alle taggefaufft/al6bennba0(öcm .Ä^u KäplilicheKecht bef gnug jeugnif geben / vnb etwan halb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;entöl’
Käpfilichen bciligBcttKrtcffcn beffer verjlanben mag werben/ vnb ^*7 - A^j^ von bicfer IVelt wolte fcheiben Ö.Carbinian/bat er Dergog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^TL yen»
er in beim in feine beymat/ in bie Gtatt (liOot/ fo noch bie t^rßeJ Keyerlanb innbetten/führen/vnb allba begraben lief. 3040 fagflquot;’’’'’ lOaunprechtju/vnb hielt0aoch»
®tf @. ©ontfartn^ ot»fr®«nfTlamp; fn95f!)a«^lt;’'’’ ju Jperbeg ^jaunprcc^fm/bk ©ciftfigfcif ^u rc* formieren.
937ig6rlt;itt(6^
U(Win
4gt;tt ter vngcfdjicfltgBcit wegen ber Könige/ vnb burd? ft^^^^L^/rntf waren bie (Bef fïUeben tn ‘^cutfd?lanb gar au^ ber orbnnng “‘”1’^’ lt;nbsp;vj«^ vn^uebr vnb mit vn^eufebbett/aud? mit Uuffen vnb 5'^^^^^’’jiLcnS*^* wtber bte vnglcnbigen/ warengetgtg/gtengen nitreebr nnt ben ®^[J^ ’^(v^d/ tern vmb/bieltcn tm tâuffen ben alten brauch ntebt/vnb anber^ ^^^!’ ^^pt)^ Ifge Datter Kapfï (Bregortus ber anber verorbnet vn febteft ^*^‘’^'’|^4?^^« mï’ lanb ^ontfactum / gab lm einen offnen Crieff vnb befeblan alle jön ^^-^^^ tJerm/vn analle CMflen/ba^ fte bebüljfiteb weren 0. ^ontfado ooc /^ frib/fm glaubten/er bett bcfebl von bem betltgcn ©tul $ u Kom / vn^ '^ ^i^ÿ: waltjuprebtgett/iufiralfen/aulfvnabjufeRen bte (Bctfïlicbé in *{^A,wn: Ï)icfer jeit war itr^bifeboffin Keyern ju j^ard?
bau ber bcfebl Kapfï (Bregorq bef anbcrn/aucbnacbmald
bef britten/ bergleieben Kapfle oaebaric/vonben obgenannten n«wC ; ^^^^ Kein vngelebrten vnb vnjócbttgcn/ber nicht ein tugeubbatit ‘^^^
febeö leben fübret/folt man nicht weiben/fonbemfol fn ab fegen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^^et^
Î)en 5ebenbcn aller lt;5ct|îltd?en gâter fol man tn vier tbeil tlÿ
(îe tbeil follen bie ^ifehoffbaben/ben anbern bte (Betjllichen/benbrtff men Ceut/bamit niemanb bettelt/ von bem vierbten tbeil folman bie ber Kirchen vnberbalten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AfféraBe«^^
Dnbmanfolniemanbbennin tobenóten tAuffen^benn am rj. „a.f^f# vnb pfngfîabenb/alô noch beutigee tage bic (Befeng vu ber (Botteeoi h genannter tag bezeugen. Ö.^onifacius Bam in Klt;yern precht/wolte bte (Beifïlichen tn etn rechte orbnung bringen / zeiget bem feinbcfebl an/ aber es fegten feh etliche lt;Bcifllid?e barwiber / nemuev *'^^„ƒ
-ocr page 683-*'«/» ^^^^^tt^epeM’fcOcttCBefc^tkßcctt. CCCXVII
I‘^4(e5*^^/^wbrlt;d?e/34twvibvttb 2Ctnolff/btctbct ©.^ontfactus m ÿlt;^34i?‘'”’îZI^^^ P«*«^^^5lt;*l^^*^®lt;i(^Klt;t?^«/ ^*^^ ttt^lt;^yefnetHd)c from'/ ^'’bct^^*^ '’” ^etbeffo cr nut jm bvnebt bert/ncmUd) Qance Wtltoolb/fctn ^^fetL ’^^olb/fr @cbwc|lcv Walbijfg aud) ©.Cteba/bte ju lt;V?onbdmtm Jl«biiJW'^**^$®3lt;'iro»^gt;lt;*^lt;*l ©♦^onifactttsbwrcbe'ScutfcbUnb/brnibt x (^Anb^^u ’^^** ^“’ rechte orbnung / wtcwol jmbic(5ct|îltd)cn etn großen wp • ^*‘^5eitS^S^’^^^**^ ^*^ ^^ ^^^‘^ ^*’ ^‘'^^ '*^*’ ^^f ^ ’“’^^^Sebert / bann ce waren ’'^3lt;iVttt-fc”’^^*^‘^S’’^^^y^^”^^iii’ert/bcm^rArtcttfd^ertVrt'Jvomifd^ert/wie ruvQcn Worten »ber Uuffen wik
^ t^ bamatö tn bcm SXôrntfeÇe n 9ïdc^ ftimk-aucß
Ketcbglengd btfer jete ubel^u 5«(ïintrtn»6 bernnber^^cy
^^Qi ^ ^’^ '’’^ '’^^ 2^erfer JOerneUo C welches ©cfchlecht btf? m bic fünffe
^^*^^quot;^^*^*^^5^^*^^ ^^*^*^ / ^**® betnem alten Kcy fet nie gefeheben ^*’f fdEft** - ^*^^^^^^^” '’^’^ feinem eignen lOauptman/vnbricgtenbtc Óauprz ^w '^'f ‘^’^^nber vm basS^eyfertbumb/mit namen Ceonttns/'îyberiwö/ ^‘^lt;«2 ƒ ^ ^ 3lrtemtnó/3lnaflaftu6/'Ï beoboftus vnbßcon/^n bifer jwytracht ^'ict),lt;'^^^^^^’^’S^^Ö‘^^'^'^ccit mtt frcm^ürfïenlt;V?a^golbvnb0ulmattin6
^^^^Ï^^^” '^”^ ^Ipbricam/benanbcrn tbeilberirelt/eytt/gc^’ S^xbiei?!^S^’offe Statt Cartbago/ fielen barnach auch in JOifpanten / erfchl«^
‘3^hö'^'^^^^ ’^^’^^”0lt;Vrt/allcirt (Ballacien erwebrt ftch fr. 5« bifen vnglâwà '’’‘^‘t b*^'^'^^^^’'^*^ ^’^^ obgenannter iOer^og 4gt;tt auf? (Bafconien / brachte au ff 5‘^^àtti^^® ^lt;*tl tn 5tlt;wcf reich / 2llbram ber Sawacenifd) 2lt;ó«ig 50g mtt ^^ ^olcf/mtt IVeibrnb 2lt;tttber / au^ tOtfpanten tn tränenreich. ‘‘’toâth?-‘’*'*’”ttt t7er^og4gt;ttltef?fn»beralbinüber tn fetn /ianb / vermeint
gt; tos’î**^**’T *‘’^ P'^^L ® *‘^*^'’’** *“ »»stónHaê ©«««quot; S eSm S“' ^^ntchV 7‘’^t» ®llt;ïwben/raubtert/brcttnten/namen wae fte anrameit/ver veu^ c^n.
^5u tb '^^^‘'‘^^/vetmettttcn auch / ftch tntrancfreich wicintOifpanten nt/
'^’'’»bbd?^3^^wttnett vtl6tâtt/nemltchvnberanberrt73urbegal/Pottcrô/
^’'bfluA ^^*^‘^**’ bic Statt ‘ïTure ba Sanct (Darcin ligt, t^s bam cm groffe ^*^’»C^^^lt;*ö ^oW / ßobe allee herauf gegen Cflcrtrancnen / je 15 t (icutfd)
fc^^btaf nbsp;nbsp;nbsp;b5crQogCarl/ prints berKron ttanefreich / iOer^og i^aum
^«fe?^ ^^^^^n/trtte feinem Son Perisog lOutel / jogenmit lOccreebrafft tn ^'’Wa Ï?^’^®*^wtber bte Sarracen vnpcrQogóttertau^(5afcontcn / ber Must • S^wtbcrbte'èctttfchentiie Canb bracht bett/ 5ogê vbcr ben lüap-
'^’'^lgt;tS ’^”^^*’ bamen nicht mehr benn bey fiinfpsebenbunbcrt vmb/ 3lfo «e«. ^’’S -Ött • ’'^ttterOerisog^tto sum ^apfi©rcgorto bcm anbern/vnb Per? Wh^gog. ^“^«nbtt ^ ^”^ '^^^ bcnvngÜubtgenwtberabgefallen/wetlftejmntchtge//
v^Uebf c**^ bteltcrfnauch ntcht/ftelauff Peri5ogCarle fetten. (Bleich tnber
?«Vttuhx''*^**^^^*'bêinbietetnb/Mfffte auch fchlagé.^nbem pel auch Pochez _. .... ^‘tóK^?®’’b)ctQogCarl/berrucbcttnPodi^urgunb/gewan Cton/vunb quot;'’“ ‘“^ *' Ê^^b hi^^^tttguttb / vnb verfagt per^og (Pauronb. (Bleid) auch btfer seit ^‘‘’gt;itoix^3 4gt;ttoaup ©afconten/ lief 5ween Son / Per^og TVeipbar vnnb ^«pM’“®* ®^3lt;iibfti/^^*^^^3 ^‘'rlrtatrtOrtallfd?wcrbtfd)l^g(BafconicrtVrtrtbbicfclbigc “®'
'^ reflet barnach etn groffe Schifffahrt ju / fchitfet wiber bic vn^z '
'’ï'^ibik - ^^’^‘’/^tfchlugbenvnglÄubigePerQog popo/vnbammttgroßem C«i»tb«we5rv^ ^
’^SÄ^Aü ”*^ ^^^'“’^‘^ waren bic Sarracener tn ptfpanten wtber auff / per? feohere«« ï’f'' S^n/voff *'^**«^^t*^P‘^«tti»iJ/bgt;erQ03.0ttbett6aup(Bafcontenobgenantee JnJen. ' ^^nift'75^^® '’”'^ bültf wtber per^ogCarl an/ïDer vngUubig Sarraccnifch ^quot;“quot;quot;l“?;^ ‘'‘^ K^?^'”* ^^’^gt;‘‘ lt;'«ff Ïgt;em (Peer au^Ptfpanten / bam an mit groffem X)olcn eSwfÄquot;*®
^^wl/K*^^3^wunnc Tlutntonbtepauptpatt/tbetpchaUbamber Per? oiuiiup.
’^^^^•ifieb i ^*^*^®3 Paunprecht auf Beyern/ mit fetnem Per^og Putei / feu? ^«‘p*
^TOlt;bt lang/eUet flug ^tutntonsw/belAgertcnbafclbfïbettvngUubb
3««
-ocr page 684-©ae dritte ^«cO go^KWtnw ^foetttü*^^»« gen 2^óntg / ^0 febief et aucb viel X^olcf ju bnlff Pertjog Carl auf ƒ ^^phif Xiangbarbifebe Aómg Ceitpreebe / es Bam aucb ju bóllf
2(moïeti8»«mater auf Pifpanien / bet ©arracenifeb Kónig Tltnori Bam f«lJ’f^2^” tmW';;, earacenen. witvilvolcB jubólff.Kónig7ltbim/gewan?trelatbiepa«ptiïlt;*f‘L|, ^uiÇ Ï™®«?™“»™ »«•r»«««gt;8C?H’m«gt;nwgt;9V«n«^trtlt;*w
earflfeneu crfcpia;» gUubigcn/lagc ob/erfcblugcn beybe Äontg/etltebe ber ^embepoy ^^.j^ytv fl'quot;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;@cbi|f ba Bam ber jorn (Bottes aucb vber pc/jerbrad^cn bie 0^^ ' „j)ct / i” r
cBenalle im (Peer. À^s erfebienen biefet jeit am Pimmelgroffc ivU_ ^,^^(-,1)?
rfnuwctifcbtoanp fabejwccnpfauwenffbwâmjampttnmelincinem/ar/ÂBswataUW Æ,;l^iii: nm/pimmdgefepe». pg ^inflernuf ber©onnen/jeigten anbiegroffen fd?Aben/2^rieg
in ber CbtiJlenbeic / fo biefelbige $eit bemad) Bamc.‘Vn ba perö^g^^^^.^ ^^üii ben angejeigt/ vnb pergog paunbreebt / vnnb fein Öon putei MM ^ .g^fij be gcfcblagen/ bie Aron^ranefreid) ju frieb vnb tuwegebrad)t bet ,^^j,g^|(: pe vber bie ©aebfen/bie warê nod) ungläubig Zanber 'Wefet S^r^^^^Atlieb^^’J ©d)lacbt/bie Cbriflen lagen ob. îgt;icungläubigen ©nebfen mufteuf ^^(gâtj ^aeßfert möflente» Äton ^vanefreid) jult;B0ltreicbeanbenK6niglicbcnPof ^*^^_S*’*L j Du”’ ^ranrfenunbtttge!« ober pcugfl/ 311 fo folgt bernaeb guter frieb im gangen Jran
nach bem bas Keieb gang erpegen / Bein gelt / Bein folb ben 2^riegetu g^^^ Cad Bejah tu »de? bett war ZnamPergog (Tarlvbcralauf bctt2kirebettbie2^leinob vu nbsp;nbsp;pj^Z
germit »jrctenßü? bannt Üattb vnüeut errettet würben Zvngabs Kitter vnb entrang in Carp« ^‘’^umb jn etliche ©eilïlicbcnin bie Pell woltenpgen.2gt;amanfeiU ^^ip,^*’^ ©mbgtfunben. batgetbanz batman nichts barinn funbenbenn ein große ^’‘^ Ä'^auie'’^*^^
auf polc75ifd?off Xî^ueberius von 0rlienszbenPcrgog(rarltnPt^^^p(f# fcbicBczgefcbnbö.^s feynb nod) Crieff vorbanbe bef beiUgenDuttet nbsp;nbsp;A.jm
carmuB geioBei ton (Bregott bef anbern/bie er febreibt ju Pergog Carl/ lobet in faßZ ©reaena. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntcn^ürßc/bet vilguts an ber Cbrißenbeit getban/bcpebletim ^^^df^''
2(egifci| leben.
pfalegMff«» »e» ^«Spa C«rl.
dum. (Pan lift auch in ©anct3lcgtbq lebenz ber vn^er bifemPtfÖ^u j,^etd)* lebt bat/baf imaueb (Bote bie pinbe vergeben babe/bieergar»t(iua ^^jj^lj^z ten habe woUen/zilrs Icfen folcbsnocballeiar/pngens vnnb fageu^ eben a uff ber Cangel. Don btfem Pergog Carl feynb bieaUe Jfürptu v ern vnb pfalggraffcn am Kbeyn.
Zubern lt;camp;.
3?nune» »ßerfatten OSeptrlflijö,
Cranç!«*,
lt;07^.
Jtljebme^ jewein.
æf^eSettArtnet ©eörc^lnnei».
“Sou .^fn^og j^aunüreeßt M ® (pern.
3 rtlfo in Senmtetid) vbecnl fritbc war / 50g tberçag t5iiti”bKA^*j,i/ 3^Jbctm tnl5cycr» / ÜeS^mtOof iOcr^ogCarls feine 0ont2J^^ but^f/(*^ vnbflnvb tÓevQog Óaunbveebr / als mangelee nad) ^b*'jp®^^(f(trl» benbunbertneunvnbbfeï|figj4v/13rtlb betn^cb verfebiebaneb ^^, riMOiif Dub ba bic iOaunen vnb ^bem bórecen / b«^ bic 5»r jïen vnb Dlt;t^^ ac^tV^ tobrtbg4ttgcn wetren/ pelen pcim abwefen iOcrijog tOutcle in^cycw ;5 j^j» «en beis X^n5bilïb»»nb Cnreb vnber ber Àtne / brenntena g^r duf / nbsp;nbsp;nbsp;^Lfó/
pf4ffcn/ÏVcybvttb2^inb/ba0Pobcbrtvonvbcrbie ^negen PjJ’^^f^^t/ ït)ic tOnunen vnb 2tbern jogen wiber beim mit groffem lt;5uf in j»^ ßAhbF fo je^t riibcrOperreid? vnb bic Kron'Üngern beirret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-(C^iü^^
?0ttbcr Kçtgennntem per jjog Pnunbreebten febreibt Cwn^/P nbsp;nbsp;nbsp;^(O
1er ijl gewefenPerQog ÏTbeflcle bepbritten/ garein fel^^mtïVimbff ^ ’ ^jf ©tornen/bnegefebeben fcy in Dnbern Beyern/ober bnlb ^^‘’^(^ f iljfl^'’ von ber ibonnw/in einem Ïgt;orfffo mnn je^t keygen, nennet / tfß Px S«ïf jeitberÜrbebrneb gemeingewefen / fpricbt/eistgc,-nanntet C4nclet/N‘’' ^^ wollen nn^etgen / wie er fo b^rt ben If bebrweb jtm^en wirbt / bieweniw » ^^^^^ vernûnfftlgen'ÎTbier niebtleiben/fonbern fo 'bnrtflrnffen/vnipbflöP^^ *
5u keygen b«t ein par ©toreben geniflet baben nun ^y«*^ ^^^oÏef/ weil bte©t$rcbin gebrütet bat/vnb ber ©torebaupvmb bienarunggM* ^^j^j, ijïcin nnber ©toreb ju ber ©tordern Bommen / bat nneb ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gréf^
pcgebulct/vnjulcQtvbcrBomnun/Ïiacb vcrbracbtem.ïfbel’tweb’n^ ^Jju
♦bh. ^^«^««^«(«êw^MIttê««- GGcxvni (^«»Mft h ^^’^‘^^”^^‘^«««’^«5ffllt;’5cn/ blt;tt pcbaUbagctauffc vnbabgewrt// ^tw6tb^*^”fc ^^^^^*^**’ ^^^^^^3^^^^^”^ bermuffen/wtcgcmclbt/tfïbcr ^’«Sc^uA u ^”*”’^ / ^‘’^ ntebtö empfonben / ïbrtó bat bic ©cord^tn / bt^ fie ^‘^«nnch ^ fl ‘'^^ bat/aUweg wit bew À^bcbvccbct getrieben/ iff nil weg ju be w / berwnffenwiegewelbct: ©old)6 batgewereft vnb warge-?
^f^tebin ^^i ‘’*”^^*^*'“^ ^^’” ^^^^'^ ^‘’^ ^^ ^^^*^ vetwunbett/wrtfumb bod) bic ’''itmitc”*' ^^^35«ttt^»^«tttttnpiebc/vn(td)betwn|fcttbnbcte/bntbett^:im ^lt;i«we/k^*^ ^^”^^ '^”^ fïeittcnvetwncbt/ bic @tórd?in iff wlber bommen C ber l’^^tóeltA ^ ''’’^ fertnen jugefeben) bn pc ju bew ’^runnen nidnbunbte/bnt 'ï5ci-acr^^^^^’‘^’^’^^‘’^^‘^ ^‘^^‘^^'’”* Ï^effgePogen/ïbaiff jr@tord) bomen/ 'her Rf ^’^^^^^^ ’^^^^ *^ uit/iff nn bic0tórd)in^fnllc/pc bat fid) gewehrt/ Äbebme^ metot î‘’»«tiîch'^^**^'^®” 5^ß^3tn/nimer tomen/bie ©totebwbatnUeinbiciUtt'/ «^«»«lt;ßMff‘-Wwcfttifl ”*^!î^/^^*wrtbvm0X4ttrlt;«çlt;itta3/b4 bic ©torché weg ju ’’’^irtk ^®^^^^^^*^ ©torch wiber tomwen/bat vilvnf^glich anber ©rotsen ^hn6^^**ö^^ ^ ^ ^^^ ©torchin wit fren ƒ ungeju jnen bat tbun wollen/ feinb ^''^ftcete*^’^ ^^^^^^’^ ^’^^tn pc gefallen/ babenô er ffochen/vn ju t leinen feet lein ^‘*'’lt;’ttt|ï«» ge wein ©prich wort nuff tow wen: ïDutnuffee nicht
^w/ ober wan fd? wedt ee nicht/3lï auch war.
'55on Jje ri|og ^«tcl ober '^td (n 55f pem.
'^tt ”?” *’‘'WS f''“* vernaw/ bnp fein X^atter JOenjog tOaunprechtge (\Jitorben war / berglcichcn baf fein ‘Vetter JOergog Carl auch wit tob ab^ ^*^‘i»We ^^^^ warctict er beim in 13cy ern/ vnb führet wit fw bwwegaup bew ’•^^bc ”*^^*^^‘^ ^'’^’ter tOcr^og Carb/wit nawenóyltrub/nawpe ju ftvib^uba ffawü ^ ©ftff r’'^ fchrieb pd) eén 2kónig ber 73cy ern/vn nicht ein tOer^og/vnb fetjet ^'’‘^‘7* '’«hpJÏ^^’’^üfth/pfaflFcnvnb Îlonncnwibereyn/ben ^ifchoff Deiuol ®““* ’ ^*‘Æ / 1 '’^’^^*^‘tbctt gen paffaw/baben allba gewöhnet alle If r^bifehoff von ^«Vfe//^^ ’^‘''* bann in ben alten T^rieffen C bic bew ©tifft haben geben bic ’’***‘tbwk ‘^^^^/'^tto)pnbet/bap bic ^ifchSffvon paffaw ftch allwegge^
^ ^dr X ^‘i^tn/ lange jcit hernach/ -Ifr^bifchoffe ju Carch.-ife fchrieb aud) bi'/ @«9oHr qjïUff «n ^'ï’^th 7 ^*''^‘3t quot;Vatter ber 23apff ©regorius ber britte ben ^ifd^óffen in J^'^lt;9fllt;‘H P«* *’“Pet ff **^tieffz fchtefet ju fnett dOartiniantim ein^ifd?off / ©regoriuw ^'^ StJ v ^ '’”^ ^oroebenm ein Xtuangclier / war bas bic weinung : ï)ap pc ^Miu • ^*’^^Phóffe p)ltcn an Äonig quot;Vtcl begeren/bap er ein ge wein '’’'Ihtv quot;’’’’'^^«tsveich Weyern hidt/rcchegclehrtc/frowwc Pfaffen Wit gc'/ ®’'‘’’'i(tr*^^^^^’®^^^'^^/^*^ ^^ einboplebenfóbteten abfc^cc/bapmanfeaUwe^ *‘*’»/S(»^’’^^”***^^quot; S’^’^tin Cbtifflich'Verfawlung hielt/ etwa vmbbielOo^ 8tlif/i^JJ^^*tttbcmÄ0ntggeflcl/bÄfoltcn alle b^nbelnach laut bepffuam ^’^^h^P^*^*^’^^^*^^^ «i^hnung/verrichtet werben / folt jeberwaneinCbriff'/ 1’^® foft/?^^^’’^ ^*‘' einanber / vnber cinanber / ab p3róbcr vnb 0chweffern k’”r«^ °^f^”®’^lt;gt;*tifacio folgen. Î)ic ^ifchoß-foltcnffatevipticrenvnb 7’^tbff*’^?*^Pf*'’^*^b^f/bawitfcbcrman Cbrifflich vnb recht lebet / wer an^ !?w?^’®^tge|frafftwerbe.2gt;lt;rlfr^bifchojf foltwitgcwcincrwablerwcb^ ^‘f^^ff^ f«»®^ *“’* ”^^ ^^‘^ wähl gen Ko w jteben / allba verboret/ob er jufolchew SJutSeSS. ^'’^ *^**/fob '''’^‘^bctauglidjfcy/bcinvttgefcbidtcn/beittctt ber nicht cbrbarlich ^^33citt ^^wcblcn/ wan foltö wit ben lt;5cifflichen (Dütern halten wie oben i'^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^^’^ *Vorforbcr ber heilige ©anct (Bregorius verorbnet bett/ein
S^'^eehrt ^^’^^tben/ober folt heyrabten. CXOanfolt beinc^befcheiben/folt ' ^^»»S??^’’*^*” tob vcrlaPctt/wan folt fern fpeip / Bein effen vnb trinefen p^’^X ^ ¥ ^éfer^^ ‘^‘'’^^benn was ben2(bgottcrngcopffcrt fey.3lufftrAuwe / jaubc'/ »(tonnt. ^itrtS^^^^^^P*^*^^” ber quot;Vogel/fternfeben/täg/ folt nicwanb wehte halten, i^/rith”^”®'^’^”'’^^^*' ’^an weher fr 4gt;pffcr noch 31 Ilmofen gar nid)t new'/ ^^^lt;îltctt /**^^^ *** bic Atrehen laffen/ bip pc eine würben/folt pch Beiner fór bei'/ ’^M^S’S^’^^^^^^en ffaretn bnp flt;rrtgtettvubb effening führe, ©oh /otibfcHctetnac^ ^'i^crpwchr/bacel^erijog^tcivernaw /phidt er nach ©.^onifa# 6.q3omfofio.
h h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do/
-ocr page 686-Sau dritte ^«(0 go^anwö ^(«cnc»»/ nbsp;^„^
cio/bann es wnrett etUebe lt;5ciflltd)c gar bartflrdttg/ woltc« brand) bleiben / es gefiel gkid? recht (Bott ober ber Welt nicht / wolf^ f^ö 35enifacfu«muplt;ife;bef1ern/]t)rtrnmbtbcilce ©anct ‘^ontfacine an^ angeben Köntg^^^j^n^^cn ^lt; priegg. Äontgretch Beyern in etUch ^tflbnmb/ feget bte vngefchirften ÄTü«?^”^ *»^/ erwcblet vn feget gelehrte getfllicbe O^Anner 51113ifchoffen/ g«®^«« 2ino6nfu8q5ifc^eff feget er 23ifehoff Jobanfen /gen5rcy fing ^tfehojf ^rnbred)f/amp;^’,^[v0ti
« Gruber/ gen Kegenfpurg ^tfehoff ©cbalbum/ ber X^rgbifebofr ^‘ ^.0^) ^ïSpS^^”^ £ard) warvorbtn gen paflaw von König t?u td gefegt «Picterbuß. burgcwber 3Donaw vn3lngfpurg war vcrorbnctobgenantcr^il^*’quot; opejc^ttrb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terb/ein gar alter Datter/gen ^yehffett Ö.Wtlbolb.
‘Son teil ©tiffien König Kniete.
ju Weg.
O^ibaBur^. ORerbofen-pfaffeninftnPcr.
2ilceig-
Siftmüuper.
gimfinfler. ß-Tirfatius.
tanböfnOuß. Palboranu«.
bem König butel mit bülff ©anctKonlfac# bae^fy^^L ^j^^tcl 1 bcnbófcngelflllehen vnnb vngottófórchtlgen gefeubert bett/W^^^; ë^tez 0 tlfft vnKlófïcr InKeyern bauwen vnb kifften/vn balffba^; ^^^i ^bel fabe bas fromme gelflllche lebenber Klfchóffen/Pflt;f«'’»^^ïpp£r^ ble ©anctKonlfactne erweblet bette / verließen,r etllch viel / and) ren/ble Welr gabcn ƒr (5ut armen Centen/flifften (Bott^beufer/ wol IMIM. «ÜM ?***, ^A*?*^. ®*^ föïÏSr^?**^Ï?- ‘*’^ ‘quot; ?X'„«Wquot; tontel / vnb betten bte jween Ktfehoff/ ©anct ptrman vnb ©anct -0 ^^^^^ ciuó/genug jnfd)affenba^ fie nur ble Kirchen/ ©tifft vnb Klôfîef/^^ÎJ^Æ^f/ Kónig Putei ftifftet tTiberburg ju paffaw / -Ófterbofen /
CSnvrni. ©cbifdjbotff, ©iuerfiatt. ßanbaw. CPfffobruna. ponmamn. Ötaftrlf«. Cbocbeifte. CdouwtU.
plrman.
2llteich/vnbcró vnbobers/ (Panfee/ ©anctKcncblctcn Orben/ tovon©trafburg/2lbt ju ©anct ©allen / fllffc Kónig Pwff^^’^’kunls Honnen 23enebicter 4gt;rben/ Jfem ©tifft warb burd) bülff Kó^S E%(^ vorn Kifchoff von yreyftng gejliftet/ 2Hto ein^infibd bube art blt;»lt;J A
2lltmünfïcr im 4gt;berlanb/ ©raff Hilbrecht vnnb ©raff 4gt;tger '’‘’^, fïtffteten ©anct polteni^4gt;fïerreich/vn‘Ö^egernfee / in ^bem^eyei‘^‘ r^^j^ birg/jr Detter Otto fïifft 3lmünfler^ aUba ©anct ^rfatiu6gelcgertl|f’ ^ Ju^ûncheninber©d)crnig/babic3fercntfpringt/jîiffcetébrey25^J,.^^.J^ƒ genbrecht/©ungo vn 3ltt / ein Klofïcr/ ©raff Canbfrlb mit felnet^f ^^^ ^albram^n Ü^llano von 3lntorff an ber Col fa vnbWablengc/fïrttf fchen ber 3far vnnb bem Cech ad)t Klofïcr burch jugebung Kewern ©chlechbo^/©luerflatt/Wcffcóbrun/©anbaw/etwa vmb^ |j berg / pollng / ©taffelfee / Cbochclfce/ ba machten fie fre 0lt;^wefl^®^’L ^^^ ju einer 3lbtifftn/ feynb etliche Klofïcr/nemUd) ©chcrnig/Cochel/
©anbaw/ bemach von ben vnglAubigen Dngern verbrennt Klófler bat ©anct Konifaclus gcwcibet/ ble obern vmb ble ïDonawö
®fe i^ in ömt iXeteb jpgieng naeÇ ^a^og garl^tob»
, /^/CóPergogCarlmittobabgieng/warenble^einbevrtVrtglAnbtg^n^ , S'Ä’***^***’^ nbsp;nbsp;nbsp;alauff/blc ©achfen wolté nlc mebr vnber ber Kron ^randreid) Ky^^^^ ieiifattum. ^^tenBclnSlrtf noch ©eitmebrgebcn/pergogiöietbolb auf ©d)Wfij5”0 xeifo^ eongwommê pergogCarIverfagt/nambaólfIfafeyn/pergogpaunwolbaijf ^^l jJ« igt;on^)«çogÆ)i«Ve. fctnKtubWelpber obgenauteöPcrgog Ottert ©on/ namen ©afcoimni^^ eyn/woUe auch frey feyn/lf6flarb auch ber Kónig auf iranctreith/J)^^®' / Carfpttiamjtt«. nbsp;nbsp;nbsp;bcrvierbt.5»biferjeit Verlief pergogCarl btey ©ón/Carlmanunt/p’PÏjr. g SrwS^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©rypbonem/ bifer war ber fungfl/ï)ie jween Altern vnberwunbert R
Keglments/ vnb vorauf ber Alter PergogCarlman/bcr battalle bing tn I ^^ bAnben/ er erwcblet ju einem Kónig in 5rancfreich Kónig ^“^^I 1240/ brltten vnb legten/obgcnants Kónigs Ïgt;letbrich6Kruber,pergogO^^.^^
-ocr page 687-{Si» ^®«^ftt^fP«ïtï(6ett®eflt;^tlt;0t«îî» GGCXIX
*^5rrtncFvctd)Clt;*lfo febreibter ficb^vhcrjog mit feinemU«^ WincS?^^*»’««/^*^lt;*lt;fcf^5“ geborfam/tamébamna) wtbcr/d?cbennmn ^^fr^«,,,^f.^'e^ quot;•SCiitli? • *'^®**/ *tt4d)tcn)nbicfclbigcnaijcbgeborfrtm.4:ôbteirlt;njd^ 2^6 gnjööeariomann^.
*®^lt;’tkft ^^’^ gemein Conctltum/bmdx: bte (5cifîUd)Ctncin red?twcfen/bte« *^^'i!uSîx-*** ^”’ ‘*^^^” bmiicb bleiben/ 3m b^lffen jn reformieren bte ©cijï^ ^•Wilk3};^‘S*'WCbrt|llt;nb«t 0.25onif4ctuô Ai^rQbifioff/Ö.^nrrfnrb/ ©/^urtf^artus, ^lgt;uV K '’nbanbere beilige Detter rnebr. Îgt;aô allés vnb anberfjmebrim *^’M(bb'^ 1 ®**”^ ^^“^^‘^^‘'”^'^ fo idgt;ault;bvnber ben benbenbabc/befebreibe ^‘’4,Ch/^*^ ^^^^* ^® würbe bte ju land/foie id?6 allés nach notturfftberfür ’^miiid!îm7‘’’‘‘^^/ quot;“^‘ ^/® ^^^^^^^ auf foldxn bingen/was ben ©elrz ©,!««««»tw«« ^‘’®Wdi^'^^ “^«gf/nlt;*glt;»Plt;«ietof tt^td?/ tregtesCBele/ foi fl es alles red? t irwort au^ô«o WeX* ' ^^^ ^^^^*’”’”’^ wtberan bieOtfiorten.^s bette nun lange jett ^'f^”«w-^’StuS^^ÿ® ^‘’^ ^^*”^ gewalt/muf ten tbun was bie pfal^graffcn mb per// ^•3(tt/ H ^’^ 5ranctretd? wolten / bie betten bas gan^e Regiment an fid)
^lt;iuß^•^j*^lt;be»blt;bracbt/warne»|îlt;ballerfaebettAn/mbrid?tc//
' ^tfti ®^^^”^g batt ntdits jufebaffen / benn baf er etn mal im far / im i ^‘quot;n/fhk ^^^ gemeinem Keiebftag/ wie bamals ber brand) im Keid? war/ ^»tr^c^f««*»««» I ^^*»1??* *itiffeinem IPagen/soge» vier Od?fcn bran / tbct nid?ts benn baf er ^^ ÄömaswaacM, ^'M/h ^^^’^^^ ^^^’^ ’^®^*^^ jog nachmals wiber bmweg.iöer per^og bett alle *quot;''’ort/h^^®*'^^^® tw feiner banb / gabfmbcm2^ónig auffeinem fd?eitlineins
^'''^ti nbsp;nbsp;^‘'^enur ben blolfcnjname bef Königs. Jebwilallbieverteutfebe» aManibeßwerbfc« *’^*hfögt; • ^ ^‘'F^^ ^briani bef vierbten/ben er ju Äeyfer5£^ibcrid?en bem ^««ff »«««m^t. ^^Wh k^'*^^^‘'*^‘”’’^” ^*' ^***^ ^^‘” abmablet/was wir für 2lt;6nigbiefer jeit ®^iftliA ^”^^*^ rlt;^i^lt;ibet and) folebs ju ben breyen Af r»bifd)offen/vn breven |?»/m?Ï’’’”^t^**^«»/ Pillen ju^vier / 3lrnolb ju(PemQ/5ribcrid) ju Oh „i(n„„e»,eï:8ifcboff ^‘^^hvo/’'^^*^ **^^^*^ Worten fagt ber^apfl alfo: ©ebetnurwasbie Ceut / ^5«.^ ' ^ ” ^’^^ebf ^^’^ ^‘^‘^ Äoni« gehabt baben/man bats auffeinem Wagen / ben anonuioua. *^tltS|!!^®3en/berum^fübrlt;t/gleid)fim bie faulen ©ebreiber mb alte na// ^””‘®’ ^»8 »’’*^Ÿ® ^ ter / wie benn 2^ónig Pulbreid) onb feine Dorfaren.
Wfb ^®^‘^rlt;^en 2^ónigfopreebtigvnbebrlicbauffeinemWagé/benvier ^Mtn'^ff**' ®^^'^^”* g^^^^h'’^^ ^*n Jübifeber Kabi vnnb 3óbcn obcrfler '''’'»üs h •'’'«^^ ^^^ müffe» feben/baf fein PerQog/ben man im Latein Maior Maw domtu ^“^tnh c ^berfler (Parfd?ald nennet/bas Kegiment in ber banb bett / alle *»lt;*0 «» 1*9’ ^’’‘fehoi^^^® auf richtet. Agt; bef armen 2kónigs/ber nichts batt benn was ’'‘^tbt/ c*^^*^**^ vwbPofweijlergabe» 211p fhreibet 23apfl 2lbrianus ber ’‘'‘^^^ ^^3‘^^l‘'nbbürtigju Äeyfer iriberiche» bem crflcn/ vongeburt
^lt;fflt;c6^ón(3^ueflmtt (ftnenSc^wdgfm fc^lugz
mußte fic^ wtber duen ^crl^og fc^rctben.
sÄ J®tftrtujj, g|j^ vrfach gewefenbaf fd? mebrgenannter putei einen 2^5#
'^Dfo^K’'^^^‘^nfehrieb / wolte folcbem 2kónig nicht mehr vnbertbenig/
^Wöh ’^^^ («yn/f’ibret vilKrieg mitbenPergogenauf©chwaben/
’’^m ” '^’'^ ^otefrib.Dmb ben C.ech/2lugfpurg vnb ^wfTen würbe alles '^‘^Ïttïb”^^^^ '’^‘^bceret/ fein Schwager per^og Carlman vn pipinus vcr^ Ä.0ni(.u‘^ ^t'on^randreid?/ woltens nicht leiben von fremSchwager vnb
’’^koà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^^” 2kóntgltchen namen brauchte / tbetinaud) Jorn/baf
^bttW^^*’^®*^i’^’®*ff^*’ '’^^ willen auf bem ^rauwenjimmer alp wegge// ^ itt dek' ^Arumb jogen fie amerflenmit peeresBratftinSehwaben/mach^ ‘‘’‘bcti p^’^^*”* Perijog $)ietbolb/ pertjog (5rocfribs Son /metten darnach ^binbwJ^ ^® ^wgfpurg/ bas fol biefer jett bie Pauptflatt ber 25ey cm/ wie Svind ?**^^^ f’^^eibeget wefcn fcyn / barnmb beiffens noch etUche Augu-
^'quot;'’^^^^l^/^ugfpurgber^óeyernvnberbemCech/bcnberCcd)/ Aneuo feheibetoîe#
enwortcnbefchrelbet ptolomeus/tbeilet bic Vindelicos,feijr 25cy// “«‘“‘’‘•^ Q3in0cUÿ
’euRhetis^eijt Schwaben/ vnb fagt weitcr/baf ber Vindehcorum ©care “*quot;*’
b m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«ya/
-ocr page 688-@«6 Artete ^«cO Se^rtetttte Ïfiictum'’^ nbsp;^^
Telle berffuretfcfe ^c^lac^e»
‘quot;Ôerf^a»
Caroff ma^itl^eji Burt.
Carlßber^.
Verres lactu. 2ütrmfce.
Æ)ienpfT| Kirren. pipifdÿ()du((n« Pipinoritm. Pipimnouale.
Hyldruda ge^ew» lïtmU^efr«^
Teile tóivbtWlhï lt;(ngt;?er#e3.
feyn/ArtobrigajcçtTX’ilccnbiirg ba» 2^loflcv/BoioHurum JcÇt ^ wol cc cén4nbcvc Statt vnbcr bcm Ccd? fcçct/weit batvon / bt^ ’’J-^3eH‘^ -^ Vindelicorum genennet wtvbt / bkfc wwbt vomC^get^/ba^ P^ '^^cy^’^’^'^J/ ifîén'23cyctn ligt/ b te aber vonbein (5ebictin Vindelitiam, tgt;lt;*^^l^’!\,aftt/^^\^ ber iOcrtfcbalft/gcbórct b^t / «b nod? Sebonga / C^i^ing/ P^Ç'* „jï'^'. nfd? genannt wevben/wte benn and?bctfclbtgl3ifd?otf alUnfP^** ^jrbf ^ ventnbcnaltcn2Aeyfetltd?cnvnb’23Âpfîltd?cn kneifen S^*^^^”^ V^eiüF^^ î noeb fein Pofwie anbcrc'^cyrifd?c5ûr(ben 5u Xcgcn|pnrg ’”?^^iit oW gangee vn altes ^ey er lanbô bat.3lbcr ce fey jm wie jmw^t / ^ von biefer fachen gefage / werbe etwan mebr an^eigen. Jd? ^^J^af^^il'^^S^ ÄonigPutel/ber tbetein Sd?lad?c vor 3lng(pnrgmit feinem Ô^.'ii^ti*; lors abervnb lag vnber/tOerQogCarltnanmu^te wiber Îgt;le0lt;’lt;^ ^(^ey^ waren a uff / fein grober ptplnus jogvber benCeeb/natnobern vnb bic Statt ^feyfmg/ba $urfelben ^citbic pergogen lanblOofbtelten.^ónigPotel berbewaret fiebjo Kegenfpot^Ö'^^; j^Jep^’J pwiió was freunblieb/gabgute wortanf/wcr^n jtnftel ber M^^Ö’^^ Abcfl^^^ bey fm/febtefetanebnad? fctnerpauffrauwê/5t'4ow73ertblt;yllt;*3’j^ „jj^^M vmb 5«y fmg bemin alfo (fill mit feine quot;Volet/ jaget vbcral/ ntber/ gebar einen Son/nennet jn nad? feinem 2lnberrn Pergog^ -gt;^(bi Carl/tjt ber große Äeyfer Carl/beißet noch bas Schloß er geborn ifb worben/ von fm Carlsberg / amIVirmfee oberb^^^ hert^^’^^^ brey meyl.'Vnbiferjetebauwct t^enjogpipinus etliche ^wA)^^ S. 2)iony fp / ber 2Aron ^mnetreieb Patron vnb ^efebugberr/ ^^^lichfi^^^ liebe Schloßet nach jmfelbff/nentlid? bey 5rcy fing Wipis ober bable Jlmentfpringt/pmi^rtcbt oberhalb(lÓónchenanber^f**^/ «x^’’’^ pipißbach/ilüe^t Sd?efflarGnbas Aloffer/berglcid?cn P‘F‘^5 jSuf/^^” bey (kJetn^ing. Jf s gebar auch bie ^eyrifche Äoi^gin Jyranwy^^^^j^ifd^ 5rÂnctifd?cn Dergogin Schweller / ein Son 511 Xegenfpurg/rtcnd/ AnH^^ nem quot;Vranbcrm Cbcßcl/ vnb tarn biefer jcit mit großen freoben ^^Lm in Weyern ao^ Saebfen l^er^og Carimann. Î?ie fach worb febenben Schwägern vnb ‘Vettern/bic5wcy Weiber vnb Slmbbeft^ , ^.^ j^,i^ ten frieb/ Äonig Putel Ite^ ben Ä^niglieben Hamenefo fm on nbsp;nbsp;*^104 / *^
war/ er batt nichts beflo mehr ) wiber faren/ fd?rieb fich binforf nichtS^ónig/in^eyern,
'25on ^f r|og ^utf l/vnb wctin von @lt;»n^^ ‘3öirgl(io.
21 non bie Schwäger ßd? mit einanber vereinigt b^t^^^'' ^ ^ißeb’'’^ '^^/breywiberbieSaebfen/nacbmalswiberPer^ogÎJietbolbenm ^gi0tf '-^^ben/ vnb Per^og Paunolben auf (Bafconicn/Pcrgog P'^L l-^n^^ feinem Schwager pipino/ warb fein öberßer 5elbbauptmam»/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^r^*^
reich vberal bin vnb her/macht frieb/Bam feiten in ^lt;y.lt;’^!Änofi^; Statthalter vnb Dtcart ber Äron yranctreich /joge vberal bem ^^I^^nti/ ibiefer jeit iß in Beyern Bommen Sauet quot;Virgilius/ein fcbrgtlcb^“.^ ^)ic' mit fampt einem (Bricchifchn (Peißer vnb prießer/mitnamen^^ /ry fern gab Pergog Puteiben Chimfeeeyn/ hielt allba Sd?ul / Îgt;a J*[^erf|r hannes ßarb/fe^et er gen Salzburg Sauet Virgilium / ber hat bo• gebauwet/vorißsber Stißtju Sanct peter gewefen.
btefer jett ein vngelehrter Pfaff / Bunbt nicht vtcl Catern / ber
Catein : Baptizo tein nommepatna, amp;filia,amp;fpintusfancli;fblt nach atn' i^fgflt;' feben Sprach fey n / Patris amp;nbsp;filij. S. Bonifacios hielt / cs
taufft / wolt ße wiber tauffen / Sibonios ber rgbi fchoffvon Ca**^^^^ faw/S.*X)irgilius/wolten ße weren rechtgetaufft/ wolt ßc ^i^^^^**^” w^s /1gt;^‘’ bie febrieben bie fach gen Kom bem heiligen quot;Vatter Bapß febtieb wiber herauf / ße weren recht getaußt/borßt ße nicht ’’^’^J^^pW
-ocr page 689-»M« ^^®lt;}lt;lt;^lt;W(6clt;tt.- CGGXX
’’'quot;’S/Îgt;4n nbsp;nbsp;^’’S^ïcbvw Pfaff fold)C6 tttebt Itjïtg mie fld^ ober anbet rtictz
Ï.^ ^w^vnwtffcnb«tbcr C4«tntfcbcn 0pr«id? getb^tn blt;«. -^ö
S‘*«teÄÄ^*^?‘^j*l^'‘*’^*‘’***?^
6 x ,'”’®®^Kt‘^ttc»/**”lt;b''’t^€Htcbc£lcutgcglt;rtVtt6mttblt;nfuffcrt Anthodfii ^^ ^«^Xóm?^^*’^’‘’® X’?rlt;5btfd?offitt 'Ïeutfeben lanben vnb Ötattbaltcr htt^ htvberö ®^’^@tul6/woltfolcb6ttttktbctt/ febrdb bcm^apflgcnKom/ ^^‘^’’fopbn */ ‘*^SHtam/crkbret feigem btng / wer ein betbntfd)cr déifier »n ^. ^’'’®/woke jm nuebein vngnebigen Perren nn J^er^og Deel ma'/
®‘'”^^ ^onifacij febretben / febrteb ber 754pjf 54(b4rf4ó •sac^ai-fa«papa6c^ ’(®PbuHi7k ^^^‘■’Rben dürften tOer^ogDtelZ-ifr fokfm Dirgtltwwbenpbk ««lt;*gt;gt;««»1»* ^«* ?wdfiSr*’Jlt;^^lt;lt;blt;»a?dfïerfd?icfw «e»Xom/b4 wok er in verbeen/ »^lt;^*-^^«hiT w ^® ‘^^9^^‘^ibec wer.ï£)er 73rtc|f feynb vil vor banben/ fo bie (Beijl^ ^^tbat 2g ^^*^ n^ ®• ^onifacine anf befebl 73ap|ïó 54cb4ric 4uff vn ab# ötitbj,^ nbsp;nbsp;® würbe gar 5« viel / jok tebe aUbic nad) ber knge verteutfeben/im
^^”*5 ÏTeutfebUnb/ fo tcb 4ucb and? vnber bänben b^bc / wil id?
quot;as mebt auf aken Oneffen anjeigen.
^^«|Q9 Karlman fcÇ »on ber ^ft^et / in e (n Klofteï W fein früher ^cr^og pipinue König/ ber a(f e König von
^randreieb enrfct5t wurb.
^*^^^^^ ^‘''^ lOergog (Tarltnann bas JrancTreid) Keid) verwdU *
^^^«ll u^'*’^*^ ‘bewas jnantam/ertbee iicbvonberWek/cntfcblusRd?
(‘‘Hem Ä^K ^'^ ^‘bó vnb wirbe / verlief Cnnb vnb Cent,/ gab bas Regiment '‘ebtetet ^x *^ Ptpwo4«jf/jogjiîm754pjïgenKom/w4rbeifilt;bô«Â/^e* ^’“»ttetvh ^^^^/ ^^^^ ibnj^er Kruber tOer^og (Breijf war nun ju feinen jaren ©mpfjo RveS# «aeç ü'PttimK * ”^^ l^*”S^bürenb tbeil/ale er meiner / nie empfangen / wer auch P“n^^«’3«*fV quot;’'Ru / ^k^'quot;^^”^ '”'^ gkiebemgewakmit feinem 75r über lOertjog pipino gclt;' ^'’‘6a^f ^^quot;'’^^^ ^quot;^ niebtgebeyen/ barumb mad?erer fid? ju ben vnglAlibis ^'^^rS^V?’^*'^*^^^^ ‘^‘^'’‘’ feinen Timber vnb bte 2^ron^rand-reid?auff/
^5*^^^3 pipinus vn l^er^og Dtel auf 73cy ern/jogen mit t^eeresz ^^kev hö' Öaebjen/bieweil rurfet mit anberm TPolcf Per«og(Breiffjr ’^ Wrfgt; / °s ebwagerinTSeyern / (Brajf ©epweicter auff bem Horfaw lief ^e«unhk 1!? ^^‘^lt;5og Canbfrib auf ©ebwaben fein Öebwager vnnbguter ‘'^«ub b 1/quot;b/ er fteng feine Öcbwejler bietOer^ogin in75eyern 5P4uw lOiU ^•*^™^* *Plgt;«tm A *^^b f^i”^*^ jungen “Vetter loeroog ‘ébejfel/ttam75eyern ey n/wad ^'‘I ßi ^r ^^^ P’lebed vernam in @ad)fenl2efgogpipinuó vnb hertog ottttîf r®‘n anjlanbt mit ben vnglAubigéÖacbfen an/etktê in Beyern/ Ö(b\»Ab v^*3^ ^ quot;’^ wurb Denjog (Breiff mttfamt tgt;er^og Canbfrib auf tet/^fk ^bnbcyftanbtgerban bett/ gefangen/^ninTVejler^rancTreiebge ^ Pubeta'^ t^er^og (Breiff tam wib auf/wok in^talien gefobê feyn/ba bam 8‘’tt«ïe(te ^^ '*”’^^ “^ ^‘*^ ^^ ?^*^” *”^^ feinem ©lt;b wager vnb lör über im Ke^ R^njctcff^*”* ®^^ilt;bcbcn biferjeit feien mit einanberbic ©aebfm herauf éd4fm|«il«» f^dbfH/ ® p‘^en brauch nad) / freien in bie Aron ^ranefreieb / tbeten groffen ^M^rfro^. '’ön‘ïnJ'^*^^‘‘9^*^t^‘ihegarbeniifcboffvonCólln/vnb(Berolbbett73ifcbojf SSSSw^ ’''’‘quot;’«u^^^iT^^Sleicbê gegen HibergangiOergog 73eipbar auf (Bafconien/ §epVartu«?‘ ^lt;»6init'*^” quot;nbsp;'^ ^^‘^^ S^^oßen febaben in IDejler^rancfreicb / beybe 5einbe hid'/ '’‘‘übten p’^ ^^^'’'^^ ^er eine binben/ ber anber foran / verbrennten bie Atrd^en/ ftwjrtç/^”ÿ*^^*’^bevttbC«ut3lt;bonbettvnnbgefattgenbmweg. Ï)te Ao)-®^ vmb*^’^^'^^’^^'’’^^ nemlieb 2^onig iOulbretcb / wie oben auge jeigt / namen i^*®«^ ’‘’ortete ’^’^^®^*'/ keffen alfo Canb vnb Ceue verberben ob einem bauffen/ ^♦•ircts^/ï?*^^'^^quot;* ^quot;quot;^ auf/bóreten niemanb / betten nur ben blo jfen namen bef I Piijijj^/, ^‘’‘Jogpiptnuöbettalkgcwak/mujlealkfacben/beybcinfricbvn
Sn^t^JJf’®’‘'ken/verjbrgenvnaufricbtcn. îDasverorof bie^órjlen/bamen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
2if0h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**”* dOayn jufamen/ tOer^og quot;Veel auf ^eyernak Dicari/ ber óïtuftgfagb« ^ta»
jwndreieb forbercö5ufamcn/2Hlbawurbc fre jurabt/fcbicfren6anct ^J^*'’^“* ’“
-ocr page 690-JRinig ïblnl^tts tb Awitnia.
pirata. tOtito.
Caj^dia.
Bue 9««c ^«(0 go^anmo ^luentim/ ^
«enffariusqjiWoff wie id) im vierbtéK neb befd)rcibe.quot;Vn Kónig pipinum rrónet 0-2gt;‘’^ nbsp;!,(ƒ
tuJJitnf, dfvQblfeboßFju(Hen^/auf befeblvnbanßattbef Kapße^^^^(^ren/t’-^ ben etliche an/ vnb heißen es bas Key erifebe Keieb in ben alten 0lt;^« J j^^50 ße Vorbau 5rAudtfd) Keieb geheißen haben/barumb baf hifeim'^^l^j.-j.d^f' nig in 5randr€id) auf bem Hauf Keyern bürtig feynb/ wie id) oben ng ^^^,^ vnb weiter im vierbte Kud? befebreiben wirb: Wiewoló bey ben f‘’^^ L Jj^d^ efen vnnb Keyern ein Hm^geweeniß/folcbe jeige ieb allee mitg«^^^ alten Krießen vnb 0cbriflrtcn im ^eitbueb vb er gamjCeut fd)lnnb‘
^Surcactus. KurcBarbKifeboff ju WtrQbu^/ vn ben Caplan Herzoge pipbii S^^^ó 'WolratbgettKom/jumKap^^ebarta/fragteninrabt/wieficeö»’ ^ïxp
nigen/ fontebt6nut3xrcrennid)tórcgieren tónbtefi/baltcnflt;4cjm/ billieber von reeb te wegen Kónig bief vnb were / ber Canb vn Ceuf tetn*’quot;^^ ten/rabten vnbbelffen banber peb alfo verlege in feinen lußcn «gt;ƒ ^^etim^*^ nûQ/ntemanbô rabtennoeb belffenBónbte. o«»d)ariaóberKapßd^* tij^(,(f. ee werebiUid) vnb reebt/ ber folte Kónig beiffen vnb fcy n/ ber regier „^pfrf ÏJafolebemeinungvn antwort vorn ^apß oad)avia0.Kurda^*’ IVolrabber^ürßlid) Caplan herauf braebtcn/erwcbltenbteiüirpenï^^j^
Kónig in 5randreid) Herzog pipinum/ vn entfetten aller ebt vn wtr ^^^j alten Kónig Hnlbreid? / fo von ben gar alten yranrfifcbenKe’nigm») ^^^ pengen jn mit fampt feiner Hauf frau w Gifal / müßen Geißlid) ^^5^Z^H igt;lt; eog Vtel auf Key ern/Kónig pipini quot;Vetter vnb ©ebwager/ Jtranefreieb / führet fiebeybe mitimin Keyernbeim / benKónig fperreterjuKcgenfpurgin Ö.HeimeranKloßer/bamußeerein^”” ^(,# Kruber feyn/3Egt;ieKóntginGifalverfpcr«ter in bad KloßerK^^^J ^rfteb^^ cbelfee/vorbemGebirg oberhalb (Hüneben vnb Wolffra^haufentrtiy h^-j, graben.Kie vnglüubigenquot;Vngcrn haben baße IbigeKloßer hernam v^..^^,^
Q^on .'?fri-i\4 ^«td ivnterViit' j« k ç( von frWd« k^‘
C(^rïblOcvQogiO«tcloblt;r‘tgt;t«l5ogwtbcvbciwtnl3cycrK/t^^‘*^^l^vö‘’^ ouvert feinem ©ctowngcr vnb quot;Vetterpipino/ róflct fein«»
“Ïbcrtcl / vnnb fdnefetfn nn tOof ju König pipino feinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i^ii
€(gt;tminus Jarus. OCÏaiPranus.
J?4talpf)us,
Sfrea^aßus.
ff^artni oir (n^tern- lt;V?Utter ^r uber/mnebet 4ud) $« einem tOerçog in Kernte nuf ^r^*^lt;0Pilt;* Äomaws Æupus. Pipinvi^^viJog Cvett^murUef jn Mutfen / 21 b t Cupue von 2^ W^JLnUrt»^ «9 m rus^upus |’^0,i„^(ß|^„Ven / bcrgnbimjiKinemCnpUn 5« feinen quot;Vetter ^‘«J^ïvetp^ eingelebrter priejler / ber folt ben Cren^mar fnmpt feinem Vow’ im Glauben. Ï)icfcr $eit fiel bet Cnmbarbifebe Konig I^*»fïbim ^*’ febe Keteb/fo 5wtfd)enKauenna vnbKom Ug/Ï^ie Komer rófft^^ fm^^’'’^^ Keyfer Conjlantinum ben vierbten ju ConlUntmopel nn ber b^te P ’ ^^iR im^nffgnng/itr berKeyfer batt mit ben Sulgern ju febnffen / p lieben /aren tn bne KÓmi febe Keieb gefeit betten, ^e bett fid) 4i«b lt;w* ^lt;y# mnnn/mit namen Tlrcabrtfïuó/ wiber/n auffgewortfen / nennet fd) fer.lf6 feynb nod) quot;Srieffin vnfern altenKnebBammem vorb^nben/P pd) bieferKeyfer3lrcaba|luó/KomifcberKeyfer febreibt/ imanbernp ff^nfiautiwassefan# ^gf^^g / 4^^' er wurb vom Key fer Confîantino gefangen/ v»»J^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^’**
beraubt.quot;Vn biefer Key fer Confianttnuó febiefet berauf ju König
. treffliebcKottfd)a|ff/nemlicbbenK6mifebc^ap|ï0t^bdnombcn‘» jjj(t; «S^lSlt;lï? ’”^' ^^”’P‘^ anbe^ tOerren/vn mit einer großen bamab ®^ebcncf «ng/« ^ ^ q3a*pR«c9lt;Ot3lt;fi» 4gt;rgel/fo vor in ^eutfeblanb vnb ^ranefreteb nie erbórt nod) g^K^^? .cKórt’’' jEtatfi^ianb gewr? nennetbcnKónigpipinum/PatritiumRomanorfbbaó ißeiuVatte^
feben Keieb6/Xgt;icar i vn Hauptman: Ï)en bifber baben tie ^^^ÏV'^^rfefd?*^^^^ vonConßantinopelallwcgein Hauptmanitt3talicnvnbgenKo^9^jjel)C batgemeiniglicbjuKaucna Hofgebalten biefabigcHauptmanula) vnbefablBetferC0ßantinu6bemK0nigpipino/baf crbicplbige^ ^^trtlt;' barbifèbê KonigHaßbilff erforbet/banKónig HafïbilfFbettalïiïi^^^j, ^{U lienimGcbirgbefeçet.ÎJie KeyfetifebcKottfebafft müße auff ^^‘^ ^ ^«rf^
-ocr page 691-li, ^ott^ett^eprtfvêeneBefcOtc^een. CCCXXI ^-è*»«»/ both fdjtefet incbvgcnanntcvKóntg t?lt;t|Ïbtl|f nud? feine
JwX^ntgpiptno / nemlid? obgenannten tOcnjogCnvlninn/ P^^ntoïv^'’^’’^^ 2^óntgpiptnt ktbUd?cr TSnib/betncbt fnfl feinem 15tu fviebenntbetn -^^nbe tt^*^?^^”*S baben/ibieKónigati^ irnnef reid) weven n 11 weg gute fScr^wunte ^'’’I’eyb ®^^t^*gt; bet Cangbarber/ bcybe Mattone weren geborne ^reunb wc/ hWan-‘’?V” ^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* x ^^r
^''fcßl^v ir' - ®^*^ Kontg ptptnu6 folget ntt fetnem ^mb Carlman/jog mtt ue^anaobarten ^^’’’Mfit X' ”^,3t^lt;ïlkn/ lag ob bem Cangbarbifdte Kónig i?aflbtlff / $wang *’’’^^ev ^*^ ^®’^tt'vnbbaóKómtfdw Keteb mtt frieben laßen« l')eri5og‘X)tcl '*’''^Mt *Ttf ^^^ btcwetlaucb tn bas Af tfcblanb / name wiber eyn / bas vor etlb S?*^üS%^^”^^ ^^^’*^^‘^^^^/ wie oben befd?rteben iff/ beml^eyerifdjen^itr'^ ^Æ h ^^3^brungcn bett / es nam aueb bar^u t^ertjog Dtel ey n bie ©täte ^'’*”itbö ^'’®^ ^^ bemCambarbifebenS^óntgreiebgeboret/tjï ein MerQog^
^ *^^ biejer ^ett aber bate allweg ju S^eutfddaub vnb bem Äo^
^^^^Ctt ‘^^^^‘^^S«bórt/je»5tbtc (Brajf fd^afftS^yrol. Dn baiOer^og Deel fed)^ OOtUe«» abflt;^uN ?Vä*® ^**’^®*'”^ ^^^‘^” regiert batt/gieng er mtt tob ab/aU man jalt nach ^iik^^^“*^^/^^^^*^« ^vltgemitfefttcrl0att^frauwenJ0ilbraubju4b|ler^
ba etwan/aU bte alten ^rteffbejeugett/ ein bónig lieb PaHacium ®®«R^gewcfentfï.
^ .^cr^og X^fOel bfm ï)rtf te « in 55f üfrn fiib fet
ib^â^^^^^^^ ^ ’^ geborn worben ju Xegenfpitrg/ah man jatt nad) Cbtk
Lpburt/ ftbenbnn^trtein vnb vierzig/ lÓa er jwóljf/aralt war fbieft ‘^‘^i?«^*'^*’^*^ ^lt;^’®‘^9 Drei an ben Mof ju feinemDetter/ feiner (Muttev ^’“^ fo»h ^^*^ pipitto/tfl jwólff Mram fónigltcben Mof in allen briegê gcwe^ ’’’‘ï^ib *‘^‘*^r^w Dettergeföbretbat / tn0aebfen/tn (Safconten/in italien/ ^’’Clt;b^®®*^^*P^^*^ ***^ bcnCambarbifcbenl^ónig Maßbütf / empfeng ^Mhtt^^**^ von feinem Detter Äontg pipino/ er müße mit fampt feinen ^^nittn^’**’3lt;llt;bvfctt Ifyb febweren vnb ^rbbulbigung tbun / n id? t allein ''^‘^•’’iv’’”’' fonbernaueb beßclbige Öone/ mtt gelegter banb auffbae Meb ^'*^ôtflr ?^^ ^ttbÖ.VMartin/0.J)ionyß/vnnbÖ. (Berman jnParyßvot Wartfim#. ''’«v {{L.^^^vba er boretbaßfetnDatter Mer^og Dtel mit tob abgangen ^''’«vß««* I^Chb«Ä’’'^tyttn/ bam ein Canbfebafftjufammen in-Obern Beyern jwb f^lgcttbep '**’^3fnvjtt3(lbeim/ber3lbel/^t|lt;bóft'’”^3ebt/malt;btennacb^ 5'^«ßc i^**’'^6orbnung: jnben Ätrd^en folt Freyung feyn/foitniemanb an« ^«vuttginikMe». 5*S«gt;««e^'^lt;’**itPl«nl?*mit®dffli*«nflt;^«»blt;Wmi^/lxrf«l»5,„„li^^ ®‘‘^Pti{ft ^'^^^”’ ^*^ (Mund? foltenjren Orben halten /folten aUegebenben k^rcwarten. ‘'’^4?bic3 ''’^Scben bcr^wtßjolt barobbalten/folteWtttwen vnbWaifen/ ''^bUböÄ”/für gewait vnb gefabr ber gewaltigen retten ƒ folt bie Firmen „,^„,,,„,.«,„,,,^
^^itfclncn^mptlentenbefebUn/ba^ fie bie armen Oute /'Bürger gÄ^^n, ^m b '^^'^ ntd^t flt;bûnben/nid?t miet vnb gaben nemen/(Man folte allent« ^‘’'^tX*A^‘^^*^f^^^^‘^^^“^ halten/benEhebruch/vnjicmltd?bing/wU Web ^^l^nflfen/föltebemb0fenmitberßraffwehren.3Lmerßenfoltm«» kitvn/”'^fd?tnad?fabrcn/nad?mal6mÓd)tcmanö wolmit^armberQig« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
*^»lgt;#i.®r**^ *^^^^^’^’^ '’”^ linbern / wie ©ott bureb (Moy ßngebotten bett/foU Wfey b ®^^^^*^^^ ^»P^^ff '’^^ prießer fey n / bamit alle fr Obre vnb reb gegt; ^Cbfr?^*^^^*^®^^*^^®/^*’****^”^^^®^^^‘^*^^ ' ^^‘^'’ jngelaßen werbe / bad '’”^^«1 '^ ^^®^ leben entgegen fey/babureb (Bott ber3lllmed?tige vberCanb ^titf ^ p^^^‘’^t werbe.^af bieKid?ter niebt miet vngaben nemmen/ hinber f^bttt^^’y**^^/vnb bie febäbUeben vnb fdxdhigenfür ben vnfcbulbtgenge^ ^iettt^^^”* ^ad?ntalö bam wibereingr0lßre/3anbfd?a|ft jufammenirt ^ifAAff?^^*^** / an bcrljarjnibingelßng/waren in bifcr Canbfbaßt fed?ß _ n«vnbbreiçcben3ebt/23tfehoff (ManvonMeuwbutganbcr2)onaw/ ^o«»«*’
-ocr page 692-Offmuß. 'Piraihn». ^?Sifeiicii0. ©unebertu«. 2(ribo.
Jiporfunite 03?an^
nenße.
23?o(ffprecbtu8. OXIbcrtua Üigud^ nus.
21 to ©firatius. iOtto 3Imfn)i». Jtaiiöfrtbus 25uKn o».
2Kbiiint9.
9Ïut0aröu8.
2lrioiiiftuB. Oteqinobevfus.
OOotfavbue. 25evcbtjgt;olÖiiß.
©agtbup.
^ifeboff 3llm von ©ebin / ©. 'Vtrgili von Salzburg / WiÖ^^^^^^^fW von Careb / ^ifd)otf ju paflaw / ©.©ynpreebt ^ifd)off 5« Sd^iJW vnb ^ifeboff 3lrb von 5rci(tngc/2lbt4gt;povcunuövon(Danfcc/_J^y;^lt;(j^f{ von riibcri^ltad) / 3lbt 3llbrecbt von ïöegernfee/ 3lbt3lto von Öw‘’^(^It 3lbtober probfl4gt;tto von jflfuninfier / 2lbt.Canbfrib von ^^^^5^ « 6b£gt;^'^ bunua von ©anbaw/ 3lbtXubbarb vonlVcffebrunn /3lbt^trt|tvlt;gt; Lj^ 3ltad)z3lbt Xeinbreebt vonpfaffentnün|ler/^btDoldbarbvort^L ,^pc fen/Slbt^ertbolb auf bem Cbiemfec/ 3lbt©egib von IVeltenbui^g/quot;Ifitib^^ Canbfebafft bat man gebeffert bie alten ^ey erifeben Xelt;bt/fo «w« ”^^lfl: inben alten @ti|f ten/iS^d jêynbaueb naebfolgenbe fliictebeftblofp»^*^. ijj^n
?Hlc (Beifïlicbc folren ein^ucbtigchrbarCebcnfubrenZ/cbcrfW^I , jj ^tfebotfen geborfam feyn / bie (V^ünd? foltcn babeim in /ren '^^^f,)C(( ben / tein p^rr baben / Xlofïerfrauwen folten niemanb ju ber Ï)er 3lbcl folt fo lang feinen fîanbt baben / fo lang er bie jCeben bef ^^‘t .n^ ber^ùvfîenni'Kjetbef^ûrfîenbnlbebebielt/vnbnuQijïjCanb vnbM£’^,\lt;
3lm Qontag fol man bef (Botteöbienfïö auf warten / anbere
eben vnberwegen laßen/werbaran arbeitet/ fol man bie Xof vnb^^blrquot;” ,; men/wil ere nicht laflen/fol er feine 5«ybcit verloren haben/ vnb ein lc’^^ y x^; mann feyn. Dilanberf mehr tfitn biefer Canbfcbafft bcfd7lo(fcn man treibt ƒ eßt nur baegefpottbarauf / ben (Bcltfud?tigcn gefeilt «w^p (Belt.
i'cii ben @(t(f(f n vnb ©ott^6f «ffrn fo .^en^og 20 fd gebauroet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^
©. Cüafentin««. 2(nbon.
©. (Torbtmaniis. COlaic fin ©tact.
0?fatbffeus9??at^? f«-
LauriJamos.
Monafterium Cre-nn/ße.
podione.
COfffobrunna. CPalboricus.
2(bo(uitbuB. ^plbcnalba.
Óbaccr. ©arioualba.
Ofribo.
0D er |ïen bat er befonber vnb groflc ©tifft ju ©a l^burg palpât» V« ^^^ genfpurg/bauwen laßen / bas Xlofïer ju ©. tZ^imcran ö.’V^^^f’rA// ^K-ab 173ifcboff Arbens von 5rciftng bat er von orient gen pafaws ret. “X^nb ©. Corbinian von UOaiö an ber ^tfeb bey ‘Ïyrol gen naebfolgenbe Xlófïcr geßi|ftct/(ÏOatbfee / Caurif beim / jc^f ©anctJ^’Y^jv Crembemùnjler/polling vnb TVeffebrunn bat er geweitert / am 3« / vnnb begäbet (VDûncbmunfîer / .ififborff/ bat ©ebeffarn .3‘:'^^(gc? Pfa jf ^albreid) etn Xfbelman/ bergleieben vier ^röber/aueb von •^^n^f«/ fcblcd7t/2lbaling/ iOilbpolb/4gt;bacer/ (Berbolb/ baben geßifftet 0^ ^bfZ 33ifd7off Ifrb von 5réiftng bate ge wei bet vnb babin gefegt ein g^ï^^‘^5.iï4)o(f bief (Ï0cifïcr ^crtbolb/vnb tOergog‘2ibc|fel bat falïgefolgetbiefem 4f rben von yreifng/aueb ©. Dirgili von ©algburg / waren feine ^”**Tt|j(^ gebcimfle Xäbt.Haebbiefertob wurberburd^ feine tOauffrauw vn«^ .^^^ vberrebt/baf er wiber feinen‘Vetter Xeyfer Carl ben (Broßen v^^^^^Ab/f^ feinemïüeib vn Ambern / ju großem febaben/wie ju enb bi fee gebóret wirbt werben.
‘5on Äöntg ï^iptnt (ob. ^^ -Örtigpiptnijöbctt)itn ein grollen wiber feiner ©cbwejïef ^^^ ^iedJ 'Ïbefr«llt;t«^^cy«*'Hfüvglt;tto»«en/^r‘^beffclwolt/mpipt»o*^J?‘^^*,{,4t;// tig werben/ vnb folt von imon vrlaub auf bejnfclbcgcp5‘:^l^’”.j|ï)(:r
Otde^fjfagi« Ïüormbö,
ümbfbi’blt;vt2^óntgpipinuó ein Xeieb^tag gen Tüoeme/bawuvb fneben gevebe vnb getb^n / bnmite vertragen würbe / bamit ber w«bn911 jep gewaltigfl bamate 50r|lin5t^«ttrf»^dd)/iOerQog'ö^beflcla«^^^yern/’^^ ^^,;^ Xontg feinTJetter/ntt wiber einanber geriebten / vnb baß Xeteb b«^^^u„lt;/ bórbe/ïÓennbte ©acbfen/IVinben /Bobern / ^Dei^zn / (V^erb*^«*^^ / lt;^0arct/23ranbenburg/ bte tOaunenvnb^tbern/bamalö itn ^^^^^'^'L,^^n^ vnnb ber Xron ‘X)ngern wobnenb/ ï)crgletcbenbie 'TVinbeninXe^*^^ ' ©teyemwret/ waren vnglâubig/weiten bem Xcieb / bem Xértiglt;ï‘’Plt; .^j//
vdd)/ntd)tgcbot:f4mfcyn/.ifd was auch lOcv^og Wdpbar lt;»«P®J*. n^vo»’ berwewig bem Keteb/vnb fagt «uff ein neuwes Äonigpipino lt;»b / ^^* k^f/ 55cfaviu9 trfc^faqc. 'XVotmö w lücflcrjrrtnctrctcb vnb (Bafconic» ju / erfcblw^t^^^'^^^ ^^ ^ 0«^
-ocr page 693-»mS^ ^^^’ ^fP«^‘f^ctt ®lt;f(gM6«(U CCCXXII
b ^2^ ^^ttct^ fctncó Duttere ^rubev/iOerj^og Xemifponum «n efnen o^emifpottu«» ‘^«hvnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^® gewaUtgev t?cvr vber (Bafcontcn /503 mît grollen
''^’’’^tottï?ff^^*^®*3^“ffPlt;*^y^5»/X^tng«tc‘2^cutjlt;tcmctlv5p4ry|w«rb piijm«» flirte*
’. ^/‘'ló man jalc nnd; Cbvifît ©eburt / ftbenbunben «ebt vn fed)» 5t»nit fa'’’^‘^ '^^ 5wcrt6t3flcrt mg bc^ t?evbflntont9 / nn ©.Hupreebtd wg/ Vauev tOerçogCaH^uÖ. ÏJtonyfï/cttt geoffe'^entfdje
x ^^binh,^^/^^^^nnau(banb(vcinehf^S*^àndiflt;b(aluj^Snist Hgen. If# î^’‘’' ^eaeaenuß*
r ® ^etch ^^ i'®lt;lt;« ©0»/ l^ónig Ccrlmai» vnb Cavl / bic tbeiUun vnber fteb
^ vbï«^^^ würbe 4« ber tbólottg vneine / wie id? im Seiebud? nad? ber Ung/ ^«»efebUttb bcfcbHcbcn/rtnjcigcn wil.
‘^on ber góc ^eï|03 X^efRtô ont» ^ônig Sartó.
jA^)'l?^^^^^tr€lblt;tt$ubcr^begcb4bt5vAuwCeicbirg/2lt;ónig Ïbeftbertf Æptopvr^«‘ i^^hft lt;-5‘’^*^^'^od?tcr/b4vbcy erwarb er einen ©on/bie^fn nneb feines “Vv^
i^'®n«m *'^‘^^*^ïgt;«tb ober Theodo itnCatetn/tfl ber Ic^te vnb nebeet^erejog Wetioölt;vlt;t^ee* ^i?^®^ Weyern/ batancbetltcbe ö^oebcer gehabt/ welchertînmeni^ ^ôni*^.5^fttnbe« habe» ^n bifen Abelew«» vnlDocb^eit fam in 23eyernb{e
piitS . *:*^^*’/^^»^Sp^P**^^Wttwen/K$ni^Carlmrtn»nÄ^nigCarU ^ert^a.
• ^or JÇ^anct^rtmar/jog barnacb in^talie/bracbte^t^rtww 3fmogarb ^rmoaart«* W^***^?^^b;g au^ Beyern ©cbwefler/ mitfr beraub/gab pe jn beruhe
• ^*3 Carl/bem (weipniebt warnmb) gepel pc niebt/bebielts ntebt
k ’^^^^ baben/ gab fór / pe wer vnb Ar ba th / bett ein mangel / mochte
^'‘'H/üiix^'^^^3^” / febief et pe jrem Datter 2lt;ontg ibepberio wiber beim in 34-
’’^ Ju et ”*S^wan pe vn gebar ein ^inb/ vnb parb.’Vn Car l namlt;in ©eb w A ^««^'^^««b/ tOilbegart / loeroog Dilbebranbs aup ©ebwaben/ vnnb ^jtftt^dvbd* ^'^'^Ä®^’^^ ^’^*^^*^^*^^^^^*^*^^^^^^^*^^ '’^^^ Per^og Cbepefö Vutters *Xtt8«rw*
^ ^f VÇ03 X§dRl Kanten 511m ©tonden Bracht.
Pert^og ‘^TbePelswurb ben IVinbentmPerQogtbum gemeen ^fter ^ n ^wm^tfchofjFvon©*‘X)irgtlio (^Oobcflus/ ber jog mit vier pric^ '“’^5 *^£‘*feinern/73atto/X.einbrecht/ Cboter/Xeicharb/ ^uangeUer/mit liet)vi h r‘^ ^^^ lernten / prebigetaUba / weibet ^ivd?cn vnb pfaf^^ï / ném'/
-Aanwen im ©aal, Ïgt;a (V^obepue ffarb/febiefet ber TPinbifeb«
^^‘^’^t hï’^!?*'*^ 5'’ ® • ^^irgllio / bate f n bap er felbp feme / ^ber ©»‘pirgtline ^BKonnteu^t ^^/Cto x’^ ^*’mmcn/ febidt an feine patt babin jwen fromme gelehrte ptie«;
^lh*i ^^^»^ vnb IParman/ ^s war große vneinigf elt vnbcr ben IPinben/ ^«boibu«.
'^quot;’/fein^^^’^ wiïxv/ren betoog Crcy«mav auf/ berbettpitauffenlap ®««’«»«*w«**
’'‘^/Vhhx **^®^^**’ vnnb Üanbefaffett wolten ben (Dlanben nichtannemgt; ^betten quot;^^^ ^^^”* ^^^^’^ ©lauben bleiben/ ben pe von fren Dor Altern erer^ ‘‘’’/Kr ■ ^’'^emparbPer^ogCreyijmar, Ï)te'n?irtbifchêl0erréanp2^ern^
”lt;^lt;1«». lt;nbsp;/Ötey er march vnb TPinbifebe (ÏOaref/waren noch alle vnglAnbig/ îWinbenWeriu^â» Whi2’c!*Pflt;»ff««vnbCbrt|{ett alle in Beyern/pelen barnacb in ÎPelph'/ ^«^^«P«* ^bm 'w ^briflen/war eine erb Ärmliche verfolgnngberCbrtpenheit/bie
‘’’’Oib*' ‘^’^’'ben'Weibernbic feogenbe Somber vonbenbrupen/ legtenó vber
’’hg/^‘‘fi’^/barjn bic alten vnb fchwachen^inber/jünbtens an/verbrenn^/ jMnbWtt^ettffM ^’S^nittS;-i^^^vanwen vnWetberanbic^Aum/phnittenfnben bench auff/ aSeSSbeubts f'^lntttfn ‘ 1 ^’^’’' vnb i^yngeweib herauf/fchoßen mit pfetlen jufnen/vnb er gt;nbsp;«uffgefc^nitten. Wtf? '*‘,quot;Evict’s / pengen pe/ vnb fiihrtenô hinweg» Äonig 5gt;eftbcriuôauf ?tÇ*’^‘'S^‘^ ^inbeK^*^L‘^‘’^^‘^’’’’’®’'brvnbjammerrccben/jogmitfeincmDolcfwtberbic ^eL *quot; ** quot;quot;' Wci,Z^®**'**^^Svnbcr/vlt;rlorvlelDolcte/vnbflt;inlt;bepetOcrren. i^erçog
‘’h/inîv^Ÿ5^P^v'’tt«’^tmWinter vmb Weibenachten aup/50hcintern'/ tblt;h i^b« wttee ’Hbic Winbifcht (îOarçf/mit breyeniOeeren/ griffanbreyen orten bic wlt;2»’»^«»‘’ ^einbe
-ocr page 694-ÎVafbunguff,
©uo 9«cte ^«(g ^o^rtttttte #«0«»*^ ^1»
c nbsp;nbsp;Jeinbe an/nam bas gamje Canb cyn / feng bie 'Winbifebe« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«klCbgt;^'* m SSÄ. hinweg mieeinergroffen menge/von grauwen vnb 2^hïblt;w/^^ggeP^ .geraugt». |ï,„4„^3e4iUttvnbanbernlUnben/flt;gt;bieTOnbenglt;f4ngenh»^^ii» vet betten/bie erlebiget alle t^ergog Cheffcl/ vnnb feget ju Kernten vnb WinbifebeniÏOareF tOergog Kalbung / bem 5**^? dtn^^* gtlius acht fromme gelehrte priefïer auf befehl tOergog'Chefr^^C „(»tdW ben Chtifïlichen lt;5lauben ben quot;Winben prebigen / bieffenlOaimo/ a » .^jf (ÏOaioran/(5othart/^rnbert/Keinharb/3lugufïin/vnb lt;5uuth^• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p'/ gieng auch mit tob ab Kónig Karlman/Kónig CarlsKr uber/ftw « , .æ4rl gamentobe/^sblutet\mbienafen/Bunb fmsniemanb verfïelleu/ A ^ j-^u wurb allein lOerr vber jrandreieb / hett vil anftóf mit feinetuKtu^ in bie leng nicht eins b lieben.
gemein Ôteqinouand. Waiornnua. Ootbarius. Jtrebmobevfns. Oteginntbus. Qlugu^tnue. Gutborius.
Carofomanni tob.
'Son ^er^og Stetten otter XbeeOoiic Pfinacßten^i'”^'*'
Ï^eobo beratet»
2(brianu#pdpd.
XangoônrberZtônig rXeub «nbet Mgt;
5ormofu8. ^amafus.
€on(ï(»n{ltjl Ärug nut ben ^uf^ern.
Olid^ulfu8. ISberbarbutft
Ç^ïlMittiW, 2{nglloffablmtt. Cutberanium»
Papbb Belagert.
Æ)eftbtrtus gefönt gen.
ncm^^cm ^onig ‘DefWene»,
Cs mrttt $4tt itacb Cb«fït (Bcbuvt/ltbcnbiwbcw $wcy vnb
^1 tOevQog Çbcflcl fernen ©on / t^er^ogïÖtecbcnbenncbfctt/?^’ ^#i»’’*’^ beteren 2iónïg «JDeftberto tn Jtaltcn fühlten / nnebmaU 5^« ^^^4bt'ttï’'‘’ cvgetauffrdnbcmpfïnglïrag von bcmbctltgcn 'Vacuvbem’^apji^^^^i^i btefeô namens bem erfïen. ibiefev $ett tfï vergangen bev nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«lt;41)^’^ reti in JeaUen/ bnvd? .König Carl berKvon^fanef retd? '’^‘^^i”^7^ „Ärf’^ ftbertuetn Jtaltcn vber^og bas Kónttfd?c Keteb / bett be^ ^^”^*1^11«?«*’^ vnb Key fertbumbö l^auptmann ebn jfoffgefangen/ vnb in bem S^i SJ^j^tet» fferben laffen. Keyfer Conffanttnus bet vterbt vnb^apff ^^‘i?’’'’4,l4n^5'’ irel3octflt;bafft/$ween^tfcboffc/5ovmofumvnb î£^maÇiim/in^(t^^i^^f^Çit König Carl/bic fuhren anjf bemTPaffer genlt;l0arfilicn/ ^***^*^^VS)tó auflr bem lanb 511 Kónig Carl gen quot;Worms / allba Kónig Carl eiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;1: hielt. Keyfer Conffanttnus ber vterbt ber hett mtt ben Kulgev« ^ Lactin ©atv ju febaffen / machet Kónig Car l wie ju vor fetnen 'Vettern W ^yiicbetf iDauptmanntn italien vnb “Vogt bef CcurfcbcnKctdtóvimbKn.^^^tr ©tatthalter her fornen gegen vns bef CangbarbifebenKonigteia^ö/ nbsp;nbsp;^
folt er Kónig Carl Kónig ÏJefiberium vertreiben / Kónig Carlhett 1 ?j^j„f feinen ‘Vetter tOergog‘Cheffel auf Key ern / waren ©efeb wifïer K*^^. r^j,^( anber / loeroog ‘Cbeffel war Kónig jbefbern Cocbfcrniaun/brttunr l .^^., Kónig Carl iOer^og Cbelfd würbe feinem ©ebweber helffen.ïDjJ^Tjl^ï// efeter feine Kottfebafftin Key ern/Keicbilff feinen Caplan/vnb ^^evp Kj nen óberflen ^rbfebenefen / bie machten friebe vnnb ein KünbtnuMiXu Kónig Carls mit Herzog ‘Cbeffel ju Kegenfpurg/ waren aUbabie^tyt 1 ^ Kifcboff/©.Virgiliw6 von ©algburg/ vn Ürbo von^teifing/Pergo^ÿj, tam felbfï ju Kónig Carl /gab jm ber jwólff meebtigffen in Keyetn A ' ^ ju(5cifcl/fcf5t hnfe juKurgen / friebe mit/mju halten / folebe (öeifel v gen führet 0.©tmprecbf Kifeboff ju KegenfpurggenWorms/vbera« ^ tetsKónig Carl/bergab fie wiber/vnliehe ^ngelffatt vnbX^autherPK, ,rj/ bem Hortaw 1 bamaló berViijthumb/wie fe^t ju 4mberg/faf iOergofl jXrl t?erQogCarlhett6juvoralle8juberKron5râ(treicbeyngejogê.Klt;’*^3 I^y vberjt^ Kónig Kefiberium feinen eigenen ©chweher/belügertefnjnr A^ inber ©tatt mit fampt feiner tOauffrauwen (Baufa/ gewan feinlt;tt©cbwehervn©cbwiger/KónigÏ)efiberium / vnbbieKónW® fam/ führte mit fm herauf in Ccutfcblanb/vnb gen Cüttigin^*^
©att/ba feynb fe gefforben/ Kefiberiusim achten
i^v bivna(b/iilamp; man ia U 78z,/rtP.
ÎÜif
M9m$Seplt;(^®lt;f((M^ GGGXXIII *•*^(9 Sari mit fetnem ï?e»cni / .^«^03 X§#l tn
Severn tnewd warb/vbajo^c dner ben
Anbern.
S\ 2^ *’” Äontg Carol bie Cangbarber erobert batc/feget babin jn einem
t^ert5og Kupreebten/ ber war nicht fo wol eins mit ben ^’’’•Clt;wt£^J^^**®®^^‘Â'd nett 5n3ltcbinginobernvnbIVefBer 13cycrn J*^^ «nh ^quot;^^*’**lt;b etnanber/in ber erjlen machet man BoflUcb« ©efaQ vnnb i^^hbernP *^^””**®^*’”* ^^^^’^ ^‘^^^ mans wol/aber man ließ halb barvon/3» ^^^^00 ^' ?’*^^^*’fff ^^^^ t?ert5og^be(Jèl jn fm in bas Regiment feinen ©on ««b5*^ r^ ^^^ achten/mußtenim Üanb vnb Cent Afrbbulbigung tbim/ ^tßeftti ’^‘^ ^“^^^^'^•^*^*’*’'’‘’ ^eitptrg/vnb fehieften /egtgenannten ^ott :X’*^^?S‘^beflel vn fein (Semabl/bie jOergogin ^vawCeitpirg//re ©on 5'*iKû^^^^^*’^^*^*^^*’^®^”^^^rlt;gt;”bereranbacht vmirer Seelen heil willen '''^n vnlo \^3ro1)cm 4gt;p|fer ein treßfenltche ^öotefchafft/nemlicb^lfcboOl^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Braff (lOAgel/ (Braff (lOacheln / mit viel anbern (BeifHichen
^kkïjf, J^’^St^oflen tapffern ernfîltchen jCewten. 2^ontg Carlwolteße nie ^^’’obtte ‘''’^/Rhoffbas volcBalleswiberjbefm/ließ allein gen Kom sieben ^^^^lt;'uâ ^^^^^‘^’^^^”^^nvon©cbtttobcrl3rtven vnnb3lbt Otto von (lOaiw 'quot;’’Sen c ' «5**^^ ^*^^*^ 5^^f ^apfl 2lbriam beß erfjen/macht Kontg Carl einen ^^’^‘ïoA ^'’*’^ ^*^^btnuß mit Äeifer Conflantino bem funffeen/gab fm ’’'^Ruu-^^^^ ^^«ti^lt;twb$ti ber AfbeZ vnb ^apfî 2lbrianus weibet vnb Brö^z KittbrucU, ^‘’^y éó***^^^ ^^mifchen 2keiferin. Tnb Äönig Carl machet weiter auch feine ’'^‘b / bch ^ ^onige/ben erflen/mit namen Catl/nennet er 2^0 nig in 5 rancB^ ^^’’jühoff ^^*^^”'' Wit namen pipinnm/macheerjnmK^nigin X^mbarbey/ ^^'‘^oa 5?^^® “*'wen Cubwig/machet er jum 2iónigin (Bafconien.2lber ^’^feirti) i^”‘^9*^’^^ ^^^ Sache nit/tbet fm ahnt baß fein vetter/Konig Carl/ ”’3eJhs ^^^^ ^^^^ wollen burchlaffcn/gewan einen groffen grollen ju Äo^ ^^'^holtet ^^^^ *'“^ nicht minber forge auff feinen Vettern t^ergog ‘Cbeffcl/ ^^1^ Wob- ”^‘^ ^” mächtig fcyn/ er war mit ben ©achten / t^aimen vnb Wi w ^‘^‘^nefJ?^^’^ ‘'^^^ abgefagte ‘Cobfeinbe 2^$nig Carls / vnnb aller 2k$nige in *‘8lt;nK?^*'^ 5^^^ ^^’^S ber gewefen waren/Vnb es wolt gleich ju einem beff^
WSi^® 3’^^‘’btcn feyn/ba legt ftch ^apfl 3lbrianus barjwifien / war vn/ saruttuß mat^t Mb ®’lt;md/?®^5 '^ fehicBet^wen^ifchoff von Kom in 23cyern ju JOetQog'Cbeffel/ JM«^?^«?«»« W ^^hi(i{r^’’/ï^^^^^*r^wbem tóer^ogen vnb König. tSer^^'CbeffelBamjn ^‘^ ’^ Ä^ws««!»
'’’lblt;tsu‘*^2f*^«emVlt;tternglt;n'Wormbs/flt;hencBlt;t^mgroßlt;öntvn(ßelt/ber^ ^‘b/lt;rC?**^f w ber König noch mehr/ vn empßeng Herzog 'Cbeffel gar ebr* '’’^b joV W S^^ffe jocht vnb ebr/ ße fließen einen ewigen5rib mit einanber an/ ^mlrÿ ^^*^^®'^^^fl^^’’^^^^ ^^ytrn/ fehtefet wiberKirchfebrt gen *‘^^‘lt;n«5cV ^^’^’^^”^ ^^’^3***^**^^^^t^erren/mitvil(Befebrten/bie ffurben
^^Äonfg Sari mï» ^rnloa SgrlRl auß ©epern »(* ber eneIw würben
2 ^‘'unert fo vnberber Afnnó fnffen btnab fn Agt;c|lemid? vn Ungern/ f^^X* '^‘^^^*'? JvnAcbbAuwcvvnbgiJtcr^rcunbt t^cr6og‘2'beffcl mte ^^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^^ ^*” ^**^ Angefloffcn beet/ pc mcyntm eö were vber Re an^Hf *’’’^3toflcmï^**’!2^^^3^^*^ *-^^^’’ wtberpe/bemnacb legten pc pcbanbie Afnns ^^^®v«bp T^w/wnebten etn Ünnbwebr/wurffen nuffetn rteffen wetten Uw ÆanbiveÇratt»« *''’^mk ft?^^‘'^’’^^r man mtrCnnbrnt Bomen moebte/benen jogen entgegen *quot;*•♦ *^beittX ^^ '^^^‘^ blo Beyern/ lagen gegen etnanber / tbeten boeb beybe '*’’’lt;tbÉt«7*?^‘^®'’lt;gt;^^”*^f®/ bettenetltebeöcbArntóQelmttetnanber/ nam f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetne/lagen alfo gtlU
’^f^ftbetti^?”® Weytbunoa«^ ÖacblTe« ber fiel in JraneBrelcb/tbetgrof^
•» Aonig Carl/bammb Äontg Carls hanptmann in Italien/ obge^ i nannte#
-ocr page 696-Bd69«cte^«(OB’gt;^lt;'ttttt0Wcnt(ttî/ ^ «rtrttttev loeroog Kupvedje nKtnec c? were dit (tnfttfftiing von t?*^*^^^^ ÿ^ÿ Pifeni« ä^Plöntevt. m^cylt;vn/ftcltnb4673lt;ycv£t4nb/ïttb46^tfctgt;U«ïgt;/3cwAnÏgt;tc ®^^^^/£tn«*^ plûnbcrtôvnb brenntö nach pn 4U^. löte^eyertwoU cnfold?6 red^nt’’ in jr ©tatt ^o^cn/mamene wibev cy »/ ^ogen in JcaUen btneyn wtbcrƒ « L^^ çog Kupreebt 4uj5 C^mbarbey / jc^unb (^?cy Unb / W46 pc aber hrtben fd?vetbct tOev^og 'Ö^bcfl^le Can^Uv/ mit n4mcn Cv4«^/btlt;jlt;iW^^ leben / es py imitebetbaperfebwetge benn jbldjee befebreibe/vnbfltep^ % ‘^beffd ein ewigen Stiebe mit feinen tlncbbnuwetn bcn i^nnnen nanntet JOet^og Knpteebt pelwibet in 73eyetn/weite bic ^^X^^’y^ /(gA/ ®a6dn. ^o6cnwibeteynnemmen/lOetçog‘2^bcflclfd?ilt;tctb4binfcinet?4«ptW‘^.*^/ 3fwdn» Vein vnb Jfwein/ bie etfeblngen iOet^og Kupreebt / vnb mit im viel bet 5 bne anbet 'X)olcb ßobe alles bavon/vnb gewannen alfo bie Sieg/vn vil (Dats. Xgt;n febidt lOet^og ‘^befpl S^a Kom 511 Zbtiano / 2ltn von ©al^butg/vnb21btt?etnnd)von ^anfee/klagetl^?’ /{^fijett Catlfcinen X^ettetn / vnb vbet 2^0 nig Catle JOmiptteute in 3^^^^^ ' ^Auh jm|lAf0in23eyetn/in6Aftfcblanb/ bastünbetvnweltsnitleybentt^’wy t^ ben. ^apflt?abtianasbctet(ïebcbtetgteffenPeipattbicfadgt;^tvid?K^^%^ menbieKAbtbeybet Jutflen/bef Stenigs vnbbetrogen jufamen/v»b w ten wibetaaff tinnenwes ein 23ftnbtnnp vnnb ewigen 5vtcbCbod?'’^P bige nid?t lang wAteCjwifcbeit ebgenannten toetten vnb ^utften.
'Söngvof)en®unïtcrj»wPfnï»(ffv^«X. .^
^söU« ïSiiitcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cs man ^det nacb Cbvifll ©ebutt ftben banbett vnb feebp vnb
1 wat im TOintet ein greffet ^tbbiebcm/wutb betnacb im dOeyen ettw ^^ i^^bâlte/peleinticifct©d?nee/bie‘X)égeletfraten/ pelenauff bas^tea^j.^ babensbie (^enfd?cnmitbcn tOenbcnanif/manfanbtfteinbtnïVal^^^ tebaaffben^yetn.
^ajTcrpöfj ^îiittf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amtliche WaffetPiif waten 23lutfatb / vnnb es pelen febwatß« ^‘Ï’^.^b
S^ropffe falle 5««wetttépifUm auff bie OOenfdjen / we es einem aaffbie Wlt; W’f^feef »pm^jimmti. nbsp;nbsp;nbsp;et venpunban/ pel es einem anff bas 2kleib/ patbetwel weptfoww/»**'
tarn baurn mit bemCebenbatvon.
Saßend^ngefeçt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;354 folcbcplagein 23eyetnbam/ liep tOet^og 'ffbtfltl aap Habt
©p«t8ipwi»pjt nfeben^ifebeftzvnnb anbetet Detflenbigenbep Zianbs/einegcmdncJ^iL batd? basgançeCanb anfd?lagen/mupte febetman/ aneb bet ƒ 4tpt fïett/2lfeben aaffbas bleffe Paapt ptenwê/batfap gcbt»/e{fcntlid? ‘^ ebmbaßetban vnb beicb«n/babêtet bie plage auff.
its pelen aucb Cten^ ^abetfelbigen^eit esgcfcbaben vilmebt W««^ lt;jj, d)tnbifet5eyt/vnbncmliebinIVepetteid?/itt^eyetn/im5lt;lbbey ^teifitt» J ibbetlanb/wie mans iepe nennet/ bap esgan^ bdtet am iOimmtl wat/v» 1 mancbetleyJOelQvem Fimmel bttab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
SXf dritte ‘2?netntgf dt ^ènig ffarfó vnb ^er?e3^ 2#r
fciiKö ‘Öcttem in geperlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.e^
QïifebofföóSw^ns y^itt^eg‘Ï^btPclbtttetlid?ejC.anbfepènin23eyetnittvetbacbt/w^‘^!!f!iej »cvbac^tiic^fffjfff«*’ I^batgeben ven wanbetetn / wie biefelbigen mebt gónneten *ë@bennim/barambwatbbet3ütilbenfelbigettvttgttebfg/vtt«amiaj vnb nemlid? ^Sifebeff i^tten ven 5«tpng bemfe^etetfailja/ 2vonigCatl / vnb etlid?c febidten beimlid) it ^ottfd?a|fr5a 1*^/*ƒ’*’ ßftdi bic iOctßogin Ceiepitg fall fcbalbig an fold}Ct 5wyttad)t/ bie wolft tR*’ ƒ Dattet 2lt;enig ïDepbetiam/it dOattet/it ©d) wepet/ an 2kénig Cati ttev nncbglanbetbetiangepetf^egjafapbenfetnen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^Aep
its blaget aneb tOtt^eg quot;^bdpl wibet ein patt 23app szenig Catl / bet wat gleieb biefet jey t $a Kem / bie ^ettfdMpt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v^
fels waten wibebgenantet^ifd)eP^2ttn ven ©alQbarg/vn2lbtPcmtw (V?anpe/ bie zeigten aap befelcb ites I?etpogen23app2tbtiano Catl gat veil vn ttwnden bcp gteffen glade wet/vberbäb peb ^^quot;^^^*Çjïitfgt;
-ocr page 697-,^ ft0h^en^epcrtf(Oen(Bef(St(S(ett- CCCXXniI ^ ^*^ Uybctt/wolt vbcral^lUm t^ew feyn/ febe weber ^ûnbtmi^/ 1 '‘^ÇoetSk ^wnbtfebafft «n/rifbtccbctmltd) bte Weyern ab/ wélt ƒ ren^ôt^fïcw û’^'^tnff '^a ^'’^*^*^*^^lt;bé/(blcbôbtclK754pfl2(brtattU62^ôttt3Cavlfûr/ bubs pwh to r * ^’^^uvuinb.Kentg Cuvl faget/cs wer jm vnbewu^t/wer foleber ^^'^'’nbi et ’^^^^S/ut^fbte Ieybenba^l3ap|l 2lbnattU6 fclb|l barunberSanb# sibtfamte wJrf jum k”® ^k A^^^^ heffer erfóbre/vnb 5« friben fïeUt /vn übergab ^apft tOabrb ^rietniac^« ßcovamp;gt;! ^^•^/ fan ‘’^('^^ó er machte folc bletben.ïöa ber ^apfï (teb vnberflunb 5« l)AW ”“* iJ^^febh^^*^ ^‘^yetifdxn X^bte vub ^ottfebafft/ ftc betten bef halben beb ^® Vetr^'^’’*’ ^*^^”* Kurilen mb tOerren/wóltens ebe btoberf eb an jn bringen. J’’^/Vn f’^^^*^^*’^'^^ ^^^lt;**^“Wmcynte fte gtengen mtt gefebr mb betrug ^ ®el 'k^^ ^^ V'’ quot;^^ ^*^ ß 5«bet in Beyern ju euwerm 5ür|Ïc/fagt fm baf er ’’^ï/fo f 1 '*”^ ^*^*eb mtt feinem neebftgebornen 5reunbc 2^óntg Car l balt/ wo 'kh/ v '’^^/^Uc8 vbel/fo gemetnigbltcbinbenS^rtegengefcbtcbt/ rauben/brem ’’kbjfï’^Sbfrawen febenben/^btbrueb/ 'Wetber fd)enben/morbt mb braune/ S^bcft; ’*’***^lt;*?mlt;n»nflt;bttiblgenCbrlfïen/vnbanbervnglócf mebr/ vber fn kt /^ f’^ Werbe barumb antworten móffen vor (Bott bem aUm^ebtigen Xtd)* ^^wÏ?® ^^^^ mb fein X^olctgefegnetcb vorfolebem ßueb.Dnb hamen bic quot;Ha 1 ”^ ^^^btwiberbeimin Beyern mit btefem befelcb : ïDergUieben 2^^^ ^^Ao 1^®’**^^'^^” Kom herauf in'Ceutfcblanb/ beru|ft einen Keiebf tagZ
^®3tm?n ^^ITelwoltnitbrauff Bomen / ïïgt;a famletKónigCarl ein grof vol5/ darofus bBer/euf^t ^^ft,,?*!’***lt;gt;«lt;*f’Wtebrlt;ycÓcernttt23eyern/ fein Altefïcr ©onKönig Carl i5cpenanïgt;.
^'kq / v5*^^/ 5'’5 wit ben branchen/ Cbüringê/etlid)en ©aebflen/bureb Perà ^ X *^*'” ^‘^ ^onauw gen pferingvnber halb Jngelflatt ob ber Heu wen ”‘3 W^^’^P*^*”**® ^'“^ italien nam 'Crient mb bie ©tattKo^eneyn/Kô ffarofitenimpt ^*^lt;5%®^ ' *^^ugfpurganben Ccd) bas biefelbigejeit/wieetliche Wablen ^««quot;f«v»-ittfam« ^^*^lt;1^ S«wlt;flt;u feyn|bl.lOeri5og‘Cbeflèl brachte ault;b ein grof void' Jamp;ciTatcnusröfiet ^^S^^ f^*^ Äueb $u felb wiber König Carl bey ^ugfpurg / 2tber ^^^ *®‘^^' ^^Hber25cycdflt;bent0crren/ (BcifllicbmbWeltlid) / bettennitlufï ^^h^gcnmitKonigCarl/waren heffer ^rânetifeb beun Keycrifch.
itó^'’^^^®^^’^^^Ö ‘Cbclfd vcrmcrdetlicf erin ber ©ach tbeibingen/man t^eflhfonttabnbir« S^HbUf^’’ ^'^yben iOcerenbin vnnb wiber tapffere Kottfehaffe / bie vertrug/ relus weite» wibee M^« nbsp;nbsp;Wufte ein febe partbey ber anbern(5ci|cl geben / lebenbigepfanb steunt«»
^kho”*^^^ f'^s’^u/mber ben auch ber fungc 5ürfl ^er^og iDietbmar/vn ham wjt^hr ^'^f^^^i^ ^^^ Konig Carl / empfeng ju Ceben ganij Keyernvon ^^tn(?^'^^”‘^‘^*^ ^wQt^of (5eltvnblt;But/ tOerwiber fchenchetber K6nigbem ’nttS?’’^lt;b wimebr/vn jogeiOerçogCbefîèlwiber beim gen Kegenfpurg
»'’ne« freuben/wie Cranij fein Canzler febreibt.
^^ vinttc ^»pirac^t König gartó mit feinem '25etiern ^cr^cg ^^effeï a«ß ^cv^rn»
x^(^^^^^lt;53'^bcffcl wiber gen Kegeufpurgham/fobert erbabin feinCanb ^gt;qfi^‘’lft/ tbet eine lange Kebe vor einer Sanbfchafft/hlaget vber feinen ^thA ^^*^2^^”^3 ^***^^/ ber weite fm nur ju gefebrlich mttfabren/vn niem ^*^fïin^k ^*^^^^‘^^” ^^Â'^” ^ bett fm einen gelehrten -If yb muffen feh weren / baf ‘^ fe» - ^5*^ dOann wólte feyn / bett fm bef breytjebenKurgen / vnber weU ’'’®ïoeH/’”‘3'‘^ ®^” tOer^og ïDietb / nniffen geben/wer vor fm nie erhöret ^^/bk ^^ ''’^^ '’^^^ lieber jehen ©on verlieren / beun baf er alfo folt gehunben I^vetif* ^^ ^^^hd? / bef alten Kónighli4gt;ent0aufe6 Keyern 5reyblt;4tbermajgt; 'i^bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®”^ anberf mehr jeyget er etlichen Kähten an. Ä^^tliche/ nem^/
Mtcnf 1 ^^quot;^ ^’^ S“*^ 5i^«uchi(ch / vnnb auff König Carls fey ten waren/bte *im k ^^ ^^^ Kónig Carl heimlich an/ber befchrib ein Keichf tangen ^U / oîeiÆfiag j» 3tw ‘'*^^Jgt; ?^**^”^^ ^^löwan jclct vonChrifîi (Behurtfibêhunbertvnacht vn 9damp;eim, ^^2* n ^‘^wauch iOertjogCheffel/bef gleichen fübretman auch babin bic ‘^tfeS ^^‘fpwg mtt fampt frcnKinbern/2Hlba wurbiOer^ogCbeffelvon u -öeyeti jehen perren vnb Kifchoffen verhlagt/wie er heimlich wiber ferz
«en
-ocr page 698-©«e dritte T^tteß ^d^anwe ^(«entthû nenTC^ettetT^ónig CaH vn wtber bj Xetd) beimlieb bónbtnu^ ge»nlt;iebf lgt;cn vnglAubtgen tOaunen vnb 6ad)flcn.ï)a fold)ó t^ert^og^îbefT^l/^’^^^ju^ leugnen tunbr cß war am ta^/ ba lief) 2^óntg Carl cinTlrticf elobev nbsp;nbsp;^{»4«
bemalten J?vAndf(ebenvnb Ceuefdjen Tlecbtbud) lefcn/manbief^ba^^* ^ texsaiica, 0alb«d)/tm Catein Lex Sahcajffnod) vorbnnben in ben ©tifften/ vw^ (tel lautet alfo:
^^effaioni Wirt bas nbsp;nbsp;nbsp;IVerCölanbenvnb'CreuwbemXetcbntcbtbtelte/fetnCebenppiwt«'^
Omabsefpvpc^f». stenig brecb/mitbefjelben^etnben736nbtnu^ ober Jyrtbeanfïie^/P^f^Lj^rt» ' nbsp;nbsp;ben vevwireft/vn feinen 2^opff verloren haben.©old) TPrtbetl vnb Aew ^
von ben ©cAnben be^ Keid)ö vbcr t^er^og^Tbeflel/fein Weib vnb2^ifij^^„i^ let/vnb war baß gat 115 Canb 73eyern alles bem Keid) beim gefallen/ Carl 5ugefprod)en:Tiber 2^ónig Carl frijlet vn freyet feinem‘Vettern ‘Ö^beffel/ weilanb lOer^og in Beyern / mit jampt Weib vnnb ^*^^^2\rlt;l^^ TPnb Cale mebrgenanneer Cannier Cranes f-breibt) mof te tOergog
Olunne. laureacum.
tc^effafowusWirbt wtbcr feinen willen befebären laffen/ ein Zärtling vnb 73ruber Setu^quot;'^'quot; ^*’’ iTlt;t»f frauwCeitpirg muf te aucb (Beijl liebe Kleiber antbon/vn jn ^’^ÏJ^itd^ Ktbppitrgawirf tin nen fieb weibê laffen/lOert^og Ï)ietb ber ad)tc vn Ic^tc bifeßHameuß ^^^ß, pf^' feb vber feinen willen weiben laffen/vnb ein Pfaff werben/vn wntbei^jl^j,, jo ffoffen von Canb vnb feuten / verfverret in bas Klofter Harfe / am ^^fy/ ber alte pfnalç ltgenb. Wie es aber oen 'Cóebtem Pergog ‘Ïbeflcl^ Ö^’^Xdf^*^ fpriebt offtgenannter Canzler Cran^/wasfol ieb viel von f nen fag^/J^ 'Lftl»* alfo mit burden worten/fagt niebt weiter/ ^eygt barmit an/baf fm plw lt;nbsp;^(tü long mie feinen 5ûr|îenvnb bcffelbigcn Kinbcm/ncmlid) ben'Ïf^f^J^ i.
gc ganç 73 cy cm cyngenorntnett/wie td? bemad) im viert»^ ten ^ud? befebtetben werbe.ïÖi^ 73«^d
tjlnnngnug. •
€nïgt;e ï*e(? {»riffen 'Sitefe SoOntinfó Sfnrnfini bonSibeufperg.
-ocr page 699-MJ^i) /n gt;
V3 Ö3p5nv J)m/J^J$)j30 (j31).^PlUpill)6 UU3a 03 3iaï/43QtlVUU ntU 0)1^;/ 3lt;PjHUü^ 36iKpviiiGüq/qiitnCjj43ji3X 0vaij|Jinv4U(^ •’v^mmittoÄ iU3anXv n^ ua^Jjn?^ 31q q«ö «ƒ / U3(w^j3^u v jyiv5 9i«lt;» Qua /4|iu^ ‘’»Kis «Muvung uuq 3uu/(miüx «333uv4g 430 t«nj04v5 ^nwQ«oj aui,^ ^^1’^^ 3)0 311 ^va/u3q4oai «3ß«n4q3ß mo^s wt^J^ (I^Jldlvai yq uaiil?^ ttuV3iq«3qjv543Qj •i|nvj3do«i)UV)Juo§n^Cng)
Zttio^ MV3@ 43q «v gn4q43q yq mtnqjJ tip 3’J «3ïp^/u3q4nqi jnvi q^h îlnipoî «3q9i«34j ^4nq 43jt3^ «3lt;^Jiuiox; 3iq qivq oj (pinuvQ »,^j^ S’iuy^joaßp l«q^«3U| U3qv^/U3ttlttiqa 43q«VU|3 ^3VU 43jt3^ 3ïq qtijl/^^^ ^4001 qy 1« q«q govaUpJ uio^ 3)V30 310 «n« oj / «34v/ piq (J3V^ wâ n''^^ 0««q )^|436jynv 43^49«^ «3^Jn«gx^ 43o U3jj3iß43q)ni^^ go46 qj^ïÏ^’ï PU’IQ QUö ^v|3(^ 3qin3u uvw ^vo 11393639 jpa (py jv^ 9^ Wc^^ jviu «p j(pni ipa^upuq oùq p«v$ 934110 / 43j4iu^ 3430UV a W43j)},S®!)i» /43ypi«4364ttÇ^ / )ßvp3q ß|«gX 393jU«g^ 3tO /3393VUI36 «43113^5^ ‘’jyt’43j443Óf «430«V OUq /M3)4»43ß «3UltU3«qV l«nï)n^ 0«lt;Ï lt;!lt;gt;(? 43^^ ^Iv 0«Pggt; / 3P3)J43 y«nooi 0«a Ï^P40j / 9313 310 / yun(^ 430 U3qv^ jpg’’^ q«q 3jyimu43öt, 339334 3j(2i/ß3i4^ou«q4fjn4ynj5 393jiiup9/opu/j,W f^uq /pu v? /q3i3 3113613 «3jlt;pvqj36 y poi «3^ n v9 o«pj auö / ïÖ4yy 3g j^Ä JÜ39 0«a pyj6 93nv /U3)J1^ tl34( adlUVj jnu /U34V(W U3443(^ 3Pf5^ •»3)1V30 ’’^ /43l«gjiÊ 430 43yü3 393)0] «3qv(ÿ /6«V40 4yj439 0«lt;» ÏJ^JttW»tt63/y|ï|^ 9343^34] 310 «34VdJ 4yJ / J93lljtl349^ 310 QIW lt;IP(^ 430 JIUILW 310 4yj / ^J^ 0«q/34vyq9/3(pnJ«q /ynnoqï a3p3nv ipa6ï)933430 o«ö 93n4qqv ônj/^ÿ ^93Vii 3)jü }pq4V 430 «uy 310 «V luo^ 11€ oivq 03 '113J09 o«q «4ïn8 uti, f 1 430 ?4Jvf3q 304101411)V^ 430 ^tW 0110 / «(^ 0113936.^0193111 Uil 93 «jqj^ .ƒ 3 *110 430019334 431113 «9) 0^ *«3l9oj3q 0«q U3q36«93 Z^Jp^ /ypq3 OUq,^ zy4)g46 zy36iï93yui43)jv 9vo z 19-^19111139 ypy pui «3q3ju3ï^lt;; 439 juxffi?* 310 400 Z1433130143 931J 3PS^ 3)1 V 934110 393)301 Z lij V49 3931)3306^ 0110 ,j^ 361(03 310 03111 309 93400413^^ Z 330013)43 000 30493)30 030013^ 0439y^n. ^ 0113900 Z 3439043 3035 ooq O0t\5 OVUt 93400400 Z yoo^ 310 ypy ODOin?” 3101 l)3ïU «4€)OO0 430 O393jO31ö; 3))V 400 3lJ 039V9 Z 033)319 0349^ ü) yj J Z0333090)39 033y031^0314^ 01 4304yÇ^ 434) 0030 ^ngt;, ooq 313901003.1g 310/O334304Vj Opg 011 Xp3Se ^^^ 900 Z 033339 O393jjyOV 41Z 033)319 Z 493Öj^ OOOq 03j ^lOÜ^ Z393n?y 0314^ 430 90Z3)0q3(^ ooq 31330139334 ^3(^ 430 90 430igx; 310 IPOl 039)V943Q) ‘431913UI J ^^43{Ç^ opy)0oq ooq 9py)0 030613 9301.9 43031 op y£ : 3V9 J0Oj30 og93j 4V0 OOVJ^Ç 33493)3093q(J 430 ^iodd)5 3iqï ooq z 3001)30 oil öj)v z 30014 430p 0130 gx’iê : )4om^.wd@ upw^ «o iJi ©
’V3ioq49§ M J^J«3Ü3gË WQ ^)n^ 3)Q4ïW ^V(Ï
Ut3Q3330^)W}«3ttß ÖlUUDte
AXXOOO
-ocr page 700-^O»^«^«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„Kil
0ertH)blt;rfc6üftworamp;ctt/lgt;k5uv0r Mird)fein Haffen moc^fen
werden / mußten fie^ Oen ^ûnOen gefangen geben» ^ev ben lt;’’^^*^2^ feben/ vnfern l?cvtn()ren / wnrb baa Öelt ( weld)e6 je mennigfHf^J »^ giP vn verberben iß) veracht/ tn feinem wehrt noch ehren gehalten/©«?*^ ^ vjn^'' ber hielten pe für feberben / @ie lieffen fein ^ein $u inen auß anbem *^ führen / war verbotten / fein Kauffmann war bep inen / eo handelt »^^^ mit Kauffmanfebafft / pe lebten all Mrglicb vnb fcblecbt / trugen
bel^ an/begerten nicht mehr ben was bie ^atur erheifcht/ lieffen P^ ^Ijj^fti fleinen benögen/ ir @peip war K4p/S5îilch vnb j^abermup/f’’ Kleibung waren wilber ^ht^f^^t^f ^‘^ï^ ‘^olffbel^ / wie pe bie W’^bt»^ pengenauff bem ©eiaib/alfojogenpebie 5^eut herab/vnb
peb» 3ehunb ip eo barju fommen / bap wir *^eutfcbeu mehr pracht / n^jnp hopart mit ben Kleibern treiben/benn febier fein %tion.X)ie Sr^^^^ .^^^igt; vnb ber^acchuo verberben mit vnlauterfeit/frePen vnb faupen/u»^ habenb ieCunbin ^eutfchlanbmit gcwalt vberhaub genommen gtonfp Perep vnb^anefet/bao jufauPen/pi^en im @cblaPtrüncfen bip nad)t/ ber i^hf hrndv fpielen vnb huren / biefe taper alle regieren / höd)pen ©rab vnb €hr/ tlKco wao ba ip in ^eutfcblanb hüt peb ‘’^Kj^iiP frembbe Bitten ergeben: ^o gelten bie ^eutfdjen Kleiber nichts/ tiur (ehe Kappen/ 2ßelfche 5’^öcf/ Sranpepfehe STOutel / bie pnb im ein ieber haben. Vollen wir nicht forg tragen / eo ijerbe mit ber $ept nbsp;nbsp;' ^
!ich7?amen/benwirvonber @fatt 5’^om/bieein (Sigeriinp^^^^'^ alle tanb vnb 2eut/ empfangen haben / wiber von vno genommen/Pquot; y nach fo groPen ehren wiberumb bas vberwunben ‘Öolcf genennt allen tauben fagt man von vno ‘^eutfehen/rebt vno vbel nach bnp voll vnb trunefen feinb/nimmer Mr ober nüd^tern werben.'DieÖ^^n^’Lij}/ tiebe bep ©otbo ( weleheo boch aie 0» *Pauluö fagt/aKeß vbelß ein vnb Slbgotterifche teut machOhnt auch ber ^eutfd)en “^rauw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hß^f
ber juvor von vnfern Seinben gelobt worben ip/fap gefchwecht/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^m
etliche benen ©eit mehr benn èhv/vnnb ber©lauben (iehtp/^t^yif^ ^hf/fein guten Tîamen vnb ©efchrep nicht an/wenn cß nur ©^^^^^^^(^Jf^n baß ©clt aller frumbfeit vnb ehrbarfeit für / bie ‘Öerrdhter freß eigen ^^^^ (anbßfehen vnb betrachten nichtß / beim freu eignen nup. ‘Daß ipP ^^^[1^'’* vor^epten alle bie fo obgelegen feinb/ein ^ddaebt/tanb vnb ^^^^/^^Ùgpim ben/baß ©eit vnb tXeichthumb veracht/bie aber vnben gelegen/mi^jv^^ij! nach tracht / aHeß fo bep ben ^cutfehen burch bie tugenb vnb ar erlangt vnbgewunnen worben ip / baß verlieren wir burch
vnb vberPup Wiber. Die Tugenb hat freu panbt in ber mltfeJmeW ^^unj ehe von bem ‘Poeten ^oratio gülben genennt Wirt / waß
peigtbaß ipvntugenb vnb ein taper. Derhalben/ wie auch mepnung iP( welcher von allen bingen fünplichvnnb mit ber W / ^^ fchriben haCaller îXeichthumb/grop ©eit vnb ©ut/ bient gar fahrt vubfeligfeit/fonberneß verhinbert bie viel mehr.
feß bap bic/fo pch vnberpehen anbere teuf mit ©eit vnb ©ut Iu mögen ^u vbertrePen/foHen iur ©erechtigfeit vnb ©ehcrföin “^ ^’^^^ pic H
-ocr page 701-n^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0mÎK. CCCXXVI
^”^ ^‘^^ regiert Wirt/ gqWungen wer^en/^anut pc nit / weil toef) ^'^ï^viS^^ ^^^^^^ ^^” mut/ftol(|icrcn vtiO übermütig werben/anbere feut vn^ ’^’bm • ^^*^^” VtWert^enig vnO ^u Knechten machen. ‘Darauß entfpringt ^hn f*^ ^’'■^^^ anberß benn neib vnO ^adj / ju (eßt groß verderben onb armut wT ’^* ^^ ^’^*’ff’^ fet^anb ju vnfer jept/ barum ber arm Icicbtücb t^un vuO Wh?’’ *’^^’quot;lt;’” erbenefen mag/verlaß barneben ben rauchen weg ber ^rb ^^^^ ^'^^^^^^ alebenn aller guter Öefaß vnb Crbnung ein ^inôbe/ ^i’blftH ^‘^*’^‘’^^/2ilfobaßman mit (iß vnb betrug bic ©efaßaußlegt/ W^^^^ ”*’” *^^^^^ ^^‘^” gemeinem (Staubt nüß(idh iß/außgerißen vnb ^to ft ^^*’* ^^b^^P^ *^ ‘Öorfa^ren ben alten ‘^eutfeben haben gute @itgt; ^®(tni ^ ^^”” ^^^ anbern feuten bic guten Oiefaß golten/5gt;7an belt hin Öe^ ’»oh v ^^^^^^^ niemanb niebte mehr vmb ber Cbrighit ©efebdßt / allein hife ^^*’*’” ^^^^”^^“^^“^“^^‘’’ gejogen worben finb. 2llfofcbreibtob^ ^^9 ^^^f^‘’i^^lt;^^/ï’‘^i' I^ ï’f‘^ ^'ïï^’^ treuweß mehrer vnb 5^eißer aller nature ^ib ^lt;2?Ö^*’’^f^” ^t^/^*’ bem^ueb bao er von regierung einer ^tattgeßbri ^‘^^•‘^eßglciebcn aueb ber Poet j^orafiuo/ vnb fpriebt auff bife mepnung;
^ao bWt fb manebe febwere ^lag?
•Cnb bocb hin Straff nicht folgt bemacb.
^ao gilt bao ©faß on Bitten gute
©ar niebw/verberbt beß 5gt;7enfcben mut
hü/b^ ’^^^^ ^1*^ *^””^ Orbnung finb / ba muß auch ein boß fXegimenf Oer iß ^^^’V^^w wir tdglicb im ’233ercf/vnb ber gemein braueb/ber ein 5Ö7eh W ^^^^ ^^”^/ ^^^*^^^ ^‘’^ folcbeo. quot;Da viel 2lrßt fepn / ba müßen aueb not ^/th^^ ^^^^^f^^^^*^” fepn/wie ber ^oebgelebrt plato febreibt/aueb^tra^
’’^ ^^ômpter S%nn/melbung tbut^ao'iteutfeblanb/vor jepten ein W^’’”^ ^’^”^amp;’^^‘^*“ / ^“^ ‘■“^ ^errfßatt aller Dälefer / iß nun in ßben ta w 1 ® ^^olt;0^^t^ / ^ ^i^^ 5ürßentbwmb vnb ©raßfebaßten / jertbeilet/ tato nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^^f^^” ^‘^^ ^^erren / Wirt nimmermebr wiber jn
wj”^^’*”*’^ niiMfa.^lKein Reifer garot/ ^enig in Çifpanien/ein Sürß tartft^^W^^/^’w^ ^^” ^rßberßogen ju Oeßerreieb geboren (beßen ju^ 9fttbh ^' ^^fr^”^^” Ö^”^ ^eutfeblanb mit großen freuben vnb begierb be* tater ^*’’^*’^^^^’’’^® ^^^^”^*''*^ ©otteognabenben ©eiß ber Xaußleut ^‘^ ©eltfuebt erniberlegcn / bie ^inighit vnb ben £anbfricben wi* ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^'^^ ^‘^^ vneinighit abthun/ bem wolluß/allem freßen
5^^*^ '^ ba6S57aul legen/bao rauben vnb morben außfreper W?^^” ^^^^^^”^^^^^” ^^‘^^ ^^’^ ©erlebt abfebneiben/bie ©ottfelighit Up^^®ft ©ereebtighit / welebe ießunb im elenb / vnb vor langeß vertagt iß/ he y '’^’^^^ h^-’rab wiberumb erwerfen vnb berußen/ bau Wirt gefebeben / fo ter ’f^^ ^^ff frombhitvnb e^rbarhitein außfeßen ßaben/bie ©eit* teil ^^^^ ^ ®^ f’’ ^^^^ ^'’'^^’^ müglicb iß ben ©eiß vnb bie £iebe beß ©elto Wa ^ f’’”*^ ^‘’’^^ ^^^^’^ ^^’^ gemein nuß noch bao eigen glücf eineo leben ^l2o 3’^“”^*’ tgt;w^ i’^ai^’h mögen Werben/ ^Öerßalben jum befeßluß mag
i inj
-ocr page 702-Gewebe.
00 wäHett wir nun ©cU vnb @ut/
^Duö Oem S^îenfe^m groß fd^akn t^ut/
3« t^ao tieffe S^cer verfenefen/
l?nO fein «immer mc^r geDenef em
fXeuw vnO kvïgt; Der 0ônOm fragen/
^ev jeix vnD ^n rechten ragen/
€m beffer £eben fa^en an/
‘Öno Der arbeit auch onDerfla^n/
©arDureb Die ^«genD mdebßf/DerfeßfDmDf
^Die 0ünD/g(eicamp; wie Der fXaneb im ’^inD»
2(ber ich bin gar jn weif auß Dem Wege gef ref f en / wii nun Dg^ ®^^
wiDer für Die J^anD nemmen/vnD Dao vierDt ^ueb anfajen*
^omöf in ödö vicrotc iSu® w«
©tarnttiftiKfiffr ffnrotö.
^ t'nttfn ‘Bueb bub leb tie aUm 95lt;9lt;^ SS W Sürficn enD Könige / von König 2lljc(a ?ot» biß ^f Ä c^Mw Saroinm/naeb Der (eng befebriben/^ïnn in ^(lt;^“7^/ fe eo Die jevf erfeifepf / werDe ich fc^en Die 5r4n(riffM^ Lr •W'^ÄLiii^s^ Könige onD verbogen / fo Nepern geregierf Die ©aebffen» 'Ùao Driffe ^ueb bat in im Drei; bunDerf onD ^web ^^^^ «L iar/Dao icing wirf geben biß in Dao feebß bü^t^^i’ß M^/ lt;« welcher ^^V^,^quot; y./ ßen auß Sranrfreich geborn/^everianD ingebabf ba6en/2Bicitwi t'ic ** ,[| wie ich oben angeje^gf bab/ Reifer garol onD feine O^orfabren/nüß ^^ n, Sürßen von Nepern ber enffpringen/demnach Die Xönig tgt;«^ Svancf reich vnD ^euffchen ^anDen / von pipino an biß auffM^«^Ö 9^ geborn auß j^eßen/Die ^eberifeben ^onig nennen/Darumb Dgp auß Dem gar aif en ^a«ß in Gebern ße bie feinD/
Dergeßalf wie bemach foigt
-ocr page 703-CCOXXVII
^(töDtcrijK '•?', 11 fir^ 0 blî 1111 IS lt;nbsp;I
«ftttim veil StSenfpevg/von ffawlo ^agno luf;
auff ^dfer Ohonem Oen ©roffen»
?)a^^af ommen Keifer ffarfe;
K® ^fèoö ^ûf^/Oererfîe ^crfto^in Severn/wk
ter/bey ber erwarb er (JOarggraffXaQen/ berver// dt’*^’^'^”^ fon/ö.^molpflr (lOarggralf^« 2lntorff/ttadwialó73ifd?off5n Amo^buf. %^utOct^^og in ^rabanb/bett^n Begsa. Wni ^**’’’ ^^55^/^*” ©ebweper ©.(Berbraub/vn ein ‘^od^fer t^er^og pic ’'eten ^^‘'^*'”^’ ^’^^ Obtient zeugten wit einanber and? ein ©on/ben nen^
e ^ ”^^ feinew 3lnberren von ber (V?ntter / piptnus / vnb ippipinus ber pipfmm ter tri«» ’n 2'^‘^^ ^’^ ^rabab/ fem ©on lOer^og Carl/ fein ^ndcl ip 2lt;ónig pipiwis
’* ‘^^^teieb/eitt'Vatter oifes Geifers Carls.
^ oben and? geweiht tfï / b^t auch einen ©on gehabt/
biefle (Darggtrtlf lOutel ober *Vtel / benfelbtgen ootifo CDTarggraff nndgt; bem er etn groffer ^^neg^ninn war/festen bic I«2(morfi;
2lt;óntg tn^vantfreteb / vnnb Ï)tetprecbt/5n einem äo^rggraffen gen Zntorffwiber bie ÏÖenen / 5tteis fen/vnb ©aebffen/ fo noch vnglâubtg waren / fratd ’ inns Keid? vn vber bie Chilien pelen/ verlie^einen ©on/bie^iOannpreebt/ber nam^uberl^be^ungt frauw ^Incbtlb/AónigCaucbcvó bep erpen‘Ïocb piutfyida.
“Son her ©eßun Keifer ffurtó.
(bj ^‘Rt Carl ip geboren worben / als wan ^elet nach Cbripi Geburt pben ^amp;’’^^*^t vnb $wey vnb vierzig far / 511 Carlsberg / an ff be w ©cblop aw cgriGur^^ ^‘’^‘”r«lt;/brey weil oberhalb (^Oóneben/wie bennbie X^ynwobner bas ^^•ift ff *^ ^ ^“^ bejengts ein gan^ 13 neb von Steifer Carl befebriben/ $ij Web ’’'«iD ' •'**^^lofierattffbewl3erg bey ^reifingnoeb vorbanben / al Iba 2x0/ tgt;itbW’*?®r«»'Vlt;*ttlt;vbiflt;r5cyttlofbKlt/barttmbi|{soblt;ttiwbrittttt^ttlt;b pipiniM* ’‘’lt;lbm\^® quot;^^^^^ Cebengnngbefebrieben/wUnitnotjeynbie weiter folcbsju '’*t^tt^- ''^bt|cfCafU)t erlogen würben 5113ngelbeiwbey (VlainQ/allbajn ffneof«» Wagnu« S^lcbrTa'’^^^‘^^’’^ ®*^lt;lt;lt;^*flt;l’«lt;^vttbXinttittiflt;blt;r ©pracbberfelbigen$eyt ber *®‘’quot;*'«’8«‘’
Slsn(U.f • ^‘'wn/mitnamcnPaulus dePifa.lOn als^onig Carlfecbp vnb 5 wen/ Paulus pifMM. ^”»^**5® alters erreichet/parb fein “Vatter S^onigpipinus/ bett noch ««
”’”«»110 '‘^’’‘»ntenS^onig Carlwan/wit bew tbetlet er Jranefreieb 511 parif/ carolomannuf.
^’‘Wto*'?’^ ”^lt;(l«*^5i^nnd?rei£blt;y« / was vnberpari^ ligtbißanHifpaniaw ^Wn ^^^^® Oberlanbaw Kbewjlrawnewltd) (Vlain^/ Worwbs vn Kd?/ ^^b k?^’^ in.©etne w ’Kruber Carlwan gefiel für fein tbei 1 bas gan^c Hb
^*''’ tkv *'*' P***^^ blnan/wurb gebronet in ber ©tatt ©ey fen/nteb t weit et// ^“Mt1^1^/^^^ ^^’^ vonber ©tatt Kews / ba wan fegt bie König von ’‘^gin'x’^^^wet. AfswoltenbicKrübernurvneinsfeyn/frCliOntterbieKo// '’’’^^ bû^*^^^ ^^^^ S^wS 511 febaffen baf fie bie ©one bey einigbett behielte, ^s Bertha. ^lMfti)-i ”’!gt; ^^’^ Ketebf tag gen Wurwbs an ben Khein gelegt / ba wurb viel
x^*^»»ein ^^’^ *^‘'” *^ guter einigbett bie ^wen 13riiber behalten woebte/baf pe
ioff ^^^'^ wüebfen/ vnb barunber bef Üanb vnb Cent entgelten wüßten: ?^ Ikh^^’' ^’’3 ^^^^^^ ^“ ^^^‘” ® ^*^ König Carlwan/ bew gab wan bie fchu Ib/ '^'hbev ^k ^^^^‘’' Herr gewefcn/ ober fn gebaucht fein Kruber wer ƒw jugefehv ’’^ Wm *^“’’S Sewefen/KberGott fanb ein recht wittel in bifcr facben/Ko^/ J^doman»«« ^’’’'^ Ks'**^^^*^’^^ lang/flarb tw vierbten far nach feines “VattersCob/vnb '*”quot;* ’*^3 Carl allein ge waltiger Herr vber bas gang ^ranef reich»
‘Von
-ocr page 704-©«6 ûtcrvgt;cc'Sttd) ®0^rtnm6 ^ïaetitôtiz Q?on î)fm often Krieg König ffarl^.
üunoldus^
/J^kÆit teilen Ätieg bat 2Vónig Catlgtfäbvt wibte t5tt#ogl’‘’*^i|l‘’ ©rtfcontcrt/henbit CV gav vertvieben /vnbm Jtalicn vcvj45f/^{icf von feiner vntreuw wegen verflummct worben / vnnb ifï ^r J' ^^«1^ 2lt;ron5rnnctrei4gt; ungeeignet worben/b^t aUbn bin gefc^et feinen öongt; £tub wigen mebrgennnnter Âônig Cnr 1.
VuitichutldfK.
%n tem anörrn Krieg König ffarlßt ,5^n«e3tbettSlt;ttbflcn»n'IVlt;jïpblt;ilot/fon«cb»nglâubtgttgt;lt;»tcn/b^S’i,iigt; bilkin baôbritt jnr trieg/ber ©âcbpf^ ^ùrfl tOerçog W pin vnberpbleiffin îDenninarcf/wen Aônig órljn rmnerjunS^órtigenin jî)enmnrct7 fo bnlbS^ónigCnri wibernuf tnm/fo brrtebte tOer^og Weitb «nb wiber ein Dolef jufnwmen/vnb nbsp;nbsp;^^.j^^Z
SSifi^uswktge«' taufft.
wiber/ bas bnbenfe bif inbnebtrtte/nr mit einanber getrieben ‘’^’^^’..jioct' allejufbnbcnfieeinrtnffbcbcnmtteinnnbergcbrtbt. 2^ónigCnrlw4‘^^^\ febroefenyórp//mgrnufetttttbrtraboberf^onvnberweilenvnbcH^ïg/^^jjj)/ vbcrnUnJtrtltett/^rrtnctreicb/'ö^cntfeblanb/bifpnnien/vnlPinbifi^^’^Qjiji« 5« febnifen vnb ju triegen/niebte be per ntinber gnb er niebte nuebM^^ ^^^al amp;ad)^cn wiber vtnbpelen/warer von punban bumn vubpr^tr^ «vfiy lief nid?tnacb/ jog von einem 2irieg5umrtnbern/iet5tg4r in lien bineyn/ ƒe^tgnr bemuf in polen / ÏDennmnret vnb tOungern/ wurb ber ©âcbftflt;bebrieg nlfo gepiUt/iOer^og IPeitbunb lief fid? nig Curl gab jm fèine'îTocbter ju ber ^bc/wer gewonnen ober verloren P ^^^^ mu^tejms babe, lfô waren alle ©neben tob/binvnmb/vergebenvn»^i boeb muf te aUweg ber jcbenb(V?an mit “Weib vn2^inb auf bem bin jieben / babin f e König Carl verfebup/ an jre patt feçet er ebrbnre f CeutaufanberttjCanbe/biegewdltbettenonaUvrtbeil/wo febnnretn eten lief/baf er nicht glauben bielt/bcimltcb anben neebpenKaonijn tWepphäitf«^ ©c^ ^aber kommet bae 'Weppb^lipb (Bericht. 3llfo fnbbte 0achfP^ ^^^ rnöt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;worben/ vnb piptet König Carl etliche Kipbmnb in ©achten.
^f r örtttr ö«ö Vieröte Krieg König Carls wiöer Slt;P^
riumPi2Ödf(^£anb.
z^^Jfen Krieg bab ich oben im brittenKuebbefchriben/wiln^’^^Jj.go^ gt;2^7feyn bafichebiewiber fe^e/ben vierbten bat er gefübrr Kabtgotim^riaulin jtalien / ber woltc König feyuA^t^^^^’^^^ mit bem purm/peng ben iOer^ogen/lief im ben (Brint abbau wen«
/Der fünfft ?ug König Carte in ^ifpanien.
^n^^ch bem König Carl gan^ Welfchlanb gepillt bett / joge er ’X)olcbtn iOifpantenvberbenKunçifal/ woltebaPelbigep^^^^^ffd/ lt;3\^tbenig machen/vn jugeborfam bringen/ ^ö betreue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fliii
9î«tjçifaf.
Carolus fc^ahnim eener inn/bie gaben jm (BeifeUDub ba nach erlangtem 6*i^92^i”*^}.vold 1^^^ ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vber benKumjifaljoge/empfeng er großen febaben von bem igt;»no^J*'^,-i,(lt;
Namus. ^thardm. Uulandus.
bette (ich im (Bebirg vn in bcnWAlbcn verfchlagen/bte pelen binben vng 0 ter fach in bas iOeer/iProf/vnplunber/bae namen pe allee/vnb ^F . .^ÿxf wiber tnbie'Wâlbe vnenge bef (Bebirge. ^e pel auch gleich bie benaUbaerfchlagen etliche^ränefifche lOerren/nemlichberiOerr^ j’ Könige Carle î5rud?fce/bcrgleichen feinHofmeiper 3lnebelnt/i^^^^^^j.^(j^ lanb auf Krttannien / vnnb tOerjjog Îleuwmar auf Keyern/^^f »rt-4nß‘’l‘^’’ gewefen fey pnbet man in vnfem Öripten gar nichte bar von / 2gt;n J « ^^,„{
-ocr page 705-^ • öött^ett^vrtwetfe^enfia'fertt. CCCXXVIII
’»icob'^^^^’^® '’^’^^^/^^^ ^*^ vegtacttben 5üt(ïen tn quot;^cycfn bett Kónicj Cavl ^^S^*^ ^^’^^‘^‘^ ^olt;b gcmelbet/gefrtngcn vnb entfeQt/^ómg Carl Puntte lettonU*’’^^t»igt;en nicht vedetten / betten pebrtUtm (Sebtv^ vevfd^lotfcn/mb tn 3*^®»«« rinflcm WAlben verbrodden.
©afed^i^tf^ïrtfg.
'^IM^” f«lt;bgtlt;tt ÂtùgfùbKt Äonig Cari wtbet Sie von ^riconnnn/bre (gt;CjJwoltcnabgcfnUcn feyn/Äontg Carl febieft wit? fie feinenÂûcbenmeifler ‘^‘‘^««nteniSutbilff/bevjwansfiebafïfieiöeifelmw^tengeben/vnbawff H«rpZfé
König Cnrl fd? weven.
©crfiBfute^rteg.
iPo i!^”***’ **'* novgogtbumb binber Kom int ®cbtrg ob nenphö / bus ^b k *^^^ ^’^^^^ Crtmbavbifche KónigreiddZbnöwoltc nud? König Cnvl ’quot;S 2 k '^^^‘^^'»’^t» vber^og ev benfelbcn ^üvfïen/mit namen t^orgnf/ntnebt
W' ’^*^^*'”’^ ’^^^ mu^te fm fein eignen Son jw (Beifel vnb alle jav fün^^ mb ^*3tauf€nb ïmcaten geben.
^ENeßte Kneg ml»« îXe ® epem/vnb wie er 95f i)^
y^J^vnbwenn König Carl feinen neet flgcbomen^rcunbt vnb‘Vettern ^IjOf‘'^tt^ogent» ^eyern/gefangen/tneinKloflcv verffoffen vnb vev^
^''^’hah f '^‘'^f/babe ich oben im briteen Knd? gnug berfwr gebradit. ifs bett fe^z ^^tee ?^® nuff biefen Krieg/aberevwnvb gan^ liebevlicb gcjlillet/on alle
^4k '^^^9^»^^^ alten dürften vnb iOerren/vn alle fo ee mit fm bielten/wnv '‘’‘tUr ^ ^^^^’^^ verfd?tdt/ vnb fanbte König Carl feineKAbt vnb t^aupt^z
I^*’t«t/b i^’ ®^^*^^‘^^ ''^b -Öbader bic forberten bie Canbfchafftgen quot;^c^cn^/ Gramatim.
ganç?3cycrn König Carl/vnb namen jn an $« einem rechten ^««bevren vnb til^rben.
^ntunbif Krieg wfter bfe ^awnen vut' S(6ern/ tm
£a»b vnber bev ^ne èmabo
^^iS^^^”^”'^^^ ^bcrnlt;3nnbtgcnoffenberj5og'2^ben'clö/btc5ogcnmic
MsJi^^yen beeren wiber Kónig Car l/baó ein fiel in 5rianl vnb bie ©egenb fH/SS?JÏ’*gt;^^lt;^^^*^^lt;ttlt;bigerberrflt;hafft nennet/ îbaô anber wolein'éey^'
- ^®ram '^ ^*^bie Alrnne / ba tarnen jm entgegen Kónig Carle banptlent/ MieiMi^^'^**^'^bacfer/bie feblngen bie 5etnbe.Ïgt;ieanbern bannen fb noch ^«»^«Woa«
1 ’^’’'‘^ueb ‘^‘^ÿ/woltenbifenfchaben vnbX7ibcrlaganbenKeyernrecbnen/walt;' *’’*’®’f‘***w^^
*^^^eK5 - ^^^^ S*^®^^*” *Volcf / vnb jogen baber in Key ern / iöie $wen obge^z ®‘5lt;H/f(bi’’*®^f^^ baiiptlent brachten bie Keyern auff/jogen ben^rcinben entzz ’'”’^1S '’s3®!’n^**^^*^Pwcht/vnbbr«ngenóinbie Konauw/waebavontam ^^’^otiiçi^ mitgroffem fchaben vnb vnebren wiber beim sieben.
^ le^enb Krieg Wiber bie ® inbeti in ■‘aiißnißer Sanb/
tgt;nb her ©egenb/fo man jebt hie $gt;5ïdref ^ranhen^
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;burgbeiflet.
k{n^^*''^h®S felbjïittbaelianb/fbwfrfegtbie (baref Kranbenburg gilben ssinbent»« ®^”^ Wen bamaló IVinben barinn / bie bief man bie wilben IVinben/ ^^J XV^SraSS i ^ ïüS’3 ^‘''^^machet jwo Krücken vber bie if lb/$ogine Canb/Ker TPin burg.
^‘ÄK'^S*^) fich/vnb emppeng vonKónig Carl £eben/bcr jog bifinpo^ SSÏmXÏ?/ quot;'quot;‘Wcilt;,i/m«4,„,OTlt;»lUWmt.ifcVc£rtn!gt;gcbovflt;.m. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SZ” * ‘
-ocr page 706-©(tôôteïbtc^tttg^ô^attmô^ïuettttttt/ .
©etnlfficKrifg wibâtie faunen/«XeKénW ^^
gvy^ebbemjobe S^onig Carl felbfl mit gtoffem Volcfin^lt;ylt;*^j/£0tilt;J'^ jelet nach Cbvifît (Geburt (îben bunbert »w®Ls^ï^” G^tt^far/aUba mbtfcblaget er / er wéke nuf bem Canb -Óefïerretcb
‘Vngern/bamak tOaunê Canb/bie iOannen »n 2tbern vertreiben/ baa^loffcr geflifftet an ber ïöonrtuw oberhalb ïDeefenborfP Ï)cn jobe mit tOeereóbrafft an bielfnnö/rufïet (teb bafelbjï auffÜanb vn e^iffBrftrfMeïHtber bie iOannen/bie an$«greiffcn/macht vb ©ebiffen ein ^róefZ bk *^* j, w 4)ön«utt,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit ©eilern vnb 3lnctern anbcngen vnb fcblkffen/vnb wiber ablónw ’ ^ fj^ki^
pirimts ma^et ißünbtnu^ wiVec feine» CVatter.
ren wenn vnb wo man bin woke aiiff ber Î)onaw» îDas necb fl M^ ^f‘^ »aumfi^e ÿôrgctt bie J^aunifeben 5óv|len/ nemlieb Äonig ‘talman / ein Öon Xónig ® Agti^ fallen m 6^flauen. 2^crnten wiber bie ©clanen/tbet groffen fd?Aben / brennet vnb *^*”*K^b«’*’’ Abrieben eylet fm CbanwiQ beviOer^og a«^2^erntennacb mit b^mv»»» y^^ etlichen ^eycm/fcblugenfn Zerlegt fm vil i)olcb. 2^ónig Carl $lt;gt;bß***’ .^gt;gt;^ Leeren ini^annen vnb ber^berlanbz/egtOejïerreicbvnberber-icnn»/ ^rf ÄronDngern/bie ©achffen vn Briefen jogen auffber lincfen feyten ternacbtvn73ebmettwertó/bie^eyernZ©cbwabenZjrancfenZao4?^ Afrf berauffberanbern feytenZ^r ber Äonig fuhr auffbem IVafferZvanbf .^^^i; haunenwerbra bon cenZfeblugen bie ^etnbczlegtcn groffe il^br eyn Z ertrencften ber ^einbe vu ^^^ QarvkfnKntfh ^uneZ vnb vnberIVieninber Kabgewunnenbie vnfemgrof vnpÖ^’^^^^^^ vilDtebZpftvbeZ-ôchfènZÂûw vnb ©chaf/vn tamvmb©.(V?Atti«öC » ^„# nig Carl wiber genHegenfpurg/bett nu bie feinb bif an bieKab bernbevobe betten fid) ergeb enzvnfehiebten bie anbern ir^ottflt;hlt;*irkL Jgt;i^ CarlgenXegenfpurgzbegerten einanflanb vnb fribzman tbwbigey,*^ Jg^f» ncchfle gan^e far bemach hielt 2k$nig Carl jn Xeg^tfpurg fampt r‘5ÏJzHtd?ï^ hie^ and) Carl ein Keichflag z aie man jelet nach Chrifti (Beburt 79^; ff^^/ (t^ beker minber bett er viel ‘Volct bey einanberz bas lag $u felb vmb bie ^^/(^ lagen kille Zfo waren bie 5einb auch $« ruw /man bett gernfriebge^^JJ^iJM woke aber nit feyn / vnb blieb Äonig Carl bas gauge far 511 Kegenpjj^cif wurb wiber fn vnb feinen ©on ein fchwere^unbtnuf gemacht vonfe»^* ^^j^f ©on/mit namêpipinû/ben batt er auffetbalb ber.if he jeugt/^r bek ’ tf j(i; bcy fm/eô lag aUcô'Volcj ju felb vmb bie Ifnnó vnben vnber j^ing/^ gnabe (Bottes wurb folchs vbel vnberbomen/bie ^unbtgenoffe*t vn^^^lcu/ waren bem 2^ónig (Carl bunbt gethan burch einen armen pfa jfen et« nbsp;nbsp;jc jtgt;
mitttamcnIüeibbilff/bemgab2^ónigCarl©.Ï)ionyfk 2^lokerbey ^aquot;* ^rJk* ^‘‘ “*” Ubn/macht f n bafelbk^nm 2tbt/fein ©on pipinn lief er beflt;heren/vg^^^, 5»? n^ feieren, j^jj^^g Kloker0.i5allen/bamalóin©chwabêèanbligenb//egti»öj^ji4ji! 2(nfcftfag ffaroit wie “Vub Ä0nig Carl vermeynt er woke machen bj man vom Khei»f^(^ StaSSiJfa? auffbem IVaffevmochte fabm/von einem(î0eerinbaô anber/biekóP^«’ ^ (^ ^^’ lich nóg bing vn groffe fachen/wo ers ju wegen mochte bringen:
ren»
alfo juKegenfpurgkill lag/lief er bennechkê ©orner hernach nbsp;nbsp;nbsp;- ÄertJ^
r.htdonc fus, Sönflentura.
auff bem fforebauw ein groffen (Braben machê/woltebie3lkntül ’^’* fainen laffen/bie 2lkmtU feilt beyÄ.elbaim in bie ^onauw/bie 3lt;agam ,^ j)j„ nig/ jwifeben ITeiffenburgb/ ©chwabach vnnb Kot/biefelbige t^n ^^^^
(VOay n ju^amberg/ber (V?ay n juVOaing in ben Kbein:lt;l0an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^!
gen ©omer baran/aber es war alles vergebens/was manbey bem bey ber nacht wiber eyn.Dnb Kónig Carl im tOerbk/als man jek n^ - ^ 1^
Xegenfpuvgmtt fampc feinem ^rnuwer^imev/mic breyê Öóneti/ 2^6nig piptno/vnS^ónigüubwïg/iOofgebaUenbcw/^ob ^^ bi»^'’” S/^y^i^ fenburg/wok befebauwen wns man Siavbitutbett/camp;wav
«bfd? Affen / ^tfubvmit Weib »nb Äinber nuffben Kaö^ïtnbic bannen in ben (Wnyn/vnb muf tenbie jCcut bie Sebiff sieben ^‘’p ÇoneiKumiu^raiiÆ bifi^eïï^t^ancf^wt/bliebbafclbfï benWinteWnb bkkaUbaeinÇôttJ^ ^m fnrtflmWavn, pfVïffen vttb (^Ownd? wwvbenaUba vnefnó vonbee Silber vnb ^^^’' ^jççîTî^
-ocr page 707-h,^ ^ött9ettlÊr4tt(Bft0ettSe^fertt. CGCXXIX ÿ^cyttnr®!*’^®^^^^*^^*^«^*^^^«^^«**^^? ^'“^ ttrttürlïcbcv0onlt;5ottc6 wer. ^^‘»bch/x ^^ ^” etnem iDaupemann fdnenÖd)wagev i^cr^og ©ctolb mi^
’’/wv foU benS^vieg mie ben tOnunen veefwbfen/vn filt; g^r nu^cilgcn*
^^ ^ ?ïame ter fautif n enb S(6f m m OftameÇ vnb
‘3öngcrn aupgefUgt lt;p werben.
K^!ï®l^*P^*gt;wó/ König CnreU 0on/btc lOnuptleut ©raff iOnuttonn^ ^bet *^*'^^^**^®^*^^^^ ^*”'^’^*'”^^P*'””®’^^^’^ lüinbtfcber t^auptman/ patiner. « Ïftti^^?5.^^*^*^‘^ ^'“^ 5rtrtttl/loeroog©erolbdn@lt;bw4b/ jogenmit h ^‘'üfr^^*^ ^^’^ tOnunen Xlnnbf^nffc / ebeten vmb Knb vnbcrbnlb Wien r^i^u^^^**^*^”’**^^^”^^^’”^”'’”^ ^bem/fiengenben König ber Óa»^ ^^«hh*-^tï^»t^lt;^wptl^«rc/fWl«gcbieyeinbe in bießuebt/ge wonen gro^ e,g„e i„ ^/e pu,^, b^n bh*' Ccut/brnnebten ben ©ig/rucften fur vn fur/^ 6 waren aueb bie gtft^iagen.
i'*^^ ^?*’‘*nbervneind.Kónig Sigur / nneb bem ervnbergelegê war/ j fcitciiö’’^*S^^^^lt;^/ wfloblt;$tt|lt;inemX!?tblt;ttiOlt;r^og‘^bttbun/bertie0 t*^5^^-^^^^*^ 2^ quot;^nig Stgur in etnent guten'Wein vergeben / vnb wurb ®lt;a«ri» 2ï?eiu vee r ioamp;r ’^*”^«webUt/vnbieweil nlfo ber Schwager vnb^iben vnetne wa^z ®quot;‘’’’ hÏ’’’*twn ^^^‘^ ^^®^ für vnb fór/ namen/rfefïe Canbweer fo fie ben King t ^Hüb ^^*^^^^ bieSebutt beiffeneyn/funben aUba grof lt;5 ntvn ©clt/Ko G^M/iii”g”*^^P**wptJOlt;r^og poften ergaben febpiptno/vnauf bcffelbtgen
?’’fi/ton” ' ” ^^*^ eigner perfon ju König Carl sieben / aUba würben fie ge^-^/SeftkÏ* ^®^’” ®i’f'’fi^brcnwibcr bdm in/r iCanb/fegebieKron‘Ün ^«8f ^^^’ ^^^*^ quot;Cbubun bielc Beinen glauben/fiel wiberum/vnb König ptttnkfSî'’^^’^^'*’®”’^'^*^^^***^*’S^”^Î^^S”®^*^^*’^^^”^^fl*^*’”^^” ’*W4^UErilt;. r^/betïî, ypcblt;5«benfeilenvonOffengen(ÎOitternacbtwerij/baertOof r‘‘'’tf/h'c ^Î*”-^^^^*^^**^^'*”^”'’quot;^ 2lbern/fie wurffeneinenanbernKo// a”*^Heu- ^^ttiSCbrya/abererwurbcrfcblagen/vnnamenbievnfernbas f^^*ftet^*^^^^^^*^ ^‘^^'^^ii^^‘^y’^ ' bif ba fie in bie îDonaw feilt/vmb web jMnr^^”’® ^^wbwigvomîTûrcBenerjeblagen i fl worben. îbie iOaunen ?^^ibe ''’’^^^® ^***^ König Pipinue ju feinéDatter König Carl gen 314? h ’intt|V**’^*^'’^lt;^^^®^^lt;^^*witloeroog(Berbolb/KóniglicbemlOaupt* h- ^iii^'^^’^’^' '^^^ iOer^ogtOeinrieben auf 5naul vn Kernten/ erfeblugen * ^^fSt^**^^’^©erbolb vniOeinrieben.ïOa tam Königpipinue wiber/jog J^^lltg '’^^^ ’^^^^ ^‘^ iOaunen/ber feblug allee wae fiW nit geben wolte/vn h^/tót^fl^^^^^Ry^^w^^ Ïgt;onAivbif an bie Saw vnbbie'Cbdffabinan [^oq^^^SwonenCAnb vn/leutmitlPinben vnKeyern.ïier l^auntfcb b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^ ^^^^ ^^ ergeben/ber hielte glaube/blieb mit ben feinen im Carr/
f^^t^^^^^ wurb all erfeblugen: Vn ber Kifeboff von Salijburg mit na b ^«bitt ’^«fte binab in bae gewönneCanbjieben/muftallba ben (5lau f*^3en/ÿ.^^*'^lt;*^^*lt;^ ullba l^crren ïöietrieb feyn ChorKifeboff/ ber muf te fr^/vn2i?^‘‘^^enbauwen/weibenvnb tauffen.Copaun ber König ber Wau/ ffapaunber hatmr» ^'’ff^iw quot;^k^ ber^og/lieffe freb teuffen mit ben feinen/ vnbman nenet f n in ber JJJ® »i«^lt; st» kS^^i ®®otum.Vn wurb alfoglMlicbbemKrieg/foacbtfar ge wäret bett/ l'*'*'’'/qlix^^*’'*'^’^^23eyerlanbgeweytert bif anbie Saw vnb Siebenbürgen
^'^^ê an bie (ßränggefeijt bieKeyerifeben lt;l0arggraffen/mit na^
ÎÏ^^Hî»?. erner/3Hbcrcicb/(5ottfrib/vnmad?tKónigCarlauf ^cyern@o(ramu5. T^fJl ^^^*'^lt; ^tt alten Crieff bas noeb bejeugen / vnb bemaeb mehr ver// ^.‘™quot;“®* **'*'*’iB« ^^^^*’’^^f'^ habenbic^eyembtelOaunenvertribcn/nad) bunbert ©XSu».
fcfhïf**^*^^Slt;*^/**«^ *’^*^^*^^^^” bie Key ern: Ï)en Vngem/foerfl
'vpottnbert jar bie Canbe inngebabt baben/ligt ber ‘Curct fe^c
^wffbem iOalf/alfo vergeben alle bing/muf ein na^ donbieanber flraffen
-ocr page 708-Sue ïnetbte ^«cÇ ^o64nttw ^««wôtC^ ©frjWfl(ftfKnegttgt;(î»eïîi(e95f fernen. nbsp;nbsp;nbsp;^
Ätttg CrttlfcbtcftfcittCttSon Crtvolom tnl3cbcw/blt;rfcVn’3^?^ïjJ St^0‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wtjcbcttDcvQog mie ttamenSc^tebo/vttb brachte btc^cbewt^^.ÄfltfO’';
vdeb.Wie bteTütnben ins C^nb Gebern Bommen P**^^^^#^ beieectt^öueb angc^cigt.Xfe haben am ee|lenbte^öeyeen/»onbenenej” ^ ben alten namen bebeU/bannen geba wfet/nacbmab ein altcöSd^vvAP’l bieffen bie (|?aecf mannen.
®ïe König Sntl Kepfer warö/öfl^ Kepfat^uttt^*’' ^cutfebtanü bracht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^^
lt;0 regiert btefer $ett bas Komifebe Ketcb vnb'2lt;eyfevcbnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|i^
namen Jrene / banfet $11 Conßancinopcl / bett (id) be^ XeidXö ^^^yf^ i^an^wivtö Äeyfetö Conjfannnibefi vterbten/vnb jvcß ®'‘’^?
Conjlanttnibeß fünfften/tob / vnberwunben/vnb regieret 3ewaln5^^^4)/ Psanbfnuß jwifeben febieftaud? jr treffentlicbe ^ottflt;bafft$« König Carl in Ccutfcblan^ nfitf’^^^ ÇaroioOTngnovnb ffie^ ein ewigen frieb mit im an/ vnb bejlAtct imben ‘Mittel/wie it ^^’s‘J?(J^ vnb 0one/ba0 er peb Key ferlicben iOauptmann in ber 0tatt 7voHlt;' be^ heiligen KÓm.Keicbe/fcbrib.'pnbbifeó quot;Citele gebranebt ßcb
Carolus Wagnus Carl von (5otteö gnaben/Konig ber^vanefen vnb Cangbarber/P^^^^^if «in jpauptmann be^ vnb Verwalter ber 0tatt Kom.^ber bie Korner vnb Kapfl Ceo flt;bi» 9i5mifc^£n9Jetcigt;s. ^^^^„îg Carl/bracbtcn in gen Kom.^e 50g Kapfl Ceo felbft betaut ’^ y^j^d^ Capeneni« 9î«g«n» Unbantf Kegenfpurg/aUba man noch Capellen zeiget bie er Ö^’^^^kLAuI^’’ fpurg« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben/eincaiilfbemlt;5ewelbbey bemKahtbau^/ifïberKrAmer/bieanP'^j(((
halbber Statt/an(fber'Cagran ifBbefivonpeißing. 2gt;arnmb^ö*y^^0|f/ nad) Cbtijli Geburt aebtbunbert iar mad)t heb 2^onig Carl im
Carolus Wagnus $og mit großem quot;Polet in^faliengen Kom/wurb allenthalben mif Wirt «brii^fa» 3ta#gt; ren empfangen/ Wen (Sott (eiber Bommen were/hett man im nietf nbsp;nbsp;nbsp;Mf^
a trnpfangt». nbsp;nbsp;nbsp;cvbicten Bónnen.Pnb nad) bem (id) ein Weib bef Keiebe vnberw«^^^^^j-^^f
bas einvnerbóttbingwar/vermeintenbicKómer/fiebettenmaebf*”^J:„in^ ein Key fer ^n erweblen/weil b$ Kcid) von inen hie were/vn ben nam^y ^4(0 hcttc^ö hett fon^Kónig Carl aUeCanb herobé im rtiberlanbimfd’J -ƒ41# Kom gehöret betten / von bef allee wegen an bem hetUgen Weihm^^^uff ïi«' mananhiib $n jclen von Chtifîi Geburt aebtbnnbert vnb einiat/ et Kómifcbe75ap(ïXieoberbritt/Kahtvn(Bemei:n/KónigCarl/in'’”^^^lt;(lt;|f XlacbBomen am Keid? in ‘Ceutfeblanb/wie bae Käpßlid)c vn T^^^£ÏÏ 4^pt)gt;^ Karoii» Wagnus fagt/ju ewigen $eiten/nnn hinfuran 511 einê Kómifeben Key (êr.
Ä*.^?iÄ Carl an biefem hohen 5e(ï in 0. pet ere Kircben$um(5orte6bie»p3’Sïgt;ïlt;
^ nbsp;nbsp;nbsp;^^ ' babey (Biinbc / bae Confiteor mit bem Kapß bettet / ba eröffneten ^^^^ir itîtcf'
wähl/vnb febvienirer art nach vrbering auf in ber Kird)cn/iim?|t*«
Gratuiatio nbsp;nbsp;nbsp;^^^ / Kabt vnb (5emein/lt;5ei(Blicb vnb Wcltlicbin ir ©prad? : ^^ °y|fW‘’^
C«roh SOÎagnU Deo coronato,magno amp;nbsp;pacifico ImperatoriRomanorum vita amp;nbsp;vilt;9:oria,wetawn ^^^ ©pracb/Wirwónfeben langCeben vnb ©ig/vnb geben glM hem m^’^cd weihten vnb von (Sott felbft geBronten/bem groffen vnbfrieblicb^n^ quot;J^^/z KeyferCarolo.nach bem wurb bem altêbraucb ber Komernad)Klt;-n^^[,,v CarotiCOïagnt roli Kilbnuf in berKirebê auffgefe^t/wer fóróbergiengmufte gw h 1^ SShf ^^quot;^ ^^f' ^^quot;- ^^ wurb aud) in einem Concilio befcbloffen/ zeiget aHeöbae^r^ Hr/o ^ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Key ferlid) Keebtan/basKey ('er Carl vn alle feine fîaebBomenimK^ , L,i/
Carofus Wagmis alle Kifd)óffvnb 21-bt/aud) benKap(ï felb^ ju Kom erwebUn vnb \K^,;Pi izattuaf^tbie^apfi wclcbcö bemach langimKeid) gebrauebtiff worben/wieman weitetmv » SS2WSfi^^^|“'T**quot;'^‘*^‘^quot;*^’’'^'*T‘Ï^!®i^^ vertentfcbe/benetwan43ap(tPabrianuóbervterbtejubenbreym*^ • j,^^ 5ór(len gefebrieben hat/bef ich oben imbritten ^uebaueb Schacht ^eutfdje Keieb/fchreibt Kapß2tbrianuö / ba eó bae wenige vn ber allcnKonigreicben/hat ee vm ben Bb.Ötul ju Kom verbient/ j*^/puiei« flirt JU ewigen jeitenbae heiige Kómifebe Keich geheiffen fok nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pgnpf'^
-ocr page 709-I, ftôn9ett^r4«c6'f(Çlt;ttlvcpfei‘tt. CCCXXX
Œ». vbcr alle anbece 2^0nt3«tcb. Îxv X.ómtfd?e ^tfd?off b^t be« ^’’’^hM ^^*^’S Crtrlfjcfovbmjufolcbcmbocbflcnnacb (Bottceflanbc/bat ^•^8 bthp ’^’^^’^ ttrtmengeben/ mb gettennet cm Xomifdicn S^cyfcr/bcmaflcn '’'’^b^'^'^ ^” ewigen jetten ein jegUebev C^euf fd)cr 2lt;0ntgzKónitfd?ev2^cy fer/ ’^^ 111 k^^*^ ^^^ beiltgen ©eu b ju Kom/fcyn fob, Soldés vnb «nberf berglei ^di^^^ f^^‘’etbt 23apjï 3tbvtrtnuó ju ben breyen Afr^bifeboff nm Kbein/ Carofus Magnus *gt;UhS/^ ^*^^gt;^/C^Ult;n.3lß halben bic 'Ö^eutfeben bibber bcö ^cy fertbum fcd?f ^^ 6efc^ü^t erg ^nb'^^Ï*’^^^*^^*3 M*^w«3«brtbt/»nbblt;*t6 4l^ Äeyfer Cnrl in^cutfeben i»9ïom. ^«bl e‘^^ f^^tt^ guteb^t v»b gefettet ligt etc bmd)t. iDic alten Kómer vnb ^'^«Ü^r ^’'^^'llwcgeabgcptgtt ‘(Tobfetnbe bcv‘?rcutfd)engewcfen/jetje baben '’’'n.’ï u ^^'’^’^^^^^^^/ R^l^bbw juben'S^eutfeben/fuebenrabtvnb biiljfbcy
^^^‘'“^ ^^^' Ö^^t^^^^cenifd? Äontg vonperften/mitnamen 2tran/ feb Amiramurmutut.
F^nt ’^‘^^^^ 2^^yr^*^ Carl gehabt/bat jm gefebiett ein lebenbtgen Xflc^z ^i **’-?”^ ^^^’^ ^^^^ ^‘^^‘^ ^‘^‘^ Äcy fer Carl tein IVetb batte/vnb baó Kóm. ^^^ if ^^^S^”5 ^*” IVetb regieret/ bett tein X^rben/ bett er gern gar b j gan ^'''’tvb ^^ ^‘^iebgebabt / wolt bemfclbenwiber aujfgebolffen/vnb in verb Wf ®^^*^**^® haben/erbacbt jmcinfinn /febictee feine treffentlicbe ^otr/ ^Mtt ^^^ ^'’«jtantinopel / was ber ^i feboff von Simiens auf picarbey/vnb ••«ittfö^r ■^‘^^«rftfcber5órlï/ju ber Keyferin/begeret jr ju bem ©acray jidmcs^udut.
^'^«n Ç^'^ a * *3^” ^be/fte war willig vnb wolts getban baben/aber bie (Srieebt'/ ^lt;yft J*^^*’ verbrof cs/ftenge bic Kcyferin/ fettens ablicjfenbic 73ottfcbaffc ^^nttCfk *'^^®5wPben/vcrjcbicttcnó in bic JnfclCefboó/erwcbleecn ju einem ^*^^^’^^‘^”*” einen i^auptmann/ ber folt ben '^lt;ftbj Kóm.Kcieb beroben wiber mit gewalt vn werenber iOanb nemen.
®*f ^epfer ffatl ivikr fit ©cixtn jog / onb boOgcwoiv
^ftt ^anb/bamaï^ae 2(6crlanb/^«ncngaïv genannt/bon ben t?auncn vnb Slbern/jetjt Tngem vnb
4gt;(lcrrei(b/bcftfbtigct.
^(x^*^***^ ^^^^ '’^” vnfers i^erren ©cburt aebtbunbert vnb brey jar / ba nun c^^^*^ Carlvon Kom in “Ccutfeblanb tomen war/jog er wiber von 3lcb ^'Ü’?'?'^*^’^^^”^^”*^^ ^^’”^^‘^*'^i’ff’'^^‘:vevngenKcgêfptirg/bainal6 ^ttgt;/b f ’^^anb barauf er bie tOaunen vertrieben bett/ jog binab bif an bie ^Âl«J^'^îgt;wî)onawrint/theîltbif Canbvnï? ben ‘^eycrifcbêSlbcl/aucb ^‘fetP '’”^ 0fiff^/^^lt;:”‘^lt;^^^’^^‘;”'””tgt;TVten jrc©ücev / ÎVei^ewâcbf/ ''^®/bie x’^^^ '’^ Ceut babcn/bcm‘23iflt;botfvon ©alf5burg/S3ifd)o|f^rn/gab ^0bc’^^^’^^^ ^vQbifd^offfolc fcyn/ er wolt nit weiter vbcr bie 0aw in picar ’’^bttf x ®^*^^5^ ^^^^^*’'''^^‘^‘^^**’ ^^ btc^ulgcrn würben jlill ftije/fo er bic loan ^^bt '” 'gt;tt auf getilgt bett / befett bie ©aw wol mit ^eyerifebem Doicf. ^lt;^^bö?^’*^^^^ ^ventjengegenben Sulgern be wäret bett/ jog er herauffgen (^‘ffftS'’^^^‘””^^”^‘^^*'^^^^^*’*”^”5”^”'^^^ ®f‘ied')ifd?cn2lt;cyfcvó'öocr/ ^g(hK^*lt;^****^*^^^fl^'^P^^^*^^’*’^^^^^*’^‘^”® ^ CanQler/macl?ten einen caRßui. ^tyQ^'^'^’^ft Keyfer Carl/bergeftalt/ iVas nun binfortan ju ewigen jcyten ^”'^nb ^'^^'’^^^’^^^ r’**^ naebtommeuim ‘Ceutfeben Keieb feb foltcn febret'?
^^’^^^'S^’^S Äeyfer ber alten
'’’’^ima w^^^^^*^ nicepborue foltfteb nennen neuwenKomber K.it^Ctta?,rtp^ör«6j?jlt;« '^ hi / ?V ®*'*’® 2^ey fcr mit feinen Had)tornen/ was vnber Hearts in Jta// im 'duffgang-'’'’^^i k ®^*' Con^antinopcl / bas anber Kom jugebóren / als Dalmatien *ttfbijw^’^?^'^©lt;*w/blt;rgldlt;bcnittt0ifpanle«ligt.©tferfribv«vttlt;tntguttg
^^ferT®^^’^*^^3^ ^^«’»S^l^^fft '’^ bcfigelt vó ^apfl Zieone. Hacb bem jog Wh z-iK^u’^ -Octing an 3n/ bafclbfl bett er feine turtjwcilmit jagé/ftfeben/ amp;’^«ufih ** **'”* ^^’ ^^ ^ifeboff Sltto von 5veifltng/tlagtvbcr ^bt Cetb^z Qlfto. ^^Hlth^pf^^himfce/cr bcrSlbt bett bem 23ifcboff’brcy2lt;ircbctt entfrembet/ p;n„.
'gt;ttïgt;^lt;v5/^lt;yre*^ Carl fcijt/nein'CaggenlVilling jwifien uegiou. ’^'^«(lOóttcben/vnwarallbabamaló baót?ofgcrtlt;btvnb Kentmeb qjerg«».
t b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fier
-ocr page 710-©ae ^tcrbu ^«cO ^o^annie ^etuöt^z
(tcvrttnpc in obcvn Äeyern/vnbverböwKnbiefacbc/^ic tgt;o(TibK'«\''ïS ^vn^r^bifdjoff JU Salzburg/ifvbolbbcr t5opitct(ïcr/4gt;cbrcfbt:»«Ïgt;'^L rctcb/btc jTOcn Canbvtd?ccv/bct:13ifd?otfvo» J^vetfinggewan bau H.wVf/’”' ' jm bcv 2Vbt: bic obevu pfawn wibev geben»
?)fr bre !)ßf §enlgt;e Ärteg 5\fi)fcv gartó ivibcr ?)f nnttiw^'
iîorttnanni. Dani. Suiones. Nordouici. Fenni. Gou.
Z^'^ifr ÏlorbmantfcbeS^óntgCBottfrib/jbbenWïnctel'2'eutfd)lanbö5^L
U0ittcrnad?t vnUorb/barumb man fte biefelbige jei t norbmetnnP regieret/bett tn gangÏgt;cnmarct/rïorbwcgctt/0d)ïvcbê/(6oftl4n^^^ lanb/if t^lanb/^lnmarcft/ vu allee wjbafelblïgcgê G0ittcrnad?c i^S^^'^^^St; lOcrrvnb AónigintTeutfcblanb feyn/erwar etn guterred)ter‘lt;reutfd)C^/2^ L CarlwarctnbalberlVablvnJrrangolï/bcttlVclÏ^efttten/glaubeitvnb^^ angenomen/verbcrbtegang'Ceutfcblanb/baó folt frey fcyn/barumwolff 1 Dactcrlanb wiber Icbtgen von ben IVablen vn ^rangofen/bte IVclfcbc angcbornenlalïern vertreiben/bicalte tugenb vnglauben ber '^^^»^^^^ æ [((ter an^riebté/ bemint^ jog er mtt groflèm volet tn öadi jen/vn feblug f«’’ y* att ber if Ib.if 6 bett Reifer Carletlicb 0Aebfifd7 vn Ceuffd)c 2vttcd)tvcriagt/bie waren all ju Kóntg ©ottfribgeßobc. KcyfevC^'n^^^tj fid) mtt ganger madjt/eilttn 0ad?fcn/tbet ftd) and) an ber if Ib nibc‘^/K‘”Lm N«wrf^«/«.' 2kontg Carl jog auch mitgroflèmTJolct vber ben Xbetn ju Hir^f^3p 'Sf^ (Bclbcrn/etletbemDatter ju/ bcrglctebentbct ber anber 0on2^ónig ber bracht aufl(Bafconten vnb lOtfpanten “Volet herauf an ben ?v!?e^î''’Le neuf vnb Coin vberben Kbetn/bem Key ferfeinem “Vatter Jtgt;‘^”ï?Æ(Jiamp; t?ecr jufammen tarnen / ructet König ©ottfribmit all (einem Volet bin ^^^.j, schiefuuicum »« 2)cnmarct gen ©chiefwig/i(î)cgtein iOergogtbum/an bieCßreng/^^j„/ bicüdtrttt. bin vn ber (ïató Kctrfibaffr vn Kabtgefd)ief t / bic^ltenbte Perrnvert J^i vnb wurb etnanftof bef Kriege etliche tag gentacht/vnb ein tag ^^^‘^b^^,ntcii/ ©ctttriamp;ijs warum ranfoltcnbeybe5ür(ïen/Key(er Carl vnbKónig (Bottfrib/jufament*’ u^,,,/ tr Carob Wag»» ß^ von alien fachen fTcuubtlich mit etnanber vnberrebê. ï^anunberW ^ nu ct Miiwet, nbsp;nbsp;efßjienc König (Sottfrieb nicht/ wolte bem Kcyfer nit vertraueren
balbcrlVabl vnb 5rangof / bie nit glauben vnb treuw hielten / KÄbt/ee war auch König (Bottfrib noch ein vngUubtger treibe/boni^.j^^.,, fach ju fribgc(îelltburd? bcyberÿur(îcn K^bt bie flud?tigen vnbjog P^J^ waren vonbeyben tbeilen vberantwortet vnb lebtggelaflcn/ein jebcrl ^
feinem alten brauch vnb glauben leben / foltc einer bef anbern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;»
^reunb für 5veunb/balten/vn jog Key (er Carl wiber gen 3lch/
bcnlVtntcr.
‘Son ^er?03 Xbeotevo / btr faunen auf; ©cijan •^^'^^‘’^
vnb feinem êon Sfbrmm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jmn
/;7^3‘^r*:‘^5‘^kbamfclbjï obgenannter tOer^ogber iOnunen Äey fer Carl/blagt vber bte IVtnbê/vnber ben er fa^/bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'K^vP’^^ betten von alter ber ein grollen ju ben faunen / begert er an nbsp;nbsp;^yftrb«^
bae er fn mtt ben tOaunenzfo nod? vbcrbltcbcn verrid?tet / vnb j» sieben gefrijlet bett/babin fe^ct/vub etn Canb eyngeb / ba ilt;*^»^^ (Acr ‘Centfdje wobneten» 2)46 tbct ber 2^ey fer / gab jm bte gegenb bt^gen petroncl bey Wten/aUba btfer jett lauter 23cyern vnb xTenq ^^
ten/bie Acyfcr Carl ba bin gefegt/ btnab wobneteWinben/
fd)c burd)Ctn4nbcr/wieiegt in ben Stetten/ Ceutfd) vnb lid)c»tIVtnbtfd).'Pnb ntt lang bernad) ffarb t)ergogCbeo^‘’^‘^^.’t^^’r 2(6Mlt;im«8 ît^eote» ein Öon bic^ 2fbram/ber empfteng Ceben vom ^ey fer Carl/ vnb i Xr^ß n Qo«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen an 0- lt;l0attbcu6 bc^ beiligen if uangclifîcn tag / ju Difebevmunb/jwo mctl vnber IVicn/(Oan tAnn^*
Îdcfclbigc $ctc nid?t alk wg wic/c^c.
IM»
^0tt9ettgr4ttlt;(Oettl8lt;lt;w. CCCXXXI ^®n nnetn iXeu^j^fag Renfer Sarl^/vnb t^nlung viv
ber feine top
^quot;bük ^^ ^ietbenboffen anber (^Oufd vnber (^0cQ «in Xetd^^^ag / Barnert
''on 7 *^^^^tttOctrQogvott’X)cncbtg/75:bUv/^i;atud/vttbpaul«6bcvDogt .OutMöff«»» ^'^off/*'f ^'^^^ ^^^ Öaupt^att trt ïÖalmatictt / bergUtebert bevfdbigen Statt 231^/
^nbh ’^.^^’ttcrt $)ottatiió fd?wiitcn 2^eypt CaH vnbbemX.ómtfd?crtKdd?:
MAhs***^”^*^f^^“^^^^»rtberfeinenSónen5x»ïctad?t/al0getngcfd?id?t/ ^«’«f«» 35i|i$dr '‘ittr- ^’^^^^ 2^cy fet Catl einXeid^lJtag vn rf ebtet cm (Be j^cff t autf/vn ’“quot;’^ “'‘’* '^cü x ï^”^^ lekten wiUcrt/tbcdfalkßartb fcincrt btcycrt Sonenin brey glctcb ffaron Wd^nt ^t* ’'*n0tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^i’bwigc»etotbnetcv iOtfpantc/ (Bafconictt/Stguttattiê/btepro P«“*«»».
Ww ^*^3lt;ttbocfctt/(ÏOar|ïUlt;n/Sopbot/ ^Tutô/ba amp;.(V)avttn Ugt/abet 3^
’'wX^ ’^*^^^''^*'l^arilt;/i0auttlt;rga/icQt btc Krott X^ngcm/^cyctrt/Oflcr^ ^p‘^^*^*?^***''Öf^«*^*«*w^^t/@lt;*gt;wabctt/art^gcrtomc»Zugfpuirg/wttfampc '^t/nf^f ^ *”^*l*/lt;*i^lt;® w^ö bctnbalb bev HDoiiaw gegen (^ittagim Simbcrga “’SPi* • *'”’F^ Jtt^telfïatt vnb Carttcrboffcrtanffbcm Hovd'n /1 be tiet et 2lt;é^/ vindend. ’’'*$hiZ*^K-^'^^”^”’^^^^’^”®®”^”'^^^‘^ lt;*”^lt;gt;^lt;*lJlt;Öttlt;*wllt;4gt;Plt;*«^/Cwrt/Vttb fb Angilofiadiaia ^^h ft^^ ^^«Itc2vton 5tandretd) ncnct/vnb 'J'cntfcblanb/gab cv feinem brit; 5quot;'’^'Pj‘^\ o^^’“3 Cavl / berfelbig wav ber elfer / bett batju in fetnee ^rubeve nbsp;nbsp;quot;nbsp;‘’quot;' ’
^ k^«vg/bev bett m fetnee 73vnbet6 tbctl fertig Cavia Jiigcl|ïatt vnb /tgt;ttWrtvbalßbav«ingetbellt/ba6etrt33rwber bem anbevn befte» ^ _ . ^
•’M) P ^|lattUd?ev5u biilffmóebtBomen/fo etn jebertnfdna^viibcve tbdl SÏSmSfvnS '”’^ v^h t'”^^ iC^»t/wge|èbworcrt vnbtOenfev bette /ba fie fteb vnbevbaltert mui;treuil;abat.
’’'’t/b” r ^°^’”^” *^*^^^^’^* IVdtcvgebottvnb befahl 2ldfevCavlfchïCrt SÓlt;^ ^^*'cnh^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’‘^^^ vnbev dnanbev btelten/cina blteben/dnev bem 4ngt;
^ftint? H’’•'*’'S/w»kt*’lt;’^*^«lt;w^lt;tt5**ttlt;i’'tertvnBvtlt;gtcrt/|bltBcmcrbcmanbevn '’®^ih '‘^^’^^^’ï/^^kfli'ïd?ttgêttttattncmcn/ntd)t6 in bef anbevn tbdl Banifen/ ^lt;tnv r-^’^’^^’^eg art fid) bvingé / nod) btc vnbevfafjen jndn tbeil von bem am 8wE ^^^’^^^^^^abgtcng/ltef dOAnltd^enfamenvnbevfm/bevfoltfdneaab M« f ^^ ^‘d^eevö tbdl evben/ wo etnev on (V5Anltd?c Ifvbcit abjlnvbe foIt ca ''^(n3 *’’^«ev wafgebaltêwerbe: fïüvb2lt;ómgptptniia/fo folt^óntg Cavl 3luff/“Sfp«vgvnballeswoe vnbevbem Ced^bevnbligt/gegenbev Sonnen ™. . „ nbsp;nbsp;.*
^Sï?/*^^^^^^**”^bcvnbalbbefWajfevfinf pfabgegenvna/waa anbem SemSSS«? ^^Mon ^ ^•‘^'^ Itgt/nnt fampt bem lOevQogtbnniSpolctjn neebfïbeyKom/ foi.
^’^^‘9 bgt;k baben wae obevbalb bem Ced? ligt/ vnb an baa Campav//
'’’’hbe ?^'^’’’^anrïcaplta |ïoft StnvbaberAonig Cabwigonevben/ fo folc 8lt;HM?’*^*9^ *'bctl baben btcpvoutrtQ/Sopbt/^lvlat/^avftlien/ïroloa/jCart ^^tt? ^ bifpanten^lqmtanten vnb (Bafconten / 2lt;óntg piptnua/'Dnb wo jCnijS'^***'lrtüblt;r eiter on Ceiba evben abgieng/ folt von fetncmtbetl 2^ónig S^’^benwaa ^tan^ófifcb/waa'Ceutf^ vnbWtnbijeb 2^ónigpipinna»
^‘'n'icriji'bi'iifc Krieg Keffer gartô/ wïgt; ven einem
^fö^^K*^”^‘gt;bgenlt;ïntcnXcid?fcag$n ïÖletbêbofrcnfafSketfcrCarlawffa
^S Ik”'^ ^”bv aaff bev dOufel tn ben Kbetn gen ntemagen/ic^f tm £anb ?0h2gt; rv*^h/warbafelb(Betn2^etferltd) freyeXdebfÏatt/bod? febteBter fdnê ''^Ó*)ft^^’^ ^^*^1 wlbev btelVinbcn/btcffcn btc ^evbfle/wobneten in bev dOarcB Jquot;®“ l«d »»»t« We ^^ öX? 9«nant/mtt benen tbct 2lt;óntg Cavl etn Sd?lad)t an b^lb/evfd)lag ^hte^’**^^^lt;n'Wmb»jlt;bêiÓergogmitnamert(IOdlb»m/battwtjweyfe(Bc ^^Sik w®^*Wl«bifd)en (V?avcf f e^t (V^debfen/etna an bev Sala baa anber MUoduchut.
^’’’•hntr ^“^wS'gt;»^îgt;*^^f«tt/lt;®vbevjogÂ$ntgCavlbie'Wlnbett 5cad)oMzgt;rf.
^Wt/ ^^^’^b Webern wobnenbe.îptfev^ett lebet ein Kief vnb KeeBen bief Gisas. '’^MuÂ*'55^©«t”»«t/ïgt;ûrtigattfbem‘îrbtttgaw//eçt0lt;bwei^/berwttt vur^ia.
*va|fev/bovfft über Bein^ vadé gebé/jog jein Pfcvb bey bem Sd? wat; Aenothems^
£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bevnacb
-ocr page 712-bemad?/ fagt alle jett/nun gefeit bu mufï and? bemad?.Î?cv reifet lt;^^’%ld^ 2^eyfer Carls 2lt;rtegctt wtber bic TVinben vnb tOaunen/cr meet bie ^^^’jJ^bï^ wie bas iOeuw mitciner ©en|5 all niber / bengets an ben Öpte)? / tnigö » ^^^^ ad?feln wie Isafen vnb ^ód?^/Xgt;nb ba er wiber beim Barn/vnb jn feilen vn nad?tbarn fragten/ was er auf gericht bette/ wie es /m un nbsp;nbsp;SJtn/
5?(»wtK« 5r6fc^9e» gen wer/fagt er auf vnmUt vnb jormwasfolid? vil vonbifen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ittgt;lt;^ id? trug fr (i bê ober ad?c am ©pief vber bie3td?fc 1/weif nit wj fie mûbe nit webrt bas ber 2^eyfcrfo vil Voices wiber fegt;ld?e sproten vn^^ ^^tlt; letn 5ufammen brad?t/id? wolts vtileiebter juwegen gebrad?t baben- ^^L^tt/ œatomb flt;« «lt;««««»lt;*» bammb minheer / bas er ftd? in driegen febier einem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ «r^ifV genannt. nbsp;nbsp;glid?e/vnb alfo viel auf rid?tct. Itsfloben/nbic^cinb/iVtnbenvnÏ»*^^ meineten er were ber leibige ^^eu|fel felb(ï.
©er fünff^e^e «De Äneg Wiber Me ©arroffna’
^^r^*^ 5lt;^‘f Ii^^«^^’^ ©arracener auf Oifpanien tn bte ^nfel Cu^ö / ^ ^^ ^^^nien vn lÜelfeblanb / 2^ey fer Carl bett vor ötrcitfd?iff laßen 5lanbern amgroflen‘lt;reutfd?c (lOeer ju polonia in ber ©tuft ’J^JJi^ii brey iOauptleut vberbte ©arracenerauff Canb vnb IVaffer/btefd?m5 ©arrocener auflfbem (VOeer/ ertrenef ten fie mit fampt ben ©d?i|fe’^’
©er fec^^eßenbe Krieg Wiber bie '^enebiger.
zJTX ^‘^ CBrieebifd? Keifer nicepborus brad? ben frieb/ fd?id’etfei««»’ nbsp;nbsp;^j,^ man nicceam mit einer ©d?ttfartauff ‘X)cncbtg/wolte ^^^’’’fL^fidi btefelbigcgegcnb wiber eynnemen/pipinus Key pr Carls ®‘^**i^ïg«t für Denebig/ba mad?t mit jm einen anlïanb ber (ßrÄd?tfd? tJauptman/ barnad? wiber beim gen Conflantinopel. paulusetn anber t7aupM^^^, z^ide (Brted? cn tam fur Dcnebtg/ bte vnfern tbeté etn ©d?lad?t mi t /m/ «Xienebigerwillen ben ju tnbte ©tatt Dencbtg bineyn.ïDte Denebtger btclten weberbem ® nicwaïib vnberworf» fetjen/Kómifeben nod? Kcyfertfeben glauben/ weren lieber fclbf ^^r^’^ÜÆ^ re»i«9»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcwcfcn/felltenbem iDauptmannauf lt;5rted?ennacb feinem leben/b(tlt;'p^
vernam/fubr er wiber beim gen Conjlantinopel. 2)a König pip‘gt;^JJ^^yp4p (Denebiger »onpipi Carls©onfabebtevntreuwberDenebtger/belegert er fie lt;*u|Tli**”v fer/jwang fie/baf fie fieb ergaben/vnb muf ten Key fcr Carl fd?wcten/ tOergogÏütllcr.
np beiwungen.
©erfiOrn^f^enbe Krieg wibabir ?7orbtïi(ititiCtioMr25^’'
niürrfer/bnb bic ‘^inben»
^genannter Kónig (Boctfriebauf Ï)cnmarctbralt;b bettf^’^^^^^Ä çv^ macht bett/wie oben angejetgtt(l/mit Keifer Carl
©cbofdbus Wil Sic^belegem.
bcrt|lrettfcbiffenin5ricflanb/ brad?teallelVinbé anben-ön^l jp^f feine partbey/vn rumet fd? erwolt fein ^dbleger vor3td?,ba Keyr51 heft^**^ biclte/fcblabe/ju'Syrieran b(WofclfeinlOofgertcbtbalte/erm0d?tnitlet ^j,( ein halber Wabl vnb 5ranQÓftfd?er 'Ceutfcblanb folt innbaben/bieai . .^^(// feben Kempffergenennt/ fetneDorforbern/weren aller quot;^‘^blent^L ^[,|.;^ wcfcn/bcnfclbcn wolt er nacbfolgê.ïÏ)afold?sKeyfer Carl vernam/ldn nbsp;nbsp;nbsp;u
lenb bin in ©aebfen auff ibenmaref t fein eitern ©on König Carbvwvî grolfcmDolct binacb/ruettauff rbenmareft ju/tbet feh an ber^m « meinetallbaKónig (öottfrib vnb bennorbmanneneinÖeblad?t5t’‘ Ïbenmarct ben ganzen bafelbfï gegen dDitternacbt winctel/ ju n^bo^l ^iHttd)^ gen/ vnb ruf^ct f eb mie aller macht jum fórnemmen / aber (Bott ''’, f •jjiebt uit baben/tam ein groffe pejtilcnQ in bas tOcer/ fielen bie ^embe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o^lcfen^’
bamiber/ibie 5einb jogen aueb ab/vnb wurb König (Bottfrieb an bey f erjfoeben von feinem eigenen ©on/ ben er bett fein eigne (Pwf^^* j^^n/
p'jWenß »er^inbert Mc trebjufßt. ©obefabus erßp* e^itn.
\^ ß0tf9ctt^;'d«cftfdicii£\cnfcftt. CCCXXXII
'fetbett ftd) an ein ^o^cn gebengt/ vnb bte Motbrnannctt ober ibenmar 1^8 Ä K*’ ^“ einem 2\0ntg / Äontg tOeinrieb bc^ etjlocbenen Äonig (Boet/ ^jcmminßus. Hoh’^k ^® Öott/bev febirft fein tvetfentUebe ^ottf^affe 511m 2^eyfet/brtbt
3naoc/|,ggjj.gp ^j^^ erlanget Jrieb-
^ ben ©ottfcÇaff(fn ﻫ vn3f4«6(gen Königen/
/rer ^ebk / ^^«lt;9 t’nb Herren»
’i^*^'blt;^fftigcn2^ricg/fo 2keyfer Carol geffibrecb^t/mbteb
bas bürgte vberlanffen babe ben folt man alles nacb ber leng febreU ^'^'fFeni^2^'’’^*^ ’^‘ ^^”5 *^”^ wórbe mir jett onb weil burinnen/ benn was fur ein ^*^^^^^”^‘'’^ ergewefenfey Zweigen bie ^ottfebafften an von ber ^Seö?^^^^^*’ ^*” gefcbtrfcMlle 2lt;ónigc betten forge vnbein aufffebenautf ’’’lt;^L r ^^*^^”'’^ Conflancinopclbamab fcbr meebtig/ f4}icftê all ^^^‘^^‘^^^^^ gen^cb $n Aey fcr Carl vn begereten frieb/ ber^ ^W” Ï4*^^^*^^^^Sl^^ 0urraccnifd?c Aónig Tiran in Per ft en/ ©irien vn ’”% ”^^«lt;3/ Rbilt;f t fein treffent lid? c ^ottfd?afft herauf ju 2^cyfer Carl/ 8Ö?ï**‘^^^*’ff^^^^*^i^^«^lt;W/*gt;o»gt;5lt;ltlt;/@c»blt;ngewanblettebKvvnber^ Mbh ^3lt;ïttQ lÓimel war/ alles ©ut ©olb/ bcrgleid?c felgame'Cbier/ ^«nf^ff^”* ^*'”^ fnb/Äcy fer Carl fd?ilt;f t bafâr bem Äonig von perfien bic ^Wn * '^’^P^en l0unb/bergleid?en Pengff vnb weiter/vnb etlid? l^Oeuler.^r f ‘’'^ A ^ ^^^ ^ottfebafft ber per per an ber Tlurod?fen ^‘’tb / bas fid) bic per fte'^i?‘'’^*^**lt;^lt;ttlt;gt;^'gt;c*^wttnbertcbarob/|êbicttattebmitbenlOonbenctlieb‘ce«t ^fS*^«^^^*quot; Per fen/ba jogen ft c mit ben iTunben an bas £ówen 3aib in amp;« uTSS i’^^’te^”*® ^^^’^öber verwunbert ftd?grof ob ber ‘Ceutfd?en bebenbigbeit ?jmibe mi) Jag«» '^^Pbeto ^'^^^^J?^ ^^’^ lOnnb freibigbeit/vnb (aget es wArennit freybiger vn ^^^ '’^ fö ^^^^^ ^^^ bie Ce«t jeben/vnb wiewol man viel in ber IVclt von jnen f^ ^bnï**3lt;/vnb feberman furd?tet/ fo werens bod? vil mebr ban man fagt/vn
^^^^y iOierufalembj beilige ©rab ^ey fer Carl vber/wiewol perper T^^mg ft8lt;n WhA^^^’^9^'^^^^*3‘^*^ 2^0uigvnb t?errallbawar/bennod?(d?icftcrbcn *^7?*^ *^*'’’^ ^** '’’'^tS^^^^*^’^ »«quot;VAtter quot;Cboman patriarchen jn tOicrufalem/vn etlid? bie ”’'“ * ’* 8^tS^’'^“^ ^^”* heiligen £anb mit fampt blt;3bt5elis vomTUberg/vn ein ^dür 2{amp;t.
^^'1’olbof“5rlt;^lt;»war prior vom3Hberg/bieft|e«t3'^rg/bat vor‘Ceutfd?3ln pvior ©eergius, ^^w«i ^^'‘fl^tt/hie muffen b^ heilig ©rab mit fampt bcm©d?lüffel/ £anb vn '’’’ïgt;totiV^^^P^‘^^***^^'’^^*^3^^^”^^'’^i^'’^^^^”^^” ÄanbvnCentfehweren/ ‘^mb r **^^^'”*^^I^*^ ^^^^^‘’^ £anb^ónig Tiran auf perf enaufffein ^^et/tt-^”'’*^^ bojïcn.Kcy fer Carl fd?tdt fold?c T3octfd?a|ft beim auffbem ^«dmi *^'*’^^^*lt;f^ 2^^utg vngUubtg war/nichts beflo minber (lief Ikcyfer ^‘quot;^PUi^^^^®*^9^^*^^” ’’^’^ anberen vngUubigen Königen friebe an / fd?icbt ^^Wb ft *’^^^**^^ ^^^ jnen/bamit bic Cbrijlcn fo vnbcr folchê ungläubigen
teCati • ^^‘' id?er vn be ff o heffer gehalten würben, ^s fchicf et Jegliche ^ei# foroius f^iefn ten ^’S^fJ f«ff^ 3^ofR fuma ©clts ben armen Chrifben 511 gut/bic vnbcr ben vngl^u ‘quot;quot;’'“ *^”ßlt;» 8*ï‘’ ^® hatten bie ungläubigen forge anfffn / er würbe btegamje Weit
Kömifchen Keich bringen,
^lt;f König garl/öcr fiter @on Keffer gartó/in ®f!?^
cm ftarb / vnb 511 Ccting am 3« befjra^
ben ligt»
^^^^^^**^’^**^ ^^*'’®^^*‘^^^^^*^” wonenb/bie Paunc/Tlbcrn un '^fou?®^?*'^”®/igt;lt;^t Keyfer Carl auff bie Kulgern forg / fc würbe burch Bulgan tem Cave* ^lött A-r**^*'^*^S^^S '’^^'^^^^ ©awinnsKeich fallen/ben f chattenerfb loruöff^tig, ^’''Vltcr Reifer C^Oiehaelinbiefiuehtgefdjlagen/unauchfcinen ©chwc ^^h 1 ^*^”’ mitaU feinem X^olcf erniber gelegt / hett Key fer Carl forg/ ftc
**16 Vngl^ubig£eut folchö ©igs feh ubernemen/un in bas Königreich
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leyern
-ocr page 714-tC^ubuno. (Eaniputuff.
tfavpiuegjrft
Beyern faUcrt/bcnunb fdjiefeter feinen eitern ©on König btefncbcn/bîcltgutKecbt/vnb (liUetnUebtng.Jjert^nuntj^^^vjl'S.bi^“ j^c her 2tbcrn t^er^og Cnn^nng/vnb bie Winbifeben tOerren/muften flt;^^/ ner perfon jn Key fer Cnrl gen 31^ jteben/mb banfet Konig Carl 5”^^.U Mgtnllba/ wurb fieeb tm urineer/ lag branch vnbflarb am vierbeen W3 ' Cbrijlmonatd/an ©.Barbara tag/al6 man jekt nad) Cbrifti (Bebnet su) Itgtjn -Oettng begraben / bas biefelbige^ett etnKónigltdber Ôof wie bte alten Üatetntfeben Krieffan^eigen/barinnen man o|ft $u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbo pnbeC/Datum in palatio regio Ottingæ. 1^6 ligt bafclbfl aud? König CarlnW»
graben/Wie balb bernacb ange^eigtwirt werben.
2Blt;e alle Könige bn 2Bd( ein auffff ben gelten ««ff
Ätoftrgari. •
zC^ Jegtóflen König vnb Key fer ber TTelt betten grof vor aug^ii '^ÎL gt;^^lCarl/fd?icttenaU ^r Kâbemttgroffen fclQamenfd?âncfiingen5nl% */^ C^Cc gerten frib von fm.Âtô pnb noch bte Krieff vorbanben/barinnen0ie^^|,| ntgauf^i^ellanb/Ôfbotten/t^ifpanten/ôalltctenvnportiigal/Ke^F irenDogt/patron vn Ceben JOerm/fteb feine Cebenletit nenen. ^^‘‘^^^‘‘‘^f ^uu med^tigftenKönig auf perften/3lrabien/-^gyvte/3l|frica/ ^lt;**^^**.Ä%iff jm auf jremCanb to jtlid? vn jcli5ame5rud?tCbier/(önt vn (Belt/^belg 1^ aller ley gattu^ Zgefebirftb von perffenfebidt/m auf bem bcil’S*^”- XV lieb 5u aUeó anffbeben berfelbigen.Ï)er Kóm.Keyfer Conjlanttnuß ^‘^ ^‘ ^ fein 0on Ceo ber vierbt/fein tondel Conjbantinue b ftinfft/ Kapf' , %()« (5cmein ber Statt Kom/vngebettê von in felbiï/macbté König Öberflen Key ferlicben iOauptman ber Statt Kom/vn X^ogt bef beibg^ jy^^j Keidjein^talien-iDie(Briecbif(benKeyfcr/3renabieKeyferin/berK^n' cepboru8/(^Oiebael/XIeonbfi’in|f’t/erlangtenburcbdroffcbitt/fcbön»n’’9'^(„// anbaltung frib vn Kónbnuf vöKeifer Corl/ fie betten forg er w^f^^ wenKom/ie^t Conjlantinopel ju altê Kom vn bemKöm.Keieb w^w^quot;
‘Sen^fOfn garte Äneg^erbnung. ^,
^A ^ bem Ätieg Jretbt »S Ktgimcnt barer bare gebabentren lt;bgt;^' ’(, çç^mann ober Kneebt / er were wer er wölte / boeb ober niber / tbet/lief erin vnverfeben nit/ verfabe in mit pfrönben vupP’^f jj^ne'
Kriegöleben fein lebenlang bamalö bief man bie Kriegelebê im ficias vnb Parochias, baöifl pfrunb vnb Pfarren / wie mans bie (Seiftj^ benbeiffef/bermaffen würbe febey ben alte Kriegöleben genant/ wntv*^ bennben Kriegöieutenir lebenlang verlieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ firent/ 3gt;ie vnßeijfigen im Krieg fcbalc er/vnb biclfö für verjagt vn eb^W
borfftenntmmervnberbieKneebt/verbottinenbieKrieg. 3m Säebfifeben Krieg balffen jwen febleebte 5ufbnedit einanb^/,5 j,. fenbieSebiffvor einem Bleinen Stöttlein/bieben bie'Cborauf|ÿbmwl.jj^j{ r rrm nbsp;nbsp;nbsp;reblieb«tbatwurbbieStategewonen/KeyferCarlberalljeifi«t^^/jJk)f CabotesfetbfiimO ^^-^jgjnctneignenCeib/auebvnberweilenim5tauwenjimer/lag/v?nr(eim ^ baltung vuKebaufung gemeiniglicb bey ben Kriegöleuten/Kittcm V^^ijdft ten im^elb bett er allweg ein befonber auffmerden auff bie fo etwan ^^” Ljirt Carolus belohnet tbat tbeten / bie lief vnverebrt vnb vnbelobnet nit / berufft bie jwen obf . ^ji fromme^rttgskut. ^negôleute / verliebe in bie Canböbauptmannfebafftim Kitg/ v^ Kbein/gegê IVelfd^lanb wertö : 3tudgt; anbre jwen inngeKriegerne^fg^jj^fj/ vneb lid)/ bennoeb ba fie feb wol vn reblid? vor anbern in einerSeb^jf nam erin bie Kammer juim/vn nam feauffju feinen'Trabanten nbsp;nbsp;L^^t feinen/ieibfölten warten. ^ö war feine gewonbeitbj er allweg jnwtittf ^ ÄSÄ’S duff’ll unb / befc^igt felbff bie Sebart vnb IVaebt / vnb ’gt;lt;gt;£VljJSffióIt««^ asadjt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vom^nrff lieben Stamgeborn/biefelbige Haebt vor feinem üelfl ^j,t
BFquot;'quot;föWÄÄÄÄ
-ocr page 715-^ «0tt9ett^r4neaf(eettßlt;lt;rtt. CCCXXXIH icßX Æ®^*^^'”^*^^^”’^*’ ”*®‘^3^”^^’^’^ bidt CV dn (Scindn/vnfvngct benoît '»(i8amp; ^^”®^'’” b«bAnbcnhmgcttÖcrrnamcvfïcrtn/frngct |ïlt; bc|5 vvtbctle/ iev/*^ '’'*^^’^^’^^^*^ verwirdet/bev bas tOaupeber Wclc bcnKomifd^cn quot;{»hb ^^‘'’^^’^loRt^/vberfeben/vn tn bic tOenbe ber Jemb ab vtl nn |»n/4«^ fet '’(nX ^^ ^^^^'^3*^bctt bete, Ï)tc fa^cen/cr bete ben “^ob wol verfdnUbet/ folt fet '^^^‘beven/vnb feiten nlfo rhev ficb vnwtffenb fdbft bas vvcbetl;2tbec
bâti pj^^'^l^bet/nnnCeibevnbCcbcnntcbtó/jetrtctnnjrengroffenvnfidß/ ^««f«» wu er We 9^**^ Kóm. Ketel?/ /innb vnb Cent mit fampt bem Kepfev/m vn'/ ÄfS'^^“^“' t^jfj ’‘^^’’Sllcb nacbtbdlmoebtebommcnfcyn/fcbaltß/fubt^ßcbcfftigUebnttt^ ^^Vfi^*^*''^^^^!^ ^’^^”^ bem^dbc/foltennimcv mebv vnbetK-degev vg jwKic
'®fd) ^^ - ^^ ^^^-^^^^ tomen.^ôwar bamab etngvofjcvgcbovfamtmKetcl?/ w^k^^fc **^^5^^*^ webet Kómg ^ntjten nocb tOevren/mnn bidt grof $ucbt ^Hes^juc^f. lebJ’^^***^^®*^*”* Ärtege/bovffte ni emnnb ben ^nuwem/ fo bna^db banwten/ ^‘'fl?r *^^^^^^”*^^^^^^”^^^^^^*^^*^*^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^”” iOeuw, Ótto/ Ätant/
ti:vi,^^*^3uctind-‘enwatmbetben2^ticgóleijtert bornais vnb tm ^dbeboeb ’‘lt;kbTp**||'*’^z”^^^^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5dbectwwfcb« fo mitste er bavi»^“^^ “jjjfj*
Sdto^ x^*^*^®®^^“^ ll^nftCnbenKticgöXirtb/im Cotcin Sacramentum militate SacrameMumtnUi^ *lt;’»«? i^ *”“t^^^ fd?wctcn / bos fie nad? ©ott om fetffigjïen bem Keyfer wol tare.
8lt;iiu^*' ^^*^ ‘^”bad)t vnb vnbertbentgbeitbienen/ fr Cdb vnb Ceben fór einen ^ç J? ^” **“^ f«Qen/ IVev on befonber vrloub vn ^ofporten weg50g/ bete ben ^n'^^*^’''’*’^‘^’^* ^lt;^^'’”^*^ 2^riegwolteïiicben/ber CebenvomKeiebbett/ er bic Cebcn/liebe ce onbern fo 2kricger waren/vnbie 2^ri^ fuebeten.
iiltt(S‘'®^^*^3«lf/llt;gt;’ttlt;'wbilt;fdbtgejcitbeersfcb«lb lOcetöban vbCebenKó/ Herifiuida. lt;iS!Ïx?’‘ï»**lt;*»net/lte^erwebcr (Bei|tlid)cnnocbIVdtlicbcnnocb/ esmufteno HeribamM.
^^2Mrcbcn geben freyet niemonbniebt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Raißgeltuni,
“Ikf^/?^^^^” bef Keicbó boct/nmjïe von einem (Degen fim ff pfennig geben HcôV • -'n tin ben Krieg wolee obermod?tc$icben/vnfolcbßverbicnen/man quot;'ttd ^‘’^^««cb/er wer olt/brancf ober (5cifîlicb / benn foleb ßeuwr/ wen man ^«hbi *^'^^’'^ ”*^quot;^ liegê/briegct man fo er bidte man bie Kneebt bavon/wnr ’•etn ^Y’?^*’^ i^ ^^*” Ceben vorn Kcid? batten/ fo fd) mit jren Denben trer fan
k((,“ 5^‘f Sar erbarltd) betrugen f eb an einem clcinen/ faften beten/fd?retben/ 3«ilt;amp;lt;?«amp;««» Wr''^*? ^'efet^cit ft brand) / lebten nnr von bem oebenben/ vonbenfelbigen tlt;n/ïs‘’’w‘’^^^® *^^“’^/**^^^^’^ ©titft foCebé/5db/IVifmat/2lder/IVctng^r
®ót«kn‘^^t^^f/lt;^ülen/2kalcfó|fett/5tcgdbüttlt;n/vnb bcrglcidjen (Belt vnb
• 7^^‘'^/ware nit frey/cô bett aueb Keifer Carl alle CebenUnt bef Keiebö/ tóbt ^^ ^ Ötifft/Kl0flcr/5ra«wen/ (Dan/ Da «frabt/X^ied) vn Cent/be^ V*^^^ ^^’^ menge'Voldö/CBüter/Daufrabt vn farenber Dab / warb b$ KoR^-Ä'^ßgt;l^5lt;*’/'**'lt;^*« i^S^^^^ ‘^^” jalKneebt/Keifgeltö/Keifwegen/ ijer/ft5%ög/Kl«b«g/'Webr/Damiflt;to/K.rebfcn/lfifenb0t/@(bwert/pan^lt;ä8 'Wlt;5!«»n!gt; ^tt/h^^*^”’^*^^^^'^^ ^lt;*^3ldlt;ben DÄfen/Ödianffd/Korb/paden/Ddle// ^«ff«» ^^iben/ötmerbadcn/Xlrifne reebe/ nad? eins jeben vermöge an jfgelegt,
'^cnt’Ciii:'\'t'cl't('ucl'gt;\i'i)fiTtfarliv.
'^quot;®‘gt;ltt5tóncfifd)«ïved)tl5ti(b LexfaHcaim Cdttiiigcnant/batcrgcbcf? ^^^A w^®^^^^^’'' ^^® *”^’*barnaeb ricbtetc/i|f nocb votbanbe inben alten P^oui ^5?5’’/’^«^bat5rand?reicb incilffCamcrgcricbtgetbcilt.IVtenittber Kbcinr^ • *^*^/Ö^”®/ Koan/ Kems/ Kifang inDocbl3urg«nb / (Deingam ^urttöhs''*^ **” ^ (Dnfd/Coln amKbein/Camcricb im Hiberlanb/vn Kegen# ^^toffi - Bortow / muflcn alle jar breymal infamen bie Ktfd)offvnbOraf/ ^Ottfawruna fc« ^’3»^h’‘^^’^^F*^*^'^ '^^*’^”wnat vnb Renner / aUba bie Ceutamcrflen allo 55ifw» ^ühff •*^^*' quot;^ ^^^ armen IVittwen vnb IVaifen mit einem erbarn / frommen/ ®^alti *^^^ ^^‘^^*’^ verfeben / vn Burg Keebtgebn laffcn.î)ic Keicben vnb ’’^il«bf^^*^ ^ '*’’’ ^^ ^^ ^^ nit befebeiben taffen/vnb frib halten wolten/folte man r^'^dgen.ibaber Bommen bie Dóf ber K ifd? offenen Kegenfpurg/ vnber troffen/
-ocr page 716-Bac ^ferîgt;a^tt(ê Oo^àttw ^Huenttnt/ ^ lt;5rlt;t^lt;n/2^cyfcv/^ôtttgc vnb ^ôrfîcn / fobaô Cammcrgcncbt ^^^ j«KcSlt;wfp«v3b4bcttmôflcnbrtl«n. Üî^ôiflbcv .^ônt^ltdx f/vn^^^ 0.23cncbtctcnC4pclUttgcllt;3cn/bct|rlt;t4llb4nod)4nbc^ A0nt9^*^;CtitJ^^ CflpcntnqSenfbif«. 23urg Ô^borbey 0.34cobt|lb46 2Vcyflt;vltcbc 6cbb^glt;lcgctl/blt;jl7^^J^ƒVrtgt; «n großer alter‘Îbur«/ t(l vor jetten ein ‘Ïbor gewefen/ber Aeyp*' nbsp;nbsp;nbsp;Hd)‘’’^
aUba im Zmoltöwinrfelvon ^eyfer^tmolb/B tOertjogl^oftßno«^'.^^^^! bneber iOerberg ijl beß ^Oarggraffen von 2^ain vnb Docbbiirg benbad) ber ^urggraffen vo Ktetenburg/ber ‘Ïburn bey ber bólÖlt;’’ ber (Draffen von tVinbenbrief/bj ^arfi^pr Klofîer/ber ©raffeuj^^j^ui^ ^ogtbeß ©tifftô ju Kegenbrieb.^nÖ« Jacob Klofler batgeb^upf^ L|(r0 gra^von Kegenfpurg/gebornauß bent (ßefcplecbt ber (Draffen von ^^ i M Kattenboffen vnb3lbenfperg/eö bat ßcb jeçt allee verbebret.^e fer Carl burd? baeganße îleieb ein (^Oaß/ein (Bewiebt/ein ^t^n/^?^ wf^ wïa^/efmtonbee tnacbt/vonberlt;V?aut/5ol/jutrincten7vrtanberb0fenbreucben/voo^^ Zp^ff gewin«quot; ^*’”^* fen/pnb auch fonbere fa^nng vorbanben/ aber man treibt ƒ eçt nur b^ö 9 brauß/iflbelfericbjeygeeenicbtan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
3n (ßeijilicben fache bater bifeorbnunggemaebt/ 21m er|îlt;nfon etnCb«|tbeb leben fiibren/foltbeinJarmad'canbeinem^eyertagnUK^j^^vf’ ^ormarrft vertane Cey folt mehr ban breymalim jar bae tOod) wirbige Sacrament b^ pivert»' am ^eveetag, nbsp;nbsp;nbsp;25lut6 Cbrifli emtpfabe/ man folt nitmebr ban bife nacbfolgenbe ^^^I^tjc^/
an bem Sontag/ ncmlicb TVeibnaebten/ Heuw jar/^n -öberflag^^S^^^tx« Äffern / Zuffertag/pßngjten itn Öoinerallein 0. Jobannee ju nbsp;nbsp;nbsp;g y
©.peter vnb panlue tag/ im Winter 0. (VOartini/ 2lnbree/ 0te|Tlt;*quot;' bannie beß^wclffbotten vnb ber vnfcbulbigenÄinblein tag.
^Öcy feinen jeitenbnbebie ^ifeboffin Beyern ju Keifbad) lt;******J,i|gt;ttr ern ein ver famlung gehalten/vnb bifc|ïü(dbefd)lojfèn/alemanjelff^^7^j„jcrt’' (Beburt ftbenbunbert neun vnb neunzig ƒ ar/am jwenQigfïen tag ^^^lt; jf ^if’ (V^an fol in ben 2vircbc nit Happern ober fpaetÄn / reiner fol nbsp;nbsp;nbsp;[j^n^’''
Äiappem Vnb fpari eben geben ee fey ban auß/S^einen fol man vor breyffig far wciblt;’’/^y (gdlïl’ renm Ven Ätrtbew peten folman vo^eißig erfahren / 2lm (lOitwoeb vnb Freitag P^^^’t^tf.iifi*’^’ Sim 5revfaa lt;blt;nBctniktcbeßen/nod?WeintrinchttaufgenommenbietagvouW«^' ^0 j» elfen beu ©tigiv ten bif auffben Oberßen/von-ößernbif außr pßngßen/ vnb bie j t^envertatten. nbsp;nbsp;fer^rauwen/©. Jobannié ©onwenbcn/©.3obanióbef öwclßbottcn ^^^^j,))
ebaelvnb ©.(Oartin/ober wenn einem ein guter 5reunbbompt/có^^ lt;jjp Ärieg auffbemCanbe/ober fo er branch iß vnb bergleieben / bemtß^ vnb mnefenbein maf gefettet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s ««iH^^
3n ber ^aßen was einer trineben vnb eßen fol / ßehe t in eines /eben eöfolftebeinieberbütenbaöerßebttttvollfauß’e.
A^ in feber fol auch nach bem gemeinen braudt gewónlicbe ^kipe«^ ©tiftMe falle» bet bciuGeißlidxr folau fcbbringenbicCButer ber libellent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æt/bet*”’^
ÄbeUeut ©ftternu nbsp;nbsp;nbsp;^cv 5ebcnbfolin Viertbeilgctheiltwerbê/bererßißbef 25tf^H‘j .^.(g^
a»/îebiiebe». nbsp;nbsp;nbsp;berberpfaffen / ber britte ber Firmen / vorn vierbten fol man ber
beuw erhalten,
4gt;bWittwen/Waifen/23linbenvnb Firmen jCeuten/fol ber 25t jw^’^^^ft q5ifctioff fairen nie^ all feint vermögen halten man folniemanb betteln laßen/ßleinjeg^J’'^. j^^lp Sm **^*quot; ^^””^” '’” gcgenbjrc arme Cent auf halten bie ßareben folle ßeb mit 1*^^^^ g k^deb^^' ® ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen.tÖan fol beines vnbebannte heiligen ober (V^örterers gebeebtnup Jy^fn
gauneret Wie bie ge nbsp;nbsp;nbsp;54uberer vn Warfagerfollcnßeb entfd?ulbigenmiteinemgl«^’^’quot;j^ipp
prüftet vnb entfa^uU vnbbrennheif Waßer/ wojnenbaßclbig vnfcbebliebfeyn/follenftees .yjj, *’’®“’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen iOenben beruren/ober biefelbige bareyn ßoßen/fol fr vnfebulb ^^^l^ns^jr,
^amp;folbeinerbein(Bügeltragen/benner fey ein^Oöneb/
Aein (^Oöneb fol bein pfarr habe.2iein ^ifcbo|f/2lbt vn prelat/l1 jóyit. bringenbie2^ird?engöter/foZiehenvoXetebvnauffben
5)46 vn anberf vil mehr iß allba befeb loßen worben / iß nit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4(itt
tcbsnlleserjele. 2luf bemmng manabnemmen/was bifer jeitför^ fen/was ße für breud? geh4lten h4ben / bergleicben ftmlung ßnb t 9 ju 2^eicb gehalten worben/ju ^raneffurtam (V?ain/ju (peimjam aP jji^fc
-ocr page 717-Ife «0tt^^r4ttc6flt;Slt;ttfilt;lt;w. CCCXXXIIII ‘ffboff^^À’^3 fnibgcwcfcn ^tfeboflr’2Htn von 0lt;Un/Kt5t invert, 2(vnbcc
S t)Pir ’ Ö^ï iQbnrg/ 3tcto ber ^^ifeboffvon 5f fJpng/^albvf td’iöer '^ifebofF ^^tt««««»»
^’ ©i»Fvclt;bt bcv ^ifeboffvon äugfpurg/vn 3tbtWolfffip|f jn J««ƒ“®’
S iUvo ^*2?^^*^^^*^^^*^ vonCbtcmfcc/4bt3obnnc6 vo Ö^cgcrnfcc/Onr/ chremtfi monailt. ^’’Mik ö4?kd)bovffvnb73oncn/IVolffbvcd?t2lbcvon Crcmbömnnflcr/ rium.
^If^eUk '’^^ lt;^0nd?6inünjlcr/btcpricfler vnbPfarrer (^Ocnigbarb Can^ ^«3*n«t’u8. ^WSioffe^^'^W««^«’^/ 2tbdbrtvb/ ^innd?/ halbad)/^ßwalb/^^mon/ SSSS“’
7®tb/^nnngclicrlOtlbcrb/IVolffbvccbt/'5:ätbbilfF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«pw-iP»»-
^’S'Vm ^^^“^^^y Ri' ^lt;*Hb46Att^bt(lnmb fo vonÜnveb nnbetone bet» ^'f'^cben?^ ^^'^ '^ 9«l^9t^ b4t / wettet von pnflnw gen ©n l^butg btnebt/iff ^'®bct h • ”^^ ^bttflt fibcnbnnbetc lt;td)t vnb neunçtg/vnb b^t folcbeö ^ap|l i?bälilt;»^**^2^^^^^*St / ‘Jï betetfle ^ißbifd^offgewefen / etn faflgeUbttet in ^'feboff ^*^^^*^*ff^’ 2Hfofd)teibtbet ^npfl 50 ben^cyettfebenyiitfjenvnb ^fiboff?M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3tto^ifcboffja5tey(tng/^lbcltvein
i’gt;nft,it’”^^S^rp«lt;^5/^**l^gt;teicb^iflt;bo|fjaprtflaw/0yntptecbt^ijlt;bo|f ^'^Pua f*^®?^^ Ötalfelpe vnb von 2l«gfpntg. tbiewetl ©.Kupteebt ein Sipo '‘’*'5« Ä^'^*^^tct vo (Bott jn ben S3ey cm mit feinen gefeUen t^nunbolb vn (Bei^ ^Mft s ^**^5 l’^S^»^*/^*?^^cv ^npft/fey billid) bnf nneb nUbn bne ^tijbi» ^•ilftl) ^^”?5‘’^ folkn vnö bic nnbem niebtö vorubelbaben bnf et jnc ben von (♦«hS,J’^^®’^*^J^^^/'’w J« j*^lt;*«^ïgt;lt;*^«lt;*^bóbctb(»be. 3'nbifentbe^l3lt;tpflöS3ticff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
^''’/bflg nbsp;nbsp;S’ifbigftet lOett b Cntbinnl 5u ©nIgbutg gezeigt bat/ finbe icb wct
^/»n^^ .’’*’^/^**^ Î^^^*”3 votjeiten von ben ‘^eiitfd?cn genannt ift wot» ’’M) «t' ’^*^ Komet Inuama genannt haben / prolomeuß nennete feinet att ^*'fdbft*'^’^^/”^f^^”^^^^’^^/rlt;’ttbern ben Ö^eutfeben nach Pedicon,üfsbdflct
^•iSc^ ^*” ^otff vnbS3etgpebing.i!^6etwucb^ halb cinKtieg jwifeben P'W» ’'’•ItKc ^^^ff^*^” '’lt;gt;” 0algbutg/vn patttateben von Stgla/*Xgt;tfalt;b/bifet ^b|»,^’^*^*’^**^n!^tt^lt;|iM*** haben / bannehevnbbiejCambatbetin TVelfd?» ^ifSTS*^**^^*” ^^^^’^ ^® ^”’ Jitgehotc / bae beweifct et mit S3ap|l daebatia.
^•^ovb '^^^^V^'’‘’” ©altjbntg antwortet:^0 bett vot altenjeiten feinen Amoldiu juuanitM. '’’^eteff ’^^“3^^^*^*^ Z ^‘’^ beweifctet mit S3apjï oaebavic/pauli vn ©tepba»ƒƒ.
Mibt ’’•^^.eyfet €atlbefcbtcbfiebet fachen betmaflen/biexveilbet Waffet» '^Hicifj^^^^’tccrtbutcbKcmtcntitnc/ vomtltbetgang jumStuffgang/ was ‘’’’ffbet ^«(fetegegen (Ottcentagjnligtfoltgen Slglageboten/baeanbet Aquatic. ^vBîî , *^(^*f^9^” Ö^tlt^butg. Ài^t hat vil anbetemebt ©atjung/CBetfl» ^^tkn ”^^^lt;^/3^**^*^/**^f^^**^®*^®^*fil*^^n(Ï0óncbvnbpfa|flt;n fleifftg ^dO^xi* fot lgt;tt^lt;e *Mglt;nr Sobliegen/wolvnbtechtbiebüchetflt;btetben/Vttbie2^nabenvnb ^‘J ‘quot;‘quot;'‘’ fl*‘^*’“ ^-^lt;uce lebten folten.
^*quot;^S’^^’'^^”3‘f“’'^^” ^*’*^‘^^” ^etlctn vnb ©fettem nicbtó geben folt» l^^/b' ’J^WÄttg^i^’Se/'^om5cbcnbc foltmanallc (Beifllicbe pfattenet» **’*‘*/bthx®’^^^^ ^^*^ kitchen aufPbeben/ vn in btey tbeil theilcn jwen ben Slt# ^^ ®tij|J^^^”^‘” ®‘:‘|ïltd?en/in ben atmen 2lt;itd;en gleich vnbet bie Sltmen ^’3^0^^®^’^ ’'’^”*^’'^ licbctlicb in “l^ann tbnn/aneb ntemanb in bie Switchen PJe^vefnaß to he '^(Bekf» ^*^^^^^^^^ flt;l*gt;ffP*^®^*3f/^j« (Bet|lltd)en folten nit eigenmitjig ^f^^t?“’« ^lt;lch ’’*5’^3/f^^tPg'*wrlt;“lP3flt;^y*^/llt;’l*^^w^^w‘WttQbaoßobcto|flt;nlt;'5ra» ^^etnh '*’’'’^^^lt;ïd)tIVctbvmbltcbmocb terne gemetnfcha|ftgatmitben Hotter ^*^^’’/®’onit/folten ftc fteb betTfeibevetjetben/vnjtetwitbevnftey» ^t65§2?^^^*’^^^^^^** ^^^ alletlüelcltchen fachen entfcblahen/Äetn ïöieb/ W^rttrbnnb^ie» ’’’mLJ^^Sc*^ folt intetnet switchen fteynnghaben/manfoltitbegeten/wo ^JS^quot;quot;* ’“ ^^“^ ^‘tvbetrtntwottenwolt/foltmanómitgewalthetan^nemmen.
^'»({(h ^^^‘^Kbet 3btvn S3ifcho|fftenic vbetgebenwólte/foltctfütallfcba» ’’‘’’ flt;b^^'^**^ ®”*^ feyn/bamit bas vbel gcfltafft / bem belctbigten tbeil vm few wki« ^^ttügen tbun/vnb betfelbige abetagen wwtbe bif au ff fein vól» h^ifA S”’^”^ ’*’^ **” ^®^^ fchebltch mann ba von tAm vnb enttunne/folte ’’’Ry çf ^^^’^ ^^^ ^*” ^’^ feb weten/baß bas on few wiffen vn willengefche»
'’‘**W3 batet bie Zieut vetbóte aUejett / a«lt;h weil man jn angelegt hat» keinem
-ocr page 718-Srtôèteïîttt^McOgo^rtttttW^ïuctttttti/, ^^ ««rtf- S^ctnembat crwcbcvlt;5ct|ïUcbno(bIVlt;UHcb/»Mcbt^blt;ntKïtïpf^J?*l.j;fi(? pffiS.^”” ^**”^^^^*;'’^*’^^^^*^^^^ ^«^d Ulfen. Öaget/cv mwflc Andern Auw'’ Km Sunset bcn/cóbcbóvfftcbaó Xdeb mcbtbcnnctne, lt;m betten.
® te er^ mit î»er fva§l ber ©(feÇoJf geaalte« Ç^’f*
^^ %tteinmmt lilt;tgt;«cltd?$ttlt;incm^ifd7igt;ffgenM(bc/ abitbetquot;^^^^ |P^^ennecba6cvfvotn vnbgclcbvtfey / bat eben auffgefcbauwf/bapl’‘*
•ë© neveynßiebe/bev geizig vnb ßoUfey/einvnmeßigee Ceben fóbte» , ^^^ ©eine baußfvauw Äeyfevin iOilbegavt babt fwvßen Caplan/V gançe iOofgeßnbe/Zntwovt ev/ieb bab febon einen atmen abetgefcbl^ttw jj meinet/ cö gebotet einem 2^ey fet 511 / bae et bidte was et jugefagt/ bic fo et nit tennet/ nit weiß ob ße gefebidt vn täglich feyn/ (Bott bcm bentOciligcnvbctbeniOalßfcQe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j,„ïgt;
gatten 75ifc6off nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J)cn ^ifchoß* von dOeinç/bae et /m einen (Bûlbnen ©tab/mitp^^^ Sem^eS?* -if bclgcßein auß^gefe^t bett/bemKey fctlichen ©ceptet nicht vngletlt;g^S'/ chcnlaßcn/fubtetmitbeßtigenwottcnan/fchticlaut:0cbctvnjetn0e^^jj^ ten vnb ©eelfotgetan/biebaß CtcuQ bcß atmen Cbtißi / wie ßevon -felbßatißgcben/foltcnttagcn/vevlaßcnbieatmen©djÄßcin/wollewbef^^^, fetglcicb feyn/ße vbettteßen mit al lern ptacht. Einern bem et ein 25 e-WartinaSanß (Z)attinß tagbett VCtHeben/babctfclbigc gutetbing vnb ftoltd^btinjjj’^ bringt emtntam«i ßmen guten .^teunben ein (^abl gab / ß^alfo vbetweinet/ baß erben ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bicnß vetfd?Hcß/nam et baß 75ißum wibet/ fagt/ bicweil et ßeb ben erße bettentbaltcn mögen/wütbc et nichts tbun wo et tówiglich in feUtn ß bem bann (Bott et$ätnen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eth'ai^^
Xi^inemanbetnnam et betgleichen ein 23ißumb wibet/bann betfel^^S ,; jm Äey fet Carl bas 25ißumb verlieben bettc/vnb ct»om Pof betab g^*^9 ^^^ fveuben von bet Atrbenonein fottbeil auff ben (Baul fptang /vubpl^e^^^j, einem 5enßet 2^eyfet Catl fabe/ tufft et jm/ nam jms 25ißumb kleuter ^örenjuhaf fptad?:3d) febe wol baß bu ein guter Keuter vnßatef biß / batffbeinetatnt nit in Die stralen. j,|,jgt; tu Knegen/baß beine ßetrfe/nam vnb manbeit/ von menntglichen d^
móge wetben/laß bie Schafe vnb Petbe ben vctjagten vnb fchwachlt;^’
‘5onKf!)fetSarfó©f6euh)en.
313cmctnc(5ebc«wbrttcv auffbauwen laßen/nemitd) ben ^^yvawenju ^d? / gegen feinem pnlUjl vbcv /ben evbevmaßentn’f ^■^^vnb(5etnad)en/5»vjïenvnb beweni^eufev/ bat vmbfebtenef««^^^ baß cv 4u^ feinev Äamev in alle (Sernneb bat feben mógen. îDie^Patm^U ^^^ len bat cv ƒ m von Kauenna auß 3^ ^^‘^^ laßen fubven/ ïbancfo ein ©.(Ballen batbieGlorfengoßen.^)ie2^ivcbcnfobauwfelligwavcnwnpn^
ned)|ïen^ifd)offvnb3lbtaufl^bait wen/b$ fo lebe be|ïo fóvbevliebet Ö^lw^.. evbenneebften (Bvaffenobevpßegevbvnbev^u einem ^öauwmeiflttgdf^U|^^ qjructfti wer tie ^at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îDie alten ^vuefen/wfavn/ weg/ fo nit gvoflèn bojïen vn móbt bebofiï
ttiüffen machen, nbsp;nbsp;ben/bat CV feinen2lmptleuten befohlen $u machen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-uïjiotf
IVas abevneuw gewefen/gvoßevn vnboflé bebóvfft bat/b^ben bU^’F vnbZbtfrtmptbem3lbeltnbevgemeinmacbenm«ßcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, ^^j}^
««««•..»Ifc^ ^Clt;»^»w)^^Wgt;lt;fl«»«StPw«ificlt;ÿgt;«^
pontipees genennt. eben baben müßen maebe/bat temen gefveyt / wev Ceben vn (Butev von» ♦ von Canbe vnb Ceuten/gebabt bat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijfC q5tucfe J« OTenç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5« (V^cing bat cv ein ^vueben vbcv bêKbcin gebauwt/ wav fónff ubcrbcn9if)«m- nbsp;nbsp;(Ufftev vnb febrift/fo wciteinevgvittling febvey ten mochte / lang / baG^* L^ bas gan^e -l^ufopa /m^ngebórig bavan bauwen müßen/ cv meinet ße
qsrftrfejtt Wen? Hebfubcn/ abcvimnccbßcnmvbavovcbeev fiavbfcblugbad wilbe tan pi»çe terVrent. j-j j,^^ ( bnvcy n/vevbvennet pc in bvey en ßunben/bae man nit ein bet le/nocb ein ßcinlemebvbavon bett gefeben / tftwoU ein ßeinene wibetgeî”^ baben/baßarbev. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^
-ocr page 719-óottSctt^vunchfcOcttSepfcw. CGCXXXV '’’^t/l?^^^ ^‘'^^^ vnnb S^cyfevhd^c ^óvef bat cv von gvunbr ^nffgeSniV/ 55flrcfjtt3»ält;i* hmJttkS5« 3n3«lb«m bcyæenç/bicanber $untemagen/jege i» ^lt;h.fe y^umaae-*
^^^5*^ '^^” (lOittag/ wibev bic rtorbmannen n«^ ÏJenntnarct von ‘‘^’’^CM ^^^''^*’**lllt;w fd)t jfreteben 'WalJèrntn^t'^ïnctvcicb/lVcbct? vn (tcutfdx/ ^«tflet i ^^ ’” ^^® (Vgt;ccv fallen / bat cv ©trcytfrt?iff vnnb Kriegev au ,ƒ bas ^Jrt ®^ ^®?^***® '^’^mógltcb wav/mit mcnfcblicb^v vevnunfftju vetten / vnnb ’^ttt^^i^^^ ^”^'‘^*^^3^^^^^^*^/ füveynfall bervngUubigen ^einbe bewavt/ tóft/s”©®**^^^® ^’^ novbmannenau^ 5)ennmavrf tn irefïev5rancbveicb ^^i^X^*r ^*^^^^^^ '’^^ (V^oven auf bev Kavbarcy in Jtaliën vnb (öalltcn/2(gt; ''’^bvet ivemeynbvangobgenanntev gcflalt/was evbev5«n'/
fnad?fetnein (V?c|Tcr/iraö Icngcvbennfcinfcbwevbcwav/ muffe J/Ç»««« topft abfd?lagen/ïDavumb weil cv gelebt / baben jm obge^z mSr/«?
* jeinbc niebt vil fd?abcnó getban.
'2ïon Äf nfer 5avl^ ^auflfvawen.
5^3**^-^blt;w«b« brtC S^cyfee Carl geb^ïbt/iöas cc (cc wdb/rtle cc tiod) Jimg (^^av/ vermählet jm fein douttev Kertba/ bief Jvmgavb / wav bef Coingt; •500, ^‘^‘^bifeben Könige Ï^eftbertf in Jtalicn ‘2^od)ccv/ eine febwcjlcv bev l?ev-gt; 5?*'‘jf^^y*^tt/5vawcnXicitpuvg/lOcvlt;$og'è^beffele bef briete toebtev/^bev ^m**^ ^^^^ ftbieb feb von fv/ febirfet fc /rem Datter in Welfcblanb wibev btcyUï”^^’^‘^^^'^’”öd}wabin5ubcr-ti:be/ bief t^ilbegarb/ bcy bev erwarb cv ^svföeqavbi».
*^^^^‘^^^/P‘P*”^^ '’”^ Cnbwig/vnb fo vil ‘dóchter/Kutvawt/Kertba/ ^plöegarba ein
K * ’’“^ ^‘^ ©ebwäbin tOilbegavb flarb / nam er eine Grandin bief S^Ï* ^•»b r *^V ^‘“^ Slt;^bav fmjwo ‘S^oebtev / lOilbtraut vn Kutbcit. ÏDa fvauw Xgt;aft'' esertok
Welt febUVtww cvwibev eine ©ebwäbin/ mit îtamen iicits«
^'^^'batt cvbeinKinb/ bat au eb fonfl aufevbalb bev if be vil Kmbev SÄÄ^Ih ’‘Qb ,”’^’^’^’‘^^bey5vauw©artwinb feiné anbang ctnev0âcbfin. Kic'^oeb^z Äoit^arw«. ^«rS* **“^ ^‘^y einem anbern anbang mie rïamenKeitibivg/ bat er gehabt ©fffum^aei« ^oh/ ’^’'^ïgt;vug vnb loan, ibasbritte vneblieb Weib bat fm getragen einen ®‘“^P“* ^hb ^•^”’^”^‘^^‘^‘^^ ^^'^^f^^’i^^‘’^ ^’^^ eitten vneblieben ©on gehabt/
iff oben gefagt / wer feine (Gutter fey ge wcfen ftnbet man nid?t. ^3tS^’’^®^weflevlt;5dffl/a»cb feine (^0uttev5tauwKcvtha/batcv allzeit qserta wuruitf ^ohi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gehabt. îDieff ligt nicht weit von pavyf / bey frem paufwirt S’^a^cn.
Pipino^n Q.iDtonyffo.
^Uff **^ ®'i^v?cffer Geifel ligt$üK0d)cl ba6 voracité ein meebtig prauwen ’^^‘^Sewefeniff/vnb von bcn vngleubigcn X^ngern verbrennt worben-
•Son Kenfer ffarU'Äinkrjuc^t.
»j'^ofTcmflcißbot«» (cfit«2lt;t»bcvl«flcn ajieben/bMoUtttalcynlfey'/
c ï^*”’*^^^ S^^^*^'^*^ mevgenb hinge jogen/ es habenbic ©one mit fm ^‘’’/^w^r^lt;^«*^^®*^*’lt;*lt;*gt; a uff eine tu Wagen möffenfabve/ hoben ab ’‘W» k^*^'*”'^ ^^3'‘'”^^*’^^^^’^”^’^ m’^n‘^’’‘ ^^^ ©one hot er mit reiten / bav; ’ilt;wh • y^^ i^S^^Z '’®” f ugenb auff geubet-Kie dóchter hoben fpinnen vnb ffavoKOTa^wf ^ôc^ Wtnf””^ ^ ^^^ ^^ ”*^^ freyen laffen/ vnb wie wol biefelbigen gav febón ge^ *««*«(1’»» «wdi fp»« ^''i’uff k*^^ '”'^ ^onnbav/ vnb ein bofes gefeb vey gehabt hoben / vnb cvö wol ‘“quot;‘ UchLP’^^/^^^ttoeb hoterffe bey feinem leben nicht verbey rötet/ hat mit ben ’''macS^^Slôcf gcbabtwtcwclcr fonff faff gliidfcltg iff gewefen.^v fagct JSJ^tJ^ ^ctlivJ’^”*^^^^**^^^** '’”^ ’*^” ^‘^ tbun/ wer ff gewöhnet / vnb würbe jm ^cc^tcru, Wh^^** ^‘'*^3'’'’^*^^^”* ©^w Confier-if g inbort hat fin v tub einegebn^/ ^bdb ^^’^^”’ ^’^‘^ 5^ ^^*^ ^^^ geben/fbl noch ein ©cfchlecht in bev pfolç bcy ^^^ nuvbvey Kinbev verlor
’’^ Öon ’^*’^^*^l'^ópipinum/vnbic^ochtcvX.utroubfcittc -ifncflin. ©d'z '^ïutruba.
i nbsp;nbsp;nbsp;’^^/Pipini Kinbev/ bot ev mit ben feinenerjogen/ Kemborb pipini
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©on
-ocr page 720-Oftelbnlf. tStala. @u»brabalt; Mettais. U^e^ra^a.
(TarohtafteßetWe 5rcmbClt;n.
©ne tuabt ^ucS ^o^annte ^l«en’(««/ ^^ ©ott/mad?« cmad) fetnewDrttKr 2kônt3lt;tt3wHlt;»/Ptpîtt»'ô^^^tt;n. beît/Pctbcl/Gunbvrtb/^crtVAb/ ^ôtecbArb / erjeg cr vnbet flt;tnlt;n xT^^v^
Qîon ^f m6îgt;en/au(^ anbcni Sanben/Äut«^
lt;K bat and) große lufï gehabt 511 gefebief ten Centen/ fo «u^ n«**’^ï^ ben vnb nanonert gewepnfcyn/bte bat cv wol vnb ebvUeb S^^^^ ^^^Lu ÿ» fo vtlamiOofgcbabt/brt^ cö etUebê jorn bat getban/ baben batin’ mutmclt/vnbgcfórcbt/«*^ werbe bas gan^e Keteb verberben»
Q^onbenSfrmvn.
SÜÏiftiötrtf (TavoKge fitnfccti^vmen.
^ tfgen ben atmentfï evfn({ngt;ilb»nbebtenteiebgtwefen/tnSj’'''*ÏjJ(( l^A^lcgyptett/tttber^arbarey/vnb wa er vernam bap bte ’^^*^^^J,|rtilt;’ ^^not Ittten/tn nrmut lebeten/ febiefet er järUd) ein ’•w^'^cf^^^^.^^ni^ Geltö ben Firmen Cbripen ju gut/barumb er benn mtt allen vngl^^’^*5. .^^j,, ntgen ber perrier /3legypten/0arracenen/ ^arbarey / wol eine war /^^^ frtb anpiepbanut fold? 6 bte armen Cbrlpen vnber ben vnglAubig^w P6^ was genteffen folten.
‘250» Äepfa ÊavIe fffen vnb trintfen.
an effen vnb trtn^en lp er gan^ nuffig ge wefen / vnb vorauf ^«^ bat etnen groffen vnlup vn grauwen an ben trunepnen vu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fini*
bat verbotten baf tetner trunefen werbê folr.0etne gcwónltd?e
nur vier (Bertebt gewefen/on bas trabten vnb IVil^pret / bas bat tt^^get fen/ baben pne bte Jäger am^rabtfptef furtragen móffen/ ^^*^'^^irtun^ . aoabljettntd)tmebrîgt;cnnbreytrûn(#gecbatt/batvnbermablnn^^^f?4£lt;t(»v SSïnbtSrfeî''’ cten.3m©ommerbraucbeter4gt;bôfürbenburp/tbetnuretnentrurtlt;j/v”J’^„ feiten(Bäpgebabt/panrfettert vnb labfcbalft gcbalten/allein anbenp// refenin» 5tycrtagett lub er Ceut/ vnb ber vtl on jak ïbteweti manaf / mupt
?£ƒ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftorien lefen/vnberaltenKónlg ©efdnebr. Jn ber paften nfle er
gemclnenmannó brand) Wa8/vonber‘lt;rtfd)btenerwegen/]6tefelbigt5^’^^4)t man erp ju abenb nad) berDefper effen/ wenn ee nod) bcy brey vbtlt;^3t’^ «ijf batt / baó lp vmb neune bef ganzen tags *X)r nad)lt;i?tttage ober '^’^ ,Sil# Sebfttd« in ^«’^ïffbtcfclbigejelttbellet man einen fegltcben taglnjwólffglelebepnnben---*” Mt. ^*quot; ^‘^ pboffpraffet ben Key fer barumb/baf er ju ô?ô äffe/ bic Japen nld?t Carolus ömb Cic^a Key fcr af vnb trancf vmb neun vbren / febnp abcrbemKlfcbop/ WjJ^Jftt ptnatfnafft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ nod) tvumd blf ble ïblener ju tlfd) fâffcn/mlt benfelblgen folt er gW
pen / ba wäret bas effen In ble gefd) lagene nad) t blney n / war ber ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;weP
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hunger geporben / lief ben Keyfer nad)mal8 in ber Japen epen
2S^^S'’‘’r’*^«*****’‘’T^x*%’Ï‘'’’^è*^
fungen. tp gebotten/baf man erp nad) ber Defper/ bas tp / wenn bte 00« r^Sef J‘’ wil/vn am abenb Ip/epen fol : 2lber wir verpebene vnred)t/ftngenbl^*lr ^^/ Tefperwavumhfïemorgêfró/bamltwtrnurnad)ber‘ïgt;efpercPen/ba8ffnbetmanaud)’’v .gt; Ï2«ih‘*^*“^‘**®‘ ^«6 «t« erpen mlt ben (BelpUcben gebotten lp worben / ble bab^n ß^”^|^|lt t(«tK»5apn«t^t. fapen muffen/ïöarumb betPet man es nod) ble verbottene jclt vn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viigt;
ttad)t/2tberfold)egcbrcucbfoltengebalten werben nad) gelegenb^t ber 5 ^enfeben. Temporamutanturjamp;nosmutamurinillis.
aOleKeyerern babenamerpennur brey taggefapet/babenamA^r^ 0' Pfngptag/Öontag felfd) gepen / ^ö lp eln alt ©pnebwortno* jelt bringt Kofen/ man mû Pc fid) nad) ber jelt vn IVelc nebten/ben (^Oantel beren nad) bember ÏVlnb gebet.
-ocr page 721-1'011901 ^trtttcftfc^ctt ßepfettt. GCCXXX VI
'5onKepferffarl^f(e(f;.
O'^?**^^^^S^^*^**^^®î®*^^^”^^tî^''*^*’*'’**^^’^^*’* ^‘*“1’^^*’®”^*^^^”’*’®^**“^ (Tarotiie warumB et ôtetH L^^ *’“^ eynßel/ merrfteiö vonßunban/ßunbegemeiniglich ju mit// i“ JÂXïï«2 |(|)dn^”*^^**«lf/wlt;*veinwlt;iUoff/balt;htw4deraußrichtc»woUbcn tag/vnb ugt. '
'iiiiCi ^^^'’^^ba6(5cßtrn/beßcrfaßtünbtg war/vnbfctncnlußbaran bntc.
K*”*”’‘‘^J^^^ff crgcmcinigbltd) jnmitternaebt jwo ober brey ßunb/ju SjÏS“*“ Siebte’V''’^””’^^” frtlt;i«kgt/ließerfebermanbittlt;yn/verb6ret bieCcut/vnb ’’tanh ’^^^^^ ab/fovngernlieberbic5citvnmüßigbingeben/wa6erwolebaß ^Mlen'”^^” ^^^ ^^^” ^^^^ ^*^*^ ^^**^ ^^^ 5«bel / gab f n benen fo folcbcs wip
Qïon Kepfer gartó lub mb ftf ofc.
JP^ 'd tin langer geraber 5ür(l eine« groflen Ceibs gewefen / (iben febueÿ
'\yr’^3/al6 fein (fancier vnnb if y ben ifgenbart febreibt/ bat ein runben
3^‘’^^ Hechte augen/nach ber ‘^cutfd?en art/gebabt/ einee fró
Scitef ’*'’’quot;’ Igeßalten ange fichte/ einer große nafen/ im alter iß er ganç grau w
gt;nb • ^*^^^^ ''’vl vnb ehrlich angeßanben/ bat ein turken birfen balßgcbabt/
♦lit u‘’*^^*^®ß«» bauch / ber fmboch nicht öbelangeßanbeniß/ vnb ben man US?”'^®^*’ merrfen/ nach bem er funß große gerabe gliebmaß von natur gc
HäK ^-**^^ ^*”^^*^^”^^^*^^^”'^ gantjen/ vnb vberaleinen mAnnltchen Cetb I^l(b* ^^‘’^»tereb/bodb nicht gemeßfeinergr^ße/vn ein wenig ju tlcinju eine ^nbh ®'^^fl^’' Icib.if r fey geßanben/gangen ober gefeßen / fo bat er ein 50 vßlidt
8i»rf ^ . lt;*»ßhlt;»3lt;habt/ißgar einer gefunben art vnb natur/vn nte tranef iinkw ^*Smbievierle^tefar/babatfnba8Kaltober5lt;beroßtangeßoßen/ _ , f'^w5’^’’^^®’^^*^ ^^i^” piß gehabt/hat binrfen müßen/vnnb hat in ber S^S^SS 1^/b e ^^ ”“*^ feined wrtgefallcnö gelebt /iß ben ifrgeen etwas gram gewe/z wqoi. ®*^P ße jm bas trabten/ bas er am liebßen hat geßen/ verbotten.
'^JonfftnctKIrttiMng.
^i'® ^wfelbtgc Jät tnt btmud? war / nit vil rojlucbcv bann ber gemeine man/
Pfatten/Xoeb vn Ceibroct / mujlen vberal am leib genaw anligen/
lt;in t ^ ’^’^’^ weiter vnnb großer bann bie glieber waren / verbremt mit fetben 'fcav?^^® ^fnfltbucbletnen tOofentruger aUweg/bas oberßetAglid) 21leib ivie J’'3‘^lt;'tt«gt;/wilt; ^lt;ï«»lt;*l^ ^entfebé Äriegsleut brauch wartDantcL febier
^^^^^ vorau^in
®Wx^^^”/ ^tOer^ogtOeinrieb bererße/ vnnbfein ^elbbauptmann ^^‘'baUc beybe ßebcnvonCßipd gebrennt.
^\^'^‘^ (^Oayimtlian bod?lóblicber gebeebtnuß bats von felgame wegen ffavohÄitWun^ab^ Wt» ^fl*^/ blt;ttwilwegfdnlt;De-flcrinberbnnbvnbfeiten/ber Bnopff vnb J^ï^J*’quot;^*’’* '*®i ft ^^ '’^^ ^°^^ '’^^ ßlber/wic ber gürtel/ wenn etwa ein gro^ 5cß war / vnb nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’
^^”^^” ^*^*^ ^ottfebaßten tarnen / fo legt er fman/ boeb auff
^^to V^^*'’^'^^ ^t’^ Selben ©turfober von Perlen gcßicft/bergleicben ein ^^htbs ^^”^^ ^ ‘'^ ^^*”^ feiten / ein fold?c ^ron trug er auß* feinem topff. ^^f w« vnb anberer monter tlcibung/ wie wol tóftltcb/ siebtet er nit/ Sî^^Owwg««.
^lt;»»ft Vt^^'bar er nicht mehr benn jwey / vnb auß großer bitt vnnb anligen ffareruswaerssei»
'’’’^X* .^^'^**'*^*^lt;ß^ßlt;»/vnb 23apß6Xleoniô bcß brittenZnacb IVelfcbcr f^ÄWöa«»äw ')«tt^^’^ll'^®^lt;'rtangetblt;»n/etngroßen weiten/ breiten / wie noch ber Kabtô'/‘ '^lf(b**quot;^^‘*^’**’ '’”*’^^'’'^^”^^*9* ^^*^ brauch iß / Korf angetban /barob ein ^‘•wn ^*'^^^1/ vnnb große weite maulete Schuch / wie bie pantoßel / ge^z
^‘^^^tßcb vnberßanben bieneuwetleibunggar au^jurottenin^eutfeh^z S??® ‘^^ *“quot;*•* l # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lanb/
-ocr page 722-SçW èûrbt ^«(f ^o^anwe C^fuciunu'' ^^^
Uttb / vubtegar altenbevfur ju bringe/ btcifï bcrmaflcn/wic er^bit^^^i^
lt;»nsc5cigt/gcwcflt;n.
C^nn trugblcjclbtgc jdt ^unbtfebueb/wie bcnn noch dn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;htfibU^
bemIS «nbtfebueb vorbanben 1(1/vnb tOcr^og^berbarb mit bem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;/ «ttnhflt;^tt0. nbsp;nbsp;nbsp;genannt wirbt. ïöer^unbtfebneb ifl bie Kretben vnb gefducy im ^^li^ wefen/ bic 0d)ult;b betten au^f beyben feiten Kiemen / brcyer^lbog^^ bä«’lt;*’ fioebtman/vnb fcbnürctftevmbbtcbdn/vnb lerne liefen fobamaUï’”‘’?^j£t5 waren/creogwei^ beromb/wie dn getter/banbc fte alfovmb bie bein.
Ädntn^jofen tilgen and?bieleinent?ofcttfetten mnb binben von »naneberley färbenI^^^^fiïil itttenQaro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(teaud? vorn5wm^dnbanbt/ vnbbarüberlegt manerfîbie
^Mtd ixt irtufZ baß oberfle Klcib war ein vierectigter grauwer / $wy facher lt;P4rttlt;^/5g £)t« f^eniBjeutu Cara;* feiten o|fen/manbengt6 an bie ad?fcl/gteng binben vnb fornenauff îgt;^y”L0tgt; trentfd?envnb5rand'enttad?bem fie gcmdnigblicb vnber ben quot;^^^’îLclvi^ Srangofen ju Kriege pflegten / namen (le bcrfclbigen 511 banb Purge Koeplein an. 2gt;a fold?6 fabc Key fer Carl/warb er jornig / vn fd?ry e: -Q' y^fi jü fd?en vnb freyen 5rattcPen/wiefeytiralfo vnbefunnenvn vnbeflenW^ L? beren Pleibungbieirvbcrwunbcu vn bc^ritte babt / berjrlOerrcn
earelus teU « bk met/i(lnid?feingut5dd?en/bcbeucetnicbt6gut6/3vttemmetfn^rKl^L^4? frcmbtie tkibungge* fo werben (te euch euwer berg nemmen/wae foUenbiefe Welfd) 5l^^^^ fît ^^4’ Hrlt;f‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber/becten ben gangen leib nit/ laffen jn wol halb blof/feyn weber fü^quot;
für balte gut/für Kegen noch für IVinb/ vnnb wn einer im felb feinee 3^^.^ ^41 mitjûcbtenjumelbcn/muftbun/bebecPenô einen nid?t/erfroren ^t”/S^kl4^ nc/Ctef bemnad? ein Canbgebott auf gebe/ baf man fold?c jrang^rP/^ ber in‘Ceutfd?lanb weberPauffen noch verPauffenfolte.
3n bem IVintertrug ergemeinigPltcb/nad? bem gar alten bet' 2öo(ff66erß/5«^fj»s braud?/cinIVolff6belg/ ober auf Juefef bälge/ober auf ©cbaffellenÖ^^^iU Wç/ber ^euffeben ^n. 'Ottbbaerim^riauleinenlVinterlag/ vnbfabebaf bieCeuefdienr■ » j^ « «na gewefen. ‘PenebifebenKaufßeutenauflÄnbifcbePofllicbe gefall Paufften/ eynprangten/muf ten fie auffein jett alfo bePleibt/ bacögleid? regnen pÄ“«^quot; 5i5?0j^ Kiten/b« fubraevö mit fleif bnv* bitte fffliibct« vnb «Ä «*•
Uamp;u jagt festen. fold?eKleyber ntd?c allein burd? regen verberbt/ fonbern auch 5^‘^^ ’il„)itief’ ben/îtamad? führet er f e wiber beim/ muf ten von fîunban bey ^^^ nbsp;nbsp;fett'
Carolas warumter ^IT«” / ^^ Würben bie Kleiber erd nod? übler verberbt burd) biebtö« vrt/ P” Duaanea 3âgergc# weró.lfr verwöbe mitßcif baß effen lang in bic gefd?lagenc nacht s^tó^ ^tiffea jam Camin IVolffebclg lief er brüePnen JU morgens am lujfc / war fm nichts / Pö«»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccutfd?crtmtt fremPófPlichen gcfüllfür fnmófïcn Pommcn/baórtlleóV .^j,;/
war/jeiget er fdnenKclg/fagt: ^r leppifd?cn I2cut/wclchß Kleib ifï bas meine bas mich ein Schilling gefielet / ober bas eu wer / ÎJnrutnb F » euwervüttcrlich^rbverfehwenbct b^bt.
‘5on Genfer Cartó ^uwjweil.
it^^^iï'em ÿagtn bat et ftiitCmwb b» «IteniTtutfdKt» Olilbntauch gern im warmen Wtlbbab gebabet/ îDarumb er ju t^yiniglid? t?of gebalf en bnf / welche Statt vom warmen Wil w«^ Jj *j^ Aqui Granu, tcirt Aquae Granex genennet worbcn vonScreno (ßranio/ bemKotniiw;
Kcyfcrlichen Cnnböbauptmann Keyferß Dabriant/alß man vUt Cbrifîi Geburt/ bunbert fünff vnb jwengig far/Dat gern vidM» mit fm haben laffen / bat mit fch wimmen berumb feine Purgweilgcbnt.
D««
-ocr page 723-ôott 9ett Jßnnicftkßcn Sepfew. CCCXXXVII ï’cu ^vf ofer gavié ^vûtifun enb ©ffcÇtcfligfetf.
îfïfnflbcvcbt geween/rtud?4u|5 viibcbad^tcm mut tn beyben 0pr4'/ ^^^cn/ber Caccintfdxn vnb ‘^eutfeben/bk (ßrkebtrebe §u kbmen b^c et
^*'^^^’ btefclbtgc b4^ vetfîrtnben betmteben «uff ' k^**^^^’^ ^^^^^” frey en Aùn)lc bnt er /mmer große wöbe gelegt/ vil bar/. tóï?^^”'’’^*^'***^5«bAU«t/Ï)«rijmbb4tlt;rblt;y fm nw Dof gehabt bcrjèlben k ^’’^®^^’’*^^^|ï^gt;^ Wann/^Hbowein ein ^nglefer / ber etltd)e 23öd?er vnb ©c'/ ïS’aeon ^c^uimd^ Wk *^’^2lt;cypr Carl gcbalccn / von ber 2lunfl bef wolrebenó / vnb bie war// ^^'^'
^r^'^ori^ vnb Logica gênant/
hf. ^^^^**t/feynbnod) vorbanben/Xfr bat bte^efdgt;reib«ngvnb^appa WappafcerSPeftf» '‘^S^tjen'ÏVelttnetnen ftlbern'Ctfd? gefloßen gehabt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wttocfnamp;mi^fe^.
beiff / ^ï^2lt;un(ïbef recbenôvnvon natur ber 5al/fo Arithmetica (Brieebifeb Carolus cm gutes
t't)oj,^’‘^^^'^C‘'^batergcwebrct bey ben jCatetnern/bennfb allerley (Befangtw f^h/h*'^'*’^*^ 3eebetiet werben/ vnb bie Xlateinerbawab nur bie vier brauch# btg ^*^ ‘*“^ ^‘‘^ '’**^*^ '^‘’’^ ^^*^ (Brieeben genommen/vnnb in ber /Lateiner feth bgt;racbt.5gt;ie (Brtcebtfeben 13ottfebafften/fo o^t f e511 jm von ben Key/z (blt;h'’^’^^”l^**wt**gt;oplt;l5^re^*^® wurbcn muflett fic fm jc fingen itt ber Air// ^cit**^^^*^”*^^'’”^ '^^^^‘^* Ïgt;lt;*^r^l^^S^ (Befang gefiel pn wol / mnfïen jm feine **vtb^?”‘'^ ^erfelbigcn artaud?GcfAngemad?en/ vnbvon;nen bie maf vnb ^S^P’Hgónewmcn vnb lebrnen.
’‘’'’^^*«Ïgt;e«^vey«n^önfïengeóbt vnnb ver|Ïenbig waren / bat er faß flt;’gt;yf»s m dn ge# ™tft«n?^2'“'‘ ^©quot;ff' gnn«*«/ct wünfeKofftb^ «tmir }w»lf g® J^’K®^“ ^tta ‘^l^i^ln*i/'Vie0flnctDteronymuó vnbö. Zugufttnuógewcfcnlcyn/ gc.
’»ci?f*^5‘’ Keid) moebtebaben. 304 fagtfein obgenannter Xlcbrmci)ter 21 lbo// Caroins wfmfefiet i'ö0lff” ^*” einmal /baf jnfolcberwunfcbverbróf/ ^ingncerfetnerDcrrwolt pf^^cu^^^ ^^‘‘’ Hrb^^^**^®*^‘^ *^‘^” baben / fo (Bott ber ^Uwedjtigc ut fo langer$cic nicht
’ X^*ï45wcen bifber bat baben bónnen.
'^'^t/ ^?* ^’^Sebome ©prach/baó ijlbieCeutfch^uitg/bat eraw mei|ïen ge//
. ^'ntDofgebrancht /batógemebret/bat ben vier Winben vnb(V?o/z ffawfus^e« ben Xj^^®‘^^1‘d) c(^ retben/neuwe Hanten geben/ newltch Horb/ ©nb/ 3fïcn/ ^“^‘“’'f‘^«* ^’^‘ïud» *^''’®^”^*^ ^»’’‘^L/^efe Hamen fcy en vor lengjlbeyben'Centfdteniw 3^11. ^^^^^^fen / in bent oeitbuch vber gant5 ^cntfeblanb werbe ich folcbß an^ei / Sttiit^*^^*'*”^” ^er(ÏOonatfeynb btefe/ ben ^ener bat er benTVintermonat |lctJ’’^^/^^’’lt;’«^lt;*^« Dornung/ben ÖOer^enbenXien^en/ben^lpril ben-ô/z H/h**^^^ ^^’^ ^ey en ben Wunnemonat / ^rachwonat bebelt nod) ben Ha^z 2öun»empw«, ’Mto k’’J“^*’vv beDeuwmonat/Auguftum ober 3lug|lmonatbater bê3lrnmo/z gt;»oj{^^^*fl^*’/ ben Septembre bâter benIVuttonWOU genant/ben Odobrem Wein id) ^‘^^.^enNouembrc quot;Winbrnonat/benCbriflmonatben Dciligmonat. 3lber ^««tS 1 ^‘^f’'^*””^ '^””^ infliges bings fchreiben im ^eitbneh vber ganç
von biefenfachen/wie es bie alten‘Centfehenvor Cbrifïtlt;Bcbnrt ‘^^ÿ^^ten
*’«tb^f ‘^^»ndxittbefbttbere Grammaticavber bk ÎTeutfehe ©prach gemacht/ catotus machet ein ^UtA .^^3^ maf vnb art ber Cateintfehen geben w6llen/bamitmans auch '^eutWe ©ranimas-^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kegeln lebrnen móchte/ntt allein burch ben branch/ bat fr frrech^z “^‘“”’
^et/b ®^®^^''v?te man ein feglichj^ort recht fdtretbet/recht binbenhinauf ewz ‘^ Sk ^'^'^**^ jufammen feget. Jch habe etlich folch ^eutfeh gelefen in ben aU ^««tfrt?'^^^''^^*^^^^^*^ ^^ '^ fchwórlid) 511 verflchen.^s haben fn etlidje (BeiftUche wïv?^^^^^^^/”^***^*chberi^rgbifchoff von (Deug/mit namen Kabwein/ ^im/ k^^^^^^ 3lhc vort ©anct ©allen/Dauno ber^ifdioffvonDilbcf/z folcj, ^’^bDcrman ber £.am ein (Braff von pfering in ©chwaben/haben in ^'»ibi ^ft*^^^ ^’^ g4nge ^ibcl bracht /ifï einem ber ber ©prach nicht wol ver/z
*^ '’’'vcrflcnbiger bann bas Caceinifch / 2tbcr (te iff artig vnb wol ver/ wt/ xx,trb etwa anberf mehr bavon metbung thun.
Juin
©rtö Sterbe ^ucS So^annie ^{ite«t««/
lt;Slt;fmiï6u(^ ben
'7eu(f(^(nj?(IÜ(ngt;
3tem et blt;ït nneb bic ‘(Tentfeben (Befände von ben alten treiben bet feben gemacht / jufammen Uflen in etn 75itcb bringen / vnnb bat jt amh m ‘\ felbjlgefe^t / aber pe feynb betmctjle tbeii verloten/ vn bernneb gefAHebtp‘’ etliche worben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
Dat bic 2^0njl/foau^vnßet^feinetlOotfabrn(wieetfteh
Au^i4il(uei.
gat abgangen waren / wibet anffgetiebtet/ bac bic 5 ween (De Icbrcejtcn r^j, felbigen jcicwaten/an^öchottenjiiimgefotbctc/mit namen dementvm* bowein/ ben anbetn Tl-lbowein/ein i^nglcfet/batt er vot am Dof bey wein ben ©ebotten fehieft erf gen papby / feinen (BefeUen dementem ryf/^Hboweinben^nglefetgcn Cote /ba ©anctGOatcinligt/etn5^‘^^L,, ^eutfehen bief bet Walb / wat 3lbt in bet Xeiebenaw / ben febiefet et paty^Z bamujïenfie bie Dobcfdml halten vnnb ait (friebten/ gab stammet folb / vnb Jliffcet inen pirünb/ bic muilen vmb ftnll bic 2^*^**^^’*i.4t ^blen auch anbere lebten / bet armen Ceut 2^tnbct fo gefchiefe waren nbsp;nbsp;J,
J^fFufth V’ pisrnfi btrkßt juflueurcn.
et felbflZ wie beun bochlóblichetgebechtnuf ^eyfetd?avimiltanu65« ^lïetteicb vnb ju^reybutgim ^rcifgaw etlichen atmeïtgefebtrften/p’w geiennt habe/ getban bat/^uch Derçog lt;5cotg/vnnb jein hattet P«fS iiubwig von Canböbut/ju JngclflactbermalJen ©ttfftc auffgetiditpal’^ 2^ónig Cubwig auf ^tandreid) verlegt 511 pary f bey meinen geiten bet men ©eb weitjet 2^tnbct vnb ©6nc / 3lbet iih romme wibet an 2^ey fet nbsp;nbsp;j,je
ï)aet nunfolche ©cbul geflifftct batt/Bam ergenparyf/mufft« jai jungen Knaben vnb (Gcfel kn fo et dementen bem ©ebotten / vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hS,{^
Öd?waben/bcfobkn batt/ ^tteffvnnb quot;Verf / aud? betgleichen Ö^*’® Stt Ärm« Kinberfluide gcn/woltbocb feben wa6 ftegekhmet betten/ ÏJafanb etbaf bieatmen^iquot; k «n beffet fceun de rel ^v belles getban hatten / bet reichen vnb Af bien betten bet wollufl bef ki^ .j„ gewartet/ f«d)ntchtfa)lvmb bie 43ndKt belummert. ï^aflcllcter^^^ƒ befonbetauff bie redete fetten/ vnb fagt ju jnen : Dabt^anct meine meinem bcfebl genug getban / feyt mir geborfam gewefen / jt mû ft gtoir^^jf ren wetben/bie bellen pfrünb vnb gtolïèi3illhumb muffen eu wer fey«
A- f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. eudianbenDofttcmmen/juK^htevnbDofmeilletmachcn-.iDaruachtj /tf^
£?Hi3w*SÏS fnhauffbie linde feiten ju ben XeidienvnbAfblen/fprachjujnenimjoJ^jJj« peiifijien ©c^üier hatten Vnb vngetahtncn ttóflet euch bef Keichthumbs vnb^bels
«»9«tpw(^tii. nbsp;nbsp;nbsp;fahm/habt bie ^eyfcrliche (Daicflat gevnehtet / feyt jtem gebott *’”^ƒ^- / Uf
gewefen/biefelbigeveralt;htet/lt;5ottfolmcin5eug feyn/ beffertfteuchmy '^if jtvon vns nichts benn fchwAtcflraff vnb vngnab ju ge watten hÿ^^/^ fch anbere batanjnlloffen wißen. Aft bat auch bic gamje^ibel/
M«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altes'^eflament/ fo butch bic2tbfd)reibet lange jeit het vilfeltig verfalg^^4^
»hSfS I^ flt;^‘» «bgefttonben »«Mng bev t}lt;lgt;Mi^ vnb *5*^b^ wtbet JU bem redeten grunbtlaflen bringen/vnb hat cm often jLa«^*v^4 vothanben/in bas gantjcKcidjlaffen aufgehen/baf manfolihc^^^l^jffy/ anneme/vnnb hinfottan in allen Airchen btauche/bamitmanniebt«’- jp jórnc / fo man fo vn^eiffiginber 2Auitd)cn ill / vnb vn vctllcnbigfb^b gcfchricbenc bûcher wibet bic rechte art bet ©prachen brauchet /^”^ ^0ttf^ ' fpricht/als bic nonnenben pfaltct finge/ wiffcn nicht was es i#» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erotquot;
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, bicnfl/fo manfeçtnoch mit gefang vnb lefcn in bet switchen braucht/« ^
puulusICrtniefrb ^^ geotbnet butd) feinen Caplan Derr paulen Warnfrib/ bet ju nbsp;nbsp;nbsp;«^(/jS
ffabiiiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jcitbctgelchttcll'Wahlwat. Aft hat auch vil Concilia gehalten J^i'^fraffrf^
iblwav. ^rbAtÄUw vu Concilia gcbrtlW» ©anct CbwUon tn Óocb^uvgunb/^u Kâm^ vnb‘Ïure t^^.^^^^^'Cs/y reich/vnb jw (^Oenç mn Xbcyn/ barntt cr btc ©ciflltd?ctt ttt «^^*^ ” nun^bebielt/ ber CbviflUcbc (BUttbc nicht nUcinmit ben wetten fonbern «neb mit ben wevef en be«-benut würbe.
Cljiallon.
grelot.
1)lt;’^
-ocr page 725-fton 9m grancfifc^cn Sepfem. - CGGXXXVIII '5on 5\fi)fcv ffavle tob vnb nbfterben.
§B?quot;^'ÄÄÄÄrÄ^^^
’^otöcCK- ^^’wff’^briflnmffebcttßl / els etnregiercnben5wt*)ïcn vnb Óer^/
‘''^tburtS^”^ ^ö/^rbtretebs vnb tOell.'Ünb elö men jelee neeb Cbn|lt ©cbtirc ^'^dï/ ^jp^'^^^^^^’^^^bêtar/befnnbKeyferCnrlbrt^ernttfo Ungmebvmoeb'/
’’quot;ft tob o '^*’^’^^‘^vrploglicbnb/ benut bem Krieg vnb vnetntgbett neebfei^
% K*** ' *S^ ^ fovbertereinKcicb^teggen^leb / berófft Aucb bebin feinen ^'yfern ^I? ^'^^^^^^” **“^ (Befconien/ ben meebet er ju einem KÓmifeben {‘'ttift ctÏ^Ï/'^^^5r'^^^lt;’^*’”‘^/^lt;'^’gt;^’^f‘’*^lt;^5«cwigett5citcn3d?bielOrtupt# AMMumresU fe^fftit?^**^*^^^ J^^*^ ^^^’” ^ ^‘’^ ”***^ eUbe elle ^r^ncfifd?c Könige vnnb tran^orum. ^ ^lt;b b^^ p ^?^I^*^ Brónen folt/wie beun folebs noch beu tiges tegs ber brend) iff/ '^^•^ ftit/^^ r^tefet er pitten ©on Cubwig wiber beim in ® efeonien / er fegt / fit «• ^''’Stit Jk^5^^*^ ^’‘f 1*^3^*^ ^^tt gengeit l?crbp / Derned? be er im Winter wigt; ''’’«8» ’^Bem/be piepfnim Cbvipmonet bes ^eber b^rten/er meinet er ^^«i^?^'*^^” ’^”^ fnpen vnb bunger/wie vor/ trend* nur/ eher es mehret heb Men /^^**^^^^** ”*^*^^*/ vnnb em fibenben teg / neeb bemerger Ugerbnjftig *'^lt;^vnb^^^ ‘^‘'’/^ *’tf r^^‘’‘^’^ lt;5etp vmb bie britte punb gegen bem teg en bem
•'3rtcii‘’^*^’’^‘3i^^’'^^‘^‘3 ^‘^ Jenners/im fer fernes elcers im$wey vnbftbem
'’’’^toiet u *^*^® **” ^®^ ’^”^ viergigpen/ ned) Cbripi Oeburt eebtbunbere ®^t»ob' ^’^^”’^ H^’^^^^^’Mrbep Keyfertbumbs. ^r bett nicht befohlen wie
”’*'** l^ begrebê folt / eher men begrub in gleich 5u 314?/ in vnfer Uo
'’hb i-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kirchen/be er benn noch begrebcn ligt/ vnb men fein (Breb fiber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W«airt '^w
5quot;3«/«nd,awrt3t«flc2Cii-dgt;flt;i«brtbin9«n«|ciii|f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•^
® if Evader gorl in bie j«l Ver ^eiligen yefchne^
benfetitvorhüb
vlSb^*'’' ^^^^^ *^^^ vnprs heben iOerrenCBebnrteilffhnnbere fechp vnnb ^gt;lt;*lt;^^^i^b«lhglt; Detter Kepp^briennsbervkrbtenplfngcU
'^M bf ®’^*^^^3/5« heit jetten KeyferJriberidts bef erpen ‘ÏTeutfdten Keyfers '’feebf’*''®*^*^^”^ ^^l*^’*^^' ^‘’^ Keyferthnmb $u ber ‘(Teuefchen netton gegt; ‘'S'h »e^ ?^^*^ ‘Ïeutfeh Key fer gewefen ip / cenonifert vnb in bic §el ber JOeie/ ^'‘^’iS T *^^*^ / ^‘'^ men nun hinfort feinen teg folt feyern/ vnb in vnber ew ^“3eh ehren vnb fcingebechtnupi^rltch belten folt.
“^ tem ©ef($4fft vnV Xeftament Äepfer Sartó.
IcQt^rtXvjllcrtbatc er vor breven teren fdion gemeebt /eUe ^cy^ ^^L^”^cfrtb:enbet?eb(5ek/0tlbcr/dtbclgc(letn/2^leiber/^ed?er/'ï'ïfct)/ ’^‘^^/‘♦*^ü*^^/ «lUnS^cyjcrUcbc» tOeufirebc/ b^teremcr^cn nach ^inS ^^‘^‘*1^^« vu Key ferlidxn Xcd?ten m ^wóltf gleiche tblt;il3lt;tblt;iU/jctt«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
^‘^t'31lt;?''‘’^^^'benb4cere^nƒrf^enge1ned1t nur ein ebeil e«bben5wóltfen/ (Jatutug wem »nub Mt h *^ ^^^ ^^^^’^ ^*’^ ^^^jwóIffen feinem t?ofgefinb / bie vbrigen jeben tbcd »vu « febe ©Arte Mh^ï” ‘^‘^’ncn jCeuten gefebeffr / *X)nb wetter in ein vnb jwen^ig gleicbe ^quot;f^^^fi*-'^tJi 5 ^ÿ ^^‘■«‘” »«^ 5wenQig^rQbtf^bumb/ fo bemebim genreett Keieb KScKc«’ ^btfc ;;^‘‘Qbtfeb0tïcmn(ïenbiefelbigenvnter bie binnen vnnb nottürfftb S^S». ^*^(^0 ”^^^^^iï”^‘:’ïlt;’'’^t^bctlett. ^r bett ein genteen gidbenen ‘ÏTifeb/»nnb j3*'’^^t ftlbernc ‘Ö^ifeb/tm erffen wargcjlocbennU Kom/imenbernneuw ♦'W im britten btegnuQe IVclt / bojïeten ger viel geit/ ^r bieß eud?
Cnroluewcm erfei^ rtt» galgenen Ïifcb/ fcnti bic bref filbcuic Itifc^ vetnwe^t»
Vcrbrtu|fen/Vttb febuff bes geit bermeffen/ wte erft oben «ngejeigt/ben Ernten»
l till
-ocr page 726-©ao Werbe ^«(0 go^anttie 5!ï«enctnt/
OJon ben Cv^btfe^bffen bamal^ (ra SXrt^.
Z^^k 3« iEt6bifd)«(flt; wlt;t«n (BefdjAffebefi'cn vnb inufïen boe S'f^^fó# q5tfWet6cirenbett ’«»^vicbtett/vnbbctt2kcyfcvltd?en©d)4Q/vnb nUcv f4bvcnbevP«b v ,j ^^^Ïm**^*^ tOrtn^vnbt vnbevbic Ritmen 4«^|penbcn. Üfe waven bcvfelH^^^ L *quot; quot;^ nbsp;' «nvnb5wcn(5tg^VQbtfd)ó|fctmXeid)vnb3t4ltcn/X.om/Kaiienrt^/-^jj„ vta/2lgla/WcU4nb ©opby/ (tavantafia/vn ^bvam/in bevptoubtden i^^|,^ vnb ^tvcUt/^nvbcatn (Bafcomen vnb2lquttantcn/ vnb purgée t» WyL, 5vancfvctd?/Öcnt6?^nvB/Cton/XAm6/Kboan in 4gt;|ïev ^vandtetw/ ftie cnbetiï^biebf* f^n«/Cólln / ‘2^«cv/ (ÏOcnQ / ©algbuvg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. tewS«’^quot; *^ nbsp;nbsp;nbsp;^’‘^ ^”^^^ ^^ ^5 leben beß betUgen Keyfevô Ca^U bc^ (5vo(fen 5» ^,j^ fp«tg getenefdjam 2tugfïmonattmvtcvbtcntag/ Jm jav tanfent bevtetn vnbbveifpg. Onn folget bevnad? Keypv Cubwigs bef evfïert fb and?73eyevn cvblid? mngebabt/vnnb vonfetnemDattev KeyfetCane bct/gcltcbenamcvflen feinem ©onKeyfevCantbev/ naebmab feinet« ©on König £Lnb wig/ bev fd?vctbct fid? König tn Key cvn/ bat jnKegw” ’ iOof gehalten / von biefem Bommen bic alten Könige von Key cvn.
Q^on ÄeiXf r Subwig bem erften/ wte er 95ei)f rn buve^ f^' nen ècn ani er (ten Xe^fer £autamp;er/ Darnach Xenig tuO^
wigen vegtetet.
Caroli T^Uï^atl ïcin^ut tob-
X^yf€VjC«bwtgbcrlt;v|ïe/2^ctfcrC4H6bc^lt;5ro||lt;n©on/nrtd?bctt^^jy^ *ri 'gt;olt;^^^*^M»^/lt;blt;»tïb fetn ‘Xgt;attcv^cy[cv(£avl mit tob «bgtcng/Ji’^^Jj// '§;^fctcvwebUt/vnb ju 3cb gcbvóttct / ifï cv wtbcvin ©rtfeonkn vrt»^ ^^j(^ tanien gezogen. 104 cv 4Ub4 bóvetc von fetnes X^atrevö tob / vnnb fw «^*^ '^((^ febnflrt vbcvbtc4nbcvB4m/cvfolt bevau^in bae Ketd? gen 214} sieben/^^^^Mi$ tcvlPalo cin'DvrtndclKóntgd ptpini fcincö ^nbci^venô/waôccveaamp;^y^ vnnb genj? gewaUigvbev ^^cyfev Cnvlgcwcfcn /nuff ben bett 2^«yÇirl wig gtofle (b vg/cv mod? te fîd? etw4d vnbcv|lebc/ 2gt;cvgktd?cn bett ^^^'*^Ltc ‘^^ em gav vbevanfi gvo^ ^tauwen^tmtnev gehalten/bn gieng es nneb g^J, ,^
COala. SKerneriis. ianbprec^tus. 3«nj€bertu8-
mochte/jctnc ©ebweftevn betten nicht fogavcingntc6lob/Ï?4t«)«i’l‘*' ^.^c' Kcyfev Cubwig mtt einem obcvjiemltchcm^cvv'Volcfó feine l^^^l’ yfiiif nemlich Kalncv/ TTarnev / Cantpvcd?ten vn Jungpvechten/ cilenbó ^^^j^ lify bas Keich/ bic mufïcnalö fafl pc mod?tcn anff 3lch 5u eilen / allba fid? lt;i”‘ ,^tj vnbevwinben/gntenßeif anbeven/vnb vevbóten baf nichtefch^blid?^/*^ P^j . vncbvlid?ö/angcfangcxvüvbc foltcnaUba fcincv^utunffccvwavten.^ftr” ^ raS«*”^^quot;’^ bemachmitbem anbevn feinem‘Polcb/fchnband? feinem 'Pertev Ko«’5“^ bnvb/ feines Krubers pipini ©on / Konig in italien/ baf cv eilend
^ch folt bommen/ 2Hs aber nnn Keyfcr Cubwigs obgenannte l^^‘’Ï'p„amp;; gen ^d? bamen/vnb fid? bef Regiments/ wie m von jvem tOevven Keyf wigcn befohlen war/vnbevwnnben / vn ^n m forbevten bef alten Key r*^ ^^^,j hatmnus- lOofmci(icv / mit namen iOatwein / fo nicht gav ein gut gefhrey ^yü fagtvonim/wieevinbcmKeyfcvlichen^rauwenjimmcvmcbrbenrtbtiHWj,, folt bebant were / fovcht bev alte tOofmei jbev / es würben bic neuwen ^^^’O^t te nach /mgveijfen/vnb wie gern gefhicht / auch ein neib brauchen/ ^^^'Sgodl bermitwebrenbevbanb / vnb vbevfïcl alfo vngewavnter (ach bie
Tataerfc^lagen. ^^^ Kamerev(chlugcv/bcmCanbprcchren bieb cvetnbcineab/îDlt;?d?^’ k^jj ncr bef evfchlagencn tOauptmanns bie rochen (ves lOevven tob / ttlï^’p L^j^ iOofmci(ber/vnb wer fich it» gegen web vfenjet. 3« bcmvucbctKeypY-^40 hattiiniiscrfîM^e»- bnveh Kvlicns / pavif vnb l?cvftall in Krabanb auff 2lch 5» / b^”’ nbsp;nbsp;nbsp;^)4f^
(tben vnb jwençtglïcn tag bef iOomungs/am bveiffigfïen tag nad? (lt;^^x^jd ters tob/ warb allba von ben Ccutfd?cn5ûv(îenebvltd?
neuweswiberju^lch gebrónet / lief nad?mals feins DattcvsCBefchaîft^’ '^^^^ eben vn lcfcn/ voU$obc cs fd?u|f auch bas5muwenjtmev alles ab/ rngtilï^jj^fj
-ocr page 727-60n9ctt^r4rtcftf(0ertSe^fcvtt. GCCXXXIX
’’lÄA^^*®'^^ ^‘^*”^^”Pf”^‘'^'” erwürgt bcttcn/wcv ffbulbtgbnvatt wav/tabc
L ^‘**^^” S^^^^ bat/ltc^er gcfcngbltd) annemmen/vnnbfviflct pcwol ïöakm^ttictvrtW^ Ä^f?®'^^*^^ ^*^ ^bev allen bic ^ugen aiJlillccbcnz^ó mujïen and? alle fei/ Vquot;2“ ^dto ^^ ^® vnebcltd? waren/ (Beijïltd? perfonen vnb (V?ùnd) werben/ bamit Sö« * werbend ’^te ^^^*^*^^^*^^”^^^’^”^^'^^**’^” brefelbige jeitber dürften vnebeltd?e Somber wandi« tdnfV”*”*^^*^^*^** 4«fcbc» battit/e^t/wetw ftercbltcb vnnbgef^ieft würben/ bief K •*’”^'**gt;b«r bas Kegtrnent/gletcbfowolab ^^^ ^bcltcbc^ÏDan fraget funff ^^ 5^*gt;^tt^lt;btfa|ïbaritad)/oblt;mlt;vXI?b«lïcbobervitlt;b«Ült;bwar/weitner' Pnh ?’^®^r^^cft/^omb/reblïcbvititb verfienbtgwar/bae fórd?«t Ä^fev gt;110^§^^lt;*^^lt;***flt;ïtlt;« wol gebötet wirbt wa viel tOirten feyn/wie baó gc^ wl®P*^^worttll/ beuebrinee wer för einen gemeinennuç ntebt/ fonbern ilke^^^^*^ ^^”^ '’”^ feuten/wa viel Oerren weren/von bef allee wegen fremuf^*”^ ^‘^”^^‘' ’’^ ^‘»^ violier / naebmale bórct er bte ^ottfebafft von ^ mbôen/^rtnben/nemlicbbef (Bried?ifd?cn Aeyfere/bielt ein Keid)frag 511 feirt ^*’^^^”* oberman febweren vnnb erbbnlbtgnng tbim / X^nb mad?f aneb ^^ween©Óne/Cautbervnbpipinum/fb vogibar/^nfren /aren nun fom?
tU^ ^'quot;^ / ^^ Äonigen/^ontg pipinum febtefe er tn ©a|conien2^ónig Caivz *(t *’’^^ylt;wt/berbat‘Ïbterba«pten bae^^lofïcrin^bbern ^eyern gc(ïiffgt; 2Ä^^^’^lt;*w/i«w lóngjïer öon war noch vn vogtbar vnb Jung / ben bebiele vl«r Cubwig fein X^eeter bey jm am Äey ferltcben iOof.
ï'cii König Santjev tn ©f pern /König SuöWig^
ß §’''3 Cautber/ober ÓAebpfcb Cutber/ba er nun in bae Äonfgreieb' £V^^yerntam foimfcinX)artervnt?err 2^cyfcr Ctibwig verlieben bett/ ^^^«teb^og er bae ganije Aónigreid? Beyern/bae peb bicfclbigejeitfïre// Q«'”^‘^^3icng vonbem WafferPuf bem£.efb bif an ben ITafferfluf an bie j\sj?'”^^^’‘^ 'Ïcyf|a/vnb r«td?ec wetter von ^t^^fi^n btf an ben (V^eyn/vber//
bn ®5^^breite.X)n^.^ttig Cautber befett bic 6aw mit vier (ÏOarggraf'/
L ^lt;iuptleuten/ fo gute Ärteger vn auf ben alten (Befcblecbtcn ber 13ey^ UÄ^^^'’^‘’vcn/nemltd? (^arggraffen t^elmwein / ^Hbeger / '33abo / ©er//
t(ti ƒ ^’'^ lï’tftet weiter Kónig Cautber wie erfloben ange^eigt/'^bierbanp// qsutL «Itou nbsp;nbsp;^leßen.iöa muil 33auwmetfler ob fey n / Pfaff Keicbarb / eines gar ©eroitus. W^^^^^^^^’’**’ ^«y^^'^^S^boren/bcffelbtgen 33rubcr 33iflt;botf iOanto$u Jf2““’’‘^”“‘* 3!iAuff®’®^*^lt;^ ^‘'^ ^otteebauf / bcrgleicben biefer ^eit auf bcfcbl Aonig Damafi'a. §tebk^'^^ ^«^öwet ju Jreyfmg auff bem 33erg ben ©tifft gewetbet ©anct -©eiffen. Wo/J*^^^*r*^*’ff^itto/vnnbbefc^ct fn mtt Cborberren/bafclbff er fl lang ^‘“'’* ^«nt? ' ''’‘^ *^ / r^ ^® bie jeit gibt/anjetgenwerbe/ tflberfclbigc ©tifft ©anct ® ‘^w^ÄM» Stfeßr ^Ï^^*^ -^^ben vbergeben / feynb bte Cborberren tn ©anct X)ettó Ktrd)cn 8tnS,, ’^lt;«/ lt;lt;Uba fte noeb feyn. iDicfer jett flarb Tlbclwein ^ifeboff$u X-e/z 2(öciuiittts» ^fÏÏi'***bmalt;betaUbajttm^iflt;bo|f K^nig Cautberan feines X)atferd ^Soff*’“^wtgs flact / 33tfcboff petreteb / Haebmals hielt ÄeyferÄnbwig «ntwie«»» ^W f?^^ö)f tag mtt feinen ©ónenS^ónig piptno auf ©afconien / vnnb ’’’*^^2/ ^*^^^*^^“^ ^^^^*^”^ ^“ 2leb/vnberflunb fieb bie ©etff lieben jn reform-Wel v®^/^lt;fbltenweber ©eltnocb ©ilber/noeb ^bdgeflcin/ tragen/ vnb Jtatwii««»Hfarw *^’»^f mehr gebot er / fo noeb vorbanben in ben alten Cibereyen ijl/ nbsp;KlS^ÎÏÏKÂ* ^48 tam ^eyfer Cubwigen ^n großem vnglûcf/ben IVeU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sÄffff«?»»
feben 33ifebóffen verfebm^ebt folebs hart/ wok
ten vnflrâff id? feyn.
-ocr page 728-©rte »ierbt ^«lt;0 go^rttttttö 5ïucn«ht/ OBte ftef'König ®cm^aröauffwavffwtamp;er feinen “^^i^* terkevfaSuOwigen»
2lnf;befmu9. ^beoöolpbnff. 22?otfolöu8. Oîeginburtus. 5?artrat)u8.
-Önig IVcvnbrtvbin^Mbcttetu^ mbt ber ^tfcbó|fcn/7ln^blt;l*^^’J(.j„(b cts/(^ciUtnb/iöictbulpb von Orhenö/ irolpbolf; von Cvcmon/ '”V/. vt0 ^r^5*^^itctifd?cn ^ür^ïen/ïnitnetmert Kcinb^tb/ dn Soit AtncteUOeivbvrtQ/bcr etwa wtbcr2kcy fer Cavlcin^unbtgctnnd^tbc^.^.jn wnnb fteb gnnç 3f^l‘^tt/'’^^b4fdb|lbcfi2^cyfc«bumb6/focrnuwgt;^^, ^^f/ Cambrtvbcy 5u pauta vnb 60ciUnb war/ mujfen ƒ m alle ©täte febtv^^^quot;'-^ bötet vnbcfct5ccnUcC(mifcnbaj5binfovcnuntTicbï2^eyfctC«bwig/IfL ^^^ tev/ in IVc Ifêb Innb niept bommen moeb te. ÏJie IVab ten waren alle aim ^. ^uj ^embarbó feiten/bie ‘^eutfeben bieltenó mit 2lt;eyfer CnbTOtgen/^*'^’^,^^!/ war Ivonigptpini ©on / ber war ber älter Kruber Äey fer C«ô wi^ö / *gt; J ^y net 2lt;ontg ^cmbarb/aló bef? öltem Timbers ©on vorjugeben/}’»^’ ^fev vn^ fertbumb an fcincóDatteró/aló bef Altern jïatt / 511 erben/ wie ben nod) ‘’ ^ s^e
Pfaffen geben Die Puebt.
Cabiffo.
t35ernbarl)u8 felft
Xnamp;aiiicojufn(5.
Pfaffen maffen ein
mit bem Sleyprtbumbgefebiebt/baf bef Altern Kruber ©on/vnnön» ,^j^ 75ruber/ wie wol Alter / bic Cbur erbet, ^erglcteben vnbcr(ïunbe I’^.^j^jy ^embarb ^MPc« vn bas 2^cyfertbumb ju erben/boep 2Veyfer Cubt^iS ^^jt teau(ï ‘Ceutfeplanb / vnnb vorauf fein ©on 2^ónigCautber auf ^f^^jßl)« IVinben /ein grof ‘Volcf jufamen/vnb jogen in bas IVclfcbe lanb/ ÏD*^ ^^e^Z ^ifpoft (lobenjrerartnacp / ließen 2^óntg 73ernbarb inber brennwinf 511 Cbiallonbcy ber©tacttOod) Zöurgnnbtieler feinem'X^ctterS^cyr^-^oe genjufuf/ ergab fteban/n auffgnabe vnbvngnabe/ïbcrgleicbentbff^ ' ^,t KAbte/etltcbc ö ie jeigten alle faepen vnb anfcblAgc / wie vnnb wenn / '’i^^^jp fepulbigwcr/vngcfragtvnvngcnóttgct/an:2lt;ey(crCnbwigbiclf^*’^^^4,tti^ äuffrbur t»iöcr ten tag von (funban baô necpfl far barnaep/aie man jolt acptbtmbcrtv^o^ Cƒ benfarnacp CbrifÏi (5ebure/ju3lep/ bafaffenbie ©tAnbe bef KdePóJV^ ^^r eaißue^waeage» vnb gaben reept vnbvrtbeilnacp laut bef ©albuepô/baô manberfel^H J^// funben wirt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jm Xdep branepet/vnb noep vorbanben iff ju Ccgernfcc im 2^lo(ïev/ nbsp;nbsp;^*^^1)
SSemOarbus btr^ leurt feine außen.
ntg^emburb mitallbcn feinen fo^m geholfen bcttctt/wiber/rgelübb/^y^^^ reepe/wiber Canb vnCeutgetbnn/bemnaep baô leben vcrwird'‘tbettd’’.,^j;^ Reifer Cub wig frifîct (n bas leben/ltef jn bie augen auf fïed^en/0o ^^ 5u ttJlt;^ fct man bicfelbige jettbte vngeborjamen/ wie etwa auep bic K-ómer/ ‘' j^,.^ manbó/ auep frer ©onen / ntd)t feponeten / 2)ie ^tfepóffe würben vort ^^^i, entferjetin bie Slóffer verfperret vnbgcjïolfen. Jufurtjen tagen 2^onig 23crnb«rb für fepmcr^cn vnb leib/ lief einen ©on binber (111/1?»^
^(ri6er(us.
I rtc lanter.
ten fteb allee Xirtbs / aller anfpracb / fo Re bitten anCanb vnb fL^^^^' Y^ bem Keieb/gan^ vnb gar in ewigbeit/ für fteb vnb alle^ ^rben vnb 2 a,n.6.,lgt;. W,b„ 2ri^'J?^^Ï?^®f*^lt;^’*^’^‘ï^gt;S'*^^!f** werden beraubt aller ^^ontg/^autber führet (te mttfm tn :ôeyern/gab jn etltdK Fleeten Ami ^^ norbaw / vnnb Cengfelb jwifebenber Keng/ Hab vnb “Dilf eyn / ^^j^jef/ au^einem febettlin Cwie manfpriept) von fo viel Canb vnb TVinbifeper/'ö^eutfeper vnnb jrAnefifeper Hattonjn gutnemmen:21^ ^^^ hatjnlt;5ottgebolffen/baf jrlt;5efcplecbtgeblieben/fon(ïbergam5e0w‘’^^.jj^ ferC.«bwig6Vttb2^ey(er Carb abge(lorben iff /wie id) $«P^^^*^^^^Lß/ gen werbe, ©ie waren arm / vnb gute reb liebe Äriegeleut / ba fey»^ 1 bernaep wiber auffBommen/wenn es bie jeit bernaep gibt/Wil iep6 «ueb «njcigen auffs ' bürgte.
ÏVi«
-ocr page 729-fc. 6dtt9ett^r4ncfi'f(§cnßcpfcw. CCCXL *'W«Suïgt;ft)t3 ivit'fv em iXffcÇl^tag juSfe^mttffP
*^^n) ©on sevrer £autj er uuO Severn / öle (Bciftlubcn 511 reform mteren/rtueb tOoc^jett/ bulu
^*^^f S^cyfer Cubwtg aber em Kddj^trtg ^u 3tlt;b/wo lu nim bk ^bii * - ^ntefonnicvcn/fcbufr^aßalU 0DûnÂ) mb tTottnendne KUt^» ß*'/'gt;hh ®/^^”^” ^rben/bfeUctt vnb ttù^cn/ nemUd) Qanct ^enebteten biel'/ Æubouie«« wir Daß h ^fik c ’^^‘^ ^‘quot;3ö ^lt;»0 JCQC5« vnfev jeit ju baren verbne^Ud) i(l. 0etn crlt;/ ÏL^SSï«* ''’‘’‘^”**^ ^^^ ubgrtugeu/bey bev be« er erworben Svnaaiamp;pubu ‘ r^dkT ^^*^*3 ^‘^“‘^^^*^/ ptpinum/vnb Cubwtg/ ^r nnm btfer jetc ein nn^ „ r ®cffbi ^ ^^^ febónfïe^ungefrnu w tm Xeteb eine ©ebwäbtn/emee alte eb'/ ^^*’^‘’‘ M7SL^^^S«^®gt;^lt;*’/lt;‘gt;»‘^o«tgt;^^*^®’^lt;»lf Wolken von Kaoenfpurgvnb^l« uWen? c J^bteba ober nuffgut ‘^eutfeb ©eutn/ be« jween trüber / Km 3uNtMv ^f/fKR r ^wt^lt;»ben / bte hamen nlfo nut ber ©cbwefler nu ben AeyferÜdxn ®‘“*‘‘‘ ^ im f^*^^^^*^^^^ nnebmab Beyern vnb Öad?fen/auch JtaUen/regieret/ ^2levf ^^** ^“^ '^-^^ ^® ^*^ ^^‘^erfbrbert / befebreiben. Dnb bieweilalfo
Ooebjetc ju 2td? bidt / ba gteng es übel im 2lt;óntgreid? Beyern ju.
^lt;e ^fv ^er^og a«^ ffrabafen m î»a^Kôn(3reùÇ
Severn fût
^?^**^^^^5^*^ber'XÜinbt(cbetÓetQogCtniwit4u^Crabatenvnb^o'/ ànbtttuituéi ?^x *^^^^ 2^ey pr/ er wer jm viel Öolb febrilbig / wólt )n ntebt bejalen/ JftfUgt;£ ’^bct ein gro^ feuwer vnben tm Kóntgreteb Beyern an / màlt;bet etn '^ '’bet h' ^'^^^^^*^ Sulgern/ vnb braebt aueb etliebe IVtnbenauff ferne feiten/ ^*»«t. ^^^quot;^ ^ ^bet giffen febaben in ^cyern vnben / fo man je^t Dngern v^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Key fer Cubwigs vnb Keifer Üautberó waren auff mit
^•'ibtctl/ P^'‘'5ag Kor auf Katmatten / Slbelbocbauf 5riaul/(V5arggraff Jï'^ «’'ffebet '^^^‘^^^y^'‘'Pigt;^^‘^''S3'*^tf'’‘”'ber@aw. Ker Keyertfbe ^arg// ÿa^rST v^Wï* ^ Ö4?lad?t vnben an ber Krab mit obgenannten 'Winbifd)en ^ûr'z ?*gt;««» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^“3^”® inbießuebe/fageenö wtber auf bem Canb
**” ^^^ Calpb bem IVaffcrßuf tn Crabaten C ben pltniuö vnnb •^0«^^^®^*“”’ ''^''tten^ ba lag Cintwit ber IVinbtfcbe t?err ob febtug ben ^^tlt;’dns «»M* f’^m - *^****”^ ^^^’''‘''^'‘^’^ P^'''^'' eigenen ©cbweber/tnbte ßuebt / vnb fiel 5^wi«««flt;^alt;«' beu ^*^*^/tblt;f proffen febaben/morbt/raubetvrtb brennet. tDertjogKorn ^kfijb . ^^^ **^ Vleuten ju febwacb war / enthielt feb tn ben fefïen gleden/ '^’'^Uute^’P-®^^^^^ ^*^.ff'^‘^*’ ^ braucht feb allein beimlid?er anfebUge/ hielt/ quot;’‘quot;’htetf ^^1‘^bauffbie5einbe/ waer feine vortelerfahe vbcrfeler fe vnge^ Mit^’^/thet fn jueinjingvielfcbabeuó/erfcblug jrin einer ©eblaebtein Hónbetj ,[’flt;«t/ warff jteniber / vnnb feng bey breyhunbert pferben / vnnb N**«!«»^ c ber5einbeplunber/vnnb benKrof/gewangrof vnfâglicb(Dut/ amp;thhJ^r^beattfÏgt;4lmatien.3nbiejèm Krieg in obgenanntem Keyert'/ î^^îlÿÿ'^Â^^ ^^^ittetto'^9^rdgt;vtebenworbeneinaltKucb/ fo ju (Oünebmünfïer/ jwifeben ^quot;^Mmftuften L''^^/m1 c - lt;bhnrganber^Im/nocb vorhanbenijl/feynbfeltjamcKucb'/ b’'^'btn **P^lt;*^*»lf«i«wlt;»w«óbas 31K C lehmen/vnb attebbie Kucb|ïagt; ^’'hen ** ^^^^’^^^ ^ 3jï bolt;b bie Cateinifebe jung/ feyn etlicher Peiltgen leben ’^^u* a^^ ^^*” (Brieebifchengejogen. 5« leijt feynb biefc wort gefebrieben/ ’UiiK*?*'*’Slt;b«btworblt;ntmlt;2anblt;Hunniaglt;nannt/i(l‘Ïetttjagt;/berbntt^U^,j^ flt;irƒ ^**fl^/ ^ i^eer / nach Chrifîi (Beburtachthunbert vnbachtjehen z^mvierbtentag bef Krachmonate/ vnb ifï geenbet ju ö.5lo// ^^h/«m jwólfften tag bef Perbjïmonató/in ber BinffiBehem
ben Wochen / ©o ßeifftg halben bie 3tlten frbingaulff^reibcn
laffen.
-ocr page 730-^ue iamp;iàh sBitcß ^ofiannw guettant/ ©er anher Äncß her ßeneni wiher ‘inhwih henW
tJtfc^ctt Herren»
Ifyfcr ßubwig tbct obgenantttett Tüinbifeben JOewen I2i»^’‘’‘’%«?r clv^3tcbt/rt«^ nnbaltcn t^ergog'^orn an}?Zbalmactcn/ ^‘*‘^^^Ä,d4^ '^^C:Au^\~){^it\:iiA) warb vcrblagcwteere betmltd? mttbca^«»*^^ ^Sf^” ‘Vrtb«l vnb Keebt/matt foie ƒ m bas b«upc abjebUgen Uffen / 2lber bc^ gt;^^^,jj f^t|îet jmbaô leben/ verfebiefcria tn bee elenb/ vnb febtefet ^eyfer .Ctwi^^^,., breyen ortenbrey tOeer wtber Ctntwtnb ben IVtnbtfcben Derren/ ^‘v^^l jwîfeben ber îÔmb vnnb ©nw jufamtnen bommen. îb^e erjîe Deev |,^^^j;^f ■Welfd?lnnb/5og bnrebbnô ©nlgburgtfcbc vnbCârnertfcbelt;5ebîrg‘*^^-j,p fen wtberflnnbt von ben^eïnben/bnm ^n fpot an ben fürgenommenen ot / ^ anber Deer waren S^anfXw vnb ©aebfen / bie hamen vber bie ^*”^^’‘^^4!?: ÏJrab/litten aneb vtl/gewunnen bie Kotrbnr / vnb hamen bart vber ^^^^0/ 2gt;er britte bauff waren Reyern / bie betten mebr glnchó / bie joge biirw - ^^j. ten/tbeten brey ©eblaebtê mit ben 5einben/lagcn ob ^ogen mitgew^lf^ . Ujj# ïï)rab vnb ©aw/allba warteten fie an ff bie anbern bauffcn/wicwolf’^j,,// gen fpot $u jm hamen / gt;ogen (te mit einanber in Crabaten / vnb vber vie ben/faben niergenb heinen ^einb/ was abgefallen war bas namen m ^^^ eyn/Der^og C.intwib bett fieb in ein fefï (5ejUgt;lof anff einem73erg ver jfOli
'Son hem 95(flt;$off ron ©ali^hurg.
2(r»o*
3(6e(ramu0gt; 0«ö.
z^^^\3efer $cit fïarb 2lrno/berer(ïe^ifeboff$n Salzburg/ ^^^‘^^7p^bt^ ^^Q$u Xleomagen im Htberlanb vonXeyfer Cubwigen $n einem quot;j;^’^!; ^^^^fcboffgenÖalQburgerwcblet am fûnfften Äg bef ^rnebmotm^^ ^/^ fer itrgbifeboff 2llbram/nad?bember IVinbifd) ^tfd)o(f Ïtictbrid) ^^’. j^f flor ben war / gab er Derr 4gt;tten jn einem ^ifeboffben Winben / baf vlt;^*^i an feiner (tatt bieWinbeninCbrifïlicbem (Blanben vnberweifenfvU’
?)er hntte Kneg wther Smfmtt.
zT^^^f'*^ ï”^ »cvfdjieb «nteb »0» bicfo; ÎVelttbctçog^or «‘gt;^®‘z^h3 vn Croatien/beffelbtgenifnchel DergogDabo verleibe2^eyfef ^ ^^^ ^^^^ïbalmatien/berpatrtareb Jortunatne von3lgla ober
Sinbeuittts Pief)«.
XUomufalus.
bem Äeyfer/lnbwigenbargeben / wie ere mit obgenannten irinbifw^’^j^fi ren folte halten / er wurb von 2^ey(èr Üubwigen gen Dof f eb $u gelaben/aber ber patriard) wolte beffdben niebe warten/(ïvbe jïantinopel $u bem (5rtecbifd?en ober Âômifd?en Aeyfcr in neuw Kom/ bic Beyern aber jogen mit Deereehrafft vber bie mebvgenannten quot;Winbifeben 5wrfïen Äintwit / ber (abebaf war / (hellet ßüebtigen fuf / entran in Ïgt;almatien / ba warb er erfd? £itmufel/ obgenanntes Dert^ogslJoms (Dutter Gruber / vnb wurb« i ‘Winbi(^e vnb ^eyerifebe ^rieggeriebtet.
'^on hen ® ulgern/fo mher her @a» §tnah an her ?e-«aw faffen/^um ©rkc^lfcßcn Ï’^omlfchen ^cid) gen ff ötv (hantinope l gehörig.
ßmorta^.
4gt;ntg ^mortag auf ber ^ulgerey febicht feine ^ttlib**®.^® ^eti d^iquot; Ciibwig/begeret man folte gewiffe (5rettQen5wi(lt;benbemJ^^y '^^ jÿ# ^r;IÜXeicb vnnb feinem anjeigen/ über Aeyfcr verwunbert ^ypr^ çamen25ottfcbafft / benn bie ^ulgarey gehöret vnber bas (örieebu w -^j^Jjfib
-ocr page 731-^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^0tt9en^t4ttcfif(#ettSetfertt. CCCXLI
Reifet ^*** ^'’^^lï^’^nnopd vnb nicht inbne Kómtfeh« / ïDavumb fd^tefet bev ^fol ^*k ^^ ^cy enfeben iOauptmann/mit namen (Giebeln/ in bit ^ «Iga vey/ Michelin^. quot;’«bnf a ^^^^^‘3^”^'^^^ ^^‘^ Bulgaren fûrfeblag wer / wne pc mit biefer mge^-Mu 's ** ^‘’fffd^^^tl^c meyneten/ benn man mundet 1 pc weiten bic Äanb '’‘^eitt ^^^^‘■^”/^^3 '”^”^ Ö^eg/Canb vnnb Xitut/bepebtigen/betten hiju.p Suten meynnngbie 13ottfcbafftgefcbtlt;#t/ ïöanimbweitebev 2^ctpv
^‘^fP’^ / Pbwtf bap pebie 13eyernauffb«lten/n:cbtlt;ïwp^«ylt;w web iP»t5icbettbïp er pc forbert.
Wetfer Subwig ffinem fungf n@on/Kóntg AÏubv^bti^
^ónigrdcf) Severn verPe^c/bub ben dUem @on/^ónig £diP
ebev jttfmtnbaó Regiment liep/ vnbjn gendom
vnb tn italien febiefcc.
Q\4^r«v $eytlïarb73apll pafcbalie juKom/vnbbnegten jwenvmb ba« ^^p *Tffumb/^stamenaneb bte anp ©ibenbüvgen/ tm CatetnGepidæ vn Pradenecenti. ^Xi ^®”®“quot;” ^^^””^'^ klagten vbevbte ^nlgetn/ fo jwifeben bet Gbeipa '’’te ß ^L ^^^*ïfl^*’Plüirlt;t” woncten/fegt bte 2^von Dngetn vnb ©tbenbótgen/ *gt;ùlff '’^^^^^ ï)onauw pelen/btenncten vnb vaubten/rüfften ben 2ieifev vmb ^óii^'o 2\ctferXinbwtgbeni|ftetncnKetcbptaggcn2ld?/macbtfcittert©on
^óh' *'«tbcv5nm2^etfcr/flt;btcftintn'ïrelfd?lanbvngcnXom/vevliebeba6 Xh^owiws^SwIjj ^’^*^'^k^^^^^’^’^ r^tfcm 0on Cubwtg/aló man jelt nalt;b vnfere lieben ^piè^ 'quot; ^‘9*”’’ ^$h' n“*^^ ^‘^^^ buttbert vnb fiinffvnb $wcngtg fav/ vnb joge bet ^eyetiflt;be ’»ittff?7’*’^wlgmtt feiner t^aiipfranwent^ematn’Weyern/vnb baufetgemerz Hm^. Svatf ^^'^ Kegenfvnrg/vn febteft feinen JOofmetjïer ©erbretd) 511 bem C^arg/z Gerojdus. ^'e ö^^ ®‘”’'’^bcn vnb^albreidrbaf pc ein gut auffmerefen haben folten aiiff ^^^‘^^’'^^‘^^' 3'br ^’^ / f^ ^^^ Sanvv’om ^cycrifeben Keieb bamale febiebe/ ^e war bas
^‘’^y/wte bic ^ itlgarn vber bic ©attw in Beyern fallen weiten»
®te ^îôntg Suïiwtatn ©epanbie ^lïf^rfm junt
Glauben brachte»
^^^lflr ber ^ifebeffve papaw auf befeleb Stenig Cnbwige anp ^eyem ^^k^^^^^ *** bae 73ey crlanb/bae Äenigrcicb fe jegt bic ‘Dngerifcbc 2^ren
^^^iT^*’ ^^*^ t^annen vnb 3lbern gar viel / mit fampt item tOergeg ^««««n ^’«5’ ^^ew Wt ^5tt^ltcnburg/gab fn ein eignen ^ifebeff mit namen Kabfreibt/ ber rJÄ^,^““^^’ *’*ifV*ÏÏÏ*^***^*^*^ ^*'”^^*’ ^ ^**^ ^’^ KemerFainum beißen / venbem erpenXé ^’tUb k ‘'bptmann^l^ïmoFabiane/3lberbiealten.CanblcwtverCbri|ïi(De# Withk •*® wtttbigvnblüinbipweitgcbciPcn/ beiffet bergemeinemannneeb ssinbiswon. ^n^ï-ƒquot;ÏVein.rïacbmalóprebigtaud) Ö.Drellfber^tfebeprven papaw vitm^Etymon, *tilt;ilfiSt lt;«/taufflt;t bcnlVinbifcbcniOergegc^Oeymeranplt;Ï0cbrcrn/ bieba'z ^'^tetff 'quot;^'^^tlSfïen quot;Winben waren/weibet fm $wen 23iflt;beff/(^0ctbebi«m J^JJ^^f“*' ^^n/b 1?^”**^^ ^^^^'’'’^*” 3^” rïentere/ aUbaned) beutige tage ^ipb«mb Methodik. ‘%ü2?4'’’^*^ ^^^*^^^bieweil vnb bic©ebwaben vnnb (Bepigenbafelbp wenez olmuntz-^oy^^1lbumbglt;wcflt;n|cyw/Denbcpwegcttmalt;blt;t^lt;»pfï-ïftt5«»ïöö©» Mjmont. iuihSf^^^^'^w^fr^bïfebeff vber (Webvem/vnb vber bev^bem vnb Oauticn EugemtuPtfA •«lt;b«.^^*^^lt;^venDngem/febrtbbemjCanbb4ppe@.^reipr’al«/remlt;5etf{
S^berfnm feiten fcy n/felcbe Crieff bep beyligen ‘patter« 25appó
’t^'’ k ^*^^ verbanben.
**'*^^^*^ ^eyerifd? Stenig Cubwig bic ^ebmen jnm (Dlaubcn ^Uff ^ ^t’pen 5«Xegenfpurgbat er bcy breygeben^cbmifebet^erm taaf^ 8tnx ^'’*'^ß^r^l^f^^*’ß^^*^^*'w|f5^bebt/vnb barver ^cyten gang Gebern 55eamp;merraiib »i^ •^te ^^^”'^^ S^bért/wie (Debrem vnb bic 2lt;rett ‘X^ngerngenpapauw/ '^«^«‘’^“'^âsedert ^'’Hc '^^'^^^bret peb allee mit ber $cy t/ eine atiff bae anbcr ab/ ïbte ÏVinbipben ’’lt;t/iHÏ‘'**bieÏ)enaw pepenb / baben and? bamale in bic 2^ren Weyern gebé^
®'’®nbem 2lt;éniganp Beyern Ceben mnpen empfaben.
-ocr page 732-©ne ^iabee ^«cf ^o^antite ^eflt# SBIc We Königin auf; Scpern/^ema genannt/Ö^^' mönfier fiifftet ju ^egeufpura.
Cs men 5ckt ned? CbH(ït lt;5cb« re ad)C buntert vut etn vut brdf(’9,^,p^/ wee JU riitermünfïerbte ^kónt^tneu^ Beyern/eu^Dtfpunk^JJj.^ ^^cin ^reuwcntlofler / berinnen fie bcnn begraben ligt. lied) ^^^^jttW felbtge 2^ird?e/ bie alte Pfarr bem ^tfeboff jugeb^rig wer/geb ß^ quot;nbsp;' ^ercbreid?(V?enrce bes Ploffer berfùr»
‘;?cn tmi ©ulgarifcr'm ^neg hf; 95fpfrtf($ew ^onigSubivige,
gt;^^genennfe :25eyerifd)e (Oerggretfen en ber ©euw C ju ben ^jjj CV nbsp;nbsp;CubwiginBeyerngefebtrfet becc)folfen ftd^erfabren vnbjn^^^'ù^o
lafjen/ wee fórnemenó vnb willene bie Sulgern wern/bie verrw^^j^f^ bcnr Aóntg/có weren elk bingin ber ^ulgereyirn^ricbcn/fte ^’^nbeen nbsp;nbsp;(j
Q^uIgemfdOdiM ^eiKvIflnamp;.
2?i)iafni aöß25lt;9^ ern aftnebcn.
Jt.athobüdus.
Bryno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Vriuina, Bryina.
Trai/mit,Trfifitt,
merefen von ben Sulgern beßfte in Weyern feilen woken/ 3lber (ùf^^ betten nid)t gewi|pe bunbefepe(ft gehabt. Î)te Sulgern fielen vngew^ïf^ j,«# vberbie ©auwin Beyern/ veriegeenmit groffer meeptbie festen mit ken Centen bie CAnber/fuhren eud? mi t ©ebt |fen vber bie ^%^f0 tbetenbefelbflbergleteben/Vertrieben vnb erfeblugen biej^eyertfebeu.:^^)})^ leute/ 4^6 ßoben eud) bervon bie ^eyerifeben (Derggreffen/^erolb *n*,pLff/ reid). Ïgt;er2^ctfcr forbertfte ju jmgen^teb / fbi^effet pe / entfcgetpefrer^^j^j^j, vnb muf ten fm ber ju ein große fumme (Belt 0 geben / verfebief et fie in ’*quot;^i«i in (Bafeonien / von bef vnpeißc0 wegen bermit ße Canb vnb Ceuwg!’‘\„rf fet betten/ bod) roeben f c f d) gróblid) ern 2^cifer/wi^erneeb folget : fen^óntg pipinumin (Befconien / ber ein vnrówiger/tbummer vnb ner 5ür|l wer/wiberfeineneignen “Vetter 2^ eifer Cubwigeuß;^ von bep^jfi meebet ßeb ber Weyern 2kóntg Cub wig eu ff nut feinem “Volet / 5^5^ßy niber ^eyern/ieget bie Sulgern wiber vber bie ©euw mit (Oerggtun bob/ber wer ein guter alter Ariegf menu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j^^ff
Î)er 00ebrcrtfd)e 5ürß tOev^og^rinn / von bem bic namb^^ff^’^-jjett 13rtnn in lt;ÏOebrern nod) ben nemen hat/bertam fclbk jubem gfietti 2^óntg Cubwigen/mit fampr feinem ©on t^egel/ 2^óntg Cubtvijdl^^^^f/ TTrufen/ientin Óe|ïerreid) / ju bem ^iflbumb ©eltjburggehörigen ttn6 2^trd)CtttaufiFcn/bubfïefelbjïalle beybauf bercTauff berifrgbipoiï ^^^^ ©alQbuvgb 2lbelrem ceuffctßc/ .Ü:r weihet auch ju neutcrein VnS^’^ “Ï^humb ju pref burgee
2Btf ber 25tfc^o(f bon ©aleburgf eub paffainv fwngt;*^ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;würben von ber ne uwen gerißen wegen / vnb efn ßg*
Blieber wok .^r^bifboffbefelbfl
ÏOrelfffïirSt» Be^nertiu.
Z^X 3lt;fcr jeyt gienge mit tob eb Vroivff ber ^tfehoff Jupuß4««’^^ƒ!’J/ '^r^y Öepk i^ugenius jum If r^bifeboßTvber bie neuwen Chrißen nbsp;nbsp;nbsp;.„4^
S/irazA.
c^^eJO bteerben fdbß ge teuffe bette, ©ein ned) torn en Kegener/berw^f’^^g/ Xfrijbifeboff feyn/Briegt mit bem von ©el^burg vin bie (Brcnijbef 25iltv‘^j^^ vnbvmbbie Cenbfo vber ben wimberg liglt;n/gegen-Ößen/feetber gern. 2lt;óutg Cubwig in ^eyern forbert beybe ^ifeboff fór fn gen |purg/ vnb richtet bic ©ech elfb / wee gegen (Óitternecht vnb nibetg^’^Yj^^j! ©onnen lag / von bem ort be ber IVeßerßuf ©pretje entfpringt / vnb W'^^^j, enbern ©preitje in bic Keb feilt / fok bem vonpeßeuw jugehoren/ von bennen ftch gegen 4gt;|ïcn vnb ©uben ßreetet/folt in bef von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ó^.^
jlhumb gehen / vnb ber enfeng bef ^rieffe lautet elfo ; Jn bon ^^”jj^^lt;JJie?»
-ocr page 733-%^ edtt9mgr4wft1(ÇmMlt;w» CGCXLII ?*’^fiSrf®^^?®'***\-^^^^f^*^^ ^^^^*^^*^*^*/^*’^^^^ au^^^vbiinng (B^ulv/ ^‘^Cbj^k - *t/2^^w5igt;«*^^^y«*^«/JC.brt6bcngefcVcbcni|l5«Xcgcnfp«vg/
amp;^0btt' ”^”” '^^^ jwcttQtg/tm ftbcn^cbcnbctt f^v bc^ ^ctfettbumbe 2ict«’ ^^etftV ®®^ ^^^‘^*”’ fftnfften beß Xcîd?6 femes ©ones Äontg Cubwigentn '^'’’Ötc ‘'^ ^’^^bcttbcn tag bef Wintetmottatd / tmacbMitmt bet 2lt;etfetU^/ ^’’^fiSlJe**^* ^^ (Boßbolb an (late Atrngebnaivs blt;tbs gefebnbe«/ mb mid?
^heifer £ubft)fg tn ®f fter^ranef wtcÇ von ten ^wn^
^ppfejen ^ifeboffen vnb ^bten gefangen warb/vnb feinen
©0nen vhetantwovtct/^eifer Xiautbet vnb 2^0ntg pipitto auf (Ba/
^SÎ'P^Â^^^^^*^^ ^^‘^^^* (Bebuttaebt buttbettvnb beet jpg far/bub fd? ^”tf5'* ^d) / 50g auf '^eutfd)lanb/wolt aud) bte ^vantje^-
^'’^Dils*’ - **^bejîcbttgeu/ÎDafubvenetltcbe^tfdwjfcmbXifbt$u/nemUdgt;
^8 /'S?’** '’^^ ®’ 2^wtiyjt /^bc TPaU von Cotbey / ^tfebojf i^bbo voit Bjldeuintu. I*oi?'j'^’id?off tbugcupted^t von Cton/ IJifcbojf ^etnbatb von Wten/Tn^/ Dtonjißut. tecKe ^'^®’*^’nten6 / ^tfebojfiOeUas vouCtois/vub jbnjletUebe^ean^ó^/ ^^r*‘ Sfai.^^’S'*^’?***»^^?““’*/**^^^ 2A.«fcr foben j,^,^„.
''*’^^*^ Daufftauwen/vnb woltenetubejjctKegtiueittgcbeu/beun je/ß.
*‘‘'^(vt? ^^^^^^”^^^*^^ ^'^ ^**^ Weib/bte Ketfettn/tegtetn/et wet nun etn ah ueitas Tucaßorum. *'’*ffBüMi' ”*’^^t«tbun was bte jïolije ©ebwäbtn wolte /bteltef betnenam t?of ©etRMevübefe^w 1**^^ 3«ftcl/vbenn glctcb wol. ©te bette einen Zungen ©onbey bem t?.^'’‘AÄ^Jh»«
'’^hbeJï^^^'^^/^^^’^’^^^^P^f’ütbettanbetn^tóbetttbasganec ^eaneftetd? »lt;f^.‘’^* ' '‘‘tgiicJ^‘^^*r^*^5wwegen4?tfngê/wetZten©tt€jffóncnf’etnb/tnaebtZncnetnen ^/|ïeto*®^‘*^^^r^*^/^^^^*^3^*^**lt; vuetnigbett 5wt feben bem'Dattet vnb ©Ónen ^^Steh?****^ ^’’'^^^ '^’’^® mtt^embatb beiufbofmetjïet/ïbas vnanbetf mebt ’*^'^CVH ^ '’^^‘^ ^^*^ 2\etfet/vnb btad?tcn2vónig piptnum auf (Bafconten aujf ''” Keï **® '’”^ karnen 5114gt;tUen6 511 fa tuinen mtt einem gtojfem “VolcF wibet ^nà* 1^’^^^^^”^'^*^^ ^^t’^'^^b 5^H«b/batmit(tebemgemeinen (îOann ^ttt/D .’’’^'dJtc/baf etaujfitet fey ten wet/Ueff alles 511 was ^mptet gehabt h« fc^** '’^‘^ vntteuw wegen entfe^et/ waten fcd)f. Äontg piptnus fuhr ju/ ’^mb^^ '^**tlt;^lt;’^® ^^^^lt;*py^t^lt;'lt;gt;Pf*nann-Otten ju geltens ab/maebetjn
^nbfS?*’P^*^lt;'”” (V5acbfttbum / feinet ©ebeimen einen. Had? bcm vnber/ M-tichofitdus.
^b e ®^'^**^^*®^’|ïbd?ê nad? ben X^bten/vn nemlid? nad? bemSteifet// ^‘•^Scto ’^^‘^^^iï^^^^^^^’^butb/ju gteijfen/ abet bet Hoftneiffet wutb vontSvei? ^*’i«t?vÏ^’^^^^ ^‘^* ^^^^ ’®’^^ ^^ ^’^ ©acb vbclanlaffcn wolt/ enttan et in t^P/ iSet^atbu» eufunt. ^®Wf v bbie^unbtgenofjen fd?icf ten nach bet 2lt;eifctin/bie muf te fût (te Pfoffe» »ßffo» ouft - âu weten (t/ wo fies ntt tbun vnb (tem Kabt folgen wütbe/fo bónb# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**“
Wbft ‘^^«»^»^««««’»^»^bemgemeitteuCVJann/benttfewóltenjïeais einbof ‘ ’’^*’“’* ^^’^ïgt;(tfi'^^?'^‘^iïlt;^dttgen/ vnb was bas bic mey nung: ©te joltc ben Reifet vbette^ S'^iebens- nbsp;nbsp;Kegimentauf bet tOanb gebe/vnb ftd) in etn .Klo(ïettbct/bct^
Mfctr b ^^I^*^^”/*^**^ batinnen in allct 2^eufd)bett lebten / vmb (te ©ónbe ^i»S p *^beten/ZtlebenUngbtfan (t enb witctten.3gt;ie 2^cifctin auf febte ’’®:^ fi '^^^ ^^^ Cobs tbet alles was man (t febuff / vnb was man feanlcbt// *’'ät^ • ^® bet 2^ci(èt bótet/ batmit et bic Actfetin vomCob etlebiget/gab
^tAitb^x **^^* j’^^^^bd? wenig tagen batnad) fagtet/Xftwólttbuu wasbie ^«tnbf”^ k ^debsettenneten / vnbeswutben imbattetlidte tage von feinen
^«nX ?1^’®‘^beudcn jugcben.ïDicS^cifetin wutb von (ïunban in ©.Kabegum ^^degunda Menaße^ fc»/S - *5*’^®*’^^^”’^ 'gt;«^llt;blt;€ft/lt;*nba muft (te ft eb eyngeben vn cynfegen lap ’''quot;'quot;' Men - ^*’^^*^^*^^“'’^Py’^*3’tbciubambetäubet©on2lt;ónigCaucbetauf ’‘’i Ä '? ^^y^^ *« IVe(ïct5tancfteieb / ba bamen alle fo wibetwettig wa^z
'^^M«v £ubwigcn ju jm / bieaueb gern gewaltig am Pof weten gewe/z m # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu/
-ocr page 734-^uewbte^wc^go^ . ' '^'. ? tttt/
feit/fügten steifer Cautbcv cud) ein Ungee vnb ein brdtee / bU^f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æn^r? t^erren vnb Dnetev Keifer Cub wig ben «Iten/vn vberauf vber bic ® f’^ftit ter/ vnnb baten gt;n er folte bne gançe Kegiment tn feine tbanb nemt««** / ’^^^jjji ley ben baf ber alte Keifer alfo von einem jungen vnb fîolQcn lüeib bet^^ô^p geAffet wurbe.Keifer Cautber vnberwanb fid? bef Kegimenw/boeb i^^Ljic nem *X)atter niebte vnebtUebô ober vbel ju/benn ba^ erô lte^ gefebeb^^ / j *0/ jufammen gefebwornen (BeiflUcben vnnb jranbang banbelten/P’bc^î^’ j.fj Wtewol Keifer ßub wig auch fafl wAbret baf fie bef tbofmeijïcrö^ciw . fi^i”5?® *^^‘’'* Kruber lOoebpveebt bie klugen auf |ïad?en / vnb feinet» quot;Vettern / fo 5‘’ƒ, /»„b/ njenj «. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wargewefen/inbas elenbverflt;bilt;ften.3Hfogieng es bem frommenKcM^^I)
wigen bey ben 5tanQofcn feinen ^einben / bie hielten an man folt eintgt;i a
tagauffcbteibcn/vnbinbenlVefïer^rancfreiebbey jnen halten. .gt;„01
Oidc^gtag angefd^t nbsp;nbsp;nbsp;3116 Keifer Cubwieb auf febreibet/ jeyget an wie ce bcm ganzen lw9ï«3cnfpHrfl. gelegen war/benn er brâuwetben quot;(Teutfebenmehr bennben 5tlt;»wölt;^I^^W» jolt jn am Kheinim Hibcrlanb/ncmltd? 511 Hiemagcn/jefStinCßelb^’^/^p ten/ba was es jeberman gelegen / bas muf ten feine (^ifgónner vnb nbsp;nbsp;nbsp;iü
eber aueb gcfd?cben laffen.’Vnb nacb bem jeiner 5einbe fo viel waren/ v»* wenigebieauff feiner feytê waren^bey fm bette/ verorbnet eraueh baf in Weht vnb Ôamifeb mit wenigem quot;Volcb erfd/iene.
®fe ÄWf« Subwig auf brr ©cfengfnuf? von fW^W @0» X^ni^ hibwl^ auf; Severn erlebt
get war.
^^^*^ f®^^ 9erlt;i?‘‘«y w '2'eutfcblanb Bam/war gan^ '^^*^‘^^^fÄ'i3 2^01)12Jiutn? 13. nbsp;nbsp;’^^jt3arnifd)auff/wolten bem Keifer Cubwigenjuhulffbommel' crfif^ ^^^^Cubwig auf 33eycrnmit feinen bejïen Center/ eylcter au|f bae^^^^jc feinem quot;Vatter Kcifcr Cub wigen ^u/bcnfelbigen 511 er lebigen auf ^^*^^j)^^ vnb lOenben feiner 5eiube.î)a nun bie ‘^cufdxnalfo $u|ammen W^v^^’^Ï’tjnuX nig .Cubwig auf Key cm auch bahmbam/bajog Keifer Cubwig feinem Son vnb ben quot;Ïcutfebenwiberauf TTclfcb^randrcid^in vnb hielt ein Keiebf tag 5« niemagen/ bahin bamen aud? feine $wen ®'^%iift alle feine obgenannte tViberjaeber. Ker Keifer Cub wig trójlet l*^5^Anilgt;# tiUbowicu» ttirtt fdxngrietfvon ft unban nad? ben'VrfacbcrnfolcberTluffruhr/ben 3ftgt;f nbsp;nbsp;j
ShS.*^^'quot;’’**'* wein vonÖ. Kionyf bey parif / barumb baf er mehr quot;Volrf^beïtnret .^, war mit jm gebracht bett / verfebiebet fn von ft unban in IVefbphalc»9J’^ Kj^ti. born/bamuftcrim5tlbevnbcrbem5^ltligen / vnbvnbcr beinbach W*
v^it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kem 3lbt Kall thet er berglcicben/alfo fuhv er ben anbern auch mit. nbsp;nbsp;nbsp;jj^fi;
quot;Vnb fein Son pipinue fiel auch wiber auff Keifer Cubwigö l9^^^£411 bie macht ber '^Teutfehen fahe/ba lieffen bie anbern 5cnbelfuhrer ju ^^? •
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ther/rahtfchlagtcnbie gan^e nacht/hettenforg Keifer Cauther
miebem‘Vattereine/vnb ficmfiftcnbaöKabauftrincbcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, (,|tjar* tOenbe ^wifchen 'Ï hur vnb Angele wie man gerne fpri (ht)gelegt hatten/5 ~^j genfruc fehidet Keifer Cubwig feine KÄhteju Keifer Cauther feinem^J^ vnb lief fm fagen/ baf er Keifer Cautber $um quot;Vatter Keifer Cn^'’^’5 entfijlügberbofen KÄht/KeiferCauthertbetfolchee wiberwilU^’^^ j^iÿj^ feiner Kaht/^t^ tarn sum quot;Vatter vnb feinen Krubern/würben ber Ö^w^ ^jj5 asifi^ioffab'öewaß bcr eins/ vnb wurbcnallc bie gefangenen fb fblcheavhel sugerichtet hafpL^^^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“® ^“^ nad) Kaht ber quot;Verflcnbigcn ber Kecht gejlraffet/würben wo 1 alle bef M J^j Hg une tu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcfriffet/(ßeiflltchvnb Weltltd) / würbenabervberalin bieKlófïer^erf j^j^
Ægt;ie Tteiffdn Wirbt vnb verfperret. Öchidet auchbarnach Keifer Cubwig in (Safconien/ |j/^ ftï*” ^*^^*‘^ “’* X^eiferin wiber su f m fu hren/vnb auf bem Kloflcr nemen mit famptiten bem/Conraben vnb Kubolffen ^urfîcnauf Schwaben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nan^^^
if 6 bam auch ber alte tOofmeiffer Kernhart wiber auf lOof/ vnb fehidet Keifer Cubwig feinen ©on wiber feinen willen Cauthetnin^talien/CubwigeinKeyern/pipinumbehKUtiquot;^’^^^’^^ ^jpeti
-ocr page 735-m9ett?amp;f4ttlt;(gwßejgt;fcttt. CCCLXIII 'Sou ﻫ önamp;an Stuffru^v Kepfer Swîgt;ft)tâé ©ôiint
wiocv Oen dutter.
Ê^nt^ptpinuórtij|5lt;Slt;xfconknfübvctctw4etnvnovbcntlid? Ccbcn/b^iv fctübd/fctrt'X)««^ Äeyfevüubwig bebklt/nbey jmam tOof/ abev^ó^/
Pipinusjic^etfidm
'Hfd 4^«” '”^willenbrtvon/fngtbemX’rtteer ntebte/vn vctfïnl bd) in (ß^fcotne ö«^ *’»»^©««sr» ^nbKv ^^3^'^’^/f®jwtfebê bemIVrtfferßubCoivavnbem(ScbtrgKunQcfaH
^nt *iPlt;*Htcnbcflt;tgt;lofl’enwirt» sÖkfcvjcttbtclt Äeyfev £I»bwig$u 2ld?tOof/
**”^ ^’” S*^^^^^febrey «ub/^^^isCubwi^ «u^^eycm jolt nueb wtber
’»unh ^^’^ r^y”/'^»'O bette pebgnnç quot;S^cutfd^ vnb IVtnbtfcbctt Crtnbóvnber/
^^^^' ^’^^^^’‘^rd^’^ttinibTrinbtfdKrt ^«rfïenbte weven juCancfbeim bcy Æancf^eim. j5_^^^‘*gcwefcnberten alle Äomd/Cubwtgen tn^eyevn gefd? wovc/2gt;4vum f’m ^^^‘^^i’0wtgmttt?cev6tvrtjfcgcn2liigfpuvgCbrtófol biefelbigc^citnitt ^f^ir ?^“^99*^^tnlt;tgt;lt;ï|fc bev^uvjïen in ^eyevngcwefen feyn) vnb fabe bn^ bqj - wlebtswnv.©einÖonÄonigCnbwigBnmjutn'Prtttcv/wu^tentebtô «tt b'^^®‘^^^y f*^^ ''’^‘^ *^^ ^^’^ ^^^^*^ tOew/ bett ein junge flolçc ©d? wÀbin$u ei'z fet/K**“^^^^® wen/bie wnv mit jven jweyen ^vóbevn / Convaben vnb Kubolf* ^^^^^3^*’ ****^ 0d?wnbcn/tOewam Aeijcvlidxn lOof/wuvben jnen bic an«:
’’JKibig/bojibten vov biefen nicht binju kommen.
ficffi^'^ ^'^^'P^ttn/wtebev iVeibevnvt i({ / mochte leicht etwas bóven / fo macht
58% *’‘^*^tbv/fbfagtmanjvauchgevn/wetlpcc6gcvttbóvt/|bld?cncuwc(Ï5^v/ nA^^‘^'^avobcrntC/fud?cteinjcbcvwic cv gen tOof mochte Bommen mitfoldjen ^«^'^n bic angetïcm waven.
MC brute JWKwe^f onber bem Äepfer vnb fetnem @on
^nig 'pipiiw nu^ ©afeonien»
«pJ ^*^53 Pipinus ao^ (Safconien banfee vbcl fcin quot;Pattev bev Äcyfev wolt AV^’^’tuvovbnunggebcn/woltjnbey jmamS^cyfevlichenlOofbaben/abev (^^ r^^^^’^’^ gemelbt/Jblchcs wavKónigpipinuenit wolju mut/macht ^•W*”' **' (Bafcomenbamie cv nach feinem willen mócht lebe. Ï)cv ^cy fcv
^etfr ^^®t» vnb tOoßeuten Bommen folt.2lt;cyfev Üubwtg mitgvoffevmacht ’‘^‘
”'*8 fo^a ’^^ó^S^'“^ babin/wolt benWablcn nitmebttvauwe/^óntg Pipb
^nb nbsp;nbsp;^’^ »»«ebtfeinesDatevó/cvfdjien auch ba/wiewolvngevn/ ba vnbcv//
f^i(tr u ^^^^^^^^‘^!^ ^‘^Ö’^’entö m ©afcontcn/fchuff feines ©onsiOofab/ ^» ^^^‘»»I^gen^vievinïreucfchlanb/ba folcevbifautfweitevbcfchcibblei pjpinn» tjerft^ieft ’’l«tt/Uf*^^^^retv0cfccvbcvbcnli?affcvßu^lioivain2lquitanicnvnblt;ßafco^/genir«ev.
*»unfurt^*^^^^^^’^^F‘^^*^'''’”^ re*5tbie aIccn2lmprleut feines ©ons/biefven eignen HubouicuamtfcKf ^^»/lïd ^^^'^‘'^^^^^^^^‘^‘^fcin©onpipinus/wtewolcvju Ö^vievbavtvevbüte^/ ^timftgtseampt «lltóiil?^^^®^'^^*’”^*^^*'^^’*'’ vubBam vnbeBannf in(ÏÏafconicn baBam “ * ’’*^tmeh ^wibevjnfm/vnwoltnunbmfottjnfeineXgt;attcvKeifevjCubwig
^/ bett ^^’^*”^*^* ^^ ^^'’^gleich imTPintev/ wav ein gvof gefvübv angefab ^lt;Beui^^'’^’^ ^‘'^^ gevegnet / vnnb bem 2^cy fcv an feinem ‘3polcf / vorauf an feî*^'^®*^^lî^» fd^u^en getban/fô fielen bie(Bafconiev wibev auff bef ©ons W«««» fan«« ts • ^^en/bevbalbcMBonbtbcv21cy(cvnichcju ^clblicgcn/muftevbcv P’pme»
ben “Walfcvßuf Coivaauf (Bafconien wibev
in 'G'cufd)lanb gen 2Vch jteben.
^tc
-ocr page 736-©ft6f»terbtc ^«(^ ^o^uttttw ^«erttttti/ ^tt vterbte jwttraebt jwifeÇen C'eut Äepff r wî» f^ «en Zöllen.
lt;'^lid)e^tfd?off/Käbc vnb lOcvm/fo bem Key fer wtberwerttg w^*'?Ä Uten ßebnu^ jubenSonenbe^Keypre/BUgten wte btcKetfe^'*^.^ L^i wtUenö trteb/nU «nIVetb vnb Ôcteÿmntter/ ße machet aUentb^^'^ 7^ tracht mberbem Keyfewnb fernen ©énen/berKeyfer wer nun 41t SÄÄnÄ^^t»ngen Weib juvl l nach/ße btclt ßeb auch an,n nit / barum ermatitcnö^»^^„ fer. ' rebcenöbic brey Öenbeß Key fere/baß ße jufamenBAmenim if Ifaß Äugenfeitit mÄif«S fclb/xrolten von jrer ©tieffmneter folcb wefen nit leiben.if ß war fr a«w meine man gram / nach bem ße alfo in boß gefebrey von fren ^einbe worben. 3gt;er Key ^r bett anff feiner fcy ten faß alle ^cutfeben /mit macht joger benSonen entgegen/vn Bam im äoey en gen Wormß ba r Oïefd^fie«^}« ÆHk heilige “Vatter bcrKapß(5regorin6 ber vierbtevcrnam/ritfcrineige4etK.^ gtnfdot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1*0^ berauß in ‘S^entfcblanb in b$ if Ifaô 511 ben ©ónen beß Key fere / bett ß^L,i,i
fach sufrieben geßelluife war ein graußimvnchrißlich/anch beybenvhß k gen ein vnerhort bing/bae alfo ber'Vatter vn feine ©Ón wiber cinanber n^‘ nen^elb folten licgen/2lußbcß Key fere fey ten war bKapß verbacht/^L ^|,{ am erßen$umKeyferwargeritten/barumbfchicBt ber Keyfer feine ju bem^apß vn feinen ©onen/bte folten’ju fre Oerzn vnl^attev ^^^‘^^ßen-ßeb verfügen / friebe vnb einigBeit halten/ bem “Vatter Binbrltcbe trenf^ ‘^Ä^ 5gt;em Kapß war fürgehalten/warum er wiber alle Kecht vn bilüg^eit/f ^^j,| alten brawd?/on willen vnb wiffen beß Keicbe/vnb nit vor $u bem Keyß’^'U ©«tortue 5 q5«pp bern vor 511 feinen^einben Beme.ife war bj gemeine geßbrey/ber ^W’^Sfj^n »«Dtf^ttg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumb Bornen/weite auffber ©onen feytenfeyn/vnb ben Keyfer *^^^ß?7f/tgt;it
Keyferifeben in 13an tbun. ibarum ließen ßlt;b hóren bie ^Teut fehen ^’I^f^^^cit vorauß ber von (^Oeç/'^Trog genaue: Jßber^apß barum hie/ baß ft vit^ ^^.j^^d wtl/Wirt er auch nit von vnö bórenbj er gern hort/ if r mag auch vo
Qiifc^off j« OTce net vnb bem ^euffclgegebenwerben/wirßnbgleid)JbwolKifcho^t4 ^ tan eben fo wo! bc# liehe ab er/Bónengleich fo wol betten vn ßuehen/wen es biß gälte. lv4» r ^^^^^ !“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“f® f^gen ober ßngen/ ber heilige “Vatter ber ^apß/bie frommen / better ) 9.^
er/ßapg ju9iom.^j-j^j^g gemacht/ cßwoltabcrfeniebtfeyn/î)ie eigennü^igen Küßte/J^Llt;p ber tOerren $witracht nuis war/frenWeiis barunber fehürten/moebten ' be le tb en/bann ße forgtenfrer tSaut/ wo bie t^erren eine würben- “V«^ ƒ ^ Alt;ij Keyfer Cubwig berauff mit feinem Volet tróislich gen ßtugcnfel^* t_ iflf4ß/tbet ßeb auffbaenechfl bey feinen ©ónenniber/an ©. J^^f^L^ß 511 ©onnwenben. if6warnichtdanberßbaran/banne6foltein©fbl4^^.^ ƒ fehen bem “Vatter vnb feinen ©ónen gefehehen / ba leget ßeb ber K^pß ^Lw ©rf3orhtB5!35flpl} Bambarswifchen/warbavor/Bam vnb $og fclbßinbae iOeersubem A tcitjinbf« ä»»'^f« her ßunb in feinem volleiOarnifchvnberßine “VolcB inber 0chl4chtotot wStwejS? ^*‘H wölben iapfB5u)m/üwiefefmabergarBeineeht ober sucht/ »ft ’^ ‘Lf lüg aufffn/meinct/wie bie gemeine fag wer/erwer wiberfn feinen ©onenj »^^ hie/ bevorauß fo er on wißen vnb willen wiber ben alten löblichen außinö Keilt;h $u feinen ©Ónen/vnb nicht vor su fm/wer Bommen, pft ƒ verantwortet ßch bermaßen/ifr were als ein Chrißlich t?aupt beyben w .
Opoifp?^ ' ^”*^” 5« gut vnb friebe su machen/allein hie/baß ber Keyfer eingefallenba^ ^^^jj vnb gab tm befehl an feine ©Óne / vnb volle gewalt vnnb ma^t/ bie ry jj^ vneynigBeit su richten. 3ber als ber ^apß wiber 5u ben ©ónen Bam/ ^ ße jnsum Keyfer nie laßen/vnb gaben bie vntreuwen eygennû6igeuK«v ^^u ©re^eriuswirt Don ©one auß / ber Kapß bett ben Keyfer von wegen beß neibtß auß ty^Ö^; -„ ^v/ eoiunauiTäcoai^“ ©tie^mutter Su feinen ©ónen in ^ann gethan / baß ber felbige» ^^J^Lór# fd^recBlich bing bey bem gemeinen (V?ann was. ibarumb waß ein gtop 5 ^^^^ mel vnber ber gemeine wiber ben Keyfer / ßel su einsing feberman » nbsp;nbsp;,^j^
Keyfersu ben ©ónen/ ber meiße theil von beßvermeineten ^*****^®®\5 j|4rti lid^eauß eigener vntreuw / bie britten auß miet vnb gäbe '’trfübtet/v ^^^ beß Keyferß macht vnb anfehen bermaßen ab/ baß ber gemeine ^^,„lt;iölt;f
-ocr page 737-^M ^»^««^’^^^«Omfie^f^it CCCXLII
^^^^‘^” ein grof? wolgcfalUn baren 5» tb«n / ent letzten teg bc^
^eva?ae«rtmi^
’*gt;tö$/^^3«^^tt/tgt;ttb verliep fctnquot;Wegcnbiirgritc$u ben öónenin jr l?ccr/ Pfbt’s« ©öntnege
^^bü x^’^^^^^’^^W’ctttgcgcn/wicwolvbcrbctt Kebt vnb willen edteber bófen ^*quot;‘ ^ul^^*’*”*^lt;y^«Plt;**^tb€ylt;«dtwnbcv erfeben/ be fielen bic Öóne von ben ®6«efaiknfürire(» '’’’^füb • ^^ ^ntpfiengen ben X^etter / fielen jm vtnb ben i0el^ vnnb bófitcn jn/ ^«««»^«^ ’’’'Wem ^^b *” ^^ ^*^ ÏTegenburg.Don fïunben nein men bie Key ferin / vber Wee/ **v^**^^*^bettele wer fold^es^tuffrubrs dn vrflt;^lt;bertn?tbct6 von bcm ^wÄm'”^‘*“Ä^Cubwiganf Scyevn/btr Çibmbk Stuff e„„f„„„„ „„,
^«naof r ^^^^^’ ^‘^yf^‘^ Ceutberbereiter ÖonberbettbtelüebUnvnb taa bob«ujumef. f''’tcih A ^^'^ ^^^’^ ‘’^’fffeiner feyte/ber nem bcn Detter ^^eyfer Cubwig mic ^ Ä f ’' ^^^ ^nngen Cerl / fo noch ein 2^i nb wer eben 2^ey fer Cub wig bey ^ubu^a. ^Ibflbr *^ '^*^***”*’ (Deuteebdieb erworben bett ) f»bvet6 tn fein (Deceit/Uefi
^'^n ^^*”KÏgt;evittett fo vorbenben wer ben ©ónengefeb woren bett/tbeb tó' ^^'’*^^ÄentmbwytbeU. ibic2^eyferinwurbinquot;Welfd?lenbver
'tho^ .“*^^’** *” bicÖtett/KQttm tOerQogtbum dOcileub etwe im neunb Æ)«fona 'Turtc«. ‘'Ikih^ ^f*'^^^”'^*'Ï’^ (5regortuó be er folcbô febe/bee ctlidx eigen nuttige leut Np»4 re^o. h{2^^^^^^^^^^^(^^f^^^^^^^^i^^^^^^^^^^^^^^(^^^^^^^^^i^5^^^^^^^^S^^(* mi^*^^*’^*^trglt;ttKom. S^ónigCubwig eu^ Beyern/be er febebee bic
'’^^ 5tençofcn ju gewaltig wolten werben / feinem Kruber Acyfer
W ^^’^ ^.^^®^'^*’^*^‘^” lagen/innicbtó gutes fdtaffen lieffen/vn febe offcntlicb ^ünbt ”^‘’A^’^ pracht fudtetenjog er bavon tn Beyern/ moebes ntdtt anfeben/ Wrtü^/?-^*^^*^^^**’ wenben noch anberji ntacben/bcrgletcbcn tbet 2^ónig pt
^'f'Wev ïiiNvi^ von fi'inem ©on Kn'fi'rVaiifbfrctcr
®lt;Jcf;(ifcb ÙH^cr/ge fangen warb/vnb imîHcicb/borau^ bei; C’en
quot;Weblen vnb Jtan^ofen/bin vnb ber geführt wurb/
bic fünffee jwitracbt mit feb
nem ©on,
fe:r maf wie ange jeigt/wurb ^eyferCutber bereiter ©onmitben
rtigenbem alten Äeyfer/iubwig allein 10err/führet fein Datter^ÄubouicuBwivtitja MJ’*’*.’’‘*^”’*ffn*berttmb/abergefangen/gebimctlidt wenig Keuter ju/bie öc^autpfpiei. (^•Wth^’''’'’'^’^^^^* ^^balbfeine jwen^rüber hinwegfamen/ruebeter mit jl(v V*^***^'^^^f^’^ ^^’^^eutfdtlanb hin gen dOetj vnb X)erbun/barnacb in IVe a^frobunnm. 6oi^*'’^^*^®'’^'^'’^*'’fperrct fern‘Üatter in bj Klover©.dOetharb in ber ©tatt OTci^arCi soïonw ron Kerne / ba man jct5t bic König von 5ranrfreid) Fronet/ „ -l''£otk^’^”^^’^^^^^ ^“”^^” Carl/verfebidt er in bae Kloflcr Krint/bey ‘Crier JS^ “*” ** ^'ttitó ?'’3^l’tfinbofbnichtbcfcbcrcn.rfacbmalehulbetcnimfafïallcTüah '-Srumia. '*nbt^'^’^*’^*^®*^*^^'^’^”^ mberfînnb fidt allein bef Keyfertbumbe/verh^ret ^«tt^?^^ ^*^ ^ottfehafft bef Keyfere von Confîantinopel/ fo ju feinem ^ina^^ ^tyfev/iubwigen ber (örteebifd) Keyfer gefchidt hect:i)nb jucim wz ’^^‘''’wgefehicht/vnbbae glücf finbaliff/vnb mitbcrjeitbcrneibcr4' dttn ’’S‘^“f ^tnnbae vnglüd einen rett/hettiebermanetn mitleiben mit bem Pdii^^*”’®^^” Äeyfer/vorauf bie ‘Ceutfehen / lieffen fich öffentlich merden/ '’etn ^^^I^^tbdtnbic lengnicht leiben. 5gt;abic 5dnbebef alten Keyferebae ficlt;8*’’?^‘'^^^ftttt|teforg/wober Keyfer wiber infeinwirbe Feme/fomüf ten H)ei2j’*^‘’^*^lt;'«tFejalenzbtclten bey bemfungen KeyferK^autbervnnbben fcenrf ” '^^’’^^ßftfetw Ktfehoffen ftard an/ vn richtete mit miet vn gabe/mit ievf ®’’®(”’’*’ verbeifchung/fov il ju/bae bic 5rang0ftfchcn75ifch0ffbcn alten ^’^’’^^‘^^•’’^Fwefen vnverhortvon aller wirbevnnb ehr vmb feiner mip ^* vermeincten/entfenten/ lieffen jn barnach für fich bringen/
^'‘^OamifebvnblVchrvnbbic KetferlicbtnSttran/führetenintnobgc
nannten
-ocr page 738-Sae btcrbtc ^ucg g^fiattme 51itfiitmi/ ., nannten ©nfft fut 0.(V?ctbarb 31mv / entwetbeten jn ba / vnb Siogen jmauß alU feinc^^eyfcvUcbcTVat/namcn jm ben 2lt;cy fevlitbtt» ®, Jjgt;^ lt;« bamifd}/2lp{fcl @d)wcvt/$ogcnftta«^/ vnb wie btepfaffenfp^^J^^’;A^plf bicvtenjn/lcgtcnbn ein fdjwrttQ^Utban/verlpervetcn jntn ctn2^llt;’lr^^jjj(y? er fein leben bif in feine lt;5vube bnf fertigbeir tbun/nimmermebtjn ^’^uj.^iit'Ï’^ ten bevfür Bommen/(bnbevrtUe ^ettvntóebtig vnempfenglid? fty’’ ^atfiH^'' vnb ebv/iebgefebweige befi vorigen flanbö.Tilen fo iOnuptUot waven/S ' ^^(H Indien fait wol/ lobrens/ ber meifletbeilmufce nn^forcbebergcwitltjS^ijj) bne nud^efaUen Inßen/gnr wenig rebeten offentlicb bawiber bie wm*^j0 alle bnô XÏnnb rebmen/entrunnen bevang in ‘t^eutfebUnb / ß‘’betH^^lt;^,„^£r 2^ónig Cubwig/ bet war ber ƒ óngfi / aber ber verfîenbtgfïe vn tapfpnL ^jpr^ jêinett^rübern/^0flob«aud)23ifcboff ïörogovon (ÎOeç / foï’^^^’^f^^^jf^bt* • ^bruberwar / in ^eyernj» feinemDettem Äonig Cnbwig bawwtP5 ^ fcblagtvnbbefcbloßen/ßewoltenbenalten ^cyfermit gewaUerlebtS^ inlVtjïer^randreïcbmttStwaltjieben.
® le Mottig Subwtg atif: ©eimn fctnfn i'attd' W» alten Äfoft r wtStr au,j 6« ©tftngnufj
^fZle nun foidleranfddag bef ^eyerifdicn 2lt;rieg6 vnb bef ^^‘^‘’J^iir* ^a| ßOenanfbracb/baßoben vïl ber^ran^ofen vnbaueb (B^f^^^ï^^ft/ffcl
g«nbicrin‘2^entfcblab5u2kónigjC.ubwigenvnbem?bifdio|fvo^gt;j,„Ï) ten ben alten 2lt;eyfer Üubwig bellten erlcbigen/vnbfebidten ben 2lt;ónig/vil bcimlifbe^errn/nemlid) lt;5ra(f Dangin ©afconien/berfon^ *^.(1 pipinum vnbic©afconier/wie er Bunbe vnb móebt / bewegen $u t‘^^‘^^^^^rcirt/ altenKeyfere. Jn^urgunb wurbengefebtcbtCöraif'ïiernbarbvnbW ,.,, bic reikten bae X^olcf/-if bel vnb vnebeL (öeitllid? vnigt; IVcltlid) / alö lid? war/vmberlebigungbefalten 2keyfere/ Blagtenvber ctlidjegtoir * fen/bie allein irebv/n«^ vnb ge walt/f«d?ctcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,„,(11
X^nb bieweil feb bie facbenalfo verlic|fen/ba$og2lt;eyfcr/3autbd^gt;^ ^^(1; mit jtm fein gefangenerDatter herauf ^en3ld?/woltc aUba fctnlVi»^ ^vc^^” gebalfen babê. ïgt;a er aber bórct/bj A onig fL ubwig auf Weyern mit lp Ljui// ^cutfcben^urflcnfid) rûften wolten/imben*X)attcrmit gewaltnif^^i^J m men /fonbern and? in bae Regiment fcQcn/ ba rudc er wiber binber |Mw rif / vn muf te fm jeberman crbbulbigung tbun vnb fd? weren / lt;5^a^, p ^^ ,0it 2kó nig Cubwig auf Beyern/vn ber 23ifcbo|fvo lt;VZgt;ci5/bie fd?idten eHm^„ wenigen vor,nbemmugê S^eyfcrnadi/fcrudten mitbern gewaln3^p^j„cb bemad)/ba obgenanterlt;5ra|fgêparif tam/vnf dl fein bAuffautbft^^^j^^ vet/ benn wae auff bef altcn2lt;cy fere fèy ten war ïobe allee $u jm/ ^lt;*®, . ad^i ^tglid) bcm,ungen ^eyfcr Cautberben Bamplf'an/obcroffentlidie’’^^»^^ fdiladitwic er weiteer folte fid) mit ,m vmb ben alten Key fer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jtt
KeyferSantbergen 6. ïÖionyf auf parif/baboret er wie fein ^’”1'jotrf^ König auf (ßafconien vnbber auf Keyern mit ben ‘^eutfeben ^^’n ^“î ^^ff wer/ben alten Key fer mit gewalt $u er lebigen/ba lief|e er alle fen/aUe ©(biffverfenefen / Î)a folcbe bae vernommen bie 2^tyferirp^j„ iieifene er jt recht^ufammen / vnb gewonnen ein t^ern griffen aUenf berWebr/vnblegten ftd) wiber benjungen Keyfev vnb feine X^bttJ 4gt;bgenanrc $wcn (öralfcn/Warein vnb Kembarb/Bamen auf Kb5Ö‘* viel DolcB/eilcten an ff pari f ju/legten fd? für bteÖtatt / auffber eine» u !!ƒ Bam and? obgenannter (Braff t?aug mit bem König auf ®**P'*’*^’^n4i;i^ vnbleget febauffber anberen feyten bef IPafferfluf 0eina/ fobut^^j^g^ vine/fur bie h^catt / vnb ee war gleich in ber erfïen ^afïwodien / ten biealtenKeiferifcbê/wie fe bie fach wöltê angreiffen.iba wur^« febieften 5 wé treffcntliche/vcrjlenbige KÄbt/Kifeboff Kabwol vn Ç^^-L^n^^'’ $ubem,ungê Keifer/bie warbê bie fachen mit gar Bungen worten/vn^tw ,^j^ tvo^licb ,tcn befebl/CBnebiger Derv/fagtê fe / euwer leibliebev ^tubc^^'^^j^
-ocr page 739-ç,^^j fibît^etttrrtttcfiffêettgftfew. CCCXLV ^^^y^^^/2^^”*S ptpttttïó rtu^ (BafconknZ gant^ quot;geliefd? vnlTin^
f'*^®^^bK ^ '^^^ alle frommen bnbenmö ber^efebteft/vnb begeren free Tpat^* f ''’^Hctt k ‘’^^tt/wtrt»ne berfelbtge vbemntwortet / nnd) laut vnferm befelcb/ ’“’^Hcn*^ ■ ’’*'^”*^‘^ ^^‘“S^wf^ Dnberbanbler vnb (V^ttekr feyn/ wo niebV fc^’^ïicv o 3^’'' ^^^’^ ^ïf ©eb wert burd? (Dotted bülff on $ wetjfel bnegen / bne vnd ^^3bcv ^‘^‘^^'’^^’^’^l’9^lt;^knneb nttgebeycnwtl/nUbtebrtbtfrgnnbe/frtebevn 2(cif ^*^n ^^^^^^’^^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’*^^ ^^ weldjemfr wollet.
ï'*^ ni A ^ Cftutber bn er nun folebe Werb ung bórct / bnnb eró nlkr btHigbetc ^^bte^^^*^^ ^bfdquot;) Ingen/verjïunbe felbflwne bn redjtwnr/ fdjuff nUefetne ^f4l)ll ^^''fot^bertbie^ottfebnfftnlktn5nfm/vnb fngetjufn: ifrbiinbte bey ^•‘8igt;nx'’’^*^*^”^^fl^**/^lt;*^ilt;^igt;«Slt;’^lt;ttÏgt;^w»gt;^clt;^tlt;w3llt;lcbwAlpgwlt;r/lt;rblt;tt4wlt;^ fc»icv Ç ’?‘^^t brtrnrtebgebnd)t wte er feinen tOerm vnb ‘Vetter nnf ber gewnlc '’'•tbett k ”’**^^“®^*^^^^*®^*^^ ^^‘^■^’rd)otf’c vnb (Setflltcben bte ein grof nnfe^ ^Mü^^°^^ **'^***’^3^^^tgt;lt;tt/bcttlt;tt few Dettttv vnb 0a«ttin«iwr gemeine» ^'•^«nt ^ k^’^‘^ Keeb t vnb Drtbeil wiber entfetjet / aller feiner if br vnb Wir/z ''^‘'Ueb^”®^^/^lt;*wlt;*fl^wwere feine meynuitgie vnb je allewege gewefen/wie ^'’^Wkx ®’*^5r^“if^”lt;wgemeinen Xeiebftag jn feinen tOerren vnnb “Óat^ '’W x^^'’^*^*^*^^gt;^lwibereynfeQe»/ fcy etwaegefcbebê/baópy feinfcbulb '^Itó ^*^^^i^«nbie feinen t^erren vnb ‘Vattcralfo verladen baben/vonjm fo ‘Mn» ff” **^3^f‘*^^** femb511 feinen 5dnben/barumbfey feine meynung baf ^n einen gewiffen tag einen gemeinen Keid)f taganfcblage.
''’®i'ta'^ ‘'^^’^ 2ieiferifcbe ^ottfebafft 50g wiber binber jteb / brad?ten biefe ant# ^^bi/’y.^‘^^*^fet?llt;'Seenau|f welchen tag fie wiber ^nfammen Bommen wolten/ *Mc *^^’^. ^^‘i’iblnngbatt fieb berjunge Ketfer befunnen/folgte etltcben Xâb '’’®buh”^*^ ^’gt;ieinigtetcnüt5cr bennbcr fribe war/ vnb bie jrer t?aut fórebten/ ^‘'‘^»0?''^*^^” ^^^**^ ^^”^ wórben/jog mit foleben feinen Käbten betmltd) wiber ‘‘Itthi”' ^^^^nrgunb/in bic pronin^en / lief boeb feinen alten Vatter ben ”’fein'S^^^ ’” ©2gt;iony fi^lofïer bey parif/bey Wien in ber prouinç fd){ug fenento • *^””^'^'’‘’®^^ ^'^ bafelbjl fnben laffenvnb webren / wo jm ober ben ^'f'ben ^^i^^wnnb ctwa6wiberwertigöJ«gefógtwolt werben/2gt;ie alten2^ctff* ^‘‘lïeih'’^’^^ fi'e’namen benKeifer wiber auf bem^^lofler/vn betten ju (V?itt t^o^b^^f/wwf^tti’^Pf^ff««^«« Keifer óffentlid) wk pfaffm mfifffit bzn ^«ht ^ï’/3efcgnenvnbwiberBróncn/vnbeynfcQcnwiejnvormal6fcine5ein#^lt;quot;^^ben/6erv5 %e^^*^**^^^^^^”/*'^® lgt;lt;»»«be»gemelbti|l. if0 Barnen gleid) bajn feine5wen turt^an'^quot; ^**'** ^^n h ^^'fcow«*^ '’tt^ ^^*^ Keyerifdje ba warb erjdbie freube grof/vnb Kei '’^^^^^‘^ fetnen ©on £LautberCwiewol etlicb riebten ed niebt) nad^jio ^ bet c'*■ ^^^^3 piplnud wiber bi» tn (Dafconten / mit König Cub wig jog
‘^»P m’^eutfÿUnb gen3l(b/ba brad/t jm bie Keiferin aud? wiber.
3«bit^(» Wirt tribrt in jrtm ^{t)f« gw traçât.
^ We jWfn Kf iff r ber / alif mb jiiiiat'/ÄUtcv mb
^Son/ïviOcr ein anücr ^03cn/tgt;ic fcc^ßte -
'5i^^»Uttberalte Kctferin'^Tentfcblanb Bommen war auf WefBer^raneB^ 00’^®’^/ba liefen bic Cautbertfeben wiber jufammen/machten aber ein
^^nbu f^^n^tt^luffrnbr/woltcn fid) bie Keiferifchen nicht abfc^en laßen / wok
‘bet» ï^Ï”^^^^ *^'^ ge walt bebaken / bie jnen jr iDcrr ber junge Keifer Cau^ ^«ütof ^^^” '^””^ gelaffen bett / bie Keiferifchen / nemlieb (Draff Xbtto/ vnb ^«tt' ””^^ ibrliend /fein73rubcrWilbelm/vnb3lbt3)ietb/von©ance ^«8 anb ^^i^i»*ö/tbcten ein ©cbarmó^el mit ben Can tberifeben/ Barnen vmb/ i^ttfAi ^®^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;banon/boch Barnen febalb wiber jufammen/vnb woltert jietWimi fîaenwi ^ïn M Ä”^tDauptlcut rechnen/ Ïgt;ie Cantberifeben/wiewol fteobgelegen wa^z ^ ^ Âlt;iflt;ùfc^lt;»»
W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fabenbaf fiebbie Keiferifchen alfo famlcten/bejfriger
^th ^V'””^ k'verlorne iDanptlcut/waren/fcbicBten (ie cylenb ju Keifer Wev 7^^^^^*^^”^®^’^^^ t^nn^Z ^berber lOauptmannKarcinvnb anbere
l'«W«n/fobte ©tatt (tbialkn in Pod^TJ urgunb in batten/bic lagen nu in
-ocr page 740-^ttOôûrbie^tteO I^o^atititevlitcfittiu/
ben X^yfen/baf ér ben feinen ntebt ju bólff mochte Bommen/tbeten nbsp;nbsp;nbsp;^^J^f
iubotoifi^Jauptleut geföpfft. Gariopjirga.
baf ererjórnetwurb/fcblngfcbfiirCbiallon/flórmtó/gcwanó/pl^’’^^^^jj[j(^ brennte/vn fcblugben^etfertfcben ioaupekutenir breye bie 2^Fii obgenannte lOauptmane Wilhelme Xf bweib (Berpirg aie eine 5ewbertnc , cten/jogbarnacbgen3lutum/aucbittiOocbburgunb ligenb/ eyletge»^^^ vnb ham ben feinen ju hólff»
® ic Vn dUe Kofrr Subwig mit femrm ©on 5vciiÖ-W^
Wi^ rtuß Webern wiDcr fern ©on Reifer ^autamp;ertrt tOoebbutguttbjog.
Lin^ontimVrlit.
z7^3C folcbebcr alte 2^ctfcr Cnbwig bótetc / fotberte cr^u fm f^**^^^ ^^J 0on/2^óntg Cubwtg in 33cy vn/wok ben tob feiner trenwen Dt^i’rn^i, C^i^ reebnen/rneïetin t?odiburgunbgcn jCnngirs inbie amp;tatc/ ^^^'^^'Z^t tber jog mit ben feinen bent “Vatter entgegen/tbete peb nit fo gar weit ’'’'’^Lju} felbigcnaucb niber/fcblng and? fein Wagenburg/ blib alfo aUba vier f**^ ^” J( anbcrligcn. ifójogenauffbeybenfeytenbieXAbtvnb ^Öottfebaffw^y bin vnb ber/betten /e gern friebe jwifeben bent Vatter vnb ©on 5^^^- lean
3nt fónfften tage wieb^^etfer Cautber binbficb / wok inlt;5afcvni^^L ^jiji; feinem 13ruber^ónig pipino/vnb benfclbigenaujf fein fcyten jC«bwigmit2^ónigC.«bwigaufï Beyern ram imebe vor an ben Coita / tbet fteb vber bem ©ebloJ blof nibcr / Aóntg pipinuö an^ ®^ % ((// tarn mit feinem Volet feinem Vatter Aeifer jCubwigen ju bultf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
ÄofOdviuß felft fei/ ^ ntm Tatter ^ fug. r4ttï Hilf
Hbo.
Agobertm.
fer Cautber fabe baf Jeberman wiber jn war / vnb niditö fcba|fen ^^JÏ^,(ferner Webtvnb tOarnifeb bin/ergab febittbiegnabefeinee iOerrenv^^^fn/ Reifer Cubwig behnnetfeine febulb vnb tborbeit / vnbtarn wibet^»5’ ‘ ^^j, vnb febwur mit ben feinen/er wok feb bin furtfolcb^ nimmer vnberjkP^ / feinem lOerren vnb Vatter fewiberwertigfeyn/ foi/bern in allein geblt;’H,^^j,j„ febeinen/vnb fieb mit fampt ben feinen erjeygen. ïber alte 2lt;eifer liep i» jX,jviï Welfcblanb mit ben feiné jiebc/auf ^ranctreieb fok fr teineronfeine«’^'k^j.j^
willen binfurtan herauf in baö Keieb Bommen.tladimak mitfcinem©on 2^ónig Cubwig auf ^eyembureb -Crlieuövnb P^^’^j^cfi herauf in ÎTeu tfd)lanb gen 2(cb/bielt ein Keicbf tag ju ÏJietbenbof^JÏ^ Jilt; jff ‘èrier vnb lt;IOe^/fe^tim tOer^ogtbumb Cöijelburg/cntfeijet bie vervntreuwt betten/Afbbo benlf ri5bifd)o|f vonKems verfebiett er Ö^^ .ou bcimin©aebflen/3lrgenbrecbt b dfnjbifbo^von Cionberwoltenk// j^cU KeicbftagBommen/leQet/n niebte be ff er minberab / vnnb lief fk^*^
Q5on t'eut ® tfcfeoff von ©dU^^urg vntgt; tem ^•**^
Adelram^, Leopramw.
oßittaldw.
Ce man jelet naeb Cbrijïi (Bebnrtacbt bunbert vnb feebf ’^k^?^h]iliglt;Ï (ïarbber^eyerifdieXlrr^bifd^offvon ©rtlçburg^belram/nnbetP / ^f ^^brey Äonigabenb/vnb mad?t geifer Cubwig Ceopran jtt©alçburg/ ber weibet weiter tn Croatienvnb Winbifd)e»(V?nt'd5 ^^sp|( fdiotfpfaffiSfwalbcn/ffcbcnnod)jwen^rieffvom^apfïirthennk ^^^^(/ ltd)enived?ten/Decrctnm gcnaût.3nbemer|îcnl3rieffgebeuf ber^lt;JPI jjO/ fd?off4gt;fwalb ein Pfaffen CwiewolerfebCeibesnotturfft betekeb^^ ^^ pór aucb ein vngUubigen Öeyben entleibt bett) entweihen/vnb nU^^*^ lautern Ceyen baken fok. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Aei^^^
Jnbem anbern ^Örieff mufte obgenannter ^tfboff4gt;fW4lvj* A^ pfafteubfaraCKrcih ptjijijgj. feinee Simpteentfeçen/inbie jalberCeyengereebnet mit einem ^uangdier nur gefeberçet bett / vnb ber .if uangelier pel v nbsp;nbsp;,^
bett febier ben iOalf abge fallen / fpriebt ber ^apfl / es fey nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a(n i^^
bem vnb Ccyenjtanb gen iOimmel fabte/benn im b^b«*^» j»mWn‘* ^ ^peU
-ocr page 741-• fion ^cn ^runeftfeOftt Setfew. CCCXL VI ^ bem ^f ^renfebfn Knea wibcr Äönta Subwig
y^ J« ^?ebvcvtfd?crt 5üv|lcrtXrt^H vnnb ^nnn / fetn ©on l^c^cl / wolten Ratifilaiu-O^^^Mjt vnbevbem Kómg vb Beyern feyn/Kabboç bcr^cycrifcbc »^Onrg# J^^ß^t-''^tin,?/^^^'’^^^*5*’3 I*^/M9t H’Élt;«S bemC^nb/ namjvamp;thtt nemtiib '^tinn/ ^U^»-'^it/h f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;presburg vnb rtentere tn Dngevn/vnb nn be re gleden mebv ^‘*^^^°‘^’^'
’^^«t ^ ^^ ””^ 73eycrtfdgt;em ‘ï)old/2Vbcr btc Winben vnb (^Oebvem waven S”*^„, ”'^lt;111”^ ’’^^ ^’^^ Ättbev IVtnbïfcbcr lOcr^og / mtt namen Îlaçmebv/ berjoge ii^ia’
x ^ ^^S^^^^^’f^”^ 5üvjïen vnben lt;eßt in Dngevn / bamale im 2^ammev'/
®^3ctt u '^^‘'’’/^buig Cubwigó tOanptman bam obgenantem Kaeböbot ent n^thmarus. Senh ^^^f^^ ^*”^ ©eblaebt mtt ben Beyern / aber bie Seyevn lagen ob/evfdlti^
^”^11^^k^°3^abtmer/toevoegquot;^nnn entvanbanm vbevbte ©auwbawon/ ^nunoaibtCit ’'%}v^ ^^^^^^ 2lt;0ntgber Sulgern /fo vnberber ©anw btnab an bet ïöo// f'^**
'*^0^ ”'1^^^^’^^ ^eytwobneten / bod? gerenwet iOerßog ^rinn bie ©ad?e / ba^
^‘” ^cylt;nfd?en i0erçlt;^Cubwigen alfo bettauffgclebnet vnb wt# ^o ^^^’ ^^’^ ^*^ tm elenb von Canb vnb feuten Vertrieben / anbeimó am 4^y ® ^^^ War / lief jeberman in wol einen vertriebenen tOerçog fey n / fraget tó?”’*”'^ **^^ im/btcnet)mntemanb/barnmb fnebetergnabe/vnbfanb ^rvnuefw^tarwt. ®^m ^ ^^Vevifd?en J^tir(len Kónig Cnbwig/ ber gabjm nid?r aUdnfeine ^t?*'”^^^^ 0t^tt wiber/fonberngab jmand?eynein ^rtin lernten vnnb qs^nctegnattr. W??‘'*^^^'^”*^ benWaffer^uf ©eina/jeßtinber (Drafffd?a|ft Sili/^ó ik v^’^^^‘3^ $^yt «ilt;^f erbauwet / bettend btc IVinben alfo verwófïet/ ba (te »ctuft^^*^ ^‘’’^^«^ vcrtrteben.(V?cbvgenannter JOerßog quot;Srinno mtt fampt feb 1'/ Df ^ t^erßog t^eßel bauwet bie jerbroebene ©tätt wibcr an fly nemlteb 5lt;^ ^ïh^'” '’^b fSeßelbnrg / fo jeßnnb (I?ofbnrgbbeiffet/nod? ein ©d?lof in feit fik *’*’^*^2^i*^(*gt;lt;’^ fo*^ beval x^on ne uwe bielÜtnbifd? é5óvfïen 73vinno vn ^'’^^ *^ ^^’^^cl banweten / wetbete bev ifvßbifeboffCanbbveebf von ©alßgt;
^ amp;fr fiüenbfn oirnfracßt Äeifg Subwfg^ mtt ft wem ^on^dfer^autjen
^'r^t^eyt Ketfev Cubwtg/von namv em gav gütigev bew/befon^ «ubowifus »#««» ^^/‘^'’’^SlndSebabt/baf evalfomitfetnen ©onen immev vneindtfi wov^ er»ii»nq(ücFniitttw ^fl^^^*’'**^Öibtb«r ^ cifevtnvnb ©ticïfmntrevbiefd?nlb/ bietven jungen »«gt;»3Rwö«r»3lt;Me» ^*'‘^'*’'^^*^”^” ^’^^‘^ bvad?tbetc/bev Ketfev bett fleju fall lieb/folget feH8tJtti*^l^3nblt;nbic wtbevwevtigen bem 'Ketfet von fmanf/cv lief fd? fern f°uLn^'^'’^'regieren. 5gt;ic2^eifer üt^wigabfeßtvonbenifmptern/obevim ^**iAlt^ '^^’^''’*'‘^^’^^^^^^^’’^^*’ ‘'^^^ *’^ italien jn ^eifcv Cantbev/klagten vber P4)lit'?^dfci:'bcrwoltcfotebdnid)tleybett/namimcine Kciffuv/vnb vullet fejfbcó^*^*'^’^’'^^”t^ecv$ug^nebnn/abevevlief fold?c Keif vnbevwegen/ (tnnb f't)P(,,,^?38 wibevumb ab / febiciet feine tvcffenliebc Xabt$n fcinemöonXVeb *'^?ijh *^- ‘^‘^ italien/ begevet baf ev fm febidet vnb vbergâb bic flód?tigen vn ^”'3((t^*^*^^^”^ ^^3^*^^^ von bem ^apli baf ev folebe vmb jv vngebwfam wil# Ah***^^’fei'lidet dOaiclïct/ald febennwolvevfebulbetbcttcn/tnbenban ÆutoivffUB wiffd» ®lt;lÄi?’*’*'®*flt;^ottflt;baflFtwavbcminngcnÄlt;ipr/voranf jcinenKAbten/nit »eHauffenamptU«»« ’lt;nflt;2?3^’'^w*/2lürbcr ^ap^ wav willig/ vnb von flnnban bev ©aeben bal? ä®^“quot;”* i“^*** ^ioh?? ^^ ^b 5 wen^ i fd?o tf be van f inïentfd? lanb jn bem Äeife v/ ba pc gen ^'‘W/ ‘'^^^/ba tam jm ^ottfebafft von bem jungen 2^cifev/pe foltcn bnvß ^'’tX.s'”^btanedwcgcö niergenb bin sieben. 31^ muf ten fie wibetbinberfd) ^‘'Hb/ ’^ ^'®bc/bod? f^vtben fte beim lid?c ^ vieff an ben alten 2kcifcr in ^entfeb ^flt;r?n^^”^ï^*’^*^ ^^*^ leget ^cctlev tletbcr an / vnb bvaebtend alfo bem alten '’hbp^k^’^''’5fytlïavbcn jâglingaUe ^tfebojf fo vrfteb waren bifer 5wycvad?t WFai)«^« 551*
Reifem vnnb ben jóvfen/fleUnbabinwiebad ‘X?tcd?/lïnvbcn alle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»^i*
«bin
-ocr page 742-©ftu tuante ^«lt;0 ^öftrttmte ^Kuehetttt/ ^ ab jn jweyen C^Oonaten/vo Perbflmonac bif inWintermonat.ïDtt ^^JJ^ gód
I3ubwig forbert von König Cubwig bem ^eyerifehen $ùv^cn joge mit jm gen Ciott vnb in Welfch ^rancf reich / feget vbcral an ber ^^ö benen 33ifchoffen flatt anbere neu we ^Jifehoff*
•Son ta aef'tf il jwifraeÇt Äeifa ^iitivy^ niii Ri* nenè^nen,
€tjtnlt;fa am^üinmd ^/C6 man jelet nach Cbrijïi lt;5eburt acht bunbert vnb acht vnb bretffamp; am eilftcn tag 3lpriliö/ fabc man eine groffen pfauwenfehwang^^^i ^^mel/bcr brannte fünf vnb jwengigtagancinanber/ beifrt^^wi^??”.^ H chifcher 5wnge einen Cometen/Keifer Cubwig/aie ein fafl verfîenW'^^^j,!-©eflime/mit welcher Kunjb er feine burg weil batt/forbert bie '’‘^^f^^P jÏ^utefi ferKunfï jujm/rebet mit/nen viel waó ber Stern auffjm trügevnb bcigt; ^ ben es feyn mancherleymcynunge ber altenpbilofoçben wuö boch py^’^^Löif jblchc Sterne bebcuten/ob cß Sternen ober nur ein^e uwer au f ^^***7 ^Sd W Afrbtreich aufffleigenb engunbetin ben Cu iff en fey. Ïöa ber KeiF * ^^ bie nacht von foleben fachen immer beguunt ju reben/auch barneben jmdu ^ eynfehenefen/ben befïen Wein trancf/guter bing war/vnb auch aube*^^^ j^R
3iit)if6lt;» WBd (tem (hen tbun bief / als benn bie Keiferin ein liftigeß IVcib war/ bracht SSSttM«?^* *^ S^” SonKónig Carl bem anbem ju wegen Ï?ochburgunb / ^Ifaf / ®^ÿf ’‘ nbsp;nbsp;nbsp;* vubbaßgangeSd^wabenCanb/vonbanncuficgeborenwav/baß^i’^^jii bige jeytin/m begriff bic (Z)arggrafffcha|ft Kaben/bas tbet bennnbef« bem jorn auffbie Stiffmu ttcr/nemlich Keifer Cautber vnb König M^,(jcd meyneten cß folt fich ein Weib/vorauf jr Stieffmutter/onjren willen fold?ô nicht vnbcrlïebcn.ïÖemnachbamcn bey bcKrübcr vnb 5ür(ltn5i’Jj^^[^ jufammen / rabtfcblagtcn wie f e folches von ber Stiffmutter nicht
3ufcitamp;a errangt (tm ten. ïöa folchcß bie Keiferin vernam/erbacht f cjrnoch ein anbere Uft/w^^ji S«MnfF«fV^‘'* einbeffern tbeil jremeinigen Son ju wegen bringen/bracht jren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘T.frtC' ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nigpipinum auf Gafconien auff jrmeynung/ vnbriditetfo vilan bnteb’ ^ beim vnb bef Keiferß innerfle K^bt/ baf ber Keifer in ’Wefler^randc gab feinem junge Son König Carl5rancfreilt;h vonparif an bem fV ^'üi’^ Coira ey n/lief jn f rónc/fegt jm jum'Potmünb fein Son König pip’‘^^!^^jd (ßafconien /bcrfelbigc ba er wiber beim jog fïarb er in burgen tagen /’^Aiÿefi monac/lief binberjmjwenSone/pipinumvnCarkïöcrKcifcrjogi^^ auf in quot;(Teutfchlanbgen 3lch/vnb meynet er bette bic Sach wol aufgenw '
?)« «funtXf SiviXracf't Kr iff r hiNvye WfW I^
^nbitl^a practifiert fftrjKn0en.
Otde^ftwgja ^roneffwrt.
z^^3tbtc^dfcvm vernam b«^ 2^SntgPtpmu8 mît tob nlfo ^.^^^^^rtt^^'' ^^^crfcbractficbc^gar fcbr/ncmltcbfo2lt;cïfcr Çubwîgnnndnvcn L^^ ter tOcrrwrtr/fürlt;tgt;tct,rrtnbcrc$wcttÖ«|f|0nc/fattb anUß/ ^^Zui^it^ (ïunbben jungen S^ciferCantberanif jrmeynung$ubringen/ brlt;^f’\^(i0 KAbten bey jrem ©emabi fo viel ju wegen / ba^ er ber alte Keifet^X*^ ^f ”! ^|,|if# ebrUebe ^ottfebafft jum jungenKetfer Cautber feinen 0on in Jf^^’^^XbeO tiget/begevt an jn/ bj er Bâm/er weite jm ben gróffern tbeil befX^eieb^ ^^Mt0l 3ber bem anbem Öon/2lt;énig Cubwig in^eyem/licf er offewtlicb ”‘^1^4^ baf berfdbig auf Weyern nienbert auf in bas Keich felt tommcn/blt;^|^ ? ' ^^ auf lijf vn eyngeben ber ©tieffmutter/ vnb etlicher Käbt vnb 311#?^^^” aujfAonigCubwigforg bettener würbe jnenjugefehieftfeyn. nh^^l jöa abcrfold)cn neib vnb anrichtenber Stiefmutter/ '’wb/r^^Jg Jjic/ Âénig Cubwigin ^eyernvermcrefee/forbert crbie quot;Ö^eutfci^cn -y^^'lf. ^,^4^ nemlid^ bie j^ânetifehen vnnb bie S^chflifchen / jufammengen •ï^’^^r^Lij^famp;ci^ lt;payn/amncunvnb jwençigfîentagbef IVint er monate/klagte 1quot; gf^jp
-ocr page 743-^^tt^ett^dneftRgmfiàfçrn. GGGXLVII
jih?^“^^5*^'gt;*ïlgt;ttUlt;b fiivttcmcn vît tOanbhwg.îÔte quot;^euffdxn^ûvfïen ferîten ÿft (^^ wéken pd? tn fold^ev Sad) beleen wie gebórUd? wer/vnb inen ntebt 5« |Jf?’‘**^^^*’^lt;/ lieflenjiKtud) vil vergeben/brtf? fieint wokenbeyk^nbtbnn. (j.^Plcbee ber alte Keifer berteb t wurb / b^t er fid? gletcb geruff / wok tn ©afco#
lUn x^^^^ ^‘^’’^f’^lbigcn jC.4nb einen König «n feinee ©ons König pipini ^ï« ^^”’®^^*’*^^^” ’*’lt;^*^/S^^lt;”/^^^^lt;’^l«^^*f^^^^f^^^^f**wfflt;bc»/5og4«flr ^0*^- n*^*^ ^“ /Ö’^SÖ« (V^ainij vb er ben Xbein / vnb feblwg fein (B eleger nuff» fcih’l§^”^'*’*3*'“^ ^^^^*^” woke fieb mitbem ‘X)a«ernid)tfcblagen/ befahl ^ut'owictiscbvff fei «nith **^'***^ ^‘^*^*’^ (Bote bent 2mmAebtigen/ weieb beitninKeyern / febuff »lt;»0ïgt;«twr4»tgt;pi»t jih* /pr®**wn flt;^*’^*^f«flt;*gt;w4rctt/|tcfoklt;«mï1f bef Keifers feiten fcyn/vnb ”*”’* ^Ud! ^^v^’/Ï^l^lilbtgc brad? te ber Keiferifebe öber(ler iOauptmann (Braff Zk ^ttó c*^*^ ^^^ '’^^ ^iet/ vnb groffer Derbeiffiing fur ben Keifer/Ï)a fagtett biel '^^*’^*^^‘ ^^‘^^^^ ^^”* ^1^^’^ t^erm bem Keijer vnb feinen KAbten vnber ^cHF^/^^ '*’® 1^^^^ f”^^ vnorbent lieb we fen von einem Weibe niebt kyben int Ub^ s ® ^**^ were von inen bie/ (te bettens von ben Körnern erobert/ barum ^äiSt ^ ^**”*^” ”‘’^’ '’’’^ inenbebieke / baf mans bergranden vnnb bas ^0h*^ ‘ ^ ^^'‘^^ bielfe/Dnrebeten fo vil barrit/baf fteb ber ait Keifer mit feim w/^^’*® ^“^'’’*^ rid^tenmufte/DnbbamenbeybeiOerren/'Matter vnb ^cit^^*'^*'^^f“*^^ 5tt(^wlt;»/ wiirben ber ©aebenwiber eins, blieb ber Keifer ÖA Î^^*^**^^^**'*** ^^‘^ 5A(îen 50g ber akeKeifer gen Coblenz von bannen in
'^^sben/ bick ben O (Vertag am Koben fee/ im (V^ay en tarn er gen Wurmbs.
^ Je^enb ^tvpfrac^f Ketfev £«bw(3^ mit feinen Siv ncn/viibvcnfcnicm lt;cO.
'3\^'^iungeKetferC4ittberbiewetler/wieobeange§eigt/bermaf(engef0r Äubowints eMf«« O^^^evtwar ^og erau^3f**l^^‘^S^^TTurmbö jttmalten Ketfer / wurb vber JJIlö^neinquot; *^ * (Hilft Ï^^^*^^^ enipfangen / barnadi au(î anrei ^ett ber Ketferin warb bas ^'nh^^''^ l»5wcy tbeil getbeik/König Cubwigauf Keyern blieb nichts ^lt;»tuj ^^^’^’*/ ^^^’f*^** Cnntber fok alle Canb vonber maf gegen -Ô(îen bnben/ fobSc nbsp;nbsp;Italien / vnnb bas Keifertbumb von ber (Daf bif an Pifpanien/
jjJ’^’^gen König Carls feyn.
^b^®'’’‘*''**^ lt;^nd) ba etliche (Bafconier Cegateneincs neu wen Königs buk ^’( iß f ^^’f'^Z bieweilfraker Königpipinus mit tob abgangen war/ aber ^*lt;h^M**'**^ ^® babeim blieben waren/wolten feinen König haben / benn ben
'’hbx j *^®”/'’«^ Jgt;lt;y (« erlogen wer worben/ mitinen rebcn f unbre 'it e breuch ^tt ^^â*^^Afte / ben inngen Carolum vermeyneten fie nid^tauvmemmen er ^ittiÄ « “^f’^^iï ^^’^^ erjogen worben/von befallen wegen crwebletcn fte 511 ^lt;itp*^’3 Plt;Fl««*w//Wö abgefforbenenKönigs pipini Akeflen ©on/vnb
fertiget Keifer Cubwig feinen ©on Keifer Cnuther wiber ^^niqc ^/^*^ö^Sw®**flt;^^**^lt;wi«tt:ber Keiferinvnb feinem iwngffenÖon 8lt;flt;ttär?^^^^l^*”*’^^*’^^*^®**l^^**^^*^P^'*’ere/wer|tcbbef wibertberwurb ©affonurmane» ''’’^•Hftrt*^ *'’'3^’^^*^*^^”/'’’^^^*^ ^*^ (Irenge 5rage geworffen C wurb weiter JJ^^atobic^w« *quot;quot;’'f(bilt; ^*^’'^P^^^*^^ ^^”*^ nuff feinAfyb gefragt/ ben iungen König pipb '”’’ ^Ä^r^^*^^^**^'’^^*^ ^’^”^I^^‘'”^5^’ feinemKruber'Croiobem^ifd^off 5« '*^’’/M '® ^^rnnlOofmeifïerfeytt. 2gt;a(old?esfabe KönigCubwigauf X'cylt;gt; ÿ^tthlQ ^'^^^^'^^ ^ttt^andartvongleichertbcilttttgjokaofgefcblolfenfeyn/ r^lRtihf •'^ ^^ amerjlenmit ben ©ebwaben/anff bic er forge hett/ bombte G^^nifJ^*”^ Ötwffwutter war eine ©d) wAbin/jog barnach gen 5rand furt/ . ^lt;ne ^•u^*’’^’*^*'^^* -Ï^^Andifd^c / ©Ad)ffifd?cvnb IVinbifche iOerren / auch Mlt;ftVhh - ^®^^**^’*^/ ^^Ö«yg«clt;^ fwnn bie vnbillid?e theilung/ fo on iraller P^ Vftwx ^^^^^ S^flt;*gt;lt;ben war/ bemnad) feine frafft bette/ fic weren ber gröffe N®^lt;bvft ”***^^®^^l ^^^ Keids / barumb bAte er jte aller billigfeit nach/baf '’*^lftcjtbtf ^'”*^^“^^®^^”*^*^ ®*^^*^^^^^^^^^^®Ö^’’^’^^^^^’^‘^’“’‘’^^ wenn i*^Hbcrn König m Aften hnben / fo weiten fte feinen annemmen benn
-ocr page 744-S\W t»ürtgt;te^«(g Sobannw ^«enettti/
ben ftc Benneten/vnb bcy jnen ct^ogen wer werben / vu ttun ctHcbMH^Ki^i/ rung hatten gefebett betnund? feite fieb ber75eyertf(be2^étttg niebtö ber» quot;nbsp;pc weiten bey ƒm jCctb vnb gut laffen. ïÖtefer jeit lag im IVtnter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj’ ^ügt;h^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^‘^® *** IVellerfrnncbreid) bereite Key ferbafn pn etn Ke tt/ein 25*^^^^ VKufjl» leuunskeX? rtubem/wte feilt Öen/ber ^SeyertfebeKéntg/ nUcó (Teutfeb vnb nne bólff ber 'Ïcutfebtn eyngenemmen beet / Canb vnb X^eute ge febweren. ïbnfelcbe trnuwrtge Kottfebaffe beval te Äey fer vernam fa|ïfd?wacb/war vinbbie^rufl veU vnnbgewanbas t?u|ïen/vn«b fieb bteKrandbettauf bibnevnufgcwanetnett ßup/bergteng5»^^^^i,;t)t( ilung vn Ctber/ben inebreten and? bic bclte bef iVinters / vn bic beft«^c^O' im nitgcfielen fubv jm ein greffe 13eul vnb gefcb wulfïauff/ven bef mlfö lief er bic Keiferin mit fampt jrent ©en ben jungen Carl/in
«MboukuswiïU »er jm feinen Kruber benKifebeff ven (ÎOeç/ feiên éber jlcn ^^^'’^f^^^Sikii/^’’ fctwflc^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2tlbreduê/bevaufin'Ceutfddanb/biefolten bicCeutf-benvnquot;Winbcn)ni‘ ^j
joginviertagcninCBafcenienauf mit feinem Delcf / wtewol altvttb bant bemnaeb mit feinem Deer btranf ver Kpern in ‘teutfeb llt;*”^ 5^** '^
ferner fe^waeÿ^tt. »«b ßOatn gen ^vandfurt fabe tente demb gar ntt. Ka fagt man i^^ r^tif ber Keyerifebe Kenig betteln gref Delrf bey cinanber in Kiiringett/b^J j„ j^erueidenfi wlt;’»lt;lt;-burd) Divf fclb baß de)tevjer;t ill ließen bin fabebetncn5ehib/5?3^^^})ii: itenum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keym / gen Kabenberg vnb and bas nevbau w / ba beret er wie |eit^
jtuboMifi fjjttjae^# KeyerifebeKenig burd? bjIVinbifd^lanb vnKebcm ^‘^^^
ÿcUnimpt ju.
.©rogo^uboukl ÖSruöcr,
Ottegcrio.
Êuöouicus mafbt te» armen ein'ïefta* Mient.
Xubouki d^fibeib. £tibotiicus tvott
Igt;c3raamp;«ii.
jîîU$»Kegenfpurg/bett rein veld bey jm/ba ^eg er wibcr binbpd) camp; rnebret peb and) bic brandbelt lief (id) im ©enter in bengn'men^h’ ^^^^ Kbeine vmbdOeing vnb 3»9elbeim ven lujt vngefunbbeit wegen '^VL^be’'* bem IVaffer fûbren/lag bartnen vnber ben oelfen.Kn aber bie brnndy , .^^^ banbgewan/vnb er gang vn gar l Ager baff cig wurb / ba ferberter^i« Kruber‘(Treten/ben Kifebeff vendOeg/ Óatte ben *rgbifd)effvlt;n^ f^ ger bcnKifd?eff ve dOentgvevgabvnb verwiege jeberman effentltdA'‘^^jj^(tf and) mit feinem ©en Kenig Cubwig auf Keyern / tbeilct allenK^yl^ijufc. l?aufvabcvn©tlbergcfd)tvr/baß foltmanvcvbauffenvnbcrbienn^^ 1.0fCilt; Kie Key ferlicbe Krenbaß Key fcrlicbe gulben ©ebwert/mif Ïy gurtet* neu aufgefegt/vnb anberKeyfcrlid)webr/ bciltum vnb 5eid)en'b4bC’ ^^^.(,^1; nenKeyferbiefclbige^eiterbenet/fdjidct er feinem eitern ©enKeyP^Tjj^^öH' in Jtaltcn nadmalß cntfcblng er fid) aller IVcltliebcn fergen vn bejj^^j^ j^uetf mcrtfid)alleittmitbcmjenigcn/ba6bcr©eelcnfcltgBeitantraff/»i^^^^gj,iiie^ (Bciflauffmitbifcnwertcn:3luf/auf/am einvnb$wcngigfïcntagbep* ^^(^ nató/al6manjelctnad?Cbrijïi(5ebur/tad)tbunbertvnbviergigM^ób Æ^(jii terein bem vier vnb feebgigpen.Ken Ceib führet fein Kruber ber (ÎOeg mit jm/ba lige er ned? begraben in ©.2trnelpbi Capellen bey IS^’f |^0^ ter©, i^ilbegart verlief brey©éncbinberjm/KeyfcrCautber/K^A^p)ii CutiMtktgUcr toun Wigauf Keyern/lUnig Carl auf (Baconien. A^ebut KbaôdlôdW nbsp;^
Urbar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Key fer bdenber 2lffcnfpicl getrieben. Jftswier gefangen venieincu^^j^j^^r
ncn/vonCanbvnbCcutcnentfcgt/aUcrwirbcvnbebrberaubf/in^ein ^^p ver^'cwt vn verjlofcnworbc/nacbntalô but jn bj glûd wibererbeben/ i,|jjj,^ Icn feinen 5einbc bcy feinem Ceben geroebe worben. (Dit ber
bcf Kctd)6 batcr Canbe vnbCeute/ wiebernaeb folget/ fein ^*1^ ^^«141^^^^ vnb Xtrben, verberbt / bat and) 511 fap ber ©tieffmutter feiner amp;^^ g Karauf bangroffcKricg vnber feinen ©Ónen erfolgt haben/ Vue’S Klut vergteffen crwad)fen tp/wie ieb jeg gar burg anjcigenwtl» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
-ocr page 745-ô0tt9lt;nt«flt;Slt;ttMew. CCCXLVni '®if Reifer Vautrer allein ^err weit ftmi Weit ïgt;a^ 6eftc
®''î*9tôgt(t^cilim ÛlticftÇaben/wolt feinen ÎSrûamp;ernnie^t
»ttebv/benn bem j ungen (Bafeontenbetn Ältcnt Äonig
jCubwig Beyern Ulfen/ »nb wolc ind?c
ju gUtd) mtejn^n tbcHen.
^^‘^^’tbcv Bnnbt getb^tt wurb/ba^ fern Dattefbev 2lt;c{z ^Lft^ - ’^TX’eltrtbgcfcbiebenwrtr/eylctev/rtuffö bc|tccrbunb/bcmuf5 in ’^6ttt ^j^^”‘^*^'’lt;’«|î«»»îgt;lt;ttt3tcbbc^ Xetebß lOnuptfïntc vnnbÄctferlb ’'”i€tfH^'' ”y@t«leytt/fovbert5u)m4u^bcybctt5i^lt;încfreîcbcnbtettîet|îen/bte ^’’^»t2^ k «^‘^^^^^^^3””9^^‘’”’ 2öcv^tfcboffvnb feine^vûbev/2^0ntg '^^•itnih rju ^lt;gt;”*5^^*^l/fgt; gleichen tbetl am ganzen Ketefo anjvem DätterU// ^^''4)2 ik ^^^*‘^^’' ^^ begevten / gab er gar ein feblecbten vn turnen 2tbfcbeib Mt^./^f^”^^»^^5’^t^l^lt;nt)ofmet|{ervnblt;i?arfd)alcf/berwarbcrtnner(l Äubowifi^Snfev» ’^/b^X'^*^ ^5'**^^^®/^^l^ bn Xegtmenc allein bleiben/mey net ec wer/m nü# »«»w» ‘quot;* ^‘^‘ ”'lt;5’111 . ^i^öber vneine benn eine weren/vnb war eben bae bie antwort vnb llt;ihC8t?®*^^ ^^'^ Ungfîbev votn73apjl ein gebronterSkeifer gewefen/vnbureb
^lt;8X •Ï*^^’^'^*^^^lt;gt;ttlt;fôllt;çt«»wtllett/alôeinetnigerregierenber5ûrfbZvbev ^lt;nn '^^*^lt;^*^^”^^/^^lt;^^ lt;® wer nicht ftir Canb ynb Cente/ bae ce inebr benn Sbiu^^*^’’*** ^♦'bcn folt/ er fey ber älter/ bent gebót von alter ber allein bas Ke^ ^iS i*^^^ '^ feinem 73rnbcr Ivontg Cubwig wolle er Reyern / Carl (Da// I*' foli W”^ ^^^ ^^ ^^^ Äomgltebe 0tanbt gar wol mógen bnltcn/ hoch bajj ^«ibkn^”’^*^^^^'^^’*^^^^^® Ceben empfaben / vnb fmab cim Kómifeben ^Wbenf S^^^*^^^^ letfïen/wie benn bey jrem Herren vnbX^atter awd? jnen
^ fvfw Rrif 3 jwifcÇcn ben brepen 'X'n'it’fm vmß
baß îXcif^
^^^fold^eö bie$wen Trüber free ^rubere bef Steifere vnbiUicbe /ab fie 0^‘öbiclten/antwortvernommen/warenltemitgemcinemX.abtaijff/fag# ^lt;buix ^^^’^^'^ ^^^ trüber ab/wolten mit gewalt babe wae man fnen von recht
^^*^^ benefet fiel? binben an fn/Sionig Unbwig fornen.
^«i * ^^®^bti^$og von 3lch gen (^Ôeç / nam ^n fm an ben t?of fcince 23rnbcr6 *Uth^®P*pUtatt^ (Bafconien 0on/ fo auch pipinuß bief/vnb $u (^0e^ bey fei« ’’MU » ^^^’'’ ^‘’^ hcml3ifchoff erlogen warb/wie oben and? gcmclbet ift / nach'/ ^Wa® ^'^^^t2^eifermitviel ‘X^olcfeanbcnX.bcin/wolee^lOainç vnbganQ ’'lt;'W ^^’'^ lt;:gt;'ttttlt;ióien / 2^ónig Cubwig in^eyern/fein ^rnber/tam ƒm vor/ Pibtof^^’^l^**^^’^'^^^*^**^*^^*’^ranclcncyn/mufccber2vciferwiberbinbev/' Aucowieuo maffee 9‘'l’c 5p^^vnbwolte2VónigCaribenanbernKruber vbcrrutnpeln/ bieweil SeJi^^'*“*^“’ *“ ^««d ^’^ ^**^'®’*3 '^’^^ guter wort / fd?enctct viel / verbiefle nod? mebt ben '’ nbsp;nbsp;nbsp;’ ®
’'^ dh ^'^^^ IVinbifchen jór|ïen / baf fie jm bnlbigten/ jn für einen ^rbber^ ^t^?’^5’”lt;H/vnb befett ben Kbein vberal mit ben feinen wol :3ber bie auff ^tt^ï^^®i^*^^”’*’*'*^^*’/'^^*^^^”**”**^ ^*^^^^’^'’^^^ ben anbernbemsteifer MU' ^’^/^«v lief von feinem ?öruber 2^ónig Carl/vnb ey let wiber 2lt;ónig
^ut k ^^’^ anbemfeinem 25ruber/Barnim ^Xprillen vnverfebencrfachen^it
”lt;by ®’’^^’^ ^^” Kbein/ Kónig Cubwig wurb von benen barauff er alle feb ^Htowifus prutst W• ^”5 S^fci^t batt / bie jm viel $ugefagt betten / verlaßen / vnb vmbgeben
”011/ '^^ J^U^ctt/wer fchiergcfatigen worben/entran mit wenigen/fam bar^ Wrï’^^^‘’^'®^^^*^*^^^^^‘^”^*’^^*”^^*^*^'^^’^‘ 2^«llt;*^i*^lt;”’*^w*^/^lt;**^*wielt;v quot;ihÄC*^^^ *^’^lt;^ nicht 5cinbc bette/tbcilct er fein tOeer/Uef amKbein liegen feb ''‘’’«tb^'/^^“^^»«Ftmann (Braff Hilbrecht mit vilT^olcf/berfolteS^ónigjCub ^quot;bùhv'^’V ^^balten / vnb jm webten baf er feinem tituber Äonig Carl nid?t iHap x ^^*^® Bommen/ber war nun and? beraußen unfeinem 25rubcr '^S^z
“^WwigjiibülffBommen/vnb lagimnibctlanbanbetfCaf.iöetl^eifcr
n h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eylet
-ocr page 746-f«b0H5if«8ft^f«3t btt^dfehfi^cn.
Bac Furbee SSitcß gd^annw ^Uwenuw/ ^^,. cy Ut ^óntg C^vl jo/ber niffiburd) ^owfebafft feme ^rubev ^^^^^Çidp vmb b«lff rttt/^omg Cubwig cyUt bureb ©ebwaben bem Kb«*^b/tb^^^’’ vifcbcnfojmcnrgegcnBamengnjfcvntt/ vnnbfcblu^/ncnvUt *^‘’^^^^2c((f«gt;’ gfoßen flt;blt;^bcn.2llbrcfbtcnbcm óbcrfïenJOauptman/fold^có brUg^ 4«i J^^^j) vtfacbet/ cvfihlugÊr/»ttb$ogbrtnlt;tcbvbcrbcnK.bcm/nUm4nbwcb^^^^^.^,vt^ vuebet 50 fetnent Grubet Aonig C^H / bic (lUffen mit | tem ‘Volcf jup*^*^ bet ben steifer/ bet tuefet wtOoebbutgunb/vnb fd?liig fein (SeUget»
' ©rofje ®cf|[ac^t jtvifchcn t)Kt;cH iBruCcnb
£ot^ariH6gtHt)ir 0uc^.
©te onber ëcHnebf jwifc^rn ten ©rûtif rn-z;^^3^5®^^^*^“^^‘^/2Vónig Cubwigvnb S^uónigCatl/jogcttbcftV^^L
4«ffbem5«^|lrtpffen nrtcb/fcbhigen jt (DeUget $u neeb jï lt;*« ^^**1 Arlid’^” ^gt;^^ binan/febteftett nbet ^0 et fd»4|ft 5111112^eifet/ begetten jreng^^^j^^ ÏTbcil/betwoltógAtwcbfbóten/mu^fvtelUtcbcfcynbrtljbaó^v^’^^’J^^xfrt«// aucb 5ctgcbcn feite/ wb 5ucini5tng4bncmtnen. ^ób^mjo etnet gtoir’gj,^„| f(tmenetbAtmitcben0cblrtcbt/3Ï)iebtey ^tijbct fd^lugcnfid? tint cirt^’’ -^^^ fimffvnb jwenQigfïenwgbe^ T^tad^moitatti/bcf ttcdijlcntngött^^w^^^^jn bannid 5« ©onnwenben/ tam auffbeyben fey ten vil X^olcfö vt^/^Ï^p ^ed bunbcttmrtlcrtupnbVV^rtnn/ïöie jweit Ä0ttigebcbUUettbrt6 5^1^^'^'^.,(ddlt; 2lt;ctfct/bocb niebt on /ten gtoflen fdiaben. Ïgt;utd? bic ©dilncbt ijl bet -^^ ^ vnb^^eutftben macbtbctnmlfcn gefebwAebt wotben/b«^ pc bes fo j**^^^ .^^(i ten 50 wegen btaebt vnnb et^tiegt b^ben / weitet niebt etbaUen m^'g'^’ù ^.j^^^r febweig baf fie fteb «n C^nb vnnb Centen gebeffett betten. ï)ic 5«’€« fMiiÀ plûnbetten bte IVogenbutg bef Âcifetô/vnb 50g ein /ebet wibet benn ^.U^ju 2vónigtcilt;b/2lt;cifctC4ntbetgrtb biefiud7tßobegen3ld?/vn btaeVt'^’^’
grof ‘Volcf jufammen»
©ie ï»ntte ©cÇlacÇt ïgt;fr ^wpa ®rütgt;fr-
Æotfiflrine nifft bic o7j eyn/febicFet feinen ©on/bief nueb Cnutbet/ jn ben ©rtcblP«/^^ «^tif «.icbifcngcnSpci;. ^rb^f ße5n/mgen©peyetMitten/5ogbicweilvbet Kbeitt wibet fd’^^”^ bct2lt;ónig Cubwig/ vetmeynet /n gnnç vnb gat nuf bem ^^‘‘^^i? JnM vnbju vettteiben/niebt nlUinauf ^eyetnfonbet tudetgnt betautT^’f’ ^j.(.„gt; XlotcFnnw/3lbet2i^ónigCnbwfgbctt ^eyetn vbctnl wol befe^t^»^ yL^jic^ jCotbariiiöÏanwit« ï^e/bunbtbet2lt;cifet niebte ttcffenlicbó febnffen/mnfte wibet abjiebt’J j-dJu'l ftm .Srütlt;i mt/ißc. bin wibet gen lüutmbd/ eyUtbatnneb wibet bem nnbctn^t«bet2vlt;*’^“-^jU) nnd)/tiebtet bafclb/ï nud) niette nuf/50g wibet gen 31 eb / benn ee w^t ^ tet/niebt gut 511 ^elb ju ligen.
©a^ Wf rOtf SCuff^f Oen Oer Orener 95rüï»er.
0^ do 5tûling nie bulb ce ein wenig watm wutb / bn bic $we» ^ tnbe^ f . 1 buf f/e Beine billigBeit bey bem reifet/wiewol vnbetgeUge wut/ Äfjn i'etnoebten / Barnen fe 511 Öttaf butg jufammen mit /tem *^^^7 ^ bfnr^3 fteb wibet auff einneuwee wibet ben Steifet /ten ^Ötubet/ am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- floebt/
£offiart«8 fnbie fluent sc/cÿlaâcn.
bcf dOetßcne ebeten fie wibet eine ©eblncbt mit/m/fcbluge /n abet in ^'t.^j j,(C fein Dolcf wat etfebtoefen auf futebt bet obetn vetlu/B/ gaben von p*’” ^^f// ßud)tf unben niebt/vnb wat bae gemeine geßbtey / bet Reifet
jagt an feinem fütnemmen/ fobe babin in Jtalien. ïöa tbeiUten bie jw Stöbet gUieb mit einanbet bae Keieb/Äonig Cubwig nnm ^eutfeb vnb lüinbifcb Canb/Äonig Catl
bie^tanQ0ffebenCänbet.
ïxr
foil 9cn ^wncfifc^e« «cpfcrti. CCCXLIX ^a fünfffe iïnfg jwtfeßen ben Strätern.
^ le ^^^*^‘'‘^f^^^^^‘^^*'“f^^''’^^^*^^*^*^^^^^'’^^^”^^‘^^^^^^*^ ^^'^ ^^k^^*^il^^'’ft? T^urgunb vorber Statt (Olcott/woU je nod? cm mal fern Wattf«. ^ hid ’’^^^’^gliicf vcvfudjctt/fctncjwcn^tübct ab halb ßcfolcbö tuen wuv '''’^*^«itt ç*î ^^ ’^^^ ^^^^^ quot;Volcf bem Äeyfet ju / vnb weiten btc btey trüber ’’’^tvrttt r i ^^^^'^^ ^’^ etnanbetgetb^n haben / aber ntemanb b^ttbein Infi Pfeile '*7^^*^ »nd?ti jlUcbcn jwittacht bet Stüber / es wate bte etgennûçtgen
s ^^^^ ^*”^^*^ vttbet ben ^tubetn angettebt betten/febon alle et// ^otbannswirt mu ^tüh-J^”*”**^ t^llt;btlt;w bte anbeten alle bag befte bam/vnb wotben bod? bic fernem 35ruber em». ‘*®«‘^5«leQtwtbctem6.
®5ff be bep i'n'iöer Pa^ Xeutfc^e fnb ^rôncPiftÇc
fXdeamp;t^neun.
p® ^^f ^tubet ftd? veteïntget batten/gab jebet vtetçtge^Oann bat^u/fo ba ^^ . fónbig waten / bte mußten bte Canb befd?tcibenvnb tbetlen / mu^/z ^''^•cb ft 'i' ^tb/bag 0 e jblcbeg one allcg gefebt au ff bag ttcnwltd?ftc / ntemanb ^«wtn ^^^ i^b/tbunwolten/fd?weten/^lfo famen bte bnnbettvnbjwengig ’fce ^^^^’’^^^ ^o bktm infanten/vnb t heile ten bas Keid? /gaben einem ^a3ju ÇoHenç. ^ia^*^ ^“^ /battnnenfelntbetlbefeb«ebcnwat, ÄontgCiibwtgvnnb ^0^^?^'’’***^^ Newell jn 0tta0butg/fo lagbetÄeyfetjn Dietenhofen bey ^4tt ft ^^^^*^^^*^^^^^^**” t^^^^‘’3fbutnCwQelbiJtg. ÏJj ned?(ïe jat betnad?
t ^*gt;4t/ateman jekt von Cbttftl (Schutt / ad?tbnnbett vnb vlet vnb ^’^btihS ‘^^'^^ble^ütjïenjn Detbunin Cothnng nltwclt von (ÎOeç/vnnb ^«ni»n^^F”^5’^‘^*^^*9^**””/5^r‘’*”*^^”/^”*'^ lt;tllbabiethctlung etóffnet/ S^flt;cl m^^^^/bev bteycv Stöbet Dettet / jtg ^tnbetg 2^ónlg ptplnl ©on/ ^Qt Konlen/bem Äcy fct blleb bet 2^ey fctlld?e nam mit fampt^ tallen vnb ‘Ï? ?^®”’/0lt;*”®’«lÇ^^^tt*^9«b/îgt;clpbtnat/Â^nigtcid? 3ltlat/ptoumQ/ Stn^t’^®‘^ ÖtattCyon/^lfaf / CÓUen/alleg wag jenfeyt bef Khclng ligt/gc'/ ^/kc**^*^®*lt;*gt;’*®*^^®/*^^f^lt;’^*^lt;^lt;)b/‘Ïtflt;t/lt;ÏOce/13tabanb/jlanbetn/ptcat# !^lt;leb Ï^ ^‘'ö^^lT^*^ ©oina/bat vot^elten vnbet Cotbtlng von bic fern 2iey^ ilt;^ió^’'*’/**ïö^ö*^^lt;*?^bcnjwf|lt;bcn(IOc^vnb ‘Ïtict auch von jm Cotbtlng Pflvifi ’'‘‘^^bag nennet man vorzeiten obetCotbnng. 2lt;ónlg Carl bemwntb ’’Mitb-'^”^^^‘^ iCanb von bem TPaffev^uf ©olna/blf ait bag IVaffct ,Coita/ fo ^beih'*'^*^^ ^^*’” 5*^anlt;f tcld? belfjct. ÄonlgCubwlg wutb wj hem halb bef t(,^ /^J9«3cnvng wettg gegen ^uffgangllgt/batju von bef IVelng wegé wa// butq/öS'fbctltbtcy ©tett jenfeyt bef Khelnglnbef 2^cyfergtheil/©ttaf'/ S^n^i P^’®^/^^^”^-2gt;able thcllnngalfogefehchen wat/ bcjîâtlgten fe einen •^^tt ftleben mlt ^IbgpPlehten/ vnb jog ein jebet^ûtjï in fein theU.
^'•''’lt;^011« Submit in Pepera bnP OfterfraneProeÇ/onP
feinem erpen ^neg ivibcr bk OCenben vnb
IVinben.
Sj ^^’3Cubwigbaetjmgant5(icutfd)lanb5ufctnem tbeilbavongebvad?t ^Lbatt/haufet et niehfg befto weniget in ^cy ctn vn ju Kegenfrutg/ fehlet t '^'.^^nSon Cubwigen vnben in “^eyetn / ju bewaren bie (Steng an bet Uttite^'^^'^^’^ ^^’^3^*^”’ -^öfaßen bcrfclUgen jett jenfeytbet ^Ibgcgcn O// thiS?^® ^“^^'^i’^en» ïgt;ic (lOarct ^ranbenburg wat auch allcg Winbifeh/ Warsgraffft^afU libJ’*^^^^^ ^^^ nbsp;nbsp;-i^bcrlagbie wolren AonigCubwignitgehorfamfcyn/ ^^»tienburg aum
'’tflCh ^^® ^^®^''’*^^^^‘^^'’**”’ ^eld?ab/Ä0nig i^ubwig jogfeibft wlbct jn/ ^‘
S^ft Ju gehotfam/vnbefeget bic jCanb/vorauf mit ^cutfd?en.^lfo hat bic '‘^utfehe Öptaeh berfclbigen gegenb vherhanb genommen/aber in ben ïbótffetn re btman an etlichen enben noch
Wtnblfch.
n tq
Î)cr
-ocr page 748-©rtc Werbee^wcO g^ßame ^fowW
©er «ft Äv(eg ber ©f^ern »Wer Ne îDinOen.
£O?oraula weicht c 8 bfgccifft.
Oïaüfjlaus,
bvctUnb war btfer $cic ein gro|j Canb vnb 2^ónigrcxd? / ÄmÄ* 0gt; 1 tftd)bk SebUit/emtb«lpolen vnb^ngern/bie woUertbertt^Vor’’»’’j^^ ^^^gcborfamfcyn/ ÄontgCubwigjog in baa Tüinbifebc ^^”^C*^ Vjgli»/ rcrn/rtcbtalU facb/vnb gab ben lt;Ocbrcrn einen tOer^og/mit namen Klt;*^ dn Xfnrfel obgenanntes loerogen ^otmars/ jogbarnaebbureb ^ebf^’'quot;^ bev bdm gen ilegenfpnrg.Ïïifer jdt flarb ber ^ijeboffju Kegenfpm^5/’^r -j^. men (Bottreicb/Äontg £ubwig machet an feine gate jum ^öifeboff
® te König luNvig feine Brüter mit einander t«^ brl«c®nbif(^cXrwg.
-Ônig Carl au^ 5w»ctwllt;b vnb Key fer jCantber waren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?(ßti/ vnetns von ber ©rents wegen / ee batt auch ein ^van^ofifch^ felbrecbt/bem Keyfer gine “Coebter entführt vnb jn ber ^bc
meinet berKeyfer es wer bureb feinenKruber König Carlfm^nm 'f alfoangerid)t/barumbwoltenbie jwen trüber einer benanbern vbers^ vnb eine vermeßene ©cblacbtmit einanber getban haben/ber ein^ruP^^j nig Cubwigjogsum Keyfer gen Coblenç/barnaeb in 5rancbreid?5abt
bernKruberKonigCarl/bettvtclmóbebtf erbieKrüberriebtet. p^,j|gt; ïöamit ber frib gäts gehalten wörbe/febn gKontg Carl auf fein^*^ ^^ygt; obgenanten ©eifclbrecbt^/gobe juKonig Cnb wig/bem erwarb er ^^^t^m fer bulb vn gnab/braebt in gen ibiethenbofen für ben Keigr.iDer ^‘^^f^^vett in für einen itiben an/maebt ein iOer^ogen in Cotbring auf im/ ^‘‘^,’^ pyj)^!^ bie Nehmen wiberaug/König Cubwigfebieft feinen 0on KómS s^jfu/ vber fc/ber brachte fe jugeborfam/ boeb ^elen fe bj rJltberiar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kbenö bieweilber Kónig$u dOcintscin gemeine famlung von wegen bef .^^^y ©oW«w« ^tntf bieltc.^in^ranQÓffcberpfagbielt/wie ©ott einê ieglichen (V?enfd?f’^’ . j,^ «v son? verfebmig- teit verfeben bett/fo móge er (ba beige nichts für)entweber verbampt werben, tbabamen bic gelehrtenber ©ebrigt^ufammen/vn P^^^**^ï?tcti(ïlt; eins werben/nachbember^ran^of auf bem^igumb Khemswar/fw^d in feinem ^ifchogbeim.
lt;V?arggragobbem Horefaw/vnb lt;l0arggragÏgt;acbulpfvon’ ju^ift biefdbige seit aucblVinben fagén/bie tarnen ben^ebmen erttgegé/by^^9 ^^^y bieWagenburg hiney n/vn gurmetens augbetben feiten würben vil *’^r^|( juj
Dachuifiu Marchio dOarggragïÖacbulpfvon dOcigen/einfrifeber lOerr/wurb ”lt;*f
Mtfnia. Knic gefcbogcn.ïDa bic Kebmen fahen/baf fe vberberret wolten ’^^^*ïolt;r/ ten fie friebe/wolten geb ergeben / vnbegerten bas man g^ mitdO*^*^^^^ cbulpf eingefprecb halten lief/ge trauwtê im ambegen/er Bünbt wol^'A^jjjf äöarumb lief geb ber dOarggrag nichts mer eten baf er verwunb ^^*^lt;1. jt-cijt; feinem ©aul gill/ vnb rebet mit ben Kebmen vor ber 'Wagenburg vtw p ^^/ begeren/ Kracht barnacb an bic anbemiOauptlente bas erbieten ber -v ^.^^^^^ 3lbcr etliche lOauptlcut vergunneten Kachulpf bic ehr nit.Ï)icw«llt;^ 'hilM^^'^ bern von friebe wegen mit ben K ehmen hanbclten/gelcn ge wiber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jdje
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vngewarnter fachinbie Kchmen. ïöieKchmenrügten ©ottan/b^ei i ^x
vntreuw wólte rethnen/wehreten geh reblieh/fchlugen bic ‘Ceutfeh^n / j^i^^i 5ranctcn in bic guebt/brungens vbereinanber in bieWagenburg/^^yYVagett^' fchlagcncn auf/liegen bic ïreutfeben sufeben / vnb vermeinten auch bn burg5ugûrmen.îE)ievngrnmugcngnabebegcren/bic Kebmenn^m ^^^j^^ vonincn/namcninlVehr/iOarnigh vn alles ©ut liegcns naebmalsm .^^^^^j.
55tflt;fr«ttïttC9ïêe. ben bavon bommen. Kiefer $cit war ein befegener ju (^dnö/auf bem nbsp;nbsp;*
bóft ©eig/vnb faget vnber anberm fel^am bing/rubmet g
^elbhauptmann gewefen im Ke hemifchen Krieg/ bett biecm
gro^ ^IwtpergiejpnjugcvicVt.
1)0»
-ocr page 749-fort 9en ^runcßfcOen Seffern.
CGCL
050« bfn’Tîorbmannfn.
^;r^^’^^5dt warebieÏJenm^refer noeb treiben vn vnglâiibtg/bcmnad? raub j®*^? ÜS*’^ (\^^ttt fie lîâtôauf^Crtnb vnbIVaffer/vberpelcnbic Cbd|llt;n/kQt in^tnnef
^ûte fU ^ ^ ^^^ ^’^ ‘Geutfeblanb / tbeten mfern Dorforbern wie vnó je^t ber ^*^*^^ ^^^ttbiefïbic Ïlorbmannen/basifl btcdOannenvnblOcibcnvon ^«*‘’’^’’lt;‘’‘ ’lt;ilt;ih*?**^^*'“^ Ï^tntnarct vnb Horbwegen / b^benbie Cbrijïenbeit vierzig ^5t^ ”^”^^’^ S^F^^S^ / ^^^ ‘Ïentfeben blt;tben fieb jr mit gewale erwebret / aber ^T«nh^x^^^^ ^^ben muffen vber fren band in jrem Canb fold)c Horbmannen I^H *^ ^^*”’ ^ bavonnocb bas tOcr^ogtbumb Hotmanbey in Jtnnefreieb
©a Vierbtf æmbtfcÇe Ätifg.
^ff^^^L^^^^ '^^®‘'”^^^’^ S^^^lP '^bnirung mb bungertn 'ÏcotfebC^nb/ «J««^i»tclt;Btf4 ^I^vbcttptclCcut vortOungerZ fralpn ctltcbc jre2^inbev grtlrcctn(V?ct5 ‘‘quot;^‘ quot;''1 ctii ^K ^ brtttb«lbc lt;5ulbcn.ï6cr gcUbvcc^ifcbofFKaban von (I?cinç tbet cxafamts cgife^off l’^Sl ^ fc 3tvmcn/ fpetfet alle tag cdid) bunbere (^Oenfeben / bic alkncbaU â»^«quot;Ç-^Ä*^**® -’^^”^’’” ^*^ v lt;^*^^^91’^^ ^'^ fcinc'Ïtjcb fpcyfet/ju bem lictfaud? cttt I''W^ ® ^tnfeugenb 2lt;tttb am Hvm/wav gat nabenb ober fd?icrerbungeve/ W/h ”* '’^^*^^'’^ ‘ÏbürfebwdUtt bommen / ba fiel (te vor lOlinger niber mb ^'3tofb r® ^’^blein blteb alfo ber (Vinteeram 2lrm faugcnb/ale fte noch leben'/ ^‘»^»» fous^t o» ’”*^«2'^^^'^ ‘:‘‘Rb^lt;^^ beter vn erbermUeber jamer macbetalle bte fo co faben ^“^ ^‘’“*'^*
tient'S; î ”” ^^*^ ficlnolt;b ein vnglùct tu/bte lülnben / bamab in (Detd^fen wo ^'^tihM ^’^ ‘'^ '’^w 2^óntg Cubwigvbcrficlen jre naebbauwem bte^^euefeben/ Èubi»- ^^^**^^«^*^^”lt;^^**'’**^®*’^l5*^^^’^^**^^^*’'^*’^*^‘'**^^*^^* 21óntg ' '’’‘’‘^/vS?® r^^b|ï burd) SStóringéin G0ci(fcn verberbe aUeó was auffbem^rdb
”® brachte bie IVinben mie tOunger wiber jn geborfam.
^^ónig garl in ^ranefretc^ / wie f r ferne 'tetter bte Kb/
^‘3cn In ©affonien fieng/ber dn in ‘^emfc^lanb flo^c/ vnb bic
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Dafconier 2lt;ónig£ubwigcn JU einem^^o/
nigerwebUten*
W ^’^’SCarlvon parif brieget f turner mit fcinen'Öcttcrn/mitfcinee^rtv/
®t k ft ^^^^t^’V^-ouig pipino vn2^ónig Carl auf ©afconieu/fteng (te jur ^^ir» Ç**^^* ^^ybe/verfperret fie in ein 2^lo(ïer/mu(len (Óund? vnb (5ei(llicb lt;r«»f«» «laditfeine ^taifi?®**”^ werben. Ïgt;cr ein quot;^Sruber Carl ßobe taum ba von/vnb entran ^^““^‘’ waited. ^^tïi'ï^'^^’^‘’^fut‘X)ctter2^ónig C«b wig/ber war biefelbige jey t in 0acb fen an
*^^bff’'ÏC'’^ quot;Weffer/faf felbjt am Kccbfenz bort bie tlagc ber 2lrmenZfeQet
^’liftS^'ff^t bie 2lmptleute / fo miet vnb gaben genommen butten / minbert SimptUut fo ©aten ^*»1feite^^*^ ^^” Cobn/btelt aueb eine Xeicbf tag ju ^rbfurt/verbotet alle quot;,“ **‘*'^^“* “^ä« ’’^iot f '^ ^^3 barnacb ben 'Winter gen Kegeufpurg / aUba war ber lt;5afcox aif^^t«^ ju ^g^# Sj^hi k ^^fft/^l^St«« vïx*^ 2^onig Carl feine Kruber / wie er jn irenÄonig M* ^‘'hb/i-k ^^^^/fv legenaucbbte vnglÄubigen norbmancn2VónigCarlinbcm OQortmatmen tre^ Hebt ^S*^®flilt;nflt;b*^^/betten ï^«”*^*^ 3lngier6/‘5urf vnanbere©tett *^ ^ dlt;«wklt;nç» ^w'5f*^*^^*’*’*:/^lt;wttnibbabten (îe/ baöÄönigßubwigjteb lt;5a(coniett *^ber(lünbe/ober fcbicfetfnen ein ©on. 2^onig Cubwig fd?idet
feinen mittlcrn ©on/bief aueb Cubwig/in (ßafco#
nien ju einem S^ônigi
-ocr page 750-©dß $terbtc ^«(§ I^ofirtitnie ^(«ettütti/ ©er fftnffte ®tnîgt;tfcÇe Ärfeg.
^genannter tOct'Qo57vrtfjlrt/tcrt2^0ntg £iubwtgbcn(Wlt;bW^j0i5 çy jbcvn©cl4iK»$ucincm t^erçogengeben bett/ber wolf lt;f«^ rlftf^fl^
9UH^Iau8.
TCatSobua.
feyn/fïel vo2^óntgCubwtgab/2^ontg£«bwtg vberjogjtt/^jf^/^iöf/ febaven/verjaget 2^ónig KafjU/bet verfeblug O eb gar fn ein welf flt;i* ^^^^tfO^ ben belegert2^ónig Cubwig/bunbt aber bas (Defeblo^ nlt gewlnen/^a^^üti/ wibev gen Ktgenfçurg/bn war Äontg Kn^la wiber nuff/ ^el vnbe^ '^DW fdjlug ben ^cy crt| eb en (V?arggraffen Katbottinbie ßuebt bey befn^ , ^(H in ber ©teyermaref /e^t/ vnb waren aneb anber quot;Winben alle auß ^’J^„ 0^” in (Deiflen/tn fiaußniger Canb / Äonig Cub wig febidt pt«^”/‘^^ /»4ti(i^ Carlman wiber bie dOebrern/ jog fclb|ï bureb (ÎOeiffen vber bie ^Ib *^^'^ ^lt;* niger Canb vn in ^ebmen/lïtUct bieTVinbifeben ^»rßen/^og barrtlt;»^ 9 genfpurg wiber beiw»
29u'ivi’i)ffrill utC'i’r fit 1 gt;^711 neb gt;viir^.
£«bcittfii8 (geilet fetn^anö.
Z7^ 3^^*^ Jät/weiß nienuß W4ö urfdeben/gab Kcyfet Cdiicbcf b**^ ^^bquot;^ ^^^tb«ntbauff/battbrey©ón/Cnbwigen/Carlvnb jCautbcf/f^^^ß^tiii jCanb vn Cent inbrey tbeil/jCubwigenmacbt er jum ^fy(^*^^**l^n'’ Statt Kont vn^talien/Carlber ber i^ngß war/maebt er König in\^p^^^(i)(t gunb vnb in ber proningen/was vm ben Kbcin lagbasnani Ków3,^f.j(r/ eyn/er Keifer X^autber wnrb ein Kenebicter ju Krun in bê Kloßei'^^^, ,„)4f’ ßarb in Burgen tagen bftttAcb/am breißtgßen tag beß tOerbßntonatö/^*, .^tt jeletnacb Cbrißi Geburt acbtb«nbcrc vnb fwnffvnb fwnffgig i^^^^Z^^cyP*^' obgenanntem Kloßer begraben.Kicfer Key fer ißberbritte ‘Jeuffw^^
•^'wn ^ifcbpff eon Xrifnt/^ififny ene Slew?* nbsp;,
3ß jar Brieget PilbenfcbalKifcboff $u 2'rientmit 3lnno ^^^?Slbf5^ Jreifmg/ber von ‘grient $og etliche TVeingârten vm Kogend nbsp;nbsp;' jpub - jeitauebinKeyern lag/eyn/bKifcboflTvon^ffipngBlagetôK^^ 9,^tijt Wtna. wig / ber feget beiben Kifeboffen ein taggen ^iblingoberbalb (^angfalb/ba biefelbige jeit bj Keyeriflt;be l^ofgeridw int^berlanb nbsp;nbsp;a,,jcü jegt 5u d?ünd)en iß/ber von prient verlöre baß Keebt.^e ßarb a«w ^2j)tc^f* 9uelt;un»mift. bergclcbrteße Kifeboff Kabelnju (V?eing/eingroßerpoet/bai^nlt;*^,volf lebrren Wablen vn ^rangofen vil balten/er war 31b 15115ulba/ ^^^^^, atïïif ben (V^óneben mit ber lebmung außwarten vnb ob ben Kûd?ern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ j, niebte nacb jeitltcben Gütern / ba verjagten jn bie (VOwnd? / PCf^”X***’^drtß/ be ju König Cub wigen in Keyern/bermaebtjn^um ^rgÜfcbon^JrJtj^fijC 'Xafam '^iVf)fr, bat etlicb Köcher gefebriben ju bem altê Keyfer Cubwigen / bem ‘’.^^ aï)(ff»tlt; (eben Key fer/JU feiner l^aißfrauwcn^n^ifba/er verfebieb bifer J et^ jammertbal/bamalt;btanfcineßatt^rgbifcboßju(^?eingK0nig’'-^ j^j)(t;rt nen Wettern/ ben vertriebenen Kónig Carl aup Gaponien/von pinem
Detter vnb mebrgenannten Kónig Carl von parif.
©frffc^f^te^tntnfe^eKrtrg. ^
Otflc^pMgJuJrâcf» furt.
Puifz/raelmi.
Sihlauitza,
/^ •0»ig iCubwig bide dm erffen 50 vdnetfurccincn Xdlt;b?f'’?^ÿ^cÿô ci^ auebbabinbieaußbeibett ilotbringcmitiremK0nigjC^w^^L4xolgt;fgt;’ Q*gt;^fer6 Son/vnBrónté/nallba/nacbmale bidt cr wiber ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftfU^«*^
bas Cammer vnb iOofgeriebt juIVormbe am Kbein/bóret P^^r’’^sjb/b*^^^ bieCeutab/inbern giengber Kebemifebe iOergogWigbracfmitf^ j^j^j^ ^wen Sóne binber im gelaßen / IVigbracf vnb Seblauifa
verjaget pinen Kruber auß Kebemen / wolte allein iOergog in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^*^
wolf auch nitßcben empfaben von König Cwbwig/ÏVigbracBo ’^^^ ’ ^c$
-ocr page 751-li^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgt;on 9m lÊwncftfcOen Setfern. nbsp;CCCLI
2^^ni3 Cubwtgtn^cycrn/cmpftcnge XLeben von ftnjwKegen^'
I^S^^JW*^W^vt»|Ï0bblt;mrCorcf4uw/vnb wrbem TTnlb / bev (Dmquot;/ Emeßus. ^tcttfe • ^” ! -Ôtget:b ^tfd?o|f 5u ^td)jlâce / nu^ befeteb König Cubwige/ ot^erus. ^’'^cbm^^*^^^'’’‘'^*^^^‘^^^^^*^^‘^‘'^^^”/f'^^^*^^” gt;”3^P‘^lt;*3/ mu^tenim M» • r*^weren.2gt;cvÔd?l4wit5/wtccr fetnem^mbermie^cfabten betuf ^^^SlcidKtnwrtbvtbe^nlec / wnrb verjagt von Cnnb mb Centen / en'/
^lt;i£ *^^»gt;»3 Ka^Uin (Debrern. König Cnb wige Alter ©on / Marggraff K^ßhia, ^’’’hh?n'*^’’^ ^^*^ 2)r4b vnnb Qanw/mi t fampt bem quot;Winbifeben 5«itfï«n/von ^b» ^5^^^wg/ne«wraeb/Crrttn/pct4wvnbCyli/ jogenmiteinanberin i^^om' ^**’*y w/crUgcen vil volet König Kn^la «n bem 'Wa|]crfln|5 ©eb war saartz^omnii^ '’*'0 br ^^’^ ^iwcb (Debrem vn Krinnrint/tbctengrofJen febaben mit rauben ^lgt;te^****^''fûb*^«w '’^^^ *^^^‘^^’^^^ ^^” 9*^lt;’lï« an jal X^iebe weg.König Ka^# ^iit/^^^**^ / febieft ein treffenlicbc Kottjebajft^n König Cubwige ©on/ ^ll^*^^^ ^*'*^lgt;wlt;*tt/*’^3lt;^lt;t^lt;^^'*w^ ©eleyt/vnb erlanget ee/tam (clbjï
^^^^”’‘’”^ ^^^ ^*” ^'‘ ^^‘^^ empftenge naebmab (Debrern Cc*
”’3 ^ \/^‘^*^Sgvaff Carlman/ab von einem ©tattbalter feines'Vattere 2^ö# ^tó*r ^®® ^ *^^^^ ^rbbulbigung / verwiege ft eb be^Königtliebcn Onmens f ^h«^ ^‘*’fürtnurber große iOer^min^Debtern/verfebrib bemKeieb/Ar* ''’M^'^-ï^'”’^ ^^”^’*^”^^*’^^^^*^ 0claucnvnbiVinbenge|lillct würben/ %%s^’^^^'^^^^ ^^^^'’”^^”*” Keyern/vnberberKabvnb rCcunfteblcr ^lt;yi f ^crc6t/bieuitetenvnnb ©tAttwiberauffgebauwt/fovorbureb jïA* ^’’MU vnb Krieg ber Winben veröbet waren.
^fetfer ^ubwig ter nnber / onb biabte Xmff^ ^e (/
fer/vntgt; Xenig Subwlg ^ufammen famen/ Oer richtet jn
mit König Carl von pariß.
^^^^‘Hllrtnge^cigtwie Keifer Cantbcrbrcy©önbinberjfn gelaßen bab/ \J”^^fctne Canbinbrey tbeil getbeiletbat/ bem jungen König Carl war îrr ^^^^^«P^^oww^/Ö^^wetQ/ DoebKurgunb/ 2gt;clpbtnatvn2lrlat.
* wàî^K ^önig Carl verfebieb ber jeyt on Ceiböerben / König Carl von pa* ^’Wft ”* ^”’ ^*^ Canb gelegen waren / wolte mitge wait ey nnemen / fo boeb J^iç ^2'^bennocb jwenleiblicbc Kruberimleben bette/Keifer Cubwigin ^'’’(tn ^^^”^S^*'”*^^^^^*^^^^*”^^*'”’/^^^Öwen Derrn vnKrüberbracb ^öni^p^^^‘’l‘^ö»P”^’^^*^ wtber ber yran^ofenKönig Carl/jrenDettern/ quot;’Sm 1 ’^^^9**”^ 23eyernritt felb/î^ufeinem Kruber/ ber ^t^an^OfenKö* ’‘hbtt j '‘’'^ fetnen Vettern Keifer Cubwig vn König Cautber maebet ^rib '’’'’^8/K ^’ ^c»^2lt;önig von parifmufte abjteben feined vnbiUiebenfórnem* ’^^kS^’''’^^ Kröber tbeileten glcicb mit cinanber bie Canbe/berKeifer nam ^^^tO ff ^’^”’^^*^^ ® ^Pboi / Kelpbmat vnb Tlrlat / mb alles bas was jenpy t '’**^Jgt;ï'^'^^‘’tr^® ^bob ligr/gegen IVclfeblanb vnb italien werts/was bevn* ^«to i '^”® Werts ligt geßel König Cautber / Oemlicb Dod?Kurgunb/ ^'»tot? ^^'^^^ X)d?tlanb vn IVallis/ fo vorjey ten ber Der^og von geringe mit Mons ptlisardi, ’^ Kreißgauw gewefeniß. sbiefer jeytverliebe folcbe ©egenb feinem M^tiandt.
®3w Daunpreebt/fetttes quot;Weibs Kruber/KöntgCautber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zann^ii» oaxi
^''l’tc^rançofen an öemSekn jre^ Königs ffartó ein
ttiißfalkn fatten / fc^irfeen ^cranß in ^cntfcßlanb/ tiwKcn
König Cubwig auf Keyern/König Carls Kru*
ber/ju einem König baben.
^j^^weilnuKönlgCnbwtgaufKeyern'^teutfeblanbregiert/bett'ffeutfcb ^a’*^x^'’*'^^^® ^eidjuur^wen anßöf anben (Brennen vom 2luß^gang bet ©auw mit ben Kwlgarn / von (Difternaebt von ben ebenen/
-ocr page 752-Atielhardw.
^M vicri^tc ^«(0 ^^ftanme ^uenttnv ^^^ ober Hovbtnannen/ wrtvcnnod?rtlfo vngUubtg/ von^Oitta^vnb V^^^w«/ bete man guten ^nebe / beun Kotng Cubwige Dettern / feiner 33vub^‘^ ^^t» fcgtcrtcnïvicobengemelbctallba/ï^arinitrtberallcbingtngiitc^i'o’^j^^'^ gcw4Vttct vor vnfrtU vnb vnglücb verhütet weren / fe^ct er 2^ónt^^ n^,^^ nn bie ©auw wit l^eereebrafft wiber bte ^ulgern/fetnen Altern ®^^^eii# wigenanbie 0ecgegen bieHorbrnnnnen. ^r hielte geweinigtb^b 5«^L)t fpurg in Weyern lOof/vnb 5u jeytenju ^t^nneffurt aw (Day n/ von bep^Jj,, war guter Triebe herauffenin Ojler^ranefreich vnb in ‘^eutfeblanb/^^^j, IVefJer^rancPreich vnb ju pari^ gtengeö gar vbel ju / bie mglAubig^’J ^^^^^ wannen lagen iw £anbe / Ï)ergleichcn bie ^ritannier vnb Ö5afconw^^^,p nicht woljufricbenwit^ónigCarlz -ifr war etwa ju viel ein flol^^i^^2^,„efi cfelwótigerDerr/auchvnglurfhaffnginbenKdegewlbew‘^bewnaa? , ^j,. etlichc^rangAltfcheDerren/newlich^ifchoff ^bclharb/Derijog^f‘^/*’’\j)(5i;// bere wehr in'iö^eutfchlanb/vnb jeygten folchcó 2^onig Cubwig an / P^^'^^^ÿ neben wie fein Kruber2^onig Carl vbel häufet/ vnb wer ju beforgw nbsp;nbsp;yj^i
Senones.
nig Xlubwig nicht bareyn fehe / bie vnglAubigen Horb wannen vnb ano^^.^ berwertige ben 5rAncf ifehen vn ‘Centimen nawen/würben en^iehe*» basWeflerlanb / baten barnach2^ónigCub wigen/ baf er witineng^^^r^jiic woltc jiehcn/lianb vnb fiente vor ben vnglAubigen wolte beferen / ^^? „j-^tx«/ weynung aller ^rawjoftfehen Derren. Äonig finbwig lie^ fich ^i famletßchjuIVurwböaw Khein/vnb jogewitgroffew Doicf burch t jj^/ fa^ vnb Dochburgunb auff pari^ ju/nawbie DauptfiAttobe vba lo K^/ wit nawen ©en6 / cyn/iw fiatein von ben Kontern etwan Senones gen ^ bafawcnbicfianbberrcnallc/bie-ifrbhulbigungtbctenKónigfinoü'9 lt;„ nigCarl gabbieflucht /etliche wenig bliebcnbey iw/ bochbracht ^*^^1’ ilcdb^' lieh Doicf anff/ wolt wit liffen vngewarnter fad? feinen Gruber vberpn ben/aberlt;Bottwenbet eewunberbarlich/wiehtrna^folget.
©er fiömb ® (ntJifeße Äricg.
Strobes.
Zißbtr.
lt;S iff feiten ein vnjlucfes iff nueb gliicf bnebey / bie WinbenSitS'jjitt genannt/bawal6in (Deichten/jwifchettber ©al vnb ^Ib püffen wohncten/babiefahen baf ber König nid^teynbeinî^^.^j^îfcf len lie von be w Keich ab / woltcn frcy fey n / er fd? lugen jren eigenen P^A^|*0e^* König fi nbwig fafl lieb war/wit nawe oliebom/ fielen nach walö in n .j^^n bauwrn/ '^hüringen/©achffen/5rancfeji vnb Keyern/ thetengroip^^^jjey/ wit (Dorbt/ Kaub vnb Krannt. Îgt;a folcheö wurb funb getbantn^^^o/ ^ranefreich/ey let König finbwig herauf in ^cutfdilanb wiber bilt; nbsp;nbsp;jp^ti
verweynete foerbic5einbe gcftillct bett wiberjufowwen/^berbieu^^^j^i^ 5einb ^raffet/vnb wiberju gehorfaw brachte/fiel /eberwan von pn tno nenKrübern/alfo wurb bie ©ach geflillct.
®tf We jiven 95rütgt;tr ^ufammcn famfn/wß M ’”’ (inanOcvvcrchügtcii.
^r^2lch bew allew fehieften bie jwen Kröber fr gehetwnuf 5®M***/ïilt; ^^^^ öl tenftch vber fr etliche KAht/fianbeberren vnb grolde ^**”v l^u P^Ï 6Kc^’vnfricbe vnber /neu juriehteten / barwit ftc fre Derren woepr ^ * j,,^ vnb fawen ju 3(nbemach an bew Khein wie fawpt frew Dettern fiauther gar allein jufawwen/vnnb fchuffen alle fr Dofgefinb auf ber ©tatt/nawfw ein f egf lieber au^ be^ anberw fianb etliche F , ^/ bertenfteju fnen/betten ein heiwlieh lt;5efprAch vnnb
richteten jteh / vnnb fchwuren an einnnber einen gelehrten ^^ / ’quot; dp^^
-ocr page 753-^ Wettgräneßf(glt;ttß«f«rtt. CCCXLVUI
^^betk s^'’*^^ t^ttw/ vttnbbebülftltcb woltett feyn/b^ßem jebevaud? jre 'quot;'’' lt;11101^^^^*^^^^”^*^ *’”^ ^^ *^”^ bleiben Inffcn/rtllcö on gefebr vnb arge li|ï/2^n# quot;'’^ii’i^v^^^”^^^’* ^^^ Coblenç wiber jufnmincn/vernew werten folebe ^unbe^
von onfleiß vnb ontreuw rvegen ab#
fcQCt.
xl^el^s*^*^^^^^^*^^^ *^^^*^^ lt;5ebnrtlt;ïd?t bunbert vnb ein vnb fed)151g Mr/ ^^‘^’^’”’^‘^g^tïd?t vnb tOofgcriebtnncb-ófïcrnvnbrÓnycn^ó//
Mci^ ^^^'^^35^’^^3^”rp«‘''g/2^^«lS^«bwtg entfetteclicbetOnupleucefo ïimptkufe bie ©f# ^’^1»’ïttbtgwnrcn/iionben^clnben6d?cttdnng Öelc/ J^fjS^J“**’*’* ^'^batt?^ ®‘^^^ genommen/ verwnrlof^t betten baß bte^einbegroffen fd?aben ^fe4fF^***^%^ '^”^ obgenanter tOcrijog oiflboren wet'erfcblagen worben/ bet; ^bt^v S* ^”^ '^ (V?arggra|f 2ftn(l ob bem Horefauw/ geringer seringeriM. 'betth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ötto vnb ©tgebarb f?auptlente/3be^nlbo von 5«lba/ berglei^ i^^ó.
quot;^itbrw*^’P^’’^^*^^^^leVcr vnb ^bananber ©auw/vn(V?arggr4ff Kabtbob/
Von irervntrenw wegen in baß clenbgefditcFe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ *’
Hen ^*^^^^’^’^^^*^Z‘?f^lt;’''^^«*’gcrvn3(.bt^rtlbo/jleUetenflöcbtfglt;ttf«ß,' ''’itft.^^^’^^‘^^^5^ 2tóttigCaH/biertnbernbUlt;blt;ttcynblt;t«ttfdgt;/frieblicbvnb *'’t£'^’'* ^“’“’’ ^erglcïd?cn König Cnbwigß ©on/ dOnrggrnff Carlman/ •Mlbu ***’^^^^’^^ f*”^® 'X)atter6 tOauptlcute/bie miß jrer vneinigbeit ge# bie^einbe niber Key cm vnben /fe^imbinber Kron^Pm
^14 ^'^^’^^*^‘^ betten, ©ie bieffett ^Ingelfcbalct vn Wilhelm Kabo/bie ßoben in sab». ^tlt;n?’K”^^’^^5^**^^^^'’^ ^’^^^’^’^‘^ (VJarggraflr Carlmnn mit feine Dnnpt
^He nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^ bef ©lt;nw/ fie meyneten eß were miß heißen beß Konigßge# ^'nbf^^^^^^”^3 ^^^^^*^ ‘'”^ tnd)t fo gar cingroßgefallen barob. Etliche fag-» Mtb'**» ^”^3 '’^^ ^'’^^^^ ®^”Carlman /er wolteim baß gançe niberKeyern/ gt;011 tri- ”^^”3’^*^”/^’'’ r^*’’ *^^*^^l behalten vnb erben / 3ber Carlin an warb Jty« ^ *^^** heimUeb gewarnet / ber tarn felbfl jum “Vatter gen Kegenfpurg/
J«*v’»ved?tthete/er were bcr]mcynwng gar nid^t/nnt viel ’^^vvevn Worten.
Sgt;a liebte ^Bmbfeße Kneg.
fej 5’^’3 Ciibwig 50g von Kegenfpurg gen (ÎOainç / ba bam fein ‘Vetter ^U^^uther vomKheinjlramju pn / bicweil pelen bieWinbeninÄanßni#
I’(felhff7^*'’^^^ 5^'lpl^'^’^^‘^^'^ll’ ’’”^ 3ber_wiberitmb / ïÖer König vberjoge odera. (‘intr k «‘^^’^ ^^ ^*^^^^ wiber 511 geborfam/ ^r tOerpog Cbabmipel mußte jm a^k. Älh- n **ß^^^^ößherren©ón/vnnbauebfeineetgene0ön/$u©eifelgcben/ Tabomyzjh. ,§V^^'*’l3 führet pe mit jm alle hinweg gen Kegenfpurg,
StbC^^^'^^’’’ Kgblichejeyt/ ciniegblichcß £anb/fein eigen vngliieb/ntemanb 3«b«sjïa«t»fein6w K ‘® Sain5ijad? feinem pnn/^lfo hettenbiefer $ey t alle Canb/ italien / Pa# f”»^« »Halftert i s’’’^‘^^^^ / *’*’^ Keyem/ir eigen vnglócb/ Wie ieböauß^ baß bürgte nach
^te Äontg Sutwfg mit frtnm ©Ône n viicine warïiz
S«Hnïan viW Subwigenz vtiö Oer newnOU ^(n*
ttfd^cÄvieg.
Jwctlvttnb Slontg Cubwig 5u Kc^eufpurg belt WinrcV tóof bleite/ Q^tntjùnbet ffeb vnben in Beyern / jcnurtbbldVvon Tangent/ dn gvofled Z^^cuwer/bcvmcbvgemclbtc große tSer^og Xlt;t^llt;t auß ÖOebmn vbevf ’’lit sortit vnnb iOeeveeBvrtfft elnctt «nbern lütnblfebcit ^ürfïen / mie nrtmert
-ocr page 754-©tw vûrbec ^«c^ go^uttw^ ^«entttit/ ^
namen ^vmn/ ben ev and?/ bevmebv genannt Ka^la/erfcbluS»« flrett/betwar Äontg Cnbwigen fail Iteb.ïÖie ßüd?ttgen
And^tiinu^ fLubwtgö / obgenannter Stngclfebalcï vnnb IVtlbelm / btc von ^^^”JÏ| M»’^ fegt waren / Barnen jn König Cubwigen / Blagten ƒ m vber ben 0o^ ,gt;0gt; ges vnb etn breites / fagten barneben/ wie bard? fein anfebaffen ber nbsp;nbsp;nbsp;/uöl
i^omme tOergog 33rtnn/ ber wo l am B5au ^ Key ern alle ^ey t gctblt;ï’^ a neib erfeb lagen wer worben/er ber ©on Carlman vnberltûnb fid?
Keyern eyn$nnemmen. Î)er König glaubt fold?6/mu^te jm lebem^^^”'^ neuwes wiber fd?weren vnb ^rbbulbtgen tbun/ raffet fid) beimlid? ”‘Ùlt;tf’ 5uvber5teben/brad?tcein gro^ “Volet $nfammen/maebr wiber tcnmebrgenannten^lngelfebalctvnbTüilbelm/gabfür/ erwoltebeni^,’’^^„d, frommen vnb treu wen fSergogs Krinn an ben ^ebrem rechnen / bemKónig auf? ber Kulgarey/ ber fd?ictet fm vnben vber bie berauff/ (lOarggraff Carlman wufite vmb fold)c ©ad?e vnnb anfd? nid)ts/warauffbemwcge/wolte5nbcm‘VattergcnKegenfpurggti^’^f‘^^^(!Ï’ ba warb erauff bem wege aller ©achen innen wie bic (Kloeten vnb b^ j^^jj/ alles vber fngoffen wer /wie er fo einen vngnebtgen tOerren vnb bermaffen/ba^erfnmit iOecrcsBrafftvberjiebenwóltc/crfchractb^R^. ,,^i achcn/ereyletalsfajïcrBunbte in Kernten /woltfichbafeibfï int ® |â,)Cigt; etnen 5einbenvnb VerrAbtern bewaren vnb erhalten /bi^ erglcid?w*’*l ^ : Herren vnb Vatter ber ©achen recht vnberriebcet/ vn feine vnfchtdb^J'2^itl König Cubwig fein Vatter tbet fam er bie (ÎOebrern vberjieben/vn ju ’ j^/ gern binan wolt / ^og 511 Kegenfpurg mit groffem Volet auf a uff ^^L v«^ Cariman fchictet feinen beffen Paaptmann ben (Bunbactcran bie (V’ ’ j^ 5gt;rab / baf erbie 5lt;inbc nicht vbcrlief / ?lberbcr lt;5unbacfcr.wgentif^‘* fcv/ tOerm Carlmans beffem Volet ju König Cubwig/ftclvom©onju^Xj,^))i ob ersim beffen getban babeweif mannicht/man fchreibt/ erfey ^^*‘*’Lfflfl»b Vatter obgericht worben/ber habe fm basiOergo^tbumb 2^errtf^\^^lt;r ©unbarfcr jjerfiog 5« ^o^”* verbeiffen / bas iff fe offenbar baf? barnad? jegtgenannter ® nbsp;nbsp;den/
»iiK«B«w. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dergog in Kernten iff worben/ iff btefclbigc jcyt viel gröffer benn /e^J 9 ,.f4lp
wicbicaltenKrieffanjcygen. ibabcr 5ürfÏCarlmanfabe ba^eralpj ,0 ten war/vnb ftch aller bing vnfchulbig wu^tc/ritt er enbtlid? vnerfd/to® ’ Jp Vatter/als wüfite er vmb nichts nicht£war mit febermanguter bing 'ji^Z gar nid)tsmer(Bcn oberbetómmern. Jnbemffarb Kifchoff Carlji’r .j|gcf ber König mad)et aUba ju einem Xf rgbifehoff tOerren Ceitprechten/^LóiÏji lehrten (ÏOann/fchuff baf? berfclbige fein ©on Carlman cynfeget/vnn^ A^lt;# bliebe/ nid?t mehr on fe^m wiffen vnb willen in Keyern B^mc. 2gt;er borfam bem Vatter/ber wenbet allen Krieg wiber ben erffgenannf^Ajtt/ fen lOergog in(?0ebrcrn/bcUgert fn in einem gar feffen©chlo^/bt^ pjutc/ jwang vnnb brachte f n ju geborfam/ muf?te ju (Beifd pgen feine bfF”^jj4ilt; auch ein neuwes Cehenpßieht than vnb fehweren Konig Cnbwlg^^*’^ ^^^^ feinen Canbherren. ^lfo jog König Cubwig mit groffem ©iegw^ber g ^^ genfpurg/verliehe bas lOergogth wmb Kernten obgenanntem (ßnnbact
®ic König ïubivig mit ft (ne m Son Snrlmon »iw!
dn$war^ jX’*-^£»S^^ÄÖÄ«SS®^
Cöllen vber/ jufammen/bas vor jey ten eingroffe ©täte / 5*^^V^ æ / «juife» lengewefeniff/ba auch tOoffolgebaltenhabenbererffe'Ceutfche^nfl^^y^fCjti genannt/ein Vatter berIVinben vnb quot;Centfehen.ïöie König vn Km^^^ etliche frrungmtteinanber/namein fegtlicherauf? befanberr^^^lt;K«vn«^ verffenbige/ bie richteten alle ©pAn vnb frrung jwifchen ben
Hincomartu. Krubern. König Cub wig nam auf IVcffer^ranctreich ^‘^^‘’l^^^/K^u’S vonCrtWó/faffeingelchtterfl^ann/ vnbAlfngelmarfeines KmP(^^ ^^^4^
-ocr page 755-If ^on9ett^r4ncft'f(genêvcpfevtt. CCCLIü biep ^lt;**^llt;b«llt;#/ «dm fm bevat ^flct^tacftcïd?Clt;ïlp bieÇman btefelbige $cit Jttè?’’^'^'®^^ ^’^ **lt^^ 25ttetfrt»0wetfen) obgenannten Cetcpred)tcn ^t jebo^f’ Äuitpertu». tetc ^^^^'^ '’^^ P^’lt cbicn ftommen gelebvcen mann / bie^ 2tbclfvib / bic verbot ^lödfnfcus. itebf ^^^‘^*‘^‘^lt;^^^»’lt;’11^ fachen. Äontg Cubwigß ©onCatltnanfcbtcfetbetm^’ l«nh ^ ^’’^^^‘^^ff*'^” fetnem Detter Aónig Carl gen^tutj / entbeefetjnï ah/ •»IttC ^^^^ '*’** ^’^ P*^^ ’^’^ ^^”^ Datter ftunbe/bat ;n vwb b«lffmb vabe.lt; 2^0^-bicx^'^^ï^**’^ ï’crctntgct ben ©on vnb Datter wtber mtt etnanber / vnb bjewcil nicn ^’’^S «'Ifo bey einanber waren / tröffet fd? Carlman bergunff bieer bcy ^n fi?^^*^^^^ batt/Bam wtber in ^cyern/jog vber bic ^nó / wolte tn lernten/ tte^^*^*«**»wtberJU fm/vnb ftelenvontOerQo^lt;ßttnbactetvon fetnervn*- nbsp;nbsp;•
fel,J?-’’^3lt;«»lt;5unbrtcter tam bäum bavon / vnb nach bem er fteb vtUctebt was ’hJf ®'’’“^^^/i^^^^ ettn^V^erbrern $« obgenanntem iOergog Kaf la/Car k b(tt 1 ^^ ^” Crain obgenantes erfcblagenen iOerijog Erinns ©on/mit namen w K *^ ^^^^ ^ofenburg tn lernte gebanwet/ ba vorzeiten bte pfalç beffd ä s ^^?5^buma gewefen iff. Äontg Carlman vereiniget bermaffen feinen Sdfi’2^^”^S^“^*’^*3 *^^*^ fetnem ©on Carlman/bafi ber Datter bem ©on flt;lbi 9^^*^^lt;*tt^/^***»lt;*^ ^^ö gar wette 2^0ntgreicb/ vermeint.^ô begriff bie^' t J9 ^ ^dt tn im bte 2^ron 73ey ern vnbDngern / bas ^rQberQogtbnmb -Offer# CcA k’'^ ^^^ gantie Horbgaw / auch bte ©rafffebafftCy roll / was vnber bem '«eSx ^^ ^^?^^^ ^«ffgang ft d) Itrcdct bif an bie ©a w vnb ^idgern/ bief al# )(hj^^'^3««teine Beyern / ^ber es bat fteb mit ber ^ett alles verteree / bas man tn^j .^ïyern nenet/iff vorzeiten nur ein ort tn Meyern gcwefen.©tâtt vn Canb Ju ?^^ karnen malien tn vcrgcffen/glcid? fo wol als bte Zieute vnb fïOenfehen/
’’'*^ 5ett vergeben/vnb gar tn vergeb tommen.
^lt;e^0ntg ^ubipig auc^ nut fetnem anbeen ©on vn* cine/tnOiriberdn^wurb.
£^•^»3 Cubwig feçet einen i^auptmann/ mit namen IVerner/ ab /bate ^dt von bem tOcr^oge auf dOerbrern genommen / fetnem anbern ©on
•^'ttf ^^^^3 C«bwtg tbets jorn baf ber Datter ben Carlman lieber bett/ '^“ttî’**^ ®^‘^’^ Canb vn Cent vn cinantwortgcbabt.ïgt;ieabgefcQtcn iOanpr? ^’”tJt ,ÏDatter tarnen alle jit jm besten fn wtber ben Datter / er brachte viel '‘’Sw ^^^Heutanf ©achfenvnbÏJóringcnaiiff feine feiten. ïDer junge 2^04-
^”* ^** ernflItch/tamen vil anbere auch jum ©on/fo bem Datter wibergt; ^h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^ ^^‘^ ® ^’^ fehlet et feinen t?ofmcifïcr vnb (ÏOarfchact l^ein^
quot;^•^fo?? ^ff^S^^’i^’ï’itein iOergog auf dOerbrem/baf berfelbige binben inTJey# quot;fttht ^^^^tt/fo wolte er fornenangreiffen. ïgt;a folchs ber alte 2^ÓnigCubwig Wnh'^*^**^ ^ ‘^‘* fd”^’^^ ©on Carlman 23ey ern / vnb 50g gen 5tancf furt / ba ^SX* **^^^** '’^ verffenbigen alle $n jm / betten ein grof miffalien vn feheu^ quot;^^ic b a-^^^^3® ^^'^^ banblung/vnb bett berDatternun vil mebr Dolefs quot;^t ^r ^degsknt bey einanber/ vn wa er auf vetter lieber liebe bef ©ons Wv '^’^*’®^ / ’*lt;*^^ ^*^ *^*^ ^^d^ leben bart bavon tommen. Ccitbreeht 23t^ ‘'WlsV^^”^ i^Wf ^^’^ anbern t^erren / bic friebe lieber bann trieg / vor;-Mis- P^ft^tt/jogen ju bef 2^óntgs©on/bctbctbigtenmit guten wortenZ ^^td/^ ”’^^^ ©epilfchafft alle vr laubct/on alle Webr vnb lOarnifeh für feinen 3^^^ IVorms/vnnb fiel jmju fuf/ vnbbegeret gnabe/ ''’^tmïfl?^® **”^* ^® rlt;^*^lt;^ ^^’^ billige Datter 13ap|t Xltcolaus/ ein ern|Ï Ib ? ”14 r ^^ ^^*^*^ ^^'^ ©on/ 2^óttig Cubwig einen bupfd^cn^neff / barinnen f ^ci ^'^P” ^^ geborfam/fo bte 2kinberbenDàttern juleiffen fchulbig •w ?*^ ”**^ ©ehrifftê an/neuwen vn alten (5 efehichten/baf (Bott bertiglich S’haï ®*^^'^^*^^^lt;*I1*^‘*^quot;’** foleherjwytrad?tvnbcr|ïunbc fchOinbolb ©unboibu«. vWi?*^^‘''’^ *” ntber 23cyern etne ©chlacht mit bemaltem ©on 2lt;óntg ?*^/tt ^‘'’^33t^aff Carlman jn tbnn / aber er lag vnber / verlor all fein ”‘»cni( ^lt;*»gt;^attmmltbem leben bavon / 2Hfo number trieg gar lieberlich
Wc
-ocr page 756-Bas ^wte ^«lt;0 ^jo^aatits ^(ucttcmt/ SCte bit ©iilgan ffÇ'rtfte ii werbm/ vnb bic (n W
fontut SuMttUh
3rm(nrinf0t
Rottig Cubwigbert tüttttÉV j«Klt;5cttfp«vgU3/ (JW^W^ 5« jm bic Ottigern / fo (ïd) vnben von bev ©aw mit ber îDo«*^^ƒ j^Q// @d?wrtrQcn|lt;c/(b bic /iaectner Ponrum Euxinum nennen / ^^‘'^^y**^^ lt;«1 naw feilt/ jr treffUebe ^ottfdMffe/ bewerten an ben 2^óntg/baf et |» JL^ lehrte fientfebtrfte / btebfcl3nlgern in bem ChriflUeben ®l^^tjben vjjyJ. .,, fenfcwnbten. $)er König febtefet tn bte^nlgerey Kifeboff ^rtmreieb tw ^ bem mehr gelehrten mb frommen fienten/bie vnberweifetenbte i^^*^’^^ |j}jlt;// 3bern / fo jerflreuwet bnrnffter tn ber Kron Vngern mb IVrtlatbty ’^’’' ren/ bie ließ König finbwigim ©lanben vnberweifen vnb wnffen.
Oer ^f Çmbf ® tnîXfcÇe ^«eg.
' ^zVlftçogCarlmmt/ÂJniS Cubwigs Son/jogmicvil^oUf vblt;t^_‘^ jd I^nnw wiber offtgenannten (^Oerbrerifeben Der^og Kn^U/ ^^ j|plt;y# ‘^^ßwebtige^einbe ber Kron Keyern nnffgefnngen/barnmb würben .^ mul vber5ogen/ vnb5weymnlgefcbIngen vonbef Könige ©on/mbtüPp in bem IPnlb verbrieebenvnb verfebleieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^j^ir
©unbagrius aufj ^e^ernbenagt.
(Onrggrnff Cnrlman burebjog bne gnnge (V5erhrerlnnb/nte^^^\ ^it jm wtbcrflnnbt / brennet / raubet jwen^ig tag und? etnanber / $og bervberbteïDonawtnKeyern. ^ber bie Winben waren allenthalben^^^^^ iOerçog Ka fia geretgee wiber im iOarnifeb auff / Jgt;teK0bemenßelen®'_^^! Keyern/verbrenneten vtelÏJÓrffer/fóhreten i)the »nb fient on 5lt;^, ^^««1^ 5bte ^órb^en vnb ©cbwetfel auf (^Oeiffen jogen vber bie ïbürittger/febl’J^jjif wa vil fo jnwtberftanbt theten/ -Offtgenannter tOergog Xafla/bern^ * ^^^ bifeber Kóntgwolte feyn / war aneb anjftm iOarnifeb/fein -Cgt;berßetfelbP mannehegenannter (Dunbarfer wnrb auf Keyern von wegen feiner verjagt / König finbwig blieb ju Kegenfpnrg/ febidet feine flraff ten bie 'Winben in Kohem vnnb ^Oeiffen / braebtene wiber ju 3^ bef Kbnigó ©on Carlman jog felbfl wiber bie (^Oerbrem / ten mttbem^^Oerhrertfden iOergog/ lag all weg ob/ erfeblng jm vüj^^ feblug and? ben abtrünnigen vnb ßnebtigen tOauptmaun ^unbader / ebeu Krieg mit feiner vntrenwaljbangcriebtet bett,
rUeb folebem großen ©iegburebjogbef Königs ©on Carlntnn^ » pj ^e fianb/jeberman war gen bolg geßoben / bic vnfevn verbrennten vnb ©cAtee / bergleicben bie frnebt antfbem fclbvnb bamen niifgrollen mit groffem vnfAgliebem (But/mit frenben wiber beim. ïöa foleben 5^'U ^ni^ bemKónig gen Kegenfpurg fein ©on Carlman jnfd)reib/ba l**f ^*ïi(gatf ju Kegenfpurg etlubc Kirebfart vnb CrenggAng halten jn bandfnS^JJ^j^jjetf bem iOerren/ber jm foleben ©ieg von ben 5einben geben batt/ vnnb ma alle (Blöden für freuben in ber ganzen 6 tatt Kegen fpurg.
®fe ein gtoj? vnglücf tgt;bfrîgt;fniXômif^envnî’^^‘’*^ £aut^a fn Sot^ring gieng»
îSafbrûb«^ ^ftperga.
©untfefrius
I^ Knig fiautberin fiotbring vnb am Kbeynßram / bettetne ^ ^’^ gt;^j„£t: wargareinfebone^irn/ bief Kalbraba/ vonjventwegen
QrX^lOawffrauwen ber Königin Cetperg abbolb je Unger je mçvr / j^^^jjf len mógltcben ßcif an wie er jr mit ehren moebte abbommen.^nm nbsp;nbsp;^^utfecJ’
tCetaauöuB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er bureb miet/gabe vn ränd ju wege/ baf jm feine jween ifrgbijwon nbsp;nbsp;nbsp;-^^ fin
CollnvnbKietbgott von ‘Crier bnltfcn/verfperretenbieKo» 9 ^^«i fen fern ‘Weib toci» KUßer/ gaben bem König bie (V?ege ju ber ^hlt;» Îgt;U faß?« ^^^ ^M^ebS^^ 2Uoß«a
-ocr page 757-Wh^cn^attcftft^wficpfem. CCCLUIî .
liX^^??**”*!*^^”^^î^^^ nicoUttôblt;ttajllt;»/tgt;crwdlelt;fold?dÂldrfttVfKbrt|ï^
lt;t«:h Ä^* ^’‘^^ ktbctt/fdjncb König Cantber rtucbbenjwcycrtKtfcbôfjrctt fevnhf i ^^ ^^^^tf/ Ô’^f^’^ï^^f’^ /«^ lt;^iîlt;igt; btttwibcvbcvtn4|p:îtntd?t vilgutô/ kftk ?^^^,^*^*lt;lflt;»^4) vorb^^nben/wer 5« lang vu verbfie^Ud? fok mans ak ditch '*£^^^^’^''torç/ ber Kapfî fcçt bic Kt fd?ô|f bey be ab/ tbet: pe in ben Kan/ WeP s • *iin|îcnbinforcCeyenfeyn/febrieband)bcn5wcyenKr«bcrn .Kögt; lt;fe» '*’*® ^^’^^2A.ônigCarl/cntbedec fn ben groben vnd^riflUdien bnnbelZ
^^Ç^ttlt;t»d)inbenKrtnn/forbert vnb citiert fienuebgenKom/Kó^/ O7ico(a«9 thiitb« Korn*^^*^**^“^^(îlt;^*^'gt;^»fwtb»tt’ 3ttbempelenbieSarracenenbinber ^quot;''‘quot; ^‘‘quot;quot;* foÂ*’?*^l^llt;*”^/Âlt;y|^^ttîgt;wlt;SÎgt;«^ **^^^*^’‘’’^^ vierbe ‘(Tentfebe Keyjer/
“^ ^^“^^*^/ febrieb feinem Kruber König jCamber vmb bullf/bcr Jtrtlien/ bnlff feinem Kruber König Cubwigen bic
^«fjacenen vertreiben.
1^**^*^ ^^‘^^”^5o5/tainplögltd7 bie pejlilemj vnber fein 'OolcfZ vn lïur/
^ü b ^ lt;gt;l’9cn4ttttte jween Kifeböffe einesj^ben robe auffcrbalb jrer beymat.
’2*^^^ König Cnutbcr nud? bran/ ber karb im far nad? Cbripi (Bebure knt • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’^‘’^ '’”^ fednjtg/ am jwölffcen tag bep 3l.ug|ïmonac6 $u ptenç/ ^rh ^*^^®S^b»mb (V?eilanb / ba ligt er begraben / verliep Beinen ebelicbcn sWird^’ blutvergieffen vnb groffer Brieg lange jeit vmb fein tbcil erwaebfe« lgt;{bd ^^ L’^’^^‘^i’t:fcbenvn5vani5ofcn/bipfold?ó bie ‘ïeutfebêmit großer móbc
’'^itcn baben / wicieb gar Burç bernacb befebretben werbe.
^ Äöntg Subwig ynbffm^ruber^ónfg ©alfrtea*
*«« bmb ben îX^cbnfîram/ £ot^nng/7?tbcrlanb/bnb beß ubge^ florbenen König CautbersjCanb vnb Hciitc vnber tbcileten.
TV ^^’^ Cubwig lag gleich biefer $eit Branden Kegenfpurg/bett fteb ver«^ öbs ^^^^ ^^ würbe nimmer a^jïeben/ liep allen Königliche Dorrabevm ^P ‘**^’”^ Cent tbeiUn/febuffnichts beflominberbap feinSon vnl^aupt# '’od '^‘^^^ '’«b Cent tro^eten / bie Winben vugeßrafft nicht ließen / vnb jnen quot;m^Si ^^”’*’lt;’^ 5‘’3 f^“^ Öon Cubwig mit ben Küringen vnb Öachfen ^c^ '^ L ^’^^^ *” (Weiffen / tbet^wo ©chlachtmit jnen / lag ob / bracht pe wb Wh « ^*^rlt;*m. (ÏOarggrafl^ Kubolpbauff bem XïorBaw vnbKöbentifeben ïüinbenSelwunaï. Öoftïi « ”^^ ^*^ Köbemen / vnbbradât pe wiber jum brett. Carl ber jónger »chiv^^S^^bwigsvberjogmit ben Standen vnnb Schwaben bic (V?ebquot;/ ^«ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mber bem (Debiet tOergogs Kopla waren/fchlug bic 5cinbc
ber »v'^^*^/'’^^brenntbie©tâtt/ liep bic mauwerneynreißen/ ber meiße tbeil *««ß\x'’’^^”^^’^^^^** *^^^l^^ ^^’^ 9^” bolQ/ bie feße Statt vnb Schloß Kb '^«nh ’***^*®tffo^^3^^fïlt;’P^**bcr^fcçet/wttrb von bep Königs Son gc^
' ^Xh'^ t^cr^og Kopla entran Baum bavon/ verßiep ftch in prepburger ^h quot;^^'’^flt;*^»öö9lt;»wbc»'Wlt;ilb/ftt»bcngrop©ut/ fomanbarcynvergram-^ft?^^^'’’””^”9*^^^ ®w^^- König (Sariman b Älter Son König fiubwigs/ W^^-^,^^‘' vierbten baußen/vber^og mit ben Keyern Swacobog ben 'Win* gt;nff'^^^w/wlt;*i^ t^ergog'Ïvapla Krubers Son/mad^et jn/mgeborfam/ ^Mrn ^‘^^‘^’^Pß^dt tbun / vnnb ßicp alfo in (Werbrernbicjween Kröber , ®otth^^ '”^^^ ^^’^^ ”*^^ ^‘quot;^^ blt;tnßen alles vber einanber jufammen / fagten ^^ctft‘^2^'' '^*^^ ö^’S^w *^^f 3Po^ctt ebren wiber beim. Ka Bam von ßunöan f^’^ö^ ^^^^‘''^*bcr bcrfur/liep pch wiber feben/warb jornig vber feinen Der/ ”’58 w^*^^*’®^ ^^’^ ^*^ ^^ ^^^ ergebe/ vnb sieben empfangen beet vonbep Kö ^^at k'^'^^^'*^^“”^^ ^^ fänenDettern $u faben bcrfelbigc wurb gewarnct/ ^Æb **S0obe5ubettKeyern/vnb ju König Cubwigs ©on/C^Oarggraßen ^”1 ihi '2^^^^*^” ^ tOer^og Carlman ber gab ©watobog Keyern ju / bie 50c/ ”^Öchi ^^‘’^^^S vbertOer^ogKapla/pcngcnim feinDolcB/ergrißcnjn in Swatobogua. ^‘efet h ^^ ^ '’»HÓ brachten jn für bcp Königs ©on Derçog (Carlman. Ker
^^*î gefangenen König/alß nennet er peb/ gen Kegenfpurg feinem
o ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iOerren
-ocr page 758-'Oîadafau« DHtU# ret feme «Hgw.
lt;üefetwwmSe^ iWHugcn.
2(^ltlt;Rti«8. ^»■ai'fo« Qinjolpçu».
îJÇrtttetrnli«.
Riehl lelt 0“ Richild dit.
^af-htofftt». 57i(Coiiinu9gt; Q^etbarbu». panlua.
£(09»
B## ^ùvbt^ucO So^ttWö ^îuenîtn»/ gt;4 i^evve» »nb »netev. König Cubwig lief! ein Ked? t vber jn [it^cn/*^^^^j) 'Dv'' 6rt4lb«d)0/f0tnrtnbtcfdbigc5cittmX.ctd? bwuebet» 3)4 gab ^^rLi 410 lt;’** tbdl/dlöcittctrbcvjctnctreuwvnbebvan feinem t?erren vergeflten v^^ jjcuff^ offentUeber (^Oovbervnb Kanbev/Z^nnbvnb Cent bcfebÄbigct^^^_j-^vi^^ vevfebnibet/baö leben vevwtreft/ben bop|fvevloven.2tber König0. tetpnô leben/lief jtn bic äugen auf flecben/verfpevvec in 511 ^«S^^’ÇJ^lrir” t^ciUMvanKlofiev. 3)4 erfebracfen bie Kobemen/ergaben 0lt;^/**^|^||b/P 6onK^nigXiubwig6. Der^og Carlman 50g bureb bicIVtnbifcb^^ jj^^r. ijetfeinee gefaUenô ^mptleut auff vnnbab/niemanb rebec ntebt^ p«bi^i5/ TOnb bieweil fiel) bie binge alfo mit einanb vei4iejfen/wa0autfK0tt’3’^'æ^ Zörub/KonigCavl von parif ( aie halb erbatet baf b0nigCautblt;^9 J^ju^ fein Kruber König Cauebev rranef lag/feine ö^baflclbiginne/tJt’f ^pj.j,^i^ ben5ufbaffenbctte/vnbbcmKeyferXiubwiginJtalicn/(bctnreebtct^^^j^j.^ abgeiîorbené Konig/iautbetö leiblicher Kruber war, bie ©arraecn^^.j^^,,// Jembeauffbembalf lagen/vuberflunbeerficb baegani^cCoebting’!’^*^.,, lanb/benÀbcynfïram / eynumemmen. ^bc er inns ßanb bam v^quot; ^ 0cbalaunwar/flt;btcFtenbteJC.anblcut$uiw^/^lt;^5‘^i^f«ttlt;i»in/ baferni^f ^^^j, £anb jóg/bif fein Kr über Konig ßubwiggefunbe wiirbe/aucb K^W^^S^tf wigen bem rechten natürlidien -Serben bertob feines Krubers würbe. König Carlberet fid) nicbtsbaran/vbereiletDerbunbic ACimK^ fo noch jum Keid) gehöret / jwang ben Kifchoff tOatto vnb bie Kótge»^/ ^ jm fd)wcren muffen / rueft barnach au^ dOeç ju / muffen fm auch f^SAffai fampt ben Kûrgem 3lbucntius ber Kifchoff von (50eg//franco ber ^‘î^^j^jc hungern ober j^uttig/ 3lrnolpb von Cölln/ ^clid)e fo folchs ^F””^^^^^^ÂuW ge fel wider alle recht vnnb biUigbeit / foben vber Kbeyn in Keyern 5» £ ubwig gen Kegenfp urg. König Carl 50g weiter gen 2lch/nams Îleomagcn/bas war biefelbige jeit bic tOauptffatt im niberlanb/ iff »^ **^ L fcrlVilbelmauf tOollanbbcm ©raffen von ©elberif vom Keich '^^^a^L^div ben. Dnb bidt 5uneomagen König Carl ein groffetOod)$cit/fein erft« 3rmtraub war fm gefforben / er nam Kichilb fernen anbang ^u ber ^b«- *^j^ chet $u ‘Syrier JU eine Kifeboff Kerchtolffen/ 511 Cölln t^Ubewein / fchofffranco von ‘hungern. Î)a Barnen auch jujm bef Key fers vnb ƒ*F’ von Kom Kotefchaffe/ brey Kifd)öffc / ©ottbarb/paulus vn Ceon/ bn» , ten Könm Carl / baf er bey bem febw^ren Kann vnb bey 3lcht vnb 3blt;P auf bem Canbe bar^u er gar Bein ^rb were jóge. König Carl gab ein |^ te antwort/bas Ûanb wer frey on einen tOerren/herten fn frey erweb^t/ v _ ^^^ $ucineml0errcn erforbert/vnbfm bas willig!td)eyngebcn/bas wöltera «w halccn/Dnb nad) bem ersgewif bett/ fein Kruber König X^ubwig r?,kj„/ fforben fcyn/$og er herauff in bas ^Ifaf / muffen)m bie Kómifdien^^y t?aug vn Kernharb auch fd? weren/ Bcret f d) barnach wiber gen 21 d?/b/^ ^^ IVeibnachttagbafcIbff / bieweil wurb fein Kruber König Cnbwig nbsp;nbsp;nbsp;^
funbt/vnverfehener fach Zeiler als f uys er Bwnbt vnnb mochte gen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
bahinBam vbeval vielDolcBsjujm/ alle fb König Carl511 Beinern B?«***^«*^ j. ten haben. Kifd)o|f ^citprecht von dOeinç / 3lbelfrib von tOiIbefbeinv alte ern ff liehe/ tapffere JOerté/wurbeninKottfehafftweif vonKönigM. gen ju feinem Kruber König Carl von parif gefchidt/bic Ueffen V’ib«**^ ^Jj Carls wüten bie von Cölln eyn/bie machten allba ju einem Kifchoff m’p ^lt;1gt; König Cubwigs/tOerren Wilbprecht / weibeten vn festen jn ey n/reifew» v nach jum König Carl/vnb theten fr Werbung fo ernff lieh /baf König^jJ^P* wegt wurb burch ire ffarefe wort/bas lanb reumet vn verlief / 50g wiber ptne fich in fein Canb ein gan^ctagreiffe/vnb fchicfet feine rreffenbeV«
Kottfchafftauch$u feinem Kruber KönigXiub'z wig gen Jraneffurt.
-ocr page 759-cijnzen ^wnch'fc^ctîB’pfcw. CCCLI ®lt;t bic Jiven 95röïgt;cr/ König Subwig Vnb König gorl/
^\^t’ S^ont^KAbte taincttcn bevdOafÏ 5« (lOrtvjam jufantmen / tbeiktert ^^fi”^-ocvmaffcit / wie bemad) folget / bad Canb tn jwey tbctl / wiewol jic inebt
Karenz beunber reebte^rbe/ ÄontgCabwig bev vterbte
”gt;€1111 ƒ ^^yf^'^/kbccïiodj/baufetttt IVelfd)lanb.iC)k5wecn2lt;0ni3 betten wo volet bey jnen/ bett /cglid)et nur §ebcn Kabt vnb bveifftg pferb vnb wtitb fthiv*^ '^^^'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^^^^ ^ Wien tn bev pvouinQ / iOocb^uvgunb / Cion / quot;^i# ^tth ^^'^^ '^tvbun vub was/enfeyt bev UOafï lag/ÏTungcm/ ^vabanb / ^langt; ZOennegaw / picavbey / ba^an^e rïtbcrianb.ïbaó anbevoberhalb bev ^(b p ^’^^^^ttisi^tibwigeyn/rCcomagen/(Beibern/Heuf/CóU/dOalïricbt/ t^Z ,’^^^*3/^pf^’^”*’^/^i^lt;’w^quot;/^^”‘^^ ®«nbolpb/6anct ïDtetbar / 'Sorter/ Eptemacum. ‘'llb^^^^*'^^ ^‘^pi öd^weiQ. Dnb 5og2lt;ónig C«bwiggen 34)/ vnnb lag Luxouium. ben^®®^i'’’^’ï(Oonattmbeet/ lief f d) erjlreebtbtnben / ^r beteim berab jic// D.GundoiphM. Sen?^ ^^Pp^‘^i^l^3efalkn/war ein Cauben ober Shammer »über / ut eyngaito ■^^ Theodarui Tre.
A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’^‘^ / verbarg fokbenfebaben / verbraebe feine Keife / 5obc Jott^?^^?””^^^*^5’*feinem^ruber.^dfd)reibêetlid)e/fobiefelbige$eitmiege^^ «”»‘*^quot;f*'«. to . wbe/ba^ fe im bie Kippe im $icbcn babê tlappern bóven/ fo ein bare man ^u ’^ ft lb Jt ge we fen. .K.eyfcvC»bwigbevvierbtc‘Ö^euefd)cK.eyfer/bevved)t€
^” obgenanneem Canbe / bergkid)en be^Kómifebe^ifeboff/ febicteen jr juJ ?’^litl'’c Käbte/brey ^ifebóffe/IVinclob/^obanfen / peeev/ vnbben 00p/ SVindobiHs. ,. «t^ernbarb/begeveen an Konig Cubwig/baf erbem Keyfevfeinreebt
K «w vâttevlid) X^rb wiber gebe. König Ctibwiggab ein gute antwort/ ficlzk^^ 3'-^’’^tbun/ aid vilanjmwcr/waanberf fold)dCanb vnb Centen gc^^ fltifin ^^^ '’^tweipf^ Cent vnbev feinen fd)irm gehoben weren/König Carl Vj^r**’^^ feinen IBvubÄ/ berOemitwebtenberbanb vbcvcilet/ 511 einem l?cv^/ VnK??”^^^f‘’en haben woIkn/ foniüflcaud) fein Kruber folebcd rbun. Canb
k .T‘^‘!^P*3fen/ftebctteneinent)errcn/ber ftevon bemvber^ugber^rantjo// fäZ- ^’^‘^btttzwavinnbber Keyfer nichtebe bommen/vnb fc befbüntet bett U)Äi^*'^**'^^h»ben. Iber König Carl gab bic antwort / X!:r bett ein Canb bad v ^^bcbaltcn/ wolt ed Beinern anbern nid)t geben. 3lfo^ogen bic Kabte bef ./Pits vnb Keyferd wiber binwcg/rid)tetcn niebtd auf .Ker Oer^og von K e// J'^^rnTitT^ (t/iA^^”3^^*’^®yr^*^/ lief fn wolwibcrauf/mu|leimeinXfybfd)wcren/baf faa^n. ” ^Pl^8 ntd)t rechen wolt /barumb blieb er $uKom. Kie Keyferin vnnb ber ^^Pitfiibrctcn fold)en Krieg/vnb rochen folebe fcbmach amlOer^og. Kiefer 1 ^Wachte baf ber Keyfer in ‘Ccutfchlanb nicht wol mochte Bontinen / er
^ß^*^”^ ^“ ®'^^^ '’“^ ^^”* Kechtenauch feinen Dettern fo gut vertrau wen/ P®*^ meinet fie würben fm fein vAtterlich Xfvb on alle not wibergeben.
^on ben ^tttbifeÇen ml» Sraöahfeßm 95«cÇfto6ett.
^(5 Cetch eben bifejcitflunbe ein gelehrter Winbifcheranff/ mit namen (Dc/z Rebobine / bev hat bic Cr^tifeN»vnb WinWtom 2Snd,({lt;ibct» t^um SSfÄ'uÄZ
btiv ^’'^batbicKibd inbicivmbijehe Sprach gebracht /vnb hat btcIVimz »ou wem neerfun#
’^ • ImaticnvnbCroatten vberrebt/baf ficbicCateintfd)C5UngverachZ'^w-
, ^/biedOef vunb allen (Bottcßbicnflinircv Sprach ju begehen angefangen
quot;^ Ka er fich folchd bey ben IVinben in Keyern/Crain / Kernten/ Steyers ^^tt/auch vnbcrflunbc/Wurb er verjagt/vnb flöhe irt dOerbrern/ ba er noch be 9mben ligt $u Klmun^.Ker Xf r^bifchoff 3bclwein $u Salzburg/fein Win'/ CO^etöobtos waec mfehev KifchoffKeichbolb/prcbigtert wiber Jn/ bcnnbad Kiflhumb nbsp;nbsp;nbsp;begraben.
Salzburg hart nun von Keyfer Carl bem (ßroffen bey
fünff vnb achtig Jaren her allen (ßottedbienfl bafelbfl verbracht in ber Catei/
nifehen Sprach
O t#
Ker
©dû ôùrbc ^U(0 Slt;’^‘^twît 0 ^{«ctthhî/ ©er jwöJfft ® tnbtfc^c Ärteg.
-^ ^genunnt« tOerçag ©wotibag / tOevgog in rtOrebtertt nbsp;nbsp;nbsp;’'S»
@uat((0tus gefan* gen.
Ç5rf)Iaaomnuta. SfngeCfralus«
ç^jwte ev betwlicb einen 23unbtgewacht bett wibev2^óntgC«bwWjj^ uwb griff nacb pn (Carlwan bef ^kónige älter ©on/lief jn S^'^^A^m' anne wwen.^ie lt;l0crbvern weineten/ jr iOerijog würbe niwwerwebt wen/erweblctcnbcp gefangenen t^er^ogen Detter ju einem berplbige ein pfaffwar / wit nawen ©eblagwer / berfclbige b«b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14/
®udfeBoeu8 wirbt kbtggclfljfeii.
ein Krieg an wiber bie 15eyerifeben t^auptlcutc/TTUbclw vnnb woltó verjagen / aber pc webveten pcb vcblicb / fcblugenpfap^ 0cbllt;^5*^Æ(f{ bie puebt.Dnb webvgenanter ©watibog nacb bemniewanb wit bringen wod?te bef er gestegen wurb/wurb cvvow^^OarggraffCan^^^” . ber Icbiggclaffen / vnb wit großer febencfung wiber eyngefegt von ben ^ya^ bie wit sogen / boeb biefer gejïalf / baf er be w König treuw vnnb 3^’*’ Pfaff ©d)lagwer von bcw iOergogtbuwb vertreiben folt. ïDa er baw/ba fawletcv wolein gropDold sup*W’’c«/bap er ben ©eblagntetbelf tenwolte/3lbcrbic pbwacb jwbewifen/ lag jwnoebiwbopff/ pclwplo«»’ƒ ber bie Keyern fo jn beleitet batten/bie nid?c6 übcle jw vertrauweten/p^^^S' S! «ÎSSÎT^Î^’^^ P^^S jr viel lebenbig / jr war gar wenig ba von iront wen / Bein lOanp in ^^ tj, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ warontrauwren/bapfovilDolcBvwbBaw/allerpeg/alleôlobpgt;l^ngt5^’L^ Weyern /vorauf wit ben (lOerbrern erlangt betten/ erlafcb witbiefewg^n ^^ vnglücb vnb vnfall/fol feiner feine w 5einbc tra uwen. ï)cp Kóniga wanwupealle bie Bürgen vnnb ©eifclfo jwbie Winben gefegt M^^^ gog ©wateboef wiber geben/bawit cv feine gefangene jCeut/fo cv nodtiwlcben su fcyn/ evlcbigct: 2lbcv ba cv bic (Bei fel vnnb Bürgen **t^l^ gab/warb jw nicht webvbenn cincvbcvwibcv/vnb bennoeb Pbv verwunW/P tob/bert^auptntanKafbbott/gefdjictt/ïöieanbcvttbcttbev^VJerbtcvifwt gog©watibocfallcevwüvgenlaffcn. iöic KóbewetAvavenauebaup/'^^^y
Cotpri«. ^m^ JU T^eyetn/vnb wad)tcn jn vovbcn IVÜlbcn einen fepen wannurin cinewort vnb in ewev engen gapen wod?tcBowwen/wil’^*^^‘Jj,jj ^genaupgefdiüfftbcf Kónigó/bevsuKegenfpurgbiewcilbaufct/Kifb^’tÏ. SS'mT“^ '’®« IVürgburg/aOarggvapr Kubolpb ob bcw Horfaw / legten J?o«^j«t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcw waren bic (V5crbvcrn wit jvewDolct vnb JOergog in ^obetu gcwtl^z / ^ ten eine grope bodiscit gehabt wit bef iDergogs auf Kóbew ^^‘^f^’^kï^fn/ fübveten bie Kraut nntgroffew geprAng / pracht vnb (5nt beiw w ^^‘^t j,jj 3)abie vnfevn folche burch Bunbtfd?affcerfMbven/bicltcnftcbciutlifb^^K^j,j (lOerbvern / fo guter bing waven / aie tSochScitleut/ weineten folcen ba vovbanben fcyn. ï5ic Beyern vnb ^tanefen ba pc jren .«j) Serroweft**’*'*^ fabcu/bvachen pc ben lOalt/ pelen in bic tOochScitleut/ biegaben bieI^^ pC^j/
popenm oogenannre enge jiim eaoor mnocen pwoerpw v bAw«rbcnficvonbcnvnfcvnntbcrgcwot'ffcn/'ircbv/JOavntf4?/lt;*^J^^$^'.rttif «vaut wirbt gefan# ^^ 2lt;lcinot / mit fampt bev ^mut nawen bic 13cyetn / fubreetnt’ ^^flunurf 25cy em/ vil ber lt;0crbvern pelen von ben (Säulen / Iteffeuô mit alUw 5^1^ x^^# lauffen/warffen ben t^arnifeb vnb allee wae pe betten von ƒ n/ Pobt» / ten ff eb tn bieiVAlbe/bte73eyern pengen auP^aUe lebtge pferbe/fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^jj-f^ ©etben bebecft etlj^beS^uvißcr/waven etn taufent pebbbuttbettvittv«^ ^^^ lt;5»3Ctbct fn Betn dOenfeb webv wtberpanb) sogen wit gropew ® JU Kegenfputg wit fawpt bev gefangenen ^vautbeü t^ev^ogeaup’^*’^, .jj^ ^prif^woritgt;e«b«‘2;o4)tev/bctw/ï)avonnocbetngewetnee0pvid?wovtauffbenbÉnt’3^”f
bvaneb *1^« W^*^ »«^ wev biervaat bâw fubvt.
s?cii bef? ©Pc cÇlfcÇe n Kci/fr^ 95ottfcÇlt;»fft.
Ccid) eben biefer jeit febtefee ^itfiltus bet (BrieeblfebeXe^'?’'’2Si pantinopcl nach altew bvauch feine tvcffcnltche ^ottfd?apt he^ 'Lj '^cwtphlanbsuKynig Cubwig/bePelbcn Alter ©on ^^‘^^’^^^JAcü/
-ocr page 761-ftöS9cn^mttcftf(^c«ßepfevtt. CCCLVI
(pureer* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’ ©rtlijbur^/fórtó bartwd? ^umD^ftev gen Kegen^z
1^^^^^ «Ubabelli Aóiuggroi^gut ctn vbevauf? gvofj fîneb etnee Cav'/
Scn?^^^^^^^^^^**^^^^^^^‘*^^”®^^^'’^^^'^^^^^^^^’’’/^*’’^‘^^^.f^^^ ^^^ heilt / ffovamp;unefetpeiud. ^enî'*^^*^^^^'”^^*'^^^*^*^^^^^ l^^’lcbnmbtncbv/vnbniffcbren bie (Brieetoenmit ihr/W^^^wUvov ffteer berbommenTVffr/etnewtge^ùnbnn^/vnb einen «ftwbMjwif^« (ben ” ' ^‘^^^-^^^ô war ber alte brand? jwifeben ben alten ‘Ö'eutfeben vnb (Srie / §Ïe^;f^J^^“” WS^ÏÏ^*’*’'^’^*’^ ‘'bgieng vnb ein neuwer lt;m|(unb/ fo febictten fie aUwege ^Re^f«;
Jufammen; fîteffen etn ewigen frtebe wit etnanber nn»
®if Äönig ^ubivig 6«; feinfm leCen bas; 9tf icÇ
vutcr feine @óne tl^eifete. ©er brei^e^enbe
IVinbifcbc 2^rieg.
gt;(^^ttenittber5n|Ïen5^ Kónig Cubwig gen ‘Vorebaiw fb bainab in ^I oeyem lag/jn bem Horefnw vnb alten Beyern/ tvie ben and? ^aben^ L^^t^g/bieltaUba einen Xeieb^tag/bawit vnter feinen Övtten (wie bann betHu ^^^^^^^^^’^'^ ^‘’^'’’^^^’^ Sl^^f'^^^benwar^ Beine jwytraebt entjïünbeƒ Wa ^^^”^ '’”^ Cente verberbet wórbê/tbeilet feinen breyen ©énen bae ’n«^^^^3^*^^*^”*K^®*^”f^i^tbeil/bae emad) feinem tobebefigen folte. Cark fett ^***^^5^*^ t’lt;(t^tnrtd?ct cr^eyern vnbïelTinben.jCnbtrigen bem wttteh ij). ®^,^ ^5tancfen/ @ad?ßcn / ^defen / S^buringen vnb ben Xbtin|ïraw» ^?!i'^’^3lïcnwitrïawenlt;rarl/©cbwaben/ ©ebwei^Z ^Ifth/ TVirtewberg/ Öenr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘’‘^ bifew $ag König Cnbwig gen Ke«-
Uhff *^®^'’^’^^’’^”^*^ ^*^^^^^*^*^ wiber bie (lOerbern vrt anbere IVinbé.ïÖererflc (for '^ ®‘’^fr^’^ '’” S'büringer/^ogen von lt;V?itternacb t über bie (^errbem tems- 3^^^*^^*^**^^^*^*^^^*^*3^^^*’ vnterallen quot;Wtnbtfd)cn waren») Had?? lotet» •i”*'^*^”'*”^*”^^'*’®*^^^” O^i^^^l^ ßnebtvonbenJreinben gefeblagen/ver# sVinM fitstn. I){t^ r ^olcfe/jogenwiberwit fpottvnb fd?anb beyw/bie WinbifebenWei?
Igt;«t5 ?^“5^^® 'gt;^«*^«'li« ber ßnebt. $)eranber banff waren 5vanrfen / 2trn qBip^öffvöndPir^z tith jk ?»‘’’’n Wirt3bnrg 6tgbarb ber 2lbt von^ulba/ bie jogen von (lOit? 6ur^ frieget ttJibet Iittt^^'^’’'^^‘^‘^^^‘^n/tbetêgro|fenfd?abenbenyeinben/lagettwolob/aber0e n’«(’®t»*»«»» ®'^*’^^^ not vnb mangel an ber Ueffernng» ÏDer britre banff bie Kbent/
(t«h^ '’nbCotbringer/biefuretCeitpreebt ^ifebotf von C^Oenç/ bie vber^o? 35«^»^wlt;»$ «hehX^^’nêmicgewaU/tbeteinegroffeÖdiiaebtattberiÏOwlba witben quot;^eb/ ‘®'^“^'«^quot;’'’^quot;* «tenp ^ngenó inó waffer/ atreneften fr vil/ bic anbern gaben bie ßuebt/ fienz
bfh ff^^bwifebe vnb TDinbifdie 5órJïcn/ wit Hawen oeinfla / “X^tif la/ iSSÏSf j(f^2?‘”t/@potiwer vnb ^Oo^la/ braditen fic bcw König gen Kegenfpurg/ ^eXtauL^ tes L^^^*ne«wol/$wattg(ie jngeborfaw/jogenwitgroffen ebren vnb gut öJübIouó.
’gt;nb^*^ ^^^’n. Carlwan ber eltefïc ©on König Cub wige griff wit ben ^eyern ^^^XXo» S^o^S*^^^ ïgt;onaw/ fe^o presburg in Dngern / bie (V?errbern an/ batt eine wofoiau«, ’ 'rf^^*^nvtbabcy/babey lief er 4mbtrcicbKifcboff von Kegen) purg mit 2(m6onf«8» ^et u knechten bieber©cbiffbütenfoltcn/ er $og wit bcw anbern Volcfin ^ïüA *^ blueyn/tbetgroffen febaben wit brannt/verberbt bae (Betreib / bic igt;U|5nff^lt;M»f«lbe/éie^drtbe waren alle innô bolç gelauffen/ betten fid) ^«ns *” ^^n Stoffen IVâlben verfielt / wie bann beutigee tage biefclbigen ^^ ^''®ff'c mecbttgcfinflercIVÄlbe vn wenig ©tättbabc/^Pnter bcw 50g
^t« p9®d)tvetebog vberbie ©d?iffc/vbcrpelfic vngewameter faeben/edb ^watiEocus bberz tet85?‘**‘S^*^Zlt;tlt^blt;brangcr inbtcîZ^onaw/ ertrêrftô/garwcntgftcngcr/fii/ «S!? ^”quot;* ftlbjj ^^‘‘’^«S/^’^t Kifd?off Baw mit wenigen bavon.î)ie vn|crnfd?reiben iimbehcitagiet Sdi^®^^^^*' Keyern bey feebftanfenb 4oann vwbBomwen vnb gefam btpuc^t.
^ofben.
^l?i,,^‘''^^^‘”‘’’'^^((tfold?('nfd?aben vernam/war er erfl redit cr jçiSrnet vbcr bie ^tvbft ^ ^^® burcbó Canb bin vnb berwibcr / ben gamjen ©owwer vnb ^tvev ^‘’‘‘^^tennet was er nur anBaw / 50g wit groffew (But vnb ©ieg in ‘^’iiiïbae'ÏVintcrgelegcr»
o uij Wie
-ocr page 762-®gt;gs Vterbt ^«^ gv^untttö ^«erttütt' ®tf e^ In ^raneftfteß ößcl ftutib/nncß ßftn Kéntg
gut I mit feinen ^onen übel gieng. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^.
CQortnmunevpI«# gen ^tancheicÿ»
5tandreid) namen bie vngleubigcn portmannen vberbitn^ / ^ ^^1 ^^Wl’^l^‘^il'^f ^*’lt;^ öacbOcn/bicfelbige ^cit war ein O^jtnannin Saebfpn IVifbunb genant, mit fampt feinem 0on7vtp’^^‘ ^ bic maebte 2V0ntg Carl (Draffen^n Gingters / bie tbeté groffen Portmannen/ bod würben bie ©acbpfdicn Pauptleut 5«legi:„jf gleubigen Portmannen crfd)lagen7vnb mu^tnfidt bic ^ran^ofen 5« K^^ ^', ben©acb|fenvnbPortmanncnvertragcn/mu|bcnin eineigen Cmb e^V ben/ bas pc noch innbaben / vnb von obgenannten ©Aebpfdten t^lt;*i’b“^u|; feynb bie bie fefjigen König auf yrandretd)/ wie bic ^tan^oftfdoi 0^f felbflbcjcugcn- -Ürsbattaud? ber JyranQopfdtc König Carl mit feinen W* nicht vil glüds/^r batt bcy ber er|îcn prauwen ^rauw^tmbvanr bvev Carlman/Carl mb Cnb wig. iber erfte Bam $u Pad) t auff ber fagt vmb/f?’’ te frifch feyn/greiff einen i^bclmann jn nacht an/x^on bemmanftge/brtö berfrcybtglïc^rançof wer/ bie i Ttlbowcin ber^ogevon ber tagt baHt^»^^ WoBtotts erfr^fegt nun Pad?t war/bcp Königs Öon greijffn in ber pn jïcre an/tener wuftce^ iquot; bfßÄpniasecn. vvcrcrwar/erfdtlugtn/bacrinauf wolt$ieben/ fabceverp bas er bef ^^?’d ©on war, pelletßüchtigenfwf vnreumbtebas Canb.töen anbem0onb^ -ÎÂÂ'îS König Carl in ber tilgen b weihen laßen vn in ein Kloper gethan ber lien lt;5?;
^rmotniba.
,©. “yiBanus.
-Ö.CÜUtebrobiis
' bem Kloper/ wurb aller (V^ünchen mbpfaffcnfeinb / ber l)arrcv ud’ Pny Çaioti ®pu «Sten# hen/erbUnbr tn/2:tlid)c fehreiben/ cs fey auf neib ber ©tieffmutter gefeb^ ^r Bam aup ber (ßefendnuf/ Bam herauf in ^entfdilanb $u feinem mb Datters Kruber König CubwmBlagct jm fein clenb vn vier bie ©fin muttcr/König C ubwig bett ein großes nntkybe mit tm/gab im jwo3lb«y^''J XE^brath vnb ©.Ttlban^u (VDcnQ/befahl allba bem Xtrgbifdjo jf/bas er feif^'’’® warten lief/Xlrr parb in Burgen tagen bemach/ligt oUba begraben.
®if groOf ® «namp;frtveref bifer jeKgefeße^
Oîenç vorn iÜrbt bööem »möge^ worffen.
ijen'ic^retfen t^ua fwjaben.
$eitwaren vbetalgtoße Xtvbbtbein gvobc(5ewa|]h' mgewo«^ die TÜftcet/ tbeten an *X)tebe mb /Renten greifen febaben? verberbten«*’* ß^tifft ja 'Wermtß ^^^’^.^róebte an ff bem ^elbe / Îùaô wilbc Wetter feblug in ben 0dfp 5^. irermb6/brettrtetgarauj5/vnb|ielbieCl0aurgar ebenniber. 5ult;Plt;»ß’‘’^^ “* berifrbbobembie ÜOanr mitfampeben tOenfem vmb. it« Bantenbie gf^f^’ lOcwfcbverfcn fraffen alles graf ab / flogen mit beeresbrafft in ben babeteyn/fiinff nteil»erberbten|tea«|t einentag/bafitrbnlff beinretteit/p*’^ g^en barnaeb in ben lüjften mb Tooiden wevrer / ßogen bauffenweif / P^3^ cinbauff naeb bemanbem. 0Cgt;an hielt gro|fcproce|fton vnb Creugge^S'^’J ber pe/ lt;l0an gieng mit bem iOeiligtbnmb mtb bie Statt/ vmb bas 5.ow vmbbaö^tlb/aberedwoltentdttöbelffcn. onlede trug fteeinftardevlVw^ anbieoffen©ceertranden/trügensbie 5lnt wibcvaffbasCfmb/warb«’’ gvoffer geftand/bam eingrof ffetben bernacb/tbeuve jeit mb bung«*^’
©er vifrße^fnk ® mbtfdje Krieg/ vnt» fwr ^eriiacÇ fW
eivt^ev fneb mit beu ‘^inben erfolget
Initulff«» ßträt.
OîdtufpÇns»
z^-^^ep*^ 5^ye |ÏAtb ber Wtnbifd)c tOcr^og (144)11 iff cw^ dOcifh^n ^‘**^^ ’^^Miimb vnbcrffunbctt ficb btcfcIbtgcn'IVmbcttniti: fampt jren Mticbb^^^’f’^ C^^ ben anbevu 'Winbe/fteb uu^ ber balffcci: ber 73cycrjfd)C Slonigc»^^’^'*;^ ben . Xira Barnen auch ber Scheinen ^otefebafft tn 13cycrn vnnb gw ^'t genfpurg/woltcnbtc/ianbbcjid)cigcn/ feben mb bóten wie man fid) vbfV^ Helte / 2rbct fie wutben vettunbfebajft / batnad? gefangen. Ä^nfgl^J’^yS gab ben IVtnben tn (getijen einen anbetn JOet^og/ mit Viamen Krtbfbwtn
-ocr page 763-^tt9lt;tt^r«ttlt;(gmßepflt;rtt. CCCLVII
3w«tr ^®lt;*^”*’f P’W^Ï’^^’-^’^^^r^^fF'^^quot; lt;V?)fHt5/bct fcfjetjn cyn/
^ ^ic Winbenbef^ Kvicg^ müb wovben/ baruinb bev GOsbvevu ^‘quot;**lt;“f*w ^‘^ i'^^Mt^® ®lt;^'*’lt;*«^^i 1*«^ einen ÔcVwâbjfdjen 5»v(ïcn/ fo cv gefangen »«faH«»«’ '*Hb h ^^”^ett ^cvtbvam lebigbaö cv 5« König Cub wig vitte/ vu jm gnagt; litl)c^^*^^®^evwüvbc/^ópbtcttciïlt;ïuetgt;rtnbcvclVtttbtfcVc Cunb jve tvetfem I*èub ^ - ^**ff*^3^’^ ^^*^*^ ”’ ^ï^^*^^”/^*’ KönigCubwig vu fein'Oettev Key ^^•^^livff*® ^^^ ctftrtitbcv traven / «neb KapfÏ 3'®^^^*’*^^ '^^’* Kom aUba bcy • ^^’^lÜi s^!Ï''’‘’*^/Ï^*^T^*n^flt;ïl’egcvtcnfvicb»ncvl4ttgtcn^naueb. 2llfotravb ïXöininfi^e w ’^oi|cbe Krieg geviebt/ bete et wait lange ^eit ber gewAvet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gewtiet.
^•t Keffer ^ubwig ba rtabfe Xeutfi^e ^epfer ftarü/
’n^ König r«6t»(g au0 iStixni gtbrü6erc/ enctjus wnb sBdfe^«
Uitb vnb von bc^ Key fevetbumbe wegen wuvben.
^^^^^ ”*^ Cbvtfït ©ebuvt adxbnnbevt fnuff vnb fibcn^ig / fÏarb quot;^^ *^’^?*”^wtgonCetbócvbcn/bcv tn^when ligt511 (V?cylanb in 0.3in
1‘Hvn n ^**^^ ^^^*^‘*^^‘^^^^^^^ fblebó bóvetKónig Carl vonpavifj on wip '’’n y ^^’^ feines 13 vubevô König Cub wigs / cy let cv vbcv Qtauben vn (loef w^ L ^^^^^■Î^lt;^'gt;^^^yw3ung mit feinemISvubcv/wolts allein cynncmen/ liter f''quot;’^^i*ubev Konig Cubwig febiefet feine @on Konig Cavlman ben iÄ'^^^^y^wt/^C'avl benjungé au f Qcbwabcnin^talicnwibcv feine Kviv fette?*^^®.”’*^^*”^*** ^^^^^‘^^^ ^’’^ ’** ƒ vanefveteb / wolrc feinen 13vubcv bas
^''y Jwlicn alfo bringen bidte bic Wey bnaebten in ^randveidt» ^idhA ^f^ ^ie^ran^ofen ^n fm/baten, was cv pc$cyben woltc/fo jic niebe febuU ?ƒ!*??'’%*, f^ltenp*'^^*^^”'^^*”^ f’^dtl^mbcr alfo banbclc was Canb vnb Cent entgelten nbsp;nbsp;nbsp;„|( rotaei«», ^Cttb ^® ^i'nbers vngefebiefligbeit/ver bieflen pc woltê bavob feynbas fein
'Itcv/h'^”''^^^^^^^^” '*’^^ jwifeben/ngemaebt weve.Konig Cubwig wavbcv 'gt;4tb • »’’'^^'^^^^^^’^btUiebKeyfcv 511 fcyn/boeb 50g cv wibev ab.KónigCavl fct 5i’^^'^*’9^*^/'*’®^^*^®***^^^®^ll^*’’brtbé/woltcfci»cwl3vttbcvgav nichts tap C4j;j?^.^'’’^*’Ö^*’^^^”*5^*’^wSö^**’wlt;*’w ^e^'lieuanben pfab/ Kónig ^na l *^^^^^*”^bottfebaffr jw/ncn/als$ufeinenDcttcvn/febenebtjnvilguts 'Hin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^’ jm/bieltcingcfpvAeb mitiné/fagt/cv wev$u jncin Jtalb fob **^^*^5wflt;mbomcn/bamitbic Wablenivcvavtnacbntt von jnenpelé/ pc ^/Ï^*^^^^*»^^^^««/ cvwóltcsauebtbun/wóltcplt;b miefvemDattev feinem
t(Hj ^^^‘^‘^fi'cunbtlicb vnbvóbcvlicb vevtvagé. ïnc^wen junge Perm glaub*
Wx ^ ^^*^*^^*^/^*’3^'*’*^^*^^^'^^^^*^ Kónig Cavl eylet gen Kom/ bauffet von hifh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ 13app bas Kcyfevtbumb/vn ^og wibev bevaup in ^raneb vbfp’ k ”’5Äubwtgppicfetfeine^ottfebafftjuim/vi’ipct pd? ju/woltcjn hl« ’^^*?^**/Aber bic Kabw auff bcy ben feiten fcb offen Kiegel vnbev/ bepim#
Äewf^’’^’^’* *^**3 / ^^ foltcn bcybe ^vóbcv jufammen bommen / vnb vmb bas , ”i‘‘^tbumbpeb vevtvagen.
OSie König Subwig auf; Seilern fwvö.
^CsdtAft^cIfdf^g^ CbrifïitScbutc «ïdjebunbeve fed?^ whb (ibengfg ^rtr/
gt;ZparbbcvKónigaupl3cycvnamacbtvnbjwcnQigpcntagbcs2lugpmo^’
x 1 óu ^ranctfurt / wuvb begvaben genCavebfee in ©anct Ïlajavius lt;lt;m»w«»w» ^'OKetam Kbcinin bcr pfal^ ligenb. Sein Pauffvauw pemma ligt jn Jjj^^”quot;*
£'L^?y’’*S0tt-^bcvm4n|fcr«lDnb König Cubwigift ein gevabev Pew/von o.Ndi^rM |cb0tt vnïgt; fl^vcb gewefen/arbeytfam/ allev vbevpup vnb bubevey femb/
bïy *’V’’*^^wlt;rtigbeit/ fap verjïenbig in allen fadten fo ju bcv vegievung gc^-«5?^ Ti*^^^^w^lt;*^lt;gt;lt^5üvplt;nlt;5cf(hid)t gclefcn/fapgnei^g vnb barmbev^ 1®^S’^’^^’^w/ifbl^brfcmb gewefen/bataueb hart gcpvafftbic (ygennû^U 3« 4inptlcutc / bat bic / ben nidte wol mit ben Amptern ip gewefen/jn ben jp^^^^’^Sefovbevt/tp fcblcebt in feinen bleybevn babev gangen/ bat auch in p®n trineten bein pvaebt/beinvberpup nicht gebvau^t/bat gav ein meßlg ^^nin effen vn trincte geflirt/bat bvey ©óncgcbabt/Cavlman/Cavl/vn Cub diW^’’^‘^^d?tcvClt;ttS4vb/bic tp ein ^btiffenimCbimfec gewefen/ligt auch *w begvaben. 0cin Paupfrauw Pemma ipaup Pifpanien burnggew^n. ^^••f^i^^^
-ocr page 764-©as fiterbt Q5iicß ^o^iattnu ^Îttefttûu/ Îl'tc Keofev Sari ber anber enb fûnffte Îfutfcl'e ^^
feinen ‘^Settern v6er$03/ aber von |in ^efebingen warb/
weite quot;Ö^cucfd^lrtub and? b^^ben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mb
^fCöbrtlbÄcyfcr Carl vernam beta fein 23rubcv Szenig Ün^wtS ^Ljiif • ^H^S^'^S^^ '^^'^/ vnberffunb er (teb auch ^^cutfcblanb $» b^ben ''^,(110 ^'^fùnffçtg tanfent bevang tn'Ïetttfd^lanb/ nrnnZeb eyn/ legt ft^ ^‘\{,(iigt; für Collen/Ue^ etn Gebote nuf gebn/bne jebemmn fm Xf rbbülbtÖ^^”? ,, 4gt;ber|lett5ürjlentbet/were6ntd?ttbet/folttnber:äd)tfeyn. 2gt;’‘^'’’^‘}^’'I,iiat’' nlfo verlteff/jegenbef geflorbnen SkontgCubwigö 0on bereltcvO^Lj-jc// vnbCrtrlber^ünger/tn^Ceutfcblanbwiberbett^^eyfer^ren'Üettcrm^y ^ te Kruber Cubwig ber bett nun feinen 'Oatter 50 ber itrben bellH^^’^'Mft;/ hielt iOof $u irnnrffurt/ febief et feine ^ottfebaffe jum Key fer P^’^’^’^kYhojH' begeret/baeerberKeyfcrrtu^‘Ceucfcblnnb$0ge/foimvnbfeinenKt»^ 4^^ geboret/vn von frem ‘i^atter ererbt betten/vnfdnrfet fieb nueb/
fer vber Kbein ntebt laffen /feblug (ein lt;5 el Ager berebem be^ Kbttw® Ö^^g dt/ Keyfer vber. 5gt;er Keyfer fagt/er bett mit feinem Kruber ein Kó^ jyti^^ ma^t/bie wemunanf/wer feine “Vettern nid) töfd? u Ibig 511 b^1lten.2)^^J‘‘(, König Xiubwiglie^ in feinem XiAger gar wenig lige/btenicbtebefto^ jÿ feuwr vnb febart halten folten / gleich alß bergewaltige bluffen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ÿf^
ijavtufftts.
craber jogmitbem mei(ïen “Volet bttauff an Kbcin/ vnnbfamb4fP^|id/ ter ber Key fer niebtinné wurb jwifcben CoblenQ vnb 2tnbernad) vb^t^Z feblug bafelbfï fein (BeUger/wolte aUba bef Key fers erbeiten- ïD^^^*^'^,-a) ben lijf bes “Vettere vernam/ wolt erwiber ƒ n and? tn et braueben / i^^È^^v^/ banton iOorfïallbieKeyferin ifycbilb/ióilbewein ben3lbt5U fLii^i vn^tanctobenKifd)o(f von Kbemf/tró(ïet fieb ber menge feinee ^^ ^J/fr/ berauffanKbcingegê (einemVettern/febictet freunbtiiebe^ötten^«Z ^ bote lieber wólteftd? vctterltd?mit (m vertragen /H»er in guter ♦^^^’’^uJet Ïgt;er(unge König Cubwig verfabe ftebniebte bófte $ubem Keyft^^PV^^f# tern/2lbcr er wurb gewarnet/er folte bemKcyfer feinem Vettern^‘^ |^,i trauwcft/cr wólte(n vbereyIé. ïber Kifeboff Ceitpreebt von Cóllcn/*ilt;^PrL ^^ Pfaff t7artwicb / ber warnet auf befelcb fetnee Kifeboffe ben /“ÖXf^r nig/ber r«(lct fteb aud) in bie gegenwebv/vn (lunb in ber Órbnung- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i;
Oîegomarus er# pochen.
Keyferbabereylet/meynettrwolte fn vnverfebenerfaeb vbereyUn/it^^^^^ mit feinem Volet wie ein(V?auwr/burebbrang benerffen
Kaiiffiuf (taten WfeWeg«
fere / erfïaeb iOertjog Kengmer / fo ben Kcyferlicben ^abn ben ^^^.^^ vnbbrad)tebieKtyferifebeninbie fluebt. ïbawareinflieben/bte^t*^ Aj^j^n fen t^arnifeb vnWebtvon fn/ber Keyfcr war ber cr(ïeinber (lucht/ »d’ F jj^ Keyferlicbengefcbmuctallcebinber(m. Ifeerbrengten fieb vil nn ^”***t^ßlt; ber enge/fo tarnen bie Key ern aucb vber bie flûcbtigcn /erfcblugcï’ I’^Z ’*^^rb(fi auf.3berKanfleutewabr/fobemtOcernaebge5ogcnwar0/lag5er(lteuwe vnbberwibcr.KónigCubwigbaerfolcbé©tegcrlangt/vngrofvnp3d^9 gewonnen bett/^ogbamacb gen2lcb/namalle ©tette wiber eym^f”^^;^ J. Q0(ifcbeBerrenfoergefangebctt/Kifcbofftfrtilpb/^bt(5offbnlni/t“^® fen/Kcgncr2tbelram/2lbelbarb/df berwein/ lOieronymue/IVttnbnto/P
er bcrrltcb/Uef alle frey lebig on entgeltnuf wiber weg sieben.
®(e Me Mep ’ï^rftber ba^ Xeiitfcb ïXcid) t^eiWen/f nf* ^^“^
^cb^rifc^e^óniggaHman wiber ben^ebf^r 3idnnJ eb^^ttam.
/^v^2lcbfold)etngro(fcn©iegvnb erlebigung berCanb tarnen ^*^^^a £ jufammen/tbeiletenbieCónbcr/wieeóvorirtOerrvnb vetter A
hinten/^fl^emz
0?Zfitf)CU tont« '-Severn ge^ôr».
^ ^Cubwlg ber alte verorbnet batte. KónigCarlberiüng(ïennmp l tbeil©cbwaben/ Iflfaf/oberCotbringen/ IVeflerreicb. Kónig CjjW^ ƒ tcrC.otbrtngcn/(iOcQ/'(rrter/2lcb/Cóllê/(V?ennl?ollanb/5»'tfp’’J^T^j.„/ ÏJütingen.lbem Altern/Kónig Carlmanbem wurb bneKónigvet^-^'^^j^^ barvnbergcbóretenbtefclbige^citbie “XTinbifeben/ dürftentb^nb ^c^ ^^^^
-ocr page 765-^^ «0tt9lt;tt^4«lt;lt;glt;ttlglt;lt;W. CCCLVIÎÎ
^Ilc^^^^^^’^^'ttt/vnb KÇ bic 2^ron Tngem / vnb bas üïvQbev^o^Ébumb
S^W*^ ^ warbjmrtod? Italien jngccy^nct/ b«^ er bicfclbtgcn vom2^cyfcr ^’tefi f^^^®‘^^^^*5^’^ I^^^^^ brtrumb fununktbcr ^cycrifcbc 2ióntg ein gro^ ï^«||y’’'**^’*^w/«tlt;bt*gt;ncinvott Beyern/ fonbern aUcrUy IVinbcn/ ?Kgt;g mie ^hba *^^^ ^*gt;3^1««. Ï)rt |old?6 bcr 2lt;cyfcr béret/cykreraud) ht iVclpb// ^'t:^^'’^‘^Pby/btclcbrtfelbjïeinen Tfclfd^en Keieb^tag. 134p(Ï Jobanned ®ebit^^' ^‘ït'rtiid)b4.3« bent war ber^Seyerifebe Mottig Carlmrtnvbcrbrtó
^abr ^J^^^i^tt temmen/nam 15evn/0Oantna/xgt;nb was am Wnl^cr^ufi
^tthr Ï**^^®ócy«/rórfct rtuff papbi $«/wolte fteb mie bent 2lt;cyfer feinem I^^c?^k ^^^^«•5^‘’^^ögcfcbreygcnp4pbiBam/warinben2keyferifcbêbcr
’’«nSSto**^^^®*^*’®^^^’^*^/’*’*** ^**S'^*^*'“‘^3*^*'“i^”* '*”^ erfebredUeb bing ^chfi , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^^b (ïOerrbertti 2)ie 2keyfcri(lt;ben gaben am ev^c bic ßnebe/ ^”1 th lt;nbsp;”’**lt;tgt;ce peb bcr Key fer and) baron »bcr ba0(5cbirg in^randfreieb/ Mtff ^® «nber fein Do let aneb. Ï)cr23apfï cylet gen Kom» 3n biefer
bcr Key (er an berKbur/im Jar als man jclce nad? Cbrijli (Be/ Ärnfer (ifth «i bte •»/ittK^^^^^hbert ßebenrh ßebenQig. Had) bcm ßelganß 3^^^’’^”/ ^'^^^ Öecu ÇM/XÎ?^?^quot;*’’ l^/ah^^^ylt;*^^l^lt;*^^^*gt;*3Carlman/aUjubemeUcflcn JrV^nctifeben^ór/ Caroionwimnm. f^cX • .'^‘’P^^3*’bannc6 bcr2lcbtcwarwibcr/n/ïïgt;olt;t)febicbctbcrl5cycrh
^”1^^^*^ '^^‘^bnan feine t^awpelcuec / Xiampreebeen »nb 2Hbred?ten/gen
quot;Hij x^’^^^SfettbcnKapIl/vhwoUc biegamje 0tattflt;bweren König Carb ebt!^ ‘^ ^npjl Johanne« bcr 2td?cc war jornig/ verfperret 0. peters Kir/ Courtes bar ^apll •ikihÏ?^.***^^^^^^ ^^fP^ halten/renmee bas (Soctesbanß/machet fteb mit S^hÏT^X^*” Mb? «’^^^^^” ëebaQ bcymlieb an|f bem (V?ecr baron in ^ranefreid) / ^X«; quot;’ ’
l«l(b8P^*”3^C«bwtg/Kcy|lt;rC’arl8 0on5nmKcyfcr geweybet baben.ï)a ^«yfc ^j?f**^S**h3woitcb4bcit/ ßobcerju König pofo/bem fein Schwager ^bttf ^‘^^^ber anber Knrgmi^ geben batt /mit fantpt bcr ‘eoebter 2lt;eyfer
^^ybc ®^^^^ ‘^'t^em 5ranweft Jrmbraut/3lber König Carlman rertrkb pc ^^’ttohh*0^^^^^’^‘ '^’’^^^ewolbcr Kcycrifd?c König Carlman ganç Jta^ ftt/in^^®”***’**3^^**^^^*'^/1^ P^*^’^^ ^‘^ ^^ ^®^ ”*^*^ König / rh nicht Kcy^
'^^^ Jtalien/als bic alten Crieff bezeugen ron jm/ ben Ötifften
^Kènijj Sariman ju Oettng dm ^nn ein grefl^
Sloffer gepifftvt^at
^X^J^ ^eyerifebe rnb in italien König Carlman bat gcmctnigltch ge^/ 0^^lt;»uflt;t5tî4gt;etingam3n/allbaerancbein groß Klofier 6. ^enebicten
‘^*^^Wô3é|li|ftetbat//nartcbetlichcgûtcrin3taHenrnIVinbijcbwarcf
(^ 'V ^«bitter auch etliche groffctOciligcbumb gebracht bat /ncmlicb ©anct hc’ttät^«»»^* |{of^*‘***^*an/@. ^clicitas/cin ^rm Ö.pbilippi/wic ich benn in ^etinger tOi^'
3eth'’^®”“3‘'’^5^Ölt;iSt babe anp alten brieffen/ Jfi nachmals burchbieDn/
•h ^’ÿ*^®^«»» warben/wie ich im nechlïen^ueb bemach anjeige werbe/rnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
*1«^ 1 *^ egt;neinc Keyfer gewefen brcy Jar. König Carlman aup 13cycrn/
thev .^‘^Santj JtalienrnbKominngcbabtbat/nachbemermit bemKapil
nu- ^t^ gewejen/bat erßebnicht Keyferfonbem Regemkalixjbasifï/Ko// c^obnutnunn»
Wft '^^‘’^^^^ gefebrieben/ ©einen ©on jrnolpb bat er ^Darggraffett rmb ^^‘^ '^
‘in» ^'^’^^^)eabgcmacbt/ batinniebtbey feiner Ehefrau wen/ fonbernbey
’M ^'^ ^^^^-^ grauwen auß Kerntcn/Xiihtwinb genannt/gehabt / fo nach«-
^®H ^ontg Jubmt3 hem anbnn @on König Suhwig^
^u^ Severn König ^arimane quot;früher/wie er an bcr S)7aj? $n
feinem Detter König Carl ron pariß fo man bcn
Kita^cr nennet/tarn»
ß ^yßr Carls bcß anbemefo man bcn Kiba^er nennet) Öon / König ^V'-^ubwig ronparyß/genanntber Kiba^er/ brumb bas er ff amict rnb hangup mitberrebe/ ba er fahe bas gißet feines Dettern/ fehieteter her/
-ocr page 766-giae Werbt ^«(g ^^^twitk ^ett«W /
auf tn^eutfdilanb gen trandfurt feine A Ach ^uS^outg Cubwig ternzbegcret friebe vnb ey nigbeitzbat jn er fok vergeßen vn 'gt;lt;*^^^^t**t!lirt lm» Shatter berÄeyferwiberingethan bett. ÎDer ‘^eucfdx2\ônig Ci^'’“f^^^;, Fß^’^9 fvcnnblieh feines “Vetternbef ttangoßfehe S^ónige bottÇjanf/1 ^ ren 5wey er briber Són/vnb tarne an bcm waflerßuf (Z)af ^ufamenZ nbsp;nbsp;ji^i 2(vrichttfc nbsp;nbsp;bipnachfolgcnbe73ünbnuf mitcinanber : ^m jcglicherauf jmfon*^ ^j« ï^5Ü4itii(ufi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,0,1 ^g„, Königreich /Lothringen vnb Xheinfïram innhaben '^**^i^’*r.Jfolf ßd? jre vetter barumb vergleicht betten. Wclfd^lanb/ Kom vnb JJ^^* if ber 23cyerifche tür|ï Carlman beßt^en,^ wie ers bann mit bem fehwerbt ^ ^^^^ hett-'SeybeKonige fokcon allegefabt cinanber treuwlich belffen/wetj’ ^ bem vbcrlebetzfokc bef verftorbuen Kinber Vormónb vn ^i^^^”'^f‘^f ^Lfcit ob pynzbamitbiefelbige beyfrem vAtter lichen vnb cbltchen /Lanb vnb ^* bliebett.3llle bic fo $u vneynigteit gerahté/foken auf beyben Canben lt;**;^^ ^em tvandreichzver jagt vnb verbannt fcyn. ïbernicht Kccht wolf je vnbgebenz fok jmberglcichêbie Canbe verfagt feyn. Keybc Könige^*“
foken jrtreffenitche AAhte §u jrem Vettern vnb Krubern König.^; auf Keyern vn^talien/vn Kónig Carlin Sd?waben/ fchtdêz bamit f^^yS verfïanb auch annemen/ vn in foltbe eynigung auch vcrwilligren Z bann u 1 lt;
.ifynigtcitjtebetbaeglùcf vn wolfart ber gauge Chrißeubett. hey be Könige wiber von emanb/ ber ein gen pary f ber anber gen Jraudr
Qïon ba Krancf Çot Âônfg garlmatus auf? ®f pew ent* obgenannten tob ^6nfg ^nOwigo ven panß / wie ber anbet
^Sni^C.iïbwis'^cycvntynnam/ and) part^ mb btcfclbtgcCanbc vubcrflnnb 5« haben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
$|/Cóman5ckt nach Cbttfît (Beburt ad)tbunbcr| mb neu«
W tra|fbcr0cblag2lt;ont3Carlmatttn^cycvttvnbJtaItcn$iJ'i^‘f*’^v^/
AnJ^arda.
•n»« Ïgt;ït Sprach erlag/ fein Gruber 2^óntgXi«bwtgcykt gen ^‘^5^’^'ùtf/ in »(len jm bk Weyern fehwerê/ wo (Bott vber feinen Tomber Carlinan bas fie benk anbem tOerren ban jn wo ken annemen/jog barnach 3^’’ ^^f yj»# JtubouififlbfcÇieb. fiirt/bcgicngaUbab$^jîerfefï.(Blcid)ebcaiicl)§ubifi’r$cit|îarb2V0nî3 j, ^,^ wtg von partez einfd)lcchtergerechter5i'»r(l/be^friebeß vnbglaubens baberz Ik^ fein ebelid? (Bcmabciyrauw ^bdbeib fehwanger/mb ^^^^^Sjjb itnbwigen vnbCarIman/better auffcrbalb ber ^bebey feinem mit namen 3ln^garb erworben* Afß entjïunb von flunban ein gvoi ‘^ 57^ / igreich* ïOktreid) vnnb iOaw/ bie jwen
TbeodoricusJiu^o. tracht vmb baó 2lt;ónt
Liguru.
Bo/ó.
KichUda.
von bem Wafferßu^ Äoira/wolten $u 2^ónig haben bie $wcnl3a|larfcn/r fonlï junge gefchiefte tOerren waren. Îüe anbem woken ^um ^^^î^y^M S^ônig 13ofen auf ber prouinQenzÂonig Carlô fehwager/ber 2lt;eyp’’^ A chilb bruber, X^nb biefer ^ofo alô balb er vernam bas fein ‘Vetter mit gangen war/ verachtet er obgenannte jwen t^erren alövnebelith/’®’‘’‘^^s -tränenreich eynnemen/mttbräwutmzmit feheefungzmit verbeirdnmg/^^' ^ er (îatt fanbzbeweget er bie ^ifd^offe /lanb vn Ceut/nain Öoehburgut^ * bie Statt Cton cyn/mufic jn ber Xl^r^bifchoff 3lnrelianu6 bafclbjl *^^*yS,, ^5 anbern^ifd?offen jumKontg tn^urgunbienBronen vnb weybem ^^r jj war noch ein groge partbey in ti^anefreich / bie woltcn einen 2v0nigaufCeutfd)lanb/bavon heaHbie waren/haben/netnhd) bie pgd*^)^ gen waren gewefcn/ vnb in ber (Befenetnuf wol gehalten waren worbmv Äontg/iubwigjuttanenfurt/ ba bcrfclbigc ben Aeyjeram Xbeh’ Sy^ genhetezbeybejQanbefoltêwibereinenS^ônigbaben/fomôchtenôwibet’ain j nemen/fo fie getbeilt were bettene nie Bein glücf gehabt. 2)arumb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Parthey fre trcffenclid?^ottfd?a*f'c herauf in'ö^eutfchlanb gen twjerpt 5 2lt;onig Cubwig/ 2^0nigCarlmand Kruber in Weyern / nemlich^
GothoUnus abb^.
D. VmeentiM.
wein ^uS.'Vincen^Z vnb (Berman auffcrbalb ber Statt parif/mb^ ^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
ben^urggraffenvonparif/mitvilanbern.2lt;0nigjCubwigliefftbvo« ^ ben/nam bk wähl an/ 50g mit iOeerceBrafft hin gen Âeç/ name ey «Z ^^^ ^ticb
-ocr page 767-^Oît^en^râncftfcÇïtiÉic^fïvn« CGGLIX
^*ia obgenanre jwen (^Ortv^graffen/bic fid? bcv5wcgt;’2vcnî£tlt;n Ctib7
h4dï^^’’?2-ô‘^ltcnd/lt;5r«flrlt;5or4m/3titflt;tcblt;î^/J«2k0ttîlt;;'JCttbwig/g4blt;tt^m Cad ^**^^ ^^‘bcvUujbviib 4 lies bae fo ber $wey er jungen Äonig Cub wig vnb Anfieherm. ham'^^^ ^”herren vnb “Ï)Otters vorn2^óntgrcid) Coftvingen vnbXbeïn^/ ^ctf? *'*’®^^‘’^'^ h^wen/frey vber/baten jnbnó er abroge / partfï vnb bne nm Mt Ïf'??^^^^^*^he^/berfeibtggncbiger tOerrX^ormunb vnb befd?ój5er fein
f*’^^® nn/nnebbem jm X^erbun febwur / berglcb verodunum.
hh/K ^'”^*’^^’^^^/5^3^‘^ «ttdrïiberUnb/nambaflrelbtgeaudxyn/^lnnbe« ü^euw». liet p^^^.^^^^^^^^^^^^^/^^^^^^^/^^^ hem gebar bte Kóntgin 3tbclbctb 2lt;ó/z i'«^«w4lt;/Me/Sw. “fc • ^^® '’*”’ pnri^ ebelieb (Bcinabd einen @on / ber warb genannt Curl W »K^^’^^’bcrren Key fer Curl bemnnbem/ber warein redster nutüviv/
'’narb ^” Pnvi^zvnb benfclbtgen Canbengewefen/ 2€ber btefdbige jeit war ined hrnneb mit bentJerren bann je^o. Canbe vnb Xieut/ Kitter vnb 2l0n'*^n^^'^^^” ^^^’^ ^^^^ regierenbc vnb verjïenbige 5üt(ïcn haben / gt;?nb ^flt;in^f^”^''’*^^^‘* ^^ ^^^ 2^ónigreicb inngenomen hat / §og er wiber gen )*’i«^’^■*^*^^^‘' ’^^’^^ r^”’‘' t^aufifranw Ceitgarb/war eine ©eb wäbin/bauebt itiitg4rda. ^^tte / f^'®^^^® ^‘^ ”^^^ ^^^^‘ï’ San^ pari^ vnb ganç ïVejïerreieb imtgenomen W h ^*^ *^^^^”’ ^‘■^ ^^*^^^ 5rancfifd?e 5ür|t/vnb allein ber redite nati:rud)e ^nb *^^*’ ^^*^‘^‘ ^^ßW?s vernam bie britte obgenannte Parthey/bic bic (^‘’tfi ^'^^^^^^ wiber$nfammen bringen/ bauten fie wiber herauf gen 5fanrfgt; ilt;nx* *^^^*’’3ht/braebtenfdjriejftwiberheym/ jïerdften jreparthey/fag^/ ^lt;18^^”*^^^^^*^ ^’i'n'beuïit einem groffen Dold bommen / er mö^tc je^o iobkT/k?*^*^^^^^^ Bayern eynnemen / fein Kruber X^ónig Carlman lege im ^h/batbeinen ehelichen Xlrrben.
®tf Kpiug yaiTmaii feinen ©rübeen bie ^anbe vOev^
öab burc^ fc^rifft/ vnb Ver /nnge ^dnig ^uVivlg ^u tXegen^
fporg auf bem pallafl fteb 511 tob fiel/ König
Carl Key fer 511 Kom war.
'S^SfetjcyteWarggraff^lrnolpjfvonber 2gt;rab vnb @aw/König Carb
Q^jnaus natócltcbcr ^rbe vnb ©on / fcQct ^Lamprechten vn anbere mehr j^^ dmptleut ab in2Ôcy ern/§ihet fie/(ie verachteten feinen brande ‘Vattevf i^^^^^^^^^^y^^^/ ^^^ ßobegen ^^andfurt^u König Cnbwigen/Vlag^z
'’ictv °^ ^‘^‘’Sg^'afT 2lrtwlph/verfagee jn/cr vnberflünbe (ich bae ganij Kö? ft^H^^^^^^i^eynjunemen/LOonbe^ *^^^^® wege $og KönigXlubwig mit jet#
w • ^I^*'“'*’^quot;^^^‘^Slt;'*^h vnb jungen©on gen Kegenfpurg. Ä^ö hatt an eh ètoh’^S^^'^^^^^^f^ii^^’^herKönigCarlmatt/aldemtrcwer Dateer / baser
Ht nbsp;nbsp;nbsp;Zieute nach jmBeinen Krieg/Beinen vnfricbe lief/nachbem er nidze
v *^'®^’' mochte/ gab er burch feine eygene hanbfehrtefFt fein Königreich fei^z f«wtomÄ«»» ferret# blt;toßf **^*^^^^*^” '’ber/König Cubwig in Beyern/ vnb befahl bem fetne ^'daitteftamertt. bictf ^**“’®lt;n/vnb fänen ©Ott^molph. König Carlen gab er Jtalien vnb
^‘'H**^^^^’^^ *^^ab König Carlbrad?te in ©chwaben ein grof Dold $u^/ bets^’^’^^'^^^lfcin^calicn/inicjinpgcnauf befcld? feines Krubers Ceitprecht Luitbemu, ^Ä^^^^®^ ’^^” ^^nç / vnb Kiethmar ber ifr^bifchoff $u ©algbnrg/ ®^fö ^’^’^’SCarl vberbasCöcbirg^u ©ophoy wolte /ba Barnen jm entge# ^öOtt?^ Ç’^*' Detter / obgenannte $wen Könige von parif / CarIman vub olex*®- *^^S*^^’’^*^^robgenannteKofo/KöniginKurgunbi. Xlachbem ''^ ^m**$^*'*^^S^’’ KaucnnaBain/ ba ritten 511 jm alle Welfche ^óvjïen vnb ^H quot;nbsp;x ^^ ^^*^ ^apjl furet jn mit grofjen ehre fampt feiner tOanffrauwen W(h/'^^^S^^^lt;gt;^/lt;'llha würben ftc beybe geweyhet vnb gcBrönct juin Kö^z lt;^lt;”'ÿ“® '’'’^ '^i” ttttthcyligttt weinaitag/alsman seiet Zd7ezz siSi?,quot; “‘ ^te/x ^ **^^’5 J**^ '^^” Chrtjit Geburt / vnb ijl bifer Keyfer Carl ber ®lt;r fechjie Ccutfd?c Kömifcht Keyfer König Cubwigs auf Keyem
p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öon/
0
-ocr page 768-Öott/^tbev ^ónfgXiubwtg von^f^ttef furt bc^ Key fcvô73r«bcv/ weilbrteKóntavetd? Beyern/ befahl ben 3lmptleiiten bas fie fcïncin quot;nbsp;^i( bem Branef en König Carlnmn/f einen mangel Itefien / was er nor
^îS*»* ^^'^* ♦*♦*’*’ fm geben/ibeffclbigen natürlichen Öon3trnolpb/lte^ er (^Oorg^^^]; lt;4# gr tt zstmten. Kernten vnb ©teyrmarrf bleyben / (einen ©ebweber (Braff A^««lgt; ’’^’* |^ti ucttfpurgvnb^llcorff/macbct er (Warggraff am Cecbrain/0i»«$’^^^ ^Jn $11 Amberg ein Klofier geffifftet $wöl^ Kenebictern» lötcfee 5fll^^’L ^^i) (BraffDeinrich war anKönig Cobwige Oofbey feiner ©ebwefler nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,j
(Stföetttvdddh
C4igt;eS4D. Sme^ diAf. %urgt^ov»
2^(t7f«e^«nlt;,
gin -Ceitgarb/vnb begeret von feinem Schwager bem König/boß lt;*^ ^^^^ obern Keyern wolte f^cnefen waeer vorlt;^Otttag mit einem gulbeneo ^^^ genvmbfaren möchte. Î)er König meynete nicht baefein schragen ^^^ Îeynfblte/ bag er einen gnlbencn Tragen vermöchte/ fagtim6$o. lt;5v*^n^v^jj; reich fe^et fnh auff einen (lOiffwagcn/batt ein gar bleineeClOtfi wAgUii ƒ W ßhof/vnb fu^r tn^berlanb berumb/ von bem liech bif an bic2lmp^Fr 4({// babinba bie^lm entfpringt. 3llfolachteber König fein Schwager fehlagd/gabjm vnb allen feinen Atrbenbcnfelbigcn orteyn/batinim bae Klo (fer 21 Itonfmünfler/ Keibenboch/ Steingaben/ 3lmberga/wlt;» trete bielüelpffcn/feynnachmalö Oerlogen in Kernten/ Keyern/ Spolet/ Sarbinien/ Ïofcangewefen/ wie im fech(icn Kuch bemach w’*, ^j,^ fchrieben. JjtewcilalfoKönigXiubwigjuKegenfpnrg mit (einer lt;hen baofet/ficlfcin einiger Son/war noch ein Ktnb/bief auch Ii‘’bwi9^ j^^p ber^e(îcherab jutob. itehat $u Kegenfpurg $wo5e(fe Sebabt/bic^,‘ , bie Königliche geheiffen/iff K(îcn $u vor bem^hor gegen S. 1?^^/i^ip gelegen/ba bie Capellen S. Kenebicten i(l / vnb noch anbef 2^^^^^^1^uLîgt;c^ (et/vnb ber‘Churn bafdbff noch bae K orgthor heiffer. ïgt;ie anber Keyfere5e(Ïegebei(fen/iff gelegen bey S.^^îeobbey bem Schotten K'xf ba noch $ wengroffe Cbórn vorbanben feynb/ vnb ei y Chor i(f gewejew v noch ber Key (er Chom.
2ï5if König ffarlnwn in 'igt;f Dcm flarö/vnï» fdn ©ti*^^ ^^nig £«bwig auffparißjog. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
JJtt^Cttfe^ffJ^«!».
îSruttpjjerçogW %A(e0.
pppF*-
Knig Cubwig/ wie oben angejeigt/ warb bewegt burch Ïgt;l^ ^hl^f cis/ vnb etltdje Oerren auf ireflerfrancfreich / 50g$um anbern ***^L,j,{ii :§:lcparif $u/2lberbie$wcn(ungc Könige/Cub wig vnb Carliolt;**’L ^j^j^ fm entgegê mit webrenber hanb.^0 wurb bie (ach getheibigt/ bie bcflâtigtcnauffetnneuweôbicvbergabbef gant5cnKörtigrei(höCotR_(,^^^,^ (rem^etter König Cubwig / gaben jm bar$u bie Statt 2lrraf v»h Kj^^ bey. Jm wiber heym sieben fd) lug wol König Cub wig bie Vïortninnne ^^ - ^^ er verlor feinen natórli^en SonOaug/vnbnam Kennemaref nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per/
fehaben/ ^0 ertrencften bic Kenifchen wol acht vnb Jwendig Jrórflen v^^^^ ren/ vnber benen was t^er^og Kraun auf Sach(|èn/ fo Kraunfchw^S. wethac/auchertrunef C5ra(fKarb/ber Königin Kruber. “Vor bmy’9^ ^^^^ ertreneften auch bie KiethmarJehen Kauren befgleichen (rem 2*^Ï^ viel îbennemaref / viel Dolef / baß Canb liget an ber offenen 0ce/bn^ italic# (Br Aben vnb Koeten bic wey t feyn wenn man biefclbige aufftbo^ vo ll waffer wo man wi 1/ vn ebe bielVinben borctê bas ber König P nbsp;nbsp;nbsp;^^„|
verloren bett/wolten fre auch vngehorfam feyn vorauf bie in ^^7yV'^j|£ 411« (Wnrggraff poj^o auf Cbüringen vber bie 3uffrh«rifd7cn/erjddi’9' ^^jj auffeinem bauffenin ber Sahl/ bae feiner nicht bavon^*’”*ï^Ltó
^arb auch ba man $elet von Chriffi (Beburt achtbunbert
(ar König Carlman in Key ern $u Keelng/am jwengiSr^'* tag bef dOer^enö / ligt begraben ju Keting im Stifft/ba man nod? fein (Brab
jeiget.
Tf«
Öen ^cn^mncfifc^cn Sepfern. nbsp;nbsp;CCCLX
^•f Äön^ Subang Äöntg ffarlman^ in Nepern ®rnbev
^‘Jcbflarb/bkvngkubtgcn fortmannen ben^^j^etnfiramvber^o^»
sen/ wiebtetOemn vnb durften nuji'^cutfcbUnbrnTt^'ifd?^-lattbttÄcb bcnibvittctt ^rubev Äcy fev Cnrl febidten/ vnb fn herauf in has Ketd) braebten.
^^0 man jekt nad? Cbvifli (ßebuvt nebebunbert ein vnb rtcb^t^far / pelen y|^® '’»gkubigen nortmannen nup ^ennemavdmit^weyen Königen/ ^ft/w u^^^*^*^^ '’”^ Öegefneb/tn 'ÏeuefebUnb vnben an ben Kbein/ im TPin'/ ■ b(tK’^^^®^lt;n^Hubern/ tOennegaw/^rabeinb/jogé bamad? vbev bie 60ab7 füveb *^*’^tettneop/C0Uen/3l(b/‘^ner/lt;lOelt;5.2k0ni«Cubwittlrtg^«5flt;mlt;#'/ S^®‘*feerbrannt. W» ^^^ àwt^ïOrtn fnbe bie£elbige jeiteinen pfetwenfehwançnn b^m t?im/ J3?ïm.”quot; ^“quot;”’' bnh^ **^3 bernneb prtvb2^onig Cubwigam ^wençtgpen eng bep Jennere/ Äubom«a6fcwlt;b ^nn ^^^3‘^^bcinobgen4nntein2vlopevCrtvd?fccin berpfhlQ bey feinem *»»^lt;0«^«»^’ ßbfti^* nbsp;nbsp;5^5*^quot;‘^^'fî^k portmannen bin vnb berwiber nm Kbeinon allen
W r'’^’^^*^^kneten weyt vn breytaUe bing bif an bie e^ofel binnn. its bain
^•»nb^^i *^^^ ^’‘^ 2^cyfer Carl/S^ónigCobwtge Gruber/baber nn^ IVclfd)^ Jocieitk- ^^^fr^wDolef jóge/ bemnad) fammktenfieb biePortmanné wiber/ S^v ^ 1 ^^*^ncb/|^l«3lt;»lt;*»bev(lÓlt;tpnilt;bt garbrey meil vernKbein jr Xlâ// ”«111 11 ^^^^‘^ ^‘^f^ ^ey ferö erwarten. Ï)er^ey fer jog am erpen in 15ey ern/
«udlS^® ^^^^/ maebet ferne *Dettern2lrnolpb jn bergog in^eyem.^u jm tam sivnorpbüö f^ert^o^ J^^'i’wateboct ber greffe tOer^og an^ (Werbern/vnemppengfeinCeben. “’'^^'’‘^“'• f(?m^’^^^^^‘'“‘^^^^^‘^^‘^-^^^'^ S^” IVurmbö/vnb brachte ein grof “Volet ju'/
'’nb/'i*^'^ ^^3^ binab am Xbein wiber bie Portmannen / bie begerten friebe boll x”^®^^'’***“^* ^^”*3 (Bottfrieblief pd? teuffen/gab jm bcr l^cyfer ^ctt ^^ «mem beyratgut/vnb gab fm jnber^bc ^ranwCbtfaln/ feines ^«c^L^^^’^S ^***’^^^‘’ toebter. Ï)cr 2keyfer jog wiber auff IVormbó ju/
S**® Pd? an ben^eyjèr ^ofo ber Äonig auf ^ urgunbien.
^lt;e fin groOfr ^rteg fniftunb ankn in niban ©epcrn/
le^fnber^ron^ngcm»
^\5fcrjeitparben jwen (^arggraifcn vonberKab/bieÄonigCubwtg . i^juf Weyern bett gefegt 2^eyferCarl/vcrlibebie(Ï?arggrafffcbaffc2tri ansa.
tan ^** einemfïreitbarn (5raffcn.'Von ber 6abl vnb ^urgtbaufen/obge// ^a!*^^*^ ^^^nptlent 0óne/(^Oogcngolt;j/ IVernberr/ “Vjil/poppo/ wolten tu^^^graff 3ribonnid)t geborfamfeyn. ù)cr.K.ey ferifd?c Pauptmann2tribo ifttt'’^‘^^^’^Itr'^^wbef wegenanödjwrtteboef ben iOergog auf (îOerbern/ W* *^ °^3enanntcnt5crren nicht fafïbvlb/bann fr “Vetter bett fmofft viel i^w V^^^k.0chwateboctjogvberbie iDonawinnibern 23eyern/ tbetgrof^ ^tS'^^“^'’kb jog mitgroffemXanb wiber beym.ÖOebrgenannte vier junge
’^^^‘’gengotj/Wer nber/*Vjtl/poppo/brach ten nuch viel “Vo lets jiv/ OTegigot«», ^Unh *^^ ’‘^^eenben 2^eyferifchen Pauptmann gar auf bem/ianbez vnber/ ^quot;quot;^“quot;®' ^tb^i'^ ^^ ^^^ iOauptmanfebaffe/bie f r “Vetter lang bett inngebabt. t^er^og pp^pÓ. ’Ueu‘*^*^^^lt;*ttS^«’?bcvn vberjog pe von bef Kcy fers wegen/vnfchlug bie
Ï*^^** '’‘^^ (Braffen mit famptjren anbangern all / tbete groffen j^ai* ^gt;««?**^®^^lt;y«*^*^//«^tw^*^^*^ot^'^”S«*^*gt;/S**bwolfÜr/«ïw6ltebievnge 5C ’^enKey. ^ai. flraffen / 3tber er braucht einen alten neyb wiber ben W^ u^ ^^^^ ^ ^^^ fn oprit vberwunben / ben i^eyerifchem 2kónig vnber^ ’m Ïk ken.ïöerS^cyfcrbaerfolchebórtjogerbinabin^eyern/ju‘Smullen ^«r^ ^kn tam jujmt^erijogÖch wate boet auf (Werbern/ bem verliebe
-^eypr alles fo an ber ï)onaw gegen Porb lag berebem/ was an bic vonaw pief / von ber 2gt;ra bif gen ©riechifchen Weipenburg/
verlibe er GOarggrapprefla/bas 2kónigreicb 73eycrn/
befahl er feinem “Vetter 2trnolpb / Pach'/
mals jog er ber 2^ey pr wiber inWelf^lanb.
-ocr page 770-^dö öterbe OSuefi ^cbnuuïii ^(«ettunt/ SBiebif Jfóm Könige in ^efteifvancfretc^ aOfturO«!«^®' Sratiljofra 511 Äfpfer garf feftief ten/ /n gen 'partij brachten/ w® ^i)®' C^mte jiclcn einem t^cwen beym/mö won bc|j 2^cy ferß feV^iî^^'' beitvnbtob/vnbwieJOerçog 2lrnolpb erwebUf wurbjnmK$nig,
J^it lïarbKey fetCubwig jnpaH^/ vnlang bamacb »lt;*^
««»gt;lt;gt;«« («11» SgJjwnWIieWeUictn^# Â4jrtsClt;«l««ÿ«mlt;»mlt;lt;ia*»lt;^*^ tinbrtiibenage, '^^^bienortmannenboretenzpelenltembaeiianb/tbctettgrobeni“' ,0 orïMtmaim« fadm] ï)afd?id‘tcn bie5rant5Ófifd?cn Herren nad? Key ier Carlin IV^lf*^‘ ef Cßcii injennctrttc^. nbsp;nbsp;brad? ten ƒ rt gen pariez febwuren jm aie bem Kbcrflen 5rânrfifcben 5^ vnb rechten natürlieben Afrben/vn pelen beybe ^randreid) ivtberan«w• gent^erren nad? bem plt; vor vier vn vierzig /aren von einanber getbeik nbsp;nbsp;j^
Oïd^fîMâ Jit Iraner furu
3«j«ITbri{Ïi wet »lid ivanii peanqcü fan«« tn^neffen JU fege».
worben/vnb furet Key fer Carl viel brieg wiber bie fortmannen / vub » obz jc vnber.Ka er ^randretd? gepillct friebe gemacht bett/jog er Ïgt;^*^^X ,5})f IVormbô/ ba litte er fo groffen fchmerejen im lOaupt/ bas er (ich am nach habt ber Af rçtc fehneiben liep/ vnb warb wiber gefunb/jog in ©wW bete juJ3aiblingz /cqo im t?ergogtbumb ITtrtenberg/ einen tag /^«^^ 5rauw3vmbrantKeyfcr Cubwigs beßanbcrn^Coehter/einCßema^l^^p^j, Kofo auf Kurgunb/ber nungeporben war/mit fampt/rem fungen©®^^ ^u wigen/jumKeypr. KerKcyfer erweblee (ren ©on ju einem 1 {icü BeinKinbbatt/macht/njn einem Afrben nach/m.ftcht lang begnad? Key fer in ci negro ffe branetbeit/ nam mcrdlich am Ceib vn vcrlï^^^^ fd?tcr gar ein Kinb / 2)arumb bamen bie ©tanbe bef Keichf ju furt jujammen/vnb erwebletenju einem König in branch reich t2etgo5 ^ nolpbauf Keyern /Kóntg Carlmans auf Keyernvnb italien Ö^*’®^# büljfvnb anrtd?tc ber Afbciptn/jCuitgarb von Cbimfee/ijb ein tenKonigCubwigsauf Keyerngewefen/vnKeyfer Carlófd?wcjiy,^. Æ^. vorbanben/vnb ein rechter natürlicher vnncchjïcrAfrb ju Jrandreid? /’’' J^j berKeyfer ber gnabenwartenzwaeim fein better gab/Koch(larblt;tl’lt;^^ j^ jwóljften tag bef ^ennersz bavon Cbripi lt;Scburt waren achtbuuberf ad^ijigz ligt begraben in ber Keichenauw. Ï)a6i(ïbercr(ïeKcyflt;tberauiTJ^ bracht bat/bas man binfort/biejabl von Cbtipi Geburt in allé Krielt®quot; 0d?ri(ftcnbtf bergebraucht bat.
îBie Pen König Cirnclpb auf? 95fDew ff fxn enipfif*^3^*’
^oc^burguntJi Ïirclaf/Vaiiibaitcb vnO Proumbten*
‘?ï^’t^‘’tlt;*óiM%gt; gtnfpurfi.
CaroltuC^ütiit Tieringaruf. letubarätif.
CCs brtlb König 21 molpb erwebUt warb/ fotber t er ein Xcicb^w5 S^I Sfnlpurg/bnbintrtm ber IVinbifebeiOergog 0d)wnteboct/bemg^^,^ T^nig ^molpb Rine 0cbTOe|ler Gcifd $u ber Airbez ifr b^tt eine ^^^^X ^^4 0onbcn bub jm ©ebwateboef nu^ ber ‘^Tnuffe/nennet jn nad) jmaud ^quot;^ „^ reboef. Ïlnebmaló 50g er gen lüormd / bieU nueb aUba etn ?lt;eid)|itlt;»3 / '^ befahl Weflerfrandrei d?(5rrtff-C)ttc ven ^Ingtcre/bc^ ‘laffer ^'’P’^^^j^ bcnnortmanncnerfcblagenwaó. ïamp;ifcr^btto bat König 3rnolpb Y’^^p wy^S^tgt;cn/»n bas góIben Kneb/bne nod? 511 Kegenfpurg $» Ö«nlt;*’”‘*^^„rtï banben i|ï.Ï)ifeóKucb bat fcbreibenlaflcn Key fer (tarier anber/5»2^’^fj^ ber Glaçat ber ban vorn im^ nd? gemakt flcbet bcr bate fd?reibe la|P”5 * briber/prie(lgt;erperingervnbCntbart/alôman ^eletad^tbimber^n^h®'_ .^ Qig jar von Cbrifli (V?cnfd?Werbung. îf e bat and? bae Klofler §« 0« ^^J ^ ran ein Kull vom Kapjl Ceone bem ^ebenbê baô @.2?iony f ju ^^^^V^jk^/ lig/vn nit ju pariez verbeut ben (Vgt;ünd?en ju Kiony^/bae fie bte leut UKP triegen vn fagenfoUc, fte babê Ö-Kiony ^.Ka Key ferCarlber ^’^^^^i^'*Liöh war/wurffenftcbvberalvieltOerréauff. iOod?burgunb namlt;5raff F cyn/nennet (ld) Kónigz ber bam gen Kegenfpurg ju Kónig 2trnolpb ya^^ Fficng/icbcnvonjm/ vnbijltJocbburgunb bunbertvnb vierzig /ar ^’^ j^
-ocr page 771-^dft^en^mneftfe^eHßepfettt. CGGLXI
^^Ipt^l^nb liebel^ónig 2lrnolp bfet#
quot;‘t/ ^i^^^^ 33crntger bcbtelt ƒ m bo eb etliche ©tette vor / ne mit eb ^ern/ 'S rv/
^tbe u ^'”’’^ nnberemebr. X^nb naebbem2kóntg2lrnolpb teinê cbelteben gt;tolr?!^®^ r^‘»«^ lOaupfrauwê Dtn bett/ fnmlet er bte 5wtpc gen 5orebbatm/ æw^meW t{bo^®-*^”ïtebclteb ^rbévberbeme/b4ófetne$wenn4tórlteb ©Óne/©ebwa'/ ^““^P«*»-
’quot;m h ? ^^cbolb / nneb jm König fey n folten/ bte bett er erworben bey ^raiv lt;lntióï^*^^^*^ r^^”^*^ ©cblapwetb / bufelbp verliebe er bte proutnçen pço quot;’ebt» ^‘’Pboy grauwen3rmbraut/ Keypr jCubwig bep anbern ö^oebter/ ^tmotrub«.
®taff2î‘'*’”^® ^^fo» ©emabel/vnbpemÖon /iubwtg.©en3lrlrttfe^et er
'1 ^4ugen/etn ÿr^ncf ifepen 5urpen.
^di ben ^n^cm/ t'nb wann fte ['mommen font
(nbUfeSanbe.
Ce mangelet nacbCbri|ït ©ebort nebtbunbert neun vn nebt^lg jar/py nb v|®ïe'X)iiggj.,i mit pern König Kufal 4Up2lpen/ nup bem iOer^ogtbumb curuU
9(h • Meißen Keopen in ^uroven bommen/feynb brey pr bin vn bergejo// Aibi nuß (Bf»?i^^^ Siegcuner/on einige pare wonung.^clidje fetweibe/ca babc pc baa ^quot;«««p^w^w bett ^^‘^ ^‘^^«rieben/etlicheber hunger/3)ieanberngaben fwr/ƒr nad?baurn Je^^ne^’* ^‘* ^** ftB(?i?^**“^3^’**3^ '^ *’^^’^ ^^ betten ju vil *X)old‘6 ba beym gehabt/ haben auch gt;iittgt; ^^^'^’*^ lu pige Canbe wollen fueben. ^a feynb auch biefagen/ baal^ö
fam ^^^ bielVinbenw^berin^uropengeforbere habe. Ïüe meinungaUe
tó^Ï?®^ ^^*^ ^^^” ^ *”^^^ ^^ ^”^ einanber jugetrage haben. Ïgt;ie irren pbr/ faunenurDüngern ^ihX ^’’*’^^ '^^ quot;Vngern für ein Do lef febeçen. iOie Bé unen feynb'îeutfd? vn ffpnb otiberfc^iebene bcnf^^*’3ewefen/bie*X)ngern haben eine befonbere ©prad)/ vnnb pijen noch ^•‘‘‘'“f* i’fth'^k^^^'S® ^^ euPèrp gegen (lOitternachtam (V? eer in ^tpen.Dngern feynb ^ftk?sl‘^9*^oPent5erijqg ber (V?ofcouiten/jinfen imiörlich ctlid^gcfull/bie ^annen^bm^^ lgt;alb ’^*^”Iaën feynb bofimenvnfer Dngern ju berionaw/wie ich hernach quot;‘3^«mOTofco«iter.
Ïlcv?^*^^*^ ^^febreiben werbe. 3tlfo fchreibet auch ^app piu6 beraubet/ etwa
^ tû hquot;^*^*^^^^*^® ^^^ britten Canzler/ auch anbere mehr/ berfclbigen Xian«
^fv ®tttl)if^e vnb Jlortmanutfc^e Kncg/t?nïi axc
5’^e3cnfp«roau(^branm
‘^**^93(.rttdlpb»lt;«^lilt;blt;rtttlt;bfdttlt;m04gt;w43ablt;m lOcr^ogcu^ CÎOeb^ Ji^'^^vn ^40 Nehmet* C^nb- 5)4 alfo ©ebwatebeef racb wuvb/vernebtef
kÏ^’^*’lt;” ©ebwehev 2kónï3 3trnolpb/ wolee ntebt mebv vnber fm fcyn/ ^ictcS4^ ^’^ Äontgber “Wtnben. ©leieb nweb eben ber jeit pelen bie »nglAo^z Sie ^I®^^^4nnert tnns Cenb vnbê nm Kbein / verberbeen nik bing btp gen
Wf** • f^ln^é pe ^r ©eUger auff ber‘Cbetm bent waffer. TOnb es path nneb Ambricus, ^if'^öfr^tt^P’^t^eieb ju Kegcnfpiwg / Äontg 3lrnolpb verliebe quot;^quot;^O' ^«hS? *^‘’”*^ r^**^ Cnmsler quot;Suco/ bep ©rob men no^ $etget$u ©. 0etmegt; ChrtjhÏ?*'ïtgt;olfFg4ngó©r4b. ©Ietcb4ucbebenbtfe63rtr/4lónï4n5elet von
^^^n^^n tagtm^iigpmo/ ^egenfpwaDiw W/x *^**“*^^*’^^^ *^‘’5'^'^^*^^^‘’””*^ bie0t4ftKegenfp«rgmitallen2^tr// ’“quot;quot;‘\ étfttf Ï^ ‘'l^ein ©. Crtfftan ntebt / ©.iOetmernn Ug btefelbtge $ett vor ber ^Ä'^*’^^® ^*^”^^P^ ^®3 ^^^^^ wtber btelVtnben btnnb in (^Oebtern/wiber Ïïotd'^*^”’*'*’^^” febtefter jetnenbepeniO4«ptnt4nn©r4ff Tlrnolpbnb bem ^®^Ch 'æ”''*^fnwptbem Ifr^bifeboff5«(WenQntttnatnen©unberbolb/bte sunderhohhu. quot;Cl n^^Üütrtg 5u/lagerten (teb nn ber (^Onp/woltenbieriorcmnnnen ntebt ^lt; (b c ' ^^^^ ebe vn bte vnfern julammen banten/ver piepen bte^einbe vber ^'Kb^*^” ^^’’i^^‘^^’’b4lt/vnb liepen fteb bte vnfern feben/ vnb gaben bte iftkt ?^^**’*^^fo^w vnfern cup per orbnung /vnb vortbetl für bem balt. ^w'o ^^ ^**^’^^^®*^^**lt;**’fF/ pelen btnben tnpe/biePócbttgcn wenbeten ‘®^^/Svttfen bte vnfern vorn nn/bte waren nun jerpreuwet/im nnebey len
-ocr page 772-tttripaTfußn^
^rtöötcrbt^McS^o^rtWUöSfuetfttW/ ' ^ au|t)evovbttßttgtoittmcn/xgt;nbwuvbcn wteb^ö 'Viebe von ben yÏortmrtnncttbrtvnibcrgcfcbUgen/ mit Çampt jtcn t^auptUuten^P^jt^.j,^^ if vQbtfeboff ©unbcrbolb von^cn^z vnb (Bvaff 3tvnolpb von ^^Vj^Ltttn bcm Hovetaw. rïnebmniôjogenbte kortmannen bi^ nn bic lt;Wvflt;l/ quot;nbsp;.^n groffen fd^nben. 2^óntg Ttmolpb ba er folded vernam/Ue^ er bic ^^y^^?L|amp;F(i ben IVinben vnb ^Debrem er aber ey let mit ben ^mnef en ynb Scb^^L jjïd Xlortmnnnen $w / bic betten peb in jr 'Wagenburg vmb Cóuen lt;**^*/ Vƒ ^r? nun alle ^nfammen getbnn/woltenaUbabe^ 2lt;óntg6 erwarten» nolpb l'd?lng ein Wagenburg an bie^cinbe blnan/ vnbermanet ^*^^L ^cff baeficxvlcnotfefleJCeut tb«n wóltcn/bte5«nbe bic/n (Bott tn bic geben berf lid) angriffen/ fr gute J^reunbe/ Wäb/Ktnb/ (But/ C^n^j^ ”°^f# ben febaben/gro^ blut vergieten/ber vnfd)ii Ibigcn an btefen vnglAu Wg.jj{,{ bern woltenrccben/vnb|ïimbfclbfïab vonbempferb/vnb S^’^^IT ^’Ï'L^n'
Ûlortmaanertu«^ bert Cdufent cri* flt;t(rtd«n.
■iloötc Ci^fpcr Wd^ Chen nn 33vücFi ÿ^cr cm maffer.
an. ^abatenlnbte 2^ncd)t/erfolt wiber auff bae pfcrbt0gen/vny i^ wenbaóniemanb binbenin fic fallen moebte. 2Hfo griffen fic bic J^JJlhjrtfti vnnb brungen 0e binberpeb in bas Waffer / ertrendten fr viel / ‘^^'lt;kvcll bcy looooo.^ann/baöbeinUOenfd) baron bam. Ïgt;erWafïer0u0wa^l ^Ïgt; ‘5obten/ba6 man mit tr neben fußen barn ber gieng/ wie vber eine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^p4p
warb bae waffer von^lutrotbfarb. Afe warenauffbeyben feiteng^^H yj|{ fer/binben vnb vorn bic vnfern/ vnb moebten bic ^einbe nirgenb ^^^^ eine befonbere gnabc von (Bott gewefen/3uffvnfer feiten ifl niemanb '”;^i(f/ men: “Ónb (Bott bat bic 5cinbc geplaget, bic vnglâubigen bey bcm bag fr Beinerbavonifî bommen/wie etwan bem'^ürefenand) aiocbf*^^^^,^ ‘yîortmdnnrti fafp» benz wo man fid) reebt febicBet/Dnb blieben nach bifer jeie bie rTovto^^’^.^j.^!^ be ffh»0lt;» Cd nbsp;nbsp;nbsp;beym in $)ennemarcB/$ogen nimmer vber bic Cbrifïen Z wie fic
gt;lt;vm.
^cttfartanbeie wdhlßdct.
@. Oilmen tag.
Otto amp;nbsp;Odo-
3ar f^Atö ancinanber getban betten. ï)ie fid) aber inWeflerreid) betten/ bic würben Cbrtflcn/0^cn noeb aUba. Ï)a 2^ónig 3lrno fenSieg erlanget bettz bidt er mit bem ganzen bauten an ber ^^x '^j^tif^/
^ettfart / Creungang vnnb 5cyrtag / am erfben tag bef vnb^otbaô manfn 511 ewigen geiten feyern folte/bcifïmanfegt®* j^i^cti tag. kacb bem bidt er einen Keiebftag in Feyern/ allba febidten pi*^ j: jj ^tü fre ^ottfbafft/ fo vmb bad Weid) 511 parif Briegten / obgenannter, ^{^ 0a£b0/vnbÄ0nigCarlnacb feincaDattcre 2k6nigCubwig0tob/JXj^^) Bagera/geboren/ber nun ju feinen faren Bommen war. ï)ie jwen t^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein^' ten lang vmb Wcflerfrandrcid)/ Bamen aneb feibfï fur ^^vnig^^^”^’ nbsp;nbsp;fet^ p0cngcn feber sieben von fm ala bem 4gt;berfïen ^rangó0fd)f n dürften negereebtigBeit/bifboeb 4gt;tto jlarbvnb Carlbcrrecbtcnatórlicb^^*'’ fein 3lnlilt;b vnb Detter lid? erbe ju legt Bam»
©ft anﻫ QCrnbifcße Ärteg/vni» wie Keffer 2irH‘’^F^
bic Ungern ton Sanb fvibcr bic ^nben neder
Vr/ttiftaut. fresia. CUjOJit.
©rdnusrtn fbjj. Tib^m,
^/Dfffegtgenannten Weiebftag war aneb ber pollnifbc vnb ßzjöergogpre0la/ï)erglcid)cn bett allba bottfebafft bcrDngtni ^^nig (Tufal/ber batnod? Bein flAtea Zianb/bidt fieb bey wóü’^ anff/ber bcgerteanWónig^trnolpb/baa er fmbaa Canbzfvtrbej^^j^j^^vz von dOebrem abgewunne/gebe/fo wolt er wiber fn auff fein
legen ben 2^riegfübrcn. 2kónig2lrnolpb/warber bottfd?afft r^r^^kyj^/ rrt^ bemDngerifd)en2^ónigwa8cr gewónn bendOebrern ab fviwi^’lL^taffZ lieffe alfo auffbrcd)cn bic Wlaufen vmb baa (Bebirg vmb/la0ba^ zn^jlug baa fegt polen vnb bie 2^ron Dngern fd?eibet Z vnnb vmb ben
©ran/ lief bie Dngern inna Canb vmb bic quot;Ïciffa vnb nam ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pu
lt;yn / gewonnen bem dOebrerifeben Wónig 6ci)watebocf ab /
grof DolcB/ verliebe fm Wónig2lrnolpb biefdbigegegenb / bl”^*; rj^ prlt;^ rem vnnb ^ebmenfel ber poUnifd? vnnb Weufftfd?c tOergog F von ber ÏOonaw/vber jog ben dOebrerifeben^ónig 2lrnolpb ü^’^ nbsp;nbsp;tenri*^
-ocr page 773-(Hgt;Tt9ai5f;rinifHWiiä'enfcrib CCCLXIÏ
• 5»gt; l^fjC würbe bod) ^^óttig ©cbwarcbocf bc^ 2^rtcg^ ec^tt«e?8öf«» h-t ^*^^‘’^ Heb an feinen ©d)weber / fetjec jm 5» Weifel feinen eygcn ©on •«û’»lt;Mw«9§» vnnb flnrb bulb bemad) f^erçog 0d)waiebocf / (b nur OToemaru«;
^”^ r^gt;’’^ '^^^^ ^“1^ binber im jween ©one / GOoimar vnnb Kótf ’^^*^^*‘'^^ Äonig^tmoipb (V^erbrerUnb. Î)ie *t)ngcrn/bilt;weil M?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ubet/bieUenguten frib/ faffen (fill / (beten ntemanb bin Uib/
’^’^lt;’lt;b König ^rnolpbgienge wie ieb balb bernai febretben werbe»
■^on ïgt;em iXemjug Äe^fn arnolp§«f.
nun bie Winbenju geborfam/wiber mit ben tóngern einen ewigen 0^rtiebe’angefïo(fèn bneten/jdg König 3trnolpb gen dicing am^n/ba ram feilte tOaußfranw Dm niber / gebar einen ©on / bén tanffee Datto f^aut if 05 ^’ofFvon(Deinç/vnb2tbelper^ifd)off’von 3tugfpurg voit Koniglu Weinç. a«??^^'^ïlt;tbtgeboren/nen«eteninttacb feinem 3inberrcn Cub wig- Ä^öbatt 2(*’«i^««»‘ lien 1 ^**POo*^mofud'(èine^ottfébaflFc/batKeyjêr3rnolpb/baf er Jm# 35apP5phnofu»i dn i^^’^ï^bigen von ben‘Tyrannen/ K6nig3rnotpb bartin Tüelfcblanbjn berT ^^9*^^^^ vnnb Dauptmann gefeit feinen Detter Der^og Keringer/wb bieft ''’‘'tfffeb auffein Cambaröifd)er5ur|l/genanntDibo/nam italien/ ï0i6ö»berjCiütbö* in^*^^^^ ^*’”*'^ ^^^ ^^^*^ ^’*^ ©d) lad) té mit bem geringer/verfagt /n herauf be?^^*^** / Don bef allee wegen / aie man ^elet nad) Cbrijïi Geburt aebtbum f(h^'î^^^**lt;ô*^ÇîSMt/ famlet fd) in 4gt;bern KeyemKeyfer 3-rnolpb$wU ’M* • ^^***^ '’^^ -^” ^‘* 3ibling/allba btelt er bie Wetbenad)tcn Dof/^og bar aibimg, tbcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/”lt;*«* ^ern vnballe biefelbige gegenb eyn/jn Kergamo '^ergamBmi
2lt;Jf' ^*‘^*^‘*öP5”’**w*’ 3lmbrofiuóDibon8grojÏenwiber|ïanbt/ 3(.bererber Jtn^’^Sewan bie ©täte mit ber not amerflen tag bef Dornunge / an vnfer bevtt'^^”^‘^^’f’^^^ lt;ï^enb /licf ben Dauptmann 3lmbroftum in feinen Heb ficiM??^*’^” ®^l3lt;«beiteten. Ï)a folebee erfebaUet in ben ©tutten / ford)ten am6io(ï«8sd«we Möh *’^‘:^a von (ïunban fre ^ottfd)afft mit ben ©d)lóffcln Keyfcr ^r^ «nöaigtn. itte *^®3^^ ^ ergaben ftd) Key fer 2lrnolpb / fd)icf te feinen ^ybén Perijog
^^^^ ^^ ^^*”^ ‘cToebter Cuitgar juber Atbe geben bette/vor $u/b^'^x^’^'^'^®f^^^ ^^^lanb vnbanbereyn/ erberKeyfer5ogauffpapbia PW«*-^^t'ÏÏ^s^^^^^^^^9^ 5^*^''’’^ ^^^f (Peilanb/ bic oberfte Dauptfiatt war / obgenan^z bh* ^ *”^^ fampt feiner P«uf frauwen ^ngelbraut vnb feinem ©on Canb-/ anaèibhjba. Ç«thh^^^‘^*^*^*” ßä^^’tiSen fuf/Kcyfcr2l-molpbnant gan^ Jtalteneyn/ fe4' lt;^»«»p*««** tóe ^^ ^^*1?^^^^’*^ Kalbfrib gab er bas Denebifd?e (Peer ey n / (Pogenfrib S'iirt~^^ ^‘'^ Cambarbifcbe (Peer/^n bcmfelbigen ^arb ƒ Abling Dibo/mebv/
?^**^^lt;^o fein ©onCanbbred)t mit ber (Putter ^ngelbraub nam Kom nbsp;nbsp;nbsp;tnndettóffi«»
*lcvnrv**^*^*”^*^^”^’^^9^*^**^^^’”^*”^^^*^^*’^“® vnbötepbanud balffen butb ^^^f^^ ^rnolpb eilet Kom ju/ba fcbloffen Campred?t vn feine (Putter ^bUtt '^^^^^^ ^“ '^ Key fer 2trnolpb bielt ein gemeine mit ben Knechten / rabt* befi-^^ '’^^ennanetó/wie man bic© tart angreiffen folt/in bcm fïunbe ein ^A^ ^*^^^ *^“^^ lieff gegen ber ©tartmanwer / Ï)a bube fd? vnber ben ^ «1 ^^^ ^’^ gefebrey/iie^en bem Pafen gegen ber ©ta ttmau wer jw/2gt;ie auff ^tat^^^^*^ ”’^*”^*^^^ ^^^ quot;S^eutfehen lieffen baber/ bie ‘^Teutfeben wóltcn ben ftt^*ï?**^^lt;^lt;tt/’gt;lt;*^lwflèttbie mauwt : ï)a folcbe bic^Ïcutfeben faben / traten ^2 f *’^”**'*’/ gewimnenbic Statt / Campreebtvnb feine (Putter Ü^ngcb ^W k ’’^ ^^‘^’f^^ Keyfcrwoltcnfcyn/cntrunnenbaumbavon/König
3'Wh '^^’^^ '’*’^ i3ap(l 5ormofo/vonbcn Kómern/ juKómifebemKeyfer ifmofp^ü» géitM 3«hX ^'^^^'^^^tf obgenannte 5wccnKabtóberrctt bie grinbe abbau wen / feilet »»»jwmef».
f. æ Ï^^^v Pauptlcut einen / mit namen ^arbolb / ^r 50g wtber am
' ^’^frgebenbê tag au fKom/vnber wegê wurb fm gifft ju trineten gé'/ benbureb obgenannter 5rauwi?ngclbraub anriebten/^r warb febr trauet/ eilet herauf in Beyern
geuKegenfpurg*
P «#
Wu
Sils ôtabt ^tt(0 l^oßiUti’i'c ^faenhttt/ SBie Äe^fa rUuelpb fern ©on ©citratebetf juin Ä5gt;gt;Ö am iXf^epn mad;et/ct(idx J^auptfeut praffet / ter fritte 'Winbifdje Krieg.
Oïeid^fJfag ju SOJorms.
Äribp.
\ ü^yfer 2(v«olpb bete einen Keieb^wg juTVombd/mcebet ©ebwAtebodjumKönigmCotbHng. $)rey OOarggraffeniJ*^^ 2'Keyctn/je^t in bcrKronXJngern ncntlid^ifngelffbrtlcf futit/ eifenne^us. 2lt;cy fcrd/Wtlbclm pin ‘Vetter/mb bicfe^Kniber ^i)cnretdywurben ^^^^-^fi wiefte von ben^cirtbenCBelt genomwen bertenburumb gab tbdl ttnd?l«uc bc^ ©rtlbucbóCfobcmlten ^entfd^en Kedbt ‘f^^^^f ^^lJ/vit ben wol verwwdt betten/betnnad) wurb ber ^ben be^ Key fere 5$7^”fiiert^ (einte gepebtö beraubet / quot;Wi(beim ben tópfft man / fein Kruber ^‘^^^Xc^l4/ «riberfus. trän bavott/ bergleid?en 4frnbertb ^en Óauptnjann peng (^^^^^ßKiwitt Æmtpoicus. vberantwortûtfn bem tOnupemann mb (JOarggruffen Cuttpolb/ bleien p . Oîançentofen. ^^^ ^.j^^, feffd f^jmibê/bmebten fût ben Key fer gen Krtmerßborff/jeßt ^viJ// ^brannaw. bofenrttn^n/baöKlolïer bey Kmunaw. 25ïc ÖOebrem regierten 5tt’^^,^^f( ber/wie and? oben gemelbt/ lt;lOoy mar vu ©d7 waceboet/ waren vnein^/n 3 mit einanber/ecltd?en benen biejäcbnttgeßel/ßobcn$umKeyfer/0lt;bw4 war Keyferifcb/ ÖOoymar veraebtetbenKeyfer / ber fdbiefet feine be^P X, leut/lfribo (Braffen von Kurgbaufen/Cuitpolb (Braffen von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fd/
Wutara.
nannte ©taffen 3lrnolpben / fo von ben norbmannen evfeblagen ©on/ von bem bie lenigen Key crifebê ^nrflen aUbit fey nb/ wiber bte 0^ bic Bamen ©d? wateboef jn red)ter weil vnb $cic$u bulff/gleid? 5^^^^^ bolQ/ erretteten jn/fcin Kruber (Z)oymar burd? verrAbterey iOauptmannôifîfenteieb bett jn gefangen/wo Itc jn bópffenblt;ïbenl^lr^^j^,{i ©tatt Olmumj / batinnen et gefangen wurb/gewan te mit gewelf / ^^,^ ^^f» berauf/fóbteteninKeyern/ ft engen aud? jn OOautewt vnben in ^ifenreid?/ fûbreeen jn gebunben vnb gefangen geuXegeufpurg fût^ fer/allbaentran et wiber/ bamauß.
2Btf Äei^ff r StmolpÇ f ranef warb rnb |lar^
©rartianu».
Otatpçra«.
SitUoIpIjiabfc^Ub.
^plutôt». Siemon.
Slmob^^tgreB^ nut’.
ß^yfer 3lrnolpb/ftebet et von Kom auf IVelfd^lanb Bommen t»»’^' j,jj,jj Betnen gefunoen tag mebt / man fagt fût bie gan^e warbeit/ m^*! |Strtcf^ vergeben/ bettgifft geffen. Xïfefddugjn ber ©eblag / man ^^'f^^aiilt;^ jweenfOannet/lBraman/vnnb Burç prauwen Katpyrg/ warend ^JLgelt angenommen / an bie flrengen fragen ge wurffen/bte beBenuten/ f e nbsp;nbsp;nbsp;^^|«
genommen von obgenannter 5vauwen ^ngelbraub/ fo and? ^^’^^'^uenrfd fey n / vnb But^ enttan in Wclfcblanb.^raman Bópffet man/Kntpy59 nbsp;jgt;tlt;^
man an einen ©algen ju Alibiing jwifdjen (V?ünd?en vnb Kofmb^i’l^JJ^ ^(^ fclbigejeit inKbern Keyern vmb bas ©ebirg bats t?ofgericbt war.
man jelee nad? Cbrifît ©eburt adjtbunbert neun vnb neunçig jnvjn^
fet 3lrnolpb juKeting am3n/am fed)f vu jwen^igften tag bef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^^^
fraffen fn bie Ceufe/wie beun aud? etwan gefforben fey nb berKom^^’
©ylia/vnb Alleman pberecybee ber ©ricebifebe poet, ^ie «befî^^ fey bey feinem ’Vatter König Carlman ju -Otting bertheb ju bet
tiget worben/fo jeiget man aud? ju Kegenfpurg fein ©tab in 0nnet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^
Klofler/vnb belt fm noeb f ätheb tin '^avtaQ an obgenantem tag /
bifctlüelt vetfebiebé/gibtaueb ein große ©penb auf /febem (Ptnfdtt t’^^^j^^jj// ober ©piQel/batan einer einen gantjen tag ju effen bat / beff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnWtf^'
eben©on/warnod?gannfung/bic|5Xiubwig/bernad?fm jumK^ » weblet warb/ bat wolaud?jweettvnebelt^gcbabt/König0ww
teboef amKbeynfftarn vnb dOarggraff Kabbolb/von biefen ’Wolffraijbaufen/^acbaw/
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*Valai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j^ie
-ocr page 775-^ ^0tt$ett^mttcft'f(S«ttSepfcrtt. CCCLXIH ^ t^ nad' Kcnfrv Stmolp^é tob gar Ü6f l im 9Ïftc6 ju*
0lt;v«ó / vnö 3talfe« gar vorn cutfeben ïHdef) pel / biß auff
^cyfer^^tKnben (Broffen»
5^^^*^ ^moipbe tob gtengee ubcltni Keteb^u/mbm ber geneert ^^ x ^^^b«t/Ï)tc (öct|Ïltcbcn fùbveten dn freefevobee leben/bet ^apfï ’’»ntS^®”*^^®tlt;»w«bcmb$feógefebvlt;y. belebtenbrtmabjween/Conrnb q5ifc6off j« lt;XoM '^Iffe ^ ^'’’’^ (Bebbnvb von 0tr4|5burg/btc warneten bte (5eifïltd?en vnb ^eitftbet^n^r
^^^Æ**^ten/(Bott bett ein neutre (Beifel vber (te gebunben / würbe (n eb ^lt;tei^*2? *^”*5 ^Çel/ ber vor etUcb bunbertjarn bte alten Komet vn Cbvb ïllt;’»av!7jff^^*^^/’‘*berbicbA«tflt;tgt;lctlt;t» Z3ber man wurb nut Ärger ab folcbcm ps^ff juOïom S'ï.'ïÂ^’^^*^ bórec6 nid?t gern /beffettftebntemanb/ man warb nur jornb !ïlt;tftJl^*^f**5«^^lt;5««^*^5weenvmbbaeKeicb/mebtgenanntet^etm^ «wT^’quot;*”’'** ^ft^f *^^*^l^^btge©tatt vmb bas 'Venebifebe (ÏOeet eyn/nad) bem bet ^'’’lób ’^^ tgt;lt;ï wptmann ^albfrtb mtt tob abgangen wat / Üamprcd?c C von I’M ^’'Ï^^*^ gdefen wirbt) bet nam (^Oeilanb bas Cambatbifdx (V?eet ey n/ ^tä?2^^r^*^^r^^”^*”P^’**^”*’^*3***t^^/ ftblu^imbencoplfab/ 3lbct coiegenfrifcus* ’lt;ftlt;jïM**?®‘’/^‘^3lt;^”l^^^ öon/roebe feine i^atrer wiber/etftblug Campted?
^^^'55^‘^lf3lbred?t von ‘Ïnjeanz ‘pirctb/6 ena vnb ^lovcnç/
’’’lt;M:» ^^‘*“^*'**lt;*Z^ononivnbKomtntt/(êtne©d)wügertn5t^lt;tuw*ïrbcobora ^bf^oMein gew«! ’’^u^^^’S^^ Kom/maebet(ten Ctebbaber vnb Eitlen tSerr Jobanfenben ****^“'''
^Itttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju^ottont/bamad) 5uKanenna4:tJ5bifd?ctf/
^’’ïQ ^’’A^**’^lt;'Pfï/^lt;*'gt;o«^llt;3lt;*wettte fageauffbommenifl : ^8 fey bi fe 5e ie ^'itiivx^^^’^*^ ^‘'^^^^’‘**^^^*^ ^ ^*'*’^ ^^ Jobanesgenennt. ^m (Bebtrg bey ^^bvech”^ ^'^^ bae JOergogtbum ©opboiije / wa6 b vierbte lOert (Darggraff ”*1111« ^ ^^’^ *’^*^ $uber ifbemcbtgenannte815etinget6bef ct(ben^od?tcr/ (i^nevH ^’’ ®lt;lflt;tllt;*/ bte bÄ: gebote ben anbem'^etinget ben Keyfet 4gt;tto mit ©f^fd. ’^'^4 f k^^^‘^‘'“''’^” ^‘^^^ gefangen in Beyern gen 25ambcrg vetfebide bat/ ®^ybe begraben ligen. 2llfo regtereen vier in italien / waren immer
Stoflos’‘’ttbereinanbetvnetitd. ^0 tbetenaud) bie Qartacenen in 3falicn SSS^Æ* '^ ‘’^ Iüe(icr^tanlt;iteieb Briegten aueb fr wol brey vmb bas 2Vö/ ’
^5û^ ^'^^‘^^“^^‘’^ ftengen / ver/agten einanber. ^m'^eutfeben Keld? Barnert ^M k ^“•.^^^»^‘l’beim jufamert /erwebleten jum König fiubwige/ Keyfer fene®®^^*^*^^ @o«zwarttit ßbenob acht tarait/festen jmjumDormünb '’‘FWk ^^^*^^^^“^^®cbwefletbett Oet^og^ctauf Öaebfen/vnben^tQ^ ’®«ß^ gt;nbsp;^^ von (V?einQ / (iOarggraff Cutrpolb wurb vber baß KricgevolcB wk ^^Ibbauptmann / von bem bie feynb bie Keyerifcben dürften alle/ 5t{vp ‘^^ttjbifeboffvonSalzburg wurb Canzler/^albo betKifeboffvon Wd^o ‘*’^^^«^^lt;gt;ttgcnKönigs Cebrmei(BetamKbeyn(Bram. Dn im Ko# w «• p®^bting baufetSebwatebocB/KonigCnbwige i5ruberganQ ubelZ ^ndif -^‘^‘^^‘^ iOerr / barumb wurb et von ^weyen (Bratfen/ (Berbarb vnnb ©«arbus.
^^^f^bUgen/vnnbnamfei« grubet bet (unge König £.ubwig auf Wat^efaoua^ W biefdbige Canbe eyn.
'®®n bem jungen König Jubrntg in 95epern/ Kepfer Sfr*
nolpj^ö @on/ viW svlc bie ^cr^Kw abfukn von
ben Beyern*
'M ^*^ ƒ unge König Cub wtg häufet in Key ern / vnb gewonlid? J» -Octing Q^^^m'^n/baer geboten war worben / war wol ein/unger lOerr/ vnb al(b $0 ^T**^’*^”/ ”®*^ ^*” Kinb / aber faft gefebicte / vnb vber fein alter verflens/ C^*^^*’'”«ttJ«lt;beni(BZabmartfprt^t/baf er niebt langfolteleben» 35a ^eb ^’’^ '’®” bicfer IVclt abgefebiben war Keyfer Tirnolph /febidten bie hi(k'^^’''’f^ '”^^^*^ tSevQog^^ormar waren/ bureb raht mebrgenanntö Xtifen Wi^*** ^®’^5^î Kap(l Jobanfen bem neimbten/bereinlVeibgewefenfolt b«Plt;» 3camp;aimesigt;te ^®^ScttencincdeignertKi(cbotf6Z benn bifb^v waren fieaUweg vnbetbem ^quot;'*
voit
-ocr page 776-ïuramentum bit) Oajolff »110 J?uiibcn.
©dû vierte 23iicß @0^‘v
vonprtffawgewefett/vnb »cvmcmctcnftcb auch dfortu^ bet ïett bet Beyern ju en^teben/ HUgten febt vbet bte ^ey etifebe ^tjibOï p'
butg/paffaw/^teyßng/ Xegenfputg ^id^lïett/ ^tt^en/ rtn/pe bic ^eyenfebert yütfïen beteertetnen^tiebtntt benwgläubiS^”^ j,,lt;b gemrtfbt / be^etene wibet bte quot;Wnblert mb Jtalicn / feb wüten bey ^yu^. l^nnben wibet Cbtt jtUeben btn«eb/ weten nneb interne mît ben ©ebw**^ ^^j^[jz^
5t4rtlt;f en/ vetnebteten bie ITinben/ ttteben bne gefpott betank / d^e vnletbltcbe 5etnbc / febenebten bem ^npfl vil Oeke, ‘X)nb ^npff J*’^,„amp; 55ifi^«m6 iit OTft* nam bne ©elt/fd^idt jn i^Oebtetnbtey ^tjebóffe / Job^nfen/ ^^”^P’^L„djiï ^'^“' ^’u^’Ä*^ ïbantel / bte tbetleten (^Oebtetn von ben i3tfd)óffen in ^eyetn/ t^”y *« ame ge {»ei . fû^jf ^ötftbtimb / wtewol bte ^ifebóffe in ^eyetn vnnb bet ^‘^^.^‘f^^jijf/ e^Oenç fnft b« wibet waren / febtieben ^apfï Jobanfen einen blt;ff''^^Ö‘”^|,el» fagten / 5gt;ie (lOebrern tbetenjn vnteebt / wet allee niebre wae (te ten / (te bte (lOebtetn weten bie / bie ^ünbtnii^ mit ben vngl A obigen mnebten / vnnb ben Kóntgenin ^eyetn vnb ^randreieb vngebonatff *
\ R K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ÎOebretn jitm ©laobenmit gewale gezwungen betten / ^S«ap|ï»a#» hattet bet i^apjï foire bie facb ba^ bewegen / mebt ben Weyern ^^*v!,%(| Wagt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tretiwenïrinbcnglaiiben/foltbte^lOebtetrtin^anntbnn /mbfdtalfetv ^
ft e ben TSey etifeben 5ór (ben gebotfam weten/wie vor alter ber. ibie ^^Z^^^c^'z ten alle jeit viel gute am Kómifeben Keieb vnb Cbri(ïenbeit getbatt / ®*^^^rt tem betten ee allezeit genetbet / bie müfben vbet (ten band ben ^eyemg ^ ,^ fam feyn. 5)ie dOebretn nemen (n ein vrfaeb/ naebbem fte eitten «^^^ff’^jj,^ QSwrn bBtriu^eu jeboff betten/ïbólten fte ntebt mebt vnber ben Beyern fey«. DU Weilern. nbsp;nbsp;nbsp;(ebtdet bie Weyern bureb Bobern bie (VOebtern 51t flraffen bte burd/jos*”
i^anb ^Pebvem/vnb vevberbtene mît raub vnb brannt.
®if î»tcwg(4u6i3fn‘Ungern î)jf SÇrtfto» vbcrfielcttt
zC^X ^ bie ‘Pugernnurt ftben fat (îillgefefjèn/vnbfeçt 2lt;eyfer2lttj^^^j,^rt itorbert/vnb alfogroße vneinigbett in bet Cbriflcnbeit wat/ ’’*. .j^ipe CX;lt;ü woltett feyn/ vernebteten fte ben fungen 2^ónig Cubwig/vertn^’^ lt;^1« bie Cbttfun ja vberjteben/vnb weiter ju greiffen/ baß be(ïo lteberlid^‘‘, ^j^jg gefdjeben/bteUen fte beimlidgt; (renrahtfeblag/fcbidtcn ju2A.ónïgi'’f. z^nc Beyern vmb ein frib,bod) befahlen fteberl3ottfcbafft/ baf fte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏX*^ wol beftebtigen/ alle bitig verbunbtfd)afften. Äonig Cubwig i^’y ^,|t»lt;tJ^
ïüngtro ponen friet» 'Ongern einen ewigen frib an/wie fei« ‘X)attcr 2^ey fet -^molpb /
«nmit Äpuig Äut^ 415^) begriffen Per^ogpreßlaauf polen/ bte vngeborfamê ^'^‘^bf^^’’'Zj,^^^ aufgef^loffen/barumb würben fte von ben ‘Vngern vberjogen / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j pit
OOîoraui auf; btm ^Sunbgefebtojffn.
OCîoeniarus vunb
ft jween Per^oge (hooimat vnb Sebwatobog tarnen in bet
©Watobogusersi fd^lageu.
wie Iveyfet Otto bet aebtvnbjwenijigfï/ptlgrem 23ifd)o(f 50 r^tlgji/ti«# ^ap(f ^enebicto bem ßbenbenin (ten ^rieffen nod) vorbanben 1^*^^Lbïgtiï feileren ßd) etlid?e (Webtern /bieben 13eyerrt feinbt waren / ju ben X^ngerrt/fùbretenftewegvrtb (îeg/vn pelen alfo in Reyern mit Jweyef^L jj^^ ^irttbeil jogbureb ÖOebrernauß^ber feiten gegen (V^ittemaebt
Cufala.
Qfiufru«. 'Pifeabfl»
nig Cufel pel vbet bie ï)onaw/ verheeret von ber 0awbiuaufta^^^^^ vr^j;r»( Ifns/feblug fein (Beleget bey bet Difebaw / bey vier meilen vnber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jitif
bad 'Oold wie bas “Dihe hinweg/ICbel vnnbvnebel/fungvnbalt/b^ï .^j^#
SSpfaff ** ^^” o^Pff^” ^” einanber / verbrennet âoôneb vnb Pfaffen mit PW^JJ i^^ftti lt;»«lt;14« tnnrfentxr eben/ïbte'Vngerrt trimden bet etfcblagcnen blut ju einem I^^rcden.--quot; y^^p rotten blut. noeb vier ^tpbomb in berfelbigcn gegenb / 73cyern jugebórig 9^ j«j|l^* niebtetn Ikirdx bavonvber blieben/ober barvon bommen / bet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^g*^*’'^
itig Cupl verbrennte allee anff einem bauten / gleid) wie fcçt ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^y^^
*^^S^ gt;^ gearbeitet bat/biß beraub an bte -Ifne/Öolebee febreibt lt;»^^ ^0.
(j^e® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?éapp ^enebictue bet fibenbe ju lOet^og Deinrieb bem
Jd? habe boe auffe bótste auß beß ^ap({e^3rîeffettgejogen.^în ^P^” gd'»^
J, ^(XtSeti^röncfifc^ettfifpfcttt. GGCLXIin Vii!**^®^r^ïlt;*«^/lt;*^flt;^l«9lt;” ^^^ (^4VS3mffett4»^2lt;cnttlt;«/lt;ßottfWb @p«fcib»8. ^«ttf^^ÿ^*^^’^ / ^^” P4tnrtrd)cn©rcgortiMn$»35llt;*/verbrennten fepic bie §2rï^’ ^'*^ in h^ fl 'Oenebig / legten (teb für ^ern bie ©tatt / fd?lugen 'König ^ertnlt;-
*^ n^’^^t' crfd? Ingen /m bey jwentjig taillent mnnn miff einen tag / er// ^'itm *^^ ^^^^®/pt’lt;’’îcten ntewanbe/TSifdjoffe/ Pfaffen / (Dwneben / ^ifeboff ®^lt8h ' '’^^’'^«‘^«l/ccwa^cyfcr Carls bepbrtttenCangler/bervberanf viel Æuituavbw «p«^ I^öiib^*^^^'^ ”*’^ bentplbigen ba von wolte/ßengen pefn/ vnb erwürgten in von «^W«» ’’’’i to ** ^”lt;*nwn int was er batt / f tinben vberanf einen großen 0d?ag bey im/ ^Ä ^^’^.^‘’^’^**‘1gt; wtber mit großem ©ut jnfremlkinig» Öoldxö febretben 'iiiSr^‘^^'^^^*rlt;V$|flt; vnnbbervon^iOençjn^apfî jobanfenbemneunb/
nawens.
^ bet 95f oenfe^f 5®arg3ïa(Ïenïgt; ^fr^og ? uftbolti ïgt;f n ^fpm ‘Öngenfc^ert ^éiilgcrfd)lugcrt ünOcnanOcrlDifc^/buO
vongroffer^Liiffrburim Acieb.
V\^lgt;le'^lt;ycvn oberhalb ber Ifns erfiibrcn wie es ben Beyern vnbenatt ^^y«t A^ns gangen war / fawleten pe fteb / bauweten an bent TPaffèrPup
^*’® ‘^i’^^efÏtgungwiber bieX^ngern/nenneenô nach bem IVa|ferßup «#„«6«-*
•ù b **^3^^^^ beipt es ber gemeine wann Àfns. ©raff ©igbart von ber ©an// ^ nbsp;nbsp;®* ‘IXt^f’^^**“^-^berpbergwiberbieDngern. iOei^ogCnttpolbvnbKet^ ^'^'^''^^^ '’‘’’’P^fP^'^brad^teninberetlcein'Dolcf jufammen/vberjogert **Hba ?*:** ^ r*’^^ ^^*^ ïDonaw gegen (ÏOitternaebt lagen / vnb meineten fie bet// ^'tRo^ o IganQvnnbgargewunnen/bórfftc pe nicmanb angreiffen/^ber '‘^fbg k witpolb vberpel pe vngewamter faeb/brang pe in bic Ïgt;onaw/cr^
V ^^'^ *” ^** Pucbt/crptlugs/crlegta/50g binab genprepburg ba tam '’’’^ct “^^ ^'’*^*quot;^^ ^*^*^ b AtKónig 5»/1 bet ein ©efclacbt mit ƒ m an ber X)ifebai S’tihi ^*^’’/ erfdtlugbcn2lt;ónig mit bemmctflentbeil feines 3bcls /3lllba la:» ÏMtïi?’’^’'’^*’**“^^^^^*^ ^^'^^^^‘'^^ ^‘^^^ bancttcn©ottbepgropèn©icgs/lt;ÏÓat# 8lt;httt '^‘'^ *^ ^ey ern Creu^gAng. Dn ba Kónig Cubwig in 15ey cm bie Dn// Dn^/rt sJ ^if^off '’’‘ilr2^‘^^V^gevortct/ ben peg weiter bra neben wolt/ miiptc an ben Kbeyn vnb vonpjiff^uweïff^id ^ifebw ^’^^«Mcben/bagargropTliiffrbnr vnnb trieg waren/Kubolpb ber 3'quot;’ bft»u*’T'^®’ï'ï^üi'f^burg/auff einem t bcil ein t?cffc/3tbclbrcd)t/2(.bclbart/
‘beil/i ^ ®^^*^’^ber/©raffe lOeinriebs von^abenberg ©on / anff bem anbem ^'IP« »)o»5w»rfeti ^h^’’ ^^ ^‘^^b grgen einanber/wolte ein jegltcbe partbey ebler vnnb beffer •“^«*^*t** b(fl’°*'‘*^^^^flt;^ytt.'èifcboff Xubolpbfeinegröber ^berbarb vnb ©ebbarb/
Öel)lad')tmit©ra|f 2Hbrecbtenvon hamberg/vnb feinen biinv-*^*'^^^^'^^^ '^^^^ 2lbclbart/ ben3llbrecbtêfcblugcnpetnbiePiiebt/ ben ^®Pff ^*’^^^^“5cn pe gar/ben 2lbelbarb pengen pe lebenbig/ Helfen jm ben gt;ïi4^'^''^^^3^*^’®**^tf^bcrbarbbert?cp warb auff ben tob verwunbt/parb )^olF k -^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erholet pep wiber / vberpel 'Wurnburg / verjagt ben Di^-
^(t/n ’^’^^'^’^lt;'ubt/morbt/fd)onetniemanbs/vcrtricb©raff i^berbarbs Kin// St«ff^*^J*' ^‘'® P^ batten/ verfebictet pe vber ben ©pepbart. Conrab Canb^ kÄ ^v ^fl^*^''^^*^^^^ blt;pl3tflt;boffs lumberwar/famlet pdj 5ii^riebeplrtr/ ^ttó ^^ ®*^bbart lag inberWeberaw bey tränetfiirt/©raff31 lbre±t/als bit ^k ^^^‘’[‘’’i’^’ï tarnen/ pderanfSabenberg/tbet gleilt;t)famer©raff ©eb^ WJi *^^^^^*’ '^‘’^^^ /1^^'*^^ n^ plotlid) wiber vmb / vbcrcilet ©raff Conrai-M h ^® ^*^'’il wunben/ bap er anff ber WaUpatt tob blieb / am fibenben tag MA/Ï”””®®^ ^‘'^ anberDolct gab alles bie Puebt/ ©raff 2tlbred)t eilet jm üib(t ^^^®*^®nlt;^” pbaben/brenut brey taganeinanber/ntaebet plt;b barnae^ f’bluft ^^ Babenberg. 31m Abeynpram / in Cotbring brennten / raubten/ ’^n»:? *'^ ««anber/Herzog Conrab / mit fampt (einen ©onen © ebbarb vnb ^^ b fi '’^’'^^^ (Wofcl auff einem tbeil/mit ©raffen ^ernbarb / vnb lt;^0adR ‘^’^^cmtbeils. ^swarenauebbievon ©trapborg mit (rem Difepoff
‘'’famvnews.
-ocr page 778-® fe tier )unge Keffer SubWïg anji ©cixï'ïi ï*^^ S(«ff^ (m 3'ïlt;(camp; ftillef/üiW von Ver 5iïant jw Orting ^.^^ ZT^^ If r fUnge KÓnig Cubwt^ttt 15ï:ycnt mtc fampt fetnem (ÏOlt;*^r^^ *^\t« j^^j t^cvQog Cuitbolb/m^cbct cm anfîanb befi 2vrtc3ó gt;wit^^*^'^‘!^ ,j,(^/ b«ttc ivcttS^óntg ver loven/waven fro baj? man fieietscnur^» P’^^‘ aju vnjogett bte obgenannten iOerren/ berÄontg vn iOerçogan^^ey^»^^ ’ ^^ Xbcyn gen (^Oen^/aUba bteUen pc einen Canbtag / tbct in bic ^ebt V^5^^„d, net bad Canb/obgenannten (Braden ©ebbarb vnb (VJadjfrib/vereiniS^ ^ bieÖtvafsbuvgevmitbem^ifd)o|f.5»(^0enebteltereinenXcïd?f5W5' gt;*’ Lj ba bin mebrgenanten (5 vaifen2tlbvcd? ten von ^abenbevg/bevwoItentni^^, nen/ber innge2lt;6nig belegert ƒ n ju Babenberg/ ber (Braff fiel jm^tî w A .^^ bê warb Veine gnab/ev mu^c feinen Vopff laffcn bcr warb gecopffet i»» ®^‘ 9 am neimbten tag im tOerbjlmonat/ bcnnccbflcntag nacb vnfer , L burt/naebmab 50g ber funge Äontg Cubwig in 73eycrttmtc fam^t ^^ 75J Cuitbolb feinem óberfïeniOanptmann/ba Vamen gen 4gt;ttingam J^^’^f febóffe/ 3lebc/3bel / Bürger / bic benn in Hibcv^cyetn gegen 3tiffS*^f5S ©onn reifen mufïen/vnb nagten vbev bie (V^aut vnb ^^oU.lVonig fabi bie facbe bem (Z)avggrajfen 2lrbon/bem Xtvnbïfduoff2?ietbnilt;TVvo nbsp;nbsp;.
burg / ^uretbarb liftoff 511 paflaw / 4bbactcr feinem tOofmeifïcr / ^/^ÇA, flcifftgcrfabren/wa6man$u(^0autgebenbctt/bcybenaltcn2lt;0mgcnif^-^j)j(, cm Cubwig vnnb (Sariman/Ï)a fagten vierzig ^bd bammb / wictn‘’’J J^^ (ioaut von alter geben bett/^in0d?iff bas von oben berab war Vonm’*^,* ^ balb fiirpaffawcrlValb gefaren were/vmb verVauffene willen / bctc^^’”^'.|^ ben febilling geben/ ju CmQ brey ©ebeffei ©al^/bamacb blt;ïtó frey «” (lOatJt gen 25óbem/wa es gewólt bat/ bin mógen fabren.
IVinbcn / bic nacb frer nabrung mit Koffen / Od?fen / jufammengefabtd^ 1 ben/fcynaud?freygcwcfcn.
Tr4nigt;rut»ftitues.
ïÖic ©ebiff von ber ‘^raunbaben aucb niebte geben. Äant/*^^^*** ' vber bic tfus gefahren/ haben einen febeffel ©aln geben. sötelTinbcn/fo vonbenKugen ober Keufen vnb 73óhcmen '’^Jlj „^je tttanfd)affcwillenVamen/gabcnvoncinem©aumeinhalbenfd?ilIifï9*^^^ TVinben fo in^eyernwohneten/ fie Vaufftenober Vauffte/baben gar ^^r . ben/feynb fvey gewefen. ©algfcbifffo fór paffawer Walb fuhren / gab« ‘ hifi fic gen ifbereberg hifi an bie ÏTraun Vam^fuhren fie tJt (^erbrem/ tnajJ einen fd?illinggcbcnabevbic2vauffteut vn Jfiben haben aUwegvon/re»^ tem vnb Ccutcn beffimpte dOaut mùffen haben.
®tc We ‘Sngern bie ©epern jwc^mal fc^tugen wW* 6cv Prc^6urg/vnb au ber i^no.
zC^k 3« Tongern / bie weil nun Konig Cub wig im Keieb §ufd?affen bact/^ wchlcten fic $ ween Kónig/iburjet vnb Kugotb/namen bic Caub ij»’ Kab hifi an bte ©aw ey n/fo vor Key cri feb waren ge wefcn/K^nlg .L» wig hielt einen groffen ‘(Tag 511 ^nô/am fibcntjehcnben tag bef ^’^*’^”^Äö aie man $clet nacb Chrifli (Deburt ncunhunbert vnb fiben jar/ba warb be|wN fen/man folt bie Dngern vertreiben / $ohen alfo mit breycn hóeven an bic V-gern auff bic Itncf en feiten / 50g hinab mehrgenannter per^og Cair£*’‘^ /J ber rechten ber ^r^bifeboff îT^icthmer von ©al^burg / KttoKifeb^fT« fing/oachariae von Krisen Kifdjoff/mit fampt beniebten/ömtbolb/ pa wig/lOalmprccbt fo auff ben ©trey tfebiffen waren / (Braff ©igenbarb von y ©êpta.'DnanbcrcJOauptlcut/K.atholb/ tOartoeb/^ïOegenwarb/^fijS^K vnb VambaóKcycrifcbe DolcVvnbcn 5uprcfiburg5u|ammcn.3ber bi« * gern waren auch nicht faul/wchreten fieb vmb leib vnb vmb leben/ ^*^9^”? j^lugcnbic Keyem alle ob einem hanffen/ Per^og Cuitbolb ’'’^*’^ÏÏîojflt;J
-ocr page 779-. m9cn^r4tttftf(glt;ttMlt;w- CGCLXV
^^^^ ^^f^*^/”***^ ncnnijcbén^cycn feben ©mffin/erfebUgê / lt;r Ugc '*^*kl)c gt;nbsp;« ^^‘^^'quot;*^tgt;cn/nut fetnev iOcu^fr^uwen 3bclbcït' von bifem (jnb bic ^cy '’'’^^OttÏ '^’^^^^ ‘’^^^ bic/bn^ evau^ ber alten Königen in Keyetn (SefebUebt fcyn ^iöh ”u” babe / jeygen bic alten Ketfetlidicn Crieff an / König Cubwig ^'^‘iflè^ ^^*^^ ^” feinen lieben necbjlcn gebornen 5vcunbc. Atv bat binber ,m ei ^''^^’’ ©ón/t^ernog 2lrnolpbtn/vnb Det^og Kertbolben/ bie bemaeb ’bi[;L’?****^^*^^lt;ylt;vtanb regieret babcn.@o viel ßnbe id) von bifem Ccupolb/ '*’^(b^^*^ ^^^ 4gt;clberretd)er nennen /Ceopolben / ifl Óberjïer iDanprmann ^^tï*^***^®^^**^ ^^wï’wi3öin Keyemgewefen/nad) pnwnrbóbcrflcr ‘’t^**^^^’^*'”^ ®*^*^lr^rbo ber britte vonKurrfbaufen.iÖa bieTOngern von ^ ÄStoffen ©ieg erlangte ^ogen fïe wiber beranffanbie-^nne/ ’‘lt;»h^’V2^”^'*’*5 ”’*^^*'”’P*^^“5^^‘'*^^^”^^”’^*^^^flrvonpaffaw mit et# S^hbui^^ ^^’^ ^^^3 ^‘^ vngUubigê Dngern gewonen aber ben Öteg /erfd)lin
* ^oldö/Kónig Xiubwig ßobe gen paffauw.
® te bie ®n3f rn 95f ptrSunb tureÇ^ogen.
IjA^^c »iigernalfojwicrbtc Weyern g(f4gt;litglt;nblt;tKgt;gt;/$ogcn pewtit« i^q^ia^eycrit/licffen wol bie ©tâtte vnb 0d)löf^r/vn was fefl $n berlVebr S'ftn ^^'^^‘^^ ^‘^'’/ ligen / aber belagern vnb (ïórmen wußten fie noch ntd)C / jo// '^•isr^V'^^^*^ 2^^'’fï*^t vnb ©tijft jn/bte plónberten fte fabretens binweg/
'»«nb/h ^^^^^«^«iw/wad penuranramen/giettgenwilbmitbett (Seifflid)cn km'eMfftwub^w» ^**®^^”^ '^ bricbtenó vnb 5erbtebenó/etlid)ebamen bavon.^lm erfïen ver/ P^'-
^160 *^r ^’^ Dngern ©. 5lortan6hofïer / berg let dien ©gelten/ lieffen bein Selb?*’'^’”^^^”*’^^‘^ Kinjwittcf cl au j?/erfd)lngen and) bie Kauwern auff bem ’^'Uo ^^*^ ^^ gemente Canbfnebt. ifo war ber jorn (Bottes / bic Cbrifïen wa'/ 8(nfo ^*^^^*’®*^^”'^^^^’®^^^*’^'^^^^”®^^*^*^®”5**^®^^^^“‘*3''P‘’lt;1^*”®’'**’^^^ ift^- . 3/verltefiènbie iOeufervnnb ÏDÓrffer/ Iteffcnsobcligen/eintbcilflobc bj' *^‘'ff'” (lOoH/ctlidx ins bobe ©ebirg vnb fingem TPalb/ co Itcffallee gen nb ^ ^ ^’^*^‘'*’^ woltc ber *X)ngern erwarten / feberman jlobc an fein gewar/ba f^nftïï^'^*'^’^^^’'*^^ n^’^*'’ 5” ftyn:‘X)nb bamttbte’Vngem ben.Centen einen grop Ïic K'f^^”^y’n^’gten/ tmnden fte bas (I?enfd)enKlnc/ afen auff ber tobten ^ôngemqTenjr« Mb ’**^”‘'^^ ^^^ ^^ ^’^*^^ ' f^^^^^^^^ jn ben ^and) auff/ namen bas if ynge^z lt;’^lt;«5lt;togt;«. |)(Vfi*Ÿ?^‘*®Pctt5 bevang/fraffenbaffelbige/ba war Beine gnab/tetnebamw’
8ttu r ^^r^c*^ blutbur|îigcn Centen / ber 5einbe 'Treiber waren gleich fo 'ï’nstt’WwöUttt. ‘Ümii*^ ‘'^^ ^^^ ^^nner. jber ’X)ngern©laub war bifcr^cyt/jb vilcincrCcu-'’lt;n^'^^^®’'’”^^^^^^^^^/^**'’*e^ würbe erin iener IVelt Kneebtvnb ïbienerba^ fit« ^*'h'obie'X)ngern bic Keyern vnbenan ber if nns alfo verberbeen/ fielen ktt/ '’^^*^^*lt; ^’'’^^ verbrenneten jn (ÏOaticbbofenbenKönigBltcbcnpak w'ip^^fbjèebadKloflcr/nadjmals/biewcilfnnicmanbwiberjBanbttbef/
-Acting511/verbrenneten bie alte ©tattmiefamptbem Königs P^ff ^^^^ '^ '’^^ ®* ^‘^’wbicten 2lbtcv/in grnnbt ab/Kórger / (ÏOnneh vnb lbw Y”*^^ fampt bem l^ci it bn ni mit0.(V?a^imilta/mttbem 2lrm ©.pbi^/ (^ ƒ nb anberem t^eiltbnmb vnb ©chä^en/ßoben btnab gen paffaw/ba ver/ ^*’ha k^^*quot;^^ ^^® '^ ^'^ ‘gauwer jwifdxn jweye n‘^bnrn in bem'^bnmb/ijï erjï M^ *’**^/wolblt;y vierbtbalbbnnberciarc/gefunbenworben/ltnbbiei^Oa« ^lt;ito *^^‘*^”^^lt;lt;^3^^^’^^^^*’‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen bie »n^m an ben Cbimjce/ ver
ie^j ^^^'^^^^^ was (te funben / jogenbemnad) anff ^egernfee jn / pc bóreten ‘^Hßj ^*^ ^*^ïtcid)s Klofler/plónbcrtens/ vnb brenntms ab/ Ï5ergleid)encbc/ ^wgt;^fee / vnb fd) wemmeten barnacb vber bie Jfer / verbrenneten berlt;* ^tS*Ïr QtifftvnbKlö(ïer ©cheßarn / Keu wem / Cocbel/ ©chlccbborff/ ^’Sthh''^^P’^^ lwS/2gt;^lt;fllt;tt/’^^'lt;^fpigt;*’«*^”/Ö**»^lt;*w/@fnerjlatt/‘5birb4tt|)te/ ^4b w***^ berab auff5rciftng vnb auff Kegenfpurgju / verbreneten ober/ ^lt;gt;tt^ • ’^'*’^”^*''^âoûnebsmûnfïer/ juCengfelbbcy2lbad? tarnenfn bie ^ïSï?'^^‘^^tt^S’^S^’ï/^ber bie vnglAnbigcn Dngern lagen ob / erfcblngen a'/ ^^^crn/vnbverbrenntenbicDorllattjnKegenfpurg/fobiefelbigejetr ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gro^
-ocr page 780-^«e vùïî^tc S5«(0 ^o^iottw ?ï«eftcmt/
grof) WAV/ vueftenbrtvnad? an bet Ïïonauw btttab/ verbrennten nud) ^^^^L fen/b462kóntgBltd?epAUattnm/vnb@.^enebkten3Lbtey/b4bennbetlt;» , zürnen n«^ Beyern ^egrùbnn^ tjl/tarnen bnfelbjl nuebvber bie verobecen aud? obern vnb ntbern 2ticad? vnb (Vleten / jogen bin auff
©eß^arb btt ^Mns vnb'ïrbórtngen/erfcblugenber JrancfentOergoglt;5ebbarb/vnbber'ïb«^^ J efm ftcry»g erfdjia^ £.anbgraffen^urgbarb/burcb5ogen nlfo ©ebwaben vnb Óncbflèn/ **1^^ Seinen»nblOiV (betonen einigenwiberfîanbt/vnbjobeƒeberman/ÄonigCubvrig^^P^^Ù// rmae« »berietet», von jnen bauten/vnb ^n ƒÄrlicben 5in^ verbeiffen/ibie ^tf4?off inXief tnu^tenir Cborrod/aUeö (Dä^gewanbt/ filbcmc vnb gülbne ^ilber/a‘‘’^y^j^ vnb Guter ber Äircben/gabene ben vngläubigen ‘Vngern/ bamit jie bc»^^ (len in Beyern Triebe bidten.
2ßie Äonfg Subibig tu ©eptrn ftotb/bnb ju etnent ^
lt;?og angenommen warb j^er^og 2(rno(p§/beß erfcbluge^
nen von ben Tongern lOer^og Ceopolbö ober
Cnitpoltö ©on. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
an bürgen tagen bernad) jîarb ber junge Kettig Cubwig
ein vnb ^wengigflen tag beft ^ennerô/ab man seiet nad? Cb^K’ nenn bunbert vnbswólff jar / jn Kegenfpurg/allbaligter$u ran im Klofler begraben / mitten im Cbov/ ab beim fein Grab nod? iff / lief Beinen Ceib^ô erben nidtt an fm fJarb ber Konigblicbe ©tarn ^^ j„»t# gieret eilffj ar. Iba bie Dngern bercten baf ber König gefîorben war/ v^L^^ Ongerrt Jicifc^f gdt ten fieKeyem/ftewéitenôgaraufvotten/mangeb jnbenjreögefallens«»gt;ƒ9 » toonöcn'^eptni. xmfäglicbGelt/ibarnmbramcn bie^eyerifd?en^ifd?offe/Xfbelvnbl^i’^9^ji ein gange Canbfd?atft/snfammen/erwebletcnsneinemKónig/ ber nbsp;nbsp;nbsp;^,.
ÄuipoU juin 2^énig “Pugern befêbuget/tóergog Cuitpolbö/von ben Tongern er febiagen ® ^^'z tnvcVicu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;war ein groffer Kriegsmann/ feinDatter Cmtpolbf fein ànberr
nolpb / betten viel gute im Keidt wiber bie vnglAobigen Dngern van*’ ^^jefer . mamtengetban/ warenbeybe von ben vnglâubigcnerfd?lagen worben* nbsp;nbsp;j
^rnolpbwarbererjle/berjid) vnber(ïunbbteX)ngern su fd? lagen/ vnb^P 3i5ey erlanb von bem eyngriff ber vnglAubigen ‘Vngern.
2i5tf ïgt;te ^ranefen rnb ©aeÇOen einen Kéiiy
erme^Itcn.
zr*'\ 3« 5rancBen vn ‘Ïbüringêt^atto ber Ifrgbifeboffsu ^‘’*”^'^'^ ben ««'/ gog s« ©aebffen/ bie bae KónigBltdte Kegiment vor in ben
CombuÄ Xanb^aff babt / vnnb nod? batten / erwebleten 511 einem König in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ fo
uui;5;i’(pii7lt;óiiigin reid) Canbgraff Conraben auf lOeffen / ein ©on obgenannte Xî^jtjiancfwic^. ^^^^ Graff 5^lbred)t vonKabenberg/wieoben gemelbt/erfcblagen ift’^’^^ipi;
ber gar nidjte angebóret ben Kónigrlid?en ©tam nod? bae Gefdjl«^^^■ ..^j^ Carle/barumb König 2lrnolpb auf Beyern/ iOergogGeiplbred^ant^ ^ flram vnnb Cotbring / ober wie mane fegt nennet/ber pfalggralf **^ belli Wringer vnb Kertbolb Gebrüber / Kurrfbarb iOergog in ©d?waben c^n# CpnrabiwibfvpAuf/. Ü^lfaS/wolten König Conrabfór Beinen Kónignid?tannemmen/2)ei^^^^bet
(Bram vnb Cotbring namen Kónig Carl von parif s« einem
befKonigBlidten geblete war.lfe fïarb and? bifer seit tOergog4gt;tf nbsp;nbsp;nbsp;^^„/
fen / bef jungen Kónig Cubwige 6d?wager / vnb Keifer ^It-nolpftö 2 ^„b ber batt bae Keid?nitanncmmê wóUen/feince altere balben/gab feine n ^^ IVabl Kónig Conrabé/3lberi^ergog4gt;tten©on/B?ergoglOeinrilt;v^,^P^f, audgt; Kónig Conraben für Beinen Kónig halten/fiel aujf Kónig ’*, ^^tin pariffeyten/gab feine ‘^dtter Gerburg su ber if be iOergog ®^^I yjjper^ Ww^t w ^Weifet) Ziotbring vnbKrabanb. Jn Welfd?lanb gieng eeaueb vbel Jn/^^i’^^’l^tmen Äano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ben/fteng einer ben anbern/jlad) einer bem anbernbie 31-ugenaop/’®’‘’^^,|dlt;rti
Keifer feyn/Keringer vnb Xlubwig/ bae war allee ben vngUni’i^^” einegemàtcIViefen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏVK
-ocr page 781-^. «w^w^atttßfegmMtwt- CCCLXVI
'^ ^ ©cpcrifcbc Âômg 9(rnolp^ tier ankv he wgldu^p nbsp;nbsp;'
gen Q^n^crn arn 3» Wtuö*
^A^a(fobieCbH|lcnanencbalbenvnetn6vnbaeinanbcviv4ven/bavó(le4' '^J^^^Rcb bic vngUubtgen'^Pngevnz woUenbic Cbnjïcn »bcrfallctt/fcbicf'/ fcov jj: ^”5u König 2tvnopb/cr foUc in jin^ geben/mit (Belt friebe bluffen/wie WÄ* ^^’® C«bwiggcfb4nbnt/obcrftewSltcni»ng4ttQ Beyern vmbbeb'/ ®^^«w ^*® ^^'^lt;’^pb g^b bic antwort:i^v bette voningenb nuff gewöhnet vnb ^ic quot;^n ^^^ ”’**^ nnbern Centen jn febafTen/ nicht vnbev anbern ju pyn/ bommen ^«br?2Ï*^”’**^*^^^*^^ ^^ ''’^^^‘^^ emppnben vnnbgreiffen ba^wimud) ^ifen/ ^ii lt;Ç’**r^/ '^”^ fwnff ginget in ber Jauf{b4bcn/ Ïbn folchcö bic Ungern ’’'^ev ^^^^ßbnift »ernonimen / fielen ftemit einem großen gewaltigen 5^5
'’’biek ^^*.^^^^3 2lrnolpb verfîeeFetetwan Keutervnb ^M^^nechtevberal ïfmofpbuiifraudât ’’‘'(bö ^^^^^^ ^^^^ '’^ ^^’^ 3n/lic^ ftd? mit wenige bie^einb feben/ weich bar g^fr »»« we ^/m ^^*^ tOelt/bie Dngern bamen barnach vber bic ^nnd vnanberc Wap- ^quot;^*”’’ ’’^*^*^ ^^^ betten gan^ gewnnen^rctfften vn ritten bin vnb ber/forchten '’'ïten '^ ^^^*^*^^ ^^ ^^^ -Oetting bem jn nibwolccn bafclbjb vber ben jn feyn/
®^fc ^wffnientrtnb forg/waren frer fad7cn vnßciffrg/Konig^rnolpb bat ’’’«hl ^^ ^^^^^^^^^^quot;^ obfn/ vnb vberßeb ju morgen im befben ©chlaff / vngc^ ^cn Y^^ ^^*^/'gt;^» allen enben brache bic iOclb au ffy vn trangcen bic ‘Pngern in ^•hfö '^^*^’^’^^*'‘^^^”® '^”^ erwugtenö alle ob einem bauffen/jwang fie ba^ fie ^x^n^rmemeneft M/*^**'*?^’^^^ i*” 5*^«b hielten / jn vnverwovren lieffen/ vnb befe^et bic (Brenne »namp; erfe^Ugen. ’Ulk ^’^ ^ffe^ ft^et er eynpin Kruber Berthe lb/in Kernten (Braff Ka^z ‘^ï^Mfus. Kiif'*®^ ^^’^ Öempta wiber bic Tongern/ vnber bic Ifnne hinab/ (ÏOarggraff ^’”'^‘* *’”** ®‘* ^*”^” 3‘'’^ fïreitbarn 5ür(lcn / von bem man noch viel finget vnb fagt; ^w'^?^^^’^”^ ’^‘’^ cynbeimifch waren/bie flieffen einen ewigen fnb an mit ^tqJJ^'^^®lpbcnin^cvcrn/vnvbcrjogcubtclquot;gt;ngernClie(fcn'^cycrnltgcngt;
'^ottr s ^'^’^’^*^*”3^” ^ 0achf|cnvnbH?inbcn/ bamen Hu gcn^ulba/König 5«»«.
’”5 Sc?^^^^ fich wit^n abbauffen/jogen nach »nab in Jtalten/ba muf te man
®lt;f iïónfg Senrabwthr Äönfg SirnolpÇ ben anbetn fn^eh^mjog»
M|^®»ttan jcletnach Cbri|ïi(Bebortneunbtt«bcrtvnbfeeh«cbenfav/vber^
^*flt;^^ ^^”^3 Conrab mitgroffem XJolrfKönig 3lrnolpb/bcn betten bic Kw ^ih- ^**’ ^®*’ Kann gethan/ wie er König Conraben nichtgeborfam were/ W x '^nolph weich gen Salzburg / allba bewart er ftch in» èebirg. König hti?)?^’’**wtKeglt;nfporg eyn/vnb lief in Keyemju einem lOauptmann fei'/ otegenfpur^ epn^e^
*^^^^’^ ^berharb^HöbalbKóntg Conrab weg bam auf Key cm/ lief ftch ‘’”’”’*lt;‘’’ Q42?^*^’*^lpb wi^et^ feben/verf age tKóntg ConrabeKruber wiber auf bem hiqy’^^’^^eycm wiber cyn/KontgConrabbamhcrwibcrinKcycrn. KÓlt;-W Ï®^Pb enthielte fich in Kernten vnb imlt;Bcbirg/bic weil in burden tagen ’^b *^^^^tb Konig Conrab/ab man jelet nach (ThtiflKBeburt neun bnnbert
JwenQtg far/ligt ju 5ulba begraben/ehe er (ïarb brachte cran ffowrohïebpwb ^^^^bhertog bJeinrichenauf 0achflen/Keifcr3lrnolff6‘Ïochter 0on. ^Scarót»«^.
^ König Sfmofpb fiel? be g KônigflicÇe n Îlomen^ pu?
5lt;camp;c/ fief) mit Völlig ^cinric^cn bem britten bereiniget/
vnb heurathen jufammen.
^^8balb König 3rnolphhôrcte baf König Conrab gcjîorben war/Barn amoip^ußnimpt V|pt tpibev her fùr/nam ganç Key cm vnb Kegen jpurg wiber eyn / feberman ^n?«» «v»-^ih^ïV” ®^*^” ‘’” ^ ^^”” er hett Canb vnb Ceute von ben ‘Vngern erlcbiget/
'”3 Heinrich weite in auch vberjiehen/hoch jog jm König ^molph auch q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit
-ocr page 782-!î(r»olpb«8 Wirbt i^eryoginOSevcr«.
Jjdntlfl^on nimpt lyniofp^i^pt^ttv.
©dö öi«btc ^ud) gp^annte gewitte' , mit iOcercöFvatfe entgegen/ 2tbet eö Bam 5« Beiner öebUebt / bte jw«« ^f^^ betten ein beinUid) (ßefprä^b nut etnnnbet/vnb vevenngten fteb ^^‘^^‘’ïrtftitf fo / König ^molpb jlunb be^ KónigBUeben Hnmenó nb / febnebe peb^U ^^ nnvB?et(5ogtttl3cyevn/ König l?einttd?gnb imnncb /bn^ ^^^^^^^^^^’Ä^^dt»/ flbutnbvn :^btcycn/tn gnn^ê Beyern moebt frey vcrlcibê/^id?fïAtt/ H^’L „.gt; ©al^biwg / Krisen / 5veifing/ 2tugfpupg/ Kegenfpurg/ vnb bew’^^^^^^Ljg men/t^evQog Ztnolpb vevmeblct ferne ^Toebtev JungBlranw 3v^’^^^^ idn' BJetnvtebe iüng(len Öon btef nueb tOeinneb/ vnb jogen bcybe ^ü’^lï^^’^^p j,,;^ flnbcvinKebnten5Wrtngen65n gebotfam/ÏTuto bevKifd?o(fvon ^‘•^^’’'.jXd weibeit 5u pmg ©.Dette Kiteben. 2?engant5 Nehmen bnt vor^ey ten 3^% ‘ genfpnrggeböret/bt^ber febterbey nnbettbnlb bnnbert Mven/bnbennn^^*! ^^ nig vnb Keifet regieret tn Keyern/vnbtfî 75eyern ein gro^ wettKöntgjd® wefen / nitn btnfurt ijl ee buvlt;b iOertjogen vegteret worben / tfï bi^bc*^ ^*^’ JOerçogtbuinbgewefen.
i^en ten Senern vnb Sanb^orhiung ^er^09 ^ nolpfem^cv^ni.
0{«()fnfptjï3 wen» pc vmbinauret.
z^^ 3rlt;^^* loeroog ^molpb bnr bïfe dOau wer vmb Kegenfpnrg gnr tt» ^^f ^^tjey tnuff bauwen Injfcn wiberDngembnt etn jegBIteberifbclinntnf ^ 10err einend) nneb fetnem vermöge bauwen laffen / Ketfer^molp^
Dingelfing Hylehbertus. jJengrinw, Gerardiu.
Vuolframns. Nithardus. Sarcolocbus, Godbertus. Vdatfiidus.
wölbte Statt gewettert/bataberbie(V?auwernïlt;btvoUbracbt. Dn auebaUbabieftben Cburfurfïen grofjeiOeuferju Kegenfpurg/ber hamberg bat bernaeb aueb eine ba gebau wet/ wte ben folebe Oóf noch ^^S tage vorbanben ftnb/Dnborbnet loeroog 3lrnolpb e^nenXianbetag3«‘*^ç-ƒ gclfingan ber^farbarinnen waren bie 25tf(boff/iÓtlbeprecbt von öy^K/-Ififcngretn von Kegenfpurg/ (Berbarb von pajfaw/Wolpfram von nbsp;nbsp;• jj,^
tleibbart von ■^rt/oen/Sarlocb vnb (Sotebreebt Cb9rbtfcboïfe/l^tfcbon K|^ bebriç von ^iebfïött/ber jn btfer ^ey t Branch war/ bte (Setfllieben (5üff^^'L^} vnglAubtgen Dngern veröbet/vnnbanbernun eyngejogen betten /btelw i^ertjog 3lrnolpb ben ‘23tfd)offen vnb (Bctfllteben wtber.
®te ïgt;fv35tf(6o)f veni'em ^ftçcgSimolpÇjuî’f'^ Sombarbijcamp;cn ^ótttöv«camp; etforbevt/bnb bon ^cr^cg ^trnolpbó'^rob.
an 3f^^^n Briegtenwol brey vmbbaeKóntgretet)13orniget/^*’^*’L vnb pau/erfeblug einer ben anbern / Ktfd?oif Katber von Kern / b» j^^ bigen jeyt ber gelcbrtejïecPann/geboren au^bem riiberUnb/b^^^,^ rutfenPerQog3lrnolpbau^Keyern/$ubemKónigtn Jtalien/lfcfiin^t’-f’^^j, ey n/3lber er 2lrnolpb trau wet ben Wablen niebt/ jog wiber in Key ern / pP bie möcbtigflen in Keyern mit jm hinweg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. «^
Dub aie man jelet nad) Cbri jîi (ßebttrt neun bnnbert vnb (then vnv y 1 fig tar/am jwölfften beft peuwmonate an S. (Pargaretben ‘^‘’5 ^^*^*^^1 (L finb id) inailcSd)rifftê.ÂBr ligt begraben in S.Peymeranetlofier dnfpdi cBen fey ten bef Chore / fein Pau^frauw iff gewefen 5rauw 3birg / (Bran bolpben von Kaueneburg'Cod)ter/S. Conraba (Pit me/bey ber batenrovb, brey Sone/ ^berharb/ Zrno tph vnb Perman / eine ‘dochter mit namen jUP thn/(BemabelPertjog Peinridte/König Peinriebe Son/berwar biefer jey t mit tob abgangen / vnb war fein Son 4gt;tf0 ber (B roffe an bae Keieb
Bommen.
u»«
-ocr page 783-^. ^«««w^rMftgwMewt- CCCLXVIII ^^rtf« Otto î»er ©voj? Î'fnmi ft tntm gc^wager ^f^ ^’â «H^olOcH/ pamp;gniannt« ^ctgog 2(riw(|f6 25ruamp;tr/ He^c/Wc
' “^ttcJOcn5o53^rnol|f65upfalQgr4ffcttttt^cycrtt vnb Crtnbgraffcn ju ÔctdcrnntrtcbK/ vonlôcvc çog ^bcrb«vt tn 25cy cm 3v«’ nolffô 0ott.
I^’^^^’'^fî'o ter greffe fobifcr^ctt baß Kctcfonccbfctnem »4 tter regieree/ ’rç^*^î?**’”f****Srlt;gt;«lt;ô Kcidiö groffeit nnflof vnnbwiberftanb/fein eigne ^^'tba x ^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’*'^ fOenrid) waren wtber fn/bcrgletd?cn lOcr^og
l^’^Hcbp ö *'*’^ 5»^«ncfen / lOcr^og ©cifclbrcd?t nuf /iotbvtngen / ber feine ^^'‘^(ï’^i'^ï batte/vnbarjn berÄonig von pari^. 2^éntg Cubwig ’’’^/rnh^ ^^’^’^^^ 5»'^lt;:“f ß^^randreid) fcy n/bett febon bne ^Ifa^ eyngenom ^'”bX.^i!^^^“^ryfaeb/wit/rnwaren Jribriebber ^rçbifd?o|fvonOOeinç/ A,„n„ß ^cifir^**’^^^«*^ ^jfd^oif $u ©traUburg/ vonbe^ allee wegen waren wtber SJSSm '’'‘m-ïb ^V” ^‘^©^»^ tOerQog2lrnolpb6/vnvora«^iOcrQogÜ:bcrbarb/ber Tvoc^s, ^^IteihP» H’^sanded'23eycrlanb6Zabber ^Itcr/veraebtet2lt;cyfer 4gt;tten/ ^'*^ 2lr i ^^*”^** lOerren vnb 2^óntg nit baltcn/bcrgleicbcntbeten feine ^ró^ *^8 fó?t^erman/warenauff König Cubwigs von pary f /ree Der? ^“^ vetr ^*^^^’^^^’^ ’’^^^ ^^’^ Kónig Xgt;tto bey bon Keid? niod?tc bleiben/aber ^cvvv/^^^^^’^ö’^atferóKruber/ntitnantê^ertbolbdiOarggraffanbcriètfd?/ 3» .-8voflcT®“^2^^*rlt;gt;^flt;^/'’«^*’«ff’^^wS'^^lt;ttpy««»^ówar and? fonfï eine ät/ttÄm **’»olt;hÏv‘^^**^^ ’”^‘^y etti vnber ben (Bei|ïlicbê/ bic namen X^beweiber/waren **niiiA;!amp;”.'^^‘*^*’^^^^‘Kifebolf prebigtennit/fagtcnbiewarbeytbeni0er/z ^j^offterMen P«ifl%ÏV-^*^^*^^*^*^*^^^^^*”^*^”’^*’‘ ©^icbeójeygetitliboffÓerbarbvon ir»2(wpM. ^«^ , ^ ^apft Cconibemfibcnbcnan/ber bidt obgcnantelïüdfór große '’®’»D^ ^^’’^^‘^’^’”‘'*d7bcm von ©4115811 rgbas ifrr,bi|ïbmnb/gab6(5crbarbê ^^ ^fS”*”^^*^^ '’^^ ^^’^^ gewefcn war/pbreib barnacb einen beßtigenKrieff Fte^tJ gt;nbsp;ff^^S^^^^^ff^** Öult5burg .ïl:ifcngrcin 511 Kegenfpurg / Cam^z '’'’’bolÏ^^’^^’^^”^ ^^^*f^’”^5“ ^^^^^^/^(^^'lt;^^^^ ïtt^ebltett/ftraffetpeiè^ifufp^us. f'^inm' ’^^’i^tcflód/vnanbere mebr/bie^riefffïnbnoebvorbanben/wurf/' «tf«»««»«»» 0(b«t^^®dQ/fioI^/iiberbettmett/vber^o^inrleibertt/eflett»nbtrincfe»/vn £nmpe«u8. 5'tn” 1 ^^^^y gegen ben 2(mptlc«tcn/f0r/ßraffctfte bart/man bórets niebt Q^ifmicus. * letß 2^5 (j. antwort auffjr etliche ^ragflud'.
M ^*^^^tÏ^** i|ï ^ae eine vn bae meißc/wenneiner ßeb von feinem Weib/bar#
^^ ^ie^bcgebrochen bett/fdeibet/ möge er aneb wol einanberIVeib '^^tha **^ ^tfcbluß bcß Kriffe gebeut er obgenanten^ifd^offen/bj fteKifd?off S'lt^n ^*^ '’®tt paßauw für fren ^r^bifeboff halten / fdweibet baneben ob/- Nof4. in x ’^‘^^’^ -if berbarb t^cr^og in Keyern/bae er anßatt beß heiligen ©title -Sevtooneiner ^^6«* ’’Him^*^ ^^ftboff (Berharbvon paffauw bey bem if r^bißbumb banbbabe/ maSzïÏS« ^S*(^ ^^^*’^wSlt;ï’lt;y|ï*’»^t^b“«/*^’^**P^*^lt; ^lt;«3*«lt;br gebet btfer Kapßben «(mmen. vH^h ^^^^^'^ ^’^^‘^*^ ^^^*^ ^'’‘^ ^**^ gefpot^arauß/were gern hören ober lefcn J(j)fe”^ ^waltcquot;Srieff noch inbcnbuebtamern vbcralbey benalten ©tifften. Wm7'^^‘^‘^^’^” 2^egt;nig -Öttc ben großen/b rudtamerßein^cyern/nam ^ttSc“*^3 cyn/mußten fm bie X^eyern febweren/ feget obgenannten iOer/z P^J? ^«^^ «“^ RX * •^*'*^^*»lgt;/'’trfchidet)n in©dgt;waben/bie waren gut auff beß ©ach'z SJtDasgefp^r. ”** quot;Ottens ©cy ten / bie anberen jween junge t^erren 2lrnolpb vnnb
Pfak ” ”***d?t er 'X)ógt beß Kißbumbe 5«ißngen/ vnbCanbgraßen vnb ^^raff^e» f^tgt; ^cmS^^^^^^^ i« ^eyern/ bae war bcrfclbigen jeyt bic nechße wirbe nach SSSe wirD?*’ ^db/c^®®*^^*’’^^ / '’^^ warb gleilt;bfam ein 3nw4lb beß Keifere vnb‘X)b nac^bem ^iereo3gt; ^jr .p ^^®/wer vbcr bê Sürßen ju blagen hett/ber lieflr vn rufft jnan ßatc *^“‘*’^’ ^ïn n '''^® ^”*^ ^’^ iff an. Xgt;n ver liehe mehrgenant er -Otto bae Canb ju Key ^’Sbû ®3^ertholben/t?crgog3lrnolpbe Kruber/feinem ©chwager/vnb ^totSv^ ^’^^^ **ll^ f^*”^ obgenannte ^einbe/ lag jn allen ob/nam auch Jta^z ^i/k ”* ^^”^ bracht bae Kcich wibcrauflrßtne50ß/ vnb bUb Aómij^cü
‘’•^/batutnb er benn -Otto ber (Broß jugenannt wirbt, q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpon
4'
-ocr page 784-©do ^^^»cc 25114) goßannte ?!l«e«ttnh ^on ^açog 95ertf^oltgt; tn Pepern/ ^en^og gfmölff^
quot;^ruOer von @(^dern Vcm @(tgt;Ioß,
BerthoUas.
^f^og ^evtbolb/ btewctl vnb fetn ‘Snibcr tOevQog
■^JeinvUua^erçog io lernten»
I^tm ‘Ven^gauwrtttber ^tfeb (Marggraff / bat 5««ncm^bcw^’^^iif *^amp; ^rtuw © avburg/Äetfe v óte^ö ©dbwcjlcv ÏToebtev/bte b^t ^**f^W Zamp;adng oberhalb Jngd|lattgcn Heuburg gehörig/gcfîtifrccin 41:^1 ^^^^^ 251 jïbumb/bat bcy ^r cv worben einen ©on fSeinrieben/ber ÔerQog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ttf/
îmnubnnïUanfr.
gcwefenifl Z vonbembie ©raffen von ©nlçbaeb/Calîel/iÔerQogéüVOW ^^^^ berg vnb 3imercbalrtuffbcm Horbgauw bic/ b^yn aber alle abgeflorben. ^^ biefeet^erQoge ^öertbolbcnjcicenbamcnbievngUubigenXJngernrtiifX^j,^/ iOeeven in^ey cm/ an bic ‘C^raun vnb in 2^crntcn / ^r felbfï jog an bic *’^*j^ ertveneft inbenjweyen W^^em/^^raun vnb t^nó/bieDngern ^^^^'^^^ib't^ 'TVelf am erflcn eine große ©lt;blacbtmii:inctt/fcblng6ittbic^webtlt;ï’^’^J^rt/ tagnacb Canrentt ©eine lOanprient in 2kernccn lagen aneb ob ben J^^^^j// erfeblugen aneb bic lungern wie bas Died? / bic Dngem betten vor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„j^jf
nen fold?cnfebaben empfangen/ borffrebem ‘ïürden aud?gcfd?cbcn/’^^ fteb nur ein wenig vecbtbarcynfd?irfet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caAgt;ii’gt;
JEanbgröff fort ©C^tjCllt,
Ï)ifer jcyt bat ©ra|f 3lrnolff/lOerQog 3lrnolffó ©on/bae ©dJ^P ^# ern/bas nun cin2lt;loßcr iß/gebauwet/von benen ßnb bic rtaebfornen vît ^^^/ ben Canbgraffenvon ©d?eicrnbcy bvittbalbbunbert Mrengenenn^ ^j^ bif pc wiberbinber bas lOcrijogtbnmb 23eycrn tomen pnb / wie ben 23üd?ern baf mag vcvjlanben werben/vnb bat iOer^og bas eilffee iar23eyern regiert / ißgcjlorbenalöman jeletnaeb CbwiJ'T^fin* neun bunbert vnb aebt vnb vterçig iar/am brcy vnb jwcnijig|ïen nbsp;nbsp;nbsp;a^
termonató/an ©. Clemente tag/ ligt ju niber 3ltbad? im 2^loßer
Cipher/ mebr bennanbcrtbalb bunbert jar/bey bunbert vn I^^®‘^. ^(«1« bcnbic5rânctifd?cn5ûr|lcnl3cycrnrcgicrt/nacb InÀfinb ein renbejfürßen in23cycrngcwcfcnbic ©ad?ffen/bicfelbigen wil td? vn^ im folgenben fûnfften quot;Sud? bifeeWercte befebreiben. 3tllba vor
vier/arenauebt^erQog/iubwigim ?3artvon jfrtgelßatt/©ran 5’* (V?artani / te. ein ^eyerifebe Cbronict bat febreiben laffen 73rubcr 2lnbrc/ einen eborber/ renj«©.a?ang.
-ocr page 785-CCCLXK
ännfjßU öif« fùn(jicn Bugö.
Om l)rfpvuna f ^^ ^acbffem
x ^etnrtc^ öcr rrß öi^ Î^amene /^a^og in ^epern /etn ^ru^cr 4^ttont6 Pep crßen/Oiönitfcbfn Äetfere.
5 nbsp;nbsp;nbsp;^«nne^ ber anber W^ ^lamene/^erpog w OSepern.
4 nbsp;nbsp;nbsp;^tto Per anPer b»^ ‘57amen6/jperpog m Nepern mb 0c^wa6fn,
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^einric^ ber anber Ovórntfeper Äeifer/ber brut bip ^amene/^er* çogmO^epern,
Wtiricp ber vierbt btp ^amene/^er^oa m ^epem.
^^emnep ber bn» bip ‘57amen0/3ldmifcper steifer / vnb ber fdn|ff -^erpog tn OSepern. ^’c ©raffen vnb ^errn von ber ©empta vnb ©berfperg haben ©eifenfefbï gcpiffe.
lo U U
^«nnep Per fecppt bip ïïamene/^ereog tn Pepern.
^onrap/per anep ^puno genannt wirfz^f »quot;^og tn Pepern»
Jentnep ber vierbt C^dittifcp Äetfer/vnb ber fibenb bip Manteno / .^er$og in Nepern»
•yoâna3îdniifcpeW«n»
‘öffo Per Pritf Pip ^lameno/Jperpog in Nepern»
^ fût S(Htpore^ vnb gprontefe nfi^retber Stuenttnuef
in tgt;ifem ^nc^ gebranc^if Çab»
hiannuô ^onfraefus/ein ©raff von SÖerinqen/^u feiner jepf ber geie^rtep «ppiiefo# / 2)ïafpeinafieno / *Poef / 2^peo(oguo / vnnb (tproniefenfepreiber /wie benn feine ''’’ïittt^’'*^'^^” “®^ vorpanPen feinP/^ein SÖafferip gewefen ©raff ïSofffpart/fern '’’•• Çfir F^^’^”^*® / ^^‘^ 2lniwr ©raff OKofff part vnb ^ertpa / ip geporben aio man jelef i *ni ©eburf fanfenb vnb vier vnb fönffpig far»
quot;‘^ {e?^”^^^^® ^‘” ^porperr ju Jeeifing / vnb naepmaß ein 0}?üncp ju Oïegenfpurg / ju feu ^W ** ^^‘'^'‘nipfervnPgflfprter ïipeo(oau6/barjueingufer^oetzpatein Qronief jur Jf*;-€)einncp6bcp vierPten gefepriben.
^«iiiift ^ ^^^ naepgefofgf 2trnuippuo ein ©raff von SÖogburgf / ÇOogf Pep diepere @»
■ “ ^faenfpurg/paf aucp ein ^ucp jur jepf Reifer ^einriepo Pep vierbeen von ben in Per ^pripiiepen .Strepen gefepriben.
Mrh'^''^^^*^^^ ^” af if b*’^f f ’‘’nb frommer 0)ïann/2(bf ju ^iberSüt acp/?Ïapt vnb^tence (^^^nriepe bcp vierbten J^er^ogen in Q^epern/pat aucp ein dpronief gefepriben.
quot;^ 8ffcbr''k Marianne ein ©epoft/ber paf ein ^pronitf / barju in bcmpfalter Gommenta#
i^S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bnb nocp ju Ovegenfpurg vorpanben / benn er paf ba gewopnf / Ügf ju ^eicp
^ lt;Statt begrabfn/(5r ip jur je^f Reifer .^finriepo bep vierbfen / ^er^ogen anpü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xfutfcp(anb burepjogen / vnb ju (c^f in Nepern gen Öïegenfpurg fommenZ *^*f ^atpematte vnb pepiig ©efeprifft gefefenz pat ein ^pronief gefepriebenz paben fm bie àloperfrauwen ju ^ibcr vnb Oberin ungt;
per bie vnberpaltung geben»
^o^aiv
q nü
-ocr page 786-go^anntö ^uetitmt Dorret« W bue fûnffre ^u^ ber 35f patfeÇen g^renifa.
£(e 5?îf nfeÇen auff Arbeit fd^enfn'’ ^^^ltWSS!E^gt;Vli ^^^^‘^^ / warumb foeb «iebt allein hic §w ^l®Wl?waK/ ‘’^^^^nme / bic 2BvtO ^um 7?icd? / fo gar ntd/f ^^4 betreib fo vbcr)fbivcncfliib/va^’‘^“''^(, ta^beben récurer wirOt / vnO kntf;a(6cn in @fdftcn/SK4i'cffen ^autveröleuf gnug. ‘Die vrfaeO tneebien w^f
-vnD fdebthef) crtaKn/wcnnwir0anW^‘L t^un îveUen/ nic^t fo bKnDe/vnb gkûb afü bie ^fôcf üntJerfîenbia mupalkötvae/cauff^rbcn tp jum verberben/nne^anb âb vnb ben»5tt^o einige quot;^ugenb nnb/7?em(icbPariimonia,ba0 ifî bie @P^‘'^^%æ Paupertas, baß ifî bie Slmuit/ wdebe alle Xemgreieb bringen/1^^^^^^^ 2« ten/auffriebten/me^renvnb erhalten. J^erfviberumb werbens huw J* leafier / 7 tein(ief) bureb ben ©eii? unb bnineOighit aUerfev woHuff/iULV'“\ vnb in baß b^ebpe verberben geftiiriK/Die ©eftfuebt begert^n groffe (fbr/ftnrOenalic ^ônigreiebauff ben grunôtvmb/vnberber ^n ber lt;ngenbvnb C^rbarfeit beiden pevrtibpeb/maebenvnb ^f^ÏÏ^ benn eitei ^ancf/baber/ndb/balß/ vnb afferfet; frieg/ barank’
o!«k»».wti««iïe S%r®enï’Ïctgt;fW©lt;e55d(amp;enpnt’öu(jeftc(eHtgt;elt;8f«fW'quot;/*'L/ pc^ berffintiden« fern woHuflertrnnefen/vermeinen fie borgen feinem ©efai^ ß^^^^^'^^ ^ii/ verfperren baß ïXeebt/mngen neben inen niemanb iepben/ ber inert an in« ©eit vnb ©nf gleich ift / fie vnberfteben fteb frep von inen fdbiî sieben an peb baß !Xegiment/fanffenß vmb ©eit/ bringenß mit ®“??^Ä Seut/bar^u mit iiften/mit liegen vnb triegen/ an peb/ macben b^nnft^J,’; ‘ terep/ Siuffrubr vnb part / aiieriep vneinigfeit tarnen ßen fie nbsp;nbsp;f
gen/vnb inen mügiiebift 2Berfromb vnbauffreebtip bermni^pw bem fteiienß nach / faben benfeibigen mit beimiicben iipen vnb ^deg^d’'j^[j^ ebe ber Garheit boit/ fcblecbt vnb gerecht pnb / bie verbringenß/ anp bem 5*\abt vnb fXegiment/Dic aber ireß pnnß pnb/ erheben pe/vn ^^^ eben 5’^egenten baraup/ vngleicbe vbung bringen verborgen breueb/fo machen vngleicbe ©emöbter niebtß benn Seinb/bie vergieß gute Sreunbe. Der ift von art vnb ©eburt ein bofer ÎOîenfeh / ï’er w*quot; ^p wollnp/eignen geivalt/©elt vnb ©nt/liebt/ vnb barmit er peb beten Ier bing nach feinem willen gebrauche/fragt er nachniemanbß/bert^ ni^ten/i^r veracht vnb verfebmecht alle S5?enfcben/fo im gleich moe^ ßt/dh ragt niebtß nach ber ©erechtigfeit/ermagfein Steunbtfebafftrtbfb Lji chafftber S5Ïenfchen leiben/wie er imßfürnimpt/alfo begerterß bringen/baß 5^ecbt vnb alle bing möffen nach feinem willen tb«»^’^^^ ^^^
-ocr page 787-twvgt;JpvjO)@ mup 4)y jwwtt 45jaia/«îlt;îPîq u^JIt^ tMM üttV noj jj^uv -^3(0 0301113« O^q (nJ 43/)g3«dJ 43«l^/)q3l« 4300 «36V4) «3))001 gp^ nbsp;q ^
^lt;’1« J3«VS 4/ quo / 34^30113iJ3{^ 43U13 KplU 91 il Oj /3q3lj3q 3^3n W03^q,V|^ ‘’gt;’I ‘“‘®25uÄ4 y^^W a«0 /U34^Vj3ß U3qjlHJt3(^ quo 0O6ojO3fe 3iq Ul 31 V0i3e 31UI ^l s^^^
JOJn J 4305 '3(PV43q)5 quo 3^3}^ / UUV(^ «3q Ul 43qUVU13 qump 3iJ /^.^d 3q4?aKp0 um^ quo 43oin3g ouq ui u43quv U3q 43up poi / 43^3^ 43QuJÂ ^P^J/U33V^ QOO U3qO3/U3034q3j /U3qp4^j /M3qpjq l}43qUV U3q 43Upi jUj ^^) *UV4 «3UlVjnV46 U3UP U43quv U3q 43q|0143UP #qpj U3U| 43quo «3^3 #«vup 430101 U3q3ipJp(^ quo i6ojo3fe 3iq qupj qun^3£ •1133^0436 u)q,Ä qU3 lU33lW n^/ U3UUU0U36 ßuvjuv U3(pi)U3|334q3j43 U3U33 3^3)301 / nbsp;nbsp;2^
gt;W ^PI^ ^Jp III ^IHlt;4 / U3q40013lt;pnt\iq36 quo U3(\n3b 4tlj434 «3|llir| #^JV «1034O3dl43g3 33443pß 343qUU quo / U3330(X / 0340304^ ’’MWrnk’l 330 33011 Ut3jUV/«304001 «aq3l43430 pUpg) 430 (jUV ^3pV««UV4Ç^ 33^31 ’ 030«O3(3J|5 ill 43004 OHO U3ni01U0 «3)310 43q«(^ / 334^ vj 3ß/UÜ3j IDjjo^^j ^” J’’» ^43 406 q«0 ^U06 31114U3^ «361JÜ34 430 / U3UU3« OOqdoJop^Ct Om 0060uTi J’*^^. W ’W «31130 311« £j«04,li «30n01 up «3qo4 («3)30136 tuq 3««OU36 ipÄ •Dtqi q«4 sfWP^o ^^^ ^^ y^^^^ ^^^^^ ^ U3330(t quuo 0340304(3 3lQ, / 3qo436|3«üÇ quZ’’’”^ ^JaMPS 3j)046 3jqp) 430UOUp 43q«0 / «36«O)36UO pl3OUlO40 3iq 43^ «pq«n^3|«3qv4 0^ *33«4ri^436|3j^34 3431«q«n3 343)00 43qoquo/Jƒ”1 3^1« / 60UI «343)11? 6«oj 0) u?4oq / 304 «3no)^n« up / «3j_(oj quuo 1111^*1 *33 tU43)U0 qo 443«! 430« 3^|U XLJC? Cv 43q 330^ ^Oq / U43qunO143O 6nii6^ 4311« (PI 110,3 «3qjo443Q, *«33^49034 3lt;PI« g^g 43q tl36n|J 3|q aWO/Uaiw^ 3d«lJ^ «Pjiliv4 «43qu 0 g3q «0 03|J^ Up 343pUl lUO) ^3P)6 / «3^0) «3um,5 3(pi« ««43 «1341 (pq 0U3npOl/«43q«O «jq 43«p 36o(43O/«3qjnq36 3(p|U 113 «5? *Mm ’• ^ ^’^^^^^ ^’^^’^^ ^^‘^ /U3mwo|i|no «3U| (pq «3(133 «3UP^ «3^0) M334po,W «Qi«w4)w^ï0 ipqdaj (pij q«to«43q«o «3q43«P3 6oui^o«/«ü3)43q3|j(^ 03dnv(^ qS’^ 03«|3 3)10 4ioi 10013101 qu^ /336|«pd36 43|j43«i«ip| 43qo4 o«o q3«oç iimo ' ^quot;^ «3q3)«up4 «d3 3|«t «3043014|O143qO/«3q3636 3Jl43g| «13«P 11? qU0/U3^ M3g6|j3) q«o «33j6|)d34 urn? 4333 3431316 «o op) «30 0110 304 330?^ «130111)4)?^ ÏCO(r 43)110 0n3j|445‘lln 3640 UO (pï]ani343 31J 311(13111000 ««43 3lj 0001 Uü /4343|l.py)6110 03 33436 U3(pj«3gÇ U40q443 «30 /«36|1430«O «30«^^ q,^ /«3)|oignoi up) J3tij6 «130 «oui43q3| 4300 gnui «o / lil 43|i6v«i 43iuuu Uil g ”• /343tt3?0UOgp4Ul|n?/33OinO43) 4uo43)up) pnO4lUl 43031 up gOO/ujA?*^ IPOl / «(Pj 6piu 4«« «Pj gOO 3UPUI43O 43 0001 «U30 / 4431« 343|U qU0ttl3iU] ? 43|lg|0136 Zgl tpui 0«O 3116 «3«| 00013g31 U? 43110 «30in0(p) / 313440 3U6u3 quuo 3u6utt4336 133P gl 31143 ttl4J5 43q UU30 010 0001 / «304301 «3^01 oq^J «pj^jwï^Mm «P110«| 6|))3143V« n?40q/ «3q430430 313.34«104) 4341 «|«3UUU04g 3lq «KQttM4H3ww4^ qtqj/,^3j,qqVUP|«304 «3«l41g3|(^/«3q43gOUO «34430430 «343)U3Vç jJquot;’
OlOUpjo 3P^q«tO4g 3|0 3JI 0)10 / 3100136 3«« U3qi3)3|0 43 3431140434«^ /quot;^j ® ^ Oj «1/ 03 0) 4300 / «3433 «Pq 430« (pil««34 «31« 33)133) / O«PjOÖ^ 3Upj g,q 3««U04) 311« 33610)430/3404 «103 3)0340430 /3.p 431« pVlg 3)pq qUO 643^^^ M«3q UOIU 0104 03/311(5) 0«0 qP3 «131113) 11« (pO« «g 113g qUO/Up) 33304® /«( 3430430 «03« 43 3^3«3q36 0) / 333430 343|U pyg 43)pq 43(P1O) 43|J qqq /qU** «3433 03404443 up 110143g433^ up) gvq 3(piJ 43 ««3010«0 / 6n433q 011a Ii '^ «301110143)36 3u«j3)v43^ U3q 36414430 quo/3«33 3|q36n3433qqu4 jgqquot;^
XIXIDDD -Jt^JAAOc^
-ocr page 788-tae ißcii)ftn(}lt;n) »nö tunrfUn/unrefagt/trnXffe ten reet«« ®*’’*'’« fïanb/ï^en idr/^evö/ w^preDige er antern peuten. ^0 fem^t ctlid?
®co(iftcn.
C^amifcen.
^ermwdnfßen.
£flt;(#ug Serratia
aller Oing war ^aben / andere laffm niebts vnget^abeU / ‘Siel p»^ Iif/y^ Ceew nacbfoIgen/etUcbe gangen bem “i ^ome an/ ©nb Heffen fid; nun ^ “^ nnng verbrennen» 5^?an finb eine t^eilö bef’ nenwen weg^/bic jWi^ ’ Syïelfler Ofcain vnb ©regorlum bon 2lrinuno/ bnb feinb boeb ^^^^’^Ä^n (en hingen einer welnnng / 3n fumnia wann einer etwas neuws brlngt/mlt bem anbern gar nlt ^nfhnnnet/ eln neuwen funb ^^ï’^^^ „ man für ben aHergeiebrttften/onb aio für ben jQoebberfienblgfïen/ fe^t fo bil melnungen bn oplnlonen/alo bil lt;beologl/ blellelebt incd?i « J^y alle fcblagcnbe ‘Ö^r In ber ganzen ^'cH gleld) lantenb riekten / benn 00« auff eine gleiche mepnung bringen. Etliche finbble funnen nlcbw Pi^ noch fagen/allein wao fie In ben alten ©ermoelnlflen / bnb In ber feben jÿlporlen/baolfîln ber ^epllgen £egenb(ober bHHcben buien 511 nennen) lefen / fte feben nicht auff ben grunbt/ geben oben b^^^j|-j. wanblen In ber glnftemup/ ^f'iner nlmpt für peb ben ^ennoenup*^^ ^ ^.^u pulus genannt/eln auberer bat bao Dormi fecure, ^lebaben @ermoclnlpen / beißt ber ©rltfcb / lp eln wllber / greuwUeber bunHJj^ ÏÖÏannbepben ^eutfcben/beinnlemanbbolblß/ OenjebernuW febUbt/bao aber ^u erbarmen lft/@o febet mancher an ju preblgen/wlD’ llgen @chrlfft außlegen/bao ^olcf buberwelfen/ ebe benn er fdbß H^ K’J^„ éebnfft gekfcn/wil gefcbwelgen gelebmt bat / ber^lben wao In bao 5gt;?aul fompt / bao plauberno mlt groffem pracht beraiH^ / ^^rj enlautbarju/baßmanbermeput eo rulberln/fchrepenbnbprüllen auß 2lreabla/ Öarneben finb fie fo frech/baß fte auch bon
' welche fie nicht gelebmt baben/ nlchto barumb wißen / freffenllch ^‘'n«Ht)lrt öffentlich barbon auff ber Sandel preblgen/eln lango gefchrep «’^^ ^ hLp bem fo pe ble Oracula, ble bepllgen ^Vort ©otteo außlegm/ jte^üi
leln auff fren weg/rlchteno nach)rem Schrägen/wie eo fnen am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie
ßen lp/ bnb alleo wao ftefagen (wellfnen nlemanb barff epnreben)lt;ïf®L|^/ für bao C^iefaß ©otteo/gleich aio wie ber Haffner auß einem
Pfaffen tftrffeu nit kernen gt;
ober eln ^Hbtbauwr auß elnem‘ï!3acho/allerlep form bn gepalt alfo sieben fte bletÖefchrlfft bin bnb ber/machen p eln wdchflne ^?f^H I10 ^unp bnnbbnwiPenbelt bnferer S^elperbon bt’^^n^lnnert/lpFj^ mennlgflich/auchbep ben bngelebrfen£epen/lnelngefpött bnb fr^pup men. Öle @chuper bnb @chnelöcr laPen fernen fein j^aubweref ^’^‘ijLLer^ SÏÏeiPer werben / er bab benn jubor feine £cbrlar erreicht/bnb bao gt;Hi pöcf gemacht / Dlc pfaßen allein baben ben ge walt / baß einer on melper fich bnberpeben barP$u preblgen/ bnb bao Simpt beß SHtaroƒ » ^^ ten/ba lauffeno baunen weiß 511/06 mano fchon nicht forbert/ fo muß JJ” arm 5gt;Ïann ben ju einem @eelforger/ pfarrberr/ preblger/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^/
iÜ^rrianigM.
plan baben/ ben er fonft für eln ^fcltrelber nicht anemme / ^tUch p^^^^ elno tbello nenen fich £utberlfch/ble fcnlgen/alo ble ^eflanlfchm/ bon bem S3app benn bon ©ott fclber/jperwlberum fo wolten bl».*^^ JutfU ben ©elpllcben Staubt gern reformleren/bn In eln recht mefen bringtu^ ^^^
-ocr page 789-/dup
a4ai«4ïttitti|« t^a^âai au«« ( J^PvJ «vm ö)v ) «poï^)^ 310 3iat aïuub, 034114 U4jiun46 44t|oj^ uuq til (pun^ç 3iQ, -iLiyvi gnv440 JP^J ut) ? /U3pn4j OMui lu 4v6 jcpui 3/ ^uv^ /03nV 4t UI ill ojiV / jynv jnvj^i; ^vq «öimï in9U4 övq/)q444p pa Oj ilpwnqjSA onruSipnpupiü^ Uil 30314dJ uvvc *3q36U49nvi6 6340)j3^yj.
*30 ttl3q 0)1 ^vq U36uJ tcpui pat / ^nui U3O3J Ö)4yt«4(^ Ö3UI31U U)q4)2? tU3j[jo4ß HUI 03ij6pj (pi övoj / u)hvj 11391319 03 jioj qua / U3niai 439V 3613(«9)J36 (p£ /Kpiu 4v6 uajciq 9)iJ ii3ui3(pj ua/u36v|/qui3j HDXpJ'^' üU3ai 0)nv / «3^uu4) qua n^a 03ïpu3jyo poi uu3q 0U3jt|4^q quua / jqopZ pJ upi) U340vj43 039)p^ 10343639 JUU3lJ piaöJV/UnOlU^ 0311101 034/Æ^ ‘w«4i wjj»jct ^jj yv 439130130^ qua u30ïuv4j|6un£ pia oj 03)100131J/031UÓV439 q^j jd p /«439V^ U3jyo U3q Ul /)3JqO36 iu3jU30ó)U3q 01 U3U| 000 ^9PJ 9) q J 2 /03pup) qoa U3])3 31J ÿ vq 9iuu4vq 4iui 0393131J /po^ 4lt; ijt/ip3ÿ 9)uvrs 5 43qua OVOJ Ua/03UV4Ç^ 43q/9muO)93l3^/4lVai3(^ 43q/Jl3^(pi)443d31Q^^^
^FjMPVi9neoj«4i 0^pj6)(i3^ 43j3|q nJ uu3q ovq / uin6oïO30^ 03up (piq U3ip9)j W/43bó*”’’
«gt;p 3.101 (piqjljuxpoij Oj/i|6Vj/O3)30d34lt;t 1113013 0«V 4300 / Upÿp^ ®
*0 dnv iCK'y-pu uuq oiJpOg uoo pooi op oq uu3{5^*u3^v^ 039)pj643q U43quu qua /043il v^ U36i3 U34( 000110 /U3)n33 43quu quo/S ♦âujjgic /p)^ uoo 4nu iJl / 9)344(36 qua U36vJ al / 03q34 4( Jlt;^/6t0ll U36ü4J BUto^ 03 OVOl U309)34nf£|nV upj 03 3lJ U3{0Ol 9)0UUUq / U3(j3p30 quo U39ij)ü ipi »»434 4301011113iq U09)J 3.1) qO / U39)p4 qUO U3q36 ^U3jqV 4) / U3qUV4j(J quua/u3y3i4g /0344VXI U3)iv uoo (pov 03111 ^nui uo^lt;; *43640ji33Q iy J*® «ai^aSïl quot;^M ’W tl3qv(j U3lUUI3Un^U(i3 9)lJ4p/3.1) 1)30110 4T0i U36U4j43quoJ/uj^ •RWH ojjyvjct 6y3j qua/U36ul4q putiui(ÿu36 3.l) O3P3^ 110 3101 J(piu U36V4j «^/J^))j|^|^ 3iq quo / 340101 U43quv upup /Jipjuu/34uiop3qa u3quv4jlt;t 110 439)j)^j ,;’’’^ ' quot;IPXs ^i)^‘’^ «P ^V «1 u^vq quo /1)39)111)13€^ 43110 43q 1)143q qua /aitomj^ /ó3jynup3a/)p4 vlu U3q 1)0 V ^Ko jj(; 3iq 3101 uvui 19134 luqunpçt j^j» j^ ^q43q43a 39)Jiuii39 quo /9343iu3iu 39)1101139 /63I4100 puvM(l)v9 quo qi^ ^vui3p^^ 43q UI U3qiv9iu3ii 0 3;|(pvai(i3uoui(i0 3iq ijuoj umo luuiiv, J *13649^ 319)0^430 up / I9)nj)p(^ 3iq / 493 3i)9)p9 3iq 109 W / 0131)1 inui4)5 39)111)1495 3iq/13)iup3111 )13iqUl04g/03j9)VOÏ 43(1^3 3J J ^ ^4g U39)ii|)i495 43q 91)16unpn4q43quo 3^11010346 qua ï^^jwop^ ; ^-I^^ûittio 19)40] quo i|un6/ip6 nui qui) 43inpgg 341/U3)pq 19)1U 03uuLÆ jQun^ ujiuwu)^ U3qu3uin)) 310 /ui9vq 3q4iq43a/43ij3i4ç[ uioo ^oj3{^ 9vq quo /U3i39dÔM 93)39404(X 31(X’^ Vgl U3U13J 0119)04143q31 UD/Çp V9 qUO qpU 03^04^ J*^ ^4(1] 193^ 43jua ubiqi9)VttioJ/03)30136 611)39 quo qupj 3) 113940^ Il£*«4)p9 030inV4g3l) pooi OVUI/qOlJ 19)10 93 3lJ 11301/10030 U3ö^U4h6 ^ M«.»«^ «WUIWB« UW6)lt;p)UMMs4/jy)Jt)QUU««JjJ)l3JUlVj))l|4( «’«»^/JjS «ï^jHüïJwmwic H3Ul qUl) 43qi3f^ 030130136 3iq 000113 0 030 43640 0343013lJ / 036») qjJ^ 1,001 / i3qu3oiqv 39313 931100 39)11031)1495 3iq 19)10 9)10100301 quo/u 7^’ qopg 3160)3690113993)U3^ 430 quij qua/U3j)400136 U30) 000 0109)0 4?^ 9oq 03909 U3ouo2{; 3iQ;qiiituoq quooi3iu u) 1D04# quaijnp6 m ôîoS^ iquoigi P9^iii)i30 011 /H3pvq 6nylt;t toq 00/0391319 4oinoç^ui3 43 igum f^ /O3q43oi nS 43jj3i4;t u393|,43qua (pijil4oq 43 / 03qui) ïpi9)j36ua oj
XX’JDDD •J’^ï^AO^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^”‘
-ocr page 790-i^euc^krcç»
pfaffcit fenn ^rm wo mon Îeftaincnt machet.
etne/benn wo pe belmbcbe 'practief onb confpiration cttiflc^ltH^^^L^n Iep Cr ben im SVÏuiicbftanb pnb auff €rben / berbalben welcher 9^J^ bem anbern In ber ^lepbnng/ tuften / lm ^ffen onb trineten /1« ^ ^Ln^ ber ïXegel/in ber iXelIglon/mlt flngen/mlt hdten/ubgefoubert lt;f^/^ ^»^ berfeheib bat / fo biel be^er mehr bunch er fleh bevbö tgt;tt^ P^M /1’^^ SS auch bil mebr ©eidlicher / auch ©ott neber fei;n/ benn ber anber. hlnSlelfch/fonberble aller beften St|cb/bnbtrinchn ben barju. ^lel pnb ble rören hin (Belt an / aber wenn mane inen fehent*^' ,^ bauffenwelp gibt/baewerffene nicht hinweg/relfiene bnb
2Bo ein Sep ein ^epament maebtz ba tönen fie fid) melperllch b^cV^!ƒ, ^ fcn/barmlt |nen bnb | rem Sloper etwae berfchafft bnb legiert wcr^v^kv gtfftbetregen bnb hop @efcblcd)t ber 55Ïenfchen In bifee. Etliche SÏ’J’rf
ben j^dnfFeneStrictbmb fid)gegürtet/bleanbern tragenIleberne ^ ' ^^^ puften tonb Orten Dlfcrkit ciu grauwe .dutten / ber anber ein fchwar^e / bnb etliche ^^i’LfiÉ e^nmane er ep. nbsp;nbsp;J^jj/^jj^j ß^^ j^j^ tragen fchwurp 0110 Weiß / fmb binben gcftrtcft/lnnf^ ^
aupwenblg febwarp/ man pnbt btl ble InnwenbIg wölien / nupwen^^quot; ^ tuften fragen.l^lner gehört 0, grandfeo ju/ber anber lp 0.
Ilcbe beiPen prebiger/ble anbern ^armeUtö/bnfer grauwen ^töbetj^^^^ fam / wie @. paulue fagt/ale weren bIfe /bnb nlf $bhPnö/ für pc Ö^p^^ 3n fmna all mitelnanber freien ber S5ïenfchen@önb/bnbtrlrtcfc«l
ftlbfîti
wAne« bertauffen pchCamcben bcrtauffeuo |re gute ‘23ercf/^ugenb/grombhlt bub ^ * ^ ^efptr »»u gute ^^^^^^^ ©ebef/Öefang/ïQÏeften/ S5ïep bnb ‘Öefper/ |;nb tbeHen ble^^’^^ ^,^|j^ ber ficb aup / mad)en Prouincias, barob fte ju jepten groffen janct b«^ ^^^ haben.@le freien ber *23lttwen .genfer/ bnb treiben ^rdmerepmH^^'. ^ b4t/berfau|fen0/bertaufd)eno/bnb berhanbtiereno wie pc mógeu* laPen pc ben armen @eelen fcln ruw bnber ber i^rben/ ble Ir^unbfwb proffen ffonefen vmb JU ruw weren / janefen bmb |rc lobten mlf ben ^epenprlepcrn tag bn^ ^y^^ be loben. ^y^y ^^^, g^j^^^j / fchmchcu bnb fehenben einanber öffentlich / ^^^^^‘^ó^ciV wlffen bnnb haben pc |reo Q5clh hIn cnb/laffcn fut am bcttlen ntd’f (XiH mögen auch mit bcm evunemmen nicht mehr erpttiget werben / 0^^ 1/Ln? fleh fb geir nicht / bap pe auch bem Zettel mit groffcr gefahr wlt;’^^^*t^«ir* mitten aup bem geuwer bao ^rot jujuden.Ca richteno cinanber in b ^Cj^ eben ©ottco aup/ picht einerben anbern mit heimlichen bUbcrpcHb ’
Worten/ helffcn cinanber XdpMger / Çurenpfaffen / bnb bergldchcrt’ V^^ PM«W‘ilt;«»i^*©elU/blcfc bcrglfft 'pcpileup bnb éucht/ nicht bepPelbo/fotWerncCr ^^
mure viw ypcrpciiez pufe morperqçpc i^unnrçr/viw ne perpww* ^^^n^ vnD mumenOtae Jwvtracbt/hûg vuD ^aöer/^at nun id^unO W^ tn vg G/ Oert vu fniilflMg jar nWer Oem Imperio Romano,0a^ îfit^nM ^^^^jjà bev ben g^riften regiert/vuD vmb fteß gefre (fen/^nb wenn c0 ^^*^!5 îXti/ fo weren aud) Die un Rimmel/ fo vnfîerbHeb fwb / vnb immer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na^ burc^ bife l'eut bon not wegen betrogen onb bar^n verführt W‘^*'^^*^^^JLDfr auch bte verßuebte @ufbt grewHeb »11 ^4pfï/bil ïXemIfebe ^‘^^f'^‘^^^?L%nß me^r dürften onb Çerrn/wtber etnanber gebe^t/verwirf elf/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f f^^^
vnb gar omb £eib onb £eben gebracht* ^if feben bnb greiffen fblcbt Hcb/t^nï’ getvipbeb (inb wir^tein/bnb bleibeno wen wiro nb auch ttbPP ^^,.
-ocr page 791-• ^ombc CGCLXXI
fi^vifÏU0 vnD fdne Sfpefïd pnV nic^t für fic^ fdbfi vnb vergebena iiiito r nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ ^*^ ^^ ^ ^^f^*^ ^^^^ ^^^^^ wólkn / ift von noten Vajj fie verfoU
fethf ^^' ^^’^geOuïamp;en/^ö ipnichtinüghcb (weilce|culfo^u^c^cCeemüp fe/h ^^ ”*^^^ anïgt;er(j folgen Ven bTïorVt/^oVfchlng/vneinigfeit/aKetiev (a^ W^ ^^^®fii^ ^*^^^0^ ‘’^^ ^’quot;’ ‘^tt^^^^f^^ verVerfen» ©er halben fe^en Vie a uff? W ^^^^^^*’ *’^amp;^ ^^”^ ^amp;^^ f^^^^ ^^^^ angedcht on V in Vao werd' gebracht ^iHSr ^^^ ^^‘^ 2liini4chfig ©ott/vnfer Jp^OT gfrifino/hat gefagt: 3ch ^Doâ ^^”””^ Ven grieven jnfenVen/fonVern Vaöèebwert.ghdfhiö/Vie ^^n/óff ^^^^ ^^^^^ ^^^ -^^'^^^ 7?achfoiger/ Varum Vaß pc Vie warheit fag* ^reh • ^^^ preVigten/finV greuwlicber weiß erwürgt vnVgetôVtet worVenZ '•tbehl^*^^ ^6^^lt;gt;wValt;iffrettè0enaötlt/etn(j^ ertreneft vnV verbrennt/et* ^(-i ®’lt;^^ wiiVen ^h^^^^^^âu jerreiffenförgeworffen/vict pnVin Vie flcnh ^^^ ^^^^iaUgruben verfault/einotheitein Vie ^erm 3nfuieninVao f^^^^ ^’^^ verfebiefet worVen. ^nV wir 5Qïenfchen/a(o Vao fani vnnüh m^'^^^^^ ^^^^^^^“^ nicbto/WóHen warten Wie co ein außgang gewinn/ vnV • ^Ä*^^^ ^^^ ^^’^ ^‘^^ fchauwen/gidcbfain were fein givicf in einem bejen* 911t *^^Wcbiag/oVernfehtetwan Vaobhfe eje Venn Vao gut ein recht en WnV Sfl?^^^^^*^^ ^^^’’^'^^ ^^^^ iehunV febWeigen von Ver ^ebreiber/^uriften/ ^‘”«^ -'“quot;*'''''■ ^^^^f«’/3'^lt;i^tiiidper/0(bergett/vn proenrator/üp/betrug vn geb ra§^^’’^^^ ’^^^^‘^^^'^^^^^ ^^^quot;^^ bleiben.€o ip ein alter ©pmeb Vep pNlefo/ 4h ^^^^^’^*^^*^ ^‘^^^ alfo:älie Vic vber £anV vnV £eut regferen/Vie banVien fun r”^”^^^”^ fugeyV gar niebW/fonVernwao fie immer tbun / Vao haben kfeh^’^ ^^^^^’’^ braneb/vnV hanVien mit gewait. 2}nV wariieb alle Vie / fo ich ^tn/c^^^*^^^^^ ^^^^quot;^^^^^^ niebw an Verp Venn Vap fte Vie armen^hdOen febin k 7^^^*’/ fdffen/ betriegen/vn V jn Bettlern machen / freffeno vn V verVer* ^ ^‘^ gninVt hinein bißauff Vaob^ref. ^ebiapeo mit wilien vnVerwe* 'ÖüT^ ^’^ für jancf vn ha Ver vor Bericht Anfragen / mit jemef en vn Ver Vern ©cric^t imfctramp;etn ^h ^^^^‘^^^^ ^^’”^*^ ^’dten iröeriebtfrev VnVer Vern offnen Rimmel/SS^tw.^«^ ^^ï^/^^an VerfXegenvnnVanVer ‘2Öngewitter Vemjanef einenv machet. •«««•»»»«‘’ S^ ^öVen fprachen ^eebt vn Ver Ver Porten. b%rf eiino / ein @cb weperfon ©edc^tbnbec^tn iiÄ^ / ^^^ ^^ ^auwmeifier 511 ?Seni / feiner Sy^uiter ^ruVer jum eilfften ’’^ 4 ^^^öermeifierwao/hett^nmancrerpen/amerpen tagVeß 2lugpmo* jH?^dn '^eppichf vber Vao ©erichthanß gefpannt / Varmit fo Vie vor ©erlebt gi^ »Bet t«« teil Ä ^^” ^^^^^” P^^ ^” trnef en fe^n/auch fren fachen Veft heffer auf war ®*^*^’ |(h S: ^^^f *^ao @» panino von foieben Sachen febreibt / wil ich nicht erje* ïtib k ^ ^I^/W«fflt;» ®tiV S5Ïü«ch/wdche fieh a((e mit vnfer^oKen Veefen (ji^^^/frlt;fflt;» tgt;wfer Syïiieb/Vao ift vnfer Schweiß vn V ^int aKein mit qJ^’^t’^Oleiebfam gehende foicbeh4nVeivnVer Ven armen gh^penniebw ten tf^^ ^f lt;«’ woiiup Vef Steifdeö auf/gehen mûffig Varneben/ vergeh* cikh f ^^htZ fehen Vureb Vic Singer / febweigen ftill/ halten vbel hauf/ligen w^fe^enturc» he esquot;i^^^ ^^^ ^^^ nacht im fauf /fcblemmen vnV Vemmen/pe halten ire eige* ’* *quot;^*'^’ fhb R ^^ ’’^ ^ofTj/Vergleiehen Çiuren/pe iagen/hefen/beinen/baVen/^eeben/ einf^^^^ ’’” vnVerlaf/alfo Vaf fre fitten vn leben hep Vem gemeinen ^an in bh?’^^^’^ ^^ ip/Vaf man fagt:©a0 ift ein gut Pfaffen £eben. ©ie
’ ^^t^ heiligen @chrifft vn an Vern fünfen lt;oVfeinV/ mögen hin ©elehr* r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ten vin
-ocr page 792-^ombc • nbsp;nbsp;nbsp;^
fen üntev vnb ümb peb kv^^vfonberheb Oie fo Oer benftsjen ^cb^ff^ ^w ftnO/mögen fr hin f unOtfebafft/ hin freunOtfebafft/ hin frennOthcb^’PLjji ojntertruefung ter mü incn gar nicht b^iben piebetw wie Oer '^enffel One b^^lig §‘'^^^;ir;Lè(/ 5^an bat bep inen hin bülff/hin erop noch auflncbf/Öo war mich bat mich nit ein mal Oae arm’^olcf ber^licb erbarmet / 3fb wei|j ^^’^ Ä wd/Oaß Oem armen vn Oemûtigé barmber^ighit mitgetbeilt Wirt/ 0W^, Oer 5’ieicb mdebtig/Oie ©eifnicben vnO ‘^ßeUlicben/ ^n gleich ir prajf nbsp;nbsp;nbsp;pj|p
ter empfaben werOcn/Oenn inen ift wiOer iren willen Oa^ fcbwer/evnP‘'^^^^„, geftreng ©erlebt ©otfee vor Oen Singen/onnO fünfftigvber ftlt;^
SÄ mS? Öcrbalben/O 3efn gbripr/ein Sxegierer Oep^immelo vnO Oer ^tOt«/ / lt;nbsp;’ re vno / (frb^re vno On SInfenger vnO ©eber Oep grieOeno vnO aller ‘Z^ubaft vnoOnreb Oeinfigbafft 5QanO errettet/VnnO mit Oeinein br?^^p ^Int von Oem ewigen ^oO erlofct / mit Oeinem lt;oO baft On vno für nbsp;nbsp;nbsp;i^^
fanfftz ^n bap vno Oie ©efalbten mit Oeinem boebwirOigipen S3lut Jtt j ^ . pern gemaebt/vnO ju Königen gefd^t/von vnfert wegen OenÇimmel, ^jj Oie j^ell vnO ^elt vberwunOen/ ‘^u bap vno Oeine 5)7ittgcnopca vn^ *. ^^ genent/erfMrt vnO gemacht / ‘Dn bap vno gebotten Oap wir on Oleh/ anOern S5?eipcr vnO J^^^ïOï^ erhnnen fetlcn.DicU^eip Oie beult« a»^ ben/Oie bouwen brüllen an allen orten/Co fep Oenn fach/On werOepoUw ^^^ 0ch4Pein/balO on verjug/wie Ou Oenn verbeiden/ erhalten/ fo IP^ febon getban vnO aup/on allen jweipeJgeben wir all ju grunOt / vn verv t gtinf^lich^eh biet Old) peb vno beo/f om vno jn büip /iring wiOer ^«^^[^ ben ip» Dem ^cifergarl/Oem gefronten vnO erwebiten von ©ott S?^’« ’. .^j, ^cifer/pebe mit Oeiner ©ottlichen macht bev/ Oap er Oie ©achert tgt;er Ï^^jj gbripenbeit aup Oem grunOt beraup bevl/vn ju voriger gefunObelt bringe/Oie vergangne jucht vnO ebrbarhit wiOer auPriebte/ Oie bófe r ju allem argen geneigt ip/vn Oao'^eutphlanO/fo gleich in alle 0'eebh£‘^ jJ-J'ßn belt Oabin ßeupt/prap/vnO Oem ein ^i^j evnlege / allen phweren büipfome.^nO Oieweil er Reifer garI alfo Oem 5y?enfchlichen ©epbitw ^.^ ' panOthut/fein büipbeweipt/Oaperin folchem feinem fÖrgenomeng^ud .^ ewigen frenO aupgenommen werOe. Welcher geifer garl eben Oifer jeVy ^^ ich Oao febrib / ju Sich / Oocb langep erweblet / jum Sxómtfeben Reifet get, ^^ woroen ip^f pnnO wollen wir Oie ©achpen / welche S5evern regiert vn fePen haben (wie co Oie je^t erbeifchefurOie ^anO nein men/3tv'^‘« ein wenig ju weit aup Oem weg fommen / Oocb bat Ok art
vnO Oue gefa^ Der 5)iftorien fcU^cö bewert vnb Vabmw^(Unlt;
fill
-ocr page 793-u^qpafppq n{ q^nç^ U3j.^unl u^J^iq «i q^tj
lt;»iu3«Jtgt;J qji aq^aiÿp^^ a«« uivj@ ^jq /# v@ «P /|Mgt; ^aq q^y
^üp(ÿ 6ütp3lt;v ijl ijing lt;Pjïa«VUjn v ijn nq qug, \1qa3a1 toqpjtpJag
«jqu^^jojqjv« ui q)t aioï /u^qvaiq?^ ujq öiviuqjvu /tpjjqjv^ «jq u^Z^^^ /«^q^ip^^i U436?^;qumq)6o^43^ övq/u3qunwg U3Jlt;/u4?quvi£|njg 4^. ’’’” 36«vj aup qua /i^jjie/uj^o^ajó^ qua jmpduijg 3tq!im /öU3nvj36 axles’^ Ünv ^nv aujqvq/jqovwaß q^px^ n^^^ «^^ ^3 qua/u3q36 tlqpj ÿy anj yjJ ^^^ «W110 upqjiy^^i upup /3uu34pa^/q)nïpö^ qua Wtf P^/qwnqjjÄ lia ui £jp4^ ^q)Jp4ô3Ç^ uaq 44jp^3|q tuqvq lüa^ 43jiq q) v^‘U3q4oai g^ Ä
*4q U3iuv^ ujq^Jpjâ^ç^ upq 44qua ujjöj^ 40a 04)1 v oj / ^P4nqqjug) Q|^ ^JIOÖ, / aß44qU4qVÇ^ /1040:^ /Ujquiö^ /p4UtU44q44^ /U4ÏU44^'/^^^^ q VUiq4 VU / U444q4t^Ç JP^J up / U436UÖ5 U04^ 4iq tPïj43 UIV / Wpaß^q qÄ 04 uu4q /U4q4öai u4fJo^u4 tuiiiv^{ ui4u.i4j uoa quv;^ 4q4tu pia u(i4j 8^ / 44qiaï 6ui^up n$ unu 04)6py quu^p/44qv/4i44q4^^nv vdo4n^^uv6ó)^’^ q4.lj4Vq/U4j4aÏ46 44qg|q JPOI up U4)jq4oq UIV/gnV(^q4jl44a4lt;^q4jl6l«0Vj^^ avq / uiV4^ 8i4vg 044)14^ U3jjü4bipq q4nv)Ji u4jjviu44Q;
/U4q4q4j4ß /ÿnuKpVq4^ 44jUa (pq U4q4jlU44V44Vg) Ul4q (pn V
' U4ja4$4aa q4px; «4q4jiuiqx5 «wp “»^^ lt;*’01 olJl^/ili^ai«^ 0vqjyuvqv44q44qiaï 04^muqj/)duia|ijq4^q0vqjynvßutq^ «« ««?35 : W0lt;«^.WCt@ ^JWOJ ^?3))V111.) ijl Q ^
‘U40a^44(Jqua
MwJpjj tixpjilMora «JQ uoa^ptiçî .ip^inij
OÖQ wga 3QW0g 3Ö4nj U|^
IIXXaODD
-ocr page 794-^(»0 runtrtf iBu^^0^fl«m0^quot; lientmi / von ^er^og ^einncÇ Vern aften Oef 270’ mena in ^evem/bi^ auff ‘^elp^oncm
“Son Ven ©neÇffen vnO fwm VanO.
» S6 pttïgt; t^^^P Wc 0a(bffcn ven t'eu
Teutonibusfren Drfpvuttg genommen / v«9 ^^j^^.
7 evjlUd) gewöhnet binben nn bev^nfel ^‘”^t ^^d// g fonefo, brtófeQunb öd?lc|ÏwtgB vnnb b4ó p^‘^^^jlt; * thumb OolfuQ genennt wirtz von binnen ^^^.jj: i Danos vevttteben/huben fid? bn bie ^lb in btiö .U
beyben feyten ntber gethun / ^^nigen uu^ ben J eten geboten/Franci vnb Germania Francia 5^«^zy ' ifï worben / ulfo werben und) bte/ fo von ben 0 ____Ö ftfeben Kómtfd?en Steifem geborn / vnnb
Teiitonibus erftUd) bertommen finb / «uch Teutones genannt. Dnb bet namen bc^ Üianbó vn ber natton/mebt be^ Dolcte/ge wachten/ n»* .^ vnber bte ©aebflèngeselt worben bteSicambri,Cauci vnb chemfei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^d;/ wurbaucbniebtetn tletnerthetlbe^Wmbtfcben fianbe vberbte ^lbhlt;^^, gegen bem 3tuffgang ber Sonnen/ ba vor$cy ten bte S^ waben 5‘^’^^r^^d)cfi fen genennt. jeb U)^ bcy ben ©dehrrenz fo balb ber Flamen bof tßhnt Ketebô tn ©er manta an ff ge hórt/fey eö hernacb Teutonum,ba6 ifl/ber^enw^ Keteb genent worben. quot;Dub im (ßetjlltcben Keebten wtrt Ótto genennt etn^ .j ntgberTeutonum, ba6t|ïbcrSad?frcn. ©ang Sacbffenlanbwtrttnbtey*^^/^ ®lt;i,^(fm tóirbt iu gethetlt/werbengenenntSaxoniaAuftriacajNordmannica, vnVeftriaca,'ïVdfer| ,^^
b«v t^eUsuH«’ fenerfïreett ßcb bt|i an ben Khcin/ Nordmania gegen GOitternad'^c bte Cimbros, gehet bt^ an ben Oceanum Germ anicum,4gt;jïfarbflcnïfïvntbbn-vnb an bem 3 er fee/fo man Sinum Codanum nennt»
®ie Äetfa Otto ba ©tof fttnem ©tuba föopa« ^ Hc^e/vnO bte^uttgam in Pepern
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fielen.
^r erft vnber ben Säebftfeben dürften/ber'Weyern innen
gt;^gjgcwefen t^etnrteb/ein Ontbet Ottonï6(V?agnt/befïX.ómtfebtn AJ ïjj ^r fahe feinem quot;Vatter 2kóntg tOeinrtdxngargleteb / bethulbenv _ .^ fein GO ut ter S. GOacbttlba faft Iteb / erwarb fm von helfet -ütfobaß P
thumb 35ey ern/aU 03ercbtolb ber tOer^og tn Beyern gefîorben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn^ btfer tOer^og tOeturid? bem 2^etfer vnb Xómtfd?en Xeieb hernacb n^ bertban/treuw vnb gewerttg. Setnlt;5emahelwar 3ubttba/ einu^wt ^^^-^
Qog2trnolffó tn ^eyern/eïn vberauff febóne/ ehtbare vnnb teufbt hat JU Kegenfpurgbaß Aloftcr rttubermunfler gefîifft/aUba «’«w/^ 0«nftoïrt^t ©wff ttu^noeb ft bet. SanetKaht/ etn lt;5raffvonÏ)teffen/ifl btfer jeytjue^^,^^,i i« ^i«(rlt;n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graven tn 4gt;e jïerreteb/ tm Canb vnber ber ^nn6/ vnb von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ^t
bahtngefegt worben wtber bte tOungarn/ vubanbereanftofTenbe tflmttber foertjogin Jubitbagen jerufalemgejogen/butnacb»wlt;*^^0f^rti^ Beyern anber ^^mpet bas Alofïcr ïTueffen gebauwet bató nach feinem ^^^^ men ÎDieffen genennt/ ligt bafelbfl begraben / man belt vnb ebtetfu ner^o5 Itgen fronten GOann/fdub ^enebteter GOund? bahin gcfltfft, 00 ^^^^ *^^cr^'/
-ocr page 795-.^ ft«« $lt;n @4(^0if(g«n É^etfew. CCCLXXIII
^’’vu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^*^^ geÇovbett waó/vnb bic lOun^am bas beveelt,'maebet ft eb
Çnb ^^^”^5^^'fßgt;^^”’5’^^^^ **ll^*^trkg^maebtaufp 50g mitjweyenmäeb«« h!beÆ’'*^*’'!gt;^*^lt;’»fflt;w^«ylt;*^*^/'^lt;*wô|llt;fimtblt;m0lt;bi»lt;rbtvn!ôrrtnbtbrtô ^oKussev^e«* ^evef f ^^‘^^‘’»b/KQunb-ôcfïemtcbvttttb Äernten. iOcviçogiOdnvtcbnu0 î5et?«n.
*'’4? fc^^^^^“’ ^^i^Sl^'’lt;’^^/5ôgebcin iOunganfeben Kénig ‘^ov tnttge^/ M6k*^”^”^^”^3^5^”^^^^^^’*’® '^5^^^^‘^^^^^” mit ben tOungarn/ Ug elle
^’’^wasnûbtentran/vnbinbcvflucbtbnvonBrtmCbcvcnbôcbwcnig .
bdgLT^r^^lwS^t^/vncvUgtô/ÉÂmbcrwrtflrciKtnfcbrcrfenvnberbktOttfigÂrw/ «tSS?Sj!^ fittt h-/?^'”^^ ^”^ ^^” f^^^^^’S Dolcf / vnb $u tobfebUgen etn gtvig Volcf/bw«’
‘^^cbt^ btc Beyern vberjkbenwoUen.
^is^ quot;nbsp;^*^^quot;3lt;w’‘'lti3^*^ @î^3 b/*t iOevQog tOetnvteb vnb fein oberfîcv ^dbe^ ML*^^^^/ (^rtvggmff 7vrtbc/©r^ff 5” î)icffcn/ $ur ewigen gebäebtn«^ ^b ®® ’^^^^ ^tf vngUubtgen t^ungnm/ ben fnen ©ottgegeben b««/ fteb Ififfci?!*^ ^^^ Pferben / fO^rnifeb vnnb aller 2krieg|5 webr/ von ©ib(ï abgtefjen
(rliH '*Ü^^M'^jwey^jttbgenC^auwrhrebenbey ^Öraunauwinnibern ^ey// ÏSS?*^?“/!?
^^« ^‘^^‘^*gt;3^lïo*^^^w/'’^^^lt;P*^t^«W5t3lt;mrtlt;b tn^eyerncyngefcQt/vnb
’tiftq P3wnglt;jlt;bUge»worben ) vnb (Ïeben bife^wey ^ilb noeb be«t bey tag/ tiqc^ ^^^^*««ttfcbett/w4tt5eygt64n£b pireinbevrlicb monument, War btefek W^*^^*’^S*^^n*^ ^quot;’^blf^bvtbrtfclblïbm 511 vnfer lieben 5*^4n wen. 2)ic vner^z ^b ^^**®^*’ '’^^^ vermey nen / ee fey Keifer lOcinrieb / wit bent 5««awen Au/z «ï^’k ”^^'*^*^^^^^ff'?***^^”^***^'^®*^^'^‘^’’*^®^ ’^^®’ t^^^nebbe^ nawens b er ^b ’^^^ ”^ ^eycm/ill je^tgcnantóKeifcr tOeinriebe ©on gcwefen/vnb ein fó)cx^^^*^^*^'^’^*^^*’^^^^*^^^**'^ '^ »^b nt i t bent ou na men Magm, ÏÖerlOnngark nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
'gt;nbx’^*®'^^^ ^‘’^'^ '’*’” ben^cycrnvbel abgefertigt/wenbet all feinen jorn gt;iM(S^*^3^”’lt;*lt;btwtber bic WnbUtt/bie waren reieb/aber vertagt. A^rjogntie i»oii?’^^**®TXgt;lt;iflt;bllt;*lt;lt;b^^lt;*^lt;^wgariu8berliombarbi(cbeKónigwttft5vteb fó)n) '’^^^”ïSlt;ït^tt^lt;^«tfen/gab wcn$eben(Z)e^n voll Ï)ucaten/X{?r leget ein ^or»«f6frj(u^ï ^to x®‘^^”'’’^’^**^**’r^*’^^”*^^*^*3^^^‘^/*^'’^®HÏgt;erman/^«ttgvnalt/©eilï// sx^cifrf^fan»-^tt ^'^Ifbtb/fiOann vnbprauwen/ reieb vnb arw / aneb bic Kinberin ber w'**^ ^^^’^^ ftlbcrin pfenning geben. (V?an nawbie ©cbAç von ©oltvnb I^’nm’^^^^ À^bclgefïcin/ auf ber Kireben / îDiefee allee lief Kerengarius511// ''*1^'’' f’^'’aiclt5enbc$alct bic tOungarn/was vberig war bebielterim. ^r war 114® ‘‘‘^»fgeiQi^er (^an/À^r bat 0.3lbclbeib/ Xlotbarp bef Könige in^ta^
^•^«bel, aie Cotbanue tob wae/gefengtlicb annewwen laffen.
®fe ^etf« Of fo in ^fatten jog/ vnïgt; ^iniacf' rtnm
5Hd(amp;|lt;ad6(eIfc
^\ JRv $cy t flarb Keifer 4gt;ttctt6 ©cmabel/ vnb lag 0.3lbelbetb bieKónk O^Sw gefangen / ^bclbeit banbiet fo viel bureb/re^reunbe witKeifer ^Ótlt;' ^ett ^’^” ,^‘^|5 erin Wclfcblanb witeinew groffen Kriegfbeer wiber König ^oaj quot;^‘^^’^’^’^ 5®S‘ t^lt;!^i5‘’S iOeinrieb in Keyern naw bie Key ern wit/w/vnnb ^n A ^^^ ^elfcblanb/wie jw feinKruber Keifer Ktto befohlen bett/^r nam
xï”*®^*^ Öf^ff/bacin patriarch juvor gewcpnwae/pilïerreicb/bie 2tguiilt;ifl«vttglt;«ow/ W”^^^*’*r^**ff'^/ 5«aul/Kernvnballc 0tAtt bif gargenpauia/lagen ‘““’* S'Qk 1 ^*^*^^1^ lïill/bidtcn bae Wintcrgelâger bafelbfl/ erlebigten bie Konk M)^^^*^ '^ '^^^ nawe Keifer Otto 511 ber ^be/ hielt ein ehrliche vnb Keifer// ^'«tS?i^^^^*^* ^^*^”^^ führet Otto prauwen 2lbclhcib mit fwe herauf in 'quot;’’f et^^^^^^^^ feittct^ochtermann Conraben/tOer^ogen ber^ranefen/ober ^«hi ^^‘^'^^’ben/an ber lt;V)ofel/in Weifd?lanb. îOifer iOer^og Conrab rieht ^twä^^^^S**^*^ / ^*^ ^^^^ f^^^bfl ju Keifer Otto herauf in ‘(Teutfcblanb sieben/ ’^'’’iS ^^”^” gnebigen Keifer habe. Kerengar ine folgt/$og herauf in ©ad?// S^tttz ^^'^*^*^^” ^ ^^^^ ^^ wod)t nichts erhalten/ wie /w iOer^og Conrab ju*
'*^web Cuitholphws/ Keifer Ottens ©on/ für in gebeten bett/ wurb ber// r ib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;halben
-ocr page 796-fèdô (Ürtffte SSucß go^annte ^luenttw/ , brtlbcrt vngccttbtcv©4lt;b nbgcfd^rtffc/tunbtbaum fo»iclcvlrtngcrtblt;t^^*’^^,i iicbcnôgcfnjîec/brtvjuntcbc garant bcm Canb verjagt wurb/ fo»bcvgt;^ S ^ Eporediam 513 sieben vcrfd?rtffc/brt folter btufwvcafî fctti quot;Wobînnigbdbfi^^^ gefebad? fold^côaUeô auf anbaltutig lOertjog tOenmd^ô m '23eyeru- ^^^„i 2^0ntg ^rengariuô ntebtô anberf aufgenebt beet / verbrof cô rabett vnb Xluitbolpbum b^tt / machten etn beimUebe Coniuratton vnb terey wiber 2^cifcr -Ôtten mit betn ^ifd?o|f von (DattiQ/ bem fie boi^ nbsp;nbsp;^^
cobfdnbt watengewefen/vereinigten fteb in fold?cm fûmemmen.
Oîde^^Mâlwî^wâ* berufftetnenX.eicbftaggcn2lugfpurgtmKief/im^ug|ïmonat/babin^*’, ; fi”*®’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viel von ber Kitterfebafft vnb ©tAnben ber Ôacblfen/branden/0cbi»’’‘’^ .
Reyern/ vnnb aneb auf IVclfcbcn Canbcn / Atô bam and) babi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S‘’L'
mit feinem ©on 2Hbreebt/ ergab fteb an Geifer / tbet ben^nffaU/emppe”? n berumb ^n Ceben bae Welfcb Konigreid) / ausgenommen jôem vnnb Jrn« tvclcbe jwcy tOer^ogtbumb bem Der^og iOeinrieb aus ^eyet«geliebÂ^idj worben finbbifcjwcy 5ûr|lentbnm/bie (Drenten beS ^cycrlanbe gege nbsp;nbsp;L
Canb. ibiefc banblung verfebmAbet abermalô iOergog Conraben vnb Î* tbolpben / baS fie nicht fo viel bey jrem Vatter vnb ©d) wAber folten g«l^'^’^g^^ ber 13cycvifd?c Öcr6og/vnberffunben fid) neuwer vnb frembber ©achen* ^^^^ ferOtto 50g mit etlieb wenig gen^ngelbcim/bamad) gen (Ï?ainJ?/ba wvinff jn langnid?tey nlaffcn/ßnitbolpb beS Acifera ©on / vnb i^ergog ‘(Toebtermann/blagten vber ben fîolç vn boebmut tOcr^og tbeinnebón » p *L evn/fagtcngleiebwol f e weren nie wiber ben Keifer gewefen / betten wiber jn $u banblen fArgenommen / Tiber baß were war/ baS Se tOer^vg t^^^^ rieben/ fo er babin bommen wer/betten wó lUn faben. ibte weil aber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^4
wenig Void/ biejm getreuwwaren/bey jmbett/ lieSer Schnidte werden/5 / von ^aim? gen Collen/von bannengen (ITcij/burcbjogganQ Cvtbtn’9 nam beimlid Knedt an / alle bic fid an fn ergaben / von feinen^einben p vnbjmjujogen/bicnamergnebigan fprad)inengAtgnebig$u:©einetne » ^ 5einbe enthielten fid fa(l ju Kry fad / bafelbjj 50g er bin / man muff 1” ^^/^e# fen/vnb blieb ctlieb tag ba ligen/CBanQ Cotbring ergab Sd/on etltd ^‘^’^ IfDn nen ber Krieg lieber vnb nùçer war benn ber 5rieb/ vnb bie p^nfï im Krieg jrboSbeit halb Seher waren. î)erXîrrQbifd}o(f5riberidvvnd nbsp;nbsp;j(
vbergabbie©fatt (lOaint^bcS Keifers 5einbcn/Kei(er -Otto^vgeyl^^ .^j^y €0?etitj edraen. aller madt für (V^ainQ/bett bey jm ^randen©ach|pn vnb Cvtbnngc^^j,„ gerr bic ©tartan allen orten-iberKeyerifdetOcrlt;5oglOeinrid5lt;gt;3S’^ .jjput) ber mit cinemgroffen Void $u / befahl bas iDcrQogtbnmb Keyern/K ^^^^^^ Kinb/aU feinen©da^ vnb Klcinoter/ feinen^wcyen©dwAgern/|ew Vj„ mabelß ber iOcr^ogin KrAber / Tlrnulpbo vnb i^ermanno / ben pp*w von ©deiren.
® le tde jwfn ^fal^grafffn von ©c^euren ^aço^ •^’’*.-
rieten auf Severn wr/agten.
i^iferKttens ©onCuitholphu6hett5u berlf he^rauwen^tb^/^^^fn^ tOermanß auf ©dwabenTfodner/vn als fein ©dwAherfinrb/« ^ .^„^ er 0d? waben von feinem Vatter ju Xiehen/namß ey n / vnb nbsp;nbsp;p^0/3f*
fiel er vom Vatecr/vnb rcbellicrct.iÖie jwcn pfalijgraffcn von nbsp;nbsp;nbsp;^5.y £^^ttigt;
nulph vnb öerman / vermeynten fie betten nun ein rechtegelegenheif ’j-^j,^vgt; vnb Cent wlberumb 511 vberbommen/vermeynten fie weren ^’®/35t^ lichen ^rben jum tOenjogthumb Keyern/weides jr Vatter vn nbsp;nbsp;nbsp;j^^^btf^/
beu inngehabt betten/Seien bcrbalben 511 t^erçog CunholphnnS^^Ç^^girt/ madtencinKunbtvnewige5rcunbtfdafftmitjm. iDieKcyerifdr^ ^^^rii 5rauw 3«bitha/was 511 Kegenfpnrg mitjren Kinbern vn lOofgefw _ ^^^^j,j{ otfAftifpura tt)ttstigt; ber bic pfulngraffcn namen bic ©tatt Kegenfpurg mitgewalt eyn^^ bj^b- S“^* Mommo». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©dwfller/ÓerQog tOeinrichs (Bemabel/ mit ben Kinbern auf ^^ *j,(5ot/
lentnt?erQogPcinridölt;5cmad/namenallcnfeinett ©cV^Ö/^* irff®
-ocr page 797-, e0«?en@Wf(glt;ttß«few. CCCLXXmi
^^’'^^*'/5lt;'l«ttfr 2^vtcg^volct bamit/vnb fd?cnlt;f ten ein guten tbcil bem
W?^^^®^^ / weiten ,ncn ulfo ein gunfl mb guten willen hey bev (ßemetnb
te„ J®^cnvccbtenrÎ4tùrlieben ^vben treuw vnnbgeborfamfebwevenmu^«
|(Uff6^^^^^*^**“fF w^lt;'ö3ugrpurgei: ^tflbumb/bn benn Qanct Dlrid) ^tgt; ^'’iJiS ^^‘rlt;:v. Otten gebevfem/ treuw mb gewertig wer/ brennten/ ruub//
n '’^'^^‘^*^^f^” ^'^^^ ©egenb mit bem ‘23r«nbt mb 0cbwerbt / nnmen bad
^^ti±^^f’^ ÖtAtt vnb 5lechen/cyn/belagerten Öanct Vlrieben $u ©ebwab^/ ®' '^^'^‘^^ Weaat» ^vb V’Sfn/cintweberewoltenö jnlebenbig faben/ober aber 51: tob feblagen. ^^”^lt;;’ïöanct DIrteben jubülff feinö *X)atter6Gruber/(ßrnff 3U
^«Q f ^”^’^‘^^'tbal vnb Jgt;illingen/mb Cbeobalbuß ©nnctDlricbö Araber/
Svatf ^‘’^ lt;*«3*^00« ©cblrtcbt nm mfinigen GOontag tnber5ah'nad)tpfalt5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
quot;’utb ^’’^^“*^^'^ '’”^ ^^’“’^*^^^ nbsp;nbsp;nbsp;bafelbfl / fein 15ruber pfnl^graff leerman ^cn^^''’^*^^^*^'^'’^^ b**^’*’lt;935i^bvlt;t/lt;5vn(f Tllbrecbt bart verwunbt/jlarb in ^«Vft ßc?^” b^^’mdy ligtju ^ugfpurg im'^bwmb vor ©anctTfalpargen 31 b
® (e Keifer Otio feinen ©ruber wiber epnf/ßi/^e^
fetad^bev^xegenfpurg.
halb Steifer Otto folcbö erßibr/gebaebt er 0cb wiber jn reebnen/ mad? t
^0Ïp^*» Araber ^runonem ^ifeboffen 511 Collen / benn ber ^ifeboff ba'z ©runo ^ife^eff jw ^ ^^^^'’nreben bifer jeytgeflorben/ befahl jmbenKbttn|lram vnnb bad ^’‘^‘’*
^«(U^®*^^’’”’^^ofbvtn«n/t^er^og Conraben feinem‘Ï^oebtermannCnber bi« , ‘^w ?x^^*^ ^*^*’” ^‘’^^ 5t bet er in bie ^ebt vnb ^beradu / 50g alfo vor (V?aini5 fcii(S^^I^3lt;'*^“”3f’*^^en/eyletmitbem2^rieg^volcf in©cbwabcn/feblug
^b “Sc^^'nberVierbeyeinem5)or|^n^ genannt. ©ein©onûnitbolpb b^”*”**^*îtt«rlt;ntgcgenmlteinem2^rieg^volrf/ leget ftebauebjufclb. t^aeb btb,?“’’^^*^’X^nttlt;*^vnb ©onfteb miteinanber feblagen woltenbte ©ebiaebt// chatter »n étonné-iö»?”®^’^«tuffbeyberfeytengemaebtwar/bam©anctDlricb^ifeboff vonbe» geßen «iwntfc '’nbb ® vnnb iOarbwertud l^ifeboff ^u Cbur / tbeten allen ßeif/riebten bin JJ“ ©«biae^tprb*
fiefo • ^btenvnbbrowten/vcrbieflenallefreunbtfebafftvngutenwillen/bi^ ^(t K^^*’ wegen brachten / baf fid) bie ©d? Waben an Reifer Otten ergaben/ •icfn^^^'’*^^^^^^^^*^*^^^*^^*^'’*’^ ®®^ ^^^^ Oevon fold)em vncbrifïlid^cnfûr/ ibm.^^‘'bjl0nben/bracbtlt;n6babtn/ba^ bie ©cblad^tvnberlaßenblieb/X^d
^Ukl?^ ^^® Äriegf volet felbjl 511 folcber banblung vnwill^. löer jung 5ür|{
^j ƒ ^°^Pb 50g auf bem 5« Ib gen Kegen fourgon pfalt5graff3lrnulpb.2^eifer '’önt^^w ®^”^ @lt;^wabeneyn/vnnb lieb« cd 5u sieben (Braff 13urrfbarben AiißS* ”*’’f^^^*’/^lt;*^ ^^‘^‘^ ^“ ber Xfbe^ranwen Cuitgarben/i^erQog t^einriebd ^«tt 7^*^^^*’^*^^^‘ '^’^^5*’3Reifer Otto benneebjlcnin Beyern/belagert 'Xegefpuraerfraer# ^n Ä^^53/l‘^9bcrtgani5cn tOerbff barvor/ lieJj jm babinbringen alle Kü'z iih?i?^*^'^*^® efho^za llerley Webr/wad benn jum © türm von noten war. 'quot;gt;n^x ^*^’’”^^ ^^^ ‘‘^”’ ©aebflen / hielt bafclbfl bie Weybnaebten / im lOor^ iftto.^ ^^’^^ff^’^Mrdbernacb êebreterwibcrinl3eyern. ©ein 2^ricgfvolet
^gfi ’^3lt;îtt»5cn Winter 1^0 r Kegenfpurg gelegen/betten nichts auf gerichtet.
|){,jp’^3 ber Keifer an / wolt bic ©tatt mit gewalt gewinnen/flórmetgar tw^ Wk^^’^ ®‘'”^ dOonat/fafl alle tag/ lief nichts cyn ober auf ber ©tatt/ben fc ^d/v ^P*^®**w”t ”’^^**/‘^® gefchaben täglich bey b ©taecporte vil ÖcharmÄ ’’itih*k^^**^ ®'^**^^ betten greifen hangcrwoltc lenger nit warten/ ben hunger Mft ^®^^^^^^’^‘ /iuttbolpbus bef Keifers ©on nam ctlicb t^erm ju jm $og fieb • ^®*:lt;**^f’/babc vin ver^eibung/aber er mochtnid^ts erlangen/ ben er wolt ’»üth*’^***®*'^^ '^^ vngnab bef‘Vatters ergebê/muf t alfo wiberum in bic ©tatt Xti ’^^^‘»’^’’Mtben.ibcf Keifers Sbcrjïer^elbtbauptman (Screon/ber in allen ''‘^Sffacbenbcrümptvnerfahrcnwar/lictfcinfïurmanbey bemOjïenthor/ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wolt
-ocr page 798-©dö futiffcc ^M(§ gof^duntô Slucnctni/ . wolt btc Statt alfa tn ber cyl gcwtttttCtt/pfrtiQgrnflr ^Irnolpb fiel ^^^^^Ï, ?{d?'' jum'ÎTbor binau^ vnbcr bie ^etnb/ bawurbju beyben feytencirt flf®**^! ^^Il «n / vrtttb wâbret bas febUgen von breyen bt^ nnff btc neimbtc *^^^Lpflt;' ganzer fl«nb nn etnanber/bi^ $u UQtpfalQgraff 2lrttolpb/wte wol et: nbsp;nbsp;nbsp;Ju
pfrtfçgrafF2(rnpIi»ff grf4o(flt;rk
üttoßacc-
fer webtet / vorn Kofß bam / benn es pel vnber f m ntber / vnb w«rb lt;*^*^Ïfi ^,ti^ Pfeil erfeboffen/ vnb von ben Kctferiflt;ben nufgejogen/fm nil fetn l^^^’^’'^Mrt' iVebrgenommen: ïönfetn »olcifnbebnf fr t^errtob wnó/erfcbtlt;tcr^^jj,jy, gnbenbie fuebt/ey Iten ber Stntt^u / bnmen bineyn / vnb feblugen ^*^ ^ie Reyern woUenniebt weyter für fren t7errenfecbten/bteweiletp^quot;^jj wne/ergnbenfeb Ketfer 4gt;tten/bef gleichen tbetfitticbolpbuenucb/^*^^?^^ bemDneternuffgnnb vnb vngnnb/onnllee gebing. Äeifer ^tto ^^^T^-^nï’ fpurg eyn/gnbe fnmpt bem gnnpcn^eycrlnnb lOcvpog t?cinvid)cn nneb bem^eyern gefliUt wne/jogber Reifer in Snebflen wiber bie IVf«^ nult;b nuffróbtifeb wnren.
'5on enemtgffft ber ®f feßoffen fn Pepern.
Iftfcr4gt;tto bett Beyern bnumgefliUt/bn erbub feb gleich ^nnef vnbbnber/bnmeinvbclnuf bemnnber.2?ic$wcn73irlt;bOT,f^b^/ ^S^prtfpiuw vnb ©nl^bijrg/flrittenvmbbns Palliumbef -l^‘^6bipPquot;’ elf SSfm^“^**’’*”^*woltetnfeber-ifr^bifebofftn^eyernfeyn/lóerolb^ifcboffj«Snlßbo^ ^ bfeWirbevnb (5ered)tigbett/fofm2^eiferCnrlber (Brof gegeben/ti^’^^^pfj crbnlten/vnb ^rçbifcboffblctbcn/wiewolfmbnffclbigeneuwlicberj^^^^^.çt,!^
Üeoendogen bette. tOergegenwolt 23ifcboff (Berbnrbjn Ä^'t’cb^w ^ßvf* fehoff feyn/benn ^npfl Ceo/ber fbenb bif tînmenô/bnttô fin 3eltebew”^|^{)ie fneb/ bnf ee ein viel älter Stijft wnr benn Snip burg: ïbennnmnnfn^^ , ^,it)
Zbeyern Cbriflen worben finb/ifl Cnreh Cfngt quot;Sifch^jfOerbatb?
btcerfle S^ireb gcweibetworbenburch bie jünger /Snnet petri ncmlicb von Snnet 0Dav^ bemAfunngeltflen/ Cueto iOermngo*n/ty *,(,)/ Snnet5ortunnto beflAttget/were bnrju ber Kómer/nlef einbifert ^.^{HÖ
bnici5unb Beyern Onb/ gewöhnet / erfleÄirch gewefen / Îgt;n noch bey liger (Bottee vmbbef Cbrifllicbcn (Blnubenô willen gemartert ïtot^ ren.*Vnb fngt weyter: Airs wer von nnfnng nil wegen ber ^ifeboff 5” ^^SoM*
pnffnuw ber Beyern Afrçbifehoff gewefen/ bif nuff bife^eyt/nb gen t)ungern bie X^nnb vmb jCnrcb/nnch ben Stijft/verbrennt/ vno ’^ 9 ^ j^^a verwóflct betten. X^nbnlóAeifer Cnrlber(Brof bie iOunoeverfaß/ jj^Hf 13eycrifcbe Königreich $ur felben jeyt Bein ^ifeboff noch reebten ^fd bie SebAfein Cbrifli^ebnbt/bette er nuf not ben ^ifebojf 2trno jw
JU einem Afrijbifebofl^neben muffen. Ï)if nlleevnb bergleiebto hot ' (Berharb burch ben ^bt jn 5olb/ Önbmnir gennnnt/ bem 23npfl tinmens bem nnbern/lnffenmûnbtlicbfûrtrngen vnb nnjcygen/vno nbsp;nbsp;j^^i
begert /bnf fm fein DeyligBcit bic endogene Af hr bef A^rçbiflhoo^^^rtdpC' umb reflituicren/ vnb jn bnmujf confrmterenwolte. Ï)nrnoff ^opJt ^^^|t tusgennnttten^ifebojf (BcrhnrbjumAfrQbifcboffbeflAtet/fnvonb^s^^glji// ^tfcfioffiuiau^gt bef ^ifeboffs von Snl^burg nbfoluiert/ben ^ifebojf ju C^’^^VunTetf’^*^^ Wint cen (truc. nbsp;nbsp;nbsp;febojf gemacht / vnb fn von obgemclbter vrfacb wegen bem von
gefcpt.Kefabl auch bem Kjfebojf (Berbarb / baf er fm in feiner rif bition folt laffen befohlen feyn ober pannoniam/bie 3berrt/lt;t^hi^^ ÏVenben/ So ferm ber ^ifcbo^tOcrolb von Salijburg/ober bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bc^
wibem würben/wolt er fie all mit ein nnbcr in benj^ weren 75an tb^’ hM'‘^^ flAtetbnraujfKifd^ojfen (Berharb/mit all feine stamen ju einem ber ^Öcy ern/ febrieb auch barneben Keifer ótten / bef gleichen eben nuf Key ern/bnf fie foltcn Kifebo jf (Berharben wiber ben f Salzburg febûijen vnb febirmen/fn bey feiner
xdf
Iüirl)ct^ bantb^bcn.
-ocr page 799-e0tt9m@4(êfiÏflt;glt;ttMlt;wt CCCLXXV wbfevngläußtsen .hungaren mit ^etre^f rafft bmeÇ
^ev^m jo^f »/9lt;^v bi^ gen 2(ugfp«vgf ramen.
Jp JRboffJocrolbcn von Ôalçbuvg verbroei bte banblung bart / baf^ er alfo oQvom ^vçbtfeboff verbrimgen war/vermeynt ee gefcbebe fm gro($ vnreebt/ M *'’‘’^^‘^”^’‘^ tOer^ogConrabett/bettS^etfer ^ttoverjagt vnbmbte 2fd?t hun ^5f‘^/^quot;f’f|ï^*’'^^|ï^f^**^*’wbt/f0rïgt;ert/» 5ujm/würben berfad? eine/ ÏW^ '^ ®lt;»fïHlt;bcn (Dóter vnb ÖcVAq von ben Streben / fcbteftenó tn J^^un^ MffV ^^^^’^^^ ^‘^^ vngUubtgen JOungarn / bte bod) abgejagte ^emb waren 3t^r k ^^’^‘^”^^‘^“^^”®’ ^^‘^ t?“”5^’^ïf’^^ König war K tilg to/ $« bem jolt;- «»let« » )Ju»3«» iuqh ^^^/^^^^^ff l^lt;*^^l^'gt;lt;^Ï‘i^«v6ogConrab/r«fttlt;njttba^eretn iOeer/Â^ms’ ^^?”^ ^’^ ^ lt;v cm fn rnem / 5ctgten jm an bae Äanb wer an ‘Vo let vnb an7 kiii *^^3^’***'^*^ ^'‘^'’’^/^ / ^^^ ^®*^ / '’^*^ ^‘^^ '’‘’‘’^ ctwa6 511 gewinnen / fag// l’yS” '^ ^^ weiten felbjl Óberjïc iOauptleutc vnnb t^cerfnbrer ber iOungarn iiiX Y ^*^’^9‘'*^*flt;^^^^*'^S 35ul^bo fcbtcfetbctmlicb etUebeCegaten berantf ^ k *^quot;^‘^^‘^‘Vglctd) fam bettene jon jï was nötige aw^^nriebten/bte foltc fid) Q^^tben aller gdegenbeitbe^ Canba vn Delete crBónbigê.rTacb bem nnn bte Hb ^ï?’^^^*^ ^'^”” ^“ iOungarn tarnen/ jagtet fie bem König / ee wer jm alfo/ ■•liiX^ 1 ÿ^’^ff''^*^^ ^^*^^^^ Conrab anjeygten. ïDerbalben rnjtet fid? KÓ// ^Vh ** • *”**^^'^^^‘^maebt/ fo flard er war / nam feine óbcrflc ^clbtbauptlciv/ iti^ÿ^^^^^'^ ®”*^'^^^^'’””^ ©djab/mit jm/jogemit fünjf gewaltigen Lelins, Sarras velSa-‘ '’’»bö ^^*^^’*^’’'^^*^”^ b'^t'^’^i’lfbiKcycrn/ wic fiebie$wen/t5ergog Conrab ra.ro^us.schaba. ^ünb ^^r^^lf/f^^ret/ ^0 vermeynete ber tOungarijebe Kóntg / niemanb ^^nrt/^”^^*^'®*^^*^^^*^*'^*^^^^”^^^'’^^^^’’^^ brtterbeyfm/öagt^arju/eófey '’iSh' ^^^ ^^ ^‘^^ ^rbtreid) aujftb« / ober ber lOtmel berab fall/ fonfl wirt flob'?*^”^^^^*®^”* ^^i^^fhalben feblo^ manbie ‘^boranben ©tAtten 511/ ’’^V k ^^'’^werelent auf ben Ïgt;órjfern/ Itcgenó ób ligen / jogenmit Weib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
S'H ^'’^’* l«bie©t^tt/vermeinten fid? bafelbfl511 erretten.ïbie t?Ungarn 50# fallen *^^ ‘'^^^ WAlbe / vnnb vber bic Waffer / ^reijften aUentbalbcn aufffren ’itrett A®^”^*’*^^ ^^^ Canb / vnverfebenlid) warene einen weiten wegge//
Ixt?^*^^^**« 1^^^ etwae verfad)fcleneinbie gleden/verbrennten vnb ver// Æ)eri?unriaritlt;i‘‘«‘i '»ietfi 1®^^^®'”**® ricantamcn/ïC»ic©tAfc liejpnô ligen/^ogenbameben fór/ famteit vnbïtmaiw Ittüot ^^’^ Klójlcr/raubten vnb verbrenntene au^ben grunbt / wie jte aucb quot;*^’ ’^«vff ’'’®*^?*^*^ vnnb vierzig faren getban betten / ï)ic 60ünd) vnnb pfaffen ^öï^^^’^baó 5cnwcr/waö fie fonfl ft engen/(lOann vnb Weibfung vnb alt/ ^ott%^”® ^“ ^*^^’^ fûbrtenô wie baó Died) alfo j^mmerlicb gefangen hinweg.
Wk ^^^**3 '’^^ yreifing würben jte abgetrieben /jogen ben neebflenauff Wk ^^® ^^^^^^* ^^’'^ r^ ©anctKabtgejlijft bat / barnach berab gen Schier// ‘'Hanoït’® ^® 1*^ f”*quot; Kird?cn vnberwegen funben verbrennten vnb jerriffen fie Oen hoben.
i^m/* ****** S^”*^ 23eyern jâmmerlid) mit bem ©d)werbt vnb Krannt ver// ^teJ^un^em faiu» w Ï?**®/^®^^® vber bieïgt;onauw vnb ben Kbcin^elcnin/^otbringcn/ba? ’»lt;01^11113«.
*^®3 Conrab fubret/erfiillctenbae gan^e Cotbring mit ‘ftobfd?lag/ ‘'«ttc/wcyncnvnbtlagen.
i*'ffli.’Ö7**'Ï* «ittlidjcmftbKrfefWMNb foi-dit bte (5« ,inF.tm„lo »,#«,wrt««. ^S”*’^gt;«hrtc»jtlt;wibervmb/$ogenfur3lugfpurgtmKtef/bennedwar ben ijau^am belas) ^•w ^?Z^^^lt;^lt;ylt;i^»/©lt;hwabcn vnb branden/ betten all fr Oab vnb (Dut s««« ’’^b® n bet/Öie belagerten bic ©tatt allenthalben berumb / etliche fielen
^^^ech/namcnîrhterhaubten/baôauff ber Keyerifchen fey ten ligt/eyn/ lagen auff bcyben feyten bef XXechó/betten jtch allenthalben auf# gebreitet/wie bic l?eu wfchreden bas gauge
Caubbebeeft»
TVie
-ocr page 800-©de funffee ^«cÇ ^ofiunttw ?(tictttt«t/ nbsp;.
2Bte 95ifc6o(f bereit» gefangen/ vnî» pu Cte Stug^w w
Concilium iw9îaÿ uciinagt;
55ifc^off2(rnolbiiô
Î)«3rrtbiert»
9cfwc^mngt;urlgt;cn*
3e weil fo leber lammer alUntb^lbcn tm Canbe wav / »nb bte P^ jâmmcvltcbcnbrtu^ bulten/ bcnifft iOerçog t?ctnvctd?in
35(fc^off ter mit ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cnubtag hc^ 046 ©albucb UfcnCb4dnn ein beffeig vnb e^/^r i^,, (ß^*^” ^'quot;^^‘‘ ^^‘é^^i'^^r telItcbcc rîetnlidywenetnTôifdwffpd?mitben^einbenbeplt;rbtt(^P^w,. trcl’ macbl'vcrieutet fern ^^”^ vctbiubt/bic ^emb nnreiçet/vber Cnnb vnb Cent führet / b4p ieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d?e ber 13ifd?off befebûçen folt / verberben / fo folberfelbige femCebe^i' ^^i^i/ ^‘fjjff *^'^t ‘’quot;’’ habend tlngecvber'Sifeboff l?cvolben / nb vbcreintreuwlofen '’’^^Jjttft»’^ 'quot; ’ gen (V?nnn/berbnlben lief er fmnncb|ïellen/fïengin$n (Oûlborff/l^^tfcü 2lug«nrtnf ffeeben, JOer^og Conmb 50g beimlieb von ben tOung^rw^^jj^pb -Otten/bnbt vmbgnnb/verfprnd) wiber bie t^ungarn ^nbriegen/ f^**? leben bnrobjuverliern.Snpfl 3oblt;ï»ne6 berjwólfftbif nnmenö/b’j^l^pjf nennn ein Derfnmlung ober ©ynobum / ber (Beifllieben waren mebi^^Uj^^lÖ vnb fünff^tg Sifeboff vnb prelaten beyeinanber/ba wurbSïflt;b5n,jj|t)Cti am fiinffvnb jwen^igjïen tag Zprilte/in ber $ebenben Kómer
febweren Sanngetban vnbbeclariert/vnb warb niebt alletnvon eber Wirbe/ fonber aneb »onpricfïerlieben X^bren vnb 0tanbt/abge|^^ .,;p/ bef flatt wurb bnreb gemeine QtAnb ber (Beijïlicben vn IVeltlitbe» *r'^lt;pff $« Sifeboff gen0alQbnrg'erweblt/5ribericn6 ein (Braff von ebief’’^“^' , batbtrnacb SapfïSenebtetber fnnffe bif nameneba^^rQbiftb^i’^^ geben/bic Srieff vnb Sullen fmb nod) vorbunben»
iJttonismibCoHM. bi ber ^tanefen Jics ben rniOev bic ^nnsï gam.
J?ttngarn niberge# legt oR in tic ßue^t gefc^Ugen.
2Bte We ^Ungarn turn Xßif rÇaubten gcfeßlag«» worben ßnbt *
^ifer Stto war biefer ^eyt in ber quot;Winbifeben (liOarct / bempfP‘^’^^^j^p ejV^ letbie3luffrübrtfdxnjC,anbfeffen/fo halber aber boret wie bieP^’^jji^^,! ■^^K? mit fo großer mad)tvnber 3lugfpurgb5u5tlb legen/ lief eralUuf^. ^^^^ tinXeiebvmbfcblagen/nameingcwaltigöÄriegfvoIctan/ woltbem5^'7_^,j[; neebjïen jujieben/bett fein ruw tag vnb nad)t/eyletfo faß erfmmermow_ ^^^ benöaebffen herauf in bas Kief. 2gt;efglei(benBamim$uh0lff tab auf Branchen mit einem Keifigenjeug/Pergog Soliflaus auf ret ein mächtig 5uf volet mit jm/bem Keifer 511 / per^og Peinrich war feb wad7/runbt fclbß nicht ziehen/febiefetaber feinen oberßenyabtb^ mann (Braff Xfberharben von ber 0cmbtavnb Xfberfperg / mitein^i^f^v'-^ an^al ber Seyern/Perço^ Surrfhart fahret bie Schwaben /0unct ^. was 5113lugfpurg/al6 er höretbaf ber Keifer / vnbanbere^ürßeu uiehr ^^ viel 'X)olctvorhanben/5ogermtt Per^og Suretharben auf be^0wj* neebßentagammorgenöfrüßieffenbie Kriegfhauffenall$ufamtn/bJ . befchloffen/ man foltbieSchmenin berhinberbutbey bem ^rof ^^Hf^f i// 3gt;ie P Ungarn feien in fe/erlegten ben 2gt;rof / bie anbern neben bem K«r 1J tentapfferbreyn / fielen mit f benhauffeninbiepungam / baebcen benn eernuft gewunnen ober verloren feyn/jertvennten ber pungur« . nung/bracbten6 in ein gebreng/ vmbgabenö ringeweif/ßaehene nbsp;nbsp;*1^,1 fchl^eninße/vnb braebtene inbießuebt. Î)ic Pungarnauffberanbe^l ‘ bef Ceebe/fo quot;S^hierhaubtenintien betten/würbenbergleichen vonbet»^ lt;wtgriffcn/vnb auf gnaben (Bottee gleicbermaffen gefcblagen. iOit ^^.’^Ljj|/ jagten bie P Ungarn in ben Ceeb / ber gleich vor fnen war / ertreneften wurb ber Xiech vo11er tobt er (Dorpe 1/ ee tarn gar fein pungar lebenbig wr ^^ etliche wenig würben gefangen / bie anbern alle erfcblagen / eben an bem t 9^^^^ vor acht vnb vierzigsten bie Pungarn gleicher maßen bie Seyern gd ’ gen betten/nemlicbam jehenben tag3lugußi/ißebenan0. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber^
ben man bcrhalbenju faßen vnb jufeyren außgefc^t h^t/ ^^’^ neebß« ^^^
-ocr page 801-^önOen ©aegfitfeSen fietfertt. CCCCXX VI C^**f ^«nbet; ^ctttb(5clAglt;vgcplónbcrt / duett großen brtiiffcttgcfangttef ^toc œ ^’^^’^ ^ ieberwatt lobet (Boet vmb ben großen ©leg / lt;^tttt hielt ecltd^e tiaS: !t?^'’^b rtttbere Opltev/ vmb beß Qtege wille« / baß (Bote ber 3HlinÂcb^ pronOiott vn banrf* 5 ^hriflcttheie bernmljcn er lebigee berr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^“quot;^ f®* «(äugten
^^S*ÿ^^’î^***^*^^^ ^^”^^ ^ulçto miefampt femenvier t^rtupcleueett/Cüiigenfc^erÂiîntâ ^«”‘^ ^^^/©«vvttbîTov,würben lebenbiggcfrtttgett/mb (Braff-î^ber bar/ »»»«gefrtnge«. ^«i??^^”^*^ '^ ^^*^ febictcea rtl|b gefangen gen Kegenfpurg ju Dertjog beinri^ Sdih ^‘^^^^'ll^^wfFvor bem^fïthor gegenDungar« wertó/rtnetnCBaU congwre^e ^?««pw ^b(t?^**’/®wbverjnblen. abieanbem gefangenen t?nngarn führet (Braff’^“'^«^«»«^^
^ut ’ ^^‘'reyn/vn lief fie mit i^rbtrid? bebeden vttber|ïecben. Wae matt a« benôigni lt;in0rn6(N ^onff ®’^^‘^‘'9^flt;A’iiquot;‘^ vberfam/baö gab man ait bie Gottobenfer/Uef Silber/ ^*””^'***
‘^((t h ?”^^^ -^ (ölocfett / vnb anbeef berg leiden ^^tretjen^rttae/barauf ma/ ©rocftnau^ »^««ö ^®nhJi^’^^*^’ *^®tF^^*^ C^briflett feytett (inbrmbbommen Graff ÏXetbolb ^e»tgegp(ïlt;H. ^bSÏ ‘’^3/ ©anct'Vlrtchó Gruber / Keginwalbeitt Graff r»on quot;Vermg/0. ^•(Ute ^^^^^fï^^^ ®‘’” / ^^i^ ^ii* Darters Gruber/prauwen ^ertha/ber 2ttt^/
K ^^•^rtnannt Contracti bef iDiflorienfcbreibers/ gewefett ifï/loeroog ^?frm««»iH»(r»ntr«* ^'^öff^^^^^^^^^*^^ ^*^‘^Vlt;rmann/ ©tarebarbus^bifebotf ju ^iebfîâet/ ÏJh Ji“®^jquot; ^‘P’”™*** '’®nb^^^^*'‘^^ '^^^ Xegeufpurg wurb in etn t?anb verwunbt / tam raum bar-gt; '^“' *’’ ^W^i? ^’^^if Z ^^^ ”’^’^ lieft / ©. iOaimerane / vnb tOerçog ^urd harb auf
^«n/ein ^od)termann lOcrijog t^cinriebô m Weyern.
^(i^^^^”* **”” Reifer Otto ‘Ccutfd^lanb vnb bas Cbrifflicb Do ld vort quot;’Uïb ^'^^^’’^^^ 5eittbert bermaffen erlebiget / vn bie lOungern alfo gcfd)lagen/ ^«»tt**i'’^** **^^^*” 2^riegfvoid offentltd? aufgefebryen/ vnnb ein Datterbef ^^im ff’^^^ ®^”^””*^‘^‘^ ^^i(”3^‘*iib’ ^’’d) bahetm waren bliebett/erfcbrade«
**^ biefer ntberlag / baf fie jr Grenij bef iOungerlanbe mit Grubert '''^tfl x^” **” ^^” mof gen ortern mit allem feif bc warten/ betten nilt;bt mehr Snh gt;nbsp;^^^’i^C^ilö f e j«vor bif in bas fûnffvnb jwentjiglïe jar an einanber ^A‘'^^^^'^3^^^^^ '''’^‘^*^” ^^ gar erlegt/vnb an ber madt Steifer Ottens er? tl(i^*’’^’®’i^^lt;üi^ CuitbranbusîTidttenf s / vnnb ^enebictusber fecbftbif *cih .®^^**Pfï^ welche ju bifer jeyt gelebt vnb gefebrieben haben ) baf fie f d? '‘ten r^^^^*^^^*^' ^^‘^ ‘‘” wenig nur burff ten merden lajfcn.Tiber hoch erweh ’gt;n^** '”'^^t'irt^rteinen anbern /König ïiemlieb Geizonem,eitt ©onxTovi/ber ©eifooberSrijc. d,^ letter @4 tl cc ©teffansgewefenifl/IViewol biefer auch vngUubi^vnnb ®’®npblt;*««»* iet» ^ '^ '’’^’^ ^^ bennoebt ben (Tbrijïen vnnbBeyern nicht fo gar vngóttfïigZ tinf ’^’^^®’f r Otten 5rib er langt/ben Chnfett ein gi: ter lOcrrabergcgcn ben linh '^’^^^‘di vnb greuwltch. Ü^rliche febreiben: A^s hab pfalçgraffTlrnolph ^(/*^'’3arn berauff bureb T3eyern in ©ebwaben geführt/ben and? anbere ^ein*^’ii’^^‘^”*'®^/^^^^*^^^^‘^*”^^‘^^’*^^*^^ ('^^’dgebimdtes fehle weit/ ich hab W x ^^^^IT’S nachgefuebt / aber nichts bergleicben gefunben / ift einyabel/ Pml ^”” ^*^ ”**” ^^^^ ^ '’”^ lOerolbus / ber auch t^erulpbus / vnnb auf be« SJ^SVaffe«geboren / ver|fanbert worben / fo hat Icichtlid? bie vergletd?ung ’•iltof'^^^^5 ^‘*”’^”^'’'’’*^ ^^”” ^^’^ gcfcbicbt)ben f rrthumb gemaebe/ vu if^ 2lr4-
’^^«8 für Öerulphus gefebrieben worbe«.
W j^eweg ?jnnncß N’r frft Nf; Ïînme n^ in Nepern farb.
vjflff^ ^^^ P^ f®^dgt;e Öanblung verlan ffen / v«b ma« ehe« je let «ach Gbno (01*1 Geburt neun bunbert vrtnb fünff vnb fünffgig far / ijUOergog tödn^ ’'’Helft ^ ^^‘^ '^^bif namens/ regierenber 5wr(î in Weyern/ ju Kegenfpurg^ ’'nSk ^3^^^ iloucmbris gedorben/hat nach im verlaffe« iOeittriebe«/ ^ m*'’'^’’^ 5wrftenbcf TSeyerlanbs/ vnbjigtju©anct lOatmerattbegrab J*i ö«^*® ”’*® feinem ehelichen Gemahd 3ubitba vier Kinber gejeuget/ a(ih’’®®ült;'gt;««b jwo ‘^Tochter / rremlicb / Cubwigen vnb l^einriche«/Cuir/ baww^Jt^w Vnnb beiicam / bie iji ein 2Kloferfrauw ƒ vnnb hernaeb iff f« ein xeblt;- ^iS/ ‘^
-ocr page 802-@a6 ftinffcc ®«c6 ^«fkuwi# $II«ctt«ttlt;/ ^ ctflcn worben/ligt ju pnffuw begruben. iOeinrieb ber unber bif çog in 35ey ern / wnrbtn©ud?flenbcy ©unct (V^ud^nlb feiner 3wr* jogen.
'5pn km ankrn rnb kitten ^einttc^en/^tt^*’' gen m Severn.
o bulb JOer^og t^einrid? ber erfï mit tob verfcbtcbenwrtr/vlt;^’^J^i;ti/ 4gt;cro feinee Grubers ©on iDcinricben bus iOcr^ogtbiU^^^^f^i îDifcr jcy t fmb in vnb un ben ^eyenfeben (Srengen (lOurgg*^**»'. ^jvd)/ fcn/23urd?burfgegen4gt;e|ïerrcicb / vnnbtn lernten iOeinrieb / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,frlfb‘
tolbs in ^eyern ©on. tOergogtOeinriebberunber biß Mutnenß {Sg^tti» genommen lt;5i fulum / Äonig Conruben ju 23 urgunb/ ©unct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ kf
bers ‘Ö’oebter /bey ber buc^r erworben tOeinricum ben brieten *^ , ^L/tnlkf unbern bifes Humenó/Kómifeben Steifer/ ber ifï cunonipert/ vnb ^** in JOeyli^cn gefegt worben. 3tem'Sriinonem23i(^o|fcnju3lugfpttrg/^ ' ein Königin in Dungurn/ vnb(5erbirgumX!:btifftnimCbiemfce. nbsp;nbsp;nbsp;^Ix«*’
tOergog Deinrieb ber unber but gemeinigtlicb iOof gebuUf^ ^'heePi“’ b«çoÿ beintt«^ tm©ebloß/legtUebvmbfetnerg0tigbeitvnnbfen|ftmiitigtwilU»’?7’*^^f/vrt^ pm» ju3«n«mt. genunnt. iDurnueb ub er fid? wiber Keifer Otten ben unbern unit * J**!/®)«! jbnt nid?t geborjum wolte feyn / bieß mun jn rixofum, bus iff / ben 5^^^;J ^1» bergog in 23eyern. Ifr but viel gemeinfel?ufft ju ©unct irolffg*”^^ % ('/ febojfju Kegenfpurg gebubt/uuß beffen Kubt vnnb unbulten butlt;^5 ^^^^ genfpurgbe welcbes btefer jeyt ber iOergogen uuß Keyern IVobnung gewefen iff ?) bus 5ruuwcnblofîcr ju ©unct puulos 9‘^ f^f/ vnb geffifftet/ vnb jnmullercrffcn fein dochter ju einer 4fbtiffenbubgt;i^9*j,( vnb fo viel burob gebultcn / büß biefe KloffcrfruuWïn in ullcr ebtbutt^’^'A ^, vnb teufebbett / ben Bonnen ju Vïibcr vnb Obermunfter etn ^i'^’^P^ 5iL^j benbilb folten feyn/ beun bic jonnen in bifen jweyen Klóff ern blt;tteij3*Y.^( frcii? vnb ffr^fflid? Ceben furgenommen/ fid? ju geilen/ucbtetenberr^Jly^jtt nid?c viel/lebten wie bie IVeltlteben/ wolten niebt Kloff er fonber
genenntwerben. tOergog iOeinriebö(5emubel 5ruuw(5ifulu/ligB/’*;.t .„ JSJSiSyS münffer/buuueb jr ©diwiger^ubitbu/bcrgog neinriebs lt;öemub«l/!’^Sl*’ fauwm k»(r«n’ ’1^* ^lt;^0 bejeugteingólben Creug / wclcbes bie tOungurifebe Kotug’*^ ' ju frer (V?ucccr (örub bufelbff bin verfebuffe vnb gefebeneft but.
®(f Keifer Otto kr mikr in ^BelfcÇtonî» J03.
^ Cdlt;bbl«ftt}«yt«gie«t®«Kng«riu»/bijnam«neber«iti’®/‘‘”^’j/ fÿAterfon23erengurtf beßerffenin Jtuliu / bidt bieCeutburc/esgultp lesgleieb/lt;5eiff lieb vnb WeltUeb/ p lüget vnb peiniget nud? feinem ^upff 3vbunnem biß Cumene ben jwólffce/ beßgleicben bie Kómer/uUe iv toe 5»rffen vnnb t2erren/'23ifd?offc vnb preluten. 3gt;iefefebieften betuig ©«Ifïiidjc »0» «lt;* ^eutfcblunb ju Keifer Otten / rüfften fn vmb bulff un / bubten er fol« i» J ^ «fläflri» ßccnßPigr lium jieben/vnb ße/uueb Cunb vnb jCeut/vorKönigKerengurio febwgenr
erretten.
2)emnud? ule mun jelet von Cbriffi (Geburt neun bunbert vnb fügt K eifer Otto bem König Kerengurio ub/ febietetf m ein óffentlid?en jej brieff JU / jogg leid? buruuff genKegenfpurginKeyern/ bicltbus Ugcr bufelbff / führet mit fm feinen 0on Otten / wurim ßbenben ters/ muebet fn jum Komifeben König / ließ jn ju 3ld? um beyligen pMy2 Fronen / befühl jn feinem Kruber Wtlbelmen/ Alrrgbifcboffcn j» (Puinö/^ foltjn er Jieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
• Keifer Otto joge mit einem mächtigen Kriegßvolcf bureb Keyern g ^Trient/von bunnen gen Kern/Bum ulfo gurin lÜelfcblunb/ïDu joge» /fff^. bulbuUe IVelfcbe Jurffen vnb lOerren/beßgleicben uult;b hit ^irlt;blt;gt;fr/^^ÿ„y
-ocr page 803-^^ ^tt9lt;tt@4lt;gflif(glt;ttßc(f«tt. CCCLXXVII •»Ikri îP^®^ ^’^^^^ ^‘V '^^«^r^^** Kórntfcbc Ädfev bewUd^/fpavten ntebtß/ i”»/«? . ”^lt;wi5 »nb ^twcvbtctuttgcrjcygtcn vnnb bewifen ffe jm / barmit fi« kaf’ {Ï^”!^lt;*^^^lt;****^^^^^^‘^ Xianbenwar/jubknen vemtcynten. ^uq ^t^^i^^^fS^^^^^ *gt;w^ ttrtWó cy n/bc^gUteben «nd) «nbeve ©täte vnb Sl^'z ^i^^^^^^^^ ®^” Kom / ba wutb cv vorn ganzen Korntfeben Kabt vnb bcv ^Oh S”^ *’^^’^^‘’^® bevvUeb empfangen/febvyen vnb nennten jn cm Korntfeben
' ^v^^^^- ®^r^^^^^^ Äcifev / TOuvb bavauff vorn ^npjï 3lt;’b(mnc gebvónet/ pAurSk^*”^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnnbbic Kornev ein ^b nuff bne t^cyltbumbÖnnct Äxte win jum3R«9
wnti*r'’'’^*^^^/^‘’PP^^^*'^^^^*w Kórntfeben Äetfevjuewigen jeytengebote Urgctt^n«.
'^Ucttfeyn.
^fnih^5f^ ^*'*^”*’‘^ ^^® ^‘^ wibev von Kom / hielt jn pauw bic -Ófïevn / beUgeve
K5nig ^evengavium vnb feinen (Bcmabel IVillam/ ßengs alle w™.,««- c.r^ fibu/'^^^^^^’S/^^^ 2^óntgc6 ©on Dibo wuvbtneinem ©djavmüQclev'/ gt«. ^
^^” anbevn ©on 2llbevtum vev/nget bcv Keifet auf Jtnlien. ^nbev ^ff^x^^ ’’’^‘^ ’^ ”’^^ '’’^® ^^ 23ap|l Johannes befan / fiel vorn Keifev ab/ ‘’Wh ^^^^^*^^”®^’^^ ölt;’”^it»^’^fw^/'^i’^*^S*^hjm bic ©rate Kom. ©obalb ^m ^’’’r^^^P’i^^^ö^'^fwbv/eylctev on allen vereng benncd?|ïen wi^evauff ”'8» 'V^*’*’^tlt;iw3^waltigvnbmächtigKvicgfvoletbabin. Kapfï Jobam «app^o^anuc» '^om^^ - Ibevtusevfebvacïen/ fovebten licb/fïobenbeimliebbavvon/ramcnin flt;ntww^lt;9f«r«gt;. qi]^^‘^”’^m.Keifcv 4gt;tto gewan Kom miif ten lm bic Kómev wibev feb weven Wen x^^”'’’5® ^ rCcmlicb ba^ pc nimmevmebv Beinen Kap|ï on vovwiffcn vnb ^*3s^^^ ^^^iptgt;fnKeifcv£/ vnb Königs bef Keifeve ©on/cvweblen wok
^^*^*^’^®^®^**Ï^^J^bAfwemab/vnbmachetjnm ^ap|ï Ceonem
^^«ttbif namens/vnb ÿogalfo nach bifevIVabI gen ©polen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qsapfi 3oMKlt;»
M® ^^^ Johannes vnb Albertus gaben beimlieb ben Komifeben5tauwen »’f”» »om^eepf« *‘’TC‘k'^’'^ ^”^^ ^**^ ficivc(iOAnnev wibev ben nenwen Kapjt evwceften vnb “^scRyt-
1 klt;!h • ^ mad?tcn : ïÓie (Dänev lieffen fich vbevveben vberfielen ben Kap jï/ i ’’’oïi!^ ^^^ bcv ©catt Kom / lieffen Kapfï 3obanncmmitbem gingen KÓgt; ïonS^*^^^ wibev eyn. KapfljCcoentvan/BamjuKcifev4gt;ttcn/ïöcvKci|cv ^^w’/beUgertebeffitig allenthalben, ^wifebenbicfevjeyt jlavbe ruff^^battnedMhUng/bteKómevmacbtenbalb cinanbevn/ Kcncbictenbi^ ^’^lt;te Ï® ^‘^^fw^ff^^”/^’lt;^ Kómev nmf ten fich 511 legt hungeve halben an Kek ^'’«tt/bcv5oginbie©tatt/vnb f^ctKapfïCconemwibeveyn.
*tbn ^ ^^*’* ”“*’ ^^^ Keifev gang Jtaliam wibev ju frieben bracht hctt/$og WL^’^^^’^bvet benevwchItcnKapIlKenebictmitjm/ febictetin genpam^ ’Wi^*^’*bh*n bem Kifeboff bafclbll/2lbalbago / Ka wuvb evallcvpvicfievlb ’’nb ft- blt;n bevaubt/ fïavb $u legt a ie ein feb lechtev £Ley. König Ketengavi 110
^‘»^^’bcl bic Königin IVilla/ fnb ju Kambcvgimclcnb gefïovben/ ’^*'4gt; KónigBUebev quot;Wivbe begraben.
®te ®üp)t 2f o ßarb/mh c^ akmwle ju 9ïotn vbdjugieng.
^^*^ttlt;^ '’'^^*’’® ^^®^*^ (^**^^ K^|l Ceo bev acht bif namene/bieKó^ ^^^’^ RhieBeten fv Cegation jum Keifev / nemlich2ljonemben Óbevfïen ^Sff gt;?^^^*^'^ vnnb (Óavinum Kifchoffen ju ©ntvium/ begevten ein anbevn W^ ^^^balbcn febieft Keifev4gt;tto gen Kom Obogavium ben Kifeboff von ^lt;»blT ***\ßi5®«lt;w»^«’’^^ßgt;^lt;f vonCvcmona/allbawnvb mit eynhelligcv TO ®^ ^^mewnb bcv Keifevlieben Ccgatcn Johannes bcv bvey^ehenbe SadTv?®^'’®” Har nia burtig / jumKapfB evwehlct. Kiefen ftcngenbalb ^^.n ^oDanntsi« Wh J?*^'’®^^ ÖtAtthaltcr ju Kom/vnnb Kachfvibus/wuvffenfmein 7ïom3«f«n3f»« *^*‘^*^^^**^^^ ©achenin (pallia vnb (Sevmania / jog ben neeb*
w5^ ^^’^ Kom / evlebiget ben Kapjï auf bcv ©efengBnuf / vnb lief bvey// MfÄ^”'^^‘*’* burger henefen/ Kev Kómifche ©tattbalcev ßohe ba won/ '^‘Æ* k ''’*^vvnbev bcvweil nat»vlieh gefïovben. 3116bic ©aebenjnKom ”*^b gerichtet waven / febviben bcv Keifev vnb Kapfl bem Jungen Komb
rd?cn
6
-ocr page 804-^a6f«nfftc^ucOSo^rttttt»6^«ett«'nt7 ^
fàxrt S^dfcv Often : Ürr fok 511 jnen gen Kont Bommen. 2lt;óntg OtW ^»»Sfpwtg / vnb von banen ben ned^jten nuff Kom/jn feinem '^^‘^ff
aUbaambeyltgen IVeybnacbt tag vorn IJapfl^^’banncjum „Æ^nf’'^ vnnb wurb/m vétmeblet lÏbeopbania/btc‘^od?tet rXicepbort be(5^ nopolitanifd)en2lt;cifetö/welcbe gletcbcvmaffen am aeb^ebenben ^^^^^occV ju einet SkeiferingeBrónt ijl worben beflèlben jató/vnb bic btitte na^f P bemjungen 2lt;eifctnacb JOoebjeytlicbem brand) jugeUgt. 0obalb , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jeyteinenbbette/jogenbeybe^Keifcr/berDattervnÖott/inCBtt^w^^^’^’^^f bi^ lt;gt;ïom wirt witemffi 5ranciam / vnb ijl alfo bi^mab bie ©tatt Kom vnb 3 talia / weldxö J« ^yn tpugereibt 6êïe«tfcb jn fed?Qig jar lang abgefonbert ge we fen/wiber umb ©ermanie vnb W^ii p ‘^^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geleibt worben/bleibet noch aljobi^a2Jfrbiefejeyt/ bocbnid)tanber|J/^Sj,j^,
vil ben Xiamen antrifft/ ijl Kom vnb Jtalia bem Kómifd?en Kcid? 5^5 '
^ttWe ©tfeboff («©fixmaüer viifitif'iviivï’i'quot;' vnb bic ^unaam ben S(gt;rip£n Q5laubcn
annamen.
4ï/23lt;’pl^ Jefer jeytwutb in Beyern vnberben ‘53ifd)offcttabeteirtJlt;t^\ jj^r^ J^^^^enebictud ber fónfft bi^ Xlamene gab bem ^ifeboff von 5f iberico bas Ifr^bifibumb wiber / wie ee von 2ieifer Carolo ^^^g^ncf
fen lange jeyt barvorverorbuetgewefen. 5wPlt;ïf}auw vnb Card? pilgram ^ifdjoff. ïöer Pungarifebe Kónig ©emo wurb burd? ba? ® '^^^ leben ©anct pilgram? bewegt (benn er war nod? ein tOeybj balies /««b^^^ gaten ju jmfd)idt ltef jn bitten: ï^rwolte ju jm in tOungarntomtum ' fclb(l ben Cbrifl lid)en (Blaubcn prebigen/bae Dold vnberweifen/ct ^‘’ïjj^job mann/bie anberf Cbriflen werben wolten / bar ju blt;^ffen / vollen S^'^^ L j^r# mad?t geben: 3llfo bat ber IVolff (wte bie beylig©d)rifft fagt ) fein bran Bebrt/ vnb ifïin ein ©d?^fleitt verwanblet worben.©anct pilgram na ^^^n ©anct IVoiffgang / ber jurfelben jey t ein faft gelehrter vnb berömP
Isiabereauff.
Jjungaren lafpn H '**lt;*® / 503c binab in tOungarn / tau ffet auff ein mal mit einanber fó^n Àg/z tauffetb t^ungarn. ïbieCbri}ïett/weld?e vor viel jaren auf mand?cn Ca^bc^SJu^ifi Blid? in Pungarn ge führet / fid? bafelbfï ju baufgefetjet betten / beren b ^^^^^ grolde anjalwaó/heffenvnb trugenjre Kinberbtnju/heffen?raunen ^^^^.^ fiengenanallentbalbenvielK.ird?enjubauwcn/ weld?eójuvornieinat ^ gunnetnod? jugelaf|ènwurb. Airs bettenaud? anbere anfïeffenbe Can fonberlid? bic Wenben guten luft vnb willen jum CbrijÏlid?en®i^^’^^’ajljc^
Ïbaaber ©anct pilgram allein fold?em febweren 2lmpf nid?t^*’ Bonbt/war jmberarbeit ju viel/ ber fd?nitt vnb biecrnbtereid)hd)/bcr_ ^^^.j. ter wenig/fd?idetjwctt prie(ïcrgenKom/fd?rieban ^apfï^cnebtet/ ' jn ju einem ^r^bifd?otf ju Card? mad?ct/ aud? fo viel macht vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/jjiï
baf er mód?t etliche Pnberbifchoff in iOungarn erweblen vnb beun vor jcy ten als bic ©cpibc / and? bic Kómer / in vnbern vnb obern k j|jgt; nia gefeffen/ft ben 73ijtbumb allein bem ^rijbifd?offvott Card? vnberth^^^jj// geborfamgewefen/ bif baf bic Pungarnfolchc Canb/ fonberlich ^^'‘^^‘^4p(f ber Pannonia/vbcrfallcnvnb cyngcnontcn/bicCbrifïcn verjagt bef^^^* ^d«lt;’ ^enebict verwilliget in bic ©adgt; / fd)rieb wiberumb von Kom bera.^T j^g^'z d?e 13tfd)offc5»rflcn vnb perren / auff bicfcmeynung:Dnfcrngcheb nbsp;^
nenin Cbrlfïo bem hlt;Ê0ï0ï«07/ Kuperto itrtjbifchoffen ju(Paine/ dirrebifehoffenju ‘Syrier/3Hbcrto ^ifd)offen jn (Paybenburg/bem R |jrj„ d?cn in ©erinanicn©creoniÀf rçbifdjoffen ju CÓUen/^riberico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn'/
ju ©alçburg/ Ttbalbagoni ^rebifchoffen ju ^rem/ bcfglcid?cn aud? ^^^^ vbcrwinbrlid)ftcnKómifd)enKcifcr/vnb feinem Dettern ern/aud? allen anbcrn73ifchoffcn/^btcn/ prelaten/Pereogen/
^öpfUc^ei; tud. perren / burchauf in (Sallien vnb (Sermanien/ :c.
d?en ©urtben ^apfl JU Kom/cm 2)tcneraller ï)tener©occcö/ Vid^'’ ” ^Kcö
-ocr page 805-„^^ e0tt9ett@Wf(êenfidfettt. CCCLXXVIII
^'’vov/ïc. 3” wcld?em 23rtc|f ber ^Apft von wegen bei? vrai««
^^^^*^^*^^^’’ ^îfd/oit bafdbfï 511 jCarcb vonnU
Wïï - *^ 5gt;icn(lbrtrhtt viib (Beborfam / fo cv bi^bev bem^tf(bo|f$n ©alQ^z tóms’^ ^ frey lebtg vnb lofi/ fcQtjnbem^ïfebotf von ©uljïbwvgfüv/vnnb
•“nAi ^*‘ ^''‘^^Cf’«fö XÏ?VQbtfcbo|fóïvtbev/vnbrtllc6brtV«mb/b4)i$n £4rd? M^t’^ffitt Æarc^
Beyern ein CbvtflUcbc2vtrd?gcbrtitwct/vn vil beyUnev nmn'/ «’«»«'’’^ quot;nbsp;.?*f*t* ?^«fït wHlcnallbagcwavtcvv waven worben / Confivmieve and? t'nb SSieSeeaS*^ ^'ibu ^ k^L ^ ®*^”^^ ptlgvatn vnb alle feine rîad?tomnKn in e wisselt bas Ürvç
^^^” haben / vnb vor ben von ©algburg gcbalten werben folten» btv^'^^‘^^’*^gt;^cm^rt5bifd?o|fvon£,avd? vnbcrworifcnbcybe/^^bcrvnb 7)n? ^üiv^**’^*’*H^^ ^ ^^^ tTorefaw gegen ber Î)onaw wertß/^iOebvern/iOnngarn/
gt;nbtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ IVlnbcn.ïDem von Salzburg befald? er baß Inner nor da a?/
3lt;*hQ Beyern»
2B(e Krtffr Otte öfv aubfr ftarC.
(^^«leb eben btfer $ey t lïarb 4gt;tto ber anber bl^ namenß/ Kómlfeber Äd^
'y ''^/am0bcnbenfagbcJÏ(V?eycn/alö ntanjelervon CbrljïKBcbnvt neun
^di??^^'^*^'’’”^ ^^^^ '’” ftbeni^lg/ar.lf ß finb and? bif larß geworben ©ance ^octtb ^‘^^^if M» 3l«gfp«rg / iOernog ^urdbart In ©dwaben / beflen iDev// ”gt;«»11”?^ “^H®^^^ ®^** Cintbolpbl/cln ^ndel Ottonlß (ï0agnl/eyngenc»ni^ '’0hX T'^^^^'^”^**^/^^^'£ïn^’‘’fr 25uvdbavbauf-Öcfïervetd? / weldcߣanb ^eve ^TF'^^ft«^^«^^*^^^««/*«.«««»«^««^^^^««^ ncr^ogt^cturidKurtuf ^i«d ^‘”^”^ ‘Vcttem geben but/i|ïnodi $u X*:bcrfperg vovbanben /PagasBo// p^gusMU. ^oct8rï^^*^^fdlteb genennt wlrr. Cuirpolb ein © on ^bcvbavbl/vnb Alande l lOev
’^^^*^*^^”^'^^^«*fbFolbt/bevvonbentO«ngarnerfeblagenl|i ^eiit^**''’‘’”^ (5cfcbwljïe^otKlnb nut t^ev^og i0elnrld?cn auf Weyern/ wurb figt;tb'^^‘'‘^Ö3*^^^‘^”^”^’*^^^‘^ '^^^^* *^^^^’ gegen ben t?ungavngefeçt/aîfo '’MeS^^^ ’^^f'den/ït?cd?ad?teid)/tnanfolc bem allem ßetlfigev naebfueben/ ^^Chti' ^^^’^^^^^^ b^^^ ^'^ vcv^cicV^^^t/ vnt^ tuti boet) ittcl) t aKc bttt^ |o Q^vt^^li vnb
Xi6 s ^*^**** Ïgt;ïlt;flt;gt;^lt;^lt;*lt;‘55*^lt;*lt;f^M**:bpolbb4tmttfernernauffrauwen
‘^3c5cuget Aoponem ben ^tfd;o|f $u‘2^ricr/vnb i^cinvicum/ bemach
Iteweid? innen gehabt h^^f»
®fe e^ naeÇ bem Xob .Rufev Otfen ï»cf, andern 1111
^-^ balb ber ÏTob Reifer ÄttenallenthrtlbenvevtÄnbtge wurb/erhub fïdgt; CO^teesbenn gern gcfd?id?t/ wenn baß tJaupt abgehet/gleich ab fo bas bto ®^^i(ftm'Xgt;ngcwltter ben rechten ©d?lff herren vnb patron verleuvet/
Vnb'^*'^ fehrtß mit groffer gefabr hin vnb her ) allenthalben lm Kelch Çtttfehen Canben große 3luffrnhr/^rleg vnb vneinlgbcie.
'us ^^^3«lcro t^evQog 5U ^erg vnb lOennegauw/mlt bem ^mtamen Longicol - lonsicoSto, •Wvon^ijdoff ^nwo ju Cóllen/vn l^ertjogenin Lothringen/vor funßf
ViA ^î?”^ ^avumbbaf er im Canb viel Stußfruhr erwedt hette/ vertrieben/ fdbft'* « bentin gcfangen/inble 'Winbifd?c (ÏOard in baß clenb verfchidet/ba^ 12?^^’^^ett / aU feine lt;5óter / Lanb vnb Leut / waven eynge jogen worben, kcu®?^’’*’^**^ ^Ifdoff ^runotró^etfid?bef 2^eifevß macht/vnb ab Otto tert// ^?3e|lovbcn/Ottobcvbvitcbif Xlamenß Kómifcher Reifer noch jung Ihi^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^ ^^ ^^^ ^eiferthumbe / verrichtet alle Keifcrlid?c ioänbek f^nb ^^^^^’Phoflrvnb ©eiitlid?c vormab ßch folchcr ©achennitannamen/ j nbsp;nbsp;nbsp;^F^^^^igten/vnb baß Dold im (5 lauben vnberwifem
1 ifttu ^^'’’^’^ 6on Kegnicroniß/ Kegniero vn Lampertuß/ab frDatter ver^^ R^ni«. i bctü2r“’‘'ö/flohenjumKönigin5randreich/bliebenbafelbflbifKelfcrOtto 1 *’^^er ftrtvb / ©o halb fie ben^ob bef 2^cifevß erfuhren / tro^eten ße ftch ber
©dWA*
-ocr page 806-^«6 funffcc ^«cO ^o^rtttttw lt;(«ettf ùii/ nbsp;nbsp;, ^
äid^w^devfe^afft l^cvçog Cnvb / ber dn Tomber war Kónic^0 ^raneFreseb/vnb tOerQogs tOangen ju partij / ^ogen TOtberumb tn reteb/vnber|tunbcn ficb |r V^cccrltcb if rb ju erlangen/vnb wiber cy^^^^J gj^j 'Wcrneruß/XatnolbußvnbXegniero/bic nunbiefe Üanb innen bcwcn/|f^‘ ^ ftd) ju Webr/ würben aber von ben jwey en Tröbern vberwunben/ vnb btejwen Kruberbaegewaltig ©cblo^vnbVejïe 73ufcb eyn/weldeedd’* .^ |Ïab bas ‘WalferfluS tSanna Ugt / befe|ïigtenó / vnnb befegtenö nacb lt;^ quot;^L ^.^ tnr|fc/ ?lH^ bifem Öcblo^ tbetene großen febaben, pelen tAglicb bd^lt;’t’^^^i bant. 60 balb aber /Keifer -Octo ber britt foldjes vernam / joge er lt;^y^^’ff 6ad?ßen mit dm KriegpvolcF in bas Hiberlanb/ belagert bag ©cblol^ fictif gewänne mit bempurm/vnb verbrennete/^lUebie (bim Schloß w^vc’^P^^^^ cr/febirfetealfogefangen inÖacblfen. Kegniero vnb Campertue f^^ von/ ßoben wibevin Ifeper^rand-retd? / Kegnicro bette juber ifb« Carle Ö^odgt;ter/Campertue Per^ogiOaugene 2^od?ter.
'5on ^«^03 .ÇnnrtcÇcn (n ©epmv ivic fe Kfv fcrwoUfcvib
if d bie ©aeben plt;b bermaffen jutrugenZ vnberpunb peb i^^^^^^^^^ej /|^\rilt;b in ^eyern aup rabt pfal^graff!^erd?tbolbe von ©d^dre»/ K . CjbS-^X^cttern/ber cm ©on waepfalrgrap 2tfnulpb6/ ber vor ^^3 jj^cu crfdgt;lagcnwurb/wicobcngcfagtt|i.jtgt;e^glcicbcnaudgt;aupangebeni^d” g^d be^/0ifd)o||e von 2tugfpurg/ber genanntee lOergog^lrnulpbö ÎTodjJ^^-^df wae/xnelncu wer ©acbcn/wibcrfcget ficb bcm Keifer/rebelliert/woltRlNf^ll^ fer feyn/braebt auff fein fey ten (Z)arggra|ft?einricbenawpKerntcn/fd’^’'g, ^«cog ^cinri^ Ju ein AomifebenIkcifer/wurband) von 4brabam bcm25iflt;boff j»yret(j^3^ j 5« XcgcnfpurggcfalbctvnbgeTrónet/ 6gt;lt;^”^/KLSv’ ’ ’ nbsp;13»fdgt;o||juCarcb/'Cuitbpolb(Óarggra|finójïcrrdcb/vnb‘19lnd)lt;ör n,^
if berfperg / faben bureb bie 5mgcr/ ließe»e alfo gefebeben. fOenjog * . mad)ctmttbem^ebemifd?crt iOenjog Koliflao / mttbempergogen^^^p f ^ len (^i^Bo/vnb mit bem Königaup Ïgt;cnnmarcF iOerolb/dncmig^^^f C^ónbtnup / wolt fid? |c bc^Kcifcre erwebten.
2lgt;K^fr(«03 ^nr«^ bn anber (1135fpmi vatn^' ben vnb abgefeimt ivurb,
ififer Otfo ber britt febtieb ein Keiebptagauf / fdnefet ^»ffb^^ff|?ö vnb fetn ^berpen (V?arfcbalcF ©ebbart m ^eyern ju pedjog ^^^ otdeü^td« wit er ten aL^ dxn / ließ jm fagen / baf er auff ben Kei d) frag Um / folt ©Idt vi^ j^^i ncwirtn »eifer. nbsp;nbsp;|tcberbdt baben/wo er feb beffen wtberet/ folrcer gebenden baf er
Kdebßvnb Kdfcrlid? ©ebot gebanblet bette. tOeV^og iOeinrieb / P^^’^ .^jjj» 5?tf^off 2(6rdf!lt;iM wer Keifer / war geborfam / nam ^ifeboff 4brabam von 5tdfi«3«’‘^ 7'M jogjuKeiferOtten/‘25albwurbauffbcmtagbcfcblo|fcn/vnnbfÏealie;\Vj. nnOT net). Kifd7o|t vnbpergog/^inbaeelenbverfdjidt/bert?erRoggcrt3^gelb^ƒƒ’^^)J Äienncmdrcfer»6« quot;^ôiltboff genCorbdam. Jnbem pclKónig iOerolbauf éennmard/ r^ ^i jeuc^t Änd/ifen. j^|^ ^^^ vcrwuflct baß Canb |Ammerlicb / Ïgt;er Keifer jog bem 5einb wenbet all fetn Kriegf mad)t auff Ï)cnnmard / Konig Pcrolb furd?tetbenKdfer / febidet jubanb feineCegatenmitgrofferpabvnt^.^j,^ ÆtuMmartfrt Bene dung jum Keifer / begeret frieb / gab bem Kdfer ein ©on ju ©dfel / nbsp;nbsp;^„'f/
etertgnaamp;vpii^eifer fpracb Mrlicben ben ^Tribut ju bejalen. Keifer Otto nam fn ju 9^*’[['%„lt;f« ^‘“’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mad^et mitim dn einigbeit / jog von punban auf ïbennmardmi^mn I ^^^^
KricgfvoldinKcycrn / bennber iOergog tOeinrieb vnnbKifcbop3l^^^jP
«uff-öf^rr». rtllermad^twiberbenKctfer. ©o balb aber ber Keifer bem Key er lanv ^^^^
-ocr page 807-U ^0tt9en6a(§fitf(^cttgeifevn. CCCLXXIX
^ u^ ^tfcbôfF/Prel4C«n/lt;5rrtffctt vnb JOewn/ and? beg gemein Doicf/ ^l^t» ^ P^®^lt;« ^»^ febeuw ab bemKeifer / fielen fw^uhülfen / fübeeten vnnb ^^bte«*^^'^^^^ ^^S^’^fp^^^'S^ / iÖafelbffrabtfd^lager Keifer J^tto mit feinen ^*“*^uth**^ ^^*^ Önd? weiterjn tbun were/ 2lbt Kcmbolbne $« Qanct iO4imelt;-8*’i1tt' S^f^^S^Wbener betttOer^ogiOcinriebeneinbeyflanbtgctbnn/wurb ’’^^ftet^c*^ ^*^ ^^^^^ verfebidt. ÖerQog tOeinrieb auf Reyern / bef Keifers wL|'^5“*l^^C^^»»t|ie waren $weyer trüber Son^wurb inbie Zcbt er// blt;wd^?lt;inrt«^«» pFüLl ^^i^-^^^^^^^^^l^^’^^^^öbeclariert. ^ilcbofFtOeinricbvon^tugfpnrttB/ ^*?^*lt;f‘^\ , '‘*'”gt;»«vigt;?i^'^?'‘’J? **quot; ^^''L'-S^ TOuröm ««* gefangen/ wnb in bas Jîâ^S™pS^ ^''^«ii7 tt ’^^* ^‘’öt^cr^ogtbumb Kevern verliebe Keifer -Otto tOcr^ogOr?
^ftoift ^^5'’*'^^«’ tOer^ogtOeinrieb bam barvon/ßobe in Kernten/ Keifer ^ktJe ??’**^^*^^^*”^*^^^^'^®^^*’*^^ ’^^^^^ ^‘^ Kebmenvnb Polen/5W4ng ^^nerß**^®® ^^^’^^w^'^^ (^Oi^bonem/ba^ (te im mußten geborfam feyn. ”'^11? * ^ffS^^^S bett ein großen verbrnf an foleben Kriegen jwifeben ben ^cny*A*^**’”^^*^/|ï^^lt; ber halb en bar von in bas (Bebirge/ banfet ju ^anfee. 5«bttS’/’”^*^wttrbd«dglt;ncrKiflt;boff gegeben/XÏemlieb’Ïrbeobomarub/ven ^fteebomarus bec ®'nbt^^®^^^ /lt;^«n^o*wmlt;rlt;5ottfdigerlt;IOann/b«nnbt^auffbip jeytba^z Wt^offm««»* Ke»e^f ^^”^^*^lt;*1^« iOanblungin (DeiiïlidjenÖadjenvorbemKifeboff ju ^‘quot;’ ^^’^Ipurgau^tragen müßen/ fmb alle in Kegenfpurger Kißbumb gewefen.
æic Äcifcv Otto ^reipng rub poffauw
gdvatt»
(S^Jeweil Keifer Otto in Kebmen war/maebten ßlt;b bie jwentOergogen/
O^Oeinrieb ber vertrieben auß Keyern / vnb ber von Kernten/ auff / rurf'/ ‘'lle^ ft- '^^’^ paßauw/^amen bie State eyn/ bewarten fid? bafelbßt nad? bem *^*ibrt n ^^^^ ^*^ baKeiferifcb waren mußten ßeb ley ben/bie^ütflen verheer'/ ’‘^«m^* x ”^^ verberbten mit bem ©ebwerbt vnb 5eu wer alle dürfen / wolten ^ife ff'v^‘^^“fl'^'‘^‘^^ -^'^‘“^ feyten war bleiben laßen. Kefgleicben tbet ^^rfiftn^enmitbew ^biift ” Abraham / ver wäret fid? ju ^rei fi ng/wolt bem Keifer ein wtber ßanbe W4off beUaeït,
^(a?r'^’^’^^^^^ 5lt;’5eylenb6 berauff inKey ern / verfamlet ein Kriegfbeer jn
^efff^, H‘^9/®*^‘’frKlricb von ber Sempra/vnb (ÏOarggrafl^ jCuitbpolbauß ^’lt;^ *k**^^ ^ 5egt;gcn mie größern Dolcf bem Keifer ju / Keßgleicben fd?ictten jm iilS^ ,*’*'**4gt;d« Krtegßvolcf/(5raflf”X)lrid?namein tbeil Kolefö ju im/ ^irs ‘^^•^‘^dpug/gewans mit bem fïurm/ vnnb ßeng ben Kifd?oflF3lbrabam. pfaff abraham ^tf feoff S?*’^^^®^^^®3^^^^^^^^*^Ï^^^“'’’^ ’^’^^**”^ bólff be^^r^bi^ fflnßew. ^^lt;2^ P’^S^'^’^ïömad^ct er ein Sd?ifr bróden/tam mit bem X^oldgaranbie
‘’Wm ^‘'’^^ ”’*^^^’^^^*^^*^*^5 ^‘^ Stattmauwer niber / barmit niebt binfórt feiff ^ ^^*^ 5einb fd? enthalten móebte / ßengbeybe Lürßen lebenbig /ver'/ ^ifd!^^’’*^*^r^”^Pf bem Kifd?off 2lbrabamgcrt ‘Syrierin bag elenb. ©abbem«era^am eerf^wt feoff quot;nbsp;'’’’^ paßauw große 5tey bett /ba^nemlieb ju ewigen jeytenberKb aea^rur.
'»«tó ’5î’Plt;'fH»w pit tin X^rQbifd?oß^ von Careb genennt werben vnb feyn/
lieber Äömgron ^ranttrrt(ÇwWfrî»m^tt^
fer wan
v^J^il nun biefe Sad^enin Keyern bermaffen geh^nblet würben/warff
W^glt;h Cotbariuó / König tn 5vandreid? eber benn von bem alten König// ^^’^tn Stammenin ^randreieb gebom^wiber ben Keifer auff/wolf litSVo”^^*^ wlber an pd? bringen/brad) ben trieben vnb Kónbtnuf/rebeb ^«8iff - '’ttvcrfebcnlid?erpd?e mit aller feiner macht in ©alliam Kelgicam/ ‘it/mba# niberlanb/nam 314? bie iOaupt^a« in -Opirandreieb eyn/
6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lag
-ocr page 808-©aß funffce SStteß .^oßantiiß ^Kuenetw/
Ugbr^y rasbafdbfï |ltll.3Dcv2^ctflt;r befan peb nie 159/503 mtt aller rti^cbt^^’J CQibcvUnb fefitrjo^c König Cotbartum/ber König gab bic ßuebt/ wid) wiber binber (idi / ^^*^^ .,-fcon^raueofen. nbsp;nbsp;ß.j. joglmauff bem^n^ffapffen nach / bt^ an bcn IVaffcrflu^Sequana,vnv9
^ranefveic^gtaKip bt^ gen QanctiÖtony^/bnrcbjog vnnb burcbflrciffecbcmnad) 5weng*^^J fet Von Reifer o«p. (V?onac lang gant; ^ranefretd) / vom erjïen tag-öcrobriö bi^ auflr beniu«^” ber/verberbet bte ©egenb vmb Kennö/Öoißbn/Caubun vnb parif/lt;»lt;**■? V^ fAmmcrlkb wilb wefen mit ^ranbt vnb tobtfeblagcn/allein Heb ^^*^
cgt;tto T^eifer fc^on« ruffen/babmanberKtrebenvnb (Bottöbenfer vcrfcboncnfolt.
tcri^irc^en. ^^^ KetferHebe Kriegfivolct (teb wiber wenbet / fcblngenö fr (BeUger AzonaTluuiuf. nbsp;nbsp;IValierßub Azona,ba Heffen pefr t^eer/TPagen vnbKarren/|feben/be»2)‘'*’K
anebetliebcproniant/vnb ein wenig Krtegf lent / für dnanlanffbarbey/’^ fnbren mit bem ganzen tOauffen vber bae Waffer. Jn bem Barnenbie Ji” 00n Kegnieronieebarvonand? oben melbunggefcbeben) waren nod) vet^' ben/vnb im elenb/namen beß Könige Cotbarp Dold'511 inen/{iclenbetn-^ Offoni# £«3« g« fer in bae (BelAger / fo noch an bem TPaifer^ufi Aljona war / evfebM^** pUnte«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Krieg(ivold/|iengen vnb plünberten ben iDrofvnb führten biepronUntquot;»
inen bar von»
3dgt;finbbaf 0anctIVolffgangmit Keifer 4gt;tteninbtcfemoü53^'^^'^ fcy/vnberfolben5nbrtb«rd?baö TPaffer fnnben haben/wctlbte jagt waren / vnb niebt bareyn fetjen borfften/ vnb er fey aneb ber erfl gewefen / vnbben Keiferifeben ein iOert; gemacht / wie man bcnn folcbee nbsp;nbsp;nbsp;j genfpnrg noch fagt / vnb gemahlet finbt. ^e legeren ftcb jn beyben py^^^L Herren in bie ^cb/woltene vertragen/braebten fo viel ju wegen/baf ^^ fer vnb König Cotharine bey bem TPaßerßnf Cbarne jnfamnien ra^. ifriebjwifdyen^iek machten ein ewigen5rib vn^unbenuf ^^befîArigrenfolcbee mitbemXfy^, f«Ättp»ni!£pti)«« nig Cotharinernnftfich (Bermanicnverjciben/ ftcb vnnbfeinc 2^*^*^^’^?* „k fchnri vnb febirmbef Keifere ergeben /Keifer Otto verlieh bae t^crgcöt^”quot; Lothringen tOer^og Carl/ber ein worüber Lothare ^ar.
®tf Käfer Otto m ® e(fc6Mnb ^o^/dn grofle ©cf)^^^^ mit ben ©arraanen vcrlor/hnb narf^mafe^u
Komflarb»
Cebalb wiberumb^rtebwar in (Bermania vnbCBaUia/jog^^dfer^ g ^Igen Kegenfpnrg/von bannen in Reyern hcranjf/namDerQogOft*:’^ ^^ ^^^cy cm mit im/jog in Welfcblanb/wolt ben TVinter jn Kom t^etbey1 nbsp;, Campania /»imii«/ brcy gewaltigen pronin^en Italic / Campaniam / ^IpuHam vnb Calabv 1 SeX»'lt;eatS ’^‘^^‘^‘^/nachbembaß Keiferthnmbin ^euefddanb gcwcnbctwurb/all^ 9., 2Utfcvti)timbbrait, vnbcr bcn Keifern von Conflancinopcl gewefen waren/vnberfîimb {’‘^'^ ’^ Otto vnber baß ‘S^eutfebeKeiferthnmb 5nbringen/be5wattgöaud)/vno 1
C8cnenentcvngc«i djetö im vnberthenig. ^cneuentnm war an(f ber Keifer von
nommta. feyten/nam ermitgewalteyn. 5)ie (Brieden famlctenein mächtig B)^^” x
©arraecnen vnb föohreiv fuhren von Confïantinopelauf/fielen^*: g^^^ efbr«lt;i)finCafaSria in obgcmelbte brcy Canb. ^n Calabriagefebaeb ein groffe ©djlacht/ y* jwifAc» prij »Stic# vacenenvnb (Briedxn wurbenerfîlicbinbicfinchtgefchlagen/vnb verlor f^enviiö iEcatft^tn. *j)olcfö/2lber ba jr fogarcingroßcmcnge war/theten fie ftcb wiber juH*^* ^
machten ein frifeben iOanffen/griffen bic Keiferifeben an/fdilngenß/ *’P g2idt 'BiPtoffpon 'Xuq# ob/tbcinricb73ifcboff von3lugfpurg/Ott/lt;Bcbharb/ vnb^erd)folb bcr^^j^,^ fpurgerfcbiagcn. fevö beflcÖatjptleiJt bcrglcicben aud? anbere mehr/^Sifchoff/prelaten, K flcr/hbaitptleut/^enbericb/vnb^cfclcbölcut/ftnbbifmalßerfcblagenwo nbsp;nbsp;g
©rieAr« afwinnen löte ^cmb erobertenbcn Kciferlicbcn ©chaQ/ba6Ötlbcrgcflt;hirr/vnb^i ^^^ bcn2\fiieriutètcban Kleinotcr/vnb führtenß mitinen barvon/ fOertjog Otto auf 25eyertVrn j^
9kätfen. Kletbungvon jm/gabftcbmbtcpucbt/eyletanben iOafenvnb **‘quot; j^^^a^ ShauCarentinui. fOcerß/fO manSinumCarentinumncnnCt/WOlcinbicÖtatfKofan/^®^ pUj^
-ocr page 809-edtt^ert^HfiifcgettMwt- CCCLXXX ^^’Rlt;wlt;5cjÏ4bl4g/bnnnttbîs 2lt;äfmn ‘Ï^bcopb^ma vnnbbev ^tfdjoïfvon ^fç u^bcoboricu0 waren/ wergern ju jnen bommen/ ?tber bte Öarracenen
quot;’ƒ en fm 51; nabenb nuff bem tOal^Z fpmng ber 2vetfer tn bae (Ï3ecr/ vermeine
'‘^^Icmitbcmfèi^wimmen bavon bommen/ïbicyetnb eylctcnjm mit Öebiffen Tarifer ijtto gefan* ^quot;^ ficngcn vnb jugen in $« jnen in ein Sebiff/^r gab fieb fwr einen gemeinen a«» n» K^wimme». ^Watert an^/fagteer bette viel 0elts vnb 0utó$ii Xofanabcyber ©tattlPz
'*’^1 P^ mit jm banbletctt wao er geben wolt/ vnb fieb lebig macbenCben f t^bt mit ben 0ried)en wol reben^ vnb bae ©ebiff gleich am 0efîab bey ^^0tattwar/fprangber2veiferwtbera«|jbem©cbiff/icbwam5ubcn©cbifigt; ÄetferÄn^-ewnji«» ^•^oicrtm 0c(lab fbunben / bam binant anff bad Xianbjuber Adj er in in bic
^fe**^^*®^tt bat/n bermaffen erhalten vnb crlebigt/ ba^ er aie ber Acifcr nicht
1 «Unt worben i)b. X^tlid) wenig Actferifebe / bic aufs biefer ©ddad? t lebenbig
^’’^/^^^ P^ ^*^ i^iij/tOunger vnbÏöurlt/ nicht mebr criciben mochten/
quot;ö bernneh jämmcrlicb gefborben»
« A^^’ftt -Otto famlet vonfbiinban wiber ein ^Oolcb/vnb eylet ben icinben Iteif« ötto famm J^/ ergreiffpe /fcblugöaU ob einem bauffen 5« tob/alfoba^ bad (V5eer von «’‘‘gt;«‘3^’^*» ^“‘^^ ^ warb berbalben bemach ber rot -Otto ungenannt, ^r 50g ben
S*^*^ Kom / lie|J iOerPiog O: ren wiber beim in Weyern sieben / d^bc aber J^Oerçog berankift ^^eutßhlanbbam / |barber in Wclfchcn j^anben vnber ÄetoßittttoSwlto. ’^3m/ben leiten tag Octobriß.
^^^ ’^ßchfle /ar bemach / aid man seiet neun bunbert vnb brey vnb achtig
•lie^^« ^^ Keifer Xgt;tto in Jtalia 511 Kom braneb/bett ben burchbruch vberbom? ^'^ jtarb alfo ben achten tag ïbecembrid / wurb in Öanct peterd (lOünjïer jn
W ^erÇ'»^ .ÇetnrtcÇ beranöer ©epernid^
berhberbutn,
^-^balbbe^ Keiferd ÏTob in ^eutfchlanb verbónbet/bamen bic ©tânbe
^^O^ef Kcid?d supemmen/ bunbten fid?mit ber IVabl eined K^mifchenKerz
.forets nicht vergleichen / ^d wolten eind tbcild Keifer Attend ©on / auch ‘^®3enannt/ctlicheabcrt?erQogb?einricbcnauf Keyem/baben.
bei ^^ ^‘^*^’ i^erisog iOeinrich vernam baf Keifer Otto tob wad 'söge er
b^ ^’^^«‘ffricr ebaerbennim elenb feine tag voUenbcnfolt^ binweg/cylet ^óUen bafelbjï vnberfïunb er f eh mit liften vnb heimli^en
Uil 3lt;nbenfungen óttonem/ bef Keiferd©ott/ beranbef Kifchoffdvon
^*’^^ ersogen wurb/hinwegsu führen/ ibic fad? gericht fm / vberbam fn/ ibfli '’^^‘^^‘^ i^mit jmbarvon/fchrieb barnach an bic ©taubebef Keichd/ttr ^^^^'’^/’^quot;I'^/quot;* ' ^?^*MKeichdvnberfabenbif berfungOttocrwiichf/ woltbicwcilfein SttS@f»w»cSl fc ff ^wbfcyn/wcilcrfcfcinncchfïcr/vnb einKlutfrcunbt wcre/Slbcrbic^tj' u», ‘Suberedürften vnb ©rAubebef Ketchd /namcu)mbctMungcnOc7
%oJjï*?*^Slt;walt/machten ben su einem Komifchen Keifer/vnb gaben t^er«* ä^nnrichen bad Canb Key ern wiber eyn.
®ie e^ ju defer ^ent in ^lt;m^e(^ ^u^
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^3 Cotbarind in ^vanebreid) vnberjïnnb fich abermald bad niber^ j «^^“^hb/bad ifb Off^tand'reid) / an fich su bringen / sog für bic ©tattler// ‘2?«din geflörmet» ' it^”’’*'/fl^0rmctd/vnbgcwand/fteng(5ot|Tibttmbctt@tattb4ltcr/©obalb
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ûtto bcr britt bi^ Hamend sum Keifer erweblet war/gab cr/mbic
« verbun vnb ben ©tattbaltcrwiber/vnb in wenig tagen hernach jbarb er/
6 iiq
Sae funffcc ^nef go^Kitinte ^(«enctni/ nbsp;nbsp;^^^
ev/ltc^btnbcvfmdrtSon/mtt namcttHubwtg/bcv regiert webt 4 ließ ein /«r/fîarbone Ätnber. lOugo ber ein ©cbwcflcr 0on 2lt;etfer (Broffenzvnb feinen Ötrtwwen vonbenörtebfren bett / fieUn (önUten/ƒ ^^^(( eben tbet tOergog Cnrl von Cotbringen / vnnb int Uibcrlanb / nam bilt; Kemióvnbnnbere ^Vlerfcnnicbreyn/fcbricb fieb 2lt;ónigin5twtcfi'eifb. ^j^ triegten biefe^wen/jweyer ©ebwejïer ©on / brey gange Mmtitein^n^^tji, ba|î Aónig Carl fïarb/ vnb Dugo einiger regierenber Äonig wntb^^M^L^ fareh Wagni ©w legt baß (Befebleebt 2\ctfer Carlß bef (Broffcn wcil pc ficb vm baß Ï^euefeb ^^^ Vquot; ^'‘”*'* fîâtige balgeten vnb jancften/von^tanctreieb and) verbrungen wotben/ » rangen. ^iuQQng^n^ju^fgj;^jt.Q0g(j;4,.ig/ wurbvon2lt;eifer 4gt;ttenbettïbriftt^*^^ (bringen $u einem tOergogengemaebt.
®ic ^fv^og ^rtnrtcÇ nnfti Santrag in Cri)'
^rgog tOeinrieb tbet feb bef 2lt;ónigHicben nantenô ab/nam ^^ jj, I^wlbcr eyn/ feblug bie tOungarn au^ bem Canb/ bielt baraulf^^^t .|;i Æanbtngjtt Uni». »^^Oc|ïerreich einen Canbtag bey ^uln oberhalb Tüten.
fd^ienenUOavggraff Cnttbpolb vonOefIcrrtd? / tTcrgoglTcinricbaitH^V^^ ten/ mit famine alien T3ifcbo|fcnvnb prelaten bef gangen ^eyerlanbö- t ^ gogiOeinrieb fa^5n ‘^nlnfelbft^iï reebt/bóretalle©a(ben/vnbg^bben ïSifc^offfftriPianua febieb. aoarggraffCuitbpolb von4gt;cfïerreieb vnb T3tfcboïf lt;I^bt»l^j^”‘’L4 red^ue »mb ben i»u. pafjaw/betten etn jïrett mit einanbcr/Ï)er(ÎOarggraffwolt/wae bef nbsp;nbsp;nbsp;ij|, gegen jmbinabfur uiteten battez bie weren imfcbulbigben 5o^lt;’^‘^*;5^^(Uf// ge^n/ bettberbalben aneb etlicb ©t^cte / ab für feine eigne / bem ^Uf^^Lret/ jogen vnb eyngenommen.ïDer ^ifebofffagt:ï)er5oUvn (V?auc $« -^ -‘Ïrau|tn/5u ©anct pelten/vn Ceyfelmanwer/bórt im 511/ bewief baßi’”^ f ^ 3cugcn/bie waren/nemlieb pfalggraff^abo von ©cbeiren/(5ratf ^5”tijd^/
lt;l0arcbarbu6/ fein Tomber Xogenuß vnb ‘Cbnno / bie fagten all ee werealfo/vnb bife uiteten gebvretenbem ^ifeboff $u / tbeten aneb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ cinA^yb.ÏDawiirbbefebloiren/ba^ ernennte 5lcctcn binfórtbe^25tf‘^^i'^' vonallermennigblieb vnbefebwert foltenfeyn.
euttri/^jaufat/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ö Briegten aneb bie von 'Ïnln mit bem^ifeboff von 5tfbnn3
^M«^- bnlben/vnbwurbburcbfolcbe^tfebung bem T3ifcbo|fbureb i^ergog ^^p djen mit Keebt jugefproeben.ïöie tOaufen finb gar ebel 5ifd) / vnb fa)t nbsp;nbsp;nbsp;(up
(inirrtVnmbe
fen/ plinius nennte Siluros, (SOan febet (te in ber abonauw vnb roeper fen/fmb fa(ï grof / haben feine ©rat/ vnb ein gar fûf 5ldfcb. ^ß (itr« * Â^g/ nine/man finbin bey ber ©tatt*X)i^biumitt Ceutfeb iCanben/ welche ® j„ ale cß ptolomcuß auf rechnet/iff vor$ey ten gelegen an bem ort/babie '^yj^e# bie Ï)onauw feUt/mag gleich wol gefcblet worben feynbaf mane ^®?“tLï)o# «ip^tengtw m«lt;^t nus gelefen/iff vmb ein diphtongum 511 thun. ïber ^n feilt bey paffauw inv ^^^ nauw/bie .Jfne aber anberfwo/gefchehen ber irrthnmb viel in ben word nicht recht auffmeref en wil fehlet offeermale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•Atv^nl
.ïfewnrb auebinbifem £tanbtagbcfchlopn/ bieweil nunt^nbef baegaran Puugarn ffief/burd? vberfall ber 5einb gleich ^^^^^‘^ Canb bnreh ©eb wert vnb ben ^rannt ber t^ungarn verberbt w^5 Cwie Reifer 4gt;ttoberbrittineinem^rieff felbfïfcbreibt^ gleich
TValb allenthalben wóchf : ïbarmitaber neuwe ^ynwohnerbahi»’5‘’^^jj,.^ gercigt würben / auf gnaben vnnb gutineynen ber yürffen vnb Perren / ^^j^/ einem feben / ber (teh in bae 5ürfïenthumb Beyern begehen vnnb $dhe alle ©ecuwer vnb ©uitnachgelaßen/ vnbgangfrey gefegt/ alfo/
^everfallt»mirt mio nichts ju thun ober 511 halten ber .Óbrigf eit fchulbig wer. ‘Über baf nbsp;nbsp;nbsp;« 11 j/tcn
i«aw£Äm“ aUen^ifchoffen/^btcn/Prelaten/obcr ©ciff ltd?cauch ^««J^^^^/^^^Luwe»« gewalegab/baf ein feber wo er wólt/ ÖtAtt / ©chlóffer vn .VUef en von ^^ ^^^ bauwen mócbr.^6 ijl bifer Reifer Crieff noch vorhanbê/h«r^^n^‘^*'^lt;yer/
-ocr page 811-.^ ^on^enamp;âc^^ff^enê^eifern. GCCLXXXI
^^^^’’^ ^^‘^ -^^'f^^“^ ‘ibeopb^tna fût ftc gebette« / bc^^kid^cn aud? ^•^««tt k ^*”*^*^ *^^^^ Beyern / vnb t?crQogi5ctn«d?4u|52^crntcn / bcy 3A.ctf ^^ftt^*^ i ^*^^”'^ '’”^ ^” ^’^’^^ *” ^^^ Wetef bmebt vnb cvlangt. 3’5^5^”^’^’^^^*^ ‘'^nw ^^^‘quot;*'*‘^ ^^^1^ .Kennten tflim Mv CbvijHnenn bunbert vnb neun vnb Mbllt; ^^^^*^^^*^/^*3^5^ ^*^^*^'^ 3tkbnd?bcy feinem Darter t^er^og ^crd?gt; ^«tß '^*’^^^'^ ^*'*^’*'^ **®^ bentbcy mg fein (Brub ftbet vnb $eyget wirt. iöaö ^ViS^^””^^ '^’^^”^^^ ^‘'^ eyngenommenvnb beferen/ t?cvQog Convab/cin (ScnratuB 5jfrçc5 ’^'3tct^'-^^^^^®*^^^*’*^^^^‘^^^”^^”^^^^^*^”^’^^”'' ’^^^'^^^'’^^'^”’*^’^^*3^^*'* ^'^“'®‘*’** ^'^Sefborben/bar ein ©onz Conmb genannt/btnberjm geUften*
® ie @anf t ^BolfT^ang rnb ^aßog ^nrtÆ tn Nepern fturbe».
^‘’”® bernad) fd?teb von btefem ^ammertbal ©nnet quot;Wolafgang
^ Is f’^otFsu^tgcnfpurg^^aóned^lliarbevnrtcb/alö mannek neun bun^
^wocvc vnbfunff vnnb neunzig jur fïarb t^erçog f^etnriebberanberbi^
fünffren nbsp;nbsp;Ocrobriö 511 Kegentpurg/ ligt ju ©nnet iDaiineran gt;*««/»icjgt;«,!;fd„«%k„»d,g4«ygtifcï:
ff-. J^’Junb wil id? erjelenbiefeejDenjogiOeinriehenDcttern/weldoe Beyern Öo’^k”^ ”^’i en gehabt baben. October anber ir?cn5oginl5eycrn/waretr» Ö(^' ^*^^®3 ^”’^^‘’^P^^^'’^^ ^*” ^nrfel Reifer Ortens be^ (Srolfen / bat vnnb ^Oeyern miteinanber fedif tav regiere / nad? bem als tOer^og
(wr*^k^ ^^*^*^”^^‘^**”^ Beyern gefïorben war/ijl ge(ïorbentm irelfbl^nb/
2lthh ^Sefagc^aber von Kom beraufin Beyern jieben wolt/Ober aber
»Hem ’^?^’^l’’fl«»bab/v^wo er begraben lig / babtd? nitgefunben/ bate and? lt;nite„fa ;5Mrâ6lt;» ' hnf^'^'^'’*^^^'’^ wi|pnbi|l/gcfebrieben. OttoberanbcrbifrTameneKo'z nujj«ec^v»igt;etflnt. i ftte 1 ^^'f‘^'' ^**^ Reyern vier jar innengebabt/ vnb feines Darters Gruber/ ' (tiii”^’’9^r*’3t^l^''l^lt;b^jar/lOcri5ogO«tnridgt;/biflt;rbcybcrDlt;tter/jcb«tjar/t|l
^A^''^^*’^ weiljn '^Tricr/vnb barnad? anberf wo/ im elenb vmbjogen. Ï)iejê
lt;Bt nbsp;nbsp;ff’”'^® ^^^^”^^^‘’ Klofter'^egcrnfec (von jweyen cblen'25cycrifd?en
ctii ^’^ Selïiiff/vnb aber von ben t?ungaren jerjÏóret/ bettens btc Ürbclleut buS”'’*^^‘^‘^ vnnb Ktnberninnen / war jr ^t^gerbanf / bielten Kojjj vnb ^egemffe bas^roo ”® Oafdbjï / vnb war Bein (^Ound? mehr barinn ) wiberiimb autfgeriebt/ fi« »“'n o»ï3erV««S U^ r^^*'^’’^S^G^Bt/vnb t^artuienm ju etnem2tbtgemad?c/al6man jeltnad? S^n^f^k ^Äi? '^^”^”” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ fibcn^ig jar/ wieber Crieffnod?
'^on .^er^og ^ntfe^ bent btitfen tn 95f pern/mb
waö ju feiner $evt für ^lofter in Severn ^eftifft
worben finb.
(^^rbeyUg ©anctDetnrteb/bip namens ber anber Komifeber geBrón»
ter Keifer / lOergog in 15ey ern / ber britt bi f VTamens / ijl gewefen i0er^ Gi;^*^°3^tinrid?s bef anbern/vnb grauwen ©et fel/beflvóntgs Conraben
(inl '^Sunb '2^od?ter ©on/ein Ürndel t?erijog lOcinriebs bef erfïen/ weidser
ferh” -^*^ ^vuberOttonis(V5agnibef Kómifdgt;enKcifcrsgewcfeni|l. ïök
k ^^ ^^’^^*^^^f^ in^cyerni0 geborn als man jelctvon Cbrijïi (Seburt * ttbunbert vnnb fiben vnb ftbentjig jar/ ju 2llbad? in bem ©d?lof / ijl ein^
beim ' ^^’®*^ ^V’ometl oberhalb Kegenfpurg an ber jOonauw/ifl ju iDilbef// ƒ?fillricfj^(^n(t^fr« ”^,®ad)f|cn erjogen / vnnb in guten Künjlen vnberwiefen worben/ ’quot; ^fv«n iw bAbt^ ‘^^’’’f^tjl gelehrter 5ür(l gewefen/hat ju ber tt he genommen vnb ge// wM^^wwioaw* Qt k ?''’itltt^ünigunbvonbereDofcl/babenbeybeben JungBfreuwltdgt;en
«nbtinber -lirhe gehalten/allem ßeijdpltd/em woUull vnb benbegirbenwk berfagt/
-ocr page 812-0^6 ftittffcc 0511 c61^0 bantoe vlttctitu«/
bevfagt/cinBcufcb vnb beyU^ö Sieben gefubvet / fmb alUbeybe tttîcb i^^^ CanonifKrt/vnb tu btc$albcvt0cyligcngcflt;çt worben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.^1««^
ÇOrant^ wette teidgt; gemacht-
(Benannter iOer^og iOetnriebbaebad 5ûv|ïencb«wb
O^attcre '(Tob befefjen/ batauff bteXeUgtongro^fen ßet^ gelegt.
0cf,»are Kutten in Cborröcf »er# wandelt.
mber allen Xonnfeben Xcifern/ ber bte prie|terfd?a}f’c vnb ^üneb fo ^^Ä reichet/ bat/nenj« Jagen/ vnnb aUerley IVeybweref ju brauchen/erlaubt/ ^^^ bte Xlojler fo von ben tOungern ^erfloret/alß oben gefagttjl/wtberattnj^ ,^^,1 wet/bennblc (^Oüneb lebten in einem frey en Ceben / miß groflerarmoc/ b* Jre Xegulen nich t mehr/vnb waren eins tbeilö Cborberren worben / btttw fcbwart5en Xutcenwei^cCborroctgemacht/vnb angc^ogen. ^^ftbatet^’ -reformiert/ vnb in bie Xloflergetrieben. (lOit Xabt vnb bnlff 0*
ber 511 rCibem 3lltbacb geborn / i^ ein fall gelehrter vnb (Bottefórcbtl^tt. j,j gewefen/riebteterbie Xlojlerwiber aulf/mußten bie (^ûneh bntty«/’’” j^Aj 507«nf«eetoKfpiTer,Xegel halten/ in aller Xeufebheit vnb geborfam leben. iDaßXlofler^v^ 'j,^ auf bem Oorctauw war vonben Xifcl?ofcn von Xegenfpurg $« 5 hLtnet mut gebrungen/bem half lOcr^og tOcinrid? wiber auf / fence ^^*^ ^hette (^ûnchbabin/gabjnencin3bt. Xartbarieuö^ifebof 5u Xegenfpö$^9f^f biefee Xlofïer von ber XeyerifchenXóniginPenna erlangt/ abmau5^^j^^| hunbert vnbelnvnbbretfgjar/ vnnb bett fr ber Xifebof baß Xlegt;Ket -^ -^ manlier juXegenfpurgbarfór geben. Xfr feget feine ©ebwefïer ^‘^ , ^«»u fteIjraïtHifr«* nbsp;nbsp;«erAfbtiflmgenChiemfee/0ctn XafcnPelicam machet er ju einer Lot’ll, Ù
pafauw. ïbie ÖOüneb 511 Vïiber 3ltbacb betten fre Xutten abge5ogenU'^^j^(^ Canonici feyn/bie^wangerba^fîc wiber 0anctO3cnebictenOrbenaïntei mußten, polling lief er PergogPeinrich auch wiber bauwen. (öenceS^ ^^^ sw«iw*f C[«n»»i(f. fegeter$ueinem^bt/wiber ben willen bef Conuentß / ©anct ®®^^^^‘^
(Pünch fchryen/cß were wiber fr Xcgcl.Xifchoff (Botfcbalcf $u ^^‘^^*'^’^^,l Jt^ ©anct (Botharb / baf er (ich in ein frembbe prouing ey nlief fegen / ^^f Lygu 50g ©anct (Botharb j» pergogpeinricben / blagct v^er bie folgen v«®
gcnlt;Püncb5u'Cegcrnfcc/vnnbwoltnimmcr2lbtfeyn. Pergog
gen‘2'egernfèe/machet bafelbfwib aller (Püneb willen vn bauet ^betPlt;\ j
2lbt.nachmalß hat er von neuwemin^cyem vomgrunbt nuf neu wburg/ anber 2)onauw oberhalb 3ngelftatt/ ein ^rauwentl^Jn^^^ iU genfpurg bie alt Capellen/bats mit Xley hebeett. 2gt;cf gleichen ben^t nbsp;nbsp;^^
(Pofburg/pub (Chorherren bafelbfäöa nun anbere grofe Perren/^y^^P^,.// 5tau wen / in Xeyem fabenbengewaltigen willen $u ber (BeiftUebbt^'. l «^ jn gog peinrid? hett/folgcten fte fm nach / bau weten viel Xireben vnb ^Xgeb Xeyem/mit verwiUigungvnnb gunjh Pergog Peinricbe. Xif^^’n «»mit/ rort^{nßlt;enKiwbred)tju5teibnghacbaß Xloflcr Wcibcnflcfcn/benXenebictinetngt; ö^l^ erwettert/vnbfnenbaßeyngeben/ bat bie Chorherren von bannen b^^^^ .j^j ©tatt gefegt/^fï fegt ber ©tift von ©anctDeit/ftgen noch lt;*^1^***® ^vAlFcn ber er ft Xifebof $u Xegenfpurg/ mit famvt feinem X rüber Xapoto/ von ibicfenvnb Pohenwart/hatprüelbey Xegenfpurg vnb quot;^^’^{îiAvnî) am Ced^raingefBift/vnbXenebictiner (Pünch bahmgefegt.
prftelefnilloR«.
3Rü6ac^^lt;foPcr.
‘^balfcbalctuß (Bebr0bcr/habenX0wbacbbaß nonnenblofer/nwf^ Æ^j./ berXarr bcmlDÄffrlln/gejlift.Jrminbruba/©anctXwnignnb' ^1 bie ein ^begemabel gewefen if (Braf lüelphen bef anbern vonber nbsp;nbsp;r
Eitorf vnb Xauenfpurg / bie hat bie nonnen von Eitorf inXey münfer/von bannen bie (Pünch in ©chwaben gen Olltorf helft 1^6«”^ nbsp;r,j,
©«rhtdÄttifT«.
garten/ gefübretvnbeyngefegt. Xieerf^btifn5113Htenm0nf^tMr9. m^ (Barlita.2gt;ife Jrauw 3rminbruba ltgt 5112lltenmünf er bey
tbabegraben / ©inbfegunb bafelbf nonnen vnb (Pünd? von
»UffcBgefHfft.
fonbert/haben hoch einXireben barin fic fingen vnb beten/if ©anc1 .Orbett.(Bleichbifer5cyt(BrâfinXûnigunb/ prauwen 3tha/ **^*!r*L^f«i/ bung gefehehen / ©chwef er/ von Xtroniß (Pagni Cochcer XiebHtMs q^^^^ «inPauf frauw (Braf ^ribriebß von liefen vnb Olnbechf / hat ju ehr ©tefan liefen gefift/vnOlugufmer (Püneb bahmgefegt/pajei 1 nbsp;^.^,
lieber jeyt in frem (Brab ein Öteingefunbenworbeu/barauf alp3^l‘^J^y’^JI^
-ocr page 813-W9m@4cgflif(§ettfidfcrm CCCLXXXII
’Sn^y^^^VND PECCATRIX, HVIVS LOCI DOMINATRIX*
^XX ^ÖNSTRV ENS AVLAM IL NON. MARTII, OB. AN-
1046 ifl bife (V5cy nung:
^^” ^^®”‘®“”^ ’'‘” r^nbertn vnb iOernn btefee 4gt;rcô bat bas ©ottd ^S^^“ ''’^tvttbgcjlt|ftct/4mfcd?«cbcnbcnt4gbc^(l?cvQcn6/ijl3c|lavbcn
^« Jekt tnufenb vnb jwençtg /nv.
^“^fSc ®^^‘'“”‘’' ««^^«^^»^pevQogJodnMd?»/bat©tvaubing/welches 0fMu6jn5 bem 051» ftlt;itti„?t^^’^^‘”rlt;tgt;llt;4)tev5Urfvntt«rewi0orffwrtr/4bcrk^«nblt;tni^rt«pt^ («^’ff i“ Sluafpura ®khH* ^^^^^quot;^^y^*^*^*|ï/ ba rïiber^öeyem mit bevibottanw von 13cbmtflt;hen 3*f4«»lt;ft’ Wn * ^^ ’^quot;^^^ '^ ‘^ vot^cyeen etn Xómtfehe ©tact gewefcn / Augura Acilia ^«ttd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’” ©Ct|ft 3lngJputggefd?cttcft/ bnfj man alle jar noch ein ^(fno - ’^^^^lbenbclf/»nbbarau|t bnnbcrcavmcvCcucnucfampcbcn ©ct)ó# ‘’^ben^t^*^^ ’‘'’^^^^’’♦•^batauebÖanct (ÏOaurtQcnjn 3lngfpuvgge(ïtffc /bn 3ntcn? x^®*^**^^” ^’^^’ 5«vfelben jcyt bat ©anct (Suntbev etn Ö^bnttngev/ von
®^^^’^‘^^^*' 3^^^*^^ ^’’ Beyern gegen bem ^cbtmetwalb wetts bevx ^J?5^ ^aó 2Alo|ïcr gefîtift/finb 23cnebtctet (Diind? bafcibjï/gebovn vit; Oïduic^nac^ fin ‘^®^lö|levntbcrn2Htba(h. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wlt;r.
^uv jf^^ ^^‘^^ aiiff bem riorctanw tn Beyern / bat anji feinem ©cblo^/
^fich* S^wannt/dtt 2Alo|ïer gemacht/^u ebren ©anct Hambrecht wetben^«r3»«antwort«.
“Ifo n *’^^enebictet (V?óncbbabin gefeit/ bd^t man jetjunb Soin, Dnnb bat Sabr ^’^’’^ ^^^’^’^*^ folebe k^tcrjelte 2AlS|icrvnb ©ti^timgen b^ebUebbe^z '^k benn bic Crieff allentbalben nod? vorbanben pub.
®(f .^fr^og .*?t’tiivicf' mit Är ifw Often bem btitten
m ^?ïfd;(anb jog/vnb ber .geifer gefru^
netwurb.
^^”* loeroog lOcinvidt / biefes ©anct iOctnttcbó Datter/ mtt tob ab^z ^lS‘^’^3cn war/jog cv mit feinem TÔcteevn Keifer 4gt;ttcn bem britten Kómi# ^^^*^*'2Aeïjèr/m4t75ifeboflr (5otjêbalct von^tfifing/ vnmitanbevnmebv
lt;inx* V”^^^*^*’^”''^”l^^^”^r’^ CanbeninlVelfdManb/ÏbcnnCrefcentiuó/
'’nb e^*^*^^*^ 3^®’lt;*^^*3^*^^*gt;*‘3^*^*4tei|lcr/ bett fieb bef Simpte fclbfl mitgewalt M ^pingen/vnb regiert bie ©catt Kom. Keifer Otto fchlug fein GelÄgcr bey
’tdï’^ï”** ^ '’‘^^ weil er bafclbfî lag Bam im Ko ttfd?a fft wie ber Kap|î 511 Kom
ci« k ’’^^’^ ^ ^^ bett Keifer 4gt;tfo am tOof feinen TOcttern Krnnonem/ war ^j suborner iOertjog auf ©ad)f|èn/cr war ein -if nd*cl von ber ‘2'od)ter t^er^og
f4,?^^^^’'/bcv vonben Pungarn vor ein vnb vierzig jaren bey 3lngfpnrg erz ^^35’’^wbZvttbcin Drcndel vonber ‘(Toebter Cuitgart Keifer Ótten bef
W« ^kfcn ^riinonem madtet Kei fcr Otto jnm ^ ^Pf^Z wuvb ©regorins ^«eog ^vuno win fib Æ^ff^S^ttenne. ïberKeiferfdtidet jngenKommit Willigifobem iergbi^z -^^Pl^' ^m Ju (Boeing/vnb jog er mit feinem Krtcgfvold inen anffbcm 5nflïapfz
iumî*feinem ‘VetternKapjî ©regoriobem fónfften
J Komifeben Keifer auff ben vier vnb jwcngigflen tag bef^ UOayen getrolt;-
'’k/voncincmgani5cnKómifcbenKabtvnbber©cmcinKómifcberKerz f^P Senenne/aufgeróld vnb gegruft/KerKapfl babt für Cro
fcentium/bcrbalben jn ber Keifer wiber ju
IVie
-ocr page 814-©rte fimffcc^ucß ^o^rtuwe ^««nttnt?
535« b« 'Sapft vub Geifer Otto ber bnttf fw^*
^v Ó halb Äetf« Otte btrou^ in ‘StutfebUnb Ftim / pel lt;C«f«gt;’*''’®ilt;( / wev gern fclbfl 2kdfcr vnb óber^ev Dcrv $« Kom
ffd? fclb|ï 5«m Kómtfdjen 13urgcrmd|ïlt;v / fc^ct dn neuwen
bnnnem von plnccne/cinrcidjcn vnbgd^tgen (bnnn / verjage ^^Ï^nS^dO^ Human^ber @eaee. Ketfer-ôteo jog nun jum anbemmalgenKortV^ ^ bic State Kom peng Crefcenttum/ bentfee jn mte fampt nnbern J*^**^^ btn mifeben ^wrgevn/bic all an foleber Saeb fcbwlbig wavenvor bet 0fJ^^ ' j^J iKfrtnHwan®«!# lt;5algen.Ï)em ^Öapjï 3obanni placenctno Ue^ er er jllicb bit HafenabF’^^^^ atn at^fneft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barnacb bie 3l«gen aujj jlecbcn / ju legt Ue^ er jn vber bas C'apteoltwt^'; .jv?
werjfen/ftçet (ßregortum ben 73apf{wiberumb eyn. Aftltcbe von blt;r ƒ j^« febajfc / bte mie bem Crefcencto tn ber ^ónbenu^ waren gewefen / au^tnitjmtn Öacbffcninbaeclenb. Ïlicbtlang bernacbffarb^apif^, ^^^c rins / bcrbalben mußt ber Kdfcr jum britten mal gen Kom jtebe«/ '^6^/ mte jm ®crpcrtum dn gebornen VliberlAnber/ war fern pt^^^^^P^^*^ yÆ/j(î dn faftgekbreer pbilofopbus vnb (ÏOacbemadcus/matbee jn jum^^^nj^ j„ ©aperçusOTöt^c# Siliiefter fecundus genennet worben. ïDer Ädfer Bebret gletd? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gert
wdcifus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ö^eutfcblanb/jog én bte IVtnbi ftben (V7arcf/vnb burebrei fet biefelbe i-^*V/|vtb
mante/bam tn polen gen (Buifon tn bte Statt/ju Sanct 21 Ibrecbts ®
eter vmb beß Cbrtjllt^en (B laubens balben bey ben preuffett/ab P^^^^pftil eifonerf^euß 2lf# ben waren/ von einem peybntfeben pfaffen/ Sicon genannt/mît eim*^Kp^ benutn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erftboflèn/vnbgldcb bifentaggejïorben/ ben Keifer Otto fajl liebt) ^'^x ^tv
lobe bette/matzet vnbriebtetfiben Kijlbumb inbenfelbenCanbenauiT/ ^ ebeclt;Baubenttum / dn23rubcr SanctAlbrechts /in Oebmenjueinem*^ febojf / jogbemnad) gen 2td) ju Keifer Carols ^egrAbnuß : Kalb ^f*vf?^ berumb/vnbjumvicrbtenmalgcnKom/vnnb fîar^ bajêlbjl on ^^æ-j^n? ben/alsmanjeletnaebCbrijliCBeburetaufenb vnb jwey jar/ambrey vn5 Qigjlen tag bcß penners,
æle ^fr^og .«ximicb Kftfer wint.
fJfteogtïcinttdjlnStyttnbtttïeyltg/wrttbtj'ïicm^tifctWf*'”^*?^ blieben / vnb als Keifer Otto ver febteben war / vnberjïunb er ßeb bep mifeben Kdcbs/nambeßKeieböKletnoter/bieKron/ basSt^ÇjJ': jj^n anbere mebr/ju jm/jog mitgewalt berauß auß bem Welfd^cni^anb/fwP^ -OttoBt»btgK6nlt; tobten Hdcbnam Keifer Ottens mit jm/bas ^nngeweyb licßerju^'’3lrV^
begraben C ijl bas (Brab nod? vor banben ) ben Cdb führet er gen 214? *”* grub jn neben Keifer Carl bem (Broffen.
Ï)cr Afrtjbifdioff von CÓUen fSeribertus war an vernunfft
liebBcit mebr beunbie anbern Cburfurjïen berumpt/ was er bnnblet **^'ujj,|# anbern gefcbcben/betteallwegcn ben f^rgang/ bas wußte nun Pttgo9^^jj rieb wol / (feilet jm nacb / vnb braebt jn in fein ge wait / jwang jn / baß er nbsp;nbsp;nbsp;,^
IPabl beß ^ifertbumbs/als einem reebten Afrben/jufaget/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^Sefï
benruus toirt jum bte anbern ^ür(ïen vnb Perrenaueb willig vnnbjm günfïig/wurbberi?^, ^^ 2^lt;pf«««flt;»i*h von'TüilligifoKifd?offcn ju (V^ain^gefalbet vnb gebrónt vorben fiben
für (ïen/bie ein Kómifd?en Keifer ju weblcn volle mad?t batten/ vnb je^”'J* ^ beffennoebgebraueben. Afsbaben garniebtsgefd?riben/Permanrt«J^J ctus/Komerius Sigebertuß/aud? niebt 5reiftngenf s/allc berómpte nbsp;nbsp;nbsp;. ^ a
beßgldeben aud? nid?t (Buntberus ber poet/vnb anbere mebr/bie JJJ yj^j jeyt gelebt / fonfl in anbern Sachen warbafftc vnnb faff berumpte Pm fnb. 3cb achte warlicb/pe würben ein fold?e machtige Saeb ^’^^^^^^^/ß.jnb haben/wann bie Cburfürffen biefe madbtein Keifer ju webkn/aiß nj haben/vnb ju confirmieren ein fonbere prærogatiuam,macht vnb ge wak empr ^ gen betten. Afs bat viel ein anbere meynung/vnb fnb erff ein lange jeyt per ^^
-ocr page 815-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$0tt9w@4lt;gfiÏflt;5lt;«Mlt;W. CCCLXXXIII
^!k?^ ?^^^fü^lt;tï blt;fïAwt vnb vcrotbrtcc worben. iCgt;tc2^inbcr pnb nUejeyc
’’(^iT^ ’^”l)A«crn/ ober aber fo teineÄtnber vorbanben gewefen / pnb bic fen/Xr^^”**^*^ ^” ^^*^ abgc|ïorbnctt Steifer fïatr Bommen / von allen 5ür^/
- ^ffw/PreUten/^ralfen/t^erren/vnb anbern 0c^nben bc^ Kómn
*^to x ^®^'’*’”3^*”^*”^*^35órgcrnvnbDolrfbc^i WelfdenCnnbcó/CBaP/ Sebt ®^‘^^**ttïen/eyngepçt worben/ wie mans benn BÙrUeb ßnbt / vnb ber be„f ^f’^^^’^S^t^Jcytbejengr. 3d) fïnbba^ (iccrflcrweblct vnbbefî^ngewor^ ’bin ^^® Meijer ^ribrieb ber anber mît tob abgangen iff / vnb burd? etn fok ^tft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wentgals nemltd) fiben/befler letter mtt (Belt/ (54b vnb (lOter
fit « Ï?/'’”^ 5^ ^‘’^f‘* Wablgebracht werben. Jd) babö für gewi^ gelefen/ bn^ fet®^fïloriu6 ber jebenb allerer jt fo viel jar bemad) / nach bem tob Äw
^lt;«8 bef britten/beflâtiget bat.
S’Jtte'^*^ ^‘'^^ ”*”* loeroog l^ctnrid) bas 2^eifertbumb empfangen/mb lm Xe# Oei» '^^®^'’^^^ilt;^be er bas ^eyer lanb loeroog i0etnrid)cn/mtt bem innamen ^ ’‘'^Cwic bef 2^etfers '^rteff/nod) vorbanben/bejengCber war ber Xeiferm llt;rft^*^**^ ^*^wber.2)ï(èr $ey t bat er -Ófïcrbofen/baó 511 vor von ben tOungarn üßer^offnbfls Äto wtberumb erbauwt/ vnb ein halben ©tifftbafelbjî auffgeriebt/ perwifeetetb««»«.
^wrberren babîn gefegt.
?)fr erft viib anber Kneg Änfer ^anneÇ^.
Sfô^^SSraff tOeinrid) in 4gt;c|ïcrrctd)/ber (lOarggrajf Ctncbpolbuö (von ^Vcm oben and) gefagttfï) oberwieetltcbe fd)retben/pfal»5graff ^erd)^' j^^eclbs von Sebeiren Qon war / vermeynet ein rechter ^rb $nm jCanb bcti ^^**^^ ^® rey’^ / mnb wer jm alfo wiber alle billigteit endogen/ aiiff ein angt; gewenbt / rebelliert / woltbem 2lt;etfer niebtgeborfam fcyn.
'’^^ ^ebeme» JOcr^ogen / bcyb mit namen ^olçla/ waren noch ntt BoHidaus.
®«n ^L^^*^^ veraebtetenbemnad) ben neu wen Reifer / weiten nichts vmb jnge^/ ’’«en ^'^^‘^^^'’’“*^^^^n^3^*^^’^Pff^/^^f^ fieben Aetferfur jren öerrenerhn'/
^^’Ter t?einrid)(V?argraff Pein rich en in Oeflerretcb/ tlem^”’^’^”^ ®^^^^*^ v’^b Veften/ bracht jn alfo mit gewalt jogeborfam. ••»«ff ^^^” ’^^’'^’’ ^ ©aebflen gefallen/ betten bie priejlcr vnb lt;l0ünch jäm«' vbei!?*’^^^^^**’* ^^*^ Xei|cr 50g mit einem Xriegfbeer wiberbte IVenben/ Wi r^^® ^^*^^*^”” ’wenttigrlid^vermeynet/jwangsbaf jîejmMrlichen’îrrt'/ aBenbmium'Crt# knit gt;nbsp;^ '’”^geben/vnbbarjuben CbriffUchen (ßlanben bnr^auf inak ^«tfl*Jtt’‘’«fiw*
quot;^^^^^ti annemmen muf ten.
*•»«*•””** ^^”^^‘^^^*'^ wiber jurrnwebracbtwas/jogcertnlüelfchlanb/
^^^J ^’^*'^^^ ÖtAttam TVaflerßnf pabo vnbertbenig / 50g für pania/ge^z
«tenSk '’*’^ wurbam felbigen tag ju ^ey lanb gebronct. ^rverwüjtetbie (ke/ »elf«heinde j« kntb îk^^^Ç ^^^^ borchauf mit ^enwer vnb bem Schwert / machetbarnad) ak W«çianigt;garant. Oiib * ^*^*^^'' '’^^ nmf ten jm bie ßanbfeflen (Beifcl geben/bie nam er jn jm/
’^3 als ein gewaltiger Öigcr herauf in ‘aeutfchl4nb.
233te Klt;n ^rtnneÇ in ^tonbern jog.
^^'^^*^^^*”*^*^*”^^“^^^ janhen bie ©achflen/bUTOnbifche C^^arct/Nehmen/polen/ vnb bas grof (Dermanien / gegen (ÏOttternacht
^*?lt;bt^lt;iflt;t/Swfw5rieb gemacht bett/bebret er in (Sallien/ machet ^’’nen^^^^^®3^” ^ Xiothringen (Soefribum/ein ©on Per^og (BotfribsTlr#
•’Hbi'^‘’lenfiniamimpennegcuw/weld)c ein 5reyfïaet was/ vnnb OJaienfc belagert.
» ^”^ ^‘’‘^brmgen vnnb IVefler^ran erreich lag /bie ^Balbuinus/etn
lt;in n ‘^-^^whem / angenommen bett / belagert Reifer peinrich. Kicharbus w^^bmannlfcher (Braff/ vnb Aonig Ruprecht auf IVefïerJranebreich/ t Barnen
-ocr page 816-Bae fünfte /55itc(} go^annt o 5ï«enttw7
Barnenber Statt ju bülff/woltcne retten. Ï)a Ädfer iOdnrieb pW?^^ ^^L j fdne ^unbtfebaffter erfuhr/wlcb er/vnb verließ bie^eUgerung/ jog «5«nt6d43«tt. nbsp;nbsp;nbsp;flen mit aller macht tn ^lanbern / leget peb für (Bent/belageret bafelbft®” 23albutnum von ^lanbern. 2)er (Braff erßbracb ab beß Ädferö macht / Öjj’L btc Statt ‘X)alettttam wiber/barju etlicb ©eifclvnb febwur bem 2^eifer alU9 I?orfam/3llfo macbet ber Ädfer mit f m ein ewigen 5rteb-
®tf Keifer ^einrieß ßa^ 95iftß«m6 ©aiiv
6erg pifftet
^^2lcb^emnutt Adfer iOcinricb in allen nanben/in (Bermania/^ß^^* j, 1 vnb Jtalia / guten fricb/ruwvnbeinigteitangeriebt/Dnb nach g qSipßumbju^Sam# lt;5lt;c^garBein^inbt bett/machet vnbpiffteter ju Nürnberg in pl^^^fif* i^rra «W^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein ^ipbumb auff fein eigen Bopen/gab viel StÄtt/dO^refe/^orffer/e^ ' fer/grofle lOoltjer vnblüXlbe/barju/ in-öeperrcicb/ Beyern/ 2lt;ernten/ö^r^ ermaref / vnb auff bem Morrfauw/wicer bcnn auch fonp anbern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*«
a^at^ ^dtttlfi QOat tcrlan^.
fd^offen viel (Buts an Canb vnb /Leuten gefebenef t bat / 3116 nemlieh / Xegettfpurg/ Salzburg/ ^reiftng / Thriven / papauw vnb 13amberg / wd Rieden pe noch beut bey tag innen haben. J)em Stifft ju 13amberg hat 3bach/ba er geboren worben ip/geben/ bas Schloß bafelbp / bamite6«‘w\j wan von ben 33cy erifeben^ürpen ey ngenommen würbe/ließ er auff beu^®. . niber reiPett. 2111 fein ‘X^ütterlicb dSrb/ bas Deuratgut feinedlBetuahdö/ ^^ 2Vciferin 2^ünigunb / hat er auch an 23amberg geben vnb gelegt.
J56er^atbue bet crfl '®if(^P(f i« '-Samberg.
felbp ben erpen^ifebop if berharb/ber pit frcy feyn / Beinern worpen / allein bem 23app. ^enebictud ber acht biß Ramend ^^^'i^irtcc vom 2lt;dfcrerbetrcn/berBam felbp beraußz vnb weihet ben StiPt/bmJ^^^jj bie 5reyheiten/fo l^dfcr t^einrich bem Stipt geben hftt/mit einer 25ap|d’ 35ull/ip ber anfang in bcmfclben ^ricP vnb J)iploma alfo : Benedidus feruusferuonimDei, dilcdifsimoin Chrifto Temper Domino? amp;^i^rJo fifsimo arque ferenißimo RegiHeinricoaDeo coronatOjiuoquefpinralifiliolE'’^!^, quoque confratri amp;nbsp;Epiicopo lands videlicet Bambergenfis Ecclens venerabiliEP“'r æternam in Domino lakitem amp;nbsp;Apoftolicam benedidionem,amp;c.^olgeC bamaCh tmfclben23rieP/Prsrogatiuam Csfaris Tua quoque authoritate confirmât. fcblußlautetalfodndidioneXLduodecimoCalend.Februarij.
® ff etliche Nitriten onb Herren wiber ben Knfeï rt' «cn^unDt mac^tm/vnö ein grofle Suff* fobvwurb.
X J^f^t^ 5lt;^yt fflt;*tlgt; ^ipboff .Cutcbolpb ju 'irrtet / wutbe «u f«** nbsp;nbsp;nbsp;,^j„
9?ÎC(5gt;n^®f“8 ^ji* f^pffi« îiifv.
^IVctfcrt^cïndd? vcfofbnct mberwebUt (ÏO^Stngotbuö/^^^^*^ .u^tt/ 23vuba Cbünigunbc bev Ädfevm/ bette gern bas 25i|ïbtt*lt;gt;r rcvuicynctfcitt ©ebwagev Steifer iOdurteb foltce jm »oranbefu 5^*J^J n^^^ bett/ ïöa aber folcbcß utebtgefebewb/verbroß es jtt bart/ ftewg dn befoul cdctwtbcrbctt2lt;dflt;ratt/mad?et ettttteuwe33«ittbtttu^wtber/tt/ban»rt ^ iOerçog iOdttriebvou ^eycrttZ‘23tflt;boff Ï)ktrtcb vott lt;Ï0e6 / waren W 2^ei|crttt trüber / IVdpbo ber attber/dtt (Braff von ber Sniper vttbamCeebratn/ wdeber (Braff prauwen3rmgartber ^e^fertnow '^^j qjunbgenotRtt tvi^ JU ber ^bc bett.Ï)tfe verbunben jieb erflUeb rnttemanber/fagté/ ber2v«l ^^^^ ter 2(«ü«bewnc^» tttcbtó attberß/betttt baß er ber S^dfertn iOeuratgut verfebwettbet/U3tt ^^^,j tttt bfe Pfaffen / macbet vnb riebtet barbureb dn vnorbentHeb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJÎ/nbeif
bic Pfaffen fonfï vnfïrâffltcb lebten / bettend jcçtinb befler mebr fremfurnemmen naebjubommen/ foboeb bic ^dflUcben juvor^e w mut ver lobt betten/ Dub wo pc alfo burcb beßS^dfere gute ju groflem
-ocr page 817-ö$n9en@4Olt;§cnßlt;«w. CCGLXXXniI M®^S5**^^*wlt;«/*^û’^^ *^*^’^® âvgerd «uff Arbeit feyn/wt^cen bcrbalbeit ''Hb i ^’’‘“^^tt Ötanbte tctnbc,]cvung $u geravten/©am leren peb b avail jf/ Mv ” ^'^‘^ ^«Sfp«‘^S i«t Ï^«^ / gcwonncnó mît gewale / pUinbevcenó mnb
M^gcctt ^ifd^off ?3vuno / ber bc^ Ketfcvüïgt;vubcv wa^z au^ ber 35rM,e:8if4effee«i ’^Wutk • ^ - ®^^”S^^^*^^^^ '*^«^^lt;»P«S t^ï»» ben Ketfevifd^en511 bül^/nber Wp»«« »««titw. ^^««h'*^’'^^^ f^”^^^SÏ^f‘‘^‘^ben/vnb fielenbie ^ctnbmbaó ^iftbumb^vcifing/ '”ib o ^t^^iTw febrtben/ »cvbevbten Canb vnb fient. Ï)ic ^ifd?off von Kemid ^lt;tu.7L®*’ ftdenaudj vorn Keifer ab. 73ircbbfF.ïfrctlt;nbrtlbvott dOeïnnwurb
^°^y geborfam erbrtiten»
^'t/^*'^xr^^*^ ^“iT^^wbtwuvbÖtrafbnrg fAmwerUeb jetfebUiffe vnbverwürz ettageargfeaaa^ btinî??^^^^^®*^^”**”* ^*^^^*^^^”^^^^’^^*^®”’*^**”^”’ Krkg^volcf. Keffer J^«* ’’’‘»5t/ ^‘^^‘^^ dn *X)olcf JUfammen/jog xviber bic vngebor|amen mie aller wEw ^^*^3^^bfnab an ben Kbetn/jwang feine 5efnb/ vnb figer/belagere ^'•^‘n^®^ '^^ ÖOe^/gewans mit bem fïurm/jwang fein ©ebwager/ ber Kek ^Uti?!^^^'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ïgt;’«fdd)en / ba^ er peb ergeben mnfr/ verjagt JOer^og
^craJ k /M^tRboffsTomber /außBeyern/entfettjn / vnbnam jmbao
^®3£bumb Beyern wiber.
^ Xetfa .'jannet) fnn ©eßwe fier bem Äöntg auf;
^Ungarn txrmrÿkh
^^’^^^ tOeinrieb allen feinen 5einben obgcpgt/vnnbfic jm ge'/ 3emad?t bete/ feb trfet er all fein Kvicg|imalt;bc wiber bie Wenben/ ^l’wa^^^^ **’*ff*^öbriflt;b waren worben/Ürr aber jogin Weyern gen Kegen'/ ’^tov ^**^**’ ta men jum Keifer bef tOungarifeben Kóntgo fiegaten vnb O/ '’’tb 4® ^^^Slt;*^lt;lt;^ dn ewigen Stieben vnnb Kùnbtnnf ju machen / î)er 5vicbc trift'jwiffBrntm ^cir^ï?^^ wurbmit aucr ©ollenntret be(tArigec vnb wurb bie ©cbwefler ^«««««■«»«»Äei* ^«ih ^^**’dlt;bs©ifalagenannt / bem Oungarifeben 2Vónig (beffen Datter iquot;^aquot;at9a** ^v ^^'^‘^f'^”/^berge|ïorben ab man jcletnadx Cbrifli ©eburt neun bum ^evi^anga// W'^^”^3'gt;®w^^ t^eybnifd/en (Blanben abteren vnb mit all feinen 'Vn'/
’^^ ^^^5‘’”^^” i^nngariflt;benK6nigreid)GbenCbri|ïenlt;Blaubenam l't^f^^/^^'’^^^’^^*^ t^ungavifebeKóntg nam bie ©acb vnb iOanblung an/ vnb ’’’sSiK ”t^aabantau|fen/wurb©teffongenannt/vnbbarauff jum Kó'/ Ä^nf^bonbana«» ’'c^te%*’S**’^w’’^«^dprt5«nrilt;benbe(l4tiget, Ïgt;te ^«ttStfrauxv bett ein i«^»!^«»«^»’ %fi?^”*^waUer|Oanblttnggl«lt;bvberBommen/bennjïewurbbemKónig ''V4 ß **^ó«in pfanbvnb ^anbbef 23unbt6 jwifd)enben lOerven vermeid/ Clj^'^i? Beleber prauwen ©cifel bólff vnb anrieb ten namen bie iDungarn ben ^Wd 1 ” ® laubertatt/nunifl aber ber (Beifcl bey ben altcn'^cutfd^engleicb Xdewrg. '^’^dt lt;gt;’’^^^^**^*^ Pf^^^ ^^‘^‘’ fitibburg/ifïgarein gemeiner Harne bey ‘‘’'«ich ^ditfcben vnberben 'Weibern gewefen. Ï)enn vnferc Dorfabren ba'/ ^d?^u ^ ^***^^’^*^ gehalten / baf in ber grauwen Hamen vil beimliebe trefft Wn^cri« tn bre ’^'inb d^ vnb liebe verborgen lege/vnb vermeynten baf man ben 5etnbnit s®cik«i«m«. ^^S^^ '^**^ etnigbeit erbalten mócht/ ben fo ftc maften lebenbige pfanb vn '’“Vgcngeben/barunberaucbIVtibóbilbcrwaren.
^‘‘^vieb febiefet mit feiner ©chwefler ©eifel in iOnngarn etliche ^Æ iM^^'^^^”^^*^ fwt'ttcmcfïcn/bte muftene hinab beleyten/bie waren *^4)6?*^^^^^*^ t^lt;'ïïW/T^vlffger/i^erman/Kofo/vnb lücnceflans. 'Onb ^f^nt^ . ^®I^lt;« brauch feblugen fie Kónig ©teffan ju einem Kitter / gär'/ teilte ^S**^^^^” ©th werbt mit einem breiten Kriegfgûrtelvmb/vnb legten Wk?k degfbarnifeban. ^cybenalten‘Ïeutfcben/alóCorneliu6'(racitu« «à«»«»«»« e'«/« ^binÇ a’^^^ ^^**’^*^^*^ Kriegfwaffen anlegen/benn an einem fonberlicbcn i“»fl?^rtlt;al»M«»» ^’itufi^^'^^ ’” beyfeyn ber fórnemjlen tOerren vnb gemeinem Krtcgf volet/ ^/ lt;th^^*r^^ vrtbeilen / ob er ju bem Krieg / vnb bieKriegf ruflung ju tra'/ 3a«3famvnb taugenlichwere /Dnbfobie t?errfchafftbcy einanberver'/
t q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;famlee
-ocr page 818-fêd6hmffccS8itc6|gof)rtnm65'(itcntmv ^^^ jamlctwar/tratber^ürlïeneincr/ ober aber bc^ jungen Krieg^mlt;ï’^® 'y^yj.^{ nerfür/jogbem jungen ben iOamifeban/gabjm ein 0pie^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c/M alfo jum Krieg mie foleben Ceremoniën vnb 4gt;rnatgleicbfaminuefrK^*^ ^^ war bcyben '^entfebenein ehrlicbbing/vnnb bic erjlelVirbc/fo einem
(VZ)aun bewiefenwurb. 3«vor wurbcin junger ©oneince
bcr geacht aie ein gemeiner t?au^geno^ / aber wo er bifc Kittcrfcblt;^u v^^ jjjj fen/ wie erjelctijl / empfieng / bulbetman jmale einem berbem Ö^^^^’^^uä^)^ ju bienen nun vnb taugcnlicb were. îDas was ein herrlicher namc / vuo P flc-lfbr/wenn eincrin'CugenbenfóranbcreCeutgcjicrtvnbberóntptW^.* jo wurb nad) biefem brand) König ©teffan in t?Ungarn von ber Keyenilt;v^^ Kitcerfebafft jum Kitter gefcblagen vnnb mit ben Krieg^waffen
hatber Keyern bülff vnb beyfïanbt/ baheimim Stiebe/ vnnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jju Krieg^leuiften/jlätige gebraucht / barburch feine Dnberthanen / bieionK wilbtricgöbarDolct/bemChrijllid)cn©laubenfcinbtwaren/fagKU/lt;:‘' .^ einvnnüner(5laub/ben Krieg^leutcn juwlber/feinon große mühe/^^^ btenjïbarbeît vnb gchorptm/crhalten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^^
*X)nbbarmit König ©tejfan folchcß in feinem Königreich vnb M’^^ , fier baß erhalten möchc/gab vnb fdicndet jm Keifer i^einrid) ctlicb f€be©tAtc5umi0euratgur/3ll0 ucmlicb prcßburg -öebcnburg aubcinJt ferfluß X^ifeba gelcgcn/SemproniurajSabariam, vnb anberc mehr ©täff/wew^
bcv'^cycvncçewcfenfmb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
2(nafîa(îu8 ^ffe^off ter^junflara.
Dnb gab ben tOungarn Reifet tOemrieb cm etgettett ^tfeboff / mit«*Jquot; 2lfcbcncu6/bcv fon(îaud) Stnaflajmegenennt wirbt/ feilet jugea (ßt^^ni^^ , vor biefev ^cyt gehöret gmm t?Ungarn tu (Deijîlicbcn 0ad?engcn P^A^j^ abbetn ^rçbtfcbolf vouCard}/vuub wurbba^umal tOungaminjebef^ |ïb»mbau^getbctlr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
aOJcfftfitrniiaeflifft.
ïDte2lt;0nigm ©ctfelwarem (5ei(lltd)e5vrt«w/fïtfftctIVcfft^britfï»^/5 bemmb in alle Kirchen/bie man in tOungarnerfï »bauwet jum (Sottcôbienjî gehört/von (V?e|5gewanbtvnnbbcrgleid)cn/fpattfiC/H^^ vnb macbete fc/bfl mit jrcn Jungbfrauwenim^vauwenjimmer/vrtbb^ô^*^ nur anif bas tó(llid?c(ï/vnb fpavet niebte baran.
® te ^mjog ^e (nrt^/©fçd ge nonnt/^e ijait
WlOcWbcifutU.
A^iferiOetnrid? 5^ bteferjeyt mit einem Kricgßvolctiit Cothnf^S^!^. ber ber Keiferin Kruber, bernog iXcinrich / ber auß Key ern verdje ^ war/vnberjiunb ßch einer frc(fcntlicbcr'Chat / ßengh?ernog2)’^^‘^g(, in Lothringen/ ließben Keifer jufehen/ vnbführct jn gefangenbarvom halb er jn wiber frey lebigließ/vnb jn bem Keifer vbergab/erwarb ergP^*^' ''
wurbvomKeiferwiberinKeyerneyngefeQt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
(Blcichbiferjcytverßhieben auß biejer IVelc iOer^og Conrabin K^*^^^* g ber beßKapfiö Gregorij beßfünfften Kruber war / vnbtOerçogt^ertîUtP^’
©d)waben.Keifcr iOeinrich verliehe ©cbwaben tOer^og Ürrnfle / Kafcn5rauwen(5cifel5u ber Äthe Kernteu tOer^og^blpcc/ t^ert^og^*^^?^ * ab bem Horctaw Kruber/bicfeö tOer^oge 3lblpcc6 0ön jeyngewefeu^lo^l^ ein Kifeboff/vn dOariebarb ue.Kifer Ber^og ^balbec hat in Kernfe« l’^® ^gt;^ Qogthumb innen gehabt brey vnb jwemjig jar/^tb er bas iOertjogthm^^^.^^. gab/lîarb er im vierbten jar hcma^/ligt ju (ßcifcnfclbt begrabcn/ijl lt;‘^ ^*’'* ncnblojlcrinKbcrKcycrnanbcr^hn.
2(iiffrn^it fmUitxw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifd war bicfer 5cyt ein greffe ^uffruhr im Îliberlanb /(Berharbuö P^^^
^og Conrabö in Kernten (goutter Kruber ( ber auch hernach bad Pergegz thumb befeffen hat) vnnb Kegnierueem ©raff vorn Kerg vnb iOenuegat^/ fein “Vetter Lampertuö / ©raff von Loucn / waren auff/ vnb vber^ogen^^ feboff Kalbretdt von Lütticb/tbeten ein ©ehlad)t mit jm/ gewunnenö / vnbet jcblugenbem Ktfd)off viel quot;Volcf.Qo war in quot;Wclfd; Lauben hiutgt;ct Komauw
-ocr page 819-«»tt9w@4(gfiiflt;0ittßdflt;wt. CCCLXXXV • k^^ ^*^ (BtJtedjcn von Conffanttnopcl »bcrficUn btc2^lt;iprî|lt;b^tî/VtttJÎgt; Conflontinopofitrttt betnîïk ’^rclbigcn Canb/ Jc^mib Hcapltô/ CaUbriamb ©ilicta genAttnt/wi^z Ê‘’^*‘^^^^“’^‘'
2Btc Âetffr ^emrfeÇ ju Xern gefrönt wurb.
■Iv 5*^^ t5«nridj rtutbe fctb|î mlt;bt in bue MiberUnb sieben / befahl ben XV^'^’^^JÏ t0crlt;505 ©otfnbe au^ ^VAbanb/wAV ctn mptfever guter IvvicgjJ g^^aun/gub jm ctn tbcil femes Dolefe ÿu/mit bem übrigen 50 g er mTfelfd? ftev rgt;h^^ ^'’’’' bett bey jm bie S^etferin. X^nb nad) bem er gen Kenn bam/etn |)tL'’^^®l«yt^»gt;^lt;*?^lt;«^iflt;lt;?ofF IVAltber von Speyer rt«^ mb cyn erlangt Ratifier 55iflt;çoff
''?^*^^ ^*^ '’^^ ^ap|ï ^enebteto bem netten bt^ rCnmens / nm vier^eben^’ î» ^pe^er» l^titt ^^^ ^^*^”^”^^^ gebrónt/jog nlfo bnlb barnneb in 3pulmm vnnb Cnln^ Cifteb^c'^^*^^‘^‘^^^^^®*^^^^^”^^*^*’”^’ j^lt;*^^03®^tf^^^blt;tt5Wiflt;blt;nberweilitt ©riechen nuKatUi» (lill^'^^^^^^^^*'‘^^^^^ ^^^tF^'^’brifd^cnvnbwibcrfpcnn:fd?enim Ïltberlnnbgcz/ Wapertrieben. btty?^^M®’^lt;*ff'®lt;’^bArt60on/vnnbmAfbet bie nnbernbem Kerferwt/
9«borfnm/belâgert£î.ôuen/|lùrmetô mbgewnne/^og bemnnd) ins lOcnnc/ t^^**^^^Kruber ©otbelone. jfm t^cr^ogtbumb ^ergerlegt er (örn^f »nh ^^’^^^ / ^^^^ ^^^^ ^^‘^ ^’” gewaltiger Siger / ber bic niberlanbc $u frieb bet '^’cÏ^ Slt;bracbt bett / $um Keifer / ber war gleieb nuf Wclfd) IZanben wiber
Wtomenzbettgrof? ^breyngelcgt/triumpbiert mitgrofjem Cob. (Braff ©raff ÆJuw^oo« Eftvf'^’‘^ '^^^(Bent/ein ©on (Botfribi/leinet fid) auff/wolt bem Keifernid?tgc^ ©*« ^f^f P^ tt**^« h»x ’quot;^^’^‘ 25erbalbcn 50g i^er^og (Botfribauf? befcld?bef Keifers in bas *’®‘’^“^quot;’
^ïclanb : 2lló aber nun beyber Kriegffórflcn 'X^olcf in ber ©cbladgt;torblt;/ ü^gegen einanber fïunben / mb f d? gleid? fd?lagen foltcn / ba bórct man ein û, J^/Vttb wufte niemanb wo bic berbam/mb was niei)t6 anberf? ben ßiebenb/ Li t ^‘ ^^^ 2\eiferifd)en crfd?racFen/gaben fieb in bic fluebt / bic anbem brun/z ^eiprif«^« erfffre# ^en. f ^^ / '^^^ wurbÄt ber Keifcrifeben ein groffer Óauffcn/ von gar wcnilt; ^'quot;„ *J SSï!”’^*^ u'^wl^ïgen. tOcr^og(Botfrib wurb lebcnbig gefangen / mb ben^einben v^z ^jer^og ©vttfviï»ge betuR'*'^^^^*^ '^ ^®^ lieffen pc jn balb wiber lebig on alle entgcltnuf / ber erwarb f«‘’3««' x®‘'affen von (Bent gnab bcym Keifer / vnb verjeibung aller gefebebner fa#» t»hS ^‘*^2^«flt;*^wArbieweilmgroflett ÏTeuefeb Zianbengegen ^ittemaebt/
^'ttberlVittbifcben (Darcb/ burcbjogbiefclbigcn Canb/vnb bc^iebets.J
“Son gaiut gdman/vnb wie ^er(?og ^cwrtcÇ tn Ccftervciitfmrb,
Äj^^en biefer $cytwurb ©anct (Tolman/ein ©cbott/alserin Oefïerretd? Q^5og/vnbbas Canbvolcf jnfi'trcin ‘perr^bter vnb KunbtfebAffterbette ^gefangen/5u ©toeferauw an einen Kaum gebeucht/als man $clct von ^.Cdmtfge^entft Wgt;* ®^^^*^*^ taufenb vn vier^eben far/wurb von (ÏOegingotbo bernKifeboff ^ütlt;r^^^^'^^*’f^^^ ^lt;lttbegraben, ©cinvnfcbulb wurb auf gnaben (Bottes bet *^“tt^ttjcycbcn eröffnet vnb besannt/wirbt noch 5» vnfcrjeytbafelbff tn großen itbren gcbaltcn.
föhiA *^® ^^**3 bemad? ßarb (Z)arggraff lOcturid? in Keßerrcid) MbUng/ fti^‘'“^i^lt;'ww war 6d)waubtlb/ fein ©on ^Ibrecbt ber nam bic l0crrfd?affc «iiÊö^‘^^^‘^''‘^ ey tt/vnb wurb (i?arggraff/©ein ©tiefffon war tOerçogX^mfï ^’*lt;'^tn/bcr5rauwcn (Beifclju beruhe bett war vorbrey faren am (Be# tj^ÿ^^Sefebr von (Braff 3lbalbero / als ber nad? einem (BeWilb febteffen wolt/ ifen worben/vnb alfo geworben,
•hen^ ^^5 ^®’^*^‘'^^''’^^‘^^*^ ^^^ Keifer t0einrid?en an bas Keid)iß fom^z
^^gt;«amprauwen(Beifel^uber Ifbc/X^on genanntem tOer^og ^rnffenin
5ât ^^^’^^ '’e)nfciucu00ucn/A!:rußvubl?crman/babcubtc Dergogenvon ^Vhft^^^^*^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genommen / vnnb erfllieb empfangen / 2gt;cnn Oer^og
^Itcn vnb grauwen ©eifel Kinber haben bas iOer^ogtbumb ©ebwaben
t üf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber^z
-ocr page 820-Bue fitnffcc ^«cÇ g^ßannte ?!(«eft«'ttt/ ^^ bernad? cyttgenommen vnb befeffen/waven Sneff btnbcrt?crçog CotteAW/
bemad) Äetfevwuvb.
^cQtgenannter Oer^og Convab/battnttfeinem ‘Vettern e^Uc^t 6cv oofm. ben / ftd) bey “Vlin 5« ^elb gelegt / haben bey b elnanbet gebolffen / H” g. i 3lbelberone»n auf) 2^ertttentnbte ßud)t gefd)lagen/bennet betwOepH^ “
loeroog Contaben tbed am Ûanb mit gewalt ey ngenommen.
'^011 König SîuboIpÇe n auf? 35urgunîgt;/ viiö Wie W Reifer ein S’ietcbltag fielt / pef mit Oem heilig auf) ^tandteieb vnbevz
teber.
-öntgXubölpbtn'Snrgnnb warbeßKeifeto‘Vetter / '’”^*’*^^5i,|idt lt;1^/ bet/wutb von feinen quot;Vnbertbanen a«^ bem Canb vnb ganzen A » '^X^ tetd? vet/agt/Aft ßobeju Keifer lOetnrid^en. Ktfd?off Öttafbutg vetfamlet ein Ktiegf void in 0d)waben/anf befeld) btp2M»i m^tug* quot;*^^ ^^ 5^3 bamittn ^utgunb/fd)l«gbie antftübnfeben Üutgunbiet/feijcf 5,. ^^1
Kubolpbenwtbetmit gewalteyn, Keifet tOcinrieb joge biefe woltbafclb|l ben Wintet bleiben/ quot;Vnb eö wat gleid) bet Xttlt;5btfd)otf^” ^ len/tOetibettne/gejforben ' an beffen flatt vetotbnet vnb fe^et IVeifer P, Pdgttnum.ift fd)tieb ein Keidftag auf gen ^tdfo balb bet ‘(Tag ein «» .^ Oïdc^^fasittac^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keißt vnnb Âiipettue/König auf We^et^tandteteb/J’*'*^ L
jje|c^nlt;b£«.
bey bem Waffetßuf Cbar $afammen/@o balb bet Kónigben lucifer Ö‘^^”^^ jieben fabe/fielet vompferb/gieng bem Keifet entgegen/vnb vmbfien^l”^ empftengenbeybe iOetren einanbergançfreunbtltd) /tebetenlangw^dct bet/wie fie modten bie Cbtifîenbeit / bae Ceutfd)e vnb Kómtfd?e Keid) /1 bemKónigteid)(öallte infriebvnbcinigteitetbalte4^.Kefd)loffenbat^^’ny.^
te (Befaç vnb 4gt;tbnung5iimad)en / vnb batob 50 halten. JCieffen0^^*^, ^^jn Ï?«»S P?ï'7 -‘«|f*'»«*%ï^ 'n*^‘quot;!?7’ •^“quot; *“‘;r’'Ö5f«W ^eutfeben bic/würben vorn Ketfet bod)gcpretft/vnbmitgtoflctK«M^?^‘AjP^ 6d)Andung begabt/ alfo baf manbte6d)Andung höbet achtet bennî^^r
(ierpcrm^cbKn»
06» b» ©rif cÇfn aPainate tn 06e IfcHant' fiHf»''
1)110 wie Ocr Reifer ÇeniacÇmalô
ZTroiabnÖ« Oîoiw btîageri.
/lt;'%k 3e(Btted)enftelenbiefer5eytabetmaltnTt?clfd)lanb/biird)5lt;’5‘^j^-^j.jy brtam/3lpuliam vnb Campaniam.ïÖet Keifet tiißet fid)/ tif^p ni gen bef Kómtfdxn Ketd)ö tetten vnb fd)ü^en/5og mit einem K J ^ void in IVelfd)laitb/ belAgett bie Statt‘Ctotam binbet Kom/gewanö vn flótctö auff ben gmnbt / verjagt bie (5tied)en wibet auf Welfd) ^^”?Ä 00 baóKónigteid) ileapliô ©aletnum/vnbanbetemebtStAtt/in(Bcmt^/ ^^^ net ein gtoffe menge bet Hotbrnannen/bie auf (Bailien von viele ‘Voldögezogen waten/ mit jtenPauptleuten/ Kopetto vnb ^*d)atbo/^ nbsp;nbsp;^
Iabtiamvnb3lpuliam/biefoltenben (Btied)enbadtäglid) vbetfallenw P^ bie theten ftd) bafelbflnibet/babenaud) bif auff bifen tag jt Wohnung v^l^ 2llfoifl Calabria vnb 2tpulia weld)e6 ^uvot allesbem ConfÏantifWF^^^^^j,^ fd)en Keifet 5ugebótr/bem KómifdenKeifet vnbettban wotben. ^*^æ yiorbmaiinni gefett mannen betten viel anfîôf von ben ^ynwobnetn bißt/lanben/vuberfni .^ ^ÂÎ. ^‘'f^”‘ 1quot; fid) jt mit ge wait 5U erwebten/namen alles Canb/fo vor^eyten Mag^a genannt wutb/ eyn / haben aud) mit bet jey t C wie ftd) benn niemanb ben 9 ^ left/vnbjmmer^u einmebtets babcnwil/vnnbfichbet (Beinnid)t erfm-p left)nad) wettervmb ftd) griffen/viel Canb eyngejogen/würben$n m^d)tig/baf fie ja bey ben Keifern/ bem ju Conflantinopel vn bem ^^‘’’i^gp
-ocr page 821-•^ott9cn@rtcO(r»flt;^fnS«f«'‘tt- CCCLXXXVI
S^^k^*quot; ®'’”® S**^'”- 3btr id) log bifee «Ike bi|) JU feiner 5cyt( brt C6 itubr g«
bat $u tnclbcti/fcQunb (leben vnb beruwen.
^^^^^2^ctfev jOetnnd)tn Jmlta5vtcbgemnebtbette joger mitpgbnffit
ba ^^”^ burebKom wtbennnb betnii^ tn ‘^eutfcblnnb/bnnt gen Kegenfpurg/
^^’^^ getnetntgtUd) t?of btclt / was eben 13tfd)otf (Bebbnvb jn Kegen^^
^jp 33®|ïo*^blt;ii/attb€(fcn (ïntt(cQctet(Sebbntbinnbenrtnbevttbt^Xlntnene/ etn boßtebet lOert/ trug gnr febóne ^ktbev nn.
büfh^*^^”*^^^ ^®3^^*^ Äeifetgen^ambevg/TOUtb bafelbfl btnnrf/'^erujfet oïcic^f;td5Su7^an»/ ^^Jiivorein Ketdißtugbabtn/beclrtvievr vor ben ©ranben beft Xeid^ejnin berg-
w^^*^^*’5Conmben/ ber ein ©on war tOerçog t7etntid)6/ ^npfl (Brego//
M fótt(ft:cn bt^ H^mcrtó Kruber/ etn Ü^ncfel fSer^og óttene / etn *Vven« ‘’“ nbsp;nbsp;nbsp;’
(^^lOei tjog Conv4b6/bev von ben tJungnm vor 3lngfpnrg erfebingen/vnb ein ^wuitnann ^ eifer Ottonte ÖOagnt gewefen war,
^'^ loeroogConrab batt ju etnent Wetb 5vauwen (Beifel / Keifer fOeitt«
ta f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘’^^^^^® Keifer tOeinricb/alsman jekt vonCbri(li (Beburt
penb vnb vier vnb jwentjig / feinee Xeid?6 int jwey vnb jwentjigilcn / feines ‘*^^t8ttn jmey vnb fünff»5ig(len (ar/ wurb ju 25ambergin©anct peters Kir
1 T^oegraben. ÏÏ^tf (arsbar etn^r^mw ju nibem^lkbrtd? tn X'gt;eyetnau|f etn ^^burt fón(f Kinber in bic IVelt bradât.
‘2?ott 95a6o ©raffen jn dbenlperg vnb fW'V.
^^ ^^^r iecifer t5 einrieben bem bey ligcn bot gelebt ^nbo / ein eßretff Ju ^/ ^«f e ©eotf twquot; ^ Q^^enfperg vnb Kor/ von bem man noeb fagc vnb fmgt / vorauf in meinem
y beym«2lbenfperg/ber b«bey jwey eamp;lid)en ÏPeibern breiflig Sin/ «“lt;'S®'gt;»-ft ^oe^^^titangUubltebnoeb (tngt/vn bas gemetngefebrey i(l) jwen vnb breip p^!*''**^^**lt;^f'^^lt;^^^*^/^*^^*’*'ï^^ lebenbtgbey einanbergebabtvnberjogen
Qittb bic ©Ón aU n^cb feinem abkiben noeb im kben gewefen/ wie benn fok ^’^^•tod)4ij|^gcfcbribcn / vnb juIücltenburgtmK(o(ler/aucbju©a(Qburg/ v^7’'.^^’^®wilt;fcnvnnb quot;^obtenKegtllern vorbnnben t(l. (Benannter (Braff b ’^^^^^t*^” ^’^ nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ^^aubgraff Kaben von ©dteiren/ vnb ein Kru*
, '‘'-Otront6be(ïcr(lenpfalt5gra(fcnvon©(bciren.^ri(laucb jtiKcgcnfpurg
1 ^^’‘ SSvaff / vnb ©anct Kónigunb ber Keiferin t)ofmci(lcr/gcwefen / ein be« ^ytcrbcrrimgant5enKómifd?enKcid?. 2lu(fcinjeytals Keiferl?einricb ©raff 5^at«auff ^’^egenfpu vg war/ba er gcmcinigblid? t7gt;of gcbaltcn/be(Fabl er obgenanntem J**® ®n^3^ ^““f çf^^ff ^aben/ er fok mit (mauff bas (Bc(ägbrcibtenCwkbennbie (Teutleben '*quot;’ |“f(l(n (ren lu(l baben ju (agen 5 bodt fok er nid?c viel Ïgt;ïcncr mtt (m nemmen.
schadete ber (Braff/es were eben ein gelegne jeyr, baf er módtte feine ©on
^’tt Keifer jcigen vitb befebkn / nam berbalbcn alk feine ©ón mit(m/ lief (te ©raff PBaCo jmgei pber vnb fd?ón antbun vnb berauf bu^enfo bófid) vnb bnpfd? es (mmer feyn tsm Auf« ferne fó«, ^^wt/gab einem (eben ein lÖicncr ju/bam alfo mtt all feinen ©ónen an ben i^of sevitten / wartet au ff ben 2)icn(l / bif ba(5 ber Keifer auff bas (Bc(Agb reibten
*0«. ©obalbber Keifer fo viel Keifigerbey ©raff Kabenfabc/lief er (n for« ^ftt/mb fagt/es were fein befekb/er fokemit we ntg^ienembommen/fo bett er ®«8 wiberfpiel getban/vnb fovilju(mgenommcit.^a antwortet (Bra|f^abo: ^’‘bette (c nid?tmebr als ein einigen Ï)tener» ©agt Keifer iOcinrid) : TVer finb jJ*»«bie anbern13llkrgnebtgfïer tOerr Keifer aittwort (Bra(f Kabo: Ürs finb ^uwerKcifcrlicben (V?aie(lat ibiener / vnb all meine ©ón / bic febeneb id) vnb ©raff55af»ef^lt;«tn .p^tantworts Ifuwcr Kcifcrlicben öOatc(ïat (Boftwóllglücf barju geben/ iftiieeóiitem^a* ,‘'p fie nacb (rem ©tammen vnb namen Af uwer Kcifcrlicben ÖOaieffat im f*''* gwetn jier/ im Krieg vnb crn(lein bcy(lanbt feytn / wie benn ©raffen vnnb L ,J*^^^Slt;Ólt;W^/*gt;lt;'^‘^^“‘^ ””^bócb(lcmfleifbarjugejogen/^cb boffftefok ’I^^mver Kcifcrlicben (V?aic(lat lieb vn angencm fey n/ gemeinem nuQ ju wol pvcentfprie(fcn.ï)cm Keifer war bas ein berrlicbe vn liebe febanebung fpradt '«iungen©ratfcn all nacb etnanber an/gab (nen bie nanb/vnb vmbftengc fic/ ^ttets feine©Ónc/ befahl ftc foken am Kcifcrltcben l?of feyn vnnbbkiben, ^ttoet jeyt verfabeber Keifer einen nacb bem anbern / febenefet(nen ©d?lóp
'”^i^U^cn/jCcbcn bef KciJb^z alfo baf fic alt i0crrcn(lanbt fóbten bunbten.
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t üq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X^on
-ocr page 822-Bas fixnfftc^wtO ^o^ame ^HucntÔtv
?Oott welchen nod? nuff btfcntagbermctfl Stammen von
?**S?quot;^*^“®* ^^‘^^^^^’^^eyem/auff bemHorctauw/ 21ernten/^vanctcn/vnb rtmAP« |em« we. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hevBommen haben/,wie benn etliche l^nthot^es gvönbtlich fchvetben. j« *51 jftui
Sadi^e êegengnufj tOcymatSlbcnfpevofbeltman noch all fav einen 3lt;*vótag6vnbbepngt^p^L/ SbiS“***quot;^ *“ (Braffen Labenz vnbopffertmennighich/ es gehn alle Bürger in bie^tt nbsp;.
’ bcm(Bra^en5uebvcnvnbewigcrgcb^d?cnn|5.3»« lepten ^nchbifevCb^ wil ich weiter ba won fehreiben/ bas feist bleiben laf|en/ vnb auff bas nicn IVeref wibemmb bommen.
OJon ^103 ^emttc^en bon vuittni in ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Severn.
Ê^r^ogtOeinrich ber vierbtbi^ XT^mens/ von bem oben and? *^^^J^^f fchebenZwar ein ^Örnber ber Aciferin KunigunbZvnb JOenjog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L^|jgt;
vonber(ÎOofelvnnb jCotbvingen/ifï iDerçog in Weyern worben P t?einrich berbrittsum Komifchen 2lt;eifercrwebletwurb/bennerfcben« ^^^^^ baö iOergogtbumb ab feinem Schwager. sÖiefer t^erçog l^einrich bnt nbsp;nbsp;lt;
bofen / nachbem ce bie iOnngarn serjïóret betten / wiber auffgebanwetr^ Pric|ler/2lngu|finer -örbenö/babin gefetzt, iöenn jn vor bett ^^‘^^ RSf-..Xn Beyern / '^enebictiner (lOünchZ vnb cin2Vb tey babin geflifft / vnb ^ic nbsp;nbsp;. ^ |j|
gebanwet/ba er mit feiner Pau^frauwen Pilbraut begraben ligtZ ben alten ^rteffen bae ein ^wrfllicher SigvniOofgertchtsn4gt;|terbop’^^ .^^^ ber 5ürflen ^egräbnufi / bafelbfîgcwefcn ifl.'X^n ift auch babin ^^*^®î^t / {jet rich ber vierbt / mit fampt feiner l0anf$frau wen (lOaria/begraben worben / ge(ïorbeni|ï/al6 man $clcttanfcnb/ fech^ vnb jwen^ig far / amerfîen ncrbflmonatö. IVeiterftnb id? nichtd mehr von biefem tOer^og peinn / Pegel sugenannt/noch von feinen Eltern.
OJon ^erfjog ^etnneßfn bem fiîn(fun W0
z5%gt; 4gt;balb PergogPetnrichber vierbt gejtorben/ verliebe j^^mit bem innamen Saliquus,feinem Son PeinrichenCwelcher ber br ^^^ 'quot;^^namcn6 Komifcher Aeifer bemach wurb) war nur 5^benfn^^^ '^,1^/ pergogtbnmb Beyern, löiefem Pergog Peinrich bem fünffeen bi^ î^% y^iD in 23eycrn/wnrb vermebkt ^Ifctruba/bie auch Cbinylagcncnnetwi’^^^,.// ‘^Tochter Cinitoniö/bef 2^0nigö von äöennmaref vn in if ngeUanb.^**^ ^(tJj mönb waren ^ifchoff 2lngelbrecht von 5rcifmg/vn ^mno ^ilchon'’ 1 j.,|^tlt;' fpnrg.Sein'Vatter^eifcvConrabwarcingcfcheiber/vcrnüntftig^’^^ j^/4)( fchlägiger Perr/ein guter Äricgfmann/menntgblich in bem gangen ^’^^Jj,jf len ^ârjîcn/lieb vnb bemgemeinen (Pann gangangenem. Seine vm baö Keich war auch Conrab / ein pergog/fein nechfler ^reuubtMW^^ff fey ten waren Pergog if tnfî/lvcifcv Conrabö Stiefffon/ vnb irdpbv b ^^^ bif namens / ein (Braff von ber ^mper/ vnb am K^echrain / vnberfn»««rbereö vilneuwer Sachen/woltenbemneuwen 2veifer nichtgeborfamfeyn- ^^|;^// wurb biefer Pochmut halb geflillt / vnb pergog (Conrab ju ^^’’^^5 ^ß^eU bifchoff ^ribo/berein geborner (Braff von'^ürgel/ïöieffcn vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^^Ói
d?e Sd?lóffer nun alle in (Bottöbeufer vnb Alóflcr verbebet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L/ heffe
hfr903 ffonrab jnmifehenKeifer gefalbetvnbgcbrónet.^llfosogKeiferConrabgenKe* ^tu^ Wetng gttrónet j« mitfmKönigKubolpben vonKurgunb/ feinerPauffrauwen(Pf’t-^enn'/ ffz,ï%^„i«i.t «ï» bcr/vnbbenfMâchtigengewaltigenKônigCanutKônigtnifngclwnP/ ^^ gtHrtwb?^ nbsp;nbsp;^ ’ maref / Sd7 weben/ ^einlanb/ (Botlanb/ norbwegen/ Schonlanb/vnb nbsp;nbsp;^ni
tanma. quot;Onb ab er gen Kom Bam/ wurb er inmitten bifer^weyen 15apfB3e’lt;mnebem$wengigfïenbif namens/auff ben igt;flertag/^^ ^,^y// bie vrfïenb / ben ‘triumph vnnb SigChrifïi wiber biepellvnb ^,^^’^^.hotp”$ fen vn loben/gcBr^nt.Dnb nach bem ber Kei fer gang IVelfchlanb in 9 ^^^^^^ aitgcnommen bett/jog er wiberumb herauf in ‘Ï^eutfchlanb/bK^*^ ^^”^’^ ^gS^^
-ocr page 823-,^ Wtt 9cti @Mflïflt;§lt;tt getflt;w. CCCL XXXVil
’” ©ffewabctt/ 2tn tf bcmfclbcn tag vat läget cv feinen Seteff 0on/ frcvii ^-u’^”^^” *” 6d?W4bcn/vn ©mlf Welpbctt von bet 3lmpcr/ 5« /Zanb/z Wgt;h' ö ^*^”^ ^lt;*w«quot;rpM*^3'’nÏgt;2Htorifïn©ebwaben / wuvbboeb bte ©neb
^^^ Kcïd?|| nbrrngen / bn^ fic bet Keifer jugnaben nuffnam»
Wufjeens etUeb MvnijfJ bent Crtnb in bne elenb weteben vnb 5iebcn.
® te We ^Ungarn bent Ketfer aßfagten.
^ifcvConvnb mnebetpinen ©ontOeinrieben/bet/cijunbjwelff garnit/ iWu ^ ^^‘^^‘’3^” Beyern weir/$»m KómifebenKönig / lic^jn 511 ^lt;b vont fonrab ju 2{ct3lt;y ^y^^^^bifeboff vor falben vnb tronen / X^nnb fo bnlb bet ‘S^ngju 'Olm nup *'^’’**’
^^® ^^^ Keifer vnb t?cinrilt;b ber jung Kóntifeb König in Keyern gen Kc^z Ka'^^^^S/b^ltc« bnfelbp ein gewaltigen Keiebpeng. Stilbn parb Kruno/©. OîeidtfttagjuÇîe^ P.2quot;^5^®^*^’’^^^/^^l^lt;’fr ju^usfputg. 1^6 tam au ff bicfen Keid? frag ein 3«‘’fp«â« WdU *’^*’ ^^^ tOungnm von König ©teffan vnb Königin (Detfel fernem ©c/z fdtt ?*’^^®^*^^^” ^^‘^ i^ert^ogtbumb Keyern/ jcygten nn/ wie König ©refZ ff*'” ’^’^^^*’'’’ lt;5cifcl einen ©on betten/ Öeinrieb genannt / ber wer ein reebter bnó ^^'''^ ^^’^^’’^^^”^^ Keyern/ Karum/ baf alle feine Xgt;orfabrcn/2l nberm/ hu/ ‘^^*’^^*^*^^W'^*’^ *””‘'‘^ gebabt betcen.Keifer Conrab börce wol bic Cega^'z teïi?'’®^*^lt;^^*^lt;”*tegertttein(tatttbun/vnbfeblu^ôgâinjliebab. SDicCega^^
lt;iE/ k^’’^*^^”’^^^'^^^ *’^*^^^*^^‘^^”^”' namen Konig ©teffane bem Ketfer btmgatn fügenb«» r ''gt;hbvertünbigtcn fmcinoffcntlicb Dcbb/ jogenalfo barvon wiberbeiwin ^eifaa^-•^“’ïgarn.
iff/j3”^*^flt;^«*2llt;tlt;bSflt;»St|t4ölt;bglt;wcfcttlt;Bva|f Kabo von bcm oben gefagt l/ocrfo vielKinber gebabt bat/vnb waren nun feine ©öneaUentbalbenin lÄ •^***’^^*’ lt;ï‘’l^3lt;^brcic /bett ein pber feine eigne t^errfdmffe vnnb Ceben ^i ^® ^ ©ein ©on Kietbmar war ein (Braf von Cconfperg Ç ip nolt;b ein u ^**gt;niberKeyerif/ligtanbcr3jar)vnb5uCnngauwCba0ligt in Kern t^^J^’^lrt Keyern baß Kloper^lfpaeb gepifft/ip nacbmalß jwo (lOeil binban , ‘'’’pariertworbcn/wirt/cQunbju ©anct ‘VeitanberKot/^wifebenXianbß^z ’’ ’^vnb Oeting/genannt.
kr ^^^‘’”3‘’*^”^^®r’Ctttttg0tcvomKeifcrntcbt6criangcnfnocbtcn/$ogcttß
Q ƒ im ntttallcr Krtegf mache für IVicnebaß waß noch KeyerifdC namen bic 2PRn voit hungar» bi ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^lp*^ Conrab rupee fieb miealler macht wibcr bic Óungam/tant lt;9»BW’»’**n»»
t)etk **^ ^^*’”3^**^’^^^ ^” ^**^ Kab ben IVaffcrPuf/50g barüber/verberbet vnb ‘'^^^^ Canb bafelbp berumb mit bent ©ch werbt vnb Kranbt / tunbe
bdf ®’^^*^^ ^lt;gt;^*’””^pumpffen IVüttcrintOungarnnicht tommen/bette ^’^*’P*^®wiantgroffettabgang/ jogalfo wibcrtimb berantf inbicKcycrÉz
^ßeng man an/ritten vnb fchtettenbie tDerrenj re Legaten bi« iirt^^^*^4^’^^ einigteit ju mad?cn.lOcrgog iOeinrich inKey ern/vnb KÖ# ©lÏï*^ Völlig jog fclbp binab in ÖUngarn ju König ©reffan vnb prauwen
^^’^^ ^^ '*’*^ gleich König ©teffanß ©on tOeinrich eben bic tOungarn , v “ptach nach Ü: merid) nennen ) ber ein tOerr vnb Üïrb jum iOcr^ogtburnb ft 'yetit/ber (V^utter balbcn/feyn wolt gcporben/bcrhalben wurb bic ©achbe# jJ^leichter gericht. ïbic jwcn Könige / tOeinrich auf Key ern/vnb ©teffan in 35ünbfn«fi jwiWfit “•^Sarn/verneu werten jr 5reunbtfd}afft vnbbenKunbt/ fo ©anct lOeinrid?
Lff'^'*^’^^^*^*3 @lt;^«flFlt;»»3lt;*«lt;*lt;igt;t/w«rb auff cinneuweß begütigt/ fchwuren „13, ^ '^^”'^ » ^Ittiieuwce alle bcyb bafelbp/bcnfclben fep vnb püt ju halten.
'æte Cé bifer jog in pdoi mb 95c§men jugieng.
5rlt;^ jcyt vertagt CÏOi^to/cin polnifchcr tOerr/ feinen Kruber/fchrib fich
3^*^lleinKöniginpolcn/*X)lrichinKcbmencrfchlugfeinenKruber Taco- ^acotnam» «fgi« ”’^“®»wok and? alleinig ertjo g tn Kebem feyn. Ï)ifc bcyb vnberpunben soi.
*’c^’®^^ fachenwiberben Keifcr/wolten im nit geborfamleipen/ vn tbunwj S«ncl.König4gt;tto auf polcn/bcrvomKruÏ^vcrtricbcnwar/flobj« Keifer Conraben/
-ocr page 824-Bue fimffcc SSueß f^o^anme ^UttenWi/ nbsp;nbsp;^
?07içto fleußt in 55«()m*n.
^cuifetenhiegen mue^rtn.
Conrabctt/bcgcm bólff/bcr 2lt;lt;tfcr fetjec jn mit gewalt wiber cyn / ^’^^La Bcin bwlff nod? bcy|{4nbt mebv ju polen/tam eUnb tn 13cbmen ju ^S^pib 'X)lrtd)cn/bcrwoUftfbnunbcy bem2^dfcir$«ma±c/cingnabvct'bKUCU/F^^^ bem Ketfev/er wok ƒ m (V^i^ton ben polmfcben Äontg vberantworteu/ j*S^ |n tn feinem ge walt. lÖcv Seifet gab bie Antwort : Î)te ‘^eutfeben beft^^u WP^ ben brauch gebaken/vnb wer noch fr mey nung / ba^ pe wtber ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sen
ren vnb rugenbeu / mb uiebt mttliften / triegcen/ vnnb were ntebw nbsp;nbsp;nbsp;(.gu/ TTcutfeben jo faft »erbuffet / ab trcuw vnb Glauben breeben/ vnb ntebf L .j, weren bem ^einb nid?t bejpg/ aber bem Klafter / vnb eefolt peb ber wolP*^L vnb wapnen/bem bie ^eutfdjen feinbt weren. 0o balb aber ber *’^*^*^*^^^^îf 4«// nig 4gt;ttobie vntrcuw t^erçog quot;Vlricbó in Schemen/vnbÄeifer Conrao»9^^ reebttgteit/erfubr/ tarn er wiUigtlid? / vnnb fielbem Reifer 511 upci^ gäbe fteb auffgnab vnb vngnab/ïDer 2^eifer namfnan/ gabfmiu Pertjogtbumb ey n.
®(e Krtfer ffonrat» in ©Mrgunt» jog.
z^quot;^3'®''l Ofb foldjc flt;«d»m»«riilt;flrlt;»/ tamKóntg t^unvidi «nß I^®quot;!)« jogalebaib miteinem 2^rteg^btcrin 73ebmen/ verfagee l^^*‘^‘’^ Vneu Cben/ßeng f u/vnb fubvec fnmitf m beraujj gen Kegenfpurg/tuacben nem Per^ogentn 73cbmen*X)rati^laum. 2lbcrntcbtlang j?eruacbbabf«ui^ per^og 'Vlricbenetltcbt Perren in Beyern/vnb ©anct ©óntber / Äonig Peinricb wiber ju gnaben auff/feijec fn wiber eyn/ mu^t aber alUS fam/trauwen vnb glaubcn/bcm^onigfeb weren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
If 0 flurb aud? bifer ^cy 12^ónig Kubolpb in ^Öurgunb / bett tu f^^^^^i (lament 2^ctfer Conraben / feinem Dettern/ bae 2^0nigrei(b fcbatff/3lber4gt;tto/2^óntg Xubolpbö ©cbwcflerfon/Perijogauffber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
W«r«na-
panien vnbbemntbcrlanb/ vnberflunb ftd^be^^óntgreiebe/ befeltî^^^^v^g befe^et etliche ©tÄtt vnb gleden / ^cgeret an Reifer Conraben/ bu^ 2^ónigreicb ^urgunb wolte vergönnen vnb leiben. Steifer ConrabJ^Öy j„ nein gewaltigen Äricg^voldin^urgunb/jerrei^bie ©tatt^Pureuatu/ allee fianbam TVafferfluß Kob eynbef gleid)en Üyon / ^afelb(l flt;bu”’*^‘ A^ etlilt;beperrn/vn fonberlicb ber^ifeboffvon Cyon.Dnb batalfo Königreich ^urgunbjemenb genommener ff lid) angefangen vnber A ' Carin bembrieten bif iTamens/vnb ein Königreich biß auff ernennteoi|t5 / bunbertvnbvierijig far blieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„r.^
C35iir^t«iWfc^ Rfc nigreic^s abgang vnbetibt.
rCacb bem nun Keifer Conrabgan^Kurguubgeflillt/vubju S^^^’^Lf bracht bettjoger in Belgicam primam,ba Perçog Ctco wa0/i)crKeift*'^r^ ^j,^ bureb bae gantje Canb / verberbets fämmerlieb. Per^og Öfto/ ber genannt wirt/fab« wol baf ƒ m ber Keifer ju mächtig wae/begert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;r
f?aupt|ldtt((r ^ranchn.
Keiferju puffen/ bulbiget/vnnb fchwur alle gebor^m ju lei(len/311105^9 Keifer bennccbflen gen IVirQburg/inbicPauptflatt bef branden wu^/ war eben73iflt;boff (Peginbart vonIVtrQburggeflorben/ba machet ber A 1 feinen 'Vettern Krunonem/ war ein ©on Per^og Conrabe / vnnb .yta» (Peebtilbie auf Kernten/ju einem ^tfeboff
quot;Vnb ab bifee fare Perijog ^riberieb von ber (Pofel one ßeibeerben ft verliebeber Keifer bae Pergogtbumb/mitfamptliotbringen/^etbokJ*'Ja Perijogcn in bletuKurgunb.iÖer Keifer bam genKegen fp u rg/wok etuA_ tag halten/ war gletcbKifcboff©cbbarb ber anberbafelbflgeflorben/ba tn er jumKij^off feinen Kruber/ auch ©ebbarb genannt / vnnb P^^IÜS^Cf^/ balb barnacb gen Kamberg / vertriebe Per^og 3lbalberonemaup machet feinen Vettern Pergog Conraben jumpergog in Kernten.^® 1
auch gleich Pergog quot;Vlrid) in Kebmen/ aber Keifer verliehe bae P^* Qogthumb Vratif lao/genanntö Perçoge Vb/
riehen ©on. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^ff
-ocr page 825-f!lt;gt;tt9«t@4(0fitflt;§lt;ttßaM CCCLXXXVIII W bem 95tftÇ'um6 95rtxen/ vnb wie ^fr^og .^onricf?
tre füiifft iti ®cp«ni ijodijeijt ^iclt/viiï) eer Äetfrr in IVclfcVlnnb 503.
*****1^®^^*^^^ Cbrijït lt;5eburt rnnfenb mb 4d)C vnb bretffigfav/ 503 'HiÏ’^**lftgt;lt;i«wlt;t)in©4bon4/brt6i(l/0lt;bittgc«^n^«tt/t|lbcy jwo'^cue Wb ^^^^’^’^^S®/ wlt;y«wtbtc0C4tf/vnnb mncbcccin (Ónnwev brumb/
'^ ^*tïbiunb bnbin/wii’bt noch beut bey tag ber ^tfeboff 5‘ï driven ge«
'''4) b.X'’®*^^iïlt;bo|fvô«©lt;Htt bie^. Af ben und) bifee jars bteltOer^^g t^ein# •hit /^ ^‘^’^ffe bifi Hnmene in ^eyern/vn nun Kómtfcberlvontg erwebU was/ lïinb^^''^^^’’' ^bemlbn / bc^ mädxtgen Königs null Îïennmarrf vnb Af ngeU ^odïtcr/5u r^comagen ein KónigbUcbe gewnltige t^oebjeyt.
fi^bttf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^’^^^^ wurb ein wilbe 3nfFrnbv/ ber gemein (^nnnemboret
P ^‘^^ie ^órfïen vnb ire 4gt;brigbcit / in welcher ^tuffrubt ber 13ifd)off von ftiH^’^^^S/^^wurb. ï)crKeiferverfrtmlcteinKrieg)^beer/woltbie2lu|frubv ’M/nZ ^'^^ ”* italien / bnm gen ‘^»riyen vnnb 23ern / von bannen gen Cremo/z *'^^(Dcylanb/ vnbpauia/vnbgar bif gen Knuenna. Ï)ie von (Dey '/ teil/ -^“^ vmb/ würben von ben ^tfehoffen 511 placent/ Cremona/ “X^er^ tii(f/'^*^yl^ub bar5uglt;vctQr. ïberKeifer5ogfôr(Deylanb/belâgertô/|lûr# Wc^Untt seUgm. ^ótff ^^ Sewans/alles was vmb bie 6catt war/^lecfen/ör^rt/Öcblóflèr vn bat • ^ 5«tfcbleiffec er bi f au ff ben boben / wo man fieb nur ein wenig wehret/ gt;itcf’”ï^'***”3 ^*^ ^* wtber $n gebotfam.Kapjï Kenebictus ber ncunbt bi|i rta«-Iicb ^ ^**^^“”*Keifer gen Cremona/ vnb tbet bie obgenannten Kifeboff / weil C(,,^’’^^’^’rct'ntd)r gehör jam fcynwolté/allin Kann lief? fte ôffentlieb au ff ber
c^^® ^^^ abtriinnigcn meyncybigen/ vnb ^erftorer Cbtt|îl«d?cr cinigteie '’evr^- ^*^^^’*®/an^ruffen. 0ie würben$u Icgtallgcfangcn/vnb in bas elenb Y '^’^t. Î)er Keifer hielt ju pabua bie IVey bnaebt fey ertag/bureb^og ganij U^ ' ’^^**’’^f führe bas Denebtfebe vnb'Cyrrenifd) (Deer/gang 2(puliain Ca* ‘’’«*nvnCampaniamburd?teifcter/lic)ïbcinwin(fclvnberwcgê vnbefuebt.
^Nf Kénytn (ÿôiinl.'ilî' 111 ©epenv onb Kóntg @(ef^ faniiiJQungam/fïark
g^vgog Kttim nibevlanb vergaf abermals bef Afvbs/^erbem Keifer Sefebworen / pel mitgewalt in bas Dergogtbumb Cotbringen / jerftoret We Statt ‘2^ull/belagert bas ©eblof Kar / Dergog (öotbtlo auf Kur4-vnbwoltbas ©djlof retten/benfeinen jubültf bommen/tbet mit
ß*^® '^^^‘^’’ ^*” treffen / vnnb erfeblug in / lief ,m ben Kopff abbauwen/ ^lt;»9od Ätea wu te m ^^*’*^^^ einem Kitfebier 511 einem ©ieg^eyeben bem Keiferin Jtaltcn
jolv®^^^^9^*^ her Keifer alle ^uffrnbrvnbKrieginlüelfeblanbengejlillt/ aOurebber'VenebigerCanbwiberumb herauf in bas‘^eutfcblanb.
D nbsp;nbsp;nbsp;^^*Sf** fats was ein groffes vnb befftiges ©ter ben / vnb regieret bie
U • ,’^^*^^^^’^P^^^*'hengreuwlicb/namvielCeut/iungvnbalf/vnbfonlt;' plt;Piilt;nç»i»it«tttW I’d) in Keyern. Af s flarb aueb bie fung Königin Cbûnbilb / König Deim *‘^®‘* ft^^^*'^^^*^^*’9® in Keyern (Bemabel/am feebgebenben tag bef Deuwmoz /
‘••ou welcher jeyt König ©teffan in Dungarn auch gefforben tjl.
‘Son e (Ite^fï herren Xeb.
m(Y^hlt;nt König ©teffan betneKinber verlief /gäbe er bas Königreich ^Ibungam feinem Dectern König petern/war feiner ©ebwefber ©on/ jj^p^iöa aber Kön*g ©reffans Kruber ©on bas nicht geffattenwolt/ver^ ft.!?^'lt;’^werberrelt;hte Afrb/ vnb auch ber nechfb/ ftengjn König petcr/vnnb
jm bic 31 uglt;n auf »
Dub
-ocr page 826-©«$ (wttff« ^«(^ goljrtttme ^itcnttm/ ^ Vnb pnb biefer ^cytmit tob Abgängen ©nnet Kuntgunb / ncbóbc^rtnbcrnbt^ gamene (BemaM/wuvb mitfantpe jrent l^ctvcn^t ^--^^^ ferCAnontfKVt/ vnbinbkjrtlbcv iOcyligcngefeit, ^öflnybcnnud?
mb ContAb / beybe iDevçogentn2^cvnKn/3lngelb«d)t^lfcl?otßttJ’* Lr^f i^ct^Qog iOetniAn In ©efewaben/ bc^ 2^ctfcv6 ÖtUlffon / mb bet PöW^ toevoeg 0cbcbu6.
■^ïon Koffr Sonrab«^ Sol».
9bilt;Mu« )u 00, ^v Ô bulb bev Ädf« wibtr «uft JmIku tam in ‘Ïcutfdilnnb / W*I** ^ ift^urn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^^Keteb^engj« ©olotbuvn/bAbtn bamen bic 13uvgunbifd)cn ^^^’^’^^’î/v«^
*“^S^3lbclvnb betKtt«rfd)A|ft/bicmu^tcn2lt;Ónigt0cinvt£blt;nfcbtt’^^^^ ,,;/y gt;«^ T^eifer» jog Äcifcv ConrAb in bas nibcrlAnb / 3gt;icwcil er ju Dtreebt bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jßi
rug fïiU ing / fbarb er i Ablingen urn britren rug ^unn / ab man jclct *’^?,ï-r/p» (Deburr rAufenb vnb neun vnb breiffig/wurb feinXieib gen ©pepergefuP^ uUbA mie ÄciferlicberlVirbc begruben.
2Bif (^ tweb gt;\ciffr gtonwï»^ Xob gieng.
^/Cöbrtib2^ciflt;plt;Cottt;rtb von bi(«v Weit gefibuben/wolt niemonbï^**!^ ^Jnod) Acbtu«tf ben jungcnlvcifcr l?ejnvtd)en geben/ wie e6be^ng^^J^^,J^ƒ ^^blid)cngefd)icbt/foetniungcr,^jir(lAnbAóKetfbbompe. ^’^^^«14’^ ein wi Ibee vnnb grobes *Vo lef / ^elen ub / wo ken weiter vnber bem X^^‘ K, j^j^ fcyn/2^ónig petrus iniOungurn / bem 2lt;ónig ©teffun als er (ïerben Königin 5rAuwen Gctfel in jbnberbeit befohlen bett / wur ber erfï nigin Alles leybs bewief / jog jr Alle^leefen / burju jr ^cururgut vnb gengAb/mie gewAk eyn/ ©ie muf te jm Aucb geloben/enf fie one in nid)t6 v . lennoeb verfebenefenwok/verfebiefets bArju in ein ©tAtt/bA folt fie jy * ^ gleieb Alsimclcnb/vcrjebrcn/ lief (ïewolbewAren/lief niemAubju/rgebw burfft fie A neb ni d)t berAuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;, ^^(
Ï)ie Jórflen / 73ifcboff vnb groffe t^erren in lOungArn/beren büln ^L^terî nigin beimlieb begeret / bic Aueb IVomg ©teffAnim ^obbetb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/n
baf fieob ber 2^ónigin bAken woken/begerten für ben l^óntg/fï^^n^ ernfllieb/2tber es was aUcs vmb fbnfl vnb vergebens / er tbct niebfe ^^'^Lj^j# bcr vnb fubr Alfo in feinem fûmemmen fort / 5icng etliebe jQAubbertf^^/ gets vnb plAgets / nAm fnen uilfre 10Ab vnb (Dut / etlid)c lief ergur foo guit fm Alles gleieb/ was (Dek trug bus was fm eben vnb (Dut. Dk (ß^R” æj wenn ßc wiberfolebc ÎTyrAnney prebigten/ verfAgeter nuf bemf^nnv/r^ Ab/vnbnAmAnberenAdgt; feinem gcfAllen AU fr (ÎAtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^/
Îgt;ie IfbtfrAuwcn ber ^belleuc vnb Bürger/bArjubtc^ungrrr4n -WAren nit ficher vor fm/ ju bem bett er feine tOopcut vnb ^nfd)Mei(blet^/^^^^^^^ fens Alles recht/weldoes gewiflieb bAS gróft verberben bcr
burebfolebe KAbtwirtber ^wrfïmebr beun burd? ben 5cinb verberbt/^^p^ qjMbe. nbsp;nbsp;fonberlicb bette er einen Am iOof / mit nAmen ^ubA / bcr bnlff jm jn P’^f y-rf
lem. tJergog X)rAtiflAUsin Nehmen fel Auebvom ÄeiferAb lt;***^**? ^k^ ^onig peters in lOungArn / crofet ficb ber tOungurn beyffAubt/pg^*
Geifer tOeinridicn Alle 5reunbt|cbAfft vnb ^unbtnufAuff/wolt jniwcy ter fein ‘tribut mebr geben / vnb vberjog bic polen / tb^t großen febuben / febrieb fid} ein Äonig
in polen.
-ocr page 827-^on9ett@rt(^fltf(êettSeifertt. CCCLXXXIX 2B(e Äf (fa ^rtnn^ t’a tritt (n ©ernten jog.
'^aAj^’^fttng 2^€tfer Jodmieb schacht foldxn tOoebmutvnb »ngcbotlamja ^^’^trtfjTgf,Z^og in ^eyernz nam 511 Xegenfpurg ein gcwalrtgcó 2^vicg|ï* ^het k ^^/lt;^^ neuwen “Tavetas/ wok ben nccbflen auff Nehmen ju^iebenZ ’’’*hit A ^ ^’‘^*^ weitZwar gleich an ber ^ebemifchen (Drensenz wie benn ^cb* ’’’‘‘t/lt;t '’®’’ hem 13eycrn ben namen bcbclt/ Boiemiajbae i|lzher73ey ern iOey ^ Beemia.
^^*”^^3 ‘Vranj^laue hifes vemamZerfchract erZvnb auff ba^ er alle be// f'incp^ '’^hgefabr beß Ärteg^ von fm abwenbetzfehtefet er au^ hfï vnb betrug ^^ ^ihï^^*^^^^ ^^” Kegenfpurgjum Äetferz febiefeim pinen 0on ©pitigneum ^’'^ZlF^ ®^*J^l**«hpfanb/»(r|bralt;b/lt;r«gt;6lte gleich hen neet pen in Beyern/ ^nlbi * ^^”” '^ ®’*’® ^‘^ ^^^ ^^”geborfamer Stanbe bep Ketche tbun folt z mnb ’J®g^®***^* ï^ct steifer glaubtsz »ermeynetee wer jmalfoZfeQct fmzhem Öcr^ feÏifx *^^^^**^/lt;*W(ttgewiflc» tagzauff ben er bommen foltz vnb blieb her Äd«-''’5 t ' r ”^‘”^^*^ ^” Kegenlpurgzltc^ ben Ärtegpjug vnb er wegen, ©o balb WA ^2? ^^’^Z5*^3 2^eifer Heinrich gen 21 ngfpurgz verrichter bafelbp etliche W^ff ”^*^/ b^tet viler iOerrfchalften 23o«fch«fftzvnb gab fnen abfcheib. ^ifA^^*^** hephrieb creinen Keieb^tag gen Jngclbeim/ nam bic IVeircbeny«’'igt;Sw3i»3n3lt;u
^^5*’'gt;lt;gt;*^Crtl« gelegt ijl) entfett warenzwiberum 511 gnaben au tf/©ic ’'””’ ^S?!^^'*^'gt;hlt;Ubnn/vnbWarjnen leyb Z würben berbalbenwiberumb dn\v/ ^ quot;Kitt^tpbumbeyngefegt. ïDaber ‘2^agau^warZ5ogerwiber berauff in '(t^J'^ScttXegcnfpurg/^nbalóiOcr^og Dratijjlauó auff benbepimpten hbevS^ 5^5’’S^rï*S®^®ttZnit tarn vnb (rfchienZbcnÄeiprverachtet/jägtzwas I^ttf ^*P'*^lt;ï»gicngzwóltfmauch vnber feine 3ngcn nicht bommen.iDaraup’ Wr V y®’’ t^einricheinau^erlefencn tbeilfeines 2^ricg^volcfóauff ^ebe// ^«Vö ”’^ foltendnbdndichenpafljvnbïöurcbjugim 23cbemcrwalb fuchenZ ^ttŸ^ I’^hineyn lommen mochten Z benn ber 23ebemifche tOcn^og bette bic fibtn ♦ ^Uentbalben phon befett vnb eyngenommen Z alfo Z ba^ bic Adferv/
^^**’ Ötrap betten;Ï)iepr Walb vmbringet bas Schemer iCanb 5ï3«« ^«amp; ^St^mn* ^n/te ^^^’'^'’”’^^ l^Stbas Canb barinn gleich als ein i^er^z ober ein lOarpp ’*'”^** ’’’ebt^ her halben gleich a is mir einer (V5auwcr bem 23eyerlanb abgetheilt/ ' ^'^ minber gibt es täglich viel jandens anben (Bren^enZ alfoz welcher Mgt; K^^^*^^beranberzber thut bemanberen leybsZ raubt vnb nimpt offent^ ^(h ^^^ 2lt;eiprifchenlamenancinem befonbern ort burch ein wilben weg in fÜt / fi ^^^^“ ^®^*^ ramens für ein X^epe Z hie war wol bepQtz pe lagerten fich bar//
^’^ pörmen Z 2tbcr nach hem fie bef febweren 5ugs halben gan^ Mt ß ^^w^th warenZnichts auf richten iunbtenzpelen bic Nehmen mit ge// f^me^”^ ^”’ ®*^^^^ *” ^*^ Äcipripben Z phlugens in bic ßueht Z vnb erlegten ^ölamenber Äciferipben nicht viel barvon Z vnb wur^ r ?**^’’^ '^*’*’^ Keginharbus Z beybebef 2^eifcrs 5enherich /mitanbern ^‘’Scn/lt;ïmbrcy Qchenben tag ^«gupi.
(VA • ®^f’‘**’S”^*'’’*’^^^*’*’’^f’^*'hitt 0anctlt;Bünthers bef lebens gefrey// b^f^^^*^ ® cfenglnuf wol bewaret. ïöiep hat hernach Reifer tOeinrich wb *w lebig gemaebtzfo halb er bcm ^chemiphentOerQog pinen ©onZber
(in (Scifcl bcm Reifet: jngefebtef t wnv/wiber umb UbiggnbvnbUc^.
V
-ocr page 828-^46 jnnffte ^«cO ^e^mfe Sbmtótf/ ®tf ï)f ï Reifer o6crmató m 95e§mf n jog.
z^^L Ifm steifer f better fcbabeti wcbc/biclt 511 ©Alinglï«« eitten ^^^^[^^ rabtfdjUget wtc er peb bod? an ben 23cbemcrt reebnen / vnnb fiw r n^^ ‘^^^febrtbens wtber erbokn mócht. Ï)cr ^cbcmtfd?c ^?cr^ogbctfp‘’’^^„ƒ nation and) bcfclbjï/lief? »mb dn Trieben vnb 23nnbtanbalrenvnbblt;^’’^^^ 3bcr berS^dfcrwoltómt bóven fd^nffóab/ belijnen jagen/0iefoltcn bd”’^ ben/vnb jrem tOerm etn 2^ricg an fagcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k ^,j
ibiefer jeyt fïavb ber ^rgbifebo^ Ï^teebmav von Öal^bnrg/vnb win
fetttflact»om2^etfcr73albmnuó5«m^ifd?o|ferwcblct/»nbbabt«£Ï^‘^^jj)^t! 2H6 nun ber ^ebemifebe tOer^og vernam was wiUenß ber
sSe^maOTaib Wirt jnwere/Ue^ er cylenbeallc 0tra|fen vnnb ©Äng bureb ben ^thc’^^^’^^L^i »frfrtitsnovtrfcjjan |,cv|cblagcn/mad)ctgro|p: ©räben/vn einen IVablbarfür/lcgetgauß« ^r^j vberjwerebe/fd?iittetö mit 2^ot eyn/lt;5ereifacb barswifeben / barmitcß i T |^/ einanbererwùcb|i/vnb voie ein GOau wer hielt, leget bar binber ein bie mußten folebe-Ort vervoaren. steifer t^einrieb 50g mitaller macht beji Kómifchen Keichs auff ^ebemen ^u/ 0o balb er an ben bajn fabcer/wicaHe'Wegvnb Straßcrtvcrmad?twaren/vnbav^tn’^’tK volet befe^t/leget er fteb aber nidus bejïer minber ju ^elb/vnb fcblwS^^^ gerauff / lie^ gleich imûÀger ein procefpon vertónbigen vnb ‘’^l^’^^’Hca ffiH/ ©ott feinem fórnemen ein feligs enb verliebe/ Cag alfo etliche tag b^plbin^ wuftnicbtvoicerburchbcnIVaIbBommenfolt/rabtfdJiagetmitbenfdpt” bcr0acb weiterjutbun were :ibsfodue jn nicht allein ber 0d?aben/^^^ƒ auch ber febmerç an/vnb baf cv fid? febr fchAmet. def berbalben vnb ju jm berujfen alle bie bef IValbsarc vnb gelegenbeit vouften/b^l erfabren/gefeben vnb gangen betten / alle IVincf cl vnb Claufen / (DrAben/wie bmburd? jubommenwcrc/wifren. (l0itbicfengienget5^j^,^t; fraget/ was fie vermeynten vnb treuvolich ricbcen.0ie gaben jmben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^
fok bas metfïe Kricgf volet int Geläger laffèn / vnb befehlen / baf ft ^’^ st^aü# wach vnb ©cart ßeiff ^g hielten/viel ^eu wer an jünbcten gleid) fam k3 j^ytcff çc tgt;auffennoch bey einanber ju5«lb/.if6 fokeauch bas Äriegfvlt;?llt;^‘^Va)5r auf bem Geläger fallen/fich fÏellen jam woltcns ben ïöamm vor bem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ j,j(
men/ bie5einbalfoin jîâter forchtvnbforgbebaken/ barmitbic^tp^ j)pc anberf vermcyttten / beun es were ber Keifer noch im Geläger : 00 nbsp;nbsp;nbsp;j^-^n/
einen Nierman im IValb hóreten/fokens frólid) vnverjagt bi^tytt ot a^,^ bcnIValbcyrtncmmen/ fotberwetts ben j^embangveiffen/fowóltetP’” -^^,; ftc fallen / vnb mû f ten feh bic 5cinb aljb ab wenben / vnb jnen jtatt 3^Ä^|^to/ Keifer jog mit etlichen jeinen Kei jtgen vnb anberm feinem Kriegf t*oltt ^^j^^ jog am Walbhinumb/ bif anbas ortbaman jm ein weg vberein tanP ^^.y vnb wilbeart jcigtherte/baauch Kriegfvolet lag tein5einb votb^tdW A^ niemanb vermcynctbaf erbahinburch fok torn men. ‘VnbjukÖtmitg ' ^ miihe bam er mit feinem^olrf heimlich in Nehmen aujf ein ebne/ on all ^,^^ 2eeifcr jocinri^ma? ben feines “Volets / bavjii on allen wiberjïanbt ber 5cinb/ ©o balbfebc o ^^^ lt;f)ct Oen feinen ein gcwar worben/brungensaujf ftebar/jielcnernjïlichbinbcrwertsittm^. ,j,je ^ebmen^^’^*^*^** d”*wenigjïen jorg herten. Iftlich wenigber Nehmenfïclletcn jich51”^^ ^^j^jv^ würben er fchlagen/bie anbern gaben bie ßueht/ ey leren bem fchracten auch/ vnb fengen an ju juichen. Ï)ic in bef Keijers ®tlóget IValb/crfuhrê burd? jre Kunbtfehaffeer/wie ber Keifer mitben^einoe _. ^^^ Ict/warcncylcnbsaujf/jogcn bem Walb ju/jiclcn an vilcn orten barey nbsp;nbsp;^^P
ten bic ^einbincingrof fchrcctcnvnbforcht/ïgt;iefer fchrecten
5cinb GclAgcrtommcn/vnbjlücigsbicKebmcnvonben^cyetrto^jr^iJ^ jîoehen/ vnb in bie flucht gefd?lagen. Vnb erhielt ber Keifer mit
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alfo benerjïen angrijf/ïöochgienges nitgaron fchabenab/es^^ . %4t!fFdt Ketfers fcy ten auch viel erfchlagcn. ï)ie Keifcrifchen jïicjfen ^ ^^j^ jufammen/ burchjogen ganQ Nehmen/verhergten vnb verbrenn^ty' ^ti vtertjig tag an einanber alles was fie antamen / 2)as Getreib attn * j^ubtt
-ocr page 829-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C oilmen Odd) (pfcßctt^xeifern. nbsp;nbsp;CCCXC
•^^^^^*’'’”^ ÏJóvffcrfltt/bawwb ntcbtóbcnn jammer vnnb net/
Send vnb wcynen / lagen alle Straffen voller tobten Córpel/fte ften« ^cß Jh?*^*^^*’banffen/vberBamen vielDieeb vnb (Betreib / benn pc betten peb PJ vangen vberfaUenó webt verfeben/vnb be^bnlbennicbtö geßebnet»
®fc (ë werter nneÇ bifer/bef? Ketfer^/'îStef oef en gangen fep.
jS^’^^og’Üratt^laud lagjtiprag bett ffcbbafelbfï verboUwereftvnbwol ^^waret/^ÏOarggraff £uttbpolb au^ -Oeflerreteb maebtt peb mît feinen Waggrafftuit^ ^ -Oesern an ff belagert ein Statt an ber ^ebmlfdjen vnb 15ey erl feben (B re poi^ö ®*ä in ^e,lt; ftütm^ß ^^^ ^ebmen feinem Datter 5« vor endogen betten/gc wane mit bem bauffquot;^'^S?^^lt;ßÖ^*’^*^^^**^flt;*^®©®w/fübrlt;t fnmltlmbarvon/bar5«elngroffen i’dnt ^^Dlecb.iÖlcanbern^eyern/foanbem^ebmer Walb faffen/ '»uth^ fvlcbem ein tOer^/maebten ficb aUentbalbcn auff/ fie len in Schemen/ ten e' ®^*^ Canb vnb Äeut preif/raubren vnb namen wae pe anbamen/fubro init Z*^ ®^^fl^” vberfebwengbUeben bauffen Dlecb / (Betreib / vnb anbere pab/ ^ic:x ?^*nweg/bamett on allen febabenwlber beim In jrgewar vnb geberbttt.
^etb k ”^^”^^^^^^^ *”3*^vf|en ângfïen / waren erfebrocten an fold^emgroßen ^? .'’**quot; ^^^'^^ Z ^^” P^ bermaßen empfangen betten / gebacbteit wie ße b«^ '^^'^*^®'^^^***’^^^*’^/wdtlt;r erbalten mod?tenvnb0nbten/bertnallcnt«’ tof ’'^Slt;wdvnber/freichervnbWlfenwaren5erfd^leißt/blegrößteniOerrn bas ^^^'^^^^ blttweg geführt / ber mebrertbeU erfeblagcn/Xianb vnb X^ent/ Utt r*?^* iOev^ogtbumb/ln bae größte verberben gebrnngen.iöerbalben tbe; fereog Te^tifitaus ^wfammen/brtbten ben ^ifeboffvon Prag mltnamen Senernö/ fj**«* fampt fawm VnbA^*^^^t7gt;errn/baßßewolten 5nm2^elfersieben/vmbgnab Joj-^”’^““^ ‘’^‘’ ben 1 ^ ^’^^briltcn/ fiewrölten ßeb on alleanbere geblngfrcy wlUlgblld) erge'/ b«Ji .^^^”’*’*’® *”*'****’*^^^^quot;r^’^ff'''”’^^***^5*’^^*^tgt;trrenÄlnbcr iev” -^‘^^*^/welche er nur begeret / geben vnb vberfcblcf en / wolten alfo in ewige
^^*fi^*^H(tocv macht vnnb gewalt bleiben/3öcßglelchen wenn fr t^erijog ^'^’^ vbun/ln gefangen vberantworten.3» mittler weil bett t?er^og X^ra^-
PWoe burch feint ^unbtfehaßxer erfahren / wie ee fo vbel allenthalben $u// fein '’’'^ ^^ fe^unb wettereine glùcfe bein hoffnung betre/gebadneer/ wie er fof^'^*’^tw:h4ttlt;n vorbâme/vnh ßeb ftlbflberniKelßirvbergebe. Schief «taU fein ^'^9‘^f^n5u Keifer iOeinriehen/ bie folten allein vmb Ceib vnb Xieben )ii^ '’^b ßiner Ktnb bittcn/fonfl allee wae er hett/bem Keißr vberantworten/ ^.’^vbott ßeb felbß feine Sone Spitigneum/igt;tconem/Xgt;rablßlaum vn Con^ fee'’^^^^”’ 2^*^‘rer $« (ßetfel;« fe^en / verhieß groß (Belt vnb (But ben Keiferb 2t Y bähten / vnb allen benen / bic er vermey nt baß ße etwae maebt bey bem «tt^’^^^fftn/bte ß)lten fnwlber ju gnaben bringen / er wolt thun wae man be'?
^tgenfpurg fommen/vnb bar^u allepolnlfcbe l?ert'en / fo er gefan«^ L? ^^’^^ wiber leblg laßen/vnb vbcr bae eln große fumma Gelte bemKeifer be# th^**'^^^*^^^3lt;**/*^*’b allee wae eranbern Xieutenmlt ge walt ober bnrebbe^ ’v f^i^’^'^3^n hett / wolt er wiberumb vollkommen lid) ermatten vnb geben : wo in t‘x *® ^^^*^ hitlt/ folt ber Keifer vollen ge walt vnb macht haben feine Sone jjj^^^öten.^avanßr ließ er menniglichen Im ganzen Xianb gebleten/mu^tfeber#
wibemmoß^ncn/bicGrAbceynwerßxn/aUe wAUnl# Vn^ '^*^'^*^ Käume fo vber$wcrchö gefchreneft lagen/abhauwc bic Straßen Ilt;it^^*'^^^^b4lben räumen/baß man on alle mühe hmbwreh reifen vnb wanb ^^‘” ßghaffttgeKriegßvolcf wlber hetmon nad)thcil bringen ^•^•^)er Keifer / weilce fm alfo willigklich angebotten wae/ nam er bie ^r/ ^wtlbeß vertrage an/vnb 50g bae gatig Kriegßheer mit großen fveu?
ben wiberumb herauf auß Kehmen/waren reich worben/
brachten viel Gelt vnb gelte wehrt mit inen heranß.
-ocr page 830-@de (wnfftc^uc^ go^unnw 5^iictitttti/
'2!5te ba 35f Çmtfc^c .^frçog gen 9\fgcii
fpurg fam»
^tfev tOdnrtd? tebret vnb joggen Kegenfpurg/ ba jogen ftw fi^bcybc Ocflcvrctcbifdjc C^Oavggvaffen / Albertus vnb l^uttbpolbnö / lt;nbsp;•g^A? plengen jn/brad^ten vnb vberantworten jm bcfjÖMttbAltcvó 0*gt;gt;^' ' ^Avggmflf Cuttbpolb gefangen bctcalß oben gefagt t(l/jcygeen an waö |te gebanblee betten. Ï)er 2^eifer faget jnen greifen band? / wok foSwö gnabenemnnen/vnb jrer trenwen bienfl vnvergc|]cn fepn/lober fez vnb|®* rfet jnen vil bat ju/'Onber ben 04)Endungen gab erVÂÔat-ggvaff C«if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ben lOengflbef ‘^ebmifeben iOer^ogen/ miebem ©attcl vnbgölbcn aneb anber (Sefebmurf/rófïltcb von ©tlbev vnb anbererjicrb getnaebt-aucbgenKegenfpurgamjwenQigffentagbernacb/ïvtebenabgercbttvat/P^ 150g quot;Vratif laue auf ^ebmen/nnt vilen feiner leerten vn Kitterfd^^tfff/^ j nut fm vil bervltebe0cbAnctung.Ïlacb bent aie 2lt;eifer iOeinrieb in fenntw*^’ lt;lgt;Mtif)üt« ^?fr^ ftat auff einent 0e|felfaf/tam lOerçogTpratiflauô/ fclfm ju ^öffdJ/^^Z feS 2if?gt;5Xquot; «««^^««t bloircmiOauptvnb^üfrcn/ leget fiebmitbew ^»glt;0lt;tgt;‘^9‘lï?£^ tit^i»fftfllt;». Afrben/babtvmb verjeibung vnbgnab gabben Cebenfanenvber 2?epm« jPanb von fm / verjiege fteb bef 2^ónigtlid?cn Hamené / ben er jm fdbft vnbbef polnifeben Zjanbe / fo er juvor eyngenommen bett. ïba flunben*’» 0tânb bef Keiebe au ff yórfïen/ ©raffen/prelaten/vnbanbere perrett/Wv tenKeifer i^einrieben vmb Gotree willen / vnb bureb feine güttgfeic/v^^* 1erÖeyligen willen/baf fein 2^ciferlidie CDaifjtatwólte bem armen cOrafffifauswirf ju betje feinmif banblung betennet / verjeiben. 2ber2^eifervcrwilltgtfJl”‘^’^l suaDen aiifldwmfn. bareyn/vnb fïunbe tOenjog T^rarif laueaueb auffz feb war ein i^yb jn ® J^^j. g lee wae er bie verfproeben / baflelb ffeiffvnb fe(l ju halten / 3lber ber 2A.lt;ir*^ fman bemCöeltcingroflèfimmanacb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ï'üii 'Ï5ngf WK ffr bff^ iar^.
®rej®lt;»4(rlt;r. ^gt;rfr{biflt;t«J«t'»lt;»gt;'lt;fttgranwflt;itnergvo(|cr'ïrinbt/rifl5bkl54«i«“'“€^^ ^*'^^ *”’^ ^‘^^ Wnrçel herauf/warff vil lOeufer ju grunbt barmt^ O^c^mgroffe '^beuwrungine (Betreib/ïbieÜryfad vnb iftfebrnber®*'^»^
febafft ‘S'yrol/ lieffen gewaltig an/ thetenautf bcm Cant ben Centen fd}abcn/ febwemmeten bic t?cufer mit bem IPtecb hinweg/vnb crtrendtenó/ *^ lieffen allenthalben bie ^âeb an/jerriffen bae if rbtrieb/maduen greffe fiimpii vnb Cócbcv/ verberbten bic TücingArten bif auff bie Jfdfen in grunbt hin^y*^*
•^on König Pf fern in ^Ungarn.
^\/Cô |ffb(lt;gt;l(bcÖ4(blt;»in^cbm(n JU trugen/tyrflnniPevtnicbtöblt;|Ikn*^*’ ber 2^0mg peter in t?ungarn / i^r wurb von feinenCanbbetrenerinaiw »^^cr folte von plcbcm fiirncmcn ab|ïehen/aber er folget nit. 2berbalben ntacp tenetlifbeDungartfibc Canbbcrrcn/Hemlid?phi|eo/0toiglauß vnb Plt;ÿz einen bcmdidxn^unbcwibcrben2^0nig giengengeniDof/ begertenanÄ^* nrg pctern erfolcinen turg feinen tOofrabtLubarn (ber benn an folebemtye rannt f ern bie mei(le vrfad) wae^geben vnb vberant werten. T^nb ab 25uba J» bem ^6ntglicff/beyimein fehugvnb fd)irm ju haben vermeynt/nainenölquot; 3?uba Äoniapttfra mit gcWalt bem 2^0nig auf ben lOenbcn/ vnb jerbaebten in ju tleincn fïüw^^JJ' Qiaijtwirtieciiacft. [tmen jweyen06nenlief|en6bie klugen auf (lechen, ^onig peter wurb ab bn fer 3lu|frubv/ vnb barju auf eigner Confeieng (einer vollbrachten vbeltbatem erfebrerft gebucht er würbe allenthalben in ber ganzen IVelf fetnee (5iit6 fchcrer feyn/benneben babeimbey feinen eignen i^nbertbanen / (fd^f 3i3nia peffra«^ bcrhalbcnPûd?tigen5nf / jogherauff in Weyern / wicwolimbte25eyernntd)C S’eJS“'’quot;’’’*” Ö»»(H3 waren/barumb baf er bem betrogen auf Nehmenhül(fwi^‘' bf
-ocr page 831-. ftott9m@4(gfltflt;§ettße(flt;w. CCCXCI
’«^Ä*^^’’^*^?/ .if r König pctcrfiobemitetlicb wenigen au jj bem Ko^/ ’*'iürffr ”*’3«gt;^w/^^”’ 5« (V^arggraff^Ibrecbten in 4gt;|lerrcid?/berempfieng ^cife ’2j^'^”^f^lt;»”triilt;b/vnbbe(eytetinblt;vn«|fbi^genKegenfpurg. Tiber ‘’iebef* - ***^^ ’*’*’^*^ in am anfang/ab einen 5«nttbc^ Komifeben Kctd)6/ flOar *^^^ ^^'^^^ ^^^^ ”**^ imgreiffen/ weit jn haben fangen lallen: 2gt;ocb war '’nb ’^®|’^^fF^^trecbtan^0eilerreieb/bcnnerbettK0nigpcter6 ©ebwejier/ Wis *^^”’^'^’^ •^’^*^^^^*^'’^^ iOerren/anbeßKeiferßPof/ bie babten für jn/ i*’ii^^’’’^®^ ^^’^^’”^^*^'^*^^^*”* 2^^*’*3Plt;t^*^filt;llt;*lfoweynenbbemKeifer ‘’H«h x ^^A*^3^*^ ^^^^^ vnfaU an / begeretgnab vnb verjeibung / vnb habt fm SfböA x ^^^^quot;ö^^*friffen. Keifer iOetnrieb/aisein gereebtergütiger5ür|î/ ^«n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(OenfebUeben vnglüdô / fo tügUeb vber einen gebet/namjn ju gna// d)eknS-'^ fP^^’^ imgnebigvnb freuntdieb $n/verbiet im vber bas alle müglU ’”111 vnb bcyflanbt.
2Btr tilt;e.^Mngrtrn mini anönn Äemtg er* werkten.
^^-0 balbbie Pungarn erfuhren baf König peter auf bem Konigreid? C^^Sejiohett war / erwebUten fie vnb machten von fîunban Ononem eben angt; £,„„ ^^,,f^ j,jj. j„ ■^^tere Abantem,etliche Obonemnennen?511 einem König 50 ©riediifeben buBgaro. tpe?p‘’^“^3/’’dlt;bentt ber Pungarn brand) ijl / baf fie bafelbfl einen König
•^iebd ^^^^ '’^^^ König peter georbnet bett theten fie ab / vnb maebrenö
^« ^crKeiferjogbieweilCbcnnKcbmcnwarfcbongcilillt?inKurgunb/ba p *^«cvhag vnb wtberblag / richtet alle ©achen jum beflcn frieb vnb ru wc bcf
u Keifet bemna A gen ©traf bürg / hielt fein Winter (Belager baf IbfîZ ‘'•’‘^amen bie ©tünoc bef Keiebß.
■'^’’^”'*’^^”*^’” ^^^^^’^^ Ouo bett vernommen/wie König peter ■KtifcvlOeinrichengehoben/ vnb vorn Keifergan^gncbigblid) empfangen J’^oen. ïöemnad) fehirfet er feine Legaten and) juin Keifer/ wolt hoch wiffen Äwnis qsanfe^fft jj ^PStmütß ber Keifer gegenim were. îMc Legaten würben fürgelafen/ wur^ j«Ä«iflt;r Ämunr^e»
ldgt;/toch mit llol^en hochmütigen Worten/fagcen:i0errKeifer/vm König ^uo weif nicht ober 5riebobcr Krieg haben werbe/ begeretberhak '^|ol(beß 5u wißen, ©agtcn weyter: ifß fünb allein am Kei fer/maß er haben ®‘‘:/5riebobcr Krieg/befbegerten fie eingrünbtlid)cnbefd)cib. ^cr Keifer .^tWortet mit wenig Worten/ fagt/ waßfie begerten baß ftünbe an inen / vnb in ’J'^iirillbuhr/Xfß bette benbraud) nicht/bafer bererfjuber lÜehr vnb jwm h nbsp;nbsp;nbsp;^^^'‘■'' I^wlt;i f^m^ ^cinb leyben mochten/ were jm frieb/ ruw vnb einigbeit/ ƒ*/ƒ egeretnichtß anberf benn alle freunbtliche rîachbarfehafft/Dnb fo ferm
pungarn in vnnbbte feinen 511 fricben lieffen würbe er nicht bererfîeim ^^^i^Hifchfeyn/vnbbaßglücf bcf Kriegß vcrfud)cn: ©0 ferraber fe mamer«’ ^mangreiffenvnbvbcr5iehenwolten/fow0ltcermirgnaben(Botteßfhenwaß
®w tier ^itnganfcße Äöntg tn ©epem fiel.
tiefen 3ibfd?ctb febicfet ber Steifer feine Ceftaten an ^Konig ^nen/ tcnmitbeniDungavifdicn-Örntovnpichen. 60halbbicKetfehfeben * nbsp;bungam tarnen/ bc^ bev lOungavifebe König fein giff cig gönnt / bas
opber verborgen getragen/ auf^ nam jm für / jubanb vnb ben neebffen nnc maebtin ^unber^eyern Zijt jc^unb Oeflcrrcfcb C bannnb alfo genannt/ ®«pc6gegen3l.uffganglige^5n5tcbcn/ 2gt;aviniter fein fürnemmen verbergen !^^lt;bt/nicbtvertunbtbb4fftwürbc/gcbad)teri»n /eßwerniebtsnotigeröbenn ”’iol(bem banbeibte eyl für bie banb ^u nemmen / bai$ er ehe vnb bao gefebrey ’'^lt;bta«ftAme/flt;bonetwa6a«fgcrid)cbctt.20erbalbcnlte^crKncd?teanncTn# v ip
tuen/
©rtôfïinffte^tteÇ^d^attttw^uenetw/ ^
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tttlt;n/blt;|lclkttnbcr fît He einen T^cifigcnicug/ Cû^ aUefrembbe
lent/ vnb was für Legaten bn waren Caufferbalbbcv2^eifcnfd?en) ’^.^^/L^^tf fo in tOungarn btfe jcy 1511 tbun betren/gen tOof beruffen gab fwv/er nbsp;nbsp;g^^K*^
mit inen 511 banblen/war aber niebtö benn ein betrug, ©ie erfebienen vnP.jj., Oue^Jni^inb««# aU/baUeßcv fientiteinanberaUfaben/inbie'^^bürn wiberreebt vnbaUlt; jl ffiu«t{«Ält;».^' tetc ber Voleter werffen / vnb fleißig bewaren. 3116 aber nun bic ^^J^L^r
/Legatenfriebsbalbbanbieren/vnbganç?5eyernnid}tanberßgebaa^ , ^‘^*1^« 2^onig Ouo vnverfeb«nlicb tint aller mgebtauff/fiel mitbrey iOauff^^^ p iù quot;•^ ” “ ' volet vnben in Beyern / ifl/cQunb -Ôejïerreid) /vnb waefftr ^eyeri^^^^^JJƒ
ber/biemitlOungarn grenzten. Ï)cn einen iOauffeufdjictet crauff ^ij^^ inicbemanbernjogerbic ï)onauw berauff/ hifi gar gen IVien/benbrittdi-^ ree feiner lOauptleut einer anff bemanbern jCanb bernach. Ïgt;it ^wen J^d/ Batnenbeybinber ^afnaebt jufammen/baran fcbermannvoll '’^^ f*2\%cri/ vnb balb vnfinnig ifl/nicbte tbun bennbem (Bot133aebo/ Ccreri mn^, ^|p bienen/wiberalle(Befaçvnb ©ebottvnfercrCbnjïlicbenXeligion. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jf
am (Dontagin ber 5*ïfnlt;icbt/ bey eyteler nad)t ba führten jn ^^^*^^^ïLun^ Örralfener^ibren waren/ben necbflen wegin ber flille / on allen‘2^utrtW^^ ^^ƒ grofj gefebrey / biß an ben IVafferßuß ‘^Trefon / vnbgleicb aló ber tag
Jukn TOirt oonDen vbcr^cl 2^ónigóuobie ©tatt xTulen/ lag oberman noebim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LUsif
ftunjantobafaiic». j5uïgt;^ettcn ßdjbeßgarnicbtbeforgt/warenvngerü|i^uber 'Webr /5‘^’^^
Äonig bie Statt an /wer fid) jur gegen wtbv (teilet ber wurberfd)llt;»3^^’ j,j( S^onignambicStatteyn/ßcngbie33iirgcv/fûbretbaô Vied?binwtö vberbam ein große ^eut. 2gt;ie 33ürger rbeten ßd? jufammen/ balff aber«• ^'^^^ waren jr ju wenig/vnnb berbaIben von ber menge ber^einb vmbgeben/ vn ^^ i«gt- ilró wäret baô w litten/ ßcd^enrauben/ vnb brennen / biß ber bdk JOimmcl (ïunb/alle (Bußen lagen voller tobten Côrpel.î)cr2^ônig '^**^îîid?r feinem (Beleger vor ber Statt ÏTulen / jog feinen lOarnifd? biefelbigf ^^|cf6 auß/ vnb jog ben anbern tag on allen fd?abcn vnb abbr%d?
mitgroffemKaub vnb viel (Befangnen ab wiber außTl^ungarn ju.
bie tSungarn vorbin nie fo viel (Buts vnb (Beltô webrtgenomen/vnb 4«?
ern bmweggefûbrt/alô eben bißmab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^nii
3luff ber anbernfeitenber Î)onauwlitten bie JOungarngroßett^^'^^k wiewol ber stenig feinem Volet befohlen bert/ßd? wiberumb S^g^’^^^^^taab fer ‘Ö'refamjuwenben/ vnberaud? babinonenaebtbeil kommenwar/^^^^j, ßd? baß fein Volet / wie juvor von (neu bic Beyern / ault;b vnverfcbenli^
^un^mwerten05 fallen wurb von GOarggraffen 3llbred?tcn vnnb Cuitpolben in-^^^^aunf SÄ^Ä?S ^^”quot; ^«P5wen waren eyIcnb6 außveyIcen bem ^einb nad? bie betten
fc^iaae«, balbcnaußgctbeilt/raubten vnberwegen waeßeanBamen. îîicjweuM-' » graffenrufften (Bott an/festen ernßltd) vnb tapffer in bie 5einb/ßl?li’3‘^^^.T’^j, (tadienö / vnb erlcgtenö / namen (nen allés (But wiber / erlebigteneineiig^B bauffcngefangnerCeut/(r5annvnb IVcib/jungvnbalt. î)ic(Bcf^”^”^’^^f/ ten nuncin trojî fd?lugcn vnb wurßren mit Spießen/ Stecten/ Steinen/ ^^^ JOoljj / vnb anber ß / wa6 (nen vnber bie lOenbBam / in bie 5einb / wwrb n*lt;l merlid? würgen/vnb tein au ffbóren/ biß baß bie lOungarn all ob einem erfd?lagen/ ber Kaub genommen/vnb bie (Befangnen all erloßt würben nbsp;nbsp;^
Vnbnad? fold?cm erlangten Stg/ale bie ^cycrifd?en (Bott bem^*'^,.g^ banct fagten / tbet ßeb ein anbere ßreißenbe Kott t?ungarn ber fur/wa^ E^ ber verborgen außf ein not in ber (till gelegen/ weld?e/ ab ße von ben 4?A^j.^ feben/bieglcid?wolmubvnbmad?tloßwaren/erfebenwurben/eyltenöin^ _.^ nod? JU/ (telen in ße/jertrennten (re 4gt;rbnung / vnb fd?lugen6 in ^‘^
► l^ungam eylten bem IVaßcrßuß UOarct ju/Ï?ic 35eyern beugten(nen ^^ brungene in baô IVaßer / vnnb ertrenctten (rer viel / etlicb wenig tarnen
jbeß.Könige ôber^er5clbtbauptmannvnnbt?erçogfd?wembtvberb(^ IVaßcr/ vnb tam bar von / wurb aber von ben feinen fclbft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bae
König vberanewortet/vnb weil er ßd? fo vbelgcbalten/ namfm berKo g iOer^ogtbumb/ vnb ßad? jm bieGingen barju auß» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jp
-ocr page 833-^n9m@4(Çflîf(Çmfiàflt;w. CCCXCII
^«® ^ t^*’S^’^r^^ ^^^’ff^” ^**’- ^^‘^‘^^f^^ gefallen/wurb von bent t^ev^ *^‘’in b *^^*^ ’’^ S^emten / vnb (Braff Welp ben von ber wimper / vnb am Xieeb^ '’’lub f^ P^f^^ww/ergrijfen vnb ge fcblagen/baf? fv niebr viel barvon famen/vnb
men ber Xanb vnb alle (Befangnegenommen.
W ^f iff r ^im^ One ^fr^ogf^umO 95e!gt;f rn ve^
Ikj^e/vnb Darnach w j^ungarn
Sj ^ïf^v beinrieb verliebe ^u ^afel bif fare bae bergogtbumb Beyern/ J^^r war ber Keiferin ©anct ^^ónigimb ^rubció ©on / bertjog von tfli^ S « ^^*^^”3*^” '’^^ ^’^ ^^*^ (ÏOofel/ bielc barnacb auff -Ô jïem einen Keieb^/z ^if^ ff ^^^’^ '^ 5gt;abmflt;imenalle©tänbebcf Xetd)6/ ©eijllicb vnb Weltlifb/ f*H ba P^^^^^^^”/ 5ór|ïcn vnb berren. iber Steifer bielt jnenfur : ©ie folcen l(nb ^^^‘^^^f ^bun/er wóltcben b«ngarifd?en Ärieg mit 2^ónig Sbiten vol» ^nb*z*‘ ^®’®”*^^^'’^*^wïl^‘9^*^‘ Ï)er Reifer joggen IVi^njburgineyrancfenz/ Mm^'^^** ^‘'””^’’ febiefeter ^nmonem/^ifeboffxnjn IVürgburg/jnlVibz ’’XA ^^'' P«tonumOe^tmb porierfter genannt in (Bafconien) bertjog / ließ '^^^ ^^^’^ '2^olt;bterbagna / begerce jr ju ber ^be / ïDieweil joger mie feb itb ’^^^'’‘’^^ w^lt;ylt; wwole nacbmaló in bungarn jieben/ lag ju Hibcr#
*^^ am achten tag beß 3lug|f monatô.
tt(,. ®^^^ebemifebe bertjog gab ƒ m ben Kabt/cr folte niebt ben neebflen 4gt;lï»
e^^‘’ff bungarn Jieben / barumb / baß König Ouo alles Xlanb verbergt/ i,j2‘®^«tt all bette laufen abbrennen/bas Void alles vber ben 'Waßerßuß biß (^^^“’’Sarnbtncyngvfubvc/it/arju weree vollbolnvnnb'Wilbnußbcttvicl *’^nb (Bewäßer/vnb berbalbcn fcbwctlicb binbureb ju bommen.
x ^*^ ^^^ Keifer bemrieb auff ber fey ten ba bie Zöonanxv ßeußt/anff Wal» betö ^^»binbungarn/belagertam erßen baunenbnvg ïDic Bürger ini^aunmtui'^wiv^t hûJ/^‘^^f wußten Bein bn Iff nod? cntfd?nttung / junbeten bie ©ratt bey ber ^ff«*^«« »iiOana«^ ^^n/vnbjogenbeimlicb barvon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*“quot;
Uh ^‘‘^^clA*^lt^ßbic©tattmauwerniberreiffen/vnbbic©tattgarauffben
ji,ip ^^*^flt;^gt;l«*lflt;«'gt;wbnlberwcrlfen / jogbennccbflenfiir preßburg / f eng an pKgenrflcrgiet 61^”***’''^*^ Bürger ergaben peb / beßgleid'gt;en tbc ten alle 51e den/ wasbak ß^'
fdf ^‘^”w war/biß an ben Waßerßuß (Bran/ febidtebem Keifer bie ©cblüß StS^^^^jJ”^^*^^**^^” ^^ anfn/ waren ber ©t Attneun/ bie ßeb baffeIbig mal er»
Ida ^^”‘3 -Ouotbetjwo ©eblaebten mit bem Keifer am Wafferßuß (Bran/
’^“’ß^^ti leçt ober bas Waffer hinüber encweid?en/bett gar ^‘^olde verloren/2tu|f bcß Keifers fey ten wurb nicht einer erfchlagen.
U Keifer wolt in berfclben (Begenb / fo er fetjunb mit bem ©ebwerbt ero»
. t»nbgcwunnen bette ben vertriebnenKSnigpeter cynfe^en/vnb ju einem to?^*3 machen/3Ûr bic Canbfeffen waren beffttgbarwiber/fagten/ße wol»
^^^(terben benn bifen petrum ju einem Perren haben.
im ®^^^^l^^u'’^‘^ltebeerbiefcprouinQ ©anct ©teffans Krubers ©on /ber umfang bcß lOungarifchen Kriegs tn Kebmen gehoben was / ben namen
®*t jCaubfeßen gerne an/ vnnbbefenet ber Keifer biefelbigenprouinQ
mitjweytaufenbKeyernvnbKebmen/basanberKriegß» gt;«',
void? vrUubt ber Keifer/vnb jogberauff
w^lt;ycvn.
IVie
-ocr page 834-Sdß finttfce ^«(0 S^^ftttme ?’liicnttnt7
®te Ärtfer Fernrufe aCermatóf« ^wngatrt
Otrtc^ßW« h©og^ for.
zT^lSv Äcifcv hielttm Xciebficagjo ®ohl4tin Soebfle«/ **’quot;* ‘’'ÄS ^^gJlVttttcv brtfdbjîjîiU ltgen. ibev^ötfeboff von 3(id)jl4ttwrtrÖlt;l^ ^/^ bae 33tflbumb verUebe bet Reifer (ßebbavbo.^tuff btfew K^t^J^P^^tpö/ rett iOcrçogi^ratt^lauôrtu^ ^ebmen / bic Cegntenber KovolancwnH t'^ len/brachten große berrbebe Sebandung bon Äetfer / vnb jetgten ƒ!«ƒ %'^i„^ fre^ürflenvnb t^cwen nu^großen be weglteben wfneben per fen 114? n’^^ menbonbeen.
Dnb flnrb biefer^eyt bte nice Äetferm ©etfei / Keifer tOeinnebö wnrb gen ©pcyergefübrt/bnfelbflnebcnjrein ©enntbcl Keifer Con»^*^^ graben.
3Öcr Keifer hielt 4gt;jfern $it X^ütfid? / Farn jum König in T^^^^^i^r 2Pe(}cr;5MncFreic^ reid?/weld?eô $urfelben jey t Carolin genannt worb/3luflfbenpßng|F^5^^ j^..
Varolio«»awnt nbsp;gju ^Sabebom tn Öaebßcn/blteb bie ^eyertag bafelbfï.Konig 4gt;uo P* r n .„r SSrt’güSquot;quot;’’ ^^^^^ bin fein Cegation/war ab ber verlornen ©d?lad?t/ vnbaßjtnfovi4^-^^ »mbFomtnen/ erfebroefen/ begereegnab/ frieb/ vnb einewigen Keifer ju madmen/verfprad? groß ©eit vnb ©ut/woltaUe ©efangnewioet^ ben/bie aber tob weren wolt er mit ©eit bejalen vnb abtragen. 2)cr K^r*^ antwort:Xj?r müßtfold?eö mitrabtvnbverwillignngberKeyer»tbMgt;^/ ,’^jg betten ben mei|fen fd?aben an jneit empfangen/ (agt/er wolt $» ©ad? anbringen, vnb jm abben ein antwort geben, iber Keifer Fam Ö^”^X// fpnrg/ bie 10ungarifd?e jCegation war von flunban wiber ba/ waa ßeJ J gefagt betten/baetbeten fieabermale. IVeifer bcgewene/berKcip^f^^^ i-i' Herren vnb König sititbem ^ybbenM'tebbclîâten laufen / ^’lleöW*i^y4‘’’J^ fen wer/trenwltd? vnb vngefebrlid? $u halten. 2(.ber bent Keifer war P «^.^// geren l^^ttUeb / ließ benXZegaten fagen/iOaß ße ftd? on vereng vnb i« ’*’^Î**^ den anß73eyernmad?tett/hinweg vnb beim sogen/auß^ biß begeren w«rv Bein antwort erlangen.
©te sogen wiberumb hinweg / ber Keifer folget jnen mit feinem ^^^J^ volet auff bem ^nß^apßren nad? / Dttnb ab er fd?oit gar in ber .^‘*!*^ g^lcf/ war/jnt niemanb Fein wiberfïanbt tbet / mnßeret er allerer^ fein KritSÿ”j .j tvoltabermab wie )nvor/ an ber tbonanw hinab in Hungarnsieben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. er bie 'Ve jle vnb ^efaQung / fo an bem IVa|prßnß Kab von König ^‘’^ rLd orbnet war/gleid? ben anbern tag (lürmen wolt/ vnb alle btng sum ßnrin iw bereit waren/©d?ictet König OitoabermalöfeinCegationswntKeiF/^^ öno erbeut fïó bem ret gnab/ lie ß bem Kei fer su fagen/l^r wolte bem Keifer eyngeben einten j »lt;ct ein tbcH laub» Keid?ß/von bannen an ba bie dOarct in ein anberlVaßcr feUt/biß an Kerne ^‘’®' ”*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb allee wae swifd?en bett Wafferßiißcn Ceitba vnitb pbi(tblt;’ ^'^^k'^'tnb Canb vor taren Keifer Heinrid? beranber König Steffanauß^nnßr' frennbtfd?aflft gegeben bett/ bte foltber Keifer eynsieben vnb behalten.^ nbsp;nbsp;, verbießer fm viertsig pfnnbt ©olt / vnnb etlid?e feybitte (Hantel / snm ^% yd? vnb wae er für fehabettanbem Centen sugefßgt/wtbernmb ^nerkgenZ-^
allee fo er ber Kötttgin ©eifei abgebrungen / wiberumb su geben. ben Herzogen pcsilonem mit ßben anbern gewaltigenCanbberren /$n '0 I vnb Kßrgeit/©ab bem Keifer vo Um Ad?tigenge wait/ woerßmsuß^Ö^^^^^^jjj; nigften / vnb gleid? auff ben anbern tag tÖecembrte nicht hielt/ baß er bte ni ^^^ am lebenßraffett / 2Uleinbabtervmbeinbing/ baßernid?tfclbß eigener K
fort für bett Keifer Fommen vrtb ba bett 5ußfall thun müßte.
2gt;er Keifer hielt mit bett feittett Kabt/namalfo bte Conbition vmib 73nnbt att / fd)tdet Herzog iOeinrichett bett fed?ßtert biß namenßin mit iOcr^og ‘Vraeißlao auß Kehmen/su König 4Suen in P Ungarn / vor ^^^^
-ocr page 835-^oii^enSrtcOOt'fcÇettlSetfertt. CGCXGIII
MtevtngcgcnwcvfigBcitdncôprtcfïctôdttlfyb f4?wcWttMlUôWA6cv$nglt;#
'‘’St/hfî vnb lîdffju bauen/ b^ô ebetev/vnb feVwuv»
QBtf ber Keifer ^oeÇjept pfeife
bem «un Keifer Deinrid) bU tOungarn wibcv gefîiUt/ Hebe et' bie ICanb/fofm König Ouoeyngeben bette/jn Cebenben dOarggruffen *S£^Ciittbpolb/5ogbcmnad)trt ôtbwaben/bteUjn Collent ein Synobum ^fïgt;en(Bdfîlid?cn nebtetein ewigen Canbfnebenbafelb(îau|f/^wie ber ^eut# Wlt;nbtau4gt;v»4v/joggen Kt fantin KurgunbvnbCBafconien/ feinevKraut ^^3lt;3en / fóbrete mit fm gett dOeinç / ßie^ fie aUba vnbev bem (BóttUeben îwdner Königin ^ónen mb anjjtutfen / hielt dn gar gewaltige mnb
^^^^^’’‘^^” Jngdbdm/2luff bieferiOodjjeyt waren alle ^ûv|ïen;^tiffrjgt;einrfcç ^eft 'topcvt.(n/Ki(lt;bo|fe/prelaten/lt;Draffen/K.itccr/vnbbieallevfórnemcfïcntn ^»oc^Ht j« ^naef* 9‘'JJçtmlVelfddanb/‘2‘eutfdgt;lanb/vnblt;BaUiett.'X?nbbannitaud)dttvnglûcf jMolcbev^reubeMme/|ïatbaUbadOarggraffl^nitbpolbau|5-ócjïcrtcicb/cin Jaff rtu^^efteS ?^^«ltigcr guter Kriegsmann/au ff ben bie tOungarn cinforg aUwegenge// reic^furbt.
betten/wurb von feines XJatternKruber/Atr^bifeboffen 511 ÎTriev/mitaU '’'»’Uben begraben.
tf s®^^‘’^^ biejOochjeyt auSwar/50g berKcifergen‘2'ricr/woltben Wim J^lt;^ flill ligen/ Jm 5tóling vmb bie O|ïern $oger gen neu wmagen/ war eben
©otbiloin/iotbtittgenge|ïorbcn / mb $andtcn feine jwenÖón/ (Bo'/ ^anef »mbtas jgt;er* Wovttb(Botfribu6/vmbba6tDcrçogtbm«b/bennber'X)atterwcilernod)im ?®3(^«wamp; Xatjn«^ ’’^tt^rtv/bette er niberfiotbringen mit verwilligungbeS Keifere (Botfriben ^'‘’'
^ vnnb bebieU er jm fein Icbenlang bas l?erçogtbnmb an ber dOofel/
th j ^®t^erQogtb«mb^erKdfernad)beS ‘Vattern'ÏobbemanbernbeS (Bo^ ^'‘0ht8 ©oneyngeben wolt. t?ert5og (Botfrib war barwiber/ gönnet feinem t Hioer îjj^g j;5(j.çogtbumb niebt/bettsgern beybe miteinanber gehabt/-its bch^'’ ^‘^^^^ S^ofP” |ï‘*^U mb jand / moebt bie Öaeb 5« beiner etnigbeit bureb S^bradt werben/ waren ju bey ben fcy ten Hint bie bein ^rieb ley ben
^Un/be^cen bic Kruber an einanber.
®(e Kóntg Oho oörrmufó vorn Krtfrr
ubfid»
Q^tflt;bcnbie|cr jeyt bette fid) Kónig 4gt;uóallerbtngerbolct/ war aller forg 45uoWmptfdnngt; A’^Hnb furebt frey/bettgleid) wol l?erijog Cuithpolb ben chdl feines Königs/ («a* nir^tn««^.
Uff *^® ®y”9^bcn / Wie jms benn ber Keifer ju Ceben verlieben / 3lber was er tó '’'‘^fproeben bett/ hielt er ntebts / gab etlrebc (Befangne/ vnb bocb niebt lt;»11/ IJlt;b?^^**^*^^^* f erfproebneöuunna (Belts auff ben ernennten tag nicht/ rûfîec
S^”fP»*^3 biirtig / wibcrumb in Keyern fallen / wie er ju vor bas ned) jîe wan hete.
^.j. ^® Afaren j wen leibliche Kröber ju Kegenfpurg in Keyern/ mit tinmen (^nd^runtJS A^on fchlechtem berbommenvnb Xflterngebo^
Wih' ‘^‘^^9lt;^f»lt;:tt/Itfltg vnnb gcfd?wtube Kópff/ betten burch irgefchidltch*
^Sh ‘'^^^’^^*^y finamjen / bóS vnb gut / grof Ketchtbumb vberbommen / the^' ^ifeb ? beSf^enjogiOcinricheninKeyerniOof / tróflcten peb fres Krubers
tlUgers Jttjrdjing/vnbwUbennbcrClOenfchengemûtallwegjttho^ «w Wmfe^e«ge* iiei^j *'^®'gt;tt^tbttttblt;gierigi(l/jijrboffartglt;ttdgt/bcgirigfetnwilUttvnför mût j« ^offan aen pfl( ^”^^l^lllt;tt/lt;iwbv benn einergebemfen mag babten vmb groffe^mpter/ ‘’‘'alt;»’ ’4ri2*'^'’^^lt;^‘^gl^»d)cn/fobcr i/)crlt;5og ju verleihe bett / 3lbcr fteruubtennidjes ^hv x ’»»’»eb erlangen/würben nur benen vorn 2fbclfolcbe gt;lBmptcr cynge// ’benik *’^^*^^*”*^*'® '’^*^^*^®^«^^^^'*’^” Kröber hart/ gebachtenwie fie jn fob
^bren anber^wo bomen mochten/ vermeinten bas leicht lieh t» t? Ungarn/
Jierbab
-ocr page 836-^rt6(iittffce^«cOBö^rtttm6^«eno'nt7 ^
3)evblt;ïlblt;n febneben pc beim lid? nn^VóntgOuenin lOungavn/ €*’gt;^lt;’^^^**^ „y« fagren / er fok fid? flcUen fam wok er bte fumnin (Beke erlegen. D^b ’’?^*?i,lt;if/ iOcrgog lOetnrtcbauß WeyernBâm/bne (Bek 511 empfaben/fokenô j**'^i(f vnb weil erbeßniebte beforgetgartobeen / vnnbglcidjtnitctnem 2^ncgFt|^,, bevnuff tn Weyern jieben/fo wokenô fin bte ©Mtr X.egenfpurgbureb'^’^K^j terey vbergeben. 4gt;b gleicbwol bcrt?er^og nicht binab Hm / foltcne **’$^^ «y
©ut5« fm fenen. 211s nun König Kuo ben KrießF empfangen/fchrtebed . wiber/lobcts/vnbfchicberfncnein50r(lliche©chÄncbung.iOergegenver|^ er fnen/ wo fie f m folchen beypanbe tbeten / wok er ben einen Herzogen *«^|jj^ ern/ ben anbern (k)arggraffen in Keflerreich/machen/ (bkcnalfo b^rnun^^i^^ ben/vnb furtfabren. 6ic pbriben wiber/verbteßen fm noch meb*^ ben vot/n»
benn von notenwas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/^j^
XJ^nisbtß Äimg» nbsp;nbsp;nbsp;3gt;arauff nam fmKönigKuofür/ er wölt fnen folgen/vnb in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Li
tranen.
?ejÄ!ÄS llt;«/3lber es wurb tn 13 Ungarn vnber ber £anbfchafftcin folche 3l»ff^«e« er nichts außrichten buubt.^t liehe bie ju vor König petro feiubt gewefnj'^^^ tenfeQunbeinerbärmnuß mit fm. “Viel empßengen cinverbrußabbew^ ^J vnb “^yranney König Kuonis/beforgten es wer beß nechpen an fnen nbsp;nbsp;nbsp;^^ waren bic fagten / König Kuo tbet nichts benn mit anber /Cent ßh^ve» 1^ reich 511 mad?en/mad?et allen vnfricben im Canb/ hielt nid^t was er VM^’^'^^^j^ wer ein jerflörcr alles friben/ber einigbeit vnb beß glüebs. If s war Ke*«^ö jy von natur ein wilber grober Keuwcrifcher(l0ann/licßbcinlfbclinannWi^^^ etwas geken/verachtet bicKitrerfchaffeimCanb/fcinegcbcyniflcnl^^P^ .y rengemeinfehkehtfLeut/bte fmnichts cynrebenborfften/nambieK««’^*^ *
fill All tOof/wer bd vwiber «bet mu^c von flunbnn i^nr laßen.
25?te f dieÇe Sont^mni fiel' Wikr i^ónis CiU'iif’' verbunden.
Æ)ie OOertönttnufJ feer ^mnaarifd^m Xan^sbermi win X^upiti enc^cch.
^^2lcb bem man lenger bas wilbe Kegiment bef Lénige nlcbf ^^.?»p# mocht/verbunben fich ctU^e Xlanbbcrren mttetnanber/fchi»^’J^^Ly ëxij/fammen/ pc woken ben 2^óntgvbcr fallen/jn eintwebersalfo fyi ober tob bem steifer jufehirfen / 3lber esgieng fnen fr fùrfehlag nit nbsp;nbsp;nbsp;r
ben verbunbtfebafft/vnb all fr fórnemmen bem S^ónig angejeygt / ^*’Ï^Jffef tOungarifcher jCanbbcrr/ war tn bifer Confpiration ber fórnembfï / anfenger. ïbcrKónig/weiler jnnid^tergrciffen Bunbt/lteferfetnf’^^J ^(t fehlagen / Ïgt;arncbcn trachtet er wie er bte anbern all faben / vnnb in pi«
^U banganfe^m bringen m^t / Wp fte^ren fchon auf bem Can^arvon gc5oglt;«/^^5yjrf £.anbehmenfucien fcr an$uruffenvmb beyfteïnbt/aketn lOcrren ber lÜelt/nagten vot^-^'^ ^ùiff btpm Reifer wi Ouenwie er fo greu wild? vnnb 'Îy rannifch regiert / aller vntreuw / «r»K» omg. nbsp;nbsp;laffervoUwere/ ^egertenbaf riemit^onigpeternCber am^cifcrlicb^^f
war^) jiU bnnblenmochten bommen / vereinigten pch berbalbenmitfin/ ben Reifer Z^r fok genannten König petemwiberumb in bae Königreich ey nfe^en/ vnnb König Xgt;nen vmb feine böfe tb^ten P*^«»*!** lt;^rt* Keifer lief fteh nichts mer eben was er willens wer/ ober im ßnn btt«/^^ berKeyern/bett gar wenig Dolct bey fm/nur Key ern vnb Kebemen/nJJLL/ famwokcrDnberKeyern/feQtKefïerreichgenanntzbefebettvnbbofw* ’ bas jugefagt (Belt vom König Kuen on alle mube/brieg vnb
««♦ Mtfe^u Wt König Kno/wie er ben ein lißtger 5ürk war/fchicbet feinen ^terpen kom^^nf«. mann/ein tgt;iingarifd?en 5ûrfîcn/mit namen 5wbntcho/ barju feinen rien nanonem / bie mußten bem Keifer etngroßefumma (Belt bringen/ ^^ barncbenfidiaHer ©ach erHnbigen/ was bcr Keifer tbet. ^‘^ ^^^^^’^Âacit biefe feineCegatenbemKeifer an^eigen/i^r bette bißber bas ^^^^5’pÏ^^xtHen nuffbringen / wer an barfchafft gann erarmet / wer f me nicht «gt;^0«^3 Aj ein folche große fumma (Belts fo halb ju erlegen / wie er benn bss Ö«S|j^'^jf^
-ocr page 837-^ 60tt9ett@5(§fiif(ge«Mlt;wt- CGCXCim
^dCcH?^ ^^^^’^^ fd?icf et er ein tbeil beßelbcn (Belte / ließ Aucb barneben nn ben ^iconc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^ i”* ^‘^ gildingen t?ungArn ^nfïeUen wolte/HemltdÆo#
«Hci;^^^***’^^*^*^^^**^^^^^*’^® t*^«»wloßboßbAffttg verlogen Cent/ fie weren Bitten ^’^^?^^^^ ^^‘*^5^ '’^^ Dnfviebene ein^Orfad? / vnb niemAub benn fie iiïnbïöA ^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kónigreid) verjagt/bieAud? ganç lounger'/
^®’’»tne«/^^*tgt;^^” ^^p^^?^”’^^^^®^’”^^*^'^^^^^’^^^ bemnAcb 5»m Keiferin i»tU^^‘^^^*l^*^*’**”^^**ö®lt;lt**tt/woItAberbe»Kóntg4gt;uottemmïtgleid)em f^nw *’^’‘**^*^''^*f^*’”’^^’I^S^^®*’'***^^lt;^9^«lt;lgt;lt;«/p*5ti»w»gleidgt;wolmitblofgt; Jil^wKW*lt;»■«’gt;* igt;ol(*’^*^^^”’^^^^ 5“ / 2gt;Arnebenließ cv bcimlid) inber jlilleinmücbtigKriegß'/ ^quot;’ f^fïi???^^”^^’^ '’^^ bejïeUen. Kónig Ou o bunbtbeß befebeibe nid)t erwar/ lt;’^S- ^*'^*'*^*^^^® Aubere Legaten berauff in Keyern / bic foltcn bod? red?c (in«ï'?^*’'’’**®^^*^^^*r^*^®^^^^S**bjnenbArnebewbefeld?/beybemKetfervt«b ^«Stt nbsp;^in^ubAlecn/Kcfabl ßd? vnb feine Kinbcr/allc Canb vnb /Xcut/vnnb
M^ctt^^?^ ^^”^3*^lt;^lt;tgt;/ in ben febug vnb fd?irmbcßKeiferö.Cicß jm barneben Mk s ^^^^^^^lt;3^*^**berenÖaeben bAlbert/fofieangefangen/bod?nod?nid?t hut - ^^'’’^‘^^♦’/enbtltcb banblen/vnb bic an ein ortbringen/ber Keifer folc jm blt;ir*J^ f*^^ ernenen/fo wolcer bomen. 3bcr Kcifcr 10 ein r id) merdt ben fd?alct/ •hnh Ï”^ ^^® britte mal bae jm Konig Ono nie gcbAltcn/ trcuwloß vnnb hiùt- ^9 worben were: ibarju wußte er wol / baß bic tOungamaUc wamteb btilt;tf^'”^^'^*'be(lcnbtg /neuwer ©ad?cnallwcgen begierig / jündifd? vnbb^'z ^“»flw«* tnffffen* berx ^^‘^balbcn waebic lOungarißben Legaten begerten fd?lugc SattïXK 8mh ci?”^^*?***^ ^^ ^^^® ^^^ nidgt;tcnbtlicb^u / wartetalfoauff bae 511 fa;
ge» x *’’’^*'’^^^” ^^”*®^ bebiclt and? bic Legaten bey jm / ï)aô verlens fÂiii^^^*^*^^”’^ '^ ^’^ ^‘^^^^Nehmen vnb Keyern wol famlctcn vnb jufammen «uff?^^^^’''^^^*’^*’/^^^^^*^^*’^'”’*’*'^ $wbcn/vnb$ogerfelb|l vorhin /gleiebfam iS^F ^ ®lt;Msb/bAmbißgcn iOAnnenburg/ lag (iben ganzer tag bafelbfï ßill. fct ^*^ niemanbe außiOungarn / König 0110 aud? niebt/wie er benn ver;' £®®«n/wilgefd?wcigen baßer feinem jufagen nacb ßart ge tbau bette. ïber ben '^*^^^*^^^®2®^*”um,hcnl0ungari(lt;bent0ergogcn/berjmjum ©eifelgege; W?’*quot;^'^‘^*’‘^’ ^^^ K^ ntge ©eerctartum riAnoncm/weld?c er bißber bcy jm bc; Wib K ^^^^ ^*’”’ ^^”^^ “^ lOungarn / mit bem befeld? / baß fie in brey en tngen j^ wfo,j|„^en/vnb ein enbtltebc Antwort bringen foltcn. ©0 halb biefe $wcn in Di,Kp**‘^*’J«*«2^^mgtarnen/jeygtene Au/ber Keifer leg 511 tOannenburg/ «lük?^ '*’'”*3 Cent bey jm/gAr wenig Kriegßvolct / vnb ce würbe ntd?t große . Ofbebürffen/baßber Koniglciebtitd? ben Keifer fabenmoebtc. 2gt;cßglet'/ i^^ Iw‘’l(bcn jm bie ^wen ^ rüber / Kernu Ipbue vnnb UOatbunuö/ bic lOofra'/ tj-j ’^^ 'Verrübfer» König Ouorüftetßd? mit Aller maebt/WAö er nur Auff; ieinnUsijuii^atifc^ fck?'” ’^^^f/***«Sf**^llt;^«’^*^5^lt;b^*'/wolt aljo bemKcifcr jnjtehen/gleich jam f^^^^* ^ . p*^ Keifer vermeinen/er büme in Aller gehör fame vu bicnjlbartctt/ gebaebt
w ^^*^ Keifer niemAnb bcy jm hete / wolt er jn alfo im febein einer ^reunbe; '^**tKvnb5riebenó crwüfd?cn,
®tf Kofer .'/ctiiruf vnb Âèmâ One ein ©cÇIacÇf
^V^v Keifer wu^t wol wrtô cjetnûtôKontgÂtîo/wtellfltgvMbfefortlctbrtfp O^tiS^t^ WAV/rüfletpcbberbalben mit fernen Kebinenvnnb Keyern fo wol «vmocbt/jogmttevnjïltcbcm ^cmnc mb guter Kneg^orbnung in t?tur/ «ni?^'’'^*’/^lt;*wKimgju. ibiebeybelOerren lagen nur em'iTAgrei^ von etnlt;-t)d/ ’ ®^ ^‘'^^ König ^uo boret/ bafj ber Keifer vorbAnben/ vnnb mebr initj ^^*'**^*^'^lt;*^*weyntbey fmbttt/ lieber jm AnfAgeneinfreye 5«lbtfcblAcbt hen K^” ^^””'^^^”^*^‘^ trÓfïet fteb feiner großen menge / vnb veradîtet ben He v/ Ihle • ”^'^’'^^^ Keiferô / vnb febief et feinen tOerolbbem Keifer 511 / vnnb ließ fiA ^^^ *^^S ^“ ^^'^ 6cblAcbt nennen vnnb beßtmmen. ï)cr Keifer faumec ^*^W lang/führet fein “Void m ber öcVlAd?tlt;”^bnug Aulf bie TPAblfÎAtt/ fnnb
-ocr page 838-^ as funfftc ^«(0 ^Mttlt;^ ?ï«enttw/ fanbnber tcin 5ctttb/^ r Ue^alUncbalken »mbfragett/wte er (ïeVet^ '’’^^fb ben flirt bommen móebte/bd waren etliche ba/bte ber ort erfab»^en/|ïlt;£P”^. yj.«/ wußten / bte fóbreten bas Keifcrifebe 2^rteg^volcb bif gar für -^^ ^ ^^ufi* ‘Vnbalö ficanbcn Waßerßuf Kabafannm ramen/bunbeene weifen» ^^p garn nicht / von wegen bap es faflmopg/ vnbbar$uba6gro^ actv”^ (er Jnen entgegen war/Etliche (tüchtige tSungarn fûbretenben Steifer nacht gegen Rittern tag/am IPafl er auffwartö / biß (te ein 5ubrt etenfnnben. ^ólagaberetlich Ärieg^volcf bafclb(tinber^e(aö»»5' L^t? niemanb vber bieBrüchen laßen, wie jncn2^ónig4gt;«o befobUnAberpf^^j^j, fer feh lug bie Unecht von ber Brüchen/ verjagta / vnnb tbet (m weiter wi‘ rein wiberfbanbt / bam gar biß an baß IVaßev Kab / für bie Statt nbsp;nbsp;'^^b
S(4t(rinnm~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVadêr / welchcbte Korner Scaunnum, aber bte f)Ungarn von bem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/fttti
ncnnen.ï)te im vorjug waren fielen in bas IVaffer/bamen on fonbere m» » hinüber anff baß anber ©cflab/Dnb alöbcr ganç gewaltige (^»^»^pgferw hinüber bam/faben ßc ein weite vnb große tOeyben C bat man vor $ey nbsp;nbsp;.^ ^^^
Boiorum genenndag aller voller Äriegßleut / (am ßiinbc ein großer (èlb(ï. 2gt;ie2^eiprif(^enrttcbtcn5«fammcn/machten(r4gt;rbniing/3H0»‘’^^p Reifer ein folche menge ber 5cinb allenthalben vmb ßch fabe/ (m »»^^u «, ^4^ (itr jurueb war / al(b baß er nienbert bin ßieben bunbt / ttoßet er ßch er ein gerechte ©ach bette / vnb bcß Ätiege jn allen hingen wol ^'^^^^^lt;V|7j,i4di? geübt war/fprach er feinem Kncgßvolcf $u/ ©ie folten ßch (Dott nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij^nb^
tigen befehlen/ (n von t? er gen anruffen / vnb bitten / baß er (nen ein ^^vLæh than weite. Cieß alfo bavauff bie iöcerbauefen geben/ bie'irrommete^»^' ^1 Icrman/lerman/vnb5ogenbie5«ßbnecbt/beßgletchen bie (Befchwaber K ^^^ allgemach ben^einbcn^uziöeßgleichencbetenbietOungarn/betten (rj^^p auch gemacht / jogenbem Keifer entgegen / bamen fo nabenb bie ringen Knechteln angriff/ vnb einer mit einem Kogen von einem OîngernvomiïOtttb jubem anbem bett mögen ßhießen. ÎJawurb alfo (AWing / vielleicht(4 »n6 -Wettet in w« bettlt;5otte6/ober vngefebr/bie ©onn verblichen / vnb mit einer bicfeUJ^ j,!, flucht 0tfcb(fl8cn. vberjogen/erhub ßch ein gewaltiger grau(amcr IVinbt/ war ff (nen ben vnber bas (Beßcht/ vnb blenbcte / vnb wurb ein folche 'Winböbrauf / ^y po^ graufamer nie gefeben / gieng in ber 5einb ^brbnung / warff (rer viel 5 ^^^^ ben/ vnb bam ein grofferplagregen barauff/bas war eingro(l’efürbet»»P ^^j, Ketferifchen/ fo ßeben ßiebenbcn ^einben nacbcylten/baß(nenbie ber ©taub bein binbernuß machten/ bennee waranbcrfelbcn l^egenvhe nbsp;4
ein wey teJOeyb/bürr vnb fanbtrueben/barju voller ©taube / ^ß'e»/iv^Jj, vnfer 5cyt vber bicfelbigf?eybwanbien wil / ber mußgute 3lugengl^p*^ ^,14// vnb bcß ©taube halben für bie klugen btnben.3llfo ge wan ber Keife*^ ** ^ Jlbe» ben (BottceCwiebennaUe bie bey bemKeifer on allen fchaben (Bewittet^ P^^^jj waren/bebennenmußten/eebAme vom i0immcl)ein Perg /brungeuP^^J fobart/baß ße alle anßengen 511 ßieben. ©0 halb König Oiio faße Dolch jum theil jerßreuwet vnb in ber ßueht war / vnb er nur etlich nbsp;nbsp;^^fe#
bey (m hett/gab er ßch auch bem glücb/wenbct ßch vnb ßohe Carvon. rifchen eyIten bem5einb nach/ßachene in ber flucht ju hoben/ bißauß •, S# ter ^eutfeher (Peilwege lang henebtene bem ^emb nach* Diel pfaffem^fj^^p 0ftiblt;B epiefi. lieh Kifchoße/ würben gefangen/ beß Könige gülbener ©pießauß her » ,^ gefunben. Kano beß Könige ©ecretari wurb gefangen/vnb fanb ma» v in feiner‘Ïafchê/aneiner feibinen (Büttel hangenb/cin Krieß/benKernu vnb (Pachtunne an Keifer -Öuen gefchrieben betten / ben lafen fr viel / ƒ ” jj^p CDtrr4ti^lt;«ii Mabt bctt (n nachmale bem Keifer. Î)a er ben Krießlaß vn bie DerrAhterey DU Piigeßrofft* nbsp;nbsp;(i; nach ben $wey enKrübn greißen/vn ße alle bey b an ein Kaum he»lt;^^ume»/
bem ließ ber Keißrabblafen / fchlug fein (BelAger / KieKeyern vnnb nbsp;nbsp;y^m
aie ße ben^einbtß männlich erlegt / ßch wol erfettiget betten / hamene ^gj^yf/ bae (BelAger. ^er Keifer leget nur wülline Kleiber an/bie anbemK^^^vP ^g,| Keutervnb ^ußbnecht/ ßelenaußfre Knie / lobtenvnnb preyfeten hÄOClt;xea;/fagtenbcmMoi9{ÄOQlt;rbrißo großen banef/gabenfm »11^1**^ S^it beß 6ig0.Dub bieweilbifet Öigalfo vnverhoßt/barju on fchaben C^^*^quot;^fl?r
-ocr page 839-^ott^en^ücSfitWSetfettt. CCCXGV
^”^ bunbert vnb aebt (Dann nuff bc^ Äcifere fey rett vmbtommen teth ^^^^^R*^5w|lunb/vergaß cv allee leybe/woUalecw frommer Cbrtfl Q)./ '*°^^® ntmmermebr gebenef en / verwiege allen feinen 5embcn / Ue^aueb bie ÖAi**®”^** ^^^^^ '’^^ ^®^^ ^ ^^^ Ceben verwireft. ‘Ünb 1(1 btefe gewaltige 'gt;ictt»?^^ S‘^r‘^^^bcn abmanjelet nad) Cbvilïi ©eburt taufenb vnb vier mb Iftk?®^*'^/****’gt;^^^f^tt ^^3 julti/vnbwiîrbberfelbetagjnfeyrenanffgcfeçt/ ’HóF^”® ^^^‘'^ l^lnd^ö tag/bavan bas gemein narr^ebt 'X^olcf fagt:^0 Win?*^^^^*^^* S^^r’^^bcn/cin (lOenfeb evevinden/ ober fonjï fd?^nbtltcb vmb^
®fe Keifer ^einrieÇ König feiern epnfe|et.
^15*^*(* ScbUlt;bt «inenb ben/ lagen allc©tea|Jcn voller lOarnifeb/Spie))/ pj®f gen / ‘2^arcfcben / ^ogen / Pfeil/ mb bergleid?cn anberc mebr Ätieg^^z *^’*l^tt«Slt;w / Xgt;nb w«rb eingvofler vbler geffand aUcntbalbenvon ben er/ w^cn ö Ungarn.
®’'^balbenbracbberGeifer au^/ führet fein figbafft 2Vvicgfvold brey
Li,u ^^‘^S bernrnb / bif pe ^n leçt in bie löungarifdx fSatiptfîatt étnlweifîèm Äeiferbed»«^tosit ’nh??^”’^quot; bajelbg ber Konigtl^x ©iç war / ^r 50g mit feinen ©igbanen J^ ÄweSƒ K^ ©fatt / ba tarnen 511 fmbaiiffenwcif alle ^ifeboff vnnb Canbberrenin furg.
Utf 3*^^*^/WS^lt;^lt;^®wbaogemein Doldauff bem Canbvnb ©tAtten/fro^ hbiï^^^^^^” ^^*’^^*^^*^ ^’^ vnfer prauwen 2lt;ird) en/festen fn auff einen 2lt;ó'/ wüiib^^b^^^l^ nennten fn ein 2vónig bef ganrjen lOnngarlanbo / febwuren M ^cv 2leifer gab ben Dungarn alle ^eyerifebe^rcybey ten/ forberet einen *nn^*^^'’^‘''^^” / vcrciriiget ben vertriebnen^ónig peter mit ben Xianbberrn/
’^ r^’^wl^a^ fmbaó Xlanb wiberumb fcbwiir / wurbalfo vorn 2^ ei fer wt^/ »énig peter aufi SÄcÄSeÄÄ/^^^^^
*”p eytel gnaben bef Keifcre wiber eyngefe^t.
®ic König Ono vmöf ommen ift.
ï^3lcb bem Geifer iOef nrieb alle t?anb lung in t?nngarn verriebt / vnb Kó^ v’® P^*^^**” cyngc|êfttbett/jogerberauff in33eyemgen Kegenfpurgt/
«iS^’’^^^ ^^f'^^blt eingemeinen Creungang/gieng felb|ï verfonlieb berumb in lieb k ^«»Cf’wberen gar vil ju Kegenfpurg)muf ten alle (ÎOenfebm/ ©eift^ ^0 u ^^Ifbeb/jungvnbalt/mitgeben/vnb ©ottbemblt;Ê0ï0ïJÊ'«vmb bef
halben bandfagen.Öo balb aber König -Ono erfubr/baf ber Keifer wi^/ Ono wirbt «jemni »»a**?-^ ^^’^ t^urgarn in Keyern gejogen war/tlanbet er feb wiber jufammen/1quot;^? J *quot; ^‘^*‘' h{*’'^*’'^® ^oW^barvon kommen war nam er wiberan. König peter wo It p2?*5*^^** / woU fid9 mit ben ^ebmen vnb Keyernwebren. 4f rfebidetfein flt;»tte*'^^^’’^^ ^^”^® ^iicn / lief fm alle gnab vnb verjelbung entbieten vnb ju*
5ii’’ïböd?fïcn bitten :ïÖaf er vmb Cbrifli willen wöltc (teberin* 9«itó ^*'wblt;rf ^memmen/vnbmitim jufriebenfeyn/erwölte fnmit allen ifciJt ’’5*'ttlt;wtttlt;»/vnb bar ju bac lOerQogtbumb/foer juvot innen gebabt/ lt;'bth ^ ^^^”^^*’ '’*'^ eyngeben/alleinbaf er fteb bef KönigtlicbenrTamenö Xvo ^‘^ wölt f m alles bas geben was er nur an fn begeret/auf genommen bic 2lt;ón}'^^^®^^^^‘^^ bef Königveid^ötbungarn.KónigOuoauf begierbebef *gt;gt;01?«^^^^® '^ ®^^*^ ^^^^ ^^^ ^’^ petern niebt vertrauwet/ gab bie antwort : ^r fó)laA ^^ i^bun/fonbem nod) ein mal fein glud verfueben/ vnb ein frey e^clbt* ***411?k*^^^ ^^”*S petern tbun/es wurbe viclleicbt ©ott bie gnabe geben/baf ^lt;* ik ^ ^/vnb nad) ber ©igfcbladt ernennen muft/wer ber red?te König we* ^‘n^î^^^^****^*'*^*^/^^^^^ 2^^”’3 -Ouo waren/woltenfieb niebtrnebrmit
‘^^bincnvnb Beyern/biejegunb ben ©ieginbert?anb betten/fd insert/
-ocr page 840-^M (Unfit« Q'«cß I^oßitnntö ^Ïnenetnt/ bettelt ein gvaufen ab ber vorigen empfangen / woltcn (Bote ntd?c weiter vlt;ti fud)cn/fielenbcrbalbcnallevonjmab5u2^onigpetcrn.
CuotüirStsont’cn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Hö nun-Üuo von allen ben feinen verlaßen was/ßod? er barvou^e
J?«iiäar»toetia(ren. J^orff/benfclbigen tag feblug basITilbfeinver vom tOimel berab in baß D^tn/ vcrbrenncteauff ben boben/aljobaf 2lt;0nig4gt;uotaiimmitbemlcbcnbnrvo^ tam.Xirr jog vber ben TVafferßuf (Teif/vnb aie er in ein 2^trcben flobe/pens fn bte 25 au wem/ welche er juvor gefangen vnb babin gefegt bett / wurfft^^ 1^ , ein ^bum fehteften fn barnach alfo gefangen vnb gebunben 5n2^ónig nbsp;nbsp;nbsp;1
ber lief baß Kecht vber in geben/ 25a wurb mit Drtbcil vnb Aecht ber 25eb»i^ vnb tjungam / biejn (Bericht faßen / ernennt/ baßer foltebaß Cebenverlöt Oho Wirt «et W» buben/iörtrauff ließ ƒ m 2^ónig peter ben Aopff abb«« wen.
®if f^ differ jept in ©urgunb vnb anbern Saw ben^gteng.
il fichbife ÖaeheniniOnngarn vnb 25eyern5utr«gen / bett feh^’^^jj zOX^tginalbus/ber 2^cifcrin r)agne(V?uttcr 25ruber/wiberben^^M ^-J^^^gcjcQt/woltimnicbtgeborfamfcyn. 25evbalben5og(BraffCn^'^‘5^^’^ befclch beß ivetferß wiber jn^u ^db. Kcginalbus bett (V5ümpelgarc/ welw jcQ«nb bem iOer^ogen von IVirtembcrg jugebórt/in Hein 23urgunb (Braff Cubwig tbet ein Schlacht mit jm/lagob/ vnb erfchlugber 5eiub ej«9 ten tbeil/bieanbcrn trieb erin bie ßuehc/vn crlcbigctbas Schloß (Ï0ómpelglt;ït • Ï)cr steifer $ogfelbfïin 25urganb/vnbab er $u Solothurn lag/f^*^*^*^^. fm (Braff Kcgtnalbuß vnnb (Bcrolb / wurb bie Sach vnber jnen gerichtZ^Ä ©etfribbr^fretw» ber2^eifer$ugnabcnan. Ï)aabcriOeri5og(Botfribin Cothringenbaóh^t bê»cifet6tvbe35ur fchïcttcr5um2kcifcr/ babtßanffßallcrbochß vnb vnbcrtbenigfl/veibür^^ ' fe SchAnrfung / baß jm ber 2vctfer bey bc iDer^ogebumt / groß vubtleiu^“ gunb/verleihen wo Ice/ vnb folt jm au ff legen was er nur begert/ bas woit er fP vnb trcuwlid7 leißen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .g^
îgt;cr 2lt;cifergabbife3lntwort/vnbfagt rallies was t2er^og(Bc*tß| her wiber vnßgcbanbclt / ab wir in 10 Ungarn wol erfahren hüben / ’'”ƒ Æ5cr KeifcrwitfdnjmIeichtlichverjcihen/IVeilerabcr jc^unb wiberalleKechevnb25iHi9^^^ i. toii6i(tici)3kgerobr»vnbillid)ßbegert/wiberbaß25anbber^rübcrlichen5vcunbtfchufft/'‘’ , t,.« *’ '^‘quot;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le Cieb vnb ifhrbarbeit/vnb feinem Icibltchen^rubcr fein^rbthciljueuQ’y
begert/ Bonnen wir/ab bem (Bott ber pÆ7\7\ baß hochße 3lmp t auff if tbeu / größte if hr befohlen bat/in beinern weg Icyben/noch im Komifebet^tic^*^? jUjeben gebuIben, pnb fagt weiter : if r were baß Icbenbig (Befaç/vn ber Plt;*u haber aller (Berechtigbeit.
per^og (Botfrib bunbt nichts erhalte/wurb fm fein anlangen jum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
mal abgcfchlagen/verbroß jn hart/5oge binjum 2^0ntgtnIVe^ÿtartCttu machet mit jm ein ^unbt / mußten jm beß 2^0nigß ‘X)nberthanen / vnb an® J 2^riegßvolcb/auff brcy gan^e jar fehwerenbaß ße jm bienen wolten/wibet er ße ab jr Ähegßfürß führet/ vnb richtet alfo in ber ßtll vil practict vnb » werPänbclan.
So halb bem Äetfer folcheß angejetgt wurb/ befchrieb er einen bamen alle Stânbe beß Keichs jufammen / vnb in gegenwertigbeit HcßcrauchiOerQog(Botfribenberuffen/berbam/vermctntmartW0ßtevml JOAnbe l nichts/wer noch in ber ßill/25cr Äcifer ließ jn beß 25unbts mit bew^ nig auß ITerßerJfrancfreich vnb anbercr Sachen halbenanfprechen» net/woltß in beinern weg geßeben. 35arauffwinbcn etliche 5eugcn/bie vmb Panblnng wußren/fiirgcßellt ba bunbt er ntd)t weiter leugnen. j.^ ©otfrifcau^jfotpriw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2gt;ie Stäub bcß Keichß fclletcnbas'Prtbeil / baß ber Keifer
«jenwirtauß^nbeit f^oetchutubCothringencyn5ieben/l3crQog(Botfribbarvonabßehcn/vn() , »^rtrfZ’*^'^**^* 5^’ feinen Son bem Keifer ^um Kurgen vnb (Bcifel überantworten/»^blt;_l verßriebt wol verwart auff weiter befcheib bleiben / 3llßgt; begab t6 ßtv/ ’* bcybc^iirßenthumbhabenwolt/bliebjmbeins. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fließt
-ocr page 841-Ô0tt9w@4(gfiîflt;glt;ttfidflt;w. CCCXGVI
^Vo^î^ ^^’^S bavrtrtcb fiel er tem Keifer 5« juffen / babt vmb ver^ey buiten/ ”*(11” ^^^ ^” ^‘^^ Ketjer lebigz aber ben 00» bebiele er bey jm / ber fï^rb in we« ^ihS®^^ ^^’^^‘'‘^•^^*^^*’3 (Botfrib beet nun fein ©on verloren / vnb fonjï Vein ©ettfrib auf: Æo^« '’'nb/ ’?1^’^/'’”^ war vorn jCunb Vertrieben /gebnebtfid? jureebnen/ ßelwtber J^rtwae»»!« treutu *ûmkn ^^^ßMf^lt;’^***^lt;*?f/’f*’®ïfl*lt;^^lt;be^Kei|èr6erwebren/bnôJOerQog«***’ 1 ^?' ff ’’f bringen/ burnup er vertrieben/wiber mit bem ©eb werbt erlangen/ hit 1 ^^ «liteinemKriegfvold fowolermoebt vnnb bunbt/ftele inbas b4i5i^/**^^^^*^^*’2lt;eiferi|lt;b waren/(Draffen vnb lOerren /Ü^nnbpßeger/ fiel ß y ’’^/®f**f ^baiter/ (Beifîlieb vnb ÎVeltlicb/ mußten fi eb all ley ben/ vber«
'’Enaminen all jrt0abvnb(But/veriagtd vnb vcrbcrbtôjâmmerlieb»
b«^t^l«IVinter (BelegerbiSmabju©peyer/lieferngemeb ©otfrib wirbt bem ^)in ^”^ ^éber loeroog (Botfrib verbunben / 3m jfanuarto jog er von ©peyer ^“f« ^tw««* Scr^ff ^^ôMiberlanb/Krabanb/ vnbburd^anbcreanjloflenbeCAnber/la« frib * V ^’^ ‘^^^ gewaltig fe|ï ©eb lof / 73eggaben genannt / war iOerçog (Bot« li«ß^^ w‘'’’^ ^*^ ^'^^ all fein boffnung feçct / îgt;er Keifer gewane mitgewalt/
“ ^wflr ben boben niberreiffen/vnb verjagt ben t^erçogen auf bem /ianb»
W ï»te ^»ngarn »tbrr vorn gÇriftItcÇf n ©Muben abf«(Uw»eU«t».
-^tn Keifer giengeßbart/an ber proutant war großer mangel im ©e«
(5^ ^^ger am (Betreib/ vnnb anberm/ J) er halben jog er mit feinem Kriegf «
’^oUt wiber berauff in bocb ^eut jcblrtttb/licßgleicbwol ein gewaltige Ke n^iberlanb.
^l«d= ®’’’‘^ biefer jeytim 5rancfenlanb eingraufamergroßer ©terben/ viel eterßemm 5^0;^ 1 ÄAk^**'’’*'^ 3b0rffer fltÄ’benbermaßcn auf / baf bein(i0enflt;bmcbrbarinnen rfentanb ßcijjcvtcu fi*«beit/ ^^ ^^3^” / '’”^ ^‘^ X^eut frey wiUigblieb barauf / bem ©terben ju ent/ SgStt«?“”*^* g^ ^er /Reifer bam inben vier tagen in ber Mafien gen 5r ei fing / läge fiben
^‘^Stntebeinanberba. König peter auf 13 Ungarn vnb ©ibenbürgen T^önig peters in ^^’” Kottfepafft babin jum Keifer/ jcyget jm an / wie bic Oungarn/cin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’quot;*
wS*^obvnb jänebifeb Dolch/ betten jeçunbbef Kriege vnb raubenegewob/? fJ^ft^J““*^«* f«h '*’®^*^^*' weiter ben Cbrijllieben (Blauben/ ben fe juvor vober König ©tcf« IciijW^'''^®*”^^ '' ”^^^ halten / manglet jnenniebte andrem guten willen / al«
ƒe bein iOaupt in folcber jrer 3luffrubr betten.
’'em ^^*^*3 P^*^^*^ t^^ f^^f f lt;^ bef Keifers macht/ bureb bie er allein folcbcs fór*
JniJ?*’’^*^*”^*^^***^bfÄßetttemmen/vnnbfebinf^rtaningebovfam bcbalten Îgt;et^*^^/ ^^^^**^^^*^ ^^^ ^*^ / '^’*^ febicfet ein Cegation naeb ber anbern / begeree Ma kf^*^ ^^^ bommen/ belffen vnb rabten/ benn wo er ni^t bäm/bonbt vnnb VhX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sl-uß^rttbvntcbtgefbtllt werben/vnb were gleich in ber gróf ten not
^^^fcbrlicbbeit.
^»/ ^r^*^^lt;^*«^4gt;berbrttcbtf Hamens war gleich ben palmtag juKaun tj^I’i^’^S von bannengen (Bof lar/ba blieb er bie Oßern/ verliebe bafclbjb tOev« wru ‘^^/^c^ brieten 4gt;ttenXómif(bcn Keifers ©chwe|ler©on/basiOer«
3 ^mb ©chwaben/ ÖOacbet -if bbonem feinen lOofCaplan jum Kifchoff ju
*vcuburg. (BraffKalbouinvcrliebecr bas/lonb/ barumblDerçog
(Botfrib fo befftig ßritt vnb brieget/vnb jog nachmals
wiberumb herauf in Keyern.
-ocr page 842-Sue futtffte ^«cO ^o^atuiw ^«entwO 2'311' bet Äf tfer «6« in ^Ungarn Jog.
ZT^^*^ Ä«I« lifH fm 5# Kegenfporg fetne Sd,i(f jnridjten/ fo^ IVaffcv/vttb fuhr bin^bt^m gen pnfptuw/ba biteb er b:e CreuÇW*’^jj.( vnb ben beybgen ^nfffabrt tag. ïDen ned^fïen tag bernatb f**^*’/jCftf cönbfr T^cnevn oor^ nuff bem IVajjcv tn Dnber^eyern/fo je^unb Oejferreteb genannt wirf ï *., ^ Herrueb^^’^''’^ ^^^ ^^’^ ©Mtttnóejïervetcb / nut namen (Brein / ob ber ©tatt bat es fi’^5/^^^^^ff eSûttffber.Oo 'ürt in ber ïDcnauw / nennt man ben ©trubcl/ bcy ©toeferanw/ba Ï^^^l^d* nauw in Oeßerrac^ baó ITaffer weit vnb breitraufeben/ alfo bod? feilt ee vber bie helfen / w^ bevörew. nengroßenfd?anm/illgargefebrlid? barburd? $iifahren /kommenbie^^’^r/ in einen Wir bel / geben aefefeeib weif berumb / fd?lcgt bad Waffer inbie nbsp;nbsp;nbsp;pp
imb werben aHebteaußr bem©cbiff ganijvnbgarnaßj/wennetnöfb’H J ein wenig an einen Jelfcnrürct/ 5cr|îo,fete6 fid^^o kleinen triimmern/b*^^ jeberman arbeiten/an bcnXnbernmitgewaltjtebcn/bif man berbureb îbafclblî bermnb wobnen viel ©d?ifflent / bie bef Waßerd artim Ö^ttoofl ' fen/ biebefîcUen aldbenn bie 6d?iffleut/baf f e alfo befîcr leiebtfr onp**’ fd?abenbind? ben ©trubcl Bommen mógen.
2lt;cijer tbeinrid? fubr binab burd? ben ©trubd/auff einem anbetf^^^j^ war 75ifd?oßi^ ^r uno von Wurnburg/bef 2^eiferd ‘X)etter / Dnnb aid ber fd?Qff and? burd? ben ©trubcl fahren wolt/faf auff einem greifen / ^^*^, *^4j^// qïmnotti bem 331# Waßer herauf gicng cin fdiwarner (Vbaunwiccin(Vbobr/cingrcuwH^*',^.^ SêtotS'S'® bUct/vnberfd?rccBlid?/ wie fd?d bennerjeygt/ berfd?rcy/vnb jagt5» ^’K ^Snmo: t?0rebörcl3i|d?oßquot;/3lt;tgt;binbeinbófer ©ci|ï/bubifBmcmeige»^/f,^j. bin wo bu wilt / fowirlï bu mein werben/feçnnb wilid?bir nid?td thij^/ ^ balbwirllbumid?wiberpbett. 3111elt;i0cnfd?enbie bad bóreten erfd?racn’J^^^ ford?ten fid?. Ï?cr 35ifd?oßr mad?ct bad Creun' gefegnet fd?/ fprad?
ïFéttffetst6um6c9 bett/ vnb verfd?wanb ber (Beijlvor jn allen, ^ifer ©tein wirt nod? aon »(111 \Suufcd. nbsp;nbsp;nbsp;tagge^ctgt/ilibaraußretnBleineä^^bürnlcingcbauwt/allein von0^^^*^'^^jjp
BciniOol^barbey/batBciniDad?/wirtber'Ö^euß^cld‘?rburngcncnnt.niwf |p bar von / etwan 5W0 dOeilwegd / fubr ber Reifer mit ben feinen 5U ^^V ^Ù^br ba vberttad?tblciben/tn einem niedren beiftpófenbeif (id? binault;bP^^R ^^ benn ein nad?t ba gelegen^ bafciblïempfeng 5rauwKid?lita/ ^^^ balberovon ifberfp«rgCilïjcj5unb ein bloßer/ ligtinObcrn33eyern)*^ jjj franw/erwarabcrfd?ongelïorbcn/ ben2^cifergarberrlid?/bieltin$ijf?lujP^ babt barneben ben 2lt;etfcr / baf er ben 5lccBcn pó fenbeif / vnb anbereP^i umb / fo fr (5cm4bcl (5raff 3tbalbcro ‘Vogtdweif bcfelfcn vnnb verwdlKfP^^^ pjQnM wirt^d jrcd 35rubcrd ©on Welp boni bembritten verleiben vnb eyngebeuwdr^’ nbsp;nbsp;.
^boutoew»vitteoer» 2^cifcv gienginbie ©tuben/vnnb weil er alfo fïunbbey bem 33iflt;boflquot;^^ «r^ * ^quot;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Öratfen3llcman von At berfperg/vnbbey grauwe Ktd?lita/gab
finbie red?tcB?anb/gcwÄrctßeired(ßebetd/3ttbcmßeljäblingberbobcn . ^ ©tuben cyn / ber 2icifcr fel binburd? auß^ ben boben in bie ^^^P^^^’^-^ïd?»?^ 33rtttto35if(i)o(f»0» fd?aben/bcrgleid?cn and? (5raff2llematt/vnb bie 5rauw Xïd?lit^/^^{^’L.prt 2a?ireb«rg tempt fel ^jfjj.^. ßclau|f ein 33abwannen außp bie'S^auffeln / fiel bie Kipp vnnb bad t earner wetporn . çy^/ffurbalfo in wenig tagen bernad?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ {^jjp
iÖer steifer fuhr auff ber $gt;onauw fort/Bam in iOungam gen fenburgba wurber gleid?am Pßnfttag vonKonig petern berrlid? aa ferlid?er Wirbecmpfangd Aonig peter lief am bey ligen pßngflag nbsp;nbsp;nbsp;|plt;#
i?errcn/ vnb bie (Bemcinb jufammen forbern / tbet ein lange Xeb / namquot; ^u/ benpanierbef 2^0nigretd?d iOungarn/ famptanbcrn2tónigBlid?en5i „^^ 7^3nia petfriii^nn aid bie Kron vnb bad ©cepter/vbergabd bem 2^eifer/legtd fm ju P*”^*y,. LtK uru »bfruibt (ein ^4t^u ein große fumma (Deltd / bad nam ber Reifer / vnnb tbeiletd *’P^« nij4) eeptd tm^ eifer. ;2^viegflcut:lt;l0anbettnad?maldein2^0nigBlid?berrltd?panlt;Bet/em L ^^ nachtmalbefteUt vnb jubereit.iöer^cifer faf in feinem lOamil^^* heu P»*** ben feine î)tcner vnb quot;Trabanten all in frer Küflung berum/bur|fcen 0 nbsp;nbsp;. ^^^
garn/aldiren5einbcn/ biejboflftabßelen/nichtvtrtrauwen/blibbam w
ganzer wgbrtfclbff.
3U
-ocr page 843-«0tt9ett@Wflt;^lt;ttßdflt;w. CGCXGVII
cv mitt wîbcv bttwott wo It / lief? er btc JOimgavifebett JOcwcti bcniffctt/
u ’^**”^ ctUcbc/blc cv 511 fctttcm fövbrtbc trtugetttüd? 511 feytt vcvmcint/fvrtgt ^^^■‘^I?t6/wicbcv04d)ctt5u tbutt wcve/banT»icbrt6.2lt;ónigvctd?t?iina4vntttVu#
c Vnb cintgbett cvblt;iltctt würbe.5)4 wiirb bcfd?loflcn/ bnfi petrus 3vôttîg blek ^pitn^aviiHeibt^5^ ,^ƒtplt. 3Hfovbcrg4bber.Reifer bemSkéttigbas^Óttigretd)wtbcv/tt4d)bem ntapeter».
irtOfb befalten mtt^tett bic Pungavtt (eDweren/bafi fie bettt «ttbertt 2^óttïg cnn eben bifen vnb feinett ©on/ b^bctt ober annerntnen wolten : 'X)nb wenn bb Krtbgiengen/ fofoltber Kóntifd)c Äetfermnebt b^ben einen ^^óttig^ufdjen/
«o nttbte Pungnm/ ©ie fd?wuren alle ein ^yb/foldjes trenwUd? vnb on «rg* ‘HBubnlcen.
‘ïïön ben ©taffen ren €berfperg.
3cwcil td? Vttgefebv bev ©mffen von 2:bcrfperggebnd7t/4d}t id? ce wev'/ ^^beniebt verbric^cb fcyn/vonirem ©trtmmcnvnbperbonintcttecwas
bic511 fdweiben. ^ttóbern25cycrn/gleid? nn ber (ßreni^Vindeliciae primæ
‘ccundae, jwtfcbctt ber Jfrtvvnb bent 3n ' l’ttbbic*X)c'lcbcrgefcf]ctt/ vonbcnnl/
«nSenones genn nnt / ïft fo vil nlö wenn man fngt / bas Cnnb volet un ber ©ein '/ Senones fep« dom rf‘ï/obcrrtber©ent/^nbev and? bic (Drnffen vonber ©ent ben rCmnen einlt; iwem«'Severn3c/ ri lt;itigê/ ©inb aber bicfclbcn ^y nwobner bifev Oegenb nIfo genent worben von z^^^’^ff/vnb fonberiieb von bem quot;Wnfjer bas bnfelbft betburd? Unfft/ vn bcy ^lt;gt;Rgt;wginbilt;3p»r feilt.
_ ïbifc lt;5cgcnbbtïtvor jcyteneblc (Braffen gehabt / bic nu^betn ©tatttmett
^■■oioinanni, 2\óisigóiJt l^eyemvnb 'WelfebUnben/cntfprnngcnfinb/wicicb Si«»bwirbig gefiinben vnb erfahren habe.
P Ïgt;ïfc(5r4}fcnbab^ttin ‘X^nbern^eyernan ber jCabarinnctt gehabtpef Æatitùer ijermm L^Uufen/vnb bn^u ctwancin60eilwcgs vnbernreiJieniiOcymat^lbcnfpcrg/ iCbcrfpers.
^‘^’igweyb ein (^Oareft/^arju ben Walb 511 ned^ï barbey / ©d?ifcrbucb ge^ L^L*’*^''’*^b©lt;bi^cvbacb. Jtt.óbcv^€ycvnhabcn6gehabtlt;éct|lt;nfclbtvnb 5cb
ßj ^j^ Konter Vallatum gebciffen habe«. 3tt X^ft^eyern / bas iftfc^unb
■jTOveieb / ijl jvgewefenpófenbeif oberpófenburg/ Jps / vnbanberentebv '^«ctenvnb©cblóffer/ijlonnotaUbic5uer5clcrt.
h. ®’^aff©ighartCbcnKcifcr3vnolpbitteinetttX5viefffcingclicbtctt4^hlt;im SuceeflionbeeSraf ^*wict) ijltnipungarifeben Kriegvtnbfennnen vnber^ónigCttbwigenin^» *^ Äterfperg. « ^yem / ber ein ©on gewefen ijl 2^eifcr6 3lrnnlpbi/ als man jeïet nad) Cbvijli
^'’urtneun bunbcrtvnbfibcttjav. ï)iefcr(Brajf bat bas ©d^loj? Xtberfperg ^»auwc/ ligt mit feiner Pauffrauwen (Botbina 511 ^reifing begraben, fîaeh Öigbart ijl beven bcyber ^bclcnt ©ongcfolgct/ Katbolbuó/bctt bat
cj ^®3 2lrnolpb in ^eycvn $ijm (ÎÛarggraffen in Kernten gemacht / ijl nad?
M^ó'X)atte vs tob im jwcy vnb brei jpg jlcn jav gcflovbcn/ ligt mit feiner Panf ^ r*aui^K 2lngtlmunba $n ©al^burg in ©. ^manbi Kirchen begraben.
ÄS Ik ^^l|lt;M^babcttbtcPcrrfehajftbefcj|cttfrbcyber©ón/liïbcrbarbndvn
^öalbcto / bic crjlcn bif Hamens / finb im Pungarifchen Krieg gewefen / als
Jclct nach Cbrijli lt;J5ebnrc neun bnnbertvnb fónff vnb fünjfigig jav. 3*^
ihS ^^^^ ^^^ Ö^’^^f^*’ IVilpirga / habe mit etnanbev ein Ktrclictt 511 -if berfperg
hu s ^^‘^^^ ©anct ©cbajlians gejlijftct vnb gcbaiiwct / als man 5clet nenn
'’^^ Pben^igfar / fmb alle brey halb barnach gejlorben. Keifev-Otto
bat • ^^^ ^”^” Ö*”^ '’^^ gef-heneft. (Draff if berbarb ijl on Kinbcr geworben/ gat?'^^^*” ^/*^ gehabt/(Draff 2tbalbcro hat mit feiner Panf fra n wen Cnit#
^^abrey ©órtgc^cngt2lbalbcroncm/*X)balfcalcnm vnbDlrtcnm/ bifen bat
(Bt 2?^*^^ ***’^^^‘^ uauff gebaben/ vnnb fn nach feinem Hamen genennet.
®tÏ^^*'^bero vnb fein (Dcmabel Cnitgart ligen beybe 50 5rcijing begraben.
^**tf’X)lvtd)bat5nber if be genommen 5rcitwlinKid)arbin/ein ©chwejler W*^***'’^***“^^^’^i^^/^^*’gt;3**^ ^^ binwibcrfeitt©chwejlcrPabmunb5nber M^S*^**^*^^^ ’^quot;^ fein (Dcmabel haben gejenget^wen ©ón/ifberbarbnm ç^ 4balberoncm / bic anbem bi^ Hamens / ïbte je haben hernach 3lngu jliner
”’’(!? gen if berfperg gefegt. ÏÓie (Dräffin Kicharbis ijl gejlorben als man
S 1# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$elct
-ocr page 844-©rtß tu i lift c 0311 cß ^0^«ttm6 Olitctittiti/
^cUt itnd? Cbrtfïï (öebuvt tm taufenb vn btcy^cbcnbcn/vttb (Draff quot;Ülrtd? b(*^^ nad) im taufenbvnnb neun^ebenben fav/ßhbbeybeju Ü^berfper^ begvabert' ©mff X^berbavb b(tt5ubcr ^bcgcttommcnOtbclbcït/auf Sadt^fen gebe ven/ @cif(nfdbtia9,2^io, babcrt bcviwd) mît cinrtnbcr b46 ïllojtcr (ödfcnfclb gefïifft / als man ?cU w^*^ ftepgegilft«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^nb vnb bben vnb bretffigf«r / vnnb ©erbirgauj bic erfï ^bttffm babi»5lt; W
brtben bem (Botteeb^tw^ gefebeneft ertngweyb/VaUatum,jol fe^unb ^lt;tU»blt;w vnb ömerbad) feyn.
löte tOauj^frauw Otbalberontetfï gcwcfenK.td)tlbtó/auf ^bernOJeyevn geboren/dn öd) wefber Wdpbome bef brieten/ tOernog in Kernten / vnnb ^ ‘ÖTodjter Wclpbontó bef anbern. T^nb ba fe beine Kinber betten / b^benô b4ö ffibeefperg jum Äb Ö^tlof XË'berfperg 5« einem Klo|ïer gemad?t / 25cnebictiner (^ónd? bnpi*’ fterßeiuac^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcfcnt/b^bcn pïcngefdicndcpetfcnbaufcn/vnb inöcftcrrcid^pofcnbctfd’bf^
pófenburg/ vnb ^pó / ÎDieweilinenaber bife ^Icden$u ferm gelegen / blt;îf i^^’* bcr pernog nuf Oefîctreid) nnbre Riechen neber gelegen bar fur gegeben/l^^S* $dt bemad)/ala man vlet tanfenb dn bunbert vnb aenQigiar/war bamaló -aW Conrab/berbifen'^aufeb angenomen/mb KeiferPdnrid? berbritt/Klt;’”‘^ Key ern/bareyn verwilliget/vnb einKriejf baruber geben $n Kegenfpuvg^*/^ stratum liebet am Heuwenjarôtag/ aie man seiet nach Cbdfît (Beburt fanfefi^ vierzig far.
^enebiftSeurn wi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Benannter ©raff Otbalbero bat and) bas Klo(îer Kenebictbeurn/weiev
nattfrât auwt. biepungamaufgebrennt vnbgar verw^fi bettenC ligt in -öbernKey^f*’^^^ bem ©ebirg/ifi dn rcid)ö Klofier) wiber auffrrbanwet/vnb war er bef ©o^® bauf Dogt.’ Pat genannter Keifer Pcinrid) von ^egernfee ben 3lbt t/^^^^**3 rion / mit fampt jwolff Kröbern vnb Conuentberren / babin su sieben fi^ net/TOnb fnb bcybe-ber ©raff am fiben vnb swen^igfien tag (Partp/ôte^^j^ fin am swélfften tag Junf /ge^orben/ale man seit von Cbvifii ©eburf ^^‘’'4.j| funff vnb viertsig jar / Öinbbie lekten biefee ©tammeifögewefenber ©‘^lt;*K^ von ^berfperg / mit 0d)ilt vnb pc lm begraben worben, îôiefeô alleö IM® auf ben Krieffen vnb ‘Cobtenregifiern suürberfpergvnb Kcncbictbciivn 9, $ogcn/ bafclbjï nodi bie Kdferltd^en Krieff vnb Kapfflid)c Kullen finb/Vö bebalten werben. Jd) Bom je^unb wiberombauff bic pijtori,
® te bcr Reifer fa ft franef trurb.
©dftra xsnitifnne ^fCöblt;vReifer rt«(lt7utt«4Vrtblt;r4ufFjog/namevmitfmbieSCo^S*^*quot;^ ÄÄ«quot;* ^'‘^^* nbsp;nbsp;nbsp;fel / ©unct ©tepbans Königs in Pungarn ©cmabcl / tbetu $n P ^Lvetc
^^i^in baserait wentlofïer / barinnen fie and) gejïorben/jr ©vabned^g^^v^/ wtrt/ïbte Pungarn gebnKirebfAbrten su irem©rabberaulf bifg^nP^n balteneförbeylig.
Alfa jturb glcid) bifer seyt Kerengerus ber Kifd)off su Paffauw^lt;* ber Keifer Xüngclbertum/war berKeifcrin PofCCaplan/sumKif^fr ^^^L^jj/ vnb Soge glcid) barauff gen ^randfurt /ba ftelerin einfebwere vermeynt ntemanbt baf er wiber aujfbam.Pernog P cinrid) bcr fed) ft ^’^U(4gt; mena inKeyem/Per^og Ottoin ©d)waben/vnerlid)e Kifcbolf/’^^^^^u: Perisog peinrieben/bef Perçog petsda ©onauf Keyern/er vnb auf ©^wabenwarensweyer Kröber ©ón/sumKeifergemad)tb^l’p ' ^ eagieng fnen franfeblag nid)t furt / beun bcrKeifer wurb wiber gep*^ ^%er Oïe^jjeaa 1« ©of# gen ©of lar in ©ad) jfen/ wolt ben Winter bafelbfï bleiben, ö^g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ibev
dOarggraff ïÖictricbcn/bracbtin sum geborfam/Bam auff pfrtÖ'^lÏXjjft/ herauf gen 2(4). if a Bamen babin viel ©tönb bef Kdcba/5ótlïen vuuƒ nbsp;nbsp;ï^
Peri5og©otfrib fiel bem Keifer su 5ufïèn/babtvmbgnab. Ïgt;trK«i^^^^^„^ $u gnaben auff / gabfm baa Per^ogtbumb Zlobtringen wiber eyn /1^* ^^ jj^j; vor/weil fein patter im leben gewefen/gebabt bett. îbaa Per6ogtbum ^^ ^^.^^ (Pofel/barvon ©otbilo feiner vngcfcbidligBctt halben entfett war/g« nbsp;nbsp;j^gP
bcrico/Per^ogPetnricbaaufKeycrnKruber. îDa bifer tag auf tgt;’‘^/^jjfif Keifer gen (per fpurg/ Bam babin am vier vnb swenQiglïen tag J^^” v^tdtert
-ocr page 845-^0tt9cn@rt(gOi'r(genßciffvn. CGCXCVIII
^j ^g ^^^^tt ‘ïrvib«t/vnntgt;«ttbcvc2^ctfcrltd)c0d)^nrfun3/btctOcvQógcn
U von73cb»tt€n/5cntt5lo«u^pomevn/vnbCarbonarne«ufl Polen/ porm/q^ti^e««»/ (iKSP^WÏgt;lt;*^^lt;tflt;i^/5^9«lt;»lt;tott»«b von(l?crfp«rggcn(Dct|Jcn/lr««iï)«btn pomnifm/jaJcnCcm ^^ ïl^^’^iï^*’ 3“^V7btcU 4ucb ctn ^«9 bafclbftvnb b« ber volUnbee was / 503 ^*’f‘* îcitun
’^Ocrblïmonncgctt 2t«3fpur3 in @cb waben.
SBie jr öven wW fue ©apft^umß jancf (en.
Ok ^m Keifer tarnen btfer ^ey t /mmer$u 4«^ 3^‘’^^‘^’' febretben / ein Krieff^onct bef? q^app, g^^erben «nbern/ wie/rbrey «rgevnb«uffröbnfd)c(V?enfcbcn vmb bas ♦^•»to^dbw» lijP ^«p)lbnnib5«ndten/etnjeberwólt73«pfï feyn/be« nneb ein feber feinen Æ •’^’’®‘^ '’’^^ IVobnung/ btefe waren/ ^enebictiió ber ncnnbt/Ötluefïcr ®‘^ttt/vnblt;5re3orinßbcrfed)ßt/'25enebict«öw«r ein vngclcbrter (V?»«ntt/
^,’^5«etnetn (JOicgenoffen«n ©iluejïmm/bcr foltbic Kirchen »erfeben/ fo ^ ?^ ff Kennt mb (Dû It eynnemnien / «umgeben / vnb alle quot;Weltlide iDanbei v^fbcctt.(Bv«ti«nnöbcrrt«cl)(5regoriußberfc(t)ftgenenntwirt/g«b^enelt;/
^‘’^ Stoße funnn« (Deltß tbe’lct « lies «uff beben mit /m/ vbertam «Ifo bey b jJJ^' ®cißli4) vnb 'Wcltltd? iôânbet Iber Keifer n«m eingewnltig Kriegß^z Beyern«n/fc^etgen TTegemfee Airdbertum vonDcrfclb/wtber «lier lt;t(l**k ^ '^’^^*^”'^ 5” einem 3lbt.X)n n«m ben 3bt $n '(Tegernfee/Öeranbum einen ^^ ftommen (50«nn/ ben bie tlOuncb $uvor«neb nid?t gern «ngenomen ^^^^’^Iw.'Vnbbarmit er ber Cbv»|lenbeît)t»bôlffbÂme/b«ô verberben v» •Ilek ^^*’”^^‘^^'2^**^^’^^ verengt / $og er ben nedgt;flen in IVelfeblnnb / br«cbc tdet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^^^ ^’^* ^’^”^^ ^^‘*^ Keifer nie $uvor. 5” Kern l«g er etlicb
Ijc^.'***”♦ Oben vnb jwemjiglïen r«gbcß Weinmonnte t«mer gen p«tn«/ J^ftbbabinctnxrag/ ÎE^ btfer ÎTng einenb bett/ 5ogcrbcntted)|lettKom5w/ ÄS'’«?'’quot;”’ «t gen Outrtum/b« hielt er ein Öynobum/tbet bie brey jij2S''^^*’«btctftm/öiUie(lrum vnb (ßregorinm/in Klt;mn/ fettete «b/mnebet (hJf^^PffÖutfS^J^nwbettrtnbernbtßrinmcne^tfeboftenjttKnmberg/wnr PSäpffe warben vorn »üh^’””’^**Selebrter/ vnbinber beyltgen ©ebrtß'teinf«ft eef«brner U0«nn/ §“fquot;«fâ^tot »«J foi( '^^'‘'*^ ^‘” 0nd)ß/ warb Clemens ber «aber genannt. Kapß (Bregortam ju quot;Mamberff ?«» fq„^^^’^^7?eraaf in2^entfd?lanbtn bas clcnb. Vlacb biefem 50g ber Keifer mit ^«pP gemacht.
vielen ^urßcnKi floßen vnb anbernPerrn/genKom.
® ie König paer in ^ungntn aügeffÇ’t »nrb/ vnbflarb»
ber Keifer 5a Kom war / erbab ßebin Pangarn ein fd)ânbtlid)er Krieg/ber vic 1 ileat in gro ß «ngß vnb not/ vmb Ceib vn Ceben bracht k^***’^*^ Pangarn betten ein jcy tlang gewohnt/jre t7aehbaawern$« 0# ^»u«g4«t rem beß Wh ^^^^eraaben vnbja nemmen was ße fanben/waren barbarchreich wor# t«»^»»geweint. Sni‘i ^•’’tbtensnan/weilficCbrißen waren/vnberjren Chrißlichen Konhz •icft f ^ ‘^^^^'^ ”***” wolts jnen nicht geßatten / î) er halben warenß all «aff eigt; ^k i? *^^^^ wolten König perern nicht mehr haben / borju ben Chrißlithcn fof '’^ ^fgt;td?baßgatn5 Konigrcidjaaßtilgen/ weil ße warten baß ber Kehz ^dm '’’^*'^^^”^^*^'^'’” ^^ ^^’^^ Bein beyftanb bemKonigpeterntbanBanbre/ üite ‘'^^*^^‘- einanberanetnemort beß Pangcrlanbß $nfammcn / erwcblten i)0|t«’^'*^*’**”'^’^^^^*^^‘^^/Mgt;tlt;tt«wK0nig/bermttßtinettitijagett/ba^erw$lC
ff ^‘^•ibettChvißlid?en (ßlaabcnabtban/ vnbiren vorigen (Blaabenwh ^jungdtn begem baß L.Γ”^*4gt;ten.îï)er neaw König bett laß 5a fold?er berrlid?Bett/ fagtß lacata/ ^5 lt;^^’’’J^‘‘‘^‘ ^^«“^
S^tt • ^^^^ '’^^^‘^^ ^’^ gemeinem rabt ber Cbrißlid) (5 laaben abthan/bie ^Ib'z itije*’^*^*'^^***^b4lbetta«|fgerieht/vnba6gefnetttp0fel/ba6mf0llt;herKünbt^ iufi '^^f‘^n^lt;tt'gt;ttb ruften.'Bint hinweg mit ben pfaßeavnab (Pandden/
P *^ß mitbem faulen vanü^en (Beßnbnnrwiber in 'Ceatßhlanb.
®« würbe ein gemeine flacht von lt;Beißlid?eh/lt;Pann vnab Weibern/
«lie
-ocr page 846-©46 fûtiftcc ^«(0 ^o^anm'ô 5ÏMett«W/ ^^^ flUc2Vird)lt;tt/2^l$(ïlt;rv«amp;©ttfft/wuvîgt;cn»ci;br«tnt»namp; jcn:i|rc«/^**^^ç,4r mnb Pfaffe» auf bcm Catib verast / auf Senommen brey / v«?^^*^, gieret» ©anct (Berbarb/weidserniebe woUmbas fórnemmen vcrwiUtgcw/^^^^j^ glctcbCanbfAflc»/Jrvcmbb vnb (Bâfï/vnb nicht vom CbttfHtd^cn lt;ö W»^({/ eben wolten/ würben etfd?lagen. X!ftner mit namen Caurtco/ein gtttev
lt;bc er ben Glauben verlaugnen wolt/Uef fieb ehe martern vnb tobten» ï^Jnjgpeterinbun Äomg peter warbtefe wctlberobenanbe» ^eyenfeben Grcni^^^'J gern Wirt inpépert» «itt bén ^eyevifd^en tOerre» /ben vbcreyltenbieauffrübrifcbenPu^Ö^^^^utv ßefübet^”'^'' ^”’”’*® |icUet fieb $ur webr/fo vieler vermoebt/erwebret fieb ircr brey gamjet^ ^^fn/9^’' bawar bei» bülff/fetne 5gt;tener würben erfd)lagen/vnb er 5» l«’5‘^3^t^’^*?^£^c»/ ©tulwciffenburg geführt/iDaltcfim 2lt;óntg2lnbrcaóbic2lugcn vnb fein ^ännlieb ® lieb auf febneiben/wurb gang vnb gar feb waeb/b^’^ balbbarauff: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j
2{nb«as wirbt jum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^0ntg 3nbrcaö wurb von ben brey 13ifeboffen / bie in fold?cr 3nn» ^,sp Ä'ÜÄlt;gt;lt;ywgt;«»»'*’gt;*»»»®“*®'^’«*«^/j»“Ä«irf8gt^^^*/iä fc^ i« 3d;ctfani. «am gang Oungarn eyn / lief von ftunban etn neuw (ÎOanbat lt;’^^p9‘^’^tV^ mennigblid) ben Cbrifbliebc» Glauben annemmen vnb halten folt/ ’^f*^ pj^^ÿ . gotter ehret ober anbettet/folt ben Äopff verloren haben, ©ebtef et jc^n^^ •;gt;ƒ tionin 'Wclfddanb^um Ivetfcr/btc muften /metliebe bolbUcbe aueb ben Steifer liehen lOofrähten / bringen / im ein gnebigen 2^^‘fó bijt'fd liicf bem 2^cifer barnebenanjeygen/ wie S^onig peter in einer 2l«fF*}’', L^jf fchlagen worben/X^r wer abervonaUer mennigblieb 5um2^0nigcrwch‘^^'J^j// auch bie ‘Îh A ter vnb ^einb Äonig per ere febon gefbrafft : ©0 jm nun lt;w* .^^ (er bas Keich vergünnet/ weit er jm in allen ©neben gehorfam fey w/^‘^’%or/. bcn/vnbbievbrigen'X)bclthâtervnb2lnfcngerfolchcr3uffruh»^'’^^g^jjfcr$ ten / begerct berhnlben nid?C6 mehr / benn auf gunf^nnb gnabenbef ju regieren.
2)emKeiferthet^0nigpetcr6'Cobwehe/hctteben gern er muf t ce bifer jeyt bleiben laffen/weiler fonfb anbere grolfe ©ach^^'’ ttebetf/ betthctt/33efalcb/edfoltcnbie t?uttgarifebenCegatcnmitimgcnÏ^*’‘^^'^/ ©anctpcter6(V?ónjïerhcimfïlt;hen/bawoltcrinenal6benneinabfcV^‘^“ wa6 alö ben» billid? vnb recht were weiter thun.
Oßie tier dfifa ^11 SXom erfreut wurt».
*lt;iiiri(» te Knftt ^ Ô halb b« ^^dfer gen Kom iam / «la man seiet coiifcnb
Wirt i« 715 geirput, j-^^ vievgig far / am vier vnnb jwengigfben tag bef ITintermonrtrö/ ww i^it [nmpt bKeiferint?agna vom Kapft Clemente bem anbern W jj^ mcn6gebróttt/berKómifcbvonGottgcwetlt;btKeifcrgenennt.nlt;’^^*^l£b brad?fen3lmptgiengbcr IJapfl / Keifer vnb Keiferin/ i»irenb0fbli^’^^\j./ bern/aUe Kifeboff/ prelaten / Sût^cn vnbiOerm / ber gang K^mifd?« ^of mit fampt ber Xitterfchnfft vn Gcmcinb / in bef Carbinalö von ^^?^.^‘^‘* l«,«^ feberman wurb herrlich begabt. Î)er Keifer lief niemanb traurig vb ƒ«» nbsp;nbsp;nbsp;J ^apPfoimctt Ort 6« ^lt;«» ^6 muften im all Carbinäl/ber gang Kaht vnb ^ettteinb/febw^^^tL^, wiihguiig bef; Ätiiä fichmfürt beincnKapflmchronwiflenvnbwillenbef Keijerß wchle^ j(-„lf, fera gewellt werbe, '^nb ab er etliche tag in gu ter ruwe vnb frieben flill lag / febief et er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L^^ mit einem bluffen feines Kriegfvolcf herauf in ‘CeutfehUnb heitw/ÖKS
vnberwegen ju Kanenna/vub gebar ein “Tochter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.p,. ^
Afr ber Keifer burchjoge mit bem anbern Kriegfvolcf Qun^ lanb / Calabriam / Campaniam/ 3tpultam / vnnb anbcrcanlïvffenbe ,^^^i vnnb Gegenb. Etlichen iOerren bie jm nicht alljeyt gehorfam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß
benen joge er für bie lOeufer vnnb ©cbloffer/ flürmetß vnnb gew^n^'^ J^ie ïScurtentwirtget^ bu gehorfam/faf ju Kecht/gab vnb fprach felb|lKecbr. Ï)en iîlt;’‘^^”î┫ci,cni: Krafft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f eh in biefer Gegenb mbergethan/ gab er einen i^ergog. 2gt;« »«^^ quot;nbsp;jj^tfen
-ocr page 847-, ^0tt9m@4lt;êfl«flt;êlt;ttMlt;W‘ CCCXCIX
Ä*^•^**’' ®lt;^ W««^ / ^^^ S^ctfcnn (Vinteer / bn pc vorn ^cv^ (Bavgano wibee fo^y*^^^” ’^olt / vbd vnnb fpotcltd? empfangen / ein 2(nfflauflr gewacht / bte lt;tkA ^*^ '”^^^*^*’^ (Belt. 'Ónb ab er Jtalia jn guter ruwe gerietet/ wolter j wiberumb herauf tn '^eutfd)lanb sieben / ham gen GOantua / bliebe bte Ikiis‘^'^^^^^3 ba/wartet bef lt;5ottcóbten jïd auf/vnb wurb befftig brand / ©o ^n P^^‘^r”nötw«rb /5ogerfurt/ bain gleich am cnbebef ^rachwonate gen . 9lpurg war ^tfd?egt;ff ^bbo geworben / ba machet cran feiner datt t^cinri^z »lt;i(hÂrttméÇ ww '*'’^5u einem ^tfcho^bafelbjï» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«-^tfe^off^
®te ^frço3 ©offrit) ouf? 95ro6onî) Wikr
^SebcKürt
fid?ber *2vei|erru(fet/woltaberein ougin tOungarntbun/^^aben^/ ©offrit) oteCemin b^^det t)crgog ©oefrieb auf ^rabanb an fich ^albutnum ©raffen ju aamp;«m«iamp;cin2\cija-.
5lanbern/»nb ïbictrtchen von^erbingen/ mad?et etn ^unbt mtt fnen/
«iSw^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ketfcrauff/woltfmgar temen geborfamletflen/ fel ben
p H^nenben 23tfchoffert infre ^ijlbumb/plónbert vnnb brennet / verberbet gjY vnnb £icut. 5« Heuwmagcn 5ünbetcrben ^Kónigtlichen paUafl bie ^^6 a ^*b ”^’^ ’^erbun bic ©tatt mit ge wait cyn / verbrennete vnb jerfchlcip
, ^onig 2lnbreaó fchtetet on vnberlaf$um Steifer / vnnb cntfchulbigct fch
'u ^*^^*i^ Äonig petcro ‘Ïobo halben / zeiget an / ^r were von ben iOungarn
’ ^Äonig erwchlct worben/ bett wiber feinen willen bao 2lt;ónigrctch annem^/ jk’^^'^flen/fo wem nun alle bic fo an Äonig petcre tob fchulbig eins thetU gc* ^‘'ifc/elnöcheilö legen noch in ©efengtnuf/bie wolter jmaU vberantworten/
’^ ’”’*^ ^^'' 2^cifcr oas 2^ontgrcich ju Ceben leihen woltc / vnb fein gno
“Iw pcfi; feyn/fo wolt er fm barju fälligen Tribut geben.
|. ^er steifer gab ben tOungar n ju anc wort ; X!fr wo It ƒ m red?t thun/fe^unb
«^?lt;J®'^^”t?w”S^^””‘d?t5iebcn/KüfTctf ch mit einem großen 2lt;ricgf void/
n ^^3 ^Il’*‘^d)ten bae lOcr^ogtbumb an ber (lOofel/ 50g auff IVaffce
?®Canbinba6 Htbcrlanb wibcrlOer^og ©otfrib vnb feine ^Öunbrögenop/ ^^ciferheinrfdfiru* L’J’butn crjlen griff er ©raff it)iecrid)cnan/©d)tffct in ^rieflanbau^bcm bfiiru« ©otfrioms ^^[»/tamgen Keinfpurg/nambemnad^bie ©täte 5lerbigeneyn/Oberes ^SSuvum««^ hl s ^’****fl^quot; ^®'’* ^ ® ^^^^ '’^^ pfü^en/baf er mit bem TDold nicht redt für t ^t i ^aefji. d^ttommen/ ridjeet niebtßauf / muf1511 leçt/boch mit fchlcchtem fdaben
feinen/wiberumb ab vnb beim ziehen.
j( ^i« 5etnb fuhren mit gar kleinen ©chifflein hin vnb her/wie bie(VTeerr^u*
AZ Wo fc einen Aeiferifchen ergriffen bermuft hariaffen, ^nbiefem 5»5i|î beittrich ber fechf t auf 73eycm gcwefen/ vnb wie er beuraten vn bod
S'^tbobrnwoltyt-oduiber.
® K filtere Herren t'ifcr J«}t fturOfn.
ES ^t 73cyerifche bertjog war nun tob / vnb |furbert auch biefer $eyt bet^ O^^og Otto auf ©chwaben/ber ^r^bifchoffju ‘Ö^rier poppo/Clcmcnß ber ^^nber bif rCamens TSapfïjuKom/amneunbtentag-ôctobriô.
p ^et Reifer hielt bic Weyhnachtcnin ©achffenju polcta/ÎJte Kómifche fcb^i?^^'^*^ ^^’^^nt ©ad?ffen/begerccnbcr Steifer folt men popponemben ^b QcbiitZ einen gelehrten weifen (Dann ^um '^apfï geben.
Qeh ^^‘^ 2kcifer verwilligt/wurb ^ifhoff poppo 73apfi ïöamafuó ber anber ^gt;omafu8 betonbet bif genXombeleyten. ©ch ^«»5Reifet ium
^7 ^antjlcr beruico verliehe er bas 73i|lhumb 75amberg / joge bemnach gen oSSnêct» wein» ht^ç^ft^®''’*’” bannen h cran ff in © ch waben/vnb bamad in Beyern / blich fun »berfompt
onfttn vnnb ^bßemju Kegenfpurg / vnb verliehe -Otten von©chweinfurt ®lt;i»lt;*^»‘ baß ber*
-ocr page 848-Baefönfftc^ucO go^rtttttw^lwettttW/ , bas tOcr^ogtbumb Öchwuben/ befahl ftt TOvatif Uo hem ^ßhett^’P^^^/^^v 1503/vnb anbern tnebv^wvffen »nb bewert/ 50g halb wiber in Ö^”* y ben 3lo^fahvtt4g $11 ö^ryd? / am pßngflcag tarn er gen Öolotbu^^ ' nbsp;nbsp;j^f#
fclbjl mit ben 13urgnnbtfchcn tOevm einen Canbeag. iDa bijer'Ïag te/50g er burch alt jranefen in ©achten im iOerbfl/^nb am herauf er $u Äenig t?ei nrieben in TTefl^rancben / nicht weit von (V?eQ/ bilt; jwen tOerren nach altem brauch jr ^wnbtnuf vnb ^reunbtfehunf/*^®' tens gegen einanber mit bem ^y b.
‘Son .^«103 ©offrit» Ont» f itie m ne uwen ©apft-
®otfribb6ftfettt 2« ^ i^rgog Hilbrecht von ber (ÎOofel folt JOergog (Sotfriben auf ^^^y^^dJz ^'^'‘5;^,” ^quot;Ç^s “• I^Geifersnachbengen/vnbjnnichteynbomenlaffcn/^r waraber5« rj,j^ Ver Wofti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ê^kflig/lief etlich 2lt;rtegf volrf laufen / bett fein forg auff Devf?og ®
ben/^tber (5otfrib vbcrpcl ^n vngewarnter ©ach/ vnb wiewol feh brechcnttcrlïdjwArct/wurberboch^ulcQtcrfch lagen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b^rt’“^^
ïDer geifer gab bas iOertsogthumb an ber (Dofel Der^og auf bem itlfaf / Lothringen aberquot;lOcrgog ^t^iebrichen / joge barnach
©a^6aib M 2^lt;i«« T^eyem/war bielTeyhnachtfeyertag^u^wif^^ng/machet feinen Caußl^'^Ab^ p«‘,SÄ ö^ 5?quot;‘*^-jB?îïî^ ^’^ï^'X”’quot;*;’*? ’h^î^^SïK'^ ifia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chen vnb IVcltUchen Rechten hoch erfahren / in ber hey ltgen ©dn tgf nbsp;nbsp;^cd^
Ägt;ppenamp;eim»»i« gt» fcn/fübreteinflvcng bavtCeben tuubr beybc ©vrachen/CSriechifh”’^ nucto ÄÄSS?”“ntfeh/fuiïwol/warauf bem ^Ifaf ju ÏÖabburggeborn/ ©ein l?ut«^.j, von Dagenauwfein (Dutter Delica genannt/baben bie ©tatt Opp^^ ^^ xo bauwet/ ben machet ber Reifer jum ^öap(l.*X)on fïunban wurb er gen a führet/beleytet/n ^ifd)off D«go einXomifcher Lwat/X^rçbifehoff çi^^/ barb von‘2^rier/^ifchoff ^balbero von (DcQ/îDietrw 23ifcho|f von 25a wurb ber neuw 23ap jl von mcnnigblich mit allen -î^bren empfangen/ ^^^ Ätobemettnbt win Lco bemeunbt bif namenó genennt/amvierbten tagbef Dornung^’^,Æjj^ i®«?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^apfl hielt von fîunban einen ©y nobum/reformiert ben Clemm/be^ L^/
chen ©tanbt/wolt bie ©imoney nicht ley ben/thet bie brey Dev^ogen/^^ Àj^i ^albuinum / ÏTbeoborienm / in ^ann / bcclariert fe als 5einb gemeinem ^^^ flcnhcit vnb bef 5riben6 im Kómifchen Xcich / in bic 3lcht / barumb b^p |n Äeifer fo 0 jfc jugefagt/bein treu w noch (Glauben nicht gehalten.
SBieberÄciffr ^einrifHa^^fr^ogt^umb ©epn” mlkamp;c / vnb ^ert^e^ ©etfriben au^amp; an* bere bedwang.
35lt;nftti win Çonr« ^/^|f ben erflen tag bef Dornunge f am Geifer Heinrich gen t»etgt;lt;m «peugeiitjè. verliehe bas Der^ogthumb 23cyern Conraben bem erffen bif ^^ben man auch Curo nennt.^wifhen ber jcy t thecen bie i^eiferifchen e griff/erfchlugcn Dernoglbietrichen von bem erfl oben gefagt ijl* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isnictn/
aber Keifer 50g wiber hieuwen Kunbtsgenoffen/ (Gotfrib vnbKalow fchlug fein (Belüget bey 2tch. ^apfï Leo hett $11 Kemis in Tränenreich cilium ber priefhrfchafft halben gehalten/babasaufwar/bamerju^' t0cinrichcngen2lchinbas (Belüget. Der^ogCBotftibvon^J'abanbvi^n _ Lothringen erfehraef ab ber einigbeitbifer jweyen Potentate / macht fL ©offrit rompt gm ^^«t mit groffer fûrbitt gen 2(ch/bebennt fein verbrechung/begerefgnab/0 2 wiïrwSS^^ ^‘^ fürbtee bef ^apfló wurb er bef lebens gefrey et / 3ber er wurb gen ^rter m elenbvcrfdncft/muf t/nber Xlrti5bifchoff wol bewaren laffen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^^
aber Keifer jog wiber iOerijog Kalbwetn auf Tlanbern/JwangfnJJ^^Æ horfam/'Vnb als bie niberlünbergefliUtwaren/jogen ber Keifer vno nbsp;nbsp;r
miteinanbergcn(Deing/wolten etn Keichf tag vnbem Concilium halten. -
©o halb bas auch verricht / 50g ber Kapfi noch benfelben quot;ïVintcr pe ^^
-ocr page 849-J tH'n^citCfU-fitTiW’tiEcifatt. CGGG
XöT ^^ ^*’ff Kom ju. iOtc Center fo brnber Korn Hgen mustert bcm ^fr^ ^*’^^^®^lt;*^S P^y « / ® ^^^' be v 234p|l wo Its all Irt ben 13lt;tttn getb^n b^tben.
‘Winter volUnbö ju ^uolocbober polctb in ©rtebflèn/ ^lïctnbrtmcrgenrttccbt.
^Bie kr Äoff v aüawató on ^«g (n Ajinigam fûvnam.
_:Keifctbe« nun in'^euCfdilanben alle ^etnb getentpfft/ mb frieb im ^^) ^ gemacht/wok nun ben on5 in Pungatn fóvnemmen.lfv ram gen 1 •^^^^*^5'’ b’^fnlft babtrtallc6fAnbcburchganQ23eyet'nan^/^ß ta^/ ^antwa juOIArw;?
tiA ^’**’^“ 35ifcbo|f/Pnrtwic von hamberg/ (Bebbaft von2lid?flÄtt/Coir/ *'“3’ ^«IS^*^ ^‘’Sfpnvgz (Bebbavb von Kegenfpurg/ 3[ngclbtecbt von paffauw/ btg 1 ?**'’®^®allt;5burg/3boninuóyon ©ebtn/vnb Hitgevuö von5rei(ing/ 'Vh/Th^^'” nv’fbl^evi^og Conrab au^ ^eycrn/alU (Braffen vn iOertn in^ey# ft)av P^^ bet loeroog au^Kernten /lt;Braffam£lcd?rainvnbanbcrX!ïtfd)/ '’011^^^^ ^^btedn vo ^ekervetd) -Otto pfaçgralfvon 0d?eiren/5ribtid) ^ew®**mn/vnb aubère mehr ’^eyertfdKi^errn/aUeö was bemPetçogtbumb ^oiri?^^^^^^’^^'^^^^‘^^®”^” *^^^^ fampc/ïgt;ïeX7orcfawer/bte Perm x'on Cbum/ Ï^ot4 ^^*^ '^ '^^^ ''’^® '’^*^^^’^ Walb ligt/ an ^ebemen greniiit. Ï)ie Reyern/ i^^*«uwer/^eflcrreidgt;er/©teyrer/Kernter/0ali5burger/'lt;tiroler/vnbwas ^kc x^^*’^^^*^ ^‘fïbumb ligt/(Pit biefen allen rabtfd?lagctKeifer peinvieb/ 'ff«h ^^’^ ^^’'^^ wiber bic Pungarn angreiffen folt.5)a wurb burd) bic Kriege/ '»clth'^x^^”’*^^^’”^’”^”’ ^^'^^^^I^l’’fl^« / (Pan folt bie Statt Paunenburg/ ftaunenCnrgwirtwi '’to^'''^^*f^^^“'^^'“^^^*^^*^*’^^”^^^^ '’^^ lege ebenan bet (Stenig Pungarn öerurnttefeßigeu
^^’^*’/lt;'*’if S^^*i^*’^*’^^l^lt;^^l^^*^*'nlfbauwen/neuwePcttpr/vnnbein ^‘*»wet bemmb machen / mit einem Wabl mb (Stäben wol bewaren/
’Mimais Key cm babin fegen.
flnb ■ ^^i^weilmanftchalfo$um^auwrid?tct/fd?önanßeng/fomachtenbte ^1^”’*’^*^^^^^^
‘*^llt;»tlt;«baltê.(Scbbatbbc^KeifersDettct/Kiflt;boff$uKegenjpurg/ ©ceM^ip^offi» ^^ ’’‘^nwUd? ber Keifer bic 3lbtcy Kembte gefchenef t/ ber tam mit einem oîegenfrurg ß^ugt
Vn ^‘’^’ff^’^ lt;^û«lt;l?'gt;npfnff«V Setts in Keyernauffttieben/jogbinab in ”“ ^“quot;ô«”^quot;* ^?’^^'^t?^^'l”^^^^ ’^yn-îütc Pungarn wolten in hinweg treibe/ramen ju *’'«h *’*^'’*^rlt;bl«SbetKiflt;boffmitfeinemvolctbicPungarninbicßucht/cbce Sgt;’tf k*^*^^^^ ffbabcn/etfdgt;lug vil vo let/tam gat bincy n in Pungarn/ bracht ein ‘^n/tt ?^^ wegc. i^s tarne auch binab in Pungarn Pergog Conrab auf Key ’^Vûff Marggraff Tllbrccht auf Ôe|lcrrcid)/fûbrtcn mit menbicKeyerifebe ^^»nk ’'^ ^nter mb Perm / machten jr IVagenburg / vmbfebrenef tensCuaeb 'gt;nb ’^^^^’^ ^^^ alten‘Ïcutfcben)mit WAgenvn Kirren. ÏDa fieng man an tag iinb'**^^ ^” arbeiten/Etliche bau weten peufer mb Kircben/cins tbeils mach ’^tftk^ ®f‘^^t^nïaüwer / fret viel wur jfen ein IVabl auff / madjten einen tieffen ßuh ^^^‘^^■binber mbbatfiiv /flecttenbar^u einen (ïarefen boben^aun. ibic Sto ’^^ '’^*^^*^^^ ^^ bart/ baf man ein neuwe Statten neebfïam Canb folt Q(bf,'’’'^^‘:ntd?tóanbcvf ben ein(PauwrvnfefiKoUwcrct wiber frCanbvn ^sS?^^*^*^bc/waren bcrbalbcn mit aller macht aufr/jogen babcr/licffcn et# I^c^i^i^ blt;:in)licb verborgenmbvevjïeettbinber jnen/ pelen in bas Keiferb ’’^Ua/f 3erbeybemacht/auff benjweyvnbjwcngig|lcntagbcf perbftmo^/ hnj '’^üirlt;nonvnbctlaf beffetg/ als wenn ein plagrcgcn von Pimmel fiel/ Vt^?.Pf*illlt;*gt;^*’lgt;lt;*^ ^^^ Kriegf leut / bic pfeil waren all vergifft/ fîcetten in finbt/ ^^**^ Pütten mebr ben jwey bunbert pfeil / wie man gefebrieben ‘‘’*te nbsp;nbsp;nbsp;'’'’^^'^^^ ’''^^ ®*^ (Penfeb in bem gangen (Belager befebebigt/ bas bod?
*^ ^“ fn^en. Sic lieffen ben Kauw ligen/ griffen ju bet webr/erren
*^t ^‘'^^^l^Ser/ Ï)ic4bbcr(ïcn vnb X^nberbauptlcutc fpraebenben Kneeb^
x ^^” ^ bleiten f ch barneben wie ebrliehen lieutcn wol gejimpt/Cieflen W''”^*^'’’f3^” ^ '”*’ ^” ”***^ *’^^*^ brang war cyItens bin ^u beiden / feblugen/ I’ll» Vnb ffacheninbie ^einb mit ©pic(fcn/0cbwcrbtcrn/Krügeln vnnb Pellen#
-ocr page 850-©«6 funtfcc ^«(0 g^fianwe S'litcntiw/ nbsp;nbsp;nbsp;.^
t?elUnbrtVtcn / iDtcfer ©tnvm wäret bi^ an ben ßbenben tag/vnnb *^^^?L|;tgt;# ^Ungarn te«6en tn t^ungarn iiicbcö au^. 5« IcQt tbeten pd? bic Beyern tn ein veelte 0^‘^ScirrH je flucht äsfe^ugen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jufammcn/brungen jnitaUermaebt au ff bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/weil bic am o ^^^
waven/fd? lugens Xittevlid? in bic flud^t/ evlegten fvev vicl/vnbey ItW^t ^^ ^oÿ bip an bic tOinbevbut/biefclben erfebvarfenabbem tOanbel fofeb^Z ^ILirtlf pengenvnbpoben» Dnbbte Beyern betten ben 6ig evIangt/joSt”^ ^^1,411 (5cUgcv/fagtenlt;5ottbein3intnAcbttgen gvoffen baneb / pengen ju bauwen/ lieffen niebt nacb/bip bic Statt gane »n gav vollenbet wm tcnncuwe'Ïbov/bcfcbloffens/vnbfeQtcnl3eyevnbabin/tbciltenallcPt”! Le/ If efee vnb Wifen vmb bic Statt fein auf / bavvon fieb ein jebev jCegten bemnadgt; ein fbavebe ^efa^ung bveyn / bic vbvigen jogen ww ab vnb beim.
®(e Wc ^Ungarn bk 27c«tvc@f aft Wldgcrtc «•
»««nwtos. MM ß? Ä’x*Pgt;gt;“ nong«n bet Styo-nabjug »enwrnn* /wlt;««»*^a von ben ƒ?«» garnie ^y^an allen ovtenauff/ramen aup Oungarn vnnbSibenbwvgen«»’ » Mgertvnbgelärmt. ^“^^X^olcb^ufammcn/^ogenfurbic r^euwStatt/vnbbelagevce^^^. Lf Sontag/ pc pengen an vnb püvmeten vier gan^e tagbunbten ben I^ gewinnen/Ï)ie inbev Stattwebveten peb veblieb. 5« le^tnamcn Saben/wuvffeneingewaltigJeuwvwevcbvon^äcbvnSebwefclitt^’tc’ ^ bas pel auff bic lOenfer/ bic waven nuv mit Sd?tnbel vnb Sf vo / nacb cvnbvaudgt; / gebeebt / ba peng es balb an 511 bronnen. 2gt;ietOungavn ram nbsp;nbsp;j.
gvoffemgepbvey/fam wevbic Statt pbongewunnen /meynten weil Scattmitbemlcfcbcnjutbnnbett/ wóltenpcbieweiieinStuvmanlawLf^c^ pelen an ben Wabl Julieten bic (övAben cyn / lieffen binju / bacbten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ci
ebov auff/ wuvffen Ceyreman bic lt;l0auwev/woltetts beffeigen/ vnb flevminbev feboffen peone vnbevlap in bic Statt. lÖaBam fAblW ‘^’^’âu^rc'^ Stuvmwinb / bergieng von vier orten bev Welt baber/vnb Ufebetbas^ j^^j in bcv Statt aUentbalbcn auf, its Pobe ein ‘ïuvtcltanb vbcv bic 0 tatt/L^d \ febevmaninbev ^efaguugfur ein guten trop bett/fagten/es wéte em$ /^^^ vomiOimmclcincsgutenglücfs vnb Sigs / fpvacbcneinanbevvebUcb|^'^jnï) weil f nen ©ott cin jcy eben geben bett/ woltcns f v bcy l vevfueben/ vn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^b*
mit aller maebtaupbev Statt fallen/mad?tcnalfo fvgutc^vbnurtg/n^yL|yi ftunaam werten v5 ling auf bev Statt/ebc es be v 5einb wav nam / wavens febon binbev fnej/ ten qsepern gefc^f«^ g^,, j„ p^gy pad)CUs bavuibev / vnb tviebens mit gewalt in bic Puebt / ^‘^’^Sdm wie bas 'Vieeb. Dnb pub bipmals von ben ^ey cvn fovicl iOungatn et| w‘ g^^j wovben/bap man feebp Sebiff voller tobtev jCciebnam / wie man (Ebrouiden auffgefebviben bat/binweg führet, -ifs tam vorn tOimmej 'jj; eber febreefen vnbfnrebt vnber biet? Ungarn / bap pcniebtmcbt^laP’^^^^ ben Beyern ju feebten.
®on levies Sfa^nwtemî» ^cr)|og95aIl»c«W au^S^anberm
/)^^-lfilpd? foleber S^riegin JOungarn vnb an ber :Scycriflt;ben ^^Æjc^ ^^^bub/warberÄeifer ju ©optarmSaebpen/nam ^^^^^tgGMi^^^ (jK^war bas gefebrey/ber polnifd? iOergog Ca^mair wóltin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bdl^
lt;»M«^i4us^erço3 d)es CanbberÄcifcr bem ^ebmipben tOcr^og cyngeben bett^faHem^ -k,;ƒ !îïÂÂr‘’‘®‘ Bergoo Dratiplaus bas bóvet/vnb vnfebulbig war / eylet er felbp 5«^ T|x 50/ ' * $eyget pin vnfebulb an. aber Keifer liep fm bas gefallen / fprueb gt;«• 5^^^ vnb jog ber lOergogÿetebwlbcr beim in Polen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
©leieb bifer jeit pelKalbuinus ber Jónger ©raPT inyianbernm gen/gewan bic Statt tOonum. aDlc Keiferin gelag/vnb gebar ein gJJ.
im iOerbp/ vnb licb bcv Keifer bifen IVinter in Saebpen/bieU ^^lt; ^ yjylt;rm3
-ocr page 851-f ^ôtt9cttS4c0f|tf(ÇettSctfertt. CGCGI ''’Ä^^*'^^^^^* ^^® ”^^^ ^‘'*^ bcrnnct? btcltct’ctnXcid^jltrt^^u^u^fpnvg ßttiB ^^^’’^ ^lt;^i‘i’tn and? ^aplï jCco fclbfï pcrpnUcb geween iff. ^n ber 5«'/ f‘inff *^^^’^ ^*^*I^*^S^’^ ©pcycr/rtuff -Óftevu gen C^lUn / Uc^ fetn /ungen ©on steifer ^dnvifÇ ww K«i5ï?^’’^*’^^*^/wiOlt;tnvtlt;b/«webet Jit511 einem Vïnd)kommentm Kómifdjen X\gt;-X«i^S fet£. *’^*^^quot; imnlfo^ungvtcl5ót|ïcnvnnbt?etrcn/bicbrt $«gegcn waven/ hmmSimo^ntv» '^oit h'^^ ^^^ ^^^* ^^^ *^^” ^^^ ^^^^ '^ ^^^ ^*^ “’ Weyern/ famUt etn /Krieg)? volet/ ftt c?*^^ft«9«ttt»bevjiebcn / vnb pc bem Ketel? vnbevrbenig ttmdxn. 21 n vn* ^/V?®’^*’l^^*wmclfabvtwrtrcvjupafllt;tttw/vnbbeylt3ctb«ó 5eflAbltcb4lU f'ih k’^^^^ ^^^^^^ ©otfvib/an^ ^Övabanb vertneben / ben nam bcvKetgt; ^Wa ^^^^^ ^”^ ^^”* ^^‘^’^^^^ ^^ bevulfen/ wn^t/m bev^v^bifeboff von Cob tfù ^^^^^^'’^^ 5llt;cfertjtiCeb«n eyngeben/©cretinwtbev /^nlbuinum
'^’^3evn eyn/bev fok ƒ m few freffel weven.
OCte hï Äetfer ui -^ttngarn jog.
2^cyfcvbett|td?tnkaUevtnacbtwtbevbte l?ungavngevii)ï/fd)ictec (5^r««en /Öecrevn/Zbifdwff (Debb^vt von Kegenfpuvg/iOevQog Dvatif^/ Dn^ ‘**’”*4tt^/ölt;bttte«/'Wlt;lpbcnbetttOevQogi»2^ev«tlt;n/«ntben 23eyevn ‘‘hat-flp”’^’*^^**^^”©ibenbóvgen/ bicfoltenbas tOnngcvlanbaUenïbalbcn Kr’’ '’’’^ beBvtegen.©o bnlb abev busAviegf volet in iOnngavn bam/nw tó iif**®^*'l^^*^^*^.^l^^^*’/l^*’**^**«^^^f’/Jlt;’^^*^Ïgt;*^lt;w«en/ba6lt;5etvdbrt«ff ^tUh ^^” v«vbevbc«/Bam etn folebee /Ongewittev von Kegen / bn}? fie auf ge// ^iréft ^’^’’^’^ f'^***ïlt;*^ 5nbanblcnbenfüvgenotnnend«3 ab|ïeUen vnb vnbev// iK«”*®^««/!)««« es wurb aUencbalbentmCanb etn foleb (5ctv^f|êv/lteffcn ^«vb ^’’’’^ -quot;^lt;‘ire‘*ßnf^ fo fït|ïlt;tn / baf ein große anjul/Oied? vnnb fient vev// ^hlbe**'^’® 2^ncd?t b nnbten in ƒ ven gelten vn lOótten ntd?t ftebev bleiben / ïöev/ “(tbr 1,'’’’^^’®*’^^*^ Xi4ttïftngv««btwttbein6ebwevbt/5ettw«t^v«b 23vanbt/
^^cbetccn/jogenó wibevnb vnb beim,
Itn//^”^^^lt;f«^ bett ein tn^ebtig /Üolct bcy fm / waven 5vancten/(5alliev/po// ^hb’*'*’’^*’^^^*^'^^^”^^’^^® ^''’^^^‘^” '^’’^ ©acbflen/mit benen 50g ev binab in ’‘cnx Ç^««lt;^«*^w/ijî etn tbeil bef I?nngevlanb6/$ogau)fbent fianb/bettbet fóbt ^^«^gen/muftê bic pvouianfauff ben ©aninvoffen bem lt;5el^gev nad? ^4« ^*’’^^^^^’^binabtam/fanb evalles fianbvollIPaflèv/alfo/bafevin fo/t ’’’^S wettevfovt bontmenmoebt/ 50g ein weiten weg vwbbaölt;5ewAf^ ^ÄIS^ ^^ ^^^’^ buveb Äevntenin i^nngavn. Î)ic lOUngarn betten fid? in bic ^iHÄ^^ ^^^‘^^ vevflectt/aU ƒ v Hab vnb lt;5ut mit genommeit / woken fid? mit '’'vm ‘S’^‘^»iïbtfd?lagcn/betten bavneben bic Weyb vnb'Ïvinctbvunnenalk .(puuïtavtiftfïbnb tj *lt;nm r ^”fi®” P^ ^®^ ^^’ $cytcnfovnen/bavnad? babtnben/v«baud?$n web flt;tütf wifWe^t««* ^lt;^116 V ®‘^feytcnfcben/fclcnbem Keifevetwanbinbeninbie .Óvbnung/tbe// ^'^‘”’ '‘‘Ad?^^’^’’’^''^ ßwben/flobett benn wibev bavon / woken bod? bein fïanbt tbnn/ ••titb ”^’*^ S^eifevifebenmób.^a bevAcifev mevebet/ baf fe bicöungarnnuv KrÏ’®’’^^ ^i^ banbicten/inbeinem wegjïebennod? fd? lagen woken/vevfao fenK x '’®pi^owwttt f^*^ Ilt;wDolcb/basvbvtg lief evalles vevbevben/ verwu// Mb - '^^»^bvcnncn/alictttbalbe«wo ev binjog/ muft allc85cvfd?leifft wevben/ fihlft^^'w’^*^” 5lt;^«Q/lt;*Wlt;t« bic Kivd?en waven gefveyt/fonfï fab csglcid? etnet ^tUA ^^^^®*’’ *” ^^^ 2lt;cifcvs lt;5elAgev ein mangel an lt;5ctvcib wav/ vnb bic teitSlS*^^irlt;«®f llt;ff«’’/*^*^lt;^lt;f «^^n^J^wibetjttmabjng» ÏDic iOnngavn wevet// ^ei;:nlt;evmttf?ttet ficdli ö ^^'Keifcvnotbalbê ab^iebê muf t/niebts mebv^neffenbect/babelegten ^4»e»«iii^pungavn 'Menh *^lf^«MlkpAff5bcv IVaffev^óf vnb (Bemof mitfv«mKviegfvolet/ i’«amp;''’'
Met r Äcifevbein ©tvaffen/woken jnalfo bnvd?t?nngcvsnot swingen/ (•^ htrï^^*^^^^^” ^bevgavevfebUgen wevbenmóft. 3)ic Äcifevifeben ließen ’^te * ^F^^*^^’^^^/ balffeneinanbev vbevbie IVaßcvvnnb buvd? bic (^Oofev/ ^ ^^^ evfd?lugens obcv tvicbens in bic ßud?t/ ba//
Wo F ^ *’^^^’wbrtlbcn binóbev.3Hs fc nun 51: bev “^vó et am lÜaffcvfluf Kabb *tt/slt;?’’’*’!/'*’***^bafclbjbdtt(ïavcb^oUwcvct»n«bcltt^locbba»f atjffgevteb* ”‘^5uetnfïavctc /23efaQungbavbey / bictvicbenmitgcwakbasKcifcvifdte y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Doleb
-ocr page 852-Saß nitiffce ^iK^ ^ofianm'ô ^mtôtO ?Oollt;f ab/brt^ pc nicht bmàber Bunbten. Veitch ^uvgunbev/Önebffen kn/vnbcvjïnnbcnpcb/fchwunnncnniitgropcrgcfrtbvvbcvbnô ”n?lt;*fr‘*^^^^jjtj^ peb $upimmcn/jlûnnctcnbn6 73lod‘brtiîp/brt6bcnngcwalttgfcjîwav/3^'® ƒ nette/fchlijgcnbû tOungnm barvon tnbkPncbt/tnncbtcnbtc ^^*^^^^ j.^jer bapalfobnegnn^ 2lt;ctfcnfch2^ncgpvolctfrcy pebetbtnûberjog. 2^€tfer4up fSungrtvnbam/ Hep et nU fern ‘XJolcttnbnô ITintcrgelAg«!^ 5^^^,^ 50g cv tn ©netPen / tntn nm lebten mg îDcccnibne gen ©oplet / be bk nbsp;nbsp;.^^
îlcuTOen/eteteg mit bcm 2gt;tenlî ©ottee / wie einem Cbttflltcben -Ç^*^' ^Jf/ -?cr Tidfcv ßraffet bütt/ Î^e weten et lid) bte weiten fefî wibet bee Petpbftepen teben vnfebtv ei'fnmöen^’^ ^'”^ ^^^ ^‘^^ ct/betmit bee vbcl nit weitet pd? eupbteitet/en ben ©eigen b^kw^”*
® te îgt;er Geifer 'PredOura feWgert
Z7^ ^ Reifer feigst ein ^(jbifdjolfgcn X^itcnna/miciianKn t^^**^)^g^(f ^^^^tfeboff von5teipng/ Hitbetne/ ttieb viel bó jet wort betumb/Wj^^g 2lt;eifct feine 13tübetvmb Itmipbnnblung bett benepen lePcm -fût ben Ketjet Bern/vetfebtdet et fn gen Kenenne in bee elenb/ be tp ^SÆTiVJL S«llo*^ïgt;lt;«- 2litflr opent ^ogbet Keifet gen ©peyet. ÏJifetjeytwutb W ^SaSedjun er” ctne/eingcweltiget5ütpinIÜclfd?lenbê/vonjweycnKtiegpBned?flt;kfw» Au fd)üiTcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lieb etfeboffen/vnb 511 (V?entije begteben.^n bet Cteii^wocben bieU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^
^n@olotbiitncin Kutgunbifeben Cnnbteg/vnnbem ppngptegjf ^,Ld4i presburg »011 ^t^ rtud?cin‘Ïreg.Ï)etnecb 50g et wibet mit einem KticgpvolcB in iO«”5*’‘^ gt«/*quot;”*^*” ^^^ gcttptepbutg/beiptjuCeteinPilonium vnbVratinaburgiiiin,bicï)oneuk ^ betf ùt / leg etlid)e teg betvot 511 felb / vnb en ff bem Weffet / ebet et ©tettnicbtó engewinnen/tbeemeneben ©tutm/ebet bte bürget web ^^ pcbtcblicb/^tvnbctliepnicbteen ©efebùçvnbenbetetKtiegptttitcbf/b' getn gewunnen. Etliche Kutget lieffen peb in bic ïx^teit w vnbet temen elfo/bepmene nitgewet nem/im Weffet vnbetbic Keifetipbe 3,^^ botetene vollet lócbet//Ablingwutben bte ©ebiff vollet quot;Welpt/gkn^en bct/vnbetttenlt;fteniAmmctlidgt;vtel‘X)ollt;#ó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^tn'5
£fobft ^apR ma^ AföBemKepp/^eofelbpeignetpetfonjumKcifcttntOung^ï’^k/ c^ct frt6 Mt^Junaarn. ^Inbteee bidt pètlg vmb fneb vnb ein vettteg en / febtdet immetjn el«^^«rflt;lt;gt; ttonvbetbieenbet/btpju leçt bet Keifet vetwilliget/IViitbKepp/^^^'^^^f botnet ©teff enp bem -tflfep / jwifeben jnen bcyben ein Obmen / w«^ ^’^quot;* betbey folter bleiben.
03011 nner groOfn ^Wntrach tn ©epern.
(J2\ 3f« J«yt«biitgt; ptb on vergiffee pwytrntbt vnb vnrfnigtot'” ®*fi( bic bee genç Xlenb/ele ein gemein pepilemj/ in gtop vetbetben g F ^^ bet.X^nb gieng elfo ein bófte Jyen wet jwipben Ktfd?o jf ©ebb**^^ ^^^f Kegenfpiitg/bepKeifeteDetteteKtubet/ vnt^etçogContebeni«^ ï^ctmbie ^ermbie nu^. lOctQogConteb/ vnb fonbetlicb ebet feine KAbt /weten euff ** „ necb fegt;.yhbcn?^dbtfiibe vnb vngctccbtigBcit geneigt / wee ©clt ttug bee wee jnen eben / meimatüÄiiuƒ* nichten wettet/bennwibetelleKeebt vnbbic Killigfcitnemenevon ^^litcn/ pc on bee fd)nt5en vnb febitmen / bte ©ctcchtigbcit vmb fonp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v«^
gtop ©clt vnb vil ©ch Anctiing/ïöie etmenlVittwcn vnblV^ïïfe»/^*^/^ ^bcn Keuwetn/etme Ceut/mupten peb von folcheniOofte^en f^inbenvu^ lepcn.l^ctQogConteb nemfteb bet ©eebnichte en/ botet Bern **‘^*^ -^tflpk echtet nicht wie men beufet vnb tegietet / liep elle fed) en feine KAbt ^*1 ^nW lent/wet viel fcbcncBct bett ein gnebigen 5ûtpcn / wetnttbtôbtechf ^e6f»arbO5if^offi« nicht fùtBommen / bntprt ben 5ûtpcn nicht recht enfeben/ nut von ƒlt;**ƒ ki^cg tieiçX^onrabf auß fchoff©cbbett tcbct ben tOctnog mit guten Worten pct lieh ***F/erm4nef / nbsp;nbsp;^jj
ï8tper« feines ‘Xcgi 2lmpt6/fegt/ee gebotet einem 5ütpen5u/burch fetnmtlbte i^^^^^^^^^.ftievtff menta halben. nbsp;nbsp;nbsp;^tt mit nemmen/ fveunbtfebejft mechen vn fuchen/fein ii^n^ vn f^^^^^f^tti
-ocr page 853-^ f^on^cnSacOßifcOcnßetfcm* CCCCIÏ ^^^ ^^^^^^® ^^^ ‘^^ ^^^” 'X^attcrlanb nut bcr webv be wäret/ vnb ni le gefabv ’‘^böl ^*^”’**^S**t^*^'^lt;*^»”fft/^lt;*»gt;^'gt;ïgt;^^tttettr4btHd)fcytt/bteglt;vecbttgljctt b«v?*^^.*’/^«h?lt;yblt;it|lt;mer Bürger ntebefebweeben/bte 3rmenvom boebmue ‘'‘^m ^^*^®*^*^^f*^^^/betnelenben börffetgen bülffUcb feyn/wo man febeb^fs ein ^nb Î^**”w ’’^w ben Kcieben vnbertrndt würbe / folt er jn lebig nt nd^en.îD^ô Mit?*^*^*^*^^*^ cugcnbcneineó regierenben 5ür(ïen/ fngt 25tfebegt;ff (Bebb^rb/ ^«tif ’^^^ lt;»tt^cr^ regtert/ wer ee ntebtd ben cm |iollt;5 vnb boffertig Kegimenr» b(ïHK|^^'^’’^^‘’ben vnbfetne XÀbt verbrok e6brt*^t/ baß fie ber^tfeboff vmbfr ^«m^^® ^’’^^ flmffcn/vnb ƒ nen berrnnffen $nrebcn.ïöerbalbcn jog bert^er^og lt;»uffs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^ ^‘^ Ï)orff vn 0eblol ligtin ber ^bem pfnlQ pavefpeinwfrt Do»
bfj ”^’^ tlorcfnuw/ju neebft bcyber©enttIVcyben^nnme wit lifïen cyn/ver ^J^ços ^euraeê »ce ^n^^^c^^^ ^^^'^^iTi^^ «uff ben hoben bmweg/wdebcô jnrfelbcn jeytoncrUub? ‘’“'’quot;‘' bvc^^^^^^t^’^^ ttilt;wrtttbtbtt»bor|ft/crwóltcblt;fwblt;ngemdttlt;ttlClt;»ttbfTtbcw Rt h s^^^^^ ^® ^^^*^ ^^^^ ^^*^ ’*^‘^*” ^^*^ 3lcbt/bctt bas leben vcrwircfc.Ï)cr2kcï^-Utt ?^**Plï hamen nuf? iOnngarn berautfgen Kegenfpnrg iw Octobetr/ ge^ lt;$bff k ^’^ ^ifd)offvnb tOenjog frtb gegen etnanber/ folten von bem 2^-riegen
- «/f^^ten jnen einen K-cieb^tag/ba foltene erfd^etnen/vnb wit bemA-cebe •^tebt wit bcw öd? werbt/ briegen.
^ßn ©anet ©tonopo/mb wfe ^er?og Kciirab ro» bem Sürfuntfumb 123et;cni entfd^t tvurb»
W^^c^upfl Ceo jn Kegenfpnrgwar / bidt wan an baf? er weite ben fïrdt Ç^^^vnb janct jwtfeben benen von parift vnb Xegenfpurg/ ©anct iDiony ft •5tth}^^**^^^*'/^^ ^’^ branchreid? ober in Reyern rafhetz vnnb fold)er fîreit ie;-,^?bifj tn bunbert vrWb peb^igfar gewAret bette/ als dn getreu wer ©cbib«* tbej ^^*^^* ^^ betraebtet ^apfl Ceo alle fneben flcijpgfprad) jn le^t fein vr/ ^0h nbsp;nbsp;^^^^^*^^ weynung auf vorKeifer lOcinriebenbcf Kónig l0cinrid?c»t
W'^**’*^*^^*^^^®^f^”'’”^ -^‘■^f°‘*lt;^’^''”'^r‘^£Ïf-Q‘^”‘^f ^’‘’’^yiiuöwcrcrtuf Hoha *^^^^^*^^5“ P^df gefïolcn/gcn Kegenfpurggebracbtworbcn/wcraueb e.-öiotwUnsJfij» '®‘'*^bafftig ju ©anctDaiweranju Xegcnfpnrgin^eycrlanb. ïöarbev pnvi^«fff‘’if» »«» b gJj^^âœfpmââ« Q^^olbuö ber patriarch von 3lgla/ Ï)o wincius von TOenebig/tOn wbercuö ju ^Aa^^*’^*”^''-^Ï^^^^^wö vonperu6/ ©eucrttó von Prag/ (Bebbarbus von ^cß^^^*^'^^^‘^^‘'^^”‘’^ ^‘^lt;gt;^lt;gt;*^^lt;^(ï/®lt;^blt;trbu6^tflt;boffjuKegenfpurg/ Ca nbsp;nbsp;.^reV8'ï)atter£»75rnbcr/allc^ifcbof|rvnbprelaten. nach bcw erbubvn
^i*!'*^^’^ ^^^^^*^^ ©anctXfrbarben vnb ©anct Wolfgang / fc^erfte in 2^ *J‘^ert0cyltgcn. ‘Ünb gebar biefcrjeyt bic :^dfèrin dn ©on z'nennt w ber ^ JH^^Conrab. ï)er Steifer jog wit bew ^apfl gen IVorwbó/ bidten barnadi fe ff w^ ^^'^^^^'^^ ’” ©aebflen/babin fte einen 'Ö^ag befebribê/ ba wußten ^t ®^^barb vonKegenfpurgvSlOerQog Conrab auf^eyern erfebeinen/vn
ttk^**®lt;b»Ïgt;n wurb von allen ©tânben bef Keieb6/15ifcboffen vnpre laten/ Sï*”^^^‘^^‘’^ Ï“^ ÂJ'^Ï**^ i^er^ogConrab ju vil auf getij/ boffart vnb naebUflïgfceit gebam Sr^Tn^ÂX UiH^^® '^^”* Per^ogtbuwb73ey ern entfeijt.©o balb er aber wiber beim gciban bat.
iiiu/'’*’^lt;vftttnber|ïcbvtlnlt;uwerbanblung/3ilcbie fo er vermocht bracht er c?”quot;»«^ *«' ‘“‘Ç?« nifk'’f^^^’n«nggroffer 6d)ândungvn mit barem gdt an fid) / barunberauch 5* ^ ^*'quot;* * Æ u ^^^‘^^^*^” waren/benen auch bas gdt vnb gut/wollufï bricg vnb ba ’ll«* ^^’^ f'^^^t^^^i’^^^^ 'gt;«^ glauben/ war/ bifc naw er tn fein ^ünbtnuf / ^^ c ’'^^^‘^^^'’^ '’” ^^” Vereinigung wit f nen/wuf ten f w all einX!:yb fch we P p Peim ereuw vngeborfam woltcn fcyn/boch faf er fein ffillgang rùwigZ ”^P fch nichtö werten/ wolt feiner jey t / wenn es f w gelegen were / cr^/ warten / wie es benn vber ein jeyt bar ju ham/vnb ßergog
Conrab viel vbelö jurichtet/aU vnben angejeigtwirt.
W«
y lt;1
-ocr page 854-©«6 funfixe Btteß go^rttinw ^beittôtC/ SBw îgt;a Äeifeï mit König Slnörc a w(? ^Ungarn 5neü machet
^ Kómifebe Ketfer btcltcfttcnXdcb^tag $«Ïrvibunrt/in4cbdf«^j’J tOdnvieben juw Kómtfd)cn Konlg.^abin febiefet^éntg |
46 fein Cegnciort ^örtpfl Cco b^ntUt forti mie f^mpt bcml3tfcblt;’iï® »^^ barb von Kegenfpnvg / bef Sketfeve 'Vutterö ^rubev/baf ber Ketfevmit-^ij, ^nft’sjrticM twfÿ ntg 2lnbrc ein Dertrag nnnam/Vnb wavenb46 bic 3rcicfel/ König 3nbvcp IttsSSSto ^^^ Ketfev / wie evjuvov o (ft ^ugefagt / ein fumma (Belte / bav$o eint be il y ^ 57141194111. Jirtre in j-5|j„gjj.(^|^^g/g^|,gfj/ j)^^ evauff fetn eigen bo(îen bem Keifer im Kvieg5**^?^^ nbsp;nbsp;nbsp;j
mb jm ein bey flnnbt tbet/wenn es not weve. ißcß Konigö Legaten namen b i Conbittonee an/tbeten ein X^yb bavauff/folcbö (iciffvn fejî 511 halten v»b ffen/^llfo namen bieCega ten (ven abfd7eib/5ogenwt beturnb beim in Onng*’^ ’
^on txn îîoitmannen in .^Ungarn.
■nmsmamra »aEm /)g\34filbifcbingtn‘lt;rcutfd,Canbtngcblt;«tib«lt / warenbic norbliwtiijf'''“ j luliiuSirtiifn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tWelfcblanb/biebennKeifevtOeinvidjbevbeyliginCalabviavnb^f^^
(3o^ltaeyngefeQt bette/ mitgewaltauff/ betten lufljubemfeiffenXlnnbl talte/würben bav^n vevvvfaebt/baf btcIVelfd)cn 50vflen nicht eine ^^*^J*^^ui etwannicht wol vegievten/ beviifften mb namen 511 (nen noch mebv Î^*”^ -^ neniveCanbölcnt / bienocb inbev Horbmanbey in lt;5allia fallen /wn^^^^’ jj alfo ein gar gio(fevban(fen/(ïeveften fteb tAglid) (e lengev (cmebv/^ogjn P anbevcHovbmannen 5«.rCad) bem pe vermetntenjv weven KQtgnng/”**^^ fïareb / ßelene in bic neebfï anfïoffenbe CAnbev / woltenó mit ge wait vnW^^ bviitgen/vmb beinen Keifev webev in Ovient noch in4gt;Aïbent nichte Ö^J’ fclbfl iOevv feyn / (chvieben f ch allein mit bem blozen Hamen bef Keich6 ßebenleut/gabe bod) im wevef niebte vm ben Keifev. if6 febveibf nbsp;nbsp;nbsp;b
oiocbmaimtr 3r4Ud Pcobev neunbt5wKetfev Confîantino dOonomachojn Conlfantinop^y y f“*quot;*^”*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficgvciiwlidxvbcnbie mglAubigcnlOeibcn mit ben inenten vmbgangegt;^r^^j,^ nbsp;nbsp;nbsp;,
fie mad) ten bcm gan^enlPelfchlanb ein fchverf en mb fo vd)t weit vnb b^X»' jagtenbicCbvillen auf jven eignen (Dnttevn mb t?enfevn/evfchlngenö ’y^‘^jj|^ ten fie mit vngcbóvterpein/vevfchontenniemanbó/wcbcv|ung noch rtU/pr^ ten nicht allein alle Kivd)en vnb (Botteebeufev / fonbev5ünbten6an auff ben boben / namen bic 0tAtt mtt gewalt cy n / vnb fch Wechten bte J^^4j^ fvauwenvnbif befvauwen/ galt jnen alles glcich/beyltge / geweibts^^y -j^j; weibtó. 2)evbalbcn lief Keifev JOcinvich Kap(t iCconem beim^tebenz b4t’m^^^ in Welfd) Canben bef K0mifchcnKetch6gveniQcn/Canb vnb ßdi^^/^wm .jjj fd)ùvicn.îgt;cv Kapfl fübvet ctlich gewaltig vnb cvfabven gutKviegflenom inlVclfch Canb/bavunbev waven auch tOev^og (Botfvib auf ^vabanb vi»^^ îSapfiÆfofcÇichein tbvingen/fetn Kvnbev tOcvçog^tibvich.Ôo balb nun bev^apflgetiKo’W , ^ottfeDafît JU tm fd)irfetcvfetn /legation 511 ben novbmanncn ltcf fc buvd) Cbwfï®”Ï*’”Ltib X^S»quot;^” ^^^quot;^^^ hÄ^Ovo; $um bóchflen bitten/fic wolten bod? von fold)em gvaufamen ’***^L^(g tyvanniftevn abjlcbenwo fic bic dOenfehen nid)tfolten (ic bod) ^^^^'^^^Ltogeü mgc|lva|ft left / fóvehten / was fic wibev alle 13illtgBeit vnb Kecht vnb genommen / foltens wibev geben / beven Canb bic (nen nicht A^bZ lieben/vnb foltcn gewif lid? benrfen/ baf bic |lva|f (5ottC6 vbev (ie S^^tt’ /^K wo f c nicht folgeten / woltev fic in ben bód?(len vnb fd)wcv(lcn ^ann ^ v^J^éu miteinanbev.^Sie Hovbmannen licffenbcn^apflfagen waeev nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^?if^
nichte bavnad?/ feilten jv gevechtigbeitauff bae ©chwevbtvnnb ^^\^n'cP wav vmb fonfl waó jnen bev Kapfl fd?vicb/w uvben nuv ( c lengev fe fùvnemmen geveint. ÏDevbalbcn gebacht |m ^ap|l Cco/vnnb ^‘^^^*zƒJifebdi X^anb 3t^ulia / woltómit gewaltvetten / ^u fold)emvcit$ct ^^'^^^^^sicnot^^ Keifevó vb Conflantinopcl t^auptman 3lvgivcuó/ vnbcv|lunben fid)b ^^j^( manenmit gewalt auf bem Canb 511 tveiben/bidt $u Kom
Wie bev 6a5)5w tbnnweve/ Ï)awwvb evnHUch befd?lo|ren/bie ^^^^„sufcn
-ocr page 855-^^ fe0tt9cn@dcfitTifc6cn^(.’ifcnt. CCGCIII
^«ta 5* '***^^^^^^ Cube Cbviflt/mb feine Oebott / es were ntebeju leyben*
^^^ ^^Pl^ *^”^ dnem groffen b^nffen IV^blcn vnnb ‘Ïcutfeben in *^t«c^^”*^”^'^^^^^® ^^^‘'^^^ ^^**^ (5cUgcv. ï^k rïövbtnnnen 5ogcn bem ^npfï *ion i^^**”**^ 9^'^^bvtcvt^nnb/bod7 webte beider nnnbev fdiidccnek Cegn? »»Mtt i?*^^*'^*^^*’ '’^^^ ^**^ 5ticb / wóUen tbun was man begevet. quot;X^nb bicwctl bins ^ v ^^^ 5ttcb6 bnlben bAnbUt/ ftekn bic XTotbinanncn vnvetfebenUeb JCeoïi«55dtgt;(iwirtgt;t «bct/? ’7 ^^^ ^^PlÏ6 £Agcv/ pc würben erfilid? gewaltig von ben ‘Ïentfeben fiXSSï« '’^^Ölt;ftb^Slt;*gt;/^**lt;*b«r/r fo viel/vnbberlOauffênfï^tigegróffer fc^uge».
^«h « ^^’^ ^'“^ ^^’^ tOnoffen mób wiirb / baf aUwegen ein frifeber bernaeb bchb^^^^^'^^^ ^’^ IVablenan ju Sieben / vnb gefebad) biefer angriff ben acbijc^ bdui?*' ^^^ ^^^ ^raebmonate. Ï)ie 'S^eutfeben würben vmbgeben/ ob einem ^ ^^^ ctfcblagen/wie wol niebt on febaben/benn ber ^einb bett gróffer leyb
hÄh ®^**'^^*^ïw0blt;nnfreubanberDictori/wiebennaiub ^apfljCtoittobge^-lt;»11» Ï** ^^^^fl^ febteibt.ïöcr ^apfl bete all fein 'Volet ver lorn/bam baurn mit I’ll ä*^'*^^^^^’'^*’^^^’^^^^^”^*^^*’”’‘ ^«^orbmannenfebietfenjttfm/Ueflen i^ ai^^e^^^ ^^^‘^^ guten willen vnb bienft / begerten fm nicbte ju tbun / liefen lein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^” ^^^^ binbemuf gen Kom jieben. îDa fiel er in ein Kranetbtit/nb/ -2;lt;o ber qjapfi fürbt
«in nbsp;nbsp;nbsp;S^^’^fltt betröbnuf bifes verluflö/vnb fîarb bemad) vber etlid)6Oonat/ ““^ ^««w»»8»
Mt/ ^^^^^»^^^»^ tagbef 3l.prillen/al6erbaó ^apfebumb befAffenbett fónff ^Off^s ' ^^‘’»^^^''’’»^ neun tag^ifes allee bab ieb auf feinem eignen“^ rieffge# ^J^/pdtevjum (Drieebifeben Reifer gefebriben bnt/man ftnbtbenauebinben
^^dfebenüibereyennoeb nn manebem ort.
55011 bem Vfvltif 6nett ^m^og gonraben/Wf f? er pf^bnberftanbett
Jp'Ö War tOer^ogConrab auf beml3eyerifcbent?crçogtbumb Vertrieben/ conrab bercoq m Q^4bcrer fcyret niebt/ fuebetonvnberlaf vrfaeb/wieer fid)red)nenmóebt/ ^evrnoberffftXifp ,^'»’oltniebtauff benangefc^ten Keiebfragtommen/riebtet fiebmitaller SjSeaSm inr ^’*“ ^^^^^ fmmer mwgltcb war/baf er feine bey (t^nb vnb belffcr auff vnb gat», JJ*»»»ncnbreebt» naebbcmervermeint/erwcreieçtmitalkrnotturfft jum «Uff S^ttugfam verfajï/jog er mit einem blt;wffen bureb Kernten/ ben neebflen f«(ï. Wlt;’*^»5w/l«^ccltd) feiner Kunbrg^oflèninKeyern bctmlicb bleiben/ Wx*^^^ ^ ^* foltcn fieb wol gebnben / vnnb feb barneben juröfïen/ baf fe/ fo er
' ”*^^^^*” S^utjenbauffen anjiebtu/fmjn bólff bommen moebten. Ï)er iinx ^ann/UJicbeimber pófcljnneuwen ©neben allwcgcnlujtbat/lief fórncmmenlOerjjog Conrabe wol gefallen / bett ein freub barak
u **^S 2lnbrea6in JOungarnempfieng i^er^og Conraben gnebig vnnb oeh ^^^^^^^* ^^‘^ i^tt^og banblee fo viel mit König 3lnbre / baf er alles jufa^-ÏetV’’^^ binber fieb gieng/aUes was jwifeben bem Kaplï/Keifer/ vnjm/ab^/ Coh ^^S^^mibck vnb befeb loffen war/wolt er weiter teins halten/ gab ióer^og ^^d»2^’^^3^^^W*«‘^^lt;W’J0Slt;*^lt;d’Fb^ungartt/fieUttKernten/ver«’ i«talkó Canb wo er bin tarn. îDie ©tact Ôengflburg nam er cyn / befeçets ‘^3«tcin Kriegfvolet / jog barauff wiber binber feb in iOungarn.
tbed^trjjog Conrabbet bertrieß-^^’»^'löein ôffentliebcn5dnbvnnbÂcbterinbie3lcbt/ werfmjugejogen ï$/ïf®^*ïSî’”* «^?}J^^*^’wlt;^J’’5’lt;bt»wolt/f)ltinglâcb«î({rnflrflt;y»//fswcrcbettnb4fbcr5‘i,/ ‘ *^ ^‘^ lt;11 ƒ ^'^^'^^^»» auff bcflimpcc jey t wiber von ƒ m jugen/ jm niebt wey ters anbem
^ ^*^”‘^^”’ ^^^^ ^*^ iOerçog Conrab in Key ern gelaßen/vermeine
1 I^ Wr^jn jj^ einen bey fîanbt tbun/bie pelen all vmb/woken niebt weiter auffs ito^.®y^®^”f^y**/OTlt;l men fein fûrncmmcnniebt/IVas tOer^ogConrab ' S^Joge ^»^ ft ran Canb vn /Leuten bett/ wurb in bie KeiferliebKammer eyn^/
^^‘f*:^' ’*^’^ ^*^ Weybnaebtfeyertag ju Keting in ÏïibernKeyern/
^‘'^ Óergogtbumb Keyern feinem 0on tjeinrico. ïDas Kikbumb ”’Hblt;rg verliebe er ^balberoni feinem quot;Vettern/ beffen'Vatter 2lbalbcro ein
y «q
iOcvQog
-ocr page 856-®rtefunff«^t((S^0^attttt6$l(««tttitti/ ^
Per nog in Kernten $u (Bcifcnfelb begraben ligt, reach bem jog ber ber herauff gen Kegenfpurg/ hielt eine Keichf tag/jog barnad) burch ®^jjjÆ ben/ blieb bie gan^e Japen ju 50vych / tam auff ^pern gen (Peinij / ^^Lf,rt bintam'Cbeobalbu6/ein©on-Cgt;ttoni6 bef rîtberlÀnbifchêCBraffen/empn SïrtÏ^”*^ **”” '’* Ceben vorn Keifer. î6aô nechp jar hernach jogen bie Key cm vnKernter«^F bie©tattpengpburg/barinnPcrQogConrab6 Kefaijunglag/pórmete ^^ oPt/ï)ie in ber ©täte betten forgfe móchten in bieleng teinen'^orpanbtn plünbertenvnb jerrgfen bic ©tatt fclbp / jogen heimlich barvon in 2lmOpcrtagbif jarswarberKcifcr ju(Perfpurgin ©adiPen/btepf«®^^^ ju (Huintelburg vereinigetbafclbp bic jwenPenjogenauf Kebmenvnp r^ Icn/bicein lange jcy t vneins waren gewefcit / vnb lief f e wiberumb ab vno ^^ jteben/5og bemnach gen 3lch/lief bafclbp feinen ©onPcinrichen P‘^‘'^‘’^ï,,Agt; Keyern/ vnnb crwcblrcnKómifchenKónig/ im fünPeeniar feines lt;**^‘ .^^if .^fonbern wirbt von nen.5og gleich barauPwiber (BrapKalbuinum in Jlanbern/verwópct nbsp;nbsp;nbsp;,
Pâ«i».
Äcifer h«f»ticb »ber pinCanb mit bem ©ch werbt vnb Kranbt/jog vbcr ben WaperPuf ^r^ fchlugbef (Braffen Kalbouinoberpcn Jelbtbauptmann K^ampcrti^i«^ ©chlacht mit vielen anbern ju tob/Kalbouinus tam taum mitbem^ebe« _^ von.Ï)er Keifer ey let ben Pùchtigen aup bem Juf pappen nach/beUgerf v iam/barinnen vil Jlanberifche perren waren/ permet bie ©tatt/ gewa«^/*’
nainöcyn.
/ent
æie We ^wngam wtïtfruni6 in Kerr.; jQcr^og ©otfriO aurf) aufï war.
«Troia »ivtfeon ^ci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘1 ^‘^v .Werfer vof ‘S'voia Ug / ftektt bic t^unaam wiber in Jj'^«“«‘^lt;^»3lt;‘»«» ^^\fóbvtcn viel ‘VUebevttnb gefangner Cent hinweg / tarnen lt;^”' (^«ß Suttgat» toeerfatfeu ^-^o^bciw, t^cv^og Convab fübver bte JOnngarn offe vnb mand}ömlt;ïl P junnê buref» an(ïiffgt; Öungavninbaß 7vetft?vaubten Vnb brennten aHencbalben/ ïDlt;;vgU»d?c^^ Mbs ^“*^‘’^ ^'’”‘’tn vnber ^eyem/baó jeçnnb-Oefîerretebtfï/jemffenvnb verbrennW^,J^^^^ ’^^ ^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn iöórffcr/WaBfieantarnen nanKnwaó (icfunbcn/'Pied? vnCeurpbi't'^
3tnfFetn $eyt aie fie aber min großem Kaubbeim eyleten/b^ff*^”’’^ j0 Beyern jufammengetban / pelen unber fte / ba wurb ein ernplicb fbl*^3^^ j^^j. fïeeben/pritten 511 bey ben fey ten ein lange weil/wolc tein partb«y wctd?£f’ , nacbgeben/wurbcn$nbeybentbeilen viel erfd?lagen vnbverwunbet.
lagen bie tOungarn ob/betten aber viel DolcTô verloren brachten ^5”*V^ Kaub bavon/ vnb tarn bod) ber weniger tbeil wiber beim / wolten bi^f^Pf^ mebt in Beyern fallen/ vnb rauben wie 511 vor offtma la gefd^eben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aj.
Q^etfnb auf; 55ra* ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loeroog (Botfrib auf quot;^rabanb war ein vnröwiger tSerr/mebJ^berm v 1,.
^nbeintoncöwigec jeyt tOer^og Carol auf (Bclbern/vnberpunb frd? abermals neuwet P^ .
Jtfrjogin^t^ibctt/namjuberÜrbe 5‘^lt;inW23cacricem/bieein(V?ntterH/ w tilbe/ vn ein Pauffrauw UOarggraff ^ornfaeß in Combarbeygewer^f^.-’ ^Onb nach bem er fid? aber wiber ben2^cifer auffleibnen wolt/ vertriebe« 1-'TVablenanf bef Skeifers gebeif .X!?r tarn wiber herauf in (Bermanien/J« ® « Zöalbwin in^Unbern/bie theten fich ^ufammett/beUgertenPer^ogj^ï**^*^ von Cothnngen 5112lntorff, îbie Coebringer jogen $nfammen/ircn retten/fchlngen bie 5lnnbcrifd?en vor2lntorff/ baf fie von ber ^el4gevun3«
jiebenmuften.
IVeilbiefe ©achenim Htberlanbalfo punben/warber 2^eife^$«Ö?oß in ©achflen benfelben 'Winter / tarn im ^ruling herauf gen Kegenfp«^5/^ bafelbp ein Keichf tag/madjet (Bebbarben ben lt;Braffen von Pirf berg/
^'1^“ n?'f^‘’*^ feb^’tf5«^ichpättwa6/$um^app/nennetjnVidorem fecunduni,fhilt;*lt;J5* amp;fu^**** ****** ptinban in Wclfd)lanb/verliehe bas Pcrt5ogtbufnb Nehmen per^ogöp gneo / benngleich biefer jeyt war fein Datter Per^og 'X)ratif Uu^’^ '«ber gangê/hettvil©ón/vnberbenen ©pitogneoô/alôberâlter/bem v^tterm Kegierungnad? folget. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^
-ocr page 857-ôo(t5ert@âlt;tf(^ettl^«M CCCCIin
5«tt ’lu *^ 2^«tflt;v $og tn ^bcm^cym/Bam «m bvcyçcbcnbcn tag blt;|i (^Oerçenô t«ô?‘^^’^ft^*^3/Wieb vbcv nad)t b^/pg bncnccb tn ^r^ltcnbUcb btc ^fterfey v'/ Keif« ^»etntic^ je«»! W î^^*’*:wa/tnacbt^ctb4vlgt;um5um^ifd?of5«33rôcbfctt.l2l.Ubicrtn iOev# ^«i»3w»f». the ' ”‘^‘'‘^^^®^fcbulbigwarenfïraffecran ktb vn^nc/rtam^rawen^ca-84ƒ**0^*^ ^^ümlcin/barnm baff (ie jid) on fein wtflen verbeurat/vnb barburd? OicF^^'^?^^*^’^ P^^’^”^ femb t)crlt;?og ©ocfribcniKrrabtcn bete ft enge/ Ue^ inber
' ^^3Bnu^ wol vcrwarc.ïÖer^ifcbotf H.td?eru6 bett fie bcm Steifer vbergebê.
®tfftn§ftmlic6e^eu(frfpttgt;tî)frî)fnKftffnn95fp^
cm gemache Wb/vnb ^crljog gonrab fîarb.
^^^r2^cî|crburcb$oggattt5 Iftbrurtam/ m acheta lien tba Iben tn 3taltcn ^^^rib/jog nadtmalß herauf tn (Teut jddanb / nam ben ^ap|l mit pn/ma^' djetjn ^ern ïitcepolbe jum ^ifeboff/warglctdi ITalcbccuö geftorben.
t^ biewetl ber 2^etfcr fafï etn gantj far in italien 5« tbnn bette/ nicht beraufj feb*^ ^‘^'’Sbaö vngliicHn ^Öeyern an/ctbub-ftch gar beimltchtn ber fïtllc etn f^*^^°^^’^® ^^f^ furitemmcn.^e^ Ixetfevö be (te mb ^lutfrennb / nemlid? 731'/ ^Ke^nfe^c tierm »« ^®if ^ebbarb $tt Aegenfpurg (barum baf? ber 21ctfcr fm brt6 2\lo(ïer @ancc ? quot;®2\0
. ^mcranendogen/ vnballein beml3ap(ï berlt;5cï(tltdKn3uvt(5btctiottbal/ batte». ^^^''*
. *t/»tiï)jj.j.j^j,j^lg c^enind^c bcct/lOcrpogipclpbo auß Äernten/bie fórnemflen w’^**'’’’^*^ ^eyern/barnnber auch etliche f^tfehoffe/waren vbel J niben/ ba^ ber K-Ctfer feinen Öon 5um Kómifchen ^onig gemad?t Z xmb fm ^a^r^^® iOer^ogtbumb Beyern cyngeben bett/fagten /er wer noch etnKinb/ pMewnbe nichtö/borfft felbfî noch eins Öchulmciflerö/wte er benn jCanb mnb g ^^3terettBónbt.©tcBamen$ufammcn/flt;hieBtennachbemvertriebentOer// ^3 ^onraben/ wurbetfber ©ach dnó / machten fn $wm König ber Beyern/ 3 tngallee heimlich in ber (ïill 511: ©ie machten ein Kûnbnu^ wiber ben Keifer/ foJ’^tl^ertn^cycrnBAm/wóltcttó fn heimlich faben mb «tTfh^*^**^®^” '^ Wen (iSott ber 3llmâehttgbipm nicht fórbommeh bett/wcreein Wtcdlteh graufam C^Oorbt vnb Caff er vollbracht worben»
*th aber fd^rciben von benen bic Bein (Bottfelig gemût / auch Bein 2tlt;»f«r fot 3te6tf v« ^^tltanbthaben/allervntreuw vnb bo^heitvoUfinb/niemanb Baneglauben/ sdoK^twertc»» , bettee benngefehen/wefffteftch vnbcrflanbcnhctten/aber ©ottberPÆX7C ^‘*te6gewenbet.iV?an finbet auch511 vnfcr^cytfolche Ccut bic ba vermeinen có S^^^^^Senb wer bem Keifer vbel nachreben Ban / fn fchmâcht/fchcnbtvnvcr^-^t/gleidj fam fcy co ein cbrlid? bing/ rauben/ mórben/ tbnn was cinemgclüfB/ ttWanb0vcrfd?onen/fd?mAhettvnbbetricgcn:‘X)nbvielfeQenfrcnfinn,bahin/ ^‘'pman fiemehrfürdttcn fol/ ben licbhctbcn/bieKeiferlid^en/tfbictvnCrJam ‘ttrevfpotten/barjuvnjîrâfflidtalle Cafïcr/mehrbennmanbeybem ‘2^ór^ J’^Sebnlben mócht/ vollbringen / ifï fcQunb bcy viclcnlóblich / ibaß acht man ^®^^*' ^^^ ^ ^ wenn einer feinen frey en willen hat / mag thun waß er wil.
j^ Wufte wol von fo leben jn fchrcibe« / wenn ich fovil §cy t bett / vnb nit ^u weit: ’‘’tt meinem fürnemmen fehreiten rnü^t/ waß für grof vnglücf / fpott vitb feha^/ ^tthat bae cbcl^eutfchlanb burch hetmifche Krieg / vnb viele ber £î.a(Bcr/ weU ^twwqbgarblinbtfinbwirDnitmcrctcn/erlitten/barburchfchtcrinbaß hoch'/ I« vetberben gebrungen /vnb febÄnbt lieh erfeigert worben/ (Bott wirtß vilUieht dU6enben.5gt;ic(ß0ttlich (Daieftat hat on jwciffelKeifer lOcinridxnCber nach ^ottauffxtrbenber ncehflifl)5urfclben5cyt behüt vnb erhalten: îbenlOcr^og (ronrab tertrkfener s L *^^?'’’^*tb tóbtlich Braneb/ litt groffe crfchrecflichc marter/flat b alfo fabling herçoa «»g «eve» Äbtttim clcnbin iDungarn / Herzog Wclpho wurb auchanbiefer Bvandheit ß‘'^d«^ii»ä’ 5 5**^^ '”^^ ^^ tr fabe baf feineß lebenß nit mehr war / fdpde er in Welfehlanb WActfer lOeinrieb / zeiget fm alle fachen an / baht vmb gnab vnnb Verzeihung/ ft k’}*^^?^ ^'^^^^^‘^ *” folcher Kunbtnuf waren mit namen bcutlich.Ürr verfebuff ®f o legiert bem Keifer in feinem ‘5^c(ïamcntVringam,( achten etliche cß fey 3e'/ «»3eit) ba feine 'X^orfabren fr iOofbaltung gehabt. 2llleß waß er in Keyern/ ’’’ibam£iecbrain/‘5'yrol/2lmberga/3lmerfee/ vnnb in ©chwaben bett/tlcm^
y «#
ltlt;V
Ud) 5tlt;fR”/ ^ilt; eUwfett/ ©ebongauw/ Xlanïgt;fperg/H.aocnfp«*^5/^^^ Lj^eref/ IVcingartcn/brtvmtt cvbem 2keifcr fór fetn verbteebunggnngju^p^” nhbóf^* ^Onb alö er gUteb fïerben wolt/betebwter/ vnb betennet fein fónbfUw ’^quot; fórnemmen wtber bcnS^cifcr/gab nlfo feinen (5et|ï nnflf.
® (f ta Ärtfer auf? 3tlt;ilw lt;« 95f pan jog.
^^ Óbulbbcv Äafevbi« 25ottflt;blt;tfft»lt;tnlt;im/ cyl«t«vïtgt;blt;»tgt;blt;wOj^jU J^ktamtn^eyern/fóbretfeïn^afen^cntricemmitjm.^ircbofr^^ ji4(t, '^^^ Ïnent war gejlorben/ nnbeffen flauer J^attonemfe^er/JoS ßf^n^z lt;?ïcicf.lt;5tag?u9ve# genKegcnfpnrg/beruffêtbafelbflhineinKeicb^tag/verbiagevoralU’^ nbsp;nbsp;z^^, SfewWFj» ^^quot; offcntlicb ^Sifeboff (Sebbnrben / feines Xgt;atter6 ^öviibev / lgt;lt;*£‘£^K»alr 9ïeacnfpurq»»irt»ö men laelaf maieftatis begangen / vnnb crenwlo^ worben were. Î)er ?*‘^'Jlfilt;r« y.ctiagcfaugeij. «nfengbUcb latignen/wnrb aber mie Ójfentltcberjcugbnu^ vberwiefe«/® ^1,^ bebennen mn^c/ 2llfo lief? fn ber Steifer faben vnb wol bewaren / 505 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit'/
©acblJên/am4gt;llertagwar crju ^abenboren/von bannen reifet er berlanb. 31 n ber (Srenit; (5allic bant er $um 2^ónig iDcinrieb nu^ W retcb/vnbblagetbcr2^6nigfobocb/wic/mwcrganlt;5^eiitf£blanbvonW i^j, fersDorfabrcnmttgcwalcen^ogen/allésjnfagenniebtgcbaltenworoc^ _^^[j bcrglctcben mebr.ïbem^Ketfer tbetenbie wove web/fagt511 lOeinricbt^i’^ jO inttfm barii»nbbempffcn/J3lber 'König lOeinrteb 50g bey eytler ü^^^*’^-4^ beß 2ketfer6 barvon / woltbe^ 2^.antplf0 ntd?t erwarten. Ï)er 2^^*P‘^^‘’s(efCti barvongcnlVorinbó/bafclbjlwar^aplïDtctcir/btebeybet^crrn ^^Luub fniteinanber/rtebteten et lid) ©ad^en aiijf 511 nu^bew Kóntifeben Hww/ verwiege ber Keifer bent Kifdioff (öebbarb/ltef? fn wiber lebtg.
®ic Reifet y^emneÇ ftavü» ga^enwntm z^^‘7fe©alt;bfrenwurbenvonbenIVenbe»/welcbcmanLitzosvnblt;J*’^^S TOcntensefctiaaf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nennt/bifc jey t in einem ferett bnrtgefcblagcn/verloren
wurbenf ren viel in bas IVaffer getrieben/vnb ertrencbt/fr4gt;bern^*‘ ^^ vnb ein ‘Xgt;nberbanptmann/ ïöietrieb genannt/blieben aiiff ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ flurb C^Oarggraff 3lbrccbt auf? ^ejlerreteb bijj fars / lie^binber i‘^’^TrA,t^’z Airmeflus genannt/ als mangelet von Cbrifli(5ebtirttaufenb
»eifer jjeinrkf» ter Qig far.î)ar$u aiicb Keifer tOeinrieb berbritt bif? Îlamenô/am fSüfr^^l^ id# bn« sept mit teb Ab» crobrt6/ bett feinen ©on jtim Keifer vnb Maebbommen im Keid)/^^5‘’ . .^fz/ ferin tOagnetam feinen ©emabel/bef? jungen Königs (Abutter/J», ^ mónberin frem ©on im (Teflament vcrorbnet/ vnb flarb alfo Kcip*^ in bey fey n Kapfls Dictons/fein Ceib wtirb gen ©pey er geführt in P*”^f .k^jpfï ters ©rab/eben an bem aebt vnb jwenQigflen tagrtoiiembris/baran ug ^^^ was/ begraben. Atr b^t alle Kómifeb Keifer vnbKónig vor fm in vernunfft vnb gcfd}idlid?beit/weitvbertroffen/ifl nur vieri5ig ferait iro_j^
2gt;er iOimmel hat ein folcben fromen dürften vnb berm ben bof fcbenlenger nicht mógen vergönnen. Weil er Keifer ifïgewefenh^it^^^^ L^rf ^wen q5epriffttJ?« ach^ehen far regiert vnb innnengehabt/vnber fm finbaber jwenanbu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
*'’quot;ïifre?** i«Beyern von jm eyngefe^t worben/nemlich beinrich ber feebf t bif nlt;i^ - ^ «t«» lt;p s I v » ©anct Kunigunb Krubers ©on / bem genannter Keifer beinrieb bd' ,^^ Key ern 511 Kafel gefcheneft/ bats aber nur fûnff far befAffen / hnt wtJJ^ * j^jgt; nod) Kinbc gehabt/ijl geflorben nach Chrifli Geburt taufenb vnb vienjig f ar.i^er^og Conrab ber auch Chuno genennt wurb/vberf am bas ^^^ ^ogthumb auch von Keifer t^einrieben/bats nur brey far vnb 5wen ^5” A^t/ fAflen/Kennals er vbelin aller boffarc/fîolç vngciQ/rcgiert/wurberarg L ^^ als man jelet taufenb jwey vnb fûnff^ig far / floh in tOungarn / mach^ƒ P tbungarifebKönig benDertrag mtt bemKei fer/bureb benKapfl beft at 1^^ hielt / vermeint wolt alfo wiber in Keyernfonien/ aber er fïurbjablm3‘^^^ ten far feines elenbs» Weiter ßnb ich von bifenjweyent? erzogen nicht i^^^^^j,!
-ocr page 859-^on^cttSrtcêOife^enSetfertt. CGGGV '5on Äaff r ijemtußf n tvm stabte«.
f ^invtd) ber vierbtbif Hamen ß/Xomifd) er geftón ter vnb con frmierter j^einwe^ t«. Ha^t Reifer / tOergog in Beyern/id geboren worben am eilfften Houembriß/ t»j«i«5(lt;^3ttwiit. f ^^ ”*‘’” ^^^‘^^ ”*^ Cbridi (Geburt taufenbt vnb funtfgig far/ 3m feebf ten ^ lance alters darb fein Datter .Reifer l^einrid? ber britt. Had? bem nun ber «it ' s *”*^ ‘'^^^” ^bren vnb 2^eiferlid?cn Wirben ju ber 4f rben bed^tet/ wurb Vn^ft ^^‘^’^Mrfeiner2\f0nungvom^apd*X)ictor/aud?vort.anbcrrt5ûrdcn
lieh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ Kcid?ß/ gen 3ld? gefübrc / mit aller l0crrlid?beit vnb Äeifer^z ^’»^^tn in ben 2^eifcrlicben ©tul bafclbdgefeçt / wie benn ber alt ^rAn^-*^3cbraud?war.
U/J^‘^^^‘*l®5’’9^^^i^”3^‘^lf^*^‘^if*'abcrenWürdenvnbtOerrengenCoh 35«»»!« ©raff i« Poth ^'^^^ ^^‘Pbi^^aen ^albouin ©raffin ^lanbcm/vnb tOenjog ©otfrib von ßSrÄr28c»
SLs ”3lt;»/ber bif ber nie geborfam leiden wolt/ babten vmb gnab / vnb wur/ fpmmw i« öiiaOe«. ’nen ^'^^ '’”^^*^'^^’^^^””^ ^apd^tetorißgewArt/vnb jugnabenangenom?' feih‘®^*^^**”5^^*I^*^ ^^*^^’^^^*^®^^’ banblenmacht/es d«nb aHeßKegimentan ov/’^^*’ftlt;t*/ber 2lt;eiferin/ wie ben Keifer iDcinrid? in feinem 'î'edament verz life^^ ^‘^f ^’^i*^ Keiferin/alß ein vernönffcig gefd?eib IVeib/regiert nid?t IVek lt;t(in ^*’?^^®i^ mit guter ©ered?tigbcit / in allem frieb / an datt jres ©ons / fünff
? ^^*^*®^^ bett ein jungen ©on/ Conrab genannt / bem war baß lOer^og» ’’*bBeyern vermcint/ber d«rb bifes jar/noeb ntd?c gar vier jar alt.
ttfk^^^^*’”32lt;ci|erjogmttfdtter(lOutfergenKegenfpurg/woItenben‘Wtn
^ ®‘mlbdblcibcn/vnbal6balb ein Keiebf tag halten/ ©tebie Keiferin lief ben pJ^rP^^torem vn t?crQog ©otfrib mit feinem ©emahl von jr in bas IVelfch
Wü*!h ’^I’^tt/l’efahljnci|allc©achcnjuverwalten/waßfid?in3talia5utragcn: hx ƒ . d0ad?t jren *0ettern Conraben jum dOarggraden in Kernten / ber eonrat» Waraaraff ßÄ^^^^wber/mit namen l0einrid?/war pfaltjgraff in Xiotbringen/wolt i»Ält;n»«»« ^ÄL*^”^^lflt;*bthnn/verlief Weib vnb Kinbt/ tOab vnb ©ut/wurb in dOeger
tort ff ^beinX^Oünd?/bamgen©orgtainbas Kloder. Htd?c lang hemad?
«y ff.^*^^*^ Kutten bgt;nweg/namIVcltlicbcn©tanbtwibcrän/crj0rnctgrim ^^/'^♦»b erwürget fein eigen Weib. îDic Keiferin gab für/fe were fd? wanlt;-
^d^nb hoffet fic wurb nod? einen ©ongeberen / iberhalben fd?endet ber fung ,. '‘I^‘^ fr bas Pergogtbumb Keyern / betts auch vier far allein inngebabt vnb
“^îon be n ©aeÇOt « bifer je pt.
Jfev^eyt waren bk ©4d)ffcn cm grob vnbwilb'Volcf/bcnn Itcaflcrtnofb otfwBmç lev be« □^ ingebed? t mb baß to be 5lctfd)/warcnrcicb von ircn^^ntloffcm worben/ 0«lt;^fl«»««»^gt;«* S^lebten vnb bebalffen fid) tm ©tegreiff/ raubtenvnb vbcrjielcnbie Ceute ^^* Rh*^ ^^'^ lt;'ltcn ‘^eiitfd)en brand? / bie waren nun lang ber von ben alten ^andt'/
Ö^^bflïRbwS^ctrevn allemal in ein Kcgtmcntbcfcbtiebcn / bief man ^(C^^‘p3en Kruber / bie mußten au ff bie iöennnmrrfev vnnb TVenben/ wdebe ein ^^^*^^^” Keicbó vnb Cbrifllicben (Blaubcne abgefagt ï^obfcinb waren/ ee « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^^ wolten ruren/in baß Keid? fallen/ fo waren genann ihctt 'Q*^^ vor banben/bie |ïtlletcnalle 3uflrrubr/ betten and? mache was fie ’’’•«bten **^^*^ '^^^^ eauben tunbten / baf fe fold?es vngeflrafft frey tbwn
^ubf ^'^’^ genannte ï)ennmArcber vnb Wenben bezwungen / vnnb febe^^l^^^’bcngebrad)C würben/ muftebarnad? ber ©äebflb l^anâ^^^'^*’® ^^^ Xitterfchafft mit inen Triebe halten / vnb nach (Bercd?tigbeic ^büh^”^^^ ''’^^^^*^ nid?t mebr/wie $u vor/vber^ieben vnb vberfaUen/ vnb allein ^fVX^**^ ^^^'^ ^”^” befald? / barju fie burd? IVeifbeit vnnb lt;Dcrcd)tigbeic ^’^mifeben Äcifer ju geborfam gebracht vnb gezwungen würben. 3eénnb ba
-ocr page 860-©rt6(wtt(f«^«(^go^rtttnw^lwettetttt/ ^,.
ba Re faben buR fo etn lunger Steifer erwebU war/ vcrjlûnbc Reb noeb bcR Ketebô iOanblung/gebacbten boeb wenn er erwûlt;bR/fo wûrb er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j|4(^
ber/nle fetne'Üorfabren/crnflltcb b unbleu feinem 2l.nbcrrnvnnbD^f^^L,lt;/ Rblagê.îberbulben vnberRuubê Re Rd) bey $eyt/weil ber 2^cifcr nod) nbsp;nbsp;nbsp;Afet:
neuwer ©neben, ©te vberbnmen ein t7uuptmauu.ôtto gennnt/wur (ßeburevnb iOerBommcnô/vnbbnr$uvon jngenb in Nehmen im fen/ ©o bulb er aber gebórt buR 2keifer iOcinrid) ber britt/beRgleieben J^’^Lj« ber öOarggvuff in ©nebflèn/geflorben waren/ ham er gleieb von |ï^”^f’L bet/ eic^(T»R^€lt;6«n. in©aebRen ReuganwolteinCebenfiibrenwiebiealren©aeblfcngcfb^^^.^^^ ten/vmb rein fOerm niebtö geben/ all fein gercebtigteit in bie lÜnffen vit A ^ teilen / Wietwen vnb IVaifen / jung vnnb alt / naeb feinem gefallen ebinben/vnbnemmen was Re betten /bie armen vnbertrtieten jur 'eit bringen/ ben ^Ö ärgern naeb Ceib vnb (Buc Rellen / bie ©tAtt vnber ?nngen/2van|fleiit/^r^mmer/vnballerley Daubtbierer/bie unlfbem^* reifen/bin vnb ber wanblen/wo nur etwas 5u gewinnen war / bemfelblt;Di^‘’ ^^j, Rellen / berauben / micgewaltnemmen / bie Cent ju tob fd?lagen / bus ’‘’'’ 1^,0 ©aebflenvnbfrs iOnuptmans 4gt;tcen mcynung/ IVoltens alfo vnberbd^) ƒ 2(tgt;lt;f0 derfÆtyrdt gen2^eifertnbrauebbringen/ein5veybcitvnb(5ereebtig^citbarauRmu \^ ïdfÂkS ^’^ basauebblt;^rttaebmitgewalfbunbbAben/vnb|nengarnitwebrenlu(R«rTj,jf rtud)an etlieben orten ju vnferjeytin 'ï'eutfeb Cunben ber brauch (
2lbclalfoncbrct/manbarffmenniebtsbarnmbtbun/bcifrenscin^tcybd^ ^^ XcurevX.ed)t/fonRbeiRtmansbic©raubenbAd)tlein/©eVnapbunenvii*’ çcn/welcbcben^ubrleuten|re‘2^afcbcnubbeiljcn.
0)011 einer troffen gcßlucßt in ©aeÇfien.
Rfifet fetintii» tdi /^ A halb Äcifev tOeinrid) b« jmig ben KndjgMg ju KegenfpojS 9^ men Oubwj jn -^^tenbett /vubaiiR war/jogermiteinem 2^riegRvo let in 6uebfR/^,Ci« OTerfpurs UI konctf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j^ jlu^rubr vnb bas vbel RraRen / ^r berufft bie üanbRRm / ^*^^h
tcrfcbufft/vnbben2lbelin ©aebRèn/gen(V)erfpttrg/wolt einen CunbtugP ten. $)ie ©atbRènlieffenbuiiffcnweiRjufammen mit gewehrter lOunb/tvo nbsp;.
baerfd)einen/Ï)erbulben^runovnb Àtretbertus/beR Geifers ned'’R^^-!5'‘^^’^-ut jwen leibliche trüber/waren bcR Äeifers ÄriegRoberRen/RieffmvngQ an einen ©AchlTifchenLauffen 2lt;rtegRvolcf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^
-Otto ber ©achffenoberRer lOauptmann/lteR von Runban/ittmuttF.^ gen / wolt mit ben Äetferifchen ein treffen tbun / bie 2^eifcrifd/cn ^^^^ïlln/ auch nidte / machten R 4gt;rbnung halb / ba gieng es an ein fchlagen vnb wäret ber ©trett ein lange jey t/ wolt Bein Partbey ber anbern wcid?cn biewcil man alfo jwetffelbaRtig Rritt/ieQunb bie ©achffen / vnb benn b“^^\j| ferifchen/ oblagen /erfabe ^Öruno ber 2^ciferifd)e lOauptmann 6achffcn/5gt;iR bey be rennten ernRlich auR einanber/Rachen einanber am be vber bicKoRj binab/bleibenbeyb tob ligen/i^eBbertus war faRwunbe a ba er fabe baR fein 73ruber tob was / ve^)onet er feiner IVunben nicht /1^ .^^ O«o ein Wens« mitten vttberbie 5tinbe/erRacb einen ©ÄchRifchen JOauptmann/be^tw^^ ÄdS Wirt Xi? ^nfenger biefes Kriegs / vnb ein 0on ^ernbarbt war. ©o halb bie 6a^ 11 faben baR Ire beRen lOauptleut tob waren / wurRens fre Webr vnnb
IVaRen alle hinweg / gaben Reh gefangen/ weiten wer/ ter wiber ben Steifer nicht mehr
Briegen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^
-ocr page 861-ö0n9lt;tt@4(Oj)tfcgettMlt;ttt. CGCCVI
■îSon tem Xot te^ ®apfî^ tut anteree
5ÿcnïn.
C^^Pfî Victor war biefe 5 eye gen Kom bommen/fïarb balb barnaeb / wnrb ^Qlt;infetn|ïattbnrebgemeine WablallerKómerjnm ^apjïerwcblec 5vv/ Z^berieb / ein Tomber loeroog (Botfribs in iOetrnria/wnrb ©tepbanns ber eeepban«« 3nennt ^ttnbte bi^ rCamens genennt. ^s|ïnrb bi^iarsaueb 2lba!bcro ^ifd?off $n »tw^P» ‘0lt;ittibcvg/weltbes TOatter^n (Betpmfelbttn gt;óbern^eyern begraben ligt. lyy. 5)annn2^eifert0einrilt;b bervierbtbie ©alt;bffengefïtllt/$oger berauf gen ♦vorinbö / biele bafelbflnacb Cbriftlid^em brand) bic -Ójtcrn/vcritcbe bas ^igt;
iJPumb X5id)flAtt feinem iOofCaplan (5nnQoni/3lbcr gen hamberg fegeter ’^^^iflt;bo|f (5 ónebemm/war fein (Tangier gewefen. -Ürrjog wiberin©acbf/
® of lar; ba blib er ben ITintcr/ hielt naebmals bie -Ôfîern $n (V?erfpurg/ J^ff^Pfittglïenbamcrgen^lngfpnrgin ©c^waben / X’nb jïarb ^apjl ©te^ r wn/Wnrb an fein jïatt $nm 23apfï er web It Johannes/ ein fafï reicher ^ann/
^j ,S*^b grof (Bel tan f / bcflacb ctlid)e Komerbaf fcjnwchleten/on wiffenvnb ‘Hcnbcf Keifers/ vnb anbercr ©tAnb bef Kómifeben Keiebe/ wnrb Kenebv/
jehenb bif Hamens gencnnt.
t Oergog (Botfribintgt;etrnria wolt in bie Wahl nicht ver willigen/verjagt ‘35apfir-wrf«nf!M ^’^neijwcn^öapliauf ber ©tart Kom/$wangbieKómerbaf ftc ein legation ’*’**’‘”* ’^“’ ^“•*‘ Keffer febief en mnf ten/ vnb begeren / baf er einen anbern ^apfï erwehlen
jf^.^’ @0balbbieKómifebenßegatengen 3ugfpurgBamcn/bcgcrten fean ^^M«t/baf er jnm Kapjl fegen vnnborbnenwólte ^ifd)off lt;5crbarben von
?*^^’^lt;5/war ein frommer gelehrter (Dann / Erwarb von (tunbanburd) Keip
' '^«chenbefelcberweblet/ vnnb nicolansbcranberbtf Samens genennt/als
j^ ‘’’Bdec nach Chrifît gehurt tanfenb vn neun vnb fönffgig far / im 2lprillen/ ^’^ Kómer 5inf$al im jwolfften.
quot;X^nb bieweil biferjeytbie itbrgeigtgBeitjnKomvberbanbt genommen/
J^ utannoch in (Beifllicben Ked)ten finbrrnaebt bifer §ey t ber ^ap)t ein nenw v^l^g/vnb orbnet / 0o halb hinfürt ein Kapfï geflorben were / folten bie (Tar^’ feb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^^‘^^^ '’^”’ ©eifllidjen ©tanbt / bar^n ein ganger Komb l^^^tKahtmit ber (Bemeinb/ alleinfammen bommen/ Kaht halten/wo ftewb /ditnb einen taugen liehen (Dann jwm 75apfl wchletcn / ber ganger (Tbriflen / fx^?®*^Stcti3/vnb wolregicrt/ bod) mit vorwiffen f wiebennimKeehtbnebge^/ P5a)Mifdttnetortt)if ^,*^‘^bcni(i;)Kciferlieher (Daicffat/alseincs^apllsgelicbtcnÖonö/ berfegt £j£L^“^quot;® “* ^’^^’flt;ber Konig/vnb tunfftigcr angehenber Keifer werben folte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;*quot;’
‘2?on Ä0nt3 iïiibrc auf: ^Ungarn ont» niit'cn»
j^arfc^affteih
C^u^l bet 2^cifcv 50 ^113 fpuvg war/ fettetet 2kóntg 3nbrc 4u^ tOungarn ïCntKas Ä^nig «»1
VetnjPcglt;ïttonbrtbtn/ltefivmbeinen 5nbcnvnb eines tOeuWts halben2^Œeiï^* '^*”^ j^r^^brtnblen/fd^trfetbrtvnebcneinbervltd^e 2kónigblid)c ©d?Ancfungbem ' pT!9lt;n steifer. Ï)er 2^et fernem bie ©ebänefung an / gab feine 0d)weffev0O'gt;
J/’*y’ft 2^ónig 2inbveasÖon ©alomoni jnbev^bc/ vnb ^ogen von ffunban
ntt6 '^’^^^^^ ^^*(^*^^ (boufferbinabin iOnngarn/ bafclbfBwntbbic ^unbo iij '^*'^ngend)t/mitbem-ifybjubeyben feytenbeflätiget/vnbbie^rantbem ß’^3«n2^$fiig vbevantworcet. ©ein anbere ©cbweflcv^wbitbamgab er bem Ä^’^?^**»^ PoU».5gt;a folcbes alles wol verriebt war/^og ber 2^eifer an^ tOun#
’'‘’ ^tt bas ^vandenlanb. X^nb war gleieb biefer jeyt tOergog Conrab au^
Uw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^*5^S -^^^^ *^ ©lt;b waben/gefïorben.îJer Steifer verliebe 2lt;ern 7lt;f™«n »in b«* tin ^*^^^S Cnitbopbenfeinem Dettern/wiewoltDernog^erebtolbvono^^/ çogÆuuMpVf»»« J'Sen ß4)ß,|{^4vnmbgeriffen/vnbvermeynteber 2^eiferfegt;lcs imverleiben. ’ ‘‘ß OevQogtbnmb Öd? waben gab er Hnbolpben von7lt;bcinfelbcn/verfpraeb
jmfein
-ocr page 862-^ae fuuffccBudi ^0|lt;wnlt;6 ^«««ttw/
fm fctnc 0dgt;wcfïct $« bcr If bc/ bic war twd? »id?t (V^anbav/ gav\un^ / v«^^^^ wctlbt|5 (tccrwucb^ ^tfd^offXunolbvon Coffentj^u erstehenbefobU«« -^^^^ von ©ebweinfurt / brtwon oben melbung gefebeben / b^t ju ber ^bc ^blt;ïp* 5vnnwen petnffnm «b bem Morefanw/ein ^oebtev (Draff Óttena vorn J**^r tbab tOev^og ^erebtolb von 5^nngcn vcvfebmAberó vbcl bn^ jm bev Ay 2^evntenntebcgeUeben bett/woUebennoeb bc|j‘S^tttcl6 ntebf rtbfï«blt;w/flt;*3*^^^ rtU 2idfev fOeinncb/bifeß ‘X)4ttev/bett6 jm jugefagt / wélt fteb mie ber jeytweb'/ ncn/W4rtctbetniltet?wentteó(ïebbevgclegenbettnrteb$«tt^üge,
-if ô jtarbbifev^eyt Ü^ppo/ben man auch Xfdbevtum nennt/ 2(bt$u etfribus win vorn Vttb wnvbjum^tbtbrtbttt vorn teilet vetorbnet ©tfnbuô. ÎJtfee Mr vetbrrtn« Reifer »erortnet jß bie ©t« tt JVegenfpurg Mmmerltcb/nm $ wey vnb jwentjtgflen tag 2tpriUö/v»‘’ 5ogber2ketfergen©trrtj5borg/woitbenfelbenIVtnterbnbletbcn. , Îgt;er 2tbt von Perfelb (lOeginUruß vnb ber 13 t feboff ^uref blt;?rt von bcvftattftvicccnmtc etnanber vmb etnen Sebenb/bunbt btfe ©ud) nieman^^^' tragen / ©ieforberten etnanberfurben (Öertcbtflul Cbrifïi/ vnbba berobbj/ fttmpt'ï'ag bam/|ïnrbenôaUebeyb/âbltng.îgt;erzïfrQbtfcboffvon(petngîMtP aucbbifcrjett.^^eifer iOeinrteb^ogtn^eyern/bteltbtelVeyljttaebte^w^î^^^M’^S eifriiius oièt bon 2lu|f bdo MeuwMr war er 50 alten Oettng tn Beyern / maebet ©tfribuw^ Ä“ ^bt:v0nSnlba^ttm^tiibifd)offin(^ctnti/15nvcibatbuml5ifd)0tf^ii^^y M)pffin Weiiiç. |i^jj^ vnnb gen tlerfelb feget er jnm ^bt Knotbarbum. 2bte jïern witter t» ©acbfien/vonbanncnjogergenlliigfpurg.
Ifólïurbettaud)btefer$eytl3ifebofr Conrabju^eyer/ vnb^^ïwt^”-^rgbïfebolfjn ©algburg. lt;5en©algburg feget ber Aeifer^utn IfrgWfw^a feinen (Tangier (Bebbart/vnb gen ©peyer ^niebarbum. ^apflUltol^’IJ^ ’ aweb bteferjeyt gefïorben : 5)te Kómer febteftenbem Meijer bie i^ven/vn 0lt;^ bcre^^lctnotntebr. ïDerKeifer btelt 511 Kafelein Keid^fîm^/wurbeUW'’ ge^ßM«i« nbsp;nbsp;nbsp;Keifer befï^tee/Kûrgermet jler vn einer auf ben lt;5efebkébtern ber Ö^^^f; L#
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genennt/wnrb $um KapfUrwebUt Cabol«6/ 13ifd?ott $0 panna / vnb
n «8 ber anber genennt.
SBtf 5I1 iXom ein anderer ©apft ewe^lef/mb ^e»”*
riu0 Vertrieben wurU
Z7^3^ norbmannen vnberfïunben ftebbiefer jeytttenwer©acbt»/b^^JJJ ^^JetUebe Kómeraulf M feytenbnreb (Belt vnb ©ebAnetung bradée/
UncbeUnm ben 13ifd?off von Cu ca/c be vnbponort«65itnil3^Fr * feerteve wurb fubrten genKom/fegten fneyn/ba^er 13ap|ïfoltbletbé/vcn ^^ ten ben erwebltenl3apjïiOonortuman^ ber ©tatt / Fronten ben ^ïflt;^^ Cuca/nennten jn Uleyanbrmnben anbern bi^ Hamenö.lSapfï an^ IVelfcb Canben/bam gen Hugfpurg mttgroßem (Belt vnb (Suc/ b^jj^ jj am KetferUeben Pof an / vnb febanefet ben Ketfertfeben Käbten grob (But/bt^ er $u wegen braebtbaf jm ber Keifer bie 13Äpftlid?e ^^’^^’’^^^^^ ;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb anbereKletnotCwie bamab ber braneb war)vberantwortet. Iftu“- .^^^
mer betten bcimlid?bas Creug/vnb anbre rnebrKâpfîlidie ÄW^^f^^ /t„nb ben KApf^en allemalvortrug/bcimlicbauf ber ©tatt Kom entfûb^^^^^pÆ braebtenß herauf in‘Ïfentfcblanbjum Kapjtponorio/ber febrib feb^i*^ JU Kom/woltßaucb bleiben.
Cßic König Sinbre in ^Ungarn wnßfam.
lt;2^3' tJungatifeben I?ct«nwok«tabcrmal8 «iebtmtbrbet» ^^^^^ Glauben balten/ machten vnber bem gemeinen (Pann ein 3utt
^^-^^gerten jrenalten Glauben wiberumbauflrjuridbten/ ^*^ß^^^.^2Lhenlgt;^f* fcboff/pfatfenvnbcPüncb/bencftenctlicbean Galgen/namen von ben Ktrebt / gabenß vn tbciltens vnber bie Kriegf leut/ malt;bf ^ ^*” j^jtjcr
-ocr page 863-«0tt9m64O6lt;ttß«lt;|lt;ttu CGCGVII
k^^”^® ^*^^‘'^/’^^*^ ^^ f”^^ ^»S^R^t bctt/cr weite ben Cbvt|ï lieben (Dlnu^
^^^^“”/'’^^ Ï^nmuff jom ^énig etweblt wetben/mb «bet jc^unb bas nlt 35el(» t5migt;t jum Ä5 gt;f«n wolt/ ÏJevbnlben mlt;icbtcn fit ^elam/Stenig ^Inbteaó Grubet/jum^s«^«» Ä^mä
lt;lch^^^^*'*^*^^^”^^” P^’®^^f^/*^^*’’Ïf^*^w^*wine»eïn4«^34n3brtrb»vcblt;rUwV/ ”* ’ * * bet ^'’’^’S^nbrefebiefet (einen amp;nbsp;on ©rtlomonemmitber jungen ^muwen kv^^^ ”^^^gt;'‘^fn/jc»5nnb Ócfïcrvctcb genunnt/Cie^bemKetfetbavnebenan bl^^’’'^’^^^ ^6rovbeltttlOungrtrnllónbc/e6würbjwvnbbetg4nQen Cbvijïen# gembten/begeret b^lff*
t^t’nvi^fel^icfet tOerçog TTilbelmen nu^ ‘S^bórmgen/ Afpponem 5lt;«f«ftlt;^rtt^f4^ IlSSi?^^ '’*’” SclQ/iOer^og ©pitigneumnu^ Nehmen / aOiivggtaÿAf tw JÜXSïRSS * «cm wirt erin ben iOiflonengeneunt) in 73eyern/ ^Öotbonem vnb 3vibo// he feint».
J^$wcn trüber/gewaltige tetebe ^eyenfebetOertn CberentOnnblungvnnb teJ^Ö^^‘^tgt;**t^«’®gt;lt;^lt;^^lt;*^ö(mpt waren) ©taffen ju ^uretbanfen mnbauff 1^”* HoreFauw / mit einem gewaltigen 2^rteg^volcf au^ Weyern binab in (tctt^***^”’ ^^lt;W3'W»lbelmvnbber^iflt;beffwartetenber^ebmennlebt/jo^ n? ^‘^fin t^ungarn/tamenju ^énig 3lnbre/tbetenein ©eblaebt mitbem ■ fcb ^”^^”*3 ^ela/erfeblngen ein madnigen bluffen bet^einb / 3bet* wie fie ftto Oï^^^ ^” vnberla^ berjeinbe mebr wurben/vnb etliebe t^ungarn von 2^ólt; «üfki*'^*^^ 5” ^elapelen/abtrünnig würben/ vnnbbarvonlieffen / wolten (te ^nh ^^*^ nid’t blctbcn/jogen binberfid? berauff in Beyern/namen König j^«oteinitjncn. ïÖa peaberanbie ©reniç vnb ClaufenbcptOungerlanbóBa^
Lt '^^'^ '^ vnnb fonp ber weg mófig / alfo baß pe nicht binbureb moebten/vnb ^^5^cin Kricgpvolct vnberwegen lag / fo jog men König Kela mit feinem hfA *'*’^^^”’‘^”^?*’^’fl^’^*’^'”’*”^*^^“*’‘’^'^*^^^”^”^^*”*^“’*’''^^^‘^*^^i‘^2^‘^ip^^ pit ***F^ff» ÏÖagiengeö aberanein fd)lagenvnb pedjen/tarnen ju bey ben bem '’’^^'’”’^/2^^”iSb^nbrewebrctplt;b Kittcrlicb/tam vorn Kopj/würbe ofnbrta» »«mg m ^^ *^”^‘^^ IVAgen vnb Koffen jertretten / blieb alfo tob ligen. Af6 wur/ h»«««™ wtttt je^ l)e[L^’*^^^f^^^^5^” /^^‘l'A^off Afppo wurb mit vielen gefangen/Per^oglVib *““'”’ ^eh ^®i:^lt;’'''’nb2tribo/namcneinK«bcleyn/wcbretenpcbbarauff cingan;-Ptf *^^?/ ntoebten jnen bic f?Ungarn niebte abgewinnen / bip bap bic naebt bem tlt;tl'A^*”^ ’^^’^^*^* ^^*”5 Kela verwunbere peb ab btefen fo tecten vnb Kir/ 9cÂ^’’ ^^^^^”'’*^^ ^”^” fagen/wenn pc peb ergebenwólten/foltenó bep lebens ^netjcyn.©ie ergaben pd)/bcnn pe waren müb/vnb bungerig bar ju» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
^«t ^'”^’S^^^‘^ vnnbfcin©on©eiQo tunbtenpcbnid?tgnugvcrwunbern/ ben ^^ ^‘'''gt;n ein grop wolgefallen an jnen / Dnnb barmit pc jnen bic ju 5reun//
’5u^^’*^c»/verfprad? Konig Kcla tOcr^og IVilbclmenfein ïroebter ju ber ^efaTio'iiißin j?«» ^**^^lt;rtcfangnelebig/befaWjnenpefoltenmitbemKeiferbanblen/ bap S^’^Äf’i*^**quot;^ flt;tS^?**^lt;»lt;»«fl^lt;«’/vnb cinKunbtmitjm machet. Afs fïarbbijer jeytKr ^SilSuïS i«ti ^^^^^^’^^ ^‘^^^’^’i^^ ^^^ namens ju Kegenfpurg.ï)er Keifer warben win# *«’
W ^^’*’’5/ machet Kttonetn / ein prieper von Kamberg / jum Kifd?oif jn
PW/5gt;lt;*blt;ntambieK0ttiginattpJOttngarnmitjrein©on@aiomon/ ^aromonbeß äSj« ^^^ longen Königin bep Keifers ©chwejier/tlaget bcm Keiprjr not/ «’s« ®onin 5?un^ ^bun ^^^ Üanb vnb Centen ver jagt were / Afr folt jr einbeypanbt vnb bülff ^JJ^’^^i^***””^** fïett ’- '*^^^ip*^ pbiefet bic Königin wibemmb bittab in Key cm/ jetjunb Ke//
*^^ ‘^^^‘^ *'”^ feittcr Kammerbie vttberbaltuttg gebctt/Kebtelt biclt'? ^‘'^^’ttottem vttb pm 0aupfrauw/ fnbrtß bemach intts ^ramtettlattb/ '^ igt;”’'Ä^*”^io^ Derfamlung ber ÖtAnb bep Kómifebett Keid?6/ begeret rabt/ ^gt;ilgt;ch7v ^^^ntbunwere/weilje ber jung König aup Pungarn vertrieben/ ^*'^^^i^*^^'’*’^ dormit er wibemmb rept//
*« Vnb eyngefegt würbe. Af s fehlet et auch KónlgKcla feinKottfebafft
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jwm Keifer / beet ju vor bureb bie / fo er lebig gelaßen/
nichts mógen erlangen noch aup//
richten»
-ocr page 864-®rt6 futtfitc^ttcS ^of;rttmt6 ^mtótO 2ï5tff^j«ïgt;ïottij«3lt;vng.
®iilt;i«iäMi lu 9Î5. -^ S TO«8 jo Kom tin wilb wcfcn / »nnb grofle »neinigtete / ^'l'’^^?^«!! ^cpfl idonorium/ctUdje aber ^Ujanbntm/b^tbcn.ÏJk Kornets [r * ben'/ ^^Ö^jr Ccganon $um Aetfev/bicbatnaigcn 3C«c^fpurg enbem ben rag bc^3(,ugjïmottrttó/würben füvgclalfctt/jdgtcn bifcmdnun5lt;itt(^^j, ^crben^He^rtbrum felbfïconfecderc berte/ebee bie Kebe/vnb vnb ©t^nb bc^ Kómifdjen Xeicbó foUen bem tOaupe ber quot;Welt/von wc3^^ lt;tn5eborner ©erecbdg^eit/berfürncmfïcn2lt;ircben»nfcr6 piê'?vOlt;^37vnv* _ Ufere Jefu Cbri|lt / bóljf vnnb bey (ïnnbe tbtm / ^6 were bibber bureb P^ -TDd^bettberÖtänb befibcyliscn Kómifdjen Keiebe bic gnnç Welt bep^ . S^wefen/mb nocb allcntbAlbcn / allein 5« Kom / bn blt;îô fOnupt ber Wtl^^,r^ 2tkr ’ni»« tgt;lt;rl5«,)lt;i befi bcyltgcn Keid^e Dey nme folte fey n/ were aller vnfrieb/ fie würben anw J'llt;“^‘’‘^ ”»* ob einanber verberben vnb flcrben müffen, 3llcvanbcrbcr^apffin4d?dnli
9 ut »iw9ïcm. jCermanvnb3ttf^nbr/berwcrewiberba6alt$eriommctt/wibevalUÖlt;’ï’’^L bete vngebreud? jrer 'Vorfabren/on verwillignngbcr ©cAnb beß Kcid?ö fe^t / bett von ben Horbmannen bne^aflbumb bauffe / btelte icQunb »nn9 waltinncn/Xfr were ein Wolff vttb(V?ór^er/nid)t ein idirt/dn'^Tyrnnn vnbn dn 23ap|l.*0nb fngt btfer Cegat weicer: Ja er were ber/ber fn ben TUcjonnotw confecriert/bette aber tbunmüffen/ bic Horbrnannen betten jn barjw ^^^^*Aj gen / 3t)crbalben (bltcn bie ©t^nb / aie bic DAtter/ treowlieb belffen/ ba^ ®*J gifft nid?t weiter vmb fiepfreffen móebt/ ‘Vnbbae vbelbaö vonbemÓbctlt Oanpt berßüffc/vont grunbt binweg ranmen vnb abfd?ncibcn.
î)anuttaile©tAnbebc^Ketd)6/famptbcnîKdfer/fold)eôfûrbringeî^^« gebórt/gteng berKeifer 511 Kabt/vnb wnrb bcfd)lo^fcn GOan folt bey^^^î ften ein ^aganfef5en / |tc verboren / barmit man redjt erbennen vnnb vrfv^’‘ mócht. ©cbtcbetbemnactobcrKcifcrKononcmben X^fd'ioff »vniOnIbcl'jf*”. gen Kom / ©o balb ber gen Kom bam/ verbotet er beybe partbey / vnnb Hetbt^rtpp'^”^ *”^^'’^*^'^^^^^^””®^^^^^’^*^’^^^^^*^^^*^^*^^^^^^^^^^”^^5”^^^^^*’‘^^”’
æte de ^Îciff rm lgt;a^^cv(5(^tÇwm6 35? ixrn valtf*
amp;c/vnb wie ber Aeifer gefunden
wurb.
rsevvnmirtprrçea Cdd? vmbbicfe5cyt/atônnnbieait Kdferinbaô tberQogtbnmb^^J^ £)t£nt »on ®flc^p (Sy^cm vier gan^ejar regieret vnb innen gehabt bette / verliebe fie bnlp^^Sj ftngHicd»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fOer^og Otten anji ©aebflen/ber war an Demnnlft / eiOannb^if *\^
gt;1. Kricg^facpen/fûmcmlid) berómpt. 2llfo viel jar bat biealt 2Vdprin/al^ Wcib/jrem ©on ab ein Dormûnberin/ wol regiert/ vnb niit^ltd) geban^f H , nid)tdonrabt^ifcboff tbcinrtcb65n 2tugfpurggcbanblctben ftcalb^yi^*’^ fraget/fid) feiner bûlfjr vnb bcyffanbtgetró|b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
sPcitfic^e oiegici* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï)ieanbcrn tOerren an bef Keifere tOof waren ber alten Keiferin b«”*?
nntgififeerMt/vni» fdnbt (wie benn ber l^ofleutbrauch ill) baf fie/ als etnWeib/fovielgewnnb t«»mt woidfcM* |,^„ foU/rebten jr bdmlich vbelnach / fagtcn / ber :öifd)otf bienganlr / td«^ bergldchen viel anbcr rnebr Keb / fagtcn : Wae ifï bas fût ein leben vnb nbsp;nbsp;nbsp;*
©ol benn ein Wdb vbcr fo vil 5nrflen vnb t^crrtt/Cßcifilich vnb Wcltlicb/V^ gelehrt vnb vngclebrtvnb fchier vbcr bie gan^c Welt/ rcgtcren/fonbcvltd) v y bae Komtf^eKetch/baöbaeinßghafftKdehbef 'X^mberdf ber Weittp»*, mófteeinbólce vnbfchAbliche anjeigenfeyn ctneöbunfftigcjtvbelö. 6^5^^ , es were jeein Wdb leichtfertiger vnb geringer benn ber Cufft / vnbejteno 5 hielt nicht glauben / wae bent vmb bie Weiber fa/bas wer morgen nein / hälfet fie einen/ vonflunban wer er wiber in gnaben / Dnb folte in dneaet»i5 Wdbó tOanb/bic in vnebrenmit bem Kifchoff hanblcc / allemacht vnb gtf^^^ tigBeit liehen. Xl^ó were in einee einigen (benfehend macht bef ganzen
2(bd8 tbermut tot fchertKdchßXfynBommctt/nuQvnblt;Bült/3inf/ (Belt/oollvnb
Polt;6» aló bic vorn 2lbcl/ Kitterfchalft/burger/ vnb ber gemein ^^”’’^ ^^*^gy(||l
-ocr page 865-ftott^wS^cOfltfddtMeWt. CGCGVIII
V^/v^^*^S**^^/^^*^**w|lt;blt;«/3Ult;sX.lt;d)emü^t buvd) bereit tOenb allein ge^z ’’’it® 7 S^^^^tiS^cit vnb anberebiUfcbe Sneden/ weven alles feil / man moeb« ^eib ^ w*^^^^®^” '*^*’* ”***” wolt/ alle ebv/gewalt vnb boebbett/ flónbe tn eines ^cutfl,i ^’^^ ^ ^^^ '***^^ ^”^ S’^ofl«’^ fp^tt/ febanb vnnb febmacb bem ganzen '*’«te $^^^ / ^lt;*® Ï^ ’’”b aUwegen figbafft/vnb fuv anbeve nationen bevümpt ^«tnf ‘^21ei(èv wevfung/wüvb evjïmannbav/ vnb mußt aIfo vnbev benWek Jtbee^^**’//^lt;*w vabc folgen/ bcy bem Koeten lm ^vauwenjimmev fein jey t »ev^ Wkr ^'^^^^ ^^“** '’’^^ J*^ wol ten / würbe bemnaeb mît bev ^eyt etn verjagter 3«hß'^^';^^””‘’”^ I”’ * ^”^ ^^ '*’^* ^^^’’ je^nnb bte jey t / ba^ ber tro|ï bef? ^enlfk ^^”’*P’^” Ketebs wacbfen vnb junemmen/ficb gewebnen ju Kitterlb ”•1 x -r *^^^'*^^^^^*^® iOAnbelfclbfï vnbevbte lOanb nemmen/folt allein iOevr Kci^^*'*^^ ^^^”*^*^‘^ ’’”^ bevgleicben veben giengen allenthalben am lOof vn im 2^(jÏ ’’”’^ / bi^ ju legt 3nno Xtrrgbifeboff von Cóllcn / lOevgog ^ctbevtus be^ Sinno ærçHWofFju WtJ^®'^^ftlt;*^/**«^ nevgog-óctotn^eyevn/mttetnanbev juvabt giengen/ «i^»«tgt;eif|»«^tn4 w’Ï^^*^ ®*’^ ^” ^^“” weve/^efcblolfen legtlieb/ba^ pe benKeifev bcimlieb WH««wf^iquot;» w» ^ol( u ttwolten/bamitbeingvóffêve^luffvubrentlli'inbeCbennbasgemeinc ae».
«il^ ^^^^ ^^’^ Kcifev lieb/wav ein gûtigevfvommev fveunbtlicbev lOew) vnb jn Uiïrï?^^^^'*’**^^ ^^*^ ^^’^^^*^ ^*^*”^‘^’^' ®’^ lilt;fllt;nein@(bi|flt;*«fF basoUev^ îiib - ^^ mtt ^^apejevey vb gejïietten Ö^eppid^en fd^ónen gemalten'^Tbûcbevn/ bina ^^^^^ ^ ^^^^^^^^ ”’*^ ©oit/ ©ilbev/ vnnb ©eibengewanb/ vnb mitanbevn
^’’/bie fie vevmeinten ba^ bevKeifcvgevn bett/vbevjogen vnb gejiert.
bidt 2^eipv wav ju ©o^lav/jog mit feinev ^utcv von banen gen ©vey v/ba frt^^'^’^'^fïern.ïDer ^vgbifdjoff ^nno von Collen/ vnb bie anbern/ tarnen ju'z Qnfï^^^^lÏ^**^**® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febóne ©ebiffauffbem Kbcin bif an bie Jnfel Öanct
'»«r/f * f^bven. ‘Ünnbalsbcv Keifer nad? bem naebteffen frolid)wovben ajj.^ï”^‘’4?en ße/nan/^fv folte bas febón ©cbiff befcbcn.Ï)evKcifevalsein|un nodÏ?'^ '’^‘^?“”^ ^*^ ©aeb niebt/wav noeb gav fung/ gebaebt an reinen betrug ^«^ ^*'^^*^'^^^^^ *” ba^©cbiff/vnb wolts befeben. Don rtunban waven etliche bettr ”* ^’'’^bifdiotf 2lnno vevovbnet/ biemu^tenbem Keifevanbie feytenfle^/ ^i/^’*?’^^3eblt;tt/vnb fïieflen bieScbiffleut alfo von Canb/fubven ey lenb bav# btitt f^^*'*'“^^^^” ^^^*”’ ^^*^l’’^S^^’P’^’^ermeintftewóvben/nalfovmb// ^jeinH^ter acifee Ro ”?ƒ”' fpvang au^ bem ©ebiff in ben Kbein gieng von ftunban vnbev / JOev// fpiingt m teuTî^em. bet quot;^^bcrbu6 fein Dettev fpvang ju f m in bas Waffev / evgviff ben Keifcv bey
*^‘’^t^lt;gt;wb/flt;bw4Wjubem@cbiflF/wlt;rettflt;bievallebeyblt;vtvttitilt;tt/ ïöic
öS'! ' ^“^ trieben bas ©ebiff binju / ßengens all bey b auff / vnb jogens in bas
? ^** waren bie gvoffen t^erren/ flunben vmb ben Keifer / gaben f m gute «lÆ^®^*”/walUiOanblung/ warumbbas gefebeben were / vnnb führten in luh ’^?^” lt;C^nlt;n» 5gt;as gemein Dolet fo an bcm ©eflab flunb/ vnb bte iOanb^z ^”3 3tfehen bett/ wu vb evjuvnet/ febryen laut / bvAu weten benen bie im ©d?iff bemS^ ^‘'3^^’’^^^ ''’^*’^ ^“^ fcbânbtlicb ^hat an bem jungen Kcifcv/ wóUens nut ”’“cbwcvbt vngevoeben nicht laffen.
®(e f^ ivettev im IXef^ juaieng.
^^^v tfvgbtfehoff 2lnnofahe ben vnwtllen bef gemeinen Dolets / bie ben '2fimo7^tfc6ofFiu(r^f 3^2^eifèv lieb betten/bevufft einen ÏTag/wolt ben ÏTeibvon fmableinen/ ^«»beit««»«^«»« ^7^etjcletallcj3anblung/wiecscvgangen/ vnb wavumbbasgefchebenwe'z *“^‘’”“’’‘’'^ “'’‘’’ ^i^^'*^ ^^’^ ^^*^ Keifev nichts tunbt tlagen.Dnb ba bifes alfo gehanblee/ bev nJ^^ff Ocballevbing cntfcbulbiget hett/Dnbbavmit man nicht mochte vev//
^*^ ^^^^^ ^^ feines nug halbengethan /ovbenet cv / baf jvev feebf 4frgbi^ «SK' fütnemflentn^feutfchlanbcn/bic ©achenbef Keichs foltenbanblen/ fill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^**’**^’’^^ ^^*” anbevn vegievn. Xfswâvct bie ©ach ein (lOonat/ge^
wÏ ' *^?^’^ po fel vnb gemeinen CÖann wol / bette ein guten febein / abev es mT**^^^ ^^’’S^^”^ beflanbt haben/wuvben felbfïvneinsbavab. tbennviv ’gt;’uth^ '^*^'^*^’^*’^^‘^^^*^ wuchf vnb mehvee ft eb aliev ©eig/ vnb bie ^hvfuebt/ ‘’toenbie ©efag vnb gute /ianbsovbnungen veracht/alles Keebtvevfpotc.
j q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïbenn
-ocr page 866-©ne fmiffcc ^«cO Blt;’^lt;'ttm'6 ^uettuw/
ïDen alöbdlb bev jong 2^dfc v von bet (lOuttcr genommen wnvb lifbec weniger gewnlc vnb macht / bie betten nun bas trefft tn bet lOanb / um ,^^ ben 2ketfcr $u Beiner tOanbUmgzmu^t aUcweg von jnen ubgefonbert PV^^ manb Bunbe^nm Steifer Bommen/niemanb borfftmtt imveben/ fo auch Bein (V?cnfcl7cn nnfpreeben/ allein wenn ee biefcn Leuten gefiel. Ö^^^L,. ber steifer wer noch mng/man mó^te fein verfebonen/ folt fagen/mb mit*^’’ ^^ ^uvQweil fein lu|B haben / 3tber niebtö bejlcrminber faben fie / vnnb w^vf*^ ^ frer Öebamj / lugten nur was fnen nuQ vnb gut war / 3111c Ifmpter/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J,,{ (butz mu^tallcsauff fr fey ten fallen/ (ie$ogcnd$ufncn. »ubbarmitfebm^^ gunjl vnnb gnaben behielten/ lieffenö fn thun wae er nur begeret vnb wolt/licffenf m feine eigne 2gt;iencr/ bie f m 511 allem wollufî halffen vnb gd”^b» ten-'Vnb barnebenverberbten ße/ bie ^ifd^offe/ mit eigner ^wytraebt vnb v cinigBeitbae AomifebeKeteb. î^cnn 35e$elinud'^ifcl?off jut^ilbefht’^^c ./ IVibcranb 3lbt $u yulba/waren auff bem hey ligen tVey hnaebttagju Bunbten (id? ber Öeffton halben nid?t vertragen / fd? lugen einanber in b^^^ eben vmb bie 0tûlvn@tânb imChor/ woltcinfeberbem33ifd?offvon(J3ni’^ an ber red? ten fey ten flehen. 5« pfngfîcn thetenô bcrglcid?êz fd? lügen «bef lt;nbsp;anber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
?“^ru^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öergogi^eBbertuö war au ff bef 33ifd?offófcyten/nambte2^itd?eney SeffS»®»? ^ befci^te mit Kriegf leuten/wolc bic anbern auf? ber Kirchen fd?lagen. ^‘^i„^ 5ulbaBamenfrem 3lbr$uhnlffwurbeinwilbö we fen vnb fb lagen in bf‘*^\ eben/vnb Bamenfr viel auff bey ben fey ten vmb/wurb bic2iirch/bie3Hw^''’ ber Chor/aUer mit Klut vbergoffen.
^te bit alt Ärtfmn tn etn Zdeftev fam.
»«[«.. M M« QS?*^^^** f*^quot;gt;«»quot;namp; UBimma-t plt;b^««flt;r »«J^ 2lt;cifcreO??tic(ccgelt; gt;^^bacbtbochfiewoltcc6gcrnleybcn/wctlirvnvechtgefchacb. quot;^^^rî fb bet mcw^iaaweo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficber ver$id?tvnfd?ulöer5eiget/ba0gefcbrcy abletnet/hatfieeheb^ ««►P«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcf, ƒ p,|j) ^jlt;; j'c pt^inrtd? gebultig wollen ley ben / benn ftd? nad? bcm gebtauw Kcd?fen öffentlich verantworten/Bamalfo in ein 5tauwenBlofier/behi^‘f^’ ^enratgue/verlief fon(l allee wae fie hect/ thet ben armen viel gute. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^ lt;^ ^Onb nach guter 5cyt$ogfic wiber ben willen frerjreunb gen 2^oi^'^’’^ geflorben/ vnb in 0anct petroneUen Kirchen begraben worben.
®tf bic Jtven ©apftbmb ba^ ©apft^nmb Briegteitt
hoijógt;iu6ber:3rtp)ï Z^^^i^ileealfoin '^eutfchla’tben^ugteng vnnb Catochne/berfOonortö^ S^ rüßet iK^ wipet he 3^^ Cucuutwurb/baeKapfïbumbnichtcrhaltcnBunbt/gcbachterba0’’
Cr^^bem ©d? werbt vnb mit ber ^anfl$u er langen.
if r bett etliche gute (Dunner ju Kom / bic wolten fm helffcn / if r P^^^ l^ecrinCombarbey/^ogbcnnechflenauff Kom5u/5wifd?cn0nturiu^/^lt; Kom fd?lug er fein ©cUgcr/ lag etliche tag bafelbfï / gebackt ee würbenb^ mer au^forchtbef? Kriegt vnb feiner mad?t ju fm fallen / vnb Kapff ^I^^^^z brumvcrlaffcn/îbennee betten etlid?e feiner parthey ben (Thurn and? bic 35rüden/ bic man (V?ilium nennt/ fehon cy ngenommen / vnb gewelf 9 ^^‘^^Df. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .. 3lber35apfl3lleyanber vnbbiefcinen/fo balb (ie hórten/ wiePonoriu» berjogróflcfen (te ftd? auch jurgegenwebr/wolten gewaltmitgewaltveg ben/riebteten alle Kriegfnotturfftju/ ©peif/(Scfi-bütj/iOanbbogen/Fr vnb anbere Kü(lung/wae man im Krieg brauchen fol vnb Ban. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
iOonoVine wurb burch feineKunbtfehaffer innen / wie (ich 2tlevanberrw? flet/machet geh von flunban auff/jog mit aller macht gen Kom, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,j^
-ocr page 867-^^^^H^^ia^ CGCGIX
5^*^ ‘^’^^ ^npfl 2tU^4nbcv6 fcy ten waven fanmeten f d) nicht lang / $ogen tve « ®f^^* S^S^n ^c» 5«tnben. îDae gemein pófel / welcbeeallemal ju nem 2lr' r ^^^ ^’’^ ^*^^ murmelten baf man Kom »betjieben / ein gewapnets fo^^^'’*^^^ '^‘^^■f’^'^f^bven wolt/lieffenju/mifebten fid? vnbetbaö Knegf^'
^1^ 5ijf /weldoet $n reibten bett ber bam ju Ko^fj.
.^..d^’^effîcnangritt würben bic 3lle»anbrifcbenvnnb Korner von tOonorio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toc^envo«
bauff ^^mbarbern inbießud?t getrieben z/rer viel erfchlagen. ^ingroßer gÏi^toS^*^' ”*^ vett h ^^mcr bie ey Iten ju ber ‘^iber/fielen in bie ©ebifly wolten barvon fab^/
^4 ft ^‘^’*^''’^*^^^^^^ eyngefïedt vnb voller Cent, ^tnKriegfmann auff 6d?ff Conorn fey ten nam ein (Befebof/wolt in bad 0cbiff febieffen/ÎDieim kein ^*’^^^*’ ^^^ auff bie fcyten wenben/bebreten bas ©lt;biffvmb/ba^ es voh ^4 ft ”^^''’^’^^/’‘’”^ ^“bobengieng.Ï)a badgefebacb/fielfeberman wiberauff ‘*^fej^«ttvrb fey ten/ vnb wichen von Tllcçanbro ab.
^^®gleichiOonoriiidinbie©rattKomeynreibtenwolt/bamtOer^og©oefrib^xreo^aufi P?k ^^^^*’*^^*^*”SC’^/^^*^^'’^S’^^^*^^^^21eifcrdini0etruriatnlVelfcbenf^ÄtoÄüm J^gP ^f^vegiert/miteinemKricgfvoid barjwifeben/ jwangbeybepartbeyen genfxom. nbsp;nbsp;nbsp;^
Vol( ’^”^^^^^^^*^^^^*^^*”'’^’^®^^?‘^”'^'’”^^’^^^*^^^^^^^^^^^*^’ Ïgt;**ö2^riegfï#
^^ge ju beyben fey ten ab/verlieffèn beybe ^Apft/ey Iten beim ju bauf.
ba lt;. ’^**«fTfô*^îgt;lt;^*'tb?crçog (Botfribbeybe^ö^p^fórfieb/ vnbfagt:Sollen T *^.^iwlt;nCbrif^i fey ntwelcbe bie ©daßein bef yi£'gt;\'?(?l C von beren Woh/
ft nlt; fieb blciben/frU0ild?/©chwetf vnb ^lut freffen / ben ^rieb ben vnd Cbrii ^geben/ ben jertrennend/ vnb verberben alle (Bottfcligbeit vnber ben (^en^/ «uSJ* ?*^f®lg5nnilt;bt©anctpeter/©anctpaulo/vnbbenattbern3lpofbeln/ '»4^1?-^*^ ^brifîo / beffen fie fteb nad^ganger vnnb ‘Dicarien/ bod? mitber vn^z bif ^^/febräben/ftnb eitel îleroned/pbarifeer vnb 3nticbrifî/viel wilber ben geto 5^^''’^^^^^” ‘Pyranen f turner mógen fcyn baltcn viel auffgroffen pomp/ IBoïs '’“Smacht/Hellennad?groffcn ^bren/ boffart/fïolQ/ nach (Belt vnnb qsappe^uoïömfebê fdu'^®**® ^briHud ïborn/vnb bie bey ligen Zpofïeln Kot/nennen^briegen vnb ‘»fbv auff ba» ir ben ^cf ^^^^ '^”*bbilt; Keiebtbumb / fegen Ceibvnb jCeben baran tuit großem lt;’“ffï’gt;«famp;gt;^^*?‘'P'gt; '’Oh^*^^^*^*'*^*^^*^ ^briftcnbeic vnb ©cb^ßein Cbrifïi. ïDie Xi^mbleinfomen feb'x '^’^‘’^^^'‘’^^^’^ ^“^'^ habend weber lieb noch febón/ weybcndnid?t/ fonber ’‘^oend/jerjerrcnd/erfcblagend/vnb bringend vmb Ceib vn (ButXDnb fagt
ba^L^^^^^S ®lt;^ffvib jufnen beyben : Riebet bin in ^emfddanb jumS^eifer/ OSapfietoftbeubov ^id^tragt bie ©ach auß mit Kedw rub nicht mit ber JeauH bamogt fr/ wer ^«Äetferflcwifw. lt;iu^x ^^^*^^^ fol/innen werben:IVeld?em ber Keifer/ bie Lürßen vnb tóerren/
b« ’n ^ ^^mi fd? cn Kctd?d © taub/tuicfatuptben^ifd?otfquot;^n vnb prelaten/ b4ft'?**^^^^’*”^ '’^^**3^^*^*^^ ^^*^ ^^^ aldbennon allen gewalt mit gutem 5vieb
’ ^Pfibumb eynnemmen vnb beßgen.
heffen fnenben 2lbfcbib gefallen/benn ein feber vermeint er bette ein ^^ÇWe^ïd?.
befti^^*Slt;^**^^lt;^war geweichtvnb confecriert/auch vonbef Keiferd Legaten «utttP '’^^ eyngefegt/tOonoriud ber bett bie Krön vnb ben ©tab vom Keifer W .3^** '^ vnb auflf einem Keichftag jum 73apHb«mb verorbnct worben/ bhxX^^r^ ^br Cf egunb ißd wol ein Al^hr/ vor jey ten war ed nur ein große 35órb
^ to tragen folt.
94t - ^’bem fte aberberauf jum Keifer Barnen/vnb fegunb ber 5«g in io un pJ'ft^'''’^^^''’‘’‘^’^”^^bbato^^‘^f^Hld?c iOanblut^onein O^erfamlung aller
*’‘^^ verrichten mocht/Kefablber Keifer/baf vnber bifen / ber 2{(eranbcr ßWfee Ufis ?3^^eichc were/vn ben quot;Tempel Cateranenfe innen bett/ folt 73apH feyn/ ^opRo“^ tefde^ p^^^Pmanein Concilium befchrieb vnb hielt/vnb aldbennnad? ber Wahl in ^‘Bl^wf«»» 3^3enwertigBcit ber prießerfchafft einer auf f neu confecriert vnb bo
Hätigt wûrbe.îJarauff jog 311c vanber gen Kom/ vnb
tOo»o«u6 gen parma.
5 W TTte
-ocr page 868-Sue hiutfee ^«cg go^anttw ^I«ett«nt7 2'311' ber Äf ifev in ^Ungarn jog.
iJioiioviiisber^Sapfl Wirt »011 Qücxdiibto ill teil ^anu getrau.
zÇ^ I£r heifer wav biefe» TTrnttv in Scyew/bidt bit Wey bn4fbctn 5” .^ 'S^ ft^S / fc^t$««t 3bt gen ntbevn^^Ubad) IVence^lanm/atjff ^jî^’^JÎ S^, .
er gen (Dollar, ^n Welfcblanb 51t Korn bide mb verfamUt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^h//
5?lt;tnbevein ©ynobinn a lier priejlcrfchnfft / wie bennber brnud) w^v» yl-jebtenen nlle^tfcboff / peelrtten vnb iübe / wuvb iOononijó ber .^fbt^S^^^’S^^’ mbbe^'ïrobfcblrtgcnóbcblagt/mbdlfo in ben feb weren 13rtnngetbm. nbsp;nbsp;^,
t'?cvgegcn bidt tOonoriuö $u pammnud? ein famlung bev pnefferb^lT bie nod? anffpiner feyten warcn/vcrblngten Ode^anbrum / if r bette ^^®^^L jlbötttb onwiffen vnb willen be|j ^^eiferseyngejegen/vnb bae voit benH*’*^^ mannenerBanfft/tbeten jnberbnlben nneb in ^ann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
Oîcic^fitag ju Wîcituj.
ÇSalomoii König in
jiamp;er^eiferbepbribeinKeidtf^taggctt^lDeinPi/bawurbeinbelHgbntfbit» durften vn Perm/ lt;5cilï lieber vn Welrlidxr fïAnb bef? Keidas/ befcbloflèn/^**
^»»««r» fel wiber foU2vontg ©rtlomoneminPUngarnwtbereynjêgen/initeint2vrtcgpvoiw »* «vngefeçt wettren. • nbsp;nbsp;nbsp;2kónig ^ dû btnab $ieben.ÏDer Keifer war brey geben jar alt/rupef Rd? «*
aller maebt/naw ein mûdjtigKrieg^volcB an/ weil eô fein erfîer 5«5 '*’*^‘^^lt;1 er feinmadttalfo feben laffen/Cie^allentbalbenKnecbt annemenZ bettvV/;ù
f^erpUg/^a war BeindOenfeb int Keid)/ber 511 foldicm jug bent junge bienen vnwillig/vnjnt $u jieben wibert.Dil vont2lbd $ogen von jnen felblf lt;tuiï jren eignen BofJé/wolten ft eb feben laffen/ in Kitter lid?en tbaü einebtct*la«5‘^’z ïÖer Pungarifebe Koniep3ela vernam bic Kófïung/ erfbrad' barae epfirt König in bm^ bie Pungarnbcttennunber^eutfebcnntacbtetlicbntalgnugfainliebeinpPquot; jSSSïSlw ^ ïgt;«-^«gt;‘* f*Wton viibcrU^ feine »ott^nffennb ^rntoresjiim^eif«/^
Kcif« öwit^oi« *gt;wb bcgerct5rtcb / bar$u etnenewigen ^unbtnut bem Keifervnb Konupv Keid) 5u inaeben / wolc bem Keifer feinen ©on jnmKürgen vnnb (ßeifel flt;^ geiget barneben an/wie König ©alomon/fein ‘X^etter^wiUig vn vngebtn*^»
au^ Pungarn gezogen were/bett jn niemanb baraufj trieben/ vnb baß rifebe Keieb alfo on ein Kegenten vnb Keftger verlaßen / fo were er wibePl^ willen jum König erwcblt vnb eyngefegt worben/barmit niebt einftembo 5einb bas Xlanb vber^ogen vnb eyngenomen bette : ‘Vnb bieweil bie B?^’*^^lL von jrem König verlaßen fo were er wtber feinen willen jum König ^^, Lj vn eyngefegt worben. if 0 bett au d? König Salomon/ fein neebfïerVettet/’^,
tnaebt/wenn er wolt/ baf er Böm / vnb nAme baó Königreieb on alleö void cyn/niemanbô würb jms webren/fo wölt er im a neb gern weieben/ berumb f eb/ wie511 vor bey König 3nbre feince Krubern jey ten / an bent P
gogtbumb benûgen laffen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ii
Kte^ûrfîen vnnb ©tânb bef Keidtß / bic fegunb lang ber aller piJ’^3 ÄÄÄ» r^/quot;quot;*^«ff Sn^gf*»quot;«tfÿ««/«*lt«»0te bigt;«g«rnmiy(lcilt;wm«v^ gefau? behalen /namenbte Pungartfeben /Legaten gefangen/ welebcKönig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0I anberf benn baf (te erfübren was ber Keifcr im ftnn/ gefbidt bett / ließen^ verwaren/bamit fic niebt auf vnb barvon BAmen / fagten barneben mit BW Worten frieb jn / rûfïeten fteb abernidtts bcflcrminber mit aller maebP Ä^ cylenbeauff IVaßervnb ûanbmiteinem groffen'VoldjuKoff^vnb.yuP^ g ab in Pungarn-ife war and? König Kclanidn faul/ ftcllct ßeb jmerjueti’^ mit Worten benn er mit bem werd erzeiget/bcgeretglcicb wol einen ^^’ çu^b bcm Keiferin machen/febidetonvnberlaf feine Legaten/biefoItenben j auffriduen. nicbtó beflerminbcr lief er baneben baß Pungarifeb ^^’^’^’^îiÆ/ bas fonfîmit IVaßervnb polg/aucb vilen (Pöfemgegen Key cm '^^*^5^**/Uamp; aUentbalbeninben bcflcn^ledc/aiidiauffber praßcnwolmitguteniK^’e^P
per »utreuw 8«»’
void befcgcn/fonberlieb aber anberdaufen vnb ©ebirg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.^
Dnb ba nun ber Keifer mit feinem Do ld an bic be fegten Klaufenf^^i ^ieZtatç^tttiiXfif béer/baf fmalle ©traßcnvcrlcgt/nienbcrtbtnburcbBunbt/fcbluger(cnt «S»5S 1^3«/Ilt;«Slt;*B*«9|W1. it^marmctlid)»ong^l’'’'»»mg«J^Ä# acfüV«t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wuften weg vnfïeg/ waren aller ort vnb gdcgcnbeit wol erfabrcn/2)tren*,^
führet ein bauffen ctlicb 5enblin Knccbt/burcb einen arbeidt vnb Kt«^^^A Pungarn bincyn. KcrKeiferbefabUnen /fiefolten jn von flunban ’^’^H^ p,^/
-ocr page 869-^dn^ettSrtc^fltfcgenfictfcm. CCGCX f^V oh cv bod? baô sanç iOccv bafdbjî bt«buvd) bhngen mód?f ober ntd?c : 35cv ^‘»nfren wer nun on nik not vnnb pbaben btnbureb ^nrin lOongnm bom? ”®tt/bettens gern bent 2^ctfer§u wiffen ^etbnn/^lbcrbnwnvïncïnnnb berbk ^otcfdinlft btnberpd? wok bringenweber vmb (Bek nod) burd? greffe verbeifz H’gt;ig bennes waremmueberbóferweg/bnjunUenfbnlben voller5ctnb.©te$0# ö^^rf^^^^ '^‘^^^^”‘’^^ ^^’‘^ fetngeorbnet/ bnmê tn $wcycn tagen für ein ©tntt/ genannt / bicwokcns $n vor gewinnen vnb eynnenten/betnÄetfer Hoetnen weg vnnb freye Straf offnen.^ic linedn fo alkntbalben tn ben 13e^ p^’^genlagen/faben wteber J^etubfogariniOiingarnbonnucn/fnen^uróeV ^ïnocewcrt5 lagen/bebreten vmb/5Ógcn btnberf d) nod? weiterbtneyn.Ï)lt;r2lt;«^ ^dfabeftwie^««« p'^!(blugctltd?e2^nedgt;ttnbcr^efat5ungen/vertneböbtnweg/ntad)etfntfelb|£ “’^“quot;â«™» r^^g^fam vnvcrfcbenltd? gleid) anffent fïnnb tntt fetnetn volrf bernacb/aud) ^^'oie Statt / ba wurb von kunbaneïn Hermen» sÖtc Ketfertfcben mnebrenfr f j’^nintg lictfen ben »tufïïïrtn,gcWinten bic Statt/namens eyn/vu $erfcbkt^# ftÏui^”^^^‘’ ^‘^^*”^^‘ Had)bifem Stgriffens aUcntbalbenbie Claufenvnnb r^^lncbtcnaiijf/banteber^Vetfer tntt Äontg Salomon aUentbulbebetburd)/
?',p3ar mitten tn bas 2\ónigrctdi iOungarn. 2\óntg ^elafïarbtn btferwetl/ ^SefaK^giit^H» ' ”^^ $wcn Són lt;5ciço vn Habiflatte/ bie foben barvon/ bamen auf tOungarn ö^ws^nwit to^ «^*
^ ”’lt;'’’k^t^^Oofcoutter Hanbuenut/ÏÖteanberntOungaz/ J^cn t^erren bauten bauffenweif / ergaben fd? bem Keifer / fd? wurn Kónig ^lomon/ben führet ber Keifer gen Stulweiffenburg/bronct/nbafelbll^utn ^^•^garifeben König.
®ie glkxanba juin ®apft befuifet wurb.
0 balb ber Keifer ben t?ungarifd?enK6rtigeyngcfcf5t / vn alktttbnlben C^^tnt?ungarnfrtbgcmad)tbett/5oger berauff in Keym/ von bannengen vy 2tugfpu rg/ba w jr Kifeboff t^einrieb geworben/ vnb fet^r ber Keifer juin a *^^^^’’ ^”3lF*’’^S ^briebonê/ein ©raffen von Heiningen/$og nacbmale iVorms/wok fein quot;WintergeUger ba baben/febrib ein Concilium gen (^an fettedium j« coïan^ ^^lt;ïuf/fokmanau^neeb|ïepfngkcnanbomen/Cïtiertbafclbjibtnbic5wen Sï^SS^ca /Óonorium vnb 2ke$anbrum/ba fokeneerfebeinen/vnb waebureb bae »« nbsp;nbsp;nbsp;’bowrw
®ttolïumbcfd?loffen würb/bemplben fok man naebbomen.So balb ber Som “^ quot;‘^^‘ eif^ei«««» J’^bam/jogZinnober Xfr^bifeboff von Coden / ber 2lbt vonHibcrn^lkbad? J Afleef Iaiï6/cin gelehrter (V?annChat cinKeyerifbe Chronief gefcbriben?mit ppt anbem vilcn Kifcboffeit/prclaten/Xfbten/j^wtrfïen vn l^crmauf^ran^ ^ ^*t»nb anberf wo / auf bcfelcb bef Keifers / in IVclfiblanb gen (V?antua auff ƒ8Conciliutn.ïDa tarnen hin bie'ÏÜablenvttHombarbifcbeiOerrn/t^onorius J*^f^‘^grof DolcF bey fm/bUb ligen an bemort/ fo man Aquas Nigras nennt/fd?t 1) ^Cx ** ^‘^9*'^kn jum Xfr^bifeboff 3nno / lief fm an^etgen : Xfs jiemet fd? nit ^‘'p^v (V?ei|tervonbcnSd?ülernvnbcrwiefen fok werben/er wok auebauff fJi®.’’«^llwwi garnit tomen / wo imbas Kapflhumb / bas er an fïattChrijït M^'^^gtern/nit jugefagt wórb.3lnno giengju raht/gab mit turken wortenbk •‘ï»ttwort:X»:s wereinheyligcr Sebrifftgegrunbet baf man folgen muf tails J'öbte GOcijïcr heyliger Chriklid^en Kird)en in bifcr verfamlung befcblieffen. ylt;^ wonortus bas hóret/wok er genClOantua nit/ hett boeb fein heimltcbe tunbt ^*^ ^*^ ^'^^^ l^anblung vnb 2lcta erfuhr vn innen wurb.Kapfl 21// ^*^rlt;^ktt/*^« ^lt;**w gen CCant ua am anbem pfingftrag tarnen bic Kb ^™®tf/5ûrfîen vnb iOerrn alle feifftg in bie Kirdten jujamen/hieken ein 2lmpt tl rt”^^^^”‘^°’’^^^*^^” ®®tt von Perzen an/baf erfetnegnab verkyhenwóke. .fach bcm 2(ij|pt thet Kapk ^Icyanber ein lange Bratton/ von frib vnb einig
»^ ?^®* Chri jtenbeit ju erhakê.iDa bife duration ein eub hett/|ïunb 2lnno ber Stfcxanbabev^apfi gt;^^bifd)o|ï^„l^^ pengan ju rcbcnalfo/ wienemltd? bie Kctfcrliebc (Paieffet
bette/baj^ev^lwanbet: tiagt,^ ^
gt;ftitS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^'^ ^’^^^ ertaufft/vnb bcrhalben hart vert lagt worbet/ bett
^^^ tobfeinb bef Kom. Keiebs weren / wibcr bett Keifer Ulff *^*^3’^’^’‘^d?C' bamiter wibcrbenwillenvnb meinungbef Keifersbureb “m vn bcy|tanb ber Ïlorbmaner/bef Keifers fetnben/basKafïhitm erhalte.
5 «P
-ocr page 870-©ûo (unfftc ^«(0 ^0^rtnnt6 $ï«enttttt7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
3)ci'balbcn weven bte ©t^nbe be^ Xetebö / Geifïltd) vnb IPeUHcV / /^^*^^ nnffbemtrrtgvevfrtmIet/balïltepcbberwnvbettevBónbigenwoUen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t|j
'jjtfvanbrtfcffi'^dp# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïC)rt gab ^^U^rtnbev antwort / vnb fngt; 'WennbennetUebe'Vet^vAbt^^/^„
^„XS?«JX ^^® vorbrad?t betten/ vorbnnben/ wnrnmb (te benn niebt auebz wte er/1» ^‘ '. tuiij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Cbtilïbeben Derfamlnng erfebtenent vnb bae (te (n jetben / óffentUeb Ï^’^^jj
wnrbett be^eugeten / wte ee benn btlUcb vnnb reebt were : 2gt;tewetl nber nt^’’’^ ^ folcbee tritt ber warbeit bónbre bartbun/fo erfebien er (e^unb / ba^ er fteb b«p feben arg wobnó criebtgen/vn bte anbern ber vnwarbett vberjengen wólt er btemit óffentiteb (Dott jum mengen nentmenZvnb nut bey (Innb bep bv Ugen (5et(l6/be(ien 5e(l (te aU/e^unb btelten vnb beyltgten/fcbweren/b4plt;^' ber fernen willen / bett (teb ntreb Inng gewebret / ju leijt von benen bie confecrierntnadttbetten/erweblt/confecriert/vnnbeyngep^eworbend ' on aUebegterbe ber iOerrltdtBeit/ober etnteberley la(ïcrber^brget6tgteit/9 brungen.Iüer wolt nun/fngt er/vnfcbulbtg mogen feyn / wenn einem jcbe«P 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anbern jufebm^ben vnb febenben erlaubt wer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jj
Ï)cr5reunbtfcbafïtmitbenrCorbmannengeb er fetjuubbetn antwort/^ fo ber 2^eifcr/fein geliebter ©on/gen Kom bâm/wûrb er mit ber warb^tf H*^^ s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ba^etinallemvnfdmlbig foldxönieimftnngebnbtbette.
wSefttoïwï» nbsp;nbsp;nbsp;Ö^ ^^^^ ^^t^ iHevanber bas au(jgercbt bette / waren alle bie (b 3^^J”
tttrtjnm-Wpji con? wertigwarenauff ^upfl 3llevanber6 fcyteticnt|ct5ten23ap(ïl?onoriun’^' firmtw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßH gj. g^j; niebterfebeinen wolt. Dnb bieweil (te vermeinten ee bett (teb^H^S*’^
ber wol entfcbulbiget / alle Hag von (m abgeleinet/ ba confirmiertenó f» ^av(ï / vnb gaben (m nacb bem / wie ber brandt war / mit aller 0olenn^^ po(fe(fton / fungenbarauff (öott bem z?Â?\?\Æyî vnb ^rlofcr^cfu Cb^r^ ^ £tobgefang. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . „
Ïten necb(ïen tagbernadt Zalenunbie lOerrfebafft wiberinber 2^’^^k,/ jufammenbamen / vnb ^ifdtoff 3lnno nidtt gegen wettig war / au^ wa^ n ^?onori|bt/5 35apfi» eben er aber au^bliebenwufit man niebt/tarnen bie fo au(f be^ tOonor# rJj S’^S'X« wo««/f«inllt;tc„ fid,^bm.ffctj/mlt;!d,Kn cinC«m«n/ vimb »lt;«lt;quot;'«% i»b«n:?5flm»3«amp;an. ©dtwerbtem tn bte Streben/fdtalten ^ap(ï 3Hevanbrum etnen 2x«’?^‘^iquot; bó^bafftigenverfubrtfcben^ÏOann/wolteninbte leng niebt leben laflen. manßobau|iber2kird)cn /lt;13ap(t ^le^tanber blteb allein. 2gt;er 3Üvo»*^ bemàltbacb/ber nun aUerCombarber gemót vnb (tnn wol wu^f/fdtreye»’j” fa(ï / tbun aber tein fdtaben; fpradt bem ^ap(ï ju / ber war febon ju ß'*^*’^” L / reit/bebielt jn mit ge wait in ber Kireben / tró(ïct (n/ madtet (b viel baß er bn «p ' peng an/vn rebet mit ben fiombarbern ernfdicb/(ïra(fetpe/ wie er benn ei»*»”' febtnlidter^^Oannwae/befftig. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
“Onnb gleieb barauff tam bie f^ertjogin ^eatriv / ein (Bemabel ^J^\S lt;5otfrtbè / mit viel tOofgeftnb / ©ie tunbt taum vber bie ‘ÏbórfebweUen fw*^^ ten/ba ßobe beß tOonorp Partbey all barvon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,
Ï)ie anbern prelaten vnb iOerm/bie ju vor auß forebt neb barvon gei«*»«’ betten/tamenwibereylenbeinbie 2kirlt;bengelautfen/(ïunbenjufammen/ww ben ber ©acb aller eine / festen iOonorium auß ber 5al ber lt;5ei(llicb^^^^ / tb^f^’’ jn bar ju in ben ^ann.
X^nb ab baß Concilium ein enb bett/jog ^ap(f Slicayanbergen 3bie anberen ^órpen vnb tSerren / 23ifcbo jf vnnb prelaten / ein /eher wo e^^^^^ beimenwar.
^on einer ^aÇlfaÇrt gen ^femfalem/rnD von dK^
©tiffmugen in‘lèvent
^^^©tam JU biefer jeyt ein gemein vnb ernpUeb Ißefebrey auff ‘Ceutfebi^anb/eß were ber 3üng(letagvorbanben/bieTüeltw0rbeje^ S.f»? x’rîÆS ^ö^ben/tOimmel vnb itrben/baß (ioeer/vnb aUeß waß barinneni(l/wn^5 K tic^ö. quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enb nemen/vnb verBrunnen,Ï)ie^eyrifcbenCanbfóffen bauwten vmbbife^
-ocr page 871-ôott^meïWftgmSafeïm CCCCXI n?^ÿ’^'^ ^öttöbcopP / ttcinUd) ein vnb jwcnçig / befe^ten bic mit ©ct|îltd)cn gWtt/i^ûneb vnubHonncn/ Xts ^o^enau^ 23cya'nbi)Hn$wcl|f taufenb r^vpnen / (îOann vnb IPetb / 5» bem beyUgen Canb / beeten ftd? babé» »»»t et'/ '’^»t^pffev verlobt.
vep Ketferbegnbtbte neuw erbauwten (Bottsbeufer în?3cyci'n rctd?licb/
^‘ebenn bte ©ttiftbrteff nod? vorbnnbcn bezeugen/ jn Knu^bofen / nîd?c weit ‘Xlt;wgçoflt;neîM5ôïlt;i ƒ» BraunauwCtlïvor5cyten cîn5ûi)îltd?er ©içvnb t^ofbakung bngewe// JXS^ *”*'^**^'** l‘^t/lt;tud)bte5ór|lltcbeXlt;ïmrtKr/‘5)nb2lt;etfer i0etnrid)bcr brtttbcttbnjelbjî fÏ?^^^^*^*^ltcb€3c|it|ftc Pfarren verorbnet/nber tOer^og iOetnritben bcm ^pten in Beyern bne t^cr^ogtbumb liebe ) würben vorn Keifer ^luguflmer
^ünd) cyngcfeçt.ireffcf brunnbetten fcy tbef es vonben t^un^am jerjloret 2®lt;ff!^«’n ^dum^ P°‘^^C!î u(ivvcgCeyeJîprtejtcrinncncçcbabt bi|efebuffber Keiferbinweg/vnb «KöK^ewePtawr. P^t^tnebienner (vOknd^babtn. (^itverwilltgung vnb bülffKeifer t0eingt;
bat-ifHenbarbue/Kifcbolf $» 5tetftttg/0anct 3 nbreuß Öti|fc angefam a^’t/bem bat ber Keifer Kenebtetbeurnbar^o geben / 2tberfo balbbcr^tfeboff j^wWas/tvurb baß Klo|berwiber von bemÓttfftabgefónbert/vnb mit verwik -S^’ttSbef Keiferß gefreyet. 3lman ber Kifd^off $upaffauw bawwet mit bülff ^3ttc8bcv l^cilerin/vnnb Ktfdjoff Deinriebßvon Heuburg/anfferbalbber ^^tt p404yxv ben 3ugu(liner ^0ûttd7cn ein Klofber in -Oejlcrreicb/betfe ®^bKetwein. 3lbalbero Kifeboff^n Würzburg/auf Key cm bórtigebeffen Äetewemem^f^b# ^orâlccrninDtttbclicia/îleuburgvnbDarcn^acb/itnrCorcfauw/IVelf/vnb
,’t«v mehr Ried en befaßen ) blt;tt^wifd)cnbcm Jn vnb A5nßbaß©cblof Celn^ jSdnßac^tndnÄfö^ in ein Kloflcr veranbert. Kcfglcicbcn haben and? feine nccbfle 5Pewttbe R« »«autel t.
^••ttmclbraut / vnb feineß Krubern ^Iricbß ©on / ^dbertuß vnnb tOcinricb/
sttban/ jv öddoh Darenbad) am 3«/ $u neebß bcy ©d^Arbing ^u cmcmKlo/ Oareneaeç wid ein ^tt»erovbnct / Kenebictiner dOiind) babtngefci5t.{0emma lt;5ra|f ITilbclntß ^^’1^quot;’ Jf^J^’^frauw/alß^r^wen ©óngejïorben/bat Oebaß (Düi^bloflcr 3gmunb ot^munt tjl^fopce St^uwet. 5» (Burd baft ein 5rauwcnblo|ier für ftben^ig^ungBfrauwen gc^z setauwet.
tr u ^^'^'^ 2^lt;t|er tbeinrieb bervterbt in einem 0tiffcbrie|f bezeuget. Kifdoff ^tbbrtvb von ©ali5burg/ein @d) wab von (Beburt/vnb ein ©on è^atbolbi vnb 75«U/batnad)malßcin Killbumbbabtngcßifft. (Braff Kerengariuß vnnb ^‘Odid) / feintOauffrauw Kertba / ein (Bräffin von Caßel / mit jren ©onen/ ^kovnb t^erman von tOeubfd)/vnbUuttgarb ein fbauffrauw dOarggrap ©ietbolbß von Dogburg vnb Cbam. Kte XlacbBommcn (V?arggra^.if rm
Jtrt Vnb Ottonißim ;^mbcrtbalCtßdn tOerrfebafftvnb Cänblctninbcr -0^
P^'te/tti^bt weit von Ilmberg/ gegen Horb ) haben CaßcI/ /ren ©tç vnb Cafief jum ÄicRt«
/ Ju einem K lo|îcr verorbnet/ vnb Kenebictiner (Vbünd) babti^epçt» »««»^«t* ÿ^ vnber Key cm anber Konauw b^ben 21-f wein vnb 5rtbcrid)/(Braßen von “\^n/^bcrn2Htad)/warvonbcntOungarnvcrbrenntworben/wibepauff;-‘*^olt;tuwet.
^** ^^‘^ ^‘^^ ^^^ TVaßer haben Kern hart vnnb feine 00n/Kupcrtuß onrerfpac^tenatuatt ,p®Calatbuß/3lllcrfpadgt;ben2(ugulbtncr(V0i5tnd)engegcben. ^^n Jmhaben Pin«»âtfltb«i» ^’^Sdbertuß / fein iOauf frauw î^uta ein tOcr^ogin von leemten/©uben baß ^^oßer/vnb von bannen ein (V?ci 1 wcgß habenß Kcid)erfpcrg gc|îifftct. (Braff (R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^f^^’*^^^^^^^*” ©d)we(ieriftgcWcfcnKifd)off
^^öbarbß von ©al^burg/fr beyber ©ón/(Bcbharbein (Braff von playcn/
Ÿ'^tovon (V?cblingvnb 5rontenhaufcn/ein (Braff/hat geßifft (Barf vnnb Oarfifeß^ev^folti« ©ein t^auffrauw Jrtnergarb ha tim ©a inburger Ktßhmnbgeßifftet gaPengepiffut. deb^olbsgabcn/ba fie benn begraben ligt.
Jr ‘dochter 3lbclhctb mit jrem Ürhcltchen lOaufwtrt Kerengario vnnb p’:ycn©0ncn/KercngariovnConrabo/(Braßrenvb ©ult5bad)Ctjletn©tâttP uninber Obern pfalç) haben an ber î^ran vnb 2(lçcn/ ba fte jufammeußief^ b*'rP^'^bcrggcßißtet/baficaud) begrabenligen/vnb 2lugußtner(^?und)e pdtitoggtfnfftti. bi ♦» S^f^^^^^* -^0 haben aud? ben München vbergeben vnnb gefehendet
-^ût^lï^^d / bcf Keiferß ireonbe / ^tal/2Hß nemlid)/ 3lrnulphue/ 2i«ai P6ergï6t«» beff ^^ur^cr (Braffe vonn äbteßen. Khob hat gcßiffcet (Braff (Tonrab/ TiïiotgtiMffKt»
IKtt ©on auch (Tonrab genennt wirt / bef ©ons Dauf frauw 3rmergarb / fr
2(nhcrr
-ocr page 872-^rt0futtfftc^«(OBlt;gt;^lt;'ttttW^«cWtHt/ ^
2lttblt;rr »ttb ‘Ortttev (Dtrtfjr ^dppo w genanntem 2Ho|ïev begraben gen bem (Debiig / bag Äbflcr ^nod) gefitffe worben finb /HetnHcb
. Pf^^lt;59vaff von 6d?cn-ett fctn Gemabd lOa^iga/ jr beyber Öón/ütt*’/^ .^^^s piffu ®* barbus vnb ^ebbdrbuö. *i)ifcbbad?auw ligt am Gcbirg/foman Alpos V nenttt/vnb IScnebicriner (Wónd) babm vevorbnet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ ^ifberbavbngvnbfetn 13rubcr3lbertoó von -ifiierfpcrg/beranb£rgt;^^^, fers lOof dn gewaltiger fnvncmcrlOcrr/vnnb bcm2klt;ifcrlicbgcwerlt;w^i^,' i^j) ben mit fampt prauwen ^ertba/genanntó 3llberti Af beließe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0. jrem ©on Otto/ an bem trailer bic Cey fa genannt / petlbcrggefïtfff / ’’^Ane (ÏOtebcló2^wcbcn/nïcbc weit von ‘(Trient. Hiebt weit von PeiIbergbnben . vnb er cngariiJ6'vnb^Ärt it ng Oietbrameod Inngefangen 5« balin’ en/ ebee 2lt;loper ein blcinc ;eit bemad? (Sraff Otto vb Wolffraçbn« fen niit (einen Ôonen Otto vnb t?etnrid?cn/vollenbet haben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;.
(Braff Aetnpred)t / 3llbred?t / Ciepbart / bef gleid?en tMlbenfd?^^ / ^. ^ eben Steifer t^einrid? gen (Tegernfee jum 2lbt gefegt / vnnb ein Gruber geyn ^ 7vnbolpbivon'Weyarn/babengenannfem2^lofïcrviel(B»tergefdietidr^^^ gujhner (lOónd? babtn gefegt / j fl ber erft 3lbcgewe(en ibtetbram / von «gt;lt; and) ben Fïamen abtetbrameodl vberbommen bat. ©igebotb/ i0tlbenfd?alctó ^mber/bat IVeyarn ben 2liign(linern gefd?endt.ïDef baben Otto ein (Braff vonpalay / mit feiner l?anf franwen 2lbdbei^ / tieb/amIVirmfeegelegeninObern23eyern/aud)ben3lugufïtn€rttgeben.
^as 2Alofïer (Brief in ber (Braff fd?afft ‘Ïy rol/bat quot;Welpbo ber v^e^^^ bernad?tOerQogin23eyernworbê/ijïgewefenein ©on2^üntgunb/be^(^ fïer IVelpbonig be^ britten / vnb .ifetf / ben etlid?e Azonem nennen / ein WJ^ von Ofl/ein knetet IVelpboniô bef? anbem/beraweb vorn Äei fer tOeinriwv vierbten 2^ónigin Weyern aller feiner “Vorfabren Guter / bie feiner nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^ruber/ale er one if rben fîarb / Aeifer iOeinrieben b^n britten verfd?afp alg obengefagt / wiberumb 51» Xiebenempfangen /Ïlemlicb oben vmbbaj^® birg/vnbamXied?rain/2lmbcrga/Xianbfperg/2Hfenmónfïer/Kaiten^w/ ©taingaben. 3tem/ 5te|fen/©d?onganw/ Kanenfpiirg/vnb 3Htorff/ ^^^Ù H.aitenb«eb5ueinem2lt;lofïergebauwet/vnb2lwgtïfïincr(V?óndgt;bab»nön^ ’ Hotbertug ^ifd?óff ju Cbnr bat ben ©tifft i^enbad? gefîifft / flt;%® febwifïergot Ortbnipb vnb Wilberuba Ainber/bcf Graffen Kapoto vn J^ wen Óemma/baben Pobenwart ben 2klofïerfrauwen vbergeben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, TOrattf laug iOertjogin “^ebmen bat gefîifft biefer jeyt Weiffengvab/v^’f^ d?c 2^ird?en ^apfï 3llev^nber ju einem If r^bifîbnmb vnb Oanpwveben Zôebmenbefîâtigetbat / 3fïbie^ullaufgangert/vnnbpeternbempvvb1i3’ ©anct Grégorien in palatio Lateranenfi vberantwortet worben / bey Keg(^^’ ’lt; heffer iOeinricbó/ bef 3lllcrburd?leucbtigfïen i^erren Steifer lOeinricbó ' am neunbten tag bef dOeyen.ïöifeg alleg/wag id? feçunb erjelt/bab ich ^^’p ^^'* ©tiffebrieffen/ vnb anbern vrbunben/mit ßeif gejogen.
'Sou einem gemeinen 3ug tn hio ledige Sant» gen
^^ürufaknb
07amen beren rein C^ Hbev Keifer t^einrid? bem vierbten ifï dn gemeiner ^ug ber ba8©ebhi«»^8lt;» ^^bdembag Gelobtlanb gewefen/finb mitelnanberaufgejogen Öigp joge». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber Ifr^bifdjoffvon dOeing / Ifilbdm ‘23ifd?off ju TOtreebt / -ÖW fd?off ju Xegeufpurg / Guntber Kifeboff ju lamberg / oilman ber^^fr Caplaiv 5riberid) ber Graff von 5gt;ieffen/ ifctbartpfalijgraff von©d?df mit bem 23nnbtfd?ucb/Ortbulff ein (Braff von lOobenwart / vnb andere tnp 25eyerifd?e l^erm/Xitter vnb Knedjt/Tpnber benen allen vbertraff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
vnb berrlid? bef Ceibg ^ifd?óff Güntbcr/Oerbalben wie fic binab bawenZ v meintfeberman niebt anberß benn eg were ber Xomifd^e Keifer« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
-ocr page 873-feon^ettSrtç^fltfeêettSafew. CCCCXII
’»bctfi^^*’^ Plt;»hl-'^»ttS*tw vber bte Qauw Bommen waren/mu^tenô viel wÆ '’^^ ^*^” ©traffenrâwbern ley ben / wte ^ifeboff (ôuntber von ^amgt; wi*^^*^^^‘^^^^*^/*”^^ étage vber ber tOungar vtitreuw ber Vulgar ‘Ôieblïal ’beff ^^^*^^y ^^*^ tOuffern / vberben (îolQ ber (Brteeben/ vnb vber bte grenwlb HotiZ’^**’’”^ nbsp;nbsp;nbsp;wüten ber 2l0attfd)en ?00trfer. ©îe fuhren von Conftanti// ^f*.^ »Bevfan? tie
quot;»«h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©yrta/von bannen auff bem Watfer gcn értpol/ba ia'/ SS ^e?«n wóii»
'‘«Jeft’ ^quot;^^^^^“’^^’^fie/vberficlenó/abereswurbeinfolebee(Bewtetervnnbilt;«.
^'’*’”Xegen/ pittenvnb bonbern / baf bte3lrabter abjogen/vnbbic ^efö - ^‘^^^^*3^*' i^w’^ben. Don bannen fubrenö am (öefïabbef (IDeersgen bill *^^^i** ©aUtlea/welebe Statt ault;b Turns Stratonisgenenutwtrt / Bamen ba nuf?’^ '**^*^ '”^^ $went5tg jlen tag (partij / am vter bten tag vor 4gt;|ïern waren» Ï’ba^f^?* ^**®*^^*^'”’” tOierufatem/ ben anbern tag jogene tn ben 5ltcBen Ca'/ Ju ƒ x ®^”*'”*’^^^*' ^‘**^‘^” abermal» etn bauffen Arabier/ fielen tn ben Dor? bfn» s bteraubtene/ïöteanbemCbriften balffen benfven/feblugen bte nacten-btnbh k ^^*^l^P*’^*^**^*lt;*^^^^^^nbtcjtwlt;bt/baf (temeinenanbern5UcBen/natf km^^^^^^''’‘^*^^*’ w^wfwn/v» würben vil Chvtfïcncrfeblagen/^tfcboff'Wtb ^nb ^^ quot;Ï^treebt witrb hart verwunbe/ abgewogen / beraubt/ alfo halb lebenb fbet^*^^^*^^ ï*S^»gt;lgt;^*lt;lgt;^w/Ïgt;“*’*i^lt;*^*gt;^*^lt;y^lt;flt;to^fF/©tgfrib/-Otto vnb lt;5ün^ bail ^**^^’^ ^‘’^ Kabtbauf mt t $ wey en ‘Chum ey n / war allee von Steinen ge'/ bas p'^^ b’etten gar ein enge porten vu ‘Chor / alfo baf fte (re If fel mit bem (Dut/ f^h 11^*^ ^”^” führten/ ju (nen niebt btneyn bringen moebten/bettene ab müp KofT^^*^’ ^‘^M^^ rü(Ïeten fteb ju ber wehr bte ^ti^be/ namen ber Chrifïen aJ- ^rlt;l/tgt;4bvnlt;5ut/waeft'ef«nben/lie^enetn|Burman/woltenbie‘ïrhüm ^( f ”'**^^-Ïgt;ie Cbri(len webreten feb reblieb/bfe Arabier flü mieten jwen gan'/
‘^^benjweyen Cbüm / moebtene aber niebt gewinnen» 3lm Oflertag ^If^bier ju ben Cbriften/fo ferm fe fteb abBauffen wolten/ fo mócb'/ 3lt k ^ baben / woltenmic (nen bef halben banblen. ïbte Cbri|lcnlief|èn aebe *bb x ^^^ ^”^” *” ^^‘^ ‘C^rn bineyn/mit benen fte 5rtb machen / vnballe Sacb K ^blen folten. ï)er Óberfï vnber ben 3lrabicrn bett ein Icintn gewunbenen hb ^^^^''’’^ bie 'CürcBen fe^unb trag,cn)ben nam er von feinem IVopff/ wanb (Ïet/ ^ ^’f^^offeßüntbcr vmb ben lOalf/^^vermcint er wer ber 5ür(l vnb (r Ober ^ertti^ ('‘’3^-0^^^^^/^^”’^ *^ bieb allein hab gefangen / fo mügen mir bic an# ’»mm f *^ lt;«f3lt;blt;«^'^”b von fïunban wan ieb» nur febaff/fo muf tu mtt all bet 9lt;teh u ^^”bangc.(5ihitbcruö lief (m bureb einen ïöolmctfcben figê was bifer ^«8 öJ ^*^^'^'’”b fo halb er baß vcrflunb/nam er bic ^aujl / feblug ben 'Arabier in 8lt;t»h ^fbe/febluginbermaflèn/bafervon(lunbanauffber^rben lag/fpran# bdhX f^i^/wamen bte anbern ftben Arabier gefangen /nam fnen all (r geweht/ iXtaBet wetïxn em baß ^^*^ff*’*‘^^’^flt;gt;f^fï6^moebten/vnbfïelletensfürbasgefiebtber Arabier/ nbsp;nbsp;ƒ*quot;*(*” ^*
bem ^^’^®‘^^”binfebief|en «tufte/ ^’‘^ Arabier ließen nach ju febieffenbenfet# wi’fl’*^«®’«*“* bern ^'’’® ^^^*^ frcriBcfeltcn verfebonen/ben (te hettene mü(fen treffen.ï)en an'/ ScfetiH?^^’^ ^^*^ Statthalter vonKamula/ benber ^gypttfebe Äonigbahin f'n h w’^ ^ ^^ ^^ hóret tn was gefahr bic Chrißen weren / hett bcy (m ein groß b(h^u • ” ^^“^‘^‘*/ woltbcn Chrißen ju bülff Bommen / nicht barumb baf er bte^^^*^^” é” holb war/fonber es gieng (m ein gewin ab / bennbarburch wurb ihi - J“^ '’^i ^^t^ Soll gefebm Aler t/gteng bem iCóntg viel ab / barneben war es ^br'ft ^‘’’^^/bcttbeßerminbcrcynBommcn/vnb Bleinengcwin/wcnn man bic 5ttJc*'5^f®^Wnlt;ttS/’^*B^follt;^lt;öallenthftlb€ttawfBAm/würbniemattbnKhv ftetc ^^^^’3^*^ ült;'«^3^«B)icrufalemreifen.ït)tcArabtfchenK.Aubcr wolten bef
^ftfurten/fobalb ftevemamen baf ber Statthalter babcrjogc/^tattWm}«üï«* tcti^^^^^*^^’ff/5‘’3^^^*'*^'’®^‘^^^^3yP^^f^ Cftuhhofmcißcr vnb Statthai'/ muta en«t wc cw fuk’2’^‘'’^^«^^utad?ctallgefangiicCbvißen lebig/muften jmbochangcloben/ (^‘^‘•füvigt;«»2lt;r«tgt;««. ^« barnach bie Chrißen all on fehaben gen Kamula/ ba würben fie von ben ^4 ƒ ®^^Slt;iwitttgett/baf fie vicrçchen tag muf ten fliU Itgen. Am jwclff ten tag ^«h^^’'^^^” ^^1‘^t-iifalcm/ vnb blieben brey^ehen tagbafclbß. BlachmalsBchr^ 'Ïtiif.^*^‘^‘'3’^”^umula / bcflelltcnein Scinff/Bamengen Aliquiam mitgutem fihb %'^’^^^^^^^ '^^” bannen in ^iiropamt Sigharbus vnb pfal^graff Octo
'’’Iber heim Bommen/ bie anbern vnber wegen geworben vnb vmbBommen.
-ocr page 874-Brtô fûrtfftc^ucS ^o^annie ^«««tàti/ æieftluÇe^ifcÇoff ft«ï0en/t)nîgt;î)(e@cÇotfen W
^cutfitCanO finO kommen»
«ifcfioffibumtwew nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mr6 finbac|ïofbcn ^tfdjoff^Cngdbcrt von P^lptuw/^^A^^j tlt;»wm^«ff«wrlt;* gt;^^^^ifd?otf von ‘ebrturtó. îDcr 2kei fer verliebe bas i^ijibu^ib ^^jftu ‘^^^quot;* ^^^^iOermanno / vnb mnebetbev^^dfenn Caplan ^Utmanjutn^H*^*^^
Paflantv/bcn^lbtju rïibcv2lUb*tcb mache cv 50m^Öifeboff ju'Cb^ï«*^*^’ /fjn Wrtïian eiii ®diott nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïgt;lcfcv $cyt tam auß Öcbottcnlanb (V^artanuó ein gebovnev ö^^tsfU Ï4?!nptmitei«fc^i4tgt;, ^4|ï geUbveev poct vnb Cbcolo^uó /bc^glctchcn 5urfclben5cytbaumg^P^(,^/ wuvb/ fubvet mie im bevang etitebe feiner (Direbruber/Memlid?
Canbib«m/Clcmcntcnt/Ï)onat«m/(ÏOuvd)cvlbacb«m/d?a3nalbinnvn9d^j^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtcum/bevbunbcvtjavaltwovbcntfï/bvachc»allmttfmtn'Ccutfcbl^^^^^l,jt''/ ^'‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barnad^genKegeufpurgbommen/ würben von ber^beißtn P^^^’^^^V^tu mänfiev all wol empfangen vnb b c ber ber g t. f? er nad) batbtclfbttfltn i*g ^ ^bevmón|ïev/mttvevwtlltgiing^tfd)offó4gt;ttcnvonKegenjPuvg/be»^^^j^ ten bic 2^ii d)en vov ber 0 tact Weteb^ ©anct peter eyngebê. ^ie if bnlP” ^^/^ «pottenfó^«nein Ï7tbevmón(bev U0ad?tilba bat)nenba6^ier5n trinefen geben. 0« ^^, ^lA// f”quot;®^*quot;*^*^**^* nadgt; bill'd) bûl|f fvommev (Dottsfovebtigev vnnbanb^d)tiger Cent ^rt^/ flevlemju bauwen angefangen / fiibvten etn fïveng vnb bart lt;IOüncbip ^^^^ betten niebte eigen / benn was man jnen tagltd) gab / lebveten biej^, benUfen/vnnb legten biebcyligcÖ^vifft auf/nebvten (teb mitfebvc^ben/l^^^ ben etitebe ^wdier ab /tarnen in ein gvoffen beruff bey jeberman.
würben f e von IVeifer peinrieb gefreyet / bev name in feinen feb«Ö vnb ec^p«entoffilt;n mit auff.ïöa baß gefebrey in ©ebotten tam/wurben /wielbewegt / baf flt; ^ tf^z/ j^auffen tn Ueutfef;# «nbcv bevauf jogen in‘Ceutfcblanb / 2gt;icfc bau weten aUentbalben int ‘*quot;^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lanb neu we 2vló)ïcr (ab im fcd?f ten ^ueb mebr ba won gemclbet wit^ noebauff biefencagben rïamcnbcbalten/vnb ©d)ottcntló(levgencnnf’^ ben.^eb babvovviljavcnwolgewift/wie bieC^Oóneb vnbpfaffen/benen^ , bie^abulenliebfnb/gewinncn(5eltbavmit/fagen vnbiivffcnótfentliebl’‘’9 eßfeyen bic ©ebotten (Z)üncbbcy2^eifevCavl bef (5vof|cn^cytcn g^n^^S .
£D?ünc^6 rebe fep» fpuvgkommen. Ïötefe Cauven vnb ^uben halten vnb braueben bie (0*?^, w«rf/quot;^ ^“^^quot;’' reit jü einem gewtn/bieanbacbt JU einem vaub/crbenden fdt^amwunbev^c _ benn bifee bey lig Dolet/ was jnen evanmet/ waß fie im ©eblaff feben/ vn^jn fnvtompt/buvifenß fûv ein War beitauf geben / fpvcd?en : if e vcbe feet« -* jJ9 bey bcrnaebcan/lt;5ottbevgt;?«oïOï balte ein (Befpvâeb mit/nen/tvófenfw baf baß navvifd) einfältig “Vo Idle in fo gevn glaubt, ©iefîcben alßbenn lt;* n bic Can^d/fagenß vnb vertunbenß/ttebcen allee waß man nuv erbenef en *^”|f bringen mit iven ^abulen baß Volet babin/baf fie f eb ab /nen vcrwunbern i P feb bae arm Volet gleieb wie bie 2^inbev äffen / vnb vermeinen barneten dOund) vnb Pfaffen/man fnb niemanb bev folebe^überey mevet ober veW be/bem gemeinen vnevfabvnen vnb vngelebrccn Volet mógen f^ v?oUin p«*j. vov bendingen maeben/baßfonfl wandclbavifl/vnb feb vbel fórebt: vn^ fealfo einmal mit folcbevgauctlevcygefaft vnb v be web two vb en fnb/ ben ft bicfen falfeben propbeten vnnb Wavfagern alle bing/
benn bev Wavbeit felblï.3^ móebt wol leiben/ f c prebigtenß babdm f ren^vP«quot; 2(u«ntfntt8 ter^eißt eben in bcn 2klóflcvn/abevnid)t vov bev (5emetnb. 3cbwil etwaninif ber iep îlï'JJhîn«^ f^l^lt;v JCeuc^efïvnnb ^eyertagj vcv(5cifïliebtett fem an tag bvingen/ f^p5^ »rinjot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benUffen / vnb jrÄnnft eröffnen, ©icaebtenß fûv ein boeb vnb bcyb5^^f5
fv pvofefftön/ fo f e bevmaffen liegen/ baß avm Volet betvicgen tónnen / ^^*”^. fe baben beflên maebt/baß allein ein gewin bar bey fey/vnb in bie 4gt;n vnbevlaf febvey en f e/ vnb fagen: Wiv baben if vcmpcl / nit baf flt;««M^ fonbev baf man feb bavnaeb balt vnb lebe/wavlieb weven f e wivbig baf ’]?^n «quot;lt;i« 6« )««« dn if jöcmpclbev firaff feben folte / bie niebtß anbevf tbunbenn bie b«yy3 ^tpfigenet^nfft. ©cbvifft falfd)en/©iefd)ämcnfd?nicbt/obßfd)onin redtev waven awSw tein gvunbt baben/ vnb f wen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
35«r«crOJÎftiw^li»
Wie ijle voreilff/avenjo 23ernin ©dwei^ jugangen/wtlbl^«*^*^^^
-ocr page 875-^0tt9lt;tt@4lt;Ofltflt;emßdf(w. CCGCXIU
*'”*^”^^^‘'**®‘'^^^’^*’’’^ f^ï^^wLügnernvi^ ©cbmibctt/Dcrtcu^’ 9cvb^^^^ ^^^^*^^^^”^^^'’”^ ^^^^’^ ©óctUcbcriDtcnfï/Jd? megs cffcntltd? mtc blt;tt/ ^^^^^*’3””^^’’ Cugncm madden/alle btcmitfold^en ©adKit vmbgeo 3«vt ”^ ^**®^’^^ fóvetn gviinbtUdïc warbeie / ba^ bic ©d^orten 511 Kei fer Carls «Lf’’®^*^^lt;3^*’(P*’*^9^o’wmcnflt;ylt;ti, Ürstfïnod? 511 nibcmiunftcraiiffpcrz ^om ^ ^*^ Sef^nebnev PfaUcvvorbanbctt/b^tobgcnanntcv (Marianus cm »httff ^^^ ^^^’^^‘^^ gemaebt/wtlfctn^orvcbc/brtrtnttmanbtc warbett febett VicH ^*’'’’®W5« wore bemad? fe^ctt.JmjarCbnjït/als wankele taufenbrnb ®^tgt;«lt;» Ron «H tohhK ^’'^«”W$«lt;^i^c*^»^fdgt;»n3^lt;trcrncttt«d?ó $cytcn/bc^ hm^cn^óv^ctt SS^JSlas ^ »^erren/^Onb als $« Vilbcmi'mlïcr ^betflen was (V?ad?tilb/vnb bk 3lbtcy wt« wisersuWüu v ?*'^t (lOrtfte vttb ©anct (Berbarbt regiert / decem nouatis Cicli, im cilfften ber ^« *»« »maugbaren Imr?^* ^^^P5*^ l/Indiótio gcnattnt/iin ^weiffren /ar/ bat (ZJarianus ein ©ebott/ ^quot;'ff^quot; «»»(«»♦ nbenben/ar feiner Kei^/als eran^ ©diortcnlanbgc^ogcn/btfesblcin wenig lt;lc^’^’‘^^‘’*^*^^^^^ S^f*^**3^w / '’’^^ ‘’^I^ ^^w' stoffen bauffen ber 13»d?cr ber bey Ik 1*» Vatter, ©ancttOieronymi/3lugujïirti/ Cafftobori/2trttobb7vnbau^bem
ö ’’^ Ö^^ttcc ® ^egorq/gejogen/^n «nç vnbbeyl feiner ©eel/ $ii if bren »m S^^Hgmaebers vnnb ^lÄOio^^eyi 3^f“ Cbri/ïi/feiner (öebererin ber ewigen ^‘’^Srfran wen (Darie / vnnb ©anct ©er barbi be|| Keid?tigers / befebvieben/ ^/^^^^^^^^‘^ 5“P'’^”’^*’ gefaxt :Ï)enn bic groffen vnb langen 2t«flegiiug |J^^‘?tboli|èbcnbeyligen Dutter Bónnen nit alle (Denfeben mit begirben /res t/’'*9^V,^^3«lt;^lt;tt/^ö fern and? viel/ ob fie fd?on jbld?clâfcrt vnb gern haben wob Vfu^'® ^^»wen fic bic mit geringen Bo /leit / ober /rem ver/lanbt nach/ ober anbe/ ^j^'Hefebâfft halben / barmit/tcbclabcn/ fold?c lange 73ó^ernid?t bcBommcn fcbS ^^^^^’ (Dan fol esau^bem Klo ft er ab$ufd?rcibcnnid?t binleyben/man i ^oentt bergegencingut pfanbeyn. ifrbntangefangen btf ^nd?5nfcbrcr/ ^^^lt;ttt@anct ©corgentag/an ©anct (Dattbie tag/vnb ©anct Daimcrans ß«'^^^^‘^^^^•^® ^^ ”‘’^^ ^’’^ Keifer lieber ^rieff vorbanben/beffen anfang ab 1 sebetdnnominefanôlæ Semdinidua; Trinitatis,Heinricus Dei dementia Romanorum '’operator Augiiftusjamp;c.batinncr^clt ber Keipr mit vielen wortcn/wtcbic©d?ot-'/ ƒ‘’Sm Kegenfpurg Bommen fmb/^tfdioff 4gt;ttcn voit Kegenfpurg/vnnb von K^briffjn willenen Obcrmûnfîer/bie Kireb vor ber© r art Weidss ©anct p^d-gertannt/empfangen/vnnb wie/nen viel frommer CeutcinKlolrcrgc// ƒ uwct/ctlicbe ©ûter bar$« geben babenA^nb wie 511 Uijc bie ©cbottcn(Dûn(b v .p^tbenig bittenb jum Keifer Bommen fmb / vnb baf er heb von genanntem ^’Kboff 4gt;tco/vnb Dajiga ber if btiffm jn -Obermûnfîcr / barmit pc von /rem A’^dîten / fo fe an bie Kird?cn Weiebs ©anct peter gebabt/abfrebenvnb /nen '? Öd?ottcn für eigen ey ngeben wolrcn/crlangt haben. Dmb welche vbergab J**donation ber Keifer bewilligt/ bic ©ebotten mit /rem Kloflcr aller befebwc P^'’Sbcf ^oUs vnb (Daut frcy ge$clt pc in fein febuç angenommen bab/bamit ©ebotten wers^nbö '^rütbenKeifer bitten foltcn/Dcrmannns hat bcnKricffvnbcrfcbribcn/îba// ft«*»«^^«» Reifee ’”ü am cr/lcn tag februari/ /3lnnobcf ??amp;oî?\2îyî (Den fd? Werbung/als man j‘‘itaufcnbvnbacbtvnbacbQig/mbcr5wel/ftcn3«biction/bcrKr0nimgK0 ^9 beinricbö im fcd?f vnb brci/hgfîcnbcf Komi fehen Kdd?s im fünffeen /ar/ ^^Kbebenin ber ©tatt Kegenfpurg/im Xiamen bef P?£9ï9ï«77/3lmcn. Jd? wil
^‘^«s^/eQtautf mein fórnemmen Bommen.
®tf Äf ifev ^anneÇ «6enna(^ in «n iifiS 6f p (tgt; lierai tant
^3 ^‘f^*^ Deinrieb ber vierbt fenet vnb verorbncc$u einem “X^ogt vnb Kcnt^ herren vberbas Klo/ïcr nibern2(ltbacb Dert^og ibtten auf Keyern/ .^quot;^«(Dund? fabens ntci?t gern /wünfebten baf fold?crbefclcbDcrQogigt;t^ ''ïnid?t wol ergieng vnb gerabten folt / vnb 50g ber Keifer in ©ad?ffcn. Vnb d’^bem alle Kegicrung von cincmKifd?o|f’auff ben anbem Bam/wie oben go ^^‘^ttll/war es bifer $ey t eben ber if r^bifcho/f von Krem/ ber behielt bas Ke^ 3 'bent lenger in feiner Danb benn erlaubt war / hielt ben Keifer ben ganzen a a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Derb/ï
-ocr page 876-Sue futtjfte ^«(0 ^o^Ättttw #ttettttM7
55eemiflt;^ erOïtfe^off ioerbjï 411 ff / bav^u ben IVtntcv §11 (5of Uv tn ©aebflen/ berebet f n b4^ lt;*^ ^^^^ ^ SSSa«ÏSi^^quot;^ Cieb nbsp;nbsp;nbsp;jungen i^evren fernen mue/vnb allee tbun was jn gclüjïet/^5^^^*t«^
leinin fetnemgewalt/ wok feine nnbere (Dtegenoffenbef Kegtmeute ni‘^^^‘^^^j, kommen laffen. Cief aud) ben l^eifcv nienbert wo bin tu nnbere ^f Lf^| fen/wtebefcbloßenwar/miiftjinnierjn gleiebnb tn einer ©d)nlbeyjtt^h^,^j^ benn er vermeint ce wer feinem nut5 vnbebren ein Abgang/wo einanberer nlt; .^ jm aueb ein ^br erlanget. Ïberhalben waren bie anbern ^tfd?o|f vnwit^p/ 5 , neten/woltenweiterbein vnberbaltung bc^ 2keipre/ weber Kennt/noeb (Bölt/allctn was bie (V?ün^/ vn bennocb mit vnwillen/ erlegen vnb bargeben/wurb bcrbalben an bef Keife re tOof ein grojfer 4b3«quot;| vnbmangel. Ï)iet?o^eutmiiftenftd)bebeltfenwtefiemoebten/J0Ölt;”vgt;Wquot;^ raubten/namenben^auwerttbae'Viei-b/fübrtenlVetn/CBetretb/vnbul ^^^^ Fütterung / mit gewalt hinweg / gefebad? hue allee allein bem ^iflt;^n j.j^ ^rem 511 trutj vnb 511 neib, löie ^üt^llcnbef Keicbe/vnb bie ^ifeboff/ P' „1J 3nno i^njbifeboff511 Collen / Aberhart Airrgbifd^off^n (Trier/ her^eirf?«^^.^
«Xd4|Ma t»i5 2tei anbere greffe dürften vnb JrAndifd^c t?errn/ tarnen am Kbein $u etibf^’^^ j, f« 5?eitirirtcii Den f^mmen/ hieltenrabt wie her ©adJenjuthun were/zeigten an wieher nbsp;nbsp;nbsp;1
Reifer* SeSS^t ”^^ ^^”’ braueb her jungen iOerrn ntebte t bet/henn vnehrbarn 5f un wen’^ w«ö:fgt;lt;u ßc^ »bei. gieng/jeebct/lebt in ullem wollufl/ vermehret fein Ceben vnb jeythoflieb/
let niebte/verbotet niemunb/veracht ben3lhelvnKitterfcbufft/ be^tttn^ , munn um {?of niebte gelten/ wue lieber liebe Cent weren n Äme er an t?*’! 5*’l ^ verbenrat (ternit gewaltber grof}cn iOerrn 'Coebter/ju fcbleebten bett^^^^,^^^ /Leuten / er trachtet nur wie er (te erhielt vnb befebüget / bie Jtûr(îen vnb würben veracht / vnb an bem allen wer niemanh fchnlhig benn her ^t^btp^^H îOri^eHbetetattbe von^rcm/herbtlff vnb riebtfmjnfold^erJOanblung.lÖaranff wogenutnn wi^r 6cn '-»^^off Ktfiboff jncn hen Keifer nicht ^nkcllct folterulfo vonkunbanföreinolT^'^, ^ fn ÆrSen» ^^'* cbcn^cmbcrtennt/vnbinbUZcbtgetbanwttbett/'Vijh wenn her KetK^f^ A
eigner perfon 511 hen5ûr(ïcn vnb lOerrn nicht Bornen wolt/ folt er feinee ^ .r j^ entfegt/vnb aller KeiferUchen Wirben beraubt wcrbcn.©o halb het^^^^^’^^L/ ehe crn^licbe meynting her ©tanh bef Keiebö vnb Kottfebufften vem^^^^^ .^/ mach t er fteb von (bunban autf $og von (Bof lar auf ©uebflen hinab un auff hen Cug her ^órfïen gen (Demis mit feinem Dofmeifber Kemhutt/ ,^ ' nuhenb bey Jngelheim waren / jogen bie ibiener bef Kciferlichen pofuieiK auff bic Fütterung/ namen ben urmen jCeutenuuff hem |!3anb buö walt / bic 23auwern / IVeib vnnb Kmb/ lieffen ^ufammen/febryen vbet p» gcwult/mannâmcjnenbuôjrmitgewalt/wôltcnenicbtgcbulben/jbeUtf^^^j^ jur wehr.ïöer Dofmeijber wolt feine ïöiencr fchütten/rennet hinjn/bu ^‘’^^p, wilber Cermen/ein grauwfumó feblagen vnnb fbeeben / ein Weib num ^‘^^rcj/ ben/fchlug hen tOofmei(ber burmit un (Brinbt/ baf er vbet bau Xvfß ^^^^^Kd Alfr verlor viel ^tener/bie ulfo tob blieben/vnb er felb(b tuum kbenbig^ntn.-fer bracht wurb. 2gt;a wutb ct(b auff ein nettwee hurch hie ©t^nb bef fchloffcn/cintwebcróber Kei(cr folt bef X.eicbómü(ftg gehen vnubtretftt^T, Aber ftd)bcr Kunbtfebufft vnb Jrteunbtfcbufft bef ^r^bifeboffe von .r^ gan^vnb garubtbunvnbverleihen. ï)erKeifer begcreteinbebacht/'^*’^‘^.jj^ auf ruht (èincô Dofmciflerö ^ernhurtô hcimlid?bey her nacht hurvon/w^ auff (Soflar $u fliehen. Dub bic weil man ju (Ditternucht bie Kummergóter auf bet ©tact führet vnb trug / bic in bic WubfÜcf ^J^, ^ko waren/ wurb es hen 5ütflen unge jey gt/bte ey Icten mit bet weht/vberpeien ^^^ ben iOofmeifïer / vmbguben fn ringeweif / brüu weten er muf t f^^*^^^*y*^??mie jwctffel hettene jnerfîoeben/ wenn nicht her Keifer felbfl eigner P^‘^’^^£L(,i^ 2S eifer bunridjiniij? feiner Keifcrlichen(5ewarbi beim be ley tet bette. iDu wurb ju bunbber-igt;^ ^ SÄSf‘ *’‘^’^?**ST‘ n*ffi^s*w*^/ ^H^iï^^’sÄv«^ meiner »01t pn Kinn. anhem Cburfürflen nach her orhnung.5)cr Keifer hielt bie-Öftern ju üf^^^^ kommet »«Der Äciü m bcrCrcuij Wochen erfebien ein Commet / bie kunb vnnb fehlen vier^5n. ftrbeuirtt^bwwfe ^^ cinunberanbcmöimel. ^uffhcnPfing({tagBam her Keifer gen
war ber Kifchoffvon Crier gefîorbê/un heffen flutt fetjet er Co urubu von
Ungen/probfb ju CóUê/mit verwiUigung bef ifrtjbifchoffó 3lnnonio 5*’ '^ ^^^
-ocr page 877-^tt^m 6MfiJr(6lt;«ßd|iwu CGCCXiiii
2B(f  Reifer ft tn 95rant f ommen hej?.
^bcv^rçbîfdjoff Conrab vi'^vtcr cynvcibcen wok / welt fn bet ©tarn JX^m^Ä« (5^^lt;^ltcvbrtfclbknid9Ccynlrtflen/$ogjfncntgcgcn/wrtvcin3rcuwltd?cvwiU ^aiur^avmbgc^ fc^^^^ ^^^’^ f’‘^^5 ^‘^’^ «en wen ^tfd)o|f/ fd)l«3 bte attbetn fo nut bcm 13b tracée. liŒ ^‘***’^^ ’’^ ^’^ fl»d)t/ wet ftd? webtet wntb cvfd?Ugen / nam jnen allen was folk ^^’’/^^^^*r‘Agt;olf'’l’^*^5lt;*tgt;^tbemiOcncFev / ber felt jnvbet ein bo b en Jeb tVn / ^^ ^’^*^^^*’^'^’^^**^® ^*^ jnmanbernmal on allen fd^abenberab gefallen ^nS*^^^*^^^*^^^”^^^^^^”*^^*^^^*^^””^^^**”^ b.lt;tabflür^ctt/ ba feieren tob/ 5tirG^**^«^‘**’^*'^‘^^*’*”*^^”'’”^ ^iRl’lt;’tfworbcn/‘X)to. ï)er lucifer war jn Rcts ^^*^*^^^^*^ Brancf/bettenbfe ^rçtfebonverjwetifelt/vermetnten ermóft Heli ’^‘^^*^^^ '’^’^ fïnnban etUeb 5nrfïcn vor banben/ wolten nad? bem Keteb
bettensaneb febontn /remftnn gewtf/libéréswurb ber^eifcrwtber btiJ’^’S^bcbs verboffen balb wtbernmb gefunbt/ btelt bïepbngftett 511 iOerfebz j,^^’*rt2^lo(ler/bambarnalt;bgcn'XVórQburg/ltcf fctnvermebletc^rautl3er^/^lt;fvbeinric^mnït ^’tt/ettt'èoebter Olarggraff Ottens tn Welfcblanb /vnb prauwen Hbelbctt/ SSr£uX ^•^ «lier berrltcbbeit am neun vnb jwennlgflen tag bef (Donate 3uttb Can «^e.
«net Peter vnnb paulö tag^^nr Kómt^en 2lt;ontgin tronen/bidt nad?/ *^‘®5« 3ngclbetm/ntcbt wett von (Demjj/fern Doeb^eyt.
OKte liefe fete ^Îoefemannen mtber keffer mfe Stupft auffkinetcib
(g^^efer §cy tmaebet feb ber rCorbmanntfebe Der^og lütlbelmauff/jog wb JnnifedmbaOfTwt# ber bic Af ngdlänbcr/bte von Irem erften bertommen ©aiffenftnb / tbelt; ÏSquot;ieSS^ e’” gto|fcji att^riff'vnb vbcrwanbó auff bem (Deer/ce (tnb mebr ben c«.
eb r *^‘'^f^^^ (Dann auff ber Ïlorbmanncn feyten blieben/waren barnad? e» r 3ett/ tvie viel aber bic vberwnnbnen vber biteben finb / weif man ntebt et'/ Ilk^ *^‘ ^^^ gebaltncrfetncrpoebjcytjog ber lucifer tn^cyem/blteb ben^ Lm*^*”^^*^ ^^^ Xegenfpurg. Jn bem 5rultng 50g er gen (Bof lar/btelt Ofïern b2ï^* ^” bic weil ber lucifer fetn fclbfl ntebt war/tbun ut uft was bte ©tanb p ^etebö wolten/bte fetne ‘Vormünber waren / vnb bte dürften fonfl aud? jm'/
^^'^^^^^ 0acben juverrtebten betten/warn bte Morbmannen mtt ge webt
. ^anb auff/ fielen tn Campamam/Kpultam vnb Calabrtam/verberbten ah Ofïotbmantt«» fa«« v^«nbbafclb|ï berumb/febrteben/bem lucifer ein fpotlteben (folgen vnb bofen ’»^jpuii^/onfi^Kt Wz gaben ben hórtten vnnb 6tânben bef K.etd?6 etn jlol^e antwort / ver'/ fp JSjSSSefiT* iH'?^^*’jwettjttgebietlt;tt/|tcwerettbte0iger/vnbbttrlt;btdn maebtbef 2^rtegf
2gt;®55wingen/betten beybenbem Conflanttnopolttanifd?en vnubKomifeben Q[X^^/«ud) bem 13apfï / ob er febon nod) fo bóf were mtt b eml3ann/ wtber frer
‘^fe Willen etn guten tbetl bef Wclfeblaubs eyngenomen / wolten aud) bas ge^ gt;^’!^en Canb / wenn es ben ^tänefifeben Derren/ ben (Brieeben/ (BaUiern vnb wi ^*’^*^”^'’*^^ lt;*WwPflt;«ff’f*’^5“ Xom ein leyben wcr erbalten. ©ie waren ah _’^®ottbcm HllmAebtigenvnb vnflerblicben vnbertbenig/ wolten fonfînaeb «ih?^’'^ *’*^*^^ fragen/bergani^eniVelt fcinbt/vnb (Bottes 5reunb feyn/ wer Mh-^^^^^' ^^^^ ^^ ^’’^ ^^retbenZwer etn lufï bett/ ber folt nur bonten/ er würbe u‘® innen werben was maebtvnnb vermógens nurbie Horbmannen weren.
Ijj .’5og(BotfTtbinDetruria/vnb2^eiferlicber©tattbaltertn3talia/ver(am^gt; M 5‘n^viegf volrf von ‘^eutfdjen vnb Combarbern /nametlicb bülffvonben ^lt;^ntern/ vnnb vonl3apjï2llevanber/ber bett bie 5einbfebonin ben großen '^^ngetban.
Pt.t^^^Dcr^og50gbenneebfïenwtberbierTotbmannen gewan fnenetlfcbe ©offrife berço^ i» ^j .*tt''5lecben vnb ©cblóffer/mitgewaltab/nams eyn/ gabs benen wiber / bie SSSSmaS tin/ ^'^^'^Innengebabtbetten/beUgert Aquinum bte ©tatt an allen orten beffgt; 2{^«mum6ei«fl««/ boa ^^*'^® **^^k0flt;*ff gleieb Wurmen wolt / febiefet ber Horbrnannifebe Der'/ 35nmDerQog (Botfrib/als ju bef Geifers ©tattbaltcr/begerct ein ©pracb a a # mit
-ocr page 878-Sue fSnffte ^«cS S^^annw ^(uenc wt7
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wit fm $u haben / cv ergab fid? von flunban / febwur bcm Ketfev
fcyn.CSotfrtbjogwtbcrumvonbcv^cUgcvnngab/hcjjbaôS^vtcg^voW* fen/gab jnen wUub/vnb jog ben ncd?jlen beim»
® If peÇ tn 95f !?f rn tin Saman a^n^.
ateiiwt«!* zr\3‘Clt;’quot;*gt;f*lt;»ffti»»lt;j’«t»/2lt;lt;m«ii/dlt;fflt;»«f*/rtnfftwmïW^/ fefcafft Miöer email# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnub in “X) tube it da / bae iff / tn Obcrn73cycrn gegen bcm (Dcbtvg ^j^^
ter »new». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ocj würben vnbcr cinanber fclbft vnetne / hel einer bcm anbernin f‘^*^^^j6
dcn/raubtcn/brcnntcn/fùbrctcn bas Vied? hinweg/ wo fie atiff dnanbCH^^ir fen/fîaebene etnanber vberbte Xoh5 herab / jûnbeten cinanber iOaußvno * il an/war einMmmcrlich to bfd? lagen vnb brennen allcntbalbcn/ allés ^^ p .,|ÿ jammer / not vnb flag / mod?t niemanb lieber burd? Beyern vnb lt;'”^^‘^‘^ „ou öttoftttßogto^ev wanbIctt.t?crQog 4gt;tto in Beyern/verfvrad? allenthalben fein bùlff M*^*^ r .vr wt fdBcSS».’^* lt;*1^^** partheyen Öebänef «ng vnb (Bab eyn/ fagt einem jeben alle hnlff’^”l(ó/ flanbt ju/ lief aber nid?tô bc^crminber bic vnetnigbett wad? fen/ webwee vermeinter bónbte ntebt ehe in 75cycrn fey n / benn fo jtc cinanber felbfl vlt;f «' ten/briegten vnberfd?lügen/benn fo ficrcid? vnb machtig würben niebe gehorfam.Ïgt;cr:Kctfcr war bifmals in©aebffenju (Boflar/lag al^^^Æ Tüfïbiimb iverbeu hcjftig brand / aber es wurb boeb von tag ju tag immer befler. ÎDer V toomÄetfer »alte# if inhart JU Speyer war gleieb gefborben / verliehe ber Äeifer bas ^‘%Ïyii iDeinriden/einem Chorbermju (Bof lar. 2lnbcf patriarebenlbattjUquot;^^^ icia Xeginert verorbnet er feinen Canzler Öigbarb / maebet
Camjler. rCad?mal8jogbcr^cifcrgen3lugfpurg/hettimfinn/wolceinP ^ jug in WeIfeblanb tbun/aber bic ^nrfïen wiberrichtens jm/ba bchrt er wiv ^ ©aebffen / tbet ben Statthalter ju ‘Ïrier / weidser ^ifd?o|f Conraben hen ,^ fen vmbbringen/mit all feinem anhang in bic 2ld?t lf lèhohe bavon/batüf ^* bas (Belobtlanb/wo er weiter hmbomen fey / weif niemanb«
® te ber ^^etfer etitftt Segafett tn 3flt;tlwm fcÇtc^iz vnb ber ^npfl ein ©vnobum hielt.
îSettfc^affibegli«', fers tum -Sapß got 9\oili.
Xfifer tOcinrid? ber vierbt fd?idet fein |ïattlid?e Cegation in ^^tlPiLi^ lanb/nemlid?bcn ^rQbifd?ojf von Collen 2lnnonem/75ifd?o|T nbsp;nbsp;.r^
eben von ‘Crient/vnb tOertjog 4gt;tten auf 'Weyern. C?a nun bife lanbbamen/ burd?jogcn basganç Canb in allen gleden/let|ïen ben lieben 5inf / hielten viel tag / fa|fen ju (Bericht / gaben vnb (pratbenitn 1^ / bef Acifetö Kcd?t. j^er ^ifeboff von Kauenna lub bic Legaten all nbsp;nbsp;nbsp;jn
75ifeboflr Catboebus von parma rieht jnen entgegen/ bem fpvaebenbU P« frcunbtlicb ju/vnb gróf ten jn.ïber ^ap|l bette bife jwcn ^ifeboffii^^^JJ^^j^ than/ber halben alle 2^ctferlid?e Legaten gen Kom tarnen/vnb mit ^^^^ j.j(t/ ebeber ^apflinbiejalbcr Sünber gefegt/in ben fd? weren 73anngefhnnP ju hanblcn/frcunbtlicb mit inengerebt betten / wolfsber ^np|lnid?tegt;^^^'^,^^ hen noeb grüffen / aber fo balb er bic vrfaci? hórct / warumb basgefebthe^ hórctcrfie/vnbabfoluiertsbarnacb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.
e^w^tt» ju^ïont. (Blcicb nach Óiïern/bielt ber ^ap|ï ein Verfamlung ber ^^ii^^^^^”/j;7r/ hett vor einer jcytber ^Sifeboff von ‘Crient / bic fo jmfein Kirchen ber**^ fcblagcn/vnbbcrbalbcnal6cin‘Cobfd?lAgerin^anngethnn/wurbccrawiï^y fcr Verfamlung/ bureb fórbitt vieler berm/ wiberumb abfoluiert/ re|nfn vnbinfein^ighumbeyngefeQt.
C)iejwen73ifd?off/bcrvon5lorcnQ/vnbOtto von'Cricr/worbenv qsifc^offbettirrf« Kaph vnb ganzen pricllcrfcbatfcvcrtlagt/ bcr^hrgci^igteithmP«quot;/ nbsp;„z,
»»i« bom toOfc^iag von wegen ber Stmoney halben / Ï)cr Kifd?o|f von ^loremj wurb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
a6fpiitlt;«t. niciert / ber von ‘Crier machet feh lebig mit bcm 4£y b / würbe berhlt;*l^ quot;^Ap^
-ocr page 879-^tt9m@4lt;O6lt;»®«lt;flt;Wt» CGCGXV
abfolukvt. ©o halb »tun bic Äcifenfeben Cc^aten fven^efdd? Aujtge^
5Pt/ Jogens wfber von Kom hinweg / bic quot;^ifeboff nueb beim. ïbev 75cyenfebe ûttoi^erçoa mq5eigt; b^P^S-óeto fnumet |tcb in irdfcblnnbc/tam ju edieben yór(ïenz fügt er bette IXiÄÄfHrfm H d(b an fie/bas wolt er jnen nnjeigen/rebet viel beimliebe Öneben mit jnen. »See bw^eijr t» ZR J^‘'ó gefebrey Burn nuff/ er woltein beimliebe practice nnriebten / tóer^og 3taiia. SïÏS?^^^^dfertfebe ©tartbaltcr faumet pebniebtlang/ jog jm mit einem eSdtî^ itrlt;^ ^^^S^S^^Z^^’^ ^’ty 5lorent5 ju jm/benn er bette vernommen/ Xgt;tto wolte »10« ottonem. f* w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^erren auffwegig maeben/ an peb beneFen/ vnnb in fein (Befelb/
wfftbringen. 2lberbie Welpijen yürlïenwoltenftcbnicbteynlafjen/einvn'/ für bas gewi|j annemmcn/5tteb vmbein 2lt;rieg geben/trau wen vnnb
S‘lt;^ubenminberbe^tnbas meyneyb halten. ÏJerbalbeit mu^t 4gt;tto febânbtlieb ’’ö^tfpott auf Jcalien hinweg jichen/ tam herauf wiberin^eyern.
irt • ^*’^^lt;tl^ltbesfórnemmen iOer^og^ttenöbemKeiferfürBam/wnrber ” ^*»Km grof|cn verbacbt bey m 2lt;cifer/ vnb allermcnnigFlicb»
j. vie^eyerifeben tOerm/benen one bas wol mit habern war/wurbett leicht# u '’Ï? 1^^^ JOcr^og gereift vnb vberrebt baf fe (ïcb öffentlich wiber ben Kei# ’ *^ïi’triegenau|fbringenlteflèn,
QCn' ^a^og Cao fieb öófer ©ackert viv bafiimb^
g^t^og -Otto tn Beyern lief in niber^eyem / fe^unb ^efferreteb / ein ‘ttâ^beig DoleBannemmen/ Bam ein grof iOeerju Koffjvnb^uf jufam'/
^ *nen.Ï)ie Ketferifdjen waren and? berey t / vn b als beybe tOeer nid)t weiter ^‘^’^ein 3lrmbru(ï febuf von einanber waren/ gleich bic ©pief febrendten/bie
1 2? ^‘‘* fpanneten/ vnb wfammen fchlagen wolten / begab es f eb fählingenbaf 3^afin4er ^nb^wt^i 2? ^«nwe ju beyben feiten in fe Bam / betten ein febeuwe ab biefem heimifeben JSS^SSS« ^*^‘^3/ f engen an vn febryen ju beyben fey tcn:5tieb/5tieb/ wurffen all fr wehr oopwZ ^ ‘
■ foi^’’^/®**bgróflêtcneinattber/vnb weyneten/fagten aU/es were niemanb an ' ^kh”*'^^*”*febulbig/ bcnntOer»jog4btt/berbetteójugcricbt/gabeneinanber
*’^tftbc/maebten guten 5tieb/vnb jogen ju bey ben fey ten ah vnb beim.
-^öfurb jubifcrjeytWenceflauü junibcrn^lltbadrvnb wurbburd?gelt; spcnccfifaiisoißt ju ’n il^^^gt;l ^tf Capitteló an fein jîatt / mit verwilligung JOerçog Attend/ '^•^“^quot;2{(tac^pttbt, junt ^bt babin gefeit.
Reifer war biefen lOerbfl ju dOcin^/jog von bannen gen (Boflar/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'’“
oefr ^^’^ Winter ba blieben fey n/ Aber mitten im Winter / weil bic Waffer alle S«« TeeSS / jogcrinbieCaufniQ/ belâgeretetlicbe ©tâtt/gewane/vnnb •^®tennetbicî)ôr^er/ Fracht alfobadDold/fo von Hatur mit (Bemof vnb eta k '”^tgt;gebeni)i/gleich ni« ntit einer Îlatur/ju einer gehorfam/baf f e fteh ' D^/V^^^wften/bettvielgefangner/leut/barju eingroj^^eut/viel (Bute/ ^‘^^mmen/fùbvet er aie ein ©iger mit fm herauf.
©aebflen machten auch ein bcimlifhen ^unbt wiber ben Keifer / bar// ^«o *gt;« h«503in Seb r ^ ^^ ^’’^‘*'’‘‘'*^^*^“” bett oflrcntlich auff ber ©traf ju rauben/folten nun §uj!„ quot;^ 2? wiS! et7k ”'^'^”'^ ^^^*” (Bei^einenb machen / vnnb ben ChtilHichcn ©lauben mit Den Reifer. ^chnK ^^®^* lt;^lt;'”fd?‘^dbte8 babfolche 2luffvuhrniemanb anberf jugericht Im ff u ^^^®3 ^tto / ber ein gehör ner 0achf war / vnb wolt bie ©achten folten »tl K ^**’ ^^^”' ^^ iOenjog -Ötto bett gut acht/ aie ber Keifer fein tOcer ge// ^0« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^ Cauf nig mit wenig 'X)olcB herauf jog/ lub fn genannter t?cr//
Con nbsp;nbsp;nbsp;*” ^^1*^^ ©tätt / nicht weit vonber Cauf niQ/bette in willen/ er wolt
bfiMk ^”^^efKeifereKämmerling/vnnbjuvorfein o»dnmeifïergcwefen/ Dbev^'^^'^^*’3 f^*”^*^ war / alfo vor ber Kammer anreben/ vnnb mit ber wehr ^ammeding.*' ”® Ôcbï”^^^^”* ^^lt;^^^*^^lt;**llt;^wt î)tcner Àtgenburd) große “X^erheiffii ng vnb 1 ï^^*ïetg berebt/gabtmièin eigen ©chwerbt/wen ber Keiler auf berKam# 1 '‘^•^«ngfoltereinjnßoßen.
! ^^H ^^^ ^^’^ ”'’” bic^unbtgenof|èn mitangelegter weif anfenge / mitbem ’’»merling Conraben JU janeBen/fnfehmâchten vnb fchalten/ Bamenonak leege/z
a a iq
© «6 fiiuffce ^ttcO Oo^’^'^ttnû ^(«enttnt/
Uô gefebv etUebe gute (Bunner bcf^ Ââmmerlinge/wol verfcben/glntb I^ÏJ^J rené aueb in ber Confptrrttton/lietfen btnju/ durften jve Webv / vnb ^^f^V ben S^ÀmmerUng / ^lfo gteng ber furgenomen (Dorb binber fieb. Î)ie f® ’ jx^i bifem coffer fd)ulbig wù^ten/bumit mune nicht merefet/mnebten fieb ^^‘^^n burvon / ronbten ni^te nu^riebten / niemnnb wû jits / allein bic fieb verbunben be tee nwne bne fór ein Cermengewefen/ meinten all ce benn ein alter ncib/ wie baß iOofgeftnb gewobnlicbtbut/ ber bett ben gemaebt. 3Hjbwurbbcr 2^ctferburcb fcbirfungCBottes/onallen $weitP*’‘’ verbót/vnb au^ ber gefabt be^ robe auff bi^ mal fein erlebigt.
255(e t*« Keifer feinen ©etnn§el hinweg
zj^k Ife Reifer bidt bit Äftttn 311 ©uicblittgbntg / bic pp«g(ïlt;rt 5« *(* L^ 505 banacb genlüormß/wolt einen Kci^|?tag bafclbfï ba iten/ba by* ^-^^mtt0igbarbobemifrçbifd?egt;tf ein beimltcbß lt;©cfprAcb.
haben ein Canb/wirt mit bcm ^bûringcrwalb aie ein (^Oauwr/ven nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.iz fen/ 5rand en/vnnb quot;Seyern/ vonbcn(^Ocid)^nerttbnrcb baßiraffcr/bieö abgefonberet / bic waren aber mit ben (Bci|îlid?cn ©adien bcm Siphon (Deinç vnberworffen/ weiten hoch bcn priejlern beinen 5ebcnbcn / wie anO ^Pelcter/gar nicht geben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
2lt;nfcr fteinncft ein OSiilcr/öü bemÄi^e ßanb aamp;Vt^lb.
iber 2^eifer bett etliche ^ulfchafften vnnb 2^cbpwcibcr / mit benen pe^f fein lu jl vnb alle 5teunbtfchafft / war bem Xf belieben ©taub feinbt ’’^^ A^^n würben. iDabaßber^ifd?off von (V?cinçmerefet'fagter jum3^cifer/PP p er bic ‘Thüringer barju brecht / bap jie fm bie oebenben bemalen «»’^^^5 *^^ ’^‘^ «îch jn von feinem (Bemabclber 2^ciferin p^ciben/ er bettßjpol mad)t / toubtö a gar wol tbun / baß war bem 2kcifcr ein angenämer banbcl / verfprad? ^^”\. fd)o|f er woltß tbun/©agtweyter/ er bett tein glücF ju bicfer ^be /
bert worben/bette fein(Bemabelbic 2^eifcrin no^) nie berùren Bónnen / ** «^^ gefebrey werbap ftebey imbipbcralßcin reine JungBfrauw blieben'PjJPT^P er pc nimmer baben/Bónbt auch bic ifbe nicht gcbulbcn/baraup er Beine Zy■’♦ $uvbcrBommcnvcrbofft/bcttßfmberbalbcnfürgenlt;^ctt/crwolfß/»'CrtY‘^^^jj, bcnwibcr/auffeinemótfentlidKnXcichptag/al6einJungBfrauw/u’gt;‘^^'^' j jnenempfangen/geben vnb beim (Bellen / barmit er vnb pecin befletn peu tbun moebten/baraupZ^mber 511 ver boffen weren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
WeiiiçifcfierîBi# frbetTtoertjnfît 2lt;ei^
^Ombbcpbalben liep ber^ifd)o|fcm 'Oerfamlungberpric(Ïerpblt;mK ferbewruften von fei ^lt;« «»^fï«» tag Octobcf gen OOciuQ beruffen. Ï)cr Reifer 50g ber weil in nbsp;nbsp;nbsp;. wem ©cmaamp;ci iUi* bawurbbie 2^cifcrin vonbem Z^cifergefebeiben/ gen üorepbeint in bad ft^iU», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(1er imirormbfer23illbumb relegiert vnb verfebidt.
®te r^ in ^taltn/mïi ÇrmaeÇ in SentfeÇ fair
bavgieng»
COÏdn^ifc^er ®pno* z^z^Xauw 2(bclbcib/bep Äciferß ©cbwiger belógert bie ©tattLändern o»j tusvonjchferbem^^ peiaminTVclfcblanben/(B0rmetß/vnbgcwanß/fcblopbie©tattC^ 2ÄÄX®‘ SiSju/licp niemanb beraup/jónbet bic ©tatt an/ alle 2lt;irchen/ lt;^”‘^£„ .1, Wßeru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X7onncnBló(lcr / grauwen vnnb (V?ann/alle t^euferwurb allcß ob ^’”^’^*^ r^jd
(Sof^do berças cinem| bauffen verbrennt, l^crijog (Botfrib (ïarb gleich bip farß / ©otfii^en 0on er# @on CBotbclo / bcr auch (Botfrib ber bucBlct genennt wirt / vnb bcpp ïgt;lt;*^ Sb^‘^^'^«oStb»mbinlOetruria.
5'^4ncfifc^fr b^mn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lüctlbifcß in Jtaliagefcbach/waren ^wólff 5róncf ipb fOerm/vnö 01 r «««««gt;wiblt;r^rt* ncm(lcnin ©achffen / mit fampt bem Canbvolcf / weil bcr 2^eiprbie^-^ 2 ferbemne^tn. nbsp;nbsp;nbsp;^^ bipber innen gehabt/weiter nicht folgen wolt laffen bie niadtc cincn
vnb heimliche (V?ciitcrcy wibcr bcn Äcifer/bie fórncm(ïen vnber bifegwa malß Oer^ogOttoaup Z3eyern/vnbbiejwcn©óch(}tfche Jürgen/ j^J^jy^/
-ocr page 881-1'on 9 en ^ucOOîfefett getfevtt. nbsp;CCCGXVI
iltotu8 /bic würben mie «nanber 511 Xabt / wolten nocb bic ‘S'bi'itingcr in fre ^MeUfetxïjft bringen / weil ber Steifer pc juvov «Uev alten ^reybeit nach 511 begt; ^»ben/vn in tie ètcnflbavbeit bep TStfeboffe von (ÎOeinQ 511 bringen vermeint, ^beobo vnnb3Hbertuö fügten bem'Keifer offentUd) ab /bicanbernlielJen fid) Mitö merefen/ ftclleten fid? ab werenô bef Keifere gute 5reunb / barmit fte/n ^'Kerebe bewegen mód?ten/ober wenn ce vbcigeriebt/baf ber Steifer peget/ ^pfieabbenn berwiberumbgnab vnb bulbigung er langten.‘(Tbeobo belegert ö(^iamp;in3c6cta^ere. '^^tbingen bie Statt /bef ^ifeboffö von hamberg / lag in ^tbüringen / ge// ^*^tte/vnb leget ein fîarefe^efaQungbareyn. 3Hbertuô nam neuwburg cyn/ ; ^^«»genallebeybcStAtc/baf peinenmuftenbicnc/wiewolfieCebenbcfKct# Kvp waren.Ï)cr Keifer lag 511 Kegenfpurg in Keyern/nam eilenbô Kneebt an/'
«lit einem Krieg fro lef in ‘ebóringen. Î)cr ifr^bifehoff Sigbart von 'eia^artw^off^i» ^^j*^^/3lt;bacbtcö weregleiebbic5eyt vorbanben/baf erbie'^Tbüringerbenoe//
^ttbenju geben zwingen mod) tmad?e t fid) mit einem beyflanbt au^/ $ogbem buX^ *' nbsp;nbsp;’
^^’Rvju/baltf mitallem ^eif vnb nmbebifen Krieg ver rid) ten. ïDieèbnrin) îbûnn^cr psott^ S^r meref ten bae gemót bef Ktfd)offii/fd)icf ten /re Legaten jum Keifer/ folten 0“^* P ” ‘^‘^Jcygen/baf bic ‘^Tburinger in aller gebor fam bem Keifer wolten ge wertig
/ trauwen vnb glauben balten/aUein begerten fie von feiner (ÎOaiefîat / baf ^ttiebtvrolt f e/abbiegeborfamen/ vnnbvmbbas Kómifebc Keieb wol ver// *®’tte'X)nbcrtbanen/bcmi3ifeboffvbergeben/baf er feinen fpot mit inen trieb/ •Zobern (Beig ber pfaffen vnberworffenmóf ten feyn/ fie wolten lieber Herben ïhüriuqer t»5f(?«it
jraltebergebraebte^reybeit verlieren/vnbalfoinbie Ï^icnflbarbeitber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“* PK«*
3j‘^^cten Pfaffen gebrungen werben. ïöcr Keifer gab bie 2(ntwort: Ï)ic ^biV/ ’*’^quot;' f’^Scrfolccn guter bingfeyn/vnb fieb niebte bekümmern la|fen/er woltfnenaU .^^DcyHanbt vnbbwl|f lei(ïenwo ftc anberf iniremvifagen/trauwenvnglam Itï-^^^^^^”^”^^^ '’^^ imabfelen.ïbarauff jog ber Keifer für bau StAttlinKu OSific^înan, win »5 lief plimbcm/verbrennen/vnnb Ätifeeevttgewfluw.
bengrunbtjuhobenniberreiffen/ belAgcrternacbmabÖebibingen. 3Ï)te f^*^‘®3f leut bef -tfrgbifd^offó von (VOeing / auf befelcb ircó iOerm / bielten fd) W vbel/tobetcn mutwilligblieb vnb fórfeglieber weif wtber bie ^bóringer/be// ‘^wbtcttrtiic5lectcn/jónbctenbiet0euferan/vcrbrcnntenbaó(5ctreibauffbcm x.”^^^lt;Vcnba6 X^icbaUentbalben bin weg/ wer fieb webretwurb erfd) lagen, ^’^^bóringer ebeten fieb and) jufamen / wo bie Kncebt auffbie Fütterung 50# fthT ^**^ Kopjtrenden woltê/obcr aber ein Kaub bin weg triebe/ pelen fé in bie/ I^mgenin fie/ pengene/ vnberliepcnnid?tó/Hlt;’lt;tgt;en6barniber / vnb bcncftcnó ”01« (Belgen. Ï)te©tatt ©ebibingenbette gleiebwolein |ïlt;ivcfe Kefagung/ ^^winaetiiitï^ö« ^^’vb mit einem purm gewunnen / vnb in bem erpenpurm würben vil Keifcri/ «‘»s«»*»«am Rmm *p «vf^lagen.tOcrgog 4gt;tt auf Keym ip wol in bem Krieg gewefen/ bocb nur ^««’«»»«ii. £ ®^*tt^ufeber/ aulf baf er febe/ wo feb bae glóef bin wenbenwolt / maebet fieb r^'^tvonbembauprenblnwcg blicbancinemftdjerngutenort/beblcltfeinDolcf ‘'Suter4gt;tbnunggerüpetbcycinanber/ woltwebcr bem Keifer noeb benam j,?’'’’*^'^Wilt;^flt;y”»Ï^lt;*^^^**»^lt;i‘2lt;cifcrbtc5wo‘Xgt;c|ïlt;ncroblt;rt/rurfeternur t *2*^furt mit ernplicbem Kriegfbeer/ vnb vnverjagtem Kricgfvoid / audgt;
”'Pffern vnverjagtem gemót. 'Cbeobo vnb 21 Ibertuó faben baf pc verrabten ir^eobo tub atfev# . Uo Verlaßen waren / bcm Keifer fein wibcrpanbt tbnn f unbten / ergaben pd? ms ergebe» fteb bem
lt;*«lf S«*’^ '’V”^ vngnab / on alle gebing/ gaben fm alle Rieden/ ^Ä^ilfSw»: tf '^Ï*^^^®d)lópcrvnb3t)órffcrwiber/begcrtennid)tmcbrbcnnba6lebett/jcyg# nun, ^ ’'oem Keifer barumbnad)orbnungan/wieber Kunbt gemacht/vnnb wer jj^^mnen verbunben/vnb bareyngefebworenbett. löiewcil Pe^rmifbanblung . ^nneten/vnb beßen ein reuw betten inen Icyb war / name ber Keifer ju gna/ s.!* ‘’ußy praffetö attjrcn Canb vnb (Bótern / nam bc|fcn ein großen tbeil eyn/ feine 5etnb lief er vngeprafft/bif jn einer anbern
gelegner jeyt/pellt pd) fam wóf t er nid) te vmb jr löanb Inng/ gebad)t wen '’‘^^9gt;^oße/reid)e vnb mächtige ^órpen vnb tOerren folte ópentlid) bef fór* y kommen^orbô/wic pc feinem Ceib vnb Ceben nad)gcpellt betten/bef lagt/ ^jP unb bem gangeuKeid) ju großen fd)abcn vn verberben reichen/vorauf ju •’*‘ Jeit/ba mebr not ip bic lent mit gut jupillen/ ben ju großerm vbd ju reigc.
4 4 lip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;204
-ocr page 882-©ue fûttffte 35ttc6 gofiunttw ^(«cnttnt/ »«»tut Kt »elf« iöeier nun@«dgt;|rcnbcniM|]cnge({illc/tv«l(ccan(bbcm •SEvçb'flt;*’’ffy,°
Wil (lef, vonn fernem (V^etnQièmZulagen brtltcn/barnuc cv ben 0d}cibbrteff von jtn 5« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.,1 löenwbei fc^etten. pj^j-ji^ ^gn ‘Ïbóringcctt/fcbuffmtt /ncn/ pc foUen benen vb (^Óetn^ben ^J^^ïj^j/ geben/ 2(bevbrtó febretben war fo emflltcb ntebt / fonber gargnebig/ wenn pc pcbwiberten/woU^errtncbntcbtbrtrjnnótennocb jwingett» P**^lt;i: jog et nuff (ïOetng jn / wolt peb von feinem ^bescmabl febetben/ t^b w “ , nocb4uprbemxvegwrtt/b4mjmein ^ottfebnfftwieber Kómifeb^ jL^ true îDamUnue ju (V?ctnç were/voml3rtplïbrtbingefcb»cft/bnperbcp2v« 1 fürnemmenabflellet/inbeinemwegbareynverwilUget.
5gt;« ber 2lt;etpr bne vernam/wolt er niebt weiter furt / fonber wibcr biW 1 peb in 04d?ffen jieben / boeb waren feine KAbt vnb anbere / bic vberrebc^y ’ bap ergen^raurffurt jog / vnb febriebgendOeing/ 3gt;iei0erren fof^*’*^^^^(hrf/ beyeinanberwaren foUen gen ^vanctfurt bommen. Ï)ict0errcnwarenwu » tarnen balb/3tbcr ber ^ApfUicb Ccgat jeygetbem i^rgbipbo|f an/wae P’’^:^/^ fdeb war/wen er in bife tOanblung verwiUigt/ben 2lt;eifer vnb^eiferin
anber febeibet/wolt er /n ju banb in ben fcb weren 23ann tbun / von SSïffiS^’^'^‘’!*lt;^S!2^*«’'*^'’^*^Ï?T*^iïSÏ**T^ feinem ©emaamp;i wiet 5lt;tget im munbtltcb an / wae ce fur cm greife funb vnb fcbanb were / »mibem^apprie^en ÏVeltlid) vnnb (Bcifïlid) Kccbt / bar JU imfelb|ïeinverbcrbcn/fo c^P‘^’‘’^'rLrtgt; lt;?efantgt;te äeijmamp;evt. jj^j. 2Vctfer:n f£beiben.©agt wciter:0o ein dOenfeb peb in allem wolnp lautcrbcit ergeb/ wie einer mócht ober bónbt vber anber Ceut berr fcb««/ namp; ber 2^eiferwerbep halben von(5ottverorbnct/baperba6 vbelprafftn/vn felbfl nicht bureb «n bóf ^jjempel p5nbtlicb«n folt/ein if benbilb v«-^^‘^*^y V^ cince ebrbarn Icbcnebap mennigtlicb von im lebmct/wie er aucb recht bar lebet / bcnn wie etwan ber tOerr vnb Kcgent ip/ alfo finb aucb pin« “^/^cf/
tbanem 0o bette bic Keiferin 15crtba ire Eltern noeb in IVclfcb ren in großem anfeben bey mennigblieb / mächtig reich /^ic wórbene ner großen febmaeb aupreebnen/vnb etwan ju rach bae gan^IVclphl««^^^^ gen / vnnb alfo bem Keicb abbringen/ 0o würbe auch ber ^apjï foleb« f^^ lt;nbsp;jg
ber Keiferin bewiefen/niebt vngcroeben laßen/ bifcô fórnemmen wtte deputation vnb macht eines dómifeben Steifere / vnb bcp ganzen deicb6.3lup bipn Worten be p S3Ap jlltcbcn Cegaten/auch bureb crman««S berer t^erm/ wurb ber deifer bewegt/ nambicKciprin wibcr ju/m/JoS’^’^^ in ©achßen/bagebar pc bas neebjiiar hernach ein 0on. SUfo muptber fehopTvondOeingbep oehenbene in quot;Thüringen gerahten / tunbt weiter «w erhalten.
OJon .^»r?03 Otten in 95qx«i.
asiMcff« 1» Jüdin 1^75. Æï Keifet joginKeyetn / wolt !gt;lt;»fclb|tfcfn WiutetUget bol«quot; 'SS werten yon Reifer Si^^bicIPcyhnachtfcycrtage ju^rey png. ^e war gleich bicfcr jeyt »einriefte bem Viert» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feboßr IVolßram vonÎTbauriô geworben/ fetjet ber deifer ju el«««'^w
*quot;^ ’' nbsp;’ feboßr bahm2tjijonen.5«iernwurbS3ifchoP^t?upuartu6an23ifcböjF^^
wigs llatt/ vnb jog ber deifer gen 0pey er / ba blicb er bic 4gt;flern / ««h fienbarnet in(^eiebßcn/wolt bafcibjï ein ISanbtaghalten.
J0tto»er503i»^eft 30ey cm war ein vnru wiger ^ür(ï / ber wibcr fein etgen gewißen nicht J« etn fan meftt ruwen, vnb in ruwcfcyn mocht/ peng Wibcr an heimlich ju practiciern/SHlebie erve meint pc würben ju feinem fûmemmen taugentlicb fey n/ ju benen verhiep grop ©clt vn ©ut/vbcrrcbetó mit lij! vnb betrug/wie ere ju weg« genmoebt/bap er alfo gar vil außffein feyten bracht/berhalbe penger ópe««’ an pch ju pcrdc/Sllfo bap berdeifer weiter nit fcbweigen noch folcbô fór««”f . gcbulbcnmocht/ hett boeb biphergethan fam wwpte er bcp lOcrtjogs ^^««^ vnb practieb juvor nicht/gebacht /m es wer nun jeyt/bap er ein cynfeh«« JUvor weil Pegino / ber aUjeytbey lOcrgog4gt;ttenber neebp war/vnb ber v 1 am iOof gewejen / Jegunb von im jum deifer peb gewenbet/ in fo Icbes fórnemmen reuwet/ober aber gebaebt / ©ott würbe folchc feb««v v bofe pueb inbie Ung vngcroeben nicht laße«. 2)cr bam nun junt 2^^^^^^ ^jj^j
-ocr page 883-^,^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edn^ett^Wtf«^««^««^ CCCCXVIT
^^^^^ tOanblung vngc^wungctt/vnb cr^cUts aUcö nad? etnanber/wkev
bov Cl ^»^^ctr^t^ fovbm tOevQog Ortenden (Soj^Uf/ 5cy£|ccpn óffentUd? Otfoftertjo^ino^ep I)ect ^^^^^'^’^^tOerm/voralUrmcnntgBUcb en / was er vorn tOegino gehöret ^«^wfla»©®^*«» «t 'oc^^ ^'^^ ^^^ iOerijog bae verUugnen wok / febuffer jn von fm/befdhl wen
^u h ^^^^^ were/folter mttbem l?egttto Bemplfen /ber ‘S^ngjum S^nmpff ■ôtr/ ^^ ®^^^**^ «ngefe^et/babble ^wenbempff’en feiten. Iföbam t^er^og lt;ij|j^^*'^^*^^lt;”^2lt;dj*erondn(Belcytnichtvertranwen. 2)er2lt;ctfer Ue^/m 'gt;nr^^^’^ '^^ ** ‘^’^ ''’‘’^^ ^”^ ®eley t geben / fo viel bie Xed?t juließen / vnnb wenn er j^ lfhulbt^ crfunbenwürb/folteron alle entgelt frey ficher wiber hettn jichen.
ba b*^”® '^^^ ^^^*^ ^‘'^ ”^^^ nnnemmen / faß nu ff fein Koffj / vnb rieht barren/ óttehweoin^cir I '’‘‘■»neintenetliche ber Steifer feit fm nachreijen / jn wie ven alters her berget/ «nlt;»tselgt;«t’émît«» bie*S^ geweien / flra|f en/3ber JOergeg 4gt;tt hett etliche gut ©ónner am t?of/
Id)ubcn mit willen bic ©ach fe lang auff/biß Otto gleid) wel bem Keifer enr/ into ®^ ^^’^^ **^^*^ ber Keifer ben ©chalcf vnb betrug merefet/ließ er eylenbs Vh k ^‘'^*^ Röen/ bas©albuch herfurbringen/ vnb UfenbasCapitelbar bet’' c ^^’^'^** fïehet/was ber verfcbulbet hab / ber wiber ben Keifer ftch mit an j-\ïr^-^^^ '’^^^^”^^^” ^ '’’’^ ^*” ^enterey anfecht / vnb mußten fm alle feine Îü^ ^*^ ^^^ fehweren/baß fiejr ©timen vnb meinung anjeigete/wie ein ƒ eber ^ ‘'Ucrwolfahrtbeß Keifers vnb beß KemifchenKeichöverbunben wcr/Ï)ic ju53 Sieng vmb/warenb bie ©timmen einhellig/gleichlaucenb/ vnnb mit emft «uff *^^'^^*’^ t^f^'^'^g-^f^^^’” ^it ©traff gefallen/vnb fch vergriffen hete. ÏJar^' 5c' ê*^^3 ^^*^ ©enteng vnb bicfer 3bfd)ieb / baß er ber tOergog ein öffentlicher ^‘nb beclaricrt/in bic ^cht erbennet/alle feine Óab vnb (5óter berKeiferlid)en Offo^fvoc tvii'^et7 ? jjttmer jugecignct / vnnb bas Keycrlanb bem Keifer vbergeben wurb. ©o ^'^?*^\***’ Cf?** dobiefev ©enteng gangen vnb verbunbtwurb/pelen bieKeiferifchen in JOer// ^^^ “^® *‘ / '** Ä^^^^**® Canb/pliinbcrtcn vnb raubten alles was pc anbamen/verbrenne^ (gt;ï^yieFleeten/©tàtt/©chlôffer vnb ïbörffer. iDergog Ottoßobebarvonin .^wtingcrwalbc/ lag bafclbß heimlich verborgen in ben Kergen beffeibigen
/^lt;’lb8/ba bamen ju fm bie böfeßen Kuben/bie all fr t?ab vnb (Bóter verfpielt/ ônoherço^mqseto iiÏ?*‘’’^^^«^'gt;*’^ fottfï fehAnbtlith verthan/ groß fchulb gemad^t betten/ lenger quot;^^ ^“^^ ? wetft £^rtnï) nid?t bleiben borfften / bie nam er all an / vnb weil pc einen folchen /‘inphnannbetten/ pclcns täglich in ber ^bûringer vnb ©achßen Canb/ver'/ to sn^*^’^ bicKlopcr vû aubère Keiferifche5lecben/raubten/vcrberbtcn Canb ^® Ceut/war ein f Ammer liehe blag vnb wey neu aUcntbalben auff bem Üanb.
^^^'Ketfer warbtcTreybuaehtfcyertagjuKamberg/ hielt ba ein Keichßtag/ acödpi^o M5mpt Klicbe Öergog We lp ben am Ceebrain/von bem ich oben auch gefügt bab/bas ,^lt;^«»^« û» ^^^^ogthumbKeyern/ bem war tOenjog Otten beß vertriebnen ‘dochter ver// *®?*‘ ^bUt/mußtbem Keifer feh weren / baß er wo It bcm lOergog Otten bie ‘ï'odircr
mit einem ©cheibbrieff beim fd)icben/vnb fn für beinen ©ch wAber erben// ?^*Vttoch haben/bas gefchach.rTam t^ergog Welpho eine außXf ngdlanb/Jo* pbfl genannt. I^on biefem tOergogen/ feinem gangen (Bcfcvlecht vnnb Und?// Æ***^**/wilich imfed)ßtcn ^uch fehreiben. Oev Keifer hicltOßcrn juCut^ ç“^/flt;hcncf et bem^ifehoff von (ÎOeing etliche (Buter/warn ber (^und? fo man ^^oulenfesjbic ©tabler nennt/eigcntbûmblich/ aber bic (îOûneh hielten beym ^(«HaSWö«^. ÿ^ifev fo vil an/baß er f neu bic (Bóter wiber ver fchuff. 3lm ppngßtag war ber O^^pi^ Ju iOalberfbatt. ïDer vertriebene iOergog Otto bett bem Kifehoff von Ouctoeit DerfrieSnè ^vemebeß 5einb er juvor gewcfcn)fo vil gefchenebt/baß er auff feiner feite war/ ÏÏ«Xquot;*?/£1 ^d«ttbem lOochjeytlichentag ju ppngfben jü Keifer/bielt fo vil crnßlich an/ f«çtm, ƒ It ntt nachlaßcn/biß ber Keifer PergogOttê fein *X)Atter lieh if rblanb wibev £*^3ab/was er aber fonfb für (Bûter gehabt/ pnb anbern ey ngeben worbe/ aber ^tto ein vnbaneb barer vn treuwlofer dOan/bem tcin boßheit ju vilwar/pcl wi
trvmb/tbcttrcfflichgroffenfchabenallenthalbenimKcid^/bamanbarmher* lt;nbsp;^iS«it bebarffwil niernanb gütig fey n/wir fehinben/ fd)abcnjwtngcn vn trin// Stnokarmen Ceut/ben^awrsman/Wittwen vnWaifen/bte^ürger/baß pe J^öbicnen mü pen/wenn pch einer nur mit ben minßen vergreifft/ba fahren wir ber ©traff furt.^)a man aber feiner barmhergigteit bebarffbte gütigbeit
•^W iß/aiö gegen ben groffen mAchtigé gewaltigen IZanbräubern/ gegen be//
neu bU
-ocr page 884-©iwfiitiftcc^^itcfil^o^annwvlttcutu«/ ^^ ttcn/bicbctt ^eincirtcn ntm nt trügen vnnb fïâUit/weber ƒ res 'X)4tterl4rtb0^^j(; eigner ^bv / weber (Bott vnnb ber (V^enfeben ;e verfebont bnben/bencn n«^^ p gnebig/ UlfensnUes gefebebtn / vnnb weil wir nlfo etlicher bófen verfebj« ’ j^ verberbenbieguten/vnb verlieren wir alle fromme bnrneben. 3tbericb^*’ ber anffbie meynung meines vorb^bens»
®tec^tn ^Ungarn jugfeng. ^^ zT^V 3rlt;6 Mt« ffutbctt vidgeofler l0cvvi(/lt;5ei)tltd) vnb WcltlicbMlö o^*^ ^^ ’^^jÖigibertns ^ifeboff$n tSilbefbeim / Carl ^ifeboffm Coffen^ würben fv brey/ nemlicb Kupertus/ Cintpolbns/vnb finitberbuö vnbote 0berffeinnberX.eicbenauw/vorbem Äeifer verklagt/î)cr2^£’Li^j,[ an ber ver bór/vn weil ein jeber in fonberbeie bie Suffragatoresj^ey p^er m *^^^ berren/ mit (Belt gcjîoeben betten/vnb ein jeber ein befonbernpaett mit nbsp;nbsp;nbsp;p
Kf'rßrcmfcii regier « macht / würben peaHe brey bep Caffers Ambitus genannt/bas ^brgremjl , ^j, »nuer tgt;en©ei(iiic^e. ^jj^j-j. pj, jj. ^jg ^^^ mjf vnrecbter weip nad) itbren trachten/vnb bie wiefen/berbalben von jrer Prieftcrlichcn”Wtrben entfe^t/vnb blieb ^s flurb^nanch iOer^og ©erolbanber (Dofd/ vnb l5erQog (Botfrib baiter in Jtalien / pnb frer beybeSoninber tOerrfchafftbenDAtternn^^^j// folgt .per çog 2)ietrich an ber ÖOofel/ vnb per^og (Botfrib ber bndlct/1*”^ À/ ne perfon/aber mit^r ‘Cbatvnbanber (Pannbeitbep gemóbtö warb ötattbalter in Jtalienauf befelch bep 2\ eifers. Ïgt;aranff 50g ber 2^* ' in ^eyern/wolt ben Winter ba bleiben/ bie Wey bnachtfeyertag war er 5^ ^ genjpurg. (Bleich biefer jeyt wolten (Beigo vnbjCabiplaus/ jwen ^róber/l ^ Rettern 2^ónig Salomon nit geborfam feyn/vnb rebellierten/ berb^be^t*1^^^ ^jongarn tvirbt tuit ber Reifer ein ^ricgp5ug in Pungarn fur. 5gt;a bie Pungarn bep ^^^Ç1'slt;i; rt*?quot;** nAmen hórten/banbleten pefo vielmit Iren quot;^ifchoffen/bap biefelben n^, itJnier *^^ ^” ^'’^ ©ach vnberpengen/vn vertrugen bie trüber mit 2lt;ó»ig Salomon)îrem ^^^^ ter/vnbwurbganQ Pungarn in brey tbeilgetbeilt/einen tbeilnamen^tj^ 3örüber (Bei^o vnb Cabiplaus cyn würben bie oberfïen Per^ogen bep2^^ reiche genannt/bie anbern jwen tbeil blieben bem ^ónig Salomon.
®(e ^er^og Oft aSe rmatô (n t^iKblkii ein Kruy erweefet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..^^
aCbpnbbapber S^eiferbasganç farin Weyernjïillgelegenfey/^^L„ chen Stifftungen vnb .Aird^en vil 5rey beytsbrieff/ aud) ben freynbommen gemehrt, ifs flurbcnPeinrich ber if r^bijehoff^u ^‘’L .^ na / Pupnarb ber ^ifehoff ju^ern/juKauenna warb Dichbertus/v»^^^^^// ^ern vornAeifer Aruno^um ^ifeboff gemacht. Periiog^crchtolb’^’J^^rf ringen vnberfïunb pch bipjarsauch neuwer Sachen, lóer vertrieben ^^^ Otto ïc6d(ierfirt ibttwar in Sachten/ rebelliert abermals anff ein neuwes. 2gt;as ncdpl^^^.jj eacfüfdi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ß|. 2^eifer bie Wey bnachtfey ertag 511 ^amberg/bie ganzen fallen htrlt;t^^lt;^^
q5e«^ongt; herßegift ^lt;bffAtt. 3Öahtnbarn Pergog^erchcolb von^Aringen/ergab pch ^dringen ergibt pt^ fer/wnrbalfojugnabenauffgenommen.jbieibllern hielt ber Aeiferjn^.^^ji fcem^Reifet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpm.g^^y||rpßj^g|jj.^g ^^^^ ^j. gen3lugfpurgin Schwaben/hielc ^lt;*P^^^^i2nlt;f/
Aeidiptag. ‘Pon2lugfpurg 50g er in Sachten / barmit er bie 2luffrubtr ^^^,^^ bas rauben vnb gei^ etlicher Sachten ableinct/benn bie Sachen bur^ * .^ I5ung per Qog-Ot tens (von bcm viel gefügt / ben auch ber A eifer bep thumbs Beyern mit einhelligen Sentenz ber StAnbebep Aomifchm a ^^^^ entfett /vnnb barnach aupgnaben in fein quot;OAtcerlid) ifrblanb S^^^^^’^^^fiii eadifp« bnbitnefj# griffen 511 ber Wehr/vberfielen jCanb vnnb Xieut / namen wiber^l^ f^^P®^^ '’”h if hrbarbeit was fte anbamen/ jwungen bie (Beifblichen /
»Bö s^cititc^c. nbsp;nbsp;X^cyen vnb Bürger/wie pe wolten / muptenfnengehorfam leifben/wo^î^ jf
ter bem Actfer beinen ‘Cribut mehr geben/pd) bep Aomtfehen Aeiche gewalt erwehren. Dnb nach bem pe halb burch bep Aeifers macht vnb von folchem mutwillcn abgebrungen/auff ein große ffraff forg ^^^^^^'^fjiljd/
-ocr page 885-60tt9lt;tt@4(êflîflt;§lt;hMlt;Wt- CCCCXVIII
^*” Canbtag/fcbtcftcn brey ÔâdjfftfdK fOevren
M ^r^*^/^^«^^^^««*^^«*^ fómemft lt;V?cginfnbu6 / in allen 2^vteg^fad)envnb OTeainfritun ein ftAß ***’S^**f*l^ blt;vómpt/tbctbi€X.cb4u(fbtefetnetnung: @jebtc©ad)flcn ®«^(Ï'f^^.^^“^ fetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘'^ ^'* etnmäebttgev vnvbevwtnbtltdjev 2lt;etfer/vn ein einiger ^rb JEf^tî^ *’ *
f^ ƒ ® ^nberms vnb Dccceró Kabt were / fo weren ,c bie ©4d}f|en in Arieg^à kb ***^”^'^^‘^'^vnbglauben $ij balten beineranbemVÏanonnacb $n fegen/bte lt;tcE ’’^'^^'’^’bba^erjnenwolK|rlt;crcrbtcaUlt; X.cd)tevnnbbic 5vcybeit wiber kt Ä ^^ weren fe^iinb vorbanben frembbe vnb verborbne arme / vnb beü ab »ttir ^^^^^^^ bet^^ow«««« «tbeb Cent bie mitgewaltin ber ©adiffen Canb/
K ’^ ^^‘'^ '’^^ ©utern vmbgeben / biefdben eynjieben / bie jCanbfâlfen von Wtefen/ tOólgern/ vnbbar^n von jremDieeb na^''^^’^'’”^ 'gt;lt;nlt;^S«*ï/fr f^^^ ^^ ^^1quot; Aeijcr jnen bie^rcybeit wibevgcbbaó fie tteh ^^^.*^^*^flt;*bvenUben/banbUnvnnbtb«nm6ebtett/(lt;gt;|lt;gt;ltlt;rBlt;tn nation öctitt^cutfcblanbnocbtn (Sallien finben/ bie mebv geborfamlcijïcn wórbe ®wenpcbte0ad?l]èn. îï)arau|fantwortct)nenber2^eifermitbnrçenwor^- SintwogHKd* o.ï^ff^^iïlt;meynnng:@o bie©aeblVen etwas fd)aben erlifcen/wolt erbae vm ftSTfaSL?*“^ Ui M^-”**^^ ^fl^”^^*^^^ fie red)en/Al?s bette aucb nie Bein nation/Bcin'OolcB/ vergebens angern^'t / wo fie anber^ vnfcbulbiggewefcn. ï)a^ er aber dPtacb ber Reifer wetter)bie armen Wittwen vnb Wätjen be (d?ügct/ben Jrne# ^ brtnbbabet / alle ranberey vnb mórberey im Canb abtbet / was mit gewalt v,,rjlgt;?^’5ogcn/bas bentfelben wiber 5u|ïellet/bie Xanber fîraffet / bie Kennt fdha ’^^f «ynbreebt vnb bcifebct/allcürmpter bej^ Kómifeben Ketebs trenwlid) '^^’’Itverfebe vnnb vbet/bas tbet er nid?t »nit vnred)e/|bttbcrn es were feiner lieb fth**^^””* ^^”**^‘^^ Keid? bett/vn trüg fcbulb / ^^r wer von bem 21 Umäebtigen quot;’‘sen(Bott ein5ûrft vnb iOaupt be^ Keiebs verorbnet / jm were bas ©ebwert S^9ebcn / barmit er bie auffrübtifeben / jAnefifeben vnb bofjbnffttgen/fie weren dobevvttebel/|ïra|fenfolt/bamit bie frommen vnbeinigen/bieCiebbaber ^p .ytiebs / ruwe vnnb^rteb bnben móchten/fo aber etwas anberf were/bas bic M‘^ebjfen begerten / fo wolt er ein Keiebf tag jufammen forbern / ba |bltcns mit ^^ebtvnbnichtmitbern ©ebwerbtfr Ladeaufträgen, tbabie ©acbffenbcf Sac^ffcnfenitwibee ^eifcvö 2lntworc bóreten/woltens nicht lenger warten/ ba^u burd) anreigung ^jj^Vearuff'^^ ^*quot; A^’^og Ottens / griffens 511 ber webr / waren mit aller mad?t auff/ wolten ebc vnb bar^u )t Jtey bdt mit gewalt febwgen/benn fie off t verberbt worben/ vn W m^jj^^j^ nbsp;nbsp;nbsp;bem Keifer gebot fam leijïcn-Öie fchlugen fr (Beleger nit weit
®H)orgenburg/ba ber 2keijet eben fein (V^a^ey t bielt/ÏJer Keifer febiefet feb ƒ agaten $u jnen / lief fie vnb einen jebenin fonberbeit^u jm forbern / aber ba L ’^’^‘^ Bommen/ Betn gebotfam lei jïen wol ten/ vnb barvber truQlicb/ wen man fj’'^*^!^*:lt;*bfd)lagen/vttbnfebtwoltwte pc begern /bräu weten / vnb ber Keb fen ^^'” ^^^“^ *^old? bcy jm bett / vnb (teb gegen einer folchenmcnge ber Lady? au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^*^^*^”*^^*^'^ ^‘^^ erfed^f “X^elleninber ©tattgcgent wol beferen/
lanx ^ ’^®*^‘^^‘‘’fl^^ '^”*’^ prouiant barey tt führen/ 50g herauf in bas ^ranef en* vntf p^*’^*^^*” Kricgf volcB jufammen famlcn. ‘X^nb begab (ich baf ber Keifer bf - r ‘^ ^«wvertriebnen Óergog auff bem ong / ba bef tóergogen Knecht 2 ‘^«d) verftedt lagen/begegnet/ vnb glcichwol ber Per^og ffercBer war/ben'/ bn L^^P’*’^ttt inber Ketfer burch fein (V?aic(ïat/baf er fichinbie ßuehtgab/
. “‘’(h^rancten herauff in23eycm. ïDie 6achf|enbelógerfcn$wifchenbcr5eyt ^enatBerg bowl«» f^^^^‘’^ t2cnnebcrg/jïürmetensZvcrloren vil *X)olcBs/Buttbtcn ben Keifert# ®«t^fT«»bd^aert» Kitteritch wchrten/nichts abgewinnen/vnberfïunben fch bre Kei k ^ ^^’^^ ^^‘^’^”S^‘^*’^^‘'^ ^^ ^’^ ergeben môf ten/aber es war vmb fon jï. ^n .whett X^dbertusberXlanbbofmcilïcrin ©ad^ffentttitetlichenim©chief fo ’^‘Sthanbclt/hetts mit gewalt bc|ïod)cnbaf fc fm bas Öchlof burch verrAlr/ lei *\*'”ff3*'^tn.^llt;©adgt;fllt;tt fielentnbas ©chlof /barin war cinfungs Kinb# ai ÊP ^ ^^*i^*’® begraben / f c riffen basCrab auff/wurffen bie (Debcin her^-wJBrttyauffbas5lt;lbtZwoltcnfïchal|b anbemKeiferrechen. Xlachmals50/z
tdufenb (ÏOannen juKofßvnb 5uf fût iOergingburg/barinn hn$lt;«óeïw«®lt;* bjï^^^r*'^ttgt;’3Ïgt;tlt;yh«nbcrfrdftglt;rKnechtUglt;»/jtcbelAgcrtcn8rlngswcif **®*'^ v *’wmb/Bunbtens aber weber burch 2?errâhterey/noch mît (Belt vnnb frer macht
-ocr page 886-©40 futtfftc Bild) g^o^atmw ^lucttow/ ^i^j m4cbt bc^wtngen/brtfi fic pd? ergeben betten/fonber es fielen bte nu^ jwey malbemu^ mit jwey bunbert pferben vnber bte Önebffen/ ^*^1^ .^jf)// fren viel / brachten eingute ^eut barren / Bamen a lint al on feb^ben V” \. çuct* cyntn baß ©dblofi/bracbtenójnlefjtbarjn/ba^ bte vor bent ©chlo^ein«quot;^^^^// begerten/benverwtUtgtenbtetmÖcblo^/foferrbaber^^etfcrattcbbarer fl^ wtlltget/fonfï anber0 nicht. 211)0 ^ogenß 511 bey ben fey ten ab / nUe^e’^Ö JJ^^jji wurbenabgcfübrtmcditmcnntgbltchfrcy wanblenwocr wolt/vnwara
, halben guter ^rteb int Canb.
2Bte ïgt;er Keffer fn ^Ungarn ^og/viib vorn gt;2eriH'gi'ii au^^XcuffciK
»eifer ^jeinrieb fagt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keifer 50 g auf ©a doffen in Beyern/ bafelbft richtet er ben (^’^4
te» hungat» ab. sü^^ mb befîatigct f n / ben bie feinen mit ben ©achffen angenommen ’‘’’j J^ ^^s^ macht betten / fchicfet von ff unban ein 2lbfagbrieff bentOunga^^^^/z umb oaf fie König ©alomon Vertrieben betten/fóbretbemnach feiner ff er (iOann/ König ©alomon/ binab/fet5ct jn mit gewalt eyn/fhluö gamin bic flucht /vnnbba^Canb fobie t?ungarnbem Koni^juvor 5^*L^ lt;?ïorotanufl» otlt;«p tnen/gaberjm aUeß wiber. Jn bembam Kovolanue ber XcuffentOergogK Sftff^ÏÏ^fXS von feinem Kruber auf bem M^anb verjag^worben/ruffetben
bef)^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“Vatter aller IVclt/vnb tOerren bef Kómifchen Keichs/vmb bultf an/ ^^? lt;[(ƒ
er foltfn wiberumb eynfeçen. *Vnb als berKeifer bem vertrieben t?er6ogv”-^ $ugefagt bette/feçunb burch iOungarn auf / vnb in ©armatiam/ ba/^^’\æii lt;ioofcouiter wohnen/ sieben/ bcmlbcr^og ju bólfFBommen / vnb fn ^aK^^’H «ynfe^en wolt/erctnigten ftd) bie tOungarifchenKifd^offvnb Canbberrea/ ^^ gemein Kriegfvolcb wurbevonben Óungarnmtt ©eltbarju Stbrachf*’”^ beffochen/ wolten bem Keifer weiter nicht bienen / neth einen rritt ferrn«^^^ ben. ‘Vnb noch ein vbel tmgfehju/löie ©achffen fielen wiber vmb/brlt;j^^^^^ ben Jrieb/jwenfungKeifcrifdjcKriegflcut/vnber benenbieim ©ddol^»^^.. ^ingburg in ber Kefa^ung lagen/jogen gen (Boflar/ woltcn bafclbff
lt;5o);farircfgt;c'Sürget fcr alle Kriegf wehr vnb notturfft bcfîellcn.ÎJic Kin ger von (Bof lar benden Deß »eifers benef tenealfö halb mverbörter ©ach an ein (Balgen / bic anbern 2^lt;*f’^^’jL fo noch tn ber Kefa^ungju Dertjingburg lagen/nantens für ein greffe »”* bcnltche fdnnadi auff / woltens vngcrochen nid)t laffen : ©iefd^iefteu 1^ (V?anngenlt;Boflar / bte foltcnbcr ©tatt IVeybvicch hinweg treiben / vu^^'' bert Keuter lagen verborge in ber binberbut. ©o halb baß gefehrey in bie 0f” Bam/baf man baß *Viech hinweg trieb/wäre bie Kurger a uff/namen bie tr^P aUeß fungß vnb altß/bie Kabtßberrn/tOanbwerefslcut/vnbbie gang(0'emct lleffen bauffenweif herauf/wolten ben Keifcrifchen baß ‘Viech wiber nemmf / (Sofdarif^e ttertttt besten Bein Krbnung/ lieffen jerff reuwet burch einanber: iba ftenuneinw^”’^ «SeMlt;3t £i)ä?* f^*^ ^*^ ü^M» herauf Bamen/rueften bie Keuter fabling vnb vnverfchenltch pe fc^iagen. fór/fcQtcninbtevon(Boflar/ fchlugens vnb {fachens ju hoben/trieben bie vbt ƒ gen in bie ßuebt/bie Keuter cy lten binnach/waß f e ergriffen muf t alles tob W ben/Barnen alfonach bem wiber in bas ©chlof tOcr^ingburg/brachf^a bw “Viech vnb bic “Victori barvon. Kic ©achffen waren all au ff/ woltcn bewvlt;*^ luff an ben Kürgern von (Bof lar wiber red^en / fagten ben Keiprifchen offewj lieh ab- Kic auff bef Keiferß fey ten waren vnverjagt / wehreten ftch ernfluw/ ßclenallenthalbcn täglich auf fren Kefatjungen vnb ©chlöffernbarmn fc lagen/ brenneten/raubten/vnb fchlugcn bie ©achffen jw
tob/ wurb biegang (Bcgcnb voller Blag/fam'/
nicr/notvnbrtngjï.
W
-ocr page 887-e0tt9lt;n@4(gfltflt;Slt;ttM««. CGCGXIX 2Btó ta ^apft (tavö/vnb .'NlkOrunï'iie ^u ® «pft
errettet wur^
(SS^^wdleóinÖacbfrctt fofâmmevhd? vnb H^c|Ud?$tïgicnc^/|Ï4rb^apjï gérant» beraub g^^U^rtttber jwKom/wuvbrtnfetttfïatt vomgannm Komtfeben Krtbt/ @lt;’«tlt;’lt;* ^j^^nb aller (Betnein/von allen CarbtnÄlenZvnb ber (5ei|îlid?betc / erweblet Si^SraîS fin V^^^^^ttbuô/ber bemad? (Bregortuôber fibenb bt^ Hatnenß gênant tlï.Don me«.
Jeltt •’^ ^^'^ ^^*^ lV4bl ffbrtb er bem 3lt;etferltd?en ©tattbalter in IVelfcbUnb/
***’/'’’^^ ^*^ 5^^ ^rtpfï wer erweblt worben.
*^^^*^ ** e^*^ ’^ ^fendnuß befd?retben wil waß für 2^rteg / ^uffmbr/ 2^.”wlfl3/lt;Oórberey/rïetbvnbt?afÏ5/ïÏ)teblïrtlauf bem gemeinen ©ebn^Z «n '^^®’’brucb/5« rtrennung/5elnbtf(b4fft/ wtberwillen/ jämmerUdie not vnb Ra s ^^ ^” ber Cbriflenbelt/ vnb lm ganzen Komtfeben Xeid? bkprjeytent^
.’^^(*^’’*’’^’^^*”^^‘’**^ *l^otrebbiebev fe^en. 3d? wil and?/wie einem OefebfrfMwe »nb mi4.’’'^‘^’^*^^^^‘^*^ 3‘^bûvc / allein bie lanter grónbtltd?e warbeit febreiben / babin »»«P«gt;lt;tlt;e«fdilt;» l^eb ^^^^^*^''’^”^^”^^ö war ifr aUen neib bierinn vnberlal]cn/ ben ^ap|ï ÖiU ^w*^^*^*'**^quot;» 3u ƒ ^^’'^ '”^^^^^^^*^ ^^**’*^*^ brtben mir weber liebô noeb leybô/weber bô^ nod) bett £^^‘’’^' 0”^ wol vor vier bunbert jaren / ebe vnb id) geborn wnrb/ geftor^/ r3 ^5d) wil bie niebt bie 54belbilïorien vnnb Cügen ber Cbtontcariorum Çlt; ne cô nennen) 5nfanten )ud?en/ ab ba fmb ‘Vmeentiuß/^ntoninuß/ 3^co^/ tab x*'^ ^^^^*^^ mebr/ bie ba gefd?riben b^benSummuIaria,Specularia,Supplemen-lt;tll ’’^^^^t^’cülaria4ämmerlid?e vnb elenbe Cent / vnb vnber ben vngelcbrten bic könnenntebtd/ blt;tbennid?tö gefînbiert / wollen fieb boebnller ’^9i’nbcrpcbenvnbvcrrid?ten/pnbvngefd?icttgrob Ceut/ftnbnie vnberber Sdh^’'^^’'^”'^ ''’*^*^ ’^’tt?c wie eß in Canben vnb ©tätten jngebet / blt;tben bein Hjf ’^fdjafftmitben I^cutcngebubt/ pnballe ^cytinben Clanfenvnnb2kló'/ inb^ '’^‘^^‘^^^fl^tt/j^ llt;tgt;^tt iw her finflere/tn einem winefel / vnb vnber bem ^ad) 9(h^^ ^^^^^^^” verjebret/wißen nid?t was iOiflorien Rnb/wie man barmit vmlt;s W*^ ^'’^/ßtt^ ‘’” beinern ^ürfientOofgewefen/ baben bei ne ^mpter verwaltet/ (ibt ’^^bcr (Beijblid? nod? IVeltlicb Xed?t/aller G0enfd?lid?envnb lOimmlk fttincti verfbanb/ baf lie mochten bie alten Gc^/ jj)^^tniit ber warbeit/wie es benn fey n fol/ berfùr bringen/wie ich and? anberf* hb ®’S9r**”* ange^eygt bab/ ©ie bennen bieart / gelegenbeit ber Xiufft eines ^^•^Canbö nicht/wifjen bie kreuch vnb ©itten ber ,Cänber nicht/ binnen bie Æ*^^ ^^^*^^'’”^ wollen bennoch von allem folchen fchreiben/ machen büpfche »icft/ ^^ '^ ©chmachfehtlfften / damationeß / ober ich fol fagen îdedamatio// StUf *^^ ‘'^ber^berg leid?en / plobern fte berank bauffenweif / Jd? hab frer viel fret ^/r®*’berlilt;h 3lbt paulwm von ^emrieb / vnb 2lbtl3crod? von Reicher// pautusbon^^««,« ^ h^”^ 2luguf{tncv Clinch gewefen/ vnnb in^cyem gebomy vnb alle beyb ^J;^^ ^j^j j, ''’QhS ’tblnng^wifchenbem ^apfl pilbelbranb vnb Steifer bJeinrichenver// Tvejc^erfpera. %; • S^wefen/ haben auch alle beyb von bifer iOerrn Panblung vn Dneinig/z fitj,u‘^3lt;fd)rtlt;bett/ fmballebcybanff bcf ^apfböfeyten gewefen/ bcrbalben iif|-^*^**’^lt;*ölt;llt;gt;gt;^'gt;^nlt;»3t worben. ^0 fmb auch noch inben^uchbAfben vn ‘bthft ^^^^” *” Beyern etliche Crieff/öffentliche (Danbat/^uUen vn berg lei Stfdirifftcn/2lt;eiferi0einrichö vnb Pilbebranb be^^apfbö/ bic R'e infamen 'gt;na i nbsp;nbsp;**“^ öffentlich babenauf laffen geb en/vor banben. 5)ifen ^rieffen
^« ^^^ wil ich nachfolgen/vneincö jeben Panblungmitber warbeit treuw^ ^Chfd!^^ '^ '’”^ barneben waß ein 5reunbt bem anbern bo feß (weil fte ja bey be ‘'Æilpr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fmb) vnb nachmalß ein5«nbt bem anbem/gutß nad?gerebt
dn^nler vnb Ehebrecher gewefen fey/ bónnen zidferjgt;emric^»tilt;fj 5lt;«itH ^'’tibcmchc wtberreben / (temófjens bebennen / ©oifler boch barneben »t«*gt;f‘» amp;lt;amp;«» mtamp; Mt « ”’^*’ ^^^f^** barmherzig/ gegen ben Gcifïltd?en (Dund? vnb pfaffen ®’““’* ^im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘’^ berzbaffter beflenbiger ^órfb tn feiner wiberwertigbeit wenn
Snebi - *? gangen/gegen benen bic ft ch an f n ergeben treuw/ vnb ben 5cinbcn 3/ih Jroml^eit/TVet^bcit vnb ‘X)ernunfft/bcrómbt/ in 2^rieg^fachcn crgt; b b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fahren/
-ocr page 888-hit.
©ge fÖnffte ^itcS ^o^anttw ^litenfinv fnbi'cnnngeflrtltbcf Ceibóberrlid)'grofcbcttg/blt;trmicfnbic n^icw^bo/b^ gabt bnt allen (V?enfd)enfór5«fei5en/ber nudgt;be^2^eifertbnmó nm wirbigjfe*» gewefenifl / vnnb feine eigne 5emb folcbee vonfm fngen vnb bebennen Xbó febreiben nud) etlid)c / bie bem i3npflwtberben 2ieifer nngebnngm fonberlid) 2l.bt pnulue von ^ernrieb / ber bna Ceben 15npfï pilbebrnnbóm jwey en75fid)ern befebrieben bat/baf ber ^npfl fonflein frommer (îOnnn/ g^ ^apfl lt;?iwlt;6Mnb« 5« trmjigvnb eigenfinnig in bifert?nnblunggewefenfey.3lbtlt;5erocb C^^erbow tniipiiöeigfnfiunig nïebrbennfonflbeinerbwrd)óffentlid)e ©ebriffeenben ^npflbefibivmtvnnb cntfd)«lbiget: bat/ber and) alle lafler/beren man ben 2^eifer bestegen/ gar beud lieb / baf benn id) fonfl nienbert gelefen bab / berfór bringt ) febreibt von benen bie auffó ^apflö feyten gewefcn ftnb/vnb von frem tr mj / wils niebt ein ‘2.y
XomcrCfrtgtcvOdSnctt/nenfdbjlbtc^ottltd) À^bv^iî/wôlUnvnfïvâlfUcbfcy’^^ ](rcv tOanbUing bdn rcdxnf^rtjfc geben / mogene nud) ntd?t ley ben fof^** ^nen fagt/wnnnnb:’^)« fpvedbenö wte bevönttnewö gefügt b^dSic volo,fic wbeo, fit pro rations voluntas.
©ogtlccsnuv/fowtUdn^b^n/
Hrtcb meinem willen mu|j ee gnbn.
TOaibnt fan man iHc^cteptXik
TX^ie eebifev jeyt^ngangen fey/mngmnn nnjj ben wotrenbcf g^Ub^f^** (ÎOnnne/ bcvbiefee.lieifeveiCebcn befdjneben/ bod) feinen rî«mennid?tb(îV5tï gefegt bAt/nbnemmen/bergewefen fil 5« bifev $cyr fitvcvcff lid) bevömpt/v^beit^ wolbercbtet^dOrtnn / berfpnebtin feiner quot;Voweb nuffbifcineyntingmCAtcn^ $« geliefd): Jet5iinb ftnb nlle bing nuff ^luffrubr vnnb owy trrtd)t geriebe/W fd)rtitb vnnb Injler bommen / Wer bie wurbeit fd)reiben wil ber fieber i« geP^w |d)reibt man benn bie vnwnrbcit/foifló fe ein ffinb»
25a^ ïw brauch vor stoten gewtff n tft ^apft vut» ^tfWjuevivcfkiK
2^lt;iftr fotte» q54pR r^^ 3f aiiff bifc5eytiflallwegettberbrand)gewefen/baf bie^äpflbnrtbj »nö .«ifc^pffe fpiw MA meine tVabl vonberprieflerfd)afft/X.itterfd)afft/ vonber (Öemem/r ptmiffn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vott einem ganzen ^omifeben Kabt erwcblt worben / muf t ein f ebd K
©tint vnb IVabl geben / vnnb bae allercrfl beflAttgcn fo bie Kómifeben bareynverwilligten/biebenttallel3âpfl/awd)biel3ifd)off imgam$enAd* feben^eieb/wennee von noten war/vnbfnengefiel/auff ein gemein Co«e’n‘ jijfammenberófften/mnftenand) Bommen vnb erfd)einen.^efgldd)eni)lt;ïP and) bie steifer/ all^ifd)o|fbnrd)anf/in (5ermattia/niberlanb/ÏVel|ibW’f^^ vnb im ganzen X§mif^enKeid)/fb (ie burd) bie Wabl ber t^erm/ btebar$«5^^ bôrten/erwebltwaren/beflâtet/vnnitcbeangenofnenbcnn ber Itget in bie ITabl/wie id) oben im vierbtenX3nd)/in 2^eifer Carlo bef ben/aneb ange$eygt bab/ bie bey ligflen^Apfl/ ^ifd)o|f / 2lbt vnnb haben alle^ey t / wie and) Cbrifluo vnb feine 2tpoflel gclebret bnben/ vnb ba 3
^)ef altenQsappK» fold)e6 fclbfl getban. ïDie Kómifeben Aeiferaufir Afrben/nacb^vttw!» ^ ueicny gegenöu^Ret flcn/vor allen (V?enfd)en bie erflé/von bem vnflerblicben (Sort $n bifem^^j^ ^*'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erboren/gegeben/vnbbar^n auferweblt/ “Vnb/ wie man fagt/ von ^‘’^5* L#
Brónten/allwegen in groffen Ifbrengebalten nenutenß and) ire perm/y‘* 9 , ben bem 2keifer fr ©tenwer/^inf vn (Bviltfte beteten tâglid) für bie 'Iveilet / f frglócl vnb wolfabrt. IVerbemS^eifer vngeborfam war / baó ad)tef mani wolteirtfoleber wiberfSottbanblen/ hielten aud) cinfolcbenffirbei^berw alle Cbrifllid)clieb getban bett. ©iefagten vnb lehr eten/baf ber Steifere ei it großer hoher / vnnb von (Bott ein anffgefeçter/ Flamen were. ■23âpfl vnb 'Xifd)otf bebómmerten ftd) mit Weltlt^en ©neben niebte / Beinen 2lt;rieg/warenbef pÆ/XTOI Chrißilvricgf lent arm bemfitig baowarfr thunnebenanbern Cbriflen/mitbiefen ‘Cugenbenwareno^ j^ net//« bemwtiger ftd; einer b^U/ fo vil mehr wnrb er gelobt/vnb fór ben ^I^'j^jy
-ocr page 889-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«9m6lt;k6|^18«|iwu CGGGXX
^‘^St^ï^^/cö wcvc bcvCbvifïcnbcttctttjwyfrtUtg vnnb^wcyfcbnctbcnbó
jU£‘?^*^^*^®^®^’^^*’ ^^”^^”^^^”^'*^’^^**^^^”^^^^’^*’^’^^^ ntaeben/vnbwebf
' P^K ^*'/'’^lt;W?lt;d Öebwerbt von ƒnengenannt wurbbas “Wort Gottcö /bas ïïöastosiwvfdW^ ! ftnc ^^ '**’^ Üied)t bet ganzen IVclt/bas bic ‘^Tobten jum Ceben erweeft/maebt ^Ï*?^^* t« C^n^ btü^^*’^^^”®^^*^^*^'^*'^^^^*’^^*^^^*‘^^*’^'^^^^ ^^^”^‘^‘^”* ^öxvarntd^tbee '^^* Vottr ^^^^”(Bctfllicbê/ba^pcfiebvnberfïunbeneinen2^ónig$ubcBvicgen/ ïnö **’'^ *’^ Centen ju vet/agen/ein (Bottlofen vnb ^ittinnifeben vertneben/ ^^^^'’®*’ ^*^^”* ®elübb
hciï ^ ‘'^P’li“‘^^tt/ gan^e 2kénigvcicb verbetben/fieb mit ben lt;^0cnfcbcn ^lut mi^^^fc ”^ btm^blicbcrt / mit ben Cbtifïen vmb bic tOctrligbett/ vmb bas Kegb „ ^f/tticgen.j^etgegen bulten bic 2lt;eifev/vnb anbre lÜeltlicbc pvelatcn/^wv
'’’^^ t^etm/ bic ^Apfl vnb ^Öifeb off fût jte ‘Vättev / liebtens als bic 6ccU 3tv/vnb ^ot(lebet in ©dotted bienjien.
2Bf ten Oom 95apft ^tlOeOwttï».
C^^pfï ©tegotiusbet pbenbbip namene/betand? l^ilbebtanb genannt ï^apfï ©w^odus §^wirt/tt$|ïet peb betrTofbmannenbie jut felben jeptgantj ^pnltam/Ca/ oerfefn pee» fluff ôte ^^labtiam vnb Campaniam/innen betten / verliep plt;b auff bic maebt vnnb ÏÏÏ^“^“^^ 3^t3”*:5*^*»öwlt;» (^?ad)ttlben/ etn ^'od?ter^0ntfacp / bic ein fred) Weib was/ fi^k ^^*’ ^^f^^U^cutfd)cn feIb jï vnber etnanber vneine traten/vnberPunb et U s ^*^.^^ fclbfl/wibet ben alten lang bertotnnen brandt/on trijfen vnb trib J^MKómifebê^eifetö/jum^apfïmadjt/nambaólSapllbwmcyn/fagt/et îSapP ^üfbceianb „5^lt;^pfi vnb.Ketjer/em beet Cbtifinöfolcbemad^t befohlen / vnbmoebt wne fompt jumjsapß^ J^^'^fï’^l'hinbcn vnb aufflofen/ bey be ^mptet,' ^apflbum vnb 2lt;eifèttbnmb/ fSit*^ ^*^ Z'^'^alten. ï7amjmwcitetfót/baóKomiflt;bcK.eid)betaupcngcgenbemrÏb 55apfï ^sHbeßranbs im?*^**® ^^’‘^^ vttberc^enig ju madmen/allein tOett ju feyn/ weit reinen neben ^'’fflt;’«‘gt;’J Pbemut» ft {^^^/^^^ i*” gleich wet/noeb vil minbet einen bet mept welt fcy n/was einem ƒ octn jugebott trolt et fdtmaletn allee Keebt vnb tf bt jm allein ju jieben/vn Ï^^etn nemmen. ^etad)tetben 2lt;cifet vnb alle 2lt;ónige / fagt/ pc betten bas ^^ben von (m/wolt pc abfeijen/peng batneben an große janct vn babet/Ätieg ^’Uvtveefen/vneinigbeitjujutiebten. IVclcbepattbeyimanbicng/bencntvat (R®,^*^fft5/lt;tbfoluiettallc (^Oenfcben/welcbt nut wolten/von allem ^ybvnb ^'^bb fo pc bem 2^eifer getban. Dnb aie et peb fclbpin einem Crieff gerwmt/ 7 febon bem Reifet vnteebt tbet/fo müßt bet Keifet jn bennocb futd^cen/ vn J’ÿ^S auff jn baben/benn et bonbte nicht (tten/ bett von Cbtißo bem bÂ9î9i'« i a ff e^^ ©anct petet folebe macht vnb getr alt empfangen / bap et binben vnb l^fctt mócht nach feinem gefalle / wie ce /n gelûßet. îamp;a gieng ce an/wutben
‘^®cntótct bet (îOenfeben/ allit Öttten vnb Kteueb / but^ bic .ïfbt vnb ©eiQ ^^olcubt/ tarnen heimlich betcyn gcfd?lid?en bic gcfcbtlicbcn jey t/ batvot wit J^ö bóten folten/aup bet Cebt Cbti(ii/©anct petti vn Öanctpault/bic lang ’^ï^tbatvot von pgt;lcbembófen Cebcn inbet Welt geptebiget haben vnb gefebtb ft*^’ ^ubifetjeytpnbbie©d?tifftcnvom Kapflöilucßctvnnb KeifetCom p’^tino/vonbctiÖonationConßantitti/vnbanbetbingmebtCbieid) vonptt^ -©onatto Coufia««* p’^Beit vnbChtißlicbet licb wegen nicht et jelen mag)fólfcblicb mit bet vuwat- JLif-S^^MrAiS ’^’*^«tticbtwotbê.2f6pengaucbanbiefalfcbetticht Religion vnbet bem fd^ein erm^U. ' ^ ^ J*’^^ïtcchtcn(5ottfeligteit/ ^0 habenaueb Ktamctey in bet Kitchen / Äblap
‘^^Ifm/itenganggenommcn/bajuwntbbieheylig©ebtifftmitG0cnfd?cn ®*lt;‘ oerwee ƒJ*^b vnb vnbgctilt;ht/ mit alten 5ablen/ butch falfd)c2tuf Icgungbetttógnct ÎStS?^“^*”quot;*^* J^Rcctt/alfo faß/ baf cö vnmóglicb baf bic hey lige ©ebtifft on febaben vnb vet# * , ^'^ben vieler (Oenfehen wiberumb teßituiett vnnb gefcubett hat mógen wet^»
®jy‘'X)otbifet jeythabenbie Chtißen gegen bemnibetgang viel not vnKtieg Cßrifim werten von ^®‘^Pehcn müßen von ben vnglóubigcn ©ad^ßen / tOaunen / notbmannen/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1*^
^Irtben/Congobatben vnb ßungatn/ bie pnbein (ßeifd vn Kubtenbet ChtU ScruJ p^’^gewefen/habenß bcttiegt/etfdgt;lagen/ geßtaßt/vnb auf vethengnup ©ot/z ßrafft.
‘® ^‘»ßigiett/ jc^unb aber pnb wit vom 'X^attet verlaßen vnb enterbt/ hanblcn b b # greuw^z
-ocr page 890-gvc«wUd)cvbcnttbtc‘^órcfcn/ erfebUsen vnb bctvicgcn wtv fc Ibfï / mebv benn vier bunbert iwt bringt einer ben nnbern in ^rieg / Cb«l\ -wtber Cbrijïen/vnnbbieeó verbieten vnb webrenfoltenbie tbunedfelb^f^^l fen einnnber felbfl bekriegen/vmb leib vnb gut bringen/vn vnfer eigen 0w^^
vber vnfer 23liJt jucfen/ Âbnrumb (b gebet cô vue nlfo/ wir wollenô nicht baben fo U^t vne ber bJCO^Oï ju vnferm febnben vnfcrn willen/wir leben n4^ rn |brin finn vnb gefallen / innllem fbolQ vnnb gei^/ift bein Ilraff ba / wir feb««^^ qjapfïbtim ifl öuveb vn6niebtlt;6ottben 2Hlntâcbtigen 511 einem Cögner ju machen. 3lfob**f®]f’Sj MrSrn Wiffi ^‘'Plï ©rcgortu6 ber pbenb amaUcrerften bas ^apflbumb in ein flt;^«’**”‘^ï gefomm«». gang bradât / welcbee feine rCachtommen feijtbif inbas vierbnnbert vnb««/
Qig|l iaraneinanber ju truç berganzen TVclt/wiber ben willen feben 2^eifer/crbalten/gcmcbrt vnnb gereichert/ fo faftbaf (te bic t^imntlifw^” vnb iOcllifcben in (r mad)t bejwungen/tnen ju Ï)ienern gemach t/vngletd^y,^’’ mûffenwaô fie baben wollen, Xbrfd?rcdcnmit jrcm‘23ann alßmttetnempi'^^ lOimmel vnb itrbreieb / (lórden baó Óber(ï ju vnbcr(l / wie ee (nen gcfelUt ^M banblcnó/fofie einen beutinbie Dellgc(ïurnt/morgen beben ftcin wibe^b^*^* auf, IberXómifcbe2^ciferblt;ttnicbt6anKom/i(lallcinberblofXiamenf^*^^
IVie wol man ben ^anm an feinen Früchten ernennt/ vnb niemanb an belt 2X* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nenlVeintrauben lÄfenban/ vnb ein jeberS^riegfmann fein 5enbltn wol rent/
noch bór ffen wir vor ber jey t nicmanbô vrtbeilcn/fonber mit grof|cr gebultvn fórftebtigteit ber ewigcniret(5 blt;it/vnb nach ©anctpault vnberweifimg/»nnr fen wir erwarten bef ewigen (Do tree vnb gerechten Kidtters Trtbeil» 2gt;armtt ich aber halb vo ber verbrief If d?en fach borne / wil ich ie^t weiter fortfabrem ^f
îwirvw^ôrtKiX betten/vnb jcugtenebeli(he2^inbermitinen / wieich beninben^rcybeitóbnef ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen beren/bieben (Dottöbeufern/Pricflcrn vnb dOunchen/ire tOab vn (5ótlt;r^
genannt zviiö inCeit 'failli get^jau.
‘DiKiitfgïeit fit b« Cttißenbeit Ctircb etappe 5?ilbct)ranb öiigciicbtet.
ben (IOef|èn gegeben baben/gclâfenbnb/barinn irepric(Jer vnb ire Weiber jein gen gefchriben (inb / vnbbte Weiber mit einem cbrltchen Hamen Pr^sbytenuf» bas i(l 5rauw prie(ïcrin/gcncnnt worben/ vn bett ber 2^cifcr allein macht fchoff/ifbt/próbfl vn ^bti(fin/ju fetjen vnb ju erweblcn. Had? bemaber/ wi wir alle (V^enfdten vnnb nicht Aüngel finb / ntchtó in aller Welt vollbomincnltcv on cinmacbeli(l/ ^egabee fid? ju jeiten/bafmanetwae verehren vnb fd^encren muf t/ fonberlid? benen bie in ben 2^ló(lcrn Bûcher fchrieben, ©0 balb mi pricficr fo lEbefic^e t?ilbebranbba6^ap(lbumbcrlangt/bicf erbicpfatfen/welch^bewetbcrhe ƒ ^ oom ^a»ft Äü^ ten/Hicolaitaô/ bic 60 wnd) bic ba ©clt vnb ©ch^n et un g namen 0imonmeoe/ rebratibt oïicotótet baei(l IVuchercr/tbcteallmitcinanbcrinbcnfchwcrcnèann/ fehnlcfie ^m« grcmplcr vnb tOurenpfaffen / fctjtóauft ber jal ber pricfïerfchaffe / fd?rtcb oem 2lt;cifer / allen 5ür(lcn / (Draffen vnnb tOerrcn/fürncmlicb aber bem ^ï^^’p 75crd?tolb von ^Aringen/tóertjog Kubolpbcn in ©chwaben/ tOer^og pben in ^eyern / (Draff 3lbalbcroni / vnb iren tOauitfrauwen/auch anberng / waltigen ziehen grauwen / bar ju allen benen / bic er vermeint fie vieren fem metnung. ^tem allen ^ifehoffen/ fonber lieh bcm ^ifehoff Otten von (Tolfenb/ allen prieftern/vnb an alle Wcltliche Cayen / vnb an bad gemein inen / fie foltcnfolchc pricficr bic ba Weiber betten aie verbuchte Cent p^^^ vnb vermeiben/nicht bcy frem (Dottsbicnfl feyn / bein gerneinfehafft ber effen noch trineten mitinen/niemanb foltfie gróten/garnienbert b«f^ wo fie weren/ vnb enbtiichfïicbenaló ein ©ucht vnnb ©iffó (te foltenfitefi”’^ geborfam feyn/bein Kennt noch (Dûlt/ feine ^ebenben geben. îberbalbenw«ro in ber Cbri(ïenbeit ein große fehwere 2f uffrubr/ bcrglcichcn vor nie erbor^*’^^ ben. Ï)ic Pfaffen waren wibcr bie ^ifchoff / bae gemein *X)olcf wibcr bic Pi m fen/bie Caycnwibcrbie pricfïerfchaffe/gicngcaUcntbalben (Ämmcrlich jm 60ann vnb Weib/nach bem ein febee geftnnt/ war gcitjtg/ ebrfüch tig vn ncioig/ bic erwedten ein Krieg vnb lOabcr/wen man nur ein bleinen vnb wentgett arg/ won wibcr bic (Dciflltchen bett / fo pel man in bie Kirchen / nam ben ®^*’^« Kirchen vnanber (Defebmueb herauf .ï)te Weltlichen verachteten alle priefte bic Weiber betten / fchmäbeten (re (Dottsbicnfl / (te tauffeen felb(l/ verbrennte bie oehenb/ name bae lOochwirbig ©acrament/bie iOofltamCee t|l n«r ^quot;^^
-ocr page 891-ft0tt9cn64(Oflif(§ettg^eifew. CCCGXXI
j2?‘'?®*’J”*^lt;^^)w$W?lt;0bt«blt;Ucbciiprtlt;({lt;i;n confccncrtbcttcn/wuvffcnd
A ^'^^f/^‘^^f^*^ *wtt 50fl«n bavrtuff.îDcnn^cpjî tOtlbcbranb fagct/bic cbclt'/ bet^^*^^^^^*^ ’^^^^^”*'^^^ pneficr / mb Bonbeenô niebt feyn bicwctl fie Wcibcf Dre?”* ^^^^*^ nemen étudié ein vvfed?/ wct|fegren xmrben felfcbe pvopberen/ ^«beeraitb » ^apfl ^^’3t«tt bcm gemeinen DolcB von Cbvtfllteber werbeit/ legecen bie beyUge erweeftfatfe^e pro^» tciX^’^^ ^^^^^^^‘^^ eu^/vidjcetene neeb frem nng vnb gewin, ^tlid) wenig bieb ’’^*“quot;’ feb ”^^kenfebbeit mie Worten / vnnb ber mei|l tbed vnbev bem febetn eïnee Ben«
^^^’^ '^^*^^”^ ^‘^ grótten innrer vnnb ^bcbved?cv/tbet fnen ntemenb ^ts barumb/jblccn bennoeb fromme prtefter feyn.iftlicbe febelten ben itbr!« «h?'^^*^ '’*^^^*^ ^^*” fcbcin ber from Bete femlecen fie grof (Belt vnb Gut/ febry^-It/?*'*’***^^**''^^ tbetene allee vmb fonfl/verbaiiffcen bte Sacrament vnb (Dórt# tyK®^^^®^^lt;wf^ *^^^”’®’*^^*^ ^^”” 511 vor nie erbórt war, IVae woltefl bu 25apff , ^bebranbtbnn/wennbiifoltejïfe^nnbleben/vnballerer(ï jiivnfer$eytgc^/prieficvat^oeitiu _ ^fiWeveft ba vnfere priefïerbulê/bnren/fauffen/fptelen/ebcbreeben/3wngB# nç^uept« J_‘’uwen fd) wM^en / bteWeiber notjüdjtigen / al(ó fa|l / baf ee glcieb inetn ge^-folT ^^^’'’djwort Bomen tfïbaf man fprtfbt:pfaffen$agel/t7nrenpfaffen/:c»
we vnb bergleieben meynen fie ee fey jr 2lmpt/vn móffene tbnn,6te Baiiffen/
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cn/vn verteufebett biepfrtinben /ijl jc^iinb febon in etn gewonbeit vnb ^’’Sen braneb Bommen / Jeb bab offtgebórr / ee i|ï allee mit einanber feil / ber ^^B^abienfl mit bem ^apfl/ber ^Itarmttbcn pfaffen/bte 2^treb mit bem ^^^uepwernur (BeltbdtberBanff. ïÖielVeidjbtfeboff móffenfeebf bnnberc ^’*iocn bem ^apfï geben für bie Confirmation/berbalbenfren viel von fold)em r’J’ptwiber abjogen/vnb bae Kef gniert/ baf fte bte KómifebenKappen niebt
erfüllen Bónnen. IPae bte rechten ^ifeboff geben mójfen tfl vn^albar/ ‘’8 War ju beiner $ey t / 4gt; lOilbebranb/ etn Simoncy / fet^t beif t mane etn 3lb^-'^’’Ç/Keferuat vnb Zinnat/ vnb bergleid?lt;n anbere Flamen gibt man f m.
®(e Reifer i^citirtcf' in gacßikii jog.
0 balb Keifer lOeinrieb vernam baf bte ©aebffen vmbge fallen/vn au ff;-C^^vóbrig waren/joge erauf t^ungarn berauff in Key cm gen paffauw/
^‘”^»«eb gen Kegenfpurg. ïÖerKifeboffvonKamberg witrb bef (Beigs Ü^-^brengrcmplenôverBlagt/barumbfn ber Keifer vomKifïbumbentfegt/ J^’fW *»«*lt;» igt;s ^^!’’” *^^^^ pricflerjebaffcauftbet/fegetan fein fïett Kupertû 5umKifd)o|f. ^;£S‘^ 06« Lj^’^^brüfteterltcbjttKo||jvn5«f mttallermalt;bt/bett33eyerifebeKrtegf gewebt aecmab cw quot;f/ ïtiberlónbifcb Keuter/eingewaltige lOeer von 0d?wabcn vnb Cotbrin^ 0lt;i^fflt;»«
^*’*^^^^®*^lt;i*^^0^^^wlt;*^ïlt;iwïgt;ó^nm/v»
, ^Y^^ebffenvernamêbaf berKetfcrficmitallermad7tvber$og/fcbicBtcnfe5eÿ
fórnemflen vnberfnen^itm Keifer in fein (Belóger/bie babten alle Kb '^^ff/bauptleut/vn bte meifïen in bef Ketferg (Belóger/baf fie wolten vm frtb @ac^fpn6«gevnbe)j
Snab bcy bem Keifer anbalten/gaben feb fcbnlbig/baf fe wiber ben Keipr ^^^f« bnnrtc^s j?d3ebanblct betten/begerten einen ‘^ag/baraufff e nad? crBantnitf ber 5ór^/ ^^*
‘’de Danbhing vertragen vn riebten wolten. ©o balbbemKei#
' ®^t ©ad) fen begern angejeigt/ ver willigt er bareyn/ lief ein ÎTag anjegen vu -?«ttttcn.rTacbbemnunber‘ö^agBam/bie ©tónb bef Ketd)6 511 famen Barnen/ 'J^uKabtfaf]en/fïcngcnbie0acbffenanbenKetfer5»verBlagen/fagten:©te @«lt;*(1«« terHagen
?Ï*^“lt;^lt;b groffe not vnb vnbilligBeit/fo f nen erzeigt worben/gebrungen/ baf ^quot; nbsp;nbsp;nbsp;'«^Sl? y^'?^w^’i^flnwSl’lt;3lt;ï’lt;tt/wlt;*^lt;ngt;nlt;nlt;ïHfrealtebc»^glt;braebKlt;Befagvttnb® ‘“* ^^ ’^ *
Wh ^dgefd)wad)t/vnb mit gewalt genommen worben/wo f e bie vorn Keifer
Wh ^’^^^’^I‘'n9f^n / woltene gerngeborfam feyn/ vnnb tbnnaló bie willigen b(,?^^^’^‘^*’quot;^”^‘^’'’^dancn. .iftltcbeKeiferifcbe iOauptleutwaren 5uvorvon
faff *^fllt;n mit (Belt bcfïod)en / betten groffe (V?ict vnb (Bab eyngenommen/ 116*' ^’^ Keifer lieben Kabt / vnb fagten ; Kie ©aebffen begerten niebtö vnbik ^s/TQjojjjj. 2lt;ciferircmbcgcrnnid)tftatctbct/woitenóBeintritt5iebcnbem
KcT 'V*^^’^ ^’^ 0acbffcn weber bclffcn noeb rabten/ $ogen berbalbcn von bem ^'M^v etn feber beim/ ober wo er bin wolt, Kic ©aebffen vermeinten fe besten
b b iq
febon
eac^ßen juben ww fdjon gewuttnen / vnb ftd? bc^ :^ctfcvö er webvet / ^ogen mit aller titr^^eif« ^mw^. j^^r buÖcbUflcrvnb jlclt;fcn/ba2AuCtfcrBlt;tnrtd?fctni3cfaQungbcït/^^^6 nbsp;nbsp;nbsp;i
tens gewaltig.^« t)cr«$cnburg lag ein (lairfc 75efai5ung/ b»r|ftcn6 bie fen webt angräffen/noeb barför vuefcn/ein^erg war ju necbfl borbey/®^ ,^ meneeyn/ legten jwolff bnnbert wolgeru(ler (Dannbarauff/P^^^^^^^^^fdti 6cblo^ nid?t6 Angehen la|fen / vnb wehren banne pe nie herauf ^^^^*’^'’ tUeb^ proutanf juƒnen führenlaffen. 5)erReifer warvnver^agt/baf febo*’^'^ feiner iOauptlcut von ƒ m abgewogen/vnb btc ©aebffen vmbgefaUen noch feebf taufenb dOann / waren ber meijl tbeil Feyern / etlteb wenig © ben vnb yranefen/mitbenen wolt er ben feinen jnhülff bomnten.^r be|r^‘ . ^ nen/gab jm ein herrliche ©ebänebung/ber muf t fch verbleiben / fÄr ber fen (Seliger ziehen / vnnb benen bie int Öchlof jDer^enbnrg lagen / bef 3 and? in anbern Riechen babic2^eifcrifd?cnlagcn/lt;brieff bringen vnb wortcn.iDer Steifer febrieb ben feinen/ ße folten beeb vnb vnverjagt feytt/h ^^^ ten wie rcblid?cn 2kriegf Unten jnlbehet/er wolt gar halb bey ƒnen feyn/ r^^^, laffen/ vnb ben necbllen in ber ^cinb Geläger fallen / bie Wagenburg
hergturgifc^ e^Sefa» ©o halb bie 2^cifcrifd?cn bef .Aeiferö willen vernamen / würben fe froUd? / r ëaâV«?^*^^ *^* len allenthalben auf ben 73efaQungen mit aller macht/ fo jbareb fte waren/ P .
auf vnber bie Wacbt/erfchlugen bie 2lt;riegf Icut bie ba wachten / ft^^^”?^‘^ï.,;igt; in bas (BeUger/ (fachen bie ©ach (fen hauffenweif barniber / trieben ^**^^ inbie(luche. X^egiengen pro niant Wâgenin ber ©achffen (Beleger/fah^ (Betreib vnb anberf mebr/bie 2keifcrifchen ergriffenö/namenö vn föh^^ten^ einemgroffen hauten Vieche mit (nen hinweg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
æie Oft Keifer in ©aeÇOen fam.
ßa^nen rftf}f«|lc^ Jum befttigPen wi^ ter ^Reifer ijeinvic^ teil vtcvCtcii.
Z7^ierX«ifci;w«cgldlt;bmitfci«cmÄt«gfvolrffn64lt;b(rlt;«fllt;tro;5'!’sX letbenfeinen$u hülff jubommen, ibic ©achfenjogenauf ber ƒ rung/wolten mit bem Steifer ein freye5elbtfchlacht thun batnup^^f’ Kj.
^^f^fFiptev aitjrti »»tÖert»eu2^c»fcr,
(lOcnfchen in ©tArten vnb auffbemüanbsu Xojj^vnb^uf mit^iebend’^^jj^ nemen/vnb wiber ben Reifer fed?ten nit allein 2^riegflent/ fonber aud?^quot;^ wem auff bem ßanb/^ogen mit einem großen hauffenbaher/fchlugeni^® ger ju nechff an bef Keifere *X)olcb,(Dan fehretbt baf bie ©achfen bif t«^^^ ' Qtg taufenb (faretgewefen feyn/es war ein heutiger vn harter balrerwiaU^/ renalle Waffer vberfvoren/ man fuhr allenthalben mit gelabnen WAd^^ Aber/vnberf^orenfAmmerlich viel Ccut.îDer2ieifer brach auff föhtet lAgerju aller nech(îanbie©achfrett/lief bie ©chlachtorbnunggcrab (BelAger aufffreyem^elb machen/wenn bie ©ach (fen fchlagenwolten/ioj^^^ er fchonjur ©chlachtbereyt/nur her vnbbran/fo ferm fefmju fd^l^’Ö^IjTLit; ten/ wolt er in fr (Bei Ager fallen. Î)ie ©achffen behielten fr Dolch in ber W^S .^ burgbey einanber/woltenbem2^eiferbein©chlachtlîefern. ö^’^^^^.M^'Iafn fcrfolchesmercfct / führet er fein Dolch wiber inbae (BclAger / war nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Äj;
^at^Oen ergeßf pc^ morgen ber 5einb (BelAgcr5u fîut men.îbie ©achffen mevchtenbef JiSiou” ^^'^^quot;^ nemmen/wurffenaUe Wehr von fnen/giengenmit bloßen 5ûfllt;«’i*^^P^„j| fere (BelAger/begertengnab vnb vcr$eibung/bchcnnctenfrvbeli?anblu«^^,^ ergaben ftch on alle gebing/barju all fr Canb vn Heut an ben ^^*f^*^:?5*^^jcrt fer name ju gnabcn au ff/ hett on allee ^ lutvergieffen ein gewaltige nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
vonben©achf1enerlangt/burchreifetganQ©achffenlanb/hamgen
j^^«cf|gta3j«©oß» rtHba hm fehriebereinen Ketchfrag/verhöret alle Blag /gab fclbß aUeu^ 9 ,^ ccnben3lbfcheib/was einem mit gc wait genommen worben
ber eyn/erlaubct ben ©achffen fre alte Hanbred?t vnb 5reybett/ fehuff_ baf fcallfrDolchabfchu(fen/hinfArtin frieb leben folten / genabjiehen/bieÏThor fbanben ©tAtten vor furd?t bef Kriege verfehl I fen waren worben/thet er wiber auff.Dnb ba er alle ©acheu in ©achffen gewillt/ hehret er vmb in bas ^t’an^^ chenlanb$uziehen.
IVI«
-ocr page 893-ftort 9ett @4(0fiïf(glt;tt S«flt;wu CCCCXXII ®ic bte (r acblTni Wikr abtidm.
F^Öhmbtbct: ^dfcvBaummttfdncw Ädcg^volrf au^ ©(tcbffen tomen/ ^a^Otn fanenaa)^ Q^v^b bic 04d)ffcn vermcynten fic weren mm aller forg vnb gefabr frey Ie; «nreiçutig ipergea jjç^^’S/ würben von t?ergog Otten / ber an^ 13cyern vertrieben was / geret; ^X ƒ*””“* ^‘’‘” ^ctK ^^^’’^'^l’WitdnAttberwibervmb/MnKfctendnbdmltcbeConfptrrtttonwt'/ bftÄ^’’^'**^^*^^ *gt;blt;*^ft«ktt^ilt;2^^lflt;gt;^flt;blt;« Jl«cfw/ war ntemanb mehr barinn/ bthV ^I^*^mgt;^’^lt;5^'gt;®llt;^lt;*ltlt;öab3lt;jo3c/namen6 eyn/5errtfren6auffbenbo;^
bd c ’®^S‘îgt;lt;*ôfeft©cblo^tOergenburg/barmbe^2^etferd©lt;ba6vnbbe(îer SMflen gMur^nw »^’*p*^lt;*bt/btlt;Ä.dflt;rlteblt;nÄletnoterlagen/wnrb4iKbierfd)ldjfe/ber0cba^ Ï’K^“*^?,^^“ b(t**S^^'^^^W*’weggeehrt/einJrauwentloffernabcnbbabey riffenöbambçSwia. *^‘’*’^''^ P*^^ Hengen bie prie^er / pogens nacfenb an^ / feblngen vnnb /agtene an j5 bem
buh ^’^ bnefcenbieiSrrtbevautf/fijd^cenbaßgelt/bef ^dprÄtnbergebein ten ^'^’^^^^ ^^3*^^^*^” läge/wurffene a«^ ben ©r^bern an ff bas frey ^elb/ fuad?* (j^^^^fnb6aUenrbalbentn©ad?jfeitvielneuwe Öebloffer vnb 5Ucf en/bewarb/ Viih *^*’^^*'^ beff/jevbrad^en bie Streben vberal/ int Canb/ voll jamer/ feuwer M ®f®^feblag.î)ieôberjîenÂetfcrifcbent7anptlent/fo5uvorvottt2lt;dferab5ogt; v? J^*^^*^ / K^t fabenbaf bie ©aebffen tein glauben hielten / bermaflen Äanb Vf k ^^^’^ verberbten / lehrten wiber jum Reifer / verfpracben jm all fr hülff x ^^yjîanbt/reigten fn / er folte bie febmaeb vnb vntreuw ber ©acblfen reeben*
^^*r^*^ fd?vtb an ^apjl ©regorimn ben fibenbc/ $eigt jm an wie bie Öaebp ^veipr beinnt^ amp;« ^fSntweber trau wen nod? glauben hielten/ ein wilb/greuwltcb/tyrannifeb »«««« Meret vom k ƒ icf were/begert/er folte für fn bitten/bamit er bie^einb alles ChripUfben fri# JsZ?K“l?‘’quot;quot;52 v^'Vnb bie ber ewigen weifhdt vnb fürfiebtigteit (Bottes $u wiber weren/in ^Samut» ’quot; v*^’’^ thete/ vnnb baf ße wiber ben Chrifîlicben (Blau ben hanbelten/ertennet.
? W (5regorius febrib bem Steifer wiber/gebot jm er foU bef 2^riegs abflehc/ t ^^olctvrlaubê/er weite fein legation in 0acb(fenfd)id'en.3lberber Äeifer .’’*ietber©aebffenw4ltcfelgetnütwol/ vnbbaf ße jb gar weber trau wen noch J ‘Jy ven hielten/hett er nun o^t erfahren/trug forg wen er fein/Krtegf volet ab#
^^ tnoebten ßeb bie ^einb bejt mehr percfc/wolts in teilten weg thun/ j^dfa^ewric^s tclj Çci k *’’^ ^^ 5^ (lercten ein vrfaeb vnb gdegenbett laßen / ben Ivriegauff ber »itrbteiirüpungwi# ‘Hb feytett alfo mehm / vn biewei 1 er ßbon gefaft/bem 5einb ein abbrueb thun *’quot; ^'^ ^Hffen^ U x ^^*^^ ^^^’^ '’”warten/bif er vberfallen wörb:Cief berhalben in‘Ceutfeb^ HocttaiUiitbnlben2^ned)t annemen/braebtein groß‘Volet jufamen. 3m §04-
^H§ub5gi;Q0g Xubolph auf ©cbwaben vnnb^urgunb/TüelphotOerijogin y«j^^'^'‘n,lOcrgogl£rnfiaußOeßerretd?/(5otfribt)ergogaitberlt;ioofelvnb im U x Hnb/ibietriebt^ergogaußßotbring/)rervilauß Wepphalenvujrieß// fth x^^*^ ^'^^^^ maebt/mitdm erzürnten heutigen Äriegßheer/bahin in ©adr? LH.jDic ©ad)ffen würben innen baß ber Reifer mit gewalt baher §og/ ßtumten Htt lang/ tarnen mit frem Canb volet vnb außlAnbifcben helffern infamen/
LT*' ^^*^ 2lt;dfer entgegen / wolten fr 5rey heit befebirmen/ ßeb mit bem Reifer ^t^Sen/^ogen brauff mit aller maebt in 'Thüringen/ vber benIVafferßuß ‘Vn^-*‘^Wfcblugenauffbemanbern (Deßabjr (Beläger/woltm bafelbflbeß Geifers otk^^^’^*^!’Geifers Kriegßvolct 50g langfam in guter vngwaltiger6d)lad)t; jjjüng ben neebffen au^bie 5einb ju/Airs waren im vor§ug ^eyern/©d) wa/ ,H vnb^nvgunbier/mit freu iDer^ogen IVelpben vnb Kubolffen.iDer^^dfer örfJi*quot;*^^^*^ ^'«bem'Volrfrtitff^inott^w/bic Öaebffen warn willig / vnju ber
irtebt ber eit/tOergog Kubo ipbbiel3eyern mit fremiOergog Welpho/vnb @^Mt iwifc^e» _‘^Hß4u|^4^g|lc^.t.j.j^j/fl^efcnbcnerßcn angriff/ließen,re (Beul lauffen/ fegten fehr'*quot;^^^^*^^*^ ’^^*”^ ^^ ^® ^^^ bieteflen war/es wurb ein jämmerltd? würgen/ VhX f ^^ '’^^ ff^ehen. Î)ie Skeiferifeben feblugen mit fpießen/fd? wertem/tolben/ großer menge ber pfeil vnber bie ©aebßen/ wer ßdjjur wehr Lf ^ ”***^t§u hoben tob ligen. löie ©aebßen wehreten ßeb Kicterlid?/alfo baß f{{f*^*^Hb ßichenwolt/vnb tarnen auffbeyben fey ten vil vmb / Tluffbeß Geifers teS?^’*”^^*” «vfeblrtge/JOergogA^rnjt anß Ofîerreieb/§wen (Braffen/2Hbreebt bet - Î^’’^^*^“^?^*^ ®^^rt^” feyten blib tob iOergog (Bebhart auß ©aebßen
^i»Datter 2kdfcrs £iotharij gewefen ijl/mit vil meßt Kitter vn Kued)ten.
b b üq
-ocr page 894-Bdc junfitc ^tteß go^rtttttw ^(«enttnt/
3)tt rtber itunbic 5«namp; möb vnnb fafï vevTOunbf »«KH / vuefetbev ^^jjÇ «ttc fernem 5c«9 vnb 2^viegf^volet/ba» nod) frifeb/gefunb vu freyblgw^*^^ ' nbsp;nbsp;nbsp;j
füv/vnnb breng vnberbte^cinb/jertrennet bic Orbming / febluge jr vicU« to / breebte le^tUcb tnbte flud?c Ïgt;te 6Acblpmwurffen all jr Webven hinweg/ ereebtee ein jebev wo er en ein lieber ort bAm. ^d wurb ein gvoffet biet 0tenb / berverbinberc bie 2^cifertfebcn / bn^ (le bte 5cinb nicht febt«
eac^ften tóetbê tgt;ott Diel Sedd^cn bemen en beô IPAffcr Dn|lrût/febwnmmcn binûber/etliwct, Sî§ÂSS»^Wb5*«F*'f“^gt;«’‘‘»-î“«/«’«*gt;a«B««fWb«yteigt;me^^ gjn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;befelcb beß ^eifevô nach/uep jncntcin ruwe/ jertrennete ellentbnlbcn / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
(tcficbnicbtebermebjufemmcntbetcnz WAôervnberwegenereyletmiJpt^‘‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
JOerleffcnvnberfdjlAgenwerben, 2tnbemIV4f|èrDn|îrôtf4nbereineng^ i5cnbAu|fett/bic|4gtcrbineyn/ertrnncten/retngro|fcrtbeil/lAgen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
fo vil tobter Corpel in bem Weßer/bA^ bte vb einem (5e|ÎAb An beô Anber r«w ten/ wurb gleich a lô etn25rûlt;#/baß mAn beruber lAuff en mocht.îgt;enen biè 1^ vberbeô TVeßer weren bommen / ey let ber tOcrijog glcichermeßennech /tP großen feheben / vnb w Arct bee |ïelt;ben vnb wórgen biß bic Hecht ein ^tib w ïSebmen piünbern chec.2gt;ie‘23cbmettßelcninbcr©echßcn(ßelAger/plMnbertcnö/nemenw46l ber eac^iTcu 0ei4^ funben/lt;öelt vnb (But/viel proutent/^ogen bic lobten euß / vnb bereubteo » Dnb heben bie ©echßen folche fchwere Hiberlegempfengen/ eb men^Ü^^^^ Chtifli (Bcburttenfenbvnnbfónflf’vnbfibcn^igier/emncnnbtenteg J'^^7-wer eben en einer (óttwoehen/ben bie Korner ben (VOcrenrium netten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
Knbolph er lenget in btefer Schlecht groß Cob vnb ^br / wnrb ßn ber
®i3 »eifer ^jein# mctflcnjugemcßctt. ÏDer Keifer ließ enffblefcnbeßelleö Kriegßvolctfw^,, ^’^ femmen verfem let / föhtetö bernech wiberin bee (BelAger/ hielt ein lt;0«*^^’% benefet eb/lobet bie nerm/ Kitter vnnb Knecht / beß fte ßchfoebrlid) »«bw wiber ben 5f inb gebelf en betten/ fchenctec vil (Belts vnb enbere 0ch Anctti^S ^ nbsp;nbsp;nbsp;i
enß.iÖiecrfchlegncn ließerbegrebcn/juber ^rbenbcflAten/wcrwnnbwoy ließ er binben vnb bey len / $og nelt;h bem burch gen^Ölt;ftl?ßen nllentblt;*^^^J^i Kirchen freyet er/ fonft bcfebl ereile ÖtAtt/ iborffer vn Öchloffcr ^nv^fot ^ nen / bee (Betreib entf bem 5elb verwö|len / nemen bem KenwerentAtn’ . Dicch/vnb tricbene hinweg/wer ftlt;h$nrwehrfïcllet wnrb erfchlegen. J’^'^^.-jj AUh ben St A tten nemen jr lOeb vnb(Bnt/Weib vnb Kinbt mit Inen/JoS*^*^ bem Cenb/verbergen ftcb in bie WAlb vnb Kerg / etltcheeber bemenj«^** fer/ bebten vmb gneb/vnb ergeben fiel} mit Ceib vnb (Bnt.
QBte tie @lt;K#en atetmate ^m^ftden, e.lt;«(flt;«f«ii(B«6e!(e^^'^2Cdfci'li»^tgt;t«5i5v(l«i»lt;gt;b»nb bdmjicbcit/btbicltgorwmjä^i mal vorn »eifer aß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bey fm / $og bnreh elle winefel in ben WAlben / bnreh bie (Bemop
berßwo hin vnnb her im Cenb / mußtenfm bie Kifd^off - ^’^^1 tOenptlenc/vnb enber mehr / fehweren vnb bnlbtgung tbnn. 2)ic ®**^'l S lt;^ hen beß ber Keifer fchwech en Centen wer / ßclen von |lnnben wiber '’^%jj(^ beUierten/vnb wurb ber Keifer ebcrmel6be5wnngen/ beß er mußt lt;*”r ^peif KrtcgßvolctenßCothvingen / 5rencten vnnb Keyern/befchrciben/ bie ^ ^^ belb be hemen 5nm Keiferin ©echßen on elle verhinbernnßobergeg 'wolt ber Keifer bem Krieg ein mei ein enbemechen/cintwebers geni5Vhbgerenßtilgcn/oberebcrin|lAtcrgehorfemerhelfen/ fen vngtenben mitgeweltbemmen / führet berhelbcneU feinKt*^3p*^^^ jù femmen / leget ßch ju5elb. Kie ©echßenbett berlOenbcl gereuwt/rAtü . .^ Icnbs be ber mit ellen fren Lürßen/ Kifchoffen/CBreßren vnb Perm/ ^^*?* ^^z/ €5ac^ffett Bitten bar* Altcflcn jti fnen/giengen mit bloßen l? Auptern vnb Kerfuß tn beß Keifet^
lAgcr/ ßelenbcmKciprjny ußcn/ ergeben ßchjm on ell (Bebing vnnb p ^^ ^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAcft.2?zerKeifcrnembiePAuptcrvnb3lnfengerfolchcr©cbitionVrtb
mbt^/ ßhicfet etliche in bee clenb von Penß vnb Pof/etliche n^P er gefenghlich ennemmen vnb wol
bewAven»
-ocr page 895-e0tt9ett@Wflt;gmßdflt;wt ccccxxin
■ '5o«tgt;fnÄönt3fnflM|?.^«ngarn.
(^S^nimbcv 2lt;d(cr vcmcttttba^ganij 04d)|fcn abevmab ctcfîtlUwcrc/ 0^503 cv herauf itt J^rrtuctarn/wavgleid) ^tfd?o|f ^Vnno^uCóUcngeflov//
^ct^ - ^^”^^^^^’ fî^^ff'^^i'‘^‘'^”lt;:f‘^^-V”»^trlt;tofft?ilbolpbiinj.*Vnbï)tcvTcit y;iramp;o[p^uöttjjttC5f. t(f^, ^iRvrtlfo^nÖad^jJcn ju bunblctti?ctc/ fielen bic iDunguvnvmb/ rcbcUicv^/ f'^®ffiw^»Hlt;«-W^'*^*^** 2^^«»30^ïlt;gt;wo» nimmev gebotpun fey n/ fügten bentKeifev effent# ^7unaain fasten ^^cu 3(n?f ^”fr^lt;5t^tïfvctt2^ónig0rtlomonvonbem^énigvetd?/legten/ngefunz(«^«••ncç«««^’
«‘^'^^^^^^*^ beffen flevben muft/ ©einen *Vettevrtlt;5eyjonemmnebtens
^'v f^^^*®^'’*^^ ^‘^(^^’^^‘^‘^^‘^^^^^bif^butn ju einem S^ênigblicbcn'Üevwrtbb fetK ‘^^ungavifebe Königin/ cinlt;5emrtbcl©rtlomonióvnb0cbwcfïcv^cv/ *^^invicbó/cntv4nbcvnu^itt^eycvn.
®if ber Kfiffr f’vn adennenmaf ließ 111 ver^at^t fam/ vnb bet) bem ^apft verf (not wurb.
^ Reb bev 2lt;eifev viSfïcr/ welt in tOungevn mit einem 2^vtcgf b«v jteben/ O^^b bic ©uebfjèn fcQunb gnug cvfubven/ wne mnebt vnb vetmégene bev ^u^^^*^*^ '*’**^ '^ ^” webev mit gcwult nocb mit S^viegfmuebt vbevwinben ^buh ^/'’^^^*^^””^^”^^^^^^^ ^^ ’^’Pt^ti’i abbruebmit liflvnnb betrug ju Midi* x’^ Ölt;ï4?fptt fo JW4V von 2kcifcv JOcinviebenauf bem Cuub vevtvieben/ ßeih ^’^S^f’^^Ö^” biS^’t ^^rbcnbeu ©ebevgenvnb 2lmptlcntcu (Belt / bannit fdm ^^ ^‘'‘^'’^” bulffcn. Xlncb bem bifc lebig waven / Bamene all in ©aebffen ju^z bic r^^*’ ^ machten ein neu wen 13 unbt vnb Conffiration wibev ben lucifer/ alle Soc^fm machen ei» 5« f rem füvnemmen taugcnlicb/ veieb vuub arm/namen fie ju SJÄquot;, ^«h ^*^’^‘^”/ r^*^*^^” botten auf/gaben grof (Belt/vnb vevbieffen nocb mebv bo^u^^”^^^^^’^ *^^^^*^^”^^*” Äcifev vbcl/vcvleetcn fn an feinen Ifbren/an bev ««t?-^^**^ '’”^ ^aieflat / lieffen Bein febanb nocb laffer vnber wegen / fe leghen (m^'^^*^'^^IT^” Caffev/bie juvov webev in (Bermania nocb francia fc erbórt/ b«b^'^^'^^^*^^ ^^^^**^ '’^’^ benen/ bic ©uetontum von bev Keifev Geben gelâfen iiî. ƒ ®rbacbt worben fnb)gabcn6 von lucifer Bgt;cinrid)cnauf/lcgtcn6 auff ieL^‘' f^bieBten fr Gegation gen Kom/ mir bem bcfelcbz baf fe bem 13apff an^ ^a^ffe» begatte» bó?’' reifen/ Keifer lO ein rid) regiert in allem geiQ/fïolç vnb boebmut / Ürr er^z fw’SÿejSSJir^ fuv?'*’^^^*^ ^^rmc nocb elcnbe Geut/ba were niebtö weber alle vnlantcrBett/bof# liât ^^^Sttjj/baôgiengamgamjen KeifevifebeniOof für alle KeebtvnbKib 4 r^ x *^ ^lt;gt;Mbf / Ganbriebter/ ©ebreiber vnb ©ebergen/tbeten niebts ben % K^'’^ ^men (Dann befebwerten / fm fein ©ebweif vn Garung abnämen/ «liet ^^“^'^^b Dofraçenjûgen (Beltvnb (Butjufnen/raubten vnnb ffÄlenZ item ^’**’b:jutbunvnbju laffenffûnbbey ctlicbwenigen/bicbanbletennach fie to Ç^**^^^**-^ febâ^ten vn fïeu werten bie Geut mit gewalt/ nacb f rem gefallen/ ®Mrï^®’’^**^ ^^^”^® (Denfebenô / Beiner Kireben / bey jnen wer allee (Belt vnb x '^^^^^ ^mptcr in frem gewalt/vnb vet'lieben bie famptben 13ifïbum# x ‘'’’bem pfrónben/wie cefnen gefiel, ^n fuma ce wem alle bing/ Keebt ’’Ktt^k fc ^illigBeitfcil.Ï)cr Keifer foin allen Gaffern mebr bennmitbemna# fluß ^^^‘'’’^^rrtoere/tbetniebtebennfagen/fieb ju gey len/vnb bef Geibewolluff jihrt^ur^^’^/vernebtet ben gemeinen nuQ/lief fiebniebt anber Kurijwetl/bie fdi/^”^'^^*^ / benogen / fonber er triebe folebe lAffcrliebe ffucf / bieBeinem (Dem
i^dliX^^ ^’^^^’^/ ^‘^ gefebweigen ju boren fnb. ^n bef Keifcre Dof giengen ^’'2(«fa^“’‘‘%e» '»^ nbsp;nbsp;^’^ '^’'^ ^^” büpfebe funge (DAgblein vnnb (BefeUen / Klofferfrauwen
butaïx''^ ^‘^ betten alle auf ber Kcifcrlicbcn Kammer fr vnbcrbaltung/ ^bD ^^^^’^ ^^'^^^ '’^^ gefallen verlieb ber Keifer alle Kiffbumb/bie Hbtbey en ^ct/fô x^*'*^^^^*^‘*^’’‘^^ ^^^ ‘'^^^^ ^ fcbwÄdierber Keifer niebt allein bicÄ^bewet# ^enf *?**“^Cmitcbren jumclbeJfcinc ©cbweffem/bect fein eigen Weib ju fob ^ilt h 4?projfituiert/ vnber(Bottinl^cncribamitgefcyrt/vn einOpffergcï-
^/^«nmaueb fieb in bcrKivcbcnnitcntbalté/in welcher banblung auch bie
23if(boff
-ocr page 896-Srt6 füitffcc ^«(0 g^fiannw $ï«cttetw7 ^tfeboffvnb pfaffett vevjüeft weven. 3ÖU Cegaten brachten folebed jS ^^j jeigten weite v an Z^aeXémifeb Xeieb were bev Statt ^^^mvimboeh ^.j^ /leben / evmanten ben ^apjl bevbalben / vnb begevten / ba^ bev 23ap|t/ nbsp;nbsp;nbsp;p,
l7auptbevIVelt/mtt fampt bemXômifebenToïcf/aUen ßet^ fóvwe not^^ te/mitfampt /nenbad Xetd) ver walten/ober ein anbevnau^ben J*’*^Ç^rtiif Xetebß/ bev bent Xeieb nuç vnb taugenUeb weve / evweblen / ein aUev (Beveebtigbeit/rtinj vnb if bven/ bem Xeieb vo^ebenmoebt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{Lveti
Îperfj witer Reifee ^«intic^en. ^
viel vnb anbev^ mebv bvaebten bie Legaten fùvben ^apfl bas ieb AlUß In^Z allein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ieb tnelbcn/ ba^ bife Dev^ allenthalben aw^gebveyt / vn”^
Äetfev 5« febmaeb gefcbviben ßnb:
AbbatifTarumjReginaru m que lubador
Propter adultcnum fum pfit Epilcopiura, Mundi Roma caput, fi non vlcifcitur illud
Qux caput orbiserat,eau da fit amp;nbsp;pereat, 3(1 bife meynnng:
2)ev vnebvlieb au^ bó|cm fnin/ ^vbennet bat bie XeifevinZ ïÖev r^onnen nie mit^bv vevfebont/
Ï)em wuvb mit einem Xtflbtnnb gelohnt.
Îgt;u Xow ein tOanpt bev ^vben gvo^/ IVilt bu fold?e6 Cafïev one mo^ riiebt flvaffenZ vnb gav laffen fcyn/ So vcvlcuv|ï bn bev A!?bvn febein.
® ae ^ ©apft auff fclÆc îegaiicn Çanblet
PSdpß ^I(bf(ranamp; tvn^rße^et ficfi ben @tuli« Oïoinvon ber 7lt;eifer gewalt {ueeUbigen,
z^^^ lïr 25«p(t bórct gei n ben Äciprfebmiben vnb febinben / S^P'Ü*’”^« ^^^bevbalben jm bie fc ^of tfebafft fajï lieb vnb angenem waß Z geba^^^E int in foleber Sacb gav nitju feyevn weve / vevmeint es wev t^nble bab öcv Xómifebe Stnl fteb von bem gewaltbeb Xeifevs lebigen vnnbfw woebt/ ben Xetfevvnbfeine Xlacbfommen nntfeinem (5eltvnb ®nttv«cf^”4 fn bett Xeifev von allev 4gt;bvigBeitZfo ev vbev bie Xiveben bette/entfe^etZ fw lt;»”P feinev Ïötenfïbavbeit evlebigetZ bavnebenalle machtén banblcn vnb$u ftcbbvecbt/vnbalfobie tOocbbeytbcb^apflbumbsbelï^tiget. ÏJevbalb^ns,, baebt^n bas allev bejlzbabev on alle fovd)t vmbbeinen (lOenfcbenniebf^S^j^ Bein entfeQitng bev ganzen Welt z vovXcifev / ^wvjïen vnb iOewnZ bttf^ / J^L als bev oberft pvieftcv bev Xiveben 5vey beitgebvancbê/ben Xeifev babtn vtt gen/bab man jn vnnb fein macht nichts fovebtetZ baf ev vnb ein jebevX^p’^ Xeieb von ,m empfabenZvnb wie ev wólte/vcgieven mitftc.
lt;Sacfgt;(|ert werten v5 igapfl in ircr rebel* (jongeftereft.
«Die weil bev ^apd folche Sachen fuv ftchnamzllevctetevmitfófpnvn^ gnebige wo veen allev 0aehfrenmutzfagtZ ^v woltc ben Sachen tveuwltw benefenZim bas angelegen laffen feynzwoltgavbalb beraub in (Bevmamat^w men zein gemeinen Xetebbtag allev Stânb halten Z bavaufjf mit gemeine*^ willigungallev Stäub tue Sach bev Saebflen vnnbanbevev halben/tvacm vnb gebanbletfolten werben.
tbavauff lieb ev bie Sachffen jiehenztvaebtet tag vn nacht/wie ev bie o^w fwvnemmen vnb angveiffen folt.
®fe ber ®apft We gart angufF/vnl» feO KWbï^^*
gefmb in ben ^ann t^et
tülticbvanö ^enget
■jjïac^tilbatn on (ÏC^t
^v ^apfl bett gute boffnung fein fövnemmen folte iwSttahttttM^^jJ ^^^ev on allen $weiffelwolgcwibt / was fût ein jch weve Sach lt;t vor jmy
vnb wie havt es jn anbomen würbe / 5» folchen feinem f”^”‘^’”^”^4(J//
-ocr page 897-ftdtt^ettgiHfiÏftOwMctfn- CCCCXXIIII 1^^^*^*^^^^/^**^ '’‘’^’^^^*^ '2^od)ter ISontfactf/dnrdd) gcwnldg 'Wdb/tm Wac^nn»« banb^ft yH^ ^^^f‘^^^”^9‘^*^‘^*^P*^^’”’‘^^^^ banblct bcvl3(tpfB vtd/mebrbenn ftd? XEiT’ornfi'd« ^f gcbiivct / bill cv bic au ff fänprtvtbey bracht /madjctfinnrtct mais bic »Art mit tem 55«?^
«IW k ^”’^^’^'^^^^^^^”'’^’^^^^^^^ ^^*^^^^*^^^*^®*^®^*^ ^'^’^^ beteert / rtttbCrt// Älßgt;«6r««Ö. J^3/brad)teinfetrt^órtbtrt«^. Ï)ie rToi-bmanncn bettenbifer $cyt tnitsewale fo^^^®^^^ ‘i^^twp^t’tïrt’ttCaldbriain / 2(piïltam/ vrtb Magnam Grxciam, trüge« w/’^ ^^^‘^^^^^ etwart mitber jcyc wtber auf biefen fren .C^ïttben verthebert biis ^^’^^^ïf ^ï^ ©achert ttiebt vergebertß bittgtenge« / rtrtrtiint '^ap|ï
tod ”K ^^^f^*^/rd«bcylvrtbba6glócf$ttverfrtcblt;rt» ïöicaltSketferirtiOagrta ^’‘’3quot;« Wc Äetfevf» P ^Mumal^rtXom/fïarbabcrtrt wenig tage berrtacb/ligt ^u Kom in ©anct l*‘'^‘i“'^*‘*’*
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^trebert begrabcrt / ï)cfgleichen fr 'trod?ter 40ad?tilb/ vor biefen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ti J^?^^^5^^^‘^^ ^ap|ï vbcr bef 2^eiferß Kabt mb lOofgcfinb / tbetß alle mit ÿ^^^if*^ tb«« M ebep ^'^tttbcrtfchwercrt^artrt/ fd^rtebbetrtS^ctfcr/vnbbrärtWCtim/wocrfoh? toff^aiS®'’*quot; *
1 ^ ^eut / feirtc tOofrabt Vrtb liierter / nid?t vort feinem t?of tbetMlU Kacb vnb kt^K ^^^‘'.^*^ **^*^”*^y^^f /wolt ermit jmglcicbcrmaffert and? banblcn. Mint h *^ber Keifer feine «Cegaten gen Kom gefdjieft/ fichsucntfcbolbigcnaller an^-
, ^j^S robtcöad^lfcnwïbcrfngctbanbeffen. Ï)cr^apftwolcö nicht hóren/ lief
! m g ‘^^bteinberfahen/vrtrtbirtcirt^Chuvrt werffen/ lief ein gute jcytligcn/ fie
■ lt;gt;Jp‘^‘'» ^roff / tOunger vnnb iöurfl ley ben/ Entame $« le^t wiberauf bem
»ttx ” ^ ^*^^ t^^ó“”’ fport bef Keifere in ber ©tatt Kom bureb alle (Baffen/Vrtb httïgt;c6rdttigt; flt;f;t tf(? 1 Statt hinauf fùbvrt/foltert wiber beim in '(Teutfchlanb sieben.ÏDaö fd^rei# JÄIÄm'?«“*
i ffir^’Rt^t^durich in einem 23rieff/ben er bem ^ifhoff von Collen jugefchb ’ nbsp;nbsp;nbsp;^
^^PfÏ^'StficlctltdKrtCDctjïlidicft/bemKabtvnb
«^ Gemein $u Kom nicht wol/ iÖerhnlben febieften bife cinhelligblich herauf in W^^*’”^ ®^”^” Cegaten/ ^ifeboff Du go genannt/etn geborner Kómer/ba x‘^^’^Jw*^ Reifer ^m/begert er einen gemeinen Keiebf tag/ ber wurb von
Ähk ^’’ '’*^^^ Keifervnnb bemKifeboff©igfrib von dOeint^aufgefchrieben/ Oîctc^fîta^mipcrhii ^zScnTformbeaufTbienecbll pftnglïengelegt. ^abinbamenvnb erfdno ji^pSS» ^**’*^ ^ ƒ «Ue^tfehoff auf thallia vnb toermania/auf genontmen bic ©aebffen/ 3llb bie??*^^ bicincmganncn Kabtber©tanbebef Keid^ßeinOSrieffgeläfcn ben bet *^‘^^^^'^^^^ ®tifHtd?cn bev Kabtvnb gan^e (hemein ju Kom/gefebribe« cv^’’^^^*'3*^^** '’^^‘^ ^apfl i^ilbebranb / fdjalten in ein ehrgeizigen vnb mcyn^ q^‘Slt;hGOamt / was er tbet ober bnnblet bas gefebed? alles bureb hoffart vnnb f(4,^^9tttcttbcfbalbcneinanbcvnrörtpftanbcjfcn)tatt. ^arauff wurb bc^/ .yittefranb witbe C ®innauff bifcmeyrtung:ïDieweilt?ilbebrartb/bcr fieb (Bregoriumben fiben# »««^ «»»€»»««»«» bÂ’^î^’’*^'^^*’^^^^ ^’^ ^‘^^ Kapflbwmß lt;t»f eigner bewegnuf/ on vcrwilligung ‘quot;‘'‘®** 3 AÓnnfehen Keichs vnb bef Keifers/ ber ein iOerr ber Welt were / von (hott erwehlt vnb gefront/ vnbcr|ïanbert/ bas wiber ben alten branch vnb alle
JH% $um vnglödfcligen anfang / wie ers 5uvorein mal begeret/aber nicht bi(ïgt;c6mlgt;8tu^entgt;* (J^^Sthcttc/vnballererlïiczunbanfid^gebracht/berfeinerKeligionnach ein ^ ‘’hel) werf welches (hcfd?lccbt ber (heilïlicben/wte man gemeinigblich fügt/ fü^ ^^^'^ ^^^*5^^ '’^^ truzigefl (hefcblccht ijt vnber allen dOertfeben: ï^enn was fez?'®^’'lt;^lt;tt/ïgt;^v|fett fie th«n / vnberftehen fich bef mit vnttb one Kcd)t jn ver'/ bic ?’^ '^^'^ hinauf 511 bringend ben Erbert verlaufen bette / mit neu wer jCebv ^^'^^ ^tl)citfr fälfchet / bie mit ber vrtwarbeit feinem furnemmen nach
11(11 ^ö^StZrtlle eirtigbett vnber bcn Carbin Alen $er trenne t/(5ei(îlid)C vnb Weite
' ^^Qad)enburd)eirtartbcrvermifchet/licf beinevrtbeßeebt.
dfeh^^’^ó» Ailles was man im fagt bcr©d)mad)worccn ber heffngften Keifer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
J^-^duben glauben geb / vnb gern hórct, ^r war allein in allen lOanblun'/
’^‘/J^eug/berKtehter/^nBlAgervnbber^einbt»
|^ '^t fdocibct bie Ürbclcut r»on cinanber vcrhcngctallerIcyvnlantcrbcit vnb bieïr'^^■'^*^^^ ^‘^ ^^’^ mehr ben ben ^helichenfïanbt/erwedt bie Weltliche wiber fet ^*^^‘’^?^’Vbcngemcirtcrt(Vgt;artrt wiber bie Kifchoff/ittr lief auch bein prie'/ tieten v^ ^^y’^/^ll^’rt erhettvóimbiepfrónbvberbomert/vnb vonfeincngeUfi'tcb
^^^htenbiefelbig crbaulft.bbcndfet ftd? an bas gcmeirtDold/betrógs mie ertid/ter
-ocr page 898-©dö funffu ^«(^ ^o^annte ^«enewt/ nbsp;nbsp;^ crtiditcv falfdxv XcUgion/wnberben ÏDeibeen b^ïnblccvnnbvcbcfcvvor'^^^ b«mlid)Bctc bev Cbvtflcnbctcvnb vnfcróCDlrtubcnó/vbmrccfclblïÏ^^®®. L bc^ ewigen (Botteô/ju bcm er fteb gUteber maf^ wie nnbeve Cent verbünde« P '
X^rwoltjngUicb mitcinnnberbnô^«p|lbumbvnb2^cifevtbwttit’^^0*^*^’^' jp vor jey ten bic 5 wen î)cct) / KÓmifebe 73 ûrger mb t^cybenz geeban ^^,^S^ y«^ 73ap|ï vnb Keifer fey nz wer bemneeb in bas Caflev ber verlebten ^^^’^’^’’'’^ Lefæ maieftatis gefnUen/bn^ er fid) mberflwnb ben frommen 5ûrfïen '’”^, ^„«jgt; 2^eifer iOcinricbenCbcr von (Bott vnferm ^peTiOJ^ecQ ^efn Cbriffoerweb^f’^^j^ gefiibet werfbas Ceben mic bemKeicb/beren er teine 511 verleibenobcr5u3^^^ bett/ju nemmen. Î)cr halben befebloffen bic 6cÄnb bef Keiebô pmpt bem A
ferz allen 73ifd)offtn / vnb lt;BcmeinbcrCbri|ïenbeit/baf lOilbebranb ^ bem 73apfïbumb entfett werben / er gefiel jnen nid)t barjn / baf IVolff bic @d) afflein Cbrifli vertrau wen vnb befehlen folce. ^n ^’^f^^?^ J# babenaud) verwtUiget^u Pama in einer T^crfamlut^aHc ^iflt;t’off/’^j^^^^^ lcinin '^eutfd)lanbcnz fonbern and) in Gallien vnnb Jtaliën z vnbbaró^Sj^ febworen/ baf fc nimmermebr einen 73apflcrwcbUn wollen ber pilbebflt;»
bief»
2B(f tier Änfer tem Sapft vnb ganzen SXômifeÇen
$Xd(J) fc^neb/vnb ber ^apfï fm bic 5^cmcr
auff ein neu wee anbengig
maebt»
Reifer b#nHc6« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ Keifer febrieb jwen 73ricff/ einen bemKapjï / ben anbeman btc^ fcbrjibet^ntê^apji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd7off vnb gemeine Statt Kom z febuff barinn vnbgeboft crnfUieb/ »1)11 wcOSifc^pfre. Kapfl foltbef Klt;w(ïb«mbóabfïeben/ein fcbled)ten priejïerfïant^P. ^ furtflibrenz Ï)ieKtfd)off fampt bem ganzen Kómifd^n Kabt vnb 1)^1» ^ ten fteb tOilbebranbi niebtsannemenz vnb ein anbemKapff nach altembv^ïP^
crweblen Z foltcn aber bem iOtlbcbranb am leben tein febaben tbun z Straff Gottbem ^»iamp;oîOîÂ'yibefehlen/wiebenn gcfd)ad). Solcbcôwürbet Kapfi von fl unban bureb bie Sad)f}cn vnb anbre feiner partbey (bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j/ wuften baf Kapff Gregoriuô 511 fd)wad) war/beinwiberfïanbttbu»**^’’^ vnb boeb ein lufl ju neu wen Sachen all^cyt bett)angc5cygtzbaf er nur gefegt werben. ÏÓa vnberflunb er fieb halb einee befonbem lifïe / lief ‘^^Ç^kj/ peters Kird)en jufammen beruffen alle Geifllicbcn/ben Kómifd)eu^% lt;Xom tvitNe macht Kittcrfd)afff/vnb gant5c Gemcin/feng an vnb fagribic Statt Kom/bieb*^
^ ‘ Keifertbumb auch Kapflbumb verlcibenwemf egclüflet/wicbcntti^’'5^J^ bunbert vnb ftben^igjarn/aueb basKeifertbum von ben (Briceben in‘celui lanb transferiert vnb gewenbt worben ifï» Ï)cnn gleid) wie ein óberfïer P^f mann einem vnnûçcn Kricgfmann vrlaub geben tan / aljb mag auw _ Kriegf mann von feinem Oberfîcn / ber nichts nuç iff / wol vnb mit ^b‘*ePK'^ freycm ^clb sieben/ vnb nit Icnger bicnen.ïbcrbalbcn fo ff ónb es nun m mergewale/ vnb were frcs3mpts bas Keifertbumb / welches I*^**^^^*^**”«^«/ vnb K lut erlangt vnb vbertommen betten / verlcibenwic vnb wem P^, lt;nbsp;rL^v So foltcn fte nun mit f m ju rabt gehen z wer binfurt ju Kom als ein Komn^p Keifer regieren folt/bcnn weil erlebte foltc feinKetfer vbcr bas ebeb er nicht ff cy gemacht bette/regiern ober erwehic werben. Citf baraun J)ttfce6ranb8 Sc^dn greffe fuma Gelts/bif auff fünffachen taufenb ‘paient/vnbcr bte tSmquot;^ ^^ ’^^'^ tbciltn vn verfd)cnden von Paupt ju Paupten/wclchs Geit jm bie norbm We^rdtttninOtAa «CU vnb bic Königin ClOachtilb geliehen betten. 'Was fur Geit mnbGuf kri)«©p«»ï)e«r«. benGottsbeufern war / barvonmanbic Firmen vnb Kurffeigen ten bette nam er ju tm gabs ben erfahrnen Kriegf leuren/wie auch tejwen^bt/GerachusvnbPauluszbicauffbef pilbebranbsf^^^^?^ /Ja finb/nicht laugnen. Dnb febreibt2Vbt Paulus / ^r habejm recht sethan/ v beffenauchmachtgebabt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^if
-ocr page 899-öon 9en ©deefitfegett ßetfew. CCGCXX V
??*^f«llt;be» Heben vnb groflèmCBefcb^ncf/weU bos Kómifcbc Dolcfbie Oïo'mifc^«rp5f«fM» tOf j x ^*^ ^*^^ bett/ßelenö jub^nb au|f bef ^apfÏ6 tOtlbebranbs fey ten/ Dn bic; ^«w «apßbtifce* k„’7^*^ ^apfl noeb tm dOnnfïer war / mit ben Kómern banblct / bam Kulan; SanbnA Ttir^off
^Md)off von parma / braebt bef Steifere kneif’/ gtenge flracbó tn bte toon parmawirt wt ay’i^^n / trat on alle Keueremj bin juin 23ap|î / feng an vnb fagt : Î^er Cbd; i’«^pR ’ ‘’«eben Ketfer/barju allé fromme vnb gclebvteit^off tn Jtalta/ (Berma; ^“* '^‘’‘“ 8lt;Wt»
^ ‘’mb (Ballta/famptbemprtelteritehen ©tanbt/betten befcbloflen/vnb were
tb®^*^5*’^^^^‘^lt; meynnng: ifriOtlbebranbitô foie von ff unban ftd^bef ^apff;
hih ® ’’’‘’(fen vnb abneben/wetl er baó bureb ey tel Itff /bófe practici/ mit gele
r 3«ttn an ft eb bracht bette / if 0 were and? nicht billid? baf er wiber bef Heb ^gt;a^^^^‘^^^'*’*^^‘^^^^^*^*^^^*^^^‘^ ^bn|llïchlt;nHtrlt;hen/fgt;lte anffatt (Botten ïnh ‘’P?^*’”*^ bef^en/bte ©ch^ßein Cbriffi weyben. ÏVenbet ftch barnach ®emKómifchenKabcvnbber ganzen (Bemctnb/fagt:3’^mógtnunnach en;
He^tenetnanbernHapnerweblen/fowtrbtberCbrijïeh^
Wa ^^’’’‘fd? Heifer/vnfer aller JOerr vnb ^órfl/nach altem branch benfdben folx ^3^n.©enn bifer tOilbcbranbuó wer lein rcd?ter lOirt/Datter vnHapn/
ein î^ieb/rciffenber IVolff vnb quot;Tyrann.
fe«^Jéf’^$*tKS?^?’ïquot;’^lt;’’’‘jl?’T^’?**‘^lt;^^^‘'WS gt;nK ^’’‘^/^e’’’ fgt;^^ bcn^ifchoff faben. if 6 wurb $ubanb etn grofjer £:ermcn tempt ju ^tominge V(rt Hirten/berKómifebe ©tattbaltervnbanberemebr judtenfre Web; fa^irfeinte4:cibe. u7'”^bgaben ben ^ifchoff/wolten fn alfo in ber Hirchen er fléché / aber er bam
•*/ WI» ^VV ^HUIUO |W*'*lVV/H-Up gt;7Mi,| Vl;p A^H|/|*'Pgt;
I3rtpfl fcunb abermaU «uff / fieng wibev rt» 51» reben/ febwAbÉt vnnb W^wnts wb wp ^ttbet ben ^ctfer/cr^dt vïclgvcuwUcbcr Cnflcv/btc bic Sneb/fen von /m n«^ ^“ ^“^quot; i?«»»««^.
^Ch5lt; '’^^ S’^I^Sf betten.ïbn febvyc /eberman/wertn bev ÄtveDen wnv/ mnn fok R^’x’^^‘^^^® ^*”^” grcuwltcbcn febänbUeben ‘Tyrannen votn^ctfcvtbmnbcnc g2^'^”^‘^AUevgro^tJrdnbbcv2^tvcbcttjblcmitrtllfdncm4nb4ng5«tob3cfcblrt# ^5 ’’•^ ^‘’^ finfïevbUJmït bent© eb werbt jafebnttten/vnnb ein nnbever/bev
Keteb nuQwev/evweblet werben.
^iihlt;^®^^^^^ '”’^^^'^^*^ ^^” iOennein i^ geUgt/wnrnnff ber ^yerfebnkn fo bÆ’^^^^'*^***^*® ^^^’’^^^ worben were/^ewefeneinSd) lang/ iönfteng
2{ y^'Pff an/vnb fagt: Ï): fee if y bebeut bas Komifd? Keteb / bie ©eblang ben t^it^ ^f v^n Kom mitten tn bem lOauf bef Kómtfeben Ketd?ö mît juffen 5crgt; ^^^vnb vmbbraebt fol werben.
^^^bemßengerwetteran/entfcbnlbigetlicbjumbocbllen/rebetvtlvon ypiibbrant'scntflt;M óJP^^PllUdxngewalt/rnlfetÖanctpetermitfolebenwvrtenamSttbtr/ ^ö«M *»•amp;« ®«^ f(y‘^‘^beyliggerpeter/vnb jn beinennad?tommen/allen^Apjïen/bat Cbrb ’’”'**quot; ®’ KtStfagt: 44le6 was bu btnben wtr|l auffifrben/wtrt and? gebunben feyn tm fliiï^^^lt;^^^‘”^’^ ^^*^ ^^^^ ^^^’^ tOoebbett alfo febmälern vnb febmäben wtl/ber t(ï jj^ ƒ) Wirbig baf er fein if br vnb Wirbe verltere.ïöerbalben fo troff teb mieb beb
*(Ï/ ^^'^^^‘^0/vnbbabbtfcnanbetnerfïatt/berbeiner Streben ntebt geborfam fei ^^*’^’9^^*^ zertrennt/fteb beren bte tm ^ann ftnb ntebt entbelt/ aueb tn ben iuffx**^ ^*'’’” getban / fn bareyn ab etnen verbannten (Wenfeben beclartert/ plt^af menntgbltcb verlieben móg/baf b n ber helfen btjï / auff welchem 5ch l^*’/ber bu btfl/vnb allebetne XlacbBommen ftnb/ Cbvtfïitöber ©onbef le^
benbigen (Bottee fetn 2lt;trd?en gebau wet bat / wtber welche 2ktrcben bte porten ber treilen fetn brafft baben mógen»
IV«
-ocr page 900-@«6 funffte^ucO Oo^ÄttWö 5ï«etttmi/ S5te i^ipft ^tlbf ^ranb ben Ketfer (n ben
SS?S? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^‘^^ ^‘'ï’^ ^**^^*^ ’*”quot;^'’^^^ **”^^‘^quot;^^*^ gercrebe blt;f« (^‘'ÂS
wait fern» anU^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^‘^^‘^ / fpf^^d} fticn JU / ftc jbUcn ^cb Cbrt|ïo befehlen / bannit P« «
^^mcyncybigen/ trcuwlofcn/ vnteiifd?en/ fved^en/vngefed^ten/bott*^’^^’' j,( gctijtgcn/fcbänbcUebcndOnnn/ beejungvnbvnerfabtenwer/einwibetj^’^ _, moderen ebun. Îgt;U tîorbmnnnen vnb Äontgin (^OncbtHb/bnjii bic 0lt;*wll würben inen crenwltd? beyfîeben/ bie würben nUjr Ärtegf mnebt/ $«*^ ©.peterö^bven/barnn fet^cnSo wórbé nueb nnbrc jCenc/bie ben^^nnf^**®^ ten/onnUen jwciffel bem gerechten tbeil ein bey jlnnb tbnn/vn belffen.itö ’^^ ben and? alle bte feltg werben/bie ein quot;Verfolgung vmb 0. petern vnbjlt;l«lt;!quot; ved)tigBeit willen litten. 3n bem lie^er baô*Vollt;ï wiberumb beim/fchteflt;f lt;‘” .jj großen banffen quot;^anubvieff auf/in 5t*an(f reicb/Tüc l fd) vn^'eiJtfddanbbnv jeygt er an / wie erber Steifer ben Cbviflliehen Cßlauben verachtet / bl^2vl^^ (Dotted jerfforct / ein lÖefchü^er vnnb (Defe 11 aller 2kcQcr were / in ben b^yfj^ 2lt;fiffr^finric^ttirt^annbeclariert/vcrßnd?t/ vnbbcf KonufdicnXcicheentfe^et bette, inCtn «aunäetyaB. ß, im mit bem ^yb vcrpßid)t/btc weren irelfy bô halben fchon frey vnb blt;***, abfoluiert. ÖOclbct weiter / er tbet nichte anberf benn waö feine brauchgebabt/verorbnet/vnb burch bie gemeinen quot;Verfamlungcn Cbnp”^ ^^Atter vor langer ^eytbefchloßcn wer worben.tbaf aud? Cbriflußvnfer^^ vnb (Dott bem hey ligen petro / vnnb all feinen nachbommen / ben KómiF^ ^Àpfîcn/ allcngewaltberganQenlVcltbefohlen. 5gt;ie^Apfïwerenane^^. , lOtmmclherab511 Richtern vber alle 75rcud? vnb tOanblnng her ganzen iVa / vnb bae noch mehr tfl/vber bic lOimmlifchen vnb (Deilbliehen ©ad?en/aiieh v» bieÖcelcn/vnbnichtalleinvberbic (V?enfd?cn$u vrtlyilen verorbnet/bertO flünbc in ber bey ligen (Dcfchriffc / vnnb wer (Dotted bcfclch/ Cbvifînd betfö vu jclbfî gefügt: î6u biß petrud / vnb auff bifen helfen wil ich mein Äird’lt;”®^L wen/barwiber bic porten berOcUcnnichtd vermögen noch bunnen. ter / bir gib ich bic 0chl0ßel bef Dimmcld/ 3Hlcd wad bu auff ^rben biny wirß/ fol auch gebunben fcy n im Otmehba würbe niemanb Cfchtieb ber 2?aplv inberganzen Il?elt/wcber2^ónignoch 2lt;cifcrausgenommen. ©chreibt^J ter vnb er$elt bicalten (Defchicht/^ld ncmlich/wic t7ilbcricud l^éntg in ^‘^‘”L reich vorn 75apß/ nicht feiner bofbeit halben/ fonber baf er bem Keich vnu»5 Q^apRs amaftnad) gcwcfctt/abgefcQtworben wer. Î^cr ^apßhett auch alle ^f^w^bifeht toorgeÊt jpucebraCß. ^jj^ Catibfäßcn vou bcm if yb/bcu ftc irem 2^ónig gethan/ abfoluiert vnb 1^’5 gereift / vnnbanbeS 2^0nigdßatt pipinumeyngefeçt. bicalten Äeifcr/'^heobo}iud/2trcabiud/phtlippud/^naßa(iud/wcrnvonben^ih^J^' fcnvnb^äpßcn/ncmlich von3lmbrofio/Jnnocentio/Conßantino/2li^R*^^ fo/in ben 35ann ernennt vnb beclaricrt worben. (îOclbct auch/bad in ber ^^u^ rien von ©anct peter begriffen were / baf man einen feben/ben ber
71 elfer Den benO^^p» 75anrt thet / vcrmciben folc / mit im nid)t reben / Hein gemeinfehafft haben / pu »ba»? ^''* ^quot;®'‘* gegenwerrigbeit gleich aid ein gijft Riehen foltc. ibarauffbefchlof crinbenfclv’ gen ^annbrictfen/ baf ein iegclicher ber feiner ©cel fdigbeit bo|fct vnb b^w folthinfurtan bcm Keifer iOcinrichenin nichten gchorpm fcynz fonberaUfnl ticn(5cfchäßtenvnb (V?anbatcnwibcrfprcd?cnvnb rebeUiern foltc.
2ßie fo Viel dürften/35tfd?off mb ^ewn rout Reifer abfidem
e^4^ 7lpßiOilbcbranbbunbt(ich auffall©Attel richten/fchäncFetben0alt;hp o^Sfen ald feinen alten getreuwen Jrreunben/ grof (Dclt vnb (Duf /
war im ^u fch Icchr/er verachtet teinen (lOenfehê/ wo er nur einen mit (eva eten vnb verhelfen auff fein fcy ten bringen mocht / ba fparct er nichtd / cduiCcutfchlaubêan/wurb eincrKcifcrifch/bcranberKApßifch/-ittll^^^f^
-ocr page 901-^tt9en@4(gfiiflt;glt;ttS«Ïatt. CCCCXXVI
'j^ ttt'^cucffblrtnbcn Bamen5« ^^ppenbetmem X.b«»fïvam ^ufainen/i^tUdbe ^?jngt;rtM»b madief . ^^/iüamp;ncmiidbtluQ^dn (Brnffau^bcmÜ^lIrt^/bcrvonarmutwegen/vnb «^mb brt^ man jm mdK fafl bolb war C benn mernanb lebet bet iebetman ge^ '*’‘”’ quot;quot;®‘ wie vnb teebt tbun móg/obet bem man mebt fetnb fcy ) begetten ntd?t6 anbet^ ^’’tt^^vieg vnb iOabet/vetbofftenbatbuteb ctwaa 50 vbetBommen/vnb teid) ^erbenwo es betmaffen alkó vbet vnb vbetgteng/ allenthalben ntd^ta benn
^^i^mcn vnb Ätieg weten. iOet^og Kubolpb tn ^ntgunb vnb 0cb waben/ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ^ff^
bettltcbet (Wann / tn 5tïeb vnnb in Ktteg^faeben hoch betûmpt vnb fût'/ ^ÏJffJ^^ I J^’^hetaneb anbte 5üt)ïcnvn Wettntn 2^unfivnbgefcbtdlicbbettwettvbet# fers^tmte.
^‘^ir/bcmbte ©ebwefletbeß 2lt;eifet6 vetmebletwaa/hcncfet peb*»»’ Wet^og ^«^tolb von5^*^l«3en/vnb anbetbe^Skeifetöyetnbebteetjnvotanjtattfet# ƒ ^Qcb wägete hatt bebttegt/jnen gtofjen febaben ^ugefugt bette) vetmetntvn /kboffttungbad2^etfettbinn$netlangcn.3be|5glctlt;ben tbetWclpb an035eyp .5H/vnbetfïnnb fteb and) neu wet fad)en.quot;^et^tçbtfcbolf ©tg^tb vondOdn^Z ï^Sifc^offfapanefaf» K-^®tf Óetmanvb (WeQ/'23ifd)off2llbtcfbtvon'Xrotm6/3lbtirdbclm von ?quot;*»Jn!??’’?^5* ^‘‘^^auw/ bet lm ^eyctlanb $» Kegenfpntg tn ©anct Watmetanö Ülofïet ''^ **“quot; ‘^‘'* 5ogcrt wotben wat / jut felbcn jey t etn gelcbttet betûmptet (Wann / ein guter ’P«tbemattcu6 / ^tfdicff Altman von paffauw/ ein gebotnet ©aeb^/ mit ^^pcbem75tfd?offlt;5cbbattvon©alj5bntg/ctnemgcbotnett©cbwabcn/vnb ^Mbeto/voneincmcblen (Scfcblecbttn ^eyetn etboten/TJifeboff ju'ÏVôtÇ''z
/ ibtefe vetmetuten alle ee wetc beffet vnb Cbtifllifbet ^^iteben viel ntitjet/ ^lt;*Pl^® vnb anbetet hey ligen Värretfeyten jufeyn/bennvnbetbem dl lt;nbsp;'’”^ tieglJfad?en bet Steifet vnb Wclttid'en ^ürflen ju leben. 3gt;iefe il ntitcinanbet/wieicbeetjclet hab verlifjpnben Steifet vnb anbete Wetten/ wenauffbet©aeb|]enfcytcn/gabenfut/ licmôlîtenbctCbttfîlidKn ^iteben * ?'btgcbotfam feyn benn berlVcltlicbenObtigBeit / fd) wüten wibetben2lt;ei/ r'^Jufammen/ wolten^tneyeinb 511 ewigen jcy rett feyn/foltjnen Ceib vnb Ce// . ^J^oatauffgeben.iba wutb im ganijen Keieb niebte benn jammet vnb not/aPz ^Lanbvnnb (Begenb voller S^tieg/febterfen/fotebtvnbangd/ manbtennct/ phbaben vtel'crobfcbläg/ bic vnfcbulbigen / vnb bie ba feinet patthey (td) an^-^^^Slgmaebten/ttauwen vn glauben bemÄetfev hielten/ nit tebelliettcn/ftieb J*’^ dntgteit meht benn ben Ätieg hebren fteb in bett Ktiegf fad^en nit eynlap wwoltcn/bte wutben IVucbetct/ntcolatten vnb 2kcQetgcnannt/inben ^an ’**0 Tlcbt gethan / botfft ntemanb ftolicb ober öffentlich mit jnen teben / eflen/ ‘i^ttden / bottfren nienbett in fein kitchen vnbet bic ©enteilt/ ju feinet ©alle« , fommen / fteb ntenbett fehen laffcn. ÎDie ©eifiltehen / (Wönch vnb Pfaffen/ ^'^quot;^ ‘”0 ^'‘'^ ^^ithe Stöbet / gefipte ^teunb/ ©d) wöget/ “VattetZ (Wuttet/ vnb Kinb/ bic SpSÄS. ^*^*^9^leut/óbctlre vnb ‘Ünberhaupcleut/ bet Wett vnb fein 2vncd)t / ^w^sB« J^auwen vnb junge ©efcllcn/bie-ifbeUeut/baß gemein‘Volef/bte^ötllcn vnnb îj'^'^n/waten Beinet mit bem anbetn eyne/ jancf ten mit einanbet heimlich vnb Jn^ntltch/taufften vn fd?lugen einanbet batobwunb/ geschahen vtl quot;^obfd^leg ^^^btennet einet bem anbetn fein Wauf vnnb Wof / wat nienbett Bein tu w/wer r'pmocht fehub benanbetn in ©acf / ^ö nam einet bemanbetn baß fein / wut« ^’'^detvnb 'Wicfenauffbem^db vetwuflet/bic 2lt;itchen fpolictt/bic©d)aQ Witnctn in gemein wutbcn beraubt / bie löotffet angejönbet / ©tött vnnb ^^loffcrgellütmt vnb jetfeh kifft/ 2)a war Bein ©cfaij/ BeinKecht/nichtß ben ^«3 vnb Cetmen / wer oben lag ber thet wae jn gelöflet / bet vnben lag muf t ^wyben.3bte3ungBftauwen würben hinweg geföhtee / bie 2^inbcrauf bet ^“tht ©cho^ getiflen/ bie Afbeweibet flupriettbie Waffet vnb baß^rbttich ^'^®mvom(Wenfct)c^lut tot/ba muft eß alkß mit einanber/Ceib vnb ©ecl/
Vetbetben/jum ^euffel in bic Weil fahren/ vnb in ewige jeyt gepeinigt wetben/vtfach/viel bem ^apfl/ etlich bem Keifet anhcuSiS waren / ber ©achen nicht einß Bonb« ten Werbern
We
©rt$ fiiufftc^^uÆ g^^rtttf ':
235^0(6 tgt;a^ gemein ‘Sokf vnb etliche ©etftltcÇf N^ï
^cpe gehalten Çrtbcngt;
Woff werben w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wür^borg/Wormbs/Oïeg/vtmberttebörg/MfljJjS ben iren vertagt Kei 'S^^'StfebotfAu^ bev Statt/ barumb/ba^ (tc woltcn jre alten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ fet5?einric^8 ijdi^n. O^ vnb ^ûtgevmit gcwalt vbetreben wiber ben alten brand) 1*^^^^^5^ ven^u banblen/glauben vnb trau wen jubtecbcn/welcbeebte alten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nld)t gewohnt/and) be^ flanbbafftigcn ge mû te halben vonallentMftovic z and) von benen btefot^ ben‘?rentfd)ennid)tbolb pub/gelobt werben-fd)ofjr fo nun von freu Canben vnb Leuten verjagt waren/wt^ten ntd)t 5ogentmCnnb btn vnb ber/ betten betne gewtfje Óerberg / Belnbletbenbej^ ' verUeflen alp jre eigne ©d)äßetn/vnb ^ogen in ©achflèn. ^tlid) fromme . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ner vnb prie per fd)ry en : ^e were je ein vnbillid)e0 fûmemmen be^ ^^Pi prcbigtwiber^app prebigtenß ^pencUebnuff ber Cancel/rebetenwiberben ^apfl (öregotmm ©regonum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd)altcrt jnvbel/fagten/eß wereytelboffart/geiQ/ncib vnbbaffjinjm/baóW«
jn $n fold)em fürnemmen/fagten eß were ber red)t 3lntid)ri(ï/ vnb were alp berbem febein einer (Beiplid)beitvollwüten6 vnb vnfmnigbeit/mit einem9« ten ertiebten Hamen tbet er nid) tß/benn wiber gemeinen Hn^ $n hanblen/v^ im Hamen Cbvijli führe ter bef? 3lntid)rijtt l?ünbel vnnb Öaeben. ^‘^P^r” Ovam iß qsatpbn. TSabylon/bae ijl jn Kom/ in bem'tempel (Bottes / wer mehr benn alles bas^ geebtet wórb gleid) als ein lt;Bott.if r berumet jteb/er BAnbre nicht jrren hettl’^ fclbjï verpßiebt fein eigne if ht $u retten vnnb §u mebren/fieb vnberpanbe«^ truQigem(BemiitvnnbjïolQer begirb nach feinem willen ein Kciferjnmomm * vnb 5u erweblen. if r abfoluiert bie ßeut nit von jren ©ónben/fonber vonbe (Befag (Bottes / vnb von allen ©acramenten mach et er ße lebig vnb frey/^‘'5 floret gemeinen 5tieb vnb Cbrijîlicbe ©ottfcltgbcit/ tbftnicbtsbennKtie9’’J; iOaber erwecf en/lief alle bing gefebeben. if s wem aUerley t^ürerey/‘^obfd)i‘^9 (ÎOey neybigbeit/ vntreuw/ rauben vnb brennen/ vnber jm frey/er fehe $«/ ?i’2?'‘^*^?.“^“’^ ^*^1^ gcfd)ehen/if reichtet nicht allein fein ifbrgeiçigbeit ju befebonen w^^^ 11 /?ert«^'ef, 5abulen/fonbererfAlfcbetaucbbiealfen(Befd)icbtvnbbeylige©cbntft4^ , fÄlfcbltcbauf/jügsauff fein nuQ vnb geiQ. Î)ie beyligen tOiporien vnber ben lüelbern tractiert vnb banblet er von beimltd)en ©acben/2111^^ j. erfagt vermeint er es were bas (Befag (Bottes/fein (Beiçjuerfâttigen f^^^Lj.
wunberbarlicbe frembbe 5cugbnuf/fâlfd)etbie ©prücb vnb ber beyligen ©dirifft ein wûcbfine Hafen/bie jog er wie es jmgeßel/i«’^’^ bey (Bott bembie7i'?(Æ'yînicbtber©entenQ bef prie|îersfonber bas£Let^^^ p
(V^enfcbengûltvnbgefucbtwûrb,
©agten weiter: ^apfl lOilbebranb wiberftrebet (Bottes willen/baf frommen (Thtiplicbcn^ürjïenvttb Keifer / ben (Bottverorbnet/ vnnb ber» (Bort bar$u gewibmet wer/ bermaflen wiber jlünb / if r wer ein lifïiger /ƒ **^âgt; ner/falfd)er/fcblcd)t berbommner äoannber allein bem Keicb ber WeIt/^ t)ifbf6rant'8 freffen» vnber bem '^itcl Chvifli / in einer ©ebafsbaut uad)|leller vnb trachtet I^^u. lid,« tugeiw vut ïi? anbeve jCeut / bie feine lip vnnb betrug nicht mercieten/gleieb für -^P^ ®^*^ loet vnb Harren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
tel.
ÏJiîamp;eBranbs (îûct tnKic^teit ju Vec# ïauffeu.
if r richtet all feingebancten/all fein frafft vnb macbt/allein ^^^***''L^u er benKeifer vnbertrurfet vnb abgefegt bette / baf eralsbenn wiber bie arm ^^ Cbripcn beper freyer vn vnprÀfflicber wüten vnb toben mochte/ @o ben» ■Obrigteit von (Bottip/würbe von noten feyn baf auch bie boebp/b*»»**^ Keiferlicbigt;brigtcit/von(Bottauffgefegtfcy.
(Übripus vnferM^'^/als jn bas‘Volei jum König vnnb tOerm wolte/ pobeer bavon/ wolts nicht annemmen. quot;Vunb bie$wcnbi^a»m^^ ifrbsandten/vnnb jn$ueinem ©ebiebmannhaben rvolten/fcbuf^rlie5 _ Kcifcr/als bem bas Ketch ber if rbcn befoh len wcr/ifr bat auch ben^tlw nbsp;nbsp;»
vn ©cbrifftgelehrten ber Juben befohlen/vngefagt: (Bebt bem Ketpr w a Keifers ip.ifr bat bem Keifer aucb'felbp ben 5oll bcjaltvu ben 5’”PP'^’^k^ ^^ jur ©ecu wer in ber 4nlag geben. Ï)as ermant vns auch ©anct P^^^^S'-iAK
-ocr page 903-é0tt9lt;lt@4lt;Oflîflt;O^Mlt;W. CGCGXXVII
^ifbtt^ovebtenb (5ottvnb ebrenb benZKonîg.lf 6 tfï ©«net paulu» ejebott/
^^^'^^^^ berab
^*'”^^'^^^^^*^^^'^^^*^^^*^'’^*^^”^‘^^‘^^”* ^^*^b4lbcnfolmanbasjC^flcr^
' ben254p 11 i^tlbcbmnb /bc^gUieben nkerhört worbentfî /number Welf 35apPfo(flt;nigt;lt;mÂei ^^’^çltfb werffen/rntt bcm 0d? werte welches (Bott bcr f^it^^ nllctn bcm Äetfer f** ‘’»^«^«la f^v»» ^fbolcnbamttjufïrnffcttgeben brtCabfcbnctbcn. löcrTüolffbcrbnvnberber
^.^^föbaut wütet vnb tobet / jolt mit bcm ©eb wert getobt werben/(^Onnfölt
?’f bem ^npfï ntebt mit worten vnb viel bifputtcren/ fonbcr mit bem Äeref er/
^‘^Wolctt» ibenn Cbri j{«6 b^t 5« ©anct peter vnb allen feinen rClt;»cbBommett/ ^•tKómifeben ^Apjïen/gefügt: (Bebe von mir ©atbati/biigibfl mir ärger/ ! x j?^”^ ^^*^ ^^^ ©ebwerbt nimpt/ber fol bnreb bas ©cbwert verberben,^ife ‘*® bcrglcicben mehr Xebengiengen vber ben ^ap^ in Ceutfcblnnben.
Qßif t*« 95apft an ixe Xeutfe^en fd^rtf6.
^ halb bcr ^ap jî vernam was fur ein bóf gefebrey allentbalben vber /n ^mbe^ranbe fc^rd62 C^^tn'ÏTeutfcblanbcn gieng/ vnb barmit er jbl^c rtaebreb/ben neib vnb baflj n» t»’« ïemfe^cu, aller ‘Ö'cutfd)cn / von jm ab leinet/ feijtc 5einb vnb IViber jaeber jïillet/ bie
l^ucn trójfet/febrieb er allen ‘Sifcbolfcn / dürften vnb tOerrn/ au^ allen ‘^cur/
Aft (^^^ ^^^ Cbrijïlicbcn ©lauben 5« befebàçen geneigt waren / gams fit tli eb
^‘f’^^^^y^i’^’S '^’i^ Seiget inert an/21 lies bas er bif bergetbanbette/bas wer
^^i’bebcnanf wolbebacbtem Kabt/in einer ganzen X)crjamlnng bcr (Beijïlb ^’■’BuX.om/mitguter vernuntfe/weifbeit vnb vorbetrad?tnng/alfobcfcblop
’’Worben/ïÖoeb better gleiebwol vernomen/wie bas gefdircy wer/X^r bett ww • /‘^alleCbrijlltebe Ciebgebanblct / es würbe aueb von vielen bermajfengeben'/ ^^’»debe je^t ein foleb^ ut vnb lóblicblVcrcF/glcicb fam were es allein auf neib
, J'obaß'^/ftof bojfartvnbgeiQ/entfprnngen tabclnvnb vcrjlnebcn. ïberbal- biiDeBranbe gute ^^ ^^^^'‘^ feiner iOanblunggute reebenfebajft tb«n / vnb bie ©ad) nach ‘»ortPa nic^ta car*
J^’^ungcrselen/i^r besengetmit feincmeigncnCBcwifien/baf er in aller foleb er ^**‘^’**^’
^^'”^3 ”^^^® ^“^ ncib/bajfj vnb ebrgeinigbeitgetban bette/ vnb alles was
\?^lt;^ gcfd)cben /bas were auf liebe ber (Bóttlicben (Bcrcd)tigbcit gefebeben/ jj^*^^ «be baf er 73ap jï worben/ were er ein 5r5nnbt vnb guter (Banner bef Äet« ^*^® quot;Vatter vnb (lOutter genennt worben, ^r bettin ben 2lci jer aueb ofTtmals feine73ricjf freunbtiteb ermant/baf er jteb bcjfcret/vnb von feinem bófen ab jlónbe/A!?r bette jn von wegen feiner iMtern/feincs eblen t^erbomens/ J* Jgt; bie IVirbe/^br/'^ugenb vnb fSoebbeit feiner Dor fabrn/ bureb bas beil/ (V?aicjïatbef Kómifd)cn Ketebs/ 0 jftmalsgebetten / baf
Qiifi 3^^^*^^5^^r^ ^Hcntbalbcn feines vbelbaltcns vnnb bófen /lebens halben
t^v ^^^‘f '^^^^^ C^arvon ju rebcn / ober bas ju offenbaren / foltc fn (Bott behó^ n^**^^^^f/’(gt;wb mie einem beffernCeben folebes alles $u ntebtenmaebee. Dnnb ƒ bem er jum ^ap jl erwcblct gleid) fein Darter worben wer/hett er basglci ^^ f ^”*^ ”’^ vnbcrlajfen / its bett aueb Steifer l^cinrid) jm offtmals wrieben/vn allwegen anjeigt/ er were nod? jung/bas vnglóet regiert in/ X’fr ^^*^ gewalt etlicher weniger / bie alles Regiment bef Kómifchen
X^’^ö betf en/^r müf t gleich alfo tbun was man woltc.ïJcrhalbcn bette er ber
etliche bef Geifers hofräht / auf beren verwilligung bie pjrónben/lïb vevBaujfe weren worben/barjuITóltfvnb nicht Pirten/ ^afcnfürgcjïcllt/beblagt.
iUa ^^'^^tmnach fte bas abgetragen (Belt vnnb (But wiberumbber Kirchen I)ov?^’’^*^^^*’ vervrthcilt vnb alfo (te in (rem ftirnemmen fortfubren / nichtgc'/ «ben ’’îTeyn wóltenbctter fte bar aujfinben^anngethan/ vnb Geifer Peinrk
'^cit t^^^tn/ tfrfoItfolcheX^ht vnb Pofgeftnb von feinem Pof abfehaffen/
^nSi' ^ 9c*neirtfcha(ft mit jnen haben. :^ber ber Steifer bett jm/als ber (me
’^ S^'^ahten/nicht allein nicht wollen folgcn/fonbcrn es weren bureb jein
'’Oh?’^^’'^^ **L^ ^ifchoffin 5randrcich/ auch lüclfch vn ‘Ïentfeben /lanben/ w als bem ober jfen Paupt ber 2lt;ir(^en/ abgewieben.
C C i# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^40
-ocr page 904-Äelftr J?lt;iiivic^9 fao per barumb )n blt;r
©ue funffte ^«cg So^unme ^ettt6tigt; îamp;rtô3®^ Ötinct p«cr6/ bas voit Cbvi(io ben ödläßciit rtuflvvUS^^^^ osapp in ben «mm '^‘’^ t*”^ gewovffen/^m rtlóbcm ^apjl ntdit folgen wollen. Dnïgt; ^^*^”**Lk/ bernicintrccfjtgctijü efebnebber^apflweiter)mitbevfummnbietwr^ebef 2^eiferß i^‘'f^^*^^*^^4.£
®® nbsp;nbsp;nbsp;“ lt;: I*^ ntlbcbronb 5 b« Äci^r fi* belet. / bic »»»•»^**S pOfsgutc wort ba eyngenommenCöeltconbemntcrt / vnnbtn bte jnl ber verbannten ©wn^*^y nichts bafjinbertp. feijt worben/ntebt enthalten / fteaueb niebt von feinem tOofabfebaffen / wer Bein hoffnung baf er f eb beffern wolte / fonber eó thet jm nur $orn ^m feine arg vnb bofe lA(f erliebe Sitten fwrwórff. ^r $er jforct bie ^bWn?^» 2^ireben mit janef vnb vnruwe/fAet allenthalben ben Samen ber vneimgr^^' Afrbónbte weber bureb bittnoebauf brAuwung jugutemthon vnb lebe» 9 bracht werben. ^Omb bifer vrfacb willen hett er jn von ber ©emein ber bcy»3^ Chvi(ïlicben Dcrfamlungaufgefcbloflèn/auf ber galber Chnllfnabgeiw^w alóbcrba mit willen recht ju thun verachtet. Îlunfolterber Steifer butch eben fpott gebrungen werben / baf er thet wae cim 2ieifer gebórt/vnnb wA6 iw e erlich wer/ vnb wol anlïi5nb/nichtvnbcvltef:Ï)ie weil nun er (ba (Bottvotjey / nit fclig werben wil/vnb alfogAnnltebju feinem vcrberbcneylet/fomüfter/^ïi fein Seelforger/(Bott bemhÂ9î?î 57 bef 2^eifer0hnlbettrechnungthnnburun^ wolte er teiner nachlefpgbeit vnb faulBcit nicht ge liegen/ vn aUbenn verb^ttip werben/So ferr nnn ein (Denfeh vermeint/ er bette foldxe meht auf neib vnn bófem gemót/bennaufgutcmgcrechtcnvrfbcilgehanblct/vnnb wolte 4lpH gen:ï)tfcrfein Sentenç/alleiDanblungwerwtberalleKedit/vn wolte fut ww nicht weifen laffen/berfclb (^Oenfeh foire bie hey lig Sebnfftvnnb Chvi|llichen‘Vetter / bietOijïorien vnb (Befd7ichtbcr3llrcn/ lófen / fowórbee abbenn wol fehen vnb verffehen baf er in folcher tOanblung ju viel/vnnb rntP
* nad) gefeben hett/bcnnctwrtó vnrcd)t6 gcbunblce. Ü^r glaubet aber baf nU' manb wer/berjm bifer iOanblungvnrccbtgcb/obfchon einer were ber plch^^^ tóch t/ fo borfft er fich boch beflen óffentlid? nicht meref citla(fcn.ï)cnn fo fcrvnbillid)er weife in benl3anngethan were/folt er bemnach Bommen/ ten/vnbvmbbte^bfolutionbitten.VîunfoltenfebieïTeutfchcn/alóP*^^, ? Són/bie(5ottmebr bennben (V?enfchen fórchten/biealle (Bcrechfi9B^‘^®^æ
2^eifer/bie warbeit bem jorn (Bottcó/fórfegeten/ietjunb guts mute feyn/mit aller móhe/arbeit/vnb mit ber gebult/re Brefftóben/treu wer vnog«' ter ermanung folgen / Bed=lichwibcr allctobenbe vnnbrafenbe Kient banou*\ bemberßeif hettwórbeber lohngebcn. Vnbweilftebiepartheyenbefewiö^^ lt;Botteó befchóijten/vnb alfo in jrem fórnemmen/fo lang jr Ceib vnbClt;ben wA ret/verharren würben/ fo wórb fie (5ott ber »iS'TiOC mit ber bejalung trer tu^m jurewigen freubeinbievn|ïerblichBeit fetjen. IfrwoltauchinewigBt^f^'^P ' berlaf ©ottbitren/baf er jnen Brafft/ mad?t vnb tugenb verliehe / bem 2\et|£ ein gemó t jur ^ uf cyngebz fo wórbe er ber 2^eifer alöbenn vergeben vnb erten nen baf er ber ^apß vn aUc'^eutfehen fn viel mehr geliebt hetten/wórben auw tn allen gnaben bcy bem lucifer mehr fcy n/benn bie jm in allem wolluß ^ÎJF^.*^?* jnfchmcichlen/licbFofen/vnb jutûttlcn juvor gebient betten. Vnb fo her 2vlt;Mt^ nun ^uf wórbe tbun/fich bcßcrn/wolt er ber TSapßalleß was ber Meijer wtoer
jn gehanblct bett/vergelten vnbgern naihlalfcn/vnnb wolt mit Knht lt;^‘Ur fchotf/50rßen vnnbfjerren / auch bcr'Ïreutl^cn/fich mit /mvercinigen/vnno fcin treuwer Vatter fey n/jn wiberumbin bie bey ligen 2kirchen (Bottee fuhren/ abfoluicrnvnbauf bem^anntbun.
® te ïgt;er Reifer tn ® elfc^lanb ^nm ©apft J03*
T nbsp;nbsp;nbsp;™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z4 Cetch ebenbifer|eytfchrieb^ap|flt;Bregoriu6ben Sachlfenauch fonber# w Jëm ikvfi« l^Alich/aló feinen guten (Bónnern vnb ^reunben/ietgtjnen an/wte cm Con/ p^iv«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ cilium gen 3lugfpurg in Schwaben gelegt / bas jm vnb allen Tvo mernj
befuchen ju fch wer were/ man folte ein folche groffe vnb mód?tigc Saih beun ju Kom (ba ber Stu l vn baß tOcy mat/auch alle beimltchrci t vnferß (ö wu bensvnb ebrißUehti^ Keligtonruwetvnb wohnet)verrichte«/~twolte ^^
-ocr page 905-«dn^ettSacgfiifegmßdfew« CCCCXXVIIT
*V^^^** Willen ber Kóm er gen (lOantnaCba bte tOerQogtn (Dad)nlb regiert)
ld - ”****^**/lt;’ll^lt;*l^^lt;:lt;**f^?**”**^lt;btb4rlt;jClt;«tbtc Sneb fórnemmen/ bnnb^ hnV' ^^*^*^*^^^*^’ ^’^ ^^ ^^ *** ÏTentfd) lanben wiber ben 'Ketfer verbunben bet; ùV - ^^^’^^^^^ Cegacefï5«m23aplt/Ï7emltd} (V^angolbum/ein lt;5ra|fenvon
Uh n ®^^^'’’‘’^ ®*^*’^^‘^*^*^‘’”*^* Contract» bef tOtftortfebretbere'^Ôrnber/vnb
U P'^’^fïev 2lribertU6 genannt / bte foltenbcn i3apjï beranf in ‘t^eutfcblanb U x ^*’‘ ^^^^^*^ 2^etier JOcinrieb merefet baf er bem vbelnicbt fórbommen ftet*^^*^^^^*’ '’“^ feinen ^einben tein wiberfîanbt tb«n móebt/ viel minber jnen ob S^ft/C8 wer benn facb baf er f eb mit bem Zbapfï veretntget/baranff all fein Dis* , ®ti bernwetvnbflónb/barumb nam er/mein ongm ^t^bamfnr/bamalfo :3Reiflt;r^!dndlt;^gt;n(ïït Q^,,.3^^Cantt(ïum/b4b«r^ap|lwar» Steifer iOeinrieb bett feblecbte.Kleiber ?.“ ^quot;3 ’” 2^^. *^^^^”^^^I^lt;**^5lt;*5^*’^ wereBomen/wolt f eb aller bingmit/mfrennbt^ '‘”^’
Ik? ’‘’’^^9ütltcbvergletcben,/friebvnb etnigbettmacben/waöebrbarelieutjwb i^Cttjnenbeybenerbennetenvnbfprecben/woltertrenwltcbbaltenZbarmttnit ƒ 8 CbriflItcb 23lut vergof)cn/jb vilgroffe ©ünb/iOurerey/ ^obfcblag/^ranb ‘’öKrtui,g|.£y (welcbee allee ber 2\rieg mtt fiebbreebt) vnbcrbemXJolcbCSoto b^^^ ^^’^*^^*’'^*’^^^’^®^” würben. ïboeb wolt er ,n eine bitten/baf er niebt fo ^’^tUcb feinen b^ffgen^einben/mebr benn^m vnfebulbtgcn/glanbcngeb : X^e ^^ptjeber aller frómme|ï dOann Icybcnvnb gebulbcn bas ber gemein pófcl ’^im vbelerebet/woltgefcbweigen wenn ee bie 5etnb tbun/X^oranf móft ber ’^‘ lebben vnb gebnlben ber ineinem hoben Stanbt / aie ein 2leifcr / allermemz
^^^*^ ^^^ auff einem Ôd^anwplaç furgefteUt wiirb, ee were je G0cnfl)gt; Jr^f lOrtttbUmgcn/were vnb lebet teinerber jeberman gefiel/vnnbreebttbun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ’^J^bte. ^ômùft anebber quot;^apfl leybetibaf manvbeb von /mrebetvnbauf^/
S^wfonberlicb barumb/bae ee febier mebr/ben einem^apfï $iemet/mit ber tOer • ^®9lt;nö0ad?itlb beimliebenrebetvnb banbiet. ïbieSAcbffifcben Legaten wa^z SâefifftfefceÆesaf« . ^''b« i)ieiten am^ap^an crfdtin beinem weg frteb mit bemKeiferannem# Se».*quot;^*^**'^^***
/ berbalben warb ber Keifer brcy ganger tag auffgebalten / ebe vnb er fór ,?'ï^ap|ïbommen bonbt. ?lbtt?ngo/vnbanbermehr frombebrbar Ceut/
•^’Hten ernfl lieb an/babten vnb begerten/ febryen befftig/ nenntene ein Cy ran^z ?^y/baf er foltcfo lang ben Keifer anffbalten/zwangen ju le^c ben Kapft/
’‘^«(btene babin / baf er verwilliget ftd? mit bem Keifer ju vereinigen/ bod) ber S^ftrtlt / baf er berKeiferauff einenbefïimpten tag bie 2^eiferlid?en5icv vnnb ^'ïï^Kleinotvonjmgcb. IVirl^feninberbcyligtn0d)rifftvnbbeybcnfiirne^ KdferHÆc ^in fo ’*'jlcn Piflorifcbreibern / baf allemal bey allen 'Oólctem fre Kónig baben erz jm tcm^dfci-bcfct?»
fegt;nbere KUinot gebabt/babey man ben Kónig erbennt bat/jum fd)recten
°^'^bófcn/bamic bie ^Onbertbanen be(l rówiger blieben. Key ben Kómern bat ’^‘«tbem Kurgermeifïer bie fafce,baó f nb jwólff bnfd)el Kuten/ mit einer 3^t ^'^'^Setragen / vnb fmb jm fo viel ©ebergen vor vnb nad)gangen / bae waren bic btyeben ber 4gt;brigbeit.K^y ben perfiern bat man bem Kónig ein gó Ibin Som
J^^D Verträgen. Key ben Jóbenwarbie ©albungber Kónig anjeigung. ïamp;tc ^^iHfd)en Kómifd)en Keifer beyvnfern Dorfabren baben allejeytbie ©per ^’^fcre iï^cROï^CQ 3cfu Cbrifïi / bic bórnin Kron / vnb feine Mógcl (barmit ber ^^'xCbrilïuó gepeinigt / vnnb an baeCrenç genagelt worben ilï) bar ju bas “(bwcrbt/einpurpurbleib/vnb bie Kron Karls bef (Broffen/fnen laffen vor^
p‘^3«tt/wicnod) ju vnfer jeytber Kcifcrlid)(^0arfd)a ld/ober aber ber Cburz/
von ©ad)ffcn/bem Keifer einblof©d)werbtvorfübret.ïbieKeifttlid)en
5«yeben jetjunb genannt / bat Keifer ©igmunb alle gen Hórmberg geben / ba
’^lt;ï»tnocb aUcfarein5«|l»nb 5«ylt;gt;^tagbck/»nnbfold)e5cyd)enal6eintOcilzz jbumbjeigt vnb feben left /bómpt ein grof *X)olcbbabtn/ lauffe man weit vnb
’’^lt;k ju^’Pttb wenn man ju 2ld) ein Keifer trónen wil / febieben bie von Ïlómvz
TO fold)c ^dden vnb Deiltbumb allmalbabin.ÏJer Kapfl (Bregorius berufe h^uimbiejwo gewaltig(ÏenvnrcidKfïen5ratiwcnin Wclfdlanbenbiet^er# ^lt;*3in UÓad)tilb vnb3lbelbeib/ lief ben Keifer laben/cr(llid)inbie Kitz
(Vcn/b A fok ecbae Sacrament nemmen/vnb bnvnacb mtt jm
«flctt/jwm anjetgen ber neuwen angefangnen
^rcunbtf4;affc.
quot;Wcttrt
-ocr page 906-Bae junffte ^Mt^ So^anme ^«enttm/ ®fnnvnt» met»« 95apjÜ em Segatfon m Xciitf^t'’”'^ fWrt/v»^ ein neuwet Reifer erweckt
wurb.
ftilbtbranbs betrug Z7^^*^^lt;*P|1 Ue^ben 2lt;eifermit jnt effen / vnnbwertneintberfTomb^jJj^ •quot;^®f5»®*'2ilt;lt;' gt;^^Jbie ©neb flónb gleich wol/ber^Jnpjl wergnnQ vnnbgnr
fteintic^f». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gen/blieb nlfo etlich tng fïill ligen/wolc etlicb ©neben in
bcj^ctf vettiebtett vtib ^Atiblcn / ^bct^ ^34p|{ (Bvc^ovtuó jc^tcFct ^^^^^p^^jj?// on wtflenbe^ Äeifer0/ein légation $u feinen 23 unbtegenoffen / Hctwliw nnrbum ein Cnrbin«l/3lbt23ernbnrb von (lOnrfilin/vnb ^bviflinnutn ctorem ^Tbeologte/ bie mußten benned^flen nuff ©rtebffenjujieben / vnb |, ber 23np|bben 0ncblfcn:©ie folten tein verbrui bnben/bn^ er fteb t»tf fer vereiniget bette / ee were nicht pin ernjï/ er betteben Steifer erp recht (Snrngebrncht/jnmebr benn vor /aller ©neben fehltIbiggemacht/^F^r,^b wiber abpluiert/inbie (Demein ber Cbripen jwgelaßcn/^ber bas^cifertb« beffen er juKomberanbtnoeb nicht verfprocben/bennniemanb
gnaben vnb wiber ben willen feinevX^nbertbnnenregierjt.îDa bic 0nd?i|tttr, fre (V^itgenoflenfbleheelapn vnb vernamen/pogensmitbcn 23äpplithew^ gaten gen Dorchheim/jwifchen Nürnberg vnb lamberg/vnb *^tn$wenwf‘^^^ otubofpftuB ƒ?trço9 tng^rebrunrh erwcbletcn fie Kubolpbum/ JOer^ogenin ©chwnben Sî?*^» T*quot;«?^“^*gwnb/$«einemX0mifeben2lt;eifer/bocb mitbiefemgebing/ ^rmu^tfeh^ , SS«»jT^*’quot;”*^gt;lt;*^lt;rben Komifeben CarbinMen btttfürtcinfreye ITablbef
fichbc^binfürt nicht mehr anncmmcnwolte/aller Wahl ber 23ifeboffen ft w « balten/bein23ifcholf felbp mehr webten noch anfffe^en wolt / ba^u Beinen • ©on als ein Xtrbenan bas Keich ju bringen / ©e^ten jm alfo ein
Äron auff / bete 23app (Bregoriuô herauf gefebieft / fiunb biefet Derp nifeh barnupgepoebenalfo:
Petra dédit Petro,Petrus Diadema Rudolpho, ^jïbtcfcmcynung:
CbHfïuô blt;v 5cl^ vnb cwig (ßott/ petto bic 2lt;von gegeben b^t/ 2tn welcbee flntt id? jetje regier/ Dnb gib bie Aron Kubolpbo bir.
iD« nun bi« TVnb^tfdjeben/ jogenbic KömifebenCegaten wibcmi«lt;'“ff Kom 511 / wolten bem 23ap(B anjeigen / wie mit feiner vcrwilligung einaoPttt vnb neuwer Komifcher Keifer erwehlet wer»
®te kr new» ÄWf« Mt^gt;»t / f «tgt; dn awOf Stoff* rufr^u^^efn^wurb»
C(^önpunbnn nach ber quot;Wablnam ber i^rgbifchoff ©igfrib von benne uw erweblte Keifer Kubolpb mit jm/fübrt jn gen (lOcinQ/ OTeBo lt;M W« ^ *“*quot; »^F*^ÎÎÎS*?^ lt;BnwM«lew*««UfcVi»b am «ilffe«BMS®‘P patt (strtnaniebno (lOerQcnö/War gletd? (VDittfapcn/falber vnrroneter bcn neuwcn heiler/ vw ^®*’« Cf £c gemein 2polctwurbber ©ach innen/lieffenbie Bürger jufammen/Bamenmot S’SKSs ^ttehen mitaUerleybnnb quot;Webr/ woltenben^ifeboP©igfrtb vn bennen««« otHkipk»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keifer Kubolpb/alö bie treuwlofen vn ey bbröchigen/bie bem Keifer ^^JjSj^^
benbtelten/vnb alsbieDerräbter/au^ ber © ta tt jagen. îDefJ neuwenKetlere Kubolpbö Krieg^lent waren aUba/ (klugen vnber bie 23 urger / wurb ein wtv ber Cermen/erfchlugenviel Bürgerin ber Kirchen/trieben bie anbernin 01 flucht/warbie Kirchen allenthalben voller 23luts. ©0 halb bas 3lmpt auP war / gieng ber 23ifchoff mit bem neu wen Keifer auf ber Kirchen / eyleten aon bie p^lg/namens eyn/bewarten (ich bafelbfl/ htelten ein herrlich (Pnljeytoey
-ocr page 907-60tt9m@4(#fi»f(Slt;ttfilt;t'flt;w. CCCCXXIX
feh ^^^”^^ ^^^ nciiwcn Keiferö 2^nlt;g^volcf/cvfebingend aUcó ob etnem bauf» ^ï^^^'^^'^^'^^“^^*^'’’^*^‘^ ^*^ ^*^ Pf^l^z woltcttö an$ónbctt/vnb mie punpe betn 5,. A^ffvn Reifer Xubolpb/^bbtc mcyncybtgcn^^trcbcttbràbd ( ^Ifo febty/z b« '’^'’^tbvennen. ÏDer ^tfeboflr vnb 2lt;ctflt;r Kubolpb tarnen bcy ber nad) t au^ eJSf?^’*^J5?**“‘ïl^*’”*%’’^'ï?quot;^^^’*S^’*'*^^ «***»«««
^?Wrtbcttwnb^in’gunb/bcybOerQogtbumb/ïOcrQog^bcrd)tolbcnvonoó'/ fcmtmiEoc^ttinmif iS** f'^bicm ‘^od)tlt;rmrtnn/|rtmktlt;ingro^iO«r/ fo jm feine ^unbtógeno^en '^urgunb »«»b o Widten/jog in bne 5rancfenUnb / beUgeret'Tüürijbnrg bie iOatiptjïatt ber ®‘^’'’‘’^“’» dc^^^”^ '’’®^^ ^^*^ ^ifd)off ^Vbrtlberoneni/ benbie Bürger $«vor (ab id) oben ^Içbtibcrt bab^anß berScatt ver jagt betten/wiber eynfe^en/bett jn bey pd? int . ^Agev. jjjep nenwen 2^eifete ^odjtevmann / tOenjog ^evebtolb in ©d?wn» 1 ^/»«biOcr^oS Welpb in Beyern/ betten jnneutven ©ad)cn luftZ lugt ein jc'z t ^flóerjufebaffenbett bnp jninii^ war /jteUetenftd) tin fdxineiner fromb^ J*^/nlt;ittîen©tâtt/©fbl^net/î)ôrffervnb^kcfeneyn/rtUeôwa6nod)4«ffbep ^dfer l^cinrid)ö fcy ten war mupt pd) ky ben/ 'Vbetpekn bie ^ifeboff/ (5cifïlizz ^’'’hnbIVeklicbe/C^Oünd) vnbpfaffen: ïgt;ie Ifbclient/burger vnbßeyen/ f^^^tvauxeen vnb glauben jubelten bem 2lt;etfert0cintid)enlieberwarbenn 1 dt vnb anberp webt / bie würben von ben jwey en iOerrjogen vber$ogen /ver/z (,.*’*dt/lt;tjebUgen/vmbCeibvttblt;Batgebrad)t/wttrbin0lt;bwabenvnb^ey*
’^dhjâmmerlicbôXieben/aUcôvotkrjammer/not/angfivnb tlag.
® «c helfet J^ra# auf? 3t«hf n tn ïeutfe^^ lanbfam.
Ok lewcil es alfo jämmerltcballentbalbentm ‘Ïeutfd)lanb jngieng/ wurb 2Cdf« tgt;«inwd^ »« Keifer JOeinridfbureÇ feiner guter 5teunb einbpge pbreiben / aller bing SeSSSSwu berid)t/bie nod) auff feiner fcy ten waren/fd)riebcn jm alle bing/ ermam ^«Hjus^ieic^» wï?^**^ folt^ow**wen/ vnnb pc belffcn fd)üttcn / 2gt;erbalbcn wolt Keifer iOeim j^^ beraup in ‘ÏTcutpblanb eylen/ aber alle Claufen waren verlegt / bap er nien'^ ^^ »bev bas (Bebirg beraup Bommen Bunbt/ alfo nam er ben 5ug burd? ber lt;^^*ïcbtgcr Canb auff 2lgla ^n/ Bam vber bas riorcBauwiJd)c (Bebirg bip in ^'^bcltctam/vnbalfoinKeycrn. söeniOertjogin leemten Cuitolpben feinen ^dtcrn / verjaget er / mad)t5umiOcrQogcnirt Kernten iOeinricum/ vnnbin dyermaref fc^eter Öbagrnnu/ein0on.05ioni0/5ogben neebjïengm Ke/z
“’^iPwrg / ba lag erflilk/ ba jogen feine 5einb/vnnb jbnberlid) vor'WurQ^z ^^^Iab/eylten in 6ad)f|cn/bic Kifebo^pobenauff bic ©eblóPer/fo peint i^^^^^ betten. Keifer lOcinrid) rudet berauff/ bclAgert per^og 'Welpbcn c^Neuburg an ber ïJonau w gcwan bie ©tatt/pengben t^er^ogen/ liep jn go Oï^uwBar^ an tlt;r 5’J5«tt legen vnb wol bewaren/ 50g bemnad) gen Würzburg / lobetbafclbp bie JXr'i^inwrt™ ‘^‘^gcrfd)a|ft / vnnb fd)cncfetjnen berrltd) / woltbic brcy ^ifd)o|f3lbalbcrogt; lagert.^
•'’b (5cbbarbum vnb 2Utmannum/wicwol fjcaud)inbcr Künbtnup wiber -®« Wtftfffe^fß fQl^‘^^’^/wil^ct5ugnabcnanpnc(inncn/vnbbeim5tcl)cn laffcn.Kcfabl jnen/ pc Xj.^**^*' ^''*** yJJ^hjrerKireben warten/ bic ©d)APcinCbripirclt;bt vnnb treuwlid) weiben/ b{ c^5 '*”’^*^^^ 3^*^ ’”d)t bem Keifer/ ber pc treuwlid) ermanet vnnb felbp
^^ *'*^^^^^*^*^^*^ ^^*^*^^ folgen/vnnb baófo pc mit guter ruwe/vnnb int n’^^epKciferó onallcôKlutvergicjpn erlangen betten mógen/ veraebteten ^/^nbmad)tcnbap arme Cent mit viel ‘^Tobpblâg/verberben an Cdb vnnb würben/woken in ©umma ben Keifer weber feben nod) bógt; tiA '^ ’dd)t5ujm Bommcn/fo gar crugig vnb bAplg warn bep Keifers iOcin^ kh '^'^”^^ ^*^*”^”' ^^‘^ vnnb Sieben nad)pelkten / barju jr fclbpnit verfd)ongt; tt’ij*^^*'^®*’^ ©nt/ Ccib vnb ficbenbar/aujffcQcten/allein bap pejnver^ iuK f^ ,”^^d)cett. num er jm ernplid) für / pd) vnnb bie feinen / mit emp ^ev^^’^^^”* '^’^^ barmirce beper mebr anfebenebette/nameerbep Kcid)d bji ^*^^^*® ^*'^*^ '*”^ ^^^ ©cepter / fa^pt anberen Kkinotern mebr / wiber fe^i^ '’’®^^ Keifer fcyn vnb bleiben / gab ObernKeycm / and) bic (BrafffebaPt *öl/ba bie -iftfeb/^yfad/vnnb ber 3n/ bie 'Wajprpùp/ entfpringen vnnb piepen/
-ocr page 908-@«6 fünfte ^»cß go^annw Sbrntüti' ^^ fltcf|ctt/lt;5r4f|r 3trnolpb von iDtcflcn/ bcr foUcs restent vnb innen b^^*’* jj,/ Ôni^burger itanb verliebe er jwey en^rübern/Surdbrtrben vnb nbsp;nbsp;nbsp;j rir^n
(Braten von ^Dofsbnrg. HtberBeyern nutf beyben feyten ber ben ^ebwerwrtlb/ befahl emneb jweyen trübem / ^neberieb vnnb2lpï^ ,^ ©raffen von ^ogen/ beren Datter i^artnienô gewefen ijl/joge ©ebwabenzvertrieb t^erçog ^erebtolbê/ fieng tOngonem bef ften^elbtbauptmann lief ingefangen legen / jog alfo fort für bie Peufer feiner ^einb / flórntets/gewane/jerfebletffctöauif benboben. 23erlt;btolb war bem^eifer ju febwaeb/ fab wol baf er jm Bein wiberfïlt;wbf Bunbte/Bam inein folebe bekümmern nfbaf er Brancf wurb vn ferver liebe bao ©cbwabenlanb / bas Perp^ogtbumb ©ebwaben /
^rfittwbFtaib»W©tauffen/gabjmfctn‘(ro(bter3lgne8jumiVeib.‘X)nbal6erieQtganQ0lt;^ .lt;. SSnJn! ^**’^’ ^^^ '’”^ 73eyern ju ruwe bett gebraebt / jog er gen Kegenfpurg / w^^j^^^ ƒ *^ fo jm ein bey flanb ge than betten / maebet fnen etn gut Perg / feinen febrecten vnb forcbt.'Viel bie erjïlieb von jm abgcfallen waren/faben^^P?« jóf babenniebt fort wolt geben / Bauten bauffen weif / vnnb ergaben peinrieben. niebtöbefiminberbettberneuwReiferKubolpbiu©^4gt;^’J g^ 2^ricafvolrf beyeinanber/nant täglich ntebran/wolt ben ^ifboffvonlVW burg^ballu’roncmntttgewalteynfegcn/berwaran» ©cfdtlecbt/Örnuie*^’’ ^ Xiamen ' vn b an ber gefcbictlicbBcit/ für anber fó rcreff licb berümpt. D”^ * jjy bemnaib ber neuw Reifer bent per^ogen auf ©ebwaben/feinem ‘S'oebtei^' pergog^ercbtolb/ wibcreynbeiffcn/vnbeinbey|ïanb tbun. KcifcrP^*^ ^^ Bam ebe beun man ft eb beffen verfeben bette / bem neuwen 2\cifer mit fejj 2kriegf volet entgegen/griffjn an/feblugjn/vnnb jaget aU fein 2lt;riegfvlt;?l^”
Oïubofp^ ter neuwt bie ßuebt. 2^eifcr Kubolpb Bam Baunt in ber ßuebt barvon / were ëU^§*g»sj’»«'^gt;/‘‘quot;»‘»»w»‘‘?’#^‘lt;w««»^^
flucht getrieben, nbsp;nbsp;bifcboffvou (Pagbenburg/ berbtefee ïcermcnóvnb3l»ffrubrbiemet|teyH ^
^ifeftoffwerbétre» ^var / wurbin ber ßudjt von ben feinen erfcblagcn / Ôigefribuô ber if rgb’l ^eitnïc^enquot;^ ^*^quot;»on^Oein^gefangeu/vnbabmanfngleichwoltaneinen^aumbeucten/J. j.
steifer peinrieb/begnabetjnbaf erbey bem leben blieb. 3)efgleichenWttlt;^^ 23ifd?oflr’ vonlt;Pcrfpurg lÜcrneruó / auchburch2lt;eifer Peinricbvom®^9 er lebiget/benen erlaubt ber Äeifer mit allen gnaben wiber beim ju jtcbenM'’|'^ ßejogenbem Keifer Kubolpb von ßimban wiber ju. Keifer Heinrich ^^^k gnebtg/bj er Beinen vmbbringen lief/was aber imCermen vu ©cbarmüßelf blieb bad lief man gefcheben.^lbertuö ber ^tfehoff vonIVormô wolt in weg für benKeiferBommen/jnt bergingen nicht vergüttnen/wurbberb^tl^^ j. ein befftigen ‘^Tbum gefangen gelegt/ ber Bam auf vn bavon/bett bemIVA ©eltgeben/vnb eylec Keifer Kubolpbju. jinbiefemCermen würben von ^ Kcifertfchen erfch lagen Pergog (Dagnue auf ©achlfen/vnnb feines Kruber Pergog Perman: l^nbißbtfe ©ch lacht gefcheben als manjelet Cbrißi ©eburt taufenb vnb acht vnb fechgig jar / am fbenben f^’S^^ÖL^c einem If riebtag/ welcher tag von ben©riccben 2lre6 genent wirty bavon Blt;’^r Ai^richtag»
2B(e flkmialß fin atign)f,qf feßaeß/vnb Äe iff r .^f 1««^^ fein legation jnm quot;^apft gen IXom fc^ief et jbichemgroffen ©ig jog Keifer PeinrichinKcyrn/woltbafein'tV’^ t^^rergel^er haben/war ju Kegenfpurg erlich jeit/am erßen tag^thnnt^^ ©xx^gaber 0ance(ïOarianocincm©chottcnmünch/ vn feinen Chorbrü^fW welche all jur felben jeyt gelehrt CPünd? in ber (Pathema tica/'ïheologey/ terey / vnb tnPißoricn faß erfahren waren/große print legta vnb anbereK^ ferlichc^reybeiten. tbenCPünchenvon Ifherfperg vnb Kenebietbeuwem^ Kloßer/fcbenefeter etliche gute Pof/ if efer vnnb Wiefen/machet jueinem^t fchoff JU 5retftngepeginbarbum / an ßatt itlUnharbt berjegunbtob was.
tPas nechß jar hernach bett Keifer Peinnch em grof Doicf von ^rancten vnb Kebmen hey einanber / thet wiber ein treffen mit Keifer ^“^^y
-ocr page 909-Ô0rt9ert64(^(]tWS«f(ïtt- CGCCXXX
^^^/rd)liîgfttrtbcvtttbtcflud?r. 3nbi|jctn0(l?4V»niif5clvbert4mbcr^cbtntfd)
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dvrttt^Uuô bc^ neunen IvdfcvôKiibolpbô 0picjî / 2lt;cifcrt?ctnctd) ^x^MHßfaußberpa.
' ^«ttetet jm ben/wuvb barnacb an ben groffen hoben ^ejïen tn Sehern / «b etn ço4 ni î^ebmen tf«« ' nbsp;nbsp;?’5^^*lt;^lt;!»lt;*IUr lOevnogentn^ebnien/ge^etgtvnbau^gefîectt. AîrUd? ©rtdîp/ fôm^ÂôuiaOîuM
• '’bicttcilman tn berödded^c wav/vn^u h^nblen hett/thecé 0ch vont b^utfen/ ’’’*®p**^’ g^wttin Acifer iOeinneha ®cl5gcr/ wrtvntemanbbrtvinn/ben ecltd? jung îbrop 1'^vnb ^ubenwaven babin gehoben/betten ft eh jufantengetbrttt/wurben von
fetnen^retnbrtbennalô vev^ ^seiHvidj ter ^df« m3*^/ f^htd-et et $wcn ^tfehoff/ ben von Opnabntg/ vnnb ben von'Vitbnn/gen ^9^« t’‘’ß öer'5«p|» ^®’n 5um ^apjÏ / begetet vnb Itep |nt «njcygen / IVetl erber ^np(l nttt jm «up ^J„J J*quot; ’“ ^“’ S’’tlt;ntgemót frteb vnb etntgbettgemrtd)t/jntern|lgewesen were/ folter KitboU P^umben greuwUdKn^yrannen/bcittrenwlofcnnieynepbigen ‘^obfehlóger/ ^«v wiber alle 5f etinbtfebafft/Öeb wngerfcbafft/glrtuben vnb trauwen gebrom ^^tt/emfoid)enbófen2^rteglt;rwecFt/allectntgBettvnbertfrtbenin'ö^entfehl4nb
t X^^f^t bette) vongewetnea nuç wegen tnben ^ann thitn. t?erwtberuntb ftifbefranbtbuf bm ^’iïtXubolpb«dbep254pjt6 hólff4n/weïlerrtu|tfetnetttgebetp5utn2^ctfèrer# »cifcraettmai mbê «bitworben/^egeret er/bap ber^apft/aló einVatter bep (lOenfd/ltd?«» ^e//
lt;d)t8/folt ben quot;Wufertd?/.2vtrd?cbredKrben verAd/ter allerprtefïerfchnfl^t/ ®n «n©ott ntebte nnberp ben ber baudrvnb waa bar nnber verborgen ifî/wer/ j? oen hód?(ïen ^nnn tbnn. ïöer 23ap|l gewAret Kubolphnm / tbet 2letfcr ƒ dnriehen/ weil er feinem ^ufagen nddr bie 2^etferlid)e ^nlignin nit von jntge^/ von neu went gebmuebt bctt/nberinalain ben ^ann/ «bfoluieic !*«5ór|ïen vnb i0errn/lt;5ei jllieh vn IVeltlich/von bent ^yb/fo fte 2^etfer pcin jwengetbun. 2tllen benen bie von Steifer 10eittrichen4bfïclen/X.uboipbo 511'/ i^Sen/vnb pn blt;tltf«tt/verfprud? er ben tSimcl/ ntudteta berbulben aller fttnben /®’3 vnnb frey / erlaubet jnen allea waa int Ärtcg ber brauch i|ï/brennen/raugt; * ®^tt/tobfchlagen/vnb anbrebing:IVer aber von.^etfcrl^einrtchennit weichen/ j /tn verharren wolte/benen bróu wet er mit bem fch w eren 73ann / zeiget bar^/ *«ö«nrtn/vnb fchrieba öffentlich aup/Ürr hcttc2^eifert)etnrichtn feiner lójïerl^ ^«nboßheitbalbeninben^^attngetban/ erwernunnirmebr2^eifer/manfolc f’^nud) nitgehorfam leijlen/fonber man thete (Sottetn bienfï baran/fo manah j «oie2^cifcr tOcinrichencinbey|ïanb thtté/^utob fddóg. ï)enprieffernverbot
«‘^oicAthewciber/licfjeindOanbataufgehttbapnicmanb foltc(V?e|i hóren von j^ifbeBranbs OTun^ ®«nctt bte IVeibcr hetten/man folta auch nicht fór priefîcr halten. Îbaa war ein t’atwien Ne foWe« 9‘’t«t hanbel fût bic lOurenpfaffen/bie jet^e an (îaet cinca Weiba (b viel Weiber SflSÎlt;C^‘ftlt;^lt;» '”tbKôd?en haben mochten ala fte gelûfîet»
®t£ ©apfi ©regonu^ (n einem ©pno^o vorn 35apftgt; t^umbabgvfe^iwurb,
^^ Jfe iOanblung gefiel vilen ^tfehoffen vnb prtejïern/ auch anbern (Hott# ^^gelicbten frommen À^hr barn vneinfaltigen Teuren vbel/ allein hieffena bie recht vnb g ur/fo bey cinanber tn einer Sónbtnuf wtber Reifer Óeirtgt; «/chenwaren/auffirGad^etnaufffehenhetten. ïbteanbern aber bie abfolchem ’’n fetjeuw trugen/btelteua fór ettt neu we Öect vnb Âeçerey / vil gróffer benn fe ^nvorctn^^eQercygewefcn/barburchiegunbbieganQCbvtfïenheitjevtrennetZ jninóhevnbarbett geführt wuvb.ïöcrhalbenfchrtben bie frommen ^ifehofftn wlt;lf^ vnb '5^eutfchlanb/tn lt;5allia/vnb anbere mehr/dn ©y nobum $u (V)etnç W/bamen bemnach all am funff vn $wen^ig(len tag Junp 511X3riven tn ^ey- qjrixifcfier ei^tw^ ’‘■n(v5te75tfchoffOttvon5vetftngfchrctbt)5ufammcn/wurballbabefchlof]cn/ igt;«»tt’iïiet:5apphil ^ap|ï (Bregortua wtber alle ChriftlicltcCteb/mit Worten vnnbwerefenz ^'^n“*®’
b^nblct / wurbber tf hrgciQigbeit / allea (Beit;/aller (Bottlofigbett/verblagecZ
j^nb giengein folch 2)ccrct vber fnauf : ï)iewetl lOilbebranb ein abtrünniger o^rfheîicbfrffmenç nlfcber ÖOimd) / ein tauberer / ein Warfager were / fo hanblet er in Chrt jî*= 'd^«'^’’®*^'«»®» teber Religion vbel vnb bóf lieh/ if r hefte erfllichbaa ^apfïhumb wtber ben ^trti^ ferner Dorfahrtt / on verwtUtgung aller frommer i^btbar Ccuten/er^ Knuffe/ vnb peh vnberfldnben / wiber ben willen aller (Bei jîlichen / vnnb barrit
-ocr page 910-blt;^ Xonttfdxn Ketfcvó/bcs ^apflbumb ju erhalten / If r wer ein nad) folger ^Öerengarq bc|j Ae^ers/cingefd^worner 5cinb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sx„h/
bend/ vnb bef Kómifchen Ketchô/.bar ju bef aller ChrifïUchfïen 2^eïfcrö J* ber ƒ m vnb feinen unhang óffemaU ben 5rteb jugefagt / vnb er hergeg^ï^Kó/ leib vnb leben nad?geftellc bette/vnberjlónb f eb ben Steifer mit fampt bem a _ mifeben Keich ju verberben / flünjct bad Gottlich vnb ’Weltlich ^^^ , ^^ grunbt/lehret lügen fur bie warbeie / verbeuget vnb lief gefcheben rtUerkr ^^ berey/ ïöenmeyneyb/vntreuw/tobfchlag/brenen/rauben vnverwófïtnK vnb Üeut/bielt er fór ein gut weref/ lobetd/vn rei^t bie Zieut ju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Hb
fchu^t Kubolpbum ben ‘Ö^yrannen/machet alle vneinigbeit vnber Stüber v 5reunben/erweefet allen jancf/jertrenet ben Afbelichenfïanbt/jagte bnfrt’^ prie jler wer noch fey n Bónbte ber ein Eheweib bette / vnb lief boch ’^^^ , ^*\cv^ tar alle Purer vnb -if bebrecher/2me einigt eit ber Cbri jîenbeit bnt er jtóret.ïDerbalbenfo weiten fe/ bieinjblcherDerfamlung bey einanberw^^^^ _, auf gnaben Gotted jn ben ^apjf Pilbebranb vorn ^ap^humb entfett b^® ©o ferr er aber bifem ïbecret uit folg / vnb bef ^apftbumbd abjïeben/ ry^ jj, ewig jeit nimmer jumpriejlb«m jugelajfen/jbnber begrabiertwerben v» rquot; ’
2B(c ficb kv ®apft anif fcld'cß ©f aetgcÇalien/rnî* fXubolp^uö vmbfommm ift. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
hifbeBrant ifqsapß z^ ^ halb bem ^apjï ber ©entend furtam/erfd^ract er nichtd b^rab/’^’J^^^ Propbfttjitvt Wiber f^^bamit er feine ^unbtgenoßen trójïet/fchrib er ben ©achfren ju/jei^^^l” ^ Ïi« ÄhÄ^Sr '^Ô^ an/ed wurb gewiflid? bif jard ber falfch Keifer vmbtommen/vnb beu «^njtom? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bad auff Keifer Pcinri(hcn jwifd)cn folcher jey t tbet Keifer Peinrich
• bolpb jum britten malein ©chlacht miteinanberin Ïrbiiringen/gefchult;^ achtentag februari)/wurb Kubolpbud aber in bie fluchxgefchlagen.^t pu» balb wiber ein Do let / tröffet fd? ber Propbecey bef Kapffd/wolf abergt;nu^ ^^ gluctbef Kriegd verfuchen. Keifer Peinrich war vnverjagt/ woUnt^^^j. chen/berbalben tarnen beybe Peer am jwólfftentag -Öctobrid/bey Auf ^Heffer in (Peichflèn/jufammen/tbetenein freye 5elbtfchlacht/K 1 ^ubeipb hcrço5lt;n pcinrid?lagob/bebidt abcrmalbad^clbt. Kubolpbud bett teinglücttuit frtfS** 9Æ9S öachÓen/Gott ber h^'X'X mod?td nicht gebulbcn/baf er folte obligen/ «’S ^L »np fitfet )4ineriic^. allein vberwunben/ fonber wurb ƒ m auch bic rechte Panb/ bamit er ^^’^,7V Peinrid?cn trauwen vnb glauben jugefagt bett/abgebauwen/ ffurbalpb barnach/wurb ju (Perfpurg mitKönigtlichcrIVtrbebegraben/2lldm4ii5 nach Cbriffi Geburt taufenb vnb achtig far / im vierbtenfar nach bem er v?t Keifer Peinrichen er web It wad worben»
®tc^f(ffr^«nrtc^ïXomgfWatt. ^
J^nferheinrtdïfl bfß AfV^^ ^^’” ^^® Kubolpbud vmbtam/gauQ '^eutfchlanb wiber ju f^^ JL pierDten jugw3tagt; nbsp;nbsp;nbsp;leinigteittommcn Wad / jogKeifer peinneh juin anbern mal mWeiH
ikniumantcnimar. ë^^f^nb/ auff baf ermitbcm Kapjt ju frieben vnb einigteit nicht / vnnb ber Kapfï tein frieb annemmen wolte / baf er f n bef entfcQèn mócht.3lld er in Welfchlanb antommen/etliche ©tÀtt bie ‘^bor vor j jufchloffen/fm ein wiberfîanbt ju thun vermeinten / griff Keifer P^*urid?5 ^^ ernff/belegert bie ©tAtt/ffürmetd/gewaud/ vnb brachtd jum Geborfam. ^ , 13apff lief feine ©tAttvnnb ©ch löffer mit aller Kriegfrôfîungwolbewur ^ ermanet mennigtlich/ baf man bem Keifer ntt aufftbun/ fnnicht lt;y«w1r^^/ fmbeingcborfamtbunfolt. 3lbcr ber Keifer jog mit gcwait allcntbolbc bur tunbtfm ntemanb tein wiberffanbt tbun/gewan alleDefïe/Bam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[.,4
TCeiferhnnrit^ tômt feligem ©ig mit feine Kr teg f void bif für bie ©tatt Kom/ ju PßuSutui^^? tpc Tipm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JU p.j,| GeUger für Kom / befefïiget bad GelAger mit allerley ^ollwercr/
ben / vnb machet ein ffaref e Wagenburg berumb / lag jwcy ganger far vo ^^^^ ©tatt/lief niemanb ey n ober auf ber ©tatt bomen / tilled wad vmb Kom umb war wurb verbrennt/bie XleutaujfbemCanb verberbt vnnberfd?ia5^^^
-ocr page 911-^0n9en@4(SfltW®ctf«w. CCCGXXXI ^^^lt;*Pfftt^^fllt;fplt;bbe^gr0flènlt;Blt;ltspnnb®»wbetf iOevQogitt(ÏOrtd?gt; jlt; ®/vnb KupewiX^ifebnvbi bc^ rTorbrnnnntfcbcn^üvIlcn/vcvfcbloß bte ©tntc bcu?ÿ^^^lt;^**‘5^^*^^ffw/’*’lt;P’^lt;t peb tnpffev / pclotftnwlôrtupber 0tacrvngt; «ü6fi^ ^^^r^'^ôDolcf. Äcifev tOcinrid? tbet viel ©tórm / wenn bic Komet bet// j^PheUn trieb et pc wibet binberpd) inbie Statt. StUcewaevmbbie Start
®m betnmb wat weit vn bteit/maebet et jm allee vnbettban. Sniert aie jwey 2^‘fr« ftd«rti% «w j7^Qlt;t?Mt vetgangen/tbet Reifet iOeintii ein etnpltcbcn Stutm / çewan vn ^lt;w9lem.
bet n ^’^ Ö^^f i^ ^’^^ anbetn tag bep 73 tad?monat6 / wat an einem jtey tag in «ch ^^’^Sfîwoeben / aie man jelet nach Cbtifïi (Bebutt taufenb vnb btey »nnb JWgiat. 3ôic in bet Statt anffbet e^anwet waten Btafftlop vnb mùbwot^ . ?’/ woltentuwen vnb fcblaffen/baemetcftenbie^eiferifcbenÄnecbt/lieffen kjP^^Snt bipanbie Stattmauwet/bawoltpcb niemanbtûten noebmetefen
’^^^^^*^^^*^‘^^” wutpren Ceytetn an/fiiegen auffbic (Î?auwet/ba faben ^^fj^^l^'WAdjtetmôbvnbfebUffetigwaten/SiegabenbemanbetnÂriegp* fiîi ^^” 5eyd?cn/wat/ebetman auff fîigen bnnffenwei^auff bie (lOauwctyet^ ^lijgen bie fcblAffetieben IV Achtet / btacben bie Stattubot auff / ba tam bad 2ltiegpbeet bineyn/ba gtengeeanetn wûtgenvnb flecben/wet Pieben h^r ^^£ fanmet peb nicht lang. 2gt;et 2lt;eifct liep ein tbeil bet Stattmauwt ey n to lik 5lt;*^l^ï^*iïlt;” nbsp;nbsp;lt;*wtf ^^’^ boben/50^ naebmab mit all feinem 2Vtiegp
bh ^^^ ”’’” etgtimmet vnb bet Statt bAfpg wat/ bineyn. Ï)et ^app Pebe ^^le*X)epe/WUtb etwan Moles Hadruni,aud) Prætonum Traiani vnb Crefcentij ge// ^^nt/^tUd? nenn ene bep2lt;ónig SDiettid^epallap/ ble'S^entfcbenbiepènebie p •jSelbutg/ba wolc et peb pnben laPen/vn peb bep T^eifete etwebten,2gt;etK.eb ''‘^wgett peb fût bic^ngclbutg machet ein ^oUwerrf/OtAben vnb IVabl be// iengeWur^bett 2in .'^’ïib. 2)tc Kómet tarnen fût ben Steifet mit großet bitt/bidten fo lang an/bip f«rhlt;i««^ w^am. J’^ Keifer barey n vetwilliget/nam ein fuma ©dtô / fagt ben Kornern ^tieb ju. ^ S’f Kornet legten alle fcbnlbaupr ben ^app z gaben bem Keifet jwendig eble j 5‘^SetsKinbetjungijuOcifcl/bie Keifet tOcintiebfelbp nennetvnb begetet ’‘‘vdben,
Wbic Sacf'fTdivnNre SSuntof^cnoffenonantoern
Reifer wertete«/ auch Srdfing hub Slugfpwrg e^nge^
nommen worben»
Jewell Keifet tOeinrieb ju Kom wat / tarnen bep Keifete von Conpan// ©ru^eft Seifers dnopel Legaten/ btacbtenmif/nengtopèbettlicbe SebAnctungen von «onf^fft gt;•»lt;»* ©oit / Silbet / toplicht Segofne Kilbermit ^blemgepein verfett/ viel 5^2^*^ “* 'y^Crt(5ewanb/gam5cgülbincScü(t/ fdjendtenôbem Keifet» 73app(5tego//
flt;hictcc etliche Kornet an Keifet/vegetet einen tag/batan et bet Keifet/ ?‘*FP vnbKómet jufammen tommen/mit einanbet bep 5tiben6 vnb aller Sa#
halben banblcn mochten. JÖet Keifet fcblug^lcbee nicht ab/ p^et vnnb et// jjHnetbem ^appbcn etpentag bep dOonatólIouembtló / ba foltert all pat^ to; S’’5«fammert tommen. if^amein peptleng vnbetbep KeifetóKticgp// ^®‘^ / purben viel Knecht / berbalben liep bet Keifet feirt Kriegpvolcf alles in ^^^Paninfubten/bipanbcnKetg Tlpertrtirtom.ïÓie Sachten vnb ite73unbt s^’^open tarnen irt‘2^eutfchlanb wibet jufammen / etwebleteniOetßogiOetman hermahherçoaw ^’^ Cotbtingen ju einem Keifet an patt Kubophi / 5« ^ipleben / ligt in ‘Ïhó// ^”*1“quot;^quot; *^?*! ^^Scrt/baviefKnoblach wAebpt/ vnnbwutb PetçogPetmanvnbetbemge^ «webUh '’’^* 'quot;««mpAfclberKrtoblachKortiggenannt»
Iiak J*^nibet73eyetn/pQunb-öepetreilt;h/vrtbetpurtb pd)dOatggtaPCuit#£uH6oitgt;u8 W«a# ff? / lt;*«P anreitjert Kifchop TUtmanß von paptuw/auch neuwet Sachen/te// ?Xm»r»?S,‘Ä b?iR®^’’”gt;lf^dP*^i^dnrilt;henmlt;ht9lt;botfamfeyn» t^ergoglVelpho tarn in J^ci. nbsp;nbsp;'
j* ^efengtrtup batvon/bett bie IVAchtet mit ©eit bepochen/nam ey lenbe ein ^J^Spvolctan/wasimjuliep/ KAubet vrtbdOotbet/ biebofepen 73ubert lief^ illk ^’^^^^^ -^‘^ 5®S ^nechpenfût 5teiprtg / batnach fût ^ugfputg/ gewan
‘wyb StAtt / name eyn/ vnnb verberbte) Ammerlich/ fe^etgen 4ugfputg jn
einem
-ocr page 912-Sue (nuffte^ttcO ;^0f?rttuiiß CHttcnttni/
^ilt;,6c(i5Q5ifdgt;off i« einem ^ifitoatfWigolbum/ben ber l^vQbifdiOtFvott (tOcinßÖigfetb in ^æ/j auafpura wirtper^ l'en beitttUdjgcwctcbtvnnbconfccrtcVC bett/betm ^ifeboif 0tgcfvtbvo»^'’^/ fp«*^3 W’^t bnwon entvunncn. t^cr^og Conrab / etn Gruber ßcvQog Dvlt;*0r lut «M^ ^ebmen/ 50g mit einem Kvkgjtvolcf in -Ôc|îcvvetd) bete ^cy evn v«^ Winben bey lm / vevbevbet brtôgnnçe Cnnbmicbem ©ebwevbt vnb tbetmit (lOarggraff Cmtbolbem SebUebt bey (ÏOuvbevg/rtm vtevbtertt43 be^ (iOeyen/ kg ob/ mb fddng ben (Dnvggvntfen/ Keifer ßeinrieb Hebe CebengnnQOejtevvetd?. iOcrçog5tiberîd?nu^ Öd/xrnben bef IvCïfevDenv riebó Ö^od?tcvmrtnn/vnb bieKey erifeben tOerm/ 2^6 nemlid) Canrab ter vnb©ott/lt;5r4|fenvott Kobam^n/mitanbernmebr/veringtenKifw^n IVigolb von^lngfpnrg nuf beröentt/tbeten ein Angriff mit lOeriîogWelFbe» bey tOoeb jïett an ber i^onaw/lagen ob/Ker linger (Braff Conmb wurb ew^ gen/fein’Ürtttcr/aneb Conmb genant/ lief jn gen Kob fît been/vnim Klofkt/ jocrauf fcinêÖcblofgefïifft/aucb KencbicferdOÄncbbabingefcQt/begvabcü*
® if ©apß ^tlbf Orant» aO^f RÇt wurO.
Wcrlftn.
35apfl ^iföftraiiö Wiet entfegt.
îScifer f cinriftter »ierbt Wirt Houben OCônicnK^rlt«^ cm» pfaußtib
A^ifer tOeinrieb 50g an ff ernennten erfïen tag bef GOottatß nboew^
gen Kom/wie 5uvor angebingt/w»rb mitgrofjen cbren empfange«-Q^/^bernubeten fib bie tOerm 511 bey ben feiten/ warben vil Legaten gefebiw^' wolten feben Kapd vnb Keifer mit einanber vereinigen / Ker Kapfl begetd' Keifer tOeinricbfoltficbfamptbem Kómifeben Keilt;b/on einige paccvn«H^* j?dOTi4 btr pitrbte bing/an in ergeben.Ker Keifer war aber niebe bebad)t baf er ft eb »«b bie fet^' PfaSÂSSeï ^”^ ^^^ ßoebbeit bef Kómifeben Keiebe / in bie ßanb vnb willen feiner idn^^ ergebe/erwórbfonlïimfelbfieinKnbtenbinbcn/woltberbalbenbaeötb’^^!? auf ber lOanb nit lafcn.KapfKBregoriue fîcllet fcb fam were flt;bon5«ter gcmacbt/lief f cb nic merefen/bam beim lid) auf ber 0cattgen©aler«m$«^^!'
Xlorbmannen.Ker Keifer lief alle bie auff benÏTug be|«brieben waren/ nÀl/Kifcboff/ durften vnb Derren/ auch ben Kómtfeben Xabt/ vnb5^^’^^^t meinb/jufammenforberen/ bielt einen gemeinen öffentlichen ^ag/«alt;^ y? brauch feiner TOorfabren.Karauffwurb erbennt/vn mit gutem Aabt beWM* fen/baf Kapjl Dilbcbranb ein Wolff / Kieb vnb (Derber / ein treuwlofetp’y tiger/ ber feine ©cbAflein verlaffen/ein Derr Abter ber Derb/ein5ei«b CbHIm* eher lieb/ wer/ wurb berbalbcnmit völliger ©tim aller Derrn bef Kapffb^’y entfett / vnnb an feiner fbatt Digbertue Kifd)off $u Kauenna / ein Ctebb^P^ allee yrtbene / ein fromer gelebvter (Dann ^um Kapff erweb le t. Keifet Dein rich bieltber beyligenbrey KSnig tagbae ieff in©.peter6 dounftev. 211« ^‘^J jben tag februari) 50g er vb Kom auf mit feinem Kriegf volcbin Campa««**JJ' griff bie norbmannen an / fchluge in bie flucht / nam ben mciflen tbeil cy n.Kie Korner fehiettenf re Cegaten jum Keifer/er folc gen Kom bome«.2lM
bebtet ber Keifer vmb / tarn gen Kom am 5wcy vnnb $wençigfïen tag eben jeben tag vor O^em / wurb vom Kómifchen Kabt / von ber S^”^***-^*^ terfchafft/vnb (Bemeinb/ auffs aller bcrrlid)efb empfangen / ritt alfo am feit tag ju Komeyn. Kennechllen tag barnach wurb ber neuwe Kapff voi^}y
(Beifilichen / wie ber brauch ifl / vonfecriet / Clcmenö ber britt genannt, Kapfl bronetvnbfalbet ambeyligen Kfïertagben Keifer vnnb bie Kelley? ‘ Kertba/vnb wurb ber Keifer von aUermenniglichen öffentlich ber (Befalbt/t von (Bott Komifcher Keifer/bae ifî 2luguflu6/a«f gcrófft vnb gcnennt.
OBif ©apft ^KOfOranb (wrOvik btt îîorbmannen 0* nen anbem ^apß cnrcl^lten.
D bifer ^eyt wurb Kruno/ ein geborner ‘S'eutfeher/ vnb Im Kiflbumb Coin pbabeim/einpriefïer vnb fafl gelehrter (Dann/©chreiber^uKatne/oerv ’ am allerer jïen ben Cartbeuferorben/bas ba ber fch werfl Ôrben tn bw P fïenbeitifî Cw« haß ©prichwort bezeugt/ fo man fpricht: ^t führet cm ^^^^jj
-ocr page 913-^tt9lt;tt@a(ewlt;gmßlt;(flt;w. ccccxxxii
^^tlt;ttbcttttcm Crtvcbcufev^angcfanjcn. S^dfcr bditvicb machet«lUntbrtk' fa Ï’** ^^^^‘^^^^’^^^ 5ncb / Uget vbeval in ben Stätten ein ^efn^nng; / 50g uk ƒ^^*‘’w|itn‘^cutf(i?lrtnb/nrttn3itjgfpnvgwtbetcyn/ cylctbavnacbbenneeblîen 2(«ôfigt;«ïâ»o« Äcb WC^Oetn^ju. ibct^njbifctooff Qigfribvon (^cintjwAvimclenbgcflovbcn/ I“?„*Ä^!!.'’‘“' J*^ igt;eflcn|intt feitet bet iC-ctfcvlPcjtlonctn. ^ap|lÖilbebt'Attb(frtvb5u©rtlc^ ’ ^ ^ ” Mgt;«/4^tli(be febveibenzÜîr b^b vot feinem'^ob alle iOnnblung vnb vbel/fo et wt-ÜA *^’^2^^^^^ voUbtnebt/ wtbettufft/nbgetbnnvnb tefeinbiett/vnnb fol enbt^-‘w «lien bie feinen /bie mit jm im ^unbt gewefen/etmnnet bnben/ fe follen fd? ?^[^®^m2^eifetveteinigcn. Etliche nbetfcbteiben bnegegenfpiel/ Hemlicb/et
®^n feinen etnlîhd? vnb bey bód? jlet peen gebotten haben/ baf fie beinen jum J^^Pff wollen etweblcn an fein (întt/benn einen auf bifen jweyen/ben^lbt Set S‘Um/obet 4gt;ttonem ein (Dund? vnb ^ifeboff 511 ^Sffia. JÖtefet ^tto wat 511 bet jJ^titt ©rtcbflen/ju ttm$ vnb fpott bet jweyet -ift^bifeboffen/Segum vonCoU j?’^/ tnnb IPe^elo von (^Oeimj / wibet ben alten btaueb vnbetflimb et pd? einee n^cmbben^lmptö/weblt vn machet juneuwen^ifeboffen gen Co|îenç/ 13am/ r‘^3/(V)inben vnb Hngfpntg/waten bie alten all noch in leben/ Xlemlicb/^eb'/ ;‘^‘^t/Öeinti^/Xegnatb vnb IVigolbus. Kbet bie 5wcn Àttçbifd^off von Cob/ ^Ottb (^Oeimj/bidten nach altem btaneb ein Sy nobum/vetbannten 13ifcboff ^ttcn von4gt;llta/mit fampt allen ben 13iflt;boffcnfo ctgemacbtbette/tbetenó in ^5^*^/vnin bie 5al bet vngetecbtemSetginó bet ilbt wat bifet 5ctt vom 13aplï ®er$iu8 wirbt bot» Pllbebtanb^nben Hotbrnannenein /iegatgefebieft. ‘Vnb alebiewetllSapli ^‘‘Jtti»«/*’»^ƒ« Rlb^tanb geflotben/wntb et Setgins von bet tOet^oginC^Oacbtilb/vnb von ^Spft m»? *” y” Hotbmannen $um 13ap^ etwebUt/ nennten fn $u einem guten jepeben
*ftorem,baó ifl/ein Siget/bet ba feinen ^einben obligt/Hbet nad? wenig tagen •*lt;ii^b et an bet Notent» bt.
2Bte he ©eiftltcßcit tin ^afaniluiia §tf Iton.
^ balb 13ap|l (Stegotius/ aueb '23aplï quot;Victot / ale bie Unfenget vnnb C^^t7^uptet aUct vnetnigbeit/batbutd? bie gam? Cbtiflenbeit mit Kad) vn ‘Ïobfeblag beUfligct wotben iff / geftotben waten / geftelee mennigblicb iwocybenpeyten/ bcni5tfcboffcn/ ptelaten/ vnnb alien (5ei|tlid)cn/baf fienun J’*^fûtt mit Klt;d?t / ntebtrnit bem Seb wetbt / gleich ale bie vnglâubigen/fïtei'z woltcn.j)atanffbieltcne ein Synobum vnb’Vetfamlnngju (Satflungam 'X’trfamimi ober ®» ^^Wgllentag JanuatbZ-^ebamenbabinalle'^ifcboff auf^^entfehlanb vu •’'’ï*«»iw®lt;‘*P‘’quot;â‘ 'oaUienbeybet pattbey.îba nun bie ctfl Seffion wat / freng 15ifcho{f Contab f?’^*^t'^€d?r an/tebetbife meynungzîôen^tiben/welchen Cbtifîue allen dOenz Wm/ale et au^ bifet Weit $um Dattet geben wolte/ vetlagen bat$u etbalten/
(ic all nun bey etnanbet vctfamlet/wolten ben fteffel/macht vnb gewalt/ ^'^^etfübtifd)c itttbumb beten lieut/bie pch nicht febâmetenbie tOimmlifchen j®lt;^bett5ubem^bligen/mitbcmlt;Beifllid7cnvnIVeltlicbenSchwettvongtunbt r^^aug f(hneiben/mitge$cngBnuf bef Uiten vnnb hieuwen ÏTeflamente/ and?
©ebottCbtifli/vmbfloffett/janichtenmachen/vnbaewiitbauchvon nóz/
?^flt;yn» JofucciniOauptmannvnb^ubtetbet^óbenbettbenlfyb/welchen^t^tfolmanjaltou ^einb vonim mit lijten gebtacbt/ nicht btochen/ fonbet gehalten / (Bote bet
jJ^‘X0î hettbie Jöben/welche bem (BottlofcnKónig Habuchobonofot benjuge lösten ^yb nid) t bie Iten/ buteb bie ptopbeten 3etcmiam vnnb Afjechielem ge# A ^ '^ vnb fnen laßen fagen / baf fe batan fdnjteó (öottee/vetgeßen / jn vet// f ^thetten / 2gt;enn bet ein Af yb vetacht / etn 13ijnbt nicht belt/boó (Bclwbt ^cr/ vctad?tben butch welchen et gefchwotenhat/bemthutet vntecht/ ^^”^^’t fein IVibetjachet geglaubt hat« (Bott bet hÂ9ï9î jagt :3eh bet vnb bein (Bott lebe/ ben Af y b ben bu vetacht / bad 13iinbtnuf fo bu vber/ |‘'agen haft/wil ich außTbeinlOaupt legen/dOag beun bet nichtentgehen bet ^® ® elubb jethtiihrflVit follen nit gebenefen wem wit fchweten/ fonbet butch lùkx k ^ ^^'^ fch weten/bet iß viel getechtet/bet von wegen bef Damens bie (Be// quot;^v hat/benn bu/bet bu beine 5einb/Ja bet je^unb bein5einb wotben iß/heim// b b # lieh
-ocr page 914-. Bae (nnffee ^«cOgoJirtttnw ?ï«ctt«'nt/
ÄßriätdUfl veil Vbo».
lid? ttad?flcllc|l/»nb fm cm turf bewetfen wilt. IVtr Ufen vorn 2^^^r^*^.^*^5Â^'îîJ Xlcvonc / bk webtallein vngl^ubige joAuptev/fonbeeand?grenwlid)« h ««e^ ^etyrannifebe ’Wütend) vnberben (^enfeben gcwcfenfinb/ba^P^l?^’’ ^^j^ wólt/aucb gebotten/Cöebt bcmKcifev wae be jj 25vCïfcvö tfï/fórd?f cc ?^?W0j^ cbvetciiwem.Kómg.Billen5üv|ïen/allcnObrigteken/obpcfd)ottbóp Icnwtvnicbtallctngcborfamfeyn/fonbcvfórfk ©ottbcn^jsÊ'XOïAK'ït ^’£*^5 ”ƒ %p bnp wir ein fneb lid? vnb vó wig Ceben haben mógen / benn bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘\m
gewalt / ijlvo (Sott/bcrber-óbngbeit^« wiberiji/berwibcvjlrcbetaud? ©o lid?er ^wcfidkigteit. Ï)evbalben fagt ’^ifdjoff Conrab weiter : ©einb alle nid)t6 benn ebtgei^ig/ hoffärtig vnb fielt? Cent / bic bep »«9ï9ïyi ^efelebZ vnfere (Sottes Cobreb/ba er fagt : utiles bas bunuff .i^rben aoff lófen wkoiw bes Wirt rtueb int tOimmel auffgclópt feyn/vnb alles bas bu auff Xlrrbcn binoc wirbfl / Wirbt aud? gebunben feyn im Himmel / mit trutjigem vn verfeb« gemùtfAlfd?lid?auflegen/aufffren willen vnbegirbjieben vnb beuten / cinfcltigcn Äinbern barmit ben fpott vnb mutwillcn cr^eigen/gleid? fane wir ÜOenfd?ennid?tbapein (Bcmein/bieinbcnbeyligcn propbccettifl/b^’ naebbem verfïanbtbepgemeinen ‘Voletseinbing ctwanmitmand?erley 1 ►* men genennt baben/ ein bing etwan nad? ber anmutnng / fegunb mit «en Hamen/balbbarnad) pgórlid)crart/etwanfd?Ici’bt 5« gieren mit (ß^t^ nuffen / mit ©prid? Wörtern/ mit ^vempcln/vnitb bergletcbeticin bing beep brad?t vnb anjeigt baben/ baffelbigalfo ben(Hcnfd?enfórgeben vnb ey^ÖJ^quot; bet/mit mand?erley art ju rebcn bas quot;Volet berebt^nberwiefen /bewegt vnb er lufligct baben.'Vnb wie 0anct3luguflinfagt : 0o ift bic (Dóttlid? warbeit^^^r an bas Ckcbtgcbcn/bappc infrer jicrlicbbeit mebr bewegt/mebr aud? mebv erbórt wirt / ben jb es nur blop vnb fd?lccbt ben (Dcnfd?cn were / benn fc war ijls /bapvnfer getr U/fo lang bic ©cclim Cetb vcrfebkirquot; ligt/pd? wiber allen willen vnb geb^aneten ben Wcltlid?cn ^ergangblieben vnn pcbtbarlid?cnbingett ?ugctban/lufï vnb begirb barnad?bat/3lbcr bas ewig v berrlid?/fo nit gefeben noch begriffen werben mag /bat tem fîatt im tfî aud? nit angenÄm/es fey benn bap bas gemót burd? ben glant? bef verf^^^^ , crleud?t vnnb bewcgt werbe. Ï?erbalbcn batber ewig 73if^gt;off/ ber war von bent ^anb ©attet peters im Johanne bem 4fuattgelifïc tlAr ltd)/nn(^^^ pyriet) folman aaß 6e tbeo/ (Harco vuitb XZ-Uca ant tlArlid?flcn gcfd?riben / ïècr5ricb Cfprid?t er) |v h^^^»nptfuc^en. tnkcud?/gjeid? wie eud? ber quot;Vatter gcfd?icttbat/alfo fd?ictid? cud?.Hen»pc^ ben beyligé (De tftaUen benen jr bic ©ónb nad? laffcn werbet/ bene foUensnaw^ gdaffen werben/vnb was jr binben werbet/bas folgcbunbcn feyn. *Vnbbavii‘fC bcr??amp;9ï9ï bie einig tett vnber ben feinen crbieltc/aud?an?eiget baperber ciw5 vnb ware Hirt were/ bat er allein 511 ©anct peter gefügt: quot;Vnb weil bu mid? Ik/ befî pgt; weibe meine ©cb^Pcin / bas ip fo viel / ® ebet bin in bic gantje Welt/pre* biget bas .if uangelium allen Creaturen. Vnb wetter fprid?t er:(Hit ip gegeten aller gewalt/barumb fo gebet bin vnberweifet alle Voleter / Vn von bep wegen batberewig ynHimmlifebeKicbrcr Cbripus feinen Jüngern bas gemót fees verpanbsgeöffnet / barmit pc bic (Befebrifft/ ben(Hoifen/bic propbeten vuu^ Pfalmcn verpónbe, bat fnen aud? bcfoblen bap pc in feinem Hamen bic bup vn Verreibung ber ©ónben/ bey vnb vnberallen quot;Voletem vertónben vnbprebk gen / aud? beren bing aller mit cinanber zeugen feyn folten. ^up biefen cr$elten jptibeBranb tropft Worten Cbtipi bat ^app Hilbebranbcin poli? vbertomen/ pd? feines gewalts
viel vblt;tttommlt;»/atelt;i:fmblt;«gcwaUlt;5ot«6/b«ffc»:0otf vnb leingcwefcn/$ugccignet.2llfo pnbbasbic ©itten/alfo bringt es bic jeit mit pw/ alfo pnb bic (Henfeben gepnnet: (Sott ber ^p^SOï^i würbe ber (Hcnfd?cn beil «‘^^ wol betrad?t baben/wenn er fein ©eb werbt alfo cinent perblieben (Henfebenbej fohlen bett/ wcrwolteberlt;Henfcbliebcn begirb info lebe fall ein ‘Termin vu pecten/wer tónbs regierntber aUerwetfep auffifrbe würb ein fold?e^ bürb mebt gütlicb gcbulbcn/if s ipon not bap vns einer lebre/wie vn was maßen bic 3lpolt;' pclbep??i£0ï9ïaibic Ï)ifpenpttiongcbrauebtbaben/inbcm‘25ueb vó (Dcfd?i(^ten ïüafFenberŒHPw ber3lpopelbat|!iucastlürlicbbcfcbricbcn/wasbicTPaffenber Chripenpub/ waa bufeptn. nbsp;nbsp;nbsp;HemUd? ber bey lig (Scip/niebt bas©d? werbt/Kaub/niebt ber 'Cobfd?lag/vno
-ocr page 915-e0ttM6Wflt;6lt;ttßlt;lt;flt;wv CCCCXXXIII Jl^X^^^S^^^^’ ^ttpv^rtttÇcv/KûcfvnbÂtcb^/bcrlOclmUttt/ bicOûrtcl/ ij® @d)wcvbcbcr ©cbilt/finb ntd?côanbcr|5 benn ^ncb/£Iîcbc/lt;5cvcd?ttlt;îBdt/ ?®ifnutt3/bfc©eltgbdc/btcirÄvbctt/b4öIVovtlt;5ottcö/vttbbcvlt;Blrtub/wcl^ r^8 Alks vnfcr Ketpr Ôcindeb ber CbvtfîcnUd?^ 5órjï/ bem 23lt;iplt;î fOtlbe^ . *lt;inboffcmald angebotten b^t/Aber er b^rô nie wollenannemwen. wir Uug*
’’*^*^^^^*^ Ädfer tfï ein (Denfeb/vnbmag funben benn niemanb 1 fï on ’^*’b/ctttcw^ebenwlrtetnfuncf jnr funbangebom berliebernUerbclï/ berfob Eft k ^ ^l^lï^^^^i»^ empßnbet/ fo ïfls aber warba^ je ber 2^dfer Bdn anbern
’^l^’fd^ö fnebt / ban was er in fdner -if be brau^t/vnb jm erlaubt 1 fï/ wie ÆuR M f^^i^cis b«» j ®kiXatur erbdfebc/foldbed allee wie be jftlg ce In ber jngenb Ifï/alfo be|ï mebr ö*^®^“ nbsp;nbsp;nbsp;*quot;?“*
'^^ t«ó lm alter ab/vnb wlrefdngebembt.jcb bebenne baf? ee nlcbtdnbjdne lurtam’*’** ^ l?Xp^2Ugt;er man pnbt jt vll/aueb froineÜent/ ble fieb In folebem vberfebê bagt; be’e *^^ ’®***^^*‘^ wenn man ber ©ach recbenacbtrad?t/fo tónnen wlr nld)tam b ^’^3®^/^^l^ etwan wol dn mangel vorbanben Ift/clntwebere burd? machen Jp 3tód?6/ober ber |ugenb/31ber bergegen feben wlr an bem Reifer groffe m Ad? j3«tugenbenbe^gemüte.lüasgefd?llt;ïltd?Bdtllïerlnallcn fad?cn5ubanblen/ j^eiBric^s btgwaN e l^^lenbe Ban er dn bmg in bas weref bringen/ wie on vertagt i|l er in a lier gc^ »ensefeUtfMJ^it* ^i^/barjnelnfolcbebefonbereartaUerbing/baóBaumlndnemfolcben/uttgen ^lt;intt erfunben worbenlfï. 3n 2^rleg^fad?en batcrfdnc6gldd?ennid?t/ int ^^’|Ïlid?envn’Welclid?enKed?tcnifïertrctflid?erfabrenwa6 (5djïlid?e0a// pf^tublVeltUd? et? Anbei belangt/Fan er fein lïattgnugfamvcrtrctten/vnb
^*^'*’**’^^^*^^®^’*'*’^^^''^É^*^'^^*^*' 9^’‘Ó”'’‘’^^ ‘^‘^fö vncrfd?rocFnen ge^z Ïï‘’t8nl(be allein neben 5ür|len/nerrnvnnb Königen/fonber and? vnber ben ^*^‘^3^leutlt;n/ble fold?efad?enim brand? babem .if r ifl eindebbaber be^ fribs ^'^^i^Kcllgion/gegcnben armen milt/mebrbcn(5ottcrbdfd?t/gegen ben vbcrlt;' J^^ttbnenbarmberQig/feinenyrcunbcngùn(ïig gegen bcm 2trieggvolcF eines • ?^5J*'’gt;HUnö/weUblt; IlücF alle nie in Beinem'Ceutfeben/ia auch in BeinemKomi# jJ^Äcifer /gewefen ßnbi'Vnbober gleich berallergreuwlicbfl ‘Ö^yrann were/fo Fjtenwlrlm fegeborfamfchulbig/folten fmandun Beinern weg wiberflreben/ lÜeltliche Kecht/bie beyligen X)Atter »nnb Îgt;octores ber Aird?en verbiet’ Ift^^fllt;« 1» Beine weg ju baß ber 5dnb fcy ein 2tnBlAger/^eug »n K.id?ccr.nn J*l*Hlealfo/wdl ber Reifer mit bcm^aplUOilbebranb in IVelfcblanben^rieb g*^t/wurb er burd? neib vnb vntreuw etlicher feiner ^einb beßlOer^ogtbums ^.‘'^flen beraubt. Dnb bat0ad?f|enburch5ogen ein trenwloferTyrann/ber ^‘^H trauwen vnnb glauben am 2Vdfer brochen / bat Bein 5reunbtfd?afft noch ^^»agerfchafft betracht/ fo mag man Beinen fchlechten dOann/ er fey benn $u ®®‘^wiberumbrefBituiert/förba6 Keebt weifen vnb laben.ÎJanunbcr^ifd^off ^ft^trecht folchö nach einanber er$clt vnnb gerebt bett / namer ein ^ud? beß ^‘’mtchenHedîtenô / gabs bem if r^bifeboff WlQoloni von^Odn^/ließindn ’**pittclbaraußlAfen/barinbcgriffcn|Bebet/baßBdncrberbeßfdnenberanbt .Kem entfemer »ft th j fß^t ijl antwort 511 geben fchulbig fey / er fol auch in Beinern punct vervr/ ffij‘® ^’*‘t/oberwlber/ttber0entcni5außgefprochenwerben. ibarnacbgaberbas ® f^’l^^w^lfcboflrlVernervondOerßburg/bcr laß ein Capittel barinnen von J^^®’^‘:'^^Ö^f‘^*^‘Bcrt fleher/baßncm lid? Bein 5rai)W für (Bericheju Bommen
fftijk “’’S^wwerbe/fonberßefolbabdmjuvor)rt?außbabcnverrid?ten. 21uff®lt;»fç6utlt;c^ev«{/ L v^® ‘'^^^ö P’^f^ '^^^ï wegen beß 23apß Ôilbcbranbs^unbtgenoflèn antwort/ ^»0^ erPu^e ta er ^^^if r(5bi(d?off von 0algburg lt;5ebbarb/war vnber allen betten/bie bem StveSS« * t2ilbebranbanbenglggewe|l/bergcfchicBtc|t/wolbercbt/dn ehrbarer alter (V?ann/ tunbt aber a uff bißmals nit ein wore
reben/war gar er |Bumt.
b b i#
b b i# irie
-ocr page 916-' BaôfSnfftœwcOOoMttw^Mettt^w/ 2î5te cdicbc ^fmn tviOcr auff te ^ Änfere' fep^ tenftekn.
o^avi-iub« fciKinfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W^îf«» tlt;î3 wurb nid^Cô «w^ejettefet / m«» fd)vtb «wen «nbem
hit »Uder |iunfe(amp;(r, ^^vnb‘Gag au|^/ kgtbcn3cn(î0ctrtçtnncd?jllt;m(V?cyctt bernaei?/ b^foltfCF
’Hr ©trete aller btngeUgt/etn ewiger ^neb mit verwilUgung beyberplt;^tv^y* en aulfgertebtvnnb bejlâtec werben. Î)ie Äetferifdjen ^ogen vonbem v-^S?'* ^arflmg ab vnb betm/ aber bie^^pflifcben blieben lengcr y würben ber 0^^ fclbßvnbcrcirtanbcrvnetnö/Bunbcenfifbnicbtvcrcinigen. Àtrlid^e 0a£bj|Mw^ Derren/2116 lötecricb/berdfcfbercööcbweffcrjnm IVeib bett/belfert Detttf aneb 2)tctrtd? genannt/ 3«»« ^ifeboff quot;Üto von Dilbel^bctm/vnb fein ^rubt*^ Conrab / fielen von 73aplï Dtlbebranbö 23nnbrôgcnolprt / ergaben lieb lt;*”
Pfaffen baben bas neuwen^aplf/vnban2^eifer Deinneben. ^Lberbteanbern/mbnemlieb’^k^ Ät£ u»Ä ^^^^quot; ^tfebotf/ her^r^bifeboff ©ebbartvon ©algburg / :öifebolf 12ctnvi^ nc««lt;tgt;flamp;t? ^ von(Dagbenburg/21 halbere5« IVût‘^bnrg/2Htntan von paffauw/^^^^J' bart von (Dernburg / ©uneber von SeiQ / 23runo von (Deid?ilt;n/ 2llbreebtvoquot; IVormö / ^uref bart von Dalbcriîatt / tóerman von (Dcq / vnb biß vkt b« W ber jwy traebt^wifeben bey ben tbctlcn verbannt/vn boebju 25ifd?offen worbe« waren/ 2116 Keginarb von (Dinben/ 'Wigolbu6 von 2lugfpurg / ©ebbarb vo« CoßenQ/ vnbDetnrieb von23aniberg/helfcnben ^apfl vnb3.etfcr/f««Öf^ fre erfte Danblung / wie bie vnber 25apfl Dtlbcbranb gebanblet/wiber auff lt;•’” nenweean. î)iefc befeblolfcn ntttetnanber/ wie fie fr Öad) binauf woltenbvi«# gen. Dnb ab ber gefeit vagfebier babergieng/ntcintenölie woItcn bie erfte« jeyn/Barnen jn Qiuntelbergun 2lprtllcnjniannnen/^ey Jnenwar pernio« • ber ©aebfen crweblter Kómifd^er S^onig / ^dbertwö von ^vaunfebi^^^V Peinrid) mit bem ^anamen Craffus/Conrab von 23eud?ltngert/vnnb bi« Ölt;J« 4gt;tconiß bcf verertebnen Per^ogenauf^ 23cyern / be^gbicbcndStto ein ^2ûrteb von dwniadj/ber ein ßegae 25apft Ptlbebranbe gewefen war/fd'alf^'^f *^^ -iirrijbifdioff von Çûân^ IVeQtlonemein abtriinntgcn^Ketjcr/ fügten Offcntltcb gefagt / baß Steifer Petnrid? ntebt fcbulbig were bem ©otf lieb^*« faQ jnfolgcn/wolten alleinbie PAupter ber Cbrißlieben Ktveben fey«/^^ -ten Otro^iem / barvon oben gefagt/ ben bie jwen 25 ifebolf ©egeuin vnb ^5?^ lt;Dr6amj8 ber anbet lo tn25angetbanbetten/$rtm^apfl/ nennten inX^rbanum ben anbem/gl^’*^ Sei“quot;* ^‘’’*^quot;' r^*”'^‘^^'‘^^*^5» Kom / baberrecht Keiferltd) ©içfeyn folte/erwebUt worbew aber borfft niebt babin/wurb verbannt/borfft ßeb nienbert feben laflc«/*’^**^* wurbenbife^wen X)erßgemad?t / Diceris Vrbanuscum fis proieftusabVrbc, Velm“ ta nomen,vclregredians in Vrbem. 00 halb bcr angefeßt ‘Ïag im (Pey en ^^f^^St! Bamber Keifer mit allen Lürßen vnb ©tänbenbeß Keidïóbabirt/^tj^* fdioff pctriiô portnnenß6/5wcrt Carbtnäl von Kom/ale I^egaten beß^^Plv dementid. Afe Bamen aneb bife ^rç vnb “Vnberbifeboffbeßgan^en ©« w« '^« ©ermanie, nemlid? IPeQilo von (Pcing/2lngclbertu6 vb'^rier/0egni««^!’^, Cöllen/Cuitmair von ^rem / ibietrlcb von l^irbun / Petnridi voit Conrabvon Dtreebt/ Dlricb von Xfiebfîatt / (Peginbarb von 5ttiß«3' von Kegenfpurg / Kupreebt von Bamberg / Perman von ©pey er / Xgt;t^y*’ . CoßenQ/^urdbarb von Coffan/ ©igfrib von 21 ugfpurg' ©ebbarb voP’^f Dto vonPilbcßbeim/ Peinricb von ^abeborn/ Xlrrpbo von^Pünßer/^^ tnatrvon(Pinben/25abo vonîrnlcn/25urdbarbvon^afcl/-Cgt;ttovort0tW^ burg, ^tem vieler anberermcbr 25ifd)off Legaten au ß ©allia/Jtaliavn® ‘^ mania. (Pan ßeng an ju banblen / wurb burcb gemeine Tüabl aller
^‘!^rtf«*5» ®7I ^k ©cctpilbcbranbóaló fiirKcQerifdj/vnnbber Cbrifllicbcn Ciebe ju v’gt;® . Somt.' '^'” '^ erBennt/verwortfen vn verbampt.ótto / bernuttieQtiaplB'Drbangeuan ^ wurb von inen abgefeimt / vnb in ^Öann getban / be Blagten in beß 2^kd?cno
? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jïals/aUer vnebrißlieben ©ottfeligBcit-^ie vier^eben 25tfdwff fo ieb
•ö4pP85ajamp; ‘’’bab/würben von bemgangen Concilio alles jrc6 ©tanbe vnb P’^^^Æj^v
IVirbe entfegt/aU bie treuwlofen mcyneybtgcnCobfeblAgcr erBennt vnb o riert. König Perman/ ^dbertu6 ber ©aebß/ vnb Welpbo ber Keyerifd? ^^
-ocr page 917-^in 9en SacgfitfeOen Seifexn, CCCCXXXim
Weuthen rtuet? tn ^anit getban.'X^nb Ueffen bic t?crrn in bifer ^Ocrfantlung ?” fold? (V^an^At óffentlid) «umgeben/ Ï)»c verbannten 25i feboffintc fampt am 5óvjïen vnb tSerm folten alle Cbnfhn (ÏOenfeben als ein gitf c ßieben vnb •
’^tmetben/benn fte von jncnabgefallen/jur ganzen Cbn^ltcben Vcrfamlung ’^^ttomwen / wie fie ju vor juge jage / wollenbie gantj Cbrtjïlicbe C»eb (cbïv^ J^tt/alleeinigBeit jertrennen/laffcn jrc@ct?Aßcinltgen/ßiebertjubcno|fcntligt; ^^Mcinben ber ganzen Cbnjlenbcit' reizen anber Cent niebt allein ju^rieg/ i”^tanb/Kaub vnb'Ï'obfeblag/fonber fabene felbjï an/finb bic erjten vn för^
t5lt;’OFtllt;Mf/ bico|ftcrmanc worben/aber nie vmbbebren xvollcn/ aller Iwcfbcic voll waren/ Itfiig/ betrogen/falfebßcut/wie fte vnbbte2lt;ciferifd?e« '’^^«nbereöt^nb fclbjl offtntale erfahren becren.^a warlicb feine tOirtcn/bc// p^Htnan wol mèdic bic Ö^äßein befclbê. ^e t but jren ©d?äßtn niemanb Bein «yb/nod? ßiebenöbarvon/fambettenö bicITólfffeboti gcfebcn/-Cgt; wae fo Irena
n*^ vnglücf jugeridit baben / fo fic jur jcyc ber KonHfd?cn Keifer SDomitiani ’’”öï)ccq gelebt betten.
2Ba^ wvtla auff vnb nnef) blfcm Xa^ gr §«nl»lt;
Iftwurb.
C^n bifer‘Vcrfamlungwurbbaa Ktjibumb ju Prag inKebmen/wdebs praghiß^Sip^nms fevl von Keifer-óf ten bem anbem/vn Kapß Kenebtet bem achten mit / ver'/ ««vaten. SX^wtUigung ©anct l}^lffgaugóbcf Kifeboffenju Kegenfpurg/geß^iffe/ ‘^fcingewijfc (Breniij vnb 3«riöbiction/barinnaud? Cracauwbegriß'en wire/
^tirciter vnb beßkAtec.3gt;aröber bat Kapfl Clemens vn Keipr iOeinrieb Krieff ^’^^öigdgeben/vnb wurbDratif laus jum Königin Kebmen vn polen vorn “^ÿr gemacht vnb bejlAret / blt;*tjn mit fampt feinem lt;5emabl0uataua/bar^z
pWber ^rijbifeboff3lngelbert vo Crier nmfônfpçcbenbentagJunif/auf bo g Md) bef Keifers ju präg ^cfalbt vnb gcBrónt/fdjryc alle Wclt/ieberman jung alc/'Vratif la bem König in Kebmen vnb polen/von (öottgeBrónten/fey 03ra{!ßfrtus TiSm^ *””36 Ceben/ alles Cob/dfbw preif vnb ©ig in ewigbeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jm^ettwiV“** ^quot;^
253le Rrff«^ö»ïi£^ in ©acÇlfen jog.
t^ifer lOcinridifeijetinbie Kijlbumb bavonbie tMrtcncntßobcnncuwe ^^ife^offeanpafibf» »i(W.®«P«^«.t^«lt;«r}OM:»(Wl^^
©on iOcr^og £ttitbel^6 aujj Kernten / gen ©aljjburgKcrd)tolbum entftçt.
^{’^‘^Iftn von (VOof burg/gen^örgburgverorbnct erdOeginbarbum/einge^’
?®3 3llbredns in ©d) waben ©on/aber er wurb feins vbeln vnb greuwlidicn lo ^”b balb vo Ketfer balb wiber abgefegt. 3tuff folebes jog ber Keifer mit etnem 5^**9f beer tn©acbßen/blt;tt bey jm edieb Ürrçbifeboffvn anber mebrDnberbb p^fF’KónigtOcrmanentranmicfcinenKunbsgcnofjèn/CöcifllicbcnvnTüclc ^tn/vber bic l£lb binóber.ïöie anbem Canbfójfen in ©aebß^n ergäbe ßd? an ^dfer /fd)wuren bê Keifer ein düy b treuw vn gewebt ju fcyn.Kcifcr lOeinricb ?’‘^d)et jum Ü^rgbifcboffjudDagbenburg 3bttOartuicumvonlOcrfelb/ war *'”S«lcbrtcr dOannber bey ligcn©d)rifft wol erfabren/vemöntfrig vnb fre m J”tju/ ^r wurb von ben d^rt^tfd)ojfcn Wegilo von dOcimj vnb ©egeutn von ^ollctt/ant breiijebenben tag 3«lp geweidic vn confecriert.Ker Keifer vrlaubc p”» Kricgfvolcf/ burebjogganç ©aebßen. KicKifebofffoimKannwaren betten Bein ruw/reiRccen bie ©aebßen jur Kebdlion. löte ©ac
^ttenBctnruw/reiQcccnbie©ad)ßcnjurKebcllion.3gt;tc©ad)ßcnßc enwiber ®ö'^fTlt;n r^flfiive» '’^b/ griffen ju ber webr/brangcnbcnKeifcrbaßernniftauföadjffenwibcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«»rt*«»
^deben. König leerman war ber ober ff vnber ben 0adgt;ßen/ befgletcbe bcy fm qsi^o‘jfe7'*^“*’^^*'' ^dbertudbef Keifcre ‘Detter/vnb bic jwcn Kröber / heb' vertriebnent^cr^og 'öttene außKeyertt ©ón/tOcinrid) vn Conrab.Kife fd)lugcn mit fren Kunbe^-^nojfen ju nedijt bey tberfdb fr (Seliger, i^artutc ber vertrieben Ktfd?off von ^lt;^3benburg war bêKloffcr fberfdb b^lftg baruni baf ber^lbt an feiner ß^acc ^«ô-itrQbtjtbombbefaf/berbalben vermeint er fid? jeijtam Klofler jurceben.
b b tii)
Ï)cr
® «o ftinffee ^«(gBo^^»««« ^«enewt/ 5Egt;cv ^dfev^og burd)ó5vlt;tnctcttlrtnb berduff in Beyern / n^m^tJ fpuvg Äncebe an / 503 cy Unbó mie einem e mil Uebe« Adegf volet in • lt;vUbigetb48 violier tóerfelb von be v ^eUgemng / bwrebjog« eyUnoö g Ïrbiinngen vnb Öacbffett/bvacbtmennigBlteb/baógrtnQ Önebffcnl^no/^’^^ ju geborfam. ^0 wurb «berrnab einnnfînnbe beß ^negf nuffgeriebt/ *^ ' beyben feyeen bie 2trtictel bef ^ncben6 befebviben.
QBic bet gt;vtiftr iiiit beu vcthitamp;ntn ©ifcbcffeii ent fl»* griff rfct/vnb gcfc^lagcn tvurb.
/j^^^ldJbemnnnÖaebffennbermrtbjufnebengebrrtcbt/Jogber^clR*^^^*^/ mbrtó Jrnnetenlrtnb/woltbte^niïenverjebren/CöortmitpïjïcrtVn /Die ixreriknt ^51* 6lt;^beten bienen. Ï)ie ubgefegten ^ifeboff waven voller neib / gong vn^9^ !ÏJÏJSr xtM bUnbf/maebwn aber ein Cermen / brachten ein banffen Kviegf volet jitHjww jVr jpemneveu. jogenauf ©aebffen vn ‘Ïbóvingen/woltenben2lt;eifevbabeimenfjlt;be/i’v^3 ten IVurgburg.ïber^eifertam balbber ©täte ju bnlff vnb bteweilfK griff ju beyben feytentbeten/waren etlieb Keipge/bie betten von bef ^db. 5eïnben(Beltgenommen/ feienvom2lt;eiferauffber5einbe feytem îgt;evÂlt;M fteindt^ baKe^fï wurbmiteinempfetlgefcboffert /abererwarbermaffenmitbemiOavnifcbve _ SS*quot; **quot;'**’ f«ben/ baf jm ber Öebnf ntcbtó febabentonbt / tam barvon / ntlt;b tó befer int» ber febryen bie ^etnb/ber Reifer ligt tob. Dnb ab bic ^eiferifeben niebt anbetp vermeinten/fe^tenó mit emf inbie tveuwlofen abgefallen Keuter /erfhl»Ö, all/vnbjerbacttcne JU fücten. Dn ba man noebmebrfebry ber 2^eifer wer tow fïengenbie Keiferifd)enanjufliehen/bie 5wftnecbttunbtennicbtwolentrt» nen / würben ein groffertbetl erfcblagenz fnbauff bef Steifere fey ten vier ta^ a^ûreburg toon ben fenb (Ï?ann tob blieben/wie man febreibt/wurb bie ©tatt gewunnen / iSapiliifc^ètrpbWt, eilfften tag2tugu|ïieyngenomen.©ie festen ben ^ifdioff^tbalbero jn ^^’’*^^j-burg wibereyn/vnb legten ein jîarcte ^efaçungin bie ©tatt.l3tflt;boff barb tam betmUeb barvonauf ber ©tatt/ Keginerue bef ^rQbifcboff^J’% ÖOeinQ Caplan wurb gefangen/ hart von inen barumb gef rafft / baruntboap fe abtrünnige weil er juvor vnber 73ifeboff ©igfrib ju fngefeb woven b^f^ nuff bef Äeifcv0 fey ten gefallen wav.ïbev vevtvieben ^vijbifeboff von burg JOavtuic/fübvet ben Caplan auffbev TTablf att bevumb/ jeigetjntÏ’p^J fcblagnen2lt;eifevifcbêKriegfleut/©ibef bu/fagter/baf wivbiegevclt;btcrt|i»^/ bev 3luf gang jeig tô felbf an. $)ev 2\etfev famlet balb wibevumb ein Dolet/jog ben neebf en auff TTurnbu vg ju/abev bie Jeinb wolten fein nit erwarten / tj**^^ barvon/ tarnen in ©ad?ffen. ^ifd^off 2lbalbevo bett fteb verfaumet/nniptt5 ^?^‘i 'Wóv^bnvgbleiben wurbvonbemKeiferbelagert/jul«jtbie©tattgef»F”V tVeiiacwunnS. nbsp;nbsp;Scwunnen/vnbev^^ifcboffgefangen.ïÖa timbt fntein öOenfb/ ^^nDi^^n;
tein ^wrf/nocb anbere iOerven/ weber mit bitt noeb brouwen vberreben/b«p « jum Reifer tüme/mitf m tebet/vnb fagt/er wóltc ebe f erben ben ben feben/foltfnaucbniemanbbarjunóten. 2gt;er^eiferlief biefcbmacbgütlicb9»^ febeben / lief'all feine 5dnb / bie in bev 2lcbt vnb febweven ^ann waren /vn' gefrafftabjieben/vnbarjuben^iffboff 2lbalberonem bif genÏVdnfptrgoe leiten.ifr nam bie ©tatt wibereyn/feijct ben ^öifd?offlt;Degmbarbbabstt/rn jog ben neebfen auff ©aebffen.KóniglOermawavbey ben©ad?fren/nttwe P icb warumb/ in ein baffj tommen / von inen auf bem Canb verjagt / er tbtf h^ ^ermanber tSni^m ^^^ Königlichen namenö ab/ lief jnber Keifer frey on all entgelt btinijttpt ♦ SÄÄenS ^ft- Keifer jog furtburd) ganu ‘Cbüringen vnnb ©^’tbffcn/macb^jl«^. nKiisaè. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z^anb vnbCc 111 gehör fam/lageret fich juleçt bey t?crfelben/î)ie öaeblKn vnv
‘Cbüringer borfften fich mit bem Keifer nicht jd) lagen, l^crtjog^ctbercuö von ^c^ert bon 75ra«nlt; Kraimfd) weig/bef Keiferô Detter/tam vo jm felbf willig in bef Ä^r*^®. fbronq ergibt ftt^ lAger/babt vmbgnab/fchwnr bem Keifer/ fagt jm ju / bafcrmitallben(nm hm.Aei|«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wibcv ben Keifev nimmermehr banblen/wolt jm auch all fein Kriegs
voletvbevgeben. Î)erKeifev nam jn ju
Sn^benatr.
ÎVU
Cetuini 6Mfliflt;Slt;ttßW|lt;W. CGCGXXXV
® if ater on S(nffru§r wnrb/vnt) tie 5veif^
ß ^‘'^og Ifrfbci'CtJó vort'23 v^unfcb wdg wutb wtbct obwenbtet ^émacbt/pcl ifcf «« ben q^amp;dutp JO^ubenÖrtdjflett/ bk$wcn vctbanntctt^tfcbolf ^ctnrid? vitb^urcfb^rb f^^^lt;3f«itï’p^«9' ^’^ betten ^mjngefagt/ fic woltcnjn^ijmAcifcrmrtd^en/bcvbrtlbenbvncbct: ttf^'^^^’^ V’^^3l‘^”bcn/intbct'(ïunb ßd? nenwer Sodden / Herbem 2lt;ctpr4n5m j quot;^/^v bóvfft vnb bont te ben ^yb/fo er ben ^onbtegenoflen jugef^gt / tn bef/ v^ttegbreeben/ttoeb mtnber baken was er/m^ngefogt bette. 3tbernad)bem n. ^rtbern ^tfeboff aU^rteb vomKeiferbegerten/ vnb l^cvgog Atebbevebaö «j^Çtbnmb ntebt moebt gegeben werben / bennbfe^tfd?o|f warenfreôjnfn^ ^’*® btnberffeb gangen / vnnb er ntebte ju erlangen wu^t / pel er wtber von ben qn^Ï^^^” 5*’^®”’ 2lt;eyfer. ^tfeboff JOnreotevon GOogbenburg erlanget auch tub ^^vnt2lt;eifer.lf6wurb ju (Boplar btferjeyt ein groffer Cermen vnb^lufp^ ïtuffrurju csoßfav. v’^^Vrtbcrben^uubtegenofjen/bermeijletbeU wolt yrteb haben/^tfd)ojf
^’tetbarb von lOalberpart wurb von ben fetnen vnnb anbernaupberötatt ^?ar6erfïe«ff^« 551 1 ([«3t/woltnurBnegen/bieltmebrvom2lt;rtegbenttvonbem5tteb/wurbbep R^^n’tri’t «IW ^loenvonbenanbcrn/mttvtlenanbern/atnfónfftcntagSlpriltó/vfertagvor ®'”’ j^ ikitt/cvfeblagê.ïfó|ïarbaud)btpr jeltble^eifcrtnl^ertbawurbjuÖpeyer jj^9taben.25cv Helfer bett bte ©aebflen aber ju frieben braebt/jog gen ©peyer/ *w«3 bte 2^ctfertn berrUeb / vnb nad) 2^etferltcbem brauch. 5» Wey bnaebten k^«tju lt;V?cnn5fetjctanbef$gcpofbncnifn5bipbotf0pattbafclbft?vutbar// c?’’*4'’^h(^Oemijjo3crgenCóllen/nam2lbelbctbtn5um©emabel/barju^t'/ ^«if^vs ^etori^o» r’^tTbartutcgeboltfen/bteleetnfcbónc2^ctferlicbet?ocb5ett.t7erQoglt;5otfrr/ ‘”’^ ^^*^* j^^/bc^ ♦£-upadn) '25olontenn6 ©on/ber ein ©ebweperfon (5otfrtb bep bûchiez nbsp;nbsp;g -.J’iy^t/verliebe er baó iOerçogtbutnbCotbtingen/vnb bielt;Darggva|fj'd?apt
® tf ter Reifer m ©ac^Oen ^e^i vnt von €tf Ont
gcfc^lagcnwurb.
g^rtjog^efbertuevon ^raunfebwefg war etnvnrówtger junger 5wtp/ /^*^**Jfquot;^?fquot; tebclltcrtwiber/vnbpelvom2lt;etfer. ïöcrKcifcrjogtnÖad^ffcn/lichbic S^JJ” Keiferin vn fein 0d) weper ju Ciuintelberg/belagert bie ©tart lt;5leicben/
I'bórt tJevQog iï^rfberto ju.tOeriçog^dbevtuô erbaebteingefebwinben funb/ ^tntiterben Keifer von ©leidden auf ber ^clÄgerung breebte / joge bin fût ^^intelbcrg/bamtt er ber Keifer ben Weibern ju bölff bomen mûpt. 13ifcboff’ 2‘^ttuic/bavon oben gefagt ip / jog auf befelcb bef Keifere mit einem tbeil bef ^’^’^SfvolcfegegenÓ^uintelberg / wolt bie Keiferin vnb bef Keiferö ©ebwe^z !?’;®**tflt;bütten/3ber bertreuwlof (V?annl3ifcbofft?artuicvergónntbeinem ^^Inicbtó guts/lief ben tOenjog ifdbertum bcimlid) wiffen/jeigt jm beimlicb ^ / ber Keifer wer mit einem Meinen Vo leb i»i ber Ke lägerung ber ©tatt ©lety ®^/et moebt in letebtlid? faben/ ^r ber Kifeboff jog ein anbern weg/bamit fe X .^‘^‘’ITeinanber piePen/bam für C^uintelbergdOcrgog ifebbert vberpel ben ?‘^”*1«^!?*« ^^Mervnverfebcnlieb am vier vnnb jwenijtgpentagbef Cbripmonate / war ^^*îam ©ontag/fcblug fein Kriegfvolcb vnb ben Keifer in bie Puebt/Kifeboflf ?p^bart von Co janna/ber benfelbcn tag bem Keifer bef Keiebö^abnen vor S^rubrt/wurb erfcblagen/'XJn vermeinet mennigblidî wie etliche febreiben/baf
^ern Keifer fo Iches allein begegnet/ baf er bie fo in ben fd? weren Kann getban weren worben/on rabt ber anbern/ju gua^* ben angenommen bett.
Wie
-ocr page 920-^ rtö fönfftc ^«(0 ^0M«^ ?tolt;ttdWgt; ®ic (^ (n ®f lfcÇIanîgt; jugung vnb txe Statt S(tt3^ fpurg gewonnen worïgt;c»t
Wac^tiib bnb N«yiabtttt/rtvttrtcbbcmA CQorbtmenncï Don (^Abcn/pcngcttbtcPcr^ogme^OacbtUb vnnovbm«nncn/ bureb *’?( ^V ’^tóf' ***’^^”’ ^v TJapfï ‘Vvbanö/ctn proffen£cvmctt«n/ 301«bk/fobet Kdfer lt;*'^^^W «‘i«gt; aatu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|^„ mbtd^cfaminQcngelegt bette / waren febon geflorben / weitentU
Aueb auffrwbrtfd? feyn. 2)er Ketfer füllet peb /50g mit einem IVelftbUnb/ffblng bie hertogin ebacbtilb vnb Horbrnannen/ evn|llt(be ©cblacbtab/beUgevtaUe ©tütevnnb ©cblofler/füfnemlwy^'^^d: tnavnb^let^tntstrtm / |ïüfmct6 »nnbgewane.ïöie Kómer tarnen bab^’^/J^jU ten gnab/ ïDer Reifer befahl inen wie (te (teb binfüre ba Iten folten/rtlt;»»w^^ L jtr gnabenwtberanfjv^ap(l■X)tbanßobeint?tfpantatn. Ifbenbi^Ï^*^
SSeXmS Äetferi» Welfêblanb jutbunbette/rbefpelbertjoglVclpb/ vonbet^*’^^^^^ tosm^wmin, S^P’^c / bie ©tatt 3l«gfpttf g / am vierbeen tag vor 4gt;(lern / gewane bi^g^ räbterey,' priefler vnb Bürger moéten all iOaar laßen/ vnb geben ’’^t ' ^ ^4/ ten/viel waren in ben ©tlfft gehoben/wurben vonbem er^ümeten^^Y^^^/ fclb|terfd?lagen/13ifcboff0igfftb wurb von bem 3lltar gerißen / fengtrtuß gewurffen/ an fein (ïatt $ttm 33iflt;beffgefe6e Wigolbne / nbsp;nbsp;^jb
23apß tOilbebranbó fey ten vn ein anf Anger biß Äriegß gewefen/ vber ïDigoïbus psapfi knaller 13ürgereyngefcJ5t. Ï)en neebfïen tag bemad?/wie er ber'23ipb‘’n'j,( ÄSSäta?*“ beß tobtfeblagenô niebt penitent getban/biele er bas (öóttlid? 2lngt;py‘T^prt a,n„,»3:;.H„y. g^^^ J^^^ 2(^pj »»Ubringen/dUg jn nnbtff«glt; »Mnrfbot «w/1’*’ flunban»
* nbsp;nbsp;nbsp;®fe alle he hm 35apff ^dbehanb augepangen f'’f' In einem far vmbfommen/vnb I4mmerll(^ ge^ ftorben ßnb.
t)il6t6Mntgt;8anh**S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ceieb vmb biefe jey t pnb faß alle bie '^ifd?oß/5ürßen vn t7lt;*T**h^lt;#
path alle geiings ^V^13ap^ Dilbebranbó feyten/beß verberblieben Äriegß/ber biß At K^ ^^ toct«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben iargewAret / gemeine 6tAnb ber ebrißenbeit/ burd? ba« 5^”^ ^^j,
mißt? KeicbiAmmerlicbjerfebletfft/verberbt vnb verw0ßetbat/3lnpAg .^^jj KAbleinfAbrer gewefen finb / in einem iar nacb einanber geßorben/obe ' ljlt;f vmbtommen.iOermannuó/ ben bieQacblfen jnmXómifeben^^n’Ö^JLrt/ï»’^ Wirt vê weit» erworf betten/Weil er in frembbem 2^leib fein eigen quot;Vo let ver fneben vnb Pf ^btlt; ^^|(/ hn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(te ftd? gegenbem 5einb wolten balten/vnb aljb fein eigen ©ebloß K*^^?^?Sa^
worbe er von einem IVeibmitcinem ©tein an 21opff geworden/baß ßarb. t?erf5og ^ctbertuôber$ugleid?bem Steifer thumb nacbß^^^^^' iliaP fpotclid? vmbtommen/ü?r 50g iOilbeßbeim 50 / wolt bie ©tatt bie b^*^*! ^ppje? ßrifd? war belAgern/ bett etlid? wenig Dolct bey im/ war im 'Vor^aö/'”! ^pt/ gen warb er irr/ram in ein (ßebirg vnb wilb tOol^/ barinn er (b lang baßervorhi^/ßblafFvnnbburß/mübewarb/legetßcb nibervnb(cblAiT_^p^ bey im waren faben vngef Ahr ein lt;i0ü len / weetten iren perren / -^?^t bct^ an^Z ßnnb vom Koß^ ab/ gieng in bie i^Oükn hineyn / (Bar halb l^’^Aikrel* (Wüller inbasneebße 2)orß/ber folte im ^n trineten bringen.î^a ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j,
lenbe bahin gieng / begegneten im beß Geifers 2lt;ricgßvolet / bie rj^,|^/ (Wüllerwoerfoeylenböbin wolt/bergutfromb(Wannbefanrid?tu«’. ^t)f/ gebaebt niebtö arge / jeigtinenan / er bette ba ein frembben (Wann 1^ /n^n*
S?ES?Seï^^”’'*’®l^lt;*^5*’^quot;^enbolen»îgt;ieÂei(îriflt;beneyltenbalb/nammb«^ i^^jf WW igebraeft. berire ©poren/benned)ßenber(WülUij/bafiinbenßeWergog-lf^berj« ^^ etlid? feinen Stienern / ^r bett ßd? beß nicht verfehen/ vnb rein forg / w ' a«chnicht/wurbalfoiAmmerlid?erfilagen. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igt;^'lbcßblt;’^
$?ie©aehß'enfoauß’feinerfeyten waren/vnb vorher ^^^^^ ^?.p@f4d lagen / ba ße vernommen wie fr ^ürß vmbtommen war / jogenö ’^ pßjj^fßeifrt
-ocr page 921-,^ W9en@MflÏf(alt;ttMlt;W. CCGGXXXVI
W3Cuttbtolpb «ufj Kctntcn^bcv rtud? ^ern Äetfer gewe^z
^taffK ^'^^*^*’^^”^ nbsp;nbsp;@on2lt;ónt5 Kubolpbö/vn JOcvijog beu JTCorbmancn/
*11/r s ^’Srtu^bcmlflfrtß / bergavgveuwUeb wtbcvbtc2^cifmfd)cngcwcfcn
ïgt;tc$wcni?cvçcgen/ l?cinrid)mbCort^/ lt;obweiet^lt;r«i fo niftt lt;'’'^*^^lt;bnlt;fïPlt;«5o34gt;ttCtt6t«^lt;ycrtt©0tt/|mÏgt;M^lt;Htlt;bvi«bBom'/ n«^t»i»Alt;if«r^d» öoitn rt^^lcidx»bkvcvbrtnnrcn ^ifdwff Cßcbb^ivr von ©alçbiwg/^Htmnn ”*^ auffacUVneu Tï’ot^k^^^*’*^Stbrtlbcvo von WóvQburg/iOcvnïrtnvon (V?c»5/3Hbrcd)t von biff^^®^^“^^*^*' ^‘^^^ ’^^‘^ etnanber. Conmb ctn (Braff von (WetUngen/wolt
'**^” riibcrZltbacb/cttt 2lbt tm 2^lo(lcr ju ©alijburg/ivar feintet* Wtlk«®^'”*'^^ ^*’”* ^ifeboffbafdbfï mneben/^ber ^crcbwlb ber ^r^bifeboff tjA 1 ^^^ ©raff ^urebbarbe von (ÀOo^burg Kruber/begegnet bem 3tbc ®r(iff^^^”*^®^ r‘^^**3 ^‘^*^ 3tbt vnbaU fein Äneg^volcb/wnrb tn btfem angriff Stiff ’^®”*‘^^ '”’*’ (Ceding erfcblagen/ befiglct^en fein Kruber/ber Doge be^ ‘Hich^k^*'^^^^*^^ ’®’^*^ gewefen / mtt viel anbern mebr. ÏJïetbmartJó/ben man ^o/b x ^”’® nennt / warb von jwey en Tröbern / ©tariebarbo vnb Dertgam Sde ®^®’’Plt;’PPlt;gt;«f ©tattbaUertn 2^crnten/gefangen/vnnbïnetn2^ercber •Hen^h ’ ^^ folebem bófen enb vn tob aller beren/ bie wiber ben 2^etfer ft eb jufnw'/ lt;btc Ç ^^^ verbunben/erfebracten bte ©aebffen. Dtib weil nun bic mei (ten fob '^^^^*®’^ gefïorben / Itcffene aucb naeb 511 brtegen/machten felbfïcm 5vkb «Hia? ^”^*’’ ^^*^B^5 IVelpbo5ogfclb(lin IVclfcblanb jnm^ctfer/babtvmb *ovttbver5ctbung/bcbennctó^entltcb/crbcttbcr©acl)vnrecbt/2Hfóbam er ^u^P^’ 3**^bcnbcy»n 2Vcifcr/Atr 50g wiber beim/lief ^ifeboff©tgfrtb von Ur^”*^3 auf ber (Befengnuf / was er febaben bett getban betalt er alles/ nem^ ^^«m^ti^t^retfmg vnb 2tugfpurg.
2B(e in Orient bie X:ûrcfen rOerÇanb nanten/mb .■
greffer ?ii9 gen 3auf«(ciii ge»
febaeb-
M^^bis Commentts vnberfïtmb feb bifer^^yt wiber bteConflanttnopolk v|J5’’*r^lt;tt^«fev (^tcbael paraptnacem vu rficcpborum23otauiatê/uut ’’om^^^^ ^^*^ ©ebwaben/vnbanberer ÎTeutfeben/ bte er vmb 25efolbuugaugc/' bj(a **5«Brt«gctt/fîlt;UttbasC’on|îatttindpoUtanifebe2lt;etjcrtbttmb/verast ileV^**””*^^ ^''’en 2lt;ctfcr/ nam bas Xcieb mit ge wait ey n. Genannter 2^etfer ^^^^^ Stoffen überfall fîattgs von ben ‘Ïóref cn/Xf r febrib an ben Kómk d«h”^^'^*^ '’*’^ anbcrc'^ciïtfcbc^ürflcn/bcgcret bülff/bcnnes betten bte'cTùrp liât '^®^’^^^’” ^^^^ vbcrbanb genommen/ fo waren bte 3lrmcnter vn (Brieeben *cft ■ ^J^^^ertm^rteg/verberbet ein Dolet bas anber» ïOieSfrmenter erlangt’ fik?? L ^I^***’^ '’*’”*'eórebifeben 2^etfer/ ber febtefet fnen etltcbe ^enblctn per^ •Hit 11 ^^^^ ^‘^ ï^urebenben ©tg wiber bic (Brieeben erbidten / wenbeten ftc fieb trarefe« 013 wite» ^p ‘*iltr macht wiber fre eigne ^imbtsgenoffen / wiber bie 2lrmcnier / fielen tn ^ ö^riPw.
^n^*^ V’*^ötriam/erfd?lugcn vnb verjagten bie 3-rmentcr/©riecben/0arra# Wan^3^'ptict/ 5ogcn gar bif fur ^emfalem/ vnnb anber mebr ©tätt/ge^z
^Ü^ns mit ge wait/vnb namens cyn.
‘Hete' ^^”‘^^*^^*'”^ i^ Sterman ein ©tint im Cuffe vom t^iinmel berab fd)rey lenP ”****’flt;hrdbCn«mltchalfo:Deusvult,basifl/(Botfwillt;s,^awareninaU @(iin wirbt »01» I)«u^’^^^’^'^ '’”^ allem tOifpanien/ 73ritannta/ 3 talia vnb ©tctlta/ ein großer ^wmUgeiiJru Pfftff ‘^”ff/-ï^*'’*^|ï‘^*^ (Btaffen vnb Herrn/ 23ifcboff/ prdaten/Wûnd) vnnb
^^^’^^Z ^ürger/Hanbtwercb6lcut/33anwcrn/bie IVetber ^Ótff ^'^f ^itine^tnbmit bcnIVicgcn/lief|ènHauf vnb Hof/ bic ©tätt vnnb *'’tifii p^^i*3tn/ Xftlidtclicffcn Weib vnb 2^inbbiuberincn/ licffcnbauffcn^ fe«b '‘'”'”*^”/$ogeneinbelligbltchin 2lfambcmbcyligcnCanb5u. ïDagep fWf k'^*^^^*^ ^^*^ serait einer Xeligton vil vnb maneberley Cwie ben bef (Hem ’’'«fit ^^ ‘^^^’^^ lafïer/©ie namen ein (Banf /fagten es wer ber bey lig (Beifl/bic Cdvik’^*^'’*’*^ ^^”^ Dolef baber in aller bob« tragen /Sagten weiter/ Äetfev loer (Bref wer wiber lebenbig worben.
-ocr page 922-Bae ftinft« ^«cÇ SJot^anme ^ilucttcwt/
^tn (ÎOûneb / tntmatucn peter/bradât fit nff^eben taufenb lt;^^^^^_,0fitgt; fammen / aHencb Alben in ‘Ïcntfeblanbcn / im Xief / @d? wnben / ^^XÏ’^^/dö«’^ Z^eflcrvetd) / ctti grower bAuffen fuhren nuff her jjonnuw binub/ 5u5uf.-i^ntd)o etnlt;5r4lt;fvon Cetningenbrnebttn feinem t^eymAtAtn a z^jjj jlrAmewgroffcn bAuffenKbeinUnber nuff/fübretö bniAb:nt?un3^‘’Ï^(^crf
nUtnit cinAnberbetten jufAmmengclobt/bAjjpeAUe Jübenjum lt;5lauben zwingen vnb bringen wolten/wer ßeb wibert/ vnb ben (DUt^^ïÏ ^^f «nnemmen wol t/bemnAmenö Alles WAö er bett/verjAgtene »onDAwp^^V^ »nberfcblugenö $u le^e wiebAs Diech.^luff biefelbtge^eyt/Ala mAnirt«»^^ nicfcnlt(£t/finb in unfern jCnnben ^wólfftAufenb Juben erfeblAgen i^*’_j,| Aftltebe jAben/Auf liebe jres (Befn^ö / erwürgten etnAnber felbfl/etltd?e Chrifîcn lt;5lAuben An/felen Aber bAlb wiber vmb. Af in großer hAutfeAW-bn^^ bte gnr in 31ft Am bommen wAren/gew Altig vil (Bek vnb lt;5ut ben Juben9 ^^^^^ men hetten/je^iinb wiberiimb bernuf vnb beim wo Iten/ÊAmen in bgt;wrt3^^^,| 2^3nig Coïnton in bteenge vnb ClAufen ber 33erg/bA wolf pe A^nig ColmAn in JOungAr “5^?** follt;b grof gewAlttg ‘Volcf CbA8 nicbtó bennrAubcnó gewohnt bett) w^Lnzob M«/««; *’quot;''^^^ lAßen/muftenberhAlbenAuf mAngclAllerley proniAnt/ eßenvnbtrtnd ^^^^ einAnber verberben vnb flerben/etltebe hebreten von ƒ nen felbfl vmb / 503^quot;
31 lm wiber betm/gleid? fAm/AgetmAn fe berAuf.
® tf ter Wrr au^ Stólta fam/mb on Krtf^p^ug jutti fch^^ó^tt ^lt;ïoïgt; gcfcbac^/vort 5gt;'rbeg ©dfrlb m Xlothringen»
jiofer^moc^ P6«» 4^0 bett gleich Steifer i^einrich btefer §ey t in lüelfchlAnben 5rieb 3^^^u ev 1« m ïv«ift^fc». J}^ ^tc OerQogtn (Z)Achti Ib mit jAmpt benHorbmAnnen getembt/ ^^Ï^ieijunb gleich ftbenjArAn einAnberin WelfchlAn^ gewefen/ M^ fLjrg/
Altt|hn0onConrAbbArinn/ jogcr herAuf tn^eyern/hAmgen logetUcb viltAgbAfclbßgAb ben Jóben bte 5rcy heit / bnf fte,r ©yuAgos^J^J-; ritten/vnb fre Ceremonien b Alten móchten wie vor.tOergog fimtbolb/^^^^j nneb ber bey lig genent worben i jï/gAb cr4gt;cfïerreich eyn/Per^og W^f ^%olf ZbeyerUnb / Auch Allen feinen Afrben/ hielt bemnAch fe*^T^*ntcrgcl^^^,C^,j/ einKcichf tag bAlcen/ ben CAnbfriben nAch ber‘ÏTeutfehen brAuch AUff jogc Alfó An ben KheinflrAm/wAr An ber beyligenbreyÄonigtAgj« ^rtc5 burg.’Vnb nneh bem viel 5ür|ïcn vnb iOerrninueutfchlAnben mehr$t^^^j,() (beffen fie fegonb brey vnb jwen^ig gAn^er ƒ Ar im Kómifchen Keieh bAtjn freub lofl vnb groffe begierb hetten/^u hriegen/rAuben vnb ^^5 rw^l* gen ©Agr ber 2lt;eifer/ Re folcen ein 5ng 5um beyligen CAnb fórnemen / er ^^ te Aud? bobin sieben/lief Auch öffentlich nuf rnffcn.3llfo verwiHigef P^^ ? amp;nbsp;©otfribaußbottORi help bef Steifere jufAtnmennuf bem ntberlAnb/iDerçog ®btfribflwtp -“•^tóbemz ^Albuin vnb AfufÏAchto/GrAtf Kupredw nuf 51 Anbern/t^2zi^ tas (öekamp;teianfc ju -^elph Auf 33cyern/4gt;tto vn fein Kruber AfcfbArb/pfAl^grAffen
ern / iOerrAnbue (Brnff 51» 3lngieró / Peinrich von Kiectenburg / h?^‘’P^7t)crt/ $uXcgcnfvurg/ï)iethmAr/ von bemoben gcfagtifl/WAr wiber lebigere’ ^tAbef^urggrAffenCnitbolbsAuf Ocjlerrcich (Óutcr/Ïgt;ifeAllJo3^”^^,i^ 33cycrn hin A bin iOungArn / burch (ÓiefterlAnb btf in ‘ÏbrAciAm gAr 3^” ^j^ flAntinopcl/von bonnen in 3l(t Am/hAmen gAr in ©triom. 3m ^^^^^^^^L'^an 3eiftt|j»tlt;m Witt Don ftc von tOonf gezogen wAren/gewunen Re bic © tottt ^emfAlem/fAmpt quot;nbsp;nbsp;nbsp;^
btttlt;ïlgt;opt»8t»Hn# mebr ©rätcen/fchlngenbieOrcten/ÖArrAccn vn (Bricchen/nAtnen y ij ^fin lÜAnb pAleflinAmeyn/mAchten iDergog (Botfrtb jum 2^ónig5«3er«P‘* ^.^^
onberer pAuffen fiinffgig tAufenb ^avd/ 50g burch boe Horef auw
ten/mit verwilligungbef Geifers vnb tOergog iOeinrichöin 2^ernfe^ bic tgt;ungArn511 róef ligen / hAmenburch ÖOehom vnb “^hrAciAmgen ttopcl/von bAnnen5u bem AnbernbAuffenin ©iriA/wo ftcAuffbrnc^n .^^^^ $ogen/ fungens^uvoreinlBcifllich Cieb/ gleich wtciegunbbic0^iH *5 ^^ƒƒl; jie von j^nnb floffcn / (Bott vmbgnob bitten / vnb ein (Beifllich ?*i^^ 2^lt;iblt;n
-ocr page 923-Ägt;tt^6(Wlt;6mßrf|i«fc ccccxxxvn ^?^^^*^W4vbw4gt; brt5gattö^ccv€ïtt ^«ttbtfd?«4) / b^ber noch blt;y ben bocb Ii(hk'^^ ^“^ ©pnebwovt i|ï: Jcb wil bid) bcfcbóbcn/ïÖaó tfl/td? wil biv tveum
^«ylïdnb tbun/vnb bdffen/brtfj bón ©a^ wol liebe» »143.
Sie tefj Keffers @on gonrab »(ba ben ‘Zatter rebdiiert
tCÖ^l fold)c©a$m?l|Ï4 peb vaUeflrcn/^ogbcvKdfergcnCÎOclnç/ffmf^ (Oxfet «liebte ben 3óbc» bas Irgcttomen / pe«Ucvt?«b vnb (Buter ber«nbt: ^^bctten/tnuptenealleewlbergeben» -ijfów«r««cbber Äfr^bifcboffvon cOTdneir«^«'?i* tk ^^^bifee K«ubó £blt;tlb«(fng/ berb«lbcn n«m er pcb «n / vnnb wolt bte »er// S^Sf^” ^75.ÏiS «ns ®^^^^^^^**”^^”3übettflt;bólbtgwrtrcn/«bererwwrbvberwip»/b«per SÜpe^Jtßne* ^. ƒ et» ÎTob fd) lagen bet ^ûb en fd?«lb tg. ^tjogbetmlteb von (iOetn^tn^rbü^^ »et «aebm tvtb« J^Sen/ vnb weil et vetmeint b«p et fe^c etn gute vtf«cb bett / vnbetpunb et pd? ^*» W«»’ ^^wef b6fct ©«eben. 2gt;te $ wen jungen iOett^ogen Welpbo vnb lOeinttcb / bcp t(5^3”^‘:^Pbo ©ón/woltê «ud? tebelltcten/«bet «upbcpÄelfetö vtelwoltb« f(b'^^^^^^^^'’^^^ |tetnfótnêinen«bgct»enbt.Ï)ct Äetfet w«t gleteb biefet^cyc lÄ'”^^^*’”’^ ^^^^*”^*^^*^^^” (ïO«tefl«tt Bommen / b« et feinen ÿetnben ber/ (Slj’^^S^^Ö^^’^^’Pf^ B^dbebtanb w«t tob/^app Dtb«n verengt/ vnb wet tab ^^^^ »^Ifedtöncblm Xómtfd?cnKelcbwolgclï«nben/wofetn©ottCom/ «hf ^^'' r^*”^”’ D«ttet vmb feinet m«d)t willen geb^g w«t / nicht ein neu wet amp;^*^^S/jónbelvnbfcba«wet«lletvnelnlgBeltgewe0wet.lt;ront«bbep2lelfet6 ffonvabbeß ^Reifer« w!?*’*'w «up «nfcblcfen vnb t«bt bet lOctçogln (iOadjtllb/vnb ^apd Dtb«// ®‘’quot; «b^wif« 2'”^ JM2lónlgó In ©Iclll« Kogetp Mochtet / pel vom Xgt;«ttet «b / wolt b«6 Ä$^ ^JJ“ ^** ** ^*** jj^Stelch ln”Wclfd)l«nbê jm elgentbâmbUd) machen.^« bus l«utmât wutb/B«'^ 2^’^M2^clfetô5elnb«ll/ benoten pcb«n ben jungen SiónlgContabcn. 2gt;et ** ^^‘fet fehle!et on vnbetl«p feine /Legaten $um ©on C bet nicht n«chllep bem ^ ƒƒ ftt vbelß $u bewcl|en/vnb nun ójfentUch alle gtoffe iOettn vnb.Ktlegplcuc
^*^3^ '^^^ loef et) liep jnblttenZ-ift folt pch clneó folchen fchAnbf lld?en bam tcA ’^*^ vnbetpeben/betjnblpbet nlcht«nbetp «leeinen (iottgeno|pn vnnb b( S'-^tbenbep Kelche etweblt vnnb geb«ltcn bett/^betee w«e vergebene/ ^'‘^ “on Bebtet pch nlchteb«r«n. 73«pjï (Tlcmcnebet btlttwutbvon Kónlg v^*tt«ben«up Kom verjagt/vn ^«ppDrbnn wlbetcyngcfe(5c.'^«lb tbc tem qsapp tvibnuixw K.Wbennnbemgef^wlnb In ben ^«nn/ ^«pfï'VrbanwoltnlletOnnblung ^lt;t« bhx '^*'’^^* vcttbelbigenvnb b«nbb«ben/^«pp demene machete nichtig/ tch x^^^®^^’ ^^r Kelfetwar wlbet ^«pjïTtban/nuff ^«pp Clementie fcy^ ^j ^J**3lengewlber«n/wutbble©t«ct Kom voller 5wytr«chtvnb2lu|frubt/ 3toenblequot;Bürger jettrennt / einerwlbet ben «nbern / 3b« würben wenig ge^
*’^^^ ^^*^ vngerechtIgBeltble w«tbelt fótfe6ten/«llee5euwer b«ef(hon er^
2* w«r/gtcng wlbet «uff/ber eln ^cy tl«ng jllll gefchwlgen bett/ «uff iOllbe^’ ho^ ' ^^^^^” gewefen war/ber liep pch je^unb wlbet merefcn.ife w«t Beln m«p L^^^^i^ep ^«nefene^u beybenfeyten/wolt eln jebe p«ttbey gern gepgetb«quot;/ ^hi'ï^^ ''’‘quot;^ ^®^ «uff jeber fey ten bet ©Ig fotgUch / bat «Ifo blje vergljfte fucht f«h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^^f^’^^ffe» / ble Cbrlpcn «bcrmale in Icybcn vnb ge//
^‘^‘^ ”*^” 5” beybenfeyten eln«nber befftig 5 uferet/eln jeber o^rSan b« anb« fd, ”®^3elegen wer/fchmäbet ^«pp quot;Ptban ben Äelfer/etweefet ble Cbrlpen/ «ap^wibcr^in* «JiidJ^^^ ^^^”'^’^ ^^‘’^ ®‘^^^ '’”^ ® ”* «up/gab grojfe gnab vnb 2lbl«p/ vcrblep f”'' ^«t»»*^»» Stoff ^^ »tebt / tellet «lfo b«e Dolef $u feinem willen / b«tburch gewan et eln w i *'*’^lt;**^3/w«r nun mächtig vnb patef / braudn pch bet Dlctotl nach feu Vnb ^^ '^”^ beglrb / barbutch et jm vnballen feinen Had?Bommcnmehr mub/ Ij. ®‘»ebtgew«lc6/bennftombBeltvnb liebe erlangt /vnbet bem fcheln Cbw ^lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*”^*^ eigen Oochbett/macht vnb gewalt trachtet / benn «uff bas
^*'‘’'’‘”^ 5** fagen / (Bleich vonblefet $ey t an/ alle ble ^^Pp fo eln beyllge 5“P'”’lt;’^betófft/ haben vnbet einem ehrlichen Hamen ble Kecht
‘^tchen/ble 5teybclt bet Kellglon/alUeyt bephûçt.
Vnb b«mlt bep ^«pp6 gewalt wóchp vnb hoch «u jfplege / haben pc bem
gcmcw
-ocr page 924-Bae funffcc!^ttcß O^^awnw ^Ittenttw/ q5^)gt;(ij«9?omfu^j gemeinen HUQ CbriflUcber ^ireVen nitoUd? furgeben/ jnn eigen 5^’^^^ ^ lt;St» nï ^^quot;quot; ’’'“* i^ûçt/ vnb bnrfûr gefiritten.
2Bte wunbfrfarlt^ etn jf be parted; jr ©aeß
paaft fon^Screnrut» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^eifer legt fid? mit allem ernfl barwiber / weit nietes
»a«tn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^^nfeberwok mit (V^iraculenbewcifenba^ fein partbey gereebt
^^^paul«6»on ^ernrieb febreibt von einem ^ifeboff / wetl^’^^f’^^'^’^-j^ Cancel wiber ^apjl tOilbebranb geprebiget/ fn gcfebolten/ babf timber pw9 fcblagcn/ vnb als er gleich bat wollen flcrben / fol er gefagt baben : 35^ ^ ich babin/mit einer feu wrin^ettê gebunben ^u abgrunbt ber Dellé.lt;5eb^t^^^ vnbfagtsbem2^eifèr/barmiterbu^tbn/2llle6 wa6erwib€rlt;Sott/0lt;*nctH ter vnb feinen 'X)icariumgebanblet/TOtbernmb mit ber wolebat abtbn/’'^^L^ ber^ ntd?t ben neebfïen mir wolle $ur ewigen verbamnu^ nacbfolgen. ©* eben bcnfelben tag $u Ofïern/wic3bt pauluó febreibt / fey ber ^ifd?*’fï?\ 6pcyer/al6crvon^apfltOilbebranbin ben Aannamerfïentag tban worben/Jâblinggcflorbcn. Dunb wic^apf{ (Bregoriusber Hlgt;lt;^\’^ Kom ßiicbrig gen 0alerumbommen/b«bcin^iirgcr öffentlich gefebry^n: ƒ tempt ber 3^nfenger aller vneinigteit/ berbtcgannc'Welcauffrübrig voller 2vviegf vnb IVaffcneynfóllt / ber wil vnferÖtatt auch betrüben/v« baraufffey bifêrvonfïunbaneinÖtumworben/batnicbtdtünnenrcben/^H bnb manfn^um^apfl (Bregorio geführt/aie er reuwvnnblcybgcbnbr/b^ fnber^apfïwibergefunbtgemacht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^^
ï5erenrfeigt; baß 3^(0» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2gt;a6 Alofïcr ^emriebbat^tuguffiner (^Oûneh / ligramlVnrmfe^ ”^quot;;^,
l^“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ bcrnl3eyern/oberhalb lt;^0üncbcnbeybrey ÖOeilwege/ ba jeigt man noch
ï^cHttca j» ^crcip prauwen^cgr^bnnf/batlOerlucageheiffen. ÏöifcóIVdbbatbiferseyf?quot; ' ”*”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öffentlich gefagt:©ic habe alle nacht ein (Beficht vnb lt;Be|prAch mit ben Pgt;^ .
lifchen vnb iOclltfcben/von jnen vernommen/ wie alle bic / fo ^apfl tOil^^'^*^^quot; in ben ^ann getban/in ber iOcll in groffen flammen fi^en vnb brünnen.
l?crwibcr«mb a« ff ber 2^eiferifchcn fey ten fagtenst^ó wer ein pn^ftet m Oachffen brey ganger taginben 5ügen gelegen/ vnb ab erambritcent^g«’» bcr5u/mfelbfltomen/bcttergejagt/wie^ap|liOilbebrattb/beybe pergogew Kubolpb vnb loerman / bic brey 'ey rannen / in ber iOcll bey cinanber in eing^ peinf^fen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
,*atf^« proppen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6 fïijnbcn bifer $eye viel falfche propbeten / arge ^poffel / vnb betres .^
Ot*d?cn vnb irnnoerwerctwtrcttcn/jaffcninberivirdxn (Bottee/woltenvv alles bas fe geehrt würb/erboch t vnb gelobt werben. Dnb weil fe fren walt vnb lOerrfchafftffciff vnb feft 511 machen begerten / haben fie alle Chtm“ ehe lieb vnb frombteitanf getilgt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-',
etarBrntbefj ff^w ©igebertns ein Chronietfehreiber bifer jett/ ein erfahrner gelehrter »•*i^lt;‘^^»«^«i füranbrevicl/in(Beifflichenvn IVeltlichenKechtenberümpr/ber [‘^reibtre »ro «Pi• bi|er$wytrachtalfb:ifinverberbliche3lnffrnbr/vnbafich6mitcrlanbnnH^-bercrJCcutfag/ifïlt;sbievcrgifftigfle2^CQcrey/biebas Cbrifîlich volet bettel fen jn vnfercr jeyt fchlegt vnb in verberben führet, ifs baben auch «»Hf r anif bef 15apfï lOilbebranbs feyten öffentlichgefchryen vnb geprebigt / Wie wol von (Bott ben (ÎOenfehen ein bófetyrannifch vnb falfche Xgt;brigteitvmbire fünben willen gegeben vnb fórgefe^t wirt / fo fol man bod? einer folchew teit nicht allein nit gehör fam feyn/fonber man fol fie mit lifï/ge wait vnb maehr/ wie man tan / ab feinen. Silles was in fold?em Streit fid? jugetragen / lt;»* Kaub / ^ranb / (^Oorb vnb ^obfd^lag / bas hebens ein (Bottesbienfl5^* vnb geprebigetCBott babein wolgefaHenbaran/habe alle (tOenfehen von oem Afyb fo fic bem Keifer getban/abfoluiert. ©ic hieltentein jufagen/jertrennten allcO5ûnbtn«f / wollen bennoch nicht trewwlof /fonber ehrbar Cent/ $^^^^^
werben.
Dblt;P
-ocr page 925-00« 9cti @MfiÏflt;êwiSlt;ew. CCCCXXXVin
^^^ rtlke/wo einer war/ ber fein $n jagen halten wolt/nid?t rebelliert/
/^ Kbeiiw hette atn Kricg/fein nechlïen ju verberben nicht willens war/ber fid) . ’’’^^llcntXa«b/13ranb/Worb/vnlautcrbeit/vorfchanbenvnbfünbetthMtett/ ^0 Chrijtitch 23lnf nicht vergo ji/bcnfelben thetens in ben 23ann festen jn vm ' ^^^^ 5lt;tlbcr DbclthAtervnbÖiïnber/glcichfam hettensben ewigenbcfclch ^otte8 bef vnjlerblichen Kid^ters nie gelâfen / ber ba jagt : Wer fein (Belóbbte ft^?^*^’*^*^f’^^^t^*’*^Slt;ben/Vttbbiemeyneybi3e« werben b46 Keich (Bottes ®^^^lt;w» 2Hle fromme (Bottsforchtige/ ehrbare/ gerechte/ gelehrte Cent/
» 7^?^^ lt;^rm aud) bas gemein X^olcb/fd^ry en vnb fagten : îbas Keid? bcf 2ln gt;nbsp;^f««^«» ber Cfxifî ’wri jîs/barvon Chri^uö vnfer ©eligmad?er fo vieljar barvor gefagt hat/wer fiÄ«S«? ^^'’ ’ Qunb vorhanben / wie benn foldjes noch in ben t^ifforien gefchriben iff, 2gt;cr ^apg, S^’it? vmbrei^ber Weit hat ßch vor vngeff ume ber Ärieg erfchüttlet/bas ganj$ ^^fchltchlt;Befchled?t warb allenthalben in ben21.rtegf Waffen verwictlet.2)ie ‘jj^öffgang vnb nibergang ber Sonnen haben pÿ mit einanbcr gefchlagen/ (V^enfeheneinanber vberjogen vnnbbcl^riegt: Jn fumma bic tloi bman^
p»/(Ballier /‘S^entfcheTO^lcfer / bie Sachflen/i^nngarn / Wahlen / ’^ngeb «über / vnnb (Chrifren in -Öccibent / haben heimifche Krieg vnber einanbcr S^babc. J^ie (Briedjen/ Ttrn’.enicr/xTwrden TlrGbier ©panier/Sarracen/bie ^dfia vnb 3lfrlt;ca / haben all einanbcr mit bem Krieg vberjogen vnb geAng* ^Sct.^ie Statt Jemfalem warb $wey maleyngcnommcn/$wcy mal mit bem “türm gewannen.
2354^ für 2Bttnîgt;cr^etcÇrn j»r fdOni jept gefeß^ bcîifîUO,
CSgefehahen biferjeytvtelfelijame erfchredliche Wanber$«ichcn/barvon ** man mehr/ ben ^nemChrifîcn gebùrt/tubiciert vnb rebet/ erfd^raef en bie Ceat he jftig/bam ein greffe ford)t vbev bie (lOcnfchen/man fahe ben t?im dimmeterfinnetön^ J’Ibtlinnen / bic Sonn vnb ber (^onb warben wibcr bie Maturofftmals ver/ tgt;cr ^ceiRr^eûme^ê Wert/bieStern fielen vomJOtmmel herab an ff bic Ü?rbcn / man fahe feawrb X »«nöfwera.^*'^ g •Klammen vnb pfeil im Cafft baher ßiegen / -lf s crfd?icncn frembbe fel^amc J^tßim wie bic Cometen gam^e Krieg0 heer am lOimei ßehen/fea wrige ÏThier/ . ^^ (Dcfugcl erhaben fd) im Caffe fo haaffenwei^ / baf bic ©onn barvon ver/ Xc warb, ff 5 warben vielgraawfame crfchrecbliche WAtter/tbagd/ pli^/vn ^tt Winb/ jcrfch lagen bic Kirchen/ 5cn|tcr / “Dtd? vnb Ceat/bas Petrey b aaff Jtm5db/bie^ród}tberl3^am/nid?tswarfchervnbvnverlcQt/ 3)as5eawer ^*a Pimmel ßcl mancherley herab / man fahe am Pimmel ein ganQ feawrige ^lt;blachtorbnang/ctltd?c(Bcfch waber Keatcr/?yufbtcd)rblurigc©ch werter/ pPkS/Parnifch/war ein crnjtlid) fechten vnb fchlagcn.Ifs tarnen groffeWaß f’^Sóf / gericht bas (Betreyb nicht / warb ein hefftige (Thcawrang allerlcy (Be// Wbs / Bam ein groffes ©terben anber pcflilenQ / lagen bie dOenfehen an an// .5tttfchwcrenvnbctantcnKrancfhcitcnbarnibcr/hettcngroffchi^/ßelcnMh^’ ^3b«hin vnb jlarbcn.dOan fchrcibtaach baf gantj Klarjlrämgeßoffcn finb: ^® nian aaff ein $cy t bas 13rotaa ji bem Ofen nam vnnb anfchnitte/ßclcn ccltz S^5!^®Ptfen^lat0heraaf. (Panfanbaachtlcine Crca^leininber dOenfehen
:^‘dber. a^in Weib hat$wey gan^c far ein fehwangern Ceib getragen/vnnb ja ^Sin geBemsÄinix .’StcinKnäblein geborn/bas hat von fîanbangerebt / viel anber mehr Wan// ” J ^«i^»««^ («nur ’tfgebart vnber Iliech vnb Ceaten haben ßchjagetragen/als etliche Kinber^* quot;’' ** 2i0pffcn. ïbiebeimifchcnDógcl/pfaawen/Pennenvnnb (Bänß/
1?? ^V^ ^^” ®tättctt/iÖ$rff cm vn Rieden hinweg gen PolQ gehoben/ bafelbji «rwubet. X!:in Wolff hat biferjeytbreifftg (penfehen 5erriffen vnb gefreffen, ^crcngleichen ßnb viel mehr Wanberwerd gefchchen/bie ich mit wih len vnberlaf/vnb wil wiberamb aajf bie Piffori an Keifer
Peinrich ben vierbten rommen.
-ocr page 926-Böofi'mffcc^ttcß ^^lt;wtti‘0^lt;«amp;h€lt;
®(e Ärtfer ^f inriep ein iXrtc^(?(rtg jw def? bidt
^j^3d) tem 2veifer JOdnrieb feinen ©on von feinem bófen fàmettitnenttiefJ® rtbwenbîg mneben tunbe / blieb er ben Winter jn Collen / nm feebF^^ ^^^
beg 3enner6 50g er gen 3lcb/befd)rib bnfelbjl bin ein Keiebgtng. bieÖtänbbeg ganzen Keid)6/weld)ebenn$ii erfcbeinenfcbülbig/vnirn^e*^' Knbtft^en/jufnmmen tarnen/ mb /e^unb im erfïen Kabt fnflèn/ fîtnS^^L oieît »eifer /?cin# tOeinrid) an 511 reben/vnb fagt: 4gt; jrgeliebten/vnb beg Kómig^en Kei^b^Pr J'^® *‘’®^®**’’®‘® ©tänbe / ein trojî vnb $ußud?t ber Cbriflenbeit/ wir bitten end? bureb ^5^ ƒ’L es cKçs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fïerblid^enewigenCBott/borcbbtetOocbbeitvn^Ôakjïet begKómifd^éA^aW
bureb allee ettwer glóet/wolfabrt vnbWirbe/bureb ben -if yb fo ,rbem tban / barburd? /r vne vnb gemeinen Öt^nben bcg ganzen Keidas verb««® ftnb/jr well itauff bigmalallegnnfî/vnb ben bafljvoncucb ablegen/treuwiw rabten/ gemeinen ©tanbtbeg Komifeben Keiebe bebend en/fonberlid) ’^*^^^. langber ber gemein Canbfrib bnreb 31-iiffrnbr vn meyney bigteit etlicbet M' aUentbalben jerriffen/ aug bem jCanb verjagt worben/ benfelbenburd) lt;t”y‘ mùbc vnb arbcit / bureb ßeig eu wer gcfdndlid^teic wibernmb auffriebtert’ * gebet nocbein febwereevnberfdwedlicbó(Sewitteraml^immelauff. ®'^^^?j. 5u/wirgnbimbeyligertX.ómifcbenKcicbgeborenybarinner5ogcn/vnóblt;^f?^ ewig ©ott/ vnb Kiebter beg tOimmele vnb ber Xfrben/aud? jr/^nm ^S^^^'^^/fL »ult;t M »enfers fen vnnbgemad)t/Hun babenwimiemanb ber vnebeletbiget/tcinftetnoo^ ùm[^quot;^on''^^*' nuglAnbifcben^einb/alleinbagiebwolteeemochte niemanb glaubennocb H ’ gcn/vnferebele»blicber©on/bervonvn6geborn/bcnwir5um(^irregiet^‘^\‘| Kcid?e genommen/ aneb ein Had)folger an vnfer flare beelariert haben / bet bureb liebtofenvnbfcbmeicblen eine Weibe wiber aller CanbXeebc/w*^*’*^?^^ Xed?t ber Xlatur/wiber bae (Deblót/wiber alle (Sottlid^e lt;5cfaQ / aller gn^b«
O^nc^a.
M ten in vergeßen bommen.'2$cgcrctvnenid)tallcin bcr^eiferlid^cnWn'be/jon ber aucb beg lebene^u berauben/benn er allee bae er hat^m Ceben/tf btlt;” JJ Wirbe fcbölbig ifl/vnb betennen mug / er habe allee von vne empfangen. * Weib fóbtet ben hanbel/lt;5ott hat vne nocb lenger/weber vnferm 0ongc^‘‘9y erhalten/baeCebenfovnebicrTaturvergónt/baerniggóntvnevnfet^0 / wil aucb nit erwarten big wir alfo ait fierten, 3bie febmaeb p vne allein be.ans fol euch nichts be tómmem/aber bae bebenef t / ein Weib nimpt cuwr TVeieb ey ' bare mit ge wait vnb gewehrter t?anb innen/ jr werbet bureb vnfer febniach *lt; ad)t/cu wer wolchaten bie jr vne erzeigt habt gnb vne genommen/er verachte vne/fonber eucb/ee gehet euch an/ce trifft eud^/febauwet vn betraebtet ^enpn fclberlt;l?enfcbcn/manbarff nit nad) bembófen ^cinb febicten bagerbie?• peinige/berUOenfeb thutbeniV^enfeben Icibevnvbclegnug/bie einig begitP”. AShren/biefuebtbergei^igteit/ iflbê (V?cnfcbenbaegrógtverberbcn fcr giffe/tein befftigervngnnigteit/benn eben bae/fo wir je^ter^eltbaben^a móffen wir weiter hoffen ober gewereig fey n/niditebcnnbagaucbanbereMi von bem/ber ba jeçr im hoben miffncfncn ifl/cin t^vcmpclnemen/ aUentbewe im Canbraubenvnb morben. Jr folletnitgcbulbenbagbaeTlómigb* vnfer 3lnherr Steifer Conrab/ vnfer Datter Keifer iOetnricb/ auch euwre 1/0 fabren/regiert haben/bureb euwer mühe vnb arbeit burd) euwrKlut je^t folre alfo bureb febanb vnb lafler 511 grunbe gehen vnb verfcbmachtcn/ln ^**^Ä-?*^c bitten wir bureb euwertOochbeit/bureb euwer eigen gluef / burd)bieiBhrtS7 « sail Kite c ^p ^Dorfabren/wenbet ab ein folcbgrcuwiichlag^er/bae vor nie erhört worben If / von bem Ceutfebcnlanb/ bag ba ein ©igerin aller I? older iff / MgteWÇ 5'’^ ber Welt/crlebigct bae KomifebKeieb / bae jegt burd? fo viel feb were‘Lutger ebcKriegmób worbenifl/erlebigte von allem laflcr/flraffet bae vbcl/^nnt (öottebieb vnb Käuber meref en vnb feben/bag ber ^cutfehen brafft vn nodi nir gar erlofcben/ fonber bag jr inbic5ugflapffen ^twcrlPorfahw^^^ ben bófenetn forebt/ benfromenein'febug fmb/ bae wirtalebenngefdKot j jr vnfern jungem ©on mit einhelliger ©tim vnb Wahl Jtim Keifer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gj.
ben Eltern vmb feiner bogbeit willen enterben vnb abfegen werbet, ßobai ^^^ Keifer fein Keb voliebet bett/ waren etUch wenig bené jand vu ^‘'^^*^^*^’Jjy^lt;rt
-ocr page 927-' ’^on^cnSrtc^fltfc^enJKetfcrn. GGGGXXXIX ^^j^'^^cn vn glauben ^u b^ltcn/gcftel/waren barwibcv/^tbcv bie anbemÖtänb hietfr*^ ^^*’*'*^^^^ betten etn grof? mt^fnUen nb bem lâfïer Heben fûmennnen Ivo a^onrabö/fagten : lewere billid? wasberSl-etferbegevet/ fngten jwfolebeô
• pachten aneb von jïunban befi2^cîfcrô ©on / tOeinrteb genannt/ ber noch ^^'quot;’^'^^ ^^^^Îquot;^r^ ' Oen»”3’**’^/5”’” Kówtfcbcn^Keifcr vnnb rïaebfolger int Keieb/ber febwur Sê^/yJSgemSÏ
^^tanben/vnb tbet ein Aty b/baß er nimermebv wtber ben ‘Pureer woU fcyn,
® w fin ne uwer ®apft erweck wurb/r nïgt; Xéiu^ gonvabfïarbt
CQ war gletcb an bem/ba^ ein verberbltcber 2vrteg angcbn/ ber Patter vn ©onetnanber fd} lagen folten/aber ber ewtg ©oct bat fblebó bem^lOcnfcb^ HebenCüefdblccbt^ugutgewcnbt/vnbfórboinnïen. AS^ólïurbcn glctebbte oorbaiu M«ntew
J?lt;«^upfr / weiebe vtnb bas 13apftbumb inritten / Prbanuó ber anber/vnnb nbsp;nbsp;ffi«»«««» Cca
J^nKtïeberbrttt.Conrabbe^2^eiferó©on/2kónigtn Jtalta/feçt$um^ap(t ” ‘quot; ” * ^‘^Stttetum/nennt fnpafcalem ben anbern/tnwentg tagen bernacb (turb/Ko;-p'SConrab/wurbju^lorenQmttKÓntgbHeberWirbcbegraben. ^apflpa^;-
g^ö mereber wol ba^ alle fromme Ccut bem Steifer geneigt waren’/ vnnb feine mS“*^ •’^' quot;*“ bicÄcifctirdJC gn^ gtgo'eben / no* baf ftinbenZ ^^ ^ er rndno neuweaan. Stiles waegefebacbtbetergleid) fam wwpe ersntebt/ipin'^flpft.
^’cfet and) feine Legatenniebt bernuf in \rciitfd)lanb/btf baf Ócinrid?bef ^Hfct6 © on and? wibcr ben Patter war/vnb rebelliert, ^tliebe fdneiben baf? ^*^^ap|tpafc«lisanfcnglïcb auffbef aleêSvctfer l?einrid)sfey ten ge weft fey.
^te ber Keifer lt;n @ac#en jjog/aueb echeße durften vnbjQcrrmfiiïvben»
f^^en bifer ^ieytwurben bie 5wen jungen Kurilen in ©adißcn/Conrab vnb ^aebfe« erfd fagew t)emrid?/aUcbeyb©ont?eri5og4gt;tten6bej?vertricbncnan^ Reyern/vb jieciaiK^iirfem. jren eigen Centen crfd'lagcn bcrein wurb bey ber nad)t erjïod/en ber an-
'tanbev A^lbvonben ©ebiffleuten verwnSbt/ftavbulfo. Xi:ófïarbattd?bcr J‘^^crpcvi?,ogan^©aebffen/and)t?einricbgenannt.ïber2\cifer$ogin©acbp *^,’?/fpracbbcn Bürgern tn ben ©tutten gnebig 511/ ben 5órfïen febenefet er ç ybefebweretbas Canb weiter nid)t/maebet alfo burd?au^ in ©aeb (Rn guten ■^Hcb/x»avicbermangeborfamvnwillig.2tu^©acbffen5ogber2^eiferinS3ey^ J*'’^/ hielt 511 Kegeufpurg ein Canbtag/balïurbenfeineóberfïen iOofmeiffer/ ’Wer Grübers ©on / ^raff Kapot vnb (Staff Plrid). df s fïarb aueb t?er^
ber dfr^bifeboff 511 (?0einQ / an beffen ftatt fe^et ber Keifer ^ribericum. ^efurießj^erçoj j« ^Htiricb von Cimburg wolt feb wiber ben Keifer feçen/ Stber Keifer peinrieb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»ißer bw
J*^»« fm etlicb ©tAtt cyn/alfo Bam ber von Cimburg wibcr / baht vmb gnab vn ’’^’^Seihung.^cr Keifer nam fn niebt alleinju gnaben auff fonber febendet fm ^'’ebbasPer^ogtbumbCothringen. (Staff ?viiprcd) tauf Glaubern war erff
^’^ttiheyligcn Canb beim Bommcn/vbcr5ogbie©tatt(ramcracb/wat ein 5tey//
JU ‘Ï^ttKctlêrBamberQtattjabólff/gcwanlt;tUcbc©cbló|feritt5llt;»ttbern. ffamerfleß wirem $8 Wurb ein beffeiger Baiter quot;Winter/muft ber Keifer wibcr binbetfid? sieben/ ^‘‘f*' «ntflt;çt.
F*''HgcnCûttid7/bafelbjlbicltetctnPerfamlungbct5ûtfîcn/ befîÂtigetnaeb c’^btaneb ber alten ^eutfd?cn/unt einem óffentlid) debiet / ben Canbftieben. ’^‘'8tauben vnnb mórben war nun bureb etlid? viel fat bemKómifd)ê Keid 511 ^®flèm febaben cyugewut^clc baö verbot er auf Kcifctlid?cr madgt;t/ vn bureb
Kcd)t/$ctbtacb bie Kaubfeblóffet aUentbalbcnim Keieb. 5og barnacb gen ^rtn^t^ t« T^eiff« 'PHm^/bcttwillenógcn Kom unreifen/bamit.et bem ^apfï Cben bet Keifer in wfigw 910W ju{ï. ^’Hem Crieff ein Ciebbaber bef 5tibcnß / vnb bet ein fd?eu w bttt am (lOenfebtn
^lutjuvcrgicffen / nennt) von allen obligenben ©aeben ju banblen/
batmit bie Cbriflenbcit 511 ruwe BAmc/ wolt alfo balb von
Kom in bas bty Hs Canb sieben.
e e ib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Wie
-ocr page 928-©ae fiittffcc Sotteß Sofimw Ïfitctm'ni/
OBie bf ^ Äetfa^ @on vorn ‘Zatter abftf 1.
3teweil 2^etfer tOcturtd) pd? vnberfïnnbtn baebeyUg jCanb^tt r C jog er mit feinem ©on fein 'Wintergeläger in Weyern ju blt;îl^^ ^^^ ^^-^ genfpurg (V3ad?ecju Bamberg $um^ifd?o|ffein ©ecrewrium '’’l y^ planOttonetn / genÔalçburgfc^eterjum ^r^bifeboffConrabninem ƒ .^ berrn von 3lbenfperg / ba ich babeim bin. Î)ie jwen gewaltigen 15eyern/2lribo »nb^otbo ©ebrüber/ fmb bifer jeyt geflorben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s j^eiz
erraff ®iqfriamp; »on
von ^nvetbaufen/ber ein Detter war fe^tgenannter jwey er t^erm/ƒ nbsp;nbsp;nbsp;^^j.
Q5iirtf|)awf«» wUt « f^cr f^ila^en.
3lutfrnbr5wifcbenben©acb{renvnnbl3eyern/wiewolber ©aebannam/gernfrieb gematzt bett/erfcblagcn/fcd?{î S*’”^^*^ bae feblagenvnb feebten/ {lieffcnbie'^buranbc}^ ^raffenPerbe^autv 5 ^ fttmiegewaltau^bemt0ai»f5 / vnb crflt;blugen{nalfoau{f ber lt;ß^»{r7’ ^ühey^ ber IVinter a«^ war/vn ber 2lt;ei jer gleich an^Kom 5«/von bannen in b^^ ,^ lig Canb/jieben woIt/Barn er juvor gen (Vbein^/ lie^ feinen ©on ^^^*^^’^v^p 13cy ern/ber vnberflnnb Reb jwifeben be^/au{j Kabt vn angeben ^^^‘^’^^^^,Mlt;f fen vnb tOcrrn/nemlicb (Marggraff Îgt;iebolbô von Cbam vn Dogb«^ / nbsp;nbsp;^^
^fhiric^ ber fAnfft Wirbt am SPattn (KUWb^
Deringers von ©ulnbad? / tOer^ogOttene/iOcr^og IVelpbê/feineô
3llberti/vnb feineeiOofCaplanö/vtclneuwer ©ad^cn/rcbelliert/fiel vo»n -v terab/^r bett forg/ein ^einb aller ^^p{l/ folteauffberKei^flcrben / P ^ ^^ /mbaó KómifebKeiebvnb ^eifertbumb niebt werben/vnnb an einen^n^
Bommen. ï)erhalben vnber bergeflalt einer pnberlicben Keligion peic^ , ^
Datter/^r{ïlicb verfpracb er/ vn fagt 511/ Ifr wolte imgewalt vnb in ^Apfllicber beyligbettfcyn/wolc aneb feinpartbey / als be^ gemeinen P
ber ganzen 'Wcltbeltfcn retten vnb befd^ü^en/verfebwur alfo ben feinpartbey. 2tbev jum fdxin {blcbee fn rgotomnenCajleve verfpracb er m ^ nem ebrlicben quot;drittel / iDaßnemlicb jc^imb binfurt bic 3lutboritet vn^ _ be^ ^ap{ïófolte bcjlâtiget werben/ Ï)icCbri{ïenbeit/wjld?efo viel^rber ^
Äeifer gefcbweebt worben were/ wiber jimâme vnb bcBra{ftiget ’»’^rbe/“O’ bem^apfï wiber ben Reifer feinê Datter beyffanbe tbun.©o balb Pï^^-j^f^ m^r warb/ tarnen biedf belleut/ welche von KAuberey wegen mebr ^^^^^^.^(v/f tcnbcnnfkerncbrenBimbten/ jogenbemiungenÄeiferjn/wolten flanbt tbm» / bie welche Bein 5rieb haben wolten würben im Ärieg vnb ber Cent gntgewalcigrcich.ïbifeall/vnbvilanbcr mehr/fchlugen{td?^n” madjterteinwilbettCermenvnb^lnlfruhr/lobtenbeninngenXeife^P^J^if thetrecht/wolten{mberhalbêtrenwliehbey{ïchn. 3tlpjogber{ttng2v^^l’ ji biefen allen ben neebPen in ©ad?{jen / $n ben alten Jreinben feinee benen wuvb er mit gro{jcrt ^bren empfangen / hielte 4gt;{lern $n ^^*’^^1 Lner IVeil er bafelb{ï war richtet ^ifeboff Kutharb von^cin6/bcr{e6tach^”” ƒ jar in ‘Thüringen im clenb vmb$ogcn war/barumb baf er bic^wben ^^1^ ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbjreOtereynjogenhett/ vn'èifd?otflt;5ebbavtvon€o{ïctn5/fovid^‘^jV^ eflc^nenferftwib« {ich ganQ©acb{jen ergab / vnbfebwurenbem/ungen Reifer, ÎDamach ?’quot;?l£Sf^‘^^lt;vjttng Keifer ein Keichftagauf/foltmcnnigBlich ^n Horthanfen nniT, gt;nbsp;‘’” ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ acht vnb 5weni5ig{len3uni{5«fammenBommett.3lu{fbifem tagwnrbbejj
fen/baf ber jung Keifer vnb all ©ad?{jen wolten bem^ap{l ein bey çj ©eir^arthey/barju bie 2lctaKap{{ Pgt;ilbebranbtVhanbhabenvnb Qen.@o balbbas gefchach BarnenbiefeKifeboff/Dtovon pilbefbeitn/Pj^ . i^ von73aberborn / ^riberid? vonPalberpatt / anf ra ht vnnb relden bef y fcboff6K.utharbi/{ielenbem{ungenKeifer5uyü{j'en/bahtenvmbgna
febwuren baf (ie auch zugleich bem Kap{ï ein bey panbf
tbun woUen/fo {lavet fk weren.
tP»
• ô0tt9ett@4lt;gffîflt;êettMlt;wu CCCGXL æù ber ait «fer bfm ©apft ferrie b.
ç^ ^fifer tJcinrtd) war innen worben was ftd? fern ©on mît feinet partbey ^^V ynbcrfïunbe/feferîebberbnlbenbem^rtpjlpafcalî/lobctbte^brbarBeît/
' ^v^itombbetc vnb ^brentbtetung gegen feiner Per fon / ber jweyer gewefen bt** x Ï^icoUt vnb 2lleyanbri/5og beff tig an ben (tol^ vnb netb ^apflOilbe^ li(b v '’n ^apfïó’Vrbani/bnrcb beren anriebtung vnb ^tuffrubr vil Orfila ^0^^ k ^”^® '’^*^^’’^” / '’^^ Ü««t omb Cetb vnb ©cel barbnrd) Bommen weren/
• ”^^^” ^np|l pafcnlem ab ein Oebbaber be^ ^icbene/er^clet anbete i’b x^*”^ tngenb / nennet in ben aller bejïenbtgjîen in ber einigleit / fclagt fm ’^F”*^*^^“'^^^^”^® Ö^’nö ^eigtpn barnebenan/er bette feinenbeflengebeb bch •ïr'^^nnb/ bifen legate/ ju/m gefebieft/bem bórfft er wol aller bingglair/ fAi®^**’/*’^ mód?c Beef lid) mitimallegebeimnu^ banblen vnreben/and) rabw ^J**®*” triebet ©ad) ju tbun.^abt ju barnacb/^r wolte/n wiffen laffcn/was feSk^^***^* ^‘^ ^*^*” folefcem banbei ju tb un ober ju laßen werc.îber j ungS^et igt;o ^^^^ ^'’^ ^^*^ legation gen Kom/ Hemlid) etliche ^ifd)off / ^runonem Vo^ amp;^lt;*^/B^«nri^ von^^Oagbenburg/ lt;5ebbnrbenvonCo(ieni5/ Afrfbertum ^*1? i ^(^®^^/ ^^f’’”^^ '^*’” 25amberg / vnnb ©raffIVid?bcreum / bie betten A ^ ^^ luiten ben ^apß beraub mit /neu in ‘2’eutfd)lanb bringen.©ie jogen l'içi^^^eyern/vnalô ße ju‘Crient anBamen/woltenvbernacbt ba biciben/pengjtcifer^icinrjc^sM 1 ƒ n- Qcattbalterbafelbll3Hbred)t/vttnblegt6irtein‘Cburn» ^ifd)off©eb^/ fM«quot; resale wee v^tvott Coffenç ber entrait/ Bam vber bas ©cbirg burd)bie bicBcnlVAlbtn Jÿ“^««»t»Bgt;w PÏ^^‘”^^^'’”quot;^^***^”^^^”’‘f ^‘^^^^^^ *^’^*^^^^*” (^0nd;tilb fut ben :öapfï ®
^^‘^neruö ber ©factbaiter ju 2tquin war noch nuß^ bef alten Keifers «b ^' ^^bettuß ju ‘Crient lief bic gefangene ^ifeboffwiber lebig/muf ten fin hn ^^rn^cn/baf fic jum altenKeifer jteben wolcen/vmgnab vnb verjcybnng •^ ^cÄ'^F””^ i^bun woé er mit fnen verfebuff/ ©olrcufm auch anjeigen/was bh ^ ’^^*^ ’ni t ben anbern ƒ ren K unbtegenoße/t ju tbun willens were. Xts wa//
^**’’”’ binweg/ machet fteb tOer^og lüelpb in ^eym auß/ war btt?o3 roebb i» fell quot;WfnngenKeifers fey ten/jog mit einem Kriegfbeer für‘Crient/fèijetKv/ Jlt;9«n* »Mnu ^®ff ©ebburbju ‘Crier auf befe ich bef jungen Keiferseyn.IViewolbieju‘Crttf ^'““* Liamp;^?*wntengefbworen / fe wolten jn nicht annetnen/aber es war vmbfonß/ rW nichte/brang vnb jwang ben ©tattbnlter ju ‘Crient/baf er bie anbern ge# ^”^3«n all lebig muf t laßen. Ï)a bife auch lebig würben/ wiewol man inen alles betten nam/ jogens nichts beßer minber jubanb bem jungen Keifer wb
Vo ^^tr hielt pftngßfeyertagbeßclbigenmais jult;i0erfbürg. 2gt;erKifd)off b» lt;nbsp;‘'®^^”^”^S ’****’ '’‘’t’ ben Keiferifeen juvor vertrieben worbe/ ben fe^ec tj.; {^*»5 Keifer wiber eyn. Î^arnach famleterein KriegfvoIcB/woltben ver^ Vo * ** ^tijbifchoßKutbArbum ju (V^ciuQ mit gcwait wiber eynfegen / bar^/ ide^ s quot;^^ ^^^ Keifer von wegen feines ©citj / baf er bic 3ûben erfd) tagen / vnb ’^®^®gt;rgenommen/vertriebcn bett.
Voth ^^‘^ ‘'^^ Keifer lag in ber ©tatt (tOeinç / ber ©on fchlug fein ©eläger oj ^^^ Ötatt / ba wurb ein ßrenges reihten hi» vnb wiber / würben von einem ‘'ttbas anber ßAtigsKotten vnb Legaten gefchteBt/vnb ju letjt burch from#
kih 1 ”* '’ttberbanblung / bic jn folchem Krieg jwifehen bem Datter vn ©on ^^eiflt;r^)eittri^/lt;»ai ^‘Oß betten / fo viel auf gerichtet / baf man fricblich Ju beyben fey ten abjog. «v »nb0on/i»«cea feth*^^^ Keifer jog gen IVÄrQburg / verjaget ben Kifchoß Erlang / welchen ”“”^‘’3*«’ Lj ^stter an bef geßorbne Kifchoßs 3tpuarbi ßatt gefegtbett/auf ber Kir^-
’iVnb ©tatt/ lief Kupertum/ber von aller prießerfchnßt vnb ber gangen ®cmeinb erwehlt wurb/ vom Kifchoß Kutbnrb vonÜOeing corr/ fecriern/ lief bemnach bie ©achßen ab vnb beimjieben.
-ocr page 930-®rt6 furtfite ^«(0 Boßlt;ttttt’ö Uumeôw 204^ On; vnp ju iXegenfpurg von OfnOm Ko(ffïH 3^* ^anOIet worsen îfl.
^v f«tt3 3^cifcv jog fó v Hurmberg Cwav b^maló ctn tUtneZ ^^^f tS^ Wrnttra von Kd» 'S^Jctit gewaltige mAdbcige Keid? f^fïat c)be lagerte nut ben^eyvn^^^^*^'’ .^^ ftt^?emt»«^w 044* OConrtt. ï)te'3 urger webroten tjd?veblid}/bi|55u leather alt 2^tip^'l’^„-^^i: **’*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd)vtb/fie folten fut} an feinen 0on ben jungen 2^ eifer ergebeit/wavabe^^
ter bij^r jeyt jn Wór^burg/ver jagt ben 23ifd)off Kupemim/vn fe^^t ^’L j^jp Erlang wibereyn. 2)cr jung ZKetjerjog vonHurtuberggen
‘pat ter jog bemSonautf bem 5w^|ïapffenn«cb /berwurb vonben-ö^ 9 ^^^ ju Kegenfpurg/ benen bef? jungen Reifere furneinmen nicht gefiel/ ^^‘^g r ^ r^b jiUneten/vub |li?chten/eyngcl4ffen/fagten/eö were ein ewige fd?anb/bap P i ten vor bem 2lt;cifcr bcr jnen fo vil gute bewiefen bett bic ‘^bot j«fcbplt;''5*fJb)i jung /Keifer jog vor bev 0ta tc ab vnb burvonZ fo nutebet ber alt l^ etfet b JI ^^ jurt? ‘^if±gt;o(f Plricunn^ogbarnncb wiber bie öOarggraffjebafften nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lje
vn quot;pogburg / ver wuflct jnen burd) bülffbef? tOer^oge au^ 23cbnten ‘Pub biewed ber Sou ftd) wiber bcnl^atrcrftcrd-cc vnb mit all feinem.^ beernnff betn einen (Befbab/babieXenitjinbie ï^onauw feilt/lag/44*^_^^ “Patter bae anber (Beflab mit jOertjog'^orif boio au^ Nehmen / vnb nbsp;nbsp;nbsp;j,^v
150g Cuttboib auf -öefierreiebZ helfen @cb wejler ber ^cbnufd)C
Afbebett eyU/ fdilugbafelbpfeinlt;5elAger.5wifcben bem ‘pattervnb ®^7k^) bie 2gt;onauw C bette nod? Beinfolche gewaltigeffeinem /öróefen wiejt^^’*^ |{ tunbtenbtebeybe iOcer nicht wol einanber juBommen / vnb fd? fd)!*?^^’^. ,-^ 22SS5S^lt;hK«W3«»»^»b«‘’K*«‘»^/‘*j5«®«P»«*«^’gt;«»»^ bHO Cßetrci^bero gen. Heben ctiu (öeftab vnb am vfergefebaben etliche ©charmuijel/*'^ 7 lallen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oartuieuö auff bef alten Keijerö fey ten vmbBommen ijt.öic *”lt;^^^^^^^they
ben feyten ein ^njbaubt bef 5rib6 auff einen tagailcin^rebetenbeybcPlt;*^^^ frcunbtlich mit einanber / gewunnen ju beyben feyten ein fdwuw ab f fchanbtUchen2^rieg, 2)cr Öon vberrebet mttgroffem (Belt/vnb vil gen/ biejwen tOergogen auf 25ebmen vnb 4gt;c)tcrreid? / verfprad) bem '’•’jjjgt; |(erreidgt; fein 0d)wclîert)agnamjubcrlfbe /baf ßevonbem Xgt;atter4br”^^^ beimjÄge«. öo halb nun ber alt ZKetfe^'vonbifen beyben t?crçogenM”‘^^k^ bemmebt/ verlaifcnwar/ßoheerbarvo/Bamburchben23ebmerwalhi’^-f ^^^ ’S T „menbineyn/wurb vom 23ebmifchen loeroog/ber vor wenig tagen von 9 S^r^tquot; eX wichen wav/mit großen ehren berrlid) empfangen.Don bauen jogey«jjj^^ fw n» gen CoOoîwç graff‘Pichbert in ÖOetchfenbarnad) in ©achffen/ bie erbarmet en pw leçf * otUptet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcnaltettZKeifer/ltelfcnalIcnneibfallen/empfiengettjnberrlich/wnvbvoni
an ben Xheinjtram bif gen (Coblcnç bcleytet.
SBw kr alt Helfer Ocn jimgeti feinen @on ju gnatett auffnam/ vnb bocb ber Iraner vorn @on §crnacamp; gefangenwurb.
Äbalb bie flucht be^ alten Keiferö offenbar wurb/ fielen r*/^5*l^u|J OJegenfpurgtoirtvö f^^vnnb2)iener! viel von jm ab / wie bennbie (ÎOenfehen
jpeinrico Dem fönff* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wenbeu nach bem baß gliict regiert.2gt;er ©on 50g auff Kegenfpntg/ -
ten cyngeuomen. j^ ^^^ ©catt / 2111e btc auff bcf quot;patcerß feyten waren / brachte er mit
(Belt vnb (Bejchenef an fich/nam bie ©tatt in fein (5clübb/ verjagt25tfd)0lT _/^ richen/fe^et jum^ifd;offbabin JOartwicum / ein ©onEngelbert!bcp P ^ gen in lernten / ein23ruber Kapotonißbef erffen (Bratfen von ‘^^{^Lj^^r^ vnb Àtngelbcrte bef (Darggraffen vor Carnobach vnb Piflerreich.
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nach in baß 5vanrfcnlanb / uam ITùrçburg bie ©tatt ey n / feget ben ^1 ^j^
OTöreburg frgi6t_ Erlang ab/muft ein Ceyenprieffer vnb fein Caplan werben/feget A«P ^ ^“’’'‘‘•'benvertriebnen 23ifchoff wiber eyn. 2)abaßaltbvollenbeewar/5o3^^^
tem junftten. nbsp;nbsp;nbsp;2vctfcr gcu ©peyer/ba fanb er ben Keiferlid?cn Öchag nam ben ju jm-^ nbsp;nbsp;j,jf,
-ocr page 931-öett^ettSHWtgwMew« CCCCXLI
^^^‘^ '^’^^ ®lt;tgt;bAVb bcv^lfdwff/ ^o^ïto^'S ï2*1 , ^v.o|ïcnQ/vonXorttBontmcn/^etgccnan/vvicbcr 15lt;ïpfï gewtj^ltd) rtuff bdt Kevies «^^'*lt;«^ “»* ^f«tt ragÏ)cccmbv»6bevangtn quot;Ö^curfdjlanbcnfcyn wolt. ferait Keifevenu Pf««fllt;»’ lidi*ï^^^^^^^^^^^’^^^^^*^ ^’^ gav wol verwanbr waó / $« (ÏOcinijgar frenne^
. pipvacb /m gnebig $w/v»b 50g bevalt Acifcr voit (JOctn»? gen Cobletnj/fdjvib eP!5?^”*^^”lt;” Kcidb^tagau^/folten alle ©cânb befj Xetebö au(f ben btvligen tb x-**^ ^'* (V?eini5 antomen. 2?er nmg2^etflt;v brad^tben^v^bifdwif ?lt;ijf ?‘’'^btt mit f m gen (ÏOetnQ/ babtn wok and) bev alt 2^eifcv mit gewaltrgev KtV/ L^’j3vnb2lt;vie)5vollt;#boinrtten. Ï)tcbc}J alten SAuCtfeve tnacbtfóvcbtctcnCba^ [j ƒ burd?anin bev gemein wav bent alten gwnflig / vevßiid?ten bic fd)anbf(? fcH^^^*^^^^*”^^^^ k’”9^‘^^^^M*quot;‘'ö) vebeten fo viel mit bcm Son/ ba^ cv ein gav Bihh ^^^^‘^ *^quot;^^^^‘^ ^ ^’’^^^^’^^^” ^«blcn^jumDateer / fielim 5115üflcn/be/ ^^,^^^, ^j,„^,^ ^^^ ^'»nttgeinen frvtbumb/begcretgnab / vnnb evlangetó and) von bemgütigften eonfd« 6« »««» , ‘’ttev/ vnb fd?wiir bev ©on bem Darter/ er wok binfórt in feinem gewak ff C'z à“ f^if«»’
'’rtb bleibcn/allein baf? ber Darter bcm^ap|ï audt folgct,ïgt;er Darter vnb iiuff^'^^^^*^ ’^’ beyben feyten ber Vereinigung halben fro/woken alle ban b king “ftbcnncd)|lenKeid7^kagaufffd)icben/bemH.abtber0t4nbfold?cdb«ttrfe# '’'Vnb nad’ bem nun an}? gnaben lt;5o tree ber Darter vnb ©on ber ©adgt; ver
*“3« waren fagt ber ©on 511111 Darter: t^ß wer on nor banjer fo viel Dold fo y^ciurieb terfAnfî« 2^Scwakigc^tieg}?rûjtnng/ weiter auffjm betr/c6mód?ten6biel5itrgcrvn Ält;iflt;e bctmißt (ci# k^*‘’5uâodnB nicht erbakê 'babtjn er feite allein mitetUd)cnwcnigcnan|f ‘’*‘’^‘““''* c’'^debfitagBommen/bafelb|î wen man fteb Veinôî^viegf beforgt/mód?tcna
^y Vnb fid)cr alle ©acb banblen/ vnb viel ebc bic ©ad) mit bem Kedtren benn Jt ben'U?afffnverrid?ten/bar5u cingnter frieb vnb cinigBeitbcjlAtec werben.
‘^It2kei}crlte}?im bas gefallen'/ vermeint fein ©on meinetsgut vnb trenw^
®£ ^0 balb ber Datter feinem 2^ricg}?vold / fo eralkin5ii feinem fcbiiQ ange^-'^cn bett/ vrlaub gab / nit mebv bennbrey bunbert pferb bcy jm bebick / jog «^
yJ’Vtt Coblcnij mit jamveben feinen /woke ben Kcid?})£ag 511 (ÎOeinQ befneben.
wnWaren aber be}? alten Reifere ^einb bauffenwetf 51t C^Oetmj fdwnanbom
1 ^/Dnbal6ficam5vcytagvorbemIVeibnad)ttaggcn‘33tngen Barnen/Bam ji ’halten 2^cijêr ein ^ottjetget an/ wie cingroffe menge Beyern vnb©d)wa4’ ?*’/aueb anbere mebi^et IVibcr|acbcr bef aken Ketfere/ jit UOeinç bcy etnan kg ’’dfamlct weren. Jtem baf and) ber ^r^bifd-off Kurbarbuß von (^cinç/ ^p^^debenanbre mebt^tfeboff/bef alten2^eiferß5dnb/^(ffcnclid)prcbigtcrt
! ^®S«fd)worenbcrtcn/fie woken ficbtnBeincn weg jufpott vnb ©Anbemmew Shï ®’'^’^’kbcm ber verbannt wercrebc inanfeben ober viel mit fm 511 banb^ ft^vaben. Ï)afagtber ©onjnmDarter / nenntfnbcnallergncbig(ïengwttg4' '^OerrDatterzbabtjnerlbkcinbtcKeebflcÖratt jteben/bafclblïcinBleinc for ^‘’barren/bif er gen (VOeinç BAm/vnb fein bef Darters yetitb (Bil kt/er ver tic ^i**W«ttguten willen vnb fleif / wolte au'-b mit crn(t all feine ^einb fm vcrfogt;
^.'^^^^ikn/aUbef aktnivetfers lÖicncrvn (Donner anf ber ©tartge/agt/wur trut vé een jgw ^^'’0hfïn„igt;anetlid)'n?Ad)rcrbeflelk,bicbcm2^ciferamaUerbcfftigjïcfeinb 3««.
^ ƒ ^ft / bie muffenauff }n feben / baf cv nit ba von vnb auf bev ©täte Barn / ber ^tnneebfïenauffCÏOetnQju/gktebfambetterbiejaebcbtUebvnwol
^ü ft- ''’*'*^ gemein Dold welds bemDatrev mebv benn bem ©on
^«fib ^ ’^^t/fengan wnrb vnwillig/ jArnct fd)ryc/ es wer ein fcbAblid)e tbat/ kb* '^^dfcrvonfcincm©onfokc gefangen feyn / manbertfoldisjuvornU San ^ ^ ^® würbe nit fo fd)lcd)t bingeben es mAf t etwan mit groffem fd)aben
’^^«tgcmeinerCbtifïenbeitvnbbef Kómi|eben X.eid)ögc(ïra|ft werben.
^*f steifer Jje tnneÇ ber rtc rb( abgcfc^l/vnö frtn @on ^an
Hc^ ^um ^dfer crtvcblidonfininal vnb gefrönt wurb.
Q^'^'^^’^^kferf^anblnngBani berXómtfebe Çegat/vnnb mit fm funffijtg Üi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^wt-(ïen/bar5n anbremebv prelaren vnJOerm/ allju(XOrtniJ
’Written/ fengen an vonber ©ad? ju banbUn/^in febev ber bem alten 2lt;et#
-ocr page 932-Sue fiinffcc Q5ucß gekannte Cïucnctni/ fer $uvor femb gewefen/ber rebet fcQunb nod) befPser vu crîîftlîd)/we|î^^‘’^^^ fmnet wer nuff bas vbclfl/Alfo rebet er wtber ben alten Steifer Üÿ/welcber beffn'S war/ ber berr von be^ alten Kerfera ^finbé befîcviU’^v'''^^, vn gun jÎ6.00 halb dner fdn ©tun ftttltcber xvetfi fûrbraebt/aujfbe^ fers fey ten war / ber nu vb vo n fïunb ven ben anbern gefcbolten.^alb wutb w JDc«« ter Pfaffen ïötcrecberganQcntgt;cvfaïnlnngver$ctd?net/vnwarbadbte meynung/M*^ «)iï?fr2\enRrf?enn' cntbclUdev ©fuual{ev5’nvjtetivnb tóerm 2^cifert0etnrtd?bervierbttn t^fnctnvier ten. gctban/vonallcvTVelt/vonKbevnian/bebenvnbntbernÖtanbó/abgtfbttbC Ibltefcyn/ba^bic^lctavnb t?anbl«ng^apfl tJilbebranbe bey ben folten : IVo aber einer war/ ber an Icpem ein febreefen vnb febeuw b^^^^ mu^t vor ben anbern in forgen jlcbcn / wev vermein tes wer nit reebt / ^^^Ê .^ ^)finrilt;*en ber ffinfft vbevrebtenß vnb {ïevcbten jn. jbarauffwnrb abermab be)5 Ketferß 00« ^’‘^ ’^^^^ gemeiner Wabl aller ^ûr|îen vn tOerm $iim Kótnifeben let/mu^ten im (öei)tlidi vnb ITeltlieb feb weren / baß banbiet alles ber jCegatim namenvnnbau^macbtbe^^ap|Ï8. (ÏOarggraff irifbbertu0^'’p (Deiebfenwurb jn 2^eifcr t5einridxn bemvierbten gefd^dt/ber5ogebabW zeiget jm an ben ©cntenlt;5,'vnb was auff bifem ‘^ag bc(d?lolfcn were / fo wolte fein leben retten/folt er alle 2^lcinotcrvnbSicrbbcfj Aómifd)en2^^‘5' tbum0)mvberantworten.5)eralt2^cifererfd?raebbifer‘^e)ttfd)ajfc/befatt|w ntt lang/gab alles von pn/ncmlieb ein fînet befj bey ligen Crenç, bie 0pcrOW |îi/ben6ceptcr/befîX.eicbs2lplf€l/ba6©ebwcrbt/vnbic2\eifcvlidi2v^’^^^^| alles nam ber çV?arggraff/ führe te barvon / gabs iOeinrieben bem namens. 6o balb ber jung Reifer bifes allés empfangen,hef crfemesl'’‘trter(t 5rcunb vnb gute (Bunner blciben/bcncbetbeb nur an bifebic|einerpartbcy'\‘^ ren/5ogmitbenfclbcngen3*’3«lbcym/fd?ic^tnad^feinem'i)atter/benbr^’r man auch babin 0 o balb ber ait 2\ey fer 511 Jngelbeimanbam / waren bn ^ piffifd^enallba/ein großer baijffen/vmbgaben ben alten.Keyfer/breuweteiunt truçigblidî/wocrntebt tbetwas man jnbiejj/mw|îe erJîerben. iPnbwaöb^rJr begem/4fr folt fiel) ba vor jnen allen willigblieben be|5?vetd?ß ver^eiben^^^^“* von abUeben/ feinem ©on bas Keid? / vnb be^ Keidas jicrbe / bar^u ^^^Sj SS M ÄJ3^quot;VferUwe 5leckn vberantworten vnb ergeben, ^er fromb ^f »erjiiljen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftunb in großen angfren vnb gefapr/ begert nicht mebr benn baf er kon/ o«”»**
er feiner ©eelenfeligéeit halben binfurt móehte fórfebung tbun/alkß^^'’^ papiPiftfis baredit. fonft an JU begerten/wolter willig vnb geborfam tbun.ïbarautf JeSafcr bemS? Kid)ar b von 2Hba an/gab fm antwort:4f s were tein boffn wig weiter/er wipt »mviert)«». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnbef lebens nid)t 511 ver troffen/WO emit offen tltd) in einer gangen Xndö ver
famlung bebenen wurb/baf 23ap)ï tOilbebranb ein fromer vnb geredeter pet gewefenwere/ vnb er bette vnbillieh jmDigbertumfurgefegt ber^ï’k^^keben lt;Bottes/ben©tnl@.pctcr8mitbód)fïervnbilligbeitgcfd?cnbt/vnalsei»3‘^^” lidxr^dnb verfolget. Ï)a2^cifct Peinrid? fold)6bórt, giengenfmbieau^^f’’^ ber fielbem Komißhenpfaffen 5w5ófjen/bat vm (Bottes wiUen/verfpr^P (Bei! cl jn geben/wie vnb weid? er begert/er wolt fid? an bie ©tAnb bef 7Veilt;h0 ep geben/was bie erbeuten bas er vnreehtgcbanblet bett / wolt er ein abtrag fb« / allein baß ein freye macht feberman würbe gegeben bartnn ^u vrtbeilen vnb fachen 511 vertrage. Î)a war bein barmbergigbeit/man wolt jn nit ^^‘^^’îl’^* jm für bas jbecret vn ben ©enteng ber gangen Dcrfamlnng / ba$u bef ^^Er meinnng.^teng steifer Peinrid) aber an/vnb fagt : ©0 ferr er aber fb^^^® ^H thec vnb bebennctebenn er wufte fich anberf anifbifmal nichten ^*^^^*^l”^^Xÿ sWpfîiMfBSdanb? alsbennvonbemfchwcrn23annabfolniertvnlcbig wer. 2gt;aranjffageber A / ten antwort auifbt^ mifeh zeegat / er bett bef bein ge wait nod) macht/ er ber Keifer miif te k^bu 3 aeofers ctmüliac» „g,. perfongen Komjieben/ftch vor^üpffltdier beyligbeitverantworten.-a | mn^eberReifer folches alles ^ufagen. ^uffbas 50gber neuwe Keikv wi von Jngelbeim gen (V?cing jicf fein 'patter binber fm/ber folcju Jtt* gclbetm fein tag/als ein anberfch lech ter (Dann
venebven»
îVîc
•^0tt 9w edcßtrifcßcn gdfertt. CCCCXLII ®tc b« ©on ben ‘Satter weit gefan^en Çaben/onb
îgt;crî)a(ur Davon fam»
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;halb b cv ï^ctd)jïM3dncnbbctt/5ogbev fung^dfev am Kblt;ni|ïv4m lt;7ïu^a(^ tin fdfag.
^:^jbcv4u|y/woUbicober C^nb «m Kbdttbcficbdgcn, -^feUgeemÖVrttt Q^tm^ljrt^/bd^tKiï|f4cb/w4V juvfdbcttjcytmftrtlUvÄvkg^webvvnnb W ^?^®l vcvfcbcn/Ï)cv)«ng ^dfev tam bnbtnfein lOofgeftnb wteb vil mut^ Hol ® ^” ^^*^ ©tact / neunen ben 13 urgevn bn» /vmtt gewnlt / wnv niebte benn flt;iiï? '^^^ 3^*^ ^^^ ^^'^^^ ^’^ 130vgev woltcn6 Ungev niet?t gebn Iben / Uetfen jiw rt?L’’'^9**1f*w$ö Der webtz weiten (ïlt;bbc^m«twilUn6/glt;wrtUmifglt;wAU:v«;^^ ^ihp '^ wuvb dn gvoflev ‘tumult in bergingen ©täte : ïöevKeifer tnm / wolc tl)u^'^^”^*” bcyIlanbc tbun / wi^r niebe waó bic Ituffrubv ober wAmmb ce jn
fel '*’**’^»Ïgt;Aóglt;mdnDoleftobetvnbwütct/lkffcn binAnbicCSlocfcn/vnnb ^?lt;niricfi berfflnffte 3^Ötww/DAWAVIcbcvinan nnff/Wnnn vnb Weib/tung vnb nlt/ltcffcn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“^ ^quot;
'gt;hh ^'^^^*^**^ ©P‘f(fcn 6i^ngctt/©ccrfcn/nA»ncn ©tdn vnb Kor/ wurffen ^‘’‘®^*“'‘ *”• fe • 1^’^ ^lt;ï|^ftk«/(^*^llt;^”® Ï)icb/K^ubcv vnb d0óvbcv/(d?lugcn ben Kef ^,”^ ®ic |Ïucbt/tviel?en jn mie all feinem Dolef $u bev ©tAttbinAn^z nAmen be^ ff'^'^^’^ ^^*^® Kleinoc vnb okvb/ bn§u bic Kdfevifeben KammerwAgen/
*^”^'^”^*”^ ^^^ ^^ funbê.ïbem Ketfev tbetbev febAben vn fpott webe/ 3(tt V ^ ^^ ^^*^ niemAnb benn fdn DAtte v b AVAn fcbnlbtg/cy let ben nccbflcn bm f{j^ J^Selbeim/wolt ben HAttev fAben. Dev Alt Ketfev wuvb beiden gewAV/ben on/Ï^^^^ ®’^^*^^*’^‘^^”^ bdmlicbnocb bcyflAnb tbeten/ zeigten/m folcbes aUcó lt;tnHfi‘^*’**^^rtd)Att|fvnbßoblt;bAvvon/rAmglt;nC0llen/t£gt;kl00vglt;vj»C0lUn f^anrii^ ber Mab« tenlï^S^”^^” Ketfevmitfvenben/ tbeten jm aUc ^bv/nit Anbevf aIó bemwA'/ P«««** ‘’or feme te« K'^dfev/gAben /m Alles waó cv bebovfft/fAgtene jmwilligblïd? vnb bevcitjit/ JX^^^ »»bOM gett^?^^’‘’lt;’dfnenbi^^«n /iótttd?/bA6bAAmenbcbc|ï ‘ÏTeutfeben Ketels ligt/ ^hnh ^ '’’dbßebevgepbvt vnbbcleycct/ïÖAwnvbevvom i3tflt;t?ojf-Ótbcvto 2j^”Hontlev^og tldiTtid) nuf Cotbvingen gAV cbvltd? empfAngen. ^cv Alte
(tj?'*’^rlt;tgt;tkb AnalU 5óvjlcn vnb Hewn/fonoevlitbAbcvAnK^nigpbUtp Den 2(ttgrc^6?3iefflt;» «1?*^*^ n Amens in^VAurfveieb/ jetget inen aa/ wie es jm fobUglidt? vnb vbcl ^/’S'wiccvAllcv^bvnvmb'WïvbccnrfcQC/vnbbA6Keid?genommcnwovben/ '^
5«vbevbengvim vnbgreuwlicbbdtfdncv 5dnbe/vbcvbic 15fjnbtn»f bev ^â’”ft^^^”^^^^^ ^^P’^^'^” '’”^ Pf^fT^d / ^v^clctinen bic febmAd? fo /m bic ^ïPiï/btlbebvAnb vnnb X^vbAn lAngc^cyt bewiefen/von weld?en feine eigene ^«h^'^'*^^’^^*^f'’dD vevbevbt/bA^ gegenjmgebAttbclt wevwovben bA0A«d?bcy k i^'^’'S^‘^^^bigcn Heybcn fwv vnveebe vnb fiinb gcAebtet wüvb.tfvberfct ^nen ab jj^'^*’^Ad)/nAd?vcb/ netb/ l?Af}$/ vnb bic beimlid?c vevbónbtnw^ bc(j 13 npjï iOiU tt»,5**’’^®/Dem cv 511 Allen Àtbm vnb lüivbc vcvbnl^lid? geween / benen bett cv j^^^^^d/vnb bcym /Xeben cvbAlten/bic feinem Cdb vnb CebennAdigefleb ftvH ?d^dctnAd?mAlsbtc5óv(lcn ynbtlcwnbA^ Re woltenbAVAuffbebnebt Cb -n '^ ”’**” ^^® '’^^^ Att^veutenmód?t/bAl5 eentd?twcytevj«m vevbevben bev Vmkt ^^'^ '’*d^ ^^^ fve^/Xf ô weve enbcltd) nid?tß Anbevf 511 boffen / benn fo cv fell *^*^*^ '^ ^^^^*^ Kómifeben pfnff en in Alle ©ränbe bef Kómifeben Xetd?d kthÏ*^'’”^*’^d *^ddD toben würben / ïÖerbAlbcn foltens An f re rÏAd?bAuwern ge-'/ 22?arnmig KAfft« Queren/ ^jj j^od^beit bef Kómifeben Ketd?d/ Das Cbviftltd?e ióolcf//v eigen ^J^nnebeanatttp« ni**^^^ nbsp;nbsp;nbsp;iVtvbc/vorbengrcuwlicben'S'yvAnncn vetten vnb fd^ü^en/bieba StSjfei”
cS^rt^’^^^**^ 3cbÀd?ten benn vnber bem febetn bef bfiotOï'ïïCbvifïi bic gemeine ^ei ff ^^^* •^’^^y^^*^ weld?c (Bete buvd? bas 13lnt feines ©one jfefu Cbvifîi ev^ Hen• ^‘^^Z^'’ vnberbvueten/tAg vn nnebt fonfl nteb td gebâd?cen/ ben AllcCbvi^/ 't’Ch ’r^*^ barte vn ewige Ïötcnlfb Arbeit 5u bringe/ vnea würbe Auch gefd?eben/ (ici lt;gt;^^‘^ «ïrüvllenniebt würben bûten/ fie würben ntd?t Auffbóven bif bnf
’^ Cempcl(Sottes wie bev Hnttcbvifï fçen/vnnb von febevmAnAls ein (Sott
S®lt;brctvnb An^ebütetwüvben. Ïluff bife mcynungbAtbcvAltKd# fer An bic ^ùvflcn bef Keiebs vnnb Anbeve gcfd?ricben/ wie mans nod? in ben Alten Cibevey en
pnbcnbAn.
lüft
-ocr page 934-Bae fundee ^ueg gaßannte îlttcmmt/ OBie ter fung Äe (fr r hep Vuttteß ge fcÇtogen ww^*
halb blt;r jung Slctfct vernam ba^ fein Datter 5« Cutneb ^^^^^t^^ci^ ^m auff bte Ojïernauch babin ju tommen/woU benTJifebon '^’* ^f^p Ç03 von Cotbringen / banimb ba^ fte jm feinen 5cinb autf
fen / ober aber ben^rttter in jein tOanb ju bringen» Dnb aio er vier ta5 j^ifi ?‘’‘S?^s^*ï^'^ fï^*^^ 5“ ^^ ^lt;*3 / febief et fein Datter ein /Negation babin ju fm/bie foW«quot;gt; ^,0 WWWftïiS?*^ «” ^^^^ er anbergwo/weber jo £ùtticb/ bic -Oflcrn bifer jeyt bidt/ v»b v J9 ^^ net/mabbéi^atter/ bageranbemortbeg KómifcbenKcitbó
te verjebren/vnnb bag er /n feiner gute 5reunb woUbaten nicht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bifei*
Xf 6 were je beffer bag ein ^auwerömannin einem frembben gruubt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
nem eigentbumb ju fpott werben folte/fo wolt er aueb lieber von eince p^ j^j^f benn bureb feinem Sons t^anb f^erben. 3ber ©on vernam feinco ^‘*î^2Arlt;7 vnb begern/ abertbetni^tominberwa«erfmf0rgenommen bett/ ß'^’ bunbert kleuter gegen ber@tatt/biefoltenbie ©djranefenanber ^^'Ä^ert nemmen. itérait Ä.eifcrwoltin5rancfreid)jum König PbHipfttt^tP^ert feyn/aberberTJifcboffvnbberi^crijogaugjCotbringcntréfletenin/lpta ^^
Jm ju/bag er blicb»^eg tOer^ogen ©on bett etliche Keuter bey pu/bie fehl» _ j^^p bin/folten geb in ber t^olebeg ^ef^abo ver jlecfc/^r jogmit etlich ’^^îH^^-4-cylgt; bie ^ röct binaug/rennec auff bcg fungen Keifero Keuter/bie ju ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J,ƒ
ten/vnb bie ey nnemmen wolt/ret^et bie fo lang big bag gc all ju fammen **^^jlt; Xtraberberjung iOer^og(feilet gd?’ju gieben/wich binbergeh wiber Zöriict bineyn/bie 5einb ey Iten (merju binnaeh/big ge gleich wol ju beu ten Keutern Bamen/3116 ge nun all vber bie 13rwd Bamen/eineu guten i”^» ^^^ von waren /rueften bie vergeeften Keuter berfür / loeroog i^einrich tringen bracht ein frifchen bauffen Keuter baber/fein ©on ber geh giebenwoltgegellt bett Bebrt wibervmb/begiungen KeiferoPolcfw«^ ^ vmbgeben gefcblagen/vnb inbie gucht getricben/©ic Wbrten geh nbsp;nbsp;nbsp;%vco*
ber ^róet ju ey len / wurb auff ber Kruef ein folch gebreng vnb menge bet Ç ^^ fcrinrtA brr fflnfff« ter/bagbie^rÄcBeyngel/ vnb bie Keuter ertrunefeninber iWofel» 2)^ ^Ibcr
ghog^tiberichaugber ©tatt gejagt. Xfrjoggen Koun/bidtbie^'tJ felbg/ benanbern4gt;gertagjog er hinweg in baö 4gt;bervnbiOoch'2^ti)t|wi , lieg von gunban aber ein Keichgtag gen ^eine berügen/tbet perçog chen von Cotbringen in bie 3lcht / wolt jn vom tOer^ogtbumb gar t^tr^t^ get geh mit einem KricggvolcB/wolc felbgin Cotbringen Jieben/Uget be^ ^.^ «teer ttötk» »lt;u gerplaQ gen IVürQburg am ergen tag Jul#. ©0 halb tSer^og Ptinnw/ fenffSï SÄ ’^“ Coin vnb fitittich/erfttbrê/allcô was fte für gutanfaben bae ßtretteten jw Cotner ton Xütticber begerten ge ©tattmauwr/madjtenneuwelVäbl vnb (BrAben betninb/iy^ ^ßenßc^ Wiber bm gchbegfungenKeiferö mit gäijcr macht erwebré.ïöer jung Keifer ^3*^» j
gewaltige hange für Coin/wolt bie ©tatt belagern/ aberbleinber ©tat^ mit ma^t herauf / br ungen ben Keifer bag er fein (Belager weit von ber 0 ^ ghlagen mugt/ba lager ein vn jwen^ig tag an einanber/ richtet
bie Bürger geln jmerju aug ber ©tatt/ was beg Keifcr^cBel Ager für r jogieng gengens vnberwegen aug/ fuhr tens mit jnen in bie ©tatt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
von Kaltenburg/ ein ©achg/ber bem jungen Keifer lieb vnb wehrt wae/iru bafelbgerfchlagen/eingelchrtcrvnbgutercrfahrnerKrieggniann.
®te Keifer ^anu^ ber Werbt ftarb.
«MMtoM MO». ^\1'®''‘lt;'* fo'*« e«dKn»«ltc(f«t»/flt;brtb aidferOdwi^ ’^staS^ «n Äetfers ft^teibeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©on/er jelet jm alle lieb vnb gutthaten bic er empfangen/ vnno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
an fernen ^en. lt;^C5 (ein vntreuw/ lub jn für ben gerechten Kichter ju (Bott bem
für bas “Weltlich Kecht/ba wer er willig / was bas (Beigliche nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/s^tbal
anbere Jürgen vn Derrn mit einanber befchlögen/bemfelben ju geleben/ v ben folter ber ©onvon ben Kriegen abgehen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^F^fehrib
-ocr page 935-Ô0tt9m@4(gfiïflt;elt;ttjgq)fcm. CGGCXLUI
^cß ^’'* ^^*’‘^ sloeber mcittung «lien ^tfeboffm/^ûrfïm/pwla ten vn tOcnett Het ç ^”’‘rlt;i’^” Ketebe/ «ueb bem gemeinen(Önn offenrIid?/ec5ekt bartnen pï^z ï(L'^^‘’^^^3^'^”^‘^”’^fi‘bgteiJwItcbbcïc/ wie pc fo betrógUd) vnb fälfeblid? mtep» ^ ƒ «nbek betten/ 73t4cb t fie / brt0 fie jm wolten Ked? t Uffen geben / fetnett @on ^‘’****lt;«/b4^ er vorn Brteg abflünbe/bett er etwas wtber ƒn / fok er bas nadgt; nU X*^^^^9^^^ ^tcbt/vnnttmttgewak/banbeln.Öo balbber|ttng2icyfcrbcn M^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ er etn gemein / U^ benTJrteffver bem gamjen Àrkgôo
^dß ^Ämuff wurb befcbloßcnnn^rahtbcr 23tfd;ó(fe vnb anberer lOerren/ Ur *^^*” ^^eganon^umDatter folte febtefen.^r fd^tefet jwen ©eiftlid)c pre'/ Hii s^^*^^‘”“”’ '’”^ 2'tlbcrtum/aiid‘) etUebe TÜeltkd)c Herren/jum 'Vatcer/ feth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;befebl:3?a|5 fie ben aken 2lt;ey fer/fetnen Datter/in aebt tagen 51) ƒ m in
2.”®cl4ger bringen foken/mttfreyem (5ekybab vnnb^u/ba fok er on alles ^J’tgs volet vnb IPaffen für ben ^ifebóffen / 5«t|ïen vnb lOerren/ mit Xeebe ^’^k mit bem ©eb werbt fein fad? banblen. îberfungS^eyferrneft feinOclÀ'/ ^5^35« Cotbring/tarn crfïlid? gen 3ld?/ba légère er fid?. î?ie jween Cegaren ^’^win vnb Albertus tarnen gen Cóttieb jnm aken Aey fer/jeigten jm pines ^’^ôvnb bef ganzen Äriegsbeers befeblan. ibaerbasboret/begcrcerbin'/ fluff ^''’^*^ ^^ imbenbefebl vorn ©onbred?ten/baf fe and? fein antwort bar// j’tr an ©on bringen woken. Dnb war bas fein antwort: ifs wer ein vnbillid?s ebff’^'’”^ r^^‘pi?i'^3 feines ©ons/ baf er foke bef 2iricgs vnb aller gegen webr bolk ^***^ ^^ ‘’^^^‘^balb ad?t tagen 511m ©on verfügen/ vnnb ftd? pellen/weil _^etnem fd?led? ten gemeinen mannfein fad? fórjubringen vnnb ju banblen/ ^J’’tebr jeit ^ugelaßen würbe: ifr wer willig vnb bereit alles vmb gemeines J^^^^^w Jttl«^lt;w/boebbaf feines ©ons Skrtegs volet alles ab vnbbeimjüge/ '‘^rorebt vn forg alfo auffgebebt/ein freye ’Verfamlnng gehalten / ber gemein jjP^’nb panbe bef Komif^en Keiebs ganzer îreutfd?er Hation befohlen vnb W^ '’‘”^*^^^’ ^^^‘’ würbe es bar$n tommen / baf man btird? ein freunbt// ^n^refp«fueb^n a« I^Sefpred?/ on allen ^wak aller prey t bin vn abgelegt würben/ ©0 wok er al b^« t««3«gt;: tcHac^t. ^®^a8 bic5«rpen vnb t^errnbefKeidif ©tüttbemad?ten vnb befcblüflcn/am ^^^tt/ halten/vn barbey bleibe, if in folcbe grope wid?tigc fache mód?te on vor// fe'a ^^*^^*^^y^^^*^Qbi(cb§ffen/von(liOcin^/ 'Ïrter vnb^rem/barju bie^v/
'^onCbnr/^teiftng/àogfpwrg/^afel/vn Dörpens UOagni auf ©ad?// i ^önb t^er^og Î)ictrtd?cn auf Zobern/ bef l^crçogs auf ^urgunb vn 514» lt;-^’^/aueb 4nbcrer mebr/bic m4d?t vnb gewak haben Kcd?t ju fprcd?en / in ben W^^‘'^^Kabt ju tommen / in einer fold?cn tlctncn jett nit verriebt werben. ©0 iefe antwort tm Geläger bef Jungen Königsgelefen/wurb befcblopen/ j’^^ife Legaten gleieb wibcr$ubcmakcn2^eyfcr sieben foken/vnbjmanjet// P^iVaner anberf benfribenvneinigteit recht lieh bette/ foke ervon punban/ nbsp;nbsp;nbsp;*
? ƒ ®^n anberf gefeUig/gen 21 d? ju feinem ©on tommen. 60 halb bie Legaten j^ «Lüttich tommen waren/pelber alt Key ferm ein 2^ranctbeit/purbin we// tch r S^/^^^ vbergab er ben Legaten feinen King vnb fein ©ch werbt/fte fob J’''”'Öott bie leiste ©chünctung / $um Reichen vnnb $eugnuf feiner vAts» U . ^’^Hebe/bringen / mit fampt einem münblichen befebl. Keyfer iOeinricb
’^^ geporben ben fcd?f vnb jwen^igpen tag2lugupi / ferne s alters im ^^e^ferbeuwt^s bef; hS '’”^ füttffftigpen Z feines Keichs im vier vnb fünpQtgpcnMls man $alt »urUKnaègang. Vrth ’^^‘^*P^ Gehurt » 10 d. î?48 K ey erlaub b4t er innen geb4bt vn regiert neun
?^”^’3M*?* tMttber Jmipberiiogln Keyerngewefen jeben Jar lOergog bd^ ^'^^^^kte/geboren vonbem if bien © tarnen in ©achfen/beren vonHort^ flm^^^^^*^ ^^P*quot;’ ^arb barnach von wegen / baf er bas Crimen Ixfe Maieftatis f^nt K*^^^*^^^3*'*’3^k/ Inbie2lchtgetban/ vnb auf Key ern verjagt. 'Oonbie// ^^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*^*^ *^ nicht ferrners 5u fchreihen/ ©eynb nachmals bie
W ”^”*kKeyern/ auf bem ©chwabenlanbgehorn/eyngefeet worben/ Don
''‘'wUtchtm fechftenKuch fehteihen.
^nbe bep fünfften ^ue^ 0 bet ^c^c rifd;cii g^ronlcfcn»
ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kas
-ocr page 936-®(ïölffW.!tfQ'-.ucb ^SS^ft^ ^bromeff 11 ^obüinno Stucnttnt/ton ® eIpftn Dem #*
(ien/bij; auff’ïPdpifen ben bierbfen/von fin bem 2(utor^ fdkr verteuffebt Ju Oiegenfpurg/
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3mi«nïp.
^xiiiÊc quot;^owb to büB’ fed^ßte ® «cÇ ^Çonnto
2(uentint
Hg^ ^eîXônufefm Ânfer 6a6rn Dif^Orreni lange ^dt‘53ebern regiert/reeç^efaHeiw/Ire ^rgt;5* ber / èôn vnb j^anptleut / éaebfen/ Çranrfen^ barinn anfîpnb ab/Wie bie 2liiiptleiif/gefe$f/ ^'^ [S man oben im fünften ^ucb lefen pnbpcrfi(^i’lt;
6^^®I^^.® rich ber Pierbt am meiflen geiÇan/ fat ^^'ev^’^’J (fcbOmal veriie j^é/jwepmal barauß bie Sörfien fviber / non fm vor rpngflf?^ oertrieben/burd) fid) felbe baß ^cri^ogtj^umb Nepern Jrep regiert / ©a^’ cr benn anc^ ber aebt ^)erÇog bifee namene in S^epern genannt Wirt/ ben ^ab id) im fûnfften ’^ueb vberiauffen.^r^at/aiß man jaUnaeb^W ©eburt/fin taufent ein vn fibenpig far/ baß ^erpogrpmnb 'Nepern verluptti ©raff ‘2BoIffen von tXauenfpurg vnb von ber ämpe r / von gebnrt ein éepwab / in vnb fein ©efebieept wil iep in biefern feebßten'^uebbefebrek
bem
Cort
-ocr page 937-GCGGXLIin
^on lerejog ® elplicne ötii fr ftfn 111 ©epern tiefchlccbt viiP ®o^
fairem
, ÿ- 3^‘^f^Ptgt;^rt eamp;cr^ï^vfp^ingcr (ft ver^eft^ fin gvef? w^o»«»«
lt;ilt (Bcfcbkcbt tn Setwaben vmb ben ^obenfee/
lt; von KavKnfpuvgz (Demmins vnb^tkboiff/kçt
' bas SvloflcrlDcingartcn/vn in Weyern von Am// 2plt;,„g4rtfn.
j berga,vnb Lechrain jugcnannt gewefen/ Dnb b«t in
,^’ 23eyci'n$uc|cb0vt Amberga ^tltonemiînfîcr/ Kni^/
^^nbuoeb 04)0 ng a /Canbfperg / ©eungnben/
Xntn/îbonawcrb/rtiid) yteßen/ vnb haben gne bk
wollen fey n4«^ber ©cbygenlnnb, fo man jetjt öt?
benbóvgen vnb bie Türtl4d)cy / eine rbetU auch bte
-‘2^üvd-‘ey/bet^t/vonir’olpbïgt;tcrnd)bcïnfOclben/ ’^Slt;iV4lten/vov Cbttfü lt;5eburt bcy i gt;nbsp;$ o. jar/'cTcu tfd)cn Aónig/vonben ©vie^ f^’tTeuthrasvnbTeiephosgenannt/ ITte Komend) ber 2lbt vnbanbevemebv
• ^*^^”/ '’^^ ^’^^ einalt^»d)vnb Cbronicavonjnennuff perganten ge// lwtd)ennod?tn2Hton6münfler votb^nbentfï/Don Oïen betrat nod) bte Wa// J?,^k jenigenfo wtbetwevtlgbemKctd)fcyn/TVclpbcn/al6 bte Keyfenfeben . '^«Icn/Dnbbtefe^wi^artbey tn ^k^Iten verberbeen bas aller eblefîe Canb pa«amp;%7^eitVw P^ ^^*^ gant^en Weit, jeçegenannte Welpbcnfcyn eines groffen anfebens ten. ‘’’^3«ieitin‘2^entfd)latrbgewefen/ncmlid)tn‘25cyernvnnbÖd)wabcn/rTad)// «^ J^(8 fey n (te ut ©ad)fin kommen/bct(fcn jegt bte tOenjogen von ^ vaunfd) wetg j^ereege bS ^Muu. feb ' ’^tt^^’wvg 3d?wil)*^lt;tHct?*’igt;erlaitïfcnbiemanallentbatbentnoetknge'/
ö ^cyKóntgptptnt geiten haben gelebt Waretn vnbKubtbarc/Waretnó '»armua. ^**/l0err if tfenbarb/1(1 gewaltig bey Key fer Cnrolam t?of gewefen/bcffclbt lt;eife»obaröus. S^nQott/Welpb ber er(t / bat erft red)t fern ’ßcfd)led)t anff brad)t/ ban Key fer ^wbwig ber erfl ifï fein ©d)weber gewefen / Key fer Carolus ber anber König ^^Panf / fetn'Coehterman/ fein quot;Coebter yvauw ^inbieba Kónttfd)c Kcyferin/ ^^^S^nantes Keyfer Cubwigs bef anbernlOaliffmw/freKrwberKiïbolpb j^’^«»^(l/vnbConrabberer(l/Kubolpb8©on/lt;Bratf ifctii)berlie() binber jm ^J’^‘ï©ón/t0einrtd)enbener(len/vnbKarb/etn ^oduev/^rnuw Cettgare ^^’ïtgintn i^eyern vnb 5vancten/em ©esnabel König jCubwigsbcpbritten/ ^^rtigs Carlmann6in^eyernvnb3talien leiblicher Kruber / î^iefem ©raf}^
X^^tteh vnb tbeinrieb bat König Cubwig/jr ©chweber vnb ©d)wager/ bas itd^o. quot;^^«vlanb inKeyern / $wtfd)enber wimper vnb bem Cech / gefchenctt / wie oben Ambiants. S^^elbt ijt/ Ï)ifcr ©raff if tid) bat jn 2lmberga gefîifft ein Klofîcr $ wölff Ke) ycAt^. ’'ïoictem/ aUba er begraben ligt / ©ein ©on ©raff’ Heinrich / ungenannt mit J*^ gelben Wagen / batbtefelbigen (Dünch gen ^Itonsmünfter gefeit / fein tjenrtfus mit feem franw löaita ©r^ffin von Kiepen ' 2lnöcdis vn Oobenwarb/ ©.©aff) 8fti^5®«3«i. 7, 6d)wefier/bey ber bett er brey ©ost / ©. Conrab Kifd^off gt;n Coffnit^/ »A^ff-i^nch ben anbern/vb bem ber Tlbel in Cbnvwalen / ©chweiQ / Ocfchgel/
WKapper^wetl/bie i^l/ ©raffKubolpb ber anb/bef ©on W’clpb ber anb/
^'^ |yWelff bofen anber ©Ian bcy ‘Vnberflotffbem Klofler/tOof bielt/©raff aselffMets. ^^Mpbu8 ber btittc/bicfes Welffens bef anbern ©on/bette 5« einer if befrao 5*^ Jtba/ ein ‘Coebter ©raff Conraben vonKecing am Kobenfee/vn^vaw ^M)lcit/Keyfer ibttenbef erfïen îTod)ter Key berbat ergebabtbreylUm
ben anbern/bereit Con an ber if cfch/jwifcbcnCV^eran
‘H^.^^^^tt/^^’wfaibt von einem wtlbcn©d)wciner(lt;:blagcn ift worben / ©raff
|E®*^ ben britten/vnnbKeid)lett ©r^ffin von ifberfperg. Kiefer ©raff Olt^ßt«.
^quot;dff ber brittc bat 511 einer iOan^frauwen gehabt 3rmbrawc/ ©.Königimb ff p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öd?wejfcr/
-ocr page 938-@ 46 feel^c ^«lt;0 Qo^utitiw ^{uenunt/ iS;6wlt;(ï«P/ccblt;itfc!rtc(l?uttlt;v3tb*ïglt;n3Hwn^móntïlt;*^tcgrAbcrt/ï’^*^*’^^ 6d?w4bcn i'gt;onIfdn^avrcn bic Älo|lcv|T4ttwlt;n/bicUOund) vort ^^1’' món(lcv4«^^€ycvn/gen'ÏVctttg4ritcngcflt;QC/b4tgcbrtbtctnÖon®$;lt;^n’ , C^uniaunt«* pben beu vierbeen / J^er^ogin2^erttten / vnb einj^oebter/ 5r^nw ^^”^”,.Ï CVOarggvaïftn vi 2i|l vntOerçogtnjo Sc^vaviinjeaUen/bie erwarb bey 3 greif 3$o ein0on/ mie nemen Weipben ben fónjften /(ßreffen vnb ^''r^P^Z Qogê tn23eyern.t?crQogIPelpb eu^ Aernten i jï on IZeibecrbêebgefïo^^^ menjelcein teupne fónffvnfónffQig.^n betgeerbt fein'Petter/feine^w^ fier/ ientgenenneer prauwen ÄönigwnbOon/ (Bre|f Welpbber fónfft/vn «rjl iOergog in'Seyern. Öo vil fcy von feinem ©tem vnb berBommengefegf*
^fr^og 'a5fIp§e^ ï»f 0 erf«» Wefe^ «amené/^fv^ög w^e^an£cbcm
^r^óg tüelpb ber erft / vOn ber VlOütter r wie erfl engejeigt^ vot« ^ 'ïl^fcbUcbtbcr'Wclpben/berfünfftCBrelfbicjèerïemens/von ber rr^fe^usAßenß^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vonbem spetter ein IVelfb vnbUOerggraif von^fl/wurbebmetO veïAxjgt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neeb Cbrifli Geburt ein tenfent ein vn hbençigier/in75eyern gefeilt vö^^
tiaidenbuchcoUe-gtam. Baldouinut.
fer Ôeinrtd^enbcmvierbten/regicrtbeffclbnncguter ruwe fónjfier/ bmfr ^eyferwtberbie0ed)fctt/bem ^epfl Odtebrenb/vnb bem pben/ triegen im feeb^ten fer fiel er euff bc^ quot;Sapllft feiten/ be entpget_f«^*J ner^og Wclpb in Severn/ mebrge nenn ter Aeyfer tOcinrieb fbet jn i« 2ldir / verjegt pi eu^bem Cenb. ^cr vertriebene iScr^ogenthielt uenfpurggcwen^tngfpurgvn^reyftng/pliinbertbiejwey^iflbutitb/fo^^^ eegefriD«« gtfan»lt; ^jj^jß) weren/ führet mit fm gefangen 73ifcboff ©cifrib von ^lugCpntg / bit«i 5uKeuenfpurg5weyiergefengen, werelfo jwençigjerin ber 31cbtvnbeU«/ ba fiel er wiber vom ^epfl jumS^eyfer/vnberwarb v|jbbralt;btwiber$t^ gen / niebt allein fm bas ^eyctlenb / fonbern bef beffelbige fein Ö^*^ aucberblicb beftgenfoltc/ bea bifher leng niebt gefebehen wee/bef ber o ben ‘Vetter / Cenb vn Cent/hat geerbt, èic 2^cy fer festen bemeU fres gcfellêó bie y iirflen.^r bet geflifft Keibenbueb ben Chorherm fline/ ben von jrey fing vnb ^ugfpurg tbet er jren febeben wiber eb/P^P^ ; i^he gehabt 5teuw 3wbitha/(öra|f ^elbweineauf ^lenbem'S^ocbtet/ nbsp;nbsp;:
Bchlt;trdut Schirs-rutn.
hat er ^ween ©óngelaflcn/iOelQogWelphenbenanbern /vnbpcrßv^l^tt rieben ben neunbten5ùr|lenbicfeô Hamenö in 13eyern. 5nl«Qtiflbie|eren i^trijoglVelph gen^erufelem vber (lOeer gejogen/mit fempt bem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.
fen vnb pfei^greffen / Óerr 4gt;tfen vnb üreherben (Debnibern von 23crnharben euf Acinrcn iOeinrieben ^urggreffen von A.egenfpntg/1 *quot; naw vnb Kietenburg/^ifeboff Dlriet) von Kegenfpurg/ ©raff J^ti^ttw v ^ogen/“Vogt bef ©ottdhatif Kegenfpurg/ mn ber (DarggrAlfm nbsp;nbsp;nbsp;« ^
^Itrtgt;i9'3-tt)(»ia ConfCantm^peL
4gt;flerreicb / Ö.Ceopolbi (lOutter/ mit îDicthmer bem ^r^bifeboff von öe burg.lfr$ogburebÄernten/Crabeten/ ^ofen 73«lgarcy / Öirney gern euff bie linden feiten Itgen/ 5og auf in Severn ben crflcn reg im 'Jlptn / leg ben Winter flill ju 2lbrianopel / neebmeb bem er gen Conjlentinopel/ wurb er ehrlich empfengen von 2lle^io bem ©rteebifeben 2^eyfer/ wurb er allbe vber ben 3lrm bef (lOceró gefegt / johe neebmeb vber ^erufelem / erlitt viel von ben vnglâubigen / räumet vnb meebet fm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
pap^M.
mitgcwaltvnbwehrenberhanb/3lmherwiber5tehen flerberinber y pern/tnber©tettpapho6/eldmanjalt notier, ©eine©efehrten/^taii ^Óemharb/ ©rafft0einricb/©reff Jriberieb/llurbenj« ^cruKlt’^’'^ (^OerggrAffin Jthe/ ^r^bifeboff‘Vta/eamen euffbem weg vmb/bie /ianbgraffen von ©ebeirn
temen wiber ju Üenb,
1)0»
-ocr page 939-Oon^en maffen. CGCGXLV 'Son ^cr^03 ® elpfen ïiem anbent.
f^^^r^oglVclpf bcvanbcr/obgcnrtntcó'Welpfcnöbcl) crflcn Son/bft^n J^^ncr Da u^fmwci: gebebt bic gvoffe ©räffi» (Oacbtlc von (Mantua/ vn lp ?^gt;*gt;I^«/ bavonwan vil finge vnb fagt/ etn'ö^oebtetrUOatggrrtffen ^o// J’r4ctj7^ncf d (DavggvaffïÖUtpolb/XJrcncfd (XOnt-ggraff-Otre / bnt bte pa// ^uven Ö.^cncbiccê 2vlo|ïcv am IVaffcrßu^ Pfab/ ïn ber (Darggraffen von eSf”** l^tttb/gcfltfjrt/aUba (te begraben ltgt.^u^ bifer Cßvaffm vn Dergogtn ^iip^eyern anbalten vnb bitten/ bat lüernbór etn bunbiger vnb verfïenbigcr ®^'^Kcd)tê/bte2lt;eyferlid)êKed)tCfobi(Ïbet'nic»nanb lange jeitgeacbtbett/bcn ^Ketd} brandde man bad ©albucb ber ^i^^ncftfdx 2lt;óntgKcd?t vn faj5ung) ^‘oeransUeebtgebraebt/bats(lücfwet^au^getbetlt/vnbbarju twr^biemen ^«gt;f«M J^JSSefeQt/vnb aufgelegt, nad? btefcr^eitber/ fcynb ber Stuf leger / ïÓoctor ’'”quot;’’‘ *quot;® '^'^^^’ 1 f Scribenten ( wte mans benn nennen fol ) (b vil voorben / ba^ einer Baum all jjKrt can. Îgt;tefelt;5râfftn bat amerfîenCanb vnbCcutbem^aplfgcfdiafft/ ^5*^ltcb wibervonDerj5og Welffen gefebieben. Î)tefer $eit waren vncins mit •nanber Datter vnb Son/ Âey fer Deinrid? ber vierbt / vnb 2^ey fer tOeinrid) P^*^fûn(ftfem©on/ DertjogIVeIffvoaraulf be^ Sons feiten zgewan^Ïnent/
aUba 23ifd?o(f ©ebbarb wiber eyn/ ben bie von ‘Sérient abgefeçt betten.
'Soii rttut gwptrac^t lm ?\ctcb.
JT^Ö war bifer ^eit etn anber groffe 5 wytracht tmX.etcb/ber^eyfer Deinrid) ^i^ber funffe vn ber 73apfï ware auch vnems/von wegen ber j^ebê/^ifïum/ ?^Prob(leyert vn 2tbtcyen/îber ^ap(t wolt ein freye wabl haben / wolt ba^
Gemeine crweblt allé ^tfehoffe vn prelaten/b Key fer betts bisher am Dof ^'’’«blt/ïicr Key fer wolt bte (Bemein laffen erweblé/ bod) baf bie 13tfch^(fe ber ®f^tt/(Dârcft/Klô(ïer//ianbvnCeut/berÂebcnvom Ketch abflónben/vn f|^Jrac6t »nbee Jl^tjresbetês vn lcfcj^3aufwarten/berKap(lvnetltcheKifch§(fe/bienitgern tem Xc^er tmib ®'’tbetten/verwilltgtcnbarinn/aberbteanbernwolten6ntttbun/ vorauf ber ^apfevm? 2üaiu ■^J^^bifcholf Conrab $u©alQburgvon2lbcnfpurg bórtig/ber war befftig bar^ ?'^r/ bar umb er verjagt war von bcm23i(tumb. ï)er von 5rcy finge war Key ’^‘^‘fehmtt fampt feinen Chorherren/ fo berfelbige jett faflgelehrt waren vor ^*^bern ©tijften / bie verjagten obgenannten Conraben auch $w 5rey fing auf yt Statt. quot;Von biefer jwy tracht wegen 50g Keyfer Deinrich ber fünfft gen ^®»tt/mitjm50gDcr^ogWelffberanber/ber tbeibiget jwifchen bem^apf^ P^^fchaUs vnb bem Key fer/vereinigt bic fach bermaffen/ baf gehalten folt wer// °^H mit ben Ceben ber 25i(ïh»t»b wie vor alters / Iber Keyfer foits liehen hoch ^P’^memanbs gar nicht nemmen/weberer/noch bie feinen /^beralsbalb ber ^«yfer in ‘Ceutfchlanb Bam / wolt ber ^ap^ von folchem Dertrag nicht h«U ^^H/war ein größere jwy tracht benn vor je / bif boch 5« l^t ber Keyfer mujîc es J^^geben/baf ein frey e von jeberman wahlgefd?cht/bie blieb auch nicht lang/
fchlnf im erjlen halb bengemeinen (Dannauf /barnach auch biegemei/
’^^ P Vic fferfeb afft/3r wenig vnberjiunben ftch einen Kifhoff 511 weblen/wic ^®^ heutiges tags ber gebrauch i(l» 3Hfo wurb ber gemeine (Dann betrogen/ ^^,'’om Keyfer vnnb73ifchoffj«ml5ap(l/baucht jnhüpfh/haf er auch Ki// w^jfe folt erwebUn.
‘3gt;aamp; für Älöfter blefrv je ft m ©fnem ftimb gefitfft mor* ben / vnb vom 'Öngcnfc^cn ^rieg.
^^/Icfer jeit hat ber ‘X)ngerid? König Carlman feinen Gruber filmver// Q^trieben/^llm ßohe5umKeyfer Deinrichenbemfónjften/fo in Kegen// quot;quot;“*•*
(purg vnb paffaw fch rùfîetbann ba 50 b e ber Keyfer hinab gen pref// ^’tg/bcUgertbiefelbigc/ $)a Bam König Corlmanjum Keyfer / vertrug (ich bem Keyfer vnb feinem Kruber 211m. X^nb bic weil ber Keyfer ben ^Pinter J'^Kegenfpurg lag/ flifft©. KttoKifhoff vonKabenbergbas Klofïer pri// prfpums. quot;^htg/fb ber gemein mann prizing nennet in ber Dorftatt Kegenfpurg/2)er//
f f tif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gUichee
-ocr page 940-©aefttS^t^wcO^o^ttttfM'^^ttettttnt/ gktd^cn 0frttf Î^ctniid? / ßin©on ©raff Xîrrnft / bic ©raffen von fliffretctt an ber £^abcv (Dalacbarccfborff /bd^t ber gemein mann^O^w borff/©raff^ertboUvon 2gt;Kf}cnvnb2tnbcd)^(lt(f«cvbcr
OOTdferot) 3lt;,liffh bem73erg(V?atcron/ fofcQtjuÖ. peterbeiftein 2lt;io|fer^enebteter^^.^a ifl nun ein probftey/IVettert auebmtt feinem ©onpoppobae^^l^n^^ 1 fen.Canbgraff ^tto von 'WtctelfpadrÓraff ^ertbolt von ©raifpad) f^iffteten an ber ©Ian anffö. petereberg ittfenbofen/
®annpetets^«3. bitter 2^lo|lerCtf{ nun ein ©d)lof/iDoctor d!:cf en von Kelbttnt/vormaJöJy cor plentngere) benn fe^t berjeibigen ort gelegenbett wolt ben nicht gelegen fcyn/lDarnmb Canbgraff-Otto vonWittelfpad?/ vnnb ppw graff be^ iOanb^cyern/mit fampt feinem TOertern ©raffen ^^tto/T^enwtr ^rbarb von0cbeirn/15eatriv ©rAffin von 3Dacbaw/©raff^rnolpbd ^*^Ù mit jampt frcn 0ónen/©raff Conrab vn -Otto / gaben bad ©efeb loji 0cbey^ 0.^cnebtctcn4gt;rben/vnbfóbretenbiecV?wnebvon^ifenbofengen0cb^P ’ iOartwicudber^ifeboffvottKegenfpurgfegtCborberrngen 'WcUenbuf^*’ 9#fwim«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^.^j^ jjj^ 25enebicter/3blt;r Conrab ber necb j t nach jm :Ö!fd?o|f gabö ben
bicternwiber»
lt;^0arggraff 2gt;ietpolb von Cham / ©raff 511 Vodjbnrg/ ©raff vn grauwen Ceitgrabe 0on/mit fampt feiner tOau^fran wen2tbclbett/|f m^^ tenXeicbenbaebam Kenig/er bat aneb IValbfad)fengcfltfft.Xgt;on ben 0ebof' ten babieb obengefagt im ned?ften ^ndr/wenn ftcgen KegenfpnrgBotn^d* pynb/man bidt (te am erffen gar wol vn berdieb/ 0e btcltcn ficb and) ebt^barlw’ /fin meeb tiger Bürger von Kegenfpurg/mit namen ‘heffel ^ebr / ber bauw^ jn am crflcn ©.petera dOónlïer brauffen v^ ber ©tatt/barnaeb ba ee fn^^ 1? wolgieng/fcbicften penachmebv ©efeUen in Jrlanbz vnnb tarnen fr fo vil / W jn baa (lOiinfler $« 0. peter vor ber 0tatt ju Hein wolt fey n / Ïgt;ar»mb n^cv ^^ bem fie fromb/gei|tlicb/gelebrtCeut waren / fnbreten ein ebrbar$üdgt;t»3 Ubew banweten vnnb fiiffteten jn eingro0 vnb beilig Kloflerin ber ©tatt fpnrg ber ^urggraff vo Kcgen)pnrg/©raffOtto von neittenborgfein^^,^ ber ©raffiOeinrieb mit fampt feinem ©emabd .^ranw 73ertba/©.l3elt;’P‘’^^ auf -Ofterretd) ‘ï^od)ter / fo allba begraben ligt in einer Capcllen bie f eßt eg^Sf^ fallen ijt/ï)crgleid)cn balpen 511 bem 0 tiffe bie ©r^ffin Ceitgarb / bericb6von^ogen/be0^ifcboffó voKegenfpurgverlaf|ètte'ÏVitcwe/vn©^lt;^n ©nnbactervnb Werner vonüaber/l^ifcboff tOartwid' weibet bas ^lORW ab man jalt nach Cbrifît ©ebnrn 12 g. Î)er erfl 2lbt waô (taurinn« / «^^^^ ^fj «^atmcOîauritiao. beranber Cbriflianne/aUe auf 3r(anb/ tOammb/wie id) oben gemelbtbab/ feyn 0e nicbt$n Kcyfer Carols petten gen Kegenfpnrg bommen / feynfeçtal^f* lange jeit eitel vngelebtte ©ebotten gewefen/bie gar niebts gebónbt babcn»3gt;’^ es legt innbaben / feyn nicht auf Jrlanb ober 6yhernia ober Wtlb0lt;blt;^^ lanb/fbnbernauß 0d)ottcnlanbbaöan-©ngeilanb ftóffet/vnbic pauptfe^d -Obenbwrgifï gegen ©achfen vnb Pamburg vber.
lÖer jeit auch fliffcct oen bcy Keichenfal ber /fr^bifeboff Contab von Salzburg/gebornan0 ben ©raffen von Tlbenfpcrg.
“Son tfiii tob Jjai-oß 2BeIp^f n bef; anbetn.
^y bifen f aren fabe man auch vil wunber vnb fd^am bing an bem ptniel/ Hl^bln^geWolctê/ CreuQle/glüenbc fenwrige dOenfehen/man meinet es ^»»itr«4t jioifti^ei» *^^ber Jtingflc tag vorbanben/war grof vneinigteit im Keid) / 2)cr^apfr «app Mnb^tvf« warwiberben Keyfer/bergemein dOann war an|fs73aplïs feiten. A^s waren auch jween ^Apfl/bereinwarKeyferifcheinPifvantcr/ber anber cintof'/ (cher/be^KeyfersDetter/ber richtet ficb mit bem Key fer ju leQC. Tn eben jo bi jêr jeitbamanjaltnachCbrifli ©cburt tnp.verfchiebvon biferWelt pernog Welpff ber anber in Beyern / ju Canpbering am Ceebrain im ad?6ebenbenfar feiner regierung//fr warb gefûbret gen ^llborff/ic^tWeingarten inbas Klo^ fïer in ©ch waben/allba ligt er begraben/ bat tein Kinbbinber fm gdaffen/ ban fcinPauffrauwdOatbilba/ dOarggräßnin'Cbufcan vn ju dOantua / betreib von jmgefd? eiben/bic jfarb auch bifes jars/wa fie ligt/ iff obenangejeigt.
-ocr page 941-• Iwtt^m^Wp^ CCCCXLVI
'®on ^er^og ^onrtcÇfn bem neunbtfn oOgenaiKf^
^)a^og ^Scfp^en h’P awöent ^vuöer.
^tiiftd? bev rtlt;unb« Oev^cg m ^cyern bifcö Hinten s/jc^t befd^rtebertd J^ÖcvQoglVclpbcnó bezaubern■^ruber/wurb nach feinem Gruberetnh ^^S^Wegterenbef 5ûr)î tnl^eyevn/bectjuberi^be^rrtuwIVulpbtlb/tOer^ ?®S (^augend 4«^ ©nebben t od?rcv, bcy jv bete er erworben peben 2\tnbcr/ ®!’^yQón/t0etttrtd?ben$ebenbcn/IVelpb ben britten / Conrab etn (JOünd)/ ^*’';Uócbter/3«bttbn/(l?4tbtIblt;t/©opbtrt/quot;ïVnlpb»lb/blt;trniitptttcm^r«bcr ^Siert neun^eben Mr nneb jm. t^etnrid) ijl gefïorben $u Kauenfpurg nU
p’»icltn4cbCbrijli(5ebnrt itiy. ttaebjmfdbiebaud) vonbifer Welt nm ilt;^» “'SrdnCBcmnbel/bie t^er^oginWulpbilb/ltgen beybeju^lUborffoberWeim óïamteg^^fw» S‘'ttcn. ï)ifer tóer^og bnt Anne^bofen ben 5«benbe von IVccbbnrt geben/vn
p’^^tgmebrbafelbfl/mïtgnnfl feiner tO4u^frrtwenirulpbïlb.2gt;er Crieff t|ï ^*^^^iniffb/tflnocb vorb4nben5uK4nefjbofen/5u k^t fïebtalfozAétum 511 Ran-^shofen Anno Chrifti M. C. X X V. præknte Ottone Palatino de Vuitteloinesbach,Fri-
j^’'icodeRegenesburgaduocato,HelempertodeGeren.HenricusDeigratiaDux Bauariæ*
^faRanneshofen inPalatio III. Kalend. Augufti. tfÏ bét kffïe tag on einen im lOew^ J'^^nat/îjcrbrittevorbemerfïenim^lngfïmonnt. Hun wil id? fagen vonfek ^^'ï^inbem.
■Son Öen Kinbcm .^er?03 .'Snnrtcr'^ tgt;f f? neunbten/
vnb am erften von ben '^oejtern.
(J^Kauw^nbitbbieerfîe'S’ocbteriOerj^ogiOeinricbôbefîneunbten/bettjn ^
H^beritbc t^ergog ^riebrid) nn^ ©ebwabeny bem gebar fie 5riebrilt;ben S^ben erfJen Kónftfeben 2lt;eyfer / ben bie Wabkn BarbaroITa bne ifï/ber sart/arofa. ^^yfcr mit ben roten ■^art/nennen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oïenbart.
, e^Ortebilb bie anber ‘^Toebter/warb nm erfïê verbeyrnt (Hrafflbietbolt bem Matheide/, '‘”^3«tt von’Vogburg. ÏÏad^malónnmfteCSraffeBebbart von ©uigbacb.
■ Öopbiabiebritte^i'trfïinvn '2'odnerl?ert5ogt?cmrid^en befneunbren/ Sophia. erflen^u ber IfbeiÓergog ^ercbolb von Heringen/Had) beflelbtgen Ï^btvutb fie verbeyrat e^argraffCeubolben 4u^ ber ©teyrmaref/bem gebar l’^i^Oarggratf -Óbacfern.
, Wdpbilb bie vierbt vnb letfïe ‘ïfoebter / bat ein ©rafen von ^regniQ vnuiphilü. S^b«bt.
. Conrab b jünger fbn J^ergog t^einriebe bef neunbte/wurb gen Collen ge ''bidtauffbte kbrnung/jognacbmalóin 0«^ernbarbó 2^lofïer int?od)bnr// S‘‘J'b/wurballbaetn(l0ónd?. XTaebbemfubrergcn^ernfalem/im berwiber
’‘^vlt;n wurb er brancb/flarb in pnlterlanb in ber ©tart eV?ainfreb,
'5on ^ev^og .^cmrtc^en tem ?e^fnïgt;en/.^a^ogen in
Severn vnnb @a4)fFen/fo man ^nnannt ben ^)0(^fertl9en/ vnb von feinem Tomber f^er^og We lp b^n
bem britten»
^Î^î^n^og lOeinrid) ber ^ebenbe in Beyern wurb regferenber $üt^ nach fi^7f'^ittcm‘Xgt;atteriOeri5ogtOeinri(ben bem neunbten in 23eyern/ rtam 511
ber X!^be 5tainv (Berbranten / 2lt;eyfèr £Xautbc»'0 ober Cutberó auf ^‘'^fl^n einige Coebter. Ifr bielt von flunban 511 Xegenfpurg ein Canb/z ^ ^^‘'fft/bernfft ba ein ewige Qanbfrieb/befettallba bas iOofgeriept/mitfampt
^^frt bofriep ter/verbot bas rauben bey Aopff abfd)laben/ ©epief et nacp ber ©aepflen mit groffem praept / empfeng bte^raut 511 3ugfpntg ®idJd)/ bielt eine groffe boebjeitauff bem fieepfelb/ jwifd^en j^ribberef vnb ff üp ^V?0ring/
-ocr page 942-^a$ fc(^jtc?^«(0 ^o^attme ^suetiuut/ lt;10órtn35« Conctk/nwad)ten tanned? pfin^jlcn. Îlacbbcr lOod)gt;dt^f^’^^ cv bic 23vaut gen Xanenfpurg bic blieb ultba ben ganzen ©ornmer/ ^t^ lt;*®‘ 5ogin©ad)ffcn$u feinem ©ebweber ^eyflt;rC««tb«v/ ber ein K«lt;b^tlt;»5^* lt;^0er|jburgbcw/empfïengallba vorn 2^ey fer feinen 0d?webev$u leb«»’^**^‘ anbern and) Hurmberg bic ©catt vnnb ©tebtng/ iff kt^t bef ©W^^^V A^d)|lett/aud)gan6©ad)|fen. ïÖie weil erin ©aebjtenwar/ erfcblugfdttj^’’^ rtcbter$nX.egenfpuvglt;5raff5viebrctd)»on 23ogen/‘ï)ogtbef ^ÖïllböW*^^’ 31c3enfpurg. ïöev tOcr^og ba er wiber ham $n Canb/ wok cv fold)en (VJoi'bre/ eben/ belegert54lcfcnjleinbas ©d)loftmlüalb/je^timXentmeiffer ©traubing/ bamals ben (Draffen von ^ogen yubórig / gewann bajglwg ■ Äriegctnaebmale mit feinem eigé ©eb wager l^ernog^ricbrciebénuf ®”’’^ ben/ber warwiber bas Xcid) vnb bem2^eyfcr/ fd)lngcnin vor©peir auf vC' 5elb/ey Itjmnacbbif gen lt;5rüningju5wtrrtlt2n/mïgt;em2^lo fier wolt^l‘/3' fangenbnben/baBamiOertjog 5rtebrcid) bavon/ verbrennt loeroog orauenfpurgww eben dOemming/ Aauenfpurg/3Hborff/vn wad Perçog Peinriebdin fumit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beit wad.PerQog Peinrid) verbrant jn wiber in ©d) wabê von ï)egcnbovn
ber ï)onaw bif gen Pobenflauff/ X^lm/vn wad Per^og 5ricbrctd)d$ugcPlt;’
fill anbei: ^neg vmb bue 95tft^utnb ^c«jO3 ^di««^
beß jc^enüt JU 5^cgcnfp«rg.
n bem Ärieg loeroog peinridid wiber feinen ©d? wager perlt;$og 5^ rid) in ©ebwaben/ jïarb 23tflt;boff Conrab 511 Kegen fp nrg/ bic ganç o^metn vnb priejïerfebaffe ;n Kegenfpurg/ mit fampt (Braff'^*^*^ t 2\rc ^ogen/X^ogt bef‘^tjïbumbd Kegen fpurgcber wolt bef PenjogenjurmW^ niebterbeyten/noeb jmaneb ein jlimmin ber 23ifcboflicben wähl/ wie J?*’L^^ ber brand) war / laßen) ^rweblten bemnad) on wißen vnb willen gen/^nm 25ifcboff/J2gt;tt Peinrieben/ (Braff-Ötcen von IVolffranb^^i’K^^ .„| terd Tomber. 2gt;a folebd bort per^og Peinrid) / eylAr jum KeyP*^ ©ebweber/ woltfold)e wabl verbinbern. ÏÏ)er25ifd)off bam bem vor/er eylt gen Salzburg/ lief ßd? aUba vom d^rçbifd)off (Tonrab «’v
2W^f^er bnb 0öfft vnb bejletten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib
werben ^oUfret;.
ïÏgt;ifcr5eitfTcyetpafcbalid23apjï am erfïen/vnb fein rtacb^omtü«quot; ^^^ 2lt;lófler vnb ©ei^t/vnb/rCeute vnb guter/wie bic alten 23 tillen noch '’® v^ ben/an$eigcn/von berweltlicben 4gt;berteit in nllenbingen/aldö^bd^ . Ij. fïenwr/iöoeb folten fe jArlid) gen Kom febiefen ein fcglid?er vor ein ï)ncaten. îDa woken bic von tOeimerrm jn Kegenßjurg/
gelfriebfolebdgek niebtgeben/war ctlicb Jarangelîanben. 3)er ^ifw^K ^^ befelcb bef 23apfïd/ fe^t ben 2lpt ab/ tbet bic (V?óncb all tm 23 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^óh
ÄM« Don quot;^i«“ WoffaepiAnberh
nad)t bif in 2(uglïmonat / nambad 2lt;lofïer mitgewak eyn/ ^erbraib P ^^^ bcnKelcb/verbrenntbiepriinlegia/XlrtlicbebleycnakcgebcebtttWpd^j^agt; im (Brab 3lbt 23ertbolbd / jerfcbmelecev/ranmbtalfo auff wad ^*”* fanb» per^og peinrid) brennt ben 23ifcboff/gewann fm ©tanffdn/ jè^t ba6©cblof/50g barnacb 5um Keyfcr feiné ©ebweber in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j^^p
legert fieb ber 23ifeboff für ©tanff / woltd auf bungern. S)«^^ p^%5uf/ Bam bem ©eblof 511 büiff/treibt ben 23ifeboff bin weg/ fpeift wiber ^^^^^^ 14« vnb rucf t naebmald binauffin Obern Keyern/ ba nun kQtdO«^« J^^^hdoRti bic 3far/bett wenig ‘Óolet bey jm. îDemnad) (Braß^Ott von ^^^^n f^^Lbir/ bef 23ifd)off6 ‘Setter vnb X)atterd bruber/ ber fel herauf auf ^^*V *^Kcutet^ fcn/wokbcnPerijogangreiffen/benbennt manbey bem pferbe/ ^*2^bbie faf auff bef iOer^ogepferb, lief bem Perçog auff bad feine H^^’^^'’vnb ßuebt. 2)cr(Braßf mcineterwer berperçogx^nbeykjm naeb/errenr' ^^y ßacbfnvnberben(Baul/vnbburcbflad) in/ Jn bcm fam ber l^^f^^^^hanfcrt/ vnbbraebtcinX)olcF$ufammen/verbrent bic (Brafffd)afft
gewann bad ©eblof/Pornerad im gebirge/brenntd auf / wok f d) v^r nbsp;nbsp;nbsp;,^
raQbauß'en gefeblagen baben.2lber nacb bem bic Mafien ba war/ wok ber heiligen ^cyt niebt fürfeblagcn/ jog mtt feinem Kruber ^^^Äijm» bem brittengenKegenfpurg/narn er biegen Qtauffgelegthdtwibe 3 ) ^^^
-ocr page 943-fton^ett^clffctt. CCGGXLVII ^te ^afjog .^rtnrfeÇ tw ^e^enbe 5f legere SBtrfen^
ber^m @cbwabm»
'^^^*^’^ ^^^ I^ctnvtd? bev jebenbe von Kegénfputej mft fetnent ^nv
V^^ Wclpbcnin ©cbwabctt/geib bcmfelbtgctt $u ber ^bc^n’^^ft*«^«’ quot;Pta AxJ'bc^vdd)c|ïcttbain«l6 f©mffcn(5ottfribvon^rtlb ewtge '^Tod^tev / vnb J'S^ïttQc Orafffebajfc $u einem beymtgut. (5ra}f ^Ibwcbt/jb ©cfd?wi(tcr ƒ Ho mit ©mff (Botcfitb wnv/ jic ware ^wcyc trüber ©on / ber vermeint red)^/ ^t^rb^u feyn vor feinee Dettern'iToebter/gew’nn mtclt^ vnvcrfebenö2krtlb/ ï^®^RQtbrt6Öd)lo^wol/ fdjlng JOerçogïVelpbcnô volet bey ©inblpngen/
?*w)m/furcalksguc4off fern öd?lo^ Wïrtcnberg.lOerQogl^cmrtcbber je// m^.
^'Hbe auf? Reyern / mit lampt feinem Gruber iOer^og Welpbcn/ fanmten ßd,
H4)ntd?t/belegertenIütrtenberg/ierfcbofrendUimÖturm. (Braff 3lbrcd?c _ , , Ä!S‘‘5f^'^Ä‘”‘*’f5“^t*^^quot;‘??.S’*^'S5?*^Ärlt;t^^ ^««ond) vnleincn^rnbcrConrab ebcbicfclbigen^i) bubf ramcben5©d?lo|5/ men. S^^Uttnen bic 23eyeri febe dürften bae ©d?(of lÜirfenberg/führten alle bie im ^cbloggc5u|,t)envnb gefangen mit /n hinweg / brennten Wirtenberg nach 2’^.’’*”^‘3^ Jgt;tflt;iw lerme belagert tOer^og Conrab von o^ring/ein ©dowager
J(ßottfriben/ ©d^onburg/ gebort lOer^og Welpben 511. Keyfer Xian^ H^*^ta}n ben bclägereen jnbülif/ muft ber von String ab^teben» tlacb bem S^’^an loeroog Wclpb Ceonflein/gebort (Braff ^lbrcd)ten $u /legt fid? bar// „ M)f';v Kalb. 2gt;a (Braff 2llbrccbt fabe bas er bem lOertjog^ufd^wad) war/ ^ap^en ^j^titt?
er ben l^amifd? vnb Web»^ von im / gieng in bas C^ger / fiel tOer^og ’quot;«Ipbe jn fuf/begert gnab/bte fanb er / vn erlangt nid)t allein biefelbige/fon// J’^Halleöwa$imf5crQogWelpb«bgcw«nttlt;»blt;ttw»rbim wibergeben vom «^ ^^•^ijogen.
W .^fr^og ^einrtcÇ her ^e$enbe ^olffralj^aufen bfgt;
I4gert oberhalb Sjîûndxn an ber JM^.
»2ld) Ôlïemjog loeroog t^etnrid) wiber in^eyem/fcbhig ftd? fürWolff ra^baufen/belagert aUba obgenannten (Braff-Otten/Kifd?offt)än// riebs vtKegenfpurg*0etter. lgt;cr ^ifcboffwolt feinen Vetter erretten/ ^lt;^cbtebieKeyerifdgt;e(Braffen auff wiber ben tOerQog/ tlagtefebr vbcr ben ?^‘^^og/3lgt;cr bief ntd)tvnbillieb ber tOoffertige/lief niemanb bey Keebt vnb ^l*** fdnen bleiben. ©.Cdtbolb berKeyerifdje (ïOarggraff an^ 4gt;e(lerreid?/ ^Hff5riebrtd) von ^ogen/ vn fein Vetter (Braff 3Hbred)t von Wirtenberg/ ^®allanber^eyerifcbe(BraffenvnblOerren/onalleinCanbgraff -Ott von ?^‘tt€i(p44j/0vaff von @d?eirn/tbeten ftcb infammen/ jogen mit beereBrafft H’naujf j,t •23ßygj.|iy j-^jlu^jii jijgdägcvan ber Jfir 5« ne ei') ft bey Wolffraçban KH/woiten baffelbigc encfd}üttenvnb ben lOenjog aufKeyern vertreiben. iDa Hjnbeybe tbeil ^nberwebrgvtffen/woltenficbmtteinanber jefolaben/jOatam ’’^Kgenonnter C^nbgraff Ott von Wittelfpadvpfaliçgraff bef t?au^ Key^ ^’^H/Vttb(Braff$n@d)etrn/waömitbeini7ert5ogcnlt;Befd)wiffcr Binbvnbmit ^(Bra^lt;nxgt;on'23ogen/irelOutterwarê©d)wefîerngewefen/ber(Brâffvott jJ^olffra^banfen war fein ^vben ber tbdbiget in ber ©ad)/ ritt bin vn berwb b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flt;t«lt;gt;«^^^*’nlt;b««»‘Vettern bem (Braffen von ^ogen/bte madgt;£
®^P Oerlogen an bereit fie 511 wenig GOamt würbe fey n/ vberrebt am er jten feb ®’^^fr 5viebrid)én von Kogen/ bae er mit f m ins (BeUgev gieng/ ndoemiOevQog ^n fnffen/ begertgnab / vnb erlangte, ©einen ifyben vber^ Hueb/ben èradcn von 'Wolffrat5baijfen ba6 er fid) frey on allee gebing ‘^HOnabvnb vngnabanbeniOertjogcnergab.lOerçogiOetnricb verfdji d'tin S^Kaoenfpurgin ©d)waben/ba folter nicht auf Bommen on fein bef t^er/z •Soge wißen vnbwtllen/pl0nbertnad?mal3bae©cblof / vnb brennt ee gar •^Hß / ÎOoeb bie (BrAffin 3 ufticia genennt / obgenanntem Canbgraffen dbtten
von
-ocr page 944-paring. Oîainnig. @. Wag nus ©.Wang.
Sae fet^ß« ^«cÇ go^anme Wuetumi/ von lülttclfprtd) ‘^ocbtcv/ltc^cvfvcy mitfvem gut $ufrcm ‘X^urrcrabM^^^’'’ 5)lt;v^tfcVoffvonX.egcnfputg muflbcm lÓct^ogJOobcnbutg an bet jwg£gt; blt;n/3tlfo wutb bet Ätteg in ^cyctn vettiebter.
‘2^0« kn @ti|f(m/fö biffer je if m -^enetn ge bauwt
fcpntvorbciK
3fet5cit|ïi|ftetitt'23eyctn5tauw (Bctbmnt^ettbolbe betnliftaiinMiitt ftet ‘ïoettev Xiettgutb ^ebamb^ubt / nn bet ©ebambaeb / bey 21f'/ man^llem Kov bey 3lbenfpetg fîtfften (ßt« jf(^Oang/^taff Kwptefbt von Ïleubutg fetn©on/vn (Staff ^abc6 mit ben jwey vn bteiiftg ©one voit 2(benfpetgi^inrflin/mttfrtmpt feinet iOnn^ftanwe Jtmgatb vn leinemÔo» 3Hbtecbten/nicbt weit baron paring banwetenbtey Grubet / ©tajf P’^itt''' nd^/Contab vn (Bebbntb/^bumbbettnjn Kegenfputg/ von Kaînnfg vnX*gt; ‘ tenbutg/miefampeftet dOuttetdOacbtilb/ haben auch ©. (Sangju Klt;5lt;»^ fpntg amtOofgeJlifft/aUbafcgtgenannteCSt^tffn^tauxv ^acbttlb begrab ben ligt.
(lOüncbmünlïct bey Dogburg an bet J lm von ben vnglAubigen'X)^^^*^’’ vetbtennt/ bauweten wibet auff Cet^og iOemtieb auß^eyetn bet jehenbZ vnb(ïOatggta(fïÏ)ietbolbvonCbam/(5taiy5u'X)ogbntg.
pibutg |li|ftetenfnnff (Befebwifïet/ ^teebolb/ ^tbo / CentabOtî”^ ftauw ^eteba/ f^eintid) mit feinem Ócmabel ^ettha / fo ©Ón waren (Btutf ‘Ïbtmone vnb 5taiï w WtUebutg von pibutg- Ïgt;et etjle ^bt ijl 0- XJrbetbrtv^ ®ta^t0ftrtttd)ö ©on/ vnb ein btubet *X)ltid?en/jb naebmab vorn ©tem an ff bem iTotefaw genenne worben.
2lt;aijibeim(lifftctenbife5eitbie ©taffen von Ziecb^mûnb vn©taifpaeb/ ©talf tOcintieb/fein ©emabel ^tauw Ceitgatb/ ft ©on ©taff Weitab.
Walbetbacbam Kegen bey Keicbenbaeb batgeflifft bifet^eit^utg^taff 4gt;tto von Kegenfputg / ©taffen Kietenburg ein ©on ©taff i^einrieb^Z ©raff Kuptecbtô Windel/ ©taff Sabonis mit ben ^wey vnb bteifftS®^’^^^ von ^benlpetg grendel.
©taff 3llbtecbt von ^ogenZein ©on ©taff tOartwigo / vnb CdtgatbZ mit famptfeinem ©emabel 5tauw Datbwtg/vnnb ©ónen ©taff 3tbtlt;lt;b^ ten/ ^ertbolb vnb Darbwig/ verwantelten ft 5t|îe Wintenbergin dn^i^' jlet©.rïottpteebten4gt;tben6.
Ï)ef gleieben bracht biefen Orben gen t^fîbofen ©.4gt;tt/73ifcbofF von 25a benbetgzauf ^ugeben tOet^og JOeintid^o.
jDe^gleifben 2tfpad) vmbbieKot ©ta^^etthoU vnb Cbtiflina ^v^^^ leut/gaben ft Dau^ vnb Teilung ben ^enebictemeyn. Caubgraff-Ottovon
Süalbnbacb-
Îî5abo.
JS^intenberg.
2{fpacbgt;
SPittcifpac^. 'jvitteIfpacb/pfalngraffbe^ t?auffï5cyctn/rici)C-©nftbotff/vonbenX’t)gt^^ vethtenntZan bet ^pil^bey Amberg auff bem riotcfaw wibet auff vnbgabd -OJaMW» ben23eneb,ictetnwibeteyn.©tifftauffeinneweaDubetiiborffZvietmeilvon lt;Ot5-ndgt;c an bet ©lan vn Kot/benChotberm ©.^»gwffin. Ju obetn^Jty^Z nitfogat weitigt;on.lf betfpaÿ/jïiffrbetgleicbenbifer jeit ^ebarting $wey ©t'/ fcbwiflet/^lOeg^gatb vnb ^nbita/^ijdwff‘^cmanvon ©uref wcyheltes.
Ürbembef 3mf im(übiemfccrid?tetwiberat!ffbaó©ott6bauf tenCboJ'/ hcttrjen©.2lugiiflinbet Aït^bifeboff Contab von ©algburgz ©taff 25abo'/ «idmitbett§wey vnbbteifftg ©éne *X}rcndcl/ bet batancbbenfelbigen 4gt;rben gen ©.^enn bey KeiebenhaU vnnb inben ^bumb 5U ©al^butg bradât/ ben JU vnfet ^eit wibet ab btaebt hat bet t^oebwitbigfï .Jiitjï vnb iOctty iOett lt;V?attheuö / Catbinal vnb
^tçbtfeboffbrtfdbfî.
Do»
-ocr page 945-txgt;tt9mWlt;(U GGCCXWIII
Q?on ba 95r«(f jw ïXtgfnfpwg.
(^\3lt;flt;t $dt4ls m^n^ek von Cbvifît vnfere Ikbcn tO^vm (Beburt » »? ƒ• lt;Ï^ O^S^v ein better vnnb burver ©ommer gewefen / bic ^etge vnnblVâb ^Ybebrunnen/bte ^âcbpynnu^gcbocvcr/ wenn man dn ©cbwefdobev r5a ^”* ‘’^tfbic -ifvbw«v|f / 5Ónbtc6 peb fdbjïnn. ÎDifee Mv bat bet «Het«
'^‘^‘^Iï/ tOcr^og iOeinneb bevjebenbe/în Weyern/ ©nebflen/ ZTnfenn/ jj,^,«.
McbtnQ4)x»rtbettmccbdg/ mitfamptben Bürgern ju Kegeufpotg bic jlcy-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
^^nomcf bafelb|lvbcrbie ïöonawgcbrtuwt/ilï voUbtgebt worben uk man ’•^itnacbCbrilît (Deburt » »4^. mnn b^ut jebeninr bip in bue eylfftc burange« ‘’wwct.îbie vber ben Kegen buben b^^^dneb bic von Kegeufpurg gebuuwt/
bielVrtppeubufeIbflunjeigen»
'5on tem sxom^ug Ktpfn Snuf^/fiHr tint int jog fun
^Vbett ^er^og ^emne^ ber ^c ^cnbc auß averti/
vnb vonbep Key fers tob.
(SS^^^*^ 5^*^ 5^3 in^tulicn gur binberbin Key ferCuutber/ver/uget uu p ben ^^Cunben/fowir|eijtbu6 Kónigreieb HeapUö vnb ©icilien nennen/bic
rCorcmunnen.COitbem Key pr jog fein ^yben offtgenunnter lOergeg ^M^aniKnauft ’^«iftvifb ber jebenbe/ fahret nut im fünk^ebenbunbert wotgerujïer pferb/ • ^ **-'^^^ ^Ppeng Ceben von |cinc»n ©ebweber bem Keyfer/bçn (5urbfee/vnb uueb ƒ Mfeutt/ bue Xiunb un Comburbifeben UOeer von Kom bip gen (Benuu brud)?
*‘*^3‘tnQ Jtulten jninKeieb« 2tm jug wiber beruup k‘lt;»^bbcr Kcyfey im i^er^» ^’^9tbumb75eyernimIVulb im ©ebirg/jwtfebenbem 3nvnb bem Ceeb /in
® rafffebu^t quot;Styrol vmb Cermep vnb ben Vetreóuk mun jek nud) Cbrk
r Geburt » 13 7. im Cbrikwonut un ©. Piicluue tug. ©ein if y ben tOerçog ^^'’iricb ber jebenbe lt;fbpl5eyern/führet bentobtenKey fer feinen ©ebweber Y^eb 3ngfpurg in ©ud?ffen/ liep jn ju Çuutbere begruben / vnnb fein große
m Kleyen blctter grübe/ vu legte jujm in bus ©rub. Jn bifem 5ugtjl vor e^rofft t^amt in P^tu erfeboffen worben obgenunnter ©ruff Oct von IVolffvanbatifcn/ btfer ^»»«w» w«teagt; gu ^^dßaueb geworben©. jCeitbolb/(V3arggruflrinOellerreifb/75«feboffiOetn* ^”^“’^ ’^^ von Kegenfpurg/ein ©ruff von IX’vlfru^hnufen/ vnb unber^wrßen viel *^ehv,
^lt;e^cr^og .ÇanneÇ ber je^enb au^ ©epern rerertben wurb burd; Xónig gonrab ben brkten/von ^ünik berg wegen/ te.
^\3flt;r jdt fühlte bteKeylcrvberulmkfnen befonberefOeiligtbumb vnb ^^Klcynob/ fo in bue Kcicb gehörten / vnb fent ju nùrmberg feyn/ vnb vor alle 3lt;iv un einen befonbemburumb uuffgefegten 5eyrtug gejeigc
Kynwot:bcn.©ollt;b lOeikhumb behiek iOer^og t^einrieb mit gewaknmnud) ®^»n ber Keyfer fein ©ebweber in feinem 5ür|lenthumb mie tob ubgungen '’’‘ir.ïjie^ürflen hutten uuff tOernog iOeinrid) forge/er würben ju meebttg ’''’frbctt/bamen berhulben juCoblemjum Khein jufummen/ erweblten 511 eb König vnnb un bue Keieb tOenjog Conruben uup Qebwuben/ fo mun ^^nigConrubenbenbritte nennct/vubfuhrtenfn gen 2Vcb vnbbróneten jn. ^^'^Çog t)einrilt;b uup Keyern vnb ©ad)|fcn wok von foleber wubl nid^te hub/ ^^*i/fd)lugburwibcrun/fagtpe werntdgt;t reebt/wie von alter her ber bruueb ^vjcfcttwcr/woltbem allem nueb uueb bcm Keyfer Conrub bue Keyferlteb pfHthnmbnicbtvbcrantwortcn.K^nigConrabfentetnKeicbpcaggcn^u^ o^eidißi^ j« ^a? omberg ben ©uebffen vnnb Key cm / bic uk Key |crin 5 ra uw Ketcbtrip vnnb ^*“^*^9’ ®je 6âd)fftfcbcn Canbberrnerfebienen/ vnb febwuren König Conruben ui e iinemKómifcben Kcy fct/3lber l^ernogiOcinvicbBamnicbt, :c.
^«5vg Keyfer Conrub gen Kegenfpurg/ hielt ullbu einen Kdebftug/
mud?iE
-ocr page 946-tiKtctt feinen'^ tuber 4gt;«cn bet (^Outrer halben $ tun ^ifdwff 5« war «ilbrt rtueb tOcr^og lOctndeb / verwtUigt pd) ber Kcyfcrltdicn ©ebwerbt/Öpkfi/vnrtttber^ lOciUbumböjitvbcrrtntwortcnMbcrbcr^vvl
, nbsp;nbsp;nbsp;welt in ntebe für fiebl^tt/jDocb miß rtnbdltcttvnbßd^lirr^btfcbotf^^’^.^// von ©al^burg/firaff ^35rtbottd mit bett jwey vnb br«||tg ©Ónen '’‘’V^^L^ fpergDrenebd/ wurbeinnnber taggen^ugfpurg gelegt/ babinbnmt^V^ » Petnrtcbtnlt«nemgrojrenrdftgeit©e5cug/lrtgvorbcr©tlt;tttbcr4o^/^^? ConrrtbinberÖMtc/bnwurb viel gebnnbeltjwifcbeit bem loeroog vnb -\ nt^nbetnUeo ver^bcttó. Ï)ev 2^énigwolt'ïufcrtn vnbrtnbere®egenb *^ j in Jtnlten/brtrjunürmbcrg/vomtOcrQogjumKetcbwibbrtbé. Ïgt;cr P^^® J welt bebauen W4ótm ber alt 2^cyfcr gdteben/ er vorn Keieb empfangen/*’ brtffelbfgrówigltcb nnttnrtcbttu^vnguterfeOenbect.^er^eyferrtlóerniïf^ ' XTnebtntnl^ffen bett/tbet er gleich ob er fcblnffen woltgebê / meebt fï^? ^^Ir^ lieb bey ber Had^t mit gar wenigennuß ber ©täte / fage gar niemand n^ SIÄ^^^“ nbsp;nbsp;nbsp;brtvott/eyltgenlVórQburg/bnbieltcrdttKeicbftrtg/brtWrtrblO.lOcittri^y’
quot;'®’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrtbeilt/vn erbannt vor einen wiberjpettttigcrtbe^O.Keicb^/vnb ab ^‘’^■^^JL be|j2^eyfcr6offentttdgt;nu^geruffen.j)cntnacb4uffdnemanbernXdd?ff^5
9ïti^8tlt;«3|wQ5p^* ©oflarinÖacbffcn wurb er entfett von «lien 5ür|ïentb«mmê/vn in bk gt;^ i^r» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb nberaebt getb^n/ vn verliebe ^onig Conrab ©aebflen loeroog SUbr^* vnb 5obe barnneb vor rtürmberg/gewann baffdbigc/ vnb lief vbcral ähK^ gen vbcr ben iOer^og bie 3lcbtbrie(f. Ï)« fdjeberman Cfo dn grof nnfeben Plt; biefdbigejeitbie Acyferlïcbe/2kóniglicbe/vnb bef bdligenKdcbfZ^ld?^^^ bent iOer^og.Dn bae dn erb^rmlicb bing war / baf ber allerreicbefl^ü^^n ^/,r
^og i^cinrid? ber jebenb in ^eyem/gldcb ben Ä5nige/ber vb einem
- ,„ jumnnbern gewaltigxvar/vonbemDenebifcbenvnK^ontbarbifcbébif
ÿ}tïços ‘Ïentfeb binan/ fo lieberlicb vnnb Burç von jeberman verlaßen wurb / dcrtc^it »rl^tl^ vierbt bcimlid) barvon auf 73eyern voit JPanb vnb /Cent entrinnen mön^ ©adelten 511 Sehnig Cautber an ber ^Ib / ba wurb es auf vnmut vnnb befahl pineut (Rentabel ©erbraut/feinen ©on tOeinricb/war now 2^inb/ben©acbncn/vn$eigtfdncnfallvnvtt^liicfan/baöbenfelbigd^^^V 1 ber vber bie äugen berablteffen/vnb verfd)ieb im clenb von bifem Mmiik*^^?^^ baffdbige,ar/aie mangelt nach Cbripi Geburt 113p. warb begraben ber 1 nem ©^wcbcr2^ey fer ZZautber bat vier^eben/ar Beyern nach pinlt;ö bereiDer^oglüelpbenbef anbern tob regiert/vnb iß von nörmbergw^s bifer ^eyerifeber trieggefebeben/ wie vor neun vnb jwençig jaren von J«3^ pact wegen.
OJon ^a^og afett6oltgt; in ©ei/ern / @. Srttäolb^ gon /fw^ ^ifdoff Otten bon Sreppng ktblicf cn/bcß König gonrabobon ber (iOutter Gruber/wie jm^kónig Conrab bas t^er^ogtbinnb
Reyern verliebe.
z^ ^nigConrab verliebe^cyem/bavon er iOer^og t^dnriebe bett sebef’^ tf^ vertrieben bett feinem Gruber Cettbolbber (Mutter bnlben/dO^ö^ graven auf 4gt;eperrd(h/0.£Idtbolb6 ©on/ fo auch auf^bem el^Ç’' ©tant beftOauf Beyern ben (Braßen vo ©ebdrn bürtig war / vn fûret jn oer Äonig mit tOeeresbraßt gen Kegenfpurg / ba mup èdtbolben jeberin^n ^weren/vnbfür einen einigen regierenben iOer^ogin ^eyem annentmen. nach bem rupee f eb loeroog Cdtbolb / vnb 50g vberal in 23eycrn beruino/ vnb name eyn/ verb^rtbie jCeue/fertiget fie felbe ab / vn tbet jmjeberman eriv bulbigen/ben allein bie ©ratfen von 'X)alai/fo je^t ^bainpein bdft/oberb^n^ (ÎOundxn an ber dOannicbfalt/bic woltê jn für Beinen tOer^og in 73lt;y «J” *’,”' nemmen/bammb 50g tOer^og Ceitbolbfür Talat/beUgert bic ©rapen « ©eblof .4öbgemelbter tOer^oglVeipber britte/iOerçog tOeinrieben bef 5emn/ ben letblicber ^ruber/ber wolt naeb feinem brubero tob mebper ^rbjint^ 6ogtbumb23eylt;rnfeyn/vott feinem Tactet vnb 4nberrn/Tetter '’”^|-p^J,^
-ocr page 947-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôonbat^dp^ctt. GGGCXLIX
^^^^^^^^^^^f^ ^^ ^’“^ @d?wabcn »nb vorn Ceebrain vnbev
«m s ^^’^^^ ^'“^ ^*^ ‘Xgt;olct 5«f4mmctt/ wolt bic (Bv^ffen von Xgt;4lrtï vereen / fiel (te,.^'^^*’5cbcnbcn tage bc^ d^enate 3uguflt l^crtjog Cctcpolb in bne (5clh^/ M ^‘■RbofhniceinempfeiKBvrttf 21lbvcd?cvon^3ogcn/ (örnfft^cinvirt? von ' p‘*?^»3vnb Kotenburg/nnevtlanbcrn nKbv/cvfd?ln5 cv. ^v bvnd?t toevoeg:
JottS^”^^ ^^ ^^^ jinebt/vnb cwettet bic (Bv^ffen/ ßeng viel Xeutev vnb Äneebt/ ^50rtVttrtcbbcm2^$nig vorWeinfpevg/^tbev cv wnvb von bcn2^ónigifd)cn ^. ^^ 'vunben/ vnb inbic fluebt gejebUgen/ vcvlov bevwibev fein beffe Kiene vnb ’*'^olctó/ev Bnm ianm mit bcm leben bnvvon.
W ^m^03 SfitpcW auf; 95f pern iXegenfpttrg iiitifl anjönben/vnb pej alfo rellen.
^^3lnuntOcv^ogCcitpolbmï^ ^epevn vontOcv^oglVclpbcn bembvte^ 0^ ten/bev nueb J^ev^og tn73cy cvn vevmetnt ju fcyn/be^ vevtviebenen tOev ?v Qog tOcinvieben bc^ jebenben leibliebev ^ vubcv/alfo in bic ßuebt gefcbln ^^tvuvb/vnnb cv genX.cgenfpnvgwtcb/baiivuvb von etlichen ^cycvi|d?cn ^^.^‘^‘^cn/ncmlid? von pfnl^gvaff 4gt;tfen von WitteIfpncb/cin gvoffev nnUuff ^®^v jn gemnebt / wie gevn gefebieb t / jebetman feilt gevn bem vbevwinbev 5«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
be ^^^^^^^^^^^P*^^^**” ^‘'^f I^^^” feinem tOof wnvbein gvoffevnnlantf in Ötrttt wibevjn/btc(5cifïlid)cnnll/ bcvgemein mann/ waven nuff tOcvijog
j p‘Pben feiten. ïöev iOevçog mit ben feinen griff nud? $11 bcv wcbv / vnb bamit /JWevwebvet/ (lief cv ein (Boffen mitfeuwvan/ vnb maebtfteb J« bcv ©täte u^^^iif. Ï)ie ^óvgev mufïen bem fenwv webven / fo waven bic tm Kabt mit qöi^®3^lt;*ngt;^^^^**‘ 2lbev bcv gemein 0Oann vnnbbie ©eifïlicben waven all
|lt;lt««/tvwKQt vor nebe vnb jwen^ig faventm ^eyevi/ ^^ !?f?^^^33^wgt;lt;iwigltlt;bbtclt;Bet|lUcbenallvnbbev gemein mann waven pfAb gw/bic vevfïenbigen vnb bic tm Kabt waven iOev^ogifeb. 2llfo nennt man bic [‘^bey/fcblngcn fteb bvumb/vanffté fieb bvnmb/aneb ob bemquot;ïifeb.jÖic ^cy
Vhh *^^*’ flvt eigen lOecv/bief man bcn7vittev^nnb bic lieffen fidgt; evfïceben ƒ ® lt;vwüvgen ebe fie wolten ^ónigifeb obev Dev^ogifeb fcyn/teb gefebweig fieb
»n/eo ein Winb bing ifï co vmb ben gemein naweten mann.^6 wav aucb ^^i®lbigc ^eit Xegenfpuvg bic madxigfte ©tatt am voie?/ wie fet^t Hu vmbe vg ^gSfeyn/vnnbnoeb meebtigev/wiebic alten gebouw vnnb fd?vifftbcf $eng^/ JP 3lt;ben: ^bcv iOevçog Ceitpolb fa mm let ein gvoffen oeug von Kei figen vnb J^’pvolcr/ vnb 50g fuv Kegenfpuvg/ ba mufïen fieb bic auff lOcv^og IVelpbcn oïe^eufpur^edd^ '‘^‘■p Waven mit ctnev gvoffen fummageltóabbauffen/vnb nam bie ©tatt Xe ^‘“’ ®^^fpuvg wibcveyn/$ogbavnalt;b in bao 4gt;bcvlattbwib an bev/iccb/woIt fêino ^Pfangenfcbabendinbevfiucbtwibcvcynbommen/jwang bic (Bvaffen von •^«lai/bev ein wnvb cvfeblagen/nicmanbtbctfm wtbevfïanb/ lief fniebevman ®W »onOOalai 2*^ Ïbaevnun gani5 ^eyevn gewaltig wav/jog cv biivcb^veyfmg wibev gen ^^3cnfpuvg/ bielt allba Pof.
æfe J?fi'ßoß VcKpoIi? fwrtzvnïgt; won ligt.
3cweil alfo PevQog Ceitpolb jn Xegenfpuvg bluffet/fclbfï bie Cent 3^bovt vnnb aufviebtet/wuvb cvbvancf/ba wolt cv in vnbev ^eyevnin /^j^befïevveieb /obcvbafclbfïmódgt;te auf vevenbevung bcv Cuffe gefunb ^'^oen/faven.ïDacvgenvnbevn2lltad? tam/bafïavbevanö.lPvfulatag/ 8manf(bvicb tHi.fav/ÖOanfübvetfngen PciligenCveuç in baóXlofïev/ ^'^ weil von Wien im(Bcbivg/fo fctnDattcvPcvijogCcitpolb gefïifft bett. ^^ Von Pvt fling bat ein (Beviebtfbvieff von bicfem Pev^ogen/bev ifï auf gan P lt;i« 0. Cauventjen bey Xegenfpuvg an bcv Xeng / ba cv am (Beviebt auff hl*V*^^^^^^f C»« bicfclbtgejcyt bann bcv bvaucb gewefen^ifï gefeffen/bat ivövcy j«v vegievt, ifï one Ceibfevbcn abgangen/ ifï lebig gewefen/ Ü:0 wnvb w Wolbefj Pev^ogen auf ^ebmen quot;^oebtev vevmâblet.
g g 'Vott
-ocr page 948-^«ö fet^gu^McO go^annw Zitiertttw/
*Son ^ei'(jO3 ^f tnruÇf n fern nlfftm ^er^og tn ©fixv» tgt;t(eö 7?amen0/ ebgenanntee j^cr^og Sdtpobe leib*
Ibntg Conrab verliebe naeb bem tob t^ert^og Ceitpolbß baß J? tbumd? Beyern bcßelbigcn^rnber/t^ergog tOeinriebenbem enn
vn fe^te fn inKeyem gab jm^u berlf beobgenantc5órflitt iVtttwe be|ï vertriebenen tOer^og iOeinrieben be^ jebenben/Keyfer Mïùff ÏToebter/2gt;ocb waren wiber fn etliche lOerren/alß nemlieb/CBralfl^t»”*^!^,.. 'XVolffraçbaufcn/(Braff Conrab von Ïgt;acbaw/barumb loeroog bef eilffeen Detter/ ber/unglOer^og 5riebrich/fó nad)malß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fór ben/ i^ert^og lOeinricbß ber gutter halben Kruber ©on/róebt 'n?olffraQbaufen/vberßelbie(Braffinim (ÏOarebt. (Braff tOeinrieb entrai außbem©cbloß/ (Draff Conrab ßenger/fubrtfn mitfm hinweg/ ^’^y”S barnach on allen entgelt lebig ijï nacbmalß Dert^og in Croatien vnb tien gewefen^ König Conrab $og 511 lOertjog Öeinrtch feinem ^^^IL^^ (goutter balbé/gcn Kegenfpurg/allba bett fein treffentlich ^vttf^afft^^^ nuel ber (Driechifebe Key fer von Conjlanttnopel/nam $u ber If he ^nw^rF^, n. @lt;«M®MffPlt;* (Bertha/(Braffperingerß von ©ulf5bach vnb 2lmertbal ‘Cocbter/fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
«im Ä«vflt;r vew wc^!c(.
mgers ^‘’^(gt;'^gt;■«’1« 4)c©d?wcflcrwarber Kömifchen Königin ®erbraut/König Conrabß^ mabel.lfß hat ein befonber glöctbiefer Keyerifeb (Braff gebabt/bte flen jwen iOerrenbcrWeltfo gewefen/ber Kömtfebe vnnb (Brieebif^/^Z. fer/feinb feine Ifyben gewefen. Kifchoff Ifmbrjch von Würzburg föP*^^ Kraut gen Conßantinopcl.
'2)0« îgt;fm '^JngaffeÇen Kneg.
î^ortc^us berftié^ feil vpn ©Psonelt;■
OOn^etwbBeïjUÇeh fctc^t^etn.
rS^ n ‘Pttgan tvicgccrt $wcn vmb brtó S^óttigniebT (£050/ vnb ^^^^^ ©ott AónïgColni4n6.3)tfevw4fb vonCBo^o ver/rtgeßobeS^^^f^^^^ CV^fpurg^uS^óntg Conrab / begehe bólfjr bc^ Xetd?^* ©050 ber ein y^lt;, nfeb Aonigforbert^u /m JOenjog TVeipben ben brieten / gab /m gi^^^P verbiet jmnoeb mebr/vnbbe^et/n wtber2^0ntgConrab/ verbiet i^ii^^„t? |mbólfPtcbfeyn/ba6cv73cycrn mit gewalt cynnem. îbe^sUtebenber Ï gt;ƒ . mannifeb König Kugev au^ ©teilten vnnb Heapltö / batt forg a«ff ^1?^/ Conrab/ febenebte iOertjog IVelpben tnufent mareb golbe / f^werea 35*^t({ verbieg jm ïArlieb fo viel/baó er König Conrab babeym bebielt/ bólgt; ^^*l^iöb vmb Beyern/ aie ber recht natórlieb ^rb/an/baß tbetfleißig Öer^og ^^T.|^ Zowaren bie ©etfllicben all «uff feiner feiten / barumb beißen bilt; P^v „1/ noeb bentigcß tage bie p^pfftfeben / fo wiber ben Keyfer vnb baß Keieb PXquot; von btefem Welpben/ ^wclpben ober ©elpben/irer art nacb/baß ein (B v^v « O.fej^en» ibemallem nach ßelberDngerifcb König in bie Keyerifebe ^**L. ©teyrmareb / tbete aUba großen febaben. König Conrab febtebt *ÜngernConraben von 2lben(perg/ben ^r^bifeboff $u ©al^burg KUw*» Conraben/ Kifeboff $u Kegenfpurg/ KifeboffXtebenbreebt/KifebötTA (V?«nfber/?3ifcbotf lOilbpolbcnvon (Burg/bie jogenwiber bieDn^^^t^w/bd Ibigtettpettaxv/Kettbburg/iOaun^burg/wiber bie Dttgern/ bocbfcbldf^” ße vor jre Kottfebafft jum 2lt;önig gen (Bran/ ba wurb bureb bûlff beß ifrçbifeboffa Jeliv aUba frieb angefloffen
mit ber ©teyrmareb vnb ben Kifebof^ fen/baß bem Key fer nid? t wol an war.
Wflt;
-ocr page 949-eott^mS^dp^m. CCGGL
?Bic ^fvfjog ® dpi? m 95f pcrn pel / vnb SacKiW bcldgcft warb»
*®i'amp;^^^^*^^^^ *^^^^^^^^^^^^^”^””^^*^ 2Au0ntge/bc^*Ott3cvt|ct?ctt vnb
^^j nortinanntfd^cnftcl tn ^cycm/retubt vnb bvcnnt/ltc^ ben 2kóntg Con ben x'*^^'’^^ ^^*^^^^ tódnriebenben ctlfjrccn/fojuKegcttfput'g warcn/^iifo fau ”*’*^^^®^^‘'”^^^^^*^”^^*’^^*’^^^^^^^*'^^” '^^^^*^*'’’’ t^cv^og tOeinvieb (C^'PtftebAueb nicht/ bracht«n gvo^ Dolcfjnfannncn/vbcrjog bic (Sciftti^/ ©tifïitcbfnfepn jj.y^5uKcgcnfpnrg vnbstaling/foWclpbifch vnb wiber in waren/namfn 5©epgt;wW’
bap ^^^ cyn/^crbrach jn fre Riechen vnb^eflcn/mb nemUch 5rcy png ffraffet er x^^‘ t^cr^og quot;WeIpb^og ƒ m entgegen/ woltmttimetnöchïacht getbanbabé/ ttiÏ'*^**^^*^'’’‘’*^^ ^quot;»^Waflftbett/ bas berÄontg auch baberiOer^og iOein^z hiA ^ bwlff tâm/^oger gütlich ab/wolt pch mitfetnem JOerren bem Stenig
. fchlaben. ïöa $og ber Snottig vnb iDcr^og iOetnrtch mit etnanber für îDa# ^aeçat» fiekaerf. (g^^^’^^bctt(l?ürtct)cn/$wo weilen barvon/gewunnen bas Schloß/langen Q. ‘^‘ïfr Conrab/ ben iOer^ogé au Keuffen vn ^eran/ober wie es ber KÓ mi fch im’^^^^/^^f b«^t/a»^ Kroatien vnb ïÖalwaticn/brcnneten bas Schloß nach
©er miter QîngerifeÇ Ätieg Witer 'i^rnrrn.
/j^^r^ogiOcinrich$ognachwal6 wiber (Bey pgt; ober (Bo^oben quot;pngerifehen J^j2^ónig/tbet$wo Schlacht vwbbicjCeitbabew waßer vnber Wien mit SrSjJJ^'^***** ^^benDngcm/lagob/jog barnach wiber berauffgen X.egenfpurg/ lie^ e^“^ ’
fein JOauptwa^p Katbolb an ber (Brenne wiber bie Dngern ligen/ber fAtï5^^P*^^^^“’^3^^^3»wang6/lt;rfcblijgvïl*X)ttgertt.Ïgt;lt;r^ttgerifcht^crrBam L. ^‘quot;^i^^'’^9/^lt;^S‘^^t^ Î^^tt ^eycrifclKn tOauptmann/fragt ße / wem fic hoch ^^3Q(^|0^ eyngenomwenbetten/ beinXomifchcn König vnnb bew Keich/ L ^ ^cw tôerçog fOeinrichen auß Keyernï iöie iw Schloß antworteten/ Sie ^•^tcttsber Beinew eyngenowwen/fonbernfrewtOerrenberinSolbgeb/ bem ^JJStrifchen König (Borid?.(Berfa ber einTJugerifchKonig tbctbiget wit fn/ J‘^°ltt gelb vnb ließ ße ab^ieben / naw preßburg wiber eyn/iÖiewetl er aber J’^^cinteß wer einanflifften von J^er^ogtOeinrichen in Beyern/ 50g er wit
^^creßBrafft vberbicCeitba/tbet großen fehnben in 4gt;ßcrlanb vnnb niber '^^ycrn/ßhlng fein (BeUger anbie jPeitba.
betrog Heinrich fawwlet fein quot;Volct auch/ vnb 50g ben “^Ongern entge?
^^^^ ^^ ^” ^^‘^ ’Vißh*« vnber Wien niber / griff nachwalß bie *X)ngern ^^^g_ ftemHA P^Mlt;han/Calßeretnfäberfrifcher5ürfl wa6)btttnunbie*X)ngern fchon in bie pcget totter tié^ nweijtbracht.ïöa Bam erflber X^ngerifeh König (Berfa/brachtauß ber binber// ^»gem.
.^tmit einem gerufen bluffen/ vberwanb bie vor ben Sieg batten/tbet grop
febaben ben Keyern/ erfchlug fr wol bey fieben taufent. ï^ic Keyerif^en «eperiSe haupti# P^uptleut Katbolb vnbOtto würben gefangen.^« U^f wit ben anbern wenb J^^fwen tp» ber^ogtOeinrich/ßoeh in eine alte ^erbrochene Statt/ fo jc^t Wien beißt/ ’*quot; r ^^^an bie Korner / weylanb berrenbiefer Canb / in fr Sprach Fauium gc^ ^^’iRnbaben/von ben erften Key ferliehen bauptmannFlauio Fabiano.
®if tiefeV je« aber ein sna vber î®eer gefe^iett iw^
Bc Wiber bic vngidubigen @arraangt;
^^3efer^eit gefchach ber anber gemein jug beß Keichß auß ^eutfchlanb ^^vber (V^eer wiber bie vnglâubigen Sarracen/ bie febr bicfer ^cit auff' nawen ? bie (tbrifïen fenfeitß beß (SOeere plageten/ wie vne fe^t ber ^“i^cr ebut. Sanct Wernbarb felbfl/ein (Braff auß bochburgunb/Bam in ^^‘îffehlanb vnb in baß Keich/vnb fließ allenthalben ein geweinenfrieb an.
93 h König*
-ocr page 950-©de fet^ßu 25itcß go^annte ^«etw^n^ tSwsSS »W9«M«^gt;««««^ ^??1?‘“quot;I^*^».«nig;»«» ^^^^ wtg won parteztOevçogiOemvteb ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auli^cycm/t^cn^og u’tip?
brîte/fo aueb 5ûr|tm73cycrttwoitfcytt/»îlrtnbcr 5ôvflctt »nbperren/®^^*^ Ueb vnblVcltUdj/rtu^bcrgrtnQCtt Cbrt|ïenbcit/5og«tt vber/ btc Cbrtll^^ ^‘^^ fclbjî 511 retten / waren wol brey far nuffen. (Draff ^riebrid) von zögert/ ÿdebrit^ ©raff»Ott 'X)ogtbe/Jlt;5ott6bau6 Kegeufpurg / ffarb tn3e^«P'lcw/ba Itgt er begrabe^ 3erufaiem. *quot; ^” t^ev^oglTelpbwär auff ben tob rrand/eyltwtber m ‘2^eutfddanb auff^ei# t)crçog2Berpamp;berr (V^cer tn ©tetUen / wurb aUba gar bertltd) enpfangen von Äontg H-og^^z £x ‘ r'’*^“”®'quot;^ ^^'^'’^^*^f^’^‘^*^ 1^ ”^’*^ S^^^ / '’^^ beleib jn herauf tn quot;^eutfeblanb / bamit ^^p’’^ «« »lt;#. ÄontgcTonrab/wenberfelbtgwtbertnnöKdebBäw/dnneuwenbrieg **J{^, faben vmb73eyern. 4 mberwtbering wurb Äontg Conrab wtt P*WJ r^ eog t?etnrtd?en nuf '23eyerncbrlteb enpfangen ju Con|lanttnopel/von W^^ ©Zwager bemS^eyfer dfmmanucl/ ber gab feines Grubers ‘aoebter frauw ‘ebeoboram tóer^og peinrieben auf Weyern ju ber Ifbc/bann befl^bv erfje t^auffrauw (Berbraut/ ^eyfer Cautbers'ïroebter/vnb verlafnt’* Wttwct^crijoglOcinrtfböbef jebenbéauf ^eyern/ware nun on Ceibfetbeu vonbieferlVeltgeffbicben. ddan batte eine große iOoebjeit ju Conflanfi«*’^ lt;roM(latt«ttSk * pel/ba biefelbtgauf war/bafubrber2keyfermitfawpt Pergog pcinrtwlt;J ïtf^eot'ora. nuf Beyern vnb feinem (Bemabel (Tbeobora wiber inns KeiebZ fie ßunbeu*^*^ jupola in lOißerreicb Z jogen bureb 3lgla anff ©al^burg z ba waren 0lt; pßngßag/naebntaU jogen pe gen Kegenfpurg/hielten aUba eine
^ nbsp;28te ^f r?03 ®f Ip^ »(ber »m6 Severn fnegt / M
tepm beügcrl/ïc. frieb gemacht warb/ vnb ^âmg
Conrabflarb. •
^/Có2lt;ónigConrab vnb Per^ogiOeinriebbaum tn Beyern ^omttK»^^/ renzvnb ber gemeine Xianbfrieb in aller CbrijJenbeit auf gangen/b^y
^^vonfJunbanPerçoglVelpb benÄrieg vmb Weyern wiber an ^Wflfg belagere. 5locbbergbas ©Cblofzfo Konigifcb war/21 ber bieKónigifeben lage» ob/fPlt; ten tOenjog Welpb großenfcbabenzfeblugenfninbie ßuebt/er entra» 1» Ïaum.t?eri5og5riebricbauf ©cbwabenZfonacbmals Aeyfer warb/Pj^^-® IVelpben ©ebwefjerz vnb 2lt;ónig Conrabs Kruber ©onz feblug feb ƒ» nbsp;* ebe/ber macht ein ewigen frieb jwifeben ben Perren. Äonig Conrab beHquot; ƒ SQï4r6itt3. nbsp;nbsp;nbsp;fangen Icbigz gab (Pärbing vnnb anbere Jyleeben mehr z Perçog Wv^e /
vnnb vberjogbarnacb Äanbgraff .Otten von 'Wittelfpacb / 5» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1» jwifeben ber èonaw vnb 2lltmyl / ber 23if(boß auf 5rcyßng/ Otto beM^^ nigs vnb Perçog Oeinriebs auf ^»eyern Kruber/1 lagt vber fn» ^er©W woltnur Dogt bef (Bottsbauf feyn z befebebigt baßelbige bartZ ergab neu an ben 2lt;6nig z feçt feinen eitern ©on Otten ju (Beifel z bas er bi»t»^|X friebmitbem^ifeboff halten wolt. Î)arumb bat fteb ebegenannter 25i|eV »
Otto von 5reyftng in feiner Chroniken an biefem Canbgraffe»
« 'WittelfpacbgerocbêZfcbreibtZbaf vonbemfelbigen©tammzwebervon(j^
Pfaff« 9lt;weftn. iPóneb vnnb pfaff cn/gewcfen. Pernacb tn Burgen tagen ßarb ^Y»^^ rab ju Babenberg Z ba er feb rußet auffben Xomjug /als man jwrtev v ’ hrißi (Beburt 11 ^ 2. am acb^ebenben bef pornungszin welebem jar auep am vier^ebenben tag bef Pornungsverbrannt bie ©tatt Kegen/' fpurg mit famptben feebf (Bottsbeufern vnb ©tiffee»/ bie Ôùrger ßoben auf ber ©tatt innsjelb.
Do»
-ocr page 951-^on^ett^elffm. CCGCLl Q^on ben ©hfften m ©«xm btefer x^^-
Ê^t^çoet tOcinvid? bev lt;y iff« itt73cycrn/mtt fampt feinem IdbUtbcn ^rm/
^v 4gt;tto 75tfd)off von ^tcyl’^S / Ölt;i«cc ßcitpolbe rt«|î 4gt;cf{cvvct(^
Öott/jïifftc«n$u5t'^yft»5 benneuwen ©nfft votberßtatt/ö.nerrz e.yîorfpvecçn« ^«tbtctt-ôtbenô/bauwtcnwtbcv nuffvon bcn‘Dngctmvcrbetbr/©d}Ucriee/ lt;^famp;c»-^^kebbotff/ Scpeffclam/aUba vov ^enebicterwaren gcwefen. JÖergktebtn Wt 6«ingabcn tóert^og Wdpb. 2llber^bacb/-ö|lcrbofcn/ wurb and) bcn ©tnttgabeitacpifft. ^0rtd?envnnb(5eiflUcbcncyngcgeben/aUba vorS^orberm einig leben gc^ ^*^tbctten. ^öffifftet aud^Ketcenbaflad^bey ^urgtbaufci: an ber ©a 154 cxeiffiiijafjiacf)^?^ ^*^‘’ff Wolffram von Kegernwang/mit feinemCßemabel tOemna/ vn ©onen ^*filt;‘ *^olffram vn tOeinrid?/Conrab X^ r^bifeboffju ©al^burg/(Braff von 2lbengt; •P^^/ber weybetôfelbfî.ÎJen ©ebottenau^ jrrlanbfo bie wilbe ©ebottê ge^z
werben/naeb bem ftefromb/geifflicb/gelebrtXIeut waren/fBifftmant n ^*wtfcblanbctwan viel2klófïer/tïemlicb juTPienin Oejlerreid) llifft Der//
Deinrieb bae Ploffer jun ©ebotten/ feilet von Xegenfpurg ©. Cbnum T^foflernm ©c^ot# ®^’î4bt mit vier vnb jwen^ig ©ebotten in Wien /welche ©catt biefer Der/ «»ânaasienstpifft.
^®3lt;»«ffgebauwtblt;tf/wiebernad?weitergemelbetwirbt.
Walbbrunn von Kaueb^bom bauwet vor ber ©tattdfyebfïatt ben ^lt;bottenbiefcbeiblid)2ktrcben/ forbert 2lbt(5erbarb von Kcgenfpurg lSiz Î^off ïfrnreieb von Wurnburg / vnnb von Kegenfpurg 2lbt (Dacarium/ Matariiuabbas.
®«t War (èbr gelehrt/ tränet beinen Wein. ï)er ^tfbo(f bauwet fm vnb feinen ^feilen aneb ein Älo|fer.2)er ©ebottCBregoriue/vnb Carus prior ju ©anct Gregorius scofiu. Peter vor Kegenfpurgauffbcmgrabett/gegê(Dittagwerts/fowolan2lt;ónig
'’^^^^ ^^^ Königin (Berbraut jr Caplan waren/ erlangten von f nen
^ Hürmberg ©.(Bilgen^lofter tirebc/allba bernacb 2gt;eclanu6 ber ©cbott/
Caplan Äeyfer ƒriebtiebs bef erffen / ein mcebti^S^loffer ben ©ebotten
letttcniianböleuten bauwet mit bülff be^^eyfers/ Jetjt feyn fie vberal von
ket vngefcbictligteit wegen vertrieben worben. 2)ie anbern ©ebotten blt;tbend
^ueb auftaufft/alö ju Kegenfpurg.
äbiefer jeit ffarb auch ber ifnjbifeboff Conrab/von 3(benfpcrg bürtig/ ffonrabus qjifc^off pitvb an feiner flatt Xfr^bifeboff ©anct^berbarb ber erffe^lbt ju piburg/ »o«2iblt;»fper3.
®ey 2lbcnfperg geborn/auf bem (Befebleebt ber alten Derren von àbenfperg
'”^b von Dilpolbffein»
^tc jwen vmü ba^ ^et^ogt^umb ©fix«'« fnegten/ gt;xiiv ti(^ ber cvlffte vnb 5^einricb ber jwölffte/^er étleffvatier mit feinem ©tie|f ©on/vnb wie Weyern in jwey Der^ogtbumb getbeilt
wurb/ Oefferreteb vnb ^ey ern/tt.
^^”*3 Conrab tarn ans Keieb fein better/ feins Grubers ©on/ ^iDenjog^viebriebauf ©cbwaben/fo man nennt ben erflen 2^eyfer ^tw ®\x^bricbenmtt bcm roten 13art/ auff Welfcb BarbarofTa. Derçog Deinricb ‘^‘’f ©acbffcn/DerijogDetnricbett bef jebenbe auf 13eyern vertricbenenDer// ^ogcnleiblicber/vnDertjogDeinricbcn bef cilfften ©tieffjbn/warnun'Vog« ®sr Vnb ju feinen iaren bommen / tam an ben Dof ju 2^eyfer ^riebricben fet// J^em XJetter/bef 2key fers (Dutter war bcf f unge Deinrieben *Vatter6 ©d? we# Uer/xvarengefcbwiifcr2kinbmtceinanbcr. Î)er jungDerQogruffebaöXecbe *'*ï/fpracb bas Denjogtbumb Beyern an/ als fein Ànlieb^nb ‘Vetterlicb ^rb/ **^lt;tuwt vnb verbofft/wetler gar niebts verwirctt bett/vn ju feinen faren torn// pen wer / es folt ,m an feinem natürlichen tirrb feines 'Matters banbei/ ber nun ^gvttbfault/teinfcbaben bringen/ mócht bas Keebt vor ben ©t^nben bef ^««hf barumb leiben. ïöer 2keyfer forbert ein Tveiebf tag gen Würzburg/ ®swurbl3cycrn bem jungen Der^ogjugefproeben/ bem ©tiefffon/3lbcr ber gg itj ©tifftvat^-
-ocr page 952-W
@«0 fecSßte^ueß ^o^tntô ^ttmttn£' ÖtUffv4ttlt;r/bev aUt t^v^og tOcinneb/^am nid^t cuff ben K«d?^w5‘ Keypr mujïeylenb tn Jtnltcn vnhb gen Kon»/bnnn b4 war grofj vnfruo/ febub bic weil bie fnd? nuff/bi^ ev wtbev mip ^c^^Uen fAtn/^ogin'Wclfd^tanb W^ t^eeredïrrtlft / macht vbeml frieb / verliebe feiner (Gutter ^Sruber lOc'^^ 'TVclpb bem britteit brt6t7crQogtbMrt»b ©polee bey Kom / bte lt;¥?Arggv«tr fcbrtfft ïijfcan nm CombarbifebenVÏOeer/ bar^n bte ^nfel ©arbinien/rnf^^ namdi^ergeg IPelpbnUee eyn/befeQet bte Àmptery verhort alle pKb/’Vw^^’^ febreibtpdxtlfotnbenCatetnifd?enbrieJfen/fonod)^u ©ceingaben votb^w* TitttiutVuelpbtnu. henfeyn:Vuelpho Dei gratia»DiixSpoleti,MarchioTufciaejPrincepsSardiniy»amp;c.
iu jwcp i^tt^os^ (gt;gt;um^
fücrfamftnirt^^ toertrüg ju 7llt;* Scnfpugt;dgt;
Äeyfer^ttebrteb eylcwiber herauf tn Reyern/vnb bedwang bte (én mit gcwnlt. ©ein ^änbrtebCanbgraff-Otto ber cltcfl von 'WittelfpJ«quot; pfaltjgraff bef t?auf in 33eyern/ nncbmalo iOerçog/heneft fünjfh^y*^ iVrthlc/ fo erin ber Claofen peng/vn ben Key fer nit bureb wolten blt;’be wir^* ÏJarnafb jog ber Key fer gen^îrient/von banne gen Kotjn/ bas bieffelbigt Jtjf noebbte evfte ©tatt inKeyem war. MaebmabjogergenKegenfpnfS lt;*“J bie pfngliag/hielt ben pftngflag jn Kelheim / bey Canbgraff 4gt;tcen »Oquot; IPittelfpaeb/fetnem ^Anbricben/ber jn 511 hanf gdaben hett. ^a wnrb bie 4^ vn jwy traebt vmb Keyern bifer geflalt gerichtet: Keyerlanb wwrbgethenf “ ^wey Öer^ogthum/ 5)aö Canb ob ber Xtnf wnrb jn ber dOarrf ^eflerreiw/1 lÜehn vom DereogthnmKeycrn/wargctbcilt/vn einfrey eyge J^erijogth«’
branf gemacht / bas wnrb verliehen Derçog iOeinricben bem ©tieffvatter/bef Keyfere X^atters Kr nber/ber (Hutter balben.Öein 00
foniOeinricbbcrjwóltfte/^ürjïtnKcyern/bchlelt bas anber gegen bem Hibergang/fo man jeçt Keyern noch nennt/vnnb ver jig H lt;nbsp;K|fcrlanbß gar.Kaegefebacbabman jaltnacb ber (Henfcb Werbung^ fli/i 1 ƒ ó. $n Kegenfpurg im Herbflmonat/in bey wefen vieler 5» rffenvnb P ren/lt;5eilÏlicbervnb'XVeltlicber/anf Keyern.rtemlicb waren bey trag vubverwilligtenbrcyn/amerflcn bie (ßetjilicben/Xrberbarb berK»^^. von Kabenberg/ Conrab Kifeboffju XMchffattConrab Kifeboff j«P**V^„s HartwigKifeboff 51»Kegenfpurg/ pilgrein patriarch ju 3gla/ ifrtjbifdjoffju ©alijburg/Hartman Kifeboif ^u Kriven/3Hbrecbt jn ‘(Trient/i)nb bic 'Zeitlichen / Herzog 'ÏVelph ju é^polet/(Harg^‘’gt;T L
‘ö^ufcan/^ürflinbcr 3nfel©arbinien/ Herr am Ceebrain vnnb ber
If ngclbrecht (Harggraff ^n Ht ^{erreich vn Crainbu^/ Kbacf er in ber © teyrmar (d/ (Braff Kereholb von Kieffen vnb3lnbed?f / Hev^og P . rich auf Kernten / Kietpolb (Harggraff ju Cham/ vnb ©raff ju 'X^ogb« jCanbgraff Otto ju'ïVittelfpacb/pfalQgraff bef Hanf Keyem^tnif Fquot; . Kruber/iaubgraff^riebreieb/ Engelbrecht ©raff ju Hall im jn^Jf* -g* ITaffenburg/ ©raff ©ebharb von Öult5bach/©ra^©clharb von Ku^ö häufen,' tc.Kónig Cafla von Kobern fprach bas urteil auf.
2BcKcr ton ^«$03 ^c mneÇen bem e ilffte n in tögin*’'
vnb aßen ^er^og in Oeßerreie^/ vnb von feinem tob.
^^Er^og Heinrich ber eilßtc in Keyern vnnb erßein KeßerreiebZ Keyernfüttffgehenfar/Keßerreieb ein vnb jwen^ig/ bat bie alte 0 tS© Wtenwiber auffbauwenvnb erweitern laffen/allbabieKnrgrvno ©chotten Kloßcr gebauwet/ hat feb ab einem pferb ju tob gefallen/ m man jclt von Christ ©eburc/ » 17 4.iar. ogt begraben ju lÜien ju ben ©chotten/mit fampt feiner Hauffrauwen.
tgt;0» '
-ocr page 953-f^ott9ctt^lt;(jfcît» CGGGLiï f?cvßi\l ^rttmc^m ^em jivôîfften ^et^og tn ©qwiv
^■^^ ^c^ciWciv ^dnrtcf)cn ((iOKc^erz t^cß cilfffcn 0defffon/f0 man ^c^
çog t^cinnd? mit bcm Cowen nennet/ von feinem 5u3 gen ^etufniem»
3cjct toevoeg i^einrieb bev jwó Iffc in 13ey etn vnb Önebfen / ungenannt Q^ber C^ w / ifï ein etnfÏlid?er weifer 5ürflgewefen / wie fein Detter/ fetneo Duttere ^tub/iOer^og lüelpb ber b:itt/ein milter fnnfftmü tiger ^wr (ï
« «ÿ^” Centen / j^nrumb vergleieben bie Vilten biefen tOer^og tOeinrieben J^P «eyern bem Kómer Cntoni/vnb fe^ttcnDctter/tOerQoglÜclpbcn/Äcy fer Cafo.
■J^«o bem erfïen Kórnipben Key fer / bnt nm er pen 511 ber ^be gebubt Clemens/ 2quot;^'“^* ƒ’^/lt;tn'^od?ter tOer^og Conrabo von gering / vonberfclbigert fd?teb cl? peb 50 ^^PuiQ / nam jn ber X^be bie ^lter ‘(Toebter König iOcinriebe von Af ngellnnb 2?*^»^ ber noïm4nbey/pe bief (üOntbilb.ï^er ^nsbifeboff Keinbolt$n CóUn/ fet yriberiebd Cnn^ler/jogin ^rnnefreieb/bamneb in bie Hormdnbey gen ç®lt;m inbie Ötntt/ nUbn bninnls ber Kónig von X^ngelUtnb bnnft / brlt;nbt bic ^’^lt;i«tmit/mbcr4nf inKeyern/Key bcrblt;ttcrcrworbcnbreyöón /Keyfer ^f^nbcnvicrbccn/Ócinriebcnpfnli^grrtlfcnrtmKbeyn/WilbclmtOcrQogen ^ffobtr »ferbt ’”«rntinfcbwcig. ïönƒnnunKeyfer5ribcrid)in^eyernbcttgefeQt/bnbidtc^ffbami. tk^y^^^^btagjnCarpbbeimbey ©d’crbing. ^6 waren bnrbey (öraff^cr^/
Mb von ^ogen/ ©raff Kcrcbolb von 3tnbecbf / Gmtf (Sebbarb von 10«U @rlt;toöii2iiibecb^ f?P^*^ ^rttbnl/ eSraff tOeinrieb vb Kictcnburg/KnrggraffjnKcgcnfpijrg/ @«^flt£’«6 ‘gt;e» !i’’?tt»bcr4gt;tto/vnb4nbcrc tOerren vnb Kifebójfe in Beyern. dOnnfiwur pLê/ Kitdur^eit. ’•ü/bic von Kegenfpurgmnpenim05clt geben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fif.
P ^ripgc5ogcn$umbetligclt;5r4bburfb4gt;pcrreid)/bawiirberbcrrliebcm^/ ^pcipi»Ws««« ^'‘I^SenvonpincmÔticffvatfcriOctnriebcbcmcrPcn/iOcrçogin-ôpcrrcieb/ ^fquot;9f«lt;öMamp;» r^SmlVicngefübr^^ aUbaimgejeigt feiner dOntcer (Drab 511 ben ©d^otten/ ^quot;^^’quot;‘*‘ ’ ötieffvatterfebenefet jtnÖdnff/ bdeitet jn weiter bif gen Granin Dn-^ j*’^*». ibic Dngerifd^e Königin / intt namen 2lgnc0 / war fein ©eiefFfebweper/ ^«oÄ^ttäf» in ^’^P^’^^5 m ^»«^ ^««^ Dngerifebe Kónig ©tepbanberanbergarmtt §S;u5^3„i3 ^^pm pracht / bdeitet /n bif gen (5ried?ifd?en IVeiPcnbnrg/ ba Ueflc er bic in Dugan. x^’tFpeben/jo^ weiter vbcr lanb/Iubcn (Belt vnb ©ilber auff bie pferb.ïDer iWeiffentwó. ^yPot/5ürp vn tOerrauf ber 23nlgarcy/bdeitct/n bif an lt;5riccbcnldrtb/Ï)ié Q ^pcbcnbelcitctc ƒ n weiter gen Tfnbrianopd/ von banen gen Conpantinopd/ ^^‘^»opoi»-t^’Ji ^*^^^*^^lt;yA*^lt;«t3t9lt;/lt;«gt;pfïlt;tt9m«bdilt;b/fcbcttrftimvnfcincnècfcbt^ ^quot;^ ‘*^‘^‘”°^ lt;nbsp;ƒ Ranimât vnb 5óbcl:ttad)mal6fnbterauP bemdOeerbif gcn2lcon von ^«n. ‘’‘^nenrittcrgen^ttufalem/ bcfcbanwetbaöCanb^wecndOonac. Donbam/ vS’’ nibr er anff bem Waper gen 3tntiod)ia/bcr ©arracenifeb iOaiiptmann ^gt;^^‘^-
t ff bidtanp m anp CanbvnnblVaPcr /ïöa bdeitetenin bic ‘Würdenmit ^*^quot;*
^’Ïn bunbert pferben bureb 3lrmcnien/ vnb ritt jm ber Sultan ber'Ö^iircien ^’’pigcntgegc/cmppeng in aie feinen geborne 5tcnnb/fagt / ce wer fein vont'/ . «m Ceutfebegewefen/frolocfet vnbandet ©ott/baf er ben vntrenwen 0ar?-hJÄ’’ tntrunnen wer/vnb febende ber Ïiird JOcr^og Dcnrieben auf 23ey cm SKÄ^JS’ ^ ®Qacbfcncin(5ólbcnpüd/to8o.pfcrbbcbedtmicbóplicbcnpüden/fecbf ‘''^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
b^ï^/ówccnjCcoparbcn/mitfamptbenKneebtcnbarju/vnb licfinbdciccn Q $ ^it Komancy/fo man jegt bie grof '2^ürdcy vnb Ha tol ten beift/ bif an ^JwS?’ q(;L^’^‘^‘‘^^’*^‘‘’^^/^*'‘:”^Pf'^fi5J»^‘^tGrteebtrd) Keyfer aber ebrlicb/ fübretin brachiums.Gears in b ®^fî^’^ttnopel / 50gnacbmalô bureb bic 23ulgarey in Dngern / ba bdeitet gÿ. y^^^?'^”3lt;^tifd?2Vóntgbif tn ‘Ï^cutfcblanb/ lóft in vbcral auf ber tOerberg. Bulgaria.
tvje ^‘'^ Ó®5 ‘^^ S^*^ 3ngfp«rg $u Keyfer ^tiberieb feinem Detter / fagt im ^«»‘f4i«higt;* ^r ^^ ^ *^ ^^^ ^^^ *^^*^ gangen wer / 5og barnacb auf Kcycrn in Öaebfen gen (tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ aUba er fein iOauf frauw fd)wangcr gelaßen bett/ bat and)
^iv-owen mit jm bracht/ barumb beift man in lOcr^ogiOeinricbê ben Có wen. i^foUenriib bettMH ®^ ^^”^ ^^^‘^^ '’‘^ fd^ams bing von im/ ip cinganQ 23ud? von im gefd/ri ngnö V’^*^^*^ auch tOer^og Deinrid) von Kraunfebweig miebemCowenge^ beef ?^^*^^ ® ^f^^*^^^” au^bifem ^ug feyn gewefen/KifchoPConrab von C.w*
’*/4bt peinrieb von 23rawnfcb weig/ 4bt K crtbolb von Cónebnrg/ Perçog g g nil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prcbcjld
-ocr page 954-Prebc^U vott^V^ccfelburg/ bet ^tfeboffvoit TVormö/ofFtgenantttevtOf*^^ ? SmSm/^^mf Wclpb bcv bntt/ fdnc6 Datent Gruber / jCanbgvrtff 5vtbcrtdgt;
’ fp4cb / (Staff tOctfind? von ©ulijbacb / (Staff 4gt;tto von Xtaotbntg/^o*^! gtaff 5» Kcgctifputg/Obarfet (ïOatggtafftn bet ©teytmatef/bat uoo.pp in btefetK.et|j gehabt.
‘Son ben anOan ^figen in vPdicblanbz ^wnef rne^ W’^
i^ngvKanb/ ^)cr^og ^emrtrf)0 'eef^woffffen in ^ebem
vnb ©aebfen.
j^,«^ j5gt;®XÄÄÄ1^Ä^^
’^^^^^bet etn wat Keyfetifeb/bet anbet wat wibet ben 2lt;ey fet/bcQcbte^TaPi 57ormaiijgt;«i; enamp;et and?bieMottnaubtfeben Königin©icilienwibetbenKey|et/be|5gleicbtt^^ , Ärwquot;^^^*^^* nbsp;nbsp;^^’^*3*^”^ 2gt;lt;nnmatct7©o watand? bet König von5tand teid7 vnb ^’?^ lt;nbsp;Unb pnmet vneine vmb bet ÏTotntanbey willen / bie bett bet von -^**5” *Lg in/bieltlOof5w'H.oaninbet©tatt/anbeni'Tüaffetßnf ©eina/ fo botebP'’*^ Ç rinnt/vnb nid?t weit von Koan inne (fOeev feilt. Key fet 5tibetid? ifJ tnIÜelfd?lanbgezogen mit tOeeteebtafft wibetbenKapff vnb feinen anb^’^yj iOetQog f^eintid? auf Keyetn vnnb©ad?fen jog allwcg mit bem Trclfd?lanb/fübtet)m?ooo.pferb/ fein Detter/ feineöDattctßKtnb/n^^^'^^
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVclpb/f0btct3oo.pfetb/iooo.Kned?t5itfn^/ba6watenbieftitncmbjrc»^
bJuji^tlfün*^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/^^^^^^ wolamKeyfet vnb baßbcb
'n?clfd)en lanbc.3lllba flutben aufKeyrn burtig/Ctaff (Tatl/tOetgog in jDalmatien/(Staffln Î)ad?awbey 4?nrtd?é/^rfêpted?t (Staffln newb« 9 • am 3«/CîOarggtaffÔeinttd? von tOifletreid? vnb 3lnbed?^/Detgog(2^*'”t^ man führt vnb egtubfn 511 ©d?eyet/(StaffXlrcf enpted?t jn *3?ontbad?/(^*^Ä gtaffiOcintid) 5u $)teffen/l)en bte ©tAnbe bc^Keid?e (^eifflicb vn weltliw/ 9 . ten befd)lo(fen5nWût6butg miff eine Keid?|?tag/man folt deinen 511 ten fût ein Kapfl balten/ee bat jnbenn juvotberKeyfet vnb bas K«^^ g' ^^ tiget vnb angenommen, ^d 50g and? Óet^og iOetntid? au^ Keyetn s«p 9^^^ fd?âfftbef Key fera 511 feinem ©d) wehet König l?eintid?c bem anbernjn^. gellanb/Ôctgogtn-ètitannien vn riotmanbey/vnbjumKôntgvon Jflt;^” rcid?/mad?et frieb jwifeben feinem ©cb webet vnnb bem König ilw^’®’’3'’^ Svanf^fcid).
®on Ocn Ârtegm bet ©ifc6eftm wtber bte durften / tvt^ ®*
^6er^arb ^r^bife^off^u ^albbun^ frik machet
3fd)off Öartwig 5» Kegenfpntg fuhrt ein Cowen bamalô/ ^lt;*^ wónlid? war ben Dtfd?ó jfen/^t wat ein (Staff von Wittenberg / bie^^ *^^bem (Seifïlid?en (Butnut 3^gct/KofÏ5/ iOnnb vnb pfetb benWltmenniit/ iOetijog tWeinrid? wolt basnid?tleiben/namibonawK^H ey n/vnb anberf fojumKijlhnmb gehórt/ ab ein Dogt. -i^swarbifev^’^^ genfputg bie gtófle ©ratt an Dold* im Keid? / ber Kijeboff bewegt bie we ^ wiber ben t^er^ogen/ifs watbamab bet Keyetifd?e Wlbelim Kabt/We nbsp;nbsp;.^
ten K tieff auf weifen / von weld?6 wegen eingtoffe 5 wytracht vnb Wlnfr»^bi bct©tattwar. ©anct^betbatblftisbifdJoffjuÖalQbutg/gcbotn^t’H ^ alten (Staffen vonWlbenfperg vnb vorn ©tein/mit fampt Canbgtaff vonlVittelfpach/vnb (Staff Contaben von KAinig vnb Kotenbutg/eine”^^ Kegenfputg/mach ten frieb jwifchen bem Kifdtoff l^etçog vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^i
war and? bifet jeit vneine mit feinem leiblichen Ktubet/tSetQog etflê tn JÓfïerteich/lOaQog tOeinrichs au^ Key rn ©tieffvatter/ Kt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ Afe
^tmtrarbt Dow tab JU paffaw/ vmb ber 6tcu wet vnb ©chatwacht wegen bet ®^F*i l^xtt/ «~“««**w«^«.^f«y(^/tgt;«*0KWy«m«m^_^
vnbvilrttcgbatau^etwanerwachfcn i(ï. Kic Kifchoffe woltenaucuc^^ » ^ auff bet (Scifllichcn (Buter legen/meinten bie^ói’fïew/eögebóttfnenjit ^ genannte jogen auch in O jïetreich / vereinten ben Kifchoff mit feinem Kt ^,^
-ocr page 955-öoti 9ch ©elp^crt* CCGGLIII
W hefer jete ^wo ©rafffeMffeen a^fturOen m ©eDem/ ^ambac^ vnb ^urgffaufen^
' (^k ^efet'^dtwotbber Uqc (Braffvott Meuwburgaw 3« vnnb^Oarnbad? ^^ïnWclfd?lrtnb erfddagê/wü oben gcmclbtfcin ©rnfffebafft erbt (^arg# p^è 3rlt;t|f 4gt;brtcfev au^ ©teyrmaref / ^arnbadj/ÖebArbtng/ haben je^t bic f,^^l^’^^*‘t^cycrninn/ ba6 tOan^ 4gt;jïerreid? neuwburg. 3tnd?gicng biefer U*:nM£ tob ab ©raff ©ebbarb/ber legte ©raff ju^urgehaufen/vnnb nam « ^J?3 i0etnrtchan|j Beyern bte ©ra^febafft^urgbhanpn eyn.Ï)crgleid?cn ^djitt IVelfcblanb tn ber beUgerung ber Statt Kom ber legt ©raff von ß^iBbacb / ©raff^cringer/vnbfcambiefelbige©rafffd?afft auch anbte^«rgt; 1^*1 Von Beyern.
®te de ©tait ^ûn^f n ge6auwce warb.
^^rgoglOcinrid)ber$wólfftin'.^eycrntOergog/hettbie©tatt(V)ünd}en J^3cbanwet auff baeKlojter von Scbefftlarngrunbt/ barnmb mane bte
Statt UOund?en hat getrennt/vnb führet etn^óneb fur jr'Wapen. rDa^- 93ïii«lt;^lt;« iwrumJ
•^ bergogiOctnrteb verbrennebte Stattpfertng/brachbicl3rücfvberbte
«b/legt i^ant vnb ooU bie flra^ vn allen banbei tn fein Statt (SOûneben/ ço^atK^« »Bettriff« ilb »^‘^^«turger^eîtbermalfcnau^gcnomen/ba^frbetn ^ûr|îett Statt gleich aire^Mitc^eftatt.
lt;'lt;ô hat a a d) bie fer t? er gog iDeinr t d? mi tfamptWalbmerbem König au^ f f’iHtnarcf/ bte Kögen an ber offen See / bavon (ich lOergogen fehrteben beybe J“Mïlt;n/ ber(DarggraffvonKranbenburg / vnnb ber tOergogauHpomern/ « * -'quot;'quot;Cbriitlid’CilCtaiibcr.bwrt't,
'^ .^ereeg ®elpben / defe^ .^er^03 .^etnnef'e Äittere’
'Kruber / hub feinem ©on j^er^g ^c(pÇen hem vierbten / wie fie ben ©raffen von Tübingen fdrafften.
dfent iOergog'Welphen/ wie lt;^cn auch gemelbt liehe fein Datter Key fer Q^.Jrtberid) cin^örflcntum inJtaltennemlicb Spolet/'^hufcau/Sarbi^
tuen/Atr 50g mit tOeereetrafft mit bê lucifer in italien/nam bieStött ?«7vcrlichebie Cehen vn fiben ©rafffd?affté/foinfein5ürfïenthumgchórtcn/ ?^r«gctbic lanb er hetr mxr ein einigen Son/ber hief lOergog'Wclph ber vierbt/ '•flief er ju Spolet in Jtalicn/ ba^ er lanb vn leut bafelbfd regiert, ^r $og her^-
^ureb ‘Sérient wiber in 'S’eutfehUnb in^ber Keyem/hauf t§u Steingaben S^^ïciirigltcb/ führet ein drieg mit ©raff iOawen von dTöbinge/ber gewan (V5Ó« ©raff ba» tea ^”3 bag ©efeblof/fo t^ergog Welphcn jugehort / wen er barinn funbe ben lief ^ûBlt;nglt;«. ç.**« ein ©algen beiden. fSergog Welph 50g in Welfchlanb/fcbid’et feinen
h S^^ipb^« ^w^ Jtalien/ber vberjog ©raff tOauwen von ‘Tübingen /fm fdi ’ ^’^^if^^n*^ von2lijgfpiirg/Spcycr vnb'Wormó/ vnbbieS^wAbb .ïrürflcnvnb ©raffen /ncmlich Dergog ^ertholb vonpfering/^arg4' 3‘^lt;m von Labenz ©raff Kubolph von pfùUenborff / bie von Kalb vnb Ker? gJ/vSottfrib vn Kubolph ©ebröber vb Kumffperg/CBraff Oerman vb Kirche ni ®^^**tfi^^wrieb von pfering/ ©raffConrab 'X’ogt bef ©ottshauf Cofï^ , ^©raff^llbrecbt von Pabfpurg/ (MarggraffKertholt von Ch^^tttvn'Vo^' ^quot;^ftieffenaUjuOcrgog'Welphcnbemfungenmit2ooo.(Oannen/legten lüdn^tntxl^gm.
‘'*^ einem Sambftag / war ber feeb^te taglm Oerbfdmonat/
”vi^ltcttben Sontagbarnach frieb vnbruwe haben.
- ^ff dJ^^vjcn ^u ^ubingen Oelffer waren ju‘Tübingen/Oergog 5ribe// btvh^ ^^^^^‘^’^/^bnig Conrabó Son/bie ©raffen von ourn/Cie Käheauff «tb* f’^’^^’t5vgen hin vnb herwiber / theibigten in ber fach / «ber bieweil fielen thru ^^’^ ^^'^ quot;Wagenburg / griffen bie auf Tübingen an / ba dame auff feben
” ^‘der Sd)lad)t/ wolt ein ieb er theil ben feinen belffen / ïbte von '^übingê ®^Mt ôe^at*'? ^^‘m hoch gefdabin/bie WelphwitiMfÏcnjwfnvberfichjlchc»/ ©raff Oeim ‘*'^ ’”®‘
rich von
-ocr page 956-©ae fciSft ^«(0 go^annfö ?ïttctt«ht' vid) »on pfetinq/lOcisog quot;Wclpb 5(nlxvid, jog »btt bon Sneb 5« ben ï'!''^ »ermcint fte a«^ jvem vortbeil$n treiben / ca wäret bic ©cbl^ebt^ 5^^^ ftano / p witteer 6eW«ft niemanb wolt weidden/ bif bic 'Welpb^fben bic ßuebt mujïen geben/von ^‘“ ^2?A*®‘^*'f ^ ^einben fo bic bobe innbetten /Cd tarnen wenig vmb / 900. würben 9efan5.^quot; 9 autipamp;iff^e». nbsp;nbsp;nbsp;fùbtet mit groffem ©ut/bic anbern ba bic nacht anfici vcrfcbloffen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-..
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'WÀlbcn/^ôergen vnncd)ftcn5lerfcn. i^erçoglVclpbbcr jung f^^’^’^r ? .jr
gcnSlcbalm/tan^b^ivtbarvon» ï)afold?6fein Datter iOer^oglVelpb ver boreteilcterauf Jtalicni!i^cutfd)latxb/vonbembïacbc©raïfT?aw5urccg, anfïdnbtbèg ïrie38 einan|ïanbbcf Arieg6cingant5 jar vnbUcf alk gefangene lebig. Ï^^* J^£^.ïu fórOMugen. nbsp;nbsp;aiifgicng gcwaïi von jTunbanberfungi^cr^ogTCclpb Cbelmynt5 vnb
«Äl*^ ^^* lar/bic teilen ©raffina wen / beng barinn (edj^ig ©bel : ©raff Paw von C ® nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bingen rijffcc obgenanntenJlOerQog5riberid?cn auf Öebwaben vmb bniiï
trtljdl.
0tömelt;fä^«f. Orîorfcniannifcfteï ^apß Per/agt.
bradât and) Bobern anff / bic tbeten groffen febaben mit morbt / t^lt;*w^ '^ l’ brannt/bcy ben ^reunben vn ^einben/^cy fer ^riberid) fd)u|f baf bic P^*^. JJ 0ï««c^(5tc,3ï«cï)fm. ab^ógen vorn 2Arieg/ fe^t fn einen tag gen “Vim/ anber beUigenbrey 2\on g tag /^Uba mit fampt tScr^og lOeinriebenauf Weyern verhört er bic f^Ä^
2J?f(pb3«ttgt;ittttttgt;(«e fprad) ©raff Haw in l^er^og Welpbcns banb. ©raff iOaw fiel loeroog le pbcn^ufuf/batcvmbgnab/abcrerwurbgefcngBlicbvomlOcrQogéangenon ' men/in guter but verwarct / mufï in bergefengnuf Ugenein ganQ far vnb |cwp monat/vnbbiewcilberfungöcrgoglcbt. Hacbmablegt feb ber Äeyf’^r Xom/mit vil 5órfïen/©etfBlid?cn vnb IVelclicbcn/vcrfagc wol ben H^*^^ÏJ^^J nifeben ^apfl 2llcjoanbcr/ aber ce tam biepeflilençinbaô KeyferifbePee fïurbcfbcn‘33ifcböffcimtOecr/bervonprag/Kcgcnfpurg/3lugfpurg/VP^^l Colin/ Derbnu iOalberflart. Îôcrgleicbcnbifcdürften/ fScr^og^riberi^;^''“ ©cbwabcn/2^önigConrab8 0on/©rafftOeinricbvon‘Cübingen/ ®*^^n^J ring von Qult^badi / vnnb loeroog IVclpb ber fung/ ben lief fein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^/ ^ogWclpbberaltctn ‘23eyern fuhren/begrub fn ju ©g;cingabcnim2xk|te « , Dnb ba alfb ber alt tOergog Wclpb fahe/baf ertein /^dbeerbemehr hefe/ n^w SÄ Suunmur watórlid) weiter erwerben módjte/febieft er fern Hauf frauw'Vta vwi^n^^ ©ebirg/er hielt ein guten mut/ häuft gemeintgtlieb 511 (Demnnng / tvttjvrojt/ frey / alle gut ©efdkn vom 2ibel vnb Krieger betten eine befonbere jopnwt Ji
fm/cr war frailer Darterfagtmitfuenaff vnb trauet/ fbenctefn viel» er häuf t bermaffen baf f m an ©elt wolt jerrinnen/ba vertan fft er bieT^‘’”^5 iOerrfcbafften/Öpolet/ ‘Chufca// ©arbinien/feiner öebwefter 0vn/2vey|e 5ribcrid)cn »nit bem roten ^arc / wae er in ©ebwaben vnb Beyern bede / oa vertauffter femed^rubere ©on/ iOer^og Peinricbcbcmjwölfrteuin^eyer
vnb ©aebfen. îber 2^ey fer jalt bar tOerçoglVclphen/ feiner (Dutter nbsp;nbsp;v S^ lief jm tein mangcl/3lbcrt?crt5ogiO€inricbvermeint/erwürbe bocbf»*M*‘’‘^^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber necbfl gcfipt 5rcunb erben feinee‘X)atter6 GruberDcr^ogTTelphe’î f*-^'' jog bic bcjalung mit lift / îDa folcbô fein Detter Der^og Welph’nerctct/ ver/
taufft er all fein Canb vnb Cent bem 2key fer/ enterbet gar iOer^ogPeinriaxe auf Beyern/vnb forbert barnacb feinPauf frauw wiber jufm / erblinbet /g*^^ vil 2mmofen benarmen Ceuten/hauft ju ©teingabenim 2lt;loffer / aUba jrnto
cr/ale man febrieb 1191. ba er bann mit feinem 0on begraben ligt.
^K ^fïi^og ^nrt^ ber £^ een Ofph’ii ^ai^o^f^“*”^ Severn vno @acbRti/aiiß bcm ganf^cn îXcicb in ^ngcHanb vcr^ trUbcttwurb / von 2lt;cy fer Unbend) mit bcm roten ^art/ fernem ■X)ctccr.
3tlt;5ewelpben vnb ^Apjïifeben bau weten tm iOcreogtbmnbep^t«^’^^ wiber ben Äey fcr eine 0clt;ttt/nenten6 nad? bem rïorbmanmpbe ^^^2He554nber/Alexandria,bcbelcnod?benmïmê. Ïöer2^eyfer$og^ï^K^P ten mahnjtalten wiber feine 5einb/beUgertbïe0t4tt2Hev4nbrt4/2Hib4W4 . mitjmmttfûnfftaufcncpferbcnfein'Üetter/tOerQOttiOe'ïnricbber^woiïït ïöKtftSen? ieyet'« vu ©aebtfen ber bett einen Anbe / mit namen jorban ‘2't»9«b«ó/ * erfafï vertrauwet, bet w «tb von ben ^äpffifepen befioeben mit óelt/ bet v
-ocr page 957-’ ^ött^m^dp^ett CCGGLini S^cyfcv wer tm'^ann/brt^ l^cv^o^-iOctnftfbrtu)^ ^ tttfclbvom KcyfevfcitKin »eercv50^/cv macht ebt ^»nbuuiJ mtt ben von ^Wn/vnt» bem Ä^mglValbmcv be m anbevn ven ÏDennmavef/tvojïet (ich audi FS^offert macht/vn fchtcö Schwebeve bef? 2lt;ónige t»^ncjclUnb/ vevbvo0 fu ff ^^tlt;ïMlt;b bafi (m fern Detter bev Kcyfev fern ^vb von iOev^og Wclpbcnz ^’^|t an(ngefaUen/entwenbt bett//manchtnbem verträumte fernem0ttc}flt;gt; ^tter Ju gefebrUch wergewefen / vnb baó Oauf Beyern fafï gefchmilert/vnb ” 5Wcy iOerijogtbnmbjertrennt.
Itchk ^t2^ey(erwnrbvon(liïnbanmit ’^apft ^lej^anbroetne/vnnbmachef ’ ^ ^ran^ vber ben JOer^og/entfe^t/n aller feiner ebr/nennt (n ben Abelmann ®®«33raiinfchwcig.
, ^ifchoff ^lbred)t von 5rei(Ïng blagt auch vber jn/evlangt ein (Beboet/ ba^ ^•^Mnehenabeban/ ber SollvnblOanbclwibcrgcn Pfitringgclegefole werben/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•
^t2^eyfer fetje fünffKach^tägan wiber iOevQogtÓeinrichen /genIVovmó/ g'^‘ï3bcnburg/lt;Bo^larvnirürQburg/vn5uleQtgcnX.egêfpnrg?2)ent?er6og b^^ ^^r.^^*^*^**^ ^^^ ï£rQbtfcho|f von (¥)agbenbnvg / pbibppnó ber ^vq 'f M)o(fvb Cólln/(V?arggra|f 2llbreche von 13vanbenbnvg i^m tomber Otto/ ^^»^Sgraff 4gt;tto von (^Oeif|’en/©cifrib^r^bifcho(fvon33rem/lt;iOarggra(t
von Xianbeberg inÖachfÏèn / Canbgvaff Cubwig auf Sturingen/ ^wolflOerman von iDtlbcf beim/ Divide 73i(d)off von Palbcv(îaet/ prob(i ^«tntar bafelbfî : Îgt;efgleichen waren wiber iDerçog Peinvichen anfj ^eyz ƒ^^VQbifd^oif Conrab von Salzburg/ïöieewate ^ifehoff §u paßaw/^lU ,'^«Çt 5115rey fing/Conrab von K.egenf}gt;nrg/^ngelbtele von ^id?(îeee/ Kcidv/ 2^*^73rij^en / ^bacter(V?arggra(f'au^ ber©teyrmavef îGeinvîd^ ^^urg/ 5u Kegenfpnrg/ Conrab $n n0vnbevg/(10avggvaff ^ertbole von Cbant Dochbuvg/UOarggruff IScrtbolt vont0i(leweich vnb^nbed)ß/(Braff ^«rbotbvbWeiar/lfvQbtfchoffConrab von Kegenfpnrg^^ub/CBralfpart// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^^‘’®
Von Bogert/(lOarfchaicf Heinrich von Pappenbetm/îJie all vnanberevil * ^^bv/waven alle wiber tOer^og Heinrichen. War bie erfte tlag/baf er Herzog ^^^btvich wiber ben 3lbfd)ieb ber ©tAnbe be(iganzen Reiche/ wiber feinen^yb '’!^3eböbb/ ein bünbenn^ gemacht mie bem norbmannifd)en 23ap(ï/vnb 2^0^ ”*3 Walbmerbcmanbem in ïbennmaref/wiberbaß Keich vnb ben,Keyfer fei/ ^bDetwm/ bete (Belt barumb genommen / bett auch bie ©Achfifchen (Harct
^^^ vngläubigen Kügen vnnb Winben verbrennen lafjcn. Wer and? ^V^big 4n bem tob ©anct^Cboman von Canbelberg/mit feinem ©chweber P’^‘^^5 J^riberich bem anbern von ^ngellanb/ bett gelt von ben Jyeinben bei? bei Keichß genommen / vnb wer vom Keyferßuehtig a u^ bem fclb worben. ~^t25ifcho(fvon5rey(thgblagt vber (n von ber ©täte (München wegen / bie ^‘t ber Herzog nicht abtbun/ verachtet ben Keyfer vnbbef heiligen Kornis Wen Keichs (Bebott. Don folcheß alles wegen / nach fag bc^ ©albuchs vnb ab ?V^***•^*^|^^quot;^. ^’t.^rättcdtfchenKecht/wurb Herzog Heinrich entfett von allen beyben Her/ SeSw, ®*^ ^lt;^3tbumb/von73eyerttvnb©achffen/gefprochen/in bleicht vnb 3lberacht/ ^(^‘illen feinen Hclfferngetban/ein offentlichcr^eiobbc^ bctligcn Keichs er/-
lt;i»tu/in vngnab vnb flraff be(j Keyfersfrey als ber Dogcltn Infften/gege// ^u.^avumb/als mandait 1180. far nad? Chrifît (Beburt/an ©.peters vnb P^ïuls tag^og ber Key fer gen Kegenfpurg/ver/agt ben dürften auß Weyern/ Mkbe^cycrnfeinem5tnberich/Canbgratf4gt;ttenvonWitcclfpad)/Pfalt54
9^‘^frenbc^ Hauf 13cycrn/fein ‘Kruber Xî.anbgraff^riberid)/(Bra|f ^tt ber JÎ^^Str/Conrab Àlrrtjbifchoff 511 (Heinç vnb ©alçbnrg / vertribengar Herzog
^^ttnrichen 413^ Keyern//eberman fiel vonfm. ’Sifd/off Dlrid) von Halber/ ^?«çeâfrèfttt!cib»ee f .^*^^^*^ 1^ barjw von bef 23ap(ïs wegen tn ben fchweren ^aun. ïöas ntchfle ««tkw-wê^v«*» w herttad)/ba nun Key fer ^ribertch feinen ^enberid) in Keyern gefeit bett/
5^3 tr mit fampt bem'^eyerifehen (Braffen 2tron Hauptmann/(Braff Conrab ^’gt;«^ofbnrg gar in ©achflen / nam Cûbccteyn/mad?ct ein frey vnb Keich/ l^ttbarauf/nambarjnlSraunfchweigeyn/vnb wurb ©achflcnwilbt in viel ^MunfeÇwdâ evn» ’^^^'^tfehrtfftjjerriflen/etliche ©tättwurbenbefreyet / Î)ie obgenannten Herrn âwmwtn. ’’‘’tttein jeglicher ein ^ebervon ©achffen/ ^^v ^ifdjoff von Colin nam bas
Herzog/
-ocr page 958-©uô H^t^tteg 0lt;’^*lt;^fit«ö ?bKtttöit
JOcft^ogtbtimb i^ngcvö/IücflpbrtUn/ bavon er |îcbtîocbfd?mbt/bt^4rtîgt;^** ©va|f^«n5«^ lürtflcrßu^IVeflar/cyn. iöaßanbcvcbetlwurb gdteben (Braff 13er tib^tvbvot» ton 2(namp;ait. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itttb^U / bef febrieb fteb binfurtan mir fernen nad^bommen tiergog in 0lt;w* fen/feine trüber GOarggraffenju ^ranbenbnrg.lUfo wurb ber meebn^f^^^' berallen 5ür(len in berCbrijlenbett vertagt aufi Beyern/au|j ©aebfe»/^*^ entran mit quot;Weib vnb Ivinb in ^ngelUnb / vnnb in bie Xlormanbey 511 flt;i«^ ©ebweber/2^0nig tletnricb bemanbern in Ürrjgellanb/ber muff inan^blt;*l^^^’^' gabjm täglid?f0nffQig^ttgirferpfunbt/bamitmnf{erßcbmitIVeibvnbvUJ^
Äinbern an^bnlten/nocb verengt er nid)t/ vermeint er wo It b ureb bû Iff f^*^^^ ©cbweberö be^ S^onigs von ^ngeUanbe / allee jo er verloren bttt / Clt;’W^ Xient/allce wtbererobern/3lbcr ee ijf bisher nocb niegef(bebtn:13raunflt;btt’ei9 erlangt er wiber nach 2lt;ey fer 5ribericb6 tob/von be jfelbigen ©on ^ey fer tletn^’ rieb bem feebftenbergab jm'^jannftbweig vnb eóneburgwiber/vonba^^ er jtcb mit feinen i^rben tOer^og folt flt;breiben / vnb gab er Herzog lleinrt^ 5^ (5 et fei 2^eyjer 5r ibericben feinen ©on Cautber^nb tOeinrieb / Caueber jpj* ^nltugfpnrg/tleinrieb $og mit bem 2^eyferin Jtalien vnb ©icilien wiber bte Xlorbmanner / tbetallba fo viel guter ^bat/ ba^ ,m ber Äey fer iOeinrieb f«$quot;^^ ■Pettern/feinee Dartere 13ruber (Tonraben/ pfalt5graffcnam7vbey’t;^'^’^^ tToebter/mit namen dementia/niebtaUeinju ber-if begab/fonberiiverlie^i’^ auch nach feineö©£b«’cberö tob bie pfalQ am Abeyn. Î)er vertriebene P^ ^og Petnrieb tH geflorben $u ^raunfebweig/ale man febrieb n 9 ƒ. Mrlief bcr]tmbrey©0tt/4gt;tten/fo naebmab Keyfer war/Pfalçgrajf pcinrid? 4«» Xbcyn/lOer^oglVilbclm von ^raunfebweig.
‘^cn kn Wrsaraffen in 95f i^eni vnb ber Statt /XQP''^
fpurg/wic fte gefrevet fepn worben»
lt;© maebet auebbieferjeit^^eyfer^riberiebau^ ber ©teyrmaref etuP^f^ Qogtbumb/bergletcbtn «ujj Ö^yrol/Pyjïerrcid? vnb ^Inbecb^/f^^^J^ jieb felbjï 5ótjïentbumb/niemanb binfurtan benn bcm 2^eyfcr
worffen/ bie bibber in baó per^ogtbumb Weyern gebärt betten. 2)em P^^ 4gt;bacter verliebe ber 2keyfer bic ©tcyrmaref/ (Braff 13crtbolt von 3«p^^P 'Ïyrol/ (Parggraffen 5» Pi jlcrrcicb maebet er ju einem Per^ogen 5» fo man jc^t Kroatien vnb ÏÖalmaticn nennt. ïDergleid^cn bicjer jcif tigjl/bamaló in ‘(Teutfeben lanben/an 190lef vnb fianb/ wie bic **tf^’^P^^^r-^u^p Zürnen vnb 13cycriflt;bcnl5ifd)off6 anjeigen/ ©tatt Kegenfpurg/ *^^^f ^*^% bie ÿùrjîcn vnb Kóntg in 13eycrn Pofgcbalten batten / erlangt bem Kcy fer/aud) vo bent Canbgraffenju irtrtclfpacb/gebornattf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kX
fen von ©cbeyrn/berbaltfc /n bas /Zanb ^cycrncynnemmcn/vnno '‘^Yei; (Belt / wie vor bunbert jaren bie von Nürnberg jrem 15urggraffen/ bamtf bie (Paref 13ranbenburg erfriegt. ïöarumb bie alten Kegenfptirger pa^,^ attff ber einen feiten einen ©ddwffel / auff ber anbern feiten einenP’^^ß s««/ einem ©ebwerbt. DonPer^ogPutei/vnbvonperçog^ttenbemvtcrot vnb feinen if rben / gebornauf bem 13eyerifeben lt;Befcbled?t ber pp**^**'
fen von öebeyrn/vn Canbgraffen vonlVittclfpaeb / wil ieb twgt; w**^^ folgenben 13ucb febretben / von einem Jf ur jïen biß ju bem anbern/ biß auffvnfcr jeit. mfer jeie brannten
5rey ßng/Kcgenfpurg/vnb ©alQgt; burgauß.
€ntgt;e ^ep fec^ßfen ^uc^e ber ^everifejen ë^wtii^i^ ^Q^annMumtinü
^i«
CGCCLV iCmf«r(jcSóïwïgt;v6cvtgt;g0 fteknîgt;tQ5McÇ.
x ^»-,? ^tt ö* bifcm^ucf' ivirb teß (rft^rrtSm 3n»(art iic^fiiittt^ 040 ckeft ^everifd) C^k’fd) feebt / Oic T^falß^ruffcn tgt;on @^cÉcrn/fo bifd^cr bie Severn vnb OtePfaf^ am 5^ Jdn regterf/vtW ven hen ©dd^pfe^en Xev* gfemheß j^cr^ogt^nmböenefe^t/vnh^artdnjeU^ ' (angler gehmeft/vnher hen èebwdbifeben ^e^#
Hl 1^ fern mther anfffommen/ onh j^o^ gewacbfen fepn. Die^eU t§nt jm nft anher gz/mer ein ©efebïeebt/ quot;nbsp;einj^an(;/hrncfevnnhfïrafftha0anher/haot§ne ®^f %(h/hn haoïm leherman fdbft mebr hen feinen Tïaebtbarn tooi wiL^dfo y ^ Jetten hao alt Sr^nefifeb ^auß von hem ^epertfeben/hj ^e^erifeb von ^^@acbfifcbcn/hao @4cbfifcbvonhem@fbivdbifcben/hao ©cbïtabtfeb hem ’’èebemtfeben/hao ^ebemifeb von hem Operretebifeben/getrneft ®*’b gehempfft morhem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SÄ*
^nhhte dürften von @cbciern(hje(teftQ5efcbfecbfhe0^evedf(ben7ïa^
J’^ttß)haranO ato auß einem ^mn anher große ©efebieebf genoßen fepn/ba* • * ^^‘^ ein Weil fieb ieihenjnüßen/vnh nur Q5raffen@tanh gebaUen/fepn ein Ian pdtirö^inlicben vnh ^dtteriieben €rbo/ heß ^eri^ogtbumbo ^epem/be* ƒ ^tgemefen/ aber ie^t fompt hao gförf tviher / vnh erbebt fie tviher Vermaß 5*^1 ein weil vber anher^eufer bocb g^ßlg^» fepn/fteb biß an hen iXbdn in ^’^‘^nrfreicb/hao ^iherlanh/0eelanh/j^ollanh Z^ennega/ Jrißlanhz ^em ^^vcf tu Die 5^arcf/gen ^irol vn Xerntenzbiß in Italien vnh gen ^Xom in hie z^^ptßatt her ganb^ ^X^ltZgeßrerft baben.^debo alkß in hifem nacbfolgen f J‘''^Ufb nüblieb vn furijmedig ju lefen/mit furzen Worte befebribe ißzjn lob/ Wteiß vnh welfare/ her hnreblen^tigen boebgebornen Sürßen vn j^errn/
*23ilbelm vn Snhwige ©ebrüherz'pfalßgraßen bep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'’
vnh nihern ^epernzmeiner gnehigen i^errn Z Venn hureb ir Surfilicben önahen befdeb vnh harlegen babe ieb 2(uentin no irer Sgt;Q5wnhe^ , tb^niger ^tener/hife gb^’^nief arn erßen in ^alt;
will/ 5arn«4, fn cas Ïtutfe^ gebracht
So«
ârtô(ie6entgt;e Qîurtiôcv fbrom tffn SoÇamK^ S(«fntmt/t)on kn ^VnlPßvaffni von @^€iern/tgt;cm eïfcfîcnSûrpHcècn ©ramm vnïgt; Óe* fd?Ucbt i» ‘Scycrn / fo bt^ber Beyern
vnb bic pfalQ regiere
D ^epfer Sluguftuö petten/vnber bent vnfer i?Æ7(?î geboren ijl worben/ber an b^e nneb feinem better mb erwebben ^neW bem K^mifeben 2^cyfcr bomen tjï / bnti» UnbregierevmbbieÏJonnwnneb. vnb^0Qenbcr2lt;ónig@cbcir4rbieweil»nbilt;^ , mer einanber felbfl brtegcen / ber blt;’f f^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
1 UïffenetnengroffenÖcam/'Üolct/^egcntvn'^^ ' 8 nad^pnbie ©ebeirer genenne/baron plmtw^*
Kómer/^orbanu» ber Utfdwff/vnb anberentw ' -.^—^_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;. febretben/barank bie nice Beyern/wie oben een 2^ucb bejebrieben / jr nUe 2^ónigvnb t^evQogen erweble b^tben /vnb nlt;iw mabfiebbtepfalçgraffenbe^tOrtij^^eyern/voinlOerçogtbmnbentfe^Z^ . eAef«ftei»ï8ttr«.^*’«Ïgt;3*^lt;’fflt;«»ott@rf?lt;ylt;*^«3€rlt;bnben/gt;nlt;in75urgglt;b4«wt/biefelbi5lt;0® crngenannebnben/ifïjci5c2tbtey 0.^cnebiceen4gt;rben/allbaberalee^^y**^ oscarebnugt^erjftê fd)cn dürften begrebnuji ift / au^ welchen and) berbomen bte jCanbgraffen 'Bcigt;fiifd;«ii5n”fr. 'ïVietelfpacb/ït)4d)aw/'X)alat/(i0arggraffcn vottCbam/Docbbing^lnve^Ç vnIVolffrai5baufen/IOobenwarb/ï)icf}en/J(îerrei(b/0ulçbacb/t?erçoge» lt;V?cran/Ïgt;almattcn/Croatten/Ïlt;eifen/^mmertbal/bie^nrggraffeni'’on^* gcnfpnrg/Kietenburg/3ntenaw/©tepbling/3lbenfperg/Xoe/2^elbe’^y:~^^ bar/ïc. jDteDóge bef? ©ottóbau^ Kegenfpurg/vblVinbbercf / von
«ccamnicn cm.
Sfuentinj '-SucS Vorn ©Mm bab td) tm quot;(Teutfeben nufljug vor neun javen 5« nämberg in bruw^iwig dec««? ben KeiebfîMg an^gangen befebrieben/wil jnbic and? wtber mie gnr rnrçe woreenwelbenvnbjeçen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Î)erer|l Xianbgraffvon ©cbeternifî ?trnolpb/t?erçog 3l«^lF^^ .
von 2keyfer.ôeto bcmcr^en/be|i b?crJ5ogebumô23eycrn entfeQC/bat brtinrcc/btfcôÔonilïOrrtff^ertbolbberbac wcitefbinberjmgela,rcni^no^ graft ^abo vo©lt;bcycm GOarggraff i^cinrieb an^ Ojîerreieb Fabens 0^quot;/ ifbCanbgraff4gt;eco ber cr|t,bifcr bac bcy feiner tOau^fraw '^eca weicer er^c brey ©on / (èraff^beto ben nnbern/iSraff Metareen ben erflen/vnblt;Bratt-A nolpbcn von ^Ja^aw. jCanbgraff4bcto beranber von©cbeiernbacinitK|^® tbau^frauwen (Bmjiga/Difcbbadxiw itn (ôebirg/gejltffeee/vnbrey ©^nb/n ber fm gelaffen/Craffif d'are ben anbern/^embarb/vnXbeeô bén ^®^*^^^*!7 4^
2(nto(p^.
P5erttgt;olö.
^a6o.
Óttofcer «fï. X^ttofcetanCer, Xgt;ttD ter brilt. jOttober Viert.
Âcto^erçvg,
4:)teo oer once pat 511 ivittei|pacb bcy 4-id)agcija«pt/oarumbwtrtervi»v,—-nacbbommenbieilanbgraifcn vnb pfal^graffen vonIVittelfpacbgenenn / iff gefforben aie manjelc nach Cbrifft Geburt eilffbwnbert vnb ©cheiern bne^kloffer geffiffe/iff genfOten^alem mit feinem grober ©raft-*-efarbgezogen/fein ©on óteo ber vierbeCanbgraff'bi^ namenö/batl2n'/ beri^borftbey^lOüncben/vnbi^n^borffbey^lnbecblïgeffiffc/fêtn
©on iff -Octo ber funfft Canbgraff vnb briet t?crQog tn^eyern/mit bem ieb ieçt bae fiebenbe
■^neb i^nbeb.
‘Ï)ei»
èott^emCScfcOHe^er^cSeiew. CGCCLVI ^on -^eniog Otten km kitten kefe^ namen^/^en^og
f^ ^.nbgraff 4gt;tto ber füttffe von 'Wictclfpad} vnnb Öcbcycvntfï voit fep/ Q^ttetn vetter Xirtnbgretff 4gt;ttobcm vierbeen ju lt;5etfcl König Coumben Æ^Seseben/ nllbn er er jogen ijl worben mit tOertjog^viberid?/ iOerçognu^ Pd) Waben / fo nach König Conrab feinem Detter Key fer iff worben / ben bk ^♦'bkn vom Kotenbarb Barbarofla nenen/bife^ Ketfcr^rtbcrid)ßjyenbrtd) vnb r^^uptmann i(t gewefen Äanbgra|f 4gt;tto ber funfft / ber Keyfer b^t |n viel ^‘iwebttn be^ Keicbö gefebefft»
ito S*^ Cunbgraff-OttojogmitbemKeyfergenKomjuberKrönung/ge// ?^^*^®*^^^**®f^’wttglt;waU/b«tgtföttflrb«»blt;rt'WAbl«»bi«lt;rbarimgt;lt;« psemer Clflufe»ge*
J^^btanbic (5«Ige/bntaud) tmi^eilanbifcbtnKriegbaö befl getb4n/vnau^ »punen.
l*’J5cyt/ba;nKcypr5nbericbinJealtenm0Ketebdbcnbelnfd)icft/lie^erIVil
^**“^”*’*'^^^^”?^^^ unnemmen/barumbbae er bieKom
^^tfe ber lt;5riecbifcben Key fer berrUeber empßeng ben in / fo er bef Komifeben ^«yfcrsCßefanbterwaö/vnbbaber Kapflvunb Keyfer vneinig waren/be^j
■^‘^Plîô Koten vor bem Key fer fîol^ vnb tro^ltd) fagten/bae Keid? wer hebert 33apn »«bew»«# /^ Kap jï/ tbet CanbgraffOtte fold)cr flol^ bef Kapffö vn fd?mad? be^ Kei f*^ ^quot; ^‘^“» ‘’^'^‘^^ ifi???*^ '^^^^^^^ ^^ *^*^ ^^”* Öcbwert/fo er blof vor bem Keifer bielt/bie pAbiï'z ’”*’ Id) Kott febufft er fîoeben babc/meint bie gang ^eu tfd) nation wer gefebnted) t J^^Sefebenbt/bj berKeifer/ber manUebfl iOelt/ailer KriegerDatter vn Oerr/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
onmeebtigen pfaffen Nebenmann feyn fo Ir. 4^6 ifl aud) bifer pfalggraff ütto wif rdnepfof y^o von lüitelfpadjgen Conflantinopeigefcbicftworben jum (örieebifeben f^-iWcnm«» h?»-^lt;yfer/vnb fein Kruber jCaubgraff 5nbertd) joggar gen ^erufalem, -if6 ’p^‘^lt;iben vil von im (^yntber ber Keiferifd)e poet/Otto ber Kiftboffvon ^ reigt; Ji’^S/berr Ceitpolbe öon/fein (Tangier Kagwein eborberr von ^rkfing / bic ^*^^; B^iffiS Kei |er5nbericb6 Jeeben befd)riben haben/von bef aUeö wegen/bie*
er fo ßeiffig bemKeyfer vn Keid) mit X^eib vn lt;5ut lange jeyt gebienet/vnb
^lt;b ein rechter natûrlid)er.lf rb jum Key erlaub war.Ka Keifer ^ribertd) ber
2^3 beinrid)en ben jwelfftcn auf Key ern vertrieben bett/verliebe er bas ber^ ütto kr fflnfft t'as ?®3tbum KeyernOtto bem ffinffcen biefeu namene/Caubgra^en VoniVitteb J^Ç^ô'^«”’^ ^‘v* « ?^®^^ P^'I^Qtaffen von öcheietn/ab man je let von Cbnfli vnfere berrn Jotburttin taufent ein bunbcrtvnbad)gigju Kegenfpurgim beumonat/an P^'^'^beinrid)6 bef heiligen Keifer 6 tag/bavon fetneDorfabren vor jwey hu« J^jÿ itrey vn breifftg jaren von Keifer Ottone bem er (len ent fegt waren wor j(h ftnbe/baö er o^e fclbfl/wie bamaU ber brauch war/auffben Orenhofen
‘'Boffener 6d)rangcfcffenili/vnb Kechtgefprochenbat,
‘5on kn ©raffen ke frmrr jept aBgeftorkn.
^\3e ©raffen vonKachaw feynbiefer jcyt abgeffotben/bergog Otto hat ©raffen m «tw biefelbig ©rafffd)afft eyngejogen/ vnb eins theilö baufft von ber bergo lt;^«‘»’
J^SinDtbilt/verlaffeneTVittib bergog Conrabsvon Keyfen/Croade« *V(kfamp;«« Dalmatien / ©raffenju Kachaw/ber lief ein fungen ©on/bief Conrab/
(B* w” Ceibôtfrben alfo fung/vberlebt in fein (butter/bie verbauffet bie ®ï*®*^*'ff’^^^rlt;‘wblt;rgog Otten vmb fcd)f vnb breiffigmarcb ©olb6 / vnbie
^^ifen vonKachaw feynanch bie von ben von ©cheiern,
* 3lrnolpb bererfï ©raff von Î)ad)aw iff ein Kruber gewefen Canbgraff Jetten bef anbern von ©cheiern/^ hat mit feiner bauf frauwenKeatriv auffo ^Slt;n Otten ben erfben ©raffen von Dalai / vnb ©raff Conraben von Ka# ^“i«»« £b* w ”^ ^^*'*^*'^ ^^^ nnber ©raff von Kachaw hat bey feinem ©emahd ge« Pamp;«w« einec^bß* m ^*3 Conraben von Kalmatien/vnnb 2lrnolph benanbern bef nagt; '««©raffjuKachAW, Kie ©raffen von Knining fnbauchbiefer jeytabge// bb g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fborben/
-ocr page 962-@«6 fubctibc ^«^ gobante ^bwtftU' nbsp;nbsp;„
««»atom«» É***“/?^.?^'**« «tew«*»^ Q*^’quot;®^S’^îl^^^m’oifs“ ec^foti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kor vnnb (ïO«Urtr|l0v|f / b^bett penng Scflifft vnb 0. (^Ortng 4m i«' i ’
X«gcnfpurg.
®tf ^fr^og Otfo SanbeOut vnb Âf l^aim bfe ^^ bauwt
£anbes^»ta, ^(^effdant.
^KfmbfmftnperttJSït gebauwef.
V5vaitcö »eu^vjete» t«rg. * *
3ld? bent KegcnfpiirgCwie oben ju letfï bef feebfcen 33ocb0 ^’’J^^S?« tfpnurein^reyflatc war/allba bte alten 5órfïcntn 33eyern $«b4w| 'pßegten/bauwetimanberjfarein ^ürfUtcb (Befâf biferPergog-^^ anbemeingltcbflcnvnlufligflêort/faflmittentn^eyern/ bief Ü^^^^^’^^z dn IÜart/0lt;bug vn Put bef gangen X^anbe/ee bauwtene f m bie J^^^^ bic fegt er auch breyn/ald beun ein alter ^rteff ju 0cbefftlarn bejeugt. ^77-aucbKelbaimdn 0tatt/ba vormal bae (Befblof ftunbbag vil weiter béni*® ifl ge wâfl. Jcb fnbe b j bic alten 5ürflen fr Pof baltung bafelbfl gehabt blt;*w * 0cin 35ruber ^vgbifd)off ju 0algburg Conrab vnb Carbinal ju Kom / b bicfcn0c»fftju0algburganwibcrjubauwcn/erwarwieoben 3^mclbt^P brunnê/73ifcboff3llbrccbtjo5t^eiftngbauwtaucbfdn0tifftwiberauffbm_ bitlff Pergog Otto bef britten bifee namens Pergog in ^cy ern/boeb bdcgd ftemitetnanber bef 5ol6 wegen/ebe aber bic fact vcrtragenwurb/gimgml bcybemittobab. Xts haben aud)btferjjeytgcbauwetben3ob4nnifevn4no 2ltmyl/2lltmylmünflcrobcrhalb K.ietenburg/33urggraffpdnrifhvnb|cm 33rubcr^urggraffóttojuKegcnfpurg/vnb(BraffcnjuKictenburg.
‘2?oti bfm Sob ^fr^og Ortend vnb femg: Klnber/bub wielangcrgcrcgicrt
öBdfferBnr^.
Sopbia-COÏatHïx»»
^^-tftQog-óttobccbrfKbïcfcóttrtmcnó/l^er^dgm^cycvrt /4bcvbcv f^^’f^ Canbgmflr volütttclfpacb/b^t Weyern nur brey jer rcgtcrc tntnblt;t‘?’^^^ *00 rag/tfl gefiorben ab man jdeevon Cbrtfli (Beburt taufent etnbtmbet^f *'. brey vn ueb^tg jar/nm cilfften tug^nln -' fem gemab 1 i fl gcwcfcn^v^utr^igm»/ (Braff ^ken^d »onTVafferburg vnbtOaH'lTocbccr / bey ber b^cergeb^bG^*’ ‘ö^óchcer / 0opbtam vnb (^arbUbam/rn dnen 0on Cubwigben epfl^”(^, betn her noeb f ung war vnb vnvogtbar/ fegt er jm 5u*Oornn5nbern feinen p^ berConrab/ben Carbinalvnb ^rgbifd)off5u0algburg/Canbgraff jnod neben er leiten 0cbeternbegraben.3l.uff feiner begrcbni^(V?c^vn23efi«g’’‘’P waren allba 5t*iberid)/vnb fein 33ruber pbilippne/bte t^ergogen au^ ©cb’^^ ben / 2vcy fer ^dbericbó 0on / (BraffConrab von quot;Valat / (Braff Peinrieb ^quot; aDomberg / (Braff Cour ab von (Pofburg/(Braff ^Iman vnb Ifberb^rt 03«/
bruber/von ^benfpergvnb Xocene^/(Braff ^molpbvon iDaeb^^Z Xinnbgraff ^rtberieb von IVittelfpacto / (Braff 33ernb4Vt
von Xiabar / vnb viel anbere 5órflcn vnb
Perren / (Beifïltcb vnnb
IVclclïcb*
-ocr page 963-60«9lt;mlt;Blt;f(gk(g(9lt;r@(§dlt;w. CCCGLVII '^on ^er^03 Suï^wf^en km aften ^açog tn ©f i^cvn/
fo OU 'Pfal^ am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5« tvegen ^at gebracht vorn
Xeyfer.
Ê^^^^og Hubwtg bevetfï tOcreogbicfcó nomens in ^cycre«/ :|ïcv$ogcft worben vnber feinen Dormónbern feines »utters Krubern/ bent Curbr/ «ni von Sulzburg / vnb fZnnbgmif ^viberieb in Reyern / bn er jn feinen bl'^^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**”* ^^' **” ^^” tOofJn 2^ey fer l?cinrid?en bent fed?f ten/Key fcr 5t^t^/
?‘’ïcbbe^ er|len ©on / vnbnuffeinem ^eid^ftug juIVovmbó emppenger/ie^/ oitid^^M^i»
von K^tgenunntem 2^ey fer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sfUenntô.
Aumale wnr ber bmuebnnt^ niter ge wonbett ber nlcen ^eutfeben/wnnn
'*^ lunger 5ùr|îvnb iOerr 511 feinen inren bnm/ fobldtmnn einbefonber ge//
J*^^»Svnb bnrQweil. ïöie yór|ïen vnb ned)(len 5vewnbt etwnn offentlid? nujf ^un^e ^lt;m fe nlt; ’uen Keieb^eng in beiwefen viel Kitter vn Äneebt/görten fie bent inngen 10er? ^.V^lï^ ftquot;“quot;-« /*» ein ©ebwert vmb / legten im Bnrnifcb nn / gnben im jein febilb in bie tOnnb/ SSSÄ
Wt pe nnjeigten/ bns er nnn nneb ein regierenber5»t|ï/vnb etwns in ge met/ J’^ benbel vnKnbt wns/vot borfft er in bein KnbtzÏJermnflèn wwtb JOer^og H’^wig jn Wotmó in bns Xegiment öffentlich vonS^eifer tOeinrieb gefe^t/er iÄ^« nbsp;^*^*^3 3^fóbvt mit ben (Brnffen vS^ogen/vn ^ifd?o|fenin^eyern/
ƒ AonigtOeinridjöbep ftbcnben/2lt;eyfer 5vibericb6bepnnbern©on/iOofmet ^«ço« [v’^Sewefên/bnt von feiner tugenb wegen von Keifcr^tiberid? bem nnbern KÓ SitruSa^t p‘3)u3eriïfnlem/©icilicn vn Hcnplis/bic pfnlij nm Xbem verbtenet/ifï fclbfï J^^lScner perfonvber (^Oeergnrin Ägypten gezogen wiber bie vngUnbigen ?‘i‘^vncener/bnt bne iOnnfBeyern fnflgernid?t vnb boeb brncbt/ifïberóberjl ^ • S'^l35cyt Cbnrfórfïgcwefcn/nbcr wns vbernl bey feinen jeiten gefebeben
tu Beyern/wil id? weiter mit mebv Worten nn^eigen.
'Son ten Sû^f « ff Wef» ^'ft f 6« ^ee^ fuf Xe «f fcÇ^ (anb miber ble vnglaublgctt ©arracener gefeb^«*
benfeinb.
O'O bifer vy t pclber ©nrmcenffd? Stenig vnb ©olbnn nuf ^gyptenlnbus ^f^*lt;Plt;» ®«gt; ’’w’fP« 3^bciligc Cunb vmb Jcrnfulem/ber fcbl»3 bey breiffig tunfene Cbripen/iÖer JaSS«?”^ p' ®riecbifd? Xey fcr von Confïnntinopel / und? bcrfclbig ‘S'wrrfifd? Xey fer/ G*^ uoeb 5« Cuppubocien / in iconic ber ©tart bnufet / febieften ir ^ottfd^uffe tn^entfebUnb jum Xeyfer Briber id? Barbaroflagt;ben mun fur ben tbeuw ßdrbdrojp.
ÄttvnbflreitbnrfJen^ütfleninbergrtntjenlVcltbtelt/tbetenirwcrbnngjn fórnbcrgrtnffeinenXcid?ptugnnbenXeyfer vnbbie ©tenbebepXetebó/fug Oïde^üu^jttoaft«» ’^«*tbem2ieyfer vnb feinem Óeerproumnt vnb ullenotturfftjn. j)tfcr,Xeyfcr ^^*^«»1 ^‘^4)tfemen ©on Peinrieb bcnfed?ftcn5umXcyfcr / er $og mit bemunberen gtinncttskrH^t ^öu Oerr^og 5tibcrid? unp ©d?wabcn/tOcri5og ?ötttbolb von (Perunober^*'^’'’^' ^ulmutien/(Pnrggrnffcn von2lnbelt;bp vnlüolfrnQbnufcn vber ^eerburt^ ^’’Stm/^ulgerey vnb ©rieeben/jogfortin Cuppubocien bineyn/uUbuber// ^“3 wwertm W • 7^'3 5cic ber quot;S^uref fup/von bunen Burn er in ©y rien / bie ©urrneener tbeten fo ^*f3rauflt;tm ubin/bus pefd?on verengten / woltenbus Cunb fclbfl geraume ^‘ïocn/fo erfebmefen fie ub biefes Xcy fers jubnnfft / meineten fie bunbten niebt
S^utfen vor im/ 3lber ©ott vnb bie nutur vn bu6 glû^ betten einnnber befd? lop Kn/babie vnfern meineten / fie betten febon gewonnen / vnb aller nobt entgan// Sen/ ba fïarb vrbaring ber Keyfcr an einem ©ontag/am abent in ber »e// ÂevRtsbdttïiêi b æ” Öd^«‘^llt;’ ^«*^ ©tatt/ vor bem 2tltar an feinem (Debett gab er gebding^rtttSKÄ«»
^uCoeifîauff/erwareingaralterperr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teavebnufj.
_ Had) bem 50g b$ Peer gen 3lntiocbta/warffjnm Pauptmanauff an bef » _ S^Horben Key fers patt bcffclbigen ©on Perçog ^ribriebm ©d?wabeu/ ber et^w^w, ^ ^ bb m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;begunb
-ocr page 964-©lts ftcbcubc iBueß ^o^rtttme ^«ettetnt/
pegikn^ in t« î^ti begrub feinen *X)4tter ju 2tnttocbtn in bev 2kiveben/ba Bam wbnnng bic P^P ften ƒ?««, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^fj« ï„ ^46 S^eyfcvlid) tOeev / fte len bie Cenf wie bj X^ieefe babi» / ^^^^ ”!^^ r% bnvvort/lïrtvbbrtógnnQc iOecrgavab/gletctopim (Boeentt woU busbein^'’^^ bnwon mie bem Ceben folt botntnen/fo bas f^aupt ber 2key fer tob wet. brtö ijl ber britt gemein 5«3 an^Ïentjeben lianbett wiber bic vnglânbiS^ ^^ meener vber (VOeer.
®te We ©raffen von ® ogen Wel ^ïrteg (n i^eoern on*
|u6cii/vnb ber ‘’^e^emtfeb ^^er^og barumb ^e^fer ^)ein^ rieb bcybe^órflen entfett.
ftdnriens betfec^ßf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^^b biefe$cit W4r 2^cyfer tOeinrieb ber fecbfl nn^ bem KciebinJw^^”^ fidróneti»?ïom. ^^ ^gen/Uef^ Rcb juKom bcn'Sapfl bronen/nam nueb bic Aónigreid) Vv^^ lievnb ©icilicncyn/bicweilbricgec in '23eycrrt (Braff 2tlbrcd)cvort2?c/ OJeiernin ^rmp^ gen mit ©raff Kabotten von 3lrtenberg / biefcr lief lOiclfboftn befefrige’V »nb befdjebiget barauf bie ©raffen von ^ogen. ©raff 3llbred?t von ^®^ bracht feinen 0eb wager tOerijog ^bader auf Gebern au^/ er bett ein23cbcni iaoKamia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd)c ,^rawen mit namen ßaobamiaju ber ^bc / vnb verwüfl wilb wlbcrn^^' Ä'wS*^* '^*^^'' lt;*^«/‘^bctgroffen fcbabcn:tOcrgog Cubwig war nod) fimg/bett noeb
wo It foleben brannt vnb morbt nit leiben in feinem Canb/jog vber ben ©tap” von ^ogcn/woltfn vnb bic Schemen fîraffen/abet er lag vnbet/ mnfïben^^^' bemenvnb ©taffen von ^ogencntweid)cn.ï)ic 13ebcmcn tbetengtoffenp^^ ben in Beyern / führten X^ieb vnb Cent gefangen weg/ verbrenten bie nlt;**nf' febonten aneb ber 2^ird?en nit/wntbenlTiber 4ltbad? vnb anbere vmbbgf’’^
• 2^lójtct verberbe.
ÏJarumbanffberanbcrfcytcnber^bortaw/amcrfïytcag'imTX’citïtw*’’!^^^ $og lOctgog Ceitvolb ber erfl auf 4gt;flcrrcid?/t?ergog^crtbolb $n JjalP^^f^^”/ iOOarggrafvort Znbecbf/iVoIftaçbaufen vnb ï^yrol mitfampc anbernw 4gt;fïer^eycrtt berauff vber bic ©rafl^en von Kapern vn iOeinrieb gebtübet/bie nomme»? ''quot;^^* obgcnanntcó febabend vnb Knegs vrf^eberwaren / vmbben 3” vnb Ïgt;oy^ tbeten fic groffen febaben / gewonnen Sirtenbetg/ plunbcrtcn Ofïctbof'^’^^ pot ber ïÖóringet vom Ötcin / ©raff X^efbarb von Saarnberg / plönbetfcw paumburg ben ©tifft/ barwber bic von Zrtenberg bicfelbig $eic 'p^gt watert/ fbetgog Cubwig auf TDcfl 73eycrn gcwan (Crainburg / bavon fbic vort 3ttcnbctg (ÏOarggraffen febreiben/bie bicfelbig $cy t (Marggraff ^rtgclbtecbc inn bett/obgenanter ©taffen von Ottenberg quot;Vattete Orubet. i^etgogertb/ wig nam bic gang (^Oardbafclbflcyn.
iOa folcbe hórt Key fet Pcinrid? in Welfcblanb / cilet er herauf i« Reyern gcnKegcnfpurg/lagaUba benWintcr/vnbforbcrtbicKeyerifcbeniótfïertall Otdeb^fagjuOtd« ««f* Operreiÿ vnb X^cvern 511 jtngen Kegenfpurg/fegt/ttcin tagan/febuffba^ smfpurg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f c ab$ogcn vn von bet webt lieffen / an 0. ntclaö tag verhort et bic farf?.©van
OrtMi'w» ©raff 3Hbrcd?t von ^Oogen / ein anheber bifer 3tnffruhr im Keid?/ vetfebidtergatirt 2iibreebt »o»q5o3f‘ pufucv Canb/ vctbot jm b$ Kcicb/bcn Kebmifdhen iSergog Obadet entfegt et aud) ver liehe Nehmetlanb^ifd^offiriteda/ober^cnricb vonptag/petgog Cubwig lief aud) enthaupten ©ottfriben von 0tein vnnb pibutg/bet bett heimlich ©dt von ben 5oi»bcn gcnommen.3llfo macht Key fcr peintieb 5^^^^ frieb herauf^
® te Oer ^vóntg von ^ngrllanb gefangen toiirO ^u ®frn.
/lt;^3lPctgogCci^oltauf Ojïertcieb vnbet ©teitmatef wiber heim^fatn ab bifem Keiebf tag/ ba wurb jm angejeigt von ©raff Wembarb vo Ot# tenberginKcrntcnCfb mit obgenanter ©taffen heroben ©efcbwifletget tinb was / jre Darter waren Gruber ) wie König Keichart auf 4^ngeUanb tu Knechte Kleiber beimlieb ju Wien verborgen leg.
Liefet
-ocr page 965-i 60n9lt;m©ef(§Mc9er@(§dlt;w. CCCCLVHI
. ^tcfcr^ônigb^ttttttgcbbtctt Crtnbvortbcv^ckgmmgbcrÖtrtttpto otttlt;M6ben J^twfîcn von 4gt;jlcmicb511 febmaebinbne 2\otgctvcrtcft befeind)
. ^^*3 *^0« Cypem bifeo iOerçogen ©cbwngev entbnupez vu ctlid? Secte ^^^ ”)t vnb geweilt cyngenemen / bnmmb vermeint i^enjog Ceicpolb von O?
* nbsp;nbsp;Ip'^^^^J/bj glürf bett jm fetn^einb mbte iOenbgegebê/nnm ben König gefeng otd^art«« bertgn l’ÿannm $wcnçtg)tenmgbe^ IVtntcrmonntô/an©.Ofabetbnbenb/ben ??ÂÂ!i«î?î ^^*^^’3bett bne vngewittewnb IVtnbtrtbrtôKetcbvm‘în|ïgefd)lagcn/bctt iWk». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ z^ Kin'Volcbmvencft/wolteralfo bnteb (Temfd^lanb beimlid? jogen feyn.
. 4^r warfonjlancbttttwolaniXctd? vnbber ‘(Teiitfeben/banobgennnncei: P^i'^^g Ceb/berjwcljft tOerçog bifee namenôinKeyevn/vô Reyern vn ©neb ff '’^S^’^nu^ ‘^entfdjlnnb vn bem Keicb verMgt/bevbett fein leibUcbe ©cb wc l«t/v»b war im elenb in If ngeUnnb. Tgt;on bcf allee wegen brad? t tbcr^og Cett Mtbengefangenen König Ketebbnrtan^ ^ngeUanbgen Kegenfpiwg/vber# lt;*ntwort)nallbabemKeifer/amacbtvn5wcnQig|len cagbe|j Wintermonate. oiti^arbusber««» gdifc^e ^ednig wir«
König philips auf ^r^nefreïd) von panf/ba er fold?e vevnam/febieft er »Sƒ*' »^«»«»t*
jumKetfer genKegenfpurg fein tveffcnlicbeKotcfcbatfc/ begert an ben Keifev/alebaeobcrfliOanptberTVclt/berbsegerecbttgttgbctt banbbabenfolt/
®^ö (Kpn fein^einb ben König von ^ngeUanb 511 w Ked?ten bielt/nit auf lief/ 9flt;i($arhJBt»lrfat ^J^bei: Jramjof fielbieweil inKntannien vnb n^ormanbey/ fobem vonXtngt; «rn«öw«^9€ec^t* ^Hanb bic felbige jcy t jogebótet / wolt bae Canb ey nnemmen / legt fteb für bic “tattKoan/2gt;evvon -Ü^ngellanbmujtlicbamcrlbcn mit bem von Ójïevreid? ^Wragen/jm für fein fd?ma(b vnb vnebr geben f«nfft?ig taufentlt;l0arcb lotige ®d^t««^ wi« ßc* ^ilbcre/bamit bauwet ber tOer^og bie GOanwr vmb i^nne/t^aumburg/Hen “^‘*“’ '*‘*^/'gt;ttb weitert'Wien/bemKcyicrmnjl er$iiffra|fgcbcn/bariimbbaecrein ^ • bruebim 5ngvber (ÎOeergemaebtbett/breymal bnnberttaufent (^arcf
J^dge (5olbe.2Hfo li^f ber Key fer ben König von -îfngcllanb wiberbeleiten in owjartttswirttoß mn Kcid?/ber riebt von flnnban ein Krieg mit ben ^ran^ofenan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sHanen.
?)f i Vierke gemeine 9ug miß Xeutfc^lanb vfev 5^eer wiber bie vngWubigen Öarraeener von beß
Keyferetob. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
X^y fer tOeinrieb ber feebft/ Key fer 5ribertd)e Bärbaiofla ©on/ be {Teilt vm T^obgenanntee (Belt Kitter vnb Kneebt / vnnb fd)tctt fe vber (Deer wiber QL^bicvnglAnbigen ©arracenen/ gab /niu Danptlenten Der^og Deinri«
^lt;nvon^rabant/CanbgraffDermanaiif îJùrtngen/ pfalt5graffi0einricb ^®’^Kbein/vnb feinen Canzler ben X^rgbifd^off Conrab von (Dem^ / tOerçog 0 ribrict) a«{s4gt;(Terreicb/obgenanteö Ceiepolbö ©on/23ifebotf Conrab von Ke S’^nfpurg vonCaid)Ung/^avfd)ald‘ Pcinrieb von Calatin/ (Braff 31 lbred?c vottKogctt/ Welpbiger von Xfllenprcebtjbireben Kifeboff511 paffaw/bie $o^c vber(Deer/ vnb namenCanb vnb Cent eyn/tbetenben vnglänbigen groffen vbaben/ jogen in 3lrmenie/bte Armenier fielen jn f ncn/erwcbleten f nen ein Ko 2{ememlt;n von treut J^ig/ben miifî Conrab ber Xfrçbijiboff von (Deinç bef Keyfers Canzler an i^'quot;''^quot;^*”’”””*”*
Witbef Key fers fronen / vnb bejïâten in bey wefen obgenannter^órflen/vnb
'^i^i^baIfo3lrmentenCebengemad?them (TentfcbenKomifcbcnKeyfcr»
3lber Key fer Deinrieb 50g wi^r in italien von Kegenfpurg gar gen ^^lt;*polió / aUba gab er 511 ber Xf be Jungtfraiiw Jrenam / bef Kcyfers von grenu. ^onfïattttnopel‘^ocbter/ feinem Kruber Den^og pbilippo/vn verliebefm bas P^tQogtbumb ©cbwaben bar ju. Xfó tam and) bie Keyferin Confïantta/ lt;wt geborne Königin auf ©icilien/in bie Kinbbett/gebar einen ©on/ben nem ffonf^n«/*^quot;’*”^»«
man naeb feinem 3lnberren Keyfer Jriberieb / and) jriberteb. Da fok ‘^ ‘‘ ’
wes etbéret ber verfebiefte (Braff 3Hbred)t von Kogen/tam er ju (Tonfîam itaber Kinbbetterin / begeret gnab vnnb bólff/erlanget nicht allein fm fein
b b üü Canb
-ocr page 966-Sao fiebehbe ^Bticß ^o^uttnio ^(ttetttmt/
Xlanb wtbcr/(bnbern and? bem obgenannten tJenjog aii^ Gebein / bet fcQt fte beybc wtber eyn/ befi ^eyfere Kruber t^er^og pbtltp $og ^olt;4jdtitt2{«3^ fetner^raut b (Briccbifcben^rcna beraul) tn‘Cent^lanb/bielceïngro||e jett 5113t«gfpitrg/ba banten bic ©tenb beft Ketebe btn/vn febwurenbetnj^S,^ ©on beft Àey fere/ber nod) in ber Wiegen lag/wie bawale ber brand? 1»» ^^j| war/gaben beß Crieff vnb ©iegcl2^ey fer Pctnrtd?cn/bae nad? feinem ©onSribcricbfonod?tnbcrWicgcnlag/etntger2^óntgvnb Äeyfewj^f gj Heinrici bef: fcc^fien Keid? fcyn folt. jfn bitteer 5cyt bernaeb (barb Steifer Peinrid? ber j^epftraaamp;fc^teb. eilten / lieft einen jungen ©on binberfw/obgenannter 5nberid?waô now’^ vogtbar,
®te nil 3vo0e ^Wttvae^t tót fXuef' war.
(Äf^Zd) beg 2^eyftvö tob WBtb eingtolp 3iifft-bur im Xeitb / t7ergo3 fi®^Z 7511 wig auf ^öeyern wit fetnemanbangau^4gt;(lcrrcicb/©teyrmarrftrn lt;5\xJ/2^crntcn/ crwcbltcn ale ein 'Xgt;orwnnb vnb Detter bef jungen 2vey|ei ^wifMc^iDmïOor* ©on/fonocb ein 2^inb war / bcw ftegelobtvnb gefebworenwaren/obg^^^^ «. ^tnbfeftafft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ten König pbilippuw/anbaoKcicb/abcr ber ^apfï bewegte bic ©adjfen^quot; kw^r ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'23cbewcn/fagt fte bef gelóbtó vnb anberflcbtg/bawtcßcbcw jungen bef 2\lt;y
£)tto von q^Murto fcro©on verbunbenwaren/bicerwcbltcn JOertjog .Óttcn von ^raunfeb^^J ÄSu^“^’quot;‘® $uwK6ntg/bcfvertriebnenPer^og Petnricbó befjwelfftennuf^eyertÿ” ” ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xeid?bnrbö bef Könige von .if ngeUanb ©ebwefïer ©on / bcrfclbige bnln ri newDetter lOcrgog.0t ten/bett jn an feinew t?of ct^ogen/er fbiebt jn mit 4’^^I few gut herauf in ^cutfcblanb/ber Konig auf ^ranebreiebwaruuff ^Vonig 3nnoffnft«8?brirt pbtltpefcytcn. 2tIfo beget Kupfl ^’^’^^’‘^‘^ntiue berbrittcbieCbrifteu nu ein/ beçetbie«^rig( row ^nbcr / gcfd?acb grof Klutvergieffen tw Keieb / wolt ein jcgltcber ^ouig (jî SiäSÄvWw ^quot;^^*^getuwwelwurb©trafburg/^rbfurt/3ld?/C0llctt/aO0lbaufen/i^J^ b«t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;battfen/ vnb anbere ©tett webr/geplûnbert. 4bbgcnannPe50rflcn/fo
lt;V?ccr waren/ ba ftc folcbe borten/ sogen ftc wtber beiw/nawenbic vngl^f’^^^ „ alles Canb wiber cyn/ nicht on großen ttad?tbeil ber ganzen Cl?riflcnbt^^^ çog ^rtberid? von Oßcrrcicb flarb au jfbew wege,
Wolffiger ber ^ifd?off von paßaw / ba er wtber beim baw/ b^btr mit fawpt ©raf ^lbred?tcnvon KogcneiniKuwenKricgan/witobgcnantifem (Breipen von 2trtenbcrg/ brcnnctbicïgt;órffervnpeuferab/ bauweten^berm borffbas (Befeblof aw Jn/vnb befcfïigets gar wol.i^s gefebabe grof lünn^t^ «rb6ibem e^ue grof» wertf/bicfc $ey t war ein großer Xtrbbibcw/ warffpeufer / gang ©tett vnb ©t^ fen fc^nben, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcbl^ßcr V wb/webref an etlid?en!ortcn/ newiieb èungaw/ feebf (ïOonat an emj anber/ wufïen bic Ccutvnber ben Woleien vnnb vnberbem bloßen Pimmn bleiben,
SBW bte ^ifc^off tó 95epern mtf bem .hertog frirai t€tt/vnb mehrer ’p^ißpe crßcc^c« w«rb jif
Babenberg,
iO«eB6urâ«fw ^feboff^^tto vonyvctpngbaüwctbrtß ©cbblî ^bttcitboegbey ben
*®“’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtcigctî/bcfcçc ce/wolt bte |îvâ|î gen (^Oütteb^tt were«/ vnb tvibevge» PP^’’ ving bringe/ 73tfcboff Conrab vb Kegenfpurg war aueb nnt bent toevoeg ^Sifd^effe fencing Cubwigê uu^ ^cycm vmb bte Dogtcy^beS ^t^tintè vnctne / Xfr^bifoff-i^berz ïïquot;\ ff quot;u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bare von ©algbiirg bet brtege vntb bne Sieben bet Pfer beting mit obgenan*’
ÎDogteicn.
23ifcf)off nemmcrt
Cc^lélfcr (911,
m Jteben vnn» ^^^^ tOcft5og£iibwtgcn/bte ^îfcboffbrachtenvtclDolcfjufrtmcn/tbeKngwg fcn febabenim ilanb/gewnnncn bte ©efeb lóf|cr vnb etlicb ^Uefen/ vnb verbreit tenez plwnbertcn atteb bte (ßottebenfer.lf e verbrante aneb bï(ér §ett5gt;^etfingr*^ ©algbnrg/ber ^tfebotfvon Kcgcn|purg |ïarb/IÓeri$og Cubwig aiï|ï Reyern 5crbracbxrbet(ïfpad)/fo be^^tfeboffe vo ^egenfpwtg war/ltc^ btc(V?atirntbcr rct(]cn/bcn©raben5iifnUcn/.AÓntgpbtltpbotben^tfebotfcrtfrib/flt;bi’H ”^^ jnenba^ (te gill faffen/maebt f#ieb5wtfcbett bent petjjog vn23tf4;otfert/rtd?tfc
-ocr page 967-^on^emSefcOk^^t^erScSetem. CCCCLIX
/ptt^fi44)î)etncr vnnb AonigOcco Ungmit eiitattbcv vmbbaô
gcBvicgt bettcn/wurbcn fie boeb bev fad? ju U^c btfer gcjmlr cine / ba^ fic ''‘^’Hiccinanber vcvbciJVrtCcn/'2^0nigpbtltppu8grtbfctn^od)tcv2\onigOC'? ^t^^ bei: gt;ü:be/ v» bUeben «Ifo bey b bey bent Keid) vegieveten mie etnanber/ bt0 ^o^iWiwa^tfii^ ^^ig pbiltppuó^u Babenberg von pfrtlt5gvlt;tff Otten von IVittelfpncb et# ifoebenwnrb/nb nt4n5elettnnfent5wcybnnbcrtvnbrtd?tMv/ninetnvnb5xven:/ ^’3|tentnghnt?enntonrtt.IVn0btevvf4d?fey bnôbetCDtnffbenÂeyferetlîo^/ p^iftpusi»9 5lt;»Sf»«^»«»»«»cbevleyvvfnebnn/btemetfîei|l/ baf betÄonigjbltejm 22wm e7S
Uquot; Cod)tev/weil etnoeb loeroog war/vetbciflc»blt;tben/btcwolt er jm/bn et jioc^sn. ^^1^3 wntb/nîtgeben.d^ô wat a nd? (Btnfft^etnncbvon^lnbecbp (ctn23tiv/ /‘^/Oi|cl)o|f Ifd-enptcd^tju^abenbetgvetbrtfbrbatumb ftenneb bad Cnnb ^’’Jpen muflen.CßtaffOtto vonTPtttelfpneb wutb vo (Darfd^alcf JOetnttcb vb ^‘’lUimvnb pappenbeint^u Obetnbotjf an bet iDonnwbey 2fb4cbetfcbllt;*'gt; öttu ©mafdou S'^b^ittelfpad) ^erbtneb iDetçog Cub wig auf Beyern / vnb num wibet cyn ^l^lbtgcBtnfffcbnlftlVtttclfpncb/CBtrttfOttenôïltnbetfoUentnCottingin ïüutcifpadjim b« ^ ^Iben ein 5etdang verborgen gelegen feyn/ bi^ ße wibet bulb erlangt buben w^»mbaror««)* .^ bcmKey fet/bte but man nacbmals batum bie wtlbenCStatfen genant, -t^r« Sfft,^ oralen wd* ”wmetnlt;n ITittelfpad^hn Wittenberger Canb bube and? ben nawen von/n» rHm/îealipaenrtfft,
® le Kepfer Otto Per Wabt gen $Xom jog/tnb iviPii'
/n Xebfer SribericO ber anber auffgeivorf* fenwutb*
C\fY^^l^^’^’^tgPbibprcu worbt 50g fein df jben^À. énig Otto bet vtetbt/beß nbsp;nbsp;nbsp;•
Vertrieben tOenjog tOeinriebö bef 5 welfft en anß73ey ern 0on/gén Kont/ .^\£/ïvi,t^b rtiiba junf^ey fer vont 25apll gewetbet/wolt naebmule gan^^ta^ ÿ*ï(fo von alter juin Keieb allee gebótt butt/vn bie PfotbntancnbentKetd? vn ^'’rlt;tttabbtnngcnbaben/bntd?bültfetlieber 25âpjî wibet eynnemmen/ vnb
jnw Keteb/fcinem X^ib nacb/btingen/ aber bet ^apfltbetfnin 15annf
wdeb betau fee lid? en ^ut)ïen/fK foltert eïnanbetn2\.etfer/netnlid)2lt;óntg5ti S^ bav wertte ui ^*^Jcb auf Öicilien/erwcblen/butnntb pet^og Cubwigunf 23eyetn/Obadet '®’*’’*®* ‘^^’ïiginlöebew/CeitpolblOet^oguuf Olïetreicb/t^etQogOttovóÏDulnta *
*^‘«H vnb Croacten/W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lnbecbf/Wolftuçbuufen vnÏyrol/Cunb ^utaietpattfxv.
^^ffCubwig von ÎDûtingen/bunten jufantmen/vnb etwebltenobgenunntert ^^Hig^tiberteb/bent f e $uvot/ba er noeb in betJWiegen lug/ gej^ woten beto ^^’^/ftbidten 5« jm Cöraflf JOeinriebê vonWetff vn 3lnf beim von jnfling/Xf tb
*^,‘^'^fdgt;al(b in Öicilien/bte brachten jnberanf in'^eutfdrlanb/vnwat bet 5 tan ^r^febS^ónig auch uuff 2kónig ^dberiebe fey tcn.ï)et2^óntg von-lfrtgellanb/ ^’^Jlfuitß 5lunbetn/bielten6 mit^^ey fet Otte von25taunfd)weig/ber 2^rieg bas Keid? wäret ulfo/bif bod? 2lt;cyfetOttovottbiefetiVeltvetfcbléb/vnb
^riberid? bet unbet allein tOerr blieb»
2Blt;c (n ntPf rn ©gxm Pet ©raff von ©egen ont» von
SIrtenberg mit einander Erlegten»
(2\3^'*’^tl eeulfo im Keid? flnnb/swen vmbbue Keid) Btiegten/ jiießen 751^ ^^id)off(V?angolt von pujfaw/éraff Hilbrecht von^oge / jufum/vbet^o# ^i^ofFVöprtfTa» gen (BraffKubotb von Ottenberg/ tbeten gtoffen febabeninnibet ^ey// ÄÄr^r? y^tt/plünberten bie (Bottöbenfer/vetbrenten bie ï)ótffcrfd)otietê niemanbe/^ jPud) bas 2kloflet @.13enebictenOrbc/bateyn viliPolct mit feim gut geflohen/ ®uö wehrt ßeb ein weil. (Braff 2llbrecbt von ^ogen bet jîôtmetè/Vçtlôr butvor
W^^ann/botomb würbet et^utnec/feuwert im jornbae Klöflctanbrciv/ 2trpac^ bas 2([oßu
”^teawß» Allman von l^elingerfpetg fehutf um 'Cobbett (ein (BefeVlof Hibern verkennt, 2tlcud?
-ocr page 968-® ae ficbenbe ^ueg f^oßannte ^itettctnt/ 211 tacb bem (5ott6hauß / bie (Oüneb wolten bas Cßefebloß abbreebert / * 'f lt;nbsp;Wtpoppo3tfc^»et. (Braff2llbred}t von 73ogett woltß nit Iclben/biß jm 3lbfpoppo von «J^J*^ taeb eine große fumma (Belt gab / bie nam ber ©raff vnb lief? bas breeben/b (^Oaref iff noch vorbanben$u neebß bey bem 2lt;loßer/auff ber M (fraß von vnb gen Ceebem.
2Blt;e Äe^fn ^«îgt;ertcÇ^îgt;e|?lt;»nîgt;fvn/95aïCrtrofrlt;»lt;2nrffl^ dn Ôteffen fXefefeßtaß ^u îXtgenfpurg Çc«/bnb verliefe Ote pfalQ am Xhein Oer^og Cubwigen auf
73eyertt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Cô man jelec nach Chrißi ©eburt » 2 » ^ far / hielt 2lt;eyfer ^tiberteb oirit^gtag ju 91«* ^! großen Keiebßtag 51t Xegenfpitrg / beßAt ber Statt Kegenfpurcyr p^'y genfpurg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^^hât/ verliehe aUba Öer^ogCubwigaußBeyernbem erßenbie Pr, ^4
Xhein / vnb vcrmehlet beßfelbigen Son Oer^og -Otten Pfal^graff Cfo Bein Son bett / vnb XeyferOcten ben ad?ten 73rubcr/ beß vertribnen ^ogen auß 73ey ern Sott was ? ‘S^oebter mit namett ^ungbfrauw Tlgnt^/r^ ^ Pf«t^graff Oemrid? ßel vott feinem eigen Gruber 2\ey jerOf ten $u 2^^^’ÇL berid? / vnb (färb in Burgen tagen hernad?. Îgt;a Perçog Cub wig hi”^^ ^^ M Xbeinjog/verfad? ßd? ntd?t8bófe8/woltbiepfalQ am Khein eynnettttnen/P wurbervonber Canbfcbafftbafelbßgefangen/mußt/ngroß ©eUgebett/î’^ btteog jCHtwigge» Plt; (♦« bulbigten.^d war ein ßeuwr burd? ganç Weyern heroben/Wdf bd? vn fangen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©cißlid? angclegr/ba8 ju berfelbigen jeyt ein vngcwónlid? bing wa8/0lt;blt;jtr
• boßXloßer / wie bie ©etßltcben bafelbß auflTgejeiebnet haben/müße
• ^eyerifd?e pfunbt pfennig geben / alfo left fid? Perijog Cubwig/^^f pfaltj eyn/vnnb führt bie ^raut mit im herauf tn ^eytm / bic war «t Jv ^ (uttg.73ißber haben bie Sürßen auß Beyern biepfalç am Xbein inuglt;^v^^^’
“Son t»f n OSmlcr Orkn / fo ïxefn jfpt ««fffent* mcnpnti,
ïSem^atbet Orten. Firmen »o» Äwn.
^efajcyrfluttbcit $wo Öcettm (BUubettaoff/burd? etnertb«^ ^ÏL bavb/bteerllebte^mAnbte Firmen von Xiton/btennber bic nu^IVclfdjUnb/btcfc prebt^wn offentUd? bem XJolcf / Ugrenbic b«‘’9, ©d?nfft 4ub Ott cvlnubttup bet lt;5et jîUd)Ctt.î)îc vott/itott bettet» ntebtö «J^JJf ' Hein vovvrtbtSlt;»v nid?ts/benn was ftttcgltcbbetrleren von JOrtu^jw ben pd? nu^ / fte bieltcn (teb nueb felbfl bnvfwr / be fubttenein -^wanStlj^.^Y, bet ^welffbotten leben, ^eib partbey waren rebbar / vnb bunbeen ben eben wo labberen/vnb berfelbigen laffer anjetgen vnb berfur tttwlt;5lt;rt/25lt;»PR gstmicfJïönc^wer noccntiu6 berbrite verwarff folebcnbÄeijer.^tt irffattbantenanbere^wtquot; ^n wrtampt bon ^vben vott 6anct ^ranetfeo vnb iöontinico auffbraebt/bic wir ^lt;*fn^'’’,/ JSafeanT ’”’ wb prebiger nennen / ijapff jlnnocenttuö bet brittwolte nicht Æ)pmmieanf. nbsp;nbsp;nbsp;es war en au ± viel 73t feboffwiber ße/bar von Hueber nod? vorbAnbenfey»’*
bet fold? 73ettler4gt;rbett gefebrieben.^tWeb tneinen vnb fagen/^^eyfer^t^^^'^^ bttb fe am erffen wiber bie 73Àp|î beff Atct/nad?malö ba fe attff^be^73ap|f Jranfiffonerw«* ten gefallen ftnb/bat fte ber73ap|îat»d?$»gela|fettvn$weingittgbe|îâttgt.^lt; rumb |t« vorn ^«pP lang jeyt haben fie großen Ärieg gefübrtmit be73ifd?offcn vn pf**tbttttt/‘’^ *lt;P^rtfl»‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ternit bet $eyt großen abbrud? mit belebten vn gcfd?e^tcn vnbanbermmebrg
t ban babe:^lfo bat ber'îeuffcl nie gefeyert/bat aUweg (eine jwit rad?ten t» p Cbtiflenbeit gehabt / wo man ein Cod? hat ^umacben wollen / iff 5**Ay anberen ort ein großerß wiber auffbrocben. (V?an wtlbein mißbraud? / «t i y wie grob vnnb vnred?t er wolle/abthun/fo gebet es barnacb al(b5t»/ tthw feyn folcbegejcncf vnbjwitraebt nit vnnuQ / bie febarre» (ren Wei^ ^^‘^‘’^^ ƒ„
-ocr page 969-IPdtt^em ©efeOke^t^ee Sefetern. CCCCLX
^fndjcttfcyttfold? 5wtcvrtcbtlt;nntd?t vnnÓQ/bte febamn/ven TTaf^barunbev/ p« ƒ « von ben pntbcyen beimlicb vidgefebendf/ bna man ob ;n b^U / 3tbcv teb
**^«n wtbemnbk tOtfïovkn»
S»« fimfffc gemeine 9ng anp Xeuf ferlant) igt;6ee ^^eer wlOcv l)ic vn^liUibfgcn éarracener gar fn
Ägypten.
3efcv jett jtunben edtebe lt;6d(l UebeewfF/weißngten rtu|5 bem^ueb/fo wk ^^bkbdmUcbeOffcnbrtning ©nnet Job«nnt6 nennen / îDaô ©tùnblein
wer Bomen bne bie ©awneenev mte fampt jvem (B tauben nu^gettlgt fob fen werben / baromb febtefren btepAbfïtn Ceucfcblanb /reprebtger/btefob
*®n bas DolcB/^órlïenvnbtberrcn/jnfolcbem^nS vermanen/fo lebe prebb 3®^ Pogten vielcbamit (te oberman retoren $n fotebem wetten ong fo bifberwey
J’^gnuQ gemeiner Cbrlflenbctc brnebt bat ^ barank viel vbcle vnb vnrabtent# Uunb/iftllebmelntê/petbetenwaóftc wólten/recbenpcban/rc^dnben/ermór (frençUtB am bail
®^kn|te/al6balb(iennrba6 Crein5lelnanficbbcncftcn/betten(ïefrlbvngnab/ ^“^ sv^O« geäfft.
J^«vcn jn all ©ûnb febon vergeben / vnb weren von ber (îraff vnb febtt lb lofi vnb ^^®ig.©o fagtê ble vngefebldtê preblger jn vor. ïber X^r^blfdjoff^ngelbreebt
'’®nOln wnrbalfo blferge|laltlt;rmórbet vonfelnen5dnben.
ïïlcbtóbcjïowenlger 5ogenvber(^Oeer2^ónlg2rnbrepau^‘pngcrn/feln ^^wager/felnó quot;Vatters Kruber loeroog Otto von Dalmatien vnCroaclen/ ^*Rboff^cBenbertvb'23amberg/dOarggraffvon2l.nbclt;bp/î)le(|ènvnIVol|flt;gt; « ^^banfen/pfal^gralf Zinbwig von Kbdn/vnb tOerçog In ^eyernberer^ • flt;/ Per^og Cdtpofô auji Oflcrreleb/ ^IfcboffVlrlcb von paj|aw/lt;Bra|f 31b ^'^ecbt / fein Kruber lt;5raff 33crtbolc von Imogen/ (Bra (f jP eltpolt von p lalcnZ ^*^ ^r^blfcboff ^berbarb von ©altsbnrg / pvobfl ^Ibreebt 511 ©alçbnrgz. P‘‘obfl5vtbcrl(bvon33ertbolb6gaben:^ógleng/namerfÏ€Wol/Bamengarln ^Sypten/belegerten ble©tatt3Öamlata/ fecbptagrcl|t vnbcr3tlcyanbrta gc^/ «Stf^'quot; ’^unnens/vnb meinten fte bettens febon allee erobert/warenvnerfabrnberfta
^t vn 3lrt bef? 'Wa|ferßn|5 genannt Mtlus/ber bnreb gamj Ägypten rlnt/vnb
pinten lm ©ommcran^laufft/basgani55elbbebedt vnb befenebtlget/bennes bft|lBelnKegcn nlcbt bnt Inif gypten/l|ï aUwegen febon/bas wu^t ber ©olban ^w^ifgyptenwol/barnmbregeter (teb nlt/lle|5ble(tbtlllen/als vnerfabrenber beß Waflcrs/gleleb naeb jré gefallen ma^en/blf ble jelt Bam/bas ber 5luß ^tbarlngauflteff/ tbet großen feliaben an quot;Vied) vnb CeufcnbenCbrljlen/ble yiiftnamriKn Cfiri
inmbe bt^anbc Palf lml'Vaffcr/33lfel)off Viriel? vbpaffaw/CBraff 33ertbolb nbsp;nbsp;^“tV“'!quot;^^
^n^ogen ©raff Ceitpolt von platen/ 3(lbrecl?tvn5nbevieb/Cborberrn$n wï^Sijie?/quot;^*
li^burg/vllanber mebr/verburbe tmlTaffcr/vn Bam bar^u ber©olban wit _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t .
^Her maebt baber/vberfelbie CbvißenzTTolte ble Cbtiflcn nit all ob eine bn«f^ ^ç^îipïi.
nttfofebenblieb vnbjÀmmerlleb verberben/muften feallesbas wlbcrgeben/on ÇMP«» müde« ten
*’itgcltnuf/fo (te gewonen betten/vn auel? bj jr bablnben laffen/ vnalp jr Celb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’*'
'’nb£icbenfrlffen/vnmitfel?anbenwiberbeim$lebenln‘0^ent(d?lanb.©leBonbquot;equot;. ** ’ ■***' ^®n|tcbaucb vinbas’gcwonenCanb vnCeutnlt verelnen/cs woltsber2^ónlg '’on^erufalem/berérleeblfeb Äeyfervon Conflantlnopcl/baben/bet^aplB , ^®lt85umK6mlfeben©tul/ ble'^Teutfeben 511 bem heiligen Kómlfeben KclcbZ vlt;iben/ba8 vnglócB bnlffin foleber forg vnb jandsab / (ie waren fro bas ße nur
**^icbcm Ceben barvon Bamen/baf fiebie ©arracener alfo weg sieben lielfen.
^sbraebtnuebber'ïeuffel ein großen 5«gvo2^inbernauff/bie Heffen als ^iBbermJnen mi»
wneyet es 5ufammen/ meineten es wer ber beilig ©eifl in fnen/jogen mit einem t*«» Wefm ^ber großen baußFen/wolten bas heilige (Brab on ©cbwcrbtfcbleg gewonnen baben/vnbbie vngUubigcnalle vertreiben mit (ren ©eißlicben X^iebembteße
inngen/bengetcninbic narretenCeut/ Vatter vnb (douter / viel feb óns bings
***^/ gleich wie ben fnngen Äinbern fo fiemitbemCreuQgeben/vn wiemansin
23eyern/
-ocr page 970-© 46 ftebenbe üSueß ^0ftó«ttlt;6 ^(«etttiW/
Ämter bon 9?i«frra»6«tn ew treneft.
'33tfy cm en etUeben orten am 2lu|fabrtabcnb bctfl tic Jungfrau w P*^^?^ tarnen bifj an bas 'Öcnebtfebe (iOnv/ ba verburben (te / tarnen bic (V?ccrK» J vber (t«/ namen in wae |ïe betten rWo |teó bingefübvt bnben/ober wo P« b»’’^ men fey n/wet^ tein (^Oenfeb bavon jufagen / etitebe meinen bic K^nber ins (^eergeworffen rnbertveneft/ober fonfl emtórbet.
^ie^erilogSutwigauf? ©epewmfttem ^e!)Rï
gen ÏSom jog / bnO 5gt;d}jcit ^üU mît fel*
nem Öon.
^^\2t loeroog Cubwig wibetju Canb ober ($0eet tam/jog er mif^^^ft^ '^^^riberieb gen Kom/vnbwurbaUba Reifer 5ribcricb vorn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gwc
ïfgnes^etnrifl îtoc^ttr.
net/»nb bmebtan bas Keieb feinen ©on tDeinrieb madK jn wie win reben/jum Kómifeben Ä^nig/vnbgabim jn einem iOofmeifler iCubwigen von Kbetn vnb iO erlogen in Beyern / ben cvjîen bi fee namens/ fübvebeniungen Äonigberaußmitimin ueutfcblanb/vcrmcbletim^^^^ (ÏOargretê/t^enjog Ceitpolbe an^4gt;|ïerreicb ÎToeb ter/vn warb bic t^^’ly nümberg» If0 bielt aneb jOertjog Cubwig biefer jcit ein groffe ©tranbing mit feinem ©on i^er^og-Otten vn prauwen Signes bef abgejto ncnpfalijgraffiOeinrieba amlvbcinïrocbter/2tuffbifer tgt;olt;b$cic feynge^, ber if rijbifeboff^berbarb von ©alçbnrg/^ifcboff German von 'W^%ii ^ifebojfifefenbreebtvott Babenberg /^ifeboff (Bebbarb von P^’I^^À.^tf fd)off©eyfrieb von Kegenfpurg/^ifd?off8igebocb von 2Vngfpnrg / ^’I^IJ JOeinriebvonTJriven/^ifeboffKnger vonCbtemfcc/^ifcbotfCarolvon^, daw/ 13ifcboffDlricb von Cauentbal/bcr wnrb allbageweibf. Ï)ic *^9 jA/ 5ór jïen/fo am erfïenauffbiefer ^^olt;bJettwaren/fcin/beriung2^ón^gP^**!L„^ berftbettbbe^2^eyfer6 Öont)ert5ogCeitpolbaii^-Cgt;fteprei(b/^ernbat'^^„^ ^ogan^2^ernten/4gt;tto loeroog von ^V^eran/Kroatien vnb ibalman««/^'' ’ graffvonSlttbeebö.
©er feeßft ent leßt gemefne §ug oöcr 5^f er au^ 2e«f f^^ (nnb Wiber bic ‘ÖngUnbfgen/vnb onemigfeit jivf«» febenbern ^apflvnnbbem
Äeyfer.
zr^3r^*^5«t Rbiett ï^ ^«»Pfï t»tber prebiger in‘(Teutfeb lab/nemltcb^jf^^Ï Conrab von porten/ein Carbinal/ fo ©raff if gena von quot;Vri ia ^^Xa// ©onwad/vn Gruber i^anfen ein prebiger (Dwneb/ waren ‘ïcuep/5.
2(Maß bom 35apP Sepretigt.
^apfï ^eçtfccn 0on witer fetnen T«»tr.
benwibergro^lt;5nabvnb Ciblas außwer vber lt;i0eerjóg/fcbloffcn ben P’ auff an aUen orten / vnb fperten alle ^bor ber Pellen ju. Äcy fer ƒ ribene» 5 g felbfïbinóber/namonail ©d?wertfd)legbj beilig X^anb biefelbig«5^9^ cyn/bicwcilmacbt23apfï©regoriu6berneunbteinen beimlicben23in^^’ licbenWablcn/aueb mit bem junge 2^ónig peinrieb bef Steifere eigneamp; ^n berbenÄey (êr/vn nam bicweil bem^ey fcr Hcaplie eyn.Pcr^og B« b'v^S ^ 33eyern/pfalf5graff am Kbein/ber war bifer jeitbcKeifere ©on/befi jaj^ Honigs Peinriebo Pofmeifter/war mie jm ju Pagenaw/ba er vernam |v w ^ Kabt wiberben Äeyfer/wolter niebt barbey feyn/ermereft and) baß jm 2V-ónig nic mebr/wie vor vertrauwet/noeb fein beimligteit wiffen liep/^^” ^ jog er mit feinem ©on Perçog Otten vom 2^óniglicbcn t^ofbeintinOey,. ber jung2kónigeilt jmbinbennad?/brennt in ^eyern/Pernog alles gefebebe/reget fteb nit / in bem tam Reifer 5ribericb ju /ianb/yn nam 1 Canb wiber/febrib vber ben ^apfï befftigc^rieffauf / fo noeb inbieganne Cbrifïenbeic.^ertbolb etn patriareb vó Slgla/ein beebs vnb ^ieffen/fein Gruber Otto Penjog in 5)almaticn / flerreicb/^berbarb bet if r^bifeboff von © al^burç / ©eifrieb ber ^^’^j^^aP
-ocr page 971-feon^cintScfcOtfcSc^erScöeicnt. CGCCLXI ^^3^Hfpnvgz^crnblt;ïvbï)lt;rtOcrQo5mj^^crn«tt/ Ccirpolc tOcr^ogan^ ^// |ïcmtd) vttïgt;©«yrmarlt;f/bU aH^ogcnburd) ‘Vencbig gcnKomjum^apfl/ fnb umd^fcn ba frib jwtfeben bem ^apfï mb 2^cy fer/^nb jogen alfo mit freue benwtbertn'creuti’dilanb/metntett bic fach foU aUc f4?lcd}tvnnb gerecht feyn/ ^«vQog Ccirpolt (ïarb $u Kom.
QBic ^erijog hibwfg/beï ff ft pfalngraff am ^Xfxpnsn ^d^cimerpocè^nwarb.
2tó ncdi ft ƒ ar bernacb/aUman jaU nach Cb:i(ïi Geburt eitt taufeue jwey b unbert ein vimb breiffig mr / urn ló. tag beß tDcrbflmonate / am abenb trad) bemeffen /auff ber ^ruet'^u Kelbetm / inbeywefenall feines tOofz Sefmbe/wurb erflodren pfalçgraffCubwigamKbcyn/tOereog in'Beyern ^«‘’cvjî. Etliche fd)reibcn / es babs fein Harr getban / bab ber 0tid) gebeiffen, î)ie nnbern fügen eitr langes dÔârUbaber/es fey von lÜeiber wegen gefd)ebcn. . ^cw Dietmar ber erfle :?tbt 5« 5üvfïenfelb/ fo pfal^graff Äubwig bey ^KaMoh* ^beyn/perçog in Weyern bef anbern/biefeserfîoebenen tOer^ogs ^ndel/ ^«yfer Cubwigs Var eer / inberjïcr Kabt gewefen / baf fold)S auf anriebtung M jungen König Deinriebsvnb berpApflifdjenfey gefdjeben/wieauf nach'/ ilt;gt;l3cnbem banbei and? wol verffanben mag werben / benn er ber verfienbig/
ff« 5ór jï im ganzen Keid) war / vnnb wol eins mit bem Key fer was / gefiel jm »^8®lt;amp;lt;SS* ®«^ ^apfls ^nnb gar niebt wiber bas Keid). ©eine tOanffrauw iff gewe^/ nene.
ff n Caobomia ein Kóbemin/bcy ber er einen einigen ©on gehabt bat / tOenjog ^tten ben erfïen bifes namens/pfalçgraffen am Kbeyn / vnb ber vierbt Öer^' nbsp;nbsp;«
‘aogm^eyem. Xfr ligt begraben ju ©d?eiern/3lnff feiner begrebnuffeyn ge# Sesretaug »’fcog ''’«ffttber lfrtjbtfd)offvon@alt5burg/Cbicmfee/©cccaw/yretfng/3lugfpurg/ ‘^“^«’‘⻫ ^«tr ©ctnabcl b te tOPr^ogin Caobomia/vnnb jr ©ebnur bie junge tOerçogin/ •^^■««w2lgnes/(5raff^tcvonpbaley/lt;5raffConrabvonplaycn/lt;5raffCott J«bvon ipafferburg/(5raffConrabfcinKruber/lt;5raff Peinrieb von (Poflt;-^“W Wurbvnber arme Cent ein vn vierzig pfunbpfenning/fónff vnb jwem/ ’5‘3pfunb jâr lieber (DultbcmKlojler gegeben / bat acht vnb vierzig jar regier ’^^^ / jween monat vnb fcd?f tag.
®a^ füv ^f rrfeßafft aßgeftorßen Ont» an jn fomen ffnn/ vnb ferne ©ebeuw WW ©ttfft
C© feynbeyPerQogCubwigs bef erfïen jeiten abgefïorben am erfïen bie (Braffett von ©ulgbacb / Cafïcl vnb ^Imertbal/ bie von Kietenburg/vnb ^urggraffen von Kegenfpurg/ÏÖie bataud) ^eyerifebe (Paref / Cbam Î^^Doebburg/bic (Braffft^afftean fid) brache /bergleieben bic (Brafffebafft ?^lt;teclfpacb/ Ccngfclb/^eontenbmrfcn/ ‘eTeifpacb/ïDaebaw/ ©tepbaning/ bie ^‘'‘^SgrafffebafftCreuburgam^n. Xfr batgebauwetvnnb geweitert nacb/ ^^'3«nbe ©tâtt/ ©traubing/©cbârbing/^ingelfing/ Canbsbwt/ 3lid)a/ bas ^trauHng^ewti# ^lt;blof ju3Lbaeb/barfür bat er Kónig6wifcttbeyKegenfpurgbé2fbc vb pró# ’^’^33«bcn/bat ju (PóncbcnbasPofpitalgcbauwet/fcinPauffrauw Caoba^'
^‘a bat bas Klofïer ©elingebal ju Xlanbsbutgefïifft/ allba fic begraben ligt. ®d(«3tbaigcfiiff# ^•^ bat and) ben 0cifft ju Octing / jwólff Cborberm / einen ïbeebent / vnb ein *'^*
^^^'ffcy gefïiffe/bef gleiche bassen tfebbauf bey2Hcha.5w feiner jeit bat auch lemfc^ßaMfitci^ m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öp’cal juKcgcnfpurgKifd)offConrab inKegenfpurg/bericht ÄitttOtcaai#
®eaff von 5ronccnbaufcn vnb ‘Ceifpach/ wie er auch biej?falQ am Kbcyn ju fpig.
wiegen bradât bab/tfï obengenugfamangejeigt. Hmr wil id) weiter
fagen von feinem ©on/pfalijgraff ^ttenam Kbey»/
vnb vierbeen bifes namens Pertjog inl5eyern.
ii
•»«n
-ocr page 972-©ae fteknbe ^«^ go^antue ^utenuttt/ rSen pfalisqvaff vnb gt;?cri?s\4 Otten bcin Werbtert tn ^cb^m/wk er mit ^onig ^cinric^cn vneine war/ vnb von feiner Canbfdraffc.
Alt;V-^^^Qg‘quot;^ff-^^fflt;’^’^^bcynbctctff vnnb vterbtlOerjjbg in Beyern/ Inacb feinem Vatter tOerçogXlubwigen in bae Regiment/2^eyferjrt rieb ba er bort wie fein Vatter erflocben waö/febrieb er tOerçog Vft^w ^neff/ nolt;b vörbanben/ tröffet in/ Vnb ba Herzog Oet ein Cnnbtag lt;attbt43jrt0llt;3«' ölt;«rEH*? ^»f r«”?*^ ^ ^eyerifeben 13if^0lTen halten weit an ber b«l»9 fpurg. brey SVonig tag / febrieb ber jung Szenig tOemrieb ben Bürgern $w ^-Lp fputg/gebot in/baß ße ben tOer^ogen nie in bie Statt ließen/ boeb fam er ^ifepoffvÖ 0alQburg/lt;thimfee/Cauant/©ecca/^reißng/Kegenfpurg/-a*^ c|llt;ttt/Paflaw/3lugjburg/^riven/15abenberg/5uCanb6hnt5nfamen/ßbw fcfJrxlSSSe *^^ ^*”^” gemeinenCanbftieb jufammen / baß feiner bem anbern feinen jrd« jtattttflfl«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auffhielt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
tOernog4gt;rto vu Konig t^einricb waren nicht Wol eine mit etnanber/ o« 5^^nig Cubwig bett mit bem ^apßi wiber feinen eignen Vatter ben.^«ß*^^ ^üttbrnußgemaebe/meinttOer^og^tto wiißrfolcbee/bettfotgtOet^og^ . S?S««SSm! ’**’^^ fölci)^^ bem Key fer an^eigen/ benn fein Vatter iOetnog ßubwig bettö g fc«» »ffenbar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merdt/ vnb war batumb / wie oben gcmelbt / vom lOof gezogen / JDarnntv 5
ge ber König mit t^eereef rafft in Keyern / niemanb wehret ßeb / Peufervnb Kircbenab/fcblngfeinlüagenburg ju Kegenfpurg/ tblt;f fd?abcninKeyertt. (Sebbarb ber ^rnbifeboff von Salzburg hanbelt tn fach / woIt tOernog Ktto ein gnebigen König haben/ vn baß berfelbige • , Xianb jöge/ muß er im jn (ßeifd geben vnb verfet^n feinen Altern 0on
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gen/war nur vier iar alt.Ka folcbö ber Key fer in Jtalien innen wurb/ßbi“^^
feinenKahtbetaußinKeyern/gebot bem0on/ baß ermiß Keyern jög^Z^ ioer^og mit frieben ließ/im fein 0onwibergeb, naebmab bett pergog-«^*^ ein große Verfamlung mit obgenannten Kifeböffenju Kegenfpurg.
Sßie .Africa Otto IXc 9?4ubfr jw ‘SamOaeÇ fieng/W^
vneinö war mit ^cr^og Sriberidkii von
Kßerreid?.
Zp^^k 3lt;flt;*^ 5«tt W46ïm C^tnb obbcr^ne «ngvolfcrKaubcr/gcn^J»*^^^**^ ^^jringcvIVcfa7tOct^og5nb«vtd?e von 4gt;ihmtd) i^auptmann/^^^^^ mubt vbcval bic Ccuc timbt niemand bin vnb ber ßebev w^nb««/ *^^,^ ©cbàrbmg/Drtvrtbrtcb brt6 Aloflcr cyn/MSt ïgt;tc lt;Oüncb weg/ inad)tcall^^^^ Xrtubevey/veibvcnnt bavneeb bie (Segenb bnfdblï in ben IVctlbrtvb_vnïgt; ^^X ^ivebett / ßd 4n vnfer grauwen tag in bic State / ba war ein gvofl^r
fûbvet (but/Dibt vunb Zicut binweg. t^cr^og 4gt;ttoauß Beyern ban wet n» bet Tt^a vnb‘Ctaunbafte$ufainmcntonuncn/CiJicn(V?avdt/ncnnti»ïY*’l’^ betg/ 5ognad?mal6 tnd £.anb ob bet ^ns / brennt Cambacb auß /
Ic6 mit brannt vnb taub vmb bic ^raun/biß an bic ^ne binan / gewanamp;w»v9 bing/befefîtgets bcrgUicbcn/flürmct 'Varnbacb/ ßeng neun vnb vierzig bar w
OOturtN^éfttsef» CKanber. ‘Z^rfmus.
Jtombac^.
Dambac^^
Scarding^ pufe^
aw.
2?«rn6adSi. ïn?£i(|farb.
OJiwhrc^cn.
ließ ein tbdl bopffen / ein tbeil benden / ließ tein barvon. o^S nacbmalö ge« ü-M^s ju 0!7ïft»gt;» Stranbtng/vonbannengenCÏOüncben/bicItaUbaaucbetnenllanbtagiitttobz
•^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genannten ■23iflt;bóffen / ffieffen einen ^rib vnb ^unbnuß wibet t^er^vg ^®^J
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riebe auß Oßetreiei? an/ ber war ein frifeber t^err/gab vmb niemanb nit/rnegt
mit allen feinen Xlacbbaurn / mie ben‘langem / ^óbem / i^Oebrern / ^«i^^ïf^^' 15eyern/ (Beifllicben vnb ITdelieben/licß niemanb / wicwolet^ribetid? Cg^*^ wiberßune bieß) fein ftieb: î)et A!?rQbifd)off Urbetbarb von Salzburg/ cfenbrecbe73if(boff5n Babenberg/jogen jujm/ wolten friebmaeb«» /^** n^”^ ers alle bey b/ hielt ße bie gan^e Mafien gefangen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.
-ocr page 973-ftött 9em (Bcf(0Ult;êt 9cv Scßctcvii. CCCCEXII
2!Btf Äepffv ^riberfeÇ berankt Königin ©tnltenönb
511 Jerufakm/auf; ^Ifc^m kinOcn (n Dae SKeid^ fam/ fernen ©on 2lt;óntg tSetnridjen ficng / vnb Offer/ rdc^cynnnm. /
£“^^21 fcld?c ^uffrbnvin IVclfcVUnb bet Äeyfer vernam/rweft er bcmifj ^gJinuentfebUnb tn bas Xetd?/warhol vter^ebenfarnteVrberau^gewe// ^^^^fen/ führet feinen©onConraben/Königin©yrtenvnnb Jemfakm/
*tttt jm/ lOerçog Otto auf73cyern empfieng ße ebrltcb bey Kurgtbaupn/fiibr« fangen Canböbm/ vnb vermöblet fcinc ^ocbtcvKoingConrnbcn von 3«^/
gt;^»frtlcm / bod? ffarb bie Kraut ntd?t lang bernaeb vor bem bey ltgen. Ker Key// Rt bte It ju Kegenfp urg einen Ketebftag/Ueß fernen ©on J^er^og f?etnr id? en f«ben/cr wurb mit ßbeni5eben5ürffenvberwi|cn/ baßer wiberbae Ketd? vnnb 9îetf6f;M9 juotfs ^«t Key fer/feinen eigen *X)atter/ein betmUeb Künbenuß gem ad? t bett/Kem? s'nfpurg.
tt«d? wurb er'verfebicft in ©icilien/allba er nieb t vnlang von bicferWelt fd?ieb. $gt;er Key fer machet feinen anbern ©on König Conraben von jerufakm jum ^omifeben König/wie man fn k^t nennt / Kiefclbige $cit bkß man fn auch 2kónigber5ranctenvnbin 5rancfrcid?/Afô wurb auch ber von Offerrciebin bereogbanne^ »et ^ic 2ld?t getban/ barumb ber König von Kobern 50g auff baß (Darcffelb/ f’^iätw^Kifie». '’hbnamöcyn.
iOerçog Ott auß Keyern belagert Cin^ mit fampt Kßger bem Kifeboff
'’^n PrtffrtW/tOer^og 5ribericb auß Okerreicb benifft $u fm ©raff 2Hbrecbtett ^tt Kogen vor bem Key erifd?en Walb / fo ein Kruber was ber lt;0utter halben P^‘^lt;5og Otten auß Key ern/bamber©tatt$ub0lff/ßengbenKifcboff/fiibret !^V“*^im hinweg/vnb trieb bett tOer^ogaußKeyem. Kueft bamacb vberbett nbsp;nbsp;nbsp;« ^öbeunfebenKönig/jagtf«außbemjC.anb/gabnid?t6 vmbbenKeyfer/er •
?vlt;c rtu4? bem ‘X)ngei»ifcben König viel plag an. Keyfer 3ribericb $og vber JJ mit vil 5ûr(îcn vnb Öerren/nam bie Canb eyn/macbet auß Wien ein Keich'/ OTim Wirt ein R^^tt / lag aUba ein gam^en Winter / machet aUba ju JOauptkuten beß heiligen ^W“«’ ^debö Kifeboff Xfefbreebten von Kabenberg/ einen ©raffen von ^nbeebß/ Idttcn Kruber / patriarch Kertholben $u 2tgla / Köger Kifeboff $u pafpw/ duett von Köbcef/vnb Kifeboff Conraben von ^rey ßng/ genannt ber ‘Colfer.
^9 naehmalö ber Keyfer wiber auß bem KeiibgenTaunfium, blieb a Uba ein hinter/ ließ feinen ©on König Conraben hcraufknim Keich»
'5on rtner gro(R n 5ivi)tracf't bttftr jnt jWtfeÇt n km ^apfî vnb ^evfer/hnb ben ^ife^öffen/fo ulk ^cp^ fetifebwaren.
ß3 ^yrer^ribericbberanberiffbermechtigfle/vernüttffttgffe vnbnûçlig'/ TA^ fï^'èeutfehe Keyfer gewefen/ wie von fm fehretben Nicolaus de Cufa Carbid *wl/^tfchoflf5»Krij5en/'beßgllt;icbenberXfrgbifcboff 4fmbittö $uKur4' 3^0 in5rattctreicb ein Körner / hat groffeFreiheitber©eiffligreit geben/von ^debea alles wegen bie Kifeböffe vnb ‘Chumberren im ^eutfehen lanb C fo bie'/ Idwgc 5ctt etwas gelehrtcr/vnb mehr ber heiligen ©chrifft verffenbigerwaren/ cinfïrenger / geiffltcber/bannfcQt/ leben führe ten 5 bem Keyfer 5ribericb ß ß,?”^‘^”3^’^/bcrmaffcnber KapffjuKom /wie er fclbfï bekennt in feinem ^pr^reibctt/©regorius ber neunbt/nit etnbkine forg trug/ förebtet hart bifes ©Kaorf«»^«?» fers mad? t vu gefchidligbei t.Kemnach machet er heimlich einen Kunb wi'/
tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit etlichen Wahlen/ nemlicb mit ben Denebigern/vn anbern _ «hr/vnbteweil ber Keyfer in‘Ceutfchlanb war/fchirfter auch einen berauß in '^’tfcblanb/eiitett gelehrten vnb gefchieften mann/bieß 2Ubrecbt Keban/ Ko cUtf *^^^^*'^'*’^”'^*^ '^’^*^ Kullen/ber folt aUweg befottbereKrieffvnbpra'/ ^^tt machen wiber ben Keyfer/ vnb hart ge wait feinen anbang in ben Kann
5uchun
-ocr page 974-® ae fu’pcubc CSitcf .^eßannte ^«ewintz
^u tbiin vnb juabfoluicren/ 511 citiern/ alle pfrünb vnb ^ebenb/aud) Ö^^fe^? verleiben / nuff vnb abjufeçen. Ï)er brad?t am erflcn ben vertriebe »jen P‘ ' i^ogauff bef capita babn vnnbtbeil/barnad) iOergog Ottenauf vnb pfalegraffamXbeyn / mie bem triegten ^ifebotf Conrab von von oer (Breng wegen / Ï)ergleid)cn ber ^ifeboff von fiOeing bic beden o
TJifeboffin^anugetban.
5« bem feblug fteb obgenannter ^Hbreebt/tbet/n wiber auf beml3a»/^^_ tbet obgenannten ^ifebotf in ^ann / vnb Öergog OttbieltinjuCanbóPV • if a gaben auch bie 73âpjîifcbcn auf/xvieJOergogCubwig/tOergog Oden» tOatcer/auf betrug vu anriebtenS^ey fer ^dberieba juS^elbeimerfïocben v^e worben/von wclebea wegen aud) t^ergog Ottauffbef ^apfla feiten ftcl / vnnv bracht feinen Vetter Äonig Wengla ben erjïenaud) vom^eyfer auff vep ■^apfla feiten/Äonig^elaben vierbeen auf Vngern/ auch ben 2^óntg von löennmarct/ben tOergogen von poln/ wolt nurberÄeyfer jumeebtigfey’^ Ïöarumb machten bic Óerm alle heimlich ein ^unb jufafnen/ vnnb Bamen an» erfïen ju ^ub weif in Bobern / Uachmala ju Cy bna auff bem polonifeben jn^ fammen/woltcn ben jungen l^ónig if rich von Î)ennmarct ju einem l^eyfeP wiber Äeyfer 5rtberichcn erwcblt baben/ 2lbcr 2^onig lüalomar ber an^^ Äonig in ïbennmarct / Äon tg if ticha Vatter / ber binbert folchea / vermerdf ben anfchlag bef Âapfîa/ forberc feinen 0on ab / vnnb wolt nicht baf er wiber ben Äey fer tbet / vn ben “OAp fît feben vnblVablen fret vntreuw briffe- ^^ ^?* ren auch bie^ifchóffe in Ceurfd?lanb mit fampt ben (Eborberm / nemltd) bier« 33eyern/alle wiber ben 23apfl/ vnb auff bef Âcrfera feiten/ woltcn von obge^ nannrem 2Hbrecbcen / noch von bef ^opfla T^an wiber ben Äey fer/gar uidf^
lt;?ap(i 6rtit4f mit baltcn.ÏÖergcmctn (V?ann/ber2lbcl/Waren auff bcf^apfïafcitcn/bannmj*^
2(biaft stii^ci»nt) verhief JU vnb gab jngrof (Bnabvnb3lblaf / vnb tbciltauchvnbcr fiebert oe^ Sqh!;». nbsp;nbsp;*’^ henben / bic (Buter ber (Bciflliehen / fo ben ^ann bef Äopfla wiber ben 2^ey fd nicht woltcn annemmen. if a trieb obgenannter ^äpftifcher £,egat2llbred5r 3^ifc^iff«»w« »m ^lt;:ban fo viel fdgamcrrencB/vnnb gcfd)Winbc griff / yaf ich miche fh^^^^î
i®apß.
titel (eß *$«pj?8.
fd)retben.$)ie 23ifd)ótFc webben lid) dermaßen be^ ^apffs/ba^ ßentd^c febwlt;* ben weiten/ wie jei^t / ‘^ifdioff von (Bottea gnaben/ vnnb be^ beitigen 0tulö 5” Kom/fonbern febrieben alUtn berma(jêtt/Solarai(eratianedtuinaEpifcopus:baa ï|ï/alleinaufi barmber^tgtett (Boeten bc0 3lllmcd)tigen^tfd)off.
ïÖer if r^bifeboff von Salzburg ifberbarb ritt fclbjï ^nm loeroog von 45|ïerreid)/vercintinwibermitbem2Ceyfer/bracbf jm all feinCanb wiberj» wegen/ $)ergleid)cn 13ifd)o|f Öcifrib von KegenfpurgBam fclbjï gen C^nlw bnt/vnnbbrad)ttOerQogigt;ttcngen?vegenfpurg/3lllba waren bie 25tfd)0tT« in ^ cy ern alle bey etnanber / vnb brad) ten Ôerçog Otten nicht allein von ben» ^apfl auff beji Aeyfera feiten / fonbern tOerçog Oct beyrabtet and) 511 betn Äeyjer/gabfeine'ÏToebterifIfibct fofajtjebón vnnb vernón|ftigwar/3^ontg . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conraben be^ 2^ey fera ©on ^n ber if be/ bidt bic i^oebjeit $11 ■X)od)burg / vnb
anftöfmXn^TM MS^ obgenannten ^Apjltfeben Legaten 2Hbrecbten auf bem Canb/ verbot P3t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jm bas Canb. (Braff Conrab vonïTaffcrbiirg bielt benfdbigen antf- 1^^^'^
^ogOtt Vertrieb aud) obgenannten TUbrcebtcnmitfamptbcm (Braffen
2(i6frtM« fonOtto/ bicgangc(Brafffebaffteyn.ïDer (Braff mnflimeIcnb jïerben. ObgenanterW re möbrarbt. nbsp;nbsp;nbsp;brcd)t ßobe gen paffaw/t^erQog Ott bam für paßaw/gewanna z lief fn aUba
’^^’’'12 **b?aw f^nimerlid)en erwürgen, iftlichefagen/man bab in febinben laßen/barumb Sk?quot;quot; fûbrennoebbievonpaffawcingefcbunbnenlVolff. (banzeigetnoeballbaetn ©tein/beiftmanben ^Inrfïein /baratiff fol er gefd)unbcnobcr jii flóefenge^ bauwen feyn worben, ifafcy jm wicea wólle/er bat fein lobnbariimbcmpfan^ gen/baf er fo vil vnglüd vnb vnrabta in ber (Tbtiflenbdt bat angeriebt/ «^ ’^df
iKfifaFrtd Ottenis Ïtecljter.
^dviï t^ut Onen? in^mm.
lt;ar«rm
eingtinQ^ufbbnvon^ufcbrctbcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
tXveoS-óttcnau^^cycvnvnb pfalijgratfcn nnt Kb^y « ebet bef quot;^^^pit tn^ann/ cv iilaud) tm TSanngeJïotben/ bod) flraffc (Boet alle bteenfowev 2lüf}Tbuv fduilbtg waren, ite mufï ein neuwcó greijwlid)eó/ vnbarmblt;f^9^^ *X)olcf/bc^ Hamen man vor nie gebórt bntt / anfffcyn/ bei ffen wir jcqc ïgt;lt;« J'‘**1^ «m / bic jogenburd? polen / Dobern vnnb ’Ungern / erflt;bl«3cn vor P^wP Void/
-ocr page 975-tgt;oft9em@cf(0Mt9a@(gdewt. CCCCLXin ^l^oW/ba^|tcfegltd?c«Kt'f(bllt;tgcnciKtrtobvrtbfcbttttfcn/ vnbfiUkrcnbcnnt ^lt;’«frnfft(rlt;ttMlt;Mii *^cutt 6^lt;t / crfcblu^ctt ben tOcr^oa nnlj polen / fielen n44)«nU6 tn X^jtgevn ®‘’‘^“’“‘*^«quot;’ îgt;*tblt;^0cbrcm. Î)er ‘Dngcnfcbc^onïgpobcrtn^bemCnnb/bte'^nvcernUtgcn
J^Canbbiß tnbnôbntteHV/ifôwuvb nneb obgenannter 2\óntg ^rid) von ^•■*lt;^”® ^»W iquot; ï’ennmrtrrf von feinem eignet» Gruber König 2lbel gefangen vnb enthaupt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘ “quot;^
Keyfer^rtbertcbfe{5tallbabte‘î^eutfd?ent0crrenlnpreuffcn vnnb Miteff/ ^euffdje ^jemi im* wnb TOiber bie ‘Ö^areem/bert »nah btfïber benfclbtgen treuwUeb geboltfen zee bet? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aei^iff^
^h weberbte hartem noch ‘Ö^órcten tnbtefe jC.anbfcb»necfenbùrffen/vnb wer Ceucfcblrtnb bt|î brneyn tn dgt;f{en erweitert worben.
25te^âp|ïtfd?en jeiben ben Key fer/ er habe bte'hartem bureb gelaffen/(b ^«te«»*»«/?« 5lt;tbetberKeyfer ben Kapjr /baöfïnbtd)bafet(td?baó Crenç an fteb genonv Jhen haben/wiber bte vnglAnbtgen wollen $teben/ bic hat obgenannter K^pfliz SSJSJ^ ï^crCcgatabgeforberc/ bat wollenliflbraucht» wiber benKeyfer/Solcher Crieff iff noch vorbanben.
Üoeh liefen bie ^Àp|ït fehen nicht nach/namen folche flraffvnb große ver^ ^ttbung ber Chriffenbeit nicht ju bermen.
h„T'^quot;d’'^'quot;.,‘!quot;/'‘''ïzï,;z‘/z'‘ '’‘quot;c^'’’,f ” t“*^ clt;«quot;*3»«*i§» »lt;«»»»lt;«» M SÄÄ *''t|fen/barnach ©mff wilbclmaap Pollanb / nam/r tetner retn rechten tob. ^jefpe» wiber öè^^ei#
3berlOe^pel0chvoneinemlt;5aiil5ntob/foerfchlugenbcnvont?ollanbbicfquot;-
J^yjen / flurben auch Mbli»g ^ween Kap)tz ©regoriu ß ber neunbt/vnb Jnno// nbsp;nbsp;nbsp;*^'‘^^^” ’‘’’^
cthtiu6 ber britt/ na^ einanber / bic folche» ntorbt i» ber Cbrijïenbcit bette» **»3eri(ht.
nichtß beftotninber brangen bicKApfïlcv für ntit/rent anbang/iberge^-ÎJ^ein wann vnb 3(.bel ßd vorn Key fer/^ûrjïen vnb ben 75ifchoffen/ au^bef ^ap^ó feiten.
jnbieferZn|frb»rbcr '23Äpßifd?cn wiber benKeyfer namen bic ©arra// SSSS/eÏ «tten baß heilig ©rab vnnbbaßelbig ßanbcyn/verbrennten alle Ki^cn/ ÿmiâ». ttfchlugcn bey funffhuitbert taufent ChrifFen. löcn ^^burjtiöauib^ti Jcru/ ^tgt;«vn^)auit)^tt faiew hielten bicKefjerifdjen ben vnglAubigcn lang vor/vnnb bett her,Keyz-ßt flinffeeben jav baß ©elobtlanb inngebabt/ 3» biefer jwytracht feynb bic ^bvißen in bcnfclbigcn Xianben gar auf ge tilget worben/ iß bei» o»3 mehr gc-z ïSrSeT^* Kheben.
^nlc^tjbarb berKeyfer auch/vnnbgtengbaß Keich wiefw 511 boben/ße// Berber bat es nie rechtauff bie füf wügett bowmen/ bie ©welpbenbabenßnic *^wfFw0llcn laßen. 2gt;er^apfl bat wit feinen anjchlâgenawerjîcnbcngeweb he» wann an ßch gezogen/vnb ifb aljb ben 5ûtjïen vnb lOerre»/ (5cißlid?£n vnb Zeitlichen/obgclegen.^ßbcborfftbiefer banbelallein / foltwan ,n recht nach
»otturfft befchreibe»/ ein eigene Chronteben. dfß feynb ctlidx Lürßen/
Weißliche vnb Tüeltlichc/vmb ß leib/leben/ ebt vnb ©n t burch biefe owy tracht oju^^rits ewicße ^wwen. Köger Kifchoff $u paßaw /geborn von Kabeeb/ ehe er bat wollen fem^iftbmnb nie ec 5^PjJiflt;h fey » / iß er ehe bef Kißbumbß frey abgeßanbebat ßch bcf verwiege. SJJ/ÄfeäL ;^tçbifchoff ^berbarb von Salzburg /cin‘^rußfAf auf Kernten/iß in bef £r^o4Ä?e2i* ^apßöbanngcßorbc»/iß5wcnQig farvnbegrabe» gelegen. 3Hßbatßlt;hber ben.
^apß auch an feinen tobten 5ei»bett gerochen.
tOer^og Ott ber le^t von îDalwatie» / dOarggraß von lOißcrreich / 2(n^?
^t^f/IVolßra^baufen/vnnb auffbem ‘Voctblanb/bat fchänbtlichiubiefev ^»ßrbur fein jungcß leben müßen verlieren/^» batein^äpßifchcr/gc»e»»t ®tvp$gcr/juplaßcnburgauff bem ©chlof erßoehe». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoâ«d«pi«(T«n*
3lberichbomwiberauffbie^eyerifchenlOißoric»/pfalögraffOtte»am^‘’'^^’ Kheyn/ vnb loeroog in Weyern bem vicrbten.
®tc baé Okrlanîgt;oba§al6S?îûncÇfntn biffer wirt* nigfeithevbvvbtivurb»
^r^og Otto vo» löalmaticn / (Darggraß von lOißerreich / 2lnbcfhf/ JJ^IVolßraebaufen/iÖicßcn/^yrol/vnb ‘Voitlanb/ pfal^graßin Kur^ ‘S©gunbicn/bcrwarKeyfcrifch/pfalt$graßOtto am Kbey»/ Perçogin
it iß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Key cm/
-ocr page 976-!5lt;MifW'Tr5lt;tmf« *35cycnî/w«neviîod}^àp|îtfd)W4t7 fielen feine Keiltet inbk Kléfïct/^^^^*^^^ »krfflUe»» ‘5^egctnfee/fobemvon3ntc(t)^iw3cbôttlt;n/belâgevtcn'n?oIffv4çb4»fcn/P^g.
gen bannnCÖraffÖttgbotcn vonileuwburgCt^ K^t etn jcvbrod)cn(5cfd)Wpj niebt wett von Wey etn bem Älofler ^ bef auf Îmlmanen vn 3lnbccbf bnuptmann/fübttenögefangengen^amp;iwgbbnufen/ verbrennten / plünbcJ^f^ î3Migt;|îifi^nDtt6rw vorbemCBcbtrgwolbey fiinff buttbert^trlt;ben/barinnbteCeutfr(5utblt;f^^ nGifoo.2\tc(|tn» verwnrec/2gt;ie^cyern ßobenaUe bnvongen bol^Ueffen bas felb ligen.
®te bteffv jeitwl dürften ùnb^fmn/ôetftlic^ rnf QVcUÜc^/vnb Oer alte @tam Oer dürften auß Ofterreieb/ abgt; f{4rb/IOeri5og-óttrtuf^eyernfctnertt'X)ettcrbtnber
-Ofïerreteb b^lff/^vnb bie Key feri feben 73b febóffe abfïurben.
Clt;ilt;bebenbteferjetcbnnunbtevnglAubïgen 'ïrnrternDngernwtbergt^ reomet batten / wurb König Kei ber vterbt in X^ngem von feinem tem tOer^og Keten nuf 2)4 Imaticn/ (ïOarggraffen von Tlnbecbf / von feinem If y ben bemfnngenÓerQogtDeinrieben auf 73eyern/t7erçog '^1^^’”” ^''^^^^ teno ©on / wtber in Tengern gefn brt / vnb wurb iOer^og 5riberteb von K|te*^^ SSa«SSa^ i'«’‘^ *'0« ^««Dogern erfeblagen/beron Ceiboerben abgieng. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
(ÏO^rggroff Oerman von Kaben bett joberl^be^rauw (Berbraof/W «rfeb lagenen Oer^og Briber iebóK rubere Îoebeer/ voer (O4rggraff Oerman war grauwen 'Jrmbrauts ©on / welche ein leibliche ©d?weßer ^rauw Ttgot'z jen/ Oer^og Kr tens in Key er n ©emabd/ baromb biefer Oer^og Ktro pfal0* gra^amKbcyn/vnbbervi£rbfbiefeónamen0OerQogin73eyern/balffmebr^ genantem (Óarggraffen Oerman vonKaben/feineó Weibó ©chweffcrSo**/ • •ba0OergogcbumbKjlerretchvnb©teyrmarcfcynnemmen. Kiefer jcitjïm^ ben auch ©eifrib Kifeboff von Kegenfpurg/ vnnb ^berbarb -ï^r^bifeboff 5^ ©altjburg/fobefftigwiber bie K^pjlifchenwaren/barombmuilber -itr^br' ÄifWMl» öflte^ feboff wol jwen^igfar vnbegraben Itgen/ Wenber Kapjl in Kan rbet/ Oe» lt;»^'' Mrg »«.)■«»»MjJ» foloierter/ vnnb wurb ein großer Krieg vmb bad Atr^bißbumb ©alö^’t-^'S»/ *v’*„ö ö^ SA bad Kijlbumb wurb bart verberbt» KerKapjlgabbemKijïbumbeinenKi^' «ür«««^»«^quot;**quot; '^^ jeboff/mit namenKertbolt von5iscobagen/©o erweblcenbie von ©al^borg •SjwptraeMumebas Oergog Philippen auf Kernten $«niKtfchoff/ woltcnbcnK^pftifdKO^^'^ S?^*quot;quot;^ ^^^'* Rboffni^htannemmen.
quot;'^®’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5« Kegenfpurg war Kifeboff Hilbrecht von picret gaw / war febt wibev
pafrw eçngcntmiÿ benKeyfervnbOerijog in Keyern/ berglcicben fein Kruber Kcrcbe’lr ”^^ Paßa w eyn/wiewolber alt KifdioffKugcr von Kabect noch lebet. Kie^ween Kilchoffe lieffen ßch ju präg in Kobern weihen / machten einen Knob mit b«m Kobemifchen König wiber ben Keyfcr vnb wiber bieOer^ogenauf Keyetü/ tfl vil vnrahc6 barauf ent jlanben/wic ich halb melben werb.
®if tie neuwfn ©ifc^öffc/ fo ©dpftifcÇ waren / in ©epem brennfen/Oie J^er^oge miß Äthern befnegfen / hno ju ^Xegenfpurg mit fampt bem Könige erfd?lagen wob ten haben.
i»4rA0eMWe zAKge nannte Ktfehoffju Kegenfpurgvnnbpaffaw/CBeb ruber/lieffen Muficn tgt;K tvei^una Q?^|id? in Kobern von ben Kifchoffen von präg vnnb Klmyng weihen/ feheneften bem gemeinen mann vnnb 3lbel vil (Seit /gaben ©nab vnnb 2lbla^auf/brad)tenbieK0bemenind£ianb/nameo paßaw vnb Kegenfpurg ?©äpf«t£^e'^if^3ff» mit gcwalteyn/ßden vonKbernberg in ben Weilbarb/verheerten aUbabad S« «9^ '^^”^* jCanb/plónberten bie Korffer / führten bad Dihe hinweg / au ff einer fahrt wo( anberthalb taufent Oauptvihed»
Kic Oer^ogijehe / Ttbclram vonDienborff/^rtholph vom Walbe/Oein^ rilt;h vonKor/vnb anberemehr/namen ben ^m^ auß ©.Dirichs Kird^en 50 nenwrir#
-ocr page 977-• ftoti5cttl©cfc6(clt;§(9cv@d}i;i'ertt. CCCCLXIin
^uwtfvcbctt/bcwcninbcrcyl fimjïtdncn paner / Bamê ebefär-öbernber^/ ^«quot;‘'‘f* 5^^« wufet Iwflcn aUba dn baU. 2gt;a bic ^ifeboffe vnb ^äpflifeben woben ben Xnub CS?quot;’quot;^**' f^’^ ^^‘^‘^’^berg tvdben/brncbeiï bte t^enjogifebenauff vnb jpvengten bic ?ób pfaff«« »erben m ’^®fflt;n an/feb lügen ftetn bte flncbt/jagten ftlt; biJj gen^lOareblup/ namen ben fK Putjes Was«. ^Inben allenKanb wibev. ibte^wen^tfcboffe entrannenbavon/jr Gröber “IS^ter/jwen i^erfpeefen/vnbWtlbebn ^raubeef/wurben gefangen / vnb Slt;tt urgtb a «fen geflirt.
, nbsp;nbsp;^tfdboff 3llbrccbt f eng nutU-t bte refebffen Burger5uKegenfpurg'wol piaffe« fun^en rte»
®®y 4y. fuhrt fegen ©tauff/ bte waren 2^ey fedfeb vnb JOergogifeb/ber gemein quot;‘^« Bürger jn »«Ann vnb ^bel waren ?3np|tifb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oïrgenfpurg.
gt;x^^quot;»S Conrab bef Key fere ©on/pfal^graff -Ott vorn Kbetn/ hertoog pfiffen,«^e» bie
•n-öeyern/vberjogenbenKifboff vnb feinen anbang/machten bie Bürger gefangeneqsArgec »^bigy fc jogen barnacb gen Xegenjpurg in bie Statt. Über König nach alter »»’fet geben.
9«wonbeit lag 5« 0. lOeimeranim Kloffer/Dnb am Kinblin tag in Weyb^ pflt;en begeben ein ?A(btfey rtagen/ ba ber König nur fdb britt lag vnb feblieff / $n (^iteemaebt metberifebe that, f Am Conrab vontOobenfelf / ein ^ifeboff vnb ^âpfîtfd?cr mit eclid?en in ber Hille in bie Kammer ba ber König lag/ erfeb Ingen ir ^wen in ber ftnflercz ver^' *««nten fe betten ben König erfcblagen/fengc ir brey/ben fecbften fo in begc7 SnetIViibberfen einen ©cbwaben/ben würgten fcaucl^/vnbjogcn alfo wiber binweg.Jjem König wurbniebcmebr bann baß er vnbcr ein bönd lin waege^z jtdnig wunberbnw Hoben vor bemKetevnb fam alfo wunberbarlicbbarvon.îDcr König ju mor ft«^«wf«-
Slt;ntbet3lbt‘X)lricb/benKifcboffvnbfeinenanbang/alß öfcntlicbedOörber 2(6tju®.keimen ^«b 5dnb bef iOeiligen Keiebf / vnb Keyferlicber dOaieftat freffeler/in bie tan m 2(d)* aetljaiu r’^t/jrldbvnbgutfrcyct er ab bie ‘Pögel vnber ben lüfften/wers angriffe
vcttntebtóverwtrcft.
Ïgt;a^amen bie dOnneb von 0. iOeimeran/zeigten an fr vnfcbulb/ wie f e “^lft wißen noch gefallen an bef Ktfd^offß vnnb ^btß tbun betten/ barnmb ^SïSïSX?*** «Am fic ber König wiber jn gnaben an/ gab fn bef 13rietf/0iegel/ bef ïöatum H^bt/abman febriebftad) Cbrifi (5ebnrt 11 ; t.in IVeybnaebtfeyrtagê/in bcyo JJ'fmt^ertiogOttenpfaltïgraff am Kbein/tOer^ogin^eyern/feinee 0ona ^^i^^ogCubwigen/ÓOarggraff Often von iOobenburg/ d^arggraff tOcin/ »«lt;b von ^urga / ©raff Cubwig bef eitern von Oeting / ©taf ©ocefrib J?Abobenlobt/'VnÏgt;Ïgt;«n Bürgern von Kegenfpurg muffen bie (ÎOûneb ein ^Apell@.Xïtcolausbauwen/fofeiSti(l5wif(benbem0allvnbber Kammer, 0. yîicobi lt;Sa^th
y^ «rfeblagnen lige berniber vor bemCborinber Kirchen: 'Onbobgenanten («unaïegenfptng Iri'ffbcnalten/batbocblóblicbflergebecbtnwf Keyfer dOajjimilianwegge// ä“*®“*®'*-
Ç'^t/bat bem Klofier ein Vidimus gelaflen.3tbt Dlricb wur b entfernt / Kifdioff wlt;»lt;f 2(ïf*trei s ^^l^recbtmuflein lt;ï0und? werben/Conrab von Öobenfelf ben erfeblug baß »WiA»^*»^’ ÿlt;ttervom©Awb Îgt;K anbcrnfoanfold/em (Porbt f4?wlbig waren flohen m ^^bmen.
^ Of ftewieÇ Wikr a6ftttr6/ bergk (c^fn bie ©raffen ton
^cöcnvnbïifc^ó^mctt vnb‘Severn brumb frUgtert, l?vnbeni
tobKeyfer5riebricbß / vnb feines ©ons König
Conrabs,
SX^^fev leit verfebteb auf biefer lVclc tOcr^og German von Oefferretch
vnb ©teyrmar cf/Warggraff von Kabemoergleicben färb ©raff 21b
brecht von Kogen on ^rben/ ©ein Kruber tOer^og Ott auf Key cm £*^^»^®*^Affflt;haffteytt/ottbie (Darct ©chittenbofen in Köbern/ fo auch in ^©rafffebafft Kogengebort/bienam bef Köbmifeben Königes ©on mie it^enObactereyn/bar^nOeflcrreicb vnb ©tcyrmaref/bie^u ben Kurilen 3» Keyern betten gefchteft baf ße bie Canb wiber eynnemen bieweils vor 5ci4’ ^nein^ürflentbumb/cin lOertjogtbumb/wer gewefen.ifs war ber Kngcrifch A^ntg Kela ber vierbte au ff ber Keyern feiten. Ker jung JOergog tOcinrieb ^H« 3R^lt;i » ®er breyjehenbe biefes Mamens in Keyern / i^er^og Ottens junger ©on/ ^«a*'quot;»
tt nij
hete
Sae ftebmbe ^«^ go^annte ^ttettdttù
but jubcv ^bc Xtl^bcren bc^ Dngcripben S^óttigd ^el ‘i^ofbtev. 2lblt;v bec ?tot^ft?r^*^^ ^^bem BAm ƒ n^Uenvov/nam garem Alt IVdb/5t'lt;’nw(^0avgvcccn/bc^lt;tb5^ eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|îorbencntOerçog^nebnebdau^ ^cllcrvctd?fdjwefïcr/jubcviirbc'vnvnbcr/
îStçfni.
^5emeii vamp;eriie^e» wan b jtd) bcmitacb-Ôflcvwtd) / »nb |icl nurb t« Beyern/ verbrennt vnb tbef großen febabê vmb Cbam. ÄontgConrab vnbt?erQog4gt;ttaiï^^eyern5ogc fürbenlüalbgenCbam/bte Böhmen jogenwiber ab / führten viel bneg wie ben Tongern/vnben vnb beroben mit ben ?öeyern/von wegen ber(ören^ vnb bem X^anb/wte ieb bernneb melben werbe.
JRenfer ^HftfdtÇ terfcfjicbtrt in “JieapIiH.
2lt;óntg Conmb 50g wiber gen Kegenfpnrg/ aUba bort er wie fein Dotter Äey fer 5rtcbrtd} tm Kéntgretd) Hcapltó vnb Ötcilten mtt tob von bifer Wÿ verfebteben was / barnmb lief er fein febwangcre iOnuf frauw / Königin i^lp'' betb/bey jrem*Vatter inKeymju Hanbfbmebie gebar bas neebfï jac bemad? an vnfer grauwen tag in ber ^a^cn einen ©on/ben nennt fenaeb bem^nrgt;’ ter Conrab/bie IVabUn beißen inConrabinum.) dfr jog auf‘CentfebUnb in IPclfcblanb/nambaß K^nigreieb rïeapUó vn ©icilien/fein Abnlicb vnb’X)«e'/ ter lid? df rb/ey n/vn {ïarb aUba in bunjê /aren : Had? jm lief er ein einige ©on/ obgenantê Conrab/ ber war nur jwey /ar alt / feine “Vetternbie t^er^ogen auf ^Seyern erlogen /n ju fianbfbut/ waren feine TOormónbin ©ebi^nbenbe^ auf/feine 'PattemKruber Kónm^^Oeinfrib war feinDormünb inJtalien/in ben.Königreichen Heaplie vnb Sicilien.
æw^er^ogOttauf ©fijnn Von ter î^ûnç wegen
bndne war wit ben von S’^egenfpurg/ vnb von feinem tobe.
35lt;i;rtifcÇep^ttî«« ninâ.
^r^og 4gt;tf auf Key cm feblug ein neu we (lOón^ vnb pfenning/ bergnb I^t^ttbttnbertvnbfiittfftttg einen (Bulben/verbot bie Kegenfpurger p we *S^alt(ii0üngwar/bergabman feebgigfór einen Kb^intf^cn gólben. Vamen aucb bie ^e|ïerreid?er/ ©teyrmareVer/ vnb anbere i^erren / ^icd)tcn^ fïeiner/^rnfelfcber/^^ffenberger/^ietbmar/IVeiffènerfcr/genXianbfbv^J^ iOcrlt;5og4gt;tten/begertcnan/n/erfolt/tten ein ©on febiefen/ben woU^w Itejw einem 5ür/lenannemmen.
5?ôbmpu Verlezen wifcerjre 5n»be tie ßraffen.
iOerijog^ótt fammlcc jn 4gt;eting ein Dolef/jog mitben feinen gen rfenmaveft/febieftvon bannen fein/üngern ©ontOeinrieben/baeer jmn v«/ gerifebenKonig feiné ©ebweber joge/mitbeßelbigen bwlß^bicCanb eynneme. ^ber bie Kobmen betten alle flraßcn verlegt/vnnb bic Hanb mit gewelf tnn*
txnjogûn ßir6t in te); 35apß8 ^aim.
t^ergogtOeinriebmu/ï burcb Ï^rient bif in bie (Brafffebaßt ^y*^^’?.A (Bórtjin'Pngernjieben/vnbwurb ebrlicb von feinem ©ebweber bew vng rifeben König enpfangen ju ©tulweißenburg. t^erQog-óttjobemttbcwe / tem ©on Dertjog Cnbwig wiber gen Canbf but/allba jlarb er /ebbngMlö v K^p/lifcben febreiben/ tnbef Kap/ïe Kann/ ab man jelt von (tbrißt »i ƒ 3. /ar/ an ©anet 2lnbreaô abenb/ tOat Key cm regiert jwey vnb jwenç g /ar/ jwen(lOonat/ vierjeben tag/ bat nach /m gelaßen 5'vlt;gt;‘lt;rocbcer^lf^^ bie Komifebe j» Jerufalem vnb Heaplie vnb ©icilien Königin / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
bie (Brafftn von iOirf berg.^wen ©ón/tOergog Cubwigé ben anbern/Peroi a iOeinriebbenbreyjebenben. Ifrwurb begraben ju ©ebeiern bey
ter vnb Dorvorbern/i/1 febenbbalb /ar im Kann gewefen/ îDoeb b^ ^'^^^ 5ór/ïentb«mb Keyern boeb gemebrt/'Waófiir (BraßTeb^nf vnb iOerrfebAfft abge/lorben feyn bey feiner jeit/
wil id? mit gar Bürgen Worten anjeigen.
K^Uß
-ocr page 979-‘fiott^cmCScfcêlcc^t^erOc^etertt. CCGCLXV ® as für ^f rrf($a(ft snt» ©rafffeÇafft tn ’iknern aü^p
ftorben fepn bep Çtr^cg Cum bem vierbeen In Nepern
jciten/vnb von ben ©tifften/ :c.
^^\^^flt;*^3lt;^icf^yrt dbgclïorben in Keyern am erfïen bic ©taffen von Do// ©raffen sen^Sa^o» ^^jgen/bieDögtfeyngewefenvberbte ©oetöbeußm be(j 23t(lbumbe K«* «Ww^»» rt^^glt;”rpwrg/-Obern2Htaeb/rCibern3lltaeb/bnbêIVnnberbergbaó Klo^z ’^^^geftiffe/babenaueb etliche gôter in Kernten gehabt. ïöergleieben fcyn ab? S^fîorben bie (îOarggraffen von 3lnbed)^/Mieden/ lÜolffraijbaufen/ Dalai/ Jj-tainburg/IVadcrburg/ IVaibbeim/ Ûibenaw / bie ©tafffebafft all bat ber 9^'*Qog tn Keyern eyngenommen. Îiiefer jcit bat gefîifft ©cbonfelb bas «e^fefefeh.trtw ;^auwen Biofier oberhalb Xlenburg ©raffKcttbolb von ©raifpacb/vnb fein ^‘quot;Î5J*^ ^'P8gt; ^^‘^bel5rauw3lbclbeib.5n Xegenfpurg (eynaneb^eflifft worbébad Kar? tigergepiiyqu ck« '^ffcrvnbprebigerKlofler. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amfpurg.
^onpfaçgraff SubwfgamÔCÇottrnb^er^o^in ©e9em
î^cin anbem/ vnb j^cr^og .^ctnnd^en bem brciijefenben/feinem
Kruber/ wie fteKcyemtbeiltem
ÇjW XB^tgenannte ^wen früher/fo fr Datter mit tob abgangenewk fe^t ge?
tnclbt)war/mad)tcnfiemtt febermanfrieb/ vonfrunban mit ben 75Ap^ ^^^flifcben73i(^offen/auch mit bcr©tattXegenfptirg/ltcffcnbiealtêXelt;* 8®*^(purgergehett/tbeccnbicne«we(V?0nQ ab, ©« fïurben biejer jeit alle bief ^M 1® vttruwe in quot;Ïentfeblanb betten angcriebt / König IPentjla auf Köbern quot;”' ‘* s«b ’tu ^^h^4pfj^nnocenttu6berbricre/ vnbanberemebr/©ei(Ïltcb vnbIPeltlid)/ gt;’iio*titiu8 T^^pfl ^t’erbie ^wenKröber Bamen^u Canb^hnt ^ufammen inKflcrfeirtagen/ vnb ^^•lt;««lt;^'1^ j^eiltenKeyem vnb oie pfalg. ^emeitern lOergogXlnbwigen bem wtirb bie PfalgatnKbcirt/oberrtKcyern/eïOönchen/IVafferbnrg/^ngelfirttt/Kijrgp
glt;*fftbttmb KegcnfputgbarcynCengfclbKietcnbttrg/Tlmberggehotten/ “tcpbarmg/Kalmûnç/Kengffantf.
bergog tOcinrid) gefiel fût fein ebeil bas Horefaw/^reyflatt/©ul^baeb/ ^‘ethfurt/Kclbeim/Cbam/IVa^münché/ IVciben/ 3lborff/ IPalbfachffèn/
Ç Kegenfpurg gered) tigbeit ber 3ubê/ïc.©traubing/ Dilshofen / jCanbaw/ ^ingelßng/Canbfjbut/ Orbing / Kurgbhanfen/ lOall / ÏTraungein/ KetingZ
Jtaunaw / Ôd?ârbing. pfal^graff Cubwig jog nach bem tbeilen an ben ^bein. Mad) bem eó vbelfïwnb im Keid) / macht er ein Kimbt mit ben Ketchs lîetcctt/îleu^/ Côllen/2ld)/Kon/dOenQ/IVorm6/ ©peir/ ©tra^burg/Ka« flt;V Qchlcbjlatt/ Koîmar/'5ûrd)/5reyburg/Kryfach Weiffenburg/ Henw? iJatc/IVtmpffen/iOeybclbcrg/CôQelburg/irancffiîrtzKppêbeim/^rtbberg/ “alingflatt / Kingen/dOerfburg / (JOùlhanfcn/ ©eilhaufen/ theten etliche
^euöJc^öllmtcgcwaltab/jcrbrachenbteKaubbeufer.
©er erfte 55ô§mtfcÇe Krteg.
-Ôntg J2)brt(^cvrtu|5^óbtt»cn/t?crt5ogtrt^c(lervctcb vnb Öteyvmarct/ Jj^^trkgt immer mit ben Ringern/ 4ud) mtt feirtén Dettern ben Óergogen ^gt;^rtu^ ^eyem/nemltd) mtt t7er^og t0ctnrtd?crtbcmbfci(5ebettbé/ba^ bcrgt; ^ig 5« feinem 5ciHÏgt; bem ‘Üngcrifeben 2lt;ónig gebeyrnt betc/^ucb vmbbté Wrtret Öebuttenbofenin^óbrtKn vmb ©(Vèrbing/tlenburg nm^tt/v^b ^ueb/ilunben (te tm b^ber mtt etnnnber. Donbe^ allee wegen (tel ber ^ób^/ pw König an ^weyen enben in Beyern» ©ein lOanptmann ‘Knebo von Xo^ ^berg pd vorn Xlanb ob ber ^n^ in Weyern / brennt ben iVeilbarb bt^ art '^u^gtb^tufen binan/verbrentbas Klofter Xamef bofen (enfeyt bet ibonaw/ ^th anber ^obmifeber blt;iwfFbrent vmb Cb^m. t^er^og t?einricb au 13ey errt fammlci:
-ocr page 980-^«6 ftc6cnbc ^«lt;0 ^o^rtttntö ^(ucttftttt/ fammlet etn Dolef /jerbrad) bas 0cblo^ Öceyn bey Keicbartöberg/ vnb Wlt;gt;^ 4gt;e(lerretcbmit bc^ 2^óntgd au^ Dngevn feinee Öcbweberó b^lff vber^oS baben/2lbei:b:e fach wuvb geriebtct/ vnb etn frieb angefboffen ein ^cicUng»
©f r anteï 95ôÇmtfc6 5\nïy/ont »te We dürften W ^eyemOett ^ê^mifc^en ^cnïgvcrMöteit
Olei^atb ein ®n^ genanter Tïömb fcterÄömg.
2(Ipl^onfïu8 9ï5mt^ fe^er^^dnig.
3^rlt;:^ 5«^ eettocbUen 51» ^t^aneffurt p fal^gmlfC «bwig am Kb^^^^B .^^ vS^Mçogtn^ôeyern/ be^gUteben fein Kruber lOeinncb mie fampt ben febo^en von^VOen^ vnb CoUen/Crnif Keteborb/be^ 2^ónigeó^‘'*’ y. von ^ngeUanb/^u einem K^mifeben König. Zber ber Kifeboff von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Obarfer »«Çert ten Tilytfjal.
«neb vorn König von Kobem tÓer^og von Öaebßen/vnb Kranbenbut^g *’^ feldbbeft/erwebltKónig^lIfen ©on ao^ (SnUicien vnbtOifpanienj« Kómifcb en König/ îDer febneb (îcb wol Kómifeber König/ bam aberniebt m ‘Ïeutfeblnnb. 2tber König Keiebarb ber fuhr mit vier caufent xrolgeruif^^ Pferb au^^ngeUanb in bas Kcicb/jnim|ïieffenaucbbie5«r|lê von Key«*^quot; mit frem gereifftgen 5cw5/ führten KóntgKeiebarbgen 2td? /ber wuvb am 3luffartótag aUba gebronet. fîaebmab^og t^er^ogJOcinricb wiber b^y^ï^' beraijffinKeyerngcnilanbfbnt/fcinKrubcrpfalQgraff CubwigbUeb^n berpfalQamKbein/iöieweiljogberKobmifcbKonig-öbacferfeimDc^^*^** t?erQog|5cinricbé tnó Canb. ^m brey^ebenbê tag bef 2lugfïmonatö rurfte^ borebpaffaw binanff in bad Dil^tbal/brennt/raubt/bif gen 5*^^*^^^^^^' ba bie Dil^ entfpringt/ niebt weit vo Canbf but. pfal^graffCubïvtgb^«^ nacb funff tage wurb bunb getbanber ey It berauff vom Kbein/ feinem ber b^er^og b)einrid?en jw bülff/vnb fbieffen bie jwen Kröber mit frem vol» Pfaçgraff Æubft^ 5ufammen/rucbtenanba6Kónig6 Gelder511/ begertebef fïrettö. Ï)erKob^ tiet tem Ôtaefee mifebe König bett (lebber jubunfft bef Pfaltjgraffen niebt verfeben/ begehe einfctjiac^tan. Mureintagan(ianbbef Briegf. 3lfo wurbnur ein tag frieb angefloflèn/^^ was ein5reycag/vnb©.Kartbolomeuótag.Ï)abie 0onnvnbergieng/mawC x^taefer fließet, nbsp;nbsp;(lebber Kónigmitwenigbarvon/flobeburd^CV^ülborff in bas Canb ober bet
^nejU. ^afeintOeerfabe bad berKónigniebtbeyfn war/gaben fe ault;bb« ßud)tgen(V?ölbor(f5u. Kie Keyerneyltenbinben naeb. 5u U^ölborffbraeb qsruefju waitorffbie KruebeynvnberbenKobmen/ertranefenfr wolbrey taufent im jm StftÏÏw i^uro lid) namen ben'ÏTburn in ber Dorfïatt eyn/ wehrten fteb aUba/ bie lief pf^l^* »«treimc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graffCubwig ttitt ben‘2^hurn verbrennen. DilKóbmifebe tOerrenwarengen Æantsherrenrtufi ^*l^*^fFslt;nohlt;n inbie©tatt/bie belagertenallba bie^örflen in Keyern/ q^ótmen fec^sje^et» bie ergäbe fieb am vier^ehenben tag/vnb würben fed?flehenCanbßberreuau^ mwraeiegt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kohmen/ ftben auf Oefferreieb/mit fampt frem Oofgeftnb niber geworffen/
bie Iteffen bie dürften auf Keyern bermaffen lebig / badi’fe $um König frem Detter j^en/einewigenfrieb vnbKónbnuf erlangten/wo nicht/bad fefeb wiber in Keyern flelten.Xlacbmald ju Chamim IPmtermonat wurb ein ewh ger frieb vnb Kónbnuf gemacht. Ker Kobmtfeh Konig gab feinen Dettern benper^oge auf Keyem/ verliehe ft ch berfelbigen 511 ewige weiten/ vor fteh vn fein Hachbommcn/0cbeirnin Kohem/ Kteb/ ©eberbing/ Heuburg am Jn.
Dub 50g nachmald JOer^og JOeinriebauf Keyern gen (Vetteerfclf/vnb von bannen in Kohem/ ju feinem Detter bem Kónig Kbacfer. Dnb nach bem ©opWa®Mff®‘6' lt;5rafflt;5ebharb vont7erfpergbadbefï wiber bie Kohem getban hett/gaben Igt;atrigt; »««Mu «. fm ju beruhe bie 5örfÏen auf Keyernfr ©chwefïer/5röuwlin0ophiam/
fic b^t baßprebigcvÄloflcv ju^icbflatt gcflïfft/brtfïebrtrm begraben ligt mit jven jwey en Öónen/lt;5eb'/ barbvnbCevbavb-
Dom
-ocr page 981-ftJn^cm^SefeStft^t^’^i’S^fwvtt. CCCGLXVI ^Piu ©apft Sds-jMnbfr hem vtfrbfm/vnl» ®lt;fcÇofî 2(^
brccjx/Cctti grefftn ^Si(Wumb ©algburg/PiW Don
einer gvojpnrbeuvun^.
W4r ein friebUd? UOnttn/ vnberffunb fid? $« reformterirt bie (Beifllid) en/fenct ben 73ifd?ojf 3Hbrecbt von pit tinmen 5« Kegen/ fP« vg «b/ ber was ein Krieger/ inndjc jwy triebe ^wifepen ben Key ern 55tfcÇcff »on purw* ^*^b Kobmen/mujf ein (ZJund) werben/vnbfeijc Knpfl 3U»nnber an fein ^quot;.?‘Ä*'*Ä'Ä?‘ U«t 5nm Kifd?o|f 5« Kegenfpurg ben gekbrteflen ‘ïentfeben/SHbreebt ben SS?*quot;^ ’^^^ [ö'^olfen/bürtig von 0olbflecen bey Cnugingen in 0d) wnbe/ nn ber ^onnw/ ^•^t gelebt adi^t g idvtfïgefïorben dö man febriebPon Cbri|ïi(5eburc 1x80» Mr Ugt^u Codenbegraben.ïöifeóKnpflö3ilcpanber6brteffwiberbiclt;5et(lli'/ aibafiOTagnt 5««a«^gattgcfeynnocbvorbanben/barinerbielt;5eifllid?cnaufFb46btnbcr|t wenbt/vnb jr laffer vnb leben vor bie klugen ff eilt/wann,einer jeçt bermafjen peSJff wXTiïe* ‘^^«/fofpreeb man /er were Äutberifeb. Xfôfeynb in allen ©tänben aUweg ©eißik^m. S^wefen ff omb vnb bofe Cent / wie mans haben wil. Kiefer Kapff feQC aueb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
^ft^rQbifeboff philips von ©al^burgab/ er war bein prieffer/vnb woltnit jîSiçbwrgdbî’” P’^kfler werben / verliehe bas i^njbifîhumb ©alçburg Kifeboff Dlrieb von afp?^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
^eccaw/ vnb briegten bie ^wen lang vmb bas Kijfhumb/ verberbten bae Kt'z ft?Ä!Ävjäl ftbumbgar. Kifeboff philips fcblug fieb an K^nig Kbarfer / hielt bas Kb IttbTrtt^^ jtbumb mit gewalt inn / gab nichts vmb bc^ Kapfïö Kann. Kifeboff Dlricb bidten bie ^âffïen au^ Keyern anffz ber hauffet gemciniglieb ju Keting. ifs pwand? biefer jeit ein große thcurung ßohe bas gemein volet in'Vngerngar Ä'**quot;^** ^‘’’' ^«b / vorauf bie l^nberfäßen beß lt;5eifllicben / lieffen bas ^db ligen/ if in ^ûttd?cr©d?cffclborngalt fiinffpfunb/beriOaberbreypfunb»
'î^ott einem fefembern ©eiftlfc^en Kielgang vnb Oeben/
foman bieödßknivnttef»
S'^ Peruß in ‘Cufcan in italien iff bieferjeit ein befonber barter vnb fitem gee leb en au ff bommen. ^Imerflenßcngenöetliebe vom Sibel vnb Kauffo ©evfTeKeWntejw leut an / barnad) lieff ault;b feberman wie ber ©dinee ju / fung vnb alt/ •quot;*quot;®* quot;^* ^etbvnbciOann/CBeifllicb/tVeitlteb/giengen jwey vnbjwey Cals bie ©lt;bó^ vnb Pfaffen wenn fie vmb bie Kireben gehen) miteinanber von einem 51«'/ ^tttvnbKird?enbifj jumanbern. Silsbalbfte einer Kireben ober ©tatt am hebtig würben/ fo fang etwan einer ein Kuff vor/ bieanbern fungen alle nacb/ fhnbcrttbl6f?tenßcb von oben biß a uff ben Mabel vnbenherab/betten einen P^hen Koet an/giengfn biß auffbie füß/bas tOaupe vnb Stngeßebt verhüllten b^ bamit / man fic ni^t tennete/ feblugen ßeb mit einer (Bey fei/ bett, viel Kno*
®lt;u vmb bic Sieb fiel vnb Kuct her/baß bas blut herab rann/mit biefem gefang;
^rfchlagtcud) febre/fngftnfiue J^(?rc/^urc{)©o«fo(aßthe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diu^musba w
©unb niedre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flt;»rtv«*
if 6 regnet/es fcbneyt/gdlts jn gleich/ 3 3. tag vnb ein halben muff einer in ff„«çg4B3 bet©cti biefem Creu^gang bleiben/ Karnad) jog er wiber heym/vnb vermeinter were fcicr wärttbvttjvnö Ö^ngreyn vnb lebig von aller peyn vnbfcbulbi Xf cliche bielteue für fromme t “gt;11'3 tag« ïî^eut/bic^Ôônebe fcboltens für Ke^er/Öie waren nunvberbad(Bebirg her// f^i’ßinCcucfddanb inKeyernbißgen j^rcy fing tommen. (BraffCubwigverz bot fn bas ße nicht weiter iufeinÄanb vmbjogen/fs woltßepergogiOeinrich frtttSrubtr g« mlt;bt in fern ßonb Inflln. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«rt«S
® tf 5x11'0/1 ^cmrtcÇ für êaî^Ümg ^oä-
Êifrijog iOeinrich auß Keyetn wolt öbgeuahnten Kifchoff Ulrich gen ©al^burg mit fampt einem KÄpflifchen Legaten mitgewalt cynfegcui Kifeboff philips het bie ©tatt inn / ber wehrt ßeb/ aber mit hülff beß 'Wißbeeten
-ocr page 982-ftafhof«. rOonnrr fcfjlcgt Jmia öliger.
^aa fießenße ^ueggoßanma ^nenetw/
Wifîbtrf«»» nam ixe JOereogbic Statt jenfeyt btg Wafler» cyn/ bas JO^Ual/vnbbdägevt bieanbern ©täte miete. iÖ^ptehig bey ten cac^ bn cö better am iOtmel war/bas IVetter in bae lt;5elAger / bc|3 ber tOevQo^/jog wib ab.iDte von ©nl^burg fagcee fey ©.KupvcctetirP^wP bett vn patrongewefen/ber habe fieulfo vor bem Per^ogvnl5app befetew * ÎDer^ÀpIlifete Ceget vnb’Sifcteoff 'Vlvicb mitten auch wibermit abjteben/vnb vcrjig ßete barnatte be^'^tilbumbö ÖerQogPetnrteb ern/ ritt mit im gen ©al^borg 511 ^tfeteoff pbtlipe / gab ?öiflt;teo|T frey bad^ipbumb vnbptnCßerecteftgBeit^tfcboifpbtltppo vber. 2gt;**r’^^^.^ K r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obengemelbt/wareinPer^og au^ lernten/ bettin ber ^apflin SSt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;than/aber ergab ntd?t6 brumb / wurb barnatte pat riartte 5« ^gin / Ö^^x ^k ^Öiffbnmb 0al^bwrgauff/^iflt;teoffCa^la einem 0ctele|îer/pfal^gvttn wigdau^ Beyern Detter vnb 0ctewager/73app6 Clemens be^ vierbten*^ plan/beffelbigen 0^olmeiper/ mit namen peter/ wurb ^ifdjoifj» pt»l1‘'’*‘
233tf tue ©tert fn ©eßwaßen viib am £«ß an ßte ^öv^ pen in Severn fcinmen fe^n»
CQeapIiß vnb ^Mt bta tofrtaufft beu Ä5ni9iu3«u» (alt 111.
^/Cs man §elt natte Cbripi (5eburt 1166. vmb 0. Drfula tag / ve£B4iJfr ^IberlcQfePer^og in ©ttewaben mit Hamen Conrab/2lt;órtig 5« J^^^K! ’Viriem/Heaplis vnb ©ictlien/feinem Detter feiner lt;Puttcr 75rubcr/pflt;ï*^ graffCubwigen Per 150g in Beyern bem anbern / ©ttewAbifdi 'Werb/ 4;^^iƒ gmg/Poctepete/ dOoring/ pittenge/ ©tteonga/ ©etewabeef / 2lmberge / jcn/:c.Ï)ariibcr fiegdcê ^ifeteoffifberbarb ju CopniQ/2lbt^ertbolb *gt;^^ (Salt Per^og Peinriete au^ ^eyern/'KónigConrabó (Dutter ^rub/®rlt;ïj
• 5riebriete von ‘Cr ubenbing/ 73urggr aff ^riebriete von Hürmberg/Durg^lt;^n Peinrictevegt;n ^urga/lt;5raff5riebricte von ^om. 5eugsnfeyn gewefen/P^^ ßog 5ricbrid) von Oefïerreid? vnb ©tcyvnmvd (Parggraff ju^aben/®^^H ^etnbarb ju lt;6ór^ vnb “Cy roU/C5raff ^ertbolb von ©raifpacb Oralf ^^ * tbolb vo 3lefeteenlicte/^ertbolb ^vaunbofer/^molpb (D Affenbau fer/0/« bolb/ Pcinrttte / Conrab von preifing/ peinritte vnb Winbarb Horbe»lt;”/ Dlriete vomCammerberg/4bttoBraunberger/ pcinrttte von Ifil^lreib. ©nn^ ^ÓnigConrabs'Ctttclijïalfo: Conradusfecundus,Dei fauente dementia, Hierda-lem amp;nbsp;Sicilias Rex,DuxSueuix,amp;c. 2lber in cim anbern ^detf fd)ricb er ftel)^’
Conradus Dei gratia, Hierufakm amp;nbsp;Sicilias Rex, Dux Suemas. Xcitenbud) / Öf^i’^S^'' ben/^ltonj^mónper/ iff aud? bifes 2^6nigsgewefett/ vnb ber gange Ce^^'‘^*^^ oben tpesongejeigtim fettesten ^utte/wie es anjntp bommen.
25fc jf ßgenannte r Äönfg gonrab vint» SetO mb Stben/ ftW ï^clUrlicbdnlicb^rb/famzfcmSöeticr ^ónigïQ'Ïaiifrib vmbfam/
Pergog Briebricte au^ .Ó|ïcrrctd)vnb©teyrmarcb/ (Darggraffju ‘^aben/enebaubt warb.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^apff 311evanber bem vterbté/ vor ^ap|ï Clemens bem jebenben/ dS«Z;^^ öHw?quot;^ ’k’Ç*quot; ^’^T* TOtbanuo ixt vicl^tc/ cm ^«»«^^ ïtt3«ban. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;5\iy gunnet ben Brangofenmebr guts ban ben Ceutfetee/ver hebe bas Aomg
reiete ©icilien Pergog Carl von Pingierf , /2anbgraff in ber prouincten/ bem 2^eyferBriebrieteberanber2^ónig jn Ptcrufalem vnnb ©icilien bie prouim eten verlieben batt/ju obgenanntem 2lt;ónigreiete warein reeteter natörlitteer Afrb obgefcgtcr2vónig Conrab / fo in ^eyern von feinen Dettern/wie oben nutte gemeibt/erjogen warb. ©cinDormûnb in ©icilien war 2^ónig (Pan// ffib / ber wurb von feggenanntem^^ónig Carl in eimBelbffreit crfetela^n. ©oleteswoltrectecn bijerl^ónigConrab/woltfein Abnlitte‘X^rterlitte erb ©iet lien eynnemen/jog mit bûlff feiner Dettcrnauli 33eyern in italien/tbet eim ©d?lad;t mit ben B^nngofen/gewansam erpen, iDamacte ba ben feinen /am aufr
-ocr page 983-^on9cm ®lt;flt;gl«6€ 9er ©eeetem. nbsp;CCCGLX VII
ben Kaub ware/wurb er wiber vonben^rah^ufen vberwnnben/ vnb mir
lampt Öerj^og ^riebrid? aufj Ocjlcrreicb /dOarggraff jn l^aben gefangen/ ïü?af9dvlt;ïtt qsd^ ^»b 5« ncaplió vonobgettannten 2^ónig Carlgcbóp^c/aló man febrieb i z 6 8* ^^«««^»pt»
Mr/an einem C^untag ben necblÏen nad? ©. Simon Jubaó tag. ©o lange jeit
, nbsp;nbsp;^r babc bic^rangofen mit fremeige ^Int bcm verge | jen vnf±ulbigc blut ein
jartag begehen mujjen/ babc nie rówigblieb beferen obgenant S^ónigreieb/ babens mit bertOaut wol bevalen müffen/bafjfïealJbbae vnfebnibig 2Vónig'/ lij blut wiber alle Heebt vnb billtgbeit vergoden baben» ibau 2irieg|ïbolcf ^’’Scttanntcó König Conrabö bau bar von bam/bte wurffen ju einem tSaupu mann vnb König vnber Jn auff ein ©dmnb/ware von Würgburg/ biejj Cortgt; i^abQtteb/warbem König Conrab auch vnber bem 2lngc(tcbt niebt fajl vn^ 9lcicb/Ï)ifevfüretburcbbicIVablenbie'2^eutfcbenmitgewaltbcrau0/al6 balb '‘^heirt (rcutfcblanbbrad?t/Jïalc er (teb beim lid? von ben Kriegern/wolt nid?t ^i^br Jr König vnb iOauptmann fcyn/lieff wibergen IVürgburg ^u feinem 4mbo^/wurb wiber ein ©d?mib wie vor.Kcy vnfern jeitê bat aud? tOerr (Dar ©ebmib von 3lihrucf Kónig in XtngeUanb wollen werben / auß bülff 2^eyfer6(Daglmilian. » a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p n
^ffbrtttf ®ó^tn(fc^fr ^neg.
lt;?\ Onig-Oburfer von Böhmen macht ein Kûnbni^ mit benen von paf? JjV faw/KegcnfpurgvnbSalgburg/fcbricbfeinenXletternben Kurilen in 'èA^^eyern ben ^nnb auff/ fiel mit feebgig taufent in Beyern vmb Cbam
^abjöcdcnborff/vcrbranntKegenlïauff vnbrîitenaw/tbetgroflènfebabett ^i|ïSenKcgenfpurg/5ogamer(lctagbe^2lugflmonatö5u Kegenfpnrg cyn/ • • bettvorbieKeiebJïAttifgervnb neuwmara am ©anbeyngenommen alu Jln'Otcart vnb “X^ogi^e^ Kómifeben Keiebfl/blieb nur jwen tag ju Kegen^z
X“rs/ mujt wiber Hejfrung halben weg / jog bureb tijger wiber in Kohmen. ^dn Hauptmann Kernbarb preufel ber lag mit ad)gig pferben ju pafz
pw/tbetgroflen febaben in Keyern von Dilshofen biji gen Kraunaw / vcrgt;
’’‘^ennt/plönbcrt 3lfpacb bas Klofïer/vnb anbereKtreben mehr.
Ker König tam wiber au^Kóbem/belagert Crieb ben (Dard im Canb ob ber ^n^ / verbrennt fn mit fampt bem 6cblo^/ be^glcicben bae Klofïer ^aininjjhofen.
tbergog Deinrieb aupKcyernfcbtd'tlBrajf Albrecht von Dall in Kefler ^dcb^orbenKöhmticbctt'Xüalb/bcrvcrbrcnttt alles was vnber bernTDafler^
nüO 3lg lag / gewan vnnb verbrannt bas ©Mttlin “Delb/ Deroben gewann
ii^nbicKcyem tleuwmard bey nurmberg/ fobem Kohmifcbenl^ónig ju^ ^ort. Dergog Deinrid? ftlb0 jog vor pajjaw/ bic von paßaw betten fr fatwan ber neuwflatt am^n inaebgig tagenauffgebauwt- KerDergog f am bey ber naibe in bte ©tatt an ©.lügllfgangó abenb/plünbcrcbic He» w-^ itatt/vnb bracb ber Corherm ‘XVctnBcllcr auff/^ber nach bem Keb bicKeyern
Jm rauben bey ber nacht jer(ïreuwct betten/ nicht bey cinanber bUeben/wurb oer ober jleDauptmann ©ebweitgar crfcblagen/vnbmuflDergog Deinrieb ’i'’wcraufi her ©täte weidden. HaebmaU wurb bic fach wiber gericht»
■î^on eine m Sonrttt ju ^(en (n Of funded.
^^3clt;Bd|lltlt;blt;n bettert btefer $ctt dn gvo^ Conctltutn juiVUrttvtbd; jteb fclbfB/mtidjtcn inviel Refais/vnb bteltcnfvbocb £ctnö/ wie bann bas glt;^ mein ©pviebwow nidjt lengt: quot;Piel (Befa^/viel vngebotfam^Diel Ctb^z
J^wng/ viel vttorbnung. Ï)a6 gtetflx man bas ee alfo i^/ wiewol man folebs ah «6 im teilen tbnt/ver meine mart wol mit (ßebotten bic Üeiic fromb maeben/ p macht manó viel erger/Wie 4gt;nibinó aneb febreibt: Nitimur in vetitum,fem perçu-pimusqj negata. IT^e man einem wehret ba i|ï jm nur mebr jacb nalt;b* ^ó fprtebt
-ocr page 984-©d0 ft«6ehïgt;c ^«(0 ^oMtttö ^ttlt;tttótClt; Ö.^ug«|ïtttU6/X^t?wtjplt;ónicbf wU ce nur $«3cbc. sbatumb fd?vdbt tuébevKómervonben ucutfdxtt/btc hm gcfcbvicbctt Keebt/
bot/ nocb^tbmwg betten/ gute ©ttten tbun/ febnffen mebt benn gute4gt;tP ttwngvnbÖrtgnng*
®ic©rlt;9?ubo[pßt'cn ^aßfpurganßfl^
SD bifet jeft nis men febdeb von Cbtifli ©ebutt 1x73. wntb jo Xom (Bregotme bet ^ebenbe/ bet febdeb ben ‘Ïentfeben 5«tfïen/ bn^ ße ein t^pr fetn vnb nógiteben nnbaeXetcbet-tvcbltcnbet C^nb mb/ieut mi^’^^^^ te/nfebtsanfebenban ben gemeinen nug/obet et wok einen etwebten/beton Cbtiflenbeit tegieten vnb befebitmen hnbte vot ben DngUubtgen/vnb ftteo vnb gut Keebt hielte vnbet ben Cbtiffen.
Jeb ftnbe bnó etfl biefet ^«pfl bie fteben Cbutfûtfîen befîât vnb anf^^^ fê^t bnbe/wie vnb wntumb/befebteib ilt;b nneb bet leng im nennbten ^»cb oc^ Cbtonicfen/fo ieb vbet gnnQ ïteutfeblnnb vnbet ben b^nben b^b: Dnb wnto ©raffólubolpijvctthiefet jeit etweblt nn bnö Keicb ©tnff Kubolpb/ein ©djwab/ (Btep von ot^!X^k nbsp;nbsp;Dabfputgein ©onCDatggtaff 3Hbted)t6 von ©npbenbutg/vnb ein lfn«d
* ’ nbsp;nbsp;(BtalfKubolpben von tOauectenbutg/^llfo nennt mnn jnin ben alten TT w j bdeffen/Dnb tfïnn bae Keid) bommen/wie 2lbt Doldmat von^üvlïenplv biefelbig^eit im leben/vnb bet t7et^ogin obetn ^eyetn/ vn Pfal^gtatfen ^’^ XbeininbetfïeKabt/ffbteibt/ butd? an^eigung vnnb futbetung biefes jwv'/ flenvnbiOetgogenCobwigen be^anbetn/iOetgogenin^eyetn vnbpfnw' gta^amXbein/batiimbim^^nigXubolpb feineltefÏe'Cocbtet (pedJtl?^^^/
* • eine fdjónevnbvetnwnfftigeiütIïtn/inbetXtbegïb.
2B(c etliche Stoften von ‘oer 'æa^l meß to Whiten wolf en/ pf wer 11^)1 recht gefehehe«/ vnb ^ônlg ^ubolph î^nteb Çûlff feincô ^V^ bene t^evQogC.übrigen in ^eyetnvnbpfrtlggtalf am
Xbdnz ßenllvbetwanb.
^/^et von bifetlVablwoltengatntdjtö halfen S^onig^^bacfetau^^^h^ Äl|men/tOetgogin4gt;e^etteid)/0teytmatcr vnb2^etnten/be^gleilt;l?^*’r‘’’ ^^^DettetiOetgogiOcintiebau^ nibetn ^ey etn/bie machten ein ^«nbW fammen wibet 2^0nig Kubo Iph- CV?it biefen wate auch im ^unb/ bie 0cbtv»^ bifeben 5ütllen/bie (V?atggta|fenvon ‘Äaben/vnb (Btaffen von IVittenbetg* 2lt;6nig Kuboth mit hülff feinee ifybcnö/pfaltjgtaff Cubwige am Xblt;w iOetgogeo in ^cyctn beß anbetn / vbci jog all fein ^ein be/ vnb bracht ßt 50 3«/ hotfam.
2Bie 95apft ©regorfu^ be r je^enbe ein groO Confilmtn ju Seen hielt/ weit bie vngldubigen ©arrucen vetttetben.
Concilium JU JEemt»
3r^*^ 5tit hielt quot;Sapfl (Btegotine bet ^ehenbe ein gto^ Condlin $n £to«/ ^^Igab füt/et wo It fernem 3lm»tnacb/wie vorzeiten 3übaô c^acchabeus vnb fein73tubet/ bieDnglaubigen allenthalben vettteiben/ vnb jubet Cbtiflenhdt bringen. $gt;emnach leget et ein groffe ffeutbutd) biegan^eC^* flenheitauffbieCBcifîlicben/mufîen jm aller guter fatenbetvnb auffÜgettvet tOab/ niebtö ausgenommen/ feebS far an einanbet ben jehenben theil gebw Halben theilauff ©onwenben/ vnb halben auff IVeynaebtcn. IViewol Derr 3ohanne6/5ugenannt bet ÎTeutfeb/ probfl $n Dalbcrfïatc in ©acbfiettCv^^ am erken vbet baö alt^Äpkifeb vnb (Bcifilicb 7vcd;f/genannt bae Décret ge« febrjeben
-ocr page 985-6ott9cm(Bef(eMt9ev@cgetertt. CCCCLXVllI
fcbriebenhaCvonfolcber ©a^ung waigert/vrtb bringt a uff eine freyegantje fammUmg ber ganzen Chrißenbcit/ alle vergeben*
K0nigKubolphgabKononivnartbcrePerrfchafftmehtin3^aliettbem ^apfl/mußenalleKifcboff im Keich barumb ßglen/bicfer gefJalt/ bad ber ^apjïben Krieg wiberbie‘Vnglcubigenin3lßenVttb ^Iffrica/aucb -ifuropa vberal auff fein Bojlen vnb barlegen jolc fürert* 2fbcr es wurb nichtd brauf* öolcbd jeigt auch an vn beBlagt peb bocbloblichfîer gebedunuf Key fcr (JO^^i milian/immiffchtciben fo er hat auf laßen gehen wiberKap(i3'’Uum an bie jürßen/^u JnfbrucB/amzo.togbcf iOewmortatd/naeb Cbtißi (ßeburt 1511. ^«b auch ber Carbinöl auffebteiben wiber benKapß. Solche auffchteibert Ryngetrueft/werd lefenwil ber frag barnachZ wurb gar^u lang folc ichd «lUd
•iach ber leng befchreiben.
2B»e Wc jwen ajrfibcr/^ürpcn tn 35cj)crn/wn oö^e^
nanota’^a^ï wegen vodne würben/ bas Severn
Crtnb verberbet warb*
Onig Kubo Ipb bk 11 fein er fîenAeieb frag 511 Nürnberg/aber obgenan
re^ùrlïen/S^ontgObacfer au^l3óbmert vnb Oeflerreid) / fein 'Vetter ök^t^crnogt^einrtfbauf ntbern^eyem/woltcnvon folebtvIVabIniebtö halten/ vnb Ikónig Kubolpb vor fein Konig bnltê/bamen auff biefen Keid?^
^lt;*3 niebt/pbteftenaud) niemanb. pfal^graff Cubwigant Kbciu/d?ert5og in Reyern/bererfebien / befigktdKrt pbilme patriard? 5n 3lgla/vnb ^nebrieb ^iflt;boflf ju ©al^burg/bie empfiengen lieben von König Kubolpb/ barumb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . '’htvjog König Obacter bas Ktjibumb Salzburg / vnb bae Patriarchat ^^’^ip^umb ^S^a/tbeten vbcrau^großen fd^aben ben vonÓalQbnrgallein/wol vmb brey eaiyamp;urg. ’iîalbiinbertvrtb5wÂiQig taufentgûlbenfcbaben/wie ieb in ben alten Kriefz f««$uÖalgburg gefunben bab. iOer^og Peinriebbub and) ein Krieg bar/ SSSb^S* '’mb an mit feinem Kruber / IVoltand) haben bad ßcb pin Kruber t0er-gt; L« Mittel. ^03 Cubwig nicht iOer^og in Keyem/ fonbemnur pfal^graffam KbeinZ
Kbrieb/i^r were rechter f^er^og in Keyern*
^wey far vnb jeebß e^Oonac wäretbieft vneynigBeit/ vnb wurb Keyern hart verberbt von ben 5 wey en Krubern/von obgenannter Wahl wegen.“Von he^alköbenifft König Kubolpb ein Keicb^tag gen Würzburg wibermeht'/ «aSf^wg?
Senannte^iirlfett/ ba fie nicht erfebienen/noch bureb fieb felblï/nocbfte Kott'/ ’^‘'Ift/fchrieb KönigKubolph wibcr ein Kcid?f tag auf ^en 2lugfpurg/wolc ‘'Uba bie ^dit auflalfen gehen/ vnb obgenannte jwen^ûrfîen vnb fSerren
[»tfe^cn/biefdjicftenbafclbffhirtfrtreffcnlicbeKottfchatft.KonigObarfer/ bcvrKernharbKifcbvfrvort0eccaw* Pertjogpeirtricb/lOerrcnbeinrtchert 5«i»3S. P'^bß ju alten Octing/ J^occor ber Keebten vnb ein tOifîorienfebreiber/ bic v?olten Von frer teerten wegen von biefet Wahl ntd?t6 halten/ bejengten barz ’^‘ber/Vnb Barnen Baum mit bem leben barvon.
® (f Kóntg iX»ïgt;olp^ We ntkr 58 enew/ 58ó^men viib
Oefterrefft^/vber^og»
-önigKubolpbtbctoffcgcttrttwté^üvlïétt inbic2td)tvn2lberrtcbc/jog
JJik mie feinem ifyben tOer^og Cubwig fn ^eyeen / Pfal^gfaffen nm ^^ ^betn/tn obern ^eyem entf (V^ûneben ju/ 5« S^emnnfen feblugev fern ®««3«r/ lie^ mb b«b an 511 |ïtei|fen in nibetn ^cyeim Auff t^er^og Dänri^ ^Wï/bet Warbern Skontg jnfebwacb/brtrumb begehe efgnab/ bic erwarb er bwçoa btinric^ wvg) feinen Kruber f^er^og Üubwigê/biefer geftak/^r mujï bemSvonig ki^/ ^«^«««»«ï’»
S”* Klt;fc^v«b vierzig taufentgülben. Ï)éV Aoniggab fetnanbereCod^eev Ca^z v^ïma genannt jw ber. ^be Dernog -Ottert / Oer^og iOeinriebß »n ntbern
# :öcyerrt
-ocr page 986-^ (te fiebenbe ^ud? gcfidimw ?ï«ettcfnt7
^eylt; t« vnb CAnb^buc clK(Ilt;n Öoiie / vnb verfeme jm »mb b«» b«yMt^^ vnb anber Ceben/baöCanb obber lt;Ü:nf. Ïlacbmals rueft Äonig ^V? n gen Xegenfpnrg/ 50g von bannen mit viel (ßeifllicben vnb TPeltlicben 5 J gen paffaw/ wiber ben Xónig auf 23óbwen von Ceflerrcicb / nam
vnb Ceuteyn/bieprebiger vnb75arfüf]cr (PünebjogenaU voran/tbetef^^* 3?5f,men(»n^ann 13óbmcnvnb4gt;eftcrreilt;ber in ben 25ann/ wofe niebt ben Xónig
Setÿan.
Xubwi^dnfÜt^^ tntu^cn
jOtoefers Tueef,
tamalfo furWten/be legert bic Statt/ betegrofjen mangel an geit vnbp^’r uianb. Ï)ie 23ifcboffe in Beyern lieben jm grof gelb / boeb ju legt ergab ff* Statt, pfalggraff Cubwig am Xbein/ t5ergogin23eyern/vnberf{u»vh^ jwifeben ben Königen fric b ju machen/ Ïgt;er ein war fein Sch weber/ ber anW ^in necbflgcborner^reunb.^ch babein^rieffgefiinbcn/barinn'Xónig^^. der vollen gewalt gibt feinem better pfalggraffCubwigen am XbeifZ*^^ gogin73eyern/frieb ju machen/ber‘(Tittel laut alp: Senenfsimo Domino fuo Ri’' dolpho,Regi Romanorum femper Augufto,Odagrius Dei amp;nbsp;illius gratiaRex Rohemix«
ßetfaftt ((9 6« Watrf,
3um crflcn würben all gefangene lebig gefprod?en/-ôefïerre»d)/6f^^‘^^ Wrtrcf/Cram/2lt;erntlt;n/IVinbtfdgt;mrtvct/l0iffen’etdgt;/ wurb bcm 2^ótug bo lp b jngefproeben, îDen Dngern folt 2^óntg 4gt;bacter wibergeben vonber^ron DngerneyttgcnomnKnbett.^óbnïcn/Öcbleltcn/C^Oebvct'n/^^ hielt Ä0nig4gt;b4cfer/vnb empfieng Ceben von Aónig Kubolpb/jog male in ^obmen auf nnreigen feiner Onuf frauwen vn etlicher KAbt crbiejCebcttpPicbtS^ónigKnbolpbwiberauffZwoltfeinCcbnmannicbtpy^* X^nb tarnen bie brcy 2iónige / ber X^mifeb / ber 73öbnnfcb/ vnnb Xi^ßU^*^* X)ngerifcb/4«ff bem^Óarcffelbauffbem IVa(ferflu^bcrU0rtrrf jub^’^n^T tbeten ein ©ebUeb c mit einanber. iDet ^obmifeb 2^óntg blieb nuff ber W^bi^ fîaec/vnb 2^0mg Xubolpb lag oben.
SBie^ônfg iXubolp^ wil)eï^frço3.^f(ttn(Çfn ^cai” Severn/von ctUd;cn ^unberjdebem
^^^^^*^ 9**o|K« ©«5 wolt Äonig Xubolpb lOergog lOeinn^ 1 von /2anbf but vber^ogen baben/3lber lDer^og 4gt;tt/ZX.ónig Xu^5 êx^AÏ^’ben/vnb tOergog lOcinricbó ©on/fein^bcgemabl bie bereogut ü^aj asntó 'Tuto'es tbarina/fein letter Pfal^graff£ubwig/tbeibigte inber fadx tOergogP««; proffet^neog^tin *^lt;b bettbeimlieb Xolcfgefdjictt bem 2vónig von 23óbtnen /barumb ♦’’^^^ nd) Cas er Cie :^^9^TVelf/Cing/Öteyr/basCanbobber^nf/jm verfeget/frey bem Xenig^* mwseßertft^«, bergeben/Vnb mu fl fein bauprgut verloren baben. ï)od) gab ber ^^ blt;y ratgut piner'^oebter Catbarina neuwbnrg/0d)Arbing/5reiflatf/ A*^' vnb anbere ^Iccfen mebr/ fo fieb bif gen Cing firedten.
ÏJieferjeitpelein groffer ©ebnee/ von 5reyfing bif genCongew/Wl^^J faHtn. ’ ^^^ impcwmonacan©anct ^lej^ius to^/Xnb wur^feb einer biffer jettjum wiber^ónigXubolpb/ bief ficb^ey jer ^riebridenbenanbern/war ein o***** berer/ lief viel Xolcf 511 jm/ju legt wurb er gefangen vnb verkennt.
SBieOJapfrintfoto«^ ^wfÄönfatrt^ ?ïf«plf^ r«îgt; @UiKm ben ^ifpaniem gab?
2lpfirïicolau6 berbritte/burtigvon Caieta/^e^tlm Äonigreiebne*** n/Apoltó/ febuff mit 2lt;ónig peterna«^ XTarragonien/ bad er obgenannte *^^X$nigretd? / als ein rechter ^rb vnnb geborner ^rennb Xty f«*^ briebô bef anbern ben ^tam^ofen/bie im nur $u meebtig weiten werben/ winnen folt. lt;5ang 6ictlicnftelvon|lunbananffbef ^apflögcfcbttTt^n 2^^ f?‘’ffi^**‘’’«-L nigpetern/vnbaulf beri^ifpanier feiten/bie erwürgten in einer j^efperam ISSäSmsS ^quot;-óflertagcailebie^ranQofen/IVeibvnb(ioann/jungesvnbalts/®^”*ÏL »urßdi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
-ocr page 987-60tt9em®ef(OMt9lt;r@(glt;tlt;m. CCCGLXIX
^lt;tt dOannen bie lOobenauk/barvon noch ein ©priebwortikint Catcin Sieuk sicuta ve/pera. ''efperx^TPenuß vber vnb vbergebt/fprid?t man/baófcynbbieKjUr vefpem ^R«rtgt;lt;ip« 1« ®w rtuk©icilien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/quot;“’•
®ie 95lt;»pft ^onort«^ öfr etcrbte a6f r ff ne greffe @f eur auffOieÖdfinc^cn gckgtwoltfabcn.
^efetjett fditcfct ^apjt 0ottortn8 bev vterbte etn Cavbïnal herauf tn ^^^ucutfd)l4nb/mttnatncn3oblt;ï«rctt/ 13tfd?offju'2^ufc4»/ berfole aber
ein ©reut wtc^rtp|ï©rcgorhïó ber 5cbcnblt;rtuffb:clt;Bct|ïltd?cn legen/ ^««f *»‘^« ^^^ Jjt bemfelbtgen gele fok ber 2lt;óntg Kubolpb gen Kom jteben/beybe Ketd) ^^f^quot;'quot;’ Heapltö/ ©teilten/ vnb genç 3^‘'ben/wtber jum Keieb bringen/ fok betraut bie^rantsofenvnb tOifpetnier vertreiben.
fDnrumbbieke ber .König vnb Cnrbtnal einen Keteb^tag juWurt^burg oici4gt4g ju inber 5nken / bnbte ©eiklid?en **’ berKireben bey einnnbernU vcrfammlec ^‘’''9'*‘’fa’ ö’nren/gtengjuin bineyn ber Carbinal bek ^npkó/ fetje |tlt;bnibcr ju fneit/ 5«igete nn feinen obgenannten befekb ber ©ceuvbnlbcn nnc vielfcbónen wor^/ ten.^a (tunb bek 'gt;^tgt; Collen ^ottfebafft auff/ bub an ju lefen ab einem Crieff ,^^f ^,.^^^'L^°'^^“’ »rtubwaigeret fureinbùnjftig Concilium/wtberetftebber ©tcur/iebcrman Sfr^mppsÆfsa« fbwieg/vnb bort ju/3lllein betKApilifd? Cegatrebec bem eyn/ tbetin in ben tbutbc» (ïoihnfdjcn ^ann» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XeaatenlnQS«»».
iDakunbettbieCeifilicbctt'Ceutfebenallauff/wiberfpracben ben Kann.
3berCarbinal bub an jammer lieb ju febreyen/rukt ben König vmb bólff an/ ^^«^’‘“«^»«v»«* Jetmeintbie'Ceutfebé Kifebolfenwokéinerwürgê.ÏïieWablenir^t^avtnacb • nobenallaukberKireben/liekcnirenlOerrettbert Carbinal vnberbcn Cenr/ • flt;bett/maebteneingi|;ok gefcbrcyinber©tatt/(èbrienaulfirmanier/bic'Ccut// sfuffiauffmbec kben Kifeboffe betten/ren t?errnbenCarbinal erwürgttnberKircben.ï)er 0tatt. 2^ónig febidrt fein VOarfcbalcf Kernbarb von pappenbeim/gebore ber COut^ flt;r halben von bem ©raffen von Kotcned/mitallcmtbofgefinbtnitgcwapnc terbanbinbicKireben/ Kercykbineyn vnfanb benCarbinal mteten vnber €«Wn«ntttgt;er^fri* benKifebofl^en keben/ber jittert vnb warfebier vor furebt vnb fd^reefen ge// lt;^*«3«flt;«*«lt;»» fïorben. 2gt;er eZ)arfd?alcb nam fnbey ber banb/fuhrt fn ank ber Kirchen in fein t^ofvnb t?crbcrg.
Probu6 ein Karfuker (XOüneb/ Kifeboff ju 'CuU in Cotbringen/ burtig p^Bus fit» qjar# 'JOtt'Tübingen auk bem Ztanb quot;Wirtemberg/ ein fak berebter (ÎOann/ vnb ber f*lt;^quot; wattf^. beiligctt ©efebrifft bunbig/kunb auk ben ÎCaujfkdn/waigert auch ein gemein ^aufffiem jum p«* ^“”kr’3 verfamlung ber ganzen Chrikenbeit/ tbet ein fd)óne reb wiber ben ■^apk/ were ju lang fok t$ó btereyn fetjen / int ^citbud? vber gantj Ceutfd)// ^“Pß^fmac^t. lanb werbe tebô febreiben / 2Hfo wurbe auk biefern bek Kapkö fümemmen «iebtóbarauk- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
‘Son SKkmSdia^.
^\D rïibern2lkacb warbiefer jcit ein groffe vnctnigbeit jwifeben bem 2tbc (ronufnttóibfrbett -^Dolcbmar vnb bem Contient. Kie^lOüncb Blagten (te móken k^tö faken ^t-Ovnb betten/inber Kirchentag vnbnad?tblerren/vnbman geb fn nicbtó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;'^
Sutó ju freßen vnb ju trineten/vu bek bennocb nicht gnug / 2lber ber 2lbt lebte abt ^«t cm guten int fank/trùneBe/frâk bac beke/Büm tn Betn Kirchen / fûrtc ein gutö (^Oûtlin/ *««*♦ verjeretfûr fein eigene perfon alfo viel ab ber gantje Contient / Was er ver// thet/wok er am Conuenterfparen/ ber alle bing verbienen mók- Kic^rcuub bcr(ï0ünche vberftelen baóKloker/ brachen ben Keiler vnb Sirgaben auk/ stoptedlt;ptt«®lt;«» «omen was kefunben. 2lbt Dolcbmar flöhe/ wok vber bie Konaw faren/ba oooicFmmusabt *‘^ld)ok)n einer mit einem Pfeil» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«tfe^ojTen.
BB i#
lOerçog
-ocr page 988-® as fîc6cnbe ^«cO ^o^unnte 5ï#eitctttO
iOerijog tOeinrid? ao^ nibem^eyern verfagebie (V^ûneb/fo vmb biepd) wiffen betetn/ vnb baron fd^ulbig waren/ nam gefengiieb an fecbf bcrfelbigc»* geborne 5r«»nb/fûbrt fie gen©traobing/ aUba Ue^ er jwen rabbrecben / jwe« blt;ncf en/jwen topffem
®tc ^m|og ^f (nrtcÇ mb feut ©on ^erbog Ott metn^ würben mit item ^e^wager Çer^og^ibrecÇten von
4gt;cfferrcid) / vnb Konig Kubolpb von lOabfporg ©on/tc.
Z7^ ^f^t Jt^itgieng mit tob ab on Ceibeerben bie tOcr^ogin Catbarina/K*^ ^^^0n’gKitbolpb6‘dochter/lOcrtjog-Octê in nibernKeyern lt;5emablt;V^^ OQ) lOertjog Öeinrtd?ö in niberKeycrn©d)nnr. ^r grober loeroog brcd?c vonOefferreieb/wolt bas beyratgut ©ebArbing/Kiet/tTeuwborg/rwb waßimCanbob ber ^nfi König Kobo Ipb feinem Ifyben iOerçog ottert jy ber 'Ïrodgt;ter geben bete/ wiber baben/ 2)aß Kinb war gefforben/ bic ©evutret^ febaffewaraofiztOerQog 3Hbrecbt fammletftcb 50 Wel^ mitfampt2rricbr»d) bem Kifdjoff jo ©al^burg/jogenaoff Kict 50. tOer^og iDetnrtd) jaiwwUt cyjfnif^i^fOT^«» peb ju Kraonaw / Ite^ aUba Kaini^bofen boe Kloffer wcyben Kifeboff^** »gt;vvi!«f’ IVeid^arb von paßaw im t7erb(lmonat / am jwengigften tag an ö^*^^ (JOattbeußabenb/ Ko cftfurfid? feinem ©ebwager entgegen/fd? log feto ®^ UgerjooeH/ oiebt weit von bem tDenjog von ^efferreid? / barjwifcbeo feto ©ou befett ©dfärbing/ ffreifft inßCanbob berlfn^/belagert XTeowbor^ am Jn/ fo ^befferreiebifd) war. Obgenannter Ktfeboff von paffaw /
• nbsp;nbsp;jOeinricb jo Kegenfporg/ber legt ©raff von Kotenerf/bic vnberffunben bAji • ficb bie ©d) wäget niebt mit cinanber feblügen/maebten frieb vnb ein anffonbe jwifeben ,nen / fd)obcn bie fad) aoff pfalggraff Cobvt^g/tOergog in obe^ ^eyemivem Detter/vnb brey ©d?w4ger/ Oergog 2llbrccbtao^ Oejîet't'e’d) muff and) wiber bie Dogern jieben/ fo jm ins Canb bieweil gefallen ^xavcai JÖann bie alte Dergogin auf Keyern war ber alten Dngetifd?en K^oigto
Qöifeboff 5riebricb ab balb er gen ©algborg fam/ffarber/warb 2gt;t/ fd)off an feiner ffact Knbolpb bes Königs (Tangier.
2I5ff ^ertjog^emUeßauf; 95fpevn ri n ® i'inbnuf iiwcf't mit ^ifeboff J^ubelpf; ju@al^burg wibfr5^er^cg2Kbrccbf aoß Oefferreid)/bolt;b worb ber 75tfd)off vnnb ber tOergog balb ber ©ach wiber vneins.
3!lt;b^fFï^w^®lpb mrtfbe mit beSt iO^njoeje« nu^ ntbern Reyern !
C9ïafboirfflt;9B3# itcinmcn*
S/Aötiffrer vnnb *X?ogt bc^ (5otcób4u^ ©dl^burg/ ein ^ünbnu^ wiblt;^ *^^Xgt;c(ïcrrcid?. XlrtcbmaU jog bet ^ifd?off in bic ©teyrmArd? / ^’^^‘ bmnnt(WülbotffAu^/3gt;rt8gcmcirt gcfd?rcy wnr/cö wee bord) Hjï vnbu'lt^ tong tOerijog ÖdnnfVß no^ Reyern gefebeben / boromb eyUt ber ^w ftb^lfbcrrtoff btym/fielin Beyern/brennt mb r«obt.i?^*^oS tOeinrid) war nod) «o ff/ wenbet ßeb/nnm (lOólbof fF
eyn. tOer^og Cobwig fein lumber macht ein enffaubt be^
Ärieg^,
3t»lt;y
-ocr page 989-Con 9cm C^cfdikcßc 9cv ©c^ctertt» CCCCLXX ?iVfi) ivimamp;crhcÇc bin^ ro fuff int gefc^c^cn fqgt;ii tn
^nxm/JU Cchng vntgt; Sgt;?üncf;cn.
(£^[^3R$cicw4fpßc(tcr$ij-óctincj-ótto vom'S^bov/bcr blt;Qt4m ebenbbe^ intern tage bc^ Wcinmonate / bic IVtnbc betten einen ^uebfï gefangt/ ben Wolt er webten ba|j fte ƒ n nitsetriffèn/wolt vorn (5a«l fteigen ba 1) «b
betOjrtulanjufpringcn vnbrtu|f5u|cblagen/Ï)cm'Ïrborrtrfd)o^b4efd)wetbc .
juS/er fiel vorn ©au Ibavcm/ mb er (tad) ßcbalfofelbfl/ale mandait nach Cbri £SnH„tt*‘* Kj ©cburt ein taufent jwey bunbert fünff mb aebgigMt / ^n welchem (ar auch tobtetenmnb erfîaeben mit Habeln 5nG0und)cnbte Jiibcnein S^tnblein/^a
bet gemein man bae 2^tnblin fanb/mb fabe baf? ee al|o jerffocben war C^unbe
Mniemanb webten) vberßet er bte Jüben/bießobenineinl?auß5u(ammen/ Äniamp;icni.
®on einem ßreffen JXete^'^mg jn Slnafpurg.
(J^^efer jett hielt Ävnig Xubolpb ein großen Keicb^tag 511 ^Ingfpnrg ma^
^^cSet au^ bem teerten von 0al^ ein ©raffen / 3Hlba begerten bie ^eyert'z fpmg?
feben ^lirffen vnb pfalggraffcn am Kbeyn /Cubwigberanbervimb
t^einrieb ber brei^ebenb/mit fampt (ven Ôônen/baô Canb 4gt;(lerreicb / ©teyr// ^atef / vnb 2^erntcn/wiber/ bae jrequot;Porfabrn von Kornern vnb IVinben jum ^eutfcbcnlanb gebraebt betten / 3bcr (r beger bett bein anfeben bey ben ©tän^z ^enblt;(^Kctcbö:-Cgt;(lerreicbvnnb ©teyrmarebwurb verlieben loeroog 3tbrlt;cb* nbsp;nbsp;nbsp;•
ten K0nigKiiboipbß©on bevbic Canbbt(5ber/alöein.2Vcyfevltd)cr2(rtwalb/ • ^giert bctt/Kerntcn^abman ©raff(^0cinbartcn von'^yroU/Den^ûrfîcnin @r4fflt;»7d„^lt;,ttigt;S Beyern gefiel fold)eö nid)t/ jogen on vtlaub von (Îunban / ebe benn ber Keicb^'z itmo« empflt;(gt;et *^‘^g au|$ warb / weg / bod? wurb aUba frieb gemacht jwifeben bem ^iflbumb ^«««n« Qal^burg vn iDer^og tOeinricben/ber gab (VSülborffbem^ijlumb wiber/^Pn stamen bie vonÖalgburgtOetQog ©tepb^n/ tOer^og t)einricb («ngflen ©on/ juetnem Coadiutor vnb Adminiltratoran/vnbflnrb^öifcboffKubolpbbalb bar* waeb / 3lber ber 23ap|l wolt tOet^og ©tepban nit beflätigen/feiner ^ottfebafp Conraben ^ifeboff jn Cauant verliebe er ©algburg/vn iOeinricben einem gez/ iebrtcrt©ecretatioverliebe crüauant/^Pnb Dergog ©tepban nam bemach
lt;in Weib/jobe Kinber auff»
“^îon @.27«nt«gt;ftn o6cr^al6 5?{ûncÇcrt.
3efer jeit Bam ein pilgram/mit namen Contab Hantwein/gen Wolff» ^^raçbaufen / wolt gen Kom tireb^brten geben / 3)er Kiebter bafclbfî/ mit namen ber ©antbar / nam fn ben Hantweingefengbltcb an / er folc einen Knaben ber Wahlen vnb Florentiner art nach gefebänbt haben / wurb barumbverbrenntvonobgenantemKiebteram breigebenbentag be^2lugff// monatö. 3)cr gemein man vermeint/ es wer fm vnrcd)t gefebeben / ber Kid;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ“*
ter bett fn von feines ©elts wegen verbrennen laffen / wurb babin *
ein Kirch gebauwet/aUba er verbrennt wutb/lie|f bas 'VoldBircbfahttenju/ bei^tnoeb
5uÖ.3lntwein.
^aw
BB it#
-ocr page 990-Ba# ftebenbe ^«cS ^o^naC# ^«encthO
‘5?on gt;?f reeg ^onric6 bef; bret^ebenben tob / ^ei^vabt/ ^(nt^crn/CBcbeuweii/étilÏtcn/vnb anbem/fo ba; fch ncrjcitgcfcVcbcti.
Ce mdn jdlteintdufent jweybunbert vnb neunzig nneb Cbri|ïilt;5eb«tt/ ^pm vierbeen tdgbe^Pornungd/ildrbju^urgtbdufenPcrQog peinrieb ^^^ber brei^ebenb biefee ndmenein Beyern/ wurb geführt gen Cdnbebnf/ dUbd begrdben ju©dltngtbdlim2A.lo|ler/dllbd feine ndcbtommeneligcn.P^ïC ju beruhe gebdbt 5vdaw Iflfbetten du^ 'Ongcrn/^ónig^ele bef vierbeen ‘Ö^oebter/ ©.Üïlf beten Gruber/^ey berbdt er gebdbt brey ©on /-Ötten ben vterbten/Cubwtgenbenbrttten/vnnb ©tepbdn ben er|ïen/ mdebetein (ö«'/ febAfft/ wdrbd6 fein letter will/ï6df feine ©on bde Cdnb niebt tbeilen folten/ fonbern mtt einduber regieren / vnb bem Altern Perçog 4gt;tf en folgen vnnb ^rminaivticiStatt borfdm feyn. ifr bdt gebduwt^rdundwbie©rdtt/ben(Ï0drd7Ï7euwmdrer gebauwet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcyCdnbóbut/‘(rro|lbergimlt;5ebirgbcypdumburgdnber2llffec/Ï)ergtetd)C
©.Valuator.
©f^waf'en bas ©fbwdben bd6 ©cblof vnb (Pdret ntd?twcitvon(Pünd?en/bdtJUednbd'/ 6cf)iof?acbautt)et. butge|Ïifftbte2lt;ló|ïer/prebigcrvnb75drfiiffcrOrben6/bergleid?en5ïiv|ïem aeÏÏm« ^‘’^* jeUnicbtweitvonpdfldw/fodngebebtbdtfemCdpldn 2)icncrvn7vdbt Pctr Pdrtwig^^bumberr ju Pdf|dW vnbóber|ïer ©cbuhneifler. nid7tweitbdvon flifftctcndud) ©dnct©dludtor jween ^rübev/ÏPembdrb vnnb ^riberieb ï’*^ 13cringcr/13ernbdrb von ©riefpdd? ^ifboffju pdßdw weihetó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
©rafffd^afft boit
5u biefer jeit ifï dud) dbge|ïorbenbd6lt;5cflt;b!ccbtvon (Pof burg vnb Km
Woßburgabaeßor# tting/ben jugchórctKotenburg/X^nb ifï bie ©rdfffebdfft erblid) gefdllennn *X)lrtd^évonlbipolb|ïein/gebornduf bemdlten(5efd?lecbtbcrvon^bcnfperg/
• nbsp;nbsp;nbsp;abiefer vertduffc bie (5rdfffcbdfft Kotenburg vnnb (Pof burg obgendnntein
ïfitguRinev 2ifofïet 5» Kc«îenfp-4vlt;jtjlrtttlt;bgcbmîwctwovbcttbcr3«3i»|lt««i;Âlo|ïlt;P/^(^*^ gebauwctiu'XegtiK ba cinl^nkb vbivbcn quot;Ïiad? vnb pfóQ gewefen/bat bte^übenbrücÉ gebdfp«/ Èapvitfter fcHt mit ** ^^^^ ^’*^^ ^*’* P*^ie(ïcv mît bem © cevament m ben tot/ wo lte 511 einem .grande« Dem ©acramo« in ttngeit / bn bduwtett bit bürget bdbin bas 2^lofïcv. ©etnb ^duwmeijlcrg^^'' ’”*♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wcfctîConvdbl?tlbcbrdnbvttb'X)lnd?vonbev^nmleitern/ÎÔcrglctd)t»îgt;‘^l^^ ©eb!«a’'9^a«fenf(« MjebdtgebauwetöcbmdVöbdufett bne 2^lô(letlein l?err ©ebman D^^b^nb jKUffergebauwet. juKegcnfputg/ vnb die mrtnfcbviebctntdijfentjwcybunbevtbrcy vnb liebem çtg tat / nm dcbrîebenbcn tag im 21-ptillett an einem pßnglfdg/Quafimodogcni-■îrhrnju9îegen;* ti,verbrennt gar ab ber dU^burn jn Kegenfpurg/bd^ and? bie 0locfen5erlt;gt; fp«ig »erbrennt. nbsp;fcpmolçen Vnb berdb fielen/vn bifî bmeyn ju ©dnet CiOdgbdlcnd bcy bem ^‘^‘^^ fuf|èr2C.lo|ler ftclê/jn ©dnctCldrd/bdt vorÖ.ÖOdrid^dgbdlend gebeMF”' fo mdn jeçt ju ©dnet CUrd neut / mdn ndm nur ^ ü fferin bdrey n wie jw quot;ïVic ** ju©.t?teronymue»
iDeinneb vnb (^Oed^tilb von ©d)Arling / jwifd?en ^ogen vtmb fti^tccen dueb im Wdlb ïörofebldd) t^e violier / bey bem (Daref Jvumepfclo» ^ifeboffiOeinriebvon Kegenfpurg welbete / nennte ©oçjell/ bie ^ótjïen tti Reyern beflAtetene. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_-
^e (lif|rtet dueb biefer jeit (5rdff Wembdrh von Cdinfpergduber j!^^ gegen ïöingelfing vber bde ‘3?eutfcbbdu^ (5^ntópben / ligt dUbd begraben mit jweyen©ónen / iOeinrieb vnb'^ernbdtb/ ©ein Kruber (örnff ^editÖ^* flitftet'Viebbdcb vnb Cdnblibuc/dlibder begrdben ligt/ loeroog Peintiebg^i’^ bemdeb mebt bdrju.
® te Äöntg iXuboIpb ftarö/mb bic ton 2(«gfpiirg tnit bni Surften in Óbem ^c^em vndne würben»
nbem fdr / wie oben duffgejeiebnet ift / bd Per^og peinrieb fï^*'Ï’ 2^^’dg Kubolpb fónff mondt vnnbeUft tdg bemdeb / bd er feinen »
o^otOerßog 2Hbrcd?tcn du^ O|ïerreicb lt;*» bdeXeteb woltgebrdd/t ^^^^^
-ocr page 991-Con 9em (Sefc^kc^t^cr ©c^etew. CGCGLXXI ^nbblcflücii 4lfa bite Acid) one Äöiifg vnnb Äc^fee / fo 1(1 ber pfaltsgraff am ff ^To^‘^^^^^‘^^S^”^^^^®^*^*”''*/^*'® ^‘'^ ^^^ï^*^ 5^*f offtgenattttter pf^lç; lt;x£jSkauu8 h K^*^^^*^'’”’’^^^‘^^‘’3*”^^^^*^”^^*^^^^^*^'^ ^^^b^uRf ^Ï^^pt^J^jt^Vnbeu/ eejj 9ï«c^gt;». ®^p4mpr6 bnlbcn/AmXbcyn/ fein älter ©on Pcr^ogXubolpbbaufctbcrc»
5» (Ôùnebentn Beyern / vttbwoltbn^btc^on 3^«gfpurg/©d|ïltcbc vnnb *vclcltcbc / jman fïatt feines 'Vitters / alsbe^ Dicavt/belï Ketebs ge wettig we/? ?”; ï)te Stugfpurgifeben wegerten fi^ folcbs / Ueflentn bie Statt UOarggraff ^«tntteben von 13urgaw/ein alten Jtinb ber 5ûr|len in Heyern. tOergog Kir/ ®®‘Fb bauwet bey 5^(1«» einneuwes (Befeblof wtber ben ^ifebojf von 2twg// JPwï^g vn bie 73óvger/^ie von^ugfpurg fielen berauf/gewannen biefelbige 5e// âæ^ogüviX Kung/vnb^cvbradxns. iOevQogKubolpb auf 23eyevnfamlet etn grof *X)old/ «ra mc^t gcjgt;orfani Ç®lt ben ^ifdioff von ^ugfpurg vberjogen haben /ba fielen von fm ab feine *‘’^”* ^^Wernauf Mibcm^^cyern/Pcr^ogOtt/Stephan vnnbXinbwig (Bebr»/
J^t/weiten baf iOergogKubolphf d? niebtt^er^ogaof Weyern/fonbern nur »««fpurgw^^ajiu* Pf«lggraff aw Khcyn febrieb. Dernog Kubolph madjet ein anfïanbt bef S»o?i2r?'f' ^degsnutbenenvon^CugJpurg/betn^ifboffvn^urgcrn btfauff5nt‘untft ^ KinesDetterspfalggraffZtobwigs/berBaminTJeyern. ^HsbalberaUefach
^ö« feinem Son iDerçog Kubolpben febrifftlid? vernommen httt/gab er bic lt;^tïtwort feinen ‘X^ettemauf Miber X3eycrn bef thdls halben/ïöteCanb we// ^^H Wol get heilt / aber bod) bte 'Wtrbe vn ^hr niebt/baromb wélt er fieb pfalQ// ^ffamKheynvnbt^erQogin^eyern jufebreiben Beins wege vnberlafjen/ ^Äcbetbemnad) frieb mit ^ifeboff IVolpharb von^lwgfpurgvnbbcn^ór^ Setn/manlief auff beyben feiten bie gefangene on alle entgdtung lebig/bas StXn^Sîaï ^«w ©cfcblof bey liefen folten bic 5ûrfîen in Beyern nicht auffbauwen. iOie amO^^nUff^ ^*fd)óffc vnb bic von ^ugfpurg folten per^og Cubwigen/ pfaIggraffen am ^bey n/für ein Dicart bef heiligen KómifebenKeiebe halten, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^Bjf ^fr^og Otto mit fttnen Trübem iiup ?Wm ®i-pgt;
lt; w/ vnb wit ^a^og 2fl6rccf)f cn au^ Ofterrud; feinem
Seb wager/vneins war.
Ê^r^og -Ott von Canbehut machet einen 13unb mit^r^bifehoffConrab
von Salzburg wiber tOenjog 3llbrechten auf -Ôflerrcich/ bem waren et//
lid)e feine Canbleut wiberwertig / nemlichbie von Stubenberg / tOaum J^’^g vn pfanenberg/vn anbere mchr.ïöer tOenjog befe^ts vberal mit Sehwa# ^ttvnb^tuflânbcrn/gabfn ber reichen {Tochter vnnb IVeiber/bef betten bie ^anbherrn nichtgewonet. Von bef aller wegen jogen obgenannter t:gt;crçog ^ttb ber Tbifcboffm bie ©teyrmaref/gewunnen bie daufen / vnb legten fich vor «uvmaref 05«# -^bmunb bas Älofler/ ^tbttOeinrichbef CanbsCanzler/vnbbamalsVer? f«»««“-Raiter/ entran bar von / ^cr^ifchoffConrab vnnb tOer^og -Otto namen bas gi^^‘w’gt;*lt;‘’Äto^ ploffer ey n / funben vil Weins vnb 'Cr^cf / lagen allba fùnff vnb brciffig tag mil/ Vonbtê für fd^nee niche weiter jiehen/wiebenn im ©ebirg gerngro|fc tieffe Öchnec ligctt.
l^cr^og 2flbred)t auf ^fïerreid) machet mit ben Vngern ein ffâten frieb/ Sabfetn'^o^ter lignes bem Vngerifchen2^ónig3tnbres ju beruhe/eiltbar// ^'SÏ.^^*** nach ^bmunb ju wiber ben f^er^og auf Meyern vnnb ^ifehoff von ©alç//
®nrg/bcflellt fechf hunbert Mauren mit befem vnb fd)au ffeln/bie muflenf m ein ^ïauwfrnmflfrm J^eg burch ben ©chnee machen/vnb Bam.alfo vngewarntern fach gen 2lbmunb. SMAtt?quot;* ^ ^’^tQogOtcauf Xlibern Beyern vnb 33ifchoff Conrabvon©algburgmad)// *
elt;tt fch bar von/ verloren vil VoUt/ ber t^er^og von -Oflerreich fïórmet bie Wa glt;nlgt;urg/vnb gewans / vnb jogbarnach burch Kernten ju feinem ©ch weher in bteCrafffchafft'S'yroll/ vnnbgen Jnfpruct / vonbannen gcntlOónchen ju feiner ©d)weffer ber Penjogin (ÓcchtiIb / von bannen burch ^ór//
Jlenfelb gen 3lugfpurg/vermeint er wolt Kómic
feher König werben.
Wie
-ocr page 992-^«6 ßcbenbe^ucO ^o^annte ^{uenetnt/ 2Bic ©raff SfbolpÇ ton 'îîafFmt iXônnfeÇfr Kamp;n(â fvurîgt;/ DuO viiciiw mit Oetn ^pfaf^graffen vnO ypcrhcsi m -Ober« Beyern was»
Cd man febrieb nad? Cbn|ïi lt;5cburt ein taupnt 5wcyb«nbctt JW^X neunzig /ar / wurb crwcblc 5«m Kómifeben .^Ómg ©vaff ^bo^b^ rirtfjaw/wtcwol wiber biji wabl fafl war pfaltjgvrtjfCubwig 4tn »n iOevQog tu Beyern ber nnber/ bett gern feinem ©cb wnger/fetned weibd 4gt;t bertOernog^lbrefbtbenerflenanfOflerretcb/rtnbaöKctcb brnebt/^^^^^*^ er einen vngnâbigen S^onig an Szenig 2llt;bolpb bett. i^6 waren auch pi*^^ ƒ' tern/feinestrübere©on/bieJOer^ogenanßHtbernBeyern nUgarwoletnd mit jm/barumb fnacbet er (teb berauffin Beyern gen (Óüneben : 3» bem pb*^^ ten bie Cbürförjlen / bie 23i|lt;bóffe / ben neuwen ^énig nuff einem 0d)in ^fövffenber^ bec nbsp;nbsp;CoUn / b4 pe für 5nvpertberg/ bas ©efeblop ber pfal^graffen/ fübten/wolt^*» eifo?^^ nbsp;nbsp;nbsp;^*^ “^* ©tpbbp bie (Want vn bne ©ebiff 5« Canb haben/ meinten nie bap td bit editffon j®n für Cbutfiir(reitmitbem2^0nigweren/iE)tctm©cbiflrBertenpebniebtbro«/fw/ bberfarmb tmpfan# j-g,^ für/wolten Bein rechten befebetb tbun/ bie im ©eblop febuffen tn bad 0w»n / genemenfe^wp. nbsp;nbsp;erfcbulten einen an bef .Könige feite. Ï)afcbrey manerp/ eewer berKoi^^S^
fampt ben Churfürpen’.ÏÖaerfctiracfenbieim ©eblof hart / entfebulbigtc« fap pe bettend niebt gewiptzbegerten bemnacb gnab. ibie ^ifeböffe mnoot ?WM^tflttfjfcem Cbutfórpcn besten ben König wiberbenpfalçgraffen/fagten/ ^d bcfcblbclfelbigcngefcbebert/berwöltfcirter^ranwen^n wHlen werbenmoaH fb König 2tbolpb erfeboflen wer worben / beflelbigen Kru nbsp;nbsp;and Kfirf’ gen/ vnb befeblop ber Königmit famptbenCburfurpen ve. iipbebt^z • nbsp;nbsp;woltenben pfal^graffen vmb folebenmorbt praffen / feiner ebt entfe^j^ / '^”
• in bie 2td?t vnb Tlbemcbc tbun. lOa folebed vernam buteb feine gute Pfal^gtaffCnbwtg am Kbeyn vnb Herzog in Weyern 4flt;bicf t er bie von Metingen vnnb ^«rggraffen von tTûrnbergeilenbdjum König/ cntfcbulbigen / Zither pe würben nit allein ntebtgebort/fonbern bie btey d?e Cburfiirpcn betten febon inpem pnn bie pfalçam Kbeyn vnbetpw3 tbeilt pfalijgraffCnbwigbepQtfeine^lecBenamKbeynwol/vnb febtibtb^ al 511 ben 5ótPen vnb ©tötten fetn vnfcbulb/ bracht von ben bie l^ ^^’^ ^^ fiSrbernup Krieff aup anbenKönig/ vnb macht anff ein neuwed mit feinem ©chwager iOet^og 2llbredbten / bem aup ^pttreieb/mifb«^^ ' feboP von ©trapburg / vnnb anbere mcbr:Ïgt;och warb bie pteb alfo Oldt^ßtag ju 2(U3^ 5» leQtanpcinem Kclchptagju /^Ingfvnrgmnp pchtJer^og Cubwig fp«t3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bern Keyern vnb pfal^grap am Kheyn vor ben ©rAnben bep Keiebd nnt| nem ïfybentfchülbigen/bapfolchedfchtefpnon fein wipengefebehen wet/nW and? bern ‘Vtföcher vrlaubgeben/muPauch verbeifpnKönig 3bdlph/boplt; i^tt^og aup Beyern vnb pfalijgrapam Kbeyn allen mügUchen ßtip wolf a ^ Beten / feinen ©chwager ben Hertog onp 4gt;perreich baran weifen / ha^t ft mitbemKönigbtelt^DonbepalleówTOcn/biewcilKönig^lbolphtinK^^bp ^eit^litag juyîûm t^^^u Hórnberg hielt / jogfSer^og Cub wig aup KeyerngenCimï / men 511 fm König IVençlJa aup Köbern/ fSerçog Albrecht aup Conrab Ktfchop von©alf5burg t?crgog Otto vnb fein Kruber 0rephan/ _
Cubwigberbtitte vonCanbebut / ©r a pCD ein barb von ^y tol / Cubwig/i^etQog aup Keyern/mit (ampt Kifchop Heinrichen fpurg / einem ©raPen von Koteneef/maebte fribvnber inen mit gMpt’i’ o?4bplt;«t itUstrt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;he / benn ber von Kperteich bett Kabpatt bem Kifchop von 0a w
bürg belagert/Ker Statt Bam 511 h«iP/ woltd retten/ Het^-
^og Ktt von Canböbut jog bet von Kperlt;-reiebwiberab.
Dort
-ocr page 993-e^’tt 9em (BefcOMt 9er ^efetertt. nbsp;CCCCLXXII
'55on tem tot» ^fal^graffen fiW»^ kf; onkm.
4gt;mlt;j 2tbolpb forbertju fm an ben Xb^yn pfrtlijgtrtlf Cubwigcttam Tr^K.bcynvnbtOcfi5oc^tn^cycvrjbcn4nberrt/bcf4blpnbrtf5crfolt5wtfd)cn eA^ feirt bc^ Âônigô vn bem von Oflcmtcb fribe wneben, Ï)a cv ft cb folebö $« tbun vnbcv(ïunbc / wnvb loeroog Cubwig wp 10151 td? |tclt;b / gcfcbwnlUn ƒ m bic lt;5cm^cbt / verbUUs nm cvften vor fcbntn/nrtcbmnló Hc^ cv fm cv(ï bnvju pbe/bn »gt;rtVö5ufprtt/flt;btcftfßin5ttt3«Htnfctncv iOmt^fmutven/bte bcv oben in ^cy/z lt;‘^tt5u(ï0ónlt;bcnbnn^t/bcfnbl/v/(tc|bUft(b wol gehoben/vnbfctnbnvbcytnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Sebenebr fcyn / ‘Ünbfïuvb nlfo 511 tÓctbclbevgtnbcvAnmmcv/ bnevtnngeboven Sner SSn SS J2lt;ï6 / «m cv|ïcn mg lm iDovnung / nuff Üicebtnte^ nbenb/ nie wan jnlt nneb kawk». *bvt|ïi (Bebiivt dn taufene 5wcy bnnbevt vier vnnb neunzig / ©etnee altcve int rónffvnb fccb^tgflcn/vcgtcrcttnd vtcvçtg|ïc Mv. ï)cn tobten lïetb fubvottnan ^^**uflrglt;tt5ór({enf€lb/bA Ite^mnnfn ebvltcb begraben/ waren alle ^eyertfebe ^^flt;bójflt;/3ebtvnbprelatcnbarbey» XfrUe^ binber jm^ween Öón/Kubok Fben/ber war5went5tgfaralt/ jCubwtgenbcnfunffrcn/ war nur peben jaralt/ *fÏ nacbmalô ^cy fer worben, dieweil btefer S^v^ noeb jung war/ was er gantj ’ttllt/tm alter wurb er etn wentg bärger/bett ein ebrltcb gemó 15u lóbltdien ubagt; lt;:«n/war friebfaw/in ber 2iircblt;n waser gar anbad; tig/vnnb amSTifd? gar süchtig,
'5^0» kn ®f Wem vnb Kinbern ^en^og Subwig^.
fi^rlt;5og Cubwigauf Beyern vnnb pfal^graff am Kbtyn ber anber / bne
brey 'Weiber gehabt/ÏDte er|ïctfl dOariaauf ^rabanb/bey ber bat er oXaièi auf? !55rw betn^inbgebabt/bnt vmb ftegeeylfert/ b^t pe aie ein itbebreebevin neb^ Ämk gerietet.
*lt;h Iaflcn/ligtbegreygt;en5u ©cbwâbifbenIVerbt tm 2^lofïer/t(ï verfebieben bifem ƒ ammertbnialó man jalt nad) Cbvifli Geburt ein taufent 5wcyb«ngt; fe^^ vnb fónffi5ig/am neunt5ebcnben tag be^ ^^^^‘^^'^ö*
©etn anber Óau^fvauwtfl ge wefcn5rauw3lnna /lOe^ogC'onbabó au^ Polen ‘ï^oebter / bey ber b^it er gehabt einen ©on / genannt Cub wig/ ben brit'/ J^rt/ber ijl ju Hamberg au ff einem Kennen von (Draff Cbtafften von t^oz ©Mffd^Mffitoti J^^nUbe crflocbcn worben / bett erft ein quot;Weib genommen / ein Herzogin au^ )j»ktok» ^otbring/ bie jog alfo trauwvig ju frem 'Vatter wiber beim / Xtr mit fampt feb
(V5utter ligt ju ^ûrfïenfelb.
. î)aô britte Weib ijl 5tauw dOatbUb /König Kubolpbó dochter/Key Jer bat er jween 0$n binber jm gela jfen/wie objlebet/ jwo 'Ïó4?eer / (i^eebthilb •^^‘^Bogin ju Cûneburg/^lgnee Cnnbgrâ jtn ju treffen*
‘55on ïgt;en ©ekutven mb ßtiffmi *pfal^gra|f SubWigcf ^cn^ogsin^evcinfteß anücni.
t^^^efer $ùt^ b^t gebaitwet bic ©tatt Kribbevg wiber ben Kifd)offvnnb jriWerageBmttrt Kuvger von 3ugjpurg /bat auch auff bem ©eyerberg ju Kegenfvuvg vnber bem tOof ein lt;5efd)lof wiber bic von Kegenjpurg gebauwt / hute
Senanut Canbeïron/bod? bat er (Belt von ben Kegenfpurgern genommen/ Äattkfrm gtkwh '^Hb wiber abbreeben laffen / 3jtaud?bie ©alingjlatt/bey bem ïDorjf joeilb Smattbamab ligcnb/genÏTrcjfenaw/ ba ße jetjt ligt/vmbgclegt worben/biefev beißt mans bic neuwftatt/ fo vor an ©alingjlatt/ale jr alt ©igel viel alter
•®*^*^tfvonjmgej{ifft/basbcjeugen/gcbeiffenbat. Wetter hat bieferjeitmebr^ ^nattntcrpfalçgrajf Cubwig vnb iOer^ogittKeyern ber anber gejïifft bas Klojler 5ürjienfelb an ber wimper / jwifeben lt;^0üncbcn vnb3lugfpurg/allba ^begraben ligt/ beßgleicbcn bas Karfuffer Klojler ju (V?ünd?en vnb 3ngcbz i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jw^’^tt^^wbas 5tauwen Klojïer/bic Capell
’^•4nbed?fbatcr wiber auffbauwen laffen/ fo vorfônff^tg jareneyngefaUen
W«V/
-ocr page 994-^ae fteSenPe ^«cO i^oßanniß ^uentótC'
WrtV/ijïnucb/nlG man jalt nach d?ti|lt Geburt etntaufent jweybunb^t dw vnb fibenmg / bte Capdlju vnfer ^fauwen $iï dOóneben von bem (Ï0iinf^»J Pfarr jn ©.peter getbcilt / 511 dner pfarr erhebt vnb erwettert / von ^Stfebon wissen?**^* Convab von ^vei fmg ge wetbee worben an ©.Kaebatma abenb.
®(e er 95f pern ÇoeÇ gerefft pat/ rtltcPc ©rafffePafften
6cV feinen geiten ab^efiorben fepn»
ebbab obenauf alten ^Heffen angejeigt/wte biefer iOer^og$ntu pauf ‘25eyern bracht babe bic ©ebwäbifeben ©tätt/ ©ebonga/ /iauginS' O^iOocblïctt/vnbanberfmebr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ï)efgletcben bat erbte ©ra|ffcba|ft Xoteneef/barinn Xâ^enbofen/ otofeneef Pit ©raff« geborten/erBaufft von ^tfeboff beinrieb bem letteen / (Braffen von jVotenect/ R«fFt- bergleieben bte (Brafffebafft Weiarn / ^alcfcnfïctn / iOabwarfberg /
burg/ 2tntwart / t0erranb|ldn. Koteneef tfï jc^t ber .Cântmger / ifrafti bep ©in^cnbauferó. Kai^enbofgebortgen/Ianböbut/ Xleuwburg tfï ein uitjes broeiden (Befeblof oberhalb dOiincben/tfl ber dOarebtatner /IVetarn tfï ej^ ploffer an ber d0anntgfalb/t?artrtiarfbcrgt|ï ber picn^naw/^alcpcn)^’’^ bef 3nferö von (^Oóneben/ 2lntwart / t0erranb|tdn ligt vnber bem ^n. 25er IcQC (Braff von 5alcfcnflctnvnnbiretarn/lt;Bra^©tegbotMflalómanf^*^b ein taufent jweyhunbertjwey vnb ftcbeni^tgfar / tm obgeitanten ©cblvf He»'' burg erfïoeben worben tm bab / am feebf ten tag bef Weinmonats / von gt;0ftv ©rlt;bon5a(cfe»^ 53rattbenberger. ^tibdingifl auebbiefer (Braffen gewcfen/vnbbaó^^kK^^'* Pein«rßo4en. nbsp;nbsp;nbsp;j^^^ ©nuct (Beorg aigfbem^crgbey ©eb wag/ vnb viel anberf mehr« Stöver/
Bert fieballesmitber^ett/vnbgej^ehen folehegroße verÄnbernng/baf es ben • • vnerfahrnenvngUubliebtff.
255tc ^erßeg îKiîPolpp nuf? OPern ©cpeur/ ïPfafpgwffaH'
^X^epn mit feiner S57nt(er5fauft)5t^tlb/fo Dormünberin
free jungen ©onef^ergogCubwigsbef fónff^ tenwas/thdlet.
nun offegenannter iOergog Cubwig ber anber/ Dergog in 4gt;bern wj§i^eyernvnbpfalggra(f amKheyn/juber^rbbefJätigetwas/thenet ^^Öfew ©on pfalggraffvnbtOergogXubolpb mit feiner (gutter (V?aa?i' rhîlbX^bern^eyern/biewarfcinesjùngern^rnber/fonoebnit^ufeinenjaren Bomen war Dorm^bertn/^r behiclt/ab ber älter ©on/f m bevor bie Ch»r yn PfalgamXheyn/ Jn^bern Beyern gab er feiner dOutter/als'Pormûnberiw OPernleptengtii feines jungflê ^rubs iDergog Cub wigs/fo nur neun far alt war/nadjfolgeuoe *^'**‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flücB/jicngfelb/Kieccnburg/rïeuwlïatt/*X)ocbburg/3ngel|ïatt/neuwburg/
2lieba//ianbfperg/pel/l0ócbil^tt / v| anber ^eyerifebe ©tuttin ©djwaben/ auf genommen lücrbt / bas anber alles behielt er fm. Mach btejer thdltw^^^’t gen fe beybe gen Dim jum Kómifeben 2^ónig^bolph/bürtig vonrïai^w ^a warb (ÏOacbthilb bef Königs ‘ï'oebter vermehiet tOergog Xubolphen«
5C?(ic^tirblt;t Oïuamp;eti pf)i beeilter.
^Sontfdduspdp#«
Gckïïinu86ctro3lt;«.
vnnb bkUrtUbadne greife iOocbjdtpfal^gva^Kubolpbwtf (V^rtcb^l^ ^^^ Mig Slbolpbö'S^ocbtce.
SBte 95rtpft ©onifurtué Per aeÇt PaP erft ©naPewnt^fW vnbDfe gü(ïgt;ctt porfen ^«5’?omauftt^cc/»ntgt;^cnfg2(Mpamp; gen Kegenfpuvg tam.
Co^ lt;t)b bkfe jdt Bmnnn bas ^rtpfîbwmb^onîfedoôbev npht/cinlij^iS^*^ JÏ ktOew /bewbembe wunberbarUeb bureb dn Kbor bcy ber naebf |H«lt;Jgt; ^W Wf4bvn/254p|ï Cclcftinu ben fünfften/ba^ berfdbige bep ^^Çj^^JJ’^j/
-ocr page 995-^ott^cm ©efcßUcßcScrCsc^eicrn. CCCGLVII
Abfîûnbe/weit cranter^fcligwcrbctt/*0n er ^onlfactu0bïclcb4dcr|lgnabcn' @««6lt;»rdtÇ|4r. tretet Mr ju Xom/vnb fe^c ce auffn^d? ber rtken Korner gebrand)/von bunbert Mren tn bunbert /ar. Äomg ^bolpb joggen Kegenfpurg/ Mgtnber Stuwer tbau^bey bew tbor/bj^e^t Ï)octor Piltncre ijl/ju iOerberg/verliebe aUbalüe// ben. Af6 wrtraUbaetnjwtfraebt jwifdjenbem IVeUlicfoenvnb lt;5ei|ïltd)en/bte 53ürger/wie bann aud? noeb bte alten ©tetn an jeigen / bau weten bie mitler ©uRKAtM wuf^ii lt;pauwrimlt;5raben tuitbetnS'burn/wienod? voraugcnip/jwungenbie(5eifl etattiwtdeiffm Ü^en ba^ fie ju folebem bauw gemeiner Ötatt / (o inen gleich foviel ju gut BAm/ ’®’***’* völ(flid) mu^eu fcyn.
Ïgt;ie (Betflliehen verklagten bie^órger vor bem König/jeigten fr frey belt «m/biebcflâtigetbcr Königjnen/lic^biefelbigoffentlichlefen bureh ^ifehoff Heinrich von Kri vcn/fchu|f ben von Kegenfpurg/bus (te bie (Deifïlicben mit fol eher bür be nit bcfchwArtcn.j)aö verfd^mecht bte lt;6emein/nentenbenKönig nie benKömt(èhen fonbern ben Pfaden Kónig.Slu(f biefem KeichM^’S^ (tnbgewe pfoffewH W fen Perçog -Otto / IXubwig ©teffan (Bebrûber / vonISanbebut/ Perçog Ku^' bolff von (München vnb pfaltjgraff am Kbein.
2gt;eß Könige Afibenwae btcweil ju IVientn Oflcrreich bcy feinem inerter Pertjog Sllbrechf en/feiner (ÏOutter S3rnber/bem gefiel ce nicht/ba^ er be^ KÖ^ uige'dochter ju ber Af be on (einen willen genommen bett» Afe verbrod auch feb uen ©chweber ben König/ba^ erauffbem KeichMlt;*5 nicht erfchtenen/benn er/ Perçog Sllbrecbt von -Offerreich/wolt König Slbolpb fór keinKomifeben KÖ ntg/no^ von folcher ber CburfürfïenTÜabl nichte balten/vermeinetbie Cbur/ Sltofpi? bentirfft fi4r(ïen bette (ree gefallene on fein/auch anbrer mehr bergleichen ^ór (len/rabt vnb willcn/inen keinen König auff ben Palf ju binben/ ee weiten au4 bie tOer nbsp;nbsp;nbsp;'
Qogenauf Kernten vnnb (Braffen von'^y rol/ loeroog Cubwig/i^er^og^^V/ to/per^og Peinriche leibliche (ßebrüber/von folcher IVabl nichte halten» nbsp;nbsp;nbsp;* •
■ïlonrtnfm Krtc^jwifcßfn Axrpe^ SXubolp^fntJon ^ün» (tien/Pfal^graffcn am fX^ein/ mib (cl^rgcnaimtcn 5pcp Qogau^ Kernten vnb (Braffenvon ‘^yroU
ïgv OnigSlbolpbtbet bie pertjogenauf Kemten/Graffen ju ‘Ïyrol /obge#’ e^^nantebrey Krtiber/Xlubwig/Otto/Peinrich/in bie^cht/entfe^t (ie(rer 0^*3 ebr vnb wirb / nennte nur bic Af bien von ÎTy rol / nennt ftc weber Perçog noch lt;5raffen/bcy (ren rechten namen, ©iewoltcnjnfûrkein KömifebenKö^/ nig halten / fo hielten fie auch vor pfaltjgraff Kubolp benam Kbein/ Per^o'/ gen von (Pvineben/ feinem Afiben/Katenburgim (Bebirg/fo pfaltjgraff Cubi?
/ PfalçgraffKubolphô quot;Vatter / verfetjt bett / (Braff (Peinharten feiner ©chwefler ©on/obgenanter brey 5ûr(îcn “Vatter/vmb vier vnb jwentjig tau'/ fent (Bulben / bj (Belt betten (ie wol fcho# empfangen/aber fie wolten bcf erlöf'/ ten vnberpfanbd nitab(kehen/ barum ^erjogpfa Itjg raff Kubo Ipbbic (Braff ©rafffd^afft iCijroi (chafft'^yrol/ würben jwey ©chlof/Kartenburg vnb‘ÏTrafkberg/auffgebau# Dberjogen. wet. J)a6 Kenebicter Klofîer au ff (Pa trän/©, peter K erg bcy Kofenheim e. p«er8btrs «« (etwan von ben (parggraffen von Slnbechf geflifft/ bie ben er(kcn Slbt mit na'/ P*ffn »nen (Pettein von lÜefkerfbrunn bareyn gefegt betten ^wurb verbrennt/bie ^üneb ver(agt.(ronrab von Pornflcin/ein parbling/ber führet heimlich bae Pcilthumb mit fampt einem gar alten(Pef buch/noch vorbanben/mit (m hin/ hlt;iitbnm6 bffWe^ weg/vnb jog gen Slnbechf/thet fich allba auff bem Kerg niber/ vnb vber'/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^amit^ tut» gabbaePetlthumbinberCapellenbafelbfl. ^ochwurbbi'/ fer Krieg mit ben dürften von Kernten vnnb
‘Ïyrolgericht / aber es gieng ein anbereran.
11
IVie
-ocr page 996-©«6 fteben^e ^«(§ ^0|«twfe ^wetumt/ ® ie .^fr^og SKwtolpff fetnem iXennttnetfter bte aMgoi K^p
auf^fÏccamp;enju'Dac^atv»
c»o Süatiborffer. ^fvinlggraff/^abwig bett etnenXennfmetflermttnamenOftoIüanbor^ fer/einer fcblecbten lt;5cburt/ ber war bureb fein gefcbtdligfeit bey bem ^ór|len boeb binfór bommen/bas er im 5iir|ïentbum grofle gewale triv/ was er tbet war alles reebt/ber tr$|l feb ^u fafï feines gewalts vnbanfebenól er bey obgenanntem5ür{Ïenbett rebet ber goutter bef 5ór(len etwan vbcl/vn berfïunb fd? bte dOutter bey t^ernogKubollfverbeebtig ju maeben/vermett^ fetnem l?ertn alfo treuw ju feyn.lfs i(t nit on bj bie (lOutter fOergogXobolpb^ Oiomfttififirmiad^t ^rauw ^ecbtbilbem vcrnónfftige/bemnacb Óerrifcbe5wrflingewefcnfn/'’’‘ jmitnicbt iwifcb«« bte alten Crieff von fr auf gangen bejeugen/barinn fie jr biefen ‘Gtttel gibt.
Wutt«^ **quot;^ **quot; nbsp;nbsp;nbsp;(iOcebtbiIb von (Bottes gnaben ber Kómtfeben 2^ónig 2lbolpben vnb^ï^ breebt^oebter vnb ©cbwefler/pfalggreffinam Xbein vnb Derçogm ’^^^e ern.©ie bat vielleicbt als ein verfïenbige ^nr|ïin niebt vberal bem Xenttoeiny feines fórnemensge(ïatten wóllcn/vnb ben ©on nad) frem willen regieren wr fcn/lfs fcy wtefm wóU/esmufl betKentmetfïerfe bas ^ab aufgieffenerwoto von JOcrtjogKubolpb gefengPlid? angenomen/ju ïöaebaw an bie jtrenge rlt;^9 geworffen/ würbenfmbafelbflbie 3lugenaufgeflocben/vnb bie oungaufS^* febnitten/am fiinff vnb j wengigjlen tag bef (^Oer^ens»
'2?om Kriege ber 95tfcßoffen eon 2(ugfp«rg totter ^flt;^'
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tH'^iXui^cIp^i’nvcnS^^imdxn/pfaK'graffcu am ^bejn.
ilt;aîfen6feg jetüro? ViberMflt;mö«tümdjalgt;v4cfobflt;fc|lX4l«ttba*gcjlt;gt;»orvkrMwPfc^^ eben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^wbolpb bey kbé femes X^eittcrsrtuffgcbauwtbetC^ifdxJtr^^*
pbave von 3lugfpurg / iOer^og Xubolff febieft fetn tOnupetnan» Wewi^» tt^n^t, |.4j5ctt p0„ tOrtlbenberg / ber Ue^ bejïeigen bcy neebcUeber weil (VÓergetb^lt;^ ^‘*’ «ommen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©cfcblo^/bn folcbó 5« morgen bte von 3«gfpurg tnen würben/ woUen fte(Ï^^*^'' get ben wiber gewinnen / aber pe würben von ben 23ey ern fo im ©ebk^ non wlt;ï ren/wibernbgetrieben.^n bem farnUt (ieb iOenjog Xtibolpb 5u j^aebAW ^bev ba 2\óntg 2l.bolpb folebes vernam/febriber betben partbeyen baf ten / vnnb vor jm/ab orbentUebem Xtebter/ m ber gnte mtt Ked?t bte faeb nop^ tragen folten. ï)a wurb etn anflanbt bef 2^rteges gemnebt jwifdjen ben partber^ rtber er wäret ntebt lang/wAret bif au|f ©. Mertins tag / benntm anflanb nep t7eri5og Kubolpban ©anct Ï)ionyfntag (^ergetben auf brennen vnbnwei?
breeben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
ÏT er ^tfeboffvon^tugfpurgmtefemem anbang bemens gefcbeben /b^n* belten niebts entgegen/ bif ber frteb vorn Äonig gemacht auf gieng»
^a anter Krieg .^rrçog ^XntoIpOo mit tem i^tfef off
veu^iu^fpurg.
C s halb obgenannter frf eb $ij ©anct (ÎOertens tag aufgfeng / tamen bit ^|‘lSifd^otfc ncmHd?(V?arggraff tOcinrieb von Burgaw/bic(Braffenvon Oo^'n/m^ngfrorg ^ufammen/braebtenbie 33iirger aucb aufffre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ gen bey nccbtltcbev weil m ber fülle für Oberthal C fo neuwltcb pfal^gmlf *^nlt;* bolpb crtaulft beft) vcrflerften feb bafelbfl,
löanonju morgen ber ^eyerifebe t^auptmann/genannt iOerrjX^bk
-ocr page 997-^on^em(Bcfcgkcjt^a^cgetatt. GCCCLXXIIII
jJ^^JS^v/etn gefd?ïcftcr21vtcg6ïnanrtu|fjïnnb/vn4u|5 her fefïcgtcng/fid? niebto verfneV / wurb er von ben ^ifeboffen vnvevfebnev («eb vberfnUen vnnbge^= rangen,
ibie ^trd?offc erorberten «neb von ßunbnn ^bertb^lZ brennteno nneb ö6eït5ai von 551«« fttCttan^» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc^offlt;»»«6re»»t.
àbiebavtnnwnren/bnfrl^auptfnrtngefnngcnwnv/gnbettneeônufflOer# ^3 Knbolpb fnmlet Heb «neb / begeret «neb bulff von fernen Dettern/ j5erçog ■^«0 vnb ötepbnn (Bebrubem/von Canbebut.
loeroog ©tepbnn B«m (m mit feinem eigenen Cetb $n b» Iff bie^ifd^offen ^^j^f „v« 611431«. vnb 3lngfpurger belegertcn ^nbberg zbonbtenó «bet ni t gewinnen / brennten Raubten vbcml blt;rumb / ebeten groffen fcb«ben / jogen mit einem großen num X^iebswibemb.
Îgt;tc73eyerîfcben5ôr|lcntbetenbergleteben/feboneteng«rntem«nb6/w«ô zsenfrifefifu wib« vent ^ifd?off5u3tugfpijrgvnbber ©ratt^ugebóret mu|ïe6 leiben / vnb wok vu 2(uäfrMVßH««lt; ÏJ^ 04» gleid? mit aller madbt für 3tigfpnrg gefcblngen baben/b« mnebt Aonig ƒ bolpb frib bif «ti|f bj neu wc far/ bemnad) jog iOerQog ©tepban gen Cnnbez but/fo jog pfalçgra|f Knbolpb «n ben Xbew«
Sa dritte ^«afpurgtfi^e Ärfegz Pnî» «rtc ff onrab von
^)alt’cn6evg/ ^ttoelfc^alcf von ^UDenr^oV/ ^env
Vam» Kovbcef en $« JCantfpcrg tn ben T^AbtenerjïneVen«
^?^^\ ^^^^^^ Vttï^ t^ß^t^S^^ff Ï^ubo Ipb ^tti ïVIjctit wlt;t6/blt;î Qt^ttQ bcv frib ÄW^/ ^^Mbnfelen vonftunbanbte ^tjebojfeaufber ©tatt/verbrennten pyel/ ppeiverrennt.
fobenvonIVïlbenrobcjugebóret.
ï)te vonlVtlbenrobtmetneten/eegtengbtefacbnttrecbt JU / es wereïnam iwiibenro^t. '^M}tcn vonircnrtltcn^cinbenbcnXorbed-’envnbcr^unben peb folcbómttglet// Tv^orOcefen, Jent webre JU vergelten / warende vor tobfcinb ge we fen/würben fie er4 recht ^^Ttg vnb |tcgmeß:g«itff einunber.
Su letjt Conrab vb iOalbeburg/^efcbwijler btnb mtt ben vbWi Ibenrobr/ v»lt;tren^ruber©óne/^ngelfcbal4vonIVilbenrobr/er(ïacbenjuCrtnb|perg/ ^engeffeakus. (ba bic ^urßlidKn Kabtbcy etnanbervonbem 2^rlegwtberben^ifd)o|fvon ^«efamfung» 5ftr* ^«3fpurg rabtfcblagten ? IVembarb von forbad? Conraben von quot;WUbem P*“ -^w*^«» vobr an ber fetten/vnb entranen barvon.
Perman vnbA^ngelfcbnlct/bteXorbed'en/bef erfcblagene^rüber/ruff ten PrrtlQgraffKubolpb vmb bad Keebtan ber war gleich vom îU?eîn berauffin ^eyern/ba er jblche morbt erbórt/ bonWn/fe jetgten bte bluttgêbef erntorbten Äletbcv/machtenbie fad? jo an ƒ r felbjt bóf gnug war/wie ßebunbten vn tnoebz tm / viel befftiger/be wcgten jeberman jti großem mitleiben ju bem alfo fehenb'/ «(h vor ben iürflliehen KAbten ben ermorbten Korbeef en»
IVtewolbtevonlVtlbenrobbvberauf fajletn gnebtgen Petrn an Pfalç S^^^ffKubolpben betré/noch bett ber 5wr jï ab folcher banblunggrof mißfalle/ b^gt/et wólt bj Xecht geben laßen/vntbunaller btlltgbett nad? 6et5t bemnach v^ybci^artbeyen etn ‘Cag gen (München an/ forbert jufm ju verbom bte falt;^ mtten'Vetter Perijogötepbanju Canbßbut/vn‘23ifd?offl£untd?eftvon5rct æumeço. bttg/mit ben^órtlen ßtf er felb|ïauch am Rechten.
3gt;icK.orbccfencrfd)tcnenmttallenjrcngutcnvnbgebotn 5reunben/bec^/
«n vberauf etn großen beifïanbt/jetgten bas blutigS^leib bef erßodmen Kor# ^f»«« Kilt;ögt; «me» veden/rufften baß Ked)tan Conrab von IVilbenrobb/wiewol er fch vnfehuPz SSS Sat' fwcht er/er wórb von ben Korbe ef en vberey It/erfchien nit/bie aubern vv« iVilbenrobb/fo all fchulbig waren / waren all in IVelfchlanb gehoben / la//
Il q
genjtt
-ocr page 998-^«6 ftebenbe ^«cg ^b^fe ^(«efKt'ttt/
gen ju ^cm am Öolb/bn «Ifo ntemnnbd von ber Korbeef en wegen vorb«*^’^^^ xcas/ba würben fte nie (ÏOorber vervrebetU/tn bte 3Lcbt getbnn/ |r gut ben fïenverfallcn/vnbmttKecbcbctwgcfprocben. Conmbron 'Wilbcnrobbt^*’r peb fetner vn|cbulb / wegeret für etn gan^c lirtnbfcbnfft / entbleit fieb 1» pK^quot; (BefebUffern/bn er vermeinet fieber ju feyn vor feinen 5einben»
ï2PiIb«nrp6btt)(ït6ï Jtanb vcrwifcn. Kaltenbergium. Jteebfptra«
Seine gute (Dünner brneb ten im einnnbern ^ng vor einer C^ubf^fr^ vonpfnl^grnffKubolpb ju wegen/bn ber ‘^ng bnm/erfebin Conrnb vonWil'^ benrobb/vnb verlor bas Keebt/mull $ur buf Kaltenberg bem yórlÏengebem ierlicben t?erren (Seit jwey vnb 5 wengig pfunbt / bergleieben Xiecbfperg / P verfebriben vnverfe^t war/mufler frey wiber gebe/ muff fein t^auptguf rerP# ren baben/mufl auch barju bag Canb raumen / vnb in bag elenb sieben/ bep»^ ber on er laubnuf niebr wiber in bag Canb bommen
riicbtö bejlo minber tbeten bie 3lmptleut bef 5üi^l^en/ben anbern 2lrmen jPeutennoeb^ugeborig/bemvonWilbenrobbCwiewolbiefaebfcbonvertragen wag/wolten ben Korbeef en alfo gefallen) fo groflen vberbrang/bag ir vil b*i^* von entrinnen mußten / etlidx in bie StÄttjogen/ vnb würben ^Ö Ärger / äM ein grof bing ifl berneib.Ï)ie Korbeeb ê vnerfertigt an fo leber flrajfZwölfen noch weiter mit iremgroffenfebaben reeben/ gaben Keicberf bofen ben^Ärpen vmb Kaltenberg/ eingewif (5ut vmb vngewtf/bamit (ieju bubernb^W^^^’ benen von IVilbenrobb»
fin antter Ärteg ber ^fr^ogen von £anb^§«t mit Df« bort5’icgcnfpurggt;
lt;^^ro tu Obern Key ern jugieng / kriegten JOer^og Ktto vnnb f 1^ Kruber Stephan auf Hibern Key ern mit ben votj Kegenfpurg/vef 0 lt;^^^ ten vberal in jvem Canb/bae man inen ntebtö ^nführt.
aeac^ verBrent Von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3gt;ie von Kegenfpurg fielen herauf/verbrennten 2lbacb ben (V^nref» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ticn vóOïcgenfpHra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conrab Kifeboff 511 Kegenfpurg/ ber le^t (Draff von Cuppurgm^^^’^^ Suppura- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^j. ß.jj^ jwifeben ben Jörflen vnb Kùrgern/ben 5ürflen wurb fr altegerew^^9 bett $oK.egenfpurg/nemlicb bie (V)aut vn 5oll/Scbulthetf ampt/anberf ^‘^^Z bergleieben b iOof/jugefprocben/ 21 Ifo warb bie faeb gerichtet/es waren bte ©eifblicben gut Körgerifeb/waren mehr auffber K Ärger ben« auffi’^P fîenfeyten.
^fe^açog 2(KrecßtVon OftenneÇ König Sföolp^ erfi^iigfifb bef !Xdc^ö vnberfiunb/ vnb bie Sörzen von Keyern auffbef Könige feyten
w^'cn.
^ if rQog Hilbrecht von Kfberreich famlet vmb biefe jey t eingrof ^^^^^^ auf/er wolt in oberKfferreicb Jtehen/jlief ein frieb mit feinem tOer^og Otten von Canbehut an/gab fm feeb^ehe taufent (Dulben in burebriibemKeyern lief $tehen/er 50g vonWclf auffKurgbhnufe« ^^i^ 2üfic^e»p«pH. bannen gen 5fey fing vnb IVeicbenflephen.
2)abam5u fm fein Sehweffer (VOeebtbilb/bieiOergoginauf Keyern/mif frem Son bem fungen iDer^og Cubwig,
PfnliS^f lt;iff Kubolph war ju (lOÄneben/war auffKonig Slbolp^fd^^^ Sebwehere fetten/boeb fÄgter nit vbel 511 feinem)peteer/feiner (V?utfer2?fn bem jOer^og von Oflerreieb/ ber behielt bey fm fei« Schweflet / vnb fein 1^”?^ -‘Dettern Oeri^og Cubwigcn/nacbmaleKeifer/jog in einem tag von jwl bif gen pÄfing/nitweit von (VDÄneben/babam ju fm auch f«« ^^5^*^^^^^ pfal^graff K»bolph/W4reittv«berfheibi«ger$wifchlt;»^lt;gt;w ^^^^5^^^
von4gt;|lcmtcV»
Jjev
ôott^em ©cf(0Mt9er@cgetcw. CCGCLXXV
îbcr wolt febUebt betn bedefoten attnemmen/vevmdnt bne Ketd? $« erben/ vnb wer nabenb pfnlçgmff Kubolph vberrebt vo feiner (contrev von Ivotng ^bolpb feinem ©cbweber ju bem von 4gt;fïerretcb gefvillen / wenne un ben ‘ViG^z tbumbgennnne ber ©ebluber wer ge wefen/vnb nnbern fo Kóntgifd? waren. nbsp;nbsp;ebberu».
Dnb pfnl^graffKubolpb eilet jnm S^ónig/ feinem ©eb weber/genDlm/ «llbn er auff/n wartet. ï)er von 4gt;(ïerreilt;b joggen ^^ürjlenfelbinbae 2^lo|ïer/ bamacb gen /ianbfperg/ von banen gen GOtnbelbeim/ vn tam alfo on mennig^/ Iilt;b6binbernu^in©cbwaben/inober 4gt;|lerreicbvttbanben Kbein. iDer^og ûttovon lüanbebutjogaucbanben Kbeinbem Äonigejn/vnberfdblugvn herwegen (Braff^Hbrecbtvon lOaigerlocb/bef? von 4gt;flerreid?6 (V?utter^rn her/vn 50g bar nad) jum 2kónig inbae ^Ifa^ gen Kuffacb. ïÖer von -Ofïerreieb belegert Stl^e feine Dettern pfalçgraff Knbolpben/ vermeint jn alfo a uff fein feiten 5U bringe/aberber pfalçgraff wurb beft rnebr gereift bey bem 2^6nig/ feinem ©eb weber jnbleyben/vnb ft eb an feinem Dettern jn reeben.
Ïlacb langem bin vnbberreifen/aiïlfvnbniber/nad^bembielOerrennicbi: 3ern jnfamen tarnen/ bamie ein ©eb lacht barank wórb / verberbten fie nur bie «itmenfceutauffbeiben feiten.
2gt;ocb triebóSuleQtbaóglücfjufammen/nicbtweitvonirormbó/Kónig ^ebra^t m 2fbolpb tam vmb / ber 5órfl von Ofterreieb lag ob/ bie $ wen durften von ^ey^ sPormbs jwifc^oi ernpfalt5graf)fX.ubolpbamKbein/lOerQogin^eyernvn2fmbcrgvonaO0n JJSßc^JijS dien/vn loeroog 4gt;tto von Xianbebut/ nacb bem,r lOcrr ber König er fd?lagen Ä^nig '^iMpitn ''’ar/wiebé fie gen TTorine bineyn/ woltê bie naebt ba bliben fey n/iOer^ogOtto ‘’‘’»pad«»»’ tt'aôbartvcrwunbf/bettwolbreylVunbêrîôergemeinVIOanjuTVormô/fovor l^ónigifcb war/vertert fieb mit bem ©ieg/wurb vrbaring C wie gerngefd?icbt) nbsp;nbsp;•
•Ofïcrreicbifcb/wolt ju gefallen bem dürften aufj -Ófïerreicb bie ^eyerifeben* dürften vberfallenl^ben/Dnfcreyurfïenwurbett von bem Kabtgewarnt/wi ebenauf ber ©tatt btn gen tOeibclberg jogê nadimaló beranff in Weyern.X^n biefeöibladitifigefcbeben/alómanfcbriebtanfentjweybunbertvnbacbtvnb
Heun^ig/am anbern tag im iOeuwmonat.
Lieber ^a^ogron Ofterreicfeanba^^Xelc^fam/heron
Paflaw mit Dem ^ife^off richtet.
Ary2tcbbtefer ©cblacbt wurb loeroog 3flbred)tvon4gt;flerreicb/baóerlang l^lblt;gertbett/im3ug(lmonateinbeUigiilt;blt;rwebltanbjKeifb/erbegnabt 6\Xj'wiber bureb bitt feiner ©cbwefter/t^erijogin lt;l0ed)tilb auf Beyern feine better/pfalggraffKubolpbc/t^crgog in-öbern Keyernvn ob bc tlorctaw. , I^acbmalö im IVintermonat hielt König 2tlbred?t feinen erfîcn Ke id) frag 511 oïde^fitag jucnôm Hurnberg/ber war febr grof/warebamu if bic Könige voKcbem/poln/nca nbsp;nbsp;nbsp;cquot;?quot;^^?'^
plis/ bergleieben vnfer 5ür|lc pfaltjgrl^Kubolpb mit feine Kruber bertjog Cubwig/nacbmaleKcifer.ïbiferjcytwoltpaffaw wieKegenfpurgein^rey// panaw wd dn Ratt fcy n/festen ein Kabe nad) bcm brauch ber KeiebRect/vn ein Câmerer vnb ^«Dß«« Rvn* KurgermeiRer/ beugte in ben Kabt'îburn einbefonber (ßlocte/bamit man in benKabt folt leutê.îbie'îbumberrn Robenauf ber ©tatt vbcr bie 2gt;onaw auff haô4gt;berbauf/vnbtbetbcrKifcboffbie©tatttnKan/fcbofRngegcneinanber ^eib partbey.K0nig2Hbrccbt forbert bey bpartbey für ft cb/verbort bie facb/vn
debts bermaffen/ Ker KifeboffmuR bie ©tatt auf bem Kan tbun/fr gne^s biger tOerrfeyn/bie Kùrger/wie voralfersber/vnberbcmKb febofffeyu/bic Kabtsglocten bcm Kifeboffvberant^/
Worten/vnb barju brcy bunbertpfunbt
juRraRgeben.
11 it)
IVie
-ocr page 1000-® te fff tufa je pt Pen ^uPfn üöd tn XewffcPIanP 9f«gt;8«.
(fr^?*l*’'gt;*y*9**quot;9‘*» gwfglt;(lt;b»«yBlgt;lt;rW«3uigt;e»4»g«iie'Ctutplgt;**quot;^
^^^JwKpcvnfcvgrofjbctmlicb tOcilcbuntb vnb ©«era tn ent bejCabd^^^ ^Intö Cbn jit fielen / in (VDotfef $ei:fltcf|en/ baß gefpott barnu^ f*^^^ ^ c SuPfnjcrpoiTenPas vnb eö wwvbe blutig. Î)cwnrtd? ein ^utiwev genannt bet KinbpäfebZ^^ ^frament in nbsp;nbsp;fagt/eó wet vou (5occ gebotcen / bic j^nbifebbeit v be vul vmb folebd jnfï’^^'n ^^
ÄÄ «’S» tie '’”^ fd?tcy : IVcr cin guter Cbvifï wi Ifcyn/ber folge mir naeb.Ï)a liefi^^^‘^*’’^c 3uben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JU / vnb würben bic Juben vberfallen/ geplónberf/ erfebUgen/vnb verbrennt
SuPen^erfatto julüirQburg/dOergentc/nürnberg/tTeuwmarcf/Xottenburg/TJabcnbcrg u»««»»rä? ’^ ^mberg/pXrtbing/Iüilbenfïein/ vnb anbern ©tutten mebr in branden vn
^cyern. ïbie ObrigBeit/noeb niemanb nu ff be m (Botteboben/Buubte erreftem ÏDie^wben/IVeib vnnb UOann/ waren fo bartnedig / ebe |tlt; peb tau^cn w^V SuPen werffen jr rt# laffen/cbe wurffen ßc ƒ re eigene 2^tnber mit fampt bem lt;5 ut in bae 5enwr^$ 9«n^inPerin»5lt;H* uigTUbrcebtBuubtbic 3« bifd bett nit erretten/mujïvber fein bandburw Jt
''^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ringer jufcben. Ï)ie (Beifîlicbcnprcbigten/eôwcrcin fïraffvon
Juben/bad gleubt ber gemein man ; 3gt;ie von Kegenfpurg errettete mit großer 5«Pen jn (j^t^nfi móbcvnarbcitfre juben/fagten/fte woltcngcwiffc5cicbenvon(5otterwnrKn fp^3 ton Pen ©«ß» p^j) babcn baó mans alfb erwürgen folt.2)a bic3lu^rubr gefïillct war/jc^^n ^ 1 jenerret e. ber^ônigbartbie^enbclfübrer/fobic^nbenerfcblagcnbettcn/feçetvnrw^^n bic Juben wiber inbie ©tütt/barauf mans auf gereutet bett.
23Jtf'PfalpgraffiXuPolpp etn fte «wer ankgt / Pte WPli ber 2(bcï vnb ©effifieb^n «if^t ö^ben / vrtb von
tOer^og ©tcpbnnó ^ocb*
Z^TX 3«r«*^ 5^yf Mt Pfnl^graff Kubolpb tn obern Beyern / mit wtMew VM^Jwijfen feiner (V7’utterein lïeuweran/ein iOoffolt geben 5wen@^^'^s^ ein tOauf ein ©drilling / aber ber 3tbel vnb (Beifllieben wegerten fidi P
d)cô.î)er gemeine (V?ann/15ürger vnb lt;l0ûncbe/gabenô. Îgt;ie|ër jeyt lOergog ©tepban ju Canbebut lOocbjeyt/namju ber if be 5»^auw iOer^ogpulrogeauf polen'2^od)tcr/fubrebarnacbbietOerQoginanba6jlt;«
«tperfpaep cm 7;(o vnb Bamgen ^lbcrfpad)tnbaô 2^lofler anber'Vilf/©. ^ernbarbö •Ûr^quot;/
d)cn. îber 2lbt war nit babetm/bte (lOuncb waren m ber 2^trcben/frunoen vi fungcn/etlicb vbcr ben 2Htarnbielten jOef /ber lOer^ogtrat vnverfebetwj^ P mit bem prauwen jimer in bie S^irden / î)te (V?ünd) lieffen ail von ben 211 tn vnb auf ber 2^trden ba fie baß 5rau wenjimer faben / vnb wurb beffelben tag ber (Bottcôbienfîalfo vnbcrlaffcn. 3Î)ert5crgog vnb tOergoginwürbenjo^ » auff bie (VDiind^ wifren nit wie es jugieng/ba Bamglcid) 2lbt lOogo/ jetget bem 5ürfïenbef -ôrbcnôbraud^/baôBeinlVeibin fr lauden fblt Bommen/vnb wurb barnacb ein
geliebter braufgt;
Wîlt;
-ocr page 1001-fton^cm ®cfcö(cd}c 9ev @(glt;few. CCCCLXXVI ®if ^ónig Stlbw^t mit ft int m'5?f ttfr pfaK^^ra)) $Xm^
öolp^vncmetvurO,
gyS ^pfl^o}iifrtcïii6 berarbe wok ^órng^Hbrccbt fur ^««.Kontgertenctt/ ^/Afugt lfr beet fein eigen t?errencvniorbc/cr fclbfî ber ^npfï wer 2\eyfcr
ïba temen bte (Übnrfàrflcn btc brey ^ifebofF/eueb bef 2lt;óntge »etter P^^Ï^Sveff Tknbolpbnm Kbetn/tOerçogtn^bern Weyern/jufemmen/enr/ Ijkten Äontg 3Llbrcd)t /1 beten ben o^H em Kbetn / fo bemeló bem 2key fer vnb ^^«lt;S 5ugebórt/ eb. 2\óntg 2tlbrecbt febuff bic ©reffen von ©iilicb vnb ©eb gwinac^t »ón{lt;i ^ftnwiber ^'riervnCóln erfeIbfïvbcr5og(liÓein5/3tugfpurg/vnbenberKcïd?#^^^“^‘® quot;’“ ”*“ jïett/vn bic Öebwébi fd?ê ©reffen vn tSerm febteft er vber fein »ettern pfel^/z eÂu|9lSÎ S»^AffX.ubolpb/bie2kón:gtflt;bênemenbemKcid? neuwmerct bcy Hórnberg «yn/bcrglcicben enber iöonew 'Werb/Ceuging. 2)^ ©efeblof jn Werb webrec fiel) leng/ bif bic 2^ónigifcbcn ein tbeil ber (lOenwer vmbgrnben/ be geb co fteb *lt;n beo Keieb vn ben 2^ónig. 2)ic dürften von Cenbobut ©ebrùber/ 4gt;t.to vnb Qtepben/woltenfrem»etterpfel^greff KnbolpbwibcrbeeX-cicbnitbclf^ kn/fÏecbcn/rentenbtcwcil5uj(ienb6b«t/mitfempt©reffcn3Hbrccbtcttvnnb 3lbclrem von t?elf/ betten ein guten mut/bielcen Kitterfpiel.
5reu w (Dcebtbilb bic iDcr^ogtn/ bef Kónigo Rehweiler/wee eneb wiber ken ©on pfelngreffCnb wig/mit fempt jrem jungen 0on tOergogCub wig/ ittbcmjogcnbie^ónigifcbcttvnbee Tvcidj weirergewunnenSdiwebetgvon ^cf wegen mufl pfelggreff Xubolpb von bem 2Vóntg feinem »ettern gneb nbsp;• ^«gcren/wolt er enberf vorn Keid? nieb t ger vertriben werben/vn erlenget bie^-* felbigc bureb fein (V?ftttcr bef Könige ©ebwefïer.
Ïber Kóniggeb jm wiber wee er jmebgewunnen betf/boeb pfetf^gveflf Kubolpb tnufï feinem »etter bem König ein grofjè fumme ©clco geben / beräum er ein Klo jîcr in Key cm enjulegcn bezwungen wurbiDeo grof »ieeb'ein X.ofß/cm 4gt;cbf / mufl geben cm ©dnUing/cin Kuw fünffQcben pfennig/beo tlcitt»i€eb/ein 0euw/©lt;bef/©eif/jebenpfennig. Î)ic Kifd^off tbeten eber ben Pfellt;$greffen in Kenn / woken fol4?e jteuwer freermen Xicut/ foin ©ûk lt;:en/nicbt geben leffen.
îjiefer ^ey t wer ein grofferWinb em erfïen teg im Cbrifïmonet/werff bic fronet 2ï?inb. beufervmb / temgervberenf ctnvngewónlid? fd?ón wetter bemeeb/bermef/ fen/bee bte Kcumim Jenner blûten/volgt bemeeb ein grof ©cwAffer/vnb fier nbsp;nbsp;nbsp;©.differ benend) ebbie ©reffen von Zlnpffncd / Kifd)off Conreb ju Kegeufpurg ber kgt/febuff bic ©refffebefft bem Kiflbumb Kegenfpurg/id? mein bic »er? fpcrgcrbebcnofcijtinn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
SBle pfale^raff ïtubolp^ nut feiner Slntta- ber .perron
gin ïöïccl^tamp;üb vilein 6 wur^
ÄT^Kew (^0cd?tbilb bic lOertjogin geb etitebe Klóflern vil freybeit/ ncmlicb
vnber enbem ïöieffen/bic wokpfel^greffXubolpb fr ©on nit beltê/vn Cx£)wurbcttelfobcrmeffen ber feeben vnelno /beopfelggreffKubolpb von (ÏOüncbcn/becrgcmeiniglid?beuft/be6 ©efeblof ©d)tlbbcrgbey2l-id)e/ellbe ec^itbóerg. fetn(V?uttcr(Vgt;cd)tbilb benftvbcrficl/ficmttfrc ©onlOcrgogCubwtgê/ned) ^Ww^tw von frew ntele Key fer/vnb Conreb Ótlinger jrcmiDo^mciflcr/gcfengengcn(Wónd)cn ‘'9“’“’ ©»»««f«» fóbrt.Jm ©eblof were vbcrel elle ©emed? vó ©d)lubcr bef t^enjogen Kcntgt; ntciflereuffecbrocbcnvnbgcplünbcrt /nefbmelonem pfelijgreff Kubolpb elle ©tâtt vnjlccf en wiber ey n/fo fein (V?uttct bifber pßegweif bettingebebt/
11 nq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geb
-ocr page 1002-©dß ^efgt;entgt;e ^«(^ ^o6anntö ?'(ticntit«7 gnbfiSv/rtwolt femes Krubers tOer^og X^ubwigsbinfütAn ^ormÄttbf^^g 2rr4«w (lOccbttlt 4I0 ein vcrnunffn^c vn h)figc5iir|lin/Uc|i peb nit ƒ v web« tbetforbett gen (Düneben ^Sifeboff^mneb von 5«y png/vn -Otten von Canböbut/vetjig peb wiUtgUeb nller ©tätt vnnb 5lecf en / vno 0 ganzen ‘X)otmónbfd?afft ƒtee junge Sone PetQog Cubwige/ gäbe uUeö ^flt; eitern ©on/ pfnl^gmjfKubolpb/vber/begert nit mebr benn bup /r fröv» Pful^gvujfAubolpb vetd)t wnfentpfunbe (Püneber pfennig/pflt;'l^3*^fjJ Kubolpb verwilliget nueb breyn/vnb war bne bic meinnng-.Öie folten bey^ (Putter vnb ©on foleben vertrug jn beflAten jum2lt;ónig3llbrecbt/rem bervnb Dettern sieben / ©te jogen ulfo bin mit cinunber biefer meinung Werb / CuugingvnpocbflÄtten. 3Ö«biePerQogininóKeilt;buupire6Ö‘’‘^ o;?«lt;^_tiib toil ben glt; gcwultbum/woltpevonfoldjem vertag niebts bulten/pe mufle tbun wk^’ SSïSï elenb vnb gefangen Weiböbilb / blugt frem^öruberbem^onig vberben ©lt;’”^ nit Ml«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber bett pe verfolgt wiberuUe btlligbcit.pfali5gvuff?lt;ubolpb lief
ConrubOtlinger/piner^Putterpofmeifier/uup/verbuebtfn/ erwerunplw febulbig/jibe f n fonfl uueb unber bing mebr/ lief ƒm ju (Püneben ben fcblugen un ©.Dlricbß tug/ bu mun $elet von Cbrifîi ©eburt tuufent br^b»quot; bertvnbrey für. ibuwurbbie (Putter noch jorniger vberber ©on/rufftf*'^ Gruber ben 2^0nig vmb rubt un. ^Ónig^lbreebt forbert beybe feine Dettetu benPfulggruffvn feine ©ebwcflcrlftu jm gen norbling/pfu^gruffKu^bolpJ mit fumpt feinem 23rnber per^og Cubwig bum bubin/ber 2lt;0ntg flt;b«tT amp;**J 0(bwefier uUeö wiber/fonfl folte alle unbere facb tob vn ub feyn.Per^og Tvig/nucbmul62^eyfer/bengtb(P«tterurt/fcbwur ctnÀl:tberwôltuituicî?tiu Beyern bommen / mun fe^ct ben fein aUerliebfle 5ruuw vn (Putter wiber eyn/ vnbtbetfr folcbe fd?mucbub.
Wirt erßec^eti.
CCiec^tilba tob.
* nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;2(ber fein Gruber Pful^gruffXubolpb wolt fold?en feincô Dettersbep
Königs fprueb nit vollbringen / wolt nit wibergebe w$ er^yngenomen. jtuuw ÖOelt;btbilt mit bem ƒ unge ©on / perQog Cubwig/jog gen ^ugfpurg/b 2vof’^3 febuffben Xcicbflättenvn^lmptleuten/bup pe ber (Putter wtber ben ©onem ®d)iuKr ein br/a? beiflunbttbeten/vnbwurb©cbl«terberKenntmeifler/folcber5xvitrucbt^’*’f;, (Der ber jwptrac^t f44jer/vomK$nigentflt;6t/buä?jumK0nigepcbJult;ntpb»lbigenreitent»^»^ wurberuuffbemwegevberrittenvnb erflodjenvonbem ge^eugberper^ogm (Ped?tbilb vnb frs jungen ©ons perçog Cub wigs. Conrub von Wilbenrobo (vonbemid) oben uueb gefügt bub )berwu6 vom 2^ónig feinem Detternbem pfulçgruffenju einem Pofmeiflergebê/uup bemelenbgeforbert/ubererfturo bulb in burQê tugen bemad).2^ónig 2Hbrecbt forbert feine beybe Dettern/ bolpben vnb Cubwigen / mit pimpt ber ©eb wefler $u f m gen Dim / befahl KegimentWiglem von^ruupnit/bife jwen Gröber muflen jremDetternbein IVonignuebjiebê bip ulle (Beltfebult bejulet wurb. Dnb vnlung bernueb fflt;^^^ fre (Putter bie Per^ogin (Peebtbilt / urn neebfïen tug vor bem Weibn^d^f Slbenb/ulemunfebrieb tuufent breyb|nbert vnb vier/ligtbegrubenbeyjrem Puupwirt pfulçgruff Cubwigen beur unbern ju 5ó»^fï«nfelb.
Î^oii ber ©onui» ju iXegenfpurg.
îfujjkne^ CerÆgt;d» nain
^Âi3‘f'®®i’9‘'’‘’'’''tc jarbrad)bic îionAW obcrbAlbKcgcnQjuvgAb/wCA ^::^^^jufufïuuff (Pittenuebt vonber ©tuttuuffben pof gefallen fej^/^ worb bic Weer mit ben groffen ©teinen fïu den noeb Vorzügen gemaebv vnb bie éonuw ulfo wibcr juber ©tattge»*
brungen.
Don
-ocr page 1003-ftott^cm ® efeOfecOt^et @(0eüw. CCCCLXXVH '^^onvnetntäfett^amp;ntg aibrfcfct^mtttem Äomgevon
^c|)cm/ vnO wiener ^app |mbic Mron Sv^ncfrcicOvcvlicbc/
v»b wie bemale aud) vmb Gebern vnb Tongern gvolfc
Ävieg waren/mb lOcvçôg ^tto von Canbe^
but 5«m2kóntgcin ‘Vitganm webUtwurb.
lt;6 wuvb btfer jcyt ^«pjï ^ofttf^dus 8 ad) t mit bem Kóntg a«^ ^raucf^ teteb vncinó / barumb vereiniget er fi eb mi t Äenig Sdbreebt/ben er $« vor verworf)Fenbctt/be(îât/nnifbtallein amXeid) / fonbern verliebe jm and?
®’lt; Kron ^randreifb/bie folt er wiber §um Keid) bringé/wie von alter lang ber ^wefcnwar/nemlid) bieweilftevonben 'ÔTeutfeben Ständen bicwar/tbetben'^''quot;*^quot;’'^^^^^® ^onigin ^ann.^tlfo briegten jwen vmb ^randreieb/ vnb waren and» Gebern ^HÎnn/vnlquot; x^ôùnquot; ^«b Dngern tm fîreit vnb anfpr neb/ l^ricgten and) mebr br«rtt.5gt;er König von Wwe^tê wrße^en. J‘^lt;»ndreicb febrieb fd)enbtlicb bing vber ben ^apfï au|i / bie (Beiftlidjcn awß i o»^andreieb wcgerten vorn Kapfl auffein frey gemein Concilium,
^6 verpbiebaueb bteprjeyton fieibócrben vonbicfer IVeltber'Üngcrb '©ie Även Çü«^«» we König ^Inbrepz bic Kron lungern wurb Icbig/König 3lbrf d)c weite leu SjSSt^*‘ ben feinem Detter feiner @d) we fier Codjrer. König Carl aup rtcapohe/war ^‘ocbeinKinb/pin^lnfrauw wareinDngertn. Xte balffber 3ölt;;p|l Konifa^z dus barjn / tbct bie Dngern in Kann / wo pc niebt annemen ben jungen Carl/ König ^Ibrecbte ©cbwc|ïcr©on/3lberbicDngerifcbcn pfaffentbctcnbencDitgcm tomptauff ^lt;tpfi:berwiberaud)inKart/ vnb erwebïtenbie Dngern ein tbeiljum König ^«9««’ ^cn$epla ben jungenaup Kebem/cintbeil tOertjog Kttoaup Keyernvnnb ^anbóbut/ber war von berdOutter dn Dnger / ben bidtenpe für ben red)#« * dnnatürltcbcn^rbcttbepKönigreicbó Dngern/Dnbber Kómifebc König j^lbrccbt woltc benKönigTPenjefla vonKebem/fdnen ©ebwager/ vb erzogen wben/aber feine ^wen ©dweger/ bcrDngcrifd)c König / vnb Otto l?ergog in ^tyern von Canbe but/machten cinenKunb jufarn wiber ben Kömifd)cn Kö *^i92HbrccbtaupOjlcrrdcb/jten©lt;bwager/bamujïbcrfelbigwtber abjicben.
3*^^^^^^^*^ tagen betnaeb fîarb KöniglVen^cpla aup Kebem/ber er^ b^^-B6namen0/bcrbicgutcn alten Kebmifeben (Brofcbengcfcblagen bat/ liep einen jongen ©on biep aud)quot;Wcn$cf la/öcm fc^t er 511 einem Regenten feinen Detter 'gt;Hb©d)wagerK0nigOttettaufDngcrn/t7erQogauj5tlibernKcyern.
îbiefer König Otto erbub fid) mit einem groffen Reuftgen 5^»9 5« Canbebut/ mit lt;5raffen2tlbrecbten von ©alp/ vnb iOartlieb pnebberger/pt Jï«ntOauptlcuccn/$oggenprymamer(ïcnindOcrcbrn5ujei5tgenanntcmKe«i ^tmifeben König IVenjcp labern anbcrn.3Hlba bamen bic Dngerifd)cn t^erm ^«b^ürjlen ju jm/vnb führten jn weiter genOfcn/nacbmale gen ©tulwciffen Jurg /allba wurb er gebrönet an ©. Ctjf ie tag / 50g nacbmale wiber gen Ofen/ ^„çpg ß^j^,^(^6« bteltcaUbatOof/fcbidte bcnKeyerifd)en 5eug mit obgenannten tOauptlcuten gcM« jum »emg ©raff 2Hbreebtenvon ©alp/vu iOartlteb von puebberg wiber beimbic bauten ‘® 2?#a««h ®«vd) Kernten wiber in Key cm. König 21 Ibt eebt von Ojïerreieb wolte bur^ fdnûanb nit laf}èn/©raffCapla/bcrIVeiba aup ©iebenburgen bett gern fein
©cpwefber König Otten ju ber X^be geben/König Otto meiner fie were jm ju gering am 2lbel/febub bie fach jmmerauff.
Wie
-ocr page 1004-^uô ficbcni?c S^itcß .I^oßanmo ^(ttettttm/ 2ßfe btt Äömg in ©e^em fttnücn/jwen boll» auffntiiW* lgt;crzvnt)5^crf^og^emnfba«ß lernten/©raffju ^prof/
©efd? wiflcvgct Btnb mtt benn ^eyertfeben^rótv ffcn/bureb berfdbtgen bülffÄ^wg wachem wurb.
augußi 17. tadeln fcnqlücffjafftfgcrtag ben ^e^emifc^cn ^sêin^cn.
Cs man flt;b Heb taufent breybunber vnb ffcb^ Mr / am ßben vnb jw^*?^ ^1 ff en tag be^ 3tugffwonat6 / wutb $u4gt;lmunQtnlt;^etebtn betjiwS*^ ^^^ ^^niglüence^ld erffocben/bas ftnbt man tn ben Ciffonen/bae biefft ta$ ^^ ^Öebemtfeben Wenigen etn vngU: rfbaffngev tag iff/baran aueb ff y n etffbl^3^quot; worben 2^ónig -übacTev/^^onig Johannes tm offen 5clb bergletcbw/ vnb^w^ ffIbigen tag tff einer auch vorn '(furchen niber ge legt worben vor fiinffMrt/2v^ / nig Cubwig tn 23ebem vnb 'Vngern/aber teb bomme wiber an bie piffotien.
Slnna 2V^ncef;lai ^c^roeftev.
Äontg 3llbrecbt au^ Äff erreich meinet/^cbem wer bem Keich {tbijl wj^' ben/fübrt fein ©on Kubolpbcn in Webern / vnb mad^t jn baff Ibff 2lt;0nig / er ffarb in Burgen tagen betnaeb.tOer ^og tOeinrich au^Kernten/lt;5taff5« ƒ ƒ : toi /ber bett 511 einer iOau^frauwen ^nna/obgenannte Könige ircncepW^ ©ebweffer / ber vnbcrwanb fteb ber Kron Kebem / auj^ tabt vnb bülff ^”’ , ' 'X)ettern K önigÄttene inT^ngem/vn be^fclbigeKruber iOcr^og ©fepb«^^ famlet |tch 5« Canbebnt / vnb 50g alfo mtt tOeeretraff in Kebem / nam bafff 1* eManiUeß hlt;w big eyttDev^og ©tepban$ogmtttm/baberfflbig wiberbeimau^Kebt^^^f^ 5P8mabfc^uö. nbsp;nbsp;X^anbebttt Bam/würbet fteeb/ kgtficb in ein Kett niber / ff arb boebbe^ 5^^*
gevs webt.
’ ’OBie fvötitq Otto in ^Jngern vnb S^tx^o^ in ©cpern ^fß»’ gen/bnb ^bnig Sllbrccbt Bibern quot;Severn vbci^og/buO er* ffocbenwurb.
fo^^tfft 5cyc wolt Ätto ber'Vngeriffb König/iOer^og in^cyern/^ofbj’^^ j^^ niber Dngerlanb an bie IValacbcy ffoffenb/beftebtigen/bder in 0Ubt»^ bürgen Bam/worb er gefangen von Ctf^la bem Weiba baff Ibff / btt wen nur fein ©chwager ff y n. iba fflcbe allee vernam König Hilbrecht / x^k er fnv rechen art rtiber Key ern/ bie on fein willen bef Königrei^e i^ngem vn 35n^ bber ben 3« »rtberffanbertbctten/rucBtaufOfferrcichgcnrTeuburgan^rt/fcblnSbafelB^ be^Titttburg. nbsp;nbsp;nbsp;einKrucB/woltinniberKeyern.ï6er3lbela«0nibern^eyern fUmletein'^fi^ jufammen/bte waren auffvnb legten (ich für bie Kruef / weiten ben König nit burcblafffn / nach bem fte aber Bein 5ürffenC ber ein lag gefangen in *Vngctn/ ber anber war Brancf 511 CanbebuCbcteen/auch ber fa^ nit fo gar eine w^tn/ vnb etwae binlcffig/bae merdt Könia3lbrccht/lief etlich vil vnber ffim üj*’/ biefelbigen foltcn 5« paffaw bnrchjiefcln / er ff Ibff 511 morgen frü ba ber tag btt brach/rucBt er vber bie KrucB truQlich/ bie Key ern erfchracten ab bem K^*^^3' ^X”’^*^*”^** S^^tw^*t ffneht/vnbjog ber Königirtniber.75eyemim'Wintermonat/ raub^
' vnbbrennetbif erinobern ^eyren Bam /baewar ffirtee'XJetternpfnlßgt^n Kubolpb«n vn tOer^og Cnb wigen/mit ben 50g er gen (îOûnchen/nachmale an ben Kbein/ba wurb er von feine eigen'Vettern/tOer^og iOanffn/ffineKrubere 6on/ineirtem©chifffchenbtlichenerffochen/alemanffhricbta«ffnf$weybnü^^ bett vnb achtet/am erffen tagim fOeyen.iüe iff biff r $eyt ein befonbet plag vber bie König gangen/jrbrey ffyn ffhcnbcltd? erffo^z
eben worben/einer gefangen/ ber fwnffc verz /agt worben.
-ocr page 1005-ftott^em ®ef(0(«gc9er ©egeimt. CCCCLXXVIII 5Bte bfal^araffiXubolp^ mb gt;?n'i?eA SubWig t ^nletenz ©raff ^cinricf) von 2ü(?el6urg a» t^aa îHdcb/vtinb Völlig
-Otto Alif Ringern wiber crlebiget Atif feiner ©efengbniif /in Beyern gen jCAnbßbwttAm.
MX^Lpfï Clcmcttô her fünff $03 vmb bic fer ^ett von Kom mit bcm ^An^cn (riemen«» M [fluff* lt;KiiJöof/vnbbAu|Ïcttt berproumdenju^umton» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenwa^nuna.
“Dttb ba nun Ï^óntgTtlbrcdjt fo f^mmcvltd? vmbBommen WAt/soweit fettte 5^cnX)ettcvn bte tSerfjogen «wj? ^cycm/Xubolpb vnb Z^ubwig/ fo bi|jbcr wte ®^tttg«mclbt/bcmiOofbettcn muffen nAd^jteben tn^eyern/wtber beim gen ^ünd)cn/ vntbcdctcnmttetnAnber/X.ubolpb/ aU bet citer nAm bte Cburmb PFaIq vnbcn Am Xbetn cyn/lte^ fetnem 23rubcr iOcrQogCubwtgenbAó ^cy^/ ‘ilanb bcrobcn/Ale UOundicn/ JngelfÏAtt/ Wimberg / rTewwmAref vnb Anberg »»»ebr/fo tn biefe JOAnptflAtt gebórct/ wie jblcbce aUcó bte Alten ^rtetfe Altijd/ ’»cifen.
, öu ^ct^tgcbAcbtcn PfAlQgrAffen KitbolpbcnAm Kbetn/nie DtcArt bef? f^Htgen Komtfd?ertKctcb6/fd?rtebobgcnAnntcr 23Apfl Clcmcnó eber 73rtc|f
'’‘’’^bAnben gt;blAgt Am crflcn fetnem Detterobef Kóntgeö fAmmcrlt^
Worbt / nAd)mAló bepidjter fm bAf er brob fey / bAmit dn gefebiefter 2^ómg
JJ* eblt werb. Dnb wurb $um Kómtfeben 2^óntg crwcblt (DrAfftOetnrteb von ^’^Qelbnrg nn ©nnet ©AllenAbenb/3n bem wtirb berT^ngevifi) Äontg-Ofto Ättober a?«5ertf4 ‘^^igmtt greffer móbc feiner ©efcngniifj/ctlicbe fügen eß bab imetn Äncd?t Ä^nisj^muwa» Ï^’fgebolffen fey vnbebAnt AlfobttrcbKcuffen/ poln/ bt^inbtc0d)lep/tnbAö • 2Vóntgrctéb 75cbetn / inbAö iOerçogtbumb ÄlegAw/bommcn/AUbAfcy er erfl *^'tennc worben. t^Ab*bef tOcr^ogen “cTod^ter 5t^Aiiw 3(gnee von 2^legAW5ti
®«vA^be genomen/vn Alfo von bem t?crnog bem ^ebemtfdjen Äonig iOetnrtd) l^nein'Uetccrntn^cyern/frcy fid?erbeictcctworbcn. Jeb pnb Aber tnben Alten ^deffen/bAßConrAbber ^rbifeboffvon ©Altjbnrgbem^Apli febreibt/wie
**^ König -Otto tn gcfebrligbeit feines i^eibs vnb Cebens gelegen fey / bnb bem* ^‘^d)mttcincr groffenfummA ©de fein Ccbcnfriflen/vnbvbernibern^cy* ec^^çuttg bj« «M ^i^n eine große fteuwer legen müßen / bcf ftebbie ©eifHtibcn befebwärten/ 21 Ifo fc«»^lt;9er«. ^dgt ber 23tfcb0ff bem 13 Apfï An/ vnb fr Aget rnbt ben 13 Apfï wie er fid) mit fol* ^«r fleuwer gegen K^ntg -Otten bAlten folt.Jeb wev^ Aber mebt von bifer ffew# ’®lt;v fd?reiben bernneb.
®ie verlog ^rtberieß auf; bem öftcvlanb Äönia Sdbree^tef
©on/niber ^ff^cm vberjeg»
Ê^r t^o g briber teb Auf?43fTerrcidi^wAr mttetlicbCAnböberrcnvncinö / bic betten ein vnbcrfcblAuff bey König -Otten Auf langem 511 CAnböbut/ î)Arumb febteft fler^og ^ribericb feinen tlAuptmAnUlrieb vonWAltfe« *wit brey bunbert pferben bureb © Alt^b urg in Key cm b Kifebofflief? fte bureb ^^Hef ne5n2gt;itbmAntngeynzbictbecen grof}ênf(bAben bAfelbflbenimbim ^mtermonAt/ verbrenten bie Korffer wAsKeyerifd) was vmKurgtbAufen. ^J^vffetvmBqjurjt ^lt;*r ein talt er tlcrbfb vnlVintcr/erfrurcn vil Ceut/mAn febteibe/ es feyen bey baoff» verbrennt, vrey tAufent (V?enfd?en erfroren vnb erbungert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(öiciTUveite-
K6ntg.Otto Anfängern / Herzog ©tepbAn fein Kruber / fAmletcn ßeb 5ulLAnb6buttn IVetbenAebtJeyertAgen/fAgccnbie -Oflerreicbifebcn Keuter ^iber Au^bem CAnb/vnb legten ficb und) ber bdligc brey König eng für neu# °wvg AmJn/febluge AllbA ein Krucf / Inge vier (Vlonnt für bem ^cblof/licffcnß ^urebAtrQbnAppen vmgrAben/bjbie (Dnur vmficl:bAfolcb6 ein/^Amberger fo tlAupt*
-ocr page 1006-©ue (Icbcnbc ^«cÇ I^oßantua ^Ïtienemt/
JOauptmann wav fabc/^unbt lt;r bud ©cfdjlo^ fdb jl an/ßobc mit ben fdnen b4P'/
O^e wbur3 «wfjae *
itfMint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^d? ber maebee ent jett cm Anfr^nbt bc^ rttege ^wifcbc ben Xinnben -0(rlt;f*^
vnb nibcrn73cylt;rn.
©er ankr OfterrneÇtfeÇ Kheg nut «Wem ‘Sepern.
^Sftnhit»# iwifcçe« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^og^^bcpicb voOflcmtcb fnad?cetnbunbrtnic73tfd)ofrCortr4b v^H
SS:^*Si«^ I^ ©nlçbuvg/jogmte fünffgeben tnufent GOann bernutfinBeyern/ febW3 ^ifc^off o iç#.g^p(tj4rt©4nct JacobewgfürKtetben(Ónrefzingjwei^tagbarPö^^/bt« TiietangejanVt. tin (ßefcploßgaben bas (Befeblo^ lt;*«lt;ƒ/ î)a bie Bürger weiter ben (ÏOnref f nwf Vorbalten tunbten/ ba junbten fte ben (V?arcf vnb jre genfer fclbfl an/ v^b pö^ ben alle barvon. t^cr^og ^riberid? rud-’t auff^urefbanfen/tbet vberal mte «jeu wer vnb^rannt großen fd?aben/fd?lwg fteb naebmab für bie Statt 0d)«^ bing.
2lt;ónig 4gt;tto au fDngemDcrçogSteif an fef Herüber/von Canbßb ff' Comités de aita famleten aud) Jv X^olrfZ/n Fanten ju bûlff auf Ständen bie jOerm von ÏTpnbe^'' ßamma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bingenZvn ©raffen von i^obenloebZ botten aitffwj ©teef en vn ÄolbenntoebP
tragenzratttenmttanbertbalbtaiifentPferbenvnbnïitfecbgtgtatïrent^iOant^ J» Juf and? für ©cb^rbingvn legten |td) auffbie anber feyten berJ^ö/wo^f^P vermeßene ©cblacbtmit benen von ^flerreieb tbnn Z aber ber 3« war entyd^^'' ein febenzanf anfeblag bef^ eyeri feben iOauptmans Öartlicbö von pnebbetf / wurb vrbaring in eil vber ben lÜaflèrfluf 3n ein ^ruef gefeb lagenz vn 5” ^^^^^ ternaebtin ber fliUßengenbie ^eyerifebenan vber bie?örucfen ju jieben.
• , ïamp;abie-óflerreieberZbabertagberbracbZiabenbietnennigber Jeinb/glt;i* ©raffen toon tJofjen ben fte bie ßoebt mitfampt bem JOer^og vnb^r^bifeboff von©alçburg/lKH^^ Jj^HS«»^»«^n;w 411 jj; j)ing binber jn z bie ^eyerifeben plónberten bie IV4gcn Z namen alleö ©^'^ fdjütj/gewunen grof vnfeglid) gutzPfcrbtzIVebr/l^arnifcbzCiffrungZ'H’^j*’' 2^letber/©perberzl0unb vnb viel Bóftlicber 5clt*Ï)cf ^r^bifeboffe von 0nlg* burg odP febetjt man für bunbert vn feebgig ©ulbenZ wurb nur vm vier pf^^ paflawer dOüng verFaufft.^6 f nb noeb alte fiateinifebeDerf von bip«» 0*3 vorpanben/ifî gefebeben am britten tag im 2lugflmonat.
2Btf .^er^03 ©Up^an fiart J« Vanteßiiffint W«
Cftcrrcic^ vnb nibem Nepern gemacht wurb/bnb
vorn vertriebenen 73ebemif(ben
Äonig.
z^quot;X 1fr Tugertfeb Äonig 4gt;cto Zto Gruber tOer^og ©tepban/nad? fol^ J^^cbem groffen ©ieg jugen feminreubengen jCanbebutz aHbagldebbap felbige far ab man febrib taufent breybunbert vnb eilff/ben ne^(ï«tt^^3 naeb ©anct ‘Ïboman vor lüeibenacbten Z febieb von biefer Welt t?ergog0f^* pbanz bat gelebt vierzig far /lief binber im ©eutamfein Wittib Zjw^«
«Mtrix ©rtffinbs tOeinricbeubenviergebenbenz vnb-Otto ben vterbtenZ breyÏ'ód^terZ ^tatriV ©reffin von ©ortj/lf Ifen iOergogin in IbßerreicbZ vn 3gne6 ein Älo gerfraw/ befahl fein Weib vn2^inb feinem Kruber 2lt;ónig Otto auf Dugem.^ntmeb^' gen far bemad) tarnen jufamen bieÄonigin If If betbZ Ä$nig 3lbred)t6 wn^/ tib/mit fampt iren ©onen/bergletcben Kubolpb vnb £ubwig ©ebrüber/^er/ tjog auf obern^eyern vnb pfalggraflrenamKbdnZlfr^bif^oifConrab ^n ©alQburg/^embarb ^ifeboffju paffauwz^ifeboff 3oban von ^HS^”/^Î fd)off2Hbrelt;bt ju ©urctZ ber vertrieben Ä-oniglOänricb auf ^ebtntCbeP nigtSeinrieb von Cütjelburg verliebe ^ebemzab beimgefallen bem Hdd?/|lt;gt;J nem ©onÄonig 3öbanfen) anber viel mehr t?errenju pnffawim^^P^^”' machten frieb jwifienOfferreich vnb nibern^eyern, IfIfcn Oer^og ^^^^^
-ocr page 1007-6ott9lt;m (B(f(6Ht9«r@(g«lt;rtt, CCCCLXXIX
M^^9lt;ï(ïovbc«cn'5^od?tccttAm5« blt;v l^bc JOaQog4gt;tt vott4gt;|ïcmïlt;b/rtucb ^^»’9 3Hbred)tó 0on / 73cy btcfcm 5üc|lcn iOerçog 4gt;t«n von 4gt; jlcrrcid) tjï «ïinOofgcwcfcnbcrpfnffvomSkalcnbcrg/ vnb Heiebarb yucbiï cin^rnndV , ^onben mnn noeb fo vil ftngt vnb fagc. -Óbgcnanntcv vcrmcbcncv Kówg«w^} SS. *quot;^'’ quot;^ ^obcmvon2lt;cyfcvtOdnnd)vottC«5Qclbuvg/ßobc«u^l30bcwtrt^cycrrt$ü Ofieioamp;arbiW-Rittern‘Vettem gen C«nbß but/3^ b^b ein nie Priuilegium gclefen/bnfierbem Äloflcv Cbïmfeegibr/bnrinn bnß Datum liebet/ (Beben jn Cnnböbutnm fïeu/z ’^enlrtr/AnnoDominiijii.Öeitt'^rtteUnncnlfozJOetnncb von (Bottee (ßnnben ^‘R? 5gt;fnrirf beß 5u^6bcmvnbpolen Aomg/iOer^og in 2^ernfen/vnlt;Btn|f$u ‘(TytoU/iPogt ^^quot;‘3®quot;* ^»{»em. ®evlt;Bott6beufcv73lgln/'^tienf/^nj»en/vn|cvXeicbnttvietbtenjnr.
^2\3^R*^ Mit MS ttueb 2lt;eyfev iOeintteb bet ndu in TTclfd)Innb vnnb gen
Kom / mit /m wnv pfnlggenff Knbolpb nm Kbeyn / vnnb iOer^og in ^cyetn/gewnnnen(50cilnttb/ptcfln/'ö;nnn6/mitgewnlt/pifn/lt;Benurt/ ^evun« nnbere Stättergnben (tebgern/tvoSenud) bifen 2v0nigKnpted?tnu^Menpli6 uni. ’’berjogen bnben/ vnb bnjlclbige Cnnb wibev jum Keieb gebtnebt bnben / 3l.bev ?‘pA^ ^'*^ ‘^'^^^* ^np|ldemenöbcrf»rttft/vnbbet2^0nigvon5tnndveid)/fd?lugcnnd)bntz/ ' cyn bcrglcid?enbievon^lovent5/wckbepnrtbey bibber nUejenbns heilig Ko// /yforentiner fennt»
*ttifcbe Keid? gebinbevt bnben / biR ßc bod) jegt nud? bicfet |nr bnnimb gejlrnffc Ryn wotben / vnb ein bnrten Roß bntnmb bnben leiben mólfen / es bleibt ntebee 9tlt;t(^^** itt bic Icng vngevocben/fo It ee gleich tnufent int nnReben. 3ibet id? coin wibet nn 2\ónig Octennuß ‘XJngetn vnb Pet^ogin Weyern»
‘Son ^Cónig Ötten auf? ï^uaiTU ^anijftft/Wc er Xit’cm Severn bdigebciL
zT^k 3fev $cit btelt bet X^ngetifd?e S^ónig/ 42gt;tto i0ct^lt;^in Hibetn 13cyetn/ ^^^eingemetne CnnbRbnfftnnß ntbetnl3eyetn5u.Cnnb6bnt/nn ©nnet .5^^1’^taa3a-‘’nfc8^ ^^^•^Dcitó tng/etbnt fetn leibvnnb leben vmbein gtofR©nmmngelte miß ^tmgefengtnttß lófen müßen/bnewnt et nod? Rhülbtg. iÖnmit et nbet fold? ®elt nutf bved)te/vnnb eingtoffe ©teiltet/ fomnnbieXlloRcuwcr beißt/niid? Äf^ß««*»««^’ ’‘ttigewól?nltd? ‘Vngelt nnff ntme Ceiit bet (BeiRltd?cn vnb Iücltlid?enmód?t itgen/gnbetgtoflè^teibeit vnb tOofmntd?bem2tbclim rTtbetlnnb. ©old?e PnnbfeRiRgebtiicbtvrtbetnnbetnbeß Cnnbe 5i^ctbelcen/cówütb ^u viclfolt id?biefelbtgennd)betlcngebetfei5en: ïÖetntm gemeine ^OnnnmuR ben nebfen ®t^(ie««3M aeü« tbeil feinet (Bütetnuffligenbe/fnbtenbe/ nud? bie Jbienet/ftee Cnnbe bteymnl «“ ‘^«i» «n« ©ft* geben/i)eßglcid)enbic.KloReuwetbvlt;ymnl/l:leinvngvoßX’:bcnllcpfenmng “'^’
Vnb Kleine (Bülb/fo mnn TVingnlb/Ke’/iOnnet/difyet/nennt/ nnm bet König ein mnl cyn bna “lOngelt / von (Betteybgülb nud? nut etn mnl/ein ©d?nR Weitj ittuRnd?i5ig/Kotn fcd?Qig / (BetRen vtetgig/ iOnbetn bteifßg/ Kegenfputget pfenning geben. Dub bet DngetiRbKónig^^ttmitfnmpt |einet Pnußfrnu// Ofto Ojngenfe^cr vjenbet Königin lignes/ feinet ©d?ttgt;eRet / nud? signes genennt/ feinet Oc/ *^^quot;'3* Rbwey en/fetneß Ktubetó betoog ©tepbnne feltgen 5tnu w (Beutn / verInffene ibittwe/feinen jungen *ï)ettctn/fSerQogt?eintid?ett vnb -Orten / bnt vetfiegclt folcbct?nnbfcR/ fid? vetfd?tiben nm etReu/dte wolle vorn^npR / vorn Keyfet beRüten/vbet fold)c 5»^eibei15U wegen bringen/ vnb nimmermebt ^u ewigen ^ei ten/webet er noch feine nnd?Bomen folcbß mebt nn ein CnnbfcbnRf begeren. Vn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7o./ecundA
blt;e 0efd?lcd?e vnb ©tütte / ben fold?e jreibetcKönig -Otto verenuffe bnt / fol quot;^^^• gettbernnd?/2tlbred?t/Zbelrnm/3obttnneô/(Btnffen von ©nie/ (Brnff iOeino dodcamus. rid? von Wittenberg / Kemhntb vnnb “lOlrid? Pert ju Wlbcnfperg/ ^molpb lt;Pn|fcnbnufet von '’Îüfing/ Wtrnolpb von (ÜOnßenbnufen X^rbmnrRhnld in rCibcrnKeyern/'X)lrid?CetbelRngct^rbcrudfnßin75cyetn/^ribcrtd?vnnb 6eifribbieî?ùringcr/ Pnttmeos vnnb itberwem voniOegenberg/ 5ttbcvid? i^fwuittw ^Jege«* mm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wluct‘’“3*
-ocr page 1008-OiW Oe^enbe ^ucg ^o^uittiw ^fitenctm/
Vaerniem.
Auer, itqiÏ0(?b«»ÏOar» ter.
Achdorferut.
CloJneri. Pric/esvit^humb. 91000 ein puf|, Bock^ber^eri, Schentkif.
Gran/^, Leichtenbeck^'.
Runtin^eri.
leitzrieder.
liorrmhtrger^.
Pfaffingeri, Kar^el^‘
^iKi! vott 'Ävennbevg/ IVcrntij 3tucr/ ^ngclbültf ”WAvtcv/ ^vtbeneb ^^^ borffev/ 3lbrcd?t vnnb iOartpreebt dó^nev/ peter ^efer / 'X)iQtb««ttgt; J** Ötraubmg/ 3Llbred)t Ötrtubrteber/DtQtbumban bev Kbob/iOan^ 5lt;^lt;'®”* bet:gvonl3v»nn/ ©etfrtb vnnb ‘S’bomaó Fraunberger von Ft^aunberg/0^^'^ fribvnbtOan6Fvaunbergv»ottiOag/iOan6F»^aunbofcr/Frtbericbprattenccf/ ‘X)lrtd7X.emfpcrger/2Hbred)t©d?on(ïmcr/Frtberi£b vnnb Albrecht (ÏOaut^ ner/ iOartlicb/ Conrab / 2Hbrecbt ^orffperger / iOartwig ^ibamev / Cental protwtQ/Dto/bte Öattelboger/ ^bibrieb feinSon Wcvner/bteÖcbcud^’’ vb 4n$Acbtng/t?artnetb^ad)i«ger/JCnbwigt?ctnrtd)/ t^ertol/ bte lt;5ranfctt/ 0 weitger ‘ÏufcbcH / Conrab ^ötfenb / t^einrieb/ -Otto/ Cetebtenbeef Z iOctn^*^ ^bran/-Otnetb CyraQ / Conrab nufperger/ Afberwein Fnldenfïetncv/^tb breebt iOatbawer / Bayport vnnb Conrab von'Conerfletn/ tJilcebranb/ Cou^z rab/'Cbtbcricb / bte Xüntinger / Frtbertcb IVetcbfar/ Conrab ÄalbZ protwiÖ von^tgen/0tepban‘Cbyrltng/A!?berbnrb iOobenwarter / ^HbreebtParbed/ ©tepban lOobenrcIber / Xuger (5óltUngcr/4gt;tco Kamer / Kubolpb vnb^'f bevbavbFratnfçerger/ttbcrwctnCctQvicber/t^cmricb vnb 4gt; re lib Horenberg gcr/^berweinFralï/'VlrtebCamp ziOerman Fretborffer/IOetnricb fiengfe^' ber/'OlrtcbDörfler / Cbalbocb IViuQerer/^tgclbüfff Aolbed toemriebvof’ -Ottmarmg/ Conrab quot;Ö^bnnbaufcr/^ertboU Heuwberger/^berbarb ifrgclgt; becf/Cbrifltan vnb ^ertbolt Pfaffinger/IVerncr 0iebolçborffer/Iücrnblt;î'^^ ©tcgewolbeborffcr/^ertcb ^inborffcr/Carl vnb KeiebeV bte Kargel/Ku^^*^/ lt;J?oroUinger/Frtbericb trager / Conrab ©igfriborffcr/Öanó vnnb Dlw^b perger/^ertbolc^Umbntnter / JOeinrieb -tfrfer von^ÖäfPng/ i5eïnrtcb(lt;0«‘^''’ jalt;ber/Cbrab0ulQberger.Ïgt;a6feynbiefïbenQig(5eflt;bU4?£infTtbern23cyrrt/ benen 2\ónig -Ott bie tOanbfefl geben bat/ wie td) in einem alten Crieff funben Tltattçe^w q^tr. k^jj, toernad) folgen nun nenn^ebenOtAtt vnnb (V? Ar cl / fo aucb folcbe Frer/ pcit geben iff/Cnnbebut/ ©traubing / Cbam / lötngelpng / Xianbaw/ ïgt;«f^^*^^ borff/2kelbeim/Dïl»5bofen/X?rbing/4gt;eting/^urgbbauf^n/^raunaw/Klt;l^ ' ebentbal/'Craunfïein/i^Oofburg/ïDorpffen/piburg/pfarrbircben/ Dtenf«!^’ 2lberbie^ifd?óffevnb ©eifllicbe in Beyern rd)riebenbem75apfl / vnb wolten jolcbe ©teuwr niebt gefïatten/ wolten ben König auß befebl bef Kapflß ^ ^ann tbun/ bod) wurb bie facb 5« Kegcnfpurg im Tlugflmonat gecb«ï^*5^^ aUba bin ber Dngerifd) König felbfïmtt feiner t?auffrauwen Dettemrunb ©efeb Wägern ham / and) bie (öcifilidjen fr treff’liebe 75ottfcba fft fdjirftemDn^ tertbeibiger waren/Friber id) vonCaebenbing/ probfl ju'Ceurjïatt bey K«^ benberg/iOeinrieb vonKircbberg/‘Cb«mblt;rr ju Kegenfpurg/ (Staff 3Hbr£d)t von tOale / lOeinrieb von Xfbtnfeb/Cubwtg (Bran^/Friberieb 2lwcr. Dub laut ber Dertragalfo: 2lm crflcn folt Bein Fórfl in 13eyern ju ewigen jeiren Bein ©teuwr ober bergleieben auffbic armen fieut ber (Beifllicben nit legen* 5um anbern/bie(5ei(llicben follenbie wabl baben/ob negenanteFveb beit wollen annemmen/wersannemmcnwil/berfolaueb in obgenannte ©teuwr veriftlligen/ Werd aber niebt annemen wil/ber fol ebgenanter ©teuwr mit fampt feinen armen jCeuÿ
tenfrcyfcyn.
Don
-ocr page 1009-Cott Sem (Befc^tec^t^ev Scßcicrti. CCCGLXXX '55on bef: ^ngenfeÇf tt ^ônig étfen^ tob ju Sanb^^uf/enb
dncm.^rïe0 Derven Ofierretcbnnt^cr^ot^lkiDwi^vonSiïiiiv
d)cn/fo n4d)mrtló Kcyfer wntbvoti bev Dortnünlx-
fd)rt |ft wegen ber jungen dürften tn XTv/
bern Beyern.
^fCe wan febrieb ijizJar/ben nedjjïen rag nach »nfer grauwen ©eb iirt/ a^|ïurb2ventgO«an^ Dngern i^er^ogin 73eyern/$u/ianbebut / batge^z
lebtetn vnb fÄnfifgigMr/lteß btnber jm i0etnrtd)en ben fednjebenben/ war nitrbretQeben mg alt/fetnen ©on/genannt ben iOer^og von natembcrg/rtlU baer erlogen tjlworbcn/bergletcbeniOerijoglOetnrtcben ben vUrQebenbê/acht iaralt/vnb t?crt5og4gt;ctenbcnfunffccn/ fünff/arak/ fetneó73rnbcrólOerQog Ötepban6©on. ^Onbbaer^ónig-óttempfanb/ba^ervonbtefemjawwer/z tbal fd)etben folc/fctncó Icbenó nimmer war /forbert er ju pn bie ^Öórger von JCanböbut vnnb ©traubing / befahl in / bafi fte ntemanb für fein Vormûnb her Jungen 5ûv|ïen halten nod? eynlaflenfoltenbcnn t^erjjog Xiubwigen von (ÏOûneben/ folcheô muffen fm bie Bürger jufagen vnnb angeloben. ïbamm König Ott verfdneben waó / fdjieften bie Bürger geit CC uitdien jn iDcrpog gpjÏe^ê'^oSS Cub wigen/cróffneten im ben lepten willen free tOerm König Ottens / vnb ba^z oa. tenfnba^ er fÂm/vnbbie©rÂtt/alôein'X)ormiinb frer iungen^órfïenvnnb tOerren/ eynnem. ^bcr ©raff 2llbred?t vnb 3bclrain ©ebrüber von ©als/ l^artlieb/^udipirgCrtlbodi vonirinper/^llbredn: vonöd?on)hjmmer/vnb ber meiffe 3lbel au^ Dnber Beyern / bie wolten ju ‘X^ormónber haben bie ^ürz
Ren vonOfferreich/mitlOerpog^vibericb/IOeinrid? / Ccirpolt vnb Otten ber æS^J/vîJT bie ©ebweRer 5vauw Iflfbeten/ber pingen 5ürRtrt auf Weyern ju ber Äfhf mft»igt;t^lt;ifft. hett/wolten tOerpo^ Cubwigvon(Cund)enfür fein X^ormunbcrbaltennod? «nnemmen. Ïbarumb fd?icf ten fte ju ben 5ürRen von ORerreid? / bie febief ten
einengroRenreiftgen5lt;»3herauff in nibernBeyern mitbrey lOauptleuten/ Ï^LJ^*’*^‘’’‘’^^ 'Olrid) von Waltfee/beffelbigcn^ybenDlrid) von Pfannberg / vnb Cenpolt ’ t*ott Óannberg/bte lief berKeyerifebe 2tbelimrïiberlanbinRelOeufervnnb ^lecf en eyn / bie raubten vnb brennten bic Bürger / ©eiRlicben vnb prelaten/
folOerpog Cubwigvon(lOóncbcnju einem Dormónb nur haben wolten / bas ^ucwig tapa fîa^ ^Äret ein ganpc6 far/baf ntemanb neberhiu vnb berin Key cm mocht jichen. «•‘ff^’^^lt;9lt;«*» berpog Cubwigs Krubcr/pfalpgraR Kubolph am Khcyn/war nicht am heim/war bey KeyferiOetnridjin 'Welfcblanb:bocb Ju lept famlet jit UOun^z lt;ben t^erpog Cubwig feine f?a up tient/waren ©raff ^ertholb von tTeifen/ »nb ©raRKertholb von ©ratfpacb/IVcicbwunb vontTraufnip/ Ocinricb vn “Wilhelm bic(Vgt;arfcbalcten von Kiberbaeb/ Die ware bcrfelbigc jett gut f riegs^ Icut/mit benen rttef t lOcrpog Cub wig von (V?ûncbcn gen UOof burg wolt weC ^gen Caitbshut/vnnbbaffelbig/aU ein'Vormónb ber jungen ^ûrRenauf rCtbcr Weyern/ eynnemmen. ïber ^cycrifdje 3lbel auf bem Hibcrlanb mie famptbenORcrreicbtfcbcn/crR oben gcmelbt/jogen lOerpogCubwig entgeh/
Scn/woltm(nnitmb«8C«nbUjrlt;n/«in.ncilwcg9»on^o|ïburgin^n«h4„j,„|„^ lerthaw/bcy bem lOorff ©ammelfborff/ feblugen pc jr Wagenburg / Derpog tieiCaati)burg. Cubwigrucftfrifcb/griffjumorgenfrübicTOagenburgan/Rürmetbaran bif ^benabenb/ba gaben bic^embe bic Ruebt/floben bif gen quot;Volcf manf borff bcy jfarcct/babie3lmpcrinbic Jfarfcllt/einOrücf vnbyurtiR.iDtcKrócf gieng vnter jn vnber/ertranefen jr vil in ber wimper / bic anbem verRicRen ft eb in bem • bolp.^ic ORerrcid)ifd?en/bcn bic gegenb vnbefant war/wif ten nicht wa auf/ erlagen ber meiR eheib würben vierhunbert vnb vierpig gefangen / bie anbem wurb ein theil er fchlagcn / ein theil ertranef in ber 3lmpcr / (Can grabt noch ba^z
fclbR ©porn /IVehr vnblOarnifchauf.Kcynerpog©corgcn fcligcr gebeebe^ ^amifchbubgiporti puf jeiten hat man ein ganpenKóriRcrauR einer groRcnl3ud)cngefunben/«‘’ß^’«^'^^‘'‘’3lt;äv« Ryu nur bicblofjènbcin noch bagewefen /nach btefemöieg jog Cerpog Cub/ ^*’*
'^^Ssen Canb6hut/vnnb nam bas ganp ntbcrlanbeyn/ aleein'Vormónb/ thet jm ntemanb wiberRaubf» abtefe ©dRacht iR gefebehen /ats wan jale cm mm h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufent
-ocr page 1010-Sao ficbcnbc ^«cg ga^anwa ^KttettCïM'.
t4ufcntt)vcybiwbcrtvnbbvctJ5cbettMv/4rtQ.(V?rtrtïndAbcnb. ^cbbabâfi^ÿ* tlt;iï^ncff9efebcft/bcrgeblt;t5u^raiinrtwnw^rtn04nccntclrtó m/Cï^cgt”^^* tetn /arbrtfinn jtd)b:i:fcrt?cvt5ogCnbTOtgdn*X)orniünbtfd)veibcpincv'X)lt;f* ternz iOergj^g î^etnrUye/tOerQog 4gt;ttcn/vnb aber t^cv^og tócinvtdje.
?'?!lt;; Kepff r ^etm # bit pcbenb / on ©rap von Sftedbnra/ (n'^dfe^fanö |Mrf7 bic dürften von Cpcrrcicb peb mit irem letter JOccQog Cwbwig von GOundxn nebte«« / waren nur (Se? fcbwiflcr^inbcr mie etnanber.
oamtat »crßcbni.
»»*,«-««iï«0‘»W*»«*f?*^lt;^^‘r^^P‘^toTïM(!M«a./lt;^ «taêpfapmfm 0«/ ^’mb fagt / bu^ /m «n prebiger C^óneb tnt Öaernment an vnfer grauwe« (^ t^tmmclfrtbrt vergeben bab. Inhere fagen anberß/ Afö fey wie Jm wol/ er »1* ^e eincôvnjetttgcnrobôgejîorben.
OÏde^eag in ^raneffu».
SüaftmarOOÏarji* flrap bon ^Îran? btiiburg.
t^er^og ^riöcrtd? von 4gt;(lerretcb/ König 3Hbr«bfs 6on/ Kóing bolpbo if nael / fïeUer nacb bent Keieb / barnmb rid^cer ft eb mte tOcr^og/iw^^ wig von (ÎOûnebenz feinem Dettern / bef? von Ofierreiebo quot;Vaeter/ vnb t^ertjog jCnbwigóCiOutter/ waren (5cfcbwtflert gewefen / wie mehr oben gewetbe iff. 23eybe^ùrflen Bauten 5u0alQburg jnfammen/ lagen ju nach rm einer t^er^ berg vnb Kammer bey einanber / würben alle gefangene lebig gdaffen/ meint l?crQog5ribericb niebmnberf/ee bielre aud? feberman barfür/er fow an bad Xetd? cemmen vnb angebnber König fey n/Dnb febicBc I7cr^og5ri^^^ rieb auf 4gt;jterrdd) feinebcflc i5aupcleucinIVelfd)lanbz’i)lri(b vomlPalbiev
“Vlrid) vompfannberg/bem Keieb jugut/bie lagen ju pabua: 3ber ba tCburfi^rflen ju ^anrffnre jup.mmen Vamen/ ab man febrieb »p4»Mc/ IVctnmonac/ i jîQ5tflt;botfpctcr von dOcinQ'Iüaltwein'ïyfêbojfvb^rier/bep gefforbenen Keyfer i?cinrid?6 Kruber / bef Key fers ©on / König ^ob^^^® vo n Kobern/J^cr^ogKuboIpb auf ©acbffen/IValbmAr ClOarggra^vö^*^^ bcnburg/erweblten crflgenannten tOer^og Cubwigen von ClOûneben jn e*^* ^ Kontgzwiewol barwiber wäre l^erQog C«b wige emcuerKruber/pfalg^^’J KubolpbamAbeyn/vnbKifd}off tOetnrieb von CoUn/iöoeb brand J^önigtubivigja £ubwigfür/wurbja5ranctfurteyngefafl'en/barn4lt;b«en3cbgefdbtlt;y 3cb flch^tt«. nbsp;nbsp;nbsp;mit feiner tOauf frauwen Keafriy auf polenbürtig getronet. $)tfer jctc|d^
3lbt'X)oldmar/bercrfîe2tbtju5ùrfîenfelb/bereiuKcyeriffbeCbrouweug^
febrieben bat/von Cbrifli (Beburtfünffbunbertvnnbaebtiar/babieKeye
vber bie Cbriflen vnb in bas alt Xomifebe Keieb gefallen fey nb/ bif in Wf^^’ .^ bamanfebriebeintaufentbreybunbertvnnb vier^cben. :^berbiewälKo »
Cubwig vil anflof im Keicb mit ben von 4gt;fferreicb/aucb mit babt bat/barvon wol ein gang Kueb ju febreiben wer/ auch vil Kleber bar gefebriben / noch vorbanben/ wi l teb b^m ftebenben Kueb Rin enb biew* 5® ben/ 7Pnb Key ferCubwig/ ferne naebVommen/ im naebfob genben achten vnb lebten (bifer Key erifeben ebronicten^ Kueb befebrei«
ben.
€nö c bep ftebenben ^uebo ber ^evertfejen ff 5ron(rflt;»gt; ^o^nnte^Unntmt.
1
Z
-ocr page 1011-CCCCLXXXI ^a$ aÿte ^u^ t^er iSeptlfc^en SïXontcffii/ Pc): ^of^^rr^ümpten So^annt^ finciinsi!/ Von ÄoXer £uöft?igvn Dan vferbten/biß auffXevfcr S^Ïaxüniüan Ovii aßcn/vmcutfujesuOvcßcnfpurgi'm/ari?? z.ïJurd^
ten 2lutoKm [eiber.
Ciüi'iirpci'criïPc.
^ 27 ben obern fleben ®ü£^f m fennP be# 3 fcbnebcnaUc^eijcdfcbc Sürpcii/dncrduff ^eti anbem / bi^ auff Xe^cr £ubivfgcn ben vierbun/ | ber ^uSJïündxnngt/vnb ba^ 5gt;auf’3iiQ?t’iKvn | ^ocbcr^b^ct/aucb bermafïcttbaö feihgeï’^bm^ 1 Rbe fKeiebz bic Mcbf^dicbc 5%ic0ci / niebt one J gro^e müJc/wWer in iraiie wirbevnb anfeben ^n bringen fieb vnberpanben/ ^emnaeb dtoffe wiberweriigfeit von ben OCeipb^n vn bent quot;Sapfi -Sobanne bem jtven vnb peni^igflen biß nameno/vnb giemenfem ben feebß^ W 2(ucb von CBraffPb^^ipf^n von ^)a(oiß/ bifeo nameno bem feebßien/ Xo^ ^ipuSranefreieb/trie icb grünbtiiebanß ben febriffien beß ^e^cro feibß/ Jnb bergleieben beß 23apßo/ werbe anjeigen/geiitten bat/^enn fofebe buben TOb in feiner gbroniefen reebt angejeigt / vnb nnebgrnnbf berför gebracht/ -Öaminb icb folebem großen banbei ein eigen ^neb gegeben babe / ‘Darinne ‘^ aneb / wao nacb ^eXer 2nbwigen fieb biß auffS^enfeben gebeebtnnß ver* ï^uffen bat/voranß im Sanb 511 ^ebem/befebreiben werbe / vnb wil invor einfnri?e meibung von ber Geburt/ éitten vnnb £eben obge^ melbteo sevrer Subwigo / nacb branch ber QU ßerien/ibun»
mm «/
©Ott
-ocr page 1012-©ne ac^c« ^««0 So^ntinte ^ïitenttW
^on ).\(i,iêr t^uöwtgcn öe^
Vlasten gitan / 2u3f nO vut' gefc^KP^
Ü|g ^vf^** i?utgt;wtg/ Deß «aillent Der vferDf/ fXómifc^^ 2^cyfcr/ vnb S^ónig tn (ßertnanten vnnD ‘Ö^cutfeben Unben Dc^gUtcbctt bev fiSnfft tOct^o^ in Reyern / ifl gebovat 5iJ(V?iincbcn tmMrnrt(b
Cbn|ït (Schuw cinraufent jwcyhunbcwpchcnvn lt;*lt;t)Qtg/ t|l im fiebenben jar gewefen/ ba er feinet» X^cttern pfal^graif Cubwigen bey Kbeyn/vnb A tôerçog in Beyern verloren hat/ ©eine (gutter W jrauwlt;IOed)rtlb/Xónig Kubolphó'Ï'oebter/eiif
J weiffe vcrnón|fngc ^órfim/ wie im pbenben 23ncb meinerChrottiefenbefebrieben/hatinerzogen/iß
Inn ‘Vormönb alleingewefen. ^r ißjit Wien in 4gt;ßerreicb mit feinen vettern DonigSllbrccbtö/feiner eiOutter^ruberÖoncn/inberlebrnungvnÖebulew jogcnworbcnzißmerctlieb »beranbercyörßen biefelbige^etttrnKciebgefcbiefe - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . gewefen / ber Cateinifben ©prael) vor anbern 50‘*ßen wol bänbig / bat viel ïngSSïnt’ SeUbttter fieur/ tTeutfebe / Wahlen / ^nglefcr / fürnemlid) tn ber heiligen ©ebrifft/vnb ber Keebten/ am tOof gehabt / nach ber felbigen Kaht gebanbeit. Xftliebc febreiben von im/ba^ er ju pbr bie arbeie gehoben babe/vnb 511 naebUp • nbsp;nbsp;ftg in ber^uebt feiner ^rben fey gewefen. iÖie (Scißlieben (Dünebe vnb floßet* “^iwnsDl^Änwen bie loben /n fehr/ halten in für ben aller (Tbrißliebßcn/ (Sott^ Kh *” • ^^^ fovd?eignenvnb bemnngßen 2lt;eyfer/fc^cn fninben tOimmel/ Ujeugen folebß mit befonbern Wunberjeteben vnb (Sefebtebten / jeigen fefb (^eßer / uifd)tb0^ eber/anberf bergleicben mehr/für lOeiltgtbumh. 5« 3«berfborff tm 2vloßet7 im (freu^gang / iß erabconterfeit in gar fcbled)ter Äleibimg / ba fpeifet er bie Firmen mit feinen eigen hAnben / 3ß ntebtjneebttggewefen / hat nur bad^ber^ Unb immebabt/Waßcrburg/(V5üncbert/3ngelßatc/btc pfalQ am Xbeynbez» fa^’ fein Gruber Kubolpb/îbaô Îlibcrlanb/Canbôhut/ ^urgbhnufen/ (Th»»’»/ ©traubing, ber Walb/ bett eigen befoüberc Lürßen.
æic Kf|)fa l'uNvig an Paß iXcicfj fotnmoi tft / ent» ju Sfi^gefr^nd Iß worben»
Cd 2^eyßrf0einri^ geboren von X^ôçeU urg ber ßebenbe Kómifebe .quot;Key# fer/ ynb^ebenbKönigin(Sermanien vnnb (Tcutfebcnlanben/von biefer ^^welt in italien verfdnbê war/bajfÏ bodi ju le^t bie Churf0rßen/alö man jalt nad? Chrißi (Beburt ein taufent/ breybunbert vn vier^eben iar/$u ^rand^’ furrim Wcinmonac5ufammen/iOerQog5nberid?aufOßerreid?/2^0mg3l^ hred)tó©on/berbcmühetficb febrvmbbaß Acyferthumb / baß wol viergehen e^Oonat on ein lOaupt verwüßgewefen war/ (lOanbefebólbigetbie ChurförßeZ OîJmifci citficç «4. Daß ße Xend brand)ten/ fren nug fuebten/ ßd? mit fo langer ver^iebung ber msnatstteinj^auFt. Wahl eineß fOauptô bef heilige Kómifeben Keidgt;ß nie vergleiche tümbten. ^er gemein man fcblugbaa Keich obgemclbtem t^ergog^riberiche von-ößerreich beim, ber war med/tig/fchenefe vil auß/gah groß(5ut vn (Seit pfalggrajfKu^ bolphcnam Kheyn/Äeyfer Cubwigß leiblid^er ^mb/verheyrat feinem 23ru^ bert)einriche/r?ergoginOßerretch/iOergogKuprcd)tvoÄernhurg/^ifd?oß’ J^n^og oîuprre^e iOeinrichß von (Colin Grubers Tochter/er namjuber it be^rauwi^lfcn/ein vou^trnburg. nbsp;nbsp;2lt;0nigin von 3lrragonia/vnnb gab 511 ber A^befeine ©chweßer Katharina
t?ergog (Carlen juCalahrien/Konig Kuprechtß von ©icilien ©on/machet auch einen ^unb mit feiner (10utter Tomber/tSrafflOeinrichen von‘2'yroll/ iOergogen in Kernten/ber ßeh fd/riebKönig in Böhmen vnb polei»/ vnbvon biefen
1
-ocr page 1013-f*0tfiSepfcr ÊubtsJt^en 9cm Vierbeen. nbsp;CGCCLXXXII
^«Rtt ^onigrctcVcttvertriebe war/von 2^ónt0 ^oî^^’M*^’^ ob^ennnnteß ^cx p*ù^lt;*»ivtcbô beß ßebenben ©on. -ifs war auch Äont^ Carl nnü X^ngern 9«fd)wt|fcr2itnb ntirl?eri5og^ricbrid?en 411^ Jtgt;e(ferreicb/bcr|leUet Kçt3e^/ wäbtcv^eflaUnaebbem XcicDvn^o^Cjneinetntdnrtnbcrfi/erwcrcgcxrif^iid? j‘’”tf«ger 2lt;0nic|) nicht mit bletnerinncbt/mttfnmptobg^enrtnntemiDcrßog t^cinriehe nnu^ Äemren/vn (Brnnen 511 ‘(Tyrol/vertrtebnett2^óntg an^^óbquot;/ jyttt/mit (Braff 10cinrid?cn von (Bór^/vnb (Braff (V^cynbarben von 4gt;rten^ «erg an ben lt;Óayn/fcblug ftebniberin baß^dbfiir J^rand-furt auff ber am oer feiten fenfeyt bef (V?cynß. îDic $wen (Bcifïltcben Cburfürflen vnnb^rç^ )gt;cr?io9^rtlt;brut»i4» bifd^off peter von àoenç vnb ^albweinjuurter/obgenannte 2^eyfer tOeim ?^“lï^f®' 5fan^lt;gt; ^tbsgebom vonCûçelbnrglumber/vnb biefee ©on/^ónig ^obnnß an^ ^“*’ lohnten / lOerijog Jobannee auf ©aebffen/ber citer/ lt;Óarggraff XJolrfmar
Von ^ranbenburg 7 crwcblten lOct^og ßubwigen vonö?ünd)cn ju einem Xornifeb en .'Kónig/ eber ein guter Äriegf mann/vnb fonfî and)/ wie oben vnb ^levçog Äufct»i^ er? etft ange^eigttfl/voranbem 50vfben/wiewolarm/gefcbtctt vnbgclcbrt war;) wertetjwmoiômfa» ©efebaeb bic IVabl an ©.Cucaß tag bef beiltgen ^uangcliffen/ ©dneften u^'«^»quot;'«-*»acb ƒ m/ vn lieffen fn 511 ^vaneffurt cyn/vnb eröffneten/wie ban gewónlicb tß/ bicwabl/fiibrtcnbarnacb biefen crwcblten 2^ónig /iubwig mit feiner tOau^/z ftauwen ber 2vón!gin ^^catri^/bürtig auf polen binab gen3cb / vnb brom ten bcy bc ben 2^ónig vnb ^ontgin/ nacb alter ge wonbett.
2î$tc^crço3§neîgt;ncÇvonOftfvrf(c6 nueb Äöwig woU fenib
^fCénun2^ónigCubwigmit fernem (Bemabei^u 3cb gebronet w4é/$bg
cv wiber berauff gen Cólln/ verliebe allba bic Ceben bef Keiebf/als ein ge ^^waltigcrXómifd)cr2lt;ónig. 3n bem war loeroog ^riebrid) von Zefier / nbsp;nbsp;nbsp;•
rcteb mit famptl3iflt;boff tOcinvieb vo Colin fein cm ©cb wager/mitpfalQgraff • Kubolpb am Kbemél^óntg Cubwigs Iciblicbcr^rub/ntt mebr ban mit^wen ^’SPfevbê auff/bam beimlieb gen^^Jonn/vier mcilcn oberhalb Cólln/wnrball bain ©. Caffq l^irdw aneb jum Aonig gebront von obgenanntem ^öifeboff. ^ribcticuaauA juu 3lbcr jein lOcer vnb Öauptleurc t^er^ogncinricb auf Kemten vnb von^Ty'/ ^émggehón«. Vol/©raff lOeinrieb von ©ÓVQ bicmufben von furd)t bef vberfaUenß baß ©c^ läget reumen/ vnb bic 5elc binber fn laffen/ machten feb barvon/ jertrennten/ ^evfïreuweten fteb/ man woltc ßcnicrgcnbcynlaffcn/cylten vnb fiolen fieb alfo Wiber bcym burebbieCanb/ bcbolffen fieb mit benKuben fo noebauff bem 5clbe fïunben/ noeb niebt aufgezogen/ vnnb cyngebraebt waren. ïbefglet'/ «ben Aónig ^riebrid) Bam beimlieb in 4gt;cflerreid? niemanb bidt fn für einen J]^en'“ ^'' ” 2^ónig/ bann feine ^rblanb. ©cin©cbwagcr/ 5reunbc / vnb Mad^bam ber tgt;crQogvott2icrntcn/©raffzu‘ÏTyrol/bcr©raffvon©órQ/bic;öifcboffcvon welbed« bcf5Köslt; Paffaw vnb ©alijburg/ vnbbic©tattX)lmbcrpfalt5graffam Kbein/Cub »t3»«»^9‘ wgs Iciblicbcr trüber/ anbcrc5órfïcn vnb iOerren/ ©cifllicb vnb IVcltlicb/ gemeinigltcb alle©t4nbe/ namen l^^gCubwig an fórcinrcebtlOaupt bef beiligen X^mtfebenKetebf»
æte Kómg Submit fernen 95ïuber ben 'PfaU^graffen am
tX^dn vertrieb/vnb wiber ^crauff in Severn jog.
irj\ ^nig Cubwig ba er nun ju (Colin Geben verlieben bete/zog er wiber fevz q^^nen Ictbltcbcni^ruber, pfalizgraffenam Kbem ber auff lionig 5rtc^
briebß feite war, vertreib fn auf bem Ganb / nam fein Ganb vn leut cyn/ vnbbtfcrpfaltzgraffKubolpbtfltn^ngellanbtnbcmclcnbgefïorbcn/©cirt Pfaiß^t^ifföttw ©emabdlt;Oefbcbilb/2^ónig3Lbolpb6bórtigvonrCaffaw‘2)od)tcr/in4gt;cfïcr/ vdcb/bcy.i^ónig^vicbricben. rïacbbemallcmjog2^ónigGubwig berauff in Beyern/ bidt eine Ganbfdmfft tn 73eycrn zu Jngdffatc vn Ganbf but (web cbc©t4ttcr alßcinX^ormünb feiner fangen ‘Vettern/ wie oben im fiebenben ^ueb gemclbt tfl / inn bette;) tm (V?ayen vnb iOewmonat / wie baf bic alten Crieff/©efebeffte vnb ^rlt;y bette« vorn fn ba auf gangen be weifen.
mm ti# Wie
-ocr page 1014-©de a eilte S3 ließ go^attnte ^bwewCz
®je tie Cscf'iveißfv tiefer jett dufff ommen fennt.
Zr^k 3^r^*^ 5^*t iw 2)orff ©4) weti^/vormaU bt^bet gaitQ vnbebwetw P^^ '^^jQogtbuwb©d?wrtbe/tttbcr (Bvrtfffdjrtfft t^abfpuvg/vubev bew geltet bet tOerjjo^ett von -Ôcfïemteb/ b»b peb etn Sandnet (JOann/ mit f^P*^ enbern/von wegen be|j (ebtnbenö bet: pleger/ Kid?tcr vnb ©cbergen 4u|T/ ^’^^^ febtugen bte 3lntvtleute ber JOerçogen von 4gt;cflcvretd) / gewen $u enjid? lt;W gt:o|fen enbeng/fielen ju jnê bte rTeebbern vn 3ln|ïóffcv/ vnb würben von ob^ genanntem Î)or|f/ bereut bet: er^e wetb/bte Öd?weiter genennt/ verfegten/ «vwüvgten/vberel bernrnb bte^lmptleut/vnbrtebteren einen freyen 0tenbt enff. èa folcbö lOcr^og Ceopolb von -Oefterreidz^votttg^fiebvid^ß veebenwoU mit vielen vom 2l.bel/ficb in bee Gebirge wibet: obgenannte 2340^'’ ven lie^/würbet:von benteuren/genannt bie ©cbwei^er/gefd^lagen/ ver^’ lore fafiall feinen^bel/alle feine besten Cent/vnber welchen and) erfebUS^** würben vier von ibecfcnbnrg/er bambaum barvon. Xlrtner ber bc^ (Sebirgö fafb bunbig war/wege vnb flege wol wufîe/balff fmbarvon. 3llfo bat fiber bt^ /mmer ber 0d? weiter Ham vnb macht angenommen/ ijt bermafjen gewaebp fen/baöpe allen 2kcyfcrrt/2^0ntgen/50r|lenvnt?crren/lt;5ei|blict?£nvnI'Vcn'/ Itchctt/bi^berjnmcdjtigfcynbgewefen/ïberfrfreunbtfchalfc vnbnlb gehabt/ bat vermeint vnübcrwtnbtlich/pcher füv menntglich$n feyn. Wer fold)64lU^ nót5lid?$uwt(fen/bnr^weilig5ulcfen/grónbtlich wiffcnwil/bcrlcfe/reCbvoni'/ ca/fo |tc vor etlichen laren im ^rud auf geben haben laffen.
Sgt;fr erfte ©eÇurmûÇfI König £utmig^ mit König ^riC'’
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brirf) vmb bae ^dc^ vor (filing,
4gt;ntg5rtebrichgabwiberprefbnrgvnb bie ©dny:(fo etwa fcimD^t''’ ter ^ontg Albrecht von 2^0rtig 3lnbreaöauf ‘Ï)ngern gegeben war) ’i^A? feinem Detter König Carl auf Dngern/bamiter bülff vonpn erlang getwiber König Cubwig/bracht alfo ein grof Dold $nftmmen/$og borch Kernten/»nbnr(hbtelt;ßrafFfchafft'^rol/bamin©d)waben/irt Obernzeller/ rcid7tfchcCanb/burd?bül|fbef (BraHenevonKirchberg/ belagert bie Keichs «ßßttgöeügem fïaft^fling/nambtcDorâîatteyn/woltebêHcderabgrabê/abercrwurbvo benenin ber ©tattmtt(Sefd)of abgetrtcbcn/fchlngbemach gegé mittemacht am Kerg bae (SelAgcr/lief ctlid?c ©türm antretten. König Cub wig tam ber ©tatt 5u biïlff/leget |tlt;h auff ber anbem feiten bef Hederd, lag bif an ben ach'/ ten tag ^Ül/gefchachbein rechte 5clbfch lacht/ bcybe tbetl tbeten wol täglich ^f^ rtaus ©um* ii^^ Bleine ©charmÜQcl mieeinanber/'in welchem ©tettan ©umpenbergerein • fg«. ^óbmifdieriOerr/nadnnaló ein Keyerifcher Abelmann Cvon bembie (Suin'/ penberger/fo fe^t in 23cycm bic finb/Bommen) ber tbete bae beflc auff König Cub wige feiten/wurb verwunbe von ^inriden von ©dwctnçcnrtfl/nicht^ beflo weniger eylet er bemfdbigen nach tn ber ^einbe bauffen / crfïach ben (Saul vnbcr fm/fteng jn/bracht fn alfo Icbcnbig mit fm barvon tn König Cub'/ wigs iOcer/licffelnbod) wibcrlcbig fchendetjm einen anbern (Saul berfïellet flchbarnad)/ nach brauch bamale ber Kitcerfchaffe/ mit etnempferbe vnb 3trmbrofï. Hachmaló an einem abenb jtieffen an einanber an einem furtbef Hedcrebtelenigen fobie (S^ulinbictrcnde ritten/auff bcyben feiten/ bieben mit einanber bretnetn fcglidö tbeil |ïcrdtc bie feinigen/vn^ogen auf bem (5e/ läger/cö wurb ein ©chlacht brauf / bie Hacht pel an / zertrennte fc wiber/ lag Bein tbeil ob/Bamen nid)t viel Knecht vmb/etliche würben gcfangcn.3luff bcy ben tbeilenwurbcnerfchlagen 17 oKcuter/vnber welche ein (Sraffvon Ktreh'/ berg/war auff Könige Jfricbridó feite. Hachmale brad? man auff beybenfei'/ ten auff/zogfeberman weiter vngcfchlagcn wiber bcym/ bette feberman Bein lull zn |blcher C vnbcr fo nahe gefpten ^reunben) ©chlacht / îDann König Cubwige (Dutter was Kónig^llbrechte/ bef Datter König yncbrich/leib// Itche ©kweller/ fe waren nur lt;5cfd?wijfer Kinb mit einanber / vnb i^ndd Kónig
-ocr page 1015-edttfelt;pfcrßuWiiilt;n9lt;mtrabten. CCCGLXXXüI
^ubolpb6/2)tC|C 0d?Ult;t?tijï gcfdjcbcn in bem /«r nad? Cbviflt (Dez
■^on t^flpfl ^o^anne bfm ^(vn) vnb jwen^fgfirn/tvie
JU On Aetuß Srkbdebfdne trejfenrhe^e ^ott* fdjaffe febtef te»
arr if^rc|cfeQfnn far wetb ju 2^idntonjrt bev prduiuQ (bamaló bei?
^apfl ^of bicltc)jum^apiïcftvcbUc^AcobvonCaburco / vnb wurb ^j^,, Wïiain ^apfl Job4nnc6 berjwcy vnb jwenijt^flen genennet/S« bem febtdet ^rttoom^Sapfi^w ^^«i3^ncbnd)/fctnctretfcnrhcbet23ottfd?4f|-t/nemUdgt;^tfd)otfConr4bvon banne bielt;f#Mftr;». ®»vd/woUc vom^nplï im Keid) bcflAttget (cyn/ ^egerct/bn^ bet ^npfl quot;*‘**®^
§5”^3' Cubwig encfcQce/ vnb in ben quot;^ann tbete. tOnb bn bet je^gennnnte ^‘fd)o|f von ©utd febtbenKontg Jrttebttd) lobte/ fngte jein Dattet 2lt;óntg ^Ibtecbt/be^gletcben flt;in 2lnbett Äontg Xubolpb/ weten weife / vetnùnffti'z S^/fvomme ^énig vnb^ütlïen gewefen/ bemnneb wütbc 2vóntg yttebtieb plcbcm feinen Tpotfaten in nUentugenben nneb fd?legen. Antwort bet l^npjï j^offerH^e dhtwdn Jlt;itrtu|f: 2vónig ©nlomon wete bet wiijigfïe Äonig vnbet bet Sonnengewe^ 33flpft Sab«»»«* hn/bette bennod? einen vngetnbtnen Son binbet ƒ m gelegen/ nemUd? 2^ónig ^obonm/betwet ein lautet Mert gewefen/ bette ntebtö vetflanben/ bette bic ^'Itengctteuwcn X^bt feine e ‘Vattets vetfebmebet/ bett ben j ungen (SefeUen ^itfm etjogen/gefolgt/ bette ftcbalfo vmbbie jebenóttet vnb gtó|ïen beffen
Çeilbef 2lt;ónlgteid)6 bet ^ubifebbcitgcbtncbt. 2Hfo jog bic Xgt;clierveidgt;tfd)e ^lt;gt;ftfd?afft wibetbcym tiebtecniebteauf* Dnbiebpnbeetliche T^rieffe vnb füllen / bic ^npfl 3^banned bet jwcy vnb jwenQigffe 2^ónig Cubwigen Sefebtiebenbat/batinnen febeeibt et fmiDiledofilio nobiliviro. Domino Ludoui- • * eogt; elcdo Romanorum ftegi. Ïgt;adifïju teutfeb: Dnfetm lieben Sonc/bem ebelw ^ann/Cubwig bem ctweblten K^mifeben Äonig»
® die r von ©apft So^anne tent jwei) vnïgt; jwen^«3lt; fiawa^ a für ein SKann ^dvefeu fep.
Cb babe bet gclcbtten bet l/^eiligen Sebti jft von patif an blefén ‘^uplÏ
1 ^«effgelefên/batinnfïcfnjdbê/lftbnltebasBeincSeelcvotbemfüng# q^as'» ^ofimw offen tage gen t^immel bomme. lirefcinbaiicb etliche 23ûd)ct gefd?rieben''quot;’^‘‘z''«?'- *
J^ffpergamen vnbpapyt/ noch votbanben invnfetnCibetcyen vnb ^uchgt;
cammetn/ auf gangen von etlichen hoben Schulen vnb îboctoren bet heiligen ©grifft /battnnobgemelbtet25apff vonbef obetn ffucf 6 vnb anbetst mehfc wegen/ Hærefîarcha, bae iff ^tgtÄgct/gcfcholtcn wirbt. Soldner x3 weh et eind habe id) auch ju3lugfputggefhnbenlt;»»iat nach Chriffi (Schutt 1X17.416 wteh *wein gnebigffet iOett iOetgog Cubwig bahin gefchiett hatt/ ju Cotîtab Peutinget bet alte lt;5efd)icht faff Hnbig/ ju etfotfehen bey jm etliche alte bing bae tOauf ^eyetn bctteffenbe.lbas pnbe ich in biefed ^apffe fehretben/ bae et faff ein lifrig/vetftenbig vnb gelehrter lt;Oann iff gewefen/hat mehrgeft bann
^ot fm nie fein 23 apff bey einanbet gebabt/ J ff mit ben 23atfwßctn von wegen ^dpn jfe^atiHc« berarmutChtiffivnb feinet jwolff 23ottcn wegen auch vneine gewefen/ hat gB5aiiHgt;a»i«» bicfelbigen Svetjet vnb ^fel gefcholten/ ft vililOann vnb Weib vetbtennen lafz ^^^quot;^^
IW hat bie23egincn auch ntd?t bulben wollen/vnb fic gezwungen juin ^beliz d)en Staubt.
3tem bae (Semàbl ber lOeiligen 5)tey faltigbeit/ wie mans fc^t fo mahlet/ hat et aud) als 2^CQetey vn Antropomorphiten ebne iff /bie bet (Sottbeit nienfd)gt; liehe gcffaltgeben^vetworffen/Iöatumb etliche juin feuwt vctvrtbeilt/ vot^ auf in 23óbmettvnb Ocfferteich/lOatauch bae ftebenbc23uch Decrecalium ju wiberbvief bet 23ctcelmùuchenbefîâtiget/fo fein nachtommen ^apft 23eue^ wibettüfft vnb abgeeban hat. (^ehrgenanntet 23apjf hat vil 23ifd)o|y lt;gt;» willen vnb vbet band bet'ihwtabhcttencyngcfeQt/neinliehju^rcy fingen/ lamberg/
-ocr page 1016-^ue rtcKcc ^«cO ^ößditttw ^(«enttttt/
UK».
( '3:amp;omlt;t8 ffflBo# Rinnt«
23rtmblt;vg/ vnb anbeffî wo mcbr/vtib «lô td? finbe $u fît lien bic ‘Cburtthbd*«^ îneerporaritnes fctltb CV|Ïinal bicfcv 5CiC bic incorporationes ber Pfarren vnb 2tbfcn6 tn b*^.^^ ber Pfarren/2Sei)(, Bommen/tfï hofpitalitas bic (BafÏ vnb 2V.o(ïfrcyunq nb bommen/ bergU^^^ ÄÄstÄ“* t»« W«bcbiflt;boif/gc|lïtftc eigene a^cßc/femb mit ge walt auffbommen/U-J® vor gemeinigUeb lt;n bie armé / ijl an bie 5icr ber'Kireben bmfnrran am meting gewenbt worben. ‘X^onbtefenetlichen fachen tbntrtnchtnelbnj^IVilbelm vort ^eben anfj ifngeUanb/ ein ^Doctor ber betligen ©chrifft vnbl3arfnffer / P 5“ (ÎOùnchen ligt. (VOanftnbetand? viclanbcrH mehr in bcm ^udv fo DefenJor pacis beifjet/ bas (V?arftlinó von pabua in WclfehUnb 511 Kcyfer Zlubwig fchrieben/ vnb vor etlichen /aren (ich meine vierjeben) ju ^Öafd tm ‘Smer liï aufgangen. ïöieprcbigcrCIOünch feinb wol eine mit biefêm ^aplb gewc|egt;^' erbatineniren ©.‘^bomam Canonifrert/ lobet in febr/preifet jn/vnbfeçfP*
vber alle Îboctorcôber heiligen ©d^riffr.
Î)ic ^arfûffer (lOónch feinb von im gefallen (bas biefelbige jeit ein vnev*
hórt bing war) an ein gemein Concilium ber Cbri)fenbcit vnb ju ben ten/babcaud?bie5ür|len/(Beiillich/wcltltch-óberbeit/wiberingebelt;5et/3lt’er id? bomme wiber an bie pi(ïoricn.
©tc anber vnb tgt;nfte iXnOê Äöw^ fiibivig^ vnb KétiM
Srlt;e0r(ct6/fiU Speler vn^ étra^6urg*
i^nig^riebrid? fammlet aber ein grof Peer fchtd'ete vor ©pcycr/aUb^ vnfer alte Key fer vnb Könige begraben ligen/ belagert bie ©tatt« Ko^ nig Xiubwig ramber Statt jubülff/ fchlug fein ©eUger ju ned?(Fau
2(lt;t)f(r Äubtsig
lampt Vor @pepet qmg /^uowigramoerotatt juhuifr/ |chiug jein coelager ju new/p”-»mb muff in tin 3ifc’ 2(0Tug Jricbi ichö©clÄger hinan/^ber (nach bem feine Cent vn^eiffiS ^^” ix«ftofroWdjen^ jj^j. Q^^^i-j. ^„^ Bunbtfehafftwaren) bem nach bie Ociïerreid?ifchen in vnyer^-
febene vbcrficlen/muite crincin JubenJriebbof bafclb^ welchen. König Jricbrich jog nachmale für ©traf bürg/ btc Bürger waren ^ty^ ertfeh/ber Ktfehoff igt;citcrrcichifch/ber batteKónigJriebrich vmb b’^^lf^”?^ tuffen wtber bic ©ruf t-KónigCubwig rettet bie @tatc/fd?lug fern ocltgletd? gegen König Jriebrichô 5elt vber/lief allba cinemKifchoffifchen/berin bei^ liehcrilod?cn wolt habe/benKopffabfchlagen. Mad? bemnun beybeKof^*3^ , fch rufteten/vn woltcn anff einen beftimpten tag eine vermcflcne Jelbfchlatht thun/ 2)a fic nun in ber 0ci?lachtorbnung ftunben / woltcn treffen mit einam yenftr^ubmi^bnb bcr/vrploQlichauf befonberergnab ©ottee wenbeté itchbcybctheil/^oStn •SiSwbS*** berab/woltcnfchmitcmanbcr nichtfchlaben/ es waren Jrcunb an Jrcunb/ 23rüber an Gruber/ woltcn fichal|b mitirem eigen blue nid?e bcfnbeln/vn» alfo an freu guten ƒ reunben vergreiffen.
, ®icftlïc^f^emnfiH0ifrteï)ean(lteffen.
^^^ribem machten bie t?crren einen anflaubtbe^ 2lt;riegf/beyraten jnp^ men/^^ónigtOane von Böhmen vermählet feine ©chwejïer (Lariam O^jiOerijog peinridxn auf lernten/ (Sr^en ju'^Tyrol/ben ervon^^’b* men vn vonpolen vertrieben bnttc/3lberbie Jungfrauwwolte PergogP^^’’ rich nicht haben/gab für/ fie bette ir beufehbett ju halten (Bote verlobt / nam ^S2a ^Jm** ^^^ bamach jur Ü:be.König Carl auf Jrrancfrcich/alfo genennt/ben fchonen/ lt;gt;ui?csdijnitn/wiröt biefcöHamenö bcn britten König in ^rancfrcidViDarumbmchrgeuannter iirmiediiia aufi nbsp;nbsp;perQog juKemten vnb ©raffjuCyrolgab juber if he feine'Cod? ter ^ratm^
^ciwar'^*'^^ ’’quot;f^ (ÏOargareteniOenjog{□anfen/obgenannt0 Könige Jobanfen auf Kohmen ’cöihc^ ©raffjx 6on.©raffDlrid? von Oeriug innerffer KathKontgCubwige/namjuber Cctina 1111’1 ptico# Afhe 5rauw©uttha/König Jriebriche leibliche ©chwcflcr/ Jr Tomber per^ S^amp;'di'^^**^ *5og -Ott auf Oefîerrcich nam ju ber if be grauwen ifIfen / Per^og ©teffan fc^weRer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vott Caubfbut'Cochter / vnb Peinrich bcf jwolfftcn btefee gamene Perlt;$o3
tuKeyern ©chweiter. ^eybiefcmperijog«0ttenauf-óeiterreid? vnbimtem ©cmabel JranwenifIfenawf nibern Beyern / feynb am Pof gewefenneib'/ hart
-ocr page 1017-^on Kcpfcv Bit'tvùwn 9cm ^sterbeen. CGGGLXXXIIII b^ïve ^ttcb^ dn5»^lt;ïncf / vnb iOanó pfaff pfarbevr ju S^nUnberg/ von bon W4tt fo viel ftuget vnb fagee/ ÏDnfumb tOevQog Ottnb dn Öefewnger/ bcrglcb - *lp^^*^öigt;lt;^’l^lt;lt;^Ó^3Hbrccbt/«lt;*lt;bblt;mlt;rb6jlt;5ü^blt;«lt;/vnlgt; ©dflltcb/ ^tt ubumbberrjupufpwwur/weite mît 2VóntgX^ubwigen nichtBvicgen/ ^bev fv Gruber 2^ónig ^debrid? / iDcrgog Ccopolb/ l^ergog tOcinrich/bic p’oltcn bneKdchmitgcwrtlt b^ben / vnb bnwon vevfjoffen 2^ónig iCubwig JdnDettan.
2Bie^«m eff rbfett mat We^wen Âôt«9f/95ei)f rffe^e Onb Ccfrerrctcf^ifdx/hor $5ÏülCgt;orff jufammen famcii.
3« Keyprifchen im lüdfchlnnb Cfo man bic (Biebdin nennet) litten ^(^ ©tseimrt e^» ^^^^gt'oflen fiofj von ben® wellten / bneill/von benen bic nicht gut 2vcyfe/ germ von ^)creog
vifeh/fonbetnbembeiligenÀômifdjen Keich jMwibetpyn/ tuffte bernez b’^'hi^^^^'ra“’'* ^d) König ^tiebtichenub dn Derwaltcv bc6 Keid)^ vmbbólffnn/ bet fchb ” ' ' ^'quot;' tfetrtlfo jn gut bent Kdeh in Jmlien feinen Stuber Ôernog Peintichen nuß ^ellcttcich/fcinct(V?utcet Grubet PetQog Peintichen ju Ketneen/^vnff ju ^ytol/ vnb Contnben ju 3luenf{ein. ^t ubet vnb fein Stuber Ccopolb/ rtó^/ neten ftd) bet ©chwagetfehaffe bet pufften nuf nibetn ISeyctnjogen wibet ^^nig Cubwigen butch ©niçbutg/ tbeten fich ju (lOólbottfnibct/ hielten i^en (^ulbetplrtQ / vnb fammlcten fich / wolten wibet in obetn Keyetn wibet ^^nigCubwig jieben/vnbenfetbigen jutC4llcttu4dmte6gefnllen6 jwingen.
König Cubwigfotbetenu^ nibetn ISeyetn/batubet et ^Ootmónb wat/ 2jlt;lt;t ÆubwigtS ^ieKtctetfchnfft vnbZbel jufm/jogmit/nen vnb ben feinen auch gen dOóU ?tquot;'^^%Vs^ ^®^fF/ vetmeinete ben Ofïettddnfehen nut gewnit ju wehten baf (ie nid?t [»t^n^mnieuf fettet jiehenm0chten/fd)lugfein®clagetauchvotlt;Dulbotffau|fbetanbettt ^iten/lng aUbnlim^’tlbe/©ewfriben pfcffenhaufct/Pgt;auptmannvl^tbcn ö^wgauf nibetnKey etn/gab et ben ®cnf betg mit etlichen gótetn bcy Jngeb j^tt/gnb fm fonfï auch vilfteyhdt/Xgt;nbbact fich fd^Uben wolre/wurccclid)e Oettenauf bcmnibetlanb mit geit vnb gtoffein vetheiffen geftoeben/ ctlich Ntehtenftethnnt/vnb betten nicht vttbillichenvctbtie|ïancinemfold)cnblutis ^®*^3ieffen/ baf ein Chtiff ben anbetn/dn 5tennb ben nnbetn / fo It a Ifo etmot// ®tn/ Etliche wenbeten fût bic Öchwagetfehnfft fret fungen Ôetten mit ben oùvflcnvonKeflcttcieh. 3*^fnntm4/bicauf nibetn Keyetn wichen vonKö^-»^ig Cubwig auf bcm5dlgt;t / wiewol fn nicmnnbó nachjog/ König Cubwig
***«(16 auch weichen/vnb tuet te auff (V?ünchen ju»
2B(f König ^rte bneÇ/fein ©möer Seopofb nuf? Oeft«^
rdc^Z Severn brlt;nntcn4i5par baö fönffe auff^eben
vmb brt6 Kdeh»
^ nun König ^tiebtich/ vnb fein Ktubev Pet^og Ceopolb/ faben bafj ^ nbsp;nbsp;^^^^ ^^ .^
bic Keyetn nlfo bas Jelb getcumt betten/ jogen (ie in Key etn / vetbten^ j;er^03 5rteMc9 neten alles auff bem lanbe was von bemjn bif an bic ÏDonaw/ von »«keimt* feting bif gen Kegenfputg/gewunnen wol Bein ©tatt obet ©chlof nicht/ ooch theten pc fonfÏ gtoflen fd^aben mit btannb vnb tauben auff bem Canbe/ plünbettcn (nach bem Bein tettung ba wat) bic Klö(ïet vnb ©tiffe/ vnbet ^tlchen auch waten pAting vnb Kbot/ jwen Chotbetten ©anct^lugufïins ®tifft/ nicht weit von2tbenfpetg meinem bey met » Kod) aie König 5ticbtich ’n tobónöten lag / fehaffte et ctlich gelt vnb gut obgenanntem Kloflet/ttug ^btbetefnftenfehabenwibetumb ab.@olchô haben obgenannte ©dfft noch Ktieff vnb Siegel von mebtgenanntem König ^tiebtidh»
Kic von Kegenfputgwoltcnfn nicht eynlaffen/fchlngtn bic ‘?rbot vot fin -^egef-urghjit^e iXibcvlaub gen Paffaw wetij. Ktfehoff 2tlbtccht ju ntg^nctint^ttK^t Pnffaw cintOet^og aufi ©achffen/ lief fn butd)/ wat ® efdjwtfïett Kinb mtt ‘v»ilt;*(lfn» jm/wat auff bet ^ejBettdeh’fd^t feiten. iÖie auff bem Canbein nibetn Keyetn flöheten
-ocr page 1018-©«6 «(gte ^tteS .^ofianme SÏ«cttC««z flóbetc fv «tut gen ^Htcrfpcrb tn bj Kloflcr «n ber Dt l^/bne entftembbte ?‘^'^^rt^b^‘^^”’’’ i»lt;bjwlt;»'^Àwlt»3bc^2Uo(llt;r»/îb»lt;4ttblt;r»33âvtUtt3bîefollt;bdt«gt;afï«n/n^’*^ ^art« r e». nbsp;nbsp;nbsp;gen obgenannte 5W€n Zärtling/ wnrffen nctnbcn^ctctcv/bcr4ubcftc|^^^3®
ncbtó/vnblteffen ftcnlfo vevbetbenvnb fterben in hem .loerder.
^Dart fagtnoeb von bcnfelbenTJärtÜngbeffclbcn Orbenô (bneifl ©^* ^etnbarbô) bee alle wiflenb feyn/ntebt bcjîo wentgev obgenannte 25ArfUn9/ fobie $wen bingeriebtetbetten/ lagtennicntnnbbavon/ heulen fteb niebt Ab|ob incren/mcinté Re betrenreebtgetban/ ware bey allem (Sotteebien^ onfebeuw» âE)analt;b«i4lôfolcbôbicpncjîcr bef? 2\lolïet6 innen würben / febidtenO^S^’’ Xom/vnb erlangten abjolutioniren Zärtlingen / vorn ■33cringcr von ^«|cb^ lan/^apjb ^‘’bannió bcß $wey vnb $wenQig|ten pœnitentiario.^ber ieb bomnu wiber an bie tOifïorien.
Ditfi^ofm trirf ton fcenJjfrçogcn auf; 55enfrn mit einer mauwcbm^Seben.
ïDie 5ürflen auü nibern Beyern t^erçog tOeinrieb bet ^wólffte' l?c^^9 ^tt/fcin 23rnber/tôerçog tOemrieb ber brey$cbcnbc/)r*X)etterZ.vnig -veto au^TOngern öon/bie licfjcn vmb‘X)il|ibofcneine(V5aur vn(Brabenin beteyU fwbren/rbcilcrcnö vnberjrc2iló|ïer auf?/muffe ein fegliebed 2^lo(lereinfaw anffbainvcn. 3nbemerbolet peb 2iónig £^ubwig wibcr/ eylete ben 4gt;«Klt;‘^* reiebifeben nad?/ bie betten peb nun wol begrafet/ betten gro^ gut gewunnen/ Bonbten ben rabt bey fnen niebt ftnben ba^ (te fiebfetjo biftmab wit 2^onig K^ubwig fcblabcn folten/ jogen bureb paffaw binab gen 'Wien / brachen ben 2^außeutcn von Kegcnfpurgfrclt;5ewelb alle auff/ namen waôftefunben^n'/ eben ftcbalfoanbcnvonÄ.cgenfpurg/bie(tenicbteyn betten wollen laflcn.n^^^ wen auch allen 2^ló(ïern auß Zeyern fren Wein in 4gt;e(ferreilt;b/bie we^Uno bie alte 2^0nigeau^ ^eyemeba noch -Ôefïerreieb vnb Weffbey cm cin2^^f^‘3^
reich vnb t?erQogtb«wbiflgcwcfen) bcn2klófïern gegeben betten.
OBte bie S^ircf ® ranbenburg lebig ivavbi’ein Steiff ÇeW fid/vnb Xonig ^uMbig feinem ©on £ubwigen Dem eitern verliefd/ vnb 5« gnaben wiber annaw feine Deteern bie Pfnlçgvaffen.
/q^\3‘^P^ 5ettfïarb (ïOarggraff “Voidmar von ^ranbcnburg one Ceit^ ’^^/erben/ vnb warbiceïOarggrafffcbafft ^ranbenburg bem Keieb 1^*5» ST,SÏ?TwS'm ^^^^^3\ónig jCubwig verliebe ju iteuwburg bas Xianbfcinew eitern 0lt;’*’ auft Se9ern»ew” iCubwigett/gabfwjnbcrXïfbe Jungf^auw-lfugelbirg/bcfiZ-ónigavouSjen^ ïieÇf»- newardÏTodrer.rïacbbcwaucbfcin 23ruberPfalt5graf|r Kubolpbl*^ denb verfebteben war/ nam er ju gnaben wibcr anbcffclbtgcn @óne/feine Dettern/ nemlicbpfalçgraff Kuprcclnen/3lbolpben vnb Xubolpbcn/verliebe jn bie pfaltjaw Kbein (fo ju Wolfffaijbnnfcn oberhalb (ÏOnneben gcbo«n waren) (ebidet fic wit Do ld in Difpanien/ beij 2kónigctt bafelbfl ju bwlft wiber bte 0arracen vnb Weiffen dOoren. nbsp;nbsp;•*
Ï^di jtveneti Jivntvacf ten ju Stegeufpurg/am erften twfn bem ^ifefoff vnb beß Kloftere @. j^eimeran/vnb bem
^ifebotf vnb ber Statt.
4SifWöncf)e ju®. gt;7«metan toerben toon bem -Sifc^off au^ber @tatt getrieben.
/Ç’^^fe^'^eit begaben (teb große vneynigbeit vnb jwy tracht ju Kegenfpurg/ '^^)2tbtf?cinricb ber Winterer/ju©. i0eiwcran2l-bt/bcrgicngwif tob ab/ ^^C^23ifchoff rTidau6bafclb(ïwolte bcw2^loffcr feinemgefallenóvber ber ?23riibervnb(ioünche gebanden einen 3tbt geben* ÏÖa bie ClOiincb folche nicht thnn wolten/ trieb er fte aufi ber ©tatt/ fic flohen gen 3lbacb vn gen 3lbenfpcrg jn ben^rcyherrenBernhartvnb DIrieb bembritten frenDógten/ crwehltcn ju einem 2lbt^albwein/ber jog wie 3tl^cchten von ©chwibwûl feinen Cort* uent 73rùberngen 3tuinion juml3apfî Johanne bew jwey vnb jwen^igfren/ êlaget vberben^ifchotf.ïber 3lbt erlanget freyheit bem Zloflcr/ba^ hwfurt nimmer bem ^ifehoff vnberworffen/ Cfonbern wie man ea nennet) egempt-
-ocr page 1019-Cc-iîScnfcv^«^(g9cm Werbtcm nbsp;CGCCLXXXV
feytt foil/tes ifîfrey/vttb bcm gebiet vnb gewalt be^ ^jfeboffó ni ebt vnber/ worffen fel feyn.
i?nb 3 bt ^rtIbwein ffnrb $u 3 uinion/ber ^npff macht jii eittem 3bt ob^ SCttatmten3lbred)tvott©cbtntbmül. if^e gefebad) fonfl and? inbiefer $cit 50 ^^5^»jpuvgeingrof|èrauf^a«ff vonetneóiÓovbtówegen/^öwarbicfevjcit ^aueb ju Kegenfpurg wie bey meinen geiten juIVien tnOelïettetcb/wannem Reeferbae ^rot jublein budgt;e/|lvaffte manfn/fe^et fn auffein öebneUer/ «c^fninein lOilgen ober Spotlachen fallen, if in S^^vgev^uKegenfpurg fließ tinen specter / ben man alfo gefltafft bette/ »n betfelbigc wiber auf bev iOilgen i»oltegeben/wtbettnbiejCacbcn/bctl3ecferfcb«’eigflill/liefgefd?eben.ïïacb^’ wtaló aie berfdbige S3»itgcr ntbetbntet Ceó gieng ein ptieflev mit bem 0acva^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Went fór/woltd$u einem SPrancfen tragen^etmórbtinobgenannter Keefer/ ^^we^m^rttei» vnb entran in beßSStfcboffölOof in biefreyung. 5)ic Bürger namen ben ^e// nbsp;nbsp;'^^''^'
efer mit gewaltberauf/ lieflènfmbcn2Popffabjcblagê.l3ifcboffrÏiclauöwar Jornig vbcr bie^urger/fagt/fic betten groß gefrevelt/vnb bie frey beit ber SPir ^enan/m jerbroeben/ woltebad pe/m benfreffel vnb gewalt abtrügen. ïöic Bürger verachtetenbeß^ifeboff« begeren/mcineten ße betten wol vn recht ge ^an/ bein UOorber/ vnb vorauß ein fo Ich er/ bette nirgenb feine frey ung. 2)cr ^Iftboffjog auß ber Qtatt gen •Óbcrn3lfbad?/a llba er geflorben/vn bafelbfl begraben ligt.
ï)ie (Dunebe von 0. tOeimcran jogen von 3benfperg wiber gen Kegen// [Piwg/ aUba binbam obgenannter 3bt mit ben Spullen vorn S5ap|l/ vnb ifl bißber noch obgebaebtee SPlojler 0. tOeimeran frey blieben vnb gewefen.
'Smu’iiu'rOcmvt’tct'icAHvrtcnaiif mbcri^cncmmv . • kgten/ harumb fie von hen ©cifilicben in hen ^ann get^an
vnb wiber berauß gelaßen würben.
(52X3^^^^’^**^ was nun fOer^og lOeinrid? ber elter vnb breyjebenbe 5«rfl ^^itnS3eyernbife6ÏTamenó5u|èinen farenbommen/vnach^eben far alt/ fein S3rubcr loeroog igt;tt fünffijeben / namen ju 0traubing bas Kegi/z Went an atnneunvnbjweniji^ilentag beß J’ennerô/boeb fr*Vctter loeroog petnrieb ber vierjebenbe / Kónig Otten auß ^ngern ©on / war nur acht iar/fünffdOonat vnb brey tag ait/ beßelben ware Vormunb feine jwen obge// «annte Pettern/ bißber war fr aller Pormûnb gewefen SPonig /Cubwig ber flunb nun ber Dormnnbrehafft ab/ ließ obgenannte Jûrflen in bad Kegtment heßniberCanbö.
t^einrieb her elter nam juber ifbc^t'anw (ÏOargreten/SPónig Robane lt;*wß Böhmen dochter / fein Kruber iOenjog Ott grauwe Keicharben (Braff ^ilbelmö von (Bölch‘Tochter/vnb^w^en juber ifbe/fr 0cbwcfler/5*^auw ^catriv/eßraff Detnricben von (55ri5/btcanber5*^^nwe if lifabetb/ tOer^og Otten auß Oeflerreich/wie oben angejeigttfl.
î)îc brey 5»tflen flccbten in großer fhulb/barinnßegelaffen fr quot;Patter ^atfitnfJuntn ond^ König Ort auß quot;Pngern/ ber bett groß gut vnb gelt auffbraebt/bamiter ßd? ©t^ui^w«»«!)«». ^uß ber (Befengniß in ‘Pngern/ (wie oben im ßebenben pueb bcfd)ricbengt;rle// Jiget bette/war noch ntt bejalt. lÖarumbbieweilbiefe^iirflenBein gelt bette/ hamit ßeaußbergeltfchulb hemen / vnb beflo ebrlid)er fre 0chwcflcrn binban *^ilt;btcten/fcblugen ßeauß rabt bcß 3belôin niber Beyern ein SPloenfleur an/ 2^ioc»plt;nt. lt;*uch anff bie Cent ber (Beifllicbcn/ber geflalt/cin jicbenb pferb vnb ein Oebß duften geben jwen^ig Kegenfpurger pfennig/ ein Ktnb ober Kube fünffijo ben Kegenfpurger pfennig/ ein ©chwein/ ©ebaaf/ ©eyß / vier Kegenfpur//
3er pfennig, ifömuflenaudimebrgenannte 5órflenbem3bel bie tSanbfcfl ^Mj« W«^«» Jnbfreybete von SPontgOttenbem HtberlanbgegebenCfo bißber nicht ge/ JJ^ ^«»vftiiät» halten warb) auff ein neuweßbeflätigen/vnbem3bel vergonnen/baeerßeb JufammentbunmocbtwiberbteJürflen/woßjlcbertOattbfeflbinfurtanaucb/ wt bißbergefchebt»/ nicptgelebet würb von ben 5ürflen vn fren 3mptleuten.
nn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“Pon
-ocr page 1020-^UÖ rtcßtc ^«(ß go^rtunw ?(llftK«iV
Von biefér Äontg Occcne iOanbfcfï findet man mebt tm ßebenben 15o4gt; meiner Cbromct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w
3blt;r obgcnannteSkloenjïcnrwolcen bic (5ct|lltcbennf ebt gefebeb«« w«' f'y*'**^**’^ Ilt;tt/ bulben noch vergönnenden 5ùr(ïen/ verboeten jren Centen bne ße ntebt® it ^ Bfitur. nbsp;nbsp;gAben. -ïf r^bifebo^^riebneb von Salzburg / '^ifeboff rïteUnö von ^tg^ (pnrg/2l.lbrecbt^tfd)o|f 5upnßrttt’/brtöC«ptttel5uyreyßng(4UbnbcrfeibV/ genjeitbetn ^tfeboff war) vlrtcb ^tfeboffvon Cbimfce/ebeten bic dürften in Q^irrfüffoKhmbie ben ^ann/ jeigtenen/ ße betten bic freybetc ber lt;5eifïl(cben vnb ber Cbrißn? ^ütpnuiiCca Safl. eben .Streben jerbroeben/weren barnmb in bie vngenab (Dotted vnb tn ben febweren ^ann gefallen/ legten ein Unterbiet tn ganQ nibern Weyern / (Ï0lt;tn fperret alle (Dotteben fernen/ ließ niemanb jum lt;5otteöbienjï/nianfang»nan! laß niebt/ man täuffte/man begrub niebt.^ónig Cubwig fegte einen ^ag gen ConHegiBOteg«» Kegenfpurgantnbenpßngflfeyrtagcn / 3lllba muilen obgenannte füllten fr««’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;burg jrce fûmemene abflcben gaben vber ßcb Crieff vnb QigelCnoeb vorblt;in ben) ben (ßctflltcbcn baß ße$u ewigen petten bie (Deiflliehen vnb berfelbenar^ men lente in reinerley weife mehr mit folcbem fûmemen befebweré v^lten/vnb würben alfo anß bem ^ann gelaßen. Vnb beß^^ttger folebs TJapfl 3obnnnea ber ^wey vnb jwengigfle / bod) mit ber geflalt/ ber 2lbt von KenenbafbifbZ bey 25urgbbaufcn/ vnb ber 3bt von Vtetrieb auß lernten/ gaben vnb na^ menanbeß TJapfldflact von bem Gibelin 73eyern einen gelehrten Xfyb/baßjn
2i?«nfflt;« it^t ewigen jetten ber ^eyenfebe 3lbcl ju foleber fleur vber ber (Betßlidben armen 9«#«^ leute weder rahtennocbhellfen wolte. If dbeflâtigetaucb^kontg CubwWob^/ genannte freybett von feinem Vettern ber (öeißligbett gegeben. 2^ónigC«^^ wig 50g alfo im Dewmonaf mir fernem Vettern gcnCanbßbut/nacbnwl^S^^ (V)ünd}cn/ba bleib er ben^ugflmonat.
?gt;û^ ffcßfie auff^fSm Jlnfcfftt ©epern ttib Oefirrrrt^ umbürtö ïXdeb/ bk greffe iScblacbt ju 2lmpffing auff ber l^c^ctv wiefen niebt weit von (ÎOùlborfl[^. ^m erßen wte ßeb bey be ÄOi ntgerüllcten/ vnb vberalvmb bü Iff worben/ vnb Void auffbrachten/ vmb (V^ulborff jufammen tarnen.
/^ 45ntg 5rtebrtcb vnb feinen Krubern pergog Ceopolb in ^efferreitb/ warb bic weil lang/ namen fiir/ße woltenje ba6 Keich tn jren benben be* halten/ vnb bem Krieg ein enbe geben / rid^teten ßcb mit aller macht jm t^*’tgog Ceopolb ließ ßcb berglcicbe nid)t merden/ mit gar wenigen jog er auß ^eflerretcb bureb €^algburg vn durch bie (ßraffßhafftcyrol hin auff 0d?wa pr^Hf« »ms t^tf ben/vnbanben Kheinz brachte bafelbfl ein Void jufammcn.iöerglctcbettthet rrrffut'quot;^'^ ** 2k6nig ƒ rtebneh vnben in 4gt;eßerreictr^ad}te and) auff feine meinung ßh; nen Gruber Pergog Pcinriche Z ©eineanbern j ween 73ri2iber Pergog Oct vn Pergog2llbrccht/cuirertenßchiblebed Kriegt/bann ße mit König Cubwi* gennur (ßefebwiffertrinb waren.Ifd waren auch auff König^riebruhöfeiten hfnehattff^rtigt;w ^ricbrichvo Ceibnig/ifrgbtfeboffvon©algburg/Hilbrecht Kifchoff'jupap «««(««». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1419ƒ j,„ pergog auß Öaehflen/ $gt;tlt;tricb ^tfdwff von Cauent. (Pit biefert
Perrenriiffet ßcb König ^riebrid) auffbie reyffe/ ßhidet baneben Ürmrichert von2lltßc ju feiner (Putter Kruber/ Pergog Peinrid)cn in Kernten/vnb (Brauenju‘(Tyrol/baser jujminnö^elbtAme vnb hwltf wiber König Cub* wig rbetc befleUetc auch König Carlauß Vngern von feinem Vettern Vold/ ber fehtdet jm ju bülfffechß vnb jwengig taufent (Pann/warenVngern/lVal lachen/ (Cumaner/Kagen/ ©yruen/ Knlgern/ allerlcy wilbc felgam VoldZ waren jwey vnb jwengig taufent fpteßer/ vnb vier taufent ©ehiigen. 3uß few nem if rblanb bracht König 5rtebrich ju bauffKeißigenjeug » ƒ 0 0. ^ußvolcf *4000. Ka er folcbs Void jufammé brad)te/ ßhidet er 511 fernem Kruber Per* gog Ceopolb/ bcfahljm/basberfelbige mit feinem Void in Keyern ßel/ ber* gleichen wölt er vnben herauffthun. Vnb rüdec alfo König ^riebrid? betauff/
-ocr page 1021-^0ft|glt;^flt;rttttgt;Wlt;sllt;rt9em0iWett. CGCGLXXXVl tnttobg(!n4nnfctt/glt;!gctt73cycvn.o»2(gittuftbtm Kloftcv wurb cv^cwavnct Vom^tbtXfrtgelprccbt/ vnbTJartpolomcoctncm ©ccmfcbcv/iöic fasten jm/ wtccrbctnglürf b«bcnwiirbc/vttbcrltgcttvttbgcfcbl4gcnwcvbcn^;^^ntg5i^t^lt;' ovwb tneb baamp;gefpSubvauß/tvefict fid) fetner mad)rvn mannbât/vcvmâncc ^ bette fo vie 1 Keuter vnb Delete/ bee er alle wufler in Reyern bamit nu^trin wcu moebte/róefet buret ©ul^burg^uff (^Oûlbortf^u/ feting fein (Beleger tu^ ptvbrtlb befi 3”^ / ^bete mit brunnb vnb raub großen fetaben / erwartet allba ftinee Grubers tOenjog £î.eopolbô/ber $og au^ baber mit t^eereebrafft/ oben *gt;lt;gt;«1 Kbein vnb 0cb waben/ben neet fïen auff (Óónct en ju.
König Cubwig rûfîet pet auet ju ber gegenwebr / braette auet vberal
Dolctaijp^ ^upn fïic||ènKónig3obanneöaup23óbmen/be|felbtgen ^yben/ f'W“ïU^jeé * l^^vgog t^einriet von Canbpbut aup ntbern Beyern/^nebriet ber Kurg// stiebrÿcTaui 9*^aff von nürmberg/ wiewol er König5tiebriet6 0ctwefïer ju ber ^be bet'/ bepcrreic^. tt/(5raff poppo von lOennenberg/vnb ber^wjbifetojf von^rier/K alb wein genennet/ ein meettigerbauff/bie alle tarnen jufammen ju (V^uneVen. ife ’»arenirjuKoptaufent/fünffbuttbert/vnb jn fupbunbert taufent vnb aett ’ t‘tufettt(?0ann. König Cubwig braette aup feinem crblanb viel Do lets jiv/ fammen/wae Kolben vnb ßeeten tragen moet te/muße auff fey n/muffe Canb '’nbCeut/ba6 beymat vn Datterlanb/ belffen rettem^e mad^te König C«b J^g feinen letfïenwillen/fetuff IVilbenrot bem Klofïcr5ótffenfclb/ba fein Datter vnb (^Dutter begraben ligen/ vnb er auet allba ju ligen verorbnet ber/ *^^/5og naetmab ju (^Oónctenaup mit obgenannten tOerrenan ©. (Ï0attbeu6 ^benb/bep lOeiltgenjwelfflSoten vnb ituangeliffen/rócFet mit t^cereetrafft ^fitt^tinbenjuZ woltepctgewaltómitgewalt erwebten/vnb bie peinte ntd)t J’ctter jteben laßen/ fet lug ju nectff an bie^einbe fein (Beleger/ tbete pet niber ®lt;y bem Ïgt;orpr ^mpfl^ing an bem waßerßup bem 3«/vnber bem ^erge îDom/ • ^^i^gt/aup^einemeben vnb wetten 3tlb/fomanbteDebenwtefenb«pr.3ln 0.
^ofme vnb ïbatniaiH tag/an 0. Dentela abenb/gefd^ad? ein grop 0et4r«s Sf^atma^ei jt»i^ ï^’ügel/tame n au ff ber-Oeßerreiet ifeten feiten viel Dngern/KAgent^ußern/ [SSXff’* Wallacten/vnnb bergleieten viel fel^am Doletvmb. Glcid? eben benfelbigen rdc^ifc^eu.
J^g tamiOertjog Ceopolb vber benCeet/róefet an bie 2lmper vnnb2lmer:# vlt;/nam ^urßcufelbz JÖteßen/ bie Klößer famptbem (lOarcteyn/ wolte nad?'/ ’^«b auffô neetß außf UOùnetenju/peng Kruber Conraben einen prebiger Gürtet/vnb feinen Kruber (^Oeißer KertolbenCbie etwa CappeUan 5rauw ^atbtlbcber vö Keßerreict Datter /König Kupreettö 0et weßer/gewefen ^aren/vnb nun ließen regiertenXetidt von ßunban einen Kotten ju feinem ^tubcrKönig5nebrict/woltevertunbf(tafften wo berfelbig lege/vnb was y^ßelben anfd?lege tbunvnnb laßen were/ 3lberbiefer Kottwurb von König Cubwig nibergeworßen.
® ie eor be r ©cÇlacÇi/am 55tnb bawov J« iXttiev gcfcHi^
gen würben/ ber îîamen ^emact folgen.
/^ Knig^riebtiet warbieweil lang/wuße nicht wo fein Kruber tOer^og jJ Y^Ceopolb war/wolte pet ß fctlaben mieben Keyern/wolte niet t lengcr warten noct ver jieben einen tag/ bamit man Bunbßt aßt bette haben mö
S^tt Von feinem Kruber Ceopolb/ wo berfelbig mit feinem Doicf were ober leo S^/rüßetpd?/woltefeju morgen ein vermeßen 5elbfd}laben tbunmit König Cubwig/wiewob fmfebrwiberriebten feine lOauptleutm/nemlict/ Dietrich '’ottPlidjenborß/feinoberßer lt;l0arfd?alct/vnbDlrict vniOeinrict (Bebrüber ^ttlVaiße/vnb ßtlugamabenb vorher0ctlactt3rtebrict ^r^bifetoßjn ^lt;*lQburgnactfvlgenbebrey vnb neun^igjt Kitter/nemlictMicolaue vnb ^«tétçHfc^off jti ^rbarb vö ebam/imbiener tJeinrict ^ber/Conrab ^bümböbirn/ iDietrict Delber/Conrab Kbernborßer/Krtbolßvö (Dop/fein Kiener tOeinrict prun ^^ger/ Dlrict vnb aber Dlrict ©ebruber bie IVipbecten / 5riebrict fein 0on jßibrict bie Kopßelmannc/l?einrtct/lt;üottfctb/0ig wölb bie Campo Itingcr/ nn ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0tgbolb
-ocr page 1022-©dö dc^cc ^«(Ç O0^dnnw ^«etttôtO
f, Öicgbolb vnb ?4brcchc bic Ifpötngcr/ lOdnrtcb vnb (ßebbarb bic ïrr4tt«f^/ «xuitradcbirt«»“ ^id4«6 von bev Libenz Conrab »nb^-lbtcebtbict^vcnbccbcn/ Jeeob 0p^^ fein îDicnev/ 3tvtbolfl^6dgt;cnbcrglt;r/ XltcUus vnb Cenrab bic 3»fl^lt;t^/^^^'^‘* berb vnb Knbolpb von 'Vnn^borlf/ Cubwig von JycIbBireben/ fern Ï)ilt;«‘^ ^embrttbvnb jZubwig bic ‘^voebfAßen/Ifctbnrb (Beter/tOnnfj pfeffjngw ^4(b4n4óp4nncr/2llbrc(bt von^bum / Kügervon Kabed / peter fperger/fein Ïbiencr/DIrtd) von IVcnng/Tlricb vn Otto von id)borf/tgt;lt;^*jJ Afdcr/fein Ïgt;icner / Ottmar quot;pijler / Katpolb 2llbrecbtób4mcr / ilcitp*^^ (Braflr von parnfbenßein/'^raganvon'^Tegborn/ fein Ïgt;icncr/Otto von O«»)'^' benç/ ^viebrid) Karlfpcrgcr/ ^nebrieb von Wolffsaw/ Otto von 0flt;y^' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xnbolpb t^oUcnccFcr/Cetipolb Jrcy/^arbneib (^Oattfpcrgcr/Ortolif/2gt;’^^' mer/ zTidaud/bie 73«d)fcr / 5fiebrtdgt; von Xiobnid/ Oarbnetb 0d)lofp^'' ger/iriebrieb von0d)ratcnbcrg/3lt;tcob von i^obenßein / t^anö von n^i'^^r 3lbrcd)C von ibaebenaw/Oerman von ÖOuenbor ff/ Cobwig von Kor/Oc^^^ rieb 0ilbcrbcrgcr/'Plrt£b/IViticb/bic perger, Cörab 0eaba wer/ iVolffg^”5 5l4lt;brpcrgcr/Conrab vom ©teg/Conrab von ©ad^lpn/ *Plrid) joffer/ 5df' brieb Kci^cnburgcr/'Plrtd) von C^angaw Oerman von Cenberg/ Ocimi«? vonCaim/ CeitpolbIVarbcr/Conrab vb potenborff/fein ïbicner/Wvlni*^^ ^cr/fcin ibicner/CBottfrieb Kelt?/ Oeinneb Walfcrberger/ Dlrkb XTo^^^^ fer/Oane Oaunfperger/peter Önl^bttgcr, Xltdauö Ketnbdbt/OeinridJ Ocvd/'X)lricblt;Boibman/'n?olffpbarbberh»nge3Hbcb«rger/2tbdram0ï‘^lt;** Unfeifer/^rbarb vnb IVolffartOfenßetter»
©w @(ÇlacÇ( ju Simpffing amp;m6 ba^ SXf #
• • Z^ Änig^PUbvid) vice bas vnglûct/cbccô t^gwAt bóm« cv iVtp/ï’^f*’^ 3t«ni4.tricWt» ’TAL^^” ^»reboßttt/baßße judOiilborff benau^gangber ©eblad/c crwlt;**^^^ «t^tßi^j'utfcjidti^t. ^T^ten foltert. 3d6 halb ber tag berbraeb/ macht erbt? ©eblaebforbnunS' (teilet foman feine 13rûbcr/ Oer^ogOetnriebe mit ben ©tcyrjfeben vn ©•’»^^ bur^feben 5u bev Oeßerretebifeben 5«bn/ ben fübret ÏJictvid) vo»pUlt;^lt;quot;Ï borff/obcrjlcrdOarfd?alcf/ ben*Pngerifcben^abnert gab er 5« Ocinrid/en y^gt; *X)lricbcn von Walfcc/ 4fr felb(ï bieU mit ben Oeflcrrctcbifcben bcy bem2lbU«ï beßKetebßiabnen.
eroMb e»e»»ew ^»H ^^‘^ ^Ocycrifdxn feiten / ©epfrib ©tvepberman / ein groffc^lfj mann RtpferCuti# xxriegßmann/ bcrwarobcrflcr^elbbanpcmann/ bertbedete auj« aUeo v^**^ wid« eberßer jdo# in brey baiiffcrt/jforn an bie fpi^e vnb im angr/ff orbnec er (nach bember|ewt^ Dauptmann. gctag ©. TX’ent5cl6Cag/TOeylanb Ocr^ogoin Böhmen tag war) König jo^ banfenau^ 23óbmen/ vnb feinen 4fyben Oer^og Deinricben nu^nibernKey* em/biefoltert fornenbie ©iblad)t anfaben, König Cubwig bcrfeirtKleib ver Bcrctbctt/jldcebegcnannterÖwepbertnart mitten inben ^eyerifebe» b^up fen jubem 2lblcr/ gab (m ju jwertg^^jgaKnegfjmAnner / Conrab von ^aigt; brun/ vnb 2dbrccbt Kinbmaul / biefer jett pleger 5« bcr riemrflatt an ber IDonaw/bem befahl er/baößcwolad?tfoltcn haben an ff b en freybigen Kogt; «igJriebricbXonrab vo73aibrunCoOcr ganQ^aigerebrun oberhalb dOu«^ eben) war vor am Pofe bcy König ^rtebrieben/baerfeinen Cebnberrn vnb Canb^fürßen felbß im felb fahe/fagt er ju König ^riebricben/cr weit (teb mic feinem Oerren nicht fcblaben/bavrlaubct jn König5ricbrich mit biefen won tcn:5eucb bin ju beinern Óerren/vnbthu gleich eben wol bad bAp.
dOchrgenannter ©wepberman/verßieH weiter innerhalb bcr jfem tn /fdcbdcit^urddraff ^Itbinberbut 5riebricben Kurggraffen von Hürmberg mit 400. pferben/ juCQörrtiberg TOI« mit bicfem bcfelcb/bae biefelbcn nicht ehe ben halt brechen/ hinben in btc feinbe ^'*^*^^* nbsp;nbsp;nbsp;ßelcn/bißer (n ein Reichen gebe.
® nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îgt;a alfobic ©d^lachtorbnungauff beyben feiten gemacht war/pgen
§nfammert vnb troffen anffbey ben fetten miteinanber/ warb ein ßrenger belt* tiger flreic/ wäret von bem atijfgang bcr ©onnen biß jum nibergang bcy je* hen flnnb an cinanber/auff beybe feite ßnnb man flard wolt nicmanb weiche.
König .^riebrich war fdbfl bcrobcrjle^clbbauptmann anff feiner I«i£tw tum
-ocr page 1023-^«Jg^fcra^^Sewôfetîx««. CGCCLXXxYVII
turn kt pd? vcbltcb/ tbc« alkö wee ctncmvebltdxn ^^negprttantt vnb lOanpr/ mannwolrtttfïcbtt/warfotncttttntrcifctt. 2gt;ic73óbmcn fo ben ‘Üov^ug nt lf tet ^eyenfeben letten betten/würben 511 k^t jnuffenvnb binberpeb gebnnw
S^*t/ /tem S^óntg wuvbber (Snul erflocben / vnnb cv anff einen nnbern eçe// bvlt;ilt;bt/fünff bnnbevt ^obmenwurifen bic webv von in vnb ergaben nlt;b« 2)4 folcbô fnbe ©eyptieb Öwepbevman / Bnm cv 511 bülff mit bem IJcycvtfcben bniiffcnbcn^óbtnenbic(tbie5cinbc4u{fbip bte'25óbmen,rcit vortclnuff eb ^ict bobecynnnmen/vnb pcbtvo^licb wibev|ïclkten/vnbrt«^ö nenwe tvo^heb wibev tvnffen/vnb bevÖwepbermnnnueb anfjr ein neuwee bie ©efolncbtorb^’ ^nugnirtdu/ bmud^te jnbevmnnnbeit einen befonbern lijï / wie eewn t^nn^/ Jibrtlwibev bic Kornev tbete. XTewns einfebónev beiffev tag/bie ©onnfebein ^cfiwepbetmantet/ tUv vnb war winbig/ ba mnebte obgenanneev 0wcpb^v»»an bte 4gt;vbnnng fev cuestas ob«» ^evinapcn brtö bev Winb ben fïa ub ben 5einben in bic nugen tvicb bevgkidjen fö,jj2?^'^ ^^ ^cnglamj bev SonnenCfo tn bne tOavnifeb peDetngvoßen wiberfdjeingab/bie ^ ^inbe bknbet/ pc meinten bev tOimmel brónne. §« bem allen bv^ aup bev tbinbevbnt aup beißen bep Öwcpbevmanó bev quot;Surggrap^ von Hóvmbevg ^ntben^vancbcn fübvtencin -0e|ïevvciebifeb 5abn/5ogcn vbevbie Jfem bim ben aupTbicyeinbebie meinten/ba pc bae Óeflewcicbifcbe panier faben/ iOer^ ^®3 Ceopolb von 4gt;eßevrcicb ber 5,6g baber/vnb t Ame jn 5« bülffe. 2ll|b gieng lt;ó ev|{ re^t an ein tre|fen. ï)ie4gt;e^evreilt;btfeben waren vmbgebe von jren 5'ein ben/mujlenpcbbinbcnvnbfovttenwebreH/vnbgiengcn aljofaflerniber. ïgt;a Plcbó faben bie fiin|f bunbert ^6bmen/ fo pcb vor ergeben betten / bie gvißTef» *^webwtberjnberwcbr/vnnbtbetcn großen fd)aben. Vïaeb bem ^am X^mg ^ricbricbó quot;X^olcf anp ber Orbnwng/bic Pngerifeben gäbe am erftenbie ßueht/
'’übtarnen fa|l allevmb. iOer^ogiOeinrid) von4gt;e|ïevreid)/î)tecrid) vonplb x^niej ^w^HtS Venhor ff/ ber ^Anbrieb/ warb lebcnbig gefangen. K6nig ^rtebrid) webretc wirDi^erangen »ou Pd) lang vn rebltd) /aber 3Hbrecbt Kinbmaulber tbete jm fo brang vnb jwang Ïi'^rSwaiï* ^*^6 er pcb fm ergab /^nb ber Kinbmaul brachte ben gefangen König ^ric'/
©rteb fórKAnigCubwig/bep pcb groß verwunbere mebvgebad)ter König j^iebrieb/benn er nicht anberp meinetc er bttte Kónigl^ubwig fd^on in bev Schlacht erfebIngen. KönigCnbwig Cwie and? oben gcmclbt) bette feine ge// '*’^nliche tleybimg vnb iOarntfeh einem anbern angetban/vnb bette pcb/ba Slcicb bie Öcblacht folt angebé/ vorgwAnbet/ bnefn bic feinbe in ber ©chlachc
**lcht tennen tnnbten.
‘Dnb ber gefangne König warb wol verbötet /mit fm würben gefangen ^arb« Oeftrrmtiw ■^tpevreichifche beren vom 3lbeltaufentbwt'^gt;trt vnb feeb^ig. 2)abicKifcboff fi^«* ieceffcutie^« 5« (VOölborff folchö erborten/ gaben pc bic ßueht/ßoben aup ber Statt bavon. ^SlcE.^’****
2B(f fuß König Subwig nneß M ©c^lncßt ^ieU/Vnb Wie
hlc ©cfangenen außget^dlct würben.
2( nun König Cubwig fold)et^gt;oß*cn Sieg erlange«./ fein quot;Volet (bad z^^^cn ganzen tag gcßritten/ pcb abge^abelt better febkmig/ bungcrig
vnb heilig war/ febuffer/bap man baß Volet auß^bev ÏVablfBatt mte ^cn Vnb trineten labet. iDcrKuchenmeißer fagt/er bette nichts benn ^yer/ Antwort König Cubwtg:3€berman cin^y / bem frommen ©wepberman S^ey/bas noch beut ein ©pricbworti|l.
tÏachbemalknwolteKönig Cubwigwiber JOer^og Ceopolb sieben/ fb öu ließen (wie obgemelbt) lag/3tbeves tam jm gewiße timbcfcbafft/bae JOer SjÄjp^’® ^®S Ceopolb (als balb er verommen bette / wie C6 fernem Kruber ergangen '’’lt;'r) pcb in bie ßud)t mit feinem Volet geben bette/ bas Canbgereumet vnb ''’urben obgenannte Conrab vnb Kertbolb Vorwefer bep Kloßcrd Spießen/ '*gt;tber kbig.
Mach bem warb ein vneynigteit in bem tOeer König Cubwigd/ctnfebev ^'’«wat »onw# J*MtebenfveibigcnKöntg5riebricbengcfangcnbabcn. jDicKöbmcnwolten Sm^j? ^quot;^”** m haben/ fo vermeinten jn auch bie ^rancten ju haben/ fo fag ten bie Key ern pc vtttenjngefangen/vnb jogen pebbep an ben gefangenen König (cll ß. ^'a
nn iq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fagc
-ocr page 1024-©dó (K^te ^«(0 ^0^dttttW ^Ittettttflt/
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fagt^ónig^riebrid)/ fefolten|m|rfd)ilb vnb iOelmfór tragen/jo wolte er ƒ«
gutertbefcheibgcben/wemergefÄngnufgelobtßd? ergeben bctte.îDafold)ôg^'' ^ad) / ba blopffec er auffein ^u|fclf bopß’nnt einem King Cbaó 2tlbred?c Kinbmaul6wappenwar)vnbfprad?:*X)orbem2kübntaulbabe ieb miebb^w^ nicht bwtenbonncnb4ôbatmid?gcfangen/bcmbabctd)mtfbergeben. nbsp;nbsp;nbsp;'
3llfowarb biefe^ußrrburgeßillt/ König ^ribrieb ware an ber
König jCubwige, König {□une auf Kobmen führet mit /m gefangen Pt*^* lt;5og tOeinrieben auf 4gt;eßcrreicb/bef gefangnen König 5ribrid)ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*
muß PU 4(^tnerti» fabelt Pom Q3ur^ graß'enitt'yjöv'm*
P«5’
reich leibliche Kr uber.2gt;en gefangnen ^bel auf Keßerreich gab König i-,«b^ wig mit fampt ben Cebe bem Kurggraffen 511 tïurmbergben ließe ber Kutg'' £)fllt;rrtilt;c^rtabd graßbermaßen lebig/ bas berfelbige ju ewigen jetten Ct^nn ftch ber fall beg^ be ^ fein Ceben empfaben von bem Kurggraffen von Hwrmberg / baönoen heutiges tags im brauch iß. 15er ©raß vontOenneberg wurb etn^ürß be}t Keichf gemad^t von König Cubwigen / ber führet am erßen ben gefangen^î König feine ^Pettern gen Kornberg/ befahl ƒ n bem pßeger/ mit name Wolß'' gang von ©olbed / ben anbern tag führet er in gen Keting/nachmals ge^ XLanbfbut/vonbannengcnKcgcnfpurg/inbcf reid?ßcnber|elbigenjettKnr gers Ceitpolbs © umprechts Öauf an ber Daib/ietjt iß baßclbigelVolßCrey ner (50autnerf/bafelbßan ber Wage vnb'Crincf ßuben ligenbe/allba oben ht ber Königin jetjt Cappellen / oben in bem alten fenßer bas Kcycrlanb gt^ fchmelijt/ßebetmittenbarittneinCenwe. ^
5u Kegenfpurgnam ben gefangene Königan Wetchtranb’Üis^tbumb/
^raufefiniRfitt führet in binaußgennapurg gefangen in basöchlofCraufchni^.Ka bergt fc^toß bartnnX^ii«3 fangne König bas ©chlof anfehtig war/fragt er wie es bief/*X)nbba erhöret ^rtebrit^ gefüllt Wie CS ‘Craufchui^ bief/fagter/ Ku beiß wol recht Craufd?nig/ ich b^he ß*” ge«3lt;Ua«i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicht gecrauwt/ basich folt bermaßenalßbaber gefange geflirt werbe» *v»o
• e iß in beut ©chlof gefangen gelegen brey iar vn feihf (Wonat. X^nb obbefchrie^ bene ©chlachc iß gefcheben in bem iar nach Chrißi vnfers tOerren ©eburt » j * *« an©. (Dichcls abenb/ vn von bicfer ©chlad) t wegen iß 2ffnpßtngCvor ein vn^ befaßt Korß/bermaßen in ein folchs gefchrey vnb rußbommen bas ieberman auch in frembben /ZanbetCbavon fthveibrlîugtvnb 511 fagen weif, -tfs feine* noch étudié £ateintfcht Keimen von biefer ©chlacht vorbanben.
®te Kónt^ Subwfg bef? proffen 0«g^ ©0« banepef/rt«
gapcH/vnffr Statiaxn ju cbvcii an Btr‘Sf(0 bautvet/ (eterman}« (m ßfl I*” Kddgt;/fctttlt;Ö€wabHÏ4rb/ btc ©avraccnbicCbrtfïcn in^vmericn vbcrji^^^^/ Öcvrtiibing vorn wtlbcn^c»wr vevbvettnt/vnb Slontg Cubwig »?ib«t^ beyratet/vttb voit bem^vofjen ^tvtjeïö. ^Pt^ttolbde Villanoua,
2ic^$3ct|gt;ai».
-OntgCubwignad) foldgt;cmgroflctt@kcj jogevmitfetttem'V^P'f^*^^^^*^^ «iv^QogïSctttncbgcnCrtttb^buc/ bau wet an bet ‘Vtl^ oberhalb lt;25orQen Ju ebven ber 3»nSfvauwcn (V3art#MH Capell belli ÖatlAm/ tbet ïigt; îSifc^efFî« ®ar«tJ 2lcbcbcn Ifrisbifcboff voit Salzburg .Übgemeibter lüoljfgang von (öolbeer burg tttrt.itt bie n^ni Ïgt;tetmantg eyn/oberbalb^urgbbaiïfcrt.rïad) bem $og 2^onig C«^^^^ gen 3a5clf^^tt/von bannen tnbaó Keicb/lebcrmanemppcng |n mît cb«n/vnb von be^ großen Ölegó wegen forchten jnbarr/ bte vorfetne^emb^ fm wtberwerctg waren gewefen/bte verließen alle ben gefangenen 2kóntg 5^t^i^^ brid?/vnb ßelen alle ju bem/bem (Bote foldben ©ieg gegebe batte/vn bulbtgcen |in/'X)nb ge wan ^ónlg Cnbwtg etnen großen namen vn anfebentn gan^«« •if nropain Uralten/^randreich vnb anbern frembben Canben.t^Oan fchtCTec vberalTSottfdjafftjn/m/ berntaßen/baf ber Aóntg von 5rancf rdd? vnb ber 23apßforgebettenaußquot;|n/fnrd)tenerwitrbe,ncn$nmecbttgwerben.
q5elt;»lt;ri)fbeß Ält;t)^ fera @cmab‘I ftrèt»
Xfötß feiten ein glndCwietnanfprid)t)onvngUjd.2\.0nigCnbwtgß^^‘l^ bas neebße jar bemad?/ feine (Bemabelbic .Königin Aratri v burf tg auf po'' len vmb @.13artbolomet tag/ligt ju(V5ünd?en in vnßr ^vanwen S^irebert neben bef 2^eyferólt;Brab. ïbtf |aröaud)an©.*X)eit6abenbfd?l«gba0lVilb^ feuwrirtbieÖtattÖtraubing/vnbbranntbicbalbcÖtattwolanf« 2\oni3
-ocr page 1025-ftott ^CI)^^«^»!»!^«« 9cm ^Ûvbtett. CCCCLXXXVIIÏ
2^óntg Cubwtg nlt;itn ein anber Wcib 511 bev if be / 3«ngBfrrt«w C^Oarga'/ vetben nuf? t?oUanb / ein ©dgt;wejlcrber Königinau^ ifngelinnb/ vnb ©mtf p„ 3^S«lt;»«i i«r IVdbdm bc^ vierbeenbi^ Hanten« (Bra|fcn von iOolUnb / ©eeUnb/tOenne* te^c» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ gawvnb ^rieldanb/ vnb wnrberjt ied)f medKig/vnbnod) m gró,]crtnanfebctt benn vorhinnitcbifer0d)ïvagcrfdgt;n|fr. ©einCBemabdwarbie Alter‘^Toebter/
vnb bett fein 0d?wager (Staff Wtlbdm funjl Beinen ifrben. Vnb nnd) betn ^«r,ÇMneo«Wrd»e eralfovrplÓQUebwud^lï/fórd^tet ber 5vanQo^ vnnb^apfï/er würbe jnen $n Plt;*füv-Keüf«Æub» nteebtig werben /nwcbtenbennliebeanfeblAge w»ber(in/wiewolfic vore wie bie '*‘®‘ Crieff von fm gefebrieben / ba« bezeugen ) mebr nuff feiner / ab bef fd? wAebem vnb armen/benn4ujf2\ónig5rtbcrid)9 fetten C(bmed)ttg vnbretdb) waren»
ÎOiefer^ett babenaueb bie ©arracenerbie Armenier/ fo noch Cbriffenwalt;’ ®arM«rterb6cifaf» ven / vb er fallen / jngroffen febabengetban/ wef biefebnlb fep / fnbet man ber« lt;lt;“W« arméniens n»tdgt;’n bent 2lnffl)rcibcn.König Ciibwig» wtberbcnlJaplï.
(Slcieb and? vmb bifc jar bat gelebt ber boebgelebrte ^Ir^t 3lrnolb de villa no# KtnofUus te txifa nd ua in 5rancf reid) 51» parif / ein groffer vberauf befonber Kun)ïler nit allein in ^^^a**^* ”’'^*‘ ^**’ ber ^Ivijney / fonberaud) mallen beimlicbê natürltdtcn K«nflcn/ ab in ber 211/ nbsp;nbsp;nbsp;' ebimey vn^llrologey/ïttacrabcrcinireiflagcrvn P:opbft woltfcyn/fagtvon bem Slnttebrtii vnb von bem Räpitz vnb von ber Kómifdten Kirdxnbte wnrb
Von (Sott ge jîraffe vnb jerbtoeben werben/ muil er von pari|Ï entrinnen / jlobe Ju Kóttig ^riberieb in ©teilten / îtaer von bemjelben/ftd) 51t verantworte/^um ^ap|l gefebtdt wiirb/ ffnrb er auffbem wege*
2Bif rnt» wanimä Cßapfi^olwiinf^ brr ^(ven mb jwe n|igft
vnb Völlig t^ubivig ber fachen vneine würben / fr berber 2lu(;f4)rciben wtber etnanber auffbos Baryte vnb verJlAnbt« ltd? fie verten tfd?c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• *
lt;© iff nati'trlicb vnb etn gemein ÖpridtworttlVer befpr mag / ber fd^enbe ^er'9apR m 4«» ben anbem in ben fad/vn tbur baß bemnad) je^t fo etn gute lange ^either ço^fen» «n»« »” haben ber heilige Vatter ber “Kap^z berChrtfïltcbflc Königin ÿrand// ^«gt;«».Rlt;9fnfl«w reieb/forge anffbie mad?t bef heibgen KómifehenKetd)« vnb wolfahrt ber Kó# mifdten Key fer gchabt/vnb haben aliweg guten ßetf von ford)t wegen getban/ bafjnen BemKeifer511 meebtigwArbzber mebtbenfe fcynwoltc vn fe brucBen «tód)tc/wie ban and) f egt/fo bey vnfern jeiten/aló am tag ltgt vn meniglidb bc« Wuftz wieKapß demene ber ftbenbe/vn König 2francifcuó in 5rancBvctd) vil groffe anfeblAge aUenthalbé wiber Key fer Carl ben fónff ten/König in Pifpa« hien (wie fte felbcr auf ftbreiben/tm Ï)rucB auf gehn haben laffen^angcriebt ha« befe habe gefó:d)teter würbe jnen511 mecbtigwurbe fie vnberbruci en. Vnbie^ weiljnen foleb jreanfeblAgenitgerabten feinb/ fonbern jnen vberalmtf lungen/ fetnb Re wunberbarlieb in bie hAnbe vnb gefenginif jegtgenannreó Key fera Vnb Kónigó Bomen. (Sleieber weif ^^f vnbgcflalt/ifl atteb bey Kónig Üub« wig« petten gefebehen/ bef wolfahrt vnnb auffnemmen verbeebtig iß gewc« fenKapß Johanni bem jwey vnb jwengigßen/vn bem Kónig in 5rancBreicb*
Ï)arumb fte groffe anfeblAge wiber jn angeriebt haben / wie jm beun bie IVeltntebtanberf thut/wervtlhat/bettgernmchrz fórebtetjmmer/ erBomme Vmbba6ba6 erhatz VnbicbwilbiefelOißorien 5wifeben bem Keyßr vnb bem ^apß / wie fte fteb jugetragch vn begehen hat mit grunbt anffbae Bürgte / nte« tttanb ju lieb ober 511 leib / wie ber t^tßorien braueb tß / bey ber tOerren vnb 5Ar« ßen Auffebreiben z Am erßen bef Kapße iOanblung / naebmab bef Key ferd Verantwortung bloß fegen.
IViciebobengemclbthab ißamerßenber^apß(wiefeine ©ebrifftenbe«
weifen) auff König Cubwigo feitenzab bef mehrern gewefen. Ï)a aber König A^ufet Äubm4rfi Cubwig oblag / vnb alfo ( wie oben ange^eigt ) gewaltig vnnb med -ttg wnrb £Stäffimn maebte ber ^apß vnnb König von ^rancBreiebcinen^unb $ufamngt;en wiber mcijcflcvön. jnzVnbwicwol König Cubwtg eintrcßcnltcbeKottfcbaßcgen Auinionjum ^apßz von fribe wegen/wie er Rd? bcBlagt / febidet / bie wurb vom^apß fclbß
nn 0#
nid?t
Que dcßcc^ttcß go^dtinw ^(uenetnt'/ ttid)t5lt;b^«t/ fonbembcr^rtpflrtm erfïettbcQcttOevQog Ceopolb rdeb/be^ gefangenen Könige ^nbenebö^rubet/gar UcbcvltcbCbem fonn 9^,^ ju belteen wav^ wiber Keyfer Äubwigen / mufïen gt;m tn fdnen ^rblanbe^^ lt;5d|lÜcbenben5cbenb bajn geben/ ïDcfgletcben mnebet bet Kapjï 5» bmf bew Key fet nuf tOer^og ^^Bolbju Cracaw etnen König / vnb aon r^' len / fo votmale bem Keteb anbengig wat / ein befonber K^nigveieb» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
IVeitev febuff bet Ka^fï mit ben'Cemfeben betm inpvenjfen / bie - , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jwey iarftiebe anfïofjènvnbakenmic ben rnglnubigenOttawei*/vnb
tnn^u SSrÄS Ï^ buvcb Uffen jieben. jÖetnnad? biefdbigen vngUnbigen CittawetC’^^ n^ «ranbenburg/flufj bcfbetKcyfcrbeBlagt^auf anticbtenbcjï^aplïó/ftdcntnbie^ïOatcFKtj^JJ' «npifituuflH ^«P' benburg/tbeten großen fdjaben/mitmorbt / br nnß vnnb raub / fnbreten vw® • •®* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn fient hinweg/ febweebten ^ungtfran wen/fdjAubten bie IPittwen/ fd?wcd?^
tenbie ^beweibet/ vnb plónbetten bie lUveben.
^ó febiefee aneb mebtgebacbter Kap ft tn Welfddanb wiber bie/fó b^ heiligen Ko mi feben Keid? 5ngehórtg vn anbengig waten/ben Carbina 1P^^ tranbum / vnnb (Staff Philipe von Daloi^/ naebmale K6nig in ƒ ra nd?teidV «tv ^app tamp;ut bie ^i’^*^ ^^^f^ bestiegt et bie Key fetifeben / vnb ba (te/ nemlieb Petra (lOala vnn» ©a(Mteo8j« Wei;« (^Oattheomit feinen ©ónenfincino/ ©tephano/lt;^Oatco/lt;5aleateo(fotapp lanb tn ben -öann. f^ve wölbet eb te 5ürflen waren / Kurggraff jn dOeilanb vnb X^icati bef hdb# gen Kómifeben Keiie in Jtalien/butcb Kónig 2lbolph5u biefem 3lmpt erfor^ bete vnnb er weh let? feb teblid? wehre ten/thet fie bet Kapjï alle in ben Kann/ b uteb petd?ttanb einen prebtger dOund? / einen Keçetmeiflet / thet (te alp in ben Kann / vnb lief (te fût Ke^ct febeltenvnb auf fd?reyen. Ka fuhren obgd nannte vnb anbete mehr/ bie im heiligen Keid? (affen/ ju / tiSfften vmb ht*d(f 2lt;cy fet fiubwigen/ (ten natürlichen iOertn / bet febicht feine be(ïe Kottfebaß • au(ïÖcbwabe/Keyetn/5tancté/nemltcb(5taffKetcbfolbvonrïifen/(5t^lt;ïn ?Ä»f^ .« ^ribettebvon'S^tuhenbingê/lt;StaffKcttholbvonlt;5tai(ïbaebmitfeinc0ónen/ Q5«tgt;|i?«Weo! Katthek vnb t^einrieb jum Kapfï / vnnb jnbenfclbigen fiegaten/obgenanm tic» ^laibt». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenperebtranb Carbinal/von friebs wegen/2lbet biefe Kott(d?afft wurb nid?t
allein rtid?t gehórt/fonbern wurb fcbmlhlieb von ben Kâpfîifeben gehalt^^Z vnb (nen tró^lid? entboten/fie folten fieb auf ^f^^^’^^^/alö abgefagte^einbe/tti«^ halb heben.
Äepf.^tibtviß tufft nbsp;nbsp;nbsp;Keyfet fiubwig vermeinet feinem Üryb nadV ben et bem heiligen Kdeh ge^
tfiiÄcvfntp^titwp febwoten hect/mochte (e bie feinen vnb bef Kcid?ô Dnbetthanen nicht verlap taocB-öopit nbsp;nbsp;nbsp;fen/mûfïe feiner pfltd?e vnnb 3lmpt nach bie gebrühten arme lütttwen vnnb
'IVaipnbcfchtrmcn. Kemnacb thetethülffvnbbeyjlanbtobgenannfenKey^ ferifeben vnb quot;Vabetfaffen bef heiligen Komifchen Keichs wibet bie KAp(figt; fehen.
Kas habe ich auf beybet5üt(ten3luf(cbteiben/ fo noch in vnfern Kuch* Kammern vorhanben feynb/auffs börste vberlauffen, r{uttwa6bie(5locfen goffen/ cö muff gehen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
2»a^ 2(wf;fc^rf iCcn teß 95apftc? ^o^anntö tef; jWfi? vnb $tven^(g(ien/tvlbcr Xevfer £ubw(gcn benvierbten.
31 nun Key fet fiubwig alfo in bas ©piel bommen war / bem Kapfï vnb Jtantjofen (re anfchlâggetahten betten/vermeinten (te/fie betten nun ^-^^tebltcbe vr(acb wibet Keyfet fiubwigen/ bet Kapfï lub ben Keyfet Æ)ft^apnaturtfcê onaUen vetjug/ vnb gewónlich ImKecbtcn gefegten jielC wie bann bet Key^ 2^tvft»: gen2iuugt;». perftcb folcbsbeblagt/aucb etlidte (Belehrte bet Kechten vnb heiligen ©chrifft wibet ben Kapff fchtetben ? petfónlich vor (m ju etfeheinen ju 3tuinion / vnnb fchlug aUba cin Kuil vnnb nachfolgenbe meinung au wibet ben Keyfet/ bet folchsanfch lags vnb labungvnwif|ènb wat/bett (ms niemanb jurechterweil vnb jcit / wie recht vnnb bet brauch i(f/ juvot verbünbiget / Dnb wat bas bet 33Ap(lifchen Kullenmeinung/vnKapff Johannis bef jwey vnb jwençigfîen wibet
-ocr page 1027-60ttßlt;aßttbft)t:gm^lt;m^iab«tt. CCCGLXXXIX ten KeyfevÄttfebUg: nach vînt CfpHebt ber ^afgt;jÏ5um erfïen 5 von vn^
^•T quot;^^^^ÿ*^** ^lt;*^ K^mifebe ^lt;tdgt; vnb Key fer thumb von ben ©necben rtuff# Scblt;bt/4nffbtc^eutfcbcnJ^«n7cnbt/KeyfcrCarlbcm©ro|ïèiî vnb erjîen ver/ ucbenworben/tlïnunbAflelbtge Cehcnvonbcm0rul5vXomvnnbbenbciIr/ 40« :èdp(i Mt? 9€«Dâttcrttben^âpfïcn vnb ober jïlt;nl3ifcboffen bnfeibll / vnb tjt bermrtjfen I*^M Cadets/ï^h bcfebloflen/mnb für redît vnb bUltd? erBannt worben/ bn^ bu ‘^eutfeben nun £/^ **** **” ’quot;’ ’^olbie'tVrtbl vnb Chur hüben fol ten hmfiirtetnenbûufftigenKeyfer vnb K6# ’ ^^’Rxn Konten $u er wehlen/îî)od? fol berfelbtge rtlôbererweblt nbsp;nbsp;nbsp;be^Kètcb4
^ttb folcber hoben wirbe nicht annemen noch vnberwinben/cr wer benn er|ï von bcm óberflcn iönupt ber ganijen Chriflenheit vnb heiligem 'Vetter bcin ^apfl |U9elrtfp:n/Angenommen vnb bejlAtiget. ïDer erwehU vonbcn C^eurfdicnhur «mgewalt/fol ftd) auch bef^HamensbeliKomifcbcn^urffene/ Könige noch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^eyferez niebtgebrAueben/ er were benn von bcm Ötatthulcer ©otteejuge?
Ufiènvnb beffâtiget.
^ 5um anbern/bie weil vns bad Keteb vnb bnó Key ferthumb lebig i^Z Weber König noch Key fer h^c Z flehet baffelbige in ge wale vnb ver wnlt ung befi öber// flen Ö4upcs ber Chriflcnheic Z be^ heiligen i?Atterö bc^ Kapflö Z von bem co ^enn Heben ifï. ÏÖergletcbcn wn bic ƒ ürjïen ber wähl nicht eins feynZjwenobeV »ttebr benn einen an bas Keich erwehien z iff beiner weber Key fer noch König»
iber heilige 'üaeter ber Knpfl Z ab bas öberfl jOnupt vnnb gemein ‘ÜAtteV ber “Weitzvnb SfnwnU Lottes / hue benn gut recht vnb mAebc/bAô Köm.Keich «Ifo vcrwiiflvnb verlaffcn fetnee gefnUenö vnbgucbcbónd-cnó jmvcrwAlten.
löenn nlö bieöeciben Heib vnb von fr ban leben hüt zbÜlid? regiert z ber Heibfr biUichgeborfAm iflz 2Hfo fbl es uudi in ber heiligen Cbriflenheit jugehe / bas zeitlich folbemcwigenz bae “Weltltch bcm©ciflltchengchorfAm vnb vnber^’ worffen feynZlVelchü bemt gefcbidgt;t/ fo ber einig vn wäre ©tAtthulfer be^ cini* nbsp;nbsp;•
gen vn waren ©ottee bef öbcrflen prie jierö vn 0 Aupt ber Chriflenheit Z beybcT^er TUnlrr fof btw -Öberbeit ©eifllich vfib Wcltlidi in feiner huub hat Z nach feinem gefallen verpz ««)»l»'frt»lt;wförd«lt; betzbieheiligeChrifllicheKirdiZbieheiligci^OutterbcrChnllenheitZ herrfdut/ Vnnb ber Kömtfeh Weltlich 5ürfl bem ©cifHichen/ fo an ©octee flatc fnjt/ mit A^yb vn HehenfehAfft verbunben vnb verplicht i ff / von welchee Alles wegen/fo nach bem tob Key fertOeinrichöbe^ fiebenbenzgebom von H ö^clburgz jwcen An bas KeichZ 5tiberich vnb Hub wig z in vnetnigbeit wiber recht vnb ben Alten brauch crwehlet fcyn worben z ifl fr beiner tüchtig jum Keid? nod) empfenglid) btfj'KeyfcrthumböZifl AuchfrbeinerK.ömifchcrKönigzfollctiöAiichnitgenent werben/noch (ich folcher wirbe vnb namens brAuchen/ ^aö Keich vnb Keyfer/ thumb/ Ab lebigz ifl vne hcimgefAllcn/flehetin vnfer Z niebe^ öberflcn Heben* herren / hAnb vnb gewalt.
î)Arumb Hubwig Au^ Keyrn wiber AUeKeche fm $u groffem vnglücf / vnd vnbbcrheiligenKömtfdienKirchcnvnChrillettheit^ugroffemnAchtheilZfoer von vus nod? nicht ^ugelaffen nod? bj^Attget i(l Z vnberwinbt ftch von nn felbfl miitwiUtgltch vnb fretfentlid? mit gcwalt bcß Keichs vn KöniglichennAmens vnb gc waits im Wclfci?en vnb ‘(Teutfehen lanbez Af r hat bu GOard vn bas ^^Vt ftcntl?umb(iOAgbeburgwibcrKecht feinem 0on Hub wige geliehen / hat Auch :5i.ançlt;„j„t.(,ih ^^ hülffgethanin WclfchenlAttben©Alcatio vnb feinen ^rübern/fo von vns^nb 2«^ jemwifa* ber heiligen Chrtfllichen Kirchen für öffentliche Ketzer rechtlich erbennt vn of^ ««gt;« 05*» geaeamp;cni fenbAr verbünbigtzin ben fchwären 13an gethnn feynb worbe» iC?em aUemgiach « Auf befcbl vns von ©oft bem3lllmcd?cigen gegebenzgebieten wir obgenantem HubwigenzbAferinnerhAlbbreycrC^onatsfriflbelf Keichs Burg abflehezfid? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. ,^.
ntt Köm. König fchreibe noch nenne Z fid) beiner fach mehr vnberwinbez was er Spefe^e^SoS! bifberim KcidigehAubeltbatwtberrigfvngAnQabthüZ ftch weiter gar nichts pes vom otut^öW vnberfhhezer fey benn vor von vnsjugclAffcnZvnb für täglich erbeut vnb beflA^z f^'^'”' tigt:*Vn wa berfelbige fe gegen vns vngehorfAm erfchiene/ befehlen wir allen pA trtarchenz^ifeh offen Z ©ct|tUchcn vn Weltlichen 5ür(len Z b?errn vn @t Arten/ ba^ ftefmnit anbengigfeyen/ fonberfnjwinge/vns billidie gehör fam 511 letflcn.
©eben/eröffnet vnb Angcfchlagcnjulluinion/ am achten tag beff W’Cini’ monACszbe^l3Ap(thumbsimAchtenjAr/bA6i(tvonChri(ll©ebuic 1523.
Wa#
-ocr page 1028-©46 dcßte Q5itcÇ go^rtttttw $ÏJKtttôtlt;lt; SBa^Kci)ffïS«ïgt;j»tg auff folcÇeSdpfttfcÇc QJuUoW «p^ §antgt;cït/t)a erö innen wnrO / wie er nac^ Der ^erfienOi^en viW ©^b^' bey ber Xeebten vn ber betUgen Öd^ritfe/Kabc gebanbeU/von 'W/iv' belm4gt;cc4n/ vrtbanberewmebr ©e lehrten am iOof Äey fer Cubwtgô.
Z7^3l folcbö anfcblrtbenôbe^ ^aplîe 2^eyferC«bwtg innen worb/ '2^)bte (Belebrtefîen tn IVelfcbem vnb 'Ö^eotfebem lanbe/vnb 5t^nncf reiW/ lt;^^^Xecbten vnnb betUgen ©ebrifft tunbig/HemUd? febteft erobg«n4 ^âplïUdje 13 oll «off bie fùmemeflen CbajomaCtIobenfdjolê/ gen 15oooo ^gt;lt;ß ««ly«fiVÿ in jtalîcn/vttbpanftn5t^ancfretcb/iDteflt;:brtebcrtalle/be^l3lt;ip|îôfii»^nem
SSSÄ«SS wibcv ben Key fer wer vnbt lltcb/ jetgten jolis mit langen ©ebrifften an / P* _ eitlicçertannt. nbsp;nbsp;nbsp;13ólt;ber feyobnoeb vorbanben anff pedanten tnvnfern ©tifft
befcbrieben/wtberobgenanntenl3apil Jobannemben $wey vnbjwenÇ’Sly Z Dnb id) finbe / ba^ bte gelehrten Käbt bey btefem Key fergewefen rlt;y n/nejntw «^^®*^‘l***“ f? (Vlarlt 1106 von paboa tn italien / Jobanneö von ©ent / /ieopolb von ôew«feï?’^^”^quot;”^i’lt;^*^S/ nacbmal6 ^öifeboffjohamberg/ Snbre^ vonCaoben/ Cbotb^i' 5retfing/berKeyferin Canzler/DIrteb/iangenor von Itogfpnrg/ ^^^^^L fere Can^ler/fajl gefebieft/iOerr ïamp;antcó von 5 loremj/ber wiber berfór 50 br» gen bas alte bobe Kómtfebt Catein vnb poeterey angefangen bnt / fo f t Ung« iebaf fórter bif^anffvnferejete/ vnbnonaoffbaóbócbilebommcnfeynb/wn wol etliche vngelebrte ©cow barwiber ewie/r art iff ) geff rebe vn getobt blt;î^’^' 3cb finbeaoebbaf jnbieferjeitgen (Oóndjen mit ©anctUntoni von P*** boa bommen feyn joKeyfer Cobwig brcy gelehrte Karfuffer c^Ound^/i^nv Cccamaufs^taer. Hd? Wilhelm Occam ein Xfnglefer/gefcbicbt vonbef Keyfcró ©ebwager /K*?^ lanP. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’jugauf Al:ngellanbX!:bwarbcn/bereinneowe Cogibenerfonben/einennem^n we^ in ber 3lriff otelifeben philofophia/ aneb ö^bcologian^angehcbt vn erbacbc bat wiber ©anct‘Ö^bomam ©cotom / 3llbertom (Magnum / ein befonbereina«' nier aoffgcbracbt/cmenanbernverftanbt ber ©d?riffcgebcn/bat and? voin5^ wa Ic befj Kap ff 6 ein befonber 13 oeb gefebrieben»
ssona ©Mfia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏX*^ anber ^Doctor vnbKarfuffer/fo gen (fOóneben bommen iff / iff 13onlt;* cCïic^aei Ccfcmias. ©ratiavortpergamo/cinCombarber» ï)erbrittcCl0id}aclCcfenna6and)etn Wahl/ ber heiligen ©ebrifft vnb in beyben Keebten / ©cifïltcbem vnnb weid*''' cbem/iDocror vnb C^Oeiffer/vnb Oberffer Karfuffer Orbenó/ligcn alle brey bt* graben jo^óneben im Karfwffer Kloffcr im Chor/ vor bem ©acrament# beinri^veitatb beufleitt. Jtem Oeinrieb von Kelheim/Oberffer bef Orbene in hohen ueor/ i)«im. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flt;benlanbcn/ CanzlerKeyfcrCobwigß/KnbOcca fol jomKcyfergefagtbn^
ben: Tlirnegladiojegoredefendamverbo, befebÓQmid)mitbem febwerbt/teb ®’** bieb mit ber 5ebcr vnb ©ebriffr vertheibigen vnb befebirmen»
Dnb obgenannteaUe haben viclwib^ benl3apfïgcfd?rieben / ber Kûcb«*^ Æ)lt;v^lt;»pfit^utb«ii cintheil gebroeft fey nb/cintbeii noch mlödjrifftê liÿ.Kafolcb613apfî3ohlt;tn^ jRepferwbtn «aff. neó vemam/worb er erff recht^ornig/thet benKcyfer in ben Kann mit fampc obgenanten ©elehrtê/ verbot ben ©otteóbicnjf/baf man weber lafc noch fang/ bie Kirchen ver fperret/ lief bie ©ebrifft obgenantee verbrenen. ©chief t weiter tn quot;^eotfchlanb ^btOtto von ©.Campreebten in Kernten/vn einen prebiger (V?ùncb / ben prior 50 ^obf in 5rancf reich / ben gab ber Kapff grof ©eUZ baf fic ben Kann vbcral in ‘Ïeotfchlanb vcrbiinbigten: dagegenberóffe ber »e»flt;r ÆubwjaWi^^^^^*^^”^’’ Keichftag gen Kegenfpurg vnb lief allba ein Kauw Cbey©anct ein«» owe^gtas Ju Deimeran pforten / oben fo man au ff ben 5rey bof gehet / auff ber ©reb ) auglt;' 9ïc3cnfpur3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;machen/jcigecallba ba6 Keyferlicbe Ileilthomb / fo biefelbige ^eit bie Kcyfer
mit in vmbfwi hreten / vnb nun $u Îlùrnbcrg iff / waren bunbert vnb $ wendig r©ff5 9ïlt;ic§8b«*i^ ffóef/vnberwelchenbienambafftigen waren/bas ©par, bie H^^gd/viibein t|gt;umamp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;großer ©pan vom heiligen Crenç Chriffi / ©.linnen Urm / ©anct Johannis
bcf uanffers oan/ bae ©chwerbt vnb ©pief ©anct GOaurmeri ein gölbene Kronvnnb©d?werbtKcyfcrCarl6bcf ©roßen babey / quot;Vnber anbern Jür* ffen waren(Datchmö ber Atrßbifchojf^ui^OcinQ/König Johanne6 auf Ko^ hem/
-ocr page 1029-Con iSepfet fcuCtouK'n ^'■'in vicrCCcn. CCGGXG
î^^/vnb w«vb «Uba befcVloflen/ba^manim XctcbntcbtanrtcmmcnfbUbcn -©fß ^^^®J^^'?* a ÎS^^^ ^^»Pf^öwtberbwÄcyfa/vnb muficrtobgcttrtnnccv^tbtvnbprtov Xg^XSS«?***^* ^**P UdifcbUnb cnertnncn. ^^ifdioffStelae 5« Kcgct^iwg wo Ue bey be Devz ^’Vben2Vcyfervnbbcn^ap|t/5u bulbcn b^ben/taufjU liefe tniclt;5cU bey bcm J^^Pfï ‘'b / baf? er 2^cy fenfefe moefete feyn / vnnbboeffe ben tannin feinem ^là nbumbmcfetvevb«inbigcn/nolt;febenlt;5ott6bten|l4«|fbeben/brt6lte^ber2^cyi( «-, gt;nbsp;!l^ ‘'“^ gefefeeben. 3nbevlt; ^iffeoffe vnnb ©cijlUcfee / nemUefe'bic Sarfiilpr/ J{*^[JJj^J ^‘»vennUc aulfö^eyferöfetten/nUeinbieprebiger^lOiittcfe waren 13ApflifdV ten. ®lt;gt;4)ftclenpcjc$«5ctten4«|f02^cifcr0fciten/^rot6b4lbe/b4rna(feberIVinbt ^^‘^webetbcngcenlicbenaOantel. 5« ©cm^burg/naefebemfie Unggefungen eia£îy'ÂÏ quot;^cten/wurben fie naefemabmebvinUCBeltgcllocfeett/woken niefet mebv fin« inc^tnngew. Senba muffen fte nu^ bevSeatt. J)ie von Strasborg geboten fnen/fîe foUen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
''’tbet wie vor fingen /ober foUennu^ ber Statt fpringcn.
5» Kegenfpurg vnb 511 Canböbut bulten fie bne wiberfpiel/am erffen fper? _ *^^tctt fie bte^trtfeen^u/wokenntefetfingenober kfcnoffentltcfe/ba wok fnen
**^berr^nrungabgeben/ wurb fnbte weil lang /fperreten von fn felbff wiber vet;. ÿfr/ buken offentltd? ben (Bottedbienff / bleken jtd? wie bie anbem im Ketefe. '^ey fer Cubwig/nls ein gar fenffter / miker / weifer vnb gütiger yórfï von an^-suborner nrt/jwang Beinen (öcifÏlid)en niefet (ÏOe|fc ju bakê/ fonbemlie^ nacfe^ rlt;gt;l3enbe Öeferifft wiber ben 13apfï nuf geben / fcfeluge vbeml im Xeiefe an»
Äf pfeï guïtwtg^ 2(Mf?fcÇrci6en iviCcc 95apft ^eÇatmen*
bmjtvcnvnbjtvcnf^tglïen»
2^ -ifyferCubwigó3lu^fcferetbenifïinCntefntflt;fee*Óer|ivlt;rf4flet/iftrtucb • • JF^funflnatfegew^nlicfeem brand: ber CanijleyenvnnbJnrijïen/nad? ber ienge mit vielen Worten geff cUct/iefe wil nur Burn bie meinung anjeigen»
Wir Cub wig von (Bottes gnaben Kómifeber Konig/ju allen jeiten ^eb*
^''^ befj Keiefee/ tc. muffen vnferm Kmpe naefe/von ©ott bem Hllmeefetigcn vnd b^foblen/allbieanjeigenbaóvnrecfetvnvttbilliefefürnemmenbe^/berficfencn^
•^^tlJapfi Johannesberjweyvnbjwenijigfï/vnb bcBlagenaljb vberfn. 3lm ^‘^ffenba^erimlüclfcfecnvnb'ÏTeutfcfeen lanbeÄricg/ jwytradnvnbvneinig^/ ^^^ ^^ « ^,^^^ ^eit anriefet vnber ben CbtiffenZ bt^etbie ^ürffen/©eifïlid) vn WeItltd?/wiber Ärug vnStpe^w
^«8 vnb bas beiltgeXómifcfecXeicfe / left |id}offentlicfe boren/fo bie ©eifflicfeen fun«»» Jürffen vnber jnen fclbfï vneine fey nb / fo fey ber 13apfl ber reefete 13apfï / vnnb ^erbe gefórefe tetein jegliefeer iurfl fórefetet fn benn/ vn iff geborfam/ vnb tb«t int was fm lieb iff.
, nbsp;nbsp;WeiterbaterItcfeberûbwet/bievttetnigBettber'îrentfefeenfey g lud vnb er: üJrtdJiMtrttylrww Haltung bef 15apfîbntnb6/î)emna(fe fo burftetfn naefe bem Cbtiffliefeen'^lut/ fc^lt;nifi pefi ^app# batauefe gern gefeben/baf vnfer jw^e^n bae Keiefe erwebkt fcynb worben/ ö'“^‘ bat nie feine 13ottfefeafftvn6 ju vereinigen gefefeidt / wiewoler feine ©ekfcfeingt;
Jet vnb fefeaber fmauffjurafpeln vmbber an alleort fenbet» ^r fefetk/belt/vnb berófft alle bie für Keiner in Welfefeemi vnb Ceutfefecmlanbe /fo bem beiligen ^«»mi^cnXetefe anbengig vnb jugebórig feynb/ vnberflebet ftefe aufjurotten bas beilige Kómiffee Xetefe/^but wie bie pbartfeerCbvtflo haben getfean/belt ^«InKecfet/Beinorbnimgnicfet/waó jnnurgelûflct vermeinet er auch fmjiem^ beb jutbunfeyn/.îfrbatftefeanoffcntliefeemKeefetfestenlaffen/vnnbtruden - »— . , . betauf gefagt: -if inl5apfï fol allen ßeif anBeven/bamit er bie Bupffere 0d)lan'; *lt;^4?, *^^ Seebas ifiber '^eutfd?cn Keid) vnb ge walt) jerbreefee vnb jer trenne/er (liefet jatt gab vnb lohn / wie er Ban vnb mag / ©cifllidje vnnb Weklitfee ^ûi^flen/vn'/ oerflebet fiefe btefelbigen wiberfpennig jn maefeen bem heiligen Kómifdjen ^eid).
^r verleihet ^breyen / pfrunben vnnb ©ottedgaben vntóefetigen Ceu^ P^u/fo fte nut wiber (penning bem heiligen KÓmifdjenXeiefe feyn/ fórbertBetnen P bem heiligen XonnfefeenKeid: niefet vngehorfam ifl*
Sum anbern fpriefet er vber vnb wiber vne vnver holé/ fo wir von niemanb
ango
-ocr page 1030-©«6 ac^tc ^«lt;0 So^rtUttte Sbentmt/ angctlrt^cfeynb worben ( wtber alle Aed?c vnb btUigtetc) nd?ccivnb tbeH / vnb wil vnfev wähl on bas »etntebttg belten / fo bod? ein fegUebe ^^Py r von bcm »neiften tb«l gcfd)td?t / Braffe b^t vnnb reefe11(l / vnnb wir ntd?t 4Ueï« Âepÿ £ufcttgt;i38 Pt j^0^ ^cni tnei jlcn tbed/ fonbem von ben tnetfïen^wey ebet kn / (5ct{lHeben vnnb en ic^t wfl{). nbsp;nbsp;nbsp;'XPekHeben yórlïen/evwcbkt feyn / ju be jlimptev vnb reebrer wed vnnb jeif nn
gewónltcbem ort ju ^vnnrffurt. Wir feynb nud? mie gcwónlicbem breud? vnnb ©otteebicnfl ju 2lcb geBrónee / vnb von (Bote ge weibet worben / bne md mennigUeb/nnd? vermöge (DóttHeber vnb(Ï?cnfcbltcbcrKed?te/4l6n^’^ tórUeben tOerm/Kómifeben 5órjBen/2^óntg vnbÄey fer/ gebulbtget vn f^i^ «rant?6urg iff ?lt;ft ^‘5^ P^’d?t ge eben. iOarumb wir/ els Xómi |cbev 5« r|ï vnb rechter nnti^rhj^^ ftr iubwia» 0011 Verwalterbe^bedigêKômifebenXeiebô/mit Kubt ber ©tânbe befî Kc^bp/ rt*h^quot;^ ^*‘^**”*' ^‘^d? vermöge ber 2^ey ferHeben Xecbten vnnb loblieben gewonbeic be^ bediS^^ » çcn or tn. Xomifeben Keieb^/ verlieben bnben vnferm erfîgebomen ©on bie T^mnbenburg/ fo Jobnnnee ber jwey vnb jwen^igjï vnrecbt vnb fnlfcb lt;^^lt;^1)^ beburg nennet/vnnb kbigbem bedigenXômifebenKeiebbeimgefnUenwnn Wir gegeben im nueb niebr/b«^ jm bue Keicb/fo ee kbig wirt/vnb niebt -^^^’9 noeb Key fer bat/ beim fade / jm ju verwaltenflebe/ Xf 0 ijl anber^ / wie bevnacb gehört wirt werben.
:^ti)rn iuùwjg lt;fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gum britten/bn^ er vnó nennet ein ^efcbüijer vnb ^efebirmer ber Kt^^y
SufiS*^’*’”***' ^’^ tbut er vnö ge walt vnb vnrecbt / vnb fparct bie warbeit/ wir fey nb barumb nd '23efcbirmer berKe^er/ fo wir bie vnfern/vnb be^ heiligen KömifebenXeid?^ verwanbtcn/fórgcwaltvnbvnrecbt/vnferm^lmptnacbvnb befiehl vnö von lt;5ott gegeben/befcbüijen/bie barumb allein werben vberjogen/bajïjteniebtab^ trünnig wollen werben vomheiligen Keich /wöllen jv gelóbbnu^ vnnb tretrj halten/wir feyn ein guter Chrijl / vnb ein 5trjlörer vnnb abgejagter‘S’vbfeinv * nbsp;• allerKejjervnbDbcltherer. ïXrgutfrommemann^obanneö/fojïd?ncu»nf
ben jwcen vnb jwenQigjien^apjl/jchdtfórKeQcr vnb^bekheterbieKeiw* ÆXï 35app bfav;« fMtt/(^eilanb/€üm/Cremon/‘X)erlt;jel/rïauarn/pap*y/liabon/lt;iOvbon/ ïfac^theMWsftft^ lt;l(?anfua/^crn/'X?:cenQ/piacenQ/parma/prcjfa/3llevanbria/lt;rerbon/nn'/ sni Vilt frommt». ^^^.^ jnebf' batö vb-tvjfebenlaffen/ mit branntbefebÄbiget/ mit fehwöebungber 3ungBfrauwen / fehAnbung ber Wittwen/vnnb-ifheweibergefchwAcbt/von nid)tft anberß wegen/ban baß ße guten frib hatten / feynbem KömijcbenKlt;tdgt; vnberthan/ale gehör fame Ceut/feynb etliche verjage worbe/ Î)erglcicbt hat er auchgethanbeß beiUgeKeid)ö5wrjlcn/l?errnUOattheö(5alcatio/bemKtn‘g/ grajfen vnnb Keyfcrlichen 'Vicario beß heiligen Kömifchen Keiebö ju^p^i* lanb/ tOerren Cani von ber Ceiter / 'Vicari vnb 3lnwalbtbeß heiligenKvmn feben Keicbe ju ^ern vnb Vicent / tOerrn pafjermoan / Vicario ju ^Df^^'^f ber ©tatt (ßenua / Cuca/ vnb ben anbcrnanwalten bcß Kömifchen Keiebö jn pija/^lrcQ/pctraCZJala/d^arggrajfcnjud^ontcjxrar/QaluQvnbCÖn/wel cbe alle gute fromme Chri jlen fcy nb/ bie haben wir/als vn fere lieben getreuwen vnb beß heiligen Kömifeben Keiebö )|iiijRerthancn/vnferm ifyb nach/bawd wir bem heiligenKömifdjenKeich verwanbt feyn mit fug nicht veriafjenBom neu noch mügen/habende jefurgewaltvnbvnrccbtbcfçhôQenmôjTen.
Wiewolwirvnferetrejflicbe33ottfchajft/bie (5raffenvon(5rcifpach/rteu fen/'Crucinger/ in italien ju Johanne bem jwen vnb jwen^igjlcn Legaten/ gefebieft habe/ frieb ju machen/aber allee vergcbcnd/^6 ijl vn jere ^ottfebajt^' nicht wol empfangen/vnb nicht wolabgefcrtigct worben.
^wto« Ätnfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnb baß vnjer wähl ©Ott gefall/ hat ermitbem©iegbeweißt ben
»»a(gt;i»uigt;»59lt;lt;4t gebenhatwiber vnfern^cinb/ben von 4gt;jlerrcicb/ber Bein Keebt jmn teifeibiäfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hatte/ ban er nur von jween/vn er jl ein gute jeit hernach nach ber vnfern wähl/
weber an ge wönlicber jlatt noch ju rechter be jlimpter jeit vnb weil/au jfgeworp fen / ijlwcberge weihet noch ge jalbet worben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ate feynb offt jween erwchlc worben an bae Keich / haben feb dlk beybe König gefebrieben / fey nb es gewefen / fey nb alfo genenne worben / 3lsKey fer iCauther vnb König philips vnb Xgt;tto/Keicharb vnb ^Ifonfu6 / 3lbolph vnb 3llbred?t/ habe beybe regiert/ ibarumb jrret3vhanneóber jwey vnb jweng^g t fehr/baß erwd/wennjween erwehkt werben/ baß Beiner König fey. 2gt;^*^ 77 ^^
-ocr page 1031-^on Seifer K«ïgt;ft)tgcrt9€m Wa^eett. nbsp;nbsp;nbsp;GGCGXGI
•jÄtfl/IOcv^og 5rtbcn4) von ^|fcrtctd?/wicwol weber an rechter fïntt / noch ju aJ^'ISiX^Äe Rechter weil vnjett/nur von ;wey en erweblet/bdt fi(hbennochKeich6p*4?lt;nvn' va iwejc» erw^it. vcrwimben/vnb (ich einen Äoniggefchrteben»
Dnb biewetl ^obenneeber jwey vnb jwenQtgfï/vnfer 5ttnb vnb verbed)t^/ bd) ijl/ betn orbnnns ber Keebten belt/ ban er nit recht ein dichter fey n/er wil/ fo ^48 Ketch lebig ijl / Der waiter bejfdbigen feyn / welcher bem pfalçgrajfenam ^bcy n/von alter ber vn von Kecht jugebórt. (Vracht im Kómifchen Keich Di'/ lt;5lt;3» Jjrien/ vnb vnberjlebet (ich alfo mit gewalt/wiber allebilltgBeit/ be^ Keiths t^Anbel / wil 2lt;cy fer vnb ^ap(l mit einanber feyn / (egt erzeige er (Ich gut gegen Vfid/iegt gegen bem von ^(lerrctch / bat vns nur wtber etnanber gebe^t/bat nie «in fiet^ angebett bad er vns gericht/ ober bie fachen nach bem Kechten erlent/ 'gt;nb mit Ketht vn vrtbeil entfliehen bttte/löoch er tbut vns nichtaUeingewale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Vnb vnrecht/fonbern er i(l auch wtberwertig Cbtijlo vnferm (Bott vnb lOerren/ Von hem(elben gibt er aud/er habe bie eigene zeitliche (Büter mit feinen Jüngern Vnb 5w0 iff botten Cww bie ÖtiffejeQO gehabt/veracht bie ^uangeli(lenvnb Chrijlltche 3trmuc/0.^randfctts45rbcn/vnbbedclbigcn23rüber/gebeut/n/ Jopp »»«^m w« (te(bllcn(Bûter/wicanbere0tijfc/baben/bei(|èts©leidnervnb2^cçcr/vnb vil ttWlt;w^lt;2(«»»t. lt;inberd mebr/bas fpóttlich ju fehretbé i(l / vnber(lebet fich ben 23ar fiißer -Orben 3lt;traud5utilgen/l0arumbberganQe^arf0dcr4gt;rben/anbere(Belebrtemebr/^‘’Pf^3oJn»ne«ifl babenineinemgcmeinenCapitcßuperudin^c^^llnbifen^obannemfilreinen ijj#” ‘quot;^ ^rçle^er erbannt/in bem ber rechte 3lntichri(l verborgen lige / möge bemnach nicht 25ap(l feyn/ober ber óber(lcberCbri(lcnbeit73tfchof. ^r trachtetnttr/®‘’’’^*® nach (Belt/(eynh alle hing bey (m feil/Xfr verachtet bie heiligen ©acramentber ’*’’“*®“ * ’ Äirchen/i(l geiQig/bat grod ©eit aud 'Ceutfehen vnb IVe If^en lanhen/ vn bem Königreich 3lrelat/5u(ammen bradât/ ba(|clbigc ben Öarracenen geben / bad fiebie Chri(lenin3lrmenia vberjogen / vnbbaslt;tbti(lliche75lut vergojfen. 3(1 nbsp;nbsp;•
offt ermanet/hat jteh aber nie barangelert/nie be (Jem wollen. Don bed nUe^ voegen weigern wir«id?t vnbilliehChoch aud keinemneib^fonbernalleinaud gutem ey (fer / ben wir 511 ber Gered) tiglcit vnnb ju befchuQ ber Chrif^cn^eit/ (her Doge vnb Kefchü^erwir feyn ^ haben/jubefchirmen bie/fo wir vnferm ge^ tbanen If y b nach fthülbig feyn ju befehirmen vnnb ju befehligen / Iamp;arumb wir benn bas ©chwerbt/vnsvon Gott befohlen/tragen/auffein freye gemeine her gangen Chrillenhcit Derfamlung vnb Concilium, vor hem vermeinten Jo^ banne bed 5wcy vnb jwcngigllenKann.
Ibas vnb viel anherdmehrfchteibt Key(er Cubwigmit viel mehr Worten/ V)tber 25ap(l 3ohannem ben jwen vnnb jwengigjien/ jeh habe auff has lu rgt nur hengrnnht gefegt / haraud her gauge Oanhel wol ver(lanhen mag wer/ ben/Dnh had iebs noch Bürger anjeige/her (lreyti(lgewefen am mci(len Cwie man hen noch in Geifilichen Kechten imliebenhen vnb legten ^uch Clementis geheijfen/lifet/ fo auch jwifchen l?cinrid)cn bem (lebenhen vnb ^ap(l Clemente hem fünfften gewefen i(l ^ beyber Kxyfer Cubwigs vnb 73ap(ls Johannis bed Jwey vnh5wengig(len DorfahmourKeich vnb ^Öap(lhumü ï)cr^ap(lbac wollen has Keich fey von (m Cehen / her Key fer fey (ein Cehenmann / mit -If y h fm verpflicht / wie ein König von Xleavlis vnnb ©icilien. Iber 25ap(l fröne ben Key fer harumb/had er her Key fer alle ge wait von ƒ m habe. Ibas haben we^z ^,g qjjjm, ber hie Key fer / nemlich i^einrich her fiebenhe / vnnb fein nacht ommen Key fer ^cu. Xiub wig/ noch bie dürften vnb ©tönhe bed Keichs leihen wollen/ haben offene/ lieh hem 23apft jugefchricben / feine Krönung gebe vnb nemme nichts / aud her Wahl her 5iir(len habe ein Kömifcher König vnnb Key fer feinegewalt allein/ bie Krönung fey unrein alter brauch vnb ein ehr / ^s reime fich gar nicht / bad bevKömifche jür(l/(o ein iOerr her irelevonKecht/vubDomtnusdominonim 1(1/ fol ein Cebenmann heffen/her Scruusferuorum iff/feyn (bl. Xira hat fich auch ^ugetragen hey Key fer Cubwig noch ein hag/^ie Gelehrten haben hem Key fer biege wait geben / er möge Concilia ^ufammen rüffen / Küpfl auff vnb abfe^ gen/gehörejm ju / wie henn hie alten Key fer alle gethan haben, löemnach hat auch hicferKey fer Cuhwig wiherruffen hie vermeinte donation vnb vbergab/ foKeyfer Coufvantinusgethau (bl habe Kapjî ©ilueflro/ has habebie25Apfl '®{quot;l‘‘ft?quot;^***
00 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gavuteVt“““''''’'
-ocr page 1032-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sac rtcßtcS^itcß^^ofwntUß ?'!i!ctîCîtti'/
341; ntdjÉ ktbcn wéllen / b^benôfûv bic greife if rgbegerey gehalten /Wk lt;^ bemrtd? weiter werbe anjetgen / tn 2^eyfer Carle bc^ vierbeen jeiten / fo nach Äeyfer Ziubwigen anbaßKeid) Bommen/t|f ein 2^0nigau|i Gebern gewefen» Dnnb es iff ebengnugvon biefew iOanbelgcfcbrieben/ ich bomme an bie an^z bern (Sefebiebt biefer jeit/vorauf in Geyern, if 8 haben aneb von biefem tOan^ bei etliche Köcher gefebrieben obgenannte (Belehrte/bie im IDructau^gangcn ' feinblcQtjnvnfcrnjetten.
■^Îon «nem 95«nî»tfc^w(Ç m 57tîgt;ern ©ci)«tn / wie tie £anîfc6flfft faftlbfi fas SürfiKct) JHegitnent
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;befe^et.
31 fold?8 im -Öberlanb gefebaeb / wurb in Hibern‘Beyern bc0Jare / ab ’^^jman$aItbrett5chenbunS^erc viervnb$wençig/$uCanbôh«t am cr|fen ^^^tagc be^ IVeinmonate ein gemeine ßanbfebafft verfamlet / iOergog t?einricb ber breigehenb biefee tTamene/ iOer^ogibtto ber feeb^te ƒ vnb tOergog iOeinricb ber vier^ehenb / fo nur brei^ehen |ar alt war / hielte aUba ein Canb^ fcbafftimriiberlanb/warbaeCanb nod? wdgt;t jcrtheilet/waren bie ^ürffen immer vneins/haufeten übel / ff cef ten in großen fd)ulben/ waren aUeifmpter verfe^jc.iöieaußber CanbfcbalftgabenbiefcbulhbenXähtenber^ürffen/vnb entfetten bie alten Kähte/ nemlid? 5tiberid?cn ben (Tangier / (Tonraben Caino rawer ben Digthumb/Öeifriben von Kotenburg/vnb vilanberemehr / febup fen fie vomiOof/vnnberwehlten barnach jwolffaußincn/biefolten regieren/ vnb alle fachen au^riebten nach bem be jïen. über Hamen fey nb / (Bra ff Girant • nbsp;nbsp;von tbaiß / (Braff iOeinrich von ibrtenberg / lOeinrid? von preifing/ ©eifrib
^udiberger/^ernharb (Bran^/if bran von jCauterbach / bey IVillenberg $wo meilyo 3lbenfperg/meinemhetmat/auffbem weg gen C^behws werte/(Ton? ralr^raunberger/^lbelharb Fraunhofer / 2lrnolb (Vbeßcnhaufcr/'Vlricb fick belftnger IOofmei|ler/iOeinricb Xamfperger / 2llbrcd?tKuffarffcr.
jOrtnutt« »0» beni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HaebmaU lafe man 2lt;onig Ottens auf ‘Vngern Daubfeft / blagten bie
Xanbfiânbtnbê^ûï von ber Xianbfehafftfebr/man hielt ine nicht/^cfcbloffen bemnach naebfok pt» fürßefc^nebcu. gg,^^g ffóct7 gaben maf vnnb orbnung benFörffen / wie ße hinfürtanregieren foltcn/ Dnb richteten nacbfolgenber meinung einen ^rieffauff«
1. nbsp;nbsp;nbsp;21m erffen folten bie Fürffen vor jwey jaren vnb vier (VDonaren bae Hk berlanb nicbttheilcn/foltentein230nbfnuf mit niemanb machen/weber mit in oberTtufUnbern.
x. söae anber/bie obgenannte brey Fürfren foltenon Kaht / willen vnb wip fen/obgenanter jwolffbeinen ffraffen noch foibern/gnebig ober vngnebig feyn/ ju einem Kaht auffober abfegen/aUe 2lmptleut foltcn ein ^yb febweren.
3. nbsp;nbsp;nbsp;2)af ße bie Öanbfejl Aonig Ortene halten foltcn / wer bae nicht thete/ foltge|frafftwerben / einpfegervmb ^fÄffigpfunb / ein dichter vmb jehen/ aie offt er folcbc JOanbfeff vber führe.
4. nbsp;nbsp;nbsp;5«”* legten vnb vierbten/ welcher Fórp ob ber l0anbfc|f iiid?t hielte/ fok te bemfelbigcn metnanb gehorfam feyn/ aUeCeute/ 25auwcr/ 23ùrger/ Afbel vnb vnebel/(Bci|îlicb vnb IVeltlicb/ folten gut mad)t vnb Xeebt haben ßd)5nz fainen ^u thun/vu ßeb hanbhaben bcy foleber gebaufften Frey heit. *0nb an bie^-fen 73rieff hengtenbie fre ©igel/tOerr 23crnharbvon 3lbettfperg/Ï)ictheltn Fry berger/ t^artlieb Buchberger/ Conrab prcifingcr / tOeinrteb ©acelboger/ Ortlieb (?)effenbaufcr/2tbelram Katawer/Pane Wärter / ‘Ï)lrid? Af eter / 21k brecht Heuwbirebtr/ Beringer vnnb £^ubwig bie (Branfen/Partwig ïÖegert^ berger/ Af prédit von Peiban Wilhelm von Winger / ©eifrib Frauberger von Frauwenberg/Peinrieb ‘Coringcr/Öcbweigcr^'hufcbcl/ *X)nbbiefc©tâtte/ /ianb6hut/©traubing/Cham/Burgbha!ifcn. BicF0r|fenmuf'/ tenin folcbc verfebreibung gefallen laßen/bareyn bewilligen vnb and? bclt;/
f r * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffâtigen.
IVte
-ocr page 1033-von fienfev ßttWtgett 9cm ^ûïîicm. nbsp;nbsp;CCCGXGII
SBù ^cvçog ^rtberfcÇvonOftemicÇivjamp;cr kbfg wmtgù
laflctt üon j^enfer £«bwi3ni / vut' fid) ^ae ^wu# CjKrreieb verfœr^cb gc* gen bem JOlt;t«^ 13lt;y cm / baj^ 4gt;jîcmtd) aÛc$cU Beyern tn bev
W4bl beß Ketcjbô wcicbc» foit.
^efet' 5«tt vberjog «ud? bte (VJrtrggmfffebrtffe Burgaw ( fo ben von O'/ (levrcid?/ vor$ctcc ben »on^eyem/jugebéve) Ikeyfevünbwtg/bcUgerc eô/^nretbnrb voniOcrIbadjppcgcrbrtfelbfî/berwcbret (îdivebhcb/bt^ jm tOenjog Ccopolb jn bûlff tnm / mb ce fait wtbevetn venneffene öebUebt ge febebenfeynnujfetnenbejïîmptentag 5wifcbcnbem2^eyfcv»nbbenvon-Cgt;|lcv# rcîcb/ 3^berpcrlt;5og iOetntteb 4U^ lernten vnb (Bvajf5« '^y voll / (ômîf i^cin? Keb von ©ovQ/ al6biencd?|îgepp«n5i^lt;«»bebervon4gt;fïerrct(b vnbbe^^^cb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
rev6/tegtéeîn‘ïrtggett’ï)lm/vevetnigtcnb:c5ât|ïenmttetn4nber/iOen5og5vp/ ^“ yû« lukiif bte berieb von 4gt;|ïemctcb verjiege ßeb bcß Ketd?ô/ àbte von4gt;|levvetcbverfcbricbcn 5Xnrt(quot;of Sn« r^d? gegen Âcy fer Cnbwîgê / bn^ btttfûvtnnjn ewigen geiten fein Jrûrjï von O« icu^ vertagen, flerretcb / fo ein 5ü*^|l »«^eymnueb in ber wnbli|ï/ bas Xeieb nnnemmen folt/ bcm von ^eyem weteben.
Drtb wurb nl|b iOerçogJriberieb on nUen entgelt frcy lebiggclaffen t^eir ©ottfrib'VntccrbcrCnrtbnu^jn (Ónurbneb im Wiener TVnlb/berfnngbns 2lmpt/g4b/ebcm5ürflcn bnóéacrnmcnt/ tbeiletin§wcy tbcilbicoftia. JOerr Conmb ein 2tng«(ïincr/cin großer prebigcr/innerfferitabt vnnb ^eiebr/ vreter 2^cy fcr Cubwigs / verrunbiget öffentlich folcbcn ^rieb 5« (V5üncbcn/ in beyßyn viler 5ür|ïcn. tOer^ogyriberieb fubvetinmit/ingcnWicn/flifftetnlU ba brt6 2tngujlincr Ploffer. Öolcbc vcrfdjrcibnngbAcbcrnncb wolvberbun// bertvnb 5wcni$ig Mr$ubnnbcngcflellct^cyfcr5ribcricbbcmbrittcn/bcr«b tcr5órfïblt;imAióin73cyern/lOcri5ogC«bwigtm234rtvon3ngclfïntt/bicwciU * vnb er mit feinem ©on iGcr^og £«bwig bem 23ücf letcn/vnb bem ($7nrggr4fgt; fcttbricgct/vcrmeinA/bcr2^cyferfoltimbülfflicbwibcrbctt©onfcyn.2lbc«cb ^omme wiber nn bic tOifïorien.
Ifd wurb nneb Ubig geUffen vorn Äontg nuß Bobern tber^og tOcinrid) 4uß ^bfïerreieb/bn berfelb nuf ^Sóbem eilet/ feinem Kruber tOcr^og^tiberid? Cfo nuf Reyern / nuf bem gefengbnuf / im beimjug binnb gen Wien wnr ^ ent«’ Segen/ fïurb ernuffbem weg onjCcibecrben.
iOergog Ceopolb nuf Oflcrrcicb jog gen ©tmf burg/ wolf von fold?er ver# febreibung nid/tö bnltcn/wurb nllbn vurtd/cig/vnb verfdjieb nucb nlfo von bic«' fcvWclt.
iOcriiog^ribcricbbncrbetwin 4bflerrcid?Bnm/ bicle ernitwef er febver« gjgj 5'^^/^** fbrieben bette / nennt febniebcô befîo weniger ein X.ómifcbcn2^ónig in feinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ *’ “® i^nnbe / ï)nrumb nuf befcbl Äcy fcr Üubwige vberjog Äonig 3ob4nnc6 nuf Dobern -Oflcrrcicb»
i'cn km 5ïontj^Ka?f« SubwiM
/ßy Ö wurb wiber ein ^ng nngefe^c gen^fbmet/nUbn bnm 2^cy fcr Cubwig
vnb bic von 4gt;ßcrreid? bin/vcrrid)tctcn feb wiber mitcinnnber / vn gicng ^quot;gj ^’^*t® ^^39^mittobnbfOcrQog5ribcricb von -ófïerretdjonjCcibeerbc/ligtbcgrnben «mc^to, 5ttlt;i0nurbncb in ber Cnrtbnufen bic er gefïifft b4t/im Wiener Wnlb/wurb bic fneb nllc wiber gerid?t / vnnb ïDictmnning bnd ©tAttlin bem von ©niç«’ burg wiber gebet»/fo)mvonbcn2^cyfcriflt;bcnnbgcwunttcnwnrworben.
îbic©tâtcc/5ûrflen vnb Perrennuf Welfcbcn Innbcn/bcttcn fre treff liebe astiWe^Sottfcftafffc ^ôttfebnfftbeybemSkeyfer5«^I^brud/bntcnben^^eyfer/Älfrfbltins Wclfd?« ^«v^ï»'«Äuöwtg Innbjicbcn/vnbfïcrettcnfórbcn^Apfïifcbcn. Ï)icWclfcben5órfïctt/lt;5nlen« tiu6 vnnb Cnfïruttuó mit fnmptctlicben'^cutfcbcn fiten vom 2Veyfcr Z^ubwig 5«bülffjugcfcbicft/ betten bte ^âpfîifdje vnb ^rnnQÓfïfebe gcfcblngen. ïönfoh ^^7^*'^*quot; tbc nibcrlng feines quot;Voids 3obnnncs ber jwey vnb jwcn^igfl vernnm 51» 2lut« nbsp;nbsp;nbsp;*’
t»ion / in ber prouitiQ bnmnls lOof blt;tltcnb / febidcc er nuff ein neuwes Jobnn» o o ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nein
-ocr page 1034-Bd5 rtc^te ^«(^ gö^anttie ^(ttenetm/
^ug2lt;fnffr £nblt; toißö in iSt'fcb#
ÄtJnung Äwfer Kubwigstu W»^ lan^
hlt;m lt;ttt*Ürfittcr/änC4vbttt4lrtu^5*^lt;irtcfvcid)/ mit Doicf in ^teUett wtherbU Äcyfcrtfcbctt/Dnb $nbcm tbete peb Aontg Kupveebt von Medpltövitï’ m^S^ ten wlbcr bic 2kcyfai leben / tberen jn großen brang. HDnvumb rtebtet fnb fer Cnbxvtg jw/wolt in Welfcblcnb 5tcbcn/5ognncber2^cyfct'tn4u|5/bcpwl (Wöneben feinen 2^tnbcvn/Dnber/^bbevn Weyern/nueb‘2^eutflt;bllt;tnb/fetnent Detter Pfal^gr^ff X.ubolpben/feinc6‘23rubcvö 0oit. Af r jogmit wenig Dol« gen ^vient/aUbabamvil Deleft juim/IVelfd) vnb '^cutfeh / Ugnllbneine weil fîtU/nacbntrtlô tarnen 5uimbteIVclfcben^ór|lenvnb0tAtte/Canió^onbet; £.eitevn/©aleatiu6 von (Deilanb/bev ^ifeboffvon CnjlcU/Dcnebig vn Zve^Z bic Columnefci' von Kom/ vnb vil anbere Stätte mebv/ (^Oit biefen 50g Key fe*^ Xiubwig gen Kevn/ von bannen genprefla / vnb nad^male gen (^Oetlanb / nie^ manb tbee jm wibetjîanbf, ibie ^rtp|ltfd?cn waren gehoben vnnb gewicben gen 5loren^/vnb wurb Key fer Cubwig am heiligen ppngllag/ nach ber alten gewonbeit/ju^^Oeilanbgetronef/mit ber Eifern Kron / vom Herren lt;6«iblt; (Halapetra/^r^bifeboffbafclb|i. *bic Statt (Heilanb tlagt vberbie Kurg^ graffen/ ©aleattum feinen Son 3ccinm/vnnb feinen Kruber (HarcumCu^ tium Stephanum / ßc woltcn bie Statt bem Keich entfrembben / ber Keyfe*^ coTetfabbfjjTielens name gefengtud) an/braebt (Heilanb wiber/alebeß Keichs Kammer/5«»« Spammer. _ Keyferthumb/feßtaUbaju einem Hauptman (Harggraff Hänfen von^P^n'/ teferar^/von ©eburtein Schwab/vnb namalfobiegauge Combarbey vnnb Sang italien / heraufferhalb beß parthenbirge gege vue wärte/mit frib eyn/ SeSnSS* ^ ^^^ nacbmale vber bae Pavthenbirg gegen ^loreng$u / wurb $u Cuca in ber ’ ^’ nbsp;Statt herrlid) empfangen vom (HarggraffcuCalïrucio/lagaUbajween^o nacflill/ließ ©alcatium vnb feine Kniberwiberauf/$ognacbmale auff^*^ fiSÂ?^*” Statt pifa bey 5loreng/bie wolte fnttichteynlaflcn/fchlugenbic'ö^borvorim ® ♦ nbsp;nbsp;5« / ^r belagert von flunban bie Statt hefftiglicb / bie Käpflifcben tunbten jr •nicht ju bnljfbommen/ Karumb im IVeinmonat gab fieb bie Statt/ vnnb $oge alfb ber Key fcr mtt gutem frib one verfug auff Kom ju/^ie 5rangofen/|b aoff .©ie 55Jpfiift^ê(Kt:# bef? Kapffe feiten/waren ab vnb wiber heim gezogen. Stephan ein Columned ÿen »m jvenu nbsp;nbsp;nbsp;fcr/Kertholb ein Drfiner/Kónig Kupreebt vb tleapUe / fo auch auffe Kap|ï^ feiten waren/ bie wichen von Kom gen Heaplie.
Q55(e Äe^ff r VuÏ’Wy ju JXom cuipfangen/ge wn^et/îte m^ nac^ äuguftue genannt wnr^
^^ ^^^^ ^^^^ ^^^ Key fer mit guter ruwe / on mcunigflichs wiberflaubtZ 5^jgt;fi ^öWnesbrt ^^genKom/allbawurbervonbcnlt;Bei(ïlichenCarbinalcn/Kifcbó|fcn/bcm u.juTïeni öec^fll’t. C^S'Kabt vnb (Bcmcinju Kom/herrlich nut allem pracht vn jier/alsein Kb'/ mifeherKeyfer/empfangen. Kapjl^^bannes ber jwey vnnb $wcngig|ïhielt nichten Kom ober in italien Hof/fouinai in5rancfrcid?$u 3luinion/barumb waren/mbieKomer/Cßcifllich vubWeltlich/gvam / vermeineten ße wolten ww ber vom Kapfl lebig werben/ vnnb jum Keyferthumb/ wie vor alter Botm men.
(HitKeyferCubwigenritteyn(HarggraffCa|ïrHtiuó/ber heet aubert^ halb hunbert lauter Körißer / vnb wurb ber Keyfer au ber heiligen brey Kv^z Ä^f Xubwig tókt nig tag / von ben (Beijïlichen jn Kom geweibet in Sanct peters Kirchen/ mit iu9i«gt;m8e»fi^et. i^t^^t ^^j. Keyferin (Hargreta / vnnb nach bem brauch ber alten Kómer of? fehtlich gerófft/Imperator Auguftus vnb Pater patriae, als mangelet nach ber ©c^ hurt ChrlfïivnferôHcrren/eintaufent brey hunbert acht vnb $wengig /ar.jeh hab es oben gemelbt/vnnb man ßnbets oben im (Bei|llid?en Kechten gefchrie? ben / vnnb anbern Köchern / fo gebruef t feyn / baß bie Stönbe beß Keichs bem ^apfl JohanniCfo wolte bas Keich werCehenvon jm/ wolt folches mit ber Krönung beweifen) jugefchribe babe/beß Kapßö Krönung fey gar nid?ts/ fey nur ein wolflanbt/fey nicht von noten/ auß ber wähl ber 5ör|{enhabecinKey^ fer volle gcwalt.Karumb auß befehl ber St Aube beß Keichs / iff Key ferXiub^ wig
-ocr page 1035-^ottlSepfer^uWtigm^emdtevi»««. GCGGXCIH wtgwlbcewtlkttvnbgunlîbc^ ^rtf^flögcn Kom gezogen/b^tfid) aUbawer/ ben Irtflcn/ on willen vnnb wißen beß ^np^e / mit berquot;(TbAt nngesetgt / bnß bie gewcivct. Äronungntebrvonnotenfey / vnb bnóbetUgeKórntfebe Keieb ntd)t von bem ^npjl sieben fey/wie benn bie ötAnbe befj Ketebó bninnb gemeimglieb be^z febloßenbnbcnwtber ben23np|ï/2lucb bie (Belehrten berfelbigen $etc hielten frtßaUefampt ben73npltfûretnenÀ£ri3beçer/b4rirtn£bcr3lnttcbri|tverbor// ^^^ ^ ... ^^ gen lege. Dub ld) hübe ber (Belehrten berfelbigen ^eit einen hüpfd?en Kabt// (Ervte^er/Umbee flt;^?llt;tggelefenbey ïöoctor peuctnger5ti3lugfpurg/5»bemmtd)mcingnäbtger btv Jiiitic^npmboc tJerr Per^og Ciibwig febieft/ mie ©ebvifften $« erfnhten etliche nlte bing/ bna ®^quot; ’'^‘’ Puu£^cycru betreffenbe.
jn/eçtgemelbtem KahtfebUg werben vtUreffentltcber vr fachen ange^ev/ get/ vnb wirbt ber Key fer ermanet/baß er mit nichten Beinen frib ober cintgeeit annemmen|bl/nocb fich in einer ley Dertrug begehen ruit bcmÀl:rt^tct5crbcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^upß/wtcwol|old?eßberl3upßbo(bhegcrt. îïaôfebreibieb burunih buf alle Chroniefentn biefem fall ben gmnbt bc^PanbeU nicht gewußt haben/ ftbreb ben lanter getiebte bing vnnb ^ârlin/ vorauf in biefem Panbcl von Key fer jC.nbwigenvnbbem Kapjî. 3lt;^ babbifeôalleeauffô aller burnt aufgezogen/ anßbeyberPerrenvnb jûrjîen/bef73ap(l6 vnbKcyferô/3lnf(ihttibenwiber einanber.
2I5(e bte ©UfîltcÇfn jw iXom 95apfl SoÇannetn aôffçten/
lt;(ttcn ^arfüOer ^«m ^apfl crœc^ltcn / vnb ^epfer £nbîvlg/ alu un ^efehirmer ber Kircben/folchô auffehveiht vnb beflâtigee,
^/Cô nun Keyfer Cubwig gebrónet vnnb geweihet wae / hielt er t5glic^ * Ä^Kaht mit bcu^urßen ®ctßlid? vnb 'Weltlich/aufTeutfebenvnbWeU ^^fcben Unben / wurb bie fach mit großem ernß erwogen / Dnb wurb zn4cnt 3oamp;annc8t)er35lt;«pp ^^Pfï ^ohnnnes ber zwcy vubzweunigß enefent/vnnb für einen Kenerer// »’«lt;»lt;«çt’ Banne / vnb bem Keyfer ab bem Dogt vnnb Öchunherren ber Kird?en befolg/ len/ baß er fold? vrtheilvberKapß Jobannembenzwey vnbjwcnnigßcnge// fellet/feinem vrtbeil vnb 2tmptnach außfebreihen/ voUztebeu/ vberalim Keich anfcblagenfolt/ folcbs 3lußfchreiben vnb (panbat/wiebie notturffciß/wtltd? aUbieauffe Bürgte verteutfthen.
Wir Cubwig ber vierbtKomifeber Keyfer/ alle zeit (Mehrer beß Keichs/ suammsber Kti?»» r^ad? bem wir von (Bott bem 21 llrucd?tigcu bas @d? werbt empfangen haben/ bamit bie vnrechten zu flraffen / bie frommen zu febûçen / haben wir weiter vn « ferm befehl ^d von (Bott gegeben ) noch nid?t bulben mögen/ bas vnreebt vnb vnbilligBcit Jacobs von KabureB/ fo ßebfAlfchlich Kapß nennet / haben vnfcr heimat vn Datterlanb/Bleinc vncr^eneKinblein/aitß ey ffer ben wir zu (Bott haben/ verlaßen /fetnb in Welfchlawg^ogen/vnb feinb in beß heiligen K^# mifd?enKeid?s0l?er(BePaupt|iatt/vnnb Keyferifchenpof bie ©eattKom/ Bommen / mit großem frieb on menniglichs wibcr|lanbt / fetnb allba von (Bote geweihet vnb geBrónet worben/ halten alfo nun gewaltiglich burch bie wunber^ barliche/ vnfichtbarliche macht beß 2lllmcd?cigcn (Bottes bas Kegiment ber Weit / vnnb ber Welt Pauptjïatt Kom / Î)arumb baß wir bie vngehorfamen vns/ Iren natürlichen von (Bott gegebenen Perren / flraßxn / auch glaub vnnb treuw gemehret werbe / 6olchc große / in ber Chrißenhei t/vneren w/zwy tracht vnb wiberfpennigBeit Bomptauß mut willen beß 13apßs evoraußjacohs von KahureB) bie ßd? berfad?en/ln nichtgebureub vnberßehen/ vnnb mit frer Stichel Cais bas gemeine ©priel? wore in ben (BetßltchenKed/tcn lautet) anberen Icuten ir (Betreybc wtber alle billigBeic abfehneiben.
Wir haben lange zeit gethan wie ber fromme König iDautb/ ber lang zn^/^amî» ^«t îlamp;onîa fahe feinem â Item ©on 3lbontas / vermeinet er folte ßd? heßern / baß berfelbigc (lt;«»«*« ©o« iugefw Pchauffwarflrwibcrfeinenióng^enKróber/bcnweifcnKönig ©alomon/von?'quot;*
oo iq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Bott
-ocr page 1036-^dö dc^ce ^«lt;0,5^^c0iumù ^(netKtnt/
(Bote Ét web let. ^t 2(^011146/ aie bet älter/ weite Äentg fey it / »nberflnnbe ft^ bef Kegimente.
Ï)ergletd)cn bnben wir cud? gebult / ben tnutwilllgen Jacoben venl34^/ burrf/mm bte weil Betnrtuffbérung neet beffertmgbrtfeynwjl/ntülfcnwtrvm ferm ^^mptnaeb voit ©ott vus gegeben / bna bófc faule lÏetfeb / fo bein ^rgney letben tnag/bif auffbae lebenbig abfebnetben / bamit auch ntebt baó gute vnnb frtfebe verberbt werbe.
»nbbtefer^acobvon ^aburcb/fofeb ^lt;tp{ï 3^obanne0 bett 5wert vnnb «?hJ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jwen^lglîennennetCbamittebsBurgntaeVCbAtvlelgrofl’eÔdtAç/mebrbann
S^**^quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;betn^apflbtfberburebÖymoney vnnb erlogenen 3lblaf jufammen bracht/
abtefelben braucht er wlber bie ebrt jlenbelt vnb'Vrtbertbanen bef beiUgen 7Vo# mifàen (5eiflltd?cnK.etcb6 / auf Kabt iOergog Kupreebtö/fo fteh Heap Ito tul*: • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gewalt vnberfïebet/ vnb etn offener 5e tnb von bem betligeni^cyfer t^einriebeu
bem fiebenben / vnferm Dorforbcrn/erbannt/ in 214? t vnb 2lberacbt mit 2t cd?c getbanijfworben.
»«r^Sapfi folget te nbsp;nbsp;nbsp;Atv Jacob von ^abnreb folget nach bembofcn^iibifcben^apff 2lbiacar/
?*^*^‘^^^’^‘quot;P'^‘*' ber wiber König ©alomon fichbef Keichô auch vnberwanb / alp wil er auch f «« idtdr. bas weltlich ©chwerbt führen mit fampt bent (Seifflichen/X^ôligtin fmbeim^ lieh verborgen ber ware 3lntid?rifl/bat einKunb mit ben vnglaubigen ©ar? racenen gemacht / bcnfclbigen (Seit vnnb reid^en 0olb gegeben / baf fe bie Cbriflenin bem Königreich 2lrmenienvber^ogen haben/weldoe Chrijiert wol fûn^ far an cinanber obgemclbten Jacob vmb bûlff 5« 2luinion angetûffe haben.
Îberglcichê offtgemelbter^acob hat mit bem großen Ihofmeiffer in preuf fen bey bem fehwaren Kann gefehafft/ baf berfclbigeeinfricbbatannemmen mûffen mit ben vnglâubigen Cittawem / biefelbige burchlaffcn müfjèn/welche r ^f^*******^’*** ^^*”^ Chrifli alfo in bic (V?arcf Kranbenburg gefallen feynb / haben Mw mcrltchbaövnfchülbigeChrilllicheKlutvergoOen/bieKinberirtberlViegen an ^n 2lrmen jrer (^Oûtter erwürget / bie Klöfier vnb ©tiffe geplönbert vnb verbrettt/bie Klofbcrfrau wen geno^wangt/bae heilige ©acramentbef iCeibö Chrifftburcbflochenmitcincmfpicf/inbieböbegehcbt/vnbgefdjrihenrödta«!* wet / bad ifï ber Chrilïen (Dott. ÏJie (V^ar et Kraubenburg blagc noch ƒ te Kiw ber/hat folchen großen fchabennod) nicht vberwunben,
Óöpft 3oMlt;«W TVeiter hat biefer jacobetwacingvofle anjalbcrCDalleenvomKörtigitt ÂîïwSftiffîî 5tand?reich gefchiebt ju bülff benCbrijfcnin2lrmcnicrt/burchlillhirtbcrlïek ft^irftiftwertw. Itggemaeht/bicfelbtgengebrauchtwiberbievonCÖentta/vnfervnbbefh«Ïlt;3^” Kómifchen Kei ehe lieben (Detreuwen.
4gt;«^lt;«pfl wiiXu nbsp;nbsp;nbsp;^‘^ vnberwinbt fich auch bef Key fcrtbume/wil ein wilbe Konther/lt;5ei|t*
ferurthobtrpriefier lichvnIVelclichmitctnanber feyn/fobochChrillud vrtfer ItcberlOerr/bajrtbad wtnuwnamp;ct fepn. *x)olcb JU einem König wolt erweblen / bavon ßohe / vnb fagt / ©ein Keich wer nicht vonbicfer quot;Weit.
3.11c verjlcnbige ber (Sei (fliehen Kechj feynb bef etnö/baf ber Kapff nif beybe ©chwerbt / (Deifflich vnb lÜeltlicHrflabe / wir haben bae Ke ich vnb Key* fcrifd)cgcwaltallein von (Dott/barumbbaf wir von (Dort crwchletvnbbe(lö* tiget feyn / bebiirffen wir feiner (lOenfchen belfötigung weiter.
4005 otut^ dfMrt Irirwöllen vnb gc(fehenault;h nicht/baf baß heilige Kömifche Keich ober tem 25«p(i Illert j«. bae Key ferth umb (m jugehör/von (m Xiehen fey / wir feyn auch gar nicht fchól* bigfmvonbemfelbigen/ jonbernallein (Dott/redniung ^ugeben. Kieprieffer vnb bic (Dcifflichcn/ wiewol fe folche vnb bic warheitwol verliehen / borffett (ic fch hoch folchß nicht merefcn laffen.X^r nimpt miet vn gab/verleihet burd) ©y* ^)lt;r^»flpfnftdtt *«®ttlt;yCP *” ^trt lt;Dci|flichcn Kcchten bic erflc vnnb örgjlc Ket^ercy genannt eçmwa^. nbsp;nbsp;wirCbic (Dotted gab/ bchelt (m auch etlich vor wiber alle Kecht vn alten brauch
ber Chri|lenheit/Kcin frommer hat fein gefalle an feiner hanblung / belt auch fein iOof haltung/tvic ber brauch iff / nicht ju Kom / i|l offt bahin berüfft wor* ben/ ijl aber nicht bahin f ommen.
lOonbcf alles wegen/ auf liebe vnbeyfferfb wir511 ber (Derechtigf eit vnb gemeinem nuç/vn wolfahrungbcf heiligen Kömifchen Keichs / trageu/aufg« wait
-ocr page 1037-(*0ft iScpfer ßuVwtgett 9em ötcvbtett. CGGCXGIin
^lt;tle vnb maebf vus von (Bote bcfolbcn/bnvd)brtó ©ebwerbt bne vnö (Bote ®«folb€»b4t/5uv|irlt;;|fcbcvb0fcn/ifvBcnncn wir vnb tb«n tunb/bae mebvge// ’Mnntev Jacob mit Kcdjcabgcfcçt/alô cin2\ct5cr ifï nrtd) brand) vnfevDor^/ Ättoba trR bnf Nvlt;«/Item heb 25^cyfcr-ötfcn6bcf)«rjlctt/bcrmtt bem Komifebe» X^olct vnb ^obaimcm blt;» ^t ©d|îUofBcît Jobanfen ben ^wolffccn and? abgefc^r / vnbehtett anbern iwy«»«^ ^0tcr berWeU vnb bcrl?änpt|lact Kom crwcbUt/wubcrglcicbcn viel mlt;bu^'*^^ ^eyfer getbanhaben/ ‘Oerrnffe jnaneb bie für ein wiffentUeben S^c^er / bett y«lt;b fern leben an /m verbrod)en vnb verwireft blt;tt/cttt vcrâd)ter ijl bcß Cbrifî ”d)en lebene/ bemnad? von vnferm iOermJefu Cbrijïo fclbjl abgepQC.
Öold) vrtbetlillvber/ngefelt/vttbilïaljoentfe^ttnïtgerrtelnenKabt/wjb len vnb begeren/bey be ber Komtfeben (Betflltgbett vnb fôlebe aneb vnfèr (Beifî^ Heben vnb 'WcltUd^en 5ûr jlen/ 'Centfeber vnb IVelfcber Mattott/ von bem 33v/ Rbuntbber Kómifeben Kireben. ‘Ï)mb welcher bitte vnb beger willen vnberz/ lt;èft««pivwfrt» werffen wir mebrgenanten Jacob weltlicbergewaltó/tbnttfn tnZd)r vn 2ibcrlt; ‘gt;‘« W «■f^rh «ebt/werfnbegreifjrtberfoIjnfIraffenalöeinÄeQer/alöber fein leben an ber ■Oberteie vcrfcbnlbet bar. 'Wirwibermffen alle fein banblnng/vnb wollen on
Vereng mit famptbenSciftlicbenvnnb IVeltlicben 5n Kom bie Streben ber iVelt vnb ibauptflattber quot;Welt Kom mit einem frommen iOirten verfeben. îO?ercf«c6lt;r Ctft« (Bebieten bicrauffau^ K.eyferlicber C^Oaebt vne von (Bott beföhle/alleH Chrb *»ilt;Weftr Ä^« flen/bas ftemehrgenannten Jacob aie ein *X?erbanntettmciben wollen/ wer fn ‘Äg^n für ein 75ap}t helt/ fol fein Ziehen vn bie 10u Ibe beß tOciligen Kómifeben Keid?^ verloren haben.
üDiefe Ked)tfcrtigiing ifl verpegelt mit bef Keyferö and) ber (Betfllr/ djen vnb TVcltlieben 5« Kom Jnfigcln / vnnb angefcblagen worben offenes Hebinbeyfeyn bcr(Beiftligbeit ber Statt Kom/ and) bef anbern Komtfeben 'X)olcFö/ babey auch waren anberc iOerren vnb Jürflen/ (Bcifllid) Vnnb Weir/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^ld)/gefd)chen außerhalb berKird)cn 0. petersvnb ©.paiiU/am afbçchcngt; * ben tag bef AOonate^prilis/inberlOauptfïatber Wclt/bcr Statt Kom/b^ bey cinanberamoffcntlicbenplai5 verfamlcc waren was im perlament vno Xammergeriebt bte gan^e Statt Kom/(Beifflicb vnb IVeltltcb/alómanjeles had) Chri^i (Bebnrt »3 2 8. far/vnfer Keieb im vicriehenbé/ beß Key fer thumbs lm er ff en far.
2Btcftnûtiîgt;fï95apftfn»eÇkt/rntgt;Kc!)ffr ïubivij fid^ rùfiet m Tîeapliô ^u ik ^c « / bic ^evfaln 511 ^Xem
niberlag.
g^fy^eb bem allem er weh le ten bie Carb{nâl/‘^jfd)offe vnb (Beiftliebcn fo^u S^jSSSS
I Kom waren/ eineanbernKapff/nemlieb petrum (Torbariumein^ar# jam««pß www«» lt;S\^fûf|cr (^ûneb/vnbwurb gewâb^ von^ifebdff CnfleUano vnb feinen ®cfellen/vnbwurbgenennt^apffrîicolauôberfijmffte.‘Vnbriifîce(td)Kcy Äen^otupKe^t fer Ziubwigmitgroffer maebe/rathfeb läget lang ob ber fad)cn/woltc König fe^iäSÄfd* Ku»recbtcnvonneapliövbcr5ichen/fo73äpffifcb/vnb ein offcntlicberjeinb oief(5‘ ^eft?eiligen Cbrlfflieben KómifebenKciebl^war. 3luebKeyfert?einrtebbcr Oebenbefeliger/vonCüQelburg bûrtig/abgefeçt/in bie 3lebt vnb 3lberacbc hör Key fer Cubwigeno^entlicb ernennet hecte.Atö verwog ßd) ber ^ng mit ber tüffung gen Kom $u lang/bieweil bewarte vnb bewarb ßcb mehrgenannter ^^Sefe^ter König Kupreebt / bvad)te auff auf Jranefreieb aucbDolcf 511^ Kmmen/ (l0an meinete / wenn ßeb ber Keyfer gefórbert bette / er bette gan^ Heapliö/ganQ Jtalien/ gann Komeyngenommen/ Vfiebte beffoweniger 50g Keyfer Cubwig §u Kom auf auff ricaplie 50/ vnb belegert niebt gar weit we Statt 'ïry berburg/aUba ffurben bie mächtigjfen jwen Jürffen vnb iOaupt ffaRv««l vab (S(Jgt; leutim^elbein Jcalien/Caffrutius vnb (Baleanus/Keyferlich vnbbef Dcilb i^i*®^’ Sen Kómifeben Keichf 2Vnwâlb.
00 inf
-ocr page 1038-©40 rt(§c c 35114} ^o^ßttnü îiiictuiîit/
WwtWtd 6«ß 2lt;nc^6öoltfa.
£namp;0uicus Otamoa, n«B Cep T^fofer» Con wktjttÓ^pM febpren-
^ô wurbert rtueb von ber ^cu t weg« vneins bic 04? Wrtben vn Xbetnkn^ ber/ïbemttrtrt? mufic ber 2lt;lt;y fer wtber binberpd? Mebc gen Kom/ rtUba wte «P/ Ur ÄricgpleutCfo wn pc in ben ©cättenmüfllg Ugen lept^br^nd? ifl/tricbc jb »tel wutwiUcnetnbcrétaeeXoni/ barumb würben bic Kómer ctw46 vnwtb Itg/becren wol letben mógen bnp ber Äeyferwtber weg wer gewefen. Îgt;tewctl nun Key fer Cnbwig ^uKomÔof bteltc/^nm bte^eyferm ntber/vnb gebar einen 0on/ben nennet ber Äey fer Xiubwlg/bcn Kornern juebr/bnrumbbas
er jn Kom geboren war.
Sßte We @faf r SSûticÇt n mßranntf/ faß' 95fP^umamp; épi^
pc« kbig wiwbz vnb ber ^app baflelbfge verleiben wcK wiber willen bcpÄey ferez ber Ként g nnp 33óbmen inbicXiitMWjog.
z^^^iftlnlfo 2^eyfer Cubwig jn KomlOof hielte/ nicht nnbeint« war/ nk tmnn jeletnncb Cbrijli ©ebort i ? z yjnr/nm vierjebenben mgimlOor^ CrS^nung/nn 0.Xgt;4lentin«tngCmnnButtbte nicht wtffen/obedongegbt
^^^’^ mttsef4brgefcbeben wer3gieng511 lt;l0itcernnd?t ein grop ^e«wr non*^ Kén«quot; * '* nbsp;nbsp;^tr 0trttt (Wtineben/ bcy linger bem grauwenKlo(ter/verbrannt wol ber britte tbei 1 ber ©tatt / ©. petere Kireb mit fampt bem Cbor vnb ©piwv nneb bas‘^Tbnlvnb bic alte 5tfït» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ ,
^0 flnrbault;b biefer jcit ©mffCSebbarb vb lt;5reipb4cb/^ifd?otf5«Jty w* «nc^fiertwin na^ fïett.l34p|ï3obnnneß ber jwey vn^wengigfïe verliebe b««^ijibnmbl3lt;ï«^ StKSS«»«? gtaif^riebricben vonCeucbtcnberg/3lbtjn^bra^in^rancTen/^bernup liÆbcrÂev* befclcbbep Key fers wolrein weber bas Cavittclnod? bic ©tatt i^yebjïettam (érijnirtr»»#«. nbsp;nbsp;nemmcn.ïöcrKcyfer befahl bas ^Illbumb/©t4tce vnb ©d?ló|fcr/lt;5eiF“^ vnbIVcltlicb/5ticbrid?en33urggraff ju rturmbergber folebee bicweilbipber ^cyfer wibcr ju /Zanb bâme/wtber bicKApjïifeben befdiPgen folt.ïDeffclbigen jarejlarb berobgenannte 2l.bt von Ifbraéb/ bem^npll ^^^bannee bas ^i* flbumb lfyd?lïctc geliehen bette. iOeinrieb^on Keicbcnect ber war bey bem ^apjï am tOofju 2luinion/ vn war Kabt vn ïbiencr bey ^ap|ï ^obannibem jwcy vnb jwengigfïen/ barumb verliehe ber ^apfljohanneó baó33i jlb^’^*’ lfyd?|lctt bem vorn Kcicbcnccf/2lber ber Kcyfer/ bergleieben bas Capittcl/ wolten jnniebt cynlaßen noch annemmen.
1)40 CöctjïlicbbefablKeyfcrXinbwigtOcittricben vorn ©tcin.2)4ßIVelP liebe//ianbvnb£tcutc/©tâttc/Wârcfte/©cblôffcr/Kabein‘^rud?f^lîètï/'’^^ 2(fJrfffgt;t »PH ho# 3librcd?t von tOobcnfclp. Ifs vnbcrflunb pd? fold?6 vnnb bcrglctcben mept KSSrtfftsïX ^lt;*pi^ Jobanned mit anbern ^ifîbummen and? ju thun/ 3lbcr ber Kcyfer fern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit fampt ben îbumbberren wolten folebs nicht gejïatten»
?C)nb bicweilKcyfer Cubwig in Welfcblanb war/aup feinem befelch vberlt;' Sobannes Ä^niai« jog btcwcil König 3obanncô aup Böhmen bas Can b Ci ttaw hiitbcr polen/ Stär * ''^**“^* wie oben ange jeigt/bat 33ap|l3obaflKsbicvnglcubigenCittawcr wibcr bic
Cbrt(ïcn gebetet.
OBu' Kfi}fev Subwig ivibcr (n ÏcutfcHant' jog/nKt fatten
Acteer 511 pania bae ^ano tactici/ gab nn cyn SImberg vnb was bar ju gehöret.
^yferCubwigriebtet alle fachen ju Kom nad? bem be|ïen erBunbtvnb mochte/ vn jog mit 33apjï Hicolao bem fönfften von Kom gen Diterb/ nachmaló gen pïfa/nam bic©tatt pi|lotiunt vn Cuca cyn/allba mac^ ^ap|ï XTicolaus ber fónfftc etliche Carbtnäl/biclt cinConcilium wibcr Kapft ®‘quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'quot; 3obannembcn jwcy vnb jwen^igilen/cbetln in ben 33«nn/al0 ein -ifrgtÄGer/
»„b«nn«t«id)f«»25ilbt.ug.
Benbannen jog Kcyfer jCubwiggcnlt;l0eylanb/vnb jupauia tbeileter baöCanb mit feinen Rettern/ feined Krubers ©onen/ ben pfalçgra^n^am
-ocr page 1039-('on Seufer ßub to lesend cm vierbeen. nbsp;nbsp;GCCGXGV
Kbeitt/gab ,m broben iit alt Severn »nb^vanefen bic Start 3mblt;vg mît ƒ ren 5U3cbó ven/vereiniget (ld? auti) bcvCb«v halben mitjin/bte fol vmbgeben/jr riaehbommen feiten bie ev|ïen / pin rTachbommen bte anbere wähl allzeit ha^-ben.Dnb ba^tpgefchebê als man $elet i ? 2 p. ju pania. reach bem befahl ^ey# pv/inbwig 3f‘'lllt;^’^ etlichen 'W£lfd)en 5ittfïcn/ nemlid?2lctiobcm Son ©aà lead feinte Dattern 73rnber/Warco .Cticino Stephane (ÎOeilanb/Cami von bet ^cittern pa b un / ^etn/ quot;Oincenç / 5tancifco ‘Îufean, ^app ^ohannee bethe^etlOctiÿeg -Otten von Oeperreich/l^erçeg ^viebviche ^tubét/wibet ben^eyfet/ bet belagert 2kelmat im Xflfh^. 2\eyfet Cubwtg im vietbten Mt/ ba et au^ Welfchla^ bommen wat/ey let herauf in ‘cTeutfchlanb/ tam bet Statten hülff. Kénig Jobannee auf TSébmenjeg bemKey fet entgegen/fü/ tet mit Jm einKtfen/ ben batt et in bet Cittaw gefangen/vn richtet bie Dörpen wiber mitcinanber. Dnb bet ven -Óefherreich vnb bet Äonig ven lohnten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
empfïengen £.eben$u 3lugfputg vom2^ey feti
®tc C6 fn italien/lytcnß naeÇ ^ Äc off r^ «Bjug.
^rCôbalb2keyfer£.ubwigauf ^tAlicnbam/ madjten fd? wibet autf vert JÔie^^^^pifc^meri flunbanbic^âpflifchen/ncmlichStephan ein Celumnefet/^ertholb ein î’ft’f» M »toer amp;«»
^^Drf net/2lt;énig Ruprecht von ricaplie/griffcn bie 2^ey ferifdjert art. Ï)ic Jjamp;Ä^*^”* venpifa freien auch vmb/einer mit Vtamen ^enifacine f eng ^app tlice^/ edaum.'^ ^*^ laum ben fürttfccnfd?idccnin gebunben vnb gefangen '^app^obanni gen
Quinten/ wo er hinbomnun fey weif niemanb nicht.
sÖer 2^eyfer fehiefet Kénig ^ebanfen auf Nehmen in Welfchlanb/mit 3of;mf8 bfß ^5^ famptbeffclbigê SeneÖDarggraffenCarlcrtineDebtcrn bcr rettet bie Statt Cucamz fobie von 5toren^ belagert betten/thet ben von ^loren^ groffen feha^’ ben/ befc^et bie Keichpatt prc(|a/75ergame/parma/ Kegin/(V?obonvn att^ • bete Xetd?jïcftincbiè Ï)ie 2^ey ferifchenf oben alle ju jm/ Vnb nach bem bate bet2k6nigvon TJohmen ein heimliches ©efprâch mit bem Legaten 75apfïd 3obanfen/ba6 nuf fiel ben aitbernpäppifchen/ von bef wegen frei ^uOntgÄu^/ precht von neaplt6 auff bef 2lt;cyfer6 feiten / gab feine ‘ÎTochter .if Ipn ju be^ -tfbe t?erçog Stephan/ÄeyfetCwbwigs Sone / wie benn auch bie IVapen obérai auf weifen/'Vnb etweblet ƒ m ju einem Son vnb riachbommen im 2k.óp nigreich rteaplU 2^0rttg3lnbteaö /2^0nig Carls auf ‘X)ngern grubet/ vnb iog bet Äonig von Bobinen wibet ab/ lief bie Walbert mit einanbet Kriegen.
2Btc Olf Dürften bf ^ 37tbf riante mit f manbf r Wfgtf n/ vnb bnffclbfgc £anb in brev iamp;^^^ ofttdU warb.
H nibetn73eyetrt/ wie oben angejeigt / regiettert brey 50vpert/ lOcrgog tOeirttich bet breyjebenbe/feirtâf ruber iOcrijog -Ott bet fechpe/vnb ft Q^gPettet loeroog tóeinrich ber vierjebenbe / Äonig .Otten auf Dngerrt Son. Îgt;er citer loeroog tOeinrich ber breyjchenbe/ bef Honigs von Böhmen •^yben/bestiegtbiefungenjwen J^ürflen/ feineigert Gruber vnb feinen Xgt;ew tetn. 5gt;ie fungen jwen^ür pen nad) bem febem eitern ju fchwad? wäre/ foben fejuftem Detter 2^eyferCubwigenirtbas Oberlanb/rufften fren Detter vn tbetten vmb bülffan. 2^cyferCnbwiggebot frieb vnberben ^iirftcn/ fetje^fn etrtetttagangenXegenfpurganS.©tlgett tag/babin Bam auch 2^ónig3o^ hannes auf ^^bmen/15urggraff5nebrich von r?0rmberg/2lllbaber2^ey^ ^«bnO^fi^ff« tekt fet vnb Äortig von lohnten vertrugen bte 5ürpen bef Xltberlanbsmiteirt^ i»»igt;K9{amp;«ii3lt;tMh anbet/tbeiletcn niber 75cy cm wol in brey theiU
3)em eitern iOertjog Heinriche benr breyjebenbe/bef S^onigs von^obnien ■ÜÏybcn/warbCartbfbut/Straubirtg/SchArbing/pfarbirchert/vnbwas bar«-eyn gehöret.
OetQog Otten gefel ju feinem theil was vmb Salzburg lag/lJurgtbau^ fet^/^raunaw/Occirtg/Craurtpclrt/X.etchenbalU
35érrt
-ocr page 1040-SiWrtcßtc ^«cO So^rtttiîW wttoW
îDcin fünfen JOcr^og Dctnticb bcm vïcvQcbcnbctt/2^ oni^ ^tt^n gern ©one / rvnvb 5« feinem tbcil Cnnbnw / ^ingdfing / 'Xgt;t$boflt;«/^^?Ï^ bofff/ aUba er lOof bidtjuCbrtmvnU^ogcn.Xlrtcb biefertbdUmS 5ür|ïettvnb JOerren wibervoneinnnbev/nnm ein /ebevfcintbdlcyn/^bev |ic tvueben von wegen ber ©renden jmmer »neins mit cinanber / bne m^ebten bu afmptkttt« feo» ge^ 3tmptleutc nm nUermeiffen brenneten dnanber wol viev dOonnt/vott stiebet'/ SSS^d^Jä«^' mitwoeb/ vorn moetijen bif in iOewmonnt/ ee wat allee nuff bem Canb vct^' frlt;nbenen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brennt / von ©Auburg bi^gei» Cbain/von paffaw biü gen Orbing vnb ^rey»»
fing. tOer^og tOeinrieb ber fünger/örnff ^bdram/lief? eine neu we dOntir von feinen vmb “X^il^bofen führen / tbeilet vnber bic trüber be^ :^lofrer^v^® werefauf/bArumbtbet/n 3lbt3Hbrecbf von 31 tberfpaeb inbeuk Ann z^ber
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23ifcboff 3HbrccbtvonpAffAWtbct/nwiberbrAujj.
r^Acbmale vberjog ebegenAunter iOenjog Ódnrieb ber fórger (Bw 2tbelrAm von tOnlf / fo ^u foleber jwy tvAdjt vrfa^cr WAr/gewAn Jm wol jwen^ ^tg ©eblóffer vnb uiteten an/róffet barn Acb mit fampt feinem Detter perijeg .öttenÄcyferCubwigenvmb bülff An wtberben dtemiOergog iOetiwitbtn/ »enfer itwütdgiw jren35ruber vnbDetter.2icyferXi«bwigvbcr$ogt0crçog fOcinrieben bend^ «ern^erçis^üï t^rn/ fovtcbtfriebwoltgebcnvnb bAlten/ belegert ©traubing $wen dOonAf Men. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An einAnber/ mit jm wAr ber ^ ifdio^ von 'Wur^bnvg/mAfbet ein ^Jmd von
bie 3)onAw Auff bem Cboger vnb eroberten bte ©rAtr, 2^ónig 30 b Anneö von ^öóbmenjogsitïm^eyfervnbfeinem^yben/vnvereirtigtbie^ürfienfnitdn^ Anber/jog ein ƒ eber mit frieb wiber bcym.
Q?on fel^amen wuntenweff« bte fer ^eff/vnb wie bie jwoi
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(11111,(11 dürften fn nUxrn ^tnlt;vn cii amp;iamp;)ïcrbcti abglen^en / tuf w
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berlanb wiber ein einigen vegierenben 5órfïê rberênm/Ïiie Alten
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^er^ogen Au^ 2lt;crnten Abfïurben/ ber Xeyfer ^erntenben von 4gt;eflevrcicb
verliebe.
©rog©ewinee ^zCómAnjeletnAcbCbrifïi®eburt ijjs.fAr/AmnecblïentAgnuebSo«*^* igt;»b ^Buffer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abenb nAcb 0. ^ohnnnie beß ^^Au (fere tag/ war ein folcbe gro^ 'ïVncer/
'^^bA6 jebermAnmeint ce würbe ber Jüngfïe tag fommen/erfdilug vil M«^ te: dOAngiengmitbem Creu^/mit bem iOetltbumb vmb ©Mee vnb ïDórner/ mAn ruftte ©ett vu aU fein Deiligen nn. fitter ritt Autf einem ©a«i bn feting bAd Wetter bAbcr/ bem WArb nid?t mebr beun bas er fieb bucft / neigt ben S^opffAuff befpferbeó bnlf/Bnm Alfo bArvon/e» WArAud) ein grof vber^ ^«-^©g ftdnrit|8 Auf ©cWAffcr.ïÖtfjAró verfd?iebvon bicfcr WclcoiftgeuAunter Oerloog t^ein e^ob****** nbsp;nbsp;’^^‘^ ^^quot;^ fung/S^ónig 4gt;ttcn nuf Dngern ©on/ war noch lebig / fçrang un ci^
” * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemAbcnb5urTAterbcrgbeyî)ed’enborffim©d?lof/brAd)cin^dnAb/vnb
. flurb in türmen tngen bernAch» 2)ergHR?en fein Detter Ôerçog 4gt;rc gieng Aueb mit tob im Anbern far bernneb Ab/ligenbeyb ju©digcntbAl $« CAnbp* bnVbAtfr betner tein ^rben gclAffen/Dnb erbt b aô HiberlAnb Allein Oeröog iOeinriebber dter/bef nAmcn6 ber brey^ebenbe tOer^og in^g^em/^^onig 3obAnfenin^0bmen Üîyben. ^6fïurbAucbbiefcr jeit ^ApflJobAnnea ber jwey vnb ^wenQigfïe/ lief grof geit binber jm/fo bdn 33Apfl nie vor fm binber^-pebgelAflenbetr.
^0 febieb Aueb von biefer Welt tOer^og tOeinrieb nuf 2^ernten/ ©rAft $n 2*J’*“‘.2*”’^**’^ ^y*^oll/beritlt;bfcbrieb^$nigin35$b»»envnb polett/ligcj«‘5rienfim^@wt q «« cç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;begraben/lief ein einige‘Ö^oebter/bie betten einem dOann tóer^og lOAnfen/Ä^
nig 30bAnfen Auf Bobinen ©on. Äey fer £^ubwig50g gen Cinö/ verliebe AlU ba im dOcyen Am fünfften tAg bas t^erçogtbumb lernten vnb (Train vnb bicfclbige Xiänber feinem Detrern / Der^og 4gt;ttert vnnb ^Ibreebten von ^beflerreieb/foobgenannted 2^ónigl^ctnvtd}6 iOenjog in Kern ten ©ÿwelt;’ fier ©on waren/ lief allein bie ©rAftfbafftîTy roll tOenjog t?anfen vnb ferner i^Auf ßzAUwendOArgreten. 0oleb6 woltlOcr^ogtOeinrieb auf niber Key cm jc^ge^
-ocr page 1041-ôôn ßcpfer ßubtvtgen 9cm viert'Utt.- nbsp;CCGGXG VI
Mgenanntcô iOen^og tOanfen ©dj^nger, (^OarggvAff (Ü'avl au^ (lOcbvcm/ t)crj5ogt^Anf£n^füber / ntd?c leyben / feVvUn vber ben Äeyfer / bnfi cv bas 2^cyfatbnmbcntfTcmbbtblt;ttbcnnrtn'«:ltd?cn^rbcn/t?cr^ôgtD4ttfcnvnfcK /^cuwsiycmncb »icttônn^frnuwcn (TJargretenZ bette gelkbenbcn von -Ôefterreid?. ©ngren m»g35ev«m»j«fd ^emnneb ben von^cflcwdcb bc^gktdgt;cn bcm2^cyfer4b.*ï)nb fOcr^og i^etnz quot;cs'^c“«» 2^tt)^ *^tcbltc^tnflt;tn«mCrtnb vnb5nènnb^b«tbenl5âpfïhcbctt^nnn/b£ncrbj|î/ [jJ^ô quot;nbsp;’*”^® bevntcbtnnnemmcnwoUcn/wtbcrbctt 2^cyflt;v verbûnbtgen/jlcUt «nd? ned? îgt;lt;mXâd7ZbetcbcfonbcrcK.cd?tc vnnb nnfebUgmttben ^Apjîlicbcn $ti2lnb *tiort/vn bem IVontg von ^v^ndrcidyb ureb fetnen ©d) webev. ^cr 2^óntg von ^ôbmenjog felbfï in^vnnetmeb vnb 5«w^rtp|î/vcvbiefprtbcn ^Apjltfdxh lie woken ben ^ey fer fnben»
^iccmarofferÂnegvnb ondM^ddn ^ci^cm enfftimb
Jitiffbett ïgt;cm ^c^Rr Subtvigen vnb bem ^cr^ogen ^cinricb 4«j; Fibern
^Ôey ern/mît jnmpt bem (^nrggvnffen auf CiOebvernbarumb b^f er bae iOer^ogtumb 2kernten ben von Ce jîerveid? feinen ‘Vettern/ ver^-
Itebe/wnr nur (Bcfcbwtjler bmb mit jnen/îc.
Ê^rQoglOetnrtd)au|î ntbern Weyern mit fnmpt bem UOarggrajfen mi^ (Vbebrern vberjogen bic vonCeflerreid? / belagerten rteuwburgnm Jn 5npbng|len/legcinbae2^lo|ïer3lberfprtd) 10 0. pferb/ beren lOanpr/ mannwarlL)lridgt;^^er. 2keyfer/inbwigbam ben von Cc|tcrrcid?ju bûlff/ 50g in ntbern 'Weyern/ fd)l«g fein TT eigen burg bey jCanbaw an ber 3far/ jog., barnaebauff paffawjn vnb rettet rteuwburg. t^ertjog i^einrieb mu|l wei«- ^^^^u^h**^'^*^*^ eben mit ben feinen. î)cr Äej^er fpcifjfid) ju paffaw/jog barnad) wiber in Snÿ^ ''^^ Hibern ^eyem/verberbt bas Z^anb/ vn jog gen (V?ünlt;bé.‘Vier bunbert pferbt • bic verbrennten ^bgl0nbcrten73edgt;enk^pbenbey ^rcyfing/fotbertjogiOein rtebenjugebort. Jn bem tam 2^ónig3obnnne6jn^obme wiber ait ß^tntwf# tcid) bcyttï/vnb war auff ben 2^eyfer jornig/baó er feinem ©on tOer^og t?an# J*^T^^*e?-fenbaó nernogtbumb Kernten alfo genommen/bett ee verlieben bem von ÄöSwÄ' ^c^cvt:etd)/fovbct;t^ttftn feine ifyben t5crgögt?einrid)cn auf ntber Beyern/ 50g mit im mit tOeerôbrafft auff bie von Cefierreid) / verberbt bas (^Oardfelb. îbievonôefîerretebrnjftenKeyfer jC.ubwigvmbb0lffatt/2gt;erKeyferfamm# letcin'Volc^jnfammen/forbert jn im ©raffVlrid) von IVtrtenberg/vnnb ©raiflVilbelm von lt;5ôld? feinen ©cb wager/ber berKeyferin ©cbwelîer jn ber ^bc bette / fub«^ lt;tttfF bem TVaffer ju bûlff feinen 'Vettern i^ergog Ctten ^►nbiOertjog Wibrechten von-Óeflerreicb / gen ITiett/allba machte er àu^ feb nem ©chwager von (Bóleh ein tOer^og/jog nachmals mit feinen'Vettern ben ©aidimirfct ini# *on Cefterreich bem2^0nig von^obmen entgegen/legt ftch gegen im ju5elb/ ^xreogt^umß 2lberbieX^btvnbnech|?en5reijnbbeyber Partbey tbeibigten barjwifd?en/ “^^^‘^^ machten ein anjlanb vnbfriebein jPW^ngbef .Kriege/ legten in ein tag gen Cintj/barnach in bierCeuwIbatt in ber ©teyrmaref/ba würben bieJOerrenber fach wiber eins. Îgt;er König von Kobmen gab feine Ö^od?rcr 3lnna Pergog Cttenan^ Celîerreich/fein er^e iOan^franw ^lfa au^ Keyern waö gejïor^/ ben / fo vermählet ber Key fer fein ‘Ïod)ter ^Ifen tOer^og Panfen/t^erçog Peinrichô auß niber Keyern einigem ©one / ^Ifo würben bie Perren wi?
ber eine.
®te bic (Statt 9îcgcnfpurg bev ^epfer Çrtmli^ epnge^ nommenwoU Rabern
S'V biefer jeit jog Key fer Cub wig herab auff Kegenfpiirg jwtfehen ebenem ring vnb (Sebolchbofcn lagcrachttaglîill Wanbcichùlbi^cc bic von Ke^ • genfpurgßehetten6in obgenanntem Krieg mit Pergog peinlichen von CLanb^hut gehalten/ barumb befchnlbigte man and) ben Key fer/^r wolt bie Statt Kegenfpwrg heimltd? mit lifl eyngenommen bcibê/ 2)ann biefclbi ge jeit wad
-ocr page 1042-Bae Äc^cc ^«(Ç go^attwö ^(«ettttW/
«Xf^ftifptwj» dn wapT^egenfpurg ein 5ffy(ïlt;ttt/war etwa« bct5uvflcnvon‘25cycrn/ttgt;tcoblt;!rt ^?aupipa«^f5 ƒ?lt;»■* nnfe-pîhn^ud? Artglt;uittt/iO4Mptfl4ttglt;wcfctt.(V?An 5icgc4«d? bU^» ^^ çogt^um 8 lt;9««. lt;j(„|p,j|.g/ ßeweren 4«ff beß ^4^(16 fetten/ wie iOer^og tOcinrnb von
buc/gefrtUen. ^6 fey wie fm wolle/mnn begriff nm nenn^ebenbe tag bep Wv' enebey©. (öyleninbcr‘^eutfd?en iOerren Óntif Cfob4m4l6berpf4li5^^^^ Oïe^mfpur^termattr jwen mit n4menprobfï vnb Óeimernn/ bie groben einCod) bord? bie nbsp;nbsp;nbsp;V »irfamp;Hrc^3r8(gt;w, bie worben vberbie lt;ïO4or4o^geb4ngen/berbritt/ein73óbmifd?crlV^^’^,^ fier/ ber enernn bnvon. X^d ijl noch 4llb4 felbjl im (Brnben nofiew lt;’^ ^Ï^t/ lt;yngem4ort mit biefer C5efd?rijft; 3Hó mon jelt nnd? Cbrijli (Bebort « j j /• /J ' ïDin jl4g vor Drboni/ W4rb bnp Cod) funben/ vnb jwen bnrinn S^f*?^^*** L* b4d Cod? groben/ vnb worben ben neef? jlen greying bnrnnd? in bie 5^”^ » bangen«
OJon rt«mt 3rlt;f n ^fawv tifcßwanfy von ten Su Vf« tjnbj^vuwfe^rerfen.
pr«»wlt;«fcij»îçttgt;irt .lt;5 Çeid) f m obgefebnebe jnr worb in ben lüfftc gefeben ein gro jfer P^^^ -j^ knarr Vann trep KV^fwwnnçCfo VOO ben ©ttedjen Cometa/von ben Cnteinern S^na c ??ïpn4t3lt;fti)»n. genannt wirbeO (Ónn fnbe jn lengerbenn brey (Vienne / ^^*^ ^^/n^i fbien et im ^rnebmonnt/fOewmonne vnb ^ogjlmonnt.'Vnb in ^*^l^*;^’^^L,tc $wyfrrtd?cbc^75npjló vnb^^eyfers/meintenbie ^obenes würbenofFy*^
bem Kómifeben Keid? vnb ganzen Cbrifllieben Glnoben ebem feinbjlcnfeyn/nur für ein tnnbe bnlten) vermeinten fr (V^efftns fvlf nbsp;nbsp;nbsp;s-««*
ffcinmïeefrhianö/ berbieCbrtflen/ vnberflonbcn fteb btefelbige mit (Bijft «»^^«»^««^Jjj'Lifcn tnb »e.ornaU • vnfer ônemment be^ Zieibs vnb ^lotó Cbrifli/ worffens in bie
VIgt;pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W«I»^I»V Vip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vow
vnb febmtbtend 4offben 2lmbofen/vnb trteben vtd nn^re^gefpott nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iLcrt
jolcbd offenborworb ebenes regnet ^Iot)b4 worbenoie^obennlUnf^^^^^, inîeotjêbUnb gefangen vnb verbrenne/nemlieb in Beyern
bn pfleget W4r t?nr bmnn von liegen berg/$o ©ernobing gienge ^'’“^’^^jg
sefannen.
^rt»f(^rtcfr»l» tcnlüff«».
viK juvcu/ H^i«;ii»vi« WKi 4V»%i^trgt; *lt;^K|V^v vwiW vigt;v 4vwy^r»ipuv^ ii» '*^ -', fUcti hielten ob ben 3v^gt;lt;»^b4rt/vnberrettetenö«3n nnbernÖtAttenoHenfb***^^^ vber pel fie ber gemein (Wnnn mi t ge wnlt/ bn bnlff bein retten niebc/ 7^^ten jorn©ottes.X^sbnmennod?bieferjeitvieliOewfebreefen/Pobeoi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^
bnber/vonSloffgnngber Öonn gegen bemniber§nng/wo pe bl« Acte pe iOew/lt;5r4p/C4ob/ (Betreib/nlls nb/n4mcn4cbberlengebey5W«y meilen/nnd? ber breit bey peben/ey n. Xts bomen nllweg etlirbe IJorreobw tngvor/wopcbbergewnlttge bAoffniberwolttbon/ fopt nimmer Î^Xyn^L«« les verberbt betten/boben pe peb jo morgens friimitber Sonnenaott/nop weiter/vmb'XJefperjeittbeten pepeb niber/Dnb wAtet biefe ping brey m einnnberQmlVinterverbrocbenpe#ltr/im0ommer bomenpewiberoe r ♦ ^4ngiengmitbem Creo^/mitbem tOeiligtbumb vmb/mon fdd«3^J .
ollbie^lorfen^ofommen/ wie mon ^om Wetter Ieot/b4b4lffwlt;^^®’ vnberjlonbenpe mitötedenvnbS^olben^oerfcblngen.^n vnfern „ Zöeyern bcpelle ein fegliebs $gt;orff vnbyieden einen/bem g4bm4n 4We^y W4S bie tonner legten/ berfdbig fommlctoUe iOüner jofommen/vttb t nbsp;nbsp;*
40pvnbeyn wtberbiel?ewfd)recfen/4bereób4lffniebt/e6Wlt;^e‘^
ber plo^on (Boft. Xfrjlim vterbte forbomengropè bnoffenix* ©torefen / tOAgen / ^olen / Kodden vnb Äräben vnb bergleieben gcPógel/ vnbfrop fens nil oojf.
-ocr page 1043-ft Ott ße^fa ßubwi^e« 5em ft tabcett. nbsp;CCCGXG VH
®(e Ne g^tttfürftett enö Ne ëtauN' befjiXetc^O ^ttf«*«^
men famcn/bef4}(ü(fctt/t)tc^rönungOep j23ap|l0 geb vnb nein nidXü/ bas Key fevebumb vnb bas beiUgKomifeb Keteb wer rtUew von (5otcbtcvnb webt vomTJnpjl Ceben,.
Cd ^npfl3®brtttncö ber ^wey vn ^wenQîgfîe mit tob Cwic oben gcmclbt) «bgiengz vnb ^enebtetuabev jwolfftc ein U0»ncb 0. Kembarbö Orb en ^^5um73np(lctwcbltwrtvb/fd)tcttcbcvKcyfcvvnbbtc©tânbc blt;^Klt;id)|î ^ottfc^Aift beß 5» Im/Jobnnfcn König nu^ Kôbmc/pfnlQgvrtlf Kupveebten vomKbtin ben 2Ï?J{Ïm;^Jih eitern/tOev^gen inKeyern/iOertjogIVtIbelw von(5ólcb/vonfnebß wegen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
jwifcbenbemKnpIlbnmb vnbKeyfevtbwntb« ïDer Knpfï war gutwillig vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
bebenntfrey/eegefebebe Key fer Cub wig unrecht/ 2Vbcr bieCnrbinAlvnbnw bere webr/ben vnfrieb nu^er war ben frieb / biewerecen bas bew gewif}er frieb gemaebt wurb/bnö bic ^ottfebufft vergebens wiber beim jog. 3cb finb vn bab «ueb gelcfen etliche Kleber bie obgenannte Karfûf|er/ncmlicb e^Oicbael Cefe w Wfc^aei ïffnma#. naë/ wiber biefen KapflKenebictuw gefebriben baben/ barinn fie jngleich als J^tum^** Wol als (einen quot;Vorfaren Kapfl 3^bnnfen ein Keiner febelten / wie beun bie ’ “ “Welt allzeit vnruwbaben/niemanb nichts nachgeben wiUïÖoch ßno ich nicht basbiepr 23ap(l etwas befonbers bett auf geben laßen/vnb gebnnbelt wiber benKeyfer.t^sfeinb wolbic0tânbcbef Keichf jufamme kommen/vn haben nachfolgenbe weinung befetßoffen/ *X)on ber -öberbeit/IVirbe vn tOoebbeit bef Key fertbumbs vnb Dctligcn Komifeben Keich^/wie hernach folgt.
2Hs man jelet nach Christ Geburt 1 ? js.amfed^ßen tagbcf JOewmonats/ vmb bie feebße/im feebßen far ber Key (Etlichen 0teur/ im vierbten (ar bef ^apßumbö Kenebicti bef 5wolfften/imKaumgarten ju Kenf inber pfalç/„, • „ „ bey eilff mcilcn vnber (Dentj/anbengeßabenbef Kheinf/allba berKeyferz (-«(tuquot;. nbsp;nbsp;^‘^ *^*
Rul iß/vn bie ficbenCburfurßenofft jufammen jubomen/vnbbef KeichlÜa^-
lt;hen gemcinlid) ju hanbeln pflegen/ habenbie 0tânbe bef Keiebf/ncwlichen ~ /re c-sn bieChurfürßen/iOeinrich ^r^bifehoff ju UOeuQ/ ‘Valentin ^r^blfcho^ju ‘ÄÄSaiR CóUenKalbwcin ^njbifchoff ju^Ïrier/ Kubolph/Kuprechtber citer / Kugt; fammutatwefen. ptecht ber (unger/vnb Ötepban/alle vier pfal^graßen bey Khein vnb tOer^ Qogen inKcyern/nad? bemnoch nicht auf brueft vnb verborgen war/wer rech'/ ter Churfürß vnber ben vieren feyn folt. Kubolphi^enjogin 0ad)ßcn/ Cub^ Wig (Marggraff ju Kranbenburg/anbere all Cehen leut/ (Weißlich/ Weltlich/ bef loeiligcn Kómifdjen Chrißlichen Keiebf/bef Kechten vmbher gefragt/ nach ge wónlichem brauch/nachfolgenbe ßuef juKecbtgefprochen vn ernennt/ bar ju berußen breygefebworne gemein oßen 0chreibervnb Mo tari/bie alle fachinberbeßcngeßalt/ nach verwog ber Keebten/außfehreiben/ vnb in alle Welt auf laßen gehen vnb vberat anfcblagen.
5umerßcn3gt;aslOeiligK0mi£j^eich/bicbocbße4gt;bcrteitinberWelt/ iß von niemanb her benn von (Bott/ißreins (îOenfeben auß ^rben Cehen.
^nwanbern/ iÖer Key fer hat Bein -Obern auß ber Weit/ iß berneebß wlt;eMelt;inm nach (Bott/ hat fein (Bcwait on alle mittel von (Bott/ hat Beinen gleichen nod) öemnuöiw 2»lt;u. 4gt;bernaußlfrb/ißber2lllerh0cbß/burcbbenlt;Bottber Welt alle Kecbt/lt;Be-? faQ/4gt;rbnung/vnb Keich ber Welt ben (ÎOenfehen gibt/von folchs wegen als ein^ürß von ben ßeben Churfürßen erwehlt wirbt/fo hat er von ßunban voU lengewalt/ barßniergenb hin wiber jum K^ß noch anberfwo hin (ebicfen/ barßbef Kapßhcffätigungnid)t/ ber Kapß hat mit folchen fachen gar nicht 5« fhaßen/fein Krönung iß nur ein wolßanb/ vnb biene in bem als ein Bnecht vnb eigner àOann feinem Perren/ Îgt;ann auf ber Wahl hat ein Keyfer vnnb König allen feinen gewalt/wiewol folchs ganQ bie warheit iß / vnb bef einheb lig feinb alle (Belehrte vnb erfarne ber pifBorien/beyber (Beißlicher vnb Welt^ lieber Kecht/ auch ber tOciligen0chrißt. Hoch feinb Cent bie feb (res glucBs vbernemmen/auf lauterm0tolQvnb (Bei^anberf bürßenfagenvnbf0rge// ben/nicht on großen (ebaben ber ganzen Chrißenhett/ barauf Krieg/ grof ^lutvergießen/entfpringt/ben ©tänben bef heiligen Keicbf Sürßen / Cburo pp fürßen/
-ocr page 1044-^dô dcÇcc ^ueß go^dnnw ^»ctt^tCz
fótfïctt/^cbevman bcfcbwcvbt/jrcvCScvccbttgBctt beraubt werbett/jDarumb b4?
mtt eitt/cbcr bcy bem fctncnblctb/ ntemanb vnrecbtgcfcbtbc/Sutcn frieb vnb w Straff Der fenigm wgBcît tmganj^cnXcïd) crbaltcn werbe/ Wer anber^ beun oben ( von allen S? ^t P^^^'ft“® ©tanben mit Ked?t erbcnnttfl) lehrt/ fa^t/tbut/ fol in vngnab be^ tOeiUgen i^apfteStS Komtfehen Cbriflltchen Keid?^ vnb be^ Äeyfera àd)t vnb 2fberaebtgefallen feyn/aU fein (But/Ceib vnb leben/verwirdt baben.Obgenannte 5 we y |ïücf b^ weifen mit vil ©ebrilften/ auch au^ bent (5ei|ïltcbtn Ked?f / wer verbroken vn w lang auch folcbô nad? ber leng alles 511 fc^ê/id? hab nur bengrnnbt àu|f bas rûrlt;5e(ï angejeigt/ barauf ber gançe b^^nbcl lieberlteb verjîanbê mag werben»
•Son einem andern bfrgkfcÇen iXeicÇf?(ag ju ^raRtffurt/ iricïict Jlcijftt Wc verige jwcvfiücf aud) beftótiget/in bepwefeti 5e^
2kónig6 von X^ngeUanb/ bent ber 2key fer 2rranrfreich verliehe/ ben (Braffen von (Beibern einÖer^og macht/ßd? mit Kegenfpurg wiber richt»
obgenanntem Xeichf tag von jîunban im nechften fiOonat am pd)^ ^^S ^^^ 3lugjfmonat6/ hielt ber 2^cyfcr ein anbern Kcid)ftag jn y***^/quot;^^“ nbsp;nbsp;nbsp;Gve^^randfurt/ beflätiget vnb fchlug anobgenannte jîùd/ wie erflohenge'' aro» [UV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;melbt: Werbet hopfte meinunghielt/|lt;gt;ltbiejClt;ben verloren hnbew» AfsBant ^JerÄßmaau^«» 4uch bieferjeit^onig^bwarb auß^ngeUanb in bas Keidy er heteber^^ey* SÄSS’’* ^*quot; ^^^*”^ ©ehweffer ju ber ^he/vnb fein quot;Tochter in bef Ivey fers 5tauwen$immer. löer Äey fer empfteng ben S^^nig feinen ©chwager ehrlid? $u Coblcng/ ben nam ber Key fer mit im auff obgenannten Keich^tag/ fuhr t in gen^ranef fwtf • * «Der 2^0nig war auchbey obgenanntem 2tbfdneb/‘Vnb nach bem 3^0nig Clt;wl ber toübfeh/auf 5randreid)/on Ceibferben abgeilorben was/ vn fich 5t^”“^ reiih vnberwunben hett (Braff philips von ‘Valerf / obgenanntes 2^onig (E^arlsXJetter/wolt folche Ivonigreid? obgenannter 2vónig von ^ngeUanb . nbsp;nbsp;nbsp;als ein rechter X^rb ber fÓutterhalbê haben, ^s fehieft aud? auff biefenXeithp^ tag 2^onig philips fein 75ottfchafft/warbaudgt; vmb ber '^Teutfdxn freunbt^ fchajft wiber ben König von Ifngellanb. ÎDervon A^ngeUanb ru|fcblt;wKdägt; vnb benKeyfer als basóberfïelOauptan/vmbrechtjwifchen fein vnb König ffarf OTarcigrafF ju philips.^^Oarggraff (Car lau^ (^ehrem/König Johans auf? Böhmen©on/ Webrrn» ißgut berfoltnunmitjwey hnnbertpferbencyngcrittcnfcf n/alfôhetterbemKeylt;gt; smnçéfjfc^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|-^j.^j^g^l^jjj.yj)jj. ^^j^ ^^^ mitfónff hunbert pferben/empfieng Ccbcn'quot;^’^*
Key fer/vnb nam grof geit vnb gefchencB von König philips/war gut^tan? çôfifeh/vnb 50g in ^randrcich ju König philips.
5ranrfKic^ wirbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3lber ber Keyfer mit fampt ben ©tXnben bef Keiebf erfanntett ben Kö^ bemaônigbon ftn nig von^ngellanb fût einen rechten König in ^randreidWnbwurb bef h«^/ Sïdü^^' i^S^” Kömifchen Keichf Dicart vnb ^^yfèrlidxr 2lnwalb in (Ballien vnb ’ 5rancfreichgenennt/vnbbefchlof}èn/aasim bic^strften vnb i^erren/Kitter vnb Knecht/bef Keichf/hólff lieh folten feyn wiber obgenannten König phi^-lips. ï)cr Key fer blieb ben ganzen Winter ju ^faneffurt/ bas nccbfl far bergt; 0eibern Wirbt tm nach als mangelt »?? 9. master auf (BraffKeinolb von (Selbem ein tOergog/ gt;?trepät{)»mb. nbsp;nbsp;vnb vereinige fich wiber mit ber ©tatt Kegenfpurg. î)ie prebiger muffen ww
ber offcntlid; fngen/wolten ftc anberf nicht verfugt werben.
QJött abfterbenba^fr^ogtnOfftfrrfu^ enb in ntbern ^cvcm/ivic ^epfer èubwfg bas ^Îibalanb aber dn fart jinn anbern mal wie ein *X)ormûnb ey nnam.
^/Cs man $elet nach Cbrifli (Bebure 1359. vnb Key fer Cubwig ^u yranef^ furt Dof hielt/flarbt^er^og 4gt;ttauf Ocflerreid? / lief jwen ©ön/Dcr^ *^^iog5riebrlch vnb Derçog^eitpolbcn/bie er erworben hett bey^rauwen ^Ifen/Perçoginaof niber Beyern» îDieferprauwen Kruber DcrçogDeingt; rich ber
-ocr page 1045-6oti Sepfer Êwbtvt^cn 9«m ^tabtett. nbsp;GCCCXGVIII
ttefo berbrcy^cbcrtbc JÓevQog bt^ Hrtmene tn ^cyern/etntgev rc^ïevebev 5ùr(î imntbcclrtnb/flarbaucbbkferjctt juCanbfJbut un ©.tilgen eug/Uefjem fungÄinb/ tOevijog tOunfen ben crflen/befahl ju vnb fein 0emahe( Jwiiw (^0rtt:grefen/2lt;ónig ^oh^nfenauf Böhmen‘Ïo4?rev/2key fer Cubwig/tnadn ein gefehAfft / verorbnee Aeyfev Üubwig ju einem ^ovmónber / befahl Jm £anb vnb Xieuf/vnb feinen IVaifen/mit fampt bet verlaffenen IVitwen. 2gt;ei;
Äcyfccblieb ben Devbfl vnnb “Wincev ju ^taneffuvt/im 5twling jog er gen Canbf hut herauff/vnb lief bas (Sefehefft iOet^og iOeintichß vetlefen/nam bie ‘XJovmiinbfchafft an feines vnerjogen ‘Vetters vn if y bes/ feijt ein “Verwalter/ vnb macht nachfolgenb orbnung/wie man regieren folt:îDic KAbt vnb 3lmpt// ÄSSs^iSem«» leut folten on allen gun|ï vnbnetb ein gemeinen nuQ betrachten/foltenbie ^r/ regwwf^u menvorbemgewalcber(Sewaltigenbefch0Qen/pei(ftgbie£euth0rett/in bey// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• wefen eines ©threibers/nach raht berIVeifen vnb *Vcv{tcnbigenalle fach ab// riebten/on alle gabe/miet/ vnb fchenctung/Iüas aber grof furfaUenb fel^ame nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lachen |eyn/|bltmananben^eyferlangenlafjèn. Ï)ie dichter (ölten fclb|îam Rechten fiQcn/(r3lmpt felb(î verrichten/^ein‘Vnberrichter nicht haben. ÎDic “Vorfprecher vnb Kebner folten (tch andrem folb benogen laffen/folten(r 5ung vnb Heb nicht verbauifen vnb feil fûren/vnb ben armen dOann befchweren, ïbte ehrlofen/ ben bas reben verbotte i(ï/ folten nie an ber Öderan vn am Kech* ten fîehcfiQcn noch erfheinen. Îgt;cr5nuberey folt mit gemeinen raht vnb b»l|f von/ebcrmangemeinniglich gewehrt werben. iÖie 3lmptlcut folten feif thun basbieferOrbnung alfo gelebt werb/wer etwas mifhanbcle folt gejlrafft wer// bctt,(J0an folt bem bofen mit ber (Iraffwebren/boch wer belcibigct ijl worben/ Wil er vergeben/(ol ni^egen^ut werben jublagen.
'Sïoiiï’m^iïtitaan ^u San bpCmt/ivte fm'oinSapft •
Z7^ 3^ pi^^^l^^*^ 5« Cnnbfhut / ba ber Key fer vnb fr Canbsfurfb Oer^og nbsp;nbsp;.
tOeinrich vnelns würben/betten (le er(l ben ^ann bef Kap(ls wiber ben
Key fer angenommen/verfpertcn bie Kirchen/fungen nicht/‘Vnb ba bie pwWj« wtam^ j« tgt;erren wiber eins würben/ behielten ßebennoch ben Kann/wolten nicht für ajyrSÄ»” wancbelmütig vnb vnbe(lcnbige Ceut (bie hin vnb her ftelen/ben (Mantel nach 2»wamp;, bem Wetter Berten) gehalten werben. $)a aber nach bem tob JOergog Dein// richsKeyfer CubwiggenCanbfhut Bam/ bathet jn^ahnt bas (r niemanbs achtet/ man lief (le gleichwolin (rer Kirchen vnb lt;5ottesbien(l vuge/rret. Î)a legten (lees mit bemDergog vonîDeef an/ber lieff jumorgensfru mit Winb// liechtern/er vnb all fein Dofge(tttb/bräuwct er wölt bosKloff er anjunben/wo ^ie (Dund? nicht bie Kirchen au fffperreen. îbieprebiger waren fro/theten bie Kirchen a uff / fungen vnnb lafen wà^or/ fragte nicht einer nach bef ^ap// ffes^ann.
OBic tat' Xtkrlanb wWer leWg wurb/bfe Sütfic » ä^JV «6* flurben/ju Sein €r6eflt;vn weiten am erfiencie gürften eon Oe^crrcid?/ôum anbern Pfal^graff 2tbolph vom Kheln/aberKey(cr K^ubwig brang furt/Bam fnen juvor.
^fV^d? bem gehaltenen Äanbtagju Canbfhut jog KeyferCubwig gen ollcDünchen/machtallba ben 5rey herren ^riebrichen von©eunelt;B/©raff ju Ctli 'Vnb als man jelet von Chri(lt (Beburt »340. bef jwey vnb jwem ^Igde tags un Chri(lmonat/ (lurb Der^og Dans ber er(l in^eycm/alfofung on^rben.^ntwas vermählefbie‘2^ocl?terKey fer Cubwigs/ 3tn welchem tag '’or ein vnnb jwengtg faren auch von biefer Welt gefchleben i(l fein^nberr/ B^er^og Gtephan von Zianbf hut.'Von (tunban Bam bie £lanb(chafft/ nam pp h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Key fer
-ocr page 1046-©as acßcc ^«(f ^o^rtttttw #«ettctnt/
21tfyfcvXZ.nbwi3cnrtttlt;ïl6bcnnccbffenvon(V?4nnlid)cm ©mmm erbm/M bc^ falle cvlcbt bett/ $)u von 4gt;c(ïcmlcb waren wol bte nccb(le» 5rcunbt oc«J lüdbltd?cn ©tamm nad) $n rechnen, pfalijgraff Kubolpb / pflt;ïl^^*’n 2lbolübe*X)atfcr/war wol in gleicher ©tpe wttÄeyferCubwig feinem ber/obgenanntem ï^cr^od Danfen verwant»/er bete aber ben faUntebt erlebt/ *X)nbfcbicftenbicvonbcr£lanbfcbafftjnÄeyferÄ«bwiggcn (^Oóneben/vnb begerten baf er bae Miberlanb eynnemc. *X)nnb Bam ^eyfer jCubwig gen Canbfbutamjwóllften tagbef 3^nneró/ vnb febwnrjmbie Cdnbfcb^fftal^ frem recbten narûr lieben ^rbberren/vnb verfebrieb pi berSkeyfer gegen et^ nerCnnbfcbnfftam erpen/Xfr wok bie freybeie Canb vnb Centen/nemlieb 2lt;^ntg Jöttens tOanbfep/bnlten. 5«manbernauf ricbtêallegeltfebulb Cfogeo
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;macht haben bic Der^ogen/t^erQog tOeinrieb ber brey^ebenbe vnb vierQlt;'ben'/ be/vn tOer^og 4gt;tt ber feebpe) auch bas beyratgot prauwen Keicharben Per* ^og^bttenebef feebpen (Bemabel/bcrgleiien prauwen (Margreten Perftog Panfen (Putter. Ï)iefefïarbinbicfem Darnach frem©on/foman jelt »34’» am neunbten tag im pewmonat.'Weiter jum britten gab^Key fer Cubwig bef OètfDnöBiberqSfi^ ^ricffvnb ©igcl/baßbinfurtanbasObcr vnUibcrlanb ein Per^ogcbmnb era foi ein ƒ?lt;«•gt; nbsp;nbsp;feyn folt Jb erp vor fnuff vnb adnjig jaren in jwcy ^arpentbumb jerfrennt ?09t^umbf«9». nbsp;nbsp;fcyn worÄn/verbotauch bie Kauberey vnb bie Dnberrichter.
ÏCie Me ©rlt;f£^rtfft Jnrcl! biivcf' sevrât an i^arggraff
l^wbtvig bon ^ranbenbura/^evfer t^uOPigo eitern ©on/Fame*
• Z^*!) biefer $cic forbert jn fr 5rauw (Pargret ( fo man von ber gróffe bef i^(Paul0/ (Paultafch nennet) ©rAffin $uuyrol/ ^ifeboff Ceicbolbcn von övreyPng/gcbomvon©lt;hannbcrgF/bcr^cyfevifch vÄtr/bas ^iphm^b burch wähl ber^Tbumbberren innbielt wibcr 3obanfen von 'Werb/bem ber 33ap|l baö^Jipbnmb^reylinggeliebenbett/vnbjn ^Xuinton bey bem ^lt;tpK am Pof war/bef 73illbumb0 nicht bekommen mocht. 3ei5genanntcirautv
* « iff Blagtbcm^if(hoff/fïcwernocheinreine3ungbfrauw/ir(Pann(5raffPanJ jü^oroOtrfWßt Âônig3obanô auf Böhmen ©on/móebenicht2linber teugen. 2)er^ifeh^n freit Wann öf co we,- fagt/Cö wer bem ^be/mochtc auch teine fcynbannbiet^he were von ber^i»^ gen/baspe teint tw- ber wegen.^emnachwarb ©raff 3^ban auf ber©rafff(ha|ft ÏTyrol verpop tuXe?*” ^*“^'quot; fen/fobe ju ^erthranb patriarchen ju 3lgla/ nachmaló ju Böhmen / ju P** ncmDatter2^onig3obanfen/beBlagt|ïchbcrfchmachvnbvnchrimbewiefert
Cubwia Ätnfet '*^”feinerPauffrauwen(Pargreten(Paultaffchen ©r^tfinju ‘^yrol. Äubwi9»eonnimt fcrCubwigó©on/(ParggraffCubwig von ^ranbenburg/ nach bem fmfek WargretenWani^ neerpepauffrauw/bef 2Cónige0 von 2gt;cnttcmarlt;f dochter/ nun geworben tïîtmitfe*^ ’^**^^***'*’'obgenante (Paultafd) ju ber^e/ wiewol fenur gefchwiperBmbf'/ lt;9«!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finber mit einanber waren/ vnb nam alpbie ©rafffehafft ‘^yrol eyn / fchrieb pchauchPereogin^ernten/vnb'Vogcbcr ©ottsbeufer ^Igla/'ïrient/^rk »en/wiewol Lernten pin ‘DatterÄeyprCubwigben von Oeperreich gelier» hen bett/ vnb wurb bem Key fer von vielen vbelgerebt/ vorauf ber König von Böhmen was vbel ju frteb/ vermeinet ber Key pr folt ,m bae nid?tgetban bä''’ ben/bieweileraUweg gut Keyprifeh wergewepn/2lber es gebet alfo in biefer IVelt ju: Wer baf mag/ber tbut baf / tamgrofpr vurabt auf folchem betrat/ Wie hernach folget.
‘5on ter jSerren tob fo bttfer jrtt mit tob abgtengrn/ mb von ben ^iß^ummen ^h^pett vnb ïXfgenfpurg.
3efer jeitpurben nachfolgcnbcPcrren/Kifchoff Gielaus von Ke^m J^^jfpurgpurb juXbbcrnZltach/allba er begraben ligc/bergleichen^b feme’ll Albrecht Ju paflaw/ein Perçog von ©ach|pn/vnb peinrich '’o« Keichen«f
-ocr page 1047-ftott Seufer Êubü)tgctt 9cm ^ûvt)Cctt. CCCGXCIX
Xetd?Cttclt;f febubtmeUnbvortbtcfcrIVclt5»rîûrm^lt;rg/vcmtcb«n vorn 73b flbumb Ifyd?fïctt/blt;îô fm ber 734^(1 geUeben bett. Jm IVclfcblatib gteng tntt tob rtb2^ônt3Kiîprccbev0nïïlt;4plt»/lt;rwcblt/m$u einem ©onvn Vïnd^bom ^55^^12 ÎS“*® mcnamKet^T^ónigTinbrc/Tkónt^Cntló nn^Dn^ern ©one. iötefevT^o'/ ’ nig Catlin quot;Ongetn flntb and) biefct5eit/betgleid?en 73ap|î ^enebictuebet ^quot;£(^*1'*!^^“’® $w6l|fte$u2luinion/vnbwutb 734p|l Clemens bet fed?jïe/bet bat bas anbet ^SipS cKmetts ^« (5nabenteid? fat gehalten/ vnb gemacht wiebie3«Ïgt;en/bas mans allweg im fc^^ßc-pnffQigflen jat begehen folt. 73apll ^onifactus bet achte bats am ctflê anff^ btacht/vnb gehalten nach ber alten Komet btanchZ von einem bunbett^nrin bas anbet. Liefet ^ap|l Clemens bet fechjfe verliehe bas^ijfbumb Kegew fputgtOetttt5ttebtid?-lfychllatt/vnt7ettn^ettbolben/wate jwen 73tnbcr vnb‘Ceutfd)hetren/leibliche73tûbet73utggtalfeni7anfen von Hórmbetg/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Tiber bie Gbumbhetten wolten bet Beinen annemmen. 5)ie von Kegenfputg etwebltenau^ inen 5um73ifchojfiOeintid? vom ©tein.iDie von ^ychlfattTlU brechten von t3obenfel^/îgt;ie beib empftengen Ziehe» vo»2ley fet Cubwigen/ fragten nichts nach bem 73ap|l,
OJonlXefcii» ©apftgfemetttewfeer nueß wißet ßAiKeigt;
fer £iil) wigen war/ wie ®ap(l 3oamp;lt;»«ttf0 ^ff jWep vnb ^wciv elgfle/ vnb bet Keyfer aber ein Keich^tag hielt wibetbe»73apif.
zr^Tlttun73ap|lClemensberfechlfeetwebltwat/fchilt;tC5u fmgenTlutnton ^efff^affe Ält;»rrt ^^^KeyfetCubwig feinetreffenliche K^btevn5»tjlen tOer^ogbimptich ^^C^ten von'TVienin bem 2)elpbinat vnb^uTttlat (BraffXIubwigben Jun'^fccVi'*». gen von Seeing/ vnb ‘pltichen baugener von Tlugfputg feinen Canclet/ von ftiebs wegen/ ße blieben wol inbas vierbte ƒ at außen / ba wolt Bein leibenli^ct friebfeyn. 73aplB Clemens vetbatttauff ^apfl jobans meinung/ wolt bas tJeiligcKomifche Keich wer Ziehen von bem heiligen ©tuljuKom/vnb bet Si?S’^lt;^S^ Keyfet wer ein Ziebenmann beß heiligen 'patter beß 73apfîs/ bemnachwer em Zele» RvM ntchtbeflät vom73apfî wete/wetc webet König noch ^ey fet.23et Keyfet bett tomisiuacem. auch nicht macht ben^apflauff vnbab5ufeQcn/nocb einichetley Concilium iu halten/ vhb ein gemeine fteyevetfammlung betChtifïenheit jufammen ju forbetn/werfolchs glaubt/wer bet ergfleKä^er. ©olchs hab ich gezogen auß ben 73tieffen bie allenthalben an bie (Beifllichen in vufetn Zianben mehtge^/ nanntet Kapfï gefchtieben hat/vnb begett/ bas ße Jm folchc flöcB fch wôren/ta 5bctKeypt Bunbtbey feinen verfîenbigen vnbCBelebtten nidjt ßnben/bas fm folche ßnef $u bulbcn were/ ße erBenneten ben ^apß fût ein ^reBûçet/ batinn bet rechte IViberchtiß verborgen lege/ließen abermals ©chrißten außgeben wibet biefen 73apfl/ tiebtenbem Kc^t/et folte mit nichte Bein frieb nicht am nemmenmitbem^apß/©onbetnet^lt feinemTlmptnach/als bas oberße t7auptber Chrißenbeit von (Bott gegebc/folchen bochmutbeß73apßs ßtaß/ fett vttb nibettt / bas Bûnbt ttit fûglichet gefehehen/ ban mit ber (Belehrten vnb ^SanStbe^cc TOerßenbigenfehtifften/ bie folter ber Key fer wiberben 73apß in bie garnie bamiourcb b« ©e« Chrißenbeit auß laßen geben. (^Oanmüßben ^apß nur mit ^tieffen / mit £2bS«bS ^^* ‘Cittfenvttb5ebettt/vberwinbett/funßwetet5ußat(Ballett5ßt^ß^»'’»b tOet/z ten. Solche Schtifften vnb 73ûchet feyn noi votbanben/ wie id? oben auch „ _. nbsp;nbsp;_ gcmclbt babe/etlid?efeittbgebtud?t. “Önb fotbett bet Keyfet am erßen ein Ketchßtag gen 5tattcrfutt/ nachmals gen Speyer wibet Kapß dementen*/ wiewibetquot;^apß3ohanfen/'X)ttbwutboeß73apßs begeren fût vnbiUich von
ben Stäuben beßKeichß etBattttt.î)er Keyfet macht ein gemeinen frieb im ganzen Keich/ bet in langer jeit nicht gewefen wat/mußfeberz
manbemfelbigê ßhweten.IVettet gab bet Keyfet maß bem Tlbe l vnb anbetn/verbot ben vbetßuß
in Kley bem/ in eßen vnb ttinefen.
pp Iff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7)0»
©dô «(gee ^«(0 go^attrtw vliictitim/ K^üii ba Sonal» tvtc fte von Obe rn^lta^ weg tnt bon iß woi’Ocn/vnOirüüie^cvfvrin DaeTît^edanb erk/von einem juttge» Kinb ju (I^üncbcn/vnb 2^óntg 2ln/ bte vonHeapUô.
ÆXe Senat» Daîlt; rîbîcfcrttfrtvin niblt;vtt ^cycvn^n Obern^Htacb/ woke bte îôottawntiP kuRirenaUen ^ng gPl ^unCCbjïbcm 2Uo(ÏCV WCVbcn/frrt^ ^clb mb quot;WtC^mrtC bittres/ lt;ÎO**W’ bcpObmiaitacb’ o^^grubwoljcbenfarattcmanbcr cmlt;Brabcn/bcv^cyf«r febuffft/ mufles btcTlrtcbbauvctt brtvju bclffcn/gcjlnnb webv benn taujent pfnnb Kcffcnfpiiv^ gci:/vttb ïtJuvb alfo bic îbonaw m ben neuwen ©vaben gcworjfen/bcjî ni«» • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gang Hebet man noch wol/b«|l noch bic nUiDondw. ÏÏgt;te^r5ettducbfo»Mlt;ï«5^^'
letton Cbnflt ©eburt 134y- gier.gonCeibHetbenabGraff’WHbclwtrt'^’^^^ j?oUMb tmb anbere^^*^^4®^^^‘’“^ nbsp;nbsp;nbsp;Pennegdw/vn erbt blefelbigeC^nber nil fein eltefle 04)wc mebc yïiDerlanïnfc^e |lcr5tdu«gt;lt;lOdtgtet/bteKomtfcbe2^eyfentt/^eyfer Cubtrigs ©entdbeV nlt;î xia^tcc tomme» 50g btndb mttjweyê @ónc/3Hbted?t vu iVtlbelni/ndm bteCdnb eyn.ÏJtH M*^^ «n Severn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ©ambfïdg nneb bet 2luf|ïirt nnt feebß vn jwetn^tgfïen tag beß lt;ï0cy ene 5« (lOóncbcrttnobettt73cyettt/wutbvorbem‘?rborgcfunbc dn f tings ïknàbUn/ mit namât tDetnncb/iâmmetlicb gemartert vnb ertnórbt/ wdren jm nil 2lbevn duHbem Xlcib gezogen/bcttwoljecbijigwwnben/wnrb mît großem gepräng vnb ebventn bte ©tatt getragen mb begraben. ÏJtefee/ars wiirb and) ju ncrt^-?ïc5ÏsSrbt «S Pi^^ erbengt2kóntg3nbreaó. ^apk Clemens verliebe bas Keid? feinem dg^^^ îtengt durcit lift fei« grubet. 2Lbev2-VAnig|2nbwlgau|ï‘ï)ngern/beH erbengten .König 2lnbreaö tifs'SS(ib6:3«gt; nbsp;nbsp;leiblid?cr Kruber/jog mit l^eerstrafftin îleapUs/ver,agtauß ^talia yrauw
tonne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3lt;’lt;'^^’‘'bte Wittke feins^rnberö/mit fampt,rem,ewigen (IOan/beß23apß^
• nbsp;nbsp;75ruber/auch anbere an folcbcmeîOorbtfcbulbig/fcbrtebburcb bieganç Otk ^î^nbeit Krie^f miß / befdiulbiget KapfÏ dementen / vier Carbinol / bergUi^ e^TwKïo«* ‘^^^^ ^^^ Wittwejoannam/ bic folcê an feines^rubers König 3lnbrea6 morbe ÄömrSre» 5» fcbfllbig fcyn.ibic 5tauw3oanna ßobe mit ,rem neuwé tO* nfwirtjum KapJï 3fïeapii»getencft. genZuunon/ vnb nambev ‘Vngevifebe König bas Konigreieb HeapUb mie
• nbsp;nbsp;nbsp;gcwalteyn»
æie^apft Siftnen^ mb ber^ranßoß einen anbern
quot;^icinibt'cn ^seing wiber M#r Çubmig auHi^wfften.
Cs vonCbtifliCScburt waren »34lt;^.,ar/amfecbiïentagbeH Dewmott«*^® wurffenauffju'Crier ju einem KSmifeben König wiber Kcyfer £ub^ ^^wig Marggraff Car In auß CDcbrern/König 3obanfen auß Kóbiuen ©on/biefcbrcy5ûrkctt/KalbweinÀ^rtjbifd?otfvon‘$'rier/aOarggra|f lt;C'lt;*‘^l® m«L.terXfer vonöOebrett^nbcrr^ruber/Óerijog^tbolpbauf©aebßen/ ©erlag©t^uff Xubwigen eiwe^u. von riaßaw/bem ber Kapfl basKiflbumb (lOcntj brumb gdiebê bett/wie wol beraltcKifcboffnoeblebte/berwarabergut Keyferifeb/vn wiberbenKap(l. îbicfcbrey/wicbicKâpjlifcbcn felbfl febreiben / vnb folcbsals reebt vertbdbi^t gen/ nemliebConrab von(Dcibcnburg/Cbnmbbcrr vnb Cbnmbpfarbcrr jw Kegenfpurg/babengroHgcltvomKaplïgenommen/vnbalfobaóbciligcKöd mif±c Keieb verbanfft/GOarggraff Carl Cfo bieferjeit mit feinem “Vatter Ko^gt; uig 3oband von Kobmen wiber ben von ifngcllanb bey bem von ^‘^aurfreie^ ju bölffwar^ nam (blcbe wabl an/vnb jelt in ber Kapjï lebig be^ ^ybsbarinn cv CdOarggraffCarO Key fer Cubwigen verwanb war.
3ba folcbó Keyfcr Üubwtg inne wurb /beroffe er einen Kcifbftag gen ©peyer/ jeigt folebs an ben ©tAnben be^ Keieb^Z nagt vbcr ben Kapjl/ vber benKifeboffvon'Crier (bemersbod^gamtebt vertrauwt bctt)vbcr anbere fb geit genommen/bas peiligeKömiflt;be Keteb verban fft vnb veraebftt betten. 2)a fagten bte ©tânbe bef Keiebe/©ie wolcê fn çKey fc^ Xi«b wig? weil.er lebt/ fût cm Keyfcr bauen/^)nb es bebómmere fie nicht was ber ^ôapll mit wenk gen
-ocr page 1049-^onSepfcvÊMtJtotctett^cmÖKrïXctt. GGGGG gen nttdebtet / bk jtc treuxr vageßett/ nemen (Belt / vnb liefen ein g^niî £i«nb vnbergebcn/tc.'XJnb wnrb etn^ueb/nod) vorbnnben/gefebvtben wibee^apjï ófMm fdiKiet wi#i dementen vnb o fff genAnneeniDarggraff Carlen von Wtlbclm von 4gt;ccam/1*« *•*« ^«Fl^ öf» einem ^arfûfpr (V^ónd?/vnb enbern (Belehrten amt^of/bavinn^apjïCk/ menó für ein ^r^Bc^er vnb IViberd)ri jï / etn ‘Ïobfetnb beß beiUgen Kómifdjcn Xetd)ö‘Centfd)er nar ion nbgefagter^einb / vnb bc^ ^rnngofen^unbgeno^ gcfd?oltcnwtrt/wîeanbere73âp|l/nemlîcb^apll (ClemenóberfiJnlft/^apfï 3obnnne6ber jwey vn ^wengigflz bte fid) vnber jtanben betten bas ganç beilig Xomtjd?/(rbrt|ïltd?X.etcb/bicg4nQ‘CciJtfd)erïation/aUe2lt;eyfer/5u vnbevbm cBen. (V^arggraffCnrl wirbt in obgenannter ©ebriffe befcbülbigec/ er bnbc fein^yb/trcnwvnbp^i(bt/bamiterbembeiligcX.ei£bvnb2lt;cyferverwanbt/ j . nbsp;nbsp;.
nicbtgcbnlten/biefelbigemutwillig5erbrod?en/feyeirt5reunbvnnb^jter5ór/ «^’XbM^iF* berer be^ ^ap|Ï6 vnb be^ ^mngofen/ bie etn lange jeit ber abgefagee Cobfeinbe R« / »nö eer ^ran^ feyenbefî heiligen Cb:i)llieben Xeiebö vnb '^eutfeber Hatton half nid?t bie 3lb^ ^’l*quot;’ febiebber Kelcb^tAg 511 yraneffurt/ Coblentz Canftein anflgangenwiberbic '33Apll vnb5rant5o(cn/'Cbn and? gang übel an feinem eigenen iOerrtt vn ^nen/ 2^eyfer tOeinricben bempebenben/benermit bicfer 23ónbnn|5 vnb fad? gani$ fd)màbc vnb vnehr/vnbju einem 2lt;e6er mache/bennberfclbige in Riefern fall auch wibcr ben 13ap jl ifï gewefen / wie nod? wiber jn im lt;Betfllid?en Kecbten ein Capitelgefd?rtebctt flehet. Î)cmnad? er (V?arggvaff Carl fey vntnd?tig §«m Ko mifeben Keid?/fcy and? wiber Ked?t vnb alt lob heb herBommen/fo bae heilig Keid? noch nid?t lebig iflz wiber feinen ^b/ juBeiner beflimpten Jett / nod? ge// w0nlid?emort/nod? von ben Jur {Ben/bie fold?sge wait haben/fonbertt bnrd? mietvnnb gab 511 einem 2lt;0nig fórgenommen worben von ben Jeinben vnb mi^günnem '^entfeber Hation vnb bef heiligen Komifeben Keid?6.5)aß vnb anberf viel mehr wtrtmitvilmchrworreninmchrgenanntem^nd? wibcr ben • 3bapflvnb(30arggraff Carlnangeieigt/id?feticnurbengrnnbf. ^ôifîaueb 5« biefer ^eit gefd?rid?cn worben bae ^ud?/ fo Defenfor pacis helft / vnb vor $ jhen
jaren ju^afelim i^rnd ift auf gangen, hat ein (Belehrter vn doctor ber Ked?^/ ^ffinfirfacuMar^ ten/mitnamen (^Oarftliue von paöua/Keyfer Cubwigen gefd?riben wiber-^^*^'*^'^“*”'’ bte^âpfî.îôergllt;id?enhatgefd?rlebenlt;inanbcr^«d? btefelbige 5ett wiber bie * ^Äpftifeben/von bemKeid? vnb 2^eyferthnnth Cdcpolb von ^abenberg/^i / Cwpoftw»fw» ^1* fd?off’5n‘25abenberg/ber erfl^eutfd? iboctor ber Kedten/ifï wol vor vier vnnb £fc,5fÄ?**” Swentjig jaren im ^mcB auf gangen vnberbem namen weilanb tOer^og Jrb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ *
bcrid?cnbcf Churfürflc»itt0ad?nen/ helft baß 73ud?/Leopoldus de limbus imperii Romani,“Don welcbeß wegen well vnb 2key fer Cubwig lebt / wolc niemanb ^'^arggraff Carlnftircinen^ónighaltennod?anncmmen/ bif nad? Kcyfer Cubwige vnbIVilhelmó von 4gt;ccam tob/wol fieben jar hernad?z fdxtieb Conrab von GOcibenburgChumbherr vnb Chumbpfarrberr 511 Kegenjpurg wiber obgt; genannte 13ód?er ein anbcr'^ud?nod? vorbanben/^uKonig Carl/ barinner o|ftgenanntlt;n^arfóffer IVilhelm you ^ccam ein Xfr^Beger fd?alt/ ber ben JaSSSr-^* frommen 2^ eyfer Cubwig Cfo funH cun-cblteher/weifer/ gefehiettcrjiirjï gewe^'z fen fey;) verführt hab wiber ben ^Öapfï/legt alle fd?ulbauff ben (I?ónd?/ene^ fehülbigct ben 2^cyfer. Hennt aud? weiterbenlbilhelm von4gt;ccam ein “Ver^ führet ber (Belehrten vnb iOohenfchul/ bereinneuweCchre/ ein neuwen weg in ber hdltgen©d?rifft /philofopbey / (Brammatica/ vnnb anbere ^ûnfïeauff? brad?t habe. 2tber baß fey je^t genug/auf biefemmag einjeglid?er wo l merden ben red?ten grnnbt vnb vrfad?ber 5wytrad?t vnber 2keyferCwbwigen vnnb
ben 23Apflen/foin Beiner Chronidenfunflrcdït ange^cigt ift/Jd? habe ea
auf ben alten 0d)rifften vnb 23ricffcn/ beyben/ Äey fer vnb ^âpfï/
hin vnnb wiber gefanbt/ anferBlaubc/ nicht one groffe müh« vnb arbeit.
PP «#
quot;Vorn
-ocr page 1050-SiW ad) te ^«(§ go^uttntô ^(«ettetw/ 'SJom (ob bf 0 S’atiDlero bef' âe^fen^ / bnb ivie bot bon ^ngeHanO (m ^iiOcrlanb Oen Sranßefew
Û3(rtc$ £a«lt;tfiioV J^rpfet* Æobwig# Cau^Icrßirbt.
B3(4? fa^egettrttttttem Kctd?^trtg: ju Speyer 5obe ^cyfer £ubwt5 3^quot; ^mnefflirt / wartet aUba ber $uB«nfft ber ^eyfertn auf bem lïtber'/ lanb* 5« btfer $ett febieb voit b te fer Welt ju 3(iigjpurg2^ey fer Cubwtçî^ Canzler / quot;X) Irtcb Cangenor von 3(«gfp «rg/ew ge fd)tcf ter mann/ben ber ^«r fer tu vil treff Heben 17» Anbein vnb ^ottfebafften braucht : ^r befahl «« fctneiu legten enb vnb febuff / man folt jn ntebt in bas geweihte begraben / bamitfn bu ^Ap|ïifcben wiberaufjograbenniebt moebten febaffen/wte jr brauch i|ï* ber tOeinrieb von Sebónerf/^ifeboff biefebige ^cic ju 3(ug(purg / fo gut nbsp;nbsp;nbsp;r^ rifeb / vnnb wtber ben ^ap(ï war / ber He^ fn ehriteb begraben / legt /n miçjj’ gar inbie Ätreben bineyn. 3(ucb gleich vmb biefe jeit im Hiberlanb/ inj?* ét)warbK5m(t««8 earbey/nit Weit von 3(micnô vnb 3Htwil ben ScAtten/feblug if b warb ber 2v^* ffngcitdb f4Uâtgt;» uig von ifngcllanb/Äeyfer Cubwigs Schwager / 2k$nig philipputw ***^*^ irançpft». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5gt;^«rtctre^cb an einem ©ambfïag/am ftben vnb jwen^igllcn tag be|j ^ug|ï‘W^* nate / tarnen auff bef ^ran^ofen feiten vmb bey brctjfig taufent mann/ vnber welchen würben auch er feb lagen vnb blieben auff ber Wallflatt/ 2^óni5 t3anö auf Bobern / König peter von Ha narra/bey fciij ber ^nfel (^aioricarum auf iOifpanien/ bef Königs von ƒ ranctreieb Kruber/t?erQog3lbol)?hlt;»wp Xlothring / (Braff /2ubwfgauf Glaubern/einer von Kolenberg / ein Kóbemi* feber Canbherry vier23iflt;h6ffe/acht vnb jwemjig (Braffen. Solches febt^^bt Oans von Scbónfelb/ein ^eyer/von ^rùcf in Glaubern / fo in biefer Schlacht • nbsp;nbsp;auff bef Königs von if ngcllanbô feiten gewefen iff/ein wunben in bas Klt;thf
•^Vang ge flt;b lagen/ empfangen /auch mit einem pfeil in bas haupt verwûnbt «««HaubwkbebS wlt;|^/txm25tflt;h«ffvo»paffaw/eaftfHblt;nv0»'Wcifflt;nect.îgt;cr5ranigffl2 55apft demente in be mit fampt UOarggraff Carlen gen Simiens / nad)mals gen parif. Kaplt tie» -Sflnaacttau. Clemens thet ben König von if ngcllanb in ben ^ann/ ber von if ngeUanb we*
• nbsp;nbsp;nbsp;gert auffein frey gemeine ber ganzen Cbriffenbett 'X)erfamlung»
2Bte Marggraff Sarf/fo fin 9îôtniffÇfr König looit fcpn/ wlbc^dm in^d^mhnti
ÄjV^3(rggraff Car l Bam gen Ilügelburg / ff fcyn war / bie von 3(cb wolfe»^ oil) inlicht/als ein Kómifeben König/eynlaffen/ÏJer ^ifeboff von C^e^’ÿ SÄ Stange ^S^l*^ ^« ey n/aber bie Bürger/ burcb hólff bef Konigs von if ngellaÿ C ff fc^Ugen. fich Dicart bef heiligen Kömifchen Kei dis febrieb) jagten ben Kifcboii ^‘‘^ fampt bemGOarggraffen auf bet Statt/ fcblngen jnaueb vilT^olcf ab vorher Statt» Î)cmnach eilt (ÎOarggraff CdK^enKonn an SanctKatbaritt^S/ ju feinem Detter ^^ifd?off^albwcinju'2'rtcr/ vnb ^ifehoff Daltenjo^^lb*' vnb (Berlar (Braffen vonHaffaw/ ff ju (îOeing ^Ifcboffwolt fcy n. Dnb bie(er jcitl?ambteKeyfcritt gen 5ranctfurjumKeyferauf bemHtbcrlanb/hartnn fe/renSon tOergog Wilbelmgelaffen bett/vnb jogen nad?mals ber Keyier vnnb bie Keyferin mie einanber in Beyern gen lt;î0ùnchen/ 3lbcr (parg^aff ÇaroruôttjfnMjn Cari auf (Töchtern tarn burcb 5rancten in Röbern/wurb KöbemifchetKo^-wÎÂmÂS nig/hett Crieff vom Kapff Clemente bemfunfftcn/fd?rcib feb Kömffebe»;^^^ feraugenpmmc». nig/ 3(ber bieweilCubwig lebt/wolcjnniemanb annemmen imKeich/ wtewol ber Kapff bey bem Kann gebot/man folt jn wiber Key ffr £tub wig vberal cyn^ laOèn/vnb für einen KömifchenKönig ertenen/ jm fthweren/ als bember vorn KomifcbenStulbeffAtigetwer:3(ber es gefiel ff lebe wähl nicmanbnidn/Ko4 nig Carl muff f ch in Köbern enthalte/ gewan mit liff l0crglt;^ffein/ein Schlof im Walb bey Cham/Keyfer Cubwig lief Conraben von jCameraw voeger bafelbff enthaupten von vntreuw vnb vnfeif wegen/ baf er bas (Befchlof ver^-warloft vnb fo lieberlich auffgeben hett.
-ocr page 1051-fsottßcpferßubtvt^ftt^em^terhett. CCCCCI 2Bie ®ilbdin von Oaam vnb Kepfev SubWig ju ^ün^ efen purben/ von gefe^tef Hgfdt ^'cyfer
Zinbwtgó*
^^Cótttrtn^^dUnad) Cbn|ït Geburt « j 4^.MvMw$lt;bcnbctt tagbe^ Opvillen/ ^||ï«rb offrgenrtnntev ber Barfüßer/IVilbdm von 4gt;cclt;»m 5« dOóneben/ x^ffaihPitM» ^^itgcaUblt;tbcgvabcntin^rtvfuffcf2^bjïlt;ptm Cbov/rtuffbcv Unrfen feiten
Vorbem ©rtcrnmentben^le/ligcnneben/m feine jwecn^ïOttgcpUettVnbïDocto# tcó/^on4lt;5rrtciavonper^ino/»nb doicb^el Cefenue. êleid? aneb bißjere fîurb 2^cyfer fiubwig am jfaibbey^ijrßenfelbbefn2k.lofier/bey bcm îbotff ^lt;*)f« tutwig« 33ud)au|f einer IViefcrt/beißtnocbnaebimbteÄcyfcydWiefett/amciIßten tag *®^* i*n Weinmonat/bat gelebt btey vn fed?^ig far/regiert brey vn breißig jar / minz ber einer woeben» Îgt;er Ceib wurb geführt am erffen gen Jürflenfdb in bae Klofber / ba fein Xgt;atter mb (iOutter begraben ligen/ naebmabam britten tat Öegen lt;0üncben/ aUbagelegtebrlicb in vnfer prauwen 2^irlt;ben / ba man noch fein dOarmelfteincn (Brab fiber vnbjeiget^Vnb iff 2^eyfcr /Zubwigein fafeget febiefter 5ür|f gewefen / von Ceib gerab / auch bober vernnnßx / gleiii) in glüct bnnb wiberwertigbeit / nicht vnbünbig ber jCateinifben Öpracb /gütig gegen tnennigUeb/vnein befonber Mürberer gemeineö fribeö/barumb erCwiewolavm/ feinwiberwertige/bie ‘^üpftifcbettvnnb^ranQofcn/fcbrvbcranßmccbtigvnb reich) mit feiner gefd?id?tigf eit/guten fricb im Kcicb crbalten batzvon mennig^ ^^^r^^ ÆubtoM« lieh von feiner'Ö^ngenb wegen geliebt iß worben. Jß ber crß 2^eyfer ber bae Sugeno. Keich burch fein eigen bar legen bas 2veyfertbumb mb er halten/bat ^eyem faß gereicht/vnb in fo langer $eit/ vn in folcber wiberwertigBeit / nur ein fahrt/ als vil id) gefunben hab/einÄloßenwer angelegt/quot;Von einem Koß^ muß man nbsp;nbsp;• geben fedjß vnbbreißtgpfenning/von einem Kinbt jwenQig pfenning / von eit nem ßchaf/CBciß/Ö^i w / acht pfenningdOat fein bteiße Keichßtüg vn iDof^n 3ngelßaet/(V?ünchcn vnb Hürnberg gehalten / barumb bie brey ötütt erweit tertvnb ßbr ausgenommen bißber haben. 2)ie vonnümberg/ anbere Keich* ßäte / habe fn feh: lieb gebabc/^u Nürnberg ßebt fein^ilbnuß auß bem Kabt* nbsp;nbsp;nbsp;* bauß/bie ein Kabc vnb ©emein f m ju ehren gefegt haben*
IVeiter hatbiefer Keifer Cubwig baß i^cyerifcheKechtmb^uch/fo matt »toch im 4gt;berlanb braucht/barnad? Kicht vnb Kecht fpricht/machen vnb außt geben laßen/ hat ben Ötüwengroß befunber Jrreybeit geben.
® te Keffer SuVttUg tué ^auf? 35c!)an gc me§rc ( bat / ivao’
für ^crrfc^aßt abgefterben feinb.
^ö tOanß Keyernfotn viel tbq^ctrennt war/ hat er wiber sufammen bracht/ßehet noch binber ber'ö^rCwie man gern fpricht) ich gefchweig tOollanb/©eclanb/iOennegaw/5rießlanb/lt;BraSfchaSe'Cy rod/ dOargt graßfehaStKranbenburg/mit welchencrbao t?auß Beyern erholet hat. Key Wrtfrcnbaürcrfltw feinen weiten feinb abgeßorben bie (lOAßcnhaufcr/ ber le^t^lrnolpb ließ fein ^wah baußfraw/ibtteno von (Breißenbergö Tochter/ju'^raunßjergverbrenen/be Jiehtiget fie mit einemKnecht/bie 5raw fagt/fte wer vnfehülbig/ vn ju vrbunbt ß vnfehulb wünfeht ßc bicfem 3lrnölpben/ baß fein frucht mehr von ßn bomt men folc/îamp;aô gefchach/es ßurb in burden tagen an fm all feinCBefchlechtabiXKr ligt begraben 511 Canbobutimprebiger Kloßer. 3m óberianb bie (Braßen hetlDa«^ ©Mff# votOerf^crg/*X)0gtbeß (Bottshauß Xbichßett / welchcrperching/ peren grieß/ fWePt^^to^» anbere Fleeten mehr/gewefen. 5rauw Sophia / Key fer Cub wigs ‘lOatter» €ichwcßer/mit jwcy en ©ónen / (Braß (Ber narb vnb (Bebbarb / fey n biefer jeie auch abgeßorben/ligenju^ichßeteimprebiger Kloßer/baßße geßißt hat bcn/ir'X)atter (Braß(Bcbharb b Ic^t hat feinWeib vnb Kinber vberlebt/iß ber le»5tc(Braßvott5irfperg/gcßorben/imtaufentbrcyhnttbertvnfünßtcjar/am vierbten tag im dwergen/ligt begraben ju Kobborßim Kloßer bey .^ichßett/
-ocr page 1052-^ne «cf te ^«tÇ go^unnû ^(ttenttnt/
Î)cr‘23ifd)off von^icb(ïctt/Convnb vonpeffcnblt;îiîRn/nainbîc©cAttvn5I^
rfen Âcy fer Cubwige/brtd Crtntgcncbc.
®raifpact MtaS- ^ôfdnb aucbvmbbtefe$dc4bd((îorbenbte(5r4|fcnvonlt;5ratfp4(b vnnb Xilt;d)^gmùnb/bic haben bîe fuller S^etfjbetw vnb ©d?onfdt S^fltfft/ feyn 3«'' born nu^ bcm 0cfd?lcd?t bcr alten (Braffen von ©cbdlt;rn/2^cy fer Cub wig b^^c fie geerbt.
«wfpagPitstad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JÖergUi^en feyn in ÎTibern ISeycrn nbgeflorben bie (Braffen von Com fper^an ber^fAr/welcbege^tfft haben ©anetDdt bey neuwmarrf/DidjbatP bas 5rauwenblofîer vnber Canbehut an ber 3far/ vnb (Banbo fen badîTeutith t^au^/ibornberg/basCungaw vnber Salzburg ijl/rgewcfen/ ©dnb her von bemalten (Braffen ^abo von 3bcttfpcrg / ber bic brey vnb breifftg 0óne ge^
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habt hat/ 2gt;tc (Braffen von ©ehaunberg bommen auch von jn ber.2)te (Braffeu '’^’^ ^rehenbach im (Bebirg bcy dOomaxv/ ©taphelfee vnb -iBchel/ partb^u ‘ Streben vnb IVcrttfcld. i)te tOerm von Weilheim feyn auch bteferjdt obg^'^ florbê/ 3r (But heet dn tbcil bas 25 ifïhumb von yrdfmg dn theil Aey fer Cuo^ V’jg «yng^^ogen / vnb erbaust von bem ^ijïbumb 3lugfpurg/bem ber Uö^*
(Bralf von ^fd?enbacl? and? dn theil gc|ïifft hat.
Q5on ben ©tifffen vnb ©ebeuwen Keffer ^nbwiae^*
ifyfer Cubwtghat5u(?O0nehengc|ltffebad^arfößer2Mo|lcr/batcyn
^’^ (ïOünd? gcjcQt /bie vor ju 3lugc waren / bahin Äeyfer Cubwig bie 2^lolïer(ïcnrhingefe^fbatt/ 31 ud? ber3lugu|linervioliergeffifff’^^ . 25 nebó 25»fd?otf von 5rd|ïngcn hat bey be (Bottsheufer an einem tag geweihd/
• •in bcywcfeit 2lt;eyfcr Cubwigs vnnb feines Embers Pfal^graflr Kubol^^» plt;«lt;nbOTff 1(1 von Weiter hat o|fcgenanter2^cy fer Cubwig geflifft bie Öpitólju dÓónd?cn/ Jm 2c*nier iutwißse^« geilïatt/3lmb€rg/bas5rauwenbloftcrpettenbor|f bey T^genfpurg/^tb^l^^ l^HUa* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bebirg/ ba bic ^mverentfpringc/allba vienjehen dOóneb/ brdeeheu glider
* njit/rentbanffrauwen/anffgchalten foUen werben. 3m Walb bey 25renm berg ift biefer jeitaud? geflifft worben ©chofflod? bas ^lofver / fo /eßt 0Olt;^^ wrartcnien^elHfP Henjdlhei^t/©tiffterflt;yn/Koimarvon35rennberg/lt;Bott^ibiochlt;f/®^^2 wu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frib von ©traubing / 3Hbred)t von ©tauff / vnb 5riberid? ^wer / ber hutö erjt wol anffgebanwet vnbge/lifft/^ifd)off Vielaus von Xegenfpurg / vnb 5dbd rid? von planctenfel^/ anch25ifd?otfjn Kegeufpurg/habens geweiht *’””^ bcjlât.
Q^on fel^amen bingen/ fo naeÇ Keofer Subwigs? tob von fhm^mt gefc^c^en fcviib.
lErbGibet« toaret rier^^i^tas.
lt;O nceb/len /ar nad? Äey fer Cubwigs rob /als man jalt ein taufend bwy g^B hunbert acht vn vierzig /ar/an ^5^nct Pan Is23eberung/bam dn groffer C^jÜ^rbbibem am abenb/ wäret vierzig tag aneinanber / thet allcnth^^lben greifen fd?aben / fed?^ vnb jwen^tg ©tAtt vnb ©chlófferfdnb mit Dih« vnnb Centen verfallen/ bas (Bebeuw/bie Kirchen/ bie lt;Oauwrn vmb bie ©tAtt feyu eyngangen. 3u2A.erntcntbetftd?basiBrbtrcid?anff feynjween^ergjwhïm^ mengefallen/ haben bie ©tAtt/ dOArdt/ ©d?ló|fer / ÏDórffer/ Dihe vitbCdd/ nemlid? Dtllacb bie ©tatt/verfeUt. ^sfeyn etliche reiche Knuff lent von Kej genfpnrgjuDiUad? verfaUen/man hat bie25enr in vnber ben Kühen figent vn mclrfenb / mit fampt ben Kûbener/ïarret/ gleich fam jn einem ©alß/lein verlt;-wanbclt/ gefunben. ©olchs fchreibtConrab von (ÎOdbenbcrg/bicfclbigejeic dngroO'erKün|ller vnb ©temfehcr/fagt/crhabcfolchsbefucht/mit fampt bep i^erçogen auf Óflcrrcid? Cannier: X^nb i/ïdngrof|cr/âmmerltd?er ©terben hernach bomen/i/ï nid?t ber vierbte thdl ber (ÏOenfehen vberblieben/ man gieng mit bem Creuß/ man bett / man ping. Î)er 23apfî lief ein befonbere ^ef vnnb 3l«npt wiberbtcfen©terbenhalecn/lefen vnnb fingen/Tiber ba halff nid?ts/es flurben etliche ibérffer vnnb ^lecfen garauf. .If tliche fagten/es wer bw jorn.
-ocr page 1053-Votifvcnfcruubüiîcïcti^cmvi'crbtctt. CGGCCII
®ottéô/vnb ein befonbeve pUg von (Gott. îbte rtttbent febnebens bcm (Gefîtnt iu/îïcrgcmcmmrtnn gab ben Jubenbtefd)ulb/ bic folten 511 an^nlgung bev ^»ï«« «xtbettrnwe ’C^bvtjlcnbcttbk ^tunnet^x'crgtfft haben/ von wcl4)C6 wegen würben tn viel CV*quot;’”’* '’^'^^ ©tAtten vnb ^Icchn bic Jóben^evbrennt. (Dan h^t auffgefebnben baf? in ‘ï^étttfchlrtnbwoljwólff tanfent Jóben bermaffen verbrenne feinb worben ort
^Ue 15armhernigbeit.
^d bnm and? biefe jeit ein neuwe Kott vnnb befonberelt;Gci(Ïlid)en au ff (Peinef^femmt« Herman bie^üf|ervn(5ci(ïtcr/batnenjrfónffbunbcrt/iebnnbert (Dann vnb ““ff’ iVctb infamen / giengen nUweg $wey vn jwey mie einanber von einer ©tact ju ber anbem/waren von oben herab biß anff ben tlabclganQ bloß/ fdjlugen ßd? wie (Geißeln / baß^lne bemach goß vn rann/ 2Hö vi 1 far einer alt war/fo vil tag
^lieber bey biefer2kircbfabrt/nachntal6licff erwiber beim/vermcint vnbglan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
bet er wer nun rein/ vnb loß von allen Öünben vn vngnab (Gottee/wie ein jung
i^nfchülbig erßgebom 2vtnb.
ifö regnet auch ^Int/es ranen etliche ^ächerohtfarb wicl5lut. 5«2lt;cb »tucn-^im. beim bey ber IJröcf vber bie ïöonaw rann vrploQlich ein ^ach war ganç blurz fatb/meinten bie Bürger/ es leg Deiltbumb aUba verborgen/ vnb were ein bei^/ bge Statt / bauwten in ber eil babin ein bül^ene Kirchen / ƒ e^t (lebet ^Uba ein wón/von (leinen gebauwet/ (Gottebauß/ beißt noch oum beiUgen ^lut von ^bem^ad?.
®tc Ke oftv Viibivye Giene von einant'cv t§f tP lenbUSanb.
zT^ 2( nun Keyfer/Cubwig 511 ber ^rbbe(lâttget warb / Manien feine Son/
eher er fechß bett) Cubwig (Darggratf^n ^ranbenburg/ (Graffin ‘S^y# fet^g e {wSS’Ä '^^^rol/ Seepbanïiubwigber Kómer/analler heiligen tag ju Canbelgtt ‘ïiam«». Sufamen/bieltcnallbaein/ianbfchafft / namen ^rbbulbigung/ vnb verfchrte^/ ^en (ich Segen einer Ilanbfchafft/ ße woltenob ber Danbfcfl 2^0nig üttene bal ten/wolten 5u ewigen$eiten deiner ©teuwer mehr begeren / ich ge(d)weiganle^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
sen / vnb allein mit Canblcuten bielf mpter befc^cn : Wa (olehenicht gefchebe/ foltenbie von ber Canbfchafft macht haben/ßeb wiber biejrurflen/^u hanbba? ben(rer5reybeit/jufammen5ubinbcn/tc.
Ï)ie anbernjwenSonS^eyfer/iubwige/iOertiog Hilbrecht vnb Wilhelm/ i»aren tm nibcrlanbimDennegaw/Seclattb vnb Do Uanb.
2Hbrecht/nach bem er feines Darters be(i 2^ey fer s tob vernam / 50g er berlt;gt; ttu(fin^cyern/ließfeinen^ruberDert5ogWtlbelmbieweiltmnibcrlanb/beV nam ^rauw (Dechtbilb auß ^ngellanb ju ber if be.
îDer (óng(le ©on Derçog Ott war noch vnvogtbar / war bey ber 2^ey fegt; Hn ju (Dund^c/nach bem tarnen ße w^r ju Kegeufpurg jufamen am jwóltp/ ten tag im 2lug(lmonat/ quot;Ïbeilten in Ky wefen pt^al^graff Kubolpbs vom Kbeyn (res Detters/ vnb ^urggraffen Danfen von Hürnberg/ alle Canb am erßenln jwey tbeil/Cubwigenbem Âltcm/Cubwigen bcm Kómer/DubOtten Wurb Obern Beyern / bie ©rafffehaffr ‘(Tyrol / bie (Dard 73ranbcnburg. ïöie anbernbrey trüber/Stephan/ Hilbrecht/ Wilhelm/ namen für (ren tbeilHi^ bern73eyern/Seelanb/ DoUanb vnb Dennegaw.
Dnnb bie brey'33rùber tarnen juCanbshut im Wintermondt wiber ju/ Æonbfdtb ttibetbu fammeny rùfften (nach bemalten braud?gt;ingemcin Canbfrib attß wiber KÄn ber/ (Dórber/ TJrenner / bic folten nienbert 5vey heit haben / werß behaußt / be^/ herbergt/fpeifet/treneft/ fd?ób/ folt mit gleicher (lra(f gcbù(fct werben. 3n bic^ fer 730nbnuß war and? bcgri(fen bie /Key fcrin / ^rauw (Dargret / vnb Denjo^ Sin Keicharb/Derijog Otten beßfechßten verlaßene Wittwe/nad^malstheih/ ten ße wiber bic Canb in jwey theil/ bie 2^ey ferin vnb (r Son Wilhelm namen pennegaw / Dollanb/Scelanb/eyn/Derijog Stephan vn2Hbred)t geßel Higt; oernBeyern/ Î)ie jween theilten weiter vnnb jum britten niber ^eyernin Jwey theil/ Der^og entrecht nam fór feinen theil îî)iethfurt/2^elheim / Cham/
2)ccten^
-ocr page 1054-^«6 acOte^ttef ^ofwoitw ?ïtwttlt;RÏ/
” wurb ^rMng / ^o^buvg / Kofenbett» / Canböbut / 4gt;rcnfclb/ èo^krg ^**”’^*‘quot;^^quot;*^3^*^»rlt;»gt;/'^ö»3/35rmw4w/^vaunfrem, 04«/ ^5 '^^**^^ ^^^^^‘•‘ïff Cubwtg bcr Aleer ©on .Kevfef Cuïgt;wlt;9ö/ Wlt;« /imgcrt:23róbcnï/iocrf5og Cnbwigmbem Konuwti^ bermafjen/war nun bic vterbr tbcil««5*
ff.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cubwég bcbiclf bn bic ebur vnb ben Hamen bc^ Cburför;
^«l’3lt;tt Kómifeben Ketd?« gab |lmb bic (Dar cf Stöbern Cnbwtgen bemHémermb • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flt;bncbcn (teb febUebt OOarggra tfen $u ^ranbenbnrg. IV««v ’''^^
' Reyern/ ban^c gcmcintglieb 511 (Wóneben/bk xween /tnk /fiibwcnaUba/ alö mngc5’ür)fentmcvbvt3crtt
J^iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äff^fflaÄSS
asr“%^„Äquot;2^Ä^
wfttl.«^,,?i™ yquot;'3.'';»ir«/’»«'gt;«9t»ibecEommen/ngt;0ltCrtnigt;vii!gt;Ä«’' ï^J^KSSJ^* ^iS* $“*quot;»«gt;'*« ©t^K bur* Kernel C«iU4»«**
• nbsp;nbsp;nbsp;. ®ie ee «n DîtlÆ üßel ^ugteng nnef? Genfer Subwio^ W^z ‘^^Ä ^^^Δ ^^«“«toemSWiirtjiemjWota«»«» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benen/bic bic^urften erweblk»/ w«rb nbsp;nbsp;ecUeben ©Meten / nemltcb Kegenfpn tg vnb nbsp;nbsp;enz
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bevg/vct’trieben/vnb wie^n leijt bk |aeb aUgc^ nebtet würbe mttöelton blut/ vergieren.
tï« e «f«^ ïS^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f«|Ht|ïtger yarfï/ Bnnbt viel ©praeben/ Weiß; /
/^‘»^ß??«b Äatdntfeb/bett ein Ï3«U votî^Saemenre ^^ben^ecbften/bartnnaebfolgenbevkr|{acfbegri|fenw^en^^2hn^c« gebotber^aplt bey bemfebwAren ^annvnnb vngnaCSXi/ba^S quot;nbsp;pÄÄÄ^Ä^^ ^^'^■i^‘'^^f‘*^‘^ ^ÿ foWev du îS^tbvtecat fait / binfüttanîeintn fit tin beetrt'^a«ffiîffl«s^î^^r^*'^^‘^^‘'^^*^^^^‘’^^‘^quot;^^^^«»2lt;cyrcrwa(btba// ^ÄÖJÄ“' “”®quot;quot;quot;quot; ^ W»»«»«agt;««iw ^‘^*‘^*' 2UnigCarl cheval in baß Xeilt;b/5n (Baftlidbcn »nnb »nbai6balb2lt;ónig Carlbórt/ baUlvev?
bkfer IVelt gefebieben was Zeilt er au ^egenfpurg 5«/wok
Jen bte ebov offen flehen / boeb geboten fie feberman beimlieb in iOami/ib auff/ *ïlle gaffen mit ben letten/vn tarnen auff baa nabtbrtjwfammen/ vnb heffen/n alfo in bie ©tatt bmeynteiten. 21 Ónig Cad
-ocr page 1055-60« fiepfcv ©ibtvtg^tt 9em óterïxett. CCCGGIII CrtvlB4mbt^5umKrtbtba«|ï/Buttbtntcnbcrtcynnocbrtu^. ïÖagtengenjujr« «enenfe^er 2(bcr bevab Convrtb Öa^nbofev/ ctn ^cyerifdicr X^^bclinann/batnaU ^urgemet* Mj« ^«3«’fp«gt;^5 lïcvCwkbtcfclbigcjcit bev brauch war /ba bcr^lbd^uKcgcufpurg b^u^tvnb s^W“* Bürger war ) ber ©tart TLegeufpurg/ tOdurteb o^ud? ©cbultbci^/vnb Cco^« polb ©umpreebt ÄAmmerer bafclbfl/ pc fagtenS^ónig Carl/ fie woUen/bónbi’ ten vuubmóchten foleber mafïjmmttntchtc febweren / fonbern weiten warten Carolus ber fcittbt «uff ôte redjtcwablbcr^ütflen. ÎJemnach führten (te fn wlberjum'Cbor bim wirbt «ug Olesens au^/ hielten ob jm/ betten genug 5»fd?affen baf ber gemein mann C ber yber SÄg« jaget» /n/pinem brauch nach/ fehwur^ ntcl?t hmben in/n fiel, nachmals 5og Kcgt;ntg (farofum bett »ierba Carl binauff gen nümberg/ba lief bie Gemein (??arggraff/iubwi^n von «naugblt;t0(a», ^ranbenburg/ ben Altern 0on 2^ey fer Cubwigs / fo ju dOuneben vnb 3ngeb/ patt bauft/ eyn/ vnb tagten 2^ónig Carl wiber auf ber Statt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
3nbemtarnenbieChurfürpen 511 ^taneffurtjufammen/verwurffenbie wabl Aonig Carls/ vnb crwehlten ju einem Komifdxn /König am erpen Ko'/ nig ^bwarb von ^ngellanb/ Äeyfer Cubwigs Schwager Cfe betten $wo (Varoabegwerbte« Schwepcrn)ber wolt bie wähl nicht annemmen/er bett mit bem in ^vanctreid? wa^f bertvorffen. ÓU fchaffen. nach bemwurb crweblt^^arggraptOcinvid? von (V?ctPcn/Key'gt; rcrjPubwigs'2^ochtcrmannfcin©cmabcl5t*auwU?ad)tbtlbwar 2^yferCub wigs^ od?eer/2lbcr er nam von König Carl 160 0 o.(^0arct Silbers / verwiege feb ber wähl/vnb nam bas Keich nicht an.
5um britten wurb erweblee wiber König Carl lt;5raP (Büntber von Sch Wardenburg / ben man biefelbige jeit für ben frombpen Jurpen hielt / ben SZavt^Swirt liepenbie^ürpenin^i^^mctfurteyn/vnnbbulbigtenjmbic StAtt/Dnb namoïenafebtr 2^01)13 vmb ^vaneffurt bie StAtt eyn/nam bie wähl an/blicb alp $u Jraneffurt jween «»«lgt;ii‘ (Donat. Xïnb wurb vrplödlich tränet auffbentob batamaud^KontgCarl Cais er ein gefebietter 5 Arp war/gt;aucb baber/vereint (ich mit bem pfaldgraffen» * am Kheyn vnb Der^ogen in Keyern/benncrfabewolbaf eronfrebAlff bas ^j^^^f^g j,^^ j,jj^^j Keichnitbehalten tunbt/erlangt ^m amerpenhulbbeybemKapp/vnnwm nimpt j« oev «b« 5u ber thhe ^raw (DargretcpfaldgraffKubolpbs vorn Kheyn ^od)ter/ gab Pfafçaraffoîupvteb 5u ber -If he feine (Dumen ^rauw (Dargreten Derdog Cub wigs vonKriga in “^“^'’^*''• ber Schlefy ober polen 'Cochter / Derdog 3tlbrechten in mber Key cm / ^nb verliebe biefes Kruber/ (DarggraffCubwigenvonKranbenburg / bie (6raffgt; fhaffe ‘(Tyrol/barauf biefcr(Darggraff Cubwig/ König CarlsKruber / wie obenangejeigt/veriagt/imfeinWeibgenommenhett. TDeiter verliebe König Carl ben 5Arpen in Key ein/ DerdogCubwigen bem Körner / vn Derdog-Öt/ ten bie (Darct Kranbenburg/gabfns wiber eyn/ tbet in bie 2lcht (Darggrafi' fen (DAler/ber wurb vertagt vnb gefangen/ tarn alfobifer (Duler vmb.
ii^s erlebigctauch König Carl pfaldgraff Kuprechten auf ber gefengt// ©raff ©ftai^eva os nuf. 2Hfo richt pch König Carl mit ben Keyerifchen5Arpen/vnnb blieb am ®^‘»lt;‘''6^w*’31»^» Keich / gab ad) t vnb vierdig taufent gülben obgenanntem fechen/(Braff (Bunz thern/erwchltemKömifchenKönigesnamber (Braff/ vnbparb in burden tagen hernach. 2llfo behielt in guter ruwe binfürtan König Carl bas Keich/ Wurb vberal angenommen für einen Kömifchen König.
Oßte MarggraffSubwig auffffn ne «Wf é ^oc^jf (( öicl£ j« Wme^en auf befey hef quot;^apflö.
Of^^*^ obenange5eigc/(Darggraff Cnbwig/ ber Alter Son KeyferCub* KW® / bett 5U ber if be genommen fein (Dumen / 5rauw (Dargreten (BrApn $u ‘Cyrol / welche pen (Dann 3obannem König Carls Kruz ^r/veriagt bett/tlagtvbcrfn/er mócht nicht Kinbermachen. 3nbiefer5cit Paulus Kifehoff511 (Bürgt/ vnb ber Kifchoff von greift ng/ tamenauf befebb ^app Clementis bef fechften ^ufammen gen (DAnchen/ liepen bie ^Arpcn auf bem Kann / vnb bifpenfierten mit (Darggrap Cubwigen vnb feinem (Be^z mahel2f rauw (Dargreten / fo nur (Befch wiper Kinbstinber mit einanber wa^ qq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ren/
-ocr page 1056-©ae «cgee 35ttcß ^ö^annw ^«ttmi?
ren/fd?i'ebenboebnurbrey tAgvoneinAnber/befd}lo(fcnnAd)mAl6/wtenïeBetn £w»S^7fS ^begewefen wer jwifeben(5rA|f 3ohAnfenvnb5rAuw(ïOArgrecen/eótttotbf iCUchtrc^ticf?35ap» Aud) reine feyn. Hnd? bem Allem mnebten obgenAnnte^ifd?ó|fe Art^ACt be^ fïcöWfptnfatip». 23Ap|lóeinneuwe^be/^benAuffeinneuwe6/ nAcbgewónlicbem brAnd?obz
geuAnneen (V?ArggrA|f Cubwigen vnb 5r auw lt;10 Avgretenju bómmen C fortw*^ heben jav bey einAnber gewefen wAren/ Ktnber bey cinAnber Auffjogen vnb erz worben h Attend vnb hieltengAr ein große Boßlidje t3od) jeit.
® te Marggraff £uï»wf3/ï»f r 4tor @on Xenfer Suöwta^/
mit ^^n(g garl gen 2{cb nuff bic Krönung rltt/vnb ber k^t J^cp
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QogvonÏgt;ecf juiWAnebenerßoeben wurb»
^^3teb bem jog (ÏOArggrAflrCubwig / Churfürß ju KrAnbenburg/l^erz T^lQogvnbregierenber ^0rß in4gt;bcrn73eyern/vnb (BrAflT ju‘(Tyrol / gen Humberg juKónigCArlvbcrAntworrct|mAllbAbA6Kcyferltcb Oeil^ thumb / vnb beß heiligen Kómifeben Keicbó Kleinoten ieijt /wie oben erjelt/jn ^rr ber^ogbe« Humbergfeyn^ jog mit bemKoniggen^lcbAuß’bieKrönung/bA wolt ber e^^tt^A^’’^^ ^^*^ t^er^og von lt;Bül(b/Al6‘X)ogtber©tAtt3lcb/ bAs ©cepter vnbKeyferH^^J’ “* ‘*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©tAb vorbemKeyferfuhren/bA6 wolt(V?ArggrAßCubwigntcbtletbenKoZ'
nig (CArl richtet biefAeb:3n ber Krönung folt beräOArggrAßTvon KrAuben'z burg / in Verleihung ber liehen / ber loeroog von (Bûlcb / bAô Key ferlicb Öce-(Fôrflbbrrfrçte^?«^ pter trAgen. îbiefeô jArö And? Am fed?fiten tAgim 3lpril/wurb crßoeben per/ ft 2” ®‘* **’^* ^®^ Conr Ab / ber legt 5Arß von ïDeef / inberißer KAht (V3Arggr Aff Cubwlg^ «r| pt^en, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KrAnbenburg/ ju (pAneben in feinem eignen Pau^Z in Öentlinget^
5ïrAh / fo fegt py triche Îburn heißt / von ©ch weitger von (5unbclßng / TX’Ar «mb/hAb ich bißher nicht ßnbennoch erfAhren binnen. Riefer ©chweitger iß erßftm fcd?ßtcn jAr hemAch geßorben/ligt ju @d?cffclArn im Kloßcr/obcrh^l^ (Pöneben/begrAben.
CBic Kepfer Carl König in 95ôÇeni gern in iSepem gort* ßct ^cu/Daßd(?igc/vorauß alt Rebern vnb bae ^erfaw/jum Königreich von Köhem eyngeleibt
wolthAben. *
Wil Çeçcmjtt'^ô^ ÿenunàrinâcn.
man^dlc na4gt; Cbftfît (Bebnrtctn raufentbreybunbert funff vn f“”?^ ^^^^ Bdw^cy fcr Carl von Kom / vnb jog gen Kegenfpurg / «U c»^ Pbv gt;^dn gefebtefter ^ür(l / vnbbcvrtlccn lt;5cfd)td)tfrt|ï tunbigwar/buw«»^^'^ Tvfi’ftr Cart » bierbt ^^^ '’® ” langen jatw ^obemetUnb vnb 3tic^cy embas ifï bas rïovt4W/jugt; fnmmen gehört bctten/ctn5ür|ïcntbn»gt;^/«n2^óntgvctcb/gcwcfcn/von«ttt«^ ^olrf vnnb2^óntgCfobtejCrttctnervnnb(5necben ßoios vnb Boius/Ï)« lt;’lf^’* Ïrcutfd)«n73oter vnb73ntev/rtblt;r fc^t turç ^ey er / nennend» genennt worbem Cbcnn^obcmtur^/tjl bey ben Alten gAnQ 73eyernbctm 3» vnbcrjlnnb er pw obgenAnnt 3Ht73ey ern fo ewQtng ju T^obem jn bringen/'Pnb Am erflen mAœt er ein befonbern AnfcblAg mie ^tfebojf ^rtberteben von Kegenfpnrg/tl^*^ 23urggrAffenvonriürnberg /ber verrAuffe on willen vnb wißen beß 0tifrfö vnbber^Ïbumbbern ïöonAWÖtAuffbAó (ßefcbloß vnb (V^Ard mtt Aller jugez bórung^ey fer lt;E'Arl/2^ónig in 13óbem/bA^ju ewigen jeiten gen ^Óblt;t«9^bo^ renfolte» ïberKeyferbettbcm23ifcbotf geliehen funff tAufentgilben/ (owar ÖtAuff verfett jweyen Bürgern von Kegenfpurg/ ^riberid?cn 31 wer von 33renttbcrg/vnnb Kóger Keinem/vorn ^ifeboff vmb eil|f tAufent oebtbunz bert fedgt;l5 vnb breißtggulben (5clt.óold?e0ummA jAltber Key fer/vnbrAfbt ©tAuffAn ßeb/'XJerbieß weitervnnb verfebrieb pd? gegen obgenAnntem ÄrvfrtCari oerM«:# febofper wóU jmfo vil Anbere (Buter tm X^Anb Kóbetn geben: 5«bcmverbAnb tt^SiSSew*'*’ ^^ P^ mitpfAlçgrAff Knpreebtenbem Alter ( fo lebig war ;) wiber AUeiwrßen
Wirbt Keifer Carl bedoufft.
Con ßepfer Fubw^en 9cm Cwt'Ccrt. nbsp;CCCCCIIH
»ott^eyemvnbpfrtlQgrrtflfxrt/ mb tauffevon /«tjtgcbafbtcmPfrtiQcjrrtffcn »mb jwcy mnb brcißig caufenc (ÎOaref lotige ©ilbcre nnchfolc^cnbc Reffen/
A^Areft vn 0cAc( tn ^Ittn^cycrn/rieuwcnflatt/Ötorcnlictn/ jrfnw/ÖulQ'/ SÏÎ oShTm^ä'! brtd?/ K.ofcnbcrg/tOlt;r«n(îctn/ntbtîcttt/îEgt;ûvrcnborff/tÔtlpoib|ïctn/Pobctt'/ ÄeVenf^n? ^ flcin/Xitccbtcncd’/5vlt;tnctcnbcrg/C««fFcn/Üï'(cbtttb4(^/tgt;a^bnjgb/^uvbrtdgt;Z
'X)elblt;n/ pógniij /pUdgt; / fo feines 04? wehere Pfal^gmff Cubwige^ewefen Waren / bie verleibt er ewiglich $u ^óhem / feyn bc^ Crieff mb Siegel Vorhang/ ben/ mnb feyn folchc (ló^ noch Cchen vorn 2^ónig auf Dobern. Äontg Xiv/ }gt;rlt;cht/genanrpfrtlQgrrtff7vtiprechtberf0ng|l/wie hernach befchriben wirbt werben/nam|0ld)c Ihicf wiber mitgcwalt eynnach 2^cyfcr Carle tob / 5gt;a er ^alngraff Ruprecht erweblt/ wurb 511m XSmifhen Äontg wiber 2^ónig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
lÜencejjla/ Äeypr Carle 0on/wie hernach/focebie^eit gibt /gerneIbc wirbt
Werben.lfe mad?etand) 2xcyfer Carl auf pragcin^rQbiflhinnb folc Kegen/ nbsp;nbsp;nbsp;**^i® ^f?*
frurgbarvnbergebören/vnb anbere ^iflbnmbmebr. Don alter barber‘^i/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
fcho)y von ÜOenß ein König von 130bem geBrónet/ vnb gang Bobern gen Ke/ genfpurggebort/4lfo verwert jteh mit berjeit alle bing.
^onetlK^cn SBunöermerrfenent» rfutfrubrcniff ioiD-
em/aui von einer 5gt;ch5cit hnh Sanbfcbaffi/wie bae ©efe^lcß
jn Straubing gebanwet wurb.
Cd man jalt von Chrifli ©eburt/ein taufen t breyhunbert fech^»nb fünff« ^1^^? '^ flurb 5rauw (Vlargrcta bic alt Keyferin / Keyfer Cub wige ©ema/ bei / ligt ju Dalen^m im Pennegaw / iDef tare hielt Key fer Carl etn groß fen Keich^tag ju rKürnberg/tlergogCubwigberKomcr/ KeyfcrCiibwtgei^^*^“’®^“^®quot;» Son/empfteng aU^ Ceben vorn Keifer Carl.^e wae bicweil ein großer ^rb/ '^’ btbem/verßel bic Statt ^afeU îDieÂfnglefcr ßengen König 3ohannem Huf lt;e«slt;((4nb« falle» Srancfreich/KeyferCarlelTochtermann/vnbßclen nad/male herauf? in bae *«^‘»^Vlt;‘^ Keid? m bae ^IfaßZ thetengroffen fchaben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
îgt;erKeyfer folt bae lOcyrahtguf noch fchülbtg feyn/Î)a brachen ßefnet/ nenSpruch ab einen $aunab/mbwoltenba^elbtgean beß gefangenenKo/ nigeflatt haben. 21 uneben biefer jettbie dürften in ïHbem^ey ern/tOerçog Stephan von Canbehue/fein Gruber loeroog Klbrecht von Straubing/ bclA/ gerten peter Xj^cBerjunfttternberg/manbejichttget/n/er wer gue^öhemifch» pn« «erfev winj»
Key fer Carl 50g ju Seauff »her bte 13 röcB/wolt peter Ifcf er ja bülffBorn ^«««»fn« ^«140 men / lagert ßch auch $1» Hatternberg / hoch bie fach wurb gethetbigee mb ge« ^quot;** richtet / Dnb gcwannachmald loeroog Hilbrecht bae Kaubhauf tlilgerfperg an ber ^onaw/oberhalb Düfbofen.CilarggraffÜubwig »onl3ranbenburg/ tlcr^og in 4gt;bcrn 13eyertt/©raff 511 ^yrol/ber vcrmeblet feinem Son/ mit na/-men dOeinharten/ ^rauw (Vlargret/^üin'Cochter tlcrgogUlbred?ten / bef an/ bern auf Óflerrcich/wurb bic Der lubnuf^upaflaw herrlich mit großem ge/ preng gehalten / vngleich am nenn vn$wengigßen tag nach ber S^enef ßurb oerlàraut Datter/genannter Herzog 3Hbrecht ber anber in Oßerreich»
Î)iefelbige ^ett hielt Herzog Stephan von Canböhutmit feinen brey So'/ jj^nt,((,.,„ wen/tlerijog Stephan/ 5ribertch/3obanfen/ein ßanbfehafft jti Canböhut/ ^anba^ut ttamein ßeuwereyn / verfchrib ßch hoch/ ^r wolt binfórtan ob König .Octend Panbfejl fïraef 0 halte/ bie Umptleut fo bawiber weren vn banbclten/ nach vn/ gnabenffraffen/niemanb fein 2lmpt benn gebornen Canblenten leihen, tier/ Sefitof; j« Strata Qog Klbrecht 511 Straubing ber bauwet biefe jeit bas Schloß jn Straubing ^»»flwiwö«^««'»»» vomgrnnbt.
Q^on einer Brunft mit» 'dtiffrußr ju iXegenfpurg.
3flt;t jeit verbrant ber Kahtdthurn juKegenfpurg/vnb erwach ein reiz ^^^cher Kurger^uKegenfpurgmitname Kübger Keich/(Vlagißer Cora/
benvonl3raunaw einen Chorherrn/ fobaöKifchoffSpiel hielt au aller
q q q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kinblin
-ocr page 1058-©«« (tcßtc ^«(0 ^o^rtttttw ^(tictttth^/
jittrçH«« w t« ^fnblmtagzJÔkfclUgcjdtttinfïcnaUc Mvbk /tmgen ^bumbbevm/fd m^rt jRuiWUnwa. nbsp;nbsp;nbsp;cvfl rtfilfj^cnoînmcit bett / etn ©ptel blt;tltcn/ Xftwebiten a«^ ben ©cbûlem d«t» □Öifcboff^/joftcttvnbnttcnalfomttbKfcm^tfcbofjrvnbÖcbükrnbevHtcbtttbcp ©Mtr bevuntb: Xgt;on bkfcô(lOorbtô wegen tflnncbmnld fold? ÂuvftweH vm terUffen worben. 3d? bnb bt^bernld?tpnben mögen/wae bod?btevrfnd?fc^ gewefèn/bte obgenannten Bürger wiber ben Cborberm be wegtbnb. ^0 feyn btefev^dtg.n-vnfteißtge vn4d?tfamcCe»t gewefen/ b^ben nlÆtô grônbtUd?^ cyngefbrteben.
®ic de îÇlnrgarnffen/kijamp;e ^er?03 Subwfg^ ©eârûdr/ abflurbcn/vnb von ber ^onnûnbfebafft Obern Severn vnb (ßrnfff4?nfft ITy to l wegen ein 3l«ffrubr in ^eyernwAVi
Ctttwia cOîa^a* OVAffiN ^vanbeHiâ fcurgßiramp;toH« Är^ kn.
ƒ Cd mnn 541t nneb Cbriftt lt;amp;ebnvt/ ein tnufent bvey bunbert neun Vn fönff^ »313 Mr / fd?teb vonbiefer Welt dni^rben (ioarggvaffCubwig von^mn^ ^^benbt»rg/|^erßogtn73eyern/ber3öttgev/gencnntberK0mer/Ugtbcgr4^ ben ju Cnnböbnt im Älofber ©eligentbdU 3in nnbem far nad? /m/ b4von Cbrilbi (Sebort wnren/eintnufentbreybunbevtetn vn fed?Qfg far / nm funff^e^/ benbe tngbe^ Devbfîmonntô / gieng auch mit tob nb 5« Somgelting bcy lt;?0ön^ eben (VJarggrnff Cubwigber älter Cburförjl von ^mnbenburg / lOergogM Otfo Igt;lt;r?o3 wn 'übern^eyerit/(ßr4ff$«^yrol/ließ5ueV5ôn^enîOerQog(^?etnb4rbcnbinder psevem ktp«vtwlt; fm/berwavnod? nicht jufeinenfaren bommen/wurbvonber*X)ormónbfd?4n*^ VJïarrf JU Q^nn* ctn5wytr4d?t.eZ?4t'ggv4|fOtto/cbegcnnnntcv^wcyerCubwigen^rubcr/be? cenburg. ^icltbiei^Ortrcf ^rAnbe«bnrgbtnfört4n/vnbfd?ncb(ïd?Cbnrfür|ïvnb^r#^' bömmcverbc^beihgenKómtfcbenXetcbd/Ï)erfunglOer^erQog(ÏOembdrb/ l^fti^ogtn^^bet’rt ‘èeyern vnb2^ernten/vnb (Brnffcnju^yrol/vnbbie Cdnbx berm/TOlrteb ber britte von 2lbenfpcrg/ fOnbmnv von Cnber/lOtlpolb vont ûjneinigtdt »» toe Qtetn/wolcc» beß f«ngen^órfïen / tber^og (^einbnrbe ‘Vormónber vnb Keo fiaJ^ftaSOTe* gentct» feytv zeigten an/eîOarggraff Cub wig bett ee nlfo gefehn^t/vnb namen int«ta mn âkw JU Men ben fungen dürften / Der^og 5riberid?en/ i^enjog ©repband von ïÖ«9t«». Canbebutanbern ©on/ 2(bev pfalggrnff Kupred?t bereiter vorn Kbeyw (fojn Wimberg ban^t) Hergog ©tepbanvon Canbebutmitfampt feinenan^ bern jweyen ©ónen/ lOergog ©tepb4nvnb lOerQj’g3ob4nfen/t7er»3ö3^p breebt ber britte von ^flerrcid? / bef jungen ^einburben ©d?w4ger / bie wolgt; ten fclbjl 'Vormönber 4I0 bie ned?1ïen 5reunb fcyn: Etliche ^ni jten bieUtn^ mit ben Canbberm/etlicbe waren mit ben 5örfllt;n / vnb fOenjog ©tepban mte (ètnemÖon ©tepban bracht ein‘X)olct5ufamen/5ogau|f(V?öncbenj«/ abein^ormónbeyn. 'Dlrich von 3lblt;nfperg ber bracht ben jungen ^nrften mit jm weg/ wolten gen rCumberggclipbc feyn/ t^erçog ©tepban eilt jnnadv ergrieff f e bey (5eifenfelb im lt;5efd? lof ©ottringwerb an ber jlm/vitb wolt f ev vcrfd?lagcn / 3tber ber junge ^ur|ï loeroog GOembarb vnnb DIrich von 3lbcngt; fperg/burch böljfvnb fórberung tOer^og ^ribertchd/ auch tOer^og Ötepban® ©on(fovnbertbeibigerwar)bamenbarvon/flobcju‘ï)obburgvbcrbie25mcr/ vnnb ramen gar gen If ichjbett. Ï?er 73ifH?off von ^d?|ïctt / mit namen ^er^-tbolb / von geburt ein ^urggraff von iTórnberg/ wolt heimlich ben
üJ”** ow^”^ ^órflctt burd? 73cy cm in bas ^tfchlanb führen ju ber dutter / Tiber jn^ vdj^ SSjkJuJiSK ^tïrg würben Re erbaut/vnb von ben ^auwem angenommen/ vnb gen jngeh Ç03 «^rep^ans p^ flatt bracht/311 jb bam iOer^og (doembare in ben gewaltfeinee ‘Vettern/ Pcr^ «ee Q?cttcw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^g ©tephand bef Eltern / fegt jn gen lt;Óünchen,/ allba foIt ITergog dOcinbart
bleiben vnber ber ‘Vormónbfchafft iDergog ©tepband feined ‘Vettern ^çtr J0ergog(ï0einharb ju feinen jaren bâm/^ber er machet f d? heimlich von (Pw«* htreeawemut djen/ barn in bad Iftfd? lanb gen‘(Ty rol ju feiner goutter /5rauw
pirtcowert««. nbsp;nbsp;fo man nennt (ÏOaultafehen/ jlarb allba onAfrben im viergebenben jar letm»
aiterô/ab man jalt von Chrifli ©eburt/cin taufent breybunbert brcy vnb Icch^/
»3*3 Hv.
'me
^ôttSepfcvÊiibiDt^cn^etnbtat^cctt. CCCCGV W OflowftÇ Wib tenet'll vnW Ne ©rafffeßafft Xprol
friegten/ötw fteb $« (et^f vereinigten.
^^2tcb bem obgenannter Dernog (V?efnb(xrb tn 4gt;bern ^eyem / (Draff ^n
^y vol / mte tob von btefer Welt gefebteben wae/ betn Ürrben gelafjen bete/ 6\^baó gefebrey tn Obern ‘23cyern bam/was etn CanbfebAfFe 5« ÿveifnig tm (Derden auf bem Obernlanbbey etnanber/namentOerj^ogÖtepban/ben ?Sb«S«‘quot;S àlterrtvonCanbôbwt/fûretnent^errenatt/Wlewoler nod)^wecn trüber un ^icmn inn jOkm leben bett, tfr verfebrieb feb gegen ber/Zanbfebafft Ober Weyern/er vróle fr'^«vr» anatnonun. aneb bic lOanbfcfï Äontg Ottens balten/bem tltberlanb gegeben / nor mit ge bomen jCanblcoten bie Afmpter befe^en. Ïlacbmals jojCaobsbut an ©anct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
3lnbrestagbe(lAtigetcraucbben(5etlïltcbeitlr5reybeic/von^eyfcr £^obwt'/ genaufgangen/vnnbttamalfo(V^üncbett/Jngel|ïattvttbba60berlanbeyn/ wär qn« ta Wanr^ als ber nclt;bf{ Afrb: 3lber bic (Brafffebaff^t ^yrol wenbe bie (hotter iOer^og tafeb tvenbet ït^fpI (ïOetnbarb6ao|f/rnecbfl ge|tpt5reonb/ bte Kurilen von Ofîcrreid?. î6arumb ««ff^«quot;*^-tOerçog Stephan von Canböbot febriebemCanbfebafftauf / bicltbicfclbige SontagnacbS.^artbolornet vnb 50 Canbebot mit feinen 0ónjn/ iOergog Stephan vnb tOer^og ÿriberteb / mit feinen Käbten/ Kitter vnnb 2lt;necbten/ Stätten vnb ^Ittfen/ auf bem Ober vnb tliberlanb vor ber kuff vnnb 50^ fprult;b wegen $u bem lOerçogen von Oflerretcb / von bef (Bebirgs wegen / ‘Vnb famlet nadunals ein T^olrf jufammen / fagt bem von Oflcrreid) ab. Oer Afr^'z l?tfcboff von Salzburg / mit namen pilgrem von ^uebaim / fb Olfcrreicbifd? _ ,, war/vbcrfcl vrplót5licb bas Canb am 3«/th« groflenfebaben/jog »«itetner ®g^^y^J, J;'^^ groffen 13cut on nacbtbeil wiber beim. Oie durften auf Beyern machten fteb auch auff/belagerte (VDulborff bemläifcboffvb Saltsburg zugehörig.Oic5»r gt;nbsp;• fben von Ofhrrcid^ l^crt^og Kubolph lDcrt5og2llbrecbt vn tberj^ogCeopotb (Bebruber bauut f« (XOulborffrettcccn/^ogen fie für Kieb ben dOaref / bcl^gcr^ ten benfclbigen / Oie 5^0r|{en auf ^eyern/Oer^og Stephan vnb 3llbtcfbt and) (Bebrüber/ brachen von (V^ülbortfautf/eilctcnautf Kiebju/woltenba(}clbigc retten /hatten bey inbültf vnbCentbef pfal^graffenamKheyn, bef ^urg^z • graffen von nämberg/ber (Braffen von tia|faw / Orlamunb vnb Sch wav^z borg / eilten ben Ofïerreiebifd^cn50 / weiten fd? mit jn fchlagen. Oa jogen bie ^lt;»«quot; J‘«^«*’quot; wc von Ojlerretch wiber ab/vermeinten f e betten bem^ifchoff von Salzburg ©‘offfWt^iM. genuggeth^tt/fe becegn von (ÎOùlborff bas (Belegerbracht/vnnbbieStatt alfo errett / Dnb |ïurb Per^og Kobolpb von Oflervcich on CeibsAf rben.
Oic^órfïen von 73eycrn mef ten in bie (Brafffchaff^yrol / tarnen bif gen SterQtng/namen eyn was f e bunbten vnb mochten / vermeinten ber Oflcrrei; * chifd?cn 511 warten/vnb ein vermeffene Schlacht mitfn ju tbun/Oic von O jterz reich jogenbaberaud) mtt großem ‘polct burch bie (Brafffehafft (Bórtj. Oer 2lt;6nig von Oennmarct vnnb Kcyfer Carl / fo biefer jeit ju (V?ctlanb war/ver^’ hinbert bie Schlacht/fchuffbasT^ott wtber ab/ gebot man folt vor fm/als bem orbenlid)en Kichter/bie fach mit Ked)t auf tragen. OieJurjten auf Oeyem joge bemnach wiber ab/plónberten vnber wegé bie Kauffleut / fo von Xgt;encbig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£?rn'’tontgt;
herauf mit (Bûtern in bie Ketdijl^tt giengen/Oarumb hüben bic Kcichflâtt oftemje^ loreis etn neuwen Krieg mît bert^ärfleninKeyernan/berwurbbochgerichtburch ^®“’’ ben Key fer vnb Patriarchen von ^gla/ vnwurbbie fach vmbbie (Brafffchafft 'Styrol bermaßcnvcrtragen/Oie50r(fcnvb 13 eyrn behielte KiDbybei/Kneife Rein vnnb Kotenburg/namen barjubunberttaufentgülbenvonlOertjogllk/ brecht ben britten von ORerreich/Runben ber (BraRfchaRt ‘Cyrol ab. Pertjog iOans ber jung auf Keyem/t^er^og Stephans Son/muR (ich auch ber (BraR« fchaRt ©ortj verjeihen / Sein (Bcmabel 5rauw Katharina war ein geborne (BrÄfn von ©ortj: quot;Vnb bie CanbCyrol vnbKeyrn verbunben fch bermaf
maßen jufammen/wafchon Re 5ürRenvnetns wurbenfoltenbod?
bie Canb frieb mit cinanber halten / Beins feinem
5ürRen helRen wiber bas anber. '
Ilon
qq W
-ocr page 1060-©ne ac^ee ^«cß ^o^unttw ^uettetht/ '2ïon£ant)^§wt/$Xegenfp«rg/@(ra«Ijtng/S(«3fpur3/^eï^ t^og von ))oIkinO out' zweven ^oeb^efun»
^^ ^*^ ^^’f wurb bte pfen: ju ©.3ob|l juCnubsbut von 0.(Ï?AVttn 3« ^^*^ bclbnbcrcpfïtn;au|fgcvicbfct/»ttb mpv grauwen ^v^ ^*f«Ï^^^A^^^‘h ? ^^^S/ bet' fcy n von Xegenfpurgaufi bcm neuwen Öpttnl/nufj ©.-Ofwalb 2^tr/ fattbV««^quot; fiï 3^ lt;Vlt;tt gen ©trnubtng jogen/nUbn pc nod? wohnen/Xgt;nb Óer^og 2Hb«d)t/2^«^ t)lt;rirtnamp;. fcvCubwigóÖon/tOcrgog tn lOoUunb/lcgt im ntberUnb etn fïcuwernn jw 0tvrtubingtmIl?intcvmonnt/bc|îâttgctbtciOrtnbfe|lÂôntg4gt;tccn6/vnjog hinab in bas nibcvlanb tnô tOennegaw/fein Gruber iOcvQoglVtlhelm wavon ^CcibôiÈ:vbenabgangcn/mad)cc5ucirtem*X)tgtbnmb vnbOanptnianninbcin ««SgSÂÎ Kcntmet(lcrampt©traubtng/fojm/wtc oben angcjctgt/jugchortbcn fianb^z wann jii ètrauHitü' 3**lt;'lf J® b^tnfen von Cenchrenberg vnnb tOalp / ber 4gt;|ïevhofcn bic ©tact gß''’ fl“** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bauwcc/vnbôvaffûctcpolbcnbcnlcgtcnvonlOabcvbt.
ifô nam auch ju btefer jett ju ber if he iOcv^og ©tephan ber junger / Pe*^* tjog ©tepbanö ©on/^rauw ^babeam/ tOerçog ^emabonid von (DeiUw^ ‘éochtev/jr ©d^wcjlcr (^Oagbalcna nam i^crgog^nbcnch/IOcvçog ©ceph^n^ „ - nbsp;nbsp;nbsp;. ^ôrubcv/niangab^cglidKmjuDcyrahtCButhunbcrttaufcntîÎJucaccn» quot;tgt;nb
SÄKS 5®S^” ^*^r« beybe 15rùber/ tOergogé in Beyern fur 4ugrpurg/î)ic :2^rger ^t^ «wétMsett. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcn5*^ibcrtd)cn von Freiberg/ pßegevju ^tibbetg/ erfd?lagen / vnb JacobP^
fachen gefangen/bie brennten vmb Canbfperg / yribberg vnb ©ebwaberf/^^ würben jr vil vonben dürften von Beyern crphlagcn. Äeyfer Carl richtet biß fach/vnb m^cc fricb/|f raffet bie von ^ugfpurg vmb fcchp vnb btciffg taufenc gülben/ bic Jübcnbafclbflmuflcnjchcntaufcnt geben.
* ^Jj ^«^03 Ott auf; ® fpem bte 5^arcP 35rlt;jnl)f nOurg W^
. f anfft/vnb gt;Jcvtwg @tcp^an auef; fein Gruber C« (tutben#
35ranb«iißur(iwift)t zr^3eferjcttverbaufftt7crlt;jogigt;tt/bcr|'0ngcr ©on ^eyferCabwigfl/bte Äe^fw Carin tem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(V?artf^ranbcnburg2^ciferCarIbcmvierbtê/Königin^ohen*/'^*^,
eutbuii»ertanffn OiS^iooooo.gülbcn bchiclt fmgletd)wolbc»ïrîamcnbcpCbnrfurften/fd’Vtb pch nichtß bcflominb (JOarggraffju ^ranbeftburg/ bef tS.Kom.Metehß ^^* bàmerer vn Churfürft/ i^ertjog tn TScy rn/Kaumt aber bas Canb/jogin 25ey^ errs/verjehrt bas (Beltviïf halb Caubßbut tmCöcfd^lopijuirolff.tem/micemer (ÎOûllcrin bafelb jl/bic hiep (V?argret / ‘X)on banen bicfclbige lt;001 noch bie (Si'a' blmülgcncnt wirbe vonwcldjce wegen biefer 5ûrfî -Otto bcr dinner gciM«*^^ wirt^apcralfocinfolchóCanbvcrbaufft. Ï)en wie OergogCubwigim^lt;**^^ von 3ngelflatt pch in einem Crieff ju Äcy fer ©igmunb gefd^rieben bcrlagt/ 2^cyfcr CarlzAcyfer ©igmunbei^attet/hab feinem Dettem/ Oernog-i^tcen vbcrlifl im fa u|f / hab pu bic fl rief an ben^ toefen im Canb nicht be jalt : ^**^ biefee loeroog -Often 13ilbnup flehet vorber Capellenauffbetn5reythor jw -Canböhutauff ber rechten feiten/gegen ©.(Martine Kirchen vber.^ Pergo^ ©tephan/fcin Kruber/ wat vnmutig vbcr feine lumber Oergog Otté/fhivb ju (Ounchê am jehenbê tag im (Oeyen/ate man jalt « 3 7 5. far/ligt bcy feinem ter 2Vcy fcr Cubwig / TJnb flurb im ncchflen far barnad? auch Oergog Ott Fquot; 23ruber/bcr bie (Oaref verbaufft/ ligt ju Canbóhutim2^lofïer ©cligenth^*
'55on fcfmSftfft ju^'ilfbefcu.
^jdnrfc^ luftfid 3efer jeit hat gcflifftet bcn©tifft ju Dilphofen Oeinrid) ‘Cufd/elmit fd/ fjifftetbas @tiffc ju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem ©on ©wcitger Cufchel/bcm legten bip ©cfchlcd?t6/ifî haß nechfte
a?ij^igt;af«i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;farbarnad?gcfïorbcn. ©ein Keim iff : Slllcin ba fagt man viel von/baß
nid)t vnglcich bem Koef cnmärlcin ifl. -if cliche fagen / er fey etliche far bey bcm ©olban/bcybcm2lt;0nigin2lcgyptengcwefcn/al8 cm Hauptmann vnbguter Äriegpmann/ hub viel ©utßmitfm in Beyern bracht / vnb obgenannten vnb
-ocr page 1061-Von SepferÊnbtói^en^em vterbtett. CCGCCVI ftbber mehr Ötifft geeban / ©ein Weib fcy von fm gc^ogen/bab fieb $« Kom 5U lt;inem6cbukcr gefeijc/barumber vberal auffgefebrieben bab/^Uleinweif nit ^«isk am Öchuker wol gefallen bat»
Q^onVen ^örßentn ®fi?ern/.^erço3 @tóp§lt;Mivn^ ^cr^og CllbvcdXü ëcneib
Ê-t^rijog ©tepban ber citer Kcyfer Cubwiga ©Ort / lieft binber fw brey ©6n/nerQog©tepban/tOert5og5tiebricbcn/ vniOer^og tOanfen/bieeV erworben bett bey 5rau w Àtlf beeb Kónigin von ©icilia. Ï?ic brey ^nV/ her häuften einjeitlang mie einanber in aller cinigBeit/vnvertheile/ bett ein ^«per ^Srüfct« kglicher ein befunbere art: tOer^og ©tepban wae ein Äriegfmann/tbenjog Mr«««^ nbsp;nbsp;* ^riebrieb pßag bcrwi^/fOcr^ogbJans wartet berpaif auf, ‘Vnb Bber^og 3llbrccht/tOer^og ©tepbane Kruber/auch Key fer Äubwige ©on/ hettaueb ^ey ©óne/iOerQog Wilhelm/lOer^og 2llbrcd?t/t^er^og iOanfen, l?crçog Wilhelm ber behielt bas riiberlanb / fbennegaw/ tóolanb/ ©eelanb. t?ertsog ^Ibrecbt ber anbern 50g berauff in Beyern/ vnb nam fór fein '(Theil vnb ^rb/ has Kenntmeikceampt ©traubing/ vnb man nennt bafklbig Kentmeiket «mpe bamaU bic tberrfehafft iOolanb. t?er^og t^ane wurb 2lbmiTtiktator hef ©tikte ju fióttig.
'25onï)fr ^wi;fracÇfvnl)frlirn35«pften.
f^/TOebeben biefer uitwaren jwen Kapk/ Kapk Turban ber fechftc hide ^lB^lt;*f$“^lt;*w*/(ricmcnsbcr fbenbe ju ^uimon/Dnb bicfe jwytracht im fÄ^eu, '^ ^^23apkumb hatt gewAret bey vienjigfarc/bif auffbae Concilium ju Cok , • ïtiQ/feynallwegjwenKApkgcwefcn/ jum letztenbrey miteinanber/ bat einer hen anbern verbanngvn vbcl auf gericht/ haben einanber KcQcr vn ^ntid^^i^z kengefcholten/ barumbbcnetlid?c (5elchrte!taukgeklt;'tthen/ haben wiber bas ^apkumb geprebigt beffdglich/barauf vieljwytracbtim(5lauben/wie bey tgt;nktn jeitcn vnb hernach lanter befchrieben wirt/auffgek^nben feyn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
'^oiî KfiXer gatl lgt;e(? vierbeen ^ôma in 35ôÇiîien tób.
^rCôrtirtttjdc vonvnl^vôiOcmn Geburt 1378» Mv/febteb von bkfcrlVcU
Klt;yf€vC4vlbcvvtcvbtc/2^ôntgttt^0b»ncttMmttc«nvtîb$wcnçt3|lctrt3(rardfbe^ vurbttA
bc^IVintcrmonrtce/fcmSon Acyfer IVcn^U btek benerfîc Xcid^l^r^^ SuMôL-mberg tm neebjïettiOornung bernai, nicht tnebtßnb teb baamp; tiefer (XeSag^wW» IVcttQlaincbvtnbrtó Keteb bevetu^ rtu^ Böhmen Bommen fcy/ feinen Dntter memberg.
2^ey pv CrttUetcbtóman.CVJnn febveibt fon|ï von /m/.ïf r fey bev er|t 2^ey fer bet bnóXeicb^wiwon edieben Cbutfüvf^ «m er ken im/banmeb feinem 0on/ (Vavoinß bervurbt trtu|^t/vnb feinerbUnb Böhmen geretœt/bnô heilig K^mifebe Keteb verberbe ipbemOteidb vbd bnb/ben ooilam K.bdn/|b vor einem 2^eyfev$ugebott/blt;tt erben Cb»vfiJrklt;ïn owa^M^o»« 5ebcn/ bamitfie feinen ÓionlVen^laerweUten/bettRebocbbarnacb wiberab^ legeert / bat aneb bic Türken in Beyern vmb bic dOnrcB 23ranbenb«Vg vnb (Brafffebaffe'(Tyrol bracht l wie ft eb vber/n bcBlagclOerçogXltîbwig in ^cy// «tn von Jngelkatt. IVcitcr bad Kónigreid) krielt / bas Delphinac/bat er
lt;*udgt; vomKeieb entfrembbt/gewenbe auff ben Âtrkgebomenbeft Lénige von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*^ ^ranefreich/ feinen ^ncFel/fcincr‘2^od)ter0on. î)ie'2^cntfcbtn Herren 5eyben *^* in aucb/ er habe fte vmb ein guten tbeil preufen bracht/ fcy aoff ber polen feiten ge wefen/ 3k bod? funk ti« gefebief ter ^urkgewefen/wte ich
wit webv Worten anjcygen werb im ^ud? fo ich vberganQ '^eutfeblanbvnbcr/
brtttbenbdb*
Dotl
lt;1 4 ilf
-ocr page 1062-âne «lt;§« ^«(Ogo^unnw $ï«cnlt;mv 'Son îgt;en ßo6fn @cÇuIen to biffer ^eit in Xentfebtonb ä*quot;^
ftifft feVUtvorOcn/wï) von Den^ûd;(îcnfo erftauff feyn Bommen.
nberbem Äeyfer Cnvl fcyngefïtjftworben in'ÏTciïtfdjcn Unben n4dgt;^' ^2^AscpQtct?obcnflt;i)ul€/pv4gin23óbmcn/IVtcnin4bcjicmtctgt;/-tlrv6’‘^^^*^ ^-^E/^buringcn, vnb B^cyöcibevgnm Kbetn tn bev pfalij. ïÖcvgUiebe« ïSfrtb^b^f^»«^ btcfcrjctrgckbc^ÏOctfïcrlScrtbolb öcbwrtrQctrt^rtvftiifTèr/ctttgro|1cf2^^m‘' fiußtojpr t ng er. icj.^g|*|jjj,„i|lt;jjg||BimjlbetStldiitucy vnbergUtebenmebv/bnebk©eiltet-Fof^^' pufurr onb Suc^f ncn zwingen vnb bannen/ vnb bat bic ^fieblpn vnbbne pnlnererfunben' bk fÿ«funben, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nadimalóburcbanbere gebeffevt worben/ vnb bey vnprnjcitenaulf bas b^^^^
flcfemb Bommen.
Son f Inent kometen vnb nac^folgenben jwi)fröcf*lfn
vnb Kriegen.
/lt;“^ 3ir^*^5«kaucbbntetn gançc nacht ber l^immclbrunnê/vn ein pfi^tvcrt^ Cornetgefe^ett fenb v2^}|cbwattt5 obcr Comcten bat man in ben lóffeen gefeben / bic baben bk waser e eufbat. c^^ Bónffcigcn3Lutfrburimlt;5laubcnvttvnbcr bcn5nr|ïcn/©ci|tlid)cnvnb
'Wcltlicbcn/bebcijt.lfó war^óniglVeni^U einvngcfcbicftertOerr/laginkn* lohnten 511 prag/Bam nicht in ne Keich/lieft allee burch cinanber gebcntiatv met te lieh vmb tiichto/ fo waren auch jwen ^Apfï/bie vbermachtenö beybe mk oifif ßf fF ^^*’^ ^ann vnnb ?tblaß / wie bey vnfern geiten Kruber ^cçd ein prebiget *”‘ nbsp;nbsp;(^0»ndgt; tn ©achten get ban bat/ ber erlaubt auch Bûnfftige ©ùnb vnb ver/ • nbsp;• gäbe/ ©ebry/alô balb ber plappert in ber ‘S^rubê Blûng/ von ftunban fûb*^ bilt; 6eclgenBgt;immcl/:c.barburch î). (Martin Cutbervnbfêin anbang bewege W4?rbcn wiber ben 2^bla^ 511 fehreiben. 3tlfb tbeten beyeÂeyfer quot;Wcnçla J«^ ten bie^ApIl auch/ bannten einanber/ IVenpe verbannten ben gaben (te bem ‘C^euffd/vnbgeboctettbcnfclbigen/baô(iebie ©eel bc^ verbannten in bic PeU • nbsp;nbsp;nbsp;fu brten.^en (ie aber©nabbrietfgabê/von ben gebotte (ie ben ^ngdn/baó (tw in lOimmcl führten/ woken alfo vber bic ÏTeuffel vnb if ngd vnb allerley ©ei(t $ugebieten haben/vnbbnlffenfn be^ etliche Pettier (VOiinch/bicwoltenfolchô allee vertbeibigê. 5gt;a (ïunbé etlich (Belcbrtenauffwiber bie 73âp(t vu 15ettler pdvifi tfï witjer bm lt;V?iind)/vn rif ftd) bic fach/ wie bey vnfern jeitê/weitjr cyn/ bae mane nit anjJ^ ^‘W- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lcfd)en bat Bonne, ^m erften bie 15obcfd)ul parif lief öffentlich mit pofaink 3oftannc8 fee otupe» vn^rometcn bef^ap(Ï6 mcinung verwerffcn.lOcrnogKeicharb ifrebifchoft foftaTOfijfagtwitifr in Jrlanb fchrieb wiberbie lettier d0ünd)/ vcrwav|f jrn-órbé/tc.t^err loans bcitSapß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vonKupe(?ifjaein^arfüffer(i?0nd)/wei((agtvbbcm'23ap(lbnmbvnartbern
-Ôrben/hielt fie würben von free mif brauchs wegen vnbergebn/ Ï?a wnrb erge fangen vnb verbrennt.ife Briegten bamalóbieDngcrnvn 5rançofen vmbs '^ottan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äonigreid) Heaplió.ïöer ein ^apk^r ‘Vngerifch / ber auber ^rantjófifch.
3n if ngeUanb (ïunb ein ïboctor ber heiligen ©d9rifftauff/mitnamcnpans 'XPiglepb/Pfarber ju Canbelbcrg/ber hielt faft bie ^rttrfel all fo /e^t bic hak 3oi^anhuf;bf(j2ï?h ten (onmnifuangclifch netmt/ob fn biclt©raff Thomas von jConcafïer/^ gicpben-Oifcipci. jónger JobanelOuf vnb Jeronymus vonprag/bie bradken folch 2lrticrel auch in Böhmen auff/vnbgewunnen einen grofjen anbang/ fo nochheutigs tag in Böhmen i(l/ wie ich bernach weiter befchreiben werb, ifs verbrannt bic// fer5eitbaö©tifft©al^bnrg/vnbba6 2ilo(ïer©.iOcimeran ju Keg^mP^rg/ auf vnfleiß eines UOunchö/mitrïamen'Wolpbarb^crtbolgbortfcr.
Son kn Ärifgf n mkr bon QBcltllcÇf n jnnfeßen kn
Sûiftcn vnb ©tettert.
«fifpo(b hereof te ^fDchbiefer jciterfchlugenbic ©chweiQerlOerQogCcitpolbenvon -Ócltcr; Äfjerrde^ Wirtin gil ,.gjlt;^ (fijtaHfeinemX^olcB/ vnb Bamen bie pfalçgraffcn/ brey Kupred)'/ c^wrtgrtfc^tege. Vt’flt;n/balt;ltcr/blt;rl«ttg/berlüngjïe/ju3mbcrg jufammê/vcrcinigtenlïchZ bnp
-ocr page 1063-óottjgepfcrlbtwiam^emW^ett. eGeGGVn ^40 btttfumn ntebts t^crpi^t nod? verïaofft foU werben von bev pfnle bevlt;' oben vnb vnbennttiXbetn/tnncbtennucb einen ^unb mit jven fettem/ ben tJer^ogen von ^ey ern/^^ey pr Cubwige itncfeln netnlid) mit ben bvey 15rn/ bern/tOernog 0tepb^:n5vïebvid) vnb^obanfen/vnb jvein Detter tier^og ?tb pfaiearM«« betBin breebtvonöernubtng vnbtloUnnb. ïDiefcDörpen«11 mad?ten ein^unb ju^z fcetti^wi^rv« fnfnmenwtberbcnXómtfebcn vnb 13óbnitfd)en2kóntg/fügten /mnb/ namen obgenannte 0tctt / (V3^rd't vnb Depen wiber cyn/vnb tbcUtenß vnber pebz (b lt;twatt2veyfcrCarlvonpfalggrrt|fK.uprecbtbemcltcrn/wïeobenbefd?riben/ tauffic bertd^ertjog ^iebrid? vn pint 25rwbern wurb nn ber ^ent Qnl^bad)/ t)erpprult;f/jC.auffen/t0rtlb8wctben. Ï)tc pfal^gmlfen bebielten bie anbern flücf. 13tpboff Ï)ictrtd7 vonKegenfpurg/ einer von3tben|perg/ nam eyn vnb gewan wiber jnm 13tpbumb / ©tanfjr / ©nl^bad? / baplbfï ^gloflröbetmz fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^ey pr Cnrlbem ^ipbumb entfrembbt/vn berKron Böhmen geeignet bett/ boeb jlurbberl3ipbotf bnffelbigc jar/wurbÖtanlf ben 15ùrgcrn 5n Kegen* fpurgverp^t/biefiiterten ben ©raben in vkr (^Oonat/vnnb verliebe bas 15b |ib«mb Kegenfpurgl5app Drbnn (Braff Jobanpn von (Popburg/ fo Der» Qog0tepbanvon Jngclpattvnebelicber0onwaó.
ïber Kórnipb vnb ^obmifeb .König lÜenccfla macht auch gin Kunbt macht cm qsunb wiberobgenannte5ür|ïenmitbenK.cid?p|lettettvn5’reypetten/Kegen(pnrg/ wibetbu^jemn Dlm/2V«gfpurg/0trajïburg/tc.bcn nennt man benKbeinipben 15«nb/wie 5Sj'5r:^«namp;» jegt ben 0cbw^bifd)ert/barinn Hauptmann waren an bep Königs patt ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
^rgbipboff pilgram von 0algburggcbovcn von 15 ueb beim/vnb (Braff Dl* rieb vonHebTenpein. 5)lt;tDörpen ^wnb nennt man einCewler Kunb/bar/ xeMÄ«i«»* wmbbaöbic j^àrfïeiï inKeyem einen Cen wen führen» ^whiefem 15 «nb war anchl^ipbolf Kuretbart vonK-ngfpnrgeiner von Oberhad?»
2Bfe bn /^beiKtfeß 93«ttb bie dürften in ©epem bberjog.’
4bnig Wertceplabewcgt bie Ketebpettvn bin obgenannte Kbeinipben 15«nbzgcbottin/pe folténmit pen Hauptleuten bem i^rgbipboff von * Q’A10algburg vnb (Braffen von Helffenpein bk 13eyerifeben5ûtpen vber 5ichcn/berbalben braebtber 15unb cinDolcf $ufammcn/vber$ogen vnben am Kbembtcpfalg/brennten/tbetengroffen phaben» pfalggraff Kupreebt ber otuigt;M«^tbpf|# jung/ein groffer Kriegffwrp berplbige jeie/ber Bam ben ^einben vmb0peyer öt^ft am oißnit ®”tgegen/erpblugfr5a^yhunbert/pengbreyhunbert/pblug bie anberninbie fJJ§JS5/^ pujt/bie entrannen gen 0peyerinbie0tatt/pengviergigfofnmg vn nadk gmoncti. brennt betten/ warffö in ein brennenben Sigelofen/ vnb fprad?: Jr habt mid) heimliebbey Haebt brennt/ icbwileuch öffentlich bey heilem licd?ren tagvet« brennen. iSteweil heroben in Keyern fammleten auch ein Dold pfdlggraff Kupreebt ber füngpe/obgenannted Kupreebten 0onC vnb fo wiber König *n?cnccfla hernach jum K0mipbe«^0nig erwehlt ip worben? fein Detter Herzog lllbrecbtvvn©rranbingen vnbHollanb/bie brey Drüber Hergog Stephan/ Jriebrid) vnb Johane/ $ogen für Kegenfpurg/ legten fid) an ber Durgerberg bey prüel bem Kloper/ namen ben von Kegenfpurg baß Dihe» .èu hcv^o^f» an0 3?ie Bürger fielen ju ©»Jacobe chor vnverphener fach auf ber Statt/ erpblu S^SSSä^ gcn,r breifftg/ Pengenjwengig/ bie brach tens in bie Statt/ namen bas Dthe bagc^^c. wiber.iba war ein groper Xiermen im Heer/jogenbie^ûtpen wiber ab/vnb bie Dûnbifeben vbernamen fteb biepe ©iege. 5» Hugfpurg trieben pe DiphoPf stugfpurg« hcua« 15urdharb mitfampt ben pfaffen C fo a uff ber 5ütpcn feiten waren? au fiber ©tatt/jcrbrochcnbiepfalg/bepDifchofföHof/vnbererhorherrnvnbpfafgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
fenheupr/vnb verbrennten4gt;bernborffvnbpiberbach/bie©d)lóPcr.
Hergóg0tephanpengbieDórgervonKegcnfpu^juTX’apcrburg/vnb theten einanbergroffenfehaben» iber Dunb jog herauff in Deyern/jogen ju 45« óï^émif^* 3lugfpurg vber beneed) / vnb herab gen Kegenfpurg/ verbrennte bie 0d)lóp/ ^««ïgt;K«3U« fer/ lagen ein Macht bey Öigenburg an ber ^benp nicht weit von Hbenfpcrg/ Jogen barnach ju Kegenfpurg vber bie Drud/brennten auffber anbern feiten nuch bie ©chlóffcr ab/ vnber welchen fey n noch Korbach/ vnb parching weht herwiber
-ocr page 1064-©ne ucßcc ^«cÇ go^annû ^«enttntz
• betwibetgebauwtwotben/feynnod^jetbtoeben.^mabjugbam lOet^og©« ctihetnifAe P^AU von Jugclfîatt vbct fie etfcblug ft viel / fein grubet Det^og ^viebtidJ qSiuiigmA« vonfi^anbpbuc fiengbefj ^unbó lOauptmann bcn ^tQbifeboff pilgram von fnne^nitftieutwer^örtlgburg/fübvcfngcfangengen^utgbbAufen. ïöet anbet ZöünbifebiOAUï^, bcn3jrii!,ïfn, mann (Btafl^'Pltid) von lOelffenflein lag aueb batniber / wurb von (Btaff 2^bctbatb von Wittenberggefvmgen/ïbainbic©tâttvnnbbet ^unb vmb fcdgt;S taufent gólbenlófèn wolten fïatb erin bet (Befengnuf. ÏDer 73unb vnb 2^ónigifcben vbetjogen bic (Btafffebaffe Wittenberg/ tbetengtoffen febAben. Ï)cmvon Wittenbergbamen bie ^eyetifeben 5ütfïen ju bülff/feblugen ben ^unbinbicflucbt/‘X)nbt0ctgog©tcpban von3’^3^ïfÏAttfd)uff mit ben vort Wcilbaim/bie belagerte jiïpeifnbcrgWilbelm von©efelb/jb^ónigtflt;btvar.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lm funffté taggab fid? bas ©d?lo^/baó brennte bic von Weilbaim auf .tOam fen songer einemXittet/bemxvatb verfemtbetlOofjuXegcrtfpurgvnbrCenv?lt;' butgan bctï)onawvmb «4ooo.gûlben/waraud?im^unbvrtb 2^ónigiflt;b* JOctijog ©tepban fd^ieft fein iOauptleut peter Xtefer/ Wilhelm von ^ud?? berg/ fOanfenWartet fût XTeuwburg/bic feblugen ftd?barfüram acb^ebcrtben tag bef ~^inmvs/ xioav bervierbre tag in bet ctfïen5^afïwod?ert/am fibenben tag wurb bie ©tact auffgeben von Weilbarben 5e«Sei^»
®te Me dürften tn 95f pern tien ^of ;it JXegenfpnrg we* brennten/ vnb ^Öonawfïanlf beUgerten/te.
^Muffwirtge« wuimcii.
©«eramoit« ber* id uffer Wirt ünfin« nig/viibbcranbcr trtrotwf«
^^2td) bew pfrtiQgvrtff Kupreebe ber fung mit fetnem ©on pfalQ5va|f 7^(lX.upvcd)t«nbcmfüng|lctt/iOlt;rQog ©tepb^n mit fernem ©on iOerßog ^^^Iiuö wigen/ fern Gruber 5nebrtd)/ lOer^og iOanö mit feinem Öon P^^^ ^og Afmjt/ vnb iOertjog 3tlbred?t ju ©trnubing von l^oUnnb/plunberten bie ©tgtt nm iOof 5« Kegenfpurg/Ugerten ßeb barnneb iw JOerbflmonnt fgt;ir ©tauff/gewunnen ben (V^nveft mit bevÄireben/Ufen ben IVein nb/ febnicte« bie Xebennb vnb tiffen bie ©toef auf. Stilbn im (Seliger bet 5ütflen einXen^/ tetmit nnmen Subvene/mitjweyen nnbernfeinen ©efeUenz(Beovgen^ber# b4mmetd30iettet/btncben5u@«lQbncbinbev2lt;itd)enbrt6©ncvnmentb5»P^ le nuff/pe meinte btel3ücbf folt gûlbê feyn/nnme bj©4crnmentbetn«^/vn vlt;r bovgene/fcbnvtene eyn/bnfe^t bic 2^it eben 511 vnfetm l?ctvn fïebt / ben 0nm^ mnten^eutel/brtvinbn6©4ctnment lag/vertnuffteï^fte einer gutenÏ)ivnéirti lOeev bief JuranteIvm fibê Xegenfputger.^Lbetobgennntet 2tnbteß wutb vr^ bating im tOeet vnftnnig / tobt on wntet/febty wilb/ Ueff febetma ju/ nam eine wótenben tob/ Ï)ct anbet fein (Befell wolt fein (Baul tteneben/ bet watff f n ab/ vnbetbetXeutetfielinndwaffetvnb etttancf/betbtittwutb etfd;lagcn.
‘æteWfffïKrteg^ntÇfft wart».
2l«igt;flt;e OTwiçfa
Êlfrftog^lbrcebt auf 4gt;cflcrrcid?bcr vnbetffunb ftd? biefccmb6rungim Xeieb JU riebten/fo jwifeben ben ©tAtten vn ^ütjlen aueb 3lbelim Xeid? war/vnb mad? t am erflenftieb jwifeben bem König vnb ^ûtfïen inKey mmpt urlcb^^®, crtt.KAnigWemjla nam juberlfbcfungfrauw ©opblam/loeroog tOArtfen ^iam yterçogm i» von ^lOün^en'Cocbter/lOerQog ^tnjïen ©cbweflet/bie was ein vbetauf fd?b ^lt;gt;?«n». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hg lonb weife 5ürflin/ regiert bas gan^KAnigreieb/ wie bann von ft and? mek
r» K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bungtbutpabflpiuôbetanber/vorbemKApflumbAeneasSyluiusgenennt/
e^aiü ‘•*^**®quot;' vnb Kcyfet^riebriebö ©ecretariue.^B wurb aueb berKunb vomKonig Ab'/ getban/würben bic ©tAtt gefîtafft vmb ein groffe fumma gelte. 3lttgfp«tg mufl geben feeb^ig taufent gûlbcn/bic^uben aliba neun taufent gûlben/ ïgt;ic von Xegenfputg muflen ben ^ürflcn ben Oofvnb iTeuw«
burg lófen/vnb I?anfcn3cngctonfd?a'/ ben halten.
Wie
-ocr page 1065-ôott fiepfer föibiptgen 9em Sterbeen. nbsp;nbsp;CCCGG VIII 51'ivï'ff; ieçt3enâ^ôni3@(gmunîgt;ét)on 'polen Sinten
^lt;nffamp;n^wurb/vnb^er^og^n^ehn von Oefterreief;
auß polen verjagt.
/^7^\3R^'5^’f flt;«^|îdgt;3^0ntg3âgVelao^berfiitCawtânffen/bamttetvnbet sa^faXArt^W ’^^jbaa^ónigreid) polen mód?tbommen. 2^ónig Cubwig au^ ‘Vngern ï’*f xw«» *»i«lt;iii ^-^s^ bettgebaufft baa 2kónigrcid) polen von iOertjog Canbibo/fo ein ^eut ^’”^^’ fber perr warb/vnb bett 2kónig Cubwig nut jwo ‘(Toebter/t^ebwig vnb cDa ria. lt;V?ariam gab er ju ber t^bc (Marggraff Öigmunben von 'ètanben/ ^lt;gt;?f« ^i^munb burg/^eyprCarlbc^ vierbeen2^ónigin Dobern ©on/gab jm barju^ubcy^z Getempt'Dngem. ratgut baa gauQ 2lt;ónigrcid? ‘X^ngern. Ï)ie anber dochter JÓebwig gab et ^n berlfbe iOer^og Wtlbelm von-igt;e(ïerrcid?/2lt;eyfer 5ricbrid)aDattcra^nr/ ber/ gabjm bar5u$um beuratgut baa2^ónigrejd)polen/ Vn^waralfo bifet JOer^og IVilbclm von Óejîerreid? gewaltiger 2kónig in polen. Jd) wei^ nid?t
• waabenpolenanAóntglTilbelmmif^fïelefietmmcn^ucinemlKóniganben vnglAubigen 2^ónig aub Cittaw/ mit namen 3^gVel/ ein groffen feinb vnb burd)Àlt;bterbcrCbri|îenbeit/vnbnemliebber ‘^eutfd?en inerten / ^r lie^ pd) ^ägWÄ^iii^dWß tiu(fcn/wurbeinCbrilï/vnbgenennt fiapla/ bernam König Tftlbclm baa fev^eSSïtâï^ TPcib mit famptbcm Kónigreid? pokn/ verjagt jnaup bem /Zanb/ “Dub wie fc^en^erten, bie CcutfdKu Oerren von jmeKóntg ^agteC fd^veiben, verfolgt er mehr benn vor bic Cbvijten. Ïbie Ö^eutfeben iOerve/Kóntg Wilbclm/ bie Königin 5tauw JOebwig/burd) jren iOofmeijïcr Conrab von 5irnaw / fdjrieben foleben banbei vberal auf inbie Cbriflcnbeit/rulften Kapfï Keyfer/König/ 5Pt(ïen an/ zeigten an ben fdjaben fo bernacb folgen würbe bem Or ben ^Tentfeber tlationZ vnberganzenCbrifîcnbeit /3lber niemanbgieng ca $u bermen/ Kónig CaP^ * la blieb Kónig in polen/ vnberfïunb peb bepgicieben preufen/ vnb bebrieg# better bie ‘ïcutfeben Derren benn weil er vngUubig war/wie benn auch fein ©on Cafmitua / btr vereinigt peb mit Oejlerreid) / nam Kónig 2llbr^fa pSXptÂS 'Ï’odHer^uber^bc/barbeyeterwurbbrey ©Ôn/fonacbeinanberitt polen re// aibwc^ts auß ® giert haben/Kónig 2llbred?t/ Kónig 3tlevanber/ Kónig ©igmunb/ fo ieb 411 gcg^reic^ brey/ mit fampt jrer (Dutter (fo ein fd^teebt geipltd) bemutig leben gefórt)5» Cracawin ber Dauptflatt polen gefehenbab. Don biefem banbei tb«t auch mdbung Kapfl pma ber anber/vor bemKapjlumb Aeneas Syluius genannt/ vnbKevfer 5ricbricba bef britten ©ecrctariua/inben Krieffenfo er dn ben KifdK’ff von Cracaw febreibt. ‘XJnb Kónig ©igmunb batje^t baa Preufen Xianb geliebé (Darggraff 2Hbrecbten/feiner ©ebweffer ©on/IViewola Keyà ferCarlju l^ugfpurgauly bemKeiebptagbem von Cronbergverliebe/ einem ÎTeutfeben Derren/ feblug auch bie 3td)c ben vergangnen ©ommerimKeiebp^’ tag 511 Kegeufpurgvber(Darggraff 3tlbrccbtenanvonpreufenwegen. 2Hfo tlt;«efcçlt;K^èh-eti feyn bie ‘^cutfeben Derren gat vmb preuffen bommen/ bap pe bod? mit jrem fevittomepwufp» blut ben vngl^ubigcn abgewunné brillen vnb/ wie pe fagen/wo man jn treuw/ ’’gt;•»”•»«’» lid) bete bey lïanbgetban/wolten pc ben 'Wurden mit fampt ben 'pattern gar vbcra (Deer hinüber lang Vertrieben/ vnb bie 2^cucfcbc©prad? bip in3lpenergt; weitert haben. 2Hfo gehta/ vnb niemanb verftebta.
æte^fï^ogStf Pertti bem Kncßtin ^elfcÇlanbnacÇ#
jog/^iim ^énfg von Srancfrcic^ fleurât/ vnô verflog von
^Surguttb vnb (^eyUnb*.
r%^ mVeffdjUnb vnb^t«»!«« W46 bUfer ^ctt gvo(jcv2^rteg )^rtbnabccÈ
aud) ein befonbent Derren inte namen Jmndfeus Carana/er vnbbte
O^j^lovenctner brtegten wtber tOerçog (öalcaQ von COcy knb/be^ 'Vatteva
^vubcrö 2^od7ccv wtc obcnangc^ctgt/^rauw ‘ö^babca/tOernog Öcepban ju ^ffpban^fvçô^fti ber ^bc bett/ibte nnber ©ebwefïer (^Oagbakna betefetnen Gruberpevt?og SfSmeiVZ* 5gt;^i«brtcb. tOer^og ©tepban/ala ein berApmeer 2lt;.viegjïmann/$og in Jtalten/ bertem ©aicog nam Öolb an / baiff feinem 0d?waget t^ergog (öaleaijen / ïÖa bevfelbige iw^^^ff» fein
-ocr page 1066-©ae acßcc ^it(§ KJoßtuwuß ^(«enttnt/
fern grof? uuff heben an gelt/ fein ©ebag (V?lt;td)t »nb pracht fehen Kc^z vnïgt; Bt^ '®«®lt;5.lt;®/^t *^ümbt/©4gtt?crgog0tcpbanrttt/crbctfbcngró|ïtc©cbagbcrnntBclmg«t irÄföÄi«» weber ©Über noch (Selb ober X^belgefletn/vergolten mód)t werben/-tfr wißt« BelnX^nbertb^ntn feint ^örjlentbumb/bem er nicht vberfeln Sieben vertrau* wet/aUelntn feiner ©cho^ ein gange nacht vnbmebr fchlaffen borflFt.lÖep verwunbert (ich febrPèrgogCöaleag/vnbbebenntfrey/ fein ©ebwager Per* gog©tepbanau^ Beyern wemtächtlger/ bett bcn gróffern ©chag/ynb ver* möblet alfoble ƒöngfl fein (Punten/ felnee 'Vatters Gruber ‘$^ochter5*^auwcn Àflfcn/Pefgoglfrn|îen/Pergog©tcpban6 Krubers ©on. îDas beuratgut «e^ban ^«ç^a ^^j. |r^„|yp„jj fibcnglg taufent Zuraten, nadjwalö 50g pcrgog ©tepb^n^w äSSZ3* l^e»nlg Carlben fechflenIn^anctrclch/balffjnt wlbcr ble^fngitjct)en/ vn yer* ijrancf«icH«lgt;üf(P möblet auch bew $gt;elpbln/ Jobanfen/ /eggenannten Snottigs Carls dtefren fiAminm”’*’^^'^* 0ongrauwen3acoben/(èlneô*Vctternpergog ^llbrechté auf Pollanb ^n* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfel/PergoglVllbelnt'Cochterauf Pollanb vn^eyern/'Vnb grauwen (P^r*
greten/leggenanntes Pergog Hilbrechts dochter / nant jn ber -ï^be / pergog Pans von ^urgunb ©ein ©chwefler/anch mit namen (Pargret/nam $u ber ^be Pergog er(ïgcnanntcrIVllbelmauf Pollanb vn Beyern/genteIbte per* gog HUbrÄhts ©on. Ïblefepoch^elt würben mit grof|em pracht gcbalten$u Camerlch lm mbcrlanb. X^nb blefer Pergog Hilbrecht / Äcyfer C«^wlgö ©on/bat fein Kruber vberlebt/lfl gar alt worben/bat nach feines ‘Vatters tob pbenvnb fónffglg/argelebt.
Cl'u’Paf- ^f(It§umO 511 Cfnkcß); jKfimkn vnb gen ^^ünc^engeförtwurb»
^/Cs pergog ©tepban vn ble ^órlïen von 73ey ernauf italien vn Jrauef * Œ^rdch wlber bermifflnl^eyernjufantmenbamen/bai^at^elt von Cbrlfî» ''^^(ßeburt 1389. wurbbas PeUtbumb ju Hlnbechf gefunben von jl‘^cob ïÏ)achawerelncm^arfó|fer(ll0ónch:^ln(Pauf trug ein 5ebel herauf/barart fïunbwlevnberbemHlltarlnberCapel grof Pelltbumbfolt verborgen llgem Ï)cr (Pauf wurb bcroebbelabgejagt/vnbalfo gegraben/bas Pclltgtbumbge funben/vnb gen (Pónchen In ble Capellen In ber alten 5elï gefurtvmb 6.3^^
3lt;»fo6 rSac^awet «in ^arfójfcr/ pn# bctbaó.ticiljgtbmïï l«2{t»C»ec^p. *
^wev «apfie pur^ï ^lt;'”^ ^**9 M» ©onnawenben.Dnb ju blfer jclt fturben obgenante ^wenHJ^pfÏ/ écu juaicic^., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aplï Clemens ber fibenbe/Vrbanus ber fechfïe/fo ngch dnanber HSapfl wol* ten feyn/wurbenaber jwen erweblt/H3onlfaclus ber ncunbte/häufet ju 7VomZ H5eneblctus ber breyjehébe/ju Htulnlon In5ranctrelch-H3onlfaclus ber ncunb* AI T a nbsp;nbsp;tegabben breyenH3rübern/Pcrgogcnln 'Weyern / Pergog ©tepban/ ^i^*^* SSeitóamp;^ftr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^’'^ Panfen/ bas (Bnabenrelch M*^/ 'Vollegnab vnb ^blaf / von peln vnb pen aegek». nbsp;nbsp;nbsp;fchulb gen (Pûnehen / vonbef großen Pellthumbs/von ber brcypoflla wege/ Hluch bas ble H3eyerlfche ^r|{cn felnerpartbey waren wlbcr ^eneblctum ben breyjebenben/ bem ble 5rangofej^nblengen / ‘Vnnb wäret blefe ©nab von (Pltfafïenblfauff ©.peter Àcttenfeyr/ bey fónff(Ponaten/waren bey vlerglg H3elchter vn prlefïer beflelt/ble 73elcht horten/wer ft ben tag ju (Pun* chenbUeb/ble vlcr2k.lrchen/vnfer prauwen/©. peter/Hlngcr/©pltal/tâgllch befucht/ allba feln wlrblg Hllmufen lief / fein Hlnbacbt verbradjt/wer cntleblgc vonaller fchulb vn peln als eln neuwgeborn vnfchulblg 2klnblln. (Pan jelgf brey mal Inberwochenbas PeUtbumb/es war bamalseln felgam vnerborc blngln'Ceutfchcnüanbê/barumb lleff|ïarctbas‘Volcf ju/allerley ‘^eutfehen vnb IVlnben/es Banten alle tag bey fechglg taufent (Penfehen jufammen.
QÏ5(f^fr^og panfen Jjaupfraut» ftarO/mb de W früher hue £anb t^eikte».
(Fat^arina^creogin H|| in Nepern Pird. '^^1-
Cs man jelet von Cbrlfll vnfers Perren (Beburt »391. fïurb 5rauw Ca* tharlna/elngeborne (Br^ffln von ©org/Pergog panfen In H5eycm ©e* mahel/ llgtju(Pónchen begraben/ ïölebrey Trüber betten blfbcr nadt
/res Vutters Pergog ©tepbans tob fbengeben jar mit elnanber vnverthellt regiert/
-ocr page 1067-ôonSepferJSubtvt^ctt^cmôicrbcett. CCCCGÎ X regiert / iOcvçog^ncbncb p^ng ber wiij / lOcrçog ©tephnn 50g ben trtege« nacb/btejwcn bette fafïbaóKcgtmetttïnn. t^erRogtOanebemjungern^^nr/ berwarwolmttberprttl^/nicmrtnbtrtm §ivm/ m»fl ee naebb^^tben/ bettbeitt gelt/bte^lmptlcut betreu nur etnanfffeben auffbte eitern gieren ^ruber bar^-umbwurb tóergogt^ansbezwungen/namwiberfeine jwen gröber bic ulte 5efl ^u (^Oiineben ey n unt bü^f ber^urger von (V?óneben.3gt;rt Bum ein Canb^’ febn^t ju (Dunden juf^mmen nuf bem Obern vnb ntbcrlunb on was in bad Kcntmciflerampt ©traubing gebort/ bae wae ber ^ûrfîen von tOoUnb/ tOer Qog 2tlbred?tcu/2\cy fer Cubwigs ©on/fo noeb Icbet/uueb brey ©ein/wie oben gemelbt/bccf/ iOcrgog^riebricbwarbermitler Kruber/ aber ber lifîigcr/ber îtamp;drung M 35lt;i?** braebt fo viel bey einer Canbfebnfft ju wegen/ bue gar ein vngleiebe tbeilung “lanb» gefd^adydfr verbiet erwolteallejarSenanbembtrauf gcbenad?ttaufent gül ben/ barumb wurb fm ju feinemtbeil bue rïiberlanb/ ^urghbaufen/Keteberv/ bull / C'ruunfïeirt / ^raunuw / beting ^'rofperg/Ateb/ Kofeubnim/ Canb^'z but/(ÏOo^burg/ Orbing/4gt;ttenfclb/PfatBireben/piburg/ É)orpb«n/ncu w« mareft/Kotenburg» 5)46OberUnb tbeilten miteinanber bic unbern jwen ^rwber.t?ergog©tepban bebielt Kutenburg/Kigby bef Cupblïetn/IPaflcr* burg/©tbw4bcnm4rd:'tvn©eblo^/75urcbbeim/neuburg/K4in/5ttebberg/ ^ieba/ ©ebrobenbunfen/ Cauging/ JOÓcbflutt / IVcrb/ 3ngel(t4tc/ ©tein/ 5reyftatt/ ©unnuerfbaim Weiben. tOergog {fünfen tbeil wur “Voebburg/ Meonjîntt/pfa|fenbofeult;Ï?üncbê(5etfenfelbWainburg2lybcltng^'olg/ ‘n?eilbeim/C4nbfperg/©d)ong4/(V?urnnrtW/Kittenburg iOemmaw/Ceng# felb/©ulgbrtd)/0d)wanbor|f/2lt;almingvn‘Delbortf.T)nbbifc tbeilung ifï gefebeben/rtb warüonCbrilïivnfere lieben tOerm lt;5cburt 1391. am ein vnb jwengigflen tag in Wintermonat. *Vnb bat Óergeg 5riebrieb mit feine naeb« nbsp;nbsp;•
Bommen ju Canbfbut gebauft Oergog ©tepban jn 3ngel(ïatt/ J^ergo^ tOandju (V5üneben^ *X)nb baben fieb gegen einanber verfebrieben bicfe brey 23rüber/ fur |tlt;b vnoaUfre rCaebBemmen/ wer on (V?ânnlieb erben abjlûPbe/ foltc bef abgeftovben (But/Canb vn Ceut/ber lebenb tbeil erben./Vnb tóergog ©tepban jog vonfïunban am vierbeen tagnaebber tbeilung au^ ber ©tatt • (ïOiincbengcn 3«34|ïatt/ tOergog 5riebricb blieb allba bi^ in feinem bcywe'z fen bie von lt;Wün(ben tOergog t^anfen feim 23ruber febwuré/ wurb bae vngelt
Ju(Z)üud?cn abgetban/ vnb machten bie vort ber Caubfebafft ein ^ónbnu^ SJSKef^Ï jufammen/ju erhalten fre Priuilegia/vrfâcber bifee ^unbe ware/ Derr tOauô Saitun^res ’ beranber/vnblOerr2HbTecbtZvon4benfperg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pumteauh
ælc ^ueog^an^ un SanbfeÇafff j« 5?îûiic6en Çlfltz (Straubing verbrann/vnb ^erÇog Sriebrieb (îarb.
r%^ ribefî obgenannten jars quot;Wetb*|4tbtfeyrtagen hielt i?crgog iOand ein
| Canbfcbalftju OOüncben/lte^ jeinCanb febweren feinen ©onen t2cr/ cargos ifrujîen vnb Wilhelm/ verfebrieb ftebgegen einer jCanbfcbalft/er ÿ’’P®9 ^«w «ÿ wóu Beinern 3lu^mannBein^mpt verleihé/Beitt©tcur/Bein ‘Dngelt/anlegen/ Beinen Krieg anbeben on raht wiffen vnb willen einer Canbfd?a|fe. Severo ^anofebarft. brannbi^farbie©tatt©eraubtngvomWtlbenfeuwran©.*X)ett6abenb.5u ®„‘7e^'quot;^ ”*'’^^ biferjcit jog aud)tOergog ^rtebrieb in73óhmcn ju feinem ©cbwager bem Ko# ””‘’*‘’‘ mifeben vnb230hmifcben König Wengla / wolt nad^mab inbie Cittaw ben ‘ïeutfcbenlOerren juhülff gejogenfeyn/ba wargarjebr ein warmer Winter/ bad man vber bie lt;lOo|ï fo in bemfelbigen Canb vil vngro^ fèyn/nid?t Bommen moebt/bajogJOergog^rtbricbwibcrab/vnbacrgenlianb^butBam/wurber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;»
Brancf flurban©.^arbarentag/aldmanjclt »393. jarvonCbfiftiCScburt/ liefern jungen vnvogtbarn©on/iOergog tOeinrieben/mitfampt feiner elOnt« ter/^rauwen (ÏOagbalena vondoetlanb/vn Bam ein C4nbfiba|ftgen Canb^ butimiOomungjufammen/febwurenbem jungen tOergog tOeinrieben / vnb feinem Dettern vnb I^ormunbern tOergog © tepban vnb tOergogl?an feu/ bic bcfï^tcf:rtberfianbfcbafftjrfreybcit.
rr Wie
-ocr page 1068-®rt6 rtcOce ^«(0 ^o^annfö 51(«ctttt«ï/ 2Bte ^a^og @tf p^an von Snselfwft J« fcttutit @c^we^«ï l)cm ^ónig in Jrandreid? jo^Z ticweü weit fdn ©en ^ed^cg £u0fri^ ^vcy fing cy ngenomen babett/ JOcr^og tOcne baffclbig errett/te» iOenjog j^ubwig nentvftrtte plónbert/tDer^og Bane »nb ^r «fl Ö4?ïV4bcn/5ricbbergge wunnen.
/^ ^‘'^og tOrtttö §ii dOüneben ort wiffett feins Grubers iOcr^jog ©cerb^î»^ li^tnadïC einen l^unb mit ben von 4gt;c(lcrreid)/mit irem Can^ter 2?ifcblt;’n *§© 23ertbolb 5115rcy png/bem obgenannter ^4p|Ï ^ontfacins jn K-on^bas « ^rQbi|lnmb©alQbnrggeltebenbert/3iberber©tiffcwolt,nnt4)C4nnemen/ ^ff’g^SS lt;*webU JU einem if ri5btfcbo^Xfberbarbneuwbaufer/ ber nam bas ^ïilii«»b löflpft wn 9ipm. cyn/ wurb gewaltiger ifrijbtfeboif/ mb fiel vorn ^apfî $0 Kom auff ^lt;’FÇ 15enebicti be^ brey^ebenbê feiten/jb in tränetreteb 5u :^uinion tOof bielt/vnb ber ^ran^ofen ^apjl war.iVeiter v^banbt fteb fe^genanter if r^bifeboffvon ©altjbnrgjn loeroog Cubwig von Jngcliïatt/foauebanff’be^5ran6Óftfei)tn 3öapil6 letten war.ÖeinDatter tOertjog ©tepban war in jranef retd) gepg^^ mit feinej^ anbern natórlicben ©pn ^ifeboff ^^’banfen $u Kegenfpurg/
lt; man nennt (^o^burger. ‘Von obgenantó ^unbs wegen mir bem if r^bifebolf von ©al^burg braebt tOer^og Cub wig von^ugdftact ein quot;Volet jufammen/ wolt obgenannten T^ertbolben ^ifebojf von^rcyfing (fo feins bejïen^reun/ bes vnbl3unb^genoffcn/ifberbarbs ifr^bifeboffs 511 ©alçburg/abgefagter 5lt;inb was/auebifrQbifebolf ju©alQburgfeyn woltO Ïgt;cr Kiebter bafelb|ï mitnamenlVeinmannmitctnemfeinemKneebc was abgericbt/woltOer^og Cubwig am iOciligen IVeibnaebtabenb/bteweil alles quot;Volet bey bcm(5ottslt;’
• nbsp;nbsp;nbsp;bten|lvnbainptin ber Ktveben war/inbie©tatt 5veyftng gebolffcnbnbenZ ^rtpfM*»tftK«ef 3lberfolcb6 wurb73tfeboff ^ertbolb ange^eigt/berrufftPer^oglSanfcnfci^' w^waS^wquot; *^lt;:^ ^iï”^^S^’’v(fenrtn.t5crQog loans befetjt^t^eyfîng/^r quot;Weinmann worb traben jcWpfft. nbsp;nbsp;nbsp;gefangen vnbgetopfft/fetnKneebtgeviertbdlt. Î)a alfo tOer^og Cubwigen (etttfürnemmen vnb anfeblag nicbegeriebe / ficbam^ifd^off vott^reyfing’^*^
• nbsp;nbsp;nbsp;recbentunbt/vnber|fu«bera^llcn5orttaniOert5ogiOanfenau^$ula|ivn.3lnblt;r JOciligen brey König abenb/biemi 1 bas quot;Volet in ber quot;Vefper was / vberße ler t«s he vrbaringvngewarnter facb von Jngelflatt aufi bic îleuwlîatt/ babici^or^* »Mail«'»nöquot; nbsp;nbsp;9^^^vff ^'‘^ ^aur $u ber webr liefen/ trieb er fie mit (Sefebo^ wiber ab/gewan gepiùnoert* bie ©tatt/erfeblug ber Bürger vicl/vnpIônbertbieÇtatt.îDteKeuter maffen vnbtbetlten bas gelt nur mitben ififcnbûtcn.KeyetnemKurger/mitnamcn 5rtebridgt;Kolner/funben fie fo vielKarfcbaffc / bas fieesaud) nur mit ben ^i/ fenbûtentbetltcn. 3lnbcrnplunbervnb ©ûterlub Oer^og Cubwig anffbie IVägen/fubrt alles (Sut on allen febaben gen 3n3el|ïatt» ïba folebs loeroog loans vnb fein ©on lOcrçog if rn jî $u (îOùneben boreen/ waren lie aoeb nuff/ jogen für 3tid)a/|lûrmmetcns5wter/verloren aberallwege ben ©torm/ vcv^ brannten bafelbfl bie (V?ûl/rucften futf^ribberg vnb gcwunnens /berglcieben verbrannten fte vnb plûnbcrten ben (^Oaret vnb bas ©ebloß ©cbwaben/ niebe weit von dOûneben/Jfî gefebeben als man ^elt 1395.
©a er fte ^ugwiîrer bic Xfircfïn auf; Xcutfcßlaub.
^aiain bee Wetu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ceieb and) eben bif jars / vber^og ber TTärdifebe König Katajet bas
fnf^Âttï* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Königreteb quot;Vngern/ am erfben vnber ber ©aw an ber ïDonaw. ©ein
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;VatterKöntg^lmmuratillbererftÏróretifcb^ürftfovbcr^Deertnifu
ropam in vnfer Canb gezogen. 5wcn (Srieebifebe Jfür|ïcn triegten vmb bas Keyfertbumb ju Conflanttnopel/ ï)er fd?wecbc|t tbeil ruift biefen 2^ürdtgt; febenKöntg vmb bülff an/ ber ram fclbfï / verwog ben Krieg gern / mehrt vnb bait bie vneinigbeit ber ©rieeben/fd? weebt al|b bie ©rieeben / nam 3brianopel vn etlid)e©tettmebtinbenfelbigcnCanbcneyn,ï)ifes2lmmurats/©onKö'/ nigKaia^er griffam erften bas Königreicb quot;Vngern an. Kcyfer ©igmunbZ bamals nur König in Vugern/bracht dn groj^ quot;Volet au^ Ueutfebeu Winbi^/ fd?«n
-ocr page 1069-Oca ßettfevßubtvtgen^em^terbcett
CCGGGX
ffbcttCanbcn/aucb^J^ancfvctd? ^ufantmcn/woltamanfancî webten/»nb bte ‘Ö^örcFen wtber »ber^îOeer vertreiben. fOer^ogtOanß au 15 ^urgunb ber Bam ^wflHwbtomptä« mttgroffem'X^olcf mttberjjogÖtepban von Jngdjïattau^ bcm Hibcrlanb SamuuwS ^nb^trtnefreieb in 73eycm/rtebt bie^órjïen vou^cyern/von (Z)ûncben vnb vereinigt uuparpen ^ngelfïntt / wiber vnbcr cinanber/ 505 nnebrnnb gen Stmubing/nllbn wurb “’ ^‘v«r»’ er cbrlicb empfangen mit groffem geprângan©.CatbariMatag vont?crncg 3Hbrccbtbcm jungen/fetneß IVetbß Gruber/X^ieUOerren auf Weyern/aueb Pf^l^Staff Kupreebe ber eiter tOcr^og in Weyern/50gmit/bcrglcieben^ti^/ brieb $11 nürmberg/vnb Barn baßDoIrf aUeß $ufammcn vnbcr ber 6aw in ber ^ölgary vorcincr0tateanbcr$)onawgelegen/(bbie ‘(Türefen vnb (Brieeben Micopoliß/brtßifl/Öigenbnrg/bie'ffeutfcbenÖcbyltamnenncn. 3Diestance// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ fen weiten ben ‘X)or$ug baben/^cr ‘^iirct lag ob/Äonig 0igm«nb tarn ^aum ^is nimb Ä5„tg in barvon/ Burggraf 5tiebricb von nürmberg braebt jn anff ein ©ebiff/ wer funflgefangen worben/ fubtauff bem Waffer gen Confîantinopci. iOerçog ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ ’ iOanß von ^umnnbwurb gefangen. pfal^gtaffKuprccbt entran barvon/ lief fall all pin /lent vnb (But binber fm/ Bam mit gar wenigen wiber $u lanb/ vnb parb in Burden tagen $u 3lmberg/ba ligt er begraben in ©. GOarttuß Kir lt;ben.i0anß©cbiltbergervon(ioüncbe/bcr2rürpen bafclbp Kam tilercr/ip in ©tbifteerger vo» biepm Krieg gefangen worben/ lang in ber ‘ö^ürefey vnb ÎTartarcy vmbgc$o'/ Wunebeninber gett/batßalleßbefcbtibc/ptnKucbipgetrucfc/im5eitbucbvberganQ‘3^cwtfcb ' lt;9«W3e» lanb wilicbttacbnotturlftbicfctt 5»5 befebreiben. 2)ie alten Krieger lobenß nicht/ fb man vil Doltfß/vorauf befonbre 0pracben/$ufamenbringc/wil Bein rechter geborfam ba pyn.DneinigBeit $lt;rtrennt/verberbt alle ßanb.2gt;ie X)ngt; gern haben peb allein bef Ö^urefen reb lieb bcy bunbert vnb breifftg, aren ber cr^ webrt/pçt (wie ben (Bricchen^auf jrer vneinigBeit haben pc ben ^óref en plbp nbsp;nbsp;* innßXianb gclaßctt/ wie Ban cß/nanberf ergeben bcnngleich wie ben (5rie-^ ebengepbehenipï
®f e y^criny ^an^ 5115Sünc6en flarP/von fonen Kin^nn
hnb èónen/wk pc hon 55îûnchcn vertrieben würben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^fCôman$eltvonChripi(Beburt 1397. jar/am achten tag bep 4ijgpmo^
natß/imfünffteiarnad) feinem Kruber t?eri$og5ribrichen vonCanbpgt; ^^hur/pbieb von bieprlVelt iOer^og JOanß $u U0ùnct)cn/lief $ wen ©on/ »/»eSivS? t^erçogifmp vnb loeroog IVilhelm/bie regierten mit einanber/tbeiltcn baß ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Canb nicht/vnb febwuren jnbic Canblcut inbeywefen jrer'Vettern t?crt$og © tepban/piuß 0onß tOert§og Cnbwigß von^ngelpatt/vn bepAtetc bie ^ür/z pen, wie ber brauch ip/bie 5rey heit bcrX^nbphatftiïboch entpunb ein großer vnrabt $wipben ben von (^Oüneben vnb Jngelpatt.t^crQog ©tepban verfeme feinem l5ofmciper/irarmttnbKien$enawer/Kotenburgim Kirg/b$mippel
JOcri$ogXf rnpen/ fprach benKicn$egawerbarumban/fcblugjmcinwunbcn. ^quot;'?‘’S «wli lt;» Ker Kcn$cnawerBambavon/Blagctvber tOert$og^rnp/ be^t feinen Dörpen St'Stnj«»«»«. t7ert$og©tcpbanvnbiOerj$og£Lubwigvott ^wgelpate wiber iOer^og ^m^ pen/$cigt jnen an vnber anberm:0ie wert bie eltcpen^ürpen in Key cm/ bem'/
nach billid} (JOüncben/alß bie wirbigp ©catt/jr pyn/vberrebt fold? 6 benKaht $u àoûnebê auch/'Vnb macbetbermaßen cin^ufflauP$u lt;iO0ncben/baß i^er *$og ^tnp mit fampt feinem Kröber hertog Wilhelm/ mit Weib vnb Kin^-bern/aup ber ©tattmupen weichen/ wurbtOcr^og CubwigimKart/iOcr^og betrog jCmfii» ©tephanß von 3ngelpatr©on/cyngcla|fen/ber piep vnb brad) bie Canlt;$ley ^ofvnwirtang puben auff/wurb alfo gewaltig aller Krieffvnb auch ber0tatt/nambarnach Pfaflr’cnbofcneyn.t5ert$og Wilhelm vn lOcrQoglfrnpPohen geuCaubphue $u irem junge ■Vettcr/lOcri$og iOcinricben/ vn feiner CÓutter grauwe U0agbagt; lettavo(Oeylanb/ber©d)wcperwar^rauw^lpbcth iOeri$ogXtmpß(Bema// bei/blieben allba in baß anbcr jar/ $ogen bamach $u pem 'Vettern Pfalt$grap Kuprechtebemjungerngcnl^cybelbcrgbliebcallbabipbapbcrplbtg erweble wurb $u einem Komifeben König wiber Wett»$la in Kóhmê/ ber p ©cbwcpcr .^rauw©ophiamhett$u bcr-ifhe/3lbcr pcwolte nicht $u ber©chweper/bcnn
rv t,
man
S^dc ucßcc ^«(0 goßannte ^entôt^Z
èopMaK^niain fn ttWtt jUb^/Çc bultob ^obaufcrt iOu^/bcvwat fv^eid)tv(îf«r/bct‘b4tt^0b^' ^ôijmcuto 6« ƒ?(gt;(lt;' ntenvomXôtnifcbcttflulabtvùnntggcmacbt/wwKQt bccCurbcv ©AcbfP”/ mS' *” '^^'^ ^^^ ^^3^^’^’^ and)/ wk JOcr^og ^mjl $u ber @4?we(îetperkten fey/ b«b fk ^, ' barumbgeflrrtfft/brtbftc^umtopffgefcblrtgenbaeirbcr ©cbleyer vomBopu gefallen fey/fey burnacb «Ifo betmUd) barvon «o^ ^ohmen geetU.'^aplï pi«® ber anber lobefebr prauwen ©opbwm/fiebrtcnrtcbtnrtlôetnCctfîUd^kbcn 3c fûrtju pre^burg/brtbin pc Key fer ©igmwnb gefegt bat/ rtUbrt fie aud? begr^'z ben lige«
æte ^er^ogîuttwfgtm ©artin^wncfrocÇ jog/fteÇ «If^
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ba vcr^curat/brtb ^crl^og SKbrecbt ber anber a«g J^olanb fîarb«
man $elt»ottCbrt|ltvnfer«lkbeniOerrttlt;5eburt 1399. flarbjo K^b/ J^^beimanÔ.ÔebajltaneMgiOerQog Stlbrcdubcrjungvont^olanb/abz fo kbtg vor feinem Matter/ wurb geflirt gen Ötraubing/aUba ligt er i«» n. L , bb(ïcrimCbor begrabe/few Dateer iOerQog^lbreebtjb in Ólt;nneg«wb««ff pÄH 0M^ **^ ntbcvlanb/ber febieft fein ©on iOerçog tOanfen/ 3lbmini|lrator bef jïitft® «ütttc^iompt in jC.iittid?/^raufftn73eyern/berBam im tOerbflmonae genÖtranbing/ naw ïöev«n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baffelbig Kentmeiflerampt ey n/ fo man bief bie iOerrfebafft lOolanb/am erfïe
tagtm u?einmonat bidt er ein Canbfebaffe legt ein ©teuran/nam btefclbig ey n/licf im bicCanb febafft bnlbê/beflAt fr bktOanbfcjl K^nigOtten/eW^^b*^ ^einrifftyïotamp;dfft 5” einem l^auptmannvber/ianb vnbCeutiOetnricbennotbatftCfobiefelbi^ wirr jjduptman» jeit bcr belle Kriegfmannvnb ber vermebrtefl Kitter an weif beit warOÎÔife*^ 1» eneiiMam« notbaffe nam einen ^erg jwifeben paffaw vn ©ebÄrbtng ey n/bauwet aUba bin ein fcfl ©d)lof / bub fold?ó an ber bctltgc brey König tag an/barumb wuvb • bas ©cbbfKönigfleingenannt/gefebabebem©tifft pafpiw viel vberbruf darauf / 3)1 bernaeb/ wie td) balb befebretbê wil/$crbrodgt;en worbetjï nod? etn jerbroeben t^auf. dOiebiefemt^er^og fOanfenjogJOerçqglüübwigimDaef auf bem Canb nam vor ein ©tent von ben von dOiincben/vnb rittin^rancf'z réieb ju feinem ©cb waget vnb ©cb wefler/bem König vn Königin in ^anef^ * nbsp;nbsp;ret(b:©ein©ebwager berKönig in ^vandreieb/ Carl ber fed?lie/gab imbie S^ffm lîorTm^* lt;5ra|fflt;bafft dOottani in notbmanbey eyn. iOer^og tOans 50g in fein25i^ tn? wirbt ^tniog flumbgenCiitticb/ vnbiOerçogCubwig verbeurat ftebin ^vauctreim/ n^ Äubwia du6 ^£9' ju ber If b« 5vau wê 3lnna iOerçogin ju Korbon/bey ber erwarb er C«bwigeZ •ttteptijegebt». nbsp;nbsp;|-^ ^^^^^ j^ç^j- ^^^^ Kucfclten.î)a im bas etjl Weib jîarl^ nam t^enjog C iibwig
imKatteinanber^vauwe / mit namen Catbarinen von 2Hafon/ein ©cbwe^ (1er berKônigin auf Cypern/bie flurb im auch i« 5vancf reieb/ligen all bey b ju par if im prebiger KloJler,
2ßie We Wer SXÇetntfeÇe ffÇurfûvften nut fampt etlichen un«
bcm 5ûr|îcn vnb ©teilen/ Xöntg^eneeßta abfel^ien / Pfal^graff
Kuprecbtenbeniónglïen onbaeKeteberwebleten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
^/Cßwan jelt 140 o.iar/fame bie KbdnifcbéCburfûrjîen vn loeroog Ceo« ^|polb von4gt;e(lerreicb mit famptanbern5ür(lenvn@tätten/wol vier mal ^^j«dOenç vnb 5»^ancff«rt jufammen/wolteKönig Wencef la auf 35öb'z wenabfeQen/alö einen vntüfbtigen vnb vnwirbigen bef Kömifd?en Keid*^» ^^ ^tmerficnBlagtêpevbcrin/er werein blutbürfliger ‘Ïyran/vergöf bardoen# »ifliiStHctBiattm. fd)enblut onallc vrfad?/ verberbt onall orbnung berKcebt viel guter lüeut/ lt;5ei(llicb/Weltlid?/mitKrannt/feuwr vnb Wafpr/i/lmmerlieto. 5««* Zubern aebt er ia niebw bef Kegimente/maebt Vein frieb imKeieb/als einem Kómifebe 5üv(len wol anfîûnb. 5«m britten fo bult er bic Kegerey / vnb biek ob ben Kc^-cern.Dielanberf mebt febrieben bie Kbdnifebê Cburfür(len/nemlicb ber von dOenij vber König Wenijla auf/bas er offentlicb tb«n (bit / fo Deinem 5iir(lli^' eben gemót/gefebweigen einem Kömifeben König/ (bein^üvjlvnï^König ab lcrKönigi(l/wolan(lcbt:3d? laf von tunj willen vnberwegen/Dn jule^t Ck tirtenvnforberteninbic Kbcini(cbtCburfiir(ïenfór (te auffeinen be(limpten tag/ ©ontag nach Caurenti/baó er allba erfebtcn/fid? verantwort» Dnb ba er
awtT
-ocr page 1071-^oniS£pferß«tgt;ti)t5ert9em^tcrbt€(t. CGCGCXI cuffbeffinjptentegntd?cci-fd?t£n becncjct5tcinbteAbcinifdxJnCbutfótjïcn/ SSSrSn»'*’ eb vtttûdjttgbc^ beiUgctt KSmtfd?cn Keicb^d^^Uen elle ƒ ürffen/tOetten/Ktt'/ entfcDaibi^m/ S’ ter mb lulled)t/(V?evct*t vu 0tâct UNgbe^^tbo/ benne jk 210ntgIVcncc|)le wivtabßtfeyt. »erbunben weten/gebotte» bee niemenb /mgebotfei» (bit fey ». (Belieben 5» £eon}tetneniKbct»/tfn jet oben »»gezeigt/em fveyeegem jwenQigffe» teg be^ 2t»g(lnionete/vtnb ncimjett/rnbbentpe(ïujn^ontfecb befj ncunbté :c,
Slmenberntegbctnecb wutb jum Kómifebe» ‘König pfelngteff Km oîupvecçtpfaçgraff ptcd?tbcrjüng|ïpf-elt5gte(f Kubolpbó.Kcyfet jCiabrnge^rnberX^tend-cl/am Oïbem mirt juni etweblt/befîâtvont 25ep(t ^onifecto bem neimbten/geBtént vi^d) en©. ^^’«^«’^^»’ï (Bilen teg vont ^tfeboff von Coin/vnb Ugettftcbfik^tencffutt tn bee 5clb/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ leg vlet woeben be vot/ned? bem elten bteudj/ele bte btieff von (m en^genge» enjeigê/betinnbeeïöetumelfo leiitet: TVit Kupteebt vonlt;5otcee (öneben Kómifd7et2lt;ónig/en$ettmebtetbe|iKelcb^/Ï)etinntm5clbvot5t^rtnlt;ff»tt Exalrationis S.Crucis.Tpnb bemele bat ficb nod^/wiebte 3ltê/ dn Kontifd)ef3vó A‘*4t nigvnb Keyfet ntd^tmebt gefd?tiebe» ben» Kómifd^etKönig vnb Key fet/ walmSSrS bet (eine Aftblenb/wiek^t betbtettd)i(ï/ntcbtbin5«gcf«St/bcnbeebiebócb(ï «»«rbUnixe ni':^t .if bv vnb ”Witbifï/enbte‘Cittel vnb Mem betneeb minbetn vnb tingetnnut «’“^’^^«f*’» seRç^» ben 0tenbt / vnb tjl etwee wenn men bie wetbcit bótfft fegen/ fpóMid?/ Wie ben» end? bet König von ^t^endteid? Zlnbwig bet eilffe / König Ketl be^ fe£bfïen'X)ettet/be et folcbelenge ‘Wittel bottlefcn/fpötliebbtentf jeget: Et ego Rex f rancorum/ ïc. vetmeint et tunbt Bei» gtóffet» (Tittel beben ben» bee et ficb ©wife fa«9« ^f««lt; Königin5tendtei(bflt;btieb/Ï)etgleicbcnbet‘CitteleineeKömifcbenKönige fenöfpóttftc^. vnb Keyfete wet gnng/tónbthinböbevetetbeebtwetbett/betweteelUe.
®tc^ót«g9Ï«pm^etnS(ohenje3' , •
^lt;^3lcbtnele5ogKonigKijpted?t beteUff in 75eyetntn bie obetn pfel^/
Inemelke wibeteyn/fo etweKeyfetCetl/KöniglüenijleTOettet/in
Kcyetnbeulft/ be^^Kton ^öbtncóvieobgemelbc/gceignet.ïöe bie von Xlótmbetgetfnbvê/beeet jn/nenwolt/wkbet bteneb/ wolt eynteiten/ febid^z nbsp;nbsp;• ten fic k^ottfcbelft j» König Wcnçle in Köbwen/ fie wetenjm in funbetbek gefebwoten ele bie necbkcKeiebflett/ftegtentebt/wie fie ficb belten/ob fie KÖ „. , nig Knpteebten eyn foltc leffen. König TVem^le entwott/fte folten (m ein We nbsp;nbsp;»j^SÄ« gen gutee^ tendenweine febiden vn kbenden/fo wolt et (îe/tee (Belubbe lebig jicsJCpba criebigt jekn. 2llfo lie(]cnbie votTÖütmbetgKönigKnpteebtenmitgntenebteneyn/ ^amp;‘i»egt;»3»«« vnbfcbendten König Wen^le ein guten Wein. Ïledimele^og König K»'/ ^ïg ^viipre^t ptecbtgenKegen(p»tgeuff0.lt;6ik»teg/wutbellbemitgtoffc»ebtêempfen wirtuiOvegempurg gcn/tù(ïet(tcb be euffbenKornjug vnb in italien. îDieTOenebiget/^loventh ^'quot;^^*^ «mpfangeii. net/^tencifene Ceteti/XDetggtejf $u pebne/vetbieflen jmgto^ geit vn beyz (ïenb/btecbtêininWelfcblenb/empftengêinelkntbelbmitgtoffcnebtê.^ÏOit fw $05€ iOeti^og ©tepba» vö 3ngel(Htt/ ióet^og^tnfl en^ bet ©teytmetd vn Ketnten/lCeyfet ^Pibtiebe'Vettet/bet fiibtt wol viet^ebê bw»bctt pfetb. 2lbctlOetf;oglOene (Beleef von^Oeilenb / betwetenff König Weni^le fek ten/wolt König K»pted?t fût eine Kömifeben König nicht etbennen/ tbet jm betmeßen wibetfïenbe/beeKönig Kupted?t mit gto(|cm febeben m»(ï wibet eb^ieben. 3^ ^»^«J 505 tt gen 'Üenebig/be wntb et ebtlicb empfenge»/ tndt betnecb beteuf wibet in Key etn vn en ben Kbein/vnb lebt nit leng.if e wntb ein wilbwefcn bemele in bet Cbti(ïe»beit/ if e weten $wen KApfl / (b weten ^tF^quot; 9ïómifc^c eucb5wenKömifcbcKönig/weten wibet cine»bet/'^e»»tc»/2l^te» je einet SSX*'*^*’'”* benenbetn.
2Bi£ .^fr^og emit vnb .Çivreog ^PtlOdiii bte @tatt S7tin^ c^cn wiber cijnnamcn/ctlk^c Bürger fopfften.
Z^X 21 mengelt von Cbti(ît (Beb ntt »40?. jet/vetbten Ö.^obfl Kitchen ju ^«^/Canbfhut / vnb fiel bee 5tenwcnblo(ïet $» lt;V?üncbcn eyn vmb jwey ^-^*^nech(lOittege.Ïgt;i|iieteenchlOetJ5ogt7eintid) vonCenbfbut/lOetQog tt iq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftnfj
-ocr page 1072-©ue acßcc ^ucO Siobantüß ^Ïwewtmï/
Xfvnfl vnbtOerQog TVilbclmCScbróber eßworfünff ^aven wte oben befebne^ ben/bte von(V)undtgt;en»cmtebcnbetten) bv4cbtcnvbcr4lctn*t)olcb infamen/ vnbvneften auff UO»neben/ fd?l»3en pc en ber t^errenyn^naebtbnvfütnn» A ^Crt|ld3»Ï)k(5lt;mdn$tt^?ón«blt;nbMW4r4»|fblt;r5üv|ïlt;n|lt;itc/gd(flt;njigt;blt;r jett»mmm/A(X wlt;br/br4lt;bcttbtlt;‘Ïbov4ntf/vnbdnlolt;binbk (lOnur bey bent ©ebmev'^bov/ t^e exatbsbemt» bn nolt;b ein Ceiiw tn einem gÄtter gemablc fïebt/vnb lie|]^n ive^üvlïen cyn mie 5a«3eprlt;t, aUcm Volcf. ÏDie Xnbtófveunb ramen etliebbarvon in pfaffenbleiber vnb (lOe^gewanben/etlicb würben inlt;ï0ifïwâgenim(l?i|îtaiJ^gefôbet/bie4nbet;n würben gefrtttgen.'Vter/mit namen tOeinrid) ïöriner/Conrat Qtromair/'Üb rieb 3»wplar/ ^nebrid? iOnibfoc/ würben geboptfe bie anbern wurbê begnabe vnb gefrifï bef? lebene/mufbenaber $u einem jeieben cinganQ far ein ötrieb ant • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOal^rragen. X^nb verfetten tOer^og -tirmjl vnb IVilbelm bie rtconfïaet an ber èonaw iOer^og tOeinriebê/ber fm gcbolffen bete. 3lï ^^^ befonber vngliieb vber bie Start jn biefer jeit gegangen jn Canbfib ut/ ber Kabt wurff ft eb aneb auffwibertOerçog tSeinricben/ÏÖergleicbenbie Statt Cütticb belagert fren 3ibmini|ïrator iOer^og i^anfen au^ Beyern vnb tOolanb/wie icb feçt bernaeb naeb ber lenge befebreiben wil.
Ï’on bem SCufftouff ^u £lt;mt^§uf.
fifri^og tOeinrieb von Canbfbur bett alfo jung feinen Datter lOert^og ^riebrieben/aueb feine (VOutter/verloren bieweil er noebvnvogtbar war vuberflnnbenßcb etlicb vorn 3lbelfr wenigbe^ Kegimentd/ncmlieb Ca^ fpar5raunbófer/^rafmu6pret|tnger/iOanóClo^mer/Sigmunb 2tp|fcntba ier/ (Beorg 3lbeimer/bie vergaffen fr felbjï niebt/fte wurbê reieb/ ber ^ürft wurb • arm/war bein geit ba/würben alle Àmpter verfett. iOertjog Stepban von 3*^^' gdflattber bett wölben Ham/foltvormünb feine Dettern/feine Erobere Son/ loeroog lOeinricbe/fey n/ er 50g aber vberal ben brie^n nacb/ lief ee allee gefebebê. loeroog iOeinrieb nacb bem er bein gele mebr bett Muf rabt obgenann ter wolt er ein groffe Steur babê von benen von Canbf but / bie meintê (te we^z »«çô^brinrw^aus ren gefreyet barfür / blagten vber bte cigennóQigen obgenannten KegentenZ 35tt?etnwirt)t bu«^ vnb weigerten für ben Kómifcben2^ónig. Solcbs legten ben von Canbfbnt SXiS» S***^ '’^^^ mebrgenannte vom 3lbel auf / beizten tOer^og lOeinrieben wibcr (eine Canb^^wt ge^xçt. Bürger/ ber nam vier mit namen ^riebrieben pdebinger/ (ÏOartin von 3flt;bZ
Ceonbarb 2lt;etncr / vnnb lOanfen dOof burger / ben namba(ftig(ïen atl fr (But/vnbverfagtfn^uewigen geiten bie Statt Can^fbut. Ï)ie anber l$ur/ gerfebafft mu(l folcbe bulben/ wiewol ce fn grof mif (tel/ burfftê feb bocb niebt offentlicbmercbenlaf|cn/lie(fcnbeimli(b$ufammen/rabtfcblagten wie f c fteb anbef 5ür(lenX.egentenrecbenmod?tcn/ febiebten $uben verfagten fre beim^ lieb^ottfd}ajfc bie tarnen bey nâcbtltcberwcil anberÜenb in bic Statt in îîgt;ietricb Keef eb/ fo an ber dOaur fein Oauf/lag/ vnb fammleten fcb aUba in Tfri(5 esran «nt^ bergefcblagcn Haebt bie burger. DlrfA von A^bran / war bamaló am lOof beeft bet Ä«nbßbü*einfunger ®efcl/ber bulct bef Kecteb Hauf frauw / vnnb fambiefe Haebt tfrf onfpiMtiüiitói# ju fv/uacb feinem braueb. Ïöie5fauw fagc/ wenn er fr^ufagt bas er niemanb er lejjergogeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fagc w^lt/fowSltfefm etwas be jonberdanjeigen. îberXfbranfagtôfr
$u/ï)a5eigtfmbie 5rauwan/ wie bie 73iirgcr beimliebim rabt bey einanber wcren/vnb fuhrt fn für bieStuben babie 23órgerfcbafft verfammlct war. Ï)a folcbs fabe Vlrid) itbranlieffer von ff unban gen iDof/tlopffctan/ begertbaf man fneynlief/er bett etwas ^of /baf bef 5tir(Ïcn Ceib vnb Jeeben antreff/ anjujeigen/maebtbie faebbefftigr^rwurb eyngdaffen/^eigt alles was er ge^ bort vu gefeben bett (Beorg Tlbcimer bem Oofmeiffer vn Sigmunb2^p(fentbn 1er an/bie machten bic facb niebt wcnigcr/bracbtens weiter an jOerçog tóeturb rieben/ vn besten fn wibcr bic 15órgcr / bic betten bic verfagten all cyngdaffenZ warenbey einanber/maebtencin73unbinfamen wibcr ben^ût^fîtn. ^awurb eftaftbtt^anbg^ alles t?o(^gcfmb in bcrcil beimliebjufamen gcforbert/basvberftclbic Bürger batetfoßebwibtr vngcwarnetcrfacb.ïöawareinfAmmcrlicbgefcbrcyvûauffrbur/feftclêvber ite^arßewter» nbsp;nbsp;biedOaur auf/cclicb wurben gefangenbeuffad) mancin tbeilbieaugcnaufZ
*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cin ebeil verjagt man von bem Äanb mit Weib vnb IVinber/namcn jn was f c
betten/
-ocr page 1073-^ön)£cpfet‘€Mbti)t^en9cmt»terb(m. CCCGGXII betfcn/cttt Cdcgcb/anbcv mebt wurbe gcBepfft. Dubjolcbe iff gefebebe am bd^z ItgcnÄavfrcytag. ïöabevbatiOevQogCubwtgvon Jngclfïatttm^avtt^cv// ^«?03 ^«ton^ 150g JOcmricbcn cm ^liubmib gcfcboltcn/ barauH vnnbanberm mebv gvofle «v^emÄSn?« ,Jcinbf(b**|ft vnb l^rtc^ jwtfcbcnbtcfcnjwcyctt 5ürjïen envaebfenifi / wkwol fc^èU«».
pc nuvgcflt;bwt(lcr 2lt;tnb mtt emanber/vnb trübere 0ón/gcwcfcn fdnb. t7m çogCubwtg bat gat niemanb tobten ober nepten lapctt/ 2Hfo barer cm fePen^ wen gehabt vber bep (^cnfeben73liJt ju nepten» (lOan fagtauep von tOer^og iOdnrtepen/er babeaUe jettgepuffget/wenn er an obgenannte ^uffruptge// baept babe/bte fd?nlb fetnen Kegenten geben. Tiber von btefen Kriegen vnb fa// cpenjwifepeniÔer^oglOetnnepcnvnbfgt;erçogCubwtgen werb iep halb mehr/ wicee biejettgibtvnberforbert/fepreiben. 0olep5 obengemdbti|ïgcflt;peben alômanfàgt;rieb »408» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
'5omS(«ff(a«fftgt;er ron£ûffid^wiî»frîgt;ic ©oxrtftÇen^ûv pen in ^oUanO/ vnb pen berfdbigen j^erf ommcn/2Ödägt;
bemvnbKinbern.
^/Dep biefeô/arbelagertenbie von CûttieP /ren Adminiftrator, lOenjog Dan'/ ^o^anues abminf^ nzlfenaup73eyernvnbt?ollanb/judOa|ïrieP/woltenin5wmgen/bapereinarator ju ottu^ ^^pfafffoU werben: Jmbamen5ubólïffeinKrubert5enjogIVilbclm/fein2’‘“J’®quot;'’‘'**®‘quot;^®^ ©epwager t^er^og JOane von Kurgunb/feplugen bic von Cüttiep / vnb errett-teten iOer^og tOanfênjren Kruber vnb ©cpwager. Üre ijl jeit bap tep bas tOer# bomen bcrt?enjogenaupKeyern vn f^oUanb nunbefepreib/wiciep oben ange
jeigtpab. KcyferCubwig pat feepp ©on gehabt bic haben bic Üanbgetbdlt: Jjntömmenber^jer* JOtr^og ^Ibrecptcn ifï worben für fein thtil heroben bae Kenntmeijïero eoa^uß ^«vem»«
ampt©traubing/vnbbicïliberlanb tOenncgaw/t?ollanb/©eelanb.ïÏ)erhat P«§o3 «» jumlVeib gehabtefhepoUcfin/^rauw (^Oargreten/iOergog Cubwigawon J^oifanb viiï'^^ennv Kryga in ber ©cplefy ‘èoepter Key ber erwarb er brcy ©ón vnb vier 'ïfoepter/
t^enjog lüilhclm/lOerjsogTUbreePtcn/tOerjjog tOanjen/ 5rauw Tinna / (lOar// nbsp;nbsp;,
greta/ Johanna / Katharina.
jrauw(?0argreta/ iOertjogTUbrednö (Bcmahd/ipgeflorben in beraap// naept / tm far ba man von Chrifli (5eburt jclct t ? s y. Ï)a6 anber iar hernacp i(l auepmit tob abgangen irer(le‘Ïocp ter Tinna/bic KómifePe vnbKóhemtfePe Konigm/ligt ju prag Konig Tüenccpla erper (Bemahd. Had? jr hat Kóntg lÜencepla genommen 5rauw ©ophtam von (V?ünepen / von ber oben mehr ge// feprieben flehet.
Kie anber ^oepter iTerQog TUbrecpte aupiOollanb vnb Keyern/hatge/ 3^5^««« «uß^St« nomen ju ber Xthe fTertjog Johanfen von Kurgunb / (Braffen m ^lanbcm/fr gunt» nimpt ^?«5oa ©on ifï tOenjog philips von Kurgunb/ber ben 5ürfïen herob inKeyern/iOem 2W^e^n» ^oc^ter. ncgaw/t?ollanb/©eelanb en^ogê hofgat ber dOutter halb eini^rb t^Ué feyn. ipotfantuviïbt^Sew
Kiebrittc'^rocptcrtOcrQog 3lbrcœre /Key fer Cubwigs ©on/ Johanna wiewçoôw.
fr (Bemahd/iOerijogTl.lbrecptaup4gt;flcrreid) ber vierbt/ Jr ©onTllbrccptber fûnfft Herzog in K|lcrreicp / vnnb anber Komifeper Konig/auep in Tongern vnb Köpern Konig/jr ‘^Toepter Jraw dOargret/ tSer^og tTeinrieps vb Canbö// hut (Bemapd/vnbtOerijogCubwigsbepreidjcndOutter.
Kie vterbt vnb Icijt quot;î^oepter Katharina / tOenjog Kbwarç ju (Bdberii t^aupfrauw.
TOnb biefèr iOenjog TllbrccPt /Kcy fcr Cubwigs ©on / ifï gar alt worben/ hatallefemKrübervberlebt/iflfieben vnbfimffQtgfar erflnacp fernes ^Oat// ters tobgefïorben / an ©. Cude tag / imf ar nacp Chrifli Geburt » 4 0 4. ligt ju (Brünenhagen in t^oUanb.
tOertjog Tl!brcd)t ber jónger/biefes iOer^og TllbrecPcs ©on/ifl lebiggewe// 2n6rccf)( twift«^« fen/feinDatter hatfm bas Kenntmdflerampt ©traubingeyngeben/ ifl fünff i^'^* »omDattef» far vor bcm 'XTatter ju Kdbeimgcflotbc/ ligt ju ©traubing/wie oben befepribê.
tTcriJog toans,' and? t^ernog TUbred^tS ©on ifï Adminiftrator bep ©tiffes 3o^an«e8 Kömini^i JuCuttiep gewefen pat nacp feines Krubers tob basKentmeifterampt ©trau// Koa^”:»»!«^«
*^*^ fdf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hing Ècf}«(«rii «Kart.
-ocr page 1074-©ne ucgu ^«(g go^rtttttw ^(«cncmtV
bing regiert bürd) loan prient/ ^obunfen Cattbgmffen von £^e«lt;btenberg/ lt;5r4|fen5« 104^ / vnb tOcinrieben notb^ffeen /bat mit feiner (V?unten/feined ^Srubere'S^oebter/iraw Jacoba / vmb t^oilanb briegt/wirtaUee betnaebn^teb ter leng befebrieben werben.
OTii^efm berçoâw t^evçog Wtlbelm ber Alter ©onDerçog 2tlbred?tôbcf erfïen/vnnblfm q5«9«n/:f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rfcl 2^eyfer Cnbwiga / bat Dollanb/ ©eelanb / t?cnncgaw / jwolff far vnnb
fecb^ UOonntnad) fetncô Datterô tob regiert/fein iDanJîfrauw (Dargrer iOerz ^”9 ^o^^^’^P-^^ '^^’* ^nrgnnb/ (Braffen ^n ^lanbcmöd? wclîcrlOcvQcg pbw be^ erfïen'ÎTocbter / F^er^og Wilbelm an^ ^eyern vnb Ôerçog t^ane von ^nrgunbbat/eincrbemanbevnfeinÔcbwefïergcben/Dnbbifert^crçoglüiU • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beim ber anber au^ tOollanb bat nur etn einigequot;^odîter / Jrauw Jacoba biîîîgt;^*^
,m gela (fen/von ber id? begnad? mebr fcbreiben werb/ fo es biejeit erforbert.
®tf brei? Q^dr ƒ ttrcp SXómifc^c König/ mit t inantf r Wiv ren/ wie bic Sniften tn Gebern In bie (Brafff afft ^vrof $ogen/ wie loeroog ©tepban von jngeU
, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|ïatt|{acb.
/^;^^k 21 mandaitvottCbii|ïi3lt;buve/dnCrtït(cnt»ievbwnblt;vtvnb 5cbcn/(ï‘t*^l’ ber Xómifd?e2Vonig Kupreebt/Bamen bie Cburfórffen $ufammcn/wa* ^-^^renbcrfacbenvneine/eintbeilerweblten e^Oarggraff Jobff au^ eiOeb* -©Kp'MMt^e Ä5 *?^i^n / bie anbem König 0igmunb in “X^ngern / “Vnb lebt bemnad) ber alt ^óz mg ill ßkic^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifebe König IVen^la/vn waren alfo brey Kömifebe Köntg/ïöcf glctd?cn wa^
• «n brey KApff/CBregoriue ber jwölfft/^lle^anbcr ber fnnfft/ vnb KenebicfUö oer breigebenb/ war eingroffe vneinigBeit im Keieb vn in ber ganzen Cbtifftm 2t5ii(33oöflpir6t bcit^cttcinicbcóKónigrciffctnbcfonbernKapff. X)nb^afïd?2iönig jobff ruffet/wolt óf vor 5tancf furt/ wie ber brauch iff/ ff lagen/ baff arb er / tarnen 0igmunD Wirt ^s^ ^fe Cburfûtffen wiber jufammen/ vn erwcblten einbelliglif König 0igmun// miff^cr^Römg.* bc/wiewol fein Kruber König IVence fia nof lebt: Dn weil ce allee bermafffn burf einanber gieng/ tam tOeinrif vö Katenburg / tOauptman 511 Kaltarn/ auf ber lt;5rafffbafft‘^yrolgcn(V^ünfcrt/bewegtbie5ürffeninKeyern wiber V^hquot; loeroog 5riberif von ber if tff / loeroog ©igmunbe Datter / ben bief man RS ÄÄS *^‘*^ 5ribel mit ber Uren ‘^aff en/cr bauf töbcl/warvnangenam berCanb^z »e«^« Ätfi^. nbsp;nbsp;nbsp;ff afft. 5)arumb ermantteijtgettanter i^einrif bie 5wrffen in Key ern/ baf fe
bie (Braffff afft ^yrol/ale ff altif rb/vnb von Kef tcm$ugcbörig/ eynnemen folten/Don welfee wege tOer^og Stephan vonJngelffatt/lSerQog if mff vn IVilbelm von (V?ónf en (Bebrûber/ff rûff eten/$ogcn vor ióall in Jntb^il/^*^ ff off(Bcorgvonpaffaw/ein(Braffvont7obenlobe/bwarbemübetinberfaf/ ber mafteinanffa^tbtbef triege auff$wey jar.ïDa ber frib auf war/griffPer* ^og©tepbanvon Jngelffate wiber bie ^affffafft'^yrolan / raubt/brennt/ §erbraf bieSali^rinnenjuPaUim Jntbal/tBraffifb^tbarbvonKirfberg/ ^tepfianperfwg Kiffoffvon2(ugfpurg/mafetwibereinanffanbt. JnbiefemffarbPer^og öuß^ötvernßirüt* ©repbattvon jngelffatc$u©f Önfelb/^Pontagvor^^Oifaelie/aleman$alt vonCbrifft (Beburt t4t3.tff naf male von feinem ©on genJngclffatf geführt worbé/ligt in vnfer prauwen Kirf en/iff ber Alter vnber feinen Krubem Per// ^og^riberif vnPerQogPane/gewefen/ batbennof am lengffcnvnb fealle vberlebt. PergogCubwig /Per^og ©tepbane ©on/vereint fif mitPer^og ^riberifen an ber if tff / waren bie beffen 5reunb mie einanber.
®ic ^ev^og Subwig tm ®art ven SugelfM» von pnrifj bic hieuwt bracht ^at/ vnb gefangen iff worben au Pariff von ben (Pergern.
füneWe« in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bieferjeit wurbgrof vneinigfeitin^ranefreif /gienggar Abelen/bte
^MucfKic^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^if nglefcr betten faff bae gann Canb inn / ©0 waren am KönigUf en Pof
Cz 5W0 partbeyZwölf ein jeglif e bie förberff am Kegiment fey n. König Carl
-ocr page 1075-fe^ttSepferJSubWt^cn^emtJtertxeh. GCGGCXUI ter feeb^t t» ^vandreteb / war 511 jetten an vcvnun^c fd^wd?/ bemnacb feirt tOrtu^fmuw btc2^ónigirt / 5^'^»«» ^Ijn/ lOev^og ©tepb^ne von Jngeljlntt ïroebter / mît fampt jvem Bruter t^cv^og Üubwtg tm 23rttr/ regierten / vnnb wolt beri^ertjog von 4gt;rltcnó / nueb ber von 23«rgurtb/ bte ncebflen bey bem b:ecefeyn/w«rb«nvnetnöbrob/2^6nig/2^0n^in/beriDelpbin/i5erj5ogC«blt;-wig/ waren auffbeß von 4gt;rlien6 feiten/bie ©tnetvon pari^ bicltemitbem von^urgnnb.
peter ^far iOnuptmann ju pari^/mit fampt ben UOe^gem bufelbflau^ anbe6enbe|ïvon'23urgunb/vberfïelbie/fo4gt;rlienQifdgt;waren/lïe^iretlicbebengt; den. JOer^org Cnrl vonOrltenswoltbiefeinenreeben/eiltpart^ju/bergleb djen tbet tOer^og (pans von ^urgunb/ben Ue^t bic ©tatt ey n/ ber bracht in feiz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ncngewaltbcn^ónig/bie2^ónigtn/ïr)clpbinvnblOerQogCubwigenvon3n^’ gclflact/mujtennadjieinetnftnnregieren/Dnbie^^OcQgerwarcnauffCÏx^vvon ojîeç^cr.tip’aH^; ^urgunb fabe bureb bie ftnger gt;nbsp;fielen in ben ^königlichen t^of / ßengen alle bie tafaKen ten ahntet KAbtvnnbgewaltigenam t?of/|bfteineincm5lt;bclgefcbriebenbetten/vnber j^weOli^imbift* welchen auch war loeroog Cub wig von Jngdflnttber 2kónt^in23rubcr/ wol/ ’“''“’ tens nur erwi5rgen.îî)cr Delphin/ baô ill ber Alter ©on befj ^koniga vb ^rand// reich/ ber niffe ben t^cr^ogvon^urgunban/bernametliche/bie pWbic (iOcQ^z ger gemgaben/fubretö in fein tJau^. *Ünb weitcr/ber 2gt;clpbin fchidt heimlich nach bem i^ertjog von4gt;rlien6/vnb loeroog von Hotbon/i?crQog Cubwige von^ngeljlatt ©chweber/bie Barnen mit groffemquot;Voidgenpart^. îDervon 35urgimb wich beim in Glaubern/ ba flohen bie ^cçger auch barvottin bie^le^-den be^ iOcr^ogo von ^urgunb.ï)er obgenant peter Iffar wurb gebopfft/vn lOergogCubwigvon3«gellïattalfoerlcbtgt/berwurbam^^Oontagvor'Vr// intwi^ ^«^(im banigefangenjuparißvon(^ctjgern/alô man jaltein taufentvierbunbert »wnvouiêöOïfe» vnb breigeben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• JJJ/“ nbsp;nbsp;nbsp;^'fquot;
X^nb ba alfo tOergog Cubwig hór et/baf fein X^atter JOergog ©tepban von biefer Weit verfSbieben wad / r Aflet er ftch herauf in 33eyern ju jiehen /^ein ©ch wefler bie Jkóntgin bie wolt f ren Altern ©on mit bem königlichen ©chag herauf fchideninxrcuffchlanbmitircmkruber/vnnbmitfamptbcmtOcrgog • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
von 4gt;rlien6/gab alfo alle königliche kleinot vnb ber kron 5randrcich f rem urttSronlSS Gruber iOergog Cubwig ber vermachte/fchidte bennltd) voran / vnb jog mie rekt feine» ge« 3»4 feinemX^ettern bem Ïgt;clpbin hernach. ïC)cr tOergogvonkurgunb wurb cötn; ó«if»««» ncn/namiOergogCubwigbenïöclpbin/ lOergog C«bwig Bam mit bem(öut gen Jngelflatt/was für güter/ktlber vnb kleinot/ gewefen fcy n finbt man ju Jngelflatc/berkabtbafelbflbateingrofpergamen^uch/barinnflebenall« R^Ad befchriebcn/waseinfeglichó an©ilber/lt;5olb / Ifbelflein /wigt/belt/gilt/ Jfl vnferprauwen kilb/ fo noch ju Jngelflatt ifl / etliche fèy nnod 5u -Oecing/ feynetliche^ïgt;ionyfó7©.katbnrtn/©.(Beorg/vorn Creug/©.3 obnne6 ber gauffer/©. Jobnnnc6berX^uangelifl/©.(IOid)ael/©gnct^arbara/0.pbt4' iippuô/©.pcter/keyfetCarlberlt;5tî^/vnbvilanberckilbermcbr/foberge^’ mein (Dann bie ^wölffbotten helft, ©eynauch etliche gulbene kron/lt;5ief? faf/kanbel/kcd/Ödalen/Pfannen/ÖchAffcl/Kiitg/kecher/Cöffel/iOalf'/ hanb/^ingerlc/ifbclgeflein/aUerleyperlcn/ïbemant/ ©apbyr/0chmarag^ bctt/Charfundel / vnb viel bergleichen ein groffer ©chag ber 5randrcichi feheh kron.3m keyerifchen kricg ifl ber meifle tbetl gen Dcibelberg Bommen. Wil mane ßcifjtgwiffen was für flûcfgewefen feyn/wie viel wehrt/finbcttnantnob/ genanntem^ uch Ju3«5elflate/ fo Dergog Cub wig im ^artfclbflfd?rcibcn hat laffen/ifl nichts nóg / wer verbrief lieh folt ichs alles nad? ber leng allbic er// jelen vnb fcgen.iOergog Cubwig beBent felbfl/ er b^b ctlichs/ich weif nicht wie/ ju wegen bracht/ aber bas meifl fey f m gefchendt worben von feinem ©ch wagt;
ger bem könig / vnb von feiner ©chwefler ber köntgin in ^fand7 retch/3flnlles angefchlagen vmb fAnffgigîTbonnenCSolbs/
bas ifl fAnffgigmal bunbert taufent
(Bulben.
Von
-ocr page 1076-2?on .Ç»f r^og gt;?f iiinckn ju Sanbi^ut/ww « 5«* ^au^t^at ^^IfrjSogiOdnricfoMldcvrtbcotttcrfrttttfl $uCanb^but ampwbïger^^^ l^flciJAtKtttcr^Ïrtfcl/ïfïdwBlehKrbMutwrJOcw: gewcfcn/bccrfcincnv^’f^*^^ ioct^og ^rtbricbctt tn ber ƒugcnb vcvlom t(ï vnbev feinen Xegenté w Ö^^^J (Bcltfebulb tomen ïE)nr nmb/bn er ju feinen inré bum / befahl cv bna Änincr^^^ ju regieren eine priefler/berbrachtlf y nnemenvn^Vuf geben gegen einnn^vin ctn7gt;uch/wared7lt;«jwei|ïer/left allee was verfemt war. iOerçogl^etnrtœ vu Sever« j2c^t Au ftct ßeb/nam folb an von ben ^eucfd?ê berm / jogin ju bûlff in pteuflen wi^^ ÆiUflw» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ste Cittawer / iren lOenjog Weitbolb / vu ben 2^onlg Caf la auf pegt;len/ Wqcs
ÄontgsÖigmunbsinpolen^lnbcvrn/ lagbtf inbas neunbte^arbafel^*^*^ ©olb/ bauwet aUba in Üittaw ju einer gebedbenuf eine S^^^I wiebic ‘Gc^f'' feben berrn in irenScitbûcbemauffgejeiebnerb^ben/nenntô ^eyerburg»^** er nun wtber i»t ^eyern bam/nam er ju ber ^be 5vau w (Dargrecett auf reteb/ein'îocbteriDerijogTUbrecbtôbef vierbeen/ vnnb 0fbwe|îer ^eyfev^lr/ brecbtenbef anbern/ A^ontg int)ngernvnb^0bc»t»/bef fûnfften fOer^o^c^ biefes rtamene in Oflerreicb. ^ey ber erwarb er einen Son/ tOerijog C«^** 5««/ f«««©d^weflef5ranwIflfbetgab erjuber ^be (lOarggraff^ribriebequot; teirtWarggraff^jri bem er|ïen vou ^ranbenburg/bie bieffenbie (V^errfer/ batfcbonXSlffc’^ ’^^g 6eriej)en»o» «ran^ ■Seyemifî fajtgnaw au^fbas (Butgcwefcu/bat /eberman felbff geboet/v»^^ jenburg ver fjeura# p;ii,|^ abgeferttgt tûrijlicb: Wa er einen fabc/fragt er jn von ƒ m felblf wns cv J« febaffen bett/ vn wa er einen/fo er in verbort bett/weiter fabefragt er in/ was cv verbarret ju tOof/ob er niebt bas fein vot bett/ob er niebt abgefertiget wer.^At • Beinen Canzler wollen haben/ jagt/ er gehört nur einem Äey fer ju. 3cb bAb eP wen 73 rieffgclcfen/ber ijl von im ju präg im felb auf gangen/barauff ffchcy TUbreebtvon pteißngvnfermDiQthumb/vnConrab (Deißler vnfermöebv«^ ber juCanböhut. Î)as Kotwilbt foler jufehr lieb gebabT vubgehaythAbc»^/ ^^^ ^^” 73auwernbieKóbenburcbbie jAungewirt/ bocb h^t er guten fnebe ScwH ^It^^tcü 1*^ Canb erhultê/Bein Keuterey/wie bamals ber braueb/ober wie es bie T^AUtP bit» vnDnineßraffc. leutfiennen Xauberey/garnid?tgclicten.î)ie Aauff leiithieO'enfctn CAub/b^ Kofengarten. ^ic Keuter Blagten vnb(agten:^6 mócht f d? auch Bein IVolu in feinem Canberbulten/vnb bem lïrangentrinnen. (V7an pgt auch funjï von im/wie er ein fahrt Cba er vberlanb reit / im ein 2^arn mit iOAfen begegnet) benfclbigen Kam Baufft/bie l^Afennad? einanber hct^elBellt/hab ein ieglttbcn iOafen gefragt / lües bifîn fim felbfl geantwortet / bcf iOenjogs/nun bu muft es bejalen/ bate alfo jerfd) lagen: Weldaer aber fagt/erwer feiner Kegenten/ bemthet ernicbtô/thetbaôtOôtelab. ©agtnacbmale /feine Kegenten betten alfo mit im regiert/(^Oan bat in nur ben reichen iOer^og in Keyern genennt/ hett bett ‘^hwvn ju 73 urgBhaufett mit (Seit auf gefüllt.
i'cu kn ® unkwewf en kefer jcit/vnb @n(f(en/vnb
meräUe^ auffnemmung ber Beliebiger*
'V btefer jeit /am vier vnb jwençigfïett tag bef (Oer^etts / wurb eitt (JOeibi ^deitt gebom/bett jwolff Kopff/juÖauberfbaufett itt ber (î?ùl/oberhalb (^ TUtmülflein bettauchvier 2lrm/ vier bönb vttb vierfuf. T^nb iîifftetettju ^auiOtifftn Vorbei (lOattid)ofctt bcttStifft Hans Kirch 1er/ fern Gruber (Cottrab vnb t7auffraw «n ein Ä^niäUc^et Kathttritta/befahlettba6(SottôhAttf lOerQogiDeinrichett/ber folt Dogtbrob '®' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feyn/TOnbalebieTHtenbae bejeugen/foifl ju UDattichofen vor jetten ein Ko^/
niglich (BefAf gewefen. TTuch am Jn wurb geflifft bas Klo fier Komfaw/ vnnb bett Tluguilittertt/ bett 73ettler eiOüttchett/eyttgcgebett / auf bem gefchefft Derr (Borgen von 5vauwenbcrg.
OJenefciget tuerk« ^uch eben bif iar haben bie ‘Venebiger mereflieh auffgenommen / feh ber Qtwa tig. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keichllâttin3talienvnberwunbett/73ern/'X)incettfj/vnbanberermcbt/bAben
Derm^ruttoriumJ?rigmunb/paulum75erthlme/nicobemum/(5ebrûber/ Derrn
-ocr page 1077-^0ttgepfcv^wtgt;0)wsett9em^tevbtctt. CGCGCXIIII hcvvn von be vliet ter/ob^cttrtnntcv ©tAtt2keyfevtfd?ev*X)o3t/vevtVîeben/0te e^nnam temmen Pyntn Beyern geflohen/ rtllbn jive nnebtomen nod? wobnen.îDte evfîê vtev obgc i» 39e^lt;w» wance 73vùbcv ligen ^u Àegenfp n vg 511 bev alten Capelle/ mitten in bem Hand// y^«^.î)evlet^t iticobemue i|t 73ifd?otf $«5veyfirtggeween/bev »etbeyvabt I'm 0d?wc|lev T^eatvtv (Svajf IVtlbelm von 4gt;cttng. Äeyfev ©igmunb ge// *gt;ot bem Keid? vnb alien 5ûtflen auff wibevbie ‘penebigev / ev50g mit ben Dn^ S^^ttanbieDenebigev / Ubev Bern 5tti‘(ïau^ bem Keid? Bam 511 fm/ fd?tcft fm »iitmattbniebtö/ba mu jï ev wibev ab^iebem
'2?om S’enulio ^« Sofbig.
oben ange^eigtill/Bviegten biefèv^éitbvey vmb baé ^ap|l nmb/îléti»
©igmunb 50g in Wdf^lanb/vnbevvebt fid? mit 13apfï ^obanfen ^aßhiert^ettäfww '^^^V^bem bvey vnb 5wem5tg(len/rd?vieb ein gememc'Ocvfamlung bev ganzen »ut au^gefc^ribeh. Cbvi|lcnbettau^genCoflnti5am^obcnfee/i?nbbubftd?ba6Cottctlinnanan allevlOeiltgetag/al6man5alti4i4.tav/wuvbefünffrCationgcmad?t/IVclfd?/ ^.^„ff lt;yïation «lt; t)tfpanifd?/'Ceutfd?/Jfvattt5o(tfd?/ ifnglifd?/au^,ebcvfed?(gt; evweblt^ bie betten bcm^enniioau^ep# allen gewalt/X^eBambabin fclbfï ^ap|c 3obanneó bev bVey vnb 5WcnQig|l/ “b» bcleitet von JÓevQog ^vibvid?^^ an^ Ofleweid? von bev Xttfd?/ btel5âpfï wuvbc aUc bvey entfegt. sba^apll Jobannee beimlid? t?cv^og 5vibevid?envmb fein ©eleibanvülft/bawolt/mbev tbev^og bae lt;5eleib halten/fübvet ben 13apjt ^rfterfd^ jj^no^b^ beimlid? von Coflniçweg/wolt fnwibevin Welfd^lunb feinem (Selctb nad? bC/ bnlt;neilt;^mirt*voit leitetbabcn/wuvbgcn©d?a|fhaufen/vonbannengen5vybuVginó ^vyfgaw Ï*'^'quot;^? 3?a?Ra jmb 13vyfalt;h bvad?t. ï?cv 2^eyfeVvnbaöConcilitbetenbénabgefei5tcn^ap|t ‘»®‘'3i‘9«ü«9«»» 3obanfett mit fampt bem tOevgog in ben fd? w^ven ^ann / 3ld?t vnb 2(be vad?t. • C?ie ©d?weiçev namen bem von ^jïevveid? etliche Canb/jnengelcgê/ fo fic no^ baben/eyn/bev tOea^og wuvb alfo gejwungen 511 gebovfam / vnb bev ^app gc^z fangen genCofïniç gefühvt/in ewige gefcndnu^vcwvtbeilt/bem 2^ey|ev p/z ^ap^ 3oMlt;»fó; bevantwovtet/bevgab fn weitev pfalçgvaff Üub wigen amXbeyn / bev fühvét J^ES ji^J«^ m gen t^eibelbevg/ von bannen gen (Wanheim. Mad? bem Condli evlo^t fn gegeten.
^apfl öOavttnuöbev fónfft/vomConcilio evweblt/vmb vievi^igfaufentgub ben / füigt;vt in mitfm gen5lovent5 / baijï ev von biefev Welt vevfd?ieben / am viev vnb 5wenQig|ïcn tag bef Cbvif^tonato. Xf 0 fcy n etlid? Hateintfd/e ‘X^evf vov^z banben / bavinn biefev 33ap|ï Jobannee bev bvey vnb §Wen^igfï vbevauf febv BUglid? fein elenb vnnb vnglud beklagt / evmant alle gvoffe Werven/ baf fe fth iveegewaltsnitvbevnemcn.XfdwuvbenauchinbifemConciliovevbventim (5c Icib JohannesWuf vn Wievonymuövonpvag/bavumbfuhven$uWart6 von j^nf; viib j^i^rotiw ‘Cvoffenaw/ fo man nennt lanZifco, bas iff / ben 15Itnbenhauffeit / vnnb anbeve •»“« »mi pras »ft# m«bv (XfvQbifehoff Convab 5upvag fabc burd? bie ginget ju / wav aud? veV'z *'““’** bad)Cjcvbvachtnallc©tifft vnb2Uofïev/ bey fünffbunbert vnb fûnffçig erzz fdjlugcn (Dund? vnbpfaffen/tviebeffs auf / tbeilten alle lt;5ótev bev lt;5eifïlid?en vnbevf d?/ habendnod? innen. ïï)efgleid?en würben ju Kegenfpuvgvevbvenne 5wcenPfaffen/ lÓlvid? ©vunvclbcv von Dobeubvaf / Weinvieh Xabtgeb / vnb gefangen ein Xf belmann / mit namen Ceuin von Wóv^buvg / bev gen Wobengt; buvg auff bas Xlortaw gefiibve/ allba fïavbev tnbevgefengnuf. ©ie hielten vnb fagten / man bett bem Wuflen vnvecht getban.
QBic bie »011 JXe^fnfpiirg Xßvfiifdf; geWunnen.
/r^\^ 3elt;èv jeit wav bic Keutevey gemein in vnfevn Canben / bic 2^aufflcuC j^^Jbcv XeichflAtt waven ntd?t vbeval fid?cv / ïbev Hbcl im Canb ließen fob ^^^^dteXcutcvvbcralcynvnbaufhebauftenö/etjtcrtóvnb tvettcftenô/fd?o bcttd/Donwelehe wegen fagtenbie von KegenfpurgWewWaufen von ©tau ff . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ab/jogen in bcnXgt;|lcvfcyvtagcnfóvX£bvcnfelf/ gewunnene am bvitten tag/ ftengen WewiDietviehen von ©cauff/ obgenanteu Wevv WanfenDattevdlSvu/z aeuommt». bev/fübvteningen Kegenfpuvg*
tVvfach
-ocr page 1078-©äe rtcßic ^«(0 ^o^rttinw ^meütfi' Q5rf(»cÇ ba^wptrac^tvnber^crßo^ ^emneÇfneon l^anüß^ut/vnD ^cr^og hit^wigcn von
3n5cljÎ4tc.
btefer $cit bub pebbev langwing^^nc^an^wifdicntOcff^o^l^Hnt^^ eben von C^nböbut/ vnb feinem Detter/ i^cr^og j^ubwig bem ältern von Jngelflrt tt / was vrfneb vnnb nnfnng bef Artege fey / wil teb mit Butten Worten anjeigen.
Cafpar vnb lüilbelmbteibortttgcr/tonne vnnb Ortbolpbbic jenymtn// ger/lt;50rg5vnwenbevgvoniOobenburg/ 0igmunb5rnuwenberger/C«bwi3 * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ienjennwery quot;Wilbebn (V?âvelrniiter ^fme (BofStreber / Wilbcbn 2^nnv/
merberger/lt;Bórg vnb IVerner/ bie lünlberfer / mnlt;b ten einen ^unbt jufnmtti^ ^nlt;s‘r“^K‘f'^“ wibertOeri5ogtOetnrilt;b«ttvonC««beb«t/v0tttrcr5i?lt;yblt;ttwlt;5ett/woltlt;«dïgt; J^^dSe^m^»* ^ónig^^ttenetOnnbfefï bnlten/^rmnntennnberc/ ^bel vnb vnebel/ ©tétC lt;flii6e^ut, vn^iOnreft/ jubnnbbnbungjreryrtybeit.tOerQogCubwigimOJnrtvon^n«’ , gebintt/ber Älter 5ür|ïin‘23eyern/frtbcinburcb bie finger ju/ wnreinbemüci* ger^órjï gegenben^rmê/Zber gegen nnbern^ürflenetwneflolQ/wnrberAk Äutiwig ^gt;creo3 In tcr/wift vil/bctt vielgcfeben/bettlnngin5rnnrfrcïd)gebnuft/nllbn jweylVet SS^ *“* f'‘’‘quot;quot;’quot; ber genomen/ bett etn groffe (Brnfffcbnfft in normnnbey/mit nnmê (VOortnui/ fo bie alten Conlïnutinnenten/ïDer^Kónigvo ^vanefreieb war fein ©eb wager/ bieS^onigin von^mnefreieb fein leiblicbeScbwefler/wie oben aueb mebnnal gemdbt/^rlief niemanbtóbten/nam fmeinjufprucb ju tOer^og tOeinrieben vonCanbebut/amerflenvonber tbeilung wegen tOer^og 5ribrilt;b8/tOergog Jtubwi« ^gt;er8#3 (« tOeinrid?eDatter/bettfeinê03ruber inber tbeilung bef jCanbe grof geführt/ «epevB èegertfeott fb bae Htberlanb beffer ift benn bae Oberlanbbebielt er allein bas Miberlanb/ j?ereo3 5?cinri(^e» feinejweenl3rubermuilenbae4gt;berlanb miteinanber tbeilen/verhiefInjAr^/ aidentt^ettung. iie^cbttaufeiitgülben herauf vorn Miberlanb ju geberC bae war lange jeit bemiebtgefebeben/ wol bey vier vnnb jwençig laren/bemnacb wolt iOergo5 • Cubwig ein gleiche tbeilung / vnb bie verfallene ©cbulb vnb nuQung von feb nem Detter tOerçog tóeinrieben haben.
5umanbern/hett tOer^og beinriebjo (lOarggraff^riberichen bem er/ jlen von 73ranbenburg gebeurat / bett |m feine ©cb we|ler geben / bem2^eyfer ©igmunb biedOavef geUeben/foi^eyfer (tarl/Aeyfer ©igmun^ Datter/ von tOenjog 4gt;tten von Weyern Baufft bett. iOer^og^ubwig von Jngelflatt vermeint / er wer billieber -ifrb ju ber (lOarct 03ranbenburg / Acyfer Carl hert feinen Dettern tOenjog Otcen in folebem Banff mcrcfltcb vber bas feil geworp fen/ bett fm nicht bie |ïrlcB anbenCBlocBcnbejalt. Donbef alles wegen nennt berQog Cubwig bie COarggraffen Hcuwwóbcl / ber^og tOeinrieben 13lur/ bunb/baf er feine^órger ju Canböbut/als oben angejeigt/geBopfft bett.
jüe britte vrfachbiefer5wytrad)t|i4Bórgvon©unbelfng bett abgefage t^enjog Cubwigen / ben lief tOergog lOeinrich ju Walpbllein auf vnb cynreb ten/bcr ebet grojfen febaben tOer^og Cub wigs Canb vnb Centen,
2Bte ^a^og Subrotg von^twcirtatt imSSart/^fr^eg ^dnrlcècn von £anbo^nt vor bem Mepfer vnb gonnlio verflage jn Coflni^/vnb tOer^og tOeinrieb ein ©ebwerbt in tOer^og Cubwigen |lief/|n für tob
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ligenlief.
On erjelter aller fach wegen verBlagt lOertjog CubwigjiKtojlntg/vor Q^bem Äey fer vn ganzen Concilio / tOer^og iOeinrieben/forbert feinen giet ^^^Ó^cbentbcil vnb verfallen ö5eltvnb(Beltfchulb/nennt barneben loeroog «Mbteig ^jerpög »» tOemrid^encin greife 1er bef gemeinen friebs/ein 3lu ff halter ber (lOórber vnb ^ti^mtbertiastfeb räuber / ein Dergiefèr bef dOenfehen bluts. tOer^ogiOeinrieb war ein rleincr SiSr?''^quot;*”’”quot; Mher frifcher iOerr/ lieffebnicht mercBen baf/mfold/sfo wehe thet/nam jtn
-ocr page 1079-^önßeperßtbtvt^ett^«;»«^’«»'^^««' CGCGCXV
ctttcttbcbrtcbt/bcrwdv/mwcrgunc/macfectficbtnfctttloevbcvg/kgtbcttttltdjfet-«cniOarntfebAn/ Uefi jm vicrpfcvbfrtttcln/Uuvct «uff tOcr^og Cubwig voit 3ttglt;l(l4rt / ber «j? brtô^îOorgenmrtbltntt Äeyfer ©tgmunb in ber iOerberg/ ^iliboff (Beorg von pafl^w / gebortt von jDobcnlod) / fo aud? iî^rçbtfd)o|f jn ©ran m‘X)ngern/vnbbc^2^cyfcr6 Canzler war/bn tOer^og Cubwtg vomep Rn betm rett/ vnnb nur brey itrble 2^naben wit jm gtengen C fetn anber t?ofgegt; ftnbrtß nod?) rennt jn fOerçog t?etnrtdgt; vngewamter fact)/vrploçltcb nnt blop f«m ft werbt/ mit vier Keutern an /iOerçog Cub wig ßel tOer^og iOetnricten §*,X?t»trt»oîJS in baß (V?ef|èr/rtf eejmauf ber banb/war von ben anbern vieren verwunbt nê Lettern i^erçog »nttvierwunbcn/fiel alfovonbem ©aul/tOertjogJOeinrid? vermeint Ôcvçog ^’lt;‘«^? »«»««tit Cubwtgwererflocbe/etltjuberÖtattauf/tJer^ogCubwtgwurbtnfeiniOer« ^lt;;^g getragen. ©old)6i|lgefcb«bcn$uCofîntçtmConcilto/ in bey we fen ^ey// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• fer ©Igmunbß/am jwen^igflen tag bef Wintermonats / an 0ance quot;Prfula a^z benb / ab man $alt von Cbri|li (Beburt / ein taufent vierbunbert vnb febcnQe^-benjar»
ïba aber fold?ß gefcbact/baf gefcbrey$nCo|ïniçinba0 Concilium bam/ war ein großer 3uff laulf/ieberman Ueff$u ber webr / Key fer ©igmiinb gebot in JOnrrifeb auff (Braff(Büntbern von ©cbwart5burg/Keyfcrlicb0 pofe ober# fIcrKammerKtcbter/cilttOerQogtOetnrietennacb/KeyferÖigmunbjogmit j^eruna tetowd^ bem anbern Dolch and» iOernact / 2tbcr t^er^og Peinrid? bam bureb bólff »»lÄfitKu^eiHb Conraben von Ketfad)/vnb (Beorgen von Kurgaß/vnb anber mebr 0d) wâbrz Sm SÄ* feber ^beUeut mit ben feinen barvon. ï5er Key fer bert wiber in bie 0tatt / faf tvau, 5u (Berieb t / baß ganç Concilium befeb lof vber iOer^og lOeinricbcn / er bann t fn füreinenmutwilligen5reuelerbef ganzen 5nebßtmK.cicb/ber an ber 4gt;bergt; beit fein Ceben/Canb vnb Cent/verwiref et bett/ ein öffentlicher 5einb bef beb ligenConcilt, vnb berganQcnCbrilïcnbeitwer/foltbarumbtnbie3lcbcvnn^ • 2tberacbt/vnb in ben feb wären Kanngetban / abgefe^t von Canb vnnbCeu^ ten/offentlicb gefpro^en werben. Ka ber Keffer folcbß vrtbcil/wiegebreyebo-lifb/fpreeben vnb voU^ieben wolt/ba fielenfm jn fuf (lOarggraff 5ribrid) von KranbenburgCfo tOer^og tOeinriebß Öcbwefber ju ber ^be bett)batt man folt 5ribriA Wara^jMff verjieben mtt foleber eróffnung bef vrtbeilß / bif man fcbe/ wie eß vmb tOertjog tet^^S ® mw Cubwig ftunbe/ob er genefen ober fïerbenwórbe/Keyfer ©igmunbgewArt 9« Jaçîi ttiïï ben (lOarggraffen/ febub baß vrtbeil auff / vnnb fielen anber notige fachen fur/ élit». ^lt;»f (Ôlchvrtbeil mitberjeitinbic barrgefpielt vnb vergeßen war. Dnbinénrà
«jen tagen hernach wurb^umKapft erwcblt/imnecbßcn tag nach 6. (Dartini/ Wartmus » Rnffe Ktto ein Columnefer/wurb genant (lOartinußberfönfft.DnbbaervomKey// '»'«jum qsapficw fer©igmunb vnblt;l0arggraff 5nbrich von Kranbettburg m bettCbumbge/z führt/ wurbttUttiDerQogCubwiggefunbt/rtttjumKapfl/fiel vom(Baul/ fei hem Kapfl ju fuf / röfft ju att/alß bett Datter ber IVelt / hlagt beffttglicb vber tOerçog Oeinricben / alß vber bett / ber ftt ermorbt wolt habett / Ker Kapff gab hen ©egen vber t?ergogCubwigett/^ib ber Keyfer hief fn wiber in fein Per^ hevg abjieben/vnb fuhrt ben Kapß berKey fer in bie Kirchen.
2B(e I'll' Statt ^üneßen Vftßtannf/vni) bat? gonultum jugoßm^ftcamp;ent’et
^/Cö man ^altnacb Chrifïi (Beburt/ein taufent vierhunbert vnb ach^ehen ^^timftiiigjtfthcbf» far / war am ^wey vnnb jwenQtgffen tag im 3lpril / ein groffe Krunff ju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘ ’^(^Oóneben/ verbrannt ber meifletheilber0tatt/ nemlich/ branntgarab haß'5halvnnbbie(Brachenaw. (Bleicheben bif farevnbbiefen tagwurbauf haß Concilium ju CoffniQ/fb nuttgewärt hett btey far/fónff (V^onat/^wen vnb ^^»îijig tag/ Ker Kapfl (VSartinuß 50g gen Kom/Key fer ©igmunb hinab in Dttgcrn/muflenfmbie (Beifïlichen / auf befehlbcf Kapffö / ben jehenben theil
irer (Büter geben/ben er von befConciltf wegen fch ingroffefchulbgeffecft hett / groffe Keif gethan itt Tränenreich vnb
Pifpanien.
ßß
Dort
-ocr page 1080-©uö «dice Qgt;ticß ^öfiannw ^(aettetnt'/
'2?on amp;em ^wg »tber bte ^«fff n Ärçer in ©eben!.
ZÇ*gt;k3‘:P^5«ttlt;t«5b «le nutt^ómgTücncc^U/Xómtfcbcr vnb 23óbcmj fd^cc ^iM wit« wt^ttp N^J^Itttg/rtu^btcfcvIücU gefebteben wav/ Ïgt;tc t^»|fèn bic 2^lójïev mob flan ht Severn. nbsp;nbsp;c^cô ©üfft $cvbrad?cn / (lOûneb mb pfiffen vmbbtrtebt vnb verjage betten/ febieft bet ^rtp)t cm Cegatcn bem«^ in beo Xeieb / gab bneCrcu^anl? /wti’ bcrbic73obertKrtvniOij^ttcn/mattprcbtgctvbcvalbe^tiglicbwibcvbic 15óbc^ tncn/Xeyfcr6tgmiïnb/aUc5óvflcn/(5ci(ïlid)cvnbTècltltcbeincigttcrpctfort/ alle ©tâtt/rtUc ©fânbe bc| Xetebô/ waren auffmit aller macht / jogen an allen orten vber ben IValb in Bobern/wol mit jwey mal bunbert taufent (^Oann/ieg'/ lieber (lOann lieff von fm felbfl $u/wolt bic X^e^er vnb vngl^ubigen vertreiben/ ^h^i^*^f^^*M^* 5*^ofltlt;B'ttlt;*bevttb3(-bUpvmblt;5ottvlt;rbi€nctt/f0n|fmalifB manin hobeln ge^-ipwttprM?” *^*^^ jogen/fönffmal ifl man fcbänbtlicb gehoben/ebc man bic5einbgcfebenbnt/ bat allen plunbcr vnb ^^rofj (ßefebü^/TVAgen/SeUt/vnb bergleid?en babinben gelaufen: haben dnanberinberßuebtertretten. Î)ic yeinb vnnb Ke^er haben hcbnicbtalleinreblicbgewcbrt/baö/regerettet/fonbern aneb vberalinl3cyrn/ (lOeiffen / 6d?lefy/Olierreicb / gefallen / babengrojfen febabengetban / haben TValbfacbffèn/Walberbacb/bieS^lóllcrvorbcmïValbvcrbrennt/ÏDarinnbilï cingemeftifagautffommcniïDerZifco.berl^ulfttcnlOauptmann'bacrgellor# ben iff/hab er befohlen/baf man fein t?aurvber ein Paucten^iche/wo |ieein ‘Ïentfeber nur hort/wirrer nicbtblciben. IViewolbie Zobern auch gro|fe bót|f vomXonig vonpolcn/vn ben großen tOer^og auf ,£ ittaw/gchabc babc.2)ie otfgffpurg ift buv^ von Xegenfpurg haben /re ^rud* mit pa|ïcyen vnb (ßräbenam t^of bewaret tie Sulfiten M« »er wiber bic Bohemen/Q.2^atharin Capellen abbradxn/feyn in btefem Xtteg bprbe« worben. nbsp;nbsp;mitallermaebtgcwefen/habenall/r (5cfcbüi5/anberf mehrverloren/feynbep
• nbsp;nbsp;Äriegöhartverborbe/haben feb bifhernid?c wibererbolenmügen. Î)a6 Con'/ ConfiKum jn ^aftf^ilium^nl^afclhacand) ein anflanbbcf Äriegömüffenmacben/mit ben ^ogt; SaÄ?* ^^^' hemen/vnnb etliche |lucf naebgeben. HÖiefen Krieg betreibt nach ber Ung ^Äpß pnieberanöcr/vor bem^apIfhnmb^tcncaßSylin'jögcnannr/Xey^ fer jribriebß weilanb Canzler/in ber ^ohemifeben Chronicten/ ïbergleicben
• nbsp;nbsp;toerr 2tnbreß Chorherr am iOof juXegenfpurg/ju @anct(V?agnin benChro nieten / bic er getrieben hat/ ju mchrgenanntem tOer^og Cub wigen im 3art 5u 3ngclßatt / Jeb wt l jn auch mit gr unbe nach ber Ung bc|cbretbc im oeiebueb/ fo ich vber ganç ‘Centfd? lanb förhab.
Sinfang bef? 95f!)aifcÇeti^€neg(gt;/^Wtfcî$fn^erçog^rtnrv c^en von ^anh^ut / v^ï^ ^)crl^cg £«bi»lgctt hon 3ngclßatt/ wie Mcuwflatt jum anbern mal gewuniten war/l^crb jnmXcid^ßeU
3cwctl ber Krieg in Kohem wl« / vnb t^en^og i^cinvich aueb perfon* J^^jlicb im Jelb lag vor präg / Bam i^erc^og Cnbwigim Kart /fein 0on a^utttber^errnben ^^^^^t^er^og Cubwig ber pwdlet jn Jugelffatc/ in ben obern Kunb bef Q5«t?«ro wiber ein« Elbels 0« ^en vrfachen ber vneinigBeit/iOer^ogiOetnrid^e vnnb i^cr»5og ßub^ o“^«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wigs anjeigen ) namnicmanb auf bennKeyfer ©igmunb/ bicKeyferin/bef
Keyfers Tochter/König Carl auf ^tanctreich/ bic Königin bafelbll/aucb Kinber/ vnnb ^berharb ^r^bifd^off von Salzburg / ju 3licha wurb fo Ichcr Kunb bcfchloßcnam neun^ehenben tag bef Chrißmonatö/tOerr Jobfl von □ibenfperg/ löcrr tOarbmar ber fünger von dnbivi anber mehr 2tbclö vnnb ©täte Barnen auch in biefen Kunb/ vnb befïât fn Keyfer ©igmunb / Wurb $« einem iOauptmann auffgc worffen Cafpar Cerring/ ein abgejagter Jeinb iOer^ çog tOcinrichs von /ianböhut/ ber vermeint bicfer Kunb wer fm ^n wiber/ auf angcricht/barumb verbanbt er fd)auch mit BJer^og Xfmflen vnnb WiU helmCßcbrübcrjuC^Oünchett/tOcrQog Johanfen von 3lmbcrg feinen Dettern/ mit dOarggraf Jribrichen von Kranbenburg/ feinem ©dbwagcr^mit bem (ßraffen von Keting/Cubwig bem Altern/ ^riberch vn Xiubwig ben Jüngern/ loeroog
-ocr page 1081-öon j£epfevß«bö)i(5ett9cm6t«tgt;ectt. GCCGGXVI fOcr^oglOctnrtd? befett neuwfïrtrt anbev S^onaw. H^teïnber ^efa^ung U// S«ïï ^o^ctt int ^t^üHng au^ in bc£von Jngdjïntt (Début/ namen Àttbavben lt;Du(fcntbalctbas ‘Diebe/ fo^tn Jngelf^att geboft. 2gt;ef dOuefcntbalef tóffee ben lijnban/etmant Cafpar quot;(Tof finget be^^unbe iOniiptmann/bet htnebe ein Void ^uÇammin von ben^nnbgenoßen. Vnbt^efQogCnbwigtm^afC von ^ngclflntt am ^fdefdOitwoeb/am neebfitn tagbafvof/an bet teebten 5a^nacbt/ba bic^ürget/nach altem btaneb/bi^ anff ^ittetnaebt vn lenget gc feffen/ftd? voll gefoffen/nod? in ben betten lagen vnb feblieff en/5n dOotgenftü/
lt;be bie ©onn betbf aeb/ vbet fiel et btc Î7cuw|îatt/gf tffß an/ flötmeee/getvanö/ «^euwiidtt wirbta» plûnbettôvnb vefbfcnntß/jog mit gtoffem Kaub wibet wegonallfein febao fermaivM«««*. ben. Von fïunban waf and? i^etnog l^etntieb auff/ aoff bemanbetn tbeil mit feinen ^ unbgenoffen/gewan baö ©d?loj} ‘Cetfingbt ad}ö nibet/fwbft bie fbein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
gen ^nfgbba^lcn/bauwetallba einen öwingef/bei^tnod? bet “ïetfingef. oog bafnad) au If^ngelfïatt wâftô/vefbfcntKeicbbaftbofen/tOÂgcl/ (Daltba/3* gel vn Kotened. fSetQog Xlï^fnfl vnb TVilbelm von doónebengewunnen vn nagt; men eyn Schwaben/ben (V^ateb vnböd)lof r^ewbofen/ilitcbtenbefg/jef^ bf ad)cn23ay fbfnnn/lcgten fieb vof 5f ibbet g / lagen feeb^ ^onat bat vor/ vnb bezwungen bie ©tatt, (V^atggrajf 5flbfi^ von^tanbenburg/bte (Draffen vonOeting/gewunnendOanbeimCba6tOett^ogCubwig von Ingelffattirer# 3obfl von 2lbenfpcfg gegeben bett3) $efriffen bie Weiber jw Kleutenbanfcn.
t?ef çog I?an6 vb 4mbe^ jerbracb 73ef nHein/nam eyn tOeer |jbf ud/ Web ben/5ftyl^tt/iOilpolb|ïein/Cauffcn/tbolenfïein/^aiflïetn©(blo^ vnbt3ogt; sserban ber benfïein. Jn bipm 2lt;f ieg ßd aueb bie ©tatt Werb an ber Îgt;onaw vom tlau^ ««» wtcm 9îci(ÿ» 5« Weyern/vnb von ben f? er nogen von Jngelfïatt/vn fdU^ fid) an baö Keieb: ^‘“^* rïaeb bemaUem/ju ©onwenben/an ©anct Jobannió beß ‘eäuffefö tc^ / fliep fen tOernog t^einrieb vb Zlanbö but mit feinen ‘23unbgenofjcn/ bie (Df affen vo»ii •Acting/ ju einanber/br achten brey tanfent pferb/vn neunbunbett WAgen ju famen/tbcten ft eb if^cf vonjngdfïatt (Debiet vmb Kain niber / lagen vier tag Hill/verbrenten alles btf umb/ bi^gen Xleuwbuf g blnab /gewunen ben (V^ard ^urgtbeim/ Hießet’ bte^irebenauff/ namen wae fie funben/ bamen barnacb • Ju ‘Ïbterbaupten vber ben Ceeb / namé ©ebwabód vnxTyr ebeim eyn/ jogenju Werbebic vb Wetb bette peb nun jumKetcbgefcblagê/bielicffen fie bureb) vber bieï)onaw/gewuttnent?Agl/2)alpbeim/Kdnarnbaufen.3lma(h^ebenbêta5 ï^e^iOeuwmonats betent^berbarb vonXofenberg (Dreifpaebbarnacb febluge Heb tOernog lOeinrieb/vft bie (Draffen von beting barfór/beybe iOerno^ Cub^ wigen vonjugdflatt fame ben be lager ten ju bülff/ftblugê (kb mit bcngt;etnbê/ Hengen (Draff Üubw^en von Octing/ vn erfcblugen©faff5f ibriebê/ verloten bennoeb bunbert fvinffonb jwennig Keuter / muffen wiber binberfieb weieben. Sim vierbten tag bernacb gab ftcb(Draifpacb/iOcfnog i^eint id? name eyn/rudt barvon/nam eyn lOyeting/CDAmar^beim/ben (Densberg / ver br ent ©anbet^^ ^ot^ff/jog bey ber neu wHatt wiber v^tr bic Ï)onaw/vef brennt (Dutenberg/ju^ gebórigWolffgang'ÏauffBtrebet/feblugHcb vor Wafferburg anvnfer ^ran'/ 2nartcr6«f4 wen iOimmelfart im 2lngHmonat/am jween vnnb jwennigHen tag / lag ein ^ert von hevsö^ gannendOonat barfür / febuf in bic ©tatt ein tanfent breybunbert feeb^ vnb hcmnc^êiw^aimw
Hebgiggt^offe Heine .Kugeln/2lbcf btc von Wafferburg webtfen fteb reblieb/ ^“*’ ^ae allee iHgefebeben in einem ©ommer/bar inn loeroog
£iubwig ver lom batfeebf ©tätt/ fo vildOâtdt/ vnb achgeben (Defebl^ffev.
Wie
-ocr page 1082-SiW acSte ^«(Ç ^o^nnnû vtucttci'ni/
2B(c bit «ScÇtoeÇt t'figt; ??îûncÇf n gefeÇaeÇ.
z^ t^vt^o^ Cubwtg von 3«cjeljfattmcwt/lt;vwoltrtlfo tOev^og fOetnWdjert fte 7310g Xut-wige« |^^‘gt;*i^ Wafletbtwg bringcn / ß^biett ßebenbwttbertpferb / wdebev t^aupt? t»e Peuf?ineZieuter ‘ö^mrtnwrtt: 13406 IVc|ren4gbcr/4iiflrlt;ï0ünd?c» btcbrctintcnbcfumb/iOcr/ wM« egt. ^Qg ttrnfl/ IVilbclto vnb 2Hbvccbt/ bic ficUn von dOóneben herauf vber bic ^cinbebcy iOoffbafb/fcblwgcnßctnbfcßucbt/ penge ^rjweybuttbm/ fübt^«n6 gen dOóneben run ©ambflog in bet Ö^uatember / nn 0. Öcimernnd rog / ben nccbjlcnmgnod? dOnttbcnó rug.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® te ï»ef; Kiteg^ cm tmßanPf war j« iXegenfpurg.
Cetfb eben tn obgen4ttccm dOon4tvnb jarfan ©.(ÎOattbciiô rag beß b«^ amfer e^fgirmtmb wA^^9lt;” ^U4ngeltjlcrt/ btm Keyfcf ©igmunb mte feinem (Bemabd 5r4uw nmthctfrip wiffpen ^^^4vb4V4/ 4udi mit 13r4nb4 einem ^^pjïifeben Xlegoten gen Kegem ben 45evrtflt;lt;e» ^Ar. fputg/fdniffmic ben Keyenfeben ^ürjlen/ bof fie frieb mitetnanbev bidten/bic ' ‘”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fneb vorinl^ 4l6,tcmn4rüvIidKn}3ervn/vnb verorbenten Ktebtev/nußnugen/ i3evgogi3cinvid) mit ben feinen lege alle f^ulbauffi^erijogCtibxrigc bev wot 5r4nQofen4Vf nad? flolg / gobniebte nufffipfebnfft / lief inemartb teinenfneb/ £ (lb mi g gerend in ^v bett ftebxvolbef'^c«tfd6mitbembciligenCvem5erwebt*en/vnbgcw4lc mît 25enerm fin t;artgt; gew4it vcttvctben müßen /iirôbunbt beiner lenger frib boUen beim fein n4d)^/ weniger nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bnnwerwolt/vnbtiittiebton/nerçogliobwigifj ein bavtnedtger 5ùr ft gegen nnbern ytivflcn gewefen/verndn mid) ben Key fet/bev bunte)n genneuwbutg a nid)t$ujmbrtngen/gcnK.cgenfpuvgb4mei3uim,/4nbemei'(îcn tagbef IVeim/ i?»on4t6/fïdbdnKdfer5ufuf/gdobcfnb$ub4lten rtetaUetugmiebem^âp^’ fïifd)cn Cegotengen Öof / bienet jm fnfb / vermeint burd? jn wibev^u cvlnngtn/ b46fr verloven bett. îber Key (er verbiet fm er wolt /me v^er ver fd)4ffen/m4// cbetmiffviergnngc /nrein frieb jwifd)cnbenp4rtbcyen/ lief )eberm4n4b5ie'» • nbsp;nbsp;ben / t^ergog Xlubwig mufl btcweil nuf Keyern sieben / waren alle gefangen autfbcybenfeitenlebiggdaflèn/bcr Kâp(îifd)e Cegat Kranba^ogwibergen nümberg/bev Key fer mit fampt feinem (ßemabdvnnb l3crQog^ubwiglt;fgt; vonjngdlbattfubvcnauffberïóonawbinabin Dogern.
®if gafpar Xrrrtngrr ^mwg ^nilrtc^cn fluff Pa^ ^fPp^4h(c(;fHf(Çtlub.
rJ^fV^d) bem allem Cafpar quot;^erringer/voo feioee ^erbvoebneo 0d)lof wegen/ qSepfMt bnb qsrdit:« 1 lob t3ergog l3ciorid)en au|f baô WcfbpbAlifd) (Berid)t / Dergog Odn* lx Wur4 miifenp beft ë^^Jfid) mit fampt dOarggraff5rtbri|lR:n vonKranbeoburg/fetnem 0d)wa o^Ïtm **^^^*’ ger erfebien fdbfb außr bejlnopren tag/blagc vbcr Cafpar xTervinger / befebuk **** * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bigt /n / er wer mdneybig vnb treu wïof an jm fernem oatürlid)en i3errn wor^
* ben. jberxrcrriogererfd?ienoid)t/wurbxgt;ervrtbctlc $um|lrang/waren JDer^-^og t3dnrid) vnb dOarggraff 5dbrtd) aud) wiffenb / machten ben ‘2^errioger / nad?bcmaltcobraud?/aneioen^aumzwaftcjnanfÀmcn/beodeo.
Q^on bfn ^cr^oge n in ^rpern/fo ^olffliib/Scdfliib/^rn* iKgaw/inn^f^abt ^dbcn/ arn erfreu ven ^eri^cg 2{lbrec^ien bem âltcrn/KcyfcrCubwigô 0oo/vnb feinen Kiobern.
^erpeflWtte^fa«^ ^^ iftijog ?llbved)tbcr fed)ft0onKcyfêrCubwtg6 voo (V?üod)en/wteo« 35ngt;inter«rff«^»«* I^beo befd)tieben/ bat ba6Kenntmei(ïerampt0traubiog / vnb tOollaob/ aV^lécJtuamp;migm. ’fe@0eelanb/0enncgaw/fürcintbcilgecrbt/if{garalt/bey ßebeovnbßeben^ çig/avcn worben/bntaU fein Kruber vberlebt / iß erßoaeb fieben vnb füoffgig jaren
-ocr page 1083-WÊipflt;rÊttîgt;t»lt;ôm9lt;m6(àtgt;tlt;rt. CCCCXVIÏ
Mren vn^wcyctt (Donate nach feinem *X)attet/2^cy fer Cubwigstob/von bffer lÜeltgefcbteben/anÖ.Cocte tag/ale waren von Cbnflt (Bebnr 1404. ^ar/ ligt ïtimCBrónenbaginDoUanb/bat brey Öón gehabt /DerQogDanfenber hw* ge/tjïAdminiftratorbe^0tifft6£Iûtttcbgewefen» 2)er mittler Der^og^Hbrcebc »flvorbem 'Vatter fön jfM*^ 5ii2^elbetmge(lorben/bat Bein IVeibnodbl^inb gehabt / ligt $11 ©tranbing im violier y ijl oben auch gemelbt. Derçog W^U beim ber Alter Son JOer^og 3Hbred)t6 bef er jîen/ bef anbern Tomber / l^cy fer Xiubwigô Afncfel/ hAtnacbfetneô'Vatterd/iOeri^og^Ubrecbtôtob/ Dollanb/ 0eelanb/ Dennegaw/etlff far vnnbfecbf (Donatregieret/ bas Kenntmelfter; ^(Muw^etoM^ ampt Straubing hat er feinem Kruber / Der^og Danfen Adminiftrator bef mctPcMmph Scifftö jCüttieb gelalfen/bat ein einige ^Tochter gehabt/mit name Jacoba/fein Dauffranw i|l gewefen Jraiiw (Dargreta/ Der^og Danfen von ^urguub Schweller/fo vom^urefen gefange ifî worben/Sein Schweflet ^tauw ^Oat^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* greta/biefes Der^ogen Jobanfen von ^urgunb (ßemahel / vnb (Dutter Der^ ^ogpbilipd vonl5urgwnb /Dergog Carls von 75urgunb ^tufrauw/ift von ben Schweizern etfchlagen/wie oben auch gemelbt. “Vnb Jrauw Jacoba ein eb nigcCochterDcrzogirtlhclmö vonDollanb vnb Straubi^en/h^itam erflcn Juber ^he gehabt ben î)clpbin auf Jranclteich / Dergog Johanfen / König Carle bef funfften/vnb Jrauw Ätlfenvon Jngclflact Son/rünfftigen König in Jrand?reich/3lbetbieferiDelphinifl vor bem‘Vatter geflorben/am iÖonner/ flag in ber(Darterwochen/am funfften tagim 2lprtllen/ifl on Ceibel^rben lt;*bgangett/al8 man jalt von Cbrifli (Beburt/ein taufentvierhimbert vnb (te'/ bengehen far/vnb ifl Jrauw Jacoba wiber beim gezogen ju f rem Vatter / Der^z gog IVilhelm in Dennegaw/ bet ijlaUba geflorbenin fegtgendnntemfar/am legten tag im (Deyen / fo baffelbig far wae bet (Dittwod? in ben pßngflfeyt^z tagen,
® ic ^oKanb/^fftont»/ ^cnnegn» an QSurgunb fomgien
lt;(} eom ^fluß j« Severn/ wie emb obgenannte Sans gef riegt ^at oorgemelb»
ter Dergog Däne/mit feinee Krubere^ochter/fegtgebachter grauwen Jaco^ * baWittwe/Solche Diflorienbat auf bem Wberlanb gebracht Jriberich (Dautlircher doctor/Dergog ©eorgen fcliger Cangler juCanbe* hüt/ ptobfl ju ^Seting / nachmale lJifchoff $u paffaw / ifl yoch 51» ‘^egernfee im Klo fier vor#
hanben«
^rCenunDergog'Wilbtlmvonbiefer'Welfgefchetbenwae/hfnenmAnttlf/z^
chen Arbenz nur ein einige '(Tochter/ Jrauw Jacoba hinber fm gelaffen p^'J oSS* ^^bett/woltDcrgogDanefcirtl3ruber/fobaeKenntmeif^eramptStrau/ wu fernen osm^ee bingnuninhett/ Adminiftratorbef StiffteÔttichwar /Dennegaw/Dollanb/ ^“Ç^a xCiibcim Seelanbvnbbaeniberlanb/ale bftrcchtnatürlich/männlichi^rb/nachfeb nee Krubere tob erben/21ber ^rauw Jacoba/D ergog IVilhelme Cod^tep/ ver^ meint rechter Ifrb 511 ben Canben free abgeflorbenen Vattete ju feyn/ vn vor^z gehen frem quot;Vetter Dergog Jobanfen/free Vattete Grubet / fo bar^uCcifl// Jacoba ƒ; et eoaïüii lieh war/ft (Dutter ^tauw (Datgteta/ gebotn auf ^utgunb / lebet noch / wae Mgt;»» ^oc^ter^ani# Detgog Philipe votfKutgunbVattete Sch wlt;flet/2gt;atumb ble ^utgunbiet Sgquot;SÄ Sï* hulffen Jtauw Jacoba / Dergog Dane gab bae Kiflbumb Lüttich auff bem poiunMc, Concilio 511 Cojlnig/ nam Keyfet Sigmunbe Grubet / Dergog Danfen in ilaufniget lanb / ‘Cod)tet ju bet -îf he / quot;Vnb nam etliche StAtt/nemlich / îE)otgt; tvach/CabellauttinDollanb/eyn/vnbfchwurenfmbie^ötget/Sobett Jtauw Jacoba mit fret (Dutter Jtauw (Datgteta Dennegaw inn / 2(uch bie von 'Ce^z gernfee/anber mehr StAtt/waren mit f r/fie vnberflunbe fïch f ren Vetter / Der/z ’^®S3^banfenattf Dol lanb ju fagen vnb ju vertreiben / raubt/ brennt aufffn/ sbergleichen ebet auch berwibet Dergog Dane ft Vetter/free Vattete ^tu^ bet / Î)a fie alfb aneinanber btenntcn/fchlug fich in bie fach DergogpblHpö von utgunb/wiewol Dergog Dane feiner (Dutter Î^ruber wae / fiel awf^tauw
e e i# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jacobo»
-ocr page 1084-Ortö itvftc ^«(S ^o^rtttttw ^(tuncïnv
3lt;tcdb4 fcttctt C fo mit fm ^cfcbwifïcr 2lt;tnb war / fr (goutter 5v4uw (V^rtf^rct • war tOcr^og t^anfen von 25 urgunb/ lOcr^og pbiUps D^ttcre @d) wcjlcr) vn i0«rQ03 pbtUpö forbet t: ju jm w ^lunbern in bic Statt IPUrnlkt/ grauwe 3dlt;0«(»?)«'çdâ'ïï?ti3lt;’cob4/fon0tbcmIVtttwc/wilt;oblt;ttgcmclbt/wrt6/»lt;rbcyrrttfte/gab/rjubcP t^’nis dochter/Wirt ^bc l^cv^og t^anfen von ^mbanb vnb Cymbiirg/ war femes Dattets 25nv/ jfrm4igt;i« .^?«eo9 bets Sou/vnb mtt5t^4iiw 3ucoba «ueb ©efebwt|ïer 2lt;mb/ït)ertn iOer^og 3m tS*” *’”® ^quot;^^ towns von25rabanb vnb Symburg/tOcr^og loans von25urgunb/vn©r4(f ju 5lanbcrn/5ruu w (Dargtet/^ranwen Jacoba (VOuttet/ waren IcibUebc ^c^ fcbwt|lcrn/t0crQ03pbtltpsau^25ur3unb Ätnber/vnb ^^óntg^obunfentn 5ranctrctcb^ncfcl.^apfïlt;IOarttnusblt;rfónfjïcgabfolcblt;niOcyrat5n. Dnb als man jalt von Cbrtflt Geburt / dn tanfent vierbunbert vn acbQcbcn/ar/jog: • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtlfo loeroog loans von23rabanb mit feiner lOau^frauwen vnb Ó5taut/5‘^auw
»ottaHbbmpt«« 3acoba/au(b mit feiner Qebwiger^rauwdOargreten/mit viel Kurilen vnnb ï5ta6(H»ö. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOerm/Xitter vn 2lt; neebten/in tOoUanb/tn bie lOauptflatt lOag / am jebenben
tag bef (loermens/ wasbie lOoebjeitam vierbtentag im TlpriUcn imyürflU« eben (Sefcblofju Pag. 2gt;er^ifebolfvon'bornai gab ftejujammen/vnb febwiv/ ren ber mei|ïe tbcil in PoUanb/Öeelanb/Pennegaw/ Per^og Panfen von ^:a banb als jv^m natórlicbe^Perm / bergleieben bic Canb/^rabanb vnb Cy«»'^ burg feb wuren grauwen 3acoba/als irer Per^ogin. Per^og Pans auf quot;^ey'/ ernentbleit fieb bieweil juïïortraeb/faf fïill/tbetniemanbniebts. Had) ber Poebjeit famlct Pergog Pans von 25rabanb ein grof Dolcf/bc legert Per^gt; nog Panfen auf 25ey ern ju ïamp;ortraeb / fcblng fieb bar für am ned) (len tag na b j)lt;»-?0d ^aits «uß 0ortwenben/lagfccbfwoebenbarvor/riebtetni(btsauf/3lberPcrQogt?ans estpem »irigt;t baas! ^y^ Reyern webret fieb niebt allein reblieb/ fonbern (iel aucb (tätig auf ber Kuö^raÄ^“* ©wtt hinauf in bas ‘^rabänbifebe Câger/tbet großen febaben/erfblug ber • 5etnbe immer vil/ (teng (r viel / bracbts in bie Statt / gewan grof (But / lag alle
j?it ob/bermaßen / baf ben 25rabânbiflt;ben im C^ger härter lag ben ben Ó5eye^ rifdijminbcrStatt/fobclAgertwaren. quot;Von welches we^n/ba^rpergog von^rabanb an ©utvnbCentenfo vieltäglid) vcvlubr/mußeranS.Cau^/ rentjen tag aufFbreeben/bas (Beleger reumen / vnnb mit febanben wiber ab jio • ben. Per^og Pans auf 25eyern pel hinbeninbie^embe/thet (n aber großen febaben / vnnbgewan ju ab bie Statt Koterobam/ bavonburtigiß Atrafmus Koterobamus / ben man ju vn(èrnjeiten für ben gelehrteßen tTeutfeben vnnb HiberUnber belt, ^s gieng nachmals wiberaneinbrennenvunbrauben/es thet ein theil bem anbern groffen febaben* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
2Bte ^er^03 ’P^dtp ron 95uraunb fWeb machet vnkv ïgt;en ‘Pari^cV^w/ ^wifeben ^)cr^og 3o!?lt;gt;nfcn von ^rabano vnb jpch
çsg Johanfen auf 25ey ern.
^f^^ ^ folebs verberben (ahebeyberClt;lhb vnb Cent Perpog von ^urgnub/ J^^ifo beyben theilen mit fpfd?a(ft verbunben war/machet er cinanßanb ^^-^S^ bef Aviegs. 2ln Sanct3lnbres tag wurb eitt'ÏTag gen IVorbem in bie ?0Ï^ra2i «Ï* Stactgelcgt/poUanb vnb SeelanbwurbPer^og Panjen auf i5eyernjuge* «fvtwiuuwflt. fprochen pennegaw grauwen ^acobe.ïÖer 5rieb wurb gemacht am legten tag bef (Ponats 5ebruar^alsmanjaltvon Chrißt©ebuft 14.19.(ar/vnnbjog Pergog pans/Jrauw Jacobe ©cmahel/in25rabanb/ PergogPans vb^ey* cm mit großer macht vnb Xttterfebaßt in Pollanb vnb Seelanb/vnb hulbigc (mjebermann / onbie vom pobenfee vnnb etliche vertriebene auf pollanb / bie fabenbiefen^rieb vnber ben50rßennicbtgern/bie machten heimlich ein^unb juj^mmen/Bamen gen ^r0ßelin25tabanb/erfcblugenallba vor ber.Kammer/ in bey wefen pergog Panfen von25rabanb/Perrn IVilljelm von 25er denXit^ ter / pergog Panfen auf Pollanb tnberißer Kaht/jicgen in er wer febüIbig an folcbem^rieb/baf 5rauw Jacoba vmbScelanb/Pollanb/Jryflanb/(r vätter^ Itcb vnb Unlieb itrb/Bommen wer. 3Hsbalb fe ben morbt verbrachten / entrun* nenfie in PoUanb/inbie Statt Dtrich/fo nichtje war.
-ocr page 1085-côn Sepferßibtrt^cit 9«m ô^erUm. GCGCGXVin ®tc bievcrpgefn aufl^otonb nut verleg hänfen ft» Severn friegtett/ ücr ^cr^oö von ^raßano fricD ma^t/^a0
(DewAffergvoflen fd^eben w iOolanb tbce.
^^^^3^ iOobenfeer mit f4mpc/venvlt;rw4ttbtenwtbevfcQrcn |tcbt7ef#ogtgt;4rt
jen au)? 13cylt;rn/br4cbKtt ctlfd^c ©Met and) anff ƒ re fcttctt/ncmltcbCey^
ben/wäret ber Krieg ^wcyjnr. tberçogl^anô beUgert bie Statt jCey// S’^*’*?*??»*** ben mitten in bem Sotnrner/bejijarö » 4* i.3)ermei|ïetbetlentranbarvan/ ber «»SSJrfc *’* t^erçogjwangbte Statt, ^ï^/argewunnenauebbtef^obenfeer bas ©ebb^ vnb Statt 511 S. (Berbrant / treten großen jebaben baranß, tOer^og JOand nammitgcwalt von jïtinban bte Statteyn/ lag vor bem Öebloß jeben wo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ eben/gewansan ©-Campreebtenabenbam feeb^tbenben tagim tóerbfïmo'/ ^ nbsp;nbsp;nbsp;« nat / jerbracb^ vnbri^garntber.îlaebmaU maebt iOerçogÏJanavon^ra# SrSXfïewtS banbfrieb/veretntgt bte jCanbleut mit iOergoglOanfen auß Weyern. tie j^pfen^er mit
^?€rçog y?aiis
3lucb btefcô far an ©.i^lßbetben tag jn H^ebt Bam ein groß ©ew^ßer/ a»fi «epem. erträncftgatmSuttlOolanb/bey ßbcnQigpfarren ertranken mit Dieb vnb ®^i(2gt;7”*^’* ^enten/mit Ktrcbttt/(B^t|Bltcbttt vnb lüeltltcben/IVetb vnb Ktnbim. (^att ft bet nolt;b tm (V?eer bte Ktrebentbörnvnb bob« (Bemäur fleben. X^tUeb« fngen C6bnbetnnacbbaitrbem anbernjutrogben'îamm^errtflèn/babe baôlt;V?eer vberbanb genommen. ïöic anbern febretbend bem Ungewitter $n/ vnb bas ber warbeit gleieber ijl: Ïgt;ann vor $weyen /aren/als man jelet von Cbriflt (Be^/ burt » ƒ 3 o. am IVintermonat am fiinßüten tag / ijl bergleidjen bas (^Óeer in e^lanbem vorn lütnb bewegt / vber all bte ^àmm vnnb Waßerwebr anß^ gt;nbsp;quot;nbsp;quot;nbsp;• geloßxn/batgroßenfcbabenin ©eelanb/jw 3lntorßr vnb in 5lanbern/an bie 'v offen See Iloßcnb/getban/bas vnglenblicb/ J^ «n befonber '2^r«cf barvot% • außgangen.
®f ( fuß ^rauw Saeefm von («m ©fiiwkl ^ft^eg ^«n* nbsp;.
fenvom^rabanb bnb^bnburgfebfeb/vnb ^cr^oß^anöauß
73eyerninlOolanbvonbieferIVelt on Cetb^f' erben abgieng.
Z^T’’^ 3^ Pobenfeer vn^ anbere mebv/fo loeroog t^ans anß Key^m von j^o^ vggJUnb vnb ©eclanb v^rfagt bett / etliche Kbät 5rawwcn Jacobe/ bert ber Krieg nö^er war benn ber Jrieb/ ba ße faben bas ße Bein $ wy trad?# vnb Kriegjwtfien Bbertjog iOanfen auß Keyern vnb iOertjog t^anfen anß ^rabanbmitni^te aufftreibenBunbten noch machetVgriffen ße bie fach in ein anbern weg an/faßen vber bie Weiber/vber Jraiiw Jacoben vnb fre ^ut^z ter5rattw (Margret/jagten/OergogfOans auß^rabanbvnb Jrauw Jaco^ ba/als (Befehwijïer Kinber/mochten nicht jufammen beitraten/wórben Bein glücB miteinanberbaben/wer folcherlOenratvnchrijllich/ iber heilige “Vatter ber Kapjl wer ber fach nicht recht bericht/ bettswoljugegeben/ aber nicht be^-ffät. »Demnach riebten ße 5rauw3acoba/ße folt einen anbern lt;l0ann nemmen. 5ranw(V?argretjr(^Oittterverwilligctbrcyn.iDte(V5ittter5ogbetmlich mitber ^«efiä d«^ bew ‘^odyter auß Krabanb ins lOcnncga/von banne in XS^ngellanb/aUba auß raht ^««Kc^iaf^atu ßdgt; jrer (goutter vnbjrerKäbtnam Jrauw Jacoba (wiewol fr (Bemabcl lOer^og JS^^BflSg'ijS tbansvonCbrabanb noch lebte) iOertjog t0aitnfriben/K6nig tOcinrichs auß fclt;mb/»ntgt; minpt .ifngcllanb Kruber/ju ber i^be/bielc a Uba einegrojfe lOodyjeit/vnnbfubt^^““quot;^^'*’!“*'“^ mitirem tOerren vnb fbaußwirt iOer^og iOannfrieb auß 4fngeUanb vber (V)ecr gen Cales/50g nachmals mit großemDolcB in iOennega: “Vnnbauß befeldgt; jver goutter / fdgt;wur bas Canb t7ergog B^aunfrieben vnnb Jrau?gt; wenjacobenauß^ein neuwes. »Da aberfolchsiOergogpbilippus von 23ur^’ gunb / fein Vetter fOcr^og loans von ^rabanb/ vernamen / tbet jn folche Schmach (nicht vnbillich) gar webe/ weiten folchs vbd jlraßen/ rufften s s ii# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auch
-ocr page 1086-Sae rtcÇcc ^«(0 go^unntö guettant/
rtueb vmbbülffrttt lOcrf^ogJOrtttfcttrtu^^cycrn.^rtbcrfclbtg dngro^ ^?^i 5uf(ïmmcrt brrtcbt/woUfctttcm‘Xgt;lt;t«rtt tOcrijogloans von ^rabanb^u bülff comtncn/bïcfcn fOcr^ogtOaunfnebenbdffén vertreiben /wurb er brand'vnb Jigt;cr^o^ ^(ing auf? fcbtcb von biefer 'Welt anber tOeiligen brey 21ónig tag 50 morgens fru' als Sttou**^*^* ”ï‘’” 5*^^^ ^’‘'^ Cbrtflt (Beburt »414« ligt begraben jum lOag tn lOolanb iin ^fvçog;%;n‘5t»lrbt Cbor/tm prebtger 2^lojler/ batbeini^rben binber jm gelaßen. (^Oanfebreibt »OB feinen .Oofmei# gg fcy jm Vergeben worben von lOerr fOanfen von^liet feinem tOofmeißer/ber perverge en. nbsp;nbsp;nbsp;fdtgelt von 5tauw3lt;t co ba barnmb genommen/ er wurbjebarumb gefangen
,von ben Stetten tn tOollanb/vnb wie ein quot;Verr^bter gevierebcilt.
5ï5ie hï ^f r^og Von ©utgwnb mb ba von ©rabanb/
Çcf^og ^aunfrUben wlbcr vcrtrlc6cn/vnb Srautb 3a^ coba gefangen warb.
1 Jjauiifrirö wiet Wi» berin itngellanb äctrieben.
ÊXf rQogpbUlps von^urgonb/vnb tOerçog Dans von ^rabanb fließen infamen vnb jogenlnsDennega/feblugen bie Ifnglefer / Der^ogD^um frielJmuflanf bem Canb welchen/ fnbtwlberln if ngellanb/vnb jog ber von ^rabanb In Dolanb/ nam bas Canb eyn/ als eln rechter if rb/ vnb cbell*
3« 06^ Stiebt »on Item asrigen^ier# ren bekogelt »11b gefao^en,
cher ©emabel prauwen Jacobe .“Vnb als er Do lanb vnb Seelanb eyngenom-? men betf/ruclt er wlber in Dennega/ bclAgcrt^tanw^^tcobam vnb fr U0»t? ter in ber Statt ju 73ergatmDenrtega/erWolt fie fchlecht nimmer ju gnaben außFnemmen 7lub ße für ^ap|l (Dartinum ben fünfften / ber befahl bie fach ben Carbinälen/ bie fchtleben/5*^rt«w Jacoba bett vnrecht gethan/ barumb wolt fie fchlechtDerQog Dans nlchtmehr ju fm laßen/wlewolße folchs betmV/ lt;igllch begert/ßch auff bas beß entfchnlblgt. if r belagert ße hart mit allen fren Kähten C wie erß gemelbt 5 jn ^erga in ber Statt am jwolfften tag beß (Doyens/ als man jclt 14 * ^ far/ßürmetbie Statt. Der^d^ philips von Sm^^ gunb/lt;Braffln5lanbcrn/ber legtßch barjwifchen / war 'Vnbertheiblger/vnb ßellt bie fach ju frieben/ bermaßen/ Der^og Dans nam bie Statt^erga and? eyn/ vnb bas gamj Dennega.5rauw34coba muß bieweil ju (Bent in ^Innbcm bey bemDer^ogvon ^urgunb bleiben/ biß ber jornbem Der^og von ^f**^ banb vergleng. 3n bemßurb Der^og Dans von 05rabanb / vnb brieget Der^z ^09 philips von ^urgunb/lt;Braff in 5lanbern/wlber ben 216nig von ^r^nef rel^Z wolt feines Datters/Dertjog Danfen/tob recheft/ben ble ^ran^ofen bem 2^ómgan ber feiten erfep lagen betten.
2Bte office naniKc ^rauw Sacof u / ^cr^og ®tl§eltti^ oufj Sehern ^oeßter/wiba lebig warb/ mß^cr^og *Pamp;iHp0 bon ^urguttb vmbDenncga/Dolanb/Seclailh/briegtble^urgunbier jwlcr flt;hl«5/f f ähnlich vnb DÄtterUch if rb wiber mit gèwalt erlanget.
3^'^^l^‘'^l^ 5pauw Jacoba JU (Bentln^lanberngefangê vonbem Der^ j^^ijjogett philips von^urgunb/ßj bamals wiber ^rancfrelch/wleerßgc^ ^^^melbt/trlegt/wol verhüt /wurb ßehelmlich gewarnt/ Deruog philips bett beßnloßcn/itr wolt ßeaußein Schloß wolbewartß leben lang feuen/vnb verfchUeßen/ju einem (Beißel vnbBürgen behalten/ wolt frCanb vnb Cent ey nnemmen:3öemnach jelgt ße folchs an ßen vnberßen vnb gehelmmißen 3lr^ . nbsp;, nolbSplemecfcn von^lburgb/vnb “Vofen von ibelß/bic wagten ble fach/bc^z ®!Siin Wann/* feilte pferb/breyCeußer/Ueßens vor ber Statt (Bent/glenge an einem abenb «ttc«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In bie Stat ju 5rmiwen Jacoba/ trugen mit fn heimlich ein (Dannsblelb/bas
legten ße^rauw Jacoba an/vnb bracbtensalfo mltfn/basßegar nlemanb Bennt/inCDannsnetber außber Statt. 2gt;a faßen ßeauß’bic C^uffer vnbrtt^ ten tag vnb nacht/ tarnen am britten tage in Dolanb/ in bie Statt Wórctem/ fuhr nachmals Vrauw Jacoba weiter in Dolanb / ba thet ße wiber Weibß// Bleiber
-ocr page 1087-bon.iAcnferGibiwlKa^cmvi'crbcctt. CCCCCXIX
Ildbcrdtt/vnbjctgtficbattwcrfKwcr. îr)rtW4rjcbcvmrttt fro/badpclt;tu|îbcß Von ^nrgnnb gefengnufi erkbige wev/ dOnn Ueff $u vnb empfteng (te / wie ei^ nen nntuvUdKu Af rben bev Canb wnvb vbcvdl mit großen frettben empfang ^^acn^d wirbt mit gen, ©iefc^ncbJOertjogiDnnnfTïcbinAfrtgeUnnb/benftewciltOetQogPnnó frewben in ^ÿianô Von ^mbanb (ranbev (XOntin nod) lebte genommen bett/ er folt kommen fte «»«pf“»^«»’ bettbieC^nb innen/ Afrfd)ldt,rwol ctUebDolcf jubûlff wiberbie 25iirg«ni’ bicr/nbererBnmrelb^nid7t/n4mwolrt«d)einnnberquot;n?etb.Ï)rt|old?óbortt?er ^og pbilipd ïn5vlt;inctï'etd)/ ßie(i er etnfrtebrttt mit bcm 2^6nig von branch rctd^/eylt mitgroßen *X)ollt;f inPoUnb/ fd) lug in ©celnnb bie AfngUfeben/bodu SSSguS»* verlor er nud) vtclDolrf/ nm ud^ten tugnud? bcriOetltgcnbrey Aonige tu^z gef^iiagc». rtl6mrtn5eltn4cbbcr(5cburtCbrißi 14x8. vnb§ogwtbcrvmb wider ben 2\o^ nig von yrnnefreid). ^m« w 3lt;tcobn brnebt bieweilein “Volet jufammen/ be / matremstWatt# Ugert am vierbten tugbic Statt lOarlcm fo ^urgunbifeb war / lag wol vier »o»3««blt;u • wodien barvor/tbet großen $wang ber Statt /verbrennt bic (5Arten/(V?iill vnnb tOenjer vor ber Statt. tJerçog pbtlipe von 15 urgunb / fatmnlet aber ein gro(5 Do let in ber Statt Ceiba (fo and) ^urgnnbifeb war. ^ i^a bic ^ur// gunbifeben alfogar vcrfammletwaren befcbloßen fie / fie woken ben ncd?ßen tag bemad) prauwen Jacoba im eager vberfallen/vnb bie Statt retten. 2?a folebô yrauw Jacobaburd) (re tuntfebaffr vernam / brad) fie vor Oetba auß^/ verßecttctliebcmitpofauncn an geßab bef Kbcinf bcy bem jDorß'^Upbcn/ niebt weit von ber Statt Ceiba/(te 50g ben 5cinbcn entgegen.ïöa bic ^«inb vor bao AböevigDovßtame brad)ber bek bauß^rauwe Jacobeanß/ßelmitgroß fen a nlauß*en binden in bic 73 urgunbier. Wie 5ta n w Jacoba vor bic 73 urgun ïSttfd««^’^*^#»^** beirb tam / gäbe fie bic ßuebt/ verlörefu^bunbertbic beßen A.entcr/bergan JJ^fcquot;^ j««w neKabt aud)5«Ceibamicad)tvnbfiinßi5ig 73ürgernbafclbß/ fo Ontgum bier/wider grauwe Jaco^ waren/ blieben and) auß'bcrwablßat tob ligen, ^ Dub wurbenauß^Jranw Jacobe feiten Cfo ben Sieg erlanget bett) villier re« 511 Kitter gefd)lagc^.
2gt;tc ^nrgnnbier brad)tcn wiber ein Doicf jufammctt/fammlctct^ßd^ wk ber in obgenannten Î)or(f/ vn fcblngcn aUba (r lt;ßclAger wiber ^ranw Jacobe/ biemacht brey banffcn/griß‘abermalbic73nrgnnbifd)enfeglid) an/ wärt bie , Schlacht von morgen biß ju abenb/ jum lebten gaben bic 73nrgunbifchcn bie ßneht/vnb verlorenalh'r5enbcll vnb panier/ fegt aber 5tauw Jacobaben 73ntgunbifd)cn an/nambarjubie Statt ^anbaeynmitfampt bcmSd?loß/ gewan groß vn füglich ^ut.
î)afolchôtÔcrçogpbiHp6vott73urgunbin 5rancfretch horte/befahl er bcn Krieg wiber bic Jrangofen/ feinen iOauptkuten/vnnb $og mit großem Doicf in tSolanb/alß man jele 1427« )ar/î)ie von Dtreebt wäre (m au^ juwi'/ bcr/bettcn)ren^ifchoßvertricbcn/benwoltperi5ogpbiltpd wiber eynfcQcn« Îba aber nun alfo t^cr^ogpans von 73rabanb mit tobjibgangen/iOcr^og tOaunfrieb auch ein anbcr Weib genommen hctt/5rauw Jacoba alfo garver// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iwifcfifH
wittwet war rhicccnbcibcparthcftKAhtc vnb (Herren fo viel bar^u/baßfid) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»n9
loeroog philips mit prauwen Jacoba mein tbebig begeh/vnb wurb bie fach iperyog philips teil alfo vertragen: Jrauw Jacoba folt bie Canb pennega/Scclanb / tOolanb/ ^M«4«»®ilt;«* ^rieflanb/ab (r Abn lid) vnb D Attcrlid) Afrb cynbaben/boch folt fic (ren Wim wenßul nicht verf ieren/ folt fid) nicht beuraten bennmit willen vnb wip
fen Per^og philips von ^urgunb, 3Hfo war guter frieb vnb große frenb im Canb/ vnb hielt Jranw Ja# coba bof jum Dag in Do^-
lanb.
WH
-ocr page 1088-©rtö ac^tc ^«(§ ^ö^rtttme ^neneóiO
®U’ ^rainv Saro^a fx'imlicb wikv délirât/ gr fange n wart’ von J^cr^o^ *pamp;nipß von èurguiW/ ïgt;cr nam ^ennega/ ©edant»/ j^olan^ cyn/ cn^og bem tOau^ Beyern bne Kenntmetjïcrampt ©tv^ubing/ fo bic tOcn-fdMift lOolanb btefî/aud) betreu gcbóvct/tbciltc« vnfcvc^ürjlcrt bevoben vnbev fnen wol itt vUrtbcU/tc
z:7^^ nun 5raw Recoba 511 v ruwe tommen wad/ ctltdK far guten frteb ge* 3af(gt;6a nimptjMii '^M babt bett/ wei)intebt W46 fr jugteng / fte nam betmUd? ju ber ^bc fven ^“Xquot;’“”®*“ nbsp;nbsp;Ov^ tJauptmann/iOerrfranco von 73or^la Cwcldx Jnfcl vor jwcyen faren ®*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auch großen febaben von (ßewAflerempfangen bat. 5 Îgt;a fold}ô tSerçog phiquot;/ bps ewan Ban ntebt wißen von wem/) |ô in jraneBveieb wiber ben 2vónig lag/ innen wurb/befabl er ben 2^rteg feinen i^auptleuten/cy It mit viel Xgt;oleB (tbcc fam ob er nid?te brumb wûf c^ in tOolanb gen l?ag m bic Oauptflatt t7olanb/ wolt einen guten mut mit feiner lt;V?umen5rauw Jacoba haben/waren (5c'f febwijïer Äinbmiccinanber. ©olebsgefebaebalö manjelt naeb Cbrifh lt;Sc* bttW* 45 j.tmJOewmonat,3berimabjug ließ tOerçogpbiltpebcimlidgt; Derrn fSen 3aco?^ .franco intpaUafl faben/bae Jranw Jacoba niebte barumb wißt / fäiidrfn Sirtgefaafltn. bciutliebin Jlanbern/lcgt/ngefangcaußr einfejl ©cbloß/mituamen Kepab mont/ Ueß fn wol bewaren, ^anun Derijog pbiUpö wlbcr weg Bam/ vnb 5rauw Jacoba innen wurb bas Derr franco in Jtanbem gefangen lag/wolc pc ƒ n crlofen/ »y ujî fte peb frcy aller Canb vnnb Xieut verreiben / mufl Derijog teÄÄMtb? Pbilipfenabcrcttcn. 3HfoließDerQog philips Derr branden lebig/gab jnt ‘ * bie (ßrafffebafft ^ffetmunb eyn/ vnnb jog alfo Derr franco in Do lanb / nam • offentlid? Jrauw Jacoben jn ber If be führt pe jur 2^irlt;ben vnb hielten Dod)* JeitinÖ.^Dattin Jnfel. 'PnbDer^og philips in beyfeyn prauwen Jacobe joginaileötätt/ mantbet/m vbcral erbbülbigung/ ©cyt (Dutterivas Der* ^ocf?(lbrcd?t6 von d? eyern vn Dolanb'iJocbter/vermeint alfo etnttd?fcrXS:vb ju biefen Canben jn feyn/ hat peaueb bißber er vnb feine naebBommen in gn* 3afe5aßjrtef4r «r ruwe befeßen. Jn Burgen faren flarb Jrauw Jacoba vor vnmut an ber »iHJiMt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^errfuebt / als man jelt 14 ; lt;^. jar/an ©. $)iony p tag/ ligt begraben jum Dag in Dolanb/bey frem ^nberrenDer^og^llbreebtenauß^eyern. ^lfo fmb bife jCanbcall vomDauß33cyern Bommen jum Dauß 25urgunb/vmb ©trau* hing fo auch barju gebort/baben pd? vnfereJürfBen leyiggcrißen.
æic ficÇ tue dürften Çerokn tu 95f pern vmß tae SXennt^ mdßcrampt @trau5mg fo auch gen ^olanö gehört / lang gc# rißen baben/boeb ju letjt in vier tbeil ge* theiltjaben.
c n ^fCsDer^ogDans vonDolanbCwieobettbefcbriebcn/)onCcibßerben Slt;«Sb etwi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^5*^ Welt verfebeiben war/Briegte bie Jürgen heroben vmb ©trau* fcing/(nffeunntef/ ^^bing / ließenbie Hiberlanb/fo gar viel beßer waren/fewen/ wäret ber f«« faic«. 2^riegbtßittbasf0nPtefar.)DerijogCubwig im ^art von Jngelßattals ber eiter jörp/wolts alles allein habe/ aber Deruog Dcinricb von jCanbßbut/ Dergog iBmf^ vnb Der^og Wilhelm von (Dündben/als in gleicher ©ipt/wol* Canttaa ju ten aud) À^rbenfeyn. îbemnad? Bam ein Canbfd?affc ju ©traubing jufam* etranbing. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men/verbunben peb ju einanber/ verbülbigten eine fegltcben Jurflcnauff fein gerecbtigBeitbefuitber/bocbbieferge|Balt/bieweil pe vneins weren/weiten pe reinem belßTen/weiten peb in folgen Ärieg gar nicht mifchen/ fonbern pill pQcn vnb müßtggehen / dBrwehlten auch ein Dauptmann vnb Xenntmetper außfnen/ber folcbiewcil Canb vnbXIeutregiercn/lt;ßelt/X.ennt/cynnemmen/ bie (ßeltfebulb abjalen. ©olcbs namen bie obgenannten Jórpenaile vier an.
3tm erpen Bamengen ©traubing im Jenner Der^og XBrup vnb Wil* belm/Cßebrüber/von (Daneben/vnb Der^og Dcinricb von Xianbßhut / ver* ^rieben peb bemaßen wieerp gcmelbt/ gegen einer Canbfd/afft. nachmals bcrglcicben
-ocr page 1089-00« /Acnfcv ßttbön'^ 9cm înattCdi. nbsp;nbsp;CGGCCX5iî
betgUfeben thee t^cr^og £iwbwtg im ^ert / tm iOewmonat ï^nt mieb gert
©tvuubing / mb verfebneb fteb gegen einer ^anbfebAfre nujj niber Weyern/ _ wie fein Decrev/ ^Uba nuff fein nnb^lten hebt an 5« febreiben iOerr Znbree ein KSÄttoJ! Cborbet $11 ©. (V^ang/nm tOof^u Xegenfpurg/feinCbvonica/von ben23eye'/ genfpurg toon ben tifeben 5üf jten/iöann bicfert?erçogCubwigg4vgevngclefcn/»nbettgro|fc '^epcvifc^ê^Aipè.
lujï5«aken(Bejebiebtengebubt. ^4cb*n4l0imfiin^Mrbernrtcb/4lómanjclc »419. )f4r/4m 0onn4bcnb 4n 0. Job4nneó beß^4uffcr6 C4g/^4menmebvge// nannte vier 5ürjlcnCw4ren nur ©efebwijtet binb mit einanber/ir quot;Vetter wa« tcnlSróbcrgcwefett^gcn 0traubing/wolten Canb vrtb Cent mitcinanber tbcilen/ Ïgt;4 war aber ein flrcit» Oer^og Cubwig vnb tOer^og tOeinrieb bic ®‘'‘'^“ *** ‘’’^â*^ wolten bas man tbeilt/ nad) ber 0iptfcba|ft bas Canb in brey tbeil/ wok/eg^/ bÄSS'^ lieber (b viel baben/als tOerç^ Xf mft vnb IVilbelm ©ebruber mit einanber/ Jüvfierti nbsp;nbsp;nbsp;•
bie fo ken nur ein tbci l babetT/3bcr b?er^og Wilbelm beger t gleich ^rb ju fey n/ vermeint man mùjî basCanb tbeilenni^t nach ber ©tpt in brey tbeil/ (om
bern Clt;ïk man fpriebt als offit ein munb/foofftein pfunb) in vier gleidx tbeil» abiefacb wurb^eyfer 0igmunbgarin*i)ngernbinabfürbrad)t/ ber créant ^e'S^irSÄ vnb fpracb ju ^vecbe/bae man bas Canb vnb Cent in vier gleidje tbeil fok tbei? m »uv t^ni get?»««»» len/vnb eitticglicber5ürfïfokeinemgleifbentbeilbabem
*t)nb wurb alfo loeroog Cubwig fór pinem tbeil 0d7arbtng/rTeuwbau^ fcn/'^yffenflein/ 2)ingclfing 2^ird?bevg ©eifclbering bie Juben ju Hegens fpnrg.
Oertjog tOcinricbó tbeil W46 Canbaw/nacernberg/ ^tabling/ IVim/ ^cr/Óillt;fcr(^erg/{Oofhrd?en/‘X)ilQbofen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
t?er^og ^rnf{ wurb ju feine tbeil I^eib4w 0traubing/ (JOitterfelfi/ 73o^/ gen/ber Dertjoge t?of juK.egcttfpurg/iOof/(V?4ut/(V?ùrtç vn©cbuke^ampf/ vnbartberc©erecbtigBeitb4fclb(Ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
©einem 'Sruber iOenjog Wilbelm geftclan biefér tbeilung vor feinen tbeil /ïüilbcnlïcin/ Ïgt;ietfurc/ Cbclbeim/ 2lbricb/5nlcten|ïein/ ÏVerb/ ©c^om bcrg/©icg(îcin/Çinb4/©aulbcrg/^obcnftcin/b46 eygen Xbfebkam/ Meuw^ l:ircbcn/5nrb/2kÓQtng/Ï)ecfenborff/Cb4m»
OBicttcfcrjctt Nc-ix'ßtiu'nvnb y?i'iiTt'ii ^epfer ©igmun^
witgt;aWfrefg ivitrbcn/auß^ufffeub bcj^^ómgöben'polfn/bnb^cr^og
^rn|ï/ fein grubet Öertjog Wilbelm bie(ïO4ut ju Xe# genfpurglófeten,
/:^^^3lt;|lt;r jete4«cb waren bielOuffenwiberfpennigXeyfer ©igmunb/ wok pofcii^e^tbfe^^^^ ^«^)itcninfórBein XónigCerf^gt fn bennju/baeer pcbey jrem ©laubenhicrtwtbvvÄevf«
wok Uffen bleiben) annemen/barju balffin Xónig Caf laauf polen/ @i3'fmM«^u 3Ïgt;te|eó Xómg©igmunb6/foie^tpolen regiert/vnb tOenjog ©corgen ©elk ger/^lnberr. Xeyfer ©igmunbverii|pint bic polen jukr4|fen/ wok äufnet/ ^tgifimtnbbérArb ijog X)nbolb in ber Cittaw/foXonig Caf la von polen ^Oattere^ruber ©on ?L7ttlÏ'ïKlf«5 war^ ju einen Kónigmachen/vn alfo von bem Ivotiigrctd? polen abfuubern/ emÂ^mg jupw bas grof nerQogtbumb Cittaw / fchictt bemnad? ju bem Cîteen lOcr^og icnmac^uh ^rnjlen von (V5ùnchen / mit fampt 15ifd)off hänfen von digram / bic foken ÄonigWitbolben an bef S^eyfcrsflatt Brónen. ^Berber Xónig von polen verbiebtaUe wegebermaffen/ba6nerijog^rnlïvnb ber^ifeboff nicht burch -Ofdens mochten/muften wiberbeim jieben. X^nb lóf te biefer jeit pertjog ^mfï bic (ÏOaut ju Xegenfpurg/ von ben Bürgern/ mitbempccnfall vnb geit/ fo jm
©raff k^berbarb von Wircenberg geben bac.2gt;ifcr ©raff bett verm^bk
fein'S^ochter ncr»5og^rnjtcn©on/ncigog2llbrcchteubey
einen penfall/304 bie ^od^ter ju irenfarenB4m/
nam fte einen anberu/muk fr Datter ber
©raff bas gek barauff ge# feijt bejalem
Wu
-ocr page 1090-©neac^ce ^ucO ^o^annfo ^uctttthO 2Bfe Kf igt;ff v ©ignmnï) geveeg ^einrùÇ een ^anbO^ut mit ^)crl|og £ubwig von 3‘’ß‘^0^^ff/^'in^in '^Setter riebt 5urîûvtt»bcrg.
^vçog l^eînvîd) von C^nb^butZ vnb tOerçog Cubwtg von ^nQd^^ttf oben anjdgCwkwol Tomber ©on/ waren vneinez vu{îccen.fui? wi'/ ’S® ber $um2kricg/trt bem^og^^eyfer ©tgmunb bcrauffinDitgcrn/ blt;tclt;w ncn Xctd)(îtag gcn Hürmberg au^gcfd)ricbcn/ bam an Q.^arcbolomcus t^^SS^tt ©traubing/ nllba wurb er el^Ucb von (îcben ‘S^eyertfeben 5ûr (Ben ern^ fangen/ von iOerçog Cubwtg von 3”3^I lî^f^ / vlt;gt;n iOer^og ^rnjîen/fcinent Gruber iOcr^oglVîIbelin/ feinem ©on loeroog 2Vlbrecbcen von lt;i0ónd}en/
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;von I^er^og t?etnrtd)cn von jCanb^b ut/ von tOer^og lOanfen von wimberg/ vnbf^ergogOttenvon (ÜOo^bacb/blteballba vier vub^wengigtag/wurb von ©igifmttnb rompt fegtgenannten ^ùrfïen gen Hurmberg beletter/ allba fn^ er 5« ©ericbt.^luff isssüxsï ^^'”*‘quot; ?‘'“'±gt;’‘’?s’'V?i:‘‘ff“ *** v^ij''’^^^^ ^T*^ XtrQbtfd}offvon(l?eng/bte7^ifd?ofrenvonlPuri5burg/^abenberg.3ufrber Itncfen faffen/ ber UOarggvaff von'^aben tOergog^tbolpb von^erga/ t7cr^ ^og^m^envon (ÏOündgt;cn4ocbtermann/IOeri3ogtOan6 vnbtbergog Wtb/ beim in ijeyern/ vnb bie Canbgratfen von Ciebtenberg. 3lm er(ïen/wurb ein SritbaufFfeieriav, frieb 411 ff vier far gemadn. ^nmanbcm/folc Oerloog Oeinrid? etiiebe lt;V?c(5 lïilfren/riemli^ 5« Cojlni^ vnb ju Äanb^but/auff bem ^crg binber bem 6d)lo^/brey ju^ngelflatt. ^umbrittenwol^ergog Cubwig loeroogt?ein'/ rieben bin fordert/folter iOergogtOeinrieb iOergog Cubwigenmit einem Xey'/ figenjeug bienen /quot;Vnb vonbertbcilung vnb von bem bemu^geben wurb bit nicbtó gefproeben/ wurb biefelbige fneb weiter auffgefeboben. tOer^og 5rw igt;erid)/{5ergog tOeinriebó Dutter / bett fein ^Öruber mereflieb vbertbeilt/ tjï obenbefebrieben/foltiârlicb ucbttuufentgülben beraub geben buben/war lun? ge jiit niebtsefebeben/bern fuebt tOer^og ïtubwig nucb» *
Q^om ffonnh ju ©aft I/lgt;fO 95f feÇûçn an Äfv fer @tglt; mttnbo flau/ gt;)f rOog lt;Bi(f;dtn von SBdne^en gewefen ijl.
^^ 00 Concilt ju Coflntij tfï befebloffen wurben/blt;t^ mun ullwege in jebt» M^n ein gemeine ©uïnlung bergungen Cbrifïenbdt bulten folt/bur/z ConrtKumjn «afei. CJ^^uinb bebt munbiefeejure im IVeinmonut be^erfden tugeun/bueConcilt ju ^ufel/welcbó ^efebóger vnb befebirmer wur tbergog quot;Wilbdm von (Dón^ eben/2teyfer©igmunbfubrt/n mtt/mbubin/befubl/mbuó Concili/Xlïrreit in 3tulien/wur wol jwey fut uw^/^upfï If «genius Brónet fn ju Aom/btewet l VttfjltenjieÇen^en turnen bie iOußen uuß Böhmen / mit ^bunfen Kode jen/gen Kegenfpurg. nfium.^'^*'^ ^^*'' ^tfd)off Conrub beleitet fte gen^ufclullbu ßeb juveruntworten. 2lUbu bitte und) tOoeb jeit mebrgebuebter Wilbelm / num ju ber ^be 5tu«wen (lOurgrc^z ten/bergog3lbolpb6 vonCleue'^od?ter/gubbem ^ifcbo|f von Kegenfpurg etauff ntl ber 45o^ nbsp;nbsp;vnb bem ©tifft bufelbfl wiber/ Werb/bie JOerrfebuffe vnber ©tuuff un
nam mirt ^em^i* pumamp;mi^erge« ft^eneh.
ber Ï)onuw fo fm ver fegt wur/ febeneftburju bie ©ummu
gelte/burumb es verfegt wur/von welcbes wegen begeht mun noeb Mrlieb im 3lugfBmo^ ' nut juXegenfpurg tm'^bumb jm ein 3lt;»t^
IVic
-ocr page 1091-Cott Sepferfubtwtgett^ewfu'evbtcti. CGCCCXXI We ^a?03 SuMtXg tm ©art cor î)cm ffennli ju ©afrl
von erheben ©ctftfidxn mHa^f/m ben ^ann/anebin bic^ebt 0^^
tb^înwrtvb/ von bcm 21eyfcL'vnb Condit fûv ^npjl-if uge^z niumgen Kom protcfltert / te» vnb bte fneb verriebt wntb.
/:;;'^3^2il0|fcr 2lt;cl^bdm/5ür|lcnfclb/©cbtcrtt/ Dnber^borff/dOóneb^'/ xi^miinfler/(5dfenfclb/ t)obcnwcrb/0.Clrtrett nm linger jn (lOóncben/ OVo vcrblngccn fOert^og Cubwig impart von^ngclft^cc vor bcm Condit Æubwtg 5?evço3 jn ^nfel/^ctgccn nn/wie er mit Jägern vn vogle/nueb mit vngewonUeben febnr# JJ JJ^JJJJJ'J ^’^ werd' Cbatnic erCörnbenvmb fein Stätte/^äreft vnb ©eblozer mnebt) jrc feinen SlmS (Bottebcufer vnbnrme Cent febthefebwerc/bett/n fcbnbcngetbatt blf In ble »nönaebbaumfae 5ebcn tnufent gölben. Sind? Blagten vber in iOer^og tOcmrleb von Canb^bnt/ ^“^ ^«ti^a^ fein ©lt;bwaget dOarggraff 5dcbrlcb von ^ranbenburg / ble (Braffen von 4gt;etlng/bte ^ifeboff vonpaffaw/Kegenfpurg/vnb Üryfbftatt /wol bunbert •îfbelleut/ctllcbeKclcb^lîett/nemllcb Werb an ber ibonaw/Kotenburganber ÎTauber/ Härtling/ J)undelf fpul/WdffcnbnrgamHardawpopplng/iZ^er 3lbt von 2^clf beim riet $n jm/vnb liib fn auff ben brclgtglîcn tag $« erfebdnen vor bem Condll/ (lOarggraffvon ^aben wurb $n fm gen Xianging vorn Äcy^ fcrgcflt;bld*t/bcrermanntinmûnbll(bfelne6 IPorncmmcnöabjnIlebcn.
t?erlt;5ogXlubwlgfd)ldtfctn©on iOer^ogCubwlgcfoman ben ^nefeh bgiwaSt^wigre^ ten nenne mit fampt (Bebbarten von ^almer/vnb Conraben^Wolff ein Bón / vnKXmïm’^ blgcrnbcr Keebegen 15afel/blezeigten an/ wie fr tOerr vnb hattet l?eri$og qsanngets»««, Xlnbwig tm ^art / ber clteli ^ürfl in Leyern / bemnacb ber wtrbig(B wer/vber bem nicmanb fpreebe Bónbt/ber fein geno^/ 2gt;a8 (Beriebt wer nlebt gefeilt naeb • btlltgBett.iöic Welt Heben weren feine 5einben/î)ie (Beijîlieben niebt fein geno^/ Tïlebtô bc|Bo minbgp wurbe et in bé ^ann getban/ald einer ber bie 5tey belt ber lt;Bel(ïltlt;ben$crbrocbenbett. îÜer 21-bt von Äd^bem vnb ein 2^cyferllcbef tOe/z rolb/ bic feblngen ben ^ann vbet jn/ vber all an. (Blelcb eben blcfer $elt Bam 2kcyfer©igmitnb von Kom/ vnb tbet/naneb naeb lant bergólbenen ^nU In • bic:^ebt/vnb3lbcracbt. ©olcbcr2tcbtbrlcff Ifïnoeb vorbanben/leb wil Btirç bie B?auptfïód betätig sieben. Ï)cr3lebtbric|fi(ï auf gangen im jar ab man SSS^pï jelt 143 4« (lOitwoebnaeb (Bregotti ju quot;Safel. 3lmerjïcn bcBlagt fteb Keyfer Mietert »ni ««g» ©igmunb gegen allen ^tónbenbc^Kcieb^/lt;Seilllieb vnb Weltlleb/Cburfór/ âaiiaœ-fBen/^r^bifeboffen/ 13tfebegt;ffen/prelacen/5ór|Ben/lt;Braffen/ 5vey (letten/ wie tOer^og Hubwig lm ^avt vngeborfam fcy bem vrtbeil bef Ketebf/ jagt / er Kfagflutfwibee aebt niebt wad manvrtbeile/có ligc bod) nur am eynbringen/fey im (Bcijtli / ^pf^os i-^öwicH eben ^ann baß Condli bab (n in^anngctban/5)ie Key ferlidxnKotten lief nbsp;nbsp;“'*’
er benden/ febnieb (n ble Obren ab/ jwang ft c ble Kricff ju o(fenen/ hielte Käu'z ber vnb (V?6rber/bab (n offt mönblid/fcbrifftlieb ermant/ bait feinXl^yb niebt/ focrim'Ccutfeb/iiatalnlfebgetbattPlbe/vcrbanntin/verflud^tin befftiglid)/ 1(1 gar ein bezeig au jifdretbc/were julang folt mand ju wort vom wort fetjen. ^uff bif febreibt iOer^og Cubwig Keyfer ©Igmunb ju/ X^r fey (m ein ver^z bcebterK.iebter/-ürrfol(mvorble (^Oard Krabenburg / bie fein ebef Keyferd ©igmunbd ‘Vatter^) XCeyfer Carl/ bem Dauf Keyern entfrembb/ bic jlrid an ber (Blöden nitbejaltbab/volBomenllcbbc5ale.©olimaueb fein gleiebcn tbeil an Key cm aid ber redit Kleb ter febaffen/tc. weigere vnb bringt barauffwiber -Cutnöigtm ^on a^ bad Conctli ju Kom/für Kap ft i^ ugcnlum/fcbidt aUba bin Conrab Wolffcn/ [-Î xn^fX an ben* ein vcrjlcnbigcnbcrKecbt/gcwanallba bad ‘X)rtbeil wiber/barumb lief ber ««pRettgemuM/ Keyferauebab/aldbefonbcr geneigt bcmIOauf Keyern/wie erfebretbet/ von tgt;»®s»«gt;w»K»itt«»’ feinem jom/Kam obgefcQtcd (ard gen Kegenfpurg an ber tOeiligenCreinjerz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,.
bebung/maebtallba ÖOitwodi naeb (Dattbei frieb vn ein anjlanb bcfKriegf/ ijt^og 55«* folc wären von GOidiueliö/btf auff vier far / jwifeben iOcrijog Cubwigen tm vnb feine wiberfa» Kart/feincm ©on t^erQog Xlubwigcn bem Ku dlctcn auffein tbeil / vnb (ren *^‘'«»ff H* 5elnbm/nemlieb/5riebr idxn UOarggraffen t?auptmann ber ©aeb / t^cr^og t^anfen von Ilmberg/ iOer^og lOeinrlcben von Canb fbut/Warggraff t?aj iz te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen
-ocr page 1092-® «6 rtfßte Q^ticß BoMw'ö ^entwiZ fen von^rrtnbcttbuvg/^llbvccbun^tfcbojfvott -iSycbf^rtCt/(Draff Cnbwt^ vonOcttngav^kcyfcrQi^miinbelOofmdllct/CDvrtiflOanfcnvoni^enngc«/ vnb ttad?fol3cnbcn ©tetten/Kotenburg an bcr ‘C^anbcr/Xlortling/TVerbZ P^PP‘^3/ ÎÔûndelfibirgcr/ Wetffenburg am Hordaw :c. 'Xgt;nb tnbiefen ^n^/ J?^?gt;4 ZttDWn |f4nbbc^2lt;rkg|i/vcrricbtpauluôvonbcrCettur/t?err5u73crn/ vnbT^i«^ Impart/MOfctflj ccnQ/iOcrgogCubwtgtm^4rtinit'23tfd?offCconb4rb von puffaw/wardn Da^» *** nbsp;nbsp;nbsp;Clt;y Mtingcr. i^er Krieg vnb ©treit war von bcr ©renij wanbcl (Dane vnb
bergIdcbcn fAll wegen/fopcbgctndniglicb an ben ©rengen begehen« ©corg ‘Voldinger/Kicbtcr JU ©eVArbing/tbet viel cynbr Anges bem73t(îbutnb pap faw/ wolcalfo wol btenen/ vnb ptnen nug aucb fneben. Ï)er 35tfcboff gab funff bar^u/ nanfen 0cauffer jn Àf brnfclp p^cger a «tf ©♦ ©ebrgen ^erg ju pap • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faw / ©corgen Afyd^be^er ju ©elbenaw/ (iOarpbald ju Söaffaw/ Óanfen
Braunberger jiiprun/Xlancridcerju tOtfpcrg/'^iHang 3lbdiner juKagen«-bofen/vnb Conraben paupner. ïDepPergogs ©prud?leute waren/ Peinrid? ©untpenbergcr/Afrbmarfd?alcF/ IVtlbelmpüttnger ju 3lnïinerpfclb/panp Paulsborffcr ju ber Cbyvn / ©tepban Congener 13urgerntctjïcr ju 2luglt;gt; fpurg/PanóCangcner/Kcnntntd|ïcr ju 3n3tl|ï*»tt/bi« tamen ju Kege«^ fourg jnf^mcninidOergcn/fa|fcntni2lugu|tincrKlo|ïcr/vnbinbcrgrojfcn |ï«bcnbcpKabtóbaup/wolfun|f(Ponacandnanbcr/ verhorten btefad) nad? note ur|f t/ fpracben barumb etltcbe jïud febuben fie fAr Key fer ©igmunb.
2Bt'e ^ur^onubm^ ^apft gugfmu^ünfin^Wuite«/ ^)cr^og ‘23i({^c(m ftarb ven feinen ^inbern»
ten fie bd) vereinigen mit benCatetnifeben ©rteeben/baraup flunb dn Sm»7i5ilt;£ÏÏ!«» ^^^ groffe jwytralt;bt jwtfcbenKapjl ïf ugento/vnbbdTi Condlio jnKafclZ pAmit teroî/mb iebertbetlwolt btcCbtifllicbcKirebe feyn/vnbenPciltgen©eijï baben fdndt fdhertAirfbe»^u* beninacb jcrung/©fbitfvnbanbcrcnotturtfben©rïeeben entgegen/woltbic tcralftgeu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©ricebenju/m jieben. ^^berbie©riccben bamenju^avjï 4fugenio/vnbntd)C
jumCondlio/wicwolbaó(Condli©nab vnb 2lbla^ au^gab/IVercynlegcalfb vicl/als einer dn woeben verjerty bcrwarcnclcbigt von aUcrfcbulb vnb petn. '^abenbaarr t»5f# ÖolcbdgeUvermeintbasCondlt jubrauebenju jerungber©rieden/ze. 2)fpgt;' UamteWaur »m6 gldcbenbtcvon Babenberg aupfurebtberPufpn/wtlcendn (Paur vmb bic hjetörattfähren »n ©caft fubren ïöte 2^bninbbcrrcngabcn6 am cvjten JU nadmala woken pc es ^etba^/”^^quot;^*”quot; webren/2)4jagtenbie^Argerbiepriefferfebafftaupbcr ©tatt. -bas(foneik tbet bic Kärger in ben Kann/Kap|l if ugenius abfoluicrt fie wiber. 31 Ifo wnrb ba folebe jwy traebt tn bcr Cbri|lcnbdc vnb vnber ben PAuptcm.
2mramp;rfwJ)lt;r#tf9i» ©Idcbaucbebenbicferjcit/aUman jeltvonCbrilïi©cburt»45;. jar/am ïSciKmaeimmu breyjebenben tag int pcrb|ltnonat pa^Pergog Wilbehn/ ligt ju (Dunden tob ab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill vnfer grauwen Kireben/ in Key fer /Jubwigs feines IQaeters (Drab/ verliep
binber jm dné ©on/ Pergog 3lbolpb/war nur jwcy jar alt/ ©cin paupfrauw war fd)wangcr/gebar nad? bcp Datters tob ein ©on/ bicp fn nacb betn 'jatter ÎTilbelm/aber er lebte nidjt lang/ffarb baibin Burgen tagen/ ^ud) bemad) giengen mit tob ab Pergog 3lbolpb vnb fdn (Putter/Jrauw (Pargret / bgen aucb JU (Puneben begraben. Dub biefer Pergog Wilbelm febreib fieb Kefebügt; A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ger bef Condlt ju Kafcl/vnb Key ferltcbcr Tlnwalbtc. Ker Brauwen pofmek
fier tfl gewefen/Conrab von Af yloflr'iïein.
Cb««llt;ritt 0nlt;w« nbsp;nbsp;nbsp;Ï)ic|èr jdt aucb baben bcr Key crifebeKunb vnb ©d^wAbifde^bcl einen
d»3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘CbArnier/ Kennen vnb ©teeben ju ©traubing gehabt / 2gt;ie ben bancB allen
verbien t babê/ finb gewefen XJlricb ©raff von Ctlt/XJlrtcb ©raff von pclffcngt; fîdn/ Keinpreebt vonïPilfce/ Cbrt|loff von Ciccbtcnfïcin/ Kabt auf dOeb^ rem/ ©corg ©aurcr/IVilbelm von ©tein/©cot g ©reinbccB / ritdaus ‘^rudgt; fap/^acobAfberbarb'crrucBfapvon'ÏValpurg/iOdnrtcb ©raff von (Ponfurt/ AfberbartConrab von Breyberg/eparguarb ©cboHenberger/ pans von pk fdiang/CafparvonClunfperg/TVarmunb vnb petnrteb ©cüöber/Kfeno jenawer*
-ocr page 1093-^on ßcpfcv ÊuWt^m ^em Wabtetu CCCGCXXII
jcnawcr. ïÖifcr $ctt lt;i«cb vcfctnigt ficb blt;ïó ConctIt wit ben tOuffen tn^^bwen/ bav«mbmrtn$uXcgenfp«rgctncnCrc«Q34ncïbtclf»
®tf ter ©epertfete ^ïrteg jirtfc^tn .Çer^og ^etnne^ vut ^ubïvfg wtücv anateng/ünb eilige fia U fwW.
zgt;^^3c obcnangcjägtifl/ bett Ivcyfcv öigmunb ctn^tnjtunb bef? S^negs Tr» Clt;wfrvt«:Mrglt;Mwlt;bt/bcnbKltcnw0lbk5ür(ïlt;n fóv/veperfonMbevbte 2(mptrfiifefrmiorfa ^Jto^jDrtuptkutvnbctltcbcvom Stbclbic hmbtenniebtfeyren. pfaltïgraff lt;^« «quot;«» neuwm KubolpbvornKbetnCbutfüvfl/bcvfagtnuffeinnenwednb/vomregcnt^cr// SnSKfÄ* Qogt?cinnd?6 femes lieben ÓicbwebeteC^lfofebreibt cv nun ebgefetgte^neff.) Garßen. Ôeinneb Motbaffe/ iOevQogiOcinviebô von Canb^but t^cupcnirtn/bub nneb cittÄriegnn/mit (Beorg Ôavtenbevgev vmbben Sebenben $n2^elnbrteb/bcn bett lOnvtcnbcrg cv langt mit ben Kerbten/»otbem 2\cy fer vnb bem Condit JiJ^afcl/aberbcrMotbatfchielt jncmnitgcwalt vor/vnbbranntenvnraub// ten alfo nu ffeinanber/tarnen bic 5»vjïen and? in bas fpicl. t^er^og iDcinrid) ^aserwtreoon 5?cc nambaö0d?lo|? Caber eyn/anff bent norctaw/rdberbie tbcrryivon da'/ Ç^s ^?eitnicf)cn ber/benttOerQogvott^ngclfïactjugcbórig/ttïadjt^u einem iOanptmannjege *w«‘”quot;’«lt;‘’-gebnebten tOcinrieben Hotbaffe/ belegert in ben ^fïerfcyrtagen nncbmals ^ingclfïng/foaucbi^erQogCnbwigvon^nsellïatt 5ugebóret. Jmbem Ite)? ^J’^erK^^^riS tOer^ogCubwig impart berab an ber îDonaw $tvey ©ebiff fübrenz nant gc^- im j« S^'^M * leib$n‘X)ogbnrg/vontOcr^og3llbrecbtvon(?Oüncbcn. 2gt;iejnigt;er r^euwflntc Mdaert.
(fo loeroog tOeinrieb von Canb^b«t jngeborip l^gen/ fielen tgt;ergog 31 Ibrecbt in bas (Bclcib/pliinberten vnb namen bic ©dnff. tOer^og 3lbrccbt cbet fid? $n bent vb 3nselftatt/ fagt fOert^og tOeinrieb 4b/ jog berab mie tOergog Cnbwig • bcmfungctt/tócrgog^ubwigsim quot;Sart jnJngelflatt ©on anffbie Henv^ fïatt. Öerr loans «)n 3lbcnfpcrg lief bic dürften cyn $tt Otbenfperg/ba^anf gcwnnrtcnficbicrïeuwftact/jogcnbarnafbwibergcn^bcnfpcrg/vonbannen in bas ï)nnctaxr/woltcn JÖingelpng rcctcn/vcrbrcnntcn ^ffbanfen/flOart^' goltingöonnbófen/vnb anbere Ï)órffcr mebrint 3prill. tOergogtOcinrid?/ * feintOanptmanniOcinricbrïotbafft/bradKnvbrïÖingcIfirtgantf Ï)cr Hor^ bafft$og berauff/verbrennt (V^eynbnrgben C^arct ant erfïen tag int (^0cyen. tlad)malsnant er 2^irebbcrg/(5ciffcrtng cyn. tOcrQogtOcinricb bracb niber auffben ^oebbasSeWof Cburcnflcin/ legtficb wiber in ben Pfingflfeyrta^/ ^ütgeffïti^ctj wirbt gen für Ï)ingelfing/vnb gewanbic Statt am viert^ebenben tag. ^ifeboff Cc^/ s«»»»»«». onbare von paflaw belegert aueb bic Statt Sebärbing/vn bas Sd?lof Âô^z nigfBein. iOergog .Ifrnfï von (^Ofmeben/naebbent ber 2kcyfer xveit auf bcm K.cicb/nibenitt'Vngern war / rûfft bas Concilium 51105afclan/ baf es ben 2lt;ricgvnbcrfïónbvnfricbemacbte/bamit bic armen Cent nicht alfo verberbt würben.2HfofcbicttbasConcili$u^^fcl3ob4nfcn^ifcboffvonjCubcct/vnb ConeKtom ju «afd nicolaum Cufa Cbifer$eit ben gdcb^eflen dOann fo nacbmals Carbinal vnb ?At^jÖ*^‘* 23ifd)off ju'Srt^engcwefcnifl) Jobdnpn ^tfd?off juWurgburg/ 2Hbred)t jpar«»/ ^ifeboff von^ycbflatt/tOauptmarfd^alct von pappenbeim/bic tarnen gen Kegenfpurg im lOcwmonat/mitfampt ben^äbten bef von Saigburg/ ber von tlórmbcrg vnb Kegenfpurg/jufammen/ machten aUba vnb er lungerten weiter ben frieb von 2^cy fer Sigmunb vor $wcy en f aren gemad^t/ erftreettetf fn weiter vier far/bermaffen wie bemad? folget/ foltauff Sontag nad? Jacobi angeben. 21m erfïen foltcn alle gefangene lebig fey n/bas ©chief Cby ringfîein bey paffaw/foltniber gebrochen werben/ ©d?Arbing folt tOergog Cubwig von jngclfïatt bleiben/ bic XTeuwflatc Öergog 2Hbrc(htcn von (^ónchen/bic
(Beifïlichen auch 23ürgcr foltcn bcy fren frcybeiten bleibcn.iOcrgog ^mft/fein Son tOergog :^lU-echt 50 dOónchen / foltcn iOantbaber bcf Triebs feyn/ Jdanb vnb Ceut flillen/bcm ber ben fricb nid?t belt/ ntd?t geborfant fein. Was weiter für fpAn vnb fach förfallcn / fol ^ifdtoff Albrecht von ^ylt;^ftatt ein Kcchefprechcr/Spróchmann vnb dichter brumb feyn. 3)as ifî gefcheben 511 5^cgcnfpurg/amSambffag(V2arie(V?agbalcnc/alsntan$cltvonCbtiflilt;5elt;' tt # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;burt
-ocr page 1094-©I« d^U ^«(Ç go^rtttttw $ïtt«tt«W bott gt;nbsp;4 3 lt;f. ©old)6 b^b tlt;b alles au^ bcnlJtleffen gezogen: 3lber ebe bte ^Heff »erfglct würben/ verbrennten tOerijog iOetnrtdjs Cent bas Ploffer ^ber/ fper^fo genlVaffcrburg vnb 3»g«lfïatt gebäret.
“Son 5^0)01 ft iranien ©efeßteßfe n bi(; jflr^/rub von quot;nbsp;Xci;fer@lgttiunb0tob»
M bifem f e^cgefe^ten far pnb j wey btng gefebeben/be^ einen ifï gut ju («« cben/be^anbernifïwoljuerbarmen. 5«'Varnfprtdjtm^lofleram3” ^ftMtobnuiw wer Q^^bey ©d?^tblngfaf}en2|.btpetervnvter(^0ónlt;be/red?netélnelnemböU SîîJîttÂÂ ^i^”«« ©tóbleln/ flunb nuffbóllenen flûçcn/bû frühen waren verfault / bra^ iinibie 97?ÄJKß tt^ cbcn/bas ©tiibeltn fiel mit ben (JDûneben in ben ^n/vann abwerij/bie (IOüncb« «««» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fd^ryen UOorbio / Kettigo / 5gt;ie 5ifd?er fuhren vberal ju / balffen ben (tJün^-
eben auf bem ©tûblin bas fientebtertrunefen.
©leid? auch eben btf fare ju Straubing im quot;Wintermonat an 0. (liOavb aanea ak ^’^’l’^‘^ö ®lt;*3 /1^lt;^ l^crtjog ^rnfl von (VJóneben feinee Sons t^ernog ^1'/ StettSSofftz brecbw^ulfdjafft ertrerfen/ fie bief signes ^erna wer in/war eins Sabers ju Wirt JU @fraubiip 3lugfpurg^wifd)en ben Scblaebtcn/ö^ocbter/GOan bat fr ein eigene (Capellen sm er treu eit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gebauwt/ barin fe begraben ligt/vn einen Stein gelegt mit ^berfebrifft/ and,
eine(Wef geflifft. X^nb gab naebmalstOer^og^rnfJ juber J^be feinem Son Srff^»*^ i^erçog^lbreiten^vauw 3nna/eingeborne iOer^ogin ju 73raunfcbweig/ «SSmembet hielt eine große iOoebjeit ju(V?und?en. Had? Allerheiligen tag bef neebflen çosinvonqjMui»« fardbernaeb/alsmanjelt 1437. anvnfer5rauwenempfengnuf/fîarb2^eyfcr eSmunb xenfer 0i9*u«ub/War ft ben^ig far ait/Sein if y bem tOer^og Albredn ber fünfte bif ^bet mit tob ab. namens in igt;flerrei^/ loeroog iOeinriebs von 3ngelflatt Schwager/ feiner aibvffbtdn bcrços îç^uf fmu wen trüber/ber erbt fn/Warb an feiner flntt Komifdxr/'Vngeri/ SSÄwXÄMto'* fd’er/^obmifd^er König. Î)icfc0 far fîarb auch pfalijgra^Cubwig/berbritt Submi J pfuiff/ ChiÄfürfl biefes namens / Key fer Kupredus Son / ber fehreib fieb pfalij'/ sraffenMTijitin gruff bcymKhein/ bef heiligen Kómifeben Keicbf Cburfürfl vnb if r^mar^ ^‘*“^ nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;fd?alcf/ Jürfleher ber Canb bey Kbein / ju Schwaben/ vnb bef JrAnefifeb^’i
Ke(b«»/i^lt;lt;^Q0S w ^eyern.
SBicba^ gonnhj« 954fd®rtpft(g«3entumabffÇ(/fincrt anbem ^apft ben j^er^cg bon èop^i/ ertbPf^U/ber gab bem P falçgraff Cubwig feine ‘(Tochter jn ber if he.
Aó (Concili Ju Ka fel fe^t bifer jett Kapfï if ugentum ab/thetfnim^an/ nennt fn(Babriel/ fcboltfnfùrcin if cîjf^ner erwchlt ju einem Kapfl e!5Soim?Äm“ benlOcrijog AmabeumvonSophoi/berhettvor ein ifheweibgehabt/ 35flS trwf^itu nbsp;nbsp;barbey ein ‘S^oebter/bie gab er pfalçgru J^ubwigenam Khein/bem vierbeen
(Cburfórflcn biefes namens/ berlief fe febwanger vnb flurb ju IVorms/f« gebar nach fres Öaufwirts tob pfal^graß^ Philippen / ber f enigen pfal^'z graffen am Khein Dutter/vnb war aber eine große jwy tracht in ber (Chriffen^ heft/verbant ein Kupfï benunbern. ïÖie'Ö^heologi fo feb Ïgt;octoresber heiligem SchriflFt nennen vberal in ben hohe Sch uien/Kononi/Wien/if rfurb/(ï05ugt; ebe vnb anbere/biericbtenvberalben5ür(len/lt;5eifllichenvnb Weltlicben/wu# ren mit bem Conctlto/ fügte/ bus Concili wer bie recht Cbriflliehe Kirdwu hetc bentOeiligen (ßeiff/Dubber iDcrnog von Sophoi/ fo5eliy berfunßx wer ge^z nunnt/ wer bus rechte Chriflliebe tOaupt/ ber ware Statthalter (ebrißi/ bar/ umb wer fn nicht unnem/ober if ugenio/ben ße (ßabriel nennten/ vbel auf rieb* reten/banten^anhieng/wer ein KÄijer. Aber bie StÄnb bef Keichf/(Beiß lieh/ Weltlich/auf ruht ber verßenbigen bef Kechts vnb ulten (Befebichten/ namen întutraRtasUtber deinen für ben Kupß an/ wcber ifugenium noch 5«licem/ hielten wie ße es in Ätteßeu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cateinbamuls nentenNeutralitatem/basiß/baf ße Beinern auf ben jwey en lt;m'/
^^‘s* hengig waren / J)ef war auch wol jn fricben Kupß ifugenius / wiewol bie CMtogSSiiu* ‘èheologi faß burüber fehryen vnb fehrieben. Solche lange Kahf^l^S^”^
-ocr page 1095-ftortßcpet Sibivweil5cm vterbem. CGCCCXXIH
©dn'tfften feynnod? vorb^nben/ in ben ©tifften/wer lt;jav $n Un^ vnb vm bnej^heb foUmane nllce von wove $u wort nneb bev Unge bte fc^cn/ ifîgenug bnô man bic fOauptfïüefe berauf^ jKbe/barau^ c.n jebev *Ver|lcrtbigcr ben gan# Qcn bonhei wol mercten mag/:c.
‘25on^frçojî€vnftfn«;ju5?îûncÇfn@lifft mb (ob/ wie fein ©on ^cr^0g2l(br«l)t juin ^è^niffebcn König beruffe
• warb/nneb ab jîerben König ^Ibrcvbtd von4bcfîcrrcicb.
z^^^k^^P*^ 5^lc lt;ï«‘Agt; fïlt;0t vnb banwctiOcrgoglfrnlïjn 3lnbccb ein (Botter/ ’^^ban^/fcçtbabin eborbenen/ lic^ bae bctltbumb von (Dundxn babin fùbtcn/warbiArltcbêjwtcr/ncmltcbvmbbcn^l-iJtfartô tagvn (lOidjac^/
Itôdngrofp Ktrebfartbabin. Dnb gktdibaffdbigiar/abman jdti 4 j8.an ^nwnigmant Icf5tcntagin73racbmonat/febiebvon btcfcrlVdt t^evgog Xtrn(t/ Ugebegra^z Seveni^Vftinit ben $11 dOûntbenin be|î Key fera (Brab feinceDran^bevren/ fdn ftau^jrauw “’'’‘‘'’' i(l gewefen ^t^nnw ^Ijibctb von dOcylanb / barbey bett er erworben einen ©on mit namen lOerçog 2llbred?tcn/ber briet regicrenbe ^ûr(l in Key cm bielt;' feenamcne. Dnbt^erQogÜ^rnflifl bererfbe 5ûtjï/berin feinen ©d?rifften/ . Gefebaffeen vnb Krieffen/ Tgt;on (Bottes Knaben feinem namen vorfegt/ fo i5SIlt;Snamp; noeb feine nad?bommen vnferc(Bnebigc tOerren bifîber braunen. 2111 anbere osrifffm ésottes 5ûr (len© et (llid)/Wdtltd? fegen /ren namen vor / ijl ein ffarder crnfBltebcr ©»«’’«»»of« ^ûvfîgewefen. ©ein ©onl5ergog2llbrcebt/$ogvon|ïunban ttneb bc^ Dat// ^ tets tob gen ©tranbingcn/bieltallbaeinCnnbfd^affc/fcbwurcnin Canbvwb jPeutzer befîAeet jn jrefreybeit/ vnb nemUeb König Ótten von Dngembanb? fcfï. ^m neeb/ïen j4r bemad? als man $dt 14 3 ?. nn? fiben vnb $wengigffAt tag ^d^rfebt 'Xémif^n befi 'Wintermonate / |ïarb aneb ber KómifebZ Dngerifd?/ Kobmifeb König/ ^'^quot;w gebeuntt 2l.lbrccbt ber fünffte biefes namens in Kejlcrreid? / tOergog tOeinriebs von *®®« ^’ |Panbfbut©d?wager/lic^fcinlOauffrauwbieKönigin0d?wanger/biege// bar König JCajjla/juKöbmen foin feiner fügen b gefîovbenifl. iOevgog 5«« berid? von Oefîerreieb/fo bie ©teyrmard Crain vnb Kernten inbeet/ warb Kömifeber König, Ïgt;ie Köbmen erweblten cinbeKigtieb am er/ïen tag int 2iifgt;ved»t f?erf?oçiin äoeyen $«m Könige^ergog2Hbred?ten vondOuneben/ vnfem(Bnebigen^iï'^cSÏiKinl** JOerm/btrinKöbtitenbey feinerdOnmenberKönigin©opbia erlogen war/ wwcSt/wIteaSc’ bie Köbmifebc ©prad? wolBunbt/vnb febictten/m bie Köbmen folebe wablMt«»»«»»»«!.
$«/vnb eröffneten fms burd? etliebe Köbmifebe Canb^berren/nemlicb '^e von Kofenbcrg.2lberiÓcrgog2dbred?twoltfolcbewablnid?t annemmen. Jnbic/ OvtfïofFofaff?(fvlt; fen tagen aneb wurbiOergog Cbriflojf von Ilmberg in Keyem bernfft $nm «Jirtbenifftjtim^s Könige in t^ennemard/ er namslt;w 50g bineyn/fubrt etliebe ^bd auf Key// ernmit/m/ncmliebvnber anbernKar^berger/fonod? brein fcyn/ 2ll6bann ber /egt Vertrieben König Crtfîicrn in einen Krieff vnfem (Bnebigen t^erm/ iOergog Wilbelm vor libengeben /aren jugefebrieben bat.
'5?ün kn ^dommt
£^3efer§eitfeytt am erflcn bie Zigeuner in biefe Canb Bommen/betten eb SMetmer tommeti ’^gjnenKönigberbie|ïo««^lfeyn/ bicgangCbriffenbeitau^gejogcn/ ba« Uwarow«»»» bcnaufgebcttftefeycnanfil^gyptcnmüffett auf 5tcbcnaU Oben jar ein
Kott/ bammb bas fte etwan vnfer5ranw niebt beberbergen baben wöUen/ baben ftd? mit fielen/ 5aubcrcy/warfagcn/gcnebrt feynlauter Kuben/ ctn^iv/ _ nbsp;nbsp;nbsp;_ .,
famen geglaubte Koctauf ber (Breng Dngern vnb ber Cûrdey / wiffenriieb tfl ^S^jwdJÄ es / bas es Derrbäter bef Ciirden feyn/ wie aneb atiff ctltd?en Ketebf tagen tetKSiarrft», Keyfcrlid?e laut (Bebot/ wiber fte auf gangen feyn. nod)ijl bie IVdt fo bUnb/ wil betrogen feyn/ meine fie finbbdlig/ wcr/n Icibs tbne/ ber Hab fein óhtd/ leffcfic rauben/ fielen/ ligen/erlegen ht mand?crley wetf/aH Cent befibsifî^i^ tt ib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb
-ocr page 1096-©uö ddîtc 0311(6 go^attntö ^(itencïnt/
vnb b«vlt;b bk Canb bin vu bcv^icbcnO^cy me tjï bcó (ïâUn/ rauben/ bey ben^ efen/tèpjfen/ vevborren/intfïeóeHaubt/ClDanbate auffgemerctt/baeallvve^ bulb bemud? wenn ßegezogen feyn/ ber ‘Ïüref bte Cbvijlenbett vbetfüllen / b«c ^ieWi »H ukçt großen fd?abctt getbnn/Canb vnb Ücuc cyngenommen/ nod? wil bte Weit nit w»ei3wgt;lt;««ii. wiQtg werben»
OBeK« foil ^erßog Subwig von gngflftaft tm ©arf/ wie i^c^k Sneï’vtfb fite 0 maebt ^nufebm iin vnb ^er^og ^cinriebe» vnb ein groffen Ötifft 5113»ge Ifbatt tben
ifr frieb (0 etwa 2^eyfer Öigmunb/bue Concili §u ^ufd Cwie oben bc^? febtteben) auff viev^rtrgentad?t bett (jwifd^en^nebheben (50urggrup fen von ^mnbenburg iOauptmunn ber fud?en/jetnem 01? wugev jOet^ Uog Deinrieben von Cunbfbu t/iOcr^og ^obunfen $u Amberg/(Sruffen ßub wig/iOunfcnVlvid?/ Wtlbelm von geringen. ©rAtten/ Kotenburg an bet; ‘Zauber/Werb an ber übonaw/ Îlorbling/ 2gt;ünctclfp0l/ Wetjfenburg am tlord-aw^ifd?offen/ 2(.lbrcd?ten 511 ^yd)|fatC/ Ceonbarb 511 pa|faw an ek nem/vnb$wifd?en tOergogCubwigen von3ngeljînttbcn anbern tbctl) war fnmo^^waei» ”^’^ **“^* Äönig jfrtebrid? Ungert/n ju Wten/ale man ^It » 44 odm tOewnto^ »nt-Jemenq^itierfa« natamanbemtage» 'X)nb Derçog C«bwtg bauwet^u Jngeljfatt ein neuwe e^eni/wirtevfirefFt. Pfarr 511 vnfe^rau WC vongrunbtau||7lli|ftallbafcd?f (Vbeffen/nentsjubet; e4uïe7»X?frrttt Kb0n(?0aria/bauwetaucbbaetn (40armcJjlcincö(ßrab/babmltcf erfubten jneijpirtrihrc^j» feinen■X)attert?criçog0cepbanvon0d?0nfelbbem5rauwcnblofter/bet;vlt;gt;t; ^nseiftrttf. • ßbenvnb5wcnQigjarengcfiorbenwaö/alemangelt t4t3.iar/U0id?aelid/ver// Äeint and? babin von parif auf bem prebiger Blojlcr ju fuhren feine beibc tOauffrauwen/ fo bermaffen bafcibfï begraben worben/blt;jß man ßc wiber folc nu^mben. Îgt;ie er|lewar5rauw2lnna/cintbcrQoginvonl3orbon/ löieamz XubwaSi^r^ ber 5rauw Catharina von Ollenfee. 13auwctaud?allbavnb|lifft ein ^mbev fiefVon, • nbsp;nbsp;hnuß ober pfrünb mit fampt 0. Cathartnen Capellen Ct|î jent bas alt Collez gium/ fed?Qehê O^LÜbembar^u jwo^etfebwefïern/^u auf wartenbe fiben vnb neunzig taufenr gùlben/ fïifft auch fcd?Qcben 0ingcrn/bie folten on vnberla^ tag vnbnachtallwegvier/ fechf (lunben benPfalter lefenvnb fngen invnfer prauwen 2lird?en bey bef ber^ogen (5rab.0old?6 b^amp;ht allee bae Concili 51» ■^afd.0d?ujf weiter ^u obgenannter K.irchen vn pfrunbhauf ^eben taufent/ vierhunbert fónff vnb neunzig gùlben an Aletnoten, fomit0ûnben aie er bebennt/gewannen feyn. ibae fein bef 5ór(ïcn eigene wort: Etliche farenbe tOab vnb2^leinotin vnfergewalc gehabt/ bic nicht von gutem ©ewigen ber^' langen/vnb mit0ónbengewunnen fnb/bamit wirbt offt wibcrlt;Bott gelobt, ©ebotbenvon Jngdjlattbaf feob feinem folchcn ©efehefft bieltcn/baealU viertheil fare eine reebnungben gefïijftölFbcr Kirchen vnb pfrünbbanf gez/ fchebe/ jwenvom Kabtbarbey weren/Dermeint aud? allbaim pfriinbhauf folt tOer^og tOeinrich bie brey dOef fïifften/nachinnhalc ber vrtheil vorn Key* fer 0igmunb vnb ben dürften ju rtiirmberggefprochen in ber ^ajlen/ 3lnno t4j^ 5nbcmallen/fcin (goutter Ïrbabeavon(^cylanb/hctt5wodOcf gefïitft/ 0.3obanó bem X^uangdifï/vnb 0. ©eorgen/bie beffert er audi / fd?u|t weiter c/Pdfanbuen Sm;. nn Kleinoten fcchijigtaufentgólben/ Wedanb von Freyberg fernemnatórlb tog dn natftriicKv chen0onvnKammermcijler/woberfdbonX!?rbenabgieng/|oltc6obgenann! ^'’'ö^'^m^'*^* *^^*^ ©ottóhauf jn vnfer Snauwen vnb pfrünbhauf beimfalkn / vnnb gab jo'mdia©t5ffinm 5*^nuwenJbmelia/©râffinvottWertbeim/jebê taufentgü^ê JU bewratgut/ !ïVt«^«w, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jeggenanntee Weilanb von 5reybcrg6 Öauffrauwem^n bem allen gebott er vnb befahl ben von jngelfïatt/ bas f e |einem
©on nicht febwûren noch erbhulbigung thlt;ten/cr hielt bann obgenannt/ te0citfcvnb©egt;
Wie
4
-ocr page 1097-1^011 £\cnfcvGitt'ivif(cit^cinvtcrt'(cii. CCCGGXXIIII 2Blt;e ^erfjog Sw^fg un 95art ^u ^ngelftatt / unt fonem
0on ^er^oa ^uï^ïvi^cn hem ^«rffetcn/vncitw trurO.
g^CbpnbnemUd? bveyvrfrteben/ von welcher wegen berDattawttnbÖo« ï^fac^ t»lt;r bneiniß-1 alfovnctnö/vnötjtcinnnbcrgewncbfenfctnb. 5«»» ecjlenb^tberDncter wtä«gt;’ff^lt;»^?^09 ^an /m ober bewUeb $u beruhe gebebt ^mtw Cnnece / gebom von ^vey^z nbsp;nbsp;j-X^^m Son/'^*
berg/ ^ey bever erworben offegennnnten “WeiInnb von Freiberg/ feinen ^nnt / »ttcrmet(lcr/gnr einen gefebtef een ƒ nngen Gcfdlen ber nueb 5» ^ngelflnet in vm fev ^vntiwcnS^trcb^nanetnemglrtf geinnblec ffebet/wie fein 'Üneeevloeroog ßub wig ber 4lte. (Onn fügt/ber Dieter habe biefenFreiberger feinen 0on f«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
lieb gebnbe/ mebr benn ben nnbern tOerçog Cubwigen ben ^ncfleten / bne bnt tOer^ogCubwigen ben Jüngern febr verbroken. ^«»««»^bern/fobrtciOerçog @Mffo??tdjfftgt;ci» Cubwig ber lanceer vber Cnnb vnnb Ceuc$n einem Kegierergemncbt (ßvaif ^«tbeimTUgier« dOiebneln von IVcrcbcim/ obgenannten Weilnnbô von Freiburg ©cbweber/ SSgciuinSaru bue verfebmAbee auch tOer^og Cub wigcn ben Jüngern/vermeine er wólcfclbfi ' regieren, on^briccen/wie i(^ bann ben ^netf funben blt;ib/bcfj D#um jïclxc ^uNicofia in bcr6eact/inber3nfel Cypern/amjwóltfccneag befj ^u^^molt;/ nacö / nuf gangen vorn 2^ónig 3lt;gt;banne ber j(ufel Cypern / an loeroog Cub^* wigen ben alcen/fo bat bieferÄonig fein Ï^oebeer wollenen ber^bc geben J^erz lt;5og Cubwigbem Jüngern/vnnb iff bemnadgt;be^ a leen meinung gewefje/ fein ©onfolftenemine»/3lberberfelbige namonwijfen vnb willenfFtneeX^aceers
Juber^beFrauwciOargrecen/(lOarggraffFribriebevon^ranbenbnrg/vnb (,dquot;wwS^»‘fS Frauw^lfbeten lOcr^og tOeinriebs von Canbebut ©cbweflcr/ feines “Vat// neaDatterg/rompe cer6abgefagtenFeittb ( wieoben befebvieben) dochter / CÓarggra^2Hbrecbt%’’‘’‘^**'^‘“’’quot;^“^’’’ ©(bwe|ïcr/ I^on befj alles wegen wole ber “Vatter ben ©on weber bArenno4?
wißen. ï5er ©ou niß’c (lOarggraff 3(lbrecbten vnbt?erQogt7emricbenx#nb Æwbwisî’^'^urffe* bùlff an/-5cigtan/fcin Datter wer vor alter nun ein Kinb/wißt nicht was er S««JimJ{t‘quot;!? tbet/ruef t mit beyjîanb feines 6ch Wägers im lüeinmonat für Jngelfîact / bie 3«(p^epn/vii6:ilt;^e ließen jn eyn/alsjren natürlichen tOerrn vnb If rben 511 Canb vnb Ceuten/boch ^^quot;^9van/bann» Wolten ße jm in vnfer Frau wen Skireben ben ©agran vnb (Beweib / barinn beß geS3»^*quot;''^*”** altett©cbai5/(Bcltvn2kleinotlag/nicl)tauff’fpcrrett/nocb bie©cblAßelbar$n geben.Î)er ©on brach mit gewalt ben ©agran außT/nam ben 6d?ag feines Matters beranß/ber bife^it 511 Îlewburg an ber îbonaw/brey kleine meil ober^-balb Jngelfîatt/IOof hielt/vnb bem Sibel vnb Keutern 5u.i^r febuß^ baß feiner ber ba reit vber bicS^vud bafelbfl Joll geb/ wer aber brùber gieng/müßt ein pfen
**1^3 S^^^*^» rtachmals nam ber ©on anber ©täte an ber ©onaw eyn/ on Meuwburg vnb Caugingen/bie wolten fn nie ey nlaßen / bergleieben bie ©tAtt im(5cbivg/iraßcrburg/Skopß'ßein/Svit5bibltc.fagtcn/ftcwcrcu bem'Vatter vnb nicbcbem@ongej^woren/was^ißquot;bcmHottaw lag/ Frey flatt/i^crß/z bruef/Cauffcn/IVeibe/ te, fo fiOargg^ffFribrich vn tOcr^og loans von Slim berg/tn obgefebriebenen Kriegen wiber ben 'iPatter ey ngenommen betten/ bas warb bem ©on wiber 5ugc|telle vmb bas lOeuratgut. Hach bem allen fuhr ber ‘Vattev^u / fd?uff all feinen ©cha^bem obgenanntenpfrùnb vnb (Bottshauß _ . nbsp;nbsp;. 5« 3ngelßatt/ f lagt vber bic vngehorfamfeit feines ©ons / ließ Kricff außge; wagt âet £3 ^tt/rütftKcyferFribcrichenbcnbritteinan/llißrtetwcitcr/ baß man tAglichjn @om8 ütise^orfantt Jngelßatt taufentarmer (^Oenfebenfpeifen/inbas Siimofen gebe (blt l^acbec $u einem tOanbbaber fold)es©tiffcs C^Oagißer (Tonraben/Keyfer Fnberld)S (Tangier/vnb probß5u©.©tephan5u Wien / in vnb alle feine nad?fommcn/ àbas iß al les gefebehen im iar / als man jalt von Chrißi (Beburt 144t. X^vn bie^z fernlt;But iß bie tOobefebul Jngelßatt hernaeb geßißtet worben, ^^nfold?er vn^-«inigfeitvnberbem ‘X)attcrvnb©onCalsichinetlicbcnSlußfd)rcibenbarumb «ußgangengclefenhab) ißfd)ulbiggcwefeneinKabtvnnb ibiener bcß ©ons/ mit namen ConrabFreyberger/ungenannt ber Fibelbogcn/muß barumb bas
Canb reumen/ vnb ßeb gen X)lm in bie ©tatt thun/allba mit feiner lOatißfban^- t^ fSr fiXS** wen llOagbalena S3ùrgcr werben / hoch hab ich auch etliche Slußfcb:eibcn wiber ku jwifc^e»gt;?■»lt;« in an bie von Vlm gelcfen / barinn begert wirbt / baß bie von 0?Im in nid) t an^z “r ‘’»^ ^f‘” ®®»*
cc tllj
ncnnitcn/
-ocr page 1098-Bue ac^cc ^«(^ goßanntö ^(uetttmt/
MCrtttttC» / wtvt tjrfcboltcn fûtebtloßvnbtneineybtg nemUd? 4gt;fwrtlb-Cgt;tlin3^*^ Pf΀9lt;*^ 5« 3*13^1 (Î4tt / bcwrtlô Kabt vnb ïDicner bc^ «ken iOevçog Cubwig® xm^arc/fo «ud) vorn ©onnnt fampcrtubern/ wtcbcm^cb k^t gcmclbcwkbc werben / gefangen ijl worben»
® if ter ©on beu î^anrr fie ng / enb fait ^«uÇ on SetOo''
^rben abflurb/wie aueb foUbe bcfd)rd6t ^apft’piuö ba anba/bor 3lneaó©yl«tu6 genannt/ biefcr5ctt2ilt;yfer5ribrt(;bö©lt;'gt;' cretariuô/ mb ^areintfd^er Catnjlem
Cô man jalt 14-4?. far / vmb ©.(Borgen tag /ryjTet (teb fOer^og Cubwig berging wiberfetnen Dateer/ tOergog Cubwigen ben alten / mit bóllT f«*^^ j^^nee ©^wagerö (Marggraff 2llbred)tê von ^ranbenburg/gab vorn D^t^ ter anf/er wer nun vor alter ein ^tnb / rurft wxber alle Keebt vnb bxlUgbetf p# neu wburg/beUgert aUba feinen Darter/ lag wol adi^eben woeben barför/ g^ wana vijib vnfer ^rauwentag tnber©at/ba ftc geboren wurb. (iOarggrag 3llbrcd)t C wie bie von^ngelfïate vn ein gauge Canbfdiafft wider fnatt^febw* £«bt»jg im ^re ben) vnberflunbe fieb mtt feinen t^elffern / widerben gebotten Candfrieb/ von Eïg«t/gefangen/ 2^^^f«*^irtbrteb/ber(Befeblólfer6ergogCubwlgetin^art/nameeyn/befegr fcnb gen xbnoi$M ße/erttfegt/entfrembb and) großer ©rt)Xg mb (Butö werb/ Älelnot / Pmüleg» gefft^rt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb Crieff dgm tOa uf 33ey ern jugebÓrtg. Dnb vber basaltes führt er lOergog jCubwigen den alten auf feinem eigen ©eblof neuwburg gen Önolgbacb/vnb mit lOergog Cubwigen wurden aueb gefangen/ ^fwalt Odinger pßegerp • 3ngel(fatt/3acob l^cbam/Keid^arbl^argel / tOeinrieb mtbCeonbard UOar^ • fd7alden vo n pappenbeim/ (lOicbael Ktberer JOauptmann 0ergog jCudivigi^ beS alten / iDcinrifb (Berjinger ©ecretari/ würben vom ^on iOergog liubwig dem Jüngern gen Jrndberg geführt / a Uba in emîTbum geworffen / lagen aUba ^tfvçog çuamp;wigbet ein gange« jar. rTacbmals / als man jalt 1444. jar / vmb ©. Jacobs tag v?^^ tonfîSatît^a” ^eu ß« geführt gen stelling bey Jngelfîatt/ lagen aUba gefangen bif a«|f®‘ fSet/fSt onquot; eSeotgentag/wnrbener|llebtggela1fen/alsman$alti44f.Had)bemtod P«*^^ lêtbf». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gog Cubwigsbef jüugern/fo man nennt ben ^udlctcn er bett fieb am Dlt;*W^^ vet fündigere wie ^aplïpiusfcbreibt)bariimb braeb jm©ott fein bunged U^ ben ab/er ßarb on Ürrben/^s man jalt von Chrifît (gebürt «44$. amjwengig'/ fïen tag im 2tp:ilen ligt ju Jngelflatt-Dn blteb alfo oer alt 5ür(t t?ergog Cnbgt; wigimgefengnuf / dOarggraff 4lbrecbt/ fein obgenannte Kühr / Kiw^*^
SundjiJff« fïetfi in 2^rtecbt/aucb/nemlieb/ Cubwtgl3engcttawcrpßcgerbiefelbigcjeitJ«T^^r «?amp;*®?*^’*6T ferburg. ï)ie von Jngelßatt/biegang Kianbfebaift Berten gvolïen peif an/ Sigaj» Sev««.”^'’ rüjfteuKey fer/ Kóntg/aUc 2fürßen vnb tOerrn/ (Bci(llicb vnb Welt lid) / ^bd vnb vuebelMn/febicf ten vberal ju ben dürften / Kitter vnb Kneebten / V^Oagk (Ber Conrab Welphe/etn gefebicften vnMrfarnen ber Keebt/ ließen befftig aup febreiben auf gehen vber ben (^Oarggraffm/ betten je gern jren B?errn endebi) Xttbwig lm 054« get/2lber(Warggraß^2Hbrcd?t vberantworret jngefangê feinem Detrer iOe^^/ wittfeinem ooetfer« qoq t^einrlcb vonCaubshut feiner (goutter Kruber/ fo aueb mit dem gefang^ ÏSlwïXt“ «lt;^« bergog £ubwigen gefd?wißer Kind/wie wol fein abgefagter ‘C'obtfeind wortel. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;was/gab für/erthet es auf befebl 2^ey fer 5riberid)8. Dnb t^ergeg lOeinrteb
nam bey 3ngel(ïart/bey ber ©underbrücfen/dahin jn i^Oarggra ƒ ?lll^fdk wit ï 00. Pferden geantwurt hert/mit fünff hundert Pferden t?ergog Cub) wig/ambreigchenbentagini2l.ugßmonat/ führt jn in bas (Befeblof ^urg“* Stmrfffiï häufen/ Ïgt;n übten fieb er jl obgenannte vnb ein gauge Caudfeb afft 1^ ^^Æ t^e gcfmaiiuß ÄuÖ» 5riberid)eu/K0nigCarlberfibenbauf5ranrfrcidgt;/bef gefangnen ©ebtvei^^ wigs im «ort/ 5?crgt; ©ou/feblug ßd) in bie fach/ bergleicbeu bie Churfürfteu / mb tbergog ^llbreebt çogen in -Severn. v0jj(]jQüult;bc/wolteu je bettle fangenen Surften lebig habê/begerteuan2vcy lev 5ribericb/er folt ju erfordern von iOergogtOeinrieben/Ju dem fïarb ber lt;5efnn Sï?”^ ^hTm !quot; 3^*^^ on^rben/alsmanjalt 14 47« jar/am breißlglBenragbef B?euwmouats/ ' imjwey vnb aebgigßen jar feines alters/ligt begraben ju Kaitenhafacb. p^^ weil folcbó ein felgamer mgcwóhnlieber erbürmlieber bnnbclijB/ dündtmw
-ocr page 1099-Î'on genfer Ê«îgt;ti)tfl[ett9«môt«rl*tctt. CCCCCXXV
^”Z^**?^^ bic^tu^fcbvcibctt be^Königs von Jrnncfreich /bcv Cbijvlt;gt;
* l«» vnb üanbfehrtfften / aUbte von wort jn wort fc^c,
^'cr erft ©w ff/ße treffenbe fetc gefengn«)? Verilog Subwfg«?
^ni ^art von 3rtgcfftatt/n'n ^(ag6vü|f vnb nn^februben feiner £anb^
p^afft nn mennigUeb/ ^bd vnb vnebd»
freier Cbrifïltcbfïc5ór|lcn/ (5cifïlilt;b vnblVdtlicb / ©rntfen Z^reyberm/ ^IKittcr/Kncfbt/Krtbt/CBcmcin/Dnincriïtct/ÖtifftZ^nwAlb/^tmvtleot/ *
'^rtvm vn fcicbïiitt fnmpt nUen benen / bic 04? Üb fcyn ber Jteebten/ Kefd^ir^ «ter vnb Hiebbaber ber lt;5crecbttgBeit/bic nneb fcyn ^n^renter be^ übeis / Tergt; ^Isw febnnben vn Inflcr/ ein gewiffe jiißucbtrtlUr betróbten/vnvermógenbenZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Sepetnigten d0enfd?en/b^:t/ verlept vnb nemmet wnr / wie be^ boebgeboïnen Jwrpen vnb iDcrrn/l^crvnCubwigpfalQgralfbcy Kbtyn/fSenjog in Key// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
«m / vn ©mffenju (V^ortant/tc» nrm ber übte Xianbfebnfftired gnebigê berm KQtgennnneen Cnnbfürpcn/rtiid) /r felbp vnerbórt beBummemu^/nó//
«mg vnb^wnngfnl Schwüngen wirtfüvjnbringen/a«^5urüffen/vnb in gnm Çerwnrbeit euwer^nnbejn febreiben/mit vnbertbünigem bicnjï/frcnnbtlb ^cng«np/vnb bemótigen pei^/ Xgt;n6 jweiffelt nid?t / eneb móge folcbs gut wip h» fcyn enf gemeine Canbruff / nneb befonberbnr nuf einem offenbarn King// ^^«ajebet beteo« $c^l/fobennbcrjeQtgemelbtvnfergttebtgertOerr4Ucntbrtlbett|^rbringcnbntS^‘*‘^®‘“‘*’^^'^* wipn/ tnbnlccnb cr^cblungfeiner beBümmernup/ bef Datum gewefen ift nn bem yier vnb 5 wengigpen tag îÙccembriôbeUaOonatô/Anno Domini ?4^8. Sidran |ctnen(5naben Bein bülp noeb gebüriiebe tropung von niemanb/ber boeb folebe Kgetban bete mógen vnnb fcbülbig gewefen wer/wtber fuhren ip/nufgefdgt;iC'/ Jen / buf ber ^llcrburcblenebtigp 5órp / vnfer gnebigper berr/tc. Ker Xómt* flt;bc Konig / König^rtberid) / te. allen vnb feben bef benannten vnfere gnebb Sen loerm IViberfaïber/ancb jrentOelffernvnnbbelffersbelfferneinenKo^ Jitgltd?cn 5ncb feptglid) bey pen vnnb praff (alebcnn btefclbig 5riebboctógt;
J^ieff tnubulren jgebotten bat. 3lu}f folebes pd? ber genannt vnfer gncbiger • pevr/ ïc. auch bie feinen tropung genommen / vnb frieblid? gehalten baben/in
NSethanem Königlichen 5rieb vnb iriebsbott bertOocbgeborn(l?arggraff'0)?4rggMfF^(6:èc^« -Albrecht Kurggraff^nltórnberg/vnb dOurgraff 5» Kranbenburg / tc. ftch ^«^quot;»^lt;»6«»«^ mtt feinen Weltfern vnberpanben bat vnferm gnebigen berm / benoog £ub^ SSSSS ''’»gen/on alle Kechtlichetrfuchen/ feine 0chlo|fcr5unemmen/5« beferen vnnb f^e ^ruufe« fou «ntfcijen/^luch grofps Öd^a^ß vn (Butswehrt Kleinot/ Priuilegia vnb Krieff/ ^‘’»’’fvna«»«quot;»«»« fo bann bemfclbigen vnferm gnebigen berm vnnb bem bauf $« Key ern juge^ boren /entfrembbet/ mit fampt bem / basboch BUgltch ju hóren vnb 5uerbar// men ip/ ben feisgenanntenbochgebornen Jürgen/ber^ogCubwigen/ber/ pogen inKcyern/vnbCBraffenju (portant/te. vnferm gnebigen berm /hel// bg frctfcnlich/auf feinem eigen (Befehlet nenwbug hin geführt hat auf Key erlanbineîn(BefchlofgenantKttolçbach/in5rüncfifchemortgelegen/bafclbiît)e«;og£ubwiàdufl er melcnbiglich/als in einen Küref er/verpoffen/3luch vnwirbiglichert/alsei^ ««vew j» jonden» «en Xgt;bclthüter vnfürplich gefangen vnb verfchloffen belt/ auch fm an fpeiß feffi?^ [olchenmangclvnbabbruchthutCobbas ein jeit wären fob bamitbergenannt; betrübtgefangen/vomlebenjumtob gebracht/ vnb alfowiber (Bott/^hr vnb Xecht/ermorbtwirbt/on all vrfach vnbrechtlich Spruch. IP^nnbochfefap £anbwiffentlichip/ wie vnb in welcher 5orm vnb map (barggraOriberid? 5rtb«W«r5âwff gutergebed)tnuf/vnfermjegtgenunntenberrn/etwa viltaulcntgülbcn/vnb ^“ ^gt;f‘*«öe»6«vs «fi S^*^'“fflt;quot;gt;’*®M/(i’gt;ô»gt;33‘»*f‘»/’’ÿgt;«gt;‘f5gt;«Mni»tlt;KMr3grrtff3Ugt;w*,/§^SîX! als etnAhrb feines natürlichen Gatters/bemfclbigen vnfern bemelbtcn berrn ©wwiMfc^wwa* noch fchülbig tp / 2gt;arumb boch von heifchung wegen / fo bann vnfer (Bnebiger berr gethan hat / er fürter mehr feine (Befchlop vnnb micheltheil bep ßanbs îuKeyern verheere / vnnb fap verberbt ip. Sintemal fmaber vnfer gnebiger betr in foldxmwefenfelbp nicht helffen noch fein notturfft fürbringen mag/ habenwir vnfern gnebigpê berrn/ benXomifchenKonig/Konig^ribrichen/ ermant vnnb angerüpe/er wol vnfern gnebigen berrn / ber alfo in piner (5na« ben/
-ocr page 1100-Sue a^(ç ^«cO @o^antft0 ^timtót^
bctt / S^óntgUdjen ^t'ïc^ vnb 5vtcbb0tt gefangen / vnb vevHurçt i|t $u Keebt tn ben S^entgUeben fOof fotbern/ blt;ïb bann ^emanbójn feinem leib / ehr ober gne jufpveebenz wolle vnfev ebegenannter iOerv einem jeben^nbl^gcv tbun/ waö bef 2koniglicben tOofe vnhb bef bcilisen Komifeben Keid?6 / ebve / gewonbeie TTfl^ü« ônoffraÆ » '’»^ ^^lt;1?*^ Px* Î)avauff am jängflcn fein KonigUebe ©nab einen tag $« vm Äanbfe^afftmQSev«* ferm genebigen t?errn gen ibnolfpacb obgenannt/ ba fein gefängnif iff / vnö ern»oiiKevf«5ri# armer/ianbfebafftverFÜnbet vnb $ugefcbriebn / feiner Äoniglicben ©naben ernten angelegt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ vnballba auf ben ©acben gerebt worben i|ï/
vnb wirbemtagnaebgangenfeyn/baö Je^t in bem (Donate 3‘*”^^***‘’ befebe^ ben ifï / nacb ber btiligen brey König tag / im jar ein taufyit vierbunbert fedif • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbvierçig/ vnnb leiber fidj ber taganenbe/ entfd?lagenbat/©etranwcn wir/
baf bunbeUd) vnb war fey / baf gebreeb nodgt; bafft niebt an vnfern gnebigen iOerm/noeb an feiner Canbjcbalft/gewefenfey/ ©onbern an bem benannten (Marggraff 3llbrecbten / wann ber vber fo getban ©cbulb vnnb beißung/ fo er 2((6«d)f6War4raf'’^^^‘^^3^‘^^^S^” tOerm fcbülbig/ aie obenberurtijl/ein fo vnbefebciben ©ut fenjit-SranUenburg Vnb ©eltabfcb^^en/vub bat baben wóUcu/ba6 vnfcrgnebigerl^errnodi fctn tonbutiebe forberuiig arm jCanbnid)t vermag/aud) vnerbar^u geben warvnnb bemlOauf ju'^ey«’ JauwSemquot;^””* ^*‘” ^*” bùwff tiger febab/ vn merrflieb grof vorgebing/ gebraebt bett / 5« fampt bem/baf eö vnfer gnebiger iOer: nit fcbülbig ijl / toetten wir bod? mit feiner ©na ben/gunjl tbun wollen/baf weber vnfer gnebiger tOerr / nod? wir febó Ibig fey n/ bamit wir einen freyen/lebigen 5ürlïen gehabt betten. îDa» allee/vus aber nacb billid?en fachen njebt ergeben noch gebeyen bat mógen/fonbern rebt ber bc# nannttOerr/lt;ioarggraff3llbrccbt/erwólleje©utvnb©elt baben / ce treffan £ï.eib/ Xtbr ober ©ut / bae allee boeb grof ju Verachtung bompt bem Königin/ • nbsp;nbsp;eben ^eb/bem heiligen Kómifeben Keich / allen ^bren/ ©óter vnb CbrifH'/
lt;hcr warbeit/ allen lobli^en vnb ^uten regierungen / fo jre tOAupter folch $vai^ aufferfïeben vn berrfd?ê laffen wollenb.©o aber vnfer gnebiger tOcrr fabebaf jm^etn tbcibungergebenmod?t/biefeingnab vnb einer Äanbfehafft mit ehrt« auff5uneinengewe(enwer/vnfeinC.anbfchafftvon jmabfcheibêfolt/wae trüb • nbsp;nbsp;nbsp;fal er in feinem bergen gehabt i?ab / wer gar faft mit leib $u verneinen/:c. Î)od?
rebt fein ©enab/er getrauwet feiner Canbfd?afft vnb allen frommen/ f e liejfen ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn fein ehr lieber feyn/benn fein brancten Corper/^rrebtauchinbeywefenbef
Komifd/cn Könige Xabt vnnb ber Canbfd?afft/ce wer ber (ÎOarggraff bef Kómifd?cnKónig6'Vorfprechervnbgclobterïbiener/ba6bóucr5umalgern/ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbgetrauwet/er bett gefd?woren/vn wer fcbülbig/atecin^ürfl/ber bem Xeich
gelobet vnb gefhwoten bcft/beffelbigen vnb alle ©erechtigbeit befchirmen/vnb hanb^u haben.
ibarau^getrauweter fm/er lief jn^uXed^t bommen in ben Königlichen tOof/vnnb jm benfelben tag fcQt/bafelb(b fein ©enab/jmau^ allenanblägen Ke^tene vnnb fürbommene feyn weit / .Ife treffe an Ceib/Xtbr ober ©u t/ vnb auch bem genüg thuen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
4gt;b jn aber ber benannt lt;10arggraff2Hbrccht nicht/ aie einen lebigen ^wt^ ffenbarjubommen wole laffen/vnbbetägen/baf er jn bann gefangen babin antwurtet/vnb ju vrbunbt vmb feine 3lrm bünb ein hauffen jlricb/barbey man erbannt/baf er gefangen wer. jfebod? wole fein ©enab 5rauw(V?argreten/' vnfere etwan jungen gnebigen iOerrn ©emahel / vnb jremKinbe bem ^reuw* linaufrichtungthnn/nach herbommen vnb gewonhettbef tOauf 5ul3eyernZ on Kecht/ober ob fein ©nab mehr thun folt / bef bleib fein ©nab wiUigblid? bey einem Kechte/©ein ©nab ermant auch bef Könige Kaht / and? vne fein arme jCanbfchafft mit betrübtem her^en/wir wolten vn folten nit allein vnfern ©»e^ bigfben iOerrn/benKomtfehen Konig/bitten/anruffen/ermanen / ©onbem bie Churfürfben vnnb alle^ürflcn / ©cifblich vnb Wdtlicb/Kcid^fi^ci:/ gemeirng'/ Bitten b« Æanb^ bch 2(-rm vnnb Ketch / bie nicht feinee leibe fro weren/ f e wolten jn folchee laffere febafitjSet^ern an al. leib fein / vnb fein elenb erbarmen / ©nebigc iOerrn / bitten vnb rüffen wir arme SSviwwmSs betrübte/verweifteCent/ an. ^uchallvnnbjebenbefonber/jrwollet eud?bie gefangenen^enn. Sachen ju bergen gehen laffen / vnnb vber bae lt;Ood?geborne / vnnb bae Xp bel/vnfchulbigKluterbarmen/bemKömifd^enKönigfchreibcn/baferjnallo
Kechtlof
-ocr page 1101-«dttßlt;lt;ifßttWlt;ö««9em Sterbeen. nbsp;CCCCCXXVI
Xed) tb^ nit vcvlajfc/ «ueb ben benanten (ÏOal-ctgmtf ^Ibvcd^fcn crmattcrt/brt'/ Wit cv b46 witbig alter wtb Keebt ntt p^enej/verbau ff/x’n barburd) morbt/vnb fein junge tag vnb ebr vmb jn/on vrfad?/ ntd?t gebe/ 3^ wollet and) foldjee (Seo febrijft vnb -iirrntanunginngcbencFfeyn/ vnnb vnó arme betrübte Xieut/vott bc^olfrgenannten vnfere gnebi^enlOerm wegen wijfen/vnb in @d? rijft ver^ flehen laffen/obend? fold? vnerbort übel leib fey/vnb beflellen batntt ber wirbig rtd)Qig jârig ^ürfl fein burçc jeit/mit wirben in feinem Jtürflentbumb vnnb t)crrligbeitver5cbv/3l«dgt;w0llcnbbarbcy wif|ett/werbar5utbunw0lle/ bamit vnfer wirbigerojftgenajintert?err vnb5ürfl au^ feiner (Befengnu^ vnnbbe4gt; bümmernu^ erlebigt werb / ober mit Kcd?c erforbert/ (V?tt bem vnnb jr jeben wollen wir barlcgetf vnfer Zicib vnb (but/vnerfcbroifenlicb vnnb barjuniebf fparcn/:c. Datum, amp;amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^^ctatibfrQJrtfff/Ocfrffffnbe tue ©ffengnufi^aeoà^u^
wige fm ^art ^u ^ngelflatt/bcn febreibt König gar l Per ftbenb auß ^ranrfreteb/t^erçog Cub wig« ©onan ein jCanb/ ^ febajftju^eyern.
Lr^ nferm befonbertid? lieben *Üolcf/bet brey er ©tänbe bcf lOer^ogtbumbö onfevö allerliebftc 'Rettern/ iOcr^og Ciibwigs pfalçgraffen bcy Kbeyn/ iOer^og in Beyern/vnb Cörajfju (Montant/:c» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Carl von (Bottes (5naben lt;K0ntg ber ^van^ofen/vn bcf Ketdis Jit 5vanct^ tetd) / Kiieben vnnb vor anbern aufferwebU : lÜir feyn inngebend fold?er grop nbsp;nbsp;•
fcr berçenUeber/ euwer fürbringung Vnnb^bettz fo jr bannben jürflen/* nud)allen Cbriflcn ^walten/von wegen vnfers aUcrlicbflen/augerweblien Xgt;atter6 JOet^og Cubwigs / fOer^ogen in '^eyern^engnujj / euwers rechten natürlichen tOerren geeban babt.quot;Ünb fet$t barbcy/3n benfelben^örieffen vnb fürbringung lauter geblürt vnb befebrieben/begerung feiner entlcbigung/3n • fo geebanem euwerm fürbringen feben vnb ernennen wir/cuwer allerbefl vnnb f^^Mfgfl« lieben innbrünflig begirben/ and? euwer ganç vollFommen getreu// weanbengung/ fo jr folcbembemfelbigen vnferm lieben Detternbeweij^t vnnb vefliglid? erzeigt/ bafi wuijuvor anmttgnabett gern boren / gegen euch geneigt juerrenncn/lPanaberbemalfoifl/bafj vnsberfclbvnfer aUcrliebfler y)cctcr/ euwernatürltcberlOerrinOpvnbfreunbtlicben verbinben be^^Uus jugebo// rcvnbgewanbtifl / haben wir feiner gepeinigung wiUiglicben gro^mitleibenZ vnb werben fcbncl vnb bcbenbiglicb bewegt/ auch erjünbetZben benannten vn^» fern lieben ‘Vettern feheinbarUd? mit hüljf 511 fürfleben / vnnb halb in hurten tünlftigettcagenjubenfachcnjwthutt^genbem^llcrburchleuchtigflenyür'i-(Ictt/bemÄömifcbenÄSnig/gegettbet^httrfürflen/bcrÄeifcrifdjenWirbig* '' Kit/auch gegenanbern J^ürflen gewalten/ vnb gro^ genannten / ba J^ fie ben bo nannten vnfern quot;Vettern im ganzen ©lauben ju freub / glüd vnb troflung / je büljfvnb bey flanb ^u be weifen/ barumb wir 511 Kaht kommen feyn/ einen tren/z wen vnfer Kübt einen ^u fenben» 2llfo wollet eu wem emfigen ßeiji nach bem bc# flen/mitjlcrcler/ lauterer vnb vollkommener liebe thun / vnnb biefad^enon
verbrieffen mit arbcit treiben / 2Hs wir bann folchs fürwar nach vn'/ ferm vermügen/ auch gern thun wollen. (Beben juIVarib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
Iiai5 / mit vnfer banb gezeichnet / an bem vier vnb
Zwcnçigflen tag be^ (V^onats ÖC'/
ptembris/Anno
1446.
-ocr page 1102-Sae Uf^cc ^«(0 go^annû ^«enttntz ©et tritte 95rie(f ber gÇurfûrften / an Âômg ^nbricßen Den Dritten betreffenDe/DieérleDigungj^er^og £nDîvi30im 234« VOIT 3ngcl|Ï4i:t.
^/dctb«vcbUiid)ttgiïcv/lt;5ro^mc(l)tîg|ïcv2iôni5/gttcbig|ïctr lieber tOevv/ dô wir KQunb ju biefer jett ^u ^«nrffnrt fey n / ifl vue ein blag / von wez ^^gen befi boebgebornen ^ürflen/ tOerm Cnbwtgó be^ ältern/ Oerçog tn ^ey vn/vnferô lieben nefen/förbrait^t/ fb/wie ba^ berfelb in ewern ^onigUebe friben vnb flaUnng/ als burd) ben boebgebomen ^uvjten / iOerm Udbre^tenZ lt;^04rggr4jfen^«23r4nbenburg/ niitgefengni:^ bebaff^/belaben/ vnb imbaz • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit faftfeine2^lcinoegenommen feyn/ in fein felbfb (Scfblo^ / bnranff tOerçog
iCnbwig bemfelbigen CDarggraffeu ^Ibrecbtett Keebt / vn fórbommen fût en^ wer 2^bnigliebe ©nab geboxten babe / baß fn nicht bab mógen fórtragen / ober btlffert/ fonber» ber benannt (Marggraff 2tlbrccbtbab jn baróber a«^ feinem feibfï ©cfd^lof gefangé geführt gen Onolçbacb / vn jn etwa lange ^ei t ba gebat ten / vnnbbarnad? vbergebcnbemt?ocbgcbornen5ór(Ïen/lOerrnt?cinricbtn/ atteb i^ergog in 23eycrnz ber boeb fein offenbarer ^emb gewcfen / vnb noeb py/ ab vn» fórbrad^t i|ï/ vonbe^ benannten t^er^og Cubwigs wegen /T^ns ifl aneb fórbraebt/wiebaf euwer2^óniglicbe ©nab ein CommiJpon vnb empfebz lung bemfelbigen t^ergog l0einrid?en gegeben bab/ innbaltenbe vnber anbem: aÖafj ber genante loeroog iOeinrieb ben obgenannten tOer^og £tubwigen/ au^ (V?at ggraff ^tbredne banben / in feinen gewalt bringen / vnb in ju t ónfftigen ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A^^’t^nverfebenfol. VfunhabenvnôbieCanbfcbafft/be^obgenanntenlOerçog
»Sa S2i)vît jCnDwige in blagfórbringen laffen/baf (te je meinenbaf foleb Commiffton vn wnt^ce t»c(0 (tuf;# empfeblung vitbillicb auf eu wer Cançley auf gangen fey / nach bcm berfelbig gauaeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• f^ergogOcturid?t7cf^cg£Iubwig6olpenbarer^ctnb lange $eitgewcfen/vnb
noeb fey/vnb fonberUdo aueb/nad) bem ber obgenannt t^r^og Ûubwig^n bicT vnb vil malen fein treff lid) .Öottfebafft/©eifïlicb / dtbel vnb vnebcl/ 5« euwren 2vónigliebcn ©nabengefebteft/gebeten/ vnnb begcrt babc/baf ^. ©. febafp”^ • nbsp;nbsp;nbsp;vnbbefteUeuwolle/baf erburd? (Darggraff 2llbrccbtengebunben/gefangen
vnb verftebert/ in cuwrcn2^ónigliebent3of geführt werbe/jum Kcebten mit vcrftdicrung^Sórgfd/alftgeifeftt/ ober mitciner feiner 23órgfebafft/wie bann Xl?. 2lt;. ©.bas 5n Ked?e erlaubt bett/baó fm allee nicht hab mógen belffen/vnb bef Xcdjtcnalfovcrlaffenfey,
211e vne nun burd? bie Canbfebafft fórb rächt ijt/vn vne biefclbige Canbz fcbafftBlAglichenangcrófft vnb gebeten bat/2lle Cburfórffen bef heiligen X.o mifeben Kciche ƒ baf wir anfeben wollen foleb vnrccbtlieb gefengnuf / auch fok tbegroffe rcbliche/recbtliebcgebett / biefr iOcrr vnb fe vor eu wem Königlichen SvferSquot; Knaben barumb gebeten haben/baf wir benn Xt. K. ©. barumb fd) reib en vnb whmf(r(o» «bgeo vnberweifett wollen/baf ^,©. bic bcrórt Commifpon vnbcmpfeblnuf wiber ilt;5«lii wevoc. nbsp;nbsp;nbsp;abfteUe/ vnb fchaffet/ abgetban werbe^tmb jDer^og Cubwig $u fold) en obgez
nannten reblichen Xed?tgebotten / fór ^u wer ©nab 511 Kccht fórbommen lap fet/Dnb wann nun euwer Königliche ©nab ein l^anbhaber vnb Kefchirmer berKechtcnifl/vnb auch von Kechtfchulbigip/ vnbpPiebtigfeyt/ benehege^z nannten iOerniog Cnbwigen vnb einem ieglichen Kecht $u bcl^cnd^ierumb bez/ geren wir an X!^.K»©.ir wollet folch Commifpon vnb empfehinuf wiber abz pcllcn/vnbfchaffen/abgethanwabe/ Dub tOcn^ogCubwig auf fold/erobbez rórter vnbillichen gefengnuf in ewer Königliche ^Oaicpatvnnbgewaltjum Kechtenforbern vnb bringen/ab bann bi Hid) vnb Kechtift/Hach aller verz hanblung vnb Kechtbottengefchehen/alô oben bcrórt/vnb vnô fórbrachtifï/ vnnb wir nid)t bran$wei|fel haben / Xf. K. ©. fclb(ï crbene/2tuff fold)6 fduefen wir $u euwem ©naben/ bie X!frfamen/ ©trengen ft. :c. X^nfer Kaf c vnb £fez ben getreuwen/ ewer (V?aiepct vmb fold) obberórte fachen ßcifpglich $« erfuz/ d?cn/vnb ob einigcrlcy wiberreb bargegen gefchach/vnfer meinung and) barim nen ju offenbaren / bann wir gar vngern hören i^nnb vernemmen (bich fchwór neuwhit vnb leiffbcy vnfern jeiten / nach bem bie fach n» vuó gclangtip.
-ocr page 1103-«0ttfêepflt;rÊttW(5ett9emôtcrîgt;««. CCCCCXXVri ^« Werbt ©«eff brg *pßegf r^ wib ber Statt æaOerburg/
an t^ic von ^ngcïfiaft / 6dangcn0c bk ^rUNgnn^ ^^cr^eg jCubwtgôîm^rtm
Ifmifrfamcrt vttb weifen 2^âmmcrcv»nbK.rtbt bet ©tritt ^ngellirttt/ vnfem befonbem Heben vnb guten 5tennben.
Àürbrfnne/weife/befonbev Hebe ^vennb/vnfet willige îôienfï bevov/X^ô i|îwolwt(fcnb/brt^ (^Ougiftet Convrtb'Woltf bey benCburfuvjîen^n^t^^ittct / fort ge wefen/vnb nun Bommen i(t / nun haben »ne vnfete gute 5vbunb tn bem (Bebtrge gefd)riebeTi,vnb etn 2tbgefebnfft von ben Cbuvfur|fenlnutenb/§uge/ ReUt/ä 16 wir euetbie htennn vevfeb loffen/fenben / vnb Jt wol vernemmeh wer/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
bet/öie haben vnenueh barbey gefd? rieben/wie bnf bef pfal^graffenXabt einer bcyjnenjey/vnb fürteretlenbjiehenwoHe $u tSer^og t^etnrieben/vnnb bemKomifeben 2^ónig/von Ifrlebigung wegen vnferögnebtgentOerrniOer// pfanjaeW^^utt Qog£t«bwig6/:c, Wir hoffe« auch/ cö werbe gut enb nemmen / vnb verbunbet Sj^jj” ba6bcmvon£Laugingcnvnb(Bórgenvon2^amcr/baf jr vnbftceud) barnach wiflet 511 rtehten/vnb vnö gebaucht auch gut fey n / baf jr bie nechff 2yjgeflt;hrtff t vnb bic /egt euch ju hanb bompt / vertunbet bett ben ©treten vnb (lOärcften/ bie bi^mab gewone fmbmitvnfer gnebigen prauwen/bas feçcn wirganç $u euwrem Xaht vnb verbeffem / wir haben auch folche vnb vnfere ^ottfehafft tn bem königlichen tOof auch verbunbet. Datum am ©ambffagnachäoartini/ Anno 1446. 4gt;fwalbOtlingerPflegervnbKichterJU Jngelflijtt/Anno 1440.
X^ubwigkien^enawer Pfleger vnb Kabt ber ©tattlVaflèrburg»
©er fûnffte 95rieff Kepfer ^ribertcÇ^/ bamate noc^Äbniß/
an ^crf^og^cfnrfc^cn honSanb^^ut/betreffenbe bic ^debigung
i^erijog Cubwige von ^ngelffatt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
^^I^K.iberid?/tc. kónig/ te. pochgebomer lieber Schwager vnb 5urff / beirt liebhatvnó jweymal/vnbfonberlicljjum lekten mal gefchriben/wiebn vnb vnfer lieber ^hem (parggraff Wibrecht / bein ^ottfebafft vnver^’ jóglich JUvne herab fchtefen wóltee/ vnb begereff barauff vnfer Heben tiefen vnb ^hwen bef keichö Cburfürffcn 73ottfchafft/ auffiranbringung aufp fchub 511 madden / btf auff eu wer beyber ^ottfd^afft juBunfft / baranff wir bei«» nerHebwtberumbfehretben/begerten folche kottfehafft ju forbern/ abbenn bein Heb folch vnfer lt;5efchrifft wol vernommen hat. ^Ifb laffcn wirbiefelbige bein Heb wiffen/baf bie ehegenannten vnfer Churfórffen ©enbbottert wol vier cfo«rffirfîK4eq5o« IVochenallhter gelegen finb / ©o iff l^crtjog Cubwigd Xlanbfchafft auch vm flt;^«fh auffacbat«« fere ^hemó/iOertjog^llbrechtó vottlt;^Oónchenkottf^afft/ein lange jeie vor ^«wlt;gt;cÇlt;»lt;gt;nelt;tnw aUhic gelegen/bie wir alle auff folche ©achen bein vnb(Datggraff SUbrechte ^ottfehafftauffgehalten haben/vnb noch verjteben / vber folch ffatig vnb ma^ nigfâlttganrôffen/alôfievnótäglichthut/baf vnö vonvtel feuten faff ver/ meref t wirt/ vnb ctwaö verbroffenlich iff / vn Bónnen ƒc mtt glimpff bic leng mte nichte auff halten / wir mûffen vnfere antwort thun* nach bem vnb wir ver/ nemmen/baf bef von5tancBreichkottfehaffe auch auff bemwegeiffjuvne^vaiiç6)ïfcblt;^our* ju Bommen / barumb fo verBunben wirb af beiner Heb vnb begern/baf bein Heb ^bafft jum Aepfetz vneV5arggraff3lbrccht folche euwerkottfehafft nicht lengcrverjiehet/ eilenb 2JS? ^“^^‘’^ ju vn6 herab thun/bic wollen wir gerne hóren/vnnb baf bie mit voller vnber^ nbsp;nbsp;nbsp;® ‘
weifung vnb macht Bommen/vnb auff ©anctÔyluefferô tag on allcö verjte// hen/ eilenb allhter bey vnó fey n/jb wollen wir verfuchen ber Churfórff en kom fchafft/vnb anbere/ fo allhter fnb/barauffju enthalten: IVer aber jach/baf fob ehe euwrckottfchaffcauffJbenfeijtgenancentag nichtBâme/fo mûffen wirben kottfehafften / bic allhic fnb/ antwort geben / bic vnö benn füglich bebunden vv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;würbe/
-ocr page 1104-^uô dcßcc Q^itcß goßannte ^üuttttht/ wütbc / vnb bctn Heb vcvflcbet wol b«^ wir bei* neduxb halben ntd)t lengev vev^ ^tchcnmoehccn. ©eben ju iVknamS^rcyrag (Tbimtctnbcr/vovTV’eibcnad^tcn/
Anno »44Ó,
SBic .^fr^og ^elrnf^ ^le Sant» e|)nnam.
^/ßöttUtttOev^ogCubwtg Im ^avt von 3tt3cl|ïlt;’ct onCeib^t^fben ner? ^efnric^ ^w?ögin ^|flt;:hkbcn/ba’©tawmbc^Al«rn25nïbcr6/iOa*J5og ©ccpbatiö/davnb^e? lt;uamp;w(ält;«im S£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffotben war/naw tber^og Betnneb/ als her ncehflc ^tb / allee fianb / al^
‘ len ©ehajj/ey n/wtewol man meinet / lOetçog3llbtecht von (lOónchen folt and? ein gleichen thctletbê/vovaii^folOerçogtOeinttd)/wkwolÂn©tptncbc»^/^^^’^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoch be^ abgeflorbenen tOet^og fiubwige von ^ingdffatt abgefagtet aTo®* fetnb gewefen war : Ife betten auch etliche 0tAtt i^er^og Mbredite Oef* ^og tOeinriche ey ngelaßcn/^lbcc tOer^og lOcinnd? fey rt nicht Bam vbcral vor/ belobntauch bk tnfonberbett/vertrugßch mit inen/biebem Datter wiber ben ©on anl^ngtg waren / nemltch £Lubwigen ^iemjenauwer pßeger 511 W^p ferburg/3lt;icob ^ohem / iOetnrich vnb ficonbarb dOarfchalcf en von pappc«^ heim/ Kei^art 2^cffcld0id?acl Xibrer / ober per Öaupeman, Heinrich (ß*»»^ 5tttg/©ecretart/4gt;^walb -Ötttnger/ vnb anbere mebr/^uch itep pen^ogPetm rich 5vibberg piner ©chwepcr^ochter/^rauwdiOargret/bep/ungenPe^Qlt;’5 ^h*^^***h^3ft^rf Äw^wige Cjugenanntber^urflete) ©cmabel/fur jr iOeuratgut vnb wiber* i«?SrmaM mmpt Us/fte war (Marggraff ilbrechte öd^weper/vnnb haupt 5115rtbberg H^*^ juberebq«nhop baejehenb/ar^ btfitOer15ogjC.ubwtgbcrX.eteh vonjCanbôh«t/Pcrt5og pdik SS«»«?Wß*quot; *” ^*^® ®^” Z ”^*^ ^^arggraff 3llbrccht feinem 'Oettern/waren gefchwipev ^t»b ’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitetnanber/ber obgenannter grauwen dOai^reten ^ruber/anbub51’brie*
• gen. 2)afesterpegen3farecf/nachmale gen jCanböhut/allbapchdi^l^^^^ tinem (JOann nam fren tOofmeiper dOartinum von IValbenöfelp/forchkt fren 23rubcr (^Oarggraff 3Hbrcchten / pe weit auch ben Hamc^ ber iOcr(5ogtn nicht verftcren / tp geporben / aie man 5alt ein caufent vterbunbertfunff vnb fechQiS |ar/©ambpagvor ©anct Jacobe tag / Itgt 5u ©eltgenthal. Jd? hlt;ib etUebe
• nbsp;nbsp;23rteffgelefen / bie pe gefchricben bat ben lOcrm / Atbcl vnnb vnebel / ba fchi^c’bt pealle$ett/vnfermlkben(|?enfchen.
s5cii tgt;f r SXfMiete igt; btefer jert in 95epev«/ wie pe .^er^eg ^cinric^ von £anoo^ut vnb ^ert^og submit von lt;V?üttd?enaupreuten.
f^T^^ 3tpv Jdt nehtet pch ber Olbel tn ^eyemC wie etwantn^raneftü^^’^’^ 0tau6e«vi«q5e9^ J^^bem ©tegretff/ritten 511 2tbcnfperg bey iOerr iOanfen auf vnnb eynZ «». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;warpen/ was ben Xeiebpäeten 5ilt;^cbort / bamtber / lÖcrglctchcn ritten pe 511 ncimbauf / fo paulpn o^nger jugehort / auf vnb eyn/ betten aUba fr gc* walttgaupretten/warcnbtepraPettvnlicher/gcfd^achbett póppen merctlichev abbruch ein ooU vnb dOauten.
^)te50rpen/pcrt5ogpetnrtch vnb iOertiog 3llbrccht/woltenfollt;hö nicht gepattennoch letben/tOerQogPctnrtchwolt3benpgt;crgvbcr$ogenl?abcn/ba3 vnberpunbe probp peter von Xhor/ bkfclbigc 5cit ein fapgephteBter mann/ ^eOïeie^PflU »lt;» machet frkb/mupber von3lbenfpcrg bk Keuter vrtauben/ jn nicht weiter (Be* bcriiebentxtt von kib geben//nvber5ogen auch bicXctchpAtt vnb pe Derwanbten/nemlichbk 2(6lt;«ßgt;tr3. von iTürnberg/ brennten vnb plunbertcn tOagenhyl / Öalern vnb 31’tman-» pein/ pengen ben (Bcbel/einenXichter/ führten jn hinweg / ^Dergleichen gc* wannen pebaö©chlop 5l09lfp«i^3/ oberhalb Xktenburg/ fo bkfelbtgejcic ber lt;J0urherrn war / brenntenö auf / iOerr tOane von tOaibecB plünbertaud) bas Kloper ©chamhaupt/tOerQog Hilbrecht von (München pengjwen iTamme* ?K2*i2i2?t.5 vawermtteilpO5efellen/lkf inallcn5u ©tranbing bk BopffabfehUgen. Xueft prflSrepc^en ’ Äw4? vrplo^lich för benquot;Câbarnennhrtwfen/paulfenSengerjugehotig/ge* wan
-ocr page 1105-^on Seifer Êubtvt^ett 9cm (»ütbcett. CGCCCXXVIII
Wan bcttfclbigctt/fîcttg funff b«»bcvt (Scfclknbvtnn bir febmibet er in Spetten/
•»ƒ p citt tbctlgcn Straubing fjibren/ein tbetl aUba bencten/cin tbcil ertrenefen/
Çc mctjlcn boptfen/ räumt alfo bas Canb/ machet bic |lra^ ficher / vnnb reich ooUvnbOOaut.
'Som Sonato 511 'SafcI »(e e^ jetsïfng.
f^r\3lt;ftg $«tc waren ^wen ^Apfl/wie oben angejeigc/ber emfa^ ju Kom/ ’^^erweblt vonbenCarbinAlcn/bcr bte^^ugtniuó/bcranberwurb im Con ei lio jn ?3afe^rweblt/ bcrfelbtge btefJ Seb^Z war ein geborner iOer^og vo ©opboy/bie^eurfdjettnamcnbeincn/btclKnbeinenfürben^apfl. ^nbiefer
Jwytracht (larb if ogenioó/ vnb wurb erweblt ^apd nicolau6 ber fünffe / ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ’ ftbr lieb bett alle (Belcbrtc/l^idft vberal Gotten aufj in bic gan^e Cbriflcnbcic/ rt«lt;h in (5riechenlanb/ berfür jn bringen bie alten bûcher / legt gro^ (Belt bar// miff / Bein ^apfl hat nie fo viel gelehrter Ceut am tOof gehabt/ ^a feyn auch ^ifoiaus ber fa„j^ nie Beinern 75apjï fo vicl^öcherjugefcbrieben worben / barumb ftelieberman cm ^ubM« oct nnflr fein feiten/mn|i bae Concilium ju ^afel von einanber jiehen/leinen ^ap (£ ®«i‘ti««n. Ulfen/ber flunbebef? ^apghumbö ab/‘Äap|l nieolau6 Itc^|n Weiben/ifr ntufl ficb Legatum quot;Centfeher -Nation fchreiben/wae bi^ in bad jehenb far ^ap^ gewefen/wie wol bie quot;Cbeologi vnb iDoctoree ber heiligen Schrift an|f feiner |ei gt;nbsp;ten waren/wolten/ wer in nicht für einen ^23ap|B hielt/wer Bein Chri|l. 2l.bcr ^ap|inicolan6/mitKeyfer5riberich6hül|f/brangfür/vnb machet 511 einem a7(coi««8 »w ffufa CarbinaintcolaumvonCufa/nachmald^ifcholf jn75ri^en/bamalö benge// ‘»‘’^u»«» tf««^ lehrteilen ‘^eutfehen/foauch fonber verwanbtwar mit lOer^og Albrecht von ^'quot;’‘“’‘’ (München. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Som ©naUfmeic^fn Sat 51t $Xom / tmb wie ^«503
^(inrt(b von Sont^^ut (iorb.
2fs Concilium ju ^apl heteben ^Apllen verbotten/ba^jtenichtmehr -Xu6tndvmn«-Rde^ alfobad (Bnabenreiche J’ar hielten* nichtd be|lo minber /aid man jalt ««3o«m îwa^ ein taufent vierhunbert vnb fünffgig iar/ w urb jn Kom ein (önabenreich n» i» '-Safci.
3ar gehalten / lieff viel Dolci jufammen / ^ap|l Ïlicolaud verbottd nicht / er/ laubcd auch nicht / ^d litff fo viel Dolci ju / ba^ bie ^rücf aUba vber ben Wap ferflu^ ‘Cyber cynbrach/vnb a uff einen tag fünffhunbert vnb fechijig äoen// fehen ertrunden/ iOerijogpcinrich von £anbdhut gebot / ba^ niemanb gen ijerço^udnric^bec Kom5um(Bnabenreilt;hen5ar5iebettfoltau^fcinemCanb/bie (Bnab (Botred/ bnuboij man mc^j wie (Bott/ wer vberal/ vnb jtarbobgenanntd fard ju Canbdhutan bem tag ba «“* ‘^emiicijnifou t^erçog Cub wig an gcflorben ifl/am brei|ftg|len tag beß ioe wmonatd. ^ap|l piudmeint / erhctt fich am(BnabentÄchen3^r verfunbiget/i|lein ^mutiger jür|l/ein guter tOau^halter / gewefen/iöoeh jeihet man in/er hab bie ^üben vn
bad Kotwilb t ju fafl lieb gehabt / hat ben 73auwern bie Bgt;unb vn 5^un geweh'/
ret. SeintOau^frauw / Jrauw(^0argreta/ i|l vor im gcflorben/aid man jalc ArrBoaörtiirtAae» ein taufent vierhunbert fteben vnb vieri5ig/amCbriflabenb/ligtjuKeitenha^//JJt,55fi2 5*^^ lach/war 2^ónig2Hbreèhtd bef? fùnfften Óergogenbi^ namendinOflerreich
Schweller/ hat einen Son gduffen / Pertjog Cubwigen ben Kelchen / Pertjog von Canbehut / ben jehenben 5ür|len biefed namend in Beyern / fein Datter/ offtS^uunnter Pertjog Peinrich/hatben ‘Churn ju ^urgBhaufen mit (Belt außgefäUt/hat bie Supplicationen fclbflangcnonien/bie Cent fclbfl gehórt vnb abgefertiget/ hatalfo viel (Belt vnb ein großen ëchaç gefamlet / baf man in vnnb all fein na^9
Bommen nur bie Kelchen Pertjo/ gen gênant hat«
Wic
vv h
-ocr page 1106-©dô dcÇte ^tt(f ^0^dtttttô ^(ttentWÎ/
Sî5(eîgt;(f2ï«(fereperfunîgt;fn iftworkn.
lt;^éttrtijd?obgcn4nteô)4r6tfletrfiinbcn worben bk ^roefevéy vott einem / genannt Onns 54ufï / bat $wey ƒav bran jngeridJt/ mit bóm feines Sybens peter ©chafers von (Sären^beim/bem er fein einige'erodJ'/ .7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^*^ Cbvijlinam $n ber Xtrbegab. Söie ^ween haben biefe Äunfl lang in gebet»« 9^ balten/niemanbd jufeben laffen/ babén alle (BefeUen vnb knecht ^u plcber 3irlt;’ beit vnnb Äunfl nottürfftig ein ^yb müffen fcb weren / ba^ Oes niemanb offet^ baren noch lehren weiten/5)ocb vber jehen /ar blt;bcn ie^tgenantes 5««l^en vn ©chafers Siener biefe 2luttjï geoffenbaret vnb offentli^ hetfór an bas liecht j^ans ©utw6erä. gebracht/ t?an6 (Butenbergvon ©traf bürg in ‘^cutfchlaiÿ/feine £anbdle»t/ oxrtc^ j?angt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“Ülrich t^an vnb ©i^t Keif / bähens in Welfchlanb vnnb gen Kom am erjlen ©i^tTveifj. bracht/i|l$uvnfern$eitenfoget«einworben/baf.niergenb einlVinefel ifl man bruc^t jliateintfch/CBriechtfch vnb Oebreifch barin/©eyn bie Löcher ganö wob feil worben, ^s bru cf t einer ein tag mehr benn einer ein gann jar mócht fchtek ben. peter ©chafer/ obgenanntes5lt;»«(îens/^‘rftnbersbiefer Kunfï ^nefeV brueft/eçt ju (Weinig vnnb ju ©traf burg / Wa bie Kunflnichterfunbcn wer 1^1; nbsp;nbsp;worben/werenbiealtenl5ócheralle verloren worben/man wil inben©tifften
gt; vnb Kló|l«rn nicht mehr fehteiben/ bie haben vorjeiten bie 25óchergefchriehen/ bte©chul auffgehaltem
QJon ^fr^og Subwigen km 3ïetc^cn von hinkbnt, vnO hc»fcwcr gcfc^lrfllgfeh vnb re^erung/wU er bic 3ü^ ben Vertrieben heit.
* |^ ^r^og Cubwigber jehenb biefes namens/ lOerijog tn Beyern ju ftanbe'/ f^|Ï f^*« vntter farg/ fo fafï ifï er hergegen milbt/vnb gegen ii^i^'' uS^SttSamp;» ‘ëè^an freunbtlich geween / mit wórten vnb werefen/bnbgnebigemerhie'/ * ten/weif / vernónfftig/gefchief t/ in beyben/ Krieg vnb Triebe / reid^ glncf febg/ • ehrenreich/ frieblich / wic^ap|l plus ber anber / biefer jeit Keyfer ^riberich® ©ecretari/ vnb 2lencas ©y lutus genannt / von fm fchreibt / hat er ein grof lt;»«* fehen vberal im Keich gehabt/hne vil Krieg vnb vneinigbeit mit feiner gefehief* ltgbeit gericht / auch viel vnnb große mühe gehabt/bamit er Key (er ^riberi^ chen/vnb König Caf la feinen “X^ettern lt;nbsp;waren gefchwißerKinb mit einaw ber / t^enjog Cubwigs (Dutter war König 3llbrechft / Konig Caf la Dat^ ters ©chwe|ïer)richtet/illgeborn worben/als man jalt 1417. far/ ijl hif in« brey vnb brehpgß jar ju^urgbhaufen tm 5rauwenjimmerüy ber (Dutter erjogen worben/hat vilgelitten/groflcn mangel an (Belt / Kleibern vnb pfer/ ben gehabt. Ï)er quot;Patter war febr barg/ wolt ,m nichts geben / t(î bannoch h« vberauf fehr geborfam gewefen/IViewol jm feine innber ßeKAbt riehten/er folt fch heimlich ju feinem Pettern/feiner (p^terKrubcr/Kónig3llbrcd}Ccn/Kó mifchlt;tt/13óbcmifchc/Pngarifcben Kóntg/vn X^rijhcr^og in 4gt;|ïerreich/thun. 3lberer wolt ben Patter nicht beleibigen/óbt fich mehr mit werffen/ ringen/ fechten/rennen/reiten/ fchieffen/fpringen/cDufïnur heimlich bas Kotwilbt ja^' fubttid S^«/ßgt; ^br hetts fein Patter lieb. Îgt;a er feinen Patter ju Canbs but ju ©elim Subt^jdgem genthaljuber^rbbefïAtet/luberaUc prelaten bef Canbs gen Dof/ erlaubt wtber ju lagen bas Kotwilb/ thet bie verbott feines Patters wiberab / erlaubt benKaurenwiber5óun vnbDunb. Ïlamjuber Afhc5rauw3lmmalcy/Der// ^oS^riberiebsauf ©achffen'dochter/barbey er erwurb Jrauw (Dargreten/ Pfalijgraffphilips (Bemahel/bef jeçigenpfalngraffcn (Dutter/vnbDer^/ çog (Borgen/ ^n bem bas (Befchlecht / bef anbem Krubers Der^og 5riberichs j» Canbshnt abgeßorben i)ï.Pnb als Derçog Cub wig nun an bas Kegiment Sntrwvmrtekn. Cam/vertrteb er bie^uben C fo feinem Patter flóts angenóm waren) auf allen feinen ©rótten vnb ^kef en/ ber vierzig waren / auffein fïunb/ auff ein tag/ am vierbten tag im quot;Weinmonat / Derr Dans von 3lbenfpcrgm^t bie feinen auch vertreiben / wiewol er ftch lang wehret / vnb behielt etliche auff ben Öchwaiger vmb
-ocr page 1107-belt jEc!i fer ßubütt^ett 9cttt btertxett. nbsp;nbsp;GCGGGXXK
'’«tb 2tbcttfpctg/bkvevertebnacbmale |ctn ©on / tOerv tltclcts «ueb» ^0 hei^c «oeb bk ^übengrt^/bev Jüben brunit/ bev ^uben 73übcl//v ^egvAbnuß aUba/ '’tib bte Öyitagog ijl k^t beo 0lt;bcvgcttblt;t«^ bev ©tart.
'5ïon emfm ©nnin btp SaPerCerg vnPer fKer Pent ^Uefter/ ba eine greffe ^(rc^fart ^m war»
MW vnber Kov bent Klojïer art bet' Caber 511 Caberfperg / ertt/ ^^^fpvang wpló^Ucb cm ’^tnnba Ikff/cbermart btrt^u/^ürgev/^auwev/^
Afbel/ vncbcl/ Keteb vu 21-r m/tOerQog Cnbwig vb Canbßbuc bant auch ®»o(r« ju^nfB»« babtrt/rrartdert/ befbten/wufebett peb bara«^/ töte Kvartebertwürbengefurtbt/ ^lïi^^^'per? ” 5rtbertcb voit plartcfcitfele geborn / ^ifeboff 511 Kegertfpitrg/ febiebe babtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Cafpav Öebcrtcbert fetnett X^icart / vttb Conraben 2lrtfarg ber betligctt 0ebnfjrc âbocront JÖnntbprebtger / bte btdeett foleben SttUttflr für eirten Aberglauben vnb 2lbgóttcreylieffcrt ben '23 r unit cy rtwerffert vitb verfebUgeit/aucb verfebót# tert/feblugcn offentUeb ben battit ait vber alle bte fobabmlteffert/allba ttuw efett/babtert/ (teb wufebeit. ïöaö gemetne X^olcf tbet vil bar$u / berglelcbcrt auch iOertjogCitbwtg/vttbbaeöbaßelbtge^argletcbtrtbcr Afmbtert fontei régnée/ bas (Betreyb auffbeni^clbvcrberbc/vermcirtt bergenieirtdOanrt/ber^ti^olf vnb feine K^bc bewert fteb alfo art bem 73runnen vergriffen vnb verfunbiget.
ï?cii Per P'iiiini? mP ©epinPerltng.
ZzT^sJefev jete ringert bte d0ün(5 2^eyfer yriberieb/ Afr^bifeboff ©igntunb gt;tf^ von ÖalQburg/gebom von ‘Volrfen^borff/vnb 13tfd)off/leonbnrt: von .
paflaw ein Ccy minger/bnben an $u fringe bic Weif^ dOnnn/ vor gieng 2Jj„^®quot;^ vberalbic©d?wart^(Dûnç/wolten anber^^rflen berumb an jrerCÎOùnçntt Verliere initiiert (ieaucbaUcfold^e (V^ûtitj naebfeblagen / röaruinb licit iOe^og ^iiib wig vb Canbôbitt and? ein geringe dOônç fd?lagê/bic|t man bic ©ebinber# ^c^jnPcriing. ling / bie man ctwan nodyftnbt / bas tam ben Firmen 511 großem nad?tbeil / wie# nbsp;• wol alles bing genug vnb wolfeil war wolc bod? niemanb fein (Betreyb/ Wein/ ^rot vnb anber bing bergleicbcrt vmb fold?c d0üni5 geben/ bie alt (V^ünQ warb antf tanfl^t/von ben Keid?en binbinber gelegt vnb bebalten/fo beteberarme gemein dOan Bem anber dOûnç ben bic ©cbinberlmg/bie feberman gern au^'z gab/ niemanb beb^lten^olc / mii|ï pc wol nemmen / ba fnbren etlid?e burger/ nemlid? bie von (Óünd?cn / $n / gebotten ba^ man fed?^ ©dtinber ling fór einen alten pfenning nemmen folt/baverlubv ber arm dOannabergro^ an/vcrlubv aUwegan fed?f pfenning firn |f pfenning / fo /m für voll waren worben. î?od? jum Icijten / bic 23óbcm C fo lt;»»« 0olb bcy Per^og j^ubwigen jn Xlnubsbut la^/ gert)bicwoltcrtfolcbc0d?inberlingan jrem ©olb nid?t mebr nemmen/lieffen ©ebinPernn^wjer* t^er^og Cubwigen $ufebcrt/mad?tewcirt 5cuwer/warffen alle 0d?inberltng te» a amp;g» van, breyn/ ^lfo tbet tOerijog Cnbwigbie ©cbinberling wiber ab/ lief biealte ©d?war^ dOûnç bleiben»
‘5on «mem großen gome ten Ptefer ^ett/vnP f ûnfftigem vnglücf/^cmacè wurb gonfiantinopel verforen»
(T'^y 3lt;fw $ett fabcman nad? 0.3obanne6 tag am tOimmelein großen Cogt; meten/fo ber gemein (Dann pfauwenfd?wanQ nennet/And? glcidijn ^^bifer5eiti|lamcr|lcnirtVrtfcrnCartbêbcrbranbtirtbemWcti5cngefcbcn worben / vnb bie Kaïipcn bas lt;5ewórm an bie Retime Bommen. Dat ber ‘èórcB mercBlid? anffgenommen / iß Äonig /laf la/polrtifd?er vnb 'X)ngarifd?cr ^cf' nbsp;nbsp;nbsp;« «niai« öo nig /bef lenigen 2lt;ónig0tgmunb6 in polen Darters lumber/von fampt bem t'/mo yerpog tu 23Apßtfd?crt Cegaeen vnbe^ J? ©au w am ©d? warne (Deer/bareyn bie 2)onaw O^ngern wirPt »ont rinnt/ vorher ©tatt Darna crfd?lagen/ (5ried?ifd?crt Weißenburg vom ATur// ^ûraïn erfcpida«».
v v iq
efen
©aeacOce^ucÇ^o^rtmitôSîtiewtht/ ' cf «n belagert / von ben Crcu^bct^rctt errett worben / “Dnitb t|î (Draff lOnntat/ 2^01113 GOattbtuô “Vatter / ein febttefen ber Rijveten / gestorben / fein 0lt;»gt; lt;5rrtff Caßla/bat ben lebten (Draflren von CiU/ ^^onig Üaßla / 2^óntg tnl3o'/ bem vnb ‘Vngern/lOcrQog tn 4gt;flerretcb/an ber feiten crflocbcn / iff barumb $u '•Ofen von fcQcgcnanncem 2^ónig Üafla (^efoptft /fem lumber (Draff (^at^ tbiaötJlgefangcngenpragauffbietOocb^etcvonAonig/iaflacjefwbrt/ 3tU'/ ba ijl biefer 2^óntg Cajola in feiner jugenb/bner peb jn ber i3ocb$eit nijïet/von bifer IVeltgefcbciben/vnb ijl vorgefeçter (Draff Ù0attbia6jtim2lt;ôttigin V«^ SffSSS* ^^‘^^ *” feiner ge^enginup erweblt worbê.Ïgt;ie Böhmen baben auf jné eine 2^o^/ «weMt. ® nbsp;nbsp;»‘9 «rweblt/Äontg (Deorgê/ ber vermebiet fein'^Todner i^ergog (Deorgent^^^'
0COM aênigin^ö QogCub wigs 0on von^anbebut/ware bey be noch 2^inb?$)ijer ^^ónig (Dor^ [4)t jlcUt and) nad) bem Xcid) / erbot fieb Conpa^ntinopelwiberjugewinnen/ bas biefer ^cit ber ‘Ö^iiref gewan/ 2^eyfcr Conjlahtinum / ben lekten (Driefbi^ feben 2lt;eyfer / bef (V? utter aucb Óelcna bief / tópffeer^cb babeinKabtfbtlt;^9 gekfen/ben ï). (Dartin (V?ayr / JOergog Cubwige 51» ^Xanbebut Can§lev/g^ maebt wiber 2^cy fer ^riberieben/ vnb wie manein anbern/ nemlicb ben l^ónig von 23óbcm/crwcbkn luócbt. Ï)erglcicbcn bab id? gekfen ein 25ricff 25apjl pauli bef anbernan iOergogCubwigenjuCanbóbut/barin ber 25ap(lbert tOevQog b/lt/baf er bef Könige von 25óbem bef 2^eï5cr6 / Burg bcy bem jUgt;w^ ten^ann miifjïg fïebe/ ^6 feyn aud? bie Vngern nut ^kcyfer jfriberid?/ ber QCTdnedn OJeicbß^ 2^cyfer mit feinem 23ruber/i0ergog 3Ubred?tett/ biefer ^cit vneinsgewefen / ba-'z S«XS!m^‘*ïïS*S5*?’,r?‘’’**??^‘*®T^?’?^5^‘'5^
vnb (braff^fb^jpbvottrtaflaw/biefer bat bte 0tatt(V?etngmitltjlvnbbwi|T iOergog^ubwigôin^âcyernauffmt^unbfrucf/fomannentbcnÔdîwargen tOergog/eyngenommen/manfingt nod? ein Cicbbarvon/ ijl vor ein Xeid?^ * jl‘'ft:9lt;:w‘^^’*/*|ï'*^’^^';‘^^*rfb'^tf‘^’^ vnein iOermÖtatt. ^3 geriebt and? 1^«’^^'’ çog Cubwig von Canbebut vnb (TJarggraff 2Ubrecbt von ^ranbenburg/ wie wol (Defcbwijler 2kinbcr/aneinanber/ wie icb jcgcbefd^reibcn werbe.
'5on ïgt;fm Kricq ^cr?og ÏMbWig^ von ïMiifebiUviW • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5%rggrüff älbrcc^t ven ^^ranOenburg.
itrgog Cubwig von Canbóbnt/fein Vetfcr/fcincô *Vatter3 0d?wefrcr |^©on/(^Oarggrajf3Ubred?t von 25ranbenburg / weil fe nod? fung waren/ ’S® baben pc gemciniglieb mit cinanber 511 JCanbeb^rgebauft/ j'einmitein^ anberauff bie gaffen gangen / in einer 2^ammcr an einem bett gelegen / b^ben miteinanber gerungen / baffe einer bem anbern bas 2lt;kib$crrij]e/ bas blt;»ben fiepjofft miteinanber trieben/baf ein fahrt Wilbelm von Ked?berg 5« i^tn (^5^/ 3^ tberrenfrtragt ein2korb voll vnglöcf feil/ wenn fr fn bale auf werb febùtten. 'mc pe vneins jeyn worben wil id? Borg an$cigcn. 2Hsman$alecin taufentvierbunbertein vnbfönffgig far/jlarb 511 Worms pfalggraff Cubz/ SSuMSüS’^ ’*’*9/ bervierbt Cburfürjl bifes namend^tn weifet iiirjl/von bef tugenbrnan no^ ein Cieb ftngt / lief fein Öauf frau w (ÎOargrec / 23ap jl ^dicis bef fiinfp ten/ etwan Dergog 511 ©opboy / ‘Cod?fcr fd)wungcv/befahl feinem 25ruber JOergog ^ribrid? Canb vn ileut / ber gejlalt : Wa fein (Demabd ei n 6on trüg/ fol ter fein Vor mû ob feyn/wa pc aber ein‘Bodner bred? t/ folter biefelbigcver^ j^ribricf) ofatwaraff flt;bcn/vnbCatib vnbUcuterbcn.ïDiepfalggMfftngebar einen ©on/nenntfn iß Ofni T^evfer wif pbUip« /bcf Vormünb folt pfalggraff ^rtbcrid?fcyn/2lberererwcbktfn5n veifpeiwia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;einem ©on / vnb weit baf f m C pfalggraff 5ribcrid? ^ Canb vnb Cent fd? wû^
ten/wie frem red?tennat0rlid?enB:)crrn vnb Arbenz jbld?s wolt2^eyfer5^ribe^ rieb nid?t bcjlAten/Xl^s woken bie von Ilmberg nid?tfd?ù)cren/vnnb würben barumbfrvierbef X.abtsbafclbjlgeB0pfft/vnnb warb pfalggraff ^riberid? 2^eyfevÿribcrid?enfcinkbenlangwibcrjpcnnig/empfîengnid)tZiel?cn/es wolt fms^aud? ber21eyfernit verleibe/fegt beimlid? vnotfcntlid?benpfalggraffen ju. 3^b bab ein ^uf fd?reiben vnb 2lt;laggekfen / bie pfalggraff yriberid) wi4-roerb lt;ji» b« ^w ber Aeyfer Briberid) aufgeben bat laffen/ (i0arggratf3lbrcd?t wargut 2lt;eyii toX’*^ rlt;dflt;i?/ vnb Jeinb pfalggraff ^nbcricV. Werb an^ber2)onaw bett vorzeiten juin
-ocr page 1109-^öiii^cnfcrCsiit’iviftctt 9cm Vierbeen. CCCCGXXX ^uml?au|ï Tbeyemgehört/tfï jumKeteb von iOertjog Cobwtg vort 3’^3^^' S*^*«^«?«^ |Ï4tt ^efnlkn/ wte oben befebneben/ vermetnt pfaltjgrnff ^vibevieb/wer có gewefen. bem ^tfcbolf von dOenQ/bev IfrtjbnnQlcr bef? Kci4?f5 war/veebt/bas er (PcuQ bic Statt entfretnbbt bem KetebZ fo aUweg ein Keiebfïntt gewefen/wer Viel bib lieber baß bic J^ûrflen von Weyern Werb wiber jum Öauß 73ey cm breebten / fo nieeittX.eicb|latt/vnallzeit in5ugcbortbett.^)cinnacb bewegt er tOerQogCub ’»ig von Canbßbnt/^ogfclbjlinicim/vnb rulleren fiel? beibe Kurilen Werb wb ^ubwig jie^m ber jum iOauß Reyern $u bringen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»f Weit».
®tf æerî» gt;)erßog Suomtg eimnain.
mangelt 1458. ^ar/wurbSebwäbifeb Werbanbcrs0onlt;tw4m(V?0rt^
cagnaeb ^rauetfei von pfalr^graff ^riberieb vnb Per^og X^ubwig von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
^^Cnnbßbutbcrcnnt/amjebenbcntag feblngen fiebbie^ùrjïenbafâr / bcß neeblicn tag barnaeb ergaben fieb bie von Werb an Herzog Cubwig von _ Canbßb«t/lt;i0arggralf 4lbreebtvnberflunb fiel? bcß ^tjlumbe 511 Ifyebjtett/ S^jSSStJf erwolcTÓogthafelbllfcyn/baffelbigc bemtOauß Weyern entfrembben / 3tlfo Upejjetpebbefqsb wurb tOerr^og Cubwig mit dOarggraff 3llbrcebtcn aueb vneine Z wicwol ßc rfumbeienP««* nur Gcfd^wifterSKiubcr mit cinanber waren. 2gt;cr2^cyfer waebet spumOber« lien iOaupemann (VOarggraff 3tlbrcebtcn wiber t?cri$og Cubwigen/ wolt 6ebwâbifet?en Werb wiber jum Keieb bnben/ heget aueb wiber pfalggraff 5riebrtebcn ben ©raffen von Wirtenberg / ben (Carggraffen von 23abcn/ b£ßclbigcn^rubcr/bcn^ifd)o|t von(V?cgberg[eid?enbert0d)wargcnt?crz gog ab beut tOaußmef/ber war(ßefd? wilder Ktnb mit pfalggr^tf ^ribcrid?/lr ‘better waren Gröber gewcfcn.3llfogicng ber2^ricg an/wnretwolfecbß Mr/ balltenbie 5wcn5ürjlcnpfalggraffiriebriel? vont?eybclberg/vnb berreich ^ Pergog Cubwig von Canbßbur/cmanber fegeen treuwlicb jufammen.tJer^ gog Cubwig vermählet bem jungen pfalggraff philips / pfalggraff 5ti'/ berid?6pßegvnberftehltcm0ort/fcin'aocbter^rauwen(^Oargrcf/hrttt7i^h^ men vnb ©cblcfier juÄrtegßleuten/ nie vber 1000.0d?lcftcr / 73óhnicn niehC vnberfeebßtaufent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
•Son .^«§03 Ùlhï'cln ju ^ûneÇen/ron feinem tob vnb^lnbcm.
zr^3^f«*^$^ltll^^ t^cii^oS 21lbred?t von (V^undxn feinen Kcnntmcifler$u Straubing / mit namen tOcinrieb *X)ertt/ fahen/ boeb wurb er enacb bem cran ber reebnung beflunb;) wiber außgelaffen/ 'X)rtb t^ergog 21h brecht fege gen ^nbeebß $um 10eiligen 25crgc 25enebicter lt;Ï0üncb / thet bic Chorherren/fo fein ’Dateer Dergog ^mfl ge jliffc hett ab/vnb Harb in burgen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ha mu’”
tagenhernacl?ampobagra/amerjlcrttagim(Pcrgert/warbamal0bcr5rcy^’ jobSè, 7 ’ taginbenvier tagennaebbem 2lfcbemttwochcn/al6man5elcc i4 lt;^o. jar/ligt 5uml0eiligen75crgbegraben/hnt9’^fr«lM|Ï5rtber(V)ufica vnb paiß gehabt/ gemfrieb gchaltcn/vberaußbemütig/freunbtlicb/ gütig/vnb gnebig gegen jeberman/ tOataueb ein luff juallen^ünllertgchabt.lDitjmijlwolvcrwanb gewefen bamal6bergclehrtefle'2^cutfch nicolauóCufa/ CarbinaljuKom/vtt ^ifeboff 5u ^riven/bercin bcfortbcrbünlïlich^Judtvonber^^ugcljufcincnt Son tOergog 2tltgt;rechten Cfobamalsju Kom ber Cebmung außwartet) 5« ehren gefebrieben bat/ vnb bat vorgenannter tOergog 2llbrecbt ber Zit hinber jmgelaßen brey ‘^óeb rer/füuff Sou bic er erworbehettbey feiner tOaußfrau? hereof We^u wen5rauw 2tnna von^rannfebweig/fo ein lange jeit hernach gelebt/^uC^Oun ^*’’®**‘ eben gehaußt hat vnb gejlorben iß,/ ligt bey jm jum heiligen 13ergc. Seine brey ‘(Tochter / ISarbara iß ein 2^loflcrfrauw gewefen / (V5argrct bat genommen lt;^0arggraff5rtebrichen von(Oantua/d!:lßbethPlt;rgog .tf^mflcn ben Chur// förflc von Sacblfen. Î)ie fünffSon/tOergog pans vn pergog Sigmunb/bic $wcn eitern habe nach gefcbc|ft jresSOatters mit cinanber regiert/ bie brey jün// gernPergog TVlbrccbc pe^gog Chrißoff Pergog Wotffgang folce ©eidlich werben/ feynin Welfchlanb gefchteft worbc/aUba ber Cebtnung nad?$ugcbn*
vv «n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wie
-ocr page 1110-^rtórtcfte ^«(ggo^annw ^Kwenctni/
2Bte ^f rßog Subwig ven ïant'iibiu gpeßftt tt k kwcif/Viib S^îar^graffert Slfbrcc^tcn iiw SanD jog/ mi vier vnü ^wen^jig @tatt/ (ÏOAvett/^Uefettvnï) 0d?lój]cv cynttam»
obê gemdbt/betf tOer^oef Cubwig von C^nb^but IVcvb bem Keieb Gyngenommen. 2^cyfct: ^rtebrid? begee (^Ortvggraff Wibrechten von vJo^^mnbenbutg wtber tOertjog Cubwigen vnb Pfnl^graff 5ttbrtchen von iOeybelberg/macht jnm-Oberflen bc^Ketch^ t^auptmann ber 13tflt;hofF von^ychflett/ mtt namen Joban von 3lych/fchiugpch anbenCiOarggraffen. äÖa warperçog Cub trig au |f im obgcfct5fcni4Óo.jar/fddugfich anbereParo So^iuSäS” terwod^enum ^ienÇagfarbieÔtatt^ychilctt/bcfcho^^te Statt am K#»^ tvnßenemmen« nbsp;nbsp;nbsp;frey tag btttiglich/ vn am 4gt;|Jertag ergab Rd? ber ^ifehoffmit fampt bcm Ca^ pitel/ vj^fchricben fich 5« ewigen jeiten $um fOauf $« Beyern vnb Jàrflcm thumb Jngelffatc bergleichcn/ reach bcm tOcr^og Cubwig willens war / von ben gó terne fo iOcr^og Cubwig im 73art bcm pfr ónbbau^ ^u Jngelfïatt bcm tAgltchcn 2Hmu(cn/vnb birchen aUba $u vnfer ƒ ran wen/vermeint vn gcflifft bett) ein höbe Schul ju Jngelftatt/ au^ rabt fernes Camjlers ^Doctor (Martin (V^aters/ÿ: fïifften/verwilligten (te (tch auch (arlichen ein^ö^bumbbermpfrónb gen Jngelflattju reichen. Hachmals rneft tOergog Cubwig in bas (ÏOnrgo Otofwirt Don her# graj^n Canb/gewanbie Statt K.ot7bettbeyim'^óbmcnvnSd?lc(tcr/aud) «og Æu tinken ßo anbcrejKricglïleut/bienennt ma» bic Kruber bamals/ vnb Seh weither /wie wunnen on efeyt. ^^^^ ^|^ Canb^bnecht/ fchlug (tch an S. (Beorgen tag fór/ vn jwang bic Statt/ vn befcQts (t e wol.ïÖa wurb ein an^anb bef Kriegs bif (at gemad/t. Jm nech'/ (len(ar hernach als man $clt 14. d ». (ar/rueftaber fSergog Cubwig von Canbf hut mit fampt pfal^graff Jriebrichen von tOcybclberg (V?arggva(f 31'/
* i^^^*^^**”*egt;asCattb/namalUdlt;y«/bi^glt;ttbernlt;ow(latf anber3ifchbem Waffcrfliif/jwangbicfeStattanch/vnb gewan bem C^Oarggraffen bey vier vnl^jwenQigStótt/^ÏOórcft vnb Schló(fer ab. ïbefgleithen 50g fein t?aupr/ S*^quot;^ mann Wilhelm paul(ïorffer/pleger 511 berWeyben/ bieweilinbas Dotr/ SoiSS. **”* ianb/gewanneuwfïatt/Culm/perueef/ WeiffenfïattMfrnbor|f, verheertes 55nii(ïamp;ci wirhe* alles bif gen 73rinfibcl/ belagert biefelbige Statt auch. î)ieinber Statt bet// iflâ«t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ten beinrcttungnicht/flohen allein ju (Bott/rufft en (n vmb bólffan/ ^awur^ ben bie 13óhmcn vnb 13ey ern vneins herauf im tOcer/ Alfs fiel auch ein vorauf berter baiter Winter an/ muft (eberman auf bcm Jelb wibcr ab$iehen / 3lfo wurb bic Statt erlebigt. tOer^og Cubwig 50g genprag jn 2^ónig ®yrftch/ be(bclt mehr ‘Volcb/bicweilgewan (V?arggra(f Wibrecht etliche Stótt vnb 51e'/ eben wiber/on Kot bie Statt bie wehrt ftchreblieb: iOer^og Cubwigs paupt// mann ein Satibogcr/warlófftg gewefen/ wurb am Spiel gefangen /barumb wolt (n tOer^og Cubwignicht lófen/Ï)ef Satlbogers matter ftengeinanbern .lfbelmann/ber(V?arggraff 3lbrechten jugebórct/vnb lóftealfo mitbiefem feinen Son.
®lt;c hertog Jubwtgtnbpfrtl^gwff ^nbmeÇ tomiXeKÇ angnffmwurbett/Vrtbobfagctt/ bergrug ^wifrfxn jjer^og Cubwig vonCanbfhutbemKeyfervnb lt;Ï0arggraffen gericht warb/von ber Äinbfart.
^/Cs man ^clet nach Chrifît (Beburt i4^i. fagtcn tOer^og Cubwig von « nr« « nbsp;nbsp;nbsp;filt;*nbf but ab / Key fer 5riberich / (lOarggraff Hilbrecht von Kranbenz
w ^ÄSuva/^ ^^burg/vnb brcy vnb breijpg K.eich^ett/2gt;ie von Hórmberg vnb Weiffem »6lt;ricuc^tq5«v«n. burgwoltctt wiberbastOauf Beyern nichtthun/tauffeen (tchbey bem Key'/ fer ab/ vnb halffen wiber bie 5ór(len von Kcycrn nicht. “Vnb bieweil loeroog Cubwigtm Winter ju prag in Kobmen lag/mad)tberKeyfer(ï0arggra(f 3lbrecheen ju einem tOauptmann/ber jog mit ben Keich(lctten in ^eyern/ nam lOaibcnbeim/ (ïOonhcim/lt;5reifpach eyn / r liefet beym Kain vbcr bie Î)oƒ naw/jubefchAbigenbie Canb/ÏTeferus von^raun^ofen iOanptmann ber Kei// figen
-ocr page 1111-(gt;01 t£\cnfcr ©ibtt'wen 9cm vierbeen. nbsp;CCCCXXXI
ftgett ^M^à/ trieb jn wiber vber btc ^onaw. 2gt;lt;v (Dargmff ftblu^ (icb fût ©unbelfing/ fn bem tam t?cr^og Cubwig briber^cn Katu / vnb turft weitet beu 5«tnbê 5». iöer ^IDnrggrnffbrncb voit (Btwbelpttg uiiff eylt nuff (Deugen W rtllbd fcblug er fein IVngenburg an ber prem^ bem IPufletjlw^ * iOerçog quot;nbsp;Çubwig eylt ben^einben nneb 'tbet groffeu febaben beu vou^tugfpurg/ïl^tb» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
litig vnb t)óurfelfptel /verbrennt fn wnö fte nutf beniCnube betten/geWrtU^J“^^'^^,^^^,’^^ IVArftng/ plunbert bna grof Ï)or|f naw am (^Oitwoebeu pétri vnb pnultA rurftgar nu bte^einbe btunu grteff fte in ber Wngenburgnu / pub 3cw4nW-^«*#^^^^gjè» bon (luubdu. Zm (^Oontug uneb (VOurgretn/nm nehnebenbeu ca^ int ßewnto / iSïJlt;«?,5g^ * nat/wiirbennUb4511 fitter gefebUgen vubernnberu ber Iber^óg felbfï/t^err. tbnuó vb ^eru/tOrmôAfbmuvon Wiibeuber^JO4U0/0igmunb/lt;Scbrg/ge^’ bróber/bte Ceyminger/IVoljfgnng Korberf / Peinrieb 0t4ub4cbcr / ij^ngeb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
brtrblÜciebfcr/vnvtlnnbcre uiebt.^erTJróbcrCfobief man burn,ubbuß^uf'/ »olrf/wiejcijt bte MXnubfbueebt) wnrPnuptnninn 3tugij|ïiu ein Aitter bef Xctfigcn5cugß'^^bcferuö vou5t4ubofcu/befl5eyerifcbêb4uffeu pane Pok lup/cin ^óbcni/ (Beorg von burner fuhrt ben75cyerifeben S^bw beu foie von t echt geführt babe ber (Druff vb ^irteburg ber nur noeb $ti jung/îber PevQog ^^,,, . ;, ^,/. wur nudrint buuffeu/etheb rtebten jm er foUfteb bte weil nu fein gewähr tbun/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1' • ' 1 »UM
■îfr weit über nicht/wolt bey ben feinen geuefen ober jIerben.iDieSVrÄbeu ober i^of wurvnfer^unw/buß gefebrey ^ticbenluub/Dubbu ftc.bte ^eyerifd?c ber nbsp;nbsp;'' »
’Wagenburg jujogeuz feboflen bie 5einbe herauf / aber baß gefebof gieng aUeß ; lt;nbsp;’^ ’^'’ ’ , A^ Jubocb/tbetbeineufd^aben fehetrenß fid)6nicht verfehen baf fie ber Per^og nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;““*'
b6r|ftaugrei|feu. (DraffWolffvon ©cbaunburg/Pcrrrttclaijßvou 2lbcu// fperg/waren bie erfïenju ^uf in bie Wagenburg/ nach ju ber per^og vub bad ^ufvolcf.iöiefeinbc gäbe bie ßuebt/berMarggraffßobebureb bie ©tatt (Den y^amenbrt à^ gen/tarne vil in ber fluchtvntb/vn vtl ertranrfen in ber Premf bem lüaßer/vil fan^én« würben gefangeu/vuber welchen bie Ïlamhafftigfbeu bemach folgen: (Draff t (Beorgvon IVerbcnlgrg/ Cibfrib von lt;^C^upart/Panß‘2^tner/panß vou5oU ' hart/ Dlrich von ^ilbrart/(Ptcbael von 3pembijrgz (Deorg von Woruaw 6er jónger / panß Creuser von berMeuwflatt/ Pauß vom ©tetu ber jónger 511 Kamfperg/Ptlbpolb von 2lt;nóriug/Peinrtcb (Parfchalrf/Peiuricb vom py* • bel/IVtlhclmvouiralbifcb/PaußVon ©terftug/^urgbarb von Wolmerf^ baufeu/Panß Caubfperg vb ©terfing ber junge/Kitter/Pauß vb pimheim/ Kcmbolb vb 25olburg/ ^ernbarb vn i^ritaich von nefmg/ ^ietpolb von Pa^z fperg/ Cour ab vou3ibclöng©igmuub (Drof/Pauß vbflewwnerf/ ^ietpolb von 3nbelcr/ peter von X^pting/Cembolb vb Wolmerf haufeu/3llbrecbt von 3bacbfhaufen/(DeorgvouXfbittg/'Wtlbelmvou©tabiou/feinl3rHber'23urrf harb/Conrab vn quot;Wilhelm vb 'Werbaw/’Vlricb vbH.ecbberg/5ribericb ©cberf von ©d^cnrfcjïcin/Courab ©pAt/Pauß vom ©teinber jünger/Cub wig von 3ppcnburgzpat von ©chouffein/Peinrich vo ©chonfletn/vn vil aubere meht würben gefangen/bie Wagenburg geplünbert/aueb bef Keichf Buhnen/ bet 2lblcr/voubcn 15eyerifcheu ju wegen Bracht/ beufchirftPer^ogCubwigbem Key fcr beim. (D leich auch eben bif jarß vn btfer jeit joge Pfal^graff ^ribnehen vnben bey peybelbergiubaß Caub (Parggraff(rarl vou73aben/bef Key^ fers ©chwager/ bett fein ©chwefler 511 ber .if be/ fein 13ruber 34cob ^tfehoff j« lt;PcQ/(Draff'X)lrich5uWtrteuberg/brennten/raubteu/vubeninberpfalQ* . , 2Öcr Pfalçgraff lautet auff fte mit wenigen pferben/ bett aber hiuber jebert Keuter ein^uf Unecht gefetjt/vnb fprengt obgenannte Petten an/fteng fte alle nijt weit »on brey/vnbmitjufünff bunbcrtpferb/fubttfteall geuPeybelberg hiueyn/la^ ^e9be»n3. geneilffcPouatallba gcfangê/ber73ifchoffmufï fch lofen mit achtig taufent gülbeu/beranber jegltchct mit buubert taufent gölbeu. *X)ub erlangt biefen groffeu ©ieg pfal^graff ^ribericb am letzten tag im Pewmouat/ an einem ^onnerflag/ bicweil Petijog Cubwig baß grof ^otff Haw plónbert/ ber Key fer bett jme folchß jugcrirft. 2lber bif jars vmb ©.(Dalleu tagwurbber Kcyfer/ vnb (Parggraff 3Hbrecbt / mit Pcr^og Cubwigen gericht/bet gab ^yjjevemirbt betn Werb bem Kcicb wtber / würben alle gefangene lebig gelaßen / vnnb wibet occid^ wmergeben. geben was eyugenommenwatb* pfalçgraff^rtbcrtchflnrbin ben vngnabert «
-ocr page 1112-^(W rtdScc î^ucÇ go^anniß Eliten ernt/
tx^^eyfevö/berwoUfdrt^rtt fein gnab baben.^s wrtrrtijcb^^^pjlp^o^^^^ lt;inbcv befftig wiber ^»/ von blt;^ ^iflbumbs O^enç wegen / 3lber btefee pflt;»l^ «nbreasuonKemi» griffen tvu^Ueb gctuuc vnb große tb^c blt;*t befebvieben iOerr 3nbre6 prie/
6ef(^rU6(n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hindun btefemfer worbte 2^tnbfrtrt gen ^. (iOtcbncl/ Heffen bie 2^tnber ÄWlt;irt^e« ®. inymnefretebtn bernormanbeygenö. (iOtebaebbet^t man noch (HOtd^^f'® j^^*****^'*quot;**^* S^inber/itötntnvrbaringbie'Ktnberan/inufïen babinUnffen. (SOan fagt wclcbs ntebt Heff wenn es anBAm/ vnb man {me wAre fo (Bürbe von flunban/ (lurbcnfv viel vor hunger /viel erfroren/ eclidx würben in 5rancf reich gefmr^ genvnbverBaufft/tflBetnöwtberbeim Bommen/2?ic(V?utterBunbeen^ nicht bebaken babeim/Bam ein grof}epefltUnQbtrnacb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
‘Sïon einem groiRn (StevOm/ vnb ^fr^og ^anfen von
5gt;7iiiicbni.
mangelt nach Cbrikt (Beburr 141^3. war ein gro|fer Sterbe in bergan q5rtpRpiu8 ôtç« ßlt;n Cbrillcnbett. ^öflarb ^apk P»«ö ber anher/ ba er peb ni (Bet mit mit 100 ab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;^^gro|jcr macht wiberbie ^'ureBen.^ö (Barbauch ^u Kom berCarbinai Hk
colauöCnfa/^tfchoff ^u driven/ ben Derçog Sigmunb îu'ÎTyrol gefangen vnb Vertrieben bett, iitefee far verfebieb auch von biefer Welt jui^artbaufen SSentev/**” ^^y (ÎOûnehen/babtner ben Sterben gehoben bett/iOerçogt^anô am achQ«'' benben tag bc^ Wintermonats aljo lebig/ifB bey Äonig Ca^U am t^ofgewe/ fen/ bat nach tj^m »atter mit JOcr^og Sigmunb feinem Söruber regiertjwty jar/acb t (Donat vnb achçeben tag/ ltgt jum Dciligen 23crg bey feinem Datter begrabé/ik ein ern|B lieber wehrba^figer^ürfl gewefen/ber reid) Der^og ßub'/
• wig von CanbObut bat aufffn forgmuffen haben: if r/tOer^og Danehat von 7mglcidicntheilin23eyern auchberau^ge|Banbnenfchulb vnabnnijung wob len haben/ hat fm in obgenannten 2^rilt;gcn wiber bae Kei^h nicht belffen woh len*m^m ben Äamy ff angebottcn/bainitnichtbiearmcnCcut von jrent wlt;^ gen vcrbürbcn/iic quot;Vnbertbanen fr ^lut vergteffenmüllen/ IfB auch gegta • {einen brey Jüngern früher fohartgewefen/ hatfte^wingen wollen bae fieaU (BeifBÜd) würben hat ßebarumbgen pauiain Welfchlanbauffbie hohe Sch^^ gefdiidt» if 0 ijl auch von im fern (Dutter ^rauw Slnna cin Der^ogin von !öraunfcbwctg/weg gezogen/ ill hoch barnach wiber gen (Dünchen Bommen 5« irem britcen Son/ Dergog ^Ibrcchtctt/babcrfelbai» bas Regiment Bam/ftlt; ifl $11 (Dünchen geflorbcn.
‘5011 .^fr|03 ©tqtnunb von 5^ûncÇen / Vern anbern ©w
her vnb ^on jperf^og Sllbrccfeten bej; 2((ten»
€5f«w«nb hte?03 In Severn wil al* hin hm ftp».
^ if r^og Sigmunb ifl ein liebetlichq^ür(lgewefen/hatbem2lbel vor bem ■^Walb/lt;tlieblt;n^$hmifeb«ttDlt;vvn/vilgeltverflt;briUn/woltmicber|elbk *S©3lt;nbülff nachfeiuee^Sruherd Der^og Danfen tob allein regieren/vnb feine brey trüber $wingen/baö fe (ßeiilUch wurben/bie Barne von (Bunban ató jte hortenbasireltcr^rubcr DergogPans mit tob abgange war au^Wclfch* lanb von ber Cchrnung gen (Dünd)cn/weite it Beiner (Bcifflich werben/wob ten aud) regieren / ober iten gebuvUchen theil am Canb von item Gruber Der^og Sigmunben habeniTPub nemlich Der^og 2llbrecht/ fo ber gcfdncBtcfB vnber ben^ärubevn war/ber wole mit Der^og Sigmunb auch je regteren/nad? lautbe^ (ßefebefftö vnbibrbnungires ‘Vatters / ber hart gemacht/bas aUwez ge bie $wen cttefBcn IJrüber mit einanber regiere folten / if r wer nun nach Per/ Qog Sigmunb ber eiter/vermeint er auch mit im $0 regieren/ voran f bie weil er B5lt;vQog Sigmunb nicht fogar wol häuflet. Tiber perçog Sigmunb vnber// fBiinb Itchmit hülff etlicher vom Tlbelvorbem Walbbas Kegiment allein in feiner hanb $ubehalten/behieltsauch bey $weyen jäten. 5u lej$t Bam ein Canb'/ febafftjw München $wfammen tm PcrbfBinonacati vnfe v prauwen tag in ber Statt
-ocr page 1113-ft^nJScpfetobtvt^ett^ewôtetbcctt. GGGCGXXXII ©taft/ab 02geboren warb /nie man§elet »4*^5. wurbbtefaeb bertnaffen ge// riebt/ ^erçogÔigtnnnb nam^n/mm bic mttregicrung feinen Kruber Der// çog2Hbre(brcn/regicrtcntntteinanbcrbt|)inbaôanberîar/îî)ennal6i«att$clc
von CbrtjB Oeburt 1467./ar/gabDeri^og Öigmunb bae Regiment gar fei// ^ercoggigmunb nemAraberDcrQog^tlbrecbtcnvber/tberftcbju (Demjingbey ÖOünebenni// »^irgt^t tasoiegw ber / bauft bafelb|l alfo bey fed?^ vn breiflig tarn/ iff aUba gefforbe «io man jeU SÄÄX » 5 01. far/an einem (Doncagan vnfer prauwen /iiedumef? abenb/ift nadjmaïd amUOttwoef lt;«« ©• ^laßfag gen (Daneben geführt/aUba in bc^ 2^cyferd ©rab begraben worben.
‘5on ^fr^o^gfiörfeffen fem Waffen Wefeefïïötnenc; gürftcnin^cbcrr)^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
i^r^ogZIbrecbtbcrvierbt regterenbe 5órfï biefee gamene in Beyern/
■t^ber brttte ©on Dergog 3(.lbrcd)tó bef dritten / ifl einweipr gefebiefter Wei^t bo^^ji ‘ö^^nvjïgewefett/berCatetntjêben ©praebvor andern ‘3^e«tfdHn5ór(len ^üTfl^ Wol bündig/ (Dan bat jn vor ben wi^igfien vnb weifc(len5ótflenin‘^e«tfd)// land gehalten/ab Der^og Äubwig vndDerçog ©eorg von I3anîifh«t für die Kcicbflen: îDarumb and? Dert^og Carl von Burgund / da er 2^eyfer
5ridericb mit feinem ©on (DagimiUan vnb andern 5ürfîen $u ©aff in bae 2lt;loffer§tj (Dajjiminian in ber ^Oorffatt ‘Crier geladen bett / fetjt er Dergog 3llbred?ren$«bcm 2lt;eyfer/vnd an den erjfen Cifdi. Dat wol gehäuft / bad ^cycrland wider jufammen braebt/bammb viel anftof gebaut. 3lmer|fen von» 3lbcl im Htberlanb/von betn pocblarn vnb Ceblarn/ fîaebmab von feto nen eigen 25vûbern/ Der^og Chriffoff vnb IVolffgang/ auch mit2^eyfer 5rto berid? feinem©ebweher/von Xegenfpurg wegen/ vndjum legten vmb Dero nbsp;nbsp;•
Çog©eorgen Canbmttbcrpfal5/3flbo(b5ule^t mit guter ruwe vnb friebe* gejforben ju (Dünd^n/ab man $elt 1 ; 0 8.am ©amb|fag in ber erffen ^ajl^po^ eben/ am acb^ebenben bef (Dergenß/ lief binder fm brey ©on/brey Coebter/ ))aee^Widjtlt;« Der^ogIVtlbelm/DerQog Cubwigen/vnb Der^og itrnfen ^rauw ©ibilla/ Äuifm Qabina/©ufanna. naebbem aber (eine‘Chaten in frifeber gedeebtnuf meno nbsp;nbsp;*
«igbeb feyn/ wilid? aUhier auff hóren jufebteiben/vnb biefer Chronicfen fein Àî^nb geben haben.
©eenbet ju Tvegenf^urgim far Caufent/fiinffbonbert brey vnb breifftg/ Z^ctare in ber Raffen/ am brey vn jwenQtgflen tag bef (Der^cne/ 3tult;b befell
vnb barlegen bef JÖurcbleucbtigflcn Doebgebornen 5»rffen vnb Derrn/ Derçog Cub wig 6 / pfal^graffenbey Tthein/ Deri^og in Obern vnb nibernOeyem/ bef eylffcenregtercnben jüro flen dicfcó Hamene in 'Seyem/da// male ji^andf hut hauienbe.
-ocr page 1114-'•tïî'C
-ocr page 1115-'S^onim ófr Kmifr gónig/güï ften z^arggrafffn / ©raffen / ^reiJ^errenz fo Oon óer ^crftégt; tung ^rok «n / biß a«ff /c^igc ^cv^ ^ ^cb^rn re giert / èfamme / fucr elften/ ^erfomen/ppfebafft vnö vertvanDtouj; auffe furofte ange^eigt/^u gutem vnö flarenöerfÏaiWtber gbroniefen Job^unwäuentmtfafiamp;ienftücb/ Vureb 1« felber nut fonOerm fleiß au^ alten ^rteffen/ vr^ fünfen vnb monumenten ^ufammen ge50^ gen / onO/e^t gemeinem nu^ 5U gutem an Den tagger gebem
M. D. LXVL
-ocr page 1116- -ocr page 1117-^em Cream / ^ olgea^trtt mb ^ürficßfigm XÇoma^ Srfcnôfrgrr/^autT^errn vnîgt; Bürger ju ^ûnibcrô / entbeut ieb @inwn ©cbarbiïw ber 3îf efeten ,©oftor / mein tviöiße vnveramp;roffciK btcnfl mû wunfetjun^aHfeguunjuvor.
9teav / ©rojjgftnftigcr ^rrr / ürfenh' r guter ©tinner vu 5reunbt/7ïaeb t'eut teb bic berr 0eby^nïgt; treffenhebe g^rontefen befj j^oebgeïe^r^ ^fenïo^anntö Siuentint/^evedfeben ©efebiebt^ ^^ fcbreibcnt/ju ?eutfcb in brucf verfertiget/ mb foP
fe^n mir etiiebe '^afeln/barinn ber Xcvfcr/Xenig/Snvpen/Öraftcn mb 5reb berm / fo mn ber jerftmung ^mie an biß auff ie^ige ^e^t/in ^et;em regiert/ .fuf£effim / ftpfebapfft / mb berfommen/angejeigt mb befebrieben/^ubanben fern en:D ie treil ben biefelbe rm gemetbtem 2(uentino mit fonberm ßeiß/vnb grojfer mûb^ / nuO alten bewerten febrifften/ ^rieffen/ mfunben mb menu* inenten ge^ogen/vnb ^ufammen gebracht/ babe ich für rabtfam angefebe«/ fie am enb feiner grb^’^w^^’^n beugen mb bmefen juladen/bemrab bietveil pe 511 gutem klaren vnb leichtern verßanb ber benbel vn fachen/fv in gebachter gb^o nicfen befchvieben/fap nuß vnb bienßlich feh»/ barju auch bem Peinigen 2efer vvfach geben / ben bingen ettvaö weiter vnb embpger nach^ubenef en / bie für^ nemblich in ben ^ißerien obferuirt vnb gemeref t füllen werben/Danu wer in £;)ipüricn mit nuh bub fruebt vmb^ugeben/ vnnb ben rechten Kern barauß 511 Stauben gebeneft / muß pch beßeiPen nit allein ^u wiffen vnb $u erftlnben waü für ein anfang biehenbel gehabt/wae für anfchlege barinn verlopen/vnnb Wie gillet lieh ober vngltlcflieh pe jnenbe geführt /fonbern muß auch bie ^ept/ barinn pe gefchehen ßeiPig auP^eichnen/bnb bie perfmen/ welchefolchefach verrichtet/vnb bem^egiment ieber 5* t furgeßauben'anfehen/beren herfouv nicn/Öeburt/^tanien/^atterlaub/^ucbtJitt vnb enb merefen/vn wer nach frem abßerben an fr patt ino ?^egiment fomen/ wao für verenberung in bem^ fclben/in Königreichen vnb Sürpenthumben filrgefallen/wen hohe ©efchlech te genibrigt / vnb geringe erhaben / mit allem ßeiß betrachten / Öann neben bem/baß (olcher ßeiß ben^^iporien ein groß liecht vnb erflerung gibt/erinnert folcheo auch ben Üfer von bilen hohen wichtigen fachen/ bie fonp im nit leicht* lieh eonpelen ober für fernen, leerwegen bann/ ba ich folche ‘tafeln angerurto 2luentini befommen/bnb bereu uuh bev mir erwegen / hat mich für gut äuge* feheu/biefelbe ben gutherhigen liebhabern ber ^iporien mit^utheilen / bub pc mit bub fampt bem ghfbniefen äueutini^u publieierubuuban ben tagju geben. 55iit euwereo namen melbuug aber/günPiger^err bub ©önuer/habc ich pe auß ber brfach wollen in oPeuem bruä iaPen außgeheu / bao neben an*
bem
-ocr page 1118-î»eni tugm^m welche an ciuf von vifen ©ottfciigen/froincn/c^rncbett S5?^tP nem fej^r gf lobt vnV gcrûmpt wer Vcn/3cb enwer gutwilligfeit/Vé^eb^abern grever vn 0 e^rlicber^önfï^^ ^w bienen/fnr^ verrurfter je^t gf frört vnb erfa^gt; ren/mefn geneigten willen vnb banrfbaro Qieniüt ^iebureb wiber an^njeigen vnb jn erfldren : ‘Ï?nb ob ieb wieb wol verübe / ir werbet biß ^nfebreiben niebt nnberer ineinung/ban ee von nur gefebeben/ vergeben vnb aujfnemcn/@o iß boeb mein bienftlicb bitt vnb begern/ir wollet eneb mein ©emût gefallen/ vnb biß wereffein frennbtlicb befrbfen faßen feijn. ^b^ ^^‘f^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®‘’^^ ^^*” ^^^*
meebtigenDatternvnfero ^OOtS^ vnbèefigmacberoSefugb'^^rf^ in feinen gnebigen éebnbvnb @ebirmbefebfen.©eó^^
bénin graneffnrt arn ïO^eynben erßen 2fngnßi/im 3ah
1 $ ^ 6,
©ie aß
-ocr page 1119-©u’ elfte ÎafePire Icße Cearelfft Wr Se «tfeÇen Piib 95f i^erv fc^cn ^Ônig nac^ ier @müPuß / vnö vor Ver Jerfî^rung
.^dni9r«^0 ^Xrcic / öavon tm erßen 55uc^
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2(ufiitiiiinKlCuiiggcfc^ic^t.
Cutfeo. Cwtfc^.
Cuifeo ober Cuiffeb Per erftVattee »no ÂônigPer Ourfeben /pî mit20. ^àrften «u^ 2irmenid in îEe-utfd;* IdnP gejogen/nueb Per ©mPtiufi/qi. jat zin welcher jeyt finP in ^abylonid JÜónigVZemrotb/^elwavnP Winus gewefen^
Äempffer. Xibius Per^ifpunifeb Hercules/ ©amper. ÄcnigtniKgyprenvnpilfrica/ fo ©anbriuius. von jm audj Ätbid ©rieebifeb ge^
1 nantiftgewefentnCeurfcbenamp;an
Pen.
^f ö ^eieuhs ITïuttee tfï in ICeutp^UnP fommen.
edgt;w4b, @ueuu0.
tnannus. tnenn.
3n Piefer jeyt iff Semyramts Ä5» nigin gewefi in Ädbylonia/ dueb Pie ©ratt ïEtiet gebduwt worpen/mP abrdbam gelebt.
^nPer jeyt ifï 3fddcim leben ge^ wefï.
WanPkr.
VanPAlus.
3«ïgt;enm Egypte».
inwoner, ^ngeuon.
. IHotfes m^ggyptc».
1c»t|4,o.
Ceutpo.
3ftc«on. itytïev* wonev.
5» Pe^^^ónigs jeiten ^«t ^««oPge (ebt.
2(lin4ti. 2lltin.in. tsStgle. Ättek,
2ilemannu6per Ceutfeb^ereu les/Pcr erftPdtter wiPTionigPec Äeyern. àPiefer jeyt iff Pie SinP# fluff in (Sded}êQewefibev Äonig Zgt;euculionts ^eiti/aud) Pte bt«n(î pbdetontis/ mnp Pie 3«Pen auf?
3n Pen jeiten ifï ©(ycis/jSipis / Se rdpisopctlt;igt;ryç/Â5nigin iggypten gewefr/vnP^ftöoPer Ceres fein ©e# mdbeU
leerman.
* ^ermmon.
Aegypten gefabet worPen Pureb înoifen.
©firmoPerOrVQiftPi ( norein. ■—Boiger/ÄO»— ^aua. TJSruebaiPieieytPie (erjeytinCeutfcblduPge tToticus. ius/25diger/25d*^unnus. 3uPen geführt in Pjgc weft / vnP ^ofepb in it? I toarmsÄayr. lobtÄanP,
mev». in^rfus.
gypten.
2ln Per jeytbdtgelebt sÖdtPanus ein Son CboritiKönigs in WelfcblanP Per erft 2^öntg in Crotd / vertrieben duft WelfcblanP vnP iguropd/Pdruntb/Pas er Ihnen Gruber Jafium erfdfagen bett.
XaomePon Per fânfft ÄSnig in ÎCvoin/vn^ Per lt;Srielt;^ifd;6crc»le8/ift jn Per jeyt gewefïr
2Ïngvam» 3ngccamu8.
^renner. 25rtcnner, ^rennus.
»Pc
ger.
3Pdlogcrion.
3n Pfefev ïcyt itt igriebtboniHS Per anPer ^sönigin ïrowgeweti.
priamus Per feeb^t rnP leçt ÄSnig in Cto in bat Pie jeyt regiert. 2(ud) tu Penfelben gt;ef« ten iff Pie ©tatt Sroid jerftort morPeu/vunP ©amfonPev^uOen ■Hauptmann gewefl.
Cros Per Prut Äöntg tn Croid.' 2lucb juPenfelbigen weiten finP Pie Centfeben Pie man neut 2lt;empffcr/ in Xdtein Cim bri genannt/ mitlren ^du^ftduwen in Stfiam gefallen.
Xorem. XiecCeutfcV Xaertc».
^iffar. ^edxav.
3Cgt;ec EewrCd) Ejector.
Su Pen jeiten but gelebt Samuel Pec pvp* Pbet »nö Ôawl Per erft Äomg Per ^uPen,
3Rl|ï«g.
5» Pen Kyten iftPer 7uPen ^upt^ J^er Ceurfe^ mann vnP^ubrer fretreti ©ePeon/cneb Vlyffee. nbsp;nbsp;^lntgt; Per vierpt içènig in Î^voi«.
5rancf. ^ennenso ijt^nco.
Von Piefen obgefebttebnen Königen tbunP melPung in ©rieebifebec vnP Äoinp f^ec ©pcdcb/^erofus/Cornelius Cacitns/XTidnetbon/Sebreit« wem vnP ^reubülft/Pie elteften »eyerifeben ©e« fepiebtfebveiber.
-ocr page 1120-Sù 4riîgt;fr Safdz î^cn ten Xe «(fc^en ^lt;;wrff^ ^ônt' acn/fc nadj Scr îcrftôrung ^roic/vn» vor g^nfri ©cb««/ m ©rteefetfe^en vnDiaremtfe^fn^jßohfn
gekfen werOe»,
tüct'o.
îîïffttbd ÎH^ïttbMS.
Äveftmac ^ntom^coff»
35Âlwcts.
25eUoucfus,
25elgitts 25«lg.
iSenvefî 2trtoui,iM5.
©tg«gt;cis, ©tgoncfws.
25vc«nev X)ienno.
T^els belette.
|
gelift ^iUronius, |
îCbe^l Cbefr«lot»«8, |
ÎCettt^boeb 'Cenrobod;»», |
ÎÜCÔO.
Äoymet Jlom norms Äconorms,
2501
• pol ^01U8.
Zecco Ctcoiims,
Ä«»tbec ÄWtbftVlHS.
«mfî 31vtO«tfÏH«
ÄonOctrt Ärtnötnus.
SPtrOmee PtttOOÿî nwtws.
25órttgt;ct's ^evobifî».
2Êgt;renn£c 25rennus,
jburUeb JDotwUews,
S)i(
WJ »
gt;gt;8«14t^lt;Ïlt;Ï«lt;*stt4X5 «3q»q«C
'iVi ^iflt;mvçc
-qjvQOï «suipugj
|
‘M3Û40Æ U9lt;Ï ^Hfti«39qrt tuf «OA ^(J QUA / 40313 ^30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘4091 W^04g) «»3Q43aM»j(91)ï;4,UU4»^ A9Q »ttWViJf |
'J^A^J^P fJOÖI^»««95«9lt;JflC •^O9099Q3Oj 91(5 / 44?Ó^’’ Mi9ltjtu?i2' 5»Q 49lt;5 ï^OMOQÊpnqtixi: |
'»^J^iC
'Bn^JeP
S9.1,1.UV1.1)C
•{|39.13qA0j ^OMoqqjnqvit
‘ipva
»099tMU3ÇC
|
‘lU9Ilgt;J«49lÇ^«£tl9jj»| ^’«IW sni-lfC^ H9A»ftVq.19Q.lAl.19A»treiMnf 10 315/^090»a»9AA9a( SVQ 394)9^ Altlölj^nv^ UI9^ 't^51)C/Btl33tlJ)j; •U90Vf(pJ.19 UUV£^4ll9j ^n040jóun9u t«t/40ïgt;l90atö«O(3( 9IQ 39qA U9.IU0IU990 ^«» U9qut(XX nbsp;nbsp;nbsp;•S9A392£ CHHA «9^9|4tt9;ß, 9IQ U9qvq h£ 311.1(5 q 8autllt;5 |
‘HCq»)»^ (P»lt;5039tVÏ ‘Aaqda«3jj)ï; «oqvafjijt H19jiwi n.lö^jf Q««« J99QU«q 1130 sf9OAXU90»ltpj99 4lt;P»1X 0.19 JJtt» Wi nbsp;nbsp;‘(fUSCp qMAM909p0W»91»)n93.I^9OA{)£ ' nbsp;^VMUJ^ |
‘«3jj»l U9At«aq ,19(5101
«l9IVjtt49.1^H£pdtM93» U9Q1V^
•quö'ji' u90ua| 99Q JUU 39qUÖ
99q snuvQf
•aajöu aiui»©
• At 11 tiq 39010X1^91111113) *S3jlt;Jq »«JH391^ ltlJ9dlU92 U9lt;5U»U(ßVq r^mt’3 S593393't*J «911oq99A jvqaqlouoqcpnqoit »9)j:/8n39nJ)c
‘Aiiytqttqd 41'1032
•H9j)tq90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•1(33 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•119ÓpO.iq.19f3fltU ‘»ftJ^PÇT
0,109) 1130tt£3tQl»3qyq390n3q3(4:) nbsp;nbsp;nbsp;330 81113^(2—8tt3j3 s’,itt 4404© 910 jvQ 39(5 8tt^lt;9p^l«Q(i
•vijd^t «Oö ^lup^ n^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*vtuo)óqv€amp; uoa ßi up^ ?i(^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
0«nqpui lt;pn^, tuy^j luïuwq/vijw^t
quq viiuijdijikj, u) Mjeiu^^quot; «jq iwg4?gt;2 WM «ö
|
*g4ij0.lttlt;« S7uM.S?__“*** |
•£41 «ttu «uo4«jcsttp«‘ïr— |
*S6t 404110143 snqoiuiMoj •t8»«’q ïï4O||30 sniJiii —?04«K; 8«’3fUX | |
|
‘oZt 304Çlt;n43UO0 «.13j Fliuai]]tf^ |
113^404(30 811 #;d enuitiO4U)j; | ||
|
*ogr«3q40(«U3B «amp;j30{|t4a44«(X J3Q 8nut’,143IV(X |
•0-^1 U3q40{| e:30anuei4qt»^ | ||
|
354^0X43 «Ö© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Siz 404Ç«49 ui?J snu»jJ‘’llt;’a-----«44^0.3 »«1100 U?0**l4’Jli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U30»ttoj434gt;4 «00 «PjanwOE nbsp;nbsp;nbsp;»4P(X^3Q snnaq^ |
’fill u3q404) *90 snuviV42 ♦ooi U3q «04130 vn43i^ | ||
|
404^0443 UOg HiaJ anddipqct“ |
_____J54Çlt;n43 43441’lt;X aaqsttddiuQd |
•fifi 404414149 ««ut»i4,iiuo(3f | |
|
•rirt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•S'^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘rVt jH4Çlt;«43 8flM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J0lt;^lt;«J3pp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40-lMlt;a43 3nu3 td *ïqi‘’5t »«.gt;lt;ïoi5“-----'ugj suuüic!4O0-----'dnd smMtdOßx •4343103 4 aacuvui? 4.nu uaqoq Xaia dies •O'|xï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-O^rt 40U3(J43 404nlt;a43UO0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;igt;.lj3dl3ja344t*lt;t U1^ pnuv^ojj)—~33lt;I ettWV4Q4O0 ‘0-|rt4Q3ÇtU #4344iqjv(p0 • snuttutdvu^ |
•18 «3q «0fj35 SIIIIQ •08 U3q4O{j30 »ttUV,lJ»dj3lt;X 304^4149 «dUP-».’^ | ||
|
*X£t404Ç« «aoaaQuvdaDC |
•10 113^304(43 434% *PJ^PJgt;»»Q««0 | ||
|
•■t’M404V« *49 »ni»qv0oii «^ 9nu)Ud4ux; |
• |
304Ç41 «3tgt;qivtjgt; | |
|
‘o« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1 «pjl?«X? J0J9««43441^a «KJ snuiuo4W)t—~~ ^^^ sfluP’^lU |
H36pO|)49 43q PJ^ifW^I 043X5 | ||
|
-hit 3lt;Ï40U«43»J |
•8« 304ttlt;n43tgt;pM |
'9i 30!0ópitiqii3q 90494 »niqn»j5 | |
|
HQ) SttU}U04W)2r~ |
r4V3gt; »tiiuoqwjj | ||
|
•£« U3q 4OD30 fl«43n30 •551 404^(4143 SftU • *lt;”1‘’C Bttjqiqf )04Çlt;a 49 4eui443d |
3q40tU43 13j^3^ •ïiS«4| n5n)X9nin»43(p | ||
'»MAMS 0*4
*ögt;JJ‘gt;5 QUA (lUduowlifzliqjJn^? (pvu/33UQ3!3?
\^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«gt;« ttgt;u( ujqju «10, / Qui| u3qA0}j36qü 3jJ oj jangsg) lljM^S «o«
)»?4vi «^’yiai pQpiujÖ tumuti)^ vjjuoj^;^ jjq j)nçamp; ujjqiw tui 4tat
/«aqv^ )4ajè34 qua )9V^a6uui/}uuvu56 U43Ö4^ j^j/ quvj övq oj/tinj
/ÓJj^ W^JPOS qu4iiAj3jnuü.\:ii3quolt;;t/pJv;r,.i)q.i3iaji3
-ocr page 1123-©kfc ^afd ö^t^órt ^u ^cv ücv^cfxn^cn.
quot;Îacttus ccwüvgt 279.
pi'obusctwftrgtïSy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Cbrtvtttus öct—€brtvws ö 'Vat-—t7uincn'rt hhö ©on erwürgt ter von Oent Wet fem ©on er^ »87. tererfdjUgen inóröt 285, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;287.
J©w vier baben mit einanber regiert
Xgt;rtlen'«8 tïlrt#—2gt;todett«nMs —©nlerins tUn#—ffonftonu'n« pnnttnnö^er# abgefïanïgt;en5o7. xtmmnueKötv^ gefrorben enUwfi erwürgt gefrorben nbsp;nbsp;biet gefrorben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;309.
3’'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3’lt;f- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3'3-
25 te fedjjj (uben nut emanber regiert.
2(f«A/f?gypten, ‘^tfpanjn/^rnnrf Welfcbtmb/Äey Slfriw. retd?/Kbetnfïró/ etn 1 ©d^waben
jCngeUanb. bifj «n ötc Ïgt;o^ naw.
Kom.
Xsnbvnberbem ^n blagen lt;Con^ (i^nnnopel.
J©te vier ^ruöer/^vnfïantini @dne.
Crirpuscrwórgt—Conflans et#—Conflantfus —Conflnnnnu» 329, flt;VUgen3$3, 3^'4.
«M3 erfcblagen
|
nouinfanusgebUng geflorbcn.307. | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
1
-ocr page 1124-?)ie fiuifftc Xdfel/'Son ben iXômffcÇf n on Z'elfÆni ^dupt (eilten / fo Daß 2ant)/|c^t ‘’^^etxrn/auß befe(cf) Der 5*\ônnfeben ^e^fer regiert ^aben/fo tm éatein Duces, Comités, PræiïdcsjLegati vtlö ÂfÇ* fevift^e Procuratores,gcnaitnt/tgt;nïgt; lm «nbern ^uc^
aiigejogeumcrben»
doubius Ctbc:^.— daubius 25cu
nws nero.
fus nero, dbertö 2(ugufïa ferufomagus 2(u «Eumeartutn/Jle* gufïa Xberorum
pubUus Bellus pertmax«
ISinlafswa.
ITJarcu» 3tureUus.
geufpurg.
3(»gfp»rg.
Xuetu« P*fo»
dauOiua ÄC^ltMtHÖ,
©epumius ©eucru«.
0Aknu0.
__Cb«oamp;onc»« senary.
^4btanw«.
^eltu8 nerue.
%e fus Ädfli»”»»«
©euern«.
Cetnen«.
|
Xueius 2{uteltus 2lnnins, ïnarcus 2(ntoniwö. ITÏarcM» 3uliua pl;iltppuö. |
Cams Stquili»». |
ïn«triBtt9. |
porrius ©eprimius.
ïCibertuö.
Comehus Xtctnius Palenanu«
Xtanius.
^«mertmu«.
^euattKö.
nMiuus.
^ulutus Äoiua.
3(uua.
ptertwa.
©epnltu* Se lp.
StuiOius Cafltuß.
Palenus 3ewreltatius,
__Ïü^gnenuus.
©cwcrinu«.
©OCIU» ©ciiecw.
2l«ptgt;t«8
Pjetortnus
35onofjts.
neuitf»».
©eruarus.
Xemebius.
2Jte
«0?
|
• • |
• |
•s«auftuiöti0ic QHttUtpßjC • •sttQiintu?Jo^ QuntuJo^ |
‘«ftWlt;X OatKj nbsp;nbsp;nbsp;----- ‘»««»440^ 43440^ nbsp;nbsp;—-- |
‘8ft)t4Jtt30 ^paqj® — ‘8tt4»»M0Q0i^ 4P1M4Q014; |
•aftjOlC • WÓM.’0 43ö»n© |
|
♦Bttwvqvajr |
*sn44gt;ult;on0 ■ |
♦8tt4tgt;U«)Qt*lt;X |
-fl«W«4gt;(X | ||
|
— 4vmnvö --- |
4PWQP5C ” |
— 4öM«»ax | |||
|
♦SttU3lt;|lôÇ2 |
•ßtti4»nQi(X |
•»tt4043lt;ÿ |
•sttlW’CX | ||
|
’’^3^SC |
Jf «QISC nbsp;nbsp;quot;nbsp;“ |
4043^ nbsp;nbsp;nbsp;— |
pn’ÏC | ||
|
a | |||||
|
‘sttQSviißaa^ |
•Stt4»lM0Q03C|J, |
♦»4O»O4{j0 |
•»01» tt04P3 | ||
|
— nbsp;4VW(p?Jlt;5 nbsp;----- |
40^433)0 nbsp;nbsp;- |
----Qioqjofi) | |||
|
•stuvumsj |
•sn.unuotpi^ |
•O»045 |
•snlt;50q04»£Vj | ||
|
avwatiii ■■ ■• |
4VU)tpI?'^ |
»«304^5 |
■- 4oq43U:l | ||
|
•snunuoJiiX |
‘»niujqj |
•8«JU31U4)Ç | |||
|
— nbsp;nbsp;4VUl)l?(^ nbsp;nbsp;----- |
JïW^J |
----«0UI49J | |||
|
•»QI»«04(gt;3(X |
•Stt4t43Q)4ÿ |
•sn|»qp3(5 |
•0)140^ • | ||
|
Qpawail^Se, |
(pp4Q]tl'ÿ |
pqj’‘gt;Q |
00»; |
«jßoJjß«» MJj3nto.i^5 .wq ^Jng^
uj^QUtf uiiqua/luqvqjöjujji) ujjJd)^ w^J
d^Öü^ «^a J11U/4V/ ||3}4?Qun^i|uvJ övq tu gtg wnqj® )ÿy§ÿ
^v« oj /M Jß,«95j M3^J}n32 Mjq woa / J’M ?)^^^J ? Jß
-ocr page 1126-©if fieSenk Xafel / =^on ten Seufflt;$en ^ónigen/fo t«^ 5^^mif(amp; ïXcifb ^crfc^Icffft/Wc *proufn^cn vnü ^anOo^auptman* feftafft Oen OÏdmern »nO iren Äepfem abgeOrungen »nO ttobfït toben/wie im antem ^net amp;er Ctjroinchu ju lefen.
©igmunb ----IMunb^ud)
Sonn ßonno
©unbrid? ©unbenena.
GegnumiDua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lTJunbo5wcbw8'
©bnefne ©blauws.
lt;6cebtb«c Rector.
©entjnd? ©aenpucue.
• Kormunb Wtiotnunbur
©tb
)«lamp;
©ibulOua
Kogd 2(ugtU.
éSenvieb èononena
ïOevbeg XHecooen#«
^öitniitonb ëunntinunbus
Âçcl 3tttU'
lt;SeÜmK (Bd^maws,
Kboogt'3 Z^tïbAgtrua
Celebes ftUtbeus.
^artcetd^ éocbancus.
^etn^anteid) ^manefico8gt;
Sdcftc^ Silencua,
5«bCttcb Sdïxititbs, 5tlbuvic«8 5vtb«rt4;ws.
Wtbmee Vtöom«VM«,
Kctebd KicbiU-
2ibolff ^tb» Pb««.
Xütvbgctit • ÏPtetbogectpn.
©unbadoc ©«nbagrios.
----Äeteb« nbsp;——« nbsp;nbsp;Wnll Ktfbnciu#. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vn lu.
tnetvo 2171(0.
ï6«rieb itutiens.
-----Xctebwionb -----ÇHQteidf
Ktlt;bom«nbu8 amp;gencn8t
Xü«lmet: Valonmrus.
2Tïobgtp mobegiftius.
-----tn^refnut z~~— Ï^ietticbbee 217occonu(Ha. * gro^. . 2lt;5rtigbet We^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pergoren rob
éifpante.
su
©ica(ÇteS:afel/'5îotttgt;fn alten ^rdntftfe^en Röntgen/fo Mierlanb v«ü proutn^cn Oen îHômern ab^eOrurt^cn / nach Oien 5v4néf^ r«(% ge nennt / bepDe CÏetcb/S^cutfcfx »nb Jr^ttO^fifebe/iegiert haben.
Æ)«e 3avjal barum (ïe afgangen
neben iiicu.
^«bvctcbOec erp'480.
tent ^tlPerfcn» genannt/ et'n ©on K5ntg Wettergotten/m lt;)ifpanta von 2e 5nig2(^ b«rt/4ïs. ^atPie^vanefcn a«^5c«n4 UnP/p noep Per Somet war/Paffelbig ge« vnnp fetnem Volcf ©aUterlanP S^andh» XPte folUd;c3 tm Peuten 2igt;»d;3t«enuni
£)i'pr ÄSntg ^nlPricb Per erfî/t nXa« tneetvegs/Pee mit jötetrub / Äöiug Per çel erfepUgert tfî worPen/naep CprtfïiOeaï rfenUnP »ber Äpem gefôprt / tn ©aUterss wunnen/ Pte Âômer vertrieben /nad? tme retepgenennt/naepCbrifft ©ebnet. 45p. Wetter befepribenwtrt. •
XuPwtg doPoueus PevOrofypi.
^arp^.
•^ilbeprcebt-lt;)ClÖelpCC;ä tnsbecevf1
X?rlien0. Xttomarus Xtutmec
^tberfanb,
-Xaubtet— Xutbanus Pet cvlr i6Z,
ÔJîf^Çoebfeuffe^« SPtetrtepiCbeoPe^j runs Peveep/ «y.
SOïepboebfeuffe^
©ntram ©Htoißmus ypy.Änw gunP.
|
^opi-cd)t/ 63^.2(q»ir« --^orpreept^ae«-robertns y73. |
|
•Jamp;tetpvedjt bec nnamp;weiy. lt; ^Dtctbolamp;^bcô* Pcuabn;;;. —SJùtpreebtîCbea pppe««8j48. | ||||||||||
|
OEÖfflJse^neFmc^. ——XuPwtgPer n»PCV66X, | ||||||||||||
4^(Ïeri^raiiefreieb
©igbreebr---
i^agenbec^^t mùnd;
^ulorcid; öev——jöictneb öcc--Xantbet öet
ö vite 600.
Ötlttöpj.
ßnöeveyp.
ÄnPfjtg per PWtï—^tlPcprceptPer—XantberPee
0^7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prttt7o8, »^erpt.7^^).
jbegenpreebtPee--jfcanfel^ffo nnpcr7’ï‘ retepyxo.
jCXctnebPctvtcrPt-74‘’
^nlönd^bet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Prit, ^entfeçt »nö in Pas doffer ©anct^cj»* Micron tn ^egenfpnrg verfpert worpen/
©fe neunbfe Xafd-Ï^ nbsp;ben atoii dürften vnb Königen m
^e^cw/fo eer Xetfer ^arb beß ©reffen jdten regiert Jaben / onO im tgt;rttcrt ^ucb ïw Qrometftt 2(uenfini befebneben tveröen/^ü priai Oannnen fie »crfc^ejCe» ßnb/iß neben in terjeicbeot.
^etçog jamp;fetbbet ctfî tn JlateCntCbeo# bo genannt/efn ©on König Kbelgets / mb Ji:nilt;ftilt;)ßnnbolb©cbettet8/batOte2iietetn nadt Cbttfît ©ebutt500. vnbnebt^at/ab bei» ttorfa vbet bte ibonani» gefnbtt/aufï benÄönbenieot Äeyetn genannt / bte Ko^ met mb Cbttfîen vetttieben/vn m Welfcp» lanbvctfagt.
?gt;tetb betetfï 1«.
25ietbögvo^
^Diebrep früher bat @.9ïuprec^f taifff vnb bic ssepern ju hem C^riflcn
ließen ©tauben bracht.
Otto Veto 545- .
-3Cgt;tetboIö fö»-ntg irt^ralt« iCbeoboual» bHiey.
Jbietb bet bwU
TbefTalottusbat Weltcnbntg gefîtfft Cbcffel bet ctfî nacb tb tipt ©ebnet 57s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;598,
Samp;tetpveebt^bö öbopertue578'
èerçog (Sevf
ho
0,
ïCbeobolt'nba Äont'gtn tn König ©et» Äontpacbey/ ju bet fdtreibt bolö tn Äeyrit ©.©tegotiuß betgtoHXeb» ©atioualbO
Vet VlJOÄwptf-
$91.
|
2*ietb 6 vieibt iamp;tetlfrtbe 617. |
-^ernogtrt— ©tinbbolb ^u Cttent. tóetneg 51» |
^i( ^ónp in {omparbtni vuub 3(a(ta
nufj 'Nepern gebotn.
.Cbcflelöcvan Oetsso,
ïn'etptcebtbet-anber.
^S2cbtedtt'ë5)etobcttn8 König eewóUsjz. gefîotben 660.
JDietpveebtOct—--2'ictbö j.bftt——©vtmolOu»
öntt.
«ngefnitgen basflotïctQ. ^etmetan ju Äegenfpntg sjz.
©ret'mdb bet ctfî 09$,
2lt;öntg J^ect^ teteb Sertbavi cn8 7ö8.
^omg lt;gt;)0tt8gt; pted^t ©Otto» bettus öff».
©nttraut»©»« tvuöa KSm» gtntn3talt4«
f ta-----Äaubpreept
Kuta. nbsp;nbsp;Æanbobertus
bat ettöbt Ö. ^scymetan.
Ïdetb ö feebfï, 780,
Äontg •^.awg# preebt 4ugo» betens 690.
2lt;örttg Äi’gcn^ bred^r Kegmo* bmu8 69i.
©retmolö bet an— 0.7i5.0,€otbmt4n.
JDictbÖ ffe»—^aupteept benb 718, ^ugobettus 735.
ZRontg Äuft prédit Ätro« beetns 692,
Äöitig-^oi'» pteeVt 700»
ftilo tm Latein genannt bat ©fîetbo» fen/obetn mb ntbetn Sfltaeb / gefîtfft.
2gt;tc îwen ffnb beyb entfetjt von Keifet Kati bent groffen item fettet mb neepftge fiptcmfteunbauff einem Kctcbftagjn^n» gelbetm beytnem^tn bas doftetamp;arß am Kbetn verfpettt motben / nad; Cptifii©e* butt 788.
VttlOyïS.
Cbcffel.bctj.
Jbietb tgt;et8.
^SDie
^i( ^fÇfnk ^dfel/ï^on ten Stom ^e^ffr S'aïfé t'cß ©top fen/tvk Oufclbc fm vierDeen ^ucO Oer gèronïefen 3uengt;
êdtret'djTlSnfg fSe^ogenatißStantfetnü^anig Ifitd tVfavggvaff mJ^mbAnO. igulbend? »bev Äbem m ©rtlhcv }«3(nrovtfj». X«nö / noth bet Äöwev pvoHuiç
pipi'n»s7lt;5tiig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^lt;tugpred)t t«35rrtb(irtö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m^nggcitf 485«
0igpvelt;bf' ^lt;tQogfrt25t4b5amp;K5ttt'gamp;t'etlt; ÄmpveebtSfi« plutbilo pin ^cupfraut» / etn preebts tn Jtanefretd? inarfdvUeft fpreebt 5«. SCocbtcc^SntgÄautb^vö t» 3v»ntr««0|«n©gij»4|^d» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j tetd;,
Cnrhnan ^.fn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atndlölindrg^
^^ir^b^nbjpo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gr^fFczo.
b^nP«47. ^rcncFvcu-b/fatt ^4«#frautp3f4 feboff ?u into nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• obecno«becg/,r36c»0cc^o0balO lt;740, 35ifd;off 5» îEno:/ fie tfî gepo v. ej8, Sfnpgifd.
çogjrt25r«brtn» nbsp;nbsp;nbsp;tt «50'04. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m^rnbano/ îwCnc*
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»n«bds8j.
^tlôbrcdX- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pippts ober pf# ærbmdrrcbalfF/'^dffMtdpev/Âeb p«n?flt;in4gt;«M#^ graff/pfalggraffm Scan^rdàjf
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frautvplup bat nad?(Cbîbhgeb«cttntgt;arlt;î94.
tbvub. Äaroboben ^enjogen m Briefen »berwttnbê/jwVttefbtctnJótPuin geffiffrin pin pp Ö.Ätlbmb cm gcpçr/iPgePoiben 7i4.pin^a»p • feantp plntbtrub an^ Jûcj’etn.
jbrdgd^erQdgquot; mCampamo 708.
CatliTTaHd^. t'n** 5iancFvcid? pm ©e* mabl ©cbtpctnbilb «»^ Severn 74t.
(Svcnnolb iSeb^» jnavfdialcf m ^lancfieid;
»74’
^ÔKRfec^^linb ©efc^tpiffergff.
ÂdnO«Wt—•^tlbraub^er—Catlmann—ptptnus Âô^a, ©ropgunb—©cctff^cr çogmm Beyern/ Xnôn(b7ji, ntgm5c^d«t ' ÂtfdjofFjw 6bg7P»
# ^ù’tbbolô tnacfd^alcf m ^randicteb.
6bg7P»
mcç.
^. Vtls ©cma»
25ertbdpm0ex uitbel 708.
bd/hgtîttOPep bopn.
Catldia/i 31J—Cad bet gro0 •**fl77‘» erPCcurfcb RSintfcbec »eypt.
^ie
-ocr page 1130- -ocr page 1131-Sue jwdffee Safd / îJcn öfn gucpfiWen Würfle n / fo '35n^
cm fniïdc^V wie im fimftfcn ^ucamp; 2(ue«tini weih
^k (rAKtrifcßm Surfît»/
.^ereoaen/^dnt3vnamp;
Zlepftrin^ep* ecu.
^. ©tto/Äeyfe«: ^vnulpbs ïEoeb^ tevmnnns«.
^Dic dürften vnb j^ed^oge« in ‘^d^ cm/Davon Die ©raffen von lt;Sc^etem tommen/vnb bas jperçogtbumamp;bureb tin ^rauw an bit @ac^fen tommtn
Äuitpolb tnargß ßrßlfinO(fergt; reid;907.
^.■«Senvt'd) bet erf? 2lt;eifec 2(rnulpb8 Cocbt^t @on 93^.
2(rnulpb ^er^—Äertbolb ^ev^ çoginÂeyem çogtn25eyetn
937. Ätgtjw 948' Äegenfpwrg.
2\cyfcr Otto ber—ÄrßunXiifcboff grod mb etil }U Cöln geffop
^.■Scntid; 6 ctfl—2Ï»ïgt;»tblt;t ^^t““
575«
ben 50;.
niÄeycvn
çogtntn25eÿi ern. ^r 25ru# • ber ©raff lt;)ec mßn vnb àr« nolrfju öebetemr
æberb^tb ^-w^cyevn
Äeyfer Otto bet—Xm'tolffiS* gt;»— Wtlbelm Bt# «aber :R0nigin Bebwaben (tb«*^?« ÎTÏcinç
æbe entligenïw^e
JSeyem 98 j.
«8.
508,
J genfpntfl.
ZRcyferOfta ber brut loot.
®ttO^.lrt®d)W4 bett vnb 25ey ern
982.
^rßun^tfeboff-
•nSUtgfpurg
1019.
^cnricb ber «Mb
Äm ^beyern ppj.Äigt ?» Äegenfpnvg.
Äeyfec^enn'd)i5 ßtibermbittt ^. — in25eyetnio24.
^tgtjuJ^nrnberg.
©etpl 2lt;5ntg»rt tnVngem/bgtjn Pßlj^ttv.
|
^. ^neteb ber 4. Æmtbft^rt r««n ^«»^fv4»w inJóeyevnö.Kón gunb 25ruö 1015 |
2lt;eyrevdgt;ttenbc|ï ©voOen Cp(blt;* |
1 Ätgen jn ©frerbofen.
■S-^enrtd) ö c.in
tec.
-Beyern®. Äön» gunb ÄruOev @onio47.
Concab perças ï» Woemb»
Otto météos in Scanden.
^.^endtbin —Conrnb^.tn— JStaun ober 5t'Ancfen2(blbett 2lt;ernten ton. 25ßpfi ©regort? fetn©etnabel- Xn^tbüb fern berj juÄom J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©enißbei- 99j.
©ebbßtbÄifcboff—ÄetferConißb Conrab^erçog—25rß»25tfcboff jwÄegenfpwrg beranbev nbsp;nbsp;tn lernten io;y. 5« Wurzburg
»050* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»03p, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loyy, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104$.
2egnesÄeyfe«nb4t«adj«bfter« ÜRcyfet^cnricb ^ Conrab in benjrcs ©emobelß Äeyern ethtb berorttt^ertjog Keyern vertel jar regterr/mb nntbfblgenben Ot» in Weyern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benioyy.
teneyngefeçt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toys. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
Otto ein ößebf? -Set; tjog tn Weyern veiuibenioyo.
KeyRr ^enntb Hercog Conrob bev4.Keyfertn misernten'^.
JOeyevniioö. worben 1057.
Äuttbiilff^cr;i— ^cmrtnKiï»
tjogtnÄemten fd;offjwp«flßa, 1090. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1084.
lopo.
^IC
SXe ^renßcOdibf Xafel / 'Son ben ©rafff n von ba ©emW/ von ^berfpergz Deren imfûnfften ^ucb Sluentint mefVunggerf fc^idjt/fmö gebom auf; bem ©efe^kefet Herren lt;Iar(m«iw/ 2^wtflcn in Severn »nb XVcIfcfjcu Dauben.
3ff etfeJjUgen worben von öcnVngetit @tgbt»vamp;/lt;Sgt;otigt; 2)t(én (ffreffert nennt Äcylev2(rn»lpb nach Cbnfh ©eburr 907. Ätgt mit feine«: nn fein ©egt; feinen neebft gebornen kennet / in oem ^nwfjfrrti,wen jn^rey fing- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mnbet ^Srieff datinn er im pergon gibt/^nrum Oefjfelben Ärteffs «m erfren tag bej? Mlo^ nats Renner ju 5\egenfpmg/nad) Cbttlft ©eb«,rt88 8.inamp;Äncr|ren jaröeß Äeteb* 3(rnulpbi.
Äatbolb/igngel« ^onptmennfn Kernten/■^erçogîir# mnö fein ©emn* nnlpb auf? Äeycrn /ligt j« ©al^bwrgn* belsjs. ö.^manösKtreben.
WiKebirg.-----©raffiSberbarb—©raff Stolp er der nbsp;nbsp;©efforbenoyt. ligtm ^teyfmg.ærw
• nbsp;nbsp;nbsp;Oeterffpyt, erfi/Änifertpin fein ©efebwiftergothabenjn iSberfperg ©emabet nbsp;nbsp;nbsp;©a net Seba than ein Kireben gebawwet/ iff geweicht worben in« 570.,«r.
nrifb ioi9.2^icbarö—Siblperberanbev—^ulbfah auß Kernten fein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SUberabfein ©emabel æu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©emabel.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2?iefe 5 wenSSruber baben gelt; ffifft Kiebaeb «on-
WiUebirg.—XVeid;berg/2ib»—fSberbarb bet anö—Siöelperberbritt/ tiffin, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sibelbeit anß Saeb# fern ©emabl Kidy fen/^atgef}ifft©ei^ knö von 2itngt; fenfelb 1050.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bergew.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©1110 beybe in einem far geworben alo man jelr 1045. on Äeibs itrben/ vnnb mit ^jibmuet.-----©erbirgi.2(btiffin--Anirfgrt, fnen abgefrorben ber nam vnb Ötamm jw ©eifenfelb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber ©raffen voniCberfpergfr iffgewefen 3p8/p0fenpoig in ©fferrcie^/pfeffenba« fen/Äanquatan Oer Äaber/aUes gezogen auf ben alten Jörieffen itberfperg vn 25e neOietbeurn,
-ocr page 1133-^K Vfer^eÇenbe S^afel / ï^cn ter ©taffen Ven 2((torff/ 9Ïa^ Mcnfpur^/SImbergctv/fo man nmnt Wc ^efffen/m ni Nepern/ Äfrttffn/@ac^fen/2^uf«a/ju ©poke vnb @arlgt;mw ^cr^ogen gc# wefen pnb/vnb @taingabcn/9ïaiteii6itc^/ 2((f ensmûnfîcr geßtfft fja.
bcn/Oefc^tec^t »nb «gtam/tviebiefelbe beim im fcc^fj# ten ^HC^ 2{u(iKini ange jagen bnb befc^rUben*
XPelpböercrf? SinSonÜrifenbarbavnbiSn# Welpb^tn 2)ifcv Welpb ifÏgetvefï ein Sott
820. cFcl XPareins/fo gelebt haben bey 35eyernio7». pramen ^ängunben/ bie ein Cod? Äönig pipini vit Äeyfet Carls jey ten/nti^CbrifhSchutt 752. vnö
Conrab-----2^ubolpb bec 870. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erfî
Hubitbu 2lt;cyfee Äubwigs beft ». ©emubel/Äcif^v Carls bepx.tDut ter frScbJvcfler847.
ieriebohgtjuÄm bergeu/ba ein f lo freege^hffe,
^ceid? ö i.bat bie—35arbo vo ben
^enti4 berS.^.-inJèeyetnuzj,
ter geween 01 XVelpbenöeg 5. vit Welpben öefj 4. ^ertjogéin ^evn ten Qdjipetfer dbïud^gert .^teru^ falem gejogeny vno tm wiber beun fa been tn Per ^Jnfel Zypern geffor» Pen HOI.
■XPdpb^-ütÄejf cvn nip.
^enrid? ber 9.^.—Conrab ein—Welpb ^erçog juSpolet/Ulaig
in Äeyern/Öaeb fenvnblCwfci«
münd)
lUJr
araffinUnp cm.
tnünlt;bvon2itn#' berget» gê2Hton8 món fier bin dit.
JDenmcerfccn «treneft 880.
ÄnitgartÄSnigin in /franefreieb vnb Äeycrn/fc Sebwefiet.
i^cncicb ö^c nbsp;nbsp;nbsp;i^atn von /^obenmatt fein©c^
anbev. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mabel.
JUtboiffbet—S.Conrab 25i^—Ættd;o. anbev. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feboffmCoft^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
540. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niç 97«.
Ï)erobgeflt;bricbcn breyee Sd:mefïev ^ubdba 3lt;eyfec .Snbendjö beft i.tHutrec Sopbia tHarg» graffin in Sreiermarrf/ tnatbilbÖïraffinvóPob* burg vnb Sulçbad/WulfbUb von pvegniç/ligt ju Wclfe^brnn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}
Welpb ligt ju Stain gaben ii«9.'^err ju Saroinia bat Stam gaben getnffe/b a cv ligt 119t. nbsp;nbsp;•
^cnr(d)berii..S. 3ftvon Saebfen vnnb Äeyem in Äeyevn/ vnb burd? Äcyfcr ^ribcrieben 2^rba^ Saebfen vetttic» roflam fernen Petter vertriben/v» bentiSo, nbsp;nbsp;nbsp;in iLngeUanb verfugt worben/
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat allein JSvauiifdimcigbebalte/
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;batbieStattMlimdien gebäumt/
welpbberx.^tni nbsp;nbsp;^atJiltonsmnnftecgetveytect/ | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifï geftorben nsj.
ça fetn ©einabel ba fie bann ligt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^entiebgt;»25raw nbsp;nbsp;Seine Äröbec Äeypv Ögt;ttobec
gefîorben 980. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febwetg pfalç# 4.ge(îorbenizi8. vnb Wilbebn^i’
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graffam Äbem îu25raû(cb»»eig/,mbatôiepfalç
Kubolffoerbritt 3ra fein ©emabl vonÄningen am
J^obenfee loio.
ntf,
am Äbein geliben Äeyfer ^enrieb bec e. Xlad? beft abfïerben ifïbie
XPelpbb^tbtrtb »047».
^mibraut von ®Iid;fjberg fein i^an^frautt) Q.7lt;üngunö ©dwei* fer/Xid;linö©raffin;ui£bevfpeig/ fetn Öwebefïer/fetn Ämö ^enn^ ifiöin MgtjuÆôn ïnufdjentnei^ vnö po^en »mbPommen,
pfalçnin Xbem verlieben wotö2 ïgt;»td;7^cifer5ttbencbcnöêönberii «^erçogen Änötrigen bem 1. nn^ Äeyem/Ö (einen Son ^ertjog ©t* ten veemebUt bett ^Mnwe» 2(grf nefen/ befj obgentelrê pfaltjgraff ^cuneben ^od)tcr/2Ufo bic pfalg an^bemdt bomen nnbie ,Snvfïen vonÄcyem,
»?elpbbev4.^. SeinfebivefîerÂûngûbmarg gt;mgarbmarg—2(gne8 ^.in^ey tnÄcrnten/ifion graff2tçoju2(ft©emabel/itSon graffin ju 254» ernpfalçgt«fgt; itrbengeftoti« XPelpb lt;gt;ctçog in Xgt;cyetn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pen. fin am Äbem.
ben 10«.
b mj
^ie
-ocr page 1134-5Mr fönff^tÇenbe XafeI / 'Son ben alten ^anggvaffen bon Cfurreid^fü îgt;«r(amp; ^evfa/ Möniß/Sürftni m ‘Severn gefeit fint) tvorkn/ivic tm foc^^ten ® «dj 3«? «rtw gemelbet wiet.
©crolööev ©vafFaulïöet^etcfccnaw/^tlOegartien/ evfï. Äeyfev €ölßöe^gvoflcnlt;Bgt;£tnabel825«:»ö/ ifî von fetnem Q^tv«gcr / bet cell tHarg;« 0i-4fFgcrt(Zgt;|ïcvtcicb/fo barank bte^«unen vereneben beu/gefegt wotöcn/evfcblagen tn einem ^elbfïrettyps.
©evo 0 ber Äeyfev Äwbtvigs be^ erfJen tHarggveff öttber. 82;.
Wilhelm.—iÇngelfcVal. Äontg Änbwtgs beß etfren »nb «rtberiv and? Äontg (Carls« manns tn^eyern/XHarggraf» fen©ebvôber882.
itirbo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^eyfer (Carls be^ brittêîîJarggrafF 888.
iengclbiff. nbsp;nbsp;nbsp;îReyfcc 2(rn»lpbs3:od;termanncntreçe
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• spy.
Xuttbolb. nbsp;nbsp;nbsp;2lt;èmg Äubwigs vnb Äeyfer Bernulphs
tüarggraff/eyngefeçt 8py. ifî von ben Vits« gern erfebiagen poy.von bem berFomen all ^ürUen vó Âeycrn/fo3îgt;eyernvnbtcpfalç alknrbalben regtern .2tblbctt fem ©rmabl cn^oebrer Ctten/ ^erçogm tn Öaebfm/ ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb @d)tvefïer;^etfer Vertrieben belJerfiê.
s5rbo.
• Änger. Vermöge 3(rrt»Ipb85ïn25ertbolbstn35ey f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eirt/be^ obgemclbtcrt Äu ttbbolben bótten/ • ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;insirggraif 548.
©artb ©raff Verwog Vertrieben befjerfîert m^Seyem eîvabtps8. Îîïarggraff/9J5.
25nrebart Verflog Venrtdxn bef; artbeten in25cygt; ïnarggraff. crnXnatgraifgeftorben 97?.
Ämf polb bet anber, ©efe^titttöffertêt'ebvon^eyret ©tten bem anbermvnb ©ttenVetQogen tn Äey«« ern vnbödwaben 976.(Çm Son Verwog iCberbarbs tn Äeyern/cm iCnefel Verwog 2»rrt«lpü tn Jamp;eygm/gefîo then 994.
V-^^rntfin Ventteb
Sd^ivabêfetrt 1018.
©cmabl ©ts« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
fala. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Snefffort xnarggraffVenti'eb fèin Son i6rntï vnb Verman/ von benen Fomen bte Verwogen von seringen vnb Änrgnnb.
poppo—2tlbrcebt toys.
Äuttbolb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(6enfî
1042. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107$.
Anttbbolb
iipa.
S.Ättttbbolb nj?«
VVennd^ö—Ämibbolb V—®kb 251«« lo.mJöeyern «n^eyeren feboffyn 5rcy* vnbi.V tn ligejumV* fing Vtfïbrien ©fferteteb/ (Creutjbey febretbcruyj.
£tgtynWten Wien. jitbenSebottcn/geftotben 1177.
3t SebwefïetJSertba etn (Éemabl Ven ridjen ©raffen yw Ktetenborg/ ligt ïw^es« genfpnrg ju ben Sebotten 1141.
|
ao)J?5 *58« «jqsn^jqa 4)13433^ nbsp;nbsp;nbsp;‘«.wiins (Î0 M0(XM3{|4Ç£ M3Q QUV^' Süq ^Jjj© HlgoÜ43lt;gt; »vq aq40{i3gqv«3q4gs;«0£JC ,öap3Q'43.pvq® |
‘-•t3dtt4Çf4lt;ïgt;34qi30 /^qUA44t4«3’ïgt;/ 04nq,lV42 «OA «3£v4004»£V4 /043qU344Jj; «0«, •«341143^111 «3^040) 3,1Q «304001000439-lUlj0OÜ43'^ M,434|U0d q4VH 9«i( /2q4Oi/30 «3942gt;«lt;? ^dgj «00 lt;pu«39 |
•49jqgt;0 J^ S3«qo^ «öA 9lt;Jloqj3.j(2jitlt;.i0Ö3V£n einig wg^diöaj^nv^MpJ ui3|vjn.i3i'ïgt; gaötx «‘’Q IHif M430MÖL matpau »’jüHg^Rt 40^30SuiQ^^q^ôà^pq tutcÿ gifiqtt.ir{/ii343i(l iiciA «34 6312« itp^adusjjgj 494330 5» ^
*ïgll Jgt;4Vl(U3 #4534© «4 00043^
ii43 339 43^1*90
-tsn 4Q434A 43q43^»q0
•43444021143
*A3qï'Ut«3444V^3qfT(pU«3^0O$4 -ónt a3^4lt;.4qSolt;ö «nv4jgttt)^H43ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiod44tty
‘«n43||
lt;3lt;«44© «3Q}0d
‘jül^^ÓQtt'« .«l'y 'Ö f}l3y «« tl W3jl3£/^ A qjVlÖ lt;^H»^«I3j 2940^1
*»Hÿ43djV(yj; — #30'{339 43.pVQ©
•0’^0
•43q«R
33a43^tgt;9CÏ)
‘439
#114^2 II43JMOIH
a39^oöoij)|o4.i«ïf
'LSot
34.149 439 9V4M0J
•iioi
lt;O3043qi«jj; 0110 jy404i)C009di3aX
•ffÏOlUOQ
S9»4«02«3J pi«30qog39 439
#M{1 439 91’41102
■*6£o«
«394O{J30J{oi
303j4M3 43dj39)j:
•ïlO14391t4Ç{;
‘i ^39 Ü4O034lt;g)
{|dV$t9V4H02
|
a3Q43jPt»90 ♦^4VIO4^Ó^)0 4gt;q «04 «ïjy V4e^4 v^^ «441 v A^G |
•lt;^8^ q4W|)C«4394U «f 40,9 / «O© «43 #43^M4’98q|oq4 *’’Ä ip.URIO^ ^ *«44«4^^ «4 «^^0^45^ «^41« 34(J |
‘în^îFufKîpttJ^jnQsw
^£(fp)J «tl 0n«t4«4tt)^ «3434 /p W«l43(U4ggt; 43a ^«V «3jy«46ß4«^(;
(3Md/«34M43^ Mj U3^0^44^ MJQ «0^ /ppS 3QW?^3^^?J AI®
-ocr page 1136-C’a fi6f n^f Çlt;nî»f Xafel/^ekÇf ßfßff (fft We ©raffeii tô vû-tenber^/graiburg vnbSibertaw/pfal^övaffen oOcrlAiiW^mffcn in ^fpern/.^frçogcn m ^emten/öe«« im fec^pun 25»c^ 2lt;ueiK int melfcimg gefc^ic^f.
0.^rttamp;ngt;13/(BtQblpVoff JUSdiQj« nbsp;nbsp;©rrtff^rt'öettdj
buvg/ioxp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fern »ruôev/Ât^jAtb fctit ^gußfmww.
0«ïgt;f«îgt;.—2ffigelbtcd;t voit Â4uent.
lt;Pgctrci4? v»ö Cwïlwrg» 2(ngelbved?t réin i^«M^fr«w«gt;èffîgt; Wignox.
0effn'O/^ijiUfctit^—^dttwfgærçbfÿ—Stngdbte^jt^t*—^envt'dj^erçog — 23^rnb4Vtt voit ©emabdwojlÂt* fc^otFîuXnatôei», i5ogin2lt;crHten/Vlt; m^erntert/hfltjw Ôtrwdpfinc.
bena«ii4o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;burg. taÇeinamp;emaïyeldhi amp;oyn, genîwSoynit43,
©etfriö dtelbeit ^4tl»wt'g 35tfd?off—Vlndj^erçog tn—2(ngelbred?ttnnvg—Ä4pot ©raff;«
*‘^4’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- jn^egenfpnrg Äemten/Ägnes gnifFïuCratbuvg/ 3(«cnberg gefror» »147, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»i8y, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben 1130.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tbdbney.
©dfnö—^eiïin'd)—(Dttaamp;utf ^etman^ee^—^. ^entid) in T^ungunö Âifcboff. pbemuînss. çoginl^erm i^ernten/ers’ ‘•y» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ten. trunden «uff
K« pot înôrglt;—^entidf S^^7n€vaif ©M|fî»2(r* bwtg/pfalQ^s tenberg 1x4t. gwfftnÄeyi« ernt
Xtgen0ll;u00yn.
Dem ttleer. 1161.
XïJetnbgrô UX9,
tartman üTörg—ÄrtpotpfalßgröfF gr4ffy»lt;Ci;4tgt; nbsp;nbsp;nbsp;in25eyevn/2toeb
biii'gix37- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vettfei'n^em«^
bei 1x43.
Ätg^HJwpomgfttben.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iClfOramp;flrtnynWew
Penberg.
)?l«lt;b ÿSerçog in—J5emb#rP ^erçog ziemten. in Meinten
25«ntVlt;*’^^’“~Pb«l«P ÔFtçbtfiboff—Vind? ^.tn Rem* 5« 6aloburgpngt; tenonl£tbenge» trwrtbswï^gU- RotbenusS-
^i)i(
-ocr page 1137-?)fe acÇ^eÇf nbe Saft f/®f life an^efgt MeStpfc^afft Wb ©luccfficn Ocr ©raffen von ^urg^aufen/vnV (^d^ala/X^cgt su Oîam^hofen vnö 5t(oßf re ©ana paere su ©alçbura.
|
Âtbcm2(wv#lt;t)^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blt;ît gt;n cn»Ôvgt ^m®e;àgn ^ ^atamp;njt'g^vt'««—StgbßvOvoit 0er«rtfem©c @cbûUwK»vg ino^diojo, brtwfenioöo, fgcbÆrtnî'grôff—Âotbo gebotn ©tgbJrb î» ÄC m Äcyem «05. it«lt;bfctnsXgt;rtt genfpwrgent» 0cfîotbcnîttÂCi« tcv81001104. b««ptuo4. genfpurg- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Sigblt;tvô 00 ©y» ï«s/©opbt«|cit» iSfcm^bel- ^eintidi von S—©tgbôtô '’ô—©ebbneo ©raff ©cbal m lôtcirt ©d?«l« (Staff von ^uvgb^u^ »efwU genant j» burgban? fcnuip.^tarein «js. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu. 0einab«b ^entteb “8tf,—0igbatÖ nStf, ®ebb«vamp;/©o# pbi« ®e |
jamp;fetndKtn ©adf^« Kegenwetz—^ntinb.—35«'tcbtJttt» ©•SOïat^tïö «n ïOïutfer .^epfer X)tan btfj erteil bub ^cyçog ftciimcbs in Severn )r 0t^tvcßev, ZÖotbt Koting, 3Ôotb» Noting fein Ocb* tev^rtötnt^obgeü’ nicken partirtd;tf * ©etnabek |
n(S
3’îII.«ô lt;Ϋlt;* ’P?a 3,0 43jn»q9«Ö© 494}f3(« /n4ttq«3jpax/«3qda{juaqi3ax/ß«0w3^4ü3OQg4jQHlt;x/ö9MtM9« /«.i?p6pö/^tJtpvdJi(X/Qi?Ju?Jps) «^ «a4H3tMnuo£u «j^j» qua w?jj3u^ «35 göv twffoo®
•S0TlH3Q «o« «30014)3 «3 403) 43QO440
•84n«34öq
#30 4031430 0410
•4gt;»dJ •uw»tt£t»HJq
’'P444ax«lt; nbsp;nbsp;lt;4O5/04t4qÜlV0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ïg«^
JJt«40Q«O;j(gt; 430 lWÜ«3£V;n£JJOlpJ «43X3^^«»
♦o4n«a0»jlt;^43 0M(j)a3Qn4çc«pJ 'oGiqQamp;uia^u]^ cp^p V£U QVSUO^
•ilt;ïnH43
^•^3Çf «43^040
*HV,( 430 0440--.HÏÜ45ï q4)4«O0--0OÓ43lt;^ 0440--ÓlOjd tp.443Q.14ÿ
•îZn^JUÇilt QV4H05 «00
*9Sn
4gt;»dJl3«iett ftfjjt)40ültljd
•Sin Mt){pV^
‘»•hn
•ifiK^JUMflX HP44,WQ 43« «43 ?3^©s^a’tgt;.p3ï
*43Q«1^ «PJ^P.UKX
«.’3j'8^»lQlt;^W3fi) nbsp;nbsp;U36v)(^|43
«ÏHf l© 4031 «,J3j(3ijQ4a».w»*M QaoQqa® gtt4Çc 43Q qd]0U4K;—p^ uy^ QO4UOJ «pJ-iZn qosuo3
QUA ^.ua4|i7--^Q^aiA 33Q OJÏQ
•xon i|40(jg43(J
‘«30 ÿOÎ301«3t»J e!fl431^«3043Q
*gt;«4Çf«l3«,l3j4.JMI
Qaj4U4?Ç['4jJllJ
#30 40^ / P4»UI 30U4?jG13qpQ)t
“Jfl^a Ui 0440
-04td î^’lPÇti’O»«* ^?fi) UI?J Q V4U03) ♦OIV^JVQ?
M(X«O0,I'J?lt;pOdJ ‘0H,lQ4Od «13 #P441(XH «£ JJO40 430U»430 440.4ïgï Q40q«43$C--#ÓJ0jd ï ? 0440
•uj^p^JS)
’Wiwjofe
•dZ,01 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Wgt;l|30mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
•isoi«30ö£30 nbsp;nbsp;s’lt;P»dJ,»lt;X40lt;lpQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘pqotu
««3I»Jn43C«30 nbsp;DU«30«13jt)01£O^ nbsp;#30«I3j4144
•0501 (ÏJPICX---4)43 430 43ffgt;33!---43Q«0 43Q 0440---*03Çt /qd]t4«4K;
U436jvp0
«1»^V(^
•HOWUIW^© ft( 04«dJ *303^ «t 40,tfofoi 4I3j«3j430 JJ3,445C Jjjlp tU10tt3£|j,4/«O0-xt4q»q30 44’4 /04ttdJU303'S' «£2jO4004nÇJ/4O^ 04«q«343.J^043djMaqJC «i 3104©
•0-1*014111140(5 gaq 04«q ^U?4p^C ^IfJI’WÇf 3tpJlU13407r «34 1» tH3«13 «4 0HttGpUI H13j4tt44 Ï43Q
'pqvtu
'3@U13jO4 (pUH3^4^13^/0U,4jl34£«f 404-^? H^'p.W430 0440--43Q0q0ÇC
•49lt;3Hlt;,
•44444 4U1I0« 'lUJU^p^
#4011114110441(2041 43qq oj / tpttqp© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
«3(pJ,I«434f ^ «3410 Uil 0tt3£ 4^0 lj£- .^ g g g„,J
.434^ «£40O(X •t661)43 0 OqO^--'44000,19
•ï)Z(S iHti40lt;5 ^3o/uo4atu^alt;5£‘0
fl£ iJt «3OUOq4OA04ndJ«303^ Ui Oj
^3142;;Matpj4U)34»^ tU3«13 «4Qtoqi 332f«.4 4«3U43Q«O43OO440 4aj43^
33qtgt; / 43q«43lt;XX «4 «3U«3« 3(p4H9^ 'Opqua^ quot;Piö 113411 UI3«I3 «1 ^ndJU303^
30« M30Oiq543/«43X3^BUI«qi0o£t
43^^30 3040014Û3J4H3 «3JJO40 «3Q
0140 43jj3^ 0.1110 {J1/«43X3ÇC «4
*1’{|M9£tÏ «l’dtlt 43410|^«3ait104p «430 «154lt;tdJ tI303gt;f «4 40413.4Q/rt4ttO4jgttO9«43lt;i3^ Ut «300043^
•«43
S040q43q3ïf 0OÛ43^Ott4lt;2f «13/U43 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
X3$C«4Sqdltt«4K:0o£l4a'ïgt;«O©M.43 #4300 «ÖA «34|43g3O(p44«3'ÿ/Oq44Qn£lt;nnO4g?34p«lt;p0«l^
il,4/ 4lt;«nvq 4)3j 3.40 «43,43^0 40*^ nbsp;nbsp;qdin«4K;J1O40 /«0tM43^ 1)^40 4««o«30 4qoq30 4304442;; «p 40^?
•llKMJ^JtfQ
#301111111311)^, Qing^ ti3qu3gt( tui «sasq/SutJów^ fjno^
#0}ÏO(^ gjQ ï90Ö6/'’W'’ll’)VQ;' ut U56oÖ43lt;^ U43Ü3QS «^ ^«VCf ^JQ U^jjVjß
'’(ItI»5(l««U»Jj»16Ö|»J(i/toj»§(j/iWt»$»(3;/q3»(lJp„i®/6Mqi»Mtgt;®
/iwuiqïQ «oq U3ijvilt;a «jq iwa / )3jvx 3q«ï^3^«n3W 3.1(2;
-ocr page 1139-©te fill wib ^»m|lt;âfU Safel/ ^fn ben ©enSfen von @«l^^ fcacV/vnïJ^flnbgrauciîVon (StcpHni^ûi 'Deren un fibenOen'^id;
StucnttntgeOac^twirt
|
^ie ^raffen von 0un^6acb/5lt;*ßcl 2(mcrt^a(/?Öoßt 5» ^tOermünßer 5« Tve^eufpurj. Öiinftju ^eubfeb »unO Cötïelbevg Änwccrad;. ©ebb« vo 15 erff. •—— -----j^ermcn lt;E,i,fcl ©t»ltjbalt;bgcbrt« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bn^ißnio^o. wet nemgavö ©C«l4bh Äertngetöcr et-fr gethrft lompweg Äcwolgrtöe. Cnftel 11X0.2(öclbeit von Wolfirttj kaufen fetn ©est mabei/fetn 0£bt»cfeevXgt;t« ^. ängdptefbtß m 2lt;eitt^ ten ©emcbel/ »nOÄwbt# gatt ©eäfftn 5» Vobburg. ©ebbartbet ïïlatbilb pin ©emabd anbet 1150. ^dntteben bcff «dite ^ec^ Bogen tn Severn (Eoditer/ ptn ©ebtveffee ©erbtaut Ä5intfd;e Äeifetfn/ Cb»«' raben beff batten knuff' frantv / vnbÄettba ober^ rena ©ned^tfebe Äetfenn ^aufffrantv Reifer ma# nudts ligt ?» Caird/babm gefubvr vonÆoitfîanttno^ pel nach tob (tes ©mabls. ^Ibdb geteebtreb befpina. 25erirtgec bec ©dn febjvefïet ©opbta anbetiiGj. ©taff kaporen von^ben berg vnb lèlff ©raff Xapo ten jn 2trttnbetg iSaiif^ frant» 2(lbdt von lHeb# ltngfetn©emabU ©ebbarö bet-------matbtl ©va» lent 118;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fïn 4bn Crat burg/fr ©e. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mabd i6n» gdpreebt. German êjab--Otto noo. Otto ^ ïw 2tmcrtba?fêtnlebtet ©ertranb ein mutter Ktd^ffle Äatfer Æutbers beg anbern ©emabelz ©opbia ©raftn jn Stnbeebg/25erta ©emabelOïnbolpb» von Kemfdb zpetrtffa ©emit bdO«0«sppnöd?JVCmfuvt/iv ^niebetbatt vno©lt;bb«« ÄtWPfF 5» 2lid;Itatt/e weblt 107; .geflow ben lo^s. |
^Dtc^anVgrajTcn von^tep^hn^ vnö 0tau|fam Dkcuß/©raffen suCXtetniburgZ Galminç Jtcngfclb/'-Surg ©raffen jnO^egen«» fpttrg/5jtrrettj»9{or. ÄMprccbt/.T5ilk Ætrt ©on Sabonis von 2{i» branö fem ©c» benfperg vnnö Ätubec 2iffwetrt ma bel 1050- ©taffen von pogen. ^envtebgefïor^ benut 3etMfalt;gt; kmiooi. ?;f dtbarö von ©ffetteieb fern ©emabel- 3Ïor. -ïnang3rm# gatb feingc:» ntabU eSaben gefïifft Kot boy'libellés fp^rg- aUbte^tiijj, Otto bat ga# fïifft Walbet# bacb. «-Vblbdt »Snfo gin tn Vngetn. Xtgt 5uïlt;egenfp«rg ?tt©anct4eime van Zsivd;vbui7ti4t. jSieitvieb Burg graffjuÄegen fpurgiiG2. »etta©. JEfnpolbs von ©fïerrdeb^oebter fetn ©emabelligt ïuXe genfpnrgïo,ben ©ebot# fcn/fvßn.Svtbcticb/^ett vid;;©tto/Xnitnd;. ©ttb Æanb# Ö^aff/ 2(bd# beftdnScbJvefïer^cr.# Bog Orten tn 25eyern fetn ©ernabb) v Öón ©t to^enrteb ^rtberteb. ^bgefiotbanuS;, |
©ù jWfi; tub jWfKfîigfteXafef/^on bett ©riffen von ‘^eÇv-burg »nîgt; öe« ©raffen von ^ogen/Deren tm fibenöen ^uefj ^«enoni md^undgefc^lc^t.
^û Giraffen von ^o^cttZ ‘23(nücnlt;’ berg Z^öogt De^ ©otto^auf? iXegenfpurg/oer ganç 2!I?alCi Witterfcls/ ^alcfcnftniiift /,r gtwefen/af«* jogenauf; ben alten QSricffcnvnb ®d)rifftcn ju OQibtrn tub öbernyUac^ »ob IWnibcnbera.
^öfc ^raffen m X^ohbur^/ STlarji* graffen ju Q'^amb/cM 5?ei»vmar£f/^f5o# genaue torn alten 35rlc(TfnDn!»b2(ntiqBit«fa bet^I^* ßer ®. j^eimrtan J« Qïegeufpurg/ Oîeit^enbacî)/vnb OîiCnn»
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Uçtuo^. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
®tlt;
-ocr page 1141-©te bra) vnb ^wm^i'gftc Xafd/^on ben ©raffen eon ^(raeî/ ßoßrn*
)gt;'')rt'0icf|ui/Cliitt\l;tt/a)clffrai!f\ui(yni/5;^uiffii/lt;f)ainvcr/6
eogen $u ^armdficn/SV^aan/^ortlanO/ O^argraffen 511 ^parnc^/^fafç^
KatboUvabt
iS«tba0.—5«be«(b ben.—Q. Â^bt Conrabs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj8,
ZÜntter.
ietb/Sfodbeyt batöoyngthtfr
^o^entvarr
Äapot ■^emm« bar îCbtrbawptc» wibct gekifft.
Raufen Bep OJeurnt, iCrçbifcboff—©igmav.
?» tn«n9 [
—^ribeneb becanbev—©ebbatb CbM^Sunb 25tfd)offï»
KegenfpMvfj.
1020»
Wamp;ww
__Oftboff
Äntrpolöiojs.
©ignwr.
haben '^henwatt flefhffr.
Convab.—3frno!pff bar—^^nberteb bet brirtpenant Qt^mac. ©eiffcl gefïifft nbsp;nbsp;Äod^/ligt ;» ö.^lafi tm
»080, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6(b«’aroip«lb.
ÎQoIlfrabBaufcn
3(tCt
©fc2(bclbett—;SertboIb bev 1.—pop hgt ?»—©ebbatb» 1004. 6opbta «jt. ionftonn#
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nopd.
^eiitf(b/35t'ÿ—OttÄa»n‘ra3öettolb ö anö—poppö fcboff?ttXegc IIZZ»
fpurgiiîî-
ïHarggcaff?» «?u ^tfïervetcb2(g» nes von VZeuw^
I bucg 1102.
ecuncbujg.—Xwfrbblb—2(bdb«t?»—©nuffig ;SevtboIb bev—©r:»iflt;bofFï»—'0.tna—0.i6Hpbe-QulçPnd;. na lijs .b«rtlt;,abagt;ig Babenberg . nlbuffo. mtanSo.
1188.
S»9öt
©etfil®' 5» Äerg m ©ibwai* be«.
popo Ätia^ofF—Äectolb bec 4.—ïnarbtib ?»25abcnberg ^.Uleran/Stg» ©räffin?» »24?. nes »on ©fïeo ©otç.
renb 1240.
©evbrawt0—Ö:fïenpved)t—©t-^i-Zneran—^cHitcbmac—0. ^abwtai—^ ^*^^^^“^^ Pf^‘90raffï» gtaffj».^ifJo» é.polnobec
2^4npngern, benbergu^s. JÖMogunbu^Jea veidpuiS.
04«« 1234.
ecbieff.
JSertbob/ pnmard; 5» 2(gU n^if
Stgncs^.^tt 0ficvrctcb enb ^ecnlt;
©ttberktfJ 1248,
ten.
?)tf wer vnb jwenijgfte Xafvl/^^cn ben ©raffen von ^«11/ vntgt; Oen éraffen von Salrfcnfteitt/Oaen im ftebenOen ^«camp; 2(uenttni mclöunß gefc^tc^^
©k ©mffenvon Çan/ imOburg/ ^ajferbura.
Wavmunö ÄtgtjuXeöenfpuvß loio. nbsp;nbsp;nbsp;J» ® • ^enttern n tn
@.3óencï)tcre»lt;£4plt;gt; peilê/bat©, ■^cym« wnÄat geben.
Jêngelprecb hgt jn^egenfpneg lOJO,
iCngelprecbItgtïw
Settl/Uictbilb |ein ©ein«bl ‘087.
iCrtgclpred^t/^rtb gt;»tgfem©cm»l)l
1158,
Jamp;ietri47/'^c!tc4—©ebbavö USS. few 0emnbel nbsp;nbsp;£orbev ju^eü
upx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^et^erg nm
€o»t«ö / jKÓngnnb—Ï)ietticb few ©em«bl vee 124%.
teteben 1247.
5r 0cbirefffr.
Lignes ^.tn]5nyern apfalograffn jn Wit» tcl^böd;.
©fc ©raffen von Saïefenfrein/ Tïentvbur^/'SJef am / JpaOmerfperg/ 2(ntwurt/.^)ormpnn/2(9blm0/ 0303t C£c®cttbbcuflt;r0a!çbHrg/'Xgt;r)itei'ff/ Äiemfe.
Äölt;boio4o,
èertanpioyo,
Ä«öolpb/®ce;f—•—Wolfger.
ttßUö toso.
6tgbof/2(belbcit—^«Ibfnl 2(bt w—;amp;etnb«tö—^errnnb ent»
1154. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îtegeenfé iin. gmb. wurtnoo.
0igbot/£wit--GetOrrtiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©igbot Oec
gaeö 1181. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Octrt.
0tgbot ö vierOt—CiwoJSifd^off “Äupveebt öbt—^tiöcnnnm. ■étloegncb. Äegenfpneg, tegecfeiiSs.
©ibot bet funfft—€b »quot;V.
1242.
0tgbor 0 feepfft.-----3cmg4cO fefn ®ew«bl/er tfî evinórOt wor* Oen tn etnem Äßö ïuXïeuïcbuvg/oberbölb tnônlt;ben/ifî l'eçt etn jeebroeben è««ff/geb5* cet ben tneiffelvetnecn 54 / «m ftebeuOen r,2g Oeff Wewnjonßtö/1271,
©ejogen «nff ben nUen 25rteffen su Âegenfpncg/'XrÜl/©cbefftUvn/nt'bern2(lt4lt;b/Kelt; geiifpMcgWeyacn/^rey fing.
.©ie
Siiffûnff vnls^wcnifâfte ^afd/'^ön^en ©raffen ven
55îo^6wrg/^e(^^9mutttgt;/t)nî) t^cn ©raffen von ^ungauw/
l . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ofrentrnffebenüftt^uc^ Zonnige#
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tac^t Wiröt.
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^k ©raffen vonS5?off ^ie ©raffen vö£c# ^fe ©raffen vort Snn^
tufd ^efunfen m Den alten gnmnD/^raifpady^urcf ganmin^ternten/ieonfperg/
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©c^rifffenamp;eöSnfft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjciin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ahVtr^fav/-®««»#’
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vafdbfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tera.
|
jSdmpredjt |
Vertol |
gt;1104. ^t®*«^ tnttbdffenfitff |
ibtetmat |
iCin ©on Pabont» | ||
|
KttrfOntï»—»ertbol»— Äbein 61.1078. erçbtrebofFîw ^nrö» ©ftlnburg »050. 35»tFb«v0 öevaiiOcc ©ertrn«». »utFOarö—mirées 6^23ene6t'C^ nbsp;nbsp;nbsp;1147, »148. Cont«ö Oec et «00. Conrad 6—^yrt^—JSettoIö z.^enedtetn 1x51. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«jij.. |
ócnn' êenrtd; anöc ^Sennd dritt 25erto devant «41. Äenrtd vterdt |
ten. Luitgard fetn ©emabel bat *mo. Semteifets bdnvdasntan nennt jRetff* b«m. der——XVolrabt-ÖO.
'd/ 2tdelbeit fetn ge ler mabl bat gettifft ©ebonfdd.
|
»0I 2)ov 25ot «C 25ol «bei ip’ Wer « SOte Wen gt;X5 |
ojo. von 3tbenfperg bat ge ftifft Q-Vett j» newtP mareVander^od. ram enberg» ram ï. • ram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÆavd ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«so. bardt----»—genramp;b Con ^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( radxi8j. 'tiger______'Vlrtc/ï)e^ 37. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(band^^e •;lt;.i?^*i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•öenfpatg» ?ac^ • ^nfdfen | ||
|
xxi8, Conrad der j.—2HbrecVt. geding fern ©entail ixffgt; Conrad der nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« vferdtvnd Urft «81, |
Jöcrdjoldder dtltt«5lt;S. 35ertbold der--©ebbart, »lerdtijxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jöifdjoff jw3tlt;baart ’3Î7« SSertboIdder—^enneb der j.iïX4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.t]x4t. |
ï. |
A.gt;fcnu;un 1x83. 0etn©5»Sertt bard/^einrieb» | |||
|
«J08. |
‘ «embard | |||||
©If ^(Vfiifngfte Xafef / '^on ©fpfeÇofft ba dürfte « fc ^f Boren ftnb n«^ ben *Pfaf^3rlt;en non ®tf felfpd^/
£^»^lt;0) lgt;e^^?a«^iu Severn/ vnO fc^t ^e^cm regkren/vnts itn fibeîîkn vnD achten ^uef;
OttopfalçgtafF »on^rteelfpöd) Xt'-’iögrafT bef? éSrtM^JU^cyevtt ^tn^eyevnuSj.
5enî*«‘lt;b Äeyfet ^nOcndis bef? erfte« / fonwnnent 25« vbavöfpMn/fff M» fth M SSeyern gefeestwoeben/baman jak 1190.hgt ju @d;etet;n/2(gneö0i;afftnvbil WaflcvbMrgfetn^^an^fraww/nls ake Äneffennjetflen*
Xnbolph pfaltj* ac«ff«m Äbeitt
Xnbw^ bet tf. CyrolJöranbe« benburgipu
XlTeinbartab« gelbtbcnijGj.
matbilb ©taf—Ätibwig/erRo^ fin von Sirtenjs d;f « von einem
Petg. nat-ttjȀelhetm
»23iÄabont(afein
Öemahel«
^at bie pfalç amtfshem von ^eyfet ^nbetieben bem anbetn/als ma» )vU ttO^l (Ebtikt ©ebuvt Mij.vetbient vnb etobett/ligt j« Sebe^fvn.
0^08 4.2(grtc« fern gemabb^f»’* ttdje pfal^gcafF m» ^bem^. J» ^vaunfebweig ^Locbtec ixyj.
X)krrt ’25û?itn ^fa($ am Ovhein
RlßXJwffcbe—€fbpbia©cäp—Äuhng bet 2.----—
Vnbjult;)tetugt; nbsp;nbsp;fm5ult;\tr^^ miitbtloÄcifec
falemÄöntgt; betg. J^ub«lpb3 «Eoebü gm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tedem©ema.
bei 1494»
^törm Q^fper« vob 5ïorööa4«ó«t allju^.(»nlgt;ebufiitt ^^kßet 0e^ lignitl^nl.
--------^enttcbbw.äei^ an^'Vngemfein (Semabft
1290.
• 5tibtilt;beftennt -ju nütnbetgiiSp. ligt ïu 5ót(ien^ felb.
-^. Ätibwig bet 4, kgt jti möndicn/ ^Seattijcauf^polnz irlaLgvetl) voult;0a lanbftitt(Sem«bl/ kgfiu^ätfienis f«lbt347*
®tto2l5nfgin—Steffanbet—Xubwig bet Vjlßctn erk 1211. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.1290.
«3‘i- 25ey inpfafFvonÄalnbevg/VXelt#
baw.S»cblï«»^5e«nlt;ïlt;»«
.^oKanft/^fffanb/^Jfitni^a»,
Älbtedjibet -------------- XVilbelm bet—Änbwi'gö^S—©tetban bétî.—©koi57.bat etfîijSÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et|îi377. met bar gehabt i£l|j 'on Sicilia gehabt25tat»
| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O^tanbenburg JR^n'gtnligtj» benbutgi}7(».
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijis», mèncben'37ï'
^entidj bet 14. 0ko bét 0.—®^ ©emabd—^entifb bet q« »33Î- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»JIJ. 16. 0ttb von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»339.
©lïetteieb.
Wilhelm bet2.—3llbtclt;ht bet—^anne bet—margret ^ tn ^««s bet 2.»a* t4t7 rein ©ema ».»jj»^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-1424. Äurgunbi^. thetUax-öSorg
beimargtetvö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hänfen ©enw fcme/cmahel
25«rgwnblt;5.lt;)an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»597»
fen Schweflet.
□aepbai^^Jt
-Gkepben bet;.—5tlbri(b/in«b4 Ubabea »5 mai lena vó matlab fein ©emabü
lAnamp;fetn0etn«gt; bel 141}.
Äbblp^ 1300. ©ebom m Wolffra^hcnfcn oberhalb möntbenna* CVti|l©eb«ti ijoo.am »? lag beß ^rbflmonat».
todbelm bet-—iStnft/161^ von btkt 1451. ttlneßb fern ®e* i”lt;?beli458.
Äubwtgi'mbatb Änna vó25ovbb^ nm fein (Sema* bei 1447.
^ertctd^t#«;«
1450»
^ensbeveef) t;4o.abgef}or^ bênadjmalöbftt ^cyfee Æubau^ Bibern 25eye«# Vnbb0è£7ocbg4 geerbt
Äb0lpb»43^’ 2ilbre(bt0;.f4lt;fo. 2(rtnav0Ätaurt febn’^igfem ^e. Itgt5itlt;,.»etg.
Xubwi'g öpntf^ï UH44J. kgt »»□ngolftntr*
ÄnböngÖtet'«^ Stmeley feinte mabla«^ Qad? (eni475gt;.
ÂnpKcbt'Stool» Pb ns»
CbriffofF»49;.—^an8 8 4, kgt—Si'gmHb «jot.—Sdbvetbt 4‘f °8.—Wolffgang 1514* lißtjuJ^obig. }um4'25crg Itgtjum^n« fetneamp;emablÄün ltgtjumbeyh^ »4lt;?î» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^en. ßunamp;Ä.5«btt«^s gen^etg»
Codket/ligt 5» ■• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m^neben«
5§rgtjo4 ^eb*—lUat^retpfalg wtgau^polen gtäffmam fern ©einabel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äbeln.
ko4’
RnpreejjtKJ. wlt;f4gt;ctJRómg (410.
SybonfdpfalQ—Sibyllapfalç*—Sabina-^er—Sufannamat__Wtibelmö—A»î’“”Ô’’et— igtnft ïtbmini^ (êlfjp alrjgrafT— matgret^ib^ geaftïn gekovbê ß^ffmam çoginjuWiv? gvaffin juÄtön;» Vietbt« cilfft« ffcatorbe^lhflrtö Äiiptedk8©ema ttntnjnnetv^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnpöffanjv/vnb b^H’^*® gefJotben bürg.
iCrobifehoflr nbsp;nbsp;nbsp;jr Son Cthemcid^ vnölphikps pfatljgrafThi
Salzburg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bey Ätzern.
voröernbep Ilgen.
jKVem«
ttnbtvg.
bentHVij,
©ft [«6^ ent) jwmiifâfle ^afd/Scn te « ©raffen von ©(f4rNô/7îeubur0/‘Ôor«6acamp;/^clp/£am6rt(^Zpttert/ôe^ funî’fn 5« ?gt;a|rattgt;/?3ornbfl(V^««»«amp;Mf3»
©igbart.
Îtljfttjo 104?,
Vlrlt;lt;amp;/Klt;V^05rt
WmoôAU—Conradprobf?-~incfnbarto5 •Çkfn ©ottffô* fwnfFtSon, jUôalQbuvg. tnegtn^art raoftiWelfctl^ö
aenold feftt Sott—25ra»tt »«nd—
0ottfritgt;$oamp;am Bdgrem. ba(bpinengt;
rid? ö2 4. gorafR 1085. Äigt $n Ba* fcl/^ctwan/^adwts fetnOemabI Dlnd? j» XVtnamp;bcrg/ttïatbtl R»*
©cmabcl/ftßort Conrabbaben geffifftlPornbadb»
Cbfwo ber—^enrflt;b®cri* j^bwfgpt'nCoebreret'ntßuhec jung, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brawb erfd;la Äeyfer Äautbers »ff 5tbe ®r^flt;»
1 ge» 1074. nbsp;ftnjuBurgfbanfen/fo?« Vorn»
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baebUgt.
^rfbr eebt ^üHel*—gentl'd;, ©efn @0» (Sebbatb/ Jamp;i'eWtb/Äbel^ brant fern ©env nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bek rem ^emabel«
«op,
gamRptobfï —B/rtbricbCbot ;» Baben* here /Sn^m^ berg. fetnSmber.
StOelbcrBiRboff-----itfb, jwXVûrçbHrg 10^0.
münd;-
tSottftieb—^^bctbar^vnó—it^lbreekt tlla* iPittbmer. tVtIbfem®ema Veltq4.
Ifberbard.—^iXbtei^t ö leçt—Ägnes m «tlibiftöeïntney* Än0elt;b^. lanbttjS»
ÏPtlkbfvg feinte »nabl-^t^oebtrv
^Dfe
-ocr page 1146-©K fiC’cn Wb JWf nçtâfle Safe l/'5?on ben ßem n bon
^agcrtm^cn/vm^ nbsp;nbsp;Herren von ^erV
Vrr^IUmpU
^kJ^mn von ^a^erfin gen vno 2(necfing/fo jn QBc(gt; tenhurg liegen/ wb Oaffctbig ÄIu^ ßet begabt bfliä ben.
J^rthc^nit
Äraurt lofo. — ferrant» 1040. ÄbetbörO 25etlt;»
Wolpbtnmio^o. Gwirger.
^crtbolö iijo,
WcinmacnSo.
Wcinmcr bet—^^ont^olb 1227. nnpev 1227,
Sic Jbatt« von ®«r» on ter aft»
motoren tq)Si«6fii«/ar6eiifii,amp;i,/e,*,
hoben.
^arO tvt'd) 1040.
J^eml^aob u^j.—Otto usj.
Wetnmatamp;cr—Älbot'ö von Ontr 1290, • J13«lJ?ofe»,
Äentbolo 130J,—Vlnc^ 130s,
ffberbatO / 3tg* nes fein (Sctudf bebj^S.
©ottf^al/^ón^--ig„^el mayt
0»»ïƒ«» ^emd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;von ey1,Q^g
behoffo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnO/taben
©«molOioSo.—Äubpuebt nbsp;nbsp;nbsp;^bmAv,
CJottfnO 1128,
©rtmolO nssgt;,
Oottfnb Oeran* Oet/Jbenbafem 0emab4
(184.
©ottfneo ööntt— Vkteb ff «gek—Conrab 0(bnmbn(b preebt. l^po*
«229. 3j:ö(bagt;cfïot2eib«eAmtg«vf.
©nmolööbritt/ ^tibitbafem
0em4b4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
1227.
©ottfnobee
Vtcrï)tt24o.
Wernbee bet Member bot nnbet/ fetn Öon erfj 1270, t28o.Wernbev boe brttt vnnb legt |et’nffnefeli3oo.
XVernbatb, XVenl^evinS.
(Se^esen an^ ben alten Äatetnifeben^neffen vnb Öalbóeb« 5» XVekenbutg.
^i(
£gt;fe dcßt vut ^Wfn^igfte Xafel/'Son ben ©roffen vnb ^emnvon’piburgt
^ic ©raffen vnD jjerren von ‘Plburg vnV SiVeKun^c^Vorff an Ver 2(6eno
bep ^knfperg vnO ©uw auff öcm ’klarere »nö Jputenburggejegen au^
ten OSrUffen tont) ©c^tifften jw pttourg tont) Stid^ßact.
lt;-«ctmd)/25evtb« ßtt^ 3(ïetorcicb/ pui ©em.’,pel.
3v25tMï)ev ^cniid; Âi|lt;boffîa5wyftMgvnnîgt; SrUenb« vO pvobfi bafetbs mo.
Æv cm 0»on Cbimons vnb Ïütllcbutg/vnö cm jSCnrfcl i£rcb«nbtcd)ts .Ötc b«bcn u.Öèn gehabt ©tto/Xn«ng/2Hb vedjt/^e^/Conraö 114z.
©ebbavO fern Son/ 'VUt^/Äwtrfbatö/'M?*
^ent^t^bif ^. ^bevbötb—Plrtd^^achca—tnembavamp;pvobP—Äettba—AS vb a obev Ktf;^ wigfcmöc;* 2Ibt ju ptbwvg/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
fern ©em^pel
ju bei' «ken Capel «n. bonjy.
len ju Xegen» 2»te jwey ©efebwtfïevget haben fpwvg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pibuvggeRifttnjj.
m«bel.
46cQ^tfcbofF 511 04lr,to»igÆigt; weblt 1147.92^ )fotbctiuü4.
1158,
^ekn» bte «nöcf ngijtgcn 5» piburg.
25iir(fb(Ttt2i0eIgt; bfirptu cv,ie ©cwabeU
6opbt«voit2(=« bcnfpcvg©rrtff OebbntOö (Be» m0beU
yiucbPJßv«* bet.
^encteb — ©ottf«cö ent^ usj. baupt vó ^Äuö» wig m etnugf.
©tto,
©tetmob »183,
Xgt;kt(h nbsp;nbsp;nbsp;5óvfï worben tn YPelfcbeMÄanbcn bey heifer 5«' bench bent anbetn ju j^kernt« uji. Óein25iHbei: ©temtolb tzz8.
Plnch ’«8.—^envilt;h -
© tto/fetn (Senta» bel etn ©raffln vontno^burg 1x8}.
Pinch «x8?.—^ennd) probfî ju (bring/ doctor ber ?lt;echrcn,vnb4iko rtenfehretber.
Plndj »357.—^enrich Ätfehoff
ju Äegenfpnrg cyngefeot won Äcipc Xotbwig bem4.»33o,
^tlpolbberak ^tnSon^tlpolbberfung 1400. «bgePorben/ »380. nbsp;nbsp;nbsp;^cvnog€5tepb«n nt Æubwig von nngelflatt balt;* ben bte 0t«tt Stem eyngenontmen.
S^ic
-ocr page 1148-Ofc ne un vnb jwméigfte Îaffi/ 'Son kn nitnt ©raffen kW 2lbcnfpcrß/2lbmgber3/2lu€n6erg/!Xotcnccf/5’vä^c«^ofcn/ OïifffnbiirgvnöOÏor»
35abo bat gehabt 31. Öên/vno «lt;bt CSebter »o 10. ©efforben fm tHertjcnanbem ffinfftenragt/ligjj# I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äegenfpurg j» Ö.^ymcran.
eXoybrfgo anff— JCnpretbr —ffibei-baiö/ttïa — S.'^enrteb i6lt;—Weçtl ^reO nbsp;nbsp;nbsp;Wolpbram bedangen UTetl wn^ocvnöKi tbrtofetn^enia berbattsbanfen DenÄerg. «080.
bey ©ebnen» tenburg. nbsp;nbsp;nbsp;bel ligt ;u(£gt;et» bepiUembnrg.
«berbaro Vogt nbsp;Conrab lt;etQb6—Qtto ©taff.—XVolpbram
5« ©elfen» flt;boffî»0alç» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beennoee
fe b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;burg 1147.
Sfmadjfolgfnamp;i’n begrebn»^ ju Over mi 2^1o^ci7ein Weil bon 2(knfpera.
©ebbarö/0opbta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kapot ©. 30 2(»
vonptburgfetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;binbetgPogtjù
éauffftaui», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Babenberg.
Sbrnfperg. Ovotniccf.
ICbetbarb ©ju—2(lin5 /Ketebt'—®ebbarb/©ef|a
^riegt;ricbitïgt;n^c fortgt;inetnê.amp;eua bel vcrbovi?
ben «84.
5rtbettlt;b ‘*39»
3brnfpergfetn javonKaning fetn©emabel GonÄcrn» fern genlabel 1198. baco. .
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oîambeef.
äSbeebavS ICrç—2{Intan ber i.wï tneinbarb/'^etl—Wembarö—Knpreebt» p netter (Ebumbÿ leof©ra/fvon wteb fein ©erna nüa. probf?3uKegengt;gt; nbsp;nbsp;Stbenfperg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bellijs. fpurgu37, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• uso. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
Oïambcif. Ovobeneef. ^emneb—Mlembarö pe—©ebbat* ufo. trintifeln©e# 1x37. m abel 1X90.
©tto vorn ©tein—XXneb 4err ju ^etnrtebJötfcboff anber^ebam» nbsp;nbsp;2t benfperg vit juKegenfpurg
balt;b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ranibeef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1197.
5amp;le ©raffen vnö ^errn von 2lbenfperg/2lbtnberg/2tuenbergzRotenecf /Raçenbofen Crafri/Ram beef/Kierenburgvnb RotzXgt;ógtöeff 6«fft8 2gt;abenbergrubber Âlôffet©etfenfclb/ eg^ambaupt/ partng/Ror/0.lt;)aj’n»eranï«Regenfpurg/aueb2igt;wrggraffcnbafelb8/babê)tberfortien»onben©raf» fcnvon©ebetern/auffbefn©eflt;blelt;btOet»utd?leucbt«gen^oebgebornen50tffen/^er9ogenmJ5eyern pfalçgraffen bey Rbetn/ic.
25abo ber erft ©raffvon 2(benfperg/lt;^ ©on 25abon(8 v/i Smber ©trouts bcff erffen ber ©raffen von ©ebetem/bat bey îtveyen ©etnabien erootben 30. tidân/als tn ben gat alten Äalenbem vnb tobten gebecbtnuffen/ntitfaff alten (fô man Rômifcb vnb poenfeb nennt ) 2ïgt;ucbftabengefctgt;rieben/ju Weiten»! burg gelefen/ bergleteben aolt;b 3» ©alçbwrg vnb Ror in ben Cbrontefen gefunoen wirbt/ivteatol bte ge» inetn fag iff/ber ©óne feyen 3x.ge«gt;efcn/mtt aebt ïEócbtetn/fo and? tn ben obgenannten 2(nttqutteten vnb XDonumenten gemelbt ft nb.
Ïgt;iefer obgcmelbtet Äabo lt;fï ^offmetfïer gewefen ber betltgen^rauwen vu Reyferm ©. Rüngunö/ bat feine ©ônîubetieçgemeIten©.Rôngunb ©emabel bem beyügen Reyfer ■èenncben/fo man tienne ben anbem vnb .Babenberg getriffr bat/an bas gejagt gebracht/vnb bem Äeyfet bte gefebenef t. Ê-cr Tiet ferbatfolcbe gabmtrfbnbetngnabenangenomen/fteall mtt Æebenbeff Reicbsgnabtglicbenverfeben vnb begabt/von a elcben ban rompt ber metfï vn nambaffttgefl 2lbel m Äeyern/Äernten/vn Ständen^
2(ucb btfes obgenantenBabontsPrebne/^eer 2ltnulpb ö erfï ©raff von ©cbeiern/etn ©on ^lerQog 3(rnulpbs tn Beye vn vnb Kernten/tfi geivefen ein Bruber ^rauwen^ubttbe/^ierçogin tn .Beyem vnb Remten/fobeff obbe’hmpten heiligen 2ieyfeelt;,einrtcbs2tnfiainv geivefen tf}/vnb bas Rlofïer Vïtbev^ mäntiec 51t Regenfpurg geftiffc/ba fie bann in bem Cbot begraben ligt. _
agt;a nun nadt ebttfh geburr t x 9 o.vor btefer gt;eit bte ©raffen von 2(bcnfpet g abgeflotben babenbi# Herren von Rambelt;f/)t neeJ^ft ©tpbafft jteunbt/bie ^etrfebafft 2lbenfpetg geerbt.
Silles gelogen auff alten Brieffen gt;u Sebambaupt/Rov/pating/ Weltenbu rg vnb JU ©■ ^emieran ju Regenfpurg.
-ocr page 1149-©tcbrciiïwftc î^afel/'Sonèm Herren eon SffKnfporg enb S’^anWeef/auefe StUmanfîcin/met) abfiaben tier ^raffen von 21bciv fperg vnö Ovotcnccf/ligcn ju Over im itlepor.
Vind? bet ctfï/öït’v ■^enndjs von Äantöeef ©on/vunfr tenuo von ©vat» ©riffen Xllcinbrtrfgt;8 vnö ©ebbnvOs Cpod) fern ©erna vó KotenceV ÄiuOcr Öon/als jn Äo» bel 1238. tn den Ätteffen angejcigt tvtet.
Jßembötö/tnn—Vlitd)/oer nndec mfetn©ema* ©opbt'nfetn©^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
bdijtj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m«bcbo58.
3obönne8öev—tüntgtetb—Vlncbamp;ecj.ge» nbsp;nbsp;mutons Öpitnhn ^n'mgn.otfnen
».geftotbennn ©ebolftnjum nantöeltctn/iCl« Renten vnnb s. (torberm mit einem allée Seelen ^egenberg. von ©nnbelftng £)cd?rtnböllbrtgc|?i JFtnacb£bJtfti gc* ®afli}}o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetn©emabel nbsp;nbsp;bnctijöy.bee evtl iOeebant WeigsnO
130s. von ptbueg.
3t!bted?^lt'gt—Vlrfd?bet4.—S5fctn'cb25f—ZFobaffesbeennö nbsp;nbsp;^nt gciriffrbo» Äloffec ?u3(ben* juXegenfping ltgt;uXobts flt;b^frgt;w^^S‘^’* Signes von Äteeb fpcrgi38p.gclïovbentrti25e«cbnjonb nebenS.XVolIf ijyj, rpurg‘583. nbsp;nbsp;ten(fein fern ©e? anS.^fobanesabenö/bnbrtnirtlsOolJ ßangijsff, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mab«l«97* feSlt’lt;b3»tl«8wlt;*«/feto©emablt;llt;»»» feinb^tng «in beittc tag nacbim/oucb • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fein ©efd?nn1?eegct Wilbebn/ Wern» bee/Stgnes 51111» billigen Äeeg/JSae«* bara jnXofcnberg/iTïaegectÂlofîee feautviuptlnbofen.
Vlefcb bet lt;.——25enib«tb vit—^obfî/Âgnes vó nbsp;©etloeben tm ^etbftmonat am n.
1395.©etig nbsp;nbsp;nbsp;XVdbelm. Scbaunbitegfcin tag/feinScbweftce lt;C1(5 ©raffin 51»
1410. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©eiiiabeli4iS.
t)(et J^cb ‘4^Xgt;—Vlrfd? bet s,—Sigmnnb—TJobannes d bntt 1417, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb liegen* xnagbalenavon
ba eb, nbsp;nbsp;nbsp;petatv/nacbmals
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^isvonOeemg
fem ©emabd
Sd?a«rtb»eg/2(gnc8Â^bgeâffinînm Äeuebtenbeeg/tnargrät ÄHd?l«rtn/ Vrfnla ïend^faffin 51» XValbtieg.
Äigt JU Slbcnfpeeg im ÂloiJee/ pin Slt;b«gt;elïctniagbalena/21incley/^oe baeavon Sebu^e^enbnegobSenfJ beim/tnaegeetïUbeedjt JJotbaffren fem ©emabl/SlnnaXnaefebalct'tntu pappenbam.
Clara Junif^—ntclas/tnartba nbsp;iSeffodjen voe^reifinganbetn len fraa? awfïUlec von Weetenbeeg ten tag bef? XHoiiats pointing/am efjg tn itfllng nbsp;fcm ©emab^l montag tn bee anbern 5a(hvod;enZ
»441. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148t, begeabenjoStbenfpeegimZUofl'ee.
Êtt^e Oer Bafeln Nr ©efe^kegte vnO Herren/ fo in Severn von Oer perfid* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rung ^vou bip iu /r çiga jert ff^wt §ako,
Ovegipcr
-ocr page 1150-Wegijler oöcrllnnOrtlt oer für* nftnbftfnt^nbgfbfncfwntigftenöefc^icbte enb fxiv tel/foliipiefcr g^veniefen 3o^aiiiu6 2(iiciitun kgriffcn tverOen.
^ ff venj^ïnit^'eiutfcb erfunben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24 ^beriaab/baa ßurten^aw £fe^
■^^^‘''^^^‘■ÄU^^etil^etiti Often
-Abfall ber ^firnen »nnb Bife^off von Äeyfer 4^eniricberi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;426 2lbf«llbemalten Kömiflt;^eti Kei^*^ 26;.276 2lbra|)ain ent Datter aller (Blaubi^en 20 2Ibra{)aing befdjitetbuti^/ vnb bas verberbert ber Statt ©obotnawnböjomorra *» ■21bra|)ain6(5eburt 2lbra^ant8 tob 2lb(lcrbeit be^ ^er^o^en von Ülierreid; 464 2ld)ille0 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-2llt;^t mb 2lbera^tbcyben Keinem 21; ^cferbaitw 4beI^er Xônfÿ «'n Weyern / fc^k^t peb nnt 2)ietrilt;b«n von Sern ^bel^eme vnnb ?lllreicb/ würben von ben j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5gt;'’*f^^f*T’^f'^c*‘rlt;tgt;k^cn 2lbal^er Sönijj in Seyern 21blerber 3l0ni^ • 2lbolp|) (Braff von Gaffaw warb Kómiftber Xèni0 X^/aritre was es beift bey bcnîetitfcben 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lblreilt;b ber Kóni^Z vnb von feinem tob 27lt;s * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lbolpb ber Xóni0 plunbert Kom sunt anbern mal 2lffrica von Kómifd^en Xeiebentfrembbt 229 2lffrica ifl vorn i\óiniflt;i)cnlt;\ei(b abtrünnig worben bnrlt;b bie Wanbler/ein ïeiJtflt;$ Dolef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;277
^b’^Iott/^lbbon/ Sambfon/berbreyjebenbc vier5eb«nbe vnb funffgejjenbe 45*«ptn)«n ber3»ben
2liotb vnb@an0ar/bcr britt vn vierbt 45Aupt mannber3uben
2llbrecbt ^iv^0Q von ® Üerrei^ erflt;bln0 ^óf ni^2lbolpi)en
Ùlbredjt ber SÓni^f warb mit feinem Detter Pfalçgraff Kubolpb^f^ vnein«
■2llbre(^t be^ SÓnigö vneini^Feit mit bem Sè ni^vomSS^men
•2Ilbrelt;bt be^ß^f^o^en 3U VUuntben tob/vnb vonfeinen^inbern
■Zllbrecbt ber vierbte bifee fïamene ^oergo^ in Seycrn
2llejfanber ber ^rog ®rielt;^iflt;be Xeyfer/ vnnb von feinen traten
■äleyanbersbeg^roffen @^lalt;btef» »nb t^a^s
■Jllejranberwirbtjnm SaptierwS^lt 407.41«
oilman ber Jentfd; ^oercnles £jenant/ber eiltft 2Jöni£(in(Bermanien
lt;lna|iaftii8 ber Seyfer jîarbZ 3‘gt;f^*»'gt;® wirbt erweblt
zlnaftafue ber fec^^ vnb |e4gt;çi0fîf Xom, Sey fer
2(nbre8 ber zionifi Fam in Dn^Wn vmb 400 ^Inbreaö^äni^an^ Dn^ern/ vnb von anbern 45crrflt;bafTten *
2lnbreae 2(ónig in Dn^ern macht mit bem 2leyfer frieb
2lnfan^ber.2lb0ôtterey
^ntbemioeberfech^fnb fûnjfçittfi Kómifeb
2lnnoSifcblt;gt;ff îu Ollen wilbenjnn^enSeyjs
2lntiquitet berKhmer fofïeinSeyem verlap fen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vorn fol. 152, biU tö3
21ntoninu8 pine ber fe^gebenbe KeyferZ»nb von feiner 0eflt;hkfli0Feit
21rnolpb ber anber Seyerifebe ^ihni^ fbln^
bievn0laobigenDn£fernam 3n 30« •
2(rnolpbbeg2ÏeyfereKom5ii£t 8^^
■2lrnolpb ber Kènijj warb Francf vnb parb 362 2lrnolpbbcrÏleyfer ma(bt fein Son Slt;bt»ft^
2l|caniue3uhu0ber^.ateiner2ïhni£jinïDelflt;b
2lfïure« einKei^flatt vonben ïentfeben ver* brennt
2lçellber^rogmedgt;ti^efîKhni(J
2ltla6 ïlónijj in ßifpanicn vnb ÏPeiffen Ulo*
2lugufin8 ber Xeyfer vnberfïebet fidïOntfd;* lanb vnber feine gewalt ju bringen wj
2lugfp»rg vonben^urfien von Beyern beU* b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gert
SÏeatftfV.
|
ifugfpurg vnb ƒ reiftn^ pnb (jewunnen wor:# 2ttiörpurö warb (festinnen/vnnb wieesin WeircVl5”^3U0wo{Ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ïJ 2luinjóberbr€yvnbfijnffgi^|ÏH$nï«f(^eXeiiï pr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSj 2luus Hanbe^jftuptmann in Kepern 2^1 i2l»ibii)0 (TafTius ber .ßauptmann TOarJf‘ft4gt; wiberben ^cyferaulf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;202.200 3ure(iaitue ber fieben vö breiffigfl Kónufd^e 2\eifcr/fainptethcVcn@dgt;la4gt;tenwibcrbic ïcutfcbc’i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251 2Jti|fru!^ri!n Kóimfdjen Xci^/fomc^rbann 3wól|f jaraneinanbergew^rtbaben 114 2Iu|friiigt;r vnberben Xomifebffr Srifernfclbe nalt;^bemtob(öalerq Vriapmiani 244 ^lofftauflFïnamp;anbijjjut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;431.511 2Infßa»if 3n ^uthe^ wiber bic 35eyrif4)e .Jurü fien 2Iu^)ï«bber vierbt JfrgFónig in (germanien ^tugfe^reibe^c^ Sapfï» (Bregorq an bie ïeut» fc^cnjfangfreunïxlic^ 23» ^f22fbo(5raff st^lbenfpcrïfvnbKor jSs ’^BaccVtig 23ai£r nnb pin trüber/ btr jwaltfr i^rgf^nig • in©ertnantcn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33 23ajer berSonigfebi’^ff ^'^ 0''Oê ück^Z Ulan ^aperifebe Xncfï wiber bie Kómer 80 JBaermunb vnb öiinpel ïtutfeb / vnb Kepe# npb^ SSni^ ßaben 45. jar regiert 88 Solder / 3aierrcicb/Kcl0/ Îeutenburjjer/ Îcutpbmunb/ 25cpcrifcbpnb ^rutfeb Só^^ ni^c/vnb nonanbem großen 2luffrnbrcn vnbgranfamenblutvcrgieijcn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32 fairen feinb von ben Körnern Vertrieben / vn bie Üanb an ber Sonaw 301» Könnfeben Kcid)bracbt worben feaprn pbUgen peb »’k Öietricb von Sern 235 Saprn maebfne’OEwigen frib initben^ran^ çofen Saprn vberfallcn bie lt;rb‘’‘^f” lt;”’^ bae Kóiniiï PbeKeieb Saprn ruPen pd? wiber bie Kölner Saprnalfcr(BIaube Saprn neun @lt;blalt;btff’ ”’k ben Körnern 301 Sapmtbeilen bic gcwunenJtanbvnberjn302 Sepren werben in itoinbarbepSönig 311 Seperfrieg wiber bic Winben/pinb bcrplbi# gen vil/bcben an Sepm wirt 4oergog Conraben verlieben von Keipr ^^tinri^en Saprn wirtvonber Keiprin ^^ergog ©tten in@alt;bfPgt;^’’f‘'t'‘:b^’^ Saprn in3weptbcilgetbcilt Sapni wirt gctbcilt vnber ßer^og JELubwi* genvnnb ^ergog 4peinri^en ben breige# |
Salbnin atip ^Ianbern5ei)lt;btih JÎ-Otbtfhgen 400 Samberg von Keipr ^^cinri^en gePifftet 383 Sarbober ïiónig/fo in ^fonefrei«^ regieret Sarbinu» Vnfinlt;bebcpbenCeutpben 268 SaParneCeutpbcwiberbicKömcr 89 Sauwnng ber©t^ttvnb ^jeupr 23 Scgrebnu0 ber^eutpben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24 Sóbemipber ßergog DlabiPaue feilt bem Söbemipbc5 Könige abperben/vnnb fricg foplt;:b’’'”^bcp wegen 3iigctragfn 477 Söbem vn ßtipen waren Keipr Sigmunben Scrinpeie Königin îeutpben Cariben rupft peb Kom 3u vbcr5icbcn/jagt bem 3ulio ein grojpn pbreefen epn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Serg vnber Vleapolie brennt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Sertbolb ^jergogin Sepern ber erpe^ 368 Scttler0rben/wicbetplbige«ujffommen ip 4fi’ Sepbreibong Vïornlanbs/p man jegt (Dpcr# rcilt;bb^*P*^ Sepbreibungbep ©nnbergauw/ jegt ©ber vnb Vlibcr Sepern Sepbreibijngbepj£elt;b«'®nb3ne Sepbreibungbep ©♦erlaube/ ber 3 pr/fü^ bem Sepem/bep Scpcrlanbe in gemein/ vnbbepitanbeptten SepbreibungCßermanicn Sepbaffungbiepr Q?clt vnnbbcp VlÏenpbcn *4 Seuw vnnb /tanbeorbnnngen ^jergog 2lrü SipbotfinSepcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3”‘3»ï Sipböpe ivabl bep Keipr Paroli bcp erPen Sipb^ jfe von ïrient/^reipngen vnnb Vllcng 350 StpböffeinSepernwaren vncine /vnnb bic ^ junger namen ifbripiicben (Clanben an 377 Sipböffe 3ncrwc{)lcn iP bep ben Keifern ge^ panben Sipböffe in Sepern Fricgen wiberbenßerj« Böp3«*' nnKörnipbtn Kcilt;b vnnbburd;bie gange Q?cir Sonofne ein Äanbebaiiptmann inn Sepern Sottpbafften ber vnglaubigcn Könige juin Sottf^ttfftbep (Shclt;l^if^S3eifei:s in ïeutpb lanb 0. Sonifacine Sraueb beraten ilf)*'*^” Srenneni |
|
ÎKailKV. 3rennerbcr/citt2k6nift/fôft4gt;tvnbrciffi£ff«r regieret ßat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt Brenner ber »lerbtc Sónf^ in Jeotflt;|)cn knj« ben/^ftt viel ^Srü^^efamp;l^rt Brirannieniflvorn Kömifi^enKeii^fotnmert je^t^n^elUnb driven Sifcbolfijjumb funbiert Krenbenbur^ wirt kbi£j on Kep(er S.ubwf^0 ©on verlieben ^ranbenbnr^ wi^t verfrtufft von 45er9og Kruber ber VUutter aller ©öfter BnriJirnbier nemen bae^anb eyn/föf?e je^t inne haben Bnl^am f4gt;tcfS$n Kepfer ^ubwi^ber ©reng halben C. ^2(btttuö erftnbet bic ©riei^ifcbc Sprach 47 lt;flt;elar vnnb 2lu^uflue / von benen jwen wors« f^afarveaeesbeiffe ifali^ulaber Kepfer/vnb feine that 172 Camplis E^tu tfaracaUaberjwep vnb swcngi^fl« Hömifäje Carlbet^Sörti^rvarb mitfeinem Detter ^er^ 90ÇJ Ö-h^fTquot;^^*quot;Pepern vneirts/ vberjo^ ei^ nerbenanbem/ initinehttrkp vneini^ffei^ ten/bief e^cf^cn einanber htttert/vnbbes: fdbkugt fd; ^a6 brittc^och bannt 323 lt;farl ber Xöni^ bradât bas Kepferth«mb in Îentfehlanb lt;farlberScpfer$o^in Bepem tfarl ber Kepfer hielt ein Keióf taci$n Sieten hofen vnber WlcQ/theiltbafelbfi bic Jlanb vnberfeinbrep Sön tfarlber Könitzber elfer Son^epfer «Tarie/ darb inBepern «faroliOeOerffen Weiber «faroli beg erfben milte {teilenbic Ernten ibib. tfarlbc^ Kepfere vier iThevoeiber 33^ €arlber Könijj in ^ranefreidhfienif feine Det^ tern/bicSoni^ in©afconicn 350 tfarl ber anber vnnb funfftc jeutfhe Kepfer/ vbcr50^fcine Dettern «farolne ber vierbfcmu^t wiber in Böh’nen ziehen Carolne ber vierbte mußt bae Kcilt;h Fau|fen JOX £arolu« ber vierbte nooit jßern in Bepern ge^ reffet haben Sariman ber 4^crgo^ thet f d} von ber Welt in ein Slodcr/vberffab feinemBruber Pipie bae ßeigogthumb ifarlman ber SôniÿsuOetiijj am 3n jliff# |
«farlmanebcßKönitjee Franefheit vn XoniJ J^ubwiiJe tob tfarlmanSÖniej in Bepern ßarb 3$? «Tarlman vberffab feineÄ.anb bürd/ Schgt;'Hff feinenBrubern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yp «farthaffinenfer F rieef wiber Kom 89 «fateuatce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»yt €ato vnb Scipio l£miliue Tlffricanue $wcn bapffer^^auptmannber Körner 90 «feite Chü'i’^t’itbcin Sunberin vnb ^oerrin biefer «fhunhilb bic Königin in Bepern auch König Steffan ip Sängern darben/ vnb von Kep fer «fonrabetob tfh«**'«® ber vierpigeß Kömifh Kepfer 234 «fhemfeher febieten nad; «fitcl gen Kom i7y (fhiljafie vnberSomitiano Otiden nemen auff wan man fie verfolgt 188 i'hriden bringen jrcSchridbe fur ben Kepfer Kntonintim (fhriden d«»b vneinig vnber cinanber worss ben (fhtiften werben (teberli^ von ben (Tentfhen bejwungen/vnbaußwae vr|alt;h «fhridiS^anff/Ptcbig/ftlter ^lanbiue ber Kepfer/vnb wie ce f me mitfeii» nen Weibern gangen tflaubiuethutben Ceurfchen große chr »7* €laubiu0 ber funff vnnb breiffigde Kötiifch Kepfer ^kineneberbrittcwirbtBapd • «flcmene berBapd war auch wiber Kepfer Obwigen flcmene ber Bapd vrtb ber ^ranpoß wurden* ein anbern Kómifehen Kepfer wiber Kepfee ftubwigenauff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib. (flagbrieffvnb atißfhreiben ber .ffanbtfehafft ^erpogÄubwige im Bart/ von Wegen fen nergefenefnuß/ fînbberfelbigenBricffettf Ii(h/vnbtrcdenli4gt;fchön3ulcfen py «folumbanue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;309 «folonieberKömer «folonia^uintanorum lt;fölknamKh«itt «fomet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;496.yo6,y29 «fommobueber alt;hßehcnbe Köinifch^ Kepfer 208 «fondantine vnnb ©alevine tnapimianue ber 5wen vnnb viergigd^Kötnitlt;hlt;^ Kepfee 241 «fondAntinus berbrep vnb viergigdeKornis feber Zupfer fampt anbern tfondanfinueberKepfer nam Kopt epn/vnb «fondantinue ber jung mit fampt feinen Brû^ bem/ber viervnb vierpigdc Kömiflt;hcKcy» f« Condantiue ber Kepfcr ließ feinen Datter ©al lum vinbbringen (fondantius vn tTïagnentiue/bicKepfer fchln gen dlt;b mit einanber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib» «fondantine berSepfer Fam biß gen Bafel 153 lt;fondantiue ber alt Kepfer hanbeU mit ben b q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sent# |
|
^eurfJjenvnbeitaitberSJónaw i$s ConJïaiinniamp;e^ilt;ey)era Fne£j wiberbieïcut fcben/nebcn anbern vielen 21uffïigt;uren viib Frieden imHóntif4gt;cn KeieV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;245 tfonflantinuo mb jticinjr«5iTcn@lt;^wtt^er/ »nb 2^cpfu'/ tjjeilten bas ^eyferrjinnib vn* berpd? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;240 Conflantinf gebeut»/ mb inc er fein Weib vR @0nc|)ar vnjbbrin^çnïaffen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249 lt;0hPantinti6 ber Ttfyferjoff ejen VUeyUnb/ vnb fa^t ben Jc»tf4gt;en ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zyj Ifynflanö ber Z^yfer fam f4gt;^n^Hilt;b »mb/ tTîa^nentitjôber ;^aitbre|)aupiman wurff pe^jumSeyferaoff lt;fornflio0/Ä.iciniH0/Dalen'nue/ Üanbejjaupt inanninvnfcmlaiibcn ifonciliuiii ber «Ibuft^n 5» 3eruralem 177 tfonedi 311 tiice« 248.511 g’arbic«/ 21nti04gt;ia/ /laobicea/(ßangra/21rfncnia lt;fÖcili 311 Vïicca im Unb Birbinien in 21 fi« 248 lt;foncili3ii WieninOjlerrcid? é?oncili3U(fegt;nfTanç (roncili3uBafel* Concilium 3u 2$afeI »nb.ber 3Jp|l »neiniffi Feit ©.(folman ijl^eJjencftworben 3u Qto'leraw Conrab ber ^6ni^ 30^ wiber bcn Söni^ 2fr^ noIpb benanbern m Beyern tfonrabber^eyf£r3O0inB«r0tinb 387 Konrab ber Xóni^ (larb/ »n warb ein neu wer * Bapfl erwebU tfonftibö beg Xeyfers tob (Tonrab^^erçog in Beyern nadj bem er ver^ thcbtrÄfl worben/wae erffeb »nberflanss bcn bat Jfonrab Seyfere .ßeinrieben Qon rebelliert bcniDattcr ifonrab be^ Seyfere »n0eborfamer@on flirbt 439 (fonrab ber XÖni^ verliebe bas ^^ergo^tbuin Beyern feinem Bruberßergojj ieopolben 449 fonrab Bifefeoff von Dtredjt tbut ein ^ewal* tieje rebfurbenSeyfer lt;onrab ber Äbni^j Farn »mb ^cib/ ebr vnb le# • ben ^2(^ebert regiert in ^r^ncFrei«^ ©anaue regiert in Sf typten iöcciu0bei;einvnbbrcijfi0fle Kömif^i ®cy^ fer ©elbora vnnbBara0F ber funfftevnb fe^fle ^^anprmann ber 3wbcn ©elpbi von ben Ceutfeben ^eplünbert jöennemärefer Öennemaref von lt;farolo bem erflcn beFriejfet 330 ©euto ober ïentfebo ber 3e^enbe IfrgFönig in ®crmanien 2)euotto baa ifl bie 2l^t bey benKömern 21; |
Sictb bererfle/vn fein Çôn ^ietbmer/îeuta febe vnb Beyeripbe Sönitz vnb von vielen Friejfenbcrfilbigenseit ©ictb ber cr|le^5er5o0 in Beyern/warb er* wcblt/vnnb wiebieBeyem einen ewigen frieb mitben Xonijen au^ 5*'^’*':f''f*lt;b ^^»^^ flieffen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29« ^ietbbcrerflßergo^inBeyernflarb nbsp;nbsp;29$» 2)ietb bergrot vnb anber^^ergog in BeyemZ vnb wie Xcyfer-Ünatlapue vnb fein Üanb^ »O0t/Öietrilt;b »ou Bern/ fre Bottfebafft 311 fmfebieften 2)ietb ber uierbtt 45ergo^n Beyern fampt fei nen S0ncn / ^îergogSietbreebt/ vn gog ^b^fplbcmanbem Sietb ber funfft 45«tgO£y in Beyctn rbcilct basitanb mit feinen Brubern/aueb wie ec baa 2\Iofler @.lt;ßeimeran bouwer xDietb ber feebfle ^^ergo^ in Beyern »unb fein Öon Sietb ober ïbeobo ber alt;bte ß«tgo^ in Bey^ ern/ vnb von feinem 0on König JDefiberio 322 2)ietridgt; ber 0ro0 König gcwan=fpifpanien/ vnbeintf)ctl5rancFreid;ö 2)ictreilt;b von Bern König/ *£rbmarflt;balcf/ vnb Dogt bef} Kömifeben Keieba 2gt;ietrilt;b von Bern/ vnb König itubwig au^ ^rancFreid} wuibflen an einanber/bie Bey* ern Famen aucbinafpiel Sietridp von Bern vnberflunb fîlt;b bie Beyern »nnb^ranefen Keyfer 2lnaflapo »über 51» werffen 2)ietlinb Königin in Wilf4gt;fanb / aberou^ Beyern bnrrig 2)ietbf n beganbern :^^ergogf in Beyern neun ©djlaebten/naeb cinanber in vier blettcrn/ Jjebenan/finbmit ben Körnern gefe^eßen 301 2)icrbenbegfe(^flcn^5ergogen tob 31# Siß vnb 2llbion/berbritt vnnb vierbt König ^uifeboober ifnity^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; lö.i» 2)iocletianu8 vn Vnaximinianua fielen vorn Kdd^ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24t
2)onaw verleuft jren alten gang bey ©bem Sonawflauffvon ben dürften au^ Beyern be« lagert Ôrey Bópflvnbbrey Kómifeb^^^”'^ ï‘* ©rubben Vnûnebebey ben ^eutfeben i6S 2)urlt;b5dgt;tnng ber lt;f Jjriflc vnber ©todetiano bem Keyfer
|
|
5Àcçî!fter. ^bert ^^erçc^ »5 Braunf^wci^ witcr ^5cinlt; Jgffpptue vom Kômife^cn Kei^ entfrembbt i^£fPptiT4gt;2‘fyrertßumb iff jerbro^cn worben ^bewnbSinberjuebt JfbclicberÖtanbtbey ben Kbmern 133 Æbrenfelg vonXefjenfpurjf^^ewunnen 514 f£ilffu»pnt jun^franwen iTin^eb ber britte =ßelb vnb Jgrgfbni^ in ©er ifttel Braunfcbwei^er wirt von ben feinen ge forbert von Kom J£learb«rin0 Sijcboffin Seyern ifngelUnb fcblegt^rancfreieb i^rbengaff vermeinet bie ïeutpben in ^rÄn«! l£rbflt;b«fFfen iBrnflober Æbrnfeff /vnb ÜO(bo @lt;bw^ger/ vnbKönigin jeutfêben Unben xoj lïmfle bef} ffeurfeben Könige fcbfdebt n^lt;t 3«* lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib. fBrnfl vnb Wilbelm bie ßergogen/namen bie @tatt Vnfineben wibereyn/ vnnb föpfften etliche Bürger nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn Jgrnffen beg ^5ergogen ju Vnüni^en ©tifft vnb tob fgrgbifcboffe bcy Keyfercfarolibeg erffen jeit ff ffen vnb trinefen Keyfer (farle/vnb von fei^ StiusberXbmifeb ^^rtuptman jaget bic 5ran efen außbem KömifebenKeieb vberKbein 173 ïBtiueber beffKömifeb Krieger Fam in vnge^ nab gegen bcm Keyfer f£tiue ber Komifeb Hauptmann Fam vmb 282 Jftiueber Kómif^ Hauptmann vnberffunb fiebbieîeutfeben au0 jpallien vnb ^^ifpa^ nicnjuverjagen/abcreefebltjm 279 ^ngenine ber Sapfl wirbt vorn (foncifio ab^ gefegt J£uropa wie ce von ben Körnern getbeilt 137 ©.SÊuflapueFomptinSeyern i£opbrati|ïerin2lfïaILanb 5£utropiu0 ein Kegent Fam vmb / bcrglei^en ber britt verwunbt Keyfer 45onortj fielet na(bbemKci4gt; IBporcifmue bcy ben Cbn'flenvnnb iTïunlt;bt‘' 188 cÇ^fn bef} VRenfeben ^^Iauiu6 5übianti6 ein Kömif^er Ä.anb* bauptmanninSeyern lt;francf ber König 5rancFcnwerbenbcFannt ^ranefen machen p^ auffie VUeer 133 ^rancfen3icbenvberbcnKbctn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu 5rancFret^ iflbcm alten Kömiflt;^cnKeilt;b Ab^ trunnig voorben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^t 5rancf reich debet garvbel 5rancfen vnb ©achffen erweblen ein König 306 |
^rangofen begeren Jiubwigen daß Seyern jum König 5lAlt;bte»ber Kügen König bamate imÆanb jegt^flerreich/dArb Jrauwffifen tj. prauwen bie filt;b bcg Kömtf^cn Keyfer«« tbumbe vnberftengen ^reyerwille ^riberilt;h ber anber Keyfer bielt ein groffen Kei^dtagjuKegenfpurg ^riberieb ber anber Keyfer fieng fein 6on =ßeinrilt;hen/vnb nam ©derrei^ cyn 46X ^riberi^ =0ergog au^ bem ©frctlanb vber^ jogntberSeyern 5ribericb0be^anbernKcyfêr0tob 464 5riberi(b ber 45ergog vó Ód«*'’'^ ’lt;^ wolt auch 5riberilt;b ber Kónig/vnb fein Sruber =ßergog Jieopolb brennen Seyern ^riberi^ ^^ergoginOdetre’^^ wirbt gefan«« ge« 5ribcrilt;^ ^5ergogin®detrel^wirt lebigge» laffen von Keyfer 4nbwigcn lt;2gt;. ©^lba ber Kömifber Keyfer wie er erdb«® eben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ©allia jegt^ranefrei^i ergab dch an bie Kö«» quot;nbsp;mer ©allia feilt von benîeutfeben/gibt di 3u ben Körnern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ibib» ©allia in vier vnb jwengig ^^Auptmanfebafit von ben Körnern getbeilt ©allia (fcltica ober Ilugbunenfïs in funjf * ©allia Fompt wiber jum Kömifeben Keilt;b ©allienueber vier vnnb breifdgde Kömifeb Keyfer/ein freunbt ber ^b^’den 223 ©allue vnb Doludanu0 bie jwey vnb breiffig deKömifcbcKeyfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220 ©amper ber debenbe ff rgFönig in ©erma^ ©ardungwirbtein verfamlung ber ©eidli^ eben bedKeyfer0 45einricben vn beß Sapd^ ©ebeuw vnnb Stijft ^5ergog JStubwig0 beg ©ebrauch ber alten ^eutfebenifbRf^e« ©ebeon mit bem Schaaf fell ber fibebefampt feim Sonbein König2lbimelec^/bcrglci^ lt;bcn ïb^l^ ber ncunbte ^^auptman ber 3 m ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30 ©elcbrt (fb*’*f^^« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^f ©debrten ju ber jeit Îbf'gt;bof«j bed Keyfer» ©erbolbberKönig nambaeSeyerlanb eyn/ wolt 45crgog Cheffcl nicht bareyn laden 309 ©erbolbßergog in Seyern/vn fein Son 45ec gogóietbbervierbtc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;310 b ig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©cr^ |
|
SîcfflM ©ermanftf »fe viel Vïaiticn es ^eJjabt 15 GejfjU Königin auf} Dn^eni flirbt ju pAffaw 397 (Bcigler vnb ronjrer. Orben lt;5efag vnb Äaubsoi buun^ / fo 3s§ni^ ïuitfe^ fterntfebtbiït ©ilbo ber uuber Uepnunb Scyfera ^^onorij famvinb (BU^wercf erfunbeu ffilicenoa ber «dgt;t vnb funffgi^fic Xormfebf (Bottfrieb ßer^o^du^Srabanb rebelliert ;sigt; lt;6o ttfrieb vberfcUt ben-^^ergo^en an ber i^o» fél (Bottfrkbauß £otbrinfïen jeu^^tinbaa bef* li^c fi,anbwibcrbicèurcfen ffi^ttabienfl wie jm ^óni£j Ïoitf4gt; 0efagt bat 2? (Bomerber Sóni^ fàmptfeinSbrepSônen ts (Borbianue weitert bae Äeyfertbuinb/ fampt «noem ber alt;9tvnnb jwengi^lïeKómifcb« Sepfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m (BorbianuaDatter vnnbSon/ bie pbenvnb jwengiefflKórnip^eSepfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z2o (Borbianua allein ber neun vnnb 5wengi0e|ï H0miflt;^e ^cyfer ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzz ©orbiani be^Sepfera tob/ vnb von ber per* » fierfrie^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzj g (Braffen von IBberfperjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;597 (Br^tn von So^en vnb ^Irtenberjffriejtten miteinanber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4;7.45;j).464 (Bratf’fdïajftfobep jeiten ©ttonia be^bnrten ^^erg^^cninljcpcrnabgeflorbcn 4^0 (BrafffvbatFtabfjeflorben vnber 45ergo^ ©t* • tenvonßepern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46; (BrafffebafFrenfobep ^^ergojj JÊLubwi^en ben andern inïieyernabffefïorben 475 (BraJfftbafftïyrolfam burebbeuratanVnarjj ^raff^ubwi^jen von 13ranbenburjj 498 (Bratianue bera^t vnb viergigjïe Kbmifibc Kepfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164 (Brena beg Kómifeben Xeicb^ ^reiß 144 (Bregorina ber jebenbe Bapfl b’«lf ^’^ ff^og Concilium juÄ-eon Ä^fbriamta ber funffgebenbe Xepfer/vnnb 45aun ber anber 0on Sénig 2llmane / ober ^jereulfa ^^aunen fallen inaS^eutfeblanb 3^aunen vnb2lbcrn in ©fïerreieb/»nnbDn* gern/jr Vlamiflgar au^gctilget worbë329 ^aunprecbt^^ergogin Beyern ^eccar ber neungebenbe Königin ïcutf^* |
^ennA bie Königin flifftet ©bermûnfîer jh 45eluoa berbritte Son beg Beperiftpen ^5er* cutia i0elbefomitbem^üitflt;b in baa 2^eutflt;blanb fommen =ßeliber Bifboff ein verOrbneter vorgenger ber3uben ißeiligtbumb ju 2(nbe4gt;? wurb gefunbe,vnb gen VUunebengefurt/vnb45crgog=ßein* ri^a m Beyern ^^außfrauw ftarb 508 4f5cinrilt;b ber erfl biepa |^amena 4^ergog in Bepern flarb/vnb wie^epfer ©tto ber an* berinWelfcblanb jog .ßeinri^ ber andere vnnb britte :$5ergog in ■ßem neb ber Sepfer verm ebletfcinSebwelïec bemXónigaugDngern gt;(3einri(^ (Bcgel genannt vberFompt Beyern Äeinricb deß ^epféra fronting ju Kom 38^ =ßeinricb ^^«rgogin ©(ierreilt;b(ï«rbt ibid. :l^einrilt;b ber vierdte ^5ergog in Beyern/ aneb von dem fimfften dtefea biamena 386 ßemneb der dritte Kepfer jog in Böhmen/ vndwieeaberna4gt; nad? feinem Dicton er* gangen fep ^^einrilt;b ber Kepferverlepbet daa 45crgog* thumb Beyern/vnnb jog er in .Jüngern i^iinrid^ ber Kepfer/vnd ©ua der Kónig/the ten ein 0^la4gt;t mit einander/vnb viel von feinen thaten vnb Frieden 45etnrilt;b ber Key fer feget S^nigpetrum wi* derumbinüngerneyn 43einri4gt; der dritte wirdt ju Kom geFrênet 398 45einri4gt; der Sepfer flarb / vnnb von Kcyfer ^5einrilt;bendem vierdten 4^einri4gt; der vierdte 3epfer 45einrilt;b dervierdt^nimpt ein (Bemahcl aa^ ■ßenriebder vierdte Kepfertput feine (Berna* bel von im =0eini ich der Keifer jog in Gd^ffen/fampr et* ließen bendeln 3 wifeben demBapft vnb Key fcr/ineth4'gt;cnbletiernbegriffcn ^5ein rieb der vierdte Kepfer wirbt vor Bapfl Hildebrand verFlagt 4^einri4gt; der vierdte Kepfer jeuebt in 3talicn 428 47einrilt;b der Kepfer Farn auß3 talie inîeutf4gt; land i^einrieb derKepfergewan Kom Hildebrand der Bif^off wirdt abgefegt 431 Heinrich der Kepfer jeuebt in öaebffen/ vnnb wie er von den vertriebnen Bifchoffcn da* felbflgefchlagenwurd Heinri^begKepfera ©on pel vô feinem Dat terab Heinrich der Kepfer hielt einen Keich^tag 31» Klt;^ Heinrii^Kcpfera Heinrichen ©on feilt vom Datter Heinrich der vierdte Kepfer fchreibt Clemen* ten dem Bapf^ Heinrich |
|
^5cinn'^ ber Seyfer nam lent Son jn ^naben lt;ni|f/vnb wurbber Datter vont ©on ber^! n«lt;b^efan£fcit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 43etttri^ ber vterbtSeypr tvnrb ab^c|cçt/vn feitt©on5untSeyfer conftrntterctvnb ^e^ PrÔnt/faïupt anbern jren b«nbluri£ff ntebr/ ^ançlulîigsulefen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441 ßeinncbber rùrbtîvevfer fîarb 443 ^^einneb« be|î neunbten ßrrgo^en fit Seps eritSinber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44s 47eiitrtcbberÄ.euwe/ßergo^iit Severn vnb @«4gt;frert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib. ^©efnriüb bereilffr/vnb 45eirtrtlt;b ber jwoUft/ frie^é vntb bas ^rçogrbuntb Beyern 451 ^^emriebber ciljft ^^ergofjin Beyern/ =ßerj: ço^ in ©flerreich nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib. 45einrilt;^ ber pbenbe ^eyfer/ein (5ra|f von Mügelbur£f/ffarbinïrelfcbl‘i^nb 480 ßeinri4gt;vort£anbgb'”t|f**'b 4oercoles ber (Brie^ifcb/ vit fein (SefeUfebaffr =©ernt«nberfûn|ft J^rçFonijf in (Sermanien German ßerqo^ von Braunfebtveiff wiber •2li»gu(luin benSeyfer ^^erolbberBifboff wnrb ^efanjjen/ vnbjin bie2l»0cn «ugg^eflocben ßcr^ocj-Xocinnd; ber anberanf Beyern wurb ^□erçoiJ^^einridbberanber vberFain Beyern Wiber/ vnb wie es biefer 5eit in J^rancfreii^ 5n0ien£ï 4f5er90(^ =ßcinri(b ber britt in Beyern 381 45ergo^ 45einridgt; it^Beycrn wurb ïïcyfer/ fanipt etliibenSriegen vnb jïifftun^en 382 ßer50£j:ßeinricbber neunbt/ vnb von feinen tb«ten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 ^5er50ö 45einridt ber 5cbenb bela^fert Woljf* ragb*ufenanber3f«r ßergoff :ßeinrilt;b berjebenbe bela^J-ertVOir:# tentbergin ©cbwaben 45crço£f ^^einrilt;b ber schweb wurb Vertrieben an^BeyOrn biird; jlbni^^onrabbenbritJ^ ten/vonVîûrntber^ werfen :$5ergO£t4^einricb bereilffte biefes VÏantcns/ 45crço^ in Beyern ^erqo^ßeinridben be^jwólfften ^wen ju^J in WefebUnb/ ^ranefreieb vnb JÊn^elUnb ^^erçoçf ßeinrtlt;bber$w0Ijftßer50ö in^eÿ ern vnb ?u ^erufalent ßergog Heinrich ber Jteuw wirt von bcyben ^urfïentbuminen an^Beyern vnb ©aebP fen Vertrieben *3ergog=©einricbftu^ Beyern $0£ffur©als* bur^ 4oer5oö ^7einridgt;s bc^ breigebenben tob/ben rftt/Finber/^ebeuw/|iifft/jc. 4ocrço^45»te b’clt ^i“ .ß-Änbfd^ftff'tSU VUun^ eben/vnb verbrann ©traubing' j:09 4?)erqo^=ßans3uVnunlt;ben|larb 510 4oer90(f =©e!nri^ von ilanbgbut wie er £fe:# banfetbat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;513 |
^erqo£t^5einridben von Canb^b^’t vrfa^eH ber Srie^ wiber :^5er§0ÊJ fi^ubwi^en von ^erço0 ^5einri^ flieg ein ©«bwerbtin ßerss ço^^ubwigen 45ergo^^an8 von Vnun(ben/vnb von einent proffen flerbcn ^^effen fallen in bas KSmifbXeidb i7f 45ewf(brecfen vnb anber ÏTunberweref mebr vonben3uben 4Bilbcbranbu6 wirtjum Bapflerweblt 4x9 =©ilbebranb8 practief vnb ©ebeimerey wiber 2Jcyfer=0einricben ben vierbeen 423 45ilbebranbbegBapgs trog vnbGewalt 420 ^^ilï'ebranb ber Bapg / tbet ben ^cyfer im •45ilbebranb8begBapg6anban^ girbtall in eimjal' ^^ilï'êbranb girbt/vn bie VÏorbmannen webs’ len einen anbernBapg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^5«lbcnpred}tber2\0ni^vertrieb ^^nig (Bev :©ilberi«^ S0ni0 in ^ranefrei^ 45ifpania ber britte «beü ^^^ alten ^eyfer^ ^obe©(^«lcnin^cijtflt;blanb 45ollftnb/©eelanb vnb 45enne^aw baben bic ^7ergog5 in Beyern a^ inn^ebabt 512,5x6 ^5ollanb/©eclanb vnb^ennejfaw Fompt an Burgunb ^^onorinsbcrfunffgiöegXomifd^ Scyfer 2721 45onorins ber Bapfi wirt vertrieben vn^ ein anberer erweblt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;406.407 45OnoriU8bervierbteBapg/wolt dn £|roffc gcuratiffbieCBeiglid^en^fele^tbÄen 469 ^^onorius ber Sèyfer/wie er geb fielen ben =$^aoptleuten bitlt/fo «o^ Seyfer woltein feyit |f~)ogi)8Biflt;^offin^5ifpaniert ißuit£fern wann ge in biefe Jianbe Fommcn feyn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 45uti^ern vbergelcnbieifbtigett 45un^ern fd?lu^en bieBeyern jwir vnben bcy Pregbur^ ^^un^ernbur^Sieben Beyemlanb ibib. Jungem gnb bey 2'bierbauptcn gefebla^en worben ßun^ern Fommcn big ^cn Zlu^fpur^ ibib. 45nn^ern nemen ben tfb‘'lt;IÏ^’^ lt;5laubf an 377 •ßungernfagenbemljleyferab 45un^erlanb wolt wiberumb vorn i'b*''^fft (Blaubcnabfallcn ■ßun^ernbelagtertcnbic Vïcijwengatt 400 ^ungern gelen in Sernten ,ßun0arifeberB0ni^gclinBeyent 391 joKH^ftrifcber Crieff ^jungangher anber ®rie^ wiber feie Beyern . 450 47uncrtanF»nfftin45unÿci-n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;js^ ^5utel4^ergo^inScpern fc^U^t pc^ mü fei=* nen ©(^wâ^ern ΑÎgt; 19 Î^ 3«cobi •^Sacobber Î^r^vattct |
n^eobi brep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»gj
3acobaais0 ßeHn*-*aw benbcl »omjig. bUt bigaufr erließe nalt;b^7?g£nb£ mehr
5^cç5i(ccr
3air3cpbtbe vn 2lbcffoii bersebenbe/filfftc/ vnb3wölfftc4-5auptmannber3ubcn
34fîu6 btltbocbafii-snüiterb
^cnifakin îcrfîôrtvnberPcfpapano
3» 51 ipi
□entfftUm wiber ^ebauwet vorn Sepfer 21^
briano
3(pn(jber!i£r5fóni^in(öcrn)anicn
□Iftniÿïlôntÿ
31ipriciim bep ben Kómern
3nbicr Fommen ins ^emtebfónb
3n0ram König in 23epcrn
3’idrainb'bfitn
3n(eln be^ Kómifeben Kci4gt;^
200
50 ibib.
*41
Kelbeim belagert von ^^ergogtVeipß 450 Kcmpfferbeig
Kcmpfferf(bicfcjrcBottfd;afftgenKom 124 Kepfer öTarls beg vierbte Königs in Bößmen tob
Kepferin eignes geb et in ein Klofîer
Kepfertbumb wirt burlt;b bie €eutflt;ben bep sei ten Ö’aligute erbalten
Kingen vor selten (folonia(£iuintanoruin iso Kinber5ud)tKcprcr(farls
Kinber 4(3ergog ßeinrilt;bs beß neunbten/ vn
non ben Jód^tem am £r|ïen Slepbung 2lt;epfer (fails
440 33« i7
45 ibib.
128
3ob«vnesber swep vnnb SvefnSigfîeBapfî/ vnb vielfclgamcr practica buribine gegen ben Kepfern angerii^t
Romain 2l$iaiilXérnif^ 3ofcpb R«rb in Ægppren ^G’uonber S^mjJ
4S2
14s
38 3®
Kfö(ïcr in Bepern werben gcbaiiwt
KlófJer geflifft in Bepern ju Seiten ^^ergog
Klöjïerin Bepern geftifftsu SeitêKepfer^ein nebenbei vierbten
Klöfïer fo gefttfftet su Seiten ßeinrid; be^
Klöfiergeftiffrct in.Bepern bepsciten i^cin^
rK^ebefjS.óuïï’crt
447
^fuut ftr lt;?vii oui upuiiin ^^ □ ralierubm vnb befi^r^bungau# piinio 130 3fab£ cilfförtcr
3 talie ^ßauptmanfbatTrim (Debirg 3falic Icaciptinanftbaiff ‘»t KJxk»
3r«Ii« feit wem Kcit^
3nbeljar3ti Kom
3nbcn Kepfêrtbumb
3i»ben23unbflt;bnlt;b wiber^yberinm
3nïïfn Bnnbfdincb vriber Kepfer tfaintn
3uben Bimbfebucb »»bet Herone
3nbcn fielen von Vïeroiicab 3uben auffr^ur puber ïraiano
’gt;8 ibib*
3 «3 5^8 »°3
169 »7« 182 ibib.
199
Kog/S)ietb/(frafcb”'/^fnfr4) vnb Beperifdbe König/piib wie bic Bepern Vertrieben ftnb worben von ben Kömifeben Kepfern 123 KönigKcle vnbfcin Bruber/fo vmbbicg^o^
naw realerer b'^ben
57
Köniej von iSngellanb wurb gefangen su Wien
Kömgreid) von ben Körnern abgetban s« Kriegs anfang
îîrieg/ fo bieCeutfd)en |p bas Kölnifd)Keid) niitcinanbergebabtbaben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;205.20«»
KnegKepfer tariez vnb berfelbigen viclnacb
3uben werben »bei gejjaUenin ïeurft^Ianb ' 475
3«l««» {»“^f bie Keepte in ein orbnung bringen wöllen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;122
3nlio0 ifefar ber erfje =ߣrrf4gt;er ibib. 3ulq Kriege nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;122
3«lius fiepes berneun rnnbfünffgigfj Kólt;s
einanber
KriegïJorbnungKepferifarló
KnegOIcut
Kriegtikur orbnungbep ben Körnern beren befolbung
3^7
353 74 *53 ibiS.
niifcb Sepfer
^«5
3ulianu6 ber swengigflc Kömifebe Kepfer 209
3ulianueberfónffvnnb »iergigefi Kömifd^c
• Sepfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;200
3uliani erfierFriegwiber bieïentfeben 254 3ul'anu6 wpurb von ben S^eutfe^en beUgert
KriegOleut b^tt gcb4lten vnber bem Kepfee 2llexanbro *
Krönung béu Bapfïs gibt ober nimpt bem
Kurgweil/Kunfivnb (Ï5cf4?icfligfeit Kepfee
(farl»
33«-357
»54
3uliant?s Farn an bas Keidj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib.
julianus rüfletftd^wibcr pin Detter €onflau tinum
3ulianus worb gewaltiger regicrenber von ÖïOtterwtblterKötitif^erKeppr 258
3ulianitob/vnb von feinem Krieg wiber ben
3«lianii8 berKepfer maebt ff«îgt; »vit ben S'eut flt;ben/vnbFam vinb
3uuania jegt ôalgburg ip von ben îcutfeben 3erbrolt;bfn worben
*Â.ambcrto8Bifd;off 50 Vnafîrt^t 314 Æangobarber nemmen bieÂanb vinb bie ^r»t
Æangberber bie gar alten Öe^waben sogen in
Xlareium ber funffgebenbe Königin ©erma:*
£arcb vnber Jiing / vorseiten ein Kômifebe
Hateiner/von benen bic Körner Fommen 54 JiaotberbererPe Königin Bepern 67 fi.aotber ber anber König aug 5f4ncfrci«h
Äautber ber Kc^cr / ein Son Kepfer ;2,ubü
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wig«
^en Kriegen vnnb ©eblalt;bt£gt;i »»«t feinen Brubern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;348
fiantber ber Kepfer wirt ein Vllund; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550
£au tber König in Jlotbringcnnimpttinßtir
30 ber.^pe Äebkr l$»nb
3ïï 507
Xteibepgenfnerbt malt;bei* o'nenBunbtfebueb wiber jreßerren
£eo ber Bapfl fîarb/ vnb wie ea abermal vbel
Æibia ber groffmce^igfl vnb wo! befanntifl ßclb/vnb König in )£gpptcn/fo man ßen culea nennt
Ä-iciniua Kepfera Conftantini ©lt;bwagcr/ fa?
Xiongobarber nemmen Kugenlanb epn 292 XtotbariuaZxónfgin ^ranefreieb wiber Otto^'
Xtnciiia Antonina wiberÔomitianum 196 Xlubwig Königang ^ranebren^ braebt ßers:
tjog Sidicrbcn ben erflen wiber jSietri^en vonBern vnbbieKömeraiiff 297 XLubw:gbcr erfl Kepfer/wieer Bepern bnreb feine©ön/am erfien Kepfer Cautber/ bar^ md) KónigCiibwigenrcgicrt 358 £ubwig ßergog aug Crabaten vberf cl baa Kómgreieb Bepem/famptetlid^cn vil fnei: gen von jm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;340
XLubwig ber Kepfr licit ein Keid^frag 511
-Sd; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib.
XLubwigber König bracht bic VJlerbem 511111 ©lauben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341
Äubwig ber Kepfer wiirb in WefterfranefiS reid; voit ben ^rangöfifcbcn Bifeboffen vnb tfbten gefangen/vnb feinen ©on vberant^
ben mb ffffebknijjFeit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48*
XLubiriff ber ïxonig vertrieb (cinf Briibtrben
pfalggraffcn ant X^ein/ 300 barnaeb ’®‘^lt;*
ter in Bepem/fampt etliche mebrfrie^C482 fi-ubwiffsbeg vierbtenntitSóniïf^riebri^ïcn
©«bannutjel vorLÊ^hn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;482
Jlubwiijg beg vierbren vnb 2\epfcr ^nkbrid^s
an(ïo(fen für ©tra^burff vnb @pcir nbsp;nbsp;48;
Â.»bïrig0 mnb 5tibcriebe feinbe treffen vor
VUulborlf
484
XLnbtv iff 6 be^ ^epfera an^febreiben wiber ^lt;*Pk3lt;’b*”r‘^f’Ï'tf^ Ï^ep vnswengigfïen
^an9lu(fi^3u kfen
488
Cubwiga beg Kepfera Kom3ug fampt einer febönen ©ermon Kepfer Cubwige wiber ^*pfl3'?b*”Ru ben 3wep vnb 3wen5igflen fo entfentifiworben 5u Kom 452 jSLubwig ber vierbte 3colt;bt gen Kom nbsp;nbsp;nbsp;ibibi
XL-ubwigber Kepfer welt Kegenfpurg beim«
Iidjepncfcncniincn^Abcn
49S
XLubwiff ber vicrbce 2\epfer befompt niber
Bepern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;498
XLiibïvjg ber rierbte 2Ïepfer ^‘^t Bepem peü
mlt;|)re
50*
Jli)bïvi5t6 bc^Xepferg©ón rpeikenbie^tanb
von esnanber
JOi
tvort
34»
Jlubwicf ber Bóniff an^ Bepern balfffeim Dat ter 3xcpfcr ;!’.uba?i^cn affgber (öefen^nug/ fampt erheben anffrtifjren vnb stoptrad^ten 2scpfcr /lubn iffe mit feinen ©ónen in etli;ï d^enblettern begriffen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J42
Ätibwig Wirt mit feinem ©on ifaiIman wiber eina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jx
£ubwjg wirbt mit ben anbem ©énen auch vileine
XLubwigvnb fein Bruber ^^nigifatl/friegs! ren vmbben?\bfgt;nfiram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3J4
XLnbwigber vicrbre ïeutfebc^epfer frarb 357 Ænbwig ber Xonig aug Bepern flarb ibib. Aubwig ^3nig (farimane Bruber flarb 358 £iibwigbcrer|tbicfce Gamena lt;©er^ogauß
Bepern 30g mit Sepfer 5ribericbc genHoin/ bkk 45olt;b3tk mit feinem ©on nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;460
Äubwig ber jung auf? Bepern Sepfer 2Ir^ nolpb8©on nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;303
Ä-ubwig ber jung König au^ Bepern füllet
fi.iibwigberßer^ogim Barb 30gin 5rancf:« rcicb
CubwigiinBarbwirbt vomiCondlio3u Ba f felvcrflagt
Cubwigberßer^ogwarb mit feinen ©men ßcrgogÄubwigebcnBucfeltc vneina ^24 Cubwigber reidgt;ßerQog vonCanb^j)“*^/ ®” von feiner gefcbicfligfeit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;528
Cubwige bc^ ßer5ogen von Canb^but Frieg • mit Ularggraff 2llbreehten von Branbcn#ï burg
Cubwigber ßer^ogvonCanb^bi’f belagert
Cinbbolb ber Beperffdje VBarggraffvnb ßer öog erfd/ugen ben erfren ßunganf^en König
Cubbolbabe^ßcrgogen in Bepern tob/vnb
wo er ligt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449
Äubbolba be^^ßer^ogen aug Bepern rettung •
fo er mit Kegenfpurg trieben ßat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449
£upolbßcrgog in Bepern bur4 verleppung
Kepfera ifonrabi
XL iigclbui'^t ^ebauwet
MA^cebonia **^Vnacebórtir4gt;^ep(ert{gt;ninb
bie 2ltiffrbur nn Keid^ Jtubwi^ Sonift in Bepern fïirbt
3^4 3öï
JSttibwigbcr erftPfalçefraff am Kbcin wnrb
311 Selbeim erflogen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401
ÄnbrngbeO anbem pfalçctraffen tob 472
^ubwi^ be^ 2iepfer« Jjerron^ten / tiigenj»
448 4lt;»
»44
68
tUacrinne ber brep vnb swengi^fl K6inif4gt; ^epfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ZIJ
Vllaioranueber vier vnfûnffçiffefî J^ómifcbc 2\epfer/vnb Xleo ber erft vnbgro^ 284
VllaioranueiL.anbb«nptinann inBepem 265 thanafica/ vnb2iniinon fetn @on L8óni0 3«
3erufàkm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7»
Vnarcu0 21ntoninu0 ber fiben^ebebe Kómifeb
Xeppr
204
Vnarcu0 3tiIïH0 pj)ilippu0 JElanbte|)aopt
mannin rnfern Jtanben
118
tUarcomanner vó ben Kómern bejanbert 214
Ular^*
|
Vnarjf^rafFcn fn Beyern/beren vier feinb^e/: wefen/vnb gefegt worben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joj iJIarffjfrrtffenjrt Beyern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4 tHananue ein @e|gt;otttoirbt vorn Îleyfer pri# ntle^iert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;430 Vrianenfcyn vier ^ewefen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8ï.b tnariusein treffli^jer^auptniann 105 tn^rtianue ber Seyfer/ vnb »oneiner groffen vneinf^Feit vnber ben if^riflen 280 Vnlt;xn ber anber Jgr^fóni^ in ©ermanien 20 Vna»riranirt2\Óniiflt;^ tn«jrin»i @^U4gt;ten irtitben 2^eutflt;^en 267 iTïa)fin»u0 5»-^£Fllt;tncf0pfFt l^apmue berjweyvnbfunjfgi^fl Kómifebe SeyfcrinitVÜartiano Ulaxiniine beris.Kómifc^ ïleyfcr 218 inaxinliueberSeyfêrilïerinorbtworben 220 ^arimini 5n^gt;n n?elflt;^[ftnbvor bic ©tart ■2101a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;221 Vnajrentiuô vnbifonfÏAntinuö bie 2ïcyfcr0es; ricjjten wibereinanber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24^ tTîebrernwcrbÿurbeinBapfîber^îornverÿ HaSft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;565 UÏeJ)rcrn fallen von be»Bcycrn ab jsj triers ber fc^^t iBrçFèni^ inn ©ermanien 84 tnerbobbcrïeutflt;:b^n2lÓni0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t2j tlïerbob wirbt ang^emCentfeblanb »erjagt 268 » tMcbrerifcbc Xrie0 wiberSóni^ £ubwi0 in V Beyern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54« tn^lanb von ^cyfer tfonrab gewonnen 388 tTIeu tercy in Beyrn wiber Seyfcr ßeinri^en rifebeXónig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69 • tUieb vnb tnatb bic ©ónbeg Îcufcb^f^ 45^*'^ cnlis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 tnitbribates vnb Ïi0ranc8 bic S0ni0c 109 tnirbribate8bcr0ro^21bni0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101 tMofjetb ober tMofes ber 3óbcn Hauptmann tHofes erlebi0t bic 3übcnin21c0ypten 59 tTïofès ijl initben3ûben4o*iarinbcrïrû|le 0ewcgt/ finb nachmals in bas ©clobtlanb 0cfupretïiqprben •tnungbcgX^n»ifchenHei4gt;« tnûnç2lnt0nini tnûn^cr.anFommen tlîung eines jeben 2ley|ersi|îbcy feinem£e:« ben 3ttfu^en 4 ^Vïarfc8 berScyferifc^ ^Mptmann bra4t am erflen bic Beyern in italien 308 Vlero ber fe^jgte Xcyfer / fein £eben 279 Vleroni wiberfegen fi^ feine 4?tauptlcut 182 Vlertiabcr^Jeyfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197 Vlicolaus ber Bapfl ÿab ben ßifpaniembic ^Sni^rei^ Weapolis vnb ©icilien 46S Vlieelius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26J niberlanb i|ï vont alten K^mifchen Kci^ Fom men »8y |
fïiberlanbf(hle0tfilt;^mit3ulio 207 Vïiber Beyern Wirtin brey tbcil 0ctbcilt 499 Vlibêrn^lltad? 0fO)fc vncjni0Feit 469 VïorcinbcrSóni0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj Vïoe ifl 0cflorbcn/pin ßau^frauw bat bas er* fïc prauwen Slo|lcr0cflifftet tloricnm beFriegt Vïorbmanner nemen ben Xbcynflram cyn 360 Vïorbmanner fallen in ƒ ranef reich 8^® Vlorbmannen in^jun^ern Vîorbmanner wiber ben îicyprvnbbenBap|l 414 Vïotbran0 vnnb 5wan0TmKômiflt;hcnKcilt;^ 204 VîorcinÂôni0ber «Itcfl ©onßcrcnlts 40 ^Bcrmamp;n|îer5uKé0enfpnr0 0e|îiffrct 341 ■^©berlanb oberhalb Vllun^en wurb ver^ berbt ©craiiianus K6miflt;bcr 2îcyfcc ®be0Fcrei:i^ur(îber Ku0en ©libcriusy7.HÔmiflt;^2lcyfec ©riçber^bni^in-àe^ypten ©ri^cnes ©fîcr^oten Fommenbi^anlt;îgt;fîerreilt;b 287 ©fîer^oten^îôni^rcii^ (EtIlerrcicblîirbtab ®lïerreich fîirbtonc i^rben/ vnb Â.ubwi0bec ScifcrvcnvaltctesalöcinDormunb 497 ®ftcrreicl', vn Beyern Frieden vmb bie Ä-anb^s fchafftè’yrol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yoÿ Otto ber Xómiflt;bSeyf^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;289 Otto ber ©ro0 Seifer verliebcßcrgoff Berlt;h* tolben feinem Schwager bas Itanb Beyern 36Ö Otto ber ©ro^ Seifer verliehe feinem BrubeC ■$5einricheri Beyern/vn bie ^an^em fielen in Beyern / wie er a«4gt; in 3talien 500/vnb barna4gt;einKcilt;hgta0b’€lt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;872 ©ttobercrfl $euchtin3talien nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;373 Otto ber ©ro^ Seiner / nad^bemfeinBruber ^^ergog ßeinrich/vcrrriebcn wurb/fegt ec fn wiber cyn / vnnb gefcha^ folies jn Sc^ genfpurg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374 ©ttbcranber5eult;^tin3taliert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37Ä ©tto beranber Scyfer bicfes flamens fîarb 378 0^0 ber Seyferjogin Wclfchlanb/vcrlor ein groffe ©chiant mit ben ©arracenen/ vnnb fiarb nachmals ju Som nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;379 Otto ber Scyfergewan ^reifingenvnbpap faw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib* Otto ber britte wirf gcFrènt ju Som 382 ©ttonisbegbrittentob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib. Otto ber Sónigfeilt von Scyfer ^5einri4gt;crt ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;393 Otto ^pergog in ©a^ffen bcFompt Beyern 407 0 tto ^^ergog inBey cm vnberflehet flieh bofee fîûefe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42y Otto ber britt bi^flamcns ßergogin Beyrn 4îlt;î Otto ber ^5crgogbatiwetJ2.anbshntvnbSeIgt; heim/am^ von feinem tob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ylt;î Otto ber vicrbt bi^ flamens Scyfer joggen Som/vnb fturbScyfer^ribrilt;hgegenjm anffge^ |
Otto ber ßerlöst ften^bieX^nber 50 Dam# batb/fcalfogcraubt^etten
®tto ^^ergogf aogSepm w»rb mit benen von
Ï\e£fenfporfjvncin6/vonwe£feberVnün9/ mb von fdncni fob
©tfoSónt^tnDng^ern/vnb ^ergogfinSey# crntvurb£fefaneten
©fto beg' Dogenieten Xóni00 tob / au4gt; an# berermetrFncg
Otto aug IScycrn verfall fft bic fMareft 511 Sranbenburg
©tromel ber anber =ßanptmann ber 3übcn
45
©no berSÓnïg vin
b^rmnen
^e«tfîm
Prebig 511 Æanbetut / wie ge vorn Sapg 3««m
Proboa ber neun vnb breigigg Xómfgb^ fer/vnb wie er mit ben ïcutgben vmbgans* genig
Procopina im 21iiggang vberwunben 263
ptolomci bic Hónigc aug Hegypten 6f.66
Punbtfebult;timHómif4gt;enHeilt;b 273*
Î55
0.
£^Dmtino0 ber fei^g vnb breigigg Hórnigge
|
?V\2tuIi beg 2t pof de (ßefetii^t Pannonia ßat bic bcflen Sricgoleutc geben p affair fo noch 2lt;5miflt;t ®” «’' Heid;gatt war 28s Paffaw iR vonben Îcutf(^en3erbrb4gt;f« ïï’f *■*' ben Paffawifeber 3)bumb gebanwet 314 perfier tSonig vbcrfdlt bae HÔmif^c Heict im^tnfl'gang Perfier frieg vnberbein Seifêr (ßorbiano wi# berbieHórner Perfier vnnb ïeotfeben fraffen baa Hbmifetc Heieb perfterS6nig Vtarfena feblegt (BaleriomVria Perfifetee Sènigs Suabtfet»«^ wiber bie Hó Perfier Honig wolt feb anffbeumen wiber bae Hómifbe Heilt;b Pelope pergamen ifïerfiinbcn worben eu. 87 Pertinaxbemenngetenb KómifebHeifer 209 peter HÓnig in Diigern wnrb abgepgt vnnb garb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;398 lt;5.pctcrFomptgenHom pfalgamXbeyn water ge ben flamen babe 28 Pfalggraffcn von Stepten/ beren jween wa ren/ verfagten 4oergog ^ïcinrieben aug Seyern Ptilofopbi pbiltp® ber breiffigg HÔmif^c Heifer 223 Philipp« beg Hcifere tob / vnb von ben Ïeiit# feben Ptilipa ^5trgog von Surgunb / malt;^ct frieb 5wiflt;b£H ßergog hänfen aug Öeyerii/ vnb ^5ergogi3anfcn vonérabanb J17 Piparq pilatue ein (ff^’g worbcn/vnb ig ein 3ub ge wefen pipintie Pfalggraff in ^rancfreii^ 31? PoliceyOrbnung in gemein/Weib vn Vnan/ 3U frib vnb Frigajeiten betregenb i3.24.2j Pompeina ber ©toffe PongeyervonbenHómem bc^jfvongen 124 |
K. O^t£lt;^tbiid;Hcigr (farla ^^’Hcebtfpredjenbcrïeutgben Hegengjurgvorjeiten 3ng«'lt;*ngtcim 43 Hegenfpurg warb gewannen ton benBcyrn 298 Hegenfpurgauggebrennt Hegenfpurgigbe Bruef wirtgebanwet 448 Hegenfpiirg vó 3«fsog/ï-uitpolbangc3ünbt 449 Hegenfporg gefreyet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Heiebgatt von ben Kómern geb auwt Heieggtagïii 2lugfpurg Hci4gt;ttumb vn©«terberalten^entfcgcn 24 Heutcrcy in Weyern wirtauggerentet j27 , Rliefw/iniwavonHugiigo beFriegt 228 llhetia/ecundavon Hugiigo beFriegt ibib. Hbetic ^?anptmannflt;bagt bey ben Hórnem H^eynigber Btinb vbcrjeiKbtbie bürgen in Xifen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27,29.30 Hifenbey Heffer €arolibegergenjeit 33t Hom wirt von ben ffeutglKn vber5ogen 69 Hombcv@tattmc^tigFeit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13t Hom igvon ben ffeutf^en gcplünbcrt wor# ben Hom wirbt abermals von ben Ïeutf4gt;cn ge# plunbctt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;276.283 Hegenfpurg gebauwet vnb gefreyet 448 Hoinjug HómerHrieg wiber bicïeutgbfninHJïa 84 Hómer bauwen m bengcwimnencn^anbcrn Hómer ©pigling/tUugerung/pog/ 134 Hómer bef^warung ber Itfottelgerber ©t^tt «3 Hómer gcbrau4gt; in beg^warung frer jfcinbe 214 Hómer vneinigFeit vnberjnen fdber HórnifebesHeiferthumbe anfang Hómif4)e0 Heilt;bebegbfcibung/ wie weites gangen/cc. Hórnigtee |
^e^tftev.
|
X0miT4gt;cr£ftnb|)aupttnanrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj; X§mif(^e Colonia ober Xeic^flatt ibib. X0miflt;^cKeilt;^0i£pnFonimeit K0inir4«Xci4gt;0@P*'lt;*lt;^ ??0inif4c Keilt;be (Bebiet «off bem (fangen Jfrbtref^ XómfpbeNcieb« (Breng J?§miflt;bc Kei^e nambaffti^ffe Statt in ^an ropa XonnfcbeJ^eidjg vier^ßauptffltt ibib. Kómifeb^ 2lntiquitet in Severn vont i^i.bUt bigauff 16; Xubolpb Sönf^in Sur^unbien 38; ©.quot;Kupretbrsprebi^ Xubolpb verleihet feinem ïoi^tcrmann Sur^ ^unbi Kubolpbber Xeypr i|ïvmbFommen 430 Xubolpb ber König flarb/vnbbie von2Iu^ss fpurg würben vneine initbem ^urflen von Severn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;370 Xubolpbber (Braff VÔ ^5ftbfpurgFam an bas Xeieb a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407 Kubolpb ber König vberjog Vïibern Beyrn/ Bö^cm vnb ©(ierrad) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib. Ktibolph ber 4^ergoglie^ feinem Kenntmei^ fier bie augen augfiedjen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;475 Kubolpb^beg ^ergogé Krieg mit benen von 2lngfptirg • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibib. ï^ubolpbberpfalggraff'lcgtcinóteuwran/ k biewöIlcnbie(Bei(ïlid;ennit erlegen 475 B Kubolpb ber Pfalggraffwar mit feiner in ut? I 4er tîlalt;btb«ib vneins Kiiffinus ber erfl DormunbtKeyfer :ßonortf war^erwurgt XfigennemmenOfterreidjepn Kugen fepn in ©fïeireid) gefcffen 291 • Kiipre4)tberKönig3ogin 3talien ƒ11 Kufiunge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj ^Ï^21 doffen werben ber Kron ^rftncfreiib vn? ©atbffen vnb voniremvrfprung 372 ©ad^ffen fitte bcy Seiten Keifer ^einri^2beg vierbten ©acbir^f« Krieg mit ^^einriibé bem vierbten/ vorn 421.blatbif3 fbter sum enbbegSult;b6. ©ala woher genennt ©ala vnb ©ehern bie Könige/ wenn fie gefîor benpub ©algburg iff weiter gebauwet worben 307 ©algburg wirt vber3ogen von 45et5og ^ßein neben III Beyern ©amfonbc)gt;ben3uben ©arracener nemen viel ©tâttin 5«'ft««cfreilt;h 3^7 ©arracfticrfeblagF©ttonem ben anbern 379 ©arracener vberfaUenbie tfh‘'*fï^’'«'^^*'««’c^ nien ©aul warb ben3ûbcn sum König gegeben ys ©cipio 21fncanti0 ein tapfferer Körner 90 ©djeyrngebauwt ©4)eyrcrber îeutfeb^nb Beyerifdie König/ vnb von groffen 2luffruhren im Hömif4gt;en Keilt;b ©^eyrn ber altcfl vnb ^urfilieh Stamm vnb |
«j. @d;la^ten ber Beyern mit ben Körnern S^la^t ber ^eutfehen wiber bie Körner 94 ©lt;bl«4t j^önig SBrnfls in feutfchl*^«^^ «^‘^ 3nliobcm Keifer ©cblacbtinSacbffen ©lt;bI«lt;bt5u2lmpfihgvmbba0Kei4gt; 48; ©4llt;«lt;btbey VMun^en ©erlief ber Keifenf^ Dormunb Sonorij Farn vmb ©(hotten Fommen ins Jeutf^lanb 412 ©lt;hulcn ober@(hrannenerfunbcn 27 ©ebugrebe 2irifîibis vnnb ©ereni (Brami für bielfheifienvnber^^^ibriano ©d)tigrebc3uflinifurbie«fh*'«ffofi^”^’f«'be»« Keifer 2lntonino @lt;hwab berad)t,'£rgFönigin (Bermanien 37 ©chwaben von 21iiguflo erobert ©chwaben vnnb Beyern fallen vber bie ©03« nawinbasKömif4)cKeilt;h 254 ©d}waben hoben bem Kömiflt;hen Kei^^^i? fpanienabgcbriingen Schwaben thun filt;h 3» ben Wefiergoten in =ßifpanien Schwateboef ^^ergogin Vnehrem flrafftbie vngehorfamenbeg Keifers S^wabifcheStatt wie bie an bic^^ermvon Beyern Fommen ©lt;hweigerwiefieinfr(Lanb Fomenfinb 288 Schweiger wie fteauff Fomen/vnb ein gewaU tigüolcF worben pnb Scytha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• S.Seuerinus ber prebiger bi^mals in vn? fern Äanben/vn von feiner vermanungfur bem sorn (Bottes Semiramis bie Königin su Babylon/vn wie ftebicfelb Statt geweitert hat ©euerus ber ein vnb swengigfl Kömifche Kei fer/ vnbvon fc^cm tob ©euerus ber fönffon füngigfl Kömifche Kei? fer mitÄ^eonebem (ßroffen ©cueri tob/vn von feinen Weiffagungen 29t ©ibenburge von ben Jeutfehen eyngenomen 287 ©ig/ Pracht vn herrliches l£ynreiten berKö* mif^cn Keifer su Kom ©ig vnnb praiht su Kom nalt;^ bem alten ge? brauch ber Keifer ©igbre4)t König in ^rancfrcilt;h 3'2 ©igmunb ber Keifer richtet bie Beyerifchen 5ûrfîensu tlurnbcrg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( ©igifmunb loergogsuVnünchen 55t ©igifmunb ber Keifer machet ein frib swif^c ben Beyerifchen 50 rflen ©igifmunbi be^ Keifers tob ©yluanus warff fich suCÖlln am Kheyn su Keiferauff ©imon ber gauberer vn ^?rgFegcr in ber (fh” ' flenheit Singen vnb fpringen woher es Fomme 34 ©obomavnby5omorra verbrent 30 Sophoe/wasesfey Sünbßu^ |
|
6unbflii5$u ber jeit VÏ« e ÖünbßtiU Öeucahont» GtetnereBruef su Se^enfpurjt 448 ©traiibingen wirt0etjjcilt»nbcrbieSeyeritf f4»e,?ürflcn ©te(fan ^cr5O0 in Beyern fïarb snianbej: b«t ©reppan 45etö0£t i» Beyern seudjjt in3talien J08 6tep5)an^5ergo^inBeyern3cncbtin ^raneb ‘■f«4gt; 6tattbaüwun£jbcy benïcotfeben 23 ©tatt in Schwaben j^nbam lLclt;hftnb an bic Stifft »nb ©otteßenfer/p ^oergo^ S^ßeffel ^c bauwethAt StifftfobieferscitinBeyernauff^erii^t feyn worben ©tiJftinSeyern Gtreffbep ben ^entfe^en 451 447 »4 Stiffe »nb ©ebeuwSeifer Unbwiefs/fampt fel^amen bin^en/fo n«d) fernem tob gefebo benfinb Straffen fo »herbasSómifbeSeieb^Angen fïnb/mebrbannswengigjar lang»on ben Perfiem »ub Ccutfben Syluius PoflbumnseinSÓnigber Cateiner 57 ^2lcitu6 bersS.XómiftbeSeifet '‘^Cartûrey Ï^aratafïa in 5rancfreid) Caufenbner »nber Somitianó Celcpbus Ceuto ^eflament»nb ©efebeffr Seifer Carls Cuitfeb ober Ccutfb ber fgn^Fènig ^3^ 41 »37 Ji 38 338 19 ïcutfeVe Weiter sieJjen wiber bie ©rieten S^eutfe^c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tö Ïeutfe$e3upiter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ts S^eutfe^erneuwernant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;108 Ceutfe^cn fallen »ber bie SonAw bey Seiten 'Jultj Ïeutfeper St»|frn|)r wiber Seifer 2Iu£ttj(ïim 12J.124,125.126, 26. S^eutfeben wóllen Som plunbern »nber bein Seifer Caligula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175 Centfeben webrenbagbas SfifertbHmbni4)t ab^etban werb nad? ifali^ule tob €cutflt;^c 2lpo(iel mb prebiget Ïeutf4cn ijdlfen Vïeroni 173 181 182 196 ^Teutfdte wjber Seifer jDotninanum Ccutflt;bcn »erfauffen bem Seifer Gabriano benfrieb Ceutflt;ben »nber bem 3ntoninopio geflt;bla«= Centfbe fallen in bas Kómifebc Seieb 205 Ceutfbc nemmen toom Setfer Caracalla ©tlt »mbfrieb |
ëetitfc^cnfdjfctJen ben Seifer jSccinin in Sïé ßuc^t 116 jeutfebe »nnb percer firaffenbae SoiniJchc Sei4) îeutfcbcvcranbernjrenVïamen îeutfehe Scbl’ït^t «’k bem Seifer 2lureliano 23’- 2'entfcbc crfd;lagfen poflb»'”!»')» ben Onb^ bgt;’‘’Pf'quot;‘^'’f’ber Söiner teutfebewiberbaegauges'iiiiflt;beSei4gt; ^36 Ïeutfcbf»ï2\rie^ wiber (Tonfiantiom 237 9'eut(cbcbabcn5rancfrcicbcyn0enoiiKcn 252 ïentfeben frie^ mit (fón(lantino 244 ïcutfebenfrieg wiber 3ulian»m 254 Ïentfebenbegernfrieb »on3ul*Äf’O 255 2^eutfcben warenallwc£f sum erficimfpiel 263 Jeurfeben^feben su jjruubt mit ben Sómem in21fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;272 2^eutflt;bc plagen in baaSomifeb Seiib »nber ^beobofto ïcutfebe fallen abermal in ^ranefrei^mbee Cbeobofo ffeutfeben nemmen ßifpanieri^yn/ »nb wer# benvnbcreinanber8nein0 2’eurfcben nemmen ffialtieneyn/»nbnennen eönacbjncn^rancfrcicb 2^eutfcblanb an lianb »nb S.eute»crfcrt 287 ïentfeben »bcrfallen Vlor^um ^eutfeben «m Vlibcrlanb mnb Sbeynfîram * fcblugcnfid^ mit Seifer 3nlio 107 ƒ ïb*b/5rauw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J1Î ïb*‘?^lt;’*'U0^5crgo^ ber pannenau^Bcy?n/ 2’beoboft'u6 ber Seifer fam an baa Sefeb 265 ïbflt;’ï*lt;^flt;U6 ber 49. Sómifebe Seifer mit Da:« lentinianofeineinScbwagcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26lt;ï ïbeo^opf» rullet ft eb/ wolf feine Geb tracera tobreeben Ïbeobopu0 raibeben tob ß-ines Seb'^^^ïlff® 270 2^bcobopj tób/ »nnb »on feiner 2efd;icfli£|Fcf£ ibib. ï^eolo^iaberakcrt 71 ïb^^fRl ’’”^ panther bie crflen / »nnb SSurin^ Seniel in »nfernÄanben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67 2^b^ff«l’ß«‘’SO0in Beyem/wieerbteWinbe/ * Bóbemen »nb Scruter su geborfim brachia 3’0 S^b^lftl ^cr crflc Geri3O0 in Beyern flarb mit famptbem Soni^in Jranefreieb nbsp;nbsp;nbsp;ibib. £bfffel ber britte in Bcyern / »nnb »ou feiner Jlanbf4gt;afft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32i ^^bcffcle Ôt^' ßcrgo£|cn ifb'/ ’’^ Sônt^ Carls 3=^* Cbctrd ber ^^ergoff bra^t Sernten sum ©lat» ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibibi G.Cbüm48 bat ben eeutfeben ^eprebi^t i8t Citn6»nb ferne çfcfcbicf’ligFeit Ciberq beg Seifers ^5«nbçl mit ben Ceutf^en 267 Ciberq gcfcbicFli0Feit»nbSprô^c »63 Cyrol flirbtab,'barumbFriegclt;!)|ierrct^»nl , JSeyern 5'^ Cobf^Uj3lt; |
|
2'obpnb«bfïerbcit2lt;£ifcr€ar[ó ïob:^er9O£fïïgt;c!p{)cn beganbem 44, Ïrier/ mbanber Statt nte^rftmK^cynfïrant freie beg îîôni^rci^Jô Anfang/wnb vertreib finBrübcrbcnanbernin^talien 44 f roia bie weitberamp;jjnipfie Statt ifl verhört froianif4gt;cS§nt^ f mttenbjeerjten fcîîûn«^fînb (Je|ïifftet wertf ben frueferey iflerfunben worben Obinefen won 45ttgo^Q?elpJ)en belazert»n funicatesin Üinbclicia fuitfêbenbe^Sônijjatob fyras ber Ä^gifJ fyrpas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. pfgt;3[eriann0 ber brey vrb breitpçtf^ XSnti^ *^fcbe Seifer/berçfefebieftefï/ aber vnglücf^ bajftinfl • Üalcriani be^ Seifers vnf«II mb {fcfengFnufï 22S
* Palentinianua ber britte mit feinem Detter f |)eobofio bem junefen / vn tUartiano/ ber cm vnbfunffyijtp Kómif^eSeifer X77 S.Dalen tin gen friet bracht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;315 Dalcnfee bclagcrtvon Seifet =(^einrt£^cn 383 Dambadibic (örafffe^afftïïiibtab -s 453 Dei berben vnb abfaU bet 3ub£n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»91 Dcrbitnvon Zkifcr JfotJjariogeflurmetvnnb gewonnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;380
Dcfpajiani friumpp / (Bebeuw / Si^wencFe/ geigigfeitvnbtob Dictorbererpe Sómifpe Sifepoff fepreibt in ÄatcinifeperSprad; |
Dictor ber Sapp begert tfonprmation voit» Seifer D^ertnifcp^Lanb6pauptmannf(:pajft in (Ballia M5 Dilerley trainen ber feutf^cn in etlid^en bleu tem/beben an 4ó.bigauff DinbcIiciawascsfurDólcfcr gepabt i;t Dinofribua Ditcrb bie alfepe Statt 3taïtc DiteniueSéinifeberSeifer 9o,feintob ibib. DngIacFbegKómifd)cnScilt;^0 rneinigFcit ber (fbrifl^ vnber ben 21 rriancm X^P DncinigFeit ber fbrijen vnber fpcobopo 27* DneinigFeitber fprifren vnber Vllartiano x8» DncinigFeit ber fpriflen vnber JLconc 290 DneinigFeit ber S:flt;pó(fe in Seyern / vnb wie bie vngUubigenJpimgem mit ^^ecrca# Frafft bur4gt; Seyern sogen/vnb gar bi^ gen SugfpurgFamen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374 DneinigFeit in Seyern • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401,414 Drfacpen warnmb fanb vnb fcutalfo verberg ben DrbanusberanberwirtSapfï crwcplt 433 (^3gcnburg iP cm ^«4gt;tburg 74 ^^ tDapl ber Sifepóffe wie pc Seifer f ari ge patten pat Wanbler bet neimbt S^gFónig in (Bermanien Wanner ein Slt;pwabiflt;^erSónig 173 Weiber Vlamcn/fo von bem wort (2fbel) Font Werb wirt von ^crgog^tibwigcninSeyrn Werbung vmb anffrieptung bef alten S^mi«! Wefppen bcp erPen biß namens 45erçog in Ipey erntleben u^Ipbcn beg erPen ^^erçog in Seyem ©es« fepicept vnb Dorforbern WcIppbcrßergogFricgtSeyernwibemmb/ belagertaudjSclpeim Wein paben bic feutfepen nit pflegen 311 trina Wenben Fommen in jegigefanber 287 ©.Weinfrib FomprinSeyem Wemparb berSónig warff pep wiberSeifer fubwigenauff WeneePaus ber SSnig nimpt sur lt;£pc Qo^ ppiam/eioßer^oginattpiocyern 307 WencePau0 ber Sônigwirtabgefeçt ƒ10 Wilpetm von Occam vnnb Seifer ilubwig purben 511 Vnunepen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wilpclm |
|
èîe^tlîef. Wil^chn von ®(ïcrrci4gt; ÄU^ pdn »erjagt tViiibiflt;igt; mb (frabatifc^ ßn^ffaben jyj Winbifcbc 2Jne£j-/beren vil/vom blat 349.bi^ ««IfSJö Winbifeb vnb t^orbmannife^e ^neef/ vn wie WitrelfpadxroJraffen alle jeft wiber bje pfaf pn 6. Wolffi^an^ mb 45ergo^ 45ejnrid; inSey^ ern|iurben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381 tPolpbeiin St^fhn^erberSóntgf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;ö IPunbertvercV • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;325 tPunbertvercf/ fo beygeifer.!iiibwi^gjetten geflt;^eben ftnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3j6 Wtinbcfjeiebc bey Seifer ßemru^öbegvierb tenjeiten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;438 Wuiibcrjeicbcn vnber SeiferXitbolpben 468 tPunbcrlicbe bing^efd;gt;c^en in 23eycrn/bey jeiten Seifer Subolpb» von^^abfpurg' 470 U?uiiberwercf auc^ ^uffrußren in Beyern 49$ Wanbertveref fo na^ Seifer fi.ubwicf6 tob (je febeljen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$01 ÏTunberweref in Beyernbey Paroli beg vierb tenjeiten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;04 |
Wunberwercf bey jeiten Seifer Stjpre4*f^ 515 VOnnberweref bey ©i^ifmunbi beg Seifers jeit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jzz; (^2lncF»inbbasBapg|gt;oinb ^$cnon blt;r beey vn fet^gi'ggSSin.Seifer 290 5«i0 in bas ^^eiligje äanb öen'Jeriifalein 412. 430 $u^ vber VHeer wiber bie mfjläubi^en ©ar# racenen 50£jfo aiig ïentfeblanb vbcr meer wiberbie vn^Uubi^en ©arracenen jjefebeben gnb 4x7» 458.460. 5u0aug feutfcbl«nbwiber bie Orefen ƒ09 gwytradbt in Beyern 5wy tracht im Sómifhen Seich jwifebenSei^ fer^^cinrichenbein funfftenvnb Bapfl Pa flt;^*lj gtvytrad^t von we^en ©tctiwermb Öc^ar^ weref 5wytra^t jwifd;en bem Bapg/ Seifer vnnb Bifchoffen • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;438.462 |
i^iWe tgt;cß DSegifterg. *
©ebrueP ^ '^ranef furt am b^ebn / Pp ©eorg iXaPnz üiäitiunC SeperabenC/wiB îScçganO ija« • nlt;« ^’rben.
M. D. LXVL
-ocr page 1165- -ocr page 1166-|
ttop^no^mffittwa^am yuiarfpaaumüiuatmint^ fiiiito.^waratirinfittttiïtïj nitihlar löfpfltiuiii owtotytn nbsp;nbsp;nbsp;’rKttoóttiwof ftas« tniiiinoö’aii 411111 tttio t}^ öHï ip?ï^nttil)la’quot;quot;’quot;//c utJL^lrtiinfiitiytnipo ftónitói ; ,/ mmiii.'ilaiiofwiti’iiii^fttfrii ^v^^ nt^f^ rt^ ^i^gt;mo wnjbci'iïifcfcirnnc^iiiira itqiitönwfftnnüiita qùtq-çpn c^tiuieûmünttâïnousmtin qmüoenntiftjpttrtfmiaiiiftó’ itófiiittóJaiïiWiitrg. poitibti ^^^^tt?^****^*quot; itl? tP’**ï*r'fir- lAitr^iirai-tiiüttim.^ii wf 'zC'^ fmquot;^ w '^^^*i fiiitni.i^iitafniftnini^fltnfa« ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wumrlpqniun tutti nitprimo ^Atieft«vcirqtieiii|»flï()ltec'amp; j^eéqui flittiwfq^ infttiiniflp ftAnltulprflliq-tjiflnüithnifini qtitnöt^lKpa fiiiitn. ^iniriftti •.J!-..i,Argt;f-gt;=-..rpnnütit)foftttttti;^Atlfl)tórtHi 1 ?^‘;^t^ïquot;;^’gt;^-fi^ifi*’fi^w«itintótcti^b^ ! «gt;X«*^.^,^, ftttn«*tttnöim«itnq.ttij»ffiüfc ' qVttrftr^icnftttfttittït*4fi1iï j ^wflUMltetturftTlfurtniniftTn ^Tß^’CtVfftvhtq.ötnniiifnifiw'’ ; iirüttrfOïpainroaj^ttcïmti. Aiirfentnittniwftiiua^Wöttó 1 tttiiqlt;tftl110ftt1tMïli’'4éliriloÏ”’”' ii umtitfy nritóqöuiiil bieftlïrf ittotiM jOtttlAiw qmaiibcw ihftiif ni.'vntftutiffTitiö iftti iwf ^onci^nti m lémiitb qiicitJ zéz'A ^^^''-^^j^^i-^''”; ^’‘^^ '^/if ^f^^igt;y^. gt;/^ /»^Jil^/// - f/f^- ♦ |
fcttpftttitifiiittiiiintiM’itaiWM new- -^Twr ■»»t^^ï^^wó’'^ WSn* e^j^f ^||lofcttH«itiai(iumifui«riiitr/ ‘^quot;^” '‘*''quot;” quot;nbsp;'^'^ j! dtt’ittittfiïli*cfl’lt;ow«nttfi«nM mcwidluifti. IVi^^ipiiiÄoaiw.^-ftntpoiTi ‘^'^4)itecfrOTftrö^ttfineitifittit' 4»lHbrtc«}’«iiittccftiirfdijiife ^Uy^Ü^jCCr^^i^'^ ftjfwrniflfatiqiiifiiiqimrröSai”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X * quot; tl^z ^ »4* ‘ u gt;»4r 74^0;^; ferTi^SMa^'^ ttiiicthgflfüiiculnmn-iöifcrfl cttr«tuiöuflt;ttmtnfttofCtrfbt (H'iuc/Uiicft’iiiotiaii^f««' ftnrtmatt «Mt«Mtrt«n»ttno. ü^q-nttnMfitunnmhniJünif Htïcwtttatwmv w^r^ r‘f^'x t^^,.i^,i^.w#r.5u J^X'mW’ ^tiquitatnittiniinifóMKW*^'’^ “ÄÄÄS^^ti^'Mi iwittOtteim^nctpiÄin ^mt ’M p/r^w^ earn omccoipuifintcafinini aiicttifitittü.^«iiiftiiitii:ótMf • öiitcfMittirtiiniijjnwititotti/, AuróiirniinnJioiltOTitti^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* aiitotffimiltöwimi-wtmiifr rtniCÄiifcfRv^fiiimtantef iBii»Bm(5ów|^^^^*^ öhmtMftïlirte.^MiftMamitM « V’f*Ï”‘‘^‘’0niimitiiiicftr^r î^v;^^?«^^-' #»,^^ tTOCvttqtiattiaittwFei'aflfi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• |
|
öennly pmntfuiti öwaueniwf-fonffrt^ WôîfWJ^ofû} Jrót lt;é)tJMflt;ï-fifitwtnlt;ÿîtf4îati« WO ifwtbmicwq» n**î fmiplj cittttt-fiMtttUfCûtîmjl il « ■HUO, oUû^itw fmtplinw fmtr fitt tinted tim^ fiiooifiunplitteff filtta .öwieflicff^tiätttttrtte mot«fncib.lt;ÖM«/«tötto^f •^ ?fe^. *«ft«t«« e'örfün«iÄnwf eß'ittjaquttu^tuttUMMfttißb ’^.:X4.’^ i»có) ftcrtiÏ^t^if4^»nircröt fttiewßlfee'ÄöttMütttniäm JlUl^^l •en* 1» efr^taf njicinr^nt^titw ^ «jV •.’^»tfmtïfiïuiteftttrmffttr^ üuiruciiöivniftmiïitttitf« «iagtitniünte tifto.diflluit ira rtr/^peutötpj^tno^ wvjn fittitt KöMiäviti^icittiöfttwjM mt^ttwufimttfajtteojtcba pîitttû.Ctieftrftîî|i«fittfc«itf infcftttfinftik «ruicvixiinn tttftnttttWfiigt;7ibtteitrirt«M(?f fittfitwtxjirüjttcitriHKèrtrm» ,gt; rf.-i tnûtibMH^tntt^^^îj» ittfitUTEÜfiitftitMj^ Üfhw w^^^ lt;nbsp;• cnî^îfbiû wvr^traf tii6)(ttilt; ‘quot;*'‘’ “ ' -‘^■■'. ^ir.tt£tt«nfffittlt;lt;-pdfaflnio |
qjvpRj ttt^y^^itm mr i^n ai Äuflf^e^tpüeöittmtu «c l?iniftitmf.£rànTÏqni|jüfl'iît «twear ftKtm^iwtf w^^w iphi ctettui «ctr^tinmm ^^ùtp ftwtt-ljftrfnüiriw.ttvfi^^«^ txjiifi^iif ûiUtimcO^ir fc iti mfepittt d^mmw^CeA^ twttwmftww #W ewt^i( cottipKtoiftmm ctówSjj ^ * iinffMuiifhfittfiüittif^pofa’ MttwufittbfiD^rtC^^h^füttf q- füipufpaiifütótotiinitui^ n«. óij^M) tfrfïotio’Ott'itiittf muf «uftüiföieiitöÜïbili' urf futtrwtfltaco^ öiirwittta.'f _ ^ iwuttiqüv 60« fir w^rat tw. 1lÉrdta thrt 4'^^«ïf^3u« ^«^ cü^iffttnflcdüinr.uê^^ö^t , Methu itrcozpjiffrr infini ^ntmtttttiattttiwttfifliuu’^t ’ anftîfofcô’âiutfi«gt«tlt;^it t ” |
|
fcrttfcfrtwtcpuöircqfrw ttlaa tr^WtwhWi'UoCx lt;^t«qV. fwoHtöffit ikc'fQniuf Urterfd butü.n» njenftitetiÄtttt .tînt} f |
ÿOfteHOim iottjtitttfi^ tiefrer,. W qMCwjMirtbJlt^tr^neejA^^ nmite ân fQ^iinttórtwnt («rtictrrióii tufitiifo qm noé |