DE VITA

MORIBVS AC REBVS PRAECIPVB ADVERSVS TVRCAS, GESTIS. GEORGII CASTRIOTI, CLARISSIMI EPIROTARVM PRINCIPIS, 9® propter cekberrima fadnora, Scanderbegus, hoc eft, Alexander Magnus, cognominatus fuit, libri Trededm, per Marinum

Barletium Scodrcnfem confcripti, ac nunc pri«?

mum i'n Germania caftigatiftïgt;

me æditu

ARGENTORATI APVD CRATONEM WYLIVM, ’ MENSE OCTOBRI, ANNO

M. D. XXÏXVIL k

□ too

^I-VSTRISSIAIO AC NOBILISSIMO PRINCIPI AC DOAHNO, Domino Alberto Marchioni in Baden ac Hoch;’

bcrgSCc, CafparHedio S,D^

ILLV STRISSIME PRINCEPS, CVM lAïAïANI?: rate Turcarum tot fèculis affligatur ac atteratur res Chrihiana^Ôc in prçièntia,fi fame nimium inauipicatc credendum eft,in utranep Siciliam uires omnes coin» uertat hoftis truculentiflimus, opergpretium méfait durum arbitratrus fum, fifubtuçilluftrisclaritudigt; nis nominCjhanc Scanderbegi biftoriam emitterem»

^onpaucæ uero mihi caufæfuerunt IlluftriftimePrinceps, quibusut oicelibros tuo nomini inlcriberem,addudus fum, Primum enim ifto f^'^ileftionem tibi uehemeteriucundam fore nihil addubito, quern pro ^iniiaeruditione amp;S prudetia fingulari,qug pauciffimis in hae ctate, hoc pHic^ loco quo tu es,contigit,rcrum geftarum cognitione imprimis de ^tancerto feio. In fpem præterea uen^multos Principes ac heroas le^ ”001110 nominis tui ( fub quo iam primu hiftoria hçc in fua,hoc eft Lati ^lingua,apud Germanos in publicum exit) inuitandos, ut no tantum ^”0Scalias eodem argumento Icriptas legant,led amp;nbsp;Scanderbegi exem P^oogitare tandem ferioincipiant, quibus confilqs hofti tarn crudeli, adeo fitientiflimo Chriftiani {ànguinis,obuiam eatur, ne cum tanto onftianoru principu dedecore ( liceat enim uera loqui, quando res ita ^®amp;t)amp;excidio nobili Himaru nationum, adde amp;nbsp;quod grauiffimu eft, fh'gionis noftrac landiftimg abolitione pomeria fu£ ditionis, aut ut rcgt; ”os dicam tyrannidis perpetuo proférât. Scanderbegiætateingemi^ ”^Daturunaomniumuoce,dulce libertatisnomen,quotanquam 'j^co animi homing excitati,eam uindicare conabantur, ac pro ea non pro aris amp;nbsp;focis depugnabant. Nos ipfos certe nifi mala femd ^”ncilient,quæ impendent toti orbi Chriftiano, utaduerfus tantum hogt; ^^oiquiirreconciliabili odio ac defiderio extinguendi Chriftianum no nihilintentatum rclinquit,nos accingamus, uereor ut breui Epita# ^mfiniusconlcripturi lib er t at i. Verumhæcalteriusfuntlocft ^æterum de fide huius hiftoriæ non eft quod dubitemus,cum de Scan^ ”^begopr£clarammentionem amp;nbsp;honorificam faciant Aeneas Siluius, olaterranus ,amp; Paulus louius in commentanode rebus Turcicis ad ^^^lumquintum Imp. conlcripto,quorum teftimoniaadfjccrelibuit. f ƒ *^S[uicquld id eft, Princeps Marchio patrone ftêmatis illuftriflimi, ^oomametis animi longe illuftrior,ab Hedioneclienti benign o animo J‘Qpe,amp;Marchionatu patria,ex qua amp;nbsp;mihi natale folu eft Ettelinga,in Weft amp;nbsp;fide tuâ admittc,imo totius Germanic l iB er t a t e m ac foil ^^oiamp;ucra utilitate Chriftiani orbis, taftus cogitatione comunis boni, ^oommendatiftinä habeto. Chriftus Opt. Max. te amp;nbsp;tui fimiles nobis Inures uelitexiftere. D.GerbeIius,amp;D.Vlrichus Chelius Pfortzefts Mri D^T.fe comendant. Argentorati An.M,D.xxxvii. menft Sept.

INDEX.

de SCANDERBEGO IN HAEC VERBA SCRIBIT yolaterranus Iib.virj.Geographic in de^ fcriptione Macedonië,

i Res præcipucfamiliæhæcomnialoca GmuIcumEpiro poAÏ m debantjqiiasomnesRonicuidimus aTurds expulias Jnt^ lilas fecundaeft Caftriotarum,èquibus Iohannes DibrasJ^ ue DoberienfisTroiani,nónullacp alia loca interius obtinebat^Quunn^ ab Atn uratheTurcabelIo peteretur, tribun conditioneliberaturjobfide filio Georgio puero nouemannorum dato. Hicigitur 8lt;indokamp;uir^ tute creuit heroica3amp; robore corporis incomparabilijquapropter AmU rathes eum in fuam feótam aiciuit^uocauitq? Scanderbech, quod Imgi^ä Turcarum Alexandrum Dominu, hue Magnum CgnificaLHicpIurö ei prouincias acquifiuit,inter quas amp;Mccfiam adiècutus,Georgio V'n^ cheruch Defpoto ac Nouomonte eius regionis metropoli expugnato, ubi auri argenticp fodinæ dicuntur cfle. Extinélo patre ac fratre Caragu fionatumaiore,quierat obies apud Andrinopolim, Amuratheseirclt;’ gnum paternum tradidit.IntereaEugenius quartusauditafamajhunc per nuncios amp;nbsp;literas ad noftroSjamp;fidem priftinam traducere conatuf» llleconfefhmobtempérât,acrcbellans tot proreligione resgeiîîtjqiæ'' antea contra,acdeimprouifb Croiam,Sfetigradum, Stelufium, Modrig fiam,amp;Ternacium, oppida inearegione occupât. Amurathes contra eum Amefambcchfratris eius filium primo, deinde VranumducemcH copqs mittit. Croiam quatuor iam menfes obfidebant,cum moritnr,ac filius eius Mahumetes midis totidem ducibus,quos Ballas uocant, fru^ ftra uires inftaurat,cum ille Icmper parua manu ingentes hoftium tatert uas funderctacfugaret. Sed amp;nbsp;uno têpore Venetos quoq? bcllo lacdle^ bat. Cauia fuit,quod illi padam pccuniam maioribus fuis oh ablata nl^ banif oppida pendere negabant.Itacp Dyrrachienfem,deinde Damnen (èm,Scodren(em,8^ Driuaftenfèm agros late populatus cft. V enetorum cxercitu ad Drinum fluuium occurrentè fugauit,tandè inter eos conuen tumfequeftra pace per Antonium Venerium Albaniæprouiforê,utilli Scodra amp;nbsp;agro,que ccpcrat,cedenti mille quingentos aureos quotannts tnbuerent. Pofthæc cü Pij fccundi Pontificis nuneps iblicitatus auxilio Ferdinandi régis in Italiam trarjcerct,eum Baroli à lo. Antonio principe Tarentino,loanne quoq? Renati regis filio Andegauic duce, ac lo. Pioj nino obfefTum eueftigio liberauit. Roma deinde cu ucniflet,mox donut remeauit,ubi paruo poft têpore ueneno abfumptus dicitur. V’ir PyrrH quidê fucceftione,aut Alexandri cognomêto fine cotrouerfia dignus, m tot periculis amp;nbsp;prclqs miru nullu in corpore uulnus repertu,prefersbu merum eRraâum. Vxorem filiam Arianitis duxit, quæ adhuc Neapel* uiuit,cx qua filium fulcepit,qui poft mortem patris pulfus amp;nbsp;ipft à Mahumete peregrinatur, Hge ille,

Acneas

AENEAS SYLVIAS IN DESCRIPTIONE

^æ nunc Albania diciturjOlim Macedonia; portio fuit,ad oc ^’^’^^^”^ uerG,inter Dyrrhachium amp;nbsp;Appolloniam fuiffe prodidimus,nô incelebres priico ieculo ciuitates » Sermo gen ^—^^' ti j^jq, Græcis,iieq? Illyricis notus» Credimus hoc genus ho^ '^’®uni ex Albania quondam uenifle, quæ uicina Colchidi in Afia#* ^Scythia memoratur, ut fæpe Barbarorum inundatio nationum, ^'^ciæatcpltaliæ prouincias occupaux Inhac terra potensCamufa J^'^^^i Chriftianis parentibus ortus, parum tenax Catholicæfidei, ad! lahumens inianiam declinauic. Sed quam kuiter Chriftum defcruit, ^'’ifacileMahumetisiacracontempfit,redi)tenimad paternam legem» ^fquamuis utranlt;^religionemcontempkrit, neutrifidus, Chriftianus J*”«! mori quam Turca maluit.Paul opoft Conftantinopolitanam da ''^nijmorbo extindus. Georgius Scanderbechius eius hæreditatem ac# '^iMiobili loco natus,qui etatem pene omnem in armis pro Chrifti no !’’quot;^'^pugnandoconfumpfir,multasS^magnasTurcarum turmas bek '’'^’citatc^deleuit, Solus^quodammodo regioncm iUaminEuange* quot;0Chrifti continuit3quamui shodie tones hoftili ferro petita, magna ex Pättedeferta feratun Rcx Alphonfus fæpe milites in Albaniam mifit,8i ytoiam urbem in poteftatem receptam,aTurcis défendit. Nepos Scan ''ffbechij ex fratre,cum Turcarum parti fauens, infidias patruo molire^ ^»abeo captus, amp;nbsp;ad Alphonfum miffus, in carcerem coniedus eft. '“31ixtusquoC^ Romanus Pontifex auxilia pecuniaria Scanderbechio ’’'^’ipauca mifit* Valona in Albania no magna ciuitas eft, in portu ma '■^fita,quabreuiflîmus eft inltaliam tradus. Hane Pazaites primus ex

Turcisoccupauit. Rebellantcm Amurathes recupe

rauit. Neicio quod malum minagt; turltaliæ.

PAVLVS lOVIVS EPISCOPVS NVCERINVS in CommentariorerumTurcicarum, ad Carolum V. Imp.

Erumenimuero quumpofthæc omnia Scanderbechus Ak baniæ prçfedus,ab Amuratha,cuialias infcruicrat, defeciftet, Amurathes ipkmaximo exercitu, ac Mahumete enam pro^ priofiliokcum dudo,Croiam uenit, atep urbeipfam diu machinis bek lias impetiuit. Verum cum eius capiendæ nulla facultas daretur,amouic quidem inde caftra : kd tantum dolorem,uel potius rabiem ex ea reconP traxitjUt mala uaIetudinecorreptus,Andrinopoli demum

è uita exceflèrit. Anno ab inftaurata falute M.ccccl, MenfeNouembri»

1

%RINI BARLETII SCO

^E^^SIS DE VITA ET R^BVS GESTIS SCANDERBEGI

^rædariflîmi Epirotarum Prindpis,ad Donferandunl Caftriotum eius nepotem,Liber

Primus,.

PR AB F ATI o.

WM ET PRAESENTEM RERVM EPIROTA rum ftatum,amp; qualis olim is fucrit^mecum ipfc repu to, Donferande Princeps illuftriffime, uix poiTum ( me hercule ) animo conftituere, an (cribendi fufce^

Uj^j,---===:; uciiLUö ^i CVI.H Liiii^nc v|uuu. nidAinn. 1111 Llt;7i iet kjucvi iL^ U, .'^^’^ fidei mihüpfi pariam apud animos hominum, præterita fort? ti,?®^P*^”*^wni habitu iudicantium, puam h^c ad illorum formam f«ïl ^^*^^ ^dmiratione condiriönis humanæ refercntium.ut quod pros' fç^?*’’^^pfiinilicetdomefticumueteris fortun^fpedatorem primo no ,j^r'^^f^ouit,amp;prudentiffimumquemc^(anèfalleret,Qiiippe quum fdr^^^ ^^^^’^^^^ uideatur,ut tam repente ex priftinæ iUius fortune pof* ^nead tantum fordiumj8^ calcem ( Ut ita dixerim) mifèriarum fit de* A uni. Nam amp;nbsp;fi Gr^corum quoqj atep aliorum nihilo illachrymofior d^s tandem adducere admirationcm,amp;miferationê po(ïïtjU£pote qui '^tx or bis terry domihis in fempiternam nobifcum (êruitutem hodie ‘'’^Jelapfi,Tarnen uixulliüsfatis populi,gentisüe tam repens præcipi* ^^dormny mutatio un^ apparuit. Sed fenfim paulatimqj j ac per gra* . ^5 lUorum fuitlapfus,ueluti Graccia ipfa cu tacita impcrq diminutione '^S^f^accepic,Romanis quinetiam(utmifcere noftra tam antiquis amp;nbsp;””§018 audeam ) paulominus fermé temporis in amittendo quam acqui •^do imperio confumptum eft,Epirotica uero fortuna ac gloria omnis ^tofaftigio,momentofermètemporisCorruit,amp;^ libertasita obtritaiâ tihertM* ^^*t,utnullaiam prorfus tantyuirtuns ueftigia.uelprifcy nobilitatis mo ^^j^^^^^ tiumenta cernantur,Quod fi reuiuifceret Alexander ille,qui primus gen ^snomen,(ceptrumcppertotoraj8Cceruices populorum tranftulit:Si Alexander Jtdiret belli artifex Pyrrhus,non agnofceret profedo Macedoniam fua, nbsp;nbsp;nbsp;, quot;rincipumaltricem,locum degencrem fugcrent, Slt;afpernarentur, que nbsp;nbsp;nbsp;*** libcrtatisdomiciliureliquifTent, Sedutomiffis tamuetuftislachrymisj uiacedónU adrecentiora (quod pollicitus fum, amp;iam pridem propofui mihi ) ani* Prinapuni mum intendam,Quae Imperrj,quæ nirorum,quy rerum omnium facies ‘‘^^’’‘*‘ nuper uiuente Scanderbego erat C Quum ( quod maximu cenferi folet in rebus humanis ) bellica uirtu te toties confradis pene orientis anirhis, uiribusep tonus orbis oculos in fec5uerterènt.Nec^ contend intrafuos tantü fines earn gloria alere,funeftiffimos illosjficut uaftilhmos Hunga*

riæmOi#

he motus iauarc pröperarunt,Efc in Italiàm poftremo aducâiXîâlh'cô fa rore inhibito,NeapoIitanum regnum tanta untutefèmarut, Letaub^ feftiua omnia crant^cunctis refonabat locis duke illud nomen liberatis, hincinde principcs,rcgulicp concordibus lunéti animis,atcp parère,ex imperare luxta parad,ueteris formam decoris,ac imaginem fortune pub chracontenuoneefTingebant Nuncillo fublaco confuia repente udufl dolore immodico omnis abijtfortuna,uirtusc^. Ex quo non locum,no corpus ( ut fopius repetam) non animum non uocem liberam in ea pro*, uincia contigit inuenire, Eteocalamiratis eft deuentum,ut mirerfepius quo modo aut ipfi ad ea patienda iufficiamus, aut no aliqua faneras for* tunam teneat,amp; fan's penfum à nobis fuppliciorum uideatun Quareno fernereforGn dixerim, mortalcm rem Epiroticam cu eo principefuifie, ku is fatorum ordo popolcerat, leu ea hominis uirtus fortunàqj fun^t» Herum enimuero dum tam exeelfum eum conftituo,onus mefuicepterct grauat magis deterret^, cii amp;nbsp;uires meas metior ipfc,amp;earn magnitude nem operis,ac tam uaftam feribendi materiam intueor, quefflicioriftilo condiri debebat, amp;nbsp;uocaliorem(ut de fè coqueri olim auditus cftAlo^sn der) prgconem exigebat,tarnen uel inuitum me iampridem hocrapitde^ fiderium, non iniquum fortanc,utpote quod 8c patriæ præcipua pioa^ amp;feruatum mihi ad hune uflt;$ diem filenrium excüfat,conpefcui(ueru ingenuefateor ) multos iam annos ifta feribendi libidinem, reieci plura uotaamicorum idipfumfedulo pofcentium, expedans fpe, defidcno^ pari,fi tam ampla materia feribendi feriptorem aliquem excitafet, Quito me exoluens oncre, fimul amp;nbsp;ipfi mihi, amp;excellenriflimi uirigloriecongt; fulcrec,Et ab furrepente iam, ac inualelcente tacite obliuione eum uindi* caret, led nemo tam pium laborê hueufep maluit, qui tamê nouas quotb die orationes ( abfi t uerbo temeritas ) Sl innumera commentaria uf^ ad

abufum edere non ceftant, tan^ non fandius profedo pulchriusq’ft»

^uæf^*’ô**^^^®^^*”‘:2Ji|,^quæfènfèrimusipfitraderepofteris,utcer* enint,trader ö*®’^^illorum experimentis exempla,^exnoftris prgceptis documéta repofteris- ad res publicas, populosc^ gubernandos appareant » Non potuiigitut ipfè diutius in ijs ingrati animi fordibus ( ut liberius loquar ) iacere enw cæteris,8lt; malui impudens fortafk potius, ^ fubrufticus ita exiftimantt bus uideri. Nec^ labor me lâ uel timor ullus remouebitafcribendo,qu5 àgerendo ilium non perterruerit, prefer tim cp h oc maxime omnium me tangit, q? alioquin ad fe quemeue^ inuitare poteft, Nam licetnon uf^ ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeb ingratitudinis rei cenfèri folcant,qui externoru populoru, S^urbiu

res geftas literaru monimentis negligunt cômendare, Nullu tarnen ma* ïagrdtùiwfow fus ingrati animi opprobrium uidetur mihi, quam ita cum patriaager^ ut quum pofTis illam à mortalitatis,ôô tem porum iniuria aliquo uindica* remodo,idipfum inani pudoredetentum omittere, Quoddigitum(ut aiunt)nequeas adfontem ipium intendere. Quamxisenim cauenduni achter fit, ne ftilum materia fuperet, impart uinbus extoUatur pondus^

æqôi iudias tarnen ent reputare,quantum cupidicatis patrie cauGattugt; lfntquifpiam,no quantum dignitaris,nam per deurn immortalcm quee grauitas effet,dignitasep fcrmonis,quac tanta rei mole,tanto^ return ge ferumambitu amp;nbsp;uarietate non opprimatur fQuoquo me uerto^ngen öffadauiri obftrepunt,uocantundicp maximarum uirtutu monumert ö)amp;præcipuæ admirationis omnia,ut tantæ rei cogitatione dubius regt; fetanimus. Sed eadem ipia caufa, quæ me ad fcribendum impulit, fcrigt; Ointes quoep folabitur. Nam quu nemo ( quodfeiam ) adhuc tem hanc ^^tigcritffolus ficut nee placere multum, ita nee fpemi omnino ab homff ■^'bus potero^quando nuUa alia (criptorum uarietas,grauitasép reperiagt; ^Uf)quæiuxtapofita,conatuioffîciatmeo,amp;^ fuo fplendore üelut tene^ °gt;^saliquas his fcriptis inpeiat. Hincamp;iUud non minus fortancfolatur Jluodmelegentium animis,ó^ curiofæ conciliet pofteritati. Quod nuk ^'’^ufquamhabui inhoccurfuducem,quem nuncfèquerer,imitarer, ^uneproingenq appetitu fuperare contenderem,ad cuiusexemplum ^■^ripfum componerem,amp; ordinem dicendorum formarem, non an^ '^^fsuetuftos ullos,non recentes hiftorias Iicuitin{picere,qu2cnouo ho ’’’'^Â tantum pelagus ingredienri,adiumenta aliqua præberent» Vei? ^“ntamen haudquacp dubito futuros poftmodu multos, qui patefaÆî ûiüiam fœlicioribus aufpicqs,amp;S indulgêtioribus dp s inire tentabunu æ^tW J hæc quidem in fortunæ fita mnt manu * Iftud uero, quod ad i^^P^^i’^^tjbonacertefide præftabo,contendam,utnemojuelinh'delem» ^{ægnem operam meam in hoc iure pofft arguere. Non enim comen r ''’n^afèd àmaioribus diligenter relata,amp; à quibu/Ham etiam,qui inter “^nt,uifa,memorise mandaui, fidemcp plurimorùm amp;nbsp;ueracium uk forum,nÔ leuem tantummodo amp;nbsp;futikm traditionem fum fo tutus ♦ Ad hec itaep mihi pro ff quiff}? liberaliter ap?

plicetanimum,utgreflî tandem effadiodi dqs placet) rem tamdiu tot morta

lium petitam uotis. Supers ris bene iuuanti

bus,ordia

mun

A q Marini

UIT.

MARINI BARLETII SCO

DRENSIS SACERDOTIS, DE VITA BT GESTIS

Scanderbegi^EpirotarumPniicipi's,

Liber Primus»

OSt ANTIQ.VA' tam Turcarumiirtgt; perf)gloriam,amp;ab olitum pene Otto^ mannum nomen fu perato in finibusAr meniæ Puiazete fe^ niori Scythartlm armis^AmurathesnCi^ pos ex eins liberis, qui ita forian pofenv/ tibus fans fêruati GræcorumIeuitatetot Chriftianorum futuris malis fucre, poft multas iuorum contentioneSjamp;domc^ fticum effufum (angu inem,primus auorum regnum foeliciter obtinuit, reftituit fortuna, amp;nbsp;uiribus auctis^Turcarum nomen formidabilius ^ antea unquam fuerapeffecit. Tarnen dum nuc in Afiaticis rebus firman dis, nunc in perfequendis Græciç populis,amp; extorquendo eorum impt rio occupatur,aliquot annis abftinereà Macedonia Ôc fmitimis région/' ongo erge^ bus eti coactus. Per id tempus ( ne nimis alte exordiendo aliénas hifto^ M«$ c^bnou j-j^g percenfere uelle uidear ) in Epiro inter exteros regulos principes^’, ’ ^'*’ lans nobile nomen Iohannis Caftrioti, turn cæterarum urbium,tum Croie præcipueimperio erat. Et quia neq? latere penitus Scanderbegi genus æquum duco,netp omnem auorum eins lèricm perlcribereinani mo clhiHud unum atrigilL contentus cro, audfores gentis Caftriotxex /{cmdthid- Aemathia nobili ortu fluxiflè,imperitaflecp pari gloria fortuna^ in Epi ro,eos omnes ( utiam orfus fum ) Iohannes prudentia, grau i täte, acan/ Voifduduxor- *”’ ï^uidi magnitudine,cæteriscp deinceps uirtutibus, atep egregioeaa (fi quid ad rem facit ) corporis dccore facile fuperauit. Vxori Voilancno men erat, non indignameouiro, turn pater nobililîîmus Tribaloruni princeps,tum forma morescp, ac infignis fuper muliebre ingenium anu mus faciebat. Poteft amp;nbsp;à prole illi, à quo merito comendari feemine con fueucrunt,non minor fortahe fieri acceflio laudis, nouem nanep liberos pcpcriflè,cducaflè^narratur,quinquefceminas,Maram,Icnam,Angc# limam,Vlaicam,Mamiza,mares reliquos,Repofium Icilicet, Stanifam, ConlIantinum,8lt;^Georgium. Minimus natu Georgius fuit, cui poft* -.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modum apud Barbaros (utfuoloco dicemus ) Scanderbego nomenin fro^gU de'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedante^ progrediarulterius,omittendu non cenfeo,quod

Scanderbegi uel prodiges ipfs olfenfum,^ à plcriiqj uaticinatum de hominis gloria ndiwtdte- acccpi, Licet id antiquis fimiHimum fabulis afpernaturos plurimos non ignorera

P K i M y Si

pottin. Fer un ten im ^quod quum eoncepiflèt eum mater, ferptnteni '^nixameiusmagnitudim's (bmniauit, qui totam ferme opcriensEpigt; akf ’i^P“^*”^^ * ü^carumfines protenderet, amp;crucnnsfaucibuseos

1 nbsp;nbsp;^’’P’^etjCaudam uero ceneret in mari inter Chriftianos,amp; Veneti ma

fimperij termines,narratum id fibi,Iohannes, quum non cius genë •quot;fseilet,quæextis ullis fcrutarctur, ucl ApoUinem exigeret interpret

. ’*^§^nti lætitia iolatus uxorem, nafciturum ex ea uirum ominatus fa ^%clarü belio,falt;fhscp,quiTurcarüfimui hoftis acerrimus, idemep ’^‘(ïliciifimjjSjS^ Chriftianæ fidei propugnator, ac Veneti cultor im Signd^thtH ^ perpcruug exilieret. Nihil fefeUit fe,uel ahos follicitus pareus,led au quot;^^“^^^^^^^ ^^giseftuaticiniofides pueronato,nanep aliud pulchrius longe da ^drrb7gi inj^i ‘“stp bellid decoris fignum n dextero infantis brachio uifum, forma mébris^ eins *taexpreira,ur manu fada uidcretur. O inGguem naturæ libcralita^= m^i^tiu^iuiint '^jüdnaieentibus nobis fubijeit documenta,^ in corpore ipfo figit in ^^^^'‘* S’^'îjquæpoftmodum fintlequenda-Infans deindeprotinus eu paffa QU£ßudidct æf3s,ad arma amp;^arcus reptauit,at(Ç in ipßs puerilis æcatis rudimentis txereüuscdn '^‘pfcinienpr»buitfui,utlatiscuicpfuturxuirtiitis dilucerent indicia, ^^gt;'^lt;:êf^ipfl^ '^P^thacin dies uifebatur in adolefcentc mtæ cultus, ea morum degan ^^^^[^e.

1 wChriftianæ fidei promifla religio quxdam,ut omniu in ft ora ocu ^quod tnorS “5^conuerteret^ Vnum parentes,unum fratres, unum cæteri illius rc^ uirtutts defer amp;otüshomines cum tacita admiratione fufpiciebaude eo omnes ftrmolt; ^‘^^^‘!^^ fM « r • tnentneodÜK ^^Mlæta ubilt;ß uulgi murmura erant,uelut raru illud ca ætas tpecimen cere a^mh P^’otuliftet. Nam ad ea pradagia naturæ gratia quoep quedâ corporisq?

P^^«,quæ condit omnia,non deerat. Sed non ex tam fcelici ( ut ita digt; ^^P®l”dte frudus ullos eolligere follicitis parentum uotis, fata con ^fetNam quum impofito Græcis iugo Amurathes in Macedoniam ndlum MitA

1 ^®'iuertiflètfigna,eame^fttislongoafflidam bcllocontriuilTepIoannes Merïodnnent-‘Pitino defeiTus beUo,ac longis exhauftus incommodis, pacem ab eo pe d^^^^p^^ ^^fcoadus,ealegeimpetrauit,utobfidcs filios omnes traderet, uix po^ ^-f^murdthé ^ïtferuitus maior,autfuneftiora38^fcediorauincüla parentibus inijci. TunarH prin viodenimpacisjquodimperfjeopadoftruati,(blatium parenbusfu tipew,^x$ P^eflè poterat 7 Tarnen quid non miftra uit^ cupido, amp;nbsp;regni follicitus JX.”*^**^ j’^ortimidis mortalibus fuadetC Maluercinfoelices ftnes cruentiffimi ’wfidemftqui,ÓL totGmul ft pignoribus exuere,^ diutius eolkiben^ chfides dim ^^lamfortunæruinamexpedareJ^atus proindecumfratribus Geor:? hl^m^CiM amp;üseft,qui præ cæteris nimis multum fecum priuati,publicity ludus tü ^l^i^ “ quot;^Sednonideo pattern conceptaiampridem defiliofpcs deftruit,müh ^sofculis amplexibusé^ in eum præcipue prolapfus, ac deorum fidem ‘‘Pptllans,ncinanem expedationem mam redderent,aftdimifit» Atq? ®lquisexuulgo protenUm uitam, uirilcscp annos precatus puero, do^»

' Micum fibi hoftem, incendiumep educaturum Amurathamp;m dixit*. ^fdu^i ad Ottomanum adoleftentuii,primam perfidiam eius in eo ftn ‘^Qiiodabieda,quac€onimparentibus præftita erat,fide, circuncidi A Macome^

VI-

Macomctano ritii ilico luffî funr Qua de re, quoniam fcitu non eftin* iocundum quasdam hoc in loco recentere non m aluni edèduco. Hand abfimilem omnino in hoe morem â ludæis tèruantTurcæ,præterquani Fomrf dreun iï^u4 quod Macometo Gnciente additum eft,Quod prius ^ cireuncida afionis t^dco tur quifpiam,fi capax rationis eft,ducT:us in medium turbæ,moncnteco nscthAn£fc= j-urn faccrdotc,quos Deruifîas appeUant^digitu indicem exent,ó^ redus' fpftrurcTob ccclum fpedans altiori uocis fono, ut bene audiri poflit, La, 11a, La,in^ jiruunt circa quit,Mehmet rufèlam. Idem quod,Deus,Deus,Deus, unus, amp;nbsp;Maeo# tHos^quiadco methusfuus Propheta.Pofteaaperitoquopiamcircücïfus offerturpo rumfeÜAm pulo,eicpaliud,oblitterato priore,inditurnomen. Allantes autêömnes ^^'^'^^ ' fi Chriftianus prius,uel alterius fèdæerat,promptifîimis animis,amp;ma^ xima lætitia ftipem conferüt,laudant,deoiculantur,amp; domus ei pofthac uidluscp ex publico decernitur. Sedhinc parumper digrediens,ddcrigt; bam qui amp;nbsp;quales fint in Macomethana 8lt; Turcaica religione ordines, conditiones,amp; iacerdotum,fiuereligiolbrum gradus ♦ Primi enim, qm Ddruilfe’ nbsp;nbsp;^ ftrictioris ordinis 8ó religionis apud eos funt, DaruilTæ appdlantun

Dequibus pauloante meminimus,qui qdem haberipoflunt,utapud nos fratres,qui obferuantes appcllantur.Hi autem (regnantePazaïteco rum principCjMahumethis poftremi filio) multifariam delinquentesS^ exorbitantes,ob eorum fcelera amp;nbsp;delida perpetrata, omnes ad unum ab co deleti,extirpatie^ fuere.Hienim fub fpecie fandimoniæ amp;nbsp;rdtóonis tanquam mendicantes fe ad folitudines ponebant,compita, uias,a iritis ra,quamercatores,peregrini,amp; uiatores tranfiturierant,obfidebant, quos captaoccafionetanquam crafiatores 8ó Iatrunculiirruentes,illos opprimebant,interficiebant,amp; bonis fpoliabant.Quæ res cum ad Otto maniprincipis aures perueniiret,is ægreferens,omnes,utdidumeft,ad , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unum tolli iuflït,ita ut eorum memoria prorfus extingUeretur. Hos ue*

;no«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro amp;nbsp;fecund o loco Hoze ( fic eos Turcaica lingua appellat ) ordine con*

. nbsp;nbsp;fèquuntur,qui’!^us apud nos pares çqualescp edecenièri poiTuntfratres,

a [mum. q^^g conuentuales nuncupantur. Poft hos uero amp;nbsp;tertio loco Talafnn ni fcquuntur,qui faccrdotibus,SecuIaribus appellatis,fimilem ultanum tocum tenent. Hi etenim tantummodo tres ordines,gradus,amp;^conditio nes facerdotum fine religioforum, in Turcaica feda eftè repenuntur, qui in omni eorum religione,Iaccrdotïo,cerimonr)s,amp; Geris fuis, infers uiuntamp;^famulant'u’r, Nuncadpropofitumreuertar. Epirenfibusuaria Aff- «o«d«o* nomina, prioribus mutatis, indita funt, ex conftietudinc gentis. Geor^ï mimi scÀdcr= gius,fèu cafii,ftu quod nobilior inter cæteros indoles, egregium nefcio •tr^MOTwS ft'^^^ præftferre uidebatur, Scanderbeg appcllatus : idem quod apud drcuncifonf uos Alexander dominus. Maxima lætitia ea res apud Amurathem ede iujfu Tyranni brata,utfacercapud nosuulgofolent, quumaliqucm exludaicisfordu inlt;lttlt;t,etpro= buè emergentem,ad lucem amp;ad falutem redire uident. Décréta fint eis dtm[udugt; ‘^^ copioG,honorifica^ alimenta,fed Scanderbegum præcipue,cum indo les ipGjtum ætas ( uix dum enim non um attigeratannu) Tyrannoconi» ciliabat.

^liabatPræceptoresCutapnorefteâaddifcendflm ætas)uarfj generis i„^tniuscdn» Jônnegari.Breui itaq? temporis fpatio,promptum ad omnia ingenium derbegu WuamJiterasq^ Tureaicas,Arabicas,GræcasJtalicaSjIlIyricas didicit» Wccntibus uero paulatim cum ætate uiribus, adoleicentem illa unica ''’Cfflîtlibido,nuIIum fane genus bellicæ uirtutis intentatum tranfire, ac '’'incgladio,nunc areu iaculocp,tum eques,tû pedes, incredibilia propè '''’ifiia promptiflimi corporis expérimenta edere,audere aliquid femper '’’3ius annis» Et priusep uis ipia membrorum ferociam æquaret animi, ^nohclum pares beUicis fudoribus fpiritus uiderentur,amorfuituario ^^taminum genere,æquales quotidie prouocando crebris fpectaculis, ^iioremiibi apud omnium animos principisep præcipue ipf us concis p''p;amp;icmpcr aliquid ferre Iaudis,aciam inde uiam ad futurum decus, ^slinientaad famam præftruere» Moxingentibus lacertis, confirmata ’’”1 State, ardua quæcp fortiflimi uiri munia obire,pati famem,ficim, ab ^orem,æftus,uigilias,quibus ex rebus afîîdua exercitatione optimû pro ‘^‘^ofead omnem militiam breui præftitit. Quare non paffus Amura^: *^fs diutius priuatum eum apud fe uerfari, Sanzachi infignibus prima ”^forauiuGradusautem iseftdignitatis,apudTurcas lècundus poft ^g^^^apiX quot;J^aSjmaior tarnen minorcp auctontas ineft officio, prout latius ei ius Turc4S‘ «oeralitas ipia principis tribuit ♦ Scanderbeg igitur tune quincp equitu •^•Uibus præpofitus fuit. Cæteriquoep fratres pfdem ornati dignitaris gS.atqrad uaria munia,amp; beUorum neceffitates in diuerfas partes mifll ®ôsnominis quotidie promerebantur. Cçterum is non multo poft uix luuentus ScM ^'J^octanum amp;decimum cgrcffiis annû,in Afiam iulTuTyranni pros derbe^^ ’^'^us,accæterorum fignalærifîîmis fecutus initfjs,ibi prima belli aufpis ^yumpfipamp;hoftili cruore auidamiampridem tinxit dexteram.Tum ■ æx^onflans alps ( ut fieri folet ) amp;nbsp;alps bellis pluribus expeditionibus c5 ^Pnsfuis femper interfuit, amp;ui(ftorcû{ocrjs ad Ottomanum reuerfus ^quibus in expeditionibus opera femper eius uirtus fortunaep précis Puetum priuarim,tum publice laudata.Omne uictoriædecus,omnis Pentus belli ad eum affeueranter relatus, de duce exercitus quafi non fas ’^^nientione,foli ei triumphs ac uidi gloriam hoftis militaris fauor,clas ’”ƒgt;«$ adiudicauit. Nondum inuaferacTyrannum æmulà uirturis inui ^ia,amp; licet turn ingenium,tu fortuna hominis obnoxia ei eftet malo,con filiabat tarnen fauorem potius apud omnium animos fibi rudisjatep fini phx,amp;ficutcupida,itanon auara gloria? adolefcentia. Honoratus itacp Hftbis doniscp egregieeftab Amurathe. Paulum quietis datum homis tó(amp;utnunepTurcisbelladéfunt)nunciari funt noui motus exAfia, dedus ad id certo decrcto,amp; fine uariatione Scandebeg, delatacp ad eu sclt;tnMtg tonus exercitus fumma,ac imperatorps fafcibus ob res priorebello bené iuxcxerci» gtnas dccoratus.Ad quod delatus bellum fufis pari celeritate fortuna^ tusTurcid» ooltibuspriorem gloriam omnem facile fuperauit. Nam praeter ingens • tia niilitum teftimonia alia quoq? cerriora longe eius gloria? Slt; fortünæ

A üp monumenta

VI lÈ

monumölta ad Ottomahum attulic, captiuorum magnum nummini, cæfbrum hoftium fpoliajUc figna inilitaria compkira^cæceraqj bellicairi ftrumenta ufcß ad abufum,exercitus præterea ita integer, ac penè iUefiis reduélus efgut uidi quidem apparcrent,in uidonbus autem riuJla coni’ certanonis ueRigia cernerentur. Admirata magis ferme prudenria dus eft ab Amurathe^quàm rerum tam fcdix fuccenüs, Quum is non folius lauSjfèd cum fortuna quocp communis efiet. Prudentiæ uero atc^ confi Iq frachim,fblum fibi ingenium uendicaret, Proinde audis ftipcndijs copqs^jmiflùs denuo ad ca ipfa loca ac relegatus quafi eft,donec quof dam populos urbesep fubegifletTyranno» Sed nunquam uelfefellit,ud diftulit fortuna ullum defiderium iuuenis» Expeditis ex animi fententia Qmnibus,atcpimperioOttomanolatius etiamquàm imundum fuerat ampliato,famamiamfbiingentem apud exteras etiam genres peperit.

Reuerfo Adnanapolim,qu5foris fublatus eflèthoftis, domi nô defuit» Scânderkgi Venerat nane^ ex Scythia quidam ferox magis amp;nbsp;inûnus, quam forcis dudiumcum beHator^quifamiliamomnemTyranni prouocabat, fi quis ferro fecurn ^‘^}^^’ uelletdecernere. Genus uero certaminis id propofueragutinanguftolo co nudi ambo relidf fingulis tantum gladijs fortunam experirentur.Q perat tam ftolidum connlium barbarus,ucl quod prodigus uitæ à^fan^ guinis fui clîèguel ea fortaflè inani fpe^quod nullum tam ancipitem imgt; pendentis periculi fortem petiturum credebat, Indeep amp;nbsp;laudem eamfc 6^ premia fine certaminelatûrum fperabau Nam propofueratnonindi

r ; gnaquoqpmunerauidoriAmurathes,utiUorumfàltem fpeexcitaretur raliquis,quum nudæ tantum gloriæ frudus fegnius alliciachommes»

Omnes tn tam funeftum decus, premia tp eodem tenore afpernabantur. tpirtnltm w Sedfùroês,ftupêtibus fingulis,plenus animi Epirêfis, Non incruentus, cdt sednderbe inquitjScythajhæcpræmialaudem^domuferes,authonoratiormeoc cifo^amp;fjs quocpfpolijs onuftioribis. Ageduigitur,accipctamdiu qn?** fitum hoftem. Licet accommodatius feris beftijs hoc certaminis genusy fperni àfortibus uiris,fàluo pudore,Sé poflît, Slt; debeat: ueruntamen O* ceatfemeiSCmihi hoccorpus contemnere, quippequum par membros rum Sefanguinis feruandi ratio tibi elle debuerit : fed nihil uilius eft hoi» mini quærêti laudem. Donabo proinde hoc Sd ipfe cruoris ho die Amu rathffoeijsep. Scytha nihil territus, ferocioribus adhuc uerbisinijeerc pauorem ei conabatur,puerum appcllans. Adhuc cnim in annis pubergt; tatis erat,nelt;^ dum hifpida prorfus lanugo grata ora exafpcrauerac.Tir dedudi ad Tyrannum ingenti clamoreuulgi funt,amp;affignatus, in petit rat barbarus, certamini locus ♦ Depofita ocius ambo ueftc,ultiniisqîtugt; . nicis,nudi profilientcs in medium,nouogcncrcfpedaculi omnium oca

• los haiifcre. Et quamuis fiduciam ingentem uultu uerbisep oftendent riittw fórpo» Caftriotus,ingens tame cura mixto dolorefpedantium animos inccflih ru scanderbe Etfimulætas,fimul pulchritudo ipfa corporis,ac decor membrorufublt;lt; ?'♦ iedus,oculis multum 06 pictatis amp;nbsp;fauoris excitauerant, Statura cd^

; _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procera^

Proceraqijbrachia in homine pulchriora no uiG,cofliïm robufttim ob^# 'tippumc^jUtlaudatur in Athlctis,humcroriim miralacitudo, color can ’^dusjlatenti uelutpurpurafuffufus. AfpcAus oculorum non roruus, ''onuanus,iêdgratifiîmus. Adiuuabanthæc multum cætcras uircutcs^ ^tcpanimi bonaaugereuidebantur. Intrepidi acceptis breuibus gladijs, '’oncnimlongiores loci anguftia patiebatur, ingrefli locû,ac ibi dimifli ^^ntmaximo populi iiIentio.Non confilio ullo ibijion multum animo, ^dimpigra quadam amp;nbsp;ueloci dextera agendum erat. Eredti ad ictus am kScytha prior incubuit in hoftem, amp;nbsp;punÆm intenfo ferro ilia eins P^tijtScanderbegus toto maxime corpore inflexus, ac uclut in arcum '^fdu(ïius,amp;leua fimul apprehêdens barbari dexteram, ic'tum inhibuir, ^îdaâo cæfim gladio,guttur illi cum fingulis artergs impigre abicidit. ^utienti adhuc lingua,ille collapfus humi locum ferme totum corpot ’'‘stnolecompleiïit.Sublatus repente ab bis, qui fpeCtaculo aderant,Sc ®'^furrentes regrj iuuenem illæfum inuiolatumq? Içti ad Amurathem per ^“oint. Caputcæfi hoftis cruentis ipfc manibus Tyranno alaccr obtuc-’'^Prarrniainuitus accepit,quum nô argenti auriûecaula, lèd domeftici ^fforis tuendi,amp; reprimendæ barbarice arrogantiç,fufceptn fibi id one ’^'sdiceret. Magis itaqp ea modeftia acuebat inlè ftudia.Ëtquodapud generis homines plus nimio enitefeens uirtus parturiebat inuidiæ, lie “^•■alitas naturæ amp;nbsp;dexteritas ipia ingenq amouebat. Haud pigebit refer *'^amp;^illud,quod nihilo minori laude dignum ijfdem animis armis^ edi ^Mam profeélus cû Amurathe in Bythiniam magis fblatq, qi belli catt ^QuuminBurfa ciuitate eflcnt,quænunccftAliatici imperq caput, ^uoexPerfideuirijtumexmoregentis infigni ueftimentorum habitu, ^ame^regiafiguracorporis3adTyrannumaduolarunt, laiaamp;Zampfà scmàcrtiegi ^otüm nomina erant, ftipendium ab eo petiere, impudentia magis quae coi^^Mc« fiduciauirtutis,agentes alteraltchuscauamp;m, Ôdfaefraextollcntcs ^n^y-f^* ^aemutuis fc iuuantes teftimonqs.Poftremo Zampià minor natu,ne z^^,pp, ' ^Ppoftis tantumodoinquitadhocipfumuerbis : Magne rex,ftipcndia ^^îpetituri ueniflè uidcamur, amp;nbsp;in ea incertitudinererum inanis aliqua ^■Togantiain nobis, amp;fordida temeritas arguatur. En daturiultro tibi wus cxperimentumcifpidorûfaltem,nedicam magnorum animorS; ^üotquot homines fortiflîmos uiros inuitamus, ut ferro iudicentnos '^'gnos,indignôsue,qui tuis uiuamus aufpicqs. Equum tantum gladiû, 'âiiccam,fcutumc^,acrcliquum corpus omnibus armdrum pref dqs nu 'latum often tantes,! ta fe dim icaturos dixere. Amurathes ( ut facilis erat) ^Ibcutus benigne homines,promifit,nihil eis apud fe defuturum. Deirt 'lecircunfpedans hinc inde,expectabat,fi quis eam prouocationem acci peret.Sedubiuelutobmutuiflèomnes uidit,8^tacita præberiàfuis con Wionem ignauiæ,ignominïam ratus fuam, fi ita inulta ca Perlarum in^ ‘01entiaabiret.ConuerfusadScanderbegum,non ignorans quæ eins 'erodaar^ ingentes fpiritus erant, licet prpcipuam periculi fortem omni

no tarnen

LIBER

'gt; tio tarnen petitumm ratus : Quid expedas made uirtute, ait, fifi hæc laus,Hæc te manent præmia. Age infignem adoleicentiam hanc, w. inuidam dexteram hodierno quoep fpedaculo redde. Nihil moratus ' Caftriotus,deolculaturex more Principis pedes,equum amp;nbsp;arma popo-' fcipcdudnscp maximo plauEi iiulgi in patentem campum, qui deftina# tus eertamini erat,hoftes ad ie uocatos,intrepideinterrogauit,quem or/ dinem uellent feruare in dimicando, Statutum eft,ut laia prior cxpcrirc/ turfortunam,qui uidor,fïnemeertaminifaceret,uidum uero fociusin quencunçpcafumfèquereturconditionem, Nonrecuiamt Scanderbo gusjicet circunfufi regij iniquü dicerent,ut idem,fi uiciflètjfeHus aiaugt; cius fortaiïc, rccenti ateß integro fubqceretunSummotapoßmoduni ex loco turba,præco fignu dedit,Concurrunt concitatis equis uiri, rer^ fa infixa fcuto hoftili cufpide magna ui incumbens,ut ex equo ilium dcij ceretjhaftam perfregit, Epirenfem capititantummodo hominis instil idus omnis fefdlit, Itaq^ uterq? clufi, gladijs tum demum congranin, hinc inde abibant» Sed impatiens animi Zampfa, nonexpodatofoei) euennpinfenfa cufpide Caftrioto occurrit, Ille non ignaua uerboru con tentione eo periculi tempore perfid iam hoftis accu fan dam ratus, imp^ gre ad nouos fc idus accingens,iugulum uenietis fcriitatus laneea tranh fixit. Vix eo humi collapfo,aduolans laia,horrenda uocecompeUans ho ftem, ftridogladio fermé opprefliuVidor gyrato ocyus equo ad eum conuerfus,nudato8Cipfèferroimpetumuenientis excepit. Et dumm* plicatis hinc inde idibus,alteralterius cruorem haurirecontendif. Scan derbegus dexterum uiri humerü,qua collo iungitur eodem ten ore idus ea ui cecidit,diuifit^,ut duplex,quafi domini cadauer ea die infodixtra* xeritequus. Sic duo fortißimi uiri fubunius manu maximo fpedanou gaudio cecidere, Sed amp;nbsp;fi eo fato erepri foren t,Amurathis certe indigna tionem no effugidenpqui tam perfide,8^ proditorum mote,militemfu* Scdndtrlegui um circuueniffènt, Dudus ad regem Caftriotuseft,ficutduplici ouans tus honor A- ’:^ldoria,itaduplicicapiteonuftus, Iam priores res omnes bello gcftæ, ,,4r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iam recens Scythe memoria præ noua gloria euanuerat.Rex, purpura*

ti,acfocij deinceps omnes narijs doniscumulatiflimehoneftarontjuin# dicem atcp audorem publici dccoris eum appellantes, Nimio plus for^ tafle in hæcfada hominis incubui,fêd hæc potifîîma mihi bellatorulaus ac tota prorfus iplorum eflè uidetur. Nam quæ in bello gerimus, com# munia funtcum alrjs : hæc Caftriotus peculiariafibi peperit manu. Ma# •Luxuriesord^ lui proinde,fi itaneceflèfît,utredundans potius,cp ingrata noftra note# tiemsinauto» mroratio,maximequodinalrjs huiufeegeneris,quæabeodem gefalle niunt non procul dicenda mihi moderatiore prorfus ftilo fùm ufurus, Haud cedit his periculi prxientia,ucl magnitudine ipfà rei illud,quod in expugnationeNicomediæ,Prufîæ,Otreæcp non ignobilis Afatici op# pidi fpedante Amurathe patrauit. Primus nancp murum confccndit,fi# gnauidricia fixit,urbem fermé fblus intrauit, ac cepit. Miflus poftmo# dumin

PR I M V iS

^ in Ëuropanijfæpius contra Chn{tianos,nunc Græcôs,nunc Hun ; ^QSjprudendsmagis^audacisImperatoris nomen tuIiL Nam quU Mandi neceflîtateminiundamfibiuideret,quâ neqjpræter fuipi^ '^^reciïfare^neç^exequifinemaximo dolorepoterat^anteomnia Dc^ j^ ûnbaput id laudis genus a fè auercerec, necp in eo (anguine h auricn^f »?^^0ciGbieffeIiceretJncute cnim tantummodo 8^ exteriori habita ^^ciimetanas ineptias,intus Chriftiana præcepta tenaciffime (èmabat» ^'nquändo fie exigence fato aduerfus eos progrediebatur,qu^rebac Q^o anima J^^fjquarationeamp;iUos minus læderet^amp;excrcitumfibi traditum iuquot;-. scanderbeg ^‘^em feruaret. Ita igitur turn in omni cura caftrorum,tum in ipfo in quot;quot;^*’'‘ ^^^”’ f Pngn^cunéîa exequebatur,amp;modu quendam cauti ducis ac opti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' **

1 ‘“^peratoris feruabat,uc neep Chriftiano eilet mfenfus, amp;nbsp;modeftia d P^'ySjCim^qaj-fQ^diicipIinæprudentiæej^ militari,^ fr au di cuipiarn^ ^quot;npentiæjuef timon propior uideretunGerebat nanep (èita fern per, ^’■^^^füperariipfèquoadpodèt, paterctur, Sf Chriftianis falutis op^ P^nunitatem omnibus modis odenderet^ Vel fi aliter non po(let,uiuos ^P^ttjtolerabilioremferuitutem eoruratus,quam necem Jtafuos turn **^^^ftris,tum in ipfo belli ardorehortabatur,ut nuc pudorem fmgulis, *’^'itnietumuidereturincutel'eJtadeinceps crudeicente pradio maxi?« '^^ingeniQ rei fuæ atqj exercitus datum in quandam deducebat diffieul '^^'futmaiori podea laudi fibi apud Amurathem con(èruatus exerci^s ^^W^cpalijs multipliées atCp infignes uióloriae. Exin nullius maior ^^ S^atiauelautoritas ferèapud regem erat Mditum aninus nemo acee P^'^ridem mitis,facilis,clcmensdaudern non ex commuai ad (è trahens,

*n’n medium conferens. Pecuniarum quantum colligebat, tantum ero ^t’ EfFicacidlmam ad conciliandas amicitias merito exiltimans, 2lt; ^PöHimuad uulgi ingenialiganda uincuIum.No inuitatus ultro quifèp

tills Gquebatur,amp; iUius gratia uel in apertum tendebat difcrimen» “^lt;lnontardatadiufortünauenenum deprompfit fuum. Moritur in# sanM^i ^^fa in Epiro Iohannes pater* Auditumid à Scanderbego, Qui,^uis pater morMf ^^t par erat)acerbidïme lugubre nuncium percepidet, non tarnen aper# ^'slachrymis,aut manifedo dolore ocultum animi ienfum indicauit,qu5 Amurathem uere patrem amp;nbsp;principcm appellarec. Tyrannus, uelutdic# '^florregni,nihil moratuSjUalididïmum præfidium ad Croiam amp;nbsp;alia Cmaocevpd ®Ppidaoccupanda mißt Sleep facile arrepta locorum omnium incruen ^’”’’ ^Etitpodèdio,quum neep exhaudæ populorum uires idoneæ ad tuen# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

flamlibertatem enentnet^ negare podent Ottomano ius in rebus loan# fi'Sjfilios eius omnes apud fe habend, quos ideirco ( ut arbitror ) accepe# ^Gutuacans demufinehæredefceptrû adeum deuolueretur* Voifàuæ, Juæuiro fuperdes,cum Mamiza filia domi fok ex eius infelicis regni re# Ruijsredabat, in Aemathia agri nefcio quid ad alimenta amp;nbsp;fudentatio# ptmanilis fpiritus adignatum iudii Tyranni* Kancante aduentum filq ‘uEpiruinfenio confeidamjobqdè quidam narrant,rdidafilia,qu^fra# - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trireduci

LIBER

tri reducî atlt;^ Vic^ori eodem ui'rginitâris tenore innupta (èruata,abeo^ dem poftea uiro tradita amp;nbsp;reftituta omni priftinæ dignitan eft, Dißiniu lauft hæc omnia ferox iuuenis pari animo,atlt;^ dolorem ex morte paths diflîmulauerat Amurathes fatis coniedans moleftiffimum id ei amp;nbsp;hath bus apud fc degentibus uifurum,utpotequi debitum fibi imperium no iniquis uotis tacite expedarent,perfidiam hiam fecutus, fratres primum Scanderbegi ( ut famaeft) occulte ftrudis infidqs ueneno abfumptos, fuftulit de medio* Deinde ad Scanderbegum conuerfus,multa uerfabt animo,quomodo amp;nbsp;eo uiro,quo tantp Alcide ad ardua quæq? amp;nbsp;t^®** Ólim'a obeunda utebatur,imperium fuum no exueret, amp;nbsp;eö Ic ottereattp fofpicioneleuaret*QuareiUumadfèuocatumfertur longo Ïermöiie,amp; plunbus uerbis ad idipfum appofitis folatus ^ turn ob patris morte,tum mifcrabiliorcm fratrum fortunam* Obtuliflè^ regnum auitum, udà# tills longe imperium in Afia,quando fui iuris eile uellet, rOgafle tarnen, üt nondum fc rclinqueret,in ea præfèrtim mole bellorum * Paratamaxi# lila quæcp et apud le forqquç uel gloriam,uel fortunam condiant huma nam* Gognita fraude Ïuuenis no minori confilio,uultucp uerbis accom modato,fic Amurathi refpondilîè dicitur : Viuunt in te fratres mihi,ui# uit Iohannes pater fnpremeregu, ac fndulgentifîîme Amurathes. No^ dum ita mihi apud teelfeliccbiqullum uel patriæ defiderium,uel régnai di libido anifiium inceffet meum. Itaqj licet cogas hodie mead hæc mo# nerà,iielueriusonera,accipienda,Libentcr accipio ingentem animi^ munificcrttiam,am pledor gratilïïmi Principis liberalitatem. Sub hums tarnen umbra capitis uiuere nunc certa flat fen ten tia. Vix turn fóftemu taturus confilium, quum emerita bello atep inutilis feneda iniiidum ab haccupiditatereuocabitanimum. Aptiorad milinæfùbeundaonera,^ ad imperp pondus fi.iftinendum,hpc eft etas aptior gladio,quam feepffo dextera, Quam ob rem da hoftem nobis Amurathes,utlætiores uinute ’ noftra partum,^ tedante regnum accipiamus.Lætusaudiuit cum Ty#

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rannus,amp; turn etiam atqp etiam äugens promifla, fpe ingentiore credu# lus onerare ftuduit. Cepit iam inde latenter morbum,atlt;^ erumpés pan la tim malum len tire Epirenfis, Et licet omnia fumma ratione dilfmula# rcqdiligentcrtamenuitæfuæcuftoseftfadus.Etquo magis timebatre 'tajlriotiiinf^ gern,eb plus côciliare fibi multitudinem atq? militum animos ftudebat |rfl«iti regni Semper tarnen aliquo bello occupatus,alimenta quotidie ad famam, f o rtccKpKp nbsp;nbsp;.^Q j^ minora ad inuidiam addebat. Nam no potuit ita elaborata ingenij

modeftia amp;nbsp;quötidianis oblequqs perfidiæ humant nias occludere, ut hoftes fibi tandem Uirtus ipfanon pareret.Namep exciti purpuratorum nonnulli,quu tantam fndolem crefcenus indies peregrinæ uirturis çquo animo ferre non poflènuVbi promptiorem aliquantulum ad credendu ' uidcre Amuratliem,oCcultis fermonibus apud eum aftidue criminaban tur hominem,affirmantes ex nimialargitione in mulutudinem, ^ambi potentiam illum fibi aftruere,fiifpedumqp ditm tes in aula

Îp'^aôkmentoidi'ngenfj fpedmen efïèdeberc,facile cwnÂa perfuafa ^yrannojpræfêrrim quod de largirione liera omnia diccbancur,amp;^ (eno ‘“siplàfoaptc natura ttmida, caetera ftudiofe in peins inccrprccabanir, ^^nondeBpirotantum,fediplàfummatmpet'qtadtus quidam fubori^ I^ür timor,merts^ forfitan ipG proprijs feeleribus obruta, amp;nbsp;regnt ma P 4^æfin follicitus amor,cun(fla inter ipfos etiam domefticos pénates in '^’^9 infefta reputabat. Quare auda ea fufpitione odifle ex; oculto cegt; Pi^Siintentior inuigilare^fi quo efficere poiTet modö,uc eum latenter de ’’’^^iotoUeret. Non quo deeflètieelerato confilio licentia,8c poteftas ogt; patrâdi,léd nec cauG hominis perdendi,nec uUafubeflec ratio» Ve# Wurapertauiimmeritum opprimere, quum tam acceptum uiderec ®^oibus,nc amp;nbsp;pluriu alioru animos ab iè alienaret,8^ eo pefiimo exem# f''^ iß pofterum extemæ uirtuti fuum clauderct regnu, qua maxime lent P^Otomanum creuerat imperium» Sed per id tempus orta alia maiora j^^^otia foris,eas domefticas lufpitiones exhaufere. Decretum nant^ bel Sedniertei .^f’^fftinGcorgium Myfiæprincipem^ Defpotem Scruise uulgO appel ^^^^2^^^^* ’ßtNon inuitus Tyrannus id onus ad Scanderbegu detulit, uel quod ifiyßamcunt Jÿios opera feviieiore in rebus luis utebatur,uel uides adeó militie cupi crcitu ’dduer» æ’^ promptu ad pericula, fperabataliquo hoftili caiu,quos plurimos ^^ cwrg«»« ®l‘«'unt Bella,plane caiurum» Fado itacn ddedu, Caftriotus in Myfios -i^^^^aZ pOKCtuseftjpraetermoremluummiquiortumaliquantülum Chrdtia inde AdruM ’^^luit,nefi tergiuerlando oblata uidorig occafione in eum hoftem ufus poüm fempef ’’Qnfiüfiètjfornenta adlulpicionem præberetAmurathi, indinâto lam ^fitff^^i^l^* P’‘dem ad omnia credenda illius animo,quem maxime cociliare fibi ftu#' ^‘^bat,donee pulchra aliqua opportunitas effugij affulfiffet fibi» Itacp fic P'^ Defpotem bello fudit,ÓC uidor Adrianópolim eft reuerfus » Rur# j^^j^uü idem Defpotes,recuperatis uiribus, cornua erigcre ccepiflèr, ^fnuo exercitu audo miflus aduerfus eundem Caftriotus,fuperatu præ “ojugatumep pluribus cafteUis exuit,ac militem multa hoftili gaza diui ^'”reduxit»Sedato foristumultu,(ênex inaudorem ipiumuidorisc, ^^nlt;^eodcm Icelerati propofiti tenofcconuerfus eft» Hinc audio ingen ^^^ïs præmij s propoil cis multafingularia per id tempus certamina edi# Tyrtmitonfi ^’Iffjquum fatis (ciret Scanderbegum nihil unquam detredaturum, ut i‘»^gt;amp;i«f‘^ **’periculis eum exponeretomnibus» Sed hæcconfiliaficutimpia,ita ua ^f^^^ *’ïimta^apparuerunt» Nam quum plures turn ex domefticis, turn ex# tj, f^narum gentium uiri fortiftimi ad earn præmiorum ÔC gloria? Ipern ac ^ indies confinèrent,confurgcrenttp,hie fern per maxima animo,nec ‘’’more fortiina,fingulis left obculit, amp;nbsp;uelut fatalis quidam uidor lupre ”5^ omnium admirationeatep fauore,amp;præmiâ,amp; laudes iolus reporta

ni tarne Ottomano tanta uiri uirtus,quc uel hoftis fyuos atep fiiper °os animos fregiflèt,nun^ aliquid poterat dementia? innrere, quin ma E's quotidie creicêtefiilpicione, dus animus iritabatur, excandciccbatcp P^euerantius ad quaerendum aliud tacitacultionis genus» Sed curtain ß credulm

xnii.

credulus ipfeinanes has ulnoncs Amurathis 8^ ftolida confina Scander begieß econrra prouidentiam üane fequor,^ non ad Deum potins uni^ cO uerbo fcruan Glutcm hominis refero $ Hic profecto mentem ademic Tyranno^ Hic belloru impedimenta's^ nouos ex Myfia motus. Hie de^ mu Hungaroru arma excitauipnc deuotû Chriftianæ dignitari caput ta Liiertes Epi* fode extingueretur,ut prifea aliquando libertas ilia rcfurgeret in Epiro.. «• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam fi nulla fuidèt hie diuini numinis ratio, compos certe fuæ iènteiv tiæ Ottomanus extitiffet. An deerant mille alp necis modi, quibus præ^ ter minimam feditionis fuipitionem eum potuiflèt circumueniref ubi uenena^ubi infidiæ^ubi confidtp criminationes, regum arma.rrant 7 Ca^ Eriotus bis infidps paulatim detedlis,quum difficile uideretur, fi diutius Scinâtrbegi n^^nfif^t apudTyrannum,totlaqueos deuitare,decreuittandem patere emfihudere^ ni regni uirtutcaliqua amp;nbsp;ingenio uendicaudi confiliü expedite ( id quod gno paterno olim non immemor libertatis animus concoquebat ) tacite occafionem tKcupando^ quærens3Ut Amuratherclidlojinoptatatamdiu patriam iereciperepoG fet,ubiingentiftudio,acomnium uotis expedabatur. Sed nulliunqua mortaliumeaconfiliafuapatefccit,nonuerbo3non indicio ullo tacitum eins dcfiderium à quopiam eft deprehenfumdicetamp; plures ibi dTentma ximeEpiroticigeneris,quibus propter familiahffimamuitæ confuetu^ dinem non iniuria fidere potuifïetjS^ poft Iohannis patris mortem exei ti turn famaeius,turn cupiditateamÜ^ libertatis recuperandæaliquiad ipium diuerfis temporibus ab oprimatibus Epiri mitterctur, offerentes facultatem,occafioncmcp adiuuantibus populis extorquendi paternum imperium ab Amurathegt; Confcius tarnen ipft humanæ kuitatis, amp;n^æ* gnitudinem pcriculi pcrpendens,prudenter diffimulabat, præfttdmq» facilem cæterarum rerum pofteftionem ratus,de Croia recuperanda, cu T^efcriptio w *“5 præcipua erat follicitudo,anceps animi erat. In ea enim «alidiflïw“quot;* iuCrcM’ nbsp;nbsp;præfidium impofueratTyrannus,utnecp armis,aut ui ulla, fed prædara

aliqua arte ingenio^ uendicari poften Eft enim Croia Epirenfs impc^ rij caput,in excella Slt; prærupta montis crcpidincfita,inuiaundilt;^ St in* accefta penè,adcóqï infigni naturæ opère munita, ut praeter famemreH* quum omnem hoftikm furorem facile poftit contemnerc.Quare Scan^ derbegusjfi quando tentaretur, laudabat omnium uoluntatem, S^uort abolitam ex pedonbus gentis memoriam libertatis * Sed magnas uires Amurathis dicebat,neqp durum imperium, non eflè excitandos flolide motus ad quos non fufficiant uires : neep curandum de tam momentan nea pofteftione Iibertatis,ut poftmodum no in eandem kruitutem, quai lans tolerabilis erat,detrudercntur, fcd in grauiora longe uinculaconv pingerentur,Slt; uicrimarum more ab indignato ex ea rebelIioneTyran* no poftea iugulentur,amp; inter estera côfolans km per cos quantu gratis ipk poftet,amp;aueftoritateapud Amurathem annixurum k poUieebatur, ut quo rei natura pateretur,lenc id eis iugum atq? modératilfimum ffius imperium efficcretur, Ita prudentiflime amp;nbsp;iUis Slt; fibi ufquequaqp co^ilu

^^3f,cxpc(ftabatq^ quotidiCjac ftruebat tacite fibi occafionem ad eriimgt; P^ndum^non alio certefimilitudinis modo^quam fi quifpiarn concluais simile^ ‘^ditionem in urbc,amp; confternationem rerum omnium tacitis uotis ex^ P°tat,utconuerfis eo in cafu ad id incendium extinguendu ciuibus iple dwaóis uinculis pariter amp;nbsp;cupitam tamdiu hbertatê uendicet, amp;nbsp;duras P’'^corisiccurcs cftugiac. Ncqnamendiu forcuna defiderium eius fnu ‘^^aueft. Defpotes namep Myfiæ,de quo retro diximus, interea partim □fj^z^ ^ff, ’‘^^ellantibus fuis ab Amurathe,partim uicinorumarmis,8^ opera amigt; d^atßbireg^ ^ürumadiutus,nunceiedis,nunccaefisquibuidamTurcarum pr^fdijs numiTyran* Wftinum ftatum recuperauerat. Ottornanus itacp acriter in cum accent quot;I^^^^'”“^^* ‘^Sjnonampliusremperaliosjuelduccs, uelexercitus gerendam ratus, r^'^fxpt^tM Wddedlu ingenti habito ad opprimendum Georgium, amp;exuendum ‘^'^§’iocontendiLEtïcquefacile,utconceperatjexanimirentcntia peregic ^'^nia.Nam impar Tyranni uiribus Defpotes, primo fermcimperu prg *^ijs omnibus nudatus,contugiens ad Hungaros,reli(fto imperio iUi in .^ntus ceflit» Scanderbegi conflio operacpinea expeditione potifH;? ^U'^ufum fuiflè Amurathem dicunt,quoniam plunbus antea bellis ibi ’^liciter geftis,Iocorum amp;nbsp;regionis pentior erat,fed nulla turn ufep uou •uiexplendioccafiohominiaftulfit.Inpropinquotarnenaderaqquiauix ,;■’ / ^ ^dhanopolim reuerius Amurathes dimiièrat cxercitum,quod alp mogt; nbsp;nbsp;^f^if^i^

^^5increbrefcereab Hungaris,amp; alia uis periculi inbare cepit, Quu De^ p^in„o„s r^Xt , .podsfortuna luliano Cardinale fandti Angeli agente,quem ad idipfum nhortattem» ,'^gfnius Pontifex miferat, Vladislaum regem ad arma excitance, ut eu ^“’ ^n^^’^lf ''’regnum MyfæreponerenuTyrannus coaudito,inftaLirat!s mapigre

, ^ORs Ixxx.bominum millia confecit,Slt; non expedans comm aduentû tStendttadn •i^Myfiam Baiîàm Romanise,amp; Scanderbegum cûxx.millibus in Hun ftnucnduDc* S^dam maxima edentate ueniètibusoccurfuros præmifit. Ipfedemore fP^‘^^‘ ‘^'^^ funireliquoroboreexercitus amp;nbsp;impedimentis cftfecutus, Chriftianse r'^fhtsfitMo ^iïO(pcopiætumnumcro,tummilitumducumcpuirtute infignes erat, txemtuoauf , ’^xv.armatorummilha.Hunniades praetcreaille,lancusnulgodictus, rü. ^» / ^, 'ngentis nominis bellator, cuius uelfolo nomine uidos fæpius Turcas ®udiuimus. Reprefferat tarnen iUudferociam hominum,quod deficient *?panc,quum frumêto codo uefcerentur milites,maior pars illorû ægri tudine fubita fucrat opprcfla,caufato ex eo genere cibarij immodico quo ^am uentris profluuio, Aduolans igitur ocyus Baba,non longe à Mo^

*'auafluminecaftrametattis eft. Impatiens eius rei Hunniades, fpedato^ vidorUnttn , feprimum occulte ad contemplanda fingula,amp; pericrutanda de Amm '^‘^‘^‘^’^^^^ *■311118 aduentu mißt, Vbi de numero copiarum,amp; Tyranni confiés eer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '*^‘

*uniiudiciütulit,ut x. millibus extotocxercitufuoutilibus ad arma ek vWirtópt^*» •^iSjtdido in cabris rege Moraua fuperato,maximo im petu contra bar w coita BMii baruproceffitjlleanimidubius,primo retroceÜ’it aliquantulum,mox f^^* paucitatecontempta,expedato Hunniade pugnam mqt, Seanderbegus fontemplatustempus,quoinitum iampridem confibum debderiumep

B n exammi

xvr.

exanimiGntcntiaexoIueretftimmo fttidio clademTureis procurabu Et primum cum kgionibus ipk fois paulatim hofti cedere, atcp tergada recepin Deinceps alqs co excmplo metum incutere, acfugam quandam fuadere. Bafla qtiocp concepto inde timore,uel quod prêter morem tam peritum militiæ uirum ad fugam magis ^ ad pugnam paratum uidcret, H«H2lt;lt;n «fn» uelproditumkab eocrederet^fegniusintuIicpedem^Ex quo Hungart creicente ( ut fit ) ex alieno metu audacia,haud magna cum re, ac inmicfl ri ferme hollem fuderunt,profligaruntq^. Turcæ reliais impedimciios pallati fine ordine,fine fignis,nuno ducum,nuno fociorum refpetSu, fu^ ga qua fok poterant,fe kluabant. Hunniades uicftonam fccutus, fine ex di no fecit,donee quippiam luperfuitreliquiarvï.Strages ubi(^,etomn« pauoris ac tumultus plena erant,pr£lèrtim in direprioneipGeaftrorunu Vn us ex Satrapis Tyranni, magnat mr autoritatis,uiuus captus, extern sanderbegi rum quatuor milIia,Bafîà uix cü paucis euafit. Turn Scanderbegus, qui ueifixconßhü Ièdulusobibatomnia,c5icata ante recumamicis, inter quos Ô^Amefa

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^'^“ nepos fuit egregiæ indolis adoleicens,quem Repofius, poftea Cara^u* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fins diélus,à Turcis ante infidias Ottoman! uxore duda fufceperat,V bi inclinatam Turcarum fortunam,amp; ftratas fuorum acies uidit, afiècuti» icribam Auncularium BalEe,quem ad id fumma ratione oblèruabat,ap prehenfum hoftili animo coniecitin uincula, ab eo^ confeftim mortis timoré nihil quicep reculante,fallaces literas ad Croiæ magiftratuextorlt;« fit,quibusiubebaturnomineAmurathis Scanderbego nouo præfc^ln defignato,praefeduram 8^ urbis curam omnêtradere» Aliacp multafcd bendo addita,qûf probabili quadam ratione rem fulcirent, ad creden dum magis inuitarent. Literis exaratis,lcriba repente cum cæteris comi tibus fu^æ obtruncatur,quo diutius eares latcrct Amuratheni.Neq^m Odrt Twea cos tantu lèuitum,lèd quotquottum in Cafirioti dirions uenere omn« s*^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necati. Ita iUe exercitus pene ad intemecionem cæfus eft Nam qui mili* lt;i^^X» tarem furorem lubterfugere,in incolarum poftea manus incerta fuga de rorS w Epir« lapfi,eodem fato lunt ablumpti. Milites plures Epirotici generis, qui in

eo prælio fuere3ubi id fadum Scanderbegi audierunt, ut pallantes exfu ga hac illac oberrabant,tum hoftis fugiendi cauß,tum patrie præeipue defideriotadi,circa eum le collegerut,fadumep fubito eft trecentomm non ignobile agmen. Hunniades uidor eu fuis ingentibus ipolqs onult;« ftus,ad focios le recepit. Non omittâ hoc loco,quod multi dicunt, Scan derbegu caconfiliacÔîcaflè cum Hungaris,Hunniademcp prius de kv gulis latenter per nuncios ab eo inftrudum,atq? accerfitum maximo fiu dio cum copqs, Quiequid extiterit,ut pro comperto no habeo,ifa baud quaquam magnopere affirmare contendoJd autem crediderim,omnia ftimma ratione ada,quum alioquin rei cuentus non iniquus fatpenume ro confiliorum index huicluffrageturlèntentiæ» Cactcrum in prafintia relida paulifper Hungaria,dü tanti fama mali.amp;eius cladis nunciusgra ditur ad Amurathem,in Epirü reuertamur» Expiera igitur hinc indeira

^fxolutis uotis omnibus,Caftriotus uidor non ignobili 8^ I’pfc prçda ®^nato magis ^ onerato militecum agminefuorum inde inaximis inne ''‘pus diicedens,fepnmo dieDibram fu perforé peruenftXocus autem is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t

finibus TnbaIIoru,Ixx.millibus paiTuum diftans à Crofa, Celebris '^'^J^^^^^°^^^

^ukum apud Epirotas,co quod fortiffimos uiros gignac. Fide pretcrea mbniu pepu ^nultis rebus egregiegeftis pro Iohannis patris imperiOjdum is ab Ot im^oefi^aVi* j Romano uexaretur,Scanderbego non ignobilis gratilfunuscp erat. Vr^^ tro *'quot;«» ,7

“^■^aliainuelCafteKum non habet,præter Sfetigradu in limitibus ipfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

®^Macedonia: ora. Sed tu per ualles,turn per montes,nullis feptos mu^ ’^'^jdreunfufi incolæ folo munimento naturali locorum ab iniurqs hofti **’” fefe tutantur. Primo itacp hic conftitit Caftriotus,nccp ulcehus pro^ ^'^^fteiHi uifumeft,donecquædam,quæinremfuam erant, ordinairet» ^^Cftfitis igitur ad lè maxima hlentio optimatibus quibufda loei ( nam *^°^em quoq? ad aduentû fuu oblêruaucrat, ut cxactius caelarct om nia ) ^pfrtisfuisconnif)shominibus,fingula exanimi fententia pcregit.No '’^^autcm ( utperhibent) tuncrepertus fuit, qui uel timoré Ottomani, ^f^tamaudacis fadi diffidentiæ,uelita ( utile) proprio fuadenteingenio ^^poftülatis eins aliquid demeret,quum potius Ôé camdiu alitum defide ’^•”gt;1,Swingens uirifama per totannos percepta ( quod maximum erat ) '’^æ^ipnum libertatis ftudium,eum mirum in modum ßngulorum am^ ’^’s coticiliaucrat.Circunfufi igitur omnes in ipfum contentione quada, '^^nefeftmi 3^geifientes,nunc manantibus ex nimio gaudio per ora la^ p’ymiSjhi manus,hi faciem,caputcp,hi pedes, ac totu deinceps corpus j ^gis amplexibus deofculabantur,gratulantes iam inde fortunæ, gau^ '*^'^tesimperio,nomInIqpEpirotico,ac res extendentes fuas,fimulqjei ^^’■pora,filios,animos,amp;fi quidmelius in animalatct tradêtes deuouen ^^•Prouiiumidprimo,utdifponerentur maxima diligentia cultodiæ, ^^i^terim aliquis ueniretaTyranno nuncius ad detegendam cam fraugt;

præfedo Croiæ. Deinde ftatutum de deledu habendo, ut quü ab ^53ccepin'entfignum,omnes ^ maximis poflent uiribus,confurgerent ^aarma. Ex trecentis equitibus quos Iccum duxerat, paucis retentis, eu Wbus Croiam iret,ad tradendas præfedo literas,amp; accipiendum magi ^[atuni,reliquos omnes cum totidem fermé Dibrenfibus peritis region nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Js præmifit occuItiHïme ad latitandu per lyluas amp;nbsp;faltus uicinos Croiæ, '*®necipièurbis pofïèlïionem occupaflèt. Tune latenter introdudurus ^°sintra mccnia,adTurcarum præfidium opprimendum. Hæcomnia P^ream nodem perbeUe procurata,nam in exitu Autumni erat, quula^ ptotcnlæ funt nodes,mane nondu clara luce ipfe defiderrj impatiens,

j nbsp;^cui maxima uis periculi in minima morula uidebatur. Accepto equite ^J^^'^^j,^^

! nbsp;nbsp;*'’’pMimentiscp,Ièquentibus nonnullis Dibranis,Croiam maxima fefti „,4 tnoruU‘

®tóone perrexit. Et cum approximaret loco,ut ea re fidem maiorem fa^ ƒ0 adderet inter equitandum Amelam,cu duobus uelutlèruulis lê præ^ 1 ’‘^ad urbem iuflït,qui fingula nunciarct præfedo,diccretcp lè cum impe I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B li) dimentis

LIBER

• dimentis,5C reliqöa familie in pro^nquo eftè.IuuenisCut fagacidimicrat ingenr|,§lt;lèrmonis,oris,ueftimêntorumcp habitauere Turca apparo bat ) ubi primum urbem ingreftus,adrj t præfedum.Salutatione demo# refada,tum ad Scanderbegi mentionem appofitiflïmis uerbis defeêdit, fcfcribamcius fingens,amp;multamodeftiafubriciens, illum iamiamcum comitacufuo affore. Crédita fimt, ut narrata omnia, permfttentibusita Dqs.Etiam expedirek barbarus,iam iarcinulas componereeoepitfuas, prius^ literas uidiftèt, Slt;TyranniuoIüntatemnoftèG.Tum fuperueni# ente Scanderbego, illis refblucis, infpediscp, adhibita abundefideSjSi mox impcrio cenum.Ingenti lætitia omniû exceptus in urbem eft. Turn præfidium ipfum hoftium,tum ueteres ciucs,amp;omnis ferme ætas obuiâ

(ut fieri fokt ) proedfit. Ingens fama uiri quæ ubiep ferebatur, tuncexpe datiorem fingulorum ammis honorabilioremep reddebat. Adamabat Turcaepopulareingeniumuiri,quarelaetusquifqpimperium eins acee# pit.Croicks uiia principis fui prole, ueluti ex profundis emerfi fordibus iam ind e fpiritum amp;nbsp;fimguinem recepere, Tacitis lu hinde uotis occulta Scanderbegi confiliareputantes.Atep aliquis exlènioribus,(èruatoufcp ad earn diem antiquo defiderio in dol cm infantis omnem educationist# ricni,ac primordiaip(analcendi,amp;follicita parentum uaricinia memo«’ , ria repetebaf. NuUus tarnen audebat animum fuum apenreducijamp;c“^ iufh armacapere,nifi ultra ipfum audorem ad uendicandam libertatcin prcflicntcm uidißet. Scanderbegus cu paucifïïmis repertraäata, ut cu opus eßet,iuuen tutem excitant ad ar ma, alm d quippiam mouereprohi*^ buit,doncc prmfdmm illud armatorum accepißet in urbem.Eo auteno du dam accerfito,amp;f accepto,ob(èratis portis uid omnes, ac turiora ur# bis loca impleta armatis,ignaris adhuc Turn's, ud timore didimulann# Sedndetbeg ß bus,augente pauorem node. Turn à Caftrioto fignum ad cædem datu, gnumdit ad Primo procurfu militum,ftationes uigilum petiter^qui per muros con# tddem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;textis ( ut fit ) cafisjOportuni iniuriæ,iacebant.Cæfi itacp facile omnes,amp;

ijfdem locis mox alp ex noftris fuffedi. Eodc tenore impetus in domos priuacas fadus,præeunteagmine Croicnfium,Scanderbegocp,tum mi# liris^um ducis ofiiciu egregie obeuntc. E fradis dauftris multi in kdu# lisoppreffi,aciugulati fiint.Sedubi is rumoraliusexalio adreliquos pcruafit, exciti magno numero ad arma,prout furor noxq; concedebaf, prodeuntes in forum conflarcaliq; agminis formam conabantur, ut uef laudabilius caderenpuehnhibito paulifper bofte, prorumpentes ad por tam,fugalèfaluarent. Ocdufis ramen ups omnibus,rcutrapp fruftraten tata,paftïm iumentoru moremadabantur.Tum quando neep fugefpes ulla,ncc fpeciofe mortis occafio aderat, ad compreftos tamdingemitus, 8d inuifas fortibus uiris lachrymas conuerfi, compdlare nomine Scan# derbegum,orare,obteftari,utiam fine cædi facerct, neep ultcrius fodicis aufpicia regni fanguinehumano pollueret, mallet^ uiuos lake fematos feruili fortuna fpedê triumphi fui augere^œ fadare omnia cadaueribus occiforum

J'feiförämjSiJ tam Ïxtttm diem ea mclernenda dchonef}are,ac innoxio il^ lorumfanguinc imperium fibi heet iifftißimum uendicare : nihil ie tak j^oitos^non infenfos ciuibus,non iniurios ulli cxtitifïè. Gommiflam fri “lUrbem ab Amurathe uelutamicos^non hoftes, incoluiflê, neq? nunc ^waturos repecentibus libertatem : iam ferrü amp;nbsp;arma deponcre ie, atq? *‘^pplices Liilt;frori tenderedexteras. Ingens confternatio rerum, clamor, ^^'’lituSjquerdæjminæ lachrymæ confuk ubiep refonabanu Quantum

! potui tin illo furore ftiorum,amp;ardore cedis CaHriotus,nunc nerbis ipiè clemitUSeM 1 ''fnocans milites,nunc figno dato deprecantium rationem habuit, amp;nbsp;in

Ofrudid rem diftulit,fperans oedufos undilt;^,ó^ tot oneratos malis ho^ ^'''«jtum blanditqSjtum minis allici forte ad Chriftianam fidem poilè, amenordinato fumma rationc milite,amp;aHignatis fuis quibuscp locis Jofeiiare iuHït,ne aliquid per fraudem moliretur hollis : ipfe cum Ame “^aÜamultitudine kquente extemplo ad portam pcrrexit3amp;indeeum J^nDibrenfbus nonnuUisDibram mifit,utnunciarent participibus con *'*^rccuperationem urbis,amp;caetera qutradlaerant, monerent^ omnes ^pfnèrcarma,aciollicitareibcios,amp; populos uicinos,ad libertatem Uirt libertaj ^æandam,atep in eo tumultu rerum,amp; improuifo pauore, opprimèrent wndKMtU-‘’oluum præfidia,pradèrtim dum Amurathes partim ignarus reru,par^ ^^Hungarico bdlo occupatuseilet:fenanq? expurgata urbe Turcis, ^’^pacato ciuium ftatu,cuminifrudis copqs,Ôtiquammaximopodet •^ODore uirorum illico aduolaturum » Conuerfus deinde, orto iam fo'c, ®'Jrdiqua in urbe peragendajUoce preconis, præmoneri iufRt,ut qui ba PO2ari,amp; Chriftianam fidem profiter! udlent, abiccïis armis adièirent, *'quot;^ nullam eis fieri paftiiru,fed ad munus ipfum uitae, alia cpoqgt; ofticia ponulanlfime ad dl turum. Qtii id negligerendinhoftium numero een# *^tur,Sf omne in eos ius iupplicij permillurum. Non muku tam hor ’^'^auox obftinata pe(ftora,amp; perdita ingenia mouit.Pauci Gna conGIia ^ceperc,ita uetufta præcepta auorum,tencris infixa animis, coaluerant, poffibus ipfis fixa inh^fcrant. Maluere infodicia corpora fontes potius ‘^P|uianimas,c^ cu fiipcrn,tum hominu præftanti perfrui dementia. Di#

* ’’’*^8 itac^ iam praccibus 'Turcsr,quu nimis durguiderentur conditio# '’^noftris propoiïtsc,ad inanem prorumpentes fugam, differebantma §’sfupplicium ^fugiebant.Nanc^ difpoiiti peromnes urbis aditus ar# ^storurn ordines,facile pau id as opprimebarit, licet multi Uelut in rabie ^^f^jquum opperende iam mortis fpecies anteoculos obucriaretur, ftri ’•loierro uiamfibi quibuidam locis permedios hoftes aperirent, tarnen '’onotniiesmanuseffugerepotercätjuddecurfantes hac iliac, ficutcauea ^odufeaues,fingula urbis compitaoberrabant, amp;nbsp;non inuenca effugrj ^autafuperuenientehofteopprimebatur,autfuisipiïmct gladijs con# ddebant. Accipio nanqp aliquot manibus fuis peril fie, alp P^** phana 8^ ^dübra peruagatcs,Iatitantes^ ab auido fanguinis milite extrahebâtur, inclut uiclimc pro libertateimmolabâtur,Libertas in oruniû erat ore, B üq Libertatis

'I

XX.

Liieridiis dul Libertaris duke nomen undiq^ refonabat,ipuîti illort m domossdliuc^ (tnomtn- nbsp;nbsp;more non egrefli^^ibi k conrinenteSjCa ipfa locaiànguinefuo replet

ni fl qui in intimis recefîîbus3amp; penetralibus latitantes, SagacitatcHijniu turn paulifper fefdlere. Ad Scanderbegum quoep Gris magnus conings rat numerus,non quod tam funefti fpedaculi timore propoftuni, m^^ taflènt hommes, fed ad prorogandos, quoadufqj liceret, infodids mtæ term mos. Nam quum Gdato eo furore,amp; fublata in urbe belli maten^ Caftriotus ad baptizandos intendiiTètanimum,maior pars ad process obteftationeslt;ierG rogare,ne inuitos cogeret ad eâ rem,ßmularele polie præfenti eo morris pauore Chriftianos futuros,lèd nun^ ueteresfuon* Gnefriones obliuioni tradere ponc,nihiIreeuGturos,fiadfupplieiunupe élent,nihil tarnen ad animum tranfmifluros: uolentibus ea tradijOonco aÆs debere,obGcrare tarnen per iniunéGm eius dexteram, per fans lain ultos patris,amp;fratrum manes,ut G nuncios Gltem eius cladis,^ tantcru geftæ dimittatad Amurathem. Depofita iam cum armis ira, Scanderlx gus,licet in^ignam aliqua miferatione, Geleratam cenGretgentem, eongt; G^edans ramê inermes amp;nbsp;fupplices tendentes dexteras, facile uita panter amp;nbsp;libertate donauit.Sed paucis ( ut audio ) uti eo munerelicuit. Namur bem egreffijin libidincm aliorum,amp;auidas uulgi manus incidere. No^ Calhiotui op nis Chriftianis (namaliquotfuere)adingentesgratulationes,afamp;timae preffo croM omnibus prouifum ftipcndia,domus,uidus, amp;nbsp;reliquum Gmulatus ex prtfidiory^ py^jj^Q décréta : tarnen euftodiri iufli, donce noue caraderrdisioniste rtetpta ebn c^^ntibus animis coaluï(GcognoGeretur,præcipuecp in ea nomtatereru, finies ’prma ne aliquid fraudis molirentur. Qui poftea ex uarqs latebris emerfere,alij p« de ijscer^ prout in mitiora incidere ingenia,Gruari in uinculis,quum ingentem pe (os'^ad^^ma ^*^’^*^P^®^^^pepigilGnt:alqoccifiexternplo.Hisperfedis,amp;rtno^ ***■*”* naris omnibus acordinatis inurbe,uexilliscp Tyranni acfgms,feiibi funtinnenta,laceratis,incenfis,60abolita penitus eiusmemoria,acquêt ftigijs deletis,primores quofdäurbis Caftriotus per uicinaloca Croien fis nominis,ad nuncianda omnia,amp; excitandos ad arma ^plurimos mi pigre expediuit,Gd nullo opus uel nuncio uel hortatore erat. Armati fcgt; rèomnesinuentfducemtantummodoamp;^audorem aliquem certis anw mis expedantes. Quarccohfedæconfeftim nonignobilcs copiæjtum longius progrelïi, alios follicitare pergebant, PræfidiaTurcarum quæ inuentafuerunt,omniaadintcrnerionem caria. Vbihincinde Gris audae uifæ Gintuires,itum fine mora ad urbem.Nihil tardatus Caftriotus, mo 13,j^^, ris fignis,maximis irineribus Dibram contendit,infignis armatoru mv Ame[ii- merus ibi circa AmeGm inuentus,ac quieta omnia: nam preefdia boftf urn quæ fuerant,iam pridem fublata ♦ Præfedus quoq? uctus Croiæ, amp;nbsp;familiaomnis,adunum occifi,acdirepta impedimenta. Primum omniü Scandcrbegus,anteqüam ad uendicandum fibi reliquum imperium per geret,duo amplius forriftimorum hominum millia ibi infinibus no Ion gea Sferigrado oppido êC Mocreo monte locauir, turn ad occludendos ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxitus

^*tushoftibus,qui in proninda erant,turn ad obfidendos aditus, fi qui ‘^Aniuratheintereamitterentur.Nanru'ndemagis commodum èCm^ **^niiterin Epirum ex Macedonia Thradac^erat,ip{è cum reliquis co^ Ws in Dibram inferiorem deicendit. Obtulit ibi inter cæteros torruna

Golentum Pétri generis,acq? animi nobditate infgnem uirum. Mofrf Se-w« gt;^opræcipuecomiteomnisturnuirtuns,turn laboris Scanderbegus derbego^tH *’'tündis magnis atep difficilimis rebus eft ufus.Tum alia loca 00 oppi^ ^quot;^ worth quot;^^ircunadiacentiapermeauitjQuæquûnecp mûris circundata eflent, niagnis hoftium præfidq s munita, facilem profedlo aggreffum S^ ’'^itum præbcbant,amp;iam omnis ferme ætascçterorumudutomilîà eu ^)îrniis tantummodo acceptis,eum iequebatur, ac uindicem libertatis ^’^nclaniabat,libertasinomniûore pedtore^refonabat. Dumhæcage f^*itür,multi ( ut audio ) pluribus ex locis colledi in unum Turcæ,falt;flo ^t’iine occurrunt noftris, tentaturi fortunam,ièd nihilo difïîcilior eoru $31iorum uicloria. Tum cætcri,uidcntes inania iam confilia per uim ei f^fiftendijdedenteslèjarmacpanteeum propcientes, malebanc fidem tp J^^teram experiri. 111e turn ne inermes, ac fubdentes iugo colla icæuien^ ''’^erndditatis fibi nomen afeifeeret: turn ut animos fuorum ca humani ^tfacingenq dexteritatcconciliaret,omnes militibus delegabat, actotu jysclementiæfupplicrj^ ad eos transferebat : inanes preces, inanes uoci Rationes apud eiufeemodi ingénia eràt,furdæ ad omnia militum aures, ^^oé^fèruatus præter paucos,àquibus aliquid magnum pro redemi# Ptionefperari poterat. Scanderbegus neep approbabat palam,necp eam '^'^nabat crudelitatem. Tacitè tarnen idipfum cupicbat,amp; ita agebat o# •^lia^ut penitus nomen Turcarum in prouincia dcleretur. Cçterû quia NomenTurei ^^‘lt;^iple adefle non poterat : ratio enim fulcepti negotq celeritatem exi Î*”dekutm S^batjdiuifis copqs,nonnullos ex principibus iuuentutis cum narijs ag •minibus hincindeadcæteraexpedienda,acexcitahdos focios,amp;ad præ ®ffüpandoshoftes,præmifit.Àmelàcumducentis ferè nirisC quia non feidoneum præfidium ibi, neep præfidrj caput relictum uidebatur) Croiam ire iufltis, ipfe nunc hac,nunc illac pererrans, ac perluftrans ogt; ®nia,aliquot dies in recuperandis reliquis locis,ac conciliandis prælèn# tiafua populorum animis confumpfit,unum reftabat,lèd prgcipui labo ’■is,acdifFicultatisopus,oppugnatioreliquarumurbium,in quibus po oppagn^iw öfTimumftabatrecuperatiimperq momentum : tarnen quum præuali# urbiummE^ ^isTyranni præfidijs omnia tenerent,maioribus uiribus aggrediunda romägnt n» fares, amp;nbsp;non fine coniultatione aliqua agenda uiia. Quare impetratum, ^ *’’^‘ utomnes qui didufi paflïm,amp; ad uaria minifteria milfi ab eo fuerant, au Öis ^maxime poflènt copqs,^ primum integrum,forte Croiam conue nircntjipfèquoc^ cum luis urbem petqt,ibi eos expedaturus. Non mul turn inter eins amp;nbsp;illorum aduentum interceflît morc.Sed amp;nbsp;fama ipla rei plures alioscxciueratiaduolaruntenim ad cum pleriq^ nobiliflimi du# Ks,prx(èrtim eius affines, cum præclara militum manu ; inter cæteros

Mulâchius

XXII’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• L I B . E R

MuGichius AngdinaCiita uulgo didus,ex Angelina fororc nepos, Goi* cus,ac Georgius Strefij fratres ambo ex Idla, item forore. Ginus Mufagt; chius Vlai'cc maritus,nam Iohannes pater pnufquam uita cefliflèt, filial omnes diuerfis principibus ac optimaribus prouincig in matrimonium collocauerat, præter Mamizam, quæ reçu peratum à Scanderbego poft imperium,ac pacatum prouinciæ ftatum, Mulachio Thopiæ nupfit. A ■ ■ Stephano quoep Cernouichio,qui Maram uxorem,amp; ex ea liberos ha^ bebat. Gratulationcscum parte amp;militumamp; pecuniarum no defuerut CoIIuuio.Præterea uulgus cófluxerat,amp; in omnes horas confluebat, ut xquam miUiahominunumerusarmatorumexcederet,eredus maxime eo fuorum fauore Caftriotus in procincru habitis omnibus, 8^ ad pron eiieendum paratus,prius^moucretfigna,fimulderatione agendorum conlultans,8lt; milites adhortans fuos, in hane maxime fententiam exor^ öraiw Scan« lus fertur ; Neep nouum,necp inopinatum quippiam hicuidco,Duees ^erbe^ad mi ac Milites fortinïmi,quod noniampridem animus meus præiàgierit,8^ fibi promi(èrit3quum amp;nbsp;ueterem gentis nobilitatem,amp; publica udlraac priuata in lohannem patrê officia mecu fêdulus repeterem* Demccnim (uerbo abfit audatia ) nullo un^ uitæ tem pore dubitaui,qLiij banc men*’ tem,hanc pietatemin patriamfèruarcm,hos gererem pro Iibertate fpib* tus,eadem ueftra quoCp defideria paria mecum uota erant, utfæpinsûd quod libentermemini,amp;nunc auda(flerrefero)degentem apud Tyran num omnibus ftudijs atep offices ad hoe muneris inuitaftis, oblimsfor tafle turn pamæ,oblitus mei dccoris,^ immemor prorfus liberfatis m*’ fusfum uobis,quum nulla fan's certafpe,nullo præclaræcogiratiomsm** dicio mæftiffimos domumremitterem, confulebam certemihi uobistp cofilentio,Ciues,eafimulataanimiremiffione3quippequumamp;cius ge^ quot;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;neris res efîènt3quæ prins fieri q? dici debebant,amp; uos freno potins qua

caleanbus indigere uideremini» Cælaui3fateor3 confilia mea uos3fupticui tam diu uoluntatis rationem omnem : non quod uel fides ueftra mihi fu fpelt;fta3uclanimi non fan's noti effent,quum priores ipfi in carerum alcS cogitatus ueftros præmonftraflcns^fcd deterrebatmortaliumfragiliias, 8d inconftantia Humana, quæ quum ad omnia praeceps fcratnnadli^ bertatem rapitur magis ep ducitur3nihil penfi^nihil ordinan habet :amp;ß minimum occafionis ad earn no modo uendicandam3fêd tentandamar* fericulofumU rifèrit3non mille(utaiunt)cnfcs'3millepcricula3 non manifefta mors,Sé bcrtdtèA^pc- a per turn fortunarum uitæcp difcrimen à propofito allertere poteft. V c# rum ubi fruftra tentata re inanes conatus detexeris, aut funeftiffimu kip plicium3aut deterior longe feruitus manet3omniscp in pofterum abfciiv diturfpes,aclapfa femel occafio in perpetuum cuanefcir3femel tentaturea res : quod fi perperam cefïèrit3fmperpcruum facultas amitritunProinde /Lmtfotditf Querum ingenue fatebor ) uix mihi ipfe fans tutus eins conflit} particeps torconßhoru uidebar3timcbam ne lingua tantæ impatiens rei, ne parfetes ipfi domus setnderbe^b me proderent ; teflis eft Amefà nepos,præcipuus poftea adiutor confïli} 8écomcs

p R r -w . v 5*

écornes Iabon’s,amp; alp perpanci,quorum opera amp;nbsp;fideli amp;nbsp;impigra in ^^quenda ca re fumus. Quod quum eadem mihi cum iUis uitac interce«» ^ftconfuetudojidem uictus,idem proprie animus effet: nemo tarnen J’f patriae memorem,nifi in Hungarico bello deprehendu : nemo Chn^ p^'ii amp;nbsp;Iiberi hominis uocem,nifi turn cumimpune potuit,audiuiu oteratis alium uos Lpirenfes ( non enim deerant præclara ingénia in quot;’f prouincia ) auétorem libertatis,amp; ampliatorem rerum ueftraru atep *'’'niorum inuenire,maluiftis tarnen ( ita forlan uolentibus Dps) liberta ^^hanclicetferamameexpeélare,^uelper alios quærere, uelipfimet ’’®lgt;is couficere. Non eft pertefum tam egregios fpiritus in libertate edu Libenitorft ^) animos barbaricis fubiecflos fordibus tam diu tenere, utme hunc nome Scander ^^4uando uideritis. Sedquorfum iftud liberatoris nomen patientia uegt; ^^^ fi^'i^'*’^* ‘^aufurpo mihi C Non attuli libertatcm huc,inueni, uix folum ueftrum ^* *^^‘geram,uix nomen meum audieratis,cum aduolaftis,occurriftis qua«« ^ contentione omnes,uelut patres ueftros,fratres,filios,a mortuis regt; '’^^HèjUelutDeos omnes acceflîflèaudiflètis^Præoccupaftis illico, ob^ “^^Ws ea magnitudine officiorum,ea animorum alacritatc,ut tantum fer 5*'tutisuidearuobifcum côtraxifîè mihi, quantum acquifiuifie apud uos quot;“^•■tatiSjnon impenu ipfe uobis,non urbem hanc dedi, uos tradidiftis '’’‘Harmacos inueni,non arma tradidi, Libertatem in pedore, in frongt; LUertith ^^)gt;nenfibus,in haltis,ubie'p geftantes comperi, amp;nbsp;tancp opprimi tuto^

1 '^'^apatrerelidiferuatu mihi ad hunc ufq: diem iceptrum, pari fide atq^ ) ^'%ntia reftituiftis,amp; in maiorum meorum poflcflionem labore atep

'aduftnaueftraincruentum deduxiftis : nUne in cæterorum * ( Dps iu -Jf- ïntdlige , ^^ntibus ) ducite. Maiorem uel maximam iam parte operis ablbluimus, ^IP^”t*

Croia rccuperata,agro omni (ubado,Dibris amp;reliquis deinceps popu lisnobis adiundis,achoftium nomine ex campis fublato,oppida fupergt; ^ant, Si ad incommoda illorufpedo,uidens omnibus à nobis obfeffis, præoecupatisjnuda tantum mmia inclufis relida, bono fum animo : fi adloGorum difficultatê amp;nbsp;præfidia infus aTyranno pohta, maximo uel ingenio aliquo,uelpertinacia utendum uidetur. Sed melius hæc præfèn , feinipfo hoftis confpedu, amp;nbsp;ferrum ardenti dextera tenentes, ep nunc 1 ïbfentes,amp; fufpenfis animis,confultantes iudicabimus, Mouenda itacp vortuM co»

•nipigrefigna,amp;induertdi ubiqpuincentium animi,adiuuabitGonatiis mes-noftros fortuna,quæhueufep in fingulis nos egregie eft amp;nbsp;comitata 8d fcuta. Petrella tarnen prima omnium petenda nobis,n5 quod alqs fitus petrcllttoppin difficultatê,uel munimento nature id oppidum cædat Jed ex eo quod ut duw riniorefthuicurbi,maiorêfamam,óótimoré Croienfis fortunæ, co nos credo inuenturos,multa fpedacula turn uirtutis ueftræ, turn calamiratis fuæin oculis habuere,mouere poterunt hæc non paru for taffe, 8^ in quo non mouebunt,pertfnacia certe noftra fupplebic,unum illud fixu omni^ bus,obftinatumq5 efie debet,nifi ea expugnata fit urbs, amp;nbsp;uoti compos tesfimus,domum non reuerti, expertundum eft omne arrisJaboris ,pa^

rientiæ

t I BER

tientiæ,fern,ann,argentin genus,ut inde prima huius uidoriœaufpc fumantur, fi per mm eapere earn annuent Drj, nuUus rehnquendus obgt;’ ftinatis apud nos miferationis locus, fed ucl mfokntiflîme utendum ui# Prfrcere f«Bie Âoria,utcæterorumfrangamusanimos»Sidedenabus oppidanispon Æî.erdctci# ricaincruenosnobis licueritgt;magnamodeftiatum priuanm, tumpubli lirefuperbos- ^^ agendum erit,ad inuitandos alios ad dedirionem artimos. Hac oratio ne cognita maxime modeftia Scâderbegi,6d laudata eft ab exercito, nô? de confilio cius quicquarn mutatum,aatgrauace acceptum.Moles eu tri bus equitum millibus uelut antefignanis primum ad urbem minus,ta# TetreHa clf{= ß''^^®^“®^i^”^ reliquiscopiés luxtafccutus. NonnulÙ dicunteummachin àdur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nas qualdam Croiæinuentas lècum duxifîèad oppidanos deterrendo^

aIijfinetormentisÔlt;tentara Ô^expedita omnia. Ego(fi concedendudi quod omnes damant) per integrum fercmeniemtotum ab eoimpeninn recuperatû,egreafïèntiar,ea deduéta fuifieimpcdimentajpræfernmquil hiberno tepore concreta gdu,amp; glacie omnia Uix expediris equis uinslt;^ iter tutum præberenu Deduélisfub muros copiés Epirenfi^arridsoP’ dinibus,urbê impigre qua melius potuit,rationecinxit. InTyrannama iore,fic dicta, propter aliam minore,qup prope Croiam iacet,quia apnor ad caftrametandum locus erat,maior pars militum expofita,idem obu^ dens amp;nbsp;obicHus cogitabat» Prior tarnen Caftriotus alloquendi borget tateSimunificentia promiHbrum animos hoftium præuenit,dedo^ uno fiddis amp;^ expert^ oper^ uiro,qucm ex Hungarici belli reliquijs f«ti in Epirum illum ad oppidanos mificDeditionis præmio, prateruitam bona^ priuata,iï mutata cd imperio fidé manere apud fe uellent, ft'jxn^ dia abunde oblata.Si ad Tyrannum maUentreuerti pecunia: fingdis, Si non uilia munera prgfedo promifla.Pronos iampridem ad deditioneni homines, Vafer miles appofitis ad idipfum uerbis facile quocue^ uohiiG im pulit : non à Scanderbego primum exorfus,fed à malis,amp; Amurarhis occupationibus,ex Hungarica clade ac confpirationeChriitiaaoruni inTurcaSjtumadip/a mandata ducis prædara quadam fiduciauemt, Cubijciens crebroaudientium animis Croienfîspræfidq fortunam,acej terorum calamitatem,qui paHIm per omnes prouinciæanguloslupisa nibuscp relidi iacebant,ea omnia partim ab alqs audita,paruin uiià, crei dira facilefunt,accept3ccp conditiones,dummodo làluis rebus fuisabire ïK4uibu) peri beeret,celTuros urbe,dealqs præmqs non curatum. Miffi ita^ àpra^fc^* ‘^^^^“^ ’^^^ ^*^*^ Scanderbego agerent,amp; iureiurando iancirent,firma* f^” tisomnibuSjamp;barbariegreffifunt nnemora,amp;prgfidium nouumac* ceptum in oppidum * Cæterum non immemor confilq fui Caftriotus, bonoratos uerbis hoftes,pecunijs quoq? equis, fic cibarqs adiuuit.Dein de Molcm,amp; nonnullos équités cum eis mißt, ul^ ad imperij fines, ne alicubi uel infidrjs,ud aperta ui afuis uiolarentur : ficuti pleriftp in algs, ita bic quoep non minus admiranda ducis noftri fortuna, ^ uel uirtos, uelprudentiaoccurritmihi, Etficut inferuando eoapudAmurathem

?^o.fucre,i’eahodiein reftituendo illi imperio Deos omnes non afFugt; DelcripthPe ’Kiolum,(cd contcndific non ab re dicere anfim. Petrella oppidum, li^ irtU^’ ^^nonamplumcircuitUjinexpugnabile tarnen j propter loci naturam, '^^titudincm montis,in cuiiis üerticeftat,armis,uiris, comeatu affatim ’tumtum,hyeme præfertim alieniffimo ad obfidionem urbiura,tempos •^ tarn facile imperium eius accepit,ut non folum militem ullum in ca pO ^ttnda,icdneuerbiimquidem (utaiunt)fi*uftraami(êrit,laudanda tam j^ninanis in hoe patientia eiuSjindefefliimcp corporis robur,quam ingt; ’^gabilis uigor animi,omnia eeleriter obeuntis. Recuperata enim ea ^tbe,ó{ ordinatis intus ac procuratis quæ neceflaria uiia funt, non mo^ ''t’diqhoraue^lêd ne momentoquidena temporis ibimoratus eft, quiii ''^tnnplo collet's uafis,militem ad aliaoppida uelutfugiêtia deduceret, '^Pftta nine omnia erant, exhaufti frigore hominum uultus, gelatæ ma^ '^^’Sjindurataamp;ueluticoncreta omnium corpora,neminem tarnen præ ^^tpræüdium tecia uel muros urbis intrare paflus clt,ncq^ iplc uoluit in ^ttdijUt pudorê quendam eo exemplo infjeeret alrjs. Sed neep illud longt; §^*t)aius,quod deeo fertur,filentio prætereundum cenlèo, quod à prigt; ^t^fdlicet die,ex quo in Epirum ueniqufep ad uendicatu imperium, uix '^ttaous horis quatp nodte fomno indulfiflè memoriæ proditum eft, mi f^fülu diuini proprie corporis,ac inexhauftae fortitudinis- Ideo fortafle patientiaiUalaboris,uigilf|s,ac exercitationêaflîdua,ÔC uirium magnitu '''‘teconfecuta etpquod in Papirio illo Gurlbre,exculantantiqui,cibi ui ’’'^capaciflimus dicitur fuiflè. Brachio nudato fempcr pugnabat, nub '^*tigoris,nullo aeftus dilcriminehabito,rem aufus plus fortafle habitu '‘ï'nadpofteros admirationis,^ fidei. Nos tarnen eö,undedilcelTimus, ’’tuertamur. Redo itinere Petram Albam itum eft, quæ à Petrella xxx.

f^’Hibus paftuuai,a Croia xxx.millibus diftat,Petrella â Croia xxv,Op otfidioft* P'dumhoc in Aemathia eft in fublimi montis cacumine fitum, paruum ^'tu tarnen, præter fame nullam uim hoftium timens. Præterea ad ipfas ”*000'8 radices præterfluens Aemathus fluuius,non minus pulchritudt ”^$ munimenti,amp;commoditatis loco illi addere uidetur. Vix fixis hu ”’ifignisconlèdicfubmurismiles,amp;mifliad Scanderbegu quidam ab ®Ppidanis ultro deditionem urbis fecere. His etiam quæ Petrellenfbuä ^ntefuerant omnia promifta amp;nbsp;ièruata,ac mifli quidam ex noftris cu prg hoftium,qui ab iniurqs prouincialium cos tutarentur. Firmata re^

008 neceflarris urbe,uix data facultate refpirandi,Stelufium eodem ardo oi/tdio sieta *fpetitiï,xxv.miUibuspaftiium oppidum hoc à Petra Alba diftungitur, ßj,tM deßri y etrclla xl. à Croia L.ferè.Hoc quoqi oppidum,licet ab amplitudine i’“‘’^J^^^^i^ ttirelaudari non poftît,ànaturali tarnen fitus munimento,amccnitate, ac ttxlifalubritatenon immerito extolli poteft.Mons eft in Aemathqs cam P’SjexcclfuSjin medio fpeciofç cuiufdam uallis uelut de induftha poli tus, jogum ipfum pulcherrime mûris lèptum id caftellum facit. Hue quû foif *'soccafuadueniftèntnoftri,nihileadiçadum,lêdincraftinû dilata tes, C Manc

XXVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

Mane inifTîs ad oppidanos legatis Caftriotus,primo nihil practéfucrbà tulit^nuUumq^ certumrefponfum datum. Nam uariatû maxime fcntcngt; tqs inter barbares eft,amp;res proprad fcditionem deduéla propter pertigt; naciam,uel ut uerius dicam, conftantiam præfcÆ diHèntientiS àcæteris de deditione ac excitantis multitudinem ad arma. Victus tarnen àmaio^ ri fuprû parte,quu æquu conditionis genus acceptare noluiflèt,coadus cri poftmodü fordidius longe,amp; funeftius iugû iubire ; nam milites fie^ lt;^ere uerbis eum nequeuntes,uin(ftû cû alqs dus iententip iberjs ad Scan derbegumdeduxere, 8^ conditionibus acceptis, tradidere urbem.His plus^caeterisliberaliffimedefingulis prouifum à noftris. Maior pars ob patratum facinus Ottomani timoré domum redire noluit, ibiq? m^ dßdio sfeti fa il [.riorum quidam baptizati : alqs liberum arbitrium cius rei- relidir, iefcriMio‘ i^idus tamêex publico nemini negatus. Sfetigradum reftabat, quodide apud lUyricos lignât, quo d lànéta ciuitas,nihil moratus in SteUufio Epi* Pf/rdU,Pc= renfis,copias iUuclùmmaceleritatetraduxit. Hoc oppidum infuperiorc tralbd,steiuß^ £)ibra ad fines imperq iacet,in cxcello monte,ut de ceteris diximus,udut dus,condito^ aquilæ nidus,confpicuum,ambitu pari ferme cum SteUufio. Hcc omiiia rit nomimbus quæ numerauimus oppida, nullum antiquæmemoriæ conditorem ha titrent^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bent. Nam illa,quæ ueteres,Macedoniæ amp;nbsp;Epiri reges,ac externi prind

pesconftruxere,ut Meandria,Heraclea, Toglus,Nicopolis,Echiniis, Leucas,8lt; alla nonnulla quum Latini nominis hoftes, uel totius magis ô'’“'’ . humani generis incendia amp;nbsp;peftes,Gotti,ac Gallogrgci,orbem inuafere, pillc^raà, [Jifutaab efs omnia,atcp folo æquatafuerunt. Vnde prouinciales, amp;^lo* corum reguli,longo poft tempore cupientes dilperfam fordidc multitn dinem in unum colligere,amp; aliquam effingere prouinciæ formam, ri’^^ difficilcm ueterum reliquiarû reparationem uiderent, SC æque fi fuiflètit reparatæillæurbesomni priftin^ calamitati,amp;holbu iniuric obnoxias, quia maiori ex parte campeftris erat3in altilïîmis montium iugis fedes fi* bi eligentes, hæc caftella condidere,pufilla ideo,quod neq? locurum ha* bitudo maiorem circuitum murorum patiebatur, amp;nbsp;ut facilior foret eo* rum defenfîo,quum aliqua uis hoftium ingruerct. Licet Croia, ut impe rq caput,ficut pulcherrima omnium,ita amplidîma fit, conditorem dus CroU condi^ fuilîè Carolum inuenio,diuitem uirum, ex nobili Thopiarum genere, tor Caroluf’ qm' tempore quo Scanderbegus Epiro potitus cft,in Scuria, haud igno bili Epiri partc,interTyranamamp;üyrrachium imperitarunt,ubifUDha ftium oculis Caftriotus confedit,dilpofitis ordinibus,ftationibus£ß ex* templo agere cum oppidano de deditione cerpit. Et ut facilius cxemplis moueret homines, commemorari eis iulfitfingula qux Croiæ,PetrelIæ, Petrcalbæ,Stellufio aeda erant,præcipue de liberalitate cius, officijsc^ in pr^fidium SceUufienlè coUatis econtracp ac prefeedi uinculis,quc iamiam ante illorurn oracum alqs obftinatis madtari uifuri clTcnt. Mouitealega tiofingulos,præfeô:um præcipue propter aliénas fortunaß docuraentu fubiedum oculis»Quare timens prior ipfefuamefFerrefententiam,8£ refpondere

P R I M V S,

^^onderc hofti propter mulutudmis i'nconftantiam,8^ mutabilia uuU S’ingénia, accepte, habico^ honorifice legato,conuerftis adfuos multa '^odeftia. Qiùd iubeus,ait,fornflîmi uiri,amp; fideliflîmi militcs,aut quid ®dhæc hofti refpondeamus 7' Tum uiius ex aftantibus (ans comeeftatus ^Uerbis (plis tacitam ducis uoluntat‘em,Poftqua fortes,Si fidèles le ho^ ’^^niScanderbegumappellaui't fublatum (fridium enfem dextera con^ ^cns. Hic,ait,fortilfime Dux pro nobis refponfum ferae. Nihil opor ^^'tappofitis ad idipfum uerbis, nunc ex Croienfi, nuncex Scelluficnfi '^’'tuna libera pedora perterrefacere» Sicut diuerfi uultus, uariæ morta quot;^nfacies,ita diuerfi funthominibus habitus animorum^ Vnufquifc^ ^oingeniolapit,furitfuo quifc^ fadfo. Nes leges non PetreUenfibus, ^onStellufienfibusdedinius,necpipfident nobis. Non tranleant tam ®gt;'dida mancipiorum exempla ad fortium uirorum animos.Dedignan yffublimia ingenia in honeftis,nedum in turpibus aliéna facia imitari» ^^oquilcp moreniuit. AgedumadleturanteoranoftraSteUuficfis præ ^^nusjimmoleiiturfbcn : creditis ne in eorum nos corporibus Interitu* ’^'^s^Nunquidnofterioi extinguetur fpiritus f Nunquid nofter inde ^fluetcruor C Scd o foclicia corpora illa,ó uerêdos mihi fern per manes, 9*0 præclaro libertatis Sd fidei feruand^ ftudio,auru,argentü, ferrumep, ^4^iequid uel cupit,uel timet mifera mortalium conditio, perinde cort f^iipfere. Per tu itaqj hæc uiciflîm priuati militis mandata ad ducem, fi '•^ponere nobis has conditiones quærit. Nudetiam brachium illud no ^deou(c^ formidatum fortibus uiris. Gogere fortaflè nos ad fuas leges ^düerfis Dps poterit perlicere: certenon poterie Cæterum,necp tarnen '’eftScanderbegus uefter,quem olimaudiuimus,fublimi ingenio,uiru ^dlcm in ignofcendo,amp;non minus hoftijCpfibppfi æquum. Curenim SfeHufieniS prgfedus,qui libere,quod fortiter,quod luftc pro rege fuo, P'^ofide,prolibertateièniêrit,in uinculis tenetur C Cur paraturfecures C ^on meruit gladium,non mortem,qui tam præclare eam,utlibertatcm ^fruarct,appetijt. Ingentiadmirationeomniumauditus eft milcs,ncque interpdlatus,donee ultro uerbis finem fecit. Turn circunfnfa undiqs tur kScuta,gladijs cocrepuere,ódiuxtaidfignum clamor approbantiunt Ciblatus.Præfedus audfus maxime,^confirmatus animo in ca fiiorum ^oluntate,dimilïb ex urbelegato,moxad euftodias couerfus, milites ad ^ua quenep minifteria tranimifit. Per muros licet ordinata pleraq; antea firent,tumaugens,tum renouans omniafummarationccollocauit, mul tainterlèrens hortamina inter apparandü,amp;inucnifïefèdicens inomni uni 3nimis,quod certa prius {peconcoeperat,Augeri magis deberi corn fonftantiàexcinpÜs aliarû urbium,quç tam fœdeiugûhoftilefubij fient: fogitarent quæ efient præmia lacuri ab Amurathe,le foli inter tantam re ^quorum perfidiam libertatis, amp;nbsp;Ottoman! imperij nomen feruafient inEpiro. Contract fi animos fummififiènt,grauiora{è omnia quàm Pe trellenfeSjStellufienfesc^ timere merito debere,quum excufàbilior illoru ^^ ‘‘J*^'^r'‘‘

XXV in.

pcrfidia ui'deattTr,quod in uifeeribus ipfins prouindæ cönftituti obkfîi undicp ab bofte circumuaUadjUelutcoaÆ fuiflènt ad deditioncm,fcmK miribus ipfis hoftilis imperi] collocatos,amp; fortiori adhuc oppido muni tos,eas inanes exeufationes/adtasep caillas allegare nô pofte, quu adeife fubfidiiim àTyranno,amp; folui obfidio momento temporis poifît. Sob;« batur præterea breues eos labores futuros,propter incommodiflîmuni adobfidionemhybernum tempus,accredere facile fehoftem ubiperti^’, naciam eorum nouiftèt,nihil quicquam moliturum in muros,lèd ftatim conuerfis fignis abituru. Ad ea uerba confiliaep illud quoqi non minus prudens fadum addidit,quod Chriftianos omnes,^ ucteres eines,quo , rum nonnulli ibi ficut amp;nbsp;inalqs oppidis ab Amurathe fueratrdidi, edu flos ex urbe,ne proditioni ullus eftèt locus in fuburbia mifit, His ita pa* tratis,boftis intrépide expeflabatur. Caftriotus interea audito oppida* noru refpon{o,amp; elaborata barbari oratione,rifu fbi obieda difibluês ; Ïnfignem apprime militem,inquit,fi ita facere ficut dicere nouit : fedfi b* cultas aderit nobis,fcclicê eum quoqgt; fcclicibus Stellufienfium manibus addemus. Mox duci præfeflum ante ft cum captiuis illis iuftîf, amp;oblata crucis imagine, aliquos credentes amp;nbsp;confitentes baptizauit. Defdronis cum ceteris in coipeflu omnium nccatus.Sublatus ilico clamor ex urbe amp;nbsp;multis conuitqs noftri funt cocifi, De rationc oppugnandg urbis tres fiTcre ftntentiæ : Alp nihil tentandum in muros cum opertis glacicaeni* uelocis omnibus inacceftum eftè monté,óf uix pedibus confiftere poHe milité dicerent» Quare rclifla prorfus obfidione propter hyemis income* moda,in uernum tempus differendameiftoppugnationem.Alq beiert dummilitume{ftdeleflum,apparandas ftalas amp;nbsp;machinas, exterac^ id generis inftrumenta,amp; pertinaciaaduerfus pertinaccs iitcndiim,ne(pdn refpirarecu peren tipfi,amp; uelutaues uernam temperiem expevrarc,rdin* quendStempus hoftiadfubfidiüabOttomano capiendum amp;reparaiv das uires. Moftes inter utroftp neep tentandam oppugnationê,neqjde* ftrenda obfidioné ftatuit, alio tamémodoêpipfiftnrirent:nam perprj fidium quod ibi ad confinia ad alias neceftitates para turn tenebatur, opd me amp;nbsp;confuli exercitui,amp; non interpellari obfidionem pofte, 5k inclufos teneri intra muros holtes,atqj ita paulatim rem protrahi in commodius anni tem pus,neep illis fpaciûconcedi ad refpirandum. HçdententiaquÇ media erar,acccpta,amp;ad autorem ipfum id onus à Scanderbego ddatu, accinflumép pr^fidium illud duum millium,quod non longe aberaf,amp; mille additis reliflus ibi cum eis Mofts,reliqui fublatis fignis Croiam pe tierc. Ibi quoep uariatum fententijs eft de totius rei fumma,amp; belli ratio* ne,mulos ægre deponentibus arma,fuadentibuscp ftquendam uidoria, 00inferenda in hoftilem agrum figna, ac aliquid de imperio Amurathis abradendum» Alps aUeniflima tempora allcgantibus,niues,glaciem,im* bres,uix fufpeflurum totincomodis militem.In campis præterea exiifta gelu omniano præbitura iumentis aliméta,His aftentiens Caftriotus,ut

ÔCaliquæn

P R I M V s.

^’aliquam fuomm rationem habere uideretur,amp;récupérai im perium ’itehm melius firmaret inter dimittendum exercftum, his ucrbis militt

^tiarumactionem exoluit : Ncfcioquid prius, quid pofterius laudan ^^‘^c^ ^“m fit in uobis milites, uirtus ne,an fortuna : hanc illa inuitauic, hæc iu J^^p^J ''*tillam,amp;(quod maxime in hoc genere rerum gerendarû oportebat) miiitef fMt,^ ^onfilia,conatus^ueftros celeritateæquauit. Quare maximum prælâif reiM btwgt ^'üni hinc futuri Epirotici fplendoris, amp;nbsp;dignitatis ueftræ cor pi. Quid f^'^*^ ^*^^‘* ^’^gaturaimposerum fortunanobiscQuidnô fuperatura panennaue ”®^f^''* pi’înon uideo ‘t Vix trigefimus hic dies eft,ex quo iccundis auibus pofgt;

à barbaro folum poßeflam patriam animi dubius,ac penè ex tam ““ga peregrinatione ignotus tetigi. Hodie Sfetigrado cxccpto,non no f’^^neft^non odor ( ut aiunt) cius in prouincia relidus : gratiæ imprimis ’gfndæfunt Deo,qui itamentem hoftibus ademitnoftris,uttotfortiflî '’^Qrumloçorum pofTclTioneraincruentametià inuos tranftulit»Tunt pfiqitia ueftra fuis non fraudanda laudibus,quîE non cœli minas, non quot;yoernam intemperiem,non iûbiecffatotoculis afpexit incommoda, no ^^putdaorfit, donee conceptum iampridem defiderium ex animi fenten ^**fxoluineL Nunc utrommep uoluntatem laudo,amp; qui (êquendam,ô^ S^'diflcrcndamuiôtonamfentitis.Quippe quum nihil debeat fortem Vorttmuirui» tardare,per aquam ( ut aiunt ) per ignem,perinuia qnæq; permea ”‘^‘^ rtmon* “*leitcrhabere confucuit uirtus»Tamen n nihil hæc dilatio iniqui cftalla ^“’■^jpoteftis citra iniuriam memininè,humanaquoc^ uobiscorpora ' ^fit’. Ik proinde foelices, 8i uiélrices dexteras, ac quod fupereftjpiritus ’'flocillate,iblidiores pofteain nouos aétus ad clementius anni tempus [Wuri. Tune arma condico,tunc fudorcs omnibus, tune perpetuara materiam,tunc fti pendia eftis,quæ nunc promeruiftis, cumulatiflïif

'’’faccepturi» Namfi ita per filentium Ottoman! Iicebitnobis fine obßa ^Io bellum,ut cecpin4us,gercre,depopulandus cft agerhoftilis, diripii^ ^^düs,incendcndus,ac tentanda quædam præfidia locorum, fi adiunge uobis poflimus. Sed fi bellum ( id quod propius uero puto)adufrfus

J’osdccernetTyrannus,accommodandaerunt ex tempore, ^confilps 'pfishoftiumconfihanolfra^Quicquid tarnen dealps fumus aiffuri, in Sletigradum primus quiiep impetus,prima arma depromenda, Turpe ^que ac moleftum uidetur mihi,ut ibi radices adhue per fiimmam igno«» ’’William Epirotici noministeneathoftis.Sed cedendum nunc temport filitjnefi pertinaciam Sfetigradenfèm maiore pertinacia fuperareconten deremus,fruftra re tentata,turpius uidi abiremus,amp; infolens hoftis pau btim conatus noltros contemnereaffuciceret. Non enim cum uiris tan tunijèdciimcccloipibpugnandum edet. Vitio datum accipio priicis ^uibiifdam Impcratoribus,quod per imprudentie,reiep militaris ignö«# rationem paratiffimos exercitus magis incómodis rerum, ^ hoftili gla»* dioamiferint. Cæterum adeft etiam præ foribus natalis Chrißianus,n5 puto aliqmd tentandu in bodem hoe tempore,non uitam alicui auferen

C iq nbsp;nbsp;dam,quo

XXX.; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I : B , E R

dam,quo ipfi uitam Só Jucern atopimus tempore, fed crebris uotïsCud( pius repetam) ubicp gratiæ fu pen's perfolucndæ pro Iibarratc,pro impe rio,pro uxonbus,liberis^,pro qfdem ipfis recuperaris^EgoïiobiSjfiob aliud quippiam impar firn,milites ad gradas referendas, ob idpræcipuc cflcconfiteor,quodtotprscclarancpotum pignora,tot gratiflimoruni» amp;nbsp;inuidorum ducum afpedtum rcftituiftis mihi. Magna quæCp his da ‘ cibus,hisadiutoribusanimusfpondetfibi,dabuntbccafioncm,dabunC matenam ipfi,unde uobisquoq? olim ingenres gratiarum aflionesha^ beam. Nunc fi quid in me eft,quod ad uos uel ornandos,uel iHuftrados attincat,effcrte audader defideria ucftra,nanq5 (ut arbitror) cam pro ma gnitudine ueftrorum in me meritorum debeo uobis animi gratitudi^ nem,in me nunquam defiderabitis. V uigum non tenuit pudor,amp;hone ftiores etiam quofdam,quin fumpta ex eo fermonefiduaa, oelut timens unufquiiq^,ne alius prior po{ccret,undiqj circa eum effufi, ntuariapro habituingeniorum expofeerent,hiequeftria,hipedeftria ftipcndia,pelt;’ cunias alr),equoscp,ali} quarundâ uedigaha uillaf u, multi quibus in mit tatione imperrj arrepta patrimonia fuerant à barbaris,amp; ad alios transla ta,reftitutionem ucteris fortunæ. Quæ turn expediri pratter contention nem potuere,facile omnia concefla relilt;fta,quæ annexam alicuius innitt am habebant,in aliudtempus reieda. Dimiflb exercitu, Scanderbegus urbem ingreftus cum fuis,nam multi manière cum co, prælèrtim nepo^ i»fp Jrfpfi« tcs,amp; principes confanguinei,primum omnium Amefam eft foeijs qui^ ^ttreuioeiji bufdam, qui ilium ex Hungaria fuerant fecuti, lauacro baptifmatisfidei Chriftianæreftituit,amp; barbaros pluresfimul qui turn Croiæjtumdijs locis inuenti fuerant,intermiflà pnus re in ea celcrirate belli gerendi.Hjc Ixtitia ad Natalitiam feftiuitatem addita, pluribus diebus eftedebrata, Scanderbego à prouincialibus tUm priuatim, turn pub, de more geftis Xenu milfn muka Xenia miftà, principes uicini ficut nuper apta ad bellum, ita nunC Sanieirbtio^ pacem,amp; otium ornantia uarq generis munera dedere ueftimenta egrc* gia,amp; aliam precioiam fuppelledilem,non ignari in eo habitu rcrum, Si bellico tumultu,nihil eum prêter arma attuliftè, Breue id oçium Caftrio to fuit,nam inter epulas ferme ipias nuncius à Mofè aduolauit barbaroa qui ex prouincia in loca uicina confugerant,fado non ignobili agmine fociorum,amp; coUeditia multitudine ad le opprimendû properare. Quagt; refeftinaretipfè,namuererifèuellongius abhofte protradum deferere cogi Sfetigradenfe negotium,ucl fi fub mûris tentarefortunam udit, me dius ab oppidanis amp;nbsp;illis introcludatur, Hæcomnis eius motus eaufafu it,namreliquiæillæTurcarum,quæmanus noftrorum effugerant, præ ftrcimPetrellcnlè,Stenufienlè,amp;PetraIbenlèpræfidium poft earn forai Alclind oppi* nam colledi circa Alchriam oppidum id eft Ottomani nominis in Magt; dum Tttr«i« cedQnia,quu uiderent Scanderbegum mifto exercitu Croiam inhyben* Wacedow. ^^^ cüceftifte,amp;fedatos iam uelut per ocium omnis belli tumultus, Tain uldoms ftudio,tum cupieutes praecUro aHquo facinore ignorainta fu^ Siper*

8 B C V H D /V S^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXb

^lOdiæ errorem apud Ottomanom cxcufare,excitata alia multimdi# /a æ'-’^dum ire pergebant,u bi audierant Moiem cum prgfidium ad ‘todiam finium,amp; urbis obfidionê relidum.Cadriotus licet no muh eo nuncio moueretur,quod nunquam earn colluuiem fines ingredi credebat^Tamen ne aliquid negligenter in noua pofleflione im •^^pageretjUelMofideefleuideretur, ociusconfcenfo equo,cumconlt;* ^''^isipfisg^fijojs epularum,ac centum ferme militibus exurbe dudis, periculi fufpicionem exorientem extinguendam, contendit : Gd “*0 üel timoré,uel feftinatione illis dignum inuentum» N^am ubi aduen ^^Scanderbegurn GnGre hoftes,ficut timide procefGrant, facile retro#

■'üixuciligia fui reliquerunu Tarnen hæ res malorum ipfis caufa fuit, ^^ indignatus Epirenfis,quod amp;nbsp;data fibi eius incommodi ui^cp eau p^füblata pereorumfugam materia laudis foret,acceptis mille equiti# ^^*^^^ïofis præfidio,hoftile folum ingrefTus^utea iniuria, fi poHet, Ia# ^^*itünxhoftemprouocaretadpugna,multahincinde procurians per eanipos fubuertit,deuaftauit,depopulatus eft, atcp allcCtuni ea praedg dulcedine militem, totius deinceps hyemis cibaria doluiu

MARINI BARLETII SCO

DRENSIS SACERDOTIS HISTORIARVM Scanderbegi Liber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Secundus*

VAE GESTA IN HVNGARIA SVNT (VT lAM perfedis rebus nojlris ad aliéna reuertamur ) quum certis nuneqs cognouiflèt Ottomanus, licet fama quoep ipG prior,folito pernicior, quum male quip# piam affert,uario tumultu,mctuqj,amp;ludu fimul pu blico,fimul priuato omniaimpleflèt,Scanderbegi opera BafTam profligaturn,delccumcp exercitum, ac P^opcad internitionem cæfum,unum cum Ameß ilium, amp;nbsp;adiutoribus, ^onfilio è prælio incruentum euafiflè,moxcp in Epirum profcdum,iurn dolore eo Amurathes nuncio perculius,percundandi ftudio ubi rei DolorAtnura v^^'^omnc,Slt;^ Scanderbegi confiliaedidicit,in extorquedis pr^fertim i^bafallacibus literis (neq; enim uel id latere diutiüs potuit) primum ^eJs^ndigl ^*Umaudacisfadi,8dinfperati(ut fit)mali admiratio üoeem indufic. nttioddticrf'ai ^findemitigato paulatim dolore,in uerba prorumpens, uox nunc mi# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;^’3’f)nuncqucrula,uim cam omnem ferme indignationis exhaufit, n^nC ‘‘^giatum Scanderbegum, nunc fceleratum appeUans» Venenu iamdiu gt;nbsp;Saturn,euomuifle dicebat» Idem fuiflè faduru iampridem, fi ei furori

C üq pumtior-^

XXXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

punitior^ nefaridi uoti copos cxifterct,propter grauioresfuas cxHn^ garica elade belli neceflitatcSjSC maiora rerum momenta. Quærebat nut callidus Princeps,quo magis in eum fuoru animos excitaret/ibi^ con^ ciliaret. Quæ eum ratio ( ^uis nullam rationê iedus habere dicereCad ta impium facinus impulilïèt. Q_uum liceretapud icilh amp;nbsp;ditüïïmoamp;maxi mo eire,nihilc^ penitus eoru dciiderare,qug inlatiabilis quilèp hominis animus ad omnem uel domefticæ,uel militaris rei gloriam Übi ipfeuods expofcere poteft. Nunquam alienigenum hominem maiori apudfeeu’^ ra habitum,educatumcp,amp; peregrinoe uirtuti ingentiora premia propo fita h'^ta quadam rei indignitate^ae doloris impatientia principum fuo# rum fidem appellans,iterato fepius iermonedamabat, benenuncadum (ecum atep eum Ottomano impio dicebat Amurathes,maximo fe onere domeftica fraude atcp inhdijs liberatum,aliam fortaflè uim uenenijdiud perniciofum incendium futurum fuifle,fi ea peftis intra parietes fuös di* ütius coaluiflèt. Illud fe tantum dolere,de eo arbitris dqs pariteratc^ho# minibus conquerfneqj unep idfederis inultum fore,pati poflè,quodin Hungaria ab iUo præterius omne,fas^,nefario confiliohoftibus uido riam traditam audiebat. Si enim aliquafuberatcontra eum ulcifcendin tiOjamp; iufti doloris {pecies,quod paternum eius regnu polTideret. 01«^ exercitus meruerat per oem foeditatê crudelitatem^ uelut uiÆma hofti oblatusf Quid innoxiusfuorum languis C Quid Icriba tandem inflow xius,qui neep ipic impias manus effugere potuit lt;nbsp;His fermonibus Oti« tomanus incitâtes perfe barbarorum animos magis accendébat, fed at# tulere maiora,ac maxima quscep additamenta ad cum dolorem alp, atlt;^ alq ex Epiro nuneq captam Croiam a Scanderbego,capta eodem tenore cetera oppida^csela præfidia dicentes,ac regnum auitum eins omne mil lius poteftatem miro totius gentis fauore redadum. Cæterum cum h^c Virifdp^ot Ottoman!animum fummemouerent,omifia tarnen aliarumferèomni# tomimmlèno um rerum cura,in Hungarum bellum mentem conuertit. ld unum eer# Wtoc«wïï» ^”’^‘’ ßngulis propofim uidebatur.Id omnium confilia, atep ddideria gdrurtnoMn fingulorum,amp; publica uota expolcebant : uariæ purpuratorum fenren# do. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiæ segrum lènis animum hincinde diftrahebant. Nonnulli qui nihil pc

riculi putabantjdonecpenitus debellatü no uiderenntendendum omni# bus copfjs aducrlüs Hungaros cenlèbant,neep pro parce uidtoribus 10# tius belli cuencum,acq? criumphum per fummam ignauiam Sdfccordiâ cedendum,prælèrtim quod amp;nbsp;idipfum fine domeftica proditioneaepef fidia fadtum non fuerit,aliud præterea efle Baflam corn xx. antefgnora millibuSjaliud totius Ottomanum robur exercitus, amp;nbsp;florem Europa Afiæcp,acinfuetamuincircgiam cohorte expedare. Quibus aha mens erat ab his,amp; maiorem ruinam uerebantur, quantü illi propter Scander Htt«»W«. ^^§* perfidià Bang fortunä cxcufabant,tant5 onerabât illi propter palid tatem hoftium,quod Hunniadem cu minoribus dimidio copqs, œ fuis rem tantum uel incruentum peregiflé diccrêt, In eo quod illi regia hgna,

/

^nftgm’tudïnem copiarum ad Baflam refercntes cxtoïlebant, adduce!# Dant hi VUdislaumcum tonus Hungariæac Poloniæ nomine, luxta^ PoM ^orum auxiliacum luhano RomanOrum ïegatOjac Germanorum ar^# '^j^iü omnes adhuc nulla belli eins aufpicia lulccpidènt, led cupidini!# ‘^”''”‘‘quot;‘’ ^^pugnandi copiarn expedarenu Defpons præterea lans fauorabilem ^aulamnun^ deferturos ChriftianoSjdonecilIumauitum reponant in *^f§num Scanderbegum» Demum nouum hoftem exortum contemn! Don debere,nonè omnes,quo uir ingenio,qua fortuna,qüa rerum belli!# fanim penna eflèt» lam temporis momento paternum imperium omne Dfktohoftiumnomine,fine matris(ut afunt)dolore uendicaflè,Quid Weps firmatis impcrp rebus, amp;nbsp;conciliatis populorum animis factu#

7 Excitaturum profedto ad arma quofcucp Chriftianos Principes, ^nolabori,non pcriculis,nonuigilps ullis pariuru, utaliquid quotidie Ddniperio eius abradat,ftultufore inter tothoftes atergo, afrontc,alate inter tot arma,euentü aliquem nifi infcclicem expedare.Satius eile ^Dintnittereièmel animos fortune ne fçpius fiimmittantur, amp;nbsp;aliam corgt; PDhs partedetegere,ut aliam magis iniurigobnoxiam tegas, tepore ma«# ^sgeri Bella, cp armis.Haud grauatereftituendam Myfliam Defpoti,ut ^^otincômodis belloriïaliquantulum rcfpirctur.Sed quid reftituendâ Z 'Dotuandam potius,aüferri cnim quoquo tempore uel facilius tp data fit Pofle.Mouere hçc multû ad ea iampridem inclinatu fenem tamê ne tam Mead earn iententiâprorümpens timoris indiciS aliquod prçiêferent Mtis hincinde de induftria didiis quafi inuitus ad id applicare uifus eft ^nimû.QLiarc décréta Icgatio ad Hungaros,00 oblara Myifia Chriftia!# LtgAth Quà Dis,acinducig belli in x.annos petitg. Hunniades qui tunc maxime egro ff^âdwdu» ^ätitibus ceteris, omnia tu belli turn pacis munia obibatjUidens inutiles y;j^„^^2o”?Hg copias fins ad arma, oblatas coditiones à T urcis nee recufauit,ncc diftu petend^i^gm* {■t Quids tarnen dicUnt pUrpUratu illu Tyranni, que diximus eo pr^lio bus etUm wjf dancocaptum,adxl.milliaaureorum,quc proferedimêdo promifirrat, fi^ßnebsü» îdmonuiflèeum,utMyfliam peteretab Onoraano,nihil cnim negaturu propter Baflçfortunâ,prçfertim quod amp;nbsp;in apparatu ipfo belli id ip Cum Acce^tiocon^ (uisfeconceflurudiceret.Etitafa(^u,at(^priusabHunniadc mifTos k:# duionumpdai gatos ea cunda,ut retulimus,trankgiik. Sed ferut Amurathe,ubi poft!# ‘’^ nunsaris» radenoftrorSygrotationcaudiuit, multuindoluifle, amp;defieuiflequafi p„rpmtus(j apertis lachrymis,tam certa uidoria propter inane timoré è manibus ela rÄm qui apud plàmiîbi. AbEpironihilamplius pereosdies auditü,nifi excurfiones Pännoncscap ^uçdâjamp;ludificationes militares ad fines impcrr)JtacpTyrannus turn ^^^g^^^'^^i propter incômoditatemhycmis,tumqp no iatis Hungarice pacis fidem bus aureprun adanimütranfmiièrac,quos adhuc audiebat ftantes inarmis, donee im^ redimitur^^ ptrium recepiftèt Georgius,ex tempore capturus confilium Epiroticas res diftulitJam feflus fumme equidem, tot cauBs quotidie, tot rationes fxcogitare,allegare,quæ nouaiubindeneftentes impedimenta hoftire* rum noftraruftatuaugeri,indies fir mari, quickere tam faliciter finerêu Namea

Cdllriaiui im Nam rahybema intempéries fufpeó:aHungarom fides turn materiam munis dbcllo» quiecis prçbuitnobis.Qui'd pofteacoftitutis Myfiyrebus,abfcedetibus r^turbine, H^ingans 7 Quidbrumafugatatardaüit Amurathê,nealiquodtamdiu toti^tranfe^l coétæulcionis genus in Scahderbegudepromeret7” Anteenim iduslui^ nias nulla belli aufpiciaaduerfus e51umptainuenio,nififortafl'eexHun^ garica clade fr act um animïs lenem magis ocium fuum, cp Epiri iadura, amp;nbsp;omnes iniurias à Scanderbegö acceptas, æftimafle dicamus ♦ Rdido Mofè,Caftriotus Croiam redqpibiq? immunis à bellico labore (tempus enim prohibebat ) in ciuilium rerum procuratione,amp; componendo pn uatorum ftam hyemem traduxipfed non totam : nam in propinquo ue^ . ris accepto Amefa amp;nbsp;paucis equitibus,ad conquiréndum militern,profe (dus confecdo exerdtu fex millium bominum,Sfetigradum petijt. Quid faciat f Sicut difficultatem locusyita pertmaciam hoftium animi n5mugt; taucrant,non minæ,non lenia uerba proderant, tormenta non aderant:

qua? fi affuüTenqaliquid fortaüè ad terrorem ualuiflènt, modicum eerte ' ad urbem potiundam, Experiri uero fortunam cum tam apertofuorun» difcriminc^Sc certa quafi militum pernicie temerarium uifum eft, Proin de amp;nbsp;quæ mdïor,8( plurium crapfententiam fecutus, intermiffaaliquan tilper cura Sfetigradenfijin alia loca imperium ampliaturus intulit fgua, ampiutw^^c^- 'priïi’um tamê quiequid frugiferi circaurbem fuit, corrupit, deuaftauit, amp;( agrum om në obieflis ademit,ac nihil ferè prêter nuda mænia rcliquiu Fcriint tarnen ucuillc occulte ad eum colonos quofdam loei, cos pratfer* tim,qui in fuburbps morabantur,rogaflecp, antiquorum officioru mei? monam recolentes,quæ in loannem patrê olim contuliflenqnefequot^ eo palt;do,nihiltalemeritos,euerteretiparceretcpuaftationibus eius agn, . quando inde uerius illis ^ hoftibus aufererentur alimenta »Non deefle tempus,non defuturam uiam meliorcm,qua Rimi ultio de praefidioTV'* ranni,amp;extorqueri è manibus eius ille locus pollet,iècaptaturos occau* ' onem,futuroscp maximeadiutores eius rei, fi quid ulqua alfullïflètfpef Audita hæc libenter Caftrioto amp;nbsp;crédita etiam funt. Quid enim dubita# ret turn de Chriftianis hominibus,cum de paternis olim Ribditis fQua# refùblatisfignis,cam Icuitiam alió tranffulit. Tradus enim quidam eius regionis eratpulcherrimus,habitantiumültitudinercfeiius,amp;frcquen, tibusinhabitatusuicisMocreaaccolæappdlantTriballos uerltis. Hue cuexercitu proficiicens,imperii lui terminos latius extêdit, ampliauitcp, quam Iohannes pater pollidet. Holles niillibi inuenti, nam Turca? aut iam pridem fublati fuerant,aut aufugerant.Incolæ amp;nbsp;reliqui Epirotici ge neris,moxabiedta Amurathis memoria,nouum duccm,ólt;( nota olim fi?“ gna,aquilascp (namrubeauexillanigris,amp;bicipitibus diftiiicla aquilis uga^amp;fo hU gentis inOgne crat) gerebat Scanderbegus) ucl non inuitati fequeban tnili£’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur» Turn ex qs in alia amp;nbsp;alia loca,nunc mitis,nunc terribilis irrumpens,

quotidiealiquidimperiofuoaddebat,ordinabatlèmperaliquid per pro uindam,difponebat præfidia,euftodias collocabat»Reuifeba^crebro

1

^•■oiamjaccaïteralocajOppida^jNufichaCjiiCinc iliac obcttabat réduit ‘‘^ïperfuftrabatjContemplabatur jugula, montes, colles, lyluas, iàltus* ^^'l^s,óclatcbras quafcß, quo pado minima fuomm factura ohm cum ^^tobofte beUigeraret,quod fupererat temporis omne excurfionibus quot;'duisjamp;deuaftationibushoftilis agri impendebatur» Nolebat enim ’’’'l'tes fuos otio marceflere,afferens femper in medium idFabi} Ma^ J^iBumté^ ^i'^Ucgantis utile elle loco uno iedere exercitum : itinef ibus j amp;nbsp;mutais ^*‘’‘quot;”*‘ ^''ndocorum nobiliorem ac ialubriorem efle» Latuerunt non diu hæc ^'^urathem^iam alq atqj alq ab Alchria amp;nbsp;reliqua Macedonia nuncq ^^fcbula eius replebant,direpta omnia,amp; deformata damantes, nihil uf ^^ït^ prêter mortem Slt; ièruitutem confpici,non contentum patemi im P^''0recuperationeEpirenfem,tota dieinfeftis agminibus cxteros regi^ ®stolonos infeftare,agros diripere,amp; multarum iam return pofleftionê ’’^fpt5,nihilc^ indies defolita ferotia Quitiacp remittere» Dibra utranc^ ’’®pridê uoluntarias ie imperio eius addixilTecæfis propria manu T ut ^üni præiîdrjs,autuindtis nouo duci traditis. Hlt;rc loca ohm lohanni P^ttifubieefta fuere, tarnen ( ht iam dictum eft ) ab Amurathe oppreftus* P5ccniabeopetitamtulifïèt,unacum flips obfidibus,Dibrasquocpei Pïdlsconditionibus tradidit.Sfetigradum inde dicebant iam propiorS ['^caperetur,fore,quüinDibrainferiorepofitum,omnibus uhdiqj ab ”°ftt poftenus,nihil reliquum habeat ad belli fubfidia, uel alimenta uiro i^*Mocreas deiciflê,amp; pleralt;^ alialoca,quænun^ Caftriotæ gent« quot;’iptrium iènfiftèt,aut incolarum rebellione,aut timore, aut longis coa* '^nialisjiuguni eius fubrjftè » Pepulerunt hæc nedum ira,fed neceflîtate Potius quadam Tyrannum ad arma,quare celcrrimc,amp;^ cóiultationibus ^^bitis.óc lato decreto deledum ingente fieri iuflit,quo fine ancipiti cer^ ^^inpSóintegro exercitu fuo Scanderbegi nomen penitus deleret, Epi defectionem,amp; tot ab eo illatas iniurias ulciiceretur, ille nedum ob* ^™ns nuneps ( ut non dciunt quotidie in tanto motu return ) ièd à certis ^ominibus amp;amicis,quoru plures adhucilli iampridem conciliati apud xkäSc^rn Aniurathemerant,quos mutatafortuna mutare non potuerat,certior dirkgn»

Cngulis falt;ftus,ficut ad pericula capeftenda multum præbuerat audagt; f^muMhem ^'$,itaetiam interipfa pericula plurimuconfilp adhibuit,cogitans enim totam rem animo concœpiftepquodue fuicepiftèt humeris pondus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

* ueritus non iatis idoneas iuas uires ad tot quotidie reiiouanda amp;nbsp;pet f^enda fore bella,quæ iamiam in uiieeribus Epiri ft uifurum nön falfuS ^tes ominabatur,externa qûærere auxilia ftatuft, quo amp;nbsp;ieCurius rebus ^onfulerct fuis,amp; iminentis impetUni proccllæ muleis adiuuantibus prö pulfaret. Primum igitur omnium ineundam ibcietatê,amp;genus aliquod ^^ ƒ^ perpetui foederis cum uicinis Principibus rcguliscp,tam Epitotiepep IE eunL fad^rt ^F^^ gtucris decreuit,difficilem certe rem aggreflus,quu natura ad dift c«uidnis ^nm ftniiendum ^ ad conueniendum aptiores fint homines, facillimam uc;^ cipiÉM* to expertuSjUt mox aperuit euentus,amp; omnis deinde rerum tenor deda

rauiCf

LIBER

rallie. Id autem del priuate cum fingulis per litcras,ucl nuncios, uel per fe ipfum commode agi non poterat,pulcherrimum uifumelt, uteommiv ne concilium in aliqua Epiri parte omnibus indiceretur, ubi S^ prælens uirorS afpeduSjamp;f in medium coUatæ Gntenriæexpedicius eonfukiusep quid utile e(ret,quid honeftum,inuenirêt,in eledtione quoq; ipû loci pa ri prudentia amp;nbsp;moderatione ulus eft : non enim uel Groiam inuitati fire re Principes,nc magis propriæ cp alienee dignitatis rationem habuifle ui deretur,amp; fufpitionis etiam aliqua fubeftet caula,uel Apollonian!, Day^ num,Xabiacum,autaliquod Epirotici nominis oppidum, ne autiimi* diæ foret,aut aliqua tergiuerlàti onis cæteris caulà, cum uel moleftc qui* dem in aliéna traherentur loca,uel ( non indigniora ftia, aut etiam magis dignaexiftimantes quod eft hominum genus, lua præ cætens exfolient num ) ad aliéna accedere loea dedignarentur,Lyftum oppiducrat,AleHi urn communiore uocabulo dicimus,duobus amp;nbsp;uiginti paulo plusmili# bus pafluum à Croiadiftans,inteream amp;nbsp;Scodram urbem litum.nom* eptus ad id negotium uifus eft locus, cum ob cômoditatem fui, turn ob Venetorumgratiftîmumæqu£ omnibus ac acceptiflimum imperium: illorum enim ditionis id erat oppidum.Midi igitur undiep qui inuitaret uiros,amp;locum diem^conuentuns prçdicerent. Nemo fèledorum tar* datus eft,nemo quippiam caufatus,nullum publicum, nullum domeffi* cum (ut fit ) impedimentsquempiam tenuit,cÔtentionequadamomnes êlt; promptiflimis aduolarunt animis ; Gtis efficax id fuit lignum, quaks feadreliquosdeinceps belli ulus præftaturi effent, hune concedantaik quantulum mihi legentiu m animi,concédât hiftorip grauitas, euagaric^ paululumfinat: Quippecum nimiscuriolèfortalïè,uelutinalboquodlt;1 referre illoru nomina ftatuerim,qui id concilium tunc prælêntiafua,fed longe magis Epin dignitatem honeftarunt,ut doleant poften,amp;mireii* tur tam funitam Epiroticæ rei calamitatcm,amp; Ibrdes noftras, ex lUarum rerum imaginecommonefadflicetnihilforlan ab re, uel fadum uddi# du m uideri debeat,quod patrip,quod tuis pia ratione amp;nbsp;officiofe impen

. das. Ver urn prius^ eorum referam nomina,qui ad concilium conuene re,non incongruu mihi uifum eft,hoe in loco rccenlère,remcp à plerisq^ exoptatam,ueluti fub oculis ponere,undelcilicetorigo Epiroticæ feu Al Grigo (y nor. banæ gentis exordia habucrit. Epirotac,qui amp;nbsp;Albani appcllad limf, wen Albane ^^ Albanis prilcis,amp; nobilibus olim Italiæ populis,qui Colchidis etiam goitó^””**^* portionem incoluerunt quandam,originem traxilfc dicuntur, à quibus lèrmonem Albanum, feu EpirOticum fluxille ( ut mea fcrt opinio ) non ïnStraboneU malefortaftèquis dixerit, quumibi lèxamp;dccemlinguas nigcreStrabo ^^nua'^^habet *’^^^*^^^rumquolt;^ originecuPius Pontifex,diuini humaniqi iu* risperitilîimus,tumnonnullirccentiorû,quiTrogumPompciumfunt lêcuti,eadcm ferè lènlcriint. Trogus enim Pompcius Albanorum origi nem Italicam ede dicit,adèrcns Albanos Hcrculem ex Italia abfcedentem fecutos fuide,cuni isGerionis armenta mltaliam deduda,inAlbano monte

Jontepafcuifertilitate pdlecflus'aliquantifpcr habuiffct. Ab his igituf ^am ortifunt,quorü pars hodiein Pdoponcfo,pars in Macedoniajfi 'j^Albaniaamp;EpirolèdeLHorumaucemprinfeps eft Georgius SeaiV Georg/af ^^’'Degi, magnanimus amp;inuidus Princeps, qui multa per ætatem nO:# SiMdtrit^* aducrius Tureas pro Chrifti nomine prælia gebit,qui ætatem pe^^ ^onmem in armis pro fide catholica pugnandœcôfumpfit, qui multos iiagnos Turcarum exercitus parua etiam manu bello uicit ate^ dele^

^'tjcuius coufpectum nun^ ferré Turearu aciebpotucrc,qui folus quo^ ^ä'nmodo regionê illam in Euangehea Chrifti fidecontmuit. Sed nune ?^ propofitum noftra recurrat oratio. Ariânites Thopia Golcmus,fiue ArßMttTh» ^tinioreuocabulo Commatus^magni uir nominis ^ autoritatis^ tum ^“^ ^^^^gt;^*^^ * P*'opterlongam generis nobilitatem^tum ob maximam rerum beUicarS P^*‘iriam38d dignitatem præcipuam oris,uultuscp, quod non ultimo lo^ ^Q^pc^flat uulgus,infigni equitu peditum^ comitatu côuolatis,eæteros ^'^nes præuenit. Hie oppreflus olim ab Amurathe,tributum ab lUo ml P^racum non negauipied nunc oblata occafione ercctus,amino concoe^ P^bmpridem odia,amp;leruatos gloriole fpiritus cgregie deprompfit, ne '’'Oppardentius feaut pro libertate pepigit,aut in caput illorum iurauit, '’^pp modus deerat ad earn animi cupiditatem explcndam, amp;nbsp;fat idoneas f*'asuires cum alqs iunôtæ,ad reformandam Fortuna Epiri uidebantur, püæ folæ aliquando Integra tyranni bella fuftinuiftcnt : nam aflumine

^00jfiue Acante,licet ei incolg aliud luperindiderint nomen, Vauiflam Aout Atas die ’PpdlanteSjad finum ulcp Ambratium ferè per omnem maritimam Epi tM/quibusdS foticæregionisoramimperiumeiusextendebatur. HiceftillcAriamni lyst^^^ól^-9 '^s^qui apud Macedones amp;nbsp;Epirotas cognomêto Magnus amp;nbsp;didus ^ habitus eft.Nam magna profeéro amp;nbsp;præclara in Tu teas pro Chrifti filt;* ^^S^EuangeliogclfitjUarias acingentes deeis clades,ftragesq? edidit,0^ Suoaduixitfemperinlecutus eft.lnMeumethcm eorum pfincipemin bpirum irruentem irruit,quern feedauitatep afflixit. Nam eius caftra ag ^elTus fignis regqs uexillis,ate^ tabcrnaculo ablato priuauit, iliumcp e proiuncia Sd regione fummo cum dedecore,clade,amp; ignominia ablcede

'■fcopulit.SecutusefteumAndreasThopia,clarusuirgenere,fadtisqp, AndretisTha Ucc minus ætate uercndus,cû duobus flips,Comino, oMulachio, Tagt; P^* 'Hifioq? nepote,quorum maiores fundatores Croiæ amp;nbsp;Petrella? fuifte di bnius.Horumquocpnon peenitendeuires,Slt;fat amplum imperium bpiro inter Tyram minorem 0cEpidamumfuit,tamen prætereorût lo;* dominium,qu^abolitis penitus antiquis nominibus, Scuria, Mu^

‘achipma,Cherabi,Farca uocant Accolæ,Cimeræ,Vlixcæ,imperio noti ffant principes. Montanus is eft: locus, Corcyræ oppofitus. Indomita §fns habitat,feroxtp,ne bellicofa dicam, Cimerotas uulgo dicimus, nub ^usrei,artisueauxilio,præter^ naturæ,8C locorum munimento tuti. in blentiamTurcarum poftfubaefamEpirum,mortuo Scanderbcgolem per fodiciter concern plere,6lt; egregia quad*! libertate nature,ignari alieni

D imperq

XXXVIIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

imperrj ufcp ad hæc tempora uixere, nunc Cut audio )ultro accerÜtisex Apulia Hifpanorum prçfidqs figniscp,Slt;C ducem norunt, amp;nbsp;policiorcm GforgiiaSirc formulam uiuendi acceperednter cos amp;nbsp;Gcofgius Strefius nepos uenif, BalfæfiliusJohannes amp;nbsp;Boicus fratres domum rdidi, nondum ætads gratia,uel ad confultandum,uel beUigerandum idonei : horum fedes in^* Poß finit nbsp;nbsp;tra Croiam amp;nbsp;Lyflum tam amplæ ^ amerne crât » Ex Mufachqs quoc^

fppidumcii^ct P^^^'^s affucrc,id nomen eft genti : bis ficut idem uoluntatis,idcm enaha Acroiijfus amp;nbsp;bitus animorum crat eum Scanderbego, ita necç imperium ab illo ulla i^pidamnus^ cxparte{êparatum,diftindurauehabebanLQuinetiam magnanimipra: Straboltb'7’ ^q fuere principes Nicolaus,Slt; Paulus Ducaginus, fpedaus armis amgt; bo,lèd exirnio quodam præcæterisreligioniscultu notior Paulus, qui Flinwîbdîct agrum ultra Drinum flumen,Xadrimam fuperiorem appellant Epirot DriMM iiJ. j. tç, ulcp in fuperiorem Myfiam poflidebant,regionem amplam,8cfrug^

bus foccundam,fontibuscp ac riuulis ialuberrimis irriguam,amp;C fcrocifli^ mis inhabitatam uiris : ibi multa uetuftatis ueftigia uiluntur,oppida,cdi ficia,tcmpla^notiflïmaDei, proftrata nuncundiqpamp;Cdirutaanteocu^ los iacent multa,quin etiam in eo tradhu marmorea uiluntur monument ta,in quibiis plerac^ Romanorum amp;aliorum Imperatorum nominally Pdulutm Epi cet intueri : inter hæc amp;nbsp;ueftigia quac‘dam,quibus iatis percipitur, Paula ro chrtßttm Apoftolum ibidem fidem Chrifti populis annunciafte. Acceflit amp;nbsp;Lu^ tnnunaat’ nbsp;^^^ Zacharias,quo nemo unquam impenfius,eodem fidei amp;nbsp;beneuolcn

Lttcdj s:fichi» tiæ tenore,Scanderbegi partes efticcutus. Hiclicetlatiori dignus impe^ »■wï- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rio, tarnen iatis amplam Xadrimæ partem (upcrioris,necnon Dayni op

D4gt;n«m cppi pftjurn à maioribus fuis amp;nbsp;conditum, 8^ per manus fibi traditu teneba^

Puflla ciuitas eft in edito monte, prout omnes ferè urbes Epiri,fita,ag^ tarnen habet campeftrem uberem,laluberrimumcp,uenationibus, apiu, PU-hb’igt;cap. ^^omnifrugumamp;arborügenererefertu. Amoeniftimusamnis Dnno lofuptr'^-^um ^parte,quaoccidentefpeélatjeamalluit,qucitacontenuonequadamuc^ oppidumduiu teres celebrarut icriptorcs,ut uix loei quippiam ad dicendu relidu uidea KomScodrtfd für pofteris.Tamc quia multa ad hunc uiep die ex u^tcri reru facie C ut fit) ^'r* ’”*^* immutatafunt,nó malum eritfortafle,fi ipicaliquidetiam hodie dixero» quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epirum à Dalmatia atep Illyrico,ut nonnulli uolucre,difterminat amnis

Drino,amp; haud multu Eridano magnitudine inferior exordium iumita Macedonicis populis feptentrionali plaga,Lyflïép urbê celen' curfu pre# terfluens, in finu Risico iuxta Acroliftum mari Adriatico fefe immifect, ubi 8iC infulam facit,cuius ambitus feptem millia paftuum complet, hac tempeftate Lyfiinomenrctinens,eócpueterioppido,quod inukeriori fluminis ripa poftum erat,àTurcis incenfo,multitudo illuc confugiens domicilium perpetuum f bi tanep tutioreloco fixit,8c nomen ipfum ur^ bisadinfulam tranftulit. Adcrat præterea tam foelix pater, quàm fortui ^^^‘'^’ ’^^•^^^ princeps Petrus Hifpanus,cum Alcxio,Bofdario,Vruoo,amp;Mir co,hlf)s ferèinter fcçqualibuSjamp;C pari figura corporû,ac indoleanimoru teef«’ nbsp;nbsp;nbsp;^ fimiles,Leccascp deinceps Dufmanus eum Petro,amp; alp reguli uiemt,

quibus

RibitsPeoneSjPelagonescpfuperioresulc^ i'nMyfliam Sardonid,8d oppidula quædam,ac loca circa Driuaftum amp;nbsp;Balefium parebant. Progt; giediebatur non longe poft hos Stephanus Zernouichius, cum Geor^ gïoamp; Johannefdrjs tanto patre nihil indignis,qui inillyrico fiue Liburs? •iia ad ripas lacus Xabiacuraamp;Falconeinmumtiftïma oppida cü agro btiflirno poflidebac^non defuere Chriftianiflimi S^inuicftiftimi Princi^ pfsVenen,quorum tune imperio(ut deScodra mea taccam)pleratp ^aiidignobiliaoppidajamp;non minima Epfti pars poteratgloriarüTra^’ ’^*t poftremo ea confultatio alios principes iuuentutis,qu4 tum propria, ^anicommuni caufa operam faam contra Tureas pro publica (alute èC ^•gnitatefortiftimcfunt polliciti. NuncadScanderbegi orationemme fonuerto,qui poft^ omnes,qui ad concilium euocati,in tcmplo maiori •flunum congregaii funt,fie orfus eft :

Vnnam,Patrcsamp;Principesoptimi3aliquis fit credendi finis ChrP Adhortatio ftianisnoftriSjamp;Ottomançnosfi'dei fâtietas tandêaliquateneat, immo s^‘^»lt;^‘=’^^^amp;^ P^rfidia plusquàm punica palam fiat. Neep enim ego hodie quietum pa C0„cÿ^„ ^•■læftatûinuifusfortaftenoui belli autorturbarem,Slt;uos ad hafte belli pro tuende 'gt;icommoditates,amp; maximarum rerum pericula follicitarem,nifi lohan^ ortbodexi ®® Caftriotus pater ille meus,Princeps alioqui prudentiffimus,tantum ^‘^‘^‘* ®!itnperfido huie Amurathi fidei habuiftet,dum funefty pacis pretextu, lidutcerta pignora obfides ab eo filios non difficilius quam petierat,imgt; petraflet. Sed quid de parentemeo diutius conqueror Cquot; Communis eft ^icerror. Commune fatum omnium ChriftianorüPrincipum. Quid ^f Greco dicam ;” quid de Myfbrum amp;aliorum deinceps ChriftianorS 'ftpcrio C Omnes profedo nimia ifta credendi facilitas perdidit, nihilcp ^illis à perfido Ottomano relidu eft,nifi ut tantu eos poenitere poftit. ^ perfidU Qpare nihil eftPatr.Con.quoduobis in hac parte orationis à me diet Tutcm^ poflït,quü fatis alieno malo utili exemplo edoefti efte debueritis. Dum ta •^enhæccÔquerorjamp;Ottomanas ipfefraudes mecu diligentius repeto, séanteoculospono,pariter^uos intueor,prudentiamæque amp;concor ^iamfpeclo,illud me maxime cofirmat,amp;^ bono iubet efte animo, quod lux uilam ab eo gentem, pretcrep dolis amp;nbsp;infidqs fubacta,uel fua i pfa crc^ '^iilitate,Slt; domefticis euerfam nmultatibus cerno.Age tarnen dicat quif plain,multaquoq?ab Ottomano uirtuteparta,innumeras prouincias Afuaèlfn plurahacytateimperiaarmis eius fub iugo mifta,numeretlongos trium Turcaper phos,irrupitferox in Afiam,pcrcurrit no femel Gryciam, Myfiam^ in* ^ßdUs^ ‘’^ i^ruentus tones penetrauit,fic ne igitur indoniita Albaniam inuida Epi* l’uniiniuriæillius opportunam putauerimus f ubi totduces, totprinci* Afortitudine pö muidiffimijtot bellicofiftimi populi una concordes uigent in armis, quanti enim faciant barbari,uirtuticp ueftræ tribuant, huiufte rei cerrifli uium ipfe teftimonium afferre pofltim,qui cum illis domi militiyqi plu* ^fsannostraduxi,inuiti,coadi^c0trauos beUandi ncceftitatem omnê fobeut : inuitus uero atq? timidus animus quid boni,quid magni gerere

D i) poftit

t I B Eft

poflit,dicat mihi i^renuusatc^oprimos miles» Scd du mecupiditasifta dicendi^amp;iuftidoloriscauialongius protrahi't,non defuturos multos fateor,qui dolcanpquod fe tamdiu pact,licet non omnino honeftæalTue fos^nunc ad hgc belli incommoda euocem, dicanttp^qUcncnnq? euentu Coufutät dr^ pavet fortiina,nihil tarnen poflè fine cruore fuo expediri» Dolebunt iden ^Miumbd ’'‘‘^^’^ matres,filios in belli dilcrimina mifluræ,conquerentur uxores de tuminTuriä- ùirorumiâliitefollicitæ,amp;Orbitatem fibitimentes paruulidomi reliai li beri. Appellabuntmeomnes fortafïècrudelem,amp;deteftabuntur(quod ominari horret animus ) nouum belli periculorum, amp;nbsp;fanguinis au(fto^ rem^quanc^libertatis potius(abfituerbotemeritas)aflèrtorem èCconf ciliatorem uocare deberent. Vix fuppetit oratio mihi ad earn legitimam amp;iuftamdefenfionem,auertathoetamêDeus optimus maximustnon eftitapublicibonioblitusanimus,utunus tot ueftras undiq? querelas audire,tot communia omnium mala unus uidere pofTïm,quin fi mei ali^ ^ publkduth quem confilq pcenitet,P»C»neCß è Repub. amp;nbsp;ex omnium dignitate hæc ^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;belli capiendi à me oftenia occafio uidenir,amp; Croiam fum Amurathi (fi

ita conducibilius uidetur uobis) amp;nbsp;haice omnes infoclicis regni reliquias moxrcftiturus,priuatoc^periculo(aluti profpedturus me^potius,qua regnaturus publico ueltrum.Iüud unum tantum fubditi mihi populb^ innoxq ciuium fanguinis uieem doleo,quo3 fine duce, fine tmorc, uelut uidimas hofti ofFerri no patitur animus haud immemor fidei iUius, quii nuper in mefibireftituendo omni ætati teftatam reliquerunt» Sed quid Areïi^onegt; P^’’ ^æs immortales ( ut uobifcü iam liberius loquar. ) An igitur equU eratciuemueftrumapatriafemperextorremin feruitnte apud Amura^ them inter tot pericula indamnata religionedegere,potius^inEpiro in natali folo apud Chriftianos, apuduos,quicquid ctatis eratreliquum A pdtrU piet exoluere debuiflè f An in Epiro prctereaefre,amp; Auorum fedes, patern3 tatt- imperium, icpulchra, templa, Deos ipfos in barbarorum poteftate per omnemfoeditatemSC ignominiam afpicere diutius potuifleC^Qindde Croia demum ( ut nulla fit patriæ pietas ) an urbs tam munita, tâ opibus croUcor A^ clara ualidilfimacp in hoftium manu relinquenda fuit Z Cor Albani im# bani imperij. pcrrj,amp; una ad omnes beUorum amp;nbsp;pacis commoditates à maioribus no ftris condita,negare iftud quidem ( ni nimis ipfe blandior mihi ) uix pogt; teftis,Patres Iuftiflimi»Mitius tarnen cum Amurathe agi potuiflè quifpi am dixeripnon ita iritandum barbarum, non per tot feelera uel patham recuperandam fuifîè,fi modo Icelus id potius,quàm necefiària uite defen fio appellanda fit, quæ non homini folum iure gentium,ucru brutis anh mailbus lege ipß naturae eft c5ceftà,fi tamê icelus hoc appcllamus.Quid detoteiusinmeodi}s,totfimultatibusdicendum eritCQuid deinfidijs illis Cquænonfolum uobis,ièd uniueribferme terrarum orbi uulgatæ, uel cruentiflimo hofti aliquid potuiffent iachrymarum elicere.Quid de^ mum de miièrabili fratrum meorum cædeC quos omnes eodem ferine temporis momento apud eum funefto fato abfiimptos bis oculis uidi» Paruin

s E C V N D V S.

^arum ne hoc igitiir (proh dolor) meme ad hune ufq? diem imbutas fan Emilie meorum manus afpicere potuiflcjamp;f apud homicidam impiü tam 'Q’touitç periculo omnes fermeduleioris setatis armos traniegifie C” Sed W in his immoror T Oftendet propediem omniaan probe) ah impro °f b(^a,euehtus belli iuftus iudex: unum illud polliceri au hm omnibus, Pkwwi Wö ^os militcm me uel dueem inuilt;ffa patictia ad omnes labores fubeuhdos, ‘“/^“^^“‘^*^' j 5^ 4'^ccp obeuhda pericula habituros,noh dies,non nobles, non aliquö

^^'^porc,ucftrc panter amp;nbsp;Chriftianxrei fum defuturus : amp;nbsp;quamuis ani AfiJe Sedn» ^' liane mei cupiditatem uircus, 8^ rerum gerendarum gloria square no dtrbegi ef PotfritjEcquabitcerte diligentia,S(fides fmgularis longccp fuperabit, tà ^^^'*^‘*' i^^a nÓ pemitendum fakem in eo confilium noftrum eHcpotcrit: nam ^^luhoftis ingenium,artes,dolos,morescp deinceps omnes (quod ma^ Minium cenferi fokt in rebus bcllicis ) ta diutino uitæ uiu optime norim, ”*^»1 incaute fum,nihil temere,nihil no confiderate adturus, ni fatum ahgt; ^pr/ßdiA ^Murgeat,quodnullauishumanauincerepoteft, Curautem hæckv 6«* ^'^commemorof quummaiora uel maxima plane omnia belli huiuice ænifnra Deus uobis optimus dederit» Habetis uobifcum Senatum, po ^^^^^^^ ^^^^ Pulumc^ Venetum,unicum Chriftianæfidei columen,terra,mariq? hac lus^ vtntMgt;‘ æôtelonge potentifîîmum,6^ qui cum omni hominum memoria trium P‘ios fuos comparare,^ de uniuerfo laudis genere certare queat. Habe:# ^^ duMliirb ^^hofee principes eins Reipub.non minimam partem,qui turn fua,tum ** pätrum uoluntate,atc^ decreto, nobis omnia ( quid nobis C Chriftianæ ^^teRcipub,) poUicentur, iuftiffimum bellum non reculant, grauibus ^Ipfià perfido barbaro iniurqs laceffîti. Timendum ne quiequa eft his 5^ucibus,his autoribus f Quid amplius,qu2cib Albani principes, à Dijs •'uniortalibus petere poteftis f Pudeat iam nos ( fi Dps placet ) fortünæ *’oftræ,turpe turn nobis,tum Veneto nomini turpifkmum, eos diutihs ^'0 me mala noftra dicerecogunt ) dominos ferre, quos patrum noftroi# p’'’i memoria infamis ille Scythia? uicus uix feruos pcrferre poterat,quilt;f bis nihil contemptius fuit,â( latrocinqs tantum, acrapto uiuere afTueti wereuerunt hodie,ut extrema quaecp nomini Chriftiano andeant mini tan.Dics me dcficeret,f omnia enumerare uellem : pudet hoftis humilié tihoflit hmA tatem referre,cu quo bellum gerendum lit uobis. Agite dum igitur prin ^‘^^‘^ f'pes,patriam,uxores,liberos,fortunasep ueftrasperfummam gloriam AtAtrutep^ nobis uendicate,defendite,amp;adueramlibertatis rranquillitatem reuoca tm.uxomji ^^•Ecquid fentitis,in quanto contemptu uiuacis C* Qui libertati idem, 8d ^«■‘’’■«w czt. nobis finis fit. Si tarnen tolerabilis uidetur fortuna ueftra,fumite pro me Mroa iuftiffima,non Albano,non principis filio,nön confanguineo ue^» bo,fed Chriftiano,led transfuga. No loquor apud reculantes iufta bel b,Principes,defendite eum,quern Iohannes Caftriotus princeps ille,de AmtrltitnAi nobis non male meritus,fidei uirtuti cp neftra? 11 poftet,comendarct.Sed quot;“ ^^ßTiotb «adhuc nihil uos mouet fortuna mea, amp;nbsp;uel ignominiölam pacem huic kUo præponitis,ad gentis iple meæ,populoru, amp;nbsp;duium fidem confu:*

D iq giam,

XLII.

giam,quancuncp dederitfortem fortunaunacum illis æquo animo fuH i turus,qui tam magno æqueaegrato animo kiam falutem pro mcafalute deuouerunt. Defenfun tarnen ( ut arbitror ) amp;nbsp;uos eftis P«C. Ad quid enim iftuc conuocati tanto ardore conueniftis,nifi ad bellum, quum nul Ahhypotypo lus alius uobis mei nfus ede poHiquifi in bello fit f Caetcru uideo iam ita f^hniititMnfpi ornnium animos concitatos,amp;incocitatisanimishoftilesfpiritus.Con ruuMit'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfinplorfijperbosuultusjutarmatosiamiam afpicere uidear mibi.De^

fendetis inquam uel inuiti,quum iolum ab Amurathe oppredum auxigt; hum ueftrum implorans audieritis,quum hoftem impQtientem,acuiâo na elatum, libertatê atep imperia ueftraeucrtentem,8lt; rabido cruentoep ore,pollutis atcp ßerilegis manibus ad ianguinem ueftrum bauriendunt proruentem uideritis. Non expedietis tarnen (obteftor ) eas rerum diffi cultates,non expedetis quoufq? krum forian iftud à uobis auxiliuni po tatur. Scd nunc nunc uires uiribus,arma armis confercntes,uel expede^ mus quamprimum erupturum hoftem,uel in eum ultro irruamus, quU coniundos uiderit,uel poenitebit eum conblrj fui,uel fi ire perget luâuo Xtnöoti/tjfi» ^quot;^ lortade uincendi cupiditatê malo fuo eftdepofiturus ♦ Timet adhuc cw potentie forfan quifpiam ueftrum,amp; in ancipiti fententia nutat animus,non unu, Tutiiix. nbsp;nbsp;neep debilem aducrlus nos Amurathem exercitum midurum, fed amp;nbsp;plu res amp;nbsp;ualididïmos,uel ipfum forfan uenturum ad earn iniuriæ atrocitaté ulcilcendam : parem autem non ede exercitum noftrum aduerfus eas uk res. Fatcor ifta om nia quidcm,SC libcntcrfateor,magna tamê omniaanj mus meus præfiigit,lèd uereorfponderequippiam incertisanimis,quu futurainocultofint,8óomnislateateuentus.Quod uero adhumanum ingenium amp;nbsp;confilium attinet,promptum uobis rerum omnium remo dium oftcndam,qu{ppc quum nihil tam difficile fit, quod non hominis Andturi iußi confilio expediri podit. IngenioGeftadfuitutclam natura, amp;'quiequid ielU- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufte gcritur,fcdiccs fortiri folet euentus. Sed quid hoc pado diffieulta^

mæ fuapte natura tu tidima regio,UOS fatis aduerfus quosepimpetus cu^ tabicur,qua nihil ad propullandam iniuriam omnem aptius, nihil com!* modius ede poteft, Nonne præterea loca fingula,oppidacp, ante hoftis aducntum muniri poterunt uiris,armis, commeatu *7 Quid ipfe poftro mo cum exercitu à uobis commidb, intra muros ne amp;nbsp;tedis inclufus co

rum dircpnoneSjUillaru incendia,amp; publica id genus mala ex tuto loco, Slt; aka aliqua turn,cum pueris ueftris degener afpiciam f Non patictur quidemanimus tantæignauiç fibi ede nefcins. Aderofemperinhofds confpcó:u,cum copf)s,cü militibus meis,amp;beet non lulto prçlio,amp;aper ta ui impetus eins periculo ultimo tentaturus ♦ Ita tarnen utiliori alio mili tiægenere,amp; incruentis fortadèlcgionibus meis Amurathis uircs pan^ ter amp;nbsp;animos propinjs Dijsfrangam,utrelidis pofthacomnibuSjUala«* rijs^ ( utaiunt) abiedis,omné uobis prcdafitrelidlurusgt;nib maluentiiv hofhli

^oftili folo ^ ahenis cam pis exercitum (uum i n tantis rcru om nium ingt; ^onimodis con(ène(cere,amp; obfelïo ^ obfidenti fimihor eflè. Vobis ni^ quic^ defuturS elt,ipfè emm fcmper in oculis ueftris ero, omnia obi^ “OjOnguIa peragam,quæad oppidanorû amp;nbsp;exercitus mihi tradin' uitani '^Qnfultenrandam,fcd laute quofp alendam facere uidebuntur » Sed cur ^ntü uobis me often to hodie f amp;fu perbas minas iftas,fortia dicla, ac fe •^esimpetus non hofti ponus feruo 7 Quid item de Amurathe nunc ti MismêtibusobloquimurfNihileftquoddeaduêtu eins terreamur, de hoe fum ipiè à domefticis eius tum in rccenti illo rerum mearu tu ’’’ubu,tum proximis diebus admonitus,ita barbarorum quoep animos '^‘^adhuccociliataiampridem beniuoIenna,Slt; iuftior caufa icruat, ingt; S^tem tarnen exercitum aduerfus nos,fi quo intentius fieri podi^para^ j‘9^oddie,tumfamaipfa,tum omniuiermones affirmant.Quaretollen Afugiendi ^^fftomnis mora.P.C.abpciendæ iam noftrg ifte confultationes, quas ’”°^*' Mloruneceftïtatescxpecftarenonpofluntjperagcndaomnisprouincia, ^^idumproponendü,percen(èndacapita, exercitus impigrefenbedus, j’^^uShoftis inconfpeCtuerit, amp;nbsp;tubarum clangor ad milites euocaiv ypsauribus obftrepct,nos tum fera belli côfilia queramus. Surgite iam '§gt;turPatres inuidfiflimijdignos tandem iuuantibus DijSjUos Chriftia a debitot ^'Pjmpcrio omni deinceps future ætati often dite, gratia ru ni tarnen à me ?’^*0nes pro hodierno beneficio armati fub galeis ante figna infudore quot;^pülud'eexpecftate, tales deniqj habituri,qualia belli prændia dederiris»

Poftquam dicendi finem Scanderbeg fecit,Principes omnes in cum, scMierbegcS ^dibertatis,amp;totiusgloriçautorê,uerfi,exomniparteunoorc,elaraep ^'‘“^“J^^^^ ^^ocefententiam eius c5probantes,maximis laudibus efferebant.Singuli ^^j^^^ * '^lt;^ ultra iuribus fuis,populis,armis ei cômiftis,ac uelut per manus tragt; ^itiSjtotiusep rei fumma ac belli cura demandata, unum fibi imperators ^üinate^ducemelegerunt. Adunumcundli eos imperp faftes ingenti woreamp;clamoreiàtisidoneiïrati, cuius uel no mine folo tancp fulgure ^uodamomnis Macedoniaangulusaduerfus quoiep hoftium impetus ƒ ffendi poftet. Adhpc amp;nbsp;ilia rerum bellicarû péritia,ÔC imperatoria coiv *'liaomnia,longus præterea cum barbaris morum,ac uitæ ufus,amp;diutft ’^âconfuetudine,expericntiacpiudicium firmatum,animos omnium cer ^orefpe uidoriæaecendebât. Sedamp;illud poft multa promiftà, oblation

’’Kep maximum fuit, quodAriamnites furgens primus omnium, quu ArjSmies d^t *”111(0 decore uerborum,amp; Iohannis patris imperium,amp; inftitutum hlq irthutum s«» ^fedicia tum uirtutis,tum fortunæ aufpicia laudaftèt, tributû annuum derbe^j* Qinfigni ^ prompto animo obtulit,quod accepit:hucufcp inquiès Amu filles,dum funeftiftimis ipfe armis ignôminiofam paeem præpono, amp;nbsp;}®dam libertatê cp infœlix bellum malo. Accipe tu approbantibus Dp s hominibusep made uirtute uir,accipe hoc non ingrati filtern, fi non ma ^nificianimi pignus, quod pro Epirotica, pro mea libertate, dignitate, *'”perio,liberis,populis tueiidis ultro decerno tibi ♦ Licet comunia iam - ' D lip tibi

XLinr.

tibi mecum elfe ûeïi'm milites,arma,cquos,8lt; quicqùid aliud uel Fortuna mihi,ucl pertinax uirtus ab impio boftefèruaniqScd hoc non pacis,non belli diferimine habito ftatuimus tibi inuictidîme ( ut hoc ce primus no# Sunderlegus *’’‘^^ appelkm ) Albanorum princepSjac uindex libertaris, turn ali) plu# tlbMorûprin res çmulatione quadâfàtis ampla tributa prohabitu fortunaru fibi ipß ctps,uMcxU imperarut.Andréas cuTanufionepoteinfigmliberalitateneminiccflit, magna uis pecunia hoc modo ad belli ufus inuenta,hinc forte farna diuul Treutntui nbsp;nbsp;gatum eft, Scanderbegi prouentus in Epiro ducenta annua aureorS mil Sanderbegi lia excefliftè : nam licet latins im péri5 ^ alius princeps poflîderet in pro inEpiro. nbsp;nbsp;nbsp;uincia,tn nimis onerofum fuiftefubdiris fatendum eftèt, fi earn fummâa

fuis tantummodo exegerit populis,ardentibus quotidie omnibus bdlo, 8C uiris a itéra manu Cut fie dicâ ) eolentibus agros, altéra ferrum tenenri# Salim in Cam bus,ni in Glinis forfan magnum huius rei momentum fuerit,quas longe ÿupt[cupi- pulcherrimas habebat,in loco qui Campupefeupi dicitur, inter monte, amp;nbsp;locum cui Selita nomen eft ex altera parte, ex altera iandlu Nicolaum à perra notiflima tcHus,uel infamis potius Senatus olim Romani obfidi# one,atlt;^ fortuna. Reliqui quibus no ea uis erat,no facultas ut tributont onerafubirent,corporaipfa,amp;perpctuam operam uoluntarij fpopon f'etoa Seliu dere. Venecorum magnificentia non annua tributa cum ceteris, fed quo popuU. Plin. tid iana fomenta amp;nbsp;prgfidia ,fatis amp;nbsp;fortune, amp;nbsp;dignitatis fuc memor, no W cap iv recuiauit. Quu igitur omni genere laudis atq^ ofticioru alius aliuni fupe rarecôtendentes,hominêfibi deuiciflent, moxdiuinis lupplicationibus ad icti robur foederis,ac tarn infignis focictatis ornamentu pcradis,pars Croiam ch ipfo pctrjt. Alp in loea quifq? fixa ingentigaudio,fpeingentio re funt dilapfi*Mofis primus omnium ch prçudio de finibus Croiam re uocatus,relida tantu prpexigua manu,amp; per iuga qufda difpofita, quæ cuftodias ageret,uenit, Quincy pauIo plus hominu millia in eo præfidio erât.Nam proficifeens inde Caftriotus ad condliû,multos domû dimife rat,tu edidû impigre propofitû,amp;C miftî plures ex proceribus ad ddedu habendu» Sed neep Amurathes côcitatis iampridêfùorûanimis ocia du cebat» Deeratûe uUa ex parte in omnibus peragêdis,qup ad eâ belli mate# riam tantis odqs animisep conceptsfacercuidebantur. Coadoep exerri tu xtmilliû lediftîmorû equitû,ÂIybafîàm unû ex prçfedis fuis ftrenuU amp;nbsp;armis amp;nbsp;cofilio uiru,ac multis ea ç täte apud barbares bclloru titulis in figneadidmuneris ducèelcgcrat. Neqp difti'cilêfuturâuidoriâ,tumeo# piaru robur,t3 imperatoris uirtus fperare faciebat. lam his ubiq’ rumor ' erat,eaTurcarufpes cogitatioép,utcaptScrcdercs Scanderbegîr, fuplid um de eo fiimi diceres,uelut in obfefTa quâdo^,nec dû capta urbe, terne raria,amp; pr^poftera militum côfilia prçdâ fibi nec cruentâ futurâ uidoria promittunt,ac fpolia diuidunt iam cÔtentione quadâ inter lefe id agêtes. TiwormEpi ^*^^ ^”^ humana ingénia fccum tantum colloquiaftueta,amp;ad maxima ro propter quçcp fpondenda fibi nimio plus facilia,amp;C pronadtaep in Epiro etiâ iam omnia uario tumultu mifeeri, 6C maximi quidam rcrum motus infiare uidebantur

SEC v ïf b' r ? ♦

öMebantii^Fama præterea de Alybaflcaduentu omnia adhuc m maius Timor,mEpit *gt;»0extukratjtimorquidam nouus ac infuctus multorum occupauerat ropropter Animos,amp; uana etiam quedam trepidis credere èC uereri fuadebat. Agre 'r«gt;'‘^«’ 'æspaffimcum peconbusad urbes uicinas confugere, Oppidani mu^ *‘os tnunire,ac pro porcis,tau^ uifus eflèc hoftis, excubare : knes ubiqj ^fpidi,patriam,uxores,liberos, Deos ipfos comemorantes, iuniorum ^gt;ftuteniappeUabant,accendebantc^ : muliercs quoq? quas publicus pa dorper uicos omnes extractas armatis immifcueratuiris, quænunefuo

animos mikrabili ac iufto fletu excitantes,nunc per templa amp;nbsp;ddu^ °*^afolliataearisomnibus patrixfalutem commcndaba.it, rtupentibus ^öarnadparentumlachrymaSjUna^ plorantibus paruulis fiIqs^Scan^ Scanderiez ^^fbegum uerb uiium neep auditus AlybaHæ aduencus,8lt; hoftilis fama magnammaai ®^^rcitus,necç uulgatus Riorum timor ulla ex parte mouebat, ut nedum ^^fo^^lt;^i^^i P^iculum ullum,{cd uel periculi fufpicionem maiorem credcrct, quam

animo induxiHèt, Ridebat autem tum hoftis uanos conatus, turn ^3niorcm fuorum trepidationem.Itaqj quum omnia prins prudentiftilt;* ’“^pcriiniuerfam prouinciam difpofuiflet,ne nimia hoftis contemnen«^ '^‘licencia Riorum ingenia ab ea belli cura Iaxaret,auertcrctcp,muleis turn ’^‘diSjtum fadtis omnium animos tanta fiducia erexit,fpc^ nictorix ac^ ®“dit,ut nihil unquam defiderio maiore,quam hoftis aduentum expo ’'^^gt;‘dïntuifi,ut quïRip certatim enixam forticudinis pradiando oftende«» ’'*^toperam,fidem^ principi Rio tum prinato, tum publico merito mogt; ^somnibus teftatam relinqucret. Fuit amp;nbsp;illud longe maximum in co in ^‘d:ianimi,atcp admirandæRduciycxemplum, quod amp;nbsp;fingulorum in ^^ocülos ingenti admiratione conuertit,amp; Alybaftam quoep ipRim,fi id ^^anderbegi fadum contemplari potuiftèt,tam ingentem ducis fiducia 'aiaxime admiraturum crediderim : nam quum tot ad cum genres Slt; po^^ Exemplum in, puli ferociffîmi undiçp aduolafîènt,ut non unus,nec ignobilis exercitus *ƒ* ‘'onfici poftet,amp; ante oculos eins ftarent,iufîà tantummodo expeeftantes “^^i^^’^ * ■ ^petentes arma,ille omnium animisep æquecollaudatis,lelt;ftiflimorum quot;Oniinum opera accepta,Slt;octo tantummodo equitum, feptem peditu Excrcto «» •»illibus fecu manere iuftis,alios tam ex ueteri præfidio, ^ nouo dcleCtu ^^'quot;^f^ ^j^^ ^omos remifit,ex quibus etiam nonnullosad diuerfas belli neceflitates ^^aUnfii^^ ^r loca quidam difpofuit: mirati Rint omnes tam audax confilium uiri. “fdputopræclarum,Slt;expertum bellis ducem cogitaftr: Si uidtus ad^ i^ftfis Dps cum ampliore exercitu fuiftèt, non ita fe idoneum poftea ad ’'fparandas uires,amp; inftaurandas nouas copias futuru, amp;nbsp;ideo difpofita ^•■fdopluribuslocis pr2cfidiaabeofuifïe,ac uelutRruata fubfidia quægt; '^3ni,ucaliquid effet reliquiarum,quod amp;nbsp;fortunam recupcrare,amp;incau alioquin propter rem bene geftam hofti uidtonam extorquerc poftet, “f«nihil tale ipfe dicere fit auditus,Rd prçclaro,eodemcp oris habitu, 8d JJocisfonocertamquafiui(ftoria,amp;lexpedita ex animo omnia polÜccri» ^^ non unicam illam rationê credo fuiftcjcur ampliorcs nê fint reten tp

copi»,

' nbsp;nbsp;1. f B E R - nbsp;nbsp;-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copie, Ut aUquid fcilicct fpcpfi quid durius incidiiïètjin reftituendafortu

na cnct,{cd egregiam quandam ac mirabikm propè hominis fiduciam, id quod uidere etiâlæpenumero licet in magnis pradertim ingenijs, que raro admodumfcfdlicfortunajamp;hoclaudant potiffimum amp;nbsp;admirant turhomines in Scandcrbcgo,quod tories, aeferè iemper cü minoribus longo iliteruallo copias tot incrcdibiks pene ex bofte tulerit uidorias, unde ipfè plerunC^ nó fine hæfitatione quadam niulta ad pofteros tranfi mitto prius iere cp illa ad animum admiftrim meum» Cæterum non im* quumfortaflecredere,quodamp;fèculisnoftris natura aliquid coceflerif, ut amp;nbsp;ipfi haberemus quod miraremur,age nanep poriflimum huius uk^ KuniddesTur tutis amp;nbsp;fortune exemplar,Huniadem ante oculos noftros ponanws,qui canm uidor. tories Turcarum uires ferme folus contudit,amp;Qpius uiCtor cum pauris euafitj^eumpluribusalij exceflère» Sed omittamus tam IbUicitcfidein

nobis ad hanc rem ambire, præftrtim quod tam recentia, amp;nbsp;qua? pene ui dimus ipfi,ncgare nifi impudenter non poftimus.Caftriouis ubi finguli nomina dedere^percenfito^perluftrato^ exercitu, mouens figna multi» remanenrium fupplicationibus,uoris^ populi in diftedentes nuncupa* risGroiam reliquit,amp;non procul à Dibrainferiore inhibitisuexilfej quuaduentarehoftem magis magiscp audiret, imperato per præconéfi lenrio,nouus Imperator nouos milites no iniuria alloquêdos efleduxit» Vellern milites feelicioribus meis rcbus,atrp meliori imperij tempore amp;nbsp;uos me ducem naéti eflèris,amp; ipfe hoc tam præclaro fidei ueftre Ipeda culo perfrui poftem,quippequum nee tanta fingulis hodie uerecundia obftridlus uos ad hæc noua belli incommoda,cæteracp id genus mah**’ uitarem,amp;grariflimus nucciuibus in quiete amp;nbsp;ocio grarias agere, quas olim cruentiftimis militibus non incruentus dux pro fudore,pro perieu lis,pro hofti dando fanguine referêdas præparam. At quando ita urgen tibus fatis mea tulit fortuna,ut neceftitaris firn uobis index,amp; pcriculorU magis ^ oefj autor,ferenda omnia finit uel æquo,uel forti animo, amp;nbsp;fub eunda quantalibet belli hiiiufce magnitudo,ut in pacealiquando amp;ociO uiuere poftïmus,fumendalibentcr amp;1 propere arma, ut præcifs tandem tam diutinælèruitutis nexibus,fugatocp ex uclubulis hofte, foeliciorem pofthac degamus uitam,amp; imperpetuu libertate fruamun Sed dum uos alloquor nunc,intueor,omnium in me animos pcrtraólü,f ngulorfi be^ neficiafpcCto,uix ipfi mei compos,nunc doleo,amp; lachrymis firme tem# dnteadi tem= perarenon poftum,quum fubit recordario mifirrimi temporis illius, ^^^^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodapud Amurathemimpiumlongo àuobis,longoab ocubs ueftris

interuallo feiuncfus,per omnem indignitatê amp;nbsp;iniuriam pertraxi, nunc feruitutem ipfi meam,nunc emnes ertatis annos recolo,paritercp deplo* ro,quum merior ex habitii animorum ueftrorum,quis libertatis, qualis imperfj mei ftatus apud uos fuiflèt,atqp nunc, nunc planèfinrio, S- bar# bari malefi'cia,amp; omnem malorum meprum lcriem,quotCp amifirim bo na, priuatus tamdiu dulciflimoru ciuium confuctudine» Ex altera tarnen

partes

Pänr.qunm me diligentius conigo,amp; tacitus ipfc mecum nunc hui'us ex ^otusformam contempler,omnia æquo animo fero milites,neep fortu Afpe fxîiciti ÿiam meæ,nee^ tôt perfundorum malorum,nef^ longiflîmæ pcenitet *“f“^“’'*’ ffuitutis,quando nunc ex ca tôt bonorum, amp;nbsp;perpétue forfan nobis li^ ‘^taris occafio eft oblata,quando ( ut caetera taceam ) tam fpeciofæ fidei Jeftræagnofeendæ concefla mihi eft caufà» Quid enim perferendu non ’‘’iC)Ut tôt nuncardores ueftrosfpedarem,tot in me uobis reftituendo '*'^ôaudirem,totius denies Epiri florem ante oculos hodie habcrem, ar J’'^tantummodopetentem,ô^promeattredantemC'QuidilIofpedacu te - •* æpülchrius'rOmneEpiroticumnomcnjamp;toc Venctos Senatores, ac f^J^^t ^fnatorumfiliosadhancfortunammeam,uelutad communem pericu rumoercom» for tem conuocatos fuiflè,præfto uidiftc,quod non lohanni Caftrioto funtiontia, Pïfentimeoilli,animisueftris tam acceptiffimo, non ulliCutitadicam) foeæüte Principi contigit. Et ut ad uos itemm noftra fe conuertat ora^^ ^fo^quidiUud rei nouæmiraculum,totam fermé Macedoniam uacuam

w $ dum ex omni parte uoluntarfj ad me milites cocurritis, amp;nbsp;coten ^'^nequadam,arma quifcp bcUumep pofcitis,ut nerao patriæ, nemo ma §'5foorum defiderio tangerctur,ita me defenib una domos,focos, uxo^ Ifjcrrmmt«/* ^^foibcros,Dcos ipfos defendiftè uidemini : approbet cofilia ueftra De;« ï*5 Optimus maximus.Quod igitur ad uos hortandos dicendum crat,ni ”‘1^quod à me agi poflît,quûamp;ita animatos uideam,8i uerba fortiflî# '’’is uiris uirtutem non addant : quid præterea armans uobis, ferrumc^ ^gt;ittitibus,armatusamp;ip{èdixerim,fatis(cire debetis, amp;nbsp;hoftis uos adgt; ’^0nct,quem iamiam in confpedfu habetis : admonent tot reru indigni;«

‘’tÖ5amp; armant omncs,fingulosép,tû priuata,turn publica ira. Dicam tn

^^od amp;nbsp;fi non dicerem,res ipfa palam uos docere poteft,quæ hçc noftrg

^^u^fo ) feruitutis fpecies C Nec^ Chriftiani iam fumus, neqp barbari, fe;«

’'’dautfortiter moriendum,autarripienda poflèftio fidei panter amp;nbsp;liber

^ds,quod hoc mali genus 7 Quotidie capitur, quotidie diripitur Epi^ * j'^Sjinmanutantuialus pofitanobis,aliud nullum effugium, Què nunc ExjgserMio bärbanim in noscreditisuenire,quæmandatadefert7 adquodultio;« crudditnit ’’®genus properat 7 lam fingulis fuum ftatuit fupplicium, nô iufto belli T«r«c«.

^dio,nSucrihoftis more,ftdfurore,ac rabie quadä ad (anguine ueftru ^îuriendü fertur,Quare fi cui patriç pietas,fi cui fua uirtus,fi cui parenté conclußo» •plendor fiibdere fpiritus poflunt,fumite arma,acuiteiuftiflîmu ferrum, ^roiam,amp;auoruièdes,quas tafortiterautoreme incructi recuperaftis, ^tuenti ( fi ita res ferat) defendite,amp;regnû quod hueuftp tanta fide ferua Ws mihi,amp; icruatum tanta uirtute reddidiftis,in pofterum feruatc. Ma^ ’ordebet eflè animus,maior folet dici uirtus arcentis, ^ inferentis iniu^ ’■gt;am.Predam illipoicunt,regnandifbIacupiditate dudi innosruunt: Afgt;êo«fplt;?j ‘uos ne prçda fitis,amp; ut ciues pamç debitum cxoluatis, pro qua nunep ni ‘’lis fanguinis datum uideri debet,orhnia fortitudi nis figna demonftra^» le,nünquam pro cafatis pugnatum,cuius pietas omnem fuperat picrate,

Sed(ut

LIBER

Sed (ut hrciain libens omittam) quid defuturûm eft uobis ad fummum uicftoriæ amp;nbsp;gloriæ calccm, fi oblato benefido uti uelitis, quum non mo^ do quicquid eft ufquam Albani nominis uobifcu in hac caufa uideatis, fed Venetos quoq? principes illos,quos uniuerfa panter colit amp;formi# dat Italia,pro ueftra libertate ftare cófpiciatis,nunc recuperandæ tamdiii amilîæ patnæ,nuncampliandæfortunæucftræfpcs amp;( occafioadeft,in^ ducite in aninium,quod non induxerunt patres auic^ ueftri ( paceilloru dixerim ) ut concordiahac Macedonia:, principum altricis,priftinumil lum ftatum effingatis,amp; ex ignominia hac propices drjs Epirum imper petuum uendicetis,ipfi prseterea uel cómilitonem,uel ducem habere me malitis, ad omnes labores periculacp,uos non ultimus ftquan Etfiincx teris non ita fcrlixaudaciaeritmea,hoftis tarnen ingenia,mores,artes o^ mnes uobis lub manu dabo,qui cum diui^oita forlàn agentefato, maxi mum uitx tempus ad lacietatem ulcp tranlègi funeftiftimo exemplo,pro A terf nu ho P”° ’^®^® edocMs.Piget me referre hoc lóco eius humilitatem,quamuis ßij^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alacriorê faciat militem facilioris fpes promifta uieftoriæ. Vix dicere au^

x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deo nunc ne langueant uircs,cuancfcant animi nimia eius cotemnendi ligt;

centia,quippe quum fepe contemptus hoftis ancipitem fecerit Uidonä, Occupdiio- ^ cruentum ediderit certamen,quare ita cum fiducia fui amp;nbsp;fine contemn Prinittprxce^ ptu alterius gerenda elfe bella, primum fore præceptum antiqui militiæ ptum nnlitia- conditores ftatuerunt» Videbitis tarnen ipfi,^primumc0temnetisper’^ ditiffirniim hommum genus,quos 8cantchacferocitera?queacfa'liciter uelpaucicontempfiftis» Ecquis noncontemnat, pantere^ abominetur ' uiliftimamgentemC quæomniseftexlêruorumcolluuionccolleda/ur tis,amp; latrocinqs potius, ^ ueris aflueta prælqs. Nonne (proh pudor ) ' rme ^Mf^ quorum hodie nomen tantum apud timidos mortales inualuit, Turex unde- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt ifti fern i, ex Scythis fugitiuis,qui (utfertur) led es patrias ultra Riphe

• os monteSjSd Taracontas infijlas,etiâ Aquilonis hubera ad Septentrion ht r ’^*’ °”' nalem oceanu habucre C Gens fccda,ignominiola, in luftris aclupanarin bus educata,quæ non luporum,non uulcurum carne,non abortiuis hon minum foctibus abftinct,amp; cetera cunéta appétit, quæ uel iplà fugit nan tura. Eos,fama eft,Magnum Alexandru ranep pccora in oude, amp;fepeni intra Hyperboreos montes ferreis claufiflè repagulis, qui uix aliquid tin quam ale iufto praelio partum, gloriari poftiint, dolis tantum amp;infidijs magnafibiimperiaadepti,amp; maiora indies adeptuii,fieius exereendæ perfidie materia præbeatur, Ecquid creditis de uobis Albani C Videor iam uidere mihi Amurathem,quum armaaducrlus uos non proficient, adfuneftiftimas artes tendentem. Adeft,adeft in oculis fóbdolusOtton manus cum ingentibus ad uos promiftis aftheta dudtusaliorü Fortuna» Vbicp Græcos amp;TribaIlos,ubicp Myfos fore putat, quos magis etiam ^ homines decet/ati lui ignaros bona fidefibi traditos bonus princeps omnes autinternitioni dedit,autluminibus priuatos,c£terise«membris mutilatosdeformauit.Libenterhorum meminit aninaus, Mdites,non quodfides

^uodfides me ueftra ulla ex parte dubium babeat, cui'us nuBüm unqua oaupdfa» P^incipem ueftrum ad hanc ætatem potuit pccnitcre, fed ut admoneam ^^t pareil) quos ftudeo confcruarc.quibus uitam fanguincmq; omnem '^fnom', cum quo uobis bofte manus fint confèrendæ ♦ Vidiftis nanc^ °*iiiies,uidiftis quantum fidefiquantum uirtuti ueftræ tribuant,quos ex ^'^tgentibus,amp; uoluntario mjfitcfolos ad rerum omnium fummam go« ’'^dam delegfiabos mceftiftiraos domu remifu Vos omnes expedant ^^oslaudent,autacculènL Ego nunc nee laudandum quempiam^nee ui ^^perandum cenfto : quid enlm fidei minaci in caftrismiliti haberipoi?

*^» Sed quum fumantes languineboftdi enfts ueftros afpiciam,quum P’'odigam uitæ uirtutem fpedator ipft amp;nbsp;bortator imitabor, tune omni ^*gt;di8 Slt; munerum genere cumulabo. Quæautê maior laus,qu£ ingénié JoHi premia unicuiep ueftru eftè poflunt,ep feruata patria, quam omnes ^finguli uobifcum fertis ^ Confiderate igitur uiri fortiflimi, quantum ’’^omêti hodiefit in uobis. Hoc prælio uidijtoto bello uidi fijmus : con ^wdoresjtum prüfens ànobis Amuratbis excutiemus iugum,tum pa pö^nquillitati^ perperpetuæin poftcrumconfiilemus. Proponite uo “'srnetipfis iugum hoftile,amp;ludibria uidoris amp;nbsp;fuperbos uuku^ Progt; Ponite amp;nbsp;iUud^qua frequentia omnium generu muititudinis proftqucn ^^änoftrorum confpedu profedi fimus, tp omnia uotorum Slt; bebry^ J^3tutn plena reliquimus,in qua nunc expedatione^coniu ges, parentes, “oerosep ueftros eflecredamus. Stant omnes follicitis ac pendentibus ^’iftiisjprofpedantes quem belli euentum uobis uirtus ueftra dederit. ^ffortunaenim nihil eftquodtimeatuirfortis.Pudetaliquamfortuna f^tfn,qua non in manu atep enfe pofitam habeatis,Dfj nanep ibi efte coir a fortunn^ beiieruntubiipfaquocp ftatæquitas. Veftrum eft igitur, ut conceptam ^*^niumfpem de uirtute ueftra fadisæquetis : quo numerofior hoftis, Jofpedofior laus ueftra,eo grauiores hoftilibus fpolps domum reduca. ^ftum enimuero fi quisep eft timoris fibi ipfe c5fcius, qui uires noftras ®^fioftiljs fama excreitus metiatur,amp; à quibus fitperatur numero,uirtult;» ^H^olt;^ fe credat fuperatum iri,hinG bona cum uenia faceflat, ne impedi '’ifiitum magis illum,epauxilium mecum traham. Reuertatur propere ïduxorem,adliberos,quemuidor pofteaexercitus domi intra muros äetedis claufum inueniat. Si uero ea omnium uoluntas amp;nbsp;corn unis ifte ^fttimor,exercitum hunc,nifi pudeat Deorü pariter amp;nbsp;hominu maiori DUSfirmemus copias,uel potius extemplo couerfis fignisabeamus. Qui ^h« nituu^ ^uim en hifcc legionibus in Macedonicis prefertim tutiflimis fuaptc na^ ^uracampis Amurathis prefedum timeat,indignus mihi uidetur eo quê gerit enfe,indignus aura qua uelcitur. Inuitus in hac parte orationis mo ’’orapud uos milites, nedum fortes uiros, led principes etiam forhum. hgitedum igitur priftinamexcitateuirtutê, generofos fumite animoSj omnium rerum refpedum,prçter^ uidoriç,uobis ablcindentes Cut cun (ï^aunouerboabfblua) morte folauincideftinate.Siuicerimus,omnia in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;

E pofterum

' t Ï B e' R^

voriittr uidis poßerum fölicia futurs uobi's crédité/ortiter uiflis idem erit malorunt tnors tnctloru ^ miièriaru finis* Hoc fi fixu omnibus deftinatumcp eft, fruftra me jam ft miferiarum ardorifte dicendi ulterius prouebit^qnquidem nullus acrior hominifti ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mulus pcrfpcdta uirtutis conicientia ad uincendum à natura eft datus,

Vix hæc dixerat Scandcrbepus.cü ab uniuerfo exercitu clamore da^ co,eins approbata fuit icntcnna^claracp uoce undiq^ conclamatii eft: pro perandum in hoftem,amp; caftra contra euna ocyus mouenda, ultrocp irru endu m. Vbi tandem cupidiflimorum militum animi,fides^ ergaopta^ turn tamdiu Imperatorem certo aliquo experimento comprobetur,con firmentur^ in pofterum uix dum tuta Scanderbegi confilia, quum tam prom pte corpora fuorum,hofti tanto ardore,contentionecp paftim ob^ qci ccrncrcpamp; uoluntatem (altem uitæ prodigarn landet, fi uirtutemno poftet * Sed neep uirtutê fins carituram laudibus,fi bic hoftis hæc optata tantum glorig materia ardentiflimis animis tune,tune daretur nee differ retur am plius, euaneicere parus mora,elangue(cerecp uiuaces fpiritus ib Ios,ac cocitata militum ingenia, ieneficre dilatione belli uires. Maximus Exftortrffio ubiep ftrepitus pugnam pofcentium multus ardor erat* Itafociös,itaiè mutuel (ld pu ipfos exhortabantur uiri,ita æquum quiiep fuum ( ut fit ) enfim, dexterâ gaum, alloqucbarur,amp; manus ad icftus aptabat,ac mille confumebat uulnera,ut forta^isui^ii- uifi iam hoftis fpecies ante oculos omniu obueriari uideretur*Tanto un diep tumultu miieebantur caftra,ut pugnantium fimilia omnia magis ^ pugnam pofcentium diccres,uelerupturumepprimum credcres auidu fanguinis militem fine duce,fine fignis,nullo diftiplinç militaris ordine, 'Ardor txerci yei ten ôté ftruato* Scanderbegus itaep quum eum totius exercitus ardo tfgj?^*’”^'^* ^^”^ cerneret,8cpque omnes fuorum ordines,omnem ætatem, omniuin , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geniaadidaccenlainflammata^animaduertiflret.Primüimpenfiusga!gt;

Liifus,tacira lætitia fingulorum feroces minas audiebat, fuperbosepüüh tus,amp;feroces fpiritus,ingentem molem irarum ex alto animi Cientes con tcmplabatur,certa nictoria concepts hoftilis rei förmam mefiebatupdo inceps contemnebst* Poftremo no fatis tutum uifum tsm iufta militum defideris fcdsri,tsrdsricp amplius * Vbi donatis illis facra Deooptimo pro uidioria alia uouit,alia peregit. Mox ad hoftem caftra mouens, que non longe abefifi certis exploratoribus nouerat. Déficiente iam fok in Cdßrd Seltne Dibra inferiore odtuagintamilliapaffiium procul àCroiaiuxta collcm dtrbegt in Di qocnelam dumofiim, uel uerius (yluam,dcnfiflîmis refertam arboribus, bramkriore. l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- t

caftrametatus elt* Ibi primu omnium cognito idoneo mlidps Ioco,præ# ftrtim qphoftem cum maximis copias aduentantê audiebat * Etutincru^ entiorem fibi eam uieftoria faccret,fiimma ratione obequitans prius ipiè ac perluftrans fingiila : Gneum Mufàchium,amp; Ameiàm cum tribus mil libus locauit,iuftos,ne prius exirent,^ fè totis fignis implicitum hofti,ct eruentatum utrincp militem nidifient, turn obfernato tempore, àtergo StreUdgemu- boßfumimprouifi erumpentes pariclamore80impetu, timidos exani^s marent,ac introduis codèrent* Barbari nÔ multîi tardati, uix bis diipo fitis,ad

^'ôSja4uoIarunt,8^ignariomniumnonIongc àCaftrioticoptjs fîxi’sfi# dßräbitrita S^is,confédéré» Noitri mox igmbus extindis, fomnum capcre ail}, ali) rort^m* ^ices excubiarum agere iuflfî» Turci's ex eo ammi magis audti.Qtiarc ac^ ^fis ipfi undicp luminibuSjturpes noftrorum tenebras dcridcbantjtigt; f^'dafilentia interpretabantur» Atqgt; quum fub ipfo ferme uallo ftrepegt; *^*^tj didis fadas'ep fimul odium explcntes,per totâ nodtem occurfabanc f^rtiSjingerebant probra.egrc abftinuerunt,quin caftra oppugnare ag ^fderentur ; At Scanderbegani temper filenrium obfèriiarunr^rcfpon^ Sifenffw« «»• ^■^nullum reddebantj^uis nô defîceretquod recèle refponderi poflet: üttmumii^it ^^'^decratcupiditasardorc^erumpendfquumtotcontumeliaSjtotin j^g’J“ ** ‘^ ‘^lûtiones hoftium ferre amplius non pofîènc,(èd imperatoris cdiéto ca *Ws taeiti fe tenebant^Barbaris itaq?, quod detredaret pugnam Chrifti ^'^us,animi accedebant. Properanteiam aurora,Scanderbegus fuos an ^^otnnia curare corpora iubet,ne fi pugnam aliqua belli Cut fit ) fortuna P’'æterfpemludificandolongiorem feciflèt, ieiunus miles uidus fame, ^Usni fola natura Humana uincere non poteft,fègnius uidoriam lequel ï^» Cibo igitur per ocium capto, alacres animis corporibusq; atqj *’'ïi'Ü,fpei^plenosècaftriseducit,quosibi quolt;^ ubi ftatim uerbares ^*^tfeaitura,enixe pro uidoria exhortatus eft.Dehinc üt prins nolceree ”üfti5uires, q? difcrimine ultimo tentaretjeuibus certaminibus equitiA j^ßru^isadt ÿsrupins ^ peditS pcriculo fado inito prclio fcaccingit.In leuö cornu rum Scandsr* * anufium cü mille quingentis equitibus,totidc peditibus locat.Difpo^ ^^i^ ’’^l^acautcm ita equitatum, Primo loco intcriertis quibufdam fagittarijs P^ditibuSjUt prima aufpicia pugnæ ab équité fumerentur, neep reliquo P^ditatui ad erumpendum, amp;nbsp;recipiendum ie ad Rios ubi labor polce«» nbsp;nbsp;- « ,

’'^bmpedimentoequeftrispugnaforet»MofesautêaDibris præfedus * ^*8 adextro cornu eodem tenore fngula peragebat. Extendebat amp;nbsp;ipic nbsp;nbsp;*

^^§ionum Inarum primam frontem equeftri turma, ita ut liber pediti ex ®‘’mi parte cxitus,ac tutus receptus foret,qüamuis no multum moments dfieri debuit ad Dibrenlès milites in acie dirigendos,ita ucl primo uel fc fnndo loco uel équité uel peditem loccs,ornnia tuta funtapud cos, nulv ^Liam fallit fortuna,nuscp fugit uidoria confeias manus, fc BC ordinem fgt;biamp;fortunamquocunepadfit,fortiflïmus miles facere SC trab ere fcc5 fonfueuit. inter iplacornua, acie uelutfinuata, medium locum Caltriogt; füsipfecumreliquis copias obtinebat.Ibi quoepequitummille amplius *nfronte difpofiti» Nam quum hoftis pedites nullos haberet,n5 lans tu«# tuniuilum eft,pcditatum primo furori equeftris procelle obijeerejuxta ' toftdemferméiagittarijappofiti,hosequitéfequi inbebat, quo poftteri# gaeius tutiores,necp ita hofti expofti encnt,amp; barbaro haud huiußno^ diquippiamtimenti,cruentioréfacerentpugnam» In ter hos Willos, iplê fUrnGeorgioStrefio nepoteferoci iuueneftationcfixeratfbi.Vtrinq? GeorgiusSirt Croienfisnominismiles,utrincpCroienfiseum inuentus circundabat» Be induftna nanq; ciumm fuorü 5lt; fpedator elïc, amp;nbsp;hortator elcgerat» *’' *®

B q Sagitta

LIBER.

Sagittarios mox relïquum robur peditatus,8^ feutatoru, ac haftatomm Giifum MMp agmina cum Aidino Giiei fratre (èquebantun Vranacontes prudcns chùiintelhÿt, æque ac fortis belIatorjCum cæteris equitibus extremam aaem, acfubfi^ de quo fupra^ ^,'ariorum munia obtinuit. luffi tamê pedites qui ante eum erant,ut qu5 prinium profilien tes fuos ex infidrjs uidiflèntjaç oneratû à tergo hoftem 8cexceptum inter cornua,mox patefactis ordinibus,uiam equiti darent, qui recens alio iniedo pauore hofti turbaret pariter feflumjCfderctep. Pedites ucroipfi iterum deniàti loco uelut fubÂdiarqjatep triarn milites, aciem firmarent,necp penetrari exercirum paterentur,donec certum ui^^ doriæ indicium,amp; irreparabilem hoftium forma afpexiHent, Itainftru^ daacieScanderbegus Rabat, neep utfignum daret ad progrediendum in hoftem unquam à fuis impelli poterat,antecp amp;nbsp;barbarum ipfummo re fuocompoiitum procedentê in aciem uidiHct,neindigeftum hoftem effuiè erumpentes milites inifandi ftudio ordine uiolato tonus exercitus AlyUdlficon ftatumindilcrimenaliquodtraherent. Alybaflaquum exercitus noftn temnit exerci formam contemplaretur,pauciores femper,pauciores, pcriculo propio êf”/^^”^^*^* î’^‘terans,deridebatordinemiUum,amp;pompa-niJ^ari milius adpro# pria funera tam compofite proceden tis. Vna erat Ottomana legio ante PugMutri^ alias audacius progreflà,inbanc Antefignani acriter feruntur.Barbari vf^(xcrcuus- p^Qx ordine tLirbato,antecp totius exercitus fortunam expedarent,uer3 fuga,necp ftmulato pauore, primo impetuufcpadftatiuafepellipatie^’ bantur, Sed Scanderbegus extemplo fraudem metuès hoftis,acinfidias ratus,partemequitatusimmifit,quiamp;fuorumardorem inhibèrent,^ in aciem quencp ac fuos ordines reuocarent. Idem S«^ à leuo cornu fadu» Itacp amp;nbsp;hi 80 iUi ad fuos recepti,rurfus ad pugnam parantur, iuftiori togt; tins exercitus dimicatione. Creuerantautem animi barbarorum, quod militem noftrum uelut ludificati elfent pauci multos. Renouato igitur iterum prclio Tanufius 8C Mofes hoftium cornua inter ft partiti,pugnâ acriter inierunt.Eodem tenore Caftriotus aftumptum ft bi agmen,cond Eruptie Alba tato impigre equite,aggreditur, Non tardatus ex inftdqs equcs,prius^ ^’^ ’' ^°“^copqs in noftrosirrupiflèt,hoftis maximocumulcuerupit:amp;ante quamdefcendiITentequiin campoomnes,pluraacextrema quæepTur carum agmina repentino pauore confternata, rclida pugnacaftris^,fu gam iam inde arripiunt,primi quiep inter noftrorum cornua intcrccpti, mediælegioniccdendi traduntur.Vnus erat cuneus hoftilis,quem neep dimouere poterat loco Scanderbegus, neep penetrare audebat, ita in eo loco uelut munimenta quædam feceratnumeroftor barbarus. Alybafta ibi ( ut mox apparuiteuentus) totius exercitus robore,ac fortilftmorum quorumcp armis ftipatus,iamdiu inclinatam belli fortunam fuftinebat. Aidinus quoep in mediaacieiam cunfta barbarorn cruorcrepkiicratje rocior hic ^ alibi Mars incrudeftebat. Nam quü obftlTus ferme hoftis nihil ftbi præteri^ arma fuperefteuideret,inferrum quo poterat acrius, ne inultus caderet, ruebat. Traxerat præterea illue 00 alios fortuna, atep infodix

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s E c V if D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lin.

infœlix belli error,plcrosqj cti'am auditus cafus fuorum ad foeps ferendâ auxilia impukratltacß quo denfior barbarus erat,co longior pugna,ma ^iscpambigua fuiHct,ni Vranacontes mox irruptione faCta, amp;^ uiribus panter animiscp recens feflb lam amp;nbsp;labanti hofti (e iiTimi(cuiflct,amp; quio ïluideraEreIsquiarum,haufiHèt. Segniorautem idcirco eques elt barbar: iumadortus,aclaborantibLis ferme fuis fuccurrit. Nam quum cornua ^traq? 8^ prætoriam cohortem ton's fignis implicita uidiflèt,ne fubfidijs omnibus acies nuda penitus remaneret,tutius erumpendi tempus capta 01t. Ad unuitac^ concifi funtomnes,prxtertrecentos, in quos inermes ^tndentcs dexteras,ac uulneribus propeconfedos belli iwre fæuire Ca^ ftrioto no uifum elt. Vidlriccs igitur poft hæcconfeda, legio nes, co beb ^dabore pcrabto,ad Scanderbegum ingentigaudio atqgt; clamore tendo ^antubi krta omnia inueniunt. Perfregerat nanc^ cuneum omnê Crob '^ofis niilcs,amp;ingenti édita ftragc,Turcarû ducem in fuga conuerfum la ^t^èqucbatur,ubiC^ languis amp;cædes,ubiqgt; gemitus moncntiû audieba Oir.Alij uincula captiuis inrjcicbant,ali) deformem truncum relinquengt; f^Sifpcciofumlmpcratorimunushoftiiecaputlèruabant. Diripiebatca Direptio «• ^plures,prouc cupidiora funt prædg mortalium ingenia. Itaqt uidor ftrorum-^’^omni parte exercitus tam præclaram uiétoriam reccnlebat uix ipfi ere '^ibilem ui(fto,amp;^ ingentem tam exigui temporis operam mirabatur.( pu gnatutneftenimàfoleortoadtertiamhoramdici) Cada funt co prælio N«mfri«flt;e« ^arbaroruad xxq.millia,ufuorü duo millia capta :figna militaria xxiiij. forum^a^u^ bx’uicforibus paucicecidcrc,uix cxx.feruntur, licct uulncratorum ma^ norum^gt; iorlonge fuerit numerus. Ita tam magna uilt;ftoriam illo diè Chriftianus Otlit iuxta omnium fpem atq? expedarionem,quum nihil defuerit eo pre 110,quod non folum inuitaread res bene gerendas fortunam,fedcögere 9oo(^ poftet,non tempus,nonIocus,n5 rerum omnium exadus ordo, ooniuftiorpariter,cademcpneceftariapugnandicaufa. Deducibus po fttemo,milite^,id aufim dicere: Leonum eo dieleones dudfores luiftc. Ltonumduéla ^fterani horum non minima pars fuit, qui cum pâtre quondam ipfius ra Leanest Scanderbegi militauerant,utnon milites,fed præceptores quofdam mb y,^^^„,. „^^ litiædcctoscredcrcs.Ita debellatumuidcbatur, fico uiciflent prælio,amp; militesfedpr^c fendhoftis animos fregiftent. Parta uidforia Scanderbegus totam earn teptores mdt* iliemnodtcmcpquictiflÏme incaftris tranfegit : manc uidtoria inflatus, ^‘*‘ ^daha intendit animum. Cruentum adhuc militem ad non minus gratu opus hoftilium agrorum direptionem alliciens his uerbis :

Piignafti hueufep mihi miles,pugnafti patriæ,nunc tua teeuocat mb ’•oXnunc propria inuitat fortuna. V ides late ftratas uirtute tua hoftium ^„^f^^’^ ItgioneSjrcceniès ingentia falt;fta,8d quanta apud me pro fudore hoc, pro grum hofliient nbsp;nbsp;,

^anguinc,pro his belli laboribus exhauftis uos premia expedient taciti diripiendum» krtaffis uobiS' ipfi refpondetis. Non faUam quidem expcdlationem uo feam quantum in me erit Jta Sd publica amp;nbsp;priuata quenq? apud me laus ■nanet,fi modo laude fola Cut nunc liceat iocari uobiieum) militu ingenia

E irj, pafcuntur

LIBER '

pafcuntuh Aliud nihil adeft hodie mihb quo fortes honorem dexteras^, A miïitum in« fed amp;nbsp;fi affati effent omnia amp;nbsp;manu ipfe mea darem uobis. Quid gratins S^quot;7^‘ lætiores^ ( arbitrio alieno ) accipere po£eftis,quam quod quifqt fna cif ptummanudomumouansretuleritC En iacet non longe hoftilis ager, rerum omnium opulennff mus» Prçfidio per uirtutêexuiftis,nunc præ 'A pr^id epu ^^am uobis dimifîàm,perfummum captateocium : amp;nbsp;quos nunc uidec knttUimd- hilares pama Jentiat late uicrores hoftile folum^quaridoquidem non mi nima eit hæc tam bene geftæ rei acceffo futura, Vt tarnen hodierno præ lioSlt; à me aliqua ex parteuos honoratos dieant mortales,net^ miles Utum'*^^^^* *^’^’^*^^^*^^^^’^^’^’^*^’^”'^’^æ^’’’^ fuent inbello uirtus ♦ Occiforum hoftium equos pcdes habeat fibi,amp; omnes équités eile iubeo»Lxri nunc igitur me ad hæc duleiora perfundae militæ præmia fuperis bene iuuan ^xpeditiius tibus,lèquimini» Adhortationem hanc miles iampridem intentus damo fiiateijiiitss' J.Ç unjfcyjfK^ proiccutus eft » Ruunt omnes in partes^nullo diferimine habito,fineordine,fineduce3 contemptuac negligentia quadam ortaex re ( ut fit ) bene geita. Scd cautus princeps nunqua lans fortunæ fidens, diftulit eoufep defideria fuorum, donee miflïexploratores,tut2 omnia ab infidrjs nunciarunuTurn libéra populatione permifla^eßufus paflim eques hofiili terræ, agreftibus bonis, pecori, ipfis denicp arboribus regt; - centiinflatus uieftoria infultat,nulli rei parcit,cui ferroaut igninoceri pofîèt^præterquam fcxui,acætati, Præda undies eacontentione ageba^ tur,ut alter nue belli tumultusacpugnantium plena omnia uiderentur» ÏSTon quenquamuulnera tardabant (plures nanq, amp;nbsp;eorum qui faucij excenèrantprælio,eacupiditas traxitjEuanuerantrecentes fudores uM tilHuifds du« ris : non labor ullum,noii oneragrauabant : nulli copia (altem (utft)ba cum nerdtus ftidium faciebat. ha maftior miles quædâ quæ ferre no potuipreliquit, Scanderbegb q^^j^ ^p^^ lætior tulit. Quumfinis populationibus datum effet, 8^per

agrum hoftilem ad ütietatem ulcp ficuitum,Scanderbegus fignum pro^ ficilcendi dedit, onuftus pr^da miles,nullafadfa mora,ingenti gratulatio ne (èquebarur.Dcridebant duces ignauiam fuorum,quod exfortifiïmis tx fortilJimis beHatoribusabadores pecorum, 8ó ex Albani nominis propugnatori# itllatonbus bus,ouium cuffodcs fadti effent,aceufiabantq; ultro nunc hos,nunc illos abuaorespc= altemis cauillantes uerbis. Quid fii Alybafia cü fraóri exercitus rcliquijs Xc^^X' ^°® ^^’“^^ nunc exaliquo loco ^fpiccrepram fordida trabëtes impedimen iü. ta,8ëauari præmiamilitis 7 nonne puderetmagis magisep eum tampu* dcndi uicfons C amp;nbsp;crebro fuorum ignauiam increparet, quodabbuiub modi fuperati fucrint,8ë bellicam landein cefferint uobis C ha iugi laetitia feftiuus miles per multipliées locos can tu s q; mæ/laborcs leuabat, donee caftrorum (riorum euftodias pro uallo prodeuntes,ingenti clamorefalu tarunt. Node dia in caf! ris tran(ada,uix dum fans certa luce,Scandcrbe ^edeunt uido pus uafa coUigere iubet,amp; ad regiarn urbem Croiæ cum uidore cxcrcigt; wrk/w^'^*” ^^pergitire,muhitudoperuiasomnesaffuGuidorestu publiéeomnes ƒ“’ turn priuaumfingulos appcllabaqprædpnagnitudincmquifq? admiras batur,

btur, noui équités uix a luis cognofcebantur, gratulationcs factee per •Quitos dies,amp;laureatæ literæ,ac figna quædam militaria ad omnes Epi^ Ldumu lit» *1 regulos mifla, alia aflixa templis funr,ex quo infignis iam illc annus ea ''*’ pärtauidoria erat, multo tarnen infignior futurus illaChriftianaclade ad Vamam accepta,fiib idem nâqp tempus quo hæc in Epiro gefta hint, Pugndidva. Eungari cladum omnium antiquarü,ac recêtium obliti arma, bellumcp «lt;*quot;’ • aduerfus Tureas fumma ui parabant. Ita no contenta tot fpecflaculis for ^unaieruatos nuper,ac uix refpirantes prioribus malis homines ad fune ftioraéuocabatpericula,amp;inftatutu lampridem dilcrimen fuu quen^ ^tumrapiebat» Vladislaum itacp regem,cum omnipropè Hungaria, ^oUoiiiaqp,adidcertaminisinftruó:um Iequebatur,amp;Julianus Samfli luïidmsS^A» Ongeil Cardinalis cum militibus crucefignatis eam periculi Jortem tam ^ (^‘frdiM» fupide,quamfortiterltibiturus» Aderatamp;cum Vaiachis fuis Hunnia^ dfs,totius regd exercitus duótor.Mouit tarnen omnes in tanti belli appa ^^niScandcrbegi fama,recenscp dc barbaris uidtoria,maximum rati nó ’Herementu folum copiarum, uerum certiflima fore tamdiucupitæ rei ^pf^jfi ipfum cumcxercicu fuo hoftili adhuc Janguine cruento Hunga?

'‘tóbelli apparatus habuiflet. Qiiare Jummo æque defiderio omnium, ^f’$celeritate,quam amp;nbsp;ingruentis propè mali fpecies, amp;nbsp;res quæ iam in? dquot;uidebanturdubiæfuturæpofccbanu Literæ adeum in haneJenten? P^m datæ:

Vladislaus Hungariæ 8^ PoUoniæRex, Scanderbego Alkanonim iHe^^vUMi prindpi S.P.D. Oiftuhe for tafle in hoc tempus Fortuna feram iflam Li p^nnonum ^Mulationem noftram,quo non tantum hodie tibi ob recuperatum fee ^^gquot; ^'^ ^ ^fiter imperium,fed pan eriamprudentiafortitudinecpdefenlumdupli* ®'’^ ^“'”‘ ^’rciprofpereeuentugratularemur. Etgratulamur itaeç nee tibi tantu, iifriinietiam Chriftianis omnibus,quod tanta fit benignitate Deum per *^n:utem nunc tuam rei Chriftianac acceflio facta.QLiandoquidem non •Minima iemper inter caetera mala noftra clades ilia ducenda fuit Epirotin ‘^gentisamiflîo/Quuminiquisfiiblatusfatis Iohannes Caflriotus pa

tfriuus princeps ( ut audio ) de omnium animis optime meritus, neq? ti i^i in aliéna degenti poteftate regnum auitum filio tradere, neep aliter, ab ^uratheoppreflus,imperiofuo confulere potuit:Et uiueret utinam luncfodix eo nato parens,qui omnium fuperaflèt fortunam,fi te ante ui diifet,quam auitadifcederet,Ita unus plane uidcris mihi ( pace omnium dixeriin)hactempcftate princeps ficut omnibus animi corporiscp bo? '^’sjcadiuino quodam fato præditus,cuius aüfpieqs non folum tuta im? pofterum omnis Epiroticæ terræ ora futura fit, led cuncti præterea po? pdiacorporeMacedoniæimperri nefarioOttomanorû latrocinioiam pndem direpti in antiquam formam iuris ae ditionis fuç redituri. Quid ^nim( utcætcra taceam,quæ amp;nbsp;apud barbares uel puero tibi olim tanta ■ndies creJeente inuidia maximû nomen prodiderut) uictoria illa (pecio? “UsCquanuper AlybaJîàcu tôt copiés cæfü,fugatocp partam tibi ingeti E üq admirai

LIBER

, admirationeæqueaudiufmus,accrcdidimus,Scd adeft nunc Scander» begi Drjs agcntibus,qui te exado quoda confih'o in hge difticilima tem» vier gloria ^.^ Chriftiane Reipub.referuarunLmaioris penitus o bi ploriæ mate» niatcria W T o n r * a » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

setmderbego na.bubdt occalio contra Amurathem omnes ueteres nouascp tiias actu fugMndi con orum iniurias ulci'icendi,nec priuatas iftas tantum, fed amp;nbsp;publica id ge» truAmuraihë Jius mala,atcß tot oppreflæ, ne dicam extindæ iam fidci ludibria.Sicutn uicHoreexercitu tuo ifto nondum defperatis rebus nofths adefle udis, Inuitantteadhoc omnes Hungariæ amp;PoIIoniaeprincipes,acuirifor# tiifimi : inuitatlulianus SanAi Angeli Cardinalis,cum pqsiUts Chnftia næ iaiutis militibusjiamdiu nobilcum in armis inftruedus ; nihil prater tuafignacxpedfamus.Qiiamfinuc oblatam ultro à Dips immortalibus occafionem non repcis,dcbdlan pofic penitus palam omnes aftirmanf, expelli^ Tureas,amp; à tarn diutina Europe poflefhone deturbari. Omit» tendumitat^ hoc loco apud te omneadhortationis genus cenfeo pro ca LJfrt«» nbsp;nbsp;çauià,quædefenß,lalutem,Iucem,libertatê,omiflaomiuari horreo quæ verißbua fen f^rat» Satis nos hueufqp tandê deièruiuimus Chriftiani,conflagrauimus tentta, utinam iam omnes,dum nemo incendium ad iètraiedlurû putat. Quid de Græ Gxrmanin hj conim cernimus,quantum deTribalIorum imperio f ladurasdémuni à»f»duquot;^”^** ’Pl^sï’^^^as,totc^ exhaufta aeVxhaurienda indies maIa,quisrccenfcatC Qiiisfortifîîmos principes Hungarici impcrp propugnacula,pcroês States amiffoSjô^ tôt ualidiflîmos exercitus eodem funcito belli fato ab» fumptos, ac occidione ferme occifos f ita ut nulla fit in Hungaria iam domus,nulla matronaludus expers. Audiuntliçc Chrifliani principes, nec mouet ullum mifèrabilis iociorû fortuna. Sic nos udut piacula quæ» Engfmw pd= ç|jfo luendis omniu periculis hofti paffm obieCtari patiûtur ♦ Vnus Eu ThilippusBur g^”^ws Sandiffimus Romanærei Prcful,amp;Philippus Burgundic dux, gundia dux- affliéfæ fortunæ onus no detredarunt Alter Iulianum hunecû preelard nobis militeadiunxit : Philippus clafièinftrutfla, amp;nbsp;in Hcllefpont5ufqgt;

' mißa,Turcis.tranfiiü,quantüiniploluit,fortitcr prohibuit. Alianunc nobis Ipes propinqualubeft,auxilrj optandi : quare ultro nûc teadtam neceflarium bellum cuocarc,tum uirtus tua in primis cognita fuafit,tum rerû omniu noftrarum periculum diferimenq; coegic» Cfterueuigno» retnemoj^idnunefis incÔmodoacturus tuo, propter recente adhuc domefticarum reru tumultum,amp;uix dum pacatû nouiter redempti inv perq ftatum» Id te moucrenon debet,cum amp;nbsp;tibi praeclanfiimum nome baeexpeditionefis pariturus,Ôt hoc preiens bcneficiû apud minime in» gratos, animos fis colIocaturus.Quod enim prior tu hodicpi ceinte no lira dignitate^ feceris,id nos pro tua lande,et imperil incremeto femper faciemus. Vale ex Buda regia noHradij.Nonas lulq Anno Mccccxliij» Alybaffi iamad Amurathem (licet plurcs cum dadis nuneq præcef» fi rient ) fraéli exercitus reliquias traxerat.Grauiter eum i eprehenfum fe» runt ab Ottomano,quod nequaquam credibile diccbat,tam ualidu exer citum pene dektü,fine aliqua uel ignauia eius,uel temerario in fortune ri committent

committendo conHlio, nunc proditum fuiflè exercitom, nunchoftium Amuratlxt infidijs oppre(rum,ob duel's uecordiam clamare,nunc in conicrenda ma igmuu arga nuaitioreiTilocuhoftirdi(flum,undeficfaciktancafuorumftragcs gdi^ '^ Atyialfam, ta effet. AlybaHa licet holbum fe infidqs præucntum,quç prudennflimü ^^^^^^^ ' ** ** fluency fallere potuerint,ncgarc non poflèt,excuGre tarnen fe, in airjs mi Iitumfidem implorans,nihil in eo praeter fortunam reprehendi pofte,nó otdinem,non difciplinam militarem,non dueem militi, non militem du odefuinè. Nonaciem iniquoloco Iocatam,nÓ ècaftris importuno tem porecdu(ffam,nonfugæmemoremfuiflè,nificaftris abholde direptis, ^hlute penitus in armis defperata. Sed experiretur iterum forcuna eins montra Scanderbegum5excogitanèfèuiam,qualuétuofam earn uiedonâ i^ieffetfaeffurus.Mouebantiam Amurathem uanaAIybaflæ uerba,ôd ttaiori in Seanderbegum ira concitatusjubebat dekÄum procinus fie;# fijinftaurari^ eius exercitum, ni Satrapæ, ac Purpurati eins, Calybaflà pt^fertim^cohlia ilhus,amp; animum eo labantem reuocans, aliam belli mo IfniinftarediceretjBpiroticam expeditionem tuto ÔCdifferrfamp;fomitti Poff^Nune Hungaricos inhare tumultus, in quibus curâ iphus omnê Qgid Sri^/fj* ^’^haurin debere conduceret. Allatæ interim regiç literæ,mouerunt ma^ fgt;(if:umdua» ’“tieCafdriotum,necp belli un^ aut iuldior caufà,aut pukhrior materia ^“^ ^j^p^ *“amp;cft: tarnen ne quid inconfultis his ageret,quorum maxime Opera in auKiho ferine S^rendis rebus ufurus erat,coacdis ordimbus optimatium luorum, frè^ do vUdisUo ^tienti confilio regias literas coram illis kgi iuflït,ubi nemo omnium efd f^è^^tifcrtt* quot;tüentLis,qui id bellum reeuGndum (èntiret,quum accendcret çque cun ’^osingentibus irarûidimulis,amp; pauidas fermé maioris cuiufpiam mali “toitesfollicitaret tanta indies crefcentis Ottomanæ rei magnitudo, amp;nbsp;■Concret fingulos mikrabilis reru Ghrildianarü flatus, amp;nbsp;inui(fla quongt;

^311 Hungarici imperif Fortuna,quam fi opprefliflèt Amurathes public puUicü,prlM ^w priuatumi^ quiiep fibi fatum ante oculos proponebat, quum nihil turn [uturn' fotetuf^ uirium,quæ melius tamdiu inclinatam rem Chriftianam fufti^ *tn'ent,amp; datum tot uiédorrjshoflem tam ^temo bello,paricp odio repri ttfrent.Spes præterea hominum ita profpero illo belli euentu auéta fue^ fît,ut traderent ubieç fe ea fortuna ufuros, quum neep dueem, neep ho:# fttmfïbi^fed locum tantum mutandum cernèrent. Conciliare poftremo fibi potcntiflimum ea çtate regem,ad plerafèp fortunæ amp;nbsp;cafuum huma;« ^oruni uarietates,unufquilcp uel aperto uite difcrimine cenkbat.Deaiv Gilijs ita^p dandis fine uariatione deer et urn. De numero militu, amp;nbsp;quan^» “ ^** “ ^‘tatecopiarum ducendarum uariatum aliquantulum, amp;nbsp;confultatio ad '’offèrrafla.Multæ hincinde didæ fuere fententiæ : aliqui quinep millia '^ilitum,alri olt;flo,pauciores plures decernebant : neep exhauriendam ar J^'sprouinciam,quum omniabe]loardcrcnt,2lt; adhuc forfan infenfuS 'loftisin 11 mitibusMacedonia:effet;neep depugnatum crederent Aly^ baffafemel uieflo, Amurathis neep uires fra(flas,neep animos ulla ex par^ ttdiminutoSjkdfritatos magis. De Scanderbegi quoep profectione du

bicatum

L 1 E, R

DeScinMe bitatum ànonnuIIiXadumep ingenti contenrione auxilia tant« mitten^ giprofcLitone da régi Jpfum fine multo fiiorum incommodo,ac ddèrimincrcru omni ^ubiutur- ^j^^^ uix dum firmati regni, curam reimquere no poffe Maximum fore domijmilinæ^jfi opus fit,in eo momenti, nefcire populum Albaniialij parère princippaugeri mdies omina,florere præfènti eins confilio,abfen tem plenaommafqualoreduium,amp; lugubri quodam fitu ammorum ogt; mnium generum multitudinis habiturum» Scanderbegus quamuisni^ bil erat de priftina fententia mutaturus,cum tarnen neqj bis de profedio nefua,neeiuium amorem,luorum^ bemuolennam fpemere uidcretur, diflentire palam poncpncqi illis de paudtate mihtum contradicere,ne in uitos ad bellum alienum trahere,8C periculi alicuius autor eflèuideretiir, tacendum fibi tune ere non minus communi,^ fua, efie duxit .Suftulit tarnen eas omnes contentiones,lèdauit^ tot uno tempore motus animo rum, auditus turn Pauli Duchaginifermo,amp;cocitatus in primis, amp;nbsp;tan

toprindpedignus»

OwfioPd«fi nbsp;nbsp;nbsp;Quo firn genere uobifcum orationis hodieulürus,Pnndpes Albani

g«H£pirsn-^ ^‘^quamueftrumfententiamiturus,expeCtatisomnescupidisfortalTe animis,fed fruftra id quidem,quum neq^ ex Scanderbegi, neq? Epiron^ Leg« Cond!» ci imperq dignitatemihi quicquaelocuti uidemini (cum præfationeho crumutliiere j^qj.,^ ueftri dixerim ) licet primcfintle^es concïliorü,ficutlibcreIoQuf» loetiiedijitiba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t . r i

tienter audicn °bita patienteraudiendhQuoniam(quantum ad hafceHunganodo» A- conftiltationes attinet ) illam ego ^ probatiorem longe fententiam dice«’ rem,8(acquiori animo audirem,quænullum penitus régi auxilium ac^ ncuii^'^^^* a*^uiflèi^fèduidnainccndia,pericula^ abena domefticis malis,acpro^ prijs neceffitatibus pobhabeda cenfuinct. Quid enim magis ridiculum, quæfo,^ nunc odona millia hominum,nunc quinc^,nunc paucioradi jjjjg plaçât;)atj fanti ßjif molenicomputariàuobis Cquafi tantaconten ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione potentiffimum regem ad ultimum ferme certamen earn militu pau

dtatem ab Epirotico nomineexigcrecredatisfSequetur is miles Scangt; derbegum in Varnenfes campos $ ubi totomnium publicis èC priuatis uocis expedatur.Videbunt tot proceres Hungariæ,amp; Cbriftiani exer«« dtus dueem prindpem udtrum, quem tanta ubiep fama præccfiît,non cum aliqua exercitus fpecie,fèd quadam potius prædonum fimiliori ma nu ècornu fuo prodcuniê.Nancp fi ( quod Dij omen auerrant) uinci ib lum contigerit,uidum meritoaduerGsfatis hoftes irridcbunt,8(fuima gis,quod in alienis locis eum hominum numerum duxiffet, qui uix dolt;« ÄperfondSc mi eflet tutus. Vidorem modica laus,minora manent praama. Sed mit tendaafius auxilianouocofilrj genere bortatur,tcncndüdomi Scanden’ begS, habenda duium rationc, babendâ multitudinis inconditæ, quæ ægre akerius imperium fit paffura. En co iam uertitur emnis difputatio noftra Principes ( ut nunc dicebam ) ut aut denegetur omne penitus au«* xiliumregi,autaliumuos animuminduatis.MittcmusfcilicctHungans prseclara hxc belli præfidia fine Scanderbego,in cuius nominefolo plus cftiUis

s n C y U D ^ s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lix.

fft nil’spræfidq futurum,^ fi omncs (ècum nos habeantcu conihgibus, libms^ noftris,qucm prgapue inuitancomnes,quem finguliexpofcut. A prafiJ-^i fi ^ttanius igiturji qiu(quam cft qui proficifci uelit » Non poteftis dues ^‘ ScanderU. *^ociofineScandcrbegodiemunumtrahere.Poteritarmacusmiles alie ^°\^ quot;* * '’îfequi aufpicia f Non donïus,non patria tuta fine eo uidetur uobis, tu ^^sent inalieno (blo miles proculabaHuetolmpcratoreCQuid igitur ®§fndum Cabhorrent Hunganam copie ueftr^ fine Scanderbego, v os P^fneamor acciuium beneuolenria mordet. Illud non uultis,hoc no po *^8 Principes. Oportet itaq? uos aliter animatos eße, fi Vladislai defîgt; ^^üni nÔ reipuitis.Ego amp;nbsp;maximum deledum,quo celerrime fieri po^ ^fftmodo,habendum cen(êo,amp; propofiti belli occafionem fuicipiendâ, '’^f^forniidandum cuipiam de patrie fiatu,quûalps nuncOttomanum quot;^perium diftineatur cuns.Vidoriam præterea indubiam ex huius prg I^fuentu quis non audadrer fpondeat fibi C nifi cui fuum ita edodum in S^nium pauorem facit. De Scanderbego uero idunum nemo ueftrum '’^§auerit,facilius uos inuenturos uirum, qui ciuibus ueftris in pace, amp;nbsp;•^•■e reddendo,^ ferrum tenentibus militibus,pracht. Sed ne ad hoc ma

§‘’gt;ficatantum uerbaattuliHc uidearuobis,eccecum quinq; millibus ar PduUDuchd» '^îtorii me ipfum Hungarico bello pro Chrifii fide in primis, 8ó ueftra 2'»' pietés er ®^niu,ac Scanderbegi dignitateoffèro,amp;fiitaresferat,deuoueo. Mu-# ^^^^ ^‘’‘’* ^uitrepente omnium animos eu acris Pauli oratio,amp; liberalis promißa °pfra,tum magna uiri autori tas apud omnes Epiri principes, amp;nbsp;Scatv nerbegum præcipue,qui amp;nbsp;ipiè omniu primus in earn ièntentiam diiee^ '^^ns,Iaudare tuc palam eum de omni ada uita, amp;nbsp;ünum iUa die uere pro '^fcoreomniumloquutufn, fedieem diditans rem Albanam, fi multos

^‘us propofiti principes haberet. Erat hic Paulus ( ut retulimus) tuc Epi PduU Duebd» *'*nonignobilis,nec^ pcenitendaruuiriumregulus, religionis preterea, g'^ ‘^'“* ®^adiori quoda inter cæteros cultu maximo in honore apud ocs, prgcla ’■3illafamiliaortus,exquatotbcllicofiflfïmi duces procefiere, Nicolaus nóWd»-pf^fertim Pauli filius,qui in bellica laude paternos auitosep honores Ion chdginicele» §fluperauit. Huius extat adhuc inuide uirtutis, ac no mortalis ( ut ita di brcfdHum' ^ïmjdexteræmonumentu illud in Peneropoli urbe Thracian,quænuc

j üulgo Preferem ab incolis dicitur,ubi affîxçreliquie hoflilis fcuti,quod quot;1 prælio quodam recenti hominu memoria eodem gladrj idu ita tranP iierfum{ècuit,utamp;pugnantisbarbari manum inutilem deinceps bello •■ddidcrit.Nonabreuifiimeßhoclocoparumper à propofiti negocq ^nore diuertiße,üt Slt;^ patre laudatiorê in filio oftendere, amp;nbsp;tam infigne tónbeinus edaci obliuione,ac ingrato filêtio no aboleretur. De Hunga j,jj^^”^^”^g ’■idsrebus curaomnis aepoteßas ad Caflriotu delata, agerct, iiibcretcp goddeSfuUdn oninia,quæèfua,generiscpEpirenfis dignitate, utilitate^cen(èret.Q.ui dum comijjx^ •ifdiutius Vladislaidefidenu ineareru neeeßitate remoraretur, anteep f^du aliquod de habêdo dcledu propofuißet,regiü nunciu traditis hu bfce generis liceris,moxa fe dimittit,maximis itineribus proficifci iubeu

Scandera

LIBER

Tomi ücrdrgt; nbsp;nbsp;Scanderbcgiis Epiïenfîum princcps, Vladisko Hungarian ac Pcib^

r« c^'rcfpcn niæRegi^S.P.D» Accept literas tuas teia^dcfiderioq? panJnuidiflinic fio scanderbe Regum,quas quum in maxima ducum meorufrequentia Icgi iufliflem, VWwS”* ’''‘'‘^’'O omnium eft auditus,qui tarn iufti belli occafione à te obbtam jion ultro adeunda ccnfcretJta amp;nbsp;publice omnes,amp; pnuatim finguli dicere, gratiusquic^hodieaDqsimmortalibusfibitribuinon potudfe, epnt amp;nbsp;optimu rege aliquo fibi no ingratoru animoru officio deuincirent, 8lt; rei Chriftianj fimul ta oportunâ opera preftarent. Gauilus fum maxime ipftin ea meoru uoluntate,rû tua in primis,tû comuni caufa, quinta ang matos pro Chrifti fide,amp; affetftos tibi milites noftros, amp;nbsp;omniu genent ordines uel fine ulla adhortatione mea uiderim,quan^ quis nifi Dip pa riter óóhominibusinuifijs tarn iuftiftimu bellu recufaucrit, ut nullus fit religionis pudor,nulla comunis periculi ratio, pro co rege,ad que ^ to gnamus Chriftiani,cpuiuimus,q?fpiramus, cploquimur, unicerderre 8dpoflumus00debemus.Quisn5armalibens ftimpftritfamp;inapcrw etiâ ruatdilcrimê pro Hungaric populis,quibus tanto malo fangumeq? per oes states Chnftiane klutis delenfio ftetit,qui uel ab ipfis propeineu nabulis pterni hoftium noftroru hoftes, Chrifrianc file dignitati iam ingt; Seande^-ieg de deuoucrut. Vtinam udlet Deus Opt.Max. Vladislai, utpolîcmiple eperam fuänf ad hoç prpclarû bellum nbi tantûafferre uirium,quantûfum animi6^01 fen vlidiiiao piditatis allaturus,non iaccretdiutius fortaftcin eofqualoreEuropa,ab impio opprefta Amurathe : non uelut piaculo quodam alioru fumarent Laßicfc^äBa totiens Hungarico cruore Bafilienfès ac Varnenfes campi, Sf Epirotico fiitaauâsdiHa Gnguineomnis Macedoniëangulus. Perqmusiam cmncs,dumquift^ Ph^r r^^ ^^^ tantum natum exiftimat. Bed quid nunc ipfè mecum has inutiles àtïnfuhs P5ti querelas iado,^^ nequic^ conqueror C Proledo net^ uirium me mean! poenitet omnino,neq; fi fccundis Dqs acies tecum mihi ad tam fedix bd lum coniungerclicucriqfortunpnoftrp Chriftianu nomen ( ut arbitrer) un^ peenitebit» Ad ea nanep xv.millia militum,quç in Macedomefini# bus nuper Alybaffam fuderüptotidèadqcerc in animo cft. Cum quibus ^primum integrum fuerit ad uos iterarripiam,fignatua in omneeuen* turn ftcuturus. Vale. Ex Croia,pridie Nonas Sextiles, M.ccccxliip

Scdnderltgco Datis ad Rcgêliteris,ipfe toto animo ad delcdtu faciendu ft couertit. fenbu exer^ Copias quas cotraAlybaftam habuerat,primü omnium iubet inftauragt; atü Uungaro j-gniulti integri quoep abftinereab eins belli apparatu,nihil prohibit! ab mitwinrw’ ipfojitanecp inutilialicuius,^ omni uoluntariorum opera ufiirum ft ad earn rem ftatuerat* Dccrero inde per prouinciam interpofito,mox deeë millia hominum fcripta. Paulus quê nuper in concilio uerbis declaraue^ rat animum,fadlis tune pulcherrime aperuit. Nam procedens inter prigt; mos,qLiincp millia IcÆlîîmorû militum,iècp cum illis Scander bego rragt; didit.Tune domefticis rebus,acprouincialiü négoces prius cepoßtis, omni recenfito exercitU3Caftriotus ordines diftinguit,ac diuifis,utopclt;f r^precium uidebatur legionibus,fuos quibufqp dudlores dicit, uelut iam indebtlluni

'‘’de bellum Hungancu eflet aulpicandum» Deinde pro ui^oria fuppli^ suppUcâHoa jïtiones ab omnibus fatflç.Nunr^ ab Epirotico bellicofiori magis,^ re fn^^tfo « ''giofiori populo toc precibus Deus fatigatus. Ica ab icuro excra pacriam ^°^^ '^Hitenullis uocis proredicu parfum» Sic diuims humanise^ rébus rice Pft^fliSjabftracflus à pacria miles,alium iam fibi animum induerac» Sola bungarici belli,fola aflucefae foedi nuper in fanguinè hoftis fpecies ante ’’cnlos obueriabacur. Magno icaepgaudio iam Myfiæ fines incrabaefi^* §'iifer3quando uel forcuna immicis,uel immocus fatorum ordo,uel fup^ irlt;foD»pa^ fcoquidem propiorapudfuperos fordium Chriftianorûindignitas» g«lt;lt;«co«gt;’lt;« jnius hominisperfidiamexcicecadeaomniaimpedienda,curbandacp, ^“’'quot;'”‘ ^fi’iiul perpeeuos Hungaris Iuótus,ac cam infignê cladem nomini Chri

^wno infligendam» Erac hic Georgius Vuchouichius, de quo Ia?pius Georgiutvu '’’'^ntio fada nobis eft, cum eins prouinciae princeps Defpotes Seruiæ ^^^^^'^‘J^^^'^^ *’d§odidus,icafumpcouocabulo,m'r(fiquicqua iftaad bonos mores pemidesHuit P’'odcncnc,amp;corporis decore,ac maieftaceoris no uulgari,facundia ue^ gmt.

^^jatfermonis grauicace,fi quis alius uenerabilis,famiiia nobili, ueeuftiG ‘'•^aepjæcace quidem proueda» Religionis aucem amp;nbsp;fidei ( ne id Iceleru ^igt;somiccamus )negledor,uc nullus fermé deoru cultus in pcrnicioiiffi^: ^0 hominis caderet iw^enio,æque 8C Chriftiana praecepta, èC Macome ’’'ædii leges fpernebat» hemel quum diu poft hoc Varnenfe prælium no •^^genanus lénex, Meumethem fiigiens,in Hungarian! ad auxilia peten ^aüeniftèt,agentimultalécum deChriftifide,iohanni illi Capiftrano iofcrfn««C4

1 '’dpodinè fertur,Laqueo citius uitam finira perfnaderi fibi pofte, quam P‘ft’i'^gt;^^^' quot;’ibutas patrum traditiones relinquere : fic^ abqftè è confpedu itérant ^^'^f?pius,mallefèaciuibus luis infedieem principem,quamdclirum fc^ ^fnidici. Is igiturTurcarum tune enixe partes fouebat,turn obcolloca ^^m in matrimonium Amurathi Cathagufinam filiam,tum propter odi ^'^m Hungaros, lohannem prælèrtim Ttranfiluanum » Cuius quum iohdmtt ®peraolim (ut in liberatione Scanderbegi fupra retulimus) contra Amu rnfifiluMut» ’■atl!emadiutuscftèt,amp;inregnumrcftitutus,quaedam Seruiæ oppida, ^lîæHunniadcs in uirtutis mercedem retinuerat,non reddita fibi, equo ’•iimo perferre non poterat» Qiiare audito Hungarici belli apparatu, ^ Scanderbegi aducntu,cranfitus ei omnes, uias amp;nbsp;itinera præcIufitCona tüs eft ncquicquam Scanderbegus monere per nuncios Defpotem,amp; Ie ®lt;oribus uerbis agere.Ne malencio præoccuparetlè, quando nulla fub^ cHètiniuriæcauIàjamp;f hofteuelletexamico,uicinocpfimul,amp;totiusHun . gahæjSi Epirotica in ft arma follicitarc,à tergo,à fronte hofte omni temlt;» porehabiturum,nifi nunc ad ft cum Vladislai copiés iungendum, liber hgionibus fuis patcrctaditus,nepatiatur grauem aliquam iaduramreï Çhriftianæ,quæ amp;nbsp;ft panter cum omni imperio exhauriat» Dum tant« life cum amor Amurathi conciliât,Eris amp;nbsp;generi perfidiam,amp; Hunga^ forum bénéficia expertum.Quum nihil prodeftent hæc apud perditum hominem,nec^ uUam nifi in armis fpem erumpendi cerncret Caftriotus,

E quamuis

LXII.

quamuis moleftum crat^S^ periculofum uidebatur ïam indé belli labores ordiri^qui recentes fuorum uires aduerlus regium feruabat exercitum, uiam tameferroaperirefi polTet^pulchrius eftuifum» DumficinMyflï^ fi nibus irritatus Epirenfis exeratus per multa incomoda moram trahir, amp;nbsp;Scanderbegi iter Defpotes tardât magis ^ impedit»Erupillet enim tandem,quamuis non incruento milite, amp;nbsp;uicilTet omnia pertinax ducis uirtus, Vladislaus interim tu literis Scanderbegi crectus, turn magis falt;= to trahente ductus Valachia tranlmifTajDanubioc^ fuperato, cu copijs Chriftianis Varnam attigerat,ut inde per plana locorum innere faciliori in Romaniam fignis infeftis pergeret,campeftris is locus eft in Myfliçh nibus ab alia parcefitus,nobilis iamdiutot exercituû ftrage,8éinuifuni uelfortiftîmis bellatoribus lblum,Âmurathem tamêcum hoftilibuseo^ pi] s interim Hungarus alacribus animis,amp; mge ri cupiditateexpedabar, nullo loco faris temporeue detredaturus pugnam,ubi hoftis facultas ad eftet. Turcarum exercitus fegnior aliquantulum,præter fpem omnium Chriftianis occurrit : nam quum Amurathi Græcorum,amp;fuorû etiam,

qui in Europa manebât,fides lufpeda efîctjexcrcitûcx Afiatico milite co parauerat : ftd quia elaflis Romana, Philippi^, freti traqeiendi fpem abgt; ftulcrat,diu inops animi trepidabat,magis^ confulebat, donec Chriftia ni qu idam ( fi uera eft fama ) ea Ottomanum cura exoluere, poUiciti natif bus fuis, accepta mercede,copias in Europam tranfportare, fietp in an* Proponf/î- vi gufto quodam loco,quod inter Proponcidem,amp; Euxinum pclagusfpa àeÿli-W4-c»i2 ci) interiacetjEuropam ab Afia dilcriminans,Afianus tranlùedus eft,au reo nummo à fingulis uedori tradito, centum millia fuifteferunt» QuH tamimmenfiscoprjs Amurathemaduentare fama præmonuiflèt, Vb^ dislaus,cætericp auxiliary principes de fuga agere cum fuis ceperunt, Si Aduétus Amu dum integrum efîèt,confulendum làluti omnium,barbaro cum ea multi nilbius- Vnius tarnen Hunniadis lèntentia uicit,qui per maximum cotemptum hoftis omnem ex fuorum animis fugç memoriam aboleuit, quum exper Him»^^ nm j-ym ß, todês Turcas diceret : Plus nominis lèmper,^ uirium ad bellum ^nanmitds» confueire,dempto^ eo nominis fulgorejfœminas certefore,atc^ Kef4Tttrc4î longo interualloHungaris impares. Expedatus itapp hoftis eft,quoui^ femper plus (b,Hunniadem,qui cæterorum prius arguerattimorem, prclênti tarnen vl^umadfer^ ^^ ^ periculo perculfum,fugam fuafiftè régi ferunt. Multaq? hic de illo fi vcadbtüim» niftrauulgatafuntfama,8équodiniplo pugneardore, dumVladislaiis ferme uidoriam èmanibus Amurathi extorfiftet, cum decern fuorumib Iibusaufugilfet,nonnulliaufifuntaffirmare» Ego in retam incerta ma^ luerim lèqui illorum fententiam,qui nuneq poftea,amp; rcliquiç eius dadis ad Scanderbegû in Macedoniam uenere.Hunniadem eque uilàs acaudi tas Turcarum copias contcmpfiire,in bello pari animo aC uirtute ufum, primo^ ferme impetu Europa? atep Afiæ præfedos maxima édita ftra^ ge,in fugam co miertifte, cosep tergahoftiu cedendo lateinfecutu, donce ex alia

^alia parte Vladislaus fpreto Ioannis conßliOjqm ilium c caftris egredi pïohiDüeraqnifi iè cum uidloria reuerfum uidiflèqtum fuorum quorun ^am funefta adhortatione impulius,qui dicerent lohanncm régis glorie *nuidiflèjamp; ideirco ab eo in caftris relidtum,ut omnis uictoriç kus apud ‘yoret,tarnen ob ætatem impatiens. Adolelcens enim erat caftris infœli ^‘aufpicio egreiTus in Amurathis cohortem impetu akeriter fado, ali^ S^andiu circamunimenta hoftiu acrius quam cautius dimicans oberun fatus eft,caputeius hafta infixum^uifumepjtum defperatam iam uidori^ vAwfotwjec« ^’nTiircisreftituit.TumHungaroSjHunniadem^ hol^uni tergoin^ dduurf^etó ftatitem,tergadaremutatafdrtunacoëgit.FugientemcumpofteainScr ^“^quot;“‘^quot;‘^‘’'* UianijGeorgiusccpitjfcedecpinuincuk conicdum,non prius dimifit, S^àm ilk,q uac diximus,imperfj En oppida habuit. Hic euentus fuit tam •^fniorabilis belli,quod uidoris certe^ uidi maiori emptum fangume P^rhibetur. Quamobrem Amurathem poft exhauftaiamhæcpcricula '^'ïftiorê uifum, obiurgatum à fuis dixiftc ferunt : NoUem fope ita uin ^^’■fjpoterunt merito meequidem coqueri femper Chriftiani de Defpo^

perfidia3qui Epirotica auxilia è prælio fubtraxit. V t nulk enim futura ‘^enctot milliu hominu opera. Quid non excellcns præftiriftet f QiTam Jl^ntraxiftèt belli fortunam à Scanderbego, adiuta Hunniadis uircus C* K^id eo præterea pulchrius fpedaculum ulk uidilTet ætas f Fortiftimi i^'iitesambo quando opus crat,idemqj optimi impcratores :Virium ui *’’2xinïa,uigore animorü pares. Fcclicior hic nofter bclktor, fortunxep J’^iori affktu femper ufus, utexomni deinceps uitæ tenore apparuit^ Prouedior Hunniades,amp;militia, ÔCætate iunior:hic pröclia licet pau^= ^'ora/ceundo tarnen omnia fecerat euentu, fingukri certamine non mii? J'us quam ordinario Marte aftuetus,amp; foclix. Militu animis accepti am “Oîièdlætiori ingenio Scanderbegus. Hungarieü ille ac Vakchum mi* ^^*:*ii nunquam ferme mutauit.Hicltalicorum opera frequenter ufus in *'fbnsgerendis,amp;eorumconfilfjsarmorumc^ ufu dcledatus. Hoftem ®gt;fibarbaricum non nouit Hunniades.Caftriotus ex Italo bello, amp;nbsp;Nea politaniregniliberatione non minus fermé quàm ex barbancis trium* phis nominis fibi 8^ gloriæuendicauit. Poftquam fama Chriftianæ rkgt; ^is iam ubiep peruagata cft,amp; Hungarorum exercitu fufum,dcletum cp, bcanderbego adhuc in Myfîæ finibus degcntbrninciamm eft, dolore pc Cdßrioiat cÎ4 *^fconfedus,multacp diu uoluens animo,iam conuerfis fignis abirecon *quot; H«»glt;«’i ’utuit. Ne tarnen inultus ex omni parte foret dolor, amp;nbsp;Georgs perfidia ‘agrumDefpd ®^uaulcifcereturre,moxinfeftoexercitu,Defpoticvr amp;hoftilcm agrû ticumdtripit ’O'ümpetis,ktecp depopuktus, omnia igni/erro^abfumpft.Reuerten dtt^itnccndib fiinBpirum,paflïm Hungari,Pollonicp,qiiiexeafuperfuerantekde, ut ^üof(pfugafortunacpfuacontulerat,occurrebant,quos liberalitcrbabi „,4„,f^jjgt;.g^ ^os,cultoscp,amp; ut in cakmitate tali pecunfjs,ac multorum cibarps dicru rd^uwcldii ®^iutos,nauigr|simpofuit,quiRagufïum tranfportati inde inHunga^ dayartieniht ’'iatnreuerfifunu

F Marini

LXHn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

MARINI BARLETII DE

VITA ET GESTIS SCANDERBEGI, Liber Tertius»

MVRATHES HVNGARICO EXERCITV DELE to^neep uiftoriam eft uiïa ex parte,neq? arridentefor tunam proftcutus, ita ut diminuti potiusexeobdli eueiitu,^ aufti animi eius uiderêtur,8^ tot uno tem:» pore clades alia fuperaliam, abftineretamuiftores ab omnis belli cupidine cogebât. De Epiroticis itaep rebus,quæ dilatm fuerant,co confilio,ne duplici one

re res Ottomanæaggrauatæ effent, nihil aff um eft omnino ; interrupit tarnen omnia,accendit^ fopitos^S^ ueluti oblitos iam iniuriarn animos recentibus irarum ftimnlis,nouns aefrequens nuncius,nunc aDefpote, nunca Macedoniæfinibus» Hoftilibus ondiep armis, atqp Seanderbegi exercitu omnia deleta,deftrta^ ferebantur. Iam non agrorum,non uilla rumeflè,noncæterarumrerumueftigia,enneta ferroabftimpta,mceiv dioep arfiflè,agreftes trucidatos,nifi quos fuga ftruaucrat,Chriftianunï exercitu præterfubitaneas qualdamamp;leucs excurfiones iam bis ton's ff gnis impune irrupifte,amp; tantum ab aft urn prçdç,agreftisq? patrimonii, quod ex ea fola pecunia comode fit Caftriotus Ottomanum Jongo bdlo pulftturus : Res Chriftianorum florere indies magis, ociofos agreftes, nu nep culturam agrorum omiftam,omnium rerum illis aftatim copiani exhiberi,ft prætcrhoftemaffiduum,famcm quoep iamiam imminente timere,quia totexcurfionibus fementem facere prohibiti fint. Georgius quoep querelis cunfta repleuerat,amp;generi auxilium implorauerat,lè defperatis ferme rebus Turcaru no dcfuiffc,eorumep periculafiiodifcri mineamp;fanguinepropuliafïè,quibusuixopcdeorum omnium confuli potuiftèt,ó^ imminens exitium Ottomano imperiojimperij fin corpore protexiflèjEpiroticas copias diutius translato in ft bello, ne Hungaris ab altera Myfiæ parte expeftantibus iungerentur,maximis promncialai incommodis fiiftinuiftè,arcuiflècp,ac corpora fiiorum pro munimentis Scanderbego oppofuifîc. Cogitaret in quo ftatu res Turcarumnunc, nifi Epirotica auxilia Hungarico bello eius diligentia fuiftent lubtrafta, quando folg Vladislai copie tam cruentam fibi uiftoriam fecerint: nune ft quod miferatus fuerit eius fortunam ad Hungarorum odia, ueteresep fimultatcs Scanderbegi quocp,amp; uidnorum in ft omnium arma concM tafftjpeenamep immerito eius benefierj lucre,Scanderbegum non Amu rathern uiftorê uideri ex Hungarico prælio^ita compofito agmine nune luis,nune eorum finibus infultarc,nihil iam ft uftp prêter omnia hoftilia afpicere.Mediumquodammodointer Hungaros, Epirotasep bdlico^ fiffimos populos imparem fore eorum uiribus,nigencr curam eius fufti peregquem i pft’ in anguftiflïmis rebus canto beneficio praroccupaflet.

Mouerunt

^oiîcrunt maxime om nes turn pfoui'ncialiumqöerclfjtum Defpotis re cens mericum,Scandei'begi precerea uires tune opprimendas, amp;nbsp;opprik gt;ni tunus poflè rcbantvir,ncfcnlim per ruinas illas agrorum,amp; tot oppi^ danorum uexationes tonus uendicandæMacedoniæoccaiîonem qux^ ceret.Odium eius in ic,ac efferatam rabiem fans ex eo nuper percipi po^ toflèornnés dicebant,quod omni ferme præfidio prouinciam exhaule^ citjamp;uacua omniaculfodereliquerit,utad eoru nomen ddendum Vla^ ^islao cum copias fuis præfto eflet» Ni cito reprimatur ea fcrocia,cætcro *^01 Chriftianorum condnuo arma in G fblhcitaturum, Propior itaep ’^bellum erat Amurathes ,amp; è ueftigio delecSum, armaep iufliflet : fed ^da turn magna ex parte mill taris ætas Hungarico bcllo exhauftaerat, * Alybadç fortuna recentis adhuc cladis mem or ia refricabat, tum quia iîm fenior ipfe in quiete rchquu uite tempus tranfigere cupiebat, ta uanu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

^nouum coniilrj genus eft meditatus,quo notis artibus,ac fcelici tone« *pudalios mendacio,captaret hominem,quearmis fupcrare non poftet» ^onextrancummeequidêforeduxi,neep ingratum forfan legendum înimis charafterem literarumOttomanihoc Iococontexuiftè,quibus ^canderbegi ingenium follicitare,8d in oês partes uerßre conatus eft»

Amurathes OttomanusTurcarumprinceps,at(pOrientis Impcra^ï Liters Amu» ^-‘‘iScanderbego alumno ingratiflimo nullam lalutem D» Officia, qui rubis ottomé I^us te ornarem omni têpore,dum apud me ageres,nuncp defuerunt mi? ““^ ^««der k Scanderbege hominum ingratiftime. Verba nunc quibus alloquar, ^^'*’”* '^duntjta muldplici tu iedere perfidiacp animum meum oftcndifti, Iæiîgt; fi' dignitatem,ut quo firn genere orationis apud te prxfertim domeftic5 ufurus,nec confdium,nec modus fuppeditet. Neep enim ud atrocior 1er ®o demoliturus eft ferox fuapte natura ingenium,ud mitiori tu dignus otatione,qui feritatem omnem longe fuperafti, amp;nbsp;ne quam mei iritandt t^niittcres,co es nuper amentiæ progreftus, ut ud propria incommoda, ^duium tuorum ialutcm Hungaricis contra me fumptis armis poftha* bueris. Piget proloqui alia,amp; udut uulnera quædam attingcre, fi modo obliuifci unquam patcrctur animus,ud filentio eegendae forent tot nefa# dætuæ fraudes,amp;lingratiftïmi animi exempla »Monendum tarnen ali* Suando,licet Iero fortafle duxi,ne ea te ferocia præpropere cum tuo ifto bnefto imperio precipitem agat,Sd tune diutini huius erroris confeflio *ieniexhibere uelis,quum iam nullam tibi opem defperatis rebus omni? bus reliquam feccris. Satis tot tuas hucuiep iniurias pertulimus : lat mul bs Ottomanum imperium contumelqs laceftifti, Si tot ad mala patienté 'écrans præftiti» Impune tibtproditus illein Hungariaexercitus cefïïfte Ctulop» sm ^iftimasCImpunetotdireptainEpiro à corpore imper ij meioppida, ^cæfa prsefidia C'impune amp;nbsp;hare ( recentiora loquor) edTura credis f de t^,.(^, ReturnAlybaflraeexcrcitum,totagrorum uaftationes èCincendiaCNo? ^*tercpadiutos,quantum in tefuit,Hungarici belli tumultus,ac Geórgq ‘ücerijquodteabftinereabimperijftlilimitibus uokïinecJatedepopula?

F in tus ager

LIBER

tus ager y RefipÆas tandem allquando improbe, neC^ expcctes diüttüs quornimfichæcindignati'o mea eruptura, Ne kuiulcula hæc fecundagt; rum rerum incrementaeo ftolidum defiderium prouehant, amp;acuancligt; bidmem,ut mikrabilior poftea fortuna tua uel infenfo cui^ atq? ipfi mi hi mifcrarionern commouerequeat Memineris alïquando (fi quid lani lt;nbsp;refidetin perdito ingeniohumanitatis ) meoriim ofticiorum, ne tam ma dein telocacalongius dcplorcm. Quamuis non ciuilis fit animi, comme Turw ingrdti morare calquaquot; in ali quem liberaliter contuleris ; Ingratiflimi tarnen eft, tudmisaceußt præteritorum meritorum fie facile obliuifci potuifïè. Quare no pofliim scanderbegît-^ ^^^^^ dolere hoc loco fortem tuam Scanderbege, èC mikratione quadam

affici rerum tuarum. Vt enim omittam animæ ialutcm ( id quod tu ad ex Tàaeomrtbi - tremum perditus homo pro nihilo babes ) ut fpretas Macomethi leges, t^g«’ nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;contemptum à te diuinum Prophetam^pre Chriftianis fuperftiuonigt; bus taceam.Quid eorura,quæ magis cæca hominum ingenia deledant, defuit unep à me tibi,hafce pau peris regni tui fordes tanti hodie æftiman ti C An arm a, an equfan longus kruorum ordo,an pecumarft, rerumq; cæterarum fuperfluentia,quc omnem ætatem folent allicere, an cxcrceiv dæ uirtutis,amp; totius glorie materia tibi deerat f An domi militiæq negt; gate dignitates3prgfelt;fturgE,8dlt;uiufuis generis pares tilg ætati honores, ; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inaulademum quis te un^charior mihiC quæ acceptior indoles non peregrina tantum,kd magis intima domeftica^ uncp fuit cQua diligen tia,inftitutione^ infantem ferme ad m e delatu, educare curaui, amp;nbsp;bonis artibus,aG optimis moribus alufauxiep crekentem indies uirtutem,tum præmrjs,tum omnimodis laudibus,amp;ita bellico decore ( quo nihil pub ,chrius eft in rebus humanis)omni tempore exornaui,utnullocertai’ minis genere,uel notior apud me miles, uel dux elarior haberetur ♦ Pro hike tu bénéfices cum te exhibes hodie Scanderbege,ut non modo non quern putaram uiru3kd peftem quandam intra parietes meos aluifteub . dear» Sed age patriæteamor foUicitabagquamfi à me petiftes,negaturu3 ne tibi eram,quum iam toties,fi meminilk potes,ultro earn tibi promife -, rim C Maluifti tu tarnen earn per maleficium ipk,cp à me beneficio habc^ . re» Habeas igitur Dqs approbantibus,nec^ me reprobante, S^profedo , qua fum animi dementia erga quokunCp mihi aliquo tempore familiar . res,06 cognitos,omnium nunc ipk tibi ueniam trado, non tuo prüfend merito,quod nullum eft,kd quia amp;nbsp;in hoc publico odio, turn priuatim in ce eolian off icii,turn præftitc tug ohm in rebus meis fidci libct memb nifle,quandoquidem multo diururnius tempus fuit,in quo kruiuifti,^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in quo offendifti» Croiam 00 regnum paternum tibi,licet nefaria fraude uendicaris,concedimus ea lege,ut cgtera Epiri oppida, qug nullo ad teiu ? ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^^ pertinent,kd uirtute ipk quondam mihi, ac belli fortuna quæfiiifuh

tro reftituas» Myftorum res focero meo incorruptas,quoad magis fieri poteft,quamprimum reddas,0d cæcera,quæabfunt,æftimata pecuniäre pendas» Deincepsepin ornne tempus, tam eura, quem nos amicum ha^ buerimus

' buerimuSjUfolanà te,quam Höftes meos aligna l'uuareopera, nefarium cenfeas. Sic amp;nbsp;Turcaruni odia eAngles in perpetuum, amp;nbsp;idem erit apud Hietibi amoris,8lt;beniuolennælocus, qui anteafuit, nifi malueris malo fdoâustuojtum pœnitentiæfruftralocumquærerejcum audacia iftge tuaamp;ferociamepraeftntemimplacabilemultorêhabeau Nofti iamni^' fes meas,nofti exercitus robur. Habes ante oculos Hunsaricæ fortune Hön leue documentu,quare longion admonitione non indiges » Cetcru ^uiequidesipfe fadturus,fcribcretcadfiimmnm uelimgt;Poterisetiac5 %radinü'noltro coram agere,bomine amp;nbsp;certo amp;nbsp;fideli,à quo amp;nbsp;alia plu Aymdinus» *‘aaudies,quæ non funt literis commifta* Vale,fi fapis. Ex Adrinopoli ^vfj,kalen»lulq,ageneratiónelefu NLcccexbiip

Inanibus literis fides non habita à Scanderbego,ftdfpretæçquecum iwn« tótfr/i •pfoautore funt» Non defuerunt tarnen,qui dicerent,à prælènti Amura ^bis confîîio,dolum omnem abfuifte,neceftàriocp id timori aferiberent ; ^oaftum tyrannum ad hafee pacis conditiones propter HungaricS me;« ^ni,amp;grauiorem iam ienedtam deuolutam fniAc. Meumethis quoq^ fi 1'1 ætatem imperp oneribus imparem follicitudincm patris intendiftè» ^canderbegi præterea uires ex recenti ilia Alybaftæ elade metiri, fimulcp bdenuotEpiri populorum in ilium, aegratiam eius apud Chriftianos pdndpeè indies crelcentem,uereri,mentiri tarnen inum,dum reftitui fibi ®Ppida illa,amp; Epiri partem,dum refici damna fociorum à Scânderbego ^®mulato pauorc petit : multa propofuiAe iniqua,ut aliqua equa ferat: ^'nhabiturum pacem,eas conditiones fubiturum,quas dederit Caftrio ^s : neep de amiflà iam Epiri poftèflîone,aüt Myfliorum rebus mention« ''fmfaânruni amplius,dummodo ab armis abftineat Epirenfis» Com^J per ^^irefem poniautemeo modocumOttomano,amp;induciasaliquas fieri, necinuti s^nrferk-gâ ^nec indecorum fore,quu ipie prefirtim prior ad hoc innitaftcpSô alio;« ’«fcli'g«-5'MQad multas prouincialium commoditates id facere, bellorû euentus quot;icertiAimos efte,ftolide arma paci præponi,n5 fidendum fcelicibus pri Noupenium •hordijs fortunæ,ôi^Hungaros plura cp le aduerfus Ottomanum ferlin fo^^x^^pri” ^'apræliageflinè,nunc tarnen recenti ilia obrutos clade ingentiadamna '”‘”'‘^'l^’ fruftrarecenlêre^Occupandüm potins hoftis animum,beneficio aliquo ^ihtandûlongius, fi paxab eo ultro qnefitafpernatnr » Scanderbegus 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ea paucorum iententia ( licet amp;nbsp;uera aliqùa dicerentur ) impro^

®3reaudaâ:ereorumconfilia,conquericp,qgt;Ottomanas artes Epirotica •^s omnium ultima,maximo fno malo feitura foret, Amurathes inaneS Itéras,inaniorem qug fibi haberetur,fidem inuenifîè,Specratorem Ayra '^inum apud ftolida ingénia fuorum oratOrem cenferi, amp;nbsp;caduceatorem '^iflum,adhuc amp;nbsp;fi nihil eorum timeatur, amp;nbsp;omnia fint propiora uero, S^'d tante leuitaris eftepep hofti magis etiam cp rebUs fins credere, amp;nbsp;ab ®lænafôrtuna,belli,paciscp confilia mutare, quit à fua poffent : Fateri % ■^ninürathem effœta iam ætate,amp; Turcaru pcrniciem,in V arnenfi pre “0Àalia,que ad deponenda tune barbarorû arma maxime inuitent, fed

F nq nunquid

LXVIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R •

nunquid ea ad deprimendos Epiri animos proficcrent,uel tolkndos ma gis C An ad eas pacis condicioncs fubeundas, quas uiclus hoftis uidori bus offerte audeat cNeCp momentum fieri,® admittendas quafdam/e^ fpuendas alias dicerent,utro(Ç modo foediflimâ pace futurâ, ncqgt; cffici poflè,ut Octomanus pauorem animorum 8^ diffidentiam eorum no co gnolceret. Agerentur tn,quieturum crederent aliquanrifper Amurathé, dum nondum omnino iedatos Hungarice cladis tumultus, S^exoriétes iam ignes extinguat, pace interim fuagauifuros Epifotas, quoufqi pk^ nis uiribus,tococp bello in eos uerfo,nequic^ uiolatum fcedus pralen*’ dentes opprimât,neep tn eam eflè jtatem Ottomani, quç adhucad bdla Cofißhü in lm gerenda no fufficeret,confilium fpedari in lm pcratore,no manum,pru# piratore fpc^! dentiamep ducum Ic magis,cp promptam bello dexter3,ac ftultam,infoe üAttdum, non Jj^ejy, ^ tem en ta tem fern per timere cofuefle. Manere in effeeto corpore iiegctu ingcnium,hoftilescp fpiritus,fcd amp;^ fi nulla effet Amurathis ope* ra,no hoftem fibi ideo defuturum» Breue pr^terea comodum pacis cum morti propiori fene fieri poflè,erupturuminmaioresapparatusferox Meumethis ingenium. Se igitur pace,quü arma utiliora client : bellum, quuocium mallent, habituros.Nihil tunc,nifiTurcarumcÔmodis con (uli ab Epirenfiibus,quç ratio eilet expetendç pacis,quu uidoriam in ma nibus haberent,quum hoftis apertam confeffionem cernèrent T' Curno fortung lèquérêtur afflatus,8^ oblata ultro fruerentur occafione C Cuius fi præteruolaflèt opportunitas, omiflam poftea, nequieep fint dolituff Turpe turn de pace fieri mentionc,quum nix uulnera ex recenti illo Alygt; baffe prçlio coaluerint uiris.Recuperarent prius auorum fedcs,8^ tot po pulorumfuorumlibertatemuindicarent» Turn demupacis confiliaho* norifice,uelproponi,ueladmitti polïè.AdeóneVladislai clades tam in* figne illis documentum pauoris dediffet,ut magis Epirotarum animos, ^Hungarorumea belli fortuna ab armis alienäfletCferebanturnan«^ incertç quedam uuigi uoces,Hunniadem ad delendam illam Varnêfen) ignominiam,animum conuertiflè,8^ tacite de inftaurando excrcitu cogi tare ). Commoti funt maxime ex eo omnium animi. In hoc igitur,ficut 8lt;^ in alps rebus obtemperatum Scanderbego, quin peenitebat homines aliquid effè eloquutos,quod iplè non probater,ne cuius belli confilia fe* cuti effent,ea in ulla return luaru fortuna afpemari uiderentur. Caftrio* tus itacp primum omnium Ottomani nuncio ad fe uocato, pluribus cü eo egit,nunc omni teftefemoto,nunc palam fiioruni audiente concione malta,tum publicarum, turn domefticarumcladium enumcrationede Amurathis perfidiaeftconqueftiis. DehinciUo perbeni^nehabito,lau* tilïimeep per aliquot dies accepto,8lt;^ pari aniino,fiduciaqp (ne timoris ali cuius fibi iplè conlcius exploratori,quem putabat,uideretur ) duCto per ociumlècumad munimentalÏngula,amp;militum ftationes uilèndas,aco(gt; mnem caftrorum formam contem plan dam, cum huiufmodi lentenux Utens ilium à fedimifit,

. : ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Athlcd

A cl 11c ta Chnfti Georgius Caftn'otuSjaliâs Scan Jerbegus,Epirotarii Refpon/Ïo^d pnncepSjAmurathiOccomanoTurcarumprincipi S D» Supcialri derbcgiadepi ®lim tu me ( ut fer ibis ) mtiltiplici gencre ofEciorum,Ego te hodie mode ^quot;^'‘^ Amunt ftia,amp;Iinguætemperamento umeam. Nelt;^ enirn quicep tam Icruilis in '^ jfnijcnèputOj^uelapudinfeftinîmum hoftem ca feeditate fermonis, vukmodeflu o^pctulantiadicendi abftincrenÔ potuifle. Quare Aliteras tuas, amp;nbsp;nun fupenor ejfegt; , îium æquo animo accepimus,uidimuscp,amp; rifum (ut uera fatear) magis ^citaruntmihi tuçliteræ^quam moueruntftomachum, dumuel in ipib ' ftatimdicendi ingreffu tantæingratitudinis amp;nbsp;perfidie audes meinfimu ( ^Àrurfum leniori quodam ingenio dudius anima: meg iaAuram re^ j ’^^feSjmiiêrrimi fati tui ignarus,ac longi errons 1 tudiofus defenior» De

^^gt;Bcp nullo belli iure ordineep rerum fèruato imprudenter, ne dicam ''’ipudentcr,tan(^ uidor uido multas pacis coditiones proponis,amp;eas pi’^fertim^quas libereaures uixqueantaudire.Ego quidem Amurathes, ^^gt;arnuis tot tua malcdicta poflent, uel padentimmum quenep ad malc^ ^‘cendum armarc,concedo tarnen aliqua crati,amp;liberiori fenis ingenio, ^oloh reliqua^quem difficile eil temperare,pra'fcrtim quod ipfe non fur ^stecum, conuitfjscp,fcdarmis,amp;iu(la belli ira certare inllitui. Quid J^'^è,quælb Ottomane,ita Deos hominescp acculas^quafi prior fis àme ^oftilia panus,non prior intuleris f ita nc neecnariam à te deledlione per ‘■diam appeUas C Scclus obijeis mihi,rccu peratam ingenio amp;nbsp;uirtute pa Diluitobieâio ^f’^nicSedageobqcfaSjnihilenimreculOjUt horum mereumcriminu ntm^federe '•^oninia fecula effcras.Officia quoep in me tua,quæ longo ordine recen ^^^quot;^^^^‘^* •^S)CÔmemorascp,recordarer8lt;(iplèlibcnter,ni ingentium omnium ma lorum memoriam hæc trahcretfccum cognitio,quç f forent inuicem ce P^fandaobruereturlanèmaioribus un^ecunep makheqs tanta magni ^odo tuorum meritorum,reputarc tarnen ca tecum te ipfum, ^ me refe^i ’'rntecrubefceremalo. Mireturlanèillud unuunufquiitp,qui lciat,quo# •^odoautiplèad ea patiendaluffeccrim,auttenonaliquo tem pore tante ^odelitatis,odiorum^ fatictas ceperit» Abftulcras regnum paterna mi^ quot;fficcaucras fratres,me^ ipfum nihil tale timentem,iampridem nefariæ i^orti deuoueras,amp;( nouum adeó nunc uidetur Amurathes, quod tune ’’onimmemorlibcrtatis animus tant^fèruitutiseffugiumaliquod con^^ £,j^^^ ^oifilïct.Quoufèp tandem dominationê tam fuperbam laturum me pu^ ^fe C Pertuli tarnen mulra diutiusjneep fugum apud te ullo tempore de ^fj^^taui»Periculapublicaæqueacpriuafa,tum ultroiplê, turn lufHituo ®or| per omnem ætatem. Serebantur colloquia de te quotidic,amp;( freques ^d me erat de infidfjs tuis lêrmo amicorum. Ego tarnen èC uerbis amp;nbsp;fa

gt;s tuis fraudem omnem abelk diutius credidi, donce improba fefe con ‘'ahteaperuerunLDiffimulauf tune amp;(ipfe torus in tuas artes iierfus, 9^’oufqj aliquauendicandaelibertatisoccahoaffijUiflcL Nihil dl igitur Aüo^oleas nunc,quum tuo(utafunt) pcrieris exemplo. Parua tarnen ælt;^OttomanefuntinRareorunijquæfpeacanimi cupiditate concept Omftce

LXX.

Omitccitalt;^ïnipofierum acres i'ftos minarum acuIeos,amp;Hungarka; fortunæ nobis tories fubfjcere defiftas exemplum,fLuim quiflt;^ animum babetjmi Princcps,fuum genium,Slt; nobis ea fortuna, quam Dij deds^ rint, patienter ent ferenda: interim tarnen neep confilia rerum gerendani Vi^lorM’ pccimusabhoftc,neCj? pacêcxtc,fcduictoria Dps pro pinjs quærimus» Vale» Ex caftris noflns,pridieidus Sextiles» M,ccccxliiijgt;

Quum literas Caftriori infpexiffetOttomanus, amp;abÂyradino rdi^ qua eius confilia didicifièt,nihil quidem eorum,quæ nunciabantur, Ipo animo audiuit,fed turn ferox,ac libéra uiri oratio,tri fiducia ingens, pua non ex nihilo conceptam putabat, magis pauorem quendam iniecit/p irritati eoufep animi indignarionem acuit,amp; difEcuItatem belli Epirotici lam inde ominatus eft Amurathes» Ne tarnen fuis tune aliquod trepida# rionis fignum præbere uideretur^dixiAe ferundcnilc mentüm fæpitis dc-mulcencem,acrideiiri fimilem: Cupis cupis im probe fpedofum aliquod iæti nomen» Dabimus,dabimus ( mihi crede ) aderimus ipfi alumni exc-gt; quijs,amp; præfentes iniufli pompamfuneris, maxime rexAlbanoruprogt; fequemur,ne unquam apiid inferos ignobili te fundum fato conquer! poffis» Hærebat tarnen confilium tyranni in ea rerum diffieultäte» Nam orientes quotidie rumores de Hun.niade,Sv frequentes à perfido Defpo te nuncij,qucm duplici fam infignê proditione, nimis inuidiofefatatan^ to Chriftianoru malo eoulcp perniciofum fenem fèruauere,alio eius ani^ mum trahebantjó^ integrum in Epirum bellum conuertere prohibebäu Ne tarnen inultatum foret omnino, fpreri receter feederis iniuria^fetuit interim ocium (altem,8lt;^ pacem turbare Scanderbegi, fi tollere nequiret, HegHgentid opportunum maxime ex eo id genus confilij ratus, quod negligenuam «pud dinpjd quandamortamapudChriftianosextotbenegeftis rebus audiebat,Só wsexrebui Scanderbegu dimiffo cxercitu toto milite populabundum, totadieaca^ enegej iS, ^^^.^ proculintrepfdefolitum uagari percipiebat» Accerfitoitalt;$Ferifio, fcrißuscii y. uno ex præfedis fuis ( id erat nomen barbaro uiro ) amp;nbsp;ferocis ingenipS^ miheUsmtii^ ad omniaimpigro,nouem millialeÆfTimorumequitum eitradit, mub ^d^bc^^^m-^^’^ ^'^^oneratumpromiflïs,fiuotieSposuictoriamretulifict,inEpirurn, quo maturius poffer,amp; caurius,ut prius hofti uifus,quam auditus foret, profici(ciiubet»Idcirco neep deledlura tune maiorem haberi uifumOtto mano,ne ud difpendium eilet in mora, ud rumore præcunte excitatum Chriftianus confilio adhibito periculum caueret,ac nouas ( ut poften do cuit euentus ) artifici tenderer infidias» Verumenimuero dumhæcipfetâ affirmo audadter de narijs confilijs Amurathis, tum in bclloruextemo^“ rum cura,tum de ipfa imperrj gubernarione,non defuturos multos reor qui mirentur de eo hanc noftram ab alijs uarietatem fèntiendi, amp;nbsp;fedulo qu^rant,unde in tam alienum opinionis genus mutuatus»Quum recens Se»totfüe«nr» multorum affouerantium fit memoria ( id quod feriptis criam alioru po^ ^ntdcimpenö dej-ig teftatum licet intueri ) ieuiorem Amurathem mox illo ad Varnam Amurat is^ expedico beUo pluratumdeincommodisregnanrium, tumforrunæte^ meritate

’’’friste conquercntem,côpofîtis tarnen prins rebus donieftias,ac Men /^hefilio maiore naturefub Calybaflæcura conftituto, imperio (è po», 'quot;tus abdicafle,amp; Adrianopoli reliéla, in Afiam profcdnm,ibi pondéré '’‘’inireturn publicarû omiflbjreligioni cuidam patrio ritu, retentis pan ?‘ö^um,aus confilfj focqsjfèabdicaflè^neqj abfcedifle prius, quam au^ ‘^iis Tranfiluani ad Sophiam fuerit aduentus,amp; crebrc popuii qucrclg '^’^reuocaflenqquuni imparem ob ætatem ei oneri Meumethem iacta 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calybadg pnuatis fanè aufpicqs defutura obicquia militu, amp;nbsp;obc

^^^öam in beUo dicerent» Ego quidem miror præcipue,unde tantus’er ’^finre prefertim tam recenti habuerit originem» Neep enim ita temera '^^'nineononnuIlorumfermonem,amp;^grauiflïmorS (criptorS confiliu ^'’inino uanu dicere aufim» Vnum tn illud intrépide pofTum affirmare, ^■^foiurecontenderejamp;fuperiores fuiflè ex Adrianopoli Amurathis '’°'^inemifïàsliteras,amp;Ferifium,acpIuresaIiospræfe(fî:os poft tentata ’^Wc^ pacem,co decernentep’n Epiru irrupifte^fed no ex eo eins erro^ ’^ pi'ocefiït uis. Nullus enim tempora cofunderctur ordo, fi ifta quoqj ^^Amurathe, ante^ renunciaftee imperio,traniacta cocederemus» Illud P’^ofeftoquiefcere non finit animü^qpuel morte iplamtyranni ex Epiro '^Afiam tam imprudeter uidco translata,quo quid uero alienu magis C* viUtnCroienfem obfidionê fendes haufinefpiritus mortalium inficia* ^’^nemo,amp; extindi ob doloris impatientiam Ottomani laudcm omnis ^quot;gt;ndcad Scanderbegum fine uariatione rctulcric ætas»Legentiumtn Computdiia ^4^itas hæc fingula libet,amp; ueri totius fimilitudinem ex diligenti adinui lt;f'»/«”'«w ^computatione temporum diciat» Nos interea ad Ferifium reuerta^ AduentusFe^ ?”Jfgt;qui filenti admodum agmine Macedonia fines intrarat,8^ coceptæ rifij cumexef uidoriæ præmia tumido ex tanta fpe animo nequiequam impartie;» f«« w agrunt '

“^■^^fjhoftem uhic^ circunfpedans obibat, omnia prædoni ipfe magis, J^^^^* S^'nhoftifimdior,non tarnen potuit famam aducntus fui præuenire» ^-^^^ irm^tia ^anionitus nanc^ Scanderbegus de fingulis à locorum euftodqs repen caßrioti in dn f^^utpotequi femper agmine ad omnes cafus compofito ibat,8lt; tempos» gruboßHan^ J^samp;Ioci captata occafione uallem quandamanguftam Mocream appel HoerM» bitfolus barbaro tranfitus patebat,prior occupât,amp;armato implet mi i ^. Appropinquabat iam Ferifius, amp;nbsp;denfior equorum inceftu oriens

Muisfignum iam uicini hoftis erat.Noftri eodem filentfj tenore expo föbant,donecintrantem iam feftiue barbarum, amp;nbsp;à dumofis Ijduarum '^is,acfaxorum undiep crepidine implicitum equitem confpcxere,tum ^a omnes eruptione facta,infperati Iele offerut hofti» Pedites, quorum ®iilleamp;quingentorum crat numerus ( iam amp;nbsp;equitum duo amplius fiic^ • J^ffedhorumtumadaliudutiliorferuabatur opera)fatis ferméuel loci blius incomodis uicen hoftem,a tergo,a fronte,à lateribus adoriuntur, ^duntqî»TurcænihiIogradudimoti,quem primohoftis impenito •juerant, enixe aliquandiu pugnantes retinuerunt,donee niftoric aliqua ’pcs affuit» Equorum tarnen impedimenta maius cp auxilium erat uiris, qui tandem

Ll^lSïf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIEER

qui tandem 5^ fibi amp;dominis exi'tiofuere,i'taüdutob(èflïpliiramulr6 uuliiera acapiebant,quam dabanuEt quum nullum iam periculi cftugi^ urn appareret,obftinatioribus (èmperanimis ad mortem u(qj abilliscer tatum eftjOmnisep fcre pofleflum femel locum moriens occupauit, pra?^ ter paucos5quos uel foeda ui'tæ cupido,uel neceflarium magis in reconfi lium,quum eum ftolide potius cp honeftemortis apperitum fpernerent, fupplices abicctis armis faluauit,amp;cociliauituidori» Captiigitur feptin genti (èxaginta : Occiforum maior pars fuit. Ita barbarus dum ad præ^ dam properat,prædeip(èfuit,8clçtum præbuithofti male conceptsui^ doriæ documentum. Ferifius cum reliquis coprjs,quû intercepeam prii« mam fuorum aciem,amp; occupatum interim ea gloria? materia hoftem uii# diflet,immcmor præceptorum Ottomani,amp;infitæ fuopteingenio fero ciæ,ftatim terga dedit Chriftiano,maiorem adhucuim periculi,^nurne rum hoftium in re tam fubita3amp; eo locorü habitu ratus, laudabilius uo^ ciferans peritus belli duxaliquosfiluare,^ perireomnes,amp;ubi præfer^ tim uelut iumenta præberent iugulum hofti. Non tulit tarnen uel fugani eins incruentam Caftrioti cques/cd inhprens fern per fugientium tergo, plures moratorum occidit,latecp fccutus eft,donee magis laflitudo uires baufit,quam inftandi (acietas animum cepit. Ita expeditis omnibus,amp;fl gatiS’hoftibus,fine multis fuorum uulneribus,tunc in hoftilem agrü w^ to agmineirrumpensScanderbegus,afluefapraed£dulcedine,miÏ!Uide fideria expleuit. Èerifq euentum nihilo lætiorMuftaphæfortunacxcelt;’ pit,nam Öttomanus percepta cæde fuorum,amp;auditis Scanderbegi iuß dqs,quumnecefrariam,nedumutilem fugam fuorum fuiffe uidcref, amp;nbsp;nullum fibi reprehendendi ius in tam opportunis eorum confilps form na faceret3acriori percitus in Scanderbegu ira,nccp dies,neqgt; nodes pagt; tiens quietis animus,odium omne, amp;confilium in unius uiri pernicienï uerterat,ac nihil magis,^ Epirenfes campos,ubi tot ueterum amp;nbsp;recenu* urn iniuriarum cupitæ tamdiu ultionis materia adcflct, ignara propri) mens mali optabat,ita occulta quædam uis fad timidam fuopte ingenio fenedutem trahebat. Quia tn exoluendi doloris propter uulgatos Hun garoru motus facultas tu oranino no fubcrat tenore eodem indignation nis Hunniadi gloriofits fènex malediccbagparitcrcp minabatur, Îàlutare diditans Epiroticis rebus,id genus belli Hungarici no femel luifle. Sed ne inulta iacerent penitus fortifTimorum militum corpora,amp;rcccns fuo rum fanguis,præfertim quod ab infîdqs utili priorum exemplofans pre caueri poflè exiftimabat,amp;^ non ulla hoftis uirtute,fèd locorum iniquita te,uidam nuper fuorum aciem,ac Feriffj copias dicebat. Muftaphç pren fedo(cuiusfrequenti poftea amp;C infocliciin eislocis operafæpeufus eft) eius rei curam demandauit. Supplementu ad Ferifq copias habere, amp;nbsp;au geri numerum iubetfèx millibus additis. Mandat deinde fèdulo,ne inté riora Epiri Ioca,ubi ftatiua hoftium,8ccertius pcriculû cflcgullü uelcon filiô,uel bene gerendæ rei fpc dudus adiret,fines tantum prouinciæ ho^ ftilis deua#

LXXlît.

Jlij deuaftaret,Satis glorie cenfèrerdatiim l’rijfi arbores interim,aoer^ ^pitoticus ferrû uidoris ex aliqua parte fentiat3amp; igm deuaftetur. Mo»? •^^batitaOttomanus^quafi prædici podent audicnobus, qua: armatis Poftea eflènt agenda. Nihil tarnen eorum diligens poftniodum prgfecri ^üraomifit,quin opportune pluraadiecit,fitulocorum,amp;regionis natu ’^infpeda : ut primum enim hoftili folo figna funt illata,!pfe aperto uub Wcampo digrediens, trecentos équités ad obequitanda amp;nbsp;perluftran^ '^dateloco fingula,ac rimandas infidiarum latebras nihil moratus,præ/ ^'tfit,iuflos,ut fi quid inuenirent periculi ab hofte,reciperent fi: mox in f^fordinesjuelpaulatimdeceptoeoinftandifttidio pellile ufip ad dcfigt; ^ätaloea caftrorum paterentur : ita amp;nbsp;cauteagi,5lt; hoftem tacite ad pu^ §’’änicxtradum opprimi pofle,ratus,quem neep pauciorem iure time^ ’^^poterat,neçp numerofiore in re tarn fubita exciri pofic credebat, Qiiu '§lturfollicitus eques fingula pcrluftranct,amp;tutaomnia, acuacua peri^ '^Ionunciaret,barbarus quatuorequitum milhbus fecum retentis, fpe^ rx(rdti4 ’•‘^quadam caftrorum,locum ipfiim quo cum fignis erat moraturus, tu ßjrtin^ ^'^prædam conuehcndam,tum ad omnem uarictatc fortune undecunep

1 ptum munimentis amp;nbsp;armatorum robore firmat, Editior ibi aliquantu '^fn terrç cumulus in collcm aflurgens,ualidiora eorum munimenta, ac ^'fficiliorê hofti aicenfum faciebat. Sic habita cura caftrorum, euftodias ’‘dnde per quedam motium iuga cu certis fignis difponit, Turn reliquu ^4^itatu intrepide mgentê rerum omnium ruina fecum trahente in cam Poshoftiks immittit,admonitis prins omnibus per prçconem,ut qui ad ^’bffignum auditiï,cum receptui cancrctur,in caftra no couolaftet,pcrlt;^ ï*^dehabereturatqp hoftis, Diripicbaturiam pulchcrrimus ager, amp;nbsp;fub b^rbarico ferro arbores et fata omnia late cadebât,gemebantcp uelut pra ^oïefumantia uillarum incendiapatentia late ultorê aliquê appellare uk ^^bantur, Semente omni equitis ungula pertuia (autumni nanep têpus ^t) iam inde mifcros agricolarum labores innoxia tellus fruftratura ap P^rebat, Nihil integrum relinquebatur,quod ferro poftet igneep abftp '’^fVilioris agreftium patrimony prçda abunde fuperarct, hominn mo ^'^rarus nanep ibi cultor, propter hoftis uicinitatemhabitareaudebat, — b’^eorS plures cu comugibus amp;liberis,omniép familia,preciofioriép pc^ ^dio,inoppidauicinacófugerant,dumficferoxBarbarus id genus uft done Dps ipfis infeftus fèquitur,amp; nullo fatis digno prccio,modo hue, •^odoiHucexcurians prædecupiditatetempus conterit, Caftriotus in^ Q/lno/wMo licet krius aliquantulum de his admonitus,cu quatuor equitu mil ^^“^'^ bbus, mille peditum,Mocream attigerat,^ notas ualles adhuc hoftili fan §^’nc madentesjetus miles intrarat,ubi dum alfueta ondiep hofpitia tas* otus perluftrat,amp; incerti fcrmccôfilifhçret in ea folitudinelocoru,ac re^ ’■nmoimfilentiOjducis animus, Stupentibus omnibus, magne uirauda fgt;æ,melioris fortunæ,Epirota quidam,qui manus effugerat barbarorum •^ultis infignis uulneribus,ac receti cruore decorus ante pedes Caftrioti

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G ftetir,

LIBER.

ftedtjfîdêdus appcHâs^acfcrociomniu aramos adhortatione incendes, dcfolatû agrUjCuerfa omnia à barbaris, cosq; fufos^ amp;nbsp;palates pafîîm ^'‘‘'quot; gari,prçdaquenCpfuneftaoccupatû,poflèdefingub'sparuoncgononV cruentaep ui(floria,quod ipfi uoluerintfuppliciumfumi» EredafuntpH ma facie ta opportuno nundo duds confiba : fed quû dibgctius homme de omm rerû habitu,amp; caftrorû ftu pcrcôtatus cHclMuI taphe pimdm nâ coipfoadmiracuslaudareccpit.Cautius proindecûeohofteagendu ratus^qui iicq; ipfc abquid temere agcret^audiente omni fuoru corona. Or^tioScdckr nbsp;nbsp;Confùeui,inqiu*t, ego milites rebus ipfis darcconhlia, nunc came ab

M«/b^dw ’dlisjamp;f nos mecum unàaccipere oportet, quæ amp;nbsp;tutiora eftis fingulb «ggrederew. honeRiora (utnulla fit uis rationis) ud ex ipfo euentu omnium magiimo iudicaturi. Populatores audieramus Barbaros fine ordine,fineuHorent refpedu,per agros fuios,palan tescp,ac omnia magis alia, ^ hofié timen tes,ficqjmeautorefententiæ3amp;comité,utili tam propofitocundi in cos ferrû Rrinxiliis. Nunc oportunus ifte uiri aduentus,quid noui attulenf cofilq nobis,nihil eft quod agam uobiftu, ilium enim qupapud hoftem agerentur recenfentem audiftis» Vnu illud negate nemo potent,fi Ö^rba 11 propofitu in caftroru loeatione, amp;nbsp;tot armatoru prpfidrjs confidcrare uelitis,Non prædonis ( utereditis forte) ilium, fed callidiftinu holhsam mum aduerfus uos gerere inteUigetis. Quamobre cautius eftuobisO’t arbitror)amp;^ confultius cotra hoftes agendum,^ in predones aduri md^ baminf Abftinendu primo impctu à populatoribus, ne intento dud ex caftris prorupendi fimul,amp; uidtorip materia prpbeamus,ubi dum nages ipfi uagi infequimur,duplici obruti hofte indigne obteramurJrfuendn omni robore in ipfa munimêta caftroru,qu3efi pertinax (utfolet) perbe , gent uirtus,amp; uel ducein fugâ c5uertcrit,uel occifi caputrdiquis barba rorum turmis potent offerte (quod Deus optimus maximus nobis pre ftet ) omnia profedo incruentis uobis expedientur, Cætera nanq? præ^ donum manus turn à fuoru auxilqs cxclufa,tum à uobis per gradus fin^ gulos obfefta,uel mortua,uel uiua fi malueritis,in poteftatem uefttaeue* niet. Ceterum caueatis comilitones,nein caftris diripiendis ibrdideiios Cupidité!pr£ prædp cupiditas detincat,qup fsepe uel uidforibus ma nifefto exemple ia eigpeo eft- centis gloria hoftis emaftibus perfummudedecus extorquerecofucuit.

Aftenfu militum ingenti,id ducis confilium approbatum. Diftindi itaqj ut opercprecium uidebatur ordines,iam egrcdicntes ex occulta cal Ie copie cùftodijs barbaroru apertiorecampo ft ipiàs prodebât, tû mani puli fublati èmontibus fignu prebuere caftris. Exin perfirepens moxtn baru fbnus,difcerfo per agros ac præda occupato equiti mokftior audi tus.Reuocati fiint plûtes,S( recepti inter munimêta antehoftis aduenm. Recipiebâturalqfimufamp;uicini iam fremitus militis Scâderbegi nome pauidis auribus incülcabat. Multi exclufi,quos uclocior Epirenfism ipfis caftroru portis onuftos preda uulneribus infiiper oncrabat.Oppu gnabanturundiep munimêta,difieda primo ferme impetu impedimeta

equorum

^n^iorum,8c feutatorum præfidia,tumukus l'ngens intrandum fimul 8^ ^cluforum.Promifcuerecepri omnes,plena eundahofte^ pilorû minî^ '’^inicjjnullus ufus in ealocorum anguRia^cominus gladrjs res gereba^ ^^rjamp;dauis ferreis quibuidam cômodius, breue eft teli genus^quo Tur diutsferrü ^æ^maxime in bdlo ucuntun Nouum fpeAacuIi genus barbari pugnan *‘^^‘ 2”’“* • ^anaini altéra gladium,altéra prædâ exitialem tenentis,ita auidiora finit 1 urcarum ingénia, Ôd prædç eu pidiora. Ferocior lem per in (ta bat diri W anus,urgebatqî undic^,amp; omnia conlternationc,cgdibusqt replebat, °onec defperata m armis falute Muftaphas,qui in tutiori caRrorum par ^^hortator magis aderat quàm pugnator,per earn, quæ à pugnantibus ’’maxime aucrfa erat, portam, citato cquo,terga dédit hoRi,tunc remiflior ^0iq5 Mars,amp; paucior alioru effufus eR languis. Hi napcp ïnermes,ho^ Ï^*“§um non dedignabantur: illi in fugam efFufi,neceRàriû ducis con ’'“uni confèquebantur. Multi quos predandi Rudium àcaRris longius ^3xerat,àlonginquoboRilidamoreaudito fociorumfortunam conq^ ^'«KeSjfuga amp;nbsp;ipfi qua fola poteranqR faluabant,fed uix ferme ullus inte ^^'■cuaGt,intentaenim undecuncp fàgittariorum manusinfugientium

’acula conqciebant,8lt; qua poterant,odiû late explebant. Sunt qui ïrorment eo prælio barbaros ad unum occifos, præter MuRapbam, eu panels optimatibus. Propior tarnen uero illorum mihi uidetur fententia Sult; quincp millia cccidiRc dicunt,captorum paucior numerus, uix ccc. ^^fummum fuiflèdicuntur,ôdhi ferméomnes uulneribus deformes Ôd ’quot;utiles. Irritati nanqp præter modum eo in prælio,8ô proniores ad fæui Uam fuerunt militu animi afpcétu prædg fuorû,amp; deuaRati coufq? agri. *‘dorum ex equitibus uiginti defiderati,pedites quinquaginta, qui ab ^lus obtriti funtpotius,quàm gladijs interempti. Sic caRris, fignis, èC ’quot;’pedimentis omnibus potitus Epirenfis,tühoRiles campos ingrefltis, ffi’tiori preda illata damna lætior compenfauit. Per cofdem dies,quibus uæcfodicitergeRacumbarbarisfuerunt,LecchamZachariam, de quo LecchdZdehi cliquafupra diximus,à Leccha Duchaino Pauli filio indigne obtrunca^ «4$ ebtrunu ’umaudio.Infignis bic uirfuit multo eucntu profpero malorum confilfi ’“jMneeduft °’‘um,pâtre tarnen longe optimo natus. Rationê aliam fimultatis, amp;nbsp;eau nbsp;nbsp;^'

bminfidiarum nullam,nifi perditam regni libidinem, duice mortalium Rfgm ubuia 'Ugenijs infitum malum inuenio fuiRé.ï^am quum uicini eRent inter ie Me»»«/««♦ principes,amp; fine liberis Zachariam uideret Duchainus,nulla legitimi hc ’edis fpe fubfiRente,facile omnia primo occupantis futura ratus,fimul et Daynctifes-ilium de medio abRulit,8lt; non minimam imperij eius partem moxfibi ndarioiureuendicauit,non tarnen potuitomnino male ceptum defidei# j^^^^^^”^^ rium explere. Daynenfes nanep ( ea erat urbs regni caput, robtirqi ) peri* p^g^j ^ y^”“ fmptum principem fidei pertinacia,quafola poterant, profequuti funt, m p trddt\ o^Bofamdefundi matrem grauem iamannis,acmoeRam filio fuperRi^ hme fortune tonenixe tutati,donee ipfa confilrjs quorundam, ac fuafionibus amico^ ^^ vene-riimimpuUa,quuimparem curaRnilem, 6^muliebre ingenium impcrij j^|^ *'^*

G n onenbus

LXXVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

onci'ibus,in ca pr^fertim rcru ucxarione cerncret,Scodrani confugiens, Venetis fe cum uni'uerfo tradidit regno,belli mole omni uicinom prind pum in eos translata ♦ Parabat iam hinc fortuna Caftriotum prædaro Kuftdphdid^ quoc^VenetobellOjamp;Italicoruarmisnobilitare.IndeMuftaphasapud fudAmwä’’ Amurathem non iniquus,quamuis inuifus hofti index, turn utfuam ça pt«o^^/4K ritcr,amp;fociorumfortunamexcuGret,inuidam iiiri uirtutê, exactam^ de sciderbegi unius rerum beUicarum peritiam,multo fèrmonis decore commendare, alps uiribus opus,amp; grauiore bello dictitans, ad earn ferociam compris mendam,fruftra tentari eo modo hominis ingeniiim, amp;excurfionibus KuUaphnsdif eiulcemodpacuaftationeagroruacuimagisfuperbg fuapte naturaEpi^ faadet helium rotægcntisfpiritus.InGdiasquoCpomnes aduerfusipfos infidiarumar contm chrißi pficcs inaniores fèmperfuturas»Contemptum potius quendarei Otto^ ^”°^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manc apud Chriftianos tot indies cumulo uictoriarii tacite excitari, ud

abftinendum cenfère penitus ab armis, nel femel debcUandi cum bofte, animum iudnendum» Non poterâtAmurathi,licet mceftior hoftilibus laudibus aures preberet,timidauideri Muftaphgdidla,quü eandefiioru omniü fortuna,quos Caftrioti armis obiecerat, in oculis haberct. Hinc Alybanà,hinc longe uenia dignior Ferifius,cladium maiorum memord {ubqcienteSjinfoelicê ducis uirtutcm principi excufabant,Quare mutato pugn^fdtie* ^ ’P^^ conftlio C ita fæpe aduerfis in rebus cito hommes pugne fatictas ca td! fit ld rebus pit) refpirare aliquantifper ab armis ftatuit, neep ulterius nouo fuorum i^tr/is- nbsp;nbsp;nbsp;(anguine pafcere hoftè,fcd fu per fed ere eoufq? à bello, donee promiflàni

fibi nequicœ gloriam,Slt; concept^ inaniter uiCtorip præmia,minacior^ bellicofior (enex pergeretip(èiniquo fato petiturus. luffo tarnen intenfn Muftapha copias denuoinftaurare, 06 profici(ci in Epirum iubet Sed prohibait in primis hoftilem agrum ulla oblata occafione infcftare,ud tentarealiquomodoCaftriotum,fines tantum fubditorum populorU tutaretur, amp;feruarce ab hofte, caueretep maximo ingenio ad ullumge^^ nus dimicationis clici ab eo,(èd porredæ fpem uiiftorip omnè æque fper neret.Dqs profcdlo curæ fuifte dixerim Scanderbegum, qui in ipfis Ve neti belli aufpicqs,eum Amurathi animum dedereæodem fermé tenwo re 86 Muftaphæ aduentus inde,06 hinc Daynenfis fortune nuncius,Ca^ ftrioti animum diftraxerant,86 curam omne hauftrant folhciti in re tam DeLfrtb«Zd fubita ducis. Mouittamêfegnius barbarus afTuetus uinci. Horrendum ebrfhd obtrun amiciflïmi principis fatum,86 tam crudelis,cp præaeerba uiri mors miri cato lo^wtur. ß^^ Caftrioticomouitanimum,86dolorc penèconfecit,Acceflio quolt;p ad earn moleftiam maior fadta,quum Bolæconfilium, 86 nouam in care curam Venetorum adieótam audiretCfirmauerat nanep omnia Dayni præfertim oppidum ualidiftîmo præfidio urbium uicinarum pradecu.) Hæc omnis diffidij caula inter eos,86 belli origo fuit» Quærebatur Epi^ renfis. Venetos indefunâi regno principis ius ullum prctendcre,amp;ftbi iduendicariuelle,quumuanapræ(èrtimfueric matris translatio inillos bonoru ad fe à uiuente delator« filio,neep præceps Bofe confiliftdebcre quiequam

quiequam Icgitiine officcre ad nati uoluntatê uiolandam ♦ Padu nanq? apparebat inter eum amp;nbsp;Zachariam olim confeftum,ut quis corn fuperiï ^ixiflet,alterius imperio potiretur. Oictamq^ inter eos Icgem iuranienti uinculo firmatam. luris ego quid in ca re fu er it, iuriiconfultis relinquo, Quamuis iudex omnium Mars nÓ inique forfan diremcritJn ea animi fluftuatione Caftriotus intentiorfemperMuftaphe copias obibat, paü ^i'ntp raro procurfans milite,nunc penculofc progrefrus,nunc fugam fi uiulansincompofiteinteriuoruordinesreceptus canto hofti ncquicep infoelicia ièmel arma fuadebat» Vbi uero neep pugne fpem ulla, neqp ho^ Ais fallèdi arte modü LudiUcpcopijs omnibus,quas fecü habebat, ibi ad Uoüos reru tumultus amp;nbsp;barbaroru impetü fuftinendum in hoftilis agri liminbus relidis,iplê ad Daynêfis belli apparatu couerfus animo,confe^ seïderbeg ap ^^impaucis admoducquitibus Croiam petijt, 8dubi ius omne in armis P-^^'^^ß‘^‘^ ^•^^ uidit,mox amp;nbsp;cdicto ad deleâû habendu propofito,amp; ipfe cum nonuUis '“quot;'^■’^''“'4’^ ®puïnatiumRiorumuniiieriam prouinciam ad conquifitio#ê militum ®^quitans,amp;exercitum ualidum confccit,nihilcp moratus prinscp fru JP^nti cura habere potuiffet hoftis,Daynum obfidionc ingêti in coronæ Daynuminco ‘P^dè undiep cinxit,nihilcp omittens,nunc lenitcr, nunc alp ere agendo, roMfpecum unini cura ad deditione oppidanos follicitabat,ueritus ne fi turn ea urbis cbßdetur I Pofiundcoccafio prçcerlaberccur,allacus intereaVenetias nuncius,patru ^^lt;^gt;^‘^‘^^^‘^èlt;^‘ ^ninios ad earn belli curâ,Slt; maiora ex Italia prçfidia mittenda excitaret» ^bftinuic th à ual tatione agrorum ( quod primum obRAarum urbium Abjlinctàud» ’^dum efie folet ) ne Daynenfium irritaret animos ad femandä tenacius ß^fioncagro» ^oftifidem^Neqj expugnatio oppidi ufep peruimtormentorum,amp;mu ”*'“’ ‘■orumruinas,aut(calis tentata,intercluRs tantummodo ciuibus facultas

^^ündccuné^ annon^, amp;nbsp;commeatus habendi præcifa/amcm afliietum i’‘lt;quot;’quot; ‘'^‘‘quot;'^ ^inturnæincommodum obfidionis iamiam imminentem minabatur, ^emmod««^* 4^um coacfti ad deditionem fero eins clementiam implorantes,hoftilia ®'’iniaeflènt pafTuri. Præfides prouinciarum Veneti nominis, amp;nbsp;ciuita ^01 adiacentium præfeeti,audita urbis obfidione,abmonuerc de fingugt;

Senatum,amp; decreto accepto,coadis undiep fubitarijs auxilps, tam ex tpiroticis militibus,quam lUyricis amp;nbsp;Italis, quorum præfidia lern per in P^'opionbus loeis hofti,à patribus haberi folita, mox ad earn obfidionc ‘oluendam impigre fe accinxere» A duobus quoq; uiris Epirotici nomi ^*sadiuti fummopere funt,amp;audx eorum copiæ,Leccha Dufmano,ôd etro[difpano,qui licet contra Turcas Scanderbego perpetuam opera PoHicici eUcupncq; unep illi defuiflènt,antiquior tamê longe cum Vene ^'Siieceflîtudo,præfertim quod uicini etiam Driuafto,8C quibufdam co ’^•n oppidis crant,amp;ucteri ingentium officiorum uinculo altridi ilhs, ^'^ptæftoenènt,fecerunteumapparatu.Scanderbegus nihil tanta exogt; J^tisundiq? belli moleterritus,lætis auribusaccepit, fimul^ impigre «mifis copies fuis, quæ xiirj^miUium hominum numerum excedebant, ‘fptem equitum millia,tot enim no amplius erant,Slt; duo peditum nouo G in hofti de^i

hofti dcftinata^rcliquum agmen fuorum rclictum ad urbi's obfidionem, qua nulla fatis hoftilis fama exerdtus omittere decrcueraq cura omnium viresSeänder habitadifpofuitjta tnfariamdiuiièrat uires inuidi prudenna duds,Sf bcgitnfartam auda fiolideaudadainanifingulorum animos benegerendærd fpeero ^^^{'^’ xcrat. Daynenies nanqp fublata Caftrioti præiènnXobfidioneipiàfolun uidebantur, Segnior pro portis excubare miles,ranor in muris afpicie^ batur numerus armatorum5patentibus portis iæpehoftiscum due reci pi potuit. Negligentius rerum omnium interpoli ra cura, fames fob iam uicina uexabat animos,qu£ ncc^ cotemni potcrat per audadam, neepfer ro uind. Firmabat tarnen uires,amp; ad quæq; afperrima ferenda cogebat promiflæ ièmel fidei pudor,amp; palcebat uelut uicina fpcs quædam nomi num animos quod fuorum copias ad ea mitiganda mala3amp; Icuanda obfi dionem maximis itineribus aduentantes audiebant. Neqp parem Caftri oti milité eis uiribus credcre,fed certum iam concepte uidorie nundum 1 folliciti umïic^ profpedantes expedare* Sic omnium fermemgema, qui quum plus tnbuuntfortunæ, eidemfidelius parent. Muftaphæ quoqj in co rerum Epircniium tumultu,amp; Scanderbegi abfentia infignis Ixti^ tia crat. Creicebant iam fradi eoufep animi3amp; prioris fortuné memorie am omnemtacita quædam inuaferat obliuio,libenter relida ibi hoftia præfidiatentareBarbarus,amp; debiliorem fineduce militemamiflïsnugt; perfoeps immolarc,libentercupiebat, 00cum Venctis inuifi capitis ui^ doriam partin' pcroptabat,oblatæoccafionis penèfiudiolïor,q5 manda th V erum dubiam mentem leuera Ottomani mandata reuocabähd P^“ ra al forum uiolatæ obedientiæ documenta. Exin ( quamuis non impro baturum forte Amurathem tarn opportuna confilia crederet)tunus m^ bum diegnem imperio alicno,quam propriatemeritatefaliccm dicuVe ventiortmne netomm interea exerdtus contradus ad urbem Scodram,quc eft caput ftmscodram- g^ntis,dum in apparanda belli dus materia moram trahit, Scanderbe# gus inftrudis iampridem copps,Drinontm fiuuium fuperauerat,S^ (quod maximum erataudaciæ, aefidudæ fignum ) præoecupatis prior iplehoHiumconfilps,uel in ipfis hoftilis Ibli uifccribus ad congredien^ dum cum hofte pergebat ire. Non tulit id Venetus, led motis oeius ca«» ftris infeftis fignis illi occurrit, Iam amp;nbsp;clamor undiqp armatorum, Sdate auditus clangor tubarum aduentantes hincinde hoftes prodebat. Tune uere hoftiles animi,amp;féroces fpiritus reuocabatur uiris,ardereiam ceu^ index irurtm Ii militum38( index irarumfremitus palfim exaudiri. Vota turn publice fremuuS‘ nbsp;nbsp;à ducibus,tum à fingulis priuatim,amp; omnis generis fupplida no omilTa,

luftiora quilqp arma fua,amp; æquiores partes credebat. Omniu una mens ad iniuriam propulfandam,parep belli ratio uidebatur. Epirenlis ad oh tinendam ablatæiniuria poflcftionem urbis, hi ad tuendam deditorum fidem. Maiorem illis animum tot indies cotra Barbaros benegeftarum rrrum,amp; parti nuper aduerfus Muftapham decoris memoriafacicbat. V enetus,Slt; fi proeurata eflent omnia,que uel ad maioris ufum belli fuffi cerent,

T E R T 1 V S.

^rent,amp;non RolfdamHbf pfæbere poflent ui’don’æ fpem,tarnen cdani «uidus CO prælio aduerfis Dqs fuiHer,haud fummiffurus animos uido ôatur,nccp cefRirus in omni belli enentu hofti, qiium inuidas patrum ^»■tsad inftaurandaamp;præparanda perpétua armaaptiores longe uide ^^quin omnia magis beUo arfura^^ exitialem futursDaynenfem opgt; piJgnationem Cafthoto^augebat tarne curam miGrabilior obfeflbrum Fortuna (audierant nanq? ibi ad obfidionem maximam uim armatorum ’'didam ) » Apparebat iam certior afpedus hortium,amp; propius crat pugt; §næ tempus* Turn fubito filentio quies utrinq? mira infequuca eft, et figt; §nahumifixa,caftriscpmomentaneis loca opportuna capta funtducigt; “üSjubi amp;nbsp;corpora curarctmlies, amp;ducumhortamina turn præuenirêt fortes uiros, turn ali quem timidis adderentuirtutem» Danieli lurich Sc^ Ddnichurich fnicino, uiro impigro, amp;nbsp;militte perito, Veneti exercitus cura tradita ^‘^^quot;” ^•■2t( Vaiuodam uidgo dicunt ) ♦ Is ubi certos fingulis ordines ftatuit,amp; foX^ '''^”* parata quæq^ uidit in hoftem, ita ccepit*

Omniafibilicereftatuitftolida mortalium temeritas,ubi femel aliquo ^^f^ortdito f^rundarum rerum incremento dclinitus eft animus* Inde uix lui comgt; pos mens,a pr^lentis lam impatiens fortunæ,modo hac,modo illac per citusadfuosgt; ^rans,ociaaliorumturbat,amp;prolibidineaucupatbcna,donccmifèrri:#

i '’^otandem cxitu inanium luatcogitationu pernas. In oculis exemplum ^pf'^f/J“ ^''‘ ' dtmilites*Tamuanusiftequamfuperbiftimushoftis,quemeo iamfu^ ’^fftaandacia,amp;indulgentior prouexitfortuna, utaudeat indies ex beb a tementa's ^■s Bella lerere,eosc^laceOere principes,quorum fi recenicat in ft officiai ^ ^’‘^gf^dudi •lihileft fibi, temeritate excepta,reliquum futurü,quod ad illos no poffit ”‘^I^‘^' rderre. Sed fubuertit ita iam rerum omnium difcrimcn, ferox hominis f 'ngeniam,ut non publicis nos tantum hodie,ftd priuatis quoq; fingulo ’’utnodijs in eum hoftem armatos elft oporteat* Obftructur nanep ante onmium oculos Daynenfium fortunaurritet animos iuftiffima ira, ioci^ ^^ (.„^^ pcro9 oi'ücura,fiant ibi liberi ueftri Scodrenfts,urbis præfidio pofiti, fiint mul rum cz co[^n lorumfratres,fantconranguinci,amp; affines ineaobfidione,camlllyrici, g'^tneorum^ ^uamltali nominis ftrenui, quibus iampridem à perfido præoecupatis fiofte in rerum omnium naceffitate nulla fpes alia, nifi inuobis relida* Vos late Ibllicitisacpendêtibusanimis moefti profpedates è meenibus r^pecaanpueftra hodie uirtus uel libertatem eorum uindicabit,uel præci ^ pc^jcuUs ft-mpe omnium rerum feede iugum hoftilcfubire illos necefte eft, amp;nbsp;ad fu bertans amu^ perbos Caftrioti uultus fpiritum precarium trahere. Qtio nemo inrolc^ tcnd£-tantior in uidoria,nemo inclementior facile inueniri poteft, utpote qui cumBarbaris diutino ufueducatus,omnemfuperatferitatem* Vt emm AemdeUu^ taceam cætera, quid hac temeritate maius f quidftolidius C quo.d dum tchoßis, nefario iurecundaoccupare nititur,amp;inani colore padorum federal tam regni libidinem excuftt, prohibet pcrdito exemplo mortalibus reru propriarum deditionem,amp; aufert iura ipfa libcrtatis. Indignatur V tne^ tosfibraDaynenfibus prepofitos,oppugnatcR Iiberu matris cofilium in

G üq defundi

LIBER

defundibonis ßlq.Sed excæcauit(utuidetis )eoufc^eacupiditas homi nemjamp;ftudiuniindignationiSjUtudinperniaem ipfefuam amens ira, odioep raat, Non potuit tantum huiufee belli curam differre,donee pul fo barbaro hofte.quê in imperfj limitibus aflidue babet^integras ad odi^ urn Venetorumuiresafferretmon in oblèflæ urbis afpedu maioribus coprjscongredinobilcummeliorratiouifa.Diuifit uires ubiq^ peritus belli dux,uobis quam fibiæquioriudex.Dumep hinc MuftaphæJnde Daynenfis obfidionis cura mordet animum,uobis uidimam potius qi hoitem fuum refèruauit exercitum. Agite dum igitur multi paucos Bella tores prædatorum turbam cædite,urgete,amp;^infiatis ftolideanimisextor quete iniufti belli confeflîonem,quibus profligatis, nihil eft quod dere^ liquis copies hoftilibus,quæ Daynum obfident, nos noua cura terreat» Sequentes nancp rei benegefte modû,tenore eodem infeftis Ggnis, prç^ occupatis eorum confilps,priores ipfi petemus hoftem, ubi euocato prç fidio,ex urbeinterdufis hiSjUndiep uidoria omnis per fummum ociiiin expedietur. Scanderbegi oratio necp ita hoftilis,neqp criminealieno læ ta,{èd moderata, leniorcp,amp; in hanc fermé ftntentiam diciturfuidè.

AdhorMio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Honefta neene uideatur fufcepti belli ratio,milites, necp difquirendu

^admüues^mo hodiearmatis,neqp decernendumnuncinipfohoftis confpedu fucrat, üratAtiknih preftrumquuameiplbuobisarmatraditauideatis, queueliuftorare^ cufafte,ucl appetifle iniquiora nullo ûtis tempore côqueri potuiftis. At quâdo illud maxime in rebus omnibus agendis torqueat mortalium in ÈclU pt tufta genia,amp; follicitudincm augeat militarem, priufquam gladq cominus in cMf(t,nepto^ hoftem ftringantur,lcireundeiuftiorefletcauià,amp;utrum cû hoftetan^ pus Qio^a.^ turn,an cum Dij s quoCp pugnandum fit uobis. Non recufo clues,ud quocunep ueftram iudice,fi uelut temerarium confilium meum damnar tis,,amp;nimis ftudiofus belli autor uideor,ftatim conuerfisfignisabire. Neqpenimisfum,quiuelignaros uelim adpericulum trahere,uelinco imperrj mei ftatu,^ rerum Epirenfum tumultu nouas cum Venetis ob ftinato propofito ordirifimuItates.Sed ubi uacethuiuicemodireprehen fione confilium,amp; iufta arque ac neceflaria prarfentis belli ratio uideatur, ralixeuentus ^^dius magis intereft,quàm ueftramefficereuirtuteipla,acanimi perti armd iußiord nada,utfœlixquoqpeuêtüsarmaueftraiuftioraoftendat.Quandoqui* eßenddh dem nihil eft turpius uiro forti,nihil magis contra regium decorem, qua per ignauiam pati iura fua occupari ab alqs,amp; compreffis C ut aiunt ) ma PdmUidritds *’*^us federe,ubi ius omnein armis uideas. Noftis ad unum omnes,qug scdderbegicu beneuolentiæuis,acidem propeuitæufus fueritmihi per omnemætatê LccthdZdchd cû Lecca Zacharia,cüius hodie tam erudelis, qgt; preacerba mors, tot un# diep arma concitauit,amp; quod uehementi illo affedu impulfi inter nos le«« gern mutuo conlèniu dixerimus : Qui noftrum prior deceftiflct f ne E beris,regnum eius fuperftes iure padi haberet. Sublatus eft ille prior,ita agentibus fatis : Veneti imperium obtinent,cgo lachrimarum tanturci’ lidus hæres,renunciaueram olim rebus ipftmeis in iUa padione, quum amp;nbsp;priori

T E R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXÎ.

^priori mihicafus aliquis fînemuitæ afferre potuerit obeommunem ’Sortis fortunam» Nuncbelloreiîunciare,nifiuduidusadLierfis Dqs, ôdDaynirecuperatapoflèflioncapudanimummeum non ftatuû Ne^’

'^o fanus belli huiufceculpabitme,quodfuadettampulchra ratio. Ne^ ExtenMt cilt;» ^0illatamirabitur arma ChriftianiSjVenctis,uicinis,quorumipGiu^ ieäionecurm ‘bm dederunt occafionem, amp;nbsp;quæ ipfi ferme nobis in manutradidc^ v^netoschri=gt; ’Unt Obfidemus confanguineorum amp;nbsp;fociorum urbem, non infeftis Jj2î^2 ^^ro,ut ipfi putant^animis^non regni,non (anguinis hauriendi libidine 'lib,fed ut earn pariter è manibus hoftium, ac ingratis ciuibus obftinati ^fforis confeifionem extorqueamus. Ddeendimus in aciem cum hofti^ ‘^üSjpnores ipfi hoftilia paffi.Q_Liamobrcm certis iam animis finguli pul fhrum tuendæ dignitatis ueftræ propofitum induite. Satis amplam bel lquot;W'riamfuppeditarc uidebaturDaynenfe imperium propofitum uis* illorijfed nulla ( quæfo ) talis uos armet ratio,cupidorum h^c animorum iiotajScignobilis uulgi irritamentaeflèfolent.Conceptæ duntaxat defies ^friunilaudis,ftimulosingeratfortibus uiris, quamuis omnia fintue^ llfajfi iiiceritis hodie. Pulio nanq; hoc hofte, oppidanus turn fpc focioi* *^111 deftitutus,turn fame iplauidlus,moxpatentibus portis uicrorcs eft ^cetpturus.Deuieftoriaautem nihil eft quod agam uobifeum afluctis ^mcercuiris : nouus hoftis eft, nouum gloriæ genus. Sed multitudinc bperatVenetusC efto,nonnepauciores(cmper uos adhuncufi]j diem Ekudt ^uei “dtbudem ex hofte tuliftis f Indignatureo modo uincere prgclarus mi vc««« multi 1^5 ubi necfinguloru uirtus fpeCtari,nec priuatç multu laudis domS aP ^^^'and^begi^ btri poteft. Qu'^ prctcrca mometi in maioribus corn copias f quibus fi fog ^g^^/ futdiuerfa lingua,alius ueftitus,alius armoru ufus, ita nec idem habitus snimorum. ConfeCtus eft exercitus ex multarum gentium colluuione, lllyrici,Itali,Epirotæ, ibi uario ritu,eadem ignari figna fequuntur,diflb# 'lus er it in bello clamor uirorum,inaniores ducum adhortationes. Qua *^®§'te, primo impetu ad fugam quam ad pugnam paratiores impeUite, diffipate,amp;renouatehodierna quoeç laude tot cÔtra barbaros uidtoria^ '’unifpeciofammemoriam.Remiffiore tarnen ira in hune hoftem utcnlt;$ dum,amp;pronioribus ad pictatem animis,captiuos ducite,neq? per intern perantiam belli, amp;nbsp;ftudium indignationis, fanguine deditoru uidcrices dehoneftate dexteras. Non enim res eft nobis eu barbaris, aut efferaris §®tibus,fèd CU Chriftianis,quibus inre decertamus, ut propulièmus in iuriam,amp;in paceuiuamus. Acuitmagis Scanderbegus militüftudia,8d borS animos deuinxiteamodeftiafermonis,quodraró exemplo, fimul 8lt;^corü rationem,8dcura hoftium habere uiderctur. Tune ordincs circa fumefRifi,laudareconfiliumducis,animatum quiiep fedicere inomnê tuentfi,ad cius augendâ,nedum feruanda gloria pugnare. V enetoru ar^ mandeouièçforeexpaue(cenda,utdunimis multüdeferturillis,proprij VaietorüinM decoris obliuilcatur animus* Commune fiibditoru populoru iniuriam ^^d ^Mtems dre,fi per fecordü inulta Daynenfis ignominia omittatur, neep cadendu animis

animis in carcrû uexationc,8^ duplids m ole belli. Nihil adufos mortify ks,fi retarder fern per féroces fpiricus,quçuis cÔfuItatio,amp; fingula ignaua cogitationeinetianturjAudendum fortibus uiris^tendenduredo in pcgt; rieuîa uuItu,Nelt;^ iemper retro afpiciedi cura, augendu fibppfs timoré, 6d follicito confilio rccôdita mala homini interpretanda,Condiri neceflî tate uirtutem,Pluraqj irrita tis femel mentibus,amp;^ militum furore fupera ri3quæ liber alioquin,amp;quietus nunquam aufurus efiet animus, In dijs præterea nonnihil dcbere eflè momenti, qui iuiticri affidere bello con# foeuerunt, Sed amp;nbsp;fi in enk uiris tantum pofitafitßlus,munitamlätisfo^ re rem Epirenlèm ipfo fidei præfidio,amp; concordia popuIorum.Ämura them demum Hungarico bello occupatum, Venetorumuiresmagnas nolle,fed Italicorum gentem fegnius kqui,quanto longius à domo tragt; hatur, ladtabantur hæc paffim incondite à militibus, amp;nbsp;alia plura,udut innmetum,cuiuscp erat ingenium, 8lt; ut priuato officio audienti feduel conciliarent.lp{èfingulorumuoluntate,æquecollaudata iocularitcrmi xto rifu dixifîèauditus.Reprehendi merito poffe naturam, q?tam præ^* daros Epirotic^gentis fpiritus non altiori incluferitfortiina,Tumiuliis curare corpora,omnibuscp procuratis alaccr animis,atep fiducia mgen^ ti lèxta ferme hora diei in aciem proccdit,fagittarios,8c leuiorem armatu ram ante figna locat. Deinde grauiorem armis, peditem diftinguit per aciem infiruit cornua, Duo equitummilliain utranep partem ftatuit, media aciesTa# cotraVenetos nufiotuendadata,Ibiquoepequitatui peditesaliquotimmixti.Defub# fidiarrjs non multum curatum,quum certam uidoriam,amp;facliorê ion# ge armis fuis hoftem,^ inito prelio incrudeicens Mars, amp;nbsp;obnixi Venc torum uultus ofiendereconcepillct, Tantundem decaftrorum pr^^dio procuratu ; uacua nanep relidla raro cuftode,qui uix ab inermi prfdone eatutari potuiflèt,Nonabfuiflctareprehenfione temeritatis tamfecura fiducia ducis,niuerius præfidium fibi in obfidentibus Daynum copijs f^^niHet. Nam fi prêter fpem fijperiorem uidifTet hoftem,ad cos fe reci^ can er egt, ^^^^ deftinauerat,quum neep militum numerus, neq? habitus ipfe loco^ rum ad firmanda ibi caftra fuaderet, Sed indignius adhuc idud confiliii tanta prudentia uiri,quum pernfeiofior magis uietis eo modo fuga futu ra/p pertinaciorrefiftendi animus fuerit. Nam turn infequens palantcs Wnerus uidror,tum difficilior in tam præcipiti tumultu tranfitus Dri# nonis,quicquid eratreliquiaru haufiffet, Quarceó dccurritur, utinfuo tam uinci uirtutem in 1c tantum fpem pofitam habuiffe dieamus, V ene# tus quoepItalis haftatis præmuntfigna,cornuahofnliexemple difpefi# ta, Daniel in dextro Illyricorum ualidiHimo cindam præfidio, fiationê fibi digit,Italicos nonnullos équités grauis armaturæ in fronte,amp; poft ipfiim cornu difponit, Golla Humoi Scodrenfis,cuius fteundæ trant in ca belli cura partes à leuo cum ciuibus fins Mofi amp;nbsp;Dibrano militi oppo pofitus, Andréas frater cum Simeone Vulcathanio mediam aciem obti nuit, promilcue ibi uario militum gencre, £lt; inutiliori præfidio onerari

maols,

niagfs quam firman ordines.xi'q.paulominus milliaVeneta fucrcjhis co Pugm caßd pijs concurfiim eft. Prælium ab haftans inceptum auertere primo impé of'f«« '^tne^ tufagittarq cos» Sed ubi inaniores propinquitas ipfa fagittas effecic^qiu Scutarierant obnixis clypeis cum rebqua kui armatura ftridfis gladijs co gt;ïiinus hoftem petunt. Cacteros Caftriotus excemplo circundediccquiri buSj8^ rctraCtatos aliquantulum unliorem illis reftituit telorum ufum» Haftati,quia tuta^erro pedora, amp;nbsp;loriós tedii audacius ie obijcicntes in Iioftem incubuerant,dcderuntrdiquis fpem benegerendærrijtu omnis tircunfuia acies,clamor^ utrinep ingens fublatus.Epirenfis equicum 8^ numero 8^ uirtute fuperabat. Locus non uni çquior quam akergpligna turn eft enim in lata planitie,amp; ampla,non procul à Drinonis ripis ♦ Par Viribus aliquantifper magis quam animis Venetus fuit, Et circa Illyrici fetionem duels uariante Fortuna diupugnatum, donee Scanderbegus ’^oucitato ibi cquo cum panels equitlbus in medium agmen hoftium in^ ntdiis^uulneratls pluribus,multis pauorediffipatls, ex torfit fpem uldo bæ Veneto, Illyrici undi«^ moxln unum conglobatl ( utegregla eft gen nscius udocitas ) denfiori præfidio munlca ftatlone duels ^ excluierunc boftem,defenbebanttamemagls quam pugriabant. Media aclcs u tri nep ^pedatrlxpotius,quam pugnatrix eoulep aderat, dum uarioahuceueni-turesagerenturacornibus,tumTophiaubi oneratumfails dexteruni ^ornu hoftium uldlt,erelt;ftus amp;nbsp;ipft Caftrion exemplo,confcftlm ledllo^ béquité,amp; parte pedltatus in medlos præterlatus hoftes,nouum Inlecic pauorem, Illyrici nanep qui in fronte expofiti fuere hofti, non tulcre lmgt; petum,fed mox in cornu dextrum dedudi,ac fripfos tutati, amp;nbsp;hinc pro;» 'liderefocioSjS^indeinteruentu fuoauxere dlracultatem Scanderbego fetionem oppugnanti.Idem reliquus pedltatus feclt, Im par nanep Epi;« fenfi equlti,paftim effufus in fugam ft faluauigqu^ res effecit,ut nudatus ptæfidlo Scodrenfis eques,ac oppreftits ab hofte elrcumuenlretur,capti wim funt ambo prçfecfti,cum alps pluribus,qui à pedeftri robore rehefti, dftperata in armis ialute,ftft tradiderunt hofti, reliquls quocp turmis in fufterunt pauorem,timentibus,ne penctrata acie Epirenfis à tergo adori tecur cornua,8^interclufosferocius premcret.Scdnon Idfuecnrrit uft ’^torfquod pauebat uidusCita uel obtufiora ingenia hominum efficiunt ResfeeuJ^oh fes fecundæ) Nihil enim querens ultra lætus ea uidoria animus,gratum tufiora effici^ dutitaxatfiiisfpedaculum ulndos hoftes offerebat, Caftriotus quocp ““f ^ow'w«* ferum aliarum omifta cura,gregarlocp omni milite prxterito,uelut dedi guans fanguinem cæterorum ad dueem tantum animum intendcrat,ftd fortiffimorum agmen militum difficilem ei aditum faciebat, ac inane red debat ferociam uiri, Couerterat omnium animos in ca dimicatione Mo lès,amp; Scodrenfis à finiftro cornu. Multus ibi labor, perlculumep. kano btipfi de fumma rerum decertarent3obnixi Ingentibus fine refpiratione odijs,mutuis uulneribus incumbebanphaud lm pares equis uiribus aligt; quandiu pugnauerunt, Sed hauriente iam laftitudine Dlbrenfium idus

fatigari

Lxxxnir.

fatigati equi,uiricp,ac uidi prope fenfim ceftiftènt hofti j ni rcfcrcnubngt; gradum Mofes increpando fimul timorem, fimul ignauiam pudore lal» tudinem excufaflèt,amp;uinci ferme paratos uinccre docuiflet,damans :

QüæignauiauIriVquodperdituminfucti pauoris exemplum cPo^ tuitDibrenfis aftignatum femel locum uiuus rebnqucref Potuit belli« laudem uendere hofti C Vbi miles ille qui Alybaftc copias dcleuit f Fen^ fq inhibuit ferociamC Muftaphæ uires contuditCac barbaricis fpolijs Epironcas domos dicauitc Quotumor ille animorum euanuitcQpo minaccs illi in caftris uultus,ac forna promifta abiere C Sic Daynu Scan^ derbegio reftituitis C Sic obftlfæ urbis hoftium intrare paranst Nuf^ ne alibi hoftiumuirtus 7 nui^ fortis dextera C nufqua radians enfis nih hic C At ubiep iam focij ueftri uidores parti dccoris frudus recenfet. Ta nufiuscaptisducibus,aciundispofttcrga manibus dedudis in caftra, mediam hoftium aciemomnêautdeIeuit,autdiftïpauit.Scanderbcgus perfrado Illyricorum robore,iam fingulis per ocium inqcit uincula.nic pauor tantum,amp;fugæ memoria relida»

Iniecit eaobiurgatio militi tam acres ftimulos uincendi, utalq repeat te fadi uiri,equicp uiderentur. Turn recenti renouato prælio mutatafor tuna,iam pelli paulatim Scodrenfis,refiftebat tarnen magis numero qua animis.Donec Humoi,côiçdata ex hoftili fermone fortuna fratris, quU uix præ impatientia doloris armorum tenendorum potenha eflet, obligt; tuslbcioru adlcrumgcrmanoauxibumfcrcndum progreftus,amp;inmelt;’ diosilIatushoftes,certamMofi uidoriam rcliquit, docuitép quantum ordinibusinducefitmomentfrnoxnanq^ effufi in omnes partes terga

DanielduxVe fenenda pr^bebant hofti. Daniel quolt;^ ex altéra parte lampridem omni tictortim[ug}t pi-ænjio antefignanorum exutus pudore magis ^ uiribiis ordineferua to iuftinebathoftemjfèd ubi baud dubiam fuorum fugam,Leandern olt;* mnium fortunam aduertit,citato amp;nbsp;ipiè equo fuga confuluitfibi. Spar^ fos pafîim per agros Epirenfis fegmus cftinfccutus , impediebat nant^ îaflîtudo uiros,quum dimicatum fit uiep in ultimam defatigationê. No tarnen licet feflijiberam fugam fecere hofti.Mifliim enim præconium a Scanderbego,ut ton's fignisinftarcturagmini fugientium uflt;^ adurbê Scodram.Pulchrum fortafte uifiim duci fimul ira,fiinul gloria dato con (pici uidorem à moenibus hoftium,que ingenti multitudinis turba corn - piëta crant. Carpebatur in rnultis locis poftremu agmen, amp;nbsp;magna pars inoratorum capti,prohibuerat naq? quenep occidi. Mox in propinquo urbis confpedlu inhibitafigna facies firmata. Turn ui stores congloba ti circa ordines ingenti clamorcdætitiaq, moeftpurbi pubbeo^pnuatoep dolore captiuos luos fubrjeiebant oculis. Ingerebat ciuibus hme noiios irarum ftimulos tâmiftrabilis afpcctus,amp;fortunafiiorum. Hincrecens iam clades fpiritus omnes hauriebat. Cura prætcrea captluorum maior inieeftahominibus prohibebat uiam ulla»nhoftis ïrr/tanditcntare. Gagt; ftriotus übiueladlacietateni niilin uidoria? laudcm explendam pennies fifletdigno

T E a T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LX XXV.

^ftjCgno dato^parum nanep fupererat diei^coUedis hmeinde uaGs, ad ^äpicnfcm obfidion dirigititer. SedfefeUitomm'no inanisfpesducê, Drfgt;»ifMfj ej ^uuni redufis porn's,oppidanos fortunam omncmlcgcmcp deditionis *^Dfeuidorcconfeftimfubiturosc5coGpiflèt. Daynenks nanqjlicetS^ Scandsr^^i^ ‘'‘Diakgionum Riarumdades, amp;intus crefcentia indies incomoda an* *^onæ(prohibuerant nanep km per frumentationejm obkflîs Epirenks ^®piæad idipfum locate ) dolorem fimul amp;nbsp;curam auxifknt,nulli tarnen tot midicp malorum effugp feeda cogitatio fuccurrit, kd omnia in ^remm neceOitate eonftantimme procurata,difpoGtacp fingula exadto Micio ac parcior militi præbitus cibus,quo fidelis tantti fpiritiis ferua* f^tutjkniorum nulla cura uiris,utpotequi amp;nbsp;præualido urbis litu,amp; na **dgt;oremultum fidei munimêto tutabantur. Caftriotus nanep ut primu ^'dricibusfignisreliquiscopiasibicommorantibus kadiunxit, multa ^f^quic^ uani irritamenta pauoris obdinatis animis ac oculis obklToru bbiecit. Oftentata ingeti militu damore,^ infultationc capta ex bofte ft Si’s,dudu circa muros moEft5captiuorüagmen,fixis in terra oculis pu Agmeneäpth ‘^orefocioruintuendoru,quibuscircüfufis permccnialachrymarû uim ‘i^mDayné '^2gnàexcuticbattamfocdufuorufpedtaculu(crûtnanep ineo numero f^^^** '’’ülti obkflbrü cóknguinei,utintdligipotuitexqsquefupraretulimus

Tumubiadmonitosfatiscrediditoppidanos,Scandcrbegus de de* mpgnerefpo ^itione cum illis agere cccpit,6lt; praefidium Venetu certa iam fiducia pe* ^c^.^^^*^ ^fftradi fibi. In^netarnen tulit pro inanibus poftulatis liberorum ci* ^iunirefpÓkim.Defincreteiukemodifpetftaculis oculos amp;^aures minis f^ritare. Non efte tam leui momenta fidem kram fundatam,utk potius ^recenti rerumaduerkrumeuentuj^exueterihabituanimorum mc* tiantur. Fixum omnibus,deftinatunkp cfte,G aliter non poterunt, lacera CenßantU oS t^onecorporûfuorûinfcdicê fide bonis principibus teftata rdinquerc. [({[orunf earn fore beniuolentiam fuorum. Si fociorum uincula, ut tarn foc»

’lam illis pictatem extorqueant,quod nee ipG capti, ft interrogentur,fibi præftaricupiant.Sperareprætercafub Venctis patribus neep perpétua ’vinculaeorum,necplongamfuamobfidionem futura,Exemplum hoc Ufre pro documeto habendu : Non efie gerendam populis mutabilern lgt;dem,cuinftabiliprincipumfortuna. Fuit Si in Scanderbego illud no ArgumentdU indignum admirationelibcralitatis,Siingenit^ pictatisindicium.Qtiod ^'’^‘‘^^‘*5^^ 9uû fpreta confilia fua ab oppidanis uidiftct, amp;nbsp;fublatâ fpem ocm haben ^^Xi»« ^?urbis in ea pertinacia animorum,non ad aliquâ indignationê conuer lus ( ut prodiuia funt principum ingenia ) nÓ adrabiem ultionis procur fitjkltem in captiuorum terga fæuicndi,quû omnia illi in cos folutiflima dient,kd demi protinus uincula iuftiqSi liberaliter habitos, cultoscp ad domos fuas quenep remifit.Ni fecerit fortafte callidus princcps,id quod fot nÓ ita elegâti propofito adujaudan tn omnino debuit,ut quü aliter Daynenfiû animos fu per are nequiret,eo uincerct beneheio, amp;nbsp;quos me* tu no poterat,humanitate fibi tacite conciliarer. Duos tantu uiros hone»

H ftiores

LIB E’ R

fti'ores,Andream amp;nbsp;Vulcathanium uelut quidam futuri FoEdens pigno * ra,amp; Scodrenfis ferooginanem caunonem apud fe tennit, quos inaree * Petræalbenfi lub cul todia,benigne tarnen launfTimeep haben iuflit. His ita traufactis,noLia lUi urbis potiundæ cura mcebit ♦ Inde quo celerius eu pitæ tamdiu rei compos fieret,utile confilq genus eft agreftus ad earn ob * fidionem amp;nbsp;V eneti belli commoditates»

rukfiumoppi nbsp;nbsp;Balcfium oppidum fuit,tune monumentum tantum urbis,nullo fatis

dum.Ph.itb-i- conditore,fèd uetuftate fola notum,fitü in radicibus montis Sardonici, fiip-if, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maranai uylgo appellant Juxta agcr,amp;locus quidam, quê accotefupra

Scodramuocant,diftansaScodra xq.aDriuafto v.aDaynouero xv.fe rè millibus paftuum» Reftaurare cam urbe Scaderbegus olim à Barbans euerem,animo conccepit,ubi impofito prgfidio,copqs^, comodius in de 8C Venetu agrü late infeftari pofte,amp; prohiberi obleftis fubfidia, à tot undic^ uexationibus occupato hofte putabat,ftc^ partim muro,partim lignis ociftimc rcnouauitlocum» Etquum urbis fpeciem quandameftin M4rlt;n«7iüx ’^'^^^B relido ibi prgfidio Amefam nepotê,Maririum^HifpanuEpiro^ fp^nus’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^*^ ï^ofg uirum fidei,ad reliqua peragenda preefecit operi. Procuratisq?

his,ipfeadobfidionemDaynenfium nullis fatis temporum uelbdlom incomodis omiftam,in ulteriorum riparn Drini eo diefecontulit. A me te abfoluto murorü munimento,amp; quibufdam ftationibus militaribus proutopergprecium uifumJpte impatiens ocq adolefcens (acuebatnac^ iuunile defiderium tum omnes laudcs domefticg,tum receus in oculis pa trui uirtus)quum multas fecundas populationes amp;uaftationcs agront tirituftiuria feciftct,maiora quæcp cogitatione aggreftus, Driuafti uicinæ urbis op^* eppugndtione pugnationem toto animo indueraq.icaq^ expedite iam tota die copias,amp; induit Anicft. exhaunre noua urbe prgfidio,ratus ampliorêeam fibi laudêfuturâ, fi pr* ’ ufâ prgftitiftèt eum apparatu patruus,inlcio adhuc illi fubitu tâ egregiae geftg rei nunciu cu ipfis captg urbis fpolqs mittcre poftet, tacite^ confei’ nefeentê eins uirtutêfub Dayni moenibus argueret. Ita feruens adokfeen tis ingeniu intumueratfortung inani fpófone.Scd Marinus,cuius cque induftria in noug urbis curaà Scanderbego eleda fuerat,8^coiunda per ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dito exemple prudentia cum tcmcritatc,dodior longo return ufu ? ^ ^^

iierabilior gtate uir,ne aperta côtentione refragando iuuenis uoluntatijii SmuUdtes pe multates fibi cum illo ( peftiferum in return adminiftratione malum ) alft fliferu malum quas pararet,primum impedire ex occulto eius cófilia,amp;l abire tacite mill

^^^^ teuotead ludificandos ipfius conatus» Deinde ubi propenfioresilli mini] a tone ^ ^jg^- anfmog^g^ militate libidine uidit propalam libéra uocc fe oniniall eni confilq euentuexonerans,his uerbis adoleicentêdicituradmonuiue» Venushofte temihi Amete,^ Venetos Scanderbegus reliquit,quo cum hodie quando omni bello flagrante prouincia longe alte cófukatio ' nbsp;nbsp;nes nobis incundg erant,nouas ordirer córcntioncs,ct latctia aliqua odia

excitarem,dum ftudio aduertendi,amp; iuuenilis gloria? inuidia diffuadoe iftuc ipfum fortafte uideor ubi, Sed quid de me doko f qui Di}s homini

^nsep abundc uidebor amp;asfedflè,fi confiliu in bac rc meu neep omiflum ^cfideran^nec^ impenium reprehendi poHîu V eftra eft iadura,teipfuni

* pâtruumcphodiernobellonôDrinaftiurbemoppugnareparaSjadcii? f inïimfanguinêhauriendûS^exaturandû militû tuorum cruore hoftile lolum properas.Siccme inftaurauimus banc noua urbê, firmauirwus co piis,acroborearmatorûjUttamcito præfidio exutâ intento ad id bofti, î'^nihil magis optann^dum alias ftulte appetimus, ueluc m manibus tra^ nbsp;nbsp;'

'^3nius 7 Siccine ( ut nulla fit buius loci cura) ca militum paucitate oppu* ^nan urbes quiiquam duxerit C Qui uix fufficerent ad tutandas, Driua^ præfertiin oppidum, quod ficut amplum eft,amp; numerofum ciuigt; ö*ßj ita ( liceat bæc in bofte quoep laudare ) amp;£ armis, ac fortiftimis uiris ’^trtum. Idem ( ni fallor ) amp;nbsp;tu amp;nbsp;boftis expectat. Irridebuntè mûris iê^ *^^s,8ô imbeUis multitudo leues apparatus^ inania urbis capiendæ conlt;gt; '^onfilia, luuentus uero certaminis auida uel fada eruptione adfugam *^oppugnatione per fummum dedecus nos conuertet,uel patentibus la ^^porcis,deceptosintra muros,periècurumocium recipient,amp;ulciicesf ^ récentes fuorum clades,ac Scodrenfium iniurias tollent,tum animos f$ter£ urbes,infurget ferocia uidtis. Depone igitur,quæfô,dum intègre ^untres,pernicioiàm audaciam iftam, nec^ adoratu patrui nomen ca inlt;^ '^'gnitate per hoftium ora trabi patiare. Expedia Iccundis dps laudis am pliorem ^ tutiorem materiam, tune arma fuadebo ip{c,6c in manu tragt; 'Jsni, Memo inui tus fcelicia figna lcquetur,cobibe nunc feruorem iftuni ^fi difficile fit cobibere. Diice prior ipfe pati iugum à ienionbus, quod ^ofti cupis imponere. Adoleicentia nanep baud capax cofilp Cut liberius

’ '^Hi tecu loquar ) no fibi cp bofti fiepenumero æquior eft,trabitur magis

‘ ^ ducitur. NuIIum ea perniciofius onus mortalibus datu, confilio bella ^^f^^f^^ ^^•icoerèda,^ uix,ubi omnia caute,rcdfecp cgeris,foclix refpodet euètus, confilij.

Fregiftentanimum adoleicentis prudentiadidauiri,fed quu iampngt; dem omnia præcipiti confilio ad earn belli curam uclox temeritas cxpe^ confiUo bdU diffet,turpius uifum arrepta femel arma prudenter deponere, dp infcclici ^^^^ * terexercere. Spreta itacp Elutaris adbortatio,ód utilis pudor inani pudo •ïuidus. Militum præterea receptus fauor,amp;uulgi promptior opera 'uuenisdefideriummagis acuebant,probibebantep dubias aures,iani

^uiequam fermoms baurire. Adeaigitur,quscegeratHifpanus, prima RefpS/toRme •nfolenter dicere,Aequatum fibi cum eo à patruo imperium, no elle cur f^adadmom» dieno arbitrio uel bcllo,uel pace utatur,retineret fibi illemilitesfuos, *lt;*’«'”w«-«« poffedecopijs fuis quoduis ipfe uelit ftatuere» Verum ubi loqucndo ira diquantulum rcfedit,8dquieuit immodicus animi motus, turnmodegt; ftior lingua,Sd lenior oratio adolelcentis fuit.Laudaturum fe efie college eonfilia,ni fimul tum 5d Balefi^öd Driuafti cura poftet cxpediri,neutram dteram impedire.Sat eftè copiarum,quc 8d præfidio hanc firment,0d op pugnent illam : neq; ita ftolide fpem eam conceptam fibi, aggrefturum gt;mprouidos eines, amp;inermem iuuentutem inuenturu, nullis euftodqs

H ij portarum

LXXXVin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

portarum^nulfis murorum ftationibus difpofins, plnrcs pr^ti^rcafore oppidanos,qui agentem fe de deditione libêtcr audiant. Et fi diffieiliora cuncfla pr^terfpem uidcnt,nó immoraturulongius ibi obflinaco propo ßto CU militum fuonim pernicie» Turn apprehenfa Hifpani manu,utbo no eßet animo hortatus,Deosc^ i'nfuper precatus,utfaufta fibi famop;^ pugnationêfaccret,copias impigcr educiu Prefidio Balefij egre duo mil liacum Marino relida,non q? quifi^ inuitus duccretur, fed quia turn pa Vrbium eppu tientiora periculi,cp oep Epirotaru ingebia, mm nullum familiarius,gra gnaiiones gra tiusep militi belli genus,cp urbium oppugnatio erat» VerS Amefa^q^uis utwlUibui, (jjgj^jj admodumagmineimprobum defiderium edarepno potuittame-nuncium aduentus luianteuertcre* Admoniti nanep oppidani (utpote quiaDaynenfis primordio belli fern per circa quafdam ftationes urbis difpofimm tenebâtarmatoru numcru primo loliciti progrclïi in muros ncceflaria ad propugnationê parare,^ conuebere undicp faxa,ac omnis generis miHïlia. Deinde ubi ex propinquo uilus hoftis, negligetius ada , res,8«f cotempta paucitas cum ipfo duce» Nihil th minuit fiducia eorum Amtfdpttit infignêadolelcentis fiduciam,quin extemplo eines ingentibus onerattos promiffis ad uoluntatriam deditione pdliccret,2lt;urbem patruinomine-enéurbiiDi^^ p^f^J'^LRepulfusacriterabeis,inccrmsadhucanimigrauiepindignauo tirafsb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne percitus, duodccim pauloplus ftadps à muris abfedht, ibi multas ncigt;

quic^ naho militum afienfu oppugnadc urbis rationes ucriarcuormui torum uis nulla adcrapita confultabatnmul amp;nbsp;obfidebat. Difpofins ta^ men circa cu Hodijs^ne alicunde impetus,præfertim à Scodrenfi agio in le fierce Interim oppidanos egregia eius obfidionis lolucdç cura incefie rat,qui priulcp motus aliquis in muros moliretur ab hofle,fortunâcerta Andrea} Alf minis experiri Hatucrant. Autor eius rei erat Andreas Angelus,unus ex ^duf, optimatibus,clarus uir fadtis, amp;nbsp;emeritæ in bello laudis, qui ad portam inferiorem,qup planiim,amp; occidentem ucrlus fpedat, inltrudta acie,ubi amp;nbsp;difpofita per muros de induftria armatorum agmina, amp;nbsp;firmata prto fidia portarum uidit,priulquam eruptionem faceret in hohes,bis uerbis fuorum animos ad pugnam accendereadortus eft :

Andrew optf ^’ un^,inquit,milites,fuperuacuaullaefthabitafortibusinrisadbor waits Dtdraßi tatio,hic plané dics,ueflercp omniu hilaris, 8d próp tu s acceffus idipfum adhcrtatio ad mjhi nuncclariffime oftendit.Quu quifep ueftrua parentü,abuxoiiïc5 fuos milites et ç^^^^^ ^ß jp^^ amplexu iibcrorü hue alacriter fponte ueftra cóuenchtis, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;omnia ca uobilcum feratis ♦ Quum pugnandum,amp; fub mocnibus,8i

pro meenibus infigni fpcdaculo obmlerit fortuna ♦ Nonne uultis,c5mi litones amp;nbsp;eines mei amantiflimijUrbê ueftra, patria, lares,2d Deos pma^ tes exêplo maiorum tucri,delendcre, atcp fcruare C Quid oês nuc triumlt;= A pidatein phos,quos dchoftibusreporrarut,Icientibus gnarisepeórnemorêCfat prfirwm. erit de muleis paucos in mediuaffèrre,longaenim narratis orationêanlt;-guftu nó patitur têpus^Memini meaudiuiflea maioribus noftris, quem admodû Barach iUe Turcarh prgfedus Amurathe imperantech uiginti milfibus

LXXXfX.

*^illibus equitum in agrum noftrum irruens paclis quibufdam Sf con^* inonibus urbeacimbus noftris primum petereaggreßus eft. Cui quû Ill minime obtemperaflenc,is cp fata omnia,amp;quiequid frugiferi in cam pis erat, igni ferroep dare eer pißet, eines noßri amp;nbsp;populus Öriuaßenßs in unû coadi agnien,hoßes hincinde per agros amp;nbsp;campos fparfim diffu los,amp; payantes aggreßi,partim eorum trucidarunt, partim uiuoscepe* mnt,amp; in fugam couerterunt. Eoep modo præclaram ac memorabilem nidoriamreportarunt,amp;uelutitriumphantes urbem uicrores ingrcßi fcnt.Qtiid præterea de Stephano, cognomine Hcrccco, duce Bolnæ di stephanut Hercecta

noftrum irruißct,fimilcmcp expeditionem aduerfus urbem noßram ten ^^^°^quot;^* öftet,amp; prius illam in fnam ditionem poteflatemep petqßekquum ei po pulus noßer Oriuaßcnfs parère nokußet, is in furore Ô^indignatione nfrrus,per omneagrum amp;nbsp;campos ad iUum depopulandum, inccndcngt; ^«mcp,cffufus eß?Noßri præclaro admodum agmine tam equitum êp P^ditum fadojhoßem adorti in fugam conucrterunt,atcp pronigarun^ ^feoep infigni uictoria potiti,cpplurimis fpolijs ^ fignis militanbus ca Pns,ouantes ad urbem reuerfi, patriam décorantes incolumem egregie *^arunt. Qiiare agite præclarû hoc obßinatcciuitatis refpôlum iolido Igt;ofti aficramus amp;nbsp;extorqueamus prædonibus impoßerum inane fpem nibiuin capiendarum. Pudcatdeorumhominum«^ tam ignauuagmen ApuiwerM ^iutius nos intra muros,amp;fubteó:isclauft)s conunere. Quid Daynciv iuutmiibojU ®spertinacia 7in qua tamdiu Scanderbegus totis uiribus incubuit.Non ^^‘^^^^'^ ncomniuanimis graues inrjciatßimulospudoris^rNepoti uilis ueßrß n'édita cura cum eahominû paucitate,quæmoxuix ad tutanda propria 'filtra idonea erit,fi uiri eßis,quum uobis in promptu omnia funt, qu5 nihilroboris ibifit, non gnarus dux,nqn certus ordo, promptißimus ^nifq^cum patruo obeß. Colluuiem tantumultitudinis, impatiens ocq ïdolefcenSjad hanc obfidionê traxit. Mouichfc oratio militum animos, Omnçs^ fremere cocperunt,amp; in hoßem duci conclamarunt. Turn da# ^oGgno,omncs ingcntifublatoclamoreeriimpunr Reliqui per muros Ondiep ad fua quiscp minißeria dißurrentes, augent ßipcrne amp;nbsp;ip ft da# niorem. Iniecit primum ßationibus hoßium tarn repentinus tumulrus, ^clamor infuctus,unde minime fuerantßifpicati, Dehinc ubi excurßre nbieparmati uifi,amp; tenoreeodem impeti caßraab oppidanis,infilics ue# beiterin equum Amdä,cum expediro agminefuorum impigreillis oc# nutrit,ut lud iftcaret eoufcp hoßem,donee reliquæ copia?, quæ paßim ua ?,abantur per agros coadæ,amp; quæ in caßris aderant, cÔmodius inßru# ’^æprodeuntes cum fignis in unum aggregarentßie. Scd turbauit péri tus dux ferum iuuenis cÔfiIium,Tripartito nancp milite quofdam Italid §fiieris,quod ibi præfidium Venetus pofuerat, cum parte equitatus ad ®§gredicnda fuperne caßra præproperc mittit. Alteram partem, in qua Oinor uis agreßium iagittarioru erat,obfidere uiâ caßrorü iubet, qui Sd

H in hos auer#

XC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

hos aucrtcrc^Sv interci pcret lUos ♦ Ip(c cum tertia parte expcdi ta fcronuï Amefg obnixuSjdifiecit primo impetu omne agminis robur^St ducêexa dum prcfidio trepidnauertitinfuga» Cui pcnetrata(âgittariorûacie(uc datpkrunçp uiresnimius timor) tutus cûfôefjs in liberos câposeuafiL Turn renouatus undecûcp clamor,amp;bine ducis fortuna,hinclubitusiii teruentus hoftium præcidit Ratio narijs oem faculeatem inflaurandepu gnp. Exin tota acie in caftra incumbetejbi quoqgt; aliquadiu dimicatum, Uriuilïcnfa iiincentibusegregieDhuaftenfibus^Quareubi pronioraomnia aduR uincuntAme (ftorià hofti uidere ÂmcfanipTlictis munimentis,per oês partes effufifu gientes fimul £C refiftentes decurrunt in planum» Angelus nó inkcutus palantes,neqp occupatus in caftris diripiendis, kd fat indulfiOè uictoriæ ratus,mox reuocato milite,urbê ouans ingreditur,non tarnen diu Iqaca uiRoria Driuaftenfibus fuit» Amefa enim cü colledto ex fuga milite,eam Amefa dgrii ignominiam uerius ^ cladê perpendere,fimul amp;nbsp;adempta fpem omneni Dnujßcnfiu cerneret urbis habêd£,temerariam irritati animi ultionêaggreflus, quic pamaofc ua quid fruétiferfamœniûe circa urbem erat,deuaftauit, teda omnia dirui’ ' ta,inccnfaq?,olcarij,quibus maximelaudaturillaciuitas, ufus fermé nub lus rclicRus ,fcd non idcirco oppidanos feclix femel audacia extraxitexur bc,qua procul a portis feuiret hoftis,uenti ne longius progrefli à fuis ex nrifidßcnfts cluderentur, uel in infidias aliquas inciderct. Opportunum mihi uifum oppididcfcn* eft hoc loco Dnuafienfe oppidum nullo fan's conditore uel uetufiateno F^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bik quoquo modo fubqcerekgentium oculis, epuis ad Romanos urbis

conditæ origine cred ulus ciuium error cotumaciterreferat. Hincamp; glo riabundos audiffèmemini Romanord Colonos fèappellantes,S^mds originem fuam traxifie contendentes»Ignofcendum id tantum cupidio^ ribus glorie ciuibus potius,^ credendum cenfèo, quum nullis uf^ ^^^ Antiidrum‘ fcriptorum,uelrerum monumentis id comprobetur» Quod etiam Anrt baro notiffimo hac ætate in ea regione oppido accidit,quod de ucterum ingrato flcntio non immerito conqueritur» Cæterum nó indignus qui » , dem uidetur locus (fi rationekquamur )qui uel amocnitate,uel common dirate omnium rerum Colonia fieret, amp;nbsp;ad fè habitandum colendumcp hommes alliceret» Eft enim ager ipfe omnium quae ad uitam pertinent fe raciflïmus»Scaturientes undicp fontes,amp; colles uelut manu difpofin,ph niciem exornant.Aër quoquo uerfus faluberrimus bcatomnia,cüdit^» . Vrbs in monte pofïta,qua parte meridiem fpectapin planu m nergens, a Ton-fjweïy- torrente Clyroalluitur,quê uerius fluuium dixerim quantalibet æftatis r«$. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intemperie indeficientibus aquis. MurorSambitus duo millia pafluum

amplius copkditur» Arxin montis uertice natura humanoep opere mu ninflima tuctur urbem » Diftat à Scodra viij.a Motri vip amp;nbsp;xx.millR bus pafliium. ka eam in hanc formam poft inclinationem Romani inv KtlcMreghd perq euerfâm àGallogrpcis,Heknaregina Francigena/a'minaChriftia Viyjfcrum er niftima,Simeonis Nemagn£,Myftorum amp;nbsp;Illyricorum regis uxor,poft iliyr(corumgt; j^^q^j^j^ crexitatqgt; inftaurauipqup amp;nbsp;alia uiema oppida æque dirutaro» nouauiu

’Wuanit.Ccenobia amp;nbsp;loca religio (à pkra^ in Epiro atcç Rlyrico conftru xit,utexhis in marmore incifis,alqs^ monumenns licet intueri» Expiez» tsad fatietatem ira Amefaiamp; defolato hoftili agro, non Balefij repetendi âniplius ilium cura inceflït,pudorc fortafle collegæ quem integra re non .Âüdïuerat,amp; ob illius fpretaconfilia lèro turn dolebat, cum ft o lid a temo» Zitatefe etiam nouiflet infedieem, Sed Daynum conuerfis fignis pergit JfeJmprudens dum Hifpanireprehenfione fugit,grauiorê patrui iram bbiturusJnftrudusenim de omnibus a nuncijs locorum Scanderbe^ seänderhegut §üs,ubi deeiufdèaduentu cognouit,uocatum ad ie protinus plenus ira^ grMaerjxpo •^ni pro palam in uulgus (quod accrbiHïmumfuitadoIcfcenti) omnium ^“^^ ««Ame ^iniinum reum infimulauit,amp; debitorem poftulauit fanguinis focioru, ^tiierarium clamans,quod tam ftolidum confilium inijflèt fine mandat ^)f quumàBalcfio difccdcret, nihil hor um ei præcepifle, interpretanda ^onticentis fuiflè uoluntatem,ut prohibuifle intclligcretur ♦ Deinde qui P''oximi erant milites fcifcitatus,ubi tranfacta om nia cotra alKaifum cob ^^§æ cognouit infedius exarfit,amp; perftabat in ineoepto immitis anim us, ^okreep fe ex eo non minus dicere,quod eam temeritatem grauiorê alia ^^ongeimmanioreculpaauxiflèt indeuaftandis nefarioexemplo oppi ^3norum agris,ignicp amp;nbsp;ferro in arboribus ædifiefjstp deiæuiendo. Ad ^^ Ameià quum haud facile eflet refpondcrc,uocê non emifit. ïllud tantti J’i locios couerfiis, Nihil, inquipuicto turpius ed. Dij boni,quü amp;hinc quot;oftium fuperbas infultationes,amp; hinc molediores tuorum uultus expe ’^^^♦Tumcircunfufiomnes deprecareScanderbegum, utmodum indi ^^‘'^ ’quot;^^’'quot; ^'lationi faceret,cafligatam fatis adoledentiam nepotis ede, amp;nbsp;oneratam A^«p^4pad triftibus uerbis illius fortunam.Se quoep una cum eo eius erb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;swdciicgHw, minis rcos damnari. Mitigauere iracp fubito mi^ litares preces populäre ingenium Ducis»

MARINI BARLETII SCO

DRENSIS, DE VITA ET GESTIS SCANDERBEGI, Liber Quartus,

VM SIC INTER CHRISTIANOS TVJM1VLTVA=» tur potius quam beIligeratur,8ófubDaynimocnd bus Scanderbepus condnefcit, Amurathes definpa lis„tLim à Mudapha iam inde certaminis auidö,tuni famaipfaadmonitus,multauario confilio agitabau Nunc pulchram opprimendi hodis occafionem lau dare,nuncinui(dâeius forrunâ admirari, demum^

9^od magis dubiam mentem detinebat fifta Cliridianorum odia, amp;nbsp;ua ^ostiimuitusuereri.Itaduminopsconfilij princeps folicice aliaexalijs *’^t^pretatur, præterlabebatur paulatim e manibus occafio mitedentc H üq iamVene

xcn.

iam Venetorum ira. Sed perpuIchreadinfaliciaarmaOttomanum frö quentcs Muftaphæ adhortadones pofcenos bcUum, ad delendam prio# rem ignominiam tendebant* Quamobrê laudata ducis uoluntate,mox nuncium ad eum cum eius generis literis mitnc

Uuftdphis ob Bclium quod tantopere poftulas Muftapha^en dedimus tbijaudcm tmctabAmu^- exeo (fi ueraluntquæad nos deVenetorum armis affèruntur)tuaribi ^scanMego ^’*^“S ^^ dextera pariet Caute tarnen agendum eft cum eo bofte,.neeß fu con^gcret- menda credule arma^qu^ ubi non credas, per fummam feeditatem depo nas. Fallacis forfan inter Chriftianos belli fpecies, Sc inanes finlultates te tantumcapiunt,quippcquum(utaiunt)nulÏa fitbreuiorcontentio,^ inter patt ern amp;nbsp;iilium. Nos nec^ monereabientes pr^lêntcm poftumus, neq; ftolidam pugnælibidinem laudamus.Obeundalunttibi omnia-0^ difquirendafingulainermi,quprmato poftcafuntageiida. Militcmha bes infignem numero innbuscp integrum, boftem turn feflum tot pra’^' lijSjtum exbauftum. Reliquaages proarbitriotuo.Nibileniniut facial probibemus,quod èdignitate noftra cenfeas futurum.

Poftquam fada eft belli copia ab Amuratbe Muftapbf, inftriiÄo-agmine, ingentibus animis eo certamine totius belli laboresfinireconcc pit,necp iniidiantis more cum eelabatapparatum, ied palam boftis angt; mum præftferens ubicunfp fui copiam faccrctFpircnlis.luftaaciccoiW tiscp fignis omnem fortunam fubiturus uidcbatur.Interea nunciusa prç Fdio,quod ibi ad Macedoniæfines Caftriotus reliquerat, Daynum mif* fus magnis itinenbus illu inftruxipqui defingulis amp;nbsp;omnia pront crant, Scanderitg expofuit.Quare intrepidus princeps,amp;^ impiger belli artifex alium reent formatfuosio temuiribusnunciumceleritcradfuosexpcditjquimoncreteos,utcaue^ truAmurMhe j-p^j- omnino aliqua pugnæ fàcultatcm pr^bere Barbaro,ftd uel per mon tiumialtus,amp; inaccefta fermèloca ducen tes agmen ludibcarent. Interim boftem uel quadam fugæfpecie paulatim deci peren t,difterrentépeoufcp fortunam certaminis,doneciplècum copijs fuis opportuno aduenture formaretfinguIa.Quemubi uidiftènt,moxcodem tenore iequerentur, ibi Gona,ibi acics,ibi robur belli foret,ubi ipfe eftet. Debinc éfuis moÏc^ fteà Daynenfi negocio abftraberetur,accitoAmcla,cbfidionis curam ib li tradit,non conhlio fölum,(èd preceetiam agens cum iuucne,nealiqind ft abftnte moliretur in obftflos,Iatis proprio edodus malo, néue pedem tl fep à mernibus refcrret,quo uel refpiradi copia Gieret oppidanis-,udfru mentationis faciendæ facultatc baberent. Ipft diminucis ibi ccjprj?qpingt; gentos équités,mille quingêtos Icdtiftimos pedites f bi ad uetus-pi'Sßfidi um augendum contra nouos Barbari motus elcgit. Driuaftenfeseopité ad obf dionem cum adoleftente relidæ ægretulcrunt. CupieBatüaiK^ quifcp3amp;Scanderbegumorabat , utconcedcret Gbirecenti contra Bar* baros uirtuteculpam priorcmcorrigcre,Slt; abolercignauiæ mcmoriani' nouagloria.Nemo tarnen acceptus, quum neq; omnes ducereexrefua eftet,neep alios poftet finecaéterorum moleftia amp;nbsp;diftordia quadam fdb gere,dum

S^Cjdum nullus fe focio détérioré crédit»Veteranos tantum, amp;nbsp;emeritæ ’^ilitieuiros tonus robur exercitus clegit,no ignarus oprimus belli dux, 31iudeiremurosobfidionecingcre,8cdibignauis moenibus compreflîs ’’’anibus (èdendo uincere hoftem, aliud cominus furentibus gladijs,amp; ^uento Marte difficilem laudéappetere» V ix ablcelîèrat Scanderbegus, ^m Scodrenlès amp;nbsp;de Turcaru motu,amp; de ducis confilns paritcr amp;nbsp;pro 'fctione non ignari lumma diligentia copias oc magnam mm tormento düt^fundiius^} •^inadnoLiçurbis oppugnationemparabant, ueriti nifiinde Caßrioti aurtunt* pf^fidium expeUeretur,amp;expurgareturlocusillebofte,ièin uifceribus 'pfis bellum lern per habituros,nec^ facultatem unep refpiradi futuram» Quare uclut auidum luporum agmen,ubi abeftè paftorum curam noue ’'^utjirrumpunt intrepidi in imbcUé gregé, amp;nbsp;indcfenla ouilia rapiunt, ^■fijciuntcp, ita intenti lampridê hoftes,poft^ profedum ad aliam belli *^olem Caftriotum aduerterunt,ftatim infcftis iïgnis,infcftiori apparat«

Balefium petentes,inde acceptarum iniuriarum uldonem ordiuntur» ^ihilabfuit,quin pr^fidiuibi ppprimeretur,fiexpedatus luiftct boftis» ^fdHifpanus ubi afferri machinas 8ó reliqua quatiendorum murorum *''ftrumenta cognouit,colledo milite,ceterisqj impedimentis, Daynum ^fociorum copias flcntiagmineiterarripuit,uacuis tantum munimert ^‘iihoftirelidis.SuperaueratiamClyrumScodrenfis,amp;fduobus ferme *’’illibus pafTuum diftabat ab oppido,cum tacita omnia fubito uila, non ^bmor uirorum,n5 pr^fidij fignum aliquod pro muris auditum.Iniecic P^uorem primo amp;nbsp;horroré quenda animorum uiris tam im prouila res ^fufpedum filentium» Deinde ubi exploratores miftï,uacua omnia cu^ ^odenunciarunt,audacius procefterefignainfidiarum fublato timoré» ^Ueftior tn ea res amp;nbsp;hoftium fuga fortibus uiris fuit,quod fibi tantum ^^^^^/„gf^j^ ’^'^ignauismoenibus,amp;inanimaurbepugnandumafpicerét.Humoi ^drMb P^pfertim duci illi,qui feruitutê fratris prçclaro aliquo facinore ulciici cu Pifbatjindignatus qgt; tamdiu libertatem illi apud Caftriotum exorare no Potuiflèt,ni fecerit fortafte (ut ingeniofos reddit bomines amor) eo confi '•Oj^texpugnatoBalefij prefidio fperaflèt habere efticax aliquod pignus ^3ptiui hoftis,qué poftca cum fratris corpore permutaret. Subiere itaq? quot;^uros undiep milites,ad quos diruédos no iatis neceftarius ufus tor mé Jurum fuit.Rccêti enim fere adhuc ceméto inutilis c5pago lapidu uedigt; “üs tantuferreis ada paruo impulfu fua fpote ruebat. Dilieda igitur pau fornomento omnia,reliqua lignea materies, amp;nbsp;ftipitum roborainiedo 'gnearferunt. Stationes militares,amp; caetera muniméta pariter folo equa ^3-Itainanimoultionis genere Scodrenlès odio cxpleto deformem nr^ imM bis afpedum reliquerunt duci ulcilccndum prepropere maximo fuo ma ^'” v^t^j, losamp;grauiorelongecalamitate.Non deerantibi,qui ducendas redauia cxtuimifK'. 'Copias adDaynenlemoblîdionéloluendâ dicerct,amp;tentandà ibiform pus-lain »,au ’^^quü omnia eftènt ad uidoria proniora, Scaderbego ablènte. Sed tb ^'’‘7‘'' Paucitas ipfa fuoru minuebat audacia,tum moliri quic^ noui confilij in ’’“ boften

IB E R

ho ft CS prêter mandatum prefect! urbis c^cteri prohibebant Signa i’ta(^ conueria Scoclram,8lt;retro adæ domum copig nu!lo fans fpeciofo glo^ rig genere^non captiui fpolijs,non hoftik ßnguine decorc,

Marinus quolt;^ Daynum redudo præfidio,^ dolorem Amefæ pro pter publica ignominiam,amp; rifum quendä ob priuata eius Fortuna eKamp; tauitmefolus ignauerepulius àDriuaftenfibus uideretur, cûamp; collega focius merfticicac fortune ener,tu publice ad milites cônerfus adoldcês» Tdcitd Ame ÄgenunCjinquitjmikreamur pofthac mifièreamur eoufep hoftium, fei^ucrcld- donee funefta pietas iftanofipfos précipiter. Soluamus perniciolo exem plo Scodrenfium uincula,reddamus libcrtatêcaptiuis, utfacilius poftea in capita noftra defeuiant. Quis animus patruo erit 7 Vbi deformemur bis afpedScernet^ubi dirutamoeniaafpicietab illis, quos captos nupcr in Drinonrjs campis tam fpeciofo omnium ipcCtaculo hbertate donates patriæ reddidit,ut noua ho die aduerfus ie arma Rimèrent, èC féroces itv fiaurarent fpiritus. Ignofcamus Driualtcnf bus,abftincamus ab lioftiü agro,hoftiliacp aeque in corporibus noftris paffuri. lam eô decurritur, ut dum tam faciles in ignofeendo fùmus,omniS in nos arma excitemus, amp;nbsp;dum aliorum uincularumpimus,nobis iugum ipfi imponamus.H'V bendus ita eft hoftis, quumin poteftatem uenerit,ne dum pp magisfi«* mus quam par eft,pictatis fus omne amiOum in eum transferamus. Ne^ mo conqueri poterit denobis,fi belli iure utamur : nemo crudcles appel lare eos,cum quibus pari odio de uita,defànguine decertet.

Kußdphds nbsp;nbsp;Gerebantur hincrcs ignauis querelis. IndeMuftapha immiflb agnu non fada fibi ne Scanderbegi præfidium quiefeere non permittebat, Rd aflîduis pro# copia pugnan curfatiombus lacedcbat magis ^ terrebat hoftes. Ipfi nuncp aequo Mar dt d Scander^ ^.^ congreffî,defendebantR nunc munimentis caltrorum amp;nbsp;locorum po dio^agrumin Rus quàm propres uiribus,nuncmodicoagmineedudi,fimulata Rga, ctndit atqide per ludificationem Barbari diem extrahebant.llle itaeç ubi inanem fpem ‘f‘‘ßlt;*i‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfidij opprimendi uidit,necp oppugnareitariones eorum aggrefus,

neep palantes longe inReutus timoré infidiarum euftodgs tantùdiligen# ri confilio difpofitis in deuaftandis adiacentibus agris, reliquum opéra: confumebat,donec admonitus de Scanderbegi aduentu retradis copps non multo minus quàm duo millia pafTuum procul ab hoffe Firmatis fi# gnis conRdit. Locus ipR quem ad id certaminis elcgeranqOronicheus, uel notiori uocabulo Oronochius appellatus,in Diora fupenoreeft,in quadcïplaniciehaudmultumlata.vi.millibus paffuum procul aCroia. CaRriotus quoqp cum nouo milite receptus in caftris, primu omnium ediiRo admonitos,ne quis iniufTu exiret Rationes,fingulos ad opus mu# nicndorumcaRrorumtraducit,necKabarbaro motus aliquis exortus. QiiietaigiturutrinqpRatiuaFuere. Dehinc Epirenfis ubi procurataeft fan's caRrorum cura^S^ arma munimetis Firmata,tum armis firmaremii nimentaccepit,amp;ordinum habere rationem. Veteres copiætrium mil# lium amp;nbsp;quingentoru equitum numeru cöplcbanqpeditu Rxcentorum»

R T V 5.

^2ni Keet Gaftnotus Baud muko minus cp v*homïttöm’milliaibirehgt; copusan* Jjgt;ffet,quum ad Vened belli apparatum proficilcerctui'jplures tarne ingt; derèeÿ' ^^äoeodepofteadiuerfis radonibus euocad funt. Computadone ita«^ ®'^nium habita,lèxhominummiUiainuedajquieo prælio Barbaro op Ponerentur,amp;l infignis gloriam certaminis fubircnt. Nec^ tarnen omni “^5 copiés pugnatum : uacuas nSq? euftode reftare ftationcs ( quecunep ^•^fintum dediflètfortuna )non paifa eft folertia ducis, led trecentoruin ^'’’oriiin leétidima corpora ei euftodixaddixiu Copias fumma ratione *-onfiliocj^ deduxitin alas,cquitumroborain frondbus locauit, mille 8^ S^ogentos utrinep difpofitiones,ueritus imparem peditem primo im? ^uhoftium facile pelli podè. Cireufufi itacp pauci poft alas, nam in me '’^sordinibus maior uis peditatus referuata. Ibi quoq? munica quingen ^'’tum equitum robore,ut prima eruptione undiq? eques cum équité, fi ®’’4’nes turbad non cftenpconcurreret, Dum ita initructa acie Caftrio^ f^5inimota figna,amp; Glendo militem contincret,cxpectans ut hoftis mo^

**^t, Barbarus à reliquis copfjs euectus ( Caragufio nomen erat ) in me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^'^,quod uacui interiacebatcampi prouocationis fignum dedit.Dcin '^Wgrefttis ante ipfas ftationes, iniigni uoce fordflimum quenep polt;» P°^dt,quiiècufingulari certamine decernereuTenuit Glendum primo ^'■^oSjquippe quos Geut à detraftando pudor,ita ab accipienda conditie ^•^eirietuendum pugnpgenus impediebat. Non tulittamcn diudus iiv ^dtationê Barbari Paulus Maneflï,notus equeftri gloria bellator,quum J^udlum pga ^^didipfumomnes ordines fpecftabant,uelutpodftïmum illumeaap^ Uttcaragafif Pdlaret prouocatió» Sed furgens ingenti ferocia Içtitiaqj, ad Scanderbo ?“n],uoluntatemeiusG:iftïtaturus,ircperrexit,aquo laudatus egregie ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^^jamp;accenGjs grauioribus ftimulis irarum fimul fpeiep. Pergeret fe;« ^Widis Dijs, turn ad priuatum dccus petendum, tum ad infignem fogt; ^■orum ui(ftoriam,eo prcclaro facinore aufpicandam, quem c^teri poft^ ’’iodumimitentur,amp;lætus exercitus pulchrarecends eiusgloriæ aufpi# ^'äfequatunCircunftiG igitur undtep turmales,uelutiam inde uiétorem 'ïüdare. 111e tâtum moratus,dum arma,amp; folitos ad id oenus certaminis Apparatus expediretur,mox equu cofcendit, amp;nbsp;in fubiedum prouolans ^^pum3 expectante bofte infefta uoce cópellat,amp; ad ickus ie parare iubet, •jarbarus autê tantulum more petens,dum loqui pauca Gbi cu eo liceret, Vi(ftoriam,inquit,dextera amp;nbsp;fortuna decernet, leges ipGe uickoric no LfgadadH» ^îisfuntftatuendæ. Si gloriam demehodietibi promiftre fata,nihil reçu fo-uidus belli iure,amp; opima fpolia tibi,amp;cruentum cadaucr auferas.Sin ipfekib manibus meis occumbes,idcm iuris kruari mihi in captiuo corgt; porepoG:oJd^ratumhabeantduces,neuel inipfo certaminis ardore, ud poft decretum duellum motus aliquis oriatur à ftationibus adiuuan damalterutrius fortunamgt;

AdeaPaulus comprobatam efteeius pugnælegem, quainipieueluc timido deGderio feruari poftulet Gbi, cedere aperto iure uidori reliqua, ubiferox

LIBER

ubi ferox fpintus cenent, Pugnaret intrépide, hoftem niG Ge tantum ha^ Defenbit plt;(« biturum,quc ubi fpoliaflctuita,inulti quoep cadaueris Iiberam potefta# lumet cmgu jg^ futurâ. Nam uel fi ipic concédât eas inanes reliquias militum bebryv Pawpiiam^'^ nïis,nonpaflurumScanderbegum^utignauamembra adfedeferantur, Mouit Barbarij audax uiri refponfijm,amp;facilis uitæcontemptus, adeo, ut proiiocaffè fermé poeniteret.Tum ubi firma omnia amp;nbsp;rata lanxeredu ceSjdeftituti in medio ambo, omnium in fè oculos conuerterunt.Defixe rat pauor mixta fpe homines,qui ad fpedaculum aderant,iblicitos cuciv torum. Pares nanq5 uifu ambo ac fpecie erant,media uiroru fiatura,ætas fermé eadem,nelt;^ patiens ignaui£,nelt;^ iuuenili calore uana. Idem ambo bus habitus armorum,haftæ equeftres,clypei laminis ex calybcin umbigt; lico diftinétfenGs utriq? de morerecuruus,amp;ferrea claua,corpora lori* ' cis,amp;capita galeis teda» Addebant præterea decorem quendam (licet ni hilad uieftonamfacerent)fulgentes exfericotunicæ. Citatis itacpociGi«’ mecquis,trucibus oculis fimul Séanimis campum diuerfi rapiunt.Et BtfrtrfrKw i« ^«um infeftis eufpidibus concurniTent, Paulus fupra fcutiim,dcxtrum duello^^'^ ‘'^ oculum rimatus,Barbaro hafta transfixit. Delapiumcp humi cum uulne re,ex equo defiliens,armis corpus, amp;nbsp;capite truncum priuauit,ac exfi ho ftis onuftus fpolrjs,equum con(cendens,ad fiios rcdibat, quem ctfufi un diep ex ftationibus milites ingenti gratulatione perducunt ad duce. Col laudatum eum Scanderbegus mox infigni clamyde ex auro contexta, ac uilla quadam o puien ta publice donauit. Turn cæterorum ordinum ani mos (pugnænanep S^iaciendæcongreflusilliusaleæ tempus infiabat) folitis de more adhortationibus accendit.

Oratio Scan» Animatos iatis uos fingulos præclaro hoc priuatæ uirtutis fpeflacu^ dfrtegp lt;ïua Jq ( ß f2^2 quicq; uiuaces fortium uiroru fpintus mouent ) eiTeexifiimo ^Zm^mi nTgt;liücs,quippe quum nullum acriorc ftimulum fubficcre Dij hodie po# nuit heßtum- tuerint uobis,^ fcclicia hæc uidorix delibamcnta,quæ amp;nbsp;augerentfero ciam ueftram,amp; minuerent hoftium. Quare agite fadtam ad laudem uia audafter ingreflî,fumâtes adhuc cruorc hoftili militis uefin manus, pub chra omnes contentione imitamini. Vouit pro uobis, uouit pro uido# na folicitafocrj cura. Immolauituidfimam pro uobis fortis dextera, quo incruenu uos poftea ficundo Marte deuota uobis corpora conficerens, Sé promifîà peteretis fpolia. Irrumpamus igitur nunenune in hoftem, prouocauit prior extra ordinem uos illc, prouocemus priores nostota acie ipfum,extrahamus inuitos in funeftum campum,dum ignauusdol loruires haufit,óétorporanimorum homines mceflo filentio cópreflin Sub fis dictis curatis iampridem corporibus,figna canereiubet, amp;quin ta fermé diei hora in aciem educit.InGgnis lanèferocia uiri,Sé dignainu»# éte uirtutis fiducia,quam omnis ætas admiretur, Aufus eft ca hominuin paucitate unicus belli artifex,contempto egregie bofte xquo campo,coi latiscp fignis tanti fortunam certaminis fubirc. ( Nulla nanep turn igna# uc fraudis,nulla infidiofi ftratagematis ratio procurata.) Aufus eft prior

^fliäismonumentisliberoeuecflLiscampo eihofti infultans uelut reni^ J^ntem educere ad pugnam. lamcp ad ipfas hoftium ftanoncs ingeno’ mi ^füm cbmore pergebat,ni Muftapha tumultuario primum agmine,de^ ”'nctotis uiribus illi occLirrilïctJcd ficut timide progreHi, ita facile pri^ ’^loimpetu pcllebantur,amp; uix dum omnes ècaftris educti iuRam aciem ^ogt;npleuerant,quod plures fubita fuga iam recipiebâtur inter ftationes» ^^übiaduertit Barbaras,neep fignafuorum,necpmilitem ufquam con* *'TOre,quoaccenderetaudaci exemple uiros,clamitans utlèlequerctur, pubicum Lndificnt,connobrcntfigna. Concitato repente equo, prima ”oftiumfronteminuadit, pertinaci conflio aut uithor adAmurathem ’'‘■Uerfurus, aut non inultuscafurus. Secuti (tint plures ordinum dueffo^ ’^'^s,8d turmalium non ignobile agmen. Reliqui qiioq; pudore ducis re^^ ^'■^quendi paulatim inferentes pedem ora hofti ferienda pr^bebant,amp; ua •^slods confcrti,obnixius quo poterant,fuftincbâtacicm. Ita ubiep iam ^i'dines inftaurati,ac rcnouata pugna crat. Sed nullum ufquam indiciu J^riantis ( ut folet ) fortunæ uifum,pcrdita æquc ex omni latere uidtorix Pfs,uinccntibus perpetuo tenore Chriftianis. Adeo duorum militum chrißUni ui» ^^fiitus fortunam quoep uniuerfi exercitus iam inde formauerat, 8d fin;» ^°^^^* ^^lorum animis imprefferat audaciam amp;nbsp;pauorem. Mofes à fuo cornu func équité immifîb, nunc fubiedto pcdite,Scdcdudro pro fignis turbans ^^tbarbaros,acdiuifbsacriusprcmebat. Illi uelut fatoquodam magis, ^3bhoftefupcrati,amp;uixad deuitandauulneraidonci,uincirimagis,q? ^'neereaptiores uidebatur, Paulum in media pugnantem acie, maxima Miep hoftium ftrages (èquebatur» Turbati iam hincinde ordines erat, ?ön equitis,non peditis Iocus,promifcuc çquata omnia, amp;nbsp;maior ferme ‘^‘Turcarû numerus confoHîs fibiequis ab Epirenfîum peditibus, ue^f vemtdpiUdi ^tis,pedes pugnabat,fcd turn inaffucta corpora pedeftri pugnç, turn in cnntur,,^f.od quot;icornmodiora arma pcrniciofè perpediebant uiros. Augeri femper ho

^bm illis uidebatur acies,rarefcentibus copies fuorum. Stabant tarnen ^’^^^ ‘^^d pudore, expédiantes ducis euentum altera parte,quê cum nobilifli^ Perpedire, '’^isquibus^,amp;omni exercitus robore ad Scanderbegi ftationem præ proimpedirt* ffruedtü reformare cundloru ordinu fortune podc credebant.Pauli afpe ’^us nunc urgcbat,quû metirêtur timidis animis maiorèquçcp in bofte, ^perempti nuper uiri gloria. Nunc irritabatardentibus ftimulis homi ’’fSjquü deformis militis fui fpccies,8óinulta focq umbra ob oculos uer;?

^ïtetur. Ingentia præterea ( quod maximum irritamentü erat ) præmiaà Muftapha pro inuifo capite propofita uieftori auidiora pcriculi militum quot;^geniafaciebat.Denfati itaq^ plures circa unutotis uiribus incubucrât, ! ^üelutobliti cxteroru,obnixis uultibus uniïappetebant.Per ccdes,per ruinera fuorû emere quifep preciofi capitis munus non recufabat,fêd fto '‘dum hominum defiderium pcrniciofum ipfs ctia reddebat pertinax ui ’'‘üirtus,quiftipatusquorumcûcpfortiftîmorü caterua propellere btis I nbsp;nbsp;^01 uim poterat,amp;^ côtemnere inanes conatus. Turn cofpiciens Barbar

1 roruin

XCVIIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L r B E R

forum exercitum areliquiscopijs inceflantem mfeftius agmenfuoriim taciteconfccutusobliquijuiri caput gladio perftrinxit,amp;uno fubinde alccroq? ictLi pxgdpitem deiecitex equo. Stratum humi ubi uiderefocij, retraÄo protmus pede,neep ulciici iacentem,neqï corpus à reliquahofti urn uexatione tutari curabant. Inftarc turn acrius Epircnfès,ac Gncrcfpi^ ranoneurgereturbatos,donee puifi penitus omnem laudem ceflereui^ Óoribus. Fugientes Paulus quantum maxime poterat, carpebat poftre^ mos,mordacibus fubinde uerbis in illos cauillatus :

Quo fugitis ignaui C Ita ne omnis focioru memoria abijt CNullus ne bic Carapuirj frater $ nó conianguineus 7 nó neceflarius iacentis quifpi^ am in tanto numero,qui deformem truncum ultione (altem, quæfolafu pcreiJauxilioproximajhonoretfEnipfeipicnuncuosappellOjprouo^« cocp,quê priores uos nuper ad malg concccptam gloriæ fpem euocaftis» Siftitegradumjaccipitecruentaibcfi (polia, qucultro nobis ipfe ofFero» Illi nullius rei preter^ füge memoress,turpi filentio hoftis increpatio nem neep approbabâr,necp reprobabant, ficcp hberiori paulatim eudfri campo,ex oculis euaneicebat,ut uix Ircmitu iniequentium audirent. Sa^ gittariorum tantü obftinatior iaruitiain cos fuit, egteri ordines abfönue runt fugienuü tergo,nanq? turn laflîtudo,tûfàtietas hgbetauerat homM LunjfmiUurc num u!rcs,animoscp. Abieda tn ubi Ggna,^ fparfas paOimlunas ( milM fignumTurcif j-gj-^g ,j g^^ys eftfigni Turcarü populis )colleginèt,læti milites pulchro clamore,óc lacratis mcodite carminibus,ad Scanderbegi ftationêc5tengt; tionequadamaflfcrebant. Læta nanep ibiomniaiampridêcrant,hoftcs ’^®’* nbsp;nbsp;uel cgfi longo ordine iacebant,uel fèruati belli iure inueilibus poft terga

twgThg«# manibus,amp; proprig ignauig amp;nbsp;hoftihs ckmentigconfcßionem fadebäu MpUH«. nbsp;nbsp;nbsp;Muftaphas quoep ipiccum xippurpuratis ftmiliterconfpiciendus can^

therio ducebatur,augcbatcp fpelt;ftaculum,amp; leuabat uelut fortunam cxlt;* Cdnihertus terorum. Nam quü prætcrlatus perniciofo gloria? appetitu in Caftriott TO^mpttM»* cohortem elïèt,amp; obiefTum ie ibi, ac omni fuorü roboreexutu uidiftet, thr.sex- Pont- neep aut cfïugfj,aut pulchri intcritus facultas ulla adefiet, maluit infeelix f* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dux omnia,libertatem quoep ipfam pro uita pacifci.Ndcio an pulcbnór

rcs,óó magis ftcundisDqs toto belli tempore cum Amuratbegefta,ita fpeciofa omnium co die opera fuit, non dux, non miles, non ordo alilt;* quisonuftiorpriuatæfimul amp;publicæ laudis antea redadus. Cælacx Dectmmilhd. boftibus referunt x. millia,captos Ixxxq. lignamilitaria xv.Scanderbo n^ftibia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modica militum iadtura ea ftetit uidoria, uix trecentorum ( utaiunt)

bominum .Caftra quoep non ignobili prgda ditarunt militcm,nam quit Barban aliquot menftbus ibi moram traxinèntjpeculiumquoddatnfibi quilep conftirucrat,cælbrum fpolia pulcherrima inuenta,equorum mii^ gnis numerus. Non tarnen licetprgda milite oncraftet, exaturaueratira ferocem ducis animu,quin extempio refocillatis corporibus, quod rcK^ quum flip er er at diei,ad deuaftationem agroru militcm traducerct.Sicq; uictona recente fccutus,inicdo late igne,que lerro no potuit,abfunquot;pl‘r» Ncq?

^eqgt; inde tarnen uulgi manus uacuæ receflère,amp;^ non folum G quid pre ^*ofi luit,nihil reliótumjkd pecorum quotp magna uis abacGa. Ita dû Geb’ 'Os præda ctiam ifta magis tardât,uix prima noctis uigilia recepti Gunt in Qftris» ReGduum nodis ibi quieti datü,traniad:umcp tacitefine iocis, G 0eclamorc,Sc nullo Germe uiaoric indicio,mœftiorc nanqp ducë uiGim P'‘opter auditamBaleGj ruinam,modcftioraquocp militum ingcnia, amp;nbsp;Scanderieg ®didipGum compoGti uultus imitabanturjUuncconGolantes 1 cm ter, nuc Pduato odio Grementes in hoGtem. Sed non poterat eger animus fomnu rMn^n. J^^pere,dum ScodrenGum Gerociam,dum Gua in illos bcneGcia collata ere °fo retradat. Mane iraq; dubia adhuc luce rclido ibi ut conGucuerat prg ‘^io duobus cquitummillibus,amp;mille peditum cum reliquis copias ad s^^^erbeg ad 93ynenlemobGdionemconuertitGgna»Captiui quoep omnes abdugt; Lbfidionioay '■^'ÀprædçGermèquicquidprcciofi Guit» Vbi quo ab niGpanoGnguIa nenjemftcott ’’'ïgis certo ordine didiciflet,tantum moratus,dum renouaret militem, ^^^^^^' ■^ox recentibus copqSjmulta Gmul damna importas Scodrcnßbus,Dri

*^fgt;in traiccit,immilTocp paffim équité, quicquid fati in campis Guit ( Au^ ^foini nanep in ipGo cxitu akiori turnherba ornabantur prata) deuaftagt; ^'f)Uites uniuerfe internetione deletæ. Omnis Germè GruAifcra arbor æ^uata Golo,agrclles qui inuedi Guere occiG plures,dum arceret hoftem, fdiqui omnes male habiti, ex ut iep patrimonies» Subinde ad alialoca amp;nbsp;°Ppida Venetorum progrelTuSjCandcm omnium fortuné faciebat. Vik l^bScG quid præGdq reliquuminagris erat, cunÆ ad ipfuin dcfecerût, Prius^ruinamfèntirent» Culpauit Scanderbegus Ameü indignano^ '^fni,fuam non cognouic,cxccrauitadolclccntis ferociam, præferuidam ”’fciram cohiberenon potuitTum ubi procurfâta omnia, ^ infoknti ^oniinanoneGibiecla Gbi uidit,urbibus quoep ipGs incipiebat cHè terri ^‘lis* Sed appetens iam trigoris uis,Ô^ increbreGrentes quotidie pluuiæ, '•luitum fub aGTuens mœnibus in hyberna compulcrunt. Veneti interea prouinciæpræGdeSjôeScodræ magiftratus foliciti de rebus omnibus, pfæfernm de Dayni præGdio,ubi ad ultimum inopiæ uentum kiebant, ''feras ad Senatum de Gngulis decernunt» Sub idem quoc^ tempus amp;nbsp;MuflaphascS ßarbaricumingentibusdonis ac magna ui pecunia? pro captiuis redk dlijsu-purpu 'lundis ad Scanderbegumacccflerant.xxv.numumaureorum millia Ga ’i'lt;^^*gt; ^lt;^P^‘quot;'^» 'Hè nemo difienut. Datus itacp Muftaphas cum cætcris,amp; honoran hogt; 'feSjhabinep liberaliterGint,uelutomneodiumrcfedidct. Exin amp;duces ^i,regionis pentijquiignarosrcgcrentjamp;kruarent ab inGdqs Gioru’ Captiua pecunia omnis mihtibus erogata,ut penes eofdem prsemia, po nes quos pericula eiïent. De Dayni oppugnatione nihil per cos dies ten fftum^prohibebatnancpmoleftia Grigoris quiequam moliri in muros» C^ppidani rcrum omnium,prcterquam Gdei,immemores,deaflLieta per tinacia nihil mutabant. Haukrantuires hominibus tot undccuncp inc5 Pu/ïiU urh ffioda/ed idem feruor animoru erat,uegetiorc]p indies in diminutis cor:# f^gt;ß«quot;i lt;iu* poribus fpiritus» Ita publia urbs fortiihmiducis impetus retardabat,amp; “ar^t^^'*^ ^^

I q nbsp;nbsp;nbsp;tot G mul

Ç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

tôt fimul belïorum uic^orem fola conftanna uinccbatNiinquam tarnen Caftriocum pudor ullus ab l'nccepto aucrtit, fed dedendo, fi aliter non ‘ ponet,uincere deftinauerat. Ferebantur iam obfeuræ quædam uulgi uo ces,amp; incerta murmura de propenfioribus adpacem panumaniinis» Quare 00 minus Scanderbegus agebat cum hoftejeniusep in procurfai» tionibusafiuetis indultumiræjiunciatur externplo fibi legatos decreto ’ Senatus mißos,qui iioua pacis confiliainireiit,lamiam adelïè\Prcniiflo itacp de more obuiam nobiliflimorum ordine uenientes honorifice ex^» cepit : deinde habitos lautiflïme,poftero die exhibuit copiam dicendi ea, quæâ patri bus a (Ferrent. Propofira fimul ^accepta fine uariatioiicnv ter eos eft unica illa pacis conditio,ut foluta Dayni obfidione EpirenCs, acceptam femel infuamfidem urbem cum omni iure Venetiscederet; uji^Arpeni’ jpß gg^,^. qyi^jg^i iuxta Drini flumen^amp;locus quem Bufegiarpeni appel Iant,ad inuicem confignatus. Nihil negauit Scanderbegus,led quæftagt; tuiflentipfijætus tulit. Firmata igitur pace, amp;nbsp;rite peradis omnibus, tu filentio fado ( parabat nanqp generofus animus infigne indicium libérai« litatis oftendere ) ita exorfus eft :

Cfdidldutd^ Viucret utinam nunc bonus Princeps ille, cuius mors amp;nbsp;præcif otiadvencto^ P^*^’”^ fimul dolorem mihi,amp; mokftiftima uobifeumarmaexeitauitt rtmkgd^r nequ^lt;^nim dum impq belliaufpici)s,acdomefticofanguinecruentam qmcun^pdcc Dayni pofteftionemàuobis quæro, cernerem hodieprouinciam Cliru idciiucnerint ftianorumjamp;ifociorumjtotimmcrfiim malis,amp;^inuiolata cum optimo, Senatu pacegloriarer, quam læfàm nunc tam leui caufie momento uix unquamconquerere poterit animus,fèdalia contentionishuiufeeori^ go. Excufabilem ueftram fumpti belli rationem illorum perfidiafecit, quibus audonbus primum Daynenfis deditiofadauobis, dum amp;ink quis confilijs facile mulicris ingenium à me abalienaftent,amp; qupdaiam pridem inter me amp;nbsp;Leccham fuerant,dolofè,amp; aftentationis ftudio qua dam reticuiflènt.

Non fum igitur fuccenfus eoufe^ uobis, no arma fùmpfi, ut iniuftos i^uddiVcnc» arguercm,non ut regni libidincm imputarem Vcnetis,quos unquam “’^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniqui alicuius belli audores nulla fans etas uidit, Illud tantum moleftifli

me tuli,quodminus mihi,quam parerat,crcdidifF’tis,amp;dumauerbis illorum non difceditis, contentionis me ftudio motum,8ócupiditatealft quaimpetrandiarbitrati eftetis. Inq turn ipfebelli occafionem, quamin manibus ferme mihi traditam uidebam, quum ius omne in armis refide ret. Depono nunc ultro pofcentibus Dfjs,amp; fi uos non pofceretis,aoiu amp;nbsp;campos, quos in Dayni com penfationem decreto Senatus attuliftis mihi ad ferdcris huiufee fïrmitatê,amp; libenti animo accipio uoluntatê pa^ trum,liberaliftïmorumqï Principum amicitiam ampledor, aliud quipgt; piam neep peto,ncep accipio. Sed amp;nbsp;quicquid agri eft mihi , f oponcat, regnum, fortunas, uitam denies pro uobis, liberiscp ueftris, amp;nbsp;imperq

Hisdidis

ei’.

His diftis,prerconia per uniucriam regionem decemi iubet, ^ cupu fam tamdiu pacem Letis populis annunciari. Obfidio turn diftbluta oei;? igt;Sjamp;l dcmolitis oppugnationis operibus,alacres ordines excipere oppiï^ hallos,ac inuitare ad ftationes,deleto odio omni fimul publico,fimul pri ^ato. Andreæ quoep amp;nbsp;Vulcatanio libéra abeundi poteftas data, reditu facpcæteralegatis,uîllæ,amp;caftella,quæ Scodrenfibus nuper ac uicinis *^tbibusademptafucrant.Poftridie editisdemoreuarqsludorumfpèi# (^taculisjcum ingentibus doms legatos à ie dimifit.

Ipfeimpatiensocrj cum omnibus coprjs ad Barbarorum fines deua^ Etteurfto äteß Aandos,Só afluetam prædam3ire pcrrcxic.Collcftocp ibi uetei i prefidio, accoadis in unum ordinibus,iufti cuiufdam exercitus formam cxplcuit, ^fnon ad depopulationem agrorum, fed ad ingentis alicuius belli mo^ f^Hi inftrudam aciem diceres. Ita lætus quiie^ iequebatur ad accipienda promcrita diutinæ milinæ ftipendia, Aliud enim nihil turn à duce pofte ^atmilitaris cupiditas,nifi qiiod quift^ fuamanu cæpiflet. Hinc ioculagt; fiterfæpeuicini principes Aerarium Scanderbegi agrum hoftilemap^

^^sbiduum in depopulando confumpfit,colonorum magnus numerus ^us,nifi qui Chriftianum nomen profitebantur. His quoq; nihil præ ^^ï'uitam amp;nbsp;libertatem relidtum. Ignis poltea tedis imminus, déformai •®fomnia,ac in cineres uertit,ita ut fi exercicus hoftilis eo tempore Lienig ^êtinEpirum,nifi co nu eet o fecum commeatu^uix unius diei alimenta in ^^0^erare potucrit. Vbi igitur nuda tantum tellus,amp;fola cladis uclïigia f^^ilt;^a,tolli figna Caftriotus iubet,amp;r et radio intra fuos fines exercitu, ‘^Haudatafingulorum opera, milites omnes exaudoratos domum dis» *’’*fit,præter tria millia,quod prç fidium nunquam à folita euftodia reuo ^^^um,iplê cu reliquo ciuium agmine,^ llationarrjs fuis, Croiam petijt.

Quum relatum eft in Senatu de Epirotica pace, amp;nbsp;Scanderbegi mu;# •^'ficentiajac laudes celebratæ publice à legatis,ingens patrum gratulatio ^0^3, quod refpirafleteo bello prouincia. Turn utdecorarenteam uiri ^»■tütemaclibertatemaliquogratorum animorum exemplo, primum ^ïbitis fulfragps fine uariatione abiens cum omni poften täte ciüitate do •^ïtuSjSd inter clariftimas familias receptus eft : deinde amp;nbsp;unus eledlüs in ^fnti patrum cóiènfu,cui in ea regione tonus rei Venetæ fumma demari ^retur. Dater itaep mox literæ ad eum cum regqs munenbus. De Bar^ öïnsamp;aftLietiseorumexcurfionibus nihil per cos dies auditum. Defigt; ’^cratnanq? pauorequodacos Muftaphxfortuna, ac prohibebat Amu fathem folita agmina decernere in Epirum,amp;eiufeemodi copies augere '^agis,quam oppugnarehoftis uires, quum omnes exercitus fuos, qui ®didtèpus ad Scanderbegum laceftèndum Macedonia fines intraftent, ^dmaiori ex parte deletos,uel foedefugatos,aut redadlos in iêruitutêcer 'ifret. Maioribus proinde uiribus, amp;nbsp;alio apparatu, ad id peragendum °pus efte ratuSjterebat dies cófuItanonibus,Slt; laudis materiam fibi olim i iq inani

IBER

inam' propofito referuatam differcbat. Sed ubi amp;nbsp;fama Venetæ paciS,amp; prouinciædeuaftano,acclades aliafuperaliam audita, promis iaminde ad bellum animus,acrionbus ftimulis impulfus cft Solicitus itacp fcnex priufquamdecretumaliquoddehabendo dclcftu inrerpofuiflet,acems purpuraus quibufdam,qui propiores tyranni laten affiderefokne (con filian os illi uocant) amens ira furore^ nutritum tamdiu odium his tangt; dem uerbis explicauit:

Acris lyranni nbsp;nbsp;Fouimus iam hucu(cp,optimi duces,auximus^ nefarq rransfugefee adbortatto ad lief jy, kmcl audaciam,dum nouis fèmper Hungarici belli neceflitaubus, ^hcontraïean pi'æp^cliti inuificapitisfupplicium diftulimus,uttotfubindeiniurijs,c3 icgumdcccr^ tumelqs^Ottomanuimperium impune laceflïuerit, quas neep audire nendo, iam aures, neep uidere oculi poflunn Creuit ( proh pudor) proceffitco ferox iniania,uc audeat hodie prior totis nos armis impetere,amp; aperte tigt; morem bmul amp;^ ignauiam ueRram arguere. Quid Alybaflæ nunc fort« nam,aliorumcpducumeundemeuentumnarrem uobisCSumamusex juiacedonid de Macedonia imaginem conditionis noftræ,quam ita afliduis euerfam ex ^“^ “ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curfionibus,8ê hauftam incendias audio, ut nulla iam fmus prouinciæ, fedfolahoftium ueftigiauifuri. Itaintegros dies nuper populabundus ingrcnus,com pofitis ad idipfum copias,Ggniscp in dauai tanda ca region neconiumpfit. Quoufe^ tandem fcelerati hominis propofitum paflurf (umus f an dum uincula nobifipfis circundet f Extinguendi funtimpro bi conatus,ne fenbm per negligentiam noftram creicat incendium,amp; ft^ rum C quod ominari reformidat animus) remedium conqueramur,quii à paruis initias contemptus hoftis olim funeltum caput extulerif,amp;aiixe KiferaMa rit uires.Inuitantad bellu omnia,amp;arma tradunt uobis.Nam amp;nbsp;G nulla afpeäuspopu fitconiilrjhuiufeeratio,nonnefatisfortiumuiroriïanimosfolicitaredc^ lerumgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^^j. ^niGrabilis afpedtus fiibditoru populorum f An pudorem no exep tenttot indies uincula noftrorum,amp;fumantia late incendia uillarum ub torem eo ipfo pofcentia C Compreflamusiam totiens Hunoancam rabi cm memorabili fèmper clade,(brdidacp in ludrufuo Graeciarelidta, haufi mus tot infolentiflimorum principum uires. Epiroticos tumultusper V'iiloria Tw fècordiam noftram crefcere permittimus f amp;nbsp;uc(ftigalem,acftipendiana

^‘‘^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuper prouinciam aequo nobifcubcllodecertantemdiutius cernimusC Itane alios tam repente Epirenfès terra aedidit C Noui ne, amp;nbsp;inufitati no^ bis hoftes repente apparuerut f Experiri iuuat igitiir ipfi mihi, utrü tam inuicta bello gens,et inflati pertinacia ducis,iugum aftuetu fubire poffit, Neqp enim amplius ineunda funt nobis inania confilia opprimendi per infidiashoftis,nonaltcrnisducibus,copf)sèp folitis decernendis exatu^ AloriuMdu= randum fanguinenoftrorum inuifum folum. Habemus nanep in oculis (lorum Cf co» eandêomniûfortunâ,ucldu(ftorum,uelcopiarum, quorum adhacdiê fiArumgt; nbsp;nbsp;nbsp;operam uerius ad nos,^ ad hoftem oppugnandum elegimus» Alybaffe

autFerifio neexercitum tradamus f qui praeter uulnera fuorum, deform mesep reliquias,nullum reliquu hoftik fignu afférant 7 Muftapbe infedf . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciacon

0. V A R T V s.

Jöconfilia ulcenus cxerceanius,utftipendrjs alat Chriftianos, Slt;^ foucac Mium uires^dum ignaua uincula cupit exoluerc f Vidi tonens,capti, 5credempti tot peenas dedimus,ut pudere merito iam nos debeat fortu J’pioftræ* Quarefubeunda eft omnino nobis belli huiulceratio,incum ®cndum fis uiribus,progrediend5 eo exercitu,quern uix capiat Epirus, Mum eins fuftineacimpetum» Sleep incruenti omnia expurgabimus, '’oftibus^ autcxpulfis autmemorabili clade domins,amiftas populorw PMdia urbes in antiqua forma redigemus ♦ Vel fi pertinacia gentis ( ut yt) temcrario propofito ducis tutandi ftudio in arma ruet,dabimus ex ^‘Mauidosfi.ipplici'ianimoSjamp;cupitatamdiuultioneuetercs publicas, Pf’uatasep iniurias copenfabimus. Sumeda bccarma funt uobis fortifti ^’^fiiirfno uelutaduerfus Hungaros,alios^ hoftes confueuiftis, led ma ’'gt;ri longe ira,indignationecp tanc^ in ftruos ueftros,amp; transfugas, qui i^fclentes in uos fpiritus nefario iampridem confilio ftruatos excitarinu

Qamabathæcconcionabundus irarumcp plcnus,maximoq? iilcntio Appur^ttuM ''^^nenfuauditus eft à fuis,approbantibus omnem belli eins rationem è ^otiüs dignitateimperfj futuram, acclamantibus^ curam apparandaru p„,. ®’''iioruujbeundam,quammaximafieripoftet feftinatione, neuernum Mpus ( nam mitefcente iam hyeme,ueftin niuibus collcs aperiri incipie Mt) in apparatu per negligentiam conlumeretun Tum confeftim per Muincias amp;fubditos populos ac régna lociorum præconiacmifta,cdi '^fäc^ propofita,ac iuftc nominatim urbes,pront cyranno uifum, tot hogt; '^’num,tot equoriim millia impenderc,qui ad regiam urbem Adriano# P®lini,qua maxime poftent feftinatione, properarent,Nondü enim moe ^Unto funere Gr£cia,nobiliftimorum fmperatorum ledern Barbarico ^•^l^ditam iugo,ingcmifccbaulnnaferatrumor, terror^ pariter uicinos P°pülos,urbes^ Chriftianas ignaras,quo tanti belli moles eruptura fo Moeeukananeptyranniconfiliauixullus poterat coiedare, neillorum Confilidrur« ^^idem qui magis intimi domeftici^erant,præterconfiliarios,quos di ’Mus aliquot maxime obfcruantes Ottomani, nepræmoniti hoftes ad '”‘*'”” ' ’'M propuliàndam confilp copiam habere ualeant Hinc memini prima ^fodrenfi obfidione prius fermé uifos nobis fub mûris, ^ auditos fuifte

I Sofies, Sed amp;nbsp;illa infigniori fallacia perditagens uti folet, utalio plerucp 1 '’'endacem belli famam,ac inanem tumukum premittat, alio ueros expo j ’’^timpetus,quoperniciolacrcdulitate duefos facilius incautos oppri# ! M.Quareomniainp-enti tumultu undiep milceri»HincHunpariue# „ , nbsp;nbsp;„

j nbsp;nbsp;^utes æterm perfidiam honis, exhaultas lam totchdibus uircs, ac inree nwndäd

'daarmaerigebant. Hinc Graeciafolicita tenues inclinati iam impcrq re belltilludtrs, Muias defenlura, difperfos domefticis odijs fpiritus colligtbatmon fe Mit tarnen Scanderbegu Amurathes,qui omnes fmulationes, 8C diftt# ^‘tüationes Ottomanas longo iam ufu callebar. Admonitum tarnen Mrnetiam fcrunt à primoribus quibuldam,amp; purpuraiisPrincipis, iP^ indicia quædam,amp; occukiftimos nuncioSjlicet nihil ualde certti affir

1 üq marent

LIEER

marentjfed crédita funt facile omnia ab Epirenfi. Augebat nanc^; præci^ pue fidcm,infolitum Amurathis ocium, quod nihil penitus præûdi], amp;nbsp;copiarumjUel ad recentes Muftaphe iniurias ulcilccndas, ucl ad tiicndos Quæ caßrio finies ad cam diem mififleuDimifla itacp urbanarum return cura Caite otus,nihil ex tarn uafto belli motu, ac hoftili tumultu flueftuatus animo

expeditoconflioomnia,quæuclaliusimperatorprudens amp;impigcrin tyranniaduen ^‘^^'’’^præcipcret,ageretcp,præcepitordinc,atlt;^egit. lllicocpfmulnun# tu inEpirum- dos cum literis ad uicinos,regulos, amp;nbsp;focios Epirotici nominis mittit, quo inhrudi harent in armis,difponcrent præfdia, acfii marent arma^ tis oppida^communirentep* Promihua etenim omnibus damna, cornu nesep uaftitatis ruinas tand exercitus magnirudinem afferre,tendered Otomaniim,non ad eius perniciem tantum, fed ad commune excidium Epiri. Ipfef muf dimiho prins Mofc,pluribusc^ optimatum fuorü,ti:ni i adcopiarum cóquifitionem,tum ad frumentationem habendam adeas belli neceflitates,nihilofègnior ab alia parte peragrans omnia, obequh tans qp crebra edida per uniuerßm prouinciam decernere,non dies,non nodes eehare,doneeomnem materiam feuiendi hofti,amp;gloriæ occafo ncm fultulihct. Agrehium itaq; magna pars,amp;inutilis turba, cum uni^ ueriafijppclledili in urbibus reduda.Qtiod roboris uirorum fuirÄ omnis militaris ætas retenta ad belli dinerfos ufus,præfidiû quoCp à Ma cedoniphnibus reuocatum ad nouum apparatum beUpcoadeq’ undicp copiæad regiam urbem Croiæ,non contemnendam formamefteccrant exercitus fpccicm. Turn Cahriotus conuerfo animo ad fccernendaseo^ pias,primum omnium x. hominum millia,qui fecum nupercontra Ve^ nctos,amp; apud Oronichium mcruihcnr,eligit fibi,quos barbaris, prout opportunitas locorumfuggeHïhètoccafioncm,liberiori certamine op^ poneret.Croiæ præfdio.M.ccc.milites ad uctcrem ciuium numcru ad)»

Ciues quoep ipß tum omni genere tclorum, quod ad propulfanduma mccnibus hohem,in rem efpuim roboreammorum præcipue,acdeuo torum fide pedorum armati. Simul igitur amp;nbsp;nouum præfidium impo^ fitum,amp; imbellis turba faminarum,ac inutilis puerorum ætas extraélâ ex urbe,fola militaris iunentuspuep tarne cum uulgi promifcuccolluiiio relida,quorum non fic facile ardentes animos penetrant uirtutis fiiniu? lhamp; fegnius preciofum libertatis nomen ignaua pedora acuit.

Habitumfummaratione,exado^confiliorcruomnium difenmenj

Croiacldußru '•’^pot^quod clauftrum totius prouincipad comprimendos barbaricos Fpimicirea tumultus ea urbs uidcbatur,aquarcliquifpes imperp penderct,falus^» 2”'’ Sed nefcioan melioriconfilioabhrahiaciuium cofpedufilp, uxoresep, an rclinqui hbi potucrint. Quum acrius longe irriramentu m merßi pre (èntium nullus,mie lachrymæ,auditi gemitus,ac oberrans præ ocuIk fcr uitutis calamitas,amp; foeditas uinculorum,quam föla abfentium memoria armatis futurafnerit, Ni tutius ideirtofortafic id conClq genus perms milidæ

Q. V A R T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Cr.

®ïilitî» uifünijqüodlicet apta fît ea adhortado cementibus ad laborcs\S^ P^ricula fubeunda,fimul tarnen amp;nbsp;hoftilis audaciæ, pertinaciæq? non le«» ^^momentum eft. Quod fperatæ prædç libido impingit obftination ’(^arma propofito milites, amp;feruidioribus ad infiftendû ftimulisacuic ‘barbarorum ingénia, acrius in uulnera,acrius in tela ruunt,neq? illos uel 'bburijuel fuperftantes armati arcere queunt,quin certatim fubeant, fègni ^^fînihilaudiant inurbe prêter fortium præfentiam uirorum, fi nihil ^^Ptóantin mœnibus prêter auidas ^nguinis dexteras, Amorti deftina ^apérora. Mifcrabile fpedaculum erat, debile Croienfîum difeedentiu spcBâculum ®§men, plena omnia gcmitus,ululatuscp foc minei. Non domus,non uilt;- miferabikcH ^gt;non pars ulla urbis expersluctus. Perfonabatuario elamoreforum P«criamp;f^ ^üncreprehendentium,nuncinuitantiumfuorum Jachrymas. Prgeipua ^^f^^^^^'^*^** '^en in templis amp;nbsp;delubris eius fortunæ,ac publici doloris fpecics crat: yinanepingens populiconcurkis,amp;omnis generis multimdinis uerfa “atur» Siipplicationes,uoraq; mixta cum miferanda ui lachryniaru, per ’'as omnes cadebant, pedloris ac oris ( ut mos eft gentis ) laceratio Rrdi^

afpedum calamitatis laciebat, Matronarum nihilo fegnior dolor, ^Præter uultus deformationem dulce uidebatur imitari rcliquaru mœ^ ”'bam. Nihil pudendum,nihilimmodicum in ca forte cenfebatur,amp;lau ‘^atioreaceftit,cuius infignior moeror iudicatus. Non decrant quoq? ft ^quot;dolitæ ita impiæ mortalium querclæ,ac improbe noces foeminarum, quot;balorum Riorum caufas in deos uertentium.Deinde ubi refedit aliquan ua^ortim c^n Çabn] ppj.lachrymas exaturatus dolor,ad alloquiafuorum nerfr matres ßs in Deoi quot;rratoRrmone undiep tumida cum ofeulis mandata dabant» Nunc præ «frurs«. (^'dolimofficiafilqs, 8cpromeritam pietatem commémorantes, nunc *quot;ßrmam fcncctutem,amp; uerendam caniciem oculiskibijcientcs. Idem ’’^iuniftatus,amp;habitus fèrmonis,uxores paruulos obiccrantes uiris, 'b'duos iam inde penates,amp;fordidam orbitatê deplorabant» Sencs moe;? '‘ofilentio dcfixi,^ æque de natorum fa kite foliciti, neep accendcre ulte:* f'is Herbis feroccs fuorum fpiritus,atcp auidam fuopte ingenio periculi quot;quot;ientutê,necp dehortariàlaboribus,amp;perfungendis pertinacitcr mugt; ’’^ibus,ne liberoru amorem patriæ charitati præferre uiderentur.Most ^rcrctiim à Scanderbego miftum,ut leuaretur eo oncre ciuitas, amp;nbsp;arma^ j ç'^dfuaquifepmuniaabirent,quumfatisiamimpenfum ignano dolori ^priuatisfingulorumconfilqs diceret» Renouatus igituritcrü luctus, ^bmorep cum lachrymis fublatus,uelutrapi iam ab holte omnia, uiros, P3rentes,mcenia,delubra,deos ipfos uidiftènt» Vix abftrahi poterat mul quot;rudoà poftèftb femel amplexu, manere quifep focius periculi fuoru, ac monies fortune ueUet, Sed ubi iam inftare moleftius præconcs, amp;nbsp;appari ^(bres ducis aduertere,in ultima ofcula prolapfi omnes paulatim chara pe ^orarelinquebat,amp;fixis femper in moenia oculis, incerta humi ueftigia quot;gantes abibanuTranfportatos ferunt in maritimas Epiri urbcs, amp;nbsp;alia ' ‘‘bdoruoppida,ac V eneti nominis,ibidê dingens colonoru multitudo

cum armen

LIEER

cum armentis,gregibuscp ac patrimonijs redactajic opportiinum quic quam calamitati relinqueretur,unde alimêta clicerct hoftis,quibus abun de uteretur. Poftquam fummota eft turba, amp;nbsp;fedatus clamor, ac tumub tus in urbc,folaq^ uiris armorum cura reh-da, Scanderbegus rchquum eius diei in recipiendis frumentatoribus,ac difpoiiendis publiée horreis cofumpfiL Diuifaeftamp;uiritim annonamilitibuSjtelacp omnisgeneris, ac ingens leutorum copia dono data,ut inde iam libcrali erogationefuo^ rum fi dè præueniret. Arma le ferrumep ita largiri dicebat hominibus,ut Vuigi Mimut fibi perpetuo Iiberehaberepud gloriofius transferrent m hoftê: elypeos uïttilM^‘^ ^^ itadcmumtradere,utiterumreftituercnt. Sicprocuratishis pcriocuni,

8ddeuinclusuarrjsmuneribus uulgi animus. Poftero die Vranacontê vritnacontis quem urbis pradidio prppofuerat,Epiro oriundum,gratum amp;auorum heros Epirefis mentis,2lt; propria uirtute uiru ad ft accitum, primo luminous arbitris, ^pr^^atut ’^^ba cum eo de Croienfi obfidione,^ Barbarorum ingenijs longo exa mine egit. Deinde propalam in foro, medio armatorum agmine immi^ süderbeg pa xtuSjaltion fono uocis,ut ftrmo ad omnes peruenire poftet,fingulorum ^^»^^‘^^^'^ f’^*^appellans,patriælàlutemcommendabat,nunchorrans,nunemn perans,nunc precibus agens,amp; turn perfidiæ peenas, acftcleris, tumge^ ncrofa fidei praemia ftatuens. Subirent fidelitcr patriæ oncra,arecrêtper

tinaciterhoftcnijneq^qinccpfanshofbliscolloquii ad obthnaras aures deferri paterentur. Inüdiaturum eo modo Ottomanum, amp;captaturugt;n ciulccniodi perluafionibuSjac funeftse pacis colorcji faciles ad credendu inueniat. Contra fi nihil prêter féroces fpiritus.amp;furdas inanibus blan dicijs aures uideat,pulium primo impetu aduerßs dqs colledlurum uaü, neq? moliturum diutius quippiam in muros,ni perniciem militum fuo^ rum capiatjSu in indignationis explendæcaulaapertum ruat diicrimcn. Burn nanq? fitum urbis infigni munimenco naturæenè,ut locus ipfc,ud fi comprems manibus fedcant ciucs,iniuriam facile cedere poflït.Exin,fi mocus aliquis fiat in muros,ncminê exeeHurum integrum, prçelaramt^ fimul ac incruentam gloriam paratam fibijdummodo uti ca uclint.

Ecquid,inquit,orationis uobilcum mihi cHepoteft ampliusC Quid horter diutius,accendamep eos,quorum totiens uirtus, fidesq? fpedata, iam omni fermeterrarûorbi innotuit7 Quin amp;fi minus omnia tutami hi uiderentur in uobis,^ nulla hueufep dediflètis côftantiæ, nulla fiddis opere pignoraaufnus tn crederêa ciuibus iplèmeis decipi,cp diffidcre.

His dictis,fexta hora diei exit urbe. Ingens,ac omnis Icrè ciuium turgt; ba prodeuntem uiep ad portas fecuta eft» Turn relidis amp;nbsp;obkrans porgt; tis,ad reliquas copias in ipfo confpedu urbis in campcltrem locum do {cendit,ibi^ figno ocius dato,mota funt caftra, haud multo longe progt; greflus,Mofem cuexpeditemilitum agmine obuium habuit.Redibat autem à Sfetigrado,quod oppidum ad uarbarorum fines pofitum, im^ penfius folicitudinèaugebat Scanderbegi» Munierat id ucro Dibrenfis rebus omnibus uiris,arniis,c0meatu,operibus^ quibufdam inmuns, quæin

0. V A R T V s.

^^æ tn rem uidebantur extrudîs» Impedimenta præterea omnia inunlis t^ïtisjfexusep abduda ex urbe,cura urbis Petro ParJato,graui,ac perito f^‘^^f^**fi4* ’’^itiae uiro tradita erat.Sed illud longe optimum uidebatur,quod per^* ^“‘’ ^’^iofiflimum ex ipib poftea euentu apparuit : Quod omne ferme præfi 'aiüm armatorum ex Dibrano milite conitabar, quos de induftria Mo ‘^stanquâ longe belIicofiflimos Epiri populos ex tonus corpore impcv ’^ladid elegeran Laudatus eft multum aScanderbego, quod omnia ex ®'iinii eius lèntentia geftiftèt» Traditis itaq? illi alqs copiés, quas ad cætcz ’^funi præfidia urbium parauerat, ipfiim cum optimatibus quibufdam ®^ cetera prouinciæ loca amp;nbsp;oppida firmanda mittit,8ó fingula ferme mu ®'’ßngulis defignaqquo eelerior foret omnium procuratio,necp pencil n^ippiam fequeretur exmora Jpft cum paucisfequitibus Sieugradi P'^nis adequitauit,folicitus nSep deeaurbeeratfupra^ dici poftit^uduc ^^'^‘tadiuinationeprælàgientisanimiimmincns malum. Vtaurem præ *^*iti fermone firmaret magis,accenderctcp fuorum animos,amp; Barbaro^# ’^'^infidias,ac delinimenta Amurathis^quæ magis etiam eg arma ipla ti '’^'^bat,doceret prtecauere,Sfetigradum ingreftus,in media urbe,ubi ma '°’‘aderatconcurfus,amp;fremitus armatorum,accircunfufa undiq? nobi “‘Worum quorumcunC]p aftabat corona, exorfum itaferunt:

v^Non poterat hodie meliorem materiam Sfetigradenfes offerre uobis oratio Callri ^‘^üsoptimusmaximus, non pulchrior occafiolaudis ardentibus anft ^^^^jr*^^^ ““XSi^ cupidis militibus fubeftèjquam ea quæ nunc iuftiftima uobis ar;^ Verfem v-c^. “‘^ttadidit,quo amp;priuatam fimulfidem mihi,amp; publica Epirotico no^ piJüncs» ’”‘01 ill omnetempus predaroexemplo teftatiorefancirctis. Pro uido^ j^huculcg pro decoreimperfj dimicauimus, nunc pro falutcjibertate, g'^oenibus ipfis patrie pugnandu eft uobis.Enitendum ne epas rot bel g Miciter geftis meis aufpiefjs laudes promeruiftis,nunc per fummum ,‘Coccus amp;nbsp;ignauiam dehoneftetis, multa ac maxima ferme fortunæ b in J^'lfcpars à uobis pendet. Primus nanq? Amurathis tranfitus in Epiru, foniusCut nunciusfirnipftuobis eius pcriculi)Barbancus furoruos quot;’^pctetjUtindeuelutdemolitisclauftris Epiri opportuniorem iniuriac

! bouinciam perrumpat. V os belli eius primitif manent. V os ( ft refdcc ^“iequamin pedoreuirtutisjfiuigetinfortibus uiris memor libertatis Libertin»: J^iniüs ) contundere poteftis fuperbas hoftis uires, amp;nbsp;féroces frangere Tous,à uobis amp;nbsp;timoris amp;nbsp;fpei initium fumpturus eft Ottoman us. Si “3a.nimatos offenderit,ut nunc ego uos in pulchro furore contcplor^ ^us immodicos fremitus audio, maiorem iibicg uim periculi timebit, ^lt;locumentumcoipfoferet abftinendi a' cæterisurbibus Eprri.Net^ P^^rnet diutius uos inani obbdionc,ni conlèneicere bic copias (loin ‘‘‘^propofito uolet obftinatus fenex. Is enim urbis eft habitus, ea na^ sfitigraHiw^ ^‘'alocijquæcontemnerea'quequantumlibetirrii.atumhoftem poflïn bishabitm^ ^üareinducite in animum ciucs fola penmacia animorum, ac bdei coii •bntia incruentam hanc panter Ö^fpecioLm uobis uidoriam parare.: ‘ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex euentu

LIBER.

Ex euentu uirtutis ueftræ ( id quod libentcr repeto ) fidcs quoqî cætcro rum populorum plurima ex parte pendezVos fpedabunt omnes^quos Iaudent5quos accufent,quos demum uelut omni reformata belli fortuna imitentur. Quidenim obtendere fatum,amp; cafuiim homanorum neeeffi tateni fortes uiros decetfRationeres optime amp;fufcipiûtur,amp;^fîniuntur» V ix eft ut fallat conflium fortuna,amp; non fequatur uirtutem. Habens au tem omnia,quæ exaefbffîmo mdicio potuerunt prouideri,ô^ preftan uo bisgt; Non arma,non commeatus,non ualidiflîmum præfidium extrinfo eus defiderare poteftis. Non inutilis uos turba uulgi impediet,non que* rulæfocminarumuoccs,amp;moleftæoccurfationesliberorum à muneri* bus publias,ab armorum curaÄ patriecuftodia auocabunt.Solos uos uobis,amp;patriæmpenibus,Dqs,aris,fociscpreliqui,utglorietantum,amp; libertatis ftimulis,labons,ac periculi ccrtaminc,ip(oqî inter uos confpe* ôu accendamini.Adero tarnen amp;nbsp;ipfe non longe cum expedito milite ÔJ fpecrator,amp;hortator tacitus uirtutis ueltræ. Et licet non in temeraria li* bidine pugnandi omnem cruenti hoftis impetum,^ uniuerfi fortunam belli æquo Marte fubiturus,multos tarnen labores ueftros in me trans* r.diiodmicdn feram,amp; uanos hoftis conatus crebris infeftationibus ludificabo.Qtian HcumTurca’ doquidem nulla potior ratio dimicandi,nulla tutior militia exercêda eft nobis inter earn hominum colluuiem,amp; tôt armatorum millia,^nun^ Etis copiam facere pugnandi hofti,nunquam,uel fi certam uidoriam tu deamus,totiusaIeamfortunæintrare.Dabit nanq^ de induftria pn'm“ materiam nobis benegerendi Barbarus,fouebit audaciam noftram fan* guinefuorum,utuelutineicatamfœliciicmel fucceftu temeritatê-laeilius circumucniat,opprimatcp/Sed eludenda crût fumma ratione,confiliocp improbaOttomanidefideria,carpêduscp paulatim immodicus hoftis, prout temporum fuadebit amp;nbsp;locorû habitus. Lutftuoià nancp mihi pro fecro ilia efîet uictoria,quam militum meorû pernicieemerem, amp;triftius (mihi crédité ) quàm lætius fpedaculum ccrnercm,cæià o(fiona,uel x.ho ftium millia,pauciflîmorum quantumeunq? ueftrûm iadlura. Satislau* dabo Epirenfes meos,amp; honorabo pro ui(ftoribus,fi non uinci feaTur carum rege permittent. Reliqua uofipfos uobifeum reputare Dibrenfes tp folicite monedo de fide ueftra tacita aliqua dubitatione referte, malo. P.pdnu5 miles nbsp;nbsp;R^t eofdê dies,quibus Caftriotus colIcÆs hincinde copqs ad Croia in Europan firmandam cÔceftît, Afianus miles eft in Europam tranfportatus, Adria trifportatur’ nopoIimcpmagnisitineribuscontendit.HaudmuIro plus quàm xl.ho minum mdiia fuiflèomnes confentiunt. Nam quum bellum in Europa effet, confedfus eftibi exmaiori parteexcrcitus,utpotequod amp;aptior eftèt ad belli afluetinfijm miles,amp;c5modius in ea edentate domeftieus fermé apparatus fieri poterat.

Dum fie ex omni parte indies aduolarent regie copiæ,8( ingentis iam fpeciem exercitus confecifletAmurathes,ac propefinem apparatus efiet, uaria exordiendibeUi confilia apud tyrannum afferebant purpurati,ac periti

Q V A R T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dîS.

Pffiti mïIitiæ.ÂIij non amplius morandum rat^mittcndum pHus cxpesgt; '^*torum equitum agmcn inEpirum ( præcurfores illi demoregcntis ap priant ) qui uelut procella fubito impetu confunderenqturbarenqmi'fcc ’y’ïtiÿ omnia^ac incautumboftemextraherentad certamen per ludihca ^onemjdoneefubfequens deinceps ipfe toto excrcitu facilius opprimelt;gt; !^^^- Alij abftinendum omnîno ab eiulcemodi inanibus irntamentis cen ^oant,ne uel maiorem hofti materiam procurandi praeberenr^quead tq ^5® belli molem in rem eflènt,uel priores ipfi præcipirarêtin inlidias. Sa niulra elle aliorum recentiffime cladis documenta,audirc le præterca, '^ 4üod amp;nbsp;propalam quondie in uulgus nuncietur, totam Epirum iam Pndem inllructam in armis elle, urb es oppida rébus omnibus, amp;nbsp;præfi '^nsarmatorumaffatimcommunitajocacunifla ferme Scaditus locato ^^ 'd ipfum milite tenerfEpirenfem cum reliquis copias tota die peragra ^prouindamjac perluftrare falcus ad foclices tonens mfdias, fiquas dei* ”ifeps etiam pofîèqconcinandas.Pcrniciofum eflècum co boftelcruare ^^nibelligcrandimorem,ineundaalia conf lia, quænon, ut confucuit, ®^huc improbet cuentus» Quid cnim obftare, ut non ad «num perçant bbhoftili gladio omnes,antequam ferumlcnn cxercitus auxilium adfc '^Ppreflîs f Cauendum ne belli eius aufpiciaàfuorum Engulne capiant, P‘’ogrcdiendûcûomnibusfignis,acintegro apparatu,cxolucndumcp Ländern co labore Ottomanum imperium. Vicit tarnen media quardam ^^Hcntia,utpotequæapriortcmpori,ac rerum gerendarum dignitati ui ^^batur,uthaudmulto minus,cp rerna pars exercitus prpmittereturpdo ^fum numcrum rati no ad propuKandam lol urn, led inferendam quopp '§nominiam,qu{ turbans repentino aducntu boftilibus rebus,cofilijscp liberiorem deinceps regio exercitui aditum pararent. Elcdta mox igitur ’^I-fquitum millia kuis armature,eoep ipfo magnisitinenbus expedita ’''^daadSfefigraduuia,ut priores eius obfidendæ urbis rationê inirenn Tum furgens ex toto Tyrannus, perluftrare rcliquas copias iubet, ac in öfdines deduct. Legionum duces penèinnumerierant, diuidi nanep co fceuftper Flamburaexercitus, quibus Feudatarp, quos ipfi Timarato^ ^Mm, *^ appellant,prxflcnt,amp;fngula Flambura plures Subaffidas, ac capita Timiratorch ordinum,amp; pro qualitate maiorem uel minorem equitum numcrübai? iubaßidg“ bent. Pedeftres item copiæ tam Afianæ,quàm ex Europa, certo quæqp ördineconftant,ac duct bus fuis diftinguuntur. Auxilianorum cpioq? annorum,quæ belli tempore dccemi confueucruntTyranno non igno bills numerus erat. Non deeratenâ,utfoletin omnibus ferme negeeps, *^iultitudo uoluntariorum. Aderant practereabaud muko minus,quant tria millia,obf ratorum,ac exauctoratorum, amp;nbsp;aliorum florentiflîmoni iuuenum,qui mercedem regis,amp; ftipendia militaria, ac reftitutionem or dinum præclaro aliquo facinore,atcp ignominiy abolmonc expecrantes t]uærunt.Pr£torium,acftationem principis,ampliuscp vp.armatorum miHiaJanizaros uocàt,cuftüdiunt,Slt; bate uerius familia tyranni dicitur, kni?‘lt;ri»

‘LI B E R

pedites omncs emerorn longe benicoft(7ïnii, quos ucliit Trianos in fub’ ïidrjs habent in beUo Barbari. Sed 8d ad augendam fpcciem exerdtus ma gna (cruorum colluuies^amp;Cingens inermiuni ferme numerus ad terrent dum magis,^ ad belligcrandum appofitus cogebatur. Et ut ca materia cedendi oblata occupatus hoftis exhauftis uiriDus facilius ieflus oppngt; meretur,id quod inter maxima Turcarum ftraragemata numcratur,hu’# ducuMdu^es *^^ exerdtus duo predpui duétores ex more fuere^quos illi Beilarbeidas dptid Turcas, ^‘^c ^^ ducum duces uocant,unus Afiæ,alter Europe, nos uftatiori uo^ ^a^ddiâi, cabulo Bafias nuncupamus. Nimis moleftum efietanimis legentium,iî demonfirare nunc fingula propres nominibus, amp;nbsp;fuis quæcp numeris recenièreueUem. Satis igitur fecific mihi inhoepropofito feribendiui^ debor,fi tonus exercitus fummam certa aliqua eius rei noritia perftrinxc ro,iêd amp;nbsp;in hoc etiam heut in multis non tranfit fine uariatione rcs, qua: minuataliquantulum fidem certaapprobannbus. Aliqui enim ctmilli« Summdtxerci armatorum tum affuifieAmurathi narrant, xc.equitum,peditum Ix. tutgt; Quidam cxx.tantum,8cdeequitibus xx.millia detrahunt, x. de pediti^* bus. Ipièutramuis fententiam ièquar,non multum uideo momenti,in* clinat tarnen in maioremnumerum animus,ut parem magis tamdiuprg parato bello apparatum dicamus. Qiiamuis non fic exaÆfiimo coufq^ ordine confedus eftbic exercitus, ucluti quum ad dimicandum collatis fignis,ubiueraapparereririrtus,proficifcercturOttomanus,omniacon filia,omnes apparatus potius ad obfidionem urbium, amp;nbsp;muroruiBcucr fionem,^ ad ulla campeftriacertamina ordinabâtur. Scanderbcgusfirgt; man's Sfengradenfiuman!mis,rcbuscp,prout operepredumuidebatur, ad cætera loca,urbes cç imperq fui expcrrexit,peragransq? maxima foin* tia uniueriam prouinciam,nunclaudibus,nunc prsernqs, nucipfaniani pcriculi uaftitatefiiorum fidem acuebat, accendebatép. Firmauerat aute omnia ualidifiimis prefidrjs Mofes^annona, armis, extero^ apparatu, ad fuftinendam quantamlibet belli fortunam. Dimifia it^c^ eorumcura Caftriotus ad copias,quibus non longe à Croia fcopcriri mandatum fucrat reda ire pergit. Afiequutus eft eum Dibrcnfis in ipfo innere, amp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redudo fimul milite in caftra Ixti fc redpiebant. Vix fpacium ad collo^ quendufuituelmilitibus,ucl ducibus,quod iubitoundiqp trcpidi nun^ cij,clamorqj infuctus iamiam in ueftibulis adefie hoftem, ardcre omnia, tmorhomi’ mifcericpmiiêrabilitumultu nunciabant. Ignarifutcredulosfacithomi# wsfaattredu nes timor) Amurathem ipfumadefie, complcficq? iam armatismontes, ^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuga,prata amp;nbsp;ualles omnes afieucrabant, obtefiabanrunp foliciri ducem,

c01uleretfibicopiiscp,necampcftribus locis pernicioü audaciaprimes tam ualidi hoftis impetus exdpere ucllet,reduceret militem in aliquo cdi tifiimolocOjUndeexconfpeduipfo melius, tunusep pofiit fumireturn omnium indicium. Non multum mouchant hæc Cafiriotum, uticmel pofiefia caftris loca iuxta eorum fnafioncs rclinqueret, ied ubi undilt;^ eu fiodias ad fè aduolare uidit, amp;eundem fermé omnium ièrmonem,mn quod de

^'^od de magnicucïinccopiarumhoftik'ui'n incerta ferebâtirr hominum pyoceffùsCd» ?dicia,nondum enim deicenderat omnis in campos barbarus, nec colle ftrioti aducr^ ^^ in unum agmina confèderant,ut de numéro certa poflet fieri æftima^ fushoflemeru ^O‘Tum fublatis ocius fignis,quatuor equitum miUia, mille peditum le ^^^^^^^ ^’^‘^ æ4^u iubet,amp; ad Sfctigradum,ubi caftramctatiirù hoftem fciebat,quan2« ^ ■Maxime potuiefikneio procedit. Extremum notfris erat, quum fignS P^oficifcendi datum eft militi. Subièquenti die igitur uix iccunda noólis ^*§ilia coniederuntcirciter vfj.millibus pafluum ab oppido procul.Di^ ‘^^batenimaCroiaSfetigradus per cccc.fermè,8^1xxx.ftadia. Vbitutu Diftdiid inter ^ris locum cognouit Epirenfis,aggere quoq? duólo ut tutior cnct,cu^ sfetigrddum ’'^üitdifponi pedices,equitescpiuis locis, decerni euftodias, ac quærere ^dte idoneos infidijs faltus. Prohibuit tarnen ignes,uel priuatim,uel pu °licefieri. Sic omnibus procuratis,impcrato^ filentio uiris, ipfeadfpeï^ '^3nda caftra,amp; contcmplandas res hoftium cum Molè,amp; Tanufio To P'^perrexit, taciteep nunc per iyluas, modo per occulta uallium collem ^^cendit oppofitu urbi. Inde certa iam luce quietiffime perluftratis omni “üs repetit ftatiua.Ea res non fine multauariatione confilioru eft tranig ^‘^ajUam quum fub ipfis mcenibus caftrametatus effet hoftis, amp;nbsp;partim ^'ibiedos cam pos,partim montes teneret, uixaliqua fpes rei benegereiv ^æapparebat ducibus finemultafuorum pernicie, ne pauci Icilicetmuk J*S)nunc in plano,nunc defcendentibus ex monte integris luccumberêt,.

* frebantur preterea (id quod etiam abftinere turn ferme cos ab omni ra tione pugnandi cogebat ) nefi reliquæ regiæcopiæex improuiib fupergt; '^fnifkntjOpprimerentur in medio omnes, cademep rarioncamp;cuocare P’^fidium ex oppido periculofum cenfebanc. Tutior illa uia uifa,ut con ^i*«isareibus,fi poftènt,diuidcrenthoftium Liires,amp;diuilas in magis op Portuna iniuriæ loca traherent.Nihil tarnen acrum ea die,nam nox agen '^isinteruenit,miftï tantummodo exploratores latiflime per omnia loca, ^ui obferuarent aduentum Amurathis, £lt; ne quid infidiarum ab bofte lieret. Dimidium eins nodis quieti datum eft, reliquum diuerfis operi^ Sirdidgemd 1^118coniumptü.Motisenim indecaftris Epirenfis propiusurbêtranftu ^j‘*^”^^[f^^jj huafa,utuixàftationibus hoftium xl.ftadfjsdiftaret,facilius nanep ex^ hoßtZfu traftos ad certamcn ex propinquo opprimi pofte putabat. Ordine dein gnam^ ftps curatis corporibus,^ inftrudis ( ut fic dixerim ) ad manum fingugt; liSjqua’aptainfidijs uidebanturloca,completarmatis,amp;^per omnes iyb üas,dumetacpcircunfundit milites, peditatus fuperne per magis ardua fnontis,amp; faltus inuios difpofitus,ipfèlatuit inter equitatum,8ó fecundu radices montis uallium finus obtinuit. Mofèm deinde pluribus uerbis cohortatus,2lt; Mufachium Angelinæpræcipuum bcllicis artibus uirU, cum xxx. ferocifttmorum iuuenum agmine ad hoftes è ftationibus eli!# ciendos amp;nbsp;trahendos ad locum infidiarum mittit.Elccti funt equi,uiriqp exornni tunna maxime infignes gregalibuscp amiefti fàgülis,ne militaris Si fpcciofior habitus proderet infidias,quas maxime tegi cupiebat. Oata

K n ferme

CXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B £ k ^1

fermé fingiila iamentacquitibus agenda onufta frumento, ut fmmenta? riorum fpccic quandam præ fe ferre uiderentur.luflicp ( ne deeßet quipj» piam ad fraudem ) per latentia itinera adequitare oppido^qua parte liber hoftilibus tentorqs mons patebat,ut inde intrareurbem fimularent, nii» hil horum eft prætermiflum à ueteranis amp;^fagaciflimis ducibus. Milites quoep intrepidi,amp; obedientiffimi in omnem euentum fcquebantur. Ra reicentibus iam ex interuentu diei ftcllis,mille fermé pafîùum Ipacio ap^ propinquaueranthoftiumcaftris,quum barbarorum euftodiæ ex alto. confpedos,primum fublatis fignis,deinde clamore prodiderunt. Ipfi ni hil bis uoeibus turban aceelerabant inftantius gradum, nondumenim uel periculum ab bofte timeri poterant,uel utilis fuga uidebatur, Sed ex^ perredti à uigilibus turmales quidam incerti ex fonino arreptis armis in^ condite,èftationibus progrefti in eos proruunt,paftorum,amp;^agrediuni frurnentatorum gregem rati. Epirenfes cotempta' paucitate uenientium maiori quidem animo quam confilio præparant ft ad dimicandum,pngt; mo tarnen procurfti hoftium paululum retrocedentes terga uertunramp;fi mulato pauore relidtis iumentis arripiunt fugam.Barban ubi timoris in dicem fuga aduerterunt,quam concitatiftimos equos immittunt in eos, amp;nbsp;infultant ferocius fugientum tergo. Turn couerfi uno impetu omnes (iftunt equos,amp;ftrilt;ftis cominus gladijs inferunt pedem, tanquam ud neceftitatecoadi,periculum ultimumftibituri, uel obiedis corporibus, amp;nbsp;obnixo uultu uim inftquentium propulfaturi, quü perniciofam iani bngerent fugam afflantibus fermé humeros hoftilibus equis: Turcs ni bil territi,amp; ex habitu folo metiti uiros fublatis uelociter ftutis appropin quantes hofti ordiuntur priores pugnam» Vnus^ ex eis Afiatici gene^ ris ingenti molecórporis ante altos progreftus ferream clauam maximo fïmul clamore èC impetu rotatam dextera, ut telum magis concitaretur, facit in hoftes» Qui conferti in unum,ac conglobati uitare idum uenien tem non potucrunt, licet uulnus uitaflént» Perlata nanep in mediosin^ gentifonituaDibrenfi quodam iuuene porredo ftuto eft excepta,dc^ hinc ftcuti cæteri,8e gladijs geri ccepta res.Pulchrum fpedaculum facies* bat,8e fpecioftm formam dimicationis idem fermé utrinep numerus atv matorum38e non difpararmorü habitus,nam neep barbaris,utincacdê ritate,8e per contemptum quendam eruperantéftationibus, prstcrfingt; gula ftuta,gladioscp,aliud teli genus aderat. Illud tantu oncrabathoftes, quod elediftimi ex omni uiroru robore, 8e principes iuuentutis noftri erant,illi fine diftrimineignaui,fortescpfimul,prouttumultuarie exclues rant eos uigiles,prorucrann Sieep haud dubie primo furore conoredi^ endi fortuna eorum longe inferior apparuinConfoftb nanep fub Mofis manibus Afiano,in quo tonus robur agminis erat,ingês terror c^tero^ ac defperatio fimul inceftït,nedum uidoriæ,fedfàlutis quoep, ni auxiliu aliquodadeffttécaftris» Quare referentes paulatim pedè,tergadantho^ fti,8e per que modo alios mftquebantur mutata forte fada fuga campti deferunt»

0. y A R T y s.

defenmt. Epiïcnfes libcram præbucrefacukatcm fugïendi,ncc]^ moIcRç quicquam uods,aut indiccm uidoriæ damorcm (ullukre in uidos, fed fxactiflîmo confilio collect! circa duces,relidis corponbus, fpolijscß oc nforum repetunt iiimenta,Slt;agerefugientibus ftmillimi unde uenerât, petgut. Creuerataudacia,aniniicp uiris ex co profpero pugnæ fucceflu, Difterebattamen gaudium omnein fècundumeevptæ iam rei euentum» ^nus erat notre in multis bellis opère miles, cuius affiduus gemitus, amp;nbsp;•nipatientia dolores ex uulnerecætcrorûfolatia perturbabat, amp;^ impedie badentiam fociorum,rransfixeratnancp Barbarus gladio Icuum uiri hu ^Hierum,ut neep ad arma gerenda, necp ad regendum equum fufficerent Uires.Huncmiferatus Moks defilicns exequo, fublatum fuis manibus Kifericordia ^niexmilitibus commif!t,neinter curfumequi procideret inutilibus ad ^^®f«ducuin feftinendum manibus, amp;nbsp;quam ociffiffime prius^ alius excitareturtu^ mäaifauta-•Quitus ab hofte,ferri in caftra ad Rationes fuorum iuffit.Reliqui integri ®nines erant,nemocp præter illum eo certamine uiolatus exceffit. Barba ’'Orum quinc^ occifi,uulnerati olt;Ro,pauci quidam numero,multi tante, j^^i^^^^^jgj '^texeapaucitate. Simul itacp amp;equus hinc cxoculis fociorumrapuit imelligit^f Jaillîtes, amp;nbsp;clamor inde, fremituscp ingens à caftris hoftium exauditus. rum uulnem» ‘■^pleuerant nanqgt; querclis omnia faucipSd deformia oRentantes uulne tumfAlterum^ ’‘äexcitauerantad arma totius exercitu furore,illoscp præcipue, qui affi^» ““ ^^f^^^^ '^’tatealiquacontingebatoccifos. Proinde impatientes imperfj prorum pebant iindiq^ fine duce,fine ordme è Rationibus,ut quenep ira, cupidigt; ^ïsep ultionis ducebat.MiRb tarnen edidto à prætorio imperatoris reuo ’^ti funt omnes, amp;nbsp;conuenere circa tentoria, inRa cius expedtantes. 111e ®^KjetasueritushoRiuminfidias,amp;nefub frumentandi prætextu fraus *lgt;quacircumlatitaret,pr£fertimq?plagp'pfgfuorum,amp;uulnerü uaftigt;

^3s,non humilis uulgi dextcras,amp; aggreRes gladios arguebat.Qiiatuor fottiffimorum equitü millia,ne ita expofita ignominie cRet paucitas, ad *dtnuneris eligit,quifimulamp;idagmen frumentariorum opprimèrent, ^üerent^ iumentis,amp; uicinos colles,ualles,fyluas, ac latebras locorum ’^fligenti indagine oberrarent,ad aperiendas infidias hoRium. Peruene ’'ätinterim ad CaRriotum miles à Dibrenfi miRus, S^ tradito focio Ragt; ^‘onarijs obuiam progreffis, ut uulnera uiri curarent,ipfe uix fui copos ptocurfans huc,illuc,ob oculos armatorü,amp;f multos nominibus appela j?gt;is,armaarmaclamabat,iamiam adeReBarbaros, concitata omnia ca«« ‘^tahofiium,amp; tolli indicem ueniendum puluerem oRendebat. Tenuit ^olor primo,timorep Scanderbegum,folicitum de falutefbciorum,qu5 ^duos tantum ex toto agmine,alterumcp profluenti rccentium uulne^ ’'unicruoreoblitumadfcdeueRos turpi fuga cerneret, amp;Rolidum clai* ’^orem militis,ac plenum pauore exaudirct,fed ubi ordine quæ aRa fue ’'3nt,didicit ab homine,mutata in rifum mocRitia,amp;fblicitudine in auda ^amoès bono efkanimo,amp;equos,tcla,armacpuirisinprocinRueRe ‘übet. ConfpicicbaturiamMofesàcuRodfjsfuorû,quæ per montium K iq iugadifpogt;

cxiiir.'

iuga difpofitæfuerant,aperto cainpo hoftes co dem tenoreinfèquentes, iarniam ad locum infidiarum pertradlos fociorum manibus cædendos tradituruSjUam lention' gradu pnmum norm inter agenda iumenta de^ flexo nunc hac,nunc iliac procurfu expédiantes magis, cp fugientes car^ pferantitcr.Sed ubi prorumpentes ccaflris alpexere holles rclidlis facets impedimentiscp,in apertam fugam inclinauerant. Momento itacp tem^ pons planicielùperatajcontigerecollem.quiàlèptcntrioneoppoiîtusjtc gebat uallis umbilicum,ubiaderantarmari. Etpriul^immineret propt lis hoftis^recepn tacite hint inter luos,ita labore amp;nbsp;curlu continuo exhau ftiequic^uiric^jUtuerefugilïèappareret» Barbari viel ut prolapfos mox-cosècollis ucrticcaipicientesuaikimmcrfos latitare arbitrati redlaillos inlèquuntur^SdappropinquanteslocOjUtcommodius undiqgt; obfdTos caperent,effufi paflim âc inordinati,hi collem conlcendere,hi ab alqs par tibus ingredi uallem parant Conterruit tarnen primo uiros auditus in^ gens fremitus equorü,immotici^ gradu hlentiu tenucrunt,doncc certior iam fonus,ftrepitusc]5 incrcbrelccns,apcrto indicio patefecit holles »Tu audita maiora omnia uila,amp; incerta timidius ( ut lit ) interpretata perpu lere facile ad fugam homines» Fugcreiam parantes Scanderbegus dato præpropere lignOjingenti,ut in re lubita, iniedlo terrore, conliirgcns a dextro latere ellaggrclTuSjTanufius à linillro,fuperncquoCp peditatus, qui inter cÔfragolâ montis loca,amp;alpreta latitabat ex improuifo defenv dens,eodem impetu obruic. Stetere tarnen admiratione quadam magis, terroreq? pcrculli,^ certo ad dimicandum animo » Sed ubi ßeuientibus undiq? hollibus fualït arma ncccfïîtas,cÔcitatis ingenti furore equis, oc^ cupauere collem.Et primo equeflris hallas iacientes ex alto (nullus enim alius in tam exigu o intcruallo loci,ac praccipiti,8( inçquabili folo eius to Priew Md» li ufus adcrat )arccbathoflem,lcd luccedens ab auerla parte Peicus Ma^ ”“‘^‘' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nudi cum agmine peditum,quorum ducentilagittarrj,totidcmfcorpiO!?

ScerpiomUtA ï'^arpcrant,facile pullos loco impulit in præceps » Subter hollis undic]? remflrumen^ circüfidebat»E)eorllim prpnebatintollerabilisuis tcloriïjitautuixullus turn eft,quod ad efiugiuexitus pateretopprtllis»Stridlis iracp gladijs ocs induas par^ vuigonuncba tes diuifi irruunt inaducrlbsjacuelutcæci multa fuorûflrageincûbunt lu^ilus^quod æ tfÏ35amp; in ferru ruunt,lcd facile pellcbantur retro à pluribus pauciores, pATuisAcfubti ^fdhab integris.Prpfertimà dexterolatere,ubi Scanderbegus uallum, itbusfpicubi murumq?uelutfcccratdcnlatoagminecquitum, peditumep haftatoru» wferAtmerti- Coaceruati igiturcadcrabicomnes à fininro latere perfradlo robote no llrorù pénétrât acic,cmptaq? multo lànguine uia pugnantes f mul,amp;!u^ gientes confulunclaluti» Confulà répète funt cm nia, neq; uel ordinisfer uandi cura,ucl retinedi collis habita amplius ab Epirenf ,pro le quilq? in (latuidlis,8( cçderefugiêtes pergit» Attriti Hint ferme plures in co tumul tu cotentioncep cxcundi,proprio onerc,amp;Ibciorum ai mis, q? hofiium» Effugere th paulominus,cp duo millia : reliqui occifi,nudataq; fpolijs ca dauera palpitanua adhuc iacuere,qua quent^ oppreflerat fatum, Fügten tium

Q V A R T V 5.

^um xxxüq» uiuicapti. Cæteros uix ullus eft xx. paflus infeentus, mox '’anlt;^ receptui cani iußum à Caftrioto,quum contentü 1« ca uidoria di^ ^frec,timcrecp,ne fi exaturari ad fine libidine fuoru permitteret, breue fo ’■^tid eis gaudiu fibicp. Signa militaria tria tantû adempta^fèd neq; plura Zierat Barbari, quü tumultuarie, amp;nbsp;quafi latronu more ueniflènt.Equi '^cciforu mine am pluis inuenti,c^teri confofli inter pugnandu fucre» Vi^ '^orum xxfi.tantLiintcrfccti, uulnerati xvjtacopeniauit egregia preda ^idoriacp iadura frumenti Albanus. Tu ream ftatina quæfub oppido ■porabanturj^ta fuere primü coucdlo frumeto holtilijamiam inde uin^ •■^os frumentatores expecrantiaadduciad præftitutu fupplicium immö I^ndos manibus illoru quiuq; occiforu. Vbi uero eam tanti agminis de^ ^ormitatêjac fuoru firage afpexere,obortc cü inani indignatione lachryi^ ’’‘turn's,obtorpucreqgt; infigni mceftitiaanimi.Trepidatum quoqj fum '’‘Opcre eft in totis caftris,ueriti ne elatus eo fiicceftu hoftis ipfos codem quot;^petu adorirctur,quü maiorê longe numeru noftroru, amp;nbsp;totius uireS Pfouincie adefte in oculis crederêt. Quare difpofite undic^ pi'ccipua cu^ ’’îeuftodiç,partin' exaeftiffime ordiues,ac in fpccic coronçcirca duc5 teri ^riaconfidereiuffi» Parata fuis locis figna,equi ftratffrenati^ uclut eer ^ffimo iudicio expeCtaretur hoftis. Non tn is animus Epirenfi^no ca ui;* j-^ürigelatio amp;nbsp;infolentiafpiritus erat,quin timebat non minus hoftes amp;Î 'ptep ab eis timebatur^Sd moliri aliquid in ft ad eam ignominia ulciften '^äniaflidue putabaupreftrtimepno longe iam regia caftra adeftenunei ^batur, Primü igitur omnium exortis tenebris eolligi uaft iuftït,S\^ alqs ^uinep millibus paftuuproculabhoftelocauitftatiua. Maneuixdüors# ‘ofoleTanufium cü L. milïtibus, amp;fingulis famulis Croia ucrfus,ad ac ^^rfendas copias ibi cu Georgia Strefio relieras mifit,equos^ ac prædâ ’^^phUtâ illis tradidit in tutiora prouinciç loca deportâda. Procurata func ^^oninia,cxpcditacp ftptem diebus,ac coactpin unü co pip noftroru. Bi^ '^uotnprius ep nouum iftuc præfidiumreceptum eftineaftns^quinqj '^üliaantefignanorumtyranni,ftcunda noctis uigilia aduolaruntad ui!«: l^fiïi.Amurathescumreliquoapparatucraftina luce inclinato iam fok ^ftfubftcutus. Millefimus hic quadringentefimus quadragefimus no^ Aimo i44gt;# ’quot;isà Chrifti natiuitatecoputabatur annus^undecimus autà têpore quo quot;®”® s””°Jr^ ^caderbegus obtinueratimperium,pridieidusMaias, quu matureftut tfgtte^Ssft ‘frétés in cam pis,amp;ueftita herbis prata cômodam præbent pabulatio? ugrAdtnfe^. ''fniexercitibus. Idaptiflîmum beUigerandi tempus ad externas præftr J'iiexpeditionesobftruantftmper Barbari. Pari igitur ratione prohft «uittyrannus quicquam in hoftilibus campis corrumpi, uel protcri fru ’*gt;fntum,ut maturefaeftum poftea amp;nbsp;demeffum praTaret alimenta milk

^ibus. Sed fumma ratione confilio^,tuni ex moregentis,tum ut deterre ^^^^^‘^^’^ ^^ ^ftoppidanos,huiuftnodi pompafpedaculi eftconftituta: primumin# feffossfetigrd kuda peditum agmina,amp;leuem armaturam Afapporum, deinde equi denfesdeterri ^^s iuxta Timaratore, Subaffidas, Sanzacchos, accæteros fuo ordine wwoW«

K ün duces

LIBER

duces obiremocniaurbis praemitrit,atq? ingeti plaufu, damoreep milita * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri,amp; omni inftrumentorucrepitu edito fc præireiubet.Dcinccpsquift^ adeligendaftatfuadifcurrentesfixis humi fignis^ftatuunt diucrfislocis . tentoria, maior pars peditatus,ac uilia uulgi capita fccundu radices mon tis fub mœnibus.amp;in magis opportunis iniuriclocis difpofita. Equita^s tus partim tribus,partim quatuor Radijs ftetit procul ab oppido. Preto rium,amp; Ratio principis o clin genus palTibus amplius à muroruambitu collocata» Totum id notais in fituandis caRris, ordinandiscp cuRodijs, per iocos cantus cp uarios tranfadum. Nontn cxpers molcRiæ animus Tyrann! erat3quumamp;rccentcmiuorü ignominiam accepram ab holte æquo animo ferre nó poRèt,amp;^ difficilem urbis potiundæ fpem cerneret in ea, prælêrtim inacccRi loei afperitate,qui in ardui crcpidine mentis fi* Situs sfetisrit tus uix habilem expedite pediti preRabat acccfliim, ita ni Icnioribuscon ^‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filijs magis ^ armis fidem oppidanoru expugnaret. Nihil igitur ported

ro die tentatum uel molitum hoRilitcr in muros,retentus quietiffme mi Ics3neq^ procurfationibus ullis indultum. Mifli uero Rib fcro diei cadu^ Cuduccdtcns ceatores ad urbem,cu poRulatis Ottoman!, qui monerent obfeRbs irn^ HirdlXquot;”^ *^^^'^^'”^'^ mali,periculicp,ni prius^ bellicum can! audiRcnt, ad uolunta^ riam deditionem animos inclinarcnt formula ea ædira fingulis.Nihil im mutamru Amurathe de priRino ciuiû Ratu,eadem oncrannuneraŒ rd! durum u!r!s,quc ante à Scanderbego t Rent præRituta. Prçfcdomulta dona,honoresqp propofitRPrylidio libera abeundi iacultas, amp;nbsp;cccmib liaafprorum promiRa (genus eR argent! fignati apud Barbares )darefe eius nodisfpaciumadconfulendü.Si perfiRantin pcrtinaciauifuroscra Rina luce Ripra caput armatos,Ô( IruRra Rridis idê gladijs, ac perfradis Fffpc«/(4W meenibus fpretas Rmel coditioncs imploraturos. Perlatus, qui inforo Pcr/dfj rfdfbm aderatcuagmincarmatorü,ubiprogrefiuscmurismiles,nunciauitad^ d‘^^^honcm* ^^’^•^’’^g*®^ quoRlâ,petentes,uteum alloqucrcntur,c!tatogradu mox sfaigradigt; nbsp;nbsp;pfo«ffit ad cam parte urbis,ubi hoRes expedare narra;û,fuperRansq5 e

muris per interprété dicere Barbares !ubet,!llifummouer! estera turbâ, habere feàTyrânno,quç cû eo folo agerent,poRulant. Ad ea Petrus face te cauillatus amp;nbsp;iocans : Aptû quidé tempus,ait,cbfcruaRis am!ci,quo ar chana ifihec ueRra in node difîèrretis,ut nedum milites mcos, fed diem quoep ipfum latcrent. Quare timeo,ne eius generis iRhçefintquçad me affertis3quclucêipfam no iniuriahorreant,licctforßn ucrecunde fadu auob!s,laudar!debucr!t.Nontn accepiRè R exemplum amaiorisfuis, inquit,utquic^ inconfulto militefuo ageret, quos laboris, amp;nbsp;per!culolt;’ rum focios haberet, ac fummoueret ab hoRilibus alloquijs illos, quorS præcipuefidêad Scâderbegi!mpcriû,adEp!roticâ libcrtatêdefendcndâ adRii deniq;corporiscuRodiadegiRet. Neepeefneliefepretcreanodê ullis cxterniscofulrationibusadhiberein eo prefertim rei n tumultuue^ niâ eius teporis darct,craRina luce,fi ucllct,eos fê ad latietatê ufcp auduu^ rü,His didis excedere ilico à muris iuRit, Irritati tb funt maxime ( ut Icui ter impel

o. V A R T V S, ^^ihipcHuntur) uuîgi animi,ac ingenia mih'tum,coadicp ci'rca præfedû *Pectatoresadfitumurbiscontemplandum,amp; perferutandas res oppi^ ^ïnorLim non foederis caufa mifios uociferantes, aperiri portas roganr, ^tcomprehenibs Siaddudos in urbem,confefîîoncm Lien ab eis extor:? H^erent,amp; præcifis manibus ( ut puniri exploratores confueuerunt) re^ Î^'tterenturincaftra. Petrus non (bluni negauit ifthæc ftolide petenti^’ quot;^Sjfed feueriori etiam caftigatione uerborum repreflît libidinem mikgt; ^’■ftn : Non e(re,inquicns,aliquid in rebus humanis tam ftudiofe obier riâaftruimiâ ^ändum mortalibus,quàm ut fides non læderctur. Ipfos cunoios nimis cr tus genuu’ pfolicitos interprétés fados,ut in ea incertitudinc rei ius omnegentin d^j5lt;moresac ritus bellorum uiolarentur. Rediere igitur nuneqad ytannum æque,ac uenerant,ficuc nullo, neep fado, neep ucrbo incki» ’’’^ntiori uioJatfita incerti omnium,nuUaep re uel exporta, ud impetra^# ‘^ Indignatuseft primo fenex uelut perderifum contemni ab hoRe, 00 P^'opior ferme ad oppugnandam prius armis quàm uerbis urbemfuir/ ^•^èfedato animo,nihil fatis humileratus,uel pudendS principi, quod Proimperij rationedcupiditategloriæ non fit adeundum, præfertim ^I^ieonciliari per beneficium populorum animi pofîînqamp;haberi oppi. ^^urbes^ incruêto milite, 8d fine aliqua perniciemortalium fubiugari, , ofterodieqfdemipfis mandatis eoidem tentare oppidanorû animos “^bet.Adiecitéç unum ex purpuratis fuis, uerendum animis uirum, ÔC P’'æcipue in perfuadendo foIertiæ,Epiro oriundum, Quo amp;maior iiv ^^tiTetagendis grauitas fidescp,amp;^notæ linguae homo facilius obRina^* ^'^s animos nunc precibus,nunc confilijs addcditioncm impcllcrct. Äp Secundo ten» P’'opinquantibus illis oppido,Pcrlatus priufquam adcolloquiu deken ^‘'! ^^’■‘‘»«w* ‘^ffefprocurauitemûris undiqp perluftrari oculis montem, acuicinio^f addlditiowtn ’'^niccnibusiàltus,neinfidiæaliquæinftarentàtergo.Dehinc portula mpdicre-Wam,cui Dibrana nomen eft,recepitin urbem barbaros. Purpuras ^^s tantum immiffus fuit cum tribus'militibus,amp; duobus famulis,addu ^•s^permediûforuintêpIoiàndæMariæ, 8ôcÔuocatis{ènioribus ur ^'Xconciliû indixit.Iuuentus nanqp omnis cxclufa, ne id motus alicuius *^3üfa fieret. Tum cofurgens Barbarus,quû fuas diceret primas partes lo ®‘‘’’^’‘‘ ‘”’‘** ^êdi,qui prior ad colloquia inuitaffèt,mukis prius uerboru lenocinqs durnTyrami Pr?ftruerefidêfibi,ac prçoccuparc oppidanorû animos eft conâtus,ate^ «imefferent ânmltarûurbiûpopulorumcp exorfus exemplis tam accurate differuit ®gt;îinia, ut nihil haberes quod repreheiidcres, mfi quod immodice ad fffrendos homines fupra mortalium ingenia tyratmi pires extulit. Pe^^ fruseleganter ait,amp;optime earncauiam adam efle, nifi apud tam obRv •lîtos animos, Slt; deuota libertati pedora ageretur. Inclinaturos fine ua fittionie ad ca poftulata omnes eire ,fi uel OttomanumSlt; inanes hoftilt;’ ^rnminæad fortes animos penetrarent, uel imperium Scanderbegi illis bCridioeflet.Nullum neq?maleficium eiusad hanc diem extare,neq^ Pulchrnmre» beneficiumAmurathis,quo præponat externumciui,amico hoftem, iP^^r^^^^'^* Chriftiano

CXVJJI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

Chriftiano Barbara* Âgerct,tcntarcr,cxpcrirctLirarmis tyrannus, ferro perterrerec obfefloSjperfringeretmuros^cderct prias ocdforû aceruos, ut eo fpcôaculo exannnati dues ad genua dus prouolun,tune has pads condidones approbent,turpenuncuideri hbi, ac properidiculum ran^ tæmdignitatifubmittereanimos,priusquàm infcllis fignis imperi mugt; ros,amp; dheurrerearmatos fub mocnibus,priusquamgemitus uulneraamp; fanguinem fuorum,pnufquam eftoHam murorum compaginem,acnu data urbis latera confpexifîènt. Reebus tarnen fad?urum Ainurathem, fi conuerfis fignis Adrianopolim répétât,amp;fcnilis quod fupereft fpiritus faidlcspcpuli immunisabdlicainquietudinetranfigat,neepfatalem fibi populumargt; mis diutius laeeicat,quorum egregiam in tuenda libertatc fidern, ac prd uata,amp; publica in duces fuos ftudia, totiens tantofuorumfanguinefic expcrtus,fè promifTam ièmel principi fidern,amp; traditæ curam urbis, nifi mortuum non relidurum,iàt pramaiorum/at honoris delatum f bicre^ dere,fi ucl defeniâm patriam fuperftes afpiciac fpiritus,uel ea collapfauni dexlibertatis dcxtera,Binions animus inter fuorum cadauera liberal meliorem patriam migraret. Idem finis amp;nbsp;orationis amp;nbsp;confultandi fuit, nam primores urbis,qui aderant,ad unum ingenti afleniu uoeem prafe (ftilaudibuscifcrcntes approbarunt. Regp nihil ultra apud tam kirdas aures agendum rati,re infeda exeunt de templo. Præfedus cum fuis iugt; xta fecutus,amp; quia prandendi tempus inftabat,laute amp;nbsp;opipareacceptos habitoscp ad portas ufpp deduólos ad fuos redire permifit * Mouit maxi me Ottomanum audita oppidanorum fiducia,amp; grauitas, prudennaq? duds,rerum practerea omnium amp;alimentorum copia non ad needTa^» rios tantum ufus,fed abufus etiam in urberepertorum,quæ potius dein duftriacuraueratdifponi peruicos Perlatus intrantibus oppidu regfs, Amurdthes ut narrata poftca Amurathi amouerent fpem urbis per diuuna: obfidio ^grefertkges j^jg g^ famis incommoda potiundæ* Quare ubi nullum aliud remedium beuorum th nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dartabinfumi præterquaminarmis cognouit 1 yrannus,indicto moxad prætonum caßeUo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cocilio purpuratoru, amp;nbsp;fortiflimoruquorumcunqp,ac pcritoru militig

uirorum,ardens odio fimufiracp, quod leges bellorum,amp;agendorum confiliafibi ab infami caftello,amp;claufo latronu agminedarentur.Quod inuidos fe,amp; fatales populos uelut ufiirpato proiicrbio appellarêt. Mul ta de oppugnandæ urbis ratione quærcns tacite, amp;nbsp;confulens diflèruit, præcepitc^ turn ordine quædam uiris, quç ad id open's genus in rem effent.Reliquus apparatus,amp;exordium op:»

' pugnationis in pofterum diem dilata, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam parum adhuc eius diei

fupererat*.

Marini

Q V quot;nbsp;I fT T V’ S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXIX., Marini barletii sco DRENSIS, DE VITA ET GESTIS SCANDERBEGI, Liber Quintus»

siNVASERAT lAMPRIDEM EX AMVRATHIS aduentu,amp;^ hoftilis exercitus fama pauor,timorcp uniuerfum Epiroticum nomen, regulos præfertim, ac principes uicinos folicitos,nefi tâimmodicus ho^ ftis obicilam urbem abforbuiilct, eodem quoq? cala raitatis tenore cæterorum fortunam traheret» Quare fècretis hincinde concilies habitis ( licet plerac^, ac fe^î *^fogt;nnia ad locorum prçfidia,amp;ialtus regionis cuftodiendos antea pro '^’’aflent ) legates ad Scanderbegu ex omnibus locis dcccrnunt,qui mo '’^entducêjne pateretur ca impunitatediutius Amurathem urbes Epi^ ^fæas uexare. Nam fi inique aliquofÿdere Sfetigradenfis urbis atrox jfanni animus compos fiat,cæterorum quoCp Inmptis uelut indeun ^dæaufpici‘is,amp; ferociæ alimentis eandem fortunam facerc» Neue ( id 5^odlonge perniciofius eilet, amp;^maxime omnium periculo futurum ) ^lys ca hominum paucitate ad hoftium uires tentandas, amp;nbsp;tanti exerci* ^^niolem laccfïèndam animum deftinaret,efferent^ ei arma,cqnos,ui j’^SjCommeatus,aliaCp omnia,quibus amoueri commode tantum ineen ^unipoiret,antcquam uniucrfi conflagralTcnt,fans fcquifep defenios, ^tosép dicenteSjU defenfum nunc eum ab ca periculi uaftitate præftent, ^^natum publice, turn priuatim incolumitas omnium,£lt;quietiflima Pofiefiio imperandi,tum prouinciætotius robur,amp; perpétua Epirotici ^oniinis gloria pendeat. His alqscp multis obedientiflïmorü focierura ^beniuolentilfimorum animorum documêtis onerati nuneq redla uia ^‘feunfufos Sfetigrado montes,ubi locata principis Itatiua elle iciebant, P'^tuntjfed non inuentum illum,ibi per totum diem expedlaruntNangp ’lüS primum Amurathes figna intulit in Epirum,amp;^ tam immenfi exerts dtus,ac tantæ rei fama omnium aurcs animoscp formidine replelTet, Poftridieeius dieiScanderbegus cumTanufio,amp;Georgio,ac dccem ^'s euftodibus corporis fui,militari ( ut confucuerat) lagulo amidtus pcragrandas propiores periculo prouinciæ urbes,amp; firmandos anigt; *^08,30 ftabiliendam eorum fidem proceifcrat, non ignarus ( ut in re no ^aacrecenti ) multum illos ex tanto rerum mom atep crefcentibus quoti ^æuelfalfis rumoribus,amp;animo percullbseiïè, amp;plurimum ie omniu ^olidtudinfac timidis confilqs mederi poflè, reftituere^ hominibus ( fi

S^a parte labafiènt ) priftinum robur animorum £lt; folitc pertinaçiam fi Jd, Gcq5 nihil ( ut infiituerat) prætcrmifit » Orfus enim à Croia, tangua âcapitejUcIimpcrfjjUellolicitudiniSjaccitoadportamVranacontecum Vrandcontis 3gniinearmatorum,acnobiliflîmis quibuscp,urbem nancp ingredi pro J^J^j'2cJî «ibebatjinuka cxbreuitemporumagcndoruininftantia,plerisc^ conci tfglt;^^‘’” ^^ wus rebus

CXX. '

tatis rebus ( ut ai'unt ) calcaria addere(uperflua cura conatus cfi. Refpon fum à præfedo tulit,ficut tantæ non indecens fidei'j'ta ncC^ iniurhingra to filendo à prxclaro uiro auferendum. Indignanti nantp primo limilld mus,8óudut moeftior ex eius aducnturSi/inquiCjhodieScandcrbege Amurathem,amp;hancquam narras, prpclari exercitus formam, quarn te ipfum uifuri erant Croienlcs,adeó ficut ingratus amp;^ publice omnibus, .amp; priuatimfingulisfermoiftetuus fuit,ita nibilominusaduentus quocp ipfcmolcftus, Qind.enim détenus aßerre potuifîèt hoftis uel uifus,ucl auditus,quodmagis fortium uirorSturbaret animos ,amp; féroces often!* derer fpiritus 7 lam eó decurritur,iam eos aduerfus te amp;nbsp;Epiroticum im;’ perium animos gerimus,utdoneeuigenthirerum motus in prouincia, amp;nbsp;donee reddit in Epirenfibus campis armatis iura Amurathes, expeda tior fit omni tem pore,gratiorep nobis ho ft i lis eSgreffus, quam tuusifte futurus,quandoquidem bic nihil prêter tacitas querelas,ac uclut inclina torum ad perfidiam animorum folicitas dubitationes aduehit, 111e tonus matenam laudis,prxclarum fidei experimentum, ac perpétue occafionê gloriæ eft allaturus» Nihil aduerfatus ijs Ca{triotus,fcd expurgans fe,amp; nuncium nonhortatorem appellans,dimiftb inter oicula praßeCto mild tibusép ad rcliqua eueótus loca,ex animi finten ria omnia amp;nbsp;inuenit,amp;'re Iiquit,abfccdentibus tenebns,ncq; adhiic certa dieapplieuitin caftra,feft fus longa itineris fatigacione,amp; continuis uigilijs propè exhauftus. Sul uixrefpiranditcmpusconceftitipièfibi, ubilcgationes ibeiorum uidit, oratcres foei Conuocatiscp cxtêplo primonbus ac optimatibus fins, pcrmifitlifcetas t)rZailt;];pritf‘ eonciones uirisJllisauditis,liberalitereSfinfuomniumlaudati,maxime

cipumEpirt, fo^ipSc gratia'adle à Scanderbcgo,quod inca perturbatione reru tanta Elutis Sé laudis fuæ pariterep Epirotici nominis rationem haberent. De

tontinue con- ionbus copijs agcrecum bofte,Séintegris adhucomnibus nudarepræ^ c’ffefCMei-^^^ ï^^nsIbciorumlatera,ftarentinteriminftrudiSéipfi,atcpdefixiinOtto^ quot;nbsp;manum. Difficile efte perfidi hominis confilia pcrnoicere,ubialiquabc# negerendærei occafio affulfiftet,illuc præterfpem omnium irr up tu rum (è,quumoperpprccium erit,Sé maior exiger ius pcriculi,ac ratio dimican di,illorum operalibcnrcr,8é xque acfua ufurum, His expeditis, parata? militanter mcnfæ,ac refocillatis corporibus,tertia hora diei cum mtiltis munenbus dimifti. Dum hincconfultationibus geruntur rcs, amp;nbsp;ucrbo rum magis quam armorum ufii Amurathem oppugnac Caftriotus,lile dilatam ac præftitutam dicm Sfetigradi oppugnationem aggreffuSjloca tis in çminentiori quodam loco oppofito urbi,undeapertior murorunii afpedus apparcbat,duobus tormêtis ingentis magnitudinis (neep enim pluraaducxerat,triduoadid operis interns crebris ictibus finis amplam murorum partem dccuffirapconca peratep craftina luce totis fignis Sé robore exercitus fucccderemoenibus,fperansn5 poffealiquaeppidano ru pertinacia,uel arte excludi ab urbis pofteffioc milites,quu perfrada in uaftum

S^Aunurbis latera nondifficilcm fuis aditum promittere uiderentur, ^^inciata h^c omnia Epirenfi per earn nodem flint à cuftodfjs locorutn ^fxploratoribus.Proinde coniedatusamp;ipfè tacitam hoftis uoluntatê, ^^inftitutum Amurathis/ubueritus eft primo,timens ne obruti multi«» Mine ea armatorû,ciues ad hoftes propulfandos non fufEcerent, amp;nbsp;col *p6 alioquin ab ea parte mcenia eum timorc augebant « Quare uoluens fe animo,ftatuit eius periculi laboriscp partem in fe transferre,ac laxa J^ti aliquid præbere obfefîîs. Medio icaq? nodis acceptis tantu unius cibarrjs,reliquis impedimentis,fârcinuliscp ibi reliclis,quini^ milhgt; pafTuum procul ab bofte in ueteri præteritarum loco infidiarum po ^'ftaftra.Prgmiflbcj^ Mufachio,8^ Guiriza VIadieni,primoribus fuis, ^^pfjeipu^ fblertiæ uiris,ad fpectanda hoftium ftatiua,2lt; obfèruandum ’Pparatum ad urbis oppugnationem,ipfê iugi fllehtio manfit,donee ge«« ^^^^^*^^ ç^ndorum confilia ex fuorum aduentu fumeretSecunda diei hora fimul ^Epirenfes fpedatores ad copias fuorum uertunt iter, amp;nbsp;eduefti è ftatio '''bus Alappiatepauidapericulorugenslanizari, armis inftrult;fti,amp;ad ^fgt;^ «‘f^t^ quot;luafionem parati confeenduntmontem,équités uix tribus paftibus fu«^ P^H/onw» Pï^rare radices montis propter aediuitatem illius poterant, Slt; procul in^ / *^iuftgittis,fuperftantes è mcenibus hoftes terrebant magis ^ arcebat, ^‘‘iora capita uulgi, ac imbellem turbam ad primos impetus oppidano Pini exponebant, ut defacigatos ea cedendi occafione facilius ipfi poftea '^frnerent,amp;^ auocatis ad earn materiam rei benegerendæ à defignatis cu ‘^odijs ciuibus nudata præfidijs munimenta occuparent, hæc ab ea par«# ^fnioliebantur,qua perfrada mcenia tormentis fatifcebant. Sed facile lo ^'*s ipfe natura arduus amp;nbsp;credus peUebat homines, amp;J Icuiftimo quoq^ *’^u deturbabantur ab oppidanis, Aggerem preterea eo loei per earn no ^«n fecerant eines,cogefta terra tumuli in modu amp;nbsp;cratibus uimineisqj Puteis circundederant loeft, præparatisep circa fudibus, amp;nbsp;lapidumeon §^ie paruo impulfu emifta tela altitudo ipfa,ac decliuitas loei concitabat ‘^fubiedos,uix ullo fatis firmo retinaculo oblato, uel certo ueftigio fir^ '^andorum pedum ruentibus in præceps in alqs urbis partibus, prefer ^niiuxta portas,ubi planior locus erat,ói facilior militibus afcenfus, de*

, Iffnfus cp oftendebatun Circunfufi undiep Afappi fcutati afronte,amp; po *if duo ledorum hominum agmina fcloppis fcorpionibus, ac uelut ca^ I'ginefagittarumadauertendos aftationibusoppidanoslocataerant,uc facilius euaderent in muros lanizari, qui plures admouerac fcalas, ac fum *^3 contentione uulnerum prorfus, mortisep immemores, integri alij, 310 uulneribus confedi afcendentes iam ad coronam fummis manibus 3ttentabant» ïneoneufla nanqj ab ea parte mcenia fuere, neep præfidium 31iud,quàm per fcalas, potiundæ urbis apparebat, fèd quo altius à terra fueäi fuperabant muros,eo infirmiores ad infiftendft,multi fuo ipf one Kruebantjamp;cumlcalis ipfis deuoluebanturhumi, quæ pondéré frange •■enturafcendentium. Plures praecifis digitorumretinaculis, inutilibus

L nbsp;nbsp;ad tenens

cxxir.-

ad tenendum manibus, quibus èollapfa pnmum arma corporis, dein# deipfi quoq? ruina fequebantur. Sed iaxis præcipuegerebaturres, quæ fiiperne démina cum ingénu fragore promiieue amp;armatorû, amp;nbsp;omnis apparatus idem cxitium trahebant. Et licetpaflîm innumeri caderent, aieendebanttarnennihilopauciores,acrecentes,integriq^ pro deicHis, ac uulneratis fuffedti oppugnationis minifteria fubibant, amp;nbsp;per cadaue# raaeßinguinem iaeentiumirruentesmaioriiam ultionis ftudio,qiiàm cupiditate prædç^abiedo omni procul mortisep timoré,ingenti irtmau rapicbant murorum propugnacula,amp; feftinatione ipß, ac certamine a(cendcndi,quum quilŒ fummus euadere non poflet, alfj ( ut plerunep fit )aliosimpediebanLÓppidanis cum ingens copia congefla telorum fuppeditabat,tum etiam uires ad exercenda non dcerant,adiuuabat prf# terea omnia locus,amp;^ ipfe fibi (uppetias ferebat. Ad iagittas autê amp;nbsp;miffi# lia hoftium,plutei quidam,8^ tabulata difpofita fueràt,ac porrecta inmo dum lcutorum,utteôti ponc milites facilius adignatas dationes ieruarcr, fua quifq? munia commodius obireu Turcarum plures uiui capi ma nibuspoterant,quum propter altitudincm (calarum corponbuspene ipfis coeingerenthoftes,8^inermes nonnulli relias armis aicendilTent, dum impedirent oncrafCandcrecupientes. Nemo tarnen uiuos,quant mortuos mallebat,timens,ne fi in eo furore 8^ rabie pugnandi hoOis ièr uandi cura,8^ prædpcupido animos inceileret, urbs ipG fiolide abign» ris amirterctur. Hæc primo fcrmèamp;fecundo impetu tentara à Barbans» Vbiuerôfœderepulloslè(èmperuidcrunc,iam inanes conatus,amp;fto^ fidum mortis appetitum cognoiccre incipientes, amp;quifq; propria tra# dans uulnera,ac profluentes fanguinis riuos afpiciens,tum deinum feri# nam mitigare iracundiam cccperunt,imbelles,tum etiam uirorum iâus tardior concurfus ad muros. Non agilis dextera,non pernicitas peduni aderat propter tacitam uirium defedionê ( ut maxime iolet laffitudo bau rire fpiritus ex afeenfu continuo ) fed adantes à tergo duces 8c purpuratt regis,nunc adhorrationibus,nunc minis urgentes,fedos concirabant in fioftcm,acimpclIebantuerberibus,fiqLn iegnius intulifïènt pedemJta coadi redintegrabant pugnam3amp; languida corpora trahentes in boité, torpidos efficacescpicdusinaduerlbs muros effundebant, Sépaulatim déficientes mocllam exhalabant animam. Multos inter expirandum fo# efj trados pedibus,dum àfæuitia oppidanorum crepros deduccreinten toria conantur,amp;' officio pietatis fungi crcdunpalqs cp fi confulcntcs ma gis uulnenbusconfoflî,(ùper (émianimis cadebâtfbeios. Exin facileiam uidor oppidanus ex clamore indice lætitiæè mûris fublato 8ó felfiuis in# cedàtionibus irridebat uidos,augebatqp dolore uiris,ac renouabat uni# liera,fèd no ferens inultam eam ignominiamTyrannus, unum exfatra# pis fiiis,FeribafTæ nomen erat,prçdarû 8c uirium, amp;nbsp;ingenq roboredu# cem,cum tribus armatorum millibus,acquibuscp beUicis infirumenns, magno prgtereafcalarum numéro ad oppidanorû excidrû, ucl ucrius ad ukifeendas

1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q v i w T r s.

^Idfcendas ïniurias,Slt; præfîdi'um ferendum focijs mift. Mox damof onmis ccflauic in urbe,amp; timorem areuens (iknduni ad aliam belli duri ‘^gt;eni,?lt; récentes fudores ordiendos euocauit milites, intend itaqgt; omni#^ iiinanimij0culiC|gt;,ad auertendum nouûhoftem, amp;nbsp;perturbandos pro^ Stedientium apparatus/agittis primum,manubaliftis,lcloppis, catapul ös omnis generis,quibus à longe potuit arceri proeul à mûris tenuerune ' Vollem. Deinde ubi inferri pertinaciterfigna afpexerejóC prêter aliquem

Pfrieuli refpectu impeti mœniauidcrunt,fudos iaxaq?,illitas pice oleoep Corbes amp;nbsp;Sarmenta iniecto igne iaciunt in lubiedos. His mitur onerao ^^ac perterriti regipdum alp ab incendio k fubtrahunpalp ad extinguert '^Urnignem accurrunr,paucas admodum ullas moenibus fcalas admone *’fpotuerunt,amp; quæ admote fuerant plures arkrunt incendio. Dux ipk ^ni parte agminis euedlus aliquantulum ab eo tumultu amp;nbsp;occifis Patio •narijs qinbufdam noProrum eredis ad earn partem murorum kalis,pu ^iiando fi mul amp;nbsp;hortando accendebat niros,ut in uacuarn inde urbê in^ ':gt;’arent. Neep dccratoblequium militum,amp;fuoptê infiammâti ingenio ^ülgi animi,ingenti nancp ferocia,ac propè rabic omnes certatim, id de^ ^ös petebant,non ignari cp prædara quâ?cp præmia, Sf ampliHimæfaPl . §'ürn fortuna?,prêter muralis corona? donu parata eflent ci,qui primus DofTKMp4r4» •^'Urum akendinct,kd irritas amp;^ducum adhortationes, S^ eöntentioncs quot;Hutumreciqaccurrens repente in locum demortuörum lociorum Eer afcendilJa, ^öisjcum non ignobili manu Dibrenfium, aegrandme ucluti telorum ^brutos homines contriuit,apparatuscp omnes perfregitj aediHïpauiu Clamor iterum rcnouatus exurbe,8c repullus hoPisJicetmaiori timore H^^am periculo. Vix enim ex eo agmine xxx.cecidcrüt,uulncrati duo de “‘ginti.Nemo tarne ab alps operibus oppugnationisabPinuit, priukp ’^'^'^eptui cani audmifTent. InPabantab omnibus partibus pertinacia fola ^uapotcrant,ac pudore magis cp uiribus, ira ut Ptis ampla copia refpilt;* ’'3ndi fucrit oppidanis.Longe tarnen amplior,nunc futura ex ipk Scan ^frbegiaducntu,amp;^afpedufociorü,quosindex iam uenientium puluis ®crrcmitusequorumauribus,oculiscp omnium prodebat. Tarditatis filtern noProrum ( pugnatuePenim antecorum aduentû fub muris tri •^iJsamplius horis) ca caufa fuipqi poP multas deniep kntetias tutius ui* '^01,8cmagis opportunü,fï protrahereturpauxillu eins dimicarionis eX '^’■diü,doncchopes uacuis tenrorps rcliétis omnibus fignis uinbuscp in s^ppidanosintcndiPent,ac quilcpadfuadifcurriPèt miniPeria,facilius ^üncrati intêtos,operi,acoccupatos fePbs,acduplici oncratos hoPeaglt;* ^’'efTf urbis,amp;f initacoppugnationis peenas lucre poPe. Scd no adeo fu P'niisinuêtusOttomanus,ncctantcicreüPultitip prudenuPimus Impê ^tor pr^buitjUt couerfa in oppidanos cufpide,nuda tantu terga Epiren 1' ’‘dinqucret.Locata nacp ipfc Patione paulominus quatuor Aadps pro pulamurisfpedtatoramp;horrarorcókdcrat,Pipatus aPuctiscuPcdibuS Sorporis fut 2lt; ledliPimoru muenu agmine circa paPim xv.fermè cquitu L n miUia

milliadifpofitajqui obi'rentaffidue,amp;luftrarentoculis omnia, ne motus aliquis oriretur atergo* Epirenfis feptem millibus equitum,tribus pedi^ turn inftrudis iifcp ad duo millia pafTuum props holism proccHic.lbi us ro ds more partitis copies,Molsm cum pcditatu omni, amp;nbsp;duobus equi^^ turn millibus in infidias,amp;ad uarios fortunæeuentus locauit ♦ Ipls cum rsliquo squitatu maximo impetu apsrtißima, amp;nbsp;cam pelt ri uia tenditin hoftcm,amp; priusi^ ad conisdum tsli appropinquarst ingen ti fublato da more amp;nbsp;oppidanorum animos erexic,amp; depreflit Barbaroru equitatus» Regius qui ad idipfum ( ut dixi ) inftrudus Rabat, nihilo fegnius occurs» rit,amp;concitatis equis irruicinaduerfos. Ipfi nihil multitudine territi,ud graduturban,illatoinfeftius peds, primoimpetu facilinegociopropel lunt ac difîîpant uenientes, plursscp immixti,ac congreRi cominus iam gladijs furerecceperant.Rsgq nulla re,prseterquâ numero fuo aliquant tifpsr pares,iam cedere aperte, amp;nbsp;timidafuga momento temporis paulalt;» tim confeflioncm ignauix prçbere no erubefesbant. Id ubi aducrtitTy^ rannus,amp;^ aduerfis ubiqp Dqs,ac infcclicitcr rem gcri cognouit,mox ce^ Tyramus re^ ^jj^jf receptui : Proh pudor,inquiens,amp;oRentans digito paucitatêno^ ftfituicanit- ftroryni.Terga ueRra ait,tam infame latronum agmen uidit,fed uidi,8^ iple3quod magis cxcitareruboremfornbus uiris debet. Ita nedeos iHiiu manibus,in finuuidoriamgerunt 7 Vos tantum imbellcs gladtos,mor talesdexteras,8óhumana, acferroobnoxia corpora habetiscEn expe» EithoruHo ly dant adhuc,quid Ratis f Oberrant præ oculis tam uobis pudendiuido ranuadfuch res,abforbere potsRis cü tons armis equis^ uiros.Vlcifciminffangut^ nem ueRrum ulcilcimini ( ut enim fit publici honoris ratio)dadem focio rum3amp; priuatas (altem iniurias. Ad hanc illius uocem conuerfi extem«« plo omnes,amp; undiep relidis operibus cRufi ex monte proruunt infib^ iedos. Non expedauit Epirêfisdicct feRos amp;nbsp;inordinatos,(èd remoadis ocius fignis,adeptü femel uidoric dccus ordinato in tuto receRu, qua fo la potcrat uia (cruauit,amp; uno tantu fuorum amiffo,tribus uulneratis, ad vidorw Sww Mofèm (èreespit. Ex Barbaris Ix.amplius ceciderüt,amp; fiib folius Scader dtrbegoctda- ß^,g • rn^j^u quinq? interfsdos narrât. Recedetes cos Tureç nó loge fuut inlècuti,naueritus infidias Tyrannus ( prpfertim çpdecçteris copijslau^ tantibus nó incerta apparebât indicia ) iteru reesptui cani iuflït. Pulchm fpedaculum crat,quü momêto eodem ^ urgere ab una parte Barbaros, 8durgeriatsrgoaboppidanis cernere liesret. Infultabant hi Caftrioto ccdenti,ac carpebantcóuitqSjquê armis nó poterât.Illis molcRiorlongc Perlatus amp;nbsp;clamorc aures, amp;nbsp;tslis terga inesRebat. Na ubi relidis mum mentis ad audituScaderbegi noms ddeèdere cos ex móts uiditjOceafo nemfêquêsprçbitâcû ccc.armatoru agminscrupens multo lrcmitu,ac dttomänus in grandincuclut tslorû,u(cp ad extremû mÓtis illos cRinficutusJta oîaad faitciterpug= uerlàirritacp eadieOttomano Retcrût. Vrbis oppugnano intermifia, hoRes nó aRècun,amp; incruenti erepti ex oculis, auda oppidanoiû auda^ cia,amp; promptiffimus ferme quilcj fub meenibus amiflus.Reru prfterea

Q. V, J N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXV.

^*3vum,ac toti'us apparatus uix tolerabilis ruina. Tria nanc]^ Iiominum Mia confoHà per möntis latera funt inuetfta. Vulneratorü quatuor am Plgt;us millia exceflère^mftrumentorum beHicorum magna uis perfradra, ®^confumpta incendio, Oppidams xt non amplius militum lactura ea '^’^lona ftetit. V ulneratorum magnus numerus JngenS tarnen telorum '^rititudo ac Ipoliorum inuentafub muris j conuectaq^ in urbem, dum ^'^^3 Caftrioti receflum occuparentur holtes,Tyrannus nihil amplius P^t'eam die tentauit. Sed recedens ob oppido/ixis circa tentoria hgnis, ^^ftahonibus firmans,per tota ultp nodem mœlto hlcntio fe continuit» ^plrenfis quoc^ latis ea uidoria contentus,quod amp;C diflipatos hoftes,8^ ^^ntum laxamenti datum oppidanis cemeret. Moratus tantummodo ^^rnrefpirarent milites (uhlans (ignis in priora caftra ubi reliqucrat im^ Witnentacocelhpacibi ciboq?refocillatis corporibus (omnocp mane

Una parce nuncios rei benegeftæ, amp;nbsp;Sfctigradenfis uilt;ftoriæ ad Vra^ *^^tontem,amp; cætcras imperp urbes ac populos deccrnit. Subfcquêci die ^^aha parte iplccum ducentis uiris perardua monnum ad res hoftium 'Hontem plandas ire perrexit.Et quu quieca uididet omnia,idemcp ocium ''Ppidanorum,reuerfus incaftra,8lt;^ipfebiduo ibi manfit, Poftridieue^ '^ömDibrasfuperiorescum omnibus impedimentis cranÜulit copias, ^i^ munitiffimo loco, ftacuit caftra, xv.millibus palKium procul ab hogt; *‘fgt;Eam potilfimum ( utarbitror) rationem in tam crebramutationelo ^*^fcutus,neuelcercisftationibus ocio alfucfccrcnt milites, ucl confilia quot;^ite poftethoftis, aut per infidias captandi uiri, aUtab co præcauendû ^niurachcs interea ægreferens luneftæ illius dici fortunam, amp;nbsp;tam gra^ ^^ni repulfam ab oppidanis non æquo tollerans animo, ubi (ans iam ca* f'sconfultationibus,amp; ignauo dolori datum eft, accitis furoris £lt; ultuv ”*5 niiniftris contemplari denuo fitum urbis,^ ob(èruare,qua parte ma E's obnoxia iniurig mœnia eftènt,iu(fit. Deinde difpofitis machinis,inte ^0 triduo ineuertendis muris inanem operam confumpfit ♦ Nam licet ®^ea parte laxarentur urbis latera, amp;nbsp;extruda opere humano muniment f^corruerentjinfignis tamê natura loei nulla üi pocerat,uel ingenio mor foliumexpugnari. Etquamuisapertaomnia,ac fine defenfore fuiftent, Ptogredi uix manuu pedumep ( utaiunt) adminiculo expeditis licuidèc ^•hs,ne dum armatis,amp; cos trabentibus apparatus Jta confragofi mon^ faltus3amp;anfradus précipites,liberum prohibebant alcenfum. Ab alia p3tteundecommodior apparebat oppugnatio, fi perfringi meenia po^ füilTent,umbilicus quidam in modum gibbi in dorfo montis oppofitus ^tfendcbacàmachinis,neàftationibus hoftiumin eum locum appone* ’'tnturtormenta. Sed turn propter alcenfum in primo adieu difficilcm, tumob uicinitatem nimiam urbis, fruftrafirpetentata res. Erumpentes sfetigriden« *’3nq?oppidani,(èmperapparatus impedicrunr,amp;deieceruntomniabe pdiciolociadiuti,tormencis prætereaeæterisepid genus infirumentis * nbsp;nbsp;^“*’**

‘teure de muris hoftium conatus deturbabant, Sic inanis labor ex omni

L iq latere

CXXVr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

htcreapparebat,nci!]^ diluccbatquippiam, quod i'nuftarct fènêadfpem tam cupitçrci ponund^. Statuit tamêcrebris ccrtaminibus,8óucxatione affidua incenanter incumbere,exhauriri poflè obièflbrû uires diAtans, quod licet dies prime oppugnationis multo ßbi fanguine fteterit, fatis ta men multos hoftium quoqgt; cecidiffe^ut ex eo numero,fed non totius ta^ men alcg fortunam experiri aufus eft,quù et à tergo refidens hoftis inijce ret pauorê tyranno^Só recentis memoria dadis adhuc ob oculos obuer^ Gretur. Ignobilibus tantum dimicationibus laceHïti oppidani,amp; quæü^ ta crebris procuriationibus occafioaregrjs urbis ex improuifo potiuiv dæ, Sagittandi tamê nullus finis erat,necp areliquis openbus oppugna^ tionisalonginquo cellatum. Minimumitacputrincp iadturccfuit, ncq; aliquid dignum memoratu geftum^muri non attentati manibus, amp;icalg eouiep nuicp admotæ,donee lanizari quidam latenter progrefli obferua runtfolitudinem quandam urbis abaucria parte,undcnon fatis necefTa!« riauifafueratprocuratiooppidanis,propter inaccefli propèloci muni^ mentum,amp; prxrupti montis cupidinem.Res ad Amurathem dflata,mi rifice eius mouit animam. ltaqgt; approbata ea occafionejalq poft alios ab illo minÏ3amp; illuc conuolantes, iufti agminis formam expleuerant. Præ^ fe(ftoobeuntimunimenta,caresnunciatacftftatim à cuftodrjs propingt; quis,quamobrem accurrensmox ad loeft cftdeledo fatellite,8^ magna ui tel or ft, ex occulto primftj^ ipfè fpedtatis hoftium confilfjs, admiratus fummopcreeft earn audaciam hominum,uel uerius ftultitiam, amp;^apertii uitpeontemptum.Deinde ut dolum dolo^amp;filentium filentiofalkretjb^ tuit tantum poft munimêta,donec intentos operi fingulos, eredasép ka Ias,amp;^ alios fcandêtes,atcp in fublime leuatos uidiuTum erumpens illico nauclfplo afpedu exanimauit hoftes,utrcli(ftis armis,focqsépmulris, prout pauor cuicp fuadebat,profugcrêt,prius^ fub tcli iadu effent. Pk riep tn inter fugiendft obruti faxis,reliqui obtriti ferè cum fcalis omnes, 8e précipites ad ima montis deuoluti. Ita deformatis, contritisuecorpo^ ribus,ut inuenti poftea non agnofcerentur à fuis,quft uix effigies huma»’ na fupercftèt,oppidanorum nemo larfus abrjt, Gd nee per toros eos dies gemitusfermcinurbeeftexauditus.Namabea parte qua tormentoru itftibus quatiebantur meenia,interdiu quidem ftjmma ratione uerfaban tureines.Nodu nerocongefta terraftipitibus farmentis,lapidibuscpre ficiebantlocft.Dft ficleuibus offenfis laceftiintG,amp; acuuntmagis iras,^ dimicatc5oppidanishoftes,Scanderbeguscft duobus equitft millibus folicitus ubiep peruagabat, perluftrans fummo ftudio oia, fi alicftdefibi daretur occafio intercipiendorft frumêtariorft,uel aquatorft,uel id quod facilecredebatmiftbrft fortequorundâàTyrâno ad dcpopulationêpro uinci^5amp;uaftationê agrorum* Vanus tn hutus rei cftimator femperfuit, nam neep tft,neep ullo deinceps têpore Sfetigradenfis obfidionis tentatu talequippiâcôpocrio ab Amurathe.RedibatmccftitiorincaftraEpircn fis,ubi irrita ea cófilia,amp; nullâ explcndc irp matena ofterri fibi cernebat.

Quadam

Quadam die décima Kalend. Quintilis,alt;fî:a iäm lècilnda nocTs uigi;* ''SjCupidus iampridem languinis conlcendens equum cum Tanufio, Si ’lüinquaginta uiris ad aHuetum opus, Icrutandas uidelicet res hoftium profeêtus,quu ex alto profpeStans uelutmutaomnia, neep præterfigna '’oftile aliud quiequam uidiiTct, amp;ftratos promilcue cum iumentis lub ^'^ntoria homines ( torrebat nanep impatientia seftus corpora cancer nigt; ’’’ijs folis ardoribus peruftus)conuerfum adfuos ita, amp;nbsp;infigni uocis ’”‘isep habitu proloquutum fcrunt :

0 præclarum fpedaculum uiri.Ën Orientis Imperator, amp;nbsp;terror gen ’*1101 Amurathes.Enorbis uidor exercitus, qui Hungaricis Ipolijs, amp;nbsp;^‘iaticagaza,acPeloponefiacis ornamentis totiens barbaricas domos '^feorauit,lèpultus ignauo dolore,fomnocp iacet, à Sfetigradenfi præfi^ ^0,8^ tam pufilla urne ui(ffus,ut obleHb iam uideatur,quam obfidenti fi J^^iiopuix exaturari animus eo afpeélu poteft, ^ turpis rerum omnium ^fics,^ iumentorum fimiUima omnia, Sed adelTent utinam fpedatores ^hriftianiprincipes,uixtemperaturi quidem lachrymis nunc mecum, ^üum ex eo feedilfimi habitu hollis fortune lu ç indignitate metirentur^ Qpod ad uos attinet,tranlmittite qu^fo h^c ita ad ima pec'fora, êC memo ’^slibcrtaris animos,ficut oculis nunc tam fordide fubieda fine contemn P’^eernere non poteftis,agite dum,properate mecum, dum aliquid diei ^^'pcreft,amp; recens huius fpedaculi imago hærct animis. Abeamus in calt;» ’’'äjütaccipiamus figna,ut ferrum tradamus IbcqSjdum iacens tam beb '^^oftis cruentum nobis iugulum tradit.

His dialis,concitato equo,lèquêtibus impigrealijs,totus iraru fpeiep feiis ad ffationcs contendit,atcp nullo ibi laxamento fuis dato,uix cibi Jilitariterfumendi facilitate conceffa, auelli præcipiti feftinatione figna ^copias omnes,arreptis unius tantum diei cibarps Ic fequi iubet. Ad cu

’^^i^rnanus reliera,nondum folcfugato opertam tdlurcm inuafèrantto

'’^bra?,qp vifj.miUia pallium propè hoftem irrepferatEpirenfis, tacitus ^P«* pr^euntibus equinbus quibufcJâ,ac luftrantibus oîa,8lt; peragran ^lïüs aflueta indaginc fingulos ^cus,ne ftruendarn tantûmodo infidia# ’^’ïî artifice Caltriotu appareret » Timebat fern per peritus belli dux, ucl , ^compofitofummaingenp dexteritate timoré fimulabat,utcautiores

^^iceret milites,amp; ad omniaredderetintentos. Indccrcbro dicerefolitu *^fünt,plures claros impcratores cxcrcituscp infidqSj^ aperto Marte de ^^^^^^ ^^^^ ’ftos.Optare fe contra x. potius uiros certa cum deftinatione, atqgt; aperij peratores ^^Ertuna congredi, ep aduerfus duos in aliqua rei loeiep incertitudine gismßdtjs '^onfligcre,quumamp; omnia occulta formidololiora,amp; in re fubita qufCp wanX^jZ P^siora uideantur. Vbi uero quadringmtorum fere interuallo ftadioni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

*^ofti propinquus fadfus cft,progredi ulterius fignaprohibuit,donee ^uos milites multis pelledis donis ad difquirenda cun eta uiq? adfrati^s

^^ Barbarorum mififlètjGd amp;nbsp;fponte cum illis id fùbijt onus Moles,

utpote

cxxviir.

utpote qui non fan's uelaudadæ, uel peritiæ illorum fideret. Et défont dens illico ex eqiio,ut pedes tutius falleret uigilcs hoftium, fcruili la ficte ôus,ac Illynco præcindus enlèjalacercuanuitcxoculisibcioriim. Miligt; tes ambo intrépide fecutijercdlifunt omnium animi, quum Mofisinge^ nium ad id negorij adiedum uidiflent.Expedabant itac^ icliciti inuitan tibus pauofem noctis tencbris,quæ geren di belli confilia tantus exploit ratorafferrer,nccp fefellithominum uota Dibrcnfis» Quum no ranrum adiacétia caftris loca^fed in intimas qnoqt Rationes progreflum latcbras omnes hoftium perluftrafte non ab re didum fnnee me prétérit aliquis ad Scanderbegum id audaciæ experimentum tranftuliflè, quod tarnen ego à Mofe non aulcro,fecutus in re non iatis certa plurium ftntentiam, licet non prima,amp;folius ea Mofis fucntlaus.Nam amp;nbsp;Caftriotumiplum

in Croienfi prxiertim obfidione,nemo negatid munus obijfte, panani mo^euentuc^ : quid enim dicam conf lio C quum uix ferme ibi aliquid ra i» dt^ilus no none,fed folo cafu geratur. Quare no multum auf m laudare in dticibus laudatur pro’‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodigam uitæ uirtutcmjamp; fi quod reprehendas in Epirenfi nihil re

linquit fortuna^qux omnes uiri conatus,cogitatuscp ita ad ardua qt^qt eftcomitata,amp;fecuta^utrarumillud fpcdaculum eaætate cerncre lieues rit,eucntum cum conflio ,fortunam cum nirtute coniundam. Std dabi turalias his loens,nos interim cum Moferedeamus in caftra.quctnfcri^ (pedum à longe ftationarij ( luna nanep pernox erat ) ebuiam progrdï/, multo gaudio cxceperi:nnracircqt murmure perduxere ad Imperatorê, circumfufi turn turmaks, amp;nbsp;mixta mulcitudo optimatibus cencurrunt (oliciti ad audiendtm qua?uidetir^quaecgerit,quantum timens, quan^ turn fpei attulcrit. Vbi tuta omniafuntnnneiata,aciætina infingulos transfuiàjFcanderbegusfrntiensiam pugnæoptatuadefle tempus, me^ diusuadens p?cra£minaaimatorum,difponebatfmultcla3uiroscp,nuc primes,niincpoftnmosadfuaquentp officia collocans,ßmulanimos præclara uerborum adhorrationeaccendebat:

owfio Sfrfjia nbsp;nbsp;Et fi,inquicns,milites nunc eu tempus ipfum, acmulta propè ondiep

derbegt ad mi omnia,tum fpedata totiens uirtus neftra me ad f lentinm inuitarent, ta«? htrsnoäepug lYipp noua ba cconf lia ncftra,amp;infncta belli gcrendi ratio non alicnum PMrof. fortaflèfermonem meum apud uosfaciuntjOuandcquidtmcu nocture no nunc hofte,non aperte (ut coniueuiftis ) Marte ædenda nobisnouæ nirtutis exempla decern o* Quare ago libentcr nunc uobiieum, 5s! fi quo inten tins fieri poffit,hortor,cbfccro,obtefior emnes, ut memores ani^ morum, memorcs per tot annos parti decoris prad cures ties tent bræ oftendant, Nam ibi ipfe neep fptCtaror,nccp adhortator cuiniquam i;c^ drum uel nirtutis, uel ignauisetftcpoterOjibla luna tcftis,S-'dfxrcraiogt; bisucftrahortatrixaderit. Adentauobisrerumgeftarûtarnen Seeland tus publice tcftis,cgo priuatim fingulorum index,quum cruenta occifo rum fpolia,amp; oblara è tentorqs figna,quum trunca hoftium capita mani bus ueftris ad me deferri uidero, H arc amp;nbsp;huiufmcdi alia uelut per ioeum iaâabac

o. V I N T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXIX»

'ïcubatjnonens tamê præcipua cura uiros,abflincrcnt ab hoftiltum ca ftrôrum direptione,necp dum fordidam cupiditatem explereconantur, füneftiffima fe præda præpedirent,nullam polie meliorem fortunam, ni ^üpreciofius prçclaro militi offcrn,quàm hoftilelugulum* His expédié# ^s,acfupplicationibus,uoascp mulnfanà pro uidoria nuncupau's,quar t^ferè hora nodis inde eduxit figna. Sed priulcp ad cadra hoftiû peruen tüm cllet,illorum aduentum prodidit equorû hinnitus,armorumc^ dre Pgt;tüs cudodqs Barbarorum, haepmomento tempon's uigiles excitatis 'lucibus cadrorum confuderanc omnia,acrepleuerant tumuku.Praeto# ‘'gt;ïïquoc^Principisrefubitaperculfum,excitusq5 facileè fomno fenex, Sii$ in tam præcipiti fado potuit quafi inops animi procurauit. Non ta '’’«1 idcirco tardauere,ne dum tenuere impetu Cadnoti, qui Slt; fi co mo ^ Hiifceri cadra,ac uohtare per dationcs armatos len tiret, uix aliquid de ^oneoepto iam pridem ardore moderatus ingenti clamore, fremitu^ im petit munimenta. Dimicatio prirau orta circa tentoria Afiaticorü quo^ *'Undam militû,quæ forte prima occurrerant. Facile itaqp difiedis omni ^uSjSi: dationarps turn fugaris,tum occifis,ad alia uiciniora eandem tra^ ’“truinam» Occurrebantmulti fumptis tumultuariearmis, led impares ^numero,amp; ferociæ nodrorum, Mox difcerpti gladijs, uel in fuga adi ^'^err, inde Epirotæ ubi defcrtas quafdam dationes uiderut,iniedo igne ^Hinibus præcifis uacuas cudodibus domos deformabat.Stent inertie ^'itaeoufq^ uidoria Scanderbego,doncccolleda in und,amp;^denfaca uali^* ^■iBarbarorumanuseuifceribusipfisjacroborecadroru adeam igno^ '’’iniam propulfàndâ accurrit. Tum anceps apparuit Mars, amp;f opertus ^daueribus,ac multo cruore notatus locus. Cadriotus nanqp dedudis ®frontefèIoppis,fcorpionibusc^,acomniagmineGgittariorum,primo *^pctii ueniëtes exceptos ea drage afflixit,ut obdupefadi primo augengt; fe pauorem node dubqs pergerent,ne ire,an retrocederentanimtSjdetei# fint. Freti tarnen numero (xiiri.nanqp millia amplius illuc confluxerant) fflquam fortunam experiri dedinant. Epirenfis podedum femel locum 'lecubi mutauit, fèd obnixo perfidens gradu, pari animo confilio^ ad i'^us cum inferendos,tum fudinendos fe præparabat. Neep enim uel in gredi ulterius cadra hodium ob confertam multitudfnê poterat,uel earn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ptæclaram uidoriæoccafîonem ullo propofito difci imine dimittereuo lebat. Collato igitur cominus pede,gladfj gladijs,duta fcutis concrepue fe,accogredus uclut uir uiro ( cauebant nanqp permifceri,ne in ca nodis eonfiifione periret difcrimen hodium,fbciorumcp)fïngularis cuiufdam fertaminis fpeciem effinxere,itautnedum publico,fèd priuato quodam odio infanire uiderentur,dum quifep fibi ueluti adignam credit nodem, ^cruenta inuifi capitis fpolia detrahere dudet. Dilucebat iam ex omni militum animis recens oratio Cadrioti, cp infufa mentibus priuataquoeppræcepta forent. Itaundiep fubmanibus ud rum gemebantBarbarijaefedaferro guttura cum produenti copia fanguinis

., exXX.

lt; ßnguinis ftn'debant.Dum abfeifla quillp capita iblicitns ueïut^atæpii» gnora fidei, amp;nbsp;emerita? figna uirtutis du ei often tare cupir, fed non peri? inifta diutius noftris ca facultas f^uienduNam irbi oncratum agmen fuo rum uidcruntTurcæ palantcs undicpintegri, aefaueij fimul ad tutfora caftroru loca,amp; uallum principis ferecipicbant. De prom pram oxi ßa^ . tionibus omnis acies, amp;nbsp;egregie Cut in co tumultu potuit) inftruâa,ad cam partem ficutmagno,irainani impctu incubuit, quum in ipfoferme bofti urn fug® initio noftri quoqp fans ca cæde turn defefti,tum exaturati retroceftiftent. Ccetcrum cum uix adhuc per duo ftadia abeflent, nullus tarnen inftare aufus fugientibus ob timorem inßdiarum.Manfcreibi ici tur,donee illucefcens aurora fuorum ftragem, SCcadauera fociorum re^ cenfenda illos multis cum lachrymis obtulit. Duo occiforü millia iruße omnes confentiunt.Vulneratos quingentos amplius. Nofiroruquôf^ duo amp;^ quadraginta inter hoftium aceruos iacuere, quos inuentos Bar^ bari,licet frigida taCtti corpora,8lt;liuéntes ex more oculi confpicerentur, aepriftinos membroru ufus falices iampridcm deferuiftèt anima, inani tarnen ultionis ftiidio focdelaceratos, publica fimul ÔC priuata odia inex# angucs trunco6,amp;furda nequiequa cadauera explore faragebant.Scan;’ derbegus intérim ereptosomnino ex oculisauribuscp hoftium inqua^ dam ualle, quâPulchraincolçappellant, quinep millibus paftuu proeul ab bis fi.are iuftitfigna,donecrcfpirarcnt milites,amp;reformarêtur pquiüs ScdK^alfg^is ordmes ßib fplendore diefifauciorumep cura haberi poftet,quos ipftfm folaturuuMe* guJog adeundoconfolabatur,8c imperatorq decoris oblitus,militahin^ }ühus^i^at~ g^^’®gt;uelutunusexplebe,manibusfuisattredabat.Procuratisdiligent trcHat' teremmbus fignisfublatis, indecirciter quintadiei hora peruenit inca!# ftra. Nam tardabant multa uiros uulncra,calores, prmterea prardchofii hs Gris grauia oneracaptorum, quinctiam non ignobilis cratnumerus fortunætam publicæ,quàmpriuatæfubtcntorijs quantum inuentum, tantum fcrmcarreptum,cqui cexxx.fignamilitaria vq.Sedornabatprx tercæterafpedlaculum præclara gefiamina,ÔCinfignia priuata? uirtutis cruenta hoftium capita in manibus militum. Hos beanderbegus publia# , écinulris uerbis doniscp honorai!it,captiui ad nrbes uicinas tranfmifli, donee pro redimendis precium afferretur. Signa ad regulos focios cum quibufdam ornamentis Barbarorum tranfrmfta. Reliquapreda cocefia rnilitibus,Sc diuifa,quiescp per cos dies data caftris ad reparandas uires, Exaéfo triduo collega uala,amp; in Aemathfjs campis caftrametatum.0tgt; .manus ex tam miftrabili fuorum fortuna,SC focdiftïmo cafiroru afpedu ab ira in rabiem Sé furorem uerfus,quum aliam ultionis materiam nÓui derer,truculentiftimos ammi æftus in oppidanos Sé oppofita meenia ne quiequamexpromebat. Ter per cos dies pi mfedtus nouæRomæ eum tnfigni apparatu eam oppugnationem aggreftus, rcpulfus totiens ab op pidanis,Sé maxi ma clade dcieftus. Scd quantum fcrociæ ex ca re obftfils Séanimi accedebat, tantum atrox indignatio,amp; præferuidus furor uexa batmagis

Q. 7 T V 5. CXXXI» ^f‘'’agis Amurathc,5lt;fLipcrftcs in effeeto corpore uirtus, ac uetufta re i’ugeftaru memoria feniles erigebatfpiritus. Belloru uarios euecus dicegt;= l^atoamp;nullibi inliabiliorèfortuna^difficultates oês pertinaci cofilio,amp;in defclTo ftudio fuperari poHè,debiles fore urbes,infirma oppidorû muni •iiêta çquabilia folo oîa ubi mortaliu ingénia,amp; humanus labor intedere Het,açccdens his dictis fuorû animos, amp;nbsp;premia fimul ( qualia uix ullo quot;Tipcnj fui têpore poUiceri cofueuerat) propones uiris,polterû diê ad ur ^is oppugnationê deftinauit.Nô latuit horn quippià Scanderbegû, fed prout uel décréta, uel tentata fuerant,deteÔ:a func oîa ei per fngulos dies, tüexploratoribus aie difpofitiSjtu à transfugis barbarorû,quoru indies ’^üln ad eu côfluebanpuel imperia Ottomani faftidiêtes, Slt; fequetes for ^nàducis,uelfola du(fîi(utfit)ingcniorûleuitate. Côciliabat preterea *ôlibi homines liberalis natura, amp;nbsp;prudentia uiri, ut fi quid fimulati 8^

Perniciofi ingenq (ècü attuliflènt,ea uidi dementia id ferme omneexuo

•■fnt. Moratus itaœ tantu Epirenfis dû Môles redi)flèt,quêad coquiren

'^os milites, 00infupplementûamifibrum fuificiendorum miierat,rehgt; S'Jos ordines, turmasep, tanquâ uifus eflethoftis,in procindu tchebau ^bAmurathe utcôftiteratfigna fub meenibus illata; amp;nbsp;ecepta oppugna J'ofiib primo ferme diei exortu» Cinda urbs corona undiep qua accdïî bills mons erat,amp; operta omnia armatis.Nam quû ultimam cam dimica Tonern tyrannus piopofuiflèt,in obfcnbs,totis uiribus,roborecp exerci ^^’sincubuiafed ne perturbaretea ( ut confueuerat) improuifus Caftrio^ ^duentuSjFeribafTç feroci illi duci fponte id munus petenti.xq. equitu, ''*• peditû miUia trad ita, qui hoftis impetû auerteret,fuftineretcp,neep re^ liguas turmas à tenore oppugnationis interpeUari pateretur,mukû congt; ^bj aderat Barbaro,plurimû animi,utpote militaribus no minus,^ imgt; Pfratorqs offices affueto, Obibat fingula crebra perequitatioe, amp;nbsp;explo •■ätoribus præminîs pcrlultrabatremocioraetiâàtentorqs locaimpatiês ®nimi,ocij ^,uelut cupitûexpedans hoftc,amp;indignans tam præclaram budis materiam diutius differri fibi ( ita oberrans prg oculis fatû,8c uici^ ulerUsdudA •^dibertas,audaces plus nimio homines facit » ) Rudis nanqs propriarû ceshomina Vitium çfhimator deftinaucrat iampridè animû ad fingularc certamen cü f“^‘^ ^canderbego ineundü,fi per militares tumukus^Só furores belli fibi nfep beuiflèt» Deformata interea totmentis multa murorum parte,amp; difietfris ^unimentis quibufdam oppidanoru, replcuerantfcalis muros regij, Sd ’Htenti omni genere telorum afleribus prclèrtim (uhtatiori uocabulo Ar P5gones dicimus ) fu perdantes armatos meelde bant, neep cuniculorum Jianis labor à quibufdam intermi{rus,ignes quoep rotati à mukis partis* buSjSCimmiffi in urbê ( nondum enim uel nota mortaria, uel fatis in ukx ^fant) fcd facile extinguebantur ab oppidanis,agebaturcp intrépide un^* ^ilt;pcura murorü.Plurimus tnlabor, acferè periculum omnead porta i^aiorè erat,ubi conuedtis mukis lealis tabulisdp, uelutturrim quandam i nbsp;nbsp;^«terant regrj,quo Sd plures fimul euadere pofTent, 8^ pedum dabiliore

ueftigio

ueftigiotelai'acereadfummouendos ftationibus^ deturbanJos oppi^ danos. Augebatur femper numerus hoftium confluentium/anquam in uenta uia eHèt potiundæurbis. AIp ingenris magnitudinis crabes ad firgt; mandum,ampliandum^ nouum opuSjac latentes mûris inlidias ftruen das fubuedlabant. Machinas minores alr),^ ferreos uedes ad fodienda fubter mcenia a(Ferebant,miniftrabant^ fimul (àgittas,lapides, ac cetera id genus miHilia ijs qui à iummitate eins compaginis, urgebant holtcSr lam^ fenefcebat paulatim ab alps pambus ardor oppugnationis, amp;nbsp;uis omnis,accertamenilluc transferebatur.Tumultus præterea,clamorcp iniultantium omnia maiora faciebat,inceflèratformido mixta defperati^ one oppidanos,quibus ea ftatio affignata fuerat, quum in eo ftatu res ui derenr,ut nedumremoueriullapertinaciaabeo opere, icdnecp tardari Barbarus pollet. Quo maiori ftrage pellebant hos,eo numeronores alp fcandentes nuiquam refpirare illos patiebanfur,ita ut tela quoqj cum ui«’ ribus deficerent obicHis. Quare ubi inanefuum præfidium fenfere, pen culumcp,ne inde urbs caperetur, extimeicerent, foliciti de Glute patrie, præfedlum acciri cum manu armatorum ocius iubent, Sed exciueratru pfWafHï prx mor,pauorq5 alius ab alio Perlatum,quia inuenere cum non longefeffi^

^lantern ad earn partem,cumlongoduiumagmine. Concern a ta nant^ murum» ‘'''* onmis etas uelut captain ciuitatc audifTent nondum certo dolore, fufpen ^‘^^gf*”^tucupidi ad tam inuifum fpedtaculum accurrebat. Deiecitpri mo impetu holies Petrus,qui euaierant in muros.Signa quædam tyran ni inuenta affixa munimentis, multo clamore auulla, delaraép in forum, quo eins prædy afpediufolicitudinefociorum animi leuarentun Vnuin reftabat,ut lignea moles ilia perfringeretur,amp; iniundæ ad muros trabes (utdiximus)æquarenturfolo,fubquibus teefti milites uedibusferreis demoliebanturfundamêta,amp;reliqua minifteria oppugnationis exeque bantur,licet amp;nbsp;ex ipla turn feuientibus Barbans non latis adhuc tuti no ftri erant. Gongefta igitur ui faxorum ingentium,ac oleo, aceto, aquacp feruentibus affatim coniedis eodem momento machine tabulata, comgt; pago illa icalarum crebris fuperne idibus difliparunt,rcliqua inftrumen ta hoftilia obruta,perfradacp pari ruina» Gregariorum quoeç cent« am plius capita attrita,fuffocatacp in eo tumuitu, amp;nbsp;duo non uiles ordinum du (ft o res. Liberataco metu duitate,acrenouatis munimentis, euhodia* ruincp habita ratione,uix enim ullus deuctere præfidio inuiolatus exceG fèrat,ad alios hoftium motus ubi par iam cotentio de muris,ideocp prolt;’ piorpericulo urbis fortunaapparebapcouerfs fignis dux peruolat. Baf bari qui arecenti agmine noftrorum repulfi, abfeeflèrât aliquanrulum à mGenibus,dum primus ille feruor oppidanoru refediflet C utpote quos li eet magna,non tarnen omnis penitus tentatæ rei fpes deieruiflet ) ubi ab«» elle ducem nouere,procurrentes illico ad relida minifteria, amp;nbsp;fumantes adhucfuorumiânguinetrabes,renouantoppidanispriorcm periculi fa cicm,fèd paulopoft accurrens Perlatus, uixdumcopadam matern hui momento

0. V I N T V s.

'^lomcnto diCeci't Incer bas uirorum contcntioncs.SC fortunæ uariaobi» ”«jfpeciofior loge figura belli ab alia parte afFulfit,quæ utrorum^ auef animos manuscpàpugna,amp;uelut mitigara ira,acferro depofito

•peftatores timido filentio euentus ibeiorum facerct. Adduxcrat enim re Pfiitine inftrudüm militem Caftriotus quincç ferme Radijs propeho^ j^ffUjCeleriqp curfu ad hoftium caftra pergebat,ni inftruétus iampndem ^fdbana cum alïîgnatis fibi à Tyranno copiés ci occurrifîèt, non palTus pcnlâlp oc=t P^opius progredi hoftem,nc ( quod maxime intendere noflros iciebât) curru aßri» ^ifturbaretur eo tumultu oppugnatio urbis,8lt;^ auocarenturàmcenibus °^lt;^‘ ’'fliquæprincipiscopiæ, Scanderbegus fimulato pauoreretulit latenter pudern,amp; cxL amplius pafTus protraxit,longius adhuc feinlèquentes ho ft«,turn deductis ex mere copijs infeftis paflibus procurfum eftmads* ^frfos,ueruscp depromptus furor. Barbarus olim auidus pugnæ, nihil f^cufauit,ièdquum earn paucitatem noftrorum uidiflêt ( nam cum ix» P^ulo plus millibus Chriftianus uenerat,reliquos enim ad M.D. ampli ^s,cum Muiachio x.fermè Radijs procul uclut adiubfidium cæterorû, ^nariaRctfortunarcliqucrat) pcditatu omni,amp;quatuor equitum milli^: ^üs à fronte oppofitis,impetum eorS excepit, rcliquas copias equeRres 'Militari aRu dcluüs à robore cæterorum,ac paRim circunfufas ad occlugt; ^ndos amp;nbsp;opprimendos à tergo noRros mißt, ne ullum effugium paters f^toblèRis,ratus forte Scanderbegum quoq? ipfum eo modo uiuum in '’’311118 fuas uenire poRc. Senfit fraudem uetcranus dux,moxcp concita^ ’öfciuOjMoiecumcacterisibiad mediae aciei fuRinenda onera relilt;Ris, 'pfècum expedito equitum agmine addextrum latus peruolat,amp;pro# S^edientes ad proRitutas infidias hoRes primo afpedu inhibuiu Deingt;

cominus illato pede acerrime urgens loco mouit, tranftulitcp ani^ '’’oshominum ad propriæ falutis curam ♦ Quatuor amplius hoRium '’’illia erant, Epirenfis uix duum millium implebat numerum. Par itaœ ^quantulum uidforiæ (pes, amp;nbsp;ardor animorum fuit,licet dimicatio diR par, quù longe plures illorum cadcrenc. Muiàchius à finiRra parte euor ^atus,amp;:ipfe à focijs toto agmine inhoRem Ïncubuerat» Itatripartitæ ^opiæutrmq? triplicisfpeciem prcdijcftcccranc. MoRs confilio magis ^uâm dextera remgerebac,necp indulgereferociæfuorum,nec^nimi^ Ini adiré periculi uolebat,donecprofperumaliquemiucceflum,amp;ex(# ordium uidoriæ à cornibus confpexifict,Rruare recentes Riorum uR res,amp; denfatis ordinibus differre fortunam tergiueriàndo in aduen«* turn fociorum, EcribaRa eoiniolentiorinRabat,amp;crebroadRioscon

Inferte pedem, cIamabat,R)cij, Vtimini Dijs propitijs,iitimini uiéto«’ ria,dum torpent hoRium gladij, dum fenefeunt uircs. Petite deuota uo pugmm^ bis capita. Excindite Relerata ferro perfora» En quàm ignaua undiep omnia. VixhoRile quicquam afpicimus inhoRe» Non uultus homR ■libuSjnon uox,non motus aliquis,index animorum apparent. Vcl M protrahunt

cxxxinrz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l r e e' r

protrahunt fortaffèm noctcm certamen tenebris’afïueti prardones, Vo bis aperta kicc eftutendum,8óè manibus hofhumcaconfiliaextorquai da. Nunc amp;^ uircuteSC numero fùperamus. Nox expedata, amp;nbsp;pluribus pauciores, amp;nbsp;ignauos fornbus eli æquatura. Sed quid hos increpo. quid infcquor C qui uelutæftus maris lubito cenàbunt,ubi proccHamfu ftuleris. AbIcindendum caput ipfum,cæterorum ficut uilis,ita facilis fan guis. Vbi eftnephandus transfuga ille, tot autormalorum f quemin^ cruentis uobis,fi cum mihi aliquis hodiemi prçlq offerat cafus,folus con ficere cupio, amp;nbsp;elatam tantis latrocinqs feram foei or urn maCtarc manigt; bus. Longum hoc defiderium meum, non noua aliqua amp;nbsp;fubitalibido certaminis eft,milites3iamdudumeft quodhoccogito,animum^ meU iftuc iamdiu folicitat certamen,amp;(eelerati hominis fupplicium, expchri iuuat,anamp;^ hoc ferrum nocerepoflitf An penetrabile corpus iHi, unde ea uiriu uis,amp; in quo fedix tamdiu beUator ifte egteros fuperct mortals» ftribälfa pro nbsp;nbsp;Eq uoeiferans modo,minus quam ducem decet, perluftrabat paflîm

Tegum'i^^ßn oculis,ficubi cum confpexiflèt,Slt; abalienato à rcliquis animo, folum ma gwüre (o-w» nu,folum uoce pofcebat. Mili tes noninuiti audiebant hominem,amp; to «en« inuiefta omnibus ducis noftri uirtus uiderctur,expcdabant tarnen inten tiCutauidumeftuulgus rcrum nouarum)tam pulchrum fpcdaculum cernere,fperantes præterea alterutrius uidtoriafmem fibi eius diei potius laboris aefanguinis futurum. Multi tarnen, quibus maior rerumcura, 6d honoris inctlïerat ratio lenibus nequiequam alloquijs, ne ignauiani tacite imputarent uiro,fummo ftudiounguIarciUud certamen diduade^ bant. Perniciofam æque ac nullius exempli rem eflè dicetes, ut duces ipß eius rei prxberentfpedaculum,cuius deberenteffe fpeftatores. Mito imper/ttoris res eflè cas contcntioncs,ÓC priuatorum munia. Imperatoris partes ma«» portes mägi$ gis in confulcndo amp;nbsp;imperando,quam dimicando fitas efle* Non defugt; w confulcndo f^j-Qg plures alios ( fl res ferat) qui intrépide id muneris obeant,ne ipfeea 40^^^^'^^^ ferodaamp;auiditatepcrkulipoffeflumiamiani decus amp;^ certa mdoriam aleæcommirteret.

Surdis ad omnia auribus præfedus, neqp ucl tantum fàlubrc confh^ um ad animum traniinittcns,ut ftolidum propoGtum differret, dumii* gnum aliquod bene gerendærei à cornibus affulfifîèt, concitato proper reequo,militum ftipatusagmine,Scanderbegum elara uocecompel lans, parare fèadpugnam iubet. 111eamp;fi audiflet nuper omnemferme orationemuiri, nihil tarnen ab incepto dimicationis ardore auocatus, ueldifTimulans regio dccore,ucl contemnens, uix caputconuertit. Vbi ucro Slt; expeditam præ oculis uidtoriam, amp;nbsp;inftantem molcftius Bargt; barum uidtt,addudis ad earn partem militibus, mox Sd ipfe receno fuc^ cefTu ferocior,ac hoftili cruore refperfus conuolauit. Poterat Barbaruni is præfèntis afpedus, poterantfufæ Riorum ex laten bus legioncs, actan ta militum iaduracommouere. Debebat talis fortunæ luæ facies illuiii perterrere, amp;nbsp;extinguere coipfb illi omnem dimicandi^cupiditatem.

.Tarnen

4

CXXXV.

^Muen ud coadus fatis, ud pudorc prohibitus arctradando nihil de ^iftino animi habitu mutare uifus cft. Quieuere mox ex omni parte te^ *3% publicus furor inhibitus à ducibus. Non tumultus, non damor, ’*on hoftile quippiam auditum,circumfufi tarne milites ac purpurati cir ^Caftriotum,non precibus modo, fed contentioneagcre, utmanibus •nis damolam bduam illam rdinquerent,caput tantum occifi deberi Im Pcratorfreliqua omnia fua eflè. Magis futurum amp;nbsp;ex dus, amp;nbsp;Epi roticæ ’^^■dignitatefiftutiatOttomanus,pares milites Albanos ducibusfuis, ’Ïnam pares Imperatores ♦ Indecorum præterea uideri tantum princi* pent earn gloriam rerum geftarum, SCtotannorum laudes cuminfami ^murathis ftruo dimicando in diftrimen dare, ft noui decoris nihil cx^^ 'ndeexpedare pofte, Feribaflam illuftriorem eo fado,quam rdiqua om '’iantcada uita futurum» Ad ea Scanderbegus minfice omnium animis *'^pnuatis in ft ftudqs coUaudatis, inter apparandum,quæ ad id genus ^ertaminis in rem erant : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OrafioSdJ

Auertat,inquit,Deus Optimus maximus, focij,ut dum here dextcra tfgj^^ƒ^o, quot;'^ telum gcrendum Iufficit,dum uiget in corpore tale uirium robur, ex^ eßendentis ^ ^ôrqueatà me quifquam ueftrum huiulmodi fortunæ euentum, querns ntumlcad ^nnep parauerint fata. Seruate in aliud tempus officia ifthæc ueftra, qua p^^x**^^**”* heilem mc,amp;haud iatis uiribus meis fidentê uidebitis. Nunc cauiftè po«» nbsp;nbsp;nbsp;‘*quot;‘*' ^nsuos oportet, ne dum nimio plus Blutis meæanxq eftisdaudis uidea* *fliniinimici.Quidenim,fiaduos(ut pofcitis)id periculi tranftulero, ^idurus eft hoftis C nifi tergiueriando apertam timoris diffimulare con ^^ffionem,quum ftntiam me fibi parem non elft. Nam (quod ad nos at^ ^nct)nonpriuatorumhæctantum,ftdImperatorum etiam quandoq^ Êfiitwimpf« ■fluniaeftèconfueuerunt. Anpudori Alexandre cum Poro Indorum JjJ^J^^^JjJJ ^cge glorioft illa dimicatio fuit C An Pyrrho cum Pantacho duce fin«» tmmbus^ß» §ulare certamen illud uitio dedere ueteres f Marcellos hoc in loco, T or«»

Akxitnitf

nis locu prorupit. Minus nobile fpedaculu fccit,hcut impar hoftilis dui* cis uirtuSjita prçproperus exitus.Primo nanc^ cócurfu telorum excepta infaciemcufpideFcribana,co folo iducorruens,fimulamp;equuamp; uitam scänderle^ut i tcliquit. Scanderbegus dimiftb cadauere,fpolris^ iacentis, amp;nbsp;ad fuos re '^‘‘^ ^^‘’* nerfuSjinire ocius oês pugna,amp; inftaurare undiqs pradium iubet. Non quot;nbsp;* fxpedauerehofteSjftdubiftratuuideredueem, primo denfi accurretes, tradu pedibus cadauer ab ignominia, deinde haud lans comodetutari conatifunt propter interuentu noftroru co officio defundi totis fignis

M q effudere

eßiidere Q in fugani,illi proucauide prodicrant, multi fugientibus infta# rc,antcfignam præfèrtim donee receptui datoreuocari mntomnes.Ita prinaca ûmul amp;nbsp;publica uidoria tous Epirenfis^ubi quieta omnia, amp;f ni hil prêter uefligia hoftium,ac frigida iacentium corpora uidit, mox nul Scdnderleg giis ad legenda occiforum fpolia dimifit. Ipfe inftructus cum reliquis co fuos mitut ad pqg^g^ prompciUîmis quibufqpnequis motus fieret ab boite, obferua^ ^forum\pohâ- ^^*'* Amurathi nunciata hæc primo,deinde uifa ica dolorem mixto timo re inculîèrunt,ut uocem aliquandiu non emilerit. Quum ita uelut inui^ fus fuperisfatiscp prohibitus iruftratam undiepfpem fuam uideret.Sed rctrocedente paulatim ui doloris,quæ in ea re prudentiHimus quife^ procuraiîètjordineprocurauitatep egit. Primum nanq; difpofitis un^ dicpmilitibus,foliciteob(èruare omnia hoftis confiliaiubet. Deinceps deduAsamuris quibufdâminoribus machinis locatab ea parte cafiro^ rum,qua magis folitus aggredi hoftis,8lt;^ opportunior iniuriæ locus ap^ Bonaconfulta parebac. Au^isprætereacoprjsducisoccifi,acquatuor millibus infup tioAmurathis plemcntum fufteCfis (totidem enim ceciderant) ad euftodiam muni^ ‘are^ tnentorum collocauit,cdi(fto ne quis figna extra efferretad dimicandinn cum bofte,nificominus inuedum in caftrauidiftènt♦ Tunctormentis ad id ipfiim locatis magis cp corporibus fuis rem gererent. Facileeo mo do ratus in cruento milite fuo omnium certaminum ueteres 50 nouas iagt; duras refarcire. Ita Ôdcommode ubicp prouifiim, amp;nbsp;oppugnatio urbis non omiflà.Corruerant tarnen animi Barbaris,defecerant uires,confegt; nuerantidus. Vbi infccliciter pugnatum incampis,fècus^ quàmex^ pedauerantjbelli fortunam inclinaftèconfpexerunt,amp; priuata ducis no ftri uirtus,fortunacp multorum fibi conciliauerat animos,illorum præ^ fertim, qui ex fiicccftu rerum formant, uariantep fidem. Quarecadie Tumîdd*^”' tî*ansfugarum ad noftros numerum amplius quinquaginta fuifiè inue^* chrifttanos- nio* Oppidanis uelut alimenta quædam audac!æ,amp; uirium uidoria fo ciorum præftiterat. Exin acrius femper pro munimentis inftare, nc(p re fpirareunquamfinere,donec feftus fam hoftis fuperuenientibus etiam tarndiu cupitis tenebris relidis operibus,figno receptui dato,reuocatus cft in caftra. Stetit ca diesTyranno femptem amplius milliummilitum iadura, fàucq ferme plures, quàm integri exceftere. Ex oppidanis Ixx, defiderati,uulnerati nonaginta duo,adeo utrarefeente indies nofteo nu mero,multorum animos timor incéfterit,ne defendentium aliquando paucitateurbs euftodiri non poftet. Igiturintentiores quotidie ad refft cienda mocnia,amp;conftruenda munimcnta,ne penicus obnoxia telis bos’ ftium corpora offerrent, curam omnem tranftulerunt. Erigebattamen illud prgcipucfeftós,amp;acuebat animos induforum. Qtiod eandemfem perprincipis fui fortunam afpiciebant, amp;nbsp;hoftilem exercitum totcladft busfordidatum,ac magna ex parte diminutum. Scanderbegusautem priufquam defccndiftènt ex monte regiæ copiæ,ledis tutiffimelacent tium fpolqs duplici ouans uidoria abfeeftit, amp;nbsp;receptus in caftra, quod nodi

Q y I N T V s. r CXXXVIT. *gt;o^i$ftipcrfuîtcanribus,tociscp narijs confumpfit Prædg tantum acîgt; ^flt;?tum,quod lam ûcicras homines ccpcrar.cquorum præiertim, utcon ^^^derentur promiicue ignaufs, fortibuscp, multi dona regulis uicinis, ’^m alia gaza hoftili mini. Confluxerat præterea ea tempeftate mukitu* do mercatorum ex kalia,alijsqj locis, qui emptos pecunia,uel mcrcium permutatione,abducebant indies ex prouincia, Quieuerat iam pagt; Jjr peruniuerlàmregionem,amp;perindecôtemni cocperac ab omnibus '^ttomanuSjquumficconfradiaspenè eius uires uiderenu Scanderbe^ §us quoq? ipk iamiam urbis obfidione relicta, dilceflurum ultro crede^ ' ’' * ^3c,ncq? amplius tôt acceptis iaCturis, moram tracturum in Epiro, cre# ^fos tarnen fpecHatores quotidie decernebat, qui régis confilia explorai •■fntjfed nullus motus apparcbat à caftris hoftium» Itaep ipk impatiens ^fij,cum duobus equitum millibus per afpera montium progrciTns, J^berrabat indies loca,amp; contcmplabatur omnia : neep ßtis poterat congt; “^darejquid confilij uerlàrethoftis,fi quos frumentatores, amp;ueâigales ^ytanni interciperc poterat affixus itabat. Aggrediendorum nanq? calt;f drorum,uelcongredicndiaperto campo nulla ufquam tuta occafioap^ Pârebat,quum amp;nbsp;imitas tantæ mukitudinis uires, amp;nbsp;detedas à translu^ amp;s infidias machinaru timeret, Obequitabat tarnen pluribus locis con^ ‘PæiendushoftijUteliceretadcertamen uiros eamilitum paucitatc fpe benegerendæ rei inieda. Sed ea confilia nullus unquam euentus eftid Huutus^Namuelutoblènîinftationibus Barbari uixpedem extra uak 1^11 mouebât,quû edidum à principe fuiHèt,tapitali propofito animad^ rdi3um Ty« ^frfionis metu, ne quis iniulTu fuo, non folum in hohem pugnaturus ranni per ont ^^edercturjkd ncqgt; etiam pugnandi ullam facerêt mentionem. Epireiv ’“^ ^*'‘-^'subi inanem expedationem fuam uidiqplenus curarum indignation ’’'sep reuertitur in caftra,confultaturus,quæ ratio obfidionis ioluendæ, ^kgandi ex prouincia hoftis eiletincunda, quum alioquin 86 imparê ^^aduimapertam, 86 hohem nihil temere agentem cerncrec. Solicitare ^darma(bcios,86regulos,nominis Epirotici,concitarc,ac dare Fortuna: pignus tonus fiimmærerumnunquamfàtis tutumLiifum,quippecum licet certa apparuiHèt uidoria,non poflèt tarnen tanta res fine mnko Quorum fanguinecompararû Illud ex mukis confilqs mdius eft uifnm •■cccptumcp, ut ibl'to tenore, bellum cum Barbaro gereret, fincretep '^areckere hohem, donee tacitisexhauhus incommodisfencFccntibns ’Mies uiribus ultro malecccptam prouinciam damno fuo deponcret, fe cousep ncqgt; de uilius fide, neq; de fortuna conqueri poilc. Sfetin ExempUsfet gradenfis conhandæ ca iam dilucerc exempla, ut omnes conhand, ciuietilfimocp animo efie po hint * V rbem prxterea rebus fingulis, quin “” '*' bus indigcantobkfli,non adufum folum,kdabufumcommunitam^ baque hohem uel nihil diutius moliturum in muros,ucl maxima fun orum pemiciæ, urbem tentaturum, prtcierdm,quum opcribus oen cupata oppugnationis mukitudine caftra ipia inuadi paruo négocie» ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M iq campchrin

CXXXVIII.

campcftribus copias pofienpamp;f affici un diep ignomim'aTyrannus.Hæc propalamhilariuultujpukhra^ fiducia iadabat Scanderbegus. Varij tarnen intus æHus curarum urgcbantfolicitum uiri pedus,intcrpretaba tur confilia Amurathis,prout euentus poflea ipfe rerum non faUtim cfti marorem oftendit» Silentium illud,amp;ocium fenis non minus quam ar*» ma ipia timebatjUtpote cuius longo ufu nouerat ingenium^auro amp;nbsp;largi tionibas, munerumep copia oppugnari pofïc urbem afliduecogitabaf» fiuropcruili Subinde mortalium pecrorum cupiditas facile omnia timenti fuadebat, SfT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ penetrabilia auro mocnia,ac corpora uirorum,quæ omne ferri genus tempfi^M^,^ contempfiflèntj-nonuanumfufpitionismetumincutiebant,quumpræ^ cipuefacillimum uiderctur uoluenti fingula,in tanta præfèrtim multitu^ dinealiquemreperiri pol7c, qui nefaria ea libidine obcæcatus fordidas conditiones ad Iceleratum anima tranfmitteret. Neep de Sfetigrado tan turn eafolicitudo duciserat,lèddecæteris quoep urbibus, Croiapræ^èr tim^ne occulta alicuius pcrfidia,amp;iccreta fuorum conflia cum Ottoman no aliquid ftruerenu Quare nihil moratus Tanufo tantu, amp;nbsp;Mulachio foeps conflp acccptis,amp;trigintanon amplius uiris f biadiunCtis milita Prottframp;- ri ueftc amic7us ad dilquirenda omnia, 8ó digitum ad fontem C utaiunt) fem^nte'^d^^c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^perrexit.ItahicEpirenfisjndeOttomanusuarpsam^

bo curis alter alterum timentes anxie torquebantur. Ceterum Ottoman nus totós cos dies ( ut ante dictum eft) cabris inclufus,uafris confultatio num difcurbbusconfumpbt.Nam ubi nihil uelarma,uel minas, ueldiu^ tinamobfidioncm,amp;crebrosarmatorum infultus ad urbem pooundâ ßtis eftecognouipSe perftarein pertinaciaoppidanos uidit, aliaßbiuia fortunam tentandam eflè ftatuit,licet no deeftent, qui inftandum adhuc ferro,8c urgendam folito apparatu urbem dicerent. Plures autem qui ni bil ultra tentandum in ea rei difticukare affirmarent, Scd ucldifturren^ dum totis fignis ad deuaftationem hoftilis agri,amp; exterarum rerum in^ cendia,amp; inftquendum hoftem,qui totelatus uidorps, per omnis edV temptum periculi cum ignobili uirorum agmine paftim uagaretur .Vel relido Sfetigrado,Croiam copias deducendas, ibi fortafte meliorefor^ tuna rem gefturos,8c obf deri pofte in ea urbe Scanderbegmpf cep unit tantum hoftem habituros. Facile enim credeban t dueem curam eins loei nulli præter^fuoingeniohdeicpc5mifturum. Hæfèntentiæ baud qua quam ad animum tyranni rranfmiftæ,f d fprctææqupatcp abicCre funu Nam prædandi agri ridicula ac pene puenlia conflia non immento dice bat efte,quum nihil fermeufquam apparcrepundcunius poftet militisli bidoexaturarpitaanteeorum aduentu procurauerat omnia Epirenfis. Caftnoti quoqi inlèquendi nihileminus ftolidas cogitationes fuorum ridebappcrniciohftïmum inquiens ßltus EpiroticoSjamp;i inaccefta fcram magiSjCpuirOrumcubiliaeoinani ftudioadiré, quippe quü nihil aliud eo cupiathoftis. Croiam præterea copias tranfmitrendi nouas ambages amp;nbsp;refugia fortunyappellabapfciliccppugnatiores ibi cos futures,et alios

^ft’tigradi,alios Croix Deos eile. Subinde diditans, fcilicet in minons °^s male expertam uirtutem,fortunam^ ipford.ad tantæ rei onus inani H^odam appentu tranGnittendam,amp;intrantibus intima Epiri, ac umbi ”^niipfunihoftilis imperq uelutiexordium,à tergo Sfetigradum relin ^^mdum» ka his coniilijs fpretis,alqs adhucnon inucntis, omniain ingt; ’^^i'toerant.EtabicedereTyrannumhinc pudor amp;indignaoo pluiqua ^fdi poteft non finebant,inde tentare quiequa diutius fan's cognita for«» ^^na prohibebat. Stabat igitur diffimulato dolore Occomanus, amp;nbsp;ne ni ^'Egeret perftruCta paulanm occafione,ac captata colloquq copia beni^» pis ucrbis holtes pellicereaggreditur,apta irritamenta, ad ingeniorum ^^itatem,amp;quod magis exeam hominum libidincinuitatjingentia do^J ’’^ proponens,ct ingentioribus etiam promiflis Iclc oflentans,ad portas

’^asfubinde à ciuibus refponia tulit,omnia tarnen recidentia in idem, no ^f cur ad mutandam cummuneribus fidem deicendcrent, Scanderbe^ ^'S^amicitiam cum aheno iugo permucarent,cuius neminem ad earn di

^ poeniteret, Conibeiata fibi omnia cum eo efle, amp;nbsp;ad ultimum futuragt; ^bit tarnen ea fpes Barbarum per aliquot dies,quum tanta perfidie prx ’'’•apropofuiflet, qux uel obftinatiflîmos labciaCtarc animos polTcnt, *^^lt;5 cum fententia fefellit poftremo » Exciuit nancp fordida cupiditas pminequendam perditum,qui perniciofis muneribus,amp;Barbari pok pitis muneribus corruptus pr^rcius3cómodis,ciuium patri£,acfocior5 '^btè ne flocci quidê faceret. Obkruato itaqj tempore quo euftodias fal I^ftjhabitis ex occulto fermonibus cu quibuidà cxploratoribusregqs, 'gnara ciuitatê mercede padus eft, Sed non obtulit tam cito confiliu for ^nanefario propofito uiri,amp;hxftabattimidus Iedere aliquid ten tare, •^^deteda fraude,prior ipfe tanti mali periculum pernicie fua luerct. No portas ^ ièrras moliri,non effringere claultra,cgredi ad excipiendos bo ^fs fan's tutumuiium,quum omnia ciuiumeuftodqs tenerentur, nonfi I^ifocios coniciicere,qui nodurno tumultu oeçifis optimatibus confier ’’atam ciuitatem opprimèrent,traderent^ Barbaro, quum alienilkmos ^li ca re omniu animos cognofceretJnfixumcpuiris,aut defenG patria ^idoriamreportare,aut expugnata fpecioGm mortem oppctereuclle, ferneret. Montana tu bs erat,^ in cditiflîmo uertice faxi fita, nulla neq^ OefcrIptioOi •ntusicaturientisaqux, neq^ propinqui fluminis commoditate utens, brarum. ^nicus erat intus puteus aqu£, uetufta populi cura,tum ad priuatabomi öümcommoda,tum magis ad bellorum needfitates, fi qux inodiflènt, ‘0medio iirbis uico elFofnis conftrudusep». Prxfidium omne ( ut dixk '’ius) ex Dibrenk milite conftabat,fubieda ea gens Scanderbego,fed no itfquequaq? Epirotici nominis,.amp;lingux erat. Duas nancp Dibras re^ gm habet ilia,f eut natura,ita nominum etiam diftindione feiundas ♦ Et alteram quidem inferiorem, alteram uero kiperiorem Epiri accolx uogt; tant. Inferior plana fere tota eft frugiferis circundata campis,amp; rerum

M iuj omnium

TIBER

omnium fcrtilibus. Albani^amp;Epi'rota’incoIuntlocaXortiHimi Bellopo puli^quorum prpeipue armis Caftriotus amp;nbsp;(eruauit, amp;nbsp;auxit imperium, amp;nbsp;ardua queq? ac difFidUima expcdiuit,ita ut uelot Colophonem qucnlt;’ dam ad oèm bdloru uim 2lt; horimm molem illos habcret.Egregios inde uiros uniuerfo prompriflimo temporehabuit,qui non imperatorijs mt nus,^ mihcaribus remEpiroricam iuuerunt. Superior Dibra montuo fa e(t,amp;afperajerax tarnen,amp;Macedoniam turn ipfaloa uicinitatejum fimilitudinemorum conringens. Bulgari,fiucTribali habitant, leroxin armis gens,amp; non minus Scanderbego mulris prædaræ uirtutis fidciq: mentis grata. Propior tarnen cxternis,quam Epiroricis moribus,amp; abgt; horrens in multis ab Albano cultu Grgcanico ritu uiditabat,^ pkrasep ^uptrftrito eorum fuperftitiones fequebatur. Hinc occafioncm ncpharn propofiri ^m^r^nm^ ^^l^us ilkproditorfumpfit,ratus fi alicuius in puteo demerfi animalis putcocad^« cadauerconfpexiiTent Dibrenies,fubituros potius ulrimam perniriem, nerw«* uelfeediiTimas pacis côditiones admifîuros,^ earn amplius aquam hau iluros.Nec^uanuscius reiæftimatorfuit:nam quû nodu proiedoin puteum cane,contaminanètaquam,ea re poftridie mane perfpeda, quu rumor alius ex alio totam urbem cito peruaf net,tumultus inges undie^ exortus,acpropcicdirionemresfuit,dumtanti autor iceleris quæntur, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nee inuenitur. Dolenribus uieem fuâ Dibrenfibus, proditos ie,amp;- udut

ignaua pccora iam fiii omnes extindos iri,uix enim ullus eft inuêtus,quf nó magis id aquægenus,^ hoftilc iugum formidaret, clamannbus alqs inccndcndam urbè,5lt; per medios holtes erumpendo coniulcndum fu* gafibi,autforritercadendum,lcuinimum tarnen malorum deditiouiia» Sedatus itacp paulatim dolor,amp;clamor ubiepcefïàuit. Iam férocesuiris fpiritus tam paruæ rei momentum abftulerat,iam rdegatafidesfuperftk riola pedora reliquerat,iam faciliorbarbarisaditus,amp;' placidiores hofti libus alloquqs aures fadæ,folicitiq5 undup milites, quas nupertamglo^ nokfprcuerant,iordidas pacis condiriones ab Amurathepetituri ultra ire parabant. Ciuium minor numerus longe erat. Itaep imparts uiribus ‘ Oibrenhum nulla ucl cædendi,uel expellendi præfidq conflia inire pote rant,quum prækrrim uclfi eieciflèntcos, non fans paucitatemfuoruad murorum euftodiam ede uiderent. Fremebant tarnen omnibuslocis, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nunc perfidiam illorum,nunc inanem fupcrftitionèaccufintcs,inccf cn^

tescp querdis Scanderbegum abfcntem,quod patrix amp;falutis fuæ cura in eorum manibus tradidifkt. Attonicus in co tumultu Perlatus,amp;corn menca proniorum ad perfidiam animorum,corruprionem aquæcaufàn tiumracus,ac prodira omniacredcns,prohibuit primo quiequam pofe Oratio Per't haccumTurciskinconfultodecerni. Deinde progreffus in forum, cogt; Uurbis pr^fe ^^g j'^hunc modumcontionis mulritudine :

fèsfuof’mp! nbsp;nbsp;^^^ ne,inquit,Dr) boni,ram leui momento fides ueftra fundata eratDi

Ottowano dt brcnks,uc non minus animos nunc uefiros,amp; illam tot bellis fpedatam dintgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coiiftanriamiquàm aquam iplam corruperit C Quifquis ille eft tanti reus

criminis

Q V I N T V S.

friminis Dfjs panter amp;hominibus inuidis, ui'x poflum ( proh pudor ) gt;^eicompos cfle, animumcp meum com ponere,qu urn amp;nbsp;pemiciofifli^ •nas has confultationes ueftras, tam^ fubitam reriim omnium mutatio nem,^ leucm,ac ridiculam quidem earn caufam tantæ indignitacis afpi^ do. Proderc patham fociorum fatius ne uidetur,uxores,liberos,aras,fo coSjDeos ipfos in manus hoftium transferre C Et uos tam infignis perfi fereos in omnialècula ofterrc,quam fordidiori hoc,ucl ( ut uos appela hris ) fccdiihmo etiam potu contaminatos,Slt; obnoxios prædaros fpirii# •us tantam animoru mundiciam, amp;fidei nitorem fèruare7 Nihil uideo furpereatis milites,ni Daemon aliquis confiliaueflralànaperuerterit» ^ätn certis co decurritur,ut dû fiiperftitiofiorcs fumus cp par eft, honefta n^pietatis,fidei rationc uniucrfam abqciamus, amp;nbsp;malimus, ut perfides •los ^ minus fuperftitiolos homines appellent. Ridebunt mortalcs,migt; •■abiintur poftcri,deteftabuntur etiam hoftes ipfi tam ftolidam fidei mugt; fände caulam,tam faciles ad ftultam,futilemcp perfidiam animos,ucl po^ nus credent omnes ( in quam fenrentiam tarnen amp;nbsp;ipfe,ni aliam uos men ffniinducritis,licctinuitus ddeendo ) corruptos Barbaricis muneribus *ios,amp; beneficies pr;roccupatos,commencitiam hanc caulam perfidie ue ftrænunc uellc prctcndcrc,qi!accrtcobieCfa cum culpa coram omnibus nacarecontendatis,culpam prolccto omnium iudicio, (ccleftiffimum^ fseinus confeftione ueftra côhrmabitis.CXuæ emm eft tam efficax ratio C finis perfuafionis modus C qui totfimul honeftiflimarum rerü,ac Scaiv derbegi officiorum memoriam abolere à pelt;ftoribus ueftris potuent 7 Quætamfocdaanimorüimbccilhtas,mcntiumcp inconftantia,utadeo parua,contemnendacp res totius utilis, amp;nbsp;honefti dilcrimen abftulerita nobis,ni aliud fit tanti motus prctium,alio morbo infirmi fcnfus,amp;cor^ fupta ingenia. HavneScanderbego premia Dibrcnfcs CHæc conftan nædocumera CHçegratiftimis hi fcc ciuibuspamp;^focrjs ueftris débita exol uitis Ç'Pigeteaapud fortes uiros referre. Nihil tutum ufêp eripnihil làn* ’^im,nihil integrû,fi tam delicatum prætextu,amp; perfidumfit genus hm* uianûjfitamlcuibusdecaufismortalium pendeat fides. Et qui s ta ignao Unseft,tam pcrditushoftis,qui non femper aliqucminueniatmodum •iocendi,infidictur,tentet,experiaturomnia,fitantû uideat promifihm fraudis frudum f Fruftra meenibus circundedere urbes patres noftri, fruftra aggeres amp;nbsp;turres in iugis montium conftrudç,fruftra amp;armato rum præfidia adinuenta,fi mutabiles cum fingularum rcrum amp;nbsp;tempo;# turn mutatione homines gerät fidem f Si ratione hyemis amp;nbsp;æftatis uclut arbores alios induamus,amp; inuicem exuamus animos cQuid,fi immodi cicalores Sf intempéries call corrupiftctaquanpfadturi eratis $Nempe iftuc ipfum. O perniciofum fidei genus* O deteftabilem ingeniorum Ie;# nitatem, Sicagimus,ficloquimur de urbis E!utc,libertatc, uclut de re hu millima orta fit contentio. Pedibus trahi oportebat uos exangucs, fêmigt; heces,deloci huius poftcftionCjnonficuoluntarioSjintegrosq; tam præ elaræ

LIBER

daræ dominio fortung cedere. Nos l'pG (fi Dps placet ) nitro iniiitamus hofiem/ubdimus iugo GoUum,abrogamus fibertatem, ius omne, fas^ polluimuSjOcfordidiori potu fuperftinoQora inficiamus. Sic ne Danu iUuni Perlarum fuperbiflïmum amp;nbsp;lautiffimum regem, quum fiipcratus ab Alexandro noftro foedafuga mcmorandæcladis ueftigia recenferet, oblatam à fèruulo fibi turbidiffimam aquam,quam inter tugiendum cir caequorum ungulas Slt;^cadaueraocciforücollcgerat,rccufalïc audiftisC Accepit infolentiffimus rex,amp; quum haufiflèt,nunquam fe bibilTe libcn , dus reftatus. Pr^terpe ita iugum hoftile^diftulit fortunam,amp; regios fer^ Caus KitriM y^ufffpjYjfuj^ Qpj r’ Caium Marium magni nominis Romanum Impe ratorem in bellico ardorc,amp; inter militaria opera^ac obfifiarum urbium De boe ritus munia obcunda, Cocramne femper habuiHè refert antiquitas ? Quid v^e^ace ^ “^ Saguntinam perdnaciam omittam ) Petilia duitas in Brutijs,Annii# io^büi^Kisgt;’ ^^fistemporememorabilpacpropèincredibiliexcmplo,nonnefideifug conftantiam pofteris teftatam reliquit 7Quæ non canum modo, quos tantopere uos execratis,{ëd omnis generis quadrupedü carne,futrinæqgt; corris5radicibus5amp; corticibus,ftrudisq5 cois uefci non dubitauit, utre^ tlutitrcbus in ceptam femel Romanis fidem,Slt; nudafiruaretmoenia. Temiftodemjb vitATbtmißo lum longeclariflimum AthenienfiumIctifcrum poculumhaufiflè ferut,

*^“’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut ingratiffimam patriam interim fuokberaret. Multafiint peromniale cula uetufia 8^ noua huius generis exempla,queuos ipfos uobilcum uer ßre,^ me referente cog no leere malo.Sed alienam fortalTc patriam dice^ tis,non uefiram, Vobis tradita^ueftraeft Dibrenles, ueftram potiffimu fidcmadidmuneriseIegitScanderbcgus:uos reftituere principi com^ mi Aam uobisurbem o portebat. Date quæfo modumtcmpiiscppcrdi^’ tis confilps,nec uim,ac ncceflitatem appellate,quod peruerfiim cofiliuni appellandum fit. Quid enim,fi fpretis conditionibus deditionis ueftræ ad fupplicium uos uocet Ottomanus 7 An reeuGturi exitialem potum 11 tis C Haufturi quidem om nes potius uos,quam in uofmetipfos fewturi.

Nunc quia faluis uobis nihil præter^ fides perit.Infaniftis eadem cogt^ tatione omnes,adeó minimum malorum inuiolatç crimen fidei uidetur* Nequeo animo meo imperare Dibrcnfcs,nequeo lachrymis temperate, quum obuerlàtur ante oculos nunc ilia concionantis Principis noftri fpecies,obteftationes illæ3precesœ diicedentis,quas in hoc ipfo loco nu«» per, tanta ueftrum corona fidem unguloru appellans,credulus iaflabat. Quum fremitus item ueftros illos,amp;audaces fingulorum turn publice, turn priuatim pollicitationcs,acfortiadiCtarecolo. Vbi nunc noces illæ Dibrenles ^ ubi feroces fpiritus f ubi urbi huic deuota pedora f ubi tam audaxuitaccontemptus f Pofdem quidem uiros,eadcmarmauidco, di^ uerlum tarnen animorum habitü,amp; cum deplorata iam urbe infocliciflik mum return omnium ftatum. Adef^adeft forte in oculis ueftris folicitus Princeps,tam infignis perfidiæfpedlator. Quem putatis fore eius f que cæteroruanimûçî^os prouincise tumultus ^Quam totius Epirond

nominis

^ominisfortiinam T'quumcamalorûamp;^calamitatis fuse hifna fluxerlnE ®uobis» Proponiteante oculos, Juin integrum eft/adi huius indignita ^fm,amp;feruate uos uobis. Retinete patriam fociorum^retinctelibertatcni ’^■gniratemep ueftram,qux per fummum ocium teuere poteftis. Refpi^ •^ite mceftos ciues^refpicite meipfum iamiam,fi patimini,ad genua uettra prouolutum. En offeruntiugulum omnes. En trado Stipk hoc pedus Uobis Dibrenies. Aperite ferro, haurite(nihil enim recufo )fanguinem ^unc,fi iuuat potus ifte,fi fidem ipfi ueftram, fi urbem hanc aliter feruare ’1011 poteftis. Sed heu quos nunefermones uobifeum iado Dibrenfts C Audirefinelachrymis hæc apud uos loquentem poteftis f Netp mouco ^utmihi uideor ) iam quempiam uanus adhortator,quos nuper ,du cru# ^nds languine ueftro mccnibus inftarethoftis ad pcricula,fudores, amp;nbsp;ex ’•■eniaquæip audenda,uel nutu Colo mouere potui. Expiraftetis utinam ’ünemecum omnes,potius quam ad iftas nuncconfultationcs,ncdicant Pialameuobifeum fata Icruaftent. Poteratis tunc impranfi totum diem ’fanfigere in armis,8f pari fitiSjac caloris tokrantia perdu rare pro muns iftis,profalutefociorum,proCaftrioti,amp;^ Epiroticiimperq dignitate ^unequum omne fermé iter per fummâlaudem emcnfi litis, amp;.' uchus Iioficmin caftris obfedcritis, ^ iplcobfcderituoSjiuanihacfuperftitio# ■ledehoneftare Sópeftundare omnia uulris f Intuemini, iterum repcto, •ntueminifordidatos dues, audite iuftiftimas Ibciorum querelas, 0lt; pre ffsobkerantium. Ne quos uobis rantis offices,0lt; fparfo paftim cruore ^euiciftis,nuncuel tanquam lumèta tradatis hofti, uelextorres patriam pn-fummum dedecus ftipem mendicare cogatis ï'Momentaneum hoc #Dibrcnlcs,quod nuncuos abhorretis tantopere,Palatum tantum cc ^^bra ueftra iniicict. Perpétuas uero ealamitates,perpétuas fordcs, æter# •lamala,amiftàfemel mikrisciuibus patria, obftinatioifthæcueftraeft ®lhtura,necp ora folum, oculoscp, acfingulos knfus contaminabit, fed ’’ret continua laceratione animos, amp;mcmores nequiequam Ipintus li# Sertans. Sed (ut nullus fit horum refpedus,nullahoneftatisratio,ue# f^ræ falutis, ueftri capitis ) non minus ( ut opinor ) cura eft habenda. Ser ’’aturum crediris Tyrannum pada iiobis, cuius uos totiens omnes pa# eisconditiones infolentiffimercculaftis $ amp;ftudio tuendæ libcrtacis di# lt;^is fadisep ita hominis indignationem in uos'acuifiis,ut nihil expedar, nihilquærat dies nodcscp,quam unde tamdiu cèneeptum uenenum ’n capita ueftra, in hanc urbem euomat. Ibimus Icilicctkqucnccs fidem Amurathis, tranfibimus per totarmatorum ordincs in hoftium oculis integri, inuiolanf Quos rot publicis, pnuatisep calamiratibus afEci# mus,ucuelfi prohibeat Amurathes, uel fi ipfi nolint,mantis tarnen ipk bofiium impatientes odii ,ulcifcendi cupiditare fpontc fua fint in fer# rum dilapluræ. Porcrunt Barban f Quis luror hic, quæ mentium in ia# nia,truces hos afpedus,Se cruentas adhuc ianguine fuo dexteras intue# tl,neep fubrepctcuiquam tot dadtum,tot malorürecentium memorial

Nou

CXtriir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

Nonferuebunt iuftifTimo dolorcpcdlora, qtiuni fratrum, parcntum, quum filiorum occiforum umbræ ob oculos obuerfari uidebunturC Vidimæomnes(mihtcreditc)erïmusDibrenfes .Et(urinaDq omen aucrtant)dabimur pro cuiuR^appctitu ad uaria genera luppliciorum, iugulabimur alter in alterius confpedlujUecp proderunt turn inanes que relæ uobis. Sera erit (preti huiuice conGli] pccnitenria. Expirabimus tan quam ignaua pecora,amp;rei proditæ urbis,rebenes fociorum,proditorcs fànguinisnoftrijinter hoftium tormenta infcelices efflabimus animas hominibus pariter amp;nbsp;Dp s inuiGs ♦ At quanto Gtius eft nunc ô( cum fogt; , Vrrldtusprx^ ^OSjS^pt’oGicqsuiuere.NoliteigiturperDeos immortales inuofmet^ bibn Dibrsn-^ ipfos crudelesefle. Agite dum,properate mecu,en propino iple primus fibuh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium uobis poculum aquceius milites,nun^ fuauius eftis, nunqua

dulcius potaturi. Quandoquidem libertas eo,amp; uita ueftra,dignitas AI bani impcrri,opes,pccnates,locicp,5( charaibciorum patriafcruatur

Hæcdicens,fequente fermé omni multi tudine, progreHus ad puteu, fpetffatibus omnibus, indehauftam bibit aqua. Idem fecitS^maiorpars ciuium. Porrecta eft deinde quibulda optimatibus, amp;ducibus prcMijj fed necp bene dicfa,icd necp faefta mouere quicquam fuperftitioft uiro# rum pectora. Vix aufm line rubore quodam uclcredereipfe, udalrjs afFirmareleuifTimam hanc,uel magis ridiculam tantærei cauîàm, quum non dubitem rifum potius id poftcris, cp admiratione excitaturum. Ita lit fi concedendum tarnen fit aliquid,negent tamecauiam cam,lcdquan^ dam uerius occafionem fuifte exiftiment inclinatis ad perfidiam animis, 0( corruptis iampridem militum ingenqs.Ego quum omnia diligfodOi me euoluerim,necpu(^aliudquippiamamefitcompertu, nihil uereor tantæcredulitatisquolpiaminfimulari. Quandoquidc nihil puto tarn occultum in mortalium adris aut abftrufum adco quod latere tamdiu po tuerir,præfèrtim quod nullus eorum ( utaiunt) qui Ripcrftitionem fecu ri funtillam,uelad Amurathem transfugerit,uelconfcquLito poftea tem pore ditior fit deprehcnfus,ut coniedari exinde fraus aliqua polTeLNec profedo mirum cuipiam efle uideatur, fi Dibrenfes hacfualeuiflimafu^ pcrftitioneaddudi,inhancdelapfidementiam,huiufinodi errors com# milcrint,cum q non tantummodofuperftitiofi, uerumetiâhæreticifint, Suptrfiitio et fucrintcp fimper ( hæ nempe contagiones,fiue morbi conncxi fun tinter hxreßimerhi f^^affines ) Sermo enim huius genris Sclauonus eft, cuius ièrinoamp;lin t^hcxicftiffi g^,a(ut;nobihffimifcriptorum tradidcre)lauftima inuarias dmerfasep lèdas diftuG0( IparG eft. Nam ex Sclauonibus alp Romanam fcquun# tur Ecclefiam,ut Dalmatæ,Croatini,Carni ac Poloni. Alp Græcorum errores Slt; ineptias,utTribali,qui amp;nbsp;Bulgari dicuntur,Rutheni, amp;nbsp;mul# ti ex Lituanis.AIij proprias hgrefes inuencre,utBoëmi,Moratii,8(Bof# nenlês,quorum magna pars Manichæorum immitantur infaniam.In# ftabattarnenpræfedus nunc precibus,nunc donis promiftisepagens cumiUis. Vbiuero obftinatos eos Scuanas omnes adhortationesfuas

0. v r n T v s.

^idiCjaffumcns amp;nbsp;fpiê conuementem tempori ani'mum, coal's tam Digt; ^tenfibus quibufdam, qua primoribus urbis breui confultationeCres

’lanqj mora non pariebatur ) leges dedinonis fibi ipfi ftatuere^quas neq? Conditionei ^auesfibijneq^ingratashofticenfuerejUtpræfidiorebus armisep libc^ dedaionK* ’■^abeundi facultas daretur,ciuibus fine manendi in urbe in priftino lù^ tüjfiuedilcedendfprouc ^ifep elegiflèt,poteftas elfèt^ De prcfidio nihil ’’lutatum eftaTyranno. Oppidanis tarne negata urbs ad habitandû,cæ

^fraconcciTa,Slt; defignate Rationes in fuburbrjs. Quare datg mox claues öttomanOjamp; uacuum oppidum traditum. Ciues^quos patriç amor58i füranatalisfoli tenuitj^dificatis extra muros teÀiSjin alïïgnatis fibi locis ^anfere. Multi impatientiahoftilis iugfreliflis omnibus, confugeread Scanderbegum.Proditor ille amp;corruptor aqu^^apud holles in oppido ’ßanfit,qui cognitus ab exploratoribus regqs,amp; in caftra dudus ingciv ^'lætitiaadTyrannum,publiceabeouerbis fimul S^ingentibus donis I’onoratus eft maionbus adhuc^qj promifla fibi in eins perfidie præmiû proditeri ^ücrantData nanc^ quinquaginta Afprorum millia, tres ueftes infignis mmef dMti ^’■tfierj^ precij^,affîgnatæ deinde tot uillæ,prædiacp,utreditus duum ‘‘T^r^n/w« •Sillium aureorum nummum fupperaret Sed breuis admodum carum

•■frum perdito homini pofleflio fuit : nam quS publico omnium fpeda^

^0his muneribus ac laudibus fimul honorifice habitus eflet ab Amu ; [âthe,amp;multofauoreuerlareturapudBarbaros,paùcifiîmis poRea die^

“üs nufquam uel uifus,uel auditus» Rumor fuit fublatum occulte digno

'^Pplicio aTyranno^non fatis fidente eo uiri ingenio, qui patrix/'oeio^J

’'ünijgi: domeRici fanguinis prodendi/ordida dudus cupiditate tam im

P’^confilia inpRen Präsidium Dibrcnfc per médias hoRium turmas,8^ -Dcdifccßn *^*itoria Amurathis liberum inuiolatumep exceflit, licet magna content chnfliani ^■oneageretapud pattern Mahumetes ferox adolefcens, qui turn paters? ^pp^g^^^ '’ïcaRra in Epirum belli amp;nbsp;gloriæ cupiditate fertur lècutus,ne inani Ru^# ftnetum^ ^0 fidei Rruandæ ita per fummam fuam ignominiam illæfi dimirtcren^ ^rhoRes^quSalioquinnulluhaberentTurccccrtius fidei documenter, M4feK«ef« ^uHum antiquius eflètlegisMahumetançprçceptû, tp omnibusmodis ^^^^„y^t *?üire in ChriRianos,amp; omne in cos excrccre fupplicp genus, in cos præ ^ndÄ fidenti ’^tim,a quibus tot iaduræ fui Rent, tot calamitatcs accepte,ceie legiones, ^æfi duces,amp; deformatus magna ex parte exercitus.Pledendos Sfetigra

^fnfes ad terrorè cgterorû,amp; præRandû rcliquis exemplum, ne in eiulce ’^odi pertinacia diutius perRaret : Non cRc,inquiens, elari Impcratons ^‘licium,ex hoRium fortuna mutabilem animi habitum gerere, amp;nbsp;preci “üs corn illachrymari : tranfigendos ferro omnes, aut habendos in U!n^ ^^liSjdonec precium pro redimendis afferretun ORendit fan's ex fis Ma jç^^^^^j^jj ‘’umetes amp;nbsp;adolelcens,Slt; priuatus,qualis eflet {ènex,qualis olim Impera^J perifrfî et aud ^r futurus, feritatis 5lt; auariciæ fuæ fordes iamatrox declarauit ætas* ritu arguitur ^dnihilpotuereapud Rnilepedus impia filfi confilia, quin reprehend dp^rcArnu» ’^s eumjdixiße fertur ; Nullam efle inter mortales maiorc neceflitatem ’^‘‘f ‘'‘

N quàm

LIBER

quàm fidei fèruandæjquafiiblatajnec^ imperia poflînt, nefp aliud quip/ piam pcrmanere,amp;i in claro quoq? principe, qui magnarumreru impe^ ha fpe animoep cöplexus fit,alteram omnino effe debere autucram, aut fimulatamfaltem,uthominum ingenia eomodo concilientur, alliciaiv Perpdiaerfe turcp. Pcrfi'diamamp;feritatemdeftruereregna,urbcs, populos,acfibipo ritas dcßmüi firemo ipfis no minus quàm alqs iniquas eflè, deuinciendum benefices acliberalitate mortalium genus,qui fideles fibi eos futuros cupit, cruder litate,ac odio nihil profici apud fubieCtos.Q_uod fi immiti regantur imgt; perio,nun(^ diufint infolentis domini iugum laturi. Allici ea dementia poOè animos multorum,qui quum accident, tam lene iugum nofintre^ eufaturi. Quid preterea peccafTe Sfetigradenfes ipfbs,uel contra imperq noftri dignitatem deliquilïc,fi patriam,fi liberos,uxores,amp; penates fuos tutati fint C Si coditiones tandem fibi eas impofucrinptenucrintq?, quas uictor ipic approbafïet.DimiiTïs Dibrenfibus,amp; reliquo hoftium agmi ne,Amurathes impofito nouo præfidio in oppido M.cc. Ianizaris,cura omnem tranftulitad reficienda mcenia,Slt; ftruduram muroru, quapargt; te quafiati tormentorum ifftibus corruerant. Scanderbegus interim regt; uerfus iampridem à perluftratione prouinciæ, 8lt; admonitus recentibus ScÄdcrlegtri nuncrjsdeurbiseuentu,amp;Dibrenfiumpcrfidia, plenusiraruincaftris fc(é”tT^r* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filenno fècontinebat,quum non multo poft Perlatus cum infa^ mi militum agmineapparuir,triftis ipfe,acfqualoreobfitus,triftioresop pidani,8d manantibus patriæ defiderio per ora lachrymis ♦ Dibrenfès amp;nbsp;ipfitanti erroris confeientiademiftbin terram uultu, cæterorum magt; ftitiamimitabantur. Sedubf propioresfadi fiibducis fuere confpedü, amp;nbsp;uim ingentem indignationis in truci facie uiderc,abicdtis humi armis, amp;nbsp;fiiis quiiqgt; cingulis circundati colla prouoluti ad genua eius, ueniam tanti facinoris flebiliter orabant. Quid faceretmitiflimus princeps f no facile erat de tanta multitudine fupplicium fumere,non caufam tanti fede

ns aliam,nifi fuperftinofàm gentis creduhtatem uidebat, conRfiîo erro^ ns ultroà præfentibus ingenti abiedioneammornfiebat. Moucreitac^p hæc Caftriotum,amp;mirigata ira couerfus ad eos baud grauate omnibus pepcrdrjôduitamfeillisinpræmium eorum,quæ pro meenibus urbis benegefîîffèntdargiri dixit. Sfetigradenfibus pro dignitate amp;quot;ucterifor tuna ciiiuicp noua patrimonia data,mukis illuftres ordines in militiaad (blatium amifîæ patriæ concefîu Dibrcnfibus quoq? quæ petierunt, ni^ hil ferme negatum,pudore tarnen recentis infamiæ pauci manière inca^ ftris,afpeéèumibeiorum déclinantes. Perlati uirtus confrantiaq; inrei Sfetigradenfis adminiftratione, tum longo ferm one Scanderbegi, turn præfentium teftimonio militum fan’s præmrj tuliflc potuit, quamuis no iniuriafortaflèreprehendi potius merueritPcrlatus, qî commendarfS^ amifTæ eulpa urbis no in confïlium,fèd in laxiorê eius indulgentiam,uel imprudentiam magis reqei poffe contenderim.Quod tam facile in eo re rum diferimine ad colloquia hoftes, ^ ueluti in promifeuam quandam ciuium

^‘üiiimfnommfaniiliaritaterh admiferit,unde confuCtudihe affiduaS^ Meallid ad perfidiam oppidanus ponètCaftriotus tarnen non foluni Pf^daro uerbomm décoré fidem,ac fada eins publice com pro b au it, led Midi's etiam mhilo indigniora fada adiecit, onerando uirum, licet cnixe ^feuGntem pecunia,equis amp;reliquis quibuR^ uarq generis ornametis» *^3Perlatusmultocum honore amp;nbsp;amplificatione nominis domumre^^ ^liHus^Bratex Ematliia uir ifteAntilles,quern illiProthofengeli,nos ProthofengiU Gobâtes uulgo dicimus,emendatiflim3e uitæ, atq^ ingenti morum mun ^^‘^ eftii^if^* ^gt;da,dodrinæ præterea exccUentia,ac facundia linguæ, eu grauitas iplà ^“‘ ^nnorum,reliquas hominis uirtutes decorabant. Expeditis nis Scander ®Pgus ubi intentum muniendo oppido Tyrannum, amp;nbsp;occupatos open “Us Barbaros cognouit,acceptis quinep equitum millibus, adlacelïengt; ^as ac difturbandas res hoftium illico feltinauit» Sed nulla inuenta occa ®onebenegerendæ rei, biduo ibi oberrans per faltus ac montium iuga ^bferuabat,fi quos pabulatoresjuelfrumêtarios regios interciperepoG ^ Neep expers penitus prædg miles dilceflit,nam ( ut fit in magno exer •^tu)multi libere palantes equi,uiricp captl ♦ Amurathes perfedislatis AMWdthè$ ‘^onimodeCutpro cabreuitate temporis) mcenibus urbis,impofitocp pardtreduuni Pi'ouniusampliusannineceflïtatefrumentOjacreliquis rebus uelutob^f ^^ tMnopo ^dionem iamiam prælàgiret animus, deducere ex Epiro exercitumjói ^drianopolim repetcre ftatuit* Multa hic mendacia haud fatis conftans bnia interlèrit,dum quifep archanaTyranni conGlia coniedando dilqui Gt. Hi Hungaricos, alq Græcos, nonnulli Perficos tumultus caulani ^ifedfus eius inquiet fuiftè ♦ Multi accepta in Epiro damna,amp; uarias bel 'idusdifficultatesammouiire,tutnexprouincia Ottomanum affirmât, ^tualidiori,^ recentiori poftea apparatu rediretad Croiam oppugnan ^äm,quum maioribus ea urbs uiribus indigere uidcretur. IpR admitted: ’‘^fingulas lèntentias polTum.Quod habet unaquæcp fimilitudinequan ’Janiuerh Hanctarnen probabiliorem crediderim,utpotequameuen* fus ipfè rerum fatis efficax teftis approbauit. Vel illud fortaftè non terne;# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

fequis dixerit,quod non urgentibus fatis prçftitutum feni tempus adue UerauNeep (utlicenterlcribuntPoëtae)omniaadhucftamina impleue fantlorores^Pridieitaep kalendas Sextiles colledis uafis impedimenta AmurâtÎJèsre onmiacum equitatus parte præmiGt. Ipfe poftero die, incenfis prius per ditf^ll eau» Uodem caftris,fub ortu folis cum rcliquo exercitu ingenti omnium læti 2»/'^*'^^* fh,clamorecp3accrcpitu inftrumentorum ædito,eftfublècutus»lnme^ ^ioturbarumroboreTyranno locus lèmper cftcconfiicuit. Geut etiam futic fuit,ubi albo uedus equo,ac lanizarorû cindus armis,nihil tumuli fus periculiue incurrere ulquam poterat. A fronte nanep pr^fedus AGc, atergo nouæ Romæ ordinibus fumma ratione cóftitutis,tutam eius fta fionem præftabanu Triginta hominum millibus amiffis,eocp pauciore numéro ^ cu uenit,dilccffilïè ex Epiro Amurathem oês ferccóueniunt» Heliqua quoep cxercitus ornamenta, ac Ggna militaria, magna ex parte

’ N q amiffii

CXLVIir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

amifîa amp;nbsp;fctdata.Sed auxit eas ladluras Barbans,ac renouauic pnoru Ja dium formam rcccnti' ignominia Scanderbegus. Nam ubi reductus in caftra difècfRim hoftium audiuit,tons fignis roboreep fuoru oóto cquigt; Scdndcrhgus tum,tria pcditum miUia cranté ueftigiaudut fugienrium eft infèqiiutus, ueßigia fügen carpens poft rem um fern per agmen^ac exhaunes inceflabili cæde quofep tium i„jf5[tti= ceflàntes,autaliqua cafus connngentia reliéfos,Hoftisbrpe conuerfis figniSjacobnixocultupropulfaturus impetuminfèquentisftent»Tum ille nuncfimulata fuga refifterecupientes fruftrabatur, nunc per praxis mas ualles^uicinoscp colles fubdudLis,amp;poft fubito apparès^nûcà fron te^nunca laten bus inftabapmodo illorum terga præmens, magnis illos incommodis afficiebat. fta res per eamludificanonem diutius protracra utperfexampliusmillia paftuum infeftis fignis moleftior fern per inftagt; ret. Tyrannus non ultcrius earn ignominiam clademc^ fiiorum perpeft Baffa Bo»M= fus,Baftam Romaniæcum xxx. armatorum millibus retro conuertere ïii£iuio-mil fignaiubetadquietem^amp;liberamabitionemreliquorum achoftem ud libus armâtes pygi^g incefterefi perfiftat,uelad fugam cornpelleremandat, Caftnotus

ea re animaduerfa,rctracT;o aliquantulum fiiorum agmine, ne medius tn ter duos hoftium actes intcrcipcretur,tantcmultitudini ceftït,reduJis(^ in ualles quafdam,8lt; montium aniradtus copfis, ubi tutus caftris locus, amp;^ idoneus ad quantumcunqp hoftium fuftinendam multitudincm efe apparui t,S tent aliquantifper itainfttrudu s,uclut tamiam defccnfunism acicm,amp;collatis fignis cum præfedo régis dimicaturus, feciftetepidfor fitan Cqug erat uiri audacia) Sed tum feftus tam longis procurfttionibus mileSjtum impar hoftium numero,Ea fiiorum paucitas coëgittam terne raria confilia abijcere ferocem ducem, Vnde quafi excufans fe conuerfus Promt ad milites,inquit5id quod prouerbrj loco femperfertur ufurpaflet Malo Cruce fignd^ infamem dici hunclocum Scanderbegi fuga,^ cruce. Confueuitnanqj tuslocus ubi anoftrisCrucisfigno notari locus, ubi Chriftianus aliquis pr^fertim ^^ r*^'^'^ ‘^^^^^ '^^^ nominis concidiftèt, Quippe quu ait : Aboleri illa aliqua rccciv ti laude poftit,Hac ad id,quod irreuocabilis,amp; funefta fit,infamia quoq; 8lt;:: uulgi latratu,amp; obloquutione non carituram,quum nihil exconfilio, fidexeuentufolo omnia metiantur homines. Barbarus ubi tenentemfè intra ftationes Epirenfêm,amp; nihil mouentem uidit,conuerfis paulatim fi gnis,8C ipfè non inuitus, relido hofte,præcuntia agmina focioruaflequi côtendit. Idemfecit Caftriotus fiiafii militu obfccrantium, necampeftê abeuntêex prouincia peruicatiori inceftatione in uifceribus Epiri conne ret. Quare eodê teporis tenore Croiam hic, Adrianopolim ille per Ma^ cedoniam,Triballorumcp montes iter faciens redijt. Moefti ambo pro^ pterres maxime uariantefortunageftas. Moeftior tamc longe tyrannus quod neep hoftem, ad quem potiftimum dclendum ucncranfiiftulifTet, nelt;^ pufillf fortuna urbis fe caute ad tot mala amp;nbsp;clades copenfandas tdo^ nea uiderctur.Mcrftinam th noftrorum fpes ea multu leuabat,quod ubi abqftèthoftisreciiperariafèoppidupoflèccrtaiam fiducia coceperant, Marini

lt;

1

s E X T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. CXLIX.

MARINI BARLETII SCO

DRENSIS, DE VITA ET GESTIS SCANDERBEGI, Liber Sextus,

L^^ACATO PRO VINCIALIVM STATV EX HO-^'^ ftiliumcopiarum difceffu, acfolicitudi'ne finguloru fbluta,rc(èratæ urbes,arcescp undicp, prgfidia dimiO , G,ac homines ad priltma quifcp minifteria traducti. Legiones fuas Scandcrbegus ita demum miliciç one ■j re per id modicum tempus refpirandi caufa cxoluit, utindead duos mefes omncsad Sktigradtniem ob^ ‘■dionem5amp; extorquenda é manibus hoftium ibeiorum urbem aduola^ ^fnu Retenta tarnen ex eis copias duo equitum millia,mille pcditum^qui 5^oread Maccdoniæ fines tranfmiffi, eo in tradu incolentium (ortunas '‘præcurfionibus hoftium tutarentur. Oum fc têporaria quietc, ociocp ' *‘‘-ecntcs belli labores peniaret Cal triocus, amp;nbsp;Croise ad infuetum fibi mu ’lusciuilia négocia in iure dicundo animum tranfinififïet,purpurati eius ^ principes uicini conlanguinnqj cgrcfcrcntes,quod fine proie ulla libe fisq^ tam clarusuir omnes œtacis annos rranfigcrctcQuadragenarius ’iamq5tum,8^maiorfortecrar)conflentcsad illum quod fepius etiam 3ntca fccerant de uxoreducendajibcriscp légitimé procrcandis, cogitad Ontwin animumeiusinducere uelutcotencionequadam conabantur, frufira dicentcs imperq termmos, lm ft ra rem Epiroticam coufep am«« pliatam ab ip(o,ni quibus taniu dccus magnitudinemep nominis,ac glo ham rerügeßarum per omnes ætares co pa raßer, de futuro quoq^ priiv ^gt;pe procuraret,nifi forte uellet mortalem,amp; iccum periturâ rem Albanâ sednderiegus ^orCjôô eu unius corpore hominis tonus corpus imperq extingui. Audi ädimmaw de •■Ettacitaiuorû nota, audiretiollicitas populorum querelas. Nam quod ^^‘^^^ ducéda ad alios principes, amp;nbsp;extraneos fuceeßbres attincret, neicireeam gentem akerius iugum pan, afpémari quokp dominos, nifi quêcx fangume iplè kio eius uirtutis effigiem, atep hcredem dedißet. Manfurà eouicp fortu* nam, manfuros dcos fecum, dum in ea ftirpe Epiroticum refidcat impo hum.Quodficaputexeagentenon adfit cupidißimis fiabitorum ani^î nais, mox expiraturam cum eo Epirotarû rempublicam, ruitura in prçlt;: ceps omnia,amp;f udut difiedû ouilead prißinas calami ta tes amp;nbsp;ibrdes Epi^ totarum nomen rediturum. Scanderbegus qui abalicnanßimo ab ea re animo alio iam pride ingentescogitatus direxcrat,amp;immcmor,uelutcg terorum fiimma quçcp fpe, atq; cogitatione conplexus fupra hominem ecc/jf^funM crcxeratcapur,fertur primum plunbus uerbis mrilraaudtoriratcaudiciv ii,„„,s „f^f^ tiumepfilentio confiliafiiorum improbaßc,laudaßecp no uanis ranonk Imdatur-buscclibatu in fiummisuiris.Quippequü nihil dicercttam orauclibero nbsp;nbsp;nbsp;, , , ingenio,epuxorisdominium,noncorpori,non animolus luumeUe, ^-^^ grauen ubiea moleßia pénates fit ingreßa,iinpcri] amplificarioncm,5lt; rerum ge bero mgenio-

N iq rendarum

K

rendarum magnam partem Fortuna diminuturam^Deinde^ne tanta pu^ bh'cafimulamp; priuataftiorum uotafpernereuideretur,annuine nd fc rci* cußturum,quod ex utilitate omnium,amp; rei Epiroticæ dignitate cenicât fore/ubiturum qualecSq? iuguraipfi uolucrint,probauerint^, moram fc tarnen amp;nbsp;uenia eius folummodo temporis petere,dum Sfetigradi pof’ (èflïonem è manibus hoftium cxtorfiflèt,exoluiflèt^ ea cura animiï, puâ? dori nunc maxime fibi fore,fi rclidis fub hoftili iugo focijs, confangui«* neisepjipfè nuptiarum iclcnnia cekbrarctjUcI lætum quippiam pertracta ret, Satis conceflum fibi credentes homines, nihil ultra quæfierunt, fed ingentibus gratijs adlis^uelut magnum quippiam tuliflcnrpam inde pro uinciam omnem eo gaudio replerunt, Interea nuneq quotidica prefidio quod ad hoftium fines IocaueratEpirenfis,aduoIabant, nuc deuaftatos agrosBarbarorum,nuncfugatas eorumeuftodias afférentes. Sfetigra* denfi quoqp præfidio multa damna per eofdem dies illata procurfationi busaftiduis epuitisnoftrpqui occultantes ft inter ftltus uicinos urbi,ß qui pabulat5,uel alterius rei cauialongius procefTiftcngomnes illico op^’ primebant.Quare lacefïiti frpius Barbari crumpetes ex oppido,pleraqgt; ignobilia certaminafecere.Noftri nanq^ timentes iniquitatem loci,con gredi fub moenibus ipfis non fatis audebant,ftd fimulata fuga protrahelt; re aperto cam po hoftem conabantur. Creftente oppidanis audacia, die quadam ftudio inftquendi radices montis iadu ferma iaculi trecend prg tergreffï,conftrtafuroremagis,quam confiliocumnoftris manu.xlingt; occifi,xiiq.uiui capti funt,reliqui fuga ft fubduxerüt.NemoCp cxcefTiffec integer,autintranctmoenia,ni à ftationibus relidis (bei) ad propulfandâ earn eladem præfto fuifftnt. Potuit in eo tumultu animorumep confiera natione,amp;rerum omnium confufione,facile urbs ipfa capi, fi magis, nel feruoris noftris,ucl uirium fuiftct.Compulfïs intra meenia barban’s,tan , tus pofthac timor inceftït,ut pedem amplius extra no efferrent. Ita uelut obftflï ab ignobili agmine noftrorum ftabant. Hare omnia gefta à parte eius præfidq,de quo nunc didi um eft,inconfulto tarnen amp;nbsp;ignaro Scan^ derbcgo,quum nihil eorum præcepifter,^ ad tutandos tantum ahmfu! tationibus hoftium fiios id præfidq ibi teneret. Sed hac re poftca nuncia ta,ita id eorum conhlium amp;nbsp;opera placuit prudentiflimo alioquiduci, ut nihil uelcontemptam tacite imperq eius maieftatem, uel diftiphnam militarem aftiis negledfam dolcret, quinimmo praebuitea res feftinatio nemquandamnegotio,8cimpulitacrius hominem ad oppugnationem urbis,quumeo pauoreclaufos periummam foeditatem regies audireu Proinde nihil moratus,priu(quam edidfum decogendo uetere milite,8d nouo conquirendo propofuiftct,trecentos équités,S^quingentos pedi# tes,quitumadmanusfibi(utaiunt)erant,Sfetigradum adiuuandos fo ciorum aurus,£lt; multa cü ijs dona priuatim publiceep fuis mißt, approx bans fummopere,quæcouftpgcflîftént,pcrgercnt,amp;inqs qupeauteagi poftcnt,non finerent reipirare oppidanos,donee ipfe maioribus copiés, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totoqï

S E X T V S..

totoq? apparatu opprimerc pofTec obfc{îbs,tum ad copias kgendas con ^^fuSjpauci'sdicbus duodeuiginri hominummilhacolkgit, vifj.cqui^’ i^uoâetiigmti km,peditum reliqua,omnibus iam (àtis comparatis,ac præmiHîs iinpc^ h^cZi 7t ^‘mentis.Ipfciècutus x.kalend.Odobrcs fub mocnibus urbis copias ex sfeugradum PQfuitjftationem fibi,atqî equiti tantum longe ab hoftibus fixit, quantu ebßäiraur. ^dopis(uperneimpetinôpoflèt,qsnanc^ potifiîmum utebantur rcgi^ ^ pèritiflimos quosqgt; eius artis locauerat ibi Tyrannus.Pedites nô pro ful à mûris confédéré,amp; ne obnoxq tclis oppidanorum forent, trabium *^agna ui connecta,tabularumcp uelut tegetes ad omne iniuriam exclue; dendamconftruxere. Epirotæiagittarq ferme omnes crant. Cæteri Itagt; ^ici,acGermanicigenerisiclopisacfeorpionibus inftrudi.Nondeerât Illynci,Iicetgladio quàm areu aptiores,qui eius dcIeCtns farna, amp;^ prædç ^ipiditatepellelt;fb,multi uoluntarq fèadiunxcrant,fine ullaftipêdij mergt; 'fde. Confluebant ea tempeftate inEpirum ex omnibus gentibus inlt; i„ i:^ ^^ ^æs milites ad ftipendia Scanderbegi fumenda,quum foins ex Chrilba^ omuthui gm^ ®is ducibus nuUo Gtis tempore quiefeeretjô^ fern per occupatus bello eG ^‘^‘^^ quot;’'?” 'ƒ ^ft,perpetuus Turcarum hoßis. Quare turn quotidianæ pree de dulccdi J^Jp*^,,^ ‘'‘** ’itjtumlocorum amoenitate detentimulti (utuidiipk, dum res noftra lofoftaret)perpetua fibi domicilia ibi ftatuere. Alp plures ditiHimica«« ptiuagaza, ac pleni fortunarum, domos (bas funt reuerfi. Gallorum ’luop^ quinquaginta amplius aderant in eo exercitu. His minores quæ^ ^301 machinæ ( quum ad id præcipuam operam fpopondißent) regen# ^æfunt traditæ,quibus ucrius defenforibus quam munimentis ipfs no ^^etur. Aliud maius tormenti genus ad ruinam murorum aduec'tum '’onmuenio. Commodior nanep per fcalas oppugnatio urbis appare# ^3t. His hoc modo conlfitutls, unum præcipuum omnium reftabat, ^uod ad totlus exercitus quietem,^continuandam tutius obf dionem 3ttinebat.Vt occluderentur fcilicetaditus omnes hofti, nefnbfdp quic# S^^mfperarepoHent obfenï,8cloca fingula opplerentur armatis,qua ’Maxime ad foluendam obfidionem tranfituros dubitabatur regios.Äc# dtum itacp uetus præfidium illud,amp;nouum etiam fupplementum odin gentorummilitum.Eisep milleni équités additi ex copqs præfèntibus, km bipartitum hocagmen, pars cum Georgio Strefio, pars cum Ta# ^ufio diuerfis locis ad euftodiam cæterorum,amp; excludendum fubfi# ’^ium oppidanis miffi. Breui hæc tempore omnia procurata, perfe# ^^ fuere,tumtraduciadmunia quenep fua,amp; miniftena oppugna«« ^knis,acuerosordiri furores turn Barbaris duci opportunum uiiiim ^ft.SeptemJnanqj integris dicbus,exquo illue acceflèrant noftri circa sfedgradum kftra munlenda, amp;confïciundas militanter ftationcs, quum ibi fê ere# ^frenthybcrnaa(ßuros,occupati,nullafatis re,uelucrbomolcßi fucre hoff Concurfu itacp fadto ad dueem polcebat ex omni parte pugnam kllesdik nihil ferro prius quàm fi qua alia pollet uia intentandum ratus, 'ilhulit eoufep defideria fuorum, donee oppidanorum perfcrutaretur

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- N üij animos

mr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L . i 3 E. It

animos, quouscp ca pertinada in m tandis memibus effent ufuri. Mifîîs gt;nbsp;. igitur per duos ex milinbus qfdem dedidonis condidonibus, quas po# pulus Sfetigradenfis prius ab Ottomano acceperat, Barbari poftca qua intrépide fpretis dus poftulatis fanguine emptam urbera, fanguine uen# dendam,nó uerbis dixerunt,armatorum itacp corpora, amp;nbsp;caputiplèfu# urn pro dus redimendæ pretio offerret, iciturum profcd:o,an uelut Di# brenfium nupcr,fides fua ex aquf puteo illo penderct * Quum nihil no# uum uel inexpedatum audifïct,quippe qui illos ita ede refponfuros iam pr£uidiflet,conuerfus ad ferrum,amp; cupitum iampridem milid opus, no iamfuafons,feducrihodisanimninduit. Maneep prima luce dedudis fub mûris copies,primo procurfu uicos illos,amp;ffuburbia,quæaflîgnata fueranr, Sfedgradenfibus impede, difijcit, incendia Inhabitandum plu# res primo afpedtu noftrorum,ad ucteres iocios amp;nbsp;confanguineos confu gere. Alp paHim palantes fub moenibusafuperimpofito prefdio exmu ns tutabâtur. Aedificia quocp,quçproximiora fuereoppido,illodaman fèrc,nifi quæ inuenta fimul incendium ex alqs ad alia traiedium codem te norcabfumpfit. Hic nó ulterius fæuitum,quin paud ex Barbaris ibff d Pictisfegnio^ emnes fermeucteres ciues,amp; Epirorgcollocadefienpqui Slt;fiiam (utap res facit ani‘ parebat)hoftiuminduinentanimos,iègniorestamen noftros faciebat meshoßincee pæfas,ex priftino,nôex præfendanimorum babitu hominesmetientes. Moles interea,quum occupatos in tutandis ab ea partefuburbns,amp;.'cx^ tinguendo igneoppidanos uidiflèt,trium amphus millium kdifliniom militum agmen ad portam maiorem traduxerat. fntentusep opeduineis contedosad clauftra perfringenda impellebat arma tos, Êegifquifatis multi pro ea lod exiguitatein eudodps erant, amp;nbsp;adeflè ubiep commode poterant,ocius hincinde accurrentes,f mul alq fuperne ingenti ui te'orU auertereab eo opcre hoftem, Alq intus cogeftis lapidibus,amp; maionbus trabibus oppofitis firmaucre portas, ira cum paucorum iaduracatrand ada eft res.Noßri nanep quumlcalas turn cafu non attulilTcnt, nihildiu tius tenrarunt in muros, mißilibus tantum utrinqj amp;nbsp;lagittis exaturata odia,ac certamen finitum,dato à Scanderbego receptui figno, licet Mo# les iam ace en fus pauladm furore illo dimicandi ad fcalas ctreliquamftru menta oppugnationis cóuehendahortaretur focios, reuoead tarne funt omnes fubito interuentu duds,ó^ quafi inuiti redudi in caflra.Sicaccen fisinuitadsq;codiautrorumqpanimis puf Ho pugnm congreffj, nulla uelfpe,ucl dmoredirempra pugna♦ Quod dus diei fuperfuit Epirenfis uaria confultadone diftraxipqum potior effet oppugnandi ratio,amp;tuti# or uiaeligenda,cnixedifquirens. Eortißimus ac inacceffus fermé urbis fitus,ualidißimum præterea Tyrann! prefdium Eus certam periculifpc dem,fi temere,amp;^furorequodam ducerenturin muros milites oßende# ConßlMmld^ bat. Efficaciquoq? nuperexemplo Amurathesfimilis fortunæ fubcun# ceffcndici^pi^ t] æ conf lia noßrorum tardabat.Illud per COS dics optimü faduuifum, ^^^^' utkuibus pratlijs maximo ingenio fraude^ alliceretur ad pugnamop# , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didanua

1

v s.

Mantis j aflucficrctq? fpe benegerendæ rei paulatim egredi murosjta ^flminui tacite robur incluiorum fine mulra fuorum pcrmcie.ucl pro^ ^*■3(^18 paulatim fimulationefugæ acuftodia portaru Barbans,deduCto Pofteamagnaimpreffione ex improuifo milite in co tumultu facile capi ^rbem pofle cum fugientibus3amp; confternatis fimul intrantibus noftris^ quot;ft earn nocrcm igit-ur fummo ftudio ordinata omnia,Slt; Mofi trecento *^^miuuenum cohors adhoftem laceHcndum data, Zacharias Groppa Zdchrus '^^m quingentis militibus ab una parte in infidrjs deft inatus, Scanderbe Grofip4gt; §üsab alia pari numero armatorum, qui omnes noclis occafione ufi ^ J^aximo fieri potuit filentio fubrepentes per montem inter anfradfus ik ' “^SjÖC dumis obfitos faltus iacuere, ignaris hoftium excubij s.Nam igni ^ alqs cxtinctis,alijs abfconditis amp;nbsp;occultatis ab auerfà parte caftroriJ 'üerategreffijclecffoinfidfjslocOjUnde minime timebat hoftis »Tempus -S^oep ipfum muit aiiqnantifpcr latere cupientes, quando per totam nogt; ’^fmgrauidus (utaiunt) imbreaërcraffiorinebularum caligine obdugt; *^3tellure, amp;nbsp;tonitruis affiduis oculos fimul aures^ hominum perftrin §mtibus fallcre non difticulter euftodes potcrant, Dibrenfis amp;nbsp;ipfc non M^tfiata certa luce cum focijs latronis more circunfpeeffans omnia,taci^ ^^'^approximans muris,ac in oculis ipfis oberrans fiu copiam oppidan '^'sfacere. Non idem omnibus animus confiliumep in urbe fuit,fed con ^mtionecôclamantiumà plunbus progrediendû infùbiedos efîè, neep Pftfummam ignominiam prætcrlabi cam occafione patiendum • Noiv •vullis ècontra quiefeendum uideri potius,necp temere quietp ageduin» ^ariatumep in ea re eft,prout maiores quibufdam funt ferociæ ftimuli, ^mani credulitate duCtis,ac fuperficiem tantum, non rerum medullam '*^trofpicientibus,falubria quoep cofilia fordent,Slt; omnis eo ipfo erepta sMrii cim-. '’^perpetuu c mam bus fortuna uideatur,fi breuis morulæ temperament? ßUnpfielor^ fogerendorum ratio condiatur » Eorum tarnen (utapparuit) fèntentia P’^ualuit,qtn quiefeendum efte dccernebant» Nullus enim eoru exitus, ’’ulla eruptio,fed tclis tantum fuperne petiti noftri,portas egrediendi fat? ^tas nulli concefTa. Noftri nunc conglobati, nunc difperfi,intcnto amp;2 'pfi arcu infupcr ftàntes,hac iliac procurfàbant,ut dmtiori inceftatione ir ’'itarentaderuptionemuiros» Vbi nihil fatis efficax adidnegocq uidit Mofes,amp;^ magis iam periculi fibi,cp fpei dilucere,duobus naq; militibus 3gt;ni{ris,feptê fagittis fixos uix fèmineccs fubtraxcrat, dato figno, rclidis ’^uns pari indignatione ignominiacp paulatim ex hoftium oculis 1c pro ’'•puit. Nihil deinde moratus Scanderbegus, ipfc cd focijs pudore quogt; '^am in apertum prodiens meeftiffimus eft fccutus. Ita ij nodumis plut? ’’fjs omnes plcne obruti,ille etiam gementi milite in caftra redueftus, ridi fulum fpcciaculi:m,5lt; krtam earn diem præbuere hofti. Sed non pernu? '■• dmtmshancignominiamCaftriotuspropenfo ad ucram oppugnagt; ’:onem,amp; apertam fortunam animo. Poftridie curatis corporibus, orf dimbustp diftinctiSjac fuis cuiep mimftcrijs aftignaus, quarta dici hora dccem

1

CLIIU.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I- I B E R

decem armatomm milliafub muris primo impetu deduxit Cæteri par^ rim ad caftrorum cuftodia relidi,partim fi laritudine amp;nbsp;uulnenbus gra^ uari focq intermittere oppugnarioncm cogeretur, ut reccntibus uiribus praefto efle pofTenpne interpellaretur dimicario cum holte ♦ Moles cum expedita iuuenum manu fcalis primus aggreflus incruentus aliquant diucuadere tentabat, nonuanafpeurbls poriundæ^NamSeanderbe«» gus fubter cum magna ui làgittanorum,amp;Icorpionarqs Itakas auerten do à tutcla murorum reglos Jiberiorem adltum leandenribus fariebat, ita ut multi iam (calls luperaris moenibus tantum forriter apprehenfis hg rerent,amp; pari cupibltate de urbis pofiefhone decertarent cu regi}s\Tor^ menta quæ diximus ab alia parte ad munimentorum molitionem dlfpo fita,neqp ipfafincbantquiefcereoppidanosjicetenim non magna ruina cos idus lequeretur^abradebatur tarne alïidue muri,amp;in oculis pugnan rium decrefccbant,rarelcebant paulatim,8d euftodiae iplæ,cum codem te noreiduum^amp;lmurorum perftringerentur, amp;larmatorü corpora coiv tererentur. Sed iæuior ab ea parte Mars, amp;nbsp;acrior profedo pugna, qua Zacharias cum totius ferméroborecxcrcitus,amp;nefcijs cedere, acruenti bus in ferru Germanis fecuribus\amp;ferreis uedibus nouiter refeda mec^ nia demoliebantur. Hi (cutis roclorum,amp;iuuCtis cratibus tedifodiebat fuudamenta. Hi lapides demolitos expurgantes in cuniculi fpeciemre^gt; ducebant locum,Barbari fuperne non ufqjadeo prohibere poteranf,ut obftinatenon continuaretur opus» Nam licet plericp ex nodris mifliHi^ bus de propugnaculis obruerentur,nullo periculi refpedtu, nuUa^ lorgt; midin e,fern per alq in demortuorum locüfuccedebant,amp;relique turrne (agittis,fclopisqp intends aucupabantur undiqß oculis euftodias hoftiu, ita ut fine dilcrimine obuerfari in muris nequirent. Diftrahebancitaqt certamen regq, quum opera noftrorum perinde riderent» Nam ea erat murilatitudoconfedaatyranno,congeftipraeterea intus ab oppidanis Iapidum,ac terræ aggeres,ut tutus (àtis ex fe locus efîèt, fine ullo armato^ rumauxilio»Zachariasaliquandiuinincepto perftitit, ficubi penetrare muros poflèt,fed ubi fruftra exhauriri uires fijorum, amp;nbsp;longi temporis opuseflècognouit,adlcalas nullo prorfus confilio conuerfiis agereSd exhortari ccepit in moenia milites» Barbari nouumhoftis propoutu ini? tuend profpedtabapet adhibita ad idipfum fraude euaderc plures adfum ma meenia patiebantur»Tum effufa uelutgrandine tcloru uidaxorumep molefacili impulfu eos cum fcalis ipfis ad ima monds deturbabant. Bre# uiftimo nanCp ibi æqui loei fpado cindfa moenia crant. Mox reliquum monds procliuitas ingens ampledtabatur» Idem fermé reliquorumfuic euentus ab alia parte,qua aggrefTus fcalarum applicadonecû foeps Mo^ fes non femel Epirotica figna cruentis moenibus fixerat. Nam uerfico afpedfu in rabiem oppidani, accitoep recenti præfidio ftiorum, quod in fubfïdqs dabat prêter omnem periculi mortis^ refpedtum, difiedrisfea ksjacnoftris partim occifis, pardm diflipads breui temporis momento fupenores

I^periores efteefti funt,itautafflilt;ftipotiiis,amp;penècapti,ficChriftiano vii^criadn ^’doriam extorfcrint,utrepente mutata omnis fortuna,mutati Dij ma^ fl‘‘^gt;'i^«'”’’' ’lifefteuidercntunScanderbegusacri dolore perculfus exea cæde Rio«; •^nijuulnere præRrtim Mofis,quem uix telis hoftium fubtraftü curani« ^üm in tentoria mifit,retrocedcns aliquantulum à muris, amp;nbsp;duorû hinc Mèmilitumparmiste(ftus,alios fècumadfagitandum inhoftes fureter j’iuitat,alios recentes arreptis fcalis renouare timorem oppidanis iuber, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' hortatur. Mirabile didu ferunt, quot hoftium ea die folus trans fixent licanderbegus. Ita nullus fermciactus manum eius fcfcllit. Scale nó diffi tftter moenibus admotae,Rd rarus iam miles fubire earn fortem periculi ^^debat. Alius ad alium refpi'ciebat,neq^ C licet ingenti promiHione mult;« '^frum alliccrenturà duce ) funefta quenquam præmia mouebanu Ita fo ‘’flcentem paulatim utrinc^ pugnam nox ignauis çquc,ac fortibus opta ^^dircmit. Tacita per earn nodlem cadra noftrorum fuere, utpote quos ^hederna ignominia,amp;^ præ/ens accepta clades ad filentium inuitarct, ^Hiiflànanc^ ducenta promptiflimorum militum capita,quingcnti am Pliüs uulnerati,fèdamp;horum xxx» paucis poddiebus ex eis uuliieribus Pariere. Oppidani ( licet amp;^ illis plures fubtradi ea pugna foret, ac ingens ^^üeiorum numerus gemeret undicp,tamc uclut uiedores cxpulfo hofte, ^Cürbefcruata,multis ions elamoribusep cam noedem tranfègere, ac cre ^s ignibus fu per a ta notais caliginc,pcr propugnacula difcurrcntes,higt; I^rem noedem duxere. Ottomanus interca Sfetigradi obfidione audita ^§referens,quod quando uix à laboribus refpi'raflet, amp;nbsp;difloluiflet exer '■’tUm,prædrtim quod iri ipio ingreflu hyemis alieniflîmum beilo geren ^0 tem pus indabatjdenuo ad noua arma cogerctur,neccffîtace tamê qua ^âni, pudore ui(ftus ,ne per earn ignominiam opprimi urbes fuas ’lihofte pateretur, increbrefcentibus indies magis magiscp nunciqs de ^tanderbegi pertinacia?propofitonouoedicfto,redintegrare priorem ’Pparatumftatuit,amp;miflïs per fingula loca purpuratis, adiuuare rem I^ftinatione, fi quo poterat intentius procurauit, uulgatapriusfamade I^oipfius reditu in Épirum.Excompofïtoforian,utuim maiorem adde '‘ftnegocio,8c noftros eo timore perculfos, facilius ab urbe oppugnan«« 'laauerteret» Vix enim fimilc uero crediderim Tyrannum ultima prefer *“tt confedu fcneCtutebrumali intern perie earn proiiinciam fuiftè fubitu ’^'^tn,præcipuequunineqîtantires momentieftct,utuel fiquiddurius ’tciderctlæfuraimmodice dignitatem imperq uiderctur,uel iatis comoef ^f peraliosnonpoflcntexpediri. Caftriotus nihil exillacæde fuorum, 7iniquitate fortune mutatus animo,omnem operam, ftudium omne, ’'igeniumep in aftidua uexatione oppidi confumebat» Nunc nodu, nuc '’iterdiu,deducens fnb muris agmina Riorum,amp; ignibus per fublime in ^^thoftesrotatiscoufternare aliquo tumultuurbem conabatunNunc

milite mifîo legere corpora occiforum,Slt; trahere in caftra adhibita ^äudeiubebatjfiquopadoinuitare ad eruptionem oppidanos poftet« His inani

L I .B E R

His inanitcr omnibus ten taris,ncq? ud modice rei fruéltr ullo tam uarias artes amp;nbsp;aftus ducis (èciito,finem imponere obfidioni,nnicc prins ptigng tentata Fortuna decreuit^quoquo modo res eaderet^praefertim quod prg tentæ oppugnationis euentumjum uulnus ipfum Mofis,tum nodis in Ca^riotwrur ^^’t’“^”^^® udut cxcularc uidebatur,Só mdioris fpem fortune folieitis ant fui tentât sfe^ mis5acfingula ex proprio dcFderio interpretantibus luggerere, Poßri^i tgradumep^ die igitur eius diei orto iamiolc fub præconis uoce per uniueriacaßra fugnare, fed pfæfQ. ipfàm urbis direptionem ingentia preemia uidoribus publicci ‘ ”* ^^ ' pnuatimep propoßiit5 äugens uerbis rem ^ maxime poterat, dolenscp inßiper Epirotici nominis ignominiam, quod tot predari dures, mili^ tescp tantis fpedati prælqs ab ignobili Eruoru manu (èndceretadiufub foede amiflfïs moenibus foedius cogeretur. Qriouiq; tandem iddedcco ris paßTuros ,ut in fua prouincia inter tot proprias urbes ,oppida jpopu? loscp id pr^fidiu tyranni nudis tantü meenibus daußimjamp;rdiquafpeo^ mni deftitutuin oculis diutius babeant f Quid no turpitetconmifluros in alienis locis, amp;nbsp;longinquis regionibus,, quare eu holdem pre foribus Pantern,amp; in uilceribus ipfis hærentê tollere nequeant C lis didis, amp;lbo examini exacerbatis,partitis dehinccopfjs, acfexcentis circitermilitibus ad caftroru euflodia relidis,urbcm ab omni parte,qua acceflibibs mons fuit,corona cinxit.Primum relis utrinep lacdïiti animi,ac inuitad ad fan^ guinê,deinde ubi lans co modo utrinep udiratü eft,8lt; excaduit ira^pron^ ptiHimus quißparreptis ßalis propiusagredilioHê parat. SemdatÇ’t^ rum nequiequâ tentata re ab oppidanis lunp reiedi, neq? admouen po* tuere fcalp muris.Sed uidus denicp pertinatia noProrum barbarus quU udut famdici leones non retium, no fraudis alicuius humanp mfmores, adouilediripicndum inferrumtdaép ruerent, paulatimamp;tantoFurori cePit, amp;nbsp;deficientibus uiribus ,tdis^ ad propugnandu, retradusaliqua rimor infidi’‘ t^*“*^ ’^tra munimèta fatis opportuuns iniuric muros rdiquit.bpuèFs nrü fluid non lt;nbsp;quid no timor inbdaru poteP $ ) qui pauloante ad eruentiPimu Matte poff/Ï? mortem^ ipiam præ oculis oberrantem tanto feruore,rabierp, acnullo refpedu periculi tendebat, ubi Frigdcere lènfim hoPiu idus, amp;- mocnia paulifper ddèri confpexere. Fraude ucrentcs,amp; ex copofito la titarc gddi aliqua molitione infidiaru credêtes, Icgnius ad oïa diPurrunt,amp;^ unditp foliciti cireufpedantes, iamiam obrui certo pauore ex Ipedabantdta Bar bans refpirandi copia,amp;que in rem erant,procuradi lans temporis Fuit Barrir»w»M* Accurrentes^ ex omni partefocrj,multa ui tdorum conucda,rcßituere twifocijs, eis fimul cum animis fortunam ßintuiß. Multi in co concurfu hineinde cecidere,plures tarnen ex noFtris,amp;longe plures etiam cecidiPcnt,nipro pere Zacharias ab alia oppidi parte nô procul admotis lcalis,inteiTupta eauidoria,hoPiumpIurimosauocaPèt» CaPriotus cumagminefuorii modo propius ipFe terrebat oppidanos, modo opéra militum amp;nbsp;munia cuiulcp obeundo agebat, nunc prece, nunc increpatione in muros.Ho* mines làgittariorû türme,que in coronæ modum circum mocnia locatæ

Fucrant

^^crantjiiincjuam aflîgnatum Gmel locum rdincjuebantjfèd errantes in ^üris euftodias certis iactibus uuIncrabant,iiAialcfccntefcmpcr praelio, ^inerudefèente Marte» Oppidani ubirarefcere Riorum multitudinem sfeiigrditn» ‘‘dnumerum,amp;pertinaciamnoftrorum plufquam hominum coiifpe«? ÿ^^'!”^^’^ ’^ere,timentes eius dieifortunam,8C protraherercmcupientes,excogitas^ ^mox fraude,fùblatis ex munimentis fignis Tyran ni, elarnare à meemV ^Us funt andin, tantiUum cclTàtionem ao armis petentes, donee aHoqui Scanderbegum heuifreu Nihil negatumà noßris, luTu duos,fed extern pio Omni belli furore inhibito dieendi copia fada Barbaris» Tum lenior Quidam ex eis,gracias agens primum Impcratori,militibusq;,quod tam ’■beraliter hoftibus in deponendis ex uoluntate corum armis eflent obfc ^ti,iHud tune fè tantum ex fociorum conlènfu eius dici eeßauonem exgt; Pofcere dixit a pugna,utad quam iam uneuariatione omnium inclinauc fällt animi,de deditionis formula (èntentiam cofultandi id laite fibi temgt; poris effet» Ituros poftea craftina luce ad eum in caftra n uncios cum con fenibus quibulda,quasfibiipCimpofuiflènt,fi ratas effet habiturus •flaximam fe rem,ncc^ th inexpedatam,a tanta dementia laturos» Qiiod ^“ngratæ illi forent non reeufare quiequid ipfe ftatuiffet, neep iudicio fe ^üsfubtrahere/perare^omniacuipfbexutrorum^ commodo adui? fos. Haud ita facilis qs poftulatis hoftium primo Epirenfis fuir, Rd ( ut 'pfo poftea patuit experimento ) fraudulenter per eiufeemodi ludificatio •i^jdifFerre eius diei fortunam illos ratus ad alien'd, quod ex refùa diet Pfocurandum, ud expedandum auxilium à Tyranno. Exponere tune

H^æ udlent,ocyus iuftiqaut eodem tenore belli fe iure effe adurum » Im^# ^(ce^it^t «5 pertinentia elfe,inquiens,tam longa confilia præfenti neceffitati» Vidus fertconßm fatnen longis hoftium blandices,turn adhortarionibus fuoru, haud gra •late cefïît,præfèrtim,quod nullam fatiscertam fpern potiundæperuim •ifbis eripi ea dilatione é manibus fibi uidebat: Retroada igitur undiq? ^*gna,amp;inftrumenta oppugnationis,ac redudy in caftra copie, totumép

diei cum node Rquenti profundo filentio cranfadum» Poftridie mai?

•le quatuor ex Barbaris not? fraudis uiri ad id muneris dedi,mifïi ad ten •oriacumexquifitiflimis donis concefïèrunt» Conditiones eius generis CohH^^ proponi iuffæ,quas uidus quifcp,nedum uidorfpreuiflèt, amp;nbsp;compofi^ “’ [wdUpdr •oomnia fieri,ut ita protrahereturtempus,du his abiedis, alic deinceps, po^j^j, ^gt;æ^ infïnuarcntur,8lt;res in longum deduceretur. Hæc autem fucre pe dta,uiddicet,utprioribus ciuibus rcceptis in urbc,iuraciuitatis,ædificia ^§ri^ æquo iure inter fe St illos diuiderceur» Atep ita data fimul amp;nbsp;retm •®urbe,aufpiciaeius explolb penitus Ottomano nomine fêcuturos, infi deep perpétua manfuros fore» Præterea præfedi nomine x. millia afpro ^ petita,rifu folo refpofum à noftris,amp; ad arma fubito ingenti undiep mdignatione conclamatum,atcp ita per fiimmam contumeliam cum fab heibus donis faUax legatio dimifta» Non ceflaucre ideo Barbari, quin tofdem extemplo fupplices mitterent, uoluntatem ducis fcifcitaturos,8C

d« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O nbsp;nbsp;ad eius

CLvin.

ad cius arbimum omnia relaturos» Tanta commutatio animonim,a hoftilis fidei fiifpeda liberalitas, quanquam ilhus animum ad nihil terne rccrcdendum propenfioremfacerent, non contemnenda tarnen omni^ no lUorum didia uifa Rmt Caftrioto,Proinde conuerfus ad homincs^de priftinis conditionibus,quas antca integris rebus eorum, illæfo^ exciv citu fuo propofuifTet obUffis, nihil ië immutare dixit. Minimeoraucs fii» bi uideri debere,quas Sfetigradenfibus ipfi tam æquas cenluiflcnt, lans hoe illis concefïum cxiftimarc,quod fi approbcnt,placcre, ut fine ukerio rielade urbs reftituatur. Sin eiufmodi ambagibus tempus protrahere ucllent,amp; in pertinacia perfiftere,expcdrarcnc quamprimum omnem belli læuitiamjllud fi'xum,deftinatum^fingulis efle, utobfidionifinem res nulla præterquam mors omnium fitimpofitura» Dum cunt,acredclt;! iint,fimulant,dinïmulant^ Barbari,triduum in eis confultarionibus eft coniiimptum,cepitcp tandem dilucerequodcrat»Quare hine detedae oppidanorum fraudes, amp;cognita iaris mendacia, inde aduolantes iam de motu hoftium^Só Amuratnis aduentu nuep ereduli eoufi^ duels anigt; DtJerertop^ mum ingenti mokftia rcplerunt.Deièrere oppugnaoonem,recens con^ fu^naUontm- tumclia,conunuare nouus pauoriniedus à tergo,amp; maiorum omnium Continuare *'^^^’^ momenta non finebant. Commoratus eft tarnen paucis diebus, eppugnationê donee certiora indicia apparatus nunciati cluccicercnt» Sed uelut prohk bentibus fatis tanta aquarum uis èccclo delàpfa,per totos eos dies,utn5 folum progrediendi ad meenia^ièd ne pedem quidem mouendiè caftris caHriotws in fiK^nkas militi fitcocefla» Ceflantibus pliTurjs,Epirenfi's decreto diefub^ eppu^tando fequenti oppugnationi urbis,expedite omnia,amp;apparare maximo eon ^^d^adoom hlio iubct, ipfe^ per earn nodtem infomnis, nuncpublice quidam8^ nwoferiui^ pnuatim peragendo munia, nunc uerbis nihilo frgnioribus homines animando difcurrebat identidem clamitans., ud totaEpiro cedendum hofti, uel nifi capta urbc,in caftra non redeundum,deforraatum ui^ deri imperium, minus tuta omnia, fi hoftis ibi dlutius alatur. Et (ut À columdijs minima diet eius dedccoris, periculiq^ rario ) quoulq^ tandem recent* er deriftene tes contumelias, 00 derifiones hoftiiim paOuros rita paulatim per eas Ipfhum hor » confulrationes, procurationes^, confumpta node, dies inftabat. Pr^ uiquarn igitur certa patuifTet lux, tradis undiquecopqs, Albanus fub mcenibus conuolauit,difficilius.irrcïpfi't milesjamp;infirmioraubiq^ue*

1 tig ia uirorum, propter humefadam tot imbribus rdlurem, inftru^ menta,fralæq^ dentibus(utaiunt) tradæ» Sed irritari iam pride mui* ri,plcni irarum, ac furoris,neque difficultatem,nequc laboremfen* tire poterant» Oppidani baud talequippiam timentes, rariores pri* mum circa munimenta,amp;ncglrgentrorcsadomniainuenti. Cæterum Ccnfiliores fummo ftudio omnibus fratim comparatis,amp; crebri aceurrentes cu* iig€ndlt;e,ncn ftodqs audis ad propellendum hoftem iatis uirium habuere» Minor (tnimoorfu j'|^^g noftrorum ferocia uila, amp;nbsp;infpedum propius ferrum, uukuse^

hoftium agere confilio qugdamsnon omnia animo 8C furore fuadebant,

Circunu

s E X T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLIX.

Circunfpectantcs itaC^ foliciti (uperftantium idus altéra manu habere, pôn inania famæ mendacia (ccutuni,ita rumor abus ex alio fumptis uiruf ^Usuixdumceptumhoftilemapparatûocubs ferme ipfis hominû fub^ ’feerac, amp;nbsp;Tyrannum adhuc Âdrianopoli morantem apud credulos J^nto timoré animos tranfuexeratquafi in Epirum. Inuidiflimo animo ^æc duci audita,parère tarnen neceiîîtati coaêtus,confufis omnibus, inlt;gt; ^‘^ruptisc^ receptuicecinit. Tertia inftabatdiei hora,quum pranfis mili t‘bus tollere centoria,^ uaià colbgere iufiît,ualla, ceteraq; munimenta ca ^^rorÛ difiedfa,atq? igné immiflb fucceniâ.Non abftinuiflent uulgi odia ®Barboribus,cætehsép fruéfiferis in campis deuaftandis,ni Scanderbe# ^ns inianam fçuitiam cohibuiflet,inquiens,non defuturum forfân olim ^fmpus,quum melioribus Oqs recuperari urbs poiTet, S^ad priftinum fiatum redigi res* Itacp nullo quafi hoftili figno rclido, filenti maxi# *^eagminc profedtus redfo innere Croiam petrje. Fama eft, Caftriotum ^uingentos amplius milites fub Sfetigrado amififtè, Sl hare propior ue# fo mihiftntentia uidetur. Nam nondeiunt,qui uix Iwhommum ia# ^raabiceftïftèabeaobfïdioncafterant, quod abeftmultuma ratione, ’’iniagis penetrabilia hoftium,quam nolirorum corpora dixerimus (ut ^dirantPoëtæ)quum priori oppugnationenuper totTurcarummil# lia caria omnes fateantur» Septimo kalend. Nouembres is dies erar, H^mm obfidionc omifta Croiam reucefus excrcitus eft, Ibi non momen fo ferme temporis quicttdato,duccs,ordincsq?(ut operæprenum erat) ^pofcerenunciatærcs uidcbantur, partin, Croiaep inutili omni ætate, IfXücp expurgata,duo paulominus hominum millia prarfidio eius impo l‘taEp{rota:,kali,Germani,Illyrfi,Gallicp permixtim. Concordibusta# •^cn inpra quam dici poftit, iunfti animis, ut euentus poftca ipfe,amp;in# ^cns feruaeæ urb’s triumphus oftendit. VranacontiCut confucuerat) quot;LiMVrAMfi I^nimarerum omnium in ciuitatc,atqnmperi] ius miro omnium con# quot;quot;“^ I^nfu datum. Vix alter ex uninerfo exercitu, ucl ad id muneris aptior, ^ r ^^ ^-^^ Mammismilitum accepnor eligi poterat. Ita qiium maximi inter pe# turn-’'iculaconfilij erat,tum parère,anp imperarciuxta paratus, laudemc^ po A dextenfute ï'üs conferre in medium iblitus,quàm ex communi ad ft trahere. Gene# ’■isprætereanobilitasipiâ,tumresperomnem ætatem geftæ,acgraui# gcwgt;h^*‘ ^soris,annorumep, magishonorabilcm uulgofaciebant. Quifi quid Apradire^e hboris, uigiliarumep impendi pofftt, certantem ftamifTurum promis ßi^-lïtjuttanto tonus exercitusconftnftiopinionem deft conccptam con# ftantemefficiat. Stelufio,Petræalbæ,atcpcæterislocis opportunis,alia ^nneeps præfidia,ducescpmiftï,amp;undicp ingens oppidanorum mul# titudo ad frumentandum, amp;nbsp;annonam conuehendam deftinata. Sed ^uia propter aftidua belli incommoda, S'occupât! o nes armorum ne# gkftauelut co anno cultura agrorum fueratàScanderbeganis,uixtri# Um menfium alimenta eolligi inde potuere. Aduedum tarnen occulte fe funt a colonis, amp;nbsp;mercatoribus Venetis, nam idum feedus per cos an#

O q nosàpa

CLX;

nosäpatribuscumOttomanofucrat»Egoucroadi'titum Gmper pedf nia Scanderbegum ipfa uoluntate Scnatus compcrio.Ec ipfum fermé „ nbsp;nbsp;quoaduixit, Venetis aufpicps militafïè,gloriam^ bdlorum, amp;triunl^ ÏÏ4 rfï^ P^°® omnesadeam Rem pu bh cam retuliflè. Neep immerito mecqiii^ Sctindirbigui dem^quando amp;ciuitateab eis donatum,amp; imperq faleibus in ea prouin ciadecoratunijfatis recentibus monumentis conftet, ut quarto enarram' mushbro.Quamobrem hoc loco,m quam pnus iplcadmirationcmiiv cidi,plurimos fore dubito cafuros,unâehæc Venetis pax cum Ottoma no Scanderbego cxclufo,quum foctaha pnus fibi fccdera,amp; totamicinæ iura cum co forent. Sed quis tam prudentiHimorum principum conhha Aufmt, 4 ucr ’^on aulêrit intrépide coniedare f Nihil cupide,nihil perperam ab eis fie boaudso. nbsp;nbsp;ri potitit. Simulabant,difhmulabantq,’ neceffitati parentes, amp;nbsp;quum rdi

qui nominis Chriftiani, tum Græciæ præcipue feruandæftudio,quain ita in fe ipiam ruere cernebant, ut fuftentari iam nulla ui humana, nullis armis poiTetjidcfFecifleuidcntur. VnuilludCquodad rem attinct)affir mareipièaudader fingulis pofliim, Caftriotum nunep uel defide Ve netaconqueftum,uelimperq eorum pornituifie. Comportatohinrindé frumento,Croiæ horrea cmnia,ac publica armaria com piëta fada comgt; putacione,uc integri anni alimenta fans commode parataefïènt milit:, tormenta iuxta, ac omnis generis tela auda,ampliata^,cuftodiarum ma ior pars icloppis,icorponibusç inftruda. Machinarum cura à Gallic! non translata,his fem per tarn pacis, ^ belli tempore quinep aurei men^ ftrua flipendia fingulis à Scanderbego ßatuta. Croienfium rebus firma tis,reliquum quod fuperfueratcommeatum exportari per caetera oppi* da,amp;^ partiriiufiït.fpfè priuiquam ad noui militis conqiHfitionem,queni de morefecum ad lacelïènda interdum hoftium caftranaberet, ièconuer tilïèt,cumMofc,amp;paucis equitibus,ad copiasiampridemprouincix præfidio rdidas ire perrexipeaufä inuiGndi cunda,^ decernendi fpeda tores ad rimanda confilia Ottomani, amp;examufhm fingula diftuirenda» Non frigus, non glacies, non operta nine tellus iblertiffimi Dticis ar* dorem tardabat: non magnitudo expenforum terrebat, non itinerum labores, dum lætior fern per munia obirct,fubirctcp omnia,modo hanc, modoillamurbem inui(êns,modo paftorali amidus iagulo fub mee* nibus Sfetigradi peragrans, amp;ueteris ftratagernatis non immcmorlo* cato in infidfjs milite, obièruans,fi ui extorquerc,aut dolo fumpere Ottomano urbem (ut olim feccrat) poHet ♦ Quare uix refpirare un* quam oppidani potcrant, fed uelut obfiHï, pedem extra meenia non mouenteSjde alïuetis diurnis,nodurnisqj euftodqs nihil intermitte* bat ♦ Interim reuerfi exploratores iuperfefium in ddedu habcndo,nun ciaruntjdilatamqp iram armorum à Tyranno,ac helium Epiroticum omnein uernum tempus reiedum. VtprimumenimaudiuitAmura* thes Sfetigradi obfidioncmlbluram,noninuituspereos diestantonu* per ardore ceptum apparaiu,paulifper rcmifit,edido mutato, ac publica

iuHione

V

s E X T v J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXI.

i’ufïione nouo into-poßto dccreto^ut Idibus Martq § omnes ordincs^du /.murdihtt fcscpadiddefionanAdrianopolimconucnircnu Occukare profeeftio^ audita foiuM iieni(i.iaminEpirum,amp;Croiæobfîdioncm fubticere maiorem in mo^ wcbfidiouis Juni cupiebat, Sed adeb ueris nididjs patebat res, titfinguli eobcllo ^ ‘^'jfJ^“^^^^ Scanderbegum fibi boftem certiffimis animis delb'nalïcnt» quot;Refpirauere dif^ffu, adué sliquantulum,amp;cogitationes noftrorum,Tyranni propofitoatidito, tumJuUinEpi præfidiumep ibi mox dimidiatum,ac uix duo nominum millia relida ad ^“*” ^‘ffi^t» i'egionis limites,qui conltruCtis militanter ftationibus,byemalemm^ tcmpericmutpoterantexclulère,cæteri domos remilTu Scanderbegus Croiam cum Moiè,amp;quibufdam fuoru reuerfus,aliquot dies ibi man-* fitjdonec munimen ta quidam urbi augeri,amp; firmari muros Tjrannam UerfusJongaperefosuetuftate procuraflèt. Tum impatiennuimus(ut temper erat ) ocrj,nunc ad regulos uicinos,amp; principes confanguineos, iiuncad prefides Venetorumgregali habitucum decemadfummuequi Pbus conuolans,imminentis molem belli admonendo fimul, S( animan do homines fingulorum animis ineukabat. Sed maiorem ferme partem kus hyemis fub pcllibus eu præfidio illo in Macedonia: ueftibulis tranig 'git. Sfetigradenics uix pro portis errantes uifi,folicitosnaneplupra Suam dici poHitJacicbat, Slt; augebat timorem uiris ipfa hoftiliumca* firorum propinquitas ♦ Quum pauloplus cxx. fladijs noftrorum ftai* dua inde abeflent. ExaÆs ita hyemis incommodisjinquietiora longe Oninia, amp;publicosfimulaepriuatos labores, malacp exoriens uer adgt; üexit,non nox, non dies ullus fine nuneps,liccris^ Caftrioto præ# tfrijt. Hinc transfugæ indies confluentes, inde non obliti ueteris no feffitudiniSjBarbari quidam non obfcuris indices confiliaTyranni in* finuantesduci,8lt;( Iblertiam eius in omnibus agendis magis acuebant, 8f carteris procuiulèp ingenio tum pauorem, mm ardorem excitabant» Sed quia urbibusiampridem affatim prouifum, neep reuocatum quio 9uam fucrat, modica reftabat cæterorumcura,(blum utfpeciesaliqua 'xercitus conficeretur ad urgendos, quum rcs ferret, nunc montanis, nunc campefiribus locis hoftes, amp;nbsp;difturbandam, ut toties focliciter Sfetigradenfi obfidione fucrat tentatum, Croienfem olim oppugnati* onem. Mofes tune tantum ex primoribus, Tanufius, amp;nbsp;Strefius ade* scanderieii rant Scanderbego, nam caeteri allgs neceffitatibus addidi, diuifiep per confUianjiAo oppidafuerant.Hosceleriter hincindeadmilitum conquifitionem di* fes,raau/ïus, Unlit, fcdquia exhauftauelutroboreuirorumprouinciaerat,amp;omnis erStre/ïw-ferme flos iuuentutis per ciuitates, amp;nbsp;allia loca tranfmilïus, plurimi di* es in co apparatu abiere» Hinc ferunt Scanderbegum ( ut maioribus ubiquepra'fidrjs firmaretprouinciam)plures eo bello fubditos Vene* torum,amp;expröxima Dalmatia aliquos ftipendrjs fuis conduCtosha* buiflè» NouiSC iplc multos eines meos,qui narijs temporibus illius aufpieps meruerunt, amp;( nel eo (blo nomine ingentia famæ decora ad po* ficros tulere ♦ Ottomanus interca congregara ad præftitutum tempus

O iq maiori

Clt;LXIT.

f^mwathisce niaiori parte copfarum (nam 8lt;(multa adhuc millia dccrantadconfieain ftd- ccguniur dam ueteris cxcrcitus formam ) pront quolcp nel longinquitas locoru, ad lt;.hlidioiië nduiarum incommoda tardaucrantjdum integer apparatus ccmpieren t«r,in ca?teris,quf ad rem tantam necefiaria uidebantur, procurandis,id temporis impenditincomeatu praclêrtimconuehcndo Jicetmaiorpars militum priuatim multorum dierum cibaria ferre inflfqnnm fatis crede retbrlioftemad id^quod nihiltriticcæ meiïïs incampis clïct reböturus, pabulum quotp ac herbam iplam attrituru, corruptnmmep» Quampri mum corum aduentu cognouiHèt, inftrumenta ad oppugnationem pe nè mh nita narp generis præparata,niter hæc multa rulhca ferramêta,ue^ (ftiumcp Icrreorum ingens numerus,(ïmul amp;nbsp;lamina' quædam ferream curuæ ad cuniculos ( ut ponça patuit)excauandos. Nam infidiari eo ra* tionis modofatis commode polieinexpugnabili alioquin urbi, p^ffiia* (urn fuerat Tyranno. Machinas quoq; minores,quæ uchi iumêtis potue rc,multæ comparatæ,ad tormenta maioraconflanda rudeæs fumptum» Omnibus fatis com parans,amp;copps iam certo numero perRxrisxIx. pui gnatorum millia fuilïe omnes conueniunt,præter inftitores, opcrarios, ac omnis generis artifices,fabroscj?,qui turn publico regis llipêdio,tuni priuatim lucricupiditateeacaftrafecuti dicuntur,quum longiore Croig obfidionem fore,amp;moram in Epiro omnes crederentfuturam proten* horemgt; Nam quoniam deurbis munimentis inexpugnabili^» dlius fitu uulgo pluraiaclabanR^tatucrat Amurathes,nifi capta ca, Adriano polim non reuerfiirum. Nonæ Apriles erant, quum parans ennuis ad f^nfc/lgfidm profedionem, Antcfignani,præcurlbres non minus ufitato, fed non fiç .trlt;ecur[or(sgt; Latino uocabulo dicimus,cum SebaliaZeurenefio perito militiæ uiro, in Macedoniam miflï,quatempeftate Caftriotus confecro exanimifen* tentia milite,accuftodijs per faltus omnes atqj iuga montium difpofins, reuocato infuper præfidioàfinibus hoftium, fimulcp unitis ordinibus, odona autem folummodo hominum millia fuiflêcompcrio, duo pedi* tum,reliquaequitu,nunchac,nücillac procurans,panter amp;nbsp;perliifrans omnia oberrabat.Maiorem armatorum numeru ca obfidione Caftrio* turn no habuilïchnguliatteftantur,uel propter penuriam militis (utnu* pcrdicffumeft)quum difpenlari totlocis præhdiaopportuerit,uel forte ( ut mea fert opinio ) ludificandi paulatim hollis melior ratio uifa, ac fcr* iiandarum uirium ad alias nccelïïtates,amp; uarios euentus fortuné,quum

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in uilceribus ipns,amp; umbilico prouinciasgererctur bellum,contentioc^ de tonus impcrrjjóóomnircrumlummaagi uiderctur. Triduo tamê an tequam irrupiflènt in prouinciam Barbari,Epirenfis perequitans agios ^ campos omnes,quiequid Gti alicubi fuit,immiflo partim milite con* runteniflm thuiqpartim ferro ignicp corrupit ► Deinde crebris nuncijs de propin* tucnsquatuer quitatehoftis admonitus cum omnibus copias campeftribus locisreli* mihhus pafju (^js fn montem,Tumcnifto nomen eft,quatuor millibus pallhum pro* um 4 croM. ^^j ^ Croia,{ê recepigcapturus ex temporis ^ rerum ratione ceinflium..

Equitatus

^cfuitatus itac^ Tyramii millo inuento obftaculo fnq^rcfnis prouinaam **iagruni Croienfcm,nullo negotro intcgerillatus dt, ibicp fingulisdr? ’^Umurbem diligenter iiifpedlis^quatutius caftramecan poflee, amp;cómo ^ior cHet futura oppugnatio murorum,in Tyrannam iplè copias expoß ^•s tentoria fixit* Planicies eft fatis ampla^afpedlnq; pulcheiTÏma,ad mcQ ^fm tamen,q? ad reliquam frugem aptior,interiacens inter ipfam urbem Croiæ,SC oppidum Parthinorum. Cæterum, hoc in loco plura lane me ä^monereuidentur^utaliquiddeeius oppidi primordijs, ucteriq^fortu fia in medium afferam. lllud uerb præcipue,quod amp;fcriptorum monnik ■Mentis celebratum,non ignotum,nec latitat pofteritatem. Ante enim cigt; ’’ilia Cgfaris amp;nbsp;Pompei bclla fujflefatis honefro numéro in prouincia id ’’ppidumdicecanimaduertere,8c ruina adhucipfa, ac fingularum rerum ’’dtigia,prifciftatus deco rem, acuetcrem nobilitatcm loci non oblcure J^prdentare ualent. Expugnatum nanqj^amp;dirutua Cælàreferunt, quS l^ompeiumatepSenatumRomanum inurbeDyrrhachina obiedißcc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Taenit au tem fern per in earuina^neq^rcflitutiulla deinde ætatealiqua dis’ * lacerent indicia,nifi que priuata incolentium frudia ad uarias ncceffi tares làceedentibus animis renouarunt. Nomen aliud loco neep inditu, neqp afurpatum comperio,æqueneeullum certum conditorem affert in me^ ^um uctuftas. Sed non temere ad eofdem amp;nbsp;condendi origine traiidu^# loimuSjid quodtum nomê ipfum fuadct,tum acteftantur antiqui, dum aonintcrignobiles populos Epiri,Parthinorumgcntcm cemimusan^» Pdrthinorum aumerari. PrgGm nuncincolpmutato uocabulo appellant, tam intus re |^|”j”L^p’^^/pj liquiçipfe murorum,^ extra inburbia^Se loei omnes in numero habitas^ Epinfcrfamp;rtwr forum tencntur,ita amcenicate præcipua,amp;rerum omnium commodis fandet locus. Bellicofiffima eagens hodie inter ceteros Epirotici gene fis populos computatur. Tarnen tune propter famam hoRilis aduentus ætas omnis cum fuppellcctili in tutiora oppida translata, nuda^ fermé fallus rclicta.Locato comode milite Scbalias,ac omnibus maximo confi lioad quantamcuncp uim hoftis contemnendam ordinatis, obferuabac öntum oppidanos intcrclufo aditu portarum,ne quid præfidq, comme 3tusûe afferretur in urbem,in cæteris uix aliquod fignum hoftium appa febat. Hocautem idcirco ( ut arbitror) quoniam iieq? laceflendi ad pu4 gnam inclufos,uel admouendi meenibus agmina fuorvi illi iànum conlî lium ui(ùm,quum præter haftas,gladioscp nullum rcliquum armorum Scniisaptumadoppugnationêiècumattuliflènt,neqp deuaftandi agri, o^procuriandiprouinciam edodum fans aliorum tumueteribus,tum Rouis cafibus ulla animum libido incest. Quum 8d Tyrannus præièr^ timeademipfaproficiieentiiuHîiîèt, prohibuiOète^,nefumma urgerec Receflitas ullam ufquâcopiam dimicandi dari hofti,haud abfimilis qui^ dem ratio noflrorum quoep animos auertit à pugna, amp;nbsp;differre omnia aufpicia belli in aduentum ipfum régis eoegit. Nam qun Scanderbegus cum parte militum ad explorandaconflia Barbari,amp; contemplanda fta

O üq tiuapergt;

CLXIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIEER

tiua pcrrcxiGctjUt fi alicunde daretur, impcti:m in ca facer«,uidens turn copiarum magnitudinem ( quadraginca nanc^ mülia ut anno priore uo ncrant) turn iniram duel's prudennam in caftris fituandis, rêliquiscp agendis re nulla penitus tentara,quum etiam aduentum ipfum Tyrann! forinidareta tergo,quo maximo potu!tfikntio,in ftationcs fèrecepitfu^ as,moraturus ibi, donee Amurathesipfêomncmexplicauiflet apparat tum,amp;f conkdiflètlub mur!s,tum difpcrfalatc tentoria, amp;!nordinatam ( ut fit ) mulntudinem comodius im pet! poffe, amp;nbsp;quotidiana irrupnonc hoftes lacefc!r!,præfert!m quum oppugnatione urbis inccpta tonus kr# mèrobur exereitus dmerfis minifterps occupatum magis opportunam iuriæ propria munimenta reliquiflet .Inter eas deliberationes,amp; rilnbna , nbsp;nbsp;nbsp;noftrorum conflia aduentare iam indies regur copia* ccperunt,S^ oppie

ri circunquaqß armatis omnia. Tyrannus cum nobiliTmis quibuscpamp; roborcuirorum præmiflas copias in exitu ipfoAprilis eft conlccutus. cttoMMiitd» Inter pracurforum amp;nbsp;Ottoman! aduentum xx. paulominus dies inters *r^^ ”* ^^^ ceftère. Sed non debet id quempiam mouere, nam turn propter nana exereitus onera, amp;nbsp;impedimenta militaria, turn ob ipfam principis iam KiliäJioeell, fenefeentis commoditatem,uix quinamilia fingulis diebiis fucrecoiv Küiaru^ fecta, Expofitis ordinibus Barbari,ac in coronæ modum circundata ur ebfidetur t’^docum omnem, campos^ muris fubiacentes tentorijs opcruerunt. crouitTw Multiquinquagintaftadqs amplius proculameenibus confédéré, duin «• ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanta multitudo locari aliter non poftet. Potuit id fpedaculum fortifiîgt;

mi cuiusép uel fmpcratoris, uel militis animum mouere, amp;nbsp;non irrat!ogt; nabilis meequidem formido proprq periculi,contemplationeoblatapa triæ, penatumDeorum, fidci, amp;honefti totius rationemàcuiufuis po dore extenuare potuiftet. Ereélo tarnen fi^ra hominem fp!ritu,opi' pidanus nihil tam formidoloia fpecdaculi pompa de ueteri cogitation ne mu ta tus, uel maiorem etiam inde pertinaciæ fidciépeonfiantiamad conceptumiampridemdccus,amp;Iibertatem tuendam fulcepit,inetiens gloriæ fuæ magnitudinem,amp; futuri fpeciem trium phi ex ipfa perieul! ua ftitate compenfans. Quare ingenti Ertitia, 8^contentione quadam effus» fipermcenia milites alter alterius in peragendis omnibus,Ódappaiw dis ad pugnam non ita ftdulam operam carpebant, per noctemep ignigt; bus accenfis,clamoribus, cantu^ uario contemptum hoftis oftenta«» bant. Cæteræquoq5Epiriurbes,acprouinciæ oppida,multum defo lito timore abiecerant, ncque uel auditus, uel uifus Ottomanus taiv turn (ut olim apud Albanos) uel nominis,ucluiriumafferre uifus eft, quum aftueuiflent iam malis homines, amp;nbsp;contemptorcs periculorum aftiduitas ipfa feciftet periclitandi. Qiiatriduum inaptandisSómutant dis hincindeftatiuis hoftis confumpfit, His ordinatis,concurfiis ad pre torium Tyrann! factus, pofcentium copiarn pugnandi. Nihil coneeG lum per cam eliem,retentiq; intra munimenta iunt,fæucriftimb dccreto. Nam amp;nbsp;Scanderbegi infuctum ocium augebat pratter modum curam fcnis,ne

C

S E X T y S.

J^^'iis,nemagnuquippiaminterea folitus artifex coqucret Mane quod j^cutum eft duo nuncq ad Vranacontcm cum rjs mandats miHi,uc fi tra ^crciirbem fibi uellet,libéra illi eficccum præfidio amp;nbsp;rebus omnibus fa^ p^u!a^e ^^lüs abeundi. Ad hæc bis centena Afprorum millia addita, amp;nbsp;infignis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^lt;,4^

floats ( fi uelit ) inter purpuratos principis promiflus. Cæteris quocp ^roienfibus ne imperium eins faftidirent, omnia quæuel ad priftinam ‘^trtatcm,ucl maiora etiam commoda attineanr,abunde funt promifia. '^ürn bis mandatis uiri redo ad portam innere pergunt,quæ unica tanlt;» ^iinieolocieft inurbe,nam circum reliqua ciuitatis latera præruptus, ®^lt;^ inacccfTus mons eft. Accitus igituracuftodijs præfedtus cum infi^ §nicomitatu ad earn portam uenit, poltulantibuscp colloquium regfis, Oppidum quidem intrare non conceiîùm, fed propius accedere iuflis, '^utcommodeinuicem fcexaudiri poHent, dicerequæuellent illos ad^ ^lonuit. Verum accidiput primo congrenu uix auditp^ infeda re ddee ^Qtfint coadi, interrupta plena libertatis, atq? egregp fpiritus Vrana^ '^ontis uoce,conclamatum uno oreundiCp abarmatis, Ferro^non ucrgt;* ^'s refpondendum hofti,nequc conuitqs,8c' probris quibufdam (ut ''^let)libido militaris abftinuit ♦ Ea ubi narrata Ottomano,ueterem ma^ Sis indignationem recenti iniuria exagitarunt. Q_uamobrem eafpede^ i^itutus ordine adminifteria oppugnationis conuerfus, primo omnigt; Jiniexpediri mafias lilas infedi æris, amp;nbsp;ex illis conflari machinas iufiie. KuchiiueM» tongum id opus fuit, quindecimamplius dierumfpacio , decernconlt; hex cenflan^ f^næ difpari aliquantulum magnitudine,quatuor squales,quæ iêxgt; ^w* ^fntarum amplius librarum pondo faxa iacicbant,reliquæ ducentarum, iiïrum quatuor cum duabus maioribus locatæ qua mœniaTyrannam ^n-fus Orientem fpedant. Alic qua portæ locus eft,oppofitg urbi : nam ®b hls partibus tantum potiundi per ruinam murorum oppidi fpes ‘^berat, quum magis accefia ea loca, amp;nbsp;opere hominis confiruda mu* •^'nienta, ac manu fada paterent, quæ licet fortiffîma eflent, nihil tarnen ^übitabatur ca ui tormentorum æquari foto pofix. Reliqua ciuitatis pi'opugnacula ita infigni naturæ munimento undique monte cingun# ^t, ut fans fine ullo mortalium arrificio contemnere quantumcune^ ho bispcrtmaciam poITint.Itaqgt; corona tantum murorum perfummita^ ^«1 ibiapparet,ornandi magis quam muniendi caufaappofita olim à ^onditoribusloci.His tormentisapparans,8(fuper rotarum uehicula ■nipofitis,quo comodius ubiep uehercntur,quatriduo integro, prius^ fominus dudis agminibus fiib muris manus confereretur cum oppi* i ^3nls,ad concutienda ab illis duobus latehbus meenia,opera omnis j ^pofita efi:,offcnfumcp maxime utrobiep urbi, ac difieda fcedp muni^ • i^enta,abraiacp ferme dimidia murorum pars. Caetera itaquafiata, ut fa g^j^^f^^ dliimpulfu lapfuraapparèrent. Creuit præter modum fpes Barbaris, pugnumcon» ubi fadum eum aditum intrandi oppidi afpexere, Quare crebri apparais tuoppidami re icalas,reliquascp machinas ad proximam murorü oppugnauone tam K'^ ^^^i^‘

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publico

LIBER

publico,qua pn’uato ftudio aduebi hindnde trabes, exciirlàrelætos per Hatiua milites uidifles,conftruicp uarijsmodis omnis generis artificia. Singula ferme tentoria,fingulos apparatus uelut emulatione quadam de promebant,dum quifqj tacita contentione primus muralem coronam fi bi habere eu pit. Purpurati quoœ regis multa priuatimimpêderc, utani Mdbimcifcü rnum Amurathis præuenirent. Mahumetes intercæteros præcipua ini! ftduiitasb-fo gcni] fblertiajatt^indefenó hudio,uelut unus exgregarqs militibus, ^’^^‘^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(emperaderat patri,acregi] decoris oblitus, non uigilqs, nonlaboribus parcens obibat ipfe, peragebat omnia,fcdulus nunc hac,nunc illac perer^ rans5uerbis paritcramp; cxemplo animabat uiros. Propohiifle ferunt Si ipfùm prêter caetera à patre publice promißa, centena Afprorum millia Difpar rdtio ^hqni primus euadens in urbem,Ottomana figna fixißet. Oppidanom croi(npumct animos ficut difpar omnino ratio,ita difpari eßedu acuebat: illi cupidita cbfidcntium te tantum prædç,Slt;gloria? libidine eos inanes timidosép fpiriius induce TnrcdrMngt; ranpR'gnius idcirco pctituri,id quod nunquam poflèdiflent, hi ad id, q» honeftiffima quacep bbi apud Scanderbegum non crant defutura, impe rippatric,fociorum,totius deniep Epirotici nominis falutem in manibus fuis pofitam cémentes,ne dum incredibili ad omnia pertinacia,fedfi.irogt; re quodam,ac rabie accendebantur. Exin licet deformata amp;nbsp;diruta ab eis parribus moenia afpedtu ipfo,ac forma fpedtaeuh dolorem incuterent f»* mul amp;nbsp;pauorem hominibus,pracualebat tarnen animi magnitudo inui^ uidis pedroribus,proculq3 fugabatfacile ex cuiufep ingenio ignauâ moe Eitiam. Solabantur fe inuieem uiri,animos ^ uiciffim acuebant, 8^ inter cæteros médius uadens per turmas V ranacontes,dextcras fuorum/erra Aäjwtiitio j-g^ pedtora pertradlans, Hæcfunt,dicebat,urbium munimenra,h£cin# ttrbuprtfeâi cüfradla muroru propugnacula,hi immoti lapides,hocfirmihimu cemê Adcreitnfes- u genus.Quid dccoris,quidlaudis,quê triumphu indefperaremus,fiiHc fis his,intcgriscp tedli à munimêtis magis ab illis ipfi defenderemur,^ ca nos defenderemus $ Scilicet amp;nbsp;ignaui ita pugnare iciüt,Slt;^ pecoru armen ta luporu fremitu contcmnunt,fi tuto occludantur ouili. Sed muroru ea vrbemitM non hominum Iaus,urbcm Caftriotus nobis,non nos urbi commifit,pc cZnirh ”*” ’^'^“^ts aflueta uirtus eft,in difficilibus cducata. Quis non bonus nauta

tranquille mari f Quæ firma funt,per ie manent,nullam^ opem humalt;* Pakulisaffût nam,nullam ferociam noftram quærunt.Proinde fugiuntea uiri fortes, tautriM- exquibusuelferuatis,uelnonferuatis,parfequifoletlaudisfrudus,incli

nata cupiuntfuftentari,eo properat uirtus. Iteru repeto milites,ibi fplcngt; doranimoriJjibi præclarieluccicuntfpiritus. Quare nudata ab bofte lalt;» tcra,armata dextera tegauFortium uirorum corpora pro ignauis munw mentis opponantur. Integris meenibus pugnaturi exfiimmitate murolt;« rum foeminarum moreeratis,nunc proftratis aliquantulum æquiori de (cendentes loco cominusferietis hoftem, melius furorem omnê, iramep exaturabitis. Accipiam ipfèquoq? certiora turn publicæ,tum priuatpuir tutis ueftre expérimenta. Adiuuat tarnen Sd nunc pukherrime uos locus

GLX vn.i

'pre,5^uixanquapi‘æGnti mina murorum de prillinafpe bcne gerendi ^etraétum uidetur,fi accuratius infpcxerinius. Nam dorfum hoc mon* f's quamuis no ita in iùblime erigatur,ficut ab alps partibus, nonne fans ®donerandos holtes,amp; cludendam uim omneidoncum uidetur C Pro* ^liuitasquoeçhoftiinfeftiflîma,nonnéuires uobis indefeflas(èruabit, ^^ggcrepamp;concitabittcIaC Exoptandumitaep potiusiftud nobis erat, ^cædem hoftium ex hac obfidione cupimus,fi gloriam infignem ex hoç ocllo,ac perennes in omnem ætatem titulos animo complex! fumus. In* ^'tabit nanep h^c apertura murorum Barbaros,alliciet ad alcendendum ^matoSjfubibunt plures Ionge,cp mocnibus integris forée fubituri, toc ’’uHo certenegotio undiep cadenc,quot peticrimus ipfi, ni copreflis uos ’’Janibus iedere malueritis. Reftaurabunt uobis dificefta mununentacor Porum fttorum aceruis,iï uiri eritis,fi memores libcrtatis,quid ad uiAo* *iain,quid ad mcmorabilem hoftium ftragê obftat,duces ac milites for* Pflîmphæctantumurbislateraimpetiabhofte poflunc» Caetera omnia ^tra pcriculum poCta,uim nullam humanam reformidant, hic tantum I^bophoc opus uobis reliftu,omnes hic eritis, V irtus^animpeonatusép ^ngulorum hieaderunt. Quid facietis totduccs,totfortiflimorum mili ^m capita,longe pliudmi defenfores pro paucitate euftodiarum iumus, Agendum igitur ita,erntendurn. Croieniès ucro unica tantum pugnaamp; ^gt;tcs contundamus ^ranni,SC animum illius frangamus.Relinquet ur ^fni,deftret aduerfis Uqs ceptam obCdionem, ubi prima belli aufpicia ^nto fuorum cruore oncta confpiciet. Hare nuiic Aibana ipic, amp;nbsp;Iralica ^promenslingua,nunc per interprétés iuorûanimos ad future poftri* ^‘toppugnationem prSeparabat,atcp didis fimul fadiscp allicicns homi ’’68 ad peragenda fedulo omnia,amp; difficilima queep obeunda inuitabat» ^’ahincindeuarqs operibus diftindis militibus,dum exillius aipedu ad ®ngula magis exequenda acccHduntur,nox aduenit. Nelt;p tarnen uique ^'ifecundam uigiliam prgfedi folertia ab eo tenore apparandorum cetia ’’*t:,quodfuperfuitquietiindultum. Barbari expeditis per diemomn^ ^üs,uDde ufi tranquiUiflima funt uf^ ad aurorae aduentum » Nam pri* •^P inclinato iam fole décréta urbis oppugnatione fub praeconis uoce owtiw-Ètt ’’ninibusclaremandatum fuerat,utante iccundam dieihoram curatis oppwgmBw« ^orporibus,certi duces ordinesep inftrudi gd praetorium Tyrann! adj* ^^6nu Quare feftini undiep dido parentes milites ante præftitutumà fdneipe tern pus,babi ta corporum, amp;nbsp;reliqui apparatus ratione,ad fta* ’’onem e!us expeditiflimi conuolarunt. Accerfiti ibi nobiliftimi quicp,ct ^orona de more fada oratio Amurathis pluiquam pro uiribus, ÖCcx* ^'^^^^ ‘^aufto iamièneduteingenio ardens audita, neque Mahumetes lingua ^’Xwrtïsamp; ®que, ac manu promptus adoleicens flcntium tenuit, ièd patris ier* ^d[uotgt; f^one u!xcomplcto,furenti fimillimus affurgens,itaeftpræter priua* ’aaduerfas Epirotas odia in Chriftianum nomen inuedus,utuelut alter ’^ÜniAmiibal Romanis exortus,nobis infenfifttmushoftisuideretur*

Cacteri

cLXvut

Cxteri quof[ï Juccs priuatim milites quifq^fiiosuR^adGrietatcmad^: hortatifunt. Quinta agebatur diei hora,quum perfedis omnibusje pranfo per quietem rege,mouereècoftris, fan's incommodum tempus ad pugnandû,æftiuis præfèrrim ardoribus uideri potcrat. SedideoforiS fan opportunior ea hora principi uifa,nefi per nodem,uelincerto diere ceniGet êcaftris ipfe^comodior relinquereturinfeftandi munimentaoo cafio Scanderbego,Iteet neep fie eumfcfeUerit timor. Dato ( utdiximus ) figno lino omnes impetu,maximo tubarumdangore, hominumepda!# monbus egrefîî,mocnibus fncccdebant,5c iam cepta eratdimicatio à pri mis,quu fubito tumultu repleta omnia,ac trepidario ingens per uniucriâ CaJiri6tusir= caftra exorta. Irruperat nancp Caftriotus cum expedite fuorum agmine rupitincaßra ,'n extrema quidam tentoriahoftium^Quum diu intentus Tyrannicon flia obferuaiTèt,Stationary eo loei conftituti, primum impetum noßro^ rum fatis audader exceperant : ied ubi pluribus amiflis impares fecis ui^ ribus nouerant,hincinde diflipati iam euftodias omnes, amp;nbsp;Rationes eo timorercliquifïmyni proximi quiqp undiep accurrêtes^reftituta pugna, fugiendi pudorem iniecifienthominibus. Noßri nihil gradu turban ui doriam ßquentes in obnixos infeßius tela acrius ferrum ßrinxerunt,amp; fexcentis amplius occifis,ac pulfis ab una parte loco hoßibus tentoria bi na diripueruqmilftaribus aliquotGgnis,ac ornamêtis omnibus abiatis. iMitnordtir* ta rumor alius ex alio Cut fit) dum certatim fociyqui manferantin caftris ^^*^incendiumextinguendumperuolarent,adóttomanum explican^ twQttomw ^^’^ ^“^ mûris copias allatus. Scnex,amp;fi procuraßet multaantea,acfïde^ ret uiribus corum, qui relidi fuerant in caßris, conuerfus tarnen anxio animo,utpote qui nihil obßaturum efferatæ beluæ diceret, Seremetum tinum ex præfedis ftiis cum quatuor armatorummillibusobuiamno^ ßris mifiLMahumetes quoep ardens iampridem odio hominis maxime réclamantepatre,cuafluetiscußodibuscorporis lui eß profedus,SeJ priufcp ferme hi mouiflènt,Epirenfis impartot aduentantium numéro cohùerfisfignisconfuluerat fbiamp;^fuis. Cæterum folus Scanderbegus ardoreillodimicandiiùimetoblitus moxCutaiunt )acinter conßrnfl^’ ^e«^tó^^*^ ^^^ præterlatus hoßes, du oedufos undiep aditusuix penetrare poteß, ferme oppreßus eß,pra?ßrtim quod equum panter ipfumep deßimerat wires» Quamobrem egreamukis ondiep in illum ruentibus (cfiibtraxit» Barbarifugientêfecutifunydum fpes aliqua capiendifuit»Ita exercitus ex una parte,dux ex alia,fedici fuga ex iniequenuum oculis euanuere» Re uocatus igiturin caßra miles, SóMahumetes cum fuis meeßißimus ad pattern rcuerßis,quod ita perßimmam caßrorum deformationem dein ßis fuißetab hoße,pollicitus tarnen publiceeß Cfi oporteat) fek uclintelt;^ gros menks,dies,nodesep uigilaturum, donee tandem inßrudis ad id ipkim infidys earn bcluam capiat»Non animum,non conßlium defcere , fibfnecp defuturam fortunam,fi ille in ca temeritate inuadêdi mu nimen fel pcrfiftau Scanderbegus ubi tuta ia terga ab hoße uidit, deflexo innere adfuos

ad fuos pergit i’fc,qui folkiti de eo nunc bac,nue iliac percrrantes,ac mit^ tentes in omnes partes milites, perluftrabant fingula oculis feubi eum confpiccrent. Et multi non finelachrymis tam longum hominis defide^ tium perferrebant. lam indeuiduarn rem Albanam,orbatum Epirotien imperium,hominem propediuinumaßarbaris tam crudeliter necatum dolentes. Quare infperatus ferme eins aduentus, tantum publice, priua* teep lætitig attulit,ut praeter gaudia uulgi,cantusc^ uarios,multi perlblue te nota fint uifi. Quibus falutê eins petitam à Dijs fe igipetraflè credebat» Scutu uiri ita perfradum attritumep ferro erat, ut uix forma remaneret. Corpus tarnen iUaehim omnino,inuiolatum cp. Minuit aliquantulu hoc ^Pflt;*^ ^^^**quot; beo fadti magnitudo fidem. Ego uero haud grauate permilèrim iftud perfuaderi mihi,quandoquidem ( ut nulla fuerit fortitudo uiri, nulla argt; morum peritia) pleracp uel maiora alia cafus,ne dixerim Deus poteft effi' fere: léd lUud magis fortafie dubiarn hac rem facit,quod in omni ada ui tajamp;: rebus abeogeftis, nunquamtam imprudenter Scander begum fo btnlapluminuenio,ubilocusaliquisconfilio fuerit. Ni concederimus aliquando ( ut faciunt Poétac ) furcntes quolclam impetus fortibus uiris

Martis feruorem,ac bcUicos fpiritus femel indutos exui illorum arbigt; trio minime pofre,quippe quum ingladio ftringendo no omnino coni’ feiim abfit,ftridü tn folus furor agit. Sic Horatij Coclitis apud Romaic Horrf/ws nos animi præftantia, Porfenæ exercitû uniuerfum, dum pone •demohV * ’ tUr pons,fubftinuit. Etapud Graecos,Lacedaemonius Leonides cu pau ds,Xerfis innumerabiks copias apud Thermipylas remorari non dubi tauit. extern eo in conflidu ex noftris parua iadura fuit,uix dece,uulnc tatorum par numerus ( ut aiunt ) interiere. Nam peditatu omni, amp;nbsp;infir miori parte equitatus in Ifatiuis relida,cu quinep expeditiffimoru cquigt; turn millibus in caftra Barbari irru pit 0aftriotus,qui ad fugam æque ac pugnam prompti facile iniunam omnem hoftilem euakre. Inuento Du renoftri kti continuantesiter eelerrime ad focios k rccepere. Non tamê dlum kris efficaxgaudium, uel feftiua reces Scanderbego uidoria erat» ^acebatanimus alta molecurarum, 0^ malorum imagine confukis, doi# ttecaliquem eius diei Croienfis fortune nunciumhabuifkt. Nam licet là tisnota turn prçfedi,tum prsefidij uirtus,amp;fides,urbis præterea inexpu ^nabilis fitus,amp; habitus loci folicitudincm eius leuarent,tarnen nunc tan tærei momentum,^ periculi magnitu do, nunc patrix ( ut fit ) inexhaugt; Aus amor,uel inuitu timere cogebat,amp; kdula interpretatio multa inania quoep fibi ipfi fubqdebat. Amurathes ceptam oppugnationem, quaint Amunuhes ttisproptermotus illos caftrorum no interpeUalktomnino, tardauerat lt;«’'rf»iwlt;^ tamen quofdam apparatus,^cetera,quibus cerrius uchitur miliri perk fulum,doneceuentum eius certaminis audilkt. Quo cognito ( ut fupra taieminimus ) turn poftremos quokp agens in hoftem, amp;nbsp;fingula opera, ^poni fub muris iulfit. Ante omnia lagittarij,amp;alij id genus leuis arma tpræ milites,qui emittere tela in fuperftantes poterant, gaff m fuerât cir^»

P cunfufi

CLXX, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

cunHifijtomienta minora non longe difpofita» Cætera ui'Iiora capita uul guubiecta primo furori hoftium (calas ,amp; aha deinceps traheban^er montem. Hos prompnlTïmoruiuuenumagmina Ianizarorü,SC AHap* porumlèquebantur,Litfiadmouerimunimentis ea potuinènt,euaderêt in muros,^^ cominus perterrerenchoftem. Hæc ab illis partibus ordina ta^unde liberior apparebataditus urbis ex ea fractura murorum, quam grauiores fecerant machinæ» De cæteris non multum curatum,quando cCfi ablata fuilîèt ca corona muroru im , uix attentate potuillèt aliquid ibi miles,obaltitudinem,amp;montis infuperabiles anfradus. Affixa tarnen tormenta quedam ab hac quoep parte, petita^ crebris idibus urbs,tum perterrcndicaulahoftiSjtumeuertendiinfüs priuata nonnulla ædiheia, quæobnoxiainiuriæuidebantunOppidaiii primo uenientem hoftem tormentis à longe petiere,turbaruntcp fæpius pluribus occifis, alijs diflï patjs,et auercifTent fortade ab incepto,ni turmis quibuli^ duces fui inftä tesà tergo,nunc adhortationibus,nunc minis, uerbenbus^ interdurm amp;nbsp;uulnenbus hoftiliter urgcrent. Ad hanc pertinaciam illud quoep no deerat, quodamp; Barbari machinisadidipfiim locaus, impetere noftros oberrantes per m unimenta non ceflabant,ut arcerent, dum Antefigna^ ni,Slt;fcruorum manus,qui Icalas, amp;nbsp;reliquos apparatus trahebât mûris propinquioresfierenu Ita quamuis non incruenti,fupprefieretamen» Turn Croienics ad fua quifq? minifteria dilapfijceftius teli genus exercez re occipiiint in fubie6:os,ac uera Cominus aperire odia. Relbnabant unz diep clamoreomnia,ftrepitucparmorum» Crepitus praeterea,lbnituscp tubarum ex uirinis refraClus collibus ingeminatus, amp;nbsp;multiplex editus, ad inijciendum ardorcm uiris,ofFendebat magis pugnantium aures. Sigt; cut tarnen difpar caufa armorum,ita difpar dimicatio crat. Spes potiunz dæ urbis omnino nulla ä principio apparuit i ni maius aliud quippiam forsjcafusüeattulifièt. Seals' memibus fruftm admotæ,led cum uedori bus ipfs attritæ per montem iacuere. Reliqua uuigi colluuies tota aut de Ieta,aut expauefada efFugerat,ut idem horror animos, torporep panter mebrainuaferat Vix pedemiam ullus promouebatad muros,hcetneCp apudfuos ullum paterctefRigium, Aderat nanep non longe fpeäator,^ uusq; adhortator,Mahumetes crudelitatis nomen apud poftcros,uel in de aucu pans fibi,qui nedumquenquam referre pedem, led ne refpirare quidem patiebatun Ita milèri dum hoftium furorem fugiunt, immodez ratiorefuorum imperio plcftebantur.Chriftiani hi ex maiore partefunt Ottomano fubietfti,quorum ingentem muleitudinem ad omnes expedt tiones ducerefblent Barbari,inermem fermé, quum noniatis eisfidanu Hi omnia pene oneracaftrorS fnbcunt,acjuandiJignandi,uaIla, aggcres aliacp munimêtac5ftruendi,têporeuero pugnandi, fi in capis,amp;aperta' fortuna dimicetur,hcc primu obfjeieur materia cedendi hofti, qupaduer (ariorüdiftrahatfmulamp;exhauriatuires. Siurbiu oppugnatio agattir, hccinftrumentoruuehiculafunt,hccad implèdas corporibus fuis foflàsi materia

’Catena clccra,ac pontes uelut encens fadendos» Quare fi fegnius aliquid ^cquantur,crudelfores crebrô dominos paduntur, ^ hoiks. Occafo fa porius fortaflè,^ cau6,amp; ab odio ipfo natural! omnis depromicur fæ ^itia. Vidi mulca huiufeemodi ipfe,quum infedid fato ad patriam defen Vendam infœllcia arma tenerê,cuius nunc memoria ficut mirificerécréa or,ita recenière fine lachrymis nó poflum. Audiebamus liantes pro mu nimennsjmifêrabiles illorum querelas, et fuppliccs deprecanrium noces, ^icmidus cum eis ageremus, dum non confilio, non uoluncate propria, ^d fæuenfllmo imperio Tyranni hoftilia ie facere dicerent » Corpora k ^ntuminuitiflïma,fignainfefta in nos trahere, animos gerereamidfli* iiosjutpotcquibus qdem Dij,eadem iacra, uotaeadem, licet non rjdem principes Chriftiano ex uitio,fuacp ipibrum calamitate eflent. A noftris ^Liamuis male tune in cafortuna ratio alicuius haben polier, miiltis talt; lien quantum in tali furore potuit parfum. Proh dolor, Libet exclama;« ogrreUcH ffjhoclocOjpaulumcpdigredi, Videnthæc,amp;audiunt tamdiu Chriftia ^M»on«»‘ ni principes,neCp tam grauis feruitus focioru,tam feeda uincula,uoces^ niccftilïime,quibus montes iam,mana,camposcpomnes per tot States gt;niplerunt,quempiam mouent,fluitundicp noltercruor, deficimus pau ExclamMioin lätimjnecp fentimus,incidimus in ea tempora,uolentibus dqs',ucl potiüs itaagentibus nobis,Ut uilior iam apud Tureas ChriftianorS, ^ iumen^« ^p”^. torum languis habeatur,futurumq? fitjfi hæc diutius peftis inualeicat,uc

n'iginta ex nobis,uix uno obolo olim liccant hoftes, quod in captiuitate ï^'f^f» P-^ß^quot; 'HaHierofolymitana de ludæis ieriptores referunt. Verum enimuero,ni Hileft quod timeamus amplius, iamadlummum turpitudinis deuentu fft.Necpnosaddurioraperferendaapti fumus,neq^hoftium crudelk Usipfamagis ingeniola elle poteft: fed redcat iamnoftra unde lefubrk pK«» puit oratio. Croicnlès primis quibusq^Barbaroru,autoccifis,autpro* Pulfatis aperta quoqt portula,quæ è regione erat, lx. fermé egrefli erum/« petites improuifiin hoftem,auxeruntiupra^ did poflit, timoremho^ •nimbus. Germani hi omnes,Epirotis mixtis fuere,qui uix exorataa prg fecto excundi facultate,cum fingulis tantum Floppis proceflere non Ion geamemibus, oeditaqj fatis magna esede, ut pro numero pugnantium extemplo receperefe in urbcm,rurfus infeftiores erupturi,led nullis prclt; eibus,utidrurfus facerent, obtinere potueruntab Vranaconte.Laudati tarnen ab eo publice 8C donati funt omnes. Barbari obftupefaifli ea auda hanoftrorum,primo retulere pedem aliquantulum, deinde turn pudoi« te,turn confilio dcnlati in unum expe(ftabant,fi uiedonam lècutus oppi* tJanus iterum crumpcrct. Maior longe cardes ab Tyranna edebatur, Ia* ^ior nanep hiatus murorumlibcrioremfaciebatdimicationem homink bus Ibi oppleta iam cadaueribus omnia. Gemebat uclut ftridore mori^ entium tellus. Non deerant tarnen oblfinatæadhortationes uiris, Óe fu* fore quodam miferi periculo inftabant,nc confeflïonem ignauiæ præbe renthofti.Refertatelis undiqp munimenta,amp;propugnacula urbis,ac P n caliginc

'crxxn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L i B Ê.R

caliginc fermeGgictarum öincebatur dies» Hæc à pn'mi's turmis Tyratv m' fine refpirationegefta» Medio iam ad uefperam déclinante die^circiter odauam ferèillius horamjquu Amurathes uideret partim cæfas, partim ob nimiain laflîtudinem defcefras uiribus copias fuorum, Chriftianoscp achusftantes pro munimentis,dubiiis fuit primo,an recentes alios fefiïs fubijceretjrenouaretq^ pugnamjan in alium diem differretoppugnatio;^ nem, quum fan’s iam pro ea parte diei tentara effet fortuna, 8C nimij ardo rcs defefla milittim corpora refoIucrent»Adborrationibus tarnenfuolt;^ rum coadus eftcontinuarecertamen,quum dicent turpiffimum foreita incruenta fermé eius diei uidoriam relinquere oppidano,amp; quando nuf la fpes fiibeife pofïèt urbis potiundæ, tot lacenna fortiffimorum uirorir, amp;nbsp;ibeiorum corpora inulta dimitterc, neqj différend urn ardorem belli, omniaiccunda fègniora cfle,cótcmptioracp,ubi hoftis uelutaHiicfiat pe«’ riculis,amp;obduretmalis» Nouis confili}s,acreparandis omnibus magis futurum locum obfffljs,fi earefpirandi facultas detur» Succedendumre centi milite in munimcnta,feffos^ propugnatores, qui ubi cam pertina çiam u iderint,au t uolun tarie deièret euftodias^autfuo ipfi cocident onet’ re»Mirari (è,unde iam is fpiritus, ea corporum uis, perditis hominibus tamdiu lupperat. Subdudæ igitur exeorumfèntentiauouæ,utcledçma gis,ira nihilo pauciores in moenia copiæ,acomnia dido citius renouata» Fortaffe Ôd fortuna ipfi uidoribus relidis iccuta fuiffet nouos uiroru co natus,ni oppidänus quoep nihilo iegnior candem fuorum ra tionem hals’ buiffet. Reccntibus itacp recentes oppofiti facilinegocio poffcffinffo mei dccus,amp; uidoriam omnem retinuere. Rucbatuelut occæcatç bdux in ferrum Barbarfad portam praefèrtim,8c licet anguftior uia uix binos admitteret équités, adequitantes tarnen muris ipfis redacufpide impete* bant portas. Gæterumuituperandusmagis tam ffolidus uitte contcmgt; ptus,quam mirandaaudacia. Qiiare tediti paffim toteorum cadauerum ' acerui,utnonfalfumuacem Vranacontem fuiffe omnes dicerent. Non perpeflus diutius tam miffrum fpedaculum,tantamcp fuorum ffragem Turca rtet» fenex,reccptui cecinit. Deferta mox munimenta,rclidi hoftes, nó quengt;* fiHicdnit,in’= quamceptaodia, nonferuor dimicandi tenuit.Ica ab omnibus priuagt; faUcittr pu‘ tim^publicecp id fignü expedabatur, neqj noftris ingrata ea ceffadoab

armis fuit. Exhauffrat nâcp fpiritus uiris,tum labor,amp; calores,tiï fitis,8i incdia,quu plcrosq; impranfos preueniffent hoftes.Proinde quod reffa . bat diei,8^ nox fubffquês,quieti ac curationi corporum indulta,Caftrio dérkgodew æQ^ocpIctiffimâcamnodemcunuolantesundiepdeCroienfiuidoria Horiä^ nunerj fecere. Impertitus poftea pereüeftregulis ac populis uicinis eius did fauftus euentus.Hoftibus mccftiff ma omnia per cos dies fuere.Vix ^®’”'^ nancptolerabilis eius pugneiadurauidebatur,vip.ampliushominSm!! * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lia amifla, Oppidanis modico fanguine ea uidoriaftetit.Amurathes ten

tono claufus biduo integro fertur primores fuorü uarqs confultationi/ busdiftinuifle.Mahumetis tninter egteros infignis quyda meeftitiaerat quodói

S E X T ; v - S.

^üod amp;nbsp;præferuidum illius ingenium,amp; aducrforum infolcns ætas do^ ’ûrem omncm in rabiem ucrccrat. Exin cupidiflîmus ulcionis non dies, ’’on nodes,omnia obeundo,ac perluftrando cxercitum,a laboribus,uigt; S’^rjsep cefîabac, ab ea præcipue parte, qua nuper cruperant noftri, ibi P’’omptifrimorummilitumagmina,acuaria genera infidiarü pofuerat, P^noctabatep læpius,ipie,ut li attulnletanquam benegerendæ rei oceans sc4nlt;lt;ertcgM. ‘onem fortuna^illam non prætermitteret, amp;nbsp;oppreHo Scanderbego, ik “^s^ profligate cxcrcitu,aliquando ea curaanimum exolueret, libcretp ’’'^iucrla Epiro potiretur. Sed inanem hanc eius expedationem reddidc ^^bgaciffima ducis confilia. Nam turn à transfugis,tum ab exploratorigt; ®üs indies miflis,de omnibus edodus, per aliquot dies fedendo cÔfuluic ^’bi,atcphoftemdiutinamoracontriuit»Cæterum abhorrens tam lon^

Süm ocium cxcogitata,0óipic fraude,qua intetos tantopere homines a^ ïrMsexcegi» ki'et,node quadam maxima filentio, coUedis uafis in locUjquem Mun ^‘lt;lt;«'' “ Sc*’quot;“ ’'deuniuocantincolæ,tranftulitcopias,unde impeti hoftium ftationes ‘^quot;^fsoce»quot; I œ A ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;trAtAlt;d)ume»

PïricommodJtatepoterantJn 1 umemlto quingentos tantum équités f^^, Oini Tanufio amp;nbsp;Molè reliquit,fada^ computatione temporis,^ uie,ac ^onfilqs fuis apertis,iuflïtut nodefublèquenti fecunda uigilia impetum ’i^caftraTyranni facerêt,ab ea parte,qua nuper irrupiflent, uixqj prima liniina ingrcflï,iiullatenus fada hofti copia pugnandi cfluia fuga abircu We quoep in Muntideo omnibus ordinatis,Slt; difpoßtis, ac uix duceniJ fs üiris ad ftatiuoru euftodiam relidis,fignata node copias fuas mouit» Modicum interuaUum fuit inter eiusamp;Moßs aduentû: nam utprimu PttfefcrwS/rA* ’^mukuatum ab ca parte lènfit Caftriotus,amp; confternata,uelut co motu f^fifm«« ^mnia,occafionem amplexus, unde minime timebatur,irrupit. ha in eer bin caftris omnia, trepidatumep maxime cft,alqs hinc, alijs inde prorur ^aiinbus,ad arcendos hoftium aggreflus. Cæteris excitantibus iocios, Süüm obfeflbs fè undie^ hoftium armis damarent. Scd à Molè timoris ^liquid fuitjdamni nihil omnino. Nam locato iampridem ibi milite per Mahumetem facile, uoluntarios prælèrtim,pepulitin fugam ♦ Infèqui fu gientes prohibuit nox,quum infidiarum, amp;nbsp;uctus, amp;nbsp;potiflimus timor fflet. Damnum ingens datum à Scanderbego,deformataép caftra hint, bm incendio,^ ferro. Neep tamê diutumior ea ignomima fuit propter foncurfum ingen tem hominum,qui noftros,uel intcruentu folo auertei? ïeamunimentis,ueritos æquocampoCinTyranna enim pugnabatur) bntæ multitudinis uires experiri. Sed nihil noftroru retroceflu infigni^ ïcr ab hoftibus adum cft,quum neep illi cedentibus inftarent, amp;nbsp;peditagt; tuin omnêcum odingentis equitibus ponca tergo,non longe ad uarios cuentus fortunæ cautus bellator Caftriotus locaiht, Exceptus itacp ab il lis letitia clamoreep ingêti,nihil moratus,reliquü nodis in itmere cofum pfit. Vix un^ incruentiori uidoria ex hofte ufum inuenio, nullus amift his,fed nee uulneratus quifpiam fuiffe dicitur. Barbaris omnia uulncru, derbem) (on» bchrymarum,ac gemitus.plenarelida,oblita^ pene cft Croienfis fortui u^ü^

P iq na,pr£

CLXxüir.

na,præeacalami'tatc.NemoucIhi(cere iam apud Tyrann urn audebat, ucl confilq quiequam in medium affcrrc,cü turpiHime ueteres, amp;nbsp;nouas hominum confultationes omnes eiufmodi euentus reprobaflet » Recur* fum eit tarnen ad orbem callrorum tormentis circunuallandum, firman dumep quod optimum ipfo ufu in Sfetigradenfi obfidionc prioreanno fuerât experti. ka cciTaturum rati hoftem, ab ciufccmodi incurfionibus, Dcduvtaigitur multatormenta minora,qupoppofitamccnibus fuerât, amp;circumtentoria,ut commodius uifum, locara. Maior tarnen pars in priore opportunirate periculi manfit,nam ita diffuiæ paflim, 8C difcretae per interüalla inter ie Rationes fuerant,propter nimios a'Rus,Ót impedi* men ta iumentorum,ut non fans prouideri ubiq? pofict.Nihil eorum oc ctikum diu Scandcrbegofuit.Non transfugæ defuerunt,non audaces cxploratores,qui edocerentomniafacilem ad credendu propterprioris anni exemplum» Statuit itacp aliquantulum quielcere amp;nbsp;ipfi?,atqgt; qu^fita eoufq? Fortuna, pauli (per co tentus efïè,eacp per ocium frui, donee aliqua alia occafio benegerendærei affulfifTet. Penuria prætereacômeatus,quii nufquam colonus,nufqua habitator in aruis effet, undcfumcretalimciv ta miles,ad alia grocuranda cogebat. Qiiare ad commodius quxqj ha* benda,prx(crtimuitandiquoep caloriscaula,admaritimumquendam Sednderlcg locum præcipueamccnitatis,iuxtaflumen,Ifmum accolæuocitanf, cuni turn eepijsad omnibus copijs ire perrexit» Ibicibariacrebris nauigqs afïatimcóucamp;, ijmumflumen ^ Dirachinis etiam ( non longe nanepaberat ea urbs ) petirum frumentu, Icrcapit. _ neep negatum eft,licetquo cautius poterantpræfides Venetiiuuarét no ffros,neres innotefceretTyranno. Eos dies cundos Barbari inquaticn dis mûris Croiæ,amp; euertendis,ab eis prælêrtim partibus,ubi uelquippi am integri rcftabat,ucl oppidanus reftaurauerat,confijmp(ère.Nam ten tandæiterum fortunæ,per militum uirtutem regis animû libido inceflè* rat,quum opus cuniculi,amp; reliquæ id generis infidie longi res tempons aofupremi laboris uideretur,propter quafdam loei confragofitates,amp;fa xoru crepidincs. Milèri,qui tam immoderato regutur impcrio, amp;nbsp;quos tam fu per bis dominis fiibiecit fortuna,utlibidincm eoru, fi aliter neque^ ant,luorum ipfi corporum laceratione,amp; proprio (anguine explere co* gantur.His expeditis,dirutiscp in ualtum mccnibus, qua attingeretor* men ta potuere,apparare eo die milites ad craffinam ineundam pugnam, amp;nbsp;noua uulnera Tyrannus iubet. Vix ullus,uel publice,ucl priuatim, ut con(ueuerant,hilarianimo(è(è obtulit. Annuebant tarnen moeftiflimi, quu rccu(are,uel tergiuerfari mixtus nmorpudorep prohiberet. Amu* Amurdthts ti rathes uidens earn animorn demi(fionem,amp; inuitiffimos omnes ad earn

rem trahi animaduertens,fertur conuocatis optimanbus,ac notæ mititig uiris,multis uerbis timoré cis,ignaufamep exprobrafïc. Qiiod tam par^ uis momcntis,uel uenus iocis fortunælubmifflèntanimos,amp;imper po tnudcuidoriadefperaflent. Quodue primo impetu non expugnaflent urbem^quod iacêtia cadauerafodoru ^quis oculis afpexiflènt. At quod ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ foretani

S

s E X T V Se,

fpretam ignobik oppidum, jnfamcq;caflclliim,ritabrorben' ira uno im^-km poffituno iducorruere. Durandum cfk, ftandüjnconfrado, atc^ kfatiabilianimo, quieasferasüclit à fuis luftris depcllere^ConknuiHc •Quitos prædaros lmperacöres,exercituscp fub mcenibus hoftium,leuis ^phuacsc fa^peiniuri^caufa. Se publice priuatimép ab Epirotica perfid ka tot affedos contumclqs per fummam indignitatem ita inulta omnia Minquerc uclle CQ_uam præterea infignê uidonam ulli ad earn diem fi^ if^figmi ui^o ’leamp;nguineftetinèC Varnenfis fortune mcminifïènt,cui gloriç uixquic runoeßfint $luam æquari poiïet. Difficile foreiugum hofti incruentis manibus imlt; knere. Præclara qua’q^fudoremaximojaborccp confici. ACroia bel Pr^ckrafuda ^dusuim omnempendere ,eafublata debellatumeflêimperpetuum in quot;nbsp;er Mort epiro * Scanderbegum nanep illo ueluttotius roboreimperii amiiTo, di P^’'^‘‘“’“* ®^ unum non manfurum in prouincia» Quare bono eilcnt animo, ago ’■fnt^ intrepide.Nufquam incertiores euentus,^ in bcllo efk, tentanda brtunam,lacencndamcp infuper illam facpius,qui ad fc trahere uelit. No ^^^^^^'^^*^ Atrien negarekCutcautius imp öfter urn ageretur eu bofte, amp;^ confultius quot;nbsp;ergert i^ pcricula adirentur,necp beluarum more ruerent in ferrum milites, fatis hs, •Quitos cadere ex oppidanis,fi decern qualibet pugna deficiant, urgedos ^nien iugiterefk,aconerandos quotidianis inkltationibus,nerepararc Muires,uelmunimenta poftint. Et fortaik fiarma non prodefrent,in# knturam aliqucm modum fortunam,ut Sfetigradenfi obfidione prêter ^pedationem omnium fecerat» Ita ingeniokm mortalium perfidiam,et kmanam cupiditatem eik. Hxc dicta refticuere uigorem animis, ac tigt; ’^orc omni uelut fugato fimul priftinuultionis defiderium,fïmul ingen/ : *öngloriæ appetitum fubiecere homimbus. Illud pretcrea molcftiam amp;nbsp;’’letum magna ex parte leuabat, quod uidebant poftridie dum circa ur* ^Çm ipfi occupati eikentquiecakltem ftatiua ab incurfionibus Caftriori, . ^tuta tergafutura,àfronte^ tantû hoftem khabituros. Nanep ad alias Pgt;:ocurationes,quas nuperreceniui,idquocp adauertendum Scandera ^^fgum per eam dicm à caftris,ne difturbaretur oppugnatio addidit» Ty knnus,utSebalias leureneiius,dcquoftipra falt;ftaertmentio,cum xvi, StbilmteSit ^^uitü millibus ab alia parte prouincic ad ludificandû bofte per deuafta^ part'd M^* Tonern agrorû iret. Futurû enim fperabat, ep Epirenfis ad eam maxime ctniSi ctfiw •^gionis parte eu omnibus fe Copps transferret. Prima itacp uigilia acce^ turn» Pto milite Barbarus prokeftus eft,admonitus tn ab Amuratbe, ut quangt;

^ maxime poikt, fui copiam bofti non facerct, V ieena amplius millia paikuu emenfus erat Sebalias,quü nuncius eius ad aures noftroru uenit» Mox ingens murmur inter milites ortû,uaric ( ut fit ) côHlia ea boftiû iiv ^^rpretantes. Eadem tn omnibus fentêtia erat,ardorcp animoru,kimêda ptopere arma,eundumcp filenti agmine,claudendos aditus, acobüdeiv dos faltus,unde tranfituros credebatur. Sed inimica præpofterç celerita bducis prudêtia,necp fatis fides tenebris,oîa in die diftulit. Rarckêtibus

^r^ductif didfteUiSjfttbIatofigmsçûpîbus turmis mouitècaftris, per ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- p monwoûi

t I B E R t

montuo(a,actutaloca agens agmen, præeunnbiis Rmper cxploratori# bus,neinfidrjs hoftium alicubi mterciperetur. Eadem fermé hora Amu raches figno ex eaftris çdito,urbê eft aggreflus. Nam quü procurftflet omnia, quæ nel ad excludendum, uel auertendum Scanderbegum atngt; nerent, non expedata certa luce,ne in medios dief ardores oppugnatio)« protraheretur,rem aggredi cepit. Multum animi addebac uiris nuncia# ; tus Caftrion' abfcefibs. Exin ardentiores ad omnia intrepide primo im^ - pecu fcalas3amp;^ aha id genus inftrumêta ad muros propius deduxere. Nó defuerunt quolt;^,qui recentis cladis immemores ad portam ipfam præ# j terlati impingerentcardines,ac perfringeredauftra conarentur, malleis, ac uedibus ferreis impetentes. Â Tyranna ignes pluribus locis iniedi in urbem,necp tormenta inter pugnandum quieftebant, amp;nbsp;licet nocerenO Itris fine pernicicfuorum Tyrannus non poftet, abieéto tarnen eo relpe** S«lt;H«ï Twrcf ’^^ Çft*^^ hoftem militemep luu fternebat.Non inhiauem omnino unius wHoriauntuf capitis Chriftiani uidoriam credens,quam xx. fuorum fanguinecopai? capM chn- rafièt.Croienfibus quamuis nóincruenta omnia,tutatarnenerant,nec^ pianuvmui- tJubitafum uncu deamiftïoneoppidijta inexpugnabilis pratter cætera fatigutne. nbsp;nbsp;locus iple,uim omnem holtium manem rcadebat.Qpantum uero m uir

tute hominum defenfio urbis ftabat,ingcntia profeéto ubic^ tam fortitu viaoruoppt diniSiCpfideiexemplaædebantur,fiiperiorcp longe (èmperoppidanus f«n^iZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animiSjS^ uiribus, amp;nbsp;fortuna. Qui ad portam procefTerant, uix

unus inde pedtbus fuis exceftït. Ab alijs partibus primi quiq^ occifi, pogt; ftremorum magnus numerus uulneratus. Scalæuixalicubi attigeremu nimenta. Non tn idcirco Amurathes ullo fatis loco intermifit pugnani, fed pertinacioreiemper propofito recentes feftïs fubriciens, ac omnia re# nouans co fpccftaculo palcebaturfimul,amp;cruciabatur,doneeexatura# tus iam eacalamitate fuorumfignoreceptui dato,fincm oppugnatio^ ni feciqfuadentibus maxime purpuratis,ne per earn indignationem per# dereexercitum uellct,quü nihil uf^ diluceretfpci urbis per uim potiun# rcßiecunicuU dæ,fcruandos milites ad opus cuniculi. Earn unieam tftè uiam, qua inf# « Bàrbârisad diari hofti poftit. No inuirus ferm om bus rjs acquieuitfinex, redudisep «riK rn^tf» j(^ caftris militibus,que ad id opens in rem eranf,aecitis peritioribus qui «^iXw*^”^ tuföani,maximo confilio prücurauit,atq5 egit. Scd quia laborareiam fa meexercitus cepcrat propter inopiam eemeatus, fcgnius ad urn id opus per aliquot dies,mifticpfrumentatores Lyftum, amp;nbsp;alia o ppida Veneto# rum uicina,quum propter pacis iura inter cos, iatis crcderetur nihil cos negaturos.Caftriotusintercacognito ab cxploratoribus innere Seba# lie, quiimmiftà partemilitû iiitcs,amp;al afrugifera deuaftabat incampis, filentiori q^ potuitagminemouit,amp;trium minus miUium fpacio appro ximans hofti,quatuor equitû millia fibi ad inuadendum aperte cum file# git. Peditatum emnem cumreliquis equinbus in colle quodampropc uiam,quatranfituros putabatregios,collocauit,amp;Moièm a Dibriscu his admonitum,utfi trepidos iUos ac palantes ad earn parte fuga tuliflet, moxim#

s '’B quot;x ’T y s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'erxxvin

^ox impfouifus cum fuis exiliens/ugientum tergo inftarct Si pan for^ ïunaanimo^ refiftentes fbi uidiflèt,deduccfet impigrcêt ipfêcas copis» *s,fe^ rdiquo equitatui adiungereC,facile fie ratuS hoftemuel refiftentê ^Ude nobili,ud fugientem affici ignominia cum detrimêto polir. De ho ftiumfuga non uanus æltimator fuit, ceteraomnia fpem dus fcfcllcre, ^am præmonitus à euftodqs de corum aduentu Barbarus dato figno omnes fuos drea le collegerat, præter paucos, qui latins diflipari præda *ioftrorum fucrc,Slt; priulquam fermé fignum aliquod hoftile confpexiP ft, indinauerat ad fugam, parte alla,non ea qua ucnientem prsdeiuerat Scanderbegum,quare nihil dignum memoratu geftum.Inlèquî cnim ni îcriLishoftemnoltriprohibitifiintàduce,quumSlt;pcditatus ægrclon*^ güm pcrlèquutionis cos laborem laturus dïèt.Et Croiæ perpétua Iblici#® tudo ferociam temperaret Caftrioti,quum feruare exercitu ad quotidian ïus urbis necefîîtates magis cuperet. Ita Barbarus inde alacer, quod no ticompos minimo incommodo fuo tota dieludificaircthoftein, ad Ot«# tomanum properauit. HincEpirenfis moleftilîîmedus did iadturamfe tens,ac Croiæ præter modum timens,quod 116 longe ab ea confueuerat îbenè,in caltra perrexit.Ferunt tn in itinere occurrine multos,qui defru sjrdtdgemi Hientatoribus Tyranni rem omnêeum edocuerunt. Proinde externplo l^^*^^f^f^’”^ lutin omnibus cauteagendis confueuerat) gregali fuinpta uefte,accent; Tynnni mui dm non amplius militibus baud abfimili amidu ueftigia hominum G^j dat. ’Juutus iuxta uiam qua redituros regios nouerat,in inudqs le collocauir, dificc^ duos exploratores ex fuis Lyirum,uiros expertos, qui uelut tuiv das hoftium 2lt; frumentatores regios üenarentur, amp;nbsp;eos caute oblèrua* dtit,ne fi forte alió ^ uenerant iter flederent,Scanderbegum ^ propere idmonerent» Sed q eadem uia reuerfi in Scanderbegum indderût,à quo partim capti funt,partim cçfi. Frumentum omne fimulcum iumentis amp;nbsp;^quis in caftra Chriltianorn conuedum,inter milites diftirbutu atep dï* dfum eft.Molès relieras fibi copias in Itatiôes iuxta Ifinn reduxit. Amu# dthes dum fodiendo cuniculo inftarct,leuibus certaminibus uexare op pidanosnun^ceflabat,utpercuftodias munimentorum occupa» mi# Uus ad nouas infidias aduerterent. Interim duo diner 11 nnneq couolaue# . te in caftra : alter de frümentatorum cædc,dirupcionccjî, quæ gefta erat, s ddicans : alter ab Alchria de aduentu c6meatuum ex Macedonia fignifi

dns fquantu mccroris ille,tantu hie folatq aduexit. Quare fada utriuftp fompenfatione, non multum mutati hominum uultus, led cæteroruni omnium ranone omifta,ad perducendum nouum commeaturn cura mi fubus inceftiu Quare non abnuente regc,xx.amplius lediflimorum ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^-^

dinum millia ad id muneris deftinata, nefi pauci qftent,præda effent no ftns,uclutdealrjs nuperfrumetatoribus audierantfadum.Sed occupa# THrva. ' ' tus tu Scanderbegus amp;nbsp;ipfe eraf in conuehendo ad fuos captiuo frumen to.Nam timore hoftium diuerfis itineribus longam aggrclTus uiam,per ^fpcrrimaloeorum agens incommodiflïmeiumentajmultum laboris, neep rao#

1

neep modicum temporis in reditu confumpfit. Quamuis fi liber adliuc co fui Get onere,amp;^ in procindu fuas habuiflet copias,nó Gris credidenm Gudio perk quendi boftis contra earn multitudinem tantum fuiflcaditu rum periculi. Mofès tarnen incertus de Caftrioto, quum motum regio*» rum ex caftris ab exploratonbus nouiflct,ueritus ne ad ilium opprimen dum ca uis hoilium properaret,quatuor impigros équités maximis iti# neribus ad eum quaercndum,monendumcp dcfingulis mifèrat. Scdnul libi prius confpexere,quam in caltra redudum cælorum fpolrjs,accon^ tof^iocumcu» uedo commeatu onuftum. Regq quoep nullo inuento obftaculo,cum kcontinuatur frumentatoribus,atcp alio cibariorum genere eelerrime applicueread dK«rbari$gt; (jjQg Jj-g corporibus prouifum, Sc ferocia magis,animicp rediere uiris, Cuniculus non dies,non nodes intermiflus, fed laboriofiGimum opus multos fub terra conficitbat,licet partitus eflrt numerus artificum in tot

boras,atep in reliquis manipulis idem ordo feruarctur. Vincebat tarnen omniaimprobus labor,5lt; pertinacia hominum. Ad oppidanosfallen* dosfolitis procurfationibus fubmuros quotidiedecurlum, amp;nbsp;licet ali* quis co modo fcmpercadcret,non ideo id iaduræloco in tanta multitu* dinecôputabatur. Igiturlætaaliquantulû Barbaris per cos dies omnia fuerc,nam prêter aduedum nupercommeatum multitudo ingens mer* Veneti ^due» catorum ex proximisVenctorû oppidis cû annona,uino,olco,amp;omni8 huntahmomt generis cibarijs in caßra quotidie confluebat. Cæterarum quecy merci* urn utdores non dccrant,ac uelutad mei mufeæ (utuulgo aiunt) undilt;^ in regiacaftra conuolabant,quum fcirentbominibusineafortunapenu riamrci u omnium,iblius pccuniscabundantiam cGe. Noucratbfe opti

me Caftriotus,fèd neucHubditos amicorum offènderet,ud priuatorum officerct u tilitati,æquiflimo animo patiebatur omnia,monucrat^ t^dte fuos,utdiflïmularent8eipfi. Neepuerbo quen^autreuiolarent,maxi* -mequod non ignorabar,fi hincanerri prohibuiGet,aIiundealimentaho fb' non defutura propter uicinitatem Macedonian, Thraciæ,MynpQp^ re aliud agitabat animo,qi!omodo armis,ferrocp,non fame Barbara fu* garet ex Epiro. Quam obrem augendarum copiarum prima, aepotifiî* ma ratio uiià,eo magis,quod ex virj.hominu millibus, quos in ipfis belli aufpiefis fcriplêrat,paulo minus mille turn ferro amp;nbsp;uarqs caßbus,acinco modis fublati fibi fuerant,tum plures corum ipièfponte domum dimifc rat,quumfatisperfundipericulis Somalis uiderentur. Tanufo igmir, Mofïcpidmuncrisiniundum,qui peragrantcs prouinciam omnc,uix duo hominu millia confeccre,quingêtos équités, reliques pedites, baud facile fuillet, turn in Epiroullum inuenire,qui ad arma ferenda eflet id o* ncus,nô belli certis munrjs occupatum,amp; proprijs minifterfis addictu» Itafummarationefirmaueratomnia praefidfjs Caftriotus, ne ullus fatis impcrij angulus opportunus damno,amp;ignomin!æ relinqueretur. Per eoidem dics,quibus is deledus babitus eff, Croienfeserebris procurla* riombus hoftium Uccni ti,nü potuerutfècontineremcaubus,federuni* pente#

s E X T v S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXXIX.y

pérîtes fæpius fccîicitcr mahum cum rcoqs conferucrunt, pradèram die^ 'n qua quadarn quadnngenti ferme egrefîî egregie per cædcm^ac fugam ^lolhum infèquendi ardorel'n caftra penèipfàfuntillati. Barbari inefou# tim hominum temeritatem credentes^non multum ccfosfocios fndoluc éé,fed inanem illis fpem earn reddidit Vranacontes : nam licet modica ia fturareuedtos fuos uidiflèt, eximius tarnen periculi eins diei, achoftilis fraudis pondcrator,non pedem amplius extra munimen ta efferre permi Cu Aliam tarne mceftitiam,cladem aliam Amurathi aduehebat Scander ^Jegus^qui accepto nouo milite,accopias cum Tanufio,amp; Mofè triparti fe in occafu folis,egrefrus cftatiuis diuerib itinere,amp;latêti maxime agmi ft,adcaftraeins properauit» Detedtus tarnen ipleeftà uigilijs, priuiqua ConfHäuf locum Montielum didlum attigiflèt,a quo fedeeim fermé ftadqs aberant ^^putaonn* funimentajtumultuatumcp fummoperein caftris, préceipueubi teuton ^^^'^' fa obnoxiora periculo crant.Qiiare quod remedq ad eum äuertendum pvopuKandume^ per earn incertitudinem nodtis fieri potuit, nihil omiG ftm. Odlo ferme hominum millia fubitarie collcdïa,ac oppofita illi funt, %nior turn Caftriotus moderatioregradü paulatim propehoftem irre plic,Barbarus prior clamore fimul procurfuq; orditur pugnam, noftri '^ontinuo retröccdere,ut protradtis longius à munimentis minuerent aft ^uanti(perferociamhominibusgt;Tanufiusinterea 8^ Mofes aflignatas libicaftroru partes ex improuifb penèingreflï,terroretumultucp omnia fompleuerantjirrumpens^ per uacua quædam tentoria occifis ftationa fijs,miles igne iniedlo,quæ ferro non poterat, abfumebat, magis ab his ’^î'disjignominiæc^, quam à Scanderbego fuit. Nam conuerfis ad earn partem hoftium animis, liberiora cumfta ad diripiendum,feuiendum^ Mofirclidla,amp;impuneprimoimpetuuimömnem exercere potuit,ac fonfternaretumultuhomines,utficinrefubita, uidloriam pauciflimi pe ’ ptrerCjOon accurrentes poftmodum illucdenfiores Barbaros nemo cx^ peftare curauit. Tormentis prætcrea quae fummopere formidabant no ftri,mantis à reg ij s non eft admora,uel quod non iatis commode per no '^em fis uti poterant, uel prætimoreCut fepius contingit) illius auxilf) liint obliti. lam luxappetebat, quum relidtis hoftibus in medio animo«* '‘üm ardore Caftriotus uiginti ferme ftadfis procul in colle quodamû^ fs omnibus conipiciendus con(èdit,Mofèm cum ceteris legionibus cxgt; pedtans, ut prodeuntes è caftris conftituerant,locum^ præfixerant» Eouifo hoftes undiqi ad praetorium Tyranniconuolantcs, petuntmai* T«r«pf/«»e. î^imoftudiOjUtegrediundiadeum opprimendum facultas fibi conce^ conindi cunt deretur, paucitatem noftrorum oftentantes. Vidlus illorumclamorG ^pi^fffffi^t busSencx,in fintentiamillorum dilccflic.Prorupere momento tempo nduodecimledliflimorum hominummillia,fèptemcquitum, quinque peditum,conrpedî;a ca mukitudine Epirenfis,dubius primo confilfi fuir, an expediaret uenientes, maxime quum ipia hoftium caftra tam propin Huaeflènt,antempqri cederct.Melmstwnen prorenata illi uifumeft,

median®

CLXXX.

nicdiam eligere iiiamjS^ ne^ fugcre omnino,nccç refißcrc uenicntibus. Retrocedens igitur per edinores amp;nbsp;tutiores colles trahebatagmen,confi fus turn loco,turn focrjs,quos puluis iam ex inceflu fublatus àlongepro debat. Turcæinfcfn'sfîgms maximoardoreufcp ad cos colles proceflo rc.Tum mfpeda difficultatelocfquod exfolo a(cenfu,luo ipfa onere gra uabantur corpora,(ègnius inferebantgradum» Caftriotus no priusmo uit,quain fuorum aduentum à tergo certis indices cognouifict, léd nec^ Barbarum q doli latuere. Conuern nanq? amp;nbsp;ipfi propter ftrepi'tumad^ üentantium,amp;uifis noftrorum pr^curfohbus, plunbus fignis pr^timo re feßmadone^ relidis,terga dedere Scanderbego, Non tarne incrueni?

quot; nbsp;nbsp;tos omnino fuga exccpit,quum mita dimicationepleriCpfupernæ teils à

-j, nofirisobrutifuiflént. Moles quocpimpigrcaduolans,nonnullosmos’ ‘ nbsp;nbsp;ratorum (ponte fe dedentes uiuos ccpipreliquis tudflima fuga concefla. Nam Epirenfis ueritus majorem motum caftrorurn, repen te dato figno Omnibus circa fccoUedis tutamontium iuga petqt. Nunciatahxc.amp;ui fa Aniurathi,prælèrtim noÂprnædadis fpedaculum,acdeformatiocalt;’ firorum,uocem pre dolore incluière,nfCp quiccp ea die uel tentatum, ud dccretum in hoftem, Poftero die ferunt Scanderbegum ( utcófueuerat) cum paucis comitibus per iuga mentis,qui Çroiæ imminebat, oberran tem,amp; colloqucntcm cum V ranaconte uifum à Barbaris, nunciatum^ ld maxima fcninationeTyranno,acdigito etiam oftenfum hominê,tùni canino ( ut aiunt ) rifu fuorum leuitatem ,ftultitiamcp obiurgantê, dixiflc saitentiaTur aiuutfenem : Dimittendumindomitum leonem,nccp efferatambduara «dcScander diutius ßnguine fuo exaturandam,ita melius fortade rabie ipfum fua,^ ^^i°* ainiisullis uinci pofe, Cxterum ut parum turpe Gaftrioto fuif, ex ore Amurathis bæc uerba audire,ita longe pulchernmu ad ca dicenda illum cogere potuifie, lamfordidatus ex omni parte exercitus, 8c obftnb,quï obfidenti fimilior,per(ummam foeditarcm inuifos trahebatdies, donee ad alia quoq^ malajUnd non minimum additum,quod cognitis cuniciili infidqs,oppidani noéte quadam maxime bien no egrefb^diiieCtis ex ma«’ iori parteopenbus,dolos omnes hoftium detexerunt, neq^ auditiauigi libus funt,nifi quum deformatis omnibus in urbem reccfîère,quum no Ó:is concubio ueniflcnt,quando profundifïimofbmno præmunturho mines. Aliqui tarnen ncgantullâeruptionêabcis facram,ncqi occurfiinx eo modo operibus hoftium,léd quum regq non potuiflcnt lans cas infi^ perptlueser diascclare,uifos à Croienfibus, deprehenfasep illorum fuifte technas» ^iashefiKex^ Q^^obremplunbusinlocisaboppidanis difpofitas fuiftepeines,amp; penri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na fa aTca,ut ex fubterranco impulfu ab eifdem redditus tinnitus infidia#

rum locum inbefte in di caret. Nam licctaditum ipfum cuniculi uiderent, opera creo’- j-gn^pn uerentes neintus perplexe eftofttis ab aha parte quam crederenf, incuniculofo educerctarmatos,hocinccrri mail remedium macninati lunt, Vtninc^ diendo in irri diCtum ucmm eftepoteft.illoruirépncurrüratienc caret, quamuis hoe turn (caderui quo plus ingenq, tanto minus præ ft ferre fidei uidetur» Ilïud unum in dubium

SEXTUS.

Stibium non rcuocatiir,Croi'en(es licet minimum ferme cos hoftium co JJ^tustimuerint, procurafle tarnenintus cunda exact/1TÎma ratione, ut ■pern omnem diutius infidiandi precluferint Tyranno.Nam ubi dctcclu ’d opus animaduertit,amp; parari in urbe omnis generis obftacula ftrenue *^oppidaniscognouiCjpenitusabinccpto ammouit animum.Sedamp;fi * modern tenore latitadct fraus,mutaturus tame ultro ab ea re confiliu erat, H’^oniam ita in fodiendo fingufa's locis nadua occurrebant faxa, propter 'licinitatem montis,utad ea incidenda turn opera inæftimabilis,tum tcm Pus perpetuum cxigeretun Abieda itacp ea cura ad aliam adhuc manioc *^ mentem adhibere ftatuit,fi quo modo pecunia,atep ingentibus pros’ ’Tiflis trahere ad fe obfeflos poflet,quum non arma,non mihæ,non frau 'les ullæ prodefient* Igitur unum ex Satrapis multæ apudleautoritatis, ïefpedtati ingenfj uirum ad Vranacontem mittit, amp;nbsp;duos tantum cü eo Amumtha lèruulos multis donis,ac Barbaricis ornamentis onuftos. Mandata eius vranacontem generis fuere,utpriusquam(èrmonemuUum de urbis deditione propo ^^^^'^^„a *ieretBarbarus,ea’munera præfedo Amurathis nomine rradcret,quo p„f^ '^oneiharetur magis hominis animus,ingcniumcp,ad præftitutum collo 4uium» Deinde latenter eius mentem animumq; fol/c/tarct ad proditios» 'H’m,dcditionemqj oppid/,ctingètibus auri,argenticp polhcitarion/bus Pell/ceret,atq5 doceretfacillimüidforefibi, qui caputpræiîdq effet, quit dinum ibi minimus fit numerus» Subituros Croieniès uel uolentes, uel eoados cas conditiones, quas prçfidium acciperet » Prefidium uero aclt;» '^epturum cas,quas ipfe uellet,ÔC prêter ea dona omatiffimum illi locum, f^ilitibus cp apud le nun^ defuturu illi promitteret » Cum his mandatis »■egius nihil moratus ad urbêcc»tendit,amp; quu approximaret portæ,pro^ federe ulterius à euftodibus prohibitus eft,donee prefedtus accerièretur, eo impigre accito,auditus benigneBarbarus cft.Qiii cü primo proférés ^ona Amurathis,multa ad ea magnifica uerba adderet,etita aures fibi ho Hiinis conciliare ftudens,ac prxitruere mandans fidem, cStereret tepus»

Satis eft, inquitVranacontes,prædara ex ft munera præclarifîîmis ^^J^j^J quoep uerbis ornafti» Nunc caetera iu fia Tyran ni effen fta demS admift gJ^Tme. * lürilargitionemueftram,8Caccepmridona fumus, fi poftulata audierft oius»Alitcr nullo patiemur modo priores a uobis beneficio dcuinci,nelt;’ ^lue hoc turpiflïmorum forte muneru uinculo aftringi,nifi ftiamus quo öm infucta fiaec libaralitas tendat,turn enim amp;nbsp;acceptare egregie, amp;nbsp;reçu amp;re iuftiflime dona ueftra poterimus,quum ex uerbis animum ueftrum fognitum perfpedum^habebimus».

Nihil confufijs ad ea Barbarus, quiequid fit,ait,decæteris rebus,non ideo dona attulimus,ut eo colore quenep deaperemus,cum ftruis, eo pa do amp;nbsp;pucris agi folet,non cum liberis amp;nbsp;fortibus uiris. Et licet fufpedta ornnia hoftium fint, ut uere locutus es Vranacontes, id quod neep ipfi ignorabamus,nonaufifuiflèmus tarnen finerubore manibus (utaiunt) üacuisadteuenire»Sperneregratitudinemanimorum noftrorum non

Q, debes

CLXXXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

debcs,fi uir cs,qualcm prx te fers, amp;nbsp;quem homines prædicant Îf hæc aequo animo accipc dona,qnç uim nbi afferent nullam, neq^ impcdicnt, quo minus in rébus tuis lus tibi intcgrn,ac plena fit poteftas.Neqjfieon tempfens poftulata noftra,amp; alia que ad teattulimus dicenda, in quibus non minor fortafle tui,^ noffri ratio habetur,neep fi probaueris, mune Sorclidi ditimi ra tam ingenuo oblata animo exprobabimus.Quandoquidêniliilcafor cflua dare ut didi animi eftecnfcndü,q; ita dare,ut inde aliquid expeeftare uelis. Libo inde uelisali= ^.^ gj æ uQ^fmus optime dux,ex animo ipfo loquimur, non uerbis, non ,.f, domscapcrecnp!nnis,qucarmis,icrroeptoneslenlimus inuiCtuiTi,qul omnia infra te ducis. Amat te ideo Amuratbes,admiratur eas uirtutes in hoffe,amp; fi quo fieri poffet modojecu habere cupit. Ibi certe melius apud tantumregê prçclarabareanimi magnitudo, amp;nbsp;ingenrj dexteritas iiiam fibi ad omnis fortunæ amp;f gloriæ apicêinuenire potent. Non quod Scan i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derbegum damnemus, quem ob recuperatam, 5e defenlam toties,teta^

men in primis adiutore patriam,hoffes etiâ eelebramus. Sed aliotu prin eipe,alia fortuna dignior. Non qui in ca o bien ri täte, ne dieam fordibus ( abfit uerbo temeritas ) omnes ætatis annos tranfigas,amp; infignes exhau^ cdiumTurca rias fpiritus. Momentanea præterea bare quæ uidetur fortunæ facies Ca incaßnetii- ftj-ioto efffuturajnimis immodicü hofft m fata illi dedere, differri poteft fuppliciumhomini,auferrinonpoteft. Ira ad ingentes uires ingentiora quoep odiafumpfitincumOttomanus.Nonimpcnfir,nonlabon,non periculis ullis iurauitfè parfurmnon difccfliim ex Epiro,donecfiincffgt;f^ mum iugum cernicibus eins imponat. Principium uerocius malicnab hae urbeauobis potiflimum orditur. Audimus quotidie bis eins uoci!? bus prætoriumrefonare,non fi Adrianopolis,fi regnum omne fit turpt terrelinquêdum,abiturum ex poflèfïioncloci buius,nifi uobis expugfa tis,nifii exaturato animolacerationeeorporum ueffrorum. Etfacict pro fedo ( quod ominari ipfe reformido ) licet enim amp;f ego hoffilem in uös animu cum alrjs geram,tn amp;nbsp;homo fum,amp; affedus humanos habfO,uix oculi Croienfes paterenturta mifèrû fortunæ ueffra’ fpedaculum.Facict inquam,ni uos aliam mentem indueritis,ni oblata ultro falutê,lucê, Iibcr tatem,pacêperfummüociumacceperitis. Nam agiteduminfignis uos loeus ifteinacceffa meenia,amp;uirtus præcipue ueffra protcgat, fid quo^ uiq^ tandem b^cfuutprotcduraf Eouffp plané, donee alimenta, eloriec cibus corporibus fuppetat. Eequid creditis Ottomanu banc obfidione medio belli ardore relidurû 7 Videbitis malo ueffro, pcrcipicfis,fi arma no prodcrut,fi oes in cafTum aggreffus cadent,bofee hoff cs, hec tentoria femper habebitis in oculis,amp; pre (onbus quotidie, donee fames diutina, qugomniafupcrarcfolct,uos tandeperdemet. Quid quefo rdiquufpd fupereff uobis f Vndccacupiditas periculorum obffinata pedora inua fitC An Scadcrbegusfuggeretalimeta inclufisCQin toros diesabditus in fyluis,et per iuga montiû fugiês,ac laboribus curisep undiq; oncratus uix mifèrû ducitfpiritu, an Veneti comcatibus luuabut f qui ora nobis aduerfus

s 'e X T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXXxiir.

iduerfusuos belli huiufce fomenta quotidieud ad abufiim conuehunt, venetoscona ^^§§^’^“”t‘ Rdîpifdte proinde nnmo plus fortes uiri,colligite nos alii* turahenare quando. En hoftis monco,(âds in pertinacia pcrftitiftis, non eft adufep patria, libertascp defendenda, ut uel aduerfis Dqs pro ea pugnetis, cc^ dendum eft fortunæ,potentioribus obtemperandum.Sed quid ego hâc libertatem appello f V era uos Iibertas,uera prarmia, perpétua uitæ tran^ Libertas ad « quillitas apud Amurathem manetConfulite uobis,dum integra omnia j^,^^i^J* luntaddecernendumjdumhofteshortamurjrogamusjamp;malumusuo^ luntarios uos focios,^ coacios feruos habere. Hæc adhibito ad id maxi ine uultUjUociscplonoexegitBarbaruSjexpecftans quem animorû moigt; turn uidiftet inter homines,ut tue ex occafione ipfa cetera fummotis alqs turn Vranaconteftcretius ageret. Cæterum ubi alieniftimas ab eins ftri* nione omnium mentes uidit,utpote qui fpernere ferrum, nedum uerba Croj^nfwwo» dorant,amp; fremcre undicp homines tanep non hortari fe, fed cogi ad de^: p^/^^J”» ' ditionem crederet,rogauit Vranacontem,ut fibi pauca cum co folo cob tantum uerba loqui liceret. ld quoep conceftum : nam ut turn prudentiæ uiri,tum con ? ftantiæ fidebant omnes,ut nihil dubitarent cunda eum è publica dignita teimperr),8d fingulorum utilitate a(fturü,tum mandata Tyranni improj’ biishomo,quomagis potcratcolore,amp;prætextuuerborum exponere tepit. Sed quum tam fordida confilia præfènfiftèt Epirenfis, interruptu ,, in medio ftrmonêrcliquit,amp;hominem abire confeftim ex oculis iuffit, gatiTurdet, fietotus pudore obrutus difccftipnccp de donis quieep à quo^ acceptü, tu vranactw* prohibente pr3cfe(fto,nam libido militaris haud grauate feruulos eo one ^^f°^' ’‘eleuaflet.Illud tarnen regio illi legato pro tot compofitis uerbis edixit V ranacontcs,nc pofthac ipfe uel alius quifpiam à Tyranno ad urbem ac ï^edere auderet,aut ft petcre ad colloquium: nam refponfum aliud à ft no sfiportaturos præter manibus,naft),auribus^ præcifis, totius corporis foediftimam deformationem. Reuerfus in caftra nuncius,magno accurgt; fiiturbæeftacceptus,quod ingentibus turn publice,turn pnuatedefide^ rijs expeeftabatur.Quid de uoluntate oppidanorum ferret, quç unica fer gt;nèfpes hominibus fupererat habendæ per dediti onem urbis, tarnen pri nio non accepta quæ reportabantur munera uift fttis nihil adum often*? dere,deinde audita oratio uiri,8^ expofita pertinacia Croienfium fingu# lorum animis pro cuiufep ingenio turn dolorem,tum pauorem, turn fult;? forem infudit. Senex impatiens magis explendac iræ caufa, ^ ulciftendg fius ignominiæ ad arma,amp;omiftam iam oppugnationem cÓuerfLis,apgt; parari ftalas,amp; reliquas machinas pro fubftquenti die iubet. Tota fermé nox in eo uaiio labore cofumpta,^ tormenta quæcp fuis ordinata locis. Ad euftodiam caftrorü,amp; incurfiones Caftrioti, xxx. amplius hominU •nilliaequis iuxtaftratis,frenatiscp rclicfta.Manefub crepuftulo aurorae, addudus fub mûris miles,Slt;in ipfo procurfu hoftiu ad munimenta ma ebinarum furor utri nep depromptus,ftdfoeliciores cadebant ictus no^ ftrorum.Nam hoftes tantum cos ftutiebant,Barbari uero nihilo fuis,^

ft. Ö oppidanis

liber

oppidanis çquiores crant-,ct dum depelkre einem a tntela meeniomm eu piunt,kipfos tu cçdc^tn timoré pcriculi anertebât. Vbi ea fçuina refedit, ad iêalas ucntu,ibi lient uera apparuit uirtus,ita maior longe eladis oblalt;« ta eft occafio,atcp momêto temporis nudauere cuncta fanguine,ac cadagt; ueribus repleta liint omnia. Non potuit dintins in feipfum crudci is eße T«rflt;lt;fxpro= Amurathes,licet obftinatiHîmo animo cepifîct dimicationem» Quarc di brat wfeheüi rem pta pugna uelut furore correptus querulus conceifit in cabra, ibi^ temfuim dijs- p^j. (Q^gp-) jj^,^ fenile mentti uiolentis manibus pertradtas,atcp eredis in ccvln oculis iniurius deos fnos cÓpellans eSqueftus eft, quod canitiê fua ad bec mala,ignominiascp ièruaftènt,ut omnis eius anteacba uita, acOt# tomanum nomê penitus eo modo dcturparetur,resqi omnes per tot an nos àfegeftas nun ignobileEpiri oppidn denigraret. Purpurati, Stalij, qui proximi illi ftabant,uarrjs fcrmonibus folabatnr hominem, plerac^ nu nc uetcra,nunc noua aliène fortune, amp;nbsp;externorû regu exem pla ygro fimwatbes nequic^ animo fubqeientes» Poftridieeius diei ienex, licethaudfansfir •ratortm fuit mus corpore,quû tam efticax dolor totû penè homme cÔfcciftèt,indido ^o'^pacep^ æ^quot;'^*^‘■^fatrapis(quatuorefteferunt)duosBaflàs,Romaniæ,8cAfiæ, tendu dirige. ^ duos quOs côhliarios dicût,multû temporis confultans de totius belli ftimma côlnmpfît.In très Rntenas dinifum conciliu : Vna de prolêqucn da obhdione Croiç fnipamp;hybernis ibi ducendis,donee fames tandediu tina confîceret,amp; debcllaret homines.Alia Croia relida uninerfo exerci^ tu infcqui Scanderbegüfuadebat, itafi armis capinon poftet, includitn fugientê aliquo loco pofte ubi fame necaretur ♦ Vltima, quufatis tentata omnia,amp;expertamomnemfortuna,ne(^ morandumamplinspeream , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignominiam,nee^ perdendum per indignanonêcxercitnm diceretjlega

tos ad cum mittendos dcereuit.Qui tributariü ipfnm,amp; uedigakm 0tgt; tomani quoquo modo conftitueret,h acceptare conditionem uellct, exh geretep abeo x.millia aurcorum annua. Inhanc,qu3etutioruidebatur dilceftum,quippequüiatis ampla uieftorie fpeeies uidcretur Amurathi, ft pnufep difccderct ex Epiro,iugum co modo impofuiffet hofti,amp;^ uedi gal cm f bi prouinciam feciftet. Nam cótmuandeobfdionis ratio ad ant mum no tranfmiftä eófderanti multa hyemis incÓmoda,Só q? prius obO dentes,^ obfeftbs eius rei tedia caperêt. Commeatuu preterea inopiaad ea multitudinê tanto têpore alenda,amp; quod maximü crapafiiduas incur fiones,amp; irruption es hoftium in caftra,necp infequendo per Epiroticos motes Scanderbego terendu têpus uifum,quü amp;nbsp;pcriculu eo modo fum moperetimeretiir.Quareunus multynir autoritatis3cui Ifupnomêcrar, ad id muneris eledus, Rd ueritus Rnex nimis grande forte pecunia luim ram iriEpirclï,monuitlcgatü,utfifubirehoftïs tam ingens tributS reçu farct,ad quinep millia tanturemredigeret. Vnafupererat dihkultas, q, ineertu erat ubi caftrametatus eftet Scanderbegus, amp;nbsp;in ea incertitudine iHKWdWfle« pcragrare prouincia ad cum querendu ardentibus bello omnibus,noRi^ nomen’ ^.^ njtum uidebatur,licetinuiolabile eftetlegati nomê,exolucre th eacura Tyrannunt

s E X f v s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLXXXV.

*ryrannum capdui quidam Dibren(ès,qui libertate impetrataji incolu^ *«c Barbara ad Caftriotum perduxiflènt,folutis uinculis, Icn præeuntes ^ominè^ad caftra ire perrexerunt» Tumeniftus mons primü redo irine^ *'epeutus,ibi non inuento Scanderbcgo,ad Ifimum fluuium m oramari tima conceHerCjied nee ibi repertus eft : nam fublatis per earn nodem fi^ gnis in planiciem quam rubram appellant, tranftulcrat naia. Quare ad^= *ïïoniti de eo Dibrenfes a quibuidam incolis loei abeuntes inde fine molt;f ’^,minus horæ unius fpatio ( nam parum ab Ifimo diftabat) illue deuene ftjSc priuscp intrarent caftra,unus ex ducibus, relido non longe legato dim focqs ad Scanderbegum coceflit^lcilcitatus eius uoluntatem, an fut ädeundi regio legato poteftatem faceret. Vifum primo Oibrenfcm turlt;# •nales ex logo defiderio in amplexus, amp;nbsp;mixta lachrymis olcula effufi in^^ genti plaulu excepcre, Tum impigre deduxere ad Caftriotu, qui ubi uft dit amp;nbsp;audiuit hominem,eo perbenigne fufcepto,nihil immoratus quoft dam équités 8d pedites mixtos,Tanufiumq? cum his ad acccrièndum ho norifice legatum Tyranni mittit. Eo in caftra dedudo,de mandatis quft dem regfjs nihil ea die relatu,nam nox inftabat,ièd humaniter fuiceptus, hüto^ infuper amp;nbsp;opiparo acceptus conuiuio,in caftris pernodauit. Cg ttrum iufttis Mofts cum expeditiflimorum equitum agmine lingula cir fum loca,ialtus^ peragrans,atc^ äugens cuftodias,ne per eum colorem Ottomanus aliquam fraudem moliretur,totam penè nodem eo in ope^ »■econiumpfit. örtaIuce,Scanderbegus cóuocatis optimatibus, fecitco piam dicendi regio,ille copofico iampridcm iermone maxima arte, fi mo do tale qui ppiam perfuadere liberis animis poftet, fic exorius fertur :

Dediftent Dij iampridcm hanc mentem nobis Scanderbege, qua ad OntioOnto tehodie tandem longis admonitiquot; maïis,ferius fortafte tp par erat, attuli cp^^T'ƒ •^us : neep enim uel ipfi tot exercitus deletos,tot præclaros duces eoderrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fxtindos fato uidiftèmus,necp tu laceratum imperium quotidie in ocu^ lis haberes,amp; tot paftim uulnera, ac gemitus tuorum exaudires ♦ Sed ita haturacomparatum eft,ut ad pacemamp;f a'quitatcm,nifi perfimguinem et bellorum iniurias ueniri non poftit. Quare æquo animo quod fupereft accipiamus,amp;^hasfaltemreliquias melioribus Dqs lèruemus . Satis in^ Undauit per tot annos fanguine humano Epirotica tellus,fat deforme lui fpedaculum amoeniftima olim regio,^ pulcherrima principS fedes præ bet iam diu,ingêtes uires,ac quafi fupra mortalium uotaAmurathi Dq dedere,tibiminimas(fiad eum referas)ut libere loquarScanderbege»

Non poenitendas tarnen illas,tum militum,amp; tua uirtus,tum ( quod ma cotldtiofaUd ximum eft ) facit fortuna,ut præclare omnibus bellis oftendifti, quod amp;nbsp;«i« Tarc^et ipfi admirati firpenumcro, licet in hofte, Slt; publice, Só priuatim fumus, ^‘^‘lt;«‘^quot;Mi’ dum fuperbiftimos Hungarian populos amp;nbsp;Græciam tot bonis affiuentê tam facile perdomitam à nobis recordamur,fola gens hæc inuida ac im^ patiens doming eft reperta C nihil adulor hoftis ), Atqj utinam ifta liera noneflèntjquæloquorjin uos tantu, utuideo, huculq? neep fortes, ncq^

Q iq foclices

CLX^XVI.

fochces fumus, Verum enimuero Hæc uobfs potiffimum timenda fortu naEpiren{cs,quæforfan funefto exitu credulos ercxitfpiritus,u£udnt perpetuam illius pofleffionem amplexi,tandem ruatis : neep tarnen,fifn gulas fortunæ ueftræ partes ocuUs proponatis, uobis quoep parum ui^ hum,amp; dignitaris hoc tarn dintinum bcUum abftulit.Nam quamuisn5 mnlta hominum iaetüra hueufep nobifcum helium geritis, Vbi Sfetigra gradum eft C Vbi latiffimus eius oppidi ager C Vbi tot uin^,totædifîcia, tot prædiorum ornamenta t Vbi return omnium facies f Cur tam ferti liffima regio perqt C Vbi tot horrea annonæ,qua omnes olim uicinas ur bes,amp; Iraliam ipfam replebatis C Vbi deniq; ( ut fleam alia ) pukherrima Groiæ meenia 2 quae ita deformata ja eet, ut uix ueftigia murorum, amp;fpi rantes intus hominum uultus,nedum priftinæ urbis formam retinercut deatur. Quid expeólasulterius? Vides quam prægnantia tibi fintma^ lis omnia,urbes aliæcaptæ, aliæobfcflæ,caputipfum imperq Croiapcf? nèadnihilumredaéla. Sola autem hominum adhuc refiftit perrinacia, quæ tandem frangatur necelfè eft. Decreuit nanq’ Amurathes audis co pqs hyemem ibi omnem traducere,amp;aliam æftatem,fi opus fuerir,acplu Fameing« b res deinceps annos,donecfames tandem,fiferrum non ponït,inpciatiii^ r^nfe '^o‘^5 S“”^ hominibus,kd hoc ita demû,fi tu quoq? mali tui ftudiofus per earn foßü^ iniprudenriam allatas has ad te pacis conditiones fpreueris. En exfune^ ftiffimo hoftefocium teiibfac tnbutarium coftituit Ottomanus, kluit Croiæ obfidionê,aufert in perpetuum hofulia figna ex Epiro,amp;ujauult ueedjgalcm fibi fineianguineprouinciam hoc beneficio deuincire, quam Turcdtriiutü tam cruentum diutius iugum quærere uobis» Perexiguum uero pro ma 'petitdSeSder gnitudineofficponusimponitunx.tantumannuaaureorummiHiapræ 'beg0‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;||gj.i ßi^^ petit. Aliud nihilnecp ueftrum quærit,necp fuum repctitPoteiï

■ ftisEpircn(ès,potesScanderbegeprototoppidis noftris inEpiro,tot iiillis,tot pukherrimis rebus,quas non ullo hereditario iure, fed uiablagt; tas tamdiu ponïdes,iftuc citra dedccus amp;nbsp;lactura tuam concedere Amu rathi iuftifîîme petenti. An ignobilior Epiro Pelopponneks cAn Cara manus nobilitate tibfuel potentia cedit,uel opibus f ( finereprehenfione temeritatis dixcrim)cæteriqp uetuftiffimi,amp; populi nobiks,àquibus quotidie Adrianopolim tribura aequo amp;nbsp;libenti animo afferuntur,prælt;« cipue quod hoc non feruitutis loco,kd magis propter quoddam arden;? tiusfideiuinculumimponitur uobis. Difcute uires tuas prudenriffime dux,difcutefortunam omnem,neep hodie tam pukherrimam occalionë præterlabièmanibus fine. Voles adhaeeferderadï id negkxa*is,nunccu pies forte redire quum non non poteris, quum muratus rcrum tuarum ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flatus uidorum quoq? fuperbiores kntict uultus. Sed dum tam fludio?

fus huius rei horrator apud uos fum,magis quam par erat pro grauitate legationis,amp;dignitateÄmurathis in hanc parte orationis incubui,nihil tnideo reuoco que dixi. Quinimmofi hoftis apud uos aliquid polTuni precibus rogo,obtcflor^ (ut dum licet) dum confiliu no mutâtSenex, ueifri

UePtn' pariter,noftncg tadonê habeatis lt;nbsp;Ecqui'd enfin crcc3itfs,h ufus non i'll peer are pacis,ii id Porte contigerft, dolorem Amurathis magis, an no^ ftrosanimosoftenfurUjiioftra hcc proculdubio,acpriuatorum capita •aftura, qui ex libidine ciushæcuilia corpora huiuicemodi cafibus de^ ^pondemus : amp;nbsp;fi ueftro non poflumus, noftro pleruncp (anguine amd HiSeius exaturamuSjerimus quotidie in uifceribus Lirnris,dabimus fan^ guinem,amp; hauriemusjdonec tandem ucl tot fatictas maloru altcrutros te Heat^uellonga pertinacia,amp;fatum aliquod utrofep crudeliter abfuman

NondumfinieratBarbaruSjquodmuIto murmure confufum conci lium^plcricp immodico gaudio,quod defatigatum iam armis fuis Amu rathem,amp;f uelut bello uidtum uidcrenprifum no tenuere^quu tanta pom pa Lier bo rum tributi mentionem proponi fibi audiflent. Alrj lub hac fpe de pacis captare Amurathem fe dicentes, ut quod hoftibus non poHet, tributäres olim paülatim iugum imponcrct,hoftiliter fremebat^neqj uel Unuseftinuentus(itamortaliumanimosinflantresprofperx)qui earn MortdIißrfm« pacem,cp bellum perpctuumalleqautcogitandumlàkcm fuper caredii* reret : Heu quo nunc abrjt illefplendor gentis, illa nobilitas animorum, nbsp;nbsp;'

dus inuidte uirtutis lèmina f Videbant Albani laccratum imperium,ur:» bes alias captas,alias oblènàs,auita iugcra hoftilibus operta armis, uxo^ fes,liberos,procul à confpedlu fuo in timore,amp; lachrymis tabcicen^ tes,dilcerpi quotidie ante oculos corpora fuorum, 8d manantia languid ne omnia, tarnen iacere magis quilèp in ca fortuna, amp;nbsp;licet non omnino ’nfcelicem,cruentam tarnen libertatem fouere malebat, ep minimam con (tlfoncm ignauiæ præbere hofti. Scanderbegus igitur timoris nelcius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

inter eos lèdato murmure conucrlùs ad Barbarum,ne ani mi dubium,^ ftifpenlumper contemptum ad Amurathem dimitteret»

Hand ablîmilfs multùm eft,inquit,hæc tua legatio illi,quam Aiaradi^ Refpoßo Epi nusep dudum Cfi memoria teneo)attulit,qui in ipfis fermeimperq noPtri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ador^

^ufpicrjsquafdamEpiriurbeSjôdMacedoniæ partent nomine Ottoma toréTjrdfjw, ni allatis ad id ipfum literis petrjt. Proinde fatis turn uobis in perpetuum fredofuifîèrefponfum,namnec^diminutaadeôulc^ fortuna mca mihi nidetur, neep ueftra fie an dira, ut nouas has coditiones proponcre nobis bodie honefte poffitis» Quodenim longo ordine amifliim Sfetigradi nppidum,diriitaCroiæmœnia,8dcorrupta incampis omnia rcccnfcs^ nixidiadturæ loco computaturà nobis. Salua modo hæc capita fint,in^ t^olumis miles,Ibfpes populus,recuperabunturamiira omniai deuaftata tdPaurabuntur,iuuantibus Drjs ( mihi crede). Hæc mortalium manu5 opéra facile amp;nbsp;deftrui,amp; conftrui facile conlucuerût,modo artifices, mo ^0 fortes dextcræ no defint. Scd die quælo,quando ita iuuat noPtra cnn nierare,quanti empta hæc uobis ad hune ulep diem funt C Quanto Sfeti gradenfis urbs,licet nô uirtus ucftra,lcd efuium fuperPntio earn perdide ht C Qiianto Croienfis oppugnatio lànguine ftetft 7 Agite dû,nihil inui firodea Portes, ita fœliees pef omnia lècula eftote, V ideam lêmper iplb eo

Q un modo

CLXXXVIH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

modo figna lieft ra ni Epiro,obfideteiirbcs, oppugnate, inftilrateagns, corrumpite quiequid frugiferi tenet Macedonia, dum ea relinquatis for tunæ ueftræ ueftigia,ea fortitudinis ac uirtutis monumenta ♦ Quare ro^î gare potins nos,ut non difeederetis, expediebat nobis, ^ uel ea pecunia difccflîim ueftrum emere» Abfit ut uiuente Scanderbego ueÆgalcm uo bis prouinciam hancullauideatæfas,uelhominum ullus audiat. Non fl totius pofteftionem Macedoniæ,8lt; omnes patrum noftrorum fedes re^ ftituatis. Non fi mecû diuidat imperium Ottomanus ea nota inuri Epilt;’ roticum nomen paterer.FruRra itacp externa coaceruas exempla,fruftra Peloponncfiacam fortunam,amp; Afiaticas feruitutes, accfterorum oculis noftris fiibrjcis,SC difertando animis inculeas, quandoquidem nullûeft tam efticax exemplum,quod ad earn turpitudinem poffit liberum inge^ nium inuitare» Nihil ulterius locutus eft legatus, nec aliud quippiâhac de re contendere uoluit,aut iuxta confilium fenis de minori fiimmaage^ recumhominibuscurauit,quum tam aliènes abeare omnium animos nideret. DimifTo igitur concilie,dudus eft cum focqs apud Scanderbe^ gum ad curanda corpora. Turn opipare acceptum, amp;nbsp;honorifieehabft tum,Tanufius cu aliquot equitibus mille fermé paftibus proeul à caftris eft comitatus,ne libéra militum licencia uiolarctur. Vix ablceflerat ècon fpedu legatus,quod Caftriotus ueritus infidias hoftium, fi eum locum non mutaftètfublatisfignis,Tumeniftum copias omnibus petijt,cufto^ dibus paftim perlocaexploratoribuscp intentius quam unquäantcafe^ ciftcr,difpofitis. Reuerfus legatus in caftra,quæ in Tyranna minori poß taerant,ficutdolQrêAmurathi,itaexægritudinemorbum quoq? fon^ mopereauxit. Quare eo magis quotidie inualefcente, Satrapæ depofita quafi omni cura armorum ad curandum ftnem, illicp medicaminaadhft benda animos tranftulere. Sed in ea morbi incertitudine, nullum effie^ cius,^ uerboru remediu uidebatur: nam impatientia doloris contraâu malum appofitis ad id ipfiim fblatrjs erat leniendum,amp; noua aliqua lætft tia curandum.In eo ftatu res perpaucos dies manierc,nccp non iatis com pos lui omnino erat Tyrannus,fed amp;nbsp;audirefuos,amp;^alloqui fatiscomo^ de poterat,atqj iubendo multa procurare,quy in rem uidebantur,donee Scanderbegus audita cgritudine eius irrumpens bis, tercp in caftra,quic quid ferme turn animi,tum corporis fupereratreliquiarum exbaufit.Pri maamp;fecundaincurfioipfius uixcruentafuit,necp aliquid dignó memo ratu geftum,quS folertiflime inuigilarenc Barbari ad defendenda caftra, ac omnium animi eftènt magis ad ft tutandum,^ ad alios laceflèndu in!» tenti. Inieciteares Scanderbego maiores,ac pœnæ maximes ferociy ftft mulos. Igitur nodem primum uefypius fecerat,ex ft ipft fttis pauoris tu multuscp excitaturam ad ca confilia amplexus, equitatu fermeomniftc5 dueftoTyrannam petiit,nam commodiorab ea parte erat procurfocqui ti,amp;^magisopporcunainiuriæhoftiumftatiua. Exacfta medianoxerat, quum appropinquanSjTyrann^ftrepituipfo eques ft prodidit, tenebrg maiores

Riaiorcsafliicto crant,quod obdudamuîtanubium caliginc ccclum uigt; fum omnemademcrac. kacp male potuitquippiam aduerfus impctû ue/ nientium prouidcri^prouifum tarnen eft pro tempore, ordinatuscp milt;# ks,utexaudjto,n0 uifo holte,fumi ludicmm ualuit, nec^ noftris,minus iniqua,fufpeeraqt eababitudo temporis erat,Slt; licet plus am'mi afterend bus,^ non expedtantibus inluriam efte foleat,tamen horror quidam in^ Uaferat penora,amp; promouere uix ullus grad urn audebat amplius. In ea utrorumep hçfitatione Scanderbegus acceptis centum no amplius eqiugt; tibus ex Antefignanis,cuolans ereliquis turmis maximo impetu ad lacef fendos hoftes ufep ad munimenta ip la procurrit, inceflansep clamore figt; niul,ac coincCtis uerutis homines aliquot extra aflignata fibi loca protra xit,concitatos ad feaftequendum opprimendumep. Sed opprefti iplorn Honnulli funt,reliqui fponte recepere ft inter fuos» Epirenfis per ludifica tionem aliquantifper hac iliac curfitans,excitare in ft maiora agmina qug tebat. Vbi uero abire per earn inane expedationem tempus uidit,amp; nogt; dis aliquantifper tenebras appropinquante die fugari animaduertit, re# uerfus ad fuos,abic(fto omn refpedu^ftimma ratione cum Tanufio, Strc fioep (nam Mofts in Tumenifto cum peditatu fucratrelidus) diuiditco pias,admonitis^ hngulis^quid faduri eflent, ducitin hoftc. Miftilibus primus furor exatiatus,ac maior pars dimicationis per coniedum telo# turn a (ft a, Nam Caftriotus timens, ne ficonfunderentur ordincs, diftri# •iienluoruhoftiumcpperiret^negabatmiliti cominus inferre gradum, ••^adgladiosueniffttres,niregr| multitudinefreti,infigne agmeniuo gt;■1110 à leua parte mififlcnt,ut noftros medios in terci peren t, quos ubi ali# tluantulumareliquorobore progreftbs uidit Scanderbegus rebetis mu niinentis ociftime ad id latius couerluSjdiuifis amp;nbsp;ipft uiribiis, ut utrinep pngna non intcrmitterctur,maximo impetu aggreflus eft.Non ftgniter primo impetu excepere Barbari,fperantes moxa caftris aftuturum fubfi ^lum: tarnen ubi tarditate Riorum dilabere paulatim uires fibi, 8t hofti tvefeere cum uieftoria ipft ferociam uidere,uerfis ad tentoria equis, fuga, 4ua fola poterant,ft ftluarunt,plures tarnen ante fugam cecidere,fmul et fxnoftris nonnulli. Strefium etiam Tanufiumcp iam exoriens lucifer,Slt; inuaklcens ftmper uis hoftium terga uertere coegitjnftcuti ardentifti# •He hoftium ordincs cam noftrorum paucitatem eirent,fcd ne animu Ty fannioffenderetabiedacupiditateultionisad danafua rccenlenda funt conn erf. Prêter cædem alia deformatio caftrorum non fuit, necp præ# 0pquippiamablatum,nifialiquot priuati inoccilbrumfpolia,nampro opmepurpu tnllo non intra munimenta amp;ceptum amp;nbsp;finitum eftcertamen.Purpura ^‘^’quot;’’^^^ ri maximo conflio cclaucruntearn eladem Amurathem,ne maiora prx# ^ktudwem tgt; berent alimenta dolori,ramen nihil folicitum ftnem fefeUit, quod amp;nbsp;pult;^ nnm retupe^ blicum murmur,amp; priuatæ uulgi quercle facile earn ealamitatem inclina rfwdow, «ad to ad male iufpicandum animo,prodidere. Hoftis captato tempore præ «’pclWoj C4 torium ipfum cruentis fignis irruperet, relinquere obfidionc,amp; ceptum tanto

LIBER

tantoodiobellum pudor probibebat* Suadebant tarnen nonnuUiTy^ ranno,ut maiori parte copiarum Croiæ reliera iplê Adrianopolim rcpelt;= tens,(àluti fuæ confuîcrct.abituram quoCp uim omnem morb^fi ex eo ca lamitatis fpectaculo,amp;cruentiflîmo hoftium afpedu abiret, fed ingraue feente quotidie malo,2lt; déficiente paulatim fpiritu,fenfèrc omnes earn ui olentiam fati nulla ßos pofiê loci mutatione,nuUa ope,uel confilio huma no excludi* Quare licet iuuafîè medicamentis ( ut nun^ mortalia pesos’ ra fpes deferit ) confeefium corpus non defincrenquelut orbari magiftro nautæprofèquifcpprocurabatomnia^quibus ialuari ab eatempeftate exercitus poflcqfublatiscp tentorqs quælatedifperlàmagis obnoxiain^ iurif,Sdopportuniorahofti cranqanguftioricirculoredarfiafuntcafira, firmata^maximo amp;armorum SCarmatorumrobore,munimenta,fic omnibus ordinatis expeefiabanqaut mortem Tyranni, quæfinemrune armis facereqaut ualetudinem forte reçu peratamjquæ earn obfidionêno Uis confilfis ftabiliret. Nihil horum latebat Scanderbegum^nam turn ab exploratonbus ruin omnia ponebantur ante oculos,tum ceteramagis in tima hoitium,conidia à transfugis aperiebantur, quorum plures quoti^ die ad ipfum amp;nbsp;reliquas urbes confugiebanqmaxime ex quo credi expe^ óanep indubitate mors régis uulgo cepit*Epirenfis itacp auerfo abalîîæ tisirruptionibus animo reièruabat amp;ipfelerociam omnem in mortem OttomanijtamêperCrainum montem pergens interdiu^nodut^piæp^j Vranacontem alloquebatur^crebris quoq^ agminibus oberrans per col les uicinos,fimtercipcrefcruitiaaliquaexercitus pollet,uel cofolo aipe^ du dolorem hominibus incutiebat,lèd modicum temporis in ca rerum ccnàtione3 amp;nbsp;hoftium mccroreamp;f expedatione abqt: nam Ottomanus vltmiAmu^ Ulo triduo expirauit. Ferunt tarnen eum,quumadefle iam fibi extremu rdtfcfimttf, uitædiemlèntiret,lcdulocubantem multa cum purpuratis fins longis cttprtixoMKj querelis egifiequod tam fordido exitu fata omnem fuæ anteadæ mtæ te tQàmonu norem fugillaflènt,utqui totiens Hungancaferociam inhibuifict, amp;lin^ folentiam Græcorum cüm iplo penè nomine fuftulifîet, lub ignobilisca ftelli memibus amp;nbsp;oculis tam pudcndi hoftis infamem redderefpintfi co geretur.Deindead Mahumetemcouerfum,commendalîèmaximo firn? dio ilium fidcifuorum,monuiflccp multa, cum nunc audientibus alijs, nunefummotis arbitris,licetamp;defec'tum iam uinbus corpus, Imanari tes ex afpedu filq per ora lachrymæ fenis uocem impedirent. IHud f^pius itcrabat,contemnendum nunep hoftem, de eo lè uno pemitentiam toto uitg file tempore egifîè,amp; apud Tartara ( fi modo extincto corpore pars ullahominis remaneat) poft hacadurum quod percontemptum paula tim educato hofte,eam fibi iplecalamitatem,amp;l notam in perpetuum, Ot tomano nomini inufliflet,dum tam fordidefub Croiæmoenibus cxtiiv dum totus terrarum orbis,amp; omnis deinceps etas uelutfabulole référât» Opprimendum turn transfugam fuifte,quum per fcelus illud inHun^ garialcekratu uindicauit imperium»Tum in ea rerum nouitate, óónoiv dum fir.?

s É X T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXd.

^umßrmads populorum animi's delen incmentis ferme omnibus fuis ^uin nomine ipio hominê potuilTè.Non Alybafam^qui primus aiimen taierocieeius amp;foclicis aufpiciafortunedcdiqnoalios luitlc mittendos, S^übiis turn captis occifis ea amp;nbsp;uirium fibi lomenta, amp;nbsp;fidem apud fubdi forum ingénia perftruxerit,ut ipfc to tifs tanta ignominia,amp; imperr) lace fatione uix fando ifthçc crcdcrctjnfi experientia magiftra fuo malo edo«? f^um elîet. clx. amplius miUibus armatorum dicebat,intrauimus Epirû, ^hicconlèdimus.Nuncfi uacat,côfertecapta,dilcutite omnia, animad fiertetis quantum dcfumrnafitdetractumpiü poterat homines teuere lo fus.Hodie quot têtoria uacua C Quoterrantes fine dominis equi C Qtia f^iniinutis longe copias Adrianopolim repetetis ?’ nam fpiritû hune Epi fotico folo deuouere fata » Sed quid impedimenta, cafuseß fortunæ im^* puto mihi f turn enim primu hæc malorû lèmina orta in Epiro,at quaiv fis cum totbellorum motibus ardcbarHiingaria,Eugenq,accctcroruni Chriftianorum concitans in nos arma C Quum non de Epiri, led totius poiTellioneimperr) ccrtabatur,utVarneniesJSafilienicscp labores praCi# l^entomnibusdocumentum.Itadumadtotnegotianecp tempus, neep flires fufficiunt,creuit hic hoftis,ut uidetis.Quomodo ante pofthac cum ^,quaue arte belligerandum fit uobis,confilium à me expeAare non do ^ctis,qui tam iniquus mihi ipfi ællimator in rebus omnibus fui.Nun^ fiagis cogitatus mcosfefellitfortuna,loelicior tu forte bellator cotra eït futurus MahumeteSjS^ pro tot datis honoribus mihi, Epiroticum for«» fin tibi triumphum feruaucre Dij, Accipies itacp fceptrum hoc,amp; alia re 5nîinfigniafili,acintereaprçdpuehoftcmhunc,ncinultammortê hanc •inas. ld iinum pro tam amplo honorifieoep patrimonio tibi fumito, ea folumuiffimamlènilesmanusexpolcunu PoftneediCta obmutelcens, Amurdthei dimidium ferccius diei in anguftia fpiritus confiimpfit,tum obortis angt; ntontur’ feoculostenebris,petitamtot Chrifhanorum odijs animam exhalauit* Opereprecium nunceftaudireh^c,^ uidereeos,qui tanta mercedererw Humanarum ftatum licentur,8f credunt,ita coccdi alicui poife perpétua fortunæ polTefîionem, ut non aliquo temporis momento interpeUari Fortuna po^» qucat. Quid Amurathe quonda maius C Cui fplendidior fama uiri ( cæ^? rt‘pquot;rbetM-terorum uenia dixerim) toto orbe terrarum extititÇ'Quæatteflatiorfor tünafuifTQuis fpeciofiores ea ætate tritimphos tuhr, 8lt; totuidoruin GeftdAmurit rcgum,ac fuperbiiïïmorum populorum fpolfjs obfoletumiamOtto^ thisfubcom^ ftanum nomen, ac Barbaricas domos ditauit 7 Hic domeftico furore ^(J.”’' inhibito,ac fratcrnolanguinedtaregnilibido liccre omniafitdofum* ptis fortunæ aufpierjs, primus inEnienti Græciæ Lbertatem extorfit, amp;fixo in uilceribus eorum imperio, acceptiscp inde uirium altmens fis, deinceps cæteros populos Chriftianos tot aftiixitcalamitatibus, ut tas enumerarefit difficile ♦ Hic primus murum Græcorum in Pcloppo^ Corimhhßh» nefifaudbus iuxtaCorinthi Ifthmum,quem Heximiliumnuncuulgo *”“”* Hœwi appellant, diruit5^peruiam fibi undequaqueEuropam fedt, qui tot '‘“’quot;‘“’^“quot;f-regna

LIBER

regnam Afîa^urbescpnunohæreditarioiure^fèd uirtute fola obtinuif, exerdtus fudit,reges bdlo uidt^at^ fupcrauit.Qin' enam regeHungaro rum ocdfbjHunniadem rngentis nominis ducem, ac beUatorum ilium ftrenuiffimum non femel fugauitjeas^ fortunæ fponfiones animo uob uens fuo,torius orbis terre dominium,ac Chriftiana imperia omnia fpo ponditßbi. At nunc ^ difpar hominis animus,^ anteadæuitæ diffimi lis oratio fuit,ut tam fordide in oculis contempri olim hoftis conqueri, amp;nbsp;gemere tâ foede fit auditus. Quo inuieti illi fpiritus, amp;nbsp;imperiofa uox abierat f qua tot duces legioncs,tot armatoru millia, timidis auribus augt; diere» At nunc tp alius hominis uultus,alia facies,aliud fpedaculu f Vbi caput illud tot decoratum triumphis C Vbi infignis iceptris dextera dæ? eet deforme cadauer,copreflg manus,exporredi pedes, qui tot gloriofe terras uidrices calcarunt,ncqp quippiam de tot bonis, tot laudibus cadn Ütplordiio cumfibi corpus retinet. Oimbecillem humaner naturæcondinonem, lumMfiimlx o inanem mortahum gloriam.O cæcas hominum mentes» Quid iadax^ cillitiiisgt; nbsp;nbsp;nbsp;jj^yj- r Quid cxtollimur f Quid eft quod dignitates,opes,potètiam,tan^ topereflagitamus,perpetuo(cilicethisfruicuiquam datum 7O mirare rummutatio,fluxahumani imperij gloria,amp;ludentis fortunæiocus» Corpus eiusunguentis,aromatibus^conditum feruatum ornatiffime eft,humandum poftea in Buria Afiæ oppido ex more gentis»

Mahumetes moxrexfalutatus,mors fenis, quo magis potuitfilentio feefta eft à purpuratis,ne dus rei fama ad hoftes tranfiret» Per nocrem col leCtis uafis,ac parans ad difceftiim omnibus, incerta adhuc luce, fublata funtfigna»Mortuum autem Amurathem ferunt circa autumni dimidiiï, quinto, poftquam obfideri cepta fuerat Croia,menie» De illius uero æta te uariant homines,fed nullus quintum Sóodogefimu annum attigiflé ncgat» Inuitus profedo Mahumetes earn obfidionê,^ tam ignominiolt;’ fum bellum reliquit »* fed coadlus eft ire Adrianopolim ad ueterem moré in fumendis faicibus ièruandum,8d ièdiüones,fi quæ ( ut fit ) in ca rcrum mutatione orirentur,extinguendas, Non deferuit ueftigia dus Scander begus,nuncurgens,nunccarpens poftremos,doneeegreftumomnes imperf) iui fines uidit,tû duplici ouans lætitia, amp;nbsp;Amurathe tam ignomi niofc de medio fublatum,amp; fugatas hoftium reliquias uidercrad fuos re uerius Croiam reedo innere petijt» Oppidani iam ingenn defideno cum Vranacontcurbeegrcfli,madentes adhuc ianguirte campos, amp;nbsp;poflefla tamdiuabhoftibus locaoberrabant, morabanturubiep, perluftrabant omnia,uix uifis fingulis ac pericrutans iatis credentes fibi,ita infixus iam Seänderie^us pridem horror uiris nodum fufpenia pedlorareliquerat, ScanderbeguS maximo concurfu uulgi exceptus eft» Vranacontes primum intermub ’ tos amplexus deoiculatus,cæteri deinde ex more,uulgus nunc ad pedes ducis prolapfiim,nuncueftimenta eius apprehenfans,cupidaCutfolct) illis oiculafigebat. Quantum magis potuitab ingénus humanis clamons rCjCantibuSjóc omni genere inftrumentorum exprefta lætitia eft,no cam

panarum

panammetnn’tus, no permîmes toranodleaccenfiigncs per multos dies cenduerc,conuiuia,epulæcp per totam urbem,uicosq5 omnes amp;nbsp;compi# talauttffïmecelebrata.Croienfèsprofideli opera geftiscp rebus egregie fiait turn publice,turn priuatimlaudati, præfidio ultra prælixa Ibpendia ingens pecunia,ac ueftimentorum magna uis erogataÀ’^ranaconti præ# aurumargentum^pclamydes due purpureç,unacpaurocontextadono data, Sd quatuor deinceps uillac. Polrremocp non expedaris faicibus decoratus eft,actotius Dux Aemathiæ defignatus. Sed illud in primis à vnmMâttitf Caftrioto non omifriim,quum dus uidonæ nuncios ad omnes princi# dunAtnuth» pes èC populos uicinos mittercc,quare ingens undiq? concurfus quoti* die erat,mukîquôcp ( ut fit ) nouée tantum famarei propter morte Amu fathis exciti, tanquam ad inluetam aliquam pompam fpedaculi uenerc, Peruagauit is rumor breui totum fermé orbem terrarum, non expeda* tïortum,nonla:riornuncius Chriftianis omnibus cflepotuit. Refpira* üitHungaria,rccepit Graccia fpiritum,ac laxata uclut fibi credidit uincugt; b,omnium animi mani ilia fpefunteredi, dum earn regum mutationem fortunée quoepfuædatum expedant innouaturam. Heu fallaces cogita tones,amp; m lien ora milcrorum réfugia,fublatum uidimus Amurathem, defuit ne ideo crumtior hæres f Huius certe nobis interitum pod longs tandem mala lachnmis nodris conccdcrcfatajdcirco ne cum Mahume the nodræ abiere lordcs 7 extinda calamitas ed 7 Comprédis Icilicct ma nibus ddemus, mutuis inter nos odqscertantes, amp;nbsp;ea uana crcdulitatç niortakm cû unius hominiseapitctantam hodium fortunâ credemus 7* Faduri tarnen turn demum, amp;nbsp;præpropere forian ( quod ominari hor# tet animus )fincm qucrd'S,faduri malis fumus,quum amp;nbsp;rcliquarum no ftrarum finem faciemus.Verum enimueronunclachrymis omidïs,brc* Uem hanclætieiam cum ceteris fequamur. lam certatim gratulationes ad Scanderbegum,uel ab externis gentibus aduolabant,didufumcp prarci* g^^j^^,^^ pile tune cd per ora populorum celebre uiri nomen. Croia morte Amu «famp;aj/frk • rathis tune nobilior,quam Argos olim Pyrrhi morte reddita : dd ad eas gum ab cxtlt;r gratulationes ingens quoepàChridianis ducibus gratitudo, 8Canimos ”^i^gt;*^f^'»' rum munificêtiaaccedit.NancpNicoIaus turn Romanus Pontifex, La? f^icou^t Pc« dislaus Hungarian rex,amp; Philippus Burgundie Dux legatos contentio tifxKomiM* inequadam ad eum cum ingenti auri argentiq; pondéré midrunt,quum btis ici rent cum tarn longis bcllorum incommodis exhaudum tali auxi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ganz rex»

110 indigere. Alphonlus quin etiam Arragonum rex ( utpotcqui longo tæteros interuallo in amando Scanderbego fupcrabat) ad maximam pe cuniæfummam illud quoqj addidiqccc.millia modium tntici,c. hordei, quum audidet fementem fieri prohibitam ab hodein Epiro,ôé quçfaéta Leratcorruptam. Multosquoqp artifices pecunqs luis conductos,uc Croiæ muros indaurarent,quos dirutos à Barbaris nouerat, mifit .Ca* firiotus indruidisludis omnisgeneris capulchritudine fpetdaculi fama ipfam uidonx mirum iu modumauxit,alter iam exercitus lub Croia ui R debatur

cxçnif.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,L i .B c R

debatur,tanta undiçpmulntudo clt;jgt;nfluxerat,n.on fpccflatonim tantum, (èdlediflïmæiuuentutisad propofitafibi præmia €Xpetcnda,non uidegt; batur ufcpadeo mirabik hominibus fradas ab Albanis fuiflè uires Amu rathiSjintucnobus earn milîtarem ætatem,S^ uirorum robur drea Scan# Secuh Altxdn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derbegum afpiciendbus« Redicrat uere tune uetufta nobilitas nbsp;nbsp;-

drier Pyrrhi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Macedonia,amp;fccu la ilIaAkxandri, Pyrrhiœ

^md.^de‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d ’îiamobfoktajnintegrurnre#

flutinhi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fbtutauideban nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quot; tun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=

' 1,,. me BELLI flNlî CVM AMVRATHÇ FVITii

MARINI BARLETII SCO ‘ DRENSIS SACERD OTIS, DE VITA ET GESTIS ScanderbegiEpirotarum Pnndpis, Præfatio»

1 VO STVDIVM ME ISTVD S CR IB END I LONGIVS PR0 j uehit,eôcrdceremagiscum magnitudineipfàrerum Jaborcs ■i uideo mibu Et nunc ex uero ( quod in principio opens teda# tus Eim }confideratam iUam fufpicionem,non inanem omoré in hoc onere hilci piendo ipfo rei experimento fuiHe agnofeo. Nam heet aliquam partem itineris emenib, imminutus quoqgt; paulatim laborfoue refpeanimum deberet,86maiores adreliquum exoluendum corpus, ex pohendumq^ fubdere fpiritus,nÔ ideo minus me hoc onus confiâ t,qu5 80 progredienti longius deficiant uires,amp; peradæ iam uiæ incommoda quæfolatium aliquod peragendæ pofthacaßerre deberent, è contrario ipialaboris extimationcatep memoria,non contemnendumincutiantti morcm, quum nihilominus ardua difficiliacp mihi reftare nunc uideo» italkd for Quisenim(utItalicæfortunæ,amp;Apulitriumphi nulla fithabenda ra^ aquot;«« tri» ^æ^ bellum cum Mahumetc geftum,illi quod cum Amurathe decertatS umphus- Eicrac prius ullafui parte,uelrerum,ac periculi magnitudine, udlongitu dine temporis,uel caufis ipfis comparauerit ‘^ Quippe quum tones non incruentis Epiroticis fignis delumma imperq fit certatum,S^ ad externa confugientes auxilia noftros aliquando uiderimus, neep res ulla fineni armis,nifi mors alterius feccrit.CauGs uero eins odq acriores omnes bic fuiiïè quis negct,Slt; fingula ad hoc bellum maiora præbita alimenta, quum amifla tantum pofkffio Epiri, amp;nbsp;accepta in parte imperq damna Amurathi armainduerint.Mahumeti non hæcfolum,tamdiu pertrada ta,amp; ueluti iam coda,uerum recens patris fatum, amp;^intolerabilis iniuria rabiem uerius quandam amp;nbsp;furorem iniccerint. Huius præterca turn çta# tisimpatientia,turnfuaptenaturakrox Ingenium,amp; fiuens languinis, pratcipue

s E P T I M y J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXCV.

præd'pue ChriHianîanimus,omnem cupiditatcm,f^uitiam^ patemam ^khiperauiu Nam ad imperium quantum addiderit, indeep paribus ’iinbus ac odqs in nos fit inuedus,Confi:antinopolitana Fortuna ( ut fi^ bam alia ) iatis cfficax documentum præbere poteft. Quare nô ab re cen nbsp;nbsp;nbsp;quot;‘’quot;^ ^’‘ fui, tanta rerum mohmina præccntionealiqua in medium deducere3amp; ï^Menf^ *ioui hofiis apparatus noua etiam præfatione recenière,atqj ita paulatim '

*mnc uentis,uelis^,nunc remigio, uelut nautæ faciunt, alta arquons iè# fans ad præfixum animo fignum properare. Vel ficut onereahquo,amp;ia boreitineris prefEis uiator,nunerefocillat uircs,nuncalternis manibus, ffruice,humerisc]^ geftat pondus,nunc trahit,donee præftitutum attin^ gatlocum,ita ipfc nunc amoenis diuerticulis confulam mihi.lc gentibus^,nuncfi aliter nequeam tradum pe dibus ( ut aiunt) onus qualieunt^ exituelaudam»

MARINI BARLETII SCO

DRENSIS SACERDOTIS, DE VITA ET GESTIS Seanderbegi Epirotarum Principis, Liber Septimus»

YRANNI MORS ADRIANOPOLÏ AVDITA, MofW4j creditacp,uarios animorum amp;nbsp;rerum motus excitai? ^«««ï'w lt;» , uit. Optimates urbis (utpotequi nunqua uel impci? f/”^j7^ rium,uel lortunam Amurathis Faftidierant) maxime Amuratha-eo nuncio indoluere,ac luxere diu Sencm,tü ob com munemiaduram) nullus nanqp ad earn diem Otto* _____________mane gentis uel chariorfuis,uel iuftior in hoftes fer* turfuine,tumquodeamregummutationem non fine multis priuatorü •ncommodis futuram feiebant. Præferuida tarnen ingénia,rerumq? no* üarum cupida,nullus iatis profedo tetigitdolor,quin ereda fiint magis ^in Fpem adduda,quum Mahumetis a ferocis ingenij, 8i adoleicentis ifeptrum longis iam pridem uotis exoptaflènt ♦ Vulgus fuoptc ingenio iuidum rerum mutationiscpmaximalacticianunciataaudiuit,indecp Ia* ni2ari,qui filq Principis appellantur,armati per urbem peruagantes ( ea umzdrifilq fniinlicentia,uelpcrueriapotiusconfuetudine,infunere Regum gau* principis bo» dent)multa priuatorum bona, Chriftianorum præièrtim, aten ludxo* quot;■*

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crchrißuno

funi,quoruminuila 1 urcisnomina,impune dinpuere. ConHuxerant r«m«««(«dHn» præterca,ô^ confluebantindiesexomnibus partibus hommes ad cam *iouitatemrerum,amp;nouorumfaiciumfpedaculum uidendum. Quare Henienti cum cxercitu Mahumethi incredibilis propemultitudoobui* 8ni proceiTipfcd lanizari quos diximus,primi omnium ,a quo quum ex •^ore ueniam icelerum,amp;rapinarum Fadarum in urbe arque Facile, ac pc Rn uere

LIBER

tiere inipctrafft nt,acccptum deinde intra mœnia ingeti Ixtitia,ac magno Wi^iMftrt plaufu uulgi in regiam perduxeregt; Turn ab omnibus fummus princeps fitrixTur» conclamatus,8lt; ornatus diadematejicepcrocp^accæteris régies indumen tis,infcdcmpaternammulnsiupplicationibus populi,uonscprepofitus « cft* Aerarium,Areiaucupeieodem tenoretraditi.Obedientiaapurpura ’tis amp;nbsp;nobilifïimis quibuscp iureiurando promdïa, aurum, argentumcp paHïm per uieos omnesdiftufum,acmilitibusmagna uis pecuniarum crogata. Ira uetuilus mos gentis,amp;iblennitas in faciendis regibus ex par row/îirfwfîo, te feruata eft in Mahumethe,ex parte non ftruata. Nam primum omnft T«nlt;»r«pn« ^^^ confueuere principes Turcarum filios,uixdum pubertatis annos ^vi‘Miiflt;mt cgreflos,proculà(è,amp;extraEuropam in longinquis Âiîæ locis tenure, fib/intiparen 111a forian rationc,nc ( quæ lux ullam fatis præteritætatem,perfonam^) tibui» rcgnandi libidine parentibus infidientur. Quum uero rex ipfcmoncur, ud morti creditur uicinuSjSatrapæ amp;nbsp;alq quoru maiorautoritas ad po^ pulum^S^ cura impcripatq? rerum publicarum, prout quiiep affedus eft regiæ proli,nuncios,IiteraöCp alp ad alios mittunt,monentes defingulis, amp;nbsp;folicitanres aduentum illorum ad modo non iacens iceptrum occu^ pandum.Qiiinimmo ea côtentione purpurati,diim amiciori Gbiqui^ ex regps bberis imperium feruare quærit,Iiteras inter (è,nuncios^ laten ter adhibita fraude intcrcipiunpne edentate ab alps præueniâtur. Nunc

* alps rdinquo cogitandLim,quibus uotis,quo bbidmis æftu iuuenes ad^ monitiadeam mapnitudinem præmiorum undiep proruant. Tanten qui primus littora Hclleiponti contingit, uelci regni infgnia manent* Nam prodcuntcs obuiamjanizari cætera deinceps (utnarrauimus)pev . fecurumociuminciuspoteftatem redigunt.Cæteri fratres propelluiv tur extra omnes imperp tcrminos,ud interficiuntur,nc aliqua feditionis rahew prK faufafuperfit. Vnde fliixit illud apudueteres:FaIicius priuatis,quant uatti (luimrc regibusliberos nafci. Cæterum iftorum nihil Mahumeticontingerepo ^^ihusiiberoi niiqquü neep alp adeffentfratres ad gubernacula imperp apti,neqj ipft priuatus ex Aha,fed magnis uiribus ex hoftili folo referretiigna, ubi pri , mum (utdiétum eft)militariconiènfu3amp;tonus exercitus ßnCtionc rex

fucrat defignatus.Quare prêter tumultum,periculumcp ullum quietifll , meimpcrioeft ponrus, nccpcalmticia populi multis diebus intermifla» Abicratiam cum dolore ipfo nuperamiffi ducis memoria oblici recenos igneminim^ac Epirotica? fortune omnium animi, cuanucrant recentès clades,ac fumantia adhuc funera fociorum,uixep ullus deformati re«» Iiquias exercitus præ ea noui fpecraculi pompa uidit, ud fuccurntde^ fipicntibusla?ticia,quod uirorum robur,quam fpeciemordinummft f fient in Epirum,amp;quam rcccpiffcnt. Cæterum impatiens oep, acinfi^ tæingeniocrudditatisMahumetis ad res imperp alias firman das, alias innouandas conucrius primum omnium inueftigauit, an proles alia cxgt; .tarer ex Amurathe,Sf frater ullus fibi alicubi terrarum educarceur,in quem ex more geneis ageret,amp;regium odium expleret, Obtulifte ferunt gt;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., . . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calybailam

^alybaflam ( ut noui anima regfs conciliarctfibi ) infantcm Calapinum ’domine, (èxtum agentem menfem,quem ex Sponderbeij nobilis uiri fi^ ’gt;a nouiter in matrimonio fibi iun^a fufeeperat Amurathes, Sf moriens fidei hominis commendauerat Mahumetes ubi adhibitis peritis mullet hbus,certa patris fobolem eße cognouit,necato illico infante,funus eius nbsp;nbsp;Cdkpinut

^onorificeegitjficepdiri aufpicia regni languine fraterno conlècrauit» Amurtthis ft Alt) pro Calapino alienu pacra fuppofitu a CalybalTa dicunt, educatuep ^^^^^^^^^^ •Hum amp;f poftmoda cu reliquijs naufragt) Byzantini V enetias allatum,ac deinceps Rome Calyxti teporibus fub euftodia in aula Pontificu faide. Ëgo neutris aflentior,fcd uix tolerabilècrrorê in omnibus inuenio, qua nonuideaturfimileuero^utAmurathemodlogefimü iamegreßum ani# hum generade filios dicamus,ni hanc tam raram liberaliratem nature no Autor duttra ftra fenferitcras.quam in Mafiniflaillo,amp; Catone prifcaexpertafunt (è^ ftftntèMcfl Qila. Vtcunqj fit^haud in magno di/crimine pono, dummodo quod re gt;pla fuiqdiluccac.Libcntcr nanq5 neep ipièerrareuellem^neep alios repre Elendere,led ea eft hiftorig norma 8ó lex,ut uerlânda difeutiendaep multa aißarUnora faHà mixta ueris fint,quo uelut in purgatis aquarum riuulis nitidior hau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘^*'

ftnsrelinquaturadhæc noftra properantibus » Sequutus eam ftuitiam Mahumetes ( ut nihil penitus de fceleratis eius initqs omitta ) nouis quo tidie criminationibus in purpuratos domeftieosep confiais, amp;nbsp;nonnul lis eoru crudeli fupplicio (ublatis,breui C quod iampridê priuatus agitai Herat) formidabilem ft magis ^ regê decet,ac inuilum prope populoru Snimis fecit,ueteru fan(ftiones,ac inftituta maioru,et leges ipft fuas domi foriscp,nüccorrigêdo, nuncfupplendo oês ferèinnouauic Nouisueefti W“^“**^ galibus fubditos onerauit,amp; ad copias augedas, aeærariû locupletandu midaii^^qui Hiagis^altusquifpiam animuintendit»Nam(quod adreliquaattinet regédedurut-^ Hitia ) inter capteras eius iordes auaricia quid maximum numeratur,ut in Heftitu uictutp parciflimum fuiftè dicanqftgaóftimum fupra hominem ^^‘^^J^^* ingcnium,ac cupididïmum rerum magnarum nemo illi no afcribit,cru^ deTitatc,^ ferrea ( utaiunt) uirga omnes excedit mortales,modicu diftri Dof« bona Men inter fuos extraneos ^ fecit,uix mitior domeftico ^ hoftili languid ^mdU ^'^^ H{,perfidia in homine maior no inucta,nó ftde ulli,nó promida ftruauit, ” led non illecebris,omnicp libidinum genere ferox animus abftinuit,tn fi Hecontrouerfiatum pcritus,tum fortis bellator,laboris acuigiliarum pa tientidïmus,religionis Gmulator non ineptus,uinum de moregentis no bibit,linguâ,literascp Græcas,Perficas,amp; Arabicas ealluit, hiftorias uer fare,audirecp,amor illi in uniuerfa uita fuit, aftroru aeftderu præcipuus obferuator,ut oia ada,agenda^ fibi ad eoru curfus referret, neep defuit fæuitiç illius mixta quoep quidam ftueritatis ac indicie fpecies,ut peruia Dninia,tutidïmacpitineraeo imperanteedènt,abolitumcp penitus latro^ HoßisUtronu Hum ac prædonum nomen. Et ( uthabitum etiâ ipfum oris, corporis^ o-prxdonum perftringa ) mediocris,uel modica potius ftatura tam ingetes claudebai fpintus,uultus animo non didimilis, afpedus^ toruus, tcrribilis,nafus

R in obcuruus

CXCVIIL

obcuruns,palli4us color,corpus quadratû^ac mcbrarobuftifîîma, ca^ ins brachiorû,utolim quûapudAmurathêpatrêScâderbcgusagcretex omni regia muêtute in areu tendendo à folo co adolefcêtc adolcfccs fupe rari uix parerctun Magis fortaflc ^ par eratjad Mahumetê intendimus animü,quandoquidem nó eius mores,uitamcp,fcd Scanderbegi fenbe:« rc promifimusgt;Volui tarnen in hoe cómunis uoluptatis rationêhabere, quippe quS no ingratahec pofteris qualiacunep futura putem, utw prc^ clan ducis, schoft is alioqui nominatiffimijnteriorc, extenoremqjhah« turn hic uclut in fpeculo pofitû haberent. Quû neq? minima pars laudis noltri ducis in co uerfetur,ct eb magis fortunaqp uirtuse^ eius fpedatior reddatur,quómagis huncnunc deprimimus merito, nunc cxtollimus» DumfichoRium animi ad noui principis contemplationccnènteon ucrfi,amp; eius cura ad domeftieas res tranfmifia,Caftriotus intereainfiau rationem Croiæ,amp; murorum reparatione maxima diligentia aggreflus totos dies in co opère confumebat.Munimenta uctera, quæ partim dim ta,partim qua0àta,nonnuUa etiam démolira erant,omnia renouauit,au^ xitq?,amp; in elegantiorem firmioremcp fpeciem reformauit, ^ ab antiqua hmplicitate fuerant conftrudta. Quum nullus tormentoru ufus,nullum machinarum inuentum urbium falutcm tunc infeftabat,in militum taiv turn pedoribus,filt;fortiumuirorumdextcra omnia belloru munia erd 8om8lt;trdoi-M repofita.Atlt;^ utinam adhuc tam infignis inuentor artis latcret,amp;co mu ufus utiMm ncre noRracarerent{ècula,plurcs fortaRc Hedoras, plures Epaminun«* ”‘’quot; ^ß^' nbsp;nbsp;das,plures Scipiones haberemus, neep tam prompta deditio ciuitadbus

efiec,amp;paRïmadperfidiamfidcliRïmorumpopulorü animi cogcrêtur. Quod fi phica tempora id genus inGdiarü fenfiRènt, non couiep ud migt; litum,uel dn en proceRiRèt uirtus,non occifi laudem Hedtoris Achilles, Aeneas Turni,Tolumnf| CoRus,fed humilis aliquis de plcbc uir,amp; uile mancipium habuiRèt. Non deccnnalis obfidio Troiæ totius penèorbis oculos,uirescp in le cóucrtiHct,Slt; per omnes actates tot praeclara ingenia excitaffet ad (cribendu.Non Tarcnrinà tâ diutinä oppugnationê mirare mur,Segnius,Saguntü,Numantiaq?ccIebrarcntunjraccreturPctiIiain BrutijSjNon Pocni ducis furoreobfenrn CaRïlini oppidu totiens coiv tempfiflet. Itacp quantü dedere inuentis fuis hinc nobis ( utalias mulus laudibus extuli )materie ad feribendu præclaranoRrorû temporûinge^ nia,tantû abRuIere indc,uel multo magis quidè. lam nÔ amplius uera ap Vrrd «îr/M parère uirtus poteR.Nullûgladio,nulIû leu to artifieiû,oîa iRhçc uana3ir appartrene j-j^oîa.Qilid melius Æminus gerûturbella.Sedèdo nueoês uincimus, quod de Romanis tantû ohm dici côfueuit.Cçtcrû ut undcegrcRà cR,cô SciendoMna redeatoratio,ad portaipGm urbis turrim ingentc foIidiRîmâ cohruxe^ quot;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc,nÔ th prærcda faciès murorûrelilt;Ra3ncopportunainiuri£eRèt,Edile

lut iacens,utfacilius cluderct ictus machinarû. Nos à forma pedis fearpa uulgari magis proprio uocabulo earn appcllamus. Tum rcliqua? partes urbis intuSjCxtra^ nuncp intermiflb opéré fumma rahone reficiebâtur* Inter hcc

s E P - T ’ I M y s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’cxcix.

Inter hæc agenda purpuraUjae principes confanguinei ScanderbegS quiefeere non finebantjCupientes iam ad magis domefticas res,ÔÔ curani prolis fùlcipiendæammum eins traducere,quum libéra metu omnia dM ccrent,exhaufta pcricula,boites turn recenri clade,tum nouis rerum mogt; tibuSjSC mutarioneregis ab omni belli cura auerlbs.Non defraudandos ülterius eo gaudio populorum animos,ac fubditorum nota. Læta præ^ tereaforeomnia, felhuaq, tempus ipfum anni (erat enim menfis Map, quo cunda rident atqt redorent) id fu adere. Pateretur aliquando Sc iplc in eo uinci,gratum magis id fuis futurum, quàm memorabilem uidori^ am de Amurathe,8ifomnes fermeres ad earn diem b ell o ge ft as. Caftriogt; tus quamuis inuitus co le uelut uinculo illigareu Tarnen lingula confide; rann magis è dignitate utilitatecp id facere uifiim, neep reuocare id fibi in tegru uidebatur,quod prioreanno itidem lèdulo petentibus fueratpoP, Heitus» Proinde nihil rccufins tonus rei arbitrium adMufachium Togt;' t^uftchiusTe piam fororium fuum,amp; paucos confilp participes detulit, cratea temper pf^ foronus ftati Harryanites Cominatus ( de quo alias diximus ) inter omnes regu^ scanderiez los Epiri,tum imperil amplitudine,tum uetufta generis nobilitate prçci dpui nominis,non indigna eo patre puella Donica iampridem fermoni bus omnium innotuerat,forma ( quod non ultimo loco in foeminis fpe^ dari folet ) elegannifima. Quare nulla uel Scanderbegum cura de alterilt;* tisnuprils,uefHarrianum de eligcndo aliogcneroincefTipcunda inter tos æque facile,ac cogitata fuerant,ada traniadacp.Dos ad arbitrium io teri relata,amp; eo ftatuente accepta, digna quam amp;nbsp;ille daret, amp;nbsp;bic accipe^ tepfeftiuitas nuptiarum non dilata à Scanderbego, fed eodem tenore ^ueftaindomum uxor,amp;l lolita læticia impartita populo» Principes uici ni,ac quiequid fermé ufquam fuitEpiroticæ nobilitatis, aut ipfi maxima pompa,amp;l munerum magnificentia ei fpeétaculo affuerunt, aut gratulalt;« fioncs,nuncios ép cum Icpidiftimis mifere doms. Gaudebant omnes dult;^ Os potênflimos Epiri principes inter ie eo nexu affinitatis iun(ftos,quod impofterum has uires unitas feruaturas ab omnibus iniurrjs bellorum, periculiscp prouinciæftatum facile apparebat. Venen magiftratus, turn ltgationibus,tum muneribus ex publico gratiflimi Senatus uoluptatê lu eo oftenderunt,ac ceteri deinceps principes beniuolcntiam ingemem, quaminaducrfisapperuerant,inFeftiuis quocp(quæ duo elfe tempora nuo tempon probandæ amicitiæ dicit uulgus)cumulanlïimc fanxerc. Ab Alfonib proUdg ami lUmaximaomniaallatafunt,utrccuiafleaccipcreScanderbegum dicat, ooadium tarnen à purpuratis amp;nbsp;legatis ipfis regrjs accepiflé, dediffeqj ad turn alia non minora, equos, leruos, amp;nbsp;caetera ( ut confueuerat ) Barbar hta ornamcnta,ac deuidorum hoftium fpolia. Aeftaitaepcafeftiuitas pari fama,atcp pompa eft: nam ad hæcludiuarrj generis cum excellent tibus præmqs propofiti cupidam undccunep gloria? iuuentutem excitai t'unt,ôlt;lauxerunt maxime eo fpectaculo formam rei ipfius eelebritatem» ^abumethem neqj inftaurationê Croiæ,necp eorum quippiam latuiftè

cc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lgt; Ï' B E R.

dicunt,acÏibcnter fiuflèlscidam noftrorum perturbaturum, (cd dome« fticis rebus occupatum,quum fern per ægri aliquid in nouo regno orire tur,tum ad cumulandas pecunias,amp; æranum locupletandumintendeiv tem coactum ab ea cura abftinere, tn inter minandum ( ut dicatior erat) appellaflè infcclices nuptias,amp; breue mifcroru gaudium, quu omnia fu^ neftifllniis peniandalachrymis preproperediceret. Scaderbegus, quod unum reftabapaccepto non ignobdi armatorü agmine cum noua nupta aliquot dies in obequitâdaprouincia,amp;peragrädis imperq fui terminis, ac uifîtandis urbibusjociscp fingulis cófump{ït,id quod multis ia annis propter affidua hoftium impedimcta,amp; incomoda bellorum exequi no potuerat. Effufaundiop multitude,ac prouinciales paffirn certa æmula^ tione in eorum aduentum noua genera fpedaculoru depromebat,concf hare pro (èquiie^ narijs offices animijdominæ,^Head Principeipfum aditum parare ftudebat,nemo cotemptus eft,nullus affedus fpretus, ac^ cepti pari uultu,amp;hi qui plenis,amp;qui uacuis deficiêtefortuna manibus, fed prodigis tantum animis uenere. Inter equitandum, amp;nbsp;perluftranda hngula Caftriotus,quum ad Macedonian ucftibula,amp;jpfos quafi impe^’ rij tui limites in Dibra inferiori ueniHèt ad locum,unde maxime Barbarf irrumperein Epirum,amp;rcpcntinis excurfionibus impune lacerare res agreliiü,atcp incautos opprimere confueuerant.Nam licet non fobs ilk aditus pateretuenientibus in Epirum,folus tarnen ferme commodus,^^ abcapotiflamum partenoftri quoqp infeftarehoftium agros folebant. Statuit omnino in ea quiete,amp; ocio rerum aliquo ingenio talem occafo nem tollere hofti,amp;f ialuti fuorum proIpicere.Mons erat,Modrinum in colæ appellant,arduus atcp præm pms fines Turcarum propter fui aln^ tudinemlateprofpedans. Ineo cafteiïum ædificarc, Ódimplcre armatis in animo ftatuic,qui crepitu tormentorum uenientes hoftes prodcrent, eins ^ loei propinquitas unum ex fuga receptaculum fuis eftèt,rem iam^ pridem conccptam,amp; procuratam omnibus modis,intermiftam tarnen propter aftidna bellorum impedimenta. Igitur nihil moratus, præcipue quod non diutius uel ipfèdelicijs marcefcere,uel militum animos ocio amp;nbsp;luxu immergi uolebat,Croiam peti}t,iam ad calcè urbis inftauratio per;* uenerat,amp;reliqua opera murorum copie ta erant. Acceptis itac^ cemen tari)s,8cmaiore parte artificum, fimulcp quatuor paulo minus miilibus militum,qui,fï qua uis hoftium ingrueret,arccrcta perturbationenegogt; crj,Modriflamireperrexit.Perfummam tarnen quietem SCccptacares amp;^ finita cft,necp aliquid fub id tempus innouatum ab hofte,nam Mahu metes tunc,utpoteultionisimpaticns,licetfummoftudioinftauraretar^' ma aduerfiis Scanderbegum,tamen territus noui amp;f periculofiftimi belli famaexPerfia,tum proptermagnam potentiam gentis,tum fimeüifTi^ ma ueteris fortunæfuorum documenta confiderans,ceteris rebus omift iïs,ac quafi ncglccris,totus ad earn partem conuerfus erat, quem exitum motus 1111 effenthabituri, quia tarnen Scanderbegi tot rerum fucceftus, amp;^affiduc

Î E« gt;ƒ T“ 1 M V Î.

^afn Juç fubditorum qum'Iæ,diriprfèquoodica noftris conquo'cban tür,eum percurbabantaliquantulum. Primumigiturmitltis ncquicqua Villus, conuicqsq; m abRntem muedus cft^polircmoad inamora parla

! fum iHo tentaiidaapplicu t an^murn. MifliitacpOracores per eos dies, uiaiuinetfi 3epax oblata Seanderbego,fi tributum udletimpcndere,quod Amura* w^“'“'” P‘ files parer pnus penerat. Admomtuseft de omnibus Epirenfis, amp;defilt;# •nulatione Oaomani,amp; de Perfico bello ab amicis quibufdam,et de pur

• puracis regps.Quare poft y duen turn legati maximo animo ornniailli ne gauit. Vix æquas fè paci conditiones admifTuru cum Tyranno, ne duin Um turpeSjamp;^inhoneftas inqinenSjUeniflêfèea mente m Epirum,utfoh UcretuinculaprouinciaCjamp;tollcret quantum impfbcfïèt omne nomen feruitutis,amp;^ non noua apponeretgrauamina,frudum eum folum tot la borum,ólt;f periculorum fuorum capere,quod ab illius tyrannide illam li* beralïèt. Si amicitiam eorum uellet,(ubiturum id onus fuiflc,quü omne pene Europæ atep Afæ robur in uilceribus, quum Amurathem cruen* tuminoculis,acidipfi.imltdulopetentem habebat.Satillis eße debere, lt;]uodadcamdiemexcginènf,amp;eiusipfius temporis moleftinïmam fo* rememonam fbi.Nuncalium rcrumhabitum,alios hommes exortos, ^uicogi tantummodoad eas fordes, muitari à nullo unqua mortalium pnllint. Sic re ufedtalegatus dimiHus, Caltriotus torus amp;ipfeadnoui caflrietm *8 . opens curam ucrfus,quietos alu^uantulum holles eflepermifit. Sedpa* foiuto ,mtlt;nt» rata iampridem caice, lapidibustp, amp;ctrtcris ad ftruduram neceflarps, ‘“^ ''^L^n^* breuiflïmo temporeuix iemenn cindum muris ca(ldlum,f muléjj priua ^g^^‘ ,^cf, taquædâ ædificia,ac militarcs Rationes conftrudæ,rcliqua indies ædifi* fus,omniddi^ canda,ampliandacp reliera,non uallo,non foffa indigebat, munitifTimus «/w «f$ «« luapte natura locus,ac prope inaccelîùs,eoipfo de uiris,armis, amp;nbsp;cæteris ^^’ munimentis prouifum,adueda ex Croia tormenta quædam, amp;nbsp;ad certS tifum ( ut diximus ) data oppidanis. His Pc pcradis,noftri ducente Scan derbego,finitimos Turcarum agros mgreni, uacua defenfonbus loca, rébus quorp cæteris exuerunt. Pars Croiam cum Duce multa præda onuftoconcenît,parsmaiorprælidiilocoad imperq oftiaCutconfueue rat)reli(fta. Nam licerad falutem prouincialium multum per earn ædifi* cationem caftelli prouifum effet, tn nulla ratione præfidium fblitum ab ris finibusreuocatum,utporequum iUe locus difiaret à Modriffà xiifj» amplius milhbus palfuû. Preterea nô eodem refpedu,quo in Modrilla, . tenebatur ibi miles. Scd ad arcedas præcipue fînitimorû iniurias,8ó tuen dam prouinciam ab excurfîontbus uicinorw.ln aduentû uero hoftium, rjuibus impar ad relîrtendû id prffidiû crar,ucl per iuga montiû, amp;nbsp;tutio raloca lerecipiebat, uel in interiora proumciæ fugiebat. Vtuentû ellin iirbè,Scanderbegus eu pi es in eo ffatu rerû,amp; occupationibusTyranni ^Sf^^’t’ ahquid facere,et imperfj fui terminos fi poffèt extêdere,mox pro 5eribus,qui adcrant,amp;^ militaribus quibufdâ ordmibus côuocaris, dera tionegercndi belli,amp;^ genere agendorû corâ eis in hâefententiâ exorfus:

Saci8

CCH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIBER

f^dhoriitio nbsp;nbsp;nbsp;Satis iam ( ut arbitror ) Duces Slt;^ milites forriflimi nouis faginati nu#

Calirton^ad ptijs,ab armis hucuicpjàbello,àuirtuteipiàceflàuimus. Sans eekbrauw froceresaco^ j^msuiGtoriam 111amexAmurathcjdumnuncinpublicis,nuncinpriua wnium miiau • uoiuptaabus,nuncinrcficicndis,amp; nouis conftrucndis urbibus tem ordines,dere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^r^rn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

gwamphan* puscontenmusJameIapluseitannus,ex quo inlueto marcekensocio do- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non hoftem uidimus^nô ullum dedimus experimentum uirtutis. Nunc

quotp eadem ferme uitæ ratio kqucnda rèlinquitur uobis, ni alium ani^ mum induatis,amp; oblatæ mêlions fortune occafonem melionbus confi ' Iqs apprchcndatis. Barbarus nanep ( ut audiftis ) Perficis armis occupait tus,oblitus iam Epirieft,obhtus noftri,cçterorumcpboftiu,pax uobis, ociurnep ad iatietatem coneeßum. Sed quid turpius fortibus uiris, ^ ita opportuno têporeabunf cuius maximerei rationêreddere debet morta Ics^quin in ui tare hoc iplumpotius ad arma^cogere ad difficillima quæep agg^fdienda debet,dum alió uerfus hoftis,uclDrj potius ipü peruia uo# Qttodduo bis g^ incruenta omnia oftendunt. Hec duo maxime tempora funt rem tem^raMU benegerendarum,quum uelalrjs occupatum,uelafflidum uideas bofte» m hoßlt;m gc‘ Qiio in ftatu Mahumetis fint ( ut nulla fit alqs fides) lans recens cius kga rendi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no declarauit,tributum perfidus petrjt,uel folum pacem libentiftimelatu

rus,fi daretur,negauimus audader omnia,nüc quo animo, qua ratione negauerimus,reliquum eft demonfirare , an amp;nbsp;terenda ita temper Sfeti^ gradenfis iadura f Concoquendp tot iniuripjot imperq deformationes abAmurathe acceptæî Vbi féroces miner noftræ illæ ; Quo ingentia confilia,amp; cxcelfi fpiritus abicre C Quantum dilarauimus uerbis olim im perq buiutceterminos C Quantum Macedoniër fubegimus $ Quoufep Turcarum nomen inanibus inter nos collcqurjs fugauimus f Sero boe pado,tèro Albani pritcum illum rerum decorem reftituemus, libertatc uendicabimus,amp; cupita tamdiu illa auorum tècula effingemus.Dum no dri potius aliquidamittimus quotidie,amp; non folumde ampliando im^ perio,fed nee de ultione quidem ulla totmalorum cogitamus, Veruni enimuero impediuit hueufep cogitatus noflros neceffitas, impedierema iora inccndia,ac maxima querep rerum momenta, nunc ne ignauia,8^ ne gligcntia nodra impediat, enitendum eft milites. Quærendus aliquaiv dp,quærcndus pertinaciter boftis,non expedandus kmprr,modo ucli^ tis,modoiubcatis.Non dceft uirtutis exercender materia,non ingen# tis occafiolaudis. En Sfetigradum uos tamdiu uidores uidet,expedat» Deterret(credo )fuperiorisanni oppugnatio, SC male tentatec rei euen^ tus. Nequeipfe uos in eurn laborem, 8^ tam apertum diterimen tragt; here uelim,fed multa de ea difficultate turn tôt noftrer uidoriæ,tum Amurathis mors iptà, 8^ préviens hoftium fortuna detraxit fortafle. Non deerunt præterca tormenta omnis generis, cæteraep inftrumenta, quæ incruentis urbis,quàm maxime fieri poftît,aditumfacianradbo* ftem.Reliqua tempus ipfum,8lt; uitusinoculis hoftisdocebit. Vobis ego nihil fine labore, 8^ cruore ueftro audeo polkeeri. Hoc maxime prccium

Aecium amp;nbsp;Dij tmmottaics ab hominibus exigunri Vixtamê tune quu procura fen» *'bfentit idipfum uir fortis,nedum priufquam fiat formidet. Scd fi Sfetk tentM-^tadum abhorretis tantoperc, funtabaoppida 6^ caftella hoftium non ^n?e,quïbus peniari id damnum , 5lt;.expleri defiderium noftru poffiu

Belgradum oppidum pari,ucl minori fortafiè ab hinc fpacio, quam Belgrad o(t^ “fetigradum diftans,n5 indignum quidem Iabore,amp;iànguinenoltro, ^tdidefcriptio uel præmia,ucllaudem refpicimus. Pudere me ipfum maxime omniS ^ebet,quod iam agitur annus,ex quo bic im per ito uobiieum, 8d tot auo ’■Utn(èdes,totconlanguineoruraoppida,amp;Epirotici imperq omamen U per earn ignominiam hofti feruientia cerno. Igitur boe faltem quod fix pereft temporis,ne labi diutius èmanibus finamus, (èquamur PerfasôÇ *pfi,fequamur fortunam à Dfis immortabbus oblacam,propagabuntur 'Uimperq fines,li bertas ampliabitur,ulcdcemur iniurias,ulcilcemur ma ^ïueftra,amp; ( quod pulcherrimn cenièo ) ab ocio iuuentus ignauiaqj uinlt;? ^ieabitur. Eundum amp;nbsp;fi nihil aéluri eflemus,eundum tarnen putarem.

Potius quam quotidie prædçcupiditatecum agreitibus finitimiSj amp;' pci* toribus pugnando militum animos corrumpcre. Non hac ratione Rogt; *^anus Pontifex,non Alphonius meus,amp; tot Chnfiiani Principes earn ^dnos uim pecuniarumcumingentibusdonismiièrc,utociofidomi in Urconuiuia,inter cantus amp;nbsp;nuptiales illècebras degeremus. Scd ut arma tifub galeis inter fudorem amp;nbsp;fanguinem uerfaremur.,, ; ,,

Hancadhortationem Scanderbegi neep fubitus (ut confueuerat)nec^ 'dem audientiu clamor, amp;(aflenfus eftiub^cutus,ièd interuallo quodam S(maxime interruptus, utiatis appareret alienos hominum animus ab ?gt;us uoluntate efle.Et licet pauci fentenriam eins probarêt,pudore tn ad?? ’ierfandi abus alium circunfpedans,nemo uoeêemittere andebat, bimil Oeud ignauior cæteris,uel rimidior notafetur, me furgens V ranacôtes:

? : Neep timor ullus,inquit,neq^ animi dèfidia,neqj experta Sfetigraden VrâMeontef^ fis fortuna, ibiertiflime Dux, nos hodie tanto pudore à confîlijs mis re^ reffet Sca tedereGogit,fedannitempusipfum,tcmpusinquamidnonfaceretad^ *^onet,ut primus ego huiuice ignauiæconfeflione præftem tibi, in quo temper maxima pars agendorum ineflè confucuit. Én parum iam autuf ’Uni fupereft,uix delectus conficietur,uixcæteris ad oppugnationem ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ “ tfflarqs expeditis appropinquabimus muris,quod hyberna nos intern perles cum muleis circumueniet incommodis,cum ccilo, cum terra pu?? gnandum ent. Imbrcs,olacies,niues,cupidumlaudis militem rarJabur, ^tutabunturhoftem.Namlicctincommodumadomnia, iniquiflimiï Urnen oppugnationi urbium eft id anni tempus, quippe quum non pa^’ tianobis impedimenta cum hoftibusferat.Muns inclufi ill^recticp mu* •limentis dccertabunt nobiicum,amp; in affluentia omnium return facile al fera manu pugnabunt,altera inftaurabuntuires,nobis pertinacia io!a,Slt; prodigis animis utendum erit. Quod enim ad tormèta attinct, uidimus ^is turn in Sfedgradojtum cæteris urbibus,quam parum in hifcefit mo

menti.

0

nv' menti,amp;hoc l’pfûm hyctnis tempore minime futurum. Quarefugicn/ dos ego maxime hos inanes conatus, amp;nbsp;militum perniciem cenfeo, ateff Tempus nbsp;nbsp;nbsp;tempus fortibus enam uiris ficutnautis expedtandum iudico, non detra

KMUiscxpe»^ hethæcceflàamp;odeanimisnoftrisquippiam,nonhoftiadder DePerfi* • ilanKumgt; co bdlo ( fi effèrreliceatquodfcntio ) parum omnino ipicfpei ineareho die pono,autfama tantum uanacius belli erit, aut in aptiusanni tempus cos apparatus reijcientPerfo. Sed no ideo,fi magis èdignitate, amp;nbsp;utilira teoïmea fententiauideturcibbconfiUatuaimpedimus. Sequemurcupi diflimc quoeûq? nos duces,aptabimus fcrmoncs,dcxteras,fcmporaipla ad tuam uoluntatcm.Mitcs tecü niues, mollis bruma,8t lenidima omnia fontfutura,nec^ labores,incommoda,aut periculi genus ullum fub tuis nos grauabit aufpieqs. Facile Caftriotus uoluntate fuorum animaduer«* fajUt popularis erat,prælèrtim quod amp;uera multa dicebatur,in cannent tentiam fe trahi pa (lus eft.RelicTto itaCp concilio,amp;f dimifld militcomnes ,domum redire pcrmifit, ipie cum Amela amp;nbsp;paucis equitibus Pctralbam perrexit. Ibi nanep principio pftatis uxorem rcliqucrat,id quod Se omni deincepsimperq temporefecit,utperæftatcm autumnumep illicfólatij caula rcliquo tempore Croix mancret,prçter^ in aduentu Mahumetis, Uel immodicicuiufpiamcxercitus,quum defummarerum,amp;impenj lp fut^ven^e ^’^^^ Colchinium maritimam Venetorü urbcm,uel in alialonginquio rusnurts^ **3 oppida cum omni familia Se præcioFore fuppelkdili commigrabaf»’ Planifies crat fub caflcllo ipfo præcipue pulchntudinis,tum obamoem* tatem naturæ,lociép miram,tum exaSliflïma hominum cultura,amp;aceos* larum diligentia,non arboris,non uitis,non frugis,non rei ulliusegcns, qux tellurcm uel beant,uel ornant. Ibi cum familia, 8e longis de more pu ellarum ordinihus,acregf)s lêruitrjs domina earn anni parte agebat. Cir cum planicicm iplâm ßkus undicp inaccefïî, 8e anguftiæ montiû crant, per quas Scanderbegus crebra armarorum agmina ad cuüodiâ eius afîî Foot exAd ' ^“^‘^^”^^af»^‘^®PP’aûipfom uiris,armis, cômeatu ad oês cafosfortung ^wpohmotus ^gi'^’gloinftrudum* Paucos ibi moratus dies Croiam illam reduxit, ne cr futm leih que Croie poftea quietis aliquid permiflum, nâcp baud faillis liâtes V^ra Kahumettsin nacontes fuit. Aduolarunt mox alq atep alrj nuncikrcfcdiHt Perfieu bek Sanderleiu- lurn,motus omnes compofitos,SeextinCros,Se exclu turn penitus eacu* ra Tyrannum arma conuertere in Epirum dicentes. Turbauit ea res au* dita Scanderbegum,(èd armis opus cfre,atq? conflio,non indignationc inquiens,licet haud fatis uenturum tam alicnifiimo temporehoftem cre* derer,tarnen Croiadifcedens cum quinquaginta non amphus uiris ad Molêm Se prækdium irecontcndir,certius ibi ad agendaomnia confiliU probarurus,uera ut relata fucrcfingula inuêta.Quarcimpigrelato dccre to,8e fcriptis quincp amplius hominu millibus, in Dibrâ foper ore, ubi caftra 8e llatiua teuere confueuerat,Ièrecepit,admoniro Mofe, exterisép ne aliquid mouercnr,priul^ fe cum copqs uidinent. V ix inter hxcappa randa,óe hoftis aduentum decem abiere dies, memor mandatorum Ca* ftriot^

s E P T I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccv.

ftriQtî noui caftdli prçfidium tormentorum crepîtü uenienhum infidias i„curfwî)o* detexit, Salutarc id fignum primo ab agreftibus acceptum, turn à Scan^ ßis perspi^^ derbego fans tempeftiue, qui fublaris pernodem fignis copias hoftem rum-concur üerfusquocautius poterat,mouit»MofisnulIatû opera fuit. Nam quu ^g^^^”^^^* ab alia parte multis millibus paiTuum procul ab eo ueniiTent hoftes jpfe affignati fibi loci euftodiam cum præfidio relinquere noluit, ne fi ucl ui# dus, uel uicîor fuiflet hoftis, uacuam earn partem defenfore inueni f-tet.Eamipiàm nodemSd Barbarus aditer fuum eeleritatem adhibuiu Xtj.hoftium millia erant,nam plurium opera per id temporis uti Mahugt; Hicti non eft uifum. Et hi ipfi équités omnes,8ó ad inferendas amp;nbsp;propub fandas iniurias aptiHimi elecfli. Noftri dimidiati ferè pedites, amp;^ équités fucrunt. Extrema quafi deficientis iam nodfis reftabat pars,quum Scan^» derbegus obieruato per exploratores Amefæ aduentu ( id nomen præfc do erat ) filenti admodum agmine Modriffi parte occupât. Turcæ igna ri Mocreo monte fuperato, uallcm interiacentem ingreflî Modriflum confeendere paran^ut inde ad interiora prouinciæ præceruecti commo dius captarent Scanderbegum,amp; res prouincialium uaftarent.Pars iam conlcenderatlocum,ódimplicitiinterardua montis anhelantibus equis cuadere in iugum conabantur. Sequebantur alp,multi adhuc uallem n5 fxierant,quum ædito figno,amp; clamore fimul ingenti fublato, Epirenfis Eperneuelutiruinaquadamferméfcflbs,cquosq5uiroscp inuadit,obgt; ruit,profternit.Peditatum penè omnem in principio obiecit,nc in eo ag greiTu amp;nbsp;habitu loci équités fuo ipfi impetu in præceps mentes périclita* rentur. Prima igiturlaus,6ó maxima pars uidtoriæ peditum fuit^Turese qui montem confcenderant,abiedtis illico haftis, glad ijs fe defendebant, fed uix fubfiftentibus equis incerti hominu idusjnualidæ manus erant. Noftrifcutis tedti,cquos primo,tumuiros noudiffieuker fternebant. Multi in eo genere periculi iumentis relictis, aut pedites pugnabant, aut in fubiccftam uallem ad focios fugiebant. Amcfa nofter cum equitum ro ^^^ nbsp;nbsp;.

bore à patruo ab alia parte montis,qua deicenfu facilior erat, miffus, iam ^,^“J p”^'’ aliud in anguftps uallis ordiebatur prælium.Lux interim paulatim exor HusTurcarH, ta,cæteros quoep equites qui cum Scanderbego erant, deiedis prins ho lt;‘^f«' ^^tf^Pi ftibiiSjin planu reduxit. Pedites alp fcquuti funt equos,alp radices mon* tis non reliquere,ièd inde depromptis fagittis diftipatos inceflebant .Ca ftriotus ab una parte,qua liberior exitus erat hofti,fugientum terga acer rime cædebat. Amcfa à parte altera ab Ainefa obfeffus noftro, ubi iam ^ . ^^^ neep uidoriæ,necp effugp uiam ullam uidit. Monenti id fedulo Epiren* cdpitur-fi rnoeftior abiedis armis fidem eius fcquutus, manus multo pudore uin dendas obtulit. Plures quocp alp eo pado cedentes fortunæ finem uub neribus Sdeertamini fecere. Expeditauidoria milites adfpolia eolligen* da,8ddiripienda impedimentauerfi, fignamilitaria omniacapta,homi* num vp. millia exfa inuenta,equi ex maiori parteconfofti, amp;^ deformati, Noftris paruo admodum ea uidoria ftetit,nant^ xxx.ferc,aut paulo mi

S nus de*

cc VI.

nus defidcrati. Amefa dux Amefæ noftro à Patriio belli iure conccfiîis, qui uinâ:us eucæteris,amp;^ parte prædçfignis præiernm captiuis Croiam ducendus ci traditus ett,reliqua militibus cocefla. Caftriotus aliquotibi moratus dies,dum fines hoftium de more percurrit, dum militem dimit tit,foluitqî,dûfingulauidet,ordinat, procurât, nundinis ipfis natalicijs in urbem uenit. Venientem turba fenioribus magno numéro amp;nbsp;nobili^ bus immixtisobuiâ extra portas progreflà mulrisgaudijs,plaufibus^ cxccpit,publicepriuatimc^ingcns ultra confuetudincm læticia exorta» Quod iam focliciaaufpiciabenegerendideMahumetequoc^ fumptadi cebant,eandem profeÔ:o,eandem eius que patris fuifiet fortunam aduer fus Epirotas Scanderbego ducefuturam affirmantes, Cognitum nune, cognitum Etis ferox Mahumetis ingenium,amp; anima iUum extra morta liumaleam pofitum, præfertim tributi mentioncm nuperabeofadam cômemorantes. Ita ex fumma aliqua delibatione rcrum ficunda, media, amp;nbsp;ultima quæc^ interpretantur imperitiora indicia uulgi,prelèrtini fi co CaHriotu$ lu dcm8^ defideriumipiorum,ôôfortunæfponfiones tendant. Caffriotus Writertru» i^(.gtemporis amp;rerumfeftiuitatc, neephoftiipfiiniquus,ioluicaptiuis AmeCam“^'^ uinculajèiduciadièAmcfâmiuflîc,habuitcpdomi in conuiuijs fccum, amp;nbsp;humaniter, 8d honorifice inuitatus,ut ipiè quoCK quam præbuiflct,uf thoria frueretur. Sed rogatus primum omnium à Barbaro eff, utaliquê ex captiuis concederetfibi Adriânopolim mittendü, ad monendosfuos de eius captiuitatc,amp; precium pro redemptione affèrendum, quum dire ret illos,qui ex ca elade fuperfuerunt, ignaros fortaflè eius ieruitutis crc^ dere ilium cum cæteris cæium,nihil Barbaro negatum. Dcpccuniçfiini redempf/we quot;^^ P^'° liberatione omnium in xiq.aureorum milliacÓucntum.Dimiflï captiuorum- itatp duo,qui captiuorum eau fa m agcrent,cum uno ex noltris, donecin tutumaprouincialiuminiurfiseducerentur. Allatus interea ad Tyran* num de ca ftrage nuncius,amp;uifefuorum rcliquiæfine duce, fine fignis, amp;nbsp;fine armis multum priuati 00 publici doloris co fpccffaculo ineuffêrfit. Mahumetes percontatus fingula regia uanitate ex ui indignationis in fo litaconuiuia prorumpens, multum amp;nbsp;laudi noftrorum detrahere, 8c ex* “ nbsp;nbsp;■ cufarefortunamfuorumeftconatus.Mouitq? longe acrius illiberalem

principem noualegatio ab Amefa miffa,^ audita, uificp nuperfuorum TwMeWfw calamitas moucrat.Quamobremnunceamclademilliimputado,quöd impHt4t me f^olide exercitum per nolt;ffem,amp; cas locoru anguftias tradum amifilfet, nunctacite perfidiam, amp;ignaua confilia aceußndo, facile prohibuiflèc Awriç^mge quic^ pro caredemptione elecerni.tantüingeniofii eff ad opes tuendas ^(nd^^^^ ïiuï^^da.Seddrcunfuli purpurati,amp;cófanguincicaptiuoru nÓ iniquis rationibus prccibuscp appofitis Tyranni animum illis cociliaucrc.Con* tendentes no poffe ex aliqua parte anteadçuitæ id obqci Amefv, camq? inuri fufpicionê. Pretcrea non folum in cafortuna efïe,icd alios plerosc^ fortiifimos uiros,necpfperncndam tam mifèrabilem caufani fociorum, Quippc quum caeterorum animi eo pado offèndantur,detciTcanturqTi ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofthac

« E igt; T î jwi y s.

pofthac à rebus agendis tarn duro illius impcrio, neminem in pofterum •n expeditiones iturum,fi ita inCdiarum,fi quid durius accident,uel igna Uiæ infimuIent.Excuiàtam fern per earn belli fortunam efle debcrc. Inuen Ö proinde ocius pecunia,amp; data legatis. Adhæc amp;nbsp;alia multa dona ab cis priuatim parata,amp;allataad Scanderbegumfunt. Pecuniæmaiorem par tfm Caftriotus nepoti numerari iuditjreliqua militibus qui aderant cro gata,Slt; Mofi diuidenda in præfidium mifla, fed non illibcralior patruo nepos uix fibi quicquam ex concefla pecunia rctinuit, Identidem ipie cu Stnicis omnibus turn periculi focqs omnia in medium contulit » Hoiti^« ttui^tr di bus exoluto precio libera abeundi poteftas fada, amp;nbsp;ad corum arbitrium ’’’'quot;‘*’ Amep« diicclTus rclatus. Mceftior quafi Ameia difcedere uiftis eft,amp; priufquani ibiOetmultacumScanderbego de ingenio Mahumetis,amp;rationcge^ fendi belli tacite colloquutum dicunt. IDiicedentibus pleracp dona cum Uiultorm dierum cibarqs data,8^ cuftodes plures ad educendos cos uiep ïdimperij limites attributie Priulquam Ameia Adrianopolim uemflet Debreäsiuffu inCtaurari iani eins copiæ,amp;fuppleri numerus amifibrum ccptus fucrat quot;^yf^^^^ß^ àDebrea quodam audaci maximo uiro, necK ignaro militiæ, qui nimis

lolicitc ld negocium tum libi demandan contenderat a Mahumetemuk piao mluum tisinanibus promiHïs regisanimuaugereconatus,amp;aduidoriæfpcm numéro,in traducere, omnia ad ingenium luum,omnia ad conïïlium, amp;nbsp;nihil quic^ scamierbegu quam ferme ad fortunam referendo, Illud tarnen, non depugnaturum fc lotis uiribus cum Scandcrbego,lèd aufpicia Eltern non ingrata uidorig fumpturum promittês,ncqpdemaioribus copqsunacum cura inceiht, niG quot AmcE habuilTct,uelut æmulationc quadam uiri, ut pari,Slt; eogt; dem ferme milite fortunam reftituifle dicerctur. Scd necpfolus idDci? breas poftulauerataTyranno, ucrum à pluribus alqs dimcilis id laudis genus petitum. Nam quo maius apudBarbaros Scanderbegi nomen erat,amp; inuidæ cuiuidam fortunæ fama,ita utfortiflimi quiqj, uel nomi«^ natiflïmierant,uelutcandidatialiquiad præcipuos quoidam faicesho^ norum,amp; gloriæ promcrendos confluebant, augentc maxime ca ftudia hominum principis diuulgata liberalitate, qui honorifica fampridem præmia ftatueratuidori. AmeE uiGjs,audituscp,multum de eis conGlqs immutauit,nam ita commendatione affidua, neep uana res noftrorum, 8cducis uirtutemextulit,utamp;Debrcem penè poeniteret cxpoftulati ofïï cr)3amp; rex propior iam ad reuocandum decretum uideretur, magis tarne èdignitate imperrj uifum Ottomano augerecopias,quam ucl opera Do breæ arguere priufquam experta foret,uel inultam pati Amefe captiuita tcm,amp; recentes iniurias fiiorum. Addita proinde ad illud fupplcmêtum alia tria equitu millia. Ita Amefa dum officiofus laudator, amp;nbsp;gratus ami^ co,alioqui amp;nbsp;hofpiti uirtutes Scanderbegi edocct, iniquus penè illi fuif, udautor potius maioris laudis,amp;cumulations uidoriæ, Paratis omni bus ad proheiEendum,^ commons fermecoprjs,pluuiæcrebr3e, amp;nbsp;ini’ genres per aliquot integros dies dclapfætardarûtaliquantifper defideria

S n militum

ccvin. L I B E R

inilitum. Ceflantibus hymbribus,amp; mitefcente quoep ipfb anm tempos? rc,ueris aducntu,i'tcr impigrearreptum. Eadem ipfa tepons ratio Scaiv derbegum etiarn è Croia in caftra euocauerat ad cofultandum cum fuis amp;nbsp;dccernendum de hïs.qLiæ omida propter hyemis incommoda m mi* no rem partem anni reieda fnerant. Qiiare fama omnis de eo apparatu, SCaduentu hoftis eum in Dibris cum Mofcinuenit. Qtiamobrcm ma^ xima ederitate ( ut par erat ) adhibita feptem am plius hominum millia ib I co confecit. Neep bic mirari quempiam oportet detain fubitarioappa ratunoftrorum,amp;incredibili propèuelocitate in conficiendo exercitu* Nam Scanderbegus magnam partem uedtigalium fuorum,uinaru prægt; (èrtim,ucl ultro nullo pronocatus beneficie,uel in premium uirtutis pro ceribus fuis quibufdam concefTeratjCa lege,ut ingruentc belli neceffitate, uaria pro qualitatccuiufcp militum prcfidiaimpenderefèdulo deberent, amp;ipfiquocpcorporibus fins omnibus agendis pro eins arbitrio inters eflènt. Hi itacp femper ita inftrueti ftabant,ut nihil pene prêter ducis nu turn expectarent. Praeterea cæterorum prouincialium, agreftium prefer tim,magnus numerus,uelutcertaconfuctudine regionis fiqui eum fine commode aliquo ftipendiorum tenebatur. Prædy demu cupiditas earn femper uim militum excitabat,ut nullum melius edictum, nullum aptius clafficum,uclftipendia accommodatiora uiderentur admultitudincm conducendam. Qtiare ex hoc fatis amp;nbsp;illud cuiuis mtclligcre licct,quod fi pe nimis multos querentes audiui, quomodo Caftriotus ad tot quotb die reparanda bella fuffècerit,quum non ea fucrit uis uedigalium, ac frigt; butorum,ut alcre tamdiu militem pollet. Verum cnimucro,amp; fi non ille prouindæmos,non cacupiditas,Oratio prædy, communis tarnen peri culi refpedus, turn amp;nbsp;ipla dexteritas ingenq, ac fortuna ducis omnibus facile inmanus arma dedifÏet.De ftipendiarps auxilfjs, amp;nbsp;mercenario milite multum momenti in Romanis Pontifi'cibus,Regibus Apulix, amp;nbsp;alqs Chriftianis principibus erat,a quibus quotidie beUorum ( utaiunt) neruinondeerant.Debreasfuperata iam maxima parte tradus Tribal lorum ( Bulgariam uulgo appellant ) Pologum attigerat,locus eft ita uo catus ab incolis,uel regio potius eiufdem Bulgaria: Barbaris parens, no multum diftans à finibus Epirotici imperq. ld ubi nouit Caftriotus, frernere ocius cquos,^ infrenare iubet, turn equitum lex millia leligic fo cumducenda(naminea rei celeritate peditum non finis commoda,amp; inutilis opera uifa ) reliques cum ucteri præfidio Mofis, erdinatis, qua: in rem uidebantur,dimifit. Dibrenfim priulquam iplc mouiftctcurn de cemequitibus ad oblcruandum aduentum,amp;exploranda confiliaho^ ftium impigrc præmifit. Rcliquæcopiæ ponecum co icquutæ. Confié« deratBarbarus in campeftri loco quodam ipfius Pologi lueem expeda^ turus ♦ Meereus ab una parte mens nefter, ab altera oppidum Turcagt; rum,Scopiam dicunt,terminabant planiciem. Erantamp;duo alij montes cingentes planum,infignis altitudinis,quos non péculiauori uocabulo.

montes

S EPT ÎM VS. €CÎ5t»

hiontcs Pologi audio appelIan'.MoGs finguîa commodiffime contcUi* platusdunaenimpernoxerat) facile Cafthotum de omnibus exaflinii» me admonuit, qui nodtis maximo beneficio ufus ingenti fcftinatiohë procedere milicem iubeu Nondum Mocreo rdiiffo planiciem intranet rant,quod mutatum repcnteccclumcft, renuisq; primoceciditpluuia, Slt;irrigarileniterceptaagmiha,tum paulatim accreicentibus imbribus, tonitrua,8lt;^corrufcationes fequutæ, cum magna ui uentorum. Stetefat iam fignifer,amp; exorto horrore quodam inter homines, alius alium refpi Ventes ueluti finiitrum omen dole baut, quùm Epirenfis irridens igna^ üiam,8tinanem fuorum trepidacionem, progrefTus ad primos manu füa figniferos impingit,iniquos interprétés fibi ipfis appellans, aC eo ma xime tempore utendum inquiens, amp;nbsp;properandum inhoftem, quùm Honiàtis illecrcderet uenturOs ♦ Præterea inftabilitatem earn ueris ciTe, Martij præcipue menfis,priufquam adfit congrediendi tempus, lim pigt; diffima omnia ( ut pauloante fuerant ) S^ quietifîîma habituros, fie cxhigt; hratus miles,acomineprofeaccepto inuieem lêadhortantes animum quoc^ duci auxere. Iam amp;^ propinquitas ipfà, Slt; cxpurgatum ( ut Scan^ derbegus prædixerat)nubibusccclum,aclucidioribus radijs progrès diens luna uenientes detegebat» Quum trcpidus primo hoftis paratis tam ad pugnam,quàm ad fugam omnibus,dubius aliquantifpêr fuit, art expediaret ♦ Ad timorem multum nox faciebat, amp;nbsp;fiducia ipianofiro# rum, quod tanto animo progrefTos aduerfus fe extra proprios fines ui^ debant. Ad audaciam autem econtra id exhortari ludebatur, quod nort in hoftili folo fe nofeerent pugnaturos, ubi uel infidiæ,uel fraus âliqua a tergo timeri poflèt,Ièd illud praîcipue, quod multitudinc fuorüm, glt; eo militumroborefidcbat, amp;quod turpis admodumfuga tôt millibus ho minum conglobatis,uel cuiuis ignauo uideri par eraLUato igitur figno Oebreas memor promiiTorum fuorum,amp; confiliorum Tyranni, ad ani mandos acrius uiros,nuncad hos,nuncad illos procurfans, clam abat:

Adefte,adefte uos ueteres milites. En egregiæ ultionis, amp;nbsp;uindicandi «milfi decoris tcmpus,ulcifci uincula,amp; eladem fociorum, ulcifci langui nem ipfi ueftrum poteftis. Properant nodlurni bellatores, afferunt iam cathenas ( ut uidere uideor mihi ) ad manus ueftras uinciendas. Ameiam hic credunt inuenire urbanum hofpitem iuum,credunt Mocreas hic ual hs,amp;inuios Modrifliiàltüs,acairuetas prædonibus latebras fecumfugt; turas ♦ Domi ferme ( ut uidetis ) in ferum omnium fccuritate affertur pu gna, numéro longe iuperiorcs fumus, uirtuteetiam,fi uos uelitis,locus adequeftrecertamen non aptior ullus. Qiiod ad me attirtet, aut unà ex«« pirabo uobilcum,amp;inter chara fociorum cadauera liber iàltcm, licet irt^ foclix conquick^fautca uobis adiutoribus efficiam,quç feucra Mahume fis iudicia non arguant. NÔ Croienfes pueri irridebunt uincula,no ftu^ diofi dementia hoftis appofitis epulis amp;nbsp;cfculcntorum fuauitate feruitu«# fis turpidinem kniet» Quare agite quifq? priuatum amp;nbsp;publicum induat

8 nj animum

CCX.’

animum,uoscp exten^quos ipfc mihi optaui,^ manu ferme mca ckgful cores,rdheutores formnæ fociorum^mcmincntis quæ ipfi promifli mi# hi,quæ propter uos ipfe dederim Ottomano» Nemo enixius hoe mune ris petijt quam nos,nemo cupidius accepit, nemo uel laudem amp;nbsp;prænua ampliora ( fi uincimus ) uel fuperbiores uultus,amp; moldtiora ludibria ( lï , uineimur^expedaredebet»

Simulhæc dicens, immiflb in uenientes antefignariorum agmine,ut impetum eorum aliquantifper tardarec, dum Irabilms conulium iplc ia# ôtandæ totius akæ fumeret,ïnit paulatim pugnam,

Aàhortâtio Scanderbegus contra : Proh pudor milites,inquit, fumpkre iteruni - CaJirmtidd in iios arma, fum pièce animos captiui ueftri, adiuntturpes reliquiae ilte • tKiUus^utfor Ameianiexercitus,dolent,c5querunturuosmalosconuiuasfuiflè,nam u^duertc^i- ^P^*^* conuiuæcratitaagere,ucnihiledetreliquiarum. AdeftSgt;C nouns miles cum nouo ( utuideo) duce : quid aliud,quàm nouûgloriçgcnus Vincite ( ut coniiieuiftis ) Non dicam pugnate Epireniès, ne fi per fecor 1 diam uelignauiamnoftram hodie extamdiutina,acrecentiadmodunï poflèfîîoneilla fortunæ deqciamur3Modrinum3amp;Mocreas ualles, non uos iè uiciflè dicant hoftes. Aperto campo3aperta appareat uirtus,nó p e ditum uos cura tardât, nonimpedit. ExpeditiiTimi omnes fumus, nihil præter ferru amp;nbsp;holles,numero fortafie ampliores » Sed iacentes ( nifi me fpes fall it ) cos melius curiofi uirtutis ueftræ exadfores numcrabitis.

Inter ca diceda maxime procurabat, ut coglobatus fimul darctmiks, ne ordines cofunderentur, ac diierime hoftium periret, pr^fertim quöd diffipati paucioresà pluribus facilius circumuenirentur » Tamé progre . diensinièhoftileagmenhaudiatisfrctusantefignanorum fuorü robo# re, Mofe,^^ Amela cum egregia uirorum manu ad primos immiHb exce pitjVeritusnefilabaiïèntibi prima aufpicia pugnç,timoraliquis inter luos fuboriretur,amp; audacia,animic^ creicerenthofti.Reliquas turmas connexas multo filentio,^ ordinetenuit.Barbarus identidem,uclnociê

' nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;timens,uel ad noftrorum tenoremconfiliafuaaccommodans nihil quic quam mouit,Sed iumftiflimis 2x1 ipfe ordinibus uclutipeétator ftabau Itaiingularisquoddam cercaminis genus, congrcHus ille antefignano# rumuidebatur.Etfolicitiutrinc^exercitusfubeundæ pignorafortunæ pendentibus animis expectabant, Sed non longum id fpedaculum fecic Djbrenfis,qui uelut procella irruens in medium illorum, occifis fortÜTi# mis quibuscp,facile ceteros impulit in fugam,ac omnium immemor prg animi ardoreiamfugientes in mediam hoftium aciem iniècutus fuiftèt, i ni Amela reuocato milite,diftis fimul factiscp lurorem eins inhibuifler, ac retraxiftèt ad figna. Erat Moles uel miiitaribus,ucl impcratorqs uirtu tibus maxime mirabilis,lèd cruentato Icmel ore, ac créais ( ut aiunt ) cri# KodtjUus du ftis,impatiensanimi,acmodicufibiimperans»Quare reprehenfum nue ^us‘uiämid ^Scanderbego feront,8lt; admonitum.Modcftius audacia fua, colultius ^,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luctona uccrccunExcuamp;bikidin turmali qnopiam,ÓC priuaco militcJa

duceper

s E P T i H V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ccxr*

^uce pcmiciofum^ira maxime rcprehcnfibile,amp; pcffimi exempli tore.Ce terum huius me uiri dignitas admonec, ut pauca de eins origine in præ«» Gntia breuicer delibem^quæ huiufinodi ferèfunt :

Mofcs,qui à Dibris diélus cft(coquiaUibrasinrolcbapubiScan^ derbegus multa ei prædia, magnamep agri partem donaucrat ) Et ctiam alias Motes Golemus Arrianithis cognomento appellatus,nationc Epi# ' foticus, Valmoru ciuitate Epiri oriundus, patre MuGchio,matre V oiP laua.Cui Mufachioduo fuerefratres, Arrianithes fcilicetGolemus,tine Comminatus,Scanderbegi tbccr,dequo fupcrius laris diximus,amp;VIagt; denius Golemus Arrianithis,qui Mutachium Angeline filiuma nomigt; • he matris,alias Golemi Arrianithis cognomento nuncupatus,cx Ange* lina Scanderbegi forons futeepetat. Hæc obiter de Mote tint dic7a,quagt; fe unde egreffî lumus,redeamus.

“ Gæteræ copiæ ea uiri audacia defixæ pâuIulum,S^ immotæ iîetcre,ho ftes immodiccea re detcrritos,tum demum frequentius, certiusqj de fu* gaconGlium incefîîc. Tarnen nihil aliud per cas tencbras moturosno# Gros credentes, amp;( reliqui fortunam certaminis in kicem dilaturos,man Gre, præfertim, quod prêter ignominiam periculofam fugam Gbi per cam incertitudinem noCtis uidebant. Scanderbegus quoep maxime flu* ^:uatus animo eft,an diem expectaret, ucl earn uidoriam Equeretur. NamfefeUit cum fpes primo,quod iinprouifoshohes, amp;inordinatos (ut Ameiam prius inuenerat)adoriri putauit, amp;nbsp;pohea propter cam for tunam anteßgnanorum cetfuros facile credidit, amp;nbsp;terga daturos, leep fu ' gientes inEquendo incruenta fuorum uichoria ufurum. Scd ubi egro gie hautes, ac uelutconfulcantcs aduertit illos,rupta omni moraÄ ?edigt; to undiep Ggno in eos fertur. Dum recens ch hominum timor, dum regt;

' censcruor,utendum fortuna,inquiens,acinterrumpcnda fügte congt; ' filiahohi,quippequinihil aliudmenteagitct,amp;obièruet,prætcrquam

quomodo tutus,libcrcp ex oculis euaneicat. Segnius occurrentesftu? Dfamp;rMïrfW« os Debreas ad primos prouolans turn uerbis, tum audacia’, ac propriæ »litfuot^ Uirtutis exemplo multum animauit, reprchhsq? pertinaciter ch impts? tus nohrorum. Sed quum permifceri acies uererentur,haud taris crueui? tum aliquantifper certamenfuit, donee unus ex Mufachqs cum parte cquitum à finihro cornu mihus, ad lacehèndos inde hohes, turbandis corumordinibus iniriumdedic.Scanderbegusurgensaffidue eos,qui

■ in fronte adcrant, præfelt;hum maximo hudioaucupabaturjamp;iuhèrat

' quotdam exfuis,multis allechos promihiSjUt hominem obEruarenu Hoc peculiare illi in omnibus prælqs aiunt tuitlc, ut à ducibus captant T^'^ dis, amp;nbsp;toUendis, prima ac potihima conGlia uichoriæ lumeret, dice reep p^^^j^^^ j^j’J” tolituscrat,caput Emper primum incidendum, exterum corpus per E buscaptandit tuerc,perireqjmeque noth E genus ullum animanris inuniuerEnatugt; amp;toll(ndiS’ fa,quod capite fublato fu per ui nat.

' Sed turbauit paruperca coGlia Cahriori motus ille à Mufachio cxcitatus

S üq namrehda

LIBER

namrclicfla fronte in qua ftabat Dcbrcas,mox ad iHam partem coualuit, ut expulfo hoRc^rcftitucrct ordincs inns, doccretcp per ludificationem udp in lucem ualentiorcm impreflionem,ulnoncmcp protrahendam* Senficftatimhinc miles abefleducem,namlaxius pugnarciamdcgnius refiftcre noftris,amp; pelli intra figna facile patiebatur. Moles ftupentibus fingulis præterlatùs inter denfiflimos illorum auuIRim fignum c Barbas ri manu ad focios proiecit,ita ingentiores irarum, ac ueluti armulationis cuiufdam ftimuli hominibus iniedi» Procurfum undiep maximo ardo^ re in apertum pcriculi dilcrimcn. Multi iam Moles paflim, multa finefigt; gnis Turcarum agmina,ac uix ulquam bellantium uultus,led tergatan« turn fugientium apparebant. Oblitus dilciplinæ, amp;^ ordinu leruandoru, DflrM» h-dj o51m,s compolîtæIudificationis,Debreas citato illuc equo plenus indi^ gwarionis fimul amp;nbsp;timoris aduenit. Reuocantem focios,ac inftaurantem cnixe prælium intentus iampridemEpirenfisjfumma pedons lanccari^ matus transfixitjabente fubter mentum ipfo ferro^quod dum refiexu ca pins Barbarus uitarecupittotum accepit,finis idem uiri,amp;cenannnisil lius fuit. Prolapfum ex equo fui tantum tutatijdum uiuum putantj^ro filireinequumexpedant.Sedubi immotum cadauer confpedum eft, Verfisprerii, neep qui lugam muleitudinis incrcparckmanlir,ucrfis ( utaiunt) protis, ' nbsp;nbsp;figna panter omnia caftra,impedimcnta,fociphoftes codem tenorerdi^’ di. Amefmus non immemor Modnlfi, amp;nbsp;recentis documenti noftrogt;

runijficut in boe prçlio maximecaütus,óó ftudiofus falutisj ita primus in fuga fuic.Exorta lux,licet certiorem earn fugam uins, cruentioremtamê Kitridriinfu- fecit. Nam Mufachius ab una parte,Mofis ab altera elRififtimis babenis g4n«lt;w««r. in cos proruentes plures fermèinter fugiendum abfumpfere,quant inter pugnandum ceciderant. NonnuUi co pado amp;nbsp;uiui in poteftaton tiener* re. Qiium afilantem penèhumeros boftcmclaudcre diutius nequirent, neep ad refiftcndum,uelgloriofecadendü uirium,aut animi quippiam effet. Amplior adhucmultum ea uidoriafuifta (altem propter numeru uulneratorum,fi aliquod lagittanoru agmen habuillènt noftri,lèd pra?^ ' ter lcutum,haftamjgladiumcp aliud nÓ aderat uiris. Demum ubi intraiV' tibus intima regionis Barbaris,periculofior ferme lèquentibus,quam fu gientibus ea perfequutio eft uila,firmato gradu Scanderbegus, beolie;# dis IbcijSjCaptiuiscp ad fuos multa læticia, nullo amiftb, neep uiolato fe recepit. Cælaeopræliohoftium iiifmillia,cxx. Noftris(utcôfueuerat) donata,non emptauidoria.Prseda iuffii Caftrioti in medium congefta, 8C diuila eo decerncte inter milites eft,ne deterior illorum caulà eftet, qui negleda direptione caftrorum,fpolqscp de occiforum corporibus prægt; termiftis,amp;l negledis in fugientes continuaucrunt eum furorem belli, amp;nbsp;laudem uidoriæ. Equum Debrea’ eum uniuerfis armis manu fermé fua iplè multo decore uerboru tradidit Mof. Alps alia,^ nonnuUis captiui concelfi. Mulachio adolelcens quidam Barbarus egregiam quandain^ : dolem 6^generis amp;nbsp;animi præ fe ferens. Sed non iUepida contentio mox inter do^

inter dominum amp;^ captiuu magna audiendum uoluptate orta eft. Nam lt;ïuum pro redempdone fua uerba mouiflèc iuuenis, amp;nbsp;de quandtate pc-gt; Cuntæ Mußchfj uokintatemfcifcitareturjconuentumtandem eft in du:# fentos aureos,quos ftatim Barbarus deprompto iaeculo numefauit, pe tentem pofthac libertatem Albanus irrifit : Aliunde parandum preci urn inquienSjiniquum forc/ut propham ipfc rem pro ca redempdonecoga^ turaccipere^S:^ pecuniam,8^quicquidcumcocaptum eftct,ßbi nuncui? pari,amp; in eandem cum corpore radonem uenire, Neq? feruum belli iurc kruare aliquid fibi liberum pocuifle. Inftare ille nunc ratione,nunc preci bus,utfedimitteret. PoftremoresadScanderbegum deduifta cft»Q_Lii de induftria utroep dicere iuflb conuerfus ad milites : Bellump'nquit, profedlo controucrfisc genus iftuc eft* De re mea uterep iftorum litigat, neep pecuniam quam ignorabamus, donauimus Albane, neep abud tu per hanc fraudem beneficio noftro debuifti adolefcens, utpote, qui pla^^ MeIcires uel fpiritum iftum ipfum ad arbitrium alienum præcarium du^ cendum tibi,nedum in alps uiris quippiam rclidum. Ceterum neep ego mam ip ft arbiter in cauft propria iure efft pofttim. Sed quis non aptidft hieiudicetin negociolibertatis f Et iura omnia belli, omnes militiæ ftn^^ dioncs cenftateius fauorefeponendas C Damns cunftanos tibi ftientes Uolentescj? Muftchi.Tu libertati hominem uel naturæ podus reftitue, ft tarnen alias unquam in hanc rationem apud te uenerit, ex omni arbitho tuo,amp;animi ftntentia ineum libéré adturus* Sic Ixtusiuucnis accepta libertate,equo edam,armis’Cp fibi à Scanderbego redditis,exclamans afti due earn liberalitatem, amp;nbsp;Dps omnibus Ducem,ac Epiroticum nomen commendans,dimifrus abftcftit. Noftri coUedis impedimends, deficit mte iam die,in Dibram cóceflère,ibi deducta aliquantulum in medium ilia confultatio de oppugnatione urbium,ftd facile decretum, ut expecta fetur quid adturus eßet Tyrann us poft earn cladem fuorum, ne uel ina«# nia ftatim,uel pcriculoft ea confilia experirentur. Statuti igitur duo funC menfts ad earn rem indagandam, amp;nbsp;fpedatores undicp maximo ftudio trnilfi,licet nix ullo tepore trasfug^ ex Adrianopoli amp;nbsp;alps loeis deeftent* His fie per a Ct is, ac exercitu foluto,Mofts ad pr^fidiu,Scaderbegus Croi am ch Ameft amp;nbsp;reliquis purpuratis ire perrexit* Rcdierat interea ad Ma Po-^r^afid humete exercitus,licet miferabili facie reru omniu,nihil tn uftp miftricor TyrSni ex ai diæ inuenturus» Turbauit nancp primo rege, tu amp;ceterorû animos tot “^”^ Qf^X* hominu fuga, quos fttis deperditâ quanep belli fortunâ reftituere potu^= iflè dicebat * Deinde ubi de fingulis interrogauic,amp;quibus locis, amp;nbsp;quft bus CU hoftiu co pijs pugnatu eftèt,uehementius exarftt, ac abire illico ex oculis increpans aftidue, ac eam deteftans ignauiâ,iuftît* Debre^ quoep cafus plus fermélæticiç,^ doloris fui generis hominibus attulit, qui uel uirtud inuidebaquel oderat audacilt;â,amp; magnitudinêanimi. Ameft adeo tieru ft: uatem fuiftè dolens : Rechte inquit,fecitfucceftbr nofter, qui pro* tnifibrû fuorû exaeßores noluitcxpcdtarcjhabeat tn ipftfibi eam laudê,amp;

gloriofte

LIBER

gloriofæ pompa mortis fceli'xgaudeat animus* Ego nihil inuideo,tum etiam 8C exeußrefortunam fuanijaciuorum fugam cupiditate abolcndc ignominiac audacius occepit* Minoribus ie muko copiés infidrjs quoep inter inaccefibs montium anfraclus,Slt;anguftias locoru, à pedite^rigen* tibus prætereaglacicac niue omnibus circumuentu,Debream paria om nia cum hofte,copias autem dimidio maiores habilite ♦ Sic tacite, ac ue* luti neceflario eó decurrebatur,ut uel ita uolen tibus Dijs, ucl militum amp;nbsp;ducis uirtute inuiciam rem noftram dicerent. Mahumetem eo rerum mi raculo perculfumjftupor quidam non fine inceflione timoris inuaférat, uix fieri poiïèdicebatjUtcahominum paucitate fines fuoSjetPoIogicam peftria aduerfus Debream ingrenum Scanderbegum crederet,tarnen quum amp;nbsp;omnium idem tertimonium,amp; proëmia faifi nulla uideret,non audcbat fpernere hominum fidem. Quod ad rem attinebar, amp;nbsp;rationem ulciicendi,non deerant undiep appofitiffima ad regum uanitatem, mor^ boscp inuitamenta uana adulatorum genera* Qui folicita interpretation ne laudem omnerri noftris auferentes capita ipfi fua, corporacp pro ea re deuouerent * Artificem tantopere infidrjs intentum femel praccipitatu^» rum affîrmantes,ut infinica eius generis exempla erant.Non Modrifios ubiep,non nociem fcmper,nó Amefas omnes,amp; Debreas futuros,cum difficili præterea hydra implicitum Scanderbegum tot quoridie renaici capita ad eum abfbrbendumjquot præciderentur. Quod fi in finu louis cflct,minimetamentutumfore.MahumetesaudireIibenter eaftudiaho minum, nec^ aperte reclamare offerentibus feultro adpericulamultis* Nihilominus aliud coquebatcaUidus ueterator, aliud incruentius ultion nis genus uerfabat animo, quomodo domeftico aliquo bello opprimer ret Caftriotum,amp; inteltina arma,infidias qgt; in eum excitaret,ut in alios fg pe focliciter experta illi fuerat fraus,quod in Græcorum præfèrtim impe rio extorquendo fecerat Amurathes,facile fretus ( quæ humanæcupidi^ tatis incitamentnm fuit,maxime ubi impenj caufa agitur) Inuenturum fc ex magis intimis, Slt; charioribus uiri adiutores, amp;nbsp;aucrores confilq fin» Plericp ea tempeftate erant,quorü magna autoritas gratiacp appd Scann derbegum tam domi,quam militiæ uigebat* Sed Mofes ficut præcipua in bello uirtute,ita fplendore quodam egregio nominis primas partes in ter cos fibi uendicabat* Ten tare igitur tacite uirum, amp;nbsp;magnitudine pro miHorum ad perfidiam peUicere in animo ledit * Accedebat amp;ilkidad commoditatem rei,quod maxime uicinuni imperium eius, finibus fuis ac Sfetigrado præcipue audiebat. Sic commodius inuitari ad colloquia hominë pofle,amp;agi fingulafècretius amp;nbsp;expeditius racus cft. Iraq; quann tum ad bclkimóc inanes fuorum iadationesfimulans fenon iniquaran tionenunc differreEpiroticam ultioncm uellc,adhibitis pauciflimis adn modum ex purpuratis fuis foefis eius confilifiliteras de hoc ad Sfetigran dimagiftratus multo ingenio,ftudiocp confeëlasdedit. Aliasquoque ciufdem fententia: Alchriani ad præfeâum urbis miflas dicunt, led non multiun

mul turn rcfert,an has fcriptas epiftolas^an (ecus qui/piam credat Melius Umen ( ut arbitror ) eft putare uix unis tantum literis cam rem agitatam/ Ad quod ejdfti’mandum,amp; negocfj huiufmodi ratio inuitat, amp;nbsp;illud for Cifle,quod Alchrienfes nullus unquâ effectus eft fequutus.Illas ad le delà ÖS amp;nbsp;refolutas Sfetigradenfis quo cautiuspoterat,habuit, ^mandata Tyranni cupidiftîfime ad animû tranlmit : nam fi rem ex uoluntate regia percgiiret^multaquocßhonorifice promittebantur fibi. Formula uero pôm^Wn-^« literarum,quantum ad Molen attineret, ea erat, ut nomine Mahumetis rum de tollen Cümeoagerctur,dareturcp illioptio uelpecuniæaamp;^dignitatisfimaUct do scanderbe 9pudTurcas,uelEpiroticiimperq exomniarbitrio eins, fi Scanderbe^ 2°* gum tollere poftet de medio,uel id agere,ut eius minifterio tolleretur,auc bltem illo rclifto iplè Turcaru arma ftqueretur. Turn amp;nbsp;alia uerba m ul^ turn idonca ad perfuadendum appofita,ncqp de Molè comprehenfum li tcns,icd amp;nbsp;de reliquis, licet non ita nominatim fada mentio, ac data pra: lcä:o poteftas agendi,prout tempus locuscp polccret,ac cenièret ipfe ma gisèdignitatc,commodoq? regis futurum.NihilomifitexhisBarbad rus,fumma racione, confilioq^ in inuitando primum ad colloquium Molè ufus.Nam communicato eo confilio cumunoexfuis,6dChrilt;» ftiano,amp;^ Epirotici generis, illum ad hominem accerfendum mifit,mub tis oncratum promiftïs,fi id perluafiftèt Dibrenfi. Nox ad ea agenda (ut par erat )adhibita, amp;Epirotalocorum peritus nihil abcrrauit.lnuentus fftcum præfidio Moles ad imperq dauftra fummotoq? tefte,hoftili nun fio copiam fui commodiftlme fecit'. 111e priulquam aliquid de cæteris •Handatis attigiftet, ut Sfetigradum accedere uellct, eum inuitauit. Ne* gantem acriter, ac ueluc irridentern impudentiam hoftium,tum dcmum adlèria ueniens, amp;nbsp;totus in blandimenta uerfus fibi hominem attentum fecit, Slt;^ animum Tyranni ex parte illi aperuit. Audiuitnon inuitus ea Mofes, haufitc|? cupidiftime (quæ præcipue militaris uanitas eft) ap* pofita illa condimentalaudumftiarum, prælèrtimquodregemTurca* turn tam honorifice de lè fentire audiebat, amp;nbsp;unüm ex tonus Epiri flo* te ulrtoadfeamp;uoce,amp;^literis inuitare,ni erubelcendum potius fuerit gloriofo militi, quod unus ex alfjs multis ueluti perditus homo ad tam infignem perfidiam, Sé deteftandum facinus potiftimum cligcretur» Verum obliuifci omnium præ gloriæ amp;nbsp;imperrj cupiditate confueui* Cupidit^sma tiius» Talem tarnen fenuncnuncio illi uultus, lèrmonisé^ habitu præ* pmf o-glon büit,ut neep approbate quæ dicebantur, nec^ repudiate uiderctur. Sfe* ”* Mtm^i? ligradenfis coniedata fatis hominis uoluntate nihil diunus loquutus, pollicitusc^ lè propediem rcditurum,eo concedente ad præfeiftum teuer fuseft.Interrogatumdeeius colloques Molèm amilitibus refpondiftè dicunt. Exploratorem ex agro Sfetigtadenfi occultiftime ueniflè ad ape tienda quædam confilia hoftium,rperarecp fe eius minifterio maxime co gitatus Scanderbegi adiuturum. Crédita facile omnia ab ignaris,prçlèr fini quad s' habitus etfermo iplè Chriftiani hominis idiplum luadebau

Quid

CCXVI’

Quid.præterea Mof nocrcdercntCcuiusfidcncc^ antlcjuior nïïaapud duccm, neep nouor, neep granorenet, qui tones, præftrhm Daynenfis belli temponbus tonus imperfjliimmamillicrcdidiHct, dumhincMult; violesccgiti:gt;^ flaphas,hinc Veneti rapere Epirum conarentur. Cogitabundus tarnen tunduh nbsp;nbsp;nbsp;fee urn Dibrcnlis tantæ rd conlcicntia, amp;^ mceftior aliquantulum uifus.

Impelkbatanimum hue, illucnuncSeanderbegus nihil rale mentus, Slt; fortunæ fuægradus,cuius nullum lane pecnitere potuiflet. Nunc maio '’ raomniaaMahumete propofita,prælcrhm promiflum illuddiadema tantum miferis ex per tu mortalibus,ita dulce primo hare loco. Expeda^ bat tarnen intentus alhdue cxploratorefuum (quod laris effieax erat cor rupti animi lîgnû ) O faciles aures,immo uero i m pias, qug au dire eadiugt; tins potuere,^ hominem longe ingrarilïimum,qui pacilei tam facile pa^ tegafioTwr« triam,principem,focios,Deos ipfos,dignitatem ociumq? fuû proinani « adiAofcn, quadam fpe,amp; re maxime incerta uolucnt. Reuertitur intcrea keleratak «0« utrhts ar gatio non uerbis folum,aptioribus armata,lèd muncribus etiam,auro^ «cr^uf '^au onuftajmbibilïèperfidiam tanai Molt,m, aliud nihilaccepifïèinuenio» fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nuncio tarnen ita refponfum,nefe amplius adiret, accipere regis uolungt;

tatem,amp; quicquidlïtdcaliis,cnixccuraruri]m, nelê hohem ulla ex parte pofthac illefenriat. Ita dum Scanderbegus ignarus hincinde explorarogt; res mittit,Mahumetis conlilia rimatus,hh rnulto funehiora alia in caput dus cudebann lam tempos prtrfixum ad ddacum prius bellum, 8(oppu gnarionem urbium aderat,amp; quicta hmuI emnia ab Adrianopcli nun# ciabantur,quû Cahriotus rcputansiampridem quam rem animo conce pifïct3amp; quænccefiaria client ad omnia rede agenda, hatuitomninoira lica auxilia ( fi pollet ) ad cam rem fbi adiungere,quando feut ad campe# hria ccrtamina,amp; cquos utrinep concurfus copias 1c habere optimas exi himarct,ita non latis idoneum militem Epiroticum ad oppidoru expu# tfgdho Sedn gnationes,8d id belli genus plane credcret. Erat Apuliæ rcxAlphonfus derbrgtadal-^ jj^ jpP^ propèconfpcdu,quo utlæpius didum eft,non illo foliim, fed to h^ïcgcm^' tus fere Chriftianus orbis familianllime utebatur, de nullo alio tune Ept rcnlcm cura inceUinquippc qui ntmine uel cupidius,ucl celcnus id one# ris fdretfubiturû. Qiiare priufep aliquid dedcledu habedo mouiUctin prouinda duobus nauigfjs egrcgieapparatis,multisq5 lautiHimis mune ribus impofitis, duos ex purpuratis fuis cûliteris ad rege, muJta fiducia (utcófucucrat)acioco quodam cÔtextis in hanc iplam kntentiam milirt

Noftri milites cum uiris tantum pugnarc amp;nbsp;depugnare noucrunpeS murisnefdunt. Vos Itali (ut audio)id belli genus amp;canetis,8(amatis fummopcre. Iracp opus chin prxkntia mihi auxilio amp;nbsp;m du ft na ueftra* Suntoppida quidam hoftium in Epiro,ueI in iplis propeuilceribusint perq noftri,uetuseftdefidenu meumtollerecamignominiamexoculis fi uclint Dii, led alïïduis bcllorum incomodis detentus non potui quip# piam ad hunc ulcp diefoclicitcr attentare. Tempus ihud amp;nbsp;propteranni accomodatum tempus Sd odum Mahumetis, cuius bis iam furorem re# prelkmus

preflïmus,aptiflÏmum ad earn cupiditatcm exoluendam eIegi\Pauds te^ here potes quid fado fit opus.Caetera omnia fermem procindu füllt» *ios tantummodo expedamus,dabis milites ( nihil enim reeufo ) qüi emi Hus pugnare didicerunt,Scorpionatos Icilicet iftos,Slt; Sclopigeros,na ^terorum nobis ad facietatem abundat copia. Sed o fedieem te rege Apulia mi Alfonfè,ex qua ita liccat,omne uirtutis fpecimen tantp ex the ^auroaliquoaftatimdepromcrc.SipaccJï bello utiles uiros optauimus, iü forum,tu militiam ornafti,tu legibus,tu armis Epiroticum fulfifti im* periura.Te domi,te militie omnislçxuSjOmnisætaSjOmnisEpiriangu^^ -lüs celebrat.Ego uero ita beneuolentia tuam ampledor, amp;nbsp;fouco memo i’iam tuorum erga me ofliciorum,ut interdum uel earn fortunam exopte tibi ( S^fi non lans æqueagere uideor ) quæ amicos ( ut aiunt ) probarno parat,quo uoluntatê in te meam certiore aliquo experimento cognolce^s feualeas.

Datis ad Regem literis,ipiè cum Amefa nepote,Muiachio Topia fororio,2lt; alijs purpuratis Dibram ad præfidium concefïigconfukatii^ fus ibi de fingulis,amp; deledum inluper habiturus. Qu6 cü perueniffet, S^interrogaret Molen,an aliquid haberetiplênoui propteruicinitatem SanMes. boftium,quodfuaintereflèt,nihil inquitgt;pr2eter^,quodcum hominé ^^{7'’”*' Sfetigradêfi collocutus fit,analiqua effet ratio,au t modus urbis habeniJ dæ, amp;nbsp;illu maxima aficueratione idipfum negafle,ita uiris,armig,ccimeais tUjamp;euftodqs diurnis,nodurniscp exadiffime oppidum munituni ob^ ^^uari.Veritus eft Dibrenfis,ne Scanderbegus ad Sfetigradi oppugna fionem animum intenderet,amp; necelïc fbi foret Mahumethi quoc^ prOi^ •Uiiïa non feruare.Quare ad id ipfum maxime intentus Scanderbegi cu^f fam facile Belgradum tranftuIit.Vcrumcnimuero Tyranus auditis his» ^Uæ tranfada fuerant cum Molè,non multum quieuit animo,cum nul:« lürn uideret promilTæ fidei pignus datum fibi.Tamen urgentibus alps Cüris ex Græcia,amp;^ polcentibus arma,depoluit aliquantulum Epirotica Expeditione,quando uel ipfc tune ire, uel raagnis copies rem agere com^s •iiodenon poHetLeuibus uero agminibus (utfecerat) lacelfereukerius boftem,uelalere potius,ncCp è dignitate,neqgt; ex utilitate fua uidebatuf ^0re.Iraq? tantu renouatis literis,a datis ad præfedum Sfetigradi,quiii bus Iaudabat,amp; acuebat magis diligentiam hominis,aliud nihil de ijs, Ejuxad Epiroticum bellum pertinerentcurauit.Alfonfus interealegatio •leliteriscß Scanderbegi honorificcacceptis,lummafedinatione coquin fUilitcm iulftDeledi illico funt ita,exigêcibus legatis mille pedifes,quirti# gmti lclopiferi,reliqui Icorpionarrj.Adqcerc numcrum maiorem uolen tcni regem prohibuerunt,negantes maioribus copqs opus Scaderbego fore propter breuem oppidorum hoftilium ambitum, quæ oppugnatu Effent ituri,etmultitudinem fagitta riorum, quam haberentin prouincia» f^etiere tarnen ad eaarmatorumauxilia mftrumenta quædam bellica,amp; ^des ferreos ad fubruêdos eruendos^ muros. Data omnia,amp; tormêta

T pkrac^

cexvïii’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ’ i' B E R

plcracpuanj generis,artificcsc^,qui qs uterentur.NeC^ contenais hiS ’ rex,pccuniam etiamamplinîmis addiditad adiumentum eins belli, ac tO' tidem alijs nauigqs magnifice infiructis. Venn's, Dijscp homines com^ men dans, à iè dimific,fed non fineliccris Sgt;C ip(è,quibus ingentes priraum . gratias agebat,ob ßbi data munera, turn laudabatfiduciam Caftrioti de rebus fuis,quibus uti ut proprijs hortabatur, amp;^augebac officiofinimis uerbisillam,acmirahberalitatefermonis poUicebatur omnia. De milite initalosfdcf ucro id faceciflamereipOnfum, kalos non cum uiris tantum amp;nbsp;muris/ed f‘^m er cumfeeminis melius pugnarenofiè.Caucrentitacp Epirotæ,nequos ad

S^^'^’^da eminus bellainuitarent,cominus domefticos fibi bellatores fen tirent. Cetera quælaudauerat in rege,omnia ( utfolet) ad magnitudinc amoris relata.Et contra uirtus,fortunaqj noftri ducis incredibili decore' uerborum extra omnempropèglorighumanaealeam poGta. Auftrof^i rantemox placido profperanauigatiociuntuiï, paulo^ poft patriumc| litcus à nauticis lalutatü ( Traiedus enim breuiflimus eft,uix lx. milliuin pafktum ) amp;nbsp;miles in terram cum Greinulis amp;nbsp;armamentis expofitus,ac Fc^fws clt;i- properatum illico Croiam. Caftriotus adhuc in Dibra morabatur, pro firiotiaiuric ptercéptam dekduscuram,qui propèperfe(ftus erat,amp;obièruabat,aii Croigj^ibris motum aliquem ab Adrianopoli (èneiret » PeraÆs, amp;nbsp;comparatis egro ‘^urdi^o^ibi ^^^ fingulis,cum untuerfo exercitu Groiarn pergit ire. Ibi amp;nbsp;regia auxilia-dem lAofe tw fibi adiunlt;fturus,quæcertiftîmafpecxpe(ftabat, amp;accepturus quædam. Hetere pr^ft^ quæ ad earn oppugnationem fibi opus erant. Mofts in Dibra cum uetc^ ré præfidio mille equitum,totidem peditum reli(kus.Non omifit interes Scanderbegus inuitare hominem ad Bclgradeniê negocium,fatis cupics tantum uirum eo bello adeflèfibi,amp; mallens alij earn curam knium tuta» dorumdemandare. Hortati funt Stalij ad idipfum Dibrenlêm,fedilk térgiueriando,ódcauGndo multa pertinax hoftibus fidei datæftruator non inani rationefefubtraxit,quum diceret nó rclmquendam ita oppor tunam iniuriæ, cam partem proumeiæ efïcCnamBelgradumindiuerfa regionis parte erat,proculà Dibra centum ferme xl.millibus paftuum) neminem cauriùSjUigilantius^ res fuas,ep fèipfum turaturû. Non fiiiflè recuGturum,fi Sfetigradum iretur uidnum oppidum,amp; nulli moleftius fore,^ kbi,ab eo apparatu abeiîc,ubi amp;nbsp;gloriæ militum,8^ utilitatis plu^ rimum iperare poftet. Sed neep fe ( uteredebat) fine bello futurum : non enim quieturum Mahumetem,ubi oblcftàm urbem audiac, irrupturuni fortaftèab ea parte in prouinciam, ut nouo inde excitato belli incendio, Epiroticum exercitum àBelgradenfi cura auocaret. Accepta omnià ut di Liuddturper cebantur,amp; laudatu perfidum confilium ab ignaris,dataq? potcftas prg* fdumccnfüiù ßqq augendijk tempus resep poiceret. Caftrioto uenienti Croiam,regia ‘^ ^^^ âgmina obuiam proceftère,amp; multo gaudio,clamorecp exceptû duxere in urbem. Reliquus exercitus fixis tentorqsno procul à portis confedic. Expofita funt omniaà legatis,quæ aéta cum rege fuerant, amp;nbsp;pecunia nu^’ merata,ae traditæ literæ,quæ multu rikts mouere Scanderbego. Idcmep

careens

s r P T i M y s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccxix.

fætmSjnam cas magna fuorum frequentia kgi uoluit Epirenfis ♦ Lauda ^creomncsfùmmoperetancam comitate,ac populäreingeniumrégis» Caftriotus magnificentiam dus,8^ amorem in Epiroticum nomen loii^ gaeoncionc tdiatus eft. Copias ab eo miflàs.prout gradus euiufep ac or do pokebat,laute haben publidsconuiufjsiutrit.Reliqui purpurati in^ fenm machinas ÔCtormentaapparare,expedirecp alias neceflitates, exer^ Çitus,ac omnia imperata cnixe facere» PerfeÆs fingulis Epirenfis fcquen ^ ( ut fit ) omnis generis multitudine, ufi^ ad caftra ip6 urbem rcLquit, *bi pnmû percenfito exercitulupplicationes uotaep pro reditu,amp; uiôlogt; hafaefîa. Perfolutis his,8^ expelt;^ante iam milite fignumad proficiiceiv düm,Scanderbegum ita exorium ferunt :

Vndecimus iam hic annus eft milites, ex quo ( ut uidetis J nihil aliud ^y^t‘o ^^ftßri gt;§imus,practer^ ut in Epiro maneamus,uc auorum ftdes,ut patrie poG ^‘^,^'7^ fcffionemfatomagisquodamj^ulfaignauianoftra amiflam récupéré^: ^.^XfX’^^d nius,recuperatatxiqjretineamus.Nuncenitendumefttandêüobis,agen urbemBdgra dum ita,nehoftes hic maneantjCtfrena iugumcp,qu^benignitateDeûm dioppugnana tôtundecuncp balloru periculis,amp;laboribüs exanclatis tam gloriofe de* t»ofuiftis,alrjsgloriofius imponans» Quodfiillis, quiimpoluereuobis prohibet fortuna noftra,at (altem teftandum prædaro aliquo documen to uires defuifte uobis,animos,amp; pertinaces fpiritus non definde » Niû tis fortafte teftatum eft idipfiim uniuerfo terrarû orbi, quû oblatas ohm Ucro ab Amurathe ( cuius memoriam têporis libenter repeto) pacis non •nhoneftæ conditiones,immemores patriæ,immemores parentum,uxo tum,filiorum,quieas,ocrj,Ô^ omnium rcru,prætcr^ pr^cipui cuiuldam decoris,amp;incorruptælibertatis obliti uelutfordidifiîmas refpuiftis.No fiibiedas oculis cruentiflîmus Tyrannus, non infixa offibus ueftris tam Jtorribilis exercitus memoria mouereferoces animos potuit, amp;nbsp;deftina* ta femel peeftora libertati, donee uel ipfi egregic cû ea caderetis, üel mémo tabilis cuiufdâuiCtoriçconfcftionê tanto hofti uel inuito exprimeretis» Adiuuitcogitatus ueftros Deus optimus maximus, uidiftis, perfpexi* oius oês codé ferme temporis momen to amp;nbsp;tri buta pofeentè Amurathe, ^efflantê nobis ingentê (cilicetfpiritum, amp;nbsp;tôt mortalium uotis petitû, ’Tune relicïa Epirus,amp;^ data eft nobis.Tune ùere hbertatis omê accepta, îefequenducupidiftîmefuit,^ perrecentis iUius(anguinis ueftigia hic, Muem nunc paramus,ducendus erattriumphus, acamplianda gloria ue fira. Sed quid fruftra præterita querimur f preiertim que amp;nbsp;non iniqua tatione poffint cxculàri, Amplior fortafte hodie laus, 8^ cumulatiora o* ttinia ièruata uobis. Non ex pâtre folû fortune ueftræ,fed ex filio quoc^ htegregia aufpicia fumpta. Dédit experimentum nouus rex amp;nbsp;animi,^ fcrtunæfi.ï3e,qualeuos ipfi,fi fors daretur,eracis petituri. Tributum po* pofeit primo egregius dux,iàtiam arm is ueftris domeftico exemplo pla* tîeedoclus,amp;altéra ferme manu paternum funus ducebat, altéra pacem ^uaerebatàuobis,licethonefto quodamprætextü tribun,calemtarnen

T q torus

cc-x-x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^L ■ ^ B -^ ^

laturus^quakm cratis concenuri « Sed confiliurn lUud Tyranni pFopftf Perficos tumukusynon nmorem quis dixerit f Quid dicam 2 Vos code uuku,pernnacia eadem^qualifcuncp ratio caulam eiuel timorijudconi^ ko dediflet,expoftulatuin negaturi fuiftis» Etita alacriter negata omnia, neq? neganèqucmprampocniKt. Armatus poOca idipfum cxigcrctio^ luit Mahumetes^dati exacrores ad uosjperfbliufris egregie ornnfa.-Nus» meraftis in Mocrea uaUc publice,priuanm cp petitum tam cupide tribuit turn iftudjUUmcradis nuper in Pologenii agro. Vbi ubi elf, 010, recens adhuc,Slt;cruentum Debrcæcaputillud f Hoc fignum lèqucndum erat: uobis,hocad Belgradenfes portas figendum» Prodefle harcmiiltuni'S^ pofltintamp; debent ad uosanimandos,ca?tcracpcuentü ipfum belli relpis» ciunt,tempus, locuscp^optimefiiggeret. Proinde ncmo-obijciat hodic mihi uelmaiores hoftium apparatus, uelformidandos aduentus 0ttDgt; mani. Vbi armis oportcbit, obnixouultu, amp;intrepidis animisrciifto mus armati» V’bi confilio,prudentiacp opus fuerit,temerario 'aiidisap'^ petitufuneftam gloriam no petemus. Nemouelpugnam, uclfugamno ftramriteinitam potentarguere,utamp;in Sfetigradenfi oppugnationela ï^tum à nobis meminiflè poteftis.Oblèdimus urbem,uexauini,us quoad ,comode licuit inclufos.Qu5.de aduentu Amurathis fama percrebinflci; noluimus expedareutipfi obfideremur. Qua tem pc ft atc nedumhoß« immodiciim,fèd ne id tempus quidem expectaui, quod iniquiorem Iios’ bis proculdubio,ep obfeflis obfidionem illam faceret.Domum inhyber nauosreduxijomina tonus ultionis,omiflaurbisrecupcrandc,amp;hono ris propèmci curapræ.qui.etecommodocp ueftro. Belgradenfis oppi» gnatio eadem ipfa ratione agenda eft nobis,amp; agetur quantum coniilio bumano effici potent. Confiderabimus eau te fob muns, aduentumhos’ ftiumcaunflime obièruabimus,uttuti interim à tcrgo,amp;fincrcfpedii aliquo pugnetis. V enientibus uel ccdemus,uel rcfiftcmus,prout res tem puscp fcret,prout ipfi Ifatuens. Et accÓmodabimus rationem oem dus -obfidionis ad ueftram omnium uoluntatê. Si aliqua ( ut fit ) uel belli fcr^ tuna,uel pertinaciaboftium defiderium noftru protrahetjautcludetforis làn,nôideoftolidapbftinatione confenefcemus fiib muns. Idemamp;au* tumni ent,8ó oppugnationis noflræfinis,ni magna aliqüa ratio conniv andi eins belli nos impcllet,autalicûde illiceat. Sed neep autumnu uirtus ucftraexpc(fiabit,nccpinglorios uoscgo,etuacuis (fi uiri eritis)manibus domos reducâ.Nam perDcum immortalê quid agent tot dexterçC tot oppofita artifiaa,amp; bellici apparatus $ Quid regius fios ifte militiç ex Oi» mni propè Apulia ekdus,amp; datus uobis,uel rekgatus potius ad hac eau Em inEpirum ;■ Examinanda h^coia uobis fommo cêfilio font milites* Horum ratio cxaÆnimefingulis animaducrtcnda,amp; pcnlànda faltchcc padto Sfetigradcnfi'siaduraEpirenks.Nihilalien5appctimus,nÓnoua gloria ulla quæritur nobis,fi uincimus, fed uetus reftituitur nobis patrio «ioniuin,6d recens ignominia aboktur ♦ Nee nofira folu/cd tonus pene

Epirotici

s E P T i M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccxxr.

Epirotici generis, nonne amp;nbsp;Chriftianorum id oppidum,S*^ confangui^ neorumuedrorum 7 Omnes ferèmcminiftis, quod poftTheodori Co T^corfomCo ronçreguli eins loci mortem,intentus iampridem Ämurathes nepharia id fibi arte ficut cætera uendicauit» Plena adhuc cft urbs ( ut audio ) ueto ri habitatore. Adiuuabunt hæc multum ( ni fallor ) conatus noftros, in^# tus extra^ oppugnabitur hoftis, amp;nbsp;incruenta fortadc uos uictoria magt; net. Expédiant aflèrtorem aliquem, ac audiorem confilq fui. Mox uelut longis prefli tencbris,ab oblatam a uobis lucem, amp;nbsp;auditum nomê liber tatis ardentilTime conuolabunt. Quare agite dum,uel adefte expcdiantigt; bus uirtutem ueftram,uel cogite hos quoq^ una cum caeteris, fi obfiina^f tos inuencritis. Glohatur maxime Hungaria Belgrado fuo Danubij ri pam appofitOjS^ inter maxima uirtutis fuæ exempla id oppidum refert, ad arguendam hoftium ignauiam. Patimurita ne (fi dps placet ) amp;nbsp;ipfi infigni totius Bpirotici nominis ignominia Belgradum noftru diutius ' in oculis,amp; uiieeribus noftris ab infenfiflimis holtibus poffideri 7 AbhacuocCjUelutfi^nodatOjUndicpfublato alacri clamore procedere iam agmina cepere. Sed Scanderbegus nihil adhuc iplèmouensfiftere figniferos, amp;nbsp;redire ad fuaquenep locaiuflit. Nonduenimdemore prg midi fuerant præcurlbres ad perluftranda rite fingula,amp;occu pand urn caftris locum. Eledia ad hoc tria expeditarum cquitù millia, amp;nbsp;Tanufio Tm/jMj cum aflîgnata.Qui mox abiciHa omni mora dilceffit,amp;uelud ex oculis homi tribusmilhbus num euolauit,cupiens fi polïèt,celeritate præuenire holte, amp;nbsp;in re im pro cqmtum pr^it üilàegregiumaliquidnauareantereliqui aduentum exercitus. Caftrio«^ iu^m extrei tus poftnac præcedentibus impediméntis cü exteris copqs lèquutus eft. Præuenerat iam fama prior,amp; inftruxerathofles defingulis. Quare ni* bil penitus uclad infidias,uel ad aperto Marte læuicndum materise inue# nere noftri. Nam agreftcs,óó que meliora in carapis fuere,omnia iampri dem in urbem rccepta. Et frumentum omne ( in medio enim eftatis crat) demeirum,accontra(fium intra moenia ab oppidanis fuerat. Miles impa tiens oerpubi neep ad laudcm,necp ad pr^dam rclidum fibi quippiarn ui dit,adiniiciendum tedis ignem, peragros,amp;reliquisGtis,acarboribus nocendum dilcurrifièt.Sed prohibuitTanufiusGnihil tale à Scan derbe go accepiflèinquiens. Difpofitis itaep hinein de cuftodr)S,nullo neep uer bo,nccp fado lacefïèns inelulos quiedlfime conleditfub muris. Neep ab oppido motus aliquis fuit in fubiedos.Intus tarne procurata ftudiofifli«« nie omnia, aeftationes ( ut opcrcpreciiim erat ) diuilsc, amp;nbsp;mini fier ia fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

bngulis aflignata. PræfidiumTyrannilads ualidum erat, milleamplius pr^fidtutji» gt;nilitumnumcrus,Chrifiianorumterdaparte maior multitudo uilium runnUnBeb' adarma,nam infirme ætadslèxuscpcapita noncurata. Variatummultu ^^'^°‘ bententijs eft inter rcgios,an id præfidium Chriftianum erjeeretur ex ur* bc,an rednerctur. Sulpeda fides hominum crat,nam amp;nbsp;ritus, ac ingenia diuerfa,amp;f alp quocp dij,omniafufpedamagis iurefaciebant. Minuebat ' tsni^cam fufpicionê,quod relidi tam dm ab Ottomanis præfidlo urbisj K „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T iq SChabiti

LIBER

amp; habiti honorifice client.Neq^ uno fan's tempore allquod perfidie indi ciuin in illis fuiflèt deprehenfum» V idebant preterea uxores, liberos, pagt; rentes ipforu,amp;fortunas oês uclut quçdâ pignora in manu fua elle. Igi* tur multa in diuerfum dubias mêtes trahebât. Prefeetns eu pies amp;nbsp;rennes re illos in urbc,6d effîcacius aliquod fidei aliène pignus babere^ac tutoCut aiunt ) tcrgo,amp; fine refpedu domeftieç rebelliôis pugnare*CÔuocatis fe^ nioribusquibuldà Chriftianorû priuatim multa eu eis tacitainfinuatioe fufpicionis egit,amp; militû fuoru côfilia illis aperuitjnquiens, nô finefedi^ tione rem tranfiturâ,ni aliqua fecuritate,amp; uinculo fidei illoru animi feda rentur. Se de oftiefis amp;nbsp;fide ipforum nun^ du b Italie, neq^ in præfentia quicep dubitare,amp; no minus fpei in eorS armis/p in feipfo,amp;regio præ (îdio ponere.Sed babendâ rationêaliorû,nelt;^ fpernêda poftulata illoru, qiiorû res agebatur,amp; præcipue intererat unieu tantû exiftimare fe habe re hoftem.Conqueri Belgradenfes nihil le taie ullo ûtis têporecômififi^ ut p cm itère Tur cas fidei fuç poUèquclfufpecta apud quempiâ animoni fuoru lèntentia diet. Nullam fubelle rationê, unde tantus timor perfidie fuæ oriretur,nifi ex eo,qpChriftiani5amp; Epirotici generis client, fed initia ria profedto id obrjci fibi,an fcilicet meliores le Chriflianos fub alijs futu ros fperarent. Quû neeç libcralius,ncq; indulgentius ritus, legesq? fuas feruare fibi à quopiâ permitti,concediûe polfit’cp eouiep à Mahumetehe permiffum.Reliquas eaulàs inanes proculdubio oês elle,que Scanderbe gum illi cociliare proponerentur. Nunep fubiedû id oppidû Caftrioto fuiflèt Dedignari id iugû Belgradenfes,Sf prins extrema omnia, cp ^*Ti ignominia perpclTuros. Timeri id polie fi aliqua Theodori foboles exta ret,amp;cupideueteris fortunemultitudini oRerreretur » Extindlam cu eo efle oêm Belgradenfium focietatc,amp;confanguini rate cu Epirotaru gengt; tem3ac Ottomanu abinde imperiu tarn paticntillimis,cp cupidiRimis ani mis acceptûjlibcrtatê le illi,patriâ,uxores, liberos, parentes, corpora do nicp,ac linguine fun dicalfc,ac deuouiflecp. Neep habere nunc aliud cer tins pignus,uinculumue,quo fide fua regio obftringant pradidio, præ^ terep id ipfum quod dedilTent Amurathi. Omnia in manu coru elfe, fili^ os,uxores,fortunas,amp; quicquid charû,iucûdumcp in uniucrla uita poR fidereuBarbarus no ta quedicebatur,^ animos,uultuscp diccntiucongt; tcmplatus,accepit alacriter oratione,ftudiaq? illoru, tn maximo ingenio pluribus adhucadlis,tranla01is^ no prius cos dimifiqcp litis magnu nil meru ex fuis uelut obfides promifincnt.Sic promilfi paritcr amp;.' dati funt, acduêliinarcêculIodiêdi,ubiTurcaru tmmodoprjfidiumorabaLMt fillet profecto libentcr eos ad aliquod oppidû uicinu,uel AdrianopoHm ad alligandâ melius holm fidc,lcd obfidioe impedicte no potuit. Pacatis co modo,ac firmatis oim animis prefedus, quû llatioes fingulas obijlEt amp;nbsp;perluftraHet portas,ac loea queq; urbis,amp; in foro luxta more ad uari^ as reru necellitates difpoluiflet agmina armatoru, excitare deinde fuoru aios,etini}cere(uos quibusep ftimulos fidei uirtuusephis uerbis cepiL -

Si quid

Sî quid dicendumà Duccmilitibus in pracfcntîhaccaufàcracBcIgra^* AdhorMi» dcnfes,amp;^fi quid animorû uobis ex mefumendû fuerat, pr^uernteerte id urUspr^^éU ’pfum, prçocciipauit^ orationêmeâoêm oculis fubicaus hoftis.Nulla ““^ ï^^^S^^den ffficatioradhortatio,nullus acnorftïmulus ucl forti bus, ueli'enauis illo file potclt. Non hortatur uos ille,non muiratjitfacio ipfe/ed urger, cogt; dcmfwidréb ^it ad arma.Strinxit ferrum in iugulumueftrum,attulituinculaiam iam iiMpoficurus,fi lacentes inuenerit. Albert amphora aha om nibus publiée, priuatimé^ Scan der begus. Videor iam uidercmihi infolentiflimum ho Hiinis afpedum,amp;cruentum os illud uocantis uos ad Icruitutcm. Obtti ratejoccludite aures, rogo per Deos immortalcs ♦ Ad fordidam uobis, türpemép uocemmon ore,non labris,led gladio, led dextera refponden^’ dum eft fortibus uiris. Appofitis fortafie uerbis,amp; bonefto aliquo pra^ textu focietatis pelhcere ad fe animos ueftros conabitur, amp;nbsp;uclut uana amp;nbsp;leuia muliercularum ingenia in fingulas partes ucrlare tentabit i Eodem ad omnia uultu,cadcm pertinacia utendum eft uobis. Luduofiim profe fto eft quouis modo,turpiftïmum autem italibertatem pacilci. Et priufi» 9uam languinis aliquid forti uiro fit profufum,eam exprimi turpis igna üiaconfeftïonem,Non ideo fcrrum,armaq; fumpfimus,ut uerbis expii gnaremun No portas eo animo claufimus,0óualide fiximus,ut ipfi ape^ tiremus. Aperiat tandem iter fibihoftis,fifortunaferat,ftdtimendum hoeminus,^ nunceoelum ruiturum.Qiiod fi uelurbis munimcnta,uel abundantes omnis generis cômeatus, uel habitu ipfiim loei,ucl numeru Ueftrü,uel uirtutê fpccbo,totics expedtatu mihi huius belli eucntu,8L cupi tam uictoriæpalmâccrtiftîmomihi animo fpondeo. Potuit Sfetigradu Excmptduir» in medio quafi hoftium lolo,^ præfidio adhuc minore omnêEpiroticu ^^^‘^ abheße furore tamdiu cótemnere,amp; Ottomanu nomê feruare in Epiro f Potuit ^‘^^^’^^■ Croiadiccat ex bofte quoqj exempla uirtutis petere)uniuerfum fermé Europe atcp Afiç robur tam cupide amp;audacrer expeeftare, ac proftratis Undiq? moenibuSjOmni nudata præfidio, pertinacia fola, tam infignêglo bç titulum in omnia fecula promcreri 7 Nos in rerûoîm copia, ac ferme abufu in proximaetiam fpeauxilfj ab Adrianopoli,infamehuiulcemodi prædonum agmcn,nô folutis undiq? animis bona cum fpe afpiciemus»

Inflammauitadeó ea oratio militum ingcnia,ut præter multas ( ut fit) Aduentus Sci bctationes,fponfioncscn fidei,nonnulh circa prefeóum circumfufi, fum ‘^quot;^' ‘^«^ macontcntionepolcerentcopiam erumpendi, accongrediendicum no tu^copijs fte,lèd nihil conceftum,quum Scanderbegus in propinquo elle nuncia^ fuis ad urbi$ i‘etur,neq? multu fpacf) interbcc,amp;aduentu eius intcrccftit. Qiiarta erat cb/idtontm-hora diei,quum exercitus nofter omnis contractus eft ad urbem, amp;nbsp;con fiditfub muris in campeftri loco. Pranfiim primo per quietem, S'curagt; ta corpora, turn impigre partita? copiæ, 5lt;fuaquibulqgt; loca anignata. Statucratnanq? Caftriotus eodem ipfo die oppugnationis initiumfæ» tere, ni pacatum aliquid allatum fuiflet ex urbc. Quindecim hominum millia crant, vitj. cquitum, vip peditwmjdifpofita circum amp;nbsp;per planum

amp; per mon te tn omnia qui non mukumarduusneqj ereelus nonpcdiW folum/ed equiti quoqj fan's commodam ftatfonem pra bebat/ubducta eo ipfo tormentajamp;Iocataa peritis^acoppofita memfbus diucrfis loeis^ Ordinans tarnen omnibus,nodi conceflum eft,intus multum derecenlt;f ti illa hominum audacia afpedus ipfè noftrorum,amp; is præfernm appara tus machinarum detraxit.Adueniente dic.ubi concuti muros eredis tor mentis uidcre,amp; nudari quibufdam locis munimentis et propugnaculis urbêjfimulcólültantesjfimulreficientes meenia, uariauere aliquantifper fentcntqs,an eolloquerentur cum bofte,priufep ad fcalas,amp;militarem fu rorem res deueniretjUerent es tuen non pofte urbem. Etfi in ipfo ardorc pugnæidattentaftènt, hoftem uidoriæfpeinflatum nonconcefturum, tarnen renitente praefedo^quum nondum takm uim pericuIfSC nunqua copiam eius turpitudinis dcfuturam diceret,fijper(èftüm. Idem amp;nbsp;diefo quenti fadum,nam Scanderbegus nondum fatis fada uia miliri,pcr fra^ duram murorum,cominus adhuc nihil moliebatur in oppidanos. Dci# mum clapfis duobus alps diebus,amp; urbe iam ruinis deformata,qua pargt; te magis obnoxia iniuriæ erat, Gpofitis tormentis, militum iam animis, operacp agendum ratus,pofteram diem ueræ oppugnationfatep uirttw’ ti præfixit,omnia apparari iubens,utcü aurora ipfa^ccedereturmuris, quodfadu eftgt; Cæterûinferentibus iam figna noftris,amp;clamorefubla*^ to procurfantibus ad hoftem, progrefh iUico legati ex urbe,et dedudi ad peSdiSï Caftriorum,inducias eius primo petiere,quænuno negocio fuere coiv iSeSderit^O' ce(fe»Sci{citantibus deindeiKis,quas dedçntibusfèièconditioneseflètal

Ïaturus,refponfum quæ dedentibus deberentur. Salua eorum corpora cum armis amp;nbsp;ürcinulis efte uelle,reliqua uidoribus deberi, Reuerfakga tio,amp;l exporta omnia,ac audita maxima omniS moleftia, quod tamgragt; uia f bi re adhuc integra ftatuerentur,quæ ßlute penitus in armis defpe^ rata,8curbefcreamifta impetrare uidi facile poftentMeeftaubi^ agmi na,ac incerta quid agerent timoré, indignatione^ in diuerfùm trahenti clriftidnoru bus. Chriftiani nihil mutire,nedum dicere auditi,Iicet prout coditioncs in -Belgrado à Scanderbego propof tæ eftknt,priuari ft patria 8c patrimonps fuis uk ^mdcniia- derent,tarnen fi urbs dederetur,fperabant facile fibi quæcuncp petiflènt, ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concefturum Epirenftm, Itatp neep pro conditionibus, neep contra eas

intercefftre,ne qua etiam in eos fufpitio renouaretur. Rogati à præfedo quid de ea reftntirent,nihil refpondere,iuflumcp ft, non rogationeexpe ; dare,quodipftèdignitateac utilitate omnium eenftrcr,ftamp;armatos,amp; inermes approbaturos. Multum eius diei confultando tranftdum, dcgt; «oj/îrttæm» cretumtandem,utmenftruæ induciæ peterentunQuodh peridfpaciu dufiapetitie, jy^ilium non haberent à Tyrann o, nihil eftent reeuftturi eorum,qu^ ini perarentur,fperantes Mahumetem celerrimeaducnturum,nelt;^ pafturu eamignominiam,quemantcipfumTanulr| aduentum,deco apparatu in ftcontrado3præmonuerant. Etfclibertatem ft,acciuitatem incruengt; tos ftruaturos ♦ Quod fi negaftet id hoftis, acuendum ferru, animos^, S^P^’d*

^ pertinacia aduerfus pertinaces utendum. RcmifTa itaqj ca Icgationc in cahra^Scanderbegus derides eiulccmodi poftulata, ianius dclibcrarede omnibus, amp;nbsp;apparari ad bellum iuffit. Deinde ubi obftinatos, amp;nbsp;uix quinqj dies ci tempori detrahentes uiditjacrius exarfit. Sed nox interact niens diremiteas adioncs, Purpurati quidam,amp; periti militiæ uirij non conftUu^uot tefpuendas omnino cas induforum conditiones cenièbant. Videndum ''“'’lt;’'^'” P^^^ tarnen an minui id tempus ab eis petitum poiret,allegantcs difficiUimam ^X*”*^ oppugnationem loei, quS amp;nbsp;mons in cacuminc,quo urbs ampledeba^ tür,noniatis tutum alcenfumexmaiori parte præbcrctpugnaturis.Et la pidcs uiui circum pluribus locis afïurgentes3acopcre hum^no in muni;» menta dedudi,contemncrcnt omnino,amp; ueluti cluderentep ictus machi tiaruni. Ex co euentum belli tardiorê aliquantifpcr,amp;rem longiulculam Iuturam,ueldarenturinduciæoppidanis3uelnon darentur, utroep mo^^ do credere ic auxilium Tyran m,co loei accelTurum.Magis tarnen perieu lóÏurh”fore,li amp;occupati förlan,amp;fcHi offendantur/Si ucro ucl non uc^ niatjUel'tardetid prælidium,incruentoslè,amp;Cnemilitum pernicie potd turos urbe.Si ucniar,têporeufuros, amp;occafione. Aptifîîma fibi omnia ad pugnam,ad uidoriam,adlaudcm eflc.Nihilo maioribus ie copias me morabilcm illain cladem AlybalTæ infligifle. Immemorem preterea tune Epiri,acoblitum fere omnium Mahumetem præTrabifondciimperq vupiditate.Non alia ratione putare iè,obicnbs id fpaci] ad tradendam ur bem pcterc,nifi ut Tyrannus tam fubitam Si^ ignominiolam corum dedi tionem non pontrarguere. Et profugi olim,acrebus omnibus exuti uc^ niaapudcum,Slt;milèricordiaaliqua digni uideantur. Subridens ad ca aßriotusir'^ ‘Caftriotus : Saginatos totuidorqs Epirotas, ddicatiores fados cfleyn^ ’■'‘^« tSfiiutn quit,fuperioreannofrigoribus,nunccalonbus nimqs impcdiri. Opus dfe ( quod Dij omen prohibeant ) aliqua fortuna,qu^cam ignauiam, amp;nbsp;ïorporemexcutiatanimorü. Credulos etiam plusnimio appellans cos, prioris têporis haud abfmilcm Sfetigradenfium perfidiâ fuiifc inquiêsgt; Quid faduros demum,fi quum tempus prçfixum negocio aderitjUclco ‘dam tacite fraudem,uel mutatos hominuanimos (entianu Daturos pce nas eins credulitatis,amp; amilfi iaduram temporis nequicep dolituros, ac pendendum tandem interim ex hoftium uoluntate,fideep,quia tameiie«? fa multa prjiertim de difficultatc oppugnationis, ac occupationibus Ty tanni dicebantur, non ideo le quid opus fado eßet difterre deberc,amp; fi ’

aliquis mtcrimapparuinccmotus ab Adrianopoli Gtcgrcgias turcs fuas ad (è dcfcndendum,amp; ad omne iniuriam cxcludcndam tHè. Dibras prç^ terca Mofis præfidio tutifïimas cHc diccba^pafiùs cit tarnen amp;ipfc trahi in earn (êntênam» De tempore multis ultro citro^ tranfadis deniçp xvi» dierum intcruallum conceflùm. Sicrecôpofita cum oppidanis,Caftno cm dmm. tus primum omnium pratter esteras euftodiasàTanufio prius difpoü^ tas xxv,milites fuper monte quodam non procul mifit ad latiorem fccu5 fitatem fuoru,ut uifum à longe hoftera fubJatis accenfis fafciculis primo,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deinde

deinde ipfi aduolantes prodcrent, quo fpacq ali'quid mill’d ad inftruen* dam adem 8C arma fumenda foret. Hoc pad o deinceps ut meliora exerlt;? ckui ftadua faceret,amp; feparads aliquantifper tentorps, rcfpirarcnt agmi^ na ab ijs calonbus qui tune uigebanpipiè cum Ameiàjamp; nonnuUis pur* purads,retenus tantummodo tribus equitü millibus,amp; mille peditibus, montem tenuitproximum oppido,finguiis fummaradonedifpoiïris,8£ tormens quibufdam in procindu habi tis',ne impetus aliquis in ie ab op* pido fieri poflet. Mufachium amp;nbsp;Tanufium cum reliquo exercitu in fub* ieda planicie maioris comoditatis caufa caftra transferre iuflit, amp;nbsp;quiefcere ab ab arnaisjcæterisc^ operibus mill* tem, donee præfinitus oppidanis

dies adueniflet.

MARINI BARLETII SCO

.DRENSIS SACERDOTIS, DE VITA ET GESTI«^ Scanderbegi Epirorarum Principis, Liber Odauus,

ELLESPONTI PROPE IN LITTORE IPSO, BT transfretantciamin Afiam Ottomanum adTrape* zundum imperium fibi uendieandu,multiplex,neep mendaxfamaBelgradenfis obfidionis inuenitcon* querentem maxime et iniquo ferentem animo,quod tam ingètis para tg facultas gloria? f bi eoimpedimen toèmanibus quad eriperetur,quemedamnonfine

ftomacho dixidèferunt:

Semper Epirus aliquid moefti rebus noftrisaffert, Moxep Afaticis rebus tune omiftïs,amp; in alia die prius dilatis toto animo Belgradi curam fufeepft,Nondefuerequidam exiatrapis,qui minime interrumpenda ea eonfilia fuaderent,nec^ tantam rem,ac tam infignem apparatum ob in famis unius Epirotici oppiduli perieulum prætermittenda. Mahumetes autem no id exem plum ft à maioribus fuis accepifft inquit, ut dum plus nimia forfitan cupiditate appedt aliéna,dia indefenfa amp;nbsp;iniuriæ expofta Sor^iJd MÜo relinquat, Sordidamuidoriam omnem,amp;nullius ft momêdquantam* hne 'am^iare ^^^^^ gloriam putare,quæ minima alicunde ignominia dcformetur,am inde emittere- pliandum ne hinc imperium expedire,amittendum inde C Queuero Rio rum quicto animo pugnÄurum in Afia,ubi infultantem Macedonië, amp;nbsp;lacérante corpora fuorum nepharium transfugam aflidue credat C Mul tumlaudis,plurimum prædcforeapudGræcos,ftdmaiorem iaduram ex Belgradi amiftione,^ commodum ex tonus acquifinone Afiæ uideri lïbi,8lt;earn fame rationem præftntibus poftenstp hominibus ab impcra toribus uelutab optimis cutoribus exadius reddendam efte. Trapezun tiumprac*

tinna praftcrea.non.fugere, Bdgradum fi auferatvir,rccuperari difficiV Aporie»Extinguendum prius cum igncm, necontemptus uires fumât,' 5lt;^compe(cendum furorem infokndnîmæ genus. Croiam documento nnanibusetJèdeberejquxinuItisadhuccIadibiiSjamp;malisfuorummaxii?, . nbsp;nbsp;.

•naOctomani nominis ignominia ftetj^ tantum co titulo uelucinfignM ta inter cæteras Epiroticas urbes caput efferat. Inftare turn ilh,municinïgt; , nium rebus finguhs id efk Oppidum, proeul abeficjUt ulla iatis ui cxpugt; guan queat,ueldecernendum id auxilrj Belgrado, utneq? ipfum quic^ patiatur,necp AGaticum negocium incerpelktur.Sed nulla ratione fuade ftquic^ potuerant,autobliinatum eius auertereab Epiro anunum.Btl Si'adcnfis obfidio,^ ignominia fola totum haukrat hominis ingenium, na nullum hominum genus diligens magis cft amp;^anxium adimpenumi Sfu^w« Tur cuftodicndum,cpTurcarum natiOj8lt;infignêinomnia kcula iniuriam citdunt,fiuellapidem unicum ex rebus fuis fine ukionefuftukrit hoftis,’ JX?quot; ° ndaliquidinnouauerit. Multadchis exempla licuit km per, S^quotidie •. - , infpicere licetdUud obiter nÓ pigebit refcrre,de quo recens eft hominüm themoria» Quum Pannones,quos Huugarosnuncuocant,iuxra Damt p^nnona bij ripas turrim quandaligncam, rem prorfusmemoratu indigna,coiv H^ngari« ftruxiftènt,ad uarias ncceflitates,amp; priuatas magis ^ publicas common* Zitates,audicum id Paiazetes ifte ita æquo animo ferre no potuit, ut exer 9tum ualidifrimum,amp; impenias maximas ad cam rem fubuertendam fa tgre fit aggreflus» Neep co contentus ipk impatiens ultionis illuc maxi^ fpisincommodis cóuolaucrit. Cclfit pari ter, amp;nbsp;dcrifit hoftis egregium fins reifpedaculum,neqp mulcum id damnû,aliascp ob earn caußmdc^ F^pulationcs fibrlatftas conqueftus multas illi taks uidorias libenter im precatus eft.An laudanda fit diligêcia,an uitio danda,euentus ipkrerum i^nedocec» Nos timendum nihilcredimus, doncead cubiculum amp;nbsp;puk Uinar ipfeïm irrepknt ignis. Qiio fir,quod dum craftinam kniper aqua Craßinätiqu3 apparamus,præknti conflagremus incendio. Confilio igitur, quod ma Xime ad id rerum genus accomodari fokt,uius,ex eis copqs xl. equitum d^o conß4grA ’Uillia Sebalisecauciorijcp audaciori duci dccrcuit,cxcrcitum,amp; numero re.

^ uirtute hominum pulcherrimum,amp; firmiftimum. Aegu deinde cum ^ibAUdsmag^ Hlo Tyran nus no adhortationibus modo, fed precibus quocp,Slt; quam quot;” ^°^y,^/”'^ çfficacibus potuituerbis,utquicquidanimi,uirtucis,induftriæ, uigilan^ scanderbegS, tiæin eo eflet,tunc maxime oftenderet. In cuentum belli profperum,ac li berationem ipfam urbis,donaingentia,ac excel G quiepg^adus dignita^ turn promiftî,prçkrtim fi Scanderbegum aut uiuum, aut occiG faltcm ik bus caput attuliftèt,ôd fie finem Epirotico bello impofuiflct.Cæterum banc rem aliter edâ traniadam inucnio,duoscp ex eo exercitu longe for^ tiflimos uiros,Ahmath Slt; Barach eorum nomina crane,accefiiirefponte adregem,ÔCin exitium Scanderbegi ingentem furnmam pecunia' ftipu«’ btos,atcp maiorê promifta præftantem animam,^ preciofum plane cor pus,quod tanti æftimetauarus. Sebalias reipfa magis,^ uerbis coGlium .

v , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tyranni

1

ccxxvni.

Tyranni am plexus, fadoep ad ea peragenda opus effe ratus, nihil ferme* moratus,tollere praccipua edentate figna(ut opus crat)iuflit,amp;militi qugrenti quo duceretur,Epirum oftendit» Nihilominus ipftdeeare,^ Mahumetes anxius,Belgradum illi ubicp uigilanti,in fomnis, nodes di^ esep ante oculos erat Qiiare ueritus,ne inclufi rem fibi integram no fer^f uarent,^ cupiens dubios confirmare acimplere fpe proximi auxilij,uix relido rege,expedite celerrime nuncium ad obfeftbs cum literis ftatuit» Sed uix inuentus, qui id muneris acciperer, amp;nbsp;tarn apertum penculum fubiret,licet ea promifla propofita forent,Ut ( quæ mortalium libidoeft) no alicere poftentjed cogere quecunep ad accipiendum. Nuncio equus ( ut par erat ) qui pernicior in omni exercitu eligi potuit, ad earn rem da#* tus,qui diebus acnodibus omni laboreactcmpeftatecontempta,tribus paulo plus diebps ad oppidum quoddam Turcis parens,cxxv,millibus pafTuum procul à Belgrado,cui Girocaftro nomen eft,aduolauit, Nam demutandis equis id ft a tu turn eftaTyranno pro iftis nuneqs, quosap* rumBd^radD penant Vlach Turcæ,ut quicunq^ inter currendum offeratur, nullo per fonarum diferiminehabito, ex equis ftatim defilientes poicentibus illos tradant,etficfrequenti mutatione,recentibus ftmper equis incredibilicC' lerirate peragunt iter» Ibi re communicatacum magiftratibus loci, conß Iio eorum uicp ad aduentum nodis manfit » Tunc demum equo relido, mutato^habitu,pcd)bus profedus denfiflimis tenebris,non procul ab urbeiccolIocauitfallendæcuftodiæ,ubiScanderbegiagminaerant.Nâ reliquæcampeftrescopiæjamp;Topiarumcaftraremotius ftabant,quàm ut fentJte poftent. Facile tarnen elufi omnes, quonia declinataeius ftatio^ ne ab alia parte montis,ubi difficillimus aditus erat,maximo filentio praß

terlatus,uix quoq? Gnuennbus luisjmuros fubijt, fibilo datOjUocadsab locunscp cuftodqs cognitus, amp;nbsp;fune demifia, acceptus illico in urbêeft# Circundederatiam undic^ multitudo euntem ad præfedum,amp;quidat«# tuliflet pr£fidfj,quid fpei pendentibus animis expedabant, ac fed ulo per contabantun In propinqüö enim erat finis induciarum, amp;nbsp;tempus mi^ grandi ex urbe* Praefedus fummota turba,6c filentio omnibus indido, paucis tantummodoeiusconfilqfociis aflumptis,audiuit perociumho minem,6^ ledis demum Iiteris,fidem fingulis,quæ dicebâturdætiftîmus adhibuit. Decretum inluper inter Principes pr^fidfj fuit de defendenda, fi opus effet,ferociffime urbe,donecSebalias adueniOèt. Die orto imper tiendam publice earn læticiam cenfüere.Communicata itaq^ eft inter oês non per clamorcs,amp;uoces præconium,fed per præfedum primo in foi? ro,dehincalfjs per alios,amp;tegi res cautiffmeiufla, ne quicep perfendret hoftis,quern turn ludificare de termino dato propofucrant,tum incautu opprimicupiebant. Tarnen dumfilentio faUere noftros conantur,alio clamore,indicio,feipfc)s prodidere.Nam uerentes Sebaliam ad diem fbi didum non alfuturum,8^ aut deditione,aut defenfione opus fore, frada • quibuldâ locis mania,Slt; munimenta tormentis difieda,fbliciti reficere, atcçinftault;gt;

atqj inftaurare mcipiunt Senfit Caftriotus,amp; comedatus fraudem, ual de indignatus^iam propior ad oppugnandum fuit. Sed quia lux cnduLi deeratad euentum conditionis,fedato aliquannfperammo^nuncium ad (^^^^'^■y^jj’^^^ obfèflos mittic, achterobiurgando, quod fiante fccdcre interIc idoali^ cbp^bs. quid innouarcnt,amp;id apertum fignum latentis alicuius perfidie cfle, auc nioxceflarentab opere,authoftiliaomniafi paterenturnon fideifuf, ied * Gbiipium impiitarcnt.Paruitoppidanus,amp;abltinuic prorfus ab ijs,qug üidere hoftis^aut (entire pollet. Cetera ncqgt; interdiu^neq? per noctè omi fitjin conuehenda intus terra,amp; firmandis aggeribus fundamêtis muro^ rum,ac pr^parandis lapidibus,amp; alio milTiIium gencre ponè munimêtagt; Quantum fpcs poteftin uariandis morta|ium animis f Modo uidis fo^ onuntu fpes kim holtis tantu^nauiæinteghs iniecerat. Nuncquaflatis undiq? mu^ poßuinuan» ris,amp; nudati eoufep prçkdqs munimentorum parantur in hoftem, amp;nbsp;co J^^^^**quot; maioribus irarum ftimulis exarfurum, quod fracram fibifidem ultorc gladio iure queat expolcere. Procurfant tarnen (cduli per muros, per pri uatas ædes,ac publicas, amp;^ loca quæcp eminentiora urbis, ficubi tam exlt;» petitum,amp; promifTum kbi præddium confpiciant,fi pulucrem, fi 11 repi^ï turn aliquem ucnicntium notent. Omnis lêxus, omnis ætas ad id maxi#« me intenta. Plus afTueto uident oculi, 00 ab ca tantum parte immoti hæ#» tent. Qiiicquid uel offeratur, uel pcrftrepetlènfibus, omnia Scbaliam, omnia dcos (uos elTccredunt. Eadem ip(àres,quæfpei oppidanis,timo^ ris noftris caula erat. Profpedat amp;nbsp;hi foliciti cacumina locoru cuftodrjs fuis alTïgnata,anramus,an ignis,an fignum aliquodnunciet arma ca pi#« cnda,fternêdos,frenandoscpequos,quosneq^ftratos lern per tenere po terant,neq^ ipfi ftare armari,deficientibus penècorporibus propter anni tempus maximiscaloribusincommodum. Prius tarnen hoftilia figna, clamoresc^,quam aliud quippiam uel uidere,uel audiuere.Tanquâ nau^ Kitrinx tem» tæquandot^ in medio mari defixis in uexiUa fua oculis, pinacula multi pefldttsdefcn dicüt,iampridem hærent,expedantes qua parte moueantur, quis ca uen ^^^°* tus agat,utuela,ut antennas expédiant. Cæterum fubita tempeftas exorgt; ta,quam non nebulx,non æquoris fremitus,non mina? aliquæ cocleftcs præceffere,nihil tale timentes obruit,di(qcit ucla, ac rudentes c manibus excutit,2lt; properantes ad minifteria fua turmas,latagentcs hos, parantes illos nudo ordine opprimit,acrebus tandem defperatis omißa cæterorS curapriuatæfalutihommesconfulerecogit. Sic mirantibus noftris Cugt; per capita quafiiplàgladiumextuIithoftis.Mirari çque amp;mc cumillis non immerito meherclc fubit,quomodo talis apparatus, amp;nbsp;tarn propiiv Ho^c^. ^u^j. quus aduentus Barbaricælatus eoulq? ftare potuerit,utnonflumina,n5 ult-hb- [mbit lapides ipfi prodcrent.Ita forlan uolentibus Dr)s,qui ( ut inquit illc) ex al in loui^ i‘minc terodolio,continuumfortunæfiicce(rum,interpellareuolucrunt.Nuk lofermebello defuerctransfugeexploratores,literæ,8cocculti nuneq ab ^if^^l^ß^’^c amicis Scanderbego, tunc omnia æquedefiderata,ni idforfitan fuiftè numtrifiAus, caufæ dixerimus,quod parato iampride in Græcos Afiaticos, amp;nbsp;habito 4lKr«w ktù«

V ad manum

CCXXX‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;tquot; B' E R

ad manum exercitu ea cderitate actam rem, ut non potuen't fama ahqüa præuertereuenientes,(îcutin parando, amp;conficiendo delecftUjufufieri confueuit» Liters præcerea amp;nbsp;nuncij non funt id negocij genus, ut fenw per poflîntredccxpedirigt; Etinuiderefortaffe ucteres amici gloriæ uini quem eoufep extra auitos limites efferentem caput æquo animo ferre nô scinderiez potuerunn Sed hæc ficut incerta.ita non fan's audadter confirmanda nô ^orîtori^i ^^®* ^^ recenfènda tarnen flint,ut negligenriæ fàlcem aut tarditatis crimS euitemus» Nam fi quid minus uerum dictum fuerit,excufàbitiuftiflîme nos ea audorum penuria,in qua paucis aut nullis extantibus feriptis troc aliud propius uero elici potuit. De euftodia quoep ilia, quæ in opportu niore amp;nbsp;clariore profpedu erat, amp;nbsp;ex qua potiffimum pendebant oculi noftrorum,uariant homines. Alq enim corruptos promifîis,8ômunerf bus ab hofteillos dicht,alq negligentius pererrantes quofdam per arnce niora Ioci,quofdam dormientes ab antefignarqs hoftium oppreflos, 8^ lie occifos omnes,priuf^ aliquid de conftitutis fignis facere potuiffent. Quid eredam ipfè non fans indicate poffum,nam perfidiæ ficut nullam eaufam,ita non facilem adeb earn rem puto fuifïe,nam quod facileforfan fuiflet in paucis,difficile profedo in eo numero cxiRimandum uidetur» Occiforum quoep nulla cadauera, nulla ueftigia poRea uifa. Quamoblt;’ remnondefijnt,qui captos eos non iniquaratione afférant. Âliæcuftdi? diænon earn partem obfèruabant,unde periculum fuit,amp; quæ obferua^ bant,nô poterant uenientes,nifi in propinquo afpicerehoftem. Hi iraqj aliquantum fpacq pr^buerc ftationibus ad fè inltrucndum. Non potuic de morelongius fpecratores mittere Caftriotus, nec^ profpicere melius faluti fuorum,ne incolarum infidijs,ucl aperta etiam ui toUerentur, qu5 Prtftdiumon omniaubiqgt;hoftiliaeffent. Pr^fidiumillud montanum, amp;uelnegligen janucttufito^ tia(utdiximus)uelperfidiahominum caufa totius malifuit, aedecepic ftusmili- nbsp;nbsp;exercitum,ita utMufachium,cuius uiciniora ad accedentem hoftem ten

toria,amp; primum uenientium impetum exceptura erant, iterantibus. Si clamantibus cuftodijs,adefïè Turcas,^ puluerem ferme oftendentibus grauate credidiffe dicant.Tarnen hunc ipfum nonnulli alea ludcntem Kurdchij fu- ^“‘^ contubernali quodam ex reoqs,dormientem aliqui inuentum afib^ Ziétinteritus uerant,amp; imminente tandem hofte,quum afcendendi equi fpes, atq; co^ pia pr^cifa foret, pedibus effufa fuga petpffe montê,fcd mox oppreffum. Nos et tem pus licet anguftiffîmû ad equum,adarmacapienda habuifîè, amp;acriterdimicantem inter primos cecidifîeaccepimus,amp;illius intérim, principium fugæ fuiffe. Nam quum apparere iam figna hoftium,8d pro curfàreantefignani LiidercnturdpfcinftruCrus Cut potuit) copi)s,dubius primo tam de pugna,q) de fuga fuit :fèd quia propter nimiam hoftium uicinitate nihilo incruentior hgc futura apparebat,preterea no ratus earn hoftium multitudinem, nolens deniq? Scanderbegum cû epteris, qui in monte crant,relinquere,cxcepitacernmeimpetu uenientium, ac integer animi,uirium^,aliquantifpcr oppetendæ mox «Itionem mortis fua ipfe ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dextera

o G T A V V s. - CCXXXî.

dextera fumere uolebatgt; Sed ubi cadentibus undi’qgt; (oeps, nudari omni præfidio lattis,amp; inanem uirtutem Riam,inanem pertinaciam tudit,citait to equo iepius fequente milite fugere in monte çonatus elt. Nullus enim alius locus propècrat,ubidilFerri 3 nedumeuitari id pcriculum poflet» Occlufis tarnen omnibus ab bofte itineribuSjamp; uekit circulo fèpius turn demum uirtutc in rabiem uerla,ipfo audaciç miraculo hoftem deterruit» Tanukus Thopia licet ab altéra parte amp;nbsp;ipte uix minore arderet incedio, -p^nu^jrfjg miferatus Patruelis cafum omnium oblitus,ac uelutamens dolore, apc^ pu pietés m rire iiiam illi fado in hoftê agmine pluries tentauit, lèd ubi irrita omnia, piürucltm* 8cearn tantum pietatem prdfari homini poflèaduertit,ut focius illi cade ret,filuare tum reliquos, amp;nbsp;eolligere circa iè, ac hortari ad fugam cepit^ idem Tanukus Ginachius accæteri fecere.Vix tamêquicep periculi, uel lànguinis diminutum per fugam, nam partin', amp;nbsp;effuu undiep liofteSjhi circa Mulachium, donee aliquid fiipereflèt reliquiarum, alq circa fult;# gientium agmen ceptum femel uidoriæ tenorem nufquam interpellai« bant. Scanderbegus, cuius remotiora caftra aliquantum ab eainiuria fuere,f£pius defcenfurus adfbefjs quoad potcratauxilium ferendum,uel cum eis gloriofê cadendum fuftulit kgna,tamê rogatus à fuis,ut occako«^ nem aliquam captaret erumpendfneqj in tam apertum dilcrimen, 2lt; eer tam mortem ruerct, infrendens dentibus, 8ó oreiamdudum eruentatOj nune huc,nunc illue crebro ferebatur motu.N.I ferunt de eo illud quoty dignum memoratu,quum initurus prælium foret, uel in ipfo etiam pui= gnandi ardore,prærerextera mirabilia mutati uultuskgna, labrum infe Moj Sedndef rius feindi iblitum cum copia multa ianguinis,qtiod etiam nedum in bel licis rebus,fèd ciuilibus quoq? négoces frequenter uifum, quum præter ^^\lt;t p”g«jj modum excanduiffet.Barbarus Mu/achq copfis cum duce ipfo concifis efflua* Tanufium,cæterosq? fugiêtes effukfkmo curfufèquebatur modicofub fidio poft terga rclicto. Hinc forfan credi poteft mocanas copias noftras ab illo non curatas,ceu partim oceluias, partim quæ expeditacampeftri iiictoria,facileintcrcipipoftent,autitaforfan trahente ardore,8tftudio infequendi reliquam rei benegerendæ occaßonem amilèrunt. Turn Cai^ r„^^‘^^^^^^j^ kriotus ubi non multum periculi pone uiditjdifpQktis,^ in eo tumultu, ^^„^ copiis-fummo confilio copias,ac pedite intermedio accepto, reliais omnibus^ defcenditin planum. Exoppido nullaul^ cruptiouclinftantê cum, uel difcedentemfada.Quod fan’s mirandum eft, quüeam ubiep uidoriam füorum,amp;tuta quafi omnia uiderent obfefti. Timuere ( ut plerunc^ fit ) cos qui no minus timebant. Tarnen Scanderbego diieedente, mox aper ta urbs,amp; multitudo ad diripienda caftra difcurrit, priuscp uittor miles ad earn praedam aduolaret,rapta per ocium omnia, amp;nbsp;tormeta multo da oiorejænciac^ tracta intra muros. Scanderbegus rdidta Mufachio cugt; fa3ubiultionepotius, cp auxilio ullo opus erat, in infequentes maximo inipetu delatus fimul lacerabat hoftium terga,fimul clamabat fuis, ut kftc fnitgradunijSc nouo auxilio uterentur. AgminaT urcarû,quæ in fubft

LIBER

dqs fucfc.ô*^ cum Muûchianis depugnauerantjOminîs fbcrjs,noflris^, ad prçdam hindnde 8^ fpoha legenda circunfufà, mukum laxamenri prg buere Scanderbego ad deterrendum hoftem,amp;mhibcndam fugam fuo mm. Nam ubi cripi fibi uidoriam à tergo j Sf inftare Caftriotum aduer ht Sebahas, côucrfis prius lîgnis,amp; obnixo uultu ahquantum amp;nbsp;accepit cladis,amp;ititulih Dehincretrado ab una parte exercitu pauladm cedens firmauitaciem^donec difperfum bincinde,amp;inordinatum militem colle gißet. Scanderbegus non multûinfeftus cedentijcogereamp;ipfèrcliquias fi.ias,ac unire procurauit. Nullum refpirandi tempos permiiTumaBar# barojicct amp;nbsp;feOàjnec dum Btis compofita eins agmina dient. Irruitcon temptu,ac derifu quodam in aduerfos/inem iamiam Epiroticæ infolm# tiæ^ac fupplicium rebellioni adeibe minitans. Abforbercep lecum equià armisepearn paucitatêcrebro diditans. Nam præteralios quiapudTa TH4 millîd CM nufium,ÔC inter fugiendum ceciderât,tria millia amplius cum Mufachio lAufachiocp» opprefla,duo peditum,reliqui équités. Scanderbegusuelutintrepidus ^^^‘^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magifter,colledis eins naufragé tabulis, ac uix refectacanna, ad nouam

rukhrum fÎT lètempeftatem,maiore animo cp fpeaccingit,clamitâsfuribundauoce: tutledetabuUt Meme(equimini,commilitonê,adc£dem,nonad pugnam,increpans^ Mufra^ij* nbsp;nbsp;fuos,amp; fingulos appellans ; Quæ focordia iftbçc ueftra f Q_uis infolitus

timor C' lacebunt ne inulta tôt egregia fociorum corpora C Cadetis inulti nos f Hoftis uetus eftjhoftfs inquarn nil aliud, ep a Hue ta materia glorix ueftræ. Ac inter ea dida ad confcrtißimos quol^ prouolans neccHîtate iam etiam ipla cogente ultima audere. Homericum illud ubicp exadflî* fortitudofold *tt^ uerum eße probabat : Fortitudinem folam inter uirtutes læpefurent imer uirtutet tes quofdam impetus habere,quare nunccedentium, nunc refißentium f^pefurtntes cçdeamp;iànguinecundareplebat. Inuidus fern per, acfœlixbella tor, fed impetuibAb^t j.^j^^ uirtus eius maxime enituipS^ priora omnia fortitudinis opéraient geeftfupergreßus. Cæterequoep illius copia?furentes defperauone,ac rabieuelutcæci mere ferrum,amp;ßqui in quencunep euentum Ducem. Gr rtUTho*- CæterumGeorgfjThopiæTanufi) fratrisiübituscalüs,multum uinolt;= fue(a[uh nbsp;nbsp;’■‘^ reliquis intulipquem humi colla pfum,ac obrutu propè uix ex hoftin

faucibus eripuere noftri, ac impofuere in equum. Pedites noftricauerc melius uim hominum poteranpep equorum, nam ab eis pluribus locis ftrati obterebantur. Quare fummo ingenio atep celeritate equos occilolt;ï rum,uelluos,uelhoftiles,quos habere poterant, conßendebant. Fares caulàûluris multorum fuipamp;totius etiam exercitus, quum uelut duplß carentur eo modo uires hominibus.Scanderbegum perfrado quodam cuneo,hoftili,penetrantem ad uexilla,amp; flationem ipiam Ducis, utinde üidoriæ aufpicium,amp; confeflionis hoßibus exprimeret, progreßi ante alios duo uiri,quiin caputeius olim iurauerätTyranno, ßridis gladijs excepere. Eoloci MufachiusAngelina?,dum patmofuppetias ferrecu^ pipuulncratus eft in dcxtero humero. Identidem cæteri à fronte,à tergo, àlaccnbus pauci,à muleis ouerati uixrelpicere ad Caftriotum poteranr.

Iraunus

o c T A V V s. ecxx3cnr.

haunus duobus uclutfortequadamrendus omnium oculos infécond SfMMjrtMi ücrtit,nam Barbari expcllentes manu^uoeeep focios, foli earn ferre laude scanderbegi ^ premia ab Ottomano propofita uolebant. Circumeunt crebro uirui ‘^quot;'” ‘*‘*‘’^** clt; dtatis hincinde equis fine refpedu fin difcri mini's inuifum caput, 5^ ie roeem fpiritum petunt. Inieda Caftrioti uirtus^ac experta totiês dextera folidtos fuorum animos,amp;trépidas turmas (olabacur,quippe quem to#’ ties 8^ ex duob us, amp;nbsp;pluribus Uidorem excepiffent. Muka tarnen time^ te facit timor,amp;ferocia,ac audaces hoftiû in fui ta ti ones. Impellunt ubieg agmina oppofita,Só re adhuc integra quod poterant, auxilium ferre Du dcontenduntJnterim Scanderbepus hoftibus cominus congrelfis ipfo rum alten,cui Barach nomen fiipra diximus,mediam faciem enk, qua k des oculorum eft,apcruit,akcn quum mukiplices inter kidus ambo fi? neullo hauftuianguinis confiimpfi(knt,gladius humi prolapfüs. Turn tnipigerhoftisadöptopiusequö uidorem utraq? manu tenadter am^# plexusexcuflïsftipendi]s,amp;^equorelidojhumeris dus toto corporek fufpcndit,ut eadem iUum ruina traheret ad terram kcum» Turn circum#’ fufi paifim Turee, ut cómilitoni fuo kippetias ferrent, eeleriter cóuolantr Sed ftatim præcifa pendentis ceruice,Epirenfis liberü kaccurrêti fruftra hofti obtulit, audi ex eo amp;nbsp;eseteris animi,ac kquentes Uidoré indinatos iam Barbaros multis confodiunt uulneribus,atcp alios fuperalqs iacengt; tibus ad du nu Attulere multum amp;nbsp;mokftiæ inde,amp;folacp hinc ea uido^ riæ aufpicia,ac mutatæ fortunæ omen acceptum. Sed defatigatio nimia kaukrat iam utrorumep uires,^^ parendum iam nodi erat. Prior Barba rus confeffionem uel timoris cius,ucl laffitudinis præbere cepit, ac horgt; Untibus dudbus coUigere k circa figna, amp;nbsp;redpere in montem j priuscp tenebræeos in planum opperuilknt. Caftriotus 8^ ipk immodico labo re acdoloreconkdus idem cu fuis keitjCoUemep proximum xv. fermé ftadijs procul ab bofte cókendens,ibi uiq? ad kcundam uigiliam nodis tnanfit. Ac tune demum non fomno,non cibó Corporibus cUratis, qu5 ncqj adeflet quippia,ne^ præ moeftitia optaretur,filenti admodu agmi^

He dikcffit, Sebalias ea node oppidum non eft ingreftus,kd comporta^« Sc6lt;’ù5 w^ lis ab oppidanis cibarijs,per monte,amp; fuburbiä tentorqs fixis, multiset ^‘dmttltMi cuftodrisadhibitis,eamuidoriam cclcbrauit : nam credidit noftrosibi diem expedaturos,amp; denuo uelut infuecos üinci homines, 8lt; impatient tes eins ignominiæ poftndif fortünam belli tentaturos. Quareluce orta •nftrudis ad pugnam omnibus,dekendens in planum, crebra agmina * füorum hincinde dimifit,ad lacefiendum hóftem,fi alicubi latitaret : liccc mim knfiffetkcundauigiliaftrepitumj amp;figna quædam dikcdentium, tarnen ratus eft uelaliquo tutioreloco lilos uelapnoread infidias contra dos quickere» Hcc eadem quoc^ cauk fuit, ne ad dcpopulandam,amp; degt; naftandam prouinciam exercitû duceret, ueritus earn uidoriam,ac rern tam fuis inufitatam,cafu aliquo deformare. Igitur necp füga noftrorumj ^fperate copia pugng ablatam fibfmukû molefte tulit, parti dus infucti

V iq quafide^

e ex XX ini’

quafi dccons,amp;f poflèfTæfemel fortune nimio plus ftudiofus, id quod fa tis hefterna pugna oftenditjquum prior facietatemjUel dcfatigaticnêfuâ confefRis receptui fignum dedit.Confici enim tune forfan potuifle Epi^» SddU^pttßl* roden bellum non difficile erediderim,fi plus animi Scbaliæfuifîctjquip hnimitai- nbsp;nbsp;pcquùlanîtudinis\5lt;temporis par utnnep ratio paria incômodaclient*

immo uirium aut plus,quo plures erant, amp;nbsp;équités omnes. Quamobre crupturos iampridem fuifîè noftrosin fugam non dubito,fi lalutis quip piam deprehendiflent in ea : fed quia turn cutior pugna pediti uilà elt, tu mali fui confefîîonem tumido hofti dare nolebât, ita forfan ftatuentibuS-Oqs^qui80auxcrehis,amp;illis minuerefpiritum uolucre, ac nocris demu tam opportuno beneficio defperatas iam res tutatifunt, neamp; totolimar morum laudes,ac perfungendæ gloriæ materia eo dieelauderetur,ac ©(««mTKj-M P^^”’'‘ fi'^tEpiroticum imperium,priuf^ fermecreuiHct. Vbi iracp uî' rumin iaeen^ eua circum omnia hoffe uifa,amp; libéra uiefonbus rclidfa, tune démuni 1 c Mtorfiora. hquum ira’,odtjqqquod in uiuos non poterat,in iaeentia paflîm cadauc ra infolens dextra expleuit. Spirantes tarnen adhuc multi inuent^pradér tim qui attriti ab equis perfradis cruribus inutiles tam ad fugâ, q? ad aiv niaccciderant. Quorundam manibus præctfis,reliquûcorpus inuifùni fpiritvim lèruabat.Aiunt etiâ nonnullos ucl multis laceratos uulneribus* uel ferreis hoftium clauis derurbatos, ac rdicfos, per earn nodem tacite furgctes,per loea uicina latitaflc,amp; polfea Croiam perueniflè. Cada funt etfächrißtd go prælio noltrorum v.millia, iq. peditum, reliqui équités, uuincratora ^^2^^^^^ '^^^^^^^ *^^*^^rus. Regium auxiltum Apulorum totum fermèddeturngt; nam maior pars corum cum Mufàehio fuit, prêter agmina quidam, qüç Cadriotus in montefccum habuit,ôô in re tam fubita inutiles fclopfctid genus armorû fuerat,quin ex noffris quoep plurimi incrmes, 06 fferneil tes equos,oppreflî : uiui oduaginta captif Illud tarnen fccdiflimum amp;nbsp;te terrimumfuit,quod hoff es cupientes teftimonium aliquod priuatçuiri® tutis fècum habere,difcurrentcs per ffragem noffrorû palpitantia adhuC Cruâekidctn cadauera,ubicæterisrebusnudafîènt,capitibusquocp (ut corum mes iiilt;t cdtidurra eft ( priuabant. Et quia tum propter longitudinem uiæ,tum calores efij* ’Képaibuf fri^‘ iios,ebquod fubito putreficrent,incommodum id onus crapexcoriabât *cadlt;tucrlt;tex- ^^’^ extern tantum acccptam,quç formam oris feruaret,palea implebâu conarc^zr eu ’^^^ multis hoc fadum,illis præfcrtim,quos uultus amp;nbsp;habitus ipfc,ucl no tcmpdlea im^ tiora nomina dignicres eo odio feccrant.Mufàchq no caput tantu emm f^quot;^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferditati 86 iniuriæ deffinatum,fèd difcerpta fingula membra,86 uclut nC

Tariorum graflàtorum regionatim fparfa. Alq quocp trunci tradi perlé ca,86uallesadiaccntes,nefcctoreucxarcnturoppidani, 86 feris auibust^ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;relidi. Licuit impune omnia,86 per fècurum ocium agcre,nam Caffrio^

tus Iongeabcrat,86additoad cas reliquias recenti milite loca quidam, 86 falruso'bft'dcratjncirrumpere hoffis,86penctrare intcriora prouindâ: pofïet.Sçpe libido inceflic nouu aliquod ultionis genus tentare (ita quan doq^ inffare pcriculo impetus eft nobis ) fed nunc immodicus, 86ui(ffor

Ö CTA V V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc^^quot;^^,

höftis,nuncfonginquitäs uiXS^grauantiafociorurri uulnera prohibe*^ bantlmpkuitfubitofamaeius cladis meina circunquaqj loca.ac prouiil tiam omnem,quin amp;nbsp;longius progreHa meerorem ubiq;, amp;nbsp;lachrymas ingentes excitauit : nart didlum ebt à muleis,exerdcum noftrum omnem dcletum,amp; Scanderbepurn ibi CG(Iim,ueI coniedantibus ita hortinibuS, Vnlgi mot Udaftrucntelibeter(utfit)uulpoprcdarualiquod,licetlult;fluofummetl dadum.Alq cadem ipiafortallrrarioneaboiitas copias oês affirmabantj amp;nbsp;folum eum pugnando prius egregie,deinde fuga kruatum.Plures (id quod amp;ueru erat, amp;propius uerouidebatur) magnum numerdnoftro rum aminum,ScanderbegumuixcredibiIiadiuini propècorporis,acóï Uidfæ uirtutis expérimenta dedinè,amp; fola quafi fua dextera amp;nbsp;animos amp;( Hires hoftium fregiflè,acdemum dus prælq laudem è manibus uictorU extorfiflè,amp; in3cfum,inuiolatum^ cum reliquis ede non longe à Croia^ Cæterum Indus amp;nbsp;ululatus plena ubiep omnia uilèbantur,fordidatçma tronc,amp;domus oês in lachrymis acfqualorc,licet nihil adhuc certi habe rent,quid dolerent,tamen funera iamiam fua,uelutih ante Oculos eflent, lugubriter expedabant. Mofis perfid iam, amp;nbsp;occultam iampridem rebel lionem,profpera Scanderbegl fortuna, amp;res fecunde fufpenlam amp;nbsp;du^ ‘biam eoufep tenuere. Sed ubi audita exerdtus clades, amp;nbsp;cognita calami^ tas dus,tum demum cupita iamdiu occafione accepta uertit, amp;nbsp;iprekelen rata arma in patriam,ac diripere cepit ( ut aiunt ) naufrage tabulas, quas niofespevfilt;» ^ftruxcratiplèolim,amp;iæpenumcrolêruauerauSed quia fordidufua^ ‘^armt uef pte natura fadumeofeediusMofiuidebatur, quo nullum dus negocq iodum haberet,cupiens participes aliquos fccleris fui comparare,^ raul titudinequafi pcccannpinfamiam fuam minuere,atcp maiore aliqua au^ doritate accedere ad Ottomanum,ne fi folus uclut transfuga iflet, perIn# deut uilis contemneretur. Seduxit quofda ex fuis magis intlmos,0c quö turn fans peruias aurcs dufinodi confias credebat. Ac uelut doicns pri# tno nice Scandcrbegi,amp;ealamitatem Epiri tacite,^ Mahumetis in kanf nium,amp; que ab co multoties f bi oblata elTenqillis aperuit, allidens mub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tis uerbis ad iekquendum homines,etad earn perfidiam côplcdendam, ’ mu ta tarn forcunam Epiri,accoados tandem,fi nuncrefpuant quæ pro#' ponantur fordida,amp;infedida omnia fubituros inquiens» Et reflexa de#' hiep oratiôe,quid prytcrea km per k fub Scaderbegi aufpierjs uicturos C amp;ianguine,acfudoribus fuis aliéna gloria audfuros,cu alioquin tâ certâ imperq fpcs,et ingeris materia laudis deturà Tyranno,multiscp fubindc Cofidis criminationibus in Caftnom inucêf us, animos illorti ab Co aba# fenauit. Solidtafkcamp;alios for talk Moks ad câ dcfeffionê,amp;multitudi Kefculi chui His,ac populoru Ingenia condliarcTurds procuralkt,kd Ita flnguloru extorquerez rtentibushcrebatCaftrIotus,amp;tainfixS oïm pcêforibus nomen, acim ^°^^^^ffi penuulrl,utfacilIusCquodaiücHcrcuIielauâerlperepotuifkt,^àuulgi ^j^^’ affcêtibus Caftrlotl bcncuolcntia amorcqKlcmohri, nâqmnàcûcorpo Miron«Apa fibus Ipfs/ió cd uUa uanatioe fortune fides corü expiratura apparebau phthe^matt» e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V Hij Qtiare

Opare non folum inanem eum laborem, fed edam periculu ali'quod Gbi uentus Dibrenfis, nihil ulterius tentanit. Sedconiurads fuis contentus, ÓC Of dinads omnibus,dato per nodem iîgno,Sfedgradum eos duxit,.uc in de litcris à magiftratu habids,amp; libero per ignora hoftium loca impel* trato commeatu Conftantinopolim fecurus accedereu Neqgt; quippiam fruftra a Sfedgradenfibus dcfiderauit, fed perbenigne ab omnibus acee^ ptus,amp; litcris adiutus eft,^ comitibus qui euntem ab iniurijs prouincia lium fcruarent. Sebalias aliquot dies cum oppidanis comoratus eft, do# nee munimenta quædam inftauraftèt,ac dmedos ab boftemuros agge# ribus ftipitibuscpfolidafïet,nam ineacclencatenon póterantappararila pides,Slt; alia ad renouända mœnia démolira tormends,lèd amp;nbsp;hæc procu rata,atcp ante eiüs difccftum fum mo ftudio parari cepta, praeter cætera ta men copiam ingentem frumenti, Ôlt;rcliquos affatim commeatus inuehi in urbem procurauit,quoniam ad uetus præfidium fepdngend amplius lediftime amp;nbsp;fidelifiîmç opère uiri additif Tonnen ta etiam quæ ablata no ftris fuere,omnia oppidanis concefta, praeter machinas quafdäm mino# res,lcorpiones,amp;l lclopos,quae cum caeteris occiforum fpolfjs ad oman# SrtdIf/f WH» dum triumphi fui fpcdaculum ad Regem ferenda relèruauit. Ita munita mtifaigudü egregieurbe,acobfidibus traditis Chnftianis,laudatiscp publice omni# bus,mccftamadmodum,amp;^quafitrcpidamciuitatem laetiflimus ipfere# liquit. Sed neep illis edam deeratcauia dolendi,quæ tam immodicamfui lædciam contunderet,amp;mancamredderet,licetinihetis uincerehomini bus nihil ca uidoria pulchrius,nihil praeclarius uidcretur, nam rdiclaex ipfis quocp fub Belgrado tria paulominus occiforum millia. llli pr^terea duo uiri,quorum lànguinc,{àtis redempd Muiachq manes tudebantur, merito cum fcclicitate illa compeniari poterât,fadis tarnen militanter fo# ueis humati omncs,ne uidi forfan ad cladem recenfendam, amp;funerafua accurrentes pcrlacerationeminuiforum corporum ultioncm,amp;nouani quandam iatisfadionem quaererent» In Dibra ortaluce, ubinufe^ uifus Mof« fygit Moles,magnus tumultus,8c mocror fimul excitatus,prçlèrdm inter ami fxEpiro- cos,amp; coiundiores uiri» Quaefitus eft folicite multis locis, amp;nbsp;expedatus ulcp ad nodem» Nonnulli occilum, quidam tacite ad explorandumali# quid profedum,amp;aut captum ab hofte, aut fi fd non eftèr,mox rcuerfu# rum credidcre» Plures coniedantes pridiana eius confilia, amp;nbsp;latentes ft# dudióncs quorundâ,id quod in recrat,affirmabant, quæftntentia ideo maxime recipiebatur,quod amp;fufpedi eius coniurationis nufep appare# bant» Quamobrem trepidatum eft raultS in Dibris,praeftrtim inter mi# lites præfidij,qui amp;nbsp;adhuc hoftem uidorem in Epiro, amp;nbsp;ft fine duce efie ftntiebant, proditumep præftrtim abrjsquibus minime debebat Scan Tiemetrius et derbegum dokbant»Tarnenmilitaribus protemporefußragrjs,accon Mkolm fx fcnfuintcrfeCutfit)moxS^dueem,SCrcliqua quæ opuserant,fiimmo ßenßierum ftu ftatucrunt» Erant inter ceteros nobiliores eius loei, amp;nbsp;principes **’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuuentutis duofratres exuctuftaBerifliorumfamilia,Demetrius,amp;: Ni#

eolaus.

CCXXXVÎÎ.

tolaus,quorum Sd præclara,amp;^ frequenti opera utcbatur ScanderbeguSi hi audiences turn fortunam exercitus noftri, 8d Belgradenfis obfidioniS eüentum,tum defedionem ipiam^ac perfidiam Mofis nihil tardatij mox ad præfidium 8^ imperij dauftra aduolarunt, uerentes ne uel timoré aliz d quo,uel licentia foluerctur illa cu(todia,amp; uacuus defenfore locus reliiv

queretur, praefemm quod Sebalias adhuc in Epiro eße nunciabatur* Summa ita(^ ratione primum intentiflima conquifitione habita auxere id præfidium,amp; formauere uerbis,fadisc^ animos hominum,conciliart tes iUis omnibus modis Scanderbegum,amp; eins fortunam commiicrangt; tes3ac perfidiam Mofis deteftantes3quem fortafle profedum ad introdü cendum illuc hoftem,amp; mok affuturum dicebant. Crédita facile omnia, ae redadus tutiore loco miles30^ apparata fingula, quafi iamiam expeda fetur hoifis. His ordinatis Demetrius Matreibi c5 præfidio relido ip(è cum nobilibus quibufdam Dibrenfium ad Scanderbegum magnis iti^ heribus ire perrexit,ut illu admoneret, quo in ftatu in Öibris res elïènu Interim Sebaliæ diicelfus à Belgrado ac tota Epiro certis audoribus 8d exploratoribus nunciatur» Scanderbegus uel domefticæcalamicatis,uel ignominia forte quadamcommotus,fugiens tamfoedum amp;nbsp;ludüofunl Ipedaculum3reuerti amplius ad inuilum locum ad mala fua fpcdanda,aC fenouandas lachrymas noluit3amp; quos uiuos Eluare non potuerat, nec^ tnortuos componere curabac. Sed quu fremerent palfim militcs3amp;coiv fanguinei occiibrum,non defraudanda Eltern tumulo ofîà fuorum,amp;^ re centia adhuc cadauera feris,auibuscp relinquenda, ne uulgi uoliintateni offènderetjConceffit illis omnia,inanem licet no ingratum eum fcpulchri chrijïidmóca honorem appellans, Cæterum ne qui ad beneficium alijs præftandum oß^Turdi rontenderent iniqui fibi ipfis forfitan eflènt3amp; augerent magis corpori«^ ß^^^*^^^^^* bus fuis3^ detraherentfunera,fi uel pauci3üel incoditi irent, ex eis coprjs quas fecum habebat3vij. amplius lediiïïmorum hominum millia ad earn tem elegit3qui illos tutos redderent ab iniurrjs hoftium, amp;nbsp;eruptionibus oppidanorumgt; Tanufio idipium cupide petenti hoc munus comilTum, Se exercitus cura tradita,qui prater cætera folicitus de corpore amici3 ^ MuEchij reliquqs mox Scanderbego relido Belgradum fine fignis, fi^f île ullo beUico ornamento conuertit iter. Caftriotum Croiam cum elfte

tiseuntê Demetrius eft in iplb quafi ingreffix urbis afteCutüs.EffuEeft CroïenÇaoi* paffini ciuitas obuiam ueniêtibus,8d licet à uarqs prius nuncijs, à Eücqs præErtim3quosftatimpoftacccptâ cladem præmiferat Scanderbegus, ^^*‘” ^^ *tiala fua didiciflènt,uoluptas tarnen quxdam erat mieris accuratius fini# gula de uenientibus percontari,præErtim quod repugnantia muïta, S^ incerta ab alps dida fuerant,ucl quod mortuos etiam fuicitari ad uitam, ^reftitui fibi per Scaiiderbegi præEntiam pofte credebant, Eceminæ, Citaßro^he niri3fenescß nullo diferimine hi ueftes, alq dexteras militum per oês gra ielU; düs præftantes mifcrabili uoce fratres,uiros,amp; chariora filioru pignora tfpofcebat,8lt; ab inuitis alq ludus amp;nbsp;doloris fui cauEm extorquebanu

Alijin

Alq inCpcrato nuncioi'cftitutigaudiafuajiecætcroriim offendercntani mos,cciabant,amp; priuatam ac publicam mccfticiam imitabantur. Vixta men uHuSjniß qui præfenda corpora fuorum in oculis habcbant,ueroec ftabiH gaudio aHcflus clt,nam reuerfio illa ad Belgradi oppidum cond# nui timoris 8Cdoloris cauiaerac» Conquefti funt primum Dibrenfes de uiciflîtudincrerum,amp;uarietatefortunæ5 nunc appofitis uerbisIachrylt;? miscp uckit transferences eins in le dolorem,nunc ingêdbus animis con folances uirum, 8d hoc documenti cuiufdam loco computances Epiro. Sc4nlt;^frtfg Sfatim^ in Mofcn delapla oratio,amp; tota circa cum cólumpta,in eo prc^= téamp;excijfab ^*’t^*’’quoddubitabatur,nead Sebaliamaccerfendum, amp;nbsp;inflruendum de rebus Dibrenfibus qdet. Attonitus Caftriotus primo, amp;nbsp;uix cópos Eli ueluti immobilis aliquandiu rtetit,mox interrogando Iibêtius, ^cre dendo,nonnihiltemporisconfumpfit,magisqï tandem dolcredeeoui;* fus eft,^ de tota Belgradenfi clade. C^terum regia,utconfueucrar,uoce, parcere fc inquit baud grauate Mofi,quod ca fortuna illum fbi abftuüE ièt,qup uel conftantiiTimorü quorumcunep animos mutare pollet, adeo utquumlegati iplï,itemépcæteri quiaderant(ficutlibenter 0^euentwia dicant,amp; interpretantur fingula homines) ueteris,amp; iamdiu coda'rebel bonis ilium accufarent,amp;criminarentut. Ideo Sfetigradenlèm oppugna tionem diiruafiHè,ideofugifïè Belgradenlcm, ut hocnefarium explerec confilium,uelutindignatus plura deeoaudire filentium iullcrit dicens : V^tinamcQMolcperfidiaomnis,amp;mala fortuna migrauerit ex Epiro» CæteraquædeSebalia introducendo non iniqua ratione dicebantur, no curata muitu,quod egrelTum omnes Epirotici imperq fines,amp; nufep intcrpcllato innere properare in Græciam audiuerat. Tarne quia res ma gni momenti erat,amp;fedari cum timorcm,uel fufpicioncm hominu opor tebat,acconfirmare dubiam aliquantulum, amp;nbsp;moeftiorem prouinciam propter cam infuctam cladem,uix ca nodteibi moratus, manecum Ame Scditrbe^ ad ^^’^ ^§*‘^§’^ cquitum manu in Dibras conccllit.Tanuiius cum exercita Dibrui cona ab oppidanis uifus, nonnihil priftini timoris renouaucrac, procurfuin ‘^^lt;^‘^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in muroSjamp;^ad priora minifteria reditum ingenti feftinatioiie, nam futu

ra mox oppugnatio amultis credita,non id quod re ipfi eranSed poftep amp;nbsp;paucitas ipla,^ inordinata agmina propius cognita, leuati metu ani^ mi,amp; ledatæ mentes,noftris ex focdilfimo fuorum afpeedu ignauis eque, fortibuscp uis ingens lachrymarum euocata, præièrnm quod audio too Fa-ww pro= *’’lnas nonnuUas ex locis uteinis Tanußum fccuras, amp;nbsp;ad dilquirenda fu greffa adelig nerafua progredas. Vix tarnen ullibi certas figerelachrymaSjautdome^ quircndafua fticum funus honorarcalicui concclfum eft, Horum infames trunei,ac funcra, nudacadauera,illorü deformati, accorruptiiam uultus, nedum certain illam amp;nbsp;peculiarem,ltiiscp cognitam, led Sc humanam effigiem omnem amilèrant. Multaetiam iam deaIbataolÏaafcris,uulcuribuscp.Flebanttn milèri ad quodcunq? oblatum cadaucr,dum omnialuaelïècredGt.Non fcetor3non tabes uUadimouere homines potuil abamatis corporibus»

Demum

Demum ubi Gtis pcrfundi officio fuo oculi, ac kchrymis exaturatus do: ^01'jnftante Tanufio faclis cirCum crebris ueiut tumulis terra terræ red«* Tard tm« dica.acgemitus omnis repreffiis» Non potuit uUi melius hæc cura quam re^ditA-Topiæ iniungi, nam ubi ea fuis oblèquia ^ gratiffime poterat, exoluic, ïieea tantum caula uenide uideretur,amp; dcrilus perinde aboppidanis abiret, quærcnsqua rationerabiem fuam explcrct, amp;dolendialiquam caulam hoftibus relinqueret,primum in fubiectos hoftium oculis agros linmiiro milite ferrocp (imul,igni^ non uitibus^non arbonbus,non r« ülli parcensjuduolum inclufis fpedlaculum gdidit* Deinde progreflus pertinaciter ad muros,quodfine periculo potuit,nihil dam nimihil igno niiniæinhoftcsomifit.Exindicuntnonnulli,amp;multorû opinioneaffir rapide rabus niatareseft,erupifïemaximoimpcturegios,amp;inie(fhj inlhburbia ignê inherent-turn tormentis,tum oppofitionccorporumfuorum arcuifle, acutrinqp aeriter pugnatum fuifle,fed noftros facile uidores, amp;nbsp;lUos compulfos in urbcm,atcp ita nihil ultra tentatum, uerentemep Albanum, ne aliquis in ’’ feimpetus ex locis uicinis apparcretur,fi diurius ibi manfiHèt,lccIerata Io ca amp;nbsp;noftrorS cladc infamia muleis deteftatiombus ac imprecationibus rcliquiflè. In Dibris crebraconcilia, amp;conuocationcs Gniorumà Scangt; concUid bdU derbego facræJxiHiid primum omnium quæfitum,ac perlcrutatu fum^: ww ntbrit-niaratione3anuIIusaliusexconiuratisMofislateretinprouincia,8CaIi:« • nbsp;nbsp;-

qua occulta perfidiæfug ueftigia reliquifletDibrenfis. Nelt;^ tacite lantS i hæc uerlata res,fed palam per præcones acta,ac præmia ingentia delaton' bus propofita. Nihil tarnen non folum perfidiæ, led ne fufpicionis quûî dem inuentum * Tunc acta: dibrcnlibus gratiæ, amp;nbsp;laudata honorifice d^ dcs,ac promiffis,amp; munificentia etiam infigni pellec7a, Molts bona pu«« blicata,amp;in fifeum relata» Cæteri qui cum eo defecerant, fieu t non fan's hotæ erant conditionis,ita tenuioris fortunæ,^ ut id publice curaretur» Stipendia,quæ Mofi iampridem ftatuta à Caftrioto fucrant,poft cius re Moßilondw bellionem fifco adiudicaca, amp;nbsp;inter priuatos diuilalunt. Dignitas nero ßfeumrd^d*' ipfaad neminem translata, nequeulli collatafuit, fed uacua atcp excinda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

permanfit,maximo confenfu omnium,ac militü uoluntate.Firmatis Dû? brenfium rebus,ac prefidio ibi ualidiffimo affignato,reucrfum Croiam, Tanufius ibi cumexercituinuentus,quitradito Scanderbego milite do ^^^.^ ^^^^^ htum meeftiffimus ac inuitus quafi abfjt. Nouæ ibi lachrymæ, nouus lu Uudandigra^ ftus ex aduêtu eins renouatus,atcp audum magis hominibus Mufachij tUapHduete» defderium. Mam izacontioca tis de more genus multis matröhis,exe^ reundcfuna quias uiri in longo fqualore,ac lachrymis,non interpellatis diebus,nodi buscpcelebrauic.IdNeniamappellanèantiquosnoniniqua ratione pu tybmm foUtu^ tauerim,nam interflendum non uirtus defundi folum,amp; fortia fada re? EliautmUe ccnferi,fed amp;patrum res gefta^amp;f omnes auitæimagines,acuetuftafami mafd^MM liæornamentainterfèriconfucuerant. Quæ res intanto ufuolimapud multos Ürientis populos fuit,ut ad id munus conducerentur dodælœ r« quiquerun minæ,qu3e cantu geftucp flebili lachrymas inuitarêqfed nupe ficut esterai fur er doknt» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;milita

LIBER

milita pauktim lachrymæ quocp l'pfæin dcfuctudincm abiere » Dimiflb exercitu, Scanderbegus Apulos,qui ex dade fuperfuerant^mittere cû lo gans ad regem decreuit, qui fortunam fuam nunciarent, amp;nbsp;exeukrenu Sicc^ quamprimum per incommoda uulneratorum integrum fuît,culti offtciofiHîme^ac impofiti nauigijs funt. His expeditis,ipfèftatim in Mugt; ûcheniam ad fororc conceflîtjièdaturus priuatas amp;nbsp;publicas lachrymas, ac curam imperq in earerum mocftina,ac demiffione animorum habita rus.Tanufius tutor nepotibus,^ curator bonorum datus^quieafideac diligentia peromnetempus res eorum adminiftrauit,utmaiorediligen«gt; tiffimus quifcp paterfamilias adhibere no poffet. Nomen amp;nbsp;dignitas ini perrj apud matrem fuit» Hcc ea moderatione,ac ingenq dexteritate in tra élandis populorumanimis uiaclt,utuix concordia maior fubditorum unquam fueritin prouincia,quod pcrraro contingit,obcdicntia incon* ditæ multitudinis,maxime tamê ex eo laudari præckrû quoddam huius M«fer(bcU fccminæ ingcnium poteft,quod in rebus agendis fociam conGliorum a ^Scanderbego- Scanderbego adhibitam fepenumero audio» Vota alterius maritijudk cundas nuptias nunep appetijt,infigni pudicitia atcp caftitate defundu uirum uiep ad extremos cineres in honore habuit» Idiphim præter infita ingenio continentiam amp;nbsp;grauitatem,illa etiam fortaflè ratione,quod irre wufdchij do^ parabilis excclG animi feeminae Mukchij iaedura uidebatur» Fuit enimil t«. Ie ( ut proprias uirorum uirtutes taceam, quas ktis præclarus exitus eins deckrauit ) adeó grata qiiadam morum indole,amp; ingenij iucunditate,uc nemo facilius, melius cp finguloru animis illaberetur,pulchritudine prægt; terca ( quod proprium mulierum fpedaculum eft) ac uultus, membros rumep decore maxime ad eaanimaeornamentacompofito amp;accomnio dato» V erumenimuero dum tam folicitc noftra curamus,amp; fingulorum TrwpIiKïSc’ lachrymas proièquimur,diftulimus nimio plus fortaflè Sebaliætriumlt;’ b/i*, quono: phum» Pracceflerat iam fama cuntc de rebus bene geflis in Epiro, ac mul uUccnßitittU tipi,ces nuneq regis animum inclinauerantaliquantifperad credendum, ™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam infucta ufep ad eam ^iem,amp; infperata res minuebat uera dicentibus

fidem» Mofis aduedtus primum triumphi fpcdlaculum,acdelibatio Ictk ciætam publicæ,^ priuatæ fuit,maturius hic aliquot diebus Conflanrf nopolim uenit,^ Sebalias,quum amp;nbsp;incommodior uia à Belgrado ueni^ cnti,Sx^ trahenti exercitum iter iègnius agendum eflet. Ab eo exadius ex^ pofitaomnia,accréditaaregefunt,necp uix ullagratior uidoria Mahu^ meti,cp Mofis præfèntia,8lt;^mutata à Scanderbego uoluntas fuit» Non occurritkgaciflîmo Tyranno quod eum res Epirotica? aduerlc ad fe tra xiflènt,caidemcp reftitutas fibi auferre denuo poflè» Scbaliam ingens fei* fliuitas populi,ac multitudinis clamores exccpcre,maiorcqiIgticia homt num apparebat,^ expugnata nuper Gracia fucrat»Captiui lundis poft terga manibus primi obiati cu hoftilibus fignis » Turn reliqua fpolia, ac bellica ornamenta expofita,nccnon capita occifbrum,quæ diximus, ubi uenditaauro paleg eft,paflim ad pedes uulgi proieda,^iadata ioculan^ ter à puer is

ter à pueris funt Seruorum Italicorum fubhaftati'o facfa,ac urtiicre plu* res,præter paucos grauioris xtatis^ac lam emeritæ miliriæ uiros, qui cU cæteris Epiroriós aut pallis ( pr^acutç fudes fuut ) infixi, aut ferreis uncis in altum attradijiociorum glonoGm fub Belgrado mortem Iaudabantgt; ignauiam fuam,ac fcedam uitæ cupidîtatem fero deteftabâtur ♦ De no fins deformiora quocß alia fpeélacula ædita, uixep ullus à crudeli hofte Eruatus odio gentis amp;nbsp;indignadone nimia fortaflè,aut uiAoriç îilfolen^ tia» Velpotius^cpnonmaximopereEpiroticosferuosliceri folentTurlt;î eæ,nulla enim gens,nuUum captiuorum genus ( ut audio ) difficilius em ptoreminuenitj^Epirotæ,^Hungari,utpote quos minimefèruitio aptos,8ifimperioîôsnimis dicant, neqnmep exeis bonos Turcas fieri eonfuefTe» Quæ de Scanderbego narrata iunt,multum amp;nbsp;admirationis, TÿrMniuM amp;nbsp;doloris Tyran no extorfère,ita,ut uictum exercitum cius^uiétorè eum nbsp;Samifra

dicerct. Auc^ac^ magis ex co prælio fama uiri,ac nomen apud hoftes am pliatum eft,^ ullo alio imperfj fui tempore» Diuinum omnes credere,di cere^ac inuulnerabilecorpus uiri,amp;no ferro,non ulli humaneiniuriæ obnoxium»SebaIiæfacSaingentibuspræmqsnon defraudata,amp; folus aliquandiu in ore uulgi fuit, Quod primus Scanderbegum uinci poTe docuiflèt, Moiès quoçp multo decoreuerborum acceptus, ac décréta ei alimenta honorifica,ftipendia^, Poicenti tamê copias, amp;nbsp;bellum aduer fus Epirum negauit Mahumetes,caulàtus hyemem in proximo eflè, aut vtträ^ättn ta ipE ratione,aut fortafle ( utcauti quandocp indicés faciunt ) non muE Mof« Tgt;* turn baptizato recenter ludæo credens,Ita nedum per Mofen quippiam aggrediendum/ed neep peralios quosqîcurauipimmunisep à belli Epi rotici cura traducere id tempus ftatuit,ÂbAlphonlb intérim Caftrioti clt;^riotik^ legatio reuerfa plenis ( utconfueuerat) manibus,alpsqgt; régies legatis,quî t“rclt;lit46Ai introduéli ad Scanderbegum,longaamp;appofita orationeeius dolorem ^ ‘’”‘*’ blaire conati funt,excuErunt^ iaduram Riorum communi ( ut fît) Mar fis fortuna, amp;nbsp;uiciffitudine rerum, ufu id fæpenumero euenire in belli diferimine dicentes,amp; maiora omnia,fi opus foret,regis nomine offeren tes, Caftriotus gratis a(fî:is,amp;infignibus donis regiam liberalitatem fu^ perareconatus honorificealèdimifît, opera eorû perindeatepfua, fi res bratffe ufurum fine refpectu diÆ'tans.-Non defuereab alps quoep Italiæ tegdiionct principibus,86populis uicinis legationes cum predaris muneribus,pro prindpum ad niiffscp,ncanimis caderep8lt;cam iadturam immoderatius doleret, non laboribus,noniumptibus,non periculis ullis parfuros Chriftianos pro flus falute, dignitate^, Miratus eft Scanderbegus eius rei famam,amp; ma gis tuncclademamp; ignominiamfuam cognouit,^fumantibus adhuc Uulneribus fiioru fenferat, InuicRo itaqj animo,amp; præclara uoce negans tum effe pudorem,amp; ignauiam Epiri,quam homines cÔcepiffent, amp;nbsp;Et fuas uires fore fibi ad recuperadam fortuna, acfuperandam etiam omnê priorem laudem inquiens,lætiHîmos omnes domum remittebat, Parte dus hyemis ipfe Croise,parte in Dibris,atcp narijs prouinciælocis con*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X fumpfit,

CCXLH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

fijmpfiu Præfidium Dibrenfèminuit,amp;ad folituni numcruduum mH/ Iium equitum,mille peditum redegit.Cuftodias crebras ftatuit,ac explo ratorcs frequences dimifit. Sed neej? excurfionibus uilis per id tempus la ceflîtushoftiSjnâô^quæin proximo ftabant,corrupta iampridèomnia erant,amp; inferre interius arma, neq; immodica frigora,ac perennes quafi niues,neqj Seanderbegus confulto permifiqmoliens altius quippiaam^ mOjamp;ï ad præclarius uldonis genus fæuos feruans fpiritus. Ita iègniaea hyberna trafacra,ac in fumma quiete fuerut» lam uer appetebat,amp; omnia nediuentu fç^Jo terracp temporis gratia mitelcebantjquum Mofes affiduus ante S^a^*^ Tyranni fores ftimulator,arma bcllum^ cupidiffime pofcebat.Exigent turn exeratu'. te tempore quocp ipfbjMahumetes ad eum totus uerfus,quæ petijt om;* nia propenfo iampridem animoconcenit. Nam per idfpacium tempo# in^^nï^o” ’^'^ ^ quod plulquam femeftre fuit ) aCfa iïngula,atcp confilia uiri exaâifîî fen de Seider ^^ ^crutatus cfilcacia multa indicia conRantiæ,amp; fidci pertinaciflimc, ac bego^ abalienatifîîmi à Scanderbego animi deprehenderat » V’irtus quoque quanta in pace potuir,conciliandi fibi régis caulà fans multis indicqs.de* monfl:rata,amp;robuftifîimi pleracp idtmq; audacifîîmi corporisdpep* menta exprefîa, adeo quod interrogaiîe fcrunt Mahumetem (id quod referente poltca Moie propalatum cl^an plures talcs uiros haberet Scan derbegus. Refpondifle ilium in numéros huiufmodi apud eum eflejau dafle^ Regem modeftiam cius fèrmonis, tum ( ut lit plerunc^, quuni laudarc aperrius nos detinet pudor, uelut ex obliquo per alienum con# temptum latenterquem alqs denabimus locû,perRruimus nobis)pan* latim prius pergraduscærcrorumad Scander begum ipfum dilaplùm Oibrenfèm, atq$ multis modis conatum minucre famam uiri. Et premi (înè poft multaTyranno le omnino coprælio,ficopia adfitCid quod ex parte ten tau it) periculum fui corporis cum illo ladlurumdortunamcp tentaturum, militum ampliorem numcrûnolniq quàm quindecim mil* hum equitum,quos iplèfua quafi manu delcgincr,atq5 ordinaflet.Otto* manusficutcuram exercitusilÜtradiderat, itaomnia ad arbitrium cius referebat. Miles Sfli ea paucitate aditum Epiri abborreret,ingens tarnen fiducia uiri benefcclicitercp interpretari fîngula cogebat. Magna præ* terea Mofs autoritas apud fuos,amp; confangumitas m prouincia non ini quarationeacucbathominumanimos,quodcrcdebantingentioraicau xilia ibi ofienfuros. Id quod amp;nbsp;regi Dibrenfis,amp; ipfe fortaide fibi perfua ferat,pollicitus collocutum fecum lènioribus Dibrarum,amp; principibus quibuldam loci, laterccp ibi multos focios, amp;adiutores coniurationis, qui moxfeuiib promptilEma iuuentute conuolaturos, amp;nbsp;arma uerfu* ros in Scanderbegum. Sic omnibus paratis ad profeeftionem intercala* rio m cn(è,quinto kalcndas Martias ConEantinopoli abfjt,non qua Se* Wog« in pi’ babas prius i er at, fed uiîtation uia per Thraciam, indcq? Maecdoniam triam firmgit f,, Dibras dirigens itcr,in patriæconlpedfu,uilceribus^, le el er a lu terril jerrum- nbsp;nbsp;nbsp;Eridurus expediuerat. Caftrioto quoqp iampridêarmatü tepusipfum •

tumlre*

b C quot;T A V V s.

turn frequentes nuncrj,amp; nihilo incerrior fama, defignatoép pluribus Ïo cis,acueiutadmanumhabito milite, noui aduentum hoftis minore,^ confueuerat,animo,amp; remiOiore aliquantifper odio cxpcórabat. Quod üixadhuccredebat Mofen hoftilem in ièanimum induinè, amp;lfpeó:atam tot bellis anniscpfidem,tamleuiflÏmae rei momento tam cito mutatam,. Ilium forfitan ueluti ftratagemate hoc ufum,ad prcclaiu aliquod facinus graui hoftium mina pofteris teftandum,etiâ amp;nbsp;fi uerus hoflis patrisc no niret,tarnen ex afpedu natalis ibli,amp; præièntia focioru paulatim fubeun tem pietatem,iram omnem nominis,^ nefarium propofitu dem obturât Sed utcunq? ciTet, parato ipfc adomnes cafus exercitu ftabat, armatus omnino aut uoluntatem amici accepturus, aut acri indignatione contra illam pugnaturus,ncq? cura eum ulla inceffit per fraudem quippiam age re,autinfidrjs præuertere uenientem,quod nex^ immodicas copias eius audiebat,atc^ militem iuum Slt; uirtute,amp;^ numero iat idoneum ad aperta uim iniuriamq? uidebat. Vel quod difficile forfan,amp; non iatis tutu erat, artificem quondam earundem infidiarum, amp;nbsp;familiärem (ut aiunt ) hogt; ftem fuis captare laqueis. Ita liber ubitp Moics^nniep interpellato innere Dibram inferiore intrauit,iuxtacp planiciem multis prælqs, Muftaphea f^ofes uet^it præfèrtim clade,notifrimam in Epiro conièdit,nihil quiequam mouens Dièr^ww-üel ad folicitandam,uel deuaftandam prouinciam, nam a exercitus nOi# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”’‘

fterinpropinquoeflènunciabatur,amp;cupienti fingulari certamine pin« gnæ aufpicia fumere,apertiorc uirtute,8c collatis ponus fignis, ^ tumul tuarie dimicandu cenièbat. Non diu defideratus Scanderbegus, moxep ordinata,ut operæprecium erat,acie,S( hriflo quafi ferro aduolauit,fregt; mebat maxime uulgus3amp; infrendere dentibus miles audiebatur,uix præ Uchementi indignatione,amp; animi ardore cötinens fc intra figna. Caftrio tus uelutanxius pater,quum infolentem ob oculos filium confpicit, quê ,c^ nbsp;nbsp;,„p^

tiefaria regnandi libido,amp; impatiens iugi adoleicentia armauit,contatur k-nti jihoagit-per fingulos graduSjiegnius promouet figna, Kleinbus prius nequic^ üerbis depugnare cü filio conatur,ac diffèrt,quo impenfius poteft, chari fuppliciumcapitis,amp;^luduolam proprijfangumis uidoria.Non fecus ipfc armatum,amp; frementem iam Moien afpiciens urgente pietate multi;# fariam animum eius interpretabatur. Cupiebat cominus alloqui, amp;nbsp;per tradare aliquantifper aifuetum amici ingenium,libcnter legatis,libenter pqs conflits agerenied neep dignitas imperij, 8( rigor ipfe militiæ, neq? mditaris infolcn tia,amp;uibran tes iamgladios turmæifthæc fieri patieban tur,dum cófeifionem potius iederis Deo, q? timoris hofti dare malunn AliaMofis uoluntas,amp;diuerlamaximeconfilia erant,apparans nanqp fead promiflum Tyranno fpedaculum,militem iam ad Scanderbegum prouocandum ire iubebat : (èd interpellauit,diftulitcp ducis fadum pri;# tiatauirtus,amp;infignis Turcæunius animus,Ahemazenomen erat, qui Abemax« progreiTus ad Dibrenfem : Liceat,inquit,nobis egi-egie Imperator prigt; ‘^ffquot;* *is uiam nbi earn,quam dij dederintadhanc præclaram glonam aperire, X q quando

CeXLIHE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 1 B ’ E*^ R

quandoqui'dcm indecorum nefeio quid,amp; prêter fus ufum^ militipi^i detur ad fupremum aciei robur,amp; caput ipium belli decurrere, prius^-leuiore opera aufpicia pugne fint tentata.Àcceptus militis animus,^ per iniflum ut arma caperet,nunciuscp ab alia parte ad Scanderbegum mil^ fus,qui uoluntatcm eius fcilcitarctur,an finerent, ut priufep ad iadandâ totâ aleâ deueniretur,eo modo uirtus utrinq;,8^ Fortuna depromeretun Vilb nuncio,Opirenfs mutatumCutoptabat) amici propofitu putauif, fèd audito dcmum,abire paulatim ex animo Moles cepit» Quæ pentata^ men omnia concefla.Quin quo Ida m ex noftris milinbus refpondifleau dio, pa ratos fell ben ter,f mallenqeo dimicationis genere exercitus totos periculo exfoluerc, ba fimul S^ nuncius ad fuos remeabat, amp;^ confurgens Zidarut nbsp;nbsp;hint impigre miles nofter Zacharias Groppa, ueritus fortafle, ne quis

Grop^a. nbsp;nbsp;prior cam fortem ferret,ad Ducem ingenti animo,ac turmalium clamor

re pergebat. Amplexatus maxime ab eo eft, amp;nbsp;laudata uirtus uiri. Soci| inter armandum non robur maius,non animu illi,non ferociore dexter ram,led fortunam tantum Mantfipfupcris peroptabant. Solitu genus armorum acceptum,amp;aliafupernæornamenta,quæhofti magis,quàni ipfi animos acuerent. Nulla re inferior Barbarus priorin medium pro^ fjlicns,quum uixdum inuentum fbi crederethoftem,óóarmatum,amp;iti^ fefta iam eufpide in ft properantem confpexit,tum altiore uoce compel lans uirum,8clatis temporis ad mortem properanubus fore inqinens, peramicead colloquium inuitauit. Qtiumcp amp;nbsp;nomen, amp;nbsp;officium mili ctrtittr.è Bar bs ftifcitatus eftèt,dcmum certamini conditiones fubnedfere pergebat, lan, er Z4= non abf miles ab his,quas Paulus olim irriftrat.Identidem Zacharias ea thari£ Grop uelut inaniauerbaprecidens:Optare ft ait plura capita,quo ( fi itafiatuc fiAlbanb j.jj. fortuna ) animum eius cumulatius exaturare qucat.His didis fremen tes adinuicê,amp; toruis ft metiti oculis diuerfi abeunt, clongatiqgt; aliquant quot;nbsp;« tû,ut co ncitari equoru curfus ad idtus acriores poflcnt,conucrla umne]; cufpideeffundunthabenas,cquorumcparmos calcaribus fodiunt. Neu trum ictus feftlliqcfftdrus tarnen utrinep inanis fuipnam lanceæ amboru quumumbilicosiplbsftutorum,quosfcrreælaminæ tegunt,perftrin# xinenpfne uil o hauftu cruoris funt perfradlæ. Ipfi queep co impetus te;? nore corpohbus ad inuieem collifis,cqui,uiricp corrucre.Mcx illæfi bel latorcs equis rclKftis,ftric'tis cominus gladps acriorem incuntpugnami. Ornare multifariam fortuna id fpcdlaculum ftatucrap nó a'ren iniquior magis ^ alteri. Multis nequie^finecruoreingeminatis idibus ferrum ambobusèmanibuscollapfumeft.Enfium iduitiumfortafle,cpquum recurui,amp;graues equitibus potius parad forenpincemmodioresad po defirem pugnam eranpaut per laffitudinem forte uel imprudentiamim# modica feriendi cupiditate exeuffi funt.Turnabicctisleuaftutis, uelut Athletæ inermes conftrtis manibus,quod fupererat uirium, exhaunuu Spedlant acies pari lance timoris fpeiqp Vbi uero aliquandiu ludati eer tarnen interpcUaftènpneep alter alterumloco mouefe aut fternerepofteti ultimo

öltimo conatu ad itiuiccm fe toUentes^ambo cadcm ruina coiTucre.Bar*» barus fubter reEipinuSjAlbanus in os iacêtis pronus incubuit,edudocp ‘^P’^ pugioncjiugulum rimatus confodit,refolutae turn paulatim ma nus moricnns.Li berép uictor cum ingenti Riorum clamore lurgens læ^ tus en(èapprehenfo,qui iuxtaiacebatjCaputfpirantis adhuchoftis abftit Ii^amp; fimul co,fmul reliquis onuftus fpolqs, pedes ad progrefïbs paHim obuiam focios perexipnam equi iampridem initio ipib certaminis aufu^ gerantjambo tn in noftras Rationes uenerant, quod krtis animis omen acceperat uulgus. Premia eadem Zacharias qu£ Manefius à Scanderbe ^'b^n^ go tulitjaudes tamê ab exercitu longe maiores, quod difficultas pugne, ^°’^' ^uarietasipiarei augere uirtutem uiri, S^ ornare magis uidloriæ gios’ ham uidebâtur ♦ Intcrea Moles licet ofFendiflafpediaculum feroces uiri fpiritus,8ódehortarenturabeare Dueem pauentes iamex foep cuentu turmæ,citato ocius equo,in fumantem adhuc fanguinelocu prouolans, compelIatouoceScanderbego prouocationis fignum dedit. Obftupuc t^ofisprouei te noRrijac horrore quodam inter homines orto,prx infblentia tam fce^ catscanderbt bratifadtinemoferme uocem emifit.Nondum omnis à Scanderbego abicelTèrat pietas,ac reluctatus paulifper Rcum domeftico fcedare fangui ne dexteram nolebat,fed ubi pertinacius inftantem, amp;nbsp;probra etiam inis’ modice ingerentem uidit,explofum turn omne ius, fas^,amp;fruftraretigt; nentibus mis.atq? transferre in le earn ultionem uolentibus plenus irarn in expectantemfertur. Aufugitextemplo Moiès,amp;^receptus adfttos,nilt;’ Moftspgih hil pre uerecundia Iocutus,mouere totius exercitus figna, 8ó apparare ad ültimam dimicationem exercitum cepit. Scanderbegus cum magna lau de,amp; militum gratulatione reuerfus eft in caftra, neep ingrata omnino ei Mofis fuga, Læta tarnen ualderégies fuit, quod imparemcum maxime Caftrioto palam diccrent,crederentcp,Ego fi initium 8^ inlblentiam pro uocantis,contracp fugientis ignauiam,ac exitum rei fpectem, credercli# eet Dibrenlèm uel promiflionis illius pudore commotum cxoluere R co üelut alieno aere uoluinè,amp;^ præfenci periculo deterritS terga dedide, ucI temeraria 8^ inani quadam æftimatione id fecide putantem non egredus: rum Scanderbegum,id quod ipfe podea patrie reftitutus palam confeR fus eft. Nodra quoep uexilla fine mora ulla promota, amp;nbsp;clamor undiep, qualis à uidore exercitu folctcditus, Caftriotus licet 8ó eximium militS robur ( fex enim equitum, quatuor peditum millia fuere ) 8e aduturâ iam mulriplici ominc,ac certam quafi uidoriam confpiceret, nihil tarnen uel in diftinguendis exadidima cura coprjs.uel inflammandis ingenti ardo read pugnam militibus prætermifit, Orationem eius interredeundum

in cadra ab inani Mofis proLiocatione,talem comperio fuide : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0rlt;lt;fw Smm

Procedite uos quoep ( quando exaturaturi adeoulèp hocfpedaculo ‘^'’’M'lt;«1/« datuitfortuna) ad aliud utinam fortidimi milites» Traditum uobis fers’ oJiTumr«».* rum,8e ultrices polcenti patriscexpeditedexteras, ac armatos lequimini Bdramp;driï,er, deos» ExpeUamus iam ocius qucfo,fi niilla alfa ratio,ucl£emporis,uelho nwwderw«

X ü) dilisim^

LIBER

ftilisimpatientiæftudeatjexocuns noftn's tam nefan'um, ^ mokftiflî^ mum fpcdaculum^ac parariorem lam ad fugam, quàm ad pugnam ho*» mineni ex inlbnus^atcp nihilhuiufrnodi meritæ patriæ confpedu grain aliquo impofterum documento tollam us* Ad audaciam, ad expectation nein todus uidoriæ fignafàds præclara often(à.dataep funt, dû pari uiiv tuteatq^iuftida progreflus hoftis , alter miierabili cruore,ac capitis fui precio^altcrfordidiorefugaexpecftatæ nobis litietifep uiftonac aufpicia dederunt» Pugnauimus fatis pictate dum integrum fuit,inhibuimus pu blicepriuatimeç ardorem iftum,ac iufto imperauimus ferro* Nuncfola hæc pietas reliefta uobis patriam,liberos,uxores^ac caput hoc (quid pros» loqui reformidat animus fftibertadnoftr^, ocio quied natu,dicatumcp delen dcre,fidem,delubra,Gera,deos iplbs,quæ omnia euertere, ac prifti nasfordcs inuehere in Epirum properat,infignis patriæ ciuis * Vtinani audire potuiftèds,quæ promiftà,quàm ignauiç amp;nbsp;ignominiæ ueftrç pk na omnia præftiteritTyranno* Nullum accômodadus hodie eilet, nuk Ium acriusadhortadonis genus» An credids quod alia ratione maiores copias neep pctrjt,neCp acceperit f nifi uel uires,amp;uirtutem ueftram con tcmnens,quüomncm priftinamfortunam Epirotici nominis ink tangt; turn pofitam fuiftè dixerit,uel perfidiæ ueftrçconfidens,amp;fperans noua fehleauxilia,nouos exercitus inuenturu 7 Et ob id ipfum Dibram hanc forrafiè,aclocum iftum Dibrenks egregio facinori ekgit, ut domefnea GItem arma duel fuo præfto eflènt,amp; armatum kqueremini,quem inemî mem fequi noluiftis* Sequendus kilicet nüc maxime fortibus uiris, qu5 ad perfidiæ ad rebellióis nota fugæ quoq; ignominia addita,c5teinnunc fugientem Dibrenks*Abominantur inuilum dr|s,hominibuscp prodk toris caput* At kquendus tn,Sc perfcquendus tods fignis, animisep * Et autkelerata ueftigia penitus ab hocfolo aboknda,aut ingrara o fa uictri ci patriæ,amp;oppugnato nequiequam natali folo mature reddenda*

lnmaximotumultu,8Cclamore militum,amp;ceptaqualï amp;nbsp;expktaeft orado,moxcp à condone itum eft in hoftem nihilo kgnius obuiâ prode untern* Exercitus nofter in cornua diuifus fuit, ex quibus alterum Mun Gehius Angelinæ nuncupatus,alterum Giuriza Vladeni obdnuit* Scan derbegus afluetum locum medium non murauit* Munita ibi acies hafta torum rob ore, Sc quorundam equitum ItaIicorum,Ggittarp per comua in fronte cukorpionartjsjamp;reliquis id genus milidbus diftindi* Sleep peditatus amp;equitatus tam circa figna ad primos impetus, quàm in pOA ftrcmis agminibus ad lolita fublidia,amp;uariadonê fortunæ diftributus. Moks unica tantu fronte in amplitudinem deduct a quatuor iermè mik IiafuorumfubipfisuexilIislocauit,acappofuithofti,Toddem ponèmit lia,iuxta^ hos keftiftimorum uirorum corpora, ac nobiliftîmorû quo*» rumeuep aflîgnata,qin amp;nbsp;timorem fugientium oppofidone corporum fuorum arcerent,amp;fubuenirent feflÏs,ac furorem hoftilem reprimerent, donee fubfidiarqs,0i Mofi iplï,cuius ftatio non longe aberat, aut ad in^ uadendum

O Ç - T A V V S.

Uadentlumhoftem,amp; rcftitucndam/i opus eflet,fortunam,autad confu lendumfiquidduriusi'ncideretdefuga fpacfj aliquid eflcc.Dibrenfeni ex maiori parte équités Epirotici generis cingebat, ac latus iplc fuum eo^ rum roborefirmauerat. Quod lingua,amp;mores hominû notiorcs congt; filia aptiora,amp;^ dare,amp;acciperc polie uidebantur.MuIticp ex qs ab eo du Stores agminum conlbtutqatc^ uaria munia dus prælq commilla uiris, cæteris nihil reculantibus,uel molefte ferentibus, quû libera reru omniu poteftas Mofi data fuiflet à Tyranno. Cæterum congrdlis utrinqj ma^ ximo ardoreqs qui in primafuerantaciecollocati,nollriscp ualidam im prelTionem facicntibus,iam primum hoftium agmen penebatur,8c retro cedentibus lenfim fignis,noftri mediam aciem pari timoré attp periculo onerabant,fruftra minantibus Ibcqs, ac reuocantibus fugientes, quum equiuiricpimmilïïs maxime Iclopis ingenti pauore pcrcullï répétèrent cadra,amp;palîîm fternerentur»Nulquam ociohis Oibrcnds nunebaCj nunc iliac maximo pcriculi, acuitæ contemptu obequitabat, uerbisja^^ étisep animans uiros,amp;rcftituens præftantiafua muleis locis certamen, ac indaurans ordincs luorum turbatos. Secundanaacies nondum fatis didïpata,uellocopullafuerat, proptcrroburuirorum(quoddiximus) ponead cudodiamadignatum» Indantetamen fine intermidioncScan^ derbego,deficicbat uires,animicp hominibus, amp;nbsp;uia ad podremü agmê accardinem ipfum pugnæaperiebatur nodris, Quum non diutius mo^ ratus Molès,impullo,quemiuxtahabebat,fignifcro,cd promptidimo«» rum quorumedt^ manu illucaccurriqcruentioremq? aliquantulum no dris non incertiorem fecit ui(doriam,nam fecutc Scanderbegum reliqug turmæ,ac cornua utraqj ibi circunfula oblèderant quafi undiep pugnan tes. Fugientium nemo curam habuit,donee Mofes quoep uerteretur in fügam,qui acri ahquadiu pertinacia,8c indefeda dextera,licet magna fuo rum pernicicludinuithodem. Scanderbego uilb,atcp in lèirruenti nud i^iofesnon^ü quam cd côgredi aufus,lèd uitabat quo magis poterat, afpccium omnê, ‘^^^ congredt ^uiri congrcfrum,uim tarnen omnem,acrobur luord inillum urgens, 5^‘*quot;^^* atep impcllcns,fi quo modo fine periculo fuo caderet, fine quo res Alba^» gt;nbsp;na cadere non poterat. Nodri circa Turcarum latera,06ceruices intenti, non prius ad ducem conuertereanimos,^ primam legionê omnem fugt; dull lient, amp;perfregidcnt deun dam multis fignis ablatis, occifisép qud bufdamdu(doribusexercitus.Tum eord capita àuulgoCut fit)lanceis fixadatis latum timorem reliquis incudere. Nullus tarnen memorem fugt; gæ Dibrendm confpexit,antequam omni præfidio latus eius nu datum, Scirrcparabilis fortuna belli perito duci uila fuit.Sed colligens ardentifd nïecircalèpalantes,acignauiam hominum increpitans renouabat pet* omnisgradusfudorêhodiuidoriæcpexitd anccps longumtp faciebat. Miratus Scanderbegus tantâ pertinaciam,ac rabiem potius quanda pu^ gnantis. Vix fe inquit pro ruêti ante oculos patria,amp;tradtis ob ora filqs pari odio fuide deccrtaturd,fequentem^ Tanufio, Amela,8lt; ambo bus

X üq Strefqs

, Strefijs nepotibusintegroanimiardorcimpctitnirum, compcllantibus noftns quibufdamillumnpmïnejUtEpiroticumdiadema paratum fibi cxpcdarcc. Sed neq? minqncq? afpedus uenientfum pcrtcrruitfcroccm hominis animum» Veru fuccedente circa enm pofiremo, ac fubfidiario agmine primum noftrorum impetum egregie amp;nbsp;fuftinuit amp;nbsp;repreflïn Hic Barbarus quidam uir pari animo atq? uirtute procedentê Scandera begum confpicatus eflufs habeniSjamp; eufpide direda ita uenientem excc pitjUtrefupinum fterneretfuper dorium equi,clamorem^fuorum exei taret occifum credentium» Ea res tardions aliquantifper fugæ, 2lt; maio^ ris (anguims cauia fuit,nam èCanimi creuere cæteris.Et firmatum fuper

cquoCaftriotumfcchxiêmddextera uiri tariqj fibi debitum popofcit* Non paiTus eftegregius duxuitionem ignominiæfuæab aliofibi, q?aié ipfoexolui,acuelutinfuetumeum pudorêæquo animo ferre no poflèt, fremens fremêti ftrido gladio occurrit,illæfusq? penitus ipiè, multis uul neribus confedum boftem deiecitexequo.Tunc uero damoreruentem humi proiècutuseft Albanus, amp;nbsp;furor omnis in Molen uerfus,qui pro fedo pro gloria (altem,fi non pro uidoria ftetifîèt, nifi foei) amp;nbsp;dies fimiJ Kolis Ut belli deferuiffent pugnantem. Tunc ficut bel li, ita ducem etiam fugæ miles eft itaetfugadux conlècutus, Epirotica iuuentus pcrquinc^ampliusftadiaueftigia fugi^ entis non reliquit,fi quo modo uiuum,aut (altem mortuum habere polgt; lent,uel quod optarefiimmopercnouerantScanderbegum» Cæfi multi ex poftremis funpipfe integer omnino manus eorum eftugit, ac peritus locorum cum infamibus reliquqs uix quatuor hominum millibus,pari^ terlaboreatq? fameconfedus, mox in tutum euafit,refedis ibi corporis bus diemexpedaturus. Noftrorum minus ^centum occifi, uulnerati Ixxx» qui non laborc,non uulneribus,non tenebris, tardati per nodeni 8^ tcntoria,amp; fpolia iacentium auidiftime diripuerc. Captoru nemo no^ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioris conditionis fuit, præ ter unum, qui multis deformatus uulneribus

Vitoria Scan ^^chariæ fe tradiderauHic (olus (cruatus,amp;redeptus poftea eft pulchcr * derbegizytn dmis pro eo miftis donis. Ceteri partim ignorante,partim etiam no pro umphuf- hibente Scanderbego uarrjs fupplicps ab exacerbatis Belgradenfem da^ dem hominibus deftinati,ficq? publice amp;nbsp;priuatim ira exatiata, accopen fata ( prout potuit ) prior iadura. Ita expedita uidoria,ac tarn finis,q? bo^ ftilibus uafis colledis,in an tiqua caftrareditum,ordinatoq? folito præfi dio,paucos ibi moratum eft dies,ac pridie nonas Apriles reuerfum cum infigni triumpho Croiam.Tunc dolor ille,quern tempus iam ipfum ( ut folet) paulatim mitigaucrat,penitus fermé oblitteratus,amp;animi hominu noua hac læticia rcftituti,atq? eredi. In Dibris longiore feftiuitate,atque cxccllctioribus ludis eins uidoriç laus celebrata,q? ullo alio belli fucceifu SChabito ex hofte triumpho alias fadum fuerit. Quod ignomima uelut quandam (uam aliéna contradam culpa expurgafie, amp;nbsp;certiora pignora ac documenta fufpedæ prius aliquantifper fidci diæ Caftrioto dedifle ui dcrctur, in Appuliam legatio mifla eft infignibus nouæ uidoriæ fpolijs.

o C‘ r A v v . s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c c x L ix,

^uibus amp;nbsp;Bclgradenfis ignônuni’æ,amp;.domeftkç {ktfidic uldo cupidiffi ’Uo rcgi tdlata redderctur, Accepta cft amp;nbsp;rcmiOa ab Alphonfo honors* dor longe, amp;nbsp;(p accdîèrat opulennor cadtm legano,licetamp;^jpfêrcccnn florentino beUo,ac irrita Plumbini oppidi oblidionc,8c pccLinrjs,amp;ui^ dbus exhauftus maxime force. Sub idem tempus Moics cum foei]s non Mof« pefhu loge ab Epiro per aliquot uagatus dies,baud laus animi certus erat, quo ‘^f'” * ^‘'^f^ Uerteretiter,nanc^ tanta ignominia, cladeep accepta ConRantmopoIis Jom^JigdJ aditumjôôTyranniconfpedumabhorrebatjmolirialiudcôtra hoftem, ottomanoha adexcufandumfaltcmji non expurgandum fortunée prions euerttum, bitus,pœnitctt Reep paucitas copiaru,necp dcmifli militum animi patiebantur. Tentarc ^''^ lt;i»^^hlt;ii Urnen apud luos earn rem, quu ingentes fibi fpiritus non deficerent, i^^isf^fc^, tuitomnino, Exorluscp furore,amp;cafu quodammilita interdum perfici folere,quæ nulla ratione aut uirtute cftici poHè fint credita,ac unieam tan turn illam lalutem rclictam uidfis,ut nullam deinceps nifi uicerit, Iperarc . poflïnt,aut uitacelebri,autgloriola morte querendam fortibus uiris tan * tæabolitionêignominiæ,làtmultis uerbis inhane lèntentiam dificruir, pollicitus pretcrea fè propter peritiam locorum,amp; regionis illius,uel die, Rel no ere malint,ufcp ad ipfa h odium caftra incruentos dudurum, quu exercitum nofirum mox Croiam rediffeaflirmaret,amp; præfidium ad cu^^ ftodiam prouinciæ relict urn minime fbi ucl uirtute, uel numero militu parem. Nihil perluafum hominibus, led clamoribus Slt;crepitu ipfo argt; Riorum exibilatalèntentia Mofis,arripereq? iam in Grçciam iterjdamna to fine uariatione ducis confilio cepit miles. Necefle fuit omnium uolun tau parère Dibrcnlêm,luppreflacp reliqua uoce pari filentio atcp mocro^» re tanep ad fupplicium aliquod raperetur, quam femel uoluntaria perfid dia deleruerat,denuo cogente fortuna,tacitis nequieq^ fufpirrjs, dulcem mfoehx patriam reliquit. Inter difcelKim eius ex Byzantio,amp; reditu,duo paulominus menfes interceflère. Quare nihil certi affirmantefama muP Sententieud» talècusacerantTyrannum tam diutina ablcntia eius credere cogebat. r^T^y^Miu Nunc cum toto exercitu internitione cælum, nunclaluum illum amp;nbsp;pro«? ' ^1^’ ditosfuos putauit.Autipfofingularicertamine(utpræfixerat)Scander bego congrenb,amp; illius manibus occifo, reliquas copias eandem fortui« iiamfi.ibrjire,uelprætimorededinèlèhofti(nuncidquod quu maxime .Qptarctur,hominum more magis ad animum tranfibat ) uidorem ex eo belló Dibrenlèm in reliquat prouinciæ deuadatione captiuiiate ire pro«« cliuem,uió:oriam pcrlèqui,8ó promiflum fibi feeptrum apparare, Iibcn^ tercredidit. Scd abfmilis ab omni expedlationeaduentus, S^fordidiffii«, nium uenientium fpeótaculum nedum lubirati animum régis,led popui« liquocp oculos fummopcreoffcndiqlaceratus^ tacite Moles eft.Quod turn hominu flore uel perfidia fua,uelimprudenti audacia amififlèt, Sdia centes hoftium animos ex Bclgradenfi cladetam properecrexifTct. Alba flus tam fortunæ calamitatc,cp fuga? illius fuæ pudore atqp memoria, no 'Iinguas,non oculos hominum ferre pourat. Concüiabant tarnen illuni , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. multorum

LIBER

multorum animis,i’nfami'am fimul propriam propulfantcs non ingratae militum uoces.Quum in prælio amp;nbsp;militis amp;nbsp;imperatoris officio fundS cxadtiffimc dicercnt5neminemcß illo pertmacius inftaurare iam cocidcn tem belli formnamcontendifTe^óó prouocatioms illius ignominiam m^» uida Scanderbegi uirtute,achumanacfragilitatis obtentuexcuiarentJta Holts KoftS’ fjßi miltcaria ftudia comitas5amp; populäre ingeniû uiri, fed magis infignis dextera,ac præftans beUoufrtus deuinxerat, quae præcipue ornamenta Htlcrmêrur amareinhoftequoeçconfùeuereTurcæ5adeô,utquum(uelut fit)capd carurn in ca^^ uum fibi fortem uirum fors belli tradit,plerunc^ aliquid de fblitis fuppli^ fttuosgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jjg remitcant,fèiieriores longe i'gnains,quos uelut ali ïndignos,amp; confit mendis frugibus tantum obnoxios perire utile quafi ducunt. Tyrannus nullla fan's ratione adducipotuit,uteius iaduræ5amp; doloris fui ultioncm ab inibnte 8ó afflido aliquo modo nonexigcree, non aures, non animu regium ueniam pofcenti,amp;culpam oêm eius fadi in fè rerjeienti præberc uf^ uoluit, Quin fatifcens infolentiffimi odium Tyranm dieet nihil fei« rè in eo præter fortunam reprehendi pofTet) in caput ipfumjamp;fuppliciüt uirierupinètjUifi purpurati quidam,amp;magis intimi poenam eius aliéna , tionem cæterorum omnium impofterum foredicentes,fanioribuscon^ filijs régis iram demoliti effent. Sic uenia Mofï cxorata,amp; queftio omnis vso^tsioimt^ ^^ capiteeius abolita,tarnen in eo contemptu relidus adeó dcfpeduihagt; nßimus apud bitus,utuix alimentorum illius ratioaTyranno haberetur.Éodemad Tyrlt;tnnumgt; omniauukuDibrenfisdiffimulabacfingula,lacerans intus narijscuris animum,óó non cibfnonfomni capax,quumhinc periculi,indeinfamig fuæ magnitudinem non iniquus priftini erroris index fêdula aceufatio^# nc metiretur,inops quid ageret,quo uerterct ftudia,quam degenda’ uitg eligeret rationem» Tandern in optimum longe in ea re confilq genus n5 inanis cogitatio euafit,Mahumete relido,qui exeuentu, non exconfilio iudicarenofïèt,ofFenfæadeoufcppatriædenuofetradere,amp;quam male promerueratfidem fuorum fèqui dulce piumep defiderium infedit. ha et fcelus fuum fàltem,fî non infamiam fceleris ea fè poenitentia aboliturum, lAcßs cogitai amp;alioquin deingratoTyranno ultionem fumpturum fefperans, prefer depatriaade- tim quod clementiam Scanderbegi longo interuallo delidi fui magnira dinem uincerefciebat.Sedato itaqgt; eadeliberatione animo, indies modu aliquem amp;facultatem fugiendi captabat,nox maxime fuitadcamrem ( proutfadum eft ) adhibêda. Sic egreffiis in exitu diei ignaris euftodijs, integram nodem cum die fequente C nufep ferè intcrpellataprogreffus contentione ) itineri adiecit,donec earn regionem Thraciæ, quæ Maco dones contingit,intrauiLTum tranquilliore animo rcliquam uiameft profèquutus,ficc]p paucis diebus ingrefTus Epirum, reda ad præfîditim in clauftris imper ij noftri pof tum perrexit,inde ad Scanderbegu tranfi^ turns. Cæterum uifo eo,Dibrenfes dcmolitis folaquafi afpedus moefit tia animis, defiderium ueteris ducis cum priftinae confuetudinis cura iiv ccffitjoblittcratocp quod patrio, quod fociorumô^fanguinis fui prodi^

torfas,

N o N V s.

tor Jas fusep omne generis humani preuernfletjnon fine lachrymts illu m �perc,amp; fie inter longes militum amplexus, magnam parte eins diet confumpfit. Admonitusep ab bis Scanderbegum non longe abefie, mit tato propofito Croiam eundi,ad ilium ire perrexit. Sceuti lunt plures ex pracfidiohomincm^uthonoratiorirctjamp;faciliusucniam promereretur. Parum reftabat diefiquum cingulo de more gentis circa collum conuo^ i^agvth dn bto progrelTus, obambulantem ante tentoria Scanderbegum muenig guloarcatoi atlt;^ moeltiffimus anteeius genua prouolutus,fupplcx,utnoaliquo eins ^“quot;!’fóuduto^ meritOjled ipfefua liberalitate,animilt;p humanitate ignofceret fibi, incogt; lumem^uelletprofufislachrymis popolcit.Non abdinuere co ofiicio cæteriquicumilloerant. Caftnotus manuprehenfum hominc furgere fiofesrcditin illico iuffitjó^nonfegnis ad ignolcendum^perbenigncallocutus, multi^ gnttimam pliciamplexu5olculocpreconciliatûillianimûluumlatisaperteoftcndit. '^'^‘^ ”■ ‘ ** Non muitum admiror in Scanderbego^quod Mofis poenitentiam tam cito admilèrit,licet amp;nbsp;id quocp non fine fumma eßet admiratione penfi^ tandum,quü tot publica amp;Cpriuataodia,iniuriascp in eum euornuiffet, in caput ipfius,in libertatê patriae tam nelaria coniuraGet. Scd quod tam cito,tam facile ignouerigut uix uifLim,uix auditum adeó infigni liberally efewquot;/' tate,Slt;diuina quadam ucrius ^ Humana dementia fibiipfèconciliarct, tf/^Xst^ quum nondum nuper occifbrum dolor^nondum fparfus fuorucruor, derbegimm« recentia uulncra coaluiflènt uiris. Neep multos poft dies quæ ablata ß»- nbsp;nbsp;* Mofi,autfifcoadiudicata,autdiuifainter priuatos fuerant, reddi omnia Cürauit. Priftinamep dignitatem uiro fecund o uulgi fauore in integrum reftituiqeatp animi moderatione amp;nbsp;fibi gloriam ingentem po pentjóC culpam iUiuSjinfamiamep leuauit,atcp oranem flagitq memoriam de hominum meiv tibus aboleuiu

MARINI BARLETII SCO

DRENSIS SACERDOTIS, DE VltA ÈT GESTIS ScanderbegiEpirotarumPrincipis, ' Liber Nonus..

IMVL ET HINC IMMËM 0 R ^IVRIAR V.M PA QHMKÉpÏ« triaducisfuimodeftiamimirata nario gratulationS rusinM-ofea genere reftitutum fibi Moien gaudebat. Edido etia ^^^‘^“ per Scanderbegum Iato,nequIS eius lacti mentione tantummahu uel publice, uel priuatim moueret » Et inde ereptum mctesfugnlU fibi hominem Tyran nus acrius excandefcens non fi ^ txcanimt gt;nbsp;’ ne moleftia maxima ferebar, præfertim pofteaquam

’'cdqftè denuo in Epirum audiuit,atcp tune demum no fortunam homt *^is in illo pradio^Ôt dade fuorum,fèd perfidiam tantum aceufansjugam eius amp;nbsp;dç

LIBER

eins ô^ defeÆonem illam tam I'm pudenter à (e crédita Scanderbegi Urata gema fuifle diAitabat» Cæterum de ratione gerendi belli, fecp ulcifccndi amp;nbsp;rebus Epiroticis ex muleis (ententrjs ilia præualuit, quæ abftinendum omnino ab armis pereum annum cenfebaL Ecautoccafionem aliquam expedandam,auttous Turcarum uiribus cum cagente bellandum.Relt;’ cepta co Iibennus ea lententia^quod no làtis belli rumores ex Alia amp;nbsp;Per fide nunciabantur, MilTum tarnen prefidium ad finium cuftodiam, licet hÄn làtis ualidum,quod à populationibus affuetis noftrorum làltem in lolcntiam compelceret» Et fi opus foret SfetigradenfibuSj^ locis uicinis il fin elle polîct.Caftriotus quoq^ cognitis turn ex Mofe^tum recentibus exploratoribus confilrjs Tyranni, belli curam, amp;ipfe paulifper remilÎL Audito tarnen aduentu noui præfidfj contracta, baud fatis ampla manu fuorum in infidijs per aliquot latuit dies,lèdregqs iuxta Alchriam conle dentibus inanis cxpcélafio eins fuit. Qiiamobrem multis procuratis, ac reliiflo ibi Molè,iplèad locum quendam maritimum qui Redoni diceba tur,ad reliquum æftatis cum uxore tranfigendum concelfit, ibiep uena^ tionibus,atcp alrjs id genus ftudrjs magnam autumni parte confumpfit. IMS Scander Non tacebo hoc loco deeo,quod maximein claris ducibus exigereloli!* legt dcotinen fus eft imperatorum omnium facile imperator Scipio Affricanus, conti p5tf A^kS ”^”ö^‘^^^f^ admirabilem,nedum in akerius'fcxminir, fed propri^ quoqj uxoris nimiafrequentia uitartda,quum nullum maiorem hoftemamp;ani mi,amp;C corporis uiribus,^ foeminam efte diccrct.Siccp proprio exempln amp;nbsp;milites fuoscrebro domos reuifentes damnabat , affiduis uigilr)S,ac duris laborum thoris caftigandum corpus inquiens,ad omnes libidinu cajirdSeÄder æftus facile extinguendos. Non Icorta militaria,non aliquod (utfit) eius êfgi dfcortis lakiuiæ ueftigium in caftris un^ Scanderbegi uilüm,lèd uctus quidam dilciplina inter homines,ac religio uerbis,facftiscp miru in modum con^ ftruata. His fortaftèartibus Icruatum eft, Gaudium pertotannos ranta gloriaatCp fcclicitäteimperm. His conciliatiluperi amp;nbsp;animos 8(gladios nominumtantopereacuebantJnterea temporis Molès intentus maxk Viopsftudtü, mequatenusamp;ignominiæluæmaculam recenti aliquofacinoreabfter^ tgnomimafu= geret,^ Tyranni fimulingratitudincm p!e(fterct,aucro præfidio, aedu^ **” plicato ferenumero militum,totos dies in deuaftandis hoftiumagris,ad fiergtre- quot;nbsp;laceftèndasnouasTurcarumcuftodiasconfumebat,nuncinterdiucuni paucis,nunc per nodlem latenter lèquente multitudine progreftiis,occi^ lus aliquis ucl exceptus inter pabulandum,ucl in eiufeemodi minifterijs, tarnen no audentibus progredi regrjs nihil dignum memoratu geftum. Hinc Dibrenfis ad infamiam fiiam abolendam manibus, pedibus^ ( ut aiunt ) acriter contendebat. Inde Amelàm uelut tantæ perfîdiæ h^redem nelcio quis dæmon,8^ fata fua depromebant. Multa Icnbentem hoc lo^ co deterrent,amp;^ ad filentium quafi meinuitant,quod ea domeftica Icelera ac ingratitudinem mortalium ficut memininè,ita referre horrct animus» lUud uero magis,quod nihil certi affert fama de hominis fuga, Varq ua^ na inters

N O N V S.

ha incerfèrunt mendada, amp;nbsp;plura fermé abfcp fimilitudinc aliqua ueri, ^« fe^f^w Quare ea tan^ neq^ utilia adhiftoriam, neep legenubus pladtura inftar ** “ ^*’'^^ pillons penidllo oblinito contegam» Priftinam tantum rademem illam in Amefe defedionefecutus,quam in Moie quoep foheitando corrum pendoep adhibitam retuh'mus,per nuncios fcilicet, Slt; magiftratus uicigt; nos locorum,præfèrtim quod non difficile colloqui frpius cum Amefa hofti erat,8c occulds agerenuncijs,nam regionem quandam Epiri non ignobilemad Turcarum fines uergentem patrui beneficio poffidebat, »greferentis quod tamdiu apud fe priuatus ageret. Tyrannum uero ( nt diximus )Afiaticis rebus occupatum illaquoq? nonimprudens ratio de hominefolicitando SCaccerfendo mouit. Quod quum amp;2 de principum (anguine enèt,ó^ gratia ingenti polieret apud populoru animos,admiffu vos logefacilius imperium eius Epirotas,fi uel parua periculi uis urgeat, ^ in Mofefaduri fuifient,non ab recredidit) Ethæc eadem cum Amefa per nuncios agitata,multumcp ad fide promerendam ualueredta nedum perfidos,(ed credulos plus nimio homines regnandi ueEna cupiditas fa cic. Sed callidi uir ingenq, utpote quern aliéner fortiinæ euentus ßitls de omnibus inftruxerat,ne cum aliqua perfidie fufpicione, amp;nbsp;capitis fui pe^ viculo iret ad Ottomanum,uxorê quoc^,amp;^ paruulos hberos fecum eius fceleris focios duxit,traditurus hofti uelut non inefficax fidei fug pignus, 8^ uinculum.Maximum in prouincia tumultum amp;ftuporem quendam hominum fuga eius excitauit,mirantibus fingulis, amp;nbsp;fcilcitantibus cau^ üm rebellionis,quum ad id quod nepos Scandcrbegi,fôcius ctià,ac cob lega quafi imperq effit. Patruus re audita maxime ægreferens,atqj inge^ mifeens : Hoc,inquit,deerat mihi ad totlabores moleftlascp,ut domeitigt; cis etiam, amp;nbsp;inteftinis armis oppugnaren Ita ne inuilum hoc caput C Ita male merita patria f An tam preciofum potius Epirotici diadematis des# eus C Inuidit Ameia Mofi,inuidebit iterum,fi me Dfj,fi ius,fasq5 generis humani,fi uirtus,8lt; fides ueftra non faille. Intrauerat iam hyems,amp; nuda pabulis tellus,ac temporum incommoda lans per lèhoftium apparatus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;nbsp;atc^ aduentum prohibitura uidebantur. Quare Scanderbegus no inani ratione credens Amefam ad noua confilia uernam temperiem expeCtatu Vum reducta Croiam familia neep ad deketu habendum, neep ad ullum bellicum apparatum per id temporis animum intendit,(olum crebro Di brenfè præfidium reuikns,8lt;lcuftod!is,ac explora ton bus affiietis prçpa Vansfèadfatiicentiapericulahyememtranfmifit. Ottomanum non tarn iilfus Ameia tp auditus poftea mouit,quum uerbis,atep prudetia, amp;nbsp;gra Uitate conGliorum uirtus, amp;L peritia uiri in rebus beliicis fatis cognita amp;nbsp;statura Amc perfpecia fuit,nam breuiftatura fuir,amp; non ea membrorum, acoris uCi? f^^^ott$, ncratione,quod idoneu elfet ad occulta animi bona,amp; latentes intus uit* tûtes indicium. Ingentis uero fupra modum animi, ^ tam callidi, quarn excelfi ingenfj, ocij unus impatientiffimus, amp;nbsp;qui primi, ad gloriam,ac ïonciliandos mortaliu animos cupidis imperrj uirisgradus effie folent,

Y humanitate

LIBER

humanitäre, atc^ Îibcralitatcpari. Quicquid! uel dextera ipfcfua,8^forte belli, uel patrui beneficio habuiflet militibus, amp;nbsp;amicis erogabat. Facilis adaUoquium amp;ofticiofus, necpineptusfimulator, diffimulatorep, ubi res poicebat. Ita ijs artibus multum libi audoritatis, amp;nbsp;bcmuolcntiæ pê«« pereratapud omnium animos,ut primus à Seanderbego in amore 0^ ue neratione populi cflet. Neep defunt qui dicanpurfiifpectum id uiriin^ gcniumhaberetpatruoquoidamexfuismultotiens mfinuafïc, icdlïcut non crédita, ita minime curata res, tarnen quum rebellio demum, amp;nbsp;fugt; gaeiusnunciatafuiflet,faciliuscredidiffeScanderbegum audio,quant deMoiè fecerat,non immemor ingenq prudentius ab alrjs quam aiè cogniti. Ca? ter urn non illc inanibus pollicitis, amp;nbsp;infolenti audacia Molt;f fisexemplo rcgias auresimpleuit,ièd unica fermé rarione defedionem fi.iamexcuians,utnequeleuis,neque confiera notaretur oratio,ficlo^« quutus fertur:

Oraho Awf« nbsp;nbsp;Si ueterum in uos iniuriarum, amp;nbsp;antiqui errons noftri memoriarn

ffgt;Ï«^'^fff^ rcpctcrcli’cctrv]ahLimetcs’,ad iiipplicium potius nunc adte,quamadub ^cu^dtdfuiot ^^^ “^^ gloriæ,ucl imperq fpem ucniflè uidererhur. Coin’d enim grauws tomanum, J»Ottomanum imperium committi potuit, quam à nobis olim Hun* garicibellitemporefoedo magis Sóicelerato,quamhoftilianimocom* mifïum uidiftis f quum eodem perfidiæ tenore me confiliorum omni* timadiutoreSóibcio (neq? enim defenfo eftullanobis, iedpeenitentia quærenda} amp;nbsp;proditus apud Morauam exercitus uefter, amp;nbsp;Èpirus tam nefaria fraude è manibus ablata,atcp tot inde malorum,tanti cruoris eau fæexortæ. Seduanushicprofedotimor,inani fiiijiicio apud prüden* tiffimum amp;nbsp;clcmcnnilimü Regem, præièrtim quod 8c ætas me tunefor* (an, ac prona in malum fuum adoleicentia,nelt;^ fan's proprijs fubf ftens confilqs animus dccepit. Gredidimus patruo, multa etiam ignari credit dimuSjatepallediCquiproprius eft eius ætatis morbus )regnandilibi* dine,uobis relirais nimio plus creduli ftdem illius lumus iccuti. Cogno* uimus paulatim creicentecumannis c0filio,amp; patrui tacitam perfidiam, amp;nbsp;defedionem illam meam à uobis iniquiorem ipfi mihi, quam alp cui* piamfuinè.Recuperauir,auxitimperium Scanderbegus non fine mub to labore 00 opera noftra.Fxpectauirnus diu,fi non auiti,8v paterni iuris portionem,faltcm ut mercedem aliquam fudoris, amp;^ pcriculorum tanto* rum nobis darct. Duda eft non multo poft uxor illi, quæfitus,8ô fufee* ptus nouns hæres,nouusimperrifucceftor. Nobis præ pudorc quodS hominum,ne priuati omnino degeremus,aftignatus uilis quidam Epiri angulus,ubi(illo cetera obtinente)infamem traheremus uitam.Vix poteram animo impcrare, nequmep fan's earn coco quere ignominiam. Coegit tarnen tempons ratio, amp;nbsp;infolens ingenium uiri cælare omnia, diffimular£cp,nefufpicionem aliquam caufatus mecircumucniretjumu rh Scanderbe per Georgio Strefio fororis fuæfilio fecit,quern confidis criminationi* gißUuf. nbsp;nbsp;nbsp;bus inf mulatu omni fermé imperio nudauit. Confugiftem libérer ad re,

reliquiflem

S

o c T A y y s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccLv,

fdiquifTeni mgratum Patruum cum infamis fordibus impcrij, fed prifti næ ilhus rcbcllionis,amp; tôt miuriarum memoria deterrebat, donee nunc tandem agcntibus Df)s,promiiïà,amp; fidem tuam lecutus, lætifTimus ao cefTu Vix innuifti,uix inuicafti quod ïamdiu ad idipfum incencus, eftu^ fiflîmo curfu aduolaui» Non tardant,non cxpcctaui, iiel aduerfas Scaiv derbegi res,ucl tuas fècundas,ueluti nuper Mo(ès,ut præ timoré aliquo, üel uicinitate periculi mihi ipfi potius confulere,^ uoluntatem tuam am plcxan merito uideri poflim. Ccterum nec^ uelfufpitioni apud telocum iillum, uel reuertendi caufam reliquimus in Epiro. Adfunt fatis ualida animi noftri uincula,amp; perpetuæ pignora fidei.En noftrum habes Ma^« humetes,quicquid charum,iucundum^ hominibus natura in uniuerià üita dare potuil Hæc ad te attulimus, quæ aufierri debuerunt ab bofte, amp;quibus dubiaaliquantifper fides obftringenda fuit. Reliquum nihil aduentum,nee^ enim in ea ederitate rei,amp; tam occulta fuga, farcinularu ratio ulla haberi potuita nobis,ód fi eolligere omnia per ftcurum ocium licuiftèuTurpe tarnen neftio quid putaftemus ullas ueteris fortunæfoiv des ad te præ/ertim tam opulenciirimum regem déferre. Eides tantû præ ftanda tibi e ft, mains aliud quippiam certe non poftumus.Et fi certius ali quod cupis uinculum à nobis,nihil reeufo quod ftatuas, quod décernas ipiè : non enim leges hue daturi uenimus, fed acccpturi,non debeUare eu patruo,8^ Epiroticam frangere infolcntiam quindecim hominu milibus pollicemur, Documento eft turn Alybaftç tû cæterorum fortuna,amp; So baliç nuper rara, nepp incruenca nictoria. In nobis certe diligentem,amp; fi^ ddem operam non defiderabis. De ceteris qupad euentum hums rei, amp;nbsp;ultionem tuarum iniuriarum attmentmeq; principes à feruo ,necp folergt; tiftimus belli artifex ab impcrito homme confiliu expectes.

Non potuitfimulata Amefy oratio uideriOttomano, quum amp;uera niulta diccrcntur,amp;re ipia didforu fides diluceret,addu(fta in confpeftu Tyranni cuignaris filrjs uxore. Quidam decepram cam dicunta marito, inuitam tractam ex Epiro,quidä uoluntariam ft comité fugienti addi^ xifte,quu promiflum fibi Epiroticu impcriu à Tyranno,dam aperiiiflcu Ita comunis eft utriusep ftxus regnandi libido. Quare accepta, amp;lauda Communis re ta hominis uoluntate BarbarusprimûomniûhonorificaiIIi alimenta de 2quot;^quot;‘t‘ ^^'‘^® creuit. De belli ratione nihil turn refpÔfum donee adhibitis purpuracis tares de more decerneretur, nam recens Bdgradenfis ruina multü fre«« gerat amp;nbsp;animos,amp;uires hominu.Mahumetis quoep ex nulla unep clade par moeftitia uifa, quum Sé ultionis cupiditate dies, nodesep info lens fpiritus uexaretur, amp;nbsp;ftmd male tentatâ fortunam anxius timeret, Facile itacp omnium ftntentqs ab Hungaricis rebus fuperftfrum,amp; dus ignogt; minig ultionem ex Epiro querendam decretu, nam neep fimulntnuscp belli ratio haberi poterat, quum amp;nbsp;hinc infigni exercitu opus elft Amela diceret, amp;indeHungaricæuires,acexpertatotiens populou ferotiaw genees exigeretapparatus,neepdifferendaoccafioab Amdadata uide

• Y q batur»

S

LIBER

batur. Eo ipfo igkiir omnium fermeconfiliorum focio, ac moderat o re eJ/iJIk Jf co- adhibito, latum amp;nbsp;propalarum edictum de quinquaginta equitum millt ^edislt;itüM^M buscogcndis.Nonnegafïecctiam plures Öttomanus iipcriti fuiflènt, S^j«^” cupiensaliquandouelulciicitotfuas,amp;^fuorum iniurias,uciEpironcis rebus aliqucm finem imponere» In eo apparatu uer abpr,S^ iam æftiui ca lores militum corpora laxaturi propcrabanr. QliÜ parans omnibus Ty rannus amp;nbsp;Ameiaaflidueinftanre,mulos allegros promiHis hommes, amp;nbsp;täfTa x^taefu cofilins inftructos à ièdimifit. Banæ nouæRomap cui liaacnomêeraf, fremui capi prçcipua exercitus cura,acfummareidemandata nihil molefte ferente taiKM exerd Amcfà.Huic tarnen ne fine aliqua dignitate amp;nbsp;impeno iret,quincp homi m Turcici. ^jj^ milliaexeo numéro affignata^Non finemoleftia quadam, amp;rrepi;’ dationenoftrorum præierrim præfidq Dibrenfis fama eins apparatus fi.nt,multiscpmilitanbus (uthtjconfilqsuerfatares. Quarationeuelex pe(fî:andus,ucl coercendus tantus hoftis eflet 7 An infidps, an collatis figt; gnis 7 An perludificationcaliquam cius belli cuentus quercndusforct7 Augebat amp;nbsp;illud magis timorcm,quod 8lt;rumore inde magis quotidie increbcfccrc,amp; hincàfuis nÔcxcrcitum adhuc, nonauxilp quippiamad tam fatilcens malum,acproximum quafi pcriculum apparari indebantr Scanderbegum nanc^ non lans primo ca fama mouit,illa potiflimum ra tione,quod nunq? conuerfe» in Epirum odio Hungantam ignominiani omifïurum crcdidit Mahumetem, tn fobcitus exploratonbus immiffis iieriratem,quam in co rcru tumultu poterateliccre ad noua confilia mu^ tanda diligentiffimc procurabat. Vbi nero multis modis, aduentu præ^ Ertim transfugarum aftirmara,ac propalata rcs,amp;de numero,amp;f qualita teuenientium nundatumilludqs imprimis Amdam eût coexercitu effe, êécommendatum honorificca Tyranno Ifaac BaGæ,uteri Epirotici inv perrj faicibus infignirct, nihil moratus amplius egregium hincinde mili* tem uclutdarofignoaduocauit. Accerfin funteoipfe ex omnibus locis purpuratiarmatorum focipopnmares, Dibrcnlès quidam amp;adiutores CouatUScan ^o^ifiliorum. Cónuenere omnes in Dibra inferiore in folitiscaftris.lbi Megi,Gr 9uolt;d? Mofes cuquibufdaoptimatibus amp;nbsp;nobilioribus præfidp affuit, furpuratorii. Ut decretum cius rei audirct. Accurrebantamp;alp pleriq? uoluntarp, atc^ in D^ra inß muentus armata ex omnibus locis folo prædç ( ut aflokt ) Gudio, acep fic confedus cxtcmplo eft non ignobilis exercitus, par fortaflè hoftili, fi uir tutem,imparfi numerum fpedes. lamep audax uulgus, amp;nbsp;inania miliui defideria deuido hoffte inter le laudem fimul,ac predam diuidebant, atep palam quilq? uirtutem amp;^ fidem ffuam extollcre,polliceri,dokre nimis tar darehofi;cm,diccreq?mouendafigna,amp;faduentuminorum acritcrprægt; ueniendum. Non militum numerus,8- fama uenientium, nÓ formidan dumRalEc nomen dctcrrebar.ExcideratSebalias,euanucrantuix adhuc eoalitx cicatrices uiris. Ita au t recens nu per de Mok uicroria, aut ( quod magis crediderim ) illorum apud Belgradum Hungaricü nun^ reticent da clades,ac ignominia hominu animos erexcrat, dterumep Bdgradum alterum