|
Oudheden
Å Í
GESTICHTEN
TAN
ZEELAND.
T/TEEVE 'DEEL.
|
||||||
|
é
|
||||||
|
■<f
|
|||||||||||
|
OUDHEDEN B N GESTICHTEN
VAN
ZEELAND,
Behelzende
De Oudheden , opkom iten , en benaamingeo
van de eylanden onder Zeeland behoorende,
en van de Steden en ¼ï\ pen, in die eylanden
gelegen : beneffens de Stichtingen der
geeftelijke Gebouwen, Kerken, Ab»
dyen, Klooiteren, Kapellen: de
K.erk- en Klöofter - overilen ,
geleerde Mannen, ^enz.
TWEEDE DEEL.
Yan de Oudheden en Geflkhien van de eylavdem
Borjfelens Schouwen, Zmdbeielattd, Ter-
tolen y en van de onder hoorige Steden
en Oorpen.
Vjt het Latijn vertaald,
En met AANTEKENINGEN opgehelderd,
Door H. V. R, Met Kopere Platm.
|
|||||||||||
|
TB L E Ô D E N7
ByCHRISTIA^^-^JERMEY, 17», |
|||||||||||
|
f
|
|||||||||||
|
* Ì
|
|||||||||||
|
Pag.
G |
|||||||||||||||||||||
|
In l e ι d ι isr
|
|||||||||||||||||||||
|
-■ ;* *· *
|
|||||||||||||||||||||
|
O ft HET
|
|||||||||||||||||||||
|
ΛΪ ' * v, . ... ..
|
|||||||||||||||||||||
|
' Μ ,· j , ) 11
|
|||||||||||||||||||||
|
ft '
|
|||||||||||||||||||||
|
^ WE E*D E <D E E L
|
|||||||||||||||||||||
|
ιΛ-i.t
|
|||||||||||||||||||||
|
ft il'
|
|||||||||||||||||||||
|
Van den twift» en meenigvuldfgeOorlogen" *
3 ία ϊΙΜιΟΦΦ her Graaflchap vait ZEELAND.
fit öeSJnfeiöuige op Jjet eerfêe,3Btfeï i)cÖ
in beifeijetDe #iiöïjeöen ban gfcetóïiö ne ar mijn frefïe bermogen -opgegelDat ι ra baar sonbe Dit berboïg/ ban de oorlogen/ coit&eter ÖD g^afiSeii^ii: maa^omöatöit een atiöer fïa0 ban #uöïjeDen $/ehboo£~ ai op Dat beide de deeïen niaUianöse in ditó met te beel ontioopen pixUtn / fjeö tfi goed 0tbonDen Dit berboïg tem ïjet tfcueede^rel Qjet· te öjcnocn· v,, ,·„ ,-(y'£ „è* «-b 3D|? Dienen ban ooit een tooo$ of t&ee té
ffeeehen ban dien iangbnungen, tujifï obec öet ^aaffcfiap ban Zeeland; en ban De mee? M0buiöi0e en bioeDige oo^o0en öie öe^jaben ban Vlaanderen/en die ban ^oUand/ober öe ue3tttin0cbi»ngecIanDniet beifeï)eiöen n^tflag 0eboert ïje&öcn. 't ^taat Dan toeeten Dat De <0^aben ban lf oïïanö / fteunenöe oj> De meer* gemelde 0ifte ban LodovicusGermanioiis, ίμια reegt op De$Iaamfeï)e egïanden booj sefter en onttoijfeïöaar f)ieföen:ban Die gifte/öaae lp? IL Deel. Α .. . bP0|
|
|||||||||||||||||||||
|
i Inleiding op de
booj eneïberg toijbloojjig ban gef$oltën A$!
3ulteiltoéliu niet bjeebee fretten t t»g sullen maar aanmerken bat be gemeïbe gtfte/ «aa* Jet gemeen geboeïen/gebaan t$ in 't jaar 868, 2M iemantöese gtfte/met ben geïeerben^eer M. AUing > lieber toefcö$ben aan Loharis fóo* ning ban 3^n&rp; en sootoel bennaamban ben geeber aï^ban jet jaar betahbeteni baar jal in n« geen moo^ben om maanen. K&aar ban $be gifteebentoel nocljoub genoegen* be / boïgeüp ben Heer Alting , gebaan in 't 1 jaar 9<5p. daartegen 3a! men geen eenen ^eönjber
boo^ ben baè béngen / Öoe $laamfcöge5tnb bat jjn Μ/ bie jjet reeïjt bet &Iaamingen boet Welben bob? t jaar 1005. 't %ï öefi 39η ben IMemnfeJjen |>Efïörïfej#per / Jacobus ivkye- Tus, jeifg te ijooren %ρ bertelt &oe bat Bal- duinus Baïbatus, Smaf ban ©toanberen / ièen-moébig én bö|jaer &aret / ban '$ Ifteiserg fcgitftó %en ban 39110 befic b^ienben $ gefcoo^ ben. ^ansegtïjg boboer: <*Hy heeft de gunil van dèri Keizer {Hendrik II) zoodaanig gewon-
nen ï'^èt'hy Walcheren, met de andere, eylan· den van Zeeland, tot een gefchenk van hem gekréegen heeft. Doch deeze zaak is de oor- ipröng geweeft van een zeer langduurigen twift tuflehen de Vlaamingen en de Hollanders; en aaneen oorlog, die bynaa4oo jaaren, met tuf- fenpoozingen, heeft geduurt. Want dé Hol- landers bleevendaar altijd op ftaan, dat Zeeland hen zeer deugdelijk en gerechtelijk toebehoor- de: en dat uyt krachte van zekere gifte, die door Keizer Lodewijk, den zoon van Lodewijk den Goeden, was gedaan. ί|Β ftjjeent bat Vtcfyt -ban
"»' A<1 ane. 10.07.
|
||||
|
Wh bei|oïïanber$ geenjin^ tegen t jj|r f0eht
$m <é$mbm tikt bmy, gelp ïjg/ fjoebjeï op ee» 3ebiflte en onberifiieipe tb&e/ ge&oan φ # boen, r^r^%n, ; . .;x-t
■ JarU Marc^ancius , ööft CCil Blaamfcij jgtf*
Wifpö^beir/fii^Ht niet anberj afê Meyeras 9
Ν ΓΦΟ# nan gdpen bat be%oüanbei$ &§ E#een mtkèftffte/ tetoeeten fan Lodewijk il 4
eriejkn. ; , .·■:.·.·. .... - ,-, #ier fléèöéii big ban ben réeötétt oo^óng ban alk tm. oojiogen; en fog bïcefen bos| af bat bit oo^loogen/ goebjel jttet titfcijenpoeM 3ingen/ bg be 400 jaacen geeft gebituct* i ^aar jjab tnen ban gifté tegen gifte/ fit b^ief tégen bjief. Φι fcgoon ofbe duöfïe ö^ie-* |)en/boïgen$ 't eeeflt/beljoocen boo? te gaanj baar töierb niet on gesieni 'ti©a$ ebentoei fïoffe geiiaèg tot een örfcgfi ί en öie ben lang* £en degen öesft/ legt in 511M gefcijiïien doo^ gaan$ bdbeiii Mtfymg fc&pt be ®ïamirig öe ^eeubjfcjje ejoianbên / nojt naa ïiié gifte / c obf Se beert te fjebbeh: tóant a$ Ijet <* $utoelp bati Rohert de Vries met Geertruid, <&>rdWmt balt
&oHanb/ te ^ube*saetde in 't jaee 003 gefloten
irjierb i 3tjn jjem be bijf ^eci!h>fc|)e egïanöen met jjet land bajiüalfï/en öle^ICm&agten/ten fj«s foeltjb gegeeben* ^|oe tjet na de bood bau Ro*. bert de Vries biet be W»ui\\xtftfy> e&ïanderi ge» gaan $·, en biie Ètat 'ee ijet $jaöffeip gebied boeebe/de ï^olianbetof be Vlaming/ baarfan ύ geenbatöomenbefcöeibtebtnbcm Boxhornmif Öoiidt jjet boa; fé&er bat tt* éïonipigen/ tal |
|||||||||||||
|
k De Re|), FUafo, ... , . , ..]
|
; * , *:
|
||||||||||||
|
e VidejMcycrum.aimn, \q&%* ; *;
d Ztc ook Serivcrhis Oud Bat, pag. ι ff*
|
|||||||||||||
|
e Oodei FJoris ί ΙΛ, ,:.v : '■■- -._. μ,·; ,s ,;i
|
9 I
|
||||||||||||
|
U, .V ^ïniêmmg op )mk v»0
örisen ^öof Floris 111 toe/ g&ttfcg ^eeïaïtD
&èr«i(ïe!p feeseeten ïje&bén: en Dat onse <&m* tien/ 't 3η bat 5e 500 ïigt tot oorlogen niet biilben hoornen ; 't 30 om Dat 3e ugt ^jouto ÖeertruiawMe niet Robertsen Vries getTprifcOt
&a$ getoe#/ afnomfïtg toarein Die 3aaït óp
|aar Möoji geööen gelaatèn; ' Jlaar gg meent Dat/ a$ kloris Π ι Doo^ ben ^aaf ban $!aan* Deren jeflagen en gebangen taa^/ en De bieDé na een tijjeëjöfarisesebaiigenï^oetroffentoteirii/ Dit een ban De boogaarden $ getoeefï/ Dat Fioris Uliöèöërom !n,toe3iEban>be^eeniofeB0 e$ïanben sonöè treeDen / en<0uaaaf ban ^eelanb sjonge bïpen. ;©tt meent ï$ Daarom \ om Dat §èt Den neming/ bn't fïniten banDe bjeebe/ toegefïaau fti&erb upt De landen tnffcgen De ^eljeïöe en De ï|e!Den3ee geiegen 3oDaanige ^eeutofcge <0g5elaar$ te niesen a$'t jjem be- ïtefDe, ^00 moeft ^eelanb Dan/ Dn$ redeneert 'Jjn/ aan <feaaf-Floris taedrröm gegeebcn 3p: "taant De jMaimng 301101 gein <0g5eïaar$ ttnfc jtjn eigen ianöeii begeert |ebÖei?. 9« $al 35* tie reDeneering ai^uocö niet tegenf^ecfteni ja nVtoiPer tael een reben βρ boegen/ Die 3jjn peggen noeïj toaarfeöijneïper fcggnt te maa* nen. Robert de Vries ïjab De èeentofcpe en* IanDen boo? een èrfeïp goeD ten fjnfoeïp ge* ftreegen: go 5'al 3e 3eteïp ook / 300 3onm men aïtïjang Dennen/ be3eeten gebbem 2®ant mïi J&iber / Die 3e ijem ten ïjnfcoeip gaf/ 3al |et niet beïet jjebben: De ^olianDer^/ Daar |n om 30ό te fpjeenen 't peggen aüeen ïjaD / en ieDer naar 3pe oogen moefï omzien/ y\b ïen't oor/300 niet met gpebepogen/ten mmfïe met ooghribinge../ aange3ién Rebben. <^aac m i$ ö»<0^aaf ban ©Jaandeeen gemorden/ en |
||||
|
Oudheden van Zeeland, ng
'er 3ijn tóén ïang <0;aaf gebieeberiP 'r$#*ait
„niet tebennenoat jm 5ijh gü&êMÖ-tópè/3öti eefeip goeb/ 300 al^Mcyerus get noemt /aïH 3||nen ftiefëoon %t een gtifiartige en rufïigè milbabigïjett 3a! toeber gegeében jjeöüen. jjïletf weet bot fte&ojfien boo^gaan^ 309 goeb geef$ niet en ballen: en Robcrt, inbten in ïjü $z& gen mag / ma£ 300 inljaaïenb / en fionb 30* baamgop |jet3ijne/a$ éenig ÉfeM ban 5tjnea ttjö* gtjnemnberenen tfnb^mbéren 5#ri gent jfri't ^aaffcöag ^eboïgt; men Ijeefr geen be minfïe reben om té bennen bai 5g op bit fïnft guïgartiger 3P gemeen al£ Robert de vrries> of bat 3ε 300 een ïanbfcijap/ 5onöee fïag of flopt / 3onben ïjeb&en laaten glgen. g& ψί 3onbee fïag of fïoot: mant geen een ^tfiot^ fc9$ber meet qn£ te berteïlen bat 'er booj Flo- ris ï 1 f om fjet&eiit ban üeeïanb gcoo^ïogt $ gemeefl. 3£at fcöijnt aï b$ boo^ te fïaan: be$ te
meer/ 300 men baar bnboegtöat be gemeen ne # konijn en w. f Heda bit 3eggen boUiat mentlp bebefïigen. ©oïgen£ be gemeem*&w?Oi np geeft <&?aaf Floris get egïana $®ά\φ? ren/ bat be «i&jaaben ban J^Iaanberen ctmqe iaaren gertoaart^ be3eeten en 3onber 't minfïe recöt berobert ijabben/ ban Philips ben jon* gen <0jaafban $Iaanberen meberom ge eiffïjr. Φχη no|t te gaan i <0jaaf Fiom fefloot te ab#/ en bleef gebangen. ®e bjebe ioieeb onber aiu beren met bit bebing gemaant/ dat DeHoi* ïanber ban't ïanbbanj^aa^affïapnen 5011'üü maar bat g%? 't 0$aaffeïp &$$* 5m$c ty' "*■ ' - "' - ; ''. ',4 'ij ■ ' '■ tj
V 1? Divifie, cap. 7. ,,.,
t, Ia Epifc, Codcfrido,
^ 3 beu
|
||||
|
$ , λ Jfëkiding vp dek
fier ifcggen ober 't eiïanbJPakJereit W.He-
óafcfeflft maar bat gg ban 'tfonbI©aa#booj ,altgb afkappen moejt «Êberitoei / 300 me» ben oo^tag tuffeSen Philips dfoaaf banjtóui* jbcten f η Fions Hl met aanbögt;|tój| 'ï w o# $ie &e om(ianötgSeben Iet / 3a! men bet ten frnïïftt fïérft aan ttogfeïen of be ®$mf ban jèlaanberen ƒ boo; oen oojïog met Fbris lil, 4n 't rechte ebiiol^menbejit ban^eeïanb $ ^eiueefi* Meyerus, bie be^enoö^Ioij befibau «alïen en met be meefie ixmflanbidge$ieii be* |cï)?eeben beeft/behaalt op jet jaar 11 π öoe iat^aafPhilips, liiefkpnnenbe igben batbe #Iaamfeije boopïuiben 0001 be tol ban φ&ρ* Jjliet aï te jeer geïmeebelt brierben / Jet latei φαη 3©aaé/ bat be 3|plkmbet$ |oenbezaten/ jgetoelbigerljanb aangetaft b^ft\ #e J§oïïati^ •berg meefler ban 't ianö ban l&aag ; be i^ïa* (hingen ban^eeïanb : bat fel)#nt bJat te $002 ten: fcoe ij#noe|) in te fePiben- J&aac bat be j&laniing / teot$ op 3tj»e bbettoinning / big <$^aaf Floris gebaiigen ïjielb / en gent beiqet* teii genoegzaam feonöje boo#S$ben /300 een fïegte brebe goube aangegaan öeb%n / bat fcïjgntte fluiten. 3[& 3eg een flegte brebe: Jbaut 4B»aafFioris3Quto aüe$ toat (jg in plaatteen. be3at /ban eer#berbenren/ alj . jjg!tgemaakte ■ berbrag 3onbe obertree&en, 4?ii baarbg hreeg Ög flW 't plbegebieb ober geeïanb; 'ttaem gg f $jo!gen$ f anbee gefcoclen/iuet Jjab geï)aö. 3Bant bojgen^ jjtt berbrag 3auben beibe te <0?aaben be mftomfïen en be profeten ban^ee* Janb / en aïle goebcren bie ir berbeutt 3qu* ben tooien / gelgftelp beelen. ^aar en bobett tetc^b 'er bebongèn bat £jet geen £an beibe be |
|||
|
<$jaaben hm ^oubt (laan / mm fi^ïitm of
befïingen op een ban de V eilanden temaatteu. ^oo 3onto <&$zaf Plons, moten be iMaraiöé (e booren in 't bolftomen bc$it ban geelaift maar getoeefï / becl getoonnen en niet$ ber* ïoocen ïjeöben. ^♦ 3fn t berbeag foojb met geen enlellï
moojb te Rennen gegeeben / bat aan «S^aaf
Fioris een nieuw recfjt gegeeben foierd 5 of
bat <0|aaf Philips gem een gedeelte ban 30a
recfit op ^eeïanb otterbeeb ^ulbe jaaïten m
g?oote beeanbeeingen moeten ten minfïe met
f en fcooo^b ugtgebmnt of aangeroert bedelt.
3ft 5onbe bangelooben bat bieganfci^aaïi
raaöenbe Zeeland / omtrent gelaaten tol erd/ ge*
lp 3e te booren mag, jnaiffcg^n 3al 'er Philips,
a$ obertoinnaar/ iet$ bg getoonnen ofeenig
boo$eelbebongen gebben: maar 300 nauto Itan
Jjetnietnageboifeöt tooien. <$n't moet niet
bjonber fcöijnen / of boo^ onmogelp geïjouden
tooien / bat5e öetgeöicd/oofiboojbéeienoo^
log/ en booj 't fluiten ban 'tuientoeberbrag/
ober Zeeland in 't gemeen geboert Ijeböen:
5P geböen 't toel gedaan / of moefïen Set ten
minfïe boen/ na jjet beedeag.
^00 noomt mpne giffmg ban gier op ugt/
bat be ©laming / 3eïf$ toooj ben oorlog met Fio- ris 111, gcenbolftomen geer en meejïer ban Zeeland t§ gemeefï; en dat öet niet rebennen fïaat bat fjg/ m be pïaatg bau bg gjne ohm tomnig te minneu / en Hen gebangen l|oilan* ber 't eene en 't andere af teperffen/ baarbn beeï^berlooren 3oube ïjeo&en, <£nbee5egifflng fiegbt niet tegen 't 3eggen ban be gemeene ï&onp i te toeeten bat «S^aaf Fioris rjet tg* land flMefieren / 't geen doo), ben Vlaming Α 4 i&x
|
||||
|
8 Inleiding op dt
ttn onreefit fterobért m$ en ö^eeten föierb f
fejeberom tiftfyte, ^e ©iamwig nan 'er ten ge* öeeïte ban bcrabert en i^eeten gen&en: 't an* bei? gebceïte ftan onber ben ïgoïïanD gc&Ieeben 3yn: Die niet langer ge^nb baa$ om 30η reelat pbee 't ganfcge euïanö 300 te laaten baaren/ Boxhorn *, geip gegegt i$ / i§ ban geboet ïen bat <0jaaf Fioris in 't ganfrlje öe^it ban 3®a!c9eten 'miam : maar om 3etae önebeu £an Willem 1, Daar ban 't ^qïianöfcije en 't Maamfeöe reegt on 3Païeï)eren gef&oofieu ίυοφ/ geiooft jn nocö bo^ber batfjetbetörag tuffegen^aaf Philips en Fioris ïli eigentïp inaae booj ïjunne perfqqnen fcoa$ gemaakt/ en Hunne nasaaten niet en raaiite. JJn be genie!* be u;ieben berhlaaren öetqe be^aaben bat 3^1 't gemeïbe ïanb h&n alle feïjattingen en neon* £rn 3tilïen gouben. ï^ter neben^ jjunne eigen iöOO,?öeni Qüanturn ad jus Hollandiicdignolcw
tur pertinere, $qo b^tte (Af Ïtotfanb Daar reep
Op jtefï*« Quantum ad jus Flandria;: 50Ober*
re al£ 3Maanberen bsar retljt op geeft.
jj&aar jjet boomt ritbj bseï imiarfcögnenjiifr
boc^bat béibe De ^aaben / boo? gen en boo) panne imnorneïingen/ eenig teeijt on %$α\φ* ten beijquben geübem <£en berDrag te maa* lim/ bat gumie perfoonen alleen 3ouöe raa* hen/ en baar ijunnenaitomeiingeu niet aanbel Üoiïöen3ouöen3£n ·, foattoaar bat boojeenber* brag * $$a$ bat geen boet gegeeben tot een tohjig bcrfeftil * <ên 30η De liften biel getooon $uïae Jfeontrabtcii aan te gaan \ ï^aar en boben Qteben Die fooojben 3eïf niet
tnUoeïp te hennen/ Dat 'er öeiDe De ^jaabcu *wig recljt op jjaDbeu * Jtën Dunltt aitgan$ ( r'J» zyuc Aantekening o|»Rcigcrsbcr?e onïicr Didtxyk VIL
|
||||
|
Oudheden van Zeeland*
bat ge* niet Maarber nnttefenuucnina^ ^ft
mttti ift ïié birbe rrcöté en èenigfïerebetn$j toaarom öat öc beuren oer fïab jpiööeiöw^/ j&i'eög rBoxhornieïcc5cufïaaii/ rn^jaar ffT7 bao? öeibe be^aaben/ te bieeten ban Maan? beren en ban ^oïïanö ƒ bebefïtgt3gtt. ^00 een ban beiben aïïeen in 't &e5it ban jlibbeïbu^g/ en ban ganfeg Steïanb / bmar gebjeefi; bie 5011* be 3ijne ganbbeflen niet geööen iaaten benefit* gen boo^ een nabuutigcnl^jf. 3£at gaösgii recgt te naa gegaan ·, en toagï get recgt ban ben anberen $o?fï tm min$ë jïiÏ3bJ|}genbcr tug^e / 300 niet opentip/Öeltent. ^m ebentneï aïie^ op t oprecötfï^ bn te breni'
gen; ienianb 3ouiö get aïbt$ nonnen ngtïeg* gen/ en in 3outo 'er ooft aïbrntoegeïïen/bat beofeaaf ban^oïianb aïïeen in 't ba&elpe&e* 3it ban^eeïanb toa^i maar bat gn bat eiïarib/ 300 a$ benamingen get berffonben/banben Maamfcljm <&$wftt leen ontbangen moefï. mt 3oube fêeutien op get 3eggen ban t. Méye- rus; bat Didbryk vi, 3ienbe BJaanberen br» bcc3bjaïtt/ ön ben Hei3er Hendrik vi beeb aar* goitbenj gn mógtban 3pc beïofteri/jaan ben ©lammg gebaand ontfïagen barben Γ enge&> lanb aïïeenïp bezitten a$ een rp$feen. <©an fcg$ft gnh bojber goe bat be<!&aafbanïgöï<> ïanb ben <g»;aaf ban 2&faanbjereri/ tn 't 3eïfbè jaar/ tm eeö gebaangeeft-, 300 é\$ $ebm$\& Jp toaé; en on getjaar 1 ^zgoeöatbe^iaaf ban Bïannberen ben ïüei^er manfeijap ïjctft gebaan ober be egïanben lu^aïcgeren / kuilt* bebeiaitb/ Jla&bbrbelanb/ 23o^ffeien «15. ^00 3outu ban get nraneelbaarop gebraant . f Aatuck, op Reigeribcrge ι deel oQ<lcr:Midi|cibiirg;
^Adarni. 119Ï. h ibiï. |
||||
|
je fyieid'mg op de
jjeböen / ©f be iollanber begeeutofcgeeiïait*
benban benjamins te leen gouben moefï/of niet. <£n al30o be <0jaafcen ban^oïïanbben ftfanring booj getn leeugeer begeerben te m
ennen / en in 't boen ban be beteifcgte gulbe niet gaafïig bielen / fïonb be Planting Βρ be cecfïe gelegeubgeit altgb geteeb/ oni3önrecgt öoo^ be toajjenenfïaenbetc gouben* ^etoaai'; fcggtncïgh&cit ban bit 3eggen 5al fene&en bmt beu aangetoont toojben, Hier ijcbbm tog ban al penen oorlog ober 't
bejit ban geelattti gegab: <feaaf Fioris, ge* Ïpge3egt i$/ ftreegbeneerlaag/ en toietrb ge* bangen* *ètm sbaarigöeit fleemt in bit ber* jjaaU te toeeten bat 0113e <$aaf/ bolgeu^get becBaaï ban Meyerus én Marchantius, lil een
Seegebeegt 3o«be gebaren $n. Navaiiprae-
* }\o captus 3egtMarchantius. Meyerus3egtbat
|ie 0$fif ban ^iaaubeeen / en 3nn bjoebes
>4atth*us, beu <0^abe ban ^oïianb met een tod toegetufle $ïoot tegen get;oftfteu i$: bat ièf^af Fioris 500 een magt ban fcnjg$megten in 3éeroobeï$ Ö£ een get^oMien gab / bat gg mcefïee ban be ganfcge 5ee fcgeen te toeesen: maat bat gy booj ben Blaraing 3obaanig fccsct toierbj bat 89/ geen hm§ 3<enbe om get te Hlltfeqomen / 3icp ögnaa 5onber flag of ftoot l&rgegeeben g^fr <&*& fcionpfcijjijbcrg/ ά§ be gemeeue^onp/ Reigersbergen, Box-
hom, toeeteu ban geen jeegebeegt ··, maar
fprceltcn ban een beibflag. haaren boben geeft be oberhrimiing / 500 aïg on5e ^eg^berg be 3aa& beitelïm / ben Vlaming moeite en bloeo$ genoeg gefoofï. 4&aaf Fioris gab be ^aaben ban «éelbeilanb/ ban Hïeef/en ban benzee* ge/ balgen^ 0113* £eg$be$/te gulp geroer |
|||
|
Oudheden vm Zeeland. 11
pmi m oie fïab Itaicfiem in't ïanb ban Uiafi
belegert. MtM$mw& 3ag ooft boiftg genoeg , fegi ber Sanö te ftjg&en ·, en tafïe i?e Hollansen aan. Me fjnlp benoeii niet öe i&aaben ban <®eiberian& / fflmf I en bergen / gingen na ten |arüneftfttg gebeefd loopen : ^aaf Floris pdii ijet noc-lj mm tn t& flaanbe : niaar t$ 3biaft ban boïft / en $m& ty 3biaar getoond/ kiel 8g tn 'g%ar&£ tanden. a^ieö salinen öic? bcji getaoben* 3f&3oubi
fjet oni e/iie iaoo#iaarae reben metot^e&ci)^ iüttg gouden* ©ese reben $dat jejlf ttnon?
Sjeb^uftte JMaanifejje Baongft / bte ben ïgeiet ï>ancratius Caftr-icpmius foei-eer tOJgeftOtneïl feeft/ en ban i Serjverius bngefeagt bjpjd/ etie» een$ fareeftt aï$ on3e&2onpfci)$bet$. S^aar 1$aat οοδ bat '*r een fcöer# gebe$j$ fcoorbiel:
bat Jet tyel 7 uuren duurde: darde boo^weni* $e 4B>raabenban «©elderïand/Siilejef/ eu^er* &m/ gingenIao|>eneu5' delfde &#mD&5egl: ooft bat be <&?aaf ban Vlaanderen/ ïjeb&cnöe bau alle ftanten Maontboden/ raagtjger ban boïft toa£ alp be ïf oilaiiöfcr. 0m be 3ααίί beft ober een te bt'cngcn/sauto men niogen geiooben dafer ooft ter 3ee gebocjjten \$: en bat jjet ^aaf Flor is ooft piJfcejeet*quaaO tjteft gefjab. SJeïjalben bat Meyerus en ivtar- chinnusbauecn séefïag fijreeften » 500 bindt tneu 300 een seefïag ooft befcfjjccbcn in 3ctoe Ajkjonp ÖQO^ Aub. Mirseus in 'tiiejjf gegee* ben. <&n baar gaat toeï nntdsuftftejp bgdat bc <£\:aaf ban Blaanderen/ 39η tooctier Mac- thaeus «B^aaf ban $5aionje / ieii Go4ef4d^s 4&?aaf ban %tmtn/ wet een bloot ban 7000 v i Zk ie Graavenvin,Holtod enz.
f^ AucfrwHim Aquiii»^'0· *J Chronic. Sigcbciti Cemblac. |
||||
|
ti Inleiding op dë
(φφη tegen <&mf Dideryk, bat3efcerfp
Flor is moet tomm/ afgenomen gfa ψεν ngt fcBpnt te oïnïteirbatMeyerus; e&§
g» be 3eémagt ban <0jaaf Floris 300 Breeöunt meet/ niet ai te onsnbig fpjeent*, en be ober- minning ban ben Raming noejfj öeedijner totl tnaanen. €>#af Floris, bjiï 8g 5Φ0*&/ met 500 beele fcgepen/ en 300 een magt ban bolft/ 3ag Jet ebentoel niet tegouben ©olgen^ fomtmge ψ getniettegeïoobenbat ί#/ ofliebec^tiMmU raal / feben bui3enb feïjepen ö» matöanbec geïjab 3al fytbhm. 3ïs 3eg / 30η ^bmiraal; toont/ geïgft ge5egt i$/ 10301101 beei eer ge« ïooben bat <0?aaf Floris in een beibflag ge* bangen i$/ enön 't 3eege-beeöt niet tegen* tooojbig $ getoeeff ♦ ®ie $Ioot ban 7ooofegepen $foatgjootm
Scriverius oog. 3J6 piita 'tt niet tegen fieböen; inbien 't ban fyaabe oojlogfcgepeii berfïaaii moefi bjö|ben. jKtaae fcBepen en fegepen ber* fcijeelen beeï: &φψ*$ I Sagten / roep fcfiu^ ten/ en aïïerljanbe ugtee baatftuigen /-suften foaatfcjjnneip ooft al fcgepen 3»n getoeefï. gjfif moet Sier noeg eenlto^tebemerlijngma*
Ben op een anöere bemerning ban Fr Haneus % bte bee3e obcrtoiiming ban ben Vlaming tn %> «e tttoiip' ban S^aöant ooft te pa# brengt. De HollandfcheKronyk, 3egtgg/ zoo als men
die tegenwoordig beeft, ftaat hec ten deele toe; zoo als ook Heda doet. Maar Iaat de Leezer öndertuiTchcn bedenken wat Beka voor mag. hebben; dat hy geen 't minfte gewag vandee- zen oorlog fchynt te maaken: en andere togten vermeldt , die Gïaaf jRforis op dezelfde jaaren tegen de Vriezen gedaan zoude hebben.- <£>aii J Sub p.pcfcirido tntio. boegt
|
||||
|
bcregt 8g '*«f ö^3c liant-teKening Bn: Nodus
haud exiguus in HiftoriaHollandiae: gëenklei-
riezwarigheir. in de Hiftorie van Holland. ï&att fïeenen al anbere 3toarigBeben in 't bergaaC
ban ö^n geraelben oojiog/ a$ be fïifempgrnb* jjeit ban Beka alleen: en Haneus gob 300 tod ROmien aantenencn: geen kleine zwarigheir in
de Hiftorie van Vlaanderen j afëBff 11U aange* tenentjeeft/in de Hiftorie van Holland, jj&aae
om eerfï een moortje booj Beka te fptet* ben: 3p in3!0t i$- meer be baabeti ber 25ίβ floppen/ en bie ban be <0jaaben / beiuiop' teip te befc&jöben: en baar bn geeft fjg aU lt$ niet gemeeten. ^itbeBoo^bcBg setoeeten te ïjeböwii in benen't: maarBnö*cft§eteeB* ter niet getoeeten. jüaer maerom ban anbere togten befcB^ee*
bem tk be <0^aaf op ben 3elfben t§ö gebaen $mx* Öe Beuöenl #at mag immerg boo? ben beugel niet. ©003 eerfï/ inbien Beka in be Jaeren p* ifitff Beeft-, bat $ 300 een feBelnifïiin niet: bat fyehbmbt befïe^cB$ber$ Bonbert. en tmU 3enbmaal gebaan. 't ffla§ beter anber$: inaèr baerom brgoeft Βρ ban geen ontroutoigtjeit befeguïbigt te mo^ben: mant baer mil Harreus genen. <£n êöd 3uilen aanfionö$ $icn bat be ^cMber^ 3eïf/ bte Bet fïaan ban <0jaef Flo- ris befcB^rjben/booagaan^ 30a mei in be tijbre* ïtcnmge gemifï Bebben aï£ Beka iCen tlnrebt'; i$ Bet toel 300 3è«er bat <5?aef Fioris op bten ttjo/ a$ Βρ bolgen^ Brka tegen be i^ie3en te bdbe getrohben ff/ gebangen Beeft ge5eteni S(h meen ban neen. ^o bolgen^ Mcycrus, Mar- chantius, «13, fcBijnt ïjet 5cner genoeg bat Bg toen op tyne boeten flonb /en ïg$ gelaeten map Beka, baer B& öe togten op be piesen tiefcö^öft/ be^
|
||||
|
14 - mle'ding op ie
bernreïbt Jetjaer\\tik* 116$, ètieenigejaeV
ren öaee nae. Meyerus èn Marchantius, öe ^C^tjber batl 't Auifcuafiürö Aqwcin&inum*
ybbp Emmius, beemeiöen öe tiéeÏïaeg en^
gebangen neemen ban <0#ef Fiom^oir't faetf ï.idf: ap0 jjet ïo^taêten ba» öen <&mf ffael eg Meyeiüs én Ubbo Kmmius aengetenenb op jjèt jaer 1167. <0jaef Fioris, in't jaer ï.167 lo£ gelaeten/ ïtan 3ijne togted tegen öe ®}m jen ue0pnncn Jjebben in't jaat? j ι.68. gjn 500 öat (jet 0eban0en neemen ban <0|aéf F! oris » en 5ijne io$aeting/ op De gemeiöe jaeren bg Meyerus en Marchamius aaugeiebenö ftamt maat; tn)t get 0ene Bg Mcyems boboer te im 5en fïaat/ sdnöe frijnen te bofoen öat <feaef Fioris aïbeeï ü^ocgcif gebangcn geeft ge*ee* tm /en op fa$e boeten gèfïeit $ tn 't jaer t' f 7. <Pocg gier ban jnlien tögi nu bjeeöee gaan fpieeben: bit tpil in 'er nu maar u$t öe* fluiten öat 'er öan op gér 5eggen ban Beka nocö minber te 3e00cn balt: en öat <0jaef Fioris, elf iaeren na 3ijne gefaangen$ / ge^ malifeeïtiR tegen öe a^ie3en geeft nonnen op* bennen. Harses ïjaö Öan meer reöen gegaö / i'nöien
gg op bit puft niet eene maer berfcgeiöe 3toa* rigijeöen iit öe f&Iaemfcjje fitforie aengete? uenö gaö, $ooj eerfï jjebben fcö&get flaea cri gebangen neemen ban Fioris lil ugt öe g$ tnelöe &cfjiijbrr$ bérjïaau: öat iinl tb en 3a! ift niet tegerifpjeeneu ί Daar 3ijntebeeï^ïfior^ ff g$ber£ öie öacr in ober een hoornen, jfèaer inöteti öe fci^tujjgenDijfit ban eenen Beka koo$ 300 een 3uiangöeit in 0113e ^ifiorie moet aen* ge3ien topjöen s hjat 3aï men öan 3eggen op öe fïu^toögeuöjjeiö ban eenen Qudegherft ? Θα*
|
|||
|
"V
|
|||||
|
Oudheden van Zeeland t ƒ
Öudegherft * een IMaemfeÖ tö bööjHöeffl %fp
tonfcïinjber/öie beo? al 300 m\ irefrtgc obetv t^tttnltï0 ba» 3ijnen <0jaef beijobïbé te toee* ten / en 500 beeï alp 't een %iff orifcljjijbei; paft on te fcöiMin/ tnectVc geen enftelö fcooojb ban té bertellen. ®aer fyëbUn ton een Hollander/ tert minfïc een fitvecljteriaee / eif ren Vlaming/ bie 500 een toemnicijtige ge* fcfjieöenip beregen. $oeg ïjier b» ben ,&$#» bec ban {jet Chrónicoh Magnum Belgit; die
'ec al 300 bieinig ban getneefen fieefe/ en *ec
aï3oo luttel ban berteit/ alp otidcgherft en Beka. gft 50ÜUJ 'et nocg een ^eeifto bonnen bgboegen/ tetoeeten Adr. Biriandus; debjelbe öee3é gefc§ieben$ in $ne Et;onp ban ^ja* banö 500 tod gab bégooren te bertellen aïg Harieus. Godc'fr'idus in, ïf attog ban 25?a* bant/ 3oubj beeje togt balgen^ de &c§$btv$ 300 roei b|igebJOont jjeböen alp <$?aef Philips: en oerbolgeng diende Ijn baar ober 30a to*l ge# PJCC3C11 re bimïsen alp de ïDIanring. |Eaer Bariandus fpjeeftfc nergenpban: en laetoeese oberroinning 300 roei onbermelb «13 de boo^ noemde |^c8$b£ïp. <£n wil men öeese fïil* 3bj|jgenb9eit al ober't öoofd 3ten in deïljomj» ban^aband·, ten minfïe dienden/ daeebg öe dae&en decI|oïïandfcï}è<ejaebenbefc9$fÏ/ 30Q een boojnaeme gefcjfjiedentp niet ober te f laan. B£ boet ^et ebenroeh en goet aiïeg tfft^bHjgenöebaos 6ρ, ^oo doet ooft pt <&oud' fcije^ionpjei 't toeln/ alp b;n mat topluf* tiger ban Bariandus, bie geüangeniatenmin* fte met een tooo^b of tiaee gad begoorrn aett te raeben. jjEacr/ 5a! men dennen / Melis Stoke, bie
elle| Doojgaeop 500 omfïa»öi$ öefc|)$ft/ 5^ be
|
|||||
|
ji£ x ïlhileidmg op de r
bè mMtiméêrm** neeriaeg to «ejaef Fiom
setelp ooft öefeöf eeben öeööem «paerneeni öD Meiis Stoke ftaet'er ^OQ ioeinig ban te lee* «m-atóB0 Beka, Oudegherfi:* enS- α
€m tmeebe-, b*at toiï getseggen bat Set ge*
bangen neetnen m fjet Io$a$ten ban ben <0jaaf ou be booigeraeïbe jaaren bermeia toojb ·, en bat Set berb^tg/ 't toelfs 6n Meyerus te ïe^eit fltoat/ en tuaat o» <5^aaf Floris ïo^ geïaaten m getenent i§ in'tjaar 1157? «5«/ &w «"* t^benïien batferiffe m$fïag in be iaacteae/ tiinge begaan φ/ tom-Qt 'er Meycrus tod but* Odnftbg: want aldus itaac dertijd in den oor-
fpronkeliik brief uytgedrukrvteMJOp bat eei$ aanniafömiber- ,mü men't met Jetjaat 1 157
fiöiïoen/ enbetoeeren bat bebaebe tuffc&en bei* m be <0?aaben 500 b?oeg aangegaan .$·, 500 «il be*e tfoarigljeit aanfïonb# in be tueeg «00* men/ bat 4&aaf Fipris, naar· Jet ftMbW ban Au&uarium » Aquicin&inum langen tija ge* bangen Jeeft ge3eten: baar nocïjtan£Fionslii, on mn * tooegfïc te renenen/ eerfi mmf ge* tooiöen:$m Jaar,i 15-7, «ubereii fïdlen{jet begin ban 3jjne regeerange b^n ïaatec; maar in sal 't nn on &ct gemdöe jaar fleliem m tmifï tuffen, be tbsee <&?aaben i£ailereerft baar tipt ontfïaan/ bat <0#mf Fioris, ijeb* benbe be tol te <0eerbiiet ban ben ltei3er be* tomen/ be i>laamfcöe noonïinöen aï tebeeï fiertoaarbe. ^ntjaar 1157 <0jaaf getoo^n beït toï te <©eerbïiet berbreegen·, be ®Umm rrenteneeejien300gebaat* Philips bi't-5dfbe «tov 500 bed bolft bn een bersameït■; be %olfor* Der taggeipi tegen öem opgetronïm in t ί μ Bv Scriver, in *ijne Graavcn v|* HbHjÓJd.
f ft Zie Serivcr. in Flwis I i I. «ïfhf
|
||||
|
Oudheden van Zeeland. 17
seïfïfc jaar/ algofaHegop eenwelen fpjong
500 te'Doen toa^/enbeïeesec^ibieit0eïenj)abi» ben/ 300 beei bötë$-ban αϊϊι- Kanten tot ljül# ban ueiöe De <étyiaben ö$ niafóanbcc gefeoo* men/fïag geïebert; ^aafFipj-is gebaiigcn ïjeöonben; be ^iffcöoppn ban ïieulen en Mugft in iDïaanbetTu /» aange&oomen om bpo$ ben gebannen <0;aaf te fp?eenen / én een ont* toeep ban bjebe aan De öanöt te geebem %\ in 'c jelffe jaar ober be b#be. gejjanbeït $ be bjebe gefloten / De ^aaf op b$e boeten gefïeït eu$. 36 beftent 't 7 ilt 3^ We stoatigïjeit niet te obergaapen.* « et 3M men 't ïiebec met 500 bceïe-^cöjyberg
jjonberi? en $eggen bat be <0^aaf eecfï gebate öen i$ m 't jaar 1,165-/ en in't jaae 1167 ep b^e boeten i§ geffenv ban moet booj eerfï be boo^gemelbtiaaete&ening liegen* $&aae m tutï bat al ïaatenboo^feöieten* en gal te ben %te<· $ee fiet boo? eenb^nn-offcfetjffawt laaten gou* ben·, ban Jjeboen ton toeberom met een anbeu jaargetal en een anbere gefeöiebettiflje te öaf* pden. ·· ■■',. : —, ·.; K-m nm '»-.»H . <0^aaf Fioris, bie Godefridus^iffcgap ban
lltrecöt uot ben noob gerébt en n^acljtig ge? ïjolpen ïjab/ raaftte 3eïf onettiben; Mfftlpy obet §oop. 't H^a^ obecfj een "gebeeite baiè &}fcé$m te boen-, 't toeïït beibe be £»a:tgeit ligt fteagtc ban seftereïieiseripe.uatebeni toik Den eigenen. , Φηι no# te gaan// termijie bat be partpen bjebeesjja^ ·«$in bewapenen fïan* ben/ iê ïieiser FrexbriJt 11» om, be 3aaft >tc Dcmibbeïen / op öetbersoen %m §m iftjfdjop ixt't ïanb^gehoomens en Jjeeft 'en ^ijne ngt* . f. Dit vertelt de ongcdriijEic 'Krórijk. van: Vteafofcrai» :^2ic
m Deel. Β fWKfo
|
||||
|
i8 Inteidty op de
ffoaaft ober gegeeben. 3t«bten ift aïïe fee
*c£p** bte baar ban fpjeefcen/ ober -tav mm gaalenen* tfs buibeip aantonen bat bit alfei gefegiebt i# in be jaaten "%>Μ , ,66. J&aar / om 300 bee toatervm bml temaaïten/ 3*1 i& nujn eerogfïeöeton| trefc* Hen imt ben bjief ι ban Frcdericus^elf^ Jti bien b>fb)0iö &efl*tdpu?t0^nbtft^ m té in 't gemelbe gebeelte ban 5i»$an& te «ggen 3a! fiebben: boe bat be pjofijten ge* bedt/een <ö&af en kiW» aan. gefielt/ bereeBtsa^en beBatibeïtjullenifoo* ton- «En o» bat get &lpe bat'cc <0ïaaf Fio- ris bg i^getoeefï/ en geen ^föt%39ne gebangeroffe gesonben geeft/ fiaat er foei imtbjuïi&elp te ïeesen bat be <0jaaf / 500 hiel aV btmfitm I ben Het5er ganb aan fianb öeïooft geeft/ $it§ aan be gegeeüe u&t# foaaft te 3UÜen Öouben. η 'J^éLa^ #u igbe gemelbe ugtfpaaït/ of % *gg bjfcf/ geteftitit in 't jaar 1166. 't » toaae bat be iaarte&ening m be oubec fcuhhen ban W. Hcda niet ugtgetoubt ftonb: maat rBu- ehcliüs geeft bet gemelbe jaargttal met alleen in berfcfleibe ganbfcl#f*en/maae 006 in 3!J«e pampieren/ ugtgetyuht gcfconbem Ifcaac tniffeöien ja* &e ongefcu&te fe?onn&
ban iMaanberen/ al eeng en anbermaaiibt& tnelb/ ong opening ban sa&e geeben. ^aat leeft men bat be boojgemelbe fïag/ en tm bangen neemen ban 4fcaaf Fiom, boo&ebafc len i& in't jaar 1179* &m *«*/ £at ^Öeelt beeïban ii5"7,en 1166. ©aar brullen aUebe anbere £cö$berg / Hoïlanber? en ©lamm* q Apud W. Hedam in Ep. Godefrido.
t Ad W. Hedan , fub Ep. Godcfeido. w.
|
|||
|
Oudheden van 7*eéland. i$
geη / en bntyjïmimal bermaarber aïg 610
gebmftte tonp-fcg$ber£ / booj $00 een onöeftenb ^cïfêper moeten 3toijgen. 3£at 5onto nocg in te fcgihuen 3$jn: en 't gebeurt noeïj tijel een enneibe rege / bat men steg op 30a een tog;e unt een $b*avkï)cit rebben moet. Jfeaar Dan öegoo^t be gjootfïe toaarfeöijne*
ïpgeit aan bie nant te 3jjn; en booj ai 30uta men/om een «leinber 3toarig!)eit te bermpen/ niet genoot3aaïtt moeten toee5en om jijn ijaofö tegen een gjooter 5iöarigï)ett te fïooten <Pit 5ul* len top gaan onbecsoe&en, 25pMeyerus,bie be boo?berè baaben ban <$?aaf Philips op ojber öefeÖ$ft/ $n&e géfcfjiebettiflen ban bieu tp üeftijiteïp ban't eene jaar tot ïjet anberc bet* telt/ fïaat onber anberen te ïecsen goe bat be gemelbe<0jaaf in*t jaar 1177 naartl£.3£anb i$ gereifï * en niet toebergefteeet i§ booj be marmb <®ctoücr 1178. 3Pan bergaalt gp boj# ber goe bat beselbe <0jaaf in't jaar 1179 naac «gngUanö getrouwen i§: goe bat gp 3pe nitgt/ ftift seïfbe jaar/ aan ben Honing ban ^anhrp ugtgefeipt geeft *· ** «P* 30« 3*3* gen blpr bat fhmps seif met ben ttonaig berfefieibe re*3en geeft gef&onen. <$inbelp bertelt gp Soebat Phii>ps b#be njoomngban ^tn gemeiben Honing tegenbjoojbig i$ ge* toeefï. 9jn mil gier niet boen gelben bat er geenüjoo^b/ rtfentutteï/ ban een oojlog w gen be QQlIanber$ gefpjoften toojb. Meycrus« bie ben gemeiben oorlog fyocger fielt/ moejï 'er op 't gemeibe jaar niet ban feeenen. j jëaatf bie bjage igjtoat tp bat er tuffegen al bat rei* 3en $ getoeefl/ om 300 een magtig leger te* gen <fèjaaf Ftoris, te bcrgaöeren/ be ftabSSvf Jneftemte jgaau omzetten/ fla$ te leberen/ ens. β % ©aar*
|
||||
|
%o Inleiding op de
l&aerenboben geeft <Ê»^aaf Flor is, 500 $$
Vrf Scriverius tigt Den bermaeeben l|eraut Miroldus, t\\ ngt'ÖePandcét<e niumphaies van
Modius betotjfl / in 't jaer 1179 een Deftig to^
itogfpéï te fóeuïeii beroepen : baar aïleeganbe J^incen/ ejaa^en/ en g?oote <^öeiïutÖeu / smtallerleg gefoefïen berfegeenen l0ir ©at beroepen/ bat gereeb maehen/ bat genenrei* 30η / bat gouben ban 't to^nogfpeï / en ai mat 'ertoe begoojt/ geeft ongeïooffehjn beeï tgbp gebofï: en 't befle ban Den 3omee/ ja ban 'tr ganfege jaer / $ 'er meDe genen geïoopen. ^tonbgn/ fgim^nomenbe/ 30ogereeb/ en gab Bp alle De guipbenben 30a bïiegcnê bg bec ganb/ om tegen ben©ïammg op te trebben* lEaar1^ $aï iemanö benhen/ maer toil ift niét alle Die 3tttariggeöen genen-, of mat ge= boïg 3almenDaee ugt trebben* gal men baer* om bat gebangen neemen baii <0^aaf Floris, én al toat 'er be ï|ifïorifcöL#jber$ berber baft berteïlen/ 'a$ een louter berbsegtseï bermen #ert/ of tén niihfïe berbagt gouben* Φ\ mat §et berfegiï m be jaerèn en be iM5mijgenögeiö ban fomm!ge^egLnjber$ belangt; geb ~ίκ gclf niet elber^ aengemerht Dat uien baerom De 3acb of gefcgieDen$ 3eïf/ a\$ 'er anDete goebé Öïpeit booj ganbrnjtjn/ niet begoot te ber&?r|3en> <©aer 5a! ift op anttuoojben bat ib be 3asb $eïf Daerotn niet bertoerpen 3a!/ «£ene gcfciiiebe^ nfjj/ Door 300 beele ^eg$ber$ wbtfngbv/ 3outb miffcgtén al anörr£ moeten amgctafi fOöjben /· eer Dat men 3e boo* on5eber 30η bi mogen goiiöen Sb geef ben Hee3er flcgt^ op/ tuat Dat 'er ober Dee3e gefegiebcni^ al te fobenben taïr. Cen anDer/ Die toot giftiger <ƒf QuA βϋ wu, pag; W·" · * ''''
|
|||
|
Oudheden van Zeeland. % ι
in't beroojbeelen maar/ söuin't ganffcöe bw
j)aai miflepn Ijaafï buyï gefcfjoumt jjeöben· 5®aac 300 boojbaarig / in t bertoerpcn banf goebe ^cij$bei$/ toil tft niet me^en: en m blijf'er by bat men be eeimaarige getuigen^ ban 300 beeïe $cpjpto$ 7* 'om cenige 3toa# rigijeben/ 300 ïigt geen fclj^ap geeben meer, «gbenbjel meen ik bat mtjne öebennmgen een besabigö en boo^igtig %u*$t eemgsinè juïlen fiomien iioo|heï)ten ν om be 3aan /300 't (jent ÏUjïenmogt-' g^onbtgerteonbersoenètt.; -: ν «Snoet* Didcrijk VII, <0maf Flöris 3O0tt/
i$ 't oiïbe ïirafteel foeee gaanbe gemo&en*
Nkyerró* bertelt &et ölbu| bat gemelbe DU ckriik bg gclegenböeit toeberom ban ben toï te <0eèrbiiet/ Un i&iaamfcf)e boopmtben beel qdb.3 afprrfie / en gen getoelbig plaagbe, fytt V0f jcgt'öy·/ $ #oote tbJ!# en tmeètaagt tüfcöen be ^oïianbecö en be#lamrngen ge^ ree5en \ W niet al^ met ben oorlog ge einbigt ïvonbe tooien, Wit iêïjct al / bat fyfev ban beitelt. <^H5e &W0&§ treeften ber öed omftanbiger banVtoant boïgen^be gemeene Ufotip Sceft <0iaaf Diderijk ; tertop &*£ 5tjne tybuto tegen be B^en bogt en be $ege beijaalöie/ be IMatrtiügen m eensmaat gebecjt obermöhnen/tn't gatttfcge e^Ianb ugtgebjee* bem $oïgen$ béonbegefcïmTten ban't κίοσ^ ter <£gmonb/ bu R Scnverius tiermeïb / $ <0;aaf'üideriik ooit ban ben togt tegen be Ramingen3eel)aft!gt,öu^geisoomen. Beka* ber&aalt be 3aalt omtrent αίφ be gemecnefó^ np. Boude wijn , <£%aaf ban J$aanberen / jjab get oog op 2Païelja*cn f cu mag gemagen* t Adann. iijfv
vin Baiduiao 11. £3 ¥t
|
||||
|
aj Inleiding op de
ber fianb in fceelanb gebalïen. <*&aaf Dide-
riik, We ooit met be Itërftbjic5en te btctym ïtab I en 50« &9<* berboïgen^ moefl berdee* ïen/ troft ben i$anring ebentoel toelgemoeo tegen/ en bertoon gein m een gjooten ftnjö- ;®e Vlaming I &*$ geWopt en Bet niet laagje öonnenbe öonben/ trolt biiegcng te mm*. m fcie obertoimmtg 3oo öeerïp getoeejï i§/ n$ iebanon3ej§c&per£opgefci)iht too?b/ baar toeet ftt met geen sehecïjeit ban te fg?eelten, «Sbentoeïfeögnteriet^aan teilen, Meyc- ius befcent ïjet3eïfbat3e3onberbecöten niet gefefietben 59η: en ög roemt in 't nrnifle niet oj> beberoberingen/ bie öe^aaf ban ^laan* Heren geiteen $onbe Ijeööen. ièaar onöer Willem 11, anber£ Honing
Willem, 3tjn be $tamtngen/ bie't toeber o» ipaïeöeren gemunt Ijabben / b^onber flcgt ban be ee$ geïtoomen. <®t 5aafc t£ aïöt$ ge* iegeii: Jan Van Avefne of Α vennes, be OUÖffe
soon ban Ma/gareta «ij^abin ban Bïaandercn/
flonb niet al te toel Dg 3Ü«* moeber: bie g?oo> ut ^ϊίφ towtf be Itinberen ban't ttoeebe btn fcheen te öeüöem en be regeering/ na pare öoob/ ben oubfïen 30011 ban 't ttoeebe öedöe fefteen toe te fcpt&en, Φο& fcuterb 6em booj öc Itinberen ban 't ttoeebe btbbe/ 3j)ne fialbe Ö^oeber^/berlxieetenbat ö? een baflaarbtbja^; toaut ober 't eerfïe öutaetojït ban Margar«a bieï beei te m&"* #» fommigen felsten bat ïjaar eerfïe man/ ooft lan van α vennes ge* naamö/ toen Ju met be^abinne troutobe/ «Il halten fcua^. WaQt Ober W. Procurator,
b& S^river^j, iuige3ien ïtan tooien, ^oin*
tntge '^c&^ber^ jeggen oott bat öet berfcijil ober
|
|||||
|
Oudheden van Zeelan^. 2 $
ober be ioettigfiett ban 't mfte ïjipcfyft boo;
ben $m§ ïf gebragt j en bat be getnagtigben / booj ben ffSang aengefielb / Jet ïjutaelp toet' tig jjebben berïtfaert Meyerus, bie be <£*;a< btmie boo;gaen£ booafureent / be fegttib ge* bunng on Jan van Avcnnes fegutfe/en baer in ooft ten beeïe gelp fsau öeööen/ fcgnnt bat toet* ttg berhïaaren niet bolbomeutlp aen te nee* men: en og3egt bat getïlenegoubjfcïje^cltfB/ ber£ 5tjn/ bie bat toeeten tebertellen. Avcnnes ban/ om ergen^ geul te binben/gab be juflee ban Willem II ten ptoeïp berjogt en bee* «reegen. Jp moet 'er % s^ggen öat Ö*t Rra* Heel tuffegen ben moeber en ben 500η / booj tuf* fcgenbomfle ban goebe iutben / 3obaentg bemib* belt toa^ bat Jan van Avenncs Jet <0#effCÏ)att
ban ^enegoutoett5oubeRebben: enbe oubflt
500η ban 't tiaeebe Bubjelp <0?aef ban&ïatn* beren 3onbe binben* $&aer 't 35 bat Jan van Α vennes, gelp Meyerus bertelt/ 500 lang niet bonbe taacöten / en spe moeber naer 3p 51» te lang tn 't leben tucef; 't 30 bat öp 30jgbe/ gelp anberen te beunen geeben / bat 3i]ne moeber 3tcf) aen be untfpjacb. niet 30ube (jou* oen i 3ag 't gjootfïegebeelte ban^enegoulöcn getoribtger ganb tn te Bjggen* Willem II, bie naer't jeggeu ban Meyerus
een gjoote bnanb ban 't ijnug bauBlaenberen
toag/ berniaarbe m'tiaee i%rz- bat Mar- garcta, om bat 3e ijem a\§ üte^er ben eeb niet ftab gebaen/ ban 't bejit ber$tei5erlpe leeuen berbaUen toa$. <&f ï)u bat nut een gjoote bnanöfe&ap gebaen geeft/ en of 3uïh^ njetbe* ter get faoeigeren ban ben eeb moet toe gtfcl^m ben inojben/ jal in nu baer laeten. liifTcIjiett fiab 3e 't 0?ootfte ongeip ntet bat 3e een op* β 4 getoojueu
|
||||
|
1^4 . Meiding op Wy; . 3
$tmtpml\ti$ti/ a$Willem Π mi/ nkï
ïmlbe eraennen ·, en 't afctttttï ban Frèi&nK: JI,tn'0 tioiég ïccfbe en bemagtinöanbenöab/f niet beelen acgte. |fóaer'4Eftaef Willem aegte bot afzetten/ en *gn retïjt tot ψχ $*ei- ^erbcm / 300 beel te meet: en 't f!onb ïjem / meenöe gg/ niet te ïgben bat spe naefïe&o^ teil4Bernbaeein ben boet bioar$jöuïtóH^cfc* %m lytt %1 't tóag 'ïang genoeö geijnnït:
'rattëf! einbeïp fiuigen oftefïen. Mirga- refe pÖ peren 300η/ Jan!Van Avennes , tipt
ïfenegouben betbreebeh: Honing Willempfó
gein niet fitacgt ban ioanenen bjebee ia't öe^ 0%aii T<0^aaffcöan 0éfteït: googee ïion get; niet %at\t Margama , otn be geïeebe ftgatré döfttfning Willem te bergaêïen/ rüfïeen mag* ti$t$kutv®ti m^tiM gaere tboét 3qoticn/ om't éiïanb IMcgeren te oemagttgen, WM ë#m^|gartög bèiS&aöant/ gabliebet geuren Bat Qél berfcIfjif ponder Bloföfioetinge / en ήϊ ber mnine/afgebaan tötetD. ^eïfé gab \}\} / bóïgen^eenfge * &t\)$bttg/ met? (jet goeö* bsnben be* pfft*t£en eeiie bpèènnonifïe te ^Cut^ te^en üéflemt i tn öe$eïbe partgen tot mi #flfïan& ban brie öageiV öetoogèii. Haae: g^outè Margafeta, goopenbe gaate bganbente liffraffeti / %ag naer geen t'samenHomfïe of $Sntb3e4^cn'om; %$ Met be bïoot/ btenaesgeÊ fe$^eWtaurte' lloHanbfcge -fójomjft i?o imu $enöntauneit*ójj gab / maat n^eiïen α emi I$a1c{|eren /500 5η goopte / aï$ sonber fïag of floot?!te bëröbéretn jpSser be ^ollaiiber^ en öe Seeufcuetï bjaten on -gun' goebe en gieiben goebe ifaciji; ? Ml§ be ©ïoannlrDe $>Ioot ge* |
||||
|
Oudkeêm van Jkèehwd* %%
Imütm mmmiftfy&pmfc^ttpïimg/ ïtbo^
mii ftó $o!ïanöeï$ met bé geenfcben oinbet·* 'wktffl nut bc-ttttirtöt ::fmm$ml· <®m 't-fto^fe marlertC öe #ïantii%tntóier&en3obaiïnigont^ ï)ncit:/ ifet- 3"é aït&naeï lïerffögcn ofgebangéir iuierbeit / of fcijffphiarrt^ bïtigienoe betoon! Imi-^alQti^ bf'ifoi!aüi3f?ffé'ïtionp 30tibcn öèr fcuei y6 -Diti5Cti£i*üerjIagiWi ƒ fé tat$efU>'ge* bangeny mh$-tmisenö ber^anliti! 3?jn. ©at Krafal tod-öcpafl'/ iti c?« nétte betöéïiiiii Éoo een legcÏ mm ro tnii^mMo^ptii$Ί&ηφΒ i?cn ïaïibrtje Φβ ΚΦαΙφναί i$ tt öêinagtigen / i^-nt/Scrivèriir» OOit bed tC 05ÖOti ^pibélt
bat §ét geen $iöot tiMibif/ MeenbetibïBJa*
min#en/3oo al^ïmsmtfMt^'evQcm tt$té \nm 5onbtn binmi. tffi)N umMii bèaih/$t$t ïjn bojitcr /3oufcö et? fctji'cujït 500 öeélbosf^ïint ï^oïianö en Scelatib ö# maïl&nbet geftoomeni 3gity om een \t$£t ban ΐγo om^enb?nian 't ïjbof0 te öteben. ©ie gifft ngen 30" wiet bteemb: maer oo!f niet dnibebedeogeïijh: ^ ontnent ïjtt bïaft-egt en boïnionöig öat üMaieiiibeten^ magt300 gxiot té geioeefV % 3ou£iêr iïocQ tod toefïaen öatBioüto Margarera.met öaabé ï)elpet£/ 300 een icget? on be been fionbe oren* gen ·, te meet om' bat manïmjh/ 300 aï£ fott# rnigm toiilen / ooft itt·t fnel gitarn/en Ιβέεon/ ba' be$anb fïtffbi^ j^aerbit nau §u metaeif* neemen : 300"$«! magtig leget on 6ebeente brengen / om%$8 een kinöfcje tt minnen/ &air gaet buitenbefrijreéf. &an'aoet:ffc'tibcj)'0tP ben bat Margarëia^^neenenbe öaate boatiDeit te bettaflTen/ be bloot fc&ieipfttnÏgerniöeeft:i Sfft toiï'et nietfïerK tegen béngen:alle$ geeft eenfcfjnn ban maerïjeit; enm mpet3eggen/eji |
||||||||
|
J$IA .mii b*i
|
||||||||
|
y Oud Bat.ivien onder Willem II.
Β f
|
||||||||
|
8Φ
|
||||||||
|
2$ Melding φ de
fteb bet fiebonben/ bat Scriverius, in 't bellen
ban xttn οφηΐ/ öetöoojgaeng seer wel treft. «Übenbiel 3a! 't mn niet ongeoojlofö 3P / te' benbingen tegen bebenbingen on te geeben : bit ig Ö«t befïe mibbeï om ac&tee een öui|ïev$ 3aeb te boomen. 'fc $ooj eerfï / ipat be ntagt ban IMaenberen
aengaat ·, omtrent 3tbent(g jaaren te boo* un beeft Philips» * «&aef ban ©laenöeren / een leger ban tbjee (jonoerb bnisenb man In 't belö gebragt- 't g$ toaer / baer waren butobenöen onber: maer 't getal ber b$gj* buegten m$ oor 300 ^tl groter, gn 30UJ0 *er bonnen bgboegen bat Willem IV, 300 a$ Toh. * Lemmegc in 3tjne $t jonp getuigt/ be Sab koningen feg weeben ïangbelegert fteeft met een Ijegr tiau 180 but3enb mam filmen baer ;obui3enö manaftrebben/ ombat *Joh. a Leidis maer ban 1 f o bni5enö mannen ffereebt/ ία ωίϊ men *t ieger met een anber c £jb$be& tot ioobitt3enb en tacötig man btrbleinen *, bet 5aï ebentuel gjoot genoeg bigben. <*5n ban 3ai 't 300 ongelpoffelp enonmogeïpntet feittinen bat een <&wf of <*&?abin ban JÊHaeiy beren/ biesoomagtigtpa^/ een leger bain fo öuftenb man oj) be bttn beeft gebragt ν jfeat be bleinigötit ban 't etlonb belangt■■/ bat tébjaer: maer öe magt ban öaarenbpanb maé 300 beel te groter: en 5g3algeoagt jjeb> ben bat bet beft ma$ / 't 3eberfïe bpoj't 0113e* fiere te'bfócn· Willem IV Ijab 00b ober be 1000 man on be b«*i/ om eene fïaö <©pniu* gen te belegeren, ->« Mcicius a4aon.ittl.
4 Apud Artfoiu Matth. Anal. t, U £. Lib- kt. C> 1 %i c Apud Aifi, Matth. ib. pag, loj. |
||||
|
_^___M^^«M
|
||||
|
Oudheden van Zeeland* %η
Όat ugtruflen ban be bloot i^ooli $uofctytï
ïp I en buiten toeeten nan be ï|oiïanöer$ en geatixiru / niet toegegaen. Sn be gemeene ïiionp/onbec Wiikm π, fïaet te iee3en bat <0^aaf Willem bomome feenni^ banoittoernfi» ten fjabt bat ïyg 3pen b;oeber Floris belafïe/ tod op 5ij!i Ipeiït te jijn ·, en boï&$ genoeg te toegroeien om ben ^lamatgcn tegenfianb te bieden. W ilhelmus Procurator, bnSerivcrius
in be 4£;aabeti ban ^oïlanb bermelö/ fty$ft
jet 3elfbe : te iueefcen bat be ^oïïanber$ tien aenflag ban Margarera toifïen ·, en aüe£ / bat tot afbjeetinge ban bm bganb noobig im§/ ön bag en bg mtfyt gerceb imieftten. Do?ber Jjab Honing Willem aï eemgen φ gertoaertg met bjonto Margareta ober goop gelegen $ e|i moefï gebuurig aï$ met be toapenen in be fjanö jïaan / toübe go niet fcöieïïjtt toerfcSaïnt tooj* ben. Soo bat 'et? 500 bed niet/ alg men atv ber$ toel benlten joubj/ gcreeb te maeben biel J&aar/om baar noeft een^bantefpreenen/ 100 bufteub man berflagen / 100 buisenb man berdjonben / en 100 bm^enb gebangen / en berboigen^'t ganfcöe leger bernieït/ bat gaat te grof. ®e gemeene &|onp/ ja.Beka jeïf/ en Dimerus een ^rabantfejj I|tfïonfe§$ber/ jeggen 't ebentoeï. ^eiben tbe anberejiicjjnj' bo$ ooft ·, men 301H» ïjet/öoe breemd bat fjet luiböe/ tioefp dienen te geïooben. jBÊacrCuipi- nianus fpreeutban fobni3enö Die op 't fïagbeib gebïeeben 59η / en ban bgftig butsend gebange* nen/bat të al το buiend aflfïag. ©e ftgmfyomjüi fppeehtban f o butsend/ ten deeïe toerflageu / ten beele berbjonfien; en 3e boegt er bg/ bat 'er 00b een g?oot getaï gebangen $. 9^at ge? tal/ öoetoel &ct begint bg te «oornen/ fcögnt onsen
|
|||||
|
/
|
|||||
|
% 8 ^sInkMmg óp de
m^mMt\m\m ttöcg te g^oot. 3|$ 3011(0 §tt
met Meyerus ïjoubeη / Hit e getal öer $iamini gen/bie op get fïagbeïb bieeben/öp ;o Duisenö ttian begroot 't 3$ een gemeene regel bat öé obeifcoitittaerl get getal boojgaen$ bergroten: en bat be bertbanne partp ïjet bieinder uraeftt. ^n^ou^men ben mioddbjeg bonnen inflaen -, en ?t getal bet ^booden op 40 bt^end man be* ^ooten* jj&aer ban boomt keigershergen toeder in be toeeg: en ïjoebjeï een ^eeubj/ en fgeenb3$ge3md / fpreebt ($ maer ban 2.2. bni* ^erib man/ bie 'er gefneubelt 3ouben 3p: be* ïjalben bat *er 11 bin^enb gebangen bjierden. 3®ie 5jjn 3eg$man i$/ banScüverius niet rae* den/ en ib noeïj minber: maer 't 1$ gualp te geïoofocn bat Meyerus 't berïieé acn 3pebant boüm be ibaeefteit bergrot $a! gebben. ^itgaet baft/ bat ijeteenfcïjjibbeïpefïag
boo? be0iammgen i£ getoeefi, 't <&een Mar- gareta inificï)!cn tuccft ban oUcn fjpect / totdat Ütibt fjaore* 3oönen in be ïjandéri der obettomi nacren gebaUen ttiareu, ©e x2> ïïïbb^ / bie'er gebangen fcoierben/ be ganfeije bloot met ai be fe$g$ru$inge bie obb berloren ging/ bjil ib nu niet rebenen: alïe^ toaé ber* ïoren/cn geen tocöt bon'erfïegtei'uotbalïen, f&oen ï)ad men 't naloopen/ om beibe bic 300* neu te ïoffen: maer koning Willem, trotjèop 300 een gioote3ege/ liet ïjaer ge3anten op ge* Santen senben / en boojfïel op boo?fïel boen ·, gn jneïd be ttoee 3oonen gebangen. «èindeïp ïiet #tè gacr toeetem 3gï)adbe &et3eelpe ifeajep teit gejoont en té bojt gebaen: bat ïjab 3η terf! en booj al te bergoeben. 3£an §ab 3» beo? ecutoig en altgb afftanb te boen ban 't eolanb H^aleljeren: de$tei3erïpeïanbcn/tup v' fc§eji |
||||
|
Oudheden van Zeeland* £9
fcïjén!i>ïaanberen en l|enegonb}en /aart Jan van
Avennes en* $pW U^oeber Boudewijh. öbeü të
geebeit: ttoee tjonbért bnisenb gultónf 7 tot ïo^
geïb/op te fyengert /tn$. Margareta, een feïoeft |
||||||||||||
|
9
|
||||||||||||
|
en öeïböafti0toöf/tn getroo^ Set ngterflcüe*
ber af te toacJf eny nam gaat; toebïngt bjebee tot ben oo^og. &z Jf ?anffen qnam'en in 't fticï / en |
||||||||||||
|
ί
|
||||||||||||
|
§aarte ïmlpennaaeboerben nietbeeïugt. <ëiw
beip mierb Honing WMem, in een togt te* gen be a^efib^en/ jammerïp beefïagen. J^a Willems bOOb geeft Floris, WiHcrns
ïuoebèé / 'en boogb ban ben jongen <0Ljaaf
Floris, beb^ebe met Margareta gefïoten: Flo- Hs, be boogb ban- ben jongen'fajaef/ of 300 bie in geb^ehe bïeef be jonge <S£>;aaf 3cïf / 30η* bc·Beatrix be boeijter ban <0/aaf Guido ten ftnmelp neemen; en ganfef) ^eeianb tot ceit fjutoeip^-gift ferjjgen. Meyerus d boegt'er b§ bat jjp SSeeïanö a$ een leen ban $Iaanbtreti 3onbe Öe3itten. Mat baar ban 3η ·, <Ê»*aaf Floris, geïp upt beIgijiorreu.öehenb ψ) en Meyerus ooft gettligt/ trOiïtöbe met Beatrix;
en 30ube/ naar Μ yerus peggen/ <£%aaf ban
geeland genoemt 5p getoeefï. jjh 3aï fykv niet al 3fajit3cnbe berteïïen/ ge*
ïp fommige ^c^per^ fcijpen te boen/ ïjoc bat be Vlamingen/in ben flag op Η egïanb $®ab ttjeren gebangert / moebernaaitt ontMecbt / aaiïftoppeïen gebonben/ en met een lange ro'c* tic aï£ feïjapen boo^tgefyeebe η ioierben, Ulle 0115e fi2onpfel)?ijbet$ toeeben baai* ban te fpmhtti, jf^aac op guïfte Ijarbigïjebm en be* fcpiipngen 3a! ih niet fïoffeiu ïionmg Wil* lem 3elf / 31'enbe ijen 300 mocbcniaaftt acgtec •t lanb $bjecben / beeb 3e niet ftfytptn iiaafc ,d Μ 4QIW lïfC, *" *
|
||||||||||||
|
A*«ticm?
|
||||||||||||
|
-o Inleiding op dé
^laanbeeen boeren, |&aar ban f o bni3enb
gebangenen/ 300 a$ een ouöe«ftpnp bee* Öaaït / öie tm$ moebernaaht beertieii bagen lans boo^ ganfcfj 0ϋοφ ^oilanb getyeeben toaren/ en naaeFnnj^ ge3onbeB bjieröen/ 3p 'er jja$ 10 bui3enb in t ieben gebïecben/ en beïjouben in $!aanberen aangehoomcn. Φ# bat getal ban fo öufeenb/ gelp ge5egt $ / 3al men tag bjat affïag mogen geeben; maar co of lobuisenb/ baar feeën in niet ban> ίκ öeö öct m maar te3cn hie S^btgöett: en ift tuil 't 3eee tuel gelooben bat be g^ootfïe jjoop ban noube/ ban öonger/ ban bommer/ ban bermoeitöeit / ban feüaanite / en fommigen ooh ban jjunne toonben / gcfïojben 39η, jfcen soul» gesegt fjebben bat booj fjet p*
toeïp ban Fioris V niet Beatrix alle£ ge-efv» fent toa§-, en betbebe <0jaaben in een goeöe b^enbfcöajj 3onben leeben. jlBaar be $ojfïen hebben boo^gaan^ anbere eegc$ a$ be gemee* tie man; en een rec!jt5üintgljeit of getroutotg* heit op baar 3elbe. $itSan£ <0jaaf Gmdo, meenenbe be fcan£ fepon te ïjeuben/ ίφ toe* berom in 3®aïcf)emi gebaUen: en 't fcöeeibe niet beel / of ïjg pb Öet 3i)n 3toager afpnbig gemaafct* 3& ton* be 3aan toat poger oppa* Ien. $olgen$ Rcigersbergen 30ube öet bm Vlaming te boen 39η getoeefï om be fcpbe / bitbt ®Ianringen in ben boorigen oorlog gele* ben ijabben/ op ^eelanb te berpalen, Ifcaas ïjp/ of be ^cfepcc baar p't injt geeft/ 30I «herïp in ben raab niet ge3eeten hebben; ift toil 3eggen / geïp aanfïoub^ 00b bipen 3a!/ bat be reejjte oo^aafc ïjem onbehenö i$ ge* tueefi. 4&aaf Gmdo ban bat insigt gepb e By ScnVcr. Oad Baur. emkr Willfm 1 i.
|
||||
|
Oudheden van Xeeland. 31
geöoen: maar baar fcgooï iaat anbn# acgtcr;
3onöec 't toel&egem gct jjert 500 goog mtt g& reveil 30UN gefiöen. Melis f Stoke totjTer be* ter ban $ 0η Daarom 5a! 't be 3£ce$erg fuaac fcgijnclp niet terbeelen / bat: 39 gent self gooren ffeeefcen, f OniciFloiiiV.
Doe dc Vriefen hadden verloren £
(Als ie u feide hier te voren) Den fcghe, ende hi fe had onfaen Κ Ënde ten befte was vergaan, (Alfo als ie te voren feide) Dat hi finnen daer an leidc *» Hoe hi Berechte fine Ltedc, Dat rike ende arme ghedtede K9 Ende hoe hi dat volbrenghen mochte: Den Heren van Zelantl doe dat dochten (Beide den Ouden ende den Jongen) Dat (i te fere waren bedwonghen »», Ende pensd'er jeghens enen raet "· Hacr ghepens alfo voert gaet, Dat fi 't Heerfchap wei na ghemene · Van Hollant (groet ende clene ?} Hadden ghebrocht an hare ftricke 11 Ende voeren toe behendichlicke, Ende foenden onder hem die veten ry Dat men fe vrienden mochten heten r λ» 1282. h Ontfangen in genaden.
i Daar op toe leidc.
Κ folk* efte Gtiyden , Welvoeren.
I SorfeUn, y~9orn> ter Vere , ö*c.
m Gemuilband.
ft Nemen heimelijk ragd.
α De Meeren Edelen in 't algemeen.
ρ Kjdderfchap en gemeentn stdeL ·
<J ^fan h*ar fnoer.
r Den ouden bant. I '·■
Die
|
||||
|
32 Inleiding op~ de
Diè vanBèrfleleri ehde van RiniiTe;
·' ©it wasden Gravè een rwa:érnifTe ƒ. r*fMërdie Ghemeeme endedre Steden' ' ïHiklen t duë in nW hemlieden. |
|||||||||||||||||
|
Als Γι die hadden ghedaen'V'
Sachten li htilpc (harde iaën) *: An den Grave Heren Ghvén. Van Vlaendei en, höerd ie lyen x'. Hi ne hadde nitt/fo koene, Sulkedinc hèitaen té doene. ' Had hem Zeélant gheveell jeghen. Mi wóndere, dat dés die Heien plegen. |
|||||||||||||||||
|
Die vrièndfcap is herde dinne w
Grave Florens, (die grote minne Hadde gheleit an fine L'iede v, Dat hi dor ha ν e rio dor mi ede J Noch doer bedwanc woude laten, * Dat hi den armen Cnde den maten ^ Aldus wonde laten verduwen a) Pensde, men mach mi verfpuwen > Laet ie die Heren aldus riten S Die mi besrheren in alie wifen 7> verdriven wt miiiCn*Lande, .1 Ende, can ghedogen niét cje leunde.
. ..*»."*.,■ ·. ■.«■-" 'iiil ·' Ji.,; i'j" i .■ ■; j i, : ij-s j
f KeC-wttr'mge.
t Hielden htm > ifi ivete» , de/J GrAve. ,.
■y Ffvorde ik^ belijden, getuigen. ,tÏ ';:, . iv Seer i\lein- i''.;U***« ',i ".
x T)ie de L'efde van 't Gemeene, ΥΌ% .verkregen hxd<k.
y Geld noch beloften. ,, ^ Den armen en den matigen } d&t- h , Den gtringen en
den gemeenen »j&», .... ;,. ,T, ^', |
|||||||||||||||||
|
α Onderdritj^en,
' b Cerdpen. |
|||||||||||||||||
|
c Qpg&an t m^gtig mrden.
|
v, π ν ui r A'i -j
|
||||||||||||||||
|
wO Dus
|
|||||||||||||||||
|
Oudheden vm Teelmd. 3 j
Duspensde ht ende wrocht'erna^,
Ende lende rceht (als ik verita) In Middelburgh fine Vrouwe e, Die hem goet was endeghetrouwe, Ende die ne f minde boven alle Manne, Ende finen Sone den Jonghen Janne, Die Poert g te houden, als wy*c weten é Die daer b'nnen waren befeten h Van dien van Vlaendren » recht doe» Ende van Zeelant Ê mede toe* Niemen t darf hem des beroemen t
Dat hi te helpe woude coemen Die Grave Florens op die tijt> Dat meefte deel droech hem nijt w Van den Heren van den Lande; Si ne ontfaghen niet der fcande, Als â forne llder daden », Doe fi bet worden beraden °\ Als ghi noch hier na fult horen. Mer hier moet eer gaen voren. d Ovtrdagt en bearbeide.
e Beatrix. f Die hem. g De Stad, ç Belegert.
i Graaf GvAe van V'Laanderen.
\ De Zeeuwfe Edelen , als Wolfett van der Fm, Jan vm
tXeneJfe, Florens van üorfelen } &t.
i Niemand. Ë Waren %yne Vianitn,
ç ^h fi/nmigt van haar fedtrt deden. o Toen fjf beter bedagt ffareu· Sao foaten't ttanbt%ttutoftfy<êbulutöM/
meenend bat 3e te fco# gegou&en brierben / en ijfööenbe c?cfl be <&beUuib.en ban ^o»a::!S inhaare ftnkken gebragt, of Op Ijaacjpe && c Jtwgcn/
|
||||
|
34 Inleiding op de
ftregen/ bic gunnen eigen <&$aabt bit fpel beroÏt?
ftent ïjeböen. 3[a 't fïonb 'er 300 gefegapen öatniemanö/bat 5aï te 3eggen $11 $m botinU gen/ bttl<&tabt te hulpe wilde koomen. 4]%aaf
Floris gaf ebenbjel ben moeb niet op: ja gg
5011b 3|jn tui)f en 3iinen 300η binnen J&iböei* burg/ om bt inoefenen aan te moebigen/ en ban een fpoeötg ontvet te be^eiteren. jfiaar Dat ont3etten toa$ 300 met geen tooo$en of beïoften te öoen: en meefï aïïe öe peeren/ 300 al§ öe ïl^onpfcgjper getuigt / meenben 't niet ml met ben o&aaf. ξ|ρ ontbooö eben* hiel alle$ bmt'er te ontbieben toa$i en mteg norg mt biöben en ηιοορ platen 300 beeï boibp bg maibanöer/ bat gg om een hm§ te foaagen naar ^eeïanb boer. jfeaar baar mierö gg öooj Jan π, ^artog ban ^abant / besoegt; öetoelfee niet anöer$ booj gaö alp bc partpen te beb^eoigen. ^e ^artog/ öie 't toei meen* öe/ en op öe belofte ban Guido betroub^e/ fycngt boo^ fceei fpjeeïiei$ 300 beeï te turcg bat «feaaf Floris in 't P3dfcgap ban ben ï|ar* tog ben 4$;aaf ban ^Maanöeren / onöer goe&e geïeg-fyieben/tesaierbliet gaatbinöea &mv 3outo men maïftanöee in bet minne berjiaan: baar 30UW men een einöe ban aïie oniuflen maaften. Jlaar <0;aaf Floris gab 3i)tten boet nautneït)ï$ in be fiab ge5st/ of gg mierb in * beroering genomen. <&m gct niet ïang te maaïten: gg foa£ een gebauge» tmn : en jfjg moefl/ om Io$ te raahen/ g^aot gelb öe* ïoobem jEaar be 3|artog ban 25jabanö /ψιυ öe bat gg bm <0^aaf/ goetoel onno3ei/ in 't berbjtet gegoïpen gabi map gereeb om bo^g boo? be penningen te öïijben/ en öeeb get ooft gebJimg* 'Qk 4Böoaf/ op *>#e boeten geftelö / |
||||
|
Oudheden van Zeeland. j^
liet öen ^artog meerenet in&$$nfcfjulö oat
gn/ <0jaafFioris, int nauujtaa^geeaaRt/ W 500 beei geïö$ opfeöseten moefï, %p itiil^e fjem oor met 3jjiic öoigtogt ïaaten fitten: öe iartog Ronöe 51CH goe 8»3D»e pemmigen toe* öer Kreeg. Pit gaat bu$ t*erre aïtemaaï iaeï: Boxhorn
ffe eefet er omtrent eöen tm$ ban; en boegt 'er nocfj t een en 't anösr ö#. 3Mgen$ öre^ ^e&ijsjer^ öagten öe ^-^nüofrlie CöeHniöeit öat 3e te 3jecr öeö&ongcn of nl te nauin gegou* Den toieeöen. jEaar bolgen^ $oxhorn, öie oor öefcöïj^ ban$u 3eggen geeft/ Cjuainen 3η 3elf '$ <&&&($ recljten te naa -, m/ fjaö jfjet 300 boo# gegaan/ en öe <Bmf niet jtnt 3ijne oogen gejten/' 3onöen 31? §mt toe! gaaft oneer öe miie gefjaö ïjeü&en. ^c^aaii/ 50ό aï|l 3^? 't öefcltfpen I $-alOu£ gelegen: öe Sgailatiöfcgc rn ^era&jfege&iööerfciM?/ Uq$ al öe iaat* fle/ geöuurenöe o* ttoipigg fcoogönfftjap baii öen jongen Dojfi ruim uaaii-öcobeuöc/ öao öe gemeente al b^ begonnen %t ösurrêö * 't baelït öe fttjmfyoup osft genoeg te hennen geeft, ©aar bieef fjct niet on: maar öic jcif* öeiïiööerfcljap/ soenenöe öc fjanöm ttoeftcui* mer te geöoen / en öen <02aaf a$ boben t Öoofö te ioaffen/ &ageu meer naar öen $£ei5ce om al$ naar öcn <0<aaf. gn toijten btvfcljw öene boomteelten ban öenitet$er teberhrijgen: öi'e / indien 3e fïaiiö $eöQUöeiil)aösen/ 't <&μφ TOR recjfjt al te 3ee,r gefcreiife $mUn Ipbbm. <®nöer anöeren Saö ïteiser Rudcflphm öen ^eeutofeöen mti toejjefïaon öojt 5» öe bröen booj öene^aaf ml&eianö 3ouöen4jrffeii:oa& toelïte bcbm $ öan gefcooonmareneenöcröe wel te be&ouöen. ®e 0mf tot mm mmï c 1 %z>
|
||||
|
3<5 ; Inleiding op de
gewoonten / en 3p eigen boogb getoo^ben ψ
foilöe't gemeene boiït/ 300 alg be töpiftjonp ooft getuigt/ 300 niet iaaten bertreeben: en gg mernte ooft toel / a\§ get 300 gaan 3oube / bat §et ban met 3p ge3ag gebaan ioa^ %m begon ju? ban te toonen bat Hg be <£%aaf toa$/ f ti <Bmf UJilbe bipen: en gn begeeröe ooft niet bat be gemeente meer 3oube fyaagen/aïg 3ρ geööuben taa$ 5©ft toa$ reben genoeg fcooj ben tïlbel om ban ben <émf af te 3ten j en ober geiuelb en berbrnliningen te Maagen. &U§ fpmhm Melis Stoke eil Boxhorn .'
maar Wilhelmus Procurator goubt^et met ben
Ulbeï: en/ 300 a\$ 8» be 3aab berïjaaït/30iibe be Hbeï / 300 becre a$ gun misnoegen be* ïangt/ 't giootfie ongeip niet ge^ab lebben. Hï t oni)eii ban 4&aaf Fioris 3oube boIgen£ bezeil ^cïjaper baar ban baan genoomen 5ijn / bat ÖP ben Honing ban «tëngeïanb be tytenbfcgap aï$ op3eibe / en een betbonb met ben tumftig ban i^annrp aanging. <0^aaf Fioris ijet beröonb te ψαι%§ gefloten gebben* be/ en toeber in 5p ianö aangehaomen/ 30η* be balgen^ beesen ^>cij$ber te raabe gegaan 3p bg perfoonen/ bie't metget lanb niettoeï en meenben* en gg 3oube be gjoote peeren feernleint en ban 3pe tegentoao^btgïjejt ge* toeert geuben. Hnniaaïtt get nocg gjoffer/ en gg ftljmft
bat ir on bee3en tnb nauöjeuj£$ een beugbe* ïp en bioom perfoon onber be ïtaabéluiben ban <ö%aaf Fioris gebonben toierö. *Pan 3egt gg nocg bat be ^aaf ^eelanb met onrebelg* foe en jtoaare fcöattingen b^uftte/ te toceten met een pcnGoeri van den vierden penning: eil
int baar on Set t'famenfpannen ban ben
Secuur
|
||||
|
Oudheden van Zeeland, %y
^eentofeijen Ubel/ en be inbaï ban <&mf
Guido , i£ geboïgt, Sja./ 300 aï$ Jjn hofiec toeet te berteiïen / 3onbe <$<?aaf fTon's, a!$ ite 3toan om «ö^aaf Guido re njcberfïaan/ ben
IMaming op ben raab ban öen^aöartbec oor* mocbig om bjebe gcöeöen fythbcii 3De <0;aaf ie !jf Ulfï geftOOmttl/ 3*gt W. Procurator, fjeeft
baae SBalcjjeren ban <é^aaf Guido te Ucn ge*
büeëgen; ja fe jfjeeft Jjcrn/ met fyet ntittfeen ban öe ^ofiie/ leiligïp belooft bat gg Jjem ui 't toehoomenbe getronui 3oobe bïtjfren/ en boo^ gent 3ouöe fïaan. Φ$ ben jelföen tijb/ 30a a$ gp 't bertelt/ $ 'ee oon een $am'g& troffen tuffegen ben <l!5jaaf en ben ^eeutofegen %M: en bt 3Hbei $onbe in't bt,eeö3amig be3it ban 3tjne goeberen blijben. jjlaar öe <0;aaf 3oube bit berb^ag niet al te getroutoeïyft on* öeegonben geööen i mant gp het ben %eec IJan van Rcnefie, eiï be^elf^ Ö^OfÖee Diderijk
van Bredéode, te <eeiTtrniöenöerg in toi*en$ omluiten: en baacmoefïen 3e bl$bm fitten ·, tot bat 3e boo? ongeïpe gnmeipen ban Qutt^ ne 3oonen/ niet be botgteren ban '£<$;aeben i^aab^eeren/ ontfïaagen mietbett ^atfcgeelt aï te beeï: fajie $al baarnat mee* ten te noomen * <£*benmei bumlt mn bat W. Procurator beeïe 3aaften fïegt^ ïoffrïjjft genen beetelt 5 «i bat 'ei* tegen 3ίμι bergaal b$ mat te 3cggni 301160 ballen* #bec get berbonb met ben honing ban &;anRvp geb in niet beeï te seggen* Meyerus baït baae oor gemelbig obee: Melis Scoke, baar en tegen / geeft ben <0^aabe geen onge* ïps om bat be Honing ban <£ngelanö 3jjn tooo^b eecjt belonen gab. ^at ïaat in baac : maar geen een begeïp perfoon onbes be teab$? c 3 Iuibeii
|
||||
|
38 Inleiding op de
luittttt balt <feaaf Fioris, ma0 men bat/ 5011*
ber Möaröcï&tojjtë/ 300 ïaaten booifepten* 5filt5attjS 5a! tn §?t niet gelooben: en Mn 3011* ben Öè JfcÖ$bet$ anb?re ftnötó ban spe re* geeringc tateren te berteüen. 3[ebee toétf fioe De regening gaat/ baar be ïlaab^ïjeeeen Da» ben $o?fl 300 bebojben 5p: nocgtattg 3βϊ ttien in geen eene ban on^c l>sflorien btaberi bat get pniee^afaf Fioris 500 0ö?big toegegaan i#. ^et3dföctoii ift gepafï ffe&oenopbe$liiaa* re eu onrcbelpe fcgotttugen. 3[gl 'er toeï een èhbér igifiorifefjjper / 300 onber be ï|atlan* bétgl ató önber be geciftoieft/ bie baar't minfte gebia$ ban maant* Ifèaae booj al toaar ipt fet ,tiaac bat <$jaaf Fioris ootmoebigip om be 6#& gebcöen 3onbe ïjeoöen * Uüt ernse #cïw8bn$ getuigen bat fin met inagt^ ge* iioeg naat ^eelasib t$ gestilt: ja ïj^ berrouto* be 30baaiiig op Spe magt / bat jjn' 31311 totjf en 5ίμιεη3θοη binnen be Oelegerbefïaöi buefbé $enbrtt. Cubie^aaf/ pn$ te boren en aïrp $00 oioebig/ en nu aan't goofb ban een ïegee flaanbc/5oubefrI)tc!p öbüi sooeen ïaffebrec^ 5bnen bnanb üi£ te boet gebaileu spi 5$ bat lrttè$ niet oftmogtfp / 't i£ ten minjïe Jeet qntuadrfejtpelp: en / töat tüaar bat een fcijoonöer plnitiitje op htn ijo.eb ban ben 0k* ming gehjêef!: 't toein bc ©laamfcöe ^ci)# ber$ , pmerj 300 fli^toljgruö niet jöubèn hooi % gegaan $p. Meycrus, bie be baaöeu ban 5pe i&tyaabeti genoeg toert op te fejjrtt* ïieb/en Miirchantius, 300 toeï eeiiDiamnig in 3tio goefa I^ïaamfcD a$ Meycrus, pan bat aiïe^i ober. jps ban %artog Tan, bie^aaf Fioris, ïjoe*
toeï tttbwjcf / mgltm ïjttft / ffl ötèt tim bo^bee
|
||||
|
Oudheden van Zeeland. $$
i)0|te aan haft i$/ töeet W. Procurator ooft
geen moojb te seggen: 3aï men bat/ otn ee*
«en Wilhelmus Procuraror, tti alk Qll$t $$>ψ
torifcg$ber£ ooft moeten ngtfcgjappcn*
Jlocg aï bo$er ·, bsaar geeft gg ■ gelieft/
en goe 30η gg 't betogen / bat jan Rencfle en Diderijk van Brederode tfoee b^Öébergï fcöft5
ren * <£n mat be ongeïpe gumeïpen ban
gnnne 30onen belangt ■, 300 men öe ncfïagtre* 0!fïet$ ban 0C Brederodens ΓΠ ReneiTcn Ua^tet/
men 5aPer get tntnffe Bebwj$ niet kinben bat
gnnne 3oonen op becsen tp beneden gun rang en fïaat jgri getroüüjt, Wan 3outu tit niifTrgt'rn baar noeg eerber
geloof aan fïaan/ bat <£%aaf Floris, 3ienbe jliöbeïbiirgsoo nanm ingefïören/en ber ober* tuinninge niet berseftert / om een goeö einbe ban een gnaaben en gacgeïpen oorlog te maa* nen/Beatrix tenmpebeoogt en geftreegen geeft. Sommigen ban 0113e »■ ^cgjper^ 3eg* gen bat bïan nut: be b^èbe toa£/ niet ïang geïeben/ op bien boet gefloten: allt$ i$ ban effen en blaft.' 't3$ maar/ ban 30ube bie xmp ïeibing ban ïgartog Jan , en be ontroum ban ben Vlaming / niet 3eer te pa$ fegpcn te ftoomen: maar aï$ men't boeg 300 iuat fcQi^* ften moet/ en fcgiftftetï 3al/ bril ift hebereenè gaïbe 3tuariggeit ober 't goofb of booj be bin* geren 3icn; aï$ ober 300 beele en g,joote Stoa* riggeben genen flappen. 3|ft geb geseit batift get mifTcgien eer geloot
ben 5onto: maar/ alfin alle^bieli\\$\t/ meet ift niet of ift 300 beeï nocgtoel30ggen mag. Scri- verius altgang i§ 'er fïerft tegen: engnfiennt op bee5e reben. 3[nbien <0?aaf Floris get gu* r De gemecne Kionijk : Barlandus „ Bek».
c 4 toeïftft
|
||||
|
4© Inleiding op de
b)dp met Beatrix 500 Iaat/ bat i$ tn 't jaar
iz88, aangegaan j)ab/ ban Eiatt 5$n 50011
gember Jan, b\§ gp met loning <tëbeb)&erb$
ïJoelSjter troutobe/ niet ouber 513« gefoeeff alg
10 jaaren, Jkaar/ 5oogenoomen/ men toifï
baar nocg ugt te bonten ·, en 't toaar mtfy
jlaanbe te gouben bat be gemelbe ftrtjg beeie
jaaren te booren aangegaan foa| j Ijoe 3a! men
t ban met Melis Stokc fïeiïen -, beteelbe 500
tmibeïp 5egt bat <0$aaf Fioris, om bie ban
jj&ibbeUmrg aan te moebigen / 5tjne b^outo
.met jpen 300η jan, in be frab beeö trebhen*
jéoo moet ïjg ban boïgen^ bee5en &t§$btt aï
^en b^oubj/ en ten tttmfie eenen .50011/ géfjati
|ebben. * 3I1 töiï 't bie! bebeurien bat 'er aï
ijoogbrtngcnb* ^enen jóuöen moeten inge?
&agt&o;beti eer 'bat tft 300 een $eg?ijbei; a$
Melis 'Stokc öïe Jet sfeif htluft Beeft en a$
ge3ien ban Rebben/ boo^ een leugenaar 50Ube
gouben« ■
7:{ΐ(βφ b)Cber tot W. Procurator te beeïen; of
m/ be baaöen ban<0^aaf Fioris bergaaienöc/ altt|b eben öeufefj in sip fcfljijben t$; en of't tem niet te boen $ om tsm &;&f / bjaae gn
an of raag/ en of ijet fcijrju Beeft of niet/ op t ieïpfle ugt te fcpfoeren; baar soubj ift örn nocö anbere reben 3eer aan ttoijfeien. $Bn boo^beelb ·, %ü ben oo^iog / bsen be Van W oer-, dens etl Van Atïiftcllen OCU $5iffcj)öp Joh an nes
Siricius aaiigcbaaii Öeöben/feïtfet gg beberom
op ben gemeiben <fi5^aaf. ^e <tf%aaf / 500 &\§ $$ be 3aafiberteït/ 5oube 5ijn boïb holftoom* bigijdt gegeeben ïjebben om be gemelbe igee* tm/ 500 mif$$ en 3obaam'g a$ 3e iniïöeit/ by te fïaan, ψη$ 30uöe 3911 bolb nie peeren jnöer baaö gelden ^c&ï>exi / om haar Heere, |
||||
|
Oudheden van Zeelmdt 41
die aller eere waardig was, te beoo^IOöen ·, ClI
ote3|eemi/ öu$ gegoïpen/ 3ouöen be magt
ban öaaren bnanb mernriijïs becftïeint ijebben. Sn$t boomaamfïe &cTj$ber$/ a$ Melis/ Scoke, J. r Beka,Chronicon Magnum^Belgii,
bergaalen bc gaaft ganfcö mibttg: en / gab
«g^aaf Fioris Den SSifiFeijop öe {janbeti niet bo^ ben 't fjoofb grfjouben/ 't maat fc&ier met öet ganfrge gtiffc gebaan getoreji ^aaf Fioris nam Dan be 3aan aoo$ ben $5ip
feftop op ; troft 3jjne' bgaiiöen tegen: nam gunne floten in: en otoong gen / om een re* Deïpf berörag met ben^ijfeïjap aan te gaan, gft jjeb geseit bat m'eeaan timjfelen gouto:
toant ift 51e tod dat men. 't gedrag ban <0?aaf Fioris, atomen 500 gnaabneeniend milde 3ijn/ ten ergfïe 301110 'nonnen buiden. <Pocfl dat 3onbe ebentoeï aïïeenïp op jjet $cgum ban ee* «en Wilhelmm Procurator ffcuneti: (Uit QÜ^C
#i|ïorifcjj$'ber$ 30Udcn oer 3aaae oulumtojj
3tjn öetoeejt ©e b^ede tuffegett beiöe be <U%aaben/ Guido
en Fioris, duutbe 300 lang/ αίφ 3e geineen* lp/ of ten minfee 5eet' diistoiï^/ tuffegen $>op fïen en fóoningen duurt; m totl ^eggeu tot bat een ban beiben toeberom lufï in't oo^ta* 0en «reeg/ of be ftan$ meende fcgoon te {jet»* ben om Den anderen afü^eun te boen. 3N <0*aaf ban ©ïaanderen/ 300 aïg 0115e ^ej)#> beep bezaaien/ non i^aieïjeren 300 upt 31311 31η niet 5ettetij en fjad toeder beel boïf$/ om ƒ Onder Fioris V.
t Onder Johannes Siridus·
v pe Rcb. HoJl, fub FJor.
c f een
|
||||
|
42 ' Inleiding op de
tm togt te onberneemen/op be Been gefyagt
jr$a bat 'er ban 0113e itant toat geb^anb en ge* flroopt isa§ ·, gijn öe Vlamingen met een fyaa* be bloot in ytt gefloten/ en ni3$alcgerengei> ïanbr. iftoen moefï be gieeufofcge ïanöman eattgoubm; en be ^ïarifmgen maaftten *έ niet beter aï# be ^oïlanöer^ en be ^eentoen ge*» baan gaöben. <$inbeïp trofcnen öe ^eenioen t'samcn/ en gijn op ben bnatib Io$ gegaan. J©e Vlamingen / 3ienöet ïeger op gen afftoq* men / 3gn met groote hoopen , goo aï$ öe jjiijmRjonp feeefit/ ^eetoaart^ en naar gun? nefegepen gebiugt. jtféaarbaar Bïeeben /naar 't fcg$ben ban öe ge!föeït?onp/ fcuel bui3enb mannen berbjonnen: op get belb toaren ber ttoee gonberb gebiceben: begaïbenbat'er nocg gebangen ioieröen. <©bert getaï ban be boo* ben/ bat * anberen beeï groter maauen/ gat i\\ nu geen aanteïnngen maalten: maar otter 't jaar goube baat te 3eggen ballen. $oïgen$ Melis Stoke en be gemeene ïljomjft goubc ben Vlamingen &ii£ geflaagen gijn iWt iaat \%^ \ en Melis Stoke fegijnt ben rgb 300 toel te toeeten bat g» tien bag 00« ngttynfit j geg* genbe bat ge 300 genïopt gijn in 't jaar 1195-, op &. Simons abOllb.
jj&aar boo? eerfï fp^eent J. Beka ban btt$m
öo^og tuffegen be jaaren 1287 en iz88. i^aar gouto men nnffegien niet beeï na blagen: en men gonbe geggen bat Melis Stoke» bie niet ïang baar naa geieeft geeft / get beter getoee* tm geeft alg [. Beka. ji&aar Dan toojb aïle£/ goo getfegijnt/ toeber ober goop gefmeeten » Kroaijk van Zeeland, Gou.<Jich Kr'enijkje, enz.
boo^
|
||||
|
Oudheden wan Zeeland. 43
iröÖ? Meyeru*. ψΪΕξβ g>tï$#Utt J bie be
Witmmft^i gcffïjieöem(fi!i/jaf4rboo?jaar/ ομ
bentelp tfptdf / ftwelit nevgeng / 't 3$ op bit jaarV 't 3$ öiaegilMif ïaater/ban een tbieeden ooïïög tuffcljen be Blammgeo en de ^ceutoen* <g£n iaat öit iaat iM>y bdaugt: tn dat jaar/ 300 aï^ ö? ΓΦ9#/ 9S9 <0^aaf Guido genoeg te boen met bén Ümiing ban $;anftrp. 3Ja oe iüonfng/ ober 't §uiötip ban Guidoosboeö* ter met $ionfng£ 300η ban ^Engeland im «f? terfïe gcBeïgb/ eü baar b^ ooo^Guidoos bgan? ben opgefïoofit / Utt Guido boo? beooog ge* bangen neemtii; en J)ieïd öem gebangen tot get jaai! 1190 toe. <éat Meyerus ben ganfeïjen oo$og 300 bm
fmjjgt / fcïftfnt geen omfcgnnmig te iijoen, 3I& meet aitöan^ öqoj 5^110 berfe&oomnge niet nnber^ in te Dertigen al? bat ïjet ftem aan ge* bennfefeiften/ of aan oube &tfy$teti§/ ont* ï^oben $cd fytbhm: fesant bat alle 0113e £>φφ hn$ be 3aatt 300 ntt m omflandig 3ouoen be* fc?)$ben/ en öat ijet ebenbjel aitemaaï gelo* gen 30Ube 3P / 5aï ift inn niet ïaaten bnj$ maaaen* Wat öe 3fcuarigljeit ban't laar be* langt; booj eerfl 5011113 men 't metA Beka bon* tien gouden j ban toa^'er meinig op te peggen, jjlaar om 300 ligt ban Melis Stoke niet af te topen ; 3outo men ftóuncn flaanbe jjonden bat €>?aaf Guido in 't begin ban 't jaar 12,9 r töeftei rot 300 een inbaï öab gemaaht -, en bat 3tjn bom/terbjp bat ïjn gebangen jat/ met be 3aah boo^tgebaaren $♦ - S.'i .-·' f','*■' ' ' ' "'
x Sub Ep. Johamwt I.
jy Zie Scrivcrius Oud Batav. 0;idcr Jay 1, het Goulfche
Kionijkje , enz, <£%aaf
|
||||
|
4Φ Inleiding op de
<Ê>2aaf Guido liet get baar niet b» ölpen*
m liet geen ttm geïegenböeit boo^ bn gaan/ om tm bajïen boet in ffltalrgeren tt nei)gen. $olgen£ eenige > ^eö?pet$ geeft {$ 3$aï*
alaangetatf/ en l&ïböeibnrg belegert / onbee Jan I: ttlrtat jan van Henegouwen » ül'e toen
be boogbn ban ben jongen <&$mf benleebe /
30Ub* be IMamtngen gefïagen en ngt $&&\φ* tm berb^eeben öeböem <&ozlj betoiji anbere ^cF$jbet$ öflac &tm bjoo^b ban gètoaagen/ en jjfet een gjoote berbiarring in be ^ijïorie fcöijnt te teugen * 30I iêè bkn inbaï/ en bat fïaan ban ben Vlaming / boo$ bg flappen, ^itig ebentoei 3etebat Tan vanRenefle, met be gulp ^tt plantingen in Zeeland gebaïïen / boojjan van Α vennes of ben ï|enegoubjec jjeeft moeten topten. jj^aat onöet· Jan ï Τ» ben eecfïen ^alianb^
fejen 45jaaf ugt Jjet §i\%$ ban ïtenegoutoen/ feïjeen be n$g tuffeïjen be Vlamingen en be üfotianbei$ en^eeutoen eeefe booj goeb aan te gaan. <©e Vlamingen Ijabben bt 3f lanffen in een bloebigen (ïag obectoonnen ·, en / ö^ööenbe be ganbenbaar boo? toatrumiec genreegen/ meen* be 3g bat ^eelanb al$ ban 3elf$ 3oube 3toig* tetu 4&aaf Gmdo meenöe κ. oob/ of beeb get altijan$ geïben / bat gfeelatib een leen ban lèlaanbercn toa?; en betoiji Jan I ^tm oie na* geïaaten jjab/ bat er niemaub eigenbom aan iaii a$ Sg. ^00 Beeft ban 313η 300η/ oou Guido genaamb / een gjootc bloot untgerufï om ganfeö ^eeïanö in bt$it tt neemen. <Pe Honing ban $ranïtrpi / om 'ec bit tuffeïjen |
||||||
|
K, Zie Mcyeius ai aaa. tjoj*
|
||||||
|
bei*
|
||||||
|
Oudheden van Zeeland. 45
bctben bg te boegen/ bon get niet Sarben/ en
't fpeet t)em meer aï$ men peggen 3onto/ bat be Vlamingen/ bie |ρ met aïïe bracfjt beoo*» ïogbe/ aï^of3e banïjem niet£ te b#e3en §ab» ben/ 3!cft 3eïben nocï) in een anberen oorlog bucfben fïccften. ^ρ beeben 't ebentoeï: en jjcbben be onsen bierb$ genoeg gegeeben. Cerfoijï be jonge Guido op ftat3anb met ïjet roerufïen en bemannen ban be bïoot ïuf* tig beesig toa£ > Qiiam Willem, be 300η ban Jan 11, met een toeï bemanbe bïoot onboo^ 3ien^ opfcïjieten. <2^aar toieeb toeberjijb^ töafo ftee geborsten* maat be Vlamingen biterben einbeïp gefïaagen/ en genoot3aabt be bïugt te neemen $&aat $/ boo^ ijvmrn neerïage getergb en a\§ aangemoebigb / fjebben ömme bloot met aïïe ïjaafï toeber toegernfï/ en 3gn attm$ naar ^eeïanb geseiïr: en / aan ïanb geflapt / bjierben 3e aanfïonbg! meefïer ban Cerbeer. <©e jonge Willem troft fien b$ben$ tegen*
maar toieeb na een binnig gebecöt gefïagen * en genootsaabt naar girir^ee te topen Gui- do 3et öem aanfïonb$ na / en belegert ïjem binnen be fïab. jjlaar toat moeite bat be ©ïa* ming Utti/ en ïjoe fel bat ÖP be flab be^rn* bc; !$ bon 3e niet magtig biojben. <®t Vüxfötttif getrooft goeb en bloeb booj ben ψ2ίη$ te toaagen/ ïieten 31C& geen aröeib/ geen ongemaft/ geen geuaar berfyieten. <$n men moet bebennen bat Willem gunne bapper* ïjcit en getrontoigijeit ober 39110 &ejjoubeuiflfe te bebanben §ab. I&ibbeiburgmociïonöertnf* fcljcn booj ben Vlaming 3tuicpteu tn rjaare pookten open 3etten: en met Zixifttt/ bat mi om*
|
||||
|
46 Inleiding Pp 4e
omtrent festoenen belegert toa$ gebjeefï/ h&
gou 't ooit fttgtee e» flegtee te fiaan. 0$φε Willem en be 2$tirger£/ geen anber ugtnom* fïe sienbe/ befïiiiten lieber {jet ugterfie te toa* gen/ aï$ in be ïjanben ber bganben te baüen. gg trennen faael gebjapenb/ e» üocïj beter ge* ntoeb/ ter pookten u$t; en baïïen met een n^ terfïe onberfaagbljeit op ben f>gait$ aan: g$ qneeten 3tcï| 300 toel/ bat 'er 1 s-poj&Iamitigèn berfïaagen öleebeu. Jlset lang baar ;naa / αίφ ïjet gemaante befïanö ten einbe toa$ / öebben bie ban girfóee toetser een «ntbal gebaan / beele 3Mainuigen beeflagen/ Η flab Jl&tbbek önrg meber ingenomen> en een eenbrigen ïof boo^ hunne ongemeens bapperljeit berbient <0^aaf Willem , 3itïï$ berfêaan Jjebbenbe/ $ tnet een goeo leger naar ^eelanb gebaaren; en geeft be Vlamingen ugt ganfej)3Bafe{)erett berbu?eeben j&aar «o^t baar naa ïteerbe be han§; baant bo. ^uibela'iib $ sgn leger boo^ Floris van BorfTelen, Jan van Rcntflc, ett be
Eeentofelje ballingen /ouboo^icn^ en bgnaej)t
30öaamg aangetafï / bat fytt puïne ban 't Ie* ger/ ten getale ban omtrent 3000 man/ bcr* fïaa$en bleef/ of in be 5ee berfnioo^be Gui- do, 33ifleijop ban lltreröt / χ Wille ms fyoebtC/ \Villem van Horn , Klaas perfijn,
Dirk van Haarlem , Dirk van Zuilen, Zwe- der van α Beverwacrt» Cll lllfcCC anbere perfoo* tieit ban ben befïen §lbel / fcoéerben geban*
gen /of fueubeïbeu in t gebecjjt, ©aar \ Mcyer. ibid.
λ Zoo word hy by Mcyerus en Bi ka genoemt: by Reigers*
bergen iUat van Vcircnvooït: dat uiy «linder aanftaar* o»
|
||||
|
Oudheden van Zeeland, 47
op 3öti öe Vlamingen uiebee boo^ Ukxptyt ge*
troïmen; maar 3ienbe baar niet beeï trot te recgten/ en Dat get maar φ en boln gefpiït taai/ 3ijn 3e in J^oo^bgoïlanb/ bat $ ©elf* lanb/ aaöönïanii / Hennemeeiaub / geballen; en geööen alie fïeöen en beflitigcn / ï^aarïeni nocgtan^ U£tge5onberb/ sonber gwote moeite berobert. <©e 3| artog ban S^aöanb / jienbe bat'er 300 te pïuftfteii bicï/ 3ücgt'ee ooft een beeï ban te gebben j enmaata 3iclj meefïer ban ^mbgolïanb. 3®at baar berber op geboïgt i& en goe bat öe ï|olïanber$/ aï$ ugt een fïaap* 3ieiite ontmaakt / get ganfcge lanb ban ire b^eembeïingen in ïto#en tijbgesuibettgeuben/ ftaat δρ o«3e feonpfeggjbergi onifïaubig be<* feg?eeben+ <0^aaf Guido, bie get ter naumee itoob ontnoomen ma$ / Êoiïöe get op Ziviföte bergaaïen ; bat gu koo^ öe bcrbe reise ging belegeren, 3[h bit bcieg / bat b Mcyerus omfïanbig öefcgsijft / gebben be öeïegeeben 3tcg 3elben toebéroni a$ gelben gegueeten. 't $5eleg bunrbe hm ganfegen 3omer > en 3oube noeg ïangee gebuurt ïjcbUm / ma^i 'er geen ont3et genoonmi. j^aar Reinier Dona , een boïp^en ^ceboogD / booj ben Honing ban H^anarp met berfrgeibe fcgepen afgesonben ·, boegbe 3jcQ bg ou3e bloot; om ben Vlaming fïag te leberen. 3£a<*e fcmerb boïgen^ Meyerus en Meiis Stoke ttoee bagen geboegten: op ben eerden bag fcgeiben 3e omtrent met geïpe fegabe: maar op ten ttoeeben toierb get leger ber $iomtngen ber* nieït en ganfrg ober goop gefmeeten, fïnberen feg$ben bat'er een galben bag en een gan* b Ad ann, ijt^,
feïjen
|
||||
|
,·
|
|||||
|
4& leiding op de
fcjjen nacijt gebocïjten baierb * maar bat 3a! 300
beeï niet fcïjêeïen* <i&aaf Guidb, ai te'* trot$ oei ie gaan ïoopen/ foierb gebangen: be bloot genoomen: bte niet geftmibelt tearen/ bieïen in '$b#anb$ ganben, 31«'t tot/ be beraam^ «ing/ om 500 te fpjeeften/ ïjaö gaat bolno* men eifeïj I^aar toat 3ai men ban 't getaï ber booben 3eggen * ®t geuieene fójonijft be* g?oot ijet op |onberb bu<5enb man: 't éoitb* fe^e üjonpje en Rcïgersbergen op fjonberli en acïjt en beertig bnisenb» Beka «* fp^eeftt ban ï o btt^enb : bie baar in met Veidenaar ober een fïemt Meyerus brengt een J&ninefyoeber δρ; bte op hm $üfben tijb geïeeft joube jjeb* ben/ en aileenlp ban btusenö booben fpjeeut <0aa nu een$ op ïjet 3eggen ban ^c^ijber^ aan: Jonberb en aeijt en beertig but3enb/ of een buisenb, git ïjab gaafi beegeeten te 3eg* gen bat Hofferus, b» e Boxhom beemelb / ïjet getal bg Reigcrsbergen ugtget^uftt boo$ een feï)$f-fout aan5ag / en geïeejen totlbe ïjeb* ben/ atljt en beertig but3enb. J&aar öonberb en acl)t en beertig bnisenb/ of ïjonbeeb bui? .30107 gelpt 'er eben beel naar/ &l§ een bui* 3enb, ©e gemeene ^onpfcöiijber ïtan een gaan / baar ïjg ban ïjonöt / ooo^gaan^ b?g biel opfcïjifiRen/ en op't breebfce luitmeeten. φ\ baat be Vlamingen aangaat/ baar Klaagt Melis Stoke bael ernjlig ober/ bat 3c gun ber> ïie$ altijb bernïeiuen. Het is der Hollander maniere
Verliefen il drie man ofte vierc c Mcycr. ibi<i. d In Ej>. Guidenc.
e Ovci Rcigersi), onder jan i I,
Si
|
|||||
|
6i fègghen liever meer ditW ;«il§i"
Pie Vlaming miffaea in*t begin :H'y^U
it Ui miiTaekts>* wie fo es wondert* ^n m
Öaèr ife#érfléghêti fcdmèrs vfcreV ï *n**t 5©at t$ §€f 5<M$ett 6dtt Melis Stoke , bat
i| Bier titèae ti^SifeSeè tói}#| W8» sJi&
pu öèiijft Ι^Λ^Α/ι^ΜΒΜη % beesoeam ©it '■{# aitjjangtoaac fifAM Guido een s^ote ttfagt balt Mh og 't eilanfc £^ntoenberj|a&ert!jab: . in f uw •4i?i?j · -·" r: f^*;r.;;. -* r,r*ti tffSfiMSÏ πιο Ifc w.mc, Set 5P tóeerf bc tooojbcn ban b* &ijfflit;onp/ noyi man op enen dagh
So menighen man in Schoudgn iaj^·^ 1?ίτ^
Daer waiTer wel by getale 5 :' £0 h*j|
Twee C. M. teti ielvén'msüëii^itm t»i;p
OF meer ais ie vérftoèr:0 '· n^ *^f^$
ut meer.ais ie veritoct. ^^^.^ ®at 8g srer bcel wdïï$ Dn fflaéanbee ïjab/
6ïpt ooft upf: j&et setai bet genome fcïjegefl ? fcmnt buigenBeka t be gemeene itpttp/ eti | «Souöfcije S^onpie/ 3p 'er niet ttinifcec ba& tlf fjonberb fcïjcpen in be fjanöen ber ober* toinnnaarcn gebatten. ^cSeepen/ jêflfv<W rn fegeeplep: taant / 300 men 't 3eggén ban
senicene Htpntjft ge tooben moet / toaeen 5c aïtemaal gjoatc fegepen. jatt èbtiijteit iilMRÉ
Π. DEEIé. /> té/
|
|||||
|
1». & H*r rl
|
|||||
|
s$% ν Inleiding óp, de vv<
te/ en gelojl toieeb tegen Guido^iffcgop batf
^aat op geeft öe fïab gtrfëee/tat betoon
tting ban Saaie QcïöQaftige getrontoigïjeit / en om bat 3e 50a hul ieebp ubtgeflaan ftab/ 3eec fcijoone booauecöten banb#n€^aaf bw ïtreegen. Leenrecht j$at mf fjet 1eentttJ)t<'£a^aat / bét be
?? ,Zcc' <&$aaben t»art iMeanbérat op ^edanb geïjab An' ibuben p&oen ν bat jlaat bn be &ïaamfeBe &i)$m§ bafl ^ b#n^n 3eïfé een beef ?, biag booj ben bag ban't#ar 1310· tóaae bg Willem III $£% beröonbên 30110e Rebben/ om Eeeïanb ban bm Vlaming te leen te gou* ben. <&e ganfc0e$aaït/ baar 0113e £c&ajbeug tüetnig of njet baii Qtfmtm Jebben/ bienfc ugt Meycrus opgeïjaaib. HLobert, <0;aaf ban $Iaanbere^ / %ti!cnöe eert éïnbe bant «tra* üed obec ^eelanb maaben/ fjab tti 't jaac xjiocenfeöoonen niagtig ieget op be been Seb^agt. €n / om te toonen bat get booj goeb $onbc0aau/ geböénaUebe:'<6beiluiben/ tnet be gemeenten / ja be «0iaaf en jtjne &|èe8et# self/^rcö mtrftfyilxMifit eeöen fcerboriben bat 3e be ioapcrien niet öffeg* gen 3onben / bocv bat 3? een einöe batf bc laab ^gemaant fytfobm; of/ met tfc taapenen in be tjanb/ op öet öeb ban ecrè geffeibeiï toatenr <0;aaf Wiiicm giram ouberöin* jje* jigt leggen tnet een ft||oöiie"llttbterp': riflaat §jn boetbol&bja^ op berre na 30a taïcp niet afê'bat bananen bganb; en baat bgftege getoapenb/ en 3onöer g;oote Iufï tot getbeeïp ten, m% güarit baar ög toe baj be $#in/ |
||||
|
amamtmÉM
|
||||
|
Oudheden van Zeeland. $\
tjsx$ en be geeutoen/ fymbat 5e ten optogt
ontboben toiecben/ niet öegeerbeu op te treit* éem &g gabben iüerï$ genoeg/ seiben $g/ met gunne grenen te toatee en te ïanb tegen ben ben Vlaming te befcgermen. ^aaf Wil* iem m§ in 't naauto/ en. in geen fïaat om eenflagtelaaagen/ toQnbe sicö niet bjeemb ban een eerlpé b^ebe, #a beeï ober en toeer* Joojjengiiitert! ött beebjag getroffen. i, ©at «Raaf Willem, en 3öné nasaaten/
beeglanbr»? ban Zeeland be^tten joiiben al$ éen Secti ban $!aanbereu. ;:,f z. ©at SB aart Guido » <0;aaf Roberts
bjoeöer/ jaarlp^ 300 öeeïe renten 5ötiüe be*
taaien a$ $0 gemeïbe e$anben opbjagten. Wo 4* ©at be geeutofege baringen bjeberom
in 't be3tt ban gunne eer en goeberen souben ftoomen* <tën baar og/ 3% aïg Mcyerus gefc bergaalt/ f£ Willem ongetaagenb bg <0?aaf Robert geftoojpett/ en tjeeffc 'geni manfegag Éicbaan. «tëenige jaaren bjocger gab fip οοβ ber#
Öaaït batFloris V, al$ gg met Beatrix Gui-
doos dochter soube #bub»m/ t*e Seeubjfcgc
egianbett/ alleen leen ban ©Iaanberen/ ten gutoelp geftreegen geeft. ©it ieenrecgt feengt gg mM$ te pag; en foacefct 'er ban/ qïg ban een getofe saaft. . ; |
||||
|
■i-.'JM» o«5f &cf)$berg fii^W fcaar *#fê
ülibatt. f&öigeH^ BoxKomti» souöen 3i * eanfcö niet ban fceffBn: taant 8»;;W** fel aten fe fee IMaamfeÖe #«É#w«# m tjonfeen bwib: Ö0C& feat 5««^« '*W 500 aam? fïotii$ ot$et30enen, ί. : ι fKeiamn* Itt wet etftenc/ sn'et |gi
ganfeö «iet aan atgouöen fteöten / nah ti£t Meycrui %t\( fefcK&ejJ ftK#0. $£3&Ι8 Wil-
lem , 500 a$ ÖP lÉ/ M*& *m W #g timie SërgareS gemaant en öeöastbaaefc om
gaat ober't eglanti Ιφώ&βκη fwe t$ Öoen? maat jfe faoMe met ïjaar ftmanen en bag^ baarbewr <$® Μ Wilkm I ï I tBflffe toa£ om ^datiH/ faigtaf rtwvBael ban M©y*% |
|||||||
|
ï
|
t' S^S^tTfVltos; #oc8tar$ Ba& <&&
öbeit 500 bh bieren eeb gebaan bah m *>ae& teil eïobe te ö|enget$?: 500 a$ fce 5eïp ie f ipöéfifi^feec be saaït beseft/ (iowi? get fcoa? |?m W feöpbn / ató ί$ öfMelï mé/ ertt 3tp boèaneemcn ibjt te tjomm féèe saibaff §et bopmaantfïeπαώΜ 0eïoa* pen ijeNièrt ober't oemelbc tëénwïjt j enr <0jaaf Willem ml Dat te booten niet erftenf p^: «ö &';* '^-^^ .im-iij 't - ; _ _pr to m %$fiM $ ^ ^H|
aïïanö ttgxn bm $laimng Öc«öen
-------iet Sf Scm/ met ΕΟΕ*ΡρΜ ö#
tec aan looptn. Öeerbe bl fiang een£ / rti
δαο öc $iamiug öci^ langften btgen / öan ftan
|
||||||
|
Oudhtimvm Zeeland. ƒ j
bati't m 5«f t MffMm gefrpé jp/:* ge*
«e be $Iaamfeöe i£3fïarifeöjp«$ betëjaa* lm/ bat be i^olianöcc mj bat fïwii ηααρ gcgeeben en ^ceianb te ïeai ontb.-tnge» geeft -96 3eg m#pu ^ om bqt ftét tt Ü# 3ten 5?müe fïaan/ etrüir bed obec> te -btbenV &etr 5öube baltaty of -men 09 ört Ai'H' op {jet scggen ban be ©lamingen alleen bajien fïaat fiat? maalteit. J&aa? om nu te förp» We bat 'ti* ίιι
ben gaonb-ber jafte gelp geeft-geijaö/ bal 5oube mee? #cfna#$ in ijcöben / a$ fommi? ge $ee3?r# ttiel beuhen 3ouben. «Srwnxiel moet tb geggm bat get reegt banbe $ofc ïanbfege of'-SSeeubjfbgr <&;aaben biel 3001 faaarfeijpeip boo?boamt / a$rbat aan be $taatiifejje. -tttget recïjt bot be&iamiiigen 09 ^eeianb gegab bonnen fybbm/ mk eeirigfle betöij^ bat 5e ba te fyettajen geb5en/ fïfu?it OHeeJtl $ift$ ban.-fclendrik Π. |ty:;jjebbe«l 'I-M^wè jelf/.· Sier fcoben / gooren*öéften* nen: en go geeft nergen£ anaere* fetoj^ fhtftben on. j®aar 't f!aat bn alie οη&. Μκ&φη* W/ f»Meyeras-geeft?*; jgetgf tegeny te seogen/ bat 0115e <s!%aa'aen get et* gen en jelflle diana lang te yoocen ban be ïtcijcreti ber-hreegeii gabben Φη / bat biel in acgt genamen bient/ bee^e ïanöen 3911 aan Cèiteiik è» ^aaf AarriQuc- ragt eeti boföomen reep ^iiiitMMgm 0 gegeeben ? Soobantg / gelp 'er ooft bn fïonb / bat 3e baar ntc&e boen mogten 't geene 30 begeer* be». <£en# 09 $oa eene b$$e gegeeben/ blijft altp gegeeben: en be nasaateii ban >ίrV D 3 ben
|
||||
|
e^ 'h Inleiding op de
ben mftm «fceeber jjebben baac geen w*
ben meer aan.
\ Paarenboben tjebben onse <&jaaben / 3<w>
atö Bojthom getuigt / altrjo gefcïfeeeben / Graaf . ,· . .·. by <*e genade Qods , Of/ by
$ods gehengeniffe : een.ytott AAW bat je geen SLeen&eer erftenöen,
f&at 'er ban $·, 'n '* iaac' W 1W* Lo"
déwiik, <0*aaf &an fclaanoeren / boo$ eeuf toia en altttb / en 300 toel booj 391« nabo* metingenalg boa? Μ &**Ί afi&g*$* baan ban al öet recgt bat m o» ^eetab tneenbe te Jebben. Φο& geeft ö? belooft öat fin baar ober nooit manfegap $mxto Èmfw i en 00b niet 3ouoe fïaan op t be* taaien ban be renten / tik be 4&aaf ban fcollanb/ bolgeng't eerfïe berbjag met «fcjaaf Robert gefloten/ aan Guido van Namen be*
taaien moefï ®aar tegen pute-fc «fcjaaf
ban $ollanb aflïanb boen ban 't lanb bars W&a$/ «*3* ., ■· - ■'■· ν ;;;;; <*■» fieb g*3ett bat 003e £clj$be!# ban
bat leenrecöt / bat be «fcjaaben ban $laan* beren &U aanmatigben/ niet of toeinig taee* ten te bertelfen, €b*ntael binb ift bg w.-· Procurator bat Floris V % toen ife Guidoos
eebangen toag / öet e&ïanb Jfcafcöeren nnt
$ne H"t»» ontbangen &eeft 5 tjem guibe |
||||||||||
|
* T5y Sciimiui ia ïijoe Grai?ea v*n HoIl*n<i oaijw
Floris V. ;" Beeft
|
||||||||||
|
ï: I
|
||||||||||
|
Oudheden vw Zeeland. ff
geeft gebaan i en opentlgft httUmvt geeft
bat öy Sem getroubi 3öuöe blijben. ,< ,:. <;;.■_ . ü;.·:- > < ' 'r> . , <; ......>,yl .· -i .\t c%
i®at ftoomt op mijn 3eggen ugt / bat be
g^ootfïe mast get googfïe recgt fcoa£: en bat De ^aaueii ban %o!!anb/ aï<Pt geïufe Den Vlaming bienbe / en 3g niet anberg kantten / toe! tet^ öooj nooö en btoang te* gen gun eigen reegt gebaan {tonnen geö> ben. *p geö berfleeten te 5e00én bat 'ec na ben
gemelben fc§tcp§jltifi een gjoot getal Ma*
mingen 3ieg in be duinen/ buiten gfcijgee/
becfegoïen gab. <®it ban gtrfóee toaren
aanfïonbg gereeb om 'er op Io£ te gaan:
boeg be Vlamingen te jinaft ban bolfc / en
baar ög booj gumie neerfage moebeïoo^ ge*
tooien / gaben sieg b$toiil& bbé*. J&aae
gier geeft mert iöeberom get gafpelen ober t
getal ban bie g^bangenen. ©otyeng Melis
Stoke toaren be Vlamingen/ bie biel ge*
toapenb hiaten/ begalben Die be toapenen
beelooren of toeg gefmeeten ^tuben / $t$
trut3enb man (leeft: be gemeene Hionp ïtorat
in 't getal ban 3eg buijenb met be Kïgm*
fyonp ober een. Meyems fp#e&t ban öjie
öiU3enti/ Reigcrsbcrgen ban 3efiieu gonberb.
Jkaar boïgen£ get <6oubfcge fcjonpje ftomt
get op geen sefïien gondert of $t$ tbut3enb
aan: en 3g 3ouöen toel 3e|ïien bui3enb man
fïerö 3tjn getueefï. m§ men tocg 3toet3en
toil / iia» men 't aÏ3oo ïigtelp te beeg aï£
ten galbe boen : goetoel ifc toe! gelooben
noub? bat biergelpe getallen / 't 5g oooj
|
||
|
f4 jfakiJiffe tyd*>
tokt be mum^mmnmmi* mfo j&
ben ittili/ -ïirM ïvj f!"»? .?ii*.*ii *Ι*Ί "**! ""
S$# tfcrëe tow tm» fee tehide» ert w |
||||||||||||
|
Λ
τ:
. ■■
|
||||||||||||
|
DEKÉ&
|
||||||||||||
|
* f " 'il ! * -'
|
||||||||||||
|
H|4«y
|
||||||||||||
|
I·■■■'é L E I D ING
|
|||||||||||||
|
Ui ui
|
|||||||||||||
|
O £ Η ET :
|
|||||||||||||
|
• ν r:i
|
|||||||||||||
|
^VWEE'D E <D E E L
... '"'' ■' -.. ■ ■ ■■ f".ii<.i : ■ ·- ·■ . , ,....,
Van dentwiil, en meenigvuldigeOorIoget19
'-!'Ui •/...rover hetGraafichap vaii.
Z E E LA Ν D.
|
|||||||||||||
|
ίίί beifrijetöe i^nöïjeöen ban ^eefauö
naar mijn befte bermogen ojpgpfjrurert; ra öaar sonoe frit berbouj/ ban öê oorlogen/ ooi! octet' öp ge^aflgeiden: maarzin öat öjt cc η anöei* fïao; ban #nöï)eöcn i^/ rhUöOi- ai op öat Öeiöe 5? öeelen;.. niaiftanös?. inöitó niet te bed omloopen 5onöen/ fjeu ift öoeö gtbonöen örtbcrboÏ0 ban öct t&erös ötrifjsei: 3ί>ρ Dienen ban ooit een tooo^ of t&ce te
fwmim ban öien iaiigöunriijett, tioift obce fjrr ^aaffcljap ban gfcelaitö; en ban öe mee* ingbniöige rn bioeötge oc^osen Die öe €Mabea ban Maanöcrcn/en Die ban ^oïianb/obÊi' öe lie^rttinge ban geelauD niet bcifcöeiöcn ngrfïag geboert fjeoöcn, 't ^taat Dan teeetm öat öe <$;abrii-:ban ^oïïanö / fïnnienDe op öe meer* gemelDe gifte ban LodovicusGermanious. jjua
rergt oj> De^ïaamfeöe enïanöen boo^ 5eitrr en
oiittmjfelöaac |jieiöen:ban Die gifte/öaar fjier II. Deel, Α fcOOJ
|
|||||||||||||
|
% Inleiding op de
boo? ene!bet$ W^^lSV&^^ÉL
maar aanmeren bat de Ö^^^^tS
het gemeen geboelen/gebaan i$ in t m™· hi\l tanantbejê gtfte/met ben idf^jlj* M. Alting - iteber toefc&pen aan Lohans *M nüi0 ban ^miftrp; en sootoel ben naam ban ben neebet al^ban Bet jaar tew^^**** zal in nu geen tooojben om maaben. mm ban té be gifteebentoe! noeö oud öenoeg: *m* be / boïget$ m Heer Alting , gedaan m t daartegen jat men geen eenen &B$ba
boos ben baè B^fien / |oe ^laamfcögesmd bat fin Ψ/ Mt m eeeBt ber »ammgen boet p»i Som 't faar 1005. ■% W fefc 50*} oen IMamnfcöen 8«arifcKP«? / Jacobüs Meye- rus, tmm ïjoomi ï&» berteltjoe bat Bal· duinus Bnrbatus, <0?aaf ban ^anderen/ ten ttioébig én da^ner &aeeï / ban $ ticucrg Dnöitó *en ban mm %φ tyienöen g gemo^ ben. ^ansegtljÖ^Dee: <Hy heeft de gonrt van den Keizer (Afc/w/ri* II) zoodaanig gewon-
nen, ά*ι hy Walcheren, met de andere, cylan- den van Zeeland, tot een gelchenk van hem éckreegen heeft. Doch deeze zaak is de oor- ipmng geweeft van een zeer langduungen twift tuflchcn de Vlaamingen en de Hollanders; en aaneen oorlog, die bynaa4oo jaaren, mettuf- fenpoozingen, heeft geduurt. Want de Hol- landers bleeven daar altijd op (laan, dat Zeeland hen zeer deugdelijk en gerechtelijk toebehoor- de: en dat uyt krachte van zekere gifte, die door Keizer Lodewijk, den zoon van Lodewijk den Goeden, was gedaan. ^U fitfeeftt bat reef)t ban
|
|||||
|
H A«l ann. 1007·
|
|||||
|
iban beloïianberl geen^ti^ tegeni Jjgr f^eeht
3ijne ^aaben niét ^oo?; gelp j)g/ öoefcaeï op een sebigje en onöerifnelpe tojjse/ φ&οοη $ te boen, Va^ ··; y .;..- jfee MarG^aniiüs, ö# eén#fóanifcg %i$
Ïtëtft§0tv/f#$$ht niet anber# afê Meyerus; Ν frftófft ban geïpen bat bel|oIÈiiiber# 3(rg 00een ouber gtfïe/ tetoeeten ban Lodewijk il4 beriepem,, ,■ tier jjèböén ban ban ben réegtéii oo^^óng
ban alle bie oorlogen-, en tógt torerea bo@| af bat bit oojïoogen / goebjel niet tufcijenpoe^ 3ingen/ ög be 400 jaaren pefe gebuurt, ©aar öab tnen ban qifté tegen Qiftt/ m
b^ief tégen ö#ef Φι (φαη of be öu&fïe ö^e* bett/lio!gen£ *t reejjt/beloeren booj te gaan* baar ïaiizb niet op ge^'em 'til&$ ebenhjef fïoffe gei&ég tot een géfeljiii en öte Uen tong? fcen begen Ijeeft/ legt in 3uifeé gefcijiïlen boo^ gaan$ ööbei^ t([lrijati£ feggnt be 3Manririg be geeutufcfje ejoianbèn / tot naa Dté gifte / «= obc» fteert te fjeböen: fömt af$ ïjet << gutoeip ba« Rohert de Vries lftet Geert ruid, <£$jaUiïU!C balt
&oüanb/ te <$ubiitacrbe in 't jaer qö 5 gefloten
toierb ·, 3p jjeui be bijf^ecutpfefie eglanben met pt ianb ban Helft / en de'4 ICmÖagten/ ten fp» iueïp gegeeüem 5|oe öet nabe baob banRo*. bert de Vries niet be ^tifofcjje ejaïanberi ge* gaan $,en biie bat 'er i)et 4&aaffdp gebirb fcoerbe/be ^oHanber of be idioniiug/ baat ban ψ geenbofóomen befcöeiöteninben. BoxhomUiif Soubt öet booj refter bat ü* éïaniiugen/ taf h pc Reb. Flamk... ... . , . ,
ε Vide Meyerum. ad ann, 1063«
rf Zie ook Seriverius Ou4 Ba<. peg. 1 f7*
« Gn&cFieris ILJU,.
|
|||||||
|
α ■ s 11
|
|||||||
|
λ % tm$
|
|||||||
|
4 h^MBding op S&& ν; -'j
bti3cn <£jaaf Fiöns τ 11 toe/ ganfcfj Eeeïatib
geeuffelp btsttttn gebfönï-ett bat 0113ε «ftaa* §èn/ 't $g bat 3e 300 ïiöt tot oorlogen niet ijjüöen {toornen ; 't 3η om bat 3e ngt ©löuto èeertruiaCMe litet Robertsen Vries gettpÜtOt
fcoa^ gebieefi/ afbomfïig bjareiï; bie jaaft op
par beïöonjeböen geïaaten; Haar gig meent Dat/ aig kloris Π \ booj ben <0^aaf ban IMaan* beren gefïagen en gebangen toa|/. enöe nléöe «a een ttoeèjaarisegebangeni^öeteoffentöietb/ bit een ban öe boojhiaarben $ getoeefl / bak Fiom ui iüèöerom in't^itbaniie^eeutofcïie egïanben sönöé treeben / en^aaaf ban igeelanö löubè biyhtn. ^ït meent Μ baarom ·, om bat |èt ben $famtng/ bntfïmtenbanbcfyeebe/ toegefiaan tokrb ujot be iaribeti tnflTejjen öe ^cljeiee en be Heibelle gelegen 3obaanige ^eentofcije <0g3elaar$ te bie3en a$'t gem be* ïteföe. ^00 moefï ^eelanb ban/ ön$ reöeneerfc \$ I aan 45^aaf Floris bjeberom gegeeben 31311: ïoant be-$lanïing 5011Ü) geen <éy5elaat$ ligt jjjn eigen ïanöen begeert lebben, SJJlt 3a! 39* ne reöeneenng al^nocö niét tejénf^eebeiii ja ■ift totl'er bjei een reben bg boegen/ Ut 3ijn peggen nocïj toaarfeöijneïijher fcjfönt te maas feen. Robcrt de Vries ïjab be tóeentafcïje ζψ lanben boo| een erfeïp goeb ten ïjntoeïp ge* nreegen: ïjg 5aï 3e'Jefterlp ooft/ 300 3outo menaïtfjan^benben/ be3ceten IpbMu 3Bant 5Ön J&ibee / bie 3e Jent ten ptoeïp gaf/ 3al |et niet beïet fjebben: be ^oüanöerp/ baat; §n om 300 te treeften't 3eggenaïïeen öab/ en teber naar 3flne oogen moefï omzien/ 3ut ïen't oon/3oometraet gpebe pogen/teïi mmfïe met oogmibinge / aangess'en jjebben <©aac na i| Be^aaf bau^teanöcroigeüiojbcn/en |
||||
|
Oudheden van Zeeland, $
'er 3p tóen ïang &5;aaf aAXèi^M- Φ$$&&
jniet tebenfonbat jm jtjh öubjèlpp-0ifre/3iiti erfeïp goeb/ 500 aï$Meyeru$ getnoemt /aaH 3j|nen fïiefjoon tmt een gulhartige en rtifïigè milbabiggeit 3a!toeber gegeeben gebben. jj&èft tet bat be IH?fïen bQO&aan^ 300 goeb geefl niet en ballen: en Robert, inbren in ψί 3eg* gen mag/ toa^ 300 mfjaaleiib/ en fïonb30* j&aanig op fiet 3pe M$ eenig ferojff ban stjtien i^jti* ^pemnberenen ninb^möeren 5p gent in't €>^aaffcöaji jjebolgt; men ïjeeft geen ö| minfïe reben om te bennen bat 35 on bit fïitft gulijartiger *tjn getoeefï a\§ Robert de Vïie$> of bat 5e 300 een lanbfcöap/ 3onber fïag of fïoot / 3onben geböeti ïaaten glpen. '3fn"3ee 3onber fïag of fïoot ? toant Qtm eén ^iftótl· fcfeöber meet on$ te berteïlen bat 'er booi Ρίο- ris l π om Set oe^tt ban ^eelanb geoo^ïogt i$ getoeefï* * ®at fcjpt aï bjp booj te fïaan: be$ te
meer/ 300 men baar boboegtbat be gemeen ne * ü^onp en W. f Heda bit 3eggen boÏKö* mentïp bebefïigen. ^olgen^ be gemeem* U& np geeft <Ö3&aaf Fioris get egïanb %&&1φ? ren/ bat be <0^aaben ban ^Ïaanberen eemge jaaren jjermaart^ be3eeten en 3onber 't tiiinfle recSt berobert |abben/ ban Philips tm ion* gen ^aaf ban lUaanoeren ioeberotn ga-eifrgt. <®ra &o# te gaan; €»^aaf Fioris fcïjoot te tófet/ en bleef gebangen ©e bjebe bjierb onber att^ beren met bit öebing gemaant/ bat öe^oi*' ïanber ban't ïanbban jo^aa^affïapnen 301103 i maar bat Sy 't gjaaffelp befïier jonöe i»^ * i? Divifie, cap. 7.
χ Ia Epifc Godcfrid», ^ 3 bet'
|
||||
|
tf jiïéeiding vp deh
$>er itepen afcet 't eiïanblIMcSiam W. He-
da fcfeijf* ^aar öat ön ban 'tïanbH£aa#boöj uitga affïagpn moe'jf. «öJbebiöeï / 500 me» |>en oojbs tuffrljen Philips <0jaaf banaan* jSèren en Fioris in met aanbad;^èj|jV enuj» 0ielrcom(iantii5gciicnïit/ 5a! men Het ten ftmirïe flern ööm ttogfeïen of 60 «Ö^aaf ban J^laanberen/ booj Den pontos met Flor is III, tn 't re^te en bolïtpmen ïf^tt ban^eelanb i$ 0ω$ΐ% Meyerus, bie bee^en ooiïog benban öïfctt en met be mecfïe pm#anbigi§eficn öe- fcö?tcbrn teft/bÊröaalt qp ïjet jaar ι ify fioe Hat <ifoaafPhilips, uierïtomienbe Igben batöe #iaamfc8e ftoöptutbeii booj be tol ban <@eip? Jjüet al te jeep aeitneebelt brierben / ïjet ianb φαη $&mé~/ bat De ï|£iïlan&et$ |oen bezaten/ jgctoeiöi0fi· fjanö aangetafï lMft< #e i|aiïan;? φη$ meefïerban 't önb ban l&aap ; bef£>ïa* gingen banEeeïanb : bat fcïjgnt toot teflau* tcu: boeïj $moc:J in te feptnen. . J&aar Hat He jMaming / ttot^ qn tyjm obettoinmng / % «feaaf Floris gebaiigen Jneïb / en jjembebicfc* teil genoegsaam bonbe boo?fcïj$ben / 300 een fïegte brefce joube aangegaan J)ebben / bat fcQ^nttefiuiten, %\\ 3egeciifleutebrëöe :bjant <0^aafFloris 3anb) alle$ baat jjn inBlaanberen be3at /baneerflberbeuren/ mgfyftgemaakte berbrag 30ube obttttee&en, €n öaatbnitreeg ïtë afê 't jjalbe gebieb ober geelanb; 'ttoelït gn / ^olgen^ 't anbee geboeïen / iuet gaö geljao· Mmt balgen^ |tt betötag 3öuöen beïöe öc #?aaben &e iriRomfïen enbejuofgten ban^ee* ïanö / en alle goederen bte *er berbeurt 3011* lientooiben/ geïflbelpdeeïen, S^aarenboben ixricrH 'et fcedemgen bat {jet geenJjanHettie be o.:.- . <j^a^ |
||||
|
^aaben hm aouöe fïaan / tcniqt ft&Um af
befïingen op een ban de f eiïanben tcmaatv?n. ^oo 3ontu «E^aaf Pioris, inöten be IMarainij te booren in 't bblnomen bt$it ban gedane toaat getaeeft / beel getoonnen en niet$ hm loocen ijeööcn. i. %n 't berbrag toojb met geen enMb
tooo^b te ftennen gegeeben / bat aan «feaaf Fioris een nieum recfjt gegeeben toierb i of bat <0^aaf Philips ïjem een gcaecite ban jgn recöt op ^eelanb oüerbeeb ^ulbe 3aaÏicn en gjoote beeanbecingen moeten tm minfie met ttn tooo^b ngtgebmnt of aangecoert tooien. 3(fi joube bangeïooben bat dieganfc()e3aaï| raaöenbe ^eeïanb / omtrent geJaaten toierb/ ge* lp 3e te booten ma$. |0iffegi«n 3a! 'ec Philips, a$ obertomnaat/ ieté bg geuaonnen ofeenig boo^beeibebongen Ijcbbm: maat 300 nauto lian ï>et niet nageboifcöt tooien, «Sn't moet niet toonbet fcïjijnen / of booj omnogeljjft gegouben tooien / bat3e öetgebieb/ooiibooibeeienoo^ log/ en boo^ 't fluiten ban 'tnientoeberbrag/ ober Eeelanb in 't gemeen geboert ïjebben: 5P gebben 't tod gebaan / of moefïen &et ten minfie boen/ na §tt berbt-ag. ^00 noomt mgne giffïng ban gier op ugt /
batbePiaming/ 3eïfgboo^ben oorlog metFb- ris in, geen bomomen Ijeer en meefïec ban ^eeïanb i§ getoeefï; en bat öet niet te benben fiaat bat 8?/ in be plaats bau bg $ne obeiv toinnig te minnen / en ben gebaugeii JjfftUan* bee 't eene en 't auberc af tepetflen/ baacbn bee^berlooren sonbe gcbben, Cnbeesegiffing ffrgöt niet tegen 't 3eggen ban be gemeens Bjonijn i te toeeten bat <&mf Floris Ö^t en? lanb 2©alcfieren / 't geen boo| ben JMamtng |
|||||
|
|
|||||
|
8 Inleiding óp el?
ten ontzegt tierobèrt m$ m bemeten iöierö f
fajeberom eiftSte* 3Pe ©laming ban 'er een ge* öeelte ban berobert en be$eeten ïjeböen: 't an* feer gebeeïte «an onber ben ï|o!!anb scBirctseti 3gti: biènièr langer gesinb ma$ om 3ρη reegt pber 't ganfefle ealanö 300 te laaten baar en, Boxhorn «, grip gesegt $ / φ ban geboet
ïen bat ty&óf. 'FioVis in 't ganftlje öejit ban JIMcÖeren pam : maar om 3efcere öjieben ban Willem ί, öaar ban 't 3|qïïanöfcöe en 't ©ïaamfeïje reeüt op 3$a!e5eren gefp^oofien toojb/ gelooft {$ nodj bojberbatöetberbrag tuffcgeii^iaaf Philips en Fioris lil eigentlp jnaar boo^ fjunne perfponen ioa^ gemaafït/ en Hunne nasaaten niet en raaute. % η be gemeld öe b^eben bcrafaaten betbe be<2E^aaben bat 3η *t gemeïbe lanb ban alïe feïjattingeii en bebeU lörn 3UÏïen Jjouben. |>ier neben$ finnne eigen hiOO^Dni: Quantum ad jus Hollandia:dignolci«<
tur pertinere, iqoberreal^oUaub baarrecöt
Op Öeeft, Quantum ad jus Flandria: : ^OObéCs'
re al$ 3Maanberen baar redjt op geeft.
Jkaar ïjet boomt mg bsel toaarfcljgneïpfr
boe? bat btibe be <0^ben / boo? jen en boö^ guune naftomehngeü/ eenig rtefjt op iPaïcïje* ren beijonben fytbbm. «Ben berbrag te maa* fien7 bat ïnnme perfoonen aïleen 3onöe raa* btti/ en baar ijtinnetraftomeitngen met aanbel botiben3ouben3^n ·, foatmaar bat boöjeenberii brag >. ïï®a§ bat geen boet gegeeben tot een èentoÉbeefeïjiï* α£η 551? be &o;fï?n tpel getooon jumeiontraiitcn aan te gaan ξ <Daar rn boben geeben bie fooo^ben 3eïf m'et
tmitelp te hennen/ bat 'er Mbe be <0?aaben ttniQ reeljt op gabben ί jtóbun&t aitïjan$ $ '|n ssync Aantekening opRcJgcrsbcrgc omfcr Dickjyk Vil.
|
||||
|
Oudheden van Zeeland.
m ï)tt niet Maaier tigttefeuÉiicntoa^ (fcL
meen ift dat dit de rcröté en eenigfierebenM j toaarom dat de ïtenren ber ffaö $$id&eiom£/ (üiebg fBoxhomteieeseniiaan/ nftjaarixT4 jtiao^ beide deoB^aaben/ te toeeten ban Maan* deren en ban galland / bebe$igt3£n. ^oo een ban beiden alken m 't be^tt ban Jl&ïddelömg/ en ban ganfeij Zeeland/ foaar getoeefi \me*otë de 3ijne ijandbefïen niet öeböen iaaten bebeffc 0en doo^ een naöuuei0€n$o;fï. ©at fiad*pii reejjt te naa gegaan} en toag get teeftt ban ben anderen $o# ten roinfïe ffiftfcmgendcr iuBe/ 3QO niet opentip/ beitent. · ®m ebenbjeï aïfe£ op't oprecijtffe bn te breit*
gen; iemand 3onbj jjet a!to$ ïumncn imtlea* gen/ en il 3outo 'er ooft aïbrp toedien/bat de«&aaf banfolïanb alïeen in 't dadelnbebe* 3it ban Zeeland foa£} maar bat |$ bat eiland/ 300 a$ beBianiingcn get berfïonöen/banden ©iaamfeöen «feaaf te {een onitbangen moeff. ©it 3ouöe ffewien *p jjet jeggen ban ζ Méyé- ί us j bat Didéryk vi, 3ienbe Bjfaanb^ &» ber3bjalit/ ορ benHei3er Hendrik Vi deed aai* Öottöeni öp mogtban 3gne beïoften/ aan ben 2Mammg gedaan/ otitflagen toojdéri; en^ee> iand a!!eem"pbe3itten a$ een rijpleen, gtó Wft öefo bojder Joe bat de^aafbanM* ïanb ben <ftaaf ban l&iaanderen/ in 't ^rlfiië jaar/ ben eed gedaan fieeft; 300 a$ gefonp&e* lp toaé: en pp jjctjaar 11921)00datbe^aaf ban Bfaanderen ben Ïtei3er manfcijap heeft ijedaan ober öe églanden 40aïc|)eren / &W bebeland / Ja^bbebelanb / S^ffeien tm Eoo 30uto banfiet Brafteelbaarop gedraaf . ƒ Aantck, op Rcigcrtacrge ι tlcel oodcr-MidtjcibarKi
|
||||
|
je Inleiding op de
Ijeooen / of oe lolïanöet? öe^eeufofcgeeiïan*
jbenban ben Vlaming te leen §ouöen moefï/of niet. <£n aljoo öe «Sjaatien banJ|oïïanööen ftfaming booj geen leenheer begeeröen te er*
ennen / en in *t boen ban öe beceifcflte Jjnïöe niet {jaafïig bieten / fïonö öe iMaming δρ öe eerfïe gelegeiaööeit altgö geteeö/ oni3gnrecöfc öoo? öe roapenenfÏaenöetegouöen, ^ebma?; fcBgneïpöeit ban Dit 3cggen 5a! öeneöen öree? pet* aangetcont tooien, Hier §eööei? tog öan al renen oojïog ober 't
fcejit ban geeiana geïjaö: <&mf Fioris, ge* Ipge5egt $/ nreegöeneerlaag/ en tptcrD ge* tiangen· «tëene 5bjardgi)eit fïeetit in öit ber* gaai* te toeeten öat 0113e <0#iafƒ bolgen£ftet fjerfjaal ban Meyerus en Marchantius, itl een
Seegebecjit 50i$e gebangen^in. Naval ipra>
' Jjo captusjegtMarchantius. Meyerus5egtöat
Öe &mf fcan JMaanöeeen / en 39η fyoeöeu
Mauh^us. öen O&abe ban 3|oflanö met een toeï toegeruff e Mmt tegen getjoftnen i$: öat J0föaf Flor is 500 een magt ban Ittijggïmegten f η 3eeEOober$ bg een get^on&en Jjaö / öat ggi ntceftet ban öe gaofejje 5ee fcJjeen te bjee$en2 maar öat ïjy öoo) oen Blaramg soöaamg beset fcjietö i öat &n / 0«n fcan$ 3ienöe om jjet te pijtROomeu / 3tcl) önnaa 5onöet· ffag of fïoot obergegeeben {jeéft <®n$t $|j0npfcö$bei$/ al$ öe gemeenc^onp/ Reigersbergen, Box-
hom, toeeten ban geen 3eegebecöt j maat?
fgeeeïten bancenbeïbflag. haaren öoben geeft |»e obertoimiing / 300 alg on3e ^cjj$bet$ öe 3aanberteIIen / öen Vlaming moeite en b\ocb$ genoeg gefoofï. 4feaaf Floris Jaö öe <£>jaaben ban «Selöetlanö/ ban&ïeef/en ban öenSSer* ge/ bolgen^ 0115e &tiMbtv$/ te gulp geroer |
|||
|
ø
|
|||||||
|
m—— ■
|
|||||||
|
*
|
|||||||
|
ç
|
|||||||
|
ii inleiding op dè
frfjeepen tegeti <0iaaf Dideryk, bat5enedp
Fiom mort toefen/ afgenomen 3»n, ψ€Χ Ugt fCÖpt te Öïnïtesi öatMeyerus; ül§
gn öc 3eemagt ban <&mf kloris 300 öreeo uut
ineet/ niet al te o^noig ffeeent; en öe obet?- foinmng ban Den Vlaming «öcö öeedpec tori ttiaafcen. 4haafFioris, toil 8g 3eggen/ mei 500 beeïe fcflepen/ en 300 een magt ban bolft/ 533 fjct ebentoei niet tetjouoen $oïgen$ fomtmge i$ get niet tegelooben bat ij»/ of liebec 3gn2Gömi< raaï / feben öni3enb fcöepen fin maïitanoei; Seljaö 3aï Rebben, %K 3*5 / 3»« lömiraaï: toant/ gelp ges^t i$ / ia 3outo beel eer ge* ïoobeu bat «Sjaaf Fioris in een belbjlag ge* bangen i#/ mb$ 't seege-becljt niet tegen* fooojoig '$ getoeefl ©ie $ïoot ban yooofcjjepen $toatgjoot«i
Scriverius oog. 5S& 3onbTer niet tegen §e6öen; in&ien 't ban fyaabe oojlogfcïjepen berfïaan moefï tooien. ffltaac ΐφρϊη en fcljepen be&* fcgeelen beel: J>cöeej)je$ / Sfagten / roep fc&up* ten/ en allerïjanöe iïgtet· baaetnigen / gullen toaarfcögneïijn ooft al fcgegen 35η getoeefï. 3|fr moet jjjer noct> een fa2te bemerking ma*
fien op een ahöerebemer&mgbanFr Hara:us; bie &ee3e obertomning ban ben Vlaming in 3i> ne gtjomjiV ban ^a&ant ooft te aa£ brengt. De HollandfeheKronyk, 3*0t{)g/ zoo als men
die tegenwoordig heeft, ftaat het tendeeletoej zoo als ook 'ffeda doet. Maar laat de Leezer bndertuiTchcn bedenken wat Béka voor mag hebben; dat hy geen 't minfte gewag vandec» zen oorlog fchynt te maaken: en andere togten vermeldt , die Graaf Floris op dezelfde jaaren ;egen de Vriezen gedaan zoude hebben. ££>au i Sub J&pifcfrido tatfe. borgt
|
||||
|
Oudheden VémTeeland. 33
bcregjfc gj» 'er utt$t ftant-teftetmig %: Nodus
haud exiguus in HittoriaHollandias: geen klei-
ne zwarighcit in de Hiftorie van Holland. W&tt fïeeitcn al anbcre 3toariggeben in 't bergaai
ban ben geraelben oorlog/ aï$ be fM3öjngenb- geit ban Beka alteen: en Har«eus gab 300 toel ROlinen aanteftenell: geen kleine zwarigheit in
de Hiftorie van Vlaanderen, a$gp ÜU CtattgC* teftentgeeft/in de Hiftorie van Holland. J^aat? om eerfï een tooo^ötje booj Beka te fp*ee>
iten :■ 3gn i«5i0t $ meer be baaben ber SWp fegoppen/ en bie ban be <ÉBtfaabe« / belinop-' teiijK te Öefeg?nben: en baar bg geeft gg aï* ïe£ niet getoeeten. 3£it öegoo^be gg getoeeten te gebïwi j in bellen 't: maar gg geeft get ecg* ter niet getoeeten. $&aer toaerom ban anbere toeten uefeg^ee*
bem bit be <0#iaf op ben 3eïfben tijb gebaetï 3eu* Ére gebueiU ®at mag tmnter$ boot ben beugel niet. $003 eerfï/ inbien Beka in be jaeren ge* mifï geeft ·, bat i§ 300 een fcgeïmfïuïs niet: bat geobenbe 6efïe^cg$ber$ gouöert en tmU 3enbmaaï gebaan, 't $®a§ beter anber£: tnaéc bacrom öegoeft gg ban geen ontioutoiggett befeguïbigt te tooien: toaut baer toil Harreus genen. <£n ton 3uiïen aanfloni$ 3ien bat be ^cgjijiber^ 3cif/ bre get flaan ban «Sjaef Flo- ris befegagben/boo^gaan^ 500tDehn be tgbre* fteninge gemifï geoöen aï^Beka iCen tbjrebe1» i§ get toel 300 3êner bat <&mf Flor is op bim ttjö / al$ gn boïgrn^ Beka tegen be ^ne3en te bdbe getrofenen i§/ gebangen geeft ge3eteni %h meen ban neen. J[a bolgen^ Meyerus, Mar- chantius» cn^ fcggnt get 5ener genoeg bat gg toen op fyne boeten flonb /en ïop geïaeten toajS Beka, bjier gg be togten op be piefen befeg$ft/ ba#
|
||||
|
£'4' Oudheden εν Gestichten
fen lande vanZeelant^ alzoe dat dit voirfz Cap-
pittel van hueren landen tot der fomvne vaii drie hondert gemeten landts voirfz. van datum dees brieft eeuwelyck geduerende van onsende onfen voirfz nakommelingen vry ontlaft , ont^ ilagen of gevudert ende quyte wefen zullen vari allen fchóten, beden, fchattingen, heervaert- gelden oft andere bezwaringe onkoftcrt hoe- danige dat die wefen rnogen , iende al waerc zaeck dat zy vele erven ende landts nu ter ryd nyet en hadden , zoe zouden zy noghrans dele voirfz ghifte , gracie ende vryheden gebruyc- ken aenfulcke andere erven, als zy verkrygen fullen töt der fomme toe voirfz> Ende waerc dat hier naermaels by ongevalle vander zee defe voirfz drie hondert gemeten gemihdcrt wor- den, het waere in al oft in deele, es noghtans bnfe wille ende meeninge dat die voirfz. Dekeri endejpappittel weder ander land in die ftede Fal mogert köepen ende verkrygen up dat zy willen, ende dat bezltien vry, mie zulckevry- heyt als voornoemt es. Behouden dat wy 'c bnswaert houden voir ons ènde onfen naeko- melingen up de voirfz; drie hondert gemeten lands, die zy nii hebben of tiaemaels verkrigeri' Tullen in voegen als voirfz es s van elck gemet tenen groötge tsjaers zulck als onfe voirvaderü Greven ende Gievinnen van Hollant ehde vaw Pedant van ons dyrix te hebben plagen , ende ons dair óf jaerlycx toebehoirt ende upte bue- rcii mit rechte die iri defd vrylieyt nyet begre- pen en es. Ontbieden der omme ende beve- len mit fonderlinge ernftè önfen Rentmeeiler beweftèn ende bêoiiter Scélt in Zeelant, die nu zyn ende die naemaels weien zullen ■> ehde alkn anderen ónfen öfidei'fatenwyendefezaiéke |
||||
|
van Zeeland, ï$
aenkleven magh , dar zy den voirfz Deken en*
de Cappircel vry ende quyce Jacen , onbelaifc ende ongemoyec van alien onkoilen , fchotenj beden , heervaerden , bezwaringen ofte fettin- gcn die up heur erve tot der fomme toe van drie hondcrt genieten landts voirfz. die zy nu hebben of naemaels verkrijgen zullen als voirfz. es, geleyt of gerekent zouden mogen worden , fonder eenege weere daer tegens te doene of an- der bevel van ons off van onfen nakom melin- gen dair of te hebben , want wy henlieden mie zo vele gemeten vuyt-gefondert ende vry ge- houden willen hebben tot eeuwegen dagen. Ende gebieden vort onfen Rentmeefter van Zeelant die nu es , dat hy des voirfz Dekens ende Cappittels goede ende renten tot der fom- me toe van drie honden gemeten voirfz. vuyt onfen Regiiler ende boucken fetten ende doen fetcen cot cenen waerteyekene ende kennefle datzy nimmermeer der aenbelaitnoghbefcwaerc wefen en zullen van ons ^ nogh van niemandc van onfen wegen of naerkommers in eertiger manieren , want wy alzo gedaen willen heb- ' ben , niet wederilaande eenigen itatuyten, ge- boden , verboden, ofte ordonnantien contra- rie wefende. In oerkonde defen brieve ende onfen zegel hier aengehangen. Ghegeven in onfe ilad van Brueflel upten xxt, daeh in Au- guilo int jaer ons Heeren 1438. Ende omme dat wy Burgrimdefteren , Sce-
penen ende Raede der ilede van Ziericxzee voirfz. aldus eenigen brief bezegelt gezien heb- ben ende hoiren leien , inhoudende van woor- de te woorde in alder manieren als voirfz ftaen. Soe hebben wy defe copia ende vuytfqrifte tot eenen
|
||||
|
ί<$ Oudheden en Gestichten
eenen vidimus bezegelt mie onfe voirfz ftede ws*
èel van zayeken hier aengehangen in kenmfie der waerheyt. Dit was gedaen int jaer ons Heeren ais men fcreef duylent vierhondertachc ende dertigh , den veertienften dagh in Oóto- bri. %\\ 't jaat 1339. Ö«Ctt Willem van Wel-
damme, «ftttc/ etl 3^ ÖU^%öUto Hennes van Rodenburgh , ^OlliJ) feail gittion^ctl» / in Lievens-kcrke , aan 't outaat? liao fc fj
S öe Wsenöe ritte tuin finft ^terflen teute
te leeseti jïaat* ÏN den name des Heere, Amen. Doen te wee-
■\en aan alle jegenwoordige, en toekomende 4 dat op bet iaar vande felvé duyfent drie honden drie-en-negemich, deeerfte indictie, dender* tiehften dach van de maant November ten ne- ertn uyren of daar ontrent , van het Pauidom ons Allerhcyligften Vader in Chnfto , en on- fen Heere, Heer Bonifacius, door Godts voor- ■fienicheyt den negende Paus, vyfde jaar in te' ecnwöordicheyt mynes Notaris Pub hjek , en Sndergefchreven gétuygen, daar toe fpccialno ken gtroepch , en verfocht , in perfoone fijn .ecompareert de Edelen en Achtbare echte luy- den Heer Willrman van Wddamme, Ridder , en Vrouwe Henrica van Rodenburcb , Vrouwe Van Simons-Kcréfce , fijne wettige Huyfvrou- we t'famen te kennen gevende , dat van alle poederen, haar van Gode vergunt, fy niet naar dit leven met haar fullen dragen, als het geenc dat fy fullen goet vinden te keeren ter eeren • Godts, en tot vermeerderinge vandenGodde- |
||||
|
VA» ZiEIAND. if
lljcken Dienft ; Daarom is het * 4at de vöorfz
Echtgciiooten begeerende feckere voor by
gaande tydelijcke goederen te veranderen mee
een geluckige Koopinanfchap in eeuwige, qyt
| haare feeckere wetenfehap op de befte manier,
l recht, en fbrme, die iy hebben konnen , ofte
ï mogen, ter eeren vande opperfte en onverdeyl-
de Drievuldigheyt des Vaders, des Soons, en
des Hcyligeo Geefts, vdnde Heylige Maria,
ideglorieuieMaaght, aller Heyligen, en voor-
namentlijk acé Heyligen Cruyce Chrifti , tot vergevinge van hare fonden 4 gefbndeert, eik gedoteert hebben feekere Cappelletye, ofte ceuwighe Vikarye, in de Collegiale Kerck vari Sre Lieven te Zierikzce , des Bifdoms van U* trecht, op het Autaar van 't Heyligc Cruys in deièlve gebouwt ten eeuwigen tyden door een Priefter daar toe bequaam , bedient, en gece- Ilebreert te worden ydere Weecke drie Miflen
op het Autaar voorfz $, daar toe gevende , eri fchenkende de voorfz Fundateurs uyt een puy- re , en irrevocable donatie voor dore, tot een dotc , en eygendom der voorfz Cappellerye, ofte Vikarye vijf pont groot jaarlijcx inkomen^ en eeüwigh.inkomen leven Dortlche gulden je- genwöordigh loop hebbendevooryder pont ge- feeckent te oncfangen , en te lightén alle jaren indereeuwigheyt door den Vikaris} ofteCapei- Jaan der voorfz Vikarye, ofte Capipeilerye van alle de Landen* en de andere goederen, gemeen- lijk genaamt Vroonen* tot de voorfz Fundareu· Ken jegenwoordigh fpe£fccrende , leggende 'm Wolphaartfdyk in de Parochie van Ooftkerke» Weftkerke, en Sabbingen, binnen en buytens- dycx, en indien de inkomen, en vruchten der' landen, en andere goederen voorfz gemeenelijk : II, Deel, Β Vro^f |
||||
|
Η Oudheden en Gestichten
Vroonen genoempt , niet én foudcn genoeg fi]n
voor diergeliike hf taling der inkompiten, dat dan het defecYvaride voorfz inkompften fal moe- ten gefuppVeert werden van de goederen, faken, en pofleffièn der voorfz fondateuren, genaempt Uterdyck, eh-Gorshuyr, die de voorfz fonda- teur'en hebben in de voorfz Ambachten,* welke vooriz inkornpflen de voorfeyde fundateuren in handen van rny NotarisPub'ycx'voorfz, én van den jeg^nwoordigen ondergefchreven ftipule- rende , en aannemende, van wegen , enuytden naame van alle de geene die't aangaat, ofte fou- den mogen aangaan in het toekomende, onwe» derroupelïjk voor altoos met halm hebhen op- -gedragen, en gerefigneert, en tot de dote, en proprieteyt der voorfeyde Capellerye, ofte Vi- karye geappliceert. Welke Cappellerye, ofte Vikarye, de voorfz Echte luyden fundateurs ge- wilt hebben, en voornamentlijk de voorfz Vrouwe Henrka heeft met confent van haren voorfz man gewilt, en geconfenteert, dat de voorfeyde Heer Willeman , haren man, foo langhe hy hier op de Wérclfc in't leven fal bly- ven, de voorfz Gappelleryé, ofte Vikarye, fal confereren, én Patroon van defelve fal fyn. Maar naa dé dood van defelve Heer Willeman ^ iiebben de gèfeyde fundateuren gewilt, en geordineert, dat foo dik wils, én wanneer, en uyt wat oorfake de voorfz Cappellerye , ofte Vikarye, fal komen te vaceren', tot de felve ge- lijkelijk 'füjlen prefenteren Levin van Simoens· kerke} Broeder van den gefèyden Heer Wille' man, en Vföuwe Heüvvicb , fyn Sufter, ge- feyt van den' Abeele , foo fy bëyde overleven, anders een van haar beyde doot, en de ander ovérich lijnde 5 fal die in 'ε leven gebleven fijö- |
||||
|
V ΑΝ ZEELAND, Ιφ
de den anderen overleeft heeft alleen tot de
voorfz Cappellerye fijn leven geduyrende pre- fenteren een armen Priefter, en bequaam, fijn- de van de Bloetniaagfchap van den voorfzHeer TVïïleman , foó daar foodanigé een gevonden wort, en anders fuik een armen Priefter niet gevonden wêrdende , eenen anderen armen vreemden Prieitër voor de reite beqtiaam fijn- de; Maar naè dé doót tran Haar beyden fal die gene 't fy Man \ ofte Vrouw , die als dan de naafle, en outite Tal fijn van Vader en Moedei* yan dé yoorfz Heet Wllkwan, Patfodn fijn van de voorfz Capéileryé, ofte Vikarye j 't welke altoos foo fal worden geobfcrvebrt, den jon- ger Man voor ouwder Wfijf, daarfy beiden in gelijken graat van' bloetmaagfchafr even naa fullen ïijnt daar en boven hebberi de vöorfeide fundareuren gewilde,; eri begeert, dat de Ad- mi (fie, en Inftitütie der voorfz Cappellerye, pfeë" Vikarye in der rijt, foo dikwils, en Wan- neer de felye fal komen te vaceren naar preferi- tatie der Patrobnen indertijt, gelijk als boven is geordonneert, ten eeuwigen tijde fal flecte- ren, en toekomen aan den Deken, en Capit- tel van de Collegiale Kerckc van Ste. Lev'm yoorfz,} verfoeckende de voorfz fundateuren ootmoediehlijk den tlluuren , en geduchten Prince den Heem tiertoch Albertus^ Qrave van Henegouwen, Hollandt. Zèelandt, Heere yari jVHeïlandt, Patroon der voorfz Collegiale Ker- ke,, als mede de Eerwaardige Mannen de Heer Deken, en Cappittel der voorfz Kerke, dat fy tot de fundatie, dotatie, erectie van Λ jas Pa· trbnatus ,; refervatie ett difpofitie, en alle het andere voorfz fijn geneigde faveur,' en conienc ielieyë^ë verkenen, en niet te min de Vikf-. |
||||
|
ao Oudheden en Gesïïchten
rye , ofte Cappellerye , de goederen, en in-
kompften hier boven geaifigneert, gelieve te recipieren, en admitteren tot de pioprieteyt en Corpus van de vöorfz Collegiale Kerke » en alfulke Cappelleryen, ofte Vikaryen , der felver goederen, en innekomen, als mede den Cappellerye, ofte Vikarye in dier tijt doen gauderen, en toeilaan alle privilegiën, en vry- heden, die andere preebenden, ofte Beneficien der voorfz Kerke tot noch tot genooten heb- ben, en als noch genieterren hebben niet min- der de voorfz fundateurs voor de eerfte prefen- tatie der voorfz Vikarye ofte Cappellerye ge- ,prefenteert, en piefenteren uyt kracht van dit je- genwoordige publijcke Jnftrument de Eerwaar- dige Mannen de Heeren Deken, en Capitte! voorfz, den difcreten Heer Baudevvyn Wad- dym Soon, Priefter des Bisdoms van Utrecht, Bloetverwant van den felvcn Beer Wïlkmari* verfoekende met en voor hem , dat fy den fel- ven volgens de coitume en gebruik der voorfz Kerke tot de Cappellerye, ofte voorfeide Vi- karye, en tot Vikaris, en Cappellaan der fep ven aannemen , mftitueren , en admitterèn:' van alle welcke, en yder van dien,de voorfz fundateuren verfocht hebben door my Notaris Püblijck gemaakt te worden een ofte meerder Publijck, ofte Publijeque Inftrumenten, die uitgegeven , gecorrigeert, verandert, en ge- emendeert kunnen, werden , foo dikwils als t noodich fal fijn naar di&amen, en advijs va» een yegelijg W ijs Recfctsgeeleerde, de fubftan- tie nochtans der fake in gecnen deele te veran- deren; Dit is gefchiet in den Haghe in 't huls der wooninge vanden gefeiden Heer Wilkman Ridder, op het Jaar, IndicTfie, Maant, Dagh9 Uur·
|
||||
|
van Zeeland· *t
Uur, en Pausdom, als vooren* daar by jegens
woordich de difcrere, en eerfame Mannen Mr. Thomas Coenraats Soon, Pricfter, en Jacob Hu- gexfz, genaarat Weeft, Clerk des voorfz Bis- doms van Utrecht , getuygen toe het voorfz, fpecialijk verfocht, en geroepen; En ik Pieter genaamt Oromeloop, Clerk des Bisdoms van Utrecht, Publijk Notaris doorKeyferlijke Au- toriteyt, hebbe by alle, en yder voorfz, wes die alfoo als voorfeit is gefchiede , en gedaan wierden, mette voornoemde getuigen jegen- woordich geweeft, en die fo hebbe fien doen, en hooren , hebbe daar uit dit jegenwoordige publijk Iniirument in defe publijke forme mee mijn eigen hant geftelc en met mijn gewoon? Jijk fignet verfegelt, daar toe verfochc, en ge- beden 5 in oirkonde der waarheit wes voorfz is de rafuren in defe woorden in eeuwicheit door een Vikaris, ofte Cappellaan vandc voorizVi*- karye, ofte Cappellerye van alle fijne plaatfen approbere ick met mijn hand, en zegel, niet ter quadejr trouwen, maar by erreur gedaan. ©aar op i$ öefcolgt bt goeöfteunng ban
hm fltrecj^fcgm $?#ß)ïì Fredenk van
Blankenheim. J?Rederick va» Blankenhem, dour Gods genade
Biflchop van Utrecht, doe te weeten aan een yder , dat wy de fundatie , dotatie, en ere&ie eener Cappellerye, of eeuwige Vicarie, tereeren vandehoogc, enonverdeildeDrievui- digheit des Vaders, desSoons, en des Heiligen Gceils , der Heiliger Maria , des Glorieüfe maagt, aller Heiligen, en voornamentlijk des heiligen Cruice Chrifti op het Altaar van. het  é voorfe
|
||||
|
%i Oudheden en Gestichten
voorfz Heilige Cruis, gebouwt in de Collegia*
Ie Kerke van S, Levin te Zierikzee onfes Bis* doms, te bedienen, door den geftrengen maa Heer tFiïlem van WeldammeRidder, onfes Bis-, doms voorfz , en Vrouwe Benrica des felverr Bedgenoot, gefundeert , gedoteert en geeri- geert, van de welke in het publijk inftrument daar van'gemaakt (door dewelke onfen jegen» woordigen Brief is getranffixeert) mentie ge- öïaakt wort, in voegenGodfelichlijk, recht, en Canonykelijk de felve gemaakt zijn, en ook geordonneert met alle, en yder ordonnantie en Conftkutie in't felve publijke inftrument uitge- drukt, ratificeren , approberen, en in Godts naam; conürmeren ·, verklarende de Landen , vruchten, en alle andere goederen tot de voorfz Cappellerye. ofte eeuwige Viearye voor dote geaffigneert, ofte naderhant te affigneren, te fullen wefen , en zijn geefteli jk, en de felve ■voortaan te fullen moéten gauderen van de geefteli jke vryheitj Inftitueren idaar en boven Heer Boudewyn Waddings foon, Priefter, in ?c voorfz inftrument genoemt, in de voorfz Cap- ipellerye;: ofte eeuwige Viearye voor de eerfte- ïnaal, en confereren de felve *>p. hem met alle fijne rechten en appertenentien door defe je- genwoordige , behoudens een yegelijcx recht in allen* dingen \ Ten oirkonde van onfe Brie- ven gegeven in't Jaar ons Heeren duyfent drie hondert vier-en negentien , den feventienden; dach der Maant Martius» Onder ftont gefchre- ven, de voorfz Copien accorderen met hetRe- gifter voorfz van het Capittel van Zierikzee ofte Boek, in dat gedeelte van het boexken al- leen·, 9t welk. ick CormJis Ruta Willems foon, Hotaris publijk, by den Hove van Hollandt jrfït^fV ' ·'. 2e- |
||||
|
VAN ZeELA ND. 2 5
geapprobeert, met mijn qrdinaris hantteekeh.
aueftere. ,......,·.; t ,' K-
En was onderteykent, -
C. W.RVTA, Notaris.
Levyn Kats, Umttjl&tft%ψ^ΦΜ^'/?Λίώ^Λ tet me ban öe fe- *aagö en banóató .f è«|^;i^
nen/ eene üenonnifcg jpjeftmtoe gtffpf m*'&&, iaat 1398.. %iec nebw öe (ïicpngö^f seïf/ 30a ai$ öte on$ ta* jjanö seftomen i$. . Tn Λ» name des Vaders, <&J Soons yen dês Hey- N
%» Gw/j. Ick Xi'w» φλ» Cd/i , Ridder ,
doe kont alle luiden , dat ik ter eeren Gods, Marien fijnen Moeder, en alle Gods Heiligen, en in verlateniftè alle. mijne fonden , gefun- deert, gemaakt en geordineert hebbe eene eeu- welijke Ganonyx Provende , te verdienen in Sint e Lievens Kerke, met fuiken goede vol- gende, en in allen manieren als hier na gefchre- ven ftaat. In den eerften hebbe ik hier, toe ge- fet, en gegeven fes gemeten Lands, en een half gemet Lands,liggende inOofterland,daar die vijf gemeten of gelegen zijn binnen defe landgemerken , op 't Sonnefchijn Margriet* milemans ooft af , Jan van den Ateek fuyt- ooft Clewaart Lanivaarde foone weft af, en die Heerweg noord af ·, Item anderhalf gemet lands binnen defe landgemerken, Kop fFiUe· manjfen ooft af, die Zeedijk zuyt af, Claas Clewaarts foone weft af, en 'sHeeren Vroone noord af ·, Item acht gemeeten lands, daar af is gelegen een half gemet lands in oofter- land binnen defe lantgemerken, HugoSymonfe ooft af, Koomen Wille zuyt af, die Heeweg Β 4 weft-
|
||||
|
34 Oudheden en Gestichte**
weft af, en Gillis Ten foöne noord af 5 Item
een gemet lands liggende binnen defe land- gemerken, Huyge Lem Symons foone ooft af, Jim Gillis Scbepens toone fuyt af en weft af, en Jan Lem Symons foon noort af ·, Item vierdalf gemet lands, liggende binnen defe land- gemerken, Heer Huy£e Daddyns foone ooft af. Jonkvrouwe Jachten f Scuten dochter zuyt af,' \ Heeteri Yroone weft af, en die Maarvhet noort af y Item twee gemeten lands liggende binnen defe landgemerlcen j ooft af Gillis Teri foone , Jan Koolmans foons Vroonc zuyt af, Mulokjfah Robels foöne weft af, 'en, die Maar- vliet noort af ï Item een gemet lands , lig- gende binnen defe landgemerken , ; die Maar- Vliet ooft af en noord af, Jonkvrouwe jjach- te f Scuten dochter zuyt af en weft af* Item twee gemeten ldnds , liggende in 't oofter- land binnen defe landgemerken ,' die Heere- weg ooft af, Pieter Boudems foone zuyt af, die Maarvliet weft af , en Jan van den AbeeU noord af ; Item anderhalf gemet lands, lig- gende in 't oofterland binnen defe lantgemer- ken, Hallink f Scuten foone ooft af, JanClaas foone noort af ·, Item dérdalf gemet lands, liggende binnen dele landgemerken , Willem Claas Pieter s foone ooil af, die Het reweg zuyt af, DierlyX Wiiïems , en Heyn Pieter Coppiers foone weft af, en Heyn Pieter Coppiers foone noord af; hem twee gemeten lands , liggen- de binnen defe landgemerken, Heer Heyndrik Pieter Boudins fooné ooft af, die Heereweg zuyt af , Jan Claas Piettrs foone weft af, en die zeedijk noord af \ h^m twee gemeten lands vijftig roeden min, liggende binnen de- fe landgemerken % dis ^eereweg ooft af, Da- '.''''· - - . * ··..... . tnas r'
f f
|
||||
|
yA*r Zeeland» 2f
mas Jans foone zuyc af, Claas Heynetrix foone
wc ft af, en Mathys Héyne Br men foone noord af 5 Irem vier gemeten lands, leggende in Vianen binnen defe landgemerken , die Mid- deldijk ooft af, Heer Lieven van Cats zuyt af, die Watergank weft af, en He,er Claas Kerving noord af ï Item vier gemeten lands hondert roeden min , liggende in Vianen binnen defe kndgemerken, die Middeldijk ooft af, Heer Claas Kerving zuyt af, die Watergank weft af, en die Heereweg noort af $ Item twee- en-tnegentig roeden Dijx, liggende tot ]^ieu- kerke in Duyveland binnen delen landgemer- ken, Heyn Pieter PFillemfz ooft af, Heer iViU hm Caufijn , Huyg (Vittebolle foone , en Heyt^ Pieter Willems ioonc zuyt af, Schoen weft af, en Heyn Pieters Wiliems foone noord afj Item anderhalf gemeten lands , liggende in 'c oof- terland binnen defe landgemerken , die Wa- tering ooft af, Witteman Claas foone zuyc en noord af', en weft af die Middeldijk ; item een half gèmet lands , liggende binnen defc landgemerken , Ohwa,art Coleivaarts foone ooft af, Heyn Pieterfz van Hyïe foone weft af, Heer Claas Maas zuyt af, en die Middel- dijk nooit af; item twee gemeten lands, leggende in drie ftukkens, daar die twe ftuk- kens of gelegen zijn binnen defe landgemer- ken , Boudyns Coppiers foone erfgenamen ooft af, Jan Claafz Birivouts foone zuyt af, Gil- lis Jan Huygen foone weft af, en die -Heylige Geeft noord af j en dat derde ftuk lands is gelegen binnen defc landgemerken , die Mid- deldijk ooft af , Boudyns Coppiers foones erfge- namen zuyc , weft en noort af ; Item twee honderc en acht-crKwinrig roeden dijx, leg- $ S gendc
|
||||
|
26 OUDHEDEN EN GESTICHTEN
gende in t)öfterland van Duijvcland binnen
dele landgemerkfen , Vrouwe Heywich van den jibeele ooit, af, dat Zeewater zuyt af , IVIeeiter Jacob Berewouts foone weit af, en, die Maarvliet noort af; Item vierdalf gemec lands Haymanne, liggende in Zuytkerke bin* nen dek landgemerken , Pieter Ellix foone , Jan Ellix foone en Witte Heyen Mouris foons foone ooft af, Witte Simons foone en Jan Heyn Hugem foons foone zuyt af, die Fiusvliet. weit af, en Witte Heyne Meeris foons foone noort af i Item een fettendeel van vijf ouden Scijl- den , een achtendeel van eencn ouden Schilde min, renten 's jaars in die Hofltede , die Bets- man Pieters foone nu befeten heeft, op die Ko- renmarkt te geldene, die een helft t'elken Ba- mifle, en die ander helft t'elken PaaiTchen. Item thien grooten Vlaams 's jaars te gelden t'elken Sinrjans mifle in die Hofltede, dit Ma- thys Svmons foone befeten hevet in die Middel- itraten. Item leven grooten t'elkens 's jaars te gelden tot eiken PaaiTchen, in die Hofltede die Iruyden Jan Hadden foon nu befeten heeft op die Melkmarkt. Item twaalf grooten cl·». kens jaars renten in die Hofltede die Pieter Ryn^erjfe de Wevere befeten heeft tuiïchen ..., en Dirk PVorf noortwaarcs van den Vroone te geldene t'elken Bimifle* Item thien grooten 's jaars in die Hofltede , daar Willem Lachaard een Hu.ys op (taande hadde, in Sinte Aarnouts Slop, en nu Claas Lem f Swevers foone in pachte heeft , te geldene t'elken Sinte Jans- milfe midfomer. hem die twee deel van de twee grooten 's jaars in die Hofltede , die Ba- ïage Ten nu befeten heeft aan die ooitzyde van de korte Nobelftrate , te gelde t' eiken Sinte Jans-
|
|||||
|
■
|
|||||
|
ν* α Η Zeeland. %j
Jans-mifle.. Item die tweedeel twee TngelfTeri
?sjaars in die Hofftede Rye Ten Wilkms foone , die Wagemaker nu beieten heeft, aan,de weft- zyde van de Nöbelftraten te geldene t'elken Sinte Jans-mifle -te midfomer. \k dieven van Cats\ Ridder yoorfz , gelove den Deken , efl Capittel van Sinte JLiëvins voorfz. waarfchappe te doene te vollen rechte van alle voorfz goeL de , en alle kommer at' te doene , diere opge- wefen heeft voor den date van 'defen Brieve. Welke Canonik Provende ik wille datie befit, en behoüde totte fijnen lijve al uyt duirende, M1· Willem Houd Heyndrix fone , 'en na fijnen doot fal defe gifte van defer Canonix Provende komen aan my , op dat ik dan in levende lijve ware, te gevene en te bekeerne daar ik willen foude , en na myne doot defe voorfz gifte al- toos te komen op ten outften, en naaften man- hooft die van mijne lijve wetachtelijken komen fal wefen , en ware datter geene manhooft en ware, te komen aan 't oudfte wijfshooft, van my neder komende, alibo de voorfz is; en wa- re datter man noch wijf van my nederkomen- de wetachtelijken bleven of waren, foo fal de- fe gifte ^omen aan den oudften en naaften man- hooft, die van Menger Willems foone , en van jiachie d]ns wijfs lijve nederkomcn foude wefen wetachtelijken, ende en ware geen manhooft, te komen aan d'oudlte wijfs hooft, die van Ren- ger Wilktmm foone , en van Aiicfate fijnen wij- ve komen wefen fal als voorfz is j ende omrae dat ik wille, dat alle dit vafte en geiïadig blij- ve , en wel gehouden worde fonder wederfeg- gen van yemanden , foo hebbe ik Lieven van €ais, Ridder voorfz, defen Brief vooren beze- gelt met mijnen zegelen , en omme des meer ' -. fee- |
||||
|
x8 Oudheden bn Gestichten
feekerheyt wille, foo hebbe ik gebeden den eer-
famen , wijfen luyden Baudyn Lauwaartf ibo- ne , fViJfe. Symoem, foone van Bordamme, en jfan Claas Janfz, Schepenen inZierikzce, dac fy delen Brief bezegelen willen met hare zege- len , en wy Baudyn Lauwerts (bone , PFiJfi Si' moens foone να,η Bordamme , en Jan Claas foo- ne Janffen% om der bede willen van Heer Lie- ven van Cats vporfz, foo hebben wy defen Brief bezegelt met onfe zegelen j gegeven op den anderen dach in Julio, in 't jaar óns Hee- ren duijfent drie honden acht-en-tnegentig. Onder itont , gecollationeert jegens gelijke opdrachtc ofte Canonix Ρ rovende , gefchre- ven ftaande in fekere Franchijnen Boek , eer- tijds toebehoort hebbende 't Capittel, van St. Lievhis Monfier totZierikzee, daar gelijke gif* ten in gefchreyen ftaan, en bevonden daarme- de te concprdcren j by my als Notaris, en was geteekent, G. aOPPE.
^Otbat Helwich Kats, ttt Boudewijns Wad-
diszoon, fóononmii in bert f$#tl/ eene fta*
ϋοπηίίφ f^cöenöe tn ïse^e ?cibeMevü stftitfyt jjeööen/ $uobenreeö$bergaauv Sfit 't jaar m8i geeft geïeeft |&r. Hugo
AViUemszoon, Éicent3iaattn beweegren/ m- hm§ ban ï^eita/ en fóoftcr te fCInmaar : öe* miht in öe laatfïe plaat^ een $i&arn geeft gefiicijt: boei) baar bm t$ fyeeöer onöer Utlfo Kcrkiijn 9« b?3elbe ten $ijn noeïj meer anbere
metr aedc- ^eörnben en ©iftarnen getoeeft: ι en onöer re Preben- anDeren een ^&arn/ aan öen outer ban get SrVcnei- t«ïW£;öetetöe in't jaar 15-4-5-/ öcn irtfr
week B^uarn |
||||
|
van Zeeland, 29
fijttarg/ 6002 Georgius van Egmond ^tfTcgop
banïltregt begeren i$ aan Laurens pieteriz*;
tot eerlijker onderhoud van deszelfs ftaac, 300
a$ be hjaojben ban tien fyief luiben,
tËïfe De fóajpeilen roiiDom ïpt Wfy $n ttt
öüöé ttjben Dooi eenen Lombaard geöonhit: o# Dat j)n in De fter&e aïbaar/ en niet op onge* toijbe aarbe/ smiDe öej^aben toojDen. ^ese fietFt öeeft een obeifcijoon en 3eer
6mifït0or0ei/3emaaïitöooj Niklaas Nijckho- ven. 3$t$t 30a geeeipe nern i$ in 't jaac 14.66, o#Wmti$ abanö/ üuo? Den ölirein of«* gebjanbt, €ot aeDagtemg ban tit$m ö^anö $ bit jaatfeïpft gemaant/ 't fcoeihe nocf) ïicbtn* Daasjf geleden ίηοβ onöei ïjetbenfïee öer nop teren $ en m 't toeïbe gesinfpeeït too^D op Den SdQettg ban De j^iffe Der üernbJii&inge: Terribilis eit locus ilte **
Gras Cane rerrlbLLÏs: non poffJM: GUi ?
Gadlc ignls (2) JSegöïben De ^ooforierft $n 'er te ^irirsee y«fchei<fe
berfcöeiDe gkwg- en l^outoen-Hloofïergï 0*a5S£" toeefl/ Die ooft jjnnne fterften fjabben. ®aar Jeep: ooft een Deftig jjn# &an De *>« van ac
templieren gefïaan tot Jet jaar 1311 toe; TcmP|ic- toannerr Dese öanfefte #;Dec/ onDer ijet $au^r€a* Dom ban Klemens V, \§ Untgeroeit. Boxhora
behaalt in 3ijncSfianteïtcnnigen opDe&eeubJ'
fepe ïUOlUJtt ban Reigersberge, op jet H?
jiJDJe/ Dat er onDer De &tab$ re£ji#er£ btft*
ben 3ijiï gebonden / ijonbenbe a&n Den £r {jout/ 23uröemeefieren/ iécöepenen / en bea 0aaD ban BiÏiföttt toaar tn gen laf! ge^eoirn ;toierd r* Rcigertb, wede ded, ij8 zijije.
om
|
||||
|
$Q Oudheden én Gestichten
om aih hz(templieren op eenen naegt reber*
tnoo^ben-, enöenlamec töierb boo^gefcgieebett jjoebatje bit öioebig bm?K gabben ugt te boe* ten. ^ocgtbtèe ban bieraaat^ / bebjeifee itigfï op inm moai&aabtgen nacgt buiten get Rloofïer geoïeben ioaren / ^ijn ben ban^ ten alten geïnltlie ontfpioajsen.' > ν;*.· 'au ί,α i^emige jaaren geïeben / geeft be ingang ban bit nioofïer te&irfóee nocg gefïaan-, 3ïjn* be een googe fïeeoe poo?tban roobe fïeen/ntet be oeelteniflTen ban Eeentoen en ban anbere bingen/ 3eee ïmnfïig gemaal tfïecgt baar ober fïonb een fïraat / betoeïne noeg legen* ÖJOO$ïg Ê.Jans-ttraat ïjttt/ ttl bOO? be5en
gebient geeft tot paarbe&Üen -boo^ temtm
pliereai. <Pe3e naam ban mtfim^&im+i
baar-ban baan gekomen/ bat be β famé$&
bee£/ geïp Box hom getuigt/ in get öe^tt ge*
fMt toieroen ban get Möofïer bec gemelbe
iCempIieren.
tieïweikc jjfèaar naöerganb i§ bit Moofïer aan be
a",Hc Prt" J^eengeeren gegebeη: töant bse geööen ooft te
^"enls.^^to^ Ö^toooiit ^ocg na be beranbering
■ ' bee ftegeeringe i$ g et RÏoofÏer te nietgebaan /
en op ojber ban be ilajeftraaMn feonbece
gingen berbeeït ύιΖ r
't ^eehgeeren ^onbent te ^ÉrijC3ee / 300
éS$ be $$$$$& ban Batavia dcloluta ligt get
ganbfc|jiftiban Barent van Tcrgoes bergaait/
if in 't jaari*rr boo# gefp^oten ngt get J^eeageeren Itqnbent ban Snttoeepen. Baren?: Janiz van Tergoes betótjfi get Ugt ttöee OU&e
beersen/bie op ben nernmnur tele3enfïonben
f'-* ■ : m. ■*., *?■*' ** '' , - ■ i ·■*■'■ *·* ■ '..., f**·* ί f ^
*ζ~ι -. -V -■·■«* ·;■?.· •'■-'j.·.-·! '£.V ^ï*A>J; ,■-.*.; ·'..·":·..;;; ' '.. ,
Nae duyzent t\vee hondefc,ende; vijftig mede
tjuaetnen die Preekheèren binnen die ftede.v |
||||
|
van Zeeland. 51
<$ti öeseïbe Barent gaö get ban onöer $m*n
niniten berjiaan bat öe Prior ban %itty$tt/ a$ gp naar 't ^obtnciaaï Hapitteï 3o«öe 0aan/ get Scrutiniiim ftf.be fïemnten raqefl ï^engeji j bn Den Priorban ^nthjerpcn; öie get jeibe öati tn 't kapittel aan öe Oefinirors ter ganö fïelöe. <$it üonbent geeft geen of geringe onïtof* ten in't timmeren geöaan: mant öe SSiirgern feöonn aan öe 2$joeöer£ g^oate g&outamy met eenenmjber en eenen öoogacrö. 3[a 3g gaf gen een kerft ban een monöerfiaare g^oot* te* öie öe Bern öer <&emmjeren toa$ gemeefl: tndfte Cempueren eemge jaaren te boren/ öe ganfcge meereib öooj/ op eenen naegfc omge* fyagt maren. ? \*f" *- 'F ■<;»' 'τ! tlgt Öit bergaaï ban Barent?/van Tergocs
fcgtjnfc Qet on§eftcr te mersen of gèt mei booi
öe maarljeit mag aangenomen fooien/ 'tgee* ne beeïe ^cB^per^ gemeent geböen / öat öit Moofier ÖOO^ Margaretavan Konilantinopolen,
oföoojMachtcid, to^er Willem smoeöer/ ge*
fïicgt $ gemeefï, * li^ant gaö eene ban gaar briöen/ of gaööen je öetöegaar/ te meeten öe eeneboo^öe anöece na/ Öit ïtonbent gefticgt/ Öat 30tIÖe<p. Baïent van Tergocs jeteujft gè*
meeten en in 3911 becgaal tngenjft gebben.
jfèaar öci»$ g£ ugtömaMp $egt öat öe 23nrgcrü aan öe 23jocöer$ gjoote geöoumen gegcebcn geeft/ fcgijnt get eerfie seggen te berballen. ®m fc&ijft öe gernelöe Pater al boboer. «Dit t^ $encdp een boojrrepïp geöoum gemeefi: mailt Erafrqus a Nova Terra, eelt
ban öe onöfïe Paters, öie in 't jaar 1^9 met
• Ik roeg hier, tot vciklaringc, ccoigc woordcnby uythcC
ecjjt
|
||||
|
31 Oudheden en Gestichten
Vceic tn &φ anbere Paters in be o^ber geffomén Ijs Mo" mk Ö^ft *ng berteït bat 'er op bien ttjö ober bc ken in dit 70 $^oeber$ maren. I|g ^esbe baar ög bat >tt Kenvcnt, onber bie i^oeber$ geer geïeerbe en befttge toerftuitbiger^ ban 't <Sobbeïp JJDootö gebou> öen toicrben. ï^ocg. be boomaamfïe ban alint foja$ ^OebeC Kórnelis van Duvcland : baiï
•töa$ 'CC OOit 9$£i Barent f van den Einde ; en t^Seïf^bOÏieb^Oebfr^. Frans van den Einde: tn b*eïe anberen meer» J&aar eglaa^ m't jaar
jaar if^x, a$ $thm $ichu / be «tëngelfcïje gtoeettoojtfe genaamb / in ^olïanb en gteelanb tooebbe * t$ bat g^oate getaï bee 25«?oeberen $m berminöert. 9a £sg tieriaop ban ttjben/ en a?$ 'er öe %izft§$itUt Βρ geftomen mag / i$ ïjet getaï ber S^oeberen sobaaniggebnnti bat get frbert booi een ïjalfïionbent gegons ben tmerb: en bat toe genootsaa&t maren/ eenigei^oeber^ wgt anbere ï&onbenten te btw joeiicn, jjftl bit Üonbent Öen tft / 2$r. Barent Janfz.
van Tergoes, gefcoomen m 't jaar if 70 ·, en
öen baar tngeMeebt op ben bag ban &. Pie- ters-Stoel ·, 5tjnbe toen %o. jaaeen onb. %n 't boïgenbe jaar 1571 / op ben seïfben bag / jjeb ift 'er mijne profeflle gebaan. <£n bit $ b& laatfle profeflïe, bie in bit fóonbentgebaand gemeefi. *' · · ïget geM ber ^oeberen mag toen $eer
ftlein j en öefïonb maar ngt tien perfoonen, ï®aar ma$ op ben 3tlfben tip een geleerb Prior, 5ijnbe ooit een beftig J^eeftee / met name S$r. Willem van Gangelt * Die ugt on$ Honbent ban g^artogcnöofci) genomen ma$/ en in 01$ Honbent mag ingelijft, 4Μί ma$ . ί Α Fine.
|
||||
|
van Zeeland. $$
'er eert fteïéerb <@nbeqp;ior/ 3#nbe in^geïpg
eert ügtfleeKenb j^ebinant / met naame Do- minicus # ./EgidiusTopiarius·, bie 011$ U$t ijCt
tftonbent ban 2ilntfa)e?pen mag toegesonben /
en ΐίίρη lleermeefier i$ gebjeefl. Bo$bee$ $ 'er in 't jaar 15-71 / na $&af*
fcfjcii / te Haarlem binnen on$ lionbent een J^obinciaai fóapittel gejrjouben": 3tjnbe onjen l^ObtttCmaï/ GodefridusvarlMierlo, tot Sésp
fc§op ban Haarlem aaiigefMb. J[n bat $ta*
pitteï !$ j$. Paulus Coijanus (van Kooijen)
totj^obineiaaï gehoon: betaelne alïe belton*
benten be3tgtigenoe / en einbeujn οοίί ίη ong iionbent te gürfóee aangenomen / mg naat; '$ ^artogenboff{)/ om 'et' te fïubeereu/ ber* 3onben geeft M§ Zitifótz {hm be partn ban ben^ing)
ingenomen toe$\ toierb öe j^ior Willem vm Gangelt, met ben (Pnberp^OC Frans Pafteins,
en nocjf) bgf of ft$ Sfooeberen / genoot5aaEtt
Bet Iionbent te beriaaten/ en elberg genen te tee&ften. <&c J^ior begaf 51CÖ naar 't feon? bent ban Sfinen ; baar l)n / ai£ in bat Xanb geuooren 3rjnoe / af £ een gaff oubangen mtecb· ^e<^nöcrpnor neecbe raeöer naat 3gn bon*
bent te 3iabe:u ©e ouöfïe jpater / fcrafmus a Nova Terra, een man ban negentig iaaren / toierb ban be anber^ge3inben buiten be Jitab in 't &ep20o$fjug£ gefieit * baar Ijv in 't jaar 1 f 74- gefïojben en begjaben i$. S^e anberen gen* ben 3ieJ> öermaartg en berfcoaart^ berfpjeibt. 't Steger be^üonmg^ fïiep onöertoylen niet; pk sca<i
maar fyeft be ^tab / onbee 't öeïeiö en boor «kor de öe manteijeit ban ben l^eïboberfie Mondra- jg^y «!<·♦ • Hy word al· een gclccri mui vermeiii van Fr. Swtkrïtki, weder bè*
#n Vat. jinirtu» die zijac fchriftcn ook optelictt, msgtijj^ II. Dëkló C ^oh
|
||||
|
34 Oudheden en Gestichten
gon, foebee Bemagtigt $gftig boetïincatcïi
boerben bit toerft ugt op beese hjn5e. $abe* tnaal be 3ee alle 7. uuren toafcöt en naeber afïoopt / 500 quanten 3η ober 't 3anb -, en joegen Bet öupjuib in faïtjeg gebonben op Sun öoofb. <£n / boa* bien öat 'er geen of toeinig baaeïjt geljouben foie$ / geoöen 3e öe pao 3onber g^oote moeiten berobert. Spaar PP gingen be nernen naeber open 5 en be üa* tolpen bercicötten öun^n <0obgbienfï a\§ te booren. 3^e eerfoaarbige Prior, 300 eben gtntelb / quant ban tuften uaeber tn 't non* bent: en geeft alleen met gjoote moeite en ar* beib/ maar oor met eenunterfïeöebalïigïjeit/ in be fïab gepaeefct ^ρ ïjeeft langen tob acö' ter maïïtanber / tfoeemaal '$ baagg / tn tt gjoote «erft met een 3eee gjooten toeloop ge* pjebtnt: baant baar naaren geen anbeee pnef* ter$ booj ganben. ?]cgtigc m$ nu be Hatoïpen en '$üoning$ folbaa* ommc- truy öie öaQr n, ö03ettingelagen/ op ben eer* *4 s' fïen tionbag ban <®ctoöer / bolgeng onber ge* tooonte / een pïegtigen ommegang ban be J$$. 2fipofïelen Petrus en Paulus 30itben Jjou* ben; Beeft be |$or ban on$ nonbent oit3e béfie telicieraeöen / bie in berïjolc pïaat3en berbojgen toaren / booa ben bag gegaaït: maai- niet langer aï$ eenen bag of tbaee / na ijet einbigen ban ben ommegang/ geöben be Cc sr3a tHnbergge3inben be ^tab foeberom met een veder door g^oot üg$t mgefïoteu. ®ie ban binnen ber* fchepmy^Ö^"*^^,^ W fóoningg foibaaten: Verovert, toant bat Kleine getal ber foibaaten ftofï 300 een menigte geen tegenfïanb ftitüm. Φιψ ψήον tron ooit met be foibaaten ban ïitn feontng ujjt / en $ baeber naar füfeen ge* rei(ï3
|
|||
|
VAN ZèELANÖ. 3?
tètfèi almaar ïjg/ bier ofbpfjaarenbaarnae/
ban bé ptft gefïojben i$, &e mfott$gt$n* oen onöerbnjlen / aïïe$ mat öun boojquanf bermoefïenöe/ ïjéfotn aïïe 01130 fterigemaabett en gouöe baten/ öie b$ argtelooggeit nocg niet Iberfïehen maren / en met een öe bjieben bart
't ftónbent meegenomen* Ceiiigé jaaren baar hae/ aÏ5óo 0115e «erb/De Jc«k öie 3eet gjoot en ouö ma£ / en in 't nitböen »%^«<ϊ* géén pgiaren gaö/ öjeigöe in te fiorten* 30» eentje quaaöiDiüingen öooi een ïaböer tn De ïrerft genlommen. ®aar op jjebbeu 3e gier en baar buur geïegt onöér öe gioote baïften/ baar get balt op ruffc* 5ïls öse öaïaen ban öooj gcbjanöt maren/ i$ fjet ganfcge geöouhj lugefïo^t/ en in öè ïterli gebalfen. <Pe muil- ren/ öié ober enö bïeebcn fïaan/ 3ijn te metgl 1 afgefeouen en tot gelö gemaaut: en 't gan* (φ nonbent i$ 3oöaanig bermoefi / bat 'er nantoeïp^ eenig tenen ban obergebleben i& Cen ban öe #ater£ öe£ bonbenr£/ te toee* ten 23;* Hendrik Wildemans, bcftlerÖÖe ï)tt
atnjit nan * Τα-minaris tii 't ^mööebelanö /
een egïanö bat ugt 32. ©omen befïaat·, en jjaö 5Ö|ïe moonjilaatl in be fiaö Cergoe^: mant öaar ma£ öe nieüme ge3inögeit nocij niet int geöjongem j&aar in 't jaar 1571, atë oie ban be gemclöe ge5inö8eit ober-ai meer op fïeïten begoflen te rijöen/ moefi be boo^noem* öe Pater ooft een goeö jjeen noomen 3oebeu t m begaf 5!cö naaroe&atoujnen ban^olianb. ^aar Beeft {$ met oojlof öer ïterwelpe €>ber* flen §et l^oojö <£5oög op èene $eer bebaïlige* ro&e / {joemel in *t öeimelp / bèrhunöigt* • DU meeft op «ekere gcftcldc pkatzen en tijden Godt
Woerd ferkuodigco, C 4 l^aai
|
||||||
|
*
|
||||||
|
$6 Oudheden en Gestichten
IHaaï alg gn eenige tti$m / om ben 0100»
ten toeloop ban 't bolb / 000? ben legout betrapt toa$ getoeefï·, \$ gn einöeïp oor te Hetbenin't jaar 1606 betrapt. <tf*ngoebjeI be gcfjout gem setbeoat gg niet te tyeesen gab > om bat §g ouo en goog ban jaaren toag/ en beele uenautobgeben booj <0ob£ Itetbe unt* gejïaan gab / hptQ gn een fcgubbiug in alle 3Ö«e ïeben 5 en $ aïbaar fyte maanben baar na/ op 't obtaaf ban Φ %♦ %oub$ 2$e3oe* binge/ in ben ïj|eere geruft. SP / bie nu alteen ban bat bonbent ober*
gebleeben toajj/ gab ban get jaar 15-71 tot get jaar if 88 in 't bonbent ban 'hertogen* bofcg getooont iCoen toierb ift na een 5toare pe(ï/ bie fcgier allebe^oeber^ ban on$ bon»* bent tefóaïbar toeggeruht gab/ met ttoeean* bere SB^oeberen \x$t get bonbent ban '^ar* togenbofcg naar aaibar ge3onben ·, om get bonbent baar toeberom op be been te gelpen: en hm baar niet langer geöïeeben alp tot get jaar 15-91. i&ant alsoo on£ benbent te $im> fcoegeit grenen Prior gab; toierb \h boo^. Pe- trus Bachcrius, j^for te üaïbar/ en èinnrig ban bm J^obinctaaï ban ^ollanb / «Mber* ïanb / ®«e(ïanb / en geelanb / tot Prior ban $imtoegen aangefïelt ·, baar ift bm 14 <$cto- ber aangeboomen ben. %\$ be 2önber$ge3iuben beeje ^tab booj be
ttoeebe rei3e bemagtigt gabben \ geöben ton / tegen alle beloften/ get bonbent met be (lab. moeten berlaaten. ©ocg be berbgetoaaben/ met be feiebcn ban 't bonbent / gebuen tog cerfï op eene 5eer goebe en beilige pïaatp bei* boegen. &aarop3gn alle beS^oeberp naar an> bere bonbenten ban 0113e <&rber bert$obben· Wit
|
||||
|
van Zeeland. 37
Φίέ Konbent (ban j^tmbjegen) i$ ban 't
geringfïe fïag niet getoer fï > maar geeft bcele 3eer geïeerbe Paters gegab / Öie 'er boor ma geïeeft gebben. <6en ban be3elben / $ater Dominicus van de Graaf, fcoa£ eenuptfieefteitb
<0obgeïeerbe: ban toa$ 'er een/ ^aterjohan-
nes de s. Anronio genaamb / bit niet alleen een bebalïtg J^eener mag / maar ooft be ï£e# foeeuwfcge en <fö?iefcfcge taa! tneefïerïylt ber* ffonb: en be 2Hnbergge3tnbeu in een openbaar bifpuit / naar get fcg^ben ban ben Hartgui* jer Laufentius Surius, oberiöonuen geeft. Μφ bagen na bat be fïats ingenomen
mag / ben ift / geöbenbe aïïeg te booren be* goo^ïp befcgiftt / meberom gebïugt naei? tm> ne beiltge fcguiïplaatg / get uonbent ban Ütalftar. <©aar toierb ift booj ben J^ior Pe- trus Bacherius, en boo^ 't ganfcge ftonbent/ meber aangenomen / en in 't konbent inge* Ifffc <&ü$ berre Pater Barent Janfz van Tergoes:
bit tefte/ bit 5ijne bïpafïergelofteu in 't bon*
bent ban ^irijtgee geeft gebaat). 3£ee3e jelfbe Pater $ in 't jaar ifo6 beSSiecgtbaber banbe jonnen 3gner <0jber te Wvjfc tt ^uurfïebe gemeep / geïp in be 2$efcg$btnge ban t iltrecgtfcge SSigbom bjeeber i§ bergaaït 0a* berganö geeft gg/ bolgengben^cg^jberban * Batavia Deiblata, get ampt ban Prior teütal*
uar beWeebt.
©e ©omtniftaaner $fèonnranen ban 2&ug>
ge gebben gunne fïaat 3ien / bie 3'ρ te jj&iö* beïbuiggabDen/ m'tjaae 1356 obcrgegeeben aan 't ftonbent ban gunne <&$cv tt ^tri^ee. !©e3eïfbe 0$tt gab gaaren PaierTerminaris,
C 3 b«
|
||||
|
^S Oudheden en Gestichten
Ine te $&ibbeïïjurg tooonbe/ een jjugg öegojgt j
baar beifeminarijfen getooont Jebbentotöen 2i ffebmarg 15-741 toanneer aïïe öe Merite* ïpe perfoonen genoot3aaïit brieften jjftibbeïi» burg te berïaatcn Kennr- $oIgen£ ben 5eïben $rftegber ïjeeft 'er boo? Woüfter by fe^jgn/ foemige mijlen ban ëirfóee/eenjtott* Ritmee. neftj00j|W jjflll öe <®$w bet* gjeeïtljeeren ge* fïaan 5 ïïeïienbaaï genaamb, lipt be aïiten ban 't fPgemeen Hapittel / te „pimtoegen gei gouben in 't jaar 14'fv / fcan men öefjpeneen öat J)et3ijn begin genomen fjeeft ngtbe berga* öeeinge ban eenige gobb^eijtige^ocöter^/ögi ntamanbeetooonenbe: tpeïiiebetgabering boo? 't gemeïbeïtajritteï met be booL?reeï)ten ban be «pjber begnnfïigt i§ met be bolgenbefcpooiben: ^et eertoaaftig genootfcBap / en 't Hïoofïee oti3ergtoffóreh banMtenbaal / toojb booj 011$ tot be toelbaaben ber ^ber aangenomen / 300 b£ Jcben afê bg fieeben. voortgang ©at tye ^otinen nabecjjanb/onber be !ofc van d« Janbfeije fëergaberinge / 3eer gobbmgtig ge* kiooAcr. |cep. Rebben/ baae ban Ijeb^en top 3^ be* feïjeib nnt be ahten bet boqmoembe ®et*gabe* ringe* J&aar gebnerenbe Jet tooeben ban 00 beelöffrgmerp / Ijceft bit ïtïoofter 300 toeï te ii)ben geï)aba$ beanbeee ItecRen en Mao£er£: ja 't $ fcïjtiee ban aïïe 3jjne goeberen be* rooft i en S300 tot een ngterfïe annoebe ber* ballen. %\$ be geöqutoen ban te met$ onber fce boet bielen / en 't getal ber jonnen 3eer hitin getoo^ben toa$ ; 3911 be oberge&ïebene goeberen/ bit be roofgfcrige öanben ontgaan toaren/booj benaBeebJ.J^ater Vincentius Her- culanus, ïtommifjar$ generaal/ met pmfie* lyfc en ftoniu&iijït beelof / in 't jaar 1 f69 toe> getoee3en
|
||||
|
van Zeeland* 3$
Qtfottsm aan 't i^ee&fleemt ïtonbent te $&
rijpee. ^e£30UöeBettatbent baiigfcföee 0eBotf
ben^ijn 0e btieïaatfïe jonnen/ bte 'ei* nccft Dbeei0 toarcn / te on&étgouben en aan besete ben 300 ïang aï£ jeleefbengetnoooige te bet* 3otgen. M\$ bie u^tgefïo^ben of na fjet inneem men ban^ittjgee eiöet^ bet5onöen hjaten/ tg- bit ïüïoofïet boföomentujn betnteti0t. Z&est bemietioinö i$ booj 't^emeeneïtai vcmic-
pittü/ bat te töomen 0eBonben$ tn 't jaattins· 1 ƒ60 / met be boïgeu&e trjooriien Öebefligt· Wy beveiligen en houden voor goed .......
als ook de vernietiging van het Kloofter Le- -
liëndaai in Zeeland, en deszelfs vereeniging en inlyving met het Konvent van Zirixzee op 'c zelfde eiland ; dewelke door den Eerw. P. Vincentius Herculanus is gedaan. φοκ geböen be «tëtentüten ban & Auguftï- Het Μ·οί-
nus, 0efi)K De la Torre itt 3tjn ïftoomfcB bets^" Att-
Baal bersettect/ een tooonpiaatg te flM^fi2!E
geBab* ken» $ocB i$ 'er eenïtïoofïer ban be #&inne&joe*
beten gebaeefï/ met eenaa^tenlpenernbaac aan. Het blpt bat 3e baat getooont jjebbcn omtt ent Set mtbben bet beettienbe eeufcue : toant men btnbt tn be fïabg pauteten bat 3e h« kioof- 5ebett get iaat 1385 3ooon0ebonbenbanlebenur i» foaten / bat 3e fomtoijlen öanb0eme*n toiet^inJr- betti tot 300 bette bat een jjöonnt» / Dirköroe<,cm Oudergeeftgenaamb/ ban 3(jnen mebemonmft toietb boob gefionen. φχα bee3en moo^bBeeft bel&ajeffraat ban
gitijgee ook fïtaf 0ejüleegt obet be anöete J&innefyoebeeen : beselben ugt &et «loofïee becbjeben/ en ïjtmnc goebeten aangefïagetti C 4 be·»
|
||||
|
4© Oudheden en Gestichten
be toeïne booa be ^cïjepenen öefïiert toferben,
<Ö*n aï$ biet; jaren baar na een anbee <&at*
Maan en anbere Ι&οηηίκηεη / booi toelaating ban bc jiBajefïraat/ toeber tn 't nloofïer ge* ïtecrt toaren ·, gebben be3eïben 3iejj itnmer$ 300ffcubsg en onjebonbeii aangefïeït: en Reb- ben alle be renten en infiomfien/ betoeïne on? ber be boorige jl&onninnen aan get nïoofïer gefeljonïten toaren/ berfeogt tfilg gier booj be ^tab$ <®berigïjeit en be burgerg toederom inet ïjenober {joop toa$ geraant-, ijeeft bedelf» be «©berigïjeit/ op Ijet berden ban be bloed* berfcoanten beu eerfïe ifèonniRïten/ be nieutoe |j&innebaoeber£ doo$ een ojdonantie boen ber/ trennen / en be oiide toeber in geroepen. 3N nieutoen/Ster ban berfeaittigb/ jjebben
be rente-Bt«eben/ biè noe& oniirritogt haaren/ bernogt :al ïjet flu$raad/ getoijde baten/ ReL· hm/ en inboedel fcbeggepant: en 3ijn dn£ mid* beenacjjt/ eer bat 'er be jEajrfiraat -ta$ ban tniff/ «gt fjet nloofïer en de fïab bcrtron&en. 3|et toeifce in be fïab$ baieben alön£ aangete* fient fïaati In het jaar 1388 hebben de Minne-,
broeders van de nauwe onderhoudinge het kon- Tent té iSirixzee. berooft van roerende en on- roerende goederen. |$aar boo^ aardig te ben* tien toierb gegeben bat de$e jj&onnihien/ de; foelïie geen roerende goeberen mogten berfyoe* ren of berfyeémden / niet alleen be roerenbe tnaar oon onroerende goederen brrboert i)eb> &en. i|tmne nerft ί$ίη 't jaar iryi, op^, Ln-
ciaas abonb/ afgeö^anèi:: Jjet nloofler i£ in be beeïdfïojmern/ öie'erho^boïgöe/ tenemaal Vernielt. |
||||
|
va ν Zeeland. 41
φοφ onber be Moofïer^ geeft οεΚ165ρ ban De AMy
&e £ifïerci-jEonnihHen meefï wgtgemunt j ^r Cift«- 3ijnbe in't jaar 1470 gefloten ngt de ^aiba^ c4£°n- to$-abdge te ^ntiwerpen / en boerende öen uyt ac s*i- naam ban $0argen-ijof $an de5e fEbdj? vators-Ab. fp^eftt Sanderus aïÖU| in 39η Brabantiii Sacra* dr van
De Abdy Marycn-hof te Zirixzeè is in 't jaar: Jo00™2£ 1470 volgens het recht van Vaderfchap onder-men.° worpen aan de Abdy van S. Salvator, en aan den Prelaat der zelfde Abdye. ^t^t Mbty i$ met die ban Warmond/ en met meet* andere
Slbiïgen in Rolland en 3^ie$land ban de <&& der ban Ciftercie, berbonden geioeeft gin een doodboefe der 'lïlbdge ban 3$ar>Ecnise
monb / 't toeïfce on$ bereert i$ dooj ben §uv vprJ°" mci Johan Verziide, ftaan de bolgende Piiomidc fbdy. ban gemelde Wxgt oggeteit: Broeder Niklaas van Nieuwkerkc.
Br. Jakob van den Briel. Br. Niklaas Rijks: detoeïïre in 't jaar 15-37*
oberleden i§ te féarmond· *j ΦΟ& i$ Kornelis Poldermans gier J^ior §&
toeefi i 3ynde tot get befcieeden ben dit ampt
geroepen ugr& Saivators ffibdge te fflntbjer* pen* ^ejelbe ïjeeft öe gem toebertroutode ftubbe met eenr ^onderlinge godtbjneljtiglEjrpt en boo^igtigösit öetoaaht. *Bn a\$ get Ifta* tfjolgn geïoof in die oogden berbalien / fyet ïterMpge3ag genoeg3aam te niet gegaan/ en fcfjiec alle de jiEonnihiten bèmootf of altgan^ berdjeben toarenj ié Xy$ met een toon* derlpe iïandbajïigljeit in 31)11 fcloofïcr geble; ben: brillende üeber perben/ a$ 3tjn geloof c Γ af;
|
||||
|
4x Oudheden en Gestichten
efijaan / of 3öne plmtg berïaten. %m i$fy$
ban boo$ get tooeoenöe geboefte btfeebcipge* boobtin'tjaae 157x1 ban ten/ aïgeengeec* Ipenj&artelaarban beCtfïeecie-oibet;/ fcon* Iiennage5tenh)erifêü Chryfoltomus Henriques*,
en Raiiiius b in 31)11 o^boegsel on be geboomte
bagen bei- $eberlanöfcge $&aitelaren ban .Molanus.
^aaienöoben geeft %vc\fótt m ben üato*
Ipe tijden gegab een ftïooflec ban gjautoe of sitoarte^ujïeeg/ albtt^ naat' gaare grautoe of gtoarte Meebuig genoemb : gettoelne benenb toa^ oubee ben naam ban be Drie Koningen * en boïgen$ Lindebom c bereenjgt foag met get kapittel ban &imh Lucas Waddingus, feggjbenbe in5pe3[aae>
Boenen obee get jaar μ po, beegaaitbat eem> je jaaren te booce een 3eïteee Poppe Heimet (ttlifFcgien Heimen Of Heiman) fóaonenbe tC
Éüróee Ι δρ unteefïen foillc öefpjonen gab /
*9at 'er ngt 3pe öoebeeengeöoutat 50ube \s&p ben eene napel boo; be lieiïigfïe ^tebulbis* geit 5 en naafï aan be ïtapelle een öafïgnng ijoo? 17 armen, maaraljoo be napel en 't saftgHpg/ ööOi be acgteloo^geit ban be eif* $enaamen en ben <0afigu$§meefïe£ / bgnang ijecballen hjaren/ geeft Poppoos bocgter / m 3pe neeben/ bct^ocgt bat baar eengungbooj be gufïeei ban be berbe <©#et: most getint* meet ίΒΟφεη, David van Borgonje, 25iffcgOp
jjan ïlteeegt / geeft gun behoeft itytMligt-,
en geeft 'er / upt Kragte ban 3gne ojbmanflfe tnagt / een gnj$ ban be bwte Φ$π / ouöet* λ Fsicicuiiis SS. oié. Cift, J, Z.
* Ad ι f. Febr.
e Op, χ $, !♦ pag, S81.
|
||||
|
van Zeeland. 43
bt aanroepinge ban öe ü. Marta ban $a3a*
retïj/ opoerecj):. <€ot Mater of oberfïe geeft gg aangefïelt ee ie Martajilüs dochter, en tot $$ie£§tbabet? eeneil Boude wij η Pieterfz van
Kioetinge, öie ooit naarben regel ban beöeiv
be <3$tt leef ben. <©it a!le£ i$ tioo? bengangi ben χ8 Sjuïi ban öit looncnöe jaar öebefiigt. <&z puilt &an öesen j£au£ / te toeeten In-
nocentius VIII, foa$ 0efel)?eeben aan den Abt vanS. Mariaas kloofters te Middelburg, onder'ζ
Bisdom van Utrecht; mitsgaders aan den Prooft vanS. Salvors kerke te Utrecht, en aan den Oirt» ciaal van Utrecht 5 en toa$ ban ben bolgenben
infjouti. "Y/"An wegen onze in Chriflus beminde dochte*
ren, Maria Jillisy de Moeder van 't huys, te Nazareth, in de ftad Zirixzee, van de der* de Order van S. Francifcus, genaamd van de Boetvaardigheit, onder't Bisdom van Utrecht* en van wegen de Zufteren des zelven huys; mitsgaders van wegen onzen beminden Zoon, Boudcwijn de * Clormgm, Broeder van de zelve Order, is ons een verzoek voorgedragen, be* helzende ; dat wel - eer Lieven Kats> Roeland Gerritfz Koepsr Pief er Laurenfz. Sprigavels, ca Ρ iet er Manne , leeken onder 't voornoemde Bisdom , als uytvoerdcrs des Teftaments van wijle PoppeHaymett, leek, toen inwoonder dcy gemelde fteede, begeerende den wille en fchik* king van den zelven Poppo ter uytvoeringe te brengen , in de gemelde ftad, naar de Zuid- poort, aan 't ftrand gelegen, uyt de goederen aan gemelde Poppo van Godt gegeven, geftichc hebben een kapeJlc ter eere van de Heiligde Drievuldigheit j daar dagelijks ten eeuwigen * Miilckicn de Oöeringe, Vm&tlfaT. tijde
|
||||
|
44 Oudheden en Gestichten
tijde eene Mis zoude moeten gedaan worden t
en beneffens die kapelle gedicht hebben een gafthuys voor 17 armen: dewelke ieder eene portie zouden hebben ; en, zoo lang als ze; leefden, uyt dat gafthuys niet zouden moeten verhuizen: vordeis dat ze voor 't onderhoud van twee Kapellanen, die de gemelde Miffen zouden doen, en voor't bewijs van 17 portien, voor de voprn. 17 armen, zekere vafte goede- ren, die ze toen uitdrukten, aangeweezen heb- ben: eindelijk dat ze, voor 't goeden gelukkig foeftier van 't bovenftaande, zekere ilatuiten en ordonantzien uitgegeven hebben : begeerende onder anderen dat de goederen, die zulken ar- men , ten tijde als ze tot gemelde portien aange- nomen wierden, verkregen hadden, als ook die ze na die aanneeming ver krijgen raogten, na hunne dood aan't voorn, gafthuys, tot vermeerdering van gemelde portien, eeuwig zouden blijven: dat naderhand, als de huyzing van't gemelde gaft- huys, en des zelfs vordere gebouwen, door de aeïueloosheit of verzüimenis van den Regent deszelven gafthuys, en van die daar in gewoonc hebben , als tot een volkomen verval waren gekomen, en, de vruchten, renten, en inkom- ilen van dat gafthuys en van de voorn, kapelle vermindert en verloren waren, en 't getal van, de portien der armen bynaar tot niet was geko- men, zoo dat'er maar twee armen meer woon- den 5 dat toen onze in Cbrifius beminde doch- ter, Dorothea Poppöos dochter, mitsgaders on- se beminde zoonen Pieter Laurentfz. en wijle Jan Pteterfz. SprigaveJs, begeert hebben dat het gemelde gafthuys, met de kapelle, zoude op gerecht worden tot een Zufterhuys van de ge- melde Order; dat daaF op onze Eerw. Broeder |
||||
|
É áí Zeeland. « 4?
Bavid, Biflchop van Utrecht, het voorn. gaft-
huys met de kapelle tot 200 een Zufterhuys, met de naame van Nazareth, door zijn ordi* naris gezag opgerecht en ingeftelt heeft: dat hy voor 't welwezen en de gelukkige beftierin- ge van 't gemelde huys, en van de Zufters en andere perfoonen, die daar inwoonen, als ook voor de bewaringe van 't kloofterlijkc leven , aan't huys en de Zufteren voornoemd door de- zelfde ordinarifie magt ecnige voorrechten en vergunningen toegeitaan heeft:dat hyook Ma* ria voornoemd tot Moeder van 't zelve huys, en Boadeivtjn voornoemd tbt Biechtvader van de Moeder en de Zuileren, heeft aangeftelt; zoo als gezegt word dat in zekeren brief van den zei ven Biflchop , die daar over gemaakt is, breeder uytgedrukt ftaat. Maar om dat fommigen, gelijk het gemelde
verzoek liet volgen, over de kracht van de ge* melde oprechtinge, vergunninge, en aauftcl- linge , twijfelden ; zoo zijn wy van wegen Maria , de Zufteren, en Boudewijn voornoemd * ootmocdiglijk gebeden, wy zouden ons door een Pauflelijke goedertierendheit gewaardigen de gemelde oprechting , inildling , vergun- ning, en aanftelling, op dat ze des te beltan- diffcr mogten zijn, door de PauiTelijke bevef- titring te bekrachtigen; en, tot beter zeker- heit , den naam en titel van 't zelve gafthuys, en de gaftvryheit, teniet te doen, en te ver- nietigen·, en eindelijk dat gafthuys, met des- zelfs huizingen , en met de kapelle, tot een Zufterhuys van de voornoemde Order van nieuws op te rechten; en voor het bovenftaan- de andere be^uaame middelen in 'c werk te ftellen. lv
Hierom
|
||||
|
46 Oudheden en Gestichten
Hierom is het'dat wy, die ten uijterfte b&-
geerig zijn dat de Staat van alle religieuze plaat* zen, voornafnentlijk in onze tijden , ten beftd beftiert worden , en van *t bovenftaande geert zekere kennis hebben, en voor 't gemelde ver- zoek echter wel genegen zijn , uwe befchei* dentheit door dezen ApoftoliiTchen brief beveè* len, dat gy - luiden, of twee of een van u lui* den, al het bovenftaande, en ieder van 't zelve in't byzonder, uyt krachte van ons gezag, naarftig onderzoekt : en zoo gy door zod eeft onderzoek bevindt dat alles aldus gelegen is, dat gy de voornoemde oprechting , inftellingj en vergunning, voor zoo verre als zulke voor- rechten en vergunningen eerlijk zijn , en alles Wat in den gemelden brief vorder volgt, voor zoo verre als het tot het bovenftaande behoort $ uyt kracht van ons gezag goedkeurt en bevef- tigt ; en alle en iedere gebreken , indien 'er cenige mogten begaan zijn , vergoedt. Vor- der dat gy, tot beter zekerheit, den naam en titel van 't gemelde gafthuys, met de gaftvry- heit, uyt krachte van ons gezag volkoment- lijk te niet doet en vernietigt: en het zelve $ met zijne huizingen en met de kapelle, vari nieuws tot een Zufterhuys van de gemelde Or- der oprecht en aanftelt: het zelve huys aan de voorn. Zuftereti, om het altijd te gebruijken en te bewoonen, overgeeft; dat gy ook ordo- neert en vaftftelt dat voortaan ten eeuwigen ty- de de Moeder en de huilers, die in 't gemelde huys zullen woonen, zoo dikwils als't noo- dig zal zijn , vryelijk en zonder te mifdoeri tullen mogen verkiezen een Biechtvader van de voorn. Order; of ingevalle zy zoo eenen Biechtvader niet kollen krijgen, een wercldfch Priefter j
!
|
||||
|
van Zeeland* 47
FrieitcT; die aan den Bedienaar van *t: Huys te
Middelburg, van de Order der Minnebroede- ren, onder 't voorfchrceven Bifdom zal moe- ten voorgeftelt en van hem aangenomen wor- den : ordoneerendc ook dat het gemelde Huys te Nazareth ten allen tijde zal itaan onder 't bewind van den voorn. Bedienaar·, zoo als de andere huizen van gemelde derde Order in die geweften onder hem ftaan. Noch vorder dat gy-luiden alle de vafte en lofle goederen , zoo die aan 't voorn, gafthuys voor de 17. portien beweezen, als die door de armen zelf nagela- ten zijn (die alleenlijk uytgezonderd, dewel- ke voor 't onderhoud der twee Kapellanen die de gemelde MiiTen moeten lezen, befproken zyn) aan 't gemelde huys ten behoeven en voor 't on- derhoud der voorgemelde Zuftercn , wederom uy t krachte van ons gezag, toevoegt en in eigen- dom overgeeft ; zoo nochtans dat de gemelde twee Kapellanen 5 en de twee armen die 'er noch overig zijn, buiten 't gemelde huys, maar ech- ter op eene bequaame plaats daar zy genoegen 'm neemen , zullen moeten woonen : en dat, als de gemelde twee armen, te gelijk of de een na den anderen , van recht mogten afftappen of koomen te fterven ·, dat dan hunne portien en de goederen door hen nagelaten altijd aan *t voorn, huys zullen blijven* Zoo dat gy-luiden die fchikking van den voorn. Peppo tot zulke gebruijken, alsgezegtis, zult hebben te veran- deren : behoudens evenwel het recht der paro- chikerke, en ieders recht in 't byzonder. Voorts , indien de gemelde goedkeuring ,
beveiliging, vergoeding, vernieting, oprech- ting , aanitelling , vergunning , toevoeging, en overgecving door UL. uyt krachte van de- zen |
||||
|
4-S Oudheden en Gestichten
zen brief gefchiedt ; zoo vergunnen wy doof
ons pauflelijk gezag <, en uyt een byzonderc goedgunftigheit, aan het voorn, hüysenaan de Moeder , ende Zufteren die daar in woonen, datzc voortaan alle en iedere voorrechten, vry- dommen, gunften , genadegiften, en vergun- ningen , vryelijk en zonder te misdoen zullen mogen hebben, gebruijken,en genieten; die aan de andere Moeders en Zufters van dezelve Or- der in 't algemeen vergunt zija $ of noch ftaari vergunt te worden. Niet tegenitiande enz. gegeeven te Romen by S Ρ iet er in 'c jaar van 's Heeren Menfchwordinge 1490, den iS. Ju- ly, in 't iaar van ons Pausdom ... 9i Huis van $M§ tUfl^ \t tttl i}tti$ batt Öe S^OOÖ Zlty , de Brood- tttni l öetoelfie öup genoemt toieeöen om Dat
citeren. ^ ^tt β,000 0f jje ftbff #in$tn beöeïen / of met öeöanöfesonnrn.
Het Beg- ^ier öy quam nocï} een fraai ^esggngof:
gijiAoff ïfcttoeiite m 't jaac 14-f 6 / 300 mei aï$ üe ï^erft
öec ^cö!liöeei*eii/3eee gefcgonöen $ öoojöcn
fyanö ©e toren ban Dit $3eg»nljof en öe
aeijtee gebeï öer fóerfse/ met eemgegufëften^/
3ijn nociy tegentooo^ig in mesen, gn öe$e
ixccïï/ aan £· Mamas outer / ma$ bootene
υ™ v« een ©ftsarg seffteïjt ·, öetneme in 't jaar 1 f19
vikary. bemeten fcuterö ÖOO^ i|eer Kornelis Hubrechtiz»
Den na3aat ban Den Igeec N* Lyndraier.
Willem, «g&aaf ban ^olïanö en Eeeïanö/
geeft öe§e 25eggnen 0003 Den boïgenöen brief ötiber 5911e befeïjntting genomen j Daar gu jjaaü oon öe 5o?ge ban öen ftaaö ban Umfött aan* •bebeelt. tUfpitt, Grave &c. Ohfen lieven ende
getrouwen Balju, Scéperte ende Burgemei-
jkrs vaii ötffer poorte van Zirixe , Salut , &e.
Wy
|
||||
|
van Zeeland· 49
Wy ontbieden u, ende willen, dat gbidenBe-
ghinen HóffvanZirixe, ende denjoncfrouwen die daer in wonen, of woonen Tullen, van on- icn Weghen houd in fulcken ftaet ende in fulc- ken weien van clederen te dragen, ende van eer* fame wanderinghe, ehde datmen weyt, als iy v. anderen willen , wair fi wanderen , alfe die Joncfrouwen zyn, die wonen intBagynhofFin Middelburch, ende dat gy deriPapen alfo goit hebt, dat fife in ruften ende ongemoeyt laten, ende dat gy die Joncfrouwen, die den Hof te berechten hebben, allo goid hebt , dat zy des Hovc5 goit ende der fermeriengoit nergent en keren, ten zy tergeenrebehoeffdie inderFer- roerien zyn, of in den Hove, of in desHoves oiibaer , ende dat ft den armen Joncfrouwen, die hoir broot raitden handen winnen moeten, alfo verre als zy behoudenlike wanderen , niet te harden Men. Desenlaet niet. Godtzymetu^ Gcgheven tote Zirixe des Dinxendages na be1* loken Pafchen iirt jaer van xxxi. ',, 'v. €t %\üfttt sijii ttocïj mat anbere ^tó^^fj0^
tt.Uciien banbc oube gobtyucötiojjcit öct* iïiQtt i.uJ'wce*- grenen obsrgebieben: a\§ ecnUe^oo^fjut^/hui* o.id* tm <&afHjn$ : een fflzcpfyngg ·, 'tbjcïhe in'r man,!«'cï- ■ jaar 1^69 boo^ meatoe tmimcraabien nirrh^^;^"^ lp i§ bergjoat : en ban Ijét «Submannetje^ ϊβίφ getlÖCihe ÖaOC èeiumAdriaan Janszoon",
een 23^0utöcri3f)abet? Utaar ti Wxifótt oberte*
ben/ in ïjet jaar 15-8f öUetcerfl \$ &φίψ\ öocf) naberijanö int jaat \6o6 mét groter in- liomfïen $ booi'3ten. 33cben bén ingang ban bit ïju$ / tuffcöcn öe fcFtflDcrijen ban cenige ihanpljaoföen / fïaan öc5c tüoorben: Senefta- tem honora : Öat ί3 / eert den ouderdorrj.
11. Deel. D t&*tl
|
||||
|
50 OüJOHEDEN EN GESTICHTEN
<Pan 3ijn *ee noeg be boïgenbe fCt:meb>g#
5ut3en: & Jakobs'gU$/ £. Antonisgu$/
^.Rochusgut^: getoube-tysmbjen bifcgei$>
gU#.
|
|||||||||||||||
|
Berg tan
Sion. |
2$ρ gfcfóce / bicgt aan gct Φοφ $οο^
|
||||||||||||||
|
goutoe/ fïonb boei ^eneenltartguiseeMoof*
ter / be Berg van Sion genoemb / en toege* eigenb aan ben3|.25eïg&er en&eeraar beeltee* ht I & Hieronymus; gcttoeiïte in 't ?aae 1434
gefltcgt 1$ bOOÜ tmtn Jan Lievens. ïtgt get
gefïagt ban Öe3«l Jan Lievens f£ gefloten be familie ban iie Kromftryen; betoeïne nocg on
gutben in fo^en i§ / en 't oube gdoobe niet g$oote fïanbbafïiggeit aanMeefh 3^e5e Jan Lievens $ boïgen$ get ^oob*
boen ban 't nïoofïet 't nieuwe Licht oberteben ben ^r♦ |&eg: bolgeng get 3eïbe boobboeït i$ Pieter Willemfz» in 't jaac 14.65: giec|^!Oe %Z*
tóeejï.
Niklaas van Weefp, fta#gU|»3er in 't RÏOOf*
ter 't nieutoe liegt en $iïtari| in 't ütaetgnisee
«loojïec te <&elft / i§ naöeeganb$joeuratoc of Kofïöe3oröee getoeefï in ben berg Sion buiten ^xtvfów j baae gg oberïeeben \§ben 17« f ebewa* rn 15T4-
|
|||||||||||||||
|
Acgidiut
|
31« bit Üïoofïer $ ji&omiift getoeefï ^Egi-
|
||||||||||||||
|
Amifabcr dius Aurifaber (anbei'g? Jillis Goudfmit) tttt
Mo»nik gelegd m gobb^ncgtig man: befoelfte / ge*
kiooftct ïPPetrus*Sutor fP^eht/ goubeboenje^geeft
Ijefmeebt: te toeeten De lof van het leven der Karthuteeren:
Een Boek van Exempelen:
Sermoenen op de Zondagen en Heiligdagen.
3|ρ $ gefloten ben zo. f efyuaeb / in *t jaae
1466»
|
|||||||||||||||
|
• Lib, i. Vit, CarthuC i. 7,
|
|||||||||||||||
|
^egaï>
|
|||||||||||||||
|
VAN ZEÈtANé.N £i
befiaïbébbese mannen öeööen nocg be W*%gtf*l
£enoe be fïab ^irföee booj Bnnne geboomte ι^ώ ^JÖÏ?Van Zirixzee ,, Jjiittnéfeoe&ei· / *%Ά
ièoiitgeleerbe en ΜΦ5^ beu <0obïmnbe te
Sobetii iraoeeöanb ooft fjobmciaaU betoeme «eer gearöeiöt öeeft om be f ^obincie / biejent aan öéboïen toa§ / te öerbormen. W$ m w iaaren ban be$e öeötemnge natgébtent Baö / beeft fip bet gemelbe ampt ban mm&ttov 5er aangenomen; en fieeft&et3elbe/ soolantf m xüa ïeben nocö buucbe/ bebicnt» f graag in bcrfcljeiöe toetenfcfiappen en taaien erba* ren: até snnbe in be ^iecftfcije / Béfceeuto* feite en €flalbeeubjfcj)e taaien beö*eeben ƒ toanneer be biuMetteren ban Wjetoi taaf ïen nocö nantolpgin be Jeberlattóen öeMiö toaren. $g BW ngt geloofmaarbio^ ^cö$j ber£ / gelp op ben tijtel (iaat ■* m met eert 3inrpe fle&noptBeitöp een teftamdt/ Een Kroniik ban 't Begin ber l^erétó af/ tot öet jaar 1534 öat tf W^ftUSf ΨΛ
mt toertje / befïaanbe in fe£ bdefceti / fiaft ben naam ban Scriitiniiim five Venatio Vc-
ricatis hifto'ric*: bat $ Opzoeking ofnafpeu- ring van de waarhek der hifforie. fj^tÖSmtje të in 't jaar ,1 Π4 i" *Wtns&mt öff Sf °*
Cocus: Mter bit boeltje fïaat nocö ge&nfct een anöer toer&je ban tm 3elföen &φ$*& Over de 70 weeken van Daniel. ^aatffiadfc
een I^oorreben boor geojtiftt ban Franc; T>
telmannus * in bebjelfte 00 **" W ïeben én be anoerc toerften be£ ^cb^ber^ öanbeït♦ en nocö oc Uolgenbc ücfljiften mn Amaadustota» meïö'tf #j.;.; |
||||
|
ft Oudheden en Gestichten
Uytlegging over h®t Boek der Scheppinge ?
over Job , en over den Prediker. ;: Hiftorie van het Lyden des Heere. De twaalf uuren van den Geeftelijken Strijd -,
beilaande in een boek. Van de 40 woonplaatsen : van S. Annaas
Huwelijk enz. Van Sophi Koning der Perfiaanen en vyand
der Turken. Dit word ongedrukt te Loven bewaart. Α o R1 AA nHofp e rus , til iüeeïatlb ge*
öoten/ aflomfïigban^irijgee/ i^gebo^enben
M» |fttÖ %&pi ^nnl^aïicc/ Rochus Hofte-
rus, taai a^tmaal^u^emecficesetoceli^a
bat ïjo bscfcijejöe bêöieiimgen / m oa& Jjet ^u^emeejierfcSap / in de föepu&ïp ban %\xip $ce benieet^§ati/ fjcböeabe^taaten ban^ce* land gem §^t ^cgatmeefïerfegap obee ^gemce* «e liatid^ goederen/ ïeggenbeneoofÏee j^cgcï* bc/ opgebiagcn* 3^e$e bediening gerfc gem egter get 3C5cifcgap det Zanggodinnen niet boe» beclaate η: en ga geeft becfegeibe gedicgren in 't ftatgn gemaaht ·, debjeïne afsonbedp uutgegeeben 3gnf Andreas Lemniüs, een<25encc$gcer
in Zeeland geuojen/ geeft gefegjeben Een bro UJ^biOOyigen brief·, waar in hy het
onderzoek der piiTe aanprijrt, om 'er den uytllag der ziekren uyt te weeten. f Petrus Ρ e κ κ ι υ s , een tSfcfótCÏ /
cnMeeraar in Öeibe detöecgten ·, té in get gaoip
ïeeeaaifcgan batt de23gt»teï$ bier Pandekten be na3aat getöeejï ban Joachim Hopprms: toeln googleeefcgap in dit jaar een üoninftlpe I Val Andr, Fali Acadera. ρ 191
ïep
|
||||
|
van Zeeland. 5$
ïtffe.fam$ gefoojbem ^00 bat$.Pekkius.al#
ïereerfïbe 23gt«telen ban be J^anbenten/ of ban Bet mttboth/ a$ ÉontaWpe i|oogïeetaar Beeft boorgenen: 'ttoelne Bi? gebaan Beeft tot Bet jaar 15-62. toe* toannecr beteab timiw gern ban Eoben öem bc orbinaciffe acBtct* miööagfcBe ïeffe in bc eeefïeïpe ïflechten 03 meerberBeit ban fiemmen gegeben öeboe». ©au bc5e pojï Beeft Bg berlaateti m 't jaac 15-86/ in Set bertigfie jaar/ baar of baar om* trent/ ban 30" BaogleeraarfcBap : a\f sfliwe naar l&ecBelen Beroepen/ om baar plaatste neemen in ben groten fóaabban$eberlanb, ί|ρ beeft tcSoben een spoten routo ober 5011 m* Wl\ nageïaaten : en geeft (in be Jtetjjnfc&e taaie) gefCÖ^eUen van de Teftameoten der ge-
trouwden : van het recht van in beflag en m hegtcniffc te neemen : van de verftervinge der goederen : van het opbouwen en verbeteren der Katolijke Kerken M3, J^en bülbt tlOCÖ getoag ban meer anbere toernen f betoeiite
onöee be erfgenaamen of elberg öeruften * en naar bctocinen al ober langen t$b ber* iatigt i^geSDeetï: a$ Antwoorden of Raadgee-
vingen : zeer deftige aantekeningen over hen fesdeBoek der dekretaalen vanBonifacius Vliï, en over de Klememynen. %U Bg te Μ*Φ' ïen op bm 17 fuïn i?8p tn Bet fefïtgfïe jaar
ban 3jjnen onberbom oberleben toag / i$ 31?« ïieBaam teHobengebragt·, en ft»#. Michiei· fccrhe beneffen^ ben Boogcn<®uter öeg^aben: aïfcoaar een beelb ter eere ban 4B»obt / en ter gcbagteniffebanPekkius ,$ ongeBangcn. Balduinus Henrici , OfBoudewyn
Hendrikszoon j oofc ban ^irföee / leeraar en
D 3 bOOJ*
|
||||
|
f% QUDHBDEN Etf GESTICHTEN
boofeee in öe<eeefïeltjfte Hechten te Eoben/
taai <n aandien in 't jaar 1460. <fee$3elfj§ Lellen over de vyf boeken der De-
kretaalen , in tjwf boe&en be&eepen / \χ>φζη
teHoben bg be j|. Maanens peeren gebonöen: jijne Heffen ober get bterbe boeit bcr S^ete* taaien binbt tnen gemelbt in be poefen ban Van Weims, bg benzee?ψ. Van Weims φρ*
ftbent te Eunenburg.
KoRNEnsLiENs, ö#H'nar$ <&zmtp
Jjeer te^iei£3ee/ naöerïjanö 3^offaert fcan^. Maartensdijk in 't eilanb ban ifetoïen / legt aïöaar beneffeng be peeren ban #. Maanens· dijk begjaben onbee een ïjeerïpe tombe / üe* toeïfte ö« bo lebenbe ïnbe boor 51CÖ 3eiben öaö ïaaten maafcen. ^g geeft tm be totijnfcöe taaie u«tgegeben : Een Brieve-ftryd met de tegenftreevers ban
Philips van Landsbergen , te 0riïi3Ce get^Utlt fa't jaar 16141η 8. ':,'-'
David Theodorus Plafeer i ban %m\Qti!
<0ence^öeerte?(lnti»e^cn/Öeeft in 't ίίφ %v
geben. Nederduitfche Verklaringen over de Spreu-
ken van Hippocrates. CnnOC|| een ïatonfcg Handboekje, behel-
pende eenige geneesmiddelen tegen de peft: Settoellte in 't jaar 1603 u Ktattoerpn i§ ge*
bjtlftt &g jakob Mees,
DoMiNicus Jansenius de Boy, ban
^, Dominicüs <©3ber / aïg Ifijjofïöliflejje 3en«>
beïtng afse5onben naar ben fóoning ban ©e* nemat&en/ geeft in öe^oogöuötfcljie taaie te* gen öé Suttcrfcïjen ugtgegeben • Een Verhandeling van het Vaften.
Ècn Traktaatje van b$t byoederfchap van den. ·.'.. ..·.,·· aller-'
|
|||
|
van Zeeland. $f
allcrheiligften naam Jefus, gettoefóe *« t*t<®£
Korte getyden van Gods allerheerlijkHen
Naam, uyt Davids pfalmengetrokken, <*%attt* burg gcM&t' m 't jaar '^ J*#2#tt
ban tamtee/ p* banberfoitttgb/ &eeft Sent o$ec nesonben omöe fïaU te em?men. $gi heeft notfj tiuee ^oeöecp in be 3elföe <^bec fcec f aebinBeeren geïjab / Nikolaas en Kor- FRANgois ZANTDYK,een^eeut»/^
fcetactf enfcaabjöeec berfiab^iritfêe/ Seeft ten aanfeaan gebaan aanget3ee Karei V, aW b*5eibeban mttom^mfcmtttm^f «eftomen. ïPese aanf&aan becujï onbes be fW papieren te gfcfrs^ . Guilslmüs Lemniüs, LevinusLemr
nius zoon , te Sirifge* 8$öojen ·, 4 Beeft naat*
*ίίη ®aberè boojöeeïb be senee^unbe m fent ·, en $ afê nemereer in bienfï «beeft tian Ericus üonins ban ^toeben, ©ocfl al$ Ericus booj #ien bjoebec Johan Igartoa ban tfsnlanb / betoefóe naae be ftjoon ftonb / m bannen toaé m& '> i$Guiielmus, afê een ne* tronioe geneeffieec ban 3gnen»meepe /ooft ban 3ijne goeberen enban3önïeben berooft/m het jeïfbe jaae/ <ü# Φ ©abee upt Set Jeben fcöeibe. fflt&an* Μ ψ W *W&**± chior Adam, in 59» **& **n beJefcenJ bee ^oogbugtfcöe <0eneeg-Seeeen. ®aaei? ge* bjuftt _ , Een Brief bOOJ Öem gefc&eben aan zijnen
Vader ·, fcaat ίη βρ toont dat de opvoeding meer indruk doet op de gemoederen der men- fchen als de hoedaanigheids ^r omcingelcnde lucht, of der plaatze. IMfóe ojief eecfï te Wnt*
■ D 4 toerpen |
||||
|
56 Oudheden en Gestichten
ioergen in 't jaar 1574 i$ gebint fin Nutius ?
en naberganb/ te toeeten in 't jaar 1638 / met get boeltje ban fijnen Baber van den gezetten "tijd des levens,boo? be ttoeeöerei3e i$gebefte te&etoen. #ocg geeft gg / 500 a$ 3tjn baber * ge*
tuigt/ een beftig Crantaatje gefeg^eben va* tiequalen der tmge.
J Α S O Ν PrATENSIS, Of Α PrATIS,
?tceraar in be <0enee$!mnbe/ i$ be 30011 ge*
toeeflbtin Thomas ooft een beftig '^eneeégcé*r/ 300 a$ gn 3elf in get berbe boen ban 3ijne 0tv öicfjteiïbetuigt. 3|g $een boo^geieerb man gr* toeefï / fcgjeefmet een geïbgaftigen fïrjï/ en tnaante 3onDer moeite nette en ciedyliebeerjem 3|n geeft be<i5eneepunbe eerfïin3ijne geooor- téfiabgeoeffent. S^aarnageeft AdóifvanBc» - gonie , l&arng^aaf ban Cerbeer / en %eer ban ^eberen/bentoeïnen gn 5jjnen &o}ft noemt/ ïjem o# get fïot ^anbenöurg ontüobcn: al* toaar gn OppcV-geneesheer ban be$ 3eïf^ %of en tsan Cerbeer i$ getoeejï* ^n geeft ber* fegeibe toerhje^ notgegebeu; toaat* ban be lijft fcan naakten tooien in be ^eberianbfege ^Odl5aal ban Valerius Andreas.
Ν ι c o la υ s Jansenius, fingenaamb
beBoy, ^icenigiaat in be «Sobgeit/ geeft $itïf niet'3gne fyie B^oeberèn, Leonardus, One- lius en Domïnieus,booj piegteïijne belofte bet' bonben aan be ®ficv ber J^ebingeeren/en i$ een befcig <S5obtöeieerDe en een bermaarii f^ebmant te tetoerpe*? gemeefï. 1§q geeft niet aïïeen boo$ 3ijne j^ebmaatfien/ maar ooft boo^ijtic gefegjiften-, eengjooten lof benomen/ baarenooben ψ go aï$ 3enbe«ng ban ben * tib. ζ de Complex, c, 6.
Hpofïo*
|
||||
|
van Zeeland. f γ
Ipofioliffcgen ^toeï geteifï naat fiet ïtoninn*
tpban^encmatnen. ©oei)/tcrüniïeön{jét* 5cibe ban be nientae Itete ttaegt te 3uibeten / ïoa^ö öp in t mibben ban 3flnen fïtijb ugt get ïcnen toeggetufct. i|n geeft (in öe Satgnfege taaie) gefeg^ebert H^t leven van S Dominicus, j^ticgtet ban
be ΦΜ* öer P;ebiugecreni get toeïtte teint*
foetjpen ög Hendrik Aartfcns in acgten i§ ge- D^ulttin't iaat i6ii.' Korte Bemerkingen en Aantekeningen over
bét Verdedigfchrift wegens het leven en de dood van Johftii Duns, een «^egot/ ban ^.
Fnmcifcus'o^iiet. ©it i$ in't jaat itfii te Heulen getyunfr ίή aegten. Verdediging van hesKatolyk , Apoftolifch
en Room fch geloof, gefMb tegen^be noobi*
ge tegenfïeïimge ban Johan Maller, %i\tcv* fcgen pfatïjeet te ^ambntg, ©it të te $fint* toernen tn 't jaat 1031 in aeljten gebjuïtt ög Willem van Tongeren.
$002 Öe3e betöeÖigl'nge gab Cornelius Janfe-
nius, Niklaas ö^oebet/ ooft een Jt^ebingeet en
bao^cr bet 45abgeit be kolonie/ een Verweer- ichrift ongefïeït; maat get selbe $met ben ^eg$bet on 3ee betgaan ·, al$ g£ in 't jaat 1650 ugt Holland naat tüoraen 't 3etï toa? ge- gaan. Weldaaden aan de Predikheeren bewezen
ooor de H. Maagd, (Ce tCntbjetnen in ttoaal*
ben getynïtt in 't jaat \6-$i,' ©aatenöoben geeft gg be Onderrichting der Prieiteren , belodtte bOOJ Antonius de Molina,
een fóattgn^et / ugt be geilige <2£nbbaberen
èn Sleetaaten ber ttetfie bg een gefïelt/ en ai febenmaai in be £paanfcge taal gemunt toaé/ Dy in
|
||||
|
$8 Oudheden en Gestichten
in be Satgnfege taal obergeset &t$t ober*
jetttng i§ in 't jaar 1618 te ffinttoeroen ög Nutius geöjuftt in acgten* #oeg geeft gg in &* Satgnfege taaï ober* ge5et Het Kort Begrip der Confcienci - geval-
len, in't &gaanfeg öefegjeben booj Petrus de Ledcfma, j^ebiïtgeee/ en 3£eeraae ber <&φ lutnbe te ^ahnantiea* Regnerus V ι τ e l l ι ys: na bat gg Ui
3gne eerfïe jengb 3Itaïie en $janftrp boojreift /
en meejï aïïe be jrtaatjen ban a"*uitfcglanb Öe3tgtigt gab* φ gg/ t'gu$ genomen 31^ be / boo; be googe #beriggeit tot §φοΙί feoogb aangefïelt $aberganb geeft gg be ^cgoolboogbg nebergeïeit/ en geeft sjjne tooonpïaatg te ÏCmfierbam genomen: altoaar fignocg eenige jaaeen geleeft geöbenbe /einbe* Tp wnt be fcoecelb ig berguift tn 't jaar ιοί8. #aar 09 geeft men 3ijn goofb ontbloot/ en met eenSiaumecnjang genjoont5 en m§ i§ gg ojr be tor(3e ber Wegteren naar get &af ge* blagen en ter aarbe befïelt· ï|g geeft ugt be ^jtaliaanfcge in be Matgnfcge taal obergeset en bermeerbert De Befchrijving der Landfchappen van Ne-
derland of Nederduitsland, in't Italiaanfch uyt- gegeven öQOïLodewijk Guicciardijn, eenjfïo* *entgnfcg «èbehnan. %&t%t bertaaïtng i$ te
IBiufterbam ug Willem Janfonius in BÏab^ grootte gebjtmt in 't laar 16*12. j^abecganö i$ be3elbe (om ban be bolgenbe binnen te 3toggcn) te Itagem in bieren ngtgegeben in't jaar 1616. <Paare«bbben geeft gg be befegnjbing ban
23|itanje / beo? Cambderius ugtgegeben / tot een Kort Begrip getro&nen / tn met Xanb* «aarten
|
||||
|
van Zeeland. 59
fsaarten opgegeïbert 3Nt Kort Begrip $ te
ïüttifierbam in aeïjten gebjunt in't jaar 1618. ©ε<£Eerto· ïifeer Stephanus J α c o β ι , DeHeer
Of Steven Jacobfzoon , geeft tfoee beU^ett Ui s"Ten T*£ ^Xatarinaas^egönBofteEobénnef^
ttoee geejMpe bocftter& #oc!j ö^^ft Sg een sen to La-
beur^ te^oben gefiicbt booieenen jongman/ven g«- bie te ïïoben jouhj bjiflen fïubeeren* ®e fms*&khu $m ber geefielpe bocljteren brengen iebec jaarlp^ op 24 gulben : beöaïben bat 3e teu plaatje/ baar be benden gefficflt3#n / een b^e niooiiplaat^ ïjebben. ©e öeurjg booj bm jongman / inbt'en ggi
ban bc maagfeftag be$ ^tiegter^ i$/ brengt ïjem jaaripf 38 guïben on : inbien Dn biut 3tjne maagfeïjap niet en $ / brengt 3e niet meet op efgaB guïöen. *. ^eboojrang.toojb gegeben/1 /aanbebfoeb*
bcrbianten: * aan Die te^outoer$jaben of te j§ct)tebani geboren 3p: 3 aan geboorene i|ok lanber^: 4 aan be $obenaar§U s aan bic ban J^ougaarben Buiten Eebett 3[n be bocgteren tooien be boïgenbe be*
gaaftfieben booj ben ^ticïjtee bereifcljt: tm «erfte / bat 3e30baamg een |anbtoerïi ïtennen/ óp Ijet toeïae 3g/ booj be béur£ geholpen 3p* be/ bcfïaan bonnen: ten tfcueebebat3eniet geit/ of met eenige anbere merftelpe gefye* ben geboren 3tjn: tm berbe / bat 3e in flaat 3ijn om hm fïaat ban 23egnnea te aan* baarben. τ ®e fóatoïpe fïebelingen ban Zfcippe/ fc&J***0-
bjelbe noeï) een tarnelp getaï untmaaneni en £«" bie ban ^outoergïjaben/ bie 3eer bun ge$aaib Brouweis- 3ijn/ tooien feberb bé beranbering berregee#havcwor- ringe bebient booj een f ater 3jefnnt > m&?c°B Td£' |
|||
|
φ Aantekeningen vP τι ι
ïte in 't ty$ geholpen foierö boo^ tm SCugnfl
tijner~$&onmïtugt get ïiatoïpe $eöerïaiïö. , f j©aar a$öe3e obedeben toa$/ ig 'et 31311 jiasaat/ aï^'ec niet Öefïaan ïtonnenöe/ ban bami berteonften : 300 bat ötge fïaatste aan be ©aöeren 3fefugten i§ geöïeben, ©e3eibe hjo^ti/ ngt naame ber 3elbe ^Mieren/ tegen* toOÖ^ig bebicnt bOO^ater Abraham Oems;
3ijtïöe een 3£eibenaat / ban een aöeïoRe af*
lomfCt (3). ; f. Roomfcb verhaal van Tacob de Ja Torre.
,..-.· .AANTEKENINGEN.
|. Andeten noemen den Stichter Sirwgus, en zoo
als die naam gefpeit word in dé oudeveersjes , daar
de Heer Auteur gewag van maakt, en dewelke aldus
opgegeven worden van den Kronijkfchryver Reigen?
berge: vwi "(; '4, ':. ■'
Jn^tjaer acht hondert eyide negen-cn-veer tig mede
Was gefundcert Zierixzeè die ftéde By e enen die Zjringus genoemt was*j" Alfo men in de oude Chronyken lasJ^- ƒ ' · Qoemen a"oftave/ban onzer Vrouwe* Haers Hemelvaerts begonfle te bouwen enz. Hy voegt *er by dat die veerzen meer als joo jaa-
ren oud zyn : en hy geeft noch twee Latynfche veer- zen op die het zelfde getuigen: Conflruitur locus h'tc per quentdam nomine Strik:
fit ροβ hoc opidum nomen habendo fuum. De gemelde duitfche rymtjes, op francyn gefchfe·*
f én en' in een bord beflagen , hebben voor dezen in de gafthuiskerke te Ziriizee opgehangen. Ik beken, dit alles, geeft juyft geen vafte zekerheit dat de ftad door een Strik gem'chtzoude wezen: maar zoo lang als *er geen vafter tegen bewjzen opgelevert wor- den, dankt my dat men dit gevoelen ten minfte voor 1.n het |
||||
|
BESCHRYVmG VAN ZEEtAND. 6t
het waarfchynlijkfte mag houden, Levinus hemm*f%
en voornamentlijk teHeer Alting, om anderen voor by te gaan, behooren onder de jonge Schryvers ook wel een item in dit geding te hebben. Lemnimvtp gen hebben wy by den Schryver: Altingzzfr dat Zirix- zee zoo veel te zeggen is als \iriks eiland : en dat 'er geene reden is om te twyfelen , of deze sink is in zijnen tyd een man van groot aanzien ge weeft. En wat wonders fteekt daar in dat de eerfte Stichter den naam vanZirik had gedragen. Of men alfabel, fabel roept; men moet het grootfte gedeelte van on- ze oude hiltorien uyt die gewaande fabel-fchryvers haaien. Ik zeg gewaande ; want wy hebben elders getoont dat Jan Gcrbrandfe van Leiden , daar men het wel meeft op gemunt heeft, voor zoo een fabel- Ichryver niet te boek ftaat by den hoog geleerden Heer Antoni Matthem. Zyn ze zoo niet geoefïcnt ge- weeft in de ziftkande , als men na hunnen tyd ge- worden is, of hebben zy eenige feiten voer de waar- heit aangenomen , dewelke naderhand , door een nauwkeuriger oordeelkunde opgewogen , de protf niet hebben konnen uytftaan : dat is hen gemeen nvt veeie oude Schryveren ; dewelke daarom zoo onge- nadig niet en uyt de lyft van vroomeen geloofwaar- dige Schryvers uytgemonftert en worden, ik wil daarom niet zeggen, en ik heb het reeds aangemerkt, dat ik deze naamrede daarom voorontwyfelbaar zouw willen opgeeven. Ik wil maar ftaande houden dat ze wel voor waarfchynlijk , ja voor de waarfchyn- lijkfte , mag doorgaan ; zoo lang als ze door geen klaarder tegen bewyzen uyt haar oud bezit geftoo- ten word. Noch heb ik dit hier by te voegen, dat lommigen
den naam Zirixzee afleiden van Kirch ofKerkenZee, als of men Zeekerk zeide. Maar den naam van Kirch te verdraaien in Zirik , fchynt al wat gewelf dig: echter zal ik 'er nu zoo veel niet tegen zeggen. Boxbomaonhet als iet aanmerkelijksgelden datde
ftad Zirixzee haare Burgemeefters van *t jaar ijoxaf, tot zijnen tyd toe, met naame en toenaame weet, en aangetekent heeft; behalven dat alleen het jaar 1503 open ftaat. Eene zaak , meent hy die geen andere ftad van Holland of Zeeland tooncnzal. De-
|
||||
|
Aantekeningen óp de
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
6%
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dezeftad is de gemeene zaake, en haareGravefii
altyd zeer getrouw geweeil · eü heeft liever belerin- gen, hongersnood, en gebrek aan alles, ja't uyter- fte gevaer, wiUeft uytftaan; als onder vreemde magfc te vervallen. Daarom heeft ie ook fchoone voorrech- ten verkreegen; Waar door ze zeer welvarend is ge- worden. Dus heeft Willem lil, in'tjaarigo+, een plakkaat uytgégeeven : Dat 'er niemand beoofler fchelde het ambagt van Wever, vqller , touwer, of fcheerder zoude doen, dan te Zirtezee : waar door <je neering in de gemelde ftad wonderlijk aangewaf- fen is. Meer andere voorrechten1 i aan de ftad ge- geeven,ftaan by Boxhorn in 't breed opgeteld. Ook is het idutkooken , en de zouthandel , een
van de hoofdneeringen der ftad geweeft ; en heeft den ingezetenen gröoten rykdom aangebragt. Ja , naar het fchryven vart Reigersbergen , hebben die van ZiT rixzee ontrent de tydeti van vrou# facoba\ in (lerkte en grootte van fchepen, boven alle (leden enzeeplaat- zen van ganfeh Nederland uytgemunt : en de Hol· landfche en Waterlandfche fchepen moeiten op dit ftuk adhter ftaan. Dus heeft de Koning van Dene- marken, in 't jaar \\\s \ aan die van Zirixiee vol- komen verlof en ma^t gegeeven dm over al in Nor- wegen, Yflafld echter uytgezondêrt, koophandel te dryven. ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
k
Stads to
|
De toretl der Stad,gelijk al gezegt is, isgebouwt
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
in 't jaar 1454. de kollen van den ganfehen bouw lie-
pen op 1576 póndt groot, vlaamfch geld : worden- de een hoet kalk vootvyfgrootengekocht: demeef- terknegt won dagelijks drie grooten , en de opper- mans eenen braspenuing. Doch omtrent het jaar ifoo ftond het hïerbyzori-
der flegt , zoo met de neering als met de huyzen. Men liet de huyzen op veele plaatzen vervallen, er? -, ei e erven onbebouwd leggen. De ellende fproothfer ƒ-&uyt dat 'er zoo veele renten en erfpagten op de huy- zen ftonaen , die eéri Jarigen tyd geloapen hadden, >> Èn het Öond gefchapen dat het hoe langer hoe fleg- ter zoude gaan. Maar door de voorzorg van de Wet- , / houders, en met de toeftemminge van Philips Koning. 1 /*van Kaftilie, wierd een middel uytgevonden om de. teriteri op eeri redéiijke Wyze te loilên; en daar door, |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
rca.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
//&
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
,/1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
f'/)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
.- / j w-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
■?■*?.
|
* . „ f /
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
ƒ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
/l
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
■■■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
BeSCHRYVING VAN ZEfclAHf). 63
begoft de ftad weder aaiTem te fcheppen , en op te
luiken. Onder andere rechten, aan de Zirixzeers vergunt i
is het rninfte niet dat zy, even als de Middelburgers, volgens een vergunnig van Hartog Aalbert aau het ftapelrecht van Dordrecht niet verbonden waren. Maar in 't jaar 1471 heeft 'er een zwaar onweder
boven Zirixzee gehangen; 't welk zoo als hetfeheen de ganfche ftad tot een puinhoop en een vervaarlijk bloedbad ging maaken. Ieder weet hoe dat deeze lan- den onder de Hartogen van Borgonje, en voor al on- der Karel den Stomen , gefchat en gefchoren wier- den ; en dat het niet als van fchattingen, latten, ert ongelden was , daar men van hoorde, 't Eene waé nauwelijks opgebragtj of't andere ftond 'er weer te betaalen. Oude privilegiën, voorrechten, handvef- ten, golden niet meer, als het den Vorft gelegen quani en beliefde. Ja , om beter te fpreeken , zy golden niet met alle : en 't was een enkeldegunft, een vor- ftelijke goedertierendheit, als men't rninfte genot vatt zoo een voorrecht en privilegie mogt hebben. Had- den de voorgaande Graven eenige rechten en privi- legiën konnen geeven ; de tegenwoordige Graven , zoo als Karel en de hooffche pluymftrijkers het ver- Honden, konden die verminderen vernietigen, en naar hunnen wil en zin uytleggen. Dat had men gewonnen, met zijne «ige en wettige Landvrouw en Gravinnen ik meene vrouw Jacoba, onder Pbilipt af te gaan. Om tot de zaak te koomen , Karet had altyd geld van nooden; om dat hy altyd te oorlogen had. Zóó zyn 'er dan «n 't gemelde jaar twee Kommiflarifien van zijnent wege te Zirixzee gekomen, om 'er we- derom nieuwe laften in te voeren. De eene was een Prïefter en Provifor over 't eyland Walcheren ; met naame Jakob Janfz. De andere was Michiel van Kat- tendijkc , Bailjuw van Zirixzee , en van 't eyland Schouwen. De nienwe belafting , zoo als Boxhorn 'm de oude ftads brieven gevonden heeft , beftond voornamentlijk in deze vyf punten. Dat men van ieder vat bier, inde ftad gebrouwen,
ïoude geeven vyf ftuivers: En van ieder vat buiten de ftad gebrouwen vyftïen
ftuivers: Pat men van ieder aemheeten of beften wyn zou-
de |
||||
|
64 Aantekeningen óp hE
de opbrengen twintig ftuivers: en voor eenaemfk$°
ten wyn tien ftuivers. Van een laft tarwe zouw men geeven fes, vaneen
laft rogge, tien ftuivers. Voor een lopel zouts moeft men eenen ftuiverbe-
taalen. De ingezetenen, zoo eene regeeringe onder de oude Gra-iven ongewoon , en* des te ligter moe , maar niet weetende wat het te zeggen was tegen r^are] in't harnas te (taan, ftaken de hoofden 't zamen, raak- ten'aan 't hollen, enfloegendeKommiflariiien dood. Veele overigheden van de ftad, achtende hun lyf anders niet verzekerd, hielden 't met de gemeente. , . , Men maakte zich meefter van de ftads ileutelen :
ftelde ftads regenten aan ; deed het recht door eenen ouden Schout bedienen enz. 't Was zekerlijk losbol- len werk , en een onbezuifde dommekragt : maar wat heeft men anders van een gemeente te verwaeh. ten, die van alle kanten uytgezopen, en het bloed ter keele uytgetrapt word ? Karel uyt Vrankrijk weder- koomende , en van alles onderrecht , gaf aanftonds een bloedvonnis, dat men de ftad te vuur en te zwaard verdelgen zouw. Of hy 't meende ; dan of 't maar gedaan was om de ingezetenen te verfchrikken , en aldus gewilliger tot het opbrengen van een groote geldboetetemaaken, dat kan ik niet zeggen : maar wel darde moedigheit der burgerye wel haaft gezonken was. Men lieteenige Heer en , van'sGraven wege, binnen koomen : die de grootfte fchuld hadden , beha!ven omtrent tweehonderd die het ontliepen, wierden by de kop gevat en onthalft. De andere ingezetenen , Priefters en Religieuzen , manluidén en vrouwlui- den, bejaarde menfehen en kinderen , in 't kort ai wat gaan konde , trokken den Hartog die op koo- mende weg was, tegemoet; en riepen luidskeels, en met eene erbarmeÜike ftemme , genade , genade , barmhertigheh. 't Leven wierd hen quanibys uyt groote barmhertigheit door den Hartog gefchonken; maar zy moeften 't dier genoeg betaaleu : Want zy moeften belooven dat ze hem dertigduizend gulden , in negen ftonden, opbrengen zouden. Dit was een zeer groote fomme voor dien tyd: *zodaanig dat hy de Majeftraat vanZirrxz.ee, op dat ze die penningen * ZicBoxhorn ouder Karcl yan iioigonjc.
tin*
|
||||
|
Beschryving- van Zëelanb. 6$
vinden zouw , verlof heeft moeten geeven , orti de
accyzen der bieren en vvynen fes jaaren lang te ver- hoogen. }{arel had lomtyds noch een godvruchtige buy'; en ik wil hem niet erger uytfchilderen als hy was. Anders zouw men milïchien konnen oordee* len dat hy met zulke oproerigheden en wederfpan* nigheden niet qualijk gediend was ; en wel had mo- gen lyden, dat ibmmige (leden het voorbeeld van de Zirixzeers nu en dan gevolgt hadden. Niet alleen wierden de ingezetenen Van Zirixïee^
om den gemelden oploop, in hur.ne beurzengegeef* lelt : maar moeiten ook hunne privilegiën miiïen ; wordende door een plegüge akte verklaart, dat ze die,door hunne wreveligheit verbeurt haddem Maar Karels dochter en nazaat, vrouw Maria va» Borgonjei dis zachter van inborll was* en het niet qualijk met haare landen meende, heeft den ingezetenen vanZI*- rixzee op den dag van haarblyde inkomite alle hun* ne voorrechten wedergegeevem Noch. is Zirixzec in geen kleine öngelegendhelt
gekomen onder den Aartshartog Maximtliaan. ^ Die vanSluys in Vlaanderen, daar veele Hoeksgezmden uyt Holland zich bygevoegt hadden , hadden zich opent lijk tegen Maximtliaan verklaart ; en om heni afbreuk te doen, en buit te maaken , hadden menï- gen inval in Zeeland gedaan. De ZirixzeerS hielden 't met Philips van Kjcef, die t bevel over de Sim* zenaars voerde; en wiens Vader/f«W/ vanXjeef, zyn verblyf binnen Zirixzee plagt te houden. Dus heb- ben zy die vart Sluys allerhande levensmiddelen ert krygsbehoeften toegevoert : waar toe mogelijk de begeerte om goede winden te doen hen meer bewo- gen zal hebben, als een haat tegen Maximilmaii. Dé Sluizenaars , een langduurig beleg uytgeftaan heB- bende, moeden eindelijk twigten: Doch zy bedon- gen noch dat alle die 't mét Philips van Kjeve gehou- den hadden, deswegen onaanfpreekelijkzoudenzyn$ en ongemoeid zouden blyveri. De Zirixzeers , den- kende dat alles vergeeten en vergeeven was , zagen wonder toe ; als de Hartog van Saïïen , op bevel van MaximUiaan * hen met eeii kracht van volk quam bezoeken , en de Stad met zyne krygs-luidefi bezette, 't Quatn eindelijk daar op uyt dat de Stnd, II. Deel. E *>üd©
|
||||
|
46 Aantekeningen op de
wilde zy geen vorder onheil afwachten , en die oto*
genondigde en onaangenaamc gatten loozen, twin- tig duizend gulden moeit opbrengen, De brieven , waar by alles vernietigt en quytge-
fcholden word, behelzen verfeneide omitandtgheden, die elders zoo niet gevonden worden. Daarom zal ik deielven, fchoon dat ze by Boxhomius reeds uytge* geeven zyn , ten dienfte van den Leezer hier laaten volgen, Die van Zirixzee wierden met de volgende pun-
ten belart. I. Dat, iiaandedewederfpsmn^gheit van den voor»,
Philips van Kjeve, en van de ftad Sluys, veele inge- ietenen van Zirixzee hen allerhande behoeften toe- gevoert, en verftand met hen gehouden hadden. II. Dat daer na, te weeten in 't jaar t49o , als de
Graaf van Egmont , Stadhouder van Holland , Zee- land, en Vriefland , Franpois vanBrederoden hyBom- menede geflagen had , en Heer Jan van Naaldwijk, die van Brederodens aanhang en vervolgens van 's Vorflen vyanden was , vervolgde ; dat, zeg ik, de poorten van Zirixzee voor den Grave van Egmond gefloten wierden ; terwyle dat men den Heer van Naaltwijk, en zyn volk, onverhinderd door of om de rtad liet trekken. II!. Dat als Walraven Draak , Zee-Kapitein van
<ïen Vorft Maximiliaan , eenige Vlamingen , Maxi* miliaans ι vyanden , terice tot Zirixzee toe vervolg- de, die van Zirixzee den voorn. Walraven dreigden dood te flaan , zyn volk alderhande tegeniland dee- den; en dus den Vlamingen gelegendheit gaven, om het te ontkoomen. IV. Dat die van Zirixzee den Heer Kornelis van
Bergen , toen Admiraal ter Zee , die uyt Iaft van Maximiliaan met een ander Edelman in de ftad wilde fcoomen , niet ingelaaten hebben $ ja gedreigt hebben op hen te fehieten V. Dat als de Graaf van Zwcn3 en JanDifchttts*
op S. Lucas dag in 't jaar 1488, zekere fchepen der wederfpantvige Vlamingen tot onder Zirixzee ver- volgden ; die van Zirixzee hen gewapender hand be- let hebben, de gemelde fchepen te bemagtitren. Als die van Zirixzee daar op om genade baden} heeft
de
|
||||
|
ËESCrtRYVING VAN ZEELAMï; $f
ai Hartog van Salfen, Maximiliaans en Philips Stad-
houder hen op eenige voorwaarden in genade aange- komen : als onder anderen dat die vande Wet, ert heffens hen 60 alidere perfooncn , den Hartog van Salfen , als algemeenen Stadhouder, blootshoofds én met gebote knien om vergiffenis zouden bidden. Dat die vari ZinX7.ee, voor boete, ïoiideri op*
brengen Η AndffelTche guldens ; een Andrieiïché gulden gerekend op 24 (tuivers. Zoo ftaat 'er bjr Moxhortt: maar Reigersbergen ipreekt van l'ó duizend guldens. Miilchien heeft dè laatfte allé de laften bjr mal! ander opgerekeMt. Dat aan zyne Keiieri. Majefteir , en adn iyr.ert
Zoone, weder vry en önbelaft z-dude betaalt wor- den een jaarlykfche ténte vari iöo ponden, die dë Zirix?.eërs over lang beleent hadden. Dat 7.e iftfgelijks betaalen zouden al zulke bal-
ken, en vorder hout, dis de Hartog voor de twee haven poorten had laaten haaien. Dat alle haartfteden , in de ftad en de vryheit vart
Zirixzee gelegen , voortaan opbrengen zouden twee ftuiverS. Dat ze iri desHartögi handen zouden levéréri alle
hunne buflèn en bun gefehut enz. Doch in 't jaar 1567 is hen door den R. Koning»
Maxrmiliaan , én den Aarthertog %arei , vryheit ge- zeeven om dé twee blokhuizen , door deh Hartog van Saiïen aan de fUds poorten opgeworpen , atté breeken; en om dezelve poorten, met de muüren^ weder op te maakeri. Maar tufleheu de jaareri 15!^ eri 1^19 fcheeh 't
fcelwk die van "Zirixrec, en alle deingeterenen van *tey land Schouwen, In alles weer tegeh te loopen. Voor eerft heeft 'ér de pelt een groote vetwöeiling öangerecht: en wel zodaanig dat'er in 't jaar ifiB» binnen Zinxzee al|een, oVer de 3000 metticnen ge* ttorven warfen. Ten tweede heeft 'ér de Zee eert önbefchryielijk é fchade gedaan ; en icheén 't gan- fche eyland iri een baare plaats te willen verande- ren. En niet alleen had het land vande verbolfl* zee ίοό Veel té lyden; maar i£ of 16 Van hünntt befte fchépen , én daar by wel 400 mannen j dl klbekite «ή btvdarcaÉc Jootshiidea Uit 'er uvt* 1 * köoififcfi
|
||||
|
\
|
|||||
|
68 Aantekeningen op de
koonaen koften ■, vergingen door de onftuimigheit
van de Zee. Daar quam ten derde by dat die van Armuiden en Middelburg de Zirixzeers eenige jaa- ren herwaarts belet hadden , of getracht hadden te beletten , op ftroom te laaden , en den Koopman te dienen. Hier door waren de Zirixzeers en die van 't eyland Schouwen > aoo als in zeker * fmeek- fchrift te leezen ftaat , in 't jaar 1510. zodaanig achter uyt gezeiU; dat de huizen in de ftad, en de erven en landeryen buiten de ftad , die een jaar of twee te voore hondert Vlaamfche ponden ge- golden hadden , in 't gemelde» jaar 1520 geen 30 ponden gegolden zouden hebben. Daar op hebben, zy van Karel V , voor den tyd van twee jaaren eenigen af flag van de ongelden verkreegen. 2. Die brand was 200 ichrikkelijk , gelijk Rei-
^ersberge fchrijft , dat bykans het derde deel van Zirikzec aan kooien wierd gelegt. Behalvendeezen brand was 'er een andere geweeft in 't jaar ÀöÀ4> waar door byna de halve ftad wierd vernield. Noch is 'er een vervaarlijke brand geweeft in 't jaar 34.58 ; wanneer het befte en grootfte gedeelte der ftad , met het Begynhof en het Prcekheeren kloof- ter, twee deftige gebouwen, aigebrandt wierden. 3. Om dat de Heer Auteur Levims Letnttius on-
der de geleerde luiden van Zirikzee niet heeft op- getelt, en maar met een woord heeft gemcldt dat hy Geneesheer en Kanonnik te Zirikzee is geweeft; moet ik, dewyl de man het wel verdient, ietsvan zyne geleerdheit en nagelaate Schriften fpreeJceti. Hy is te Zirixzee geboren in 't jaar i?Of : heeft op de Geneeskunde , daar hy de meefte trek toe had , geftudeert te Loven , en tot meefter gehad den beroemden Andèeas yefalifis. Hy heeft groote vriendfehap gehouden met Rembertus Dodoens of DqdoKieus , met Jafon P.ratenfes en Conradus Gtfnc rus, Na dat hy de geneeskunde -40 jaaren lang te Zirixzee geoeffent; en zyne vrouw verloren had ; is hy Kanonnik in de zelfde fta4 geworden. Hy word van Valtrim Andreas befchreve.ii als een geleerd en gelukkig geneesheer; en die de zieken dikwilsdoor , zyne zoete fnakeryen en kortswyligheden wift te
* By Boxhora , 2jdc deel, p» 40u ' i
ver-
|
|||||
|
,—
|
|||||||||||||
|
~w~
|
|||||||||||||
|
Beschryvinc van Zeeland. £g
verzetten. Hy heeft in de Latynfche taal gefchrc-
ven _j <
Van de verborg* wonderheden der natuuré, by Plart-
tyn in achten gedrukt in 't jaar 1564. Van zyn leven , zoo naar het lichaam als nuar de
ziel, wel aan te leggen , gedrukt in 't jaar Ij8i # 1S90 enz. :. Van de Sterrekykerye ; in wat deelen dat dezelve lz
waarachtig, en m wat deelen dat ze valfch en leu- genachtig is. 1 Boek. Van den vaflen en bepaalden tyd des levens,. 1 Boek!
Van het eerlyk vermaak der ziele en des lichaam s · te
Antwerpen by Nutius in 't jaar 15*5*4, Uytleggingvan degelykeniffcn en zinnebeelden3 dewel-
ke in den Bybeluyt de kruiden en hoornen genomen wor- den. Te Antwerpen by Willem Symonfz. in 't jaar 15Ó9 en*. Hy is te Zirixzee geftorven in 't jaar ij68. |
|||||||||||||
|
'■'
|
|||||||||||||
|
Brouwershaven
|
|||||||||||||
|
,,i.
|
|||||||||||||
|
Δ %bu$ genaamb naai get hiet oetfoeI6ebooj7acr .vao
bt$m/ al$ be, toateren ban Zztlaxfo jöi*B Bequaam tot get öjoutoen niet geoo^beeït tofc ben/upt ï|oüanb en boo^namentïp ban ©dffc have ^ naar bt& gabe geöjagt toierb/ om ban baarkomBB ls* boo^ ganfeg ^eeianb berboect te tooien. ü|et geeft afceerfï onmibbelp onbec be <5jab£n Het Leeft gefïaan: en geeft baar na berfegeibene §ee^rfd,cide ren/ boeg boo^namentïp bieban Borfeien,"£X toeöegoo#. jjfèaar einbelp afë Maximiiiaan4* van Borgonje , $&arïigraaf ban Ceebeec en i>eer ban ^onfoetfgabe/oberleben uja^/ $ get geïiogt booj bm honing ban Spanje: be* tod&e berfegeibene eecgten/ aï^.onber anbe^ ren ban een brge 3[aarmar&t/ aan be ingese* tenen geeft toegeföam i|et t$ eecfï bemiwrt en öetoaït in ben ^paanfegen oo^og, E 3 $rt
|
|||||||||||||
|
•
|
|||||||||||||
|
70 Oudheden en Gestichten
p?röctii- nf t Dieft ban onbg tm ψανύφ-lmü £$-
*erk al- ï}gu : toaar in oor eenige Pite^en bjaren,
■4r# #nber en&eren 3p*er/ boiget^ eenjjanbfcfjjift;
balt' Géorgius van Egmond ^ifftgop baty
fltregt/ fee ttoce gebjeefïi een Vikary van pp£ vijcj|. de Η Η. Petrus en Paulus: ecn^ Vikary van
iyïik S. Ffahciféüs.
&öt öé eerfïe ^!larp $ boÏ0en£ ©et gemek
be pnbfffeifr op ieti iS^ept. ι pi afoefem^ bigt beïfehtKointlis Walen, ψ&$χϊ / cutia? $aat van ben ||eer Francifcvs van Heek. ^e faatfêe/ óptflfiManbe boo? örc baob ban
ben l|éec öigrhan , i§ öéii f jj^bjuarg 15-7 ^ fcei'baïlen op ben ï|eer Sim on η ijk'. 1 lui je ^eöö^f n oe 3Ν*οφ toft $ te Söioutaer^.
i* Torre Baben % be fïaö^poo^ten noeïj gebjeejï een il ïvn fübDg/ met naame 23erieëïtf *"w""
ytriwai. ^ε ^onioet^fjaben gijn geboren
Ρ E Τ R VS VAN Bit ('V'W ERS HAVEN/ 010,
ben naam ban sijne geboo^tefïab bco^ 5ynèu
toenaam ge^uihte. mp b)i$ een befdg #c^^ £eïecröe·, en geeft eeltige nuttige 4rahtaatje$ ;; ..jpfefeeben: alp ■' "* "'
, 'Van de Offerande der H, MiiTe:
Van de overeenftemminge der verdienden. van CJinitus en van de andere Heiligen* Van den ongehuwden ftaa't derP'riefteren. Harderlijke vraagftukken. /". teit£lle| i$ (mm &%o%m ugtgefcomen in't
55 m λ τ τη 1 λ s κ α τ s, of jgeïp gn $tcft o#
jijn 1£atönfeö iioembe Felifius ? ban {jet fCbe* mg geflagt oer katoen in Eeeianb 7 $ J^obin* Mmw $&§m%wWiï\ m be ψïmm* ban |
||||
|
van Zeel and. 7τ
j^ebedanb gefoeefi: en te Eoben / baar gn
hm j&öart ι τ<S6 gefloten toa$/ in be ji^iii- iicöjaebergftcrfc öegmbfm 3|n geeft in be 2£a* tijnfcfje taai gefejpben Een Katolijkc opheldering over de Tien Ge-
boden, en Een Kalolijke opheldering over de Chriite-
lijke onderwijzing, bOÏget$ be ïeerfaHfee bfe 00 5Ö0 piloemöeMagifterSententiarum UI Jtjtl tbteebe Snoeft gafe onbergonben ^eje toerft*
je£ jfltn te fönttoerpen ö» Piantijn in öcjjten gebiuntin Ijetjaac 1575V Cunerus Petri, 3Leeraar inbe<0ob*
Snnbe te Hoben / en eerfïe ^iffcfjop ban Eeenbiatbesi: tuiend Ieben$&egj!g ton onbec &;te$!enb opgegeben öcböen. Stkphanus Jacobi, tD£$ in 't jaar
ïfpo ψ&ϋΜ} ban <§. Geerrruids Kerft te 3fe
ben; en i$ een foelboenöcr ban ijet fóoUc0ie
ban'tCaftrum gebieefii 300 a$ in bc Fafti a- cademici ge3ien nan tooien. Adrianus Cornelii(ojj gijn jdleher*
bnttfcj) Adriaan KorneiifzJ $ Itanonnin ban &. Pieters en Igoogïeernar in De <©óbt jjeib te Xoben gefoeefL §» i$ gefloten ben 11 tfin* gnfïi in 't jaar 14-5-0% Zit toeberom be Acade- michTche Dagregifters.
AANTEKENING.
Onder de geleerde mannen Tan Brouwershaven
mag zekerlijk niet overgeflagen worden de wydbe- roemdèjakol· Kats,* viens volgeeftïge en zoetvloeyen- de gedichten by geleerden ongeleerden , by hooge Staatsperfoonen en den gemeenen man, al te zeer kekendzyn, om dezelven alhier op te tellei. Ik kan E 4- eek-
|
|||||
|
MMIMMΜ
|
|||||
|
7% OUDHEÖEN EN GESTICHTEN
echter de loffelijke getuigenis, die hem door Valerim
Jlndreas gegeven word , alhier niet achterlaaten. Hy bad , ïegt die fchryver , allerhande bevalligheit naar iiel en lichaam : en hy was door z,yn groot oordeel <en door zyne kloeke ftandvaftigheit als geboren toe de beftiering van 't gemeene belt. Voorwaar een groote lof in korte woorden. DU.I VEL AND
puiveland
Jqc aan ^ $&$$ fcmi Melis Stoke Üeftfytbtn qB mi tU
cckomcü11?ïimo: 6# 8ee^ 5Önc Bwaemiiii benomen en
tot xmü) toe Be&ouoen ban be öutbeii: tnfta&t al βρ gemelöen ttt)infcg?tjbtt Mmü ctibecbeit naam ban «Bntbeïano. ïjiet b?a$ boo^ fcejen ban ïjet eiïanb f&tljmiinm / eigenttijii geno* mm/ afgefcïjeiöen 0002 een fmai toatec; maac i$ aan ïjet3eiiie aangeöamt in j)et begin oer fèfïienöe eeuioe. I^et φ oerneïjt gebroken öoo^ be $ege/ öetoelaejan 11, <«3L?aaf ban üoUanö m ^eeïanb/ bn bat eiland te foatee öeuocijtcn |eefi op 5öne bnanoen öe Vlamingen. ©e begeebing ban öc oube neen/ óf ban
be ten te Ouwerkerk, fïonö boïgené {jet ïjanbfefeift öer MtvtQtftfyt hevlïc ter benoem innige ban ben «Penen en jjet Üapitteï ban £>> Sa)vators fterne %z fttregt. <&t 23iflfel)op ban Wxtgt/ unt tagte ban 3tjn$toeu*egt * / tcoii ttote gebeelten^ ban oe inbotnfïen ber $eïbe fcerne, j$, Gcemuid $ albaar en in get gan* fcfyc eiïariö aftijb niet een'tfjoote icrbicbiggeit gebiert gebjeefl;. <$n öaac 3011*0/ boïgen$ 6 Tacobus de la Torre ,cen oiïDe oberlebering 3|jn / bat om hit reoen aper geen totten of rnnijeri in't ïcbcii jonnen öffibèn, « Jatc Cathedritica»
& ui ayn këoffifch VetbttK
|
||||
|
van Zeeland. 73
i^clfiaïben bese htth te @ui#txktt& too$
'er fti be öanöfcöiiften ber ïttrecïjcfcöe ïw^ ïte nocfj getoaagt ban een nieutoe Sera / te toeten in f)et bo$ ^ientoeenern: alfoaar be ^3iffcBop ban ïtteegt oor ttoee beeïen ber mltomff en '/ ugt öoofbe ban 3ijn ^toeïregt / plagt te treftften. ©$30 ttoee bo^pen/bie noeneer aati3ienïp
jijn/ fïaan otiberbe fiab girijgee/ bie'er ïjet Ijooge recötggeöieb ober geeft. ^egalben bese ttoee j^rocgi-fcr&en ban^i op
^uibelattb / toojb 'er in ïjet fjanböoeii ber Duiwiami, lltrccjtfcoe ïterfte ηοφ getoag gemaald ban een napeiïe op i©nibeïanb. Adriaan van Borfelen , ^ttt ban ^Uflbam Begiftigt
en ©usbeïanb/ Beeft in 't jaar 1^6 itt§ ög^/™»
tigterfïen toiUe nageïaaten booj be timme* Borfckn. raabje en ïjtt necïsgefcpaab ban gemelbe na* geile. 25» be Hapeïïe/ een ban be bier regt$&an*
nen ban ®utoeïanb/ betoefne al^ ^eentpfege ïeenen be fïab fritfyipe toenotnen j $ gelegen jjet onbe en berbaiïen fïot ^toanenburg. 25e:; fjaiben bit i§ er tegenfcoopsbig een anber lufï* ïjaig in jjet eiïanb -SBali^tvm/ ooft gfoanen? burg genoemb. OOSTERLAND
f en rjeerïpöeit in ^uibeïanb. ffi*
OOSTERSTEIN
φΐ& een BeérïpSei't; toaar ban get Soogen ft
reef)t$geöie& ben geere ban #ofïerïanb wt? £■£"*& ftoom^ ifian &e3e ttoee pïaatjen t§ naber^fc^. E 5 ijwU
|
||||
|
74 Oudheden en Gestichten
Jjanö aankopt öe nieuwe ^eifcger/ of<§,
Jans feerfc/ Döo^ Öe bjanbeltng £. Jans land genoemö : toaar ban big öeneoen te fppïxm gaiïtn grfiScn, v^e5e öjte aansj'enïpe fteerïgfegeöen / ögt
Smaücgange öefcf^eben / fjeööen in t jaar ι £<5p toe&egoo^t öen 3|eer Korneüs de Jonge, i|cec ban #ofterIanö/ 0113 Stogemeefïer te jpifei öe!ta0 / etï 25rtösiïi>grö&cr öer ^ofl-mbif- (Φ M&iïft§®VP&t toi ^eelanö. ïjfet fïot te #ofïetfïein ffaanöe 1$ een ïeen fcan Zeeland/ fit bJü$ ooft ÖO01 gemeïöen Igeer bftttm* OOSTDÜIVELAND
Ooftduive*
ian.1 of <êm eilanöje/ öoo^ een fmaï matertje ban
Brufiiflc» pt bafïe ianö afjjefcïjeiöen / jjeefit: een feo&x
ban öen ^eïföen naam/met een öequaame ga*
Pc Kerk j,€n. töcïfi öo# ooft Brunifle mo^ö genoemt,
sJiUar· ^aar fïaat een &?oote fcerfc met een foaaben
toren* iwelfce toft ingetopt $ tetreere ban
$. Jacob öen minberen. ^e^afïorg ban
bes? neriifoiesö tetttjbg Begeben öoo; öen^eee
$er J>ïaat3e/ Adriaan van Bortelen,
Wit öo^/öooi ben bmtri'bïocö seer hcftf$a>
bigt 3|}nöe/ i$ ögna toeöctom ganfejj en ge* geel jjetfïelt, %et geeft onlang^ toëöeï)oo# ||eec Willem de jong, igeer ban 2&unijfe en 25otï}ïauö / 0nh - öurgemeefïer te ggiri^ee* f I|an$ mo?ö fiet öeseten öooj öen ^eer Noi- lens, öte ioegen^ CergoejS 3itting geeft m öe ^raaten ban ^eeianö· λ Dc Deken met het Kapittel van S» Sajtator te Utregt
trcrga.f tweede dce.kn der inkomftea, KERK-
|
||||
|
yAN EbüLASP. VS
Κ ER KW ERVE **£*
het floï te
<£en ficfripöe ft in^oubjen/fjebörnbe booj &*»».
toe MjuBèt tct öct ©dtenfc&ap ban $φηπ* toen/ $ tantenjli g?oot; en fi^f^ 1W' öcjen ^OUto Adriaon Bannetnan, öe 3®eöUfcpe ban
^ttX Jacoh vander Wiek, Vander Werve, eri huiéttg ben ïteer johan Nobelaar, en meer an*
beren toebeet* &$ $*erf*bierbe/ «aar be. hmt ban βoo^gewbi/ fiaat een fteneii &u$ cf ouö fïotï aïtoaar öe peeren ban itertoer* ben/ booten eenabelp en aanjienlp ge* flagr/ plagren re toooneti» Φυ Mt erianD ^cöoubjen ïeggen nocï) Du- verfebei^ vendyke , Rengerskerke} Öf geïp M#t 6*1% gorpen^
JrSjïft' öer lltrecötfcöe Rerfte fiaat Renners door hct
kerke, Bordendam o.f Bordarnme: H.Symons-z^water
kerke, fcuydland, Z'uydkerke onber^UnÖlanb>rchadigJ bröoorenbii uyt fcoien^ in&omflen be &iffcfiop^crdron-
ban illtrec^t t&ee geöcelten plast te treftueu, $0£ber$ Brieskerke e« &· Jakea öf^Jakobs-
Ie c r Ie c * ^it 3gn aïteraaaï amöiieSten ban mt'nbee
aaii3ten en gesag / onöee. berfcöetöene peeren £eF)ootenbe / en bw «n 0^oot gebeeïte ober*; geert booj öe $ee: ja be bjie fëatfïe ïeggen ge* geel eti al onöer {jet seetoater geaompelt. PhiÜpsk. rke bOOJ be fcoan&eltng Philipsland, s. PW%-
en aïöu$ genaamb naar ben&ppjïeï fchiiippus, keikc
ic0t oicijt bo get lanö ban ^ertoïen, l|et tf booj besen oor booj be 3« oberffjoomt/ niaar naöcrïjanö taeaerom bebpt getoeeft Maxi- miliaan van Borgonje, cpariifJ?aaf baiï <Cer^
beer m$J Öeefl: {jet toojfjetn beseten aj£ een
ïeen ban ^eeïanb. ,$aber jjano i$ öet bg hoop ges» feotnea aan Set pHwlwW* %w#n w tin*
• " - belp
|
||||
|
η β Oudheden en Gestichten
beïp aan ben ^m Maurcgnault, ^ecr ba»
$gsiip$anb eti3» ELKERZEE
Elkerzee,
lfkT"~ <®m &mt &W «* geerïpgeit in ^egoufoen /
toaar ante OOft gOO*t get Meft Scharendyke.
3grt ebcï 0tfïagt ban de Witten geeft al ban
onb$ teen eijgenbom obee bc3e geerfpgeit ge; gak (CeöentOOOaiiigjt^^eeiiKornelis de Witte,
biereer ban ^fïemeet $/ ooft ïgeei' ban <ê\;
fteigce. E L L E Μ E E Τ
Eiiemecr, Ctn geerfpgeit t'n get eiïanb en get beften*
ftgap ban ^cgotitoens geboenbe al beeïe gui* jen en pacgtgoeben/ boeg niet bo&^getoifë getimmcrb/ en berre ban malftanber fïaanbe* ^e fcerft aïbaai·/ in ben ^paanfegen 002* ïoööfseb^often 3pbe/ i| nabergatïb niet toe* be? opgetmmiert *Pe%eCüJakob de Jong, lït φ\ ïfbCil^ülV
fionarig ban ben S^iel/ foa$ |feer ban aÜHc^
meet: en ban gem$ be3e geerfpgeit berffo** ben Op fijnen 300n Kornelis de Jong, Zgtet
ban <£iïcmcet/ ^cgatmeefïet? beu Bereemgbe
$eberfonben/ eti5. W E L L Α Ν D
»- -
wciianj. %$φ onberfegeiben in get $00$- en ^uib-
antBacgt ban IMUanb; en i$ een 3eer njoote geerfpgeit in get dianb en get &eftcnfega|> ban ^cfioutoen. ICan be 3nib3pe fegt get b02jj ^eroosfterfte ·, en toó# bolgen^ get ge* tticetw geborfen ooft onbcc ^uibtorfianb b& |
||||
|
V Α Ν Ζ E E L A ND. , γ γ
®$ttpm. iet tooaii tesenbjoojbig ö&cten boo$
ben i|eec Godard Willem Tuyl batl &ttUQ§*
tofte / toiengi gefïagtteiienlng && Smaliegan-
gc Λ opgelebett foojb. R E NI S SE, , ' H
<®oo$ be iuanbeltng töeneffe /1| een 3eer ïnfïig RenifTc,
en bermaneïp bojp in öet eilanb m ïjtt <®& hmfeïjap ban ^c§outoen; en $ 0003 Isc^eu {jet erfgoeb gefoeefï ber^eenbfefje peeren ban ftencffc 2 foeine cbeiluiben alöaat* gefpjoten 3jjnbe/ booj j)et ganfege $eberïanb .bcrniaarö 313η getoeefi ï|nn geflagiuoem fiaat in 't bjp m Ö^eeb Opgeteït Ögr è Sroallegange.
^efparoeöifcern ban bit bo^p ffónb ter beb
gcebinge ban be <0|aben/ en ter öebefftgiiige ban ben «©omp^oofi of Stegbiafon ban Utrecïjt M\tm$ gebben Ma*irniliaan en Phi-
lips, fïiart^ïjartogen ban <@0fïencp/a$€^a- ben ban^oïïanö en^eeïanb/ bepnlorgfran bese nerfc / open fïaanbe booj be boob batt i|ceeJanArentszoon, in't jaar 148^- Degecben aan ^eer Jan Janfz van der Goude.
\\Axhmliam ende Philips by der graden Gods
Eertshertoghen van Oiitenryck, Hertogen van Bourgoinguen van Lotheringen, van Bra- bant, van Limbourch, van Lucembourg ende van Ghelrc, Graven van Vlaenderen, van Ar- tois, van Bourgoinguen, Palatinen van Hene- gouwe, van Holland, van Zeeland , van Na- men ende van Zuytphen, Maregraven des He- lichs Rycx, Heeren van Vrieflant, van Salins ά In zyne Zceuwfchc Kron. aan het C^z zydie.
h in zyne Kienyk, op het 67$ zyilje, |
||||
|
yi ÖUDHEÖEM ÉN tjESTICHTfefr
ènde vanMechelenj Allen den ghehen die dë-
fen jegenwoifdighèn Zullen tien bf hoorën le- feti^ Saluyt: Alzo by dobde ende overlyderi van wylen hteere Jan/fernh Zoone, Priefter^ die cure ende kerck van önfen dorpe van Renijfè in den Landen van Scoüwen, liggende in bnzeri JLandeh van Zeelant , vacerende is: de welke tot ohfei* collacie ende ghifte ilsiat j (óc eyft dat wy omme dat goede rapport dat ons gedaan is geweeft vanden perfböri van Heeren Jan Janfz. vander G&üde, l?rieftcr, ende ter erruftige bede vaneenigen bnfer fpecialeh dienaren, by ddvy- fe endé goetduncken vari onien lieveri ende ge- trouwen lieve Ridder, Raed y Camerlinck fri- de Stedehouder Gencracl ya'h onfen voornoem- den Landen van HollantjZeelantendeVrieilarit die HeerevanEgmÖnde totBair, &c, den voor- noemde Heeren Jan Janszoen vander Goude^ Prie- fter, pucrlickx ortime Godswiileri gegont endé gegeven hebben, gonnen endtï geven midrj de- fen de vöif fz* cüre ende kerke van onfer voirfz;. dorpe van Renijfe, metten fSrouffytcn; renten vervallen ende emolumenten die daar toe ftaan ende behoiren omme die te hebben, te bedienen^ oft doen bedienen by eencrj notabele Priefter nut ende bequaam dair toe wefeude, gelyck die Voirfz. Heeren jAn /ternts Zoone4 Priefter endé anderen zynen voirfatcn dat bedierit ehde ge- bruyéfc hebben, verfbuckehde dair omme an deri Officiael vanden Domprbeft endè Archidiakeri van Üytrecht ^ dat hy den voirfz. Heere Jan Janfz. Priefter, achtervolgende deze onfe gifte* proclamacie ende inititucie geven wilde, Ende1 ontbieden dairömme allen den güeheil dient bé- hoirt, ende bevclert dat iy den voirfz. Heeren Jan Jansz, of zfïieti geeofnmitttérdett vandef vöirfz-
|
||||
|
van Zeeland. 75»
voirfz. cure ende kerke van Renijfe voirfz mit*
ten profryren , renten, vervallen ende emolu- menten dair toe behoerende» ruftelyken ende vredelycken doen laeten ende gehengen, ge- bruycken , poffefleren ende genyeten zonder hun dair inne te doen of laeten gefchien eenich hinder, let zei ofte impediment ter contrarie» Want wy dat alzoe gedaan willen hebben. In oirconden van defe ende onfe fignet bier anne gehangen in abfencie van onfe groeten zegel, gegeven tipten 1$ dach van Augufto int jaar; onsHeeren duyfent vier hondert vyf ende tach- cntich. Gefcrevcn upden ploy by mynen Hee- ren den Hertogen, ter relacien vanden Stede- houder Generael van Hollant , Zeelant ende Vrieilant, geteekent byden Secretaris, BRUYNÈ.
^ttflfht l&tfïfttp toiefcö ïjëm ooft ög tien
boigenoen Ö^ief bcQttben öooj Jooft, Jan m Raefie van Hacmftede tïl van Moermont; ÖIÊ
ooft Set vctfyt uaii bcsgecben jjaööen:
JOeft, Jan ende Raejfe van Haemflede ende van
Moermout, gebroederen, doen cond allen Ui- den , alzoe die kerek van Renijfen in Scouwen onlancx gevaceert is by den doot van Heere Jan jirntsz. Priefter, welcke kereke tot onfen collacie ende gifte ftaet, zoe eyit dat wy de zlve kereke gunnen ende geven puerlyc om Gods willen Heere Jan vander Goude , mee* ten proufFyten, renten , vervallen ende emo- lumenten daer toe ftaende met deien tegen* woirdigen brieve > ende des t'oorconden zoe hebbe ie Jotft voirfz, alzoe wel voir Jan en* de
|
||||
|
8o Oudheden εν Gestichten
de Raejfe myn broederen voirfz. als voir my
felvcn defen brief bezeghek met mynen ze- ghel , inc jaer ons Heeren duyfent vier bon- dert ende vyf ende tachentich, upten eerften dach \'an Septembri. * -. . . , ν . . ■■ . . - 7
Witte, ^ttt ban %>atin$tk£ m ban$éom
tritmt/ al§ rncöe redjt tot fyei bergecöen jjeö* 6'e.tiöe/ fyetft U ?eitie INJarg/ öcöjelfte öoo^ öé isaoö ban Jan Arentiz. turn öüc<0£sube open gjebalïen foa$/ in 't Jaar 15-12, ög Den boïgeti* 8en fyitf öegeeben aan mr. Jan Hoik. Tc Witte van Haemflede endp van A4oermond%
den eerwaerdegen Heere Arcrudiacpn van U- frecht of zynen Öfficiaelj, faluyt, met kennef- fe der waerheyt: Alzoeopen ftact ende vaceert die Prochiekercke vAnRemJfè onfer Heerlicheyc liggende binnen den Lande van Scouwen in Zee- land , by der doot ende overtyden van faliger gcdach ten Heer Jan jfcmts vander Gouwe, Pr ie- itcr, Paftoer ende laetile bezittere van dien, ende my als mede-collateur ende Patroon van wegen mynder heerfchappien cnae Ambochts- hcerlicheyt toebehoirt de zelve kereke te hel- pen voirziene van eenen anderen Paitoer: Soe ïW det ie om tgoede aenbringen dat my ge- daen is vanden perfoone van Meefter Jan Hoick, Mariens zonej Clerck des Bifdoms van Utrecht, hebbe den zelven Meeftef Jan, als dair toe nut ende" bequaem wetende, puer- méntclyck om Gods wille uwe eerwaerdic- heyt geprefenteert totter zelver kereke vace- rende ende open (kende in der maniere bo- ven vereïaert, begeerende ende met my ood- fliötdelyc biddende dat ghy den zelven meef- |
||||
|
■ van Zeeland; Bi
ter Jan mynen geprefenteerde totter voorn,
k.ercke toelaten ende ontfangen wilt, hem voir fulck houdende, ende hem latende vqlgheri alle rechten emolumenten proffytbn ehde ver- vallen dair toe dienende ende Behoerende , met iolerhpnitheyten ojck dair toe dienende geobferveert ehde volcömmen. In kenniilB der waerheyt hebbe ie Witte van Haemfiede ende van Moermond mynen naem hier ondere feive gefcreven , ende tot meerder kennefle om dies wille dat ie zelve gheen zeghel èri hebbe, zo hebbe ie gebeden Heer Jatol· Wil* ïemfz. Vicecureyt van Hiemftede, dat hy de- fe prefentabie vöir my ende over my beze- ghelen wilde met zyrien zegel \ ende ie Heer Jacob Wilkmfz. Vicecureyt voirfz. ter bede van Witte van Haemflede voornoemd \ hebbe defe prefentacie bezegelt mit mynen zeghel iiit jaer oris Heeren duyfent vyf hondert en- de darthiene, up ten vyftienden dach in Ju- lio. Aldus geteekeht, by my Witte vanHaem* (is ende van Aïoêrmónt. * TOaat* fïaat Set ïtafïeel jj&óewtont * [jet* Me;.r_
bitlM langen tip fytt ffrmtïjiifë en öe bwbliffi ™daL ptëat^ öee Renetten i$ getoeefi Hfet toa^boo^ gene met toijöe tn Diepe grachten onicmgelt / en met bijf tdren$ hüoföiw; *:* S5u on^en ttjö i$ öc <£&♦ Jgeet Daniel van
Wijngaarden, jgeét ban 3$erRenöam en 3$ent? giri3en / $>m ban J&otrmont en ban ijet g^ootfie seöeelte öer seseiöe jjeerïpïjeft ge* töojöeri. ; . u . , . BR Υ D Ö R Ρ ft BryJorp
ifeaac ban Floris tfjaaf ban f oHanti $Μ&*Άίοι'ίΐ
tónö/ 500 aï$ se öobengeroefoe ö|irf ban fa» .11. DkkU F fètti
|
||||
|
8 a Oudheden en Gestichten
hani|artog ban S^aoanb te nennen geeft/
een fooopfïab meenbe temaalten/too^b tgan^ Sliept genoemt. ^et toa^eenbo^p en een geer* ïpgeit tn get eiïanb en get <Pelienfcgap iian g>tljOüi&m i en quant be ftab %\x\p>tt toe» Cegentooo^big ïoopt 'er get 3cetoater ober; HAMERSTEDE
%^ beriso#üi0 üaamfiebej i§ een gjoot/ be#
maatb en jeer ïuflig bo?p / en een geerïnlgeit in get eilanö en get ^ehenfeöap ban ^cgou* bjcii: bc binnen/ norenïanben/ gratige totU hm/ be geboomteti en toat'er noeg get ge3igt ftreeïen isan / geeben 300 een fraaie bertoo* Haamfte- tiing/ bötbifc itïcï get bernianelpfïe bo&) i$ ik' ban Iflt gaiifcije eilanb <g>egoutoen (O- Heerlijk- UJftiJ jet fcggj |0g£ fell öc^9 [ta^eej. get
H««ftc- Wfö* ^rbaïïen ieggenbe/ boo? Jacob vanden
de. Eynde, ,§c{5t?i)berbaneen^eeïitDfeöeïl?onp en 3|eer ban ïfaamfïebe (i) / toeber geerïp i$
opgcgaaït, Jbberganb/ te toeeten in be jaa* reii 1679 / \680/ 1681 $ get noeg geerlpee bertimmeit en berbrtert. ©aar i§ boo^ ïjet ïtafteeï een gjoot pïetn /
altoaar be Korenmatst gegouöen too^b. ©aar i§ ooit een paarDemarftt / betoefóe acgt bagen utmvt/ en gaar begin neemt met ben 24 %w ti§/ 3i)nbe ben bag ban &. Jan ben ©ooper. gfn't mibben ten.get bo/p ftaat tm g?oote en befiige fiern met een fpitfen toren. ©c3e tolt/ gelijit ooit ugt hen trjb ber nermiffe nati afgenomen tooien/ $ inajeloybt ter eere ban β. Jan hm ©ooper, iCluee gebeelten ban jjaarc tnïtomflen quanten §m ^iftegop baw fitrecfit töf„ / |
|||
|
VAN ZeUA,ND, fc$
^aïgen^ jjet ganöSoeït ban Gëorgius van
Egmond, &tffci}o]) ban Ututiit / i»a$ 'et mi HMfarg m öe ftaprffe öer armen aan ben 0#o* feu onter. ^e$e $i&arg toictö in 't jaar 15:19. bemeten öoo;? %eer Kornclis A.,, ticii na3aat ban ^eci* fan Κ melifz, &e j^affooM'n bé ^aroclji-itcthcn ban <B$kinaz m^anutffcf öe/ öefcödne onbcr ^iffcljop Gëorgius boigeng? &Φ3«# öanbfcöiiftbecefemgttoïei^cn/ t§m jaar 1 f-LQ gttottft Ifeer Jan Admanfz., öe na- 3aafc ban ^Ut Kornclis Pjeterfz,
<§ε teli ban bit .é&fif/ be&eïïte ia 't jaai
i foo 000^ öen bonfe en blirxm aföjanbe / i$ haberganö fcljoonct en trfcffeipce aï$ 3e te booren faja# ojpgetteMten; . ;C.A0Cïïhiüe$n81# ^2tK bén ï$aaMff eöe/ JESijn? tjerc Moggc, 3$tir/getnecfier te Sirifóee, |
|||||||||||
|
AANTEKENINGEN.
|
..'■ν*.
|
||||||||||
|
ί. De Heerlvkheit van Haamftede is al over My
vt jaaren , en onder de Graven van Hollaad, tot een baandery of baronuy verheven gewied ; ƒedert welken tvd de Heeren van die plaaue Uaanderhee- ren van Haamftede of Héeren van de baandery vart tïaomftede gefchreven hebben. .. - ,. -> De Ingezetenen van Haamftedê én Weiterfchou*
wen hebben ook van ouds , en byzondcrlyk onoer karel den Stoute» , groote koopmanfchap gedreven. Onder anderen hebben zy fterk gehandclt op in- geland: en heeft ook de Koning van Engeland herj •n 't iaar 1473 eenige vryheden verleent om in zyn land te mogen fcoomert , vaaren en handelen zoo vry en ongemoeid al zyne eigene onderdaanen l. Dcie Jakób vftdtm Ey*Je , diede heerlykhe^
van Haamftede gekogt had van \λ^ MoXimtltaaï ican Krunlngen , is gertorven in 't jaar. 1614. . 1Λ Meeren Statten vtoZedand, weelende dat hy een |
|||||||||||
|
F χ
|
|||||||||||
|
84 OUDHBDIH EM GeSTICHTEN
Kronyk vanZeelatad gefchrevcn had, en een groa-
té achting voor het werk hebbende, tonden haaren Sekretaris aan de vrouw van Haamftede om het handfchrift van haar te venoeken : en hebben he* 2eive naderhand ook doen drukken. DE Β U R C Η
De Burci). g$ ooft een bo$j ban ^e|outoen met en ge*
ma&nelpe Saben j omtrent een jjaïbe mijl ban I|aamf!e&e gelegen op een Suffige ïanbgbou* toe. %n bit bo$» fïaat get fïot feaagefiein t ober jjettoeifte/ 300 toe! a$ ober ïjet bo&>/ in 't jaar 1696 ^m toa$ Pieter de Huiberc. Sn
daar 11 be$ ^f§ ^atocipetö/ betoeïbe figna ganfcö
vika'it. met oen toren om berre gebaïlen i$/ toa^ booj* genen aan*§. Wüiebrordus outaar een eeutoig* buurenöe l^iltarg : toaar toe jjfe. Lieven van- den Burg nvt jaar 15-48 get recfjtban benoem ttlingffötï. J&eefïcr Hujbregc Klaaflen, ψύφ
Ut/Ut M$M$ iaeftomen öeb&enbe/ öeeft han
Georgius van Ègmond iU 't jaar 15*4^ beriof
gefirègen om be $βί$/ met betoeïne gemeiöe
'Bs&arg Bedaart 'toog'/ buiten ïre pïaat^ban 3i|ne ptoim/ te toeeten in & Lievens kttiU u &ixiX5tt/ teïecjen. ^etoijï be oitbe fcerlt met ben toren fonje*
ftojt fcqa£/ §ecft 'er be 3geer ber plaatse een itfeutoe berit met een 3eer moogen toren boen boutoen. WcAcrland WESTERUND,
cen oude , ,.,,.
htitrlyk ^egentoaoabig Wefterfchouwen genoemb/ if
tiffi oube Jeerïpö^t in ^cïjoutoen > toaar ban be %eec Jan Huiberc, 0002 3tjn jjutoe* itjft met iD^oiko C^cilia de Witte/ eigenaar * ■** i§ |
||||
|
van Zee LAN β. 85Γ
$ gefcjojben. I|et m§ boo$ be3en een be*
maarbe pïaatg/ met een 3eet? bequaame ga# ben > altoaae be gjootpe biflcgerg foa$ ban Sanfcg geeïauö / en secr gjoote nonpganbe! gebjeben brierö* 3£e toren/ fcie xm goo0 $/ berfïr elite ben 3eeman booj een bafce. Man beje gaben/ eer bat 5e booi get berio*
pen ban ben troont gefïopt toferb/ im§ boe? be3ett3oobani0 een toeloop/ bat'er χ8 öggn- fcge toijn-gerber0entoaren(i). S^e nerit ban ü^efiecïanb / bebjel&ebolgen^
Smailegange boo^ ue'e3en 3eer &oot en beftijj toap/ $naberganb5obani0beeballen> bat'er niet banobergebleeben t$afë be romp ban een binnen en googen toren; biebenseeman/ gr# ïpee3egt ίβ/ booi een bane btent. ^ientoernern op ^cöonfcpen legt boïgen$
Sm^icgange onber be 3eegolben öegjaben.
, . .' ,*·■■'
AANTEKENING EN,
I, Hier plagten grootc fchepen en hulken gebouwt
ca uytgereedt te worden: dewelke ooft-en weftwaarts ten koophandel voeren. Hierom heeft het verfchei- de voorrechten en vryheden,»too van de Hcercn der ptaatze als van uytheemfche vorften bekomen. Thans is de plaat? door heï verloopen van den. koophandqï ganfch vervallen. NIEUW ËRKERK OP SCHOUWEN TeNfai-
* verkerk
S&02& ορΛMirarus, in 3tjtt boen ban be %moxv ToiiiZk
«ibben l $getïertea ©eiiDerat, kerk, een ©e gterocgiten ban j^ieubjeraerïf -..oprp*ft"orca
^cgoutoen/ openfiaanbe booj öenafjfomb ban P\uüo0nr johan Otto, $ op oen 2 gfmtg 1/71 uola.en$ <t MiixUs de CaaojH
F 5 get
|
|||
|
$$ Oudheden en Gestichten
get ganftfcö^ifit ber ültrecötfcgc tefee beegeben,
nelïticfc: aan Ï$ttZ Lambrecht: Maanenfz. 5^ë
lieer Antonisjanfen, Debjeifce baai <®nber$>af>
tooc toag/ Ö ï$öf n$ öct öanbfcg^ öan Geofgius ^iffcfiop ban ïttsec&t/ om Dat j)£ feintieren gcteeft gat»/ Öooj ben seiben Geor* gius Öefiraffc/ en na gel: betoonen ban sfine boetbaarbislieit ontbonöen getneefï. *· Anna van Borgónje, bOCJ)ter bah Adolf van
Kleef, geeft tii b^e «een omtrent get iaat
1490 een Üagittd ban ^atiorniiuften $φφ. %&ίάβ bg $teutoee&eclte lest be oisbe/ boef) ftlciue mnba^t^-flcêrïjjïïStcit·:: , tyb·^ a O . T. L 4 Ν D,
* 2$ej)0örenbe onbee. 8et gemïjt ban 0ku*
toerftetfce* ^it ^otlanb {$ ïjet fJaraï}u$ se- toceft öer ebele 3|eeren ban ^otlanb j bjelto fïsmboan on$ opöegeben tao$ bw ben $$m b Smailcgange. ï^et b)0$ tgangi in 'w genoom beseten boo| ben^erWülem de Jon-* ge van Brunifle enz. ' ;; !:
è Op het 69? ïijdjc, j*v
Λ Α Ν. Τ E Κ E Ν Ι Ν Q.
Pit Nieuwerkerke is voor het grootfte gedeelte
door de Zee Veuwolgeru Zie Smallegange^ p^preif- OUD DREISCHOR
lek*.' · :f '-! '
Kek en €en w$ en boïfcrijn Φο?ρ ban Ijet eiïanb tn,
yikaiy ii- βΝΜρρβ ban ^cgputoen / öebbenöe een &«* Öaben en een ten, (1 )* 3,n be Jparoelji&een ban mib · 3&eifcljot
|
||||
|
van Zeeland. 87
famp een^ïftarg mn&. Barbaraas altaar. W$
U$mè open fïonö öoo^ be boob ban Lieven Chiiltoffelfzoon , ί$ Leendert Maartenfzoon ,
cm geefteïp perfqon ban ïjet 25$bom ba»
J^belöurg / tot beseibe Benoemt en aibaau m t öe3tt gefMt op ben 1 ttngnfïi 1 fj 1. 3&aa?f$ een treffelp ftn$/ tnibben tn $«$
gragten ieggenbe/ met naaine Wnbenbarg: 't Öjdfte sefitcgt t$ bOÖ| Anna Van Borgonje.
Wfyitt i§geboren Jacobis Zovitius
Drieï'charus, aïbu$naar 39ηgeboomte* piaat$ ^eifeïjer genoemb Cn om die reben f^eft 00 5^8 ooft Triturbius iaaten noemen / ώ§ of 3jjnöQ$öen naam gat» geïjabban Drie- Scharen, <®a\\ be ^eeutoen leiben iricn naam af ban 3^ie gdjorrmi (λ) of aantoaffcöén: 't toelne nocij tegentooojbig Ijct iwapen $ ban <©uti ^eiffcj)oi\ 1ρ toai een ^ieotee ban bïy-einöenöe teenrfpelen ·, en i§ &atijnfcö êcöooïmeefïetr te ijoogfiraten en te ?5|eba in S^abanb getoee|ï. 3fg ïjeeft eensge blgfpeïen met een ïicjjten en netten fïrjï in beHattjnfrj)e taal gefeï^eben: aïg Ruth ngt &et °«öe Qffi tament/ teEnttoerpen in ac&ten ϋ& Htilenius geï^nftt in 't jaae 1755. fec verloren Schaap
ugt pet $ienbje Cefïament/ ooft tr fdnttoér*
pen in aeftten gebjufct/ in't jaarna», boc$ eerftal te geniën getynht in't jaar 15:39« jBiti* Velijn öen Schooimeeiter," te ftótoerpen bg Steels in aeftten gebankt in't jaar 1 £jfr en t r^o. Wtlkt bïgfpclen {$ ηοφ 5eèr jong gefej^eben en UVt openbaar Jjeeft beetoont, j|a a$ ffo Ruth fcfeeef/ bja^ B? pa£ z* jaaren oub. u <^aft toOJÖen/er Latijnfche en Nederland-
fehe fpreekwoorden van Jakobus Zovitius ge- F 4 bobben/
|
||||
|
88 Oudheden ek Gestichten
bonben / befoelfce be 3tattjnfcge aStubenten op
fommioje plaat3en leeren. AANTPKENINGE Nif
i. Oud Dreifchor plagt met £onnemare en Noort*
gouwe een eiland op zich zelven te zyn. Hier was voor dezeh de voornaamfte haven , daar de fchepen van Zirixze in zee ftaken. ; %. Reigersberge, Boxhorn enz. fchryven doorgaans
Pjeifchere, enzoofpreekt men ook door de wande- ling :evenwel kan de naam wel afkomftig zyn van drie fghorren. !i NIEUWE DREISSCHOR
i)i;ipiCchort
φ$ β[ Jans ïanb / i$ een km ban ^eeïanb
toaat' ban boben aï gcïjanbelt i£. *®t y$m \$m bC3C pïaat^ i§ Kornclis.de
'f.%f O O R Τ G O U W - ■ir V* 'il *** ** '
Noor?- looiMlileen 00$ inïjet ciïanb en.©#
guuw. fcenfejjap ban ^ctjontuen.
Kerk en $$$ be gaéocpterfr ban ^oo;igouto/ boo,?
Vikaryal- j^jj afjfïönb ban 3|eee LaurcWHeimans , $$tö
v" ·enz' open gebaïien > i§ bC üfper Maarten Lee.ndert'S- zoon, paMèm ïjet ïjanbfcgisft ber Μινφ(φ
fteeite / tot be$cïbe benoemt en aibaafcm't bcsit $eiMt op bén ι ψ Sjannarg ι f74/ Γ; j ©e peeren Vander Meer ban ψΦ^ΜίίI een oub en abeïp gefïagt/ en in mwém en èeeianb w taeï öéftènb '/ Fjebben ban onb$ èe5e geedrjhgeit bemeten: ban öe3elbe $ ft* &enfoqo$öig bö^ tw&en geïtomen op geer joh'an'de Hüibe'rt.
OTjies pïast boo&enen een Utattönisei^ fcfoof*
$ene ton/ met naamrde Berg-van Sion." TO-i 'J *· tv. ΐ .ι Ι α KOU-
|
|||
|
van Zeeland* 89
Κ O U D E Κ E R IC v .
petfcïjeibetio^pen boeten ben naam ban Hou: kerk.
öefteeft / toeteer peeren bïftmaa$ in ire b^'eben, Heere» v»* ber <0;aben bermelbt ioojben. ©aar $ een(kwPlaacs· Üonbefterft op be rechter 3jjbe ban Xsm föögn / boben bleiben : baar i§ een ttoeebe op l)et ei? ïanb 3$aïcljeren/ en een berbe ojj^eïjoubjen, ®it $ böö2 besen een Deftig bo#> en aan3ien* ïpe ©aroeïji getoeefï/ en fiat» een bermaarbe jaarmarftt. 3^ocB Öet gefoelb ban be ober* Ïïroomenbe 3ee geeft 'er iptöiïg eeii feaaf fïuft ban toeg gerufte/ en jjecjelbe $eer berftleiiit· ïf et tiaat qnbee be bieifcöaae ban i|aamfiebe· 'johan, i^eer ban^utöuse/ ban^aarn* fiebe/ J^ing ban ^teeiüjut3e W5 I i$ booj öe3en l£eer ban bit ïioubefteeft getoeefi. <®tffüf$ boo$ouber$ Sibben ooft be Iteft
fymbit^ojp fitefficöt en begiftigt/ ter eere van den alrnagtigen'Godc, van de glori-ryke Maagd
en Moeder des tieere Maria , van alle IHÏeiU" gen , en van S* Martinus , den Patroon dezer plaatze. 3&e3e teft plagt booj eenen ©af
tooa en eenen üajaellaan bebient te toojben. i|et reeïjt ban een $aftop$ aan te ffellen
foag / ten minjïe booj een gebeelte / on bm %eer ber plaat3e / en be&eïfê erfgenaamen, m$ ban bese fterft openfïonb bboj jjetober-
ïnben batl JiSeefier Judocus van Koudeberge,
geeft be %&tt ban ïionbefterft iti 't jaar 1 foi
tot be$elbe benoemt t$leefïer Hendrik, ngt get 2&>$öom ban <®oojnift : 300 öfé öïgftt in$ %m boïgenben t$ef/bie mg met allen gelufittb Danbt^geftomen: . g»* Joban , tydelijk Heer van Gruthuze , enditrund-
yanHamftedc , Prins van Stecnhuzc , Raads- fcluiFc f 5·, heer
|
||||
|
$o Oudheden en Gestichten
heer en Kamerling van den Allerchriftelijkften
Koning van Vrankrijk, en Ridder vande&zelfs Order , doet aan den eerwaardigen Vader in ChriftusjMynheer den Aartsdiaken van t)treehr4 of aan deszelfs Vikaris en Officiaal, een harte- lijke en behoorlijke groetenis* Wy hebben verftaan dat de Parochi-kerk van Koudekerk, in de landen van Zeeland , op het eiland Schou- wen, onder het Bisdom van Utrecht, dewelke eerft open geftaan, had door de dood van Meef- ter Jühan Neermx , wien wy onlangs tot dm Parochi-kerk benoemt hadden , nu wederom door het overlyden van Meefter Judocus van Koudeberge , den laatften Regent derzelve ker- ke, ledig is geworden en open ftaat. En ver- mits het kennelijk is, dat de begeeving van gemelde Parochi-kerk , en de benoeming van èen bequaam perfoon tot dezelve, ons uy t hoof- de van onze heerlijkheit van Haamftede toe- behoort , doch de infteiiing in dezelve van rechts wège aan U ftaat: Zoo is het dat wy genegen zynde onzen lieven Meeiler Hendrik van Tien- denare, Klerk onder het Bifdom van Doornik, en onzen goeden vriend, voort te helpen l en door zyne ootmoedige gebeden bewogen zyn- de , Godt voor oogen hebbende , en de god;· vruchtigheit en verdienden van gcmelden/^»* ritus aanfehouwende, volgens hes recht dat ons in deezen deele toekoomt, goedgevonden heb* ben der voornoemden Meefter Henricus , als daar toe bequaam en genoegzaam begaafd zyn- de, aan U Heer Aartsdiaken, of aan uwen Vi- karis en Officiaal, tot de gemelde Parochikerk van Koudekerke , in de landen van Zeeland , op het eiland Schouwen , onder het Bifdom vanUtregt, voor te dellen : zoo als wy hem |
||||
|
VA*5 Zeeland. 9*
ook yoorftellen door den inhoud en uyt krach-
tevan den legenwoordigen brief -, dewelke voor gemelde Meeftcr Henricm door onze Moeder, vrouw Margareta de Ie Ven , is opgemaakt ter porzaake van onze afwezigheit en magtgeevin- ge : welker» brief wy goedkeuren en gaarne bekrachtigen : met dit verzoek dat gy U ge- waar digt den voornoemden Hen$km Tiendena- rye, door ons voorgeiteld, in deplaatzevanwy- Ie Mee ft er Judecus vim Koudenberge % envanwy- le Meefter 'JvhanNeerinx , tot geroeide Parochi- kerk van Koudekerk , in de landen van Zee- land, aan te neeraen, en dezelve aan hem, met alle haare gerechtigheden en vorder toe- behooren te begeeven: en vorders dat gy den ze!lven Meefter Henrkiis , of iemand anders wettiglijk door hemgemagtigd, inleidt of doet inleiden in de lichaamelijke, daadelijke en za- kelijke bezitting der voornoemde Parochiekerk van Koudekerke , en van alle de voorfchreve gerégtighcdenen vorder toebehooren j en zulks met alledeplegtelijkheden, dewelke in zodani- ge zaaken gebruykelijk zyn j behoudens al- tyd de rechten, die iemand anders hier omtrent mogt hebben. TTot oirkonde van hetwelkc wy goedgevonden hebben den tegen woord igen brief door het aanhangen van ons zegel te bekrachtigen, en door ons handteken te on- dertekenen. Gegeven te Parys , in het jaar pnzes Heere duizend vyf hondert een, op den tweeden dag der maand December. • . 'ü JÜdus ondertekend^
:·,;■>..;> *\ : ,.ôß" ■-■'■■ Ikt h , * * '· -;M
■ ·■ 'í- :·"»,' û--' ...'■'■■ ■■■-■'■%■■■■ .·■--■■ ■ ' ■ ': *■ -, „<$í" Ë
ß :'.-V'v ■,:■ ■■*' ■" ■-'■ '■■■ ■ . *■.* '*,■ ■
|
||||
|
£1 OUDHEDEN EK ÖESflCHTfeN
van de 3&an bebetlmUe iterït $ tegentooojbis nitt
kerk «se anbeeg obec a\$ een toorenj betoelfee 300 iriktan Soos W/ Wt 3* be^eïjippei$ op be ^ee to$ defsom een öalte bérfice&t· sis ecu
h«oge te- AANTEKENING.
ren·
De genen die de kleine Cattchi in Holland en^eer
land plaatzen, houden het daar Voor dat deienaamea van Koudekerk (zoo in Zeeland als hpyen Leiden) van Zouburg \ van Koüwerven in Zuitbeveland, van Kandorp : van hen gefproten iyn. Zie onder anderen. Eyndii, Ckremm Zeelandice lik i. cap. 14. Jy Α Ρ Ε L L !£>
Möfii Looperskapclle genoemt
Loopert- %$c benaamine ban be$ ï\$pd\t moet niet fcaptiie. öeï)aaït tooien ban een oeeï ugtsinnige metv \t§m 3 öeMfóe om eenige ontoettige/ en bifc Ml§ ooit berbtegte en balfeije bjieben / ban ïjum 41e teiioberfien bedoogen: bjaar ban geDew baag$ beele booj&celben in be j^ereenigbejle* öerlanben gesien tnojben. ^öft fcoomt bese benaaming niet ban 30*
baanige J£$efïeren / bie be gobbeïpe bienfien ter loop| af boen / en toeïlte baavom ban ïjet botnme en ongobbaucötigeboiïiböojgaan^ tiageloogentoorbin.- r *v & We 3l^ant betogï beje loopers, bk ben naam aan
aidiar tor be3e 'gfóatg gegeeben Jjebben / in een ftante P'kL™ fcÖ^ vanLapvanWaveren, Öetbelfteoolf&g
auS" öoxhorn te k&t} fïaat / boden genoemt too^
ge ' ben \ 3al öese teil of ftapel bren naam bniteii
ttoifei gedegen fieböen ban bie öoben of bziv
^e bjagatë i betoelfte WWotlg booj bie plaats
nioefïen
|
||||
|
VAN ZeELANB* 93
moef&n tti$m< ^n $aï tot fjun gerief en tot
Jet pleegen ban §unne <£$oo$bienfftggett: ge* Picgt 3gii .·, op bat 5? <©οδ£ enbe ^eiftgen on? ber ben ^obbeipen btenfl aanroepenbe / een geïnftnige tti$ ban öen 5üuben beregen. &ng tjeööen top onbsr ^aamflebe gefoag
gemaaftt ban een lamelle bet armen * betoeine boo? get gerief bet armen/ en tot pleegen b*a Ö«nnen<0ob|Sbien{i/ fóa$ gejïfcfit.' ZONNEMARE
gk!$nt een plaatst önber be èubjïé ^03pettfc°*cnnc™ê*
Dan ^cFjoutaen te berbiënen ·, nabemaaï %\Φ oud DorP, 5er Otto III. get 3dbe on bm ^ 3£ugnfïi/c0«"kc" in 't jaar ^Sf / gefcöonnen jjeeffc aan <0jaaf ^ " Didcryk Π: 300 alg blnnt ngt een open feief; befoeifte bn Boxhorn en Smallegange, lil ïttm*
ne geentöfcöel^onnit/ fïaat aangefjaaït
Φε ïjeerlpïjeit ban Éonnemare en 3^gfcïjo* ftoomt get ^aaffegap ban geelanb toe. Β O Μ Μ E Ν E·. Hrt Ian<J
van Horn-
eet ïanb ban SBommené jjet&eïne tnct be «^ heeft flab 23ommené / met <0oeree / en met fcet onv tv0\nzou?s , leggenbe ïanb/ban onb$ tot geelanb uefjodfci£h0oert* be / en baar na boo; be Halïanberg beseten en ftaat te- φ / i$ booa 3ener betbjag ban öet jaar 1687 genvoor- tueber aan ^eeïanb genomen (t )i tyt ftto^Jfê^ 23ommené/beh)eïneboo$ bejen bjn fierntoa^/ land ér. i$ m 't jaar 15-75- booj be ^panjoarben bete »*i Bom- gert getoeefi $a bat be ftebeltngeu get beleg ;jTckT* metp^ootebapperöeituptgeöarbtenbenbpanb f B afgraven jjabben ·, toierb 5e in een tbaeebebe* legering* / betoelfce 20 bagenbtturbe/ ingeno*» nifn
|
|||
|
ν
|
||||
|
£4 OUDHEDEN ΕΝ GêSTICÜTEN
men. ^n ïjeeft aï ban ouög bed te ïgben ge*
ïjaö ban get gecbjater: en ié eiiibelp in 't jaar iö8i öoo^ een googen tmterbioeb bgna gaiifcg bjeggefipaelt* <©e öerit alleen i§ tnft* ben in 't toater öiyben ftaan ^ baat öe 5eebaai= ren gebnurig op aan Mitsen en stoalpen \ 30η* het eentgegoo|)oat bc piaat$ oit bjeöer ÖebgUt 5al toorbem AANTEKENINGEN.
τ. Te wetten Bommenë of Bomnedc , leggende
op den hoek van het eiland Schouwen , maar niet Goeree , 't welk t'hans Hollandfch is. Of het oit Zeeuwfeh is geweeft, daar over word gètwift. De Heer Smallegangetek ja: Van Leeuwen zeit 'er neen tegen. Wy willem ons liever buiten dat krakeel hou* den. Ik heb 'er dit maar bf te voegen dat Holland niet alleen Bommenede , maar ook de naaitgeleg* polders, als f\atris , Belois , Kykuyt,, Bornebrood, en meer andere bezeten hebben, Vau Leeuwemouw iVel half gelooven dat het land van Goeree voor de- 7,en aan dat van Bommené vaiiisgeweeft. Zie onze Oudheden vanZiiidholland - daar dat met zeerwaer- icHyticli|ke redenen beweexen word. Ζ O Ü E L S D Υ Κ
Zömmels-
<|yk, «en ^^η ^tfoCBt: οοφ / en 300 ftroot a\é mèëriigè
ϊΓΛίΓ fieben/ btïpmt totb*{^obincic'tiatigceIanb/
laad bc- ïcanenöe mibben op ben ^ollanbfcrjcn babem /
hoorde, ntetberre ban Bomméné: m ijeeft toei eer toe*
Öejjoojt ben^oag-ebcIfnl|tecKornelis Aartfen.
ParocH- ^e ^aroeüi-Ueritbmi ècnmttlg&jjft fcoa^ nv
tor l Ö^ïjbt ter eere ban be φ. jfiaafa. &&& im$ ftrigtttë &et ileaifier ber Ikrecötfc&e &ec> fee mgeïijfc in &et Hapittel ban Zobnorg, ert toierb ban een pastee; m m\ liogeflaan %& 1 bientd |
||||
|
va ν Zeeland. 95·
oient iet jjooge outaar \m$ öe %. Jj&aagö
Maria toegetoijöti <Z^an toaren'er noc§ anöere outaaren / alp ban &. Geertruid, ban ^. Bar- bera, ban <§♦ Joris, en5-
<Paar toa$ een $!Harfl aan β. Gecrtruids vik«yca.
ouraar. 38$ beselbe open toa$ gcbaïïen booj Öe ÖÖOÖ ban EwoudBarti aantoon j !$büï£ecr
Theodorus Ganu , een J^iefïer Ugt get &\p bom ban Iftamerp/ ben ^6 September in 't
jaar 1571 tot öeseïbe benoemt/ en alöaar in 't be$it 0efïeït. j^ocö toa^er een ®ittarp aan ^. Joris aïtaar,
φρ Den r iefyttarg i<f7i i§ öe eerfïe &U
uarp met öie ban ^ Joris outaar/ öetóelfte öooj gemeïöen Theodorus öeMeeöt toierö/ booj 3|jn leben bereenigt getoeefL ^an 3jjn 'er in öeselbe fierne ten beljoebe Andere
ban ben $atfooj/ ban ben ïtapeïlaan/ en ft'chtlnged ban ben Hofïer/ noefl berfcïjeiöe anöere jïiejj** aar' tingen gebjeefï: toaar ban tog een Itjfï / öie u$t get origineel Qetro&nen i§/ in fianben pebben. ^>aar toaren ooft eenige 23?oeöerfcöapjjen e* Broc-
tngejleit: alg/ 1 ter eere ban öe^ ül.Jaco-dcif^p- bus en Antonius: 2, ter eere ban öe||.Gecr-pcIU truid: 3, ter eere ban beï|. 3§, Barbera en An- na, be ^atrotteffen öer ïïeöerper£ öie baar ooft een ^oeöerfcjjap öaööen* 9[n 't jaar 1496 toa$ i|eer Adriaan Kor-Oude Pat
neiifz.fóegent ban be parocöi-ftern te ^onvt00"*
meï^örift. s$a fiem i$ geboïgt be l^eer Corvi- nusHendrikizoon. ^elaatfle/ betoeineaïöaafc Pafïooj sijnöe/ gefloten $ in be maanö <^c<» toSer 15-26, geeft bit jaargetg ingefteuY In't jaar onzes Heere duizend, vyf honderd,
Tes-en-twintig, in de maand Oétöber, rs over- leden de Hee* Corvims Hendrikfzoou, Paftoor van deze
|
||||
|
<}6 Oudheden en Gestichte^
dtze kerk ·, en heeft een akijdduurend jaar^
gety voor zich zelven gefticht; Ook heelt hy een jaargety (voor zijne dochter) gefticht na de dood van zijne dochter Magdahya; en heeft: beide die jaargetijden .... Zijn jaargety zal jaarlijks gehouden worden op S. Leonar· dus dag*, dan of dan omtrent. En de Pailoof zal in de uytdeelingen trekken vier duivers: de Kapellaan en de Kotter elk twee j en ieder Priefter een ,behalvén nóch twee ponden wafch. En na dat de Mis gedaan is, zal de Paftoormet dekerkhetoverfchot hebben: en aan de armen zal uytgedeek worden een mate Broöt, if et \$ te popen bat gn 3911e Dochter Mag*
dalend^ ban öetoeme gtec gef^oto tüo^ö/ 3al getoonnen IJeböen boo^ giet ontbangen ban öe berKeiijite b5ijÖ3eI$: anöer^ 30110e men 30a g?oote een onoefcijaamöijeii; op öe jammcrïpe öeöo?benofjeit hm öte eenbje moeten leggen. <©e ïiatolpen/ οίε 'et feöert om afbaï ban Spanje noeö oberig $p geöleebcn/ b)0?öente* genmoo$ig UcUiüt Böo? ben gafloo^ ban öe #iiöe-(Conge. $an tijö tot tijts 3ijn 'cc te gontoicï^ötift
nocö Mientoé $oïöer^ beöpt/ en i§ 'er onöer miberen ^, Chri ftoffeis öp geïegt. ©oÏ0en^ onöe Baiében ïjeö in bebonoe/ bat'et
omtrent 40 fttcötmgen ioatcn in bt^t fcern ί jijnöe meefl aïie gèflieïjte jaargetijden: maar tot sommige 8 gemeten !anö$ / andere f ge* meten/ anöere*/ anöere t gegebengeböen/ met öeïafïinge bat jaarlrjn^ aan ben atmen moefï nntgeöeelt toogtien / ban 3ommige 3 / ban anöere 2 maten tartöen ö^oot. Φοϊί moefi 'er ban fyantien aan ma$&aar5en 3/1 m ooft ι pont was, ban fcet oberfegot oer fma#
|
||||
|
VAN Ζ Ε tt L Α Ν D. §j
foórirn/tmte j®!i/toa#bc«nc' tjeïft kooj be
tafe/ eu be aiiaere baoj Detijgajïo0|. J$oo$, Ie ngtbeennjj aan ben armenrtireég bej^afïooj f η ïioftce/ ooft btëbjiï^ Ie Üapellaatf/ en ar$ toe J#efier$ 6 groten, ©e §^tefter / W fee jS$ öebe f)ab baar 10/ ii/ of 14 fcïjefc iingeti ücoj. Φοκ moejïen bai alle ^pnbagettj U namen bet oberïebcnen/ metFjetÉonbaag$ gebeb / opgeïewtoojben. <Pe5e 'fltejjttngett 500 aïëm tsetoiiöengeö/ 3gngébaan tufftjjw \)tt jaar i'wm ij-io, S Τ Α V E' Ν I S S È Stavend
$>icrb boïgenjf %ét {janbfcpft ber ültrecSt* !>« voor»
fcije ner&e ©cè onbce ger ^enenjcjiap ban^™^; ^cöouüjen nerenent/ en igeen boojriaamtn^p suvPeujirCs tn jjeerligtljett ban ïjec lanb ban <^ertoïen /'t wdkc 1 aan be 3&efëtj&e ban .jpaait^bp. ©00$vóoir **f brn tóaterbloetr ban {jet jaar 1709 tqa$ &èt een "aS eiïanbop iicg 3ëïben: stjnbe 300 jaren te bo* re / boigen^ ben öpenï^tcf ban Aaibert van Beyeren, beöpt getoeefi met be bojpen Ü^ent*. peng-ïjoftlebe/ eniingbmoer, ïjlet^opnteiüfl beöpt κι 't jaai415*99; i$tt kapittel ban g>. Mariaas ueriie te Modtrï
fltrecgt be3at baar berfeijeioe i^tenben. , , , .ferfc1 «i-;.; ©e boo^naamfie nern toaf m ïjet bo;p^tó ™r; r,^!
beniflê i tn be3eibe fterft toag/ böïgen^ Befr'^ivW fianbfc&tftban ^ïfftjjóp Georgius, een aïtjjbi buurenbe ©iteg aan ils. niklaas outaat ©e Üeer Hieronymns Tuyl ban 0>ttaa§é
tene/ ÏJeer ban^tabeniffe/ SéefWwnteog1
fojï|)U$ &lj Bet bojp getimmért. ïi Deel/ Ö* PÉQG*
|
||||
|
<>8 OUDHEDEN EN GESTICHTEN
Μ O G G E R-S CHIL,
Seggenbe omtrent fiet boojnoembe lanb/ i§
boï0en$ Boxhom beebjonïiem S. Α Ν Ν E-L AND
Wtou$ genoemb naar β. Anna, be moeberber
%. ifeaagb Maria , $ berbeelt in oub - en
oud e» nieubj £« Anne-iand: en begrijpt be ïanben
Bieuw s. him jn^allatitr/ met 3|anneöo#bp ; ben ϊ$α?<
AHne',and- md / en 'g €>raben-&reeïte 5 3pbe aïtemaa!
Ketk ai öangetoaffcge ïaubergen.
dan ^tt aau3fènïp bojp mtt tm öjoote en eter*
ïpefterfc/ ïjeöbenbeeenbeguaame gaben/ en
berfcïjeibe fraage {juisen / i$ ben 1 Ερ^ίί ifoo
gebost ορ ben <2b. l|eer Johan Doublet: ban
toten J)et op befóeïfë 300η $ gekomen,
en kioofter omtrent ijet jaar 1491 i$ 'er een öegtn ge*
der Krui»- maaïit mtt ïjet boutoen ban een ïtïoofïee boo^
broederen, fc n^ugö^eberen: aan ïjet fcoeïfte boo^ Anna
ban ^ojgonje I^outo ban &abeffem/ en boo*
Boude wijn Baftard ban SSo&onje/ berfeïjeibe
goeberen en lanbergen 39η gefeïjonïten,
3[n be fïab ter-Coïen 3tjn tegentaoojbig mtU
nige ïftatolpen; en noclj toetniger op i§. Maar- tens-bpt. Φ& get platte lanö/ onber Ijet ge* bieb ban tcr-CoIcn/ toorben'ee noejj tmiQtn gebonben. Φ\η be3eïben te öebtenen jjab Jacobus de la
Torre in ïjet jaar 16γ6, gelp ïjg in ïjetïioom> fcïjeberljaal getuigt/een J^eettrjeee toegeflaan aan Dirk vander Werve, ïgeer ban $&tp
Iterfce.
^ocg aÏ3oo gemeïbe ebeïe leer fio# baar na
|
|||
|
van Zeeland. 99
na gebtoongen tecb met ben boojnoembeti
Refter get eilanb te ruimen; geeft iöej^afiooj niet ben <0nberpa|ïooi fean halteren / een bojo ön Reegen-o jj-3oom/be ütatouj&en albaar na*· berïjanb geholpen. iC'Bang toojben bleiben öeb:ent booj een jftancif &ano> jl&omuEt u$t ïjtt 3elfbc quactieri betoelne gen Dan tgb to£ i|jö boomt öejoeften* DEKENSCHAP
■'-· VAN'- ■- ZuiDBEVELANa
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Remerswaal.
Tergoes* Stccnvhet.S- ^
Krecke. 3
Èversweerde.
Huykelenoirdc.
Ouderdingen.
Scoude.
Mara.
Byland*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Badt, Aggerc, Ooften- Kloetingen.
de. , Weilkerke.
Valkeneflfe , verdrom- s'Heer Abhe-kerke*
ken. NiiTenj Baarsdorp,
Weerde. s'Heeraarts- kerke.
Nieuw-kapel 9 anders Nieuwerkerke, Hein*
Hinkel. kciFand,
Kruningen , verdron- s*Heer-Hendriks-Kin>
ken, der-kerke*
Q % VöSIN
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
loo Oudheden en Gestichten
Voortrapjanderss'Gra- Vijningcn,Stuvczandè'.
venpolder. Symons-kerke.
Overzande "f Baken- Krabbendijk.
kéndorp. S. Maartens-dijk.
Baarland, Oudeland. ScherpeniiTe.
Heer Oedeketiskerk. S. Annelartd; Zuidbevelanö.
oorfprong ν; Sfiafï aan fjct eiïanb IlMcjjeren/ ftefoefïety
va„ den χ * fttylkt / legt Jjet eiïanb gugboebeïanb :' gcttodfó α wW* fomniige totüen / 300 bed 30HÖC te 3§ggfcn 3p aï£ ëugb-öegerianb: om Dat 003e * 23egerfcï)e fatten aan öe iti0e3ete* «en tour fait eiianb berfcljetfae boo#ecï)ten en gunficn berlccnt Rebben, knoeten tuüïeii bat |ct bien naaftt 50ubc öefereegen gebben ban bc bévaarden: om bat beeie tneitf^geti bectoaart^ te fteöebaart gingen, *Dït φ tn ^utoBebelanb aanmettëelp/ bat
3fjet geen buitten geeft geïp ^aïejeren en J^cöoü&en: maar booj bebptnsen tegen be onfluimige 3ee befcïjttt moet tootben* <èm op be$e bpeit te paffen 3p'e? ^eeniraaben en een ©pajaaf aangefmt * Baxhorn op het ?de zijdje,-
·■ aan τ E.K t'itx ft g; ;',"
Zoo .louw* Beveland ïoo veel te ïeggen lyn
als Beyerland. Dit kan niet verdaan worden , als van de Hollandfche Graven nyt het huis van Beyeien ..,;., Doch Holland , en Zeeland hebben' geen Graven uyt dat geflagt gehad voor het mid- den d$r veertiende eeuwe ; wanneer Margareia , |
||||
|
¥AN Zeeland. iot
de zufter van onzen Willem IF, getrouwt zynde met
den beruchten Keizer Lodewyk van Beyeren , de gemelde Graaffchappen in het huys van Beyeren Heeft overgebragt. Het eiland Beveland kan zynen naam van deze üeyerfche Graven niet ontleent heb- ben : dewyl het al lang te voren , te weeten in het jaar 974, onder dien naam bekend is geweeit. Dit blykt uyt een brief van.Keizer Otto //, by Meierus in zyne hülorie van Vlaanderen enby Menzo Altingvtx- meld ; waar in gemelde Keizer aan S. Baafs Abdye te Gent verfcheide landeryen , ook in de quartier;n van Peveland, vereert. Beveland van Beevaart af te leiden koomr my ook wat
gedrongen voor. ik zoude het Jiever'met den Heer Al· ting houden, devyelke verzekert dat Beveland zoo veel te zeggen is als Bavoosland, ofBaveland: waarfchyn- lijk om dat de voornoemde Abdy van S. Bdaf, door de mildaadigheït van Keizer Otto , aldaar verfcheide landeryen had leggen. De giiling van fommige an- deren dat dit land, voor zyne volkome bedyking, een loiTen en bevende grond gehad heeft , en daar van zynen naam zoude gekregen hebben , is ook zoo vreemd niet: en koomt beft van allen met den naam over een. ROMMER SWALE
Or , ,.,*
REMERSWALE. '
ïlgtbe3en naam ban töemei$bjaïe offózimevg;Romers,
toaïe i§ ï}tt fp^ooitje geboren/ bjaar aan J van Borfcien, boó$ene iPeFten te S^felen/™orr,3arn- poit loop geeft ïjzlpm geeben j te toeeten bat jj^l™ oe$e fiao ban ojui$ geboufcöt 3onöe 3ijn 0003 hnl eenen Reimer: 500 aï$ onbec anberen Adriaan Hoff^rus in mi Satynfcö geoicïjfc te itenneii geeft i toieii^ begin big aïön^ bectaaïen* |
|||||||||
|
■■I
|
|||||||||
|
Een Reimer die wel. eer dit clraflig land bezat,
Heeft, zoo de fabel luidt,- getimmert deze ftad* G ι 4fDaar
|
|||||||||
|
rjö2 Oudheden en Gestichten
jHaar gp fionbt gét baar booi bat gier eeti
Per&temet0jacl)ten en foalïen boo$ befóomefc «en i^öefïicöt j en batget gieram Sïomer$»al genoemt foube 3ijn< = , , <©an Boxhom en meer anbere 0eïeerben
feonnen bit gebceïen oontiiet tsebalienj 3eg* genbe bat bese fïab in be onbe jjanbliefïen ge- noemt ÜJOjb Reroburswalc: ganfci) met geit}?
fcenbe naar ben naam ban Romeinen (i).
ginimerg gaat bit ba# bat ïjet boo? een on?
be fïab/ ja booj een ban be u) onofie onber alle be ffeben ban geeïanb/ cegouben mag tooien,- ^eseïbe flab $ boo^ <0jaaf Wil- lem lil in't iaat? 131.5"., en baoj^aaf Wil- lem V m 't jaar 1374, wiet berfeïjeibe boo^ regten begiftigt t 5®e beften en Jet Hapitteï ban £>. SaWa-
tors;ïtrriie te ïltreefjt ïjeitëen ban oub£ be be* TV***!- noeming tot be jpawöi-uerft ban öaniec^
Vclk · bJaïe0e|ab.
cm vike- 3 π bese ^arocBi-Rerft fc)a£ een $iftarg aan
yycn al- β. Sebaitiaans Oiltaai* ; bfiütlfte bOÏ0ei$ gft
*3M: ganbfeBaift ban 2&fïcöoj> Georgius in χ jaar
15-22 bebient tmerb booj ï|eer Herman Janfz^ van Everswaart. ^OCÏJ \ΰ&$ 'er buigen^ Jjet
Ijenieïbe gntitüfc&iift een $inar£ aan get on*
•ok «n raar ban £>< Jan Evangeüft; tn een nerli ban kak van $cnï|.<0eeft öceft, Φ* «jfeauen ban ^eeïanb pïagten aïtjier 0e*
gnïbïgt te toppen Wanneer ^otner^fciaal on* ber ben ^iffcijopjjeipf n ^toel ban ïltreeöt fceï)0O?bei fieefr be 25iftcBop ban üitreegt aan be gemelbe fïab berleent / bat alöaar be $cttl $oube 5jjn ban Set neritelgn reeflt^eöieb obec öanfeh Euibbebeiaitb» |
|||
|
van Zeeland. io$
9[n be tfiantefceningen ban Boxhorn op be
fe?om)it ban ^eeïanb toogb getoag gemaafct ban een kapittel > 't toeïfce aïgier getoeejï 3οη* be 3pn# ©oc!) iïi binbe btt liapiteï bg geen anbere |kg$bet$ bermelbt 2Bg be fïab$eenmOojïergetoee|ï ban&egu*Kioofter
ïtereïianonnimien/ fïaanbe onbee get fcapitteïvan Rcsu' ban £ion / buiten mift. Z'lL ueth3ieeb^ariaa^-rjof#senoemt: enbjag buiten Rr-
bg ^ub-Silcmuiben / geïp ödben al becgaalt mcrswaai. $/ boo; Willem ^eec bee nïaatsè gefïiegt in 't jaar 1438/ en met goebe infcomfïen begiftigt. Z&oclj becmit^ get 3eetoatec get bojjj reeb$ foeggeftjoeït gab j en get blooftee/ 't toeïb in 3«n opftoraen toa$ / met get 3elfbe ongeil ge* bjeigt tojerb ; t$ get in 't jaar 1462. boo^ be b^OCber^ Hendrik en Wolfert van Borfclen batl
baat berjjlaatfï / en bg be mwtcen ban ïïo*
met$male ge3et. Ktfbaae i$ get nabeeganb niet booj be gee / gelift get geb^eefi gab / toaaj booj tsie ban be nienfcue ge5tnbgeit beiv beïgt: 3« get5eïbe ütoofïee i$ fötfbr getoeefï.
^GtDius BocHERoEL, een&uibenaae/ meefïer in be ftunfïen te Heuïen / en Hanen* tttli in & Dionyfius fterïi te Stugft. Hg toa$ te <%fojt aicent3iaat in Mbt be töecgten ge* tooien : en na bat be googe fegoie te %o* ben gefïiegt ma£/ geböen be 23u?gemeefïer£ ber 3eibe fïab gem een orbinarifle %t$ in be geefïelgfce üecgten toegemesen. %\$ \y$ 3icg nabeeganb onber beöeguïicre&anonniuftcnte ^etlegem gab öegeben / geeft gg mjt naame ban 5gne <&;be? be üerhbergabering ban $$a* 3eï bggetooont. ^gnbe naberganb #jfoc ge* * Paratlifus S* Mat ia»
G 4 toojben
|
|||
|
ϊ©ί· Aannek eningej* op de
ïtso^bün ban $tótaa$-ïjof ön ëomee^toaaï /
H§ gn aïbaar in bie bebientnge gefïo#en in 't jaar 1^65*^ Fafti Acad. p, i6*i.
<Pe fïab $ in 't jaar 1 5^8 boo^ een sbjacren
feanb ïeïp gefcïjpnben; en xpüüXi meermaals |itft Jjsjrfcöeibe borpen boo^ be ^ee oberfïoliiè en önria ganfeïj berfïonben (3) 'gtfoeefi: 500 bat 3e tegentoöo^big nautoeïp^ ben naam ban een Dorp souto berbienen (4), €,Jc«fk f fóomerpoaïe geeft be botoibe mannen inboren» NlCOt'AUS DE C0NF.LITA; eCH gOCÖ
JDocet/ en geboden in 't jaar ι f49 ■; i$en g u je;
cmrdyn in 3fjne oefeïj$btnge ban be$eberlaiv ben gep?e$cn geeft. ■ KoR'fcÈ'TJl'S VAN RpMERSWALE ·, Cib
tm§ naar jgtie geboomte fïab genoentts ·, t§ gc«=
toecfï ^oog-ïeeraar bcr 0öb&jimbe te Sobni 7 en beften ban €erbeer: feieefbe nocg in 't jaar \S7U ' Valérii Fafti Acad.
- Α Α Ν Τ EKENINGEN.
τ. Somimgen fchryven ook Remmerswale,-andere
I^eimers walè, Rommers wale enz. J-ac. Eindim houdt rut ook voor een ontwyfelbaare zaak dat Romerswa- Ie niet anders te leggen is als een Wal der Romei- nen: en inderdaad, fchoon dat men in fommige our de papieren Remmerswaal gefchreven vindt; wie weet niet dat men de riaamen van verfchndc plaatzen en (leden in de middelite'eeuwcn miifelyk , om niet meer te zeggen, gefchreven vindt: als Wafaland en Wef- tilinge yoor Weftland : Flaertinge en Flerdlink voor Vhardingen: H*lièü$èe] en Hejëbanbeks voor H. Ka- pel enz:"* "" "'"*' " " z. Romerswale , te voren een Vryh'tt genoemd,
dat lóö vee! te zeggen is als een onbemnurde ftad , Sscerjï met wallen omcingelt ; of„ gelyk men toen fprak, begraven", in 't jaar 1374, De brieven zulks |
||||
|
P>£SCHRYVING VAN ZeBLAKB. ÏQf
yerleenende zyn by den Heer Smalkgavge te vinden.
3. Een inwoonder van Romerswak4 , die de on-
heilen van zyne ftad nauwkeurig had aarigetêkent, heeft opgemerkt dat het tweemaal is'ondergeloopeit |n 't jaar 15-5-1 : wanneer het grootje gedeelte van den dyk en een ganfche ftraat wegfpoelde. In het jaar i$5<> is het kleine polderke, rondom de ftad leg- gende, wederom ondergeloopen ; 7,00 dat Romers- Wrale van alle knhten door het water omcingelt was. In het jaar 1558 was 'ér zodaanige brand , dat het vierde gedeelte van de zoutkecten en zouthui?.en f jnet al wat 'er in was ,af brande. In het jaar 1^61 en 1563.zyn 'er wederom groote watervloederfgeweeit, waar dóór meelt alle de voorgaande werken en nieu- we bedykingen bedurven wierden. Zie Smallegangc. 4. Ja zy is na het'jaar 1631 van allehaareiriwoon-
ders verlaaten: en in het jaar zyn de itraatfleenen, en al wat 'er was, by aangellaage briefjes verkogt. |
|||||||
|
E II G O E S,
%i tljangbe, ΐηηφ fïab og ^mböebeïanb / en Ttτζη«
ïegt aan Qctiafftfymto&ttv/ 'ttrieïft be f&eb&du** ^ lanben ban nialnanbee feljeibk Φηι öat<0o^"n'?ftc m 0113c taal get bjgfje baneengan^oetenenti znidbly^ en bat 'er in be g?aft / biéflieitefcöaajt toojjt / und. ojj 3etoe tgben ban 't jaae een gjoot geta! ban tüi!be gateen pïeegt te bergabereii / fcan öe naam ban iCergoc^ licgtrfp fijnen ooiv f&ong gier «gt geïjab gebbetn Kinaeren Ijan* iscn ïjet bop^aacfcögniperiiatöetuntganö^ barb ban be een of be anbereïjerbejg/ baai μη ganë of goe$ on gefepbe^b fïonb / ben naam aan be fïab jal gegebenïjeböen. <gngeji i£ toaai batfcoc fjter ban berfcijeibe boo^öeet jbeii binben in be owbe Éjei^befeö^bingen (ι). $olgeng Melis Stoke ï)ceft men fli'ee eenftaf; ££", ccfa
ieeibegmnenteöputoen in'tjw 15ος?; (ι) Zweeft, g" |
|||||||
|
tf
|
|||||||
|
ic6 Oudheden en Gestichten
ίυεϊίι eerfï be peeren ban Borfcien tocödjoojt
jjeuöenbc/ tiaberganb aan belattenban^oi* ïanb té genomen. 0itt lang na jjet jaar ho<5 i$ jjet met be recfiten ban een b$9ett ocgifi tigt (3)« Verkrygt J acoba vanBeyeren geeft be3C plaatje Ül 't jaar
«η yryc ^, een ^e jaarmarkt toegepaan-, beginnenbe
jaatma, kt, mt ^ oïitaaf ban φ a ^oufcp^ ^emelbaa^t/ cn acgt basen bnnrenbe : bjeïne bergunning
naberganb ooit bebefïigt x§ boo? Philips den Goeden, <Pc3e jaarmarnt toa$ bootene 50a fceutcöt / 3elfp tot tC#o$ en ï|enegautoen toe 5 bat be genen / bie omtrent JMans of £>. Pau- Jus bag iet£ Roeten / nntfteï ban öetaïinge Reegen tot op be jaarma^ttt ban Ccrgoe^ jjfeece andere boo^recjjten / aan bie ban Cer* goe£ bcrleent/ fïaan bn Box hom opgctclb* De p.iro ^e Jteocöt-fierU ban be fïab / betoclfte chikcTk. ban oitd^op ben naam ban &. Maria Magda- kna «ïgefcDPbt $ gemeefï / en $eer pjacötig hsa^·, i§ in 't jaar 1618 afge&janöt, jföaae in't jaar 16 ii ijfóp boo^ be bnrgernmetgjoote Itofien 300 beftig ïjerbonbjt/ batse in ρμφ cn gjoote nantoelp^booj eenigè neefte in Zttt ïanb behoeft te tognen. SJn 't jaar 14./. i$ aïbaar f afïoor getoeefï be ïfeer Vlieger.
3|n beje RernbjarenbcrfcïjcioebjoeberfcSajM
pen: en onber anberen een ban be fcjjntter^/ bie baar noeïj een g^oote boelen jjeb&en. 3|H ijCt jaar 1418 , gcnjft Reigersberge lil
ifjne iijonp berteït/ geeft be <ö%abin Jacoba
fic Papegay (€ergoe$ met een bjn^boge afge* fcFjotcn / en $ aïbu£ Itoningm getoojöen. ^ït geeft een gjoote fyengbe in be flad en op |et pïatte ïanb beroor3aa&t: 300 bat be boe* ritmen
|
|||
|
van Zeeland. 107
rinnen uut berfegeibene borpen quanten aan*
fcéioopen om be ifUininginne fcgenftaabjeft te bereeren, 3Nt gebiel be «ëjabinne 300 toeï / bat $t beeïe borpen op ^uiööebelanb ban get W taaien ber ©!a$-tienöen geeft ontgebeu. <êm boowaam i|eee ban $ergoe$ / öte een
groot ïiefgeööer en naerfligboo^fnuffelaarber babe?lanofcge #ubgeben i| / geeft ong get boïgenbe ugt be tfaög pampieren / oube bjie* ben/ en aantekeningen ban b^onbere perfoo? nen / t?r ganb gefïelt, %n 't jaar 1419 / en eentge jaaren ïaater /
$ oe pfifïor» ban be 3£aroegi*nerR <€ergoeg benïeebt gctoeefï bOO^ Lubbert de Vliegherey
bie booi ttoee Vtapdlaaimi gegolpen tuierb.
jJHet beejen $afïóor gebben be 2$u?genieef*
tt$/ be iècgepenen/ en öe ïftaaö'-ban €eiv goeg ben ;ao, jEen ,14*9· een aftftoojb ge* maant/ bat gg bit ttoee üapeilaanen 500 ïang a$ gg ïeefbe / boeg buiten 3gne fega* be en «ofien/ 5oube goubcn : en 3η gefiben gem ten bien einbe jaarïgi$ belooft yi no- bele pugelen, m ttoee paagen te beraaïen. Sin 't jaar 1441/ en naer be gemeenere*
feening ban 't gof op ben c %. bas ban #&aa# f i$ 'er in beese seïf be ©aroegi-nern gefïicgt be bienfï ber feben getgben ; betoelne / bok geng be f&egtmge/ op aiïe^onbagen en l$ti* ïigebagenmoejlen gedongen fajorben. tyS$ Philips vant Borgonfe berjïaan gab
bat bit jingen ber 7 getnben/ sc toem tn be ^arocgirhern op ber gonbagen en ï^eiligba* gen febert eenigen t$b ingeboert -toa$/ booj eentge Hapeüaanen niet begoorïp foaarge* nomen toierb ·, geeft gn öequame mibbelen tegen bie naiaatiggcit: fcraamk %oo geeft 09
|
||||
|
i£$ Oudheden en Gestichten
gg op ben υ Itëaart 1443/ of naac öere^
ftening ban 't 3gof 1442, / aan alle be ïf* <0eefï-en &cr&mcefïet$ / tnit$gabei$ aan qU ïe bc l|oofbmannen ber 0ilben / untbjuftfie* ïp geooben bat3C banbeinftomfien/ tot ben öemcïben bien|t gefcjjiïtt/ geene ugtbcclmjscn 5onben boen / ban aan 3til&e ïiiapeïïaanen / bte Set 3tngen en bc fcerïtbienfïcn ban bien bag in Qet ftooc beeteïte toaaegenomen jjabbett ©Êtl ii Ji^Cg 1445 gCCft Lubbert de VÏie-
gere, ^afïoo^ ban Cergoc^ / tocgefïaan en
bafïgefleït bat be 7, «föetgben bagelp$ ten ecutmgen tgbe in 3tjne teft 5ouben ge*on* gen toorben. €n ben 12. gung / in 't ge* meïbe jaar 1443/ Ö^ft ïiaitog Philips , op jjet ber3oeii ban ben gcflout / ratt$gabei$ ban be ^nEgemee#ei# en ^eöepenen / be gemeïbetiafifielïing of fcïjiitïung ban ben $af* tooj bebefïigt: éeniögnng i4ro geeft^Gerardus^ior/
met be anbere ^oeberen ban Qet fyvugp gceren fionbent / een foettig affefeift boen maafcen ban be boojnoembe fcptëinge en bebefïigiage.
Wt fïab Cergoe^ / en 't cgïanb ^uioöebe*
ïanb / toaren tot get jaar 15-77 toe ög ben itoomfegen <^ob$bienfï gebïeeben ί en toie?b gen in 't 3eïbe jaar / ben 22. Jilaart / boo? ben ψμη§ ban franje acgteebolgen^ get bietbe artiM ber pacificatie toegefïaan/ bat be fïab en 'tcgïanbinbe oeffeninge ban gun- nen <0obsöienfï gcrujl; en ongemoeib 30tiöen geïaateirÊöorben : 300 nocgtan$ bat i>t be 30ogenaanibe «Serefóimeerben b$ 30«&e fïaan / aïbaar te tooonen / itoopganbel te bigben/ en op en neer te gaatij 3onöer bat men
|
||||
|
V Α ft Ζ Ε Ε t Α fi D, ί d^
men gen ober ben 4&>t$öienfï 3onbe geöbeft
aan te fpjecnen of te moeden; $®aar bc* sejfeé «teefo^meerben / bic in 't eejjïe / 50a Binnen al$ otuten be fïab / tot bemesting ban gunnen <0ob$bienfï / in bu&cr^guisen ög nialnanber quanten/ itoof'f boo^berib ber nabuurige ïanbfcgappen moebiger getoorben/ gebbett bet* 2:8 September ban ben ïtaab begeert bat men gen om gunne }^ebtltaat> jien te boen gei: Konbent ber 3toarte gufie^ ren innumen 30Ubx <&M} op ί$ gen bè be gaflguifi-fterii gegceben : maar 3$ / baar mebe niet beegenoegb/ eifegten get taibent ber ïim#$bjöebeim €trgoe^ jjabttëtë ftïöbfïerg?: bat ban bè
iiru$fyoebercn: bfelner^ gui3tng nu tot eeitAWw Satgnfcge fcgool ί»ο$ gebruint: en ttoee vr°»*<η- ^onneftïoofïet^ *Joofters iet feonbeut ber Urn^oebeéh /" met bè gocs·
«erft / toa^ bolgen^eenoubenfyiefop ben naam ban be φ· Ifèaagb Maria, en ban 't ^. fómp£ / mgetoijbt op getfeefï ban be ^ $♦ IBpofïelei* Pecrus en Pauius in t jaar 1419. ©e <ö5etteraaï en be Pefinitors ban be gé>
titeïbe ^ber / bit gunne betailltging tot get flicgten en opboutoen ban't3elbe itonbentoj? ben ^onbag Cantate 14ZP gegeeben gabben/ gabben ooit belooft bat 3e eenige S^oebcr^ naar get nteutoe fionbent 3ouben 3enbetti be* foelhe naar om töegel ban ^. Auguftinus, en be in^ettingen ban gunne <^ber/ 3ouben ïee* ben. ^aarenboben gabben 3g ben Prior, bie get ban fcoee5en 3onbe/ magt gegeeben om be tuereïbïpe magt tegen be gemeïbe ^oeber^ foamteer (3η be i^ettingen gunner <®#cr mog^ #ti obertrecben) bt$ noobig 3önbe/ te guïp t$ tot?
|
||||
|
i ι o Oudheden en Gestichten
roepen ·, en gen booj bat mibbel tot gét onoec0
gouben ban gunnen töegel te nootajaaften· J^ocg gabben 3$ affianö gebaan ban alle be boojrecgren / inhomfien/ en goeberen/ bie aan 't foonbent gegeeben foaren·, tnbien get t'eeniger tgbe booi oberbaabiftgeben / onge* fionbenbgeben/ of onacgt5aanigeben / ten tnaare b$ ennelö ongeïuft / tot berbai inogt Zoomen, 3^aar oji geeft bit ftonbent baeï gaafï gjoo*
te goebecen en aalmiffen geï^eegen ; en i§
booj ben ^cgout/ tmt$gaber$ bqo) èeSSuv*
gpmeefftr£ en bentöaab/ met ytt treffeipe
boo^regten Öefcgön&etn Booj aï gebben bc
gemeibe peeren guune miïbaabiggeit aan 't
Sonbent betoont öen ^oièctobet: 14-30; baan*
neer be eecfïe fieen ban 't nonbent i$ selegt.
llDant 35 gebben't niet alleen onber gunne be*
fcgerming genomen/ en aan aïie 8e ftaög b^
geben beeiacgtig gemaaftt: maar 35 gebben 't
T öaarenboben ban be gefcoooiilpe tollen/ on*
stTyen3" öeïben/ en bozere|ïaö# ïaflen/b^ bettiiaait.
zoeki hun» Johan vanStryen, boo^ een j£)auffelpe bul-
ne goede- \t ban 't jaac 1^7γ tot 25iffcgo$j ban 0itfotU
"r tTlor fiutS frnoeniö/ 3ögt gunne goéberen in gan«
den. " ben te Rijgen ·, om 'ec be ©omgeéren ban
H^ïböeïbucg meefïet ban te maanen, ®e<0e*
neraalöecïii$u^oeöeten/ oni3uiï$teΜΦ
ten/ namsgne toebïugt totben$au£: en be
JHDetgceber^ ban Ceegoeg/ om ben Generaal
te gelpen/ ö^agten ooft gunne itlagten boo?
ben gegetmen ïlaab be£ itoningg. <&e3elfoe
3if)etgeber$ ber3ogtenop Johan yanStryenbat
gg bie y,alï 500 lang 5onbe laaten öernfïen / tot
bat be Honing / en be gegeime föaab / tftfy
tiaatbtt bet&tearen jonben» %# nt&m teil
|
|||
|
van Zeeland. itt
bim einbe ooit gelben bat 'er in be fïab / ja m
ganfeg gnibbebeianb/ geen anöer raan$Moöf* ter toa£ y bat get ook ren b$plaat$ tua£ / boo; bit öu ongeïun een neerïaag gebaan gab* ben: en fyagten meer anbere rebenen in-, om be ongeïegenbgeben / bie be fraö booj 't beiv mettgen ban 't iiloojïer ïijben 3011*9/ en 't na- beei ban ben gob^bienfï/ bat 'er nnt te ber* toaegten toa$/ met nabmn boo? oogen te fttU ïen. ^it bertoog gebben 3» gebaan ben 20 Sf»np«r7f
<£n aïg> Johan van Stryen eetten Kornelis
Maartenfz. Keizer gemagtigt gab Om be fns» ftemffen ber Üriiggfyoeberen te ontbangen -,
gebben be 2$nrgemeeffer$ en Regenenen üaii Cergoeg booj een planaat ban bm 24 3Inïg 1 f 7 f gcöoben / bat bte penningen aan nie* manb untgereint 30ttben tooien / a\§ naart gun gocbbuibenj ter tjtjb toe bat 'er 3ener bip fca$ bat bie jBonninen op een mettigei fotj5e bergoo^t maren. <ên naar bit bebeï geefe Johan Maartenfz. 3icg OOft getyaageil.
mi^ liaberganb Jan van Stryen, om bat ggt
be partn ban Jan van Ooftenrijk boïgbe/ bui?
ten 3ijn 3$$bom tooonacgtig t»a£ ·, i$ 'er bert 1 3|annarn 15-80 een naaröer piaftnaat npt* geftoomen/ bat be ïmm^oeber$ be ittftonv flen ban gunne goeberen 3ouben begonben, 3£ocg baar na/ boo^ get beranberen ban ben openbaar en goögbienfï enbanbe lanbregeerin* ge/ 39η 3e gnnne goeberen gnijt geraant; bemel* l\t booj ben $jin$ ban franje/ met be goeö* neuringe ber ^taaten ban ^eelanb/ gegeebett 3ijn aan be begoefrige intooonber^ ban föer* gOe$. Jitaar meejïer Hendrik van Venlo, öie
mcïj in 't ftonbent tooonbe/ ujierb niet alleen
op
|
||||
|
ιι% Oudheden en Gbsticêïtem 1
op be tnftomfïen ban 't ftanbeot onaeröonoen f !
inaar ooH tn 't htxit ban alle De b$öoinmen /■ I
bööjrecijten en ontheffingen/ bic t bonbent |
toao^ öe5en geweote» Jjab / geïaaten. i
; |iiu hopmeist tog tot be . jf}anneftïaofler$ :· f)Ct tttftt tUiCCÖ genoemt het Huys der zwar-
te Zutteren : toaat batt de Zuiters-.ftraat haaren naam Beeft bebonben. Wit ϊμ,ψφ i§ \
tegênbjooabig een itfee$gug>$/ en,De berft in eenbergaberf$aat$ oee #jaiifcjje *0creftizmm* oen beeanöert/ 3get tineeoe bonbent / of Stlóoljtec po- tl\
ï)ct toel öebbe / bja$ op ben naam ban &t Agnes ingebitjbt. Φοίι 3jjnöe tiufïei^/ 500 laag alg 3e ieeföen / ugt be inttomfien ban bit bonbejit onbergouben getoeeft. €n cm ban Öeselbe «guffrr^/ Sufanna Hendriks gC-
ijaamb/ bie 't anipt tian ^nbcrpjiurtnne be*
bleebt fjao / en feöert ijet beranberèn ban be regeering met ben boo;nocniben Hendrik van Venlotua^ geteoiihJt/Sfeftooïi een jaadijltfcö onberfianb ban ι ζ ponben gein*eegen, jjlaoetv ftanö/ te bjeeten ben 10 .<&rtouec 1 r7^ , $iju be geinelbe goeberen aan be arme interenen toegetóeesen. ï^an bit tioeeöe ^onnebïoof* ter ïjeö ft geen naerbee ticfcfytib bonnen bin* ben. ....... ©an ψ tv noeïj een Φηΰ mannetje^ en een
<^nö-Uiijf)i^ pg|. ΦοΙι$'ee een<0aitiju£$/ 't&eme met goeöe inbomfïeu i$ bootten. , φοϊ\ geeft fegoegi eenige J&annen boo^t^ gefyagt/ betoeïbe goöb^ncgtigljeitgs - of ge* ieet'bijeït^aïbe becmaarb 31)11 getoeefl. ffl$ J o η α ν IUmus; bie eerff be jobbïjeitte
Reenen in be befcfjaaföe tuinfieu onöcetue^ jen &eeft, ^aberganb / «#eefïee ίιι tem be &eg* |
||||
|
■■
|
||||
|
V Α Ν Ζ Ε Ε L Α N-Ö** ' :■" ·11$
Wtt gttoojbtti/geeftgg be ïteisedpe #r&o*
nmit3ien alp, Honjnhiijha ïloogleeraar tbaee ga?fnreSo'tyii ƒ en tyie jaaren inbe mentoi ^aabemiete t^oiian/ boojgelesen. Pan baaÉ bje&er naar Üoben geneert/ en i|oogieeraat! ber $anbe£iten geb^ben / geeft aiDaar tté fèecgten met g;ooten todoop/ lof en pjofïjt/ èn met een falar$ ban oè ^taaien ban 23#ι* banb/ boojgelesen. $$ gn emöeip be $e> bedanbftge beroerten 3ogt te ontbjnften/ en naat een fïilöer leben gqaute/ i£ gg triolen in Sitogonje beroepen, lïöaar i$ gn/ eer bat gu oen fiod noeg benlmnmen (4) gab / i\$t get ïeben gefcgetöen in 4t jaar tf?8 op^.Ksi- tharinaas
öö0t %Ö Berfc in be Htötgnfcge taal
nntgegeben De order ot' fchikking der ά Rege-
len vah beide de Rechten: b Ordentlijke uyc- Icggingen over dezelve Regelen: Een c Τ rak* taat over Je Evenreedigheit van het Recht en het Feit: d Een uytlegging over denTyrel dei* Keizerlijke Ordonarazten jaakende ,deMom* berfchappen. * Ètjlie &effeti Ober be Pandck- ten , tot ben Cgtel ban öe jpomberfegap*
pentoe / syn Ijcr bid bubbeïo toaarbig bat 3e tot nut ban t gemeen i» 't itcgt gegebentoerben (f)j Valer. Andr. in Faiiis pag, ti/f*
Joachim F* o, ι, ι τ e <?, griffier ber fïab
SCnttoerpen/ i$ bérmaarb gebjo$en öooj ge* bicgten ban fraage beer5en: hjaar ban 3gne gebicgjtn/ in 't jaar *\s<A te Sintbaerpen ugti gebomen / getuigen^ bonnen grebcn. %*? $ * Oeconpmia iive Difyofitto ftegulariim J. U.
b CommeiitarÜ Methoditi s<J eafJem Rcgulan c Traftatus de aoalogia juris Cc ftcti. 4 Coramencar. Tit· Inititut. tic Tutclw. e* lJrae!eitïonei ad Parwicéfcii» II. Deel* & «£
|
||||
|
ïi4 Oudheden en Gestichten
mi g^oot IiefgeB&et eirbettóonberaac ban bti
§angftmïbr genjeeft $ie« 3egt ooft lat gg fcier boenen ban't^êmeeueöefï geeft gefcg?e* ben: maar öe^éïbe geö&en get liegt tot nocg toe nietW#m %g fïaat betmelb in be 2£|ieben Ijöu Niklaas Kicnaidus: betoelfte ben febew tienben jÈ^fef ban 5fjn eerfie Snoeft aan onsen Poiites, toen te 3toben moonenbe/ öceft■'&* fegjeben ν en gem onber be $oogïeeraai$ ber gemdbe feftabeïnie onteït/ Gy hebc, feg$ft fjg/ zeef gelukkig gekeft $wanneergy, om
'de Zee uniche rampen, den Stoel van Hoog- jeeianr Wederom hebc beklommen, qSll in 3ljtt ttoeebe poeh/ baat· gn aan Joh. VaflÊeus ber*
gaait goe bat 1 oh an de Tarces $ imttï gg lil
*&w ^ieftfege fpiaanntinfi 300 gep^en gaö
in get se3eïfcga|3 ban ttointig anbere 300 %a* φ\(Φ a¥ ^ieftfege en ^eöjeeutofcgè %tev * tneefferf te douane bjag gekomen om er be berbafle füöabemie toeber öjp te rekten/ ge> tUi0tggUgtb^U{*neïiift bat Joachim Polites OOft
ren ban bie 2£eeraar# $ getoéefï.
'- 4 D α ν i fe tMivERiüs, <0enee$geer Cet^
$oe$/ tëto bUélt Valerius Andreas nage3ietl
KORN E ltS Β Α ARSDORÏ>,ÏMbber/<0e'
fiee^geec enjiamctling ban KareiV. güeVai.
Gas & Λ Barz^ös geieffe eerfï gebienr
-#nöer Ka fel V: boeg naberljaiib onber öe ge* iülm ban ïgnatius aangenomen geeft gn Fran- cifcus Xaverius in 3pe geioof^eèïmige on* ber öe 3(iibjaaneu / boeg boo^uatneutip op get eiianö €>mn$ / gebuurig bergeseifegage en bggefiaan· $a bat gg beeïe miraneïen ge* baan en een gjoot getal ongeloobigeu be&eerfc i * gab/ |
||||||
|
■MiS
|
||||||
|
■■.....-—>·■■■■■■........■______-______.
|
||||||
|
fiat»/ ί§ Sfttjto toff%$og gefloten in Μ
i-m ober ds geioaf$p^ehinge &e $g alö|iac ofe
feraonien IjaïïDr^ ;;i ^ ^αι·ι* ^W ' . ^i^ «Pon i| Crrgtocö ÖJ gc8qó#'$ïaa$ geibéep
g|0ti bc« hjjtpmntcnücn jjfiian Leqnarbüs r ^ Η Λ η ι jj'S ι ."ewfi ^oagleeraa't: in Öé <&aöimn* ■fte ,'tctóïéM/ w Mmmmh ]|W$jp en«©b*sA jfe ban &et S$egg£iif}öf te fSmjïerbataf en öaat* . .:i;; enöoben ^t^rmèeïi φ&&ίί *Jan fyct ^a^tltni? fcg0 ^?pö<mu tuirn^ ïfben ïiod| pn^ in öé $$tftl)upm#e ban tofïeröain i$ öpgegeben. t ?Pe fïab ®a*goe^ en ^uib&ebeïanö $ na be κ«ηΐΓ,ίβ beranbedng Oer ftegcrrfhgc/ ca De berbanninö ^J?" ban ben ouöen göö^öienfï / ooa$ geen gcojQenbgoes ert" J^tqfrr/ aft&an$ Die oaar een bafïe tóoan- zu«Bc*ii plaat# geöa^i 501» jêö&en/ öebient geiueeft ii0<1* ν -0$5t iaft i§ alléén ibaargeiiemen bao$ be toerei&ipe ï^iefieegi/ jbÊtnêlfte öoa£ gnnne feerhoberffen öerfcoaari: jj^onöcn btëren. Φοφ feta| bej;dbêu/. om ijet gebjefö öec
bfrbblginge / aïaaar iti te begin geen bafié jbeooutng; irónbrri {jeböen > bforen 5jj gebjoori «git bc nnafie plaateen ban ^oliahb cti fttcecïjt/ baat as b)aeac30o g;oat niet*abia$/ jicïjban] ttjti tot tijtï öeebiaart te Βφ&ηΐ; otti Vc fy tiarolpe nigèscrewii te $ΐ&έβ4 aï$ anöei önberen ge8aain jjeööen. " .,-" J^ 3 ,- Martinvs,regιuίi bafTiöiehbigbiy ben anaer Jlfèiöbelönrg / en neclj öpoei· an^ bei- litreeïjt/ gcf$onen &cbö?n. .". κ Martinüs S c η λ λ ι» ν bolle fy?öeöeif 6art
Quirïjn Schaap: tè gier oberleöen iii # jaai
1606, in beniaanb ^effccmöeeï' 'Z°,u ^ ί,b
i o η λ ν τ α υ ι τ ι υ *, Je <^lben3eeï öèbö*
een : Sicentsiaat $ öej <0at6geieetböeit / m
|
||||||||
|
Ή
|
||||||||
|
ê\& ÖUÖHÉDEN EN GESTICHTEN
Stanonnift in 3ijne babetlpe fïab : i§ (Am
ült 't jaat 16v6 §ajtooj getoojben. · ^io^AN Griffinus, een S^telenaar/ Mt een ebel gejïagt geboren / en attentaat in be <0oöBeit te beulen, ; ^ . dc A3r- ^e*e ittln/ bie 300 toeï m be <0^eHfcöe aïfl ΓΛΚ**» beEatpfröe taaï erbaren/en öaae bg tod' ham vnn 5 ffecftenb en lieftallig m 1 $ «# Jnmius ** B.i«cn. egrtïe ©afïoo? ban i£ergoeg getoo$ben: en rö cerit fcragtig in tooojben en in toerften ge* tóeefïV 3$anne& δ£ einbelp na beel arbw ben£ geöannen \m§ / i§ W t* t»#n » „ Stófsfonb gaan toooiien, Τ o η α ν Küy sten, be na5aat ban Johan
Griffinus, en SSacelier in be4&öbtgeleerbSeit/ üyt het toa^ een 2£offcï)enaar ban geboomte, t|p ip doodboek önmentogQe^gefÏoabeno^öen n #obem* hndSTc "ter 1064.S en tó albaar in *. Magdakims Κ fierïte tópben, % pb tot topeflaan g* Sao ben $000-ebden, en «gerte. Heer Adri aan Renesse van w^p>
geboren mt een boojlucgttg en oub gefïagt/
$ tóeïfte affcomjlig toa£ uj?t ftrt lanb ban £* -*#οδ ïïaï fin tot 3Ö«en bienjï Ja co bus
Ëversdyr, een geboren<0oe5enaar/ W teïier in be «fcoötgeïeerbijett- „ jsa be boob ban Johan Kutften geeft 5*9
JaTobus Kemp, boïfcomcn^atelier m be <0obftunbe / aï£ ©afïoo? getyaagen; - ©oeft bo# baar o# / te toeeren ben *9
te «benibee 'ufoj , i$ Jacobu* Kemp a * SaarïTberleben. $a3ijneboob i|Jac obfcjj dvk alleen f aftoo; ban be tfab geBlebem én iö oe 50& ober ï)et platte lanb ban «*< goeg in Set ^elfbe jaar ióóropgeDjagen aan |
|||
|
i ι Yt ΑΝ a 2 E Β L Α Ν Ό Γ it^
ben <!BerilJ. 3|eer Francifcus vander Lifie*, iett
^o^tenaac hm geboomte/ *nbotftomen$&ac&ï
lm in be <0obtgc!eet2öt)eit. Cien jaaren baar na i$ gemeibe Jacobus ooft jjefïorben ν $a get oberlpen ban Eversdyk $:Walte^
rus Bolk/Die ban lianen toa$ / en te&otter* battt Öö oen %eer Adriaan 'Qütheufden bÖO$i
itapellaan gab gefïaen/ tot Bet bebienen hm
befïabaaugefïeït. .,.;'· r})η ί, ■>i\u.y {feo^Sjftaöi^eja^erïpegirino^quai
ïp een bomomen jaar toaargenojnen / ofg£ fcötrrli boo^ sjjne 3iefceïpgeit genoot3aafct be* 5elbe te berïaaten ·, en geeft be $ajtora / 09 get bebel ber<2£berfïett/ obergegeben aan Wil- lem van Dyk. υ» φ in i»e fttaanb $obem&er 1677 ban be teering gefïojben/ h. MQ m$ banber LiiTe , bie get ïanö Seinend / bjegen^ 3pe onpaffelpgest omtrentget jaat? 1^71 gat moeten bergnï3en/ ioa£be3orgober get seibe platte ïanb aanbebolen getoeefï aan Willem van Dyk, een ïttrecgtenaar* S^ocg 0Ï300 Bolk ooft om bejelfbe reben ge* nootjaaht taierb te bertjeïtften / $ be3elbc Willem van Dyk tot 3pen opbolgCC/ üll tOfc
get bebienenbanbefïaü/ aangefïelk ?Λ
^aar op i$ be 30$ ober get lanb ban (€er* goe£ / in be maanb J&aart 1677 / opgebjaü gen aan KoblnelisOosterlaan, bor$ feomen 25acelier in be «Etobgeit / en te $gna* ïier Buiten ©elft geboren ©etoeïfte nabcr* ganb J&afiooj i$ getoorben in ftabenbu^g bg Cergouto/ enaïbaar i§ oberleben ben 11 Uu* gufïi 1705-. Γ <0emeïbe Ooilerlaan i$ in besegafïorri bufc
ten Cergoe^ in get jaar 1680 opgebolgt boo?
Α μ α ν D vs van NisPEN, ecngeeutofcg
Η 5 €M
|
||||
|
t$$. Oudheden \Mm Cïïstieütem
#beïman* Bl§ btyttbt nipqtïpg «aar Igoï*
ïanö Uctt^otócn te^i/ i^ na ö^mgebalgt : •4 J.o η α η* Κ β i^ D εί* s ν een Heibebaae / boïf
ftomen 2*aeelicu jn be «Soiitöeit: %totlfte tot «a^ai gebregen fjétft 'M Hi#n'>it]£ 1 ^ t* ?·■&, :-rj:.óxiM^i0VtoéiWjiiMes, te#Iöen3eel geboren, <3&ocji bekrib* t| eerlang geftometi ttlrÖÊ jjiaat^ talr^pien #mtt Bruno.-Blumsü l^afiooe te Reegen ïjintcn ifei^aat ·, Öitaïi ianp oen t^Jalïj 1688 oteïeöen toa£:■'.<!$?. ^ascr^ Hi 't geïftig jaar 1688 opgeWgt iroo? 'é Ipr/·, e« b^hbntènèareïier mïie^xiètgekrüö?
tjeit: betoeïhe néttja^anft $sflttM ί§ gchiaèaetj tt ^rgaupöoferé;^oo ïjecftf}^&tw~ben ró bart c$obfmoer 1698 tèt uasaat geteegeiï; ' r ■$& m:an m e '\t o fc e β e e κ ν een3^ottei*bAtn^ mee. / |n οαΐι bolbomen 15rac£bec in 00 «Saöi bttiibt ;■ be&'f itte-te boren ijefcijaröer^ auipt |öb leltïeeöt te ïtoifegateu iuuteirbe iHlinren bad SPcbentetóiW rrV .■". ?<■* '*.* > ·!·■ ■.., s ν #nbett«fltÖeni^WiUi>m vaniPyJc, |$afïöO£
ban be ^raö d$erg©e$ / ben dd sPrtober 16 94
1» een 0orben bnberöom öbftrfrtptin» en ίii ^ Magdaïmas^Uerfee bégr&ben-i'imi tm
i€ot öc^lfö jiasaat i$ boo? beii ^iflTeSop
ban ^eöapïi öerfcDaart gesüiibEttid >. [i| O Η A'Wi ν; Α Ν D y V E L JD E φ |e 3&ίθΤη Ugt
fcn 6an$fctUp ucflagt geb&re^t / ^Jnbe boor?
genen JfMcfïei? tii jjrt <®ratorl/ ehnaberüanl* ipiageilöcn te %aarieut en in §^abengage ü tti mt&iifii pöït f)afioo) .$ $|©öjn gebjrefc ?^oeg iiftf iaïï0 biar na / te toeetettben « September r« & / en na bat ftf be berït ban f^rgoegS groter ftaö geraaatit/>|0 W obec' f%tt; $n «t^Magfdalcnaas· fccift «cbeii^ be |
||||
|
^ V αν Zeeland. * n^
gefieenten ban sfjnen t?oo#aat M*n Kuif-
ien ttegrabai. m$WM in 3pne^laat^ i| ge* 3onfteu S ι μ o ν E 6B e rt* υ s Cu arlie r s ,
een ftoecgtetiemt / ïjeb&enöe te %otom o$> vt
töotötünfr géfftifcertr. '\'Φζ$φ& geeft öet |^afïao$~amüt afyaat byftiefl jaami ïang met öiobte naacfligöett öefcientv en i$ tegen* tooö^0 ^fïoo? te ^mer^fao^ AAN TEKENINGEN.
ï. Boxbon lacht wederom met 4e goezen en gan^
zen, die den naam aanTergoes zouden gegeven heb- ben. Het wapen van Tergdes geldt bv hem niet: om dat de wapens der fteden, zegthy, diVwUs genomen zyn uytde oude en beuzelachtige vertellingen van de ïiaamender Steden. Hy zegt dan dat GoeSin het oude Deenfch en Nederduiifch een weelige en vruchtbsare aarde betekent: en dat de ftad, midden in zodanig een landsdouwe gelege , hier van haaren naam ontleent zoude hebben. Die ν rage zoude zyn of deze giffing veel beter h als de eerfte. Volgens Reigenberge vindt men by fommigen gefchreven dat alhier een beek of £chorre plagt te wezen, daar veelebeeften en ganzen gehouden wierden enz. Daar is voor eerft de getui- genis van die Schryveri. Ten tweede denk ik niet dat men het gevoelen van de Majcftraat, die het wapen yan een goesof gans aan de Stad gegeven heeft, voor niet met alle wil gerekeut hebbeu : ten derde is het zeker dat goes het wyf je van een gansopveèleplaat- %ca betekent. Dat goes op zyn oud Nederduitfch eeri welige aarde betekent, moet noen bewezen worden. Zoo dient Box'horn dan ten minlte zoo krachtige bewy Zen voor zyn gevoelen in te brengen, als "er voor het gemeene gevoelen ïngebragt wor- den: zal hy het zijne boven het gemeene doen gelden. ι. Milis Stoke ipreekt aldus:
' " Ter goes was een begin
; Van eentn huitjt. ι *
|
||||
|
ï-1· AAÏfTKKENINGEJi qj» HE
Dat is, zegt de Heef Alt'tng, een kafteel, te zegge».
F-Þ het is Waar dat huis fpmwylen voor een kafteel word genome»: gclyk te zienis :n' Ç Huys te Britten; eti in 't Huys Pitte, gelijk het van Melis Stoke in Graaf Jaü 1 word geuueint ; want dat Huys, t'harrs Putten ge- naamd , is zekerlijk een kafteel geweeft enz. Het is evenwel wa?r dat men meer plaatzen zouw vinden, daarM/y/ geen kafteel maar een énjield Heerenhuys af een vergaderfsg van Huizen betekent: maar men' heeft andere biyken dat op de plaats , daar Tergocs tegenwoordig ftaar, voor dezen een kafteel heeft ger ftaan. Boxhorn bewyil het uyt een oude landkaart , dewelke by.den eerlben druk van Rejgersbergejgevoegt was: en daar een kafteel verbeeld wierd, ter plaatze t^aar naderhand 4e ftad is gebouwt.. c T . j. Tergoes. is eerü bemuurt en bewalt onder vrouw
"Jacoba \ zoo als uyt de brieven, die by 4en Heer Stpalr legange te vinden zyn,beWezen øïé-d. . ., .. f. In de_ Boekzaal van ï^alcrius Andreas ftaat dat hy
tfen ftoel,noch nauwlyks beklommen had. . ,,.$·. Daarenboven heeft hy uyt de Griek (the taai Jn ^e Latynfche overgezet den Jchild van Hercules ; eeu werkje dat d*>n ouden Pqeët Hefiodus toegeschreven word.- Hoeh heeft hy verfebeide Latynfche punt* dichten, en ook eenige andere gedichten, opde daa- 4en der ï^artpgen van Ooftenryk gefchreven. Dau zegt Valer\m Andreap, npch dat hy by de boeken , dewelke Nicolaus SeeHndtyits pver de Turkfchc zaa- leen gefcbrxvpr. heeft, een nieuw boek heeft gevoegt. 3Door dvzen Stuwdams moet verflaaa worden zekeic Nicolaus, inNegroponte of £ub»a geboren, en Bif- 4fhop van Sagunte, (-ajiuniinus Ëpifcopus) dewelke een boekje^ anderhalf blad groot, van de opkomlte der Turken heeft gefchreven. Paar heeft Ramus twee boeken bygevpegt. Het eerfte is een vervolg van Ntcolaqs, en koomt tot Hlywian, tpe , die Weenen belegert heeft. K(et rweeie iseen werkje opzich zel- ven; en iszoö veel als een kort Kronykjc, ook an- derhalf blad gjoot , behelzende de^daaden der Turl$- iche Keizeren, van Ïöï>çáççç$ af tot gemelden Soly* wan toe. Hy heeft een nette en vloye-cnde flyl: eö fnag onder de goede Hittprifchryvers. gereken* worden, 4>eze wer>k$ zyn. te Bazel ,. in, 't jaar i0,6 , ach- |
||||
|
BeSCHRYVIMG VAN ZkfcLANK. f2 i
|« Leo», Cbalcondylas met meer andere diergeh'ilce
fchryvers op blads grootte gedrukt by den, beruchter* 'Oporinus. Men vindt deienJ.Ramuioök vermeldt by onzen Hiftori-fchryver hor, in het tiende boek der Ne- derlaiidfehe gcfchiedeniiTert. Alwaar hyverhaaltboe |
||||||||||
|
at onder anderen de Marters en Hoog-Iecfiarsde^
eide Rechten te Loven, en daar onder onze 'J.R-i- |
||||||||||
|
mus, door deajgemeene Staaten van ganfch Nederland
qridervraagt zyn geweeft, of de Qentfche Vredamaa-;. king voordeelig of nadeelig was voor den katoUjken Godsdienft. De gemelde Leefaars hebben daar op; geantwoordt d^t deze Vredernaaking ganfch nietna-, {Ieelig maar ten hoqgfte voordeelig was voor hetG«-: loof der Roomskatolijke kerke : en hebben dit von- nis met hunne naameii, daar Ramusook onder ftaat, ondertekent. Broche » i'steeitvUet , Eversweerde of Eversvmard y
Huykelemirde ; of, gelijk in fommige brieven (laat \ H'tnkeleno'trt en by verkorting liïktnoort , 1*4 *lij' **" tkoude,Ryfland). Tolfende, NieuvjlandLodik t al waar»
volgens de kronijk van Rdgetsbtrge * voor de^enj een flot heeft geftaan.'' * Koudewerve, by?verkorting Rouwerve; Bat , heb*
bende eertyds een toren gehad, waar van noch eenig muurwerk overig is gebleven, dat noch den naam vao. den Batten joren behoudt. · ? * Ws^·. j j 'Dit zyn altemaal dorpen van Zuitbeveland , erj
hebben eertyds onder het Dekenfchap van Zuidbeve- lahd behoort é'doch zyn naderhand door het leewater^ overftroomt. .De kerken van rnteft allede voornoemde dorpen,
£00 als het handfehrift 4er Utrechtfche kerke ge>- tujgt, hebben voor dezen geftaan ter benoeminge varj Hen Dekenen hét Kapiyel van §, Saivatbrskerke te Utrecht. · ;.* * ' - ■ E--V E R É Í Q E Efcril5fi„
50 mifTcöfen Jet 3elfoe &ïö met «©«fcecirite
$eii / 't welft ooft in fommige ^ati&fcg^ffteti sebonbentoo#, %n toag Uoo$chcb eenoog
|
||||||||||
|
%i*L Oudheden en Gestichten
leaaenbe in fjet snfber - gebeeïfce ban ^umt*
beianb: m b>tè# onbe»? let SNftenfrgap ban SSotfcIen ocreftént. Melis Scoke, iclj$benbe ober tot jaar 129?, ntaafct StfW ban Dodyn ^eer ban <$brringe: bit bojp i$ naberganl poft onbcr geloopen.s èub <£t»entige i$ böïgett£ 8$tfcömben W
* Smaliegcingc ganfcij bertyouften. i&aar int jaar i?rj* i$:$t^mtvam bpgefcljoten/ m §en nanti ban nieufco €beri«ge genree^en heeft ι en baar begeer ir. Porponcher Zede· nirsky 180 j^mceten Ianb$ bes**, ν E L h E W OUTS D Υ Κ
Eiuwouw- |$ο# in "iet Ijanbfcfeift ber η^φ(φ fter*
Jyk· ïtë niet mcuöo?p en <8beringe geglaatjt ouijer; fitt ©efcènfcijap ban 23otfeleu. ^et $ $ςο ton ban "gutttebtlanfe met een ïjaben. «$en gèoeeite (ί) banteje fjeerlpïjeit ftoomt tfgen^ taornbig toe beu |eer be Perponcher Zede- nitsky, tóe bw»r ooft ren ψνφ$β föt sioc«Ua» <Paar «aj ë<W «i©arocB^berfc ge?
Cn kei k jneeft J altoaar ooft reu $iftarp toag ban Φ %.
Κ1 cm a&outo: tot hieïfte^iftarn op btMo ban#c*
'' y# tober 15-71 benormt' ig geimeff Diöerijk Da-
vi<iszoon, eenüterft ugt Bet$jjMtatoMtd&ft'-
belburg i eii banaat ban Picter KorneUiz. ^ ,
&olgen£ Smaiiegangc fïaat ïjier een oub
ftafïcel / 3e$r bi| ban muurennnaai? be be*
jitjer too& ban fjenj nfejt. geuoetnt.
|
||||
|
y*N Zeeland. ïiJ*» ?2j
Α Α Η Τ Ε Κ Ε Ν 1 Ν G.
,,'ΐ'. 'ïmalleganfre fchynt hier wat anders te fpreekep.
|3y fyréekt eeru) van Ellevjfoutsdijk; en i egt dat daar één oud en ïwaar katteel ioudc ftaan. pan toornt hy tot Everinge: hetwelke, «egt hy , méeft door ide wateren/ is ingexwolgen, Daar was in 't jaar $S9$i éfKi nieuwe polder bedyJj?, nieuw Everinge g«* iiaarrid , waar yari Ifaak PerpontherZcdekitsky\%o ge- trieeten;bezit, 'Daar ftaat niet dat gemelde Heet ïct- weizcm bezitten in Êllewoutsdyk , oF dat hy 'er een aanzienlijk kafteel zóudé hebben. '; -' *< * f&w be berbjonfte bo^pen 5jjn 'er eemse toe*
bcrom beopt: a$ onber anberea . iι . ' ¥ 4 L-& E' Ν I SS E.Mi , ■ Vatten^
^alftenifFe/ïeggenbe bier mijlen ban i&ergoe$/
i$ cm bo^p en ooft ren {jeerlpgeit ban ijrt ei# ianb eti ijet ©eftenfefjap ban gSuidöebriand, <i>e ïfecren ban feaïfteniffe/ ban aalouden ^eeubjft^enfïdeï/ijeDben bopj tmm jjetrecljt ban een rol op be fonte staaft.'''. ivf· 2^it bo;p t| in ben tbafeniocö ban get jaar
i68τ met meer andere Dompen ondergeioopeu; boeïj i$ booj een gedeelte fcpeberom bedpt boogden i|efr der pïaar$e/ Karéi de la Torre, Φοφ dr Heruioren / taie buiten gednnt if) Uïo^ö geduurig dooj jjet seeteater besbiaïpr. 2^e fterft geeft booj bé^en ooft gefïaan ter De ke*.
benftomnige baii ben ^eïien en tyt kapittel ban ^, Saivacort fterfte te lltretgt, Λ. *"3fii §et iaar ί4<54· t§ öip» #afioo| ge* tecefl een jefterè Johan Roeper : bemeifte / nict tmi$t anberen/ tot boogb of uitboette •? U^t hec Ha«diehiift van €corg, van JEgoaeed»
|
|||
|
j 2 4- OUDHEDEN Etf GESTICHTEN
toag aangefïdfc μι Qct tefïament ban bcn^ceu
ΠΙ j^eefter Johan de Leidis, ^olito; fit bt <£>e-
«eegmntbe/ f η Hanonniït ban g>. balvators
tórhe i^té^t Φοφ in get w 1464 i^
'er ban blegen Dayid, ^ifTcftoöban^ojgonje/
een baagbjief tegeng jjem uitgenomen én in't
fejern gefielt j om bat be uitboeting ban fjefc
tefïameiit aan beu ^iffcgdp berbaüen foag.
ïï0ant gemetbe Joiïan Rbcpcf gab öet qtwl'
t)t tellamenr/ binnen btn tp &an jWR' jaati
niet untgeboert: maat; jjaöi in tegenöeeï een
merïteipe fonnne / te toeeten ban bui3enb
gtübeng/ ugt 9et selbe bob? 391 gelw« ge*
gouben 1 troflTrüiên om iseseïbe fomme naber*
fcanb/ afö φι? 'er toinfi mee gebaan $outoï)e&*
ïen/toeöeromtegeebetu <®ocpe3ebaag02tef
t$ ten behoeft ban Niklaas de Leidis, een bur*
ger banliciöcn/ bOOf Dideryk Ucenweer ,fó^
nonnin te Utrecht/ Eeeraar in bc i&c{jten/
en Higemeen J>ihar$ ban Davïd van Borgon- jc, naberSaöD toeber ingetiaftnen en berme* Mets, * MARA.if.MER Rtm ,::
ι- ,! . ' , . ,. ■■ ■ ■' ί/*.♦"· 4 «'JU f. ·■* - ■-- «** #* -t
<ö*en borg tn get eiïanb en^enenfeïjau ban
^tübbebeïanb: mbHen^arocjji-iierh/aan &. Catharinaas outer/ eeu. |&inart) i»a|i betoeïne in *t jaar m9 behieebt bjtetè boo^ ben igeei? Johan de Winter* .;.
W Α ,E.R D E of W E E R Bil
wemk. <$oft, een borg ban ttoiböebeïanb: ?l bjeïft
boo* besen onbergeloopen 3jjnbe / roeberom té . . bcbyltt. let i$ tegentooojbtg bc ijeerïg&ütö S* e*. ba« bet| leer David vander NüTc. ·■.. j■' |
||||
|
VAN 2 £E LA Ν Dé 1%$
©e öegeebing ban De$NarDfc9eïiiet#fïon&
ban ottD$ aan Den «beften en get Haptttcï ban £>, Salvators httbt tt Uttecljt.
Cen noojDe ban Wectbc legt
Onzer Vrouwe Polder Onzer
^ebjelne De peeren ban .f^uuifngtti tegen»ft>idcr·
fooo^big toeöeljooet: attuaae al ban ouDg een napel geeft gefïaan / De nieubae «apél of De0 L fiapéï ban ψηΜ genoemb j en De ïj. Maagd Vrouwe
toegebnjD· , J»p&
©oïgen£ een anDerpanDfcSuift betliltceeöt*
fege Itecne toietD gemelDe «apél genoemt De
$oo#ftapel in J&aarDe: en baa$ Ötcc een 3Dt»
narij ban <®. 3L &jöuto.
301$ Dese ©iuorn / booj Den afjfïanb ban De %eee Sylveiter van Kampen, ópen bja$ gebak
ïen i ί# De ^ttt Antonis Erafmuiz. Den 16 jöi
nnarn ir7* tot beselbe benoemt,
KRUININGEN
%§ een 6orp ert Jjóo$e JeefclijSgeifc m gufofó*
beianD/ ïeggenDe ten oofïeh ban De l$ont / en IjebbenDc een bequaanic ïjabcn* $|rr ιοί De \ytzt* fpfjcit ban De Jjoog*eDcïe peeren ban &rat* hinge ·, Detocïftc Diftbjifê in 0113e ^aarboeneti boojïtoomen : 500 als! onDer anDeren in Den openfyief ban <éjaaf Willem, in 't jaar 12.15, getoag fcorb gemaant ban Wouter van Krui- hingen. Waat f$ een 3toaar tn niagtig nap teel / niet 3ece togDe graeïjten omringD : 't toèinbanouD^De tooonpiaatg Der peeren ban Kruiningcn i§ getoeefï. ®it 0$ i$ in 't jaac 1678 bertjeben OpDen^eec Antonis Huberc.
J^icijt bn övuiningen fïaat ooft (jet nafïecï
Γίϊί,'Λ ©00ί»
|
||||
|
I2# ÖUDÜEDEN feN*GESTiCHTfck
$ao?gottt / jjet ffamgnf$'bet peerenban
feoa^eiit/ betoefêe ugt ïjetabcip geflapt bec
^rabanöfcije (O $oo$onten 3ijn gefprótem
©an bit najïeeï i§ met ter tgb tiecbaUen.
κ tik ai- 5Tt öegeebino, Dei* nerhe ban ïmunnige
daar, ς» fjffft uan oub$ benzenen en jjetnaptteï ban
Bcfffe'c» #.. Saivarors tó&é te ïttreeöt toegenomen.
r zeve· iCbieegeöedtenmör3eïbc^tflmenÖcn^tffcöop
ban lltreeöt toe
Vikary, 5[n gemclbe ftcrfte tüag ban öut$ een i*ina* rg aan öet ontaar ban be U^g. Catharma en harbataj befcoeïfte ui 't fase ir*9 bieten ίχήφ bOO^ ben Ijf eer Henricus ten Boifchej &e« «00
$aat ban öcn Heer Antonis Jafcbbfz.
AANTEKENING.
' ·■■■ ■ ■·' ■''/";' ik
i. É>e Heer tmallegange fpfeekt hier walt ariders
vaii. Voor eerlt meldt hy nieé dat het katfeel t?ètf- vallén i's. Ten tweede, zegt hy geen kennis te heb- ben wat.ftamnaam en wapen de éerfte Heeren van deze plaats gevoert hebben. Maar hy zegt dat het edel gcflagt der Kruiningen, 't welke in 't jarir ,i ib'p aan de erfdochter dezer h'eerlijkheit ven Voorhout getrouwt is", uyt Braband was gefproten. Vorders is by hem te zien hoe dat de Heeren Van
Kfutningeh gefproten waren uvthet magtig huys der Berthouden. Welke Berthouden /eer bekend zyn int ëeBrabandfcheen JÜjcchelfë Hïijörïêiiι ■ en langen tyd bp hunne Vige 'magt geöorlogt hebben tegen' de Har- togen van Ëraband. <\v u" /f ! '* -- :-u'.~· ,'.-) . .'.. <
YciHke. Ϋ É & S È Κ E,
<êm ΐκ# in ïfrt dofïet gebeelte ban gtubbe-
bdanb/ too^ti a!bu$genoemt bnMelis Sroke,' fcönjbcnöe ober Bet jaar ι *óo ,m in §ct jjanb* frtjnft bet Ittreeötfe&e tete Cegcnbwbtp; |
|||
|
Va tor ZËELAftbr'' i'¥t
teo^b l)et Yerfich #enoenit: ert tttn bat φϊ tm
bam ïag/$ jjet ooft btèl Yriche-dam genoemt jnetoeefi * ©e öegeebiné ber $aroeïji-&erne fïonb bat*
oub£ aan üm ©enen en get kapittel ban ^c ;§aivators fterïte te ïltrecgt 3n get jaae if7i ρ i&afïooj ban be£e neen aefoeejï be ^eej; Si* faun de S, Vito.
£/, S C O Ö R Ë ' Schor*
■ i ■ .... .'S;
Μ in£0è!p£éen bo$ ö# Euiböebélanb / gefe
öentie een fraage neen hiet een googen toren: j&efoelne/boïgen^ be fcgiifïen ban t ïtfoofïet? te ^ie^ewiigen/ booj öe^en becgeben tüierb boa? iwvtr Jet Moofïec ban Set ^atem. der faro· 3fn bej^afocgi-nerne ban ^cgóte / aan ^.chi keri«*
JSlïkiaas outer / tea£ een 3&harn. 15$ oejelbe vikary open foa£ gebalien booj ben aftïanb en öe on* öfguaariiöeit ban Willem van yaVrwijft; QecflL- Jiemier Hendrikfz. Opftraat, Werft Ollbec gtt
5$t$&0iu ban ïtupJt/ bejelUe o$i ben ïefïen ban
j^obémöei' 15-71 betonen &g recgt ban ber* baïlmgeï M$ be3eïbe J^iltarn ópen fïonb en berïateii BaÖ ÖOOJ Willem van Vaarwiik; i$ 30 in't
iaat* ι Γ7ΐ too? rctp ban berbaïïmge gegeben
aan Ifcer Niklaas vandc Veflc, 3£eïieti in be Üiapelle. ÈVERSDYk ÊvfcrtJyfc
*g*eit bo&i fn get eiïanb en «^efcênfcgap bart
^mböebeianb; 't toeln onbergelooprn jijnöe teèberom i$ öebpr. Üet geeft een nerh met ren bihneη toren: betoeiïte iuei-eec öoo^ temanö ö£t ö*t seflagt ban Evercn $ gebowtot* gn Paftoor aU Jjf ( daar·
|
||||
|
Biii_-_^MiÉÈJttl
|
||||
|
ia.il,. Ααντεκινινοεν op fcfè
§ét iaat IJ71 i^ïöaargafioib igefoeefï JohaH
Blok van Duveh&
Baarland. Β Α Α k LAN Ö ; #ir bo#* / berntaarö άιοί jtë genoopte ban*
Adriaan Baafland , legt niet bette ban (€W
$oe$/ naar Öe snnbspe. ï|et fcrjo$ öep^eft
toegen^ 3i)tie fyuci)töaare toee%e iahberoen/ en fcoaterrpe öeemöen. ®e <0jaaf ban <£%oe£öeen i$ 3gecr timt $£aarlatlb / en Beeft Kek en 'er ooft een nafïeeL j^ocfj tf 'ct te 3*εη &et vikary. óbetölSjffel ban ecnonö en bernalïen nafïeel/ Heiienburg gcnoeniö. Sn be^elf^Jparocöt-^ern toa^ een &tnarö
han &. jan. -telg öese ©inarn open toa^ ge* ; l lallen 000^ ijj£t Jjntselfjft ban Johan van Berin-
gen ·, fjeejt jfeeefïeé Lcendert de Hacconi, een ,v> ffêrnngt {jet S5$bom ban ïugn/ be3elbe in 'έ jaar if)\ berïtfeegen öoo| teeijt ban berbatë ïtnge. : Kl$ be5e Biftarn open flonb booj öe booö hm ben ï§eet Johan van Beringen ν i§ beï|eeti
Petrus de Horreo tot be3elbe Benoemt ben *
giöiiuarg in 15-71. Hendrik Ridznnrts van Mierto Ö)a$ ftl 't jaatf
1/71 ^aficoi te $?aarlanb (ij.
r AANTEKENINGEN.
τ. Adriaan èan uaarland, door de wandeling ge-
iiaamd Adrtaxm Bariandus , en inde 16 eeuwe gebo- den , is een geleerd en vermaard man en Leeraar der ivelfprekendhcit, inde Hooge fchoJe van Loven ge- Iveeft. Hy heeft verfchcide fëhriften in de Latynfchê* ïaale nngelaatcti : Ais van de onderivyzinge van 'f Chifte» nienfeb i hrte Aantekeningen op eenige Bri& k tnuf^WÊ **? PMi&st op de gedichten van &rmmdèt enx> |
||||
|
Beschryving van Zeeland.' 129
ook hebben wy van hem een korte Hifiorie der Hoi*
landfcbe Graven; der siffehoppen van Utrepjbt, der Har·* togen van Braband enz. Hy is geftörven in 't jaar J54* en is een goed Vriend van Erafmus geweeft^ -yy die hem ook eenige brieven heeft gefchreven. Ineen Van deze Brieven klaagt Erafmus geweldig dat dë gefenaafde, wetenfchappen te Loven zoo weinig 'geacht en begunftigtwierden; ja dat zy'er doorgaans zodaanig op gebeerén waren ^ dat te dezelve met marifs kracht poogden te verdelgen en uyt te róejen. Hief uyt zag hy te gemoet dat alle de wetenfchappen,ge- lijk in Duytfland al gefchiede , üonden të verval- len : en dat de geleerdheit wel haaii zöuw ontaarde» in eenTurkfehedómmigheit. Ik bekenvdit raakt Bar* iandus zoo zeer niet als Erafmus : maar fommi^Ü dingen koiineri zelden oif noit t'onpas gezeit worden. En men heeft noch al menfehen, die zoo weinig ach* tïtig voor gemelde wetenfchappen hebben , dat de klagte van^Erafmm beter op hen zoude paifen ,ais op de gemelde Lovehaa'rS. . :.,.,, 5- .''· ' "".' i; &óch' is te Baar land geboren Hüybregt vanÊaè'fc
land; ofHtthertus Barlandus ; dewelke de geneeskun- de geoeffent heeft te Namen. Hy heeft eenigen ty& te Bizel gewoont byDef Erafmus; die hem dezege- tuygenis in een van zijne Brieven * geeft \ dat hy een geleerd Geneesheer >. é'ri zeer bevallig van, omme- gang wis. Hjr heeft een werkje of twee van S. #4- films., en een ander van Galenus\ uyt dé Qriekfche iti de tiatyrifcHe taal overbezet. Hy heeft ook een brief gefchreven over de kracht va*
de gebrande wateren\ eii noch éeii anderen brief over de dood van Adriaan Waarland. ■, NocH heeft hy eeti verhandeling geichreveriotw1/*
misfiagen van de gemeene geneesmeeflers in bet gebruyk van de geneeskruiden: en hoe dat Avicennadöorgaan$ omtrent dezelven mis heeft getart. Hy heeft ook een voorreden gemaaTct öödèrt Leid- -
fchen druk van Diofcoridej; en had ook voor'alle dè ArabiiTche Schryvers , die van de Geneeskunde ge- fchreven hebben, te vertaaien ;doch daar is niets vaii gekotfien. Zie Palerii Andrea uibl. Üelg. * Lib. to. ep. 101, yan <Jca ouden dr»kt
ii tot- ■; ί FA»i;
|
|||||
|
1
|
|||||
|
Ïi-Eai υA.tf BïSiïTJf-ί
|
||||
|
,'.·:!β a α r s b o r ρ
imUot^ 4&tttw$ niet tierre öött€et?göe^r ïjettoelité
hoonene jeec ö^obt eripetlp getoeejï sgnöe/
mi sees $ fcerminöeet
Kapcikran g^ öel*a£eïle itènUeetbe$öo$ i$M$tn§ ϊϊΓίϊ" Set SönöfrBitft öerftteeeï)tfcBe tefce boorï^ vikïysu ne getijeefl een Ι^ίΚοϋρ öan ^ Margareta. *«r. (Cotöeseéfttarg/ openfïaanöe Ö003 öe öooö ban öenJÊeec Jan Andrieszoon, i^ in 't jaat;
ι f72 op iienttoeeiien§Cp?iï Benoemt getoeejï U
%$€& Jakob Pieterfz. (i)* f;
,;:;a;ant e κ en ing.
1, Kornelh Baarsdorp , geneesheer en kamerling
van T^arelV* dpwelke hier boven onder de Goeze- riaars isgeplaatft, is eigenlijk te Baarsdorp geboren. Het is waar dat POlerius Andrcas , in zijne Neder- landfehe Boekzaal, hem een Goezenaar noemt : maar dat jt om dat hy onder Tergoes is geboren ; want in het regifter van 't zelve werk fpreekt hy aldus: Corntïius Baersdorpius ex loco cpgmraim : op welke wyze hy ook van de Baarlanden fpreekt', dewelke zekerlijk het dorp Baarland tot hunne geboorte plaats gehad hebben. ■ ■■ ν >■ Hy heeft een werk over de ganfche geneeskunde
gefchreven (Methodusumverfa>arüsfriedica) 't welk op blads* grootte gedrukt is te Brugge, in 't jaar 15*8. -:
Noch ftaat rer omtrent Baarsdorp aan te merfêen
dat daar van ouds een groot en deftig kafteel heeft .geftaan ί op het welke de Heeren van baarsdorp, een tak van de Van Borfele» t plagten te woonen. Smal- hgange. KL O ET Ι Ν G E
.«fecungc «Sentieftig &o^met eengrotefcgoonefcetff/
en
|
||||
|
|neen öqogen btënen toeen / ïeöffeniieeenggïbé
ttiijl baiiiCeesoe^/ geeft boo^ be$e Jet geflapt bft ^ebetoöen toebe|)ooit (t)V *** Heer *aë «Pe ^tffcjjoji bah umcïjt $agt biet gebeel^ «tf«
JM in mi |#>e tre&tó * *d * —m Kerk * Matthaeus (i)7anfz., te SSieséiuijjèn pöören;
UiiÖier l£' ooft / 3OO a$ Sraaliègange fc^rjfï;/
in 't Jaac 1443 oen 11 ban ^eiJtemÖet abede*
oen Johan van Iiloetinge, betóeine betfeijeibe ^atjjnfcjie ^ieben 8eeft aejejjiebeju öie in 9t jaar 1 r©8 ugtjjeftomen 30«* Α Α ΝΤΕ^Κί NI M-^ÈfN;
. I. De eerite itamheeren vin defce plaats waren.
Zeeuwfche Edel-luiden : doch door trouwen is de- zelve Heerlijkheit eerft aan het huis der Van Bor~ fclen , en daar rta aan dat van de Brederodtn, geko- iBfin. . ï.vTe weeten Mtttbaus Janfz. yè» Shjaltegaqge.
pijnde srhaUegangeeen huis, 't welk'in óïé HéerJïjk-
•heit van ouds heeft geftaan : én dkar de Zèéuwfcljè.
Kronijkfchryver Smalltgange iijfre afkomfte uyt re-
kepee ;
Noch ftaat hier te weeten dat de Kanonnikkenyaji
Teryeer alhier van ouds zekere'''Tienden , of liever halve Tienden ihebbén gehad. Ik zeg < halveTïeiadïn ί ivant zy tijdden .Alleenlijk, recht totdetwee-en-twin* iigije ichppF, Zie Smalkgangs* * " JC ,A 'T- ,ï .E ,|i ,D Υ ;vK, ttmi,^
De Heertri
een wijle toee0$ banM&k&fl en geeft on*'*™*"*™'·*
ïan0^ toeöeïjooit Hendrilc Tyyl, J|éer öan^· SMIanö. ï|et legt bicgt aan ben séebp/ en gëeffc éenParoc^
fraage neeft en toren» Φβ, beften en ïjtt §*a*kcfkt |
|||
|
Ï%1 OUDHEDEN EN GESTICHTEN
gitteï ban Uteecgt ïjabben ban oubg get recgt
om ttoee gebeeïten ber 3eïbe te bergeeben» Paftoore. g[f£ öe5e fterft ogen toag géballen booj be bOOb ban ïitU ïfeer Adriaaii van WijfRiet ·; t$
be ï|eer Lucas van Balen , tm it ban 4^Ctö* ber if7.ii tot beseïbe benoemt/en aïbaae in 't
Öe3tt gefïelt (*). AANTEKENING.
t. Jatsbus Eyndius , #e» Ltcuwen , Smallegangtè i
en meer anderen * houden 't daar voor dat de naa- men Kats , Kattendyk eni , tot een bewys verftrek- "ken dat de oude Katten tot in Zeeland toe, en dicht by Vlaanderen , xyn doorgedrongen. Wy hebben .daar elders al van gefprokeu. Κ Α Ρ E L L E,
KapcUe. ^fc ^p fogj; tm mtt gaan£ fcan <®tt&Ot$>
^aar jjebbëna! öanouö$ b#é beftige floten
geflaan > te toeeteu / Maalftede , Brueüs en Giftels.
x«k- ^c ïterïs peeft een ïjoogen 3toaaren toren/
wet berfeöeibe biobftem 3fn beselbe ïterft i§ boigen£ Mirieus * om*
trent jaar ί$ο%·, een $*a£itte! ban eïfïianon* nmften gefltCgt bOO? Anna van Borgonje* en
Koiaard, j|eer ban 3£ijbenfterfte.
4Mt i$ 'er o# ben *o 9[amtarg ij-dó* een Mi$ gefïiCgt bW be Priorin van Biezinge.
Vibryca. <&mt fatèg OOft tm &!&aru bail S* Catba- rina en $. Barbara. Ül§ t\t$t open foa£ Öpi ballen/ bOO$ bién Johah Georgius Bob in tm ïiïoofïer toa§ gegaan / $ bejeïbe ben 24 3!«*
'" * 9e Cao on» Colleg.
,: . . nwarn
|
|||
|
van Zeeland, 133
mia^ ι $72. bg rccftt ban berbaïïinge berieent
aatt Jan Hendrikfz. Monetier.
$ocg foag 'cu een aïtrjb - buut?cnbe Μϊίαψ.
aan &. Jans outaai· j oehjcïfte baïgen$ get ganbfcgnft ban Georgius van Egmond «l 't
jaat if48 öeMeebtfoierbbooj ben ï|ecc Jan Di-<
derijkszoon^iefiet, Z&t&Vüt geeft ban Geor-
gius van Egmond beuïof beftomen / om ben ïafi ban stjne $feö te bolboen buiten be |jlaat£ baar 3e gelegen \άά§-, te mmn in begamegk teftbanfttnningen. <^e ïtoïlegtale ïtetft ban be ïmpêl m$ tm
gebagtemfle ban be %♦ Jlaagb Maria inge* b)t)bt. ^egaïben be teeb£ oggeteïbe $ifta* rnen/ foag'ee ooft een gefiicgt aan 't ontaat ban benï|. fjaugenj^atteïaat Comeiius: bt* ioejtëe in 't jaat if6o tm becgeebinge fïonö ban eene Aqna, be bocgtet ban jfl|^ ?ietec vander Burg, ett be gU$bjOUm ban Roeland
Janfz. 3[n 't 3eïfbe jaar toietb beeje $margi
Öeftleebt bOO^ Johan Jakobfz. vander Burg 130$
a\§ tn een briefte ïeejen fïaat in get Satijn*
fege fcocek
&olgéu# get feg$ben ban Smallegange geeft
'$t ban oub| b& b* najpeïïe een ^tift ban abe* ïpe Ifèaagben gejïaan: maar bat i$ jobanig bertooefï/ bat'etntet| ban obergebïeben.#; begalben bat be gjonb/baar get gefïaan geeft noeg toat bergeben i$. < R ί EZ E L Ι Ν G E, Ν
^oo^beh3anbeïing25ie3inge/ b$f bieccnbceïen 4a £.«.
nur$ ban iCergoe^ gelegen / en een gaben "«'ge voor- ge&öenbe/ $ een ïeen ban geeïanb/ en geeftdcze ver- be Tuylen bootenen toegenomen* ΕΚ«* J 5 ©Ckapcüc.
|
||||
|
t.$4 Oudheden êit Gestichten
WtKWsMu&itiinut i$ bo!ge«$ get |an&*
fcpft oer Etrccpfcöe Rtefte bootenen bcree* Migt pbjeéjï met oeftérfee ban oe fca#eïle« #nöer bit ööap geeft Λ mé$ een rpe
$Rtö§ ban een eoele g[wff^ufcoen öefiaan/ öe* looreiioe töf öenHeèei ban £>, Auguftinus. €>ft Kfóöffa/Jérufirtcm öenoemö/ ioa^ buö^t- gefloten ngt een Mooper te |&εφΐ*η / al* HaHt&tfitit Jpttnett V iótor innen geiiocntt tuier* oenv en,gefloten bjaren ngt eenige liïoofier* nonnen te $at#$ ; föeïlte jonnen aïiereer# sjjü c^éfeothentm tijoe bali^Rombout. ©es-é'lbe' $§oiimn ïjthhm ncfcö anöere Ëinaaiiiingen ge* p@: bjö^enoe ooft génoemt öe Nonnen Tc^ haanttseïnc6enaaniingugteen nuMieï / 500 aï$ $e boo^aben/ iöa$ gefloten, ^omtö&^gaf ÜiengaötÖfilnaambatl oeParïjflche Nonnen*
tmimt $t re Psöjjf eerp opgekomen foaren.<£>e*
^e Kcnaantiiig gèböen 31? gelagen ban get jaar pe> tot 12^1: &amieer3göu$tenoe fïao fjflml geltn) Oj?|et Nieuw-land bergnlft 3pöc / üc
föhnen Van Blyènbiirg j envari O. L·. Vrouw op den Berg Sion, genoemt ittierben.
0nittent \}t\ jaar ^öi of p<5i ||n 'er tiuee
ban öe5e($oinjen naar^eeïan$ ge3onoen / om *èn ^bb£te ^i^eïntgr te Ifïicfftcn. ligt foei* ïte Mbögè itaöè^anb/ te tóeeten tn 't jaar 1317* PPtflfö IjS'cni anoere Wftfè/ tt twittn pi Margariëts-dale , leggende Sinten j§l Torist
poort β» ^nttpernen, i^aar toe oe ^ί(Γφμ
ban iftt«$t; o#-1W bï^m oer tëaaÏ$öee* ren ban fCuttöerpen/ 3ijne toefïeniniin& tjeeft gegebe{i i 500 W§ ft ben ^nf t>an ¥ $MP feficp^r$>ffidaal ρaat ngtgelr^titt , JuffróuV Bëatr'ik Van Everirigen t$ b'e tttfti
g?&eefï / bedelft* xmt o?ie iïf bier afloerej
•! V ■' ;· ".....·'·■ "; * $P#
|
||||
|
V Α JÏ Ζ B&L ΑΝ Dv ; 1 JJL
jonnenrJmM-MMt ftR Mffl^W^*^
int gobb^ncgtig iuerlt jg öefcSiftt* ,£ ®e3è $Jpfebankleningen m *wWW ^m Peïe AWr
boogben ep^aben ban on|lia^ mej^ee^^ fcgetbene boo^recgten/ jp^rtegien/ffl&omfien/^t;;, cn en boojbeeïen begiftigt getoeefï. inkomftea #nberanberengab aemeïöelt<ii^n|(lïabpö^besifcist·
recgt ta boo^fleïïinge / of eigentïp ban ^a^ troonfcgap/ tot be &et& ban l&goré in Eiub* bebefemb. m lwtftembi§ ban bit ftïoofïee t^geioeefïLaaftc Ab-
gufft. Catharina Meskcns: ÜtUÜM #CgtM*15'
tflöe ber^eelbfïo^merge / met be #a#ieeen ber
Klboge/ geeft begeben naar be Hlbbg ban ^. Margariets-dale te $Cnttaerpen:en gemelbe pa* pieren in een puten Kifije / mét gsere banben befïagen en met tyic flotenbeso^gb / geeft og* gefloten &)« ^ρ geeft aïïe gaate $onnet| obedeeft/ en $ te l&nttoerpen oberleben 09 ben 17 ^anuarg/ in't jaar 16i%. 3fn get bo#p ^ieselinge toa$ ban onb$ een Komman-
fcouimanbeuifcgap ber bibberen ban J&altga/ d.cufh/* ftaanbeonbee get Balmfchap be* bibberen ban?™10" lltrecgtu)* Maiu. <H)e ïfeer Marinus Kornelifz. Baarsdorp, te
25ie5inge geboren enj^tefïer/ bie een jjefle*
grimaabje naar 3[ern3aïem gab gebaan·, igte jp&ecgeien fcgoolmeeffer getoeefi ban get geep teïp gafïgu$ / Putereyken genoemb 5 get toel&e gg te jèecgeïen b^gn tefïament/toaae ban tog get affrg^ift ter ganbe gebben/ geeft gefïicgt in 't jaar Ί#£& ?§ρ gab alle 3gne goeberen/roeeenbe en onroeeenbe/ aan get gemelbe gafïgnig gemaakt ten bienfïe ban be arme ïiinöeren: om aïbaar/ ban gnn negenbe iaar af / in ten ïftatolpen <0obgb»enfï / in 14. get
|
|||||
|
^B^ftta
|
|||||
|
____.--=
|
||||||
|
SjS AANTEKENINGEN ·Ρ ΐ>1
fyiït$mmfcfepen/ tnintmiQjjatibbjet»fr/
ionlieriofjen te tporöen: mtt bt$t boo^toaartie iiat cerjfl 3ijöé &toe&bet?toanten/ en baat· aait 3jjm; Ia«ti$$tioWért / 'fan* öoo^ranfl 3ouöen AOt E Κ E Ν i NG E R
t. In \itt.latynBaj#Iivat$s, waarom dat wy dit Ba,-
^ifchap vertaaleh : hoe dit deBalien, een foort van Overften ouder de Ridders ran S, Jan ge weeft styn, hebben wy'elders aangeroert. 2. In die papieren ilonden de landeryen en inkom·*,
ften uytgedrukt ? dewelke door verfchetdenc Graa- venen grööte'Hëeren aan de gemelde Abdyegefchon- ken waren. "VVy willen den korten inhoud , uit de #rq,nijk van Smalteg<mge:\ άβη nieuwsgierigen J~i.ee7.er' hier mede deelerit', .Xv^ POnfent des Hooftt en Yicaris ^eiierael des Bif-
doms van Middelburg j orhtëiiiogen verkoo- pen de materialen des vervallen iClopfters van Je- rufalem buiten $iefelinge. No. 21. Fundatie van eender Mifle, gedaen by de Prio-
riivne van BiefelingC, in de Parochie vander Ca- pellen*, ran ft jaar '1506. den 20.)anuary; tyo, 24. 1 Gifte van Heer Florent^ Graef vati Holland, van Vryheit van Schot op twee-hondert Gemeten Lands, anno 1276. En de Confirmatie dés felfs door Graef Jan van Holland en Zeeland, en'Heer van Vries- land , anno 1^97· met noch een Verbod van Vul- leen Schot niet tè eiflehen , anno 1299. met nóch een Fidimus van de voorfchreveh brieven van Heer Fhreusy anno. 1290.. t'faemgewonden, geanuoteert, Ν», 25. - ''.·' ■· Gifte yan, een, VüTcherïe ia de VLake-fluis, anno
S27I. No'. 20. ,/ ' '*".;' ':
' Gifte van'vijftien. Qemeten Thienden ter Capel*
len, in 3<t Vroonland, anno 1148. h\ Juliüs , No. ϊ"μ' ten Confirmatie \mdhydis, Gravinne vaiiHol- lancj en Zeeland van de voorschreven Gifte f noch Confirmatie van d? voorfchreven Gifte: nóchCori- tSm "*· ''■'■ ■* - '■■ - "·' v ■ ■■'■ ; firrnatie' |
||||||
|
mmm
|
||||||
|
BjESCHkYYING VAN 2EELAN». IJ?
firmatie van de kinderen der fclver van den jare
1299, fceannoteert, No. 17. Giftè van GracfFlorens van Holland, van achtGJe-
meten Lands uit het Vroonland , anno 1157. $°· 28. Gifte van »5 Gemeten Lands by Biefelinge, by
Heer Wolfaert, Heere van Maelfte^e , anno 124«?. Hier van zjjn twee brieven, geannotéert No. 29. Gifte van Vryhcit van Schot over t'fefKg gemeten Lands, in de Parochie van Schore inZuydbeveland, By Heer Wiltem, Konink van Roomen , den Orden van st. Wen'e&Büi gegeven, anno 12J2. en gecon- firmeert by Florens, Gfacf van Holland, anno 1252. èn een Mandaet van den fel ven Graef Florens, an- no iici. item , Confirmatie van 't fclve by Graef 'Jan , die de verkööping der felver t'feftig Geme- ten aen die van 't Jéiufalem* Κ loofter voorfz. met' de voorgaendê Vryheit confirmeert,' anno 1297. Item, noch geconfirmeert by Florens Graef van Hol- land , 1270. alle gé'ahnoteert, No.'-ji. ïtem fes brieven t'faem gehecht in 't Francyn %
geiegek , van bevrijding van feker Land in ver- icheide parceelen , zijnde van den Erfgenaem des Heeren van der Maelilede , anno 1330, en daer ontrent, Noi 37. '" ' Fundatie van eener Capelleryen in *t Kfoofrer
van Bieielinge, gedoteert met G. lfb.' én L. Swar- ten Tournoifen, anno 1301. in twee brieven: den anderen is géweeft, van 't Klooftêr die penningen ontfangen te hébben, anno 1301. No. 40. Teftament van fes Gemeten Lands in verfchef-
de plaetfen, gelegen in de Parochie van Ahbekerc- ke , gelaten aen 't Kloöfter van Jerufalem , annQ ij46\ in 'tFrancïjn, geiegelt met fes 2egeleh. No. 42. ' · Donatie van een ftuk Lands , gelegen in Crü-
ningen, gepatfeerr voor Schepenen van Cruntngen ; waer 'af zy'ii , vier Schepenen-brieveri by een ge- hecht, van de jaren 1314. 1326, en ijjo. geanno7- ieert No. 45, =* ^Teilament, waer mede Heer Jan, Heer vaa
MaelftedeY maekt voor fijn jaergetye, aen he,t Eloofter van Biefelinge, twee Gemeten Lands, 'm Is d^
|
||||
|
Ij 8 $ANTEmtolHGEN Of 3?JE
de Parochie vanGJapelle, gelegen in Ver- May.n en -
Moer, anno 1301. en Yidimmvopr Schepenen van dat felfde Teflament 1 anno 1J37. t'faém ge^ hecht; No. 44,. Èmptio celebraüanis Mtff$ , of Befetting van eenr
der Sondaegfcher Miflè in het Kloofter van Jerur faiem, van 't jaer 1429. geannoteert No. 47.^ Gifte van vyflien Gempten Lands liggende in de
Parochie vanCapelle^ byWillem, Graef van Hol- land en. Zeeland r anno. ijif. No. 59. T^eniL, een Teitatnent in 't Latijn van Elifabeth
Laras, άψτ 'mede den Kloofter gelaten word acht gemeten Lands, annp 1285?. daer van zyn drie brie- ven aen een geheet, gedateert d'een en d'ander a,nno 1270. ea ^281. No. 6%. Gifte van da helft yan een ftuk Lande , gehee-
ten^yve-meu, den Klppfler gedaen by Jan vander Maeljleden , Ridder, in 't jaar 1346, No. 70. Approbatie van öraef Aelbrecbt, van de Vryheit
van Schiïtè ,' fchartingen en bede van t'feftig Ge- meten Lands , gelegen te Schore: en noch 200 Gemeten Lands,* die fy hebben of verkrijgen ful- le», anno 1394. No, 74. Gifte van vier Gemeteii Lands en half, luttel
min of meer , de twee Gemeten in Cruninger Ambacht ., $fw£$SG in Capcllen Ambacht , in de plaets, geheeten,4f Vjfale', den voprichreven Kloofter gedaen , anno 1272. No. 79. Approbatie van Graef Willem vaji Holland, oycrr
4e Giften van fijnen Vader en fijne Vporfaten den Kloofter gedaen, anno 1337. No, <8,2. Gifte van een Gemer Lands en 40. Roeden, tm
een jaergetyde van Adriaen Gkeerts , gelegen in Schore-pojder ? anno 1450, den 3 Mey No. 84. Copie van eenöifte van 25 Gemeten Lands ΐ by
4#n tycr Jatt vander, Maelfiede, No, 92, Confirmatie by Keyfèr Karel, van den Vrydom
<Jcr exaclien.en ichattingen , anno i$io. No. 13. en de CJopye van de felve ip *t Francyn- No, B. Verkooping by Simon vander Μ'aelflede den Klooi*·
ter gedaen, van 5 Gemeten, en 200 Roeden Lands, anno 133 r. en noch een ftuk Lands van elf vier- dendcelen , anno 133c*. en approbatie by Jan de '*·'·'; -' Jon-
|
||||
|
BESCHRYVjNi? VAN ΖΕΕΖ,ΛΙφ. 139
Jonge , anno ι nu alle drie t' iamën gehecht.
Noi L. Vtdlmmvan de brieven van Woifatd » Ueer m^
Maelflede , waer mede hy aen het Klooiïèr geeft, Vijftien Gemeten Thienden in het Vroonland on- der Capeiie, in'tjaer t.i?j\ No. GG. Littera Comifis nollandia j donatïonis LX. Menfu-
rarum Abbatn? Santfi Bernardi ; of Brief des Graefs van Holland , we/gen* de Gifte van <So Gemeten. Lands, «en d'Abdie van Sint Bcrnard , in den jare 1250. aengeteekent met1 Ho. KK. Collatio juris peirönatus Ecclèfice de Schare , Monaf-
terio de Jerufalem', of het toebrengen van ?t Recht oth't beroep cenes Kerkkendienaers te beiörgen ovei de Kerk van Schore aen het Kloofter van Jjerufa- lem; in den jare lijr. No* MM. Onder anderen zie| men hier dat de Priorïft
van Biézelinge een Mis heeft geilicht in de Paroehi- kerke van de kapelle. Vorders dat 'er een Kapella- ny is gedicht in dé voornoemde Abdye van Bteielin- ge, met de inkomfte van 100. ponden en 5ozwartf> Toiirnoizen. Noeh word 'er gefproken van een jaar* getyde , geftjcht door Heer Jan van Maaifiede ; eq van een Zondaagfche M'fie in het zelve kloofter ge- dicht in 't jaar 1429. Hetwelke met deze woordeii uytgedriikt ftaat: Enttio celebratioms Μψ*. W E 8 Τ Κ È R Κ Ει
grjntie $tppt eenigen rijö te öeerfpjjetc feeuwcftkerke
Cueren bain UNfïfterne/ fjeefe eety jparocgi- i\tvh met een fpittfn toren. 3ju 603e feerlt toa£ een ^fóarn ban &, Ni-
klaas of ban $. Adriaan *, met öetoelSè * oe v y* $iïtarg fcan oe 3J. Jfeaaot bereeniöt $ se* |
||||||
|
Hïs best open foa£ gebaïïen boo$ oen af*
iaiiö en öe aftettjng ban oehsgeecKambrecht [afitz. Vuyfteft , 011061$ Welgemoed , i§ fce
"'* %yt iiét Hifttffchilft yin Gcorgius va& fcgmoed· ">cec
|
||||||
|
I^O OpBHEDEN EN GESTICHTEN
^eet? Kornelis Kornelifz. van Stryen ben \οΦ fïen ban ^obemöec if7i t#be3*fltf benoemt
getoeefk , * W Β Μ E L ING E Ν
wcmciiB- 3$tm gjoot en fcgoon bo#/ ïeggenbean*
gcn* öédjaïbe ttigl ban iCergoeg/ met een öeqttaa' me Jjaben: en geeft beneemt ban 2&aarian& boo^nt toegekomen, $ct Ö^ft een fraaoe «„ie nerft/ tn betoelne nocj oube gjaffïeben gesten toojben, 3N ©enen met Set ftantttel ban $·. Saivator teïttrecöt fiaö 'er ban onb£ ttoee ge* öeeïten in te bergeeben* m WcSo» ban ittrecïjt φφ 'er oofi ttoee gedeelten öjsn te trcliïtett. Cot Jet anbere gebeeïte ban gemelbe fcerft /
epen gebailen boo? be boob ban %eer Adriaan |
||||||||||
|
paftoors
|
Brevout, 'i$ be 3|eerlAdriaan van Wijsfliet ÖC*
|
|||||||||
|
noemt op ben χι |&e£. 1*7*: w aïbaar ooft
tn fjet be3tt gefïelt. §n beseïfbe nerRe baaren berfcljetbe ^ifta*
rgen: namentUjft mtMlim ban brï|. Ji&aagb Maria: be*
bjelfte tn 't jaar öebtent tmerb booj ^eer Jan Arentfz.Rhijn, : ,
- g^e $inari? aan Set otttaar$an3> wilge-
fortis: bctoelne tn 't jaar \r%9 bebient foiecb boo? Kornelis Willemfz.} bett,na3aat ban Ja- %öb Janfz. van Noortgouw.
®e ^iftarg banrjK Niklaas5 betoeïfte, tn 't
iaar iw öeftïeebt bwerb booj ^eer Jan van Buggenkerke, n^t ban l^eer Antonis van
!>ettani? genocmb, ffi$ be$e jmitarg ben tojjatt
|
||||||||||
|
Vikaiycn
|
||||||||||
|
van Zeeland, 141
i&ttobtt j^ï opèti biel boo$ ben öfftób of
onbeïjooilpe obergebing ban Marinus Theo- baldii geeft Marinus Krijsman beseibe beïlö*
men OOG? reeïfl ban betbalïinge.
Wanneer be3elbe $te£ openfïonb booj ben affïanöban MarinusTheobaldi, I^Jleep
'Ut Aarnoud van Krayendaal baat: töe benoemt getóeefï op ben laatfïenban $obembec 15-71 :
ien $ in't be3*t gefïelt op tm 16 3(ηίρ 1574.. Cot bé $iftarg aan get ontaat: ban ,§♦ Ni- klaas, open flaanbe böoj be obergebmg ban Olivier Wilgefortis, i§ Op ben ti- ban Jj^O*
bembec 15-71 benoemt/ en aïöaae in 't besit
gCftCÏt / Ifmaël Melchiors.
Wemelingen i# be geboomte ptotp ban
Johan GoDEFRiDi; betoellte in'f jóae 1484 tot Jet &eeraarfcgap tn be fteegten ge* botert jijnbe naöerganb/te fcoeeten om ι <&ν reraber 1487, be na3aat$gefoo#en ban Wil- lem Arencfz. van Delft: m bé togten al£ ï§oogleeraar/ op tm ttjb oit mat oen miö*
öag baar toe gêjïéït $/ geeft boojge^en. gijn «ifoaffegjift / in een 3as& ugtgegoutoen / fïaat te 3£oben tn be |èmnebjoebct$te& té ic§en aan ben ingang ban Bet Sm*?: Hier ièit begraven de Heer
JÖBAN GODEFRIDI TE WEMELINGEN GEBOREN,
DEKEN VAN S. GUDÜLAAS-
KERKE TE BRUSSEL*
BEWAARDER VAN DE RECHTEN
DER HOOGE SCHOLE VAN LOVEN.
tEERAAR IN BEIDE DÉ* RÉCHTEN,
WEL-
|
||||
|
l$f Z OüOHBbFE» /ΕΝ GESTiCHtEN
WIELKE WETENSCHAPPEN HY
tIN 'T OPENBAAR ,..-■ MET GROOT EN LOF ÉN MET GEEN KLEINE -VRUCHT DER TOEHOORDEREN ,37 JAARENXANG HEEFT VOORGELEZEN. . EEN GROOT LIEFHEBBER iVAN DE GEREGTIGHÈLTi . ifiN 'ZOO MILDADIG, . dat hy geene 2a1ak zoo zeer
voor zijn eigen aanzag,
als.het gene hy aan zijne
Vrienden en aan rechte
armem had gegeven.
'VOI^GENS Dit OUDE ZEGWOORD:
Ah WAT ÏK GAF, DAT JS HET 4«^ . ! ■·. ■-■-:·:.·.:■:;■■ ^ΜΙ|ΝΕ·.ί-,η ν.,·...
&Y iS GESTORVEN ^D,EN ^*OC- 'i',' Hoewel* dat wy felderSlets van de Kapeljahycrt
-ÜnVikaryen g«fprbken hebben : óm'dat er evenwel in het tegenwoordig wërklzoa'dikh&iisgewa^ vari Vikaryen word gemaakt , zal ik dit op nieuw met een woord óf twee berichten. .Dat men van ouds veele kapellen, tnet'eén oütaaHÜaarMn in de grootë kerken plagt te- bouwen ter cere#an>de^en of geenert Heilig. "Dat'er oök een jaarlijktchè inkomfte wierd gedicht voor een Prielter ; dewelke dan gehouderi tvas in de gemelde kapelle dagelijks ? of ten minllc ïbmwylen, iMiSteieezen. nh f a. Ten zuiden tandezeplaats J iïcht aah het dorp s
heeft eertyds een Abdy jvan\etóe Juffrouwen geftaan. Doch dezelve is t'eneoiaal tenlefcgegaan u zoo dat 'er niet anders als «en Jhaog fiuk-Jand van overig is ge- bleven, Stnallegame. 'SHEER-
|
||||
|
Van 2 bel α ν bi i*j$
VHEER-ABT S-K Ê R Κ Ε
^übern^tino ^cgraBBefterfie/ $00« een gee& verfckddé
Ipgeit in Bet eiïanb en^eïiènfcgap ban0n&iBaamrcdc- fcebeïanb / le00enbe aan be <®oft-3ijbe ban ^™ ^nout^erïte. Het geeft bïen naam W^au^ctk* fcgien Begonben ban een UBt/ öte bpoj öesen De f|eee of tëegèetöer bec gemelöe plaatje $ getoeefi. %&t$t geeripigeït [τΜ t'gan^ onhtt berfcgetbe peeren geöeeltV ife öen ^ö. f eèc Köfnclis de Perpencher Zedlenitsky en ïïlttt
anbetm ^etbuip geeft notg teaentoop^öïg
een beft?0e neeftrmet eenöiRften en Böogên feei|/. 5©aar 39η 'cc bte ^^aBBenerfte en '$ eiabtnteite booj get jëïbe :bogjp gotibén. itepnlÉ biiibe fit een bó#i ban besen naam
in get ganbfegjift öeü ïttreegtfege ïtetïfe: ten fcdöat' bat bit '$ <0jabenteïte öet $e3fbe4»aat: m£t ^ «èaabennerfte in giet ïanb ban 'Mm ' Bmtïï0'm fowomét ^anbfcöjifr toaé ***:v*~
be teft te '£|<0jabenRer&e toeseiogbt aan %ttQoa*eni· Jan den Dooper. *®t $afÏ0OJber tylbt htvlti
fcbierö benoemt booi ben&cgoolboogb of ScW-
iafticus ban ^. Salvators uerfce te ïltrecgr. · IKc $afïoo$-6m#t bjierb in get jaar 1^9 fceMeebt boo^eer Hendrik VoiTe, t^m iiasaat ban Wolfcrd Janfz. Wakker.
©e bo$en ^eeraBbeneene én ^anont^
fccrite tooien te0enlrjoo^bi0 booj eenen en ben $elben J^ebinant ban be <0erefb#neet'he 0c 3inbgeit Bebien£ j^aafï aan JkgjaöBe&et&e ïtQt get gjiiote ïanb <i%oe: tpaac % oon een guirêfïaat/ 'ttoeï&e a$ nocgben naam 6e* gdubt ban & Maarten %t Φ&ϊ* 't #3efê boet
|
||||
|
14+ Oudheden en Gestichten
boet giffen öat Jet 3èibe ban oub$ een iierft
bah ^« Maarten jjeeft gcbcefï. 'ö;-;t/;:.-DJ.';".& ■^■■A.'.'ii'.'o-
ondelend-,(é'ftaöi Öuwëiatide fó een bovp met eenge^
£fc'k *n maïiïteipê Ijabén':. jjeböenbe een moooe imli
aldaar!" Mtf een biMen en Jogeh toren : ban foeïile
fcerfi töjeè gebeeltett öen pflff Jo|i ban litrecijt
pïagten toe te feoonien,
&ot get anbere gebeette ban be fterlt te Φιν
öelanö '# balgen^Jet öanbfcfeift bet nt&clfe fcjjefterïtè/irt 'tjaar ι fj ι bettzl gijung/benoemt ëtt albaai <n 't öésit gefïeït/ beïgeer Chriftof- fel a Lain , een fêwfttv ugt jjet 2$i£bom ban Μχιψί sgnbe be nasaatban ben geer Jan Pie- terfz. Plas* . . j ■ . ' ,·;,-. '■·■,,·'..': ;.,.-,
ö ü ö ë k e' R k e, ;\
öudckcri <iêin anber boep a$<®iibeiietiie op ^cgou^
Mcr tóén/ i$ etnöorpi bau^iiibÖebeianb/ leggen
be anöetjaïbemgl ban ^ergoe^ ^et toorb
fcegentoooabijj Hpedekinskerke, én % bei*hor>
Anders ^ng Hoetjes-kerke, genoemt": be bg&en ban
kerke, * 0^5^ pïöatp tóorben getoelbig öooj. öe 5ee-gofr
ben'btftixffli'tji moeten 'ec bagelp? tegen
be3o;g£ tóorberi^e ^eerScherpenzeéi fjéeft jjet
g^ootfïe gebeelte in be^e Beerlpijeit.
t>aftory Wétèt bja$ bootenen tm rnfte pafïorg/ be^
vèrjieever tóeifte begeben tóieeb boo^j btn J^oofl ban a.
rferzeivc. Saivarörs ïterfce te llteécljt Φοίί $ aïbaae/
bOÏgeh^ fjet ganofcgtfft' ban Georgius van Eg-
mond , ren $iltarg gefajeefï Qm J>. Niklaas outaar : bebseïftc ten qfit ban i^m geraeïben |
||
|
ir Att Ζ e e £ αsö,ü i4f
&ίφ$00</ 300 alp in 9et3ribe &attÖfH#tft ge*
tienen fcóoro / oeoient ioierö Öoo^ i|eer johaü Vier loos. '
-i Α Α NT E Κ EN Ι Ν G. '
, i. Pifldry. In het Latyn(laat Perfonatus. Zulke
Perfona , zoo als dït woord in de, kejkelijke taal verftaan word , betekent onder fcntierèn zodaanigè kerkelijke Bedienaars , dewelke de rechte Pafioors tilpdei de harderlijke zorg door iéman.d anders lié- s ten verrichten. Zie de vöorberigten op Batavia Sacrai jjB qm fe&oone gcerïiji&5cit in Öet eilanbeif ^.& ^.
SPekenfcijajj baii^uiööeöeianöi gfcöOeiiitc eenien var» $^qote enfraatje kerft/ baar een öogetprcnog nüTc. fïaat : boo$ öe ïierhe fïaan ycev fcgaoiie §ιψ ^crk ii: $tti wtt boi'jj / mtöeröaïbe m$ uan Cer* g^^iegcn/ $be ïjeeripöeit ban ïgèer Pa- ykiLvaocier Niflq.
©aar% ai ban on§$ ka .^cJjqttfrgailtrc.
'■■{ΛΧ Ν ÖÖ f'S Κ Ê II Κ fe; . r'
è§ ticrfeorting Sin,skcf kc, ie^t omtrent een syrtóöL·
tmre*gaan$ban&érgdf£·, en$έεη.οφεβηόkcrkc· geèrlpöeit met 23aar$oorp ï|et l| een ge- ring; öorg met een reöelyftc fterit en toren: Docg^et &eeft3eer fcgoon en toeligtóegiani^ ©e <Öraaf ban fógpemiortbe/ en öe^eér Da- vid van der NifTc , Öe^itten 't get 0|oótjïe 3^ öceïte ih Öè3è ijeerïphljéit. m 3fïl j)et jaar ί yf 5 geeft Maximiliaan van
Rorgonjc 3jjne 3üiiee jaeoba, bïe inet öcn
ï|eer b$nïmuninseu getroiööt toa$/ fe« ng- |
||||
|
|4<? OUDBEDEH m vGe$TICHTEN
mfim lMk-Ml9Sltö& PA. ft»*» iian &ψ
Mono en β* Jans-land.
's G R Α V E Ν Ρ Ö L D E R
...Ι; anders .γ:·, ·· :·-%'<'
y O O, R Τ R ^ j? Ρ E ■&:rr\
Koortrap- 3®ant aïbu£ #aat bnibeïp te Ïe3cn in Jet
Fen in de ganöfcïfêift bet ïltrecBtfcöe teïie. oude hifto- φ^ s|t Voortrappen, of Fortrapa, fë fceeï
ï£aX tfcmfïen$ feoojgebaïïen * om ben ïjeftenben gif*
teöpef / oen$eI¥ien top .met be geïeerbfïe man* ne¥ niet fcaYêi den Kaaien ,* niaac öett «ito* fcottbigen / toegeb^eq Jjeööen. #bet bè^én naam Fortrapa fean be l|eer Aking TNó*
tic. Öerm. part. 2. pag. 5-9) naaien faW
ben (*)♦ *"., ·ί:<:"
^et ί£ t'öan^ een geïjncïjt/ paaïenöe aan
fiet boaji '§ <02afoen$ioïber. <®it bojjr? l}t&
öenbe een goebe feerfi en toren/ ψ een imvc
toeeg^ fta$i Cergoeg gelegen op een feerma&c*
ïpe latib^bontoe. Φε toeg naar gct bo$p i$
öefïraat/ en toeber3ijb$metöoomen öe3et. ψ?-
©cHcercn^aaf öan üï^dmonbe en be peeren Vander
van 'fór£ yiiifë, Weiterwijk, en^ Be3Ïtten 'er be meefir
3^aar i$ ooft een S^otberfcïjajp ftan ftebé*
rpèr^/ en een ^cönttéri^giïbe. ^ AANTEKENINGEN.
ι. De Heer SmaUfgange fcegt ook dat in den bfaf-
fert der Zecuwicbe kerken, toen tot hetBjfdpmvsn Utrecht behoorendo, deie woorden gelezen woê- h. :■'; .è den ί
|
|||
|
VAN £ζ E € L Α NO. I4?
Étn : in Zukfoevelaud Voirtrape of 's Grivenjjol-
der, , ,.,-.ƒ, »; 2. Wy hebben ejders, "te weeten op het idcel van
Bat^ia Snera , a\ eed Woord van dit Voortrappen gefproken. Wat Öert Heer Altixg Aangaat; die houdt jh'ef daar voor dat iq geiineldet» ISrtsf doof Fertrapa geen andere plaats verllaiiin word als Voorburg 5 e» wil' voor Furtrapé gelezen hebben Fortrana ; 't Welke by verandering van tyd en fpraak een verkorting iou# geworden zyn van Forum rfdriani. " ■' * > y ■ ·. ί' ί' '-.i J^i '.'. ; ,. * -, >* '■- f I·;, .. i
Ζ WA Κ E,- έ„ω
|
||||||||||||||
|
...«.» /
|
||||||||||||||
|
et tóeïfte ren ÉecBtïjügg geeft/éri fcoaac fceii
eer i$ öe <^aaf ban %#elmöo&e. |
||||||||||||||
|
iilC
|
||||||||||||||
|
Q V ÉR, Ζ Α Ν Ö Ëi Qrcmüi
<<€n 6f berftojting Oezand, itegt atttóenttÊbee
inöïeii ttan <&ei*göe$ ·, e«t jjeeft öe 3eiföc ^ee^ reu niet l&eiufte 5anö. ï^e Üiatoïpe 'fterfe afêaa? s£ in onjén tp
fröoj een gjoot getal ban iuaeöettèè meufejeti Α Α UT E Κ Èl^iHG4
tïi. Ëigentlijk Refproken behoor^n Heinke#Mnd efi
pVeriaride.tot de heerlijkbeit vans*Heerarefltskerke$ iiis'aanwaiTchsri van deieive. Zie Smallegattge, 'S HÈÈRAARf SKERKË
f aïöt$ öenöetitt nekt Öen eerfïen ff icjjtei
an bf5< fieeripfjeit /^ fcea föiD&et ffrene ί |
||||||||||||||
|
ikal^^B
|
||||||||||||||
|
148 Oudheden εκ Gestiöhteï*
betoeïfce/ toaatfegijnïp om 3gne 3Ïoaarïijbi> fteit/ bggenaamt tolCrÖ Arent met den buyke.
^eje iliööet Arent geeft tot erfgenaam na*
gelaaten een 300η / betoelfee Arent vanderGoes toierb genoemt: niet Dat guneer ban&ergoeg i$ getoeefï/ maar om bat j)n boogb foag ober tén Klilb/ Upt ijtt jjltt;# ban Oe Van Borfeïen,
aanttoelfeeiCergoe^ toeBeïjoojbe. ®*3c Arent
t$ gefïojben in 't jaar ii8|} natëatenbe bier
3oonen/ befcoelite 3tjne flimBaegtgïjeerlijugebeit
onber malnafibet gébeelt ge&öen. I|g \φ nï
bc nern ban '$ iüeeraartpterne öeg^aöen böo,?
ben googen onter. Z&it bo$p $ een gjoote
gecripgeit ·5 toaar onber oor Begoojt &<
3(oo^-ïanö.
parochi ïget geeft een boojtreffefpe $aroegt-ïterK/
kerk. betoeïfte ben |j|. Petrus toegebnjöt $ / en een
rarfdöri. bitsen toren geeft / bie bc googfïe $ ban
ganfeg ^uib&cbelanb.
' 3(n be3e fierft 3jjn eenige óutaaten / en aan
bieoutaaren berfegeibe harpen gebjeefï:a!# bie ban be^. jÉaagb/ ban ^.Niklaas, ban g> Maartehs, ΠΙ bon j&t Barbara»
Sn get jaar 15-10 ük$ aïbaar $afïoo? Wil-
lem w uren i en geeft ben 17 f&uguflt in 't jaar 1 f 18 een tefïament gemaaitt: 't toeïï! in öe %atijnfcg# taal/ en op parlement gefegaeben / te Ïe3en fïaat in fjet^aargetn-boeh ber geniet be ïterncv ^n bit tefïamenr Belafï gn bat 'er alle bonberbagen een ïtoögmiöV met een ^ia* nen en (^n&croiaiien / 3a! hengen tooien ter eere ban get ÜUbergeiïigfte ^aurament: met bit BeöiKg/ bat 300 biRtmï^ a$ bit $βί$ aegtergeiaateiitoo?b/De in&omfien gullen upt> geneert tooien aan be arme gn$ge3innen. Φβη Begeert gg nocö bat onber be boo^noen^
be
|
|||
|
van Zeeland. 149
öe|©tffe/ 300 toeï a\§ in be Juffen ban be
gon en Iletligbagengesongen/ sal foóiben be tofiang O Salucaris Hoftia *. \$èt$f$tè$t J}£
een Slaaegetg booj 3gnen fyoeöft Rogiers
Wiflen, -, Ί
<Dan fïrit gg ooft gonbagfcöe gcöebcu ia
bOOJ 5i)ne OUber^/ WifTen (1) Rogiers, enDo*
rothea: ettbOOjHugo, Kornelis, êltAclnaan Wifiën, ' . .* ,- $ocööeeft Ö9 een fïieötmg gemaal/ om
be fcerftelpe genjöoi tiental te gingen in ijn tiMitsaf ban get Klilerf}. «jèaltranient. <tën om beselfbe getijden tm$ te gingen op
get feefl ban <©. $. I^outag ^e3oeftinge. <£n bojber$ nocg om ötte ëonbagen / in
fiet begin ban be pjocefpe/ te gingen get ge* Deb / Inviolata, Inta&a, en5.
©aarenfioben ïjeeft 9ρ berfëïjeibe aaïmiffén
bg tefïament boo?be armen ge^eptt/ enbaac fcoeberfcljeibe gemeeten lanbpnageiaaten/inj, AANTEKENI Ν G,
|
|||||||
|
, \>ï
|
|||||||
|
1. Wiffe is een voornaam % en kpomt meermtale.
voor in de Zeeuwiehe Hiitorien : als WiiTe Heet Hendriks toon , en Stichter van Wiskerke: W'mTc van Schengen: enz. Zie SmelUgange pag. 73 j, 1361 en 'S Η E E R E N-H E ï ND RIKS- -
KINDEREN-KERK, $$% berBojtmg $ ï|eet leing ^inberen-nerft/^Hcci-
ig een t»?p een ïjeerïijÖ)eit in j)èt eiïanb ehj^X^T tyzhmftljap ban gmoöebdanb / niet ^rcc>,k, * Zali»»akonJc Slagt-Offcrande.
Κ 5 fcA*
|
|||||||
|
150 Oudheden en Gestichten
it^<§ft&er$s (Ahu§ Qtuotéb móc üë ftitfot* vm %W ÖCH Üiööcr Hendrik , üetoei&e gec
Keik. ïföftmiaïöaa? tfaanöe / bat booz gemeïöett
van deze!·· V
.«Ft <^aat? flaat een J^arotgi - to& met een
fea%en toim ^et recjjt fcan Öie tóït te Bei
^rebéii guam tori eer toe öen eöeïen Hjpte Konftamijn vander Wer«e: op fcöiei!^ ΟΠΓΟΓί
ttiittg ober öe3eïfee tot Regent itf aanereffefë
Adriaan I^eys: IPn«t öï|l'él? tUfftgCtl Öe^eil
Admai^-iWlbeft 3|ε££ Antoois Yemans, Öe$e ©iiefter^/1 rrh "|^dre$ ψη 6e fcnocmtttgé
fSèf ^mfeMtó feeoj öé ^rfïelpe bicrfcöeae
te %lttmWi ger-ft &e bèöjrmf möe Adncnragej? ^O0e^0etocmi!en:: $éq;%ï| fcïpt tt£r; Öetttlafi ïjeiibeii- foiefböitF-rand-'cns Scmk, ^ffüéiööf.eit itari$ömiieiv tfec· ütiTfijtfcge herfte* .· j j^LzQo.zekcre zaak door <taeerzaamen Heer,
Jdriaan Leys van de eene kant tegens den eer·? waarde Mah ènHeer Antènll Tïwmis^Prïeüer (de-· welke fïaande het krakeel der Patroonen die over (Je-'benÖiiiTiihff'tryc de·ParocHi*kerk van f'Hter- Hëindri(Csrkmdèt'eti% in'liet rechts gebied van ^qidbevèland e,n onder, liet Aartsdiakenfcha$i van Utrecht leggende , veifchillig waren, toe gemalde kerk,benoejm was) van de andere kanr5 voor ons incj^eeri\e rcchtsr^lcgingc isgebragt,. pn tot noch toe omSefliïï is gebleven : £00 is het ..ji ^t?w^tl na,f4o'aanroeping van Chrilius naawi\ op onz£n,reclnei;iU>el' gelaten zijnde v ennie& *-•aSjQqdc et) tiefjgemchrig^eit vo.or pogen heb*~ bende ·> na dat \vy den raad en het goeddun^ ken <£er Re du «ge leerden» opgenomen » en. de |
|||
|
bêwVS ftukkén met alles wat 'erOmgegaarï was ?
met een ryp overleg overwogen en nagezien hadden -, door dit ons beflechtend vonnis, t welke wy fchriftelijk uytfpreeken, oordcelen, vonnifleri, en verkiaarcri, dat de voorftelhng, w*ar by de edele en geftrenge man Konflantyn vander tfêrvé , Patröoh der gemelde Parochi- kei ke , den perfoön van den Voornoemden A- driaan Leys, Priefter , tot gemelde Parochi- kerk van srHeer - Héindnks- kinderen , met een daar op gegeven verzekerbrief des Aartsdiakens van Utrecht, heeft voorgedraagen j regelmatig, wettig, en krachtig is geweeft, en dat zehaare Behoorlijke en regelmatige kragt en uytwerking heeft moeten hebben en noch moet hebben : en dat vorders gemelde Adriaan inde gemelde kerk moet ingehuldt, en in de dadelijke en werkelijke bezitting van de zelve , en van alle de gerechtigheden èn al het toebehooren der- zelve» geftelt moet worden: zoo als wy hem reeds inhulden , en beveelen dat hy m t bezie éeftelt worde : En vorders dat alle de moeye- Hikheden , quellmgen, ontruftingen en belet- zelen , die door zijne wederparty tegens herri ondernomen en hem aangedaan zijn., waarlijk ongegrond , ongeoorlofd en reukeloos zijn ge- weeft: en dat de gemelde wederpany daar toe aeenrecht heeft gehad , en alsnoch geenrechl ?n heeft. Dat dien volgens aan gemelde zijne wederpany, Antonis Temans, over de voornoem- de Parochi-kérke een eeuwige ftilzwygendneii: zal opeeleit worden } zoo als wy hem cene itilzwfgendheit opleggen : eirdat liy ook tot het betaalen van de onkofteri moet verwezen-, worden , zoo als wy hem daar toe verwyzerj: behoudende aan ons het recht om die onkoltea & λ nadeï-
|
||||
|
ifi Oudheden en (Gestichten
naderhand te fchattcn. Zoo heb ik uytgew$«
zen; Was Ondertekent..
FRANCISCUS SONIC
Kanonnik te ïlttretljt/ m #ffïeiaal ban S#
i'itrrrötfcöe üatt^uaiienfcfiag. Yikaryen. 5{n öese Jteocljt-Kern tua^ een IMarn ban
S. Laurens ,ewtenBihütpbüttbt H.MaagQ Ma-
ria. (Cot öe eerfle/ ojuengebaïien boor Ijet ttonfoen ban Karel Janiz, een jfranfman / i$ Den ι September 15-71 Benoemt / en 'er in 't fce3ïtgc?leït/ öe %er Pj eter Engelen. (Cot Ö£ anöeee/ open fiaanpe ttoo^ Oen affïanD ban Öeni^eeeMaarrenBnelkcnj, ifilX 't jaar if7r,
&en löffanuarn/ benoemteniiujeieiDtgemeejl
fee ^eer Pieter Bom don.
getoccfi Bn öe peeren ban #£aterbneö ; öoejj
in 't jaac 168 f t$ öese bergeben on öen ^ttt Perponcber Üedlemtski , etll ©Ppïfcjj
«éöeiman.
Het nafieel ƒ itiiböen in 't toatec ïeggenite/
en sijne gereef)ti0|eDen en brgöommen ijeö* Benöe / öccfr boo^ b£$m öen 3|eee Komelis Schuyl toeöeijoo^t ·, nmv\®o$ tegcntoaoiing lieten öoo^ öen^eeeSdiiiperoort (1)< AANTE^^ IN G. ,
i. Van puds wierd het bezeten door de Heeren van
^aallledc, e«h rnagtig gciiagt in Zeeland. In 't jaar, 1440 heeft Wolford van Maalllede hét k'afteej, met He l'andcrycn daar loc behoorende, verkocht aan Heer "ƒ ^w RuwrokvandeW^rve. DexeHeer7^iS/4,efiamheer van.
. '.J ai;e
|
|||
|
van Zeeland. 155
^lle 4c Ruygrokken vamde Werve , die naderhand ge-
leeft hebben: en heeft teRyfwyk hethuys teWcirve, 't welke zeer vervallen was, herbouwt. W I S SE KB R Κ E ^^
«£en bo$o ban guib&ebeïanb / onberiUje*
ben ban een aribeci^ifTeitecne/ in$oo$böebe* ïanb geïegen/ té gefiicijt boor ben ^eenbifcfjen bibber WiiTe /" benbjöeber ban benboorge* meiben ïïibberHendrik, ©aarfïaaf eenmooije feerft / met een 3biaaren biftften toren: tnöar Jjet fjeeft tegenbjoorbig fajetmge gui3en. ©egeer Zonsbeek de Koning be5it,ereemgeïanbergeri. aeentoer&je^ poïber / boor be3en be SteW poïöer genoemt / \$ in t jaar 1085 beröebeii Op ben ^eer Ifaac Pcrponcker Z^dleniski.
" 1
S Τ ü V E Ζ Α Ν D
^taat t'!jan£ onber be 3eegoïben* fflmmmStavr2**a
bit bojg en fyct nabnnrig ύο$^beringen boo^" Kc,k Üt^m I booj ben ioaterbloeb eti jjet boo^&ree= ^ »«" ben ber bgiten / niet genoeg bonben opören* die va» gén : Öeeffc Georgius SSiffcSon ban ^gmaiïb Everiilgcn iitm bie garocgi-Berbcn beceemgt s en aan Vc™a%a* tónen 3teïbe3orger/ té bieeten Willem jakobs- zoon, te öeffièren gegeben. Wit bfe&t ügt ba* bbïgenben 2&jtef« * · ? .-.'.* 4 ' .^V*V' .; \: ..'■■ .:'' 51 f*-. , . ,ί <■ .
Γ^Εογ^λ; ^λ» Egmond- enz. ·» wenfcht aa,ii den,
beminden Heer i.n. Cnriilus, Willem Jahbs- zoón, Priéfter van om&ifdnm, de eeuwige ge- lukzilighcit in den Heere, Nademaal de vruch- ten, voordeeipn, en inkomften der J?arochi-ker-· ken vznStwvezand en Bveringen^ in het'réchts- K f gebied
|
||||
|
*
|
||||
|
154 Oudheden5 én Οε^Ίκητεν
gebied van fcuitibevcfiöïd ön'def óns'Bitdöm* leg-
gende, door het doorbreeken der dykenenher. overftroomen der wateren zoo fober zyn ge- worden, dat ze mei haar beiden cjualijk eenen Prieiler, om haar re bedienen, konnenvoeden e η onderhouden; Zoo is het datwy,* op dat de goddelijke dienft by de onderdaanen der ge- roeide-Par-oehi^kerken niet tenemaal te niet en raakc en verwaarlooft werde , en willende voor hunne zaüghcit zorgen en toezien $ vok gcns ons ordinaris gezag, en door den inhoud dezes , utoeitaan en de magt geeven om op alle bondagen , en op de vier voornaamfte Hoog- tyden van het jaar, twee Miflen te leezen 5 de eene \\v de kerk van Stuivezand y de andere ίη de kerk vanEveringen, zoo lang als gy het op·» zigt op die Parochj-kerkcn en paftoryen zulc hebben, en' dczelven zult bedienen. Waar in wy u door kracht van onze brieven difpenfati^ verleenjetr enz. In het jaar ι f φ. .'\/V h Α- Κ Ë '
viakc, 5£r0t tm bicmtbeeï mit§ ban &c§ott, m
d«r.a" B^bcn toierö öoojben #eSen mïfö ftagtttel
ban & Saivators fefte te llteecgtv
D«r piag Maii bentoauö ban bt$t fxtth $>Ian#een{jqn> een faakigc ten bord te gangen/ baae een ftïein ©ntbeïtje tchiijcry tp gcfcpöert toa$ , fjcbbenbe een genne met Daivdte i»&c i" ö£r Bai10 > fl$ °f 8£ ö^eeb 5'at-om te
hangen, fc§rgbm #nöer Set ^uibeltje f&nö getbofc genöe ^atnitfeije lieévg; Fragniina verborum Titevullus coïligit horüm.
|
|||
|
-Τ——-----——---------. .. .. .... ..-!.,■■■ ..-;»!»■■■ »ί..Ι(?.!:_
|
||||||
|
van Zeeland, ijf
üettoeïfte te 3eapn toa^ bat be©utbel/ aïl
gier Titevullus genoemb / be tnfftagetrftfe Φ baar in get preeïien begaan toierbenber3amefc be en aantefeciibe / om htyuhz in get éobbe* ïp oorbeeï te bertoonen; tot een bjaarfcgou* toinge boo$ be g^eefier$ om ojj gnnne fcooor? ben te letten, jfeaar een jong en onbjeetenö ^Piebiitant / ψ%1 * Smalkgange , tmfftljiet*
niet tawenbe igben bat 3gne mtófïageii bu#
Pggefcgjeben smiben fuo^beh/ geefi oie (cgii^ berg omtrent ober *o jaaren boen ber&iee&en* Hg boegt 'er ög / bat gg stcgttoee jaaren/ booj bat gg bit fcg^eef / albsae bebonb / en een jongen ftiratt ·, befcoelfte gembersenerbe bat 5gn babee / öe nofïer ber fterïte/ ben ^uibei gab beröranbt* E) R I E W E G E Ν
9[f brie mglen ban i€ergoe$ gelegen / en $ Driewcgcn
be geerïpgeit ban ben ï|eer Perponcher Zd<frjjtr vau ïcnitsky. gcT™*
KRAB-BENDY'K
|
||||||
|
®it borg / 'troeïöe bier ntglen ban <$ergoe£ Krabben-
ïegt/$ in't jaar *tf8* boojbeseeoberfiroomti^: He«- bocg naberganb toebcrom bebgftt. ®c Rei-*™j£ gersbcTgén, Kouwerven en banber Vannen,^**aaiM*
fitten een gjoot gebeelte ban bit amöargt
V Ι Ν ...Ν Ι Ν G Ε Ν, &ooj be3en οοκ een borp in get ®enenfegap7,n?ίngfn,
fcan Euiööebeïanb / $ naberganb onbergetoo^aT' aU *** Zcca\Yfeb.eJcfQny)e Q£ het ju vjA\u ' * .■ ·
- gen.
|
||||||
|
ι0 Oudheden en Gestichten
PM. gfti Jjet i^ac if7i bia£ atoaac be ^fCr Anconis Kornelifz,
. S'HEERENHOEK
5-HccrcB- Φ& öorp i$ onïangg op nieuto öebgïft ru Be*
koek. #aat ügt.berfcöeiöeiie polder^, ale ^aaf i^ail ftgpehttQllbe/ m öe Igeet Perponcher Zed-
leniiski , Öejitten '$t MU g^QOt QtbtÜte ÖCC ïanoergen,
f; 'T Ν I E y W E D O R Ρ
*t Nieuwe 3$noe8 metïanggeïeöen/ gelpde naam ooft
*><*?♦ wgtbjgfï / ugt jjet seftaater / baaj get onöcc geöompeit lag / te boo^fcfjgn geltomen. 3N ingesetenen / noejj gmi ftrrft §eböenöe 7 sijri öenoat3ao&t ïjunne heeftöienfïea in get naafï* gelegen öorp te gaan pieegen. <©e aiioere jpïaatsen / betoellte in get meeiv
gemeïöe gati&fcjfcttft ató onöer jjet^ettenfeöa# ban gutbbebéianb Öegioorenöe opgeteit haori ben / bejjooren tot fjet eiïanö ban i€erto=? ïen* toien^ ïtts&eJö&e saaïien fcug nu gaan be- fóhgbca. X E R Τ O L E N)
Tertoicp ^e jjoofbf!a& ban {jet eilanö Ceitoïen/geeft
♦u hoofd- ccrβ ottöcr get %ιψϊ\(φ met onoer J)et fttjecgttf
jut Ei£ndffÖf29^ora ö^jooit; en fïaat becboIgci$on*
bec be mfte <&(:Uciift§appm ban ijet ïlt^cflt'
fcïjt 95i?öom niet opgctcit
, , Ctitoïeiï geeft tcgeiiibooebig ben ïaatfïeit
rang onte De ^eeutofege (O fïeöen : en geeft
Wn naam getogen ban b£ toUen öie alöaac
n:>s bc-
|
||
|
VAN STEELAND». i$j
betaalt ntQcffeit toornen: é\f of «ten 3ctbetet
bollen ·, bocjj booi getgefynp $be eenc L atS* tergeiaaten, f ^30 fïab geeft ben naam aan %it ganfeïjé w^r gdo
ieilanö / 't toelfte beo? besen een gebeelee toa^»*n* ban ïjet ïanö Dan ^cijontecm ^g legt 2000 paffen ban be^ofterfcöeioe/ aan eenfmal re> biertje / 'ttoeibc baa^ boo; im loopt naar een groter ioater / be jgjlaalt ®c ^aben bari Ifenegontoen 3t)n eerfï peerenbén<€crfoïen ,../,;,;..;' gébjecfï : boc| naberöano $ bese geerïpfjeit "',ν.ΰ* aan be «0^aben ban Biois gefcomen (3). ; ^ φη get getneïbe eiïanb 3Ü« tlrj^fieöenen^^
feben bornem toiCn, ά <®t nerit ban Certoïcn / beb?eï&c Φ. %.i. vron**
®jonb$ Rerngenoemthiiirb/ toM bootenenfc(,rk: sc- boïgeng öe oubeöanöfcijriftcnbatsmmöeeaan^^ e*CT(l gïeïi j en toierö Öe bierbe Mpél ban Jet ïanb onder hoc tCeetolen genocmt dStemetbe ftern ofnapel Luykfche' fionb onber tjtim$om fmnS&tyftv 0elijboo&bB,h^ be nern ban ^cgaftedö / betoeto tn$grip£ c ° r * tïp §et eiïanb ban föertolen gelegen töaf/ #e5e feerfien imerben érrft boo^öie €>Hben
ban^eelanb/ ennaöcrljanbboo^btnïêeee ber plaatse/ bergeben. 3|n be beeft ban Certolen imun aï eenigc vik»yem
ouraaren / aan befcweinc ooft berfcgeiöe mi\a* rgen geffccljt toaren: e$ bé Drttaro ban bfc H.Hi Catharina en Barbartf, voor hecti. Kruysj
van den H. Geeft. \ i'A'm''.·"'' 9n 't jaar 1 $ r° (licgte Daniel \,«?. be $*a*
peiianne ban bc φ. Catarina, en gaf baar toe 3 gemeten japlanb. $ocö r qbarmru, met jöelafiing ban een toecbclpfcöe jj&ifjc· Cornelis Yvo gaf nöcö tot bcrmeetberbtg
ban be ftnpellange t gemeeteu/ en 19 roeöeu. |
|||
|
tf8 OUDHEDEN EN GESfiCiiTEN
«i^e bterbebeeien hwweBwTïïï
ji9e nr .telt ta, «SKWmii te
^m; en fjetoamar ban ^ Nüdaas^Sl |
|||||||||||
|
van ks~
lipnnikkel: |
|||||||||||
|
ïwiÖCt ÏF3** ÖÖS *" ««WW man èett
iBCerHccr Precer van Zanden, ©ioafë t- ftS
*f bebierbetuiprirbö« fttfcöiS
en ban Pierer Blok, a$ m \ bmt mMh mw berpamiben bmf &A vém / ffi%Z
boo^ Jan van^Bioi^^aaf banf4)^eaumoiit/
^*«iban Johan, ^aaftot|ne2 fawenban^eelanb/ omtrent fiet jaaV 120YÏ een kapittel ongerccöt ƒ befïaanbe m* 9 ώ* ïionnibïten en eenen ^efcen; <&#&&£& tmt m-ifmmfm -üm ftet üaijittel *eif bfflioscn/ en betijen spbe aan |eptotó tel ban Xmpft boo^ebjagen / boo/ben | f, fdjojp ban ïïnpn bebefïigt/en boo/benSari beöen aangenomen inoeff toq?ften <2Hn baar op i§ï gsmelbe fceefc beneffen^ be herfc ban ^eFialterfoo/ met alk Öisarefierecntmfteben/ bnamimminhQmilm/ metjet gemdbe fca'
pittti bereentgr. * ■ * i« een oub i^bfe&ift/ ΐ toefóe ion ter
4 Deze HecrFfctcr *„ Paftóor van f crtolén ,'n £«
jaar tj9$. h MirKut de Caaon. Golf, p. 19^
Sana
|
|||||||||||
|
;-■'* i'
|
|||||||||||
|
*. *..Λ
|
|||||||||||
|
jjanb ïieööeii/ en $mt Jet bwgenitf&e iJic*
gaajb fiaat/ tmolgt öe fi^ief ban jcftere fiic§^ tinge/ gr&aan bOO| J&eefïeC Piereer Stierbier £
toaai? ugt ten btv boo^ïomtèc fóanonniitgbgen
i$ opgeeecöt: en ban bo#ei$ be gocbfteunng ban Jan van $cyeren beeftosen ^iffcgop ban Ütuoh j en be toefleraming banGuido, Graaf van Bioin mtt £e iaefïemrainge w be üebsf* fcigingé ban öen aanboden* lint öet $elfbe öiiilit: bat be bowoem&e tüapeflann bari ^.Bt.^.inöcfsccftban^eitoïenijcjïicötiigc*' !»££$ ter eereen tpt lof vanQod Almagtig van
onzen Heer Jefus Chrlftus, van de heerlijke ert onbefmette Moedéj: Gods en altijd Maagd Ma- ria ; vart de H, ff* IVjaagcJen en Martelarcfleri Gatharina en Barbara, en van alle Heiligen* ^abetfjanb φ bolgeng S«3$foe ijanfr At,im fc*:
ftypft nocjj meee anbere üageïiannen of BU?^^v^ Öargen in be bop$toembe Uttkt $φφ: al§ of vika- «genïtapeïiaiig aan get ontaae ban & Eli-rycni
gitis. gn 't jaar 1415 fïiejjte Huyg Lau- renfzbÊ3eiia£dïantte/ en gaf baar toe tj ge* imttm ianb&m £ gfn't jaar i4?8 beiuneetberbe Jaeob ....
besc föapellange niet χο gemceten 01129 roeaeii Janb& - *:i ;.,*.; ïi-tfJ Ι^οφ &af be I|eee Henricus Hugo Uanotu
aifc/ tot bermeecbeeinge/ 3 gemeetenen 120 $öe2>enl$na$..~. #en $tage!lann ban Jacabus den -Meerdere.
Sn 't jaae i#o ge&oen Johan Fierz en Geer* iruid Egidius 3ijne jjun^onto be HapeUanne
ban^, jfacob den Meerderen gepicfjt} enbaae'
toe gegêeben 10 geffleeten eneenquartaria 3ató
ïanb^/met oela^mgban een fatfffeïpfcöej^iffk 9(Π' 't ja*R Hf0 Sof Jolan e« Geertruid
tot
|
|||||
|
MMMHHI
|
|||||
|
ïöo Ouöhèöén en Gestichten
tot onberflonö ban öe3efóa|ielïan|ie i£ 0rme^
ten 3agiano$/ met öeiafïinge ban een weefte* ; 3fii 't pas, 1409 geööen Macthijs
IVIeeufz.; ett Aèrnouc KafneUfz. Öe3e Eiapeto
«ge beoneeröert met8gemeeteii m 33oroeoen
Jagïanö& «I^aar fia noej) in dure rej^ii met 24 gemeeten, tevtog/ met belaftnige ban 5- j]Eip fen tcctoeelt, 1 , i..^:'"J:. j ■ !-. « ^t;n Itapeliaüp ban ^ Antonms. «De ^eee Wiilemfz. fjeeft gepben tiottttèpUapeïfaiige i> geraceten lan&g/ metoeiaffingeban 3 jjfèiffen tee j&Mfc'n -* ■."tïQtuhï ·.. ' :.. -/. «ëenitagelïang tol fjet φ: Krb'ys: befoeï&e
03 'C iaat J448 gèfïiCÖt i$/ DÖOj.Huyg Jan Bar-
tonszoon , bté baar toe gaf * gemeeten sag* ..:.> :.,\ïeno$/ en nocg een$4gémecteneii foroeoen. ,',γ!, ι; --j jpfltcft 7^uat-taniamet zirocöeii. #0ΐΙ) 4 ge> ' metten en lODtoeben/ noefjgquanam en6f *!i tóeben / met öeiafïinge: ban 3 Hliffen tecfoeeiSi •ιi#0?8 gaf*i|tee-Hendrikr&iierbier tot bCr*
meeebeemge ban öeje Hia#eIIange 10 genieeten
Iaho$/ met beiaftüige ban 2, jïiipn tee fasecfi; . Cen l*a$eilan$i ban $.: jm dea; Doopcr. Üfn'tjoar 143^· tiicijte Konoelis ,$rc 300η ban Willem Alardi öe üiapeHanne ban £t. ]mï en gaf baör toe ttxftttxgrmeerên tn ; óo raeöen. JtaeJ - an&erijafë gemept en 3 $ roeben, $oejj een gemett en 30 roeden. Jfcocft >\gemeeteii - en*4°^- roe&en.. j#οφ raó eoeöeni jj^oeïj 7 quartaijia j^oefj 4 qdartariii mctbeïafïmgebart riffen ter bieeft* -q^u wn *;.\! ■ Cen Hapellan^ bah^ Maria Magdalenai
3[ii 't jaar 1449liieï)te ioi-mn 500η ban Grego-
gövins Mont^elia^eïiangej en gaf Daartoe mftcïp ^ gemeetcn 3anlaiiö· ^pefj.een Ρυ?* ici'i ïaiiö^ |
|||||
|
van Zeeland. ïêi
imb§ lian ι o gemeeten enten quartaria, j^ocg
be Öelft ban een jïuft ïa«a$ / en xoc roetien. 5 .. JpOCÖ gaf Gregqrius Yvoofzopn tOt berttlfer/
berttigetjattöeseöaiieïïan^ 157 roeden !anö&
,$oclj f gemeeten met een quartaria. $οφ 600 rorben/ nócïj -l gemeeten en 10 raeoen/ tnet beïafimöeban een bjeefieïpfcjje j&ifJTe. <£én ttapeïlang ban £. Thepbaidus SSift
fcgopi met een flicgtiiige om be Üer&getii&eii on|ép ^aïigmafter^te 3ingen, *$n 't jaar 1404 ftitijtm Michicl Bollens en Ag;itha 390 ÏJUg$*
fyonio bejê Séa^ellati^e /, en gaben Daar ttrë
7 gemeeten 3agïanö£ en een quartaria. <£en ïitapellang aan ïjet outaar ban &. Hu- bertus: in 't jaar 14p8 fiicgte %eer Johan Wit-
zen, &iftar$.ber ber&e ban £tö)a&ërtoo: b^
Hapellange en gaf öaar toe i$ gemeeten ianb£ <èen lapeïïattge ban J># Α nna, in t jaar 1 r°4 ge(ÏiCJ)t ÖOO| johan Mandemakcr 5 bïe aan Öe*
3eibe gaf 6 genieeten jagiano^
Φη ïiapeïlang ban"^. (JorneVus, f£at$
en $&arteïaar/ in 't jaar ιπτ gefïicjjt boa,? Johai;ivangerRuy^c: bitÖaartoe gegeebenïpeft 11 gemeeten ïant$: nodj 4geïtiee£en/ mtthe* iafïinge ban ttoee J&iffen ter fcaee^ ^eütapeUaiip j$ aHeerfïöeMeeaVïïöoj ben
^eer Hendrik siathdood > tóïerijf na3aat i$ geioeefi be ^eer MatchiEU.s vaaüer "kurk.
Φοίι i$ 'er een Galde lyiis,, 50a a'I£ bié g& Guüc m%
noemb mo$/ ingefïelt: bemelite tido} ίβίβχα- pittel begiftigt en öeörfïigt $. ®e3e <&nïac J$ffe fieeft Matheus Öe 300η ban Kornelis de
Bouwertgejïicgtin 'tjaar 1489, met alle 3jjne
ceremoniën en onoer get bigben ber ftloïtfcn i ijg gaf baar toe aan ïjet kapittel s quartarïa 335» |
||||
|
ιβι Oudheden en Gestichten
ïana/ gelegen in een'lfun ïani$ ban 1400 ge*
roeeten/ genaamt in Chono op \ Roesveit. j^ötg 3 quartara in gut pikt, J^oeg get
acQtfïe öeeï ban een g!n#ftaanöeoö get ^eltie
ianö jin'tjaac 1493 gafbegeer Ko melis Hu- go Eggenzoon, 5ta|Jeiïae*! titè<^W$titèfi[eic» toien/ itf gouagu!iiei$aan ïjtmapiml/ tot bermeeeoeringe ban bt^t Guide Miflb. $oeg 3ön'ee inbeïmhban€moïmUutaa^
ïen ingejïeit: toefóe uifïeliwg ooo^ oen <0^aaf ^an $ 'ee nocg een lofge&eo geptcöttee
eett ban öe 3f, Jlaagö Maria. ^aaeenBoben taaier ooit een&^oeöerfegajj
lian'i φ. ^a&ramcnt. Φύ& i$ gier ban on&$ een gaffgu^
getoeefi : in getfoelae een föanelïang toa$ ban i&. Laurcns. Evvout Rieterfz. gaf öaU
bz$t Hajieïïan^e 3p lTO$ tn 10 gemeetèn
ïan&$. <^p get flot aïöaaé/ gelp öoben al gesegt t#/ toa$ eenHapelïang bonte % J^aagb Maria.
%n 't jaae 1414 fHcÖte Jbhan Yvo in 005e
fierft eenjtfebenoe/ en gaf oaar toe 12 gemee- tèn 3agianö. 3|ll 't jaaC I4<*3 geeft Willem Vink m 3p
gug^bjoiïüj gegebe» aan j©; Salvarors ontaat
èerfi 5 gemeetèn en %ο roeoen/ nocg 4 gemeen ten èn f o roeben/ nkg 1 gemeet/ metöeïap tingeban 3 J&tffen tec-toeeïf/ 3[n't jaar 143 f gaf .foBan Dankaartfz. aan
get outaar ban öe $οόοί <0oot# ban Φ. %
fontei 3 jjèmeeten Iaiiu£. gfn'tjaae 1480 gaf Matcheus, beloon ban
Kornelis Be Hduweiy aart fce $ta#eta£e ban |
|||
|
fee i#o#t €ώ«# r gentèetéti ^ fanögf/ fMW
lastige ban een i^efteïgHfeïie ifêiffe/ -; f» lipt öïle irese |Mgwtiro^y elp ti# fbgi
Mi #■ te ït emieii gegelten ffcft&étt }* ¥$ gét boö^ lïoeiüiié Itajiittel ban (Certoïeiï opgeeeejjt/ of ttlï -"tnittfie ibermeeröert getoeeft, 2^it ^aptttéi iba$ eerttjÊi^ seei* betmaaröiGrooc^s
fcnfaö/ gdp bjgr öoben aïpnieïÖtgeöben/^HK;^ jjeljj&e b^öoramen én boo^etïjtm mttMt^u bai! ^trijèjee. - · "■■■■«■: · gnöfen ibeoj* 'Set 5eggen bart ben Igeee
Altmg * mogen aangaan, word de Deken vart
dat Kapittel, in een briefVan Willem ί έ, Graaf van Holland s Vermeld voor den Deken van Mid- delburg: en ftaat 'er aldus uytgedrukt, ABT VAN THOLElSr; Mt boren gab' §£ af gesegt bat Cei?toïëif
boo^ bejen bermaara ·$ gefoeefl iöegen$ eert ooöriSbön, \ ©ecg ύψϊ& t$at bt Deroemoe &ttytfiti
gier in 3a! mi^getafï §eö&en: aeöiïjï 'er in gee* «e geben&fcfiiijten/ ban alïe bit fón'ifóieti ïjcböeo / gebiag bjo$ gemaakt ban pöaanige een fdbbn/^OCJjte Reigersberge in 3pe^eei!ttl*
fcfje It^anp / lidcijte Box homtit stjne 't&&
biWgse!^ op gemeibe konijn / riocijte Smalle- gange, nodjte de la Torre, Oie in öe teMïj*
fee jaalten hati on$ $aÖedanö niet önerbareti
ï$ gebieefï'/' iri'sij» Verhaal j iiocïjte/ bat tóe* Jet boo^naamfïe $/ get ïjanpfciijift 't miW öe3e onrecjjting öëjjelfi/ tëwtm ban 3ooöaa* hirje^öti^ teffeenen (r), Hnbft^nJ pb jiftÈyyé leliën/ alffyg betnojen en fiebefftgt bia|/g«3t?' inct&et kapittel/ oe inagtom bjbonan^ieri te λ NotJt. ($e:fn. pajt. z. pag. 167, **
* in dlo Brief 741) 121),
|
||||
|
\
|
||||
|
164 Oudheden en Gestichten
maaffctn om ban be jaaften btvManonniMm
en anbere BccUdpe peefoonen hmni§ té.ttee* men/ om jjnnncongebonbentïjèben te öefiraf» fen; en om andere boo#ec!)ten te gemeten/ betoeliie genoten tooien ög be ®efcen$ en bc fiollegiaïe fceeften ban %n$fo ^aarenöoben toa£ Di? ontïjeben ban Set recjjt^gebieb ban ben 3£ugïifcöeniS3iffci)op/ en ban be bozere #jbinartfi£S!« Aan tien Deken en het Kapittel voornoemd
waren alle de zelve vrydommen , gerechtighe- den, en voorregten vergunt, dewelke door de voorzaaten van Hartog Aalbert vergunt waren aan den Deken en het Kapittel van S. Livinus te Zirixzee. ®o$et$ toa£ aan gemeïben Hartog / en aan
öe$5elf$ nasaten bieftet bjereïbfcji gtbkb ober be plaatsen ban genieibe Heeften 30tiben gebben / be raagt bcrïeent om ft§ ban be boojnoemöe üanonmïigögen te bergeeben/ en 'er temanb toe te benoemen^ ^ebegeebtng ban beüanoftii^bji/ betoeïfte
opgererijt toa^ uut get ontaar ban be geilige jEaagbeil Catharina ett Barbara bOÖ^ get l|.
Kruys, i$ beegunt aan jEeefïee Pieter Stier- bier, a\$ ben J^ticgter en begiftiger ban getf Selbeoutaar/ en aan beg selfp na3aaten. ©oef) be bergeebtng ban be ttere anbere
&anonnii$b£enbie nocg onïangg gef> toa* ren/ of naberganb gefucgt 3ouben tooien / toierl: aan be ^ticgterg ban beselbe fóanon* nfó£bgen en aan gunne nasaaten toegefiaait ©ir aile^ 3a! naarber bïpennDt ben bofc
geilden Sfytef ber fïtegtinge/ betoetëe met aïf Ie geluft in 0115e ganben $ gebalien, OP-
|
||||
|
van Zeeland, 16$
O Ρ R E C Η Τ ING
Ber Kerke van de H. Maagd Maria in de Stad
Tertolen , onder bet Bifdom van Luyk* ï. JN den naam der Heilige en onverdeelde
Drievuldigheit Amen. Joban van Beie- ren (6), door de genade van Godt en van den A- poilolirTchen Stoel verkozen Biflchop van Luyk, wenfcht aan alle Ghriftus geloovigcn, die den tegerrwoordigen Brief zullen inzien, de oprech- te zalighcit in den genen , die de waarachtige heilland van allen en de genadebron van alle goedheit is. Volgens het harders-ampt ,>c welke ons opgelegt is, is het onze pligt acht te geeven op die zaaken dewelke de ver- meerdering van den Goddclijken dienft en de godvruchtigheit des volks betreffen ; en ons beft te doen om het gene ten dien einde ftrekt een heilzaame uytwerking te doen héb- ben. En wel voornamcntlijk om die dingen uyt te voeren, dewelke onze Vader, de door- luchtige Vorft Albertui , door Gods genade Paltsgraaf aan den Rhyn, Hartog van Beye- ren, Graaf van Henegouwen, Holland, Zee- land » Hee^ van Vriesland , ter eere van den Almogenden Godt, van de Heilige en roem- ruchtige Maagd'Maria , en van geheel het Hemelfeh Hof, tot Zaligheit zijner ziele, en tot verlichtenis vandc zielen zijner onderdaa- nen, bedagt, gefchikt, en in *cwerk geftelt heeft, en bevolen heeft te fchikken en in 'c werk te ftellen. Het is ons ter oorcn geko- men dat de eerzaame mannen en Heeren 9 Pieter van Zande, Prooil te Kondé en in 'c bezit gefteld van de Parochi-ker^e of de vier- L l ds
|
||||
|
ï 66 Oudheden en Gestichten
de kapelle op het eiland Tertolen, en PJeter
Bhky in 't bezit gefield vande kerk of vier- de kapelle van *^chakerloo , kapeliaanen van einzen voorgemelden Vader j door een god- zalige beweeging, zoo als godvruchtiglijk te gclooven flaat , en door de (ingeving vanden üllerhoogiteo, benevens al het volk , zoo ïiians-als vicmws^perfoonen van gemelde Fa- rochi-kcrkcn onder ons Bifdpm van Luyk he- hoorcnde y gcwenfcht hebben , ά^ι,.de voor- , noemde Patochi - feerfe of ^ierdéi· kapel van Tertolen , .ter eere van >άβ allerheiligfie en roerprüchtigüe; Maagd Maria geftigr, en-.iW ,dcrt langen tyd bezwaard zijnde, .leggende, op éen eiland, 't welke rondom va η de zce^wa/- leren berpópje word , onder, het· tydeiijk ge« ï)ied van ónzen· Vader voornoemd> en.op de uyterile grémenHvan ons Bifdom van Luyk (over welke kerk vanTertolen,, en over aile .(ie kerk-ampten aldaar geftiebt ,ï ionze, meer- gemelde Vader als tydeiijke ^ Heer van Ter- tplen het recht van vooriteilinge tot noch toe •heeft gehad') < tot ren kollegiule kerk opge- . recht wierd y -en dat voprtaan ,de plegtighe- den der.MiiTen.en-.de vorderê kerkelijke d»en- ,ilcn, zoo wel by nacht als by-dag, mei lui·» <<ki*. iiemme en vet gaderings ge wys aldaar zou- den verrigt worden., Dac. zy'\wt dat inzigt by onzen Vader voornoemd. 7yn gekomen : datzy hem her boven verhaalde voorgedragen en hem ïnct alle ootmöedigheit gebeden hebben dat hy £ich om Godswilie doch wilde gewaardigen hén , om het boven verhaalde te hereiken en uyrte voeren, zijne hulp, raad, toeftemming en goedkeuring, zoo verre als 'taan hem ftond φρ ali*i heox aanging* op de onderilaande wy- |
||||
|
,».,.,■ van Zeeland. ? 167
%e en voorwaarden te verleenen en toeteftaan.
Ais dit alles aan gemelden doorluchtigen Heer en Harjtog Aalbrcp , ionzen Vader , en Heer van Tertplen^ voorgedragen was j' heeft de- zelve onze Vader , het voorgeftelde verftaan hebbend^, erj,zichsovër het uy^vinden en beden- ken van zoo een heilzaam, werk verheugende; en uyt.ganfcher harte wenfchende dat het verzog·* te mogr, in 'r werk gcftek en uytgevoert wor- den 5 over de wyz-e var), het zelve werkftellig te maakerL met eenige Rechtsgeleerden raad ge- pleegt/ En tot de daad zelf koomende, heeft hy begeert en order geilelt dat het werk, zoo veel7als in hem was , voortgezet Zoude wor- den; en zulks op de volgende wyze. II. Ten eerite dat de voornoemde kerk van Hoe dat de
Tertolen zal opgerecht worden tot een kolle- vierde ka* giale kerk : en dat in dezelfde kerk voor alsPirlva," noch, geiticht zullen worden negen Kanonniks- t0t"«!lcoi- dyen,j|_ en daer by; negen prebenden , om,aan icgialekak ie,derc|er gemelde Kanonnikken die'er dan zynis ppge- Zullen begeven te worden. Dat dezelve Ka-rec^enz' nonnikken iemand uyt hun getal , die *êr be- raam toe is, zullen verkiezen tot Deken: om dan aan ons of onze nazaaten, de volgende Bii- fchoppen yanLuyk, en aan ons eerwaardig ka- pittel van Luyk voorgedragen , en door ons of onze nazaaten , de volgende Biffchoppen van Luyk, beveiligt te worden 5 en vorders voor- geftelt te worden aan den Land - deken der plaatzci die hem, volgens ouder gewoonte, toe den laft der zielen zal magtigen. JIL i>e andere Kamnnikkm zullen met denDe^eenseilc
Deken, dus verkozen en beveiligt zijnde, een faet Kapit- lichaam of een kapittel uytmaaken} zullen mettc' mA£c hem regelmatige en redelijke ordonantzien op-J^"^ I>4 ftellen,tjgiTedcis""
|
||||
|
l6% OUDHEpiM EM GeSTICHTSM
«ks kapit- ftelleh, en alle de vordene kapittel-rechten bei
ïeft "! be" oeffenen. Zy zullen ook ontheven zyn van Ordonap- ons réchtsgebiecl en van het rechtsgebied der tien te maa- andere Ördinariflen. Zy zullen kennis neemen ken cue. van de'ongebondendheden der Kanonnikken 1 Vaikt&n* en ^er anc^creWérkelijke Perfoonen tot hunne; c »i, tg,.^-beh'oorende, en zullen dezejven ookftraf- fen ; gelijk de Dekens en Kapittelen van onze kollegiale 'kerken der ftad én des Bifdoms vari Luyk tot Hu toe gedaan hebben, en gewoon zyn te doen. 'Gok zullen zy dezelfde voor- rechten , ontheffingen, vrydommen, en gerech- tigheden genieten , dewelke genoten worden by de kollegiale kerken vari den tweeden rang in onze ftad en Bifdom van Luyk. Pc keikcn IV. En op dat ^e de goddelijke dienften dc^ vi'iiTerio- te gerutriger, en met en behoorlijk gewaad , ie»cnSclu-tcr cej,e V3ll ^en Almagtigen Godr, en van de ti'jrby C" heilige'Moeder Gods en aïtyd Maagd Marm lenige 'ka- Patröneiïe der voornoemde kerke , in dezelve· j-Hanyeii, kerk1 mogen vcrrtgrèn, én teneinde het boven- iHti alle ftaandedes tevolkomentlijker zijneuytwerking vuchte· mag hebben; heeft onze Vader voornoemd be- en inkom-geert dat de voornoemde kerken of de vierde ftcn, war. ki^pelle van Tertolen en ScKakéfipö, met haa- ipo/ilocm-^ inkomften en voordeelen, ten eeuwigen rda- «Lkipinel ge inde voorgemelde kollegiale kerk ingelyft sngdyfr. en met dezelve vereeriigt zullen worden. En heeft pok onze meergemelde Vader, die de rechte Patroon der voornoemde kerken is,' de- zelve kerken, zoo verre als 't aan hem ftond, ten gemelden einde in het gezeide Kapittel in- gclyrt .en met hetzelve vereenigt. Zodaanig «dat de Kanonnikken hunne gemelde preben- den te/n deele trek ken uytdeinkom ften der voor- iècnide kerke of vierde kapelle van Tertolen'; *■'·i ■·'' ν ·■* ψέί* |
||||
|
van Zeeland» 1^9
welke kerk yoorhene do.or boven -gemelden
Heer Pïetef van 'Zandt , die in het bezit van dezelve kerk geftelt was, ten dezen einde was overgegeven in handen van onzen Vader voor- noemd , den rechten Patroon derzelve. Zoo nochtans dat gemelde Kanonnikkm hunne prë- benden ten deele trekken uyt de inkomften der voorgemelde kerke van Schakerloö 5 en uyt dé inkomften van de volgende oütaaren : te wee- tenvande H.H. CatBar(na, énBarbaray ftaande voor her H. Kruysj vanden H. Geeft} vanheè Broederfchap der H. Maria; van den H. Nikïaas; vandè H. Maria op het ilot. Tot deze Kahon- nik'sdyeri en prebenden zullen benoenit wórden feven bequaame perfoonen, ora vervolgens in het bezit van dezelve Kanqriniksdyen geftelt te worden: namentlijk, de Heer PieterBlokydie al in *t bezit was geftelt vafi de kerk te Scha- kerloö; Meefter HèndrikS'tierbier, Regent vmi het outaar der H, H. Maagden Catharina en Barbara ^JanAndrieszoon , Regent van het Ou- taar der H. Maagd Maria op het ilot j Jan Boude- wynszoon, Regent van S. Nifcitas Qutaar; Korné· lis DahkerHzbon, Regent van 't Outaar o*es Rrqe- derfchaps van de \rï!%iaagdMüria y dewelke al· temaaiPriefters zyngewydt: en vorders, Wil- hm van Zande\ en Kornelis Klaafz. Stiérbier , klerken onder het Bifdom van JjLuyk. V. Vorders op dat de ftichting van het ge» ψ^ hcc
melde Kapittel des te aanzienlijker zy % en om ftïcWn het gézeide getal van negen, iyanonniksdyen en v£a twcc preben vol te krygeri \ Beeft onze wel gemel·SiiL-" de Vader begeert, met de toeftemminge noch- <]yCn en tans van de ondergefchrevcne Meeltefs Johan prcJktiJcn, en Pieter y dat van de twee vordere Kanonnie- ren en prebenden deeene zoude geftichtwoV- ! ; * k f den |
||||
|
zjo Oudheden en Gestichten
den door den zelven Meeflcr Pieter Stierbier;
en de andere door Meefteryo##« Tvonsvm Ter- tolen, beide Prieftérs: zodaanig da.t iedere van deze twee prebenden ten minde waardig zy drie pont groQC ; zoo als in de brieven en be» wysftukken ,'. dewelke over gemelde ilichtin* ge,' overgeevingederoutaaren, entoeftemminT ge der gemelde Priefteren naar den eifch der wetten gemaakt,zijn, breederftaatuytgedrukt. Welke Prierters de voornoemde en door hen séftichte prebenden in eigen perfoon en zoo lang als zy Zullen leeven , ten waar dat zy 'er Vry willig van afbonden, .bezitten, zullen. Doch als de laaftgemelde.pweeKanonniksdyen en pre? benden, een,vopx eer* of allebeide tefïens, zul- len openvallen;; dan zal de voornoemde Meef- tcr Pieter, φ .'jSteizelfs nazaaten of erfgenaamen , de Kanonnjlcsdye,,en prebende door den zelven ^ee)i\^Piehr< gelucht·^ en.Meefter^» endes^ Zelfs nazaaten οί erfgenaamen de, Kanonniksdy en preben4^4^j|den.zelv'en.Meefter J<*» ge- ïiicht, binn^fienbehoorlijkeri tyd en naar den eifch de^vre^bten, vergeeven aan bequaame per- foonen ί of zuljen bequaame perfponen aardden Peken het Kapi™\voorrioe,md iopr.fteiien-; die hen cïan h^^o^^^^^^^i^^f^i^^^j Word mag VI. Noch heelt n^eergerneïcie.;Oiize Vader gegeven vaftgeftelt , indien iemand na dezen beeeerig vengemei- waar om behalvcn de. voqrnoemqe negen Pre" èz 9 Ka- benden noch een of meer andere /jCanonniks- ronniks- dyen en prebenden in ds kerk van Tertolen te ,aan hem geoorlofd zal zynj
ftichteu, rnet de toeijremminge noqhtans van den Deken tot het ge-en het Kapittel voornoemd} enfp!at degene die tal y.indcr-zap eene of meer Kanonniksdyen en preben-», tien tpc. ^n ^ ^ς^. getal van vier toe, gefticht zal heb?
|
||||
|
VAN ZfELAND. 17?
Jiebben, mitsgaders deszeifs nazaaten en erfge-
naamen , een volkomen recht zullen hebben om dezelve Kanonnjksdyen en prebenden re yergeevai , of bequaame perfoonen 'rot dezei- yen te benoemen ; op denzelfdén voet, gelijk de gezeidq Meeijter Β iet er en Meefter^win de JKanonniksdyen en prebenden door hen gefticht zulk een recht hebben,. Zodaanig dat hét gan- fche getal van de Kanonniksdyen en prebender* des gemelde Kapittels zal mogen beftaan in der- tien JCa,nonniksdyen (de dertiende daaronder begreepe,n) en geen .een daar boven. VII, Onze Vader voornoemd heeft dé ge- vande in-
melde prebenden op dezen voet geferjik't , en komftcn heeft begeert dat ze aldus onder malkander ge- der £f> \ regelt Zouden worden; dat de vruchten der ge- Jvca'cii?.' melde kerken van Tertolen en SchakerloO, de- welke rot noch toe getrokken zyn door de ge- 14 nep die in het bezit van die kerken gelïelt wa- ·** ηι·*> ren en door de Regenten der zelyen; mitsga- 'f' ders de vruchten der voornoemde altaaren, en ', de vruchten en inkomften der nieuwgèftichte |
||||||||||
|
t
|
||||||||||
|
of noch te ilichten Kanonniksdyén, gezament-
Jijk zullen ingegadert wqrclen op den naam van het Kapittel : en dat uyt dezelven voor eerfl- zal genomen worden een vafte inkomfte voor de pr,ebenden , dewelke aan de negen Karton- nikken toegelcit zullen worden : ieder ter fom- me van twee pond groot, Hollandfche munt; waar op de vafte inkom (Ie van iedere prebende ge·1 rekent zal worden; en dat voor de vafte inkomfte van den Deken, *t welke hy uyt hoofde van zyn Oekenfchap boven zijne prebende geniet, jaar- lijks twee pont groot zullen vaftgeftelt wor- den. En wyders dat het overfchot van de voor- noemde vruchten gefchikt Zal worden voor de ...... - ■ -· laf. |
||||||||||
|
^jl OUDHEDEN EN GESTICHTE^
laden, en voor de omdeeïingen der Kanonnik-,
Jcen, die op de plaats van hunne bedieninge bly- ven-j en vorders voor de andere behoeft ighé- den der kerke , zoo als de Deken en het Ka- pittel, die 'er dan zynzullen, he$ zullen fchik- ken. En hier in zal de Deken vergenoegt zyn met het gedeelte, dat hy uyt hoofd? van zijne pre- bende trekt. Zoo nochtans dat de eerfte Ka- ïionnikken het recht zullen behouden om de in* Ifomtten van hunne kerkelijke ampten hun le- ven lang te genieten ; en om met malkander een verdrag aan te gaan op wat order ieder to^ hoo- ger ampten zal gevordert worden. . V 111. En ingevallede waardy der inkom- Tiftc in- ften in de eerfte ftichtinge der gemelde preben-
itoiTiftcn den ongelijk mogt wezen ;, heeft onze voor- van de na- noemde Vader , om alles op een gelyken voet Μ3ί?°ί* te brengen, geordoneert dat zoo dikwilsals'er «o'nnikken; een Kanpnik zal fterven , deszelfs nagaat voor $n van die 'de vafte inkomfte van zijne prebende alleenlijk in «η hoo-2aj crekken of beuren twee pond groot f tenzy È/*0^ dat njeri aan iemand die inleen Hooge-fchootë "CD* ftudeert, met de toeftemraiuge van den Deken, en het Kapittel, iets meer uyt enkelde gunft wil toeleggen. Doch de andere inkomften van zijne prebende, 't zy datze in zekere of onze- kere voordeelen beftaan , zullen tot gemeene omdeeïingen voor den Deken en het Kapittel gefchikt worden ; zoo als zy dat onder roab- kander zullen ftellcn. Waartoe IX. Vermits de paftoryen der gemelde ker~ de Deken ken in het voornoemde Kapittel ingelyft zijn ^. van het k·-^ ^ peken voornoemd , dewelke altyd 'een Sta\Z~ Kanonnik zal zyn en een prebende zal hebben; kouden is. verbonden zijn, zijn vcrblyFgeduurig en in ei- gen perloon op de plaats van zijne bedieninge te » * hou- |
||||
|
VAK ZEEXiAKD. 17%
houden; om de harderlljkezorg, zoo wel over
de perfoonen van het Kapittel, als over hec Parochi-volk der gemelde kerke van Tertó- len , te beoefïenem Des zal hy een dub- beld gedeelte in de jaargetyden trekken : en zal in de uytvaart van de Kapittel-heeren alle de ofFerpenningen genieten , met eene wafcfo^ kaars, die hy zelf zal kiezen. Daarenboven zal hy alle de paftoreele vervallen genieten i deA welke de Paftoor der gemelde kerke, zoo bin- nen als buiten de muuren der ftad Tertolen t als hy de ftobl aan hebbende iemand ging be- zoeken , top hu toe gewoon is geweeit te trekken: behalveh nochtans het gene aan den Öuter geoffert J&ai worden. Vorders ook dat de erfgiften, dewelke den Deken gemaakt zullen zijn, zonder eenig bedrog aan den De- ken; en die aan het Kapittel gemaakt zuilen zijn, aan het Kapittel zullen geworden. Zoo nochtans, dat de zaak twijfelachtig zijnde$ hec Kapittel zal voorgaan: en dat de Deken, over deze en meer andere zaaken, gehouden zal zijn getrouwigheit aan het Kapittel te zweeren. Dan zal dezelve Deken noch gehouden zijn, de kerkelijke dekreetenuyt te voeren: de land ver- gadering of het algemeen Kapittel te bezoeken * en de Synode by té woonen; zoo als tot noch toe gebruykelijk is geweeft. Ook zal hy tos de andere Paftoreele rechten en laften, zoo in geeitelijke als tijdelijke zaaken,gehouden %\\n; op alle dezelve manieren, gelijk die tot noch toe waargenomen zijn, en waargenomenmoef- ten worden door den genen, die in 't bezit van de kei k van Tertolen was géftelt. Doch wanneer hy met de bezigheden van zijne harderlijkezor- ge bezec zal zijn, ial hy mets vcrlieacn in zij- |
|||||
|
n-
|
|||||
|
■ΒΚβΠΗΜη
|
|||||
|
ne kerk. En Op de hooge e.n dubbeMé feefr-
dagen zal hy de Miflen, met de rvie'ttetï en bei- de Vcfperen, VerrigtenV Ook zal hy op de ge-j Helde tijden de doopvonten wijden. Doch in- gevalle van eenig belet, zal hy voor een korten tijd een Kanonnik iri zijne plaats mogen aari·» itellen. "·".:' ' ' D*t'cr7 χ, Dat'er van de negen prebcndtn, deweï-
l!1^ clr kè uyt gemelde kerken én altaren eenomen eri Jccprebcr- - .J , ρ ...... &
den moeten geit,cnc zijn , leven zullen zijn * dewelke na
fcijn. de dood der eerfte Kanonn'iken voor Priefter- lijke prebenden gerekent zullen worden 3; eri
dat deze feven prébenden niet zullen begeeveri worden als aan zodaanigen , dewelke PrieP» ters zijn gëwijdt, en hun verblijf op de plaats van hunne bedienirige zullen houden. En dac de genen , dewelke de twee andere nieuw-ge- ilichre prebenden zullen Bekoomen, voortaan gehouden zullen zijn* naar dat hunne jaarenhec zullen lijden, zich Binnen hét jaar tot alle dé gronte Wijdfels te laaten bevorderen. waar toe X t. Noch heeft dezelve onze Vader geor- dt- Regent j0necrt; én goedgekeurt, zoo verre als het aan kc'tcScfu" nem ft°n^ > dat de Heer Pieter B'ók> als in 'c kerloo, of bezit gefield' van de kerk te Schnkerloo; de* die zijne welke, gelijk boven gezegt is, in het voor- pjjars be- noemc}e Kapittel is ingelyff, en aldus een Ka* verbonden nonniksdy mèt( een prebende in de gemelde zijn. kerk van Tertolen hebbende j gehouden zal zijn door zich zelven, of door een bequaameri
Vikaris dien hy daar toéaanliellen zal, dezelve kerk vari Schakerloö omtrent de harderlijke bedieningen loffelijk te bezorgen. Dit hy ook gehouden zal zijn tot üyrvoering vari de ker- kelijke dekretalen ï en om de landvergade- iing of het algemeehe land-kapiuel te bezoe- ken j |
|||||
|
V ÁÍ &EELA*rt>. IJ f
ken, en de Synode uythoofde van gemelde ker-
ke by te woonen : alles, gelijk tot noch toe gebruykelijk is geweeft. Dat hy vorder ver- bonden zal zijn tot alle de Parochi-dienften , dewelke tot noch toe waargenomen zijn of waargenomen moeiten worden door den genen, die in het bezit was geftelt van de kerk te Scha- ker loo. En dat gemelde Heer Pieter Blok on·*· der deze voorwaarden Zal genieten de vruch- ten, inkomften en vervallen, uyt de kerk van Schakerloo voortkomende: en zoo lang als hy* de voornoemde kerk zal bezitten. Doch na dat gemelde Heer Pieter afftand zal gedaan heb- ben van gemelde kerk, of zal overieden zijnj dat als dan de Deken en het Kapittel de kerk van Schakerloo, omtrent de harderlijke zorg, behoorlijk zullen voorzien van een bequaamen Kanonnik of Vikaris; dewelke dé Zielbeftic- ring over het volk zal waarneemen? en dewel- ke gehouden en verpligt zal zijn, door zich zelven of door een ander, de Mis dagelijks in de kerk van Schakerloo te leezen , de dekrè- talen uyt te voeren, en de heyligeSynoden en de Kapittelen of algemeene vergaderingen by- te woonen. X11. Daarenboven Zullen de Kanonnikken, Õ**/**.
die de gemelde feven Priefterlijke prebenden í*ç pefric£* bezitten , gehoude.zijo alle dag* en ieder interlijke Zijne week, de fecttdagcn van den Deken uyt- picbcnJce. gezonderd, de Hoogmis te doen aanhetgrootc outaarj ieder in zijne weck op te pa (Ten i deker- kelijke getijden te zingen : en 's ochtends aan de voornoemde outaaren buyren het koor, ieder' in zijne Week, de eerfteMis teleézcn. Doch. die de eerfte Mis aldus zal leezen, zal niets vaa zijne mdeelingen in de Mcuen Biiflen, indien!' hf
*
|
||||
|
lyó OUDHEDEN EN GESTICHTEN
hy de Mis onder de Metten heeft geleezen. Er/
op de dagen als hy zoo een Mis gelezen zal heb- ben, zal hy geacht worden voldaan te hebben aan zijnoutaar. Beverbin- XIIL Dan de School voogd zal verpligc zijn teuif ?an om 0p ajje Ζ,οη„ en Heüigdagcn met de ichool- vooed; enionSens 'n de Mifle en in de kerkelijke getijden,
aijnlalaris, binnen het koor te verfchijncn; en aldaar te leezen , te zingen > en het koor te dienen, zoo als in de andere Kollegiale kerken gehruyke- lijk is. Èn op de hooge dagen van drie nacht- leiTen Zal hy alle uuren Ces gaauwe fchooljon- gen naar het koor zenden j en zal met hen ten minfte de Hoogmis hooren. Indien hy hier in nalaatig is, zal zijnefloffigheit door den Deken en in het Kapittel gettrafr. worden. En tot ver- meerdering van zijnen loon fal hy op de jaar- getijden dubbelde omdeelingen trekken; mits dat hy tegenwoordig zy in het koor, of bezig zy met de fehooljongens in het fchoól te on- derrechten : daar een Kapellaan, die dan ook verfchijnt, een enkelde omdeeling geniet. En van ieder fcholier , die by hem ter fchoolc koornt, zal hy boven zijnen gewoonlijken loon, die hem van itadswege toegeleidt word, noch hebben vier grooten oemecne munt. Pt Deken XIV. Ook zal de Deken en Kapittel alle en het kai jaaren een oveiieg neemen omtrent de Koflers pktel moe- van ""fcrtolen en Schakerloo, en omtrent de lan- denke°karf den daar onder kehoorertdé. De Koiter van Ter-
njen lenen,tolen zal alle uuren by tijdsen onderfcheident- waartoe lijk de klok luidgnj de kaarzen der kerke op dezelve behoorlijke tijden ontiteeken en uytdoen: en m>,0V hy stal het Kapittel inde kerkelijke getijden 4 en den Deken in het bedienen van zijn Har- ders-ampt > ten dienfle ftaan , en alles wat daar voï-
|
||||
|
VAN ZeELANÖ» tjf
porder toe behoort verrigten. Insgelijks zal de
Korter van Schakcrloo den Parochianen en heÊ volk, gelijk tot noch toe gebruykelijk is g'2* weeft , in, alles ten dienfte te ftaan. X V. Ook zal de kerk var) Tertolen in de Wait roé
verrigtingc van de Pa$oreele bedieningen, endc k"k" zelfs ook voor de Miflen en voor de getijden ^"oudeti des Kapittels, van kaarzen, en zoo'er geldszj;n, genoeg is, ook van boeken, kerkgewaaden, en van het vorder toebehooren» bezorgt wor- den uyt het kerken-geld. En by de rwee Kerk- meeiters, dewelke. volgens de, gewoonte daar toe geitelt zijn, zal'er wegens het Kapittel een Kanonnik gevoegt Worden. En die zullen dan jaarlijks hunne rekening in het Kapittel doen ί waar by de Baljuw, de Burgermeeiters, en.de Schepenen van Tertolen, ook zullen ontboden worden ; om de rekening, in dien zy *er by willen zijn, in hunne tegenwoordigheit afre doen. . In de üytvaart der overledenen zal 'er ook, boven het gewoonlijke recht, een van de groote kaarzen voor het licht der kerke aangenomen wordem XVi. Als 'er een Kanonnik van gemelde Wiet* Je
kerk koo'mt te fterven; zullen de vaile inkom-yafte'°T iïen der prebenden van het eerfte jaar na des-^ó^ zelfs dood voor den overleden Kanonnik we-fctkrfc Ka- zen: doch in het tweedejaar, dat daar aart»c"?m'kte* votet, zullen de zelve aangeleit worden om de "1öettrt,.i^ prebenden te vermeerderen. . ; , r. .*otdm X V Ι Γ, De Kapellaanen ι dewelke zoö wel
binnen als buiten de kerk van Tertolen eenige Sjfltcf^ci· kerkelijke bediening in een vat) beide de ge- KapCika-' melde Parochien bezitten ι eri alle de genen de- n«uu eoi'■ . welke na dezen Kapellaanen. zuilen worden i*Vffif e-h zoo een kerkelijke bediening zullen bekoó~oni ffin$* IL Deelö Μ sn$nf
|
||||
|
178 Oudheden en Gestichten
men, zullen Haan onder het rechtsgebied en
de befcherminge van den Deken en het Kapit- tel : en zullen gehouden zijn de kerk en dé kerkelijke getijden , zoo wel by nacht als by dag, aldaar by tè woonen. Zy zullen ook deel hebben in de uytdeelingen der jaargetijden, in de uytreykinge dewelke de Kanonnikken in het koor verfchijnende genieten, en in de an- dere vervallen der kerke, dewelke in't gemeen fetrokken worden: zoo als de Deken en het kapittel, die 'erdan zijn zullen, dit zullen ftel- len. Al wat 'er van de vruchten behalven den dienft der afwezige Kanonnikken zaloverfchie- ten } dat zal befteedt worden tot profijt van de kerke. V*n cefi XVIII. Ookzal ieder Kanonnik gehouden fedagtenis zijn by zijn leven of opzijn doodbedde een ge-
°T mie ^agtenis na te laaten voor het gemelde Kapit- 'Onoonik-te'»ter waardy van ten minfte vijf groote fchel- kca na te lingen, als een jaarlijkfche rente jaarlijks te bc* laaien. taaien. Egter worden de eerile Kanonnikken hier uytgezondert} en word dit aan hun ge- wiiTe gelaaten : om dat zy zich allereeril aan den laft en den arbeid onderworpen heb- ben. Hoe dat XÏX. Alle nieuwe Kanonnikken, *t zy dat ieder Ka- ze by verruiling of op een andere wijze aan- ίτηόfiaU.köoolèn5 wanneer zy in hunne Kanonniksdyen lin^eentic ingehaalt worden, zullen uyt de gereedfte in- DeterUn komften van hunne prebenden moeten geeven zi/ncaan- tjen Franfehe guldens, of de waardy van dien; |
|||||||||||||||
|
gcBöBdeft
uiden· ie
|
en dat tot vermeerdering van de prebenden.
Omtrent het zelve zal geen quijtfchelding of afÉag verleent mogen worden j en zal geen |
||||||||||||||
|
plaats zijn voor eenige gebeden of verfchoo-
|
|||||||||||||||
|
n.
|
|||||||||||||||
|
ninge.
|
Tot het zelfde zal de Deken ook ge-
|
||||||||||||||
|
hou*
|
|||||||||||||||
|
VAU ZéÊ'ÉAMÖ. 1^9
houden zijn > als hy de éerile relzê Zal ingë-
haalc worden in Zijn Dekenfchap. XX. Daarenboven ia! niemand van het Ka- Vanfiec bei
pitte), Zelft ook de Dekeri niet, iets van de?len„t!w uycdeelingen genieten , ten zy dat η}* tegen- fcfe ' woordigzyiri het koor j of dooreeé merkelijke cfeeJin^en ziekte belet worde % en zijn verblijf höudé'in j? "}'"■«-. de itïid; of ten zy dat hy voor de zaaken der Jj"^0;^ kerke, met toeftemminge en óp het bevel cfésrchijneodl" Capirrels, buiten de Had zy gereiif. Kaaonnik- XX f. Daarenboven heeft dezelve onze Va- k™ sc8e-
der vaftgefreit en toegeftaan dat dt'-Deken eh^V0I~ het Kapittel niet gehouden zullen zijn eenigen pacht te bèraalen voor den drank 5 denWelkèn pat ^ P?A zy onder malkander, en in hunne huizen mét q^iJ* hun huisgezin» zdledgebruykem Zonder daargeenicdji in ecnig bedrog te pleegen. voorden XXIΓ Noch heeft onze Vader aan denbrfjj1^^
ken en het Kapittel voornoemd alle dezelve \c"t vrydommen, voorrechten, voordeden en gef- . . rechtigheden verleent j die zijne voprzaateriKctK;iPk,ir verleent hebben aan den Deken eti het Kapic- toienfcwft" tel van S. Lieven te Zirixzee: en Reeft hen on* Me deze/vé der zijne byzondcre befcherminge getiomen. fooncch- X Χ ΠI. Ook zal de vergeeving van gemelde j^J^
fes Kanonniksdyen en prebenden5 eri de benoe- zinxzec. ming tot de zelven, in roeköomende tijden toë- behooren %m onzen Vader voornoemd 1 en aan ^benden* deszeifs nazaatéff; té weetcn de $4jticMJkeHe&>tevcrgre- ren over dt' plaatfén der gemelde Paroch'i-kerken ven hetftg van Tercolen en Schakerloo, Maar dé begce^ ving van de Kanonniksdy en prebendê, dewel- ke genomen en geilichc isuyt het ouraar der heilige Maagden Catharina en Èarfara, fhin^c voor het H. Kruys in gemelde kerk van Teriö* kn i en de voöïftelling tot dezelve Krtnctöjjj |
||||
|
18ï Oudheden en Gestichten
niksdy en prebende als die zal openftaan, zal
toebehooren aan Meefter Ñ ie ter Stier bier , als ftichter en begiftiger van het zelfde outaar·, en aan des zelfs erfgenaamen of navolgers: op de zelfde wijze en maniere, als de voorftelling tot het gemelde outaar den zelven Meeiler Pieter é Stierbier ,, en deszelfs erfgenaamen en navol- gers, voor dezen toebehoorde; zoo als in den Brief, die over de ftichtinge van dit altaar ge- ö maakt is, breeder ftaat uytgedi ukt. Doch de vergceving van de twee andere onlangs gedich- te Kanonniksdyen of prebenden, en van de ge- nen dewelke noch ftaan gefticht te worden, en de voorftelling tot dezelven, zal toebehoo- rren en toekoomen aan de Stichters, en nakome- lingen der zelven j zoo als boven uytgedrukt 1. ftaat. XXIV. By het bovenftaande heeft dezelve
onze Vader noch gevoegn, dat vermits de Heer Pieter van Zande voornoemd, Prooft teCondé, tot oprechting en inftelling van het gemelde Kapittel, zuiverlijk en zonder eenig beding afftand heeft gedaan van de voornoemde kerk van Tertolen j dat daarom, zoo dikwils als de Heer Pieter voornoemd zal komen in de ge- V melde kerk van Tertolen aldus tot een Kolle·· giale kerk opgerecht ·, de Deken en het Kapit- tel der zelfde kerke van Tertolen gehouden zullen zijn den gemelden Heer Pieter eer te (8) betoonen; en hem, tot teken van geeftelijke broederfchap, de dagelijfcfche uytdeelingen als aan hunne eigenKanonnikken, doch vooreene reis alleen, zullen moeten uytJeeeren, Van<JcIan-r XXV. Vorders is onzen voornoemden Va- jjfn naSc,a der aangedient dat eenigc onderdaanen der Fa- jaargctl/·. rochi-kerken van Tertolen en Schakerloo, zoo mans-
|
||||
|
van Zeeland, iSt
mans- als vrouws perfoonen , op dat hun jaar-deï?/ J5"
υ ι ι r I u ' - welke door
gety in gemelde kerken altyden alle jaarenzou- dcwantjc.
de gehouden worden , aio verlang eenige jaar-iing kau- lykfch'e erfrenten nagelaten hebben ; dewelke'jeJaars, zy op eenige Hukken lands of andere vaftegoe- J?"^J" deren geveftigt hadden met deze voorwaarde j klrine/aar- dat zulke landeryén en goederen niet zouden getijden mogen verkogt worden: maar na de dood van g^oocmt die ftichters zouden koomen aan hunne naafte ^1" eD' erfgenaamen. Ook hebben eenige Parochiaa- nen van gemelde kerken zekere landeryén na- gelaaten tot een onderftand voor degenen, de- welke met het kruys getekend het H. Land van Jerufalem in de gemeene Kruysvaart zou* den bezoeken: welke landeryén na hunne dood aan hunnen oudftén en naaften erfgenaam moei- ten koomen: doch zoo dat de bezitters derzel- ve landeryén ten tyde van deze algemeene Kruys- vaart , met een kruys getekend , naar hec H. Land van Jerufalem zouden moeten reizen. De- ze landeryén en andere goederen , Zoo tot de gemelde jaargetyden als tot de bezoeking van het H. Land nagelaaten en gefchikt, zyn by gevolg van tyden buiten het bloedverwantfchap vandc gemelde nalaaters aan de zodaanigen ge- komen en vervallen, die ganfeh geen kennis en hebben aan de genen, dewelke de gemelde goe- deren eer ft-nagelaaten en tot de gemelde inzig- ten gefchikt hebben : zoo dat die landeryén en goederen dagelyks verkogt en vervreemdt wor- den i en op een ongcrechtige en onbehoorlijke wyze tot vreemde handen overgaan; en dat daar uyt verfcheide ongeoorlofde en duyfterachtigc eeden en menigerhande verwarringen ontftaan: tot nadeel van gemelde kerken en van de ker- kelijke perfoonen, dewelke in dezelve kerken Μ 3 pre-
|
|||||
|
m^ggljjgfl
|
|||||
|
s81 Oudheden en Gsstiphten
prebenden bezitten; en tot groot gevaar en be«
zwaarniiTe voor de zielen zoo wel vanzodaani» ge ycikoopers en vervreemders; als van die on- rechtvaardige bezitters. Hierom is het dar. ge- inelde onze Vader , willende zodaanige pery- Jfcelen , verwarringen en nadeelen tegengaan 5 omtrent gemelde landeryen en andere goede-, ren, tot zekere jaargetyden en tot de bezoeking van H. Land, als boven gezegt is, nagelaarcn en gefchikt, yailgdielt en g§oidqneert heeft, zoo verre als her aan hem iiond, dat de rech- fe en wettige bezitters van gemelde goederen -en landeryen, volgens den uy.terft.en wille der· overledenen die zodaanige landeryen en goede- ren nagelaaten en tot devoorfchrevene inzigttn ge- ichikt hebben , de laften op dezelve landeryen Pfj goederen ilaande zullen hebben te yplbrcn-. gen en te draagen : <?n dat zy hunne jaargety- derr en gedagteniffe zullen doen houden ; op die wyze en maniere als zpjks beraamt is tui-: fchen de voornoemde eerzaame mannen , oen HeerPietcrvqn Zande, en den'Baljuw, deBur- gemeeiters en de Schepenen van de iladTc,"'o- jpn voornoemd. Over hetwelkc een zekereen- openbaare jSrief is gemaakt , en met het zegel van den Heer Pieter;., en van den Baljuw , de Burgemeesters ea de Schepenen voornoemd be- zegelt ; en. opk , tot-meerder bekrachtiging, beveiligt dpor een anderen Brief van gemelden, onzen Vader $ welke Brief mat zyn eigen ze- gel is bezegelt, en door den voornoemden Brief- van Heer Pieter, van den Baljuw, en van de $urgemeefteren geilpken. Poch, als dezelve landeryen en goederen, op de gemelde wyze nagelaaten , by verloop yarr ryden zpdaanig ö$$%æç verankert en vervvarxworden k dat ðéå- é. .... .. . ■. ,< '.,,., , ,\i. . . mand |
||||
|
vak Zeeland. ig$
mand dezelve goederen en landeryen, binnen ■
het jaar na de dood des leften bezitters , van oen Deken en hec'Kapittel voornoemd open- baarlij k zoude euTchen, of'erdeleenverhemng van verzoeken, en door wettige bewysftukkea niec zoude toonen dat hy de oudfte en naafte; erfgenaam is van den geenen , die de gemelde landeryen en goederen op degezéidewyzealier- eerit heeft nagelaaten: in zulken gevalle heeft hy geordoneert dat zodaanige landeryen en goe- deren , aldus tot altyd duurende jaargetyden of tot het bezoeken van het H. Land gefchikt en nagelaaten , met alle de lallen daar op ftaande van gemelde jaargetyden en gedagteniflen te houden , van dien tyd af aan het voornoemde Kapittel moeten toegeleit worden en verval- len: met dit eenigfte beding; dat van de lande- ryen of goederen, tot een algemeene Kruys- vaart of tot het bezoeken van 't H. Land nage- laaten , een byzonder regifter zal gehouden wor- den : en als 'er zoo een algemeene tocht over zee, of een Kruysvaart naar hetH.Land mogt ondernomen worden: dat dan het gemelde Ka- pittel tot onderftand van gemelde tocht, vol- gens de uytwyzing en fchatting van onzen Va- der voornoemd , en van deszelfs erfgenaamen ot nazaaten , als Heeren vande landen der ge- melde Parochi - kerken van Tertolen en Scha- kerloo, een zekere fomme gelds zullen opbren- gen en betaalen. XXVI. En op dat *er omtrent de gemelde Hoe dat
landeryen geen grooter verduiftering en ver-gcmclde warring mag ontdaan 5 heeft gemelde onze Va- „ßÃ^ oer geordoneert dat, 200 dikwils als de bezit-^8 bezit- ters van zulke landeryen en goederen zullen koo- ters binnen men te fterven, de oudfte en naafte erfgenaam hcC cerfte Ì 4 ' wn*·""*1
|
||||
|
i84 Oudheden en Gestichten-
, ™n de gemelde goederen en landeryen dezelve
Kinnen É-.ë(· çç»ËË i________'J 1 ô .. .
|
|||||||
|
vorileuvan
|
|||||||
|
hctCapit- binnen het eerile jaar na de dood des letten be
fel. cm. zitters van den Deken en het Kapittel zullen opeijflchen ; en de lecnverheffing van hen ont- vangen. Des zal hy voor ieder gemeet beraa- len een zwarte tournois: waar voor hy in het jaargety.boek der gemelde kollegiale kerke toe erkenteniiTe*zal öpgefch reven worden. X X V ï I. Als dit alles , zoo wegens onzen
gemelden Vader als wegens de Geeitelijkheit en n\ het volk, zoo mansr als vrouwspersonen' vanTeitolen en Schakerloo, voorgeirelt was; zijn wy^ootmoediglijk verzogt onxe toefremT mmg, bewilliging, en goedkeuring, aan het bovengaande te, verleenènj en het zelve door ons gezag, volgens den inhoud en de wijze voornoemd, aan tenéemeri, goed te keuren te bekragtigen en te beveiligen: en al het o^ melde, rrict alles wat hier gebrekkelijk nwt Zijn, te vergoeden-te vernieuwen ,■ en zoo verre als noodig is vat! te ftellen l> W- XXVJII. Zoo is het dan dat wy, over- ig i^Tf^0"^^ bovenftaande tot lof van den alles gend. AJmogcnden Godt, van de H. Moeder Gods en altijd Maagd Maria, en van geheel het He- melfch Hof j en daar by tot vermeerdering van denGoddelijken dienft, en tot de zaligheit der zielen van gemelden onzen Vader:en van des zelfs onderdaanen, heilzaameüjk is beraamt: en de billijke gebeden en eiiTchen van onzen Va- der voornoemd, en van zijne en onze 'onder- derdaanen,gunftigïijk verhoorendc; aan al het bovengaande , en aan ieder van 't zelve in't byzondfr , zoo ais het daar verhaalt en uytge- druktftaat, onze tocitemming, bewilliging en bekrachtiging verieenen .* en het zelve volgens - n den
|
|||||||
|
yAN Zeelanö. i$f
den inhoud ende forme voornoemd aehtervol-
gens ons gezag pryzen, goedkeuren, bekrach» tigen, en beveiligen. En na dat wy alle de ge- breken, indien 9er eenige begaan mogten zyn, vergoedt hebben ; zoo ftellen wy de voor- noemde kerk of vierde kapelle van Tertolen tot esn kollegiaale kerk aan: waarby wy de ker- ken of vierde kapellen van Tertolen en Scha*· kcrho met de voornoemde koJlegiale kerk ver- eenigen, en in dezelve inlyven. 1 XXIX. Wy willen en vergunnen ook dat Hoe dat de ledematen en perfoonen van deze dus opge- ',ct 'Xapit- rechte kolleeialekerk, achtervolffensonsperas:teientlt:ün- voornoemd , vry en ontheven, zullen zyn vaa^^ ons geeiteiyk gebied en rechtsdwang , en van ontheven het gebied en den rechtsdwang van alle andere wo"Jen vai1 ordinaritfen: en dat zydaarenboven yry, vreed- J^J"hJ'~ zaamig en geruft: zullen hebben en genietenLuykfchcp8 alle en iedere ontheffingen, vrydommen, en voor- Bfifckops rechten ; dewelke de kerken van den tweeden αιζ· rang, onder onze ftad Bifdom vanLuyk behoo- rende , en de ledemaaten en perfoonen derzel- ven, zoo in 't gemeen als in *t byzonder, zoo in het hoofd als in de ledemaaten, volgens een oude en bekende gewoonte én onderhouding gehad , gebruijkt én genoten hebben ) en ge· woon zyn te gebruyken en te genieten. Vor- ders begeeren , ordoneeren, verleenen en bevee* lenwy, achtervojgens ons gemelde gezag, dat alles en elk in 't byzonder, zoo als het boven van woord tot woord gefchreven ftaat, altyd vaft en beftendig zal blyven .* en hier namaals ten eeuwigen tyde zal gelden en metter daad onderhouden worden. Ook verzoeken en ver· maanen wy ons eerwaardig Kapittel van Luyk, heneyens den Aartsdiaken en den Land-Deken Μ f der
|
||||
|
fg£ Oudheden en Gestichten
der gemelde plaatzen vanTertoien en Schaker*
loo , daizeal het bovenftaande door hunne toe- ftemming en goedkeuring , zoo verre als het hen aangaat en als hetnoodig is, willen be- krachtigen. &o!gt ue bebefïrgittg feoo^ get magtel ban
2tugït/ ben t^a^t^iia&eti b$i öe üempen/ en öcti Xanbbiften gpglbea· BerdH* XXX. En wy Kapittel van Luyk, Lodewyk
uingdoer. £e felifco Aartsdiaken van Kempenland, onder iÏÏc & i het Bifdom van Luyk i Walurus Bak , Land* tcl cn^vcr* deken van de vergaderinge te Beek onder het lecnd. gemelde Aartsdiakenfchap , hebben inde voor* noeaïde billyke en regtmatige fmeekinge en vermaaninge bewilligt: en hebben ook aan de opreebtinge der voornoemde kerke, of kapelle van Tertolen tot een kollegiale kerk ·, aan de vereeniginge en inlyvinge der kerke of vierde kapelle van Schakerloo met gemelde kollegiale kerke \ en daarenboven aan de ontheffinge van deperfoonen derzelve: mitsgaders aan alles, en ieder in't byzonder, *twelke ten dien einde ge* fchiedt, vaftgeftett en boven uytgedrukt is, onze toeftemming , medeftemming , en goed* keuring gegeven ; gelijk wy die als noch door den tegenwoordigen Brief geeven, Zoo dat wy de gemelde oprechting, vcreeniging , inly- ving , ontheifing , met alles en ieder in 't by- zonder wat boven vermeldt is , zoo verre als het aan ons ftaat en ons in 't gemeen of in't by- zonder aangaat,goedkeuren,bekrachtigen, en beveiligen : en gemelde kollegiale kerk , roet de ledemaatcn en perfoonen derzelve , van ons rechtsgebied, beftraffinge en rechts dwang, en van
|
||||
|
VAN ZEEtANR. 187
van de beftraffinge en den rechtsdaing van ieder
onder ons, ontheffen, en ontheven willen heb- ben : en zulks op de wyze en de forme voor- noemd» Tot oorkonde, bekrachtiging en be- Wys van dit alles hebben wy , Johan van Beye- ren verkolen Biflchop van Luyk ; jfalbert door Gods genade Paltsgraaf aan deni?£j#, Hartog van Beyeren. Graaf van Henegouwen, van Hol» land, van Zeeland , en Heer van Fri^and', en wy Capittel van Luyk , de Aartsdiaken en de Deken voorrtóemd, den tegenwoordigen Brief* door het aanhangen van ons zegel doen bekrach- tigen, in het jaar onzes Eleere duizend, vier honderd, vier en veertig, den vierden der maand Otfcober. / DE EERSTE
DEKENS
van deze kerke zijn geiveefii
T. fy[<$efïe!? Pi eter Stier er er, nc De-
ll, ^&ttflw Johan Yons (Joannes keny der Yons) ^oogleeraasm bedBtobgeleerbljeik ^e**o!,,csia,e
# i$ geen ©eöen gefïojben -, maat i$ om sijne χή wET ««tfïeenenbe Qélttvbfytit en gjoote boo#igttg* ïjeit Hanonnm ban &. Lambertus fcerft te Stunit getoojben; altoaae ö» οοίί 3ijn beroof geeft geöonbenj en int jaar 33, ben t6* ban Jlobemoery 30» leben geeft ge-einbigt: na bat gn albocen^ 5(jn ©enenfcöap Ijab obergegeb?n tn ganben ban t$m #iibei*-be&en en Ijct Ua* pttteï öer gemelbe nerhe ban iCertoIen, φ$ $ aibaar in ♦ ♦ ♦'. öegjaben* V III· ?|ees Willem, Pieters 300η,
IV.
|
|||||
|
——uinm—Ε,ι,,,,ι
|
|||||
|
lE8 OUDHEDEN EN GESTICHTEN
IV. j^eefïce Pi eter Frere; $i\H
berden in 8^ Jaar 39. V. jf&eefïecCornelis Yons,b^ïto^eii
ttt 't iaat 43* $3eneffeit$ gera toaftv nocïj een anber gebosen, J&aai* boo? gct bonn$ ban ben beften en jjet fóaptttel ban «§♦ Maartens- bp/ bie aïg göebermaiinen baat* ober gebeten gebben / i| §et §M*enfi:ljap ben gemeïben Kornclisfocgetoesen. VI.. $kttiï$t. Wolferd, Niklaas $0011 /
SSaeeïiet in be geefïeipe &ecï}ten.
«En &£3cn 3fln aïtemaai berden bg opneem
mine ban fïemmtn. tyt laatfïe $ gefloten in 't jaar 149 f / in
be maatib gjuig / op ^.Jakobs bag/ tegen ben miööag i tuffcüen elf en ttoaaïf uuren. VIL j^a be boob ban gemeiben Wolfert
ijStDenengc&ojben J ohanBreyel, Muf* ttt in be bunfien en SÖaceïier in be geejjeïpe jfïecQten: 3poe in be fïab Certoïen ugt een aan* 3ienïp en g^oot gefïagt geboren. ïDocJ) §n 5OUb)iaU0^ den weg van den geeft des Satans (of
booj Symony) aan ïjtt <©ebenfcijap geltomen
3p, <£n aï$ gier ober firabeei toa$ geresen l
i§% nabcrfjaubeö een regelmatige b$3e ber*
éoren en bebefïigt,
Dcïc De 2N3e ewstd/ gelp ugt be ongebjubte pa*
kern wa- pieren bïpt/ toa^ oobpafïoo^bergarocöiai
ren ook je en Ktoltegiaïe berbe ban föertolen.
paftoors ^^ jjöö ^ fcCrfi ban (Certoïen bit boo^
tVokn.r" recfjt/ geïp in be Hjonp ban Smalieg*n-
rrch ge re lec3en fïaat/bat niemanö buiten 3p lenvange- ïanö / ett boe? öe rrcijt&anft ban titn %ιφ(φη meidc sftffrijop / geöaagt bon tooien: maar bat 3P ke,k· aümi berrebbflp öjaren booj fjet gjoot UU taar. |
||||
|
vAn Zeeland. i%9
$a be opreegting bec m'euiue £$i£bdmmen
ï§ be ïterfc han iCertoIen cwatüHu-a aan «jet $S$bom %an%u$h/ m aan get tCartgbfêbom bait fttrecöt onbsriwpen. S&eïjalben be getnelbe fóanomtiltfien/ baac
onber eeni8ei€erto!enaat$ gefcoeefi 3ijn / gcööen be bolgetibe ooft jjumie geboojte-fïab €atoïen berïjeeript· Frans van Tertolen, b^genatwit)
Piftorius of Artop,xus (op 5tjn J^eberlaobfcj) be2Sa&&er) geboren op §et eiïanb ban®er# toïen* ijf ρ t| een reguliere fóanonnüi uan ^« Auguftinus o?ber en <&nber*p;ior ban ^ Ag- nes-berg bgÉtooIin^ber-jgffeïgefcoeejï: bocij in ï)tt jaat 1570 foterb §g genoot3aa&t om öe* neffen^ be artbere Hanonntfiften ban baar te berteeft&en, igg öeeftberfcjjeibeberganöelingen gefcï)?eben/ befcoelfte in &. Maartens $üboge te ICoben gebonbett tooien: en in 't fyeeb aan* gcöaaïb fraan in be ,$eberïanbfcöe 23oefterge batl Valerius Andreas.
Pieter van Rezen, inbejlab iCcrtö*
ïen Ct toel&e gg Telonium in geeïanb noemt)
gcöaren; fyttft opgefïelt een Befchrijving van Oud Zeeland , 300 al$ §tt t»a$ Itt't jaar 6oo*
flMfceöefcfeijbmg/ beneffen^ be ftjonp ban
Rejgcrsbcrg, i^ligtgegebett bOöjZuerius Box-
hom. %\t bm Jjemeïben Valerius Andreas. , AANTEKENINGEN.
1. Te weeten onder de groote Zecuwfche fteden.
Dat het de laatfte plaats heeft, is hier door by geko- men dat het in *t begin der 16 eeuwe door KarelV voor zekere penningen verpandt is aan den Heer tan Ber- gen: dat dewelke daar op pand-hecrïs geworden van Tertolen. Zoo is dan in de inwilligingen van fchat- ttngea,
|
||||
|
ioö Aantekeningen op β ε
tingen , en inde beden , geen acht genomen op Ter-
toien, als verpandtzyndeaan eenüytlaridfchen Heer, Ook is het niet verfeheenen op de vergaderinge der Zeeuwlche Steden en*. Doch als door het weder- geven van de penningen Tertolen wederom ontlaiï en ais op rrye voeten geftek was, en de Heerenvan Tertolen weder op de vergaderinge begonnen tever- fchynen ; vonden zy hunne plaats ingenomen door die van Tergoes : dewelke öok in het bezit van die plaats zyn gebleven. 2. Ik vertaal aan een kleirtè revier , dewelke daar
•voor by loopt naar een gr9Qter water ^ te weetende slaak: bm dat de Eendrecht , dewelke Voor by Tertolen loopt, den naam van een revier heeft behouden: daar aan de andere zeeftroomen van Zeeland, gelijk die van den HeerSmallegange genöemt wórden, behalven aan de Schelde, de naamvarï revier door het gebruyk «iet toegepaft en wordt. 3. Allereerft zyn de Graven van Holland , zoo
als Reigerskerge getuigt, Heeréiï vari Tertolert ge- weelt. * Dat het naderhand aan de Graven van Hene- gouwen gekótneh is , is gefcbiedt voor zoo veel aks dezelven ook Graven van Zeeland Waren. 4 Graaf van Beaumant enz In een keure aan de
Stad Tertolen gegeven noemt hy zich Jan van bkh, Heer van Beaamond^ Go/tdt, Schaonhove;, Thaicti enz. Wat voor een Blois dat dit geweert is kan met geen ickerhett gefceit wolden. Sommigen willen , zegt de Heer Smallegangt , dat *er eert graaffchap van dien naam in Holland heeft gelegen, 't welke Schoonho- Ve zoude begrepen hebben» Ook is *cr eenöudehcer- jiikheit van dien naam gtweeir. Het is waar dat de Graven van Blais in Vrankryk ook Beeren vanTer7 tolen iyn geweeft : Doch dit η cerft gefcbiedt door het huwelijk van Johanna , dochter van gemelderi Jan van Beanmont en Avefot, rhéf den G raaf van Blais én Soiffons. $·. Indien de Heer AUing hier in gemiftheeft, ge-
Jyk de Heer Auteur wel fohynt te bewyzen , zsl hy inisleidt zyn door het woord Abbas ,· en zal 'er nicroj? gedagt hebben dat de ovcrften der Kanonnikken , als de Aartsdiaken ent. van ouds den naam van Abten al dik wils gedragen hebberi: Waar over de Aantekenin- gen' |
||||
|
Bëschryving tan Zeeland. 191
gen op het eerfte deel van Batavia Sacra konnen na-
gezien worden. 6. Dit is dezelve Jan va» Beyere», dewelke de
Oom zijnde van de Gravinuc Jacopa, en een wereldich hart onder een BhTchops kleed draagende, haar nader- hand zoo veel leet en fpyt heeft aangedaan: 7. Kofier: in het latynftaatAf*/r/£«/*ra, het welke
hier zekerlijk voor Kofttrs genomen word. Elders hebben wy geselt dat de kerk-armen, en fomwylea ook de Kationnikken , Matricularii genoemt wier- den, om datze op de Matrieula of naamrölle der ker- ke aangetekend (tonden. Om dezelve reden zullen) de Kofiers dien naam gekteegen hebben. 8. Deze eerbewyzing, dewelke de Patroonen def
kerken toekoomt , is vati ouds zoo nier bepaalt ge- weeft. Hedensdaags beftaat dezelve, om van Wan· kryk, Nederland ende aangrenzende landen te fpree- ken, in het volgende. 1. Dat de Patroon , als hy ter kerke koomtjen indien hyeenvorftelijk perfoon is, door de Geeftelijkheit bywyze van een procefiïe word ingehaalt: indien hy van zulkenrang niet en is, dat men hem de aantienlijkite plaats in de procefiïe toeflaat. 2. Dat men hem in fommige gelegenthedeu, tot teken van vriendfehap en genegentheir,bewierookt; 3. Dat men hem allereefft met wy·water befproeit: 4 Dat men opentlijk voor hem bidt met uytdruk- kinge van zijnen naam. 5. Dat men een byzonderen Öoel of plaats inde kerk, ja zelfs in het koor, voor hem houdt open ftaan. 6. Dat hem de aanzienlykfte plaats ter begraaffenifle in de kerk word toegeweien. ja dit gaat zooverre dit de Patroon der kerke moet gaan, en doorgaans gaat, voor de Heeren der plaatzen ; zelfs die *er een volkomen rechts gebied hebben. Zie den Heer van Effen de jure Patronatus enz- SCHAKERLOO
%$ een ouire ïjeetlpBeit ottbét Bet 0eBfcfc tldtt ε«ίΐ tt
èectolcn/ boeg regeniöooj&ig niet meer a$schaker- een nïein öojpje onöer fce fïaö <€moim ftejjoo*100· tenöe/ en geen iioï&omen ïjatoe mijl ban &> jelbe ffob j^ïegen, ©aas m$ een S?er&e fca* |
||||
|
ιοχ Oudheden en Gestichten
péï; bi itoelfte / geïp toja reeb$ jjèjféri fjebbeh ƒ
met be ïierïi ban Cettoïen $ mgeïijft in gei: Bobettgeuieiöc ïtapittel S5e|albett ïjet gjoote outaae foami in öc$e
ïtapeïie noeB ttuee anbere outaarm} aan oe> Vikiryen fee^C 00it ti30ee ^^gen ÖCfilC§t taaien / U
boeeten . ,.
<&t Vikary van het Broederfchap der H,
Maagd Maria, De Regent De Vikary van S. Niklaas der kerke, &£φ taft gaö gaar' eigen Regent of 25?*
n bsènaar; betoelfte benoemt töttb 0003 ben lees: *T bet plaatse. 2$el)albeit be^en töegent/ Öab fc&w outaat
noc$) tfajee lltapeliaanen. f£$ be3e itapeïïaanen 5icQ niet aniferê 3aa*
ttu taf met ïjun ampt bemoetöen/ en m ftet bjaameemen ban fiunne bebieniogen al te flof* ilig toaren; geeft be beften en ïjet üapitteï
ian Ccitoïen be boïgenbe <^bonant3ie om» temt get iee3en bec lliffen boo&efclKebm; T")È Deken en,het Kapittel van S.-Mariaas
kerk binnen Tercoien, onder het Bisdom vanLuyk, wenfehenaan onzen beminden Me- debroeder , den Heer PieterBlok, Regent van de kerk te Schakerloo, dewelke in ons Kapittel Ingelijft is; en aan de vöfderé Priefters en Ka- pellaanen , dewelke een prebende in gemel- de kerke bezitten , de zaligheit in den Heere. Alhoewel dat uyt krachte van den brief, waar door onze gemelde kerk van Teitolen tot een 'Jkapittel is opgerecht, de Regent van de voor- noemde kerke te Schakerloo ten eeuwigen rydc gehouden is, door zien zelven en door deKa- pèllaanen die in dezelve kerk een prebende bc- |
||||
|
bezitten, dagelijks Mis te leczen Indevoor-
noe.tade .kerke te Sehakerloo: zoo is ons ech- ter in ons algemeen Kapittel aangedient dat gyl. Regent en Kapeliaanen der kerke van Schakerloo 9ll wel weetende dat het gezeide, waarachtig was, en waarachtig is» rrjen, weet niet; door wat geeit gedreven zijnde, al wil- lens, met voordagten als ongehoorzaarnc, doof een reukelooze vermetendheit heitaan hebt do gemelde loffelijke ordonanzie, dewelke in de pprechtinge van ons gemelde Kapittel· tot ver- ttieercjering van den Goddelijken dienir. en tot Aanwakkerjng v^n de Godvruchtighcit der gc- loovigen fieilzanielijk.opgeiiek w;as;, te over- treeden: en u zelven tot andere zaaken begee- vende , verzuimt, kcfyt de voornoemde dago- jüjfcjfche Mis in de gemelde, kerkevan Schaker.· Ipo dagelijks op te ofTeren. Hetwelke mee- rendeels hier uyt zopde ontftaan zijn, dat aan ui. altemaal, en aan ieder van ui. in;'t..%zóndef, geen zekere en byzondere dagen jn. iedere week zijn voorgeschreven , qra; >de gcxeid'c dagelijkfche Mis , ieder op a^ijne beurt;, door de week ie leczen; waar uyt onder ui. tweedragt en krakeel, doch zonder genoegzaa- mc reden en onbehoorlijkerwijzc, zoude ge- rezen zijn; tot geen geringe febade, nadeel,, en bezwaarniffc, van ons^Kapittcl en van d.e yoornoemde kerk te Schakerloo; nademaal daar door de godvruchtighcit der gclpovigen koomt te ver.flappen; aVQoddelijke dienft gekrenkt word j> ep ide Brief van de pprechtinge onzes Kapittels fchijnt overtreeden te .worden. Pe- "wijl wy dan het boven verhaalde.fliet langer willen, en niet betamelijk konnen vqrdraagenï Zoo is het dat wy? wiUende^door een beguaapi ΓΙ, Öe»L. Ν middel |
||||
|
f94 Öudheöèn en GêStichtéIj
middel hier tegen voorzien , ui. altemaal en
ieder van ui. ini't byzonder door den inhoud dezes op de heilige gehoorzaamhcit beveeleri, gebieden, en beladenjdat gyl.voortaan op alle de dagen van elke week in de gemelde kerk van SchakerloÓ zodanige manier in het lezeri van de voornoemde dagèlijkfchc MuTe zult heb* ben té achtervolgen en te onderhouden als hier achter volgt j en als wy in oh» algemeen Ka- pittel befloten hebben dat onderhouden rrroec worden: te weeten dat de Regent der gemelde &erke gehouden zaï zijn ofn door zich zei ven óf door een ander feequaam Priefter, die oni voorgéftelt én dóór ons goedgekeürt zy» op drie dagen in dezelfde Week, te weeten zon- daags, 's donderdaags en 'svrydaags ,* drie Mifc fen (ieder dag één) te leezen aan het groóteOu- taar binnen Tkct koor. En de Régent óf K*·' pellaan van-1 S'. Êiartaai Öutaaf , 't welke &rin' het kofterfcnar)5gehégt is, zal gehouden zijn,' door zich z'elvea of door een ander bequaani Friefter die ons voorgcftelf? en yan ons gocdgc- keurt zy, iedere week drie 'üfóuTeh voor zijn outaar te leezen op drie achtervolgende dagen, te weeten *s maandaags , V dijrigsdaags én 's woensdaags. De Regent of de Kapcllaan var* S. Niklaas outaar in dezelve kerk zal gëhbu- clen zijn elke week , te weeten des fatur- <feag$, eene Mis te leezen voor zijn eigen oii- tfaar: behoudens nochtans als hy geen grootér laft, dié aan S. Niklaas outaar géhegt iy, eri! in het leezen van een Mis of in iets anders ge- legen mag zijn, te voldoen heeft: mits noch- tans dat hy ons, 't zy door de ftichtine of op een andere wijze, blijk zal gegeven hebben van zódanigen kil. En ingevalle dat'er op de voor»
I
|
|||||
|
\r
|
|||||
|
ijoemde dagen,, als de gemelde Regenten pf
-ItapelHianen de gezeide Miflen moeten leezeri, hooge feeilen mogteri voorvallen, op dewelke zy evenwel gehouden zouden zijd, de Mis tq doen: dan zal de gemelde Regent door zieH fceïven of door zijnen. Kapcllaan , gelijk reeds gezegt ,i$f,behalve den zondaagfeheMis* die hém toekoomt, noch twee andere Miflên, in die weeÈ niöeten leeZ-'n : en zullen dan &ë Kafiellaanen 9i. of de Regenten der.gekriel- de öütaaren , gehouden zijn, de andere MiiTen in eigen perfoon , of door andere bequaai» mePriefters» gelijk boven gezegt /s , op an- iiere werkdagen te doen: zodanig p*at dé eerfte; dager) va;n iedere weck, de gemelde feeftdagen, Uitgezonderd, den Kapcllaan of Regent varï ψ fofariaas altaar, dar, met de moederkerk verfeenigt is, toebehooren; en <ic l<?ltc werk* dajj door den Kapellaan of Itegent van S. JV7- tlaas airaar moet waargenomen worden... ._]'' Maar by aldien'er in ecnigc weck meer hooh ge, fcèftdagen voorvallen, ais *er in dezelfde ^eek aan den Regent der gemelde kerke van Schakerloo dagen toekoomen , en .toegelegd sijnV om' MiiTc ie ieèzen,; op zulke feeftdagen, boven dé feeftdagen, the ^Jen Regent der ge- , melde kerk^toékootnén en tpegélcgd zijnyoor- yallende,, zal de. Regent van'S Mariaas, ou- taar gehouden fcijn de AÏifie/te .όαφ\ voor zoo verre als die feeften op luike dagert koornen* pp dewelke de gemelde Regent gehouden wa» drie MiÖen/te leeyen · en zodanig dat de Re- f ent vm,é. Niklaas outaar den dag» $ie hem
oven toegelegd is ,r indien tret geen hooge. fceftdag is, zal behouden. Maar indien V op dien dig een hooge feeft valt ·, dan zal hy ver-^ |
|||||||
|
ËMzm
|
|||||||
|
i9<? Oudheden en „Gestichten
pligt zijn, zijne Miffe waar te neemen op ectï anderen <3ag,daar, geen hooge feeft op en valt s m die aiderleft in de week zal ledig zijn. daarenboven gebieden wy ui. altemaal, en
loeder, in ?'t.by zonder * pp ftraffe van opfchor- iinge en van den ban, (en zodaanig dat gyl. Tiier tegen doend? de renten uwer prouyendie gy in de gemelde; kerk bezit voor dat loopende jaar ,zult verliezen , en dat dezelVen aan ons Kapittel van Tolen zullen toege weezen" wo£" den) dat gyl.. voortaan, achtervoigens Het be- vel van ïcn foridaatzi - brief onzer Kollcgiale kerke voornoemd, en volgens de wijze die wry zoo/cvjin voorgeTchrccvcn hebben»; de oagR- Jijk(cb^AfcÜ|'.lult hebben Vfaar te peeraeju m zonder, ee^s' pver. te flaan %p .achtei-volgen^ter tijd 'tpKjpit wy goed zullen vinden "de wijze, jdic wy' 'zoo, voprgefchreevên ftebben, iC-vit- 'snderen.' Gege^yen onder ons zegel, m?t jaar na 's Hqercri geboorte 1.405;, 4en fesderi Au-· |
||||||||||||||
|
'a-";i -92
|
||||||||||||||
|
ν» scha- iicmieïiit ^e öit %<&* I % mm *ψ mw,
kcrioo. fSgSS bbftcccbeïnft Dooi £cSpterioo pp>
* Onder Jm M**/; *'--: '"^V
t/Gcrra. ipfe^fait. 1. pag« uC· I , nfihèfc*
|
||||||||||||||
|
♦
|
||||||||||||||
|
van Zeeland; ι$γ
Oftbertenent ί#: Diderijk van Xeih'ng * Wil?
Jem van Stryene,; Willem MooknaanvamTcir linge, en Willem van Rijswijk, ü $B$ bee$en fyttf toojb ïjtt lanb ban ^cfjateloo booj be
fterïi ban 2£oben (niet ban Roden ? ?t ioelïs bn * Smaiiegange een m\$to}uft 3a! fejeesen) m erf» pagt opgebjagen aan <H%aaf FioHs, onbee be* bing ban baar booa / aan be feerït ban ^cjja* öerloo/ jaarlp^ **p te brengen bier potiben. i|ter npt fiaat ooft te giffen bat be^e beril,
ban Soben be moeber $ getoeefï ban be teft te^cganetlooi bie niet meertoa^ al#be bier* beïtapél.V ïCimj; ; C' -«f!
gp30itm get boo^ ioaarfcönneïpec ^oüöen
bat €er Hobe eene en beseïfbe plaat$ i$ met Stobtë: foeïnSobin een oube ]jeerlpöeit'$/ gebbenbe een nafïeeï/ en omtrent f ene mijl ban /fertoïen afgelegen» ,. , . » ,,. . _,'<V ;;., *' ' J ϊ··',»ϊ ',!■■ -i,t"V . , _ ; .
:t!iëoï*M AARTEN S D Υ K, 'r
^e ïjeeeïpöeit/ in'tlanbbaniCertoïenge*
legen/ t£ gaaec ouftomfïe fcjjuïbig aan een j^eeripflot/ metbuböeïbe gjaften-omrtngb/ bat'er nócij beneben^ flaat/ en bm Van Bqr- felen pïagt toe te noomen. ium α η- 0e öern haag op ben naam ban ;^„ Maar-p«reoo«
ten, ^iffcgop ban €our$ / ingetopt, Sjit bee$e beeft jjecft Fioris van Borfelen, bie toeil
@eer ban be plaatg ma$/ em3ijne <0emalin
f Anna ban S&ergen-op-^oom/ in't jaar 1400 een kapittel of genporfeljap ftan Hationni^K^tcU t RcijÉribcrgeri , fe* xijne Kronijk van Zeeland, op'c
3 S eijdje V vermddt de huisvrouw ven flori* ftn JBprJelen •sderdeo nat» ra» MargAnta. .'!■ tÜWiï% Ιή Ί,'"*» |
||||
|
ΙΟΙ OUDHBDEK EN GbSTICHTEN
'/ t ι ' ; Ι ! ι ' 'il < !
htn gefïicïjt j 't toeïft Frederik van.Börfete ttf
'i jaar 14fo, non S# fïicBtén ban eenige tiieu/
toe fóanonntft^oen/ bermeerbert φφ. ' 1 ^e sftegfeut oor ïierfcetoierb boo£ oen^t* Ren en'tfoagittel bari<©uömwnfïec teültrecgi eangefïelt, !5^e öeerïpöeitban&. jpaaetenjöp / We
langen tgö Öoo| be Van Borfelen bemeten i$ jjetoeefï / i§ embeltjfi ap öe J^ineen ban #ranje gefcoomen. pudman- §$nbit lieirelte flaat een<®itbmannen gung/ k.,%5. tfflHffögQ öe toanbeung't iiajpoettï)un# ge* naainb: $nbe toel-eer gefïieöt / en rebelp toel begiftigt/ Ö00| Vrank van Borfclenj 30Ö
bat 'er ttoatff oube mannen/ met eenen fea*
jjelïaah en eenebienfimaagb/ban be Mommen onberjjotiben toofbem ©oo?t£ fjeefcSixcus IV, tot tDéltaeseii ban bit §η»$ / booj een jrtegti* ge 25nHe jaarïgfe^ ttoer afïaaten toegefïaanj aan alle be genen/ bie op■'&♦ Maanensabonö cetiige gefrïjeit&en of onbfrtfaiibjpenningenaan; 1t gemeibe ^ubmannengu^ 3oubeii bere*# ren. 'ipeifie gobgbierifïigïjett / boïgeng gift fc§2tjben ban Smailegangc, ttpeS ten guibigen bage onbergbuben entcefieïaatentoo^b: fcatït beftegenteftbant Sug£/§oo a$ ï*$ behaalt/ betiinbens£ anberen baag# bat gun goebje/ Icflaanöe tn lammeren/ biggen / gattsen en fjoenberen/ bermeerbert i& Vi - ; S Τ R Υ Ε Ν.
^rr gen totérb tn 't jaac ï 307 booj <feaaf Wil-
Nicuw jem f 11 gefcijonften aan ben bibber Boude- ^y™' Vrijn van Ycrlcke j etl tBOJÖ tegentoOQjbtg Ml
<&ub- en $imto &tv$m berbeeft, %tt i§ ge*
|
|||
|
van Zeeland. 199
legen ober ^cgabedoo en $oo|tbïtetj en i$
fian ^OUfcO Cornelia van Strycn ge&OJtlcn Og
akob Winkelman. POORT VLIET.
§§>oö#bIteb/onber't gebieb ban/Certoïêit geïe* Kafteci™
gen/ i$ een g^oot en treffelp bo^ i 500 bat Hce£° nien Jet booj een fïebebe 3oube aaiden, ï^etvJ°tPoür? i# een ïeen bangeelanbi en b?ie bui3enb fcg#* ben ban <£ertoïen/ naec 't Mtftm toe/ gele* gen* ©aar geeft boo^ be3en een fïerft lta#eel gefïaan/ #oó#bïieb genaamd t toeln ben Heeren ban $00311 toebegoojbe ·, en tn 't jaau 1204 boa; Fioris, bm fyoeber ban Willem 1, Ψ berbelgt i& ^an bit ïtajieel geeffc be ρϊί$$ ben naam ban goo^bliet Öegonben* Wt gaeocgi beeft pteQt booj ben i>affööj / p»rocW.
en eenen HapelïaanV bebient te foojbem Snke,kê be3e $aroegi- feerii faia$ eene 2M&aeg ban g>, vüwrj. Judocus-, bébjelne/ pjoengeballen booj bebobb ban Hugo Breidel, ben ai 3(anuarg 1570 fig jecgt ban beebal gegeetyn $ aan Hendrik de Wéerdt.
tyw b?a# 'er noeg een $iftarn aan't outaar
ban be $. J&aagb Maria} betoelfte / ogen* ftaaiioe 000$ be öoob ban] Marinus Pieters-
ibon, ben 5 #efyuarn if7* bg eeegt ban ber*
ballinge gegeeben t$ aan ben %eee en i&eef* ter Antonis Stoops.
dit JpOOJtbïiet ifi geboren Antonis Willemfz: van Poortvliet, boïboroen ©atelier in be <0ob?
feunbe/ tëegent bian 't Cattrum te Sibben/ eit ïüanonnift' ban &. Pieters berfte aïbaar. ty# gab ttoee benden in 't &oïiegic ban't Caftrum, • Rijrakroaijk ouder Yiouv Ada*
|
|||
|
iep Aantekeningen öp ds
eïrbiei* tit 't 3oog^naamöe;K-kb Koiiegic g^:
tllcijti enig. gefiojben Den'eerffen ban <®cté? Ï)ÜC ί5Ί4 f. ':(::■■■*'■- ' X '■};■·
? Fafti AcaJcm. Val. Andrea.
AANTEKENING.
■ ν lis ...■ α ■■ , ν .,;,:.,.,' ..■;■' . ·; /,
By Boxhortt ftaat een handvefte, door Philips van
BorgoHJe aon die van Poortvliet vergund; 't welli hiercvoor-al niet dient, vérz weegen te worden. pHÏtïpsis'tó Allen den ghenëu die defen Brief
1 'fullèn,;f1eti oft; hooren lefen Salüyt. Qm dks- willè dat önfe lieve getrouwe oriderfaten ende ia- woonende «ns Dorps ende Lants van Poortvliet * gheleghen. Jn?onjien jLande van Zeelandt, van ouder tjjden?ende herkoinmen, fqo wanneer wy als Gtave van Holllfidt ende van Ze.ela'ndt in de wapeninghe te velde liggen, ghe wob'ni icfe ende ook van'rechts 'f-wêgheh gehouden iljb ivoörconfe tente te wefen als jioprtiers ende wachters v^n onfen lijve : Soo ift» ^ : dat wy fonderlinge aêcéiie ende: begeerte hebben tor ten voorfz. onfen onderfatè'ij ende inwoohende van Poortvliet. Ende op dat zf /te meer gehouden fijn óns, endè önfeP erven , Graven ende Gravinnen van Hól landt y Wel ende' getrouwélijek te dienen, in den dienile voornoemt, ende anderfints uyt onfe fpecia- Ifs gratje , gelooft ende geconfenteert hebben, ge- Iqoven endejconfenteren niks,defen onfen Brieve, voor. ons,, onfen erven 'e^nde naerkomeKngen , dén felvén ortfenphderfateh ende inwoönende van Poort- vliet , di£ nu'fijn , ende ninUels wefen Tullen, te houden ende te laïett aan oiife; voorft. Graeffelicheyt, in allen fchijn als iy tot hier toe geweeft fijn, fon- der de HeerUkheyt ven dien,in hooge oft in laeghé, yan onfe .(ïraaffelijckheyt, tè vervremden , ofte te yerfcheyden in;!yémant anders handen , het ?,y by (Jifte ofte By^kèójiëV in eygen oft in leene oft in eer ^gerhandei.'rnaniërêy dan alleenlijk naektelijk o.nfe ^mefèlickrjè|st:iblijxen toebjshoorende , als voorfz. is. Waer oock dat faeke," dat wy, of onfe Er'ffe- awiea, oft faeke van 0m hebbende, by inadvertén- |
|||
|
iSlSCttftTVINS VAN ZEELAND i ·. / »0*
tjpjj hier namaels de voorfz. Heerlijkheyt van Poort^·
vliet in hooge oft in laeghe, in yemand anders hanl den brochten, verkochten oft verleenden, dat ken- nen wy voor ons, ende onfen erven, nu als dan, ende dan als nu, van gepnre weerden te wefen. En« de bevelen alle onfe, voorfz. onderfaten, ende in- woonende van Poort.vliet.,' teghenwoordigh ende tbekommende, tot der gifte,verkpopinghe, oft ver- leeninghe, die wy, ofte onfe erven , alfoo daar af deden, niet teobedieren, noch dat zy yemandt an- ders dan ons, oft onfen voorfz. erven, hulde ende eede doen, niet teghenftaende wat Brieven ofi be- velen dat henluyden van ons, oft onfen erven„ daar afkomen mochten; maer dat zy hun altijd t houden aen onfe voorfz. Graefrehjkheytpnvericheyden,ghe- ïijck zy tot hier toe geweeft hebben , als voorfz. ftaat. Ende om dat dit ons uyterite wille ende mee- ninghe is, foo hebben wy des toirconden , onfen hcymelijcken Zegel aen onfen Brief doen lianghen. Ghegheven in onfeStadt van BrttyjÖTel, opten n dach van Qéiober, in't jaar ons peeren, 1461. . Hier ziet men dat die van Poortvlict, als de Gra-
ven te velde trokken, en in hunne tenten gelegerd waren,verpligt waren,of eigentlijker gefproken het voorrecht hadden, om voor de tenten der zelve Gra- ten, ais hunne lijftrawanten, de wagt te houden. Dit deet de gemelde Boxhor» niet zónder reden gel- den als een blijk van hunne trouw en dapperhejt. Uyt een andere handvefte van Floris V, ook by Box- hornius vermeld, zal de Leezer zien dat de Leide» naars het zelfde voorrecht genooten hebben : en dat hun vergunt was alle nachten, op koften van den Graaf, by zijne tent te waaien. Ik zoude even wel gelooven dat de burgery van de andere (leden, te weeten die met den Grave te velde trok, haare beurt ook in't waaken gehad zal hebben. Men ziet uyt de gemelde handvefte dat het die van
Poortvliet als een byzondere gunft tocgeftaan word, dat ze altijd onder de GraafTelijkheyt zullen blijven ; en onder geen andere Heeren zullen koomen. Ie- mand mogt vraagen of daar zoo Veel aan gelegen was j en zoude raiffchien denken dat hier niet anders vh\ Ν f i% |
||||
|
JÓJ OUDHEOKtf EN GeSTICHTEK
in ftak, als een ydelc en onnutte roem, van dei?
jGraaf* tot Heer te hebben* Maar zoo w'y op de ge- fchiedeniflen van die tijden letten, zullen we haaft begrijpen dat het hen om zoo eetien roem niet tedoeri Was. t Staat dan te weeten dat verfchei'de fteden en dorpen va« Zeeland, pngevaar honderd jaar te voo- re, van Willem V vezogt en verkreegen hebben dat zy, als haare byzondere Heerert zouden uytgeftorveti zijn, onder géén ander Heer zoude ilaan als onder den Graaf. Tot dit verzoek, zoo als f Bozhornius met goede reden gelooft, zijn zy aangezet geweeft door de baldaadige ïegeering en menigvuldige kneve- Jaryen van {bmmige Ambaqhtshèeren. Dus ftaat het te gelooven dat die van Poortvli'etom dezelfde reden zoofchuwzijn geweeft van gemelde Ambagtsheerch; «en vooreer» groot voordeel aangezien hebber^, onmid- delijk onderden Grave ftaan. Wy hebben boven ook aangemerkt dat de Adel, al onclcr f kris ν, lufligdeii baas over de gemeente fpeelde ; en vermits de Ede- len van Zeeland van Keiier Rudoïpbus het recht ver- kreegen hadden van de beden voor den Grave in te gaderen, en een derde voor hunne moqte te behou- den; ftaat het wel te denken hoe dat zy fomwijlen, ja doorgaans , met φκ iagaderen te werk gegaan hebben. Maar wat de voorgemelde vergunning van Wil-
lem V belangt; de Adel, ziende zijne vleugelen hier, door zeer gekort, en zijn aanzien merkelijk vermin- derd »rufte niet voor dat de Graaf zijn gegeeven wpordL voor een gedeelte ingetrokken had. *· * Onder Willem V»
SCHERF E'NIS SE.
^rgerpenifTe / ooft tm &o$ ftt 't ïanb Km
iCcrtoIen/ βη5 ten telt; bic öoo? Den ©eiten en t üapittd te llttecfjtfrfje fcerfce \w%zt* ïien toierb |
||||
|
τ
|
||||||
|
V4N Eee^and, aoj
|
||||||
|
g|g ψoojtbliet en #eüerpejitffé geeft foei*
m een fïöt sefiaam bat m beiMIeiii&
i ... . ·. · ■
W E 'S Τ Κ Efl $ E,
3®eperne/ itj't ïanb ban Certolen seIe0en/Hecrenw
moet onöerfeöeiöeri fooien ban een anberj!fftkcr; 3tëefïÖer&e inSöebelattö, 9fig m l&epecïie - τ"* tóat een fïot/ op een jjêubel 0e6onb)bj 't foelït/ 500 toeï al§ pt bojp./ 't sefjagt der Vander Werven toebeÜOOjt: 3tjnde Dirk van-
ger Werven in öe peripjjeitinseguibt ben 19 l&eg 1^17· $aöecfjanö φ öee3e ïjeerlp* geit/ 0eïp die ban &φν$ηύί(ϊ/ tot anöe/ re peeren obee0e&aan· ' l V Q § Μ E g R.
Inmeet; / aan be noo^ijbe ban i^ertojen Vosl?cer»
ïflii0^ öe tiim <êvMgt 0ele0en/ en in ^ud-S^1' en gtimto ^opmeet beedeelb /i§ tm o^ooteeaz. en trcffehjfte gecdpödt He toubeJ&oiraeec i$ in't land ban Ceetolen/ get titenfoe op ben ^aöanbfcöen bodem plegen. * ^Egrdiüs Van'Wiflekerke, Sfeetaac i'n BcibC
be ftecöten/ ban foien onöec 3^iffelierKe gé*
fpiühmig/ geeft aldaar eene iwpült gcftkljt in 't jaar 14**· ^eese; napel/mettes tgö tot een ψarocöi -nero aangefielb / ett met ïjet ïüa* p»ttêi ban fóertolen beeeenigb / i§ in iaatece tgoeit sefïoopt/ makt? toedet? op0etimmcrt. ;3£e ^eei? Pieccr Hendrikfz. Blok, <i>UÖer*
Henen ban 't gemelde kapittel/ tn'e ben z6
lie» if6f te i^ertolen 0effi$iea ψ/ m insbi ItoHe'gialc toft' bec ï| Jikaagd Maria öeg^ bén legt/ §ad in te fcesft ban $o$mter of |
||||||
|
2,0 $ Oudheden en Öestïchteut
$offeniaat eert eentms ja^^ttjoe aejïiepi
todft jaargetijDe öé boogoen fcan 5ij« tefïa^ ment ooit tpelpec btQiftigt öeouen, *®it fïaat alïe$ in öèn boïgenoen ösief nntgeojunt; fcaai? oe toetten öec fïtcötmge ooft booage* ifcBjeeberi tooien. (Rondten kennelick fy eenen yeghelyk by
'defe onfe opene brieven, dat vóir ons Vi- ce-Deecken ende andere Capitularen van onfe Vrouwen Collegiale rtereke binnen de Stad van der Tholen,op hude'n datum van defen binnen onfen Capittel-huyfe gecompareert fijn D'cer- wcerdighe Heer, Heer en Mr^attPafcbaftus, onfe mede-broeder, ende Heer Job. Pietersz. als Executeuren van Saligher Heer Ρ iet er Henricsz. Block teftament ende uyterfte wille, vcrclaren-· de van meeninghe te wefen nyet alleenlyk ter executien té itellen ende te volbrengen ft ghe- ne dat by den teftateur voirfz. expreflelyk ge- fundeert ende gedoteert is > mer oic tfelve uyt het refiduo te augmenterèn éndè te verbeteren» volgende d'autoriteyt ende macht hunluyden by den voirfz. teftamenteende deflelfs codicil Ie ge- gtaven: Sbo eift, Dat fy luyden aenmerekende de rafeVinghe eride: plunderinghe vande Prochie Kerke der hceriïcheyt van Fvjftmaer boven dië" acht ponden groten Vlaems, eens by den tefta- teur voirfz/der felverKereken gelegateert» met la'ft van een eüwich jaergetyë van drie leiTen en- de enighe andere dyergelycke dienflen totfyner zielen falicheyt daer op géfeth, noch uyt het refiduo gègunnen ende geaddeert hebben, ende mits defén gunnen ende adderen ten prouffijteT vandë'voirfz. Kerke van Vojfemaor den Cap'it-' ul$ alhyèr gemorporeert acht gelycke ponden eens*
|
||||
|
YS.t vak Zeelanö. iO '·**·£
eens ν of thien fcellingen tfiaers goeder renten
daer voiren ι op qonditie dat jiet jaergetye van
drie leffen by dën teftateur Voirfz. gefondeert
r|a1 moeten wefen van rieghen leiTen ende daer
voiren betalen a]siiyer;naer vojc&t!,Op conditie
"dip dat deHeerén ende Heerfchappen der heer·-
lïcnéyè voirfz. fülVen gedooghen ende^oelatea»
ende daer afonièhCapittélen alByer ichrifcelyjt
beicheet doen, dat het vierendeel van de Vroo-
nep/omtrent yyfthjen gemeten binnen hunne
Jieerlicheyt van pojjemaer gelegjien,/ende by
'|ieér Pief er Henrtc%s, fondateur yqirffy eerty ts
vWii Myn Heère van Terknge gdcoft, fal ;geaiF©c-
' teert ende eü welijk belaft blyyen mét fammige
^hèéftelykc laften ëjidë dienften cft; men binnen
" omen Collegiale Kerckë vahder Triolen doen fah
Als te wetheri van een jaargetye ,ende zekere
-'mi^jrgo^e^.^pJB^^rë.p endè fupoeften van
^t'Capittei dï£ë vycrrVen tfiaers op 4{£$&!3*&"
,*tef sjjate^en te gheyen,, w.aer jjf 91c de Diena-
?r£n/vande^ Kercke in Vojfemaer, a^ wetende fup-
j pdaïiên vah 'c Ca"j?iftel»( alhyër'genieteri ende gau-
d^ren moéEen» raJ£^M4^ers oic dat $e refte ende
_ ft/rplus datier nocfo yè)rÖvei;én falyari het, jaerlix
Wqbtumcn ende pachten van'c voirfz,vierendeel
geemployèert mach werden ten.. próiifFyte van
eehen goeden (ende/hfequamén'*Predioant, dië
altycs tSondaèchs ende tsHeylichdaeensfalCa-
"tcchirmunï doen ën^e der Chrift'elycker.Reiigien
fohdanienten ende' fïoofditukken .binnen onfe
Collegiale; Rc'rckc terTholen predicken zal ,foe
/wel yoir: d'Ingefetehè 'ym Vojfemaer als .vander
^f holen > hopende daer om me te meerder Heer-
fchappen voirfz. confentin 't ghundt voirfz. ftaac
te obcineren ende Contrarie voirbóden, ordon-
riantien ofte ilatuy ten, (indyen, daerlenighe fyn)
|
||||||
|
\ y "· '*
|
||||||
|
_.
|
||||||
|
ι ■ > .- >
]by exprefle te derogerert \t ëndè daer aff onfefi
Capittéle befcheyt te gnevcn, d'wélck gedaen xynde, ende anders oic rryet, zal de Kercke van/^^^^^évoirfe^geaddeerdë acht ponden êehs> öï thieli fceÜingeri tfiaers, daer voiren óntfangben ende bpbeüreris falvo fullen oic de voiffz. Heerfchappen ende die van't Gberechte -Héndé Kerclèmeefters van f^ojemaer gehouden wéfen de Kercke èndealle haer goeden te ver- öbligerett ten eu\vighen dacghe altyts indeNfey* maèrit jfin dewelke de fondatorgéitorven is) alft. alderbeft té pas commeri Tal, een jaergetye je, «Joene van neghen lèiTérTbihnen de Kercke van P'oJ/èma'ervölr den fondateur yoirfz«, mksdoen- *Öe oic bidden alfë Sondaeghen haer t$ermoon ten cuwighen daeghe voir dcflelfs ziele, endé publicerende mede tjaêrgetyde voirfz. alit inde "weetke daer tfen gedaeri zal Werden; betalende in WB ^^n Vice-jjaftoir van' Yöjffemaef foe van tjaêrgetyde voirfz. te doenen^e/te ρublicheren,, els oic van Yvoerfe euwich Sondaechsgebeth/ vier fdéllingeri groten Viaems," met noch twee jonden wafth totofferlichtéh oic tfijnen proui- 5^te» ende vier Jonden wajfch tot twee grooté tóferi; die'ten oaeghé van tjaêrgetyde oic ful- ïen moétért' ontfteken worden , mits blyvende d^vefrcbö't vin defen terïiprpuffy|e yande Kerc- ke in P'offmaer-, noch zat #e'Kercke den Cos- tervan't voïriz. jaergetye te elpen pubjicheren' ende te helpen finghen, ende een goede pooze^ met aldeclockên op ten dach γάη tfelve jaer* igètye te luyen, ende de Mille te dienen jndicn liyPriefter is, moeten betalen feftieri gVoten9" «nde denCapellaen foe verre daer een refideert twaëlf groten, mks oic te moeten helpen'fin- £€nÜët vobrfó. jaérdetydë ende de Mifle van tfclVe
|
||||
|
Van Zeel-a««. aö#
tfëive te dienen. Endefoe wat boven 't ghundé
Vöirfz. ftaet, van het jaarlix indommen vande voirfx. xx, fcellingen tfiaers veroveren zal, dat isX ten prouffytë van de Kercke vmVoJèmaar wefen. Ende tén eynde de vöirfz. fundatie tö bath mochte in vigeur blyyen ende altyts on- derhouwen werdden, foe hebben d'Executeu* ren vöirfz. ons Vice-Deecken ende andere Capi- tuleren vöirfz. gebeden defe opène brieven daér af té willen doeri maéken, ende de felve by on* fen gefworen Clerq ende Notaris te doen oir* derteeckenen, gelyck de zelve oic by d* Exe- cuteuren voirn. onderteekent zyrt, dcfen vier- den Sepcembris, int jaer 1576*. ftt^üfmut fïaat tegenötöojttfg énikfti*
ge fiei'li met een ïjua&cn toren. 3fn 't jaap 1414 ïjeeft Willem van Beyeren |
<0?aaf bmi ^oiiatiö en ^eeïano/ int iantr te
öcöijhcn gegeeften aatl zijne trouwe vrienden
én Raeden, Jan van Blois, Gerrit vanZyl, ttt ineeti anöerenj ole in oen oolfotnöen $ief nnt#
öeiijuftt (iaatv
WY Deken ende Capittel van Sirïte Marien
in den Haege, doen kond ende kennelijk lillen luiden, dat wy gefien, gehoort en over- gelefen hebben eenen uithangenden brief gants gave , ongerafeert ende ongecancelléert, wel be- tegelt mie iegeie des Hooggeboren Vorften ons genadig' Heererf van Holland , fprekende van Woorde f e woorde gelyk ende in alle manieren als hief na* gefchreven ftaet: Willem, by der Genaden Góids Palenfgrave op ten Rhyn ♦ Her- toge in Beyeren, Grave van Henegouwen, vari Holland, van Zeeland , ende Heer en van Vries- land j. |
||||
|
»óè Oudheden en Gestichten
land, Doen kondt ende kennelijk allen luiden" á
dat wy omroe rrtenigen trouwen dienlte wille,die onfe getrouwe Raiden ende Vrienden, alle Hce- tenjan de Baflaift "van BUisy, HeéreGemV van- den Zijl $ Hejmkki van Duerniek j Pieper van Bot- lant; Jan Bèexman, ,ende\LouremvanQvervefl$ Önfen Lieven Heere ende Saliger Gedachten > ende ons:, totïveel tyden,gedaén hebben, ende oft God wil noch doen feilen} ende; ook mede overaiits dat fy koere, Land van Voimaer dat fy mit ëoere medegpftllen tegens ons gekocht en^ de bedijkt hebben tot eenen Korenlande»te bet ende te fekere/fullen moegen honden,bedijp* ken, bewaren tot eeuwigen.dagen hunipyden, ende alle den genen, die in den Lande van Vof- fèmaér mit\h#n» in derHeerlijkheitdeilen ende geambocht zijn ,fverkocht «heb'bcft ende verkoe^ pejamitdefen bneve, alle .'(bleke gorfle, fchor- r<? 9L.:.C6Jkl^S^" ËßËßÀ^^Ã'^^úÑäÊßÉúßÀÀúî^úÉ^ÚÐ!! heuren
Jieerlijkheden, Rechten endfi/toebehooren als gelegen zijn binnen den Ma,rckenv l)ier nae ge^ ichreven^ idatS;t#weten, h water van Vo(vliet neffens den Lande van den Broek ende den uk- goriTendaer aen gelegen vandaer in Marlo, van Marlö in; Greveningen % van Greveningen in Gre.ve, van GreyeninStryen* van Stryen die vlieten langes in die Veneringfche vaert, van daer in Vertoifen vaert, ende dan voorts voor Hozertshille,ftrekkende langes den diepten van Hcendrecht totten Noortkeeten rtoe van der Thollen, ende alfoe voort omme langes die Vry- hede van VoiTemaer : Welke, goriTe, fchqrre, fliklandt, ende anwerp, onfe getrouwe Raeden • ende vrienden voorfchreven, ende alle die gene» die in den lande van VoiTemaer mit hun ger- arnbochtzijn, onderlingen hebben ende gebrui- ken |
||||
|
VAN ZèELANÖ. 2Ö0
ken Tullen, ende elks van hun fijn andeel daer
af na der groote en beloop dat hy op deib tijé daer inne geambocht is5 tot hoeren vryen wil- le, proüffijtendeoirboor mirten Heerlijkheden^ Rechten , Thienden , Viffcheryen , Vogele- ryen, Moeren-brandt. ende dat den Moerdijk- fchen rechten toebehoort, en mit allen ande- ren nutfehippen ende proufBjten die daer toe be- hooren moegen, ende die van Ons té leen hou- den rnitten Heerlijkheden ende Ambochten vari VoiTemaér, tot zülken reche ende Leen, als fy die felve Heerlijkhede ende Ambochten van Ons houdende zijn, ende anders in alré maeten als heur brieven ende Handveilien, dié Cy daer of ende van den Lande van VoiTemaér van Ons hebben, inhouden j Behoudelijk, dat Cy ende hoere nakomelingen totalre tiitals hun des gé- nuegen Tal, uitgeven ende verKooperi moegen, oft felve orbaereri ende gebruyken nae hoeren wille ende goetdunckén, alle fulke rrioeren, ofé een deel daer of, als binnen den voorfchr.everi Marcken gelegen zijn, dié to'tMoerdiicken té bedijeken ende uit te moeren, oft Tonder Moer- dijeken mit opdrachten oft anders uit te moe- ren mitten brande ende alle dat den Moerdijck- fchen rechte toebehoort, fónder ons öft onferi naekomelingcn,of iémantvan onfer wegen, huri des in eenigerwijs te bewinden: waer ook dat faecke, dat Ty of hoir riaêkomelingen tot eeni~ ger tijt binnen den vóorfchréven Marcken èe- nigeKorenlande bedijkten oft uitgaeven te be- dijeken, foo foudeh zy die Landen en Erven daer en binnen gelegen hebben, houden ehde gebruyken als ander hoer vry eygen goct, mie allen rechten ende vryheden ende anders in alle manieren als de vóorfchréven handveften ende IJ, Deel. O brievef |
|||||
|
·-
|
|||||
|
% ίο Oudheden én Gestichten
bi ieven, die fy van den Lande van Vofniaer van
Ons bezegelt hebben, innehouden endebegry- pen. End e hier voor hebben wy ontfaen in ons iëlfs hande foo veel dats ons vvail genuchc, ende fcheldenfe daerofquyt. Ende ommedatwy alle defe voorfchreven poincten ende elk byzonder geloeft hebben ende geloven mit defen briévé voor Ons ende voorOnfén nakomelingen onfen getrouwen Raede ende Vrienden voorfchreven ende hetiren mededeelers, die mit hun in den Lande van Voflemaer geambocht zijn , ende allen hoeren natkomelingcn, vafte, gettade,en- de onverbroeken te houden ende te doen hou- den ten eeuSvigen daegen, foe hebben wy de- len brieve open doen bezegelen mit Onfen Ze- gcle hieraan gehangenv welker brieve fes zijn, Van woorde te woorde gelijk fpfekende, daer dek feftendeel een of heeft. alfo dat Land van VofFemaer. mïuer eerflen by fes deelen bedijckt word. Gegeven in den Haege op ten negenfteri dach in Februarioin-^c jaar ons Heeren duifent vier-honder't ende veertien, nare den loop van onfen Ilove : Ende want wy Deken ende Ca- pirtel voorgenoemt» defen voorfchreven brieve hebben geilen ende gehooft in der manieren als voorfchreven ftaet,foo hebben wy onfen Zege- Ie des te getuigen aan defen brieve gehangen", op ten eerften dach in Maerte in'c jaer ons Hee- ren. duifent vier-hondert ende vyfrien. #OÖ£C Otltieren i$ Johan Hieronymus Huif-
fen, ït&öee en3$ue0emeefïec üan H&iöirelöm?g/
^ttv ban <&ub en ^ieutu ®o$raeec sefcöecfï. ι %et fïot / öat met een torentie pjonnt en on* öee Φηη ©o$meee fïaat/ fcooaö Doo^ öè toam öeïing't 3§of te S^mece genoemt j en ftocmit Frans van Leidekker toe*
|
|||||
|
ü
|
|||||
|
BYVOEGZEL
OP „
U D È L Α Η O.
J3 't jaat 13Ϊ4 i$ oheÜCbtÜ Jan Serjant WtV
troon banauoelanöi int 3rff& jaar téöié
ψafforp bergeoen aan ï$ztt Gwijns GKicftcrs zoon: tuant50a uiiöen öeojoojtïfiioanöeber* geeber^/ te toeten/Koftyn van Renefle, ϊέίο^ öeri en Koiiyn Jan en Köftyn.van Renefle
toapen. ^e fyief/ toaar ba öie bemeebinae
geoaan tó/ toa3 gegeeben tefeiri^ee/ ötmojfr taatf tung s..s. Simon en Judas, in f $& öe£ peeren 1324. ' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W ^te? Petrus Block ^tl&er&eBett"
: gfn'tjaar i^r Johannes Pafchafius geftüty» tig ban <0eeI/&erreHt ban 8et&oIJeate^tan*
DoiJÉi te loben} 5Ö"öc 5e laatfle feiten en JNIooj ban Certolen 0etoee|i/ en ftanonnfö ban2^eöa:altoaae figobedeoen ié Den 11 nw 0Ufïi# Ïf88. ? _ »57* i*er Hendrik Pafchafius <0ltëeite
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wy 2uilen hier eeftige Kanonnikken laten
volgen . zoo veel als ons ter hand
zijn gekomen. 5 H^ san Andriefz*
'· ^1 T 1 ï§ecr Kofn'elis Dankeriz. 1413 ifettt Henrikus Stierbier > J^flöO,? ban JPiffefterlte tη poetser' ban
Pieter Stierbier, «DgfóCli baU iCec-
to!cu. ·
1434 I|£0£ Jaköb Potter. 1^40 ifêttCKornelis Ukobfz. 1441 3§iÊC Kornelis Komanfz» 1464 3§ê£C Kornelis Hugoofz. 1469 If££l* Henrik Hugoofz. f %eCC Johan Wittö.
C^eCC Johan Jakobfz.
14$$ < Üj)ttt Gafper Kornelifz. £Ï§£££ Alardus SpacuiTe.
(ܧee£ Kornelis Oock.
f" " C|§e0£ Afluerus jakobfz, \ej6 <$j>ttt Lambrechc Maartenfz.
(J$ttt Bonaventura Bardepont.
|
|||||||
|
*'" β"
|
|||||||
|
BLAD-
|
|||||||
|
_________________________________________________________________________________________________________________________________________ ........"r".....---" — - ■- -*"!
|
|||||||
|
LAD-WYZER
VAN DE
INLEID /^
|
||||||||||||||||||
|
E
|
||||||||||||||||||
|
.. word van Willem , den
Zoon van fan II,geiTa- gen. _ 45 „. krijgt de overwinning.
ibid.
H.
YlEndrik IL· Keizer, zie
|
||||||||||||||||||
|
D.
|
||||||||||||||||||
|
V\lderijkVII, zie Oor-
**-' log, F.
JOLoris 11ƒ, zie Oorlog.
Floris iv ilnyt de vre- de met Vlamingen. 29 .· trouwt met Beatrix,
de dochter van de Gra- vin Margareta. ibïd. Floris V,
f, reden van den oorlog,
enz, 30, 31, 32 enz. . j word door bedrog ge-
vangen gehouden. 34 , , wanneer dat hy met
Zii-rt/r/Argetrouwtis. 39, 40
,. word van IV. Procura-
tor over verfcheide za ken befclmldigt, 36,37. 4° > 4Γ
... van een anderen oor- log tuffchen Floris V en Graaf Guido. 41, 41 |
||||||||||||||||||
|
*--*- 5£eeuwiche
den.
I.
|
||||||||||||||||||
|
eylau-
|
||||||||||||||||||
|
Jjln van sfvefaes, hem
wierd verweeten dr>t hy een bafterd was. 22. ,, zijn krakeel met zijne moeder. 22, 23 L.
Τ Eenrecht, dat de Vla-
-*-/ mingen op de
Zeeuwfche eylandeii
waanden te hebben. 50,
ƒ1 enz.
.. redenen voor en tegen.
51? 51, S3
.. door den Graaf vati
Vlaanderen afgeitou f*
LudovicusGermamcns geeft
Zeeland aan de Graven
van Holland ëen Zee-
lam 1, %
,. die gifte aan Koning
O Ui·
|
||||||||||||||||||
|
ClUido Graaf van Vlaan-
deren oorlogt tegen Floris V. 30, 31
.. Zie Floris V'.
,. zijn zoon Guido trekt tegen Zeeland op, 44-
|
||||||||||||||||||
|
 LA »· 1
hotharls toegefchreven.
2
, . % re Zceuivfche eilanden.
M.
"\X sfrgareta,Gravn\ van
•L™ Vlaanderen , ver-
fchil over de wetti^heit i van haar eerlre huwe-
lijk. 22, 25 « . haar oorlog tegen Wil·
leml. 21, 23 , 24 enz, .. zy ver Heil den flag. 24.
.. verfchil over't getal der
dooden. is r4. het getal word te groot
gemaakt. 27 .. de vrede gefloten. 29
o.
^\Orloge»om de Vlaam-
^-^ fche eylanden, oor-
fprong van die oorlo- gen. 1, 2, 3 ,. eerde oorlog, tuflehen
Floris III, en Graaf Philips. 5·, 6, enz.. .. zwarigheden over den
oorlog. 10, é*, 12,12, enz.
.. of'er te water en te
land gevochten is. ib'td. it de gemelde oorlog van
veele Schrijvers ver- zweegen. 13,14,15,16 ",. tweede oorlog tuf-
fchen Diderijk í //, en Graaf Bonden/ijn. 11 ,. derde oorlog tuiïchen
IVtil cm /ƒ, en de Gra- vin JMiergarcta. æë} 23, '·■·■'· i'-! '- ■ enz, |
V Õ % E R.
.. zie Margaretai
. . vierde oorlog tuiïchen Graaf Ga/Wo en Fhris Ê .. zie f7om *Ô
Oorlog-, vijfde oorlog, te
weten tuiïchen Fhris V\ en Graaf Guido. 41, 42 .. fësde oorlog
,. zevende oorlog onder
Jan I (in twijfel ge- trokken,) 44 .. achtlre oorlog, onder
Jan IL 44, 4f .. de Vlaming geflagen*
47» 4S
.. verfchil over 't getal
der dooden. 48, 49
. . negende oorlog. ƒ0
R.
"D Obbert de ^ries krijgt
-^ de Zeeuwfche ey-
landen ten huwelijk. 3 Robbert Graaf van Vlaan-
deren , trekt tegen Zee- land op. 50 .„ -maakt vrede, fo, f é
XThamingen,zie "Zeeuw-
* fche eilanden , zie oorlogen. .. magt der Vlaamfche
Graven. 15, %6 .. Vlamingen in Holland'
mishandeld. 29, 30 .. neemen Hol'and in.47
.. worden weder ver-
jaagt, ibid. .. zy verminderen altijd
hun verlies. 4& W,
|
|||||
|
â L Á D«W ï Z ER
|
||||||||
|
,. redenen daar tegen. (I, J
«. van de Vlaamiche en
Hollandfche Graaven gelijk bezeten. ·' ibid. .. Leenrecht over die ey
landen, zie Leenrecht. XeeuwJ'che Edel tuide ç te-
gen Flcris ^ingenomen .. krijgen den Holland-
fchen Adel op hun zij- de, ibid. .. zy quarnen zelfs des
Graven rechten te na. . ö verkrijgen vetfeheide-
ne voorrechten van den Keizer. 35", 36 .. drukken de gemeente.
35"
.. worden door W. Procu- rator voorgefproken 36, 37
Æ iri÷ ze e belegerd. 4?
.. voor de derde maal be-
legerd, ibid, .. krijgt fchoone voor-
rechten. 50 Ztrixzeers; hunne dapper-
heit en getrouwigheït. 45*
.. flaan den Vlaming. 46
.. necmen Middelb. in.■#♦' |
||||||||
|
w. ,
yXJlUemll, Graaf van
*v Holland , zie oor- log. .. 2 ie Margarata.
Willem III, de zoon van
Graafy^//, flaat den zoon van Graaf Guido, .. word van hem gefla-
gen. ibid. .. verdrijft de Vlamingen
uyt Walcheren. 46 .. word ter Zee geflagen.
ibid.»
,. maakt vrede met Graaf
Robbert. 50 z.
*"7 Eeuwfche eylanden aan,
de Graven van Hol- land en Zeeland gegee- ven. 1, % „. door Keizer Henrik lil
aan de Vlamingen ge- geeven. 2 .. worden van de Vla-
ming bezeeten. 3 ..of de Vlamingen die
bezeetcn hebben tot Flo- ris in toe. 3,4, f, enz. |
||||||||
|
O 4 BLAD-
|
||||||||
|
Bl Á D-W Õ % ER
Van het tweede Deel·.
|
||||||||
|
A.
Á Del van Zeeland
,£"\ fpeelde den baas
over de gemeente.
zo 2.
Amandns van Zirixee:
Minnebroeder, geleerd man , te Zirixzee ge- booren. $i Ambachtsheer en drukten
hunne onderhoon'ge (le- den en dorpen. 202 \j£nneland , zie S. Slnnc-
hind. '^g^fiflifierMonnikken te
Zirixzee, 39 *"*' Ë×
%■ - p,
Ty^garlana , dorp, op
-*-* Zuidbèveland. 12H ., kerk, Vikary. ibid. Â aap dorp , een dorp niet verre van Tergoes. 150
Baarsdort) (fcornelis) ge- geleerci miin , te Baart-
land gebooren. ibid.
Vaarsdorp \(Komelis) te Btezinge gebooren, enz.
Marlandus {Á dr't anus) ge-
leerd man 3 te Baarland gebooren. Ï28, 129 Ipurlandus (Hubertus) ge-
leerd man te Baarland gebooren» 2i? |
||||||||
|
Barzccus (Gafpar)Tergoes
gebooren , en Jefuit, 114
, . heeft S. Francifcus Xa-
verius in de bekeeringe der Indianen geduurig bygeftaan. ibid. Beveland, reden van den
naam. 100, 101 li'tezcïingen^ Biezinge^aotp
van Zuidbèveland. 135 . . Abdy van edele Juf-
frouwen aldaar. 13Ö .. voorrechten van deeze
Abdy. 13? ,. Kornmandeurfchapvan
Malta , te Biezelinge.
ibid.
Blois, $an van Blois, Heer
vanTertolen: van wat voor een Blois dat dit verilaan moet worden. 190
Blok (Pieter) flicht een
jaargetijde te Vosmeer.
203, 204
Bommeni, is van ouds
' Zeeuwfch gewteft. 93 .. door de zee wegge-
fpoeld. 94. Borfelen, eertijds een by-
zonder eyland. ÷ .. zes dorpen van Borfe-
len verdronken. 4 Botland , heerlijkheit op
Schouwen. %6 Brouwershaven ? nasmf e-
de? Heeren, enz. Ó9 |
||||||||
|
Blad·'
.. Parochi-kerk,Vikaryen. 7P
., Abdy by Brouwerha-
ven. ibid, . . geleerde mannen van
Brouwershaven. 70, 71 Bfufiijfe , dorp op üoft-
dniveland. 74. Erydorpe , een oud dorp.
Si
.. verdronken. 8z
Burg (de) dorp op Schou-
wen, 84 .. de kerk fngeftort. ibid.
c.
æ~^ Unerus Petri, geleerd
^ Brouwersbaver, 71 DReiJfchor , D-reiffcher
(üud)'een oud dorp. 86 Dreijfchor , Dreijfcher , (Nieuw.) 86 Driewegen op Zuidbeve-
land' 155 Duiveland, aan 't eyland
Schouwen aangedamt. E.
"C Lkerlee, groot dorp op
Schouwen. 76
Ellemeet, heerlijkhett op
Schouwen. *'W.
Ellevjoutsdijk , dorp, Pa-
rochi-kerk, enz. 112
£é>? >*/»£<?( Oud en Nieuw.) 12f, 126
Evcrsd'tjk, dorp op Zuid·
|
||||||
|
7 Õ Z,E RT
beveland. 127
Eyndius {'Jakobus) Heer
van Haemflede. 8j
.. de Staaren van Zeeland doen zijne Kronijk van
Zeeland drukken. 83,
84
G.
f'lOdefridi {Johatmes) ge-
^-* leerd man , te we- melingen gebooren» 141 H.
TJAamflede (Hamerfiede)
*"*" deftig dorp op't ey-
land Schouwen. Uz .. kerk verbrand, en we-
der opgebouwd. 85 .. de heérlijkheit tot een
Baronny verheven, ibid. I.
Ô Erfeke, lerficb, dorp op
*■ Zuidbeveland, u6,
«7
Ôæ/fpelL·, waarom de
■*^" Loopers-kapelle ge- naamd. 9% Kapelle buiten Tergoes. .. kerk, Vik^ryen. ibid.
,. Kapittel aldaar ge-
dicht. 132, 133 .. Stift van Adelijke
Maagden by de Kapelle. m
Karthuaer kloofter buiten
Zirixzee te Noort-
gouw. 50. 88
O 5 Kats
|
||||||
|
EL AD'
Kats (Matthias > en Jaco-
bus) geleerde Jiroir wershavers. 70, 71 Katundijk, dorp met een
Parochi-kerk, enz. 131 Kerkwerve, heerlijkheit op
Schouwen. 75 Kloetinge, groot dorp op
Zuidbeveland. 130 Kommandeurfchmp van
Malta,te Biezinge. 13Ï Koudekerk op Schouwen.
89
. ♦ Parochi-kerk , recht
van de Paftory te ver- geeven , enz. ibid. .. de kerk vervallen. <)%
Krabbendij k,dQTp op Zuid-
beveland. 15? Kr om f/ry en , (de familie
der) van wien gefpro- ten. fo Kxuiningen , hooge heer-
lijkheit van Zuidbeve- land. 12,5" .. kerk, Vikary. 126
.. de Van Kxuiningen uyt
her magtig huys der Berthouden gefproten. |
||||||||
|
w y æ e R.
Lode. ;#Ü
LooperskapeUe, waaren al-
dus genaamd. 92, M.
\JÏj$artensdijk , zie S.
Maartensdijk, Malta , zie Commandeur-
fchap, Mara, zie Ë7ßÔß\
Marius (Leonardus) ge-
leerd man van Ter- goes. 113 Mar yenhof, Abdy te Zi-
rixzee. zie Zirixzee, Mere, een dorp van Zuid-
beveland. 124 Minnebroeders te zftixzee,
zie Zirixzee. Moermont, het Stamhuys
en de verblijfplaats der Renejfen* %l N.
''M^3?^ ^/º op Zuid-
beveland. ÷ ^üÔ
Nieuwerkerk by Zirixzee.
iVi?i?r^6i«it;,dorp op Schou-
wen. SS .. Karthuizer kloofter al-
daar, ibid, O.
(~\Oflduiveland , eyland-
KJ tje. 7+ Oofterland , een heerlijk-
heit op Duivelaud. 73. Ooflerftein , een heerlijk- heit op Duiveland./£/W, Oudekcrke, dorp op Zuid- beve-
|
||||||||
|
L.
Ô Eidenaars , hielden
"*~' wacht voor 's Gra-
ven tent. 201 L emnins ( L evinns ) g e -
leerd Zirixzeër. 6% Lode waar gelegen. 196
.. is onderfcheiden^ V3n
Schakerlo, 196, 197 .. de kerk van Lode was
de moederkerk van die van Schakerloo, 197 todik, dezelfde plaats mee
|
||||||||
|
 L Á D-\
beveland. 144
,. hier was een rijk Pal-
tor y. thid. Oude laad , Onwelande j' dorp, enz. ihid. Otiwerkerk by Zirixzee. 72 Qverzande, Ovez,afid,aorp^ enz, 147 P. PAtroonen der kerken,
dat is, die de Paito- ry tevergeeven hebben, wat voor eerbewijzin- gen dat hen gedaan moeten worden. or Pekkius {Petrus) geleerd man van Zirixzee. fi Pbilipskerke , Philipsland. IS
Poldertnans(1{pr'4ihs)?T\oi derCiiterci- Monnikken
te Zirixzee. 41
.. zijne kloekmoedigheit,
en marteli. 41 > 42-
Polites {Joachim) geleerd
man van Tergoes. 114
Poortvliet, treffelijk dorp. '99
.. Parochi-kerk, Vikary.
ibid\
.. Handvefte aan die van
Poortvliet gegeven- 200 .. dievanPoortvliet hiel-
den wacht voor 's Gra- ven tent. 2,00 , 101 Preekheeren te Zirixzee,
zie Zirixz.ee, R.
¼ Ë mus {Johannes) ge-
^ leerd man vanTer-
goes. in, 113
|
||||||
|
y æ e ê *
.. vorder bericht van ïij-
11 e werken. 110
.. hy (temt voor de vre-
. demakinge van Gent.
ÃÆÉ
Reneffe , Reniff?, heerlijk-
heit in'tland van Schou- wen. 77 ♦. de Paftory ftotid ter
begeevinge van de Graavcn. 77 j 7^ .. ook hadden de Heeren
van Reneffe het recht van vergeeving. 79 Romerrwaal, wair van al-
dus genaamd. »oi .. een der oudite fteden
van Zeeland. ioi .. Parocni kerk , Vika*
ryen , noch een kerk.
102, 05
... de Graaven van Zee-
land plagten hier ge- huldt te worden \o% ., Kapittel binnen , en
klooilers buiten de ftal 103
.. de ftad bynae ganfch
door de zee verflonden. 104
.. met wallen omringt.
ibid.
.. ganfch verlaaten. iof
,. geleerde mannen van
Romerswale. Md, S.
QChakerlo, oude heerlijk-
heit enz. \ 101
.. vierde kapéï' aldaar.
192
,. Regent der kerke, Ka- pel- |
||||||
|
Blad·
pel hanen, ibid.
Scbakerlo, in erfpacht ge-
geeven aan Graaf Flo-
ris. igj
.. zie Lode.
Schelde, rivier,oude naa- men van de Schelde. 6 ,
7
ScherpeniJJe , dorp , enz. 20Z
Scbore s dorp op Zuidbe-
veland. 12.7 '.. kerk, Vikary, enz. ibid.
Schouwen , eyland , was
van ouds dicht aan Zuidbeveland gelegen. 6
.. is naar de Schelde ge-
npemr. 6, 7 .. was vanouds vry groo-
ter. ibib, *5 Graven kerke· 143
'J Gravenpolder (anders
Voortrappen) dorp enz. 146
°S Heer- aartskcrke, dorp,
enz: 147 .. treffelijke Parochi-
kerk. 141 'S He er en- Heindriks-kinde-
ren-kerk, dorp op Zuid- beveland, 149 ",. Parpcht-kerk , recht
van vergeeving , enz. 150
.. Vikaryen,Heeren,enz.
J5z
*S Heerenhoek,dorp,enz.
156
yS Heer-Abt s kerke , of
Scbrabkekerke, heerlijk- heit op Zuidbeveland. |
||||||||||||
|
W Υ 2 E R.
Sht' jtnneland (Oud en
Nieuw.) 9^
•. kerk aldaar. ib*d.
.. klooüerderKruysbroe-
deren, ibid.
Sim ■ Maartensdijk , waar
gelegen. i?7
.. Patroon van de kerk.
ibid.
.. Kapittel daar geftichr.
197, 198
.. Oud-mannenhuys by
die plaats. 198
StaveniJJe, van ouds een
eyland op zich zelven.
.. Parochie kerk , Vika-
ryen, enz. ibid.
Stryen, waar gelegen. 198,
199
Stuvezand , een verdron- ken dorp. i<5 3 Symutskerke , Sinskerke , dorp op Zuidbeveland. 14 f
T.
''VEmpIieren te Zirixzee
|
||||||||||||
|
omgebragt.
|
||||||||||||
|
29
|
||||||||||||
|
Tergoes, naamrede. 105·.
119
.. kaileel aldaar gebouwd.
ioy, ic6_. 120
.. vermaarde Jaarmarkt.
106
.. Parochikerk, Paflory.
106, 107
.. de Papegay , door
Vrouw Jacoba hier af-
gefchoten* ,06
../lichting der 7 Getijden
111 de hoofdkerk, 107
.. de
|
||||||||||||
|
Β t Α D-
.. dé ftad koomt onder de
Gereformeerd. ie8,iop ♦, kloofters binnen de
ftad. 109 ->. kloofter van deKruys-
broeders. 209, 110 .. Joban van hryen zoekt
hunne goederen magtig te worden. 110 .. Nonnekloofters. in
.. üudmannenhuys. ibid.
.. vermaarde mannen van
Tergoes. 112, 113 . . Palloors van Tergoes
en Xuidbeveland, na de verandering, 115 ler-lode, zie Lode.
Terwjfe, fchoone hecrfïjk-
. lijk Kek: 14?
Tertolen , weinige Kato-
lijken aldaar, enz. 98 Tertolen , plagt onder 't
Bisdom van Luyk te ftaart. 156 '.'. riaamrede. i$6, 157
.. oude Heeren. Ι57·*9°
.. kerk , Vikaryen. 15-7,
15-2
. . Kapittel in de kerk op-
gerecht. IJ'S, i*9 .. andere Vikaryen. 159,
160, 161 .. gafthuys. ' 162
,. andere begiftigingen
van de Vikaryen, ibid. \. groot aanzien van 't
voorn. Kapittel. 163 ;. of de Deken Abt is ge-
weeft, ibid. .. vergcevers de? Kanon-
niksdyen. 164 ,. brief der ftichtinge. 165
.·. de kerken van Terto-
|
||||||
|
f ï ï E R.
len en Schakerlo, mét
eenige Vikaryen , iri dat Kapittel ingelijft» 15$ .. magt om de Kanon-
niksdyen te vermeerde- ren. 17οι .. beveiliging door deri
BilTchop van Luyk ge- geeven, ï86 .. oude Dekens van dit
Kapittel. 187, iS8 ♦ . voorrechten van't Ka-
pittel. -189 .. geleerde mannen van
Tertolen. ioö ,. hoe dat Tertolen de
iaatfle plaats onder de groot e lieden van Zee- land heeft. 189 V.
XT^lkeftijfe, dorp op
* Zuidbevcland, nj
.. kerk ? oude Paftoors.
12-3» i*4
Vinn'mgen , een verdron- ken dorp. ij"? Viakci dorp met een Pa- rochi-kerk. 154 .. fnakrge fchilder? in de kerk. 154» 15*
Voorhout, een kaftecl' op
Zuidbereland. 125·, 1-26
.. was het Stamhuys der Voorhouten. 126
Vosmeer, groote heerlijk-
heit. 205 ,. de kapé! word een Pa- rochi-kerk. ibid. .-. de gorzen en fchOrren aldaar verkogr, enz. 207 208
Vrouw* |
||||||
|
â É AD-
P'rouwe polder , onzer
Vrouwe Polder. 125"
i,. kapèi en Vikary aldaar.
. " *"' " ï'bid.
■ -■ ... .. vii /.ç, ß .. í. ,
TW"*#arde , of Weerd,
** , dorp van Zuidbe-
veland. 114
Weiland, groote heerlijk-
heit in 't land van Schouwen. j6 iffcmelingen , dorp van
Zuidbeveland. 140 5. kerk, Pafloors, Vika-
ryen, enz, 140, 141 We fier land , Weflerfchozi-
tven, oude heerlijkheit óp't eyland Schouwen. 84
.. was vanouds een wcl- vaarende plaats. 8?
pföflkerke , dorp met een Parochi kerk, enz. 139
Wiflekerke, dorp, enz. 1^,5 ·' Z. ·, ■
Ô¾ Eclandy dorpen en fle-
*-* den van Zeeland,
waarom dat liever on-
; j piiddelijk onder <^raa-
,., ) ^Ujjiionden. 3.01., 202.
,>UjZie -rfdeL; yf ·· ■
Zjrixzee-t waar gelegen.
8
., naamrede. 8. 60, 6c .. eerfte begin. $ , 9 *. S. Levinus kerk aldaar.
9
.. Kapittel in die kerk. 5?, 10
'.. de inkomften van 't Ka-
|
|||||||
|
w ã æ É ê,
pittel vermeerderd. 1©
..Vikary gdiïchr. 16
., 'Kahonniksoy geflichï
door Levtjn Kats, 13
y'.. andere Vikaryen. 28 ,
.. de kerk afgebrand. 29.
68
.. een andere brand te
Zirixzee. , 68
.. kloojlers te Zinxzee.
. . . .-.· J9
.. dat van de Templieren.
■ ibid.
..' hoe deTemplieren daar omgebragt zijn- 19, 30 '.. Preekheeren konvent . te Zirixzee. 31 .. dit was een groot ge-
bouw. 31 y 32 ,.' wiiTelvallj'ghèden van dat konvent, , ñ »35 .L.' Zinxzee door <ien Prins genomen , door de .Spanjaards herjionien , f&- ,'^.j 34
.. door de party í-ö den
Prins weder ihgènó- ,meii. . ... 34, 35 .,.r de kerk van .de Preek* [Jfceren afgebrand. 3? '!".' Nonneklooiler by Zi- rfxzee. 38 .'. Auguiliner Monnik-
nikken te Zirixzee. 39 ,. Minnebroeders te Zi- rixzee. 39, 40 ,. onflichtelijk leven van .. de laatüe Monnikken. ibid.
.', de kerk verbrand, het
kloofter vernield. 40
., Abdy van de Cifterc/-
Mon-
|
|||||||
|
___________~i.t..aj».
|
|||||||
|
Blad-w
Monnikken. 41
, kloofter van Grauwe
zufters. ibid.
, 't huys der Broodzuf-
tererij't Begijnhof, enz.
. 48
, Leprooshuys, gafthuys,
enz. 49
, Karthuyzer kloofter
buiten Zirixze. 50
geleerde mannen van
Zirixzee; j-i
gerrouwigheit vandee-
ze ftad tot haare Graa-
ven· 6i
wiiTelvalligheden van
Zirixzee. 6z, 63
opftand tegen de Kom-
miflariflèn van Karelden
Stouter». 61, 64
; ander ongeval 3 die van
|
Υ Z È R,n
Zirixzee overgekomen.
Zommelsdijk „ zeer aan-
zienlijk dorp. 94, .. Parochi kerk , Vika-
ryen, enz. <>4, 95· .. oude Paftoors. $>f, $6
Zonmmare , oud dorp op
Schouven. pj Zovitius {Jacobus) een
Poëet, te Dreiifchor geboren. 87 Züidbeveland, waar van
aldus genaamd, 100 .. heeft geen duinen.
ibid.
,. dorpen van Züidbeve-
land . die verdronken zijn. t I2ï Zwake , dorp op Züidbe-
veland. 147 |
||||||||
|
BERIGT
|
|||||||||
|
òø<**2á> '¢* '■' -■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Â È R É G Ô
Voor den Boekbinder om in de Oudheden en
Geftichten van Zeeland de platen te zetten. IN HM EERSTE DEEL.
In de Inleidinge het Landkaartje paginrf. ß é
De ftad Middelburg. pag. i'i
De Abdy - kerk. pag· ^
Ècclefias. Petri. pag. 9ï
De ftad Vere. pag· *of
De ftad Arnemuiden. pag· 3l6
De ftad Vïiffinge. ,' pag· zl4
De ftad Domburg. pag, z66
De 3 Platen van Nehalehnia volgens order
van haar e Nummers. 16Â
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IN HEI tfFEEDE DEEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||