-ocr page 1-
ψ *Met mga) met tëcccCcrCi&tffo int micCdtrL van "dëucnd!'
-ocr page 2-
SESCHRYVINGE ENDE LOF
, DER STAD
ΗAERLEΜ
IN HOLLAND'
3ln Mm btwUpü: möe met beeïe ottóe mht m'euUfê öacta
4uptm <®ίφ upt fcütrfrijepöe &ï0npen/ïi5attï»btft«n/25?iet)#v
JlBmtölien ofte «öiijeugcnif3en/«nöe öwtgeipgjtfïftifi
t rabtsklaetft / möe öeu^fligö,
BOOM
S Α Μ ¥ E L Λ Μ PZΙΝ G , van Hacrlcuio
f* E TRI ScRIVERIi
LAVRE-KRANZ
%jo<w
LAVRENS KOSTER
j                   VanHaerlerru,
€erÖe©inö«:ïJMtöê
Β O E K- D R V C K. E R Υ E.
&e 'P^Ude *tn den Lefer geeft enig onderwas van onfe Nederduytfche Sarah .,tnde Spellingen
4aWtngebruykt,onderdenTytelefteOpfihriftvanNederlandfchTael-Bericht;bmz
dtldtok eenfreynigvtmdeRifm-kaitfie, tttmttndt foftatmeet-gitrigen»
Τ £ HAERL E M,
0|i Adriasa Rooman, e?ömang £töi^$Q(f$?wfta£
sL· Ia c. xxvut*
-ocr page 3-
VOOR-REDE
ENDE TOE-EYGEN-BRIEF
%tiM txmtkftt/ aciitöaere / toijfe/ fiei
t)oo|iieut0e f eren
REGEERDERS.
De goede, vroorae, getrcuwe3ende Vade£«
Lands-üevende
BV RGERYE-
βΰάΚκ-^ΐα* HAERLS.M»
RENTFESTE, cndeaehtbaere
Heren 5 lieve, ende vvaerde Mede-burgers $
3jh omfjeife tian fjmm De loffelijke mm
toaeracfjnge fpjeuhe Dan om liefelijfceit
ettöeijermaeröeni^öeet >· ovidimNafi.
Nefcio qua nataie iblum diilcedine cun&os                      ^;·έ t(Jï
Ducitj & immemores non finit eiïè fiü,                         w ^^,4,
Ikjweet niet hoe in wsfiflerke liefd k$n wnette
Totonfi Vader-Stad, enfi haeryver tonetUi
ζη kragt in onfifiel^ dat haer gehetigenis
Schier nimmer uyt om hert) noch ons gedacht en ü»
Wmt ih tomöe gefcoeie dat ook m mtm l)ttte mam
acïjüg te toefen / mat m kan mn oon &em$\n& laten
{i) %                 öooi»
-ocr page 4-
vo or.rede; end e
öoojffaen öat mm öeröanötfl menmje rat] immtvmm
tot fcijanöe faiünUen ofte ïsonnen toerekenen öatiktvdkr
opentUj&enöeoprec&teUiRalttter oeaenne/ enöe metöec
öaeö naer öemtöcjen ook arbepöe te öeiotifen/ mijne Uetie
seöoojti-plaetse en 0oöe öanfeöaer- Baant in feufse enöe
I$lfei|ter oofcïiet öeRenöe &p?eeïtt»oo?ö/
god heeft dien menfche gunfi'hetoond^
'Dieineenlandvanfigenwoond.
§>o öeroeraeihmu öan eenen ï^oïtanöer / enöealöaer
Énmergf&feer eenen ^aerïemmer: öaer mij «5oö öft φ
öeïtineenöenatwcrlnfeehctitgeseüenleeft/ enöe öaer ett
ïioöen fjet öoüen-natueritjKe Itcjit fijner senaöe / öe üoo^
fale öan liet iienielfciie Kc|)töereeutotffer£eerïi$kïjepö,
Sjkïiebne öanooR geöac^t mijnen natuerltjnen pltcijt
te toefen mnneüaöer-öaö te eren öaer tknonöe/ öe Qulöe
fp^euRéfcanöen feer fleleeröm^^/^c^^ möaci>
*·* ttfl/ NobilifsimiCivis eft Pattias fua* aügnxenta co^itare;
Het is een Bufger.Vfel bedacht:
THe-Wers van fijn Stad'betracfëtr
€nöe öer pjtisi-üjaerötse reöe uan öen meeöer enöe üa*
öer öer Ifcoonifcfjer 'ttteUjfttittngepb μ. mims
Cicero. tmf
öen mono ban öen onöenen öapperen ppofoopij «*>*
i.ojpc. FJiaeclarèfcriptiim eftaPlatonc,non nobis folum natifu-
mns,ort0fq5 noitripartemPatriavendicat,partemamici».
Cjod heeft ons het befit van 't tijdelijks leven^
Sofiechts om οηβηί veil op'aerden nietgegevenj :
oJtyCaer 't Iteye Vaderland heeft ookjijn deel daer axu.
£nM de. vrunden t'p.emgenieten me daer vatu.
^oïreiJöetRöaneerÖ in öen iaere i6i6.öoo? mtinm
natnerüiKen önft tot öe loffeltjue poefiie/eft trotiuie fucïit
tot
-ocr page 5-
Τ Ο E-Ε Υ G Ε Ν-Β R Ι Ε F.
m onfe &tad iet toat routog naer mijne ntagten dat*
mael0 tot tjaeten lof onttoo?pen / ende tn 't iitljt ged^agt/
op'e aenneeld der oude l^epdenfcfie #oeftienocl) opfinr
wident$ gefmeed/ende naer Dm getooonniRen fcfjooï öijï/
ende toiife dan fpjeRen met deele ^tpurnkty namen dan
imnneüerdicliteijerdloeRte afgoden ( die tocijinde toe*
reld nietg en f«n naer de goddelufte uptfp^aRc i, Cor. 8 4.)
geölannit / ende befoedeld» Cnde fo sr daer na nu in den
fjepügenüierRen-dteni* getreden fijndeöpnwj feiöenijec
Rlaer-uptgedmcRte deröod €»00$ in oefen rijpeïiiR quant
nateoennenExod.23.13. 0e namen van andere Godent
' en fult gy niet gedenken, ende uyt uwen monde en fei-
len fy niet gehoord worden: fo nam IR mij fluRr tJOO?
dte oude öimrne öuirentö Or^oeni toeg te toespen/ende öp
gelegenljepd mtmüojig toerfe öp fómte endemanieredaf?
öilftoitgend toederroep CijnöeiiiR te derfineden / enöe
frijoon te mata/miDtsi dacr dan af boetende aife dat
gene dat mnüan getonde fc&oolöof noci; toagr blijden
aenijangen/jjet meine ra dan oor in den iaere 162 i&%m
doö^Ctodg genade gedaen Ijtbbt* £ï9aer alfo de eene dag
den anderen leerd/ ende de Bederduptfcïje poefrje ofte
Sijm-RonffemimaeE eerft jSjedengLdaeggtot fjaere üol=»
maeRt^epd epndeUiR fcijijm gekomen ende opgeRlom*
men te toefen/ ende ik dan oor aifoinnitinüojig uptge-·
Goten toerRrnen de feplé nocfj dan dien tijd quam te mee*
feen / fo Ijebbe i& mede gedacht \mn ©ader-öad dat oofc
fcïjuldig te toefen/ dat iR dattoecR ηοφ eeniö ter ïjand ne*
men / ende met nocl) eene fijner fcljade ter ereuoderlopen
foude itemeer alfo in oor bemerkte datdaer nocï) toel
-etnge dingen toaren die toattotidluöiger Ronden uptge*
Kcenen / ofte oor op een nieu daer öp gedaen tooiden txw
(έ) l                ÏRtfc
-ocr page 6-
VOO R-RE DE, ENDE
in te Urnen ofte niet gemeten/ofte obergeflagen fïabbe: hu
naiüen Dat oor nu en Dan $eoert fulhï boojgebaUen toa£
Dat ooi* toe! berbienDemet eenenbinger enDe Derfden aen-
geroerD te mo?Den» %x meet onbertuTcïjen teer uiet Dat
öaer bed? anDeren f«n Die Dat beter enDe gelucmger ber*
richten RonbemmaerDeüutiefp't niet en Doen /enDe in
nu eenigsiniS fctjijne pr Dan in 't beftt te toefen/fo en nan
mit Dat niemanD met enig recijt boo? eubel afnemen / Dat
in mat Doe/fo u«l tfe immermeer Dermag: maer toe in mtt
Dan ooU Dooi De geboone/enbe De beelbulDige bielDaeDen/
Die in ijiec in mime ©aDer ftaD tian ninDif btcn aeugeno*
tmfytbbt/ tenijoogöen berpliclttenDebcrbonDenijouDe»
$R en nan oor in 'taiDerminöe nietften (ten mare Dn
abontuer De Hef De enDe fucïjt tot mitne &tab mit De ogen
fo üeröunD enDe begocitelD tjaDDe) Dat temanD / fjoe bi}0/
tieu0-toit£ / enDe Deotlacijng ttu oor foube mogen toeren/
miiDatmetDenminöenfcJnm Dan reben ten miaeDften
fat tonnen naDupDen/Dat iR een #?eDther ftmbe in «3ob£
45emepnte met fulRetitDeiiiRe Dingen ηοφ omflepe:a!fo
De ïjepifaeme CipfteitjRe i&eiigte / enDe ij et ïtoog-ttiaerDe
f^eDtcR ampt De natuerlijne/ eeriitfce/ enDe bepaeïDe itef-
De tot De tijDeiitRe Dingen niet en berbieDen / noeste ujeg
en nemen: Deel toepniger eenen eeriitRen/rebeuïRen/en Ba*
Derïanö0 liebenben burger Dan fttnen beitoo?lijRen ΓφαΙ*
bigen piictit tot fittw &tab ontiiaen/en ontladen. 3|r ber*
fjanöele oor alfo De ere enDe alle De geiegenïjepD ban onfe
toaerbe&tab/bat in onbertufcijê mitn ampt en beroepin*
ge nergenö m bergete / noctjte en berfunme: en fpeie enDe
beftïeDe alfo Den #oeet/ enöe ^tlïojiffftfijber/ Dat ir mto*
beier tnD Dei#?eDiRant niet upt entrecK/nocïjteaf en ïeg»
©aant bent fit ban mij Dat min i?et ÖucRbanHeugie
enbe
-ocr page 7-
ΤΟ E-E YGEN-BRIEF.
mht Ctobeg Dientt en ere m 't minffe ttat fonbe toegeben/
DaiiftDaermeDemetenfondefonDer omuen terfjtdew
flaen/ enDe mijn gemoeD ronDelijft openen / enDe boo? öen
^ere cntiaöen. 3ift en begere om niemand ter bjerelD mij *
ne confctentte geuoelD te Doen / nortjte De ïeugen te flteïen/
ofteteuerfc^onen/nocljteöe tijaerïjepbte ftrenften / ofte
onDer be ftojenmate teöommeten» ©te Dit niet aenen
Öaet/Die ïate bet anDere niettemin in fijne ïaactDe/enDe
Dit boo? bet gene Dat ïjet iö/tot Dat De ï^ere ijem fnlftr ooft
openbare» g& en meet-er niets! meer toe te feggen*
Amiciis Plato, amicus Socrates, fedmagis amicaVentas»
'Kfiekjweldervmndengtmil·, en eer:
nJWaer Codes Waerhejd noch veel meen
33ft en ben ooft («5oD ïof) tn fytt %αΐ Dan onfe «&taD fo
metbertoarmD/nocbteöetmarD/DattftdebjoomeCbitÖe*
nen be noDtge betmantnge De$ ï^Sipoöetë Petrus fouDe
Doen öergeten/ Dat top iner maer uptlanDerö enD e bjeem*
Delingen firn: i.Pet.a.u. ofte ben fo in bettaarme neft
enDe Den gemacfteUjften doel bunner tijDeliifte rnÖetnDen
m»toelenr$ootbantmnnelteüe©aDer öaD fouDe tracfj*
ten te planten / om ficb Daer in toeeïDe facljt neer te fetten/
enDe fiunne betten ban bet ftrup3 Der effetftenen teber*
bjeemDen/ Die ίοφ ijet nptüjojpsel Defer toereïD / enDe al»
Ier menfciienwpttoaegseltpefenmoeten:i.Cor.4..j3. Dat
Γρ nietopöaenen fouDen De goDDeliifte beroeptnge met
öen^.|8>atrtapcb Abraham te boïgen/ enDe Den^ere^e*
fwö Cb?iQu$ met De vvijfen van Ooftcn in bjeemDeenbe
betre ïanDen te foeften/atë lyp ban bier met firn ^ V®mü
engeeQeUjftenenDelicbameUiftenfegenomonfergrouuie"
liiftet onöanftbaeriiepb tonlle beel-ücjjttoelemg / ialjmw
geliift
-ocr page 8-
VOO R-REDE, ENDE
Ut\i\U mp t egmto coming toeï f) ara enöe ogenTcgitmtt j & ö aw
^oö getyepgö fojo^Den/fouDe mogen konten te müjixptm/
ifetuoelRe^oööannacfi genaösltin am fijnjö aaemjs cue
i»tUeUer|}0eöe:roiucl| oofeöei^epDené &lfó üat raarmetijfe
tooojnemen mei gefjaD fytbbm alles üjatijtinitef en toaerö
iuags iteüer teöerïaten/ laan titgstegengöeeecljaeriiepö
enöe öe goeöe con&ientte te öeöjtitoen/ enöe aifó iteuer met
ien gecuö gemoeö tn nie&e üptlanötg te UDen/DüRucsettó
^nn|ierseentïcmet0nlttifcinötm#alm:ianD te bhiuen:
3EDaecoUecöiemanneIt|fteeiittioeötge&w»i t,Jw$,m senem
öefe geöenn-toaeröige reöe nagelaten ijeeö / Patriam
sm. & R«- meamtranfirenoapoifum;.: omnium unajclt,: extra hanc
me, $*rm. aemo pf0|icj p0teft# Nan patria mikï ïnterdldttit·, fcd
iocus.In quamcunq5 terram verdoen meam venio : nulla
jsxilm eü, ied altera patria eft. Patria eft ubicunqk bene e£t
*K mqgt in wijn Vader-fiad in alle.pUeff.eriMijvefZj :
X>aer ifiger'toch>mae>-een: wie if^er ttyt te drijv.etui
Mijn landen word mipnifit yexboon,,.nocb.M<pgefey,d>
Jldasrflechts een weynïg^laet\Aaer mijmets aen en leyt.
Want in wat plaet^en land„enwaer ikjtomtexrecken-,,
JDaer k°mikjn bef mijn, 't filmt) voor 't mijne firec^ettj :
Daeris meM&allingfchap, 't is 't mijn naer mijnverfiand.
Want daer wy vreed\aem fijn, daer is bet Faaerland.
ms:
Φλ öe fóet-toloeiientie #oeet om
m i.ïWJE                 Omneiblum fora Patria eft, ut pifcibas squor,
Vt voiucrivacuoqmcguidiaoïbepatec.
Het aerdrij kjn bet rond waer oo\etn menfch mag k^metu^
Dat is bet Vaderland, bet Vaderland der vromen.»
;
Niet anders als de mfob in 't diepe ruyme vocht
$icb «ver al onthoud, de vogel in de loebt.
mm$m ooft öeaüwïUwKïe mtoerefo-üjufens<^
S^iaegö
-ocr page 9-
geü?aegöftmöeöan&aer fjn fcaas^ Msndanam ft eflc
pronuntiavit: totias enim mundi fe incolaai & eivem ar-
èitrabatur: gafteranötBoojö/öattjnttanöer öaeceïötüaÊft
iöamguacïjteöeficfKenenfmrgerenöe m&oonoer ban
öen ganfcpen aerööoaeni te ttjefen/üerjijaeiö öe öeromtöe
cicm.i&a& tut nu öe roep en roem öer l5>epDenen:toat fon* m.5.r#,
oester öaneenCimlïen niet öef^en te öoen/öiröet recijte »·
geficijienöeöeraanö öoo?öen i^eeftontfangen geeft/
enöe ι aegö na iet &oo?gefienen mern tot öen pm& Der öe^
melder roeping* <&ottëm Cimlïusi ^efu^ ΡηΠ^ι*,
«§>al trefe öe goööeiijRe Tpmiue DeiiiltoninHUifeen^jop^
ten ïDavids in Men niet öeöenfeeni Dommï eft tem,& fmh&
j>Ienitudo ejase.
5D» Heren ü het aerdfihe 'dat
En alfjn volheyd, heel, en al.
€n öe öaeö üan öten grooten ï^opïjeet Moies nietig
iracijten/öie öe berfmaeööepö ianCfoiöuji meeröer rtji^
Homacöteöe/öanöefcöatten üan <igppten:oetm!l£fnt
fag na öe tjergelöïngtöeg foontfl Hebtvi uü* '<Cté öait
fo öerre üan öaer / öat in met oefen mijnen Uof ïïm onfe
ïiefoe geöoogtenHaö/ enöe aeröftïj ©aöerlan^ üefenpöer
öer getrouUJtcöepö aen^oö^nöe öetracötinge onfer erüe
öer faliggepö / tip ong in 't minöe fouöe öoen Ueraappen/
öat ta in tegenöeel gier öoo? te meer poge onCe fjertlfo tot
öannbaergepö aen onfen Φοο/öie onötn fulnen 'jjft&
genöenEanö enöe |»taö geplant geeft/te öertoerfeen/ atë
oor ö* feltie op te fcöerpé tot tilijtiger en ernöiger öetrac^
iingeüanÖetreclitegeerUiRe üjolune&emelfcge ©aöer^
ïanö / naer öe trouuje taermaninge enöe aenpo?rmge Ut&
^♦&p0(ïelg Paulus,al0gpfepö: vvy en hebben hiergeene nar.tia*
blijvendeftadjinaer vvy foeken de toekomende·
-ocr page 10-
'T OOR-R E DE, E ND E
Wyhebbenhiergeenplaet'Zjewis!
. M.aerfiek£naattoekgmftigü.
vat. j.a-oi Cnöe iueöerööt: Önfe Bofgerfchap 'm in de Hemelen?
van vvaer vvy ook den Saligmaker den Hete lefus Chri-
ftus verwachten*
Het rechte Vaderland, enddermeeSttelovetu-,
Is in het Hemel-rijh^, en by den Heer daer boven-r:
Tiohj 4>2.|.                 1)aer Chri&us Giidet Soon voor ons de plaet^bereyd,
En ons ontfhwen•Jalin aller eetmigheyd·
c«t»i .2. €ünm ïjet üoojöee fpoo? etipncfrel at$ gemelöen %p&
ÖeljÖt Ift dat gy met Chriftusopgevveckt fijt, fofocket het
gene dat boven is,daerChrift tis h fittende ter rechter hand
Gods: Beibrgct dat boven is, niet dat op der aerdeh is.
r£ejorgt dat boven is, en niet den overvloed
En niet het aerdfch gemaekjvan 't aerdfchennietiggoed·
3frt fnlnee confcteniie Dan/ en op fulpen nertroutoen/ eri
met ful&e uoojteaeröe/eft {seömg/ltomt Ut nitjn toern epn*
öelHis opmrjnen nptgeïnueRten naèm ηοφ nn& uoo? öen
öag: op Dat fjet geen ergeritjn noeste fcfianöelijn tjoere*
fmi& en Uonitelmg uan eené onbekenden ert on&enaembm
W&att en fcinme te toefen/öte firp ftjniö arnepüg en toerftgi
fonöe fcijaniêmaer fce öupn-tojfe öec eer-loofe faenvötefr
fefje libellen* ©toe 2ίφίο* enöe Certu» btöDenöe/öat utue
gücgtfcetl CerüJ. geïietoen int bUjnelnn getnpgemfje ban
mijn öïireciitgemoeö tot onfe gemepne Baöer.Gaö ΐίφ
mei geüallen te laten/enöe liet felüe gnnöeluïtenöe banM*
lijitaen te nemen/uptöefjanD ban öen genen/ öemelne
öan ganfener fjerten tjö/enöeeenmig bUibmfal/
<£rentf*ae/ enbe 2lc|)tbae*et|eremltei}e/ enöe toaeröe
$©eöeburget#/
VWer Achtb.ende Eerw.Onderdanige,endc
Dienft-willige Dienaer, ende Mede-burger
SAMVEL AMPZING»
-ocr page 11-
ÔÏ×-Å Õ'GEN-BRIE F.
Ìû Ji £W/3 ije hier fijt aen V roer ifer Stad gefetenj,
Mijn Burgers, dié het volkjvanHaerlemfjtgehetenu,
Ikjbreng hier mijnen Lofvanmfi Stad, in dicht
£n ookjva vrijen flijlgefchreven, in het licht-
'Mier kfintgy met gemackjn met vermaek^gaen lefitu* ·
Wat ïçâ StaiwA is, en waffe plag te weptu:
Wie haeren eerften grond en mueren heeft gekyd*
£n hoejy naderhand noch meer is uytgebreyd.
'Watfy van binnen is door Godes rijken âæåéõ,
Watfy vanbujten is, hoe wonder wel gelegen^,
Wat lichten datfj heeft ter wereld voord gebragt,
Wat'krijgen oyt trevoerd, wat daeden oytgewrachu
Moefy den Nijlfchen vloed en ketens heeft gejfleteoj^
£n hoe de Spaenfche magtgebroken, en verfletetu,
Hoe dier fy Spanjen heeft gefflaen, hoe veel gekost,
Sn hoe fy <w eer van 't jock^van Spanjen is verlost·
Waer me de burgers hier fich weten tegtnerenj,
1 Wat nering, wat praktijk^, wat kpnfienjy 'hanteren^
Watwetten-'tticht het volkjot hunnenplicht beweegt
£n wat gods-dienfiigheyd de burgerije pleegd.
:Siet dit, en diergelifk^, is hier in 't lang befchrevetu.
God heeft mij hier het licht en 't leven willen gevetu;
1>at geefikjjode weer, dat geef ik^onfi Stad'
Hoe billijk^geef ikjoaerhet geen ikjvan haerhadt
Jk. ks^ mijn Herenâ en Burgerij begroetetu^
£n werp eerbiedelijkjmijn werkjvooruwe voetex-j ·
*JWijnHeren,ik^benuw,'tis'ttfwe watikjloe,
£n 't lof van ïçâ Stad komt onfen Burger toe.
ïk_fcl wat meerder doen, wanneer ikjneerfil wetefUv
£o lang dat mijne fel sn pennefij verfletetu:                                   *Aüude hU
Neemt dit nu â in dank,, *k,geefu dat ikjheb:                            -Met»pbot&
* TSefielt mij meerder fiofikjweefft meerder web·                        mfim,
(?;] ÷                  DEO,
-ocr page 12-
ΙΟ
DEO ET FATRIAE SACfcVM.
' Μ $e6fe "bit tot ftf&uj cwfe <£>&& je|c^e%;
.JSS §c06e ^&cfe /t;*y eeï wiet wiwbex wwete# je§e# ?
J& $e6Ï><ii? mijm$ey lot%"fcetj aemjepoifc,
«$2at twc$ te -fetafo wdj £>o*b met fösetQeJd ft;») <3eC*
£0#«.
«Jf trac^te enfe ^tai> ^aet: txtn-fmtiz te QütfUy,
^t
pje $002^eij^tewft"beé o^eveij me te $eci?teij;
^X moeteij t'fametj jaeij: tnifc fucfjt totowfe '<&&,
(VVlij!) fief *>e toffceij o^eeK/^ie ejf^ey fcgteW
%at|te té (Wlomtcé $ter ftaeij fpotfe^ eribe jttgiet) f
C^fmejHt jfjffcat tg"&ij M<fer"bijMew mon> fafffttgteu *
(Weeij (Vyiowtié^tié mté: ey ftaet ^et^ijnut aty,
J& %ώ 't
Gooz onfe ^httö, cy enfey 4&0& jefcwjj/
gfêattÏMia*,. Geeft den Keyfer dat des Kcyfersis, ende Gods
Samyjeu Ampzing.
• Η O R Α ΤΓ V 5
In Arte Poëtica.
/"\ Mnemlit panama quimiicuir utiieduki
V Le&orero dekdando, pariterq; monendo *
$pf»eft um &out op 't ijoofö attmUi
4£n
fijne ötngen
mei gemaeftt/
-ocr page 13-
EER-DICHTEN OP 8T WERK DES AVTEVR&
P. SCRÏVERII
ELEGIDION
in
Samvbiem Ampzingïvm,
EcckfiaBen & EncomutBen
HARLEML
c
Vm cuperet tota cantari'Ampzingiusmbe*.
Et pariter oivi totus adeiïe fuo ·;■
Nonfam cft, mquit^divimoraculaveLbi
Pandere, & Angelicos voce ciére choros %
Simt ahj, quorum nofter praterfluit aures
Sermo; nee affeéhis ulla querela moveu
Et fpatiofalicet tnagni fint atria temptiV
Sufficit haud cunftis civibus ifte locus.
Et quidam zeil ftudio in diveria trahuntur;
Quairentes alïa fob gietatc Deum,
Serviat his ealamus meus, & devincwr omncs»
Exponens patrij femina prima foli,
ïnque gerens oculis totam gratantibus urbefn,
Bellaq; gefta domi, bellaq·, geftaforis.
Dixit: & ut feripoltent meminifle nepotes,
Abfolvit tantum fedulus auétor opus.
Iamque Lemum, Harlemiofq;, acjloriprincipisaulaftl·,
Et Ρelufiaco parta tropha:a marii
Obfidiumq-, atrox tumidi miramur Iberij /
Miramur laeri commoda multa foli:                               taw*.
Divinamqi t artem, qua fe Germama ralio                          $hiam.
Ia€l:at, & ignotum non finit elïè Mogum.
En ego Donaticontraclariffifna dono
                               ^£JR
Symbolajjamcertampromeriturandem;                      fertatmem
Asqueita dum magni premimus veftigia Iunl-j                    mjfra, huis
Vindicijfqiultïodumfavetillemeis;                            ^m<Tm*
00 ι               ?sncl'e
-ocr page 14-
'eer-dichten.
Ponere vix alibi potuitconfultius horas,
Aut magis inpatriam fignificare fideia.
Sicpopulum lingua, calamoq/, interprete cunéte;·
Pafcit, Sc immemores fic vetat eiïe fui.
Pellicit hitc natale folum, patriasq; cupido
JLaudis. in hoc alacer pulvere currit equua.
Etmedto : namfi quondamflagravitVlyiies
Funuim de patrijs cernere polFe foeisί
Ciu· non hic pulchrs fuccenfus amore NapKar,
Laudaret patria; rnoeniablandaiiue ?
Quanto Ithaca urbs SparnEpraeftantior übere gleba.?
Arvaqi montanis fertiliora rubis:
Tanto araor Ampzingl meliore cupidine fertUTj
Buna Kinnemarios tollit in aftra fao&„
Scribébatn tttmttltuarit AmftetrefamL
XV. lunïj, eb cxxviii.
PETR1 SCRIVERII
Lof-dicht
<DER STAD BAERLEM,
Dooi
Samvii Ampïins,
0&x\t%tt enöe pitbitm alöact:*
AL S zsfwpXjng.he,eftgefid}ifjn hm gen te behagen,
Sn t'enemaelfijn dienfi bun gunft'lijk^op te dragen;
Sprak^:'tis mij niet genoeg dat ikjt Woord Godes preekt
Sn tot der Englen (boor met mijne fiemme breekj
"Twoord komt tot veelen niet, en loopt voor by haeroren
j
%Jgsl willen na geen kjagt en na geenfmken horen .··
Enof
-ocr page 15-
E ER-D IC HTEN.
En of fchoon ïçâKerk^isgroot en ruym vanfiel*
So is dan noch dieplaet^ ie fyej/n voor aliem^eL
Moe veele warden ookjioory í er-fkchtgedreven-t
Sn willen voor den Heer op hunne wijfi leven ?
Laet alle door mijn pen gediend fijn, en gedicht,
En houden fich aen mij en mijne pen verplicht·
Ikjwildan onje Stad, en haere eerfie paleth
En al den waerden. roem vanhaeren mem verhalenr
T)e daeden Aiefy heeft in aller aengeficht
Of hier, of hier ontrent, ofbuytens lands verricht^
^Ditfprakjiy by fich plfs: en dan op dat de tijden
T>ie noch te kpmenftaenfieh hierin o-okjverbUjden,
En dat dit altemael van allen fit] bedacht
ï,-
So heeft hy al dit werkjn grooten vlijt volbraat-
.Nu konnen wy van Lem, en 't Huys van Haerlem lefim,
En hoe hier 't Prin°(en-hof der Graven plag te wepn',
En hoe dat Damiaet op Í Ui bracke kreek^
'Oeor hunnen fierken arm en kloeke», moed befiweek^
En nu verwonderen wy hoefirengfy was belegen:
En nu verwond'ren wy haer liefelijke wegen,
Haer lijftocht, haer gemack^ haerluil·, enhaer^ieraed'
XJanboomen, wild', en veld, vanduynen,fie, enfied-
En nu verwoniren wy de konfl· van boeken-drucken,
Een tac\die D'uytfichlar.d foekt van onfè krom te rucken,
Waer me de Stad van Jldenf^Jhaer naem â mchtbaer m#e%tr
So toch een dief die konfl van ons hierheeftgefchaekt.
<T>aeromfi hehikjiok^tot een voorfikjer teken,
sJMijn Kofters-Lauren-Kranz aen Amp^ings werkgeflêkew,
Het welke nu genoeg tot defifikj doei,
So dat eenyderons die ere geven moei.
Wy trachten dan de Jong te volgen naer behoren,
En fijne flappen meefi firgvu'.digmte fporen;
En 't gene dat ikjoier tot defie fake doe,
cDatflaetfo Amp^ing me van ganficher herten f se.
<Daero?nfi weet ik,nau hoe hy fijn vlijtigheden
En koftelijkm tijd veel beter kon befiedm,
■ £n
-ocr page 16-
EER-D IC H TEN.
ën fijne waere liefd en trouwefucht met'een
<±fyCeer mygen aen de Stad, meer mygen aen 'tgemeen.
'So tracht hy dan het volk^ met fijnen mondtefiichten,
£n ookjnet fijne pen een-yder te berichten,
Op dat een-yder ook^hem in gelijke trott
Hem in gelijke liefd met recht gedenken βα.
1>efieevanfijngeboort, de pl^et\e van fijn leven,
'Tik heeft hem tot dit xverk^geport, en aengedreveni
23e liefde tot de eer van fijne lieve Stad
Diejaegt hem dat hy loopt op ditgewenfie.pad.
£n dat met allen recht: VVantheeft Vlyffes 't roken
So graeg begeerd te fien vanfijne flad, en koken;
Sal tyfmpQng dan fijn luit in Haerlem niet ver fien ?
Sn haeren roem en lof met meerder recht befiaen,?
So veel als Sparens-fiad, β lufiig van waranden,
So vmchtbaer ende vet, meer is dan dorre flranden?
Sn 't neil· van Ithaca -.fioyyerd hy te meer
Tot lof der Kenemers, en fijner ouders eer.
LEGENOO ET &CB.IBENDO.
In Defcriptionem
■a Clarifiimo Viro
D. SAMVELE AMPZINGIO,
Ibidem Ecclefiafte, concinnatarn,
C armen Jieroicum-,.
QYÏ Eatrix leges &plebisfcira tuetur,
Libertatis amansj contempto jure Tyrannij
Pïoqj focisarifq; mori> & decerneie ferro
Pulchmm & dulce putat: trepidiiq; occmrere rebus
Qujfataguntjimikoq; animamcum fanguinefundunt,
JHos aïteraa celebiandos hude fatemur?
Etcly-
-ocr page 17-
E ER-Ρ I CHTEN.
Etclypeo ornandos Argivo, & marmore dignosi
Atqyadeo in cxlis, aut cadi in ρ arte lpcandos.
Sic Spartana iïdes, üc Codri heroica Virtus
Nubilatranavitpernicibiisa&aquadrigis;
Et Decijs quziiuis honos, natoq;, patriq;:
Nee non Attilium, Fabiös, atqy Hectora magnum»
Thefeaq;, & preiïbs terraram mole Philenos
Suftulit in caslum pietas, & ad aethera fortes-
Vexit amor Patiiie, laudumq; immenfa cupido.
Nee minimum meruere ctecus quifignafecuti
Theipiadum, fato eripiunt mortaliagefta,
Quiqj Cleantheasftudijsimpenderenocles \
Invigilant» vitamq·, alijsproducereiciiptis»
Ec pius ille labor Patris qui dicere laudes
Ardeat, & cantu celebrare domefticafaéta.
Hanc tenuereviam fatislevioribnsufi
Hiftoria; pater, & tot vatum numen Homerus
Msonides, & quiGrajisMufa Attica dicïus
-Socraticus Xenophon,& claro tiatus Holoro
Milciades, Cïifpufq;, & Roms conditor alter
üvius, Sc docls felix ^Eneidos auctor,
Bellaq; in jEmathijs plufqüam civilia campis
Qui cecinit, Famamq; aftris aequavit Olympi.
At tibi, quem placido nafcentemlumine vidit
Melpomene, Ampzingi, cuipridemBelgica
Cui Phaebi cortina patet, fancliq; recelliis
Pieridum, haud minor eft pietas, primordiagentis
Dicere, 6c antiquos Lemi memorare Penates,
Ham quanto dulcis Patris tangaris amore, .
Nataiiiq; urbis, qiKe te de matre cadentem
Excepit, naturnq; tulit fub luminis auras,
Ingenij monumenta tui, chartatq·, loquunturj
Pieriufq·, labor, nullo delebilïs xyo.
Nam Heet ingentes ad facranegótia cura:
■AmeS. fub mole premant, animumq; fatigettt»
Et foati pro plebe pr eces, cieüq; potentes
-ocr page 18-
EER-DICHT E Ç.
Seeptriferac claves, autquos Ecclefia fafces
Suftulit, & claufilifnen referavitOlympi;
Diverfumq; trahant puri prseconia verbi:
Tu tarnen & Patriaé, & rebus caligine fnerlTs
Sedulus incumbis, Lemi incunabula pandens,
Regalefq» lares, & Sparni ad fluminis arces
Masnia,& antiquis habitatam regibus lubemj
Signaq;» &annofas depingisbrachiaquereus^
E t fcutum enfe minax, Eois nobile ftellisj,
Heioumq·, genus Friiiorum,ad fceptra vocatos,
Seriatamq; ratem, & eaptiviimingurgite Nilurn i
Bellaqi viduris audes comrnittere chartis.
Hinc laudum tibi furget honos, & gloria vivax,
Prasmiaq·, sterns contingent debita famaj,
Made efto Ampzingi caïloq; attoÜere nomen»,
Harlemvm oi e tuam faftis, annifqjXacrare;
Sic Patrise folvas qiias debes munia vita*,
Grataq, fic reddat, quam debet, Patria vitam»
Feftaq; poftcineres celebrent Ampzingi á cives.
J£i*pd voveo & augmor
T. SCHREVELIVS.
THEODORI SCHREVEL1I
Ç Á Å RL E M,
©art SAMVELAMPziNG, ©jeiriBani atoaet/
25earfcep&/ «niiÉ in fytt Iw()tge6?a0t»
Die voor'tgemeyne beftlen vaderlijk*"wetteru
Omhmine Frijicheydhun lijf'enlevmfaten-i,
En vecbtentot der dood voor God, en voor het Land,
Ö-it roemde ÀÇ^^ßçé^,(çÜúÁø'^ïã dehand.
V                                                        Sis weet*
-ocr page 19-
E ER- Dl C Ç Ô ER
$o weetmen van de troupan Spanen noch tejpreken^
■Sofiamen Codri roem heü hoofd noch boven fieketu-,
º>À Roomfche
Deciosj en Heéfcor den Trojaetzj^
En and'ren, Me met hun in eene irtfiaeru
·
En â U ookjtltijA hun Lauren-kjanTgeblevefu,
'H>ie ojtder Helden doen door hunne pen befchreveos*
En vrijden hunnen roem ierdaeden van den doods
Op dat de duyfi're tracht die niet in 'tgrafbefioot,
Ookjïi een nutte vlijt fijn Vader- flad te priffix,,,
En fijne fucht tothaer daer mede te bewijfinj,
"Tfij datmen haeren roem door vereen ende dichte
'Oft door een rijkjn vloed der vrije reden fiicht.
$o heeft Homerusfich een dapp'ren lofbekpmena*,
So voorden Xenephon, «zLivius vernometu,
En Maroos waerde naenu, diegroote Roomfche SwaeiLt*
En and'ren, die met hun hetfilve werkbefiaetij.
1)us hebtgy, Ampzing, ookjt hier toegaen begeveru^
*Byfinder tot de konfi van Neerlands rijm■ gedrevetu-
Hoe toentgy uwe liefd entroti aen uwe Stad,
*Als gy haer eer ft en grond in uw gedicht vervat
?
Want hoe u 'tprediek^ampt enfwaere lafien druckeftJ?
En uwefiel nu hier nu daer verfchefden ruckeru»
Noch fit gy uwe Stad ft niet uyt uwenfiitj-,
En dringt uwer al ookjn hét duyfier itu·
En dus verhaelt gy ons de oude Lemfche Mtitrefu^
Het Koninklijke Slot, en Sparens oudfte buerttu,
Van Protsen van dit kmd in ouden tijd bewoond:
Wat Wapen Haerlem ookjn haerenfchild vertoond.
En dus verhaelt gy ons 'tgeflacht der Vriefche HeretUy
Van Êorimkjijkeftam,geboren tereqertrL»:
En 'tfcherpgetundefchip, waer voor het yfirfpfong:
En hoe het Haerlimfchfwaerdvan-ouds den vijand dwong.
Hier is uw^ren-kfan^jhier is tt roem geboren,
Hier hebt gy rechten flof van eenen naem verkoren.
Qp
Ampzing, maekt dan me datHaerlem'niet vergaf
En dat hasr waerde naem infebrift verfigeldfia.
00) 3.               øö
-ocr page 20-
EER-DICHT E Í:
€jeeft[o im Vader-fiad de vruchten vmuwlevm
En laet tm Vader-fiad u weder ere geven,
En uw gedachtenis behouden na den doodr
t/flt 'tgrafujlayten fil in fijnen fwartenfchoot.
Å×ÈÑÙÍ ÁÄÙÑÁ ÄÙÑÁ.
EP IGRAMMA
%f€d Reverendum Virunu, & Symmyitam Charifimnmj),
Dn. SAMVELEM AMPZINGIVM,
Verbi 1)ivini Minis7mm->:
Defcriptionem fiiam
VRBIS fax HARLEMi,
EAentenu*
QVum quantus ïatè diiFiifus limite ionga·
In terras protenditur Orbis
Ingens, ingentes & magni nominis Vrbes
Antiquiq; & nobilis xvi
Clara Cux per fe praeconia laudis agentes,
Atque fuos ultro celebrantes
Gnatos, ingenij pollentes mimere fi qui
Matres concelebrare laborent,
Oftentet: quae te rerum concepta tuarunr
zsimpfingi fiducia tanta
Extulit, illuftrefti ut pet tot jam fecula Matreta
, Et tot nominibus celebratam,
Seqüe (õß magnum fundentem luce per orbem*
Á mplius iüuftrare parares,
Atque tuis toto chartis oftendere mundo
Harlemum, quam fama vetufta
Summaqi tam longo fsclorum exordineviitus
FeceratinnoteicereMundo,
-ocr page 21-
E ER-D IC Η TEN.
Omnibus optatam ftudijs & mentibus, omnes
Quam ptopius cognoicere vellent?
Senfiftiargutas, quem non facilè ulla fefellit
Res, aut intima notio rerumy
Innumerorum hotoinum fpeébanda nobilis Vrbis
Notitia & propiore videndae*
Quanta forent defideria, & quas didka in o mnes
Ingens eiTet gloria terras:
Quumqi tuo infignem decorares munere Matrern
Officia illi debita pendens,
Ipfa tibi quanto rurfumcum foenore quantum,
Matris more, referret honorem,
Callidus è celebris celebrati lande vicifllm,
Mutua laudis praemia captans:
Vt quanto Harlemi fe tempore gloria tollat»
zAmYZjngliz fama perennet;
Akeram& akerius crefcentis munere creicens,
Longum perpetuctur in arvum;
Mutuaq, inter Ie iibi firmamenta viciffim:
Sufficiant implexa coronar.
Nam tibi debebit Mater, cui gloria er eicet
Fii'fnius, & fic nomenhabebit·,
Hlius &c per tecreièenti ex no mine Temper*
Succrefcet tibi nomen in svum.
Vnde etiam aeterns asternatae munera Matrï
Debebis tibi reddita famai.
Laus tua laude tuae tibi crefcet, luce perenni
Luxfua multiplicatavigefcet.
Senfifti quam non tennis natura benigna
Addiderit tibi dotis honorem: ...
Qü.afn(lj fit opportuna mam Cuftollere iumfni?
Ingenij tibi glo ι ia Matrem.
Scifti etiam iiimmo que_ detrimenta hitori
Adferat unquam longa vetuftas >
Vrbibus Sc quamvis vivax fit gloria fummis»
Et longum perduret in evum,
(■>;}) 5                   Si qua
-ocr page 22-
EER-DICHTEN,
Si qua ίίις frugis dedir experimenta, fu$que
Virtutis documenta ferena*,
Attamen affiduo longi langueicere lapfu
Temporis, arq·, obrepere fenfim
Fri?ida preclarè geftarum oblivia rerurn,
Paülatimqj labafcere farnam: t
Sf pe etiain ipfamm adyeriis deccdere rebus -
Obfcurataluce nirorem:
Magnaq·, qii£ fuerant, fepeliri nomina tandefBj
Letheis immerfa tenebris;
Ni charrisduratudsconftriéta, fagacis
Ingenij conamine certo,
Vandicijiq; facrx faeclis aflèrta Minervx,
Eripiantur dentibus xv'u
Sic tu laude mi Matris cum'lande, jugata,
Confuluifti illique, tibique:
Qmeq; tuis fcriptis longum protendet Γη xvura
Vitara, magnx & nomina famx,
Ipfa tuis fcriptis vitam dabit, ipfa perennis
D ebira rcddet prxmia kudis.
Scripilt Daniël Sgvterivs,
Scclefutiarlemenfis Vtffior.
In hoc nöftraz Civitatis Encomiuirij
Encomiaften.
QVI S noftrafn dïgnis ex-toilet honoribus urbetn I
Hane quifnam meiita dicere laude valef?
Qux Batavos inter Procerës vota altera profert;
; Qux Kinheimarix eft fplendlda Metropolis.
Tantaciii veterüm, lerumq; indago novarum?
Cujus tam largum fl urnen ab ore ruit ?
Enwl'
-ocr page 23-
EER-D ICH TEN.
In id magnaoimo conatu tAmp^mgitu audcf»
Sacro natalis raptus amore foli.
Audet, &c egregijs praeftat fucceffibus aufum?
Ingenij & genij dexteritateiui.
Hic ipeétare Heet vigili congefta labore,
Noftrati & nitido carmine propoilta;
De tenui exortu, & f^lictbus incrementis
Vrbis, qua: Fafti commemorant veteres; '
Qujeq; ejuspraefens facies, traetufq-, propinquij,.
Debita notitie pofteritaris habent.
Sic nomen Vatis Pahia: cum nomine claret>
Sic canit in Patriie laude Poe'ta fuatn.
Ergo ipfi, Cives, nunquam pereuntis honoris
Ne&amus grati laurea ferta manu.
HENRICVS GEESTERANVS,
Collega AaSlwht
Vanden Auteur,
-sêytte {Ufo tywfo
ÉÁÃ deJmHzenetnsLoffijnmefaen hunne fiedë
1>e
Leraers al vermeld met loffelijke rede,
'Sehalven
^Auteur filf, die in fijn lofisfiil,
(jelijkj^een deftig manfich âíåçñôçâç wil.
Nochtans is hy at^ins fijnlof en roem ookjvaerdig
¸êop de pree^-floel is per levendig, en aerdig,
*-&Cetyyer, en vrijmoed: Ookjvacker endefnel
In fijnenganfehen dienfi, ah een recht
Samuel.
1>ie ookjtoch in'tgemeyn'tVolkGodes tracht tefiickte».
^fetgeengeringgetalvan Geeftelijke Dichten,
1>ie hy âçê als dan laet komen in het licht>
Watrdoorhymdees teuwgeeu
Duytfch Poëettnfmeht.
-ocr page 24-
E El-D IC Η Τ Ε Ν.
zAL· ookjtiet in dit xverhjvan οηβ Repubhjkc,
Waer van noyt ü geweeitbefchrevendiergefyke,
'Twelk^fi volkomentlijkjn ksnflelijkjverbrejd
nsilwattot lof en ter derplfderdiendgefiyd.
Idem.
Honon
D. SAMVELI AMPZINGÏO,
Ecclefiafti Harkmenfi,
Patiiae fux Defcriptionem & Encomium
OttlgantL
ILluftres animas., de magriis peétora rebus
Nata, tulit Latium, Grajaq·, terra tulit,
Non fterilisBatavum tellus: habuiftis Athenaeï
lam Batavus prifese munera gemis habet.
Quantus es Ampzingi I Tarpejas deijcis arces,
Dumtrahis, êc facro neétare paicis oves.
Qukn tibi lelligio, quam Chiilti Eccleiiacuraj eft.?
Et Patria: faftis non minusinvigRas.
Harlemi'laudes, prifcarq; infignia gentis
Ad numeros rêv-ocas, Pindiricofq', modos.
Et iimul abiq·, metxis opus hoc, ut carmine,, condis.
Pindarus ingenio, TuUius eloquio.
Eja agemaóte hïros.' Té Patrem Eccleiia gaudet:
Te Grvem jaótat Patria grata fuum.
<isimorL· er ίο ludibanu
o
. iOHANNÈ S IVNIVS,
EcdéfiaBet J^f{endelfhenfu. f
J2tfS>\4
-ocr page 25-
17* <&mtfcutgeeh)ieg0p föt menf"gtetigomte lefen
*V ©tog ©abet-flabii $e&óoit/uiatHaerlem glagte toefen/
gntoaifp^eisenisi/öoerpfpaH^öwft ;            *
^«aetin fp beer én naftaèr inftet$n&uiiert ftoeefb^
gat s^êfc u iïiec te fi^n Uic fiin&er &oo?|ïet öiipflc» '■'.;
^AlnpzinS' *"** &a^ ge«ft een aengmaeme ropflet/
illiet ban ten b?eembe glanj of elbeté beet gefotijt/
IBaetnpt ïjaes epgen fclf* in'tbage lic&ïgefyogk
2« gtieeft« ïjter te fien/ batöiet toe \oM berfeïjoben/
^vnonbet aoppö# tooin ban boube eeuto oeboben:
«ie geeft u ïjiette' firn bat «ettybg mag ïw&ecÉy
fU&aet mi in befenlof b?eeb boo? η «pt geteefct.
*»t/ &oo?t/ ieefl/ en beben&t met alle utoe ftragcett/
<rn fcijetf top üefen lof metpbet nto gcbacïjten/
gtöenöt öan bp u fcifif/en fegtmeteenöaeröp/
^pttsiij^ een poge eer/batïïee^ mpn moeber%,
want ö «et ban onfe ^tab fetoont btttget enbe tooonbes/
^JfeïfiSbJat eet maet öecjtiïien^ eet maefet fg iwfy fejoonbm
«e eteban een ^tab/ttt ban be btttgetg
«jötf. ttoee ineen gftjebïecïjt/ en flam malfemïo'ïtn fr»;
^eWjgbet ban bit boen beepügt η ban btólböïbifl r
Cn fo gp ^em aï fcijoon beel baaiö boo? befen fegt/
^>oöisi eenbïootebahn fgtt toaerbebeeltefled|É,
«e tof ban Hacriem ftlfé foo ïjoog banfient gtweftot/
«jeial fco ö jeeb afé Ni fön epgen afoj& toefen:
«patm? ban Ampxiogbjwt u i0abei-#abteteet/
,u ^ttjfangt&at boo?w felfss en boo? betttoen toeep.
JJJ **W#aetlem8i bloeb meet nimmecmeec bttitoutoeti/
^«ummmet too?ben fat bit toern bjel toaerb te fiotitoen.
2"«« met aenbacötlÉÉfl faï moeten aen'tbeltaptf
^epiobet befennisHmt ttoeesèlanfc artsen upê.
Η. &'KVi'tUJr&
moe 90R-
-ocr page 26-
EER-DICHTEN.
CORNEUVS JACOBI PETRiEVS,
s/fetu
Samvei Ampzino.
HOe hebt gy, Waarde vruttd» uw yver hier bewefèa
Tocónfe^ader-ftad .' nu kan men Gen, enlefen
Een vol verhaelvan haer, tot baeren hoogden prijs*
Want 't ïfzer alles in, en 't ifzer met bewijs,
Laet and'ren dan vrij gaen na ver-gelege hoeken»
En fchrijyen yan een Stad in 't Ooft oft Weft te foeken:
'T, fijn vreemdenίή haer land, fy fchrij ven ook onwis*
Ik'prijfedatmen weet wat van fijn eygen is.
TetElburg dtfemy.lmij tóit-fifltUti,
EER-DICHT
DporSAMVEL AMPZING.
NP" isHzeuetawelbefchreven,
Niets is inde ten gebleven
'Dat tot haeren hfbetaemd
tJfyCan enpaerd is nugenaemd.
sAlles is naer woerd geprefint
sAlles is genoegbewejèn.
Wie had' oytfi veel verwacht
?
Wie heeft oytfi veel bedacht ?
So daer iemand het ft 'verlangen
Hoe de Stad is aengevangen
;
'tls hier met fier kjaerbefcheyd,
En op fieten rijmgefiyd-
WU hy tWdmvoórdgAngksmn,
HoedeStadhieftióegtnonwit,
Hoefi vaneen kjeynbegin
Is vergroot, hei jtaet-trm
Htefimet den tegenffoede
Heeft geworfleld,en vol moede
t'Eiken weer is opgefiaen,
En al wijder uyt gegaen·
Vande Torens,vande Kerken,
En van al de ftotite werken,
Vant'voornaemfiedatdeStad
Hïnnen baeremneren vat.
Hoe fi buy ten is gelegen
t^Cet haer liefelijke Wegen,
9^€et haerhoven,Hom,en Baen»
'Daermen ka» uyt wand"jen gaen,
&fl de wackere yèr$apdcn%'
Tbegekérdfit vÉndelandih,
*
"Die de Stad heeft voordgebragt^
W»rden hier λΙ meegedacht,
Vande
-ocr page 27-
CHTEN,
"Beven al, dat m haer dond'reü
CjodsgenAde,wet,en xvond'ren.,
Dat des Heren rechter hand
jAaetdtiwaerheyd heeft geplant.
Dan vriefal 't ons al vertellen i
Wie kant op een ordrejielleH i
t'ls mtBoekjefaemvervaet
Op â â eten toon, en maet.
Koopt ,'tenfil u niet berowwem
Leeft, en veilt het veel onthouwen.
Dankt den Here voor het goed»
Dathj oïKyend'onfindoet.
ÂÉ Ñ E Ô R AE V S, Barlemenfti,
E ER-Dl
Vandt moeden onbefneden,.
tfande kloeke dapperheden,
Vande berfien van bedrijf
lf%er ookjen kjaer befchrijff. '■
'.
ZSande kloek&eyd, en hantering
'Derinwoond'ren, vande nering,.
Van fi menig konftig man
Die fijn xverkjvel maken kan.
t If^er al, ook\vande heren
Die de Stad â wel regeren,
Datmen in Godfiiighejd
■Leven mag, en eeriijkhejd.
CORNELI VS IA CO
Reverendijfmo Clarijfimotfe Viro,
D. SAMVELI AMPZINGIO,
Vrbis Marlemenfis encom'mm edentL
QVid jaclat unum ment e grati Pyrrhiam
Bovem bene merito irorriolalïè antiquitas f
Tanttimnc cxix dignitatem viclimas
Extollk; an grato dcdir quod peétore,
Qup majus ipfenil requirat Iupicer ?
Vtroq; vincit Neriteniem Amp\ingnit,
Scribens paterna: fedis inclytum decus,
Canenfq; taiiri cornibus perennius >
Gratsq; tantis indicans mentis notas,
Qups ipfeMomus pr^dicet., labpnbus >
Ruiijpanturatrabilequamvis ilia.
Iilimc, nee imam profequare Pyrrhiam
Tandem iapremis yana gens laboribiis.
ioctim meretur hac in arce principem
Surfum vebendo corda voce jimp^ingius,
tauxiefqi dignaserFeiendoPatrfee.
I. Onyfi £ Vwbeati '
-ocr page 28-
E ER-D IC if Τ ΕΝ*
EIDEM.
Q
Vis neget, ^«^^»»g»Vpeausgratuffi4;» piufiiq»
Effe tibi ? nerno, IiberabinvidiaV
Tu grato flagians urbis natalis aimorc,
Das ipfi vitafn, qUafivdedit ante tibi.
Tirproia1, vin&ifq; modis canis aéfe, doinofq?,
Heroafq;, urbi qtii peperere deern.
Oftendis vita: exempio, & fermone ficquenti,
Quafn tibi fit cordi relligio, & pietas.
Perge alacer, poputurnq; datum tibicaditus, ufque
Gasleftern patriam tollen corda doce.
Scribcbathonoris & amomtcSltmAi erge,
ADRIANVS IEKERMAK.
Op het waerde "Boek^, 't Lof van Haerlera,
D. SAMVEL AMPZING,"
"Bemind Tredikaut tot Haerleto, mynengeedtnvriend.
W%\ itmmh mtt ©mtacï? tm fcgoone Stad fcefcgfeen/
een Stad, hit in bemtaefe niet een' ïjeeft ftaeté geltjfcettf
eentueïseï&smstad, een et* ban ïjetlanb/
4m ouö bermaecbe Stad> geboub met groot betjlanb I
tenant» η α e r t E Μ fien/bepionïi ban aflefteben/
Cent^erell»ban een stadnt fconfi/ entgetengeben/
i©e Stad öaer ife banfojeeft/ De mfl-plaet? bic ife meen*
^ielefe 't Haeriemfch Lof, bit 25oeft/ en fconee een.
VBft iemanb eene Keifc, en Torens, in gebouwen,
jfeafeftoon aïg ecgettf/ fien/ een toonber aen te ftfjouuien f
*Me Öoeft niet bettf te gaen/ te iepfenfjies of baetf
Ca ίίφ/met pcatiftoft/ te ftcUcn in getow.
-ocr page 29-
EER-DICHTEN.
2^fotol^tg-t^
^niufligtoefentoiï/ enftiiaergepepniSbergeteni .
Jfe artbermaefcfiegeerb bat ergens i<f tefien/
^^n in f en 3>tab toiï fien meet aïg in anb'ren tien;
W toanblen tot! in't Bofch, of anöerg ficpemtepben
^« tyutljtbaet: no^en ïanb/ in groene foete laepben/
^ 'saaintetif/ ftuptensf-igbsf/gaentoanblett ttiil in 't groen/
<ff anbertf aen ïjet ftranb een foete fperi-rep* boen»
*®n lenianb ^upntoaertsi in/ üonw en f ae# fien lopen/
^"üoeöetKcieïenb toilb &omt upt fijn Öoï gekropen*
J*eftientanb tafl of treefc te jagen boeket fanb/
ft <ff ook te toanb'Ien ïangg een foete bjater-öant*
2?" «wanb fien o» 't ïanb becï fc&oone ^etea-ï)upfen/
ïl&We vogeis-fang en fterfce bltttïtt# gebjttpfen,
2*» fyaebe^ott^mfien/ nietberrebanbe ^tab/
^τ*** hntoaets tuit ge&lepB/ en meniglielUjfe pabf
Ψ» 'emanb/ aïttjib an/ een menigte ban fcfrepen
£ ***** «Ρ*** in/ m öoe* ft*1 «opaten flepen #
P1» lefe tnaer bit 25oefc/ afei bo?en të gefepb/
Ampzingï Haerlemfcb-Lof inaetHaerlemfchiöaetbig^epii
S° **«*% afgematte/ fo ïebenbignefcïfteben/
m$| ofmen aïïeg fag boo? ogen in ft et ïeben.
«tornt 25wgers" aï te faem, u wel ter begenQ,«gt/
Ca boet ui» pïicDt en Ampt; fmgt pber toie gp fgt/
w boo? tot Ampzings roem/ bie fic§ fo freef t gequeteitf
^at niet eenen&eï trant banöem en i$ betgeten/
<&ie onfe i^aber-flab gebaen geeft fuïfcen eet/
*w toel ban iemanb Ban gebaen fgnimmetmeer,
D. V. HOR.ENBEECK*
Sérijfmeefler dtr lntij>>fib& Stboïe,
Een en genoeg»
KLINK-
m »
-ocr page 30-
E E R^D I C Ç Ô Å Í.
Ê LINK-D ICHT
Ter eren-.vande "Sefchrijvingi endeLofder Stad
Ç Á E R L É M,
SAMVEL AMPZING,
Bedienaer des Goddelijken Woords inde Gemeynte desHeren,
in fijne Vaderlij kc S tad.
WAt Heerlems-Stad nu is, datfien voy voer ons ogerij,
tj\taer watfy isgeweeft, vpatfy voos in 't begin->,.
Hoe'thaervoordsisgegaen, daervan filft-denfitL·,
"Daer van het recht befcheyd Ampzingl penvertoge/tj.
'Dies is hy ere waerd, die toond na-er fijn vermogètu
Ô)( liefde die hydraeqt tot fijne lieve Miru,,
Tot fijne Vader-fiad, die «ƒ4 tot ons gewin
Maer waerden naem enfkem ten hemel gaet verhogen^
.
Komt Haerlem, komt dan hier, enfict dijn eerflen tijd,
Enfiet'hoe gy van kjeynfi groot geworden fijt,
En hfiegy na veel ramp Jomagtig fijt verheven^·.
T)ankt Ampzing ookjnet- een,die door fijn vlijtigheyd,
'D-ie door fijn kjoekepen dijn naem eniofverbreyd.
Wilt van gelijken hem, weer lof en ere geve/u
.
WILHELM VS LEEMKVLIVS,
LiefheeberdervrijtktnflcB.
Ode öå Sang-gedicht,
AendenEerwaerdigen D. S. AMPZING
Of fijn Lof-roeminge der Stad Haerlem.
MOgt Beer-Lem nu eens ontwaken,
nAmp^ing, om te fien uw lof,
Daer mee gy als uyt het ftof,
Vw en fijn Stad groot gaet maken;
•JcWcci,
-ocr page 31-
"kWeethy hoog vooriuygde ftrack,
Dat hem magt om dank gebrack.
Tongenftem en pen te wennen,
Om dat naeften-nutte deugd,
Eeuw elij k fou fijn geheugd;
Iemands deugden wel t'erkenneri»
En te tellen op een reek:
Is een dank-en lof-baer'ftreek.
Die weldoenders fo verheffen,
Dat hun deugde blijft vermaerd,
Sijn veelvuldig' ere waerd;
Maer wat ere fal hem treffen ?
Die noch fo veel boven dat,
Loofd de ere van eenStad?
Is het nu en oyt geprefeni
Iemands wel-verdiende eer
Vyt te breyden meer en meeri
En indien noch boven defen
Word verheven fteden-lof,
Als van uytgenomen ftof:
Wat voor eer fal die bekomess,
Die dan fuiken lover loofd?
Enbelauwerierd fijn hoofd?
Die de leegheyd fo kan tomen,
Dat fijn fterveloofe lof
Reykt aen 't hoogfte lauw er-ίο f?
Ganfch geen eer: want al fijn rocme*
'Is verplicht' erkentenis.
Duselkdievah Haerlem is,
Laet uw niet ondankbaer noemen»
Maer looft Ampzinc, watgymeugv
Vóór dees'fonderlinge deugd.
-ocr page 32-
EE&-DICHTEN.
Ê Li NK-DIC HT.
G2* Haerlemers en wilt u niet tefiervergapetu
Aen uw vermeende Stad, aen uw vemeye Ker%,
Vw KanmklijkjTakjs, en 'uw voorouders Merkj '
zAenuwen dorrenBopnu, en aen uw wede Wapen:
z&Caerheft het o'ogom hoog, wilt daer uw vreugde rape%/<
Tracht â na Godcs Stad, die onvemwtykïfterK
In eeuwigheid beftaet, maekt daer van Wat meer werk,
*jDoetaen den nieuwen menfch, die naer God is gefcbapettjt
Sofitltgy borgersjijn varit Niett ferufllenu,
Waer toe ç
Ampzing roept niet fijne leer, enfierru,
Wel Sasnué.genoemd, een vroom.trost fielen-firger.
Wantgy en hebt toch hier geen Stad gewis, en vafi:
Sefiet dan niet op iet, maer elk^fy hier eengafi,
Eengaft, en vreemdeling, en veerde daer een borger.
H. D. R.
E E R-D I C Ç Ô,
AenHaerlenu, en haere Befduij virrge,
DVS.AU f,
WEl gehtkig f'jn de Steden,
Daer de kloekbeyd, daer de
refo»,
Daer de wüfteyd, daer de deugd,
Daer de liefd' en tireed" baetfegen
■Storten (alseeniiru&tbaer regen,
Diedenlandman'tbert•verheugd )
Jiaer 't an wacker heyl.befirgers,
Daer'tan trouw envwome bergers,
Nimmermeerentbrohsn beeft:
Daer't*!>olgoegeleerdbeydtninderst
Daer 't vol nutte konften "vinders,
(jCot aftwerrdisvovrdeel) Uefd.
Daer üptmiaehalle kanten
J
Heeft een Lufihofwillen f lonten i
Tot vetmatk derborgerij :
tÏOtwtrtmxitrwgder vreemden
}
SivanBergen, Boffchen.BecaiisB,
2 ING 1 VS.
ïtietmagjulk êenStadontbriktn,
(Dat
jw' baerniet gelutkigreken',)
Dan alleen dit eeneftuck,
„Dat mag-fchien niet mijd bekend is,
„Al 't vermaek dat daer omtrent it:
Sulkxwas ¢ á er t EMS ongehtb.
Hier affalfy voords bevrijd fijn:
Hier om
Hacdem mag verblijd fijn;
Hier af 'moet fy danken'bem,
Die hoer
toen»,paer m;baeroud faeyd»
Haervermaek, wfttijdbaer ftoutheyd
Maekt roem-rucbtig, door fijn fiem.
Alexatidtr wenfi' (met treuren,)
Dat htm (als
Achilles) beurea
Mogt een ander Homcru s ;
Omfiin lof wel uyt te drucken.
Doch die wenfeb wil
Ç á e ê ß E Ì htktfi
Wmfyhicft Arapzingius.
P. VVus.
-ocr page 33-
NfiDERtAHBSC» TAHI-BIMCHÏ.
<§oeotoiUtgen/ cnöe htp
onfe ^eöecöuptfc^e
ïte/enbe foellingebiUijB beöoojben goebe atfjt ie
nemen/enbe eenenbafien boet/ enbe (lijl ban ipie««
κεη/ enbe fcfiiijben te öouben : nabien οοδ alte
nieutoicijepb beel-tijbg bebennelgS enbe opfpja·
BeïijHi0/ öpfonberinbenaenbang/ eermennotij
ben gtonb enbe reben ban fulSe beranberircge fean
r
                      (ten enbe bemfmen ·, toaerom ban οοδ pber ttüt*
lM ttienfcfie fo lang fijn oojbeel baer ober be8oo?be ofj te ftfie?ten: &o
pbbetBbtennig/ janobiggearfit/ befe reben enbe re&enfcijapban
•"öne toijfe enbe maniere ban fpelKnge / enbe «nbere tael-bebenBin-
PH oiifer fpia&e/ tegenbioojbig te gebeti/ enbe be felbe ganfcfi gaerne
S^aaHffignojbeelbanaUeberftanbtgenteonberbaergen,
, .«Enbefeggebaneerfïbittoepnige fofletfttjS in'tgros/ bat ffcöfe 7 -ς ι
^iungettxeefi ftebbe geboïgb enbetoaergenomen/ bie tfe in be reben/ c!" bf "£"
tl, J&e't gebolg be c teoo?ben/en&e in ben aerö ber feafte/enöe be upt» acmey*.
tΡ > ε/ a*ber epgenft enbe bequaemfï gegtonb geoo^beelb ftebbe : be *
mm fpriitnge in ere enbe toaerbe fioubenbe / fo beel iS bermogt 0e&»
nmenöe öaer Set oe ^ben enbe nobig onbcrfcgepb geeft toilïen Irjbf n/
om gcene beranbetinge bwpten noob te manen/ enbe be onfe te geboe»
swt let inte Doet£ilt' 'iBew be ooenbaere fepï-treben/cnbe tafieïgfte
W, sen tofin oc ouöe β*"1* fo''flctötjS enbe ttmbelingjs tüiüenis enbe
S; *ns te bolgen/ ja te fianbfiaben/ bun&t wij (onber «jerbeteringe.)
tif * μ ^»08*?* tc Wfen/ aMitfifeïbé be ogen uptgraben/ enbe cnSdtiS
feti* n ^m- ©aerow»fo enbermag bp mij geenoubmif-tyu'rê
(i«« toEte^ tegengbe t eben/en&e toaetjjfpb ·. <£ri bat enigbooi&g
L*l9n^oebunnenji) niet tebettoerpen/ noc&te berbacftt te maöm
falW/1 κ naemüan nteuVotcftepb/ fiettoelBeinbe epgenfrftagbet
»£/ e!löe οε»atwre/enbe aerbberfpjaSe/gegrcnb i js. «©cltjfiifcniet
9tttt"|'onber rebenbeoube gebjup&cn en bertrèbe: fo nufje/enbe
üe"c *« cofc inwterg fo no&e/inbe toepnig &e enbe befcenbe tngere*
3;             tmt
-ocr page 34-
Ni o itt AM» s c β
fettttftoftling*». 3!fc en fcan ooft niet fien / bat top tot ttor$ toe f ene
fcnere enbe viafie fpeUmge foebben/be eene albufiV be anbete alfo frgjij*
feenbe/ }a be eene enbe be felbe bj» ίιφ frlben niet feüer 3tjnbe/ enbe ttt
|)etfelbefcöjtft/jatooojb/banfpelUnge birntoils' beranöerenbe: tri?g
top oofe nietepgentlijfc f η Bennen gefepb too?ben ban be onöe fpellm*-
ge af te toifêen/ afó to!> trarfjten onfe fpeilwge bafl enbe fe feer te tna*
Sen 3|6 enbinbemg ban00«aenniemanb/ maet bolge ünljtg bat
gene bat ik be reben/ enbe bpii gronb onfe* Ipjaise/ at|ïte alöet gtiük*
fojmigfitetoefra.
Nullius addi&us jurare tnvctba Mag iilri.
Sït ffe nfet op bfegeenbte iet-toat bjtjfti of fcpb ?
,.. j iöaertoatbetoaertjepbiii/enSioeiieianeiept.
€n&e toaerom enfuUen topoot niet pogen onfe fjiiaiie alientïjaïben
fo beei\ίφ& te gefeen aljS top immermeer bermogen/ enbe lirijter te
manen boojöe bjeembeitHgen/gelij& oofe beele miöere boljieren boo?
oefen U#uj6. enbe p^ofijtelpgebaen ijr fauen i 3j& öaubefe ooïj p?tj0
toaerbtgöetoelne arbepben onfe moebet fn&etaïefupber te fp?eaen/
f nbe te fcOjOben/enbe ook niet eene enige letter te ftellen/öaer fp Dicö
uoob fgnbe/geene reben enbe reKcnfcijap ban en fonbeti Bonnen geben:
enbe bolgengtrarljten onfe berlatene enbe ongepabenöe/ ïiotb rtjite
enbe 3terlij&efpjafee/naer beroiogen/op te gelpen/enbe tot gaere bol*
Soinenfjepbte b?engen/8aer/enbe <©obe banïibaer/biefe onss gegeteeii
leeft. '<Cijö meer ban ai te Sennelrjft/bat tot noen toe be meefte fci)?tj'
berg pierop ganfti) niet/ ofte geheel toeping/ gelet gebben/enbe eben
* Genera fo luttel opbe^gettaegten/enbe get t bupgen ban be * geballen / in bep>
iPiciinatio be be * getallen: toaer in nocötanjö een groot jteraeb ban onfc taïe ge*
*cafus. ïegenti. <£nbe (boojtoaer!)fjetenRuptnietbuel/enbeen tjjganfrij
juamen. niet eu genoeg / öJtmen oberaïtefyupë i$ in alle bjeembe fpiaèen/
enbe onbertufegen fcgier öjeemb in fijne epgene enbe moeberlfjiteta*
ïe: fototf) onfe Erafmus, bat groete liegt/ enbe 3ieraeöban$5ïber-
ïanb/ÖeeftbUtbenfeggen in fiin Boek van de rechte uyc-fprake van de
LatijnfcheendcGriekfchcTalc : Fo?dumciTe, hominem in eulinguavi- .
deri hofpitem in qua natus eft.
'-CfSfföanbebateenntenftönietto&lfnijigegronii
Cn tyeembfeïftsin öe taeiban fgnenepgenmonb.
φο en fg bit ban eoB boojbg geene Stuouelinge de lanS caprinl, afé
wenfept»/ ofte een gefcöil ban eene nietige fane/ tnaer een eerlgn enbe
ltë93«IÖBtooojnemen»
                                                           Τ.Λ
-ocr page 35-
'Χ Λ Β Β - Β Β λ I.CHti VI        (
161 ί|ϊ geen (rutS banfaliglfcpb/
«£n baer fbmagitg beel aen lept/
&lifï geen goog en toïcgtigbing/
'Ciji eöentoel geenümfelwg.
3&e mte fpellfagein bc bjcembetalentoe|b inbe fifoïen boo| m
Megcootettiijj-fiellingegereHenb: enbe top aröten bat in beonfe niet
**ne fiere^, 'Cmset baer op een tip en fïtp aenaomem enbe toppaf*
3*n bp ongi op gegeele lette rg niet, «©aet en ig ooa geen lammet/ enbe
angebbelöïier btng ter toerelb in eene fpjaaey als be bermenginge bet
S*flatyten / enbe beberbjabbeungeber getallen. 25eyoojb ban een
f°*t rerj&tfcjjapen/ rebelga/enDe berfïanbtg menftge/en&e boomeme*
'Bhbief^inanberefpiafeengtoeffenböeeft / fgnt moeberlgae tale
juet bjclfo beel fwt&tjs toe te blagen / bnt getgem toelbe ptjne toaerS
•neiïetoefen/tatgttyemntetebeneenii/ enbe gelgaebeelen toare/
ö°.e &pfr|)jtjbe/enbe fpjeïie/enbefnnefpjane/enbe (pellinge niet int
wtibe/ tiorgtecpbe nooilenbofgeen en flingere/meen bteniet be»
'tyepb/ enbe naec ben epftg/ tot jieraeb/enbe ere omfirgtelgR getynp*
«ei S©e^ran3opfeiJ/ atafiaenen/ enbe $pan jaerben maaen fcgteij
•enen afgoö ban be jjumie : enbe top fanben be onfe bp-na met bnpie
{toeten treben: baer ban neeg be gunne eene opgeraepte enbe berboj*
iMp?aBeuptbe5Lafönfrf)etst (DattametgHnner oejlof toil gefepb
Sibben) Μφ met be aomepnfcöe geerfcgappge gebfeen aengeno*
*«en/gebbenbe tegelgRBimnebiygtpbmet Öunne moebeE-tale bet*·
'0^n/bettoaeIb/enbebeiÏütr5elb/ gelgta batonberanbereneofe be
«aemberï©aelÏnfelfj8beelluötbetupgb/enbemebe brengt ι mae*
^onfeïj8ön«sepgen/ enbe beel rgaet enbe geerïgfcer aïjSbejjnmre»
jpo toilbe i& ban ooa toeï/bat top ban befe onfe aojtelg&e enbe ïcffc Jg#
«e tale toat meer toet&ji maeaxen/ enbe toat meer pberben booj gaere
«e/aljstoptoelgemepnelgsboen. gagetfémaeral tetoaeratgtig/
«iibe meer ban beaenb / (boojtoaet ? een meraelga cngeluta beo?
j??[e fPiaae) bat fp boomömelti»/ enbe boojgaeng/ ban be geleerbflen
J5JW/bte gaer be ganb mofienÖteben/enbe in ere gouben/boo? bjeem*
*£ enbe upt-geemfrl)e tooojben ganfrg beroafraerb/ enbe bebojbeit
«ojD/bic baa eerfl mepnen gcleerbeltja enbe 3ietelga te fpjeaen/toan*
be* ip öo°? e^nteibé opgerarpte/ oribuptfige/ enbe onbeae nbe tooei*
„^"/puftne moeberlgèei tale ban onbolmaeatpepb opentlga bjanb-
beft /n/enöe&fftg«lbigl/Tofptorgtnftigfelbengenoeg3aemij8/fnbe
bteh pe bart an&e re fP?flSf η geen3fn0 ban boen en ïïetft. J©en banne
Pen?*n}at& pf«toaelplOtJeïgS upt onfe tale/fo beel mofgiga i$. Wü
Wm, frttWji/ ofiteiatönfp?eae«/ bat aan W ja immer js toeï
teaèftJ??n lflte onl*c talemaerongefcöoffterb in gaer gegeel, 'cijS
* "RtBbige gefeerböepb/ öïe men (quansupiS) tonen/ enbe roeme»
36*                   l»ii
-ocr page 36-
Ν Ε Β Β R. Ι Α Μ D tel
totl metfcBenbinge / enbe onteringe ban fijne moe&et-tale, $iet upt
ijs oofe ont(ta?n/ bat men be aengenomene to,eembe tooojben in be ep*
ge namen in öunne gebaïien naer be Hatijnftfje totjfe Itc&er geeft totl*
len bupgen / aljö naer onfe epgene: fo feggen onfe geleerben / Petrus,
Petri, l'etro, PctruHi, Petre.Pctro: Samuél,Samuclis,Samueli,Samuc]em,
Samuclj Samuck,&c. fcat ban imtnerjS geen goeb «©uptfci) etiBaa toe*
fen/aifobegnnf pneman/bit imnte.tj*fijn©uptfri)Ban fpidmvow
tiitx
in niet en Ban bolpen/ ettbememanbfonber Senmfseöêrliatrjn* .
ficiïê fpjaBc magtig tg fuiBr toaet te nemen/ enbe ie gebmpfién/ fonöet
ei te met ftfjanbe InB tegen*» be geballfn te logen/ rr be baer ober IrBjB
. te ballen/Bn toeï&e ban ganftD onaenginaem ii in alle geleetbe o?en:
iuaeromoo&felfë bie gtooteberflanben Daniel Heinfius, enbe Hugo
Grotius, befe Haiijnfröe bapöingen ininimieïaetfïeiSebetBuptfibe
JKserSf η {jeb&en nagelaten, ©at in ban baerom fegge/ bat men niet en
mepne/ bat )&pMt uptbottic&epb enbe ontoctenöf pö boen/maer toil*
ïeng/ enbe toeten^/ja bat top Bet boen moeten omüBupiftij te fpjeBen:
Jet toelëe be E. ChriftiaenvanHcule, Ma:hematicus, in fijne Spraek-
konftc ooft fier torIgemetfet/ enbe aengetep&enb beeft, SJBennoje
gier bie geleerben niet/ bie ftter op feggé/ bat top ban iieber bie naïnen
Manbe^ainnlxfje UPt-fpia&e/ aljal Petrus, Paulus, Iehannes, Iacobus,
rnbebietgeltiite beftooiöenna te laten/alfo top be SLatijnfcDe bupgftt*
ge niet en toüien/ Bonnen/ norftte mogen bolgen/ enbe be ©uptfröe
toan gieter / #autoris«7 %an/ enbe giaBob / in be pïaetje aïttjb te ge*
b?npfien : toont ie geef met toaeröepb ter anbtooojb/ bat bit namen
aoBinbnfe moe ber-tale fijn aengenomen. Jlepne ook bat fjetbjeemb
inottfeojenfoubeMinRenbangeleetbemannenalfo te fpje&en, gja't
lonbeooftinfonberöepb enfen lupbé "aenfïotelrja toefen be #. 'Époftz*
len alfo fletfitfieen te noemen : ten toare top Bet tooojbrBenIËpofïel
irnet altöb bp beben/ofte öet oube ^aepfrïje &tnte toebet opgr oeben/
öatbanineene bjije rebe toelgefciuebenBonbe/maernibenaijmal' '
lijb geene plaetje en Banfiebben. ^nberji t'nbe geinepne lupben Ban iB
enfe ©nptfcBenamen beft Inben .* jamepne/batmengeeneanbereen
!>ef)o?ete leb^upBen. ©etijsgeB«Iongerijmb/batfommige meteen
alhier boojgeben/ bat top ban eoB ben naemban lefus Ch riftus niet en
fceBooibcn te ïjouben/ maer in ben DuptftBen naem ban ^>altgmafieï
enbe «©efalfbe te beranbeten : toant bit ijs be epgen naem / enbe toe-
naemonfeis peeren : oofimoftmen ban op qeïïjBen üoet niet alleen
»ioh,i.41fleen Petrus, maerooB geen fNerer/maetr* Riteen feggen: enbe toae*
fuïlen topban ooB epnbelijB met aïïe be löt&elfcBe namen/ boojname*·
ÏÖBittbtn'éHbenCeliamente/ &?ijbèn/ bie bafï alle bpfefieregele .
genfiepbtoanampten/p!aet5ên/tfjben/gefri)iebentf5en / enbeanbew
omfianbigöcben ftjn gegebeni JEaerbit obergeSagen.^ft mif bmpft
gaei ooB notöfo betre/ bat top bie epae namen/bie top naer te^Bupt'
ftfie tog'
-ocr page 37-
Τ Α Β t « Β Ζ R I C Η f *
ft^etti0fei«t»eijebaUcnbijeen/ ebentoel op be ftatgnfcSe maniere
Beb^pben / feggenbe: ^et faeb «bjagams/ ftet fjaps gabobg / Bi
«inbeten 2Sfraelg/ bé ^faunen ï&abibe/ enbe biergeltjBe / niplaet3*
»an «biaöamii faeb/ Saïtobss bnp**/ ajnielj binberen/ ©abibs #fal*
«^n/batonfetaiegeentfnglnoenenban : ïSanttopen feggen niet/
«|tfaeb3anjS/ lietgupjs^fitcïjs/ maerfSangfaeb/ /#!eterji pupjs/
^ÖetfaibtóönSah./ .getgptpëben #ieter. 3|ü en fiebe biet nie*"
P-atib/tkfpjffe <n*t gemepiv ja oob ban mij felben. S& tocet ooft/toe!
j;8* onjs befe maniere ban fpjeSen boo? iange getoconte in be frbolen/
rjoe^ebert/ in ben incnb/cnbe ojen fo berfïoiben ijs/ bat top bte in be
«Kinepne t'famen-fpjabe ganftfibeftoaediib bonnen onttnennen/ bat
ti?"uj oo&ftfjter nieteen£boo;enbuifnemen «' niettemintoanneer*
"«iiüjatralfiiiööen/enbe^tiicfttlatcniien/ fiettoeibeöenabome*
inBen 006 gcbjupben fulfen/fo begojen top bltjtig acfit te nemen/ ttxx
jollen/ bat ujp «Stiptfcb / enbe beier na/ goeb enbe fupber 3Ehiptfe£ji
"°8trnfpjeaen: cpbaibenöbomelingen firft met ber tijb feetraetv
b hlten Semennen/ enbe onfe taie teenomflig nietbcrbaifeöt/enbe ge#
i/m r/niaerop?erDi/£»benaer fiaerenoo;fp?enbeïtjSenaet& mogte
„"eefPiofeen too?ben. ï©enfrfi.e baefcom ban gerten/ bat top niet ïart*
jj^^bÜnbeïttigiStegengmalKanberen mogten lopen/ enbe .floten ï
enh oat toP 0,ie ia'e met &Effflepö/enbe feberftepb/ naer fiaeté aerb/
tteff te86len/Bonbcn enbe tniiben fp|fben. <©eJija in ook batr be*
ben-rw*0*1 begeren foube/ bat top onfe ieugb ban bmbg been aeni»
als np ύ n I)aer toe ^onben getoennen. «Enbe btt enfegge ia giet niet/
ten/1/ mm "wns toübe toefen/ efre mepraen foube itt$ meer te toe*
ftwh ♦ een an&e,V 0fte fiet magnificat gebenbe te betbeteren/aljS met»
tthV «nacc fl«ÖiS ten beften t seiijb tb ooft begere/ batmen get nip
"Loefien af tof l nemen.
ητ.ε™01 ib öter nnban be geflatgten/gebaïïen/ enbe getallen getoag Vade Buyi
3Lew6i B*c/fo ^n aan ib tjierfo niet af fcfiepben/ of moet eerfi ben ginge der
öeifn^Snemepninge gier ban een toepnig openen/om btt niet blin» »e"acHtea
^|s te pafjeren/enbe ben entoetenbenebentogsf te laten.            3?«
tEnTf ^peflatöten ban fijn Sooinamelgb b?ie/get mannelgbe/ be ofte fa actaiiéa
fietfifttt J 8etb|outoe!i?fie/beof&eeneb?outoe ·, enbegeenberlefj/ D
be^;£e,etnSmil : be^etalIenttoee/öeteenbonb/snbemeerboMb.v,,,, .
Bfn?,^a»föfe3S/ be noemer/bater/ geber/ainblaget/roeper/enbe m!ï*Ls
«efifl· 3©aerbantopbinitefeEbitboo^eelöfoinöe felffranbige/ SS»
^«oipigeofteöp-boegelgbenaetn-tooojbenbeo? ogen (lellen» jvwir»».
-ocr page 38-
Ν s uu Α ïj t s e ύ
4er buyginge Bét felf-ftandige, ende by-Worpige
naem-vvoorden, door de geval Jen, in bcyde de getalcn.
N. ïie/een/man.
B. Des/ eeng ofte eeneg/manji.
G. Den/eenen/man.
A. ben/eenen/man,
R. oman!
o, banben/eenen/man»
N. Ïie meng/ ofte mannen.
B. Der mannen»
G. Denmannen.
A, beinanjs/ ofte mannen.
R. o mans/ofte mannen!
o. banDe/ofte Denmannen»
^? be/*ene/
B. ber/eener/
G. be/eene/
A. be/eene/
R. οι
o. banfee/eene
s
, N. De
1 B. Drt
G. De
A. De
R. o!
o. banbe
Jtoiouofltebiou'
lm*
bjoiftöen*
ïi.Bet/een/Bt'nD.
Β Dejf/eenjSofteeenejS/BinDjS.
€. get/een/ feinö: «fee Den/eeaen
&tnbe.
Jk.^et/een/fónD.
R.o&tnb!
O. toan&et/een/Binb; oftebanben/
eenen/feuiöe,
■N. be geleeröe/ ten$eïe erb/ man.
B. Dejs/eenjs ofte eene$/ geleetDen
mans.
G. Den/ eent n/geïeeibett man.
A. Den/eenen/eeleerbenman.
R.ogeleetbeman!
O banben/eenen/ geleerben malt.
N. DeBinbersJ/ofieSlnDewK,'
B. ber&niberen.
G. DenninDcren.
A. De6inDerg/ofteninberen.
R. o Stnberjö/ofteBJnDerenf
o, toan De/ ofte Den Bfriöeten*
Κ begeïeerbe
B. betgeleerbé
G. Dengeleerben
i
Mlita
A. DegeleerDe ■ smenUeflS»
R. o! geleerDe
         /
O, banDegeieerbeof^
iebengeïeetben
K. bé/eene/
B.  Der/eenet/
G. be/eene/
M. be ,
f
B. bet
\
G. be
J tojcowe
A. be
Λ bjowtoert.
R. ol
/
o, bant*
l N|
5
bjoome
pjoHtoe,
A. öe/eene/
R. ··■
$. ijante/éfne/
-ocr page 39-
ΤΑίΙ'ΒΐΜβΒΙ.
tt. Betfefep»/ Hfte fclepite/ «nin. öefeïepne
5
_, alepn/nmö.
B. bes nïepncn / eenjS ofte eeneg
_ Hlepnen/fetnbsf.
G. Öetnlepn/ ofte Bïepne/ een
felepn/Mnb: ofte ben/ eenen/
G. ömfelepnen        J,. .
α. beïiïepne            -\ sintert».
R. o.'Biepne            /
o, nanbe&Jepne      /
ofte ten ntepnen
. fclepnenninte.
A· tn elejm/ ofte nlepne/ een
ilepn/itinö.
*· o&lepnofreHÏepne&inbï
°» ban get&lepn ofte ïilcpne/een
fclepn/ funb ι ofte ban ben/ ec»
nen/Mepnenfeinbe» ■_________________________________
, Merkt I. ?©etoo0?tentoo?bmgemepneïg¥m^^^
8eb|upfebantoeèleanberetaïeWurt8ffP?oBfn^nbemetenbebooibeR^«ie«.
fttoe in be getallen gebogen. ®efer toojbende mbe heteygentlijkc.,
ee" enbe «nc oncygcntinkc genecmb : oabten de enbe h« b'-&>
flatBte*epnentInBonterfrgcrten : toantioteo?bι de pmptt man*
t>ie BtOarnten onbetfEflepb : enbe bet tepfetnö Bet BeenWilcn ρ
6en een bemanSnfee enbe geenberiepe οίΠβφίηι niet. £>otjtjet
«ofctoeiS"pwntlüfeeefepb; be menfepe ijs een etelfcBepsel/temen-
«ne ooft een ïïeuenb Wtooojb Ut. ©08?bi5 laten fpaUefamen bet m™**.
tooojben epsent 06 ontepaeib : aW be man fes »el Boofb; *anbe«»-
biontoe/ KoSSiimnonbertooMjen:.ftetton&fiaet onber "**·.
f9«eoubeten:Snöoibf«eengettottbeeg:"«**»« jjg
fttelBötegenömupfenetiberatten. 'Cgebeurböanuotg/ batSelete'
fel» de enhf het tottfaSe benalen/ in maniere ban * aentonfente wmummt
tae/Öetmnb/batiWbteman/öteb*outt^^^
Je feggenijj. jnaet be ©oo^namen mgn mgne/ bgn bgne / fgnJnne/
Batt Sete/onsonfe/utouUK/gun gunne/ geus Beuw/We/öefe/bet/
fcepaïen baetentegenjs altgb be teoojteiu                 ηΛΐ»ηπ«ι«Ι>
i il. ®eepaenamennanmannen/t)joutoen/e«J^öengemei*
^/als/Wte (ofte m ganl»er*«itopf»*«uofte bat*
-ocr page 40-
Ν f :Ö t kt AM D S € Μ
Ut «en öp-tooi gig tóoo|b booj geen gaet/ ofte eeti (eif-fïnnbfg tooojb
fcp-DoegMig getogfe: Mimi berboïgbeben onnofelen gfrabïb: 5©abtb
ln-rfloeg benre»fe<e>oltatïji. 35e ribtereii/ enbe bergen toiHenbefe Ie*
beftertjs toel Igben : be &gnv Bet opaten ί be26Ipe0/ be 3©itte- i
blin&A
in. $et ïebeften de toojb t'n ben noemer ban 't eenboitb ban 't
mannelgle/enbetoioutoelö&egeilaffttefcoo! alle letteren fonber on*
f mdn. berfcgepb/ooB booj be * BltuBerg/ enbe be letter (h) gefïeïb: alfo onfe
talebanbe ontmoettnge ber BlinBeren geenen af-Beer en geeft / cf
fcgoonfommige geleerben bat fonber reben ftf g tnbeelben. <§>o fpelle
ïfe be arenb/ be outaer/ be fiemel/ fo toel alg be man/ be bjoutoe: enbe
snetben arenb/ben outaer/ benfiemel: toant fo mollen top anbers/
«aerbefen regel/enbe geonb/ befe ontmoettnge ber BitnBeren ooBm
fjetmeerboub/ enbtb?outoe1gKegeflafgte/ enbe ten Bojfïen oBerel
mgben/feggeube: benarenben/benoutaeren/ben gemelcm ja ooft
ben aerbe/ben ere/ben eeutoe/ben olté/enbe biergeiöBe.
IV. ^etlebeften de geeftbenbjoutoeirjftenupfgaiig%öne{iifce
ftptoojpigetooojbeninbennoemetöesieenbowbsiafninan enbe b^cu
gelgB; be geleerbe man/ be geleerbe bjoutoe: maer flet iebenen een
fjoub bte geflacBten atbaet oor oiiöerfcgepbeii: eengefeerbman/ erne
geleerbe tojouvoe.
ν. ψζίlebeBen het fcooj een ijp-too?pigtooojbgefieib/ feu een
felf-ftanbigtooo^bban't geenöedege geflargte/mae&tbat feïf-fïanbtg
tooo|bgeenberleg: fjet Blepn ofte Blepne f«nb; maer Bet lebeBen een
niae&t §et mamieïgl/ een Bkpn fiinb.
vi. 3Baerfgnmannil^feetooo?benMeinben aenBIager/enbe
ofhemer bejseenboubjs de, en den-ïijbenBönnen/fgnbefllöaerbepbe
tjan't mannelgBe/ enbe bjtmtoelgBe geflaegte/ baer bp blgBenbe/ bat'
jeöaerooBtoeleene r totiïenaennemen / toaer ban be inauneltjBe
öioojbenenöegebatleneenenitatuerlgBen af-BeerBcbben : fofepb'
men: Bp f 8 BranB tot be/ ben/ bet/ boob toe: 'tfai met be/ ben/ber/tgö
toel Bomen. 3n ben gebet tóï de, enbe den βοδ toeï ballen : maet
der fogeboegelgB niet.
vu. %et irgmtt ooB tor! bat be aen&iager / enbe ofnemet bet
irannelgfte tooo?btn jomtoglen foeter ballen naer betogfe ^smbtn
noemernptgefpjoften : tnionberfiepb mtt een bp-toDjptgtoooib te
faemgeboegb: enbe fiotgmet-namen met Bet onrpgentlg&e lebeBen
een gebmpBt: tfi fte baer beman/ ftp Bomt me tbe man/ tBfte baer
befelbeman/ rafiotibegemboojbefelbeman: tft ftenaeenbjooni
irtan apt/ iB Ben Bern booj een b?oom man : boo? batmen foube feg/
ge tv tB fie baet ben man/ gp Bomt met ben man: iB fie baer ben felbeit
man/i&goube Bern boo? benfelben man : i&ftena eenenbjoomen
tr®n#t/tfeBeiiD«mboö|êenm bloemen man, Jtaet ίδ atfite bat
onfe
-ocr page 41-
Τ ΑΙ Ι - 8 Ε R. Ι C Μ Τ
XjgoUanbftBtberBejÉingge enbe af-bgtinglje fiiettïim oojfaSefi./
hflïi Dat'uiiJ* oHfegetooontebet«nfeojen ooit baerom befï boet gc*
«oliën; enöe mepne oberfulfir/ bai top enfe monben/ enbe o?en Iiebet
rȟ Pielen begojen te ge toennen/ enbe bat top baerpm in ful&e manie-
""lege seilacF,te/ get Btnb/ üanfjet Btnb/ too?t gemeptifaemer ge»
ti»hP
: maeröc ttoebe/ benfembe/ bantwnBtnbe/ tg epgentlijitet
r»oe 3ierïgiier: alfa fp be ge ballen beter onberftöepb. ®aer f#n oeü
hfeT5 e" ^Γ,,ί Qeenbetletje gcfïatgte/ bie mebe in ben aenSlager/ge*
cp inöeii8ener enbeofnemer met den sennen gebogen too?ben:aIjS
«Euoennjupje/ beoibengelobe\t£. toelne tooojben gemepnlijB in
t,"j«cenwr oob upigereHt %ni\iy jfpigeXpioBen toojben/ aljü get
fwpje/ öet gelote. §>ti fepbmen oobSp i$ bpben leben/ bplebenben
WnbebtergelrjBe.
                         #
tnlu 4 mïQ oaSt tale be foetbïoeijenfegepb balnet bemtnb/ enbe toer*
ofnP
!totl de meefïen tsjb toelfo aengenaem ballen/ aljs den in ben
ö «t Ι ^'t mect-boub, in't mannelijfte elSbe geenbetlege geflacf)te:
r*°entie inentten/ uanbeninberen: fonocgtanisbat getanbere/ ban
v«i mannen/ ban ben mnbeten geen^ng en mag bettoojnen tooien.
ïi«.«„ ,* &* tooojben ban't bjoutoeirj&e geflacgte toojbenfletgrjï fti
|nnne lebenen^ gfbogen/ ftjnbe felfji m alk geballen onbupgelgl,
1« ?, .UVDÖanncf&batfp3omtoijIeneenes mben barft aen-nemem
*u ojeifeen geba! fp ooBljet mannelgae lebben des gèbmpfeen: enbe
f ilr:lej3etbooja.g na gunnebpgaenbe tooojbentoiüengeboegbtoe*
liJ-f'S bestoerelbis beoiölJ/ eegtogi&epbörgl&bojpt./ bejslocotsre*
ï* ,Ψ Wonsflralen/ bejsmaenjïBlaergtpb: boó?ptbee*ijubertoe*
««o/oe rgljbom bet togfgepb/be regen bet Iorf)t/be fit alen ber fornie/
^«I^Öepb bermane: goetoeïiBatgie batmenbefe togfebanfp?e»
Ipn "H«Ptennoob/ a.tgbnietlicgtbaetbig/ enbegojete ge&ittp*
52«· Jatoaertoebefebetmengfngc bergeflacgtenbuptenben rgïni
Sinbenrgm moetgetre nwttoefen/ baertopalfo (mgnisoo?*
fcol' Mc6toiIiS befï feiten: toantfo Bitnet ge* beter in mijne o?en/
^^«elbsronb/ begtoSfÈjepbiïfcgat/ett. aïjsbettoerelbronb/bets
tomHÜ* fcöatanaer get ronb ber toereïb/ befegat ber togffjepb/toaer
^Wfïbteel aiberbefigefepb/ borg Set entott altgbinbenrgm
Γϋΐε^0 Ö°"be m bit ban lteber enbe epgentlguer boo? eene toijfe ban
^*,«ε«ιη maniere banrgm-betlof/ bp beboeten gebmpSeitjB/alsi
tnbp«neJ>hrafis °f*e fraeg'itgepb/gua03ups$ tot jieraeb/bupten rijm/
b2«*"°™* 3©ilban nocD iemanb befe maniere ban fpjenen in eene
b«i«« 'JW E"D*ban/ enbebpïufi enbe geïegengepb gebmpBen/
mn ooft met beöoojlijiie benaltnee in fobergepb toel ggeftgieben*
25              Xi,toann«ï
-ocr page 42-
Ν Β ί» m R 1 Α Κ » S C Η
Χ τ. Wanneer een ïjp-too?ptgtoeoib met een felf-fïanbfgtooojir/
ban'ïtojouto.eIg6eoeflflföte/ mctörtonepgentlijfee lebenen ecne ge*
bmp&t /1 faetngeboegbgejtelbttsejb/ fotoc?byet IebrBen niet enge*
Uoeglnli ook manneigB een uptgefp?oBen/infonbergepb in onfe $;M'
lanbft ge fp^a&e/ bte tot berfcosringi / enbe uptbgtinge bet fitsen/ enbe
letteren fonbetïing genegen ijs; afóeenb^oomeb?outoe/ofte tojwti;
een goeöe fafce ofte faeiuboojeene bjoome fejoutoe: eene geebe fane.
ΧΠ. <®z bp -too?pige ofte * beelnemenbe tooojben acgter be
b£cutoenj6e fdf-fianbige In mgtet t'famen- boegmge geftelb toojbett
manneïga uptgefpjoBen: be faite i& nïaer/ be bocgter i& getroub.
Xi 1I, 39ebp-<tooiptge tocoibenbooj manneïijBe feif üajib'ge
foetgrotensV ofte bsftaatensV enbe tiptb?uf&ensS getoüfe geftcID / toiU
len bitÊtels1 niet ongeboegfp in ben noemer/ gclgöiiibrngeber/
enbe aenalager/gebogen toojben: getisto bjoomen man aljö op boe
texgaen&an:. getiiSfotrcutoenKneigtaissnien toenfdjenmag. *De
geejibetleqe tooojoen tortlen befentooet ociilueï bclgen'. net ijs al te
ftotitm feiiib. fflacv ifc argte bat gei Iebeftcn een .va get bp-Uwpig
tooo^ö niet bupfledgS b^loten/ enbe begrepen tg: gettjsfoi^oom
ut\ man/ fiet i,ö fotro« een fenergt/gei ijg al ie ftoitt een ïstnb. 3a ÜJ'ft
frgtjnt ooftfdfö in be bjontoelgite plaetje te g. boen: Jsct té al tefbjae*
ren faefe j $aerïem is- ίο ft goonen ^>t«ïö.
Xiv. ^etuoojbenbant tojoutodijüe gfflaente toilkn fctrS'
lot'fö gaerne/ ofte tn gunne lebenenö alken gefleïö / ofte in ïnuine bu-
geboegbetooojben in berftgepöe geballen eene r aennemeti: aijs/ ge*
trou tot öer öoob toe/ upt ber fïab/ ter goeber ure/ tot aller fionb/ upi
mijner ganb/ban bgner puïpe/inftjner onnofeigepb.
XV. StljSbeniannelij&ebp roo?pigeüjoo|ben bpenbe booj be
felf-fianbfgegeftelötoojbcn in ben noemer/enbe aenJilager ban ge'
meerboub/faepnbigenfpin e: aljsbegeleerbe mannen : maer al£
fpfonoer felf-ftanbtge tooojben in plaerjebanbefelf-flanbtge felbes
felf-fïanbelgfegebmpKttooiben/fogaenfein en upt: fofeggetB: be
eeleerbengeboelenbiteenbiagteïgK/ t&mepne begeleetben ban on'
fen tgb: op batalfo befsgeballenban ben noemer tn 't eenbeub mo'
gen onberfrgepben toojben. ,êe ge&jup&e ik ooB ben of-nemer bei*
meerboubg: ifi fpje&e ban be berfianbigen; baer ik anberj* foube moe'
ten feggen/ iB fpjeEe ban be bsrfianbf je / ofte ben berfiaHbigen mert-
ffiien. uatllenbe ebentoel be anbere bupginge in't mfnfte niet beitoet^
pen / infonbergepb baerfeötcEtailiï facgtcrenbeaengenaemer ïup&;
met namen tn be tooojben enige/ fommtge/ toepnige/alle/ anbere/
enbebtergelg&e.
Χ ν τ . grft onberfföepbe ooB ben geber ban een bp-too?P^
tooo?b feïf-fïanbig gebm^Bt in bepöe be getalen albug / feggenbe in'1
«nboubiiengelojaige/fideii, ia'tmeirbiab&engelobigen/fiddibus.
-ocr page 43-
Τ α 11 'i'.uieHf.
*    Χ V11. ^e beel-nemenbetooojben isk in en apigaen laten ft*
^tmeettoeub/enbebjoutoeliJBe geflatïjtefo geboeglg&Ongngooj*
®fej?) ben ballen/aJjïfpeene e aènnemen: enbebaeromgebjupHift»
^aiiofonbef onbetftfjepb. b.e. bebjogen/ bebjoge enbe beb?ogene/
ȣbenben/ gebonbe enbe gebonbene/gebtoongen/ gebtoonge enbe ge*
«uj&ngene/berflagen/berflageenbe berflagene.
h <©efebtngen (booiüjaer!) enfgngeenetierfier5eleti/maerinbe£
^b/ejibetoaerÖ£pbbcr3tct5elenbanenfetale/ upt benaerb/ enbe
F.f'öbcrfeHjeopgffocBt / goetojeembfp soft beel-litgt fommtgett
hij, inoQ*n fcggneti te toefetvbooi öe ongetooonte/efi ben ettben flof/
w^er^oo?teü3egegeb?ggtisi/ bat ujpoponfemoeber-tale nietgtet
««rcib gei, t/ ettbe-nu bü&/ nu fo/ los enbe onbaiï gefpjoften/ znlst ge*
iiiaie n Öetjben. «©etf)aiben Uip ooft geene nieutoe tak enfmeben/
»'Wt atbepbctifletöts beftlbeinrt regelen teafi enbe feftet te maften/
'S„me" onisbanbanitbfficojbeteteten / fo betre toanbaetijsöet/
««tmeti ons fularboojeubeï ofte ougoebfoube totllen afnemen.
•     Jn*tbpfonber moeti&ijiet nctDttoo2&£ boo? boetg/ (letgtgeett . Vaniê
W2
pnigban&e ^nellinge aehroeten / nu ift er in ben.
                       f P,el'ins* .
flnh a öe Öoófö-lf tter bet letteren in alle talen/ enbebtetoooj alle \η*bïIoa'
tlnle ^00? öentreeb/ geeft ©ns aenbanftelrjft in fmrenttaeeftlanft b|tj
ijpVf ■tonberitnge cpmer6!nge:bftoi)Ihetfeiicrii6batt«rtD00jbenu3n/ aC «.as.ae,
bi!«Ir'ltna**be berftftepbe Dialcdlus/ ofte uptfpjafte mifet jfïeber» '
, "W5£fiebcn/ enbe lanbicgappcn/ fcerfcftepbcnoft meteenbollett
hl*? L ''fteuiet eene bobbeletonge/ enöe op betogfe banftet bisten
J? 'cÖarprn toojben uptgefpjoften, JBen fteeft in oube tg'öen/ enbe
hi«r?eeutoen Öier "Ρ ganftg niet gelet/ enbe alle bte tooojben op eenê
ftt^if- %mn Öeet1 geff&?eben: fo ïjet toeft ongetunjfelb isy batmen öè
nrth rSe naer De tö,e tnöe uptip?afte t*10^ ntfiten. £>o moetet bön
r';°erW?pbeH geft5?eï3en toojöen.2Bpbefegeleerbet«b/intoelftebe
enh ioion^e «wber taïê baeglgftr metnelgft enöeïoffeïgB groetjb/
teiri re öetbeteringetoatfterin aegtingeenbe ter panb genomen
^°{Öebbenbeïffftepbe beppere mannen ooft op bit onberfeftepb be#
eiihf n -öfgtnnen te letten, Cnfge maften bit onberffpepömet aa
bit! fe'Wft aa be ronbe bolle uptfpjafte/ enbe met ae be anbere upt*
iaer» ube/ öiefe geïrjft-be 45iteftffïje Eta gebmpften. 3Mt is al enige
anh!n 80mlen/ maetnaet ben tgb tocptiig aengenomrn: cm bat
nrfrttc 00δ eeleerbe enbe berfianbtge lupben/ enbe ntfbe liefgebberjS
Wiii tlloeberIÖftc tale/ aefttenbatfuifte fpelftnge te miiö/fonöer ncob/
biet* üöe Sei,iw& aftreeb/ enbeberetftte uptfpiafte ooftepgentlgft
ann,'« tre^t/ öl0 'οε toel6c öen monö ie ^Öï> opfpattr/. enbe te öarb en
*tta· *naei"felinftt/bantee,gen&e bolftepbenbeftoaerftewb berïet#
iat*' r a^^tis be e i'nbe φ naer be oube fpeïlinge ben menb toebe«
llceiretftt/enbe be upifp^afte merSeIgft3oerfaclt:fpnbe ooft onbet;
© t              tufegett
-ocr page 44-
Ν ! D Ι λ Ι Α Μ I S C É
« Ripbm. ttifcfiett bnpttn ttopfel fefter bat be "ttoe-ftlanB ae fgwe öoïle ttptfp?öBe
»w. fotoeIftanberepftenalsibeanberettoe6lanftenMieitptgaenbeie,ec)uc,
öetmtme inganne gelegengepb: baer/ bier/boer/buet. 3Dcrgalben
cffcgoonbatgemelbe geboelen gtootlgftjc fijn beftgepb/ cnbegroote
auteuren enbe tooojfianbers geeft/ enbeiftgaerne beftenne/ bie be-
benftinge mebe toel eer gegab enbe getooïgb te gebben/ enbe nocg baee
kan niet toeemb te toefen / fogetmaergeboeglgft ftonbe ingetooerb
toojben: te meer om batik be nieutoe enbe onfteftenöe mae&3f Ijs/goe*
banigbeïLatgnfcgeaetsi/ bfe top gier anberg tot onberffgepögeöjup*
hen moeten/ofte iets btergdgfte/nret geel gaerne toe en fiae: etoentoel
ep bat top ban notg onfe fpeïlingefonberbeftöogfle reben/ tooojbf ge»
mfpnenman niet ongefien enbe affcgoutoeftjft en maften/ enbeban't
oubegebjtipft/fotoeel mooglgftiö/ nergengaf entogfienrfo fonbe ift
(befane rergt enbe r0p£!g1s/naer mgnbejle oo?be el/ingefien) be üooj*
flag/ enbe 'igeboeïenbanben <£. Chriftiaen van Hcule, Mathematicus,
in fijne Spraek-konfte, ombe mhtfïe toeranberinge/ mg tegentooojbtg
gier toel lieffïlatê getoallen: enbe bien boigenjS be * inbe tooo?ben ban
be bolle uptfpjafte naer.be oube fpellinge laten-bigben/ enbebe %.&
tgnfcge * inbte tooojbengeb^npnen/bie toat lijmenbe enbe trerüetibe
too?benuptgeipjoften:omb0t3enietbeelenfrjn. «enbefotoeeltnijbe»
langb/ foentoeet ift niet/bat tit enig anöer tooojötertoprelbtoeet/
elss bteten/ batiftalfouptfpjene/ enbe bat ooft nor!) om batgelupb brr
ftgaepen toel tipt te bmrftnt: goeteeltüp gterooft felfö toel fcubrn
burbenbïaeten ofteblaten feggen/εηδε fegjöbem fobatift ban bit nieü
mae&jel bet χ ten Öoogfien notg nergenë anberg als in bat enige
tooojb engebbe te gebjupfien/enbe baerom ban ooft bit gp boelen nor0
Me&U lietoer bolge. ©efialben batïiet f rempelban CornetiusKiüa-
nus bp mij ooft feer toeel geïb/bie befe fpellinge in \ijn Diöionatium ofte
1®oo?bcneIgfïe ooftgeb?upftt: enbebeonbe«©entftBe fpelenooft tojij
toat feggen/ bte gemelbe van Heuie mebe albaer aentreeftt. watt
lipt ten twfnfïen Mijlen ftan/ bat bit geboelen nu niet eer(ï upt be leegt
geraept en toojb/ notgte nieu en i&/ maer bat befe bebenftinge al tooo?
langen f rjb inbe molen is getoeefï / enbe opentlgft getyupftt ge too?ben.
5©efe ttoee femgen ban ftomengier (mnns oo^beeïo) in bebenftinge/ be
tooo^öen toanöe onberfefiepbe uptfpjtafte/ enbe getmaeft3el bnupt'
feeelbinge/met beranberinge toan fiet oab gebjupft/bat aen toeberfijbe/
jjoement ooft neemt/efi boet/noobtoenbtg (gelgft ooft ïrfllgft) tooojtoalïè'
moet: toant be bobbele aa isfonieti/ aljs be je.·alleen ijs gier bit onber'
frgepb/ bat be χ epgentiijft onfe letter niet en is/ bae* be aa maer eene
toerbobbeïinge tan onfe letter a ijs: baer-tegeng fo balt be a?rn toepnige
toeojtben booi/baer be aa in ongeïglftemeer/jaentaHrjfte/betanberinge
maeftt ^ttflaetfoaltogtoattegenö malcanberen tegeffen/ enbe te
toegen. €nbe of frfjeon be geftoppelöe» öer fUtijnen onfe letter tpj
gentlijS
-ocr page 45-
Τ λ Ι 1 » Ι 1 & 1 ( Μ Τ·■.»
UK?*nitttn i#K«be!toat reben eben-toel/ oemmlïeeoS/feirfrfeö
«η» oe feiije banbelLatgnen te ontlenen/efi booz be onfe een te nemen/
«ioe epgen te maften: te meer elfo fpmetbe ïof3eae feer grootege*
1„ΡηΓιφβρ Beeft/ enbefonbetlinggeene betanberingeinfiet gefttjjt
»5Jeefti begalbenooft nocflbatbefe Ig'menbe uptfpjafte ftcBmetfte*
"J« Wetaenbeebermengb/ gelijftBet fatjoenbanbeswebe tytxiQtt
waet fee bolle uptfpjalie b loetjb ftennelgft enbe ta(ïeïgft bso? ofe bepbe
J^WfacBtfteng Been/enbe balt aanbe a op be e mei rene aragenaeme
löeucöepö. «gnöe ban bat notB meer isvtoat raeb ooft anberjs metbfë
aenebie be bolle enbe Barbe Hptfpjaftebanbebobbeleaain fommfge
frhf l
en flcbiuP&en / aïie in berfröepbe plaetjen ban ï^oïlanb ge*
P^ toant brillen top Bunbe bobbeleaa benemen/ etótogfe op bie
Ε»»™ if" Pafjenbaertop maer aeuptfpjeften/ BoefullenfpbanBuftiie
ajwelbe latbe Mptfeafteban aa uptbeelben/ bte fp baer toe noob-toen'
j'» Roeten gebjupfteni Hieropftaetgetofjstoet bappet in befen ooft
«letten, <Cen ftojtfien topmepneti fiet tf r teeber fgbe goeb/ en" fouben
jwerne enberftöepben fpeüen/ gelgft top berftfiepben fpjeften: Bet
n,/1? waet baer op aen bat top bat geboegïgftft boen/ enbe metbe
fefiiM ^etenberinge/ tot be meefïe nabolgmge/ enbe ooft fonber be u
i,pirin8ebananberen. €nbebetogIetoptotnorBtoenocB.maet aen'ê
iMfifl" fön/ enbe gaerne tn allejs fefter fouben too?ben/ fo btenen top na
Hiaraanberen toat em te ften/ enbe te lupfïeren/ om'tgeboeglgftfïe &tn
^"fWen/ enbe na te nomen: enbe fo en mag ooft ntemanb fgne inbf el*
fl/Jfi* 00* eenenregelïatengelben/omfgngeboelenmetbe tanben
ue*9t$feflfUe Bouben/naer'tfpjeeft-toooib/ fwmunicuiq;pukhrunsj
jBen fytft bat meed toel oefl befïnt»
^atpber tn fgnöerseng binb,
Jbaet men moet Bet fgne gaerne omeeu beter geben/ aïjS men betes
'«tiftan. ^oenfjs batooftfo bjeemb niet/ bptoijlente tteranberen/
*«men nocfi eenenbaffen boet gegrepen Beefo
^oojfoeftt Bet aï/en ban op't ïeff/
©erlaet Bet flt'mfï/ en ftiep Bet beft.
ft? e">tteetmen niemanb/flec&fg bïfnbelingjs boïgen/om bat Bp Bei
»* · aTi* ^alfmenfepb) maerombatBetfgnenbafïengtonblJeeft/
"Tte tuben aerbberfp?afte/ ofte fn Bet geboïg/ ofteinbe onberfrftepbe
ï£WSe/ofte in Bet oub enbe billijftgeb?upft/ ofte anbersinö.iBnbe
g;"LmilDtet teeberomaengaet/feggenoeö alöbojen/ batiftbit on*
hjft'J.«fPbnfet ban boen en öebbe/ban beeïliföt in bat gemelbeenig
*"'»: bies is banooft 6p be oube goebe fpellinge btïttjft blgbe: late**
® 5                 **booib£
-ocr page 46-
Ν Ι D 1 & 1 Α Ν D-S · Η
SeboojbiS fnftinbêri&cptjftcömalBantwren pier ober toatnaber ber*
ftaen/bieöttonb€S(töepbnaerÖ«nnc«ptfpja6ctoat meergcbiupfeen
moeten/enbe onbertufcgentoacgtenbe mat Jïteeö bc geleetbé met bet
Itjb meeft fullen pouben/ om mij baer na/ biejs nocö ftjnbe/ alg ban na*
toer te fcgitften/ enbe te wenben: enbe bat niet (o feer/ om mijne onber*
frgepbe uptfpjaBe/ We il fonberlingniet engtbbe/ gelijk nu meer*
Mtaelg gefepbiis: maer om te betflaen te geben goe ifc bie tooojben upt*
fp jcfee, j©aer brat toil ra nu altebe om be u?tfp?a&e ban anbe ren booj
onnobige beranberinge mijntoerö bp bengentepnen man onaenge*
naetn ma&eni Cnbe batiK Pier a\bu# ban mii fegge/ geef iS ooa alfa
boo?bjS enfen ^aerlemmeriö/ enbe Sitnflerbamtnerje al te famen te be*
benften:al ijs ftpeonbitmaeSsel ber aamfyiti te ^aerlein(ntepnife)ban
Kopinhert eerjisf bojen/ enbe νJSmfïcrbam boojbjs mee(l cp gebocb.
Hajc alternami potior fentemia vifa eft,
^abep-föbgoberleg/en goeben rijpen raeb/
Jbo KiejSii^ODi pet beft bat gier gcftpiebcnlïaet.
59etbiïe-felanSaey toilooB aïbu^ beterblöttenin 6raen/B?ae0en/
faeöen/maetjen:bflerifefte/batmenanbenaiirflag/ öraagen/ faanen/
a* maaijenbeftoaeriipi&burfb rsIj?rjben/ijoubfiibeoc&batbetUieefcian6
ay ïtragV Rragen/fagen/niatjen be uptfpjaite t toel en bolboet.
Cett&banbe c rfcptigenbebefrpepbenKanfp^enen/ fomoetintc
bojenmijneetcelen ban be ζ openen·, aïfoi63eboojbe6lin6erge,
enbe i gelgnbe ζ rccgtupfgefp?o6en uptbiénge: altoaer tit bit ban
eerfteïijB fegge/ bat be letteriS s, enbe ζ, toerfcbebene'.Ie tterjs fnn aljer
bat imt!ner0 nicmanb fal jennen/ofte burben ontfeetmen/enbe bac torn
qualgït obergoop gebjo?pen/enbe onber malfjanberenin't tetlbe/enhe
opbenbollenbof/onbeteengeraengb/enbegebreubbjojben / fo bat
tooo?ben ban eeneuptfpiaae/japeteene enbe ^tfelbe tooojb/ nu met
fene s, numeteenez, fonber onberftpepb mo^bgefrgjeben / ooft
ban ïupben bie letters gegeten enbe gerjeng gebben/bat bautmmersi
geeminss en 6an beftaen.
ü©ntmtboö?ö?e beletter % aenlangb/ fegge baer ban/ batiBjelie*
ber boo? een foet-fegerpe/ ban boof-ftoaere iettetfoube Konné* aenne*
; men: offtftbonfjettegen-geboelen in onfe beröo?be uptfp?aite bjn
1 toatboeisifcggnttêi)ebben/eflbapperbegintfonbertoeitelij6oo?beel
aengenomen én geboïgb te toojben. <p fegge eene föet-fcperpe letter:
betorjle Fabius Quintilianus gaete uptfpjaae met be <ö>rfenfrge y booj
be alfeerfoetfte enbe aengenaemfïe aller letteren göub. lueundiilïmas t
^inquit) exGrscis v&z literasnonhabernusrvocalcmaltcram,alteraift
«renfonantctïl, quibus nulla apud iilos dulcius fpirant: quas mutuari iblc
raus !
-ocr page 47-
Τ Α ϊ Ι - » Β R Ι 6 81 ϊ .
»usquotieiilloiamtiominibuswtimur. Qgod cumcemingn ] atfdo
Suomodo bilarior protinuï renidet oratio, ut in zephyris.zopyrifque: quas
. "oftris literis fcribantur,/utdum quiddam & barbarum effkient, & velut
^locumearumfuccedenttriftes& norridaiiquibusGraïciacarct. Lib.xn
ilax· &o trat topfe baerom geene feta / meet tfeta / bat tg $tta be*
j^^nte noemen/ enbe enfe binbeten aenfulae uptfpjafcf in bc icgolen
« getoennrn. gögebbe gier toe bemeefïe enbebeite fpjaefe-etbare*
™n cpstfürgt/enbe met bigt enbe moegte bdo?geften /bie ir gebbe
«Ontienbe6oimn/aI|S Delïderius Erafmus, IuliusCasfar Scaliger.The-
^dorusBeaa, luilus Lipiius, IacobusCeraiinus, Adolphus Mekerchus,
<,et™?Ramus, Petrus Antefignanus, Fridericus SyJburgius, Franriicas
r/!\ ' I(>hannesScapula, enbrraeet anbere: enbe en San niet tot}'
va ^0?^ / of tp fön meefi/ fo mart niet a! te mael/ in bit gebeelerï*
i^ntbttfiaenfe eerft al te fainen toe/bat be ί ierg meerge'baen'geèft
"Pöe<6rtc&tn/ enbeltatgnen «Ijs be s, fgnbe eene fcebbde letter
Γ™" «ragt/ enbe wptfpjane/al$i eene d met eene s, <©c6iïemmenf?
tf'ï altefamenbaetm/ bat be 3Latgnen bieupt-fpjafee beftoaerlölt
^oben feonnen treffen/ ook naer get getupgenifje ban Fabius Quintiii-
p^öïbaer ;batibbanbaeromfegge/ batgetomieoBfoto^ecmb niet
f"m«tbunRen/battopget ocBfojupfïnieten boen. hierin Bomen
na β lnecfI al ober ecn r mt öe 3taltaenen / enbe ©oogbiiptfcgen be
«laejïe enbe retgtfte uptfpjane begottben gebben: bat top infonbergepö
^"«J.°c?aI(m9u3Soo?beeIg)giertoelmetuenmoeten op bat top otife
Xf'Pia&e naer be gunne riegten/enbe baermebe bergelgSenmogten.
m« u°y öat *6 nu Ban öegtaltaenenniet en fjj?efee/bte gier te lanbe fo
Jr'-toftenbenfijn / toieentoeetniet/batbetBuptfcgenbe ζ legere
jjf^Pleftenf oftetoiettopfeltèr ooBaen/ of be^oogbtiptfrge fuia&e
°*ijwoeber-tale ban be enfe/ ofte/ ombetet te feggen / be ecnèenbe
. letbefpjafee: begalüen bat fpfetoat gooier enbe mannelg'Ber upt-
tea?een / enbetopbietoatlaegerenbemintielrjSerfpicïienf €nbe
fnvï riben ^ï,er öan0£* ter toereib toefen/ toaerom ωρban be ooi*
H*?onnelrj6euptfp?ane ban beletter ζ felbc / enbe banbe uptipjaBe
»·-!" ör»re moeber-tale fullen af-togBcn/ t)at top ons metöe $oogbupt«
η!™ niet en ί0«ορη bergelg"Ben: te meer oor om bat be oube öomep*
iet?^ni)e öe nieutoe natonen / ofte 9]taïiaenen be uptf{i?aHe ban befe
fc^/Pttietbe ï^oogbuptfegen alfo gebrnpsen :bat ίδ nu banbe c©rie6«
aêu'p|a^e nieten fpjeiie/bieimmers be moeber ijö ban be u'ereïbfcfje
ga' ^"gppb { «enbe b?age/toaerom tocg top gier ïteber tof Hen a'Ieen
toet ft n^eefbeuptfp|aHeoiionfeepgeneganbgtbben/ ban top cn#
tntwun foubenberenigen/enbe bergelij&rn/ bat ifefηgetminfïe met
iterg n.»«ftaeu: alfo immtïë be en6eïe ietterjs in be eene tafe vv t an*
ïlênn* s in 6e a"öere/ ofte ten mtnfïrn in oïle/ naer be oubfïe enbf eP*
''«Mptfgjafe/ begoten, ie felinSeni #fte toaerom tojllentop be
-ocr page 48-
º W
Ni-Â É HLANS SC Ç V
icetjte uptfpjaïie befet letter berlaten/ enbe bie be Jeïbe çïö tetBt 6e*
Öaaben/ enbe bte tejagtig bolgen biefe ben Ijalg bjeBcn / enbe qual9& j
uptfpjeften/felfjïnaer öetgetooeïen enbe getupgentije ban ïjunne ep*
gene tael-gcieetbeni iföaetlaetongfijet betael-geleerben eenjïiel*
bet ijojenfpjeften/ of temanb beel-urtjt bat ban be gtmelbe talen out»·
Itennenmogte» ©e bHjb-öeroembe Theodorus Beza in fijn Boek vande
waere uy t-fprake der Griekfche Tale, bfenbe fioog geïeetbe Henricus
Stephanus obetbttUietB gtOOten lof geeft/ ieyd ,dat de Griekfche æ
van eene uy tfprake is met é.c HebrceufcheTfade: ende dat de Latijnen in
hunne uytfprakc tot (tl) af-wijken, gelijk ook de Hebreen doen. Zeta
(inquit) oppofuimus TfadeHebrasorum, non Zain. Latini declinant
ad tf, ficut & Hebrat faciunt. Daer na : De Franzoy fen (fepb ftp) fpre-
kende æ uytalseënegebroke s : maerde Hoogduytfch.cn, ende Italiae-
nen hebben de rechte uy tfprake behouden. Galliquidem ut s infradum
fonant, Germani vero & Italivel invitiveram pronuntiationem retinue-
ïUHt. AdolphusMekerchusvan Brugge,in fijn 18· Kap. Dewelke grof
ende duydelijk leren, feggen, dat de æ byna klinkt als (tf) by de Ne-
derduytfchen,datfy feer lichtelijk uytfpreken.als fy met twee zilben feg-
gen tfamen/ende de Hoogduytfchen behalen: welk een lichte klank is,
ende het gefwerm ende gelnor der bijen ieergelijk. Hetwelke Q_.Papy-
rius, Grammaticus, ook fo fchijnt te kennen te geven, als hy feyd, dat de »
klinkt gelijk de t voorde i by de Latijnen doet, otium, juilitia, &c. de
Welke fynytfpreken als tf, Qui craffè docent, monftrant æ propemoduni
fonare quod Flandris tf, quod illi facülimè fonant, cum duabus fyliabis di-
cunt tfamen/id efl fimul,&Germani&e3aIen/lolverc: qui fonus lenis eit,a-
pumquefufurroperfimilis«Quod etiam fubindicare videturQ.Papyrius,
Grammaticus. In his inquit iyllabis ionus æ littera: immiftus inveniri tan-
tumpoteft,qua;conftant t&i,&eas fequiturvocalisquajlibet :ut TatiuS»
otia,juftitia,etfimilia· Daerna. DeFran2oyfenfprtkendez uytals eene
gebrokes.de Nederlanders ook, als fy feggen 30eSfll/ 30men/ Jiebeilt
deHoogduytfchéendeltaliaenen hebben deeygene uytiprake behouden·
Galli fuidem ut«infraflum fonant.et Bclga: dum dicunt 30c 6f n/quaerere»
quodGraeci £«tmj jsttieu / circandare, circumfucre, a æùçßáé Jiibett/
'ferTere,bullire, quödGraxi îßééí Germani vere& Italivel inviti verai*
pronuntiationem retinuerunt. Fridericus Sylburgius in het 1 Kap. vat»
fijne Griekfche Spraek-konfte: VVy Duytfchen fpreken de æ uytals tf·
maer de Grieken wat fachter als ds· Nos Germani efferimus z per tf: Gt«-
ci vero mollius per ds.<©nfe Erafmusin fijn Boek vande rechte uytfprakc
Vande Latijafcheende Griekfche Tale: De Hoogduytfchen gebruykende
z^eluckelijk ende dickwils in hunne moederlijke tale: Eam (puta literarr»
7) Germani feliciter et frequenter ufurpant lingua vulgata. jBaet bOO? alle
fpjee&t be Jjoog-geleetbe fpjaefc-erbaren/ enbe groote onberfoefcet/
mbtvkfsut baa be *Öß ieüfrje mu %mirfityt ouöflepö ïvÊm Lipfius.
öiettwi
-ocr page 49-
Τ Alt- BIRICBT.
toeΜ tn befen alleen genoeg beo? allen i#/ Öter ban ganfcfj bupbdgR
>n fijn boek. vande rechte uytiprake vande Laujnfche rale.inhet XVJ.
Kap. fcaet ÖpöibUiSeerfi vande letter S ft|)?Öfi:Laet ons haeren klank
«η, die wat fachter en foeter lüyd als men die huyden uytipreekr, V Vant
■ *y v«dickeMf«,ende fprckenfe uy't niet wijd van ti, fomis, facctis, even of
hfit tfonus, tfaccus waer. Matr de fachte uytfprake,die wy in't midden der
goorden gebruyken, mifi, Pifo,afinus, iswaerachtigcr, dewelke ■wy-Ne-
<j«landets behouden, leggen de, fit n/ farfe/fflUt/ ftoggen: Ik«n vrage na
°le geleerden niet, dtefe ah.de -verdorvc C willen uytgeiproken hebben,
'^ücus.iimia.fanus. Qualijk. Sonurn potiusejus videamus.qui ienior
Paulo quam hodiè cfftrunt,molUorque. Incrafsamus n, & haud longè
PF^itifjciamusaT'S.fbïiutiii faccum &c. qtiafieffettfonus.tfaccus. At le-
tl,si!le<;rF.itusverioreil,quemie!rvamnsinmediisvocibus,miri) Pifo.afi-
1Hl'.-&c. inmarainehabeturequem Belgasretinent.fien/ faeït/fOUt/ftoÖ'
Ben. Virosdodos non-audioqui<ïF.rri ut corruptum illud C volunt.Se-
k«cus, fimia, ('anus, rrialè: & iranieuHiin vitiumquod SijiyfMJ Grscis.'
rei*êntianus a knitate faac noiha eft;
agiturponederites,
Sic ie vis, & unum ciet auribus lulurrum.
,, Vbificienismaiim.ex Vicloririo.quifeièhsctrarifcripfir.
«ndedaer na vande let ter Z: Mij is de Letter Ζ noch overig.de welke voor
^e«idragtdi!k gehouden word: moet daerom alfo uytgefproken worden
^i0"a»D(enosd{elus,madfa,Medfentius. Wy doen huyden gaftfeh quahjk
a'ele (achter uytfpreken als de Sfelver, Supereft'mihiZ.quam valere DS.
J°nienfu tradunt: idtö et ficefferenda: dfona.Dfeno, dzelus, madfa, Med-
enttus. Nos hodiè peffimè.qui molliusquam ipfum Sigma.
ürw^," te Öter ooit noeö met-enen ober öe ζ toel te merïten / bat ibe
' lUê Vief) nergens op en boet/ ban alleen boo? be nlinnerg : toant
"^«meerkan eencdobbele letter in hec hoofd van eene zilbe ge-         ,
e8<l Worden met eene andere *meklinker, fepb be geïeerbe Petrus Ra- <-W>™™
?"s'n het lil. Boek vanfijne Spraek-konftigeScholen. Vinum (ïnquu)
"^t quiz antemfcribunt: nunquam n.duplex in capite iyllabiêpoiïta
nfl ltcUl» aiiajungiconfonante. ^ofeanbfiniJOlQeniSbe ztJCOjbew,
DL,:,Wa> faïftefommiflenoemen)geeneplac^eijebbenïnstoere/ 3tog*
bl i2f'a^;«0föians altiu*Mm fommtgf gepïeegö toojö. |Saer in ge*
■*leri,e lette tstoojeUeöe tnefilinfieten.. ■
                    . ... „
Ϊ5ή^ίί: Somt r)t?r ook n§ff> ö» ten obetfcloeb tnüebcnainge/ bat topfo
ïenhI ^tl zi» onfe tale fullen moeten gebjnpKen/ fo ï)et tegen-geboe*
' 'artbez ftebe grijpen fal/ niet allen tegehg onfe getoconte/ Uiaet
¥fe??nf Öei gebiupn ban alle anbere fpjaften.
"*««onbe oor bit ong tosaeratStig geboeïen vnetöe $$aStgKeban
-ocr page 50-
Ν Ε D « R Κ» Α Ν Β · C H
•nfe ijeo?~mib?re η tuei enigjing &ebcfït'gen: maet betotj'ïe ίδ ffe fnöe
fiiöer oubfïe bjutüen/ batje ober alficl; felben niet gelijfeenfijn/eii
inbe fpellmge nergens fe&er/ geiöKbaroofieengemrwi enbeflsjbig
gebjiCB totnoeö toebcojgaensi bpottjs setoeeiiisS/ fofcouoeiit ing
ïteüer geljrel aenbe nature enbe gjonbbanbe letter feibe/ enbe oaee*
toettelrjögebzupütnaüe bz üoojgemelöe talen·
36 gebiupfie ban be ζ met iulfte uptipjaae / aijS nu gefe pb ie/ in all*
^eberbitpiftBe namen/ enbe in alle onf'e anbere tooojben: maerbe
cojiy|unueIö&e©ebjefHfi&e/ ofte 45?ienfcfie epge namen/.enbe all*
«nöere tueojben/ bie top ban eibers ontieenb Rebben/ ftjuijf-iftnaet
ïmnne maniere/ aï0 uptöeemfrïie/ enbe aengenomene/ genatmaliferr.'
bernbegeene natuerlüfee^uptfcöe tooojben:op bat(65e baermeöe
itptjtene/ enbeimniien'ooifpjongaetitBtjfe: al$£>atmtel/ ^>aïomon/
^ara / itemfirrament/ l'erte/ftgnet/fomme/ pirioon/fuppiiant/en
biergelfj6e:bie ia anberg naer enfe j^betbuptfffie uptfpjane inofïe
(pellen enbe fc8?ijben / iZamuel / ^ara/ jaBrament/3erte/5ignei''
gonime/ perjoon/ iuppliant- Wmt 90e feer tBoofe alle berb«l*
frrjinge/ enbe berbaflennge ban onfe talebiïanbbetï/ fofeggeiBDi*'*
ban Μ.Οφ met ben iSocmfcÖen «©jateur M. Tullius Cicero in het begin
van fijn III. Boek vandeeynden: Hoe wel wy alle Treemde woorden dei
ouden voor Lacijnfche(tü jVgge nu ®UPtfCÖe)gebruyken,diemen noch-
tans wel foude mogen verlatijnen (netbuptftfjen) als Philofophie, Rbc'
torijke, Dialecïijke, Grammarijke, Geometrie, Mufijke: niettemin aenge'
ficn fy by ons int gebruyk gekomen fijn, fo houden wy fè als voor de onfe·
Quanquamea verba, quibus ex inftituto veterum utimurproLatinis, ut
ipla Philofophia, uc Rhetorica, Diale&ica, Grammatica.Geometria, M""
fka,quanquam Latinèeadici poterant, quoniamufu recepta funt, noftrs
ducamus. Wil gier ban noep iemanb inbe fpellinge retfit boojgaefl/
enbe onfe j£e berbuptf ejje nptfpjaKe flecïjtg bolgen/ enbe upibeeibetf/
öl0iBboo?befen oo&algebaenljebbc/ btenüam&bej&anb feerïifö**'
ï#n op ïjet öoofb leggen/enbeganfefj gaerne fijn boen intoiUtgen/enb*
loc fïaen: ja tttcpnbeoöïf felfë/ metgoebe rebenen/ fonber emfien/cP
öten boet nocr) te gaen/ ten mare ih gier in mijn boojnemen frfjfer W
gene mijnen ban& en mepningeboo? raeb ban anbere /geleerbe ntatf'
neti/ bie iïi meer ban mg felben Debbe toe gf geben/toare toeberfjou&e^
a©ant ombe toaerjjepb te feggen/ bthöle top geen ©eb?ee«ff«/
«ö?ie6feIj/nocf}te Hatijn/maer t®un(tf) fpieSen/efi fcJterjben/bejioi'?5
ban onfefpeliingebe oojfp?onStï'jüe ^ebjeeufffie/ ^tenfcRe/rni'^
%m ijnft ije MPtfp?a6e/ bie top berlaten Öebben (aïfo top Duptfefté ba*c
m fo toeï onfe fyi jijenb nebben alsbe^iefeen/cnbe Hattjnen) efteifl^
aengfnoniene^uptfcBere bolgeni ^oetoelbittoeberombaertegei1^
nibebenfeingeKanBomen/ enbe nietfmber reben tngebjagt too?betf'
öai be ttoeeenifeueittig wcmmbt ^ieÈftöe #Uerfeiterji benjfiï
-ocr page 51-
Τ Α È i · Β « ft Ι 'C Μ Τ .
g* l&tbtV αρ be begeerte enbe fcofïen ban ©tolomettjS lSpiïa&e?$ïui?/
«ontrigtn Cgppten/uptgetSSooblrge Eanbontboben/ enbe brui bm
goflctt-^teftei· «gleajnrag afgefonben/ enbe binnen fSleranbjïjen em
ijf «emeibe oiietfetttnge bergaberb/ be ftebieeufcge g?onbletterjg oöer
„,nnaJ.cbe epgenfcöap enbeaerböet^tcBfeÖe fpiaBeepgentlgöenöe
öioiibtg gebben bertaelb/enbe obergefet:toaetom eek be 3Lati)tten be
S,t
Xn Otmne oberfettinge Rebben befioMben/ enbe be <&pzMti<&
^Sma s in gunne S beranbetb: enbe bat top baerom 006 fulBe ipêl-
iMje m onfe tale begoo|ben aen te nemen/ enbe geene onnobige betan*
^ttngEEjijje aftogfeinge btiptcn reben tt manen. IBaeriBfeggetoe*
ttriu feaêc toe/ üat toP ban * αΏ& «PifP?*öe naer bc gunne beijojrii
m-l,n/
eni>t bunnefpeïfingemet gunne uptfp?aBc fegeïgB teboi*
ïiin/ ^^S^n ^amuel/ galomon/ ^pmon/ Zara/upt te fpjeBen/
hia *^flmucI/ èalomon/ ^pmon/^ara/etc. bat top nu niet en boem
r*«nt fat isganfcy fe!ö3aem enbe ongein mb eene tale anberg te fcggj-
^wenbeanberite fp?eBen:enbe alfa ooit in tegenbeel geenlfariaii/
^■fWiig/ jgafaretg/ ttMitf83art'a0/lLawt!g/©a3arety/nset aüem
ïen Ien/ nwer oo&upttefpjeBen:geiijB fommtgégeleerben bptotj'
tot0.0« toelbcen. jPÏSaerijettiStoeberom bfftoaerlijB enbe ongebaeg*
tinrft ^enj8
öc ÖcmcP«2 uptfpjaBe te tondelen. ®et fal ban beei-Iirgt
bafH™?l beft fön (ailejs rijpe BjB tngefien) befen mibbel-toeg in te gaeu/
firn»*
be^lifBfröeenbe&<utjnfrgegronbkrter$/ enbefpr Ifingebe*
tJBif "^ «pttjeeinfrge tooo?ben/ enbe bat top(e ebentoe! naec onfe
piiPia6e-oin yet gemepne gebjupB «ptbjengen/ fiiöiSnuooK boe/
Sic dies dicm docer,
M>o leerb be een ben anb'ren bag/
*Ên fietmenöitt menntet etifag,
tju^fioe aïfonu οοδ aefe opmerBtngenin mijnen fo boo| a!jö bp-naem
enJr5e Öebben/op bat mijne beianberinge ntemanbbeel-ltf iji ijjeemö
86«/»? '
mbt bit 8ual9& cnbupbe/ fo moet i& bit gier οοδ nocg feg<
Am'n, · ® Samuei metcene s fpellc/ombebetmelberebenen/ enbe .
4ineilDe lT,eteene z, omtjerecytettpifpjaBe, S6fcg?gfoDfe AmP-
c hatii(!?teene 8 ep'tepnbe/enbe niet meer met ck; baant alfa ίδ be
IjiejWgen gaere obet-toHiggepö neer be recyte fpellinge moffe
Öejjt^^n/ (toaer ban tetftohb)en&e alfo beranberinge maBen / fa
3Ut««r te
g woepIaet3elieberaen te nemen/ toaertn fptoty tnU
*ΕΨΖ ^a&e om bet foettegepb toiïle Bomt te betanberen.
■*tib(: · "01"ebanbe 2, to^be c, enbeeerfteïtjBboojbeBïmBerö e,
*
ÏSitÖe%,
o fe baer ban eene enbe be feïbe «ptfnjöBe met be χ toel bat
*' uptgefpiofcen/ rniöeronss bebonöen toojö■; toant fa fpjeBen
i                        ttjp
-ocr page 52-
Ν 1 Β Ι R 1 Α Ν Β S C β
topfebtï/.enbe'.jfbert/ eieraeb/ cnbc jtcBelou eenetogfe ttpt. tperïjafc
ben gcbbe tfe be c in öet begin bier 3tlben licbct na te laten/ enbe be *:
in bè plaetse te gebjupfcen/enbe 3ebel/enbe 3ieraeb / egbe biergelg&e
liwo^ben/ Ritu» nut eene t, enbe met geene ctefrBjgbrn:toanttoat
beöorbentopttneeletteriibflneetten&SanBi St&bjageooB/toaerom
topeebel/ enbe tieraeb/ met eene c, enbe 3ebett/enbe 5irBeI met eene
z, ofte naer get geboelen ban gun öiebe s frgerp upt!ï>,te&en/febert/
enbe fitBel/ met eene s ffftmiien: enbe teaerom top met ybü/ enbe
3ieraebmrteene z, ofte febel/enbe fteraeb «iet eene s, enbe tebett/
enbe ifcBeï/met eene c fpelleni ©ooj be BiinBers- a,o, enbe u , en
boegbbe c ter loereïb niet/ enbe en Ban be uptipjaBegatifcgelgBnt t
berepBen/btefiiet fiarb toefen moet/ enbe baerom och afë een k moet
«ptgefpioSen toojben: rjuaeb genoeg/of top ban feïfji geens k en fjab'
ben. <énbe toilöeBiertoeberos»tosl gaerne toeten/ toeïBeocBbe
minfre rebenbatterfg/toaerom top be c boe? e-, enbe i.foet frytrp/
gelgBeene z, enbebooi a.o, enbe u, Batb/gcKJfteene kjulïennpt-
fpie&en:fi£ttoe!Bemg' (onbettoet&ettringe) te"genfcfib?ecmb aen-
(ïaet/enbe ongergmb bunSt·. alfo iïs niet en Ban iten/fior bat te lettere/
bte tot feuere bejtgepöe enbe ttiberfrgepbe upe-fpift&c gebtnbeη 30«/
ban Mpifpiane Bonnen beranöereni i|>et i0felfjs ontoaerafBtig/bar be
oubellatgnenbit gebaen gebben/naer Bet geboelen ban a!ic be BloeB'
fïefpjaeS-erbatenen/ betorlfte metgoêöerebenenbctorjirn/batSfbt
coberalaIgbe«BïteBf£geï*appageb?upBt Jjebben : alfo fp geene *
en 8ebben:geIg6be<@rieBcn geene c engefyuipBetl· 3;aQuintilianus
feiüerbtrtoerptbè k opentmit/alg eene'. bjeembe enbe cimebige Iet'
ter: alfofpiLatijnenbe c «ijjIaetseBebben /-er.be borjelïebe&Iin'
Berengeb?UpBen» Namkquidem, {inquir ) in nullis verbis utendurn
puto:cumfitclit<".ra,quxadomnesvocales vimfuam perferat.Lib.i. cap«
xii f. l©aercmOOB JiiIiusCaefarScaliger Lib-i.deCaufisLirguxLa-
ti'n*.Cap. x. ban fijne f rensopfenfepb/ bat fp feer frB-anbehjfi ooen/
bai3?be c boojbe e enbe i, tegengyaeren aerb/ eiibefietgefejnpS
ber Eatgnen / met eene falaftnge uptbjengen. <©ocfi iB en toil gie*
ebentoel ban be ƒ ran3opfen/ enbe fLaignen/ enbe anberen nietfpje*
Ben/bie be k upt Bet getal ban Sjtinne letteten peb&eniiptgemonfierb»
JlaertoatbeBoebentepbe c eenenttoreberiegen BlanB aentebitfr
ten/baer't eng aengeeneepgeneletters en nebjee&t/ enbe baer batt
berftgietji genoeg/ enbe be bolle rupmte fiebben /tnbt tooo? c, enbe u
be z, enbe booj a.o, enbe u, be k ge b?upBen Bonnen i ïpe c boo? bt
me-Bünfier!Sinpïaet3etoanbe k tebefigen/tèalte b?eemb/ enbeeti
iïaetönberjs niet/ban atë oftopbe k onberonfeletrerg geene p!aet3*
en toilben laten/enbe be c ober-al met getoelb tupm baen ma&en/of'
jet bienb/ ofte nis*, ^a geb|«p& tB ban be c nergens in fiet goofb/
ofte htQin ber jil&sn in onfe j^ebeï-buptffEie tocojben. %n Bet laettf*
-ocr page 53-
t Α lt' Β 1 R Ι β Η Τ...
0*n^ênmo(ïentopnacrbeBon(ïe/cnöeiiece(Bte ttptf&aBe / fee %
hofisfε'lieöer &an De c 8*&iupfitn: alfo be k, enbe be c niet/fa't mee r-
bfthk , n°e8etb?outoelpegeflatgte/oünieu «ggenomen/ enbe bet*
fep«;ib k0?6' eW bifiBe/itriSBen ■, fo ooft in be * toetB-tooojben ter fe» * V"H
iühi
De66en i fcaet ίδ nietficn en Ban / bat be berbobbe Ibe k onfieböe*
öhh» enbetoanftSit6eIriferEfieet/ aïgibe berbofibelingefean enige
eèr« ■ r me-BIinBeretn €nbe aftuig fionben top οοδ met-enen
in-t 8/ eniieniïer om-ftcn / a te bte tooojben int eentomb fletörs
be i itm k ft&Sben / bse int mee rboub / enbe bjoutoiloBe ge fiEatljre
ebp 0etbobbeietVenöe ben bjurB aller-tocgen feanbie onnobtge/ enbe
jii, ?n^i öoefi/ fenber c fcfijiitoen: feaet top nu anberg bicfi/ enbe boc&
^J'^^oeten/om-bifSe/enbeböcBen/ infiet lojoutocltjiiegeflsfiite/
v^^ttneerboub/baetban te Bonnen niaBen : toaetcm ban lakob,
tertiïr Schuere>tnöe David Moftart,enbeanbe*en/(WBe fpcllirtgêniet
Ben· V^enaengenwnsnibieiïtbafielöfisfbatfJtBabbe Ifer te kol*
1,1 •föifoiBgatifcödqiinietfjUiiinbatgclj£)eIen ben; ten toaie iBge*
bluft ^aiii)e ' iwt alle befe beranberingen niet toil te geïg'B obeι be
ïiihprl611 fouben toillen: ίε nicer/alfo be oube fpe ïlttige cofi goeb enbe
«iornr - e«bein getgebolg gegronbig. ^falttnjonbeïtuftfienge*
i^p glgn/be retgte fteBe aengetocfrn te Bebfien/bte aïle betftaRbtgea
litft» hec ^een# mogen na-ften/ snöe na-benBen» <©ofi fal iB beel-
Oöm ίεηwinften bp aïle bupg faemen enbe Ieet-gtetfgen feoo? befe
β« te toege ge b|agt ftebben/bat fpffen enbe taftenfuUen/öce
ccjj"0»uqtop bitBtoiïg befê ïetter c gebjupfien/ baetfe niets ter toe*
ajs /e. öoen en fjeeft/enbe baet't be k alken ten boïlen Ban befcfiirBen/
in't V* oo6/ fη°ε an"e feïf-fïanbfgev enbe bp-too?pge tooo^ben / bte
tjsi'r^tboub/enbetoioutoelrjBegeiïacfjiebe kntetenbetbobbelen:
^öi> λ 5e ban ooS 0utt a,/£eene onnutte iet t«r fythbe uptgetoojpen,
htvn Eftoegrïeetbe Pontus de Heuyter oofealbpfönen tgbfeertoeï
ίεΐ'γ.'^η/ batmenbiebepbeletterjsgantfcB qualöBenbe obettoïiig
P8n/f?|Se&iupBt:maer8pfteeftbe c befiowben/ enbe bekbettoo?*
Wi. ^Öbetibe ic/oot/aïtoaer frjne #. inbeberBiefinge ber ïetteren/
^{n^Wtogfenbanfieureuptf^aBe / Bennelgfi enbegetoif3eig'Bge*
atièpn<eft. g&e c ban geeft fiaere epgentlg&e plaet3e / enbegebjupft
be *£"ln Set mibben ber jiïben/ffaenbe boo? be h, enbe bat/ofte arfitet
WfIJ^'inSer s, m ftfiabcn/ ftfieren/ frfiteten/ fc§o?en/fc|uren/etc.ofte
bere^°ebiergeïgBe: toflerom David Moftanbe c chinoemb / om
bats» teuPtfi»?a&eupttebjutBen:BeetoetPontusdeHcuytcrmepjjb/
>e»n/f arÖtetaïïe fee BUnBerö obêrtoIKg ijS/enbe be h alleen genorg*
tetiifcJ'^ötf nbe fagt iïeftt/ltyt/ ïoBt/ tttfit: toeïB gefcoeïetjffjne be^
mHt οοδ tori toaerbigfo
C 3                   ^atift
-ocr page 54-
Ν 1 9 1 λ 1 λ Η » S C Η
Uatife toiinbe ζ in be ontïcenbe toaojben gefepb 0eWit/ bat troige
f&oofe alfo op ben felbenboet/ enbe ombefelbe «benen/in be letter c:
fofcJtegf ife Cicero/ Cefar/ talmus/eemnonie/trebentte/tibet/ronfci'
" «ntie/confent/ciibit/enbe anbere; enbe niet^ero/^efar/fealmuiS/ie'
remonie/6rebentte/3ibet/feon3ten3te/&on5ent/Bubit:geigH oen ör föo>
tmnnm pet «förieftfcöe tooojbefeen Kalend» met be «©tieöfeöeSappa
inebe gebmp&t fjebben. &o fpeïle ife oofe IBactujg / enbe %aobirea/
ofte Saobtteen/enbe niet jBailmo: : ombatöetepgeniigii εεη ïLa'
tgnfcjjc naemlg: aljs-inebe een Xatgnfcge upt-gang enbe Ικφβίηβε *
KOtgte oofe Haobisea: ombe ^atgnfröe aengenome fpeiiinge: ncdl'
teCaobi&ea: ombattDpbanbegarbe<©iieBffgetipMp?afee af-tog*
feen. <©it boe ife nocgtanp alfo torberem/ bat ife bs η grnen / bie on!*
JJeberbuptftge fpelltnge ïieber onbefcjfcoojnb mogte bolgen / int al'
öerminfte/nocgte in geenbetlege maniere/en begcre teg?n£ fefpjcfeetii
toant geeft öet ben t&omepnen o?g gefia? n/be <©rie&fr ge Hitappa tn ra'
lenbar/talamnss/ acobetnta/en&eanbrre/imgtaute c afotfs te ijeran'bf
i:en/,bie ban notgbp gen ban eene nptfpjaöentetbekteao : njoeroit»
torg en fullen top jSeberianbei jï niet met geïgfi/ ja mr e-rber r erijt/ be
«iptgeemfcgetooojbenbanbe c metonfe κ irtogenfprlletr: te mier/
alfoonfe c btenfelanfe/bie gier berepf£i!ttoo?ö/ grenjtrp tn&anbc»'
boen/ enbe be k gier be retgte letter t0: ί 3nbe tooo;brn bic top ηκ t
, ban be Hatgnen/ maer bie fp en&e top ban be <©rii een entfcnen / &se
f eene c, maerkgebben/totltSéofebe fc alfe*ngeb|ttpfrtgebbiii:«$
tatecjlifmiig/ featgoltjfe / afeaöemte/ featacre/ fehjïei ie / enbe öterge'
Igfee* ©it toil ife ooit alfo ban gtmne rpge namen atftterbsigb gt6*
hen/ aïjS ïtojintgen/ ïtoïoffen/ itoömuov j&i&oiaejï./ tfie &Mar&/ eH
itfaeg/ïtatelgn/ofteiiiatöargti/ ϋαδοϋ/ %«6ajS/ enbe aUeanöere;
bie alleen uptgefonberb/barTmenaenrajpfden mogte/ oftopfëbanb*
Hatgnen ofte 4&rófeen ontfangen ïjebben/ ofte toe! 3latgnfriir nantffl
fgn/ maer in öet <©rie fefföe $ieutoe ^eflament üth}uvkt toojben/ ffl
ban baer infonberfiepb/tot oniö ober&omrn/ enbe tn onfe töcöerbupt'
fege tale naer onfe bupginge enbe maniere ban uptfpjafee fgn aengen0'
nrnvbetoel&emenban/naergeballen/ cpbepbetogfcnfenbzr onber'
fcgepb feonbe gebjwpSeni/ aljs €o?nelijS ofte Jfcojneïijs/ enbe toattfU
iHlfeemeet mogen fgn: goetoel Ut onbertufrgen baertegenji alttjb bw
«ibe fefeer blgft bat be k oberal U tiptfpjafee bp ong beft bclbort.
©anbe ttoeeberlege c, be eene ban facgter/enbe be anbere ban %&'
htt
enbe bobbelber uptfp?afee/ be eene be <©riefefcge Epfilon, enbe be
anbere gunne Eta niet ongelgfe/ eene anber0albe letter in feragt/ enbe
toaerbe/ en fp?efee ife gier tegentooojbig niet: aïfo top U&t onberftöepb
(mgnjs toeten^) alhier te ï£ae riem niet en gebjupfeen. s©iefe bannotp
ψtben/mogen gnnne Diaieöus ofte maniere ban aptfpjefeen/ biUgS/
teQelpuptb|Mtfeen:toaerioe foiümige eene getepfeenbe*,enbe fom*
mtgebi
-ocr page 55-
Ete^^^fSffÖe Etaboojflaen/ batmö gelpe toceït^/ efofpïfcl
kS eenö konncn toojben: altgb δβη be bobbel* ofte bjeebe cc (aif»
bet^'S6 noemen) jjier niet boegen: aïfofere bjeebgaet/ cnbeipeené
tJpfh !*?*Φ?βδ* tufrSen be ett&eie enbe bobbelee gier nu be totliet*
>ntw "· ^afcmg aenlangb/ iKfcSjjijf obetaleene enkele e naer
Jeri'. wfrfeaSe/ enbe late get gaetne anbeve naer gunne uptfpiaae
hLtewa tB ocB fjunne fpeUtnge/enbe «ptfpjaèe neet be mgne moet
S?en/enöeip^6en.
thirtPh to^"&Ianfe eu boetfirgopfabeugb/ b?etigb:toaerboojfom< ·*>
ik)rf iHltilJe fi!an& βίο?«Ρ&Ρ«: ,liae** mepne bat Set buptett aifor
Öoolen °^°Φίε toefen/ bat top be e bpoj.be u, möien ttoe-fclanfe
B»4
ji»^^ ^toe-felflnfe uegoojbnicn fnmuer/fuer/ bfeniRÏiebec foube
f-nbf ά "^ β'δ öe öjeebe «u: om bat bte ben monb toat int r tortteht/
ÏW't u Bar& ftftijnt te lubben/ te meer om bat \k nobe banbe enbe
fee al ü8,8 °nnobigaf öJijöe: al£ mebe/ op bat ia oefen ttoe-Klana mefe
^Hjfema&e.
bnbfTrelen eefeUPiientop fkbrrïanbetsi opbe ƒ canfcBe'tog'fe niet
Öerh, Öepben/bfefe booj öe e enbe ifargt/efi boo? be anbete èlinaetjs
Ι!,, "PifpieÊen/ als bij? gene toeten bte be J^anfcgeipjaHe berflaEm
üJii aiiÖb gar&tn/öe op be frïbe tegfr:toaerom fp ook bp ong geen je
ln|p §e8eet. Jbo te i)ct öan ecnetoalfcfte enbebalfcge/ enbé onïpöe»
fchjf ipliiitgc taonfê taie/ batmen gillijs met eenegalbttö <©illfe
tnili eno* öjag? toat reben battct fp/toaerom be gin<©gfbert garb/
%ri,.In<5tHi33 fatgttoojb upt-gefp?o6enibatonfe gupsf-Iupben batt
•tiafe.. r ^16* tosten/ btegifp/ engeen «Sifp enfegjgben ga top
liter t κ 9ε t ftter dob ηοεί) bed dimmer enbe dojbiger alg be jf tanjen:
Htr κ er fpbe sjbstfrijepben gebjupBen bocj UeifrïKpbe lettere»/
wi Doentop git gfer boojbe felbe : ofte boen fp bat006 fomtog*
mx,0o?beeenbei, foboenfpbatban notgmetbefcöepb/ reben/enbe
«phii Eni,e8ebenbenieutoe garbe uptfpra&e met eene tufdjen ute
*teninf ba" m& iaïe nitt& toan fntoeet, &° woften top ban befe
8föfiiaete ina^e cntïCIflmme tong**1 afff&sffin/enbenaïafen/enbebe
leurl n/ utopie fpjefcen/ enbebaertopfe fpje&en/ enbeelbej;^ af*
•jiyvenöe uptmonfteten.
fnbnh iier h i£maer eéne abem-ijaïtnge/enbeaen-Wafingertoaerom
bcna°*StuftenOüberbeletter-js niet geteïb en toojb. %xionfefpjaite
biw«Iye öepiaetje ban eene letter/ enbe Jjeeft iiaet mer6;h'ta ge*
^ti'n*nilf mtt namen ftaetje booi be Bltnueró f η Öet ftoofb ber *il«
Μία?»* to^5e gaerne arftter be cgeftelb tooien/ aljSrecöt/-ilftfii/
^cn lc-baerfe metbectefamen eengclupb flaetaljsonfeg. gjnbe
Sf'utehn k&eginnenDf/ toilfe ooKbie meSïtnKerö toel toolgenoni.
* öarbjcöepb mcraelijS te Uerfatöten/ eï^, feöjijbetv frftamen/
-ocr page 56-
NlBIRlANBSCH
feïiepbeniofte öoBeenestlbe epnbigen/ menftft/ bïeeftB/ blfcD.pf*
fcefe lettet mailen top te bijjïer/ enbe gfb^upBenfe ganirt)bic6UJtlp c?
ongeboeglijfee plaet3en: beeleentionnen niet eene g aen *»tiflet**"<!>
lier öetBten/ofbehinoetertuffDen flaenp?on6en/ bat een leid» *^*'
fcjupk banbefe letter ï$:ja onfebjutfeers miib^upïsenfe iuplaet3«Ba"
ijunne fpatien, ofte p!aet3 buHingen/ cfi fioppingen bet regelen. J«f 9
Iüoatmae6t5ebaeriegeen0et)a.upii en geefü jatnat maditje baerteu*
tecöte «ptfyiaKe beiberftijjofjefci^e ban ober al ben boet 0Ε,ΙΓ£*
baerfe niaeteeü bjutlHieiu3a?rficr/et!beoin't3gfei/ enbe &fe» al°*
at-onnut enbe obertoUig tg.
                                                   -Uni
i e,y, ij, ï©pgebbenttoeeberkge enSde i,een? Ëltn&et Ί, εήeene weniï:L
eer ftaett-),bteb3p je noemen tot cnbcriiliepb. ^enltn&ftiBfln οβπ.
βΐinbe3ilbenplaet3efjrbben/ enbe Xbojögeftetöofte boo?ficg ft1*!, ,·'.
ofte beo? ofte na be meMtnSerg/ enbe ooft booj ofte na be liïinfeerp/i"
öettoe enbe bjie-iiianfecn:bemefiünuer je bjajö alleen mfyttww»
teer jilbenbnojbe BUn&erggibonöemtlDuonbsrfcfjepD «·οίΠ»Ρι.
. fcfijgbentod boaergenomen tooien,, B&pfKbbinoo& eeneboböejel»
ötelsp in't groot gdpbe «©tfeftftljeYpfiion Y.enbein't Blepnö^y*
gunneGamt-Bay|'tö?ijbé: borijbeupifpjaüegeeftbacrmebegeenegi
inepnftfjaytertoereib:baant be<©?irfefröe Gamma fjrefttenenHian»
met onfe g, enbe be Ypiïlon be fclbe uptfp^afee met onfe u, βιψα„ί1
fofcgitjfift be<s5;m>&ftge tooojb?nnaer gunnefpclïinge/ fnbeb?MB£·
npt naer onfe uptfujatie/gflijö. tii oo& ba be ζ,εή be c, giet boben geig'"
gjebbe: aï^tpran/tptannije/ Cpujuë/^pmeon/ tubebiergelijSE. ^,»
noemfe* enebobbele \, enöe geene enfide 3terar b i, enbe bit niet? me.y
t\\
foube boen até eene gemepne i: tpant'fo mofiefe bp be enfiele ι in Ψ
abc gefieib baojben/ enbe r.ietatgter aenonber bebobbele *ttie*?'
baetfe ooaujei-eer inbefrftoien eenen&pfonöeré naemban oy °*te°*L
iilag te bjagen: norïjte ooit eene langdurige enbe fiaaerei, Dl"E*!L
ange 31 Ibe upt ie bjuröen: toant bat en öerepfdjt (mg'njS eoibedp) o»'*
tale niet meet alssbeHaignfrgc/ ofte enige anbete: begalbentnit".
bergepb batmen inbe i eenen boet moet gouben met alle be 8{J°EAr
feïtnfeewn/ ttit gierom niet berbofebelb en tijojbm/ gelijftjöct c°!% "rL
enbdjoefö tegefdneöen: toaerupt met-enen blijfcetifcan/ öat£ fi!c
boo^-ouberg baer boo? oor nopt en gebben aengenomen. <£n&e it«.l
ïangtswige enbe fluaere iilauft^tlben aengaet: bit moeten beö^"''
bdingen boo?grt geb?upft leren/gdgïi bjp οοδ in Dunne talen w°"·.
boen: ofte fepmoflpnanberjsbefclbe ober-al enmalleHliiUW·»^
jjarig niet eene ftlanK-mateop fijnerieRr tepBencn/ fiit ^^„^
tm&tn
geen gebmpli eni^ ge!ij& ö?t ookfo bijfïer ncbig nic""'-J.
«©ttberbobbelen/ enbe tepfjefien brrfbjaere enbe lange itltnnein» ■
b«bo!geniSb.inbe oubeï-fltijnen oofe geb?upSt getoeefl/niaitimw- '^
alle bepbe ooBuofDtnoubetiJblmctöeïtöbbeiöUienfn:bjaer«anj
-ocr page 57-
ν                   ί α i't'itmca'Tl
^°8"8eïeetbe Lipiïus in fijn vootverhaeldc Bock vanderechre üyt/prake
Wh 'JnfcheTale toöbluffïg enbe bernuffig panbdb, <&i$bcfa bat
boph *
in on^e tflIc met en &*flt»men/ ofte fo top ban nocjj een ban bepïtz
rC[,f" tttogten/ bat top ban ooBober aigeltjB gtngen. ©aereis is ban
bfi
r δεεηε Iffter bte top beter Boop βεοεη/e ή ineet intf-bjupSen aijs
ttiflp2'; öetogife boo?gaens boe? eene enBeleigefïelbtootfj/ als'tong
Sen**" *ÖeofÖ fcOtet/ enbe iriben fin somt; fo top toto opbeele plaet*
nieVviniin^e kenbige reben niet en Bonnen geben/ toaerom topfe baet
nuhi ι
c aI# eibers gefe?iipBen/ bcfmlbennotj) batujp'tfeltee tooo?ö
«tihe»!
met etneenoe n°bJeer met eene y.Ios enbe onfeBer ftffegben/
tütoh
er toP beyooB nergens (mijns acgtens) cnbegoojben in te
ίηΙεί1 \η/ ^80 i,acr^ Öaeren &i«n6 bolboet/ bat is baer top geen eene i,
tanjh
toee iitt*oc*fn uptfpjeSen; ofte baer getgebolgbanbebobbelei
b0o*°.a*«getoefen. SjBgaDbemntotïbaflboo^genomenalgtct retgt
Êe^egaen/enmetbffe letterentnget fpellenalfo niette fpeïen/ etl
tt&pJ0 fcnfe en&ele i.als bc y,geure befjoojIöBeBragt te boen gebben/
*iühfe Wbenaer geuren aerb/ enbe nature te ftgigtjeit/enbetege*
*mi:& bat ijS/ οε i toe!i30C?eette *· *te oe a booj eene a, be cUoof
ίκΐίγ'Ρζ ° boo? eene o, be uïjoo? eene u, ofte enige anbereletter boo{
ben/i r '5e
,38/ te Doen berfirecBen/ enbe de y eene bobbele i te boen gel*
inttlPig'benbe gt/ gt/ fi/ totAbi/ ttotfelen/iber/lbeigetb/ arbeib/fpn/
len/'«PlWfcgpn/ppn/ etc. naert bocjfcgitft ban betftgepbe oube biut~
8eeni!?etoe!ln0'ote eenparig/norgte oberal: aifobefe letters immers
cat *μ
r öafraerb en fgn ais be enbere: ten toare fk bebonben gasbe/
taOQe!**Pbenficgii0o?bSaen eenfiroo (lctin;enbebatbequaebege»
^ftiïi r
enoe Der0UDe mifnjupSenfulBe ongetembe enbe ongetoombc
Èrari 'öy batjenietgebjepbelb/ nocgte bereben en tomen toefen.
ïHUs?as n-citius quam corrigascjua; in pravum induruerunt,fëpb Quintili·
,n»j η ι. Boek, in het 111, Kap:
Φρ Bonb fn't oub mif-bjups/en ïangtoerïoep ber fafceïi
<«r alles lmtBen flaen/aïs 'tquaebe beter maatn.
«er op fiet gemepne Spreek-woord bebfltgt/ eft öetracijt Baboes
Ne contra fluminis i&ura.
«En roegt niettegens (ïroom/en fcïoeb :
'Ctspfleraoegtetoatgpboet,
Hoxatius in Atte Poëtica1 gelupjïerb/ «nbC SÉbOÏQÖ
Et qna:
Defpcro tiaSiatanitefcerepoiTe, relinquo>
-ocr page 58-
Ν Ι Β Ιλ t AND (C 1
3&atniettoilgaen/
?Eatiaetife(iaen.
$0 Tart fó Bier ban ben Bloot lopen/niet tofllettbe eene bpfonbetf
fpdtmg - op mijne e pge ganöptbben / notjjte nicutoicgepfc inboeten/
totöu tob toe/ batbeel-lugttoanbe geletrbm lag eenbiagtelgfc ψ
öefe fabf mogte boojgenomen/ enbe gebaen toojöen. £bentoel niet i»
•ttoilbe/norgtefcnbetbepaiinge/onbetfcgepb/ ofte teben: toant 'w*
f oube ga. me allcg fonbet omften/ enbe met bolle feBetgepb ftgjgbefl/
enbr tiaftgaen/ enbe eenen eenpatigen tntf$en boet booj't fliübetej»
Srgp-n/ enbe mij ban alle ttopfdingen geheel onttoarten: cp bat/fo»j
bei l ui pt mgn boen anberen niet en nonbe boen beballen / mij fetttf»
ten mtnfïen mogte bolboen/ enbe in befen tienen. 3& öebbe ban 0*'
fepb bat top eene bobbele i'fiebben/ban fatsoen aïji be ©rieBfrge Gaio ·
ma, ν -.t&gebbetten ttoeben bpbetoeetb/bat fpinbcrbaeb eene bcb'
bele/enbegeeneenBele i enig :botg bat fp onbertuftgen allettoegen
ban alle man tot eene enBele i mif b^upBttoojb: ja gebbetbatbpbe'
bonben/ bat/ bacrfe te retgte boo j eene bobbele geb^upfet toojb / to»
booj eene enBele/ berifpeniS getonfe/ gtlefen toojb: toaer ober ίδ oo»
fte/ bat5e fommige gm enbe aluptftunne toerBen Rebbenuptgemofl'
fterb: fo fp ban nocg ooft in be ftfijgf-bonfle baer booj ijs aengenonien·
IBaetfiet i$ al te mager om pet maenjel ban eene letter te Bntbbel*»/
enbe flrgb te boeren. ® ani# ooB nocg bit anber fatsoen ij, bat ban
ellen baer boojaengenomeniö/ baer beel-licDt met rebenbeel wee*
fconbe tegen gefepb toojben / inbien Bet be pgne toaetb toaer / enw
fiaenbe gefiouben/ ofte ten mtnflen met goeben gronb/ enbe reept ge'
ttopfelb/ of3eniet liebet eene BUnBer i, enbe me-BIinBer je en WW
tt
te gelben/ bie in geeneeenejtlbe te gelgB en nonnen (iaën/ *(**£
inofie boojgaen / enbe nietbolgen; maet toel tn ttoee 3Üben/ be eeflf
metbe ibefloten/enbebeanberemetbe je begonnen.lüonbebaeron»
beter en" biHg&er (mijnjs oojbeelsf) gebjupBt toojben tn alle bit tiJfl0*'
ben/ in betoelBebe i boozeene Bitneet gefielb toojb in ttoee bet.
frfjepbe jilben/in be toelBe ban be i bp onjï aïfo toojb uptgefp|oBen/fl>*
ef3einbeboujenbe3f!betoeberom op een nieu toetbe op-genomen;
aijg pzn'eel/ bgolette/ pgonnier/ bjS / bige/ albetlen/alberlege/ bgew
bgen/Begen/legen/megen/gebgen/ enbe bietgeUjBe : enbe Bon»'
banooBalfo be y fjaere oube ftiagt / enbetoaetbe begouben: en"*
be en&ele i gaere bolBome plaetje beBleben. IBaerfaï nu bat ffl1
5oen (ij) be bobbele iberfitecBen/toat reben i|*3er toaetom befeis*
metbefegangenbe (laette too?b btüatmi menBonbeflaet nw"*2
beeï liebet befe (ïaette af-goutoen/ enbe fo ban bit maefi3el (H) boo> »*
bööoefe i fle&jupBem ©oföfietfffigntbaifulBrnwaUi totf tt^K
1
-ocr page 59-
.                         ÏAifiiaie η τ ■;
^etwtt at oter-ïang ober-al beplaet3e befet enbe fngenometifieeft/
^oebauc&erisenbeJetter-gicteris (argtifi) inget beftt genomen»
fEBh ·.üten ^P öan nu °08 öan öen n00D unt oeugb maften / als men
tbrL'u eto8legettctgatjs norganberjsnieten toil toefen. 'CtiS 006
tiiv"*beiltoatfat3oen eene letter Ijeeft/ aljeboo? fulnrgoebgcöenb/
WflpVh b^eiibbJO?b : fo laet ilse ban oofe ganfrggaernemgcure
bar» η / enöc tocfcn ö'S0*"· J®aer bit moet eben-toel onbertuftgen
Pla^ tt/Dat toPfe ηίαoni,er εεη en brrmengen/ maer pber op fieure
enhi■ ont,etffÖf Pö£n gefyupnen. <©olt moet pet nobig gebolg gepltg
nafu ot,,lbf!:^eKeIg6 gegoubentoojben/aljögettoel&e eenebpionbere
ïj»rf,ey9&eepgenf£fiap/ enbe groote «ragt/ enbeaenfien inonfetale
4,°°?aIIe anbere fPJdfrn.
ficlh ^Öle öan nu bit eerfie maeSjeltttacr eene enfiele i faï mogen van
't se.
be >l/ ( öftc Cf ne bttttge enbe f toaere nlann-i, ofte eene anbergal' volg der
bat « s anöe re fP^Bin/ baer ί δ 006 te bo?en ban gefpjoften gebbe) en kimkcren,
om η töe fat30fo/ ij· bebobbeïe i faï moeten berfïret&ens enbe baer* *«<ie ««a
*«n* · om öeS flebolgjs toille ter plaet3e gebjupnt toojben baer maer JLan de
fttnV toojbupt gefp^)Ken:al0tngetmeetboub/ enbe bioutoelgfee ££„£,,
Lear9te/berfelf-|ianbige/Enbe bp-toojpige naem-tooo*ben/ toooj- ;ebruVk
ηιή'η tooojben/ toerft tooo^öen/enbe anöere/in pijlen/(ïglen/ rgne/ van y ia ij*
fitfth''Jöne/Igben/etc om'tgebolg ban pgl/flgl/rgit/mgn/fön/Igb/
ÏEff.,'°SebbeιβbanbtfettoeealbuS onöetfrgepben gebiupBéntoil·'
Oeiiml*öctetl/ ΟΙί ttoci,c rcaeH3el/ ij,fcatboo$bebobbeIeitoo?baen*
batih"ifn/öetrtopttoee ü moeten uptfpjenen: ofte baer get gebolg
be V *f "obbeïeitooibaengetoefen: aïismebeinbe tooojbentnbetoelBi
fïlft?e«linKer!8 ontmoet in ber(cgepbe3tlben/ enbefpnaer onfeupt*
»b en mer6f 1Ö& berbobbelb toojb: enbe get anbcre eerfte fat5oen/ y*
ie,l,lc anbere pfaetsen/baer top't oo&toel/ ja beter (mgnjs bebun»
Beun,lï,rt eene cnftelei nonben oeftfitcBen: baer is ban oofcgegeef
^'•ynbe cp eenen boet/ ronbenbe algemepnga/inaüe onfcepge
bjarv'5^tooo}benbanfKlBeng;onb/ fonberonbetfcgepb. ïtëantmet
fcfttih n fullentoptooojbenbaneenenaerb berftgepben fcpjgbeni
'Ö6e/ ftom 'uIIen toP toroec/ tföer/ totoPn/ ttbier/ linie/ enbe bierge*
tiet» a,öusnut eeneenurlei meer fpellen/ afóbe anbere-,ja nu 006
heeipinc Unbenutoeermet eene y.aljö tfefte bat nu enbe bantoafl ban
^tbif 8fl,ac" toojb in gtoeter onbafttcöepb/enbe ongeflabiggepbi
l*b be lntn m0Et3e al tefamen ober eene namme ftgeren. <©crf?alüen
fiet h, JJ?ePöe/ ofte top moetenfe al te mael met eene enfcele i ftffegbetl/
feu/νII?* (wg'njs geboeïens) berre beft toaer: ofte en tofl bat niet toe*
foöttli toi,mf π Dit be oube (Uure toe geben/fo moctmen be y obetaï
etibeftit enöe pïaet3e manen. JBaeralio fommfgen bpifpn/Innte/
befn 'H'.w meer/ boo j uptgeemftge mogten neuren/ enbe baerom alfa
''««wge ban gunne gronb-tale met wtgt bolgen: fo moet ifi bit
D 2.                  $itt
-ocr page 60-
NlDIRt AK ft S C β
fifcrrenjstffegm/ bat tft mg öi befe fafte/tot eenc tofpalinge/ touöibft*
mael/ aeti git ccj»>eel ban Kilianus gebenfte te goubenw fgn toer*
maerb e«be icff ïgft Diflaoaarium, toaer in fip stoeten bigt gebaeti
tueeft e ρ o* ι nöf lïorfttnge uan benrgften ftgatonfer tooo?b:n/ enbe
fctrgaltoen We aüe toec&beoni"* aennemen/ en alg be onfe fpeüen/ We gp·
onber get getal berupt|)eemfrge nietenuftenb/ enbeitibelgfie onfec
tooojbeH &l$ cpgentlgfte onfe geeft cpgetepnenb/goebamge enfeer an*
beren alle befe toüo?-gcmdbefgn, ©at en fgn oofetooo^Dg geeneupt*
fieemftöcuioo^ben/ We met be Mptgeemfcge enige gemephftitap fftis*
ben: a!fo be feitoe gronb-tooojben in berftgepbe talen ftonnen tooojbal*
ïen. ïteurts gp ban norg toeel-liegt enige toepmge «ptgeemfffie toooj be
önfe/ ofte onfe booj uptgeemfrge/ baten ftan in eene bcHe fee ban?
tooo^ben niet tocel maften/ enbe baerem ooft get toetfegii bat gier foube
mogen ballen niet groot toefen/ noeöte in ben gemepnen regel fonber*
ïinge in&ieitfte boen/ ofte feerfmberinge toeroojfaften: goetoelban ηοφ
Juer op ooft met-enen toelnaöer ftan gelet tooien.
€bentoel fietobe ift ganfeö beftoaerign ban mijn gemoeb berftrgV
gen ftonnen bitoubemifbjupft beryinbettoeenbe bjie-ftlan&enstite
ïupmen/enbe be enfiele i tegenjö alle reben/ enbe ben befege pben actb/
enbe epgenfegap ber ttoe enbe bjie-ftlan&entipt te monfiereiu affo bte
immerg in|ïc9 felfcen booj gunnen bobbelen ftlanft eeneftoaere eti
ïange 3iïbe maften (atjsmen't baer op nemen foube) fouberbat$ebaet
tut in'tminfre enige toerfietftinge banbupten boo?berbobbtlinge ber
letteren ban boenBebben. €nbe om be toaergepb te feggen/isi get ntet ι
eennieu enbe feïbjaem berbköttil/ batfommigebe ïfo angiïigcn&e
hcfröjoomb alg eene &albe letter"maer uptfp?eften/ enbe be |etet&en
loeetntettoatiiooieenenmierfiBea/böfen/befirompen/ongföoojbeM/
balfcgen/malknftlanft aenWcgten/ja bien ben ftinberé ooft inbe fcfioleii
foeftm in te planten/ We toanbe oubfie Jïeberbiiptff i)e Surften opent*
ïgfttotjö toebetfp?often/ mbetoel&ebe i boo?gaenjs algeene toolflage
letter plaet3e grgpt: toeïfte maniere ooft ban Pontus deHueytcr ge*
bolgb/ enbe gebjupftt too?o/ bte op onfe taïe toeï be albereerfie (mgnj*
toetend) albUiSgoebe acöt genomen öeefti JBaeriftbenbafï mebeop
be toagen/ fo moet ift ooft mebe baren: enbe betoiife tft fiebbe beginnen
te toanften/fo en ftan ift get nu gier niet toeberroepm 30it ga ban norfj
fo berre alst fiet boeten Deeftin bie jilben bfe op ben ttoe ofte bjieftïanft
ruften/ als iepben/ toepben: (toant fiet feögnt toeft bat bit be ocsfafte/
enberebrn banbefe queebegetooonte toefenmoet: etoenofbeifo bol
ntet en toaer/ enbe fo toaft niet en fïonb aijs eene anbere letter: toant op
ïlaere tnagerfiepb nptblugt te maften/ ijs mg al te mager om baer ban
te fpj?6en/ enbe baer rwbe möné monb enbe ben goeben tg'b te teetfltj*
ten) maer get icngntteoanf£fitot>& bnpten ftet fpoo?gffiol&/ bat*
tnenbe au«s iooftftaf5eerb/ tvfog be y. ober flltnbiuigi in bte.3ilbfn.bte
op Derf
-ocr page 61-
f Ρ ben ttoeBlant niet enfclöben fïaen/ maer op enige flnbe re bofgenbf
letter boojb rollen/als in gept/gupt/gereeBtiröepb, <£nbe (Hebt) toaei?
o?nöeibacrmêecflfgef£öaft/ als in ben ttoeftianK ie:toattt gelgn be
3"be baet opBaer niet en vuil/ aïfo οοίι gier niet. Boef) in en mag Bier
Pan geene tooojben mees manen: alleenfo mogen atte öerfianbigeii
stet op eensmet bet tgb bp gelegenBepb/ (fo'tBungefjebenfal) in
«nfi letten, «©nbertufcBen betog/e top bafï aen ftet toegenen fijn; maee
WIÜ3eI Selgl enbe bafï gamtoilien: fo fïaet ban toeberom baes op te
nir c bat *°P Defenttoefeiann in aile onfe tooojbenfonbet onberffUtpfr
Sll° ftBigbm/ enbe Bet eenemet metei, enbe getanberemetcy, ofte
fieteene enbe feïbe met alle bepbe: gelgn iMu bitkmün gefepb Bebbe»
li Ktnöc DiitotliKalfobanbe gemepne enbenlepne letteienberjiaen
öCDbeny baet top befe ttoee gemelbe maenjeljS gebben: maeralfo top in
?|«*pita?len/ofte#oofb letteten flergtsieen fatjoenbanbj? <φ}ϊφ
KDe χ ftebben/ fo moeten top onjS baet mebe ober al begelpenv
t . ftefïerennocöbebjicofte meer-jtlbige uptBeemfrBe «©rtenfiBe/
*npel,atgnftöe aengenome tooojben baerbe i.pïaetje Beeft/ enbe
'«««tteöEbennen/ Bocmen't baet mebe manen fal: toantbetoglebe
'"«enaetbentJ&rieBfcBen accent, ofte Blanfe-maetinb^booj-laetffe
li i°Jt ofte iaiïg too?ben uptgefpiofien/ enbe top geene getepnenbe
?!en&i, iiaetbe<l&tte&fcBetogfe/enBebï»en/ enbe ntet-te-msn toet
o«nbeonberft8epbgemaeRttetoo?ben/ ombengettKpnen man/ bit>
anbetjsijtetm liegt Honbefeomen te butten/enbe top 0ter ban metbe
■ ultt f°"öen moeten toegen bie top Beuben/enbe onsSmetonfei.enbe
i| tegelpen/enbe baet-mebe bit onberfegepbaentogfen: fononbentop
5* 'ι in bie tooojben geb^ttpnen bie tn be booi-Iaetfle 3tlbe naet bei*
^nenfcgenBlanH-maeteene lange i Beöben/ bie top ban ook fo met
eene ij uptfpjeften/alfo top beletter i inbelaetfiestlbenaerbenaetö
»An onfe fpjafte in onfe uptfp?aSe ftBgnen toeberomop te nemen/enbe
*e aetbobbelen: aig #8ÖofopBge/45eometrge.^i« top baerentegenjs
Sf tooon fijn no?t upt te bjutaen/aïjs be <ö5rieMcBe/anabemte/blafpBe*
mte/ tegenjö Bunne uptfpjaee : enbe be ILatgnftBe/ toiftojie/ glojie/
naet öunne uptfpjane: bie nonbemen met eene ennele i fcB?gben:baer*
•«en ban 006 be tbjebz i embe&o?te jflbefo nieten Boo?b/ als toel in
«eanbere, <j5elgnen boet mogtmenBouöen met be ©fbelfcBe epge
«amen: enbe boïgenS «Eïg'ais/ #ifferjaii/ Cobgas / Seremga^ / enbe
«nbete/albug fpellen: alfofe gemepnlgs lang gebmpSt too?ben.ilaer
oetjentoen namen 2fitBalia/%pbfa/enbebietgelgfee/ toebetomop
oe|e togfe: om batje naet onfe aengenome getooonte ftojt toillen nltn*
«fit/onaengefien öatje be 4&riefifcBeaceent, ofte SlanS-maet lang
mae&t: betogle ton niet met be <©rie6en / maer met onfe lupben fp?e»
f5"; S>o too?bf η One ®Μ&&< <&üw %nfm/ <©ojgtag/ «ijafia ofte
«w/ «mafia ofte iag/e.tc,nietfelöm 6o}t «ptgefp?0Ren; öaerentegenii
}                  looit!
-ocr page 62-
Ν ι 9 ι λ t α η D ι e a
iadjö 0αφ flïtgb long geïsmpfit, 95fe tm fte pbe fööjS fn't gf öjupfc
fgn/ Bonbemen ff itègbm naet batmenfe totl uptgefpjo&en fiebben.3in
öe ttoie-silbige tooo^bcn baet-men be BianB-matt niet ofte Vucputg
ücoiö/ baet mbgmen't bp be 4&tie&fcfje lota fonbet accent, etibe onfe
i laten blijben/ff öjijbenbe £ton: alja mebe fn bit stiften baet be i in be
BlanB-maet met en somt / fpellenbe biaBen / biafienge. «Bit i$ fo
maetmgnboojflag/bteni&Mbe ftgalebanfietgefonbe oojbeelallet
berfïanbtgen gebe te megemom te ften mat be tgb öter ooB allenf Benji
fal totlïcn toe-laten. <©nöertuft|jeu fal in gier oofi mijnr η boegen fi gl
liouben/ aïjs iB in be uptfieemff ge tooojben begonnen geöbe / enbe be
felbe naet gunne getooonte / enbe fpellinge/ enbe niet naet onfe upt-
fpjafie ftöiöben/ om bit ban onfe tnlanbftge/ enbe epge tooojben/ alji
ijoben/te onbetffftepöen. <©nfe iupben mogenfe mtbbelcr tgb inbe
Profa, ofte blije rebe lefen alg fp Bonnen/ofte oob a!$ fp tot'IIen:tnben ·
ilgmfal'tfitgfelbengenoeg3aembjgf£n / baerfe na bepgpenbanbe
matefuUen moeten öai^en. 5©it en boe 16 nu oofi niet alleen ten op-
fien ban onfe ij,maet ooB ban onfe y: bat i#/ iaën ftgjgfbe uptöeem-
frDetooc?brn/inbt tod&ebe i boojeeneenberefilinfietfiomtinttaee
toet ff ftepöe 3tlben/ enbe baet top neet ene fpellinge be i toeber opne-
men/enbebe ij getyupfien/ niet alleen meteene eneelei, naet öunne
tnrjiè: alö biafien/ btafieme ·. maet coB bu tnoe?ben / inbe tor Ine be i
in'tcpnb^ bet5tlben Hart boojceneme-felinètr/ enbe bacr üjp naet
onfebgfetoijfebe y befigen:al$bibel/libel/librije. .«Batifint baet-
entegenglitytje/ enbeniefUbjie/geiijBcoltpoefije/ etcfpelle/ bat
Somt Bier ban/ cm bat top bwuptgang ban bie tooo^ötn banelbetji
nieten entlenen / maet ban onsfrlben fje bben.
«©at ut ban be ί in be Hatijnfrfte toeojben/ inbe bopj- laf f fïe 3flfóe
io|t uptgefpjofien/ gefepb ftebbe/ bat Derft ook alfo pïaet3e in be onfe/
tóe met gelö&en fiojten filanfi albaer in bie 3ilbe gebjupfit to*?bfn/ bit
topbaetommeteeneen&ele ί albug moeten feftjijbeu: bertte/befte/
Ïpnfe/Safianie/ malie/ olie/ ttome/ enbe anbere ·. gelijfitop intcgfn-
beel bit fat3oen bet bobbel-i, ij , grtyupBen/ baerbeuptfp?afielang
balt/naet ben iïijlbcr»i&rie&en/uptoo?faBe bat in fulfiegelegenftepb
be i om be boïgenbe BltnBer in bf uptfp?afie fcljgnt berbobbeib te too^
ben/ 't toelB anberjs in be Bo?te jtlbe fo ntet en geftljieb/als meermaeïjS
eengeroerb ijö; fo fpcHe iB galege/ galcrge/ ballege/ ftgalmege / enbe
biergelij&e.
w τί vü. ï©pr)ebbenepnbeIgBooBnotBeenmfleB3elbanttoeenBeIej,aI'
ê, 'n, y. tótii op malBanberen ». in betftfiepbe 3ilben/ ban alle befe anbete fat*
joenen onberftgepben / bie ban moet gebjupfit too?ben / toanneer bc
êenejtlbe meteene i epnbigb/ enbebe anbete baet mebe begint/ alji
Bletïg/bleiig/ bloe(fg/Ieiig/b?ittï)epb/b?aeiinge/bermoeiinge/ enbe
tóergeigfie. gpittoaet rotooBtoei meet mgn geboelen; maft alfo iB
otoetal
-ocr page 63-
TÜI'ÏIIICR ï.'
ÏN'fi «net! twet moet gouben/ fo moet ίδ ban οοδ aïSier ben rtoe3
au!6i °*tc enfSe enöere 3ilbemeteene ibe0oten/meteene yftgjgben/
eiseicpig/ blepig/ bjpfcgepb/ etc <£nbe ofmen ooft inbe bolgenbe 311"
hl r iLnaer °"fe ttptfe&ikt
\tfflnt op te nemen/ enbe be je fir g gier nae*
t»t, ?i tuften be bepbe i merBelgB enbe tafteltjB boegb/ enbe iw
w|"J8t/baeromtop ooS toeïBIepjig/enbe bipjicgepb/etc,ir8igben Bon*
^™·ΐο loube ίδ ban notfi bie onnobtge beeigepb bet letteren bermgbem
hnirt ^E^ fofoubeiB omgemelbe toebercpneminge Der letter i inbe
eiï»2".e5ttbe/6Iegtg/bjiji(6epb/etc,tpbe togfe ban ptgetI/pgonnier/
tnti»h liefff fpeïïen: ofte ten mtnfïen filegig enbefisepig/ bigicöepb
j^^pitgepb/fonberonberftgepb. jHaerbe ij inbe gemepnefpeU
««ge Blegg/ b^gcgepb / bunSt mp get retgte fatsoen niet te nonnen
tp«Efn:°ttibatbe|ïacrt-ibeme-Kltn6er je, enbe niet beBunfieribe*
iTf e««/ enbe bebupb. mu flebbe ten aïfo banbe enfiele en bobbel*
tneifeggen toillen tot mernelgK enbe noWgbnbetftöfpb.
o j 'Jf*berbcbbelingebanbefeletterigabbe ons nuntetbe BlinBeren Van't g*.
6»h »cnöe bettee-Blanfienac, enbe
ue.be marfit toelfiomunenbe voigdct
£™ietitefetten/ fbtopbefelbeombergetooonte enbe bes gcb?upBjï Ki«nk*ie«
ir*,ef ntettoatterupm' enbe *Ιίε beel Babben moeten toegebtn, l©p «.«»o,en<u
S"ie«öan flergtsi baer toe arbepben/ bat top met gemelbe ttoeean* Κ^ίΓ*
rnli fe,Ln6ere" / enist ttoee ttoe-filanfien te fameneenen gelSBen boet «^""
ut.
I"°Ben gouben/op bat top nimmermeer en begoeben om te fien/nocgte
i„ttoPfeIen/maer altgb fefier mogen gaen/ bat in in be fpellinge gegeel
Jpi?e^cBte» <£nbe aïfo be minft beftoaerbe snbe geletterbe jilbeh me|
al»*,15 befte enbe 3ierlg&fte teatötenfgn:fo totllentoponfe bebenSm*
^n in befe fpellinge baer na rieftten/fo beel alg geboeglgfi boenlgB faf
£,:'*"♦ «Bn&eüiebe!) toaer toe ooBtotg befe Iafïige betbobbeltngebes
enh. en/c» enbe o, ofte onnobigebp-boegfnge ber letter e totbe a,
tp„ ^fobettoe-Blanfien ae.enbeue.aïjsmengetmetbeenfielelette-
li,f_&enbe o, enbe met a, enbe u, fonber ttoe-BIanfi/ ten bollen Ban
faeuEt6eni <®ftetoaer toe alle befe Brabbelinge/ enbe bjabbelinge/
^'en]toeringe / enbe beftoartnge ban ben bjucfi/ alg men't booj-b^
» * Ofiod fieripoteft per pauciora, fruftra fit per plura.
©et geen gefegieben Ban met mfnber eb en goeb/
3(1 reben/ bannen bat met meerber moegte boetί
Hftt^berbobbeïebanbegemeïbeBUnBerji eenbe o, enbegebjupBi
ba».»lettoe.Blanfienac, enbe ue.tnallefelf-fïanbigenaein-tooojben
hZs Üannel[ÖBegettacfite/ in'tmeer-boub/ om'tgebolg banteen«>
SlFif*** We BlrnBers bobbel/ ofte bf e ttoe-fiïanfien gebonben tooj*
«•ei,,!? aeïen/ fteenen/boomen/bueren/ fiomenbe ban't eenboub ar 1/
'v ^01)»"/ bnert i&epnige toooiben nptaenomen/We toenbe <&rtt *
$en
-ocr page 64-
-
Ν Ε Β 1 R ϊ. Α Ν Β S C H
iett enbe Hnttfnentot om ober-Bomen/bie in't eenboub mtt bie oo&*
fiele Mirifeete'n ee, enbe oo, ofte met bie ttoe blanken ae, enbe ue, tnge<
ttotfèen ofte flerfitg meteene ftlinfiete,o,a,enbe u uptgeretftt toojöi·«
aptgcfpiofcen : alö poëet/ oftepoete/ pjoppeet/prophete/ paep/
pape / enbe biergelgfte/ biebet meet mogenfgn ·· bie ban ooft int meer-
boub met enBele/ofte bobbete ftlinfteren/ metttoe-ftlanften/ oftean*
toeging/ naec feeliebe n/ftonnen gefcg jeben toojben: pcjtten ofte poee*
ien/ pjópöeten/ pjop&eeten/papen/ paepen. ©nber toelft baenbel
bet uptnemfnge tft ooft met-enen foube begrijpen a!Ie bie toco^ben
bed mamtelgften geflatijtö / bie ooft fotoelberlsngb /alg berftojtge*
btupkt toojbentaljs naem ofte name/ graef grabe/ peet gere/neef ne-
tte/fomfone/per foonperfone/enbe biergelgfte,
ttllebe öp-too?pige naem-tooojben berbobbeïenbie ftïin&erj8/t)fte
Souben Ut ttoe-6!an&m in Bet meerboub / enbe b^outoelgfte geflarg*
Ie/ ban gelgfcen/ enbe op be felbe togfe/ enbe op ben felben gtonb/enbe
em be felbe reben/ ombat5e in ïjet eenboub/ en mannelgBe geflacgte/
met berbobbelbe ftlinBerji/ ofte ttoe-ftlanften toojben uptgefpjoneu:
eljS ftofler fbjaete/teer teere/goog gocge/fuetfuere.
35e booi-naem-tooo?ben moeten ooft op befe leefïe fcgoegen/f n&e
iiaér befen tegel geritst toojben: gaer gaere: gelgft mgn mgne/ bgtt
tigite/fgn fijne.
|©aet in alle be feïf-fïanbt'ge naem-tooojben ban't b?cutotlgfte ge*
Harpte foube i& bie ber&obbelinge/ enbe ttoe BlanBen na-laten / enbe
treπ bjurft ban br fe bef toartnge ontlafïen: fo om be geflatgten te onbet'
ftöepben/alsi ooft boo?namelg6/om bat bte tuoojben epgcntlg&et enbe
jierelgfter in't eenboub meet-jtlbfgtocjben uptgefpjoften/ enbe baet*
om befe berbcbbelinge bf r BUnfteren/ ofte ttoe-slanfien/ niet en ff gij*
nenfonobig ban boen te nebben-.aljsmage/ere/frgole/gure: ofmen
ooftftgoonmaeg/eet/frfjocl/ £>u£t &an feggen j ia top ^ol'anberja
lieberalfoingetrorftenfpieften: enbe baet ban ooft bertoe-tooo?ben
maeg-bianft/eer-futfit/ftgool-bienfl/ guet-gupii gemaeftt tocjben:
taant alftntnbie teoojben tngetrot ften enbe ee n-jilbig bJil geb?tipften/
fobjengenfe bie bobbeleftlinftetjS/ ofte ttoe-ftlanften merftelgftenfce
tiptfpjafieüjft booj fit©/ batje ttoe- 3ilbig urtgetrotBen / enbe epgenf>
Igft enbe &eftDepbenuptgefp?often/ niet en boen.
_ 4&elgft oojbeel enbe gebmpBfri banbe uptgeretBfe tooojben/ bte
Bepbeban'tbjoutoeigee enbe geenberleije geflatgtefgn: aI$oge/o?f/
ooje/fpo?e/ftrale/ enbe anbere.
* oerha. SJn alle be 'afftomftige tooojben ban alïe be geflatgten foube ift ooft
tiva. befen boet gouben/ enbe be berbobbelingen/ enbe be ttoe- ftlanften af'
frfjaffemalji eenparig/ enig/ noobiaSeïgft/btejelgB/fmerig/ nobig/
bobelijft/ geburtg/ geburig/ enbe biergelöfte: toant top en leren bc
iprimatha tflam ofte öionö-toooiben upt be afèomftige niet/ mae* wDt anbertf»
^nW
-ocr page 65-
Tas t - a uicüï;
* SnbebubïieIe/oftetu]e-ü}oo}ben/foubei6oo&befeü gaiSggtóül
MöjS/fe-rnan/nwöaim.
Λ 3nallebetoerfc-teooibenfoubeίδooftbefenregelbolgea/ ft&tjM
Sa^e ;BaPtn / leten / levtw buren: alfo top in ben eetfltn perfeon
*>mtjt beifconbigenbe ofte aentogfenbemaniere ntetalleen enfeggé/ *moJm ;»,
lp»aeP/ïeer/ïoep/buer: maerooftiSgape/lere/Iope/buw» «Heen <ΐύ*>ψ*·.
trth
öcn tyfoon ban δει meerboub/inbetfcljepbe t manieren/ eft iModi, &■
tr* * "Ptflenoinen/baer enig gebolg aen baftijs: gpipaettgpfpaeret/ rw*?»*»,
»P*ettgpeeret/gp loopt gpieopet/ gp beert gp tueret. ^aetbe t
3üalt We in u 6omt te beranberen / Ibube ft bie berbobbelinge fe
,3*1*11: ombatïjet gebolgtotfiebenujel boo?bieberanbe*
Kt ë|iwÖ
to0*b ; SP eeeftgpgebet/ gpsaft/ oftegaeft/ gp
bo / ?n öe öeel-nemenbe tooojben foube ίδ kan gelgfcen boen: fpelïen»
2^taben/ gegcben/ gefloten/ etc.
alö ^ae * ijjcrβ fiammtge tooo^en foube ίδ οοδ in befe bojme gieten: * v*iaU&
fc^ft»natUnge/bekniuge/bcloni!ige/befuunge: item/gaper/bit*
*w Usper/ gurer/ enfee ötcrgdgïte.
nar^° woetmen οοδ alk frif-ftanbige ïuooiben / ban alle be b^ie ge*
t";öten/ baet geen gebolg eni jï / cngettopfelbalbujS met enfeeïe δΐίη*
fa»» peilé' S^Sk^atfifï5 fel|ben genoeg3aeintegfï/enbefulay fonber
Λ$Γη δθ0*
meet 8aen ·alfi baber/banier/iuater/ befcer/ Seten/fenijn/
0#en/ boter/ δο^εη/ Sutoeel/ rumoer/etc»
fe„^t1joo? nami-tooo?b (defe) ftffêijfifeooftepbefetoiife: betoijl
heli aI!e &e 0f flacjjtenbeöoojö:teaer boojοοδ petingetrotBeneeft
n^lo?telöO0Jö (dccs) inbenrijniSangebiuputtooiben: gelijfc ooft
W5J«>ojonfe,
♦enJPttftcifïenaïïetoooibenbanaHe * beeïen ban tenetebe Me bup* *unts6*
tn *«* gebolgftinsonncn Dier naer geririjttoojben.                          ™t/'ww,
!etl/J<fie&fetnub0O?be e.enbeo.in fornmigetooo?ben/ piepten teil*
fjjj'raerijanöteïbobeninbee gefepbig/ enbe Sier na in be o fal ge*
tftt^e,ibioiben/bte toijfe ίδ baer oenen: enbe late Bun ganftB gaerne
iEt^neapt-fpjaÈeupttebiatSien: fjoetoel bebobbele ofte btttbt
be ι»h ^
etlöe °°»W fommige fp jeöen) flier geene plaetje en befjooi*
be hnil"pew/nuttr enig anbet mae63eï baer ban enbetfcjjepben: alfe
betifTfeï
e 6!in6er0ft1ernietbannobeenfgn/ enbe fpoofc eenenen*
fefefer^banmttbel-rnatfgeupt-fpjaftetufcBentie enBele efi bob*
httfin h?er*toiHenupt-gebeeIböebben: gelgïtift ooδίnbe letter c
Se «i?» »3 «elj6e. £>o en δβη ίδ fiun ban oofi alfiier met mQne fpellin*
Senil ·· nc"
: toant beöalbenbat be bjeebe ofte bobbele letters/bol*
fe en m$?
f n bflfien enbe eenparigen gronb/enbe boet/ obettoHigfön/
ten&ufcfc'P ooïtbaermebenietgeöolpen. <©o6foubeitgefiabigmoe-
w^uen/enb« bmteu; $ettoeritoniettBetenbelwaeti6naer 8««
                    geboelm
-ocr page 66-
£>a
NBDiRtANDicH
fieboeïeti een* enbeie / enbe toaer eem bcbbele Utttt foufee ffeïïen/
enbe fcfi?t}beni €*s ban beft bat t&fpelle/ alsil fpjefce/ gelpfc bat meet
, als biUnfc is/ enbe bat fö mgne wptfpjaSc ileigts iiptbeelbe/ Iatenbe
tenen anberen booj. be föne fien/enbe fojgften.
Vatvt. ge- j^jer toaer nube plact3e toe! bpbefe geiegenfjepb ban ïjet gtboïg
volg der feer me-Bunberen oofe een toepnig te fpiefeen/ inbien ίδ mg booigeno·1
Mesmis e· mm jjaööe-fo bjeeb te gaen, Cbentefl met eesi tooo?b,
flt              3©e berbobbelinge bet me-SlinBeten op Set epnbe bes eentooubs/
iiaerbe ^oogbuptfcge maniere/ omöetmeettoötibaentetoffen/ mef
beftoaringfie ban ben bincfe/ inb?eembergifïö!ie/Mifowbei& tegen*
iuoojbi0 ntet Bonnen p?öfen: alfo top bte letter geenjms en Bonnen up*
fpjeBen/ enbe οοδ met toepnige regelen int geöoïg toel San beiffen
toojben. JBepnb ban nocfj pemanb ben bjeembeiingen baer mebe te
feonaen bienen/batmagiSfeetgaernelö&ciV enbe Ban öentfHÏBrgeei
toel tengcebenfjouben.
f®art be en&ele gebolg letter bes mmbou&s/ cp'i epnb* bes een*
boubs/ acöteiB gefjeei noob39lr!p/ enbe en Ban niet (ien/ fioentett .
anbers Ban oojbelen/ als top be reben plactje toilïen geben. <§>o
fröiijftBfioofb ftoofben/tanbtanbtn/ monbinonben/ Bepligfiepltge/
nibe niet fiooft/tant/ mont/ JjepUtfi/enbe fiiergs ïijBe/ ober ai baer enig
gebolg aeabafïiS: alleen bewptfieemftöeepge namen epgentïgl tipt*
genomen/als 3ob/üaBob/ enbe anbere: Iatenbe onbertufifien be onft/
«IS Urnowt/ «rent/ tsarent/ Cbert/ Satbber t/<® eertrupt/JBatötenV
eoBtoJ aïbHSteftBjgben; ómbatfietgebolgfiier nietbjeeben gaet/
enbefelben boojbalt: Boetoel bed offl bes geboBjstoilIeban't meer*
boub aïBietbe epgentïöBeïetterissgeuj&ooBfee ρ ingop/enbe Sa-
Bop/ toelBe fpeHinge ί& οοδ geen3ins en toilbertoerpen.
«êofcöiSf ü ook inbe toeriHaöojben ben berben petfoon in't een*
botibig getal banbe ber&onbigenbe maniere meteene d, om'f gebolg
tnitnium jjan t,en eerfien perfoon fn ben 'onboïmaeBten föb/ in bit toooiben Ui
imperia»,
fcatgeboïgRebben: aïisöpleeiïs/ ίδ leerbe? JBaer ben ttoeben per*
fooi? fpeïle f& ofte met eene t, enbe bat ofteom't getooïg ban&en ttozbtn
perfoon in't beeïboubig getal: gp floot/ gpfïooteti ofte als be t toet
epgentfcjBgttn gebolg en bebupb/ maeriïetBtSMibtpbe getallen op't
epnbe bïöft/toojöenbe Bet meerbon&gfiemaefit metbpboegingebatt
eene c boo? be t: gp leert/ gp ïeeret: ofte οοδ met eene d, om't gebolg
naerben aerb ber tooojben: gp at bepb/gp arbepbet.
5Pebeeïnemenbetooo?benboïgen οοδ bef en regel bes gebolgs:be'
ininb/beminbe.
«nbe of ftöoon bed ftoaerber enbe boffer lupts aïs be t, enbe baer ent
berecfiteupifpjaBefotoelnietenicBönttetreffen: fo Ban bat immers
met eenen gemepncntegeï Heber geöolpen toojben/te toeten/bat be d
in'tepnöe ber jilben filfnftt al^erneh (öet mikt be f ransopfen οοδ fo
boen) ϋβ»
-ocr page 67-
Τ Alt'BBft'ieSS Τ »
boen) ban bat top bit nebig en mtrfceujfc geboïg heratSfenbe/ b*
«Jeembeïtngen bcrböfïeren/ 'tgefirfit betbtoelmen/ enbefjet paoieï
«SengöitgebelgmetontaïIgSetegeienobettolUgbefelaöbeu· ï©eeK
»"onsooiintêienbeBooibteberiitnberen/tiocBteop tegonben/ bat
erags üsoo|tien in d epnbigenbe aïfo ooS moeten uptgefpio&en too|beni
«Mo bfe ganftg toepnig fgn, SSfl ooS niet toeï gaefi enbe met een galf
°«g te fien pee be d ïslinien moet/ enbe of3e maer flecgtis om't gebolg
«aer jïaet/ ofte οοδ om be uptfpjaSei ja ijoe nobig op üit getioïg bienb
w-iet te tooien betonen üeeïe bte fulfte tooojben met dt fcgjgben/ bi ά
PJW't gebolg/enbe be t ombenfoeten enbe ttcfiten feïanfi gebjMpïtenbe:
μ\. ι1ίεϋε·) eliStop baoj eenen gemepnen bafien regel/ brd btn
Kians ban bet in't epnbe bet 3ilöen betlenen/ als gefepb fjs/ baat begae*"
SP^P Öto ban met bie onnobige t notg om te üt$ en/ enbe get gefifös
κ belemmeren/ enbe ben b?ucn tt beftoareni $Man be g geeft tn't
«Pnbe.bet^flbenöet fdfösgeïupbmetch: toaerom §terban waggel
sebolg geène ssïaetse gemeen.
WP.tMttmpMzt$tiftyil/
26Ï3S iiiitf etften en toiïi
Söbefe gebclgïetter meelt bfc&toilöeen geel snbetbJso|benbe batï
εεηεη ganfeö oetfcgepbenfm ·. aïgtoanb/ eenmuer/ enbe toant/'een
Banbjejjaen. rèi/ eetI bter/ enbe rab een toieïaen eenen toagen5 bloot/
naefet/ enbebleob ofteblobe/ befegjeomb « foonbetf£gepb3e ooSbé
«aem-to.oo jben boet boeten/ Sout ijouten/ teanbe toerÊtoooiben boeö
«Of ben/ öoub gouben/ enöe biergelpe.
35at nettj meer ig be *naemfiammige tooojbenin hcydepnbigenbe *ι>«»8»ίί
jwngenons genoeg3aemtot befefpellmge/ aljsnaetfïigbepb/ booj* mt™*\
TOttggepb:toantfotopbetooo?ïaetfïe 3*lbe met ch op't epnbe tegcniS
|et aiaet geboïg immers («ellen tofllen/ fo moeten top ttoee h bp mal»
«anberenfcgiöben: alfo be laetjïe 5slbe baer mebe ooS moet beginnen/
«?p naetfïftgQepb/ boojfitgtirggepb/ get toelie nopt gefien en tg.
mtt jegens te brillen feggen bat gemelbe tooojben niet in hcyd, maee
cyd nptgaen/ig (onber berbetetinge) maereene pbele bemantelinge
casieene obetiupgbe btoaünge/ enbe een tafïeïgSe mifuag: toant fa
moftmen bangoeöepb/ (ïer6epb/togfepbfyellen. uitgeeft ons met
*"*JJft6eïgfclefien/ battopooninaïlebe uptgeret&te naem-fïam-
rm 1 toö0$entn hcyduptgaenbe/ beboo?laet{le3ilbe meteene gbe#
l°°|^"te epnbfgen/006 baer geen geboïg ban beg aen batffg: alg
iMiliifcb/ bolliggepb/ ficjftgöepb/ enbe biergelpe: toant flecg*
ntöepD-en fpeïbgeen fleegtiggepb/ maer fleri)tif-gepö: enbeenöan
ν5£^οε re£Btc ftellingeenbe uptipi&kt/ bie gier berepfrgt too?b/
met iwiöoeii, ^orjj ft en tofi ebentoel biiniael fo ftgern niet fepkn/
e 1               imercm'i
-ocr page 68-
ÍÉÂÅ R 1 Á Í Â É C â
nuKt oitft onoerfcfiepb bejs getjolgjs tot'ÏIe be oube flettre giet ïïä çâö
toat Jjouben/enöt öolgen.ï0ant ßä neme mg tegentooojbig maer booj
ïjetnebigiïe ober al te beranberen/ eribeöetanbereflerfitssaentetog*
fen/enbe anberentn bebeniinge te geben.
Wp fiebben eene ttoeberlege o ban berftfiepbe upt-fpjfiBe: aïg fiorfe
bots: fot/ bot: Bol/ bol: bolB/ tooiö: golf/ toolf: fojgen/ toojge ç: bat
fo feöer/ enbe beBenb fes/ bat top ïïä fien/ bat eenberletj tooojb boc$ be
berftfjepbeoeene berfcÖepbeuptfpiaBe/ enbe bpfonberebetepSemfse
entfangt: aïjö een bol/ be fcfieepg-bebitö/ baer be riem tegeng geroeijb
toojb/ enbeboI/upt5tnnig-.fBtf3er ook een bobbelen met teerlingen/
enbe bubbelen: eenjotS ofteboerte/ enbe jorii oftejutn brrbeefien/
bol een Moot/ enbe bolbet/ enbe btergelnBe, ©ter öaööentopnutoeï
eenen jleberlanbfrfien Kadmus ban boen / (Me ßä niet en burf too;ben)
toe onjïeene nieutoe letter mogte fmeben: op bat toponfe tooojbcn
cnberfrjjepben mogtenfcfijijben: teantde letters fijn gevonden om het
geluydonfetfprake te bewaren,endeals geleende panden den lefcr getrou-
welijk, voorogen te fteiicn dat heur bevolen is, firpb Fabius Quiotirianus
in fijn é Boek inhetxlii-Kap. Egonifiquodconiuetudoobtinuerir, iic
fenbendum quicquid judicojquomodo fonat. Hic o. cft ufus lirerarum ut
cuftodiantvoeem.et velut depoiïtum redjaot legentibus.Itaqueidcxpri-
mere debent quod diduri fumus. $|oe toel bc penne ober al be tonge fa
naujupfï nieten Ban bolgen/ enbe uptojaefcen: maerbe gebjoonte/
enbe fjet gebjupfe moeten ons ïïä toat Ieren. 5©ccö niettemin moe»
ten top met be fpellinge fo na nen be «pifp?aBe nomen alg top nonnen»
©ter banbaen orfjte ßä ïïä Bet onberfeftepb in be bobbele oo geBo*
tnen te toefen/ biefommige/niet fonber reben/ berfeBepben upt fpje*
feen/Boe toel topbatalïjter te^aerlemOnSnjgtoeteng) toeberomme
nieten boen: als Boopeen (ïapei/cenöocp (ofte Dope) toertoarfitinge:
Bool toarmoeo/enbe een Booï buerje: nocb itoarttftepb/enbe een noot/
ten bjucBt.'enbe meer anbere: toaer toe fommfge be <i5rie6fcfie Ome-
ga «■gebjupfcentoillen/biebpfien eeneanberBalbe o fal uptleberen/
enbe bfetooojbenupt-bjutBen bie ban ben recfitenBlanfiber o meeU
af-totiBen/ enbe toat fmeltenbe enbe Irjmenbe toojben «prgefpjoBen.
JBepne bange!06en bat be fiaperinge / enbe ttopfetorötigöepb in
benttoe-&lan& 6u mebebanfiierontfïaettaïfuberinfonberfiepbttoe*
i>erlerjc5oo?tenbflntooo?ben fijn bie top fiter-mebe meteenen ber*
fcöepben Blanfc npttoengen; fo feggen top Set boub'enbe ftp boub: fip
ftfioub ofte fier/ enbe frfioub ofte mtjb/ enbe biergelpe: toant be eer*
(ïe3oo?temet au opfpnöIaemfcBupttefpieBen/bautoen/ftfiautoeti/
twnfctmrj öetrecfitegehipb geenjing tt treffen.: alfotop bit 5übe niet
met a, maer met o merBdpuptbjengen. ïSanneer top be enöer*
ftfiepbene ofuiïfngebonben/enbein'ttoerögefïelböebben/ fofulien
top ïïä in ýöç ttoe-BtonS gefioïpen toefen» ® aer fcfijnt ïïä çïö
teneberbe
-ocr page 69-
teneiKtbe upt-fpjaae Dan oefen rtoe»Mana ou tt Bontten toefen fa
«ouS/faMB/f'oufcen/SloH&ên/ toeïfee fpellinge öafïbeelegeieerbeii
«olgen/ )a bappet bjgöen: fo bat top bas boenbe bjfeberlerje maaier ε
«an ttpt-fyjafcetjanbefenttoe-6Iann fouben moeten gebben/ eis b.r.
DP fcgoub fijne ïjoiften om be fitenge Boube / Devitat libros intcnfi fri-
Eonsergö. i©atmp aenlangb/ίδ en begeretoelbefefpeïlinge niet te
«Ettoerpen/ fo om 't aenften bat gemelbe geleerben bp mij gebben/ als
fftttoelmfonberfiepb/ombat&iefaSemgfobieembnieten fcggnt te
™efen/ enbe fijne bebenBinge bfllijB befioo?b te pebben : betogle befe
Jtoe-BïanBou alfonaer betogfeber4&iieBen&an uptgefpjcBentooi*
Den/ gelijBertogs ban be jpranjopfen/ enbe ooB onfe Vlamingen baft
getneanbereuptfpjaBebagbenfeïbenengebiapBen : toillenbeooB
«efen ttoe-atanfi ou ben monb toeï toat nautoer toe-trecBen/ bie be oe
*89bêt frgg'nt te openen .· fo bat top op befe faBe toat naber enbe gr on*
jrtaeriettenbe/ lUfcftenbefettoettoe-tilanBen toel enig onbcrfröepö
«onnenbernemen,iiaerebetitoeIbetogie getganftö gering fs/eribe
Woonberffftepben/als mooglgB is/ begojen tefpellen/ fofoubeife
jn allebiergelg&e toooibenbenttoe-BlanBoeoebergebiupBen-.toflnt
oaet top be bojtge gcperinge meteene berfiBepbe o Bonnenftelpen/lo
•n. fie ts gier geenen taeb met befe berbe uptfpjaBe / ofte top moftm
ttotgeeneberbeoberfeitgten/ofteooBeenenientae ufmeben. <©οδ
waen bad gemelbe geïeerbenbeSenb/batter toerfcgepbè tooojben fifn/
jfetoelBe bit ttoeberleije wptfpjaBe/ enbe fpelUnge Bonnen Igben/enbe
«aeromfo toeï met oc, als met oufeonnengeftöfebentoOiben.3Hoet
pierooamet-namenbp/ batbe oe raaerban eenberlege feaere «pt~
fPMBe ijS/ enbe be ou ban berfcfjepbe I bit baerom utpteujB regens bt
ïetgte upt-fpjafie Bonbe berbjaegb toojben: fobatbe b?eembelingen
lafonbergepb bicatoils booj befe fpellinge Benben berbijtferb tooja
ben/niet toetenbe/offpgonb ofte goeb/foat ofte foet/ gebben telefen/
enbe upt te fpjeBewgeltjB eoB Ponms de Heuy ter bit toooj-ben al eenjs
ptVts. <©ebe baerom allen berftanbfgen enbe goebtoilligenminne*
«)B te bebenlen/of Bet gierom niet beter en fg/onsaenbe oc teficu*
«en/ bit ja immers bit aptfpjaBe Ban berepBen/ enbe faïBe papermge/
enbebertoatringenietenisonbertoojpen. JBenenBanoofiopbe oe
Beenepleptfoeaenombeoabeenbenieatoe upt-fp?afie ber%atgnen/
"ie ons niet aen en gaet: toant fo aonbemen ban oofi op ben ttoeBïanft
°y uptblugtmaBeaombe dfranftfte uptfpjaBeltolfleienbeopanbe*
Ci btngen meer. 3Baerbie fpjaaen en raaen ons niet; fo enïgmentop
?°δonfetaïeniet/maerfpieaenaïlesronbuptben monb/ enbefoals
0e lei ters leggen.
t ^eCtoe-Manaoyaomtfiiermebeopbefenfeïbingronb berber* cy
lf «epbe uptfp?aae ber letter o met rerfit in bebenBinge / enbe mepne
0atnien be felbe aïïms UM^ mag ff Djgben/ opi/ nopt/ mog/ enöe be o
€ $              nieten
-ocr page 70-
Ν S 8 ϊ Μ Α Μ D ί e 8
$ïéïinleiiiöef>tè berbobbrien/ oopt/noopt/moogV gebi«pfcehbe be
tecBie enbeöaïbeo.öiembolb/SeÏH/iolB/enbe biergelgbe tooo;ben
gïaei3e beeft ♦' gelp men ban eob fa eltgb met goeöe reben jtjerft ge*
fcöjeueit,                                                          ,.
i. ,           ©itmoet ίδ οοδηοερbanδε fpeïïi'nge feggen / bat be groote 2ta«
t la pitóete / ofte fjoofö-Ietter$ in enfe taie gemepneïgb feer mtfb|upftt
|t0° 'elen tow?ben/ alji men fcftier pber tooo^ö baer mebe begint: fo men bit tocfi
ofte Hoofd niet gebmpben en mofïe öaninöen aenbang ban eene reöe / ofte nieu*
ïwteiin· toen ftn: aljt mebe tnbe epge namen ban menfejjen/ beefien / fïeben/
bergen/ rpbieren/ enbe biergeigfie : ofte oofe om iets* anberji baet
mebe upt te tepbenem fbb té Dat ooS abgö fo op be <J5?iebett/ 3Latft>
tien/ f ran30öfen/ enbe anberé/ af 0 oob bp onsröan oubjï gebjupbeSp
getoeejtaile ber3en met eene groete letter te beginnen/ om öen föfjm
ban be Proil, ofte bige reben te onberfcgepben.
•2. , _ uitmoet ta&ter oobnotö banöe Euphonia. ofte J&oetb!ocge!tb'
ohonfaoftê 8ePö/ etlöe Sceö 8eïuPö aenroeren/ eer iS banbe fpeüfage frbepbe/ bat
roet-vloei topbeelettoe-tiJoo?oen/ oftebobbeï-tooo?benntetnaerïjunnesionb*
jend hey d ietterjS/maer naer ben foeten blanfe upifpjefeé / bit top baerom boojö$
ende goed- alfo ntet en begoeben/ noröte ênbefjo?eniefpeHen;ÖoetoeImetonber*
griny d, fcjjepb: alfo be (ipellbige aïbujS be 'tfaitienboeginge/ enbe ben gtonö bn
3ilbenbitftb»Ig gtonbigfonbe omberen/ fsetïbeifietop(onber ber&e*
teringe} op't öoogfie mot ten mööen/ baer §et niet te igben en ίβ. b, e,
fo feggen top: me tte/ metten/ snetter/ mettet/ battet/ toattet/ batttt/
toatter/ menber/ gebber/ ifjer/ iMet/ öger/ enbe biet geïtj&e/ υσο|
inetöe/ met ben/ met ber/ met bet/ batget/ toat bet/bat baer/ isat
baer/ men baer/ Ijeb baer / is baer/ ik baer/ gp baer: altoaer top bitb&n
luelbebfnben/ ja merbeigbgebaeïen/bat be d, ofte h acftter be t ni ttoe
berftfiepbe 3Üben geftelb/ inbe uptipjabe in eene t Somen te beranbe*
ïeninmette/metten/metter/ mettet/battet/ toattet: ia bedmet bea
in alle be anbere exempelen ganfcg enöegaet te betfmelien: fjet todbe
\3spbt foetbloeijenöpepb bflfgb moeten geben: maertop en moeten
baerom/ oittbe booj bet!)aelöe rebenfuïfeefyelltnge flufeje obera! niet
soeb bennen/ enbeinrupmen. ^eggeobetfulbjc bit algiet ban befe
fpeïïinge bet foeibïoegcnböepb met onöerftgepb : bat be fpellmge be
«ptfpiabe toeï bolgen enbe upt-bmtSen mag in alle onreröte en toaere
ttoe-bjooiben/ bitvtpt ttoee naem-tooojben/ toerb-tooojben/ ofte
anbere beeïen ban eene rebe genomen/enbe te famen geboegb toojben/
naer berngfe/ebbe nature ber ttoe-tooojben / bie beeïtpbö tot beran*
'beringe ber letteren/ 'm pun begin fonberlinge genegen fön: enbe bat
iS ban oob boïgeng geene ftoaritbepö en fowöe mabf n/ batter/ toatter/
ittfiiöer/ ftebijer/ if3er/ iMer / griet: ofte met bit tepben ber f toe*
tBooj-öen/ 0eb-er/ t'ö-er/ ii-er/gp-er/ enbe niet metget tepbenbec
ttptögtinge t'nöe enfeeie tooojöen/leö'er/ i$'tt/ ik'tx/ gp'er/ te fpellen:
/                                                      .'ttiaec bi
-ocr page 71-
Ta it-ïiiï ï β if."
jtiaet fti de, ttibt het, bte mettt ïebeftenss bet mm-teottittm/ etfise btt*
wibengeen beelban eenerebeftjn/ enbebfegi οοδ geen beelban ee«
irae»VDoo?b öennen tooiben/fotibei6befeföeBingetoertoer*en/ enbe
«&£t mette/metten/ nietteE/inettct/battet/ toattet/maer met be/mef
«en/ met ber/ met gei/ batfiet/ toet fjet/ etc.naer be gconbleiterjs
. feet-bloegenbfjepb ίη*ί berfcc?te/ enbe uptgefete bp -inoojb
paet/inbattet/ toatter/ jnenbet/etc. boojbiitbair/ toatbaec/ men
lf ï/fcööntalbstjniettoepM'g öetoub gcb|tip& banben botten ttoe*
«•anSaetebebefiigen: alfetopnietett fpjeöenbaftar/ toattat/mea*
rfc/ ete. inaer batter/ toatter/ menber: bat ik ban fo inaer mei eenera
"waeraentogfe/ enbe met eentoooib int boo?öp jsafjerenaenroere/
5^oe aüen betfïanbigen gebenaber te befcenfien. 1©aet bp ii οοδ bit
•J&t-enen op befe gelegenfiepb moet feggen/bat be f ngetroeöe tooojben
oetfma'en/ belaen/ bera'en/ booj berfinaben/ belaöen/ beraben/ enbe
oi^gelöSe/fiet felbe ban gelöSen boen.
, ^pnbeltjs moet ίδ οοδ nocft een tooojb ofte ttoee banbe ίβδε en fjjja' En&Taei
«I feïber fpje6en/efi bat Secfttji obet enige toepnige aeben&tngen. en i>edenkï**
srmöfitórfc8oon9etoubenbegemepnSprcekwoordiajeIbe6enbiii/ £e.
Sentiendum cumdo&iSjloquerjdum cum vulgo:
<©eboeïf met Sun bfe't goof b om toetenfcfiagpenbjefeen ;
JBaet boegt «to feaefe en tael naer bat be tupben fgjeSen:
^aermebe Höratius in arte Poëtica 0beïeenjïémb:
Multa renafcentur quac j am cccidere.cadentque,
Quae Qunc funt in honofe vocabula, fi volet ufus:
Quem pencs aibitrium eft, & jus, & norma loquends,
39e fo?ae6 bf e balt/ en rtjfi/ befpjatö bit Bomt/ en gaei/
Cn langt geel aen't gefcjupS / in toi eng ge toelt fp fïaetr
a »*^° Boube il fjet nocfitang booj eene groote boïmaeStfiepb enbe
aa» ^ öan cene *81^ bat fiae1* tooojben toeï onberftfiepben toojben*
ftf»*c>fctoen beöojen top οοδ in be onfe baer toe te aibepben/ be toelfei
•ttotH1 bo°? 8«nc en öefioefb te tog6en. Hiepne baerom bat top fo aen
8Smf Pne geö?tip6 niet en befioo?ben gebonbente toefen/ bat ong bat
&*Ρ» enne aï een regel/ enbe bjepöel ban onfetowfle fö, ipbc&era
fctro ε»*Fabius in het x.Kap.van fijη i.Beek, bat be getooonte be fe#
Wi»6 IecrtHeefiet?e ban't fpjeöentis: enbe batmenbetale moet ge*
df^^aia be gemepne munte.Confuetudo (inquit)certifsima loguen-
J*giitta ; uténdumque planè fermoric, ut nutnmo, cui publica forma
«ft.€nö$
-ocr page 72-
NlBIlllA'MDSCn
eft. €nbi ia het χι i.Kap.bat Set frgt'et fcelatljeïöWïK&eteenef*'
ie te betntefen bie be ïupben gefpjo&en gebben/ban biefe fpjeKen: enbe
bat be oube getoootite ban (pieken be onbe tale t&* Fuerit pene ridicu-
lnm.inquit.malle fcrmonem,quo loquuti funt homincs.quam quo loqüun-
tur. Et fanè quid eft aliud vetus fermo, quatn vetus loquendi comfuetudo?
JBaet in öoube oofi ganfcgelgfc met gem/bat giet een toat&et cojöecl
toetfotÖt bJOJÖ. Omnia tarnen hsec exigunt acre judicium. Lib. ι · Cap.x,
Cnbebatbeober-eeniïemminge bet geleerben be retfite getooonte
bSttfpje&enijï. Ergo confuetudinem ferraónis vocabo coofenfum eru-
ditoium:ficutvivtndicontënfumbonorum. Lib.i. Cap.x ri. &0ttli$
ban be getooonte ban ben gemepnen man niet enBelpöet tttgt-fnoet
ijanbefpjase/ notgte gun monb befegat-ïtametban befupbergepö
berfeIbe;maerbpbegeIeerbenfi&etbefieenbefiBer(teDu|öeel : fo
öeöojen bie oob op öe tale blgttgft te merfcen / enbe be felbe fupberfï
enbe befrgepbenfi tefpiefeen.
■»ij,dija,a, €nbe fo toenffBte ίδ toeï/ bat be toooibeteits dij, enbe dijn.fn ï}Mt
ÏYv,du,gy. oub geb^upS mogtengetfïeïbtoojbcn/ enbe bat topdij, enbe u, dijn,
enbe uw, onbetfdjepbengebmpfcten: toant dij, enbe dij n.fpjenenban
tenen/m, enbe uw, ban beelen. v,eubeuw,ffg|gfifiooKonberftöep*
ben: toant ufietop be petfonen/enbe uw op gttn befit: öet te u goeb/
bat tg piofgteltjS/vobis bonura eft·. get i# ui» goeb/bat ijs/Set fgn «toe
goeberen/veffirabonafunt. Het efgellete enbe uptgebtenbe du toïïtïi
gaetnebuptengetgebmpnïatett&igtoeii/ embe garbiegepb bejsgc
tiolggtoflle bie get in be bp-geboegbe toerB-tooogben Beroojfeefet ·.
uptgenomen bat top g> t fotiber getueibe bp-geboegbe toerfc-toöojben
met enige naem- tooojbsn in't queb? genomen jomtoglen loffelga ge*
öjupBen Bonben: a^bubengel/buboof-toiföt/buberrabet / bu beiv
Jepber/ett. ^iertooo&gefebentopgyaengenomen: get toeï&e of get
fqjoon in't meerboub oob gr> geeft / fo toojben notgtanïS booj be felf-
fianbfge namen/ ofte toern-tooojben / baet bat toocjbt fién bp gefteie
mojb / be getafen genoeg cnberftgepbem Wil ban notg ièmanb in*t
meetboubgpueben/ cftegplupben, ofte ooft gp lp/ofte gpïup/nae*
.
             oe oube togfe/ ombe ftoitgepb/ feggen/ bat ftan tfc 006 geel toeï Igben.
rem' uea' u ^& ma6e 00β onbetftt)épb tuftgen hem, enbe hen, enbe hun i enW
£"?;..?"' 4?'tnt3t hcur: hcm ωο?& *>an eenenman in'teenboub/ hen,enbe hun
huniiet m»:m/e,tt,oub: hacrJ»aneenctooutoe/ beurfcan toeele upt-gefpjofceti*
hcur. ' ™is hen Set gebaï be aen-Bïaget/ hun be geber/enbe ofnemer/in'i
mf». b/ han'tmanneïöKegeflatgte. <J5elg6 onbetftgepb moetetf
* PW»^.^t"SufnomentooJöenint,e*ï,?ftt^nt>eöi>oj-namen fijn fijne, hun
m^rsivaf^^%^r^^^cate' fotofiib ban eenenman gefepb : Bettf
fgn baber/frjne moebet;: ban beeïen/ Oun baber/ fiunne moeber : ban
eene b?outoe/gaer baber/ ïjaere moeber: ban neele/ geut %aber/ gen'
sre moebe.iv Φε naem^tooDjben üan get mmmelg&e/ oftebioutoeigBf
flfOafÖ'
-ocr page 73-
Τ Α ! Ι · 1 Ι Κ I C R Τ ,
BeRatJte bolgtti ooft be mannen/ofte bjoutoen: fo feggen top: be 8on&
joopt na fgne fïaert om; be leettbwn loeten in gunne golen: be fonae
IteeBtmetgaerefiralen : be Boegen fcgetengetgrag metgeure tan»
oen. €bentoel bkjftget begaefbe/ enbe beftlaegbe gebal ban gp gem/
r & ï.m 'p ÖaCE / int eenbonb / enbe geur int meerboab niet onber*
J5Bepben:maet men San «pt benfin/Mibebp-gaenbetoooiben be ae*
banen togteigs onberfiennen.
u c¥i * ae"SeÖftgte booj-naem fe ig ooft ban feer gemepn / enbe Se·
«frelgS/enbe loffelgftgehupt in onfe fp?a» e/inben noemer/enbe aen- ?'fome» .
«laget/besieenboHbii/biin'tinannelg&eenbe bjoutoelgne geflacgte; ZZ"1*Z
fnbeöeömeerboubö/ banailebjiebe geflacgtemenfee toojbbangei t"*Bnmmm-
β™ η be plaetje ban gp/ fp/ gem/ enbe gaer/ in't eenboub; enbe boei *
Ψ f Oen/ enbe geur/ in't meetbOHb. b. e. gjn't eenbonb ban't manneïg*
«e geflatgte/inbennoemet/bebjief/ff3e befïelbi inbenaenBIager/tft
Deo|e beftelb/ in aïaetje ban 10 gp betfelbi in gebbe gem bt fïelb: boeg
*"t en balt in be mannelgne tooojben altgb niet boo?. %m bjoutoelij*
«e.geflacgte/ in ben noemer/ Boe Somt3e baeri tnben aenftlager/ ift
getjfe gegaelb/ booj/gge ftomt fp baer i tB gebbe gaer gefjaelb: bit geef t
„"'* tyoubielgSe ober al plaetje, gn't meerboub ban alle be ï>;te ge«
«acgteK/inbennoemer/ fefgn baer/mannen/ bjoutoen/ fitnberen/in
«enaenftlager/ ift gebfegeften/booifpfgn baer/ ift geb gen/ ofte fieuK
»Mten: bat gaet 006 boojgaens bafï /enbe fefter.
fe .©et tooojbeften fich begoojb ooft tot onfe tale/ enbe geeft fön mer* skl*
|«g& enbe nobig onberfegepben gebjupft :fo fegge ift/gp geeft fttg be*
mbn bRt W itci,feltien; oftcöp fiwft &em **&"**/ bat fc/ eene»
. §>o foube ift me&e boo? goe* acgten/ bat top alle toooi&en/ fo beel ?,nde5-
J»8 mooglgB te/enbe get gebjupft falmfllen ftjben/ mogten onber# ü„
"Wenuptfweften s aljS gap* coma, fiaer illa: gepj exercicusjeer do-VT00I<lea·
^•"us-.mep? lacus, meer plus: bepjaper, beerverres: enbanas, enbe et,
ÏPnbe finis: bfer quatuór, buer/ OftebUPJ ignis: fiertcor, fiatt cerims,
y«tb durum: enbe biergeïgae: fonber noegtang be Roeten ofte onmens
s«t aen te binben/afó Bet anberj* tnben rgm te nas somt.
<©efe tooojbenmojben ooft onberfegepben getyupEt.
»β..i^ede·te,w,,/ o"»e.betepftenb een berftael; reden, rebenen/ ratio, Μ*,"*»,
«enbetogjs.
^poe, cum,fjseenbptooo?b/enbe be&upbaïjS: boe SJugnfftus Soomftn Doe' d0'B
SfSïf toa^ ίί!φδ|ί(ϊπίί eeöoien : doen,facerc, ig een toerft-tooojb/
ile£S,fi;8?i?t^trb?J,i,iim,eWe^&e'/ CnÖe fcbfeI doch, toch
Si·??15 ö«too?bfotoeIgefepb/ boeg ten gaet niet baft: toch, fod«,
foaliite toO0iö '-^^"«B^f^wnebebefiinge: get^totg
"""ie»
f                 of,fi
-ocr page 74-
NitlRUHDiCH
of ofte of> f». ïJitcpBenb een gebaï: of bat fo gefegiebe: ofte eene toenfe Jjitt*
*c'o»i»r>hio fl«/ winam: oeg of batfo geftöiebe: ofte, vel, ijs een*ftgepbenb Boppel-
difumstiva. tooojb: ofte ïtepfer/ ofte nietji.
Noch noch Noch, adhuc. bebupb een berbolg-.gptooonb notg te ^aerïem/
te ( ' nochte, neque, ijs een ftgepbenb BoppeHjooojb: baer i$ notgte troutoe/
nocgteliefbe langer inbetoerelb.
Niet, niets Niet, non, ïocfjenb0e Dfleïl *a$ ee"e ^6: *&tn Βεδ bötniet ΟΒί'
fangen: niets, nihil, be faïie felber: ife en gebbe ntetg ontfangen.
Oyi.no.yt.· Oyt, ende noyr,fp|ebetlbanbettbOOjgaenbehtgb ·'immermeer, ende
'^mmMm nimmermeer.banbentoeacimenben.
" - ' Na betepaenb tot/ ad: ga na Bern: ofte stoter/ poft: gp bolgt na
«*» naEr' j)em: naerfecundum, ietjsbaer men ficgnaer fcgitBt/ ofte tetg naet-
boet: boet naer mgnen raeb: naerbefe/ofte bte Ugtjfe.
Te*en te Tegen, obviam, bebupb eene ontmoetinge: ftp Bomtmö tegeni
«ens.jeW tcgens, contra,betepÜenb bganbffgap '· SP IjES tegctig mtj : jegens erga,
bejegenen, bjucfet b|ienöftfiap «pt ·. gp i# fegeng mtj toel geftnb. JBaer gei
toera-üjoojö bejegenen too|b bepbe in't goebe enbe guabe genomen.
Tot ts           Tot» eflöete Sonbentop oob meefien tgb toe! onberfegepben gebjtip*
' * Ben/ tot, om eene betoeginge na be pïaetje/ te, om eene rujïe inbe
nlaet3e upt te bjucBen: of baer frgocn manieren ban f»?e&en boojbal'
ienbie bat onberfcöepöfegijnen toeg te nemen.
IeS3i«>.           Leggen ponere, enbe liggen jacere.ftjnOOBban berfïïjepbe btttp&M
liggen. ïiif«e/enbe,g«biupB:fofepbmen/tetgaenfiJnejJlaei5eIegflen/enbecï!
fö'nbebbeïiggen.
Kennen           Kennen nofcere. enbe konïien pqffe, iBBCtt/ enbe fB San/ fgnbafl
kannen, feer grooten onbitfcgepb/gelijB top alle toeten; boeg toojben bteBtoitë
enbebatflt banben gemepnenmanbetmengö.
<£nbe fuïne opmermngen ban onberfegepbe tooojbenfijnbermeer*
vande a«' g|nbe*gebiebenbeofte btbbenbe maniere ber toera tooo?ben fegg*
biedende iB in't eenboub banben ttoeben pet foon geef/ ofte lieber geeft/ neen*
maniere ofteneemt/ (fommtgefeggen oongebe/ neme) in'tmeerbouö gebet/
der»veik- neinet: enbe niet geef enbe neem/alleen in't eenboub/enbe geeft ciiO£
Tvoorden. neemt/in't meerboub :om oojfa&ebat top &et onberfegepbber getale»
Jrïnn'iZF aïgtergeïijB maBinmogenineiaïle maniereninaUetöben ·. toantif.
f * feog?nujp: gp geeft/ gp gebet ·. gp gaftofte gaeft/ gpgabet: gp peb*
OP gebbet gegeben: gp gab gp gabbet gegeben: gp fult gp fuïlet gebefl/
oei ofte gp gaeft enbe gabet: op bat gt» gaeft engabet:enbefoboo?b?
toant ben ttoeben perfoon in bepbe getalen op eenetogfeupttefpl*:
Ben tö eene faute (onber berbeteringe^toaeröooiöetonberftgeptiöf1'
öetflïicnt'enemaeïtoojb toeggenomen.                                        ..
^aerfgn bannoejj toerBtooojbenbie befen regel nfet en boWy'
βΐ0 fit/ enbe fiet: boe enbe boet t ga enbe gaet■': fta enbe ftaet; ete.^'j
1*111 ecBaïleen fiet/ boet/ gaet/ enbe (lait/ ijefeten in ösn itocöen^Jn
-ocr page 75-
Ύ λ i i-i ir ï e κ f ρ
Τοοηίη bépbegeratfen banbentegentoooibigentijb bit berBottbfgeit&e ****«
*fteaentoijrenbemaniere»
                                                        Pw^f'
©06 f Önber neep anbere bïe ban befen regel aftoööen/ bfe in Set
j^nboub ber gebiebenbe maniere inebe tnaer eenberlegen ttptgang
mmtn raigïaet/Iaeiet.· p|aet/|i?aetet:fto?t/ftöjtet;bib/ bibbet/ett.
«naerbefc oriberftgepben be getalen in alle tijben.
ïiife 0fÖ to Roeten ofte tógmerjsenfgw gier aen niet gefionben/ ge*
*9ö οοδ ηίεί aen be gebailen in btpbt getalen ber boejnamen/ enbe an*
"erebjoofben: maergefe$ip6en boo?gaenjS geeft boo? gebet: bjoom
τ°°? b^ootne enbe b|ociran ·· fgn boo?fgne enbe fijnen: toant ©et ber 3
fnaan bttfetoilji be ttoee 3tlben nietlijben/ enbe be öonfïe en tof I fo nau
«ietfteaaelb/noigtebefetoongentoefen. 30e #oefge fjeeftaïigb gaere
"#yüepb gegab:fo en megmen fiaer 006 bp om beftgoenen fo enge enïrê
"Etttoinpcn nietfngben/ bsimengaet met toatbotjï enbe fpelenjsen
feu ?lBeöen; f«'6r toaer be geefïen maer quellen/ enbe ben geeft upt*
^Wfien, fp en goube get οοδ nietnobig be afgebetene tooojben al»
\H?JPztttV%ettiiM$ «pitefïc&entotmer&elg6ebc(toflringe ban ben
2?w€Bi ntaer acgte/ bat fp bie nloeSöepb bp fieggebben moeten bit be
S°fte" iefen fuïlen/ bat fp bat toel ban felfie ffen/ enbe berfiaen feonnen.
ifth iÖÖepbban neem ίδ mij felben in'trijmen booigaeweaen/bai
t?°r,ttoJebenperfoon!nbepbe getalen in alle be manieren opbetoöfê
δ» μ c*«bcubig getal bermengb/ enbe niet onberfegepben en gefejup*
%:'J°eöalben bat ifi inbe gebiebenbe manf eire ben boet/ enbe togfe ban
in h ν öe Seeft/neem enbeneemtmer fi arbepbe legouben/lieber ban
•bipi» örtalengeeftenbe neemt te feggen: aïfo be tooojben ban pet
Ofïnn ηϊί!β 0etfll sebei/enbe neme t/ober al inben tëgm niet en totllen
mÈtv 8t toefen: toelberfïaenbe in bit tooojben bie inbe gebiébenbe ma«
hin« Ln * eenboub ben fïtjl ban geef/ enbe neem toillen lijbên: alfobec
m S""9" fcie'° ΒοπΓ£9 8*»to Itipben. <£nbe bit ban notg οοδ fo/ bat
oemi r£t Mnnitt c« I)lie iegenis be poetfftfie toijgepb/enbe ben tp*
nJÏ
ï'wenepfcg/ enbe?ieraeb ban onfe taïe: maer bnptettrijm baer bt
toert*? mt3e onbebtoongl W fal ίδ ban mijnen gefetten regel bie inber
ncm» *ρύ enbe epgenfegan onfer fpjaSe gegjonb fjS/ nimmermeer/ m
λΕ?' ttn gap?-b?eebaftoij6en.
%«pK«fei6 gier nu ban Poctifchc Vrijheydfu^eSe/fo en toiïtS gier* Y™de?ot.
fipiArl1»^ batbeögmersffiifteene ongebonbeenbeonbenaelbe bjij» Vfch.eVir
ffifeu enaenHemen/enbeonberbitbetöselallejiboentoatfptoiïlen/ S v°"e
Et an beelengefcgieb-.toant menmoetgetRijm-v^rbfnietmif'iof
Bier «</rnotöte u öerre tret6en. Wm allen ögm-berïof en toil ίδ *
ïeji^X^wefeen. 'Stoec joojtenfijnber boomamelp bit ban bee#
fjeii^Wtg beel/ naer mön oojbeel/ mifb|up6t/ enbe berre bnpten
öe ^S:1^ berlof getrotfien toojben: ie toeten: be aecBinge/enbè
-ocr page 76-
Ne ö ι r ι α ν β $ c η
Heektor Φε Reckinge mae&tbaneenesübe ttoee/aïginbe beel-nentewbe:
piserefis. tooojben beminnet/bettrooffet/boo?beminb/bertrooft/'ttoeïB garifrf)
onjterlgn ig/ enbe De nature/ enbe ben aerb ber tooojben facberit ·. aifa
ftet mee cboub/ enbc b?outoeïgBe geflatgte niet en fjeeft beminne tte/
t
toettrooflette/ maer bentinbe/bertroofte, #fte οοδ in ben · tegen,
tooojbigen tgb ban be berBonbigenbe maniere in ben ttoebenper*
feon ban't eenboubtg getal/ gp betmnnet/bmrocfiet/boo? gp bemint/
bertrooft/ gettoel&e oofebefcojbgettujbte toojben/betogle batfulBy
- i)et onbetfefjepb bet perfonen wegneemt / enbe cnber een mettgb/ en
betbjabbelb: toant in't meetboub moetmen feggcn./gp beminnet/bet'
tceojïet/ maer in't eenboub/gpbemtnt/bertr ooft. JbeocBinbctiber*
benperfoon/ gpbeinimtet/ berttoofiet/ boojf)pbetranb/betttoeft:
toant Bier upt bloegb be onbolmaeBte tüb/ ia bemtnbe/bertroofie/ of*
te bettrooftebe: enbe be beel-nemenbe toocjben/bcminb/ bertrooft*
Slnbefe 3oojtenbanbïOO?benban en foubeiS bit betlof bet 0?ffeinge
nimmermeet bJillen geb^up&en/ al is get ff gcon fommigen fo gemepa
DatfpgetooB&uptenbentgm tegensi get gemepn enbetoetteujBge'
BjupB aftgb in ben monb gebben. jiaet ellef/felief/^autoel/arrem/
tooHïcB/ enbe biergelgfee / boojeïf/ felf/ ^aul/arm/ bol»/bat geeft
föngoeb befegepb/ enbebaer toe ijs get rgm-berïof.
IBaer bat ίκ Ster ban ben ttoeben perfoon in be ftetBtnge gefepb
fiebbe/ faïbeeHitgt niettoel fcggnen te beftaenmet get gene batift
itferterftonb te bo?en in maniere ban ïltünpinge gebbe teegelaten/
enbe felf gebaegt te bolgen/ baer ife gemelben ttoeben perfoon in bep*
fce be getaïen ban gelgBen bermenge/aïs la aen toeber fgbe inben rgnt
Opgeeft/ gp neemt/ fegge/ baer i&urt meetboub gebet/ enbe neme*
Mioftegebmpfcen. 3nanbtooojbe/battopombetïio?t6epb toillege*
ntepnelgh ja gefiabelij» in't meetboub ingetrotfeen fpjeBen/ gp geeft/
BP neemt/ dati8,accipitis: maer bat top bet eenboubnimmermeet upt*
. fleretBtengebiupfien/gpgebet/gpnemet/das.accipis: jaenttepfefe
flOBnfet/ oföetfal beeïen eene niewtoiegepb bunaen in't meetboitö
felf0a!fotefp?efien/ goetoelget felbe tot enberfcgepb berperfone»
tioobtoenbtg btenb. »©06 Bonben topgemeïbe bjijgepb/ bit ifc mg in'*
rijmen aenneme/ bie/ om'tgemepn gebjupB oor buptenbenrgw
fcBier geene bigöepb en mag genoemb toojben/ met een tepBinfien/fo
'inobig toaer/ te Bennen geben/enbe alfo get onberftfiepb ber perfouf·
iiptbme Ben: maet befe ftetftmge gae t gegeeï tegenjs get gebjupB/enbf
en tóooB nergens mebe te gelpen.                                          Λ
».:„,.:„-. ©èKrimpiflge maeSt baet-en-tegettg ban ttoee 5flbeneene/ttoe«·
svaxiefi» beeltgbjï gatb balt tegeng bê aegenaemé bloeb ber $oefg'e: aljs iaetW
J           paerï/ g'Ioof/ g'retfitigïiepb/ booj toerelb/ parel/ ofte paerïe / geU»0^
gererDtiggepb : alfo en feube iB mg bit betïof οοδ niet toeïburbe»
eennemen, iBotDtoeji»Set»weïinff6|Mp6t:mmVv/t%uort/v»^
-ocr page 77-
Τ Α Ι Ε - Β Ε Β. ϊ C Η *ί
fgn'r/booj anbet/ gtooter/ utoet/ fijner: Bet toeleé «itgeMii'ie&eit
beugb: om batmen befe tooojben niet en Ban uptfp?eben: nabien men
fonber bbnberen geene 3ilüen en ban maben. Stem in ttoee berfcöep*
be tooojben: b'fon/ b'maen/bQo?.be fon/be maen: Bet toeï&e ook geen*
jinjsbooi ben beugel en mag : alfo be blinberjS ban beme-BIinBereii
xiitt en bonnen uptgebcten toojöen, IBaer binb'ten/ ginb'ren/ 'ggee *
teiVtöoïK/t'faem/b'aetbe/'Bben/ enbe biergelijbe/ boo? binbeten/
fiinberen/ bes öeeren/ Bet bolb/te faem/be aetbe/ίϊί ben/ Komt ganftft
niet gfttb/ enbe i$ fo gemepn/ bat Set oob toel bupten tijm / enbe fon*
bet poe tijtè berïof mag gebppbt toojben.^o fepbmen oob niet alleen
b'onfe/beoibe onfe/maer oob toelb'onfen/ booj ben onfen, Getipt*
fcijtingebooibe h, inbienfe rnigsingbeel-IuBt te Igben ijS/fome noeB'
tanjs feet te mgöen/ enbe niet bcgtbaeiöig te gebjupben: alg b'^eere/
Gen.iQAio
feooj be ï^eere/ b'^ebjeen/ enbe biergelgbe/ tot! beter baIIen:.ont bat- <
«ten ooB-sereen mag (eggen/toan^eber/ofte^ber. .
           . i4,
. «fceen toepniger miiflag toojb-er in bet ilellen ber bp-toojptge Plaetzede.
woo?benbegaen/al0befeIbeniet boo?/ maeracBter Bunnefeïffïanbt* By.VTOr.
3« tooo^ben geplaetfl too?ben ·. alg een man groot/een binb blepn/ een Pigewoor
Saetbtferb/boe? een groot man/een blepn binb/een (ïerbpaetb/ bet den in dea
teeliteteganftbongergmbts/enonberbefBjeïban rgm-betlofgeen» Rijm.
3tnjs te Igben: toant men en mag fo nietrómen batmen be tale getoelb
boet: enbe bat geen goeb ^uptfcö en is/ban bat toei goeb rgm toefen*
«Ρ en mogen onö bier niet bebeipen metanbere fpjaben. ^mpm
;aie beeft öaere epgenftöau: maet be onfe en ban bit niet Igben.alleen
'eSSentop <©ob Slmagtig/ enbe ih entoeet niet bat top biergelgbe
**enipelen meer Bebben. iBaer teanneer top meer bptoo?nige toooj*
oen fap een fcïffïarilito gebmpben / ban bonnen be bptoojpige 006 toe!
«bteraengeiïelbtoojben : aljS een rupter Jierb/ en boen; eenionge
«tEPn/enteer. 3©aerbptemer6enftaet/ batbebptooiöigetooojteii
"*»t bjoutoelgbe geaacgte in ruinen gebal 00b mannebjb too?ben
«Pt-gef»joben: als/ een bjoutoe/ftboon/enbjooin: een fobe/ berffö/
*» Soeb. ^it Ban 00b toefen / toanneer be bp-tooipige tooojben bet*
potens/ enbe na-b?ucbeni getogfe tooien booigetfelb: aljï/ tm öelb
'"^nbettfaegb: een beer getoeïöigrgb. ,
               - . ,v .
©angeïöben moetin öet rgmen bapner acBt genomen tooiben/ ^f.f*.
JMmenbenatuerlgbe o?bre bertoooibennietenberfette/maergou' Εβ»
befobeelalsimmermeermooglgbiis/ enbe batmen onfe tale niet en ,"££
octbjoefte/enbeberberbe/omrömtemaben/toi onere bepbe ban be
            *
«we/ enbe ban ben rgm. 3b toiï be Roeten toeï tfaerne toat teegeben:
tP moeten eob ten toat Bebben: enbertttfefien Deteriorei omncs fucaus
«centia, fepb Tcrent. in Hcaut.
5Be «ItjitBepb maebt toiïb/ fp tofl niet aen ben banb/
^ttft ipfe meer ben bupitVfpmtwt beöeeïeftanb.
-ocr page 78-
Ç n"· â ik À á Àß â £' e si
fBpmfllen ban bat onfe &gmerjï gebetiBen toiflen befe BrortHott*
ff ge maniere ban fgjcfen na te laten-· mg befebjufibfcgap boeten toite
imj ftraffen niet: te geb't genomen aen -. want üip en malen enbe mal»
Ienfoimmergmet onfe tale niet/maer (eggen ·. boet mp befe bjunb*
ftgap:entoütmgniet ftraffen·. ßä geii't aengenomem a&it foube ßä
bangegeelbertoerpen. ^>o moet oöfebefejoojte ban rebe in ben rijm
Semnb toojben ·. gegepïigb fij bgn naem ·. ßä geb't gegeben gem: ßä geb
gebeben ©ob: toant men moet fcggen*. bgn naem fg gegepHgb:ife geb't
fjem gegeben: ßä geb <©ob gebeben. 3Poeg gier in 6an men tuel mat
öoojbebingerenfien/ aïjs'tmaerniettebont/ enbe te grof engóer.
ooöaibberbBetbptoijlenbat Bet fo mat geen paf3eren mag: infonber»
fiepö manneer be naem ofte booj-naein-moo|benmet eeneboojbec
rebebeöleebbJOjben/gettejetëeinbefcBolen Catus veftuus genoemb
iBOjö. &e fean menfeggen t gefieplfgb fij bijn naem/ bie groot en
Ijeplig te: ßä geb'tgegebenBern/ bie 'tmeeft ban nebe gab: ßä geb ge»
feeben <©ob/ bie in ben fiemel tooonb» ®cfe maniereban beften Ban
0èä plaet^e gebbett inenumerationcindividuorum, & rerumfingulari-
um, in't berfiaeï ban bcr ftöepbe bingen ·. fp berbelgben me t benf toaer*
be mannen/ b|outoen/ enbe öinberen: fp betbjanben met ben bucre
fleben/bojpen/enbe floten: be^erefaltenjongflen bftgeoöjbelenle*
feenben/ enbe boben. Stemin eene onberfcgepbenbe rebeï get en t$
get feoefcniet ban 3!an/maet ban ößeter. ©e jaer-getaüVç toöjben
âïä gemepnlijö in tem rebe nietf uau$ ä acfiter gefielb: gefegieb/ ge*
öaen/ gemaeöt op bit ofte bat jaer/ opbien ofte befen bag. ®aer en i&
fcBier nietg batinben&fjm mtnber toojb maergenomen/ ja in be ge*
meptte enbe ongelisnberebe felfö meerber obergetreben. <©oö fullen
öegeïeerbenbitöbJilgtoelmeefitegeniS befen regel fonbfgen / enbe
eenlopf/feie onfe ^uptftfie tale naer be HatijnfcDe tooojb boojbJoo?b
ïBiHenfp?eBen/ fotocö bie taléiubefènganfcB banberfcöepbenatme
fijn igetupgeberfcgepbegebmröteboeBen/ bageïijBfcge pjibi6atienA
fo?muïierenber opentltjBegebeben/gemepne f famen-fpjaèen / enbe
ibiergelijfie.
van de» «©e föijm moet cofcmet eenen bottelt enbegeïrjBen äßâçä op mal*
reebten en Banbeten ballen/ enbe fiupten: mant baer ban bjaegt l)ct ben naem bert
ey gemiij- &§m. &o Bonnen ban aerben enbe toerfeen/ äïïñ eribe op/ fjaeft enbe
ke« Kiim.jjfl|i/aiteraaeienoeaI/fbJijgenenbeIiegen/ manenbegaen/ gereenbe
eren/pgne enbe berbtognen/enbe btergelgöe/geene goebennocfite
tttBtftoapenrtfmmaSin.
g^e naem fïammfge tooojben in iicyd, grïtjS uptgaettbe/ enbe
boojbjs nergens rijmenbe äïççåç Bet befte rijm ïïä niet maöen : al0
fjepftg enbe gebrilltg/ gereffittggepb enbe Barmgertiggerb: goétoil
men bat ingoebe f&oefen IttgteUjB ober fietBoofb Banfien/ aljSÖft:
■ é *r«eriii»taïtebeelengeftfiieb;maertto»roicBepb/enbèfoetifB^^^
enSfltl
-ocr page 79-
Tab e - bh R r e η f7,
*n Ban niet bertooipentoojben: om bat be boojlaeffïe tftftmheft^ep»
*fn rijmen: fo ban gelijïten bofftcBepb enbe flofficöepb/ altoaer De eer*
Re 3tlben op malnanberen Hupten.
ΦεΙο6 oojöeelfg (ttujng oojbseljs) ban alle anberetooojbenbange*
peen uptgang in'tgeBeele/ ofte ten beele/ bocBban berffgepben fmi
«ant ia en 6an baer in fo gtooten 3ieraeb nietften/om bte tnet boojbe*
^tBteit raeb/1nbetoillenji/ tot ben rijm op te foefcen : als fipfiaet in
δοοίιεη fiaet/ boojtoaet'tig toaer/ een beft toel gebeft/ iegentoeer met
geïöeet/ enbe btetgelijne.
55ε betftgepbe o too?b 006 tnben rgm geïeben: afëbolït/ teolfi.
©öbeC«fura,ofte Standaerd bienbOOBblgttg gelet te toOJben/Bet Vandea
«J«lBben rijmfonberïing bebalhg maeat, Φε berjen ban Dertien &aadaaft
eaöe ttoae^üoeten rujïenop be feiiejtlbe»
«©eg^èrengepïftf groot - boo? al btefftöbegetett*
<E>obfi too?ne bïgft op gem - Die iube fonbenleefb;
S&ie ban elf enbe tien boeten bïgbettopbe bierbe silbe flmn
£>a tofe <j£ab eerb - bien faï 45ob toebereren.;
3$el|jem bie fttg - tot fijnen <©ob begeeft,
toeber nu met Denftanbaetb meer fins W Boe Die boïber/ enbe U
«Smjierlgèer enbe aengenaemertg. 3n be^enban minberboete»
*öo*b geeu ftanbaerb berepftgt: alfofp met beelmeer als Baïbe groote
«er3en en fijn/ enbe al boojb aenrollen/ enbe niet en ruftenbooj bat fp
?n£Pni>e lopen · enbe baerom alfofttijfeibeu booj renen (ïanbaerfr
«erfttetberi.
. IBaer 'tf geenmael ïang genoeg/ fo Bet maeroiet al te lang en f j81 Bcflay^
^«ntin en neme mg Sier niet boojeene Grammatica, ofte^piaeu*
tf>«i te öefcB?Öben. 3)6 en baegter oob inben beginne fo beele moeg*
wir}r»J?ni
ie boen/ nocgte fo beele tooojben bengaïjs tebfeKen/noeöte
fenm*! ren Boofb ftoeer te maften: maer ifcbebinöe/ ate men baer aeit
hiaV; fo tf^ec feyter geen afBomen ban : enbe baer is (booitoaer!) fo
nrifhfm
baiï/ aïö be onbepjoefbe ficB niet UtBteKj& en fal inbeelben/
nriffi? ?ei°bé. 36 en begere 006 Bier ober met niemanb te bntbbelen ƒ
hPM · teitianb toetten te geben/ nocBte aen mgne bebenBingen te btn*
xp"« .m^rgcbefe fletBtjs allen berfianbigen bjunbelijft innaber be*
hl S"·8*'· latenbe eenen pgelgsen fijne b^ggepb/ gelift ίκοοδ
niftwr"8*, be8oube, «Heen begere ift bitflecgtss ban öembie
16 iMii ?, "neeniet en beltefb te bolgen / bat Bpmaer lijben toüV bat
•ïWr
ben/ εηί3ε 00& beel-ïifBt anberen/ baermebe magbienen»
-««enöebbernietisanberg tertoerelbmebe gefokt/ ban mg' feïben
eenmael
-ocr page 80-
Ni»! R £ Α M83C Μ
^Mfuiè/intt e$nbeïg'B/nabeeIfoe6enjï/eMbetafïenil/ wet pffnclff*
Ren arbepb/ enbe berbjietige moegte / enbe geen 61 epn fioofb-bjenen/
(ener te manen/ baer tft tot notf) toe in be fpetlinge fo bïinb aljS een mol
getoeefï ben / (bat in gaerne benen) enbe alles met gcoote onbaiïtg *
ftepb/ enbeïofjicftepb/ benommerb / enbe ttopfelacfttig geftjteeben
§ebbe: enbe met-enen reben enbe renenfcfiap ban mijne fpetlinge ge*
benbe/ enbe ïngne gronben epenenbe/ ofte anberen tot na-bolginge te
bertoecfcen/ enbe met ing' bafï te manen / (alfo in niet en mepne ttt$
ijoojb-gebjagt te fiebben ban bat oji reben flaet) ofte ten minfïen allen
f" goebtoilligen te ber ftaen te geben/ bat in met goebe reben/ upt lief be
tot enfe moeber-taïe/ enbe lufi möner gerutffiepb/ enbefenerfiepb / en
fmneltJBfiepb/ enbe niet booj enige litfit-baerbigfiepb/nieutois gierig'
tJepb/neuie-togfBepb/ ofte fotten-toaen ban epge nloesfiepb gier toe
gebjebenben. 3l6ifalmgoo6goubentoelgcqueten / enbefeerbeel
gebaen te fiebben/ fo fït anbere Bloe&er geefïen naber optoer&en/ enbe
|et ffcooj geben faï (gelijB anbere mij gier fiebben oö-gefcgerpt/ enbe
erotelg'fej: gefioïpcn; infonberfiepb be erentfefte enbe toel-geleerbe
i|ere / M'. Antonis de Hubert, öttgtj8-geleetbe / mijn gunfftge enbe
toaerbe b?«nb/ bie alberblgtigft/ enbe befcöepbenfl 09 onfe tale ge let/
enbe mij be ogen bappergeopenbfieeft: mettotenë BalbereniBgaer'
ste beSenne nu enbe ban niet tuepiug aïftfet 006 gepïoegb te fiebben)
omonjS eenmaeleenennaber/ beter/ fefierber/ enbe ballet boet te
tofjfen/baetiBieernabetlangenfal: tenfioogfienberepb fifnbeboei
Se ceben/ enbe toaerfiepb/ ten allen tijben/ met banB-fegginge/ te toö'
*en.
Si quid novifti reéHus iftis
Candidus imperti: fi non.his utere mecum.
3Me eng toat beters fieeft/bie toiï toat beters ftfijfjben ï
«©ie niet/bie tuil met mij in mijne mepning blijben,
^©nbettnftfien/ In magnis voluiffe fat cft,
Sidcfint vires, tarnen eft laudanda voluntas,
3In faBen ban getoirfit/ al fieeftmen niet gebaen/
^et gene batmen toil/ neemt baer be totl booj aem
Cfi baat toonber toaer't of men in fe een open en tofjb beïb/ en ntf'
men/eiirupgenbool-fiof/ efiroutoe enbebertoarbefaBe/banbupfe11
berleijeober-legginge/ baer men toel met fionbetb ogen als een?^
etifcfie α rgus geeft toe te ften/ Ötet ofte baer toat geboolb enbe genw'
Kabbel
Quandoque bonus dormicat Homerus.                 _..
-ocr page 81-
■Τ·Λ·*Χ •rl.E.SR Ι C » Τ Ρ[
«gen ftSutti t fcöiet toel eenfBeng mis/
Wamt gp ook norö eens fo toiS»
Et vcnia primura cxpericaü.
i®tt fttfj toat öapperg onbettoinb/
261 fepïö |)p eeng öie eetft begtnt/
l©te if3er banfo δϊερη befrgepb/
«©se bat ten guaebfïen oberlepb i
ae^mspnetfebanfluptelgfeganfcBecnfïelpfe/ bat/ fo ίδ Ijiermeöe
*a *nen öanfc/notgte ere begaelö en gebbe/öaer't mij niet om te boen en
(Vanitas vanitatum, & oiiinia vanitas.
^pigmetpbeiiepbgepïaegb/r
i©ie toerelölg&e eet bt jaegö.)
SüÜ1^'" ooR S«"en on&anfc/ beeï min fmaebgepb/ enbe laffe* in*
eenh ^ aIIe «benjBe enbe berlïanbige menfcgen/ met befen mijnen &t*
1,0 oetbtenb en gebbe/ naer't bets
«trtanB/geen öana/ onbanB/qua BlanS/ in fine labotum:
in^i^itfo groeien enbeberbjietigen artepb / enbe tgö-Bofïen/
ben Luu οε atttten Ö^bbe boo^geiopen/bie opt op onfe taïe gefcg>*
taebeiw cnöc 9u"ne beöen&ingen/ enbe be mgne/ DieBtoiljs om en
54re«7*n öIle öat*n εη°ε gaten gegoten/eet t& öaer ban te met goei»
tutu Looien nocg maer) fjebbe Bonnen (pinnen. «£noe toat ban
fttae £0?pMomos, enbe Zoiios, öe onbernuftige/ borame/ enbe afgun*
niaEc g^lipers/enbe bebilïerjs belangö/gelg&ifc ban gun geenen öanB/
'«tiet een "anï* bertoargte/fo beracgte in ook alle gumie naBaBelmgen
batfuf^e5boelenmoeb/enbeongefronfi boo?Boofb:toeltnetenbe/
en öehh uci· °fte toeet-nieten niets anöerg en bieten/ notgte geleetö
αεϊ""επ/ ban ben Cueren arbepb bananberen met tongen-fengn te
en LI?' enbe bat fp beter bjat nonnen berifpen/ als berbeteren* 3I&
te fc(1^ ook niet gebacgt gier ban iets meer na befen te feggen /ofte
-'e8en<e ,ΐϋ* 96 later ooit anberegeBeele boenen af manen biegetge*
KM]**« toat ,nP beiangb / in en gebbe baer toe nocgte gelegenftepö/
boiVhpF^^^Öepb» Jfêgn ïafïtge bienfi geeft möbe genben ÜJlfa
^εδεη Dai '6 mijn ficofb met ful&e letter-faBen metbcehnrer:
"en was ï Boetoet" ir niettemin ganftö gaerne fage/ bat top al te
45               (amen/
-ocr page 82-
Niïh ι Au ïi ei
famcn/ fo toeelnwoglgBig/ atgiw eenen eenparigen boet mogteti gr Ö'
pen/ enbegouben/ enbe eenen felbentoeggaen/ öatmenbanongntsi
ettfegge:
Quot homincs, tot fentcntj»·
Cen pbetbjgft bat gp geloofb/
en bolgt pet bicgten batffön Boöfo»
Clt&e         Grammatici certant, & adhue fub judïce lis eft.
5&e ^tBiöbetö ttoiftcn noclj/ en leggen ober geep.
Cn 'treröi xss niet befleegt/ en gangt nocg aen ben δηοορ-
3fl6 befïebelieber ben tgb/ bien ia mij feïben/ enbe mgnen gebrieft*
ttgen bienfï/ eenigjinjï ontbinben enbe ontreeften Ban/inbe faBe/ ban in
öe tooojben/ inbe pitte/ enbe Betne/ ban inbe fegelle/ enbe fröcïpe ·
i&ogebbe tfeban coöbenbjift ban mijne nature niet bjebergouöen/
nocgte berfaBen Bonnen/of ίδ ijeïibe in befe gelucBige eeutoe öer Bloe*
Keberfïanben/ enbetoacBere enbebappere Roeten (fnbjei&en beeie
top boojbe φΓίεδεη enbe ïlomepnen enbe alle anbereboïBeren/niei
een gap? -njeeb en beftoeben te togBen) ooB een toepnigfBen naer mön
ger inggepb ter jjanben galen/ enbe te boojfcïiijn brengen moeten/ niet
om met anberen temontferen (alfoifimtj gier mgner fmetBöcpb ten
bollen betoujï ben/enbemggaernebeminfle etBen) maer cmbe Bon-
fieopBteeren/ föbeeliBBonbe/ boo?*terempelbanfobeele bappere
mannen opgebjetBt-, enbe <6ob/ enbe mgnen eben menftlje baer mebe
tebienen-.öoetoeï ίδ mij gier flecgtjS eenBlepnbefïeeBgemaeBtyebo^
(ifï bat bekere toil/ enbefB lebenmag) bat tB niet enöenBe ober te
trebeni Nam hsc aïtas alios mores poftular,
JBgn ampt/en befe tijb/beel-Iicfit
l&erepfcgenbjat ban meer gebJiegt.                             ,
Φοδ fieeft Bét boeB-ntafienΙίφίβϊοΒ anberjï geene epnbe/naer fi*f
' getupgemfje banben ©. ^iebtBer/ enbe b&t neem f δ mij ooB alfo tooo?/
bat niets ban mij fjetlirgtfien en fal/ ban alleen bat gene bat tB mepne/
batpberbemanbfge/ enberetBttósIigfoenjö-berbjant/ enöegoeb©a'
ttiüt/ onabelen fal niet ban nfter enBele ere <0obö/enbe CfiiifïelijB*
fïfffltinge aller bromen te fullen fmaBen/ geltjB get mij b«taemb/
efituflf mfin bierbaer ampt/ baer in ίδ booj <©obe fïa/ in ftet aïDermnt'
fit niet alleen niet onteren/ netgte toerfclepnen/ wiaer ooB feif£ 3ic,?en7
snöeüronenfal.
                                                      :liJ
-ocr page 83-
Tasé-bericht.
Kil me pravorum livor, clamorque roorantur ί
Vxiica cura m'ibi,peÏÏe placere bonis.
36 benSe na'i geBjfjt bet Bofen nie tó re b?agen:
S6 foeöe maer alleen Den bjornen te beijager?,
ttenvalete'favctc'& plauditc' ^* ^oöe Bel,oïen/ *«öe ttttjst boöi #
©toer C toegeöaeH enöe tóenfl-toilKge
S Α Μ V EL AMPZING»
E Η C O Μ I V Μ . ΟΡΕ R X S.
Γ %*nttnafuos canwes vulgdti tradere lingua,
y^ Ne xulgxte putes aut Uve> leftor, opus.
r,s Gratnmaticampatrij fermenis ab ipfo
j. lntceptam Kartoy qttt ttbi M*gnus ent.
enfibus & VenusGermankanominafeciti
j. ^"rminequêHeroumgeslacanendqdedit.
or> >n Ampiingo noli reprebendw, tanquam
lndignum : certè e si hoc mibi Cafareum,
trediitntmé
rit Egmbaf
dfuKareli '
toagni lmpe
ratoris Can·
sellariui, ds·.
Scriba, in
ejus vit α ei f
sammm
J3CCC»
fn. at&t ïjet niet 0etins/ noci? met öe boet te Keften/
2? moeöerI«Re tael naec toetten npt te fpjenen/
%n öaec iaat tn te öoen/ öat alleii tijat men fepö/
^at allss? matmen fpelö/ ©efcijteoe met öercïjeptr*
^^atfHtonaonfer taeï öeeft fcarel eeïöbe0onnenr
^t>rootereciit0enaemö/üecu)tnner-nopt-ljertDonnen*
^tiirn ö* ^»&t0öepö Ö«* oöec Ampzing ötiten/
i^is een ÜecDte faefc fijn aröepö f>em üermtiten/
iWiiaeröt0 fo ttn man/een Eecaer Dan <5oöif-öetft>
^«Öouö §et Hoe? eé <£root/ iauoo? een fteptoüjeriu
jP£Tii^ SCRW.ERIVS.
-ocr page 84-
6cfc$«gifc»f c#«fc
PETRVS S CR IV E R I V S.
-\£eK6iaeït?e, ("eer «<ter^c ^tmfc, en^e QjVWte-
,-25m$er,
                                                       ^
Κ f?e66e*öe ftuctëen, wet tt&er \ë* am~
te^ewmjevjj cnbc ée^eniunjcn^o^ii-·
toate βαη cn(e ^a^erftav» aewjaen^e,
"bowfatmb aeij mij jefc^ic£t,"&fe <ooo2fe-
^et>ajen féef ontfanjey. QA/ltjiéi^ter
wc& jroote "fcienft jefci^, en& ntett&e
woe"$> jeje<oen} on; nunocf? te weer mijne tot iéöemaeitfe-
fwe"<5e 6ejci>*ij^inje en&iofonfer ^otafc o^aerfen; teyr
"^eroemaef 6j>"oerijanfctenemen* ^Jfeijou*>emij*oaer"oöcr
aey tfóe>& f?oojftj&<öerpitcf?t» CDo& fafonfè fmrjeïtje
'ttéëer-xS-, ^itairete'oamSfiÉetev;, iribky maer mijn 66eri? . I
(jefi jli£ f^ype) ^uij 6Sef gtöaiky &w, en&i|et ttföe mête,
"stee te jraejjer WKfótc^tep, ^Ji* <6eic6 fij^>c wij oo£ (eer,
oat i£ nu weetwaefé ojjenfc^ijnefijtë <t\ïte ijanotafteüj^
{je<3cefe, en& H&mSc* >at w66e ■>§♦ ^it mijy <5oo2newen
$c®cC$i$$uiifti$ie* J$%. faf^aeron; co£ tew £oc$ften
trac^tey, nrtermijn jeviwj ^ermo^en, eniefo ^eeico^
afé wijn iafti$& ^ienft ftfoen matrat i£ mijne "fcinjjen
Ê6ac£er en& fpce*ot# af<oaeroi#e· JSonte ife ercnfe
4c?tafc maer fo w&e^icnen, cnbe jefie^ey, afé mijn ^erte
66ef ^ce^ té: ente c*c£ uQoev -S& ^erfioacf^tinje ter eren <3o£-
^oen, rtfé ί<? 6Se i fo«& 66en(c-f?en, en& tfejjeren. SCDii "&<**
jttet66e(êw, fo faet mijne trott&e en>e oprechte wejninlje,
erife tt$a.*>£ ^oe^e$un(U3 ijetjefoe^atj mijnctfra^-
ierc
-ocr page 85-
$m<iïc) met iuft ft U UaxUgten, txit \<Ά 5e6öté ttgt eetf
aiïtex oje/tenfaf, rtié^oc2^eney> ja^t^et jenoejeet;
ftiett 56«β fdf fijnen te 66efen# ^GJant Gefyiifow^at ift-
«9 ouïteij ^Èijw' in 'öeefepfaetiew ^éicfme'öe, ente οοδ wet
wieu662 <6e*|,ey "fcoozjaené ^etmeet^cte, fc^e66eté wèfce
Jo& je'oonieH^eKfcije^e ftitcfon enfcefceifcijfèn in Profa
SMfoe öugtevj ^t jw in mijne <cet%en in te <3oejenu 'töSefê i£
ζορβ,'&Λί nietaüeen ^en #ijw itci^t faf jefêevr, waer ccS
vttjje^eefeeeeïfc tewees aen^enaewwa&tj* -NênV&it
Jaet ζ»αη u&e ■>£♦ ffietevom €ow, cp"fcat i$ ttfóe sfe <3er #e,
e*tèe tetpow tefêoijen, ente cns eenraaef te jfetëeji, %at
UÉ6e-\ê cns fanj 6efoof o f?eeft, en& (in foijic%> gefpw
^Mteianjfc^ttfticftfftjft. ^S fope^et fc tó Pöeti'
J.e:t« fic^tertyirib weieenen jeöcnten enSe jjeo66cntfefj
]tijf c^erittiëe ■>£. faun Prota 66at foee^ex: bonnen af-
^ijen, en& wet eene <S^ije xcte afle& ttgtöoerttjftét wgtfttij
" .**»)·· ifc féjje f?et fo waer wet66egni0e 65ow1ien, ti66e^;
i^i alïes jïon^ij f>e66ij fen, en& wet xfomty cnöSe'&erfpze-
|tfij& 6e&letet), tnte ik'oejttjjen, Gèazxna i&ma$tt$ faf
W<injen, ^aert €6ef (eet; jefeeifte w<w, evfoe ijotfo wij
^fteitjiün ^et^etafttffiei: fown&n* «jrwonje^tafc
«^aeïfenji'liejèn ι ^p^cc&C 1617 >
^S&tx-y&t (êeï^iwJtÊeiflri^e, tnte toejeSxten 62fctm>
iMMFlL ilMPZING.
<# j         IER:
-ocr page 86-
E E -R.si D IC Η Τ
C2>p 15e ^efcf^tjfynje eric-e Jlsföet ^t<io c4j[fttt&fft
§Klj|gfO[ Onft-gierigleerfaem hert,hierfietgy· voornvr
ΙΙϊ^δΐ ^cn acrc*i|? tafereel/skonitsuyterite vermogen.
iJlllSst Noyt gaf Apellis treek fo levendig een druck,
NochZeuxis konfUpinzeel in enig ichilder-ftuek
Des lévens beeld, en fchijn : als wy hier af ficn malen
e^wipiwjjl kloeke pen 't oud Haerlemmet haer palen.
Wijkt Mome ver van hier, uw tand en heeftgeen vat:
Siet hier tot uwer fpijt van defe fchoone Stad
Een meefterlijk vertoog van binnen, en van buyten.
Wie fag oyt fülkea werk, fo kort in een beiluyten,
5olevendig, en net, ίο vlocijend,endfo reyn,
Een lichaem t'faem gevoegd uyt leden groot,en kleynï
*Tisalles hier geraekt, 't is alles door gekropen.
Wie fou fo grooten werk fo kort te famén hopen ?
'Ten is geen dorre treck,gcen fchrapel doods-geraemd:
Maer al dat tot geftalt van fuiken lijf bctaemd,
Vlecich, bloed,en ingewand, ja merg in't been beflotcn
VVord koftig hier vertoond.VVie kan dit werk begrote!
Een werk met konft,en lüft,een werk door liefd gedaë,
Eê vïerk vvaer door de naem va Hacrlcm hoog fal gae.
t)us Hoofden onfer Stad, dus Burgers* die beminnet
Jvlet recht uvvs Stedeslof, nu wederom verfinnet
Vw plicht der dankbaerheyd, wat voor een erë-kroon
De meefter van dit werk fal hebben tot een loon.
So hem uW gunft befvvijkt: fo fal hem noch verblijden,
Dat dit noch dienft kan doen voor fijne na-faets tijden,
En datmen weten fal, de liefde die hy had,
De moei/te die hy de'e voor fijne Vader-ftad.
Η t S*
-ocr page 87-
- #\
ORDREν
Μϊφ/ tttot gfttfjöttö \m
OOR-am tg ttnt font Inlcydinge tot Öê
ganfrge ganbelinge.
11. 1©0?Ö gefpJoBen bönbe Stichtinge der Stad Haer-
iem , altoaer ttoeberleö geboelen booj-gefïelb toojö: {jet
eene ban Eem / baer ban onöJBatB-beïb / get g>m\b ge*
noemb/ geganbdb too?ö: get anbere ban Set gtflatju ban
^aerkm/tnaer bp be Igfte ba bit (lamme ingeboerb toojb/
fo beelaljs men geeft nonnen beBomen. 25p bjelBe gelegen*
gepboeBgêfpjoBentoojb ban't£>Iotbanf aerlem/ bp^eemr-BetB ban-oubS
aoB gefïtrgt/enbe baube bertooefiinge banget felbe/enbe toat itrg baer geeft toe-
Qebjagen:mttfgaberi( ban anberefloten/ enbe Bafteelen/ bic toel eer in ows ge*
toeft ban ©aerlem tn grooten getale gebben gelegen / ban bjegen ben fonberïiri*
een lufl ban onfe lanb-fïreBe: te meer alfo be eerfte ©rabrn bari ©ollanb $aer*
lem tot gunne tooon -plaet3e enbs #of ftcf) gabben uptberBojf η: toaer- ober ocB
getoag gemaeBt toojb ban be <6rafeujBe #upfen/i0ogel-fang l? Ibcrte-berg/efi
«Jjebenroebe. JBet-enen toop gier Bakenes in Haeriem, enbe tiet geflacgt ban
biennaem/berBaelb/toaer ban o'oBenige namen cpgeteïb tooien btemen nctft
geeft Bonnen binben. <©oBtoo?bbe oojfpiongbanbiennaemopgefotyt/ enbe
ter oefer oöjfafie ban &infiepm/enbe Kermcriand gefp?oBen/ toaer ban Haeriem
de Hoofd-fiad tg. <£pnbeigB toojb be liamme ban Itfjenbelf aengeroerb/ cm
batje aen't jfttpg ban #aer!em tg gegphjBt / enbe baer om naer be totjfe enbe ge*
tooonte ber «abelen bat toapen eoB baerb.
ÏU. ^©ojbgegflnbelbbflnbeeerftebeginzelen.cndcgrondenderStadHaer·
Jem,enbetoaerbfegelegenfgn:mitfgaberjs006bangaere wytfetdngen: altoaet
fo toat onberfoeB gebaen too?b/of JSaBeneg oub^aetlem fg/ofte niet: toaer-obec
00B banltijB-SSafieneö too?b gefpjoBen. #oB too?b ter eren berfiaelb bat Ma*
rong ©Mem alöier gebo?en tó/ bte ^aerïem met beeïe enbe jjeerïgfie p?ibtïegi*
**»öeeftbegifr. JBet-enentoo?bgeganbelbban{iaeTe veelvuldige verwoeflin-
gen door brand, endeoorlogeri,enbe Baeren tegenvvoordigen vvelftand,voorfpoed,
ende hcerlij'khcyd.
IV. 3®o|b be gelegenheyd van Haeriem binnen baere mueren befeg?eben/
c'ibe aïbaer gefpjoBen ban be (ïraten/marBt-belben/enbe burgcr3S-gtipfen..©aer
«a ban be gemepne £>tÊ>b$-gebotitoen/ atë infonbergepb ban be «©roote ïterBe/
*nbe 'Soien/enbe toat baer meer toebegoojb. Stem ban fiet .êtaö-gupjS: aï*
öiaer betoefen teo|b/ bat Bet felbe fjet OHbe ^tnsen-gof ban ©ol'anb i$/ enbe be
»oonplaet3e öer eerfte «©rabetn 5©an %m'i oubê öaeö g«P0 / bïeefcg-gal/
ϋίίφ
-ocr page 88-
tiupjS/ enbefclotnen. ©oojblsbanBet^p&ren/ enöe .êparenbam / enbe mat
tiaeraenMeefb : atoaec eofe ijtt ^aetkinfcij geflarjjt ban ben Jbpaetnetoö^
tjetjnelöï mttfgaöerjS De Doojtoffjt Der ftïjepens enbe onfe b?nbomtoanlof5en/
enbelaben/ inï|ol!dnb/,&eIanb/ enbe 3©e|ï-i2jteflanb: item banalte tollen»
toater/ enöe te Ianb. Φεη Iaetflen ban onfe anber e graften/oube a&eefi/enbe foe'
tebiateren.
V.   K&o?D befeer berinaSeitjÖe gelegcnfaeyd van de land- ftreka der Stad Haer-
lem lebenbig/ enbe oberbloebig üertoonb: enbe albaer gefpjonen ban Bet jlSep?/
Öet W/ De &W ban £>anbboojt/ enbe be bifcgertje: ban be bupnen/ enbe feonij'
nen/banbejagt/ enbefiartjeg-bag/ bogelen-bangft/ enbe ftoanen -bjift/ enbe
JbiergeltJ&e, ©anbenï©itten-blin6. ©anbe blep&en/Ianbertjen / atfierg/ enbe
- toepben: toaer bp oon öe ©eenfcije ofjen-ftal gebackt toojb/ op onfe iètabsÈ mal
bitiaeri6z7.opgert£Öt, Φοδ tobben betupnen/enbe fioben/ enbe be ^>tatsi
eirtgelenberBaeib. ^antoojbenbe^aerlemfcöetoanbelinien bupten alleonle
poojten enige mtjlen in fjet ronb in onfe liebe lanb-fitene / enbe al bat aïber bet'
maSelrjSfigetoeftmet bojpen/gefwcgten/ Öeren-fjupfen/ enbejof-ileben ton>
ïuftfgbefcöjeben. «Spnbelp bjojö boo?namelg& gefpjonen banben i|out/enbe
be©aen*
VI,    ï©ojbbermelb/Boe aïfjicttoel~eer eene Hooge Schoie toeröe boof'
flenomen ban Ujegen Bet onuptfpieüeïijnbermae& ban onfe ^tab/ frjnbe baet
ioe be alber-feequaemlie enbe gclcgenfte pïaetje ï)it men feanbjenfrï)en:upt teel'
fier oojfafee ban onfe Geleerden bjojb gefpionen/ enbe toat baer aen ijangt. W$R
Öe Librije, Anatomie, Garen-markt, etc. enbe Blefers Graf·ichrifr,in ttet Pand.
vii. wo}ï> be oube vroraicheyd der Haci lemmers boo£ beele Dappere bae'
&enbefcBieben/ enbe bebjefen/en&e toat baer toe noc0 meer DienD.
VUl. l©Ojb gefjanbelb ban ben aerd, kloekhey d, ende geeftigheyd, hande-
lïnge.ende haniteringeonferburgeren, ende de neringen onferStad : aftaaet ge*
fpioéen toojb banbe ν Veverije,enbe be ^aerlemfrlje toaren/enbe toat baer mees
oploopt: ba:i ta Brou werijeabe Öoofb-neringe onfer ^tab: ban be fcöjtif enbe
tefeen Bonfieonfei- bermaeTbe fcjjolen : banbe jBitfijfc e / ofte fang-6onfte/ enbe
toat baer bpnernt: banbe fcftilbers/ plaet-fnöberovglafe-fcljjijbefii/ en bier*
gelg&e fconfienaerjö/ Die öter oberbïoetjen: ban be eöeïe JBonfte ber tsock-drucke-
ïije, alhiercerft gevonden, «iSpnbeïgötöojb baer οοδ een Se-monftcrgebackt.
IX.     WaiÜ Ut eren gefpjoSen banbe hooghcyd.waerdighcyd, endeplaetze
der Stad Haerlem ten Hovc.in den Raed van de Hoog.Mog. Heren Staten van Bol'
.land.ende VVeft-vriefland:mitfgaberöbanbe Regeringe ende Regeerders onfef
Stede, inct be Officieren buy ten ftadtn onfenlanb-begrtjpe : beneffenj8öe&£gftl'
tenberonber-geboegbeampten/be fubakerneofficiengenoemb.
X.    Woib gebackt/ Dat onfe ^tab in ben jare ijé4.toteene Roomfche Bn-
choppelijkc Stoel tsbecBeben/ toanneer DenieutoefaaufeltjneBiftöopp^P^
onberbjueBfnge banbegobbeltj&etoaeröfpb ber «Etoangelifcöe ?Lere vnW®*'
oer lan&enftjnbernojen/ enbein-geboerb : bpbjelSegelcgenijepb Dan b*w»^
waere Chriftelijke Gereformeerde Religie bJO^b gefp?OÏten/ be aIber-b80?ÜflflflPC
ere/enbe ürone/ Depl/ enbe fegenban onfe ïtebe enbe toaerbe ,t>taD,
XI.    EyndelijktoojbBetrjeoeeletoerfefcojtelg&beiloten.
-ocr page 89-
BESCHRYVI'NGI
mu Uoï Het? Maü
HAERLEM
in e^oöiwifc.
, E ι f js met allen t*«gt en ban naturen toegen
^etmenfcgelgfieöert tot fgne&tab genegenl
&ob|gftmg ooit mgn geeft/ en gout) mgonge*
ruft/
Cot batik mgne ïtefö Beft in 8aer ïof geftïufl.
<© Sonö ifc gaere eer ter eren maer berbi epben!
Sla eonbtftgaeren roem tot inben gjemellepben!
Ct»öaeren töaerbea naemfo ftepï om goos boe»
geen/
SfiljSüipfte fïerrenftentjanong toerïjefci ftaen!
«itpata balt mpte fttjaer/mgn fcööub'renbie beftopen/
3S& fcanber met me beur / 'ufai 'tfepl Itriit moeten ftrgfeen/
<En Ionen tegenjs 'tlanb als b'onhebjebe btoen.
t&et ftfiaeb Bet eben-toelfgn aïber-beft te boen*
pgn&tab enfcan ίδ bg naer ere nieifteftfiïgben/
wie if3er bfeöitfómi) notfifal mg b'ere bigben
ffian goe genegenftepb/ en bat ifc mij fo meer
_ &o bapper aljS i6 Ban/mijn ©aber-ftaö ter eer»
£°d» Mepper aller bfag/bie'gtaerelbs tupme faïei
JnfeeboenfinfetnöeBtoööettrebaiieualen/
-ocr page 90-
'0             BlJCBRVn HCÏ BNDE Loï
«EBifjebt ben ïieben jnenfcfi/ gefcfiagen naer b§n Beelb/
g^gn ganben meefïex-toerB/ baer rg&IgB boojb-geteeltM
«En %tbt$e ffaem in een in goebe tntfyt en feben
©ergaberb/ en berBnocgt/ in blecBen/ en in fïebenV
.
                ^eefbatiBbgter eerongUebe^iabbeffifêtjf/
<£n bat öaernaemaltgbtn eer en fegenbftjf.
Φ Bonben ganfcpe feen/ en groote fmaere flzommn
Wün
fionfï en toetf nfföan upt myneMvsenë Bomen/
H&aerboo? mijn ©abrr-fïabmügttoojben Boeg geeerb!
JBgn (ïetBe liefö tot Baer geeft mg alp uptgeteerb.
3JBboe!mgIgeelonfieïb. ï©aerfalt&eerftbeginneni
Cn toaer ben aenbang norft/ en toaer get epnbe binnen^
3!&fte eengroote fee/ enfie notg!anö/ noeg baeB/
'S1®eetnaw ftoe f Β mét eer upt beft $ϊί$ gerarB:
SP ben baft cnber fepï/ i& fytlït tn ganb genomen/
31& Öocp i& fal nor Β boel aen 'tlanb begou&en Bomen/
«©tfomtjnftoarfic frBupt te mtt toat tjuahju baert/
^o i$ ban nocfl be toilof pigg of cojïof taaerb.
I®en fepb/ *ttjs meer geïerti ban ttealef gonöerb jaeren/
Lems Ka- ;©at/baer nu Hacrkm ijS/feerbafïemuerentoamt
fleci ,on- aaan een onmmïg'B Slot, feer bitU seböHetoetïit/
\HTrrrlΗ t*m#
om m °m onmenftgeBjB gefïejifit/
miiKrón i®«eraftentugb/en biep. jSutegengbefe beffen
vivif.u, '^tonbeene Vyver-plas, gegraben/foten beffen
€ri fierste ban Bet §>lot/ aljS tot een g'cot 3ieraeb/
Vyver. ' ^at na mftSandgetiuïb/onö Markt biennaemnocgïaet;
Sand. t^omagooBtoelbienaemoniSbaeromfgngegeben/
t Gifzingm φ
ai onfe&tab itet fanb lept Boog en bjoog bergeben;
«»np.s. ^fbefbeagnftcöfiffrinfeeBeefriiptgefiojt/
«Ên 'tfanb Bern Bier tof I-eer ben loop geeftingefiojt:
ftëaer banmen Bet beftBepb ban onfe ssecfi Bon toagen/
tssndvmt, «Cnban bif *pïaet$entneetbfe fiterben narmbanöjagen.
smdpêort, ^oBeeftooB*'t^ticBteen^>anb/fo'iCattogBopaeiiJlgrtt.
ίίΚΛίϊ»- g/i niet om bat bebloebgf er toeïberfïont mag fgni
komofi ^etogloofiBièrt^pIfl«t38«rupmtetoa0terennen/
* Mrecht «Sn tot Bet fteeB-gffoelbe paerben aen te mennen/
tot s lahb. «£n t Wöfer bitβ totlë toag/ fo Beeft ban onfe $fair
« Tu/chen <©fJBarBt-belöbefen t naembeeï Be fit ban baer gefiao»
Catwük, en <©f bat bt papegaeg op't &anb fif er i$ gefrBoien/
tynFburg. <Cna«bertgb-berb?gfbwb'ebeï-Bip genoten/
■t/irewLtt- &n tijhftt burgerij <€t 25j«f;ettnbe25aett
%-,m"             maoi&opBet^abelooBbfeoffTningiietBgebaeit.
jSufo üw booj^ss Bif r beel ban bV erfie <6raben Bojen/
39i c'bcfe onfe Jstab fit& Babben uptberBoien
-ocr page 91-
Der Sta
D Η Α EX £ Β M'i
Haeiïem
het oudfte
en rechtite
'sGraveij.
Sand,
©an toe genBaeren ïxtfl: toaer't al fo bjeemb beriïanö
*5rc mepnen Haerlemfg Bet OUÖjïe 'jgGraven-fand?
«©P bit gemelöe ^>Ioi Biel b'onbertfaegbe betBter
<©e öibber Lem jgn #of/ een meefïerlgB beflergtet;
39an Brg'g/ en 'jsbganbjs roem. £0 toajöaï-omfietftoeerb
Jj>o toas al-ombe bupfïbanbefen ©elbbmriaerb»
S£p roag een bjeeg en frejicfe ban alle f g'n bijanben:
8i$ n« in cnfe eeu/ aïg nu in onfe lanben
$af5ou/ong bjoome l^itij: gelg'B Bp manïtjB fïrgb/
^>obe bic BIoeBe Lem,niet anberg/ ffipertïjb.
SBat tocnber if3et ban/ fo giet tot aller fïonbeu
cf>tout/ fïerB/ en bapper boïB/ en Beïben fgn gebonben/
mit met be BIoeBfïen fg'n getefienb/ en ge teib*
3©attoonber/ fo ban onjï beeï bjonbetgiijoib betmeïW
&in befe bjge Wiivs ban ïioinngen geBomen/
♦©te $#η, geeft onfe £>tab te boutoen boo?genomen :
%tn nomen top ban af. <©us tfjer botB en geïb
Cntoatternübtgtoösatan Lem genoeg befielb.
mus fagmen onfe .êtab fjet goofö bafï boben (ïe&en/
30e toieniö boo? fce lotgten boo? be baoIBen fejeBen/
          *
3Be netnen Blommen op/ be fjupfen in Bet rottb
Cn baSeu toonben fteg/ entrefen «pt ben gronb:
•fökt anberiö aljs een tooub/ bat met fön fïeple boomett
Stichtinge
der Stal
Haeilem
van Lem,
'Ontrent het
faeïccec.
Sfêet gemeliS- bïaeu be|io?mb/ iïte tipt öer aerben Bomen/
,€nb?ingenfluBtomgoog/ en flaen Bet Bemelfcö borgt/
. <Bn bjepgen met Bun top be (ierten ban be iocfit.
©erft nu fjet Btnb fgn Naem. Lem toarBt niet op Bet ibKege tl
Cn bogelen btbitb/ nocB 'ipbel-gupcftcl· liegen:
ï£p noemb tstt Heer-Lcms-Stad, bre om meer foetf fftepb/
Mtt langer Heer·Lem nu/ maer Hacriem toojbgefepb,
Ojttdjtiwjfe&eif »£>ï«fo j^mUm Gay Jlwü
Holl.Kron.Divif. il.Kap.xxvi. 55eHStafleïepit Ofte Burg-grave
van Lcyden fiabbebp fg'nen torjbe beeï Binberen/enbe onber alle eenen
foon/genoemb Lem, ofte Wiii cm, enbe toag een fïerB BIoeB enbe tog'ei
Wian/fobatbe Wiithen omfgnre toomicgepbg toiileöemfiojen tot
• eenen Koning. <£«be ban befen ©urg-grabe Hem fpn boo?bgefiomen
«ibegefp^otenbeusurg-grabenbanSlepben/betoelBe nufijnbe^e*
"nbani©af3enaer/ biefienbaerafbertpteien/ enbefrB?öben/ enbe
]Peobm noffl be totle enbe gtupr«gelb albaer/ enbe be poffbflïe ban bzn
*wg/ ertbe picgen Bier booj-tgben greote^eren ban renten enbe
itVs £Cn ie to£(*en/enbefiabben groote BeetfeBappge enbe 'bominatie
tnoer fïebe ban Hepben / aïjï «fugout/ Jjcflepenen/ enbe 25urgemee*
Aa.                    fleren
Kaem.'
-ocr page 92-
i|              BiSCHR ÏV ï Ν G 8' INDE L O F
fleren te fetten/ baerfptiuriKrmftg matige af beroofö enöe^tbeerfe
fgtn *©efeϊ,ειη fiaböe een öupf-b?öu/ ehöe toag eeti reufinne / öaer,
fjpeenenfoonbptoongeÖfteii.Dibbaic, enbetoerb namaeïg Kooing
vanVriefland. spefe üontng «sNbbaït fjabbe oor een reufinne tof er»
Vötjtje baer ïjpeenenfone bpl)abbe/enbe\mggenoniibLem,rfituff<£
eehfterïttojoom Ridder, enbe befel^e re Lem öeöebouuienfnbnna'
fezneen fonrcflaendcfterkte, mbebebeÈmtnaöeiufdben peten Htre
Lems Stede, enbe btt IJS HUbe Stede van Haerkm, enbeijginfatigijcpö
ban tybe eengroote magttge fletsegcbjojben ban begrijp?/ etibe beu*
lufnge/ enbe tg be öoofb-ftebe ban ütnemerlanb/ &e toel&e fslttjö h\oe*
ïte bjoome mannen ban laagenen gebjeefi fijn / &\g me» na ijojen fat
stichtinge ;©dc8 anb'rentoeberombo0?gronben en b?rfjaïf η
detftai ï|eelanberj3f)et begin en oojfgjongonferpalm/
Haerlem <£n toülcnbat oni^tabbail't Haetlemtcb tiub Gcflaeht
«acht"van ®m &οηίη&9&* fiam be naemfrj ioegebjagt.
ontrent het
Had. lun. Bat.Cap.xvil. Inde Befchrijvinge der Stad Haerlem."
Itaque re&iusputo fimpliciufque Harlemaïorum (quos nominatim in Ca-
talogo illuftrium familiarum inter antiquifsimos invcnio) ftirpem è regio
Frifiorum ftesnmate oriundam, tam oppido ,quam arci a fe exftru&is pri-
"■.          mum nomen indidifle.circiterannum a falutifero partu quingentefimum
& fextum. Sjnmepne ban beter/ enbe eenboubiger/ bat Ijet Geflachr
•van Haerlem (bat i& tn't &egtfter banbe bermaerbe geflaejjten onbes
jbeaïöer-oubfie totnbe) fobe Stad,als|)et Kafteel.ban öun seboub/ben
naemeer(tses«tofnö«ft/ ontrent getjaer onfeiS ï^ewn brifjonbcrö
enöefe&
«Een ftiböeruj'K geflatljtbatficïj fnftjne baeben/
g>a toel alss in &et bloeb/ ten bollen non betfaben/
«Sn meen'genroapentuer/ en meenden bjoomen Belt»
<3Eot 'jsbaber-Janbii befioub gebjagt Öeeft in fietuelb,
$etntaei& oi^tigé Gay cfiatxkm*
Vjt de Hollandfche Kronijke, ende andere oude
Schriften, ende Boeken*
Wermbold
-ocr page 93-
Sta© Ç á â r é â w
De
Wcrmbold,
VVillem,
van Haeilem,
Volbert.oftFolbcr
tooien geirjtt gebenben in oude
ichnfien van'iKloofter te Egmond,
boo^etjaerMcxxiv.
Euerwaccherus, fijne ban Galo.van
Hacrlem,
VVillem vanHaerlcm.toegenaemb
Kinback.enbe-
Evcrhard,
tUOjbetl geïcfcn in oude brieven,
booj'tjaer Mclxi.
Yl brand van Haerlcm, met fiftlill
Djoeber/mbe fchriften van't Kloo-
ftct t'Egmand, In't jaer Ì cixi é.
Baldewijn, anbetji BrandanuS van
Haerlem, 3Sanber-fieer/iiS benenb
Oy't jaer Mclxi 11.Hol Kron.Di-
íéß.÷ 11 .Kap,xx ii. t^t heilagen
«anbei^tefen betfljagcnin'tjaer
Mcrxvui. HolJ.Ktou,Divif.xi 11
Kap.v,
Yf brand, enbe
Gerritvan Haerlcm, gebjoebeW
öebbetl eenen Vrij-brief van den
G«cfvan Holland Floris de III.
onbettepfcenb iö't jaer Ìá,÷éí,
oymon,
ian,enbe
Yf brand van Haerletn, ÜJOjben On»
oer be «beien enbe öibberis ban
ffwlanb getelb og't jaer Mcc 111.
"°",Kron.Divil4xiv, Kap.xi.
J»an Symon van Haerlem tofl|&
weberomgetoag getnaeSi, Hoil.
©ati Tan, enbe v
* brand van Haerlem4Hou\KroB.
í«5«û vf1 Ha«lem, Beeft een
Sn p8 tufc,hcn den Abten Droft
mt Mccxtfy, öï6 *gmn Vrij.
brief]
Ajj
-ocr page 94-
Β Ε S C Η R Υ V. Ι Η 6 Β Ε Ν Β Β ΐβ ί.'
ύ
brief des Abts aen den Droft, gege*>
ben in't jaer Mccxxvi i,
öenttJelRcn
Wouter van Hactlem ΟΟδιΟΠΟ^'
tepftenö Beeft/
Yf brand,
Wouter, f nbC
Bartholomees van Haerlem , fgn
gelijn benenb in eene Quijtantic,
Cfte Los-brief van't Klooftert'JÊg-
mond/ op't jaer Mccxxx.
Symon, enbe
Yf brand van Haerlem, toOjben On*
öeröe jMbberg enbe Cbeïen ban
üollanb bermelb/ op't jaer Mcc.
xxxv. Holl. Kron. Divif. xvii.
Kap.xv.
Symon töOJÖ bc.tjjfleïö afê fïffgtcr
ban't Starmelijten Mocfïer üfn*
nenHaerlem/inben jare Mccxlix
Hol· Kron. Divif. xv ι j ι. Κ ap. 111 i
Klaes van Haerlem , Perzijh ge»
noemb/ bermaerb ötbber/ in't
jaer Mcclv. Hall. Kron. Divif.
xvi 11, Kap xxvi II· fttïf in H>tb
fenin'tfeibejaer.
Gertit van Haerlem, ban ÖS 3©ffl-
tSjiefen bp ©eronen geöagen /in
't jaer MccLxxi,Holl,Kron. Divif,
xix. Kap. ix.
Dirk van Η aerlem, fotie ban üeit
&pmon ban Haerlem/ benenb cp
'tjaer Mcclxxvui. cpbe Leen-
kamer van Holland, $a/ fo Bet
Mitjnt / <©?ofl ba Muist/ in't jaer
Mccxcvï. Holl. Kron. Divif χιχ.
Kap xxvi. %n ®upbdanb bp
5g!eri&3e ban benamingen \ku
fiagen/ in'tjaerMccc ι v. Holl.
Kron. Divif. xxi; Kap. χ 111. 2tcn
**i*m,tfit öefm©ftBbeii fcaerlein verpan-
Motinge. de de Graefvan Holland, Ian van
Henegouwen, het Ambocht van
Sloten j met be wijten feaet toe
Wouter j, enbe
Willem van Haerlem , Jjtgtlb-
fotapen / ö?oeber?ï ban ^>pmon
ban ï^aetlem/ toaren borgen voor
de Aemftel-Heren tnbe gemaeSfC
bjebe met ben <©rabe ban ï|oI*
lanb/ enbe ben i&tfcöop ban W*
trecöt/in't jaer Μ cexe ι.
Symon van Haerlem,!5ibber/bJÖ|b
betgaeibinbe Holl. Kron. Divif.
xix. Kap.xxi. op 't jaer Mccxcv.
a&ebefiigbben Brief vanden Gra«e
van Holland ban be ©irarie in
^.JBarten t'Btmfit/ banfiiem
gefïifïjt/in 't jaer Mccxcv π r.
Willem van Haerlem , .gjcfjtïb·
Enarp/ tg beSenb op 't jaer Mccc v.
Holl, Kron. Divif xx > ι·,Kap xxiii,
3®ojbmebemet fijnen bjeeber
Dirk van Haerlem op 'tfelbe jaer
beröaelb in eenen ©jief ba <éraef
ïDtllem III. bp Wouter van
Gouthoeven.
Floris van Haerlem, fOtte bSti βίο*»
ber ï©ouiet ban ütóetlem / toojö
gebackt op be 3Leen-6amer in 't
jaerMcccxxvi.
Symon yan Haerlem, fone foa Hen-.
riek Diepenheym,baojb8et* Huys
te Bloot bp föijfbrjijfc banbè" <6raef
ban^dlanb ten Leen gegeben in
'tjaerMcccxxix.
Hugo van Haerlem, Abt van Eg-
mond, fierfin 't jaer Mcccxiv.
Pietcï
-ocr page 95-
                    BÏR SïAB
tnBeöaHegp'tfelbe binnen tyfe
-fifTO^w q»amete lofjen/ fo
£»olBtttentetfiten1leenge!)0u*
«8ÜÏ?*£P· **t«**8* na &.
Yf b2
as/ '"'t Jaer Mccc uu
Gerrit,
JVourerjfn5e
iS2nholomees vanHaerlemJetBfjï
Wnen Leenbrtef van den Gra^e van
«olland Floris de V.aen Φ!τδ ban
*2H?5naec -ontertfpftent» fo öen
WeMca.xxxi,,
«erHteeg m't jaer Mcclxxxiv.
'öi'csbupteti fêaetlem / Berken-
roede genoeiUb, Eerfte Here van
Bexkenroede.
Μ α a R r-a'-jir s                   ^
Pietcr van Haerlem, Öiöileï/êttbe
Henrick van Haerlera , j&tQil&J
6naf«/fgnïJeSen£>ö3?*tjaec Mccc
IXXV.
Vrou N. van Haerlem toojtf ter*
ttielöop'tiaerMcccc. efigaööe
te man Heer €»etrft ban Stfjen*
öeïf/ötb&er/enbc teian Bfiiöetii.
^iett$ fitt Huys van Haerlem aen
Aizendelf geBpItJBt: bw& getmlbe
fiamthe gaerftgiib inetgettoa*
yen ban haerlem 3«öert geeft ge*
bferenöeelö,
ian.enöe
Koenraed van Haerlem, ïeeföcn ftl
'tjaerMccccviii.
Ian van Haerlem, iSaebttt ben ^0'
befean^oHanbinöenï|age/ίη'ί
jaerMccccLxxxix,
£g Q/ffozmé &xa<5t 6an Jpottant maUn cont Leen. brief
w! ferkenrode^> &n* affect jfaftfijfce tfitm
£<*et, enbe ijaet: fictie ^aakn) iw>m o^cmte 66ae*t,
ttftli^ €em aié*ie ^^^ <X«*wtac etfoe affoe Szecö
in £;fz ut™* tt&nê om. ^efevj özkf&aêji^e(jc<oetj
Arnout
-ocr page 96-
t             Si S C Η Κ Ϋ V ι Μ
Rechum- Amoat van Haerlem vanBerken-
^erbroke roe4e> ^atijsfone/ bojen JJIIepöen
JZmÏZ» fone/ïeeföeanno Mcccv. ©cfe»*
merk™ neutbrag ban fën «©rootbaöerg
«frJïi Hier e toegen ban 'gmoeöcrg fgöe ban
i>a» β«·*«» öen gefiac&te ban Cepütigen/ ed$
roede, v«n
geftomen ban <©ttB $agei öte tië
■ν»** op tyotbztg
foon toag 'ss lieren <g>p'
t&ZiZ «««$ ** ouöftjSüetenban W>
GB INSbB £0
gen Her*
Dirk van
Haerlem,
man Bcr~
ktnroede.
lan van Haerlem, van Berkenroe-
de, sirttoutjs fone/ ïeeföe anno
Mccctvii»
Gcrrit van Haerlem, van Berken-
roede. %m$ fone ïeeföe anno
Mcccixxx.
Ian van Haerlem, van Berkenroe-
de« fciböer/ <©en*t$l fone/ ïeeföe
anno liccccxX.
Gerrit van Haerlem, van Berken-
roede, 38ansi fone/ ïeeföe anno
Mccccixui,
Gerric van Haerlem, van Berken-
roede, üibb)et/<©erritsfune/ ïeef*
öe anno Mccccixxxvii,
Gcrrit van Haerlem, van Berken-
roede, <0emt£ fone/ ïeeföe anno
Mccccxcviï.
Heyndrick van Haeriêrn, van Berkenroede, 4&tXX,it$ fotie/ ïeeföe anno
Miaxxxiv
gBefeteelöefeöfonen:
Dirk van Haerlem, van Berkenroe-
de, ^epnö^eSji fone/Ieeföe anno
Mioxlvi,
Heyndrick van Haerlem.va Berken-
roede, «©itn^ fone/ ïeeföe anno
Iohan,
Gewit,         f an Haerieaif
Zybrand. ·< Bcrkenroedc.
rvornelis, fjj l
Adriaen,
va»
MlDIIX,
Dirk van Haerlem van Berkenroe-
de,ï|epnöjt£Bsior«/iegerttooojöi.
ge üere ban 2r>etfienroeöe/^tOo-
tenbiteïanö/enbefLinben: berïijö
met öe gemelöe ILeen-goeöeren/
ben 7. Mtp wit jongman/enöe
tttia mm$-m ban bit o«b/ eöei/
f fiber*
-ocr page 97-
HA Β R I1«f                . J
Hcyndrick van Haerlé, van Berken»
roede, at^iaen? fone/ <©ub-3èur*
germeefïec betjbtab #aerlem/
enöeïjtoog-ïlepm-raeö banfign*
lanb: oub/ enbe ongetronb/ fcnbCK
bjoutoe/ enbe bmberen*
Der Sta d
2** bermaerb geaacöte ban
Wltm/beneffens
Wad.Tun, Bat. Cap.xix. Batenburgaprogenies extra controverfiam3
cum alti(fima antiquiiate coniundam habet nobilitatem: &c.
. Hatletna;ailirpspariqüoq;glorJainriititureregiaFniiorum ftirpeori-
j?lnernducens, qua: de fuo nominc arcemadannHin quingentefipum&
!c"nlm eondidiffc legitur, de qua copiofius in Harlemo antea: nequè dubi-
t0.qmn urbs illa eandem ferme vetuftatem arrogarc pofiit.
Λ *« Siflarötban 25atmbutg beeft buptenttopfel fijnen abel met
Bt^ierouööepD/etc.
^Stamme van Haeriemberuft op gelijke ere/bteBaerenoojfpicng
"«wt upt öe wm Wjeiioriwigen/ be toclfae gefepb toojbeen&Iotnaee
pactennarm gefticijt tebefaben ontrent betjaer tovi. ï©aerban!&
Bietboben tnijjaetiem oberblofbiget gefcöjebenbebbe :enbe enttop
iele ntet/of bte ^tabmagfitg geiiibeoubfiepb beroemen»
Haerlem^
JBerkenrof
de»
ίφί bat bit geSarfit ban Haerlem nctb fou ïebeni
__ »rgt bat Beriteriro ons oefen naem bon geben*
fm bat öaet ï^aetïem ftJjooli teoo^toaer! eer tb bet fag/
^Φρ bacöt 16 bat bte (lam üoo£ lang begraben lag»
ans bit ban een (lambanfo beel ftonberb jaeten/
4 7aec,e'm toa£i βεβίίδί/ eer onfe mueren toaren.
^« fïam mag bp gebjecb ban manss-oo?ntet bergaen:
~Φρ beeftbaer toe te Iang-tot befen baggefiaen,
tat,S 006 onfe §>ttö in bitgefiatgt gebouben/
w*jWS t&aber <s onfe Jstab/ be ^tab ban ta?tïem/ bouben/
f «f t bunnen naem genoemü/ gelijfe be *3!ongefepb/
•ar iEn ^tb^Iber 006 gebocib/ met reben en teicbepb!
^«PS haerlem boerb een Schild, om öimgetiacüt te tof ten/
^2ί" rriaerlcn in het rood, beek poten afgelmeten,
*®et nocfi een filver kruyz: gclrjb bte ere ban
i!*»ieü.aï,eitoebeïjoo?bmetreebtboo? alle man.
Sfr ^nbttaifoftunbmb'ren/ennafaeten/
3"8*flacï}t-banier en toanrn nagelaten:
■*«*ncSien ban 00b fiet eeflt/ bat namaeté onfe M>tatt
^intïotber! met eenmuer ten wapen beeft geöab.
^ötönabeiganbbooilanfliöonsnot&iiaerbenebett
net. Scr.
Wapea
(chili van
die Stam
van Haerrj
km.
Eeifte vva.
pen fchild
der Stal
Haeiiera-,
€en
Β
-ocr page 98-
'ϊ·             Β Β S C Η R Ϋ V Ι Ν G Ε Ε Ν Β Β L Ο *
ff vei« j;en g[»vfe dorre boom in fwirten grond gegeben:
schfid1' <£n of bit netgen0too|bbermeIb/n0föaengeroer&/
^>b ijs ten net ö bit ftiiilD bp om ban nubö geboetb;
Cn of top b'ocjfaefi 006 in geene boeien lef? n/
^)0 non öet niettemin toeï bcöt eeη tupge toefen
<£n tep&en ban om boftj)/ alg of baer 000? 'tgeteelb
©an on$ geboomt enteilb teaer eertgbgafgebeelb»
Wapen HetScbild van Bet kenro mag me niet fgn bergeten/
Schild van ^atbitgcflacötbanou^siöieftnietbiennaembtfeten;
Berkemoe Een bonte keu van fwart.en filver, rood van grond,
ds.                Sijn kroon.fijnklaeuwengoud.cntongoe^uytdenmond,,
«©onfrfóöteiïitgefiacnteen Slot met fterSetoalkn
Het siot ^itösst be fnelle &gnbpï&eemf&er& plag tt ballen
van Haei- ®ssj.<i5itncnbbO0?Ö0infee JbaernocijeEnlïeen-Boopt^/
- ·
            €n em bettooejle gronb/ tot ίκΐδ gettipgenig.
Had,Ian.Ibidt Arx Harlernaja fecundum canalem qui Egmondsrn
'deferebatur fita, quafi ad perpendicuium recla Harlemum refpicir, non
procul Heemfkitcha, ea fuit lapidea èlateribuseoclis.quipcdem Rorna*
numadje&d quadranrefinguli longitudine fuperant, qirincuncem craiTi,
dodrantali ferme laiitudine:quod murorum ruina: firmiffirnasetiarnnura
docebunt·
HetKafteel vanHaerlcmaenbenoeberbeiifïrocmgbre naiUgttionö
bïoejjbe gelegen/ ftetop eenen recljten b^aeö na ^aetletn toe niet bnjö
jjan iieemf nets·, fiet toajs ban gebacSc fïeenen geboub/ betoelne eenen
jSoomfcöen boet een bterenfeeel inbe Iengbe te boben gaen/ een bgffle
öeelbitB/ bgnabjie beröen beeien b|eeb:öat be feet bafïe berbaile
imietenfo noeö «pttoöfen.
?®it BonfiiBÏDB gebou toerb t'enemae! bebojben/
Wij batfgn %eer bic (ïraf betote nb fjab en bettoo?ben
3&00J. fijne tptannij: of Walag oproerig^epb
gïeti bit/ aljs anb'cen meer/ be ganben geeft gelepb.
Had- Iun. Ibid· Cujus diruendaj foloque aequandaï occafionèm de*
diffelibido ae vis tyrannica arcis dominicreditur, quamVis alijindornit°
nee ullis modeitiseaüt legiim repagulis coercito populi inexcidium Nobj'
Jitatisconcitatifurori vero fimilius idattribuant: quandonon unaarx»'
ludmaliexperta, fed omncs propernodum velut immani proccMac twt'
bweraptajpciïumiveriat^
-ocr page 99-
Sm Stad «au iitei               is
«u *8enBoub|)rtbaer nooj bat öefcöenöeröe enbe tprannge öan bew
JWï ban Set &lot oojfalte flegebin Öeeft/ tot bettejaefïtnge enbe fletfi
ti«?e *?ί!8 Γ*Ν»π/ öoeüiel anberen bat be onbejupf&e enbe onbebbionge
«Ptgelate rafetnge bejs nolöit/ bat be «ptrobinge banben Sfcbel gefbjo-
J*«yaoöe/üjaetfcöö'nelóltét toefcfijöben: aengefien een najieel alleen
™* qtiaeö niet bep?oef b en öeeft/ raaet meefi alle al$ öooj e$nen teei*
wt»«n8ojm enbe onïöeber fijn ter neber geojejpiti.
JJ«nt beelberïeS geflitst ban ftatfge gcboMUjert
'"frsietbe onfe &tsto in iHflige lanboutuen
*λι heembtn om en om; Die alle booj't gebecgi
_ ^etiioigeijjj nu en ban ter aerben fijn geöetöt.
ni·^0?ö uptbjuf δβϊοδ ban beden fo gefti)?eben/
λ«it toozb maer al te ölaer te bennen οοδ gegeben
^c^mnitgb^eft betbal/en afgetoo? pen jïeen/
*>ooi ai öetüjp geüjejt ban onfe lanben öeenv
int jeflSe jföeic ^tafc ^λ«&μ;..
hm Hoii. Kron. Divif. i. Kap xui. «enbeig(beβή'η) banisattabe-
»«*« η oft T©tjs tot bat3e inbe j|>ee loopt altgö aen b£~pbe fööen met fte-
u,n/ oojpen/ enbe floten betimmert ggbjeefl/ alfi notlj boel οϊθδί:
w,nt ^JODjb lopenbe ban 'tmtböelfiout tot ber ^>ee/ geeft bie &gn ge»
^*f" boo^bp «elbjetötsiberg/ bactaen biefgöe plag te ftaen't^cf
«n i^oHanb/ batiiuinben $agetg/ met beel ftpone Kafteden ende
haJrn aen bf Pöe ί9°εη/ # '*Slot te Kle vc'Bredenro» Vclfen, Rinich om
^tnu't^tiottot Cgtnonöftaet/ enbe nam öaerecurg boojbnabie
fet Sorne'ius AiareliusBar.lib.il. In utrSqueRheni hujusripil, abeo
jjj^'öcpjquo CattosRhenanosdefcrens» verfus iubfoknum in prsfa-
£io ν *ïuè tendit procurium, plurimaoüm vifebantur caftclla, villa;, pa-<
|ajUeP°Pulofi, domus voluptuaria;,quasa volucrum circumftrepentium
gr niu3viumconccntusvocabanr.
              Hïcnemorenieshorti,delici«
ti ^·1β roonticuli, faltusinnoxijV,<& omnium ferarum genere offer-
»'cttues agri & paluftrcs, omnibus au'cupijs, & leporum cunicülorumquè
»t ajat,on'DUS aptiffimi, Hic lacus pitcofi, & torrentes refrigeratorij: ita
ttfo erum'erreftremnondefideresParadifum. Hic domus illaftabaÉ
qu4^atla,·. 9u*rn Danorum Rex iuba&is fibi Frifiis ibidem erexerat, in
puspëa''sQua;itorcenfum quotannisad jaétamaïrei fcutiexigebat'de
nor atnmaticus Saxo miraadaponit in Biftoria' fuSquam dcGettis Da*
iindUtn accuratiu"'mèedidit Poft hanc Lucusfequebatur Baccho dicatus
l<l^evitibusHlaioquèconfitus.
         Ejus loei iacols Baccbiades olim
ι                      nuuc
-ocr page 100-
't*             BeSCHRYVIMGB BNBl L O F
nunc Hetlcmi) vocitantur, Gensdura,fedxquitenax. Vbia<thucnoftt&
tempeftate, cumnova erigendarumajdiumfartdamenta effodiuncur, cef
tiffimè conftat ad humani pene femoris fpiffitudinem veterum radiees vi-
tium inveniri. HisprasteicaPmoriaaccedic domus, et principale civilium
cauiarum confiftorium, quod tandem V Viihelmus Rom. Rex defignatus
&comes nofter Hagamttanftulit.ereclöibidem mira magpitudine & Im-
periaü quodarn fplendore Palatio.inquodePatria: caufis&negotiistrac-
taretur, cujus laquearia, δζ omnium tignoruai ligna (mirabile vifu) neque
caries aut putrilago corrodere, neque aranea iuts fcedare telis cernitur.
Huicindeceffu plurimae adjacebant arces, domiisquefenatotia?, quarum
vel prima fuit Baronum de lata virga, quilegitimam aprimis Hollandiae
Comitibus progeniem ac ftemmata ducunt: deinde Dominorum de Veile-
fona, & Beverevico, militumde Hemerc^ vel Suthera, de Gafttico, de
Limba,dePolanio, dePolenburgo, dequealiisplijrimis (modo nobisfine
nominibus) caftellisSc mcenianis, quac jam partim vetuilas, partim edax
flamma confumpfit,
v ,f            SSen toeber fflbc ban ben oeber ban befen &ijn/ ontrent ban b fe
vviii<*e-e ïrïaetjeaf/ baetöpbe^gnftöe Cattenbetlatenbe/ (ίφin't®aftenna
bare, Duy gemelöen loop uptfireent/ buateaeertgsssbeeie feafiselen/ gofftföen/
nen^Haer-enbe boi&róBefeo^n/ enbe fp?eifjebMAöebJelnefp ban get gefang
iemmei· berguefenbetóogêIenöen©bgi!{ajigiieien· ïlSerfynbafifjacfjrtöe
Hout, Aet- göüen/ bennaBeïgBe geubelèn/ btf'pïtge boftijen met allerlei) tuilö
den hout, ujr^ujö/ bjufgtbaeteenbe bjoeÊatfjttgebeembEn/ feerbequaemtot
rν·ίvdVn öen bogelbangfi/enbe fiet jagen ban gafen/ enbe feontinen. #ter fijn
Ha«i«m- bffcji-ttjlie mepten/ enbe berftoclenbe benen; fa bat gp geen miïstt
mer-M«vr, aerdfeh Paradijs CïiKOSlt löenffijen. $fët fïonÖljet .^olRupjSf/ bat ttt
•y, &c. èe- i&oningbati 5©enemeröeritia be obertofnmngé berlirafen öaeïge-
ken, iïiigrgabbe/uitöjel&e be lioninBlijBe föentemeefïer jaerlijfiyinefni
Haeri era fcopeten becBen be fcpattmge ontfïtig ·. toact ban «©rammaticui! J>a-
«n aerifcfj ^ jnontjetiijBe bingen beröaeïb in fijne ^ifio|fe bic fin ban be ba?ben
ToYhuvV bet^wnen fectöberbïoebig befffijeben geeft, hierna bolgbeeerf
d« oecnen,.Bpfch Bacchus getofjb/ met togrigaerben eiiöe oïmen beglant/ «Hïetn*
Bakenesintooonber0banbiéyIaet5ebjerbeneertpiSBacchiadesnuHaerlemrners
Haetiem. genoetnb, «êen'gfatbbouV maetoBrergt./Mïtoaetnorgbp onfeffj?
stad huys ben/ in't griften ban meubje fonbametiten bErgeboutoen/ toojtelen
van Haer-bancubebïijngaerben/ banbicBtealsr eens? menfc&ejö bije/ gebonben
ïem ηHQf töo^beh. $ier bp Bomtfiet Hof, enbeboomaemfie öaeb Banier ber
und burgerltjBe fafien/ be toélBe *©illem fcoomfffj ïtontng/ enbe onfe
'tHof inde ^rabenaben Hagebeti)laetfi0eeft/een Paleys ter felbtrflfbe grfiifp
Ha?e. Qebbenbe ban monb?r!i)Be grote/ enbe BorinftltiB 5ieraeb/ omaïöfl**
EdeieHuy befaBenban Öet^aberïanb teberbiinbelen' toteniöinelfjeï enbe bal?
ten in Hoi, fien (bat üjonbet om te fien f jö) notpte be toojm nor^te be bettottingc
iand. niet open eet/ notgte be fninne met f)&tn toebben berontrepnigi?»
<®itt aen lagen rabên neöergang-befïe floten enbe ^eren bupfen/
-ocr page 101-
Der Sta» Η α e r ï. * μ .               
toaet ban toel {iet boojtiaemfïe toaje öet &Ict banbe SSanbtïljeren 0 , .
tan Biederoedebie Bunne toettelgfee affiomfïe enbe fïettime ban be eet* «"«rode
fie <0rabenban QoUatib reeenen: baer naber fêeren ban yelfcn, enbe veifen Be
Bevcrwi)Sc,enbe bet &tbberenban Heemlkerk, Ofte Sutherem,ban Kaf- verwijk/
trikom,ban Limrnen, ban Polanen, ban Poelenburg, enbefcceleanbere Heemfkerk
Hüajleelen enbe floten (toiener oube namen ons mi onbeftenb fijn) We sm he ri«n.
ten beele booj ben t jjö/ ten öeele öooj bjanb bergaen fön»
                 ^?™B
3©ei8abbe$belbanal8ietfitBneerge0agen/                               ïïcï"'
<©m allerlei} plapfier ban rennen enbe jagen!
burg.
3©el een ben firoom bz& agng guntoaning bajï geplant/
<©m al Men bollen lu(i ban befen onfen aatst.
<Ên fo be ©raben ooft toel meefi tn oube tijbm
3|n befe onfe ^tab ficg plagten te betbltjben/
«Ên gielöen beel-tgbjsgof of iner of gier ontrent/
31ï b?eemb bat b'abel oor firfj giet geeft peen getoenbi
•Sok toil een pgelgn baer lieflt fgn toening rnafeen/
SWtoaermenlttÖtUjn ban aen all? biiiggeraïten/
©aergotbelgf-tocijti'S. Slis gier geen lanb/enfeei
Sa Ujatter ergeng isv fcat gebben top Bier me.
Φε liefelgfefte fireeft bie opt een menieg megt toeten/
%&an niet js ter toerr lb ijS/ oofe' tminfie niet/ öergetrn/
fcijS in't foet-plupmtg-bcïn: fo bat een beel booj lang
Wttt ban genregen geeft ben naem ban Vogei-fang;
^Batbanmet Aeibem-berg bppBtrpIaetsgeïeSen
35n luft en in berraaeft fo b«r geeft uptgefïenen/
Vogelfang
Aelberts-
berg.
3B>at bepbe langen tgb boo} allen alber-meeft
3a 't enig Inft-bertretS ber «©raben fgn getoeefi.
Huys te
Vogelfaeg
$et Huys te Vogel-fang lept t'enemael gefegonben/
<©e jjenbel en be gronb toojb maet alleen gebonben:
©e naem fou ooft betgaen/ ten toaer't nu boo? be Song
Wttt upt ber aerben reejs/ en tot ben gentel bjong:
'^toojb toeber al$ jjettoajs/fo öeerlgö, opgetogen/
'^hjojb iöeer een €»raben-gupj8 bob ι onfer aller ogen.
'^toaer jammer bat be naem ban't #upe fou onbergaen,
βοδ blijft be Song fön naem fo lang bit ^up$ fal fïaen,
ty&y f^et &xafiü)U o%£6 te ^ojei-fiwjj·
Hol!. Kr on. Divif. χ ι χ. Kap. χ ν. ^efe Grave * Floris bebe ntfl· * fUrU V'
KmbeeleofteigKegoben/enbeïibbetlgaetoontngeB/ aljs 't Huys te*'*eJf,f^
vogci-fang in 't «*aerlemmer ©out/baer gp ftabelöft met #ete»/enöe ·- ·
««boeren/ fcjoutoen/ enöeionfc-tojeutoenBlag te ftoberen/ Wiegen/
Β |            enbe
-ocr page 102-
U            BlSeHRtïlSflï BSO.I 'Ιβ»
enbe jaflen / enbe riböedpe eeffeningen ban (ïeSen enbe iojnogen te
gentenen.
Het kleyncKronijkxken van Bolland. 5©efe GraveFloris Öabbe
beel oorlogen enbe firgben op οίε ïBefï enbe <©ofï-©£tefeit/bte Öp alle
bebteang: fipbebemaBenBtetaa|ïeelen/ai0.fBebenbïu1i/ €ntgen-
burg/JBtobcI-butg/enbe$teu-burg/ om Die ©jieren baetmebete
büungcn/ftp btbz 006 ntaSen Dat Huys der Vogeien-fang tn't ï|aet kny
mtt
©out / enbe bat %ofiu beu #age maefcte jjp grootet enbe öctcs
ban'ttojag.
Axlfözec^t, etc. öcw conb aöen iuoen "bat
Jeje^en^efibei^enbejc^evt nut "befen fizie^e <δοο*
<Mé enöc $002 owfe (VXa&oweftncfen owfew fie^en evibe $e-
tuitêcn J^afn ^epottft a^cu <δαη ,J52e"benroebe eu"be
^fjennip ; affé om wemjen trti66en*bieii(t"bie i^oné
^ccaen^ceft.evitieHoc^ocnfaionfe Hof-ftederer Vogc-
Jeniang witter liter fte $xa fte af(o aifs e jeiecfeii té, ^ooiö
jb i>e66en flSj; fpm Q>t0c<3ch , enbe jj£<oen i^un enbe fijnen
(VVafiomef ?ncjen, ofïcnβακη 1 ►« "oefe $oozfci?2. o$o ƒ-
fte"beenbe jjm/te^an c^at'n .^e^nouit o^ere ^n ^3Sxe-
oenwebe, cnbc <δαη «ë^ewntptëoojifci^. ijebéen, of fjeftt-
tcw^at^f^oicÊoetjew, paerben, fc$apcn,tn$€§axUn6,
triHc
anbere6cejtcn fwffcn iaUn$am in onfm ijoute föej-
£>en fonbet entjf 66eW fêjtfen "Say oné , of wn on f en
^ottt^efterbte nu té, of naniaefs féefên fai, fonbet enijen
piicfjt,of t>ttttn-jeft ^xer ofte je<oen, oné, nocf^ onfe (Vta-
^meftncien^ttreribetot eöötjen'bajjevN ^m 0-jconbe,etc.
«Sejje'sen nïben c$a$<i opten χ 111. ~§a$ in cSVpzitfc^
in 't μα: oné «^acen Mccc "bzte en taci^t icf^
Huys te fytt Huys te Aelberts-berg tg ooS fo UOiïj t'tl't leben/
Aeibetts- ^atbiUjbjatïJeerïiBOUbgnocijobet tjsgeblefcen,
berg : nu ejgtZuykerooaftjnïofeneremettoelïsaetb/
Bioemen- ^ίβ amfu!Roubgeflu:Btg?en&aiïenï)efft8eipaetb ί
^rS·, ., «Ent Valkenburg, biet nu met IanbettenDeijcbm
z^'ker. ©ooificöftefeomen'Öeeft/istDflérbtgiratélo'ben:
^ijs öte εεπ öupiS/en Bof/ban fulSen napin/alö bit/
rdkmbmg. wm oubgbeg ^raben-ijupg/ m 't iüf bantlLanb/befii.
-ocr page 103-
D β R Stad Η α u l ! μ ·                  t$
Φη meer ηοφ bat it κ gier met namen coB moet feiten/
^at^frafgobenjtraifitnlotsnjB te beletten/
                                     lt
^ie 't bttnbe boife baer blijft met eene * Pieternel.                          *AMtm
3Bit pberb boo? ben ^eer/ en 'ttoaere 3frael S                              rauwe*.
^nbienfpubeï-alnaer bit ejcenipelbêben/
JB?n rou b-afgobetij toeï jjaeflmet boeten treben/
&o fou 't met <0obejs ïierfc in 't lanb toe! beter (ïaen/
«in'taijii beé^ntitÖJtftS fouanberoonber-gaen.
'βθ<Μ fy* 4&«λ fcfp« oi?tt|é f<$Vcifotóts-fot$.
.Φίί-Huys ftögnt gefticfit te toefen bp Graef Floris deil. toe-se*
tiaetnb de Vette, öe XI· ^raeftsanilollattb^antbe Ongenoemde
KlerkgetupgbinfjjngefchreveKrenijfc, bat<©taef fIcjigbe£>toat*
te oo^ogcnbe tegeno fijnen 55?oeber <©tr&/ <©raef ban ï^ollanb/ (bep*
befonenban<öhaef ƒlojtèbelette/ ehbe |9ettoneïfa) onber anbe*
tm<©raefBtt&!Stijomitget'aidberts-bergin üetmerlanb berb?an*
»ε· <©efe <®ngenoembe Mnk leef δε ten tijbe ban hertog Wiütm
ban Bpjjeren/ ben χ χ ν. <©raef ban ï|oïlanü.
^PfröiÖftalbWjS ; Graef Dirk had eenen Broeder diemen Floris de
Swarteplagtehieten.dieverfette'hemindefertijd [ontrent hetjaer. M.
cxxxi i.] tegens fijnen Broeder den Grave, fo dat hy daerom Holland m-
mede,endevoerin VVeft-vrkfland, inde werd der Vriefen hulper tegen
Grave Dirk fijnen Broeder. Bnde ftichte eorts daernaeen reyfe, ende
<3«am mitten Vriefen voor Alkmaer, ende verbrande dieftede, ende die
ketk. Ende hyoorlogde met die Kermers een heel jaer lang, overmits
Veelegemeenevolkxdathembygecomenis Defe Floris verbrande pp
eenen dag alle'tlanddaer ontrent, ende mede Grave Dirkx wooninge tot
Aelbrechts berge, al tot Haerlem toe.
. 5&it Huys ftfinnt naber&anb weder opgeboud te toefen/ enbe »p
"^rabenbanfcoHanbbetooonö: alfo Graef Floris de v. berfcBepbe
«nebenenbe ftanbbefienin benjare Mcglxxx«v. lxxxvtι1 -xci. xci i.
«c. t'Aelbertsberg befegelb Beeft. 2810 00δ Graef lan de II. <$r. bfl«
^enegoutoen/banïloHanb/ete.tnbeniareMccciii;. Vytwyfende
gemelde gefchreve Haqdveften van Kermerland.
Jgaer (Iaeg!) &at Brederofo οοδ i'0 omcefiomen }                             ""n te
λ öicft toth f«ï6 getoelb en moeötotl bcojgenomeni                    Bredere,
f η Ban't fean mooglna fgn bat ficö gei bul gclact
span ben befeten Srtjg fo ber te bupten gaeti
.'Ctoas ooft een <©raeftö& ©upje teel ouber me ban jaren/
mti meetber ban gebou aio optbte anb're toaren/
^ an 38rnout eerft (tefficï)t/ be berbe <©raef ban"t Hanb/
^nlmt-Bofopbenmön/eenïttfïÖoftnfietfanö.
                     _
-ocr page 104-
ï6             BESCHRYVINGE EÏÜD8 L · Β
^fl^fit ©cTSraemfelf^ïeefböanncf^/tnfrjnouböeerlp toefen/
cnde vva. ©anbiengenielben <©racf nanloUanbuïJtgettfen:
«en fcbiid £>o të öe ööogfte plaet3bet <£D'Un ncrjj op &aer/
van Brede- <{gnno?tb het Schild van't Land meteene blaeuvvebaer.
roede. q$fe j|>tam tittfi groot gettieb in ong setoefï/ en lanben/
€n ijeeftüecr!©D?psnBiet om onff «êiaö in Sanbm/
*overvcen ^n g,-001ε magt tn tjupn/ en geeft ooft feïfjS in ,éiab
sxnivmd, jpt, j.cer/ maer nu ni£i ïmct/ tueï enig rerfit 8φβδ,
v$tjcpf ϋ>«
P.Bockenberg, inhetGcflachtvanBrcderode»
Fyt lebennes α Leidis chron. Hou. Oiv'tf. Vin. Cap, ut.
2.yphridus, Arnoldo, Tertio HollandiaePrincipe, & Lutcharde, Theo-
phauiimperatorisGrieeorumfilia. genitus,quodamicitiaTheodorici,Se-
cundi Hollandia: Reguli, & genere nobilem quendam virum, in ipfa Tne-
odorici Avifui Aulainter jurgij maledida confecerat, apud Gofuinum
Staverenumin Frifil Vlteriore,poteftate dignitateque pra;cipuam,& (ut
creditut) D.Gondeboldi regio genere illuilrem, diu egit extorris: curaque
ïalihTetu ^''J faavitatem apud eum obtinerer, t Tetburgac formofifilma: filix quoque
potitus conjugio, filium fufcepit Theodoticum. Avo a. anno nongentefi-
rao ocluagefimo o&avo a Chrifti nativitate, gravjffima tandem atate mor-
N»pt'uThe-tuo·cum ArnoldusHollandicilmperijhasres.Theodoricum filium Viril-
ed iv. Holl. hildi Secundi Othonis Impcratoris & Saxoniae Reguli fiïia; in matrinioni-
<&egulh umdaret,qu6plena;forentnuptiaedignitatis&gaudij,Germanorumalio-
rumqueprincipum virerurnbortatu.etiarnZyphridurn filium inter alios
folemnitcrinvitatosadeflejuffit,pra:fenternque ab'olhn contracla culpa
.Mrederodici abfolvensjhumaniffirnocomplexu &ofculogratulabundus fufcepit: inde
itomim mi. inter epulas fortè.petentibusarnicis, ut de fortunis & poifeffionibus pro
■j».            dignitateeiprovideret; daboaitfiliomeoZvphridpnoftrain regionea-
gros fufficientes, &latis geometrife intervallis dimenfos ; idque verbis
vernaculaelinguaefacetèpromirtensambiguis; i&faImf)nen,ii>on£ &?ef'
Öe toeben geben. Cumipfï Zyphridoalijfquevocabulurn 25Jfberoibe
jucundiiïïcnum videreturj&roemorabile, qubfempiternaejus foretrne"
0rj( ^ucle. rnoria.Caftroeiusprascipuo'&ampliliïmononproculHarlcmo.ab Arnol-
ipdm,         doadificariccepto, & regie aZyphridoconfummato.cümprimiseilindi"
turn, Idemierert Had.Iun,deStirpeBredctodia;Bat.Cap xix·
Zitto
-ocr page 105-
Sïr Stad Raikii»;                t>
Zkta/ ge&o|enban®n!cut/De®er&e<©raefban^oïianb/enfee
s-uttfiatoig/ öotöter ban Cfieopfianuö/ üepfer ber <£rf eBen / is n*
«εη langen tgb balling getoeefï bp<©oftogn ban£>taberen/ tëoteffaef
"««©iteflanb/enbe laljsmenfepb) banfi0ranfi!gBefiammeban,&m*
*eJöonbebolö/ om bat öp een treffetijB Cbeiman/ enbe otooien bmnb
*>an ©tbeticfc/ be ^toebe <araef üan^ollanö/ onber ttoifi enfcgelb-
r^ofnfelfgtnBet bof ban «©tbetitb fijnen groot-babet beraagen;
saDDe: bp toten até öp aio een fone geöouben toajs/ bebbenbe 006 (nne
«?oPt fcöooneboigterCetburgatenöoutoelgBge&regen/öeeft eenett
|f"« ptberttB gciuonnfn, m$ nu fgn groot-oaber in ben jare 98S.
£a^ö?t|ïug genoopte ober-lebenbjajs/ enbeSSrnout/ nu erfgenaetn
aatitgebitbban©ollanb/fgnenfone©ibertcfiaenfNtflBflbfei/ botö*
. «t ban <©töo be «toebe/ Hrpfer/ enbe fcertog ban £aren / ten nou»
«uMtiB befïe&e/cp bat be bjupioft öaere bol&omene toaerbigöepb enbe'
?*e*8be moflte gebben/ geeft fgnen foneZitto/ booj raeb ber ©upt«
ρε enbe anbere ©o.ïften /onber anberen (ïatelgB boen nobfgen/ tnbe
^tE8«ntooojbtgbanfgneoube fcöulbontflaenbt/ met mtnnelij&e
ömgeifmgcnenbeBuiscn metgelutB-toenfcöotgenontfangen. «nbe
«'s nu onber be mael-ttjb be bjunben fo bp gelegen&epb begeerben/
jja« Öp Bem naet ftjnenff eet ban goeberen enbe mibbelen berften fott*
5* · |o fepbe Bp / tB fa! mijnen $one Xitto m mfin lanbftöap genoeg*
3Hetttt lanbeiur.be grooterupmte ge ben; fulfir bem belebenbe met
^OErtig-ttopfeïacBtigetoooibentnöe^uptffÖefpiaBe; ik fal mijnen /wów»
wne breedc roeden geven. 28lg ^!«0 enbe anberen 0et bJOOlbeBen vmSrhii
hn*reroede 8«ioecöe!ii&enbe 00B geberiB-toaeibig ftöeente toefen/ou rode.
^utnegebatBtenifjetrtogtegebnngfgn/ foto Me naem fijn booz-
"*e»u|te enbe ïtiagtigfie^lot/ ntettogb ban ©aetlem gelegen / ban »«*h«5»m
«wout begonnen/ enbe ban Zt'cco boltr ot&en/ beoi-eetft gegeben, 'Bndmd,.·
ontrent bet
Johanne: k Leidis Cbrsn. Heil. Omfviu. Cap. uu                i<**WQs
tcaWkiidiiit 45tUUtQt\t inmultislocis, villafque multas cummagnis
dj. bus>&c. Ditatus eft ergo Zyphridus Dominus in Brederoeden , ut
lia flÊ-Ut ^uitTein certis perpetuis reditibus annuè ultra quadraginta mil·»
A,„0fenora«i. Qusrc & multi opinatifuerunteum fuiffe primogenitutn
«tnulphi Comitis Hollandi».
beeT?I?UIp5«!* bebe bp Bet in Bomen ban 5Sfe»8et Gtuyt-geld ftt
co te J1 <
et5en/ euöe tieeIe bo?pen met groote renten/ etc. &a tg %iz*
beer««lnSiet,etoeiienr9fe8etoo?oe«'' fobatgefepbbjojb/ batöp
}aert«L7Tcno JPlojiineti ofte gulbenö rot een feBer enbegeburuj
toBP2Siiïft?m'11
8eöaö 8"ft: Wm «f*öeeIe eemepnb öebben bat
»*· w euöftefoi» b«i»rnuïjf8uiS iprabe ban»oHanögcl»eefi të.
Heittt
-ocr page 106-
ïS            ΒΐΙβΚλΤΤΙΝ»! 8 Μ Ο Β Ι6ϊ
&eftt»$tl0pU0. Ad jecit &t'n^erlematque alijs Iocis frumentï Teut*
g»l,Teutonicèhet45nipt8e!t/ ncc non pagos aliquot, &c.
«rnulpöug ïjecft tot|jetm-&oraen ban fijnen foneZicco geboegb
be fchattinge van't geraael in Ha«;iem,enbe anbere plaetjen/m^uptfcil
Gruytgeid genocmb ·, enbe eoSnotÖ enige bojpen.
,25;zefeacb«$eiifóoeft>cn$taf$töm$>in't wt Meen.
Holl.Kron.Divif.xv. Kap. il i.· Cnbeaïg bit gefrfiisb tofljö / en
t ztxbmtjk, butfjten οίε *<!&tabe ban ?Loon noeö bie * ©iftöop bot>j niemanbe / m
Ma» van
É0gen fo0o£b tot €ginonb Daet fp in ben tecge bjanben β. netfften-
Ad*,xv. 00,« / batnu2&ebertogbSjeef/ enbe ©ere 3!clb?etfjfiS2Sanpsert0
fn Τ r/ tooninge ban Bredemoede, enbe ï)f boen alöug al ^oïlanb ar π ben be'
*£££«? btoongen/ enbe onberbacn gemaent / bat in * ttoce partijen ftonb / fa
vtruht. bat geen ban öaer jüebet-partge fiem enige Uiere betmat/ bat onlang
*Tfihen tsuztbt: -
Lodtwijk va.
^mïm&A iCO^wm λ £efe€6o2pen <οοο3 fjet jaeu Mccccxxxvir
*λ»',/Μ           Holl.Kron.Divif xxviii.Kap.xxxvi t. ®ft bOOjfepb a!bU$0e>
frfjieb toefenbe / namen bit itetmeria ban bet !|ertocinne toegen to*
eenen itapitepn cnbe #oofb-man Willem $ageï/ enbe togen tipt/ efl
befirueerben bat $>lot tot ^cernf-fiern / om bat bie ban i^aerlem batt
tebo?fnbtttooeftenbebernieIb fiabben bie floten ban Bredenrocdc»
Sgeemftebe/ enbe Stfeenbeïf*
5$è$etopjjetwaeftt<oco2f^etjaeic MccccLxxnJ
Holl. Kron. pivif. xxxi. Kap. xliv. ^fe «Bbetfïen ber g>teb*
iHatriem] fenben terfïonb eenen bobe tot ben 4&tab-l)ouber bie op be*
ft
tnb fat enbe at op 't Huys te Bredenrocde bp fnnbet nttöten biQirt»*
liolent bet gonfccten ban Ujebenroebe moebm
3©ie bjie ban toeren opt bet ïmpfen toaerbffelitjjten/
5©ie onfe «ékaben ftier in oube tgben (ittöten
SJn't ®oHanbö #arabijs'/ tot ^aerlemjef eer/ en roem s
K©aerom ίδ tjunnen naem alfjiet met-namen noem»
5®otB om nu tot bit ^>!ot ban ^aerlem toeer te Seren/
^taet bier een toonbir-fhun ban ecBtetnm te Ieren
3n befeiö %etcn bjou/ toel nobig aengcroerb/
45n toaerbig alle-tiib in onfrn monb getooe tb:
Stip ban 't gemelbe £>lot ban boeren enbe Bnapen/
® an 'tUJMft oniiitpmtfii araeu/ met fpeep/en boog/en toapetj/
-ocr page 107-
Dit ί>4» HAlfttlu;                  |f
S®asi fitftts aengetafl/ en anöerg nieiis feerepb/
«Ênnauennabifet/enomenombelepb/
*m gun nu soft ontbjacB baet binnen om te lebenV
<cn Dleg öooj öongerö noobftti) mofien obergeben ι
^ebong οίε nloefce bjou batfp ijaer brfïe ftftat
3ln eens uptbiagentnogt/en't lieffte batfpöab:
^i is fo met Jjaet man in eene mael berfïenen
sMii 5uïpe jjjjjj ijaec maegb iet poojten uptgeftrefien/
©etïuefcnöe booj't goeDjjaer üeüe beb-genoot/
«2n eenen naenten öaljS booj fijne (ïraf/ eti boob,
^ug geeft vveiphs V vijf fjaer man ook opben fjafé genomen/
a«et Kcy fer Koenraed me in fuia bctDjaggefiomen;
^o b|org t>e ganfföe refï oofi me onbec&t en bloot
Φε mannen op be mg/ en öinö'ren in be ftjfrot ί
^OBatigHinajefteptöeurfienbe bug behangen/
                               &;thm>#
*fEnatiRj;te|am£ni!eeftttJeerinoenaonifangen/                              wtmfbefx
*|nbe in be plaet3 nan (ïrafen Uj?aefi fmn toegelepb/                       ^6»«» *£
*©e tafel/ en ben bifrö/ en bieugbr toefeerepb,                                j i4<>.chra
c*t.idk,<k.
Bad, lm, 'êii.in Hark
βίο - ,rr° arc's ^"ï"' mentio fuggerrit mihi infigne &dignum cuju» me*
pi ru 'itcrisconfigneturfacinus, interrariffimaconjugalis amoris excm*
ζ nu«ierandum: ad quod diverticulum ab inftitutp fipaulifper digredi ·
«coguenc le&ores levandi taedij gratiiid cfle faftura. Etemm cum loei
con011111·8 °^ v'm ^ effrsnatam violentiam juftum omnium in fc odium
Riu Ctax'i^et»ar&''ïïtn& obfidione in arce fud premi coepit, quascum in Ion*
fUc^irakeretur, praeclufiomaiefFugijfpe, ac deficiënte jam re cibaria iffi
tis δ^δ e8c^ate atque inopii, cum dedirio pararetur, uxor.fmgulare piëta·
fcenH*Ilï0r's 'n ^3""103 decus, ad eam paftioniscum bofte formulam de·
Qu 'Ut kme* exportandi fibi qua; chanffima haberet facultas daretur»
j
^? cx convenüone pafto confirmato obfervatoque,con;jugem buig* in.»
rio^"3» at*Ju vante onus pediffequ&.extra arcem exportavu, negle&is dia-
Êaj*' u.su'enfilibu5,cimilij(que : pari cum laude cfferenda cum Guelphl
tj0 arja;DucispientJflimauxore,qua;poftfimilein obfidionsmad dedi»
ipj~ etn ""^pwlfa, cum Gonrado Suevo hnp. ad easpa&i leges acceffit, us
HoA1^ ■ liut»que üxores efferrent tes, quaique pretiofiifimas. | Cfedente
pr|ne.e3"uturamopum exportationem , viibm fuit tcemineum agmen,
dulcb ^lS m'n® exemplum imitans, markos fuos de humerïspendentej,
-.. «a Quota, fubve&are,ac in finu paivos Hberos gereis.
-ocr page 108-
            Β E S C Η R Ϋ V Ι Ν β S Ι Κ D Ι Ιθί
©oojbs {iet getoag ban bit $lot/ boet mg een Beerïgn fepi geöen*
Ken/öatmaerbigtsonsbefei&etoente toojben/ enbe te rebenen onbir
be aïberfelfaemlïe exempelen ban «tgte trouttie: toaer toe als in een
toeptugaf-ttebe/fnllen be H-cfers gelieben te gebennen/fefitfulSï:
xtpt ïwfi gebaen iS. SfilS öan be #er e ban befe pïaetje booi fijn gei&ef a
enbe ongetoombe moebmilie aïier retgtbaerbigen 8«et cpiicggela'
öenöabbe/ isgp mfgn&lot feer nau belegerb gemojöen! toel&e beïe*
geringe fo fp lange buerbe/ alle gope ban ontnomen afgefneben fgnbe/
enbe ben monb-noji nu coS ontbjefenbe/ aljs fp*t nu cp-geben moften/
fo geeft fijne gupf-b?outoe/ een 3teraeb öan gobfaltggepb / enbe lief öe
lot gaeren man/ titt berbjag met ben bijanb ingegaen/ bat fp fiet alber*
ïiefjie bat fpgabbe in eenö mogte nptbjagen. ^etteelSe Saer beloofb
enbe geöouben fgnbe/ fo Beeft fpijaerenmany in eenemalebcfloten/
met gulpe ban gaere fïaet-joffromije öupten get =fóafïeel gebjage n/
toeracfitenbe alle gaete ïiebe jutoeelen/enbe öupf-raeb. «ïfcene bjoutoe
ïnet gelgnen roem te pjgfen met be gobfalige gupi-fe joutee ban ï©el*
pons Hertog in 2δείjeren/ be toélfee na gelgne oelegeringe tot oberge»
cmr. tn. ben oofc gebuiongen fgnbe/ met * lifpfer Conrabus £>uebus inebe is
fkcxi iT^ober-een-gefiomen batfp enbe alle be ebele b?outoen foufcen «ptbja*
gentnatfp nofleïgfijEgabben. WS nu be bganb mepnöe bat beer cp
eene tojsinge bet goeberenfoube boigen/fo is baer een b?outoen-lc8f&
gefien/ geterempelbanbe ^ertoginne naboïgenbe/genre mannen/
foete laflen/aen ben galö o» be fröcubeïen / enbe be jonge Mnberen iu
learenfiBootbjagen»
vee»de «©elg&eniocne greep is na neeg eens gcMeten/
Kromk vim waanneer Milanen tiras ban t Freediicn. afgetoeBen/
xen!m vol. <0ebtoongen met grtortb/ gewonnen met get ftuaetb/
?4'», . <δο geeft een #onne ooft gaern?oeberbusbetoae£bi
ι töTg'm ®*«tobemitsbatfpbooigemafnalUg maren/
mem! sar- &° toou b* &*Pf« ban bat * burgers goof b niet fnaren*
UnfiM. £ietfo is befebaeb/fottIoeKeIg6bebacgt/
ex 11. Ketf, ffian anb'ren nabetganb bus geplfaem me netratlji,
tBnrger- ®it fsban onfen natm. ï^ilinmnönitj nu bjagen^
msesitr, ï^flt gier bé toaerfjepb is i ik totlbe bat top't fagen«
- l®enbinbOOKHaralem,enHerlcni megefpelb/
4Sn in toergael η meer get geen men ons toerrneïö*
JtïS M>t groter nomen fal/ t>tt fal u 't fijne fegge n/
Cn kernen met öetogs/ en 'tanb're tueber-ïeggen»
3S mos u ban tot gem: gaet/ cojt öem bat gpfeMJf/
Sakeats. Φρ öat fobienfïtgmerenfet langer na en ölgf.
jlotg moeten top alftier met-enen bit oosfïeHen/
«Μην™, '<φ«η*Αη&'ϊΐηοηίηβφι«εί3Εϊαοβ»Γ^ίβο umeifen/
-ocr page 109-
De* S τ α θ HAE&ti»;               II
«Ênfeggenbanbatïitereengröoteïieefcban't ïanb
Met V Vijngacrdcn tefacmen Olmen toag beplant/
Een Bofch •ttoeUVtilepbenMiboïsnaer SunafgoMftSliiefc»
ï&un Baechus Jjab getotjb/ fiun Baechus Hptgeiefen:
^tejs toerben top ban ouösi geriaemb Bacchiades ι
'tï©el&fo« beranbeib fijn bp ong in Bakenes.
€n tupgen ban bat oon Mt grabenbefer gronben
3£eel toojtien mi en ban ban totjngaerb fijn gebcmben/
^ot fe&etber bert'tïjt/ en toafï geiupgenisi
^at cben banalfo be faea gelegen fo                 /'
Csrneïim Amelius Bat. Lik i. Caf. tv.
Quibusex verbis hoc brevitercitraomnem injuriam tnferrepoffumus,
Mj G qui nobis Bataviam prasupcregeftiunt5<ioceant imprimis neceffum fit,
Caninefaies fibieffe finitimos, urbemque ipforura notiifimam, & ipfis &~
Ryptijs atque Heliopolitanis foimidatam, Herlcmum nunc dicunt, ohm
eacchi Sylvam vockabant.
„ ^Pttoeï6eteoo?bentopBo?teIöftSupten allen tmgelp Sonnenfie*
««Pteivbatbie gene/bie ongöa Batabsen af-fcljeuren/eeriï betogfen
nwsetcn/ bat be sfeenneriS Dun naefï gelegen fij» / atè mebe t)«nne feec
oetmaetbe £>rab/ feïfjö ban bie ban <£gppten efi ^eïioplig gtbjeei ö;
-ff noemenöaetnu Hetlcm.eertöbiö Bacehus bofch.
ldemBat.Lib.it.
Poft hanc lucus fequebatur Baccho dieatus, undique vitibusülrnoque
">nGtus. Ejus bei incola; Bacchiades olim, nunc Herlemij vocitaatur.
<*ens dura,fed aequi tcnax. Vbi adhuc noftra tempeftate, cum nova eri-
Eendarumzdium fundament» effodiuntur, certiflimè conflat ad humani
pene femoris fpiflkudinem veterum radices vitium inveniri.
. ^iet na bolgbe een Bofch, Baechus getogb/ met toöngaerben enbc
'wen beplant. 5©e irêgoonberjs ban bit plaetje toerben eertijbjS Bac-
^»adcs,nttHaerlemmersgenoem&. <£enöarbboïfc/ttiaerop?ec8t.$SÏ*
■wt notfi bp onfe tfjben / tn 't graben ban nieutoe fonbamenten bn
Knotttoen/tooitelen ban <möe togngatr&en/öan bvfott &l$ tm# m®>
nnenbge/eebonbentoojöen.
Ë0etoeï be Iapben troeft ban 'fitoeet niettoat een Bakeo                  cenmn^
^,e»naentbanBakenesgemepnlö6toilïenma6en;                      *?ei^
t«8 batbe Co|en ban/ be <3Eojen baet tn fiee/
^©ffebiat/fijgetoeefïbiebafeefnbe fee.
*«aetfe^ι,e·tnίttbeel·ttcötbetoaerBepbnabeïfφgnen/
                ayamm
'^biengenBakencsbanöetgetoed ömftoönen:
-ocr page 110-
*i           Bbschryvincb ia « d ι Lot
pflt Buk*, ^sbf entrat tBack een ftogn/ en Nes (naes fin en lupb
©anb'oube tael) eenftreefeban boegng lanb bebupbj
«©onftetmm bat be Jbrab Dier leegfi lept mgcfonöen/
ga bat be lattben ooft toe I liggen geel betöjonöen
Sten bit oo?b hupten «ürtaD/ toanneer bp tointerji-t0tt
3&e gcmelaïtebeelboo^itoaemi regen fylgt,
^o ifi ooÊKennelgè bataltgöss beele * bof3en
* Getnygt φϊη ^&tt\tm om en oin/ en oaec 00% jjj„ gtfcjofjen ί
Γημ»* φο6 toertmen batmen baer get betf-gemefïe ftoijn
Ηοπφκΐ, 1©el alöermeefï berne emt baer o'endjg 't meefte fgn.
#et fffjönt 006 batmen bit onsS btoaeftgfe geeft be rtoeten/
&c. Cn'Ktoeet niet toat een tfrgimu onjï gterom opgefiraten:
«speek-eten ©oc?toaer! een fletgt bertogt/ en ömberlgue finaeb/
V&ttm&tt ben ftinb'ren fpgt/ maer onjS niet aen en gaet.
SPocg goemen onjï begin te biejjer tut! berneren/
ï§ee top met allen recöt notg öooger onfe beren
<©pftefeen in be locgt: en bit t& 00B getoisi
t®at onfe geerlgïtgepb bie$ maer te meer ber ig.
Centoaer bat iemanb bit ηοφ beter non begagen
3Sïat Bakenesbennaem ban onfe Beek fal blagen/
Xake, Sekt. ©te upt ben *©uptft gen fögn/ bit 't lanb öier geeft berberff fit
*elf Lfke> 3JN>o;-'t b|tngen ban ben öupn met magt ig liptgepetfl»
Lekt: -.datη ^{et g^j. ΰη$ m«j Geflacht van Bakencs bOO? ogen
Geflachten ^uö/ eöEl/ cn öe twwbt tri geerlp fitft bertogen:
Wapen. 'Ctoelïi Dabin bïaeutoen gronb in eenen gulben banu
fchiö van 3&jie Rwpsenroobgemaeïbtat gunnen abete panb.
^akcD«s, #!en toeet niet toaer bit Stam gaer aojfpiong geeft genomen/
S^aetfcggnlpftbatfp is ban Haerlem afgenomen:
J©ant ober mitg bat ïimpg toais Kin back toegenaemb/
MitM Backenes baer ban/ en 't ijs niet bjeemö geroemd
gbo bon ook toel bat lanb ban bat gcflacgt befeten/
3£an Kinnebackens naemftjn Backenes gegeten/
4£n namaelg Bakenes, gefgS ban tijb tottgb
<|en naemljptoglen toa(ï/of oor bp toglen flSt»
Klaes van Bakenefze, in be reneninge ban 't $aerïemmer Ι&Μ^*'
fsenbin ben>are Mcccxxx 1 v. en aljS jtyegepen in i^ierlem bool't jaeï
McccxLviii^nbeoo6in'tiaer Mccclviu.
iakob van Bakenefze, oribes be Hoïïanbfege ^rgtïb-BnetgKn 8*'
teibtnben{areMcccxi.ii.HoJUKron.Divif.xxu.Kap,xxiV. f
lofFr· Liji bet van Bakenefze,metBaetenfOne Diïk van JJakeneize»
fjfoliflttnOiVfiet fats Mcccxcv,                                        BertoKf
-ocr page 111-
Dsi Stad Haikuü;                  $|
■^, Bertout van Bafcenefze, fieSfttö in't Öigiffcr tatfotH «©tttltiefei
«oer be,§tebe ben 2Le»ben in'tiaer Mccccxxxi π. toonenbe ov &a<
fcenburg.
iakobvanBakcnefze,^töiïb-finepeflerfannoMcccav,tn&elBeï»
°*te$aerlembeg?aben.
Katha-rina van Bakenefzefiabbetenniatt ^afiBbanbeï&OUtBOifr*
anno mcccciv ι i. 05 toefó jaer fp 0aer trfïament gentaeStfieeft,
Adriaen van Bakencfee, iSibber tenfèepltgen Hanbe/ fone ban 3a*
5°p ban ©aSeiiefje000/5. geteeïbbp §off|.·3&. ban #eeinf6er&. φρ
'e»ae öabbe grtroub be ^rnflerban iPepnaert ban lNuf?en/ te ï|aer*
lem. «gnbe ï$ at0arina ban iSa&enefje bo ejfj... toass föne .éufier ♦
fc BacrcoBt van Bakenefze, J^mn $b#aenj8 bOOlf?. ,êoon töa&
wzmttfltt «©tabe3(an!8 banegmonb/ erbe öabbe te tutjbe 3i°ffê»
F· &on6ete©eIf/ maerfterffonber tnettige Sinberen/ belefïebau
"Ff* flamme· ontrent Betjaer Mioxm, naïatenbe eenen oneröten
lone Pjetec van Bakcnefie, gefiOlbetl anno Μ1 DI.X 1 ♦
§ÖU Kjnnebacken 006 bfltl Kinheym niet toe! Küttiet?/                        ίίίΐΐίΐΓ
«en ©ïoeö öfe Ster ontrent bjeï ανφ» t# betnomen/                     hel%„
^tetjoe οοδ al bit Hanb bfennaemgeeft opgeiepb^                      Kinnemcr
^ar8nttJpKinncraers,enKcrmersoo6gefepb«                                 K«ai«~.
land,
^faiJ ifotQegm* i?m$egmeif, j£irarem«, enfce «&«*
- HolI.Kcon. Divif, v. Kap* xx» Kunnen fjSftttbloeb üfttoSier/ Kinhqriï;
Sf^Sen tuftficn 3II6maer enbe bat^iot iBibbeïöurg/ ban bielsen
|>wDbtepIaet3eoftBoeKe ïanbs fijnen naem&eeft/ enbe t& genoemfc
«wraiemaria/ bat 1$ 't<$raef tcfiap ban ï$enne»nerlanb,
q . . ^gino.Abbas PrumienfisinChron, fuoadannum idcccixxxïv,
^'CltCa.illa tempora vixit, Nortmanni.qui in Kinheym è Danamarcka
erant, adfenciemeGodefridOjRhenum navigio afcendunt.
hun ^c beltmannen/ bteupt ^enemer&enm Kinheym geficmen
ftTbusL ^0***0
te ee? öfn ®$n °? met toMMfnge ban <*Boöe*
*i».Tllcof»dus, Abbas Bpternacenfis, qui vhtit fub Henrico l v. Imp. &
*""? S» V Villebrordi fchpiit. In Chron. fuo M. S.
                                I/f*4**
ïos- /?iMS* PiPini fil)"s'Majot-domus,avus Catoli magni apud Tr?vi- I~';'l* ·.
Kinh ?'Iv* id-Maii.in«Fam viUam· 'Adnchaimit.tFrefia, tPago «yd/m*
fcöi jym«'uPer fliïvium*Vclifenam,ubimare fluitinparte altera.fitam
6*°Gonavntcftaa)éto[Qero njnaiïGTrajeaenGad a,nnücirciter7JO.}
CatoliJs
-ocr page 112-
aSf            Β E S β Η R Υ V Ι Ν G Β 1 NB S L O *
tMMteihu CaïoïasS/begane ban pantng/ï^ofmcefter/ be groetbaöeï balt
utgauumd* 4EaïolujS öe<©tote/te Ctter fgnbe/Deeft öen χχι ι JBeij öe gegtele #of-
s/rtdiKre». j|ebe ^öjic^em/ tn ©jieflanb gelegen/ inbe fLanb-flre&e Kinheytn,
*
"aL r« ftotjen De tpbier ban ©effen/ baer De fee aenbe anbere fgbf bloeg'b/ 8e"
*£ gebcnboo?eenSoninBlg6teiïament
Had. Iun. Bat. Cap. 111. Ditionem hanc Kinheim di&am invenio
Kinhey- ad annum falutis o&ingentefimum o&ogefimum quintum, quo tempore
murare· Nottmanni.quièCimbricaCherfonefo fivc Daniaoram foivcrant.cura
Sio*
         dalfeinKinheimariamappulerunt.
3&binbe bat befe ïanbfïreeiiin't jaet 8%$. Kinbeym gegeten w
o» tuelfcen tgbbe J5ao?mamien/ bieban 3©enemerSen t'fepl geöafli
tejaren/ met gunne bloot in Sietmerlanb fgn aengenomeK.
Kinfecim»           ld, ibid.Cap.xiV. Hos [Caninefates] portumkabuiffc.&akew^
fiav.         quoKinhcmus defluebat, non procul Crabbcdamo exiftimo, qua»doquf-
demCaHÏnefaiosappuliffe NortmannosDanofve curn clafle ante annos
ferme feptingentos Regirio Prumienfis teftatur»
fptnepnebat befe [Sermerg] niettogbban 3üraMsettbameeitf
fjaben gegab gebbenenbc eene groebe baer Kinheym tnbloetjbe/ ei|»
f&eguio#|imuenfig getupgb/ batbe ^ojtmannen ofte Reenen me*
eene blote bp be ïserraerji fijn aengefcomen ontrent feben Ijonöf *»
iaeren geleben,
Het San 006 IfcgtlgR fnn/ en 'tfou geen toonber toefen/
3&at Η aeriem, een geftatgt fe oub/ en fo gepjefen/
«Enbanfo öoogennaem/algterbjel-eergebieefb/
<s2n ban een groot geoteö εκ aersften fggebjeefï.
ïïaeritm φη fo geeft Hacrlcm ooft/ in Kermerland gelegen/
de Hoof*- 3@p£i|töjs öen naettVban't Hoofd van KeTmcrlandgeftrtgerf!
Stad van ^ eMn A\$ mm ftt upt eU0e&OeBen \Wtt/
laad? #oi(ï ooft öatfpnocgbponfentgbfo Beet.
Holt Kron^divif.ii.Kap,xxvi,^aer!emfjSbeéoofb-(ïeöebSii
itermerianb.
Had. Iun.Bat. Cap.xiv. CaninefatumcaputeftHarlemum· a
φο feggen booibji alle ^tgigbens/enbe beer öoo* fön topeoS ttOts
Bp allen beftenö.
Haerlsm
van onds ®e <6iaben ban bit ïanb/ be aïberotibfïe $eren/
4e hoogfte ^te gebben öierom 006 om onfe £tab te eren
ι™™3// 35n6efeliebeplaet3be(toelban'trecotgepïant/
laad, : maimmfateWto'wmtMttMtlan*.             ,^
-ocr page 113-
Sn Stad Haeki'bm·               2/
Oude gefchrevc Kronijk. g|n toeï6er&tebe[ï|aetlcm]alf0e [be
©rauen] befitten fiolen rerfjteiiöer tfoel/tjebBengefefenbe geojbi«*r<<*^iiê
\fin al öien 'entooonatfitigen ïïermaersi een Huus genoemt gemeen* i«»dem-
'•«ebiehoechftec vierfehare der Kermacrs*                                           nende,
2p£»binb ïïä Bakenes niet torjb ban 25obegratien/
^^i9& beSaetten eniS tueHer te Bennen gaben/
Bikentsby
Bodegiavc
«n notft be befïe boen: altoaer be plaet3 ïïä lept/
fe h9 ie 'thof/bat ijs öet flot/ norfi fiupben toojb gefepb*
giet boo j toojb ï>it ge flaiöt getot£ ïïä feet gep?efen/
Ir1· 00£ #aer fieerlrjfeijepo nie t toepnig aengetoefen/
*»»$ 'tiooetë boo? Boet brfit/fo gier/ fo Daer fiït lanb/
fe ,wr magt fo fteeft be toonb/ en naem fo geeft geplant,
SIetbanoo6bienbeb3eïeentuepn<gnocö gefpjoöen/
Geflachtva
Afzendeif*
^at/ als een feS'ce tatfe f)f eft manlgö ooj ontb?oScn
wan'Hlaerlemfcft 0UD geflapt/ be Afzendelffche Statn
fe|#aer met frefit enfcötla booj fioulijl obetrtam.
**« «tam fjeeft befen naem ban Á (zendeif beöotnen/
«stoaer oe gronb üan't Slot nccft fiupben toojb btetnomen/
*?et Hof ïïä nocfigenaembimifftfiten om batfiet &et|js
~ met ïïä me! -eer ben ttöifï ber lier merg fieeft gefletöt.
øà Pïag ban HU geflat fit * gevierendeeld het teken
ø1 Haerlem, en haer Dorp, ten wapen uyt te fteken,
~\«encn rooden grond een gaende filver paerd:
t-Jfaer boo^ bte eole fiam notfi fiupben i$ bermaerb,
*£* oie«fï/ bien«f?enbelffiet#aerlemftft ^«PS boo} befen
019ouu)6fieeftbetoonb/ toojb fiaer nu toeer beuiefen:
Afzendelf.
Hét Slot
ofte Hof
van Afzend
delf, ge- '
flechtvoos
het jact
1436.
* Gequartel
ketd.
GeiUcht
va Rcticfzè
«irofietHuysRenesftaeronbergangmeto?eeBt/
3sabten ïïä befe tar6 fiier nianlp oo? ontbjee6t,
âà&í %É £>efiac£t Gay o^f|eifteff'
<5ef f' *un' ^at" Cap. × é x · Á qua1 ftirpe [ Harlema:£] mutato nomine Jflaiitlfa
Uf. Ce"°cns Affendelfia domus, hatrcditatem illam adi jc,& infignia in hunc Stiift.
Àçé
            Pr*fcrt. Et paulo poft: Porro Aflcndelfia progenies nominis
pöortümhabetadominio, quod perpetuatia poflidet, Aflendelfo pago
vOci ntc^"Pu'ento , quem olim ante quingcrtosannos
viwtuto fctipcumque in codiwbus yeteribui invenio.
-ocr page 114-
téf           BitcmTTiHGi iKBi Le*
<&m bit Seflacïjt ban ï).1trlf itl bc Stamme van Afxendelf Wet tStt*
enbetb* name affomsnisc/i.g in baterf-üefit/ enbe boerb bc toepfttei*
nocÖopbefenbag.Tcweten.door honwelijk.oftegcbreck van mansoor
vaneenc lynie van de ftamme van Haetlem. Endedaer na: Het Huys**n
Aftendelf boetb ben naem ban fönefieerlg&j)epb Afzendelf een magtiS
enbe rtjts bo?p/ bat Bet etfeiijfe befit / Bet bjeJ&e in in oube gefrB»fe
boeiébosibijf öonbecbjaeti binbe Afchmannedilf gpgetente gebbefo
£btet&ferbatt (Boet ooft fij) mijniSurgersr/CHgpmibe
Wm toaer/ en fiüie gp ftjty en fit bp on0 m b?ebe/
,g>iet b'oojfp jong m»er ,&tab/ ja fte t Bet eub begin
Jteet bjeugb en herte n-Iitfi ban «toe Jloeber in.
f 5©as5 sikί ίίίερη/ enrepn·. οοδ al't getoelb bet ftebett
3£ie opt be toerelb fagin bioeg/ enbit nocB j>cöe η
gnbpen en-toefenfön/ bie fgn te famen meeft/
i^ljEë b'ongooB/ in't begin be gtoctfïenietgetoecfï:
<É5dij& ban booj-boerg af be Binberg toafbem Krijgen/
ïiaifiem ^mii bettgbin't tooub be bcomencpttwrtg Jïrjgent
een Dosp ^° eaet Betmet be (leen. eerfï biaft een open bletB/
en Je Hker- ©etfien met bjai/ nocB iraict/ηοφ MetgelrjB beftets/
iiikheyd Een Dorp, eri hserhjkheyd anaet l'tjnbe ItageBOIlien
der Haer- sten't ILanb en <©raef tg&Bepb Beeft bapper tsegenomiη i
lemmer»,, ©ooibssmeteeninuerombat/enineteentoal beBIe eb/
vvoi d eene φ0}Bilkenes ^,, Stad> .tgCen n0Cjj 0ud Haerlem Beefe
'Bakenes ®'* ijS öe ouöe mp· *®βΜ: *anb*re toiiien ftggen
oud Haei- ®en M«i& ban onfe £tab cp anb'ren oojb te leggen/
hm,
             <£n ebenteel ge fïtrtjt ontrent bes ;§>parei j Bant/
*p ,&.           JBaer op {jet Boog en tjoog/en r ρ yet befte lanö.
Kijk Ba·; 9©e naem Kijk- Bakenes en Ban 006 'toube menen
kencs, ^eenfeBerlgiibebJüöreepbaflieBfpbberlenen:
©ettogfi nsaer Bakenes, maer'tmaf Sföaer geene (ïab t
&a
fepb ban notft 't geimnn en -tonöe feggen toat.
<Brt taaer osn feu be §>t&b ftjn Bakenes gefieten/
^§>η 't Haet lf mmofie fijt ί bat feienbe me getoet m-
,g>eBgnt Bakenesban nietbaTna eerfï ingepaelbi
ï&kuef be toaerBepb Büri i& faetfit f onbr païfr,
©f falbe Owde Srad, tp't lage aengfbnngen/
39en naem ban Bakenes eerft nebben na ontfangen#
Wit i%tt bie b't toeef/-«ïfo*t or s niem.mb fpbi
^et ffj ^an Boe flet W il fte geen baft b^'rfiepb.
gb$ \nȎ fcan't 45?aben-Bof 006 bupten ^>tabgefeget!/
SJa't öaebBupje befgr lf ftt aen bje pben/ enbe toegen:
*
                 ©efeerfïeBantoelfijn/maerfïnBtftftanbermej»
a^aerijSöetöaeb BwpJï opt gelegen bupten|ïe#                    ^fff
-ocr page 115-
Dm Stad Habriim.               . #
H$en fepb te mei toe l toet/ roaet 't?js ban oojen feggen/
«©otöimlmen'r inDeftbael ban gt orDtgotiDecl leggen/
φο tfi maet opgeraept. een Ding fetagt toe! een naem/
jilaer DubUHistft niet beel/ wet epgen/ niet br quaem»
«an ooft Kij k- öakenesbien name mettbrt blagen/
<©m Dat De mueten Daer na Bakene* toe lagen/
^n fagen op Dien feoetti ^tt fg Dan raefe/ of mi$/
36 lat't g e t a Itcmael toooj't 8? ne bat fttt «,
-|»e bjaeröepD ïept fo Diep int Dupfïre b^g gcfcBcbcti/
Φ? ftatmen niet entoeet toat Dat men talgeloben:
'Φίιβ jaininec Dat Bet fo wet Defe Dingen gaet/
Cn Dat ment niet en ftet/ en Datmet maer na flaet.
^UDteiiö nu oo6|iier niet bergeten noch betïo^en/
*©at Koning V Villem Riet te Haerlem tg gebo?en:
^te Daerom oufe ,g»iab beel goeDjf beeft Doen geftfifen/
fe «en onfe burgerij ban boojterijttoel beifien.
Haetlero
de Gsfaoér
te-Stai
vanKo-
fling VVU
UsBt
gp Öeeft onjö alDereetft Bet burgers retBtgegeben/
aabobMiaUe fïeen en burgers Boog Doenftoeben/
^b fo fijn epge ^taD/ fijn epge burgerij
J«et alle eet begarfö/ mtt magt/ en BeerffBapptf,
Yy t twee oude gefchreve Boeken.
Zf.Novem*
^ ?böenjaere onS peeren Mccxlv. Hpillembiebtertienbe 4&r«ebe βώ»»™.
r»« Jöf ,ant enöe *nDe« tujtnttf Bflen jaere fjnre geboerten tmtbetcoe» op sme
nh
iiötnbif öer i&amepnen boracöe fijnte eebelre lupDen beeft fip *«(
Pe89eben Die ban $rlm op Die 'negfienDe aalenDc ban Der maent '■■&*»»«
^tttnber gftcnoemt gratioeïiSe bjprjeeben enDe oberDjaegBenDe £*,f£
'cö«nfttit Der pjibilegien toillenbe toais Dat fouDen burgers Bieten i^JL,
fen/t Benoetnt fgnenöe ban felbe butgBetsban ©rlmboir alle Die tn/dfsmde
^ouant tnfattg toaeren«nDe tooenatBttcö om Die boerfie eerfïe tot ^semm^i
fcpSftttöept eerfaemigBer burgöerftftap/ biebiebani?tïitt betoijfet s'<*<*
κ» μγ n' *©ent Die <*Ii)e ^OEwinc löïllem baas Die ban ©rlm gratfo- *<*»fo»dc.
bL*.; ι öaivem toantfip in ben felben Do?pe of fiebe tfgn begBmfel «'/»**»·
„35, man enDe upmat meDe Dairoin taant Bp aloaer *ottirrfif»Ï^e'?:r
êXwfn lupbeη enDe jontfroubj^n in BepmeïicBebenbes WmllZiiJ
\it
"; wUDernifTe ftaöeïitban fijnen SinfftBenbaegen enDe jaereö feefie* mm.
boS?*'1 Bee^ eni,P *B8efelfffiap frisroetet: b|oeUcöeit enbe gBe^ %*»η,
M*lSten«                                                                                            *gefèh
fibajjt,
D *                  $UfO
-ocr page 116-
a&           Β ι s c π ï ï π ν o 5 Ι μ de Lof
Vïtfettin- ^u0 iie.^tab οοδ tjs uptnemenb toeï geïegen/
1Λ Haer ^oïjeeftfpmetber tijbienmeerbernaemgefiregéw/
fee»
             <£« Pc|oter öHrSfrö/ «i Φ ban fote met
Haetiem «©ooj'ttoafjen toanfiaer boi&ent»co?terg uytgefet;
Lengca ^mïBg batfp na geen ftaö in grootljepb Beeft ge toeBe»/
tijd de j©aer aïle anb'te felf-s toer ober 'töoof b gcfeefecn/
|rootfte ^flboo?gaenj3obectceft:totbatfitti(felrebain
©e magtisfte ber fteen Baer Bier te boben quant.
HolU
indir <©oBfün op onfentijö/geen langen ttjb geïeben/
m
dan vim- De Ramen oögebouo/eengraftbaerbcoj gefneom/
ftetdam. <£en BerBe baer gemaeïtt/ een to?en oggertcftt/ f
DiRame» «Êtttni>ntg0eerHj&fiupiS gettmmerb engefteön
betim- ^Qt onfe liebe ^sfab Baer mueren öeeftgcfjjleten/
merd' Wanneer en 9oe bergroot/enBanmenniettoeïtoetesi;
An' \ m° tfüieen fo ff5et ölijB/ en geen gering befcfiepb/
fvav ernaei ®
at °"fe nu««n fijn tot ttoemael «ptgdepö.
veicrroot. JBen Bon mat üafïer gaen tobien top feller lagen/
0 ï^aer bat Sier alöereerflbeoube muerenlagw/
<®f iSaBenes bat ijö/ of eer een anb're fireefi/
©aer *tï|of en't&aeoBupiS fjs/ gelegen bp be 25εεδ·
EetfteVer- Siomt aSaBenes bie eer/ fo Somt ons naeft öodj ogen/ ;
gtotihge. s©ataïbe<®tibe4&raft vooreeiöfij ingetogen/
Cn bat be oube ©εεδ bie tipt bebnpnenijliet/
SPaer fp be iSaefir nu Beet/ aen onfe mueren ff iet.
4&f jöecfr be ©ee6;ban-oubiS om enfe befl gelopen/
^>ofepb be faefi albino" booj ons befitRepben epen/
©at iSaBeneg baer na voor eerft tg tngeïjaeïb/
τ wede <S*nbV©ube <&taft tn«tronb/ en ïlaerïei* fo öepaeib.
Tergroti» ®e t wede toöft fftft felfjs/ en baer Beeft niemanb tegen/
ge,
           5©at bie be felbe is fo ^acrlero i& gelegen/
<en fo be ^tab nu i& getrotBen in Set ronb:
©itfegiB fc?eeBtbefae6 fofeïfs met bollen ntonk
'316 toübt bai tfi bit mat bafter δοη bebeften:
%&at ik ntet meet en Ban/ bat ftou men mij ten befïen ï
©at top niet feBer fijn/bat Bomt bp mij niet toe j
<jgn neemt flet 00B boo? Hef bat i& mijn beft gier boe,
<©e fe&erBepö Bier ban i& booj ben tfjb bergeten/
#fb*mibefgBeböen*tong niet bupbujB laten toeten/
<®f 'ti0 bier na beroof tl tn niet getrou betoaerb/
®f oo& booj bjanb berni elb/ boo? ongebal/ en ftoaerö.
SeW"
-ocr page 117-
Μ Dt λ Sta© Rhriim!                 ï«>
I SeRer Oftroij ofte Vrij-brief vanPhilipsii.de xxxii.Grave van
«oU. in IBabjil geg^ben ben χχνι 11 jBaert beg %&et# Μ ι ο 11. gan*
belenbebanöet afqugten ofte Iof3enber tenten fïaenbe opbe Bupfen
snbe erben umnen ^aerletn/ mbe ^>ecretatge onferJ>tab betufïenbe/
inaentgttoagban twee Bepalingen, toaer na be renten meetbet oftt
urinber geftöat too|ben/ ban toegen be beter ofte flergter getegengepb
«auöefjupfen/enbe erben. Hftxiaetüeeerftebcpalinge gerenenbtoojb
^anbeïtraenenbefoboo^bbefelbe fgbealomme fïrec6enbe langs be
1&ψζ 45raft fo boojb renbom fiomenbe toeber ban ©anenefse tot &m
be «raeti. q^eröalbenbe twede Bcpalingeficgüoojber firetnte tot
aenbe mueren banöe J»tab*
Had.Iun.Bat. Cap. n r. Ditionem autem illorum (Caninefatuta
icmcct) fines ternainafTe videtur rivus(Becam nominant) quicivitatis rnce-
nia quondatn alluebar.nunc mediatn urbem in fori ajdifquè primaria; vici- De Beek.
n»ai'ecans, Sparnum amnem intrat.
,r Cen rtbier fcflgntöet geïneb bet ïiermers bepaeïb te fjeüben
noemenfe be Beek) betoelSe eertijds aen'de mueren vande Stad fpoel-
™»»tt fntjbje be &tab bpt>s iBarnt enbe üerfc tnibben beur/ enbe
»to<Wnget ^pren.
^ftineerber Hotg (mgn Jürfab) enfyeen upt bfjne mueren/
*-"* «es bgn toaüen togb meer als bgn nagebneten/
«urn op/ Biim googer op: en als be nteutoe ïnaen/
iuet baeglpy meet en meer bon eer beeljöooget gaen»
Sr? «Jilban €»obbe #eet met allen ftuaeten regen
0»εη oberbioeb l»an fijnen tgnen fegen
0o?bs tomen obet brj! gelón men bit baff fiét
«at bg bes leren gnnfï met allen gepl begiet*                           «*«!««
Jgjtae gab opt (mgn $tab) toie gab bit nonnen bjenten/                dicS
0£° brt "Ί* Sebatgt/ batgpfo o» fonb Bomen                           afgebrand
^aful&bettooefigefraIt(meteensDboo?touet/enitoaerbJ             belegerd
(Λ^Ρ «leegt nu boojbs ban <©ob booj fttlü netbcrf betoaerö            ende v«.
^,«E/8eboube^tabenboïaenaenallefgben!                             w>ei*·.
L ibus δ,βεΓ β*ibph be^eter ft gap ber tgben/
«n befen fjanbel <i&obS/ bat g» na itoatt tempeeft
«n «lenigbuïbigflag fg'H Swb'ren toeet geneefï.
cJ§<i®Umf enfcefceé J2<*nfc jc^apé gte* owtamt,
» .                                                                                                 Brand
«κ jacr ·η$ Hecren Mcccxx, ν 11, op &intt <©IofS bflg toa$ ten Stofte 8n, ι34 7*
Dj                     ïafiige
-ocr page 118-
ïflftigebrsnd binnen HaerlcmsbjaetUat1 bat Öie gêfjeeïc fte&e Üttfym*
be/cnöe baetentoajs metgebleben tenuiasiseratfet banöenbjanbe»
HoH· Kron. Divif. xx ι ν, Kap ι v.
. ,
             Inden jaere ons Heren *Mcccxxviπ. die tpoirte van Hacrlem vctbran-
JlIu de öotrgaenbe met eenen onlef ItjSen bjanbe/ toeïBe fïebe in eenre top
tstid.* terftont ban eenen bier tenlefren igbatnenbe toojbenmrt eenre gru-
fcsetifte bcfïrueringe enbe neberbal mtt allen ïterfeen/bebegufen/enbe
iF r, capriien/enbe biertieniuenfi&en binnen ber fiebe bet iJ|anr. «Esieta»
emboutam- i?eile f^erliöe ber faliger Jfêaget JBatien buten onber bte flebe alg üj ρ
fiiiictt,
jjopenbp paire ijulpe bleef onbeïbjant.ïSieike rapeïle b? IBillem Co*
ninrn ber fiomepnen gefonbeert toasf enbe bp 3nnof eiictum ïh η bier-
ben oberjten btfifcpop tdaeiiss mtt afiatt gratiën enbe pitbilegtenöer»
fiertbja^enbebegabet. Chron. M.s.
Btan4,
              *°P defen ")d den xx· daSin iuI'° toasseen groote ïafh'gen Brand
an. 149J. binnen Hatrlem, enbepettoaegbe feet opbeftnnjb/ fo bat ter groote
*Ληηο Μ meer enbe tnagt gebaen toerbbattet niet meer frpabeen gcfryiebe/
ccccxcih netplant b?anbentoeï at|)t of negen goeberfju_«jen/ etibettaëfmo}*
genginbenöageraet» Hoii. Kron „Dmf.xxxi, Kap, Lxxxi n.
Land-vet- HolUKron. Divii,χι 1, kap, vu i.op't )aer Mcxxxi i, ©c Vricftn.
woeftinge togen met befen Florisnwt pepjiiragt enbe met albie ban κ ene met·-
an-ri3z. land, enbe vervvoeften alle t*Land,ende verbranden alkdie oude Sloren
FtotiTïetende KafteeIcn OW 0rebeÖ8tl ^Oïl'anb toebSlJOjenbe tot Haerkm toe,
m«rst                  <®vfot ^0ïl. tBgnvïtronp onber <&twf ^jberttS ν ι.
Jfrtt jaet oné oi?ctevj mirt no twee
^étf i|osafcert"oertict? «itfce t£6ee« etc.' U
&>xatf
«Sieberictf ί>α^ eetj éiöèfceK
^ijfté ^a^etê iÊmt enbe fm woeker,
<£^> te >fer<i<2e (vffoevté i?tet*S>ie ffóerte,
Sp#^ 66as <3avj frerey <^"erte,
5$ei(pze£enöe ciiöc ^oefci^ fere,
,*i
;M$e ftaerite na ïxx&üxdt ere. et c>
~ 5te 'TPxicjqj {evfoetj tot'i^rftawtó fifcey,
λ£η& &%t) f?ewj ijaer ^ufpe notey* etc.
.«Swéeö^^wiet^et^eei) jaerV . :
4~5Wten 6?oe"^r |ei ente ffe&er,
•sêy f^^Vöaettce /tney ianitë
5flJ<»« *?Χ woeste fci^vöe en& fcQaiite, etc.
-ocr page 119-
Βιι Sta» Hiirïim.                lt
\£nte ézoc^icy (^ffojené 66k*j ite/of fe$t
cJjKiUdfawkw) tcejjciect.
•\Sy ^eftéesj tf c^erey %t(ê ^er62^nt,
""> te %atq) ïct ca&v) «j&m&y. etc*
_ Bolt Kron» divif χ ι x» Kap. ν 11»\ opt jaer Mccixv 111. (gnbi fllfö &««■«»'
i26g. vats
23 ^Io?tö nCfB J 0I1.Ö ^307 f° ®n D!e Ktrmers c?S«Haen tegen ben \\ ]
j?°*"K/ enöe hebben tnctgrooter vcrmetelfreyd vecle Sloten, Burgen, meïJo *
*-atteelcn, ende Huyfen der Edelen metgroeter verwoedheyd neder gc-
&«°Γ*εη'ende verdeftrucerd. «enbe bfe Cbelemannen ötbberen enbe
«a«öten fijn genomen/ ct:bi Rebben oen geoetgb in bie &ttbs ban
ïyi^ro.oööatfpalb&erbat bêrtooebe enbeongciembe bolkftoute* ,
WBaiogtfntaeberfïarn.
                                                          ?elige£Ri
fc»rtPaï na: «Bnbfatoust bp rabe ban i5tP?eeBt battHemfïtï/ berga- |ea„,V„4
tSrf n 0Ιε Kermers alle öaer boI6 bp een/ enbe neer ben Vee bet in && vandVfei-
ftor J ' CnDe alsÏP q»ame" Öp Haerlem, bcteyde fpbie fïebe/ enbe be- vt 0p dea
aif„v3,biefottber opUouöenmet ftljtettn enbeüierpen ban(ieenen/fciv«a tijd
miero fp bee,e iuptoeri met Baeren feïmtten enbe flingeten ter boob toe
'manlïfw.4' <6nöe bie #ob#etg metten «£be!en bie baer fa getotfieii
ΐ»ίκϋ< erben&nb?omeIiKenbe befcDermbenbte fiebefïoutelitïie»
^ö^tcnenbebjetpenbanlïeenen.etc»                                   iwnva»
SfOlfïï < Kron.Divif.xx'U I. Kap. xxxv, <®öteMbfetbWbagban Vrouwe
fie«i,uL n'*fflbe 'aer bfln xxxv'· bergeberbe Vrouwe lacoba een gtoot „„ *
fob*!^tJolBu»tber<§>tabban©trecot/ banbet <©oube/ ^fDoon- gV Vao
*P»e*rt öe ^ubetoater/enbe ijsmet fijjepen gebaten tot^eêmfïebe Hoii. »n,
Haerie em/ *nbe ban baet opren felaenbage imam al bat βερ? voor
143*.
3©«i-!if'c«bebelepbenbiefïebe / enbe baet guamraebeSlonBöeei:
enbe wï1 ®>*benroebe metten Bermene / enbe bie ban mlbmaer/
bitohpJ'f mooSbiefl£Demct®?ou3acóba. 3&«ban$aerlembit
3oBfiS,Ve^e,Öt,toeItel,i*rn toiflen/ fjabben bp dm boen nemen
ban dn« ^obban «^aefbee6 .etebefioubet / enbe $eer Jloelanfe
**η £j8crfienmetbeeïe bjoome bJflpentuet0 om be lïebe te betea*·
boor»» ,e.van Haerlem badden af doen houwen alle dat bofchagie, ende
klteh^Mf en.die ontrenthaer ftede ftonden, op bat fp baer upt g«Pit
^e ί ooit»22"εη ïöberi ban öie bfln öupten/&ic ftf *» Weef gefloten /en
*l«s mmtn mbtxm imttwHtn joubinicr^ berepben gen s»i
-ocr page 120-
%%              Β β s c η κ. γ V ϊ ν α β lost Lof
ï)iebfttt&Hptmto?Ot«eïiCÏitetoeberf}aen. Die van buy ten verbrande»
alle de huyfen ende die molens dié buy ten der ftedc ftonden.endc die Ker-
mers branden al de voorftede buy ten deKruyzpoorteende de Slanspoor-
te, ^aerenbobenfoenru|ïebatRep?nietteftfitetenna£ötenbe bflg
öufjen enbe biet-pijleninbie fïebe om bte te toinnen / macr bte poo?'
terg enbe anbere toeerb^n Ben biomencB/enbe Beerben Baer toijanbert
banben mueren enbe toojnen met bufjen ettbe bogen / enbe met inent'
gerleij tnftrumenten / anbere fïenben fiaöeHtB op bit mueren berepö
met toater omben b^anb te ïefeften bte baer gentel ban't infcBteten *m
r              benbiertgenpnlen. ·.                                                 ^
_/_,                     Ho,ll,KrontDivif. xxxi.Kap.Lxxvi. Inden jaer Mccccxcl t. de»
I Stads ende derden dag in den Meije.algbeg fjepJigïirttpS bag/ des avondsontrenc
ί Landsv«r- acht uren, fijn die van Alkmaermet ibmmigeuyt Noord-holland voor
derf va bet die Stad van Haerlem gekomen, met een grootemenigte / toant fp ttt'
Kafen. fionbwabat bte^rab-ftouber ontrent an&maet getoeejr Babbe toeber
\l°?" bannieutoegeen nergaberinge ban bols tnaefitcn/betbncfitenbe bat'
° ' 3e notfi oberballenfoubcn tooien/ enbe begeetben binnen bte flebe te
** * toefen, *©te<©toeriïe enbe lEegenten ban berfïab metten ttiBbomme
enbe l^oebfcfiappe tonclubeerben enbe floten eenb?atBr elitB bat men*
fe om alle beft toilien niet in aten en foube / om bte fïab in gcene rebel'
ïtgBepbnocB in meerberïafï te brengen/ rnöe bittoetb bugopentü}»
Uanber^tab-oupsigtBonbtgb. <enÖebie$erenöieïbenfp?ae6met
fien buptenbetjïébe/enbe Itetenfe baer hupten blijben/enbeintuoti"
benfe nietin laten. JlSaer tertfonb aljs bte ©eren binnen toeren/ enbe
bie pookten gefloten Babben/ fo fijn enige geBomen ban binnen / enbe
floegen de Kruyï-poone met magt op, enbe lieten inBoinen alle bie in*
Bomen toOUben. <{£nbe befe Kenemers ofr Kafen-broods-volk ÖfbbfH
Serfïonb groot aenbal geBtegen ban bie ban binnen / toant men
Heel fupben totnb oietotien qualitB-barenenbe befïructte ban eenber
goeberftabtoelberepbettbe genepgbfrjn/ enbe guamen gedingen nA
biemarBttoe/ baer een grootenfioopban ben beffen enbe <©berfferi
banbetjbtabbergaberbffonben / enbe fijn fommige ban befenup»
tojefen/niet toetenbe toaer te blten/ op bat ,§>tab-fiupjS gelopen/ enbe
floten bat baff na gen toe. <©ie anber bit ftenbe liepen na dat Stad-hup
' toe, ende floegen die deuren met bijlenende hameren aen ftucken , enb»
fcfiotenmetBIobetuerii/ enbetoo?penfo bieeflirBenmetffeenenbflj
niemanb een fioofb upt- ffeBen en bo^ff / enbe beben beeï toeerjS om w
bat ,§>tab-fiupg te toefen. ï©ie anber ontrent becttig baer op toefen»*
öttmerBenbe/ enbefienbebatjegeentoeerbpfienenfiabben / en».
is&t βεη niemanb te ontjet cfi Burpe en guam/ fiebben fp begeerb \m,
Be met Ben ie flouben/enbeBen op geiene enbegelcbe beBouben'tujs
bat fiupjs te openen; baer fp in confenteerben/enbe beioofben fien tn*
rermfboen. <iBn in befer maniere enbe op goebergeloben beben fPy3i
^tab-flupïSopen/baer fp f erfJonö met'.postte mtnigten op «ePe jjjj,
-ocr page 121-
Dik S ï α i> Η Α e s. ι t u ,                 $J
^ieelben bteï P00?ter$ bOOÖ te flaen / endc floegen met grooter nijdig-
"cyd endc verwocdheyd ter dood Klaes van Ruy ven Schout vander Stad
Y*n Haerletn, ende een Schepen van der Stad genoemd Picter Thomaft.
£nde Gjnen broeder Andries Thomafzoon, en&e ÜïfijS bejï abCnbjS tuftfyi
erfitenije negen «ren. enbe öegnatptjSpcbben Die fommige/ enbe
«aren meefï ban binnen &er£>ta& tooonarptig / beel onfluerjs enbe
WöefiicBf pbjS beb^eben/cnbe liepen in dergrooter luydcn huy fcn, ende
ftiaekten't leer klieken, flaende in ftucken al dat fy binocn den buy fe von-
ticnt van bedden, ftoelcn, ende banken , ende hebben't ook uyten huyft
Benomen, endet'huyfwaerr gebrogt al dat hen diende, dcrluyden brieven
Ëcichcurd.endc die l'egelen afgetogen, ende grootc onprofijtelijke fchade
Bedaen: EtidedefgèlijksophetStadhuys,daerfyaldieilóten opfloegen,
°ok die Treforicts kamer, endc der weei-kinderen kiftc, daer fy veel fcha-
y*n van brieven,quitancien,regiftercn,enin anderen dingen deden.bfltfp
·"«* allen tergt enbe reben / inbien't iemanb ban bnpten jjabbe gebaen
'Koe bebifben/ge&eerbfoubenpebben: aifobatniemanbban namen
»iS.nen i"Öη feïfif Öitpfe bigben en bo^ïe om bergrootetoniturigftepbjS
«noebetüJoebt)epb!8ajiIlen/enbe pebbenöenberbojgengeuab tot ben
S"D'tenbageja bat bieöetten oaer uwe. «Eübejsanberen bageütoo;'
oen bier Sapitepnen gemaeKt/bte elnj; bertig mannen onberpen geb*
n»2 öm bo°iö meer alle quaeb enbe oploop te befegtttten/ alfo battec
■■Bfepnbfgatoerb /toie bat berbojgen toajs bat &pte boojfegpnBomen
'°HD*/bamienfe gelegen foubc. ©OBUjerbergeaonbtgb/ toiebaites
emge gocben genomen/ geroofb/ enbe geplonberb pabbe/bat pp bte te
"0oifcögn foubr bjengen/op bte berbeurnnji ban fijn lijf/ tübatt toerb
^«gaige cp't^anb gefet ombieguaben enbe rebellen te eafltjen.
en r aP-L:sx v 11 · <©»t albug binnen bet jïebe geftpieb
taefer.be / fo fö'it
ln!iöa8c binnen bttjbttbe ban $aerlem groot bola «pt Uoo?&-pol*
^«flefeomenenbe toegeballen/enbe maeBtengrootegeree&fcöap om
n»h ν et"teen/enpebbenbiebe(ieenbe eerbaetfte mannen banber
j^iöaertoegebtoongenommetöenbooi bie«§>te&e banftepbente
«. rPaet n» i fo fgn ban bit bole metten banier ban ^atrïern *nbe ban
^■Rtttaet / boben b;p bupfenb (iare toefenbe / op ben ν 111 · bag ban
rrfflfupttcc^tebe ban ©aerlem getogen / ontrent böfuten in ben
«aonb/enbeguamentotjaooibtoÖHin'tbo?pbaerfpbejsfeIbennaiötn
h4al' <StlDe bt$ anbeten baegss ontrent mibbage quamen fp beo?
!&e ban Eepben/ enbe bielen ter jlonb geltjn aen bat blot B-gups/
««*£ƒ" na *· aijsbitbofttalbujs eeftpepbentoas / ffl Weten ηοφ
η müiac ban öe ïtenemer j8 binnen #aerlem/enbe fonberltnge bte ban
μ-»?!?!* * toant fp upttet (ïebe nkt en toouben / berbucgtenbe bat fp
til VS? er WnnenKomen en fouben. enbe binnen oefen tg&en peeft #
Aelbrecht
K «mtoge ban paffen groet tool&lttntoapenenfo ben ian&en ban w $«/?«%
-ocr page 122-
34             BëschryvihgebndbLot
Stadhouder ï|oï!anb gefonben/ enbc quamen iu't öojp toen $ooibtoijB/baet fp Mtü
Gmnaeluyt onfiurithcpbiSbebieiKn/ enbe quamenUOOJöte Sandvoort daerfy die
den ncum va kerk ende 'theek dotp beroofden.ende namen veel beeften endc gevangen
u»ximihaé ontretu Haerkm tot Tctroedetoc , enbe ftjnalbusstooojb-gegaen met*
ReomfchKo-
ttn to0 ^ m jjaj groote fc0?p jjan&ie Bsverwijk bmrae bat in te nemen:
vooïd mde
£nöe &*e ban ©clurtmjB fielben Ben tet meer al te tyomelirBen / me»
fiimnsone nenbc bat toolH enbc Bnecljten «pt te Beren/ en terugge b^tjben/ mart
fhiups ds u bit Bne cfitenbiei?η cnbe flotiben mal&anberen fo tojonu l'rBcn bp / en
Grofvuil bat fp in gtooter getalen enbe menigten toaren/bat fp't bacr tegen niet
Hoiiand: de fiouben en mogten / enbe tuonnen Den bat bo?p w'et Bragt enbe ftc^
welke dan menbet Jjanbaf/enbe floegen in die betten veele van den ingcfeten dood,
^!~A~r° r endemafkien't feerfchandelicken , want fy pionderden endepilgeerden
heelmin <*at ^orP nemende ai dat ter was, ende alle 'trnan- voik darter te lijve geble-
Gtatffelfs, ven was>βηn'et ontkomen.worden gcvangen.ende fwaeriick geranzoe-
mmt Meen, neerd.ende gefcbat.dacr dat dorp alrc gtotelicken by verarmd ende bedot'
stadhouder ven werd; enbe befe&nccfitenijebben Ben baer geboltoeiBt enbefiarS
fqndeym gemaeBtombaerteblijtien. Dit werk dus hangende heeft hemdieSte-
Hollandfeer ^e van Haet]em [n groote lafl; bevonden te wefen,aengefien dat fy van den
'heerfekte en °P^ette met en waren, ende feer gaerne tufchen beyden ftille geieten had-
de/««/ώ»* den, hadden die forrimigegedaen die de poorten opfloegen, en den Over»
door foaire ften vander Stede daer roe dwongen om defe rebelligheyd aen te nemen·
«nvetdrage- ^oifHobctbe gcBomenbatmcn binnen berftebe ontbobé Beeft b;eé'
lifke fchat- beBnetBten te Bomen/alftgeftftiebe/enbc quamen in gtooter menig'
tmgeperïie, tni ombcfe Bnethtenin bie sdetoertoijBfetoebetlïaen. €nbe Bojt£
'f^ff^iJtcrnatjBbte^ertogeban^affinfelberin^olIanb genomen / enbe
il™ Kal mtamtn ben ^age. φίε &ttbt ban ^aerlem ftfiir&ten fiaer gebcnu'
teerben eetbaere notabele mannen aenöem/omgeïepbe te mogen Br b*
ben/enbe met Bern te föjeBen/'ttoelBaïfogeftfiietie/en quamen inbeit
tr> ite dAifs -$age/ enbe trar teerben alfo bat Bp bie ftebe in tgrarfen nam/Befioube*
genade, ende jp^fo moube Bp fa bte flebe toefen om ben gocben te licftfietmen/ enbe
trouwe, öen quaöjn enbe rebellen te corrigeren. Sïlbujï fo toerbet geo^bineeiö
bat hp binnen ber&tebe ban ©aetlem Bomen foube met gemoebe ett
biienbfrBaupe/ baer bie ïtenemerg met bit ban aifimaer/ enbe mef*
anber binnen ©aerlemntet mei in te tojeben en toaren/ofcermitjs batfP
meer guaebji berbutötenbe maren.
Daerna: ^Baenwbpten xv.bagbaniBeije quamen die knechten
uytten Beverwijk doot 'tdorpvanVelfen.endeplonderdcn dat.ende voof,*
tot Schptan, endc tot voor die poorten van Haerlem, endc ftaken dat v»ef
inde huyfen ende namen mede al dat fy dragen mogten , ende roofde
koei)en,paerden,endefchapen,endedrevenfe weg ende vcrkoftenfe,e«^
gaven goeden koop. Ï©iebfln#aerlem bit merBenbe maren feet"e'
gaen omme bat bie BnetfitenalbuiS begonnen te bamen / enbeemöf
goebe mannen tratteerben feer naerftelitBnan bet ,§>tebeban ©fleL
ïernp^^toegen/algi battet geojbineetb toa^om alle öefi toiïlen/f nb« c3
-ocr page 123-
DiR S t Α D Habmim; ,          31
Jjfe &tebe ban ^aetlem u bet te ontladen/ bat alle bjeembe g&fttn/tt
«Jetenöte upt öermer-lanb binnen ^aerlem lagen metten anberen
iWpterennnetbten/uptöielleöegaeninoeden / enbetïthjetbalDuii
wetten ulotfce afgeiupö/enbe gehonbigb/baer Die Itenemergntetujel
I" te tojeben entoaren / batfpaibua Die fiebe rupmen moeden. <©oft
waKnöEtöetlHntcjbtfn uptten ïanbe ban <ö>elreenbebanïtlebege*
«omenbte ontrent we fïebe lagen / enbe gaerne binnen getoeeftbaü-'
°f η om jonbije te tmniien/maei alfoo't in date ban tracteren toag om
J*nï>apfeiEStomen, fae» biereen fp niet ingelaten, 3Beg anberen ba*
jfsguam ere #ertoge ban paffen / enbetoerb ban alben geedelicfc*
SPpömbeban beleer bibbenbe <©o?btn met pjoceflten metgrootec
«eninnegel;aelD / enbe bte poo?terjs guamenalin ftoartengenleeb
ooigenbe bie pjorefde/enbe toelen |)em te tooet/pjefenterenbe bte flett·
«« η ban ber debe, Cnbe alle bte gene bie binnen ber fitbt toeren/
wioebk poojtenalbup cp-gefligen anbere beel ondutttöepbjöbebje*
«en Dabben / enbe oen goeben lupben 'r&aer ontnomen enbe beroofö
potten/ liepen alle te famen uptter fttbt eer bat be ©ertoge guam.€tl
«tftonbbJetbeengalge enbe een fcöflbot op't&anbgcmaeSt onuoj*
«ttte te boen / enbe beel poorters! ttjaren op bit pass uptter debe ge*
pen om ber ttoebiagt brille η bte binnen ber (tebe Daag/ bucgtenbe ge*
•jegen te taojben/t nbebiogben al te famen toeber ingeboben te nomett
«Ρ oie berbeurnif3en toan tjaer goebê/bie beel toeber in guamen..fBaet
»« Piinrtpaele bie be poojtcn op-geflagen/ enbe Die onduricgepb bes
iJv» ?aIsfP bie ροομεορ-floegeti bebjeben iiabben / liepen toeg/
F«wt Ösnlupoen/enbe alle bte gene hit in Die debe niet binnen f η toon*
fjftw* n Diefe &af£ 'Sf t* fcerliefen gelepbegegrbentoaeb?ijupt be
on Λ^βεη cer δε ©ertogebinnen guam. Hnde du fcyt van die pporte
.Ρteflaenheefe die van Hacrlemin grooten ladengebragt , want fy den
ertoge van ftonden aen geven moeften totemende voor haerenmifdacd
_nde rcbelhedcn xxxvn M, Andries guldens, alfo dat die poorters haer
«en fchalen, koppen, lepelen, ende andere kleynoodencnde juweelen
5f*crStad-huysbrogten, overmits datfy (oveelgelds niet en hadden te
6Cven,daei eik op gelet Was,dwelk deerlick wasorü te fien.aengeficn dattee
,erï ochngi^fjfg itedc is , ende die poorters niet en wonnen van geenen
lngen. Ende die rentcnaer kreeg quaedc betalinge, ende fo veel te quae-
c!er otn dotter ontrent Hacrlem al af tebrand was, ende alle die heeften tuf-
n1etl Hierlem ende Alkmaer geroofd waren, ende'tvolk meeft doodge-
cben ende gevangen w^ren, dten henfelvenfwaerlick kopen moeiten,
a« fy luttel tegen hadden, vvantet hen al benomen was dat fy weg dra*
Ben mogten ende verkoftent ende gaven goeden koop.
. wpixxviii, Op defc tijd moeften die van Hacrlem haer ban-
. ler«*Pn ilcgicn ende hand veften voorden Hcrtoge brengen, diehy ra 'VenKartl'
nern genomen beeft, alleüctende dat fv die verbeurd hadden , endenkt V wederge.
^«f gebruyKen en mogten. <®t& toOjbinop befe tgöMlÜt baflbarr» &mn-
E *                     ben
-ocr page 124-
           BfscHR.rrs.Hoi ι ν ü β tor
ben binnen ©eetlemgeöotïbeii Kan Oen anberen fteöentoan|Mten&/
code die (leden van Heiland hebben lacen die goede Stede van Hacrlem
* Vyt ttnm nietvoor-geftaeninhaer ongeval, 'friacrmcer hinderlickgevveettdan
eudi» piek. behulpelick, alft dick wilsgebeurd, dat die eene om des anderen qualick-
Sttt Jxtj. varenlacht,cnde hem daer in verblijd , dat nochtans foniet en behoord,
x**"***" «Mm'tlefie banben J©f tje maenb Ijeeft Me ^ertoge een groot füjart
'"■*·■, Blockhuys boen maiten btnnrn ber (lebe totbetoaetnifjeijanberfcl*
fcecfïebe/beer in» bie fltbe mebebtotngen tiiogt mbien fp boo?b meer
rrbeiteerben/ enbc bit toetb gcojbtneerb enbe gemaeftt in der Schutters,
hoven, daer die felve hoven ende andere boomgaerden mede bedorven
worden.
Daer na: <®pten Ieftcn bag ban fBege Beeft bit ^erfege eeneti
jfctïjout binnenb?r flcöe'getet: enbebaettoe 2Surgemeefirr07,f>tf?e'
lifnen/'Srtefo^erst/enbeanbeteaBffirterenbte fjaeren eebopten fel*
toenbagbeben/ enbebefe öcranberingeenbe mutatie gefrluebe ober*
«liföbatöpbieflebeban ^aetlem Ijaer pjibtfegien rnbejöanbbelïeit
benomen öabbe.
Daer na: <£nbe op befe tgb toetb al bp toó'fen fttfïicfe gebacn bitt"
tien^aeclem/ ban ben genen bf e be poojte opge flagrnfjabben/ en bic
ban't oyjet toiften / enbe 006 ban ben grnrn bie beg nachjjs groote on*
fiuritöepb binnen ber lupben öupfen beb^eben öabben.
Kap Lxx 1 x. $ier na opten aeftten bag ban Snnio i$ bte tyttto*
fle ban paffen upt #aerlcm getogen/ enbe bejs felben narjjtj? fo fijn altó
die bufzen groot ende kleyn dieder ftede toe-behoorden weg gevoerd»
toanr terftonb a!*J bie ï|>ertoge binnen $aerlem etiam/toojben alle bie
|mf3en bit orrtme bit fltbt fn be poo?ten/ toomen/enbe aen bf e tnueren
lagen/ ban ijaer piaetse genomen/ enbe boo? bat g>t ab-fiupgi gebjogt/
fciebaema tn't ©tocit-öupjs geboerb too?ben' enbe ban baeruptte*
fiebe, <©o& moe(ï?n bit poojteren alle fleer narnast enbe ge toeer ge"
f)eelenbealopter,§>tab-nupiS b?eng<-n / eer bie ©ertoge inbetftebe
«juam/ efl btt bit ^ertege toeber uptrer fïab getogen toajj boen W\
fee eüt fijn toap*· nen toebet / enbe bit hertog? i& met a! ftjn boll W*
©aerlem enbe upt JfcooiböoIIanb enbe ïtenemet-lanb getogen na &*'
ianb,
in $e Jkcx& in een jjfaé af *i>«é <0crt<»?n^t
Als men negentig tl&ee dujfind vier honderd tel£
Den derden Meij ookjnefijn haefttg met gefaeld
De poorten vm Haerletnoproerig opgeflagen
Van ?f Kafen-broodsrvolk. ftout, dat ujt Noord-holland qttam,
"ffaelk Klaes van Rujven Schout haeii met fijn dood VtTWW*
f V«er afvanouds dit glasonsfekfr deedgefyagen.
                            &&
-ocr page 125-
Bei.Stas MaiUim·               $f
, 3®atfittftoofionfe^taö/ netfiöptirtfföet Oeöatöfertffje/lnden B«i«gMfa?
late ι t7x.enbe ι f7i,<nl»!aM(lrftreittcBelegcringevandeSpaenfchea d«
«nder donFrcd-rico aTolcdo, &ont*«m fttlAtlAtilW& $ertonto«1 EtMvari
fcloa/nietmelbcomameujluiptgefteen/ cnbeaeleben: toaerijaatop «.sP*cn
ÏMetnambittoerfri^elienfulleniBcfietdcHifforien vandienujd. fb;aca^e
&0Jt* 0«irriia inden jare 1576. den Μ Odob.tJjetÖe ttί AtftÖ *»?""·,
«nen grootcηfïojm upt öen #oo|frootfen/toanbe ^oogbuptftöe Xol· Btand ,η>
toten' bte ftter in gatntfoen lagen/ öooifnm to|e3«n» ftoficnuimin ι57β.
Jaacöti)UB0 bp jjf t ,g>lf persHjoofb/ 8fnoeg3aem moebtoiliig acngefïe*
«en:tl3aec Ö0M449huyfen verbrandcnbeUevntelb toetben/behaiven
,s· Elilabetbs Galthuys, s. Gangolfs Kerke, S. Maertcns Hofken, endc
tBarvoete-Sufteren Klooftcr. Memorien van dien tijd.
Pieter Bor ir. firn Negende Boek vande Nederlandfche Oorlogen,
" «Innen be&tab éoerfemJn #ollanb öeüberi1 be #oogbupti£iien
«waer ingatnlfoenlrggenbe tnöaertoatltffi^pglïaenbe fctffitbp Öet
^patenbaer ben«nfeetuptinngfittentymton/ «g» tiol ert»*%οη'
eefnnbrquamofteboojbetfupmenif3eoftemoebtoilleJettoa®töupS
eenbjanb/ enbe beur bienfiet tferfcuptben *#oo?t> toefïen toaenbe/ ·»«■»*«£
*nbe be totnbfitö meer enbe meer Uetölef/ fo branden daer m kotter "*>
"ond, ontrent Vijfhonderd huyfen af/twettuen grOOte ellenoe terOOl»
[*e6te onbet be arme uitgeputte burgerge/ bpfonber ober be gene ble
£lt ongelurfeouerquattv toantbebjanb fneïtooo*bgine batfptoeppls
5a? Baermeublen nonbin bergen/ enbe Set Het fitöaenfjen «ui ofbe
P«öeele (lab afgebianb fcube ï>enben. ©e ftgabetoanbe ge&?anbe
swpfen is neeftimeerb geweelï op meer aljs Vier jponbero öuweflt
Sutbentj, *
                 ·
^enbiÏeeniVVintlcïJ(ïenVan<©Ctc*eï
V vajgi tot ©aerLeM be vw vcjjöe foberi
Vvantfirt vieröeeft verfLonben
Jfcil viif fjonbetb ö viifen in cojterffonbett.
^holBcgfiii8be^tab/lipbflt3fp!agtrtijeren!                            ■ feSde?
*Bet nering oierftnub/enbapperopgerefenj                                 SudHaer-
«tseoböetbolftöierfonbatógrajs/enalstöetfanb/                     icm
Wanneer öp pier ftn toooïb en feerfee peeft geplant,
^«jenesw&ije ^c$min$t$a ^tabcfiawtwy*
Vyt oude endc nieuwe Memorien.
f, pinden iaere 1/4 f. de tvvede-tiende penningvan alle koopman*
«jbappencrvde goederen bpbiefcan^ollanö ingetoilHgbtoaiS/ toerbert
«Ölectr Jêaetlem maerfei ftooplupben aefconben &wmt ijgttJJ.
-ocr page 126-
j'S.' Β e sc η κ υ'ν ι μ' β s Ε au ι lor
4ftup.epbiagten.
£>0 bjagt ooft de twcde- tiende Penning vande hueren yande huy feti
inöf felöeniareaïBterte^actlemnietmeeropöait^i J gHtö. *3 fïtip·
3 pen.
                                                                        \
IDat bjengt nuöaerentegens/ in enfegge niet öe ttoebe-ticnbe/
liat tt öe tüiintlgtfe/ maet be bupfenbfte penning-, entie toatbe berpon *
bingebet bupfen alfiiet toeï op! 3ft ftoijge ηοφ banbe anöere fcï>atttn*
gen.SIISonlangjS inden jare iözz. ftet Hoofd-geld bpoe <£. i| f& ©e'
ten^taeten ban ^ollanb beraembenbe goebgebónben toa0' fö" β»
8terte§aetIeni394iiÖooftienbibonDen : enöeinbe36 «©ojpenon*
beronfe^tabgelesensoijöjtefameHójéoj.
Abraham de Biocq, #ntfangerbergnnepne?laiibjïmiöbeïen ebes
öe £>tab enbe Jjct -©uartter ban ^aerlem.
lohan Koketman.ikentemeefter ban ïif rmerlanïr.
lillis de ν vild,#ntfanger banbrηbupfenïsfltη prnnittg»
Getaid van Teyhngen, ^rifojtfr bcr,t)tai) ïiJaf riem.
Iohan de ν Vael, &enteme.efiet tianbe >iBer fleinne gor beren.
LukasSebaftiaentï. <Sntfanger banbe betponötngc bet i^upfenni&fc
#tab/tnöe ben ©jgöotn ban b« n,
©erfjeft ban'tfaem wto Sert/berïjeft Itfer «toe ogen/
4Bn Ket boe top »an <©oö/ ftoe top fgn cpgetr..gen/
©ooitoopt onjx oub bei bjtct/ en benht öan/ en bcfrfjout/
^oe nu be i^eer ong tiüpg in alle toeelbe bcub.
3iabenc6tte retljt ftoe googör üolgr taat^e jrroomen
l$an <j£»obei3fegemng ons ïic bben opgtnemen/
<2n brenftenonfe J>tab mrt alberganbe goeb
|8eton gemete maet'enbteprn oberbleeb.
üfin toie toctjfal alfnrr ftcö totüen btt be roemen
Cen fulften rnn bom <&oDs öoojgzonfcf Infe te noi> men J
4&objSgotbftevboberonsibfeftepnbey norïjgrtef.
t©el 'tbolfe bat n'érr Den #rer toeet banabarr toe jen fal!
I^er toag bannorö toi I-err/en tn bO(>?lf be bagen/
Wm beter a\ë ftet 10/ als al be frrben alage n/
«5n aljsfietganfrhe Ianb bat ooft beftennen moet,
i®aer (Itf br!) tja ftrtntet befonbe bte bit bnrti
fi&tlt ban beg ï^eren tooojb en pr pl'ge bjiee s betrapten/
Cnmcteenmf erber b!g> opfnne taegmarfnen/
CntoanbMenfoboo?<6ob. 3n40obeën§ogeftan6
©efïaet |jet goeö en 'tqaaeb ban ,'tliebe Jöaberlanb»                _
a©p
-ocr page 127-
Bu. Siad Hxixtiu!                 jj
fj&Pfêm ban oubg bcrmaerb beel gonberb jaer geleben/                  Ha«iem
<enobetaIseulbinetonferö6ficii«ben/                                   SSSSw
«n fgn booj onfe magt/ en inSöop/ enbe bent/                          verma«d«
liJoojeene Koop-ftad ooft booj langen tgb benenb»                    koop-öad,
'en |nn üjp bies beruffit bojo? beele lange iaeten/
«inboe top nergens na fo groot enmagttg toaren/
*|oe fgn top nu baer tooo? gegouben/ en geeerb/
3BU otife ïiocpmanfrgap |p bapper ijs bermeei bi
Oude Brieven endc Regifters gettipgen bat ban oube ttjben in alle
laeenben Koop-handelb-rreffcnbe/ be&tebenban Haetieni,50eïf7
ppben/jïinjietöam/ enöe:©jieIetotbtenepnbe fgnberfegjeben/ en
«Ρ een geroepen.
άλ ®fln»cerinbcniarei459. be ILanben tenen Krgg tegengbieban
^am&urg toilben aennenien/ jgngemelbe bgffteben totöien epnbe
3nben jare 1457. $tbhm bittan %uixtn aenbe genoembe bgf
Itecen geftgjeben ban toegenfeber gefcgil ober be Koopmanfchappen.
"ideatur quoq; Cramzms circa annum 1440, Sax· Lib, xi, Cap, xxix,
^0 geeft ook onfe ^iöb/ban-oub^/beojaïlefieben/                   Snd«de
*©en<©rafelg6enepftfj/be05rafelgaebeben/                            magtigft«
gaer gaere meejïe bloetj/ naer gaere meefic magt/                    f« Η°ιψά
^emeefiebanbe|ïeen/toeIalbermeefiboïb?agt,                     ichcStcic.
JUefnbenjate »4»«. tentgbebantertog^gtWpjSban a5o?gonbi*
enen^jou3acoba«j5rab.ban^oH. eene^ettmge ofte ^tgatttnge
ö?oaen toag ban 3oooofcgiipen op te brengen em 500 man te toapenèV
JBtibe ban bes? ïleren toegen ïtapitepn be #ere ban Utlebam: fo toer*
5fJ?es>tab banilaerlem beeerftcgefet op jooofigiftien/ btefpben
Sf^^tefojierban ©oHanb/£>eianb/enbe ©jfeflanbben#ere33ou*
»2« pan ZtoeetengefjeeJ betaelb geeft:enbe be anbere £>teben toer*
niü* Wlt
Ö naeï öefe ta*eban ^attitm ongelgbminber gefet/ en
M^pat/aIj855eIfop4ijo.3Lepben jioe.mmfterbam 5ooo«aotter*
^„ i1 io< cni* atlete booibaen naer gaere magt/ enbe grote, Oude
•^egtiters»
ue toat"aber toe/ en toflbe £tab befcffeöben/·                          Binnen;
«nbmnengetbegjijpbangaeremnerenbïgben/                        StSïïS''
legenh«y4
«2tl
-ocr page 128-
40             Β s β η e R ν ν ι ν c 1 E μ o 1
Lof
<Cn fpjefien baet ban Daet/ en fiaer eefïaïtenfsy
<£n [eggen toat in gjaer al grootg te tomben tg.
J&enftet be Straten Wee/feec feftoon/en &ierb/met nonen
«©n'tïtecKBof enöe iföarfct in een en t'famen lonen:
,5>p f lutjten op malfiaet/ en paf5en al$ een biw
«En nomen baerte gaer aljs met een mttme-feuö*
g&te top betfrftepbe meer feer fcfioone torjöe plecfeen
©an Markten in t begjgp fietirsi loops norfj in fien treracn/
't Verwelf, en Olie-Markt, en Kroft: be Iaetfte ttoee
<5Ten Koop tooojnementlijb geepgenb ban fiet bee.
<£n toat be Markt bdangt/toiefag optbtergelnnen/
$0 tteflgs/ enfo rupmi toaer ronöomflaet te 'BijBen
XStabji magtigfte gefiicBt/ber ©eren trots #aleps7
t©e groote fïoute üer&/ en #al ban bijs/ en öleps.
t©aer toe eert goeb getal ban magtige ge boutoen/
©ptnemenb op fijn oubjs/ aljs pemanb Ban antfefteutoen/
<0elgB ban alUyiiw en toaer gp bij 006 tuenb/
©jee meeft bc HuyfenfgnbeBnoptenfcgoonöefienö/
5* hevels toel gemacfit/ en net/ en Ijoog beroemen/
Cn3fereInHbefneen/ooSi!SnauiftfigcblebEn
©at langer niet en beugb/gp fiet geen ouben bm/
«nbinb een pjtt^en-öo^baerbooi-itjbjs riet-öaB toajï,
©et harde dak t& goeb oinbuer en b?anö te mgtien/
<en b'uptgenage blam fiaer boeb3ei af te fnóben/
<£n gaeren tooefien loop: g'lgB ^aerlcm ban toel meefï
l&ooj befen menigmael fo i& beforpt getoeefï.
SOmtOt'tGerneyn Gebou.&om totbe ftooge Berfien/
<£n tojenji fiemel-fïepl/ en anb're fióute torr&en
19an groote Bonft en Boft/ en fïur Ben ban getoefd
Φηfiooieenstoatmenalbanonfe Kerk.bft-telb:
©et fes een magtig vat, ge t torIB met fijnen f oien
en ongemeten fiap be locgtfrögnt boofte boien/
<£n bjepgb get firmament/ en toatter in en op/
^efaegöe tf ermifgnnietfgnenfieplenfop.
<© reemtoan onfe .ötaö.' oBroon ban onfe Hanben'
<© alöetfïouft geflicgt gcmae&t ban menfegen nanben«
«©toonber poe ftetijï ban menfcBenboojbgèbjaat' "
3ab3onbergoeöetίsίbanmenfc0enoptbcbatβt,'
•&©eb oon fo toat fcefocgt/ en.mebe boo|- gelopen
©eellanbenenbefleen/entoel geffenmet fiopen
©eelBeraentoel geboub-.maergeenfo kloeken var,
S»o luchtig.en fo fchoon, en bat een Toren ïjaö
;&o ftoaerrerflt boven op,ge(ïeiboptoerbebinnert-
#?lacren banbe BerB/ en op ben top/ en tinnen/
Stiateij.
Verwelf,
Ofze-
Markt.
Kioft.
Markt-
veld,
'tSand
Huyfeit.
Gevels.
Hard .dak.
Gemeyne
öïbouwc
Groete
Kerk.
Toren,
-ocr page 129-
Di R Si λ »; Haïrijm.                   
ÜMft Sl?«^aniJe 6«fefeinoaer8oeBeiibat;
ÏS&^^^^^'^^^entoarem                    Pyiaercn,
§n Sw?ret torfe SP totlt/ en toononjs biergelgft
-an««es/ fo gp Som/ in't gmtrcge €& tfïen -rgfe.
ium iudSoV^ ι?"1'"1' Bat· ??*»XVIT· TemPIl"a habct architcfto-
columnis f m,mUm' Picncrr,mumquèopus,firrnifsimis innixum
^iïJZZ^S™* ex inteftin* matcri3' *«*».*"**>
tatnSifÏÏW' efni ^er£e nacr 8et 00?beeI b« iPai»?96en een feee
tupmeïbttotSmmffi^^
fiotimStceöefe,!teer&eiiirbcsonnen KfttMtn/tnmiKifi nergens
*o "GS"ieniaIle£n,berÖaelD Petrus Montanusin fijne ByvoeXn
&tab meffÏ;Sst5e !n l
}aeJ '47i I?i vohr°ckc"> Hy feyd aldusf^efe
8«rhjS,SS5S^^f»lïieer ««toefen»/ f°fe aïbaet eeneii          £
ma*kt ie ÏJKW8^,röt/ terere" *w«l*«nt fcaben/betoelcBe vol-
man eeSKÏfi1 ^htl'a!r H7*.boo? Bufpetjan hertogaelbiecfii
^^öSS^S^00^"0^ ^3"15 »««wto 8toot?afIaten/
         · ί
Scoote £Λ8εί1Λ a»***"*tipt alle goefienbejiïanbii een
S««?eS5Su2Si,S.*ffei0i t«<?maHeiare£°ni,«öS nalinr"
toinge52SÏÏ? ö'w *2aet te&erl»enen/ enbe mflbelgfe tot oöbou*
^«ttê* <oay onfcy ai <>c^ej%fte tydtw 2&o-
ciWMoccMtitis^c ac^tfte mQot&eribe jijy
J^ «J/M
h'kchrisii'
S£S*PrBe,Leïfe *«!&« SrfööiSe menfcgen bic met *«/!»«? 1.
th* WöenberoubjegebfetêtfgnbetfoenEnbebte i&jo. λ** «7.
ίίΚΛ w ba" $fler,e«V Ieggenbe tn't Sifbom ban wt*s,e, m7d«*
Swfh!0ibe2 anömn *Mwen jeifbe Jterèe jaerlgfer infï
II. 12,
*                      confec*
*'
-ocr page 130-
'Λ ■           Β β S C Η Λ Ϋ 7 Ι Ν G 8 Ε Κ » f Lol
tonfertoatie ofte timmettnge paet bepulpelgne fjanbfgn tepfcenbe/
betötenenöotëomimaflaet aan alle fonöen/ gelgnettoSiS aljSöie %mt
üeröjetben Oteiatdijby opbeneerften enbeanberen baginaiuöuito
onferneberBrouuie ïaetfeeiti^ojtiunrulagepctenbanDe «engelen
bupten be mumnban 38ί39ίϊ toelfee affaetenötefjepligile ©aöer jfran*
cijtujs ban #oD 3ïlmagng bettoo?ben pee f r.
Stem op Dat alle üujïengelobige menfcljeη mannen enbebjou*
toen jong enbe onö te beter etpebiten mogen pebben/ fo pebbe gegonb
enbe gegeben magt onfe alreöepltgfle ©abetbobe genoemb/ bat Die
éettoi banbe ^oc&t-netue ban #aerlemfal mogen feiten alfobeel
OBiecptbaberen/ geefteltjne enöe toaerlpealg ïjembannoob (alöon'
Een te toefen/ bte ttoee ofte bjie bagen bcoj ben eetften tonbag na ψινΡ
fleren enbe οοδ on ben felben fonbagben Criften gelobtge menfeprn
bte bat aflaet berbtenen totllen ban i&aufeltjfce magt aüfolbere" c ή ent*
binben moge ban alle fonbèV obertrebmge/ berfupmenifee/ en \spubc/
poe bte toefen moge/ altoarenfpalfo batmenbenpepligen ^toeitot
&omen baerom becfoeSen mofie/ enbe baer boo? faltge penitentie fet-
ten/ uptgefonberb alleen bte faire bie ontfjouben fijn inöie bulle bieme tt
plag te publiceren inbenbag be& 3ibonbmac!jS an& $eren.
Stem fo mogenbefe sieeptbaberen aloujö geojbineejb ban ben
fietto? banbe #joci3i-6er&e ban ©actlem ttoee ofte b?t'e bagenbooj
Den eertfenfonbag'ban Idttiyfieten enbe 006 op ben felfben fonbag betf
•C&ifïen-gelobige menfepenupt #attflg6er magt te abfolberenenb*
ontbtnben ban alle paete fonben alsiboojfcijjeben fïaetniet alleert
inbertaiocBi-Bet6eboojfj inöaeriommegang/mer006mogefpöai
boen booj alle beganfegel^orpie.           „ „ - w            ,.,„:
Stem fo moge befe 2&tetptbaberen 006 alle beloften enbe bebaet'
ben Die biemenfrpen geloofb mogen pebben beetoanbelen inanbere
goebertierentoernen/ uptgenomen bebaerben te gerufalem/ totj&i·
#eterjö enbe t&autoeïö te tëomen/ enbe tot ben 3Cpoftel<i5objS £>inte
flanobtn «ompofiella/enbe οοδ uptgenomé bie geloften bangerfte'
JgBeoojbenaen te nemen.
                                                       _. .
3|temuptfonberIinge magt ban onfen aïregepltgfïe I3aber«ne'
menjs be btjffïe fomagmentot timmeringe banbe ^ocöinerBe ban
©aeriem geben alle gebonben goeben/ ger oofbe goeben/ of onbepoo?'
ïijnegeBregen/ fonbereenigrefïitutiècfttoeberBermgeteboen/ au»
Bern alfmen ben rergten etfgenaem nieten toeten.
                     ΜΛ
gtem norg banben felfben # aujs Clemenö be bgffïe f 0 8*8°"°*^
©?οφί fietbe banï&aeriem/ batfototebenfelfbe föjocg^erptw»
$aerlem te gulpe tointmet aelmtfjen upt fgtijsfelfjs goeben bie p*»
4&obbetleenb geeft/ cfbiebenfelfbeïtettëejaerlg&r ^tttm^L
baeb/ berbienb upt ben fïoel ban tëomen gugtftgeÏDinge bejS \tWnjJjL
toeeijs banbe tngefettet penitentien/ ente notfi oaerbotoen tw J«* mv
%\· bagen»                                                               ^3i$
-ocr page 131-
Du Stad Η ι ι κ t ι u ;
'4$
öne c^iftoxie <oay %zy λ jfaeftattet té itj om fee
«Chneïga ftj allen Berden menfcgen bie befen bjt'ef fuïïen
Icfen of Öojen lefen bat De fdauss ilonojiug bte berbe alfa
1 gegeten/ ïfeeft gegeben aflaet tian alle fotiben allé ben ge*
nenDie metberoutoe enbe toel gcbiecgt öefoe&en be Mtv*
6e ban <©nfet lB£ouujenbe $ingelisiboojf3. op ben eerfïi
1 bagin bie «©ooftmaenö balt bte een ©efper tot ben anbe*
pbuibeflotenjaerlgfifburcnbe eeutoelga.JBer bat gpmogt toeten
«Jaetom bat bte $au$s alfuIFten grooten granen in bte tioojf5. Iter&e
Oecft gegeben/ fo fulbg aenmetfcen befane/ toantfonber faae en geeft
öte^aujg a|fuiite grooten aflaet ntettotgeen fteben of plaetjen/ bie
laue bantoaeiom bat bie fdausi batgtoote aflaetbaet gegebengeeft
*»'h*ft: 3nöien tijben boe bie Öeplige man ƒ rantifuS bte Uter&e ban
J®nferl,ieber©routoen b'Hngelijsbaeberomme gemaefetgabbe bie
;*topien berballen iag/ enbrgpupt fonbetlinge beboeten enbepbe*
«gnepb een celle getimmerb gabbe bp bit Merkt booif5«om baer bie*
FwSfcen aente roepen Φ obenan ©emelrgöe/enbe Jföariam fgnre
«laetbeiBoeber/ïtoninginne ber «Engelen: φο gébetubet op eene
"«Φι aljs jfrantffcus toajï in igne bierige gebeben/ bat gem geo*
j«nbaetb toer b goe bat Sefuss onfe #ere enbe fgn liebe JBoeber baar e
Snitten in bie boo^ïterfce/ tetfionbijsjftatiCifrusi opgeflaen ber* I
".'"".'tietben geefielgl&c Mgofcgap/enbe getreben inbieSerfee/ enbe
r'SOpfag onfe ^e«3|efug/met een grooteftgareber «engelen/enbe
Jy"toaetbe IBoebet Ai fgnre frjbe/ biel gp neber ter aerbe/ met groote
;£petentte aenbabgpSefug onfrn «%ere/ enbefgnetoaerbe movber
*f ar<am. ^oefp^rsgefusi tot jptanetfeum/enbe fepbe: jfranttfte
^joeber/bib cm een bebebanmgn/totfaïigftepb ber menftgen/enbe
λμγ Γ' 'Φοοβ/ ift falfe u geben. £>i?t boe begeerbe ƒ rancifcus ban
»w Itebe ©ere bat gp tooube geben aflaet ban alle fonbtn alle ben ge*
"litbte metberoutoebanliaer fotiben in bie Rerbeboojf;· guamen.
J^Me If tMt ©ete geeft fgn gebeb berftoojb boo? bebt ban JBaria fnnre
«ebe IBoeber/ bie franciftum gulp bibben bp gaer Itebe ftinb.' bat bit
*lp«Sfoube gefrgieben/ fo i$ ^ramifeuö gefenb tot bent&auo ©ono-
*«uniι ben^tabnotiber SemSorntonfcntüan gemtegebben banbe
"wïft. aaaet. «te f ranctfrue confent beregen öabbe banbe af'aet
n»5'5 enDC ÖP op toege toag toebet ffitt»is te nomen: g>o \an ftem
«eopenbaerbijooiben Cnoelen Cofobat aflaet batbie^aujs ïiem
F ι                      gegeben
-ocr page 132-
'44              Β É S C Η R Υ V ï Ν G E 1 Η D 1 L O ï
gegeben enbe getonfirmeerb gaboe/ ooB mebe getonfirmeerb toe*
ban φοο inöen gemeï. $ter fulbg merite Dat jprantiftus geen feBe*
bagen gabbeban onfenIiebenl£ere baerinen bit afiaet mberbienert
♦ foube/ baerow fe toojb öem geoyenbaerb eg een tgb een feBer bag ban
onfeniieben letetn albul&amge maniere : «©nfeïieb* iiere 3rf«jS
met fgn moeber #S?<ariatuaren aubetuifrf ge&omen inbeBerfie aljS
Jtantifcus groote penitentie btbt buptea fijn f elle enbe fijn litgar m
toog met getoelD boo?Dtjle!enenbe!)|anbintotb?nblorbf toe. ~M>Kt
Doen fag J* ranrifcus fap be BerBe een frftoon Iicpt enbe een grcoie me*
nit0te ban «Engelen/ enbebpgembaetöpfïont fpjotenep fdjoonro'
fen/bjit/enbe roob/frï)Qon ban bertoe/ enbefoet banroBe/ fiem ber-
iaonberenbe feertoaerop öietijbrofen qiiamtn toant ftettoaS onfe
ILifbe ©joutoe Dag te SUtgtmifje tnbe j©inter boen bit gefcfjtebe,
«gnoe tnbefe berbjonberinge foöoojbe gp bar bie e«iH! η totgem
fpja&en/enbefepben bat flp öaeftelgB intne Berfiefotib? gaen/ baant fip
toas gerope η ban onfen liebe #ere. jprantiftus onbcrbantg fgnbe/
ging öaefteltjB tnber Berfte/ enbe nam nut ftem j$ banbe rofen boojf?»
fes roob/enbefestait/enbebielepbegp op öé auta?r motfp?aB onfe
©ere gefus tot jprantiftus/ feggenbe: fiet j^ranciftus bjoebet/ ίδ
pee booj be be ban mgn It'ebe I®oeöer u begeert berbolb/ enbe gcö
gegebéött groote afiaet in befe ïierBe/ merbaerentsnotg geifeBer
Dagtoe geojbineerb om bat afiaet te berbienm/ enbe en is notgniet
g?Bonbigb ben menfcöe: albus fo t$ mgn totlie bat bit afiaet fal toefen
op bf η eerden bagtJugufti (batisfaben <ü>ogflmaenö) ban bie eene
©efper tot ben anberen.
hierom fo toil ίδ bat gu gaet tot ben $aus bat g» mebe e onfente
Daertoegebe/ enDebatgpooB gelpeDatbttaffaetgeBanbigötnetbe
Denmenfrge/ enbeopbatöp'sgeïobebat iButotgem gefenb gebbe/
fo neemt tot een tepSen ber bjaer0epb banbe rooien bie gp inbe ünntet
B?pIutBt ftebt. SBlbus i# f rantifrus tot ben φβιι* ge&nmen/ enbe
bie $aus geeft gein bit aflaetfelbe laten ber&onbigen in tegentooo?'
DtgftepD ban ff S ©tfeoppen 3Bie ©iMjoppr η ais fp fioojbe Mr groote
gratie bit be paus gegeben fiabbe fo lieten fp &en bun&en b&tm item*
melgft teaer alfo grooten afiaet te Bonbige busten iSomen/ enbe fp
meenbe get en toaer bie l^aus fó'n finne met/ fp tooubent pïat toeber*
roepen/enbe tooube Bonbige tien jaer afiaet/ en niet meer. ^pgtnge
tetoer6b*ecn boo? bie anber na totfefjetoeelBomfirgbe om te Bon'
btge tienjaeren afiaet/ enbe te toeberroepen bat afiaet bat jprnncifA
lus ban <j&obs bjegen enbe upt bebel barben $aus geBon&igb hcöbe/
en alleen te Bonbige tien iaer afiaet/ rnbe niet meer. ®aer toeren
ftm tonge getopnb bat fp allegaber Bonbigben batfelbe afiaet bai
Jpranrifnts geBonbigb öabbe/ rnbe e η Bonben anbers geen af lart \>wp*
tenmonoeti brengen/ hoeft Bondige, Mn tADw bleef bat afiart bat
jpran*
-ocr page 133-
Dei Sïaö HaiuiüI               3j
frantifcus geKcnöigbgeböcbmttoJiietöen/ cnöebie&if«>$|ien Ufo·
aenbanöaetbeftgaemö.
                             ' _ .. ■ -_. u
fctetupt/enbeuptaenmerfienbeiS goblgfobetlenfage/bpftmbp
««Se banben aflaet boojftg. «-nbe upt pbetiggepbberoerbenbe ontrie*
wen bte tbrl enbe hoogeban bloeöe enöe ban geboojte ©ere moert
^artcge ban ©eneren' 4&tabe ban ^oUanö/ om öte iimmetinge bes
f^ocnt Berne binnen bet fiebe $aetlem/ bte in fijn geetfegappge gele*
Bf η te' in $ol!anb enöe feer BOUelgii getimmet btoerb/ ^enbe met bol-
fcjagt en mag ϊαφηλ tn een fcojte tgb tot een bcguaem boImaeBtgepö
ban anermujstjuloe bet geiooigemenfclje omote boojb te feiten cp
i>at eerbaerïnfee berfccöttoerb/ enbe bf guamdglte bolmaefit enbe ge*
fiouben tn raifk enbe tnbaae; ,§»0 geeft Die tattoge boo?ftg..met oot*
moebigtjepb (a&öat betaemö) gebeben ben aetbfcgen ©aöer bê paujS
25nmfactum bte negenöe/ bat gp toilbe geben eens bejS jaet S bat aflaet
noojftl). tot ©aetiem tnbc #?ocfil· Betfee/opöat bte geiobige menfigm
alfo bet! te totlügetfouben tooienmet pberiggepö bte boojKD.«tterfte
teberfoehen/ enbe gaer gulpelgite ganb te repnen ombtetimmetüige
te boltyengen/enöe fiaenbe te gouben/ aengeften öatfp baet alfo gtoo«
te gtatie foube moge berbienen/ als$ aflaet ban allefonöen. Wat tem
otifealregepltalïefèeteenbe ©aber bte i&augbooilcg.aenmet&enöe
ötebooigenoembepunten/ enöeöte goeöertteren begeerte öt£eöele
^?inje enbe #artoge mlbert boojfrg.far grmoebelgB betoetb enbe he*
toegenbe tot een eeutotge memode ge goeroeroe uptfgn gr oote mtlö*
Sepö enuptfön eprien magt / fo berleentup allen ben genen bte toaer*
fitStigepenttpntte bren/enbe gebircljtgebbe/bte opbenfonbagnaeft-
bolgenbena ©tnrfter-bag/ satigoctatoenal&tnrtfere/betfoefeenmet
Pbetiggepb bte ®iocgi-fierBe ban ©aerlembanöen eenenbefper tot
ben anbeten in befloten alle jare eeutoeïgit geburenöe / enbegaer be*
δκϊρρίήδε ganb baer te repfien/om bic merSebo«ftfi. te timmeren/
enbe ftouben fïaerö? / bat f elbe aflaet enbe bergiffemfv ban alle fan*
ben bat bfe geenberbtemn bte berfoefee bit Herfce ban <©nfcr ^tebec
©?outoe be «nseltö'of be f&o?ttmmda ftaen&e binnen be muiren ban
SlfSÖi/ een flebe allo genoemb/ opben e erfirn bag ban Stngufïc/öat tjS
ban bit ©ogff-maenö. <£nbe bte #aui8 booifr l). g«ft magt enbe bebel
ben #a«!ooj ban bejfeetfie boo?fr g oft ben förgeerber Die nu ter tg» ψ
«ftflternamaetebjpfrnfal,' barfirfttjuieetiW ojbinete ttoee of* fc*ie
bagentebojppbooiben bagbeöaftVts b^rfegepben biecgt-babpven
bepbe toaprlrjèe ©itpfierpn en geefteIrjfee alfo beel al!t gen g oeö bun"
feen' enbe »>an ntffcen toefen f»! / We bieeftt f)o?en fulïen ban bte geen
bir barrfull?n fiomen om bet afl vt te brrbtrneη 'enbe nbfclbewn ban
eHefonbetr/pnbpppnitentiefetten/met alfulftp magt alö bte ojtg-nacl
^aite ^ullo begtepé fteeft/ bt^ ganfeft beel enbe ongeguetp trmrtten
ïnbmfegelöönsittöe aencenfgöCKOOiöetoobenöe geel bjelbtregeio
-ocr page 134-
           BHiCHRVVlHGÏ E ND Β ΙβΙ
€nbe befe boojfejjieben bullen enbe aftaet geeftbecnientoet getold
firmeetbenbebebefttgb met berbotitnge ban alle gebogen / of saec
enige nu mogteftjn bpgeballe/ ,£>e;ctuiibiebietbe $aujs onber ftjnetf
Ioben bullen/in't jaer ons #ecen üupfenb üiertionberb ttuee en tfebert'
tig in fijn eérfïe jaer/enbe gnnotentiug Ut atfitfie fdaujs geeft befe fel'
be gratie mebegeconfitmeetbinbejareonsi #eren bupfenbbieröott'
berö en tnegentig in lijn febenoe jaer na batinBoubbanbie biberfe
bullen biebaer af fijn.
g^t'tiSboojbsuptöetbjetKfelbcrfeBet/enbebeBenb/ bat fietisp
ttoee berfffiepbe meeberg ijt opgemaebt: 9et- Ooftey nde■', te toeten/
Bet Boo?/ enbe beboe?berl)elft tot bet (ienen-bertoerf3cl onber ben
to?en/ban ben eenen/enbe bet ν veft-eynde ban ben anberewfeer δοη'
fiig/enbe3ierlij&gemet5elb/ met - namen ftet ^ofi-epnbe/ëettoerS
fecrmeeiterlijBwptmal&anberenttjafjefi/tot groote bettoonbertnge
ban alle uonftenaers/enbe berftanbtge fabinfeen.
^e ftenen vcrwelfzcisder panden aenbfpbefgbenifft^upbeneit
JHoOÜbenfijngemaefet anno MccccXXXXiri. Hcthouteingevoegde
welfzelvan de beuk der Kerke in't Ooft-cynde 10 begonnen anno ijjo*
boltrotfeen totftet ftenetHBe!f5eI onber ben^ojen toe anno ι j3t. %ct
ftenen-boogwerk- onder den Toren in't mtbbenbanbe KerbeijS geniet*
jel&annoijjj» Het home welfzeibanbemib-BerBe boojbaen in het
Wellen φ meteen anber fat3oenbantoetS bottotjb an. ΜDxxxv 111,
Endedit alles volgens her letter endezyfer-getal op dcfe gemelde ftucken
felfs in de kerke geteykend.
i.$e)it 1480.138 &et&rup3 toetbbanbelStet&befiee&temaKert
bftt bort Oltli gulb-Oude metnoneru
Holl Kron Divif.xxxii. Kapxxiv In dit jaer van cto ia It.
toerb begonnen bte ftenen Toren temaëen cp JêinteiSaben Jterfe bin*
nert Haerïem, ^nbe inden jare van c 13 1d xv. tuetb bte felbe Coojrt
toeber afgebroken, taant bte eer&e ben lafï niet ö?agen en mogte/mitf*
bien toelfcen beel betlojen Boften gebarn toojben.
Petrus Montanus fcb?öft jjtet ban albuö in fgne Boben-gemelbe
S&pboegselen ;■ In het jaer 1 jöi. opbe«©rootèaeröeeenen ftenen
Toren mibben óp bc öerfee begonnen toerbe. ifêarreenenpplaerfe
ftoatfc bebonöen fg'nbe/ enbe boojrbê (toaertebenfteen banbejs ,§>rfttï-
berjö outaer gebojflen / bte nocB ligt op bet graftiar ben ILep-betiet
bte ben BrarB Öoojbe/ boo? bies eeneji ttianfS lengbe Boge toefenbe/fjs
Herbergen toeber afgeb?öfien/ enbe BonfiflijB in hetjaer t.$«i.bannieujgeeneu
J3rjip* houten Toren geBeelmetloob beBleeb 3ierlna baer op gefieïb toerb.
d. Groote ' 8« &W* 15«9. te Bet ïïrup? op ben ^ojen gemaefit/ toegenöe
Kerke van «i17.pöttb/u5gerfcBtben2i.f§»fpt. i5»o. Oude memoncn,
euis, code
ft«.          ©oe toaer geeft !u nius bp fijnen t$b bebonben!
^oe-toeï met-een befïraffy Mt Biet beelöupiert ftonbm
SHn'i
-ocr page 135-
Der Sta» Η α s R ι.·. μ.                ^
gitft ronb om onfe »erfi/aïtoaet mentmö/en fmccrb/
gsitoaermen tjjinfet/en&linfit/ en titfctatfct/ entoetfceeti»!
Hadriani lunij Epigramma, ex Schedis ipfms M.S.S.qust
iuntpenes P.Scriverium, in multiplices Tabernas
Templum Harlcraaeum obiepientes.
Gnofiaca haud luect ftellis tot pi&a corona,
Quam, ftupri pretium, Liber in aftra tulit:
Quotclarahocnoftrumftipantinfigniafanum»
Multa popina.mero multataberna madens.
Vcrriculum, Gallus, Siren, Leo plurimus, Orbis,
Tempe.Anglus, fuper haec Vellus Iafonium.
In tibi tendiculas pietati.obicesqueparatos,
Delubri probibent qui fuperare fores.
Sic nebuia; turdis, nodofaque retia pifci,
Tcndiiur indago fic finuofa fcris.
Hadtianus lunius tejjenê "fce wttntt$ttf&ijj« CCdScmfy
De Ariadnes-kroen die 'Saccbus heeft verbeven
ten ttyken inde lotht met lichten een enfeven,
Heeft fo veelfierren niet, als in het ronde perk,
Herbergen bj ons fijn oen onfe Gtoote Kerk,,
Herbergen, daer de luy met fpijfe fub verjaden,
Herbergen, daer de luy met dran^fttb overladen.
*tiaen, Treck^net, Meremin, Vlies, Tempe, Engelfmans
De Wereld, menig Leeu, 't komt bier op een niet an,
Voor de vrefe Godsfoveele binder-slatten,
°«»in iet Heren Kerhjiiet t»el te konnen raken:
So &w<i defnip de vloeg, fo fteord den v'tfib bet net>
ίβ titordbet arme^ildbetioofefithk^efet.
|oete»ltemmSanifctttïatenaentetoSfen/
1
■* mRnh
dé Gulde
T>r»yf, bet
Vlies, déiel-
likaeu ,
DeReyger/i
Spijkér-üjt,
deRijn-
Tirom.endi
Haen.
'tSand, Sm$
Timet,
Scbe-oMeeg
vteesl (bot
rta eok by de
Kerk:)
En roerik
noch niet Ȑ,
ebeyleeidrse
yigwerk;
^
«fen feSec/ 6p Φο&$ 3tet& en hoest» niet öatmen tapt/
fce^« baer |)et ticfctatfc-boHJ/ öat fcaet Se Sanne want*
SftftöanöeïgBde is jftet t>itttëe-öioetiet$ tefen
^Sanin'topenöaeïtenertelupttefieSen
-€nt
-ocr page 136-
I*          Bbschryvings Eïidé to?
<3Coteeneh25aiiÖttê-firfiB,®e8tjpfSeniSbanta6atS
Cn allen foanbe-toönbie geef tfe oob ben facB»
&o pleeg be £>atan fiaeo fön fintten op te ritflten/
®^^ebf8nUebemetR enöepJig 3®oo|b toirfffcftfem
Ifcat fjele gp na be aroeg* treeb lieber in be ïterS ·
€n too«> öaet bol bejs geeft0, g&at ijs een Beplfaem taera»
Cnbitenfegtanietomonfe^tabtenteren/ ^mmwnn'
mt
plaeg t$ Γβφ gemepn: mar r om btt guaeb te toeren/
Settop be befte fön: toant bit toef) niet befaemb/
*©ant bit tecfj niet en beugb/ en cofe ficö felbe η fenaemb.
5©aer tg meer plaets in fiab/ alp immers fo moet toefen:
<2n't toettelrjn gebjuplt en tooib οοδ niet mtfniefen;
Graven eü 50aer moeten güpten fgn altoaer be bjecmbe man
fcegtav*- «ItoaerbetoanbeJaerficBtoatberqtucKenBam
niïzcn derCnniUBbitberUael/fobientBtotbegraben
doden inde ^er jj0Den jn öe fterS en 't nera-ljof boo?b te biaben/
«o de Kerk ®Μ°Ρ ben $aepfcÖen boet/ naer 't^aepftöe mff-betft anb/
?ovc„? aiDierinfiabgefciiieb/gelijKtn'tganfcöelanb, f '
*@en % χ 19 ®P toeten Boe fp Bier afgoberö bebjnben:
tnde 2s 9. Wat tofllen topfe notö in befe blmbBepb ftg'ben é
tnde χ j. 20 # ©eel beter groefmén 00& btenfiatte/ en bupimg-hat/
*
Mar. 5.2
ι*·
£»e; 7,11.1a
Ji6.11.30,
•31. wdê
jaaertloaptottbgebiupB/intbeib/enbupteBfiabv
w>efe ^etc^vrfijn op"5>e geuren <5<w't JZwfL-tyf
aew'fce ^ifef?-w<«rêt j? fcfjzefow.
De dood %«>aer4cbt\g
VVeefldïtindaibtig
Ïen doorgang»
Tot God Almagüg
Weeft niet fyeerfiwbtig
Dit gaet gefait.
1
in ήΛχδζη fteen met £tfföt fetfceKetj ujtje^oufl&li·
4fiè. j, j;
DE LEEVVAN IVDA GOED
HEEFT O VER WONNEN WEL
HEL, DVYVEL.SOND MET SPOED,
EN DOOD VERSLONNEN SNEt.
-ocr page 137-
Der, Sia» Hairum;                   ijj?
3©at toiïiB gier nu 1joo?öjs ban anb'te ffutöen Γρ?βδοι ί
%f% motljt met allen rexijt öe «ft toel laten jïefien:
JBgn ©urgerjs/eetg genoeg/be geen men Haerlemgeefi/
_ i©at fpfo fïoiifen (iutit/enpupö Der SetBen geeft,
<©eujif5elt)6! mg Ounnt/ ίδ δοη genoeg met eren
m onfe &erBeh meer en üupfen gier pa&eren i
Cen ϋεΐδ ig ong booj al bie'B niet bol-pjgfen kan -.
Mact tan al *tanb'te' ftaen/ ίδ 6om-er 006 niet an.
25efrgemtot banηοφ't Paleys baer ohfe #erenrecgtett/
                    Stad.huysj
€n alle burgeren ttoifl en qua BvacBeienilecï)ten/                            ofteRacd-
, «enletten in goen ernfï on 't geen batonfen fiaet                          S-S
<en burgerij betreft/en teatöaergenen gaet                              irinz«i«
ptttoaiseer(r'tPrinz.enHof:iiljObanbeIeouben                           Hof, '
l.anöjg-(j5raben gier ter fïebid-m ijs W gegouben ί
2ϊίβ fgnbe reegt een ^tab met bollenlult berrpt/
^te ban ben «eöelöom en #jin5m beft geïgfet.
o^aeïfem ΰαΗ-ctifeé i^et o^of Gay efattarib*
Oude gefchreve Krom'jk. <©m bi'efcfioenljeit enbe foetitöeit ftet
S>tebe 0; Öben die Voirfte Princen van Hollant mit genoetpte hoeflike
woeninge in Hacrlcm eerft intbewo^en»
Graef FJoris 5'arïitfïe<©raef/de Vette <g>raef geBeren/                      Tlorls de Π.Ί
4$fiierfometfnngofte#aerlemneer-gefeten/                             an. Mx«,
boemel be eerfte niet/ en geeft met rou en ïeei»
g>gnborpter Hadewij alpier ter aeröbefteeö.
Oude gefchreve Kronijk. Florij*, luairïfc genoeitlfdie Vette, bit
βφίε «0rabe ban ©oïiaht; alfo bte boirjïe fliincen bon üMlant öaben/
peftgpoicHfiabeïicfgnbBoenfïötbenioeniteiibegeftoubem ©tetoel*
«eFioiijsfgneenigebocgter (oberb?age«be fcöone jotteb|oubje) ge*
Jioernt Hadewigis, öljs een Ι&οφίάεη moer Set rfeen ban Haerlem geeft
oegraben.
Rein. Snoyus Lib vi. in Florcntio Crafto.fol,? o Vxorem habuit Pe-
^Onellam.Sororem Lotharij Imperatoris,exquanatiTheodoricusha?res,
Florentius Kinheimarias Princeps, Simon, & Hadewigis, Herlerni, dum
>bi mar;fitarct, majori in Ecclefia rertas condita,
©p t <©raef JrIo?tg ] 8?pft #etroneIIa/ be .êuftf r ban be η 3feepfee
*0tJöantij5/iDt eene pupr-to?oiitaf gefiaö / baaer «Pt gem geboden "fgn
<©iöerir6 be erfgenaem/ jp! ? 0 $?w?e ban Jtermerlanö/^pmon fff
«adewigiste Haetlem, teitogl tjp baer tooönbe/ in be groote Beröe be*
öfaben
Archivr, M,S· Hscmutuatioconflrmata ac ftabilita eft pra?fidente ae
, G                     favente
-ocr page 138-
jfë          Bis'cBiïiisei S.iiBi Lef
favente Domino noftro Florentio Comité, IegitimSque conjuge Don»1
noftra1 Petronella volente, in loco Harlcm nominato.Kal.O&.corarn ma"
gna multitudinc de Kennemcrlaiidc.
                                                   f
t©efe bettotfeeïtnge bet lanben fjs bebefïigb ban onfen ^txe <$ra*f
Floris, enbefgnegemaeImne/onfeb?outue/Petronella, in be,§>tfD*
Haerlem boojfi. ben eeifïen<©ft. [öetjaet toojb betftofgen] in ttQM*
tooozbigöepb ban eene gtoote menigte banïictinetlanberg,
'Ja* xv Gr ^ A da flen#i 8*bf e b ban ^ollanb toag gritomen/
«ι.*» Hoi. <Bn tegenjs ,§>taetcn banft fit ö öab pen man genomen/
<W.M«cui Graef Lodowijk Van Loon,en lEttlfetn nu fjaetoom/
jBctbeeierbJi le/f?onbna'ii!aribiibebJtiib/en toom:
£>o Jjt bbenfp fic!) ftf?* »wt Dunne ftof-gefmben/
Cn mie Dun gunfltg mag / te ^aerlem laten btnben/
<3Cot bat Sp upr ber iètab boo? bjeeje/ en ftrijgsi getucBt/
€en pbet fijnejs toegst/in öaefi ion toeg.geblugt.
Hoil. Kron Divif.xv.Kap. 1't, tyfet en bfnnen fijn 3©ouferban
«tïgmnnb/enbeHidbjecöt ©anpaert/ fitbbetjs /getogenmettenütr*
merg binnen bte &ube ban#aerlem/enbe maeuten baecfulb gefröaf/
enb? (lo?m/tegenjsben Grave van Loon, enbe Alijt betbJebutoenuatt
ÜMlanb bte baet boe maten/alfo bat fp/enbe <0tjf bert ban tiiemdel/
enbe trnbete bte met fien baer binnen toeten/ ban bjefen enbe angfï bte
&tebe rupmben/ enbe togen in ben bonbet narft t tot l^ttecjjt/ om Öctt.
bar r te ontfjouben. Ada bte jonge maget bleef binnen ï^aetiem onian*
βΛ/ enbe tupmbe ooft ban baet met tëogiet ban bet JBeere / <©tto ban
©neten/enbfr meet anbete tftibberen / enbe ftnerftten/bte ben<©tabe
ban Hoon toebeftnojben / enbe guamen m?t angfle binnen ben befien
ban Hepben/ om b&et ontöoub te Sebben/ enbe tegen öaer bpanöen t*
bertoeren»
VtfUem de Graef Wil Iemonfe $eïb/ bfe-fn betfffiepbe tcrljten
i.dcKvj. gjn't Heylig Land metongfo bopper geeft gebotfiten/
cr.vi Heil. n βφ t,00j Damiaet fo mannehïft betoonb:
Sfi toonbet bat ftp Hefft beeft onbet ons gttooonb i
Willem de ©uö fi.lö Graef Willem ooft/ Roomfch Koning ,ftfj) tOtbifett
ii de xviij. ®it %of en onfe ,êtab boo? alle uptgelefen:
cr.vi Bell. £o bat op ftHpbennocö tot fuift getungenfis
afZ 9a fo ν nu ftuwben fïaet too?b meeft enbeel bebonben
'<U>ΓΠ ΚΟΠΙΓΒΙΪίΗ l-aieyï cp DHOEt «HJtHDrn yiBHUtlI
(φείη'δ ment nu ooft norfi betfiaen ftan upt 'tgefftjjt
toMtutü φ« φφίΐοίη op gei ^anb) te fijn njanfiem gefttcöt
,
Graef Flof
-ocr page 139-
oer Stad Hnxti»;                ft
^aefFloris geeft ooBitic met alle fö'ne^cren                             ««**Y*
«ι!* f9n Öof-pefmmef (l toillen Biet toerfceten/                         ίί SS*
«Unnebe op jgnlanb en ©upfen Biet ontrent/                          *»»«.
«*!* «P booii&elfenst Banbftjnleben Beeft ge-enb,
^Hf^^P^^ntÖöieenfïucfetoan'ttofgefneben/
ÜJP "etmaelii üeel tjoort geefïelpe beben/
mtüitl inbp-geloof/ en Beeft alfo't 'Convent
                         * Kimïïtt
«Het ^cren Predikers metftjn felfjS^Of befenb.                                Λ» *"*-
ïrwtu bfln ooB bc t St raet, aen bit Content Belegen/
^££r*0£i)nennaeMitoanbitConbentgeBtegen/
Heren, ofte
X
*fle U«) nit<©often ftrecfit tottnbe 3ioning-ftri
ei/                   SïïSw
ten tot oe <©ube-45raft tn't J8»e(ïen Benen gaet»
ïiraet.
^}Meltmis Procurator in Chron.fuoM.S.foI.xxxviii.b, Neta,
ω. , ~°mite Florentio Frattibus Pra?dicatornm Ordinis in villa qu* Inter an.M
ariem dicitur, Fundus, tribuitur,ubi,pro ut cernitur, Clauftrum & Eccle- «"**Y1 *
i^prsdiaisfratribusordinatur.
                                                             &M«cx«f
Fin ^et&*batben Broederen vande Ordrc der Predikaeren ban Graef
te» κ !n öi ^tab Hacrlcm een gronb berleenb toojb/aUnaer/alft blgfct/
" Λ100«« enbe Kerke booj gemelbe ffijoeberen berepb toojb*
»iR»lefl^nnic'Wet)ifnnaembeferfteBeeftgeb?agfn/                    '«"k *·ie
4%&* fgelöfir tjter 'tepnbe fijner bagen/                            *~fr'?m
«nojoonbe onbfrotiii/totbatÖpüjeggeBaeïb                        mümd'
ftnftelïl'i11 ontöpe boob tg in ijet graf gebaelb.
S<Hf· δ^00?een "ft Den latf öatl'l ,anD ontflagen/
4;W ,on8e jeugbte ultegen/ en te jagen/
man» £,emi"c8öupw/enbofrö;belaetjiebanbe(lam
«'M" t oMbe <0raben bïeeb/ toaer na een anb'te quam,
ISdiao'd"' ^n°yusI->b.vj"■ pag.107. ProindeIohannes [ComesHol-
fa^ Jra a"irnadverteret,cum propter Florentij Patris, tum VVolferdi
fe cos'"'
            interitum.a fe nunquam fat ad obedientiam fubditos pof-
tesant mnrerea<^onatinemHannonienfemlegatos, &obprajclarèejus
ferdoC' ^es,*c Pr"dentiam fingularem depreeatum, faibm ipfi a VVol-
{is Dii 1D'U<i,ani' oratumqueut redircin Hollandiam dcquemanu nepo-
nire Dc^d ^lc^us tutor gubernacula vellet Comitatus fufcipere· Qui ve-
niutn C acun?' ubi juvenis Comes ei occurrit, refcribitque ad quadrien-
vocatis <>ΪΧΛ,:ίΛ** fractoque figillo, tabulifque univerfis a monc patris re*
'Holland mum^ue^cadot'umacvcnai'onem con^!re',at· Rebus
Iohannes O ^" ^annpnicnfem compofiiis redirc is quoque ad luos.cura
annorriill f °mes ^brim moüitiemque alvi paflus morihuman«falutis
fufpicione
              ctricefimo .9^"°« Calend. Decemb, non fine vtneni
jatqueHannoaienfispipcurationc.quöad Cotnitatum meliut Λ
G i                        ptopej
-ocr page 140-
fl            Β E S C Η R Υ V Ί Ν G E E Ν Dl L O F
properaret, poitquamannrdimidium, prater iategros tres alios, gu-
bcruaffet.
' fi!0ianr<6raefbanlöï!anb] bemerHte/foombetncojbbanfg·'
nen 3J>aber jpïo^tgi/ alg om Wolftttë I butïjp fijne onberbaenen ntm*
η inmeet en foube Bonnen onber fijne gegoo?fae mijepb bjengé/ fo fonö
Öp gefanten tct San ban ©enegoutoen/ gem te biöben / gemerftt fijne-
iJojigegGebe&ienfïen/enbefonbeflrnge toqfijepb / bat tjem geüeföe
(bantoegenbitaengebaen Ditgelgö in ®oIfi rt) fn ïjolfanb toeber re
lieren/enbeuptbefjanb ban ionen nibe/in «iöobg nmne / be rreeriiige
ban 9et 45raefft{5ai) ais ©cogb arn ie mmtn.^p quam teWo^P'tW
alUiaer gem be jonge <©rabe tegenging/ enbe ontfloeg firg pet <©raef*
fcljap boe? bier jaeren/fijnfegel8cb?üi6en/enï)e alle fijne b?tebeninge<
trorfeen öebbenbe/bie öp jebert ben boob ban fijnen ©abergepaf3?etb
fjabbè/rnbefette fich te Haerlem neder tot Icdighèyd, ende jagcn.'H'iÖ !1U
be Henegcnteer be fafeen ban ^oiïanb befltcgt gabbe/fo neerbc i^p üJf
feerom tot be fijnen/ enbe «©raef 9jangeboelenbe ftoojrse/ enbe toren*
pepbinbettöupa/fferfinbenjareonfejslieren 1499 ben28 ©etetnb,
tikt fonbet bermoebinge ban bergift/ enbe befte liinge ban ben $ene*
goiitoer/c» bat gp te beter aen pet <©raefTrj)apfoube nomen/na bat gp
een 8aïf jaer/beöalben b^te gegeele anbere jseren/geregeetb gabbe.
Hoil.Kron.Divif.xx,Kap.xiii. 5Snbf t'Jare ong lieren Mccc,
laasGravelan tot Haerlem, baergpfeerfieHUjerbe/ enbejïarfaïbaer
cpbeniv.Saïmbeban^obemrjer/ aljsgpbat<©raeffrijap ban Hoi'
ïanb enbe ^eïanb gabbe geregeerb ontrent bier jaer lang,
lm de il de «©eTwede eer gpnotij.8et<il5raeffc9ap gab genrcgen/
Cn 'tHanbfo maer befat ban %&w/ beg <©raben/ toegen/
Uih, ' 3©iebatmae!metfijn25?upb!n«engeIanbnorÖtoöi5/
Φηφίεϊ fftö 008 algier te Haerlem on bat nass,
Holl. Kron. Divif. xx, Kap.vi. <©t'e Grave lan van Henegou$ve
teefenbetot Haerlem, a!ö0pberioo|bebat3onft-öeer 3|anfgnnebc
«pt^ngeïanbobertoaiigeSomen/geeftBp fjem aïfoferegegaefïaï^
fjpmogte/enbeiggeKOinen tot^öibfergt/enbeïipfonbe notabele w*
ten
enbe mannen tot gon&Beer San fgnen nebe bat ί)ρ guam tot©o?'
fe?ecfit / tp tomïst ïrembteljeerlglïjepb enbe iiat regiment ban %oU
ïanb refigneren/ enbe obergeben.
rtfÜm de n $g Graef Willem «te/deDerde, t«n ftenbjS-^eW
Ïr Ι, ν x„' &n <t5raeft)fer toass gepuïb/ tjö Bern bot fulfce ere
ua            3" onfe ^>tab gefrgieb/alö nimmer labo?/ nocg boojb/
Sn't ïanb/ ban enig #eer geften i£/ notg gegoojb:
«Een f»?in? ban fjoogen moeb/feer nïoefi en toe! bebjeben
^nKrögfrfieganbeltng/ notg meer in bewebsaemleöen/ · ■ v.
4£tt in
I
/
-ocr page 141-
D I SL S Τ Α V Η Α ϊ R 1 Β Μ ί
€η in flerecötiflgepïj/ aï}S öat öc ^aéröepb leérö/
3?te gein ban oob gierljooj ben tiaem ban 'Goed bereerov
St
* TeègïZ-
Holl. Kron. Divif. xxir. Kap. U. S&efe goede Graef Willem ttfoe GkAc'
fn'teerftfgnber bommatieneenBofteïgB Hof beroepen binnen Haer-
jem.baerUJaten^etgaberbrc.^raüen/C.Baenrfletjen/en MMb*
fceren / mtt ontalltjbe bede i^outoen/ enbe gjonB-bjoutoen / ebele
S>töilb-aneci)ten/enöe geboortige mannen/ enbe bit #of buerbe een
tjede toeae lang/ enöe tocaöemet uptber maten groote 5ieröepb enbe
HofMglifjepö gegouöen/ met fieKen/topieten/goberen/etibe öan3en/
enbe met anbere ttoberlgfie oeffeningen»
<©0δ ί$ be Vrede tuffgen Graef V Villem de Goede enbebe Ooftvne-
fen na eenefujaere oorloge binnen Ηaeriem beflote» inben jare Μ cc c
xxvm, Holl. Kron. Dsvif.xxti. Kap.xxvu.
3©at tofl'6 btn Beijer-votft, hen + tween, gier oob bcrteÏÏmi
^ftoatbentGoedcn üeer Phiiippus baer bplïelleiW
«£n anb're $|tn3en meer/bte ffaem in onfe ^>tab
©o&geubcngunbertretBenguttbermae& gefiab/
^ngeben bit ooft niet gun beelden, bienocg gupben
siter aen be puge ftaen/ genoeg5aem aen te bupben/
^te ban be Graven felfë /booj 't grafelijK gefittgt/
©ooj't grafelgfee gof/fgn eettgbs opgeriegt i
S.lftet,tuftfien toass Bet Huy s ban onfeifêagifïraeteii/
eEöanb*lwig ban Bet aecfit ban Dunne onbetfaeten/
<©at treffe Jg& gebou/ bat aen be .êmebe-iïraet/
sw* 2? ö^»Soeaban?t^>anb/ of JBarSt/ notfigebenfiaet/
£ Kti>en in't 8«Φ«Ι/ *n too?b boozföl&en toefen
"cnottBe «meten Hcgt een oub gefftcöt betoefen:
4öei-eer Surenus fmpjS/foooBboojgemgeBroonb:
ö&n!" bantschonsus JÜoon /mijn uraerbe tounb/ betooonbv
^»κ ts bp onfen tgb een toerö tet ganb genomen
** m*5rd'rin8 van,t Stad-huys, en tot ben epnb geaonten/
«jj SIoeEïgB uptgeboerb/ bat bet in fjn sieraeb
«.„" öiatfit en mogenböepb get oub te boben gaet*
^Η2.β Φ ft wδ toel me: ja mag ten befen tgben
iSM^ïlSftöepb met alle fieben ftrgöen:
SS^BP 8* Dan notÖ DC &erB Sier toergeïijfet/
'SiK!! · to9Rtfo gien man/aljs bit bat felfbe toijfie.
€n 'rfJS08 ^3" nu f° boo£öö alt geen ift meet δοη noemen/
*»« In-met aI,en «εΒί toaer fonöetïtng te roemen/
V. endeAeU
birt,^ebf»e~
ders,Hertogc
in Beijeren,
• de xxv ende
Vxiij.Gr.
;
'üitnlïeU. ,
fThitipsdeÜ
dexxix.Gr.,
men Holl,
ïSobyge-
naemd. ' :
Graven-
beelden
aenden ge*
vel van het
Stad-huys,
Oud-Su4;
iuys.
* lakoh
Schonen.
Vergro-
tinge van't
Stad.huys»
λ», 1Sao»
Si!^"toaerb: als
^ieWigfcnbatfl*m
meenmen nergens Wuben fal«
SIBftoijg
-ocr page 142-
j4           Â Jiéfi.iiïV iSGB Emde tof
VT«S« aöftog'g ïïä banbe í Vaeg beo? alle onfe toaren/
vifchS9 ' ^an Öetöen&taeutoenfrtengetmimetb op gesparen?
Markt An 3& ftöÖfl Ïèä fo ïïltt titt ban Onfe Markt van vis,
i<so3.' ) ©iefeerMPtnemenbfcgoonbirgtbpbebleefcg-fiaïiil»
Poorten. 256 laet oofe ttrillenji na bc Poorten aen te toeren /
«en gunnet alkt mem in mgnen mono te boeren/
sparen- ^ot tien toe m't getal/ of nergens booj ben banfc
wouder- £>0 (öïáçå pooitenfgn m ons gefteele lanb.
«rhaiïwH ®e Poort Die Sparen wou ben name geeft gegeben/
kwonéian'i^olfentonöetfetaWttbeiipetrcliooniKtöetien;:
r
           öå tUiebe bit be Poort van Schalkwijk tiJOjbgefepb/
- „,         en tu fo bjeemb 006 niet/ bie in't,§upb*oofien lept.
Hout *®e Poorten*" Öet ^«PD «ç n« °en $out gelegen/
poortë <©*e baetom banben Hout ben name bUIp Stegen/
ë». 1590, Hoe 9eetïö6fnnfebjel/fo groot, afó kieyn, genacmW
Kieyne <©e äßåñçå inaeKtje al/ ja obetal/ befegaemb.
Hout- ®e Racmpoort mag voel me/ in't «éupben/ en m't ©effen:
poorte, gjje Sijl-poortgeeftgetniet/bteaenbr^tabgaetbrfien
^m' $a&ee en't©eftenfiet: te meetfo ftaeg aio: nopt
poorte* *<©pbefenrgbgeboub/engeetlpopgetotjb:
!*». i«ie. ''SCtó ïïä f en bobb'lepoojt/ en btejs te meet te eren/
sijipoortc. Cn ronbom oberal berften ban onfe Heten:
*Ëç>\ 6i7. <©ïä gebbentop geen ñïïì fo fionftig/ en fo fietB/
* JBet ååçå ronbe fcfian3/en magtfg bolleuiet 6:
ffiantojaeröietin'tbeleg befiut6enb?eeflg6bjanben/
Kruyx- enfpeelbenop getgeprbanonfeboob-bganöen/
pootte. öð gatien gcoulgn buet/ en fpogen tooö/ en blam/
-*»· «94· ©at bieBmitó 't#paenfrg-gebioeb niet al te mei bemiam,
«;?„.»·· *®e Kruyz-poort, mget üooib/geörupfi in ons beleggen/
»ooVte. StannorgalbiStoatmeet banfiaetefröoonöepbfeggen/
An. 1590. ®eet't6tuP3i$ in gefneen/na bat fp mag berlofl/
<Cn geeft me! menig Srupj en menig bnpt gesofl»
Be Leydze 59e Poorre van Sint Ian, bie giet 008 tOOJÖ geboilöen/
ende Am- enmeinÏfmaerbctegtoajït'enemaelgefcgonben/
fietdamze «gn in ben gtonb bernielb/fer ïïä be rninfïe niet:
Boomen, |©anneetgpop'tgebou ban gaeteto?enjs fier.
onrten*" 35e Boomen.fogenaemb/bepoojtenban Öetsparen/
5f«1 < si ®n Dfler &e frfiepen ^>upb en $oojben genen baten/
Toren Van #a*t Mept/ of na gel f/ bie feggen ïïä al mat/
de oude Cn fgn geen geen 6iepn3<etaeb en eer ban onfe jStab,
hooge Mo gin't #upben (ïaet be &upl ban b'oube öooge JBoIen:
kn. jgn'tjïoojben bigben ftuBjc twee Torens niet bergolen/
Twetetes. q^ïe op get matei ftaen/waetbpi6Damiact
**"**8*» ütet felben en gebewft/en onfe bïooine baeb.
-ocr page 143-
Β R S Τ Α £> H Λ t Ü t 1 »;
_ · -^tetbe Torensbp van Kalis, tnbe Papen,
^fn.-1* Torensmeer. JBaet'ttfou bit laten aaoen
%*m ik gab gefepb/ en al bit laten fiaen.
•jbj^V^Ö i6 notyfo bjeeb in befe bingen gaeni
itfrft n 8een Kerken OP i'Btöilban geen Torens taïen
aS!anö'ce tofï6cn meet banftoaer gebou berftalen/
w nocf) na't (ireng beleg/ en ïaetften grooten branb
tRe 0?εί Sflaten fön/ of ftaen booj bijne ganb
ojij,,' «Jatnetfle $ab?gfc/tn fgn fat3oen en toefenï
arZ öan e^Kencs, ten mollen nopt gtpjefen/
**η bollen nopt bootten/ ten bollen nopt genenb.
SS
Kalit;
Torca.
Papan-
Toren.
Kerken,
Torens.
t Lieven <f*
Keij. il· erf
den 17. lul.
Ïöt7.
Bskenef-
zerKcik»
'tSefa
I«10.
Φ afhi,taet SP Öupben notg gegee l/ en ongcfe genb!
^&fiS I0ubfiSeftttgt!toeln«bben onfe$eren          _____
«fff *n toegeflelb «©objs tooojb baer tn te leren:
»5,?? f* wie <-5ob$/ Die gier fnn Itpar pe η goeb/
3Bfn,. Ι1 ε en meer εη meer tat Té" oemepnte boet.
'Φγ ft* Anncn ooB Öaer ere totl öeto0fr^
W5et5en Tor*n mr efi met bollen monbe p$fen:
S°bangelg6enmebe Kerk Sinr ian Baptift:
β toont3e bp be üerfi i e pliebe! fegt toat ifïf*
fewi* nt Ians Huy» ö-langbbat Somtbe £*ab boo? 'tfïetben
X^iflen »$eer ban't mp& geel onlang? notg te etben:
Sen.Piin3eIijB gebou'een bogaerb tupm en tngb.
ftoWk maer een* 8p"a tot & t'cing ban ben tgb!
Cu hn κ r mcni8-W* in PIaEt$* &βη&ε öeomen
<&*$*?ïegeplaetjbeeïujbning plaet3enSomen:
«*»hÏ? lbeniuerde Pleyn der doden bnbe feerB
9B«Tf °00iöeelb ban bit far&/ en noojfpel ban bat toerfc.
aibie^^^tóSy/ b?r8oci>ten«ptgegeben/
«SL* B"Pfeo mi bafï toojben opgegeben/
*n me baer toe/ bie tot een groot sfetaeb
S. binnen
Kerk.
Toren.
An, i<5i j;
S. Ian £ap·
IJ17.
S. lans He.
cehuys.
An. rjosi
+Andriet
van Souven
Sïerf den 9,
lul.
1615.
Kieu Kerk
hof. ji».
löad.
VytgegeS
ven Erven.'
«"«en gatbe bp be pooit/ en aen be bolle ftraer,
beoön hfKlcyneKroniikxken van Holland. <©ntrent ï)et jaer Mccc,
batiA^f o»lt>e ban<è. 3an0 ©eten/ enbefp toonnenbat «planb
Hoi? * met «wcr lanbpn ban ben turnen.
•Ρ* «Bl0<n'Divifxx"<Kap',v· 5ln'tiaeron0©erenMccGxixi#
^erlei h1r|!? 3®agba!enen abonb/ boe quamen allereerfi binnen
Öupe tnl SI ^fren toa" öw fcofpitaïierg *. 31««$ J&aptiflen in gaee
^naapl^^bjolKÖunaenbe Klaofterallereeift ^eergiafeob
Ht£iitfif/e!S.erlPn/ fciffijopban Suben/ enbeetoge/^ifcgepnan
yt/enbecemn,enöttW beg Simsban i&, ftatïfinen t'^tretgt/
itntfangen
-ocr page 144-
j f            Β E S C 3 Κ. Υ V ΐ Ν G E E Ν D E Lof
ontfattgetientie aengenomen ïiaböenban jBeefier Φεπίί femfSfc*
tr oöe/ üanonirït tot φ; i©arten C©tmï)t/ enöe geeft bat gefonöeerö
enöe gebjgb inöet eten φοο£ Sïimagttg/ fijn Itebe moeöer Jöanen/
enöe $. San ©antiften. 'm* ^eren ban ben Mzmp\isx$ (welke
oordc opdienfelvcH tijd in alïelanden op cetien dag renietgedaen was,-
alsfyClxxxιy.jaerengeftaenhaddc. Hetklcyne Kron, van Höll.) bit
hupten J^aerlem in Die bofcijagte tooonöen/ fijn gegaen wet alle öaer
Soeöentotöetboo?fepbeni)upfetoan,g». gang boojtaeb enöe toeöoen
öeg «Ebden mans ï©iüem Dan «egmonb. ©aet namben jare Mcccxv ι
fjeeftbtefelbe ^eregjaSob/JSifcfiopöan .gmben/eenBoninBlgiie Ssle
Binnen #aerlem getimmetb/enbe gemaeöt. «©eg jaerg öaer na/,
Jjeeft befe boojfepöe a&jicfjog gsaaoöban ^ubenboenmafeen inbat
felbe öupjs eene frijoone betjtetöe Kerke met eenen fcjjaonen omgang/
enöeujojbe bejs jaerg baer na bolmaeat. In biel&e Berfe φαο öte
i^ere/ met fijne Itebe moeber/ enöe fjjn boo^-loner ,2>.3San Bapttft
feer geeerb biojben/ enöe #ere tS5irö ban ïSreöenrobe öie goebertre'
ren begaefbe öefe Üerftemet eenen gulbcn fceï&eban Blaeren fijnen
göuöe,
<Crty*<5e Qy* Jfané J^xm tiïnnty ^aaciw),
!
-*♦
isiQ*
11*
1327.
in/
1334.
XV*
1341.
~y>
134«·
yu
I3J3.
vu*
13 55·
vin*
1-365.
IX*
1375*
X*
1380.
XI.»
I383.
211«
1385.
XIII»
I405.
xrv*
1438.
Heer α rent öe tttttt CommanSmer*
HeerOiderick.
Heer Maerten·
Heer Hugo van Kouketfc.
Heer Maerten van Kanipen»
Heer Hugovan Seiand,
Heer Iohan van Leijen.
Heer Ioaan Gaude.
Heer Iohan vapderHeydc.
Heer Willem van Scpten.
Heer Iohan van Aernet».
Heer Rntaxc Pa,üvvelfzcn>
Heer VVillem van Scotcn.
Heer Gcrrit van Scoten.
60
8Σ 14
-ocr page 145-
Du Stad Η Aïrlem·               $j
14-öQ» Pieier van Schoten CumittiWbUCr/f ttöe
1472,    Niklaes van Schoten»
1484»    Heer Iohan Willem Ianfzen.
1514,   Heer Symon van Sancn.
1542»    Heer Heyndrick van Svvol.
1571 ♦    Heer Philips van Hogcfteyn.
1 j7s*     Beer Tymon van Wou*
i6o$»     HeerKornelisIakobizen vanderGoude*
1618*     Heer Andries van Souwen, laCtÖeCottV
manöuer/ mm pttttptam*
xvii,
*viiu
xix,
XX.
XXI.
xxii.
xxia4
S^pnnitBen boo?bi8 al/ Die 't a! guanjtipjï berïaten/
4* f
tj8 ter toerelD tceer ban quaebe bagen gaten/
graten ïjier al'f beft/naer gunnen bollenfbv
Kloo&ctil
*fe®Jl8al>benmento gupiï emnagtfg Kloofter fa»
toefjet opt een fiaö baer meerber Kioofters toaren/
"v?oebetj5 Hefiïin goeöe fïeen berg,
eg fatsoen/ banalöerlege joojti
Sübip.i9kC bit en toem ίδ niet: f° Sa i6ï,an 85^00i&*
tfcflp ft·*" Kerlttofl-eeren KloofterderBagijnen,
*tfi. iet be ίransen miboo? gunnen 45ob berfcBgnenï
J£ti oaer tfe in get jaer ban tien en tienmael acfic
ïfelw**.
aetft tooojlebe eeubenml)etïsfgtgeb?agt.
tel; V^Ö i& mg fo bit j» fn befe bingen fïefeen?
^ifSetiSmgnbeftecS ban mijn geboete fpjeBen?
2»ruiaerom roer ίδ notg 'tJSaggnen-BIoofler aen/
Φα&« V0ict wrt $aep/ en itnaep/en $onne ijs geöaeni
«ftïw*® aIte tywM ®etm°fte öantoeien:
^'"joftbe tnenrcgenniet/menmoflben $ereb?efen.
Groot'Ba-
gijn-hof.
Kerk.
BepetHndri
lun.Bat.
Cep.Xx.
*ia. lm.
1590.
il!» 08/0 &an niet een tooojb. SIbieu en toeg MichicI,
^nw» 2?1 oubenftgutiS totwnen g&oeïen biel.
^n?ii,BSimvrfeimemetbg'nen (lenen Toren;
tui*·» / tot een #of ban groten uptberSojen'
Michiel:
Nieuwe
Doelen,
Vrfel.
Sijl,
Sn»ff* bf !Mt3-grabm bp onjS te toonen plag/
^"«iiewlgfeöan nocg bijn Toren toefen raag»
'WnnÜniSr ^^^c^genabe |Mt38«Mnne öpbenÊgn/ Cgttffttc·
IMeuht«>« t08*n!ie m Regeren/ toebutoe/ gebodene €>rabtnnp tot
rwu*m*/ «nbe Htm&ntg/ ©20«U»e enbe 3&oiwgiei;e ban ©je*
Η
öenroebe/
-ocr page 146-
jt            Beschryvinge In db L©f
betitoebe/ ©ganen/ «mepben/ 25etgen/ moe üalantgoge. etc
Mindere
Btoedeit:
S. Lijfbets
Gaïikuys.
Ce Hebros
dcrs:
Latijnfcbe
Schok*
Iakobijns.
Piinzêhof
*\,Meij
1627.
3©eg oan 00B Minnebroers, bser tffefe - boïfc te berfonben/
2810 Hgfbetg <©a|if)up0 toast booj ftoaeren bjano betflonben-
φη üJeg me Cellebroers, altuaer be jonge jeugö
3Su opgetr ocBen tnojb in bJetenirgap/ en teugb.
* «Bntneg 006 iakobijns, ten Prinsen-hof genomen/
2ül0 enig Pitnj of ©oifïtot ons mag obetBomen:
<st?xi treffelgfi gebou/ bafï tegen aen be toanb
10 an 'tïi jmnBIgB #aleps ban onfe g>tnb geplant/
IBf-t e enen fr fioonen %of/ en mitg ben 1 g&en fegen
©an-fonne enbe lorïjt uptnemenb toelgdegen:
*3Ba<rr in mön tooning öeb/ mijn tupn/ en mgn bermaeB/
^>o ift maer toeer fo bjeeb mag gaen in br fe faefc:
IBrt goog en totjb gebou ban poojten afgefttiepben/
<©aer onfe burgerij be bjeemben biiBtoilji lepben.
©ier plagt fiet ï|up0 te ftaen/attnaer be garbe fteen
ï©erb tot get metjel-bjerB begoutoen/ en belneen:
3Sit ifi op l&afienejs baer Somt be fieen metfegepen/
4£n fo begoef bmen bte met paerben niet te flrpen.
Wapen
huys.
©ier iö nu 't ν vapen-huy s, alteaer get Brrjgf gebaert
Sfiitoaer get grof gefrgut ten oo^og too?b betoaerb.
4&ob Vuil get nimmermeer ons baer toe laten nomen!
<©een bfjanb toerbe gier tot een'ger ttjbbernomen!
ï|et ongeacgrbergaet: Barthoiomeus Veer
©eeft opficfitop ben Hof.engoubfiet Huy» fn eer.
Sn moet 006 ban bit ©of bie ere openbaren/
Synodaeie gjïat gier be t^ebtnetjs ban't Synodus bergaren/
vergader, ais bat gegoubentoojb op ónfe beurtalfiier/
piaetze. ©et jaetBWtö &pnobus ban ©ollanbjs Hooib-guartier.
ftet toelB ban eenggeftgieb na fes berlope iaeren/
*Ι027·
J«»»der
Commii.
farifen.
Hcymradc,
Scholar·
chen, ende
Undereu.
dPeïn'B fp fo nu laeft aïgier bergaberb toaren/
ï©en tienben banben <©ogfï ©oe Ban <éob$ Bern beftaen
gnbien be Eeraet 0 gaer niet bftitig gabe flaeni
3üe CommiiTarifcn ban alle BlepnefaBf η
*©fe plegen troemael 'itoeeSs Bier 00B bte af te mafien»
&aBomt be Heymraed ooBbpbjglen Biet opeen/
<£n anb'^en befgelgBjc/ tot beften ban't gemeen»
Barthoiomeus Veer, Hofrrieefter»
Iakob de Witte, Kaftelcyn*
•ftmoet epnb'ïgB me het Huvs dacr onfe Kloeken hangen
Wm ban't ben naem 00B öjaegt/ in enfe Surft betbang«i;
Kloek-
huys.
-ocr page 147-
Der Sta© Habriikj                  ^
^nfeggenbitöierbp/batfeïbeneenc(iab                               Kiockea,
<©f ftoaerber of ban slanK beeï fcöoonber Kloeken 0ab«
€en bienb algier berfiaelb οίε niemanb tjeeft te togBen/
©oo? toten felfé ober al be fclctSen moeten ftrpen/
^eSlag-klock van het uer.be bjommetonfer jbtab/                     Slag-klock
Φ te ίκ ban nlaer en (toaer gelupb uptnemenb ftöat,                  van h« u«
HetKiockbuysiisin jlSetj »479. ban«5erritban©pboImaeak
Holl.Kron.Divit,xxxu,Kap.xxv. gin'tjaetonjïïgmnMioiij.
opten xxvi. Dag ban«©ecembet toetb tot ©aerlem gegoten eengroote
Vierkiocke, enbetoa^ genoemb Roclanrdic Grote, enbe toetb in Den
toojn gefjangen boben op ber Berïten/maer toetb namaeljs afgeojonen
om bet gtooten (toaetten totflen al£ boojfepb i&. enbe be ïtlocïte toa $ *s
oo. mem
Μ.
*»· bttpfenb ponb f toaet/ ofte toepntg*mtn/ enbe toag gegoten nabet °*
rojmen enbe grote atè be ©tetnlotfce binnen <6ent,
                     ■_____
Roelant*fctej#oct is wijn mtvy,
(Tot <£>octoé"oiewft fevj ie 6eq«acrt;,
Jfc fttg&c ipmttjté tevj üzarite,
<0 f a(ft faeij? té <Saw Gijcmiey.
<£>eujt <oa\) ^oubit mij Joot
(VVlccccc enSe taie na £>ooos j$eft>02t_?»
C"Ceic eren ^turj Marien &M ie J^ejfjotéM              var?t half
«Soe MCCCCLXXL SSetft jfjefpwfctj,           üer·
(Vyvijvj c^ecx; -Cziftojfei ^jiegni^afp wij fefte-
ij&cfo f6ifjtjM giefe<6a6fijew. ' (loj te*i>ieM tijew,
opentte ifljaj^eHCvts fjiee|t mij j^emaecSt,
*»..* Φίί<*· ι j i7. tö te ©aerlem be Tonne enbe Bet VoorHag on be
wraegemaent.
•βί *!ipe£enlb. ι J72.fgte ^aerïembe Kloeke gefchort om 't Beleg tot * ij. I»i/W.
«>♦ JBatgtteten toe ι $71. 0»de Mcmorien,
^i,S"nJ!,l00*e*terbieKlockjesfijnbetftoe8en/                      »«·
«a3 ^ Ram»«ttoteentHMm»toetBteeen/
5S?ï?etBne SeI"Pb/ fc>« Sofielgn metaeli
ffiKït S*?^ een toern ban iul&et eten/
^«wtRöanmiaennaem/niet quambafiupt te teren/
-ocr page 148-
$o             BiiCHRïViHei E'nbi Let
K*tk- |MeiqttaniDooftoeerentombaHen|leH0tebet:göfn/
qweaen, £>o nemen bfes beu iaerg te fejge fit et ban aett.
Lubbert vandcrWey den ♦
lohan Damius»
Bartholomcus Veer;
Iillisde Wilt.
stad*- ®flt ^'βηο'μ toerSen oofc niet quanten te befbjpen/
Fabrijk«n, i>o 9ebben top baet toe betfcöepöe Stads-Fabrij ken,
3@fe maften 'ttoeïB gereeb/ of nemen 'ttaerfe in attjt/
Φι Boe {let atbepbg boïS ben arbepb baet betracöf.
OpRenders der Stads-Berken.
Kornelis Out»
Barcnt Mooi.
Meefler-Timmerman.
KiaesPietcrfzen Bagijn.
Meefier-Metutaer.
Tcunis Willcmfzcn»
Meefter'Sttenboü'faer.
Picter Reijerfzen de Lange.
Soartif *omöietnu6Ryvief,bfeboo?be^tflbgaetbIoeöen/
r * 4Bninetbflnfrtfj^enftroombetoaIl?nölerbefp?oetien/
Som Sparen,^tabjf jferaeb/ Somborijtpr banbenéan/
öpbier een banbe ftöoonfï bie tnbe torrefó fgn.
Cn of gp Spaernc fait/ of Spiernc mor ten peten/
Wat fiebben top baer ban bOnfeS'ren gronb te toetend
Vèp fparen ban bie moegt/ om totjberjes boojb te treen/
«En fiouben met ben naem ban sparen ons fe bjseen.
Had. Iun in HarLBat. Cap. t% Vrbeminterlabïcuï amnis navigabilïs
i>2c
-ocr page 149-
Du Stai Haiuem;                es
hSctempeftate.poftauaum magnl viriuta accesfione lacum,Sparnus,»dic- *#ί<Μ(ί(Β,
ï«s a nobis apud Sparnodamum Tyi brachio accipi.quem Spirnerum con· c.ap. i»Sf*
fonS ctymo veriori voce dicendum autumo reftius, ur paluftribus cannis, nadmno,
&arundinetis, è quibus Spiras, hoceft,calamorumradices, efuigratas, ju-
Ventus colligit, denfum: atque itain Traje&inis diplomatibus fcriptum
invcmo, ubi de EcclefiS Spirnewalt, quam Sparnowoudam nunc vocamus
aSylv3 amni vkinS, HöcflumenèRheno reveracorrivatum, tarnen*
lacuimmenfum au&o ortum habere videtui: iden^euntium redeuntium*
que naviutn continuo procurfu ac eommeatu amoenum,incolatum uttam-
q«enpamobfidentiumoculos]"ucundoprofpcaupafcic.
^oojöe Stab loopt een Öebier/ Bet Sparen, bp befen tnbfeerbeba'
wn/naöatftet jBepibaoaerBabbe toegenomen/ *Bftbjeifetopge# *α»»ώη
• fepbfrbben batfietb»»£iiarenbam banmtenarmtoanBetfMntfan> ™™st*
Bentooib/ &et ujeibrbeter Spieme bonbegrnoemb tooien met eenftnAm*
BeboeglgSer toeozböeg retöten oojfpjonsjs/ om bat öet boltji ban
Wefen enberieten/ upt be toelbe be jeugb Spieren piutW bat is riet*
«oitelen/ aengenaem om te eten. <£nbe fo binbe tb tnöe ©tretötftge
Re»egtlbe biiebeneefclRebcn/baermenbanbe »ctfce Spirnewalt leefï/
Sf ton nu ^aarentoonbe noemen/ban Bet bcftö bp be rebter gelegen,
^«bjater biaerujbupt ben afin gebomen/ fcBgntbannötöfunooj*
'IMong uptöet mm grootujbpberttieeröerb/ bpfonberlöben geno*
««n teBebb?n: betfelbetëfeergenoegUjB boojbengeburtgen baert
Ï5S ftBeuenbiebeen enbetocberfepïen/enbebetmaebtboM een lief·
hI« «ptjtcöt be ogen bet inujoonbeten bte aen toeber fübe ban ben
e*öer fitten.
c Spietinx.meyr.enbeSpierinx-bornftögnenbefennaem Spieren ofte ?,s.
Jpwme te bebefïtaen/ ftalfbjegtufcfleni|aerkm/ enbe iCmfïetbam ge*
'feen/beBoubenbealfomtffeBienBetmepienbelanbbennaembanbefe
«Pbterbie beel-lttfit albaeï tnonbe tgben Beefieefopen: enbeniet
*·» fpfettngbiftD.
Sfttoatetfnöbbe £tabmttoee booinatmfleïeben/
*««eenen brommen arm alji«bjeeberftöepbe|leben/                     ^Gelijk
«n»cWetint&upbenuptna'tiB'pi/enBooiberftti                     .om ■«*»*
„.warönberïaet/en tdam/enbloeflbbaer inBet W                         klew B"/«'»
^poibaipetsiuyfen-bierb en ftBjtcbeïpe gaten                            SJTr»
«eftetootgebiupjsenbragtbantoateruptgeüiten:                      Ss&7
®aerbooibettoateröi«booi*tg«aebbertaat6i|lflitt             g»2«S
*&anonfe foute fee fo?gbttJ«gtoojbbebJflerb·
Had.Tun.Bat,Cap xvir. SpaKndamum,pagus Harlemo propinquus,
aonne «unifeaum nominii fmmdicium profert emisfioRe Sparmrm,
-ocr page 150-
ζ%             Be sc η r υ ν in g e E ν d e L o f
ilnüarlemo ^non Pot»us Spirneri (dequo paulo inferius dicam) in finumTyum iliic
excurrentis per plura emisfariar
Sparendam, etntoletB btcfitfcplaetïem/ Beeft Bet niet een bïö'Be'
Uift tepBen ban fgnen neem/ booj fiet «ptlaten banbe tebiere ,g>£aren/
«» H«rfo ofte &£ierne (toaet ban * tetfïonb) ίηϋεη boefem ba Set ψ albaer upt'
ïopenöe öo«i beele flupfeni
t
£5φ tytt&g ftatn in *te (Vlieu&e ^patenba wfef^
ϊ«»ΐ2.ΐΛ9. «^c ottte f66rtc& J&»£ té 'énac^té^oo^ f&amiofajfiij
bw 20. A~ Jpix&,<§>uut &imfyinfian -Bcaumovit üt$$en't<$cx&
^ij-jeöeS» tot 4&0& <ooo2"&fe J?eïi?e,
C£>wj fijnen ^c^eê^ienft^acr fttj^erte «oerticfjlcy:
^aet^tjnec^en ftaej^aeKOwrcpew ftatn,
-i&h {act%t
woef^oox tf^avfo, nccij 002(09 on&tcjaeij,
-sSiï 66i%e afle tïj^<oooz ovijetëaf 6e<02ij^vj;
^οοζ-αί m (6i(t §v tocf^ in eewöSij^eJfc niet ftj"oe#,
C3at βτ fcoctt <öaf(c^ (eer, en "0002 af yetezij,
«SSoöfc mié^ooz fieefoen ^tenft een |teieH-woo2fc-6ti|f/tj*
- (VVlaei; faefotjtj i^ij flSooa^aa: aitij^ fug^er fe*en,
C£>f>"oat 6Sj; "bij afkm in^ijnen <-£?owe extn,
-<èn faiig mogen ftjy
i>oo2 fijnen (6acx$mt>0Qb:
^cnamt Qmnimmwtmvcbijn
^ej^en i?eweiéfocefr*
'€;geöeurb öan ηοφ bat Sier/ be fioogfle toater bloeben/
<E5ooi(io?m op een gejaegb/ feer bapper öefttgtooeben/
veiferdijk. ;©at onfe Veiferdijk booj 'ttoatei toöfien moet/
Hooge «©fltbitBbatljsaenöetlanbfeetgrpötéftiiabebDet,
vacnyRKn7 ^38&**#öe He>mracd Biergetrouteefojg gelagen/
land. ^»totöer ïanben Bepl een goe ben tw b geflagen/
siaper. 39at atfiter befenböfi een Slaper ftt rjerepb/
-i», ii27. ©ie'ttoaietSfwnfalelfUfcBliiatneöerlepb/
2(8 Bart
-ocr page 151-
Der Stad Η α ι s ι s μ .                i$
jgfefcanuitniet booibp/ifcmoetbttmeberaSen/
^'efpmetgroote feofibcnhoogen-dijk bennafien/                          Müê >
ΦηfïrtiittltegenjS 'tflmet harden biaeuwen fteen,                           vverkat»
&o taffelgfeen toer* a!st opt iBonawgen been.                            den hoo-
gen-dijk
Segostnen
lonker Nikolaes vander Bouchorft, fytït \Χίϊ!\Λη.ι6ιι,
lonker lohan van Duyvenvoorde, tyttt fcatt
^upumUoo?De/enöeBoo?fci|otm.
lonker lakob vanWijngaerden,^eretjanl5cnt*
ïjupfcn/ etiöeöDtjngaerDen/ *nDeam&o$t$·
t|ere Uan |>oetermeer*
lonker lakob van Duyvenvoorde, van VVoudc,
$et*uant&armont*
lonker Heyndrickvan Haerlem.vanBerkenroc-
de, <0ub-25urgemcefler bet jDtaö l)acrlem*
lonker Geleyn vander Laen, i|e«Uan ©pier*
fmert»
lonker lohan van Schagen*
VVillem Ruychavcr»
^anhWö" öTt8b ttn ntinfïenttoee banHaerïem upt fitagt ban fefiet
banö»DyJ Begebfnbp jlBaria üontngtnne ben ©ongetijen/ l&cgente
èatpi v3Sebet,anöen/ upt ben name banbe aüepfetlg&e iBajefïepl
eiv««J.«®tt.!j4J·,
elUvjQat?'· Iun« Bat. Cap, xvl» Habet eadem Regio, ut eft paluftris atq,
Cefpite° Si0^n0Kia' acProPterea u" cogitur aggetum obicibusè vivo
fui ρ auta'BSaquoreicrtnftrudis,quibustanquamfirmisfimis corporis
partg Pu8naculis adveifus atnnes Oceanumque fe muniat, ea videlicet
v°co ae C° aret>arios natura ncgavir, habet, inquam, chomarchos, fic
v'0s. (e ^Crum Prafrftos &curatorcs,quos promifcuum vulgus Dijkgra- Dfigravê.
dotim' a^8eruta Comités, quifedulamfuisquiquelociscuram reficien-
piUs Con^|frum 8eïunt« rufticis & colonis opus quotannis imperant, fa»
*^itudinU » exarbitrio & asftimatione judicumfirmitatem molium
pendea, ef?9ue e3"gunt,rebellcs mul&is onerant.quod publica falus ab illis
> 9C e ncglc&u incunSque hominum in diicrimen vcnire posfit ac
petJcli-
-ocr page 152-
$4                BjSCBRVVINei E Ν E 2 L O Β
periclitari.             Quorum in numero funt praecipua; ex omti>'"lS
&Sfmr*ty dignitatis, fplendidisque oitinatalibus viri, qui VVilhelmi Romanorurn
5jJ2fi? j Regis, aliorumque Hollandias Principum privilegijscompluribus auC*1»
Ctf!pri<uile-cum Pu°he^ au&oritate praefuntaggen perpetuo,quiCaninefates intene"
süihmotMi. cat medios, Amftelodamo Vclienumufqucpagum.vcrnacula voceeXfe
Ifrjjwaii/iropofit&Heimradi di&i, quafi domeftici conlultores, aut(ut ipfeCa5»af
auguftius interpretatur in fuo diplomate) communes terra; coniiliar'J»
quod in commune rebus ipfius tanquam frugi & utiles ceconotui confulete
tcrrcantur: quorum inamutabilc arbitnum & lacrofan&a au&oritas regio'
diplomate non uno communita funt.quo infuperfibiipfi &pofteris retrac"
tandsrevocandasque voluntatis aut fententiie arbitnum adirnit. Ii S'P"
temvih funt quidam ièptenario π umero conftiiuti. Quorum ad exempiuin
Sciedamenfis & Dclphenfistraclusiitiguli Quiriqueviros aggerunjtuen-
dorum cura: prsfecerunt,                                                                .
®atielföeHanufrDflp[IM!önö](geïgBI)et b?oc&acötigfé/ «■£.
öbetfpoeiingebantoateren onberbjo^pen/ rnöeöaeremgenooö3Ê'|;1
fcg&en enbe bammente gebjupfcen /ban geoene foben ofte fee-baier oP"
flemaefet/toaetmebegetttcgalii ir.etfïerfce üoojfcftanjen tegefflS »*
«ebieren enbe fee toapenb/ te bieten aen οίε fööe baer be nature o*
fanbbupnen geeft getuepgerb) geeft <©g&otutften/ bic ober. »e
bijlen aï^berfojgerg enbecpfienbensgrfléibfijn/ gemepnlijfe DJJ*".
graven genoemö/ bteop'tbermfilien berbij&en/ pöeropfflneplae1?*'
blijtig arjjt nemen/ ben gupflupbcn'tbjeili jaerig&t bebelen/ bit»'
toftè beftfljttgen/ naer goebbtnben bet iseiftancigen/ beftoaerte erw*
googte ber toetfien belafien/ be üjeDerfpanutgen met gelb-boe** ·
firaffen/ om bat Bet gemepne befte baer aen (jangt/ enbe boo? ï)et ber'
fupm enbe be nalattggepb ber menftöen tn gebaer fionbe öomen. J"
toel&er getal bjel-geböjen enbe boojnaeme lupben fijn/ be tojelBe tm*
beelbuïbtge pjibilegtenban Honing ï® ülem enbe anöece krattenban
©oïlanb gefter&t fgnbe/ booipublijne autojitept ober ben bij& gw*!,
fijn/ btewibben boo? Itermetianb ban Sfimfterbara tot I0elfen f»*
genen loopt/ enbe tooien in ©uptfcgHeymraedengenoemD/alg yUfJ
fo?gerjs/ ofte (als be ïtepferfelfg in fijnen 25?tef netfij&eerltiSer *»*
"»laerb)raebj8ï«pben batvtgemepm-lanb/ omöatfpin't gemepnep»
ïanfeöfaBen aljsfupnige enbe pioftjtige gupö-baberji moeten fe#eil^
ïpeiaer ontoeberraepeïtj& oojbeei enbe auto^tept met beele ifl^L
ö?ieben bejï ïiomngjs fgn bebeffigb/ toaet mebegpftcfj enbe f»)»·*!
nafiomelingen get mgtenbbe bjijgepb beneemt/ omfijne mepn»1»
tebjebetroepen/oftetoilletebèranberen. g&efefijn Se»en-mani£»
op ful&en getale banfeben geflelb. $aet toel&er erempel ö» iJS,
be IanbfireSe ban «ètötebain enös 3W ©gf-mannen tot ©P'S*"
ïren geoibtneetb öebbetu
-ocr page 153-
Dek Sta» Hair&bm;                  tj
^cic Edele Heren Hcymraden, in verichcyde handveften
der Graven gemeynlijk Ueymraeien van Rijn-iafid geheten»
worden ook Beymrasden van spatendamm genoemd in fekes
Handveft van Willem III. χ χ. 1ι. Gr. van Holl. gegeven
in den Hage des fonnedaechs op Sinte lans dach EVangeliH
in die Keri-dage in*t jaer ons Heren Μ c c c χ.
Worden cloorgaens van de Graven in hunne Handveftea
genoemd Wel-gtbore Hejmueden , UoogeHejmmden , οιφ
geminde üejmraeden,&c.
ILLEM 6goevj$m&$tns&o'oéConwfc
i-^ctc (§Qmcpitv} * aftoeé oecfcen^rtCfrw "fcen * smp»
1 jenen'öie'oefè ktUtm fuflfevj Jiei^/ïjn^ra -*(Ρ^«<ί
tie enoe &ffe Joefc. (TotteK £enni jjè uééet
jewxceHUC&i?e*i>e flSiflen éög'oat comwe*oat
fifig oitconfcen (fec^s witte* f?e66in#e"oeeK-
/fctteïett affoetxit €6jr fowjemeeneniirte'Seonfetttyen-
J «ιςβ·ξνΜ <&ef erioe onefcef in d^piïant
t enfce 6j saêfce an~
^Joc^e!i£ttt)Cij, "bieden (taet "fceé tante éecferew Joctté
^RWttÖew oabonmtcw cn&e^oen matcttn uncn €6ateK-
^^^'emen^utcm (ψς>ψ} o fanaat, Qefóeridt in "oen
xtf?KX m t66mtici(? <eri ^et;"oe wteete fc^epe wit i£ett-
V fi<^teC c&n wojjm ^oetiifoen totten ^parcn-
mme, cf "brtCK fig, fo töaetfoatföijé ttxtöx iëoioen, (je.
_gw otxcorioe*>ee "fcmjjeé foe ijeitöen &g"fcOen fejeien"öefe
nfSKen
mit owfeM f<$efe «wöe- mit onfeic 6weoev*é fejefë
vjw2cité "bte"o<teic toetfaf/tjn confenfoefeic tejméöooj&t-
tmi?* £>eje<oen tot <^2%"oen t>eé Qijj(ten Jiöwè
•v.^-^P^fleopte gf. ^notctie in't jaeic oné oberen
v «El«nt tsöee f^ext eifoe'taijen <oij /ti^
I                         *5α>ί<%
-ocr page 154-
46           BnesRïT ΐΗβ» Ixsi Ιο»
l^flei^ % t>ev jenooen «£>o>é ^Coninc^ ^te
l ^oorafc^en £?tjc#é aftoeé <oerraeicenS»e aflen'fcetf
jenen'fcie^efé fetteten fttffen Jften Jtjn aratie en^
affejcet» %>j[ ^ie feet tjejeren^e/tjn nutfci|ap <?ίχΰαζ%
en^e jemacfconfet jetnt&er onfcetfalen ^oik ^aerew^-
weenen oixfiatx §ώΰιη $c<&<u tfttcfjt te geuren en^>e te 02^
*<)weïeMM(iini|otib^efen tejjenÉ6oo2öt0en tateren, jjettt-
j;en^eafoe<Safteftc£ t>cio<3enfce■afé'öat 66g jenen jjawc&
ojf "beur<Javic& W 66ateren,*Me (potje tn'tj* meen té jdjte-
ten,6g 4^?paren$<wi e» ι ftiflfen^e^enjeii te macs&m,nQC§
otc6 nte'öe tet §tx&>ari$tkn of "fcocn 6g 4c?paeKwen<tonj*
4^,tjt66tn>e, ^^tj^, w§t ^&αϊΦ\ιχ$α*ζ>αηϊ (οή$€*
des gemeen ïands Raetf-luden, i>ie Jje^etm fijn Heem-
rade, ^et jeenve"Me nu ftjy, of in tcetëomenfce tijden 6Sefe*i
jufiién. ^fn ^etujcfj>nt||è enfce cfdcr^eijewjent^è oer faec-
£en <ooozfc^ cn§e op"i»o,t <iöe punten <Öoo2n. <oa(t enfce on-
iercmc^teftcÊ (ttfleneuj^en, (ce f^efifien fifijgugt ^ten^^
tejen66oo2&tje letteren ^eöo'fcentefe^ii'oen, enoe mttttn
|èjjefonfer niojjent^ejt te "fcoen tëeftijjen* &<t$$m to*
^^ej^cn opte <ótj ƒ te ^fcué <δαη CDctoBer opten $ ί ί t f ♦
^nfcictte int jaa onè cueren t&aef/f£on"§ert Gij f <w&*
^ (^ïozóté s&rafe <οαη o^ofifant raaee&w ccw*
aiicn"&en jenen"bte^e(êfetteren |Miïen|t€n ofl?oc*
icenoat 6èj%rae"&eonjer joe*t>ec£w5>en^an onf^
ianttë 902*0ƒ §tt>f>m$c$&m o^er te ffaeneeew fóatcx ήΰ'
teffcie M^paernc^wrfcie 66tft>e fee in <o£oetj<5e, «tipe të****
onéfantêpfacl? ie^a&etfoetj, <jc «7/?oo2t foe i£ef>6en#?
ot2foffjeje^en^ten ommêfctjcg <5>ant>en ianöe te nia&inC
#(Jceianc& en>eaf foe faeet enfce affoe fjoiefj affe $<fl*^J
Hecmraeden $riföcn öv f)<axm e^te'Swer toecjef^^
■Β
-ocr page 155-
Du Stas Hihis«;                4f
*5^%? <jc ^oozt (öe eéiöen eei^at^efi ,as<iifj«wtaci?-
^ Igivtte pavi^ên aiïc boete die die Weemrade vvijfen
^ptcn^cncn Wt * Êe^oe'n, $c <&e0e<3en in onfen c^ea-evj * J£^»
Ι cJiftii) 6|^£ jena&ij <£>ooé ^rtfe>tj[^*a<ce optel?
,, joufiêeö, <δαη o^oüdnt, <o<w ^eefanjL·-> enfcc?
°^«e <δίΐν) ^zieffant <Ont6iei>en eute jjepte&w wit fow-
^mc^etnfte α ti en onfen 'tjceteij Cu^w en&onoafieteij
^tct«n tttjjcijen onfen jtete 6«w<c^entftei$awwieenfc2
T^^enöainmo, cnte <ooo2t aiFén "den Jénèij "fcie^aeis
."jjc^cM eenicf^iant feajen^e ik66en \ ξβκ (g/ifn> Jéefté- * ï
tw^T ^£fCMey * o ƒ fiöatriicge, pootferen, o ƒ £ant-wannerr>
rf ^<ö %fon*>eic3>at fi^oicometicg houden alle keu-
de'f. C °nie vveige^oercn Heemrade van Rijnland voot
j .^"jfgevvijiftende gekeurt hebben ende noch keuren,
oi LCnmec hoeren Dijckgrave tot onfen endcons lants
ke aer ^de* daer tcgen tc doë,of in eniger wijs te frre~
n, eöant ë6j fig ntermnté eenfétiricfjejt onfe i^nt^èïioe*
tik k °C^iwntev onjeci jc£t en 66tflèw talen.Ende Γος y vie
beu *!Urcneo^cvonniffCVOOffch· niet en hielde die ver*
vviif i,r ^ie hoichftc buete die onie Heëraet voörfch,
fbndCnm°^en> ^'cn vvydieo%en°i,aenvvi^cn hebben,
trite c? Vcr<lracn» ^^wt fi6j imwter €6iiien^ai i^oer geare#
<n SWMtffè<5o02K^· 6oo2tj<wcft%6% fuüfen, tnte teé
§a i cö%%n ntémant entcf? anoet; <oetfooici^e6%
fi,w Cc^wen*oiè binmy ^oetefc^ou66e «0002^,5? fete#
sèzu κ3 oi
i&ejc&n ineen ^djje opten g% >*ci? i^
i 3.              (V\\eif^
-ocr page 156-
ét        Β ï s c η κ γ ν ι κ e 8 E ν D e top
(WUije int iatxenè o^eo^^ttgfmt <om ^ottat enötf
©aneeneneiifeefdben fn gouöcniieftH fijn öeeïe enfee bethel»0*
mütw ©anbbefien Der <S?rsben.
stads-cia· $" Sftttnen tot betmaeii fsïïjier aen aïle fianten
gcts oft« 33e Cmgels om fee ,g>iafe met groene boomen giantins
Susgange» #u nan men alle rijs o» alle toegen gaen/
®aer mi geen toeter meet fal öemen c$ te (laett.
9®ant fuïlen top'i bermaen ban onfe ,êiflö befhóeoeM/
ίίη niet beelheber bat nGCÖmeerberaenboengtoeyetó
<©f toaerom fouben top oofe in öetmtïifïe beel
33eminfïe tofflenfrjn ί <©e ^tabtg al te eel.
^e 25urgerj8 onfer JÜtabgaen btcfttoi !g fitft betmepbett
S&en öefes toeters Bant ontrent be groene toepben/
<Sïnften 'tgeblerntefjouttoeg-bliegen boe? ben (rroom/
#fbp jjet fïtlle toeer boojb-iuiipnen met ben boem;
Schafc <t>P ge«i ter j^epj-baertöptboo? schalkwijk iirft berlufiett/
wijk. «©fobeftl^eeïgefetm^grocne^oHttoattufien/
<©f (o finn luft Ben oon na J>paren-bam toe jaegt/
sevcn- Φί batÏ be pïaetj ben naem ban Se ven-molens bjaegÉ»
Kioiens. Uietnant&ntt'tGcfhcht van Spaerne niet bergeten/
Geflacbt j&ti-etv banbefenbloebban'tSparenfogefteten/
vanden j^oebjel ηίεί magttg oub/nocö fonbcrltng bermaerb/
©fte'speiue ;€noieii*»nin«ciötansibitmgnberftaeltoeItofleïö·
sparen-a Dkk vanden Spaerne , ^cfiepen in ©aerïem / isbefienb inteti*
jrvoiidi, &tfy piHfonnifTe tenbefioebe ban be S^outoen-lE^oc&ersi te #aet#
ïemi-8'tjaei: Mcccxiviii.                                             
ν Vriierri van Sparewoudc, ƒϊο?ίβι gehupst frjn epgen fegel in Ψ*
|acr Mcccci.iv.
lan van Sparnewou^e, ïtïer Β / tooenbe bp ï^eer ^§>pmon banbf*
3|o?(ï/#jte(rerte^fletIem in'tfaer Mcccctxii
Yi trant vanSpernewoude befegeïb met ujn epgenffgrIaï£bii?S~
ban l©tllem ban%b?icJÖemeenen briefte Hepbrr-öo^y in Ö«t iagV
Mccccxci.
VVülem.enbe                                                                            -
TffbraDtvanSpafenwouiJe* btpbe Heen-mannen ban bi &tM\'
Ipïi'pb ban ïMfanfe in't mt Μ cccc xcv n.
                           y
Gernt van Spaervvoude,&een-man&JHbe^raeetj6i)epbl»»iffl"
iMitym'tim MiOÈK,.
enffl*
-ocr page 157-
Ρ Μ Stab Η α s & t s- μ-
ëf
^nfoife fpclen U)8u βρ oefen neem bau Sparen,
»oip?ae& i6 banfgK goeb fo?gbulbig te betoaren:
mt bparenloopt pier boo?/ maent u pet goeb nttt quift/
g&QMït Kooi öen ouben bag/ fpaert boojben guaeben tgtr*
ffpaert öooj be armen iaat/ om mübeitjft te genen/
«sspaett booj be arme toat/ op bat fp mebe leben/
«paertboojuto öupjgefm/en utöennaeftentoat/
*«£* J wjjt fo fparigötpb Sp 't Sparen oofer ^>tab.
^«t is pf et gtoote Vaert, enfbjaere toept ban isielen/
** BenftÖ ontallriH b'eel fi eebs in bit toatet Stielen!
Jsau meerbet baert in't Ianb/ nau meerber fcjjepèn-jagt/
«* *f aer boo? ons{ rgfebom toojb en nering toegebiagt»
wtut u Max>raüiacn geeft ons bit tergt gegeben/
tSI n ®ra*f tot ^raef/ ban tijb tot trjb gebleben ί
^k ons bat nemen fou/ neemt bat ons iss gejonb/
ffe« ** me*«anb nemen Ban/ en 'tbjoob upt onfenmonb»
|«gn lieren ftact fitet guaebin fijn beginjel tegen/
r Ψ öe &«f fferr> te bapper eengelegen/
«en Bouöts«# ons booitecgt bafi/ entoojb boej nieitimtbs tttefct
tic l Ö!ceeterïjtigïfepb tori) nimmer afgeb?asr.
f)-oPpierbigonbateeni8/fcöier0onberb}aer geleben/
iJEP&ben Billerdam, gefitjfb boo^anb're fïeben-·.
T^aer moft boo? lafi ban'ttiif/bat fuï6]cfo nietberfiottb^
^^•et alles meberomfo maSen als gp'tbonb.
*" °b*tmits bjp gier ban onfen &tgip -baertfp?e6en/
wootenb 006 aengemetSt/ bat to» me 'tgoofb op ftefesit
^befetiiijttöepb/ bat onfe burgerij                            "' . -,
wag 'aden over al ganfcg onbelaen/ en bjij
Sparee
leetd Spa*
jen* ·
Schepen-
4oortocht,
Marie, de
XXVlUQri
vanÈoll.
pier, 'Am-
bachtsheer
vanKelm
*Oê» j t'.
Stil» Curii,
Vrijdom
van laden
in Holland
Seland, ea
VVeft
Vriifland.
Vrijdom
jtaaTollcn
ïx*n£baer &e mvte fjecn na't lofjen gunnet toatett
^wirg lebig toeberom na 0«pjs toe motten baren/
»o mogen onfe i«» naer nteutoe b|9cf)ttoe*r fiaeit/
feft 2 n ecn bobb'Ie repis mrtIof3en/ enbe ïaen«
*?*«» 'δ oo6 bit tergt öter laten te begroeten/
ia v iselnnmenfepb) begaefb met teitte boeren
«an,alles Tol- vrij frjn in't lanb ban onsgebieb/
^* «Jater/en te Ianb/ en genen nergens ieti
Ciiafttsss
^«s anbje Grafie η meet ban 'typeren afgefnebea
aÜÏ? be ^tab eefel*/ «IS 5>parens bjntöt/ en ïebra/
A^rfJters upt gaer geup / en ninbers ban fiaer lijfi
iB«flw*m tot jieraeb/ en ons tot groot gergf:
€n λ?. lc mbe Beek< bie onber onfe ffraten
» Oenen bïiet: en fgn fo t'faemberïaien
1*1fiWftrtie onfer &taW en groote puntigge ï?& |
'«'«iSSfpbanooSöieïiieoibÊefen eer taïepö»
l 5
Si
-ocr page 158-
fP           Bh«BHT'»1JI«I fi «BB L Ö f
«|& ga fo Riet boo?bp/ Bomt toeöer al te famen/
«Ên bomt m mijn gebicgt met utoet aller namen/
<sEn fgt fo me be fcenD/en fijt fo me geatgt■♦
Wit falöe eerfte itjni 6emt BaKCiielzxr Gracht,
Oöeflaet De boojlie piaet3/ öe oubfïe ban gun allen/
Ca biegelopen Jjebt aen onfe eetfte toaiïeiu
Balcenef-
zei Gtaft,
Öü3é-
'Gtaft.
Kueijea
hörftër-
C'taift,%ȕ
Ca ban gp Oude Graft, en Daer gp bn De befï
^tjt Kradjen-horft genaemD/ gemepnlgö Kraeijenneit.
Gcrtitvan Kraeijenhorft toag een banbe berraöerg/ Die met Φ&*
. "rit ban ©elfen/ #ecmanban ©oetben/ 4&gf bjetöt ban mmfttl/®*
|eKraei|cn tent)im isenfcgop/ Willem ban Ceplingen/ flftilembanöaen&en/
* · inöeanDeren/<©raef J*lo?i0be V. bingen enDe bermoojben in D«»
^jariMccxcvi. Hüll-Kroia, Divif.xix^Kap.xxiv,
Sor^vrai, <^n 9P *>& ban *e« Bttrg be Burgwal fgt g?0eten/
©oetoel üjp geen befcfjepb ban Defen ©urg en toeten/
Cnfgn gdegengepb/ of bp/ of op De taal·
<©f toaer De naem ban bomt/ Dat ik nut feggenfal.
Èaeti»-
etaft,
Volditl-
etaft.
«EnDie ben name boert ban D'ingettotbe Ramen/
Cn ban e erft fijt gemaeïic als Die betimmer D guaimn;
Cn bOOJbg De Volders-Graft; en Sijd^-graft flen De KJi
Cn Daer De ©eea tn Rackx beranberb oen öaer bp.
n3 Ι* J^aermbfitBonfe Beek ban b'eerfïe niet btrfialen/
Beek ©etoelbe liep en fïietaenonlécuöe palen/
*
          ®ieuptueDupnenbalt/enblietfona&e^>tiiD/
Ca loopt Daer onDer fjeen Dooi e*n berbojgen pab?
Finten.
556 San De Pu «en me fiter in met· een begrijpen/
QPe Pompen oo& Daer upt gelepD met loDe pgpen/
©an Hefelg&e biel/ ban blaeren gronb ban fanö/
©anfuptfrefeietefrnaeB/ aljs ergens m fietlanb.
5©tt tg fo banbe jêtaD/ en binnen onfe bjallen:
φβεϊ 6onDe noil) beel meer ïjter ban te feggen ballen/
ftuy'teh·
'fiads gele
genheyd.
Hest.
y.
Sec.
40 o& Dat iKiiiet en fte/ en bat ift niet cn bject.
jFBgn ^>tab inblijf altg'b ögn Burger/ en $oeet.
God Die get aerbri jb gebt Doojfaegb met Srupb en boomen/
Cn Debt booj öijne fcragt be bergen boo?ö boen feomen/
Cn 'ttoater om en Dooj De aerDe gebt gefpjepD/
<ö5eeföat ia boo|biï berBlaerons ^tabs gelegengepb.
* De-gmte ^ên^upbenleptöit Meyr, ten jSoojben^Y.ten S&efïm
Stl' ι * ^e 8r00'e t0ccaen> o^ t'faem tot onfm beften
fdiliioon- «&1 ΓΟδε" onbergetó ben vifcb feer berfcg en goeö
#iiC;
-ocr page 159-
fe                     Der Stad Hakri'imj
JgM i* ttr ïmrg'ren lufl na 't Jtëepr of 1$ te feplpn/
Ι* ,a&'c? 00°? öen fïtoom bet golf jejs fceen te Sepïen ï
Wtigber butg'ten lufl met Karri.jcsna &te
_ 33a sandvoord geen te flaen 't&e bojp ban onfe &tt·
^i
met een mft fijn fo?g fomüJijlen te bergeten/
eengroot toermaen aen fee be berfclje foob' te eten/
«n cp t befrijtlpte firanb bes groenen «©ceaen
jje^f6''»'kJ"Ri£tbefBactsifienfe toaetbintegaené
^•p Het5e ban οοδ bfrp jn 'tgroote biep baer ftcWrten/
l'tf£8'«" inbe lotht/ en met be baren tobb'Ien/
jgi öjojft'ien met ben toinb/ en fjs be nangiïgebaen/
tfjr/f 1fttanbtn aen fjet lanb met betftöe bifejj geteert*
^" "f'soe fp/ fo 8aefï be bannen Dun beletten
J* rrn
aen ÖEt tanb/ ftrb flus? baer onbet feiten/
Έ*} 9&ψη te gelijH toel op ber golben flag/
■&J?'PD«tÖun ftöuptjen boo?bjö te beter lïronbenmag.
<E ? ocït totï)en O81*8 fn fee ö*n eatnaer bangen:
ïï?
anb ren upt fijn boet ben biifj) en toangff uptlangoi s
ï«er fiaenfe bp be foob* in't ronb een groote Doop/
teiet ftil8nen
öat 8«nöienö m*t af flaen/ en ben eoopu
^fl»i Ü. "^ fiet
toamte ooeten/ en bermaSen/
9ap 0aneenfe ftet toeer te bjogen op be ff aaen:
f ,;s öefi ben ftöerpen öoefi/ toaaer aen be graege bi$
^iêrfrh ft'B tiet-berlof fettoelfiaejïgebangen tg:
■φιηλΓ11^"^
te fflf m öc ftfttlpeti bie Sier (Iranben/
3W ?* &«*& enaff^in obenjs teberbjanben:
e« t Sa6enfe
ben WW ÖJfr boenfe 'tboot om öoog/
■<&fu ti'l!!n 'ttie$ CP (iratl6/tn fettttl 'tOP 8« DJOOfl:
^m tin «r*er*n fet ÖWtfiuptiesnebet balen/
aaa^Ömaelg op een me» een goebefoob' te Ijaïenï
w «et een befjange tyou met mnb'ren om en om
Sor'^JfPo fiaerman abten'beesficetöem bjelleftoim
*^m ji<!ltIf n flnb'ren boo?bg ïjun paerben in be tuagen/
*öii· *
entonbjs en fnbjs ben öiftrj te 6oop te b?agen:
<&n\ *ouu Öun
tofln &ut1 ftoeet en meren arber b in/
«& ηnim ner enber joub/ en ban fwn nwpfgefm.
φηεη?ίι«ΡεΙ bolK/ met pjaei/ en pjat&t/ en pingen/
«iSEr ?? te'ec «« en boofjjepb niet befiangen/
71
Vifcl);
Karr»)i«;
Sandvoon
Fïnkjei.
ftiand.
3* iuydefj
ΦηΚββ a «ew)i/ en remi/ uoiiro«' en jonoer H|t/
%nï r«iVr»!'nicn m,nR be beugb/en meefi be fonöe mijt.
"Φίε SS£n ΙμίΓίΙεη
tof 8 ban Ate en A.« ftjn Bergen/
ên ft«.ZVanben δ°Ρf" top
Dpn flpI"i,'[ tergen/
•tean^^iif?
be Iocftt/ We te8Pnö öet getoelb
*-«n igtopte toööe blrp aanmeren fpn gelW
Saed-bci.
gen, ofte
DHynca,
-ocr page 160-
ψΐ            ΒΐΙ6Η»ΤΤΙ:ΚβΙ·ΕΜΒΙ Lof
Wat mei een grammen ïnoeb en opgeblafe baren
CnuptcrltengebKiöcpgentemetBomtbaren/
jBaet bjeebt fgn dag oaer op/ of t gun fo binntg bjiegb/
5©at ook get üntte jtijupm be bergen oberbliegt/
«SEn Ignen fctagt brrgaelb en bjengtftn bloeb cp gogen
t@in met een jneerber fee be bupnrn af te lopen»
CiJ tuil bgn bollen feiρ bettooebe «©reaen/
•en leert tem binnen 'rperb ban bgn befietS tt gaeit,
SBÏ-om tnbitge&ergtfgnlang-ge osjbe Dieren/
Konijnen, ©je grimnïtenaUejmsi/ en Btielenaljgbe mieren/
4Ϊ» lopen obergoop. f©at menigftgoon Konijn!
fBen meet niet goe algtet fo groeten goep mag fijn.
"Cgebergteloopt fcgiertoeg. <5emepn en leefeer etenί
K«rraer$ ï©aer ban ÖJp Kcrmers bolB Caninefates fjeten/
caninefa- ©an* b <©uben fo benaemb: om bat om onf? Jbtab
tes,
            "^bolfe beel Konijnen eet/ of beelSonijnen bat.
Ïlinitts &
Tstsitiffo
6/?4wÖ«i otifceij {Vlam; 'tacj&amcKs <ZAmmfates<
Had. lun, in Bat. Cap.xiv, Ad Caninefates noftros venio. Eorutn
etymon è locorutn & regionis quam incolusrunt natura ac condiiionS
conje&uracolligo, quzndoquidem Vera norninum irnpofitio cumrerutn
ac gcntis ingenio convenire ad quadrum folct: eam veio cunicuipru rn eflc
fC/sp. UI, refertisfimam feracisfimamq; ucaliolocoamecoromonftraturneft, nerno
ita pcregrinationealienuseftqui nefciat, Itaquèjam tum a pnfco feeulo
Caninefates audivere, ut euniculorum raprores, h-oc.eft, Canir efares, mol
li pronunciationis legead Frificum idiomaproprius aiJTonante, apra;ben-
dendis cuniculis, vel per convicium, quod cos in cadis condirent,ac vieo-.
rum morecornpingerent ad ufum iervandos: nifi exterminata caniriali-,
t«ra per Romanos pronunciationi ineptos Caninefratf^s, ut ctsniculoruïn
comedoneshelluonesquènominatifuetint.
3H& bonte tot onfe Caninefates. gs neme gunnen gronb-naem flf
nptbe natnteenoe gelegengepb banbe ptaetjen enbeget ianbffftfltf
bat fpbetooonb gebben/ aengefien betoacre oplegginge ber namen
tnet ber bingen enbe bes" bolbss aerb plegen jupfï ober epn te comen ·
|SuenniemanbtïSfob?eemb/bie niet en toect/bat bitlattbftgap feet
tg'BenbebolbanKongneniii/selgBiKelberiSgebbeaengetocfcn.
fiiiifpbanaibanouD0Cai)incfatesgegeten/al0Bomjnen-toberiö/b3t
t&i Caninefates,met enefat(jte uptfp?aae op be ©riefcije toijfe tretbe'
■be/ ban get Konijnen-grijpen [ Gam nevaters] ofte in ftgimp enbe bei>
toijt/ osn bat fp be Bonijneii in aerbe baten fouteben/ ofte in tonne»
floegsn om tt feetoaren: ten toare fp Caninefraters.aïö' Somjne-freterp
tnbe flocaersi fijn gegeten ban be öomepnen/be gonöen-lettet (r) n?s
iüieiiöe/biefpbeftuaerlijfiwptfpielifn.
                           'A · „„.„
-ocr page 161-
Der Stad Hüttitti
^f anb'cenfcBoön biengtonb bet Kermers naem betfaBen/
Cn eetfllijB Kinhey mefs öan Kmheym lieöermaaen/
•en Kermers boo^bjs beti*o|t. ï©at ban bien naem mag fgtt/
«n Wgat fo metblgö nietaiarf lang-gr ocjb Bong'n.
<6n toie en fret ooit nut bat bepöe toaet ban toefen/
«en bat gtet geen betfcgtf/ geen (ïtgb en ijs in befeni
<£ toee namen ban een boiö/ en tn ber frgepbe fpjaeft/
Cn om een anbet btng/ en geel nerftgepbe faefc.
<©e eene bjengt ben naein öan baatten/ en tebieteni
^1£ . ,Γε *»«rt aetatel en '«ten befer bieten.
jpellaetget bepbefgn/fofegepbentop beliens
» il '"Ü
oo6 öePüe öjei/16fean nietanbetg fiein
&u u
seb öffepij ban't leger bet Konijnen/
ï*i aJ? öun 8CO0t SeSttel/ 6an baet upt iüaetlg'B fcggflea/
^egalben bat top t'fien/ om bat öp ong *een dag
<&„£t,,aet öfbonbentoojb bat elit vrij jagen mag,
rf £«!«« 8P alle baegtn bupn beeï Hafewinden
•^fö eb'ien onfet&tab/ of rgae butgetjS/ binben/
^ie Defe oeffemng ban jagen i& beteetb;
Sfwf r 1'töolb-
öa£ tenemaelfug bp be jagt geneetö,
Sf18P ban aigiet met magt ban ongebonöen
J*° le ,a8t «n bangfinu log-gelaten gonöen
^« uta,«n 'tbtoaienb toilb/ enfoefcenbe be ItitgW
<#2rL κ n't0* Öet 'Öf/ of«fltten'tinbe blucgt.
fe.72" toebetom gaen bigben met fgn Fretten
JaT ÖE Öoïen upt in fijn gefpanne netten.
Hg armonnofel boUV bat baet ben boob ontloopt/
iS η ftl * met fulfce blucgt giet toeet ben boob befioept!
«Β η tOT
8P 00δ met ecn 'töenatbe toilb baet fcgiegen/
&*lPzt toebetom gebangen t)ttt enttoegen/
mJ* Sneen aen ben fl°t6 ·enoen toepman gaen
«a S"p?^Söe toeet nafiupjs met ful&e p?og geïaeti.
ft?»? |0nnen Öen altfamen niet bettieten/
3an«?Pi,enöan Öiet na anb'jeplaetjen (lieten
»»3 °nïi Segeele lanb: en |o toojb menig btjs
©ofer.,"081 .eongn betfien baet geen Konijn en tg:
*©ief«Elaerfc fo"/
öie feIfa *«ignen bangen/
71
•Hsrtjts
dag,d«Mr«
fie Maëdag
na Marien
Jiïtmelvaert
ah men't na
Λ Paepfibe
flijlenoemd,
tDuya-
maeijers.
Hafewindé
Fretten,
keuene
rffi
«iinemeejic beugb/ enaibetbefïen aetb/
^aet bn til. öe toeP negeetb/ en feet betmaetb
Hafen
HsfefiJ
Hartcri»
Hinden.1
*3Eot n« h. J^emtmen odk ö«ï meet εη meet be £
Settel00 «emette latten/ en ti
Harten Hind
Sti3> »f ?ttmtn me «of Ö menig
n,e tM'cÖm-toep ban onfe öüpnen btnb.
-ocr page 162-
74            BüCHifviNGE End η Lof
^oe bitBtoiljg Bomt be $}in$ in 25j eroojs totjbe palen/
^oe bitBtoilis menig totlD tipt onfe bupnen galend
©oe meen'ge fnelle #inb/ Boe menig baae&er §art
Wotfi op Oer ©eren jagt gebangen/ en benarö*
Meren·
jagt.
V.S-G'f-
zmge.
<Bn Bier banbaer fofcftönt ons Hartjes-dag te Bomen/
$1 too?b Biet ban ooB fcftoon geen bafï Befcljepb hernemen 5
3©ant aljSbe 4&raef Bier ioegin'trecBtjaen'ioen ban't jacr/
Wit ttopfelb of bat \xim met toeloop banbe Icgaetf
«©itijs Bet oub gebmpB/'tfëfa/ en 'ttoaö boojbifm/
©aer grootc meeflerjs ftjn/ bac r totl 'tgepetipcl toefen ί
©e «©raef teeg op be jagt/fp joegen met ben <©raef/
Cn binben int beftt ban bte beleenbe b&gaef.
Inden jare Mcccxxxv.is den jagers uytgheventot haren wedden van
dien datfi quamen an dien hout metten honden indfaeijzocn vanden
hert tijd, dat is in SinteLaurens daghe durende tot Sinte Lambrecbts dage,
dat loopt v. weken, ende u dagh. «©tig berre in be oude Memorien
banbientijb. T©aerupt bfijBtbatoftjafijfcen ban'tjagenbpcitöi*
inging op «êinte ILaurenjïbag/ toefenbe öe io. ft«g. enbe uptgtefl °S
$inte ILanibjethijs bag/ ben h. £?»*♦
                       /
5©i tijS ti« bar ben btipn/ en ban Bei toiïb te jagen:
Wit fgnfe bte ooB opt en elberjs (iebenfagen/
Vogelen,
«nde alle
klcyn g*.
bctntc.
Swanen-
disft.
ggaer ful&e bolftepb toflo ban alle kievn-gebeenr,
©an alle vog'ien bangfl/aljSBier De f eer berleenbi
Φη totlo ifi mp ben meg tot meerber bingen banen/
Cn barftt ίδ Bjeeb te geen/ iBfp?aB ooB banbe s wanen;
Φεώΐί.' Bier ijs een b;ifr/ fo in/als om be &tab/
3©ar niemanb ergeno opt in't lanb een Beter Jjab.
5&UO fietmenfe feer beel ia onfe graften bigben/
Swanen-
■huys,
Cn booj goe toeberftrjjt in onfe palen binben»
©oeSierlÓB OOBftet Huys der S wanen tg gemaelb/
%$ baaerbig batment ooB ter eren Bier bergaelb.
Witte-    55e ©o?(ï nu ban't geBergt/ be Boogfïe onfer fanben
blink.      %&iet)etti}t vvitte-biink:bebjölöpfiaettebranben
r. s.Gif* ^eblinBeninbefon:tofbatbeeHitotbe#eer
%,n&* Wan ©eemfie/ öiböep ν Vit, op delen duyn toel-eer
-ocr page 163-
Der Stad Η α e r i, e Μ i
*<6eften f» tan ons &tab met blinSenbe banieren/
*0pttoaegenb aen be (leng ben He eu ber 2&atabteten
^ot on» ont3et/en gepl/ al»tlegerban*©ampiec
JSoojb-ftolIanb bab bergeerbf' en meefier toa» tot Biet*.
7i
*Kmtpi&
van Send»
voort.
tSonevttt
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^H den Grxef
Hol!. Kron. Divif. xxi. Kap. κν. op het jaer Mcccxv. ^bjge^am-*'**'7^'*
piet bft bernemenbe ijs ban fionben aen getogen met getoapenbei; *
mm enbe t# genomen bmnenber £tabl@trecöt/ enbe geeft albaetc
pegout enbe Jirgepeiien gcfet / bte upt fijnen name be «êtab regeren
louben/ enbe geeft naerftef nfe gearbepb aen bte <£triefie enbe Stapittel
«an latrergt' batmen τ&ίϊφρ <0toge affetten toilbebfe gebangen
«aö/etibe bat fp Mefrη toouben tot gae ren ISifegop^eet Wtllem ban
SÜlc6/·uat totii|e gpbp abontueren foube beritregen fiebben/ en
*?*»»e Hcere ν vitie, be bafïaerb ban^aemftebe/ mijlen<©rabe J^Io-
oei uan^°Haiiu ban Eienfejee op bte fes tot Sandvoott niet
<®ube φοϊΐ. mSm-UxomSk enfeer «flSraefSiatt s η
éfèmUnnty ift aifoCOTmetf,
«öut Heer Witte f6aè£tfoaUy
buut
^imfês ee wet cfeerae (c^aret;,
QMet ceneij fcfjepe en?» niet me,
^oerc fjg öu^teij %"&* "£W,
t§ti& quaitj atj 6t Zantfoerdé,
me* Gtxnaw) ήί mte $ock&
wt o^cfliwt ai ÖPaé «oetcioietf»
Êe"^ct bermaetbe bupn m't Deele ïanb/ ban toegen
<« ?'° '^fltifl Ö°0S e« ftepï ook t» gelegen
«Pfobetoembe£>tab. 3©at loopt firf menig moe
Λ®| «et met luft en bjeugb na bit gebergte toe*
«£« 5,0UttEn na ben top op öanben en op boeten/
üü??11 ie watte-Ien/ te feruppen/ en te toroeten/
«£n "aeen afgemenbte {njgen op Menbupn/
«et fp bien*«lta» fnn op innen baelen fcrupn.
«n ten ban baer ons £>tab/ en onfe naefiefïeben/
^^ gen toga ban on»/ oofebeelebupfenbftjjreben/
^ ROOpftab Amfterdam,'ttog» Leyden, rnget Meer,
2fó Aikmacr, fup&el-rgfe/ bp gunfi ban ïotgt/ en lateer.
*Ecnfier
hooge berg
inMAwri-
t anten, dia
ie Poëten
datrom ver·
fieren den
Hemelte
dtagen%
$a
-ocr page 164-
j6           Bbschryvingb E ν de toi
g>o fier SP oob ban oaer be btepe blaeuüie baren/
«En tn be rgbe Sce be groote Schepen baren/
«55 η 'tbojte Sand voort me in bupn/ en aeu gei fïranb*
«Entoat een oog-ge toeg ban al ons Uebe Land.'
^ter malb en maelö De jsngb: öaer fietmer ttoee (iacn 3oïIen/
«£n toojii'Ien fo om beft; baer een ban boben roïi^iij
©eeS ballen op fgn neus/ en ober bol en bol/
Cnbrggen bant gul fanb fgn bals en ogen bol
/ , Sienbefer bupnen bant fgn feboone groene Weyden,
, BieyKen. j0aer|jeenöe bupnen ban bun blaerenregen Icptsen/
Q&it
upt baer ab'ren fpjingt als een fontepne boet/
«Bn mei een foet gebjup$ upt Öunne bojjlen bloeb.
Uierniaebtmen'tlpbjaettoit/ jjter bieyktmen 'tgraeubje garen/
en maebt be toebben toe ais of fp fneeu-toit toare n/
<Ep! ftet totfi boe fiierem fo menig bneeftt en mept
■gn'ttoetbgierbefigfön inbeelberfcbepbertbepb:
!®ier loogtmen 'tlbmebjaet/ baertoojb bet tof er geftcben
©egraben inbe ineïb be graeubepb upt te üieben/
<©ees toaffcöen inbe tob boo?baen fgn bïaeutoen fyupb/
Cn tojgbm met be bupft fulb oberulgfjei upt/
©tefpoebn'tüjeberop :engaen't te beibe brengen/
Cn maben 'inennen toaft/ eu flaen 8et te befp^engr π
jiBet ftlb'ren regens bou/tot bat i)ft totf en f£jfi}£
1©o|b banbe blepb gebaen/en toeer na ^tabgebjögf.
Landerfjë. <©oSföti DiCTflïïejinSÉfccrÏUftfgé Landouwen,
Ackers. ^je %tt en ü?uf fitbaer fgn booz b'Ulcberniart te bonten/
If'n' Cnfaegenüjatfiptoiï. *©fgroen gefryilSfrb vcld,
Koeiien 30aermemgos,en koe, en fchaep is opgeffelb/
Schaépen,, «Bn tieren toonbertoeL <©e boegen fuyveijeben/
Suy vel. © e boter, en bt kaes, tot bseiyeï ban ons ietoen:
Bowr. JBaer b' os bie toojb geiïacfit: firoopt bem bat bicbe be!/
Kaes. &c. <βη fout i)em inbe bupp/bat bomt be beuben Doel
3!n 'Stointërs bojre tgb/ toanneer be fuere blagen/
<Cn ftuere noo?be-toinb/en felle boube bogen
<©ns Öouben binnens fiups. a2n toat beeibuïbigbepb
Λ η „r ^an aengenaemefpggtoojbBan bet febaepberepb'
^c η "f01 iBaer ban ib nu aïöier met erentoel berftoggen/
t»/'£fe£» aé ®ai top be Deenen gier met öunne ofzen biggen/
Kmyzt/is. Waet toeaJbiereetipïaetseneenerupme ftal
Ιλ»; Poorten aSeguaemïg'SiS berepb óp onfe bieebile toalV
opdeiïitds «Bnboeenfoubeneobbe<©eenenbternietbomrni
**/ »pgf jj^ojö ergens in bet Isnb een beter plaet^ bernomen/
wht. 4it, ^aer
pticr gomen jjan fonöom ban alten bant/
Ma> ^aergoebfrberftBingfs/in'traiii&enbanfiitlanbi               , ,
-ocr page 165-
Der Stab'HakriS'M:
ftï meet ftaegfcftepb: &o fön nocfi Bier en bobett
rfÜm oe *tab feet beel en ftgoone Burgers- Hoven,
^ofe aen be Cingel jelfsi/ en fiarbe bp belbeft/
a^4^ aen «"enig oojb/ en menig fiabjsgetoefi»
λ2η" ! rn * β«η ï»fl/ e« ίο"*4 fleen Beten-faBen
λ? H'9n ePSe" etf en gr onb te gaen bermaBen/
^n PmcBen al Bet geentoaer na fijn fiele baft/
<fef?"£ at in f9nen tttPn/tn epge fiotoen maft i
Si IIW mc 8een taft in big be groen ε toepben
**g» Been ben toater-Bant fiφ toat te gaen ttermepörn/
^nfien baetinBetgrasfo menig toeligbiet/
^Seefien op Uunbjeef/enin iiunbEfie tier ί
^n'fSetrefOt een lufi te teanb'len tot fnn o?en
"* tf»^*bl,enboo?8et oroen/ oftgeeï gefengbe Boien/
jenbooi Bet ftoan^re graen/ en 'tfltng'ren ban'tgitoas/
«©S00* oe olaeutoe bloem ban't groene jonge bla#
«rt h«. een 8™ot bermaeB te fien met groote Bonen
aK*eaen* bol en bicB in't toilb be B'ngnt jeg lonen
SiS*11 ίηe" "Pt/ te fien bat tttftteetoaert
3fean ;ï,etn Sier en baer/ te toe p'len met be fïaert ί
<2nι o gebergte niet onö finnen tot Ben tretBen/
tfn"£etIi!18enlufi in onfe fielbertoecBen*
S"/fae6enfoetgefireuplenIotBtubatnietuptf
't%J\ '§* 8P niet betmaeBt bocj 'tliebe firoom-flelupb ί
Φη m. ·0£m om be J>tab na beele fchoone vlecken,
5S £ Herer-HuvS, en anb're fracije Plecken,
ia« ""'knbooj 't gcfaeij, of bOOJ get groene land,
3fermVÜ"s '"een'gefelaere vaert, of langs ben duynen-kant,
<Cn hfö ban ïfcanbelaer/ 'tsefitftt batig ten be gen/
Η oemiaefe ^ ^ Ö00|.ioop aj onjigetoeften:
la r? b00^aer een IhIï langs fieenbe Klever-laen,
^aPvBiUyn'naAelberts-berg,naBloemendaeltegaen:
Sl«v,0n08P<°8PÖJiïtVcrgraftsFonteynfienfpiingen/
«ff£ln b?n noen b?oog/ mbten gp't Bont bebingen:
•ξ!J*"«n gcfiftfity en tooning/ bie ÖP boub/
€riι ba«Lalr^8 bat gp bie toel beur en beur befcBout■!
JBo5R5L-GraefliJk Huys.ban Valkenburgbefeten/
wt axmun ouben naembeeï minbetfgn bergeten/
X "fntgals een fiups bat Bier eoB ergens (iaet,
€εη «£„«"."* B"deroboo2baenbe recfite frraet:
toSSÏÏS1^ oui) eeöicfit/ nu tammetïrjB gefeïtonben
E?*I°een getoelb/ en met bet tgb berflonben
S? SiiV1 bt# töbe. «C?n al te ftfioon gebpu/
«o «ante fioogen naem/ban'tfo toevallen fou J
Κ 3
?7 ν, - ,·
/ Hove ende>
)\ Tljuyncni
Dorpen."
Gehuchtiï,'
Heren·
Huyfen.
Hofftede».
&c.
SieideXrMr,
hoevm,
J>*g-79'
VVandei
lingen.
Klever!»?,
jtfelberts-
beig.
Btoeraen-
dacl,
Vcrgraft.
*Huyst'Al
bertsbsrg^
Bredero.
Siet Had,
Inn.Baiav,
Cap.xviij;,
$tn
-ocr page 166-
7$           Bbschryvinge En»i L o ?
Leo. ^ietbaereoè'tHuys van Loo: bant onbgptoat beneben
Stuyf fand. «Sentoepntg uan ber ganb na St uyf-f and bg berttebcn 5
Sandpoort ©DOjbjS iand-poort JjOOger acn/ en tt6tï bOÖJ 'tfncobf ftpÉ
Huyi te wm<&ttttt öetibÊtraet'tHuys-vdfenfhiteenlept/
ν nT'r otfÖn« ftiJanb/ enfmaeb/ en tot een eeutotg teilen
MiUen ^oc #ifo3en-moo?betg ben moorberg op fat boenen:
Tricr.'          «©an vander M!|lens-Huys,enTriersbaeranmeteen/
C'faettl Ο? bengronb gefïtcgt bant Slot van Groene-veen,
Had, lun. Bat. Cap χνι 11. Ars Velfena difjeSta laceras ruinofafque
parietinas adhucoftendit, ob païrici iiale in principcm fcedè crucidatum
nefas comiuunibus Hoilandia: Selandiasque armis expugnataatque ever-
fat*·, Cujus exauguratae fundum Ianus Doufa, Muiarum delitiaejpoifidcti
atque inejusvicioia ad telija&utn paucis abhipc annis egregiam Villam
caftclii modo lata foifa circumdaiam ab Adriano Groenevenio Harlcmen-
ficivc exftru&am videmus.
Hetaf-getoojpen Huys van VelïVn \jrctoonb ujne. berbalfc «meren
nofg/ ban toegen beftiianbelgSe baber aioojb bes <©taötn doo? be
Qtmtpm toapenen ban ^oilanb enoe Jbelanö beftojmb /en bertoeefï»
3®ieng gtonb be fiefeigde poëet lanus Doufa beftt. fSltoóer top ften
bat ontrent «enen ftenen-toerp ban baereen geerlöfee Hof-ftcdelSa*
fïeelg-getorjfe meteenen bjteebengtaftombangentan Adriaen Groe-
ne veen van Haerlemboo| toepnige jaeren ge fltfjlt ift,
ster. <©οδ banber Ster, en Kies: nör|) Bont gp toet te totjBetï
Kies. βα fcg'ne retgterganb/ get Huys te Huift benglen/
Backer. <£n Backer garbe op/ en fo baer ober toeer
Hafzeiaer. 3^et Huys te Hafzelaer.enbtergelpe meer.
VeiienP' ^angoogerna Brefaep.enfoterfgbna Velfen,
Dested'c «Ênbaerbe 3Bupn/en't § be Beverwijk omgelfen/*
Bemvvijk <£n perf3en in ber engt/ een feer geïegc Jj>te/
45elegen cp get ^/gelegenbpbe J&ee.
Had. lun.Bat, Cap.xvii. In his [municipijs& pagis quibus vicuS
nomina finit] primum fe offert Bevenicupn, quodfonat Bavarorum ,quis
& Bajoarij, vicum, fedeöi, & perfugium: (videmurn. Ftancorum Reges,
poffeffl Hoilandia, militibusvcteranis,autementis,quifibirnilirarant,no-
minaum vicos agrofquehabitandosdediffevijfque inde nomen feciü"e)mu»
nicipium duobus Harlémo milliaribus dif jun&um, loco cpportuno ad fi*
num Tyum adfidens, duobus paffuum millibus ab Oceano diftans, amce*
Jijffimas η >biliurn villasin vicmii profpeöuns,
#nberbefe [jïEberjeiibeble£knbi?ini©g^ epnbigen] bertoon»
Bevel·;
-ocr page 167-
Dn StAB HAUISm!                 y9
Beverwijk ffcB alöereerfï/ Bet toeïfee een Wijk, plaetje/ enbe öettretfc
net Bcijcrfchc betepfeenö: (toantBetftBÖntöat ttefvmft&eMtmin*
Ben/aljïfp^ojiantiïjefaten/ öenouöen enöe afgefloofbenjolöaeten/
",eyungebifnöBaööen/boeren enbe Ianbrngaben tebefttten/ ötefp
*„ i?an bena^möen) tene fteöe ttoee mglen ban ©aerlem gelegen/op
r™öequaore plaet3? aen öen boefem ban Bet %i t\ntt öupfenö tteöcn
jjy^re/gebbenöe booj fieö toeelefeer-bennaKelgfce ^eren-Bnpfen
$«jjceicoc«$ "oeï^otefce ,2Se<&ac6Sij^
Schout, enieBAeljufy.
Koert van Ypcren,
Burgemeeïlcrs.
Ian Barcatfeen»
loris Kornelifzen,.
Schepenen.
Lambertlaafzen Kotgen.
Gcrrit Laiircnfzcn Gael.
Gcrrit Outgertizcn.
Iakob Ianfzen Slommcr.
looft Ianfzen.
IakobOutgertfzen.
fe.
                   Willem Klaefzen.
^ffi Tfet}^e Kics toeer nfct/tlOtft SchilperhoeftetQttmf                      SchHpet-
<&Γκ* 8en ï,eiit/ en öom f° δοη peten/                               hoef.
^}/*?eymans.enöeBaek,enanb,reöJftge!g'6/                           Koeymaas
wtuf Ü! 8*Ifgen fijn ontrent en bp öe Wi) k.                                 Back
WSiiS??**»1»*· ^tertuo?öen^oIIanÖ!8l>aïêtt                       Ψη?ά%.
Lïï^fmalflgffienTöiefcgerp een mgle galen.                         A»J5mB*.-
fciiS..1 Adri<*«n,Öatnu'tgeilacht van Burg ÖetoOOnÖ/                 Atacfcen,
**na toofibjoiögenaemö,
?fcemBev n*Bat*—aP*xv''l' ^*3*""*&Adrichemiafarniliaturritam
'Us ruinis vT|1C° v'"natn· Per fnfiorum incurfiones folo asquatam, incu-
Eo per matr
         ^uam muro egregij opcris circumduxit Antonius a Bur-
•ï. <®o6fip»Sftdrich<>miaeftirPisD3eres·
^Ötbpbei». H^eeflatfJttKm Adrichcm een Huysmet torens geBflö
r "**wwtog|/ öooj öf inöallf eer»iiefengea«Bt/optotenjs
ïutoijnen
-ocr page 168-
gO               BéSÖH-RY. VIH6B EnoÉ Lof
ristonnen Antonis van Burg, ban fgngmöebers toegen erfigeneemban
Defïamme ban fS&iicgenveen ©upsf ban geertgft gebou gefltcgt öecfi*
<©aet ban na'tgeel herballen
Oofter— Huys Ooftervvijk-Foreeft: en Merenftey n, ban allen
trijk-          jSfet fletgtelgït berfien. 'Creebboojb/enlïetoo&me
Forceft.          ^oe'tSlotleptOmgefeeetbdcrStichtcrsonferSte.
Metêftèyn. gaftetgoebjoebigbaecbeafgetoojpefteenen
„ae-Tem· *®*n onoergangban ,ii§>!otban'i^aer!emfcö^up}SBebaenen/
Het mis' ©eeljammerlnfcbeunielö/enitöanDelnfrbtröeerb/
ter teek na <Sn tot ben feaelen gronb dlenbig omgeneerb.
eek genoemd Φη fntgt/ en benftt/ gae ban oog alie Ding beroeren 3
Had. Iun, Bat.Cap.xix, Ejusarcisinfante fübftruÖiones, peram-
, pl*& munitiflimaïatqueoppoïtuno locopofita;murorumreiiqui£E» dc"
formefque ruin» fe oftendunt non procül Hemefkircba.
üetbetbaerlgn gebou ban bit ïtafïeel/ be toöbe enbefeer fter|e
feerballe mueten/op eene feer gelege plaet3c begtepen/enbe öe tooel**
tutoi jnenberioranficg niet betre ban ï|sim\kt t%
* ofteïiayt 30otgffet Daer * Afzümbufg Betï|aerlemftp Hupg ier eren
t'jifi.m. <©piiggentnöeïoc|)t:boo?ü3aet!eenöïoor3ierfleö
^etgupfen gier ontrent/ofttaetgp genen gaet,
iSntoeltupgt Alzumburgaen iiefelijbe tisegen
Cnlofeltjfeen oojb/bp'tsefeum-beer gelegen/
/Bet fijne geerli jfeijepb/en fonberltnge piacïft
<ën opgeftegen 6op ben roem ban bit geflaeöti
Had,ïun.Bat. Cap.xvï1u Aiïenburgumarxcft dynafts AÖcndel*
pecülium, ultra Bevcrvicum, opportuno loco &amoenofitunobilis.
'Thuys Afzumburg i$ bes éeren bantBijenbelf fnn epgenbom/bet*
tier ban be Bebertogn / boojfgne bequaeme enbe bermafeelg&e ge*e'
gengepbbermaerb.
                                                                 . ·
Idemlbid-Cap.xix» Accepi,hujus,quiRuncvitarnvivit, Tf»c0,ae
Aflendeln" (quem ob fingulaf cm & praftamiifimam Virtutem honoris eau-
fanomino) patrem, fera & perinde inuulipcenitentia indoluiife, haudex-
itru&am a fe fuiffearcem (quae ab ipfo jedificata ab ipfis fundarnentis Α "
fenburgum nuncupatur) in vetufto hxrcdio.in firmiffimis i 11 is pariet"118»
& fundamentorum ruderibus, ut ftirpis gloriam antiquitatis memoria vc-
tufquerecordatioaboblivione vinaicaret.
                                     i ^
3& geboe berfïaen / bat be baöer ban befen jaiSolaejS ban W*«'
Uelf/Dietegentooojöig leefb (οίεπίβ omfgne fonberlingebeugo"^
eren noetne.) bao?eeti!aet enbe onnut berouficg btBlaegb ge'f*/Df5t*K
'$$n§lot (batbangemgeboMb boo?bjs ban ben beginne *»"ÏÏJ5n
-ocr page 169-
DbrStabHabriem.                  fi
«tb) niet geflfcgt en gabbe op be outje etf-pïaetje/op Mefee«
fcafte
DiihhiüJif?n/enbE öertoalle fonbamentm/op bat be gebacgtenif?è bet
wpepo/ beecenan bietfanunebanbebetgetenüepbioubebetlofsen»
Sj?,?!,1 öan t^aerlemftö ^>ïot f öOEtoelftöoon afgeï>?ofien)
ia» 'f0?
toecc opsetttiit/ booj2ïi3umburg ge to^oSen
te·?1» s,l0elOfeöe^ W
: Öei een een f^nen-gocp/
iÈit m« ί *enaafteei: tor» 'itoeEdblgfi beloop,
teoetB ff VS,000 Öiet "«Φ toon llfsunibutg berfclaten/
ten» ί ^«is-recht oeitöboo? beele gonberb jaes en/
β·υ*!? lnJ00S" mast «η googe bier ftgaet ipanb/
»rtia' ?"e bairi ««fcoefö/tot fupb'yngban f|etlanb.
«en λ» an RcWHk boojbii/ e» Poelenburg met-enen/
«Pn ρ *°εϊΡ »«aer ban baer/ en bepbe ntetg ban fteenenV
S *
etiJaitf muer"'εη jammerigii rutog'n/
'tBuv! w ^nbafiicgepb onoboenssgetupgenfgti* *
aren ν» ccmikir*tttf Ster notp/ bp Koning vvillcmstgben
q^n J*Pcn-huys gejltcgt/ be lanben te beojgben
^°°* PloetagHtggs*beröerf/ bosjmoojb/booj b?anb/ entot'er/
jjjiïyw ebertoalfcan'tboia oanttjgoojt-gnartfer»
.«·,? r;JJ&melöeiiupjs norg gupöen tijmti ogen
dsVinb ίΠεη
öan Öaereer ε« °"ben naem bettogen %
aw8**^* See«3niss ίο get minfie oub gejttcyt/
i©öf h ΙΈ, rr om «tfe i&tab toel-eet ίο opgericgt.
«En Soa!t *Marquet, bie bit o«b geerlgB toefen
• A?enïnBÏ9Kgebouboo?fit8pabupigdefen
Hais-recijt
fan Aiz«»
delf.
Rertijk.
Poekn-
buxg.
Huyste
Heemf-
keck.
%Weii-
Vriefland,
SDtiniddc
Hertaigne,
tiert van
M"*q»etttt
&c.
Huyste
Marquette
Begiave-
niizevat»
den Hete
van .VS ar-
quette.
*Witlem de
Hertaigne,
Hercvan
Matquette,
&c.
ïials.ge-
jecht van
hctHuys
te Mdi^ueC
te.
3an>* *K?et|we*6-toertw tft/ en bjö tn etm giel ί
0 \a."*£
fi «iet allen retljt be *naem op gem berbtel.
3WuEï!er6cns toaerb/ goe tgupo ter ftrgg ge bo?en/
ad K„;n«JÖg»*-geer toao ter tooning uptbernojen 5
<£n ft» r« **m Öfler
te£tl 8eec rijBlgn too?b ge loonb/
^is terft! i,me
l Öet ÖUPS/ en 'tpwpo met gem geatoonb,
3jn Hc'mf
n tat &ίε ^eer alöaer oo6 naΦη ftftöen
aoBatt Λ LkÖceft getoilD benarrbenftgoot berrbem
s\—Vl.oebepiaet5etoojb/naerfi5negterItj6gepb/
Λ'ΐ&ζΐΐ1** Sttigftinjs ^f«n ©abero flappen
<Cn n«ffirOrPb betretb/ btr floub οοδ tn bit olet&
^« «arTtK^1^ ^"PS κ metftin lufï-betti era.
^0f Öat hlfÏÏ* r 10» 006 ni« tefrggen laten/
Λ»ttitam.. ***batl οηΓβ fêpTEn ^>ie«en
^o»eiïla«snmeteftoflö/met Hals tcchraï^mcttfepb/
^w«noiitafbaettoaetmftine peeUij&gepb.
<tyay ^efc
-ocr page 170-
tX              BlSCHRYVINeElNDELO*
ty&y <£et d§up> te c^ztm^wL·
Ontrent bit Holl. Kron. Divif, χ ν 111. Kap. χ π ι. Μ befen bebe f)p [Kb^" /
%wMCCt. VVilicm] Οθδmaften bat Huys tot Heemfkcik tegen be Wtii^P^^
baet ftp ecnen gegeten ^eer «©errtt ban ©cemffcera i&afielcP11 "l
maefeie met conbmtn bat Jjpbe ï^tefen altp tn roere Dottben f0üE7i
enbe nimmermeer laten rufien/metfe&er getal ban MceS? mannen "»
30uberrteren/ enbe öaetboo? foube ijembe ïtoningboen O^^^v,/
ponben t^jaerjs/ en maej&te fjetn baer toe BaeljubJ aan üetmerlsno/
om bes toni Ie oftfa&e getaeefi toaer bat gen» iaft ban ben ©piefen ee»
ge&omen fjabbe/ batÖTJban'tfteelei5ailju\Bff|j8ot)abbemcgéUptBIE
benom bien laft enbe noob te meberjlaen.
                                Λ τ
Belegerd ban ben ©eer banföolanen/ tipt name ban ^erfog»fi"
b?erötxxvi.<©r.ban i|oi!. enbe gewonnen naeiftoefeen/ inbind
Mccclvin,Holl. Kron, Divii.xxvi.Kap, v,
o^£tje66o2pey tv; i|et jatx mccccxxxvi»
Holl. Kron Divif,XXvi il. Kap.xxxviu tSltbOOjfepb fllötli
geft&tebUjefenbe/ namen Die Kermersbaiiöer^ertogmne bjegen*?*
fenen&apttepnenbe^oofbman Willem Nagel, enbe togen tipt/e»·*
deftrueerden dat Slot tot Heemfkerk, ombatbieban ©aerÏÉtti ÖaeTJ y
bojenbertooefl enbe berntelbgabbentsit klotenban ©jebenroeo^
ï£eemitebe/enbe3if3enbelf                                                  aflh/
25p onergtfte &eeft San ban ©enegoutoen/ 45rabe ban ©o»*";"J.
l|ecr Dirk van Haerlena ob?rgegeben be tienden Van Heemfkerk MliV|
leen inben jflre Mccci ι ι, Oude Regifters,
Hui toneel <©oH in be ptjne toaetb bien Heuvel na te bjaben/
d« Heren <gn DfP uerijebrplaetyaltoaertoel-eerbe<©raben
ÏJ'S etteren fijn genulb/tot ©eren fijn gefieib/
menana. φβιΛ ^ern,erjantisi gPi,teD/ ban't ïiermerlanbjs gebieïö-
©e 4&raben mofïen 006 op befen ï&eubel fuseren/
S©en ©ifrfjop ban ijet 5>ttcöt ban mntfyt met te beren
3n fgn gewïjtigöepb/ ben 25tfr8op niette frjjaen/
€n 'tgeefieigfee retyt tn alles» booj te ftaen.
Had; Iun» Bat.Cap. Ui.         Oftenditur adhuc ift9.fl £,ny
-ocr page 171-
. ;               DerStadHabrikm»                    S|
^ Sinnetnaria medio ferme itinere inter Harlcmum & Almeriam extrl
haaa»m V'am ^cc'u^us tumulus in agris editior.ab aratri profanoquèufu
<*inusliber,quemPrincipis inaugurationi confecratum olim famapo-
lno°ls P« manus tradidit.
fiaifK ε^ eeutoe too|b ηοφ een bergeben Heuvel in ïiêtmerlanB
toYhi?0 tufr&en ^aerlet» en «IBmaer ter fijben ban benl$eren-toeg
„lï. "f™ getoefen/ tot nor g toe b?g ban ben ploeg/ enbe anber gemeptt
ben 3Λ ■ öe toeï6e eertgbjög^DepItgb i# getoeefï tot be ttigullinge ban
Begeti 3e/ δεί^& onS naiiotlieIfoö<m bat alfo ban öanö te Sanb ober»
ke Ί' *k'c'' ^*aP*14< ^u<^ ver° memoratu ciignum eit, non procul Heem8
j .-e^a> tumulum acclivem viii, in omnes ajqualiter partes editiorem, in
f^,?.^tmèfoli Canincfatum meditullio fitum,inquo retro-a&isffeculis
fo/! · nt HollandiaeComités, ut Kinheimarias Domini, infrequentiac
t ^J?niP°pularium &nobiiitatisconventuinaugurariditioniilli, ac mu-
^ramento imbui cüm Principem, t üm nobiles cum vulgo,
rcn P"<SbergaIens toaerbig/ batter niet togb ban ^eemfBerB een
«"f 3«8-opgaenöe Heuvel geften toojb/ober al eben goog/ ontrent in
h. 3löD«nban Üerrnei lanb gelegen/ an»aerinboo;gaenbe eewtoen
ijTp^abEnban ^olianb getooon fijn getoeefï/ ató #eren ban $ter««
}»!"*""/ ober bat gebieb gegnïb te tooien/ in eene groote enbe fiate*
nnat eenSomfie ban be e beien/ enbe be gemepnte/ enbe booj onber*
6etbo4eilberp!itÖtte toojben/ fo toeiöe #}i«3e/ algbeebelenmet
©an^Ögoogeraentefienbeotibegronben
'i tHuys tc Kaftrichom,fo jammerlgn gefegonfeen/             ·        * ΚβοηΕ
Sf/ronenburfnflemI,^0^StinïsÖnSe«noeb/                        S?k»·
^>ofeft "Betbatbe rgbmetmetber trjbberboet.                            nenbuig,
<En «« ^ 8P toeberom niet min ter anb're ftjben
5'.i^? Suyden upt ten bollen bij berblgben/
^«Itbgben Sijl-weg^ang!8boortI>εul·rgκOverveen,                       ««««η-
4tr, r;'„ "ro°s togb getoefï bij toat te gaen bertreen.
T«trode,
W^JJoaetbpbeVaert.goetoonberlglbelanben          .......
fêöJr5»S*Öen u«t be fpa/ öaet toafjen tipt be fanben/
Üö*. r ,£ïIeÖe faeb/jp meen'gen ftgoonen Bamp
^ttl*J wwjeetoonnen lanb toeï tierb bp'tHuys van Ramp,
                R5"IP· p-
«Stl" δ1°£δε vond.om licfitlga lanb te maften/                        c£dKoi*
a„^neffens οοδaen gelb notö toe te raSen/
ïteaè»? S'e Gafthuys-vaers gier albereerfï bf bacgt/
Hoii i? ermen-BMPö groot goeö f g toegebiagf.
lm boni S/wT0!?*?1 Goutho«ven pag j é f. alfo ©ollanb in beele «toet*
* "*IWH-Qtabett enbe jleSenalimebebocjaf-fnodenöet binnen*
L *                      meeteit
-ocr page 172-
ί4            BeSCHRVVINGB SilDl'lOI
meeren/ enbe boogfotyreft ban toater-bloeben/aïis oog boo* 'ifïupöeri
iian'tfanbupibefeegefmeten/ nu tjtbert meer bamoo. jaetenper*
toaertjsfeet toerminberbüjaebanmergentalen/fo i$ ontrent bef e tgö
een nteutoe bonb gebonben/ omtneber anber tomrptbaet lanbente
tnafeen: onber anber tjsgeteeeft ern oub Hoveling, tolgenbe Set ©of
fcanben ï^ertoge fHlin'ps ban (©oftenrgS/befenVudlenbetn fijn ouöc
öagenlebenfonbergebjecgenbeinruiïe/ féoberöomen metbe Gaft-
huys-mecftcrs van Hacrlem, bat 0Ρ be mibbel toifï 0mï)ft4i5aftf)Up!S
'aSjaerg bupfenb gulben rijüer te makm/ mttg bat fp tot banubaerfjepb
toaft fouben ftaen Dein fijn lebenlang tebefojgen een eerlija onber*
fjoub: enbe treeftenbe te fjobe/ geeft öp booj't (©aftljupiS boojfrp. ber>
Kregen tot een geftöenö alle be buptien uggsnbe tufcfjcH öet ï|aertem*
ftije bofcf) enbe 'tgeretpte : enbe toeberfeomenbe 0eeft itit be 0afi*
jjupg-meefterg aengebienb/ enbe bettconb Mttm maer nobt'g toaji
alle Bet fanb fcueg te boeren/ enbe 'tfelbe bte ban Süeniftdöam tt berfeo»
pen booj ballatf/ enbe aïbud toietben baer feer goebe teepbm ge*
maeftt. "Cfelöe tenabetöanb met groot p?oftjt in fögnianb mebe
gebaen. etc.
idexxïx Odroij,ofteVrij-briefvan Hertog*PhiIipsvaneen
Gr.-am
               ituekvervvaeijdeSand-duynen, inden Ban
van Heemftede, voorS* Elifabets
Gafthuys binnen Haerlem»
Η I LI FSGgtex JttKtey <^obé »£ertojê
<èay -2Sza6(ini>t tvite <oay jÊxmvoig,
&ta$e$a0^ft^tetttj,$<ut c=§Vrti?oté,
<oay .^Sottrjonotet;, rfaiatijy <èay o^ewe-
ne<J0tt66evj, <0dvj o^oiTanS», Gay ^davib,
cvföe Gay (VWwevj, QjyUwfc,<M5c "fceé d$* gijte, J^cxc
<pay ^zieff4M^,^ay^aiiHeé,en^<6ay(VVVec^efcy. etc.
«é^oe^on^dö^J iu$ey ï c5Vf|o"5>k Gafthuys-meefters
van S* Elifabetten Gaithuyie binnen onfen Stede van
Haerlem^cvj om f£e66eij cotwceMtjiieij^oeij 6fo"&ij tot
6e^oef^esaaft^s<ooo%w^atcHé6cik<ocy flSotite f£im
iie^ey te €6t0evj ^oitratj, tot eetj eicfpac^t, eevj QkxUnt
itUïU veivvaeijde Sand-duynen, jeiejjevj inden Banne
van
-ocr page 173-
Der StadHasriïm:                     f;
*jn Heemftede, tufc^ew Sie oi£ere-66e# aen ^k Sffleji/tjte,
^eemftete*-66ej$ aen"ote Coli)t)Xitn Goir^ottt <ten bie
^o^ftj^eMöe^iiM^ki&iilt^u^é i<wtb roeijaen reef?t
j^oftoturtéaen totten M.muictQC,tn^cacnik ^ttgfc
Jw/oie (Txappei-fierj roeijaen tgferen £mué iaën toe,
^«cmintafc aiti)^é"öer> %re-é6e$ ftjnen je66oenftj£en
Jet«nbe |ι)ί), ovn 'tfano'bair uj?tte<ooeren, cntete oitóaue
?Ρ%>ίϊίάηοΛ fj> "öait ontrent fe£jjente f^efifien/tfóeige
2tc^ jaeten mitafley tëanbenjiwen faribt <ο<χξ6αά)\
V}^
beften 66aé <oer#an6eiij£te É6efen,en& <δαη 't&eitëé
r^n<Eep2ottf£t jefyio en fjefiiien, noestejèfc^epen 66aren
^kfen, waer affeenü)6en féare onj ^onc^oorjcfj ianS
^Ι^Λη: te fcfc^tfoöen Φαη&η fanWtëooin. afé f £ fej;>e*j«,
**~,λι\; op"oat 66g on) "bie rechte 66air^e|^*öatr afU fö'eten
owé i^ef>6eM "coen informeren tot t66ce ftonben, te föetet;
w*ft 6g onfeii o^ottt^efter J$an<oan ^iettöeft, enbeonfen
^ntnteeftex Qan ^enewevfario cSveteecfjt <6an {3£aep
^°2jts ente na f>g on fevj ^entemeefter jeneraef §an σφί-
fanb, 6g 66efSe injwnacien 66g&<oonben^e66en ,*oat *oie
i&aft^ugs-nieefters «oonefc^. oné"oie ttaixfyexp fycx afam
je6mjt f^eöfen, afé*cat 66^ nge pzowfgt Qom "oat jef<3e
fanfóugn jefjaö en i^e66en, noci?$efci?epenen 66atente
^eööey, rnaer {öttöai afé 66| tëerftaen 66aef Jjefc^epen66e-
fen, f^ier naraaefé in onfe <ooir^ottt jroote fynkt enïtó
ƒ<%*& ^>atK iw te iif&n, "fcte j;rotefij£en witten fante
&ito<Sew enfce <oeroetffijtfen 66e*ften jwi&e. ^o iftfoat 66g
5eHCJen /tjnfce totten <ooirfcf£ £>aft^t*gjê, "oe&efêejzo-
tefijfen ten achter $e£owenié wiiéijoiice ntea66e tgme-
ïtnje afe é&g <oer ftaeu, jewerfët oi&*S>attet <ooiicfcf^ farife*.
"fcttgn nienianö dienen en foubeban^vj «fea(ti?ugfe on^
%>tre<oottfcf^ fans teöefe^uo'ben <oan't <oexS6aei)en <San
^en fïirite ate %ίκ(ςί^ is, % a^ijfe enbe joeo^wn^en <δαη
L 3                   «wj«
-ocr page 174-
S<S           Beschryvihgb Emdk Lof
on je^tèbeijott^eK <£>eneme£, enoe" ^aoe/fcie meeftcKé <$?<***
onfe xcUnin^c3 ente onfên <5oh:jcf?. ^enteweefteK $an
c^offano/ooir toe onfen o$owt<oefteK,en<ie ^?entweeftefc
<oan JüenemetianOj ï*aix toe jje/ten "bic ö)iti)tfc^ei"öinje
fëan^ay ^n^eentfixoeaié cliwöocijté^aeai^^»
të<wÏ jeenfoat ijnn aenjjaen fotfoe mojen, "oan: λ£0*-
■fcaeM"oen45:aftfjuj$-weejtetó on&t fijnen fejef^aiitOJi;
X>at ci fei<ce<3ièj:&ante jtticfie^eïtóaetj^e fanSougnen fio^ew
jjenoemo, enS>e aifo "oat ίη&κ mankxcy <ëoix{c§* tfefenfc
ftaet tt|tjejje<oen f?e6fen ente ujt$e<oen witè'oefen onfen;
fete^e ftnte -vêitfaèetten <£>rtfïf£tigfê 6innen onfèt^tete
Gan cdpatxkn) <èoixn. tot mum erfiij^en pacfjt ont <oiertij:
fc^eflfinjen c^ofliinbé sjaets^ietfei^e <&aft£tii?é onfen
^entemeefteK^an^enemetfanb ttifcenttfo 66efenbej<«*-
ίί)ί?£ enoe eéf efijgencjetmten^e. tot onfen 6eJ?oef «gtwg&tf
eno^6etaienfa£"otereone;<ooo25>j:oe*oe iceÊenincfe en^efJe*5
fótj/tnje of ooen faf« <£>eiO<oenoe <oo02 oné enoe on (én
aém enoe nagomeftncjen'tfèCiie ^aft^ujje&in^inte
•xlitfaöetten "oefen erfpacht ^oirfc^· te&aten U$ms cc-
nen gydifém tot eféicjen <5a^en, «Jfn oivtfonoe^efen
6tieije fefèjefo mit onfen fèjef ^tetaenjei^anjen» «j&e-
je<oenopten^i)fften"öajinc^epziftnt jaeroné oberen
"fcugfénb <vkx <?orïoerö een enoe tfeftic^ «Orifce* op te pfotjé
fton^efc^re<èe?j,35g mijnen cScxc^aj o^ertojjetet teia-
cije Garibty *Qb>te"öefjouoer en<>e ^aoe <oan o^oflano*oatic
o&tjjetowpen»>e{ttjro/etj <oan?>e reêeniinjcen^e'oen^ent-
meefter^an o^cöan'o, enoejeteg^enS "
Lodijk.
Rolland. <$fneemt gP Rolland iJöOJ/enVollemeertJüO? Ogen/
VöHemeet .^aer Sompeis nietrtue öa& en boomenficB omogen/
«jeThóra ^" totltgpfometeenna Riethor η Bóoger aen/
BentYcid. Wfi oontoatöanoer Danö na Bentveld Benengaen»
-ocr page 175-
D Β R S Τ Α D Η Α Ε Β. £ Ε Μ ."               §;
^ftenab^Acrden-houMnbetbeEbgnbegeren/
*^ι mtlt ψ Okcrveld ften toafsen/ en bermeren
«©oo^i nteu gebou ban Kies, en nemen bgnen gang
m Alkma.iangfSDekmp, en'tHuystc Vogeliang.
^T üjtit gp aenbe in Ruychavers Hof pafjeri n/
^"©OOJügtJooj Bennen-broek na Haerlem Uieberfieren/
<®f langs ben ν Veelgcn-berg bie tecf}t baer bco| öp lept/
^aet tb betöalm moet öet gene batmen fepb··
^ε bieten, Dat aljjter be nteu-grtroube ©jnpben
^en tbh ben b|up!aftjs bag met heute jonge lupben
^rtgaberbenboozTIaetfi/ om onbet 'treebt booibaen
<®m onbet 'titebe jota ban 'tecgxe bzï> te flaen.
Aerders·
hout,
"Dat is ar»'
derden, ofte
twedert
Hout.
Okerveld.
Kies.
Alkmade.
Knip.
■Vogclfang
Ruychaver
Bennen-
broek.
Welige
fcers.
Had, lun, Bat.Cap.M. Tumuluma.DelitiofumnominocumVuI*
80iquJÏÖcIigt-bergvocatur) quod veteri religioneac ritu novanupiae
f™™^quahbus eó foknc altero nuptiarum die quadrigis pervehi, velut va-
lediautaefoUtiisturbaipuellans.aasquèhaacnuscumilliscoiiifuetudini,
tanquam matrimonium nuncreligiolum ipfisfit amare, paraixquè fint
illic obruere anteaöa; vit» obleaamenta, domefticisrei familians cuns
'am'""iat^.vagisamonbusimpofitomodo,
J« noemebefenijeubel met öetgemepne bol» ben vvchgen-berg,
om bat be nieu-gettoubt b|upben met genre fpeeïnooten op ben tme*
oen bagbes bjwploftjsnaeroubet getooontebaerplagten tmttoage*
i!f™.Btetooert* te tooiben/ om öeur bermaefe enbe gefelftöap mei be
ES«ffeeng optefeggen/aliSbienualleenbjerSmaeKteniJetJloutoe*
*ya te beminnen/ enbe bie nu berepb maren beuren lujt ban beur bojtg
«enenaftebiefeen/ be foigen enbe benommetntfjen banbebupS-bou*
»StKb,fb fönbe/De toiIöe tm *"*#"* UefD* un W^W
X?h£LHeem" ft« Φ toafï aen Bet fctipn/ en tegen
iSShï?1? ban 8« Jw»/ m*t blatne bc lb gelegen/
^„S 9Lfön8 eelÖS ban lulitghepb niet beeft/
»te^ ffi?bhrotoi ö f£erf te taPcn 3εε^ί:
S«r «, S* BrtMwmt/ ban't bïtegenb-toiïb be tootmb/
^itituntfi?!? "β*ηοε ïccijt fijn fïeplen Sop bertoonb.
^οεοΧϊί,η"*01* kwartet toten aen te roeren/
SÏKXÏSJ^.0"*cn rf £fit Öet toaerb te boeren/
eeiffi Sliïï als-recht naemb/ bat üomng Willem baes
Hee'ftide.
HetHoog*
Huys te
Heêftcd*.
Hals-recht
van Heerru
üede.
1 im öe*ft booj bie geen fo mie fcoaö-fcfmlötg toaer»
tyan
-ocr page 176-
88             Bes'chittihgh Emu'lef
βΰ&η ^et o^oöjje o^«jé te ^cemft^e.
Holl.Kron. Divif.xxvi.Kap.xLi π- Het Huys te Heemftedctogj
be bene ffens meer anbete terneder geworpen ban öoenrarb »wPr„
uptlafï enbe magt ban Sfielbjecbt ban ©etj«en χχνι. <0rabe oa»
ïlolïanb/ ban toegenbe moojb aen Hilijt ban Jdoelgeefi οοέΕ??,»*"
flanbanjpoelgeeft/ &t8iibbnape/bijs ©«togen boel/ enbe »i»|"i
Smpfer/ beg ï|eriogen#ofmcritf r/ mben ©age/ΐρ Dei fceren W*»
plaetse/op φ. JBaimttujs nacbtbegae n/ am liielfee moo?ö ®ftef*JZ
ban %eem|ïebe beneffenjs beele anbsren fcbulbig toa£/ in't W*
Mcccxcn.                                                                                   c ,
Holi.Kron.pivif,xxvi. Kap. Lvm. gnbatfdfüejaer [mcc#vj
toojbebat HuysteHeemftede bupten ^aertem weder qtbtfttwtio/
enbC ter neder geworpen»
«En nabemaeï ίδ fifer ban Heemfte bom tefpjeben/
φοε (ou mrjn rebe niet g!: benben upt te bjeben
©an bat bp onfen tnb giet onlangs ig berrtebt/
flbïbacrÖet Predick-ampt.en Kerke ftjn gefttffiti
t©aer onfe * Campius ben btenfi ijeefÊ aengebangen/
*i a.iun.
Cn BmnoBojtjSbacr na bet eerft beroep ontfangen/
%6z2.Text. <j£nPlanciusnabein:nutjSnafnnbertrecfe
ι Ι5-'.·ΤΓ CorneHus de Dieu f&afloOJ Urtfelfbc bbtb.
§>p fgn biel meefï berfioebt/ en floppen fjtinne o|en/
Jlocötoojb <J5ob£i l©oo^b gepjeebt / aï bullen fp 't niet Jïojetl/
3B>atfp niet toaerbigbjn: fo gaetget oob fn Jbtab/
^ogaetöetoberal. ï©pfnnalW8l/enfab!
3©at ijs bun 'ttooojböe^&eplsf/ bet tooo?b ban't eeutofg lebett
Cen reube tot bet boobi JBoet <©ob fijn tooojb ijier geben
Cot een getupgenis/ tot oo?bee!/tot g.eric0tf
„, .
           «©aetfggeenftoaerberftraf.iloearbtmen'töterfoïicSt!
Iabri: eer- <$t\ftt Dan 00& {jet ||Μρ0 bat Fabri ftfft bOOJ befen
ltSic Φβ«Fabri föö«* norö ter bjocnfr beeft uptgelefen/
kenKioefitr. ©e©aber/enbe&ofln: betféupgren^ofbanlufê/
©aer Fabri ban'tgitooei bet 5>tab in bjebe rufi.
«©ft ί# een ïujïig lanb/ gelgb be jèapen toeten/
Φί?ö toerb get oob toeï eer ban Bemaens bolb befeien:
Ï©antbun0etbeftetocöen'tb£tftet0f>bebof?b:
*?«*««*&; ^o8aböetöobbpöenOennaeraban*'sHemeis-poort»
-ocr page 177-
D S R, S Τ Α O Η Α I R t Ι Μ.                 «f
Λ ïn'tja«MccccLviii. toetisegefottbeect) entic eefiicfitlWÉKIoo-
««te Hecmftedebuywn Haetlem van S. Bernaeitsoordcban benCttV
««eten mannen S»h $upgeban»f3enbelf/enöe *»*♦ 38an*ta«f3e0n>
sept)e^}ie(letett· HoU. Kron. Divif. xxix.Kap. xxxi.
H°fc font gp Spicg'knbutg, gebaSen inbe boemen/
SF ÖP δεη Hfetöen^oMt/ Dooj onfenfcout beSoinen/
afboog gei groeoc belb/ boo?bp Oen toatet-feant/
«Bf toüt sp/ öoof yet δνίίεη/ tjooj bupn/ en booj Qet fan&
^goutflpöanöe vaert.laet Berkenronietïeggen:
ll*nönien moet * Ö*er βθπ Dit *flfi«l toat feggen/
*«t*namenbanbit Jslot/ bat onfe eö*Ie Stam
te van Haeriem tot een leen ban enfen <©raef bequam»
S^öÖetftfpbanbtt leen en befen naem befeten/
^cnuietb ie Betkenro gem«pncltj&geï}ttcn:
ja Γα ook bat be naem ban bit toetmaet b geflatBt
» SflS? öe^en ttoeben naem fc&ier roajï tot niet geöjegf.
a^et ©erfeenro ban u?g bp btt geflapt befelöberi/
»Sf L u be toawbe «aem ban haetlem eeutoig blgte»»
*M» Haeriem- Bet kenro: ftet een tj8 &βη fiet bloeö
Λ?Ι * · *e toan Wt leen/ en ban bit ©raben-goeb.
s»5iïr «?* οοδ öan mij bit reept toe! fgn betffoegett/
aB??fJecr][ÖfcÖepbban Willem öeeftberfctegen/
«,:"i™ebenbanbiennaenwi6 mepnfiet Hals-gerkht8
A^K^Öeerlgabepbenonbtt^lotgenttfit.
(SS,önWtg«aaf6tntteUeföonöerbiaeren
A?f.* b0°* ötcn Φ beel- ittöt meet eeutoen toaten)
ιΚ?βεη *Öö maeöt/ fo langen tijb m eer.
«Si Stoaet!,t8ebeurb nietbeel/'tgebeutb alfeïbentneer*
»i5iffw,*,ertv bat gp ooft bit^up» &ebt neergefmeten/
3ΒΚϋι,5Λ®ηaeö ltt tP?annÖ betgeten)
<R* hlW1 <° * «* (lam·) gp toaettet niet alleen *
fcoMïaS? Τ onfl*baï met utoe£tab gemeen.
<enn«elS?l°eftKruyï-wegooBbi}fonber!trtgbetma6eii/
«SheonJemn Mo*r tot Sieken tot getanen;
^h oaet iecr öatbe bp een toepnig boo?bgegaen
*nfcn*«Ly? "Kleefberien/ rnbaertoatiïfflefraen/
^n ftpP„iimJ,ÏJ" te* ·· ©fe bjoebige rutoijne η
<én E •FF*80* nofb b?«toat toonberieitfitjnrn/
w WnSSüV to"ö3ietaeb/en(!afiS!)ijetgrootbEtbjiei
^«n S?ou ba" δ01*!' ftf«toemiif r ijs te Bijam/
«tcücio geftitöt/ toiïbfö toeer toatgelpen/
Μ
Spiegelen»
fcrug, ter-
ttjds
Huy-
ïcnbarg,
Vaert.
3ssk«Hi©8
kmüerta
vanBtrktM*
99cis.
\
Hali-gt;
licht vara
leïk*as0a
weg.
Sstkeöa
Jïuystfc
Ulecf*
-ocr page 178-
         Beschryvikgb Ε md ε Lof
f ιούη «*» 'igctof ΐδ ftcD aenftenelrjB ban bupttn aeti bettotmb/
dcniian Val
knbo.
2Mtoa« ö'^ntfanger nu ban fijn ©enabe tooonb.
tym §it oQugè te $ft$e.
J^fflcfttenban «belfjepbboefiter bankbenen <©r.ban&fctoe
Supiurou\3Q£toan©iDeticiivii.xiv:#j uan^oH. <©fte tan ƒ$£>*"'
gareta/ bocöterban mbo'.f/ <©r, waninleef/ ttoebe rmpfbjcmbJe tjan
^elbjcrïjt iiettogin 5&iijeren/««'i. <©r. ban^cil. · ontwilt S«
jaer Mcccxc11 i,g;fticht; etjb? tn't ©ekgber ^tab" verwoed.
Hemt ooft bijn toanbeling na Schoterbos bergroten/
Huyfduynen, Druyvenfteyn.mct Bcrk'ro, Pcuyner, Schoten,.
Fonteyn,cn Sparend$,m= en netnenb$netttet)fe
fBa'tcubeSparenvvou.booytbelb/oflanggben Dijv.
©aer Klaes de Reus ontfing fijn toefen/ lot bt/ en abcm/
<i2nbaet fijn lengte blnbtbt> 't tcyu.cn van fijn vadem,
φαι feet bet toaet Infe menftb ban toefen en gebaert/
<£n ebentoel «iet Quaeb/ niet ftraf/ nscö tojeeb banae tfc.
tyanbm §reti(e ^iaeé <oati „toen, ^An ^patw-
Holl. Kron. Divif xx. Kap, xiv, *<©ntrcnt befenttjb toajS ttti
man gebeten Klaes *an Kitten, gebcjen ban felepne ouberje in een bo??
gebeten Spacmewoudebp ^aetïem/tofetijsfiature ofte ïirfjatm bp an*
bete menfrijenntet entoarjtegeUj&en/toant onber fijn uptgcrefSte
arm fo ging toei bie langfie man bon? feie in't lanb mag/ ettbe onber een
frijoeban ïgnenboete fotocjben tori bier boeten onberbebftbt/ M*
ftfjoolftinberen gaetiöe oft bomenbe banber frfioien fagen bem biel a?51
ban ar ftteren/ maetban bojenen burfbenfubem rsietaenfien/ enw
itotfitansï fo toasbefe Maesseenfatbtvnoebtg enbe goebertterf η jnaro
enbeen toag niet feï enbe quaeb/ tsuü toaett fabc grtoecfi batbP γ.
jiout/ïtloeft/enbe bioombjaer gebjeefl: ban betten enbe banmoebe β'?
fjp groot enbe fïatbtoas ban litftaenv ïipfoube alleene bie btjanbi»
metfömngefttbte enbe tegentooflibigfiepb hebben berjaegb. ,.
Hllg be aSbelrn ban $o1lenb $ttt ïètrb banïjjeberobe/ fv>W
Öegaci2tbtbe0^1oo>lerie banegmonb/ ©eet#enrtfb •©urggtafl*
banllrpben/ enbe Heet I©illemban4l*amonb/metanberenna6n0f
lanb togen om tf&raef San ban $oHanb:na be ntoo^b fnnfi babe«>
<©raef f lojtjSbe ν in ^oïlanb te fialen/fo ftebben fp befen Reus Κ u«.
van Kieten tot eene b?eembicftepb met ficl) genome. Holl. Kron.D»»^·
xx. Kap, v. Hujus Nicolai racminit quoqué Had, Iun, Bat. Cap.'
Sdiotej-
bos.
Huyfduy.
netv.
Drayven·
ftcyn.
Berkenro,
Peuynet.
Schoten.
Fonteyn.
Spatêdam.
Sparcyvou·
de. -
Hooge~
dijk.
«Λ», 1300.
-ocr page 179-
<j^
D E % S Τ U HAUnHj'
j|eub ban ben laegen dijk, aïtoaer bp fomer igben/
**f βίβ bjoog toeber maebt be toagengbepligrgben/
€n ftet öaet Pcnniiigs*-veer, en Lic, en Fuyk baer bp/
Vijf-huy fen, Ruftenburg, den b'een en b'anb'je ftü
<®P 6ont ban Sparendam 00B aen be fij van't Sparen
(anbten gp Sparenwoud geben&tte laten baren)
j^flnSiSOeen&enSomer-wegtoelgaenna PenningsveefV
<©n ban booibp be Waert na ^tab/ en niet na't 0ttu
^-n Hifi bg naget Meyr, en vogel koij te lopen/
?Jept öe Spykerboorbooj btjne ogen open/
^OJbg Schalkwijk, Scholenaer.en AmfterdaeifcheHof*
^fel^n*Vlaming nubefüv ©jeefetfoböntoenb'ïfogof;
^eonbe Ovens ooft van Kalk gter toel gebinfien/
*«aer ioc&/ toai öoen fp meer öan inl,e ^tab te fïnrnett/
,f toasr &f ter batmen Ut teiat berber ban be &te
^ooj befen fiab gefeeurb/ of bat ment nu nocg be.
^tbnriBtbg ©anbeïaeri fijn bit geen fraejie toegen!
SLlen«n!> opt een fiab fo magtig toel gelegen!
-|e toerfe noc0 maer aen/ en gaeife ober öocp.
**?P fiet toel bat ie Sen maer Ittgtjeg oberioop.
^J/'Soofefogenoeg.lBtefiflnbejiiaetsfn tellen!
*"« öanfe op eenrg te feemm'ojbje fïeüen!
^n aï bte toanbeltng/altoaer be toanbelaet/
& »tcfl gier berlufien fiöntot allen tijb bant jaer!
Ifll^ftebolgtbannotö. , Cen^upbenbp get opaten
SW tottnbelocgt/of't j&oojbfcpe maflentoaren/
^nbitfeenbitntgeboomt/metgroenicijepbbcKÏeeb/
φ2ι *toeï*WWI tBofch, of meefl den Hout van HadlemBe**»
Snl^'Öof onfet^tab' pjieeï niet om berfegonen
^5* °ηο en bie om ons aen alle fcanten toonen!
^Pffiifaemflilrjertretii/ en gepmelgSplapfier/
1^aM«nÖet(!abj3-gerapsf/enongerufïgetter! ■·■
3&& J. *"ct eroot setoelb ban boomen fcgoon getoe^en/
Xa^tis»
dijk.
Pcnaisgs;
vecr.j
Xie.
ïuyk.
Vijfhuyfèï
Riiftcburg»
Som er weg
DeVVaert.
Vogelkoy*
Spyker-
feoor.
Schalk.
wijk.
Schole*
aaer.
Amifcfi
damfchc
Hofftedt.'
Dierhk de
Vlaming,
Kalk.
ovent.
Reut;
^
£,P°?b> net geplant banalberganbeflag/
!teXaimen ln een bofcg tot Iiift begeren mag!
SftetalIc3tnöbÏP-groengebïocötetoegen/
I1*™ wn obertoelfb/ oob boo? een ftoaeren regen/
i^WfSenbanbe^on. ©eftgabutobanbeblaen
lil»ïWï11 fo«wt-rgb ben toanbelaer toel aen.
a^""SH*n l Blatfren-grajj/ en fnbe blóeme-balen
•wt-beïaben gert enfiel toat op te galen!
WtttmM
U %
-ocr page 180-
ji           BtseHYViHsi ëxdi loï
©etmaefet bg 'tüef ge queel /en 'tbog'len ttereKeri
<©aetgenen na ben l^out. IBaer fiebt gp 'tmeer al$ Perl
ï©ujs laten beel ftcfi ooft albaer gt ftabig binben/
#m gun gemoeb m geeft ban tongen log te binben/
3&uf» ftetmen alle baeg op beft groene paen
3n't rupftör nbe geboomt groot bolft upt tuanb'Ien gaen,
<©f(o 'teenpberbai bangunmagbeftgrluften/
^neenen blatfren-bfllitjnmoebe lebenrufien/
«eii peuf !en upt be manb ban 'f gene bat ftet totjf
®an fropis fieeft me-gebjagt tot hunnen tijb-berbigf/
#f ltggen op befij/cf fitten tnbe tnepben
$et ge Urn ban be fon rn b'abonb fïonb berbepbrn/
<©f om fgn meer berma* 6/ en om fijn meer gemeci
Bp eenenfcgoonen boom/ of groene elfe-taru/
#f aen ben oebere feantban't bp'berbltetenb-Sparen
*Jn't groen befrgeepiejiafenaenficn nomen baren/
Bate.
           <©ffpeIenopbeBaen,metpijl/ofSloct/ofbaI.
een pber bat gem luft/ en naer fgn toe! gebal,
LuBen— ^" δοη* Lufteti-burf» oor in mijn rgmbetbaten/
bui». ©trïBon iu spruytcnbofch met'tm niet argterlaten/
spruywn- #©et anb'je gu»fen meer/ gelegen op be baen/
èofcb.
          belegen tnben ftout: tnaer 'Sgeb genoeg gebaen,
#oe 6an ia ooS alöfer be Rupfen al berfialeit^
45etoi£t ia mofter in bertoatren/ en berbtoalen *
5©e fiupfen fiebben gier notB epnbe/ nocR getal,
Wü i& 0p biefe mij te famen noemenfaU
^Srtït^ofcmetts ^ee^o^otttöeftac.
^4w't o^iïecfemntcK p^ottt,
3Öp acrebanrenoncfafie Beeft t©itiefibanCepungeit gerenenfi'
mt totpioftjtbanbjoutoeHIepbe ban üenegoutoe/ teba?en1&ou*
me ban %m b' Sbefnesj/ alle 'trergt bat Bp toast gebbenbe tot Bet Boica
vanHaerlem» 9ηΐ jaet Mcclxxv. Oude Memoricn.
Sin't jaet Mcccxiv. Beeft istllem be m. «föraef ban ©οϊΐβη»
een φ. <0gf&ert ban t&elftepn jaerlg&r beloofb te geben een Hart uy*
'tHaerlemmerHour. ChideHandveften.
3!n'fiaer Miavt. bietb bïtBofehende VVildernifze vanHeem-
ftede ai fleel berfeeft metten gronb b» tonfent bér Öaebflwbefl bert
ï^clï<nb. HoIl.Kron.Divif. xxxti. Kap.xxxiv,
?©ft TSofcfi ban ^aerlem i* in oube tnben ban ftiïien naetn «w*
«enfiClt geiöWfi/ bal öj^out'vcftcr van Holland &a« ban Hout-TeftjJ
-ocr page 181-
äé ê Stad HAm tl ì:                 
*«ç Haetlem f g genotmö 8**0« ff.
Copicn van oude Ordonnanticn vanden Gravc
van Holland.
I wILLAEM £>÷ë<ï* $<w cffignn*
$an o^oflT. cno^^ete <oan ^jiieffant, ma-
ten
cortt 0flen iifocn "bat T&HÖaeni "Uk
•«Cietc ovtfc Houtvoefter van Haitlem
oné gfkkQtxt ^eeft 6i ^-fané tymt <èan
e^wiïjicé oné -Cfetqe oieroné of uH-
™y yrtfpnteït porio o^oflrtwfdjecritefon a{fct<otk iuU
ï) fót^cw qmtenw/ijnre eeicfteïts&ninjfK wcöMcm
*>2te<oe fesej^eft wet onfm jej^eie. <£*§ej$e$en tote 4?«
*wctjn Vé feitojQc* <ooir (VVlcijc iritjatx onecQmn^u*·
TO fc*fe %>nöeKt $i<oc en ^ertic^.
X\^<J5fl9ifl^evn (^t^^anj^nn* <ïáç ó^ï(Ã. en&
(JJi3^** ^*!> ^««ffawt» raa&n «ont afleniu&n "oat
*■ . onfê Houtvoefter van Hollant oné j^cfe^cït i|c6-
J[ tti jYeiccten j^efoe 6i «Jjfane Y<tnt Gan^Cttujijé oné
L^^ÖJïoteH VoetacQtji penning jjere&ntente iww
*w»r.'
Ë
m !v *fufie»j66i fjew cjuitcn iw Jptevectftct refcentnc$[e
^*ct«fcij6?ic<oe6efc0^eft wetonfew |e0r?efe. <£>$c($e-
*ß tctc ^Setj^en iw c#cjnn,*>es mane$<M$esn<ï/tntc
eM>?Vi^ ^Ë^Ëß.'tyjgtfjwrt jiietc oné dieren M<;cct$ijf
opter' Iun*.in ^**1· Ante urbem nemus eft, a luco (nifiabeffec religie)
tiiL: °Pacuatem non multum recedens, io promiicuo ufu prodeambu-
l
«oncurf V° pf,a,.i' dcl»t"s, cxercitiisque dieatum, feceffus fuos habens a *Ht» ø»*.
n»a *ìãç'?ÃÏ 'vu'g*ac ftr«pitu fcparatos, digniifima Mufis contubcr-Awa.'je/i»
orum «ê„ ?u,ant cauponat,& Sileni ftabwJa,npqiiiuat officins, & fiagiti-*"»«·»*·
»"*ui aiverlotia,
                                            ^                                    tumabiilei
0ac^
Ì 5
-ocr page 182-
94         Bue»»uiH6i Ehbi lo f
©oojöe ^>tabig een ftSabttbiarïjtig Bofch, tot een gemepn 8*'
ïjiupfe ban tijanöelttigen/ luflen/ bemia&cn/ enbe oeffentngen geep*
genb/ fjebbenbe tjepmelijfce berttetaen/ ban ben toeloop enbe 'tgcraejs
toan't gemepne toolö afgefrjjep&eit/ feettoaetbe plaetjen booj Oe ge*
tH> ft«eif leerbenenbe tfubenten/taltoaer geenetapuupfen en fijn/notgte fïaïlm
vmfttnen j,an t^siïcnu^/ tomöeien bet booföepD/enbe &ïtbcrgen beï fcjjelra*
SoUtó. ftuclieii...
ende Leer-                       . .
meeïtervan Van de Baen buten de Houtpoirre der Stede van
£"4T*S
                 Hacrlem ten Spoelvelde gegeven»
/ffce Afga.
^ELBRECHT ύν&6to&$ettdte$
rfaknfyxaGc op Uy %i)\j> o^ertocj i#
^etjaey, <£>ica<oe «oaij <^enejou66ei?,
^atj c^cfifawt, <oan ^elawt, <η& <^«Λ
1 <οΛ0 ^teffawt, "been corö> aflfqj fu&t;»
' t>dt fiftasmjejtep l^c6Éey wenijevj trti66eij
^ten ftffcie owé owfe ίk€<t ente j$«tm66e ftete <oa # Agtadfegf
jjtacie jjeöaetj ente jjetje^eff "oie Baen "oie icit fmleij %*
o^outfoitt teyo^Ottt€6aiict, "oafoic oft^etj (af fej$ew<të
tot eene^ Spoelvelde fon&ï eenic$ aw^otteaec/oaetop
ieooey tet) eé6i0ev)"&ajjqj aCfojpcoet evj affo cfegij afe fj w*
ttt tijt ïaix kit, etc. ->ënfc: owj 'oat 66g eöiOeij "oat &fi
^ott{c% puntevjiitfejjefiotttejj 66oa^etj owfóc d&tèbe&ip
o^aètfcit) ^dvj ons cn^^atj oiifêy waSomefinejevj tot e66i-
jetj'oajevj toe,fo^e6fetj€6g^(eij 62tef6efêjjeftmitowf*!i
fejefo. £>eje<oey wterj ^ajcoptcy t66mtic^ftei)^^j
tvj ^fcbzArit jaams c^evey MCCCLXXXΙ Χ· n<*
tietj iope'oay onfey c^o^o*
?0aectr.H^t. ö Haetiem Soeten-dal! ban oub0 aïfo gefteten/
lem. <6eIponsbataIfobe#uben laten toeten;
sutheiicm Sut-Heriemigbgnnaemboojfebenfjonbetbjaét»,
Gifenge *^at ig geen fuyd, maer foet/ enbtt fs openbaer.
va» pi. s, '^fcan geen gelegenöepb ban ong getoefï bebupben:
opussen fo toel j^oojb/ en <©ojï/ en ï^cfl/ alst&iipbMtf
-ocr page 183-
SffH °w bÖn luflis&epb (mijn ,§tab!) en foeten Iwcfit
wn '9t SP wet bergeefs met befen naem berucht.
e^fleïfein ^ceten-W»
5Bfhprtrf!^l"kroni'k1ini,« berfialiitgebersoeberentoaer inebe^caef
erim w * ι. ö« Bloofier ban egmonböeeft beröeterö/ fepb;
Λ ^cf^en, en in o$nxj«9,                      ££ -
{votA£jjmon&e,enin£erinnejen;,
»35g ^«ΐΜ^κβί, en te Sutherem.
Vanü**10** Sutherfem toeft«/ alii 'tbltJHt upt bC OtlbC geffjiebe Kronijk
Ygo3ondopöetjaet977.
Jium tVitlirmElibent
em Emerke.&Sutherlem manfus i 11 i.&dimi-
^erfc" 5uen be 3|of|tebe «eitbentem in ©eemf BetB/ enbe Sut-
Tönp«? s et tooningen/ enbe eene galbe. £0 beröaelb ooft Fjed a fn
SonWu S£ffB?^eïitonijBSutherem,batfjgSutherlero,onbet(Jettn·
Wft» iLanilen ^om^inteJBarten r©trecfit:toelBet regtfteröp
^•tta n"tIebtn toanbenBifröop <©btltbaibuö/biebenio. qBec.
lem »!i5o°eefto?ben. φρma»Btbaerüpooft getoagban Hara-
5&tj 5"e ï^elefan/ ofte ^eïffan/ bat ts* indien/ bie fip te fainenboegb.
ban i,„®nD t>acr upt mepnen/bat Sutheriem, niet ban be étab/maec
eenüni *?uPSiMetIem/ moetberftartttooiben/foBomtbat tor|jop
tjaerft:; a'f° b?pbebe «êtabenbe Bct^upgban'tgeflacötliaerlem
beei-fjrr 8?boeiêban^ab.^uniujj fnn gefittöt : toar romooB 'tfóupg
htjk wLn ^«^80alfeteerbegcjftrrf .$ettoeftèooB be oube&ro*
fiaf ibeh, Smonö ftDÖnt te bebefHgen: toant bie frpb tnbe booj-ber*
hetletn i0o^£n ί Inter villamElibenremEmerke,qua; nominatur & Sut-
hcrlem ?C,tUeH Öe ftOêbe Clibfntem enbe Heemlkerk die ook Sut-
üttmt/ ™~tmawordvtaerftp ^utöerifnienbe^eemfBerB boe?een
eenhrmeI/ atbe-feerBbant 3©ojp nrt^upjSBaerlem feerbirfttop
banb!f wi.n>i ^"PPin rjet^ojp: fobatooB &et®ojp toelfrftrjnt
^aerl^itita ι rb ^uv0 bfnaemb getoeefi te fijn/ aïfoljet ^upöban
batt^eernfBer|erban toeel nieettiernaemtoajS al^5et gehele ^ojp
^ïïi£Sft!ïïl!ebtrt aï/banbupfen/ en ban binnen/
«n riehf &arlbe«PWftt' bp bri fff al te binnen/
W»Ll „fÏJ?^ *«»/ Haer bp be ïurijt fo foet/
pDer »!a«5 ban't ïanb bp ere geben moet/
^^"                                                                        3!»
-ocr page 184-
jcS           Sb se HRYviNCi Κ ν u ε L o f
•Be» f»™· 3a * f empc tnijb btrutöt/ en* Daph ne bjeeb gemeten/
dijt van %üb't bat gp bette fijt beneben ontj gefeten/
2" hefr*!itJf] Cn fcftoon italien, be toetelö booj bernaemb/
l»Z„ *? ^oont ons oor eene plact3 öfe onfe ^tab befcfiaemb.
tmhÏm °Puyk vaft aUe fteen.banbie tot allerfionben/
* <©f ijupoen on ben bag ooi too^ben notff bebonbeti
Sin 'gtoerelbiai rupme Itöoot ·' ó kofteiij k. j uwcel!
Oaerdfcheparadijs^ δ zierclijk prieeil
tia«iem &cl &Μ# Aurelia s bit felfbe me geb&eben/
enactdrch *@eIfieeftDp onfe£>tab ïjaer retbte eer gegeben/
iaradijs. Itëanneerfjponsgebieftfomagtigljeeftgeroemb/
Slaöat een Paradijs op aerdengefftgenoeinb,
Gorneüus AureliusBar»Lib· 11. Plurima hScelim vifcbanturcaiW*
J3, vülaï, pagique populofi, domus veluproariaï.quas a volucrnia circuW·
itrepcntium garritu Avium concentus vocabant. Hfc nemorcnfe» ^ortij
deliciarumque monticuli, lakusinnoxij, &omniferarum genere offert»,
fertilesagri &paluftres, omnibus aucupiis, &lepoium cuniculorunaque
«nationibusapuflimi.
          Hïc lacus pifcofi, & torrentes refrigeratoru»
Sla Btalterum terreftrem non defi deres Paradil um.                            ft.
Ver toeren eer-tnbj» Ijrrlefcafteelen/ Ijofflebcn,' enbe boln-tS»·;
lejpen/ enöefpeeMjoben/ be toei&e fp ban ijetgeffmg Der guewnw
bogelefibenuogelfanggettn. Verfijn bofeoacJjttge boben/ berrna'
feeigne ftenbelen/ bepHge bofröen met aller leg tottb berbulb/ bl»tm
ïwere enbe biocftatgttge beemben/ feet brrpnem tot ben bogelbflngpv
rnbe {iet jagen ban gafen enbe nonnnen. i^ter fgn biftfjrgbe nwww
enbe btrftoelenbt be&etii fo bat gpgeen enbec aerdfeb Paradijs en «on*
tocnfrjjcn,
tigt «e*j wfc Jcfc%!e$cti ^oefc»
HARLEM
Η f
A I
Honorandus*
Amandus»
RccommcndandaSo
{ Locus
L ]               j Laudandus.
E I               ] Exaltandus»
Μ {             j Magnificaadus.
-ocr page 185-
Di» Jïia Η*ηπ«,·             ff
Η. Honorandus. (VVobóc aexfttx ütHxt eerbairlikc
^e» indien cm ^et^citoecfjftto fdjoewfjetf&ee öofc^eé
^ fêtf ^>cïmi flkïkt>aïx <w fóajfènfce /tjw«
. . Amandus. (Vlator anSeic ietteve* een vvairdige
jnlike ftede, om qxü<xÜU ^etticikit %* flfeifoen enfce
drat ^ccommendandus. (Vl<i$»aï>etbeK üttiU, ovcr-
fciiSf,ndi cnde loflike fteiic te P2Ii^w* om ^ci-%ttci?i-
lov ^auclandus* (Wa^er fêtetöevfettm, vvairdichre
&>*«n'Cnde te priftn. omïtkmmkffittftfcfiuföa <ë(x(-
Re^oet(c(rldtcH^iij/toc<?t.
           ( . :*               V
ν
Vai'rfixairandus' Q^er %fteï fcttafê» een' -ftede
^ctlg tePriftn en£le te verhogen, om^tejraciofefr-
dat f' Ma8nificanii"s* (Vlote* (effer&ttae, vvairdich
6c^groetbarichende machtig Gj^m^k^kxBdït^U
^^nfóoviacfitipcx poivtaê.
itaftτ* cm^icM0CM^eit» ew^* jociic^eit'fctifïani*
Jantr?· f0*töe*tfOHc<etf£ett dievoirite Piincenvan Hol·
lem eu^enoechte hebben hoeflijke vvoeningein Haer-
pttcnr uitVc'coren. J$n eSeftto ft&e affoe (|tj)fe·;
n?ctt Y^w^iift*» (ioe(*(Qe66ct|)5(fetmbe49co2^i.
Hocmt α ö OMe6cwa4tl>w c^cïmrtitó cm Huus je- JShKÏ
«y^mccnitge'öie hpechfter YierfchairdcrKermacrs» schoie."
u -                                                                                                  iAntoniu»
IP^bon^tn. ι ·         ,          /·. _„."''                                    fetenotus,
£~**ΐ ΐΛ7 i0chlaens.<*'A»0yfthe" Bifchops, cgf tl                          />o5ï c*r«tf-
'e ïtarft»„ Üf bcftrailb/tufl eer te rr f j)t bf toogen/                    wtó <?™»·
*ll Ho« ?? bo°? 8«nft toan t'sKev Iers Majcfteyt                         wta««.
°°ge khooi tjöoj'r ïLanö alhier most frjn öcrcpö.                *-<"«'»' *
^O02jenomec#ooto-*<ccf>ofe*                     ga™.*
ί Mn. in Hail. Jlatlcmum inter csteras Hollandise civitates Kerfn, *
Ν              anapütu-
-ocr page 186-
             Beschryvinge Έ ν d β Lof
amplitudine facilè fuperior.iedificiorü cultu nonpoftrema, fitus amcenitate
& ceeli falubtitate vel inter primas cenfetur. fcft n, aër libet a'lacuuoa
marisqueoffenfa' acgravitate fecretus,inter fru&uofapraedia, villasiub-
urbanas.fahus umbtofos.caftclia non infrequentia, pagos eleganres.agns
editioribus perflatilis, AbeftabOceano Britannicoad V. P. M-quiwa-
tinorum piicium genus omneabundé fubminiftrat: adEuronorum Lacus
eft ampliffimus, vcrfus Aquilonem Tyus finus, uterque ber é pifccfus, ira
utopportunus mirum in modum loei fitus exiftat undecunque, foHcceli
& aquarum bonis circumfluens. Cuniculorum nuiquam ferme tota1 regi*
©nemajor frequentiaeft. CujusabundaBtisoccafione, fedem hanccon*'
ftuuenda? Academia;, ubi Mufarum alumni &cultores in iicerario otio vi
xsiTét, legere & Caefareo beneficio confirmare decreverat Atrcbatum Pr*'
ful bujus Ecclefias tune Curio: fed ubi nonnullotum qui a litcris alieniaf
Reipubl. cUvum adrepferant, animos averfos aliberali cogitationean»'
madveruifet, dcftuit.ne apud ingratos& invitos beneficium male collo'
caret.
                                                                                                .
^aerlemt'si Iffötélpbe grootffeban alle befteben ban ^oIïatiB'
injietaeb tan öupfenöe nunfte niet/in im!~gelegen&epb/ enbe gelofl^
jjepb öan locbt/ rupm onber be boojnaettifte. Wmt te loejjt tó w
ban alle ff ftabe enbe t)arbttt)epbbet mojajrjjen enbeber fee/ tv&w*
bjufijtbaere ariterjs/ naburige fpeel-ljoben/ bicijte boftfjen/ »<*!g
toten/ tafifge bojpen/ enbe öooge lanben. ggbanbe $oo$b-P
tajfbupfenb treben gelegen/ bie albetietje 3oo;teban fee-tiftlj "f·;,*
bïoebtg geeft: tn't^mpben lept een groot |©ep?/ tegen'tJïoo^öenï'L
ψ/bepbetoe! bifcö rijn/ fo bat be gelegenbepb banbe plaerje aen f{)
fnben tiionberlpB bcquaem W ban be goeberen bejs aerbjöSjs/bei ^.
mtW enbe ber taateten oberbloetjenbe. 3£aer en te geen meerj>v
menigte tHinSontinen in ïjetganfcBeïanb. «©mtoelnet bingefl*£'/
fiepbtuillebe a&ififiopban «rtopg/ boe f&otöiaenban befe &#*%
üoojgenomen fjabbe/ befe plaerje tot eene ©ooge-ffJ&ole upt te WzL
«tbe boojbe ütepfèrlijfce gunfie te bebefitgen/ altoaer be borW' {
*inberen enbe Heföebbergber bjije nonflen tn fiflijepb mogtenψ·L·
maeralfo fip mernte bat fommtge bie inbe regeringe faren/be ge 'e! JJj/
fjepb niet ff er toegebaen/ fön goebboojnemen nietgttnfttg en Wf***,
fo geeft fipfuifet nagelaten/ cpbatöp fijne toelbatt» aènbe ott^'
betren enbe onluftigen niet en foube qualijS bcfieben·
Ceieerden iBaerofftooonboeterrobbfttoetBtenagcMeben/
derswd $0fietmen8tei bannofftfirobeeltotBonfïengeben/
«a«icn>. «enbeelnaBenntsftaenboojefnenfioogengeeft/
©eel/feg f δ bie Bier fijn/en eertijbje frj'n getoeefï»
©oe menig bapper man &an onjs ütt openbaren/
Cn bat booi langen ttjb/boo}beelegonberb|aecen.'                     '
-ocr page 187-
q            Öi* Sti.B Himtiit·                  >§*
iteü!?? ^f et ηοφ benhet ηοφ leben onbetfffiepb i
»««ertte inacr on be feonfi/ en o» be laetenfiepb*
^iCO^M^lC^til^o^iieKfcm.                        Hoge rm
Iftanw                                                                                      Haeilïia,
5B25lfetWa * Öi£t/ »«n towntocö fiier berjinneni
a&». J?" anbw ^m a!* onfc Hu8° ömnen/
S' »a« «Êflmonb tuas/ en barft $up$ ©atrïem wam;
«'remtöanbeeeïfïepiaétsom&gneKonfï/enaaro.
•^ntjft·*^*K^WHrfstfi-iif»,«rjusnominisptimus AbbasEgmondarms, infen·
infig^m xx»» ï» Obiit an- j J45. i6. Cal,Sept» Hoc Epitapbio
Laurent. OSa. Icfu femcl M. ter C. noiiies V.
«ft populus moeftus, moriturquia larguSjhoneftaïi
«%» Mtnfinii) exemplum dapfilitatis,
Witisvalde bonis, uhor durusfceleratis,
Nobiübus charus, rerum fuitordinc gnaru$9
^ic vitam duxit, quod dotmitoria ftiuxit,
** terras emit, vioiatos jureredtmit,
flent verecundantes inopes, viöumque rogante%
Talj prj vat j q„j pronus erat pietati,
jyvendinofπ a f'uit atq;gregi bonaforma,
Nam fuit Abba Pater, claudatur ei locus ater„
« fit pro meriris conjunüus in stbere choris.
<
ibetreetett                               
Oioutius4
^SSbt i°Penbaer^cn ts€gmonb na gefeten
profecit *""*°'wi«iH<«rf.litefatum caufa Romam «tcutren». tantum
audirrn' u*'bidern publicus Decretorum Doélor magnocum applaufa
■ur.
Uj!""1 MJJ. 18; Cal. 0&. Fuit a. in fcric Amiftitum Egmondano*
"PfitPisleaioneï, & Epiftolas ad familiares,
*a« tearnieïgtettboïtttnööneiaabtt |i«.                               H-wweoa
doGtüJ"!'ÏnHemain",s>H*'l. Ccenobij Carmelkici Monachul non in·
**fcfitruitMVM6o.-
r u ^°PuUta Seimonum lib. 1. 8c alia nonnulla»
Na,                      tf»
-ocr page 188-
SOÓ             Β E S C tt R Υ V Ι Μ G 1 EnDI £ O *
fclbertus <gn Aelberr,l&armdi3i/^ettüO|in4&Obegbor&Ml/
lohanai», $®p fcomen oofe bp bij öie eer. ten retjjten fcenen.
iiikriwf lobannkHarl. è Carmeliiicoordine, S. S. Theologi* Do*
ftor.Theologiarn Lovanij proflflus,
Scripfit Quaeftiones in Magift. Sententiarum. Lib, l v.
Leftutam in Ecckfiafticuro. Lib. i.
InCanonicam lobannisprimam.Lib. t.
Sermones& Le&urasLib. ii.&aliatypisnondumedita.
Obijt Mschliniaian. 1496-
©anöefcngetu^obGu'cciardlnin Haerlem. WmTbrnltmiëOt™*
ten Adbrechr. lanfzen, et η 10;toutuen-bioeber/ een |}oos-8eIeetD mflfl'
öïebtelbEtitöepöenboe&niiJeefigcniacÊi.
4gn Niklaes ooBbpbö/ooïime een ïtarmflgt/
Wit fefeer bijtte eet alfjier biel toaerbig fgt.
Uieolaus             üicoïaus Symonu Harl, Carmelita, & fui ordinis apud Hatleiee"^*
5ytnonis. Prior, ac Provincialis.
Scripfit Sermones de Tempore, & Sanétis.quosinfcripfic Vade mecurn·
Chronicon Temporum. Lib, f*
Difputaciones.
De Poteftate Papas, Imperatoris, & Concilij.in Lib, 11. Decretat»
De Foro Compet. C. Si quis contra Clericum»
Vitas S. Patram Lib. 1.
DeSacris MuIieribusLib, 1.
Viram D-Anna;. Lib. 1.
Vitam D.CyrilliLib. 1.
Hiftoriam Ordinisfui. Lib. I,
Farragineai Fragmentorum.Lib. .1.
Conciliorum volumina duo.
Item Reperitiones,& alia.
Obijtfenex Harlemi.an. i/il.
ij
©anbef?n getUPQb Guicciardinook in Haerlem, ©fltl ^β*£®«-
febojen Nikoiaes Symonfzen, een feer 8eIeerbenbeeerUJfl£tW» w
set.
JohanrtM Φ» Οθβ Tan Gerbrandfzoon, te Hepben toel gebcjen/
cecbiaduj JBaer fijt alötcr bu rots een Bjoutoen -bjoer gefc ftojen/
Hejdis, «©je0fntgponfente, ©0ö?t»aerbtjngrootebïrit
€n &2seSljepö UsϊΛδπβν o ^cfiigfeet ban ben ttjb!
-ocr page 189-
D ! J S UD Η AIÜ'ÏI» ί                     f©!
ft.» λ ^Annes Getbrandm α Ltidk, Carmelita Hatlcmenfis, Sub-prior,
^Ppftea Prior fuiOrdini«.
trtMh'elS öe Aut«ur Vandc grootc Hollandfche Kronijk, \At ïjp fat %8*
U6r rÜ be,"cÖ?f Ucit. £o ïopenber ooB giet enbe baer toai ffion*
^ raöeien/enbe bermepnbe bt ufelarfitiae mirafcelen onber♦
nico irS,tlJemexdi»erforum,utait,Hift.)riographoruinfcriptis,Cbro-
Icbro j-pifcoPorum Vhrajeacnfium. & Comitum Hollandias, a S. Wil-
elab ?emPonbu*ada'nm>m 1480. in quooperc decennium & amplius
«j.^i'.utipfciniiioteftatur. Scripfit queque
""toriam fui Ordinis.Lib. x.
^°[lationesSanaorum.
3 e Fcftis Deiparx, & de doloribus ejufdem.
^'ttiones de Tempore, & San&is, aiiaque,
Dlli Harlcmi. an, 1 j 04.
l5lli,0itmDi<icrSckinmi'nsebtt!iibetbatenï                              Τ1%ί°ί
ϊ3.δ FOrttmeelöfenhetetöiettoten:                                     ™l*
jS««Bup(ersiKbe6(!i>/iilBftöiiftenenbfnen                              #ier'éntiif«
^oert bat iBittoer Dtet oo& me a*öacf)tiö ben.                              Hariemiu»
ïhuG^r""1 üarlm'm> S. S.Thcologiaj ticentiatus Parifienfis, & Car-
j^>°lonienfis alumnus,
503"" nonullos Sermones.
j|u*°Um de Soütudine, ac Sikntio,
p?· adfervantur Coloniae, vixit circa an, i/ 08,
titt\<aJ'ren,'lts HAUetmutt Carthufi» Lovanienfis Prior, vit non contem-
Scri^rUditionis·
lP«t Belgico Idiomate de Chriftiana: Vita? Inftitutione Lib, v.         Vincent d«
%>e «il!6 böner οοδ/ δ vincent, nfft bergeten!                                  ar em'
'StW811** ^aetlemfdj mp# de Harlem toege&etenJ
^fhft ?ict/ eeleerbe man/ of gp ban onfe Jbtab/
' m Ön ^aeriemfiö mv» ben naem van Haetlem Jjab.
^ίη,!"'""'8*deEatltm, facrarum literarum & bonarum artium ftudio
Eri*
^etrirf."ηί1"0' iv. Sententiarum, cumCommentariaamiqui Dcöoris
*>et§ cdj * a'ude, circa annum 1300 defurtai, eumque dilieentercum Ve-
lj,4> "loneconmli^atqueinmuhislöciscmendavit.&illuftravitjanno
^8e&a
                                                                                                Iohanftt»
^0f laïil^nnaemab Heem fte gier ooBfparetti                       ίϋ!""3
^binh^^neemabHcemftelatenbareni "                        ***-
BtaC^^Öoon ban böger nfcö?iften in Öetliifit/
^^fieeftbannocfibenbööierao^^ricBt,                  .
Ν j,                  lek»-
-ocr page 190-
tb*            BiscRKYTiNsi EiiDi tor
tobannes abHeemliedet HatU Ordinis Canhufi* Lovantj.
Ad hunc aliquot Epiftolas dedit magnus Erafmus, inmagno Epitt*»**
ram volumineadanv ijli,& é ƒjj. DeobitUj&fcriptisnonconftat^Sco
virum do&um fuiffu, ex fcraimi familiacitate apparct,
Petrus a <äç Pctrus * Montfoort, fft WlOf t op btj OOK letten/
Montfbott ÏLicenrtaetüt't mijt/ en tnbe burger £ toetten/
«©enegen tot be nonft/ en geen gr ring $oee£/
«J&elg&men Dat genoeg uptogne toerden toeec,
Mrusk Mentfmt> H*rl. vir bonatum literarura fludiofiflJmwïi &
juris uttiufque Liccntiatus.
Scripfit Carmen Gratulatorium in novum Pracfulem Leodienfetn, **?
Corneüum a Bergen, Baronem Sevcnbeïgenfem, circa annum Chri»*
iohanne· iohannes bf ep geïeerb fn beeï «etfcDepbe talen/
«aiiemms «p moet 00£ ögnen naem met-namen gier berfjaïen/
©te bopper ftjt gebjuunt in't 6onin6Ig6e toer fe
©anAnasgeftttöt tot nut ben <0oöe3$ nerft.
lobattntiVVUbelmi Harlemius, è Societate Iefu, quamftyfo Anti·
chriftï vocant, & di&a; SocictatisLovanij Recïor, Philofophus& Theolc**
gusPontificiusnonvu}garis,S,S.Theologia;Licétiatu$,multaruniHngua"
tüta peririflSmus. S. Scriptura: & Hebraicz Lingux apud Lovanieeie*
in Collegio Buflidiano Ptofeffor» Vir de Bibliis Sacris Regiilquc Plantin»
typiseditisoptimèmeritus»
                                                            Ë ,
Â. Arix Montanide hoc Iohanne teftimonium in Prsfatione alteraa
Le&orem, in qua de totiiis operis ufu, dignitate, & apparatu ex ordine o»i
feritur. Imprimis(ait) Sacrarum Literarntn iïudiofi Auguftino ^ûç£*.'
&Comelio Goudano,duobus LovanicnfisGymnafii lqminibus, S·"*..
ologix Doöoribus.&publicis ProFcsforibus, actotirei literari» addl
tisfimis, ingentes habeant gratias. His n, propter infignem crud'tl0"jC.t(J
& facrarum linguarum non vulgarem cognirionemoptimi Regism ie,
hocopus evolvendum êidiligenter examinandumiLovar.ieniï ■ Ac*
mia commiifumeft. Quiquidemquo funt feliciingenio ^ ç3ß1ûß°1·)ß
adgravisGrftas qüasque res apto judicio (adhibito ad cam rem
Harlemio,
S* Thcologiip Licentiate, in omni linguarum genere exer
tisfima, S. Scriptura;& Hebraic* Linguatapud< Lovanicnfes •n*oC,r|!li*
lefu ProFeflbre) fuo munerc, ut a tantis viris exfpc&ari poterar, cum W*
fna laude pcrfunSi (Unt.
Gijiberti Schook, Vniveefitatis LovanienfisRecloris, dthoeeode ^
ïo&anne judicium in Pssfatioae fua» &apcctutS éïÌÇ^ÇÏâñßß).^" ..^áТ
-ocr page 191-
Bvbr                 *> » *. S Ô Á » Ç Á ER l* Ì,'                É0|>
Aris°v*m v«fionisXant« Pagnini interlineatat, fludio atque opttSB,
dam c °ntan* ,e*°gn«*. Atque ad cam (inquit) verfionem examinan-
fUc * ^w?q;oinma qua; per di&um D. Â. Á nam Monranum propofita
ci0a t,re«e«qucexfcntenti|Regias Majeftatis exequcnda noftro judi-
nctahjatrum omnium concordibus fuffragiiicenforesdelechfunt vc-
*rdin ®CexilBi) v"» D. D. Magiftri Auguftinus Hunnanis, Regius&
tadgj*"1"* & CorndiusReyncnGoudanus.oidinariusindicMnoftra' A-
rentia <? r"■ Tkc°l°gia? Profeffores. Qui eam commisfioncm cum reve-
i ^iftum ^'entes omr,e,n lolicicudinem, diligentiam, acque opeiam ad
Atq.u7°Pu$^c8*um confummandum prompte & libenter promiferunt.
^ ò÷ m.u.nws fibj commiffura mehus&pcrre&iusexplcrentjceleriufque
Igfa V dlt'us abfolvcrcnt, honorabilemvirum Domimim& Magifirum
tatisIcf* V^'ll)elmi Harlemium.S, Theologie: Licentiatum, ac Socic·
feffore 1R *^° °P^° Lovanienfi S. Scripturae & Hebraicae linguz Pro-
C5tain m P^icum, nee non quinque linguarum ad cam Di&ionariorum,
facje ?at,c3rum, &verfionum examinationcm, dequa1 fupra diximus,
fctUnt anttlicceflariatumperitisfimum,fibiibcium& adjutorem affump-
Cornel r *^ue ^uo1uc P,sfim >ncopére cum ÁuguftinoHvnnaso, &
q0i,10 9pudano nofter Iohannescalculo fuo approbavit.
lis agitu^" 'kidem1 ndicem Biblicum, qui r« eas, de quibus in Saais Lite-
\itate r a<*certa c»P"a· alphabeti ordine digefla, revocatas, fumma bre-
Ite^Pleaitur.
tnis ï^ ò-ar'as Leöiones in Latina Biblia editionis vutgats, ex vetuftisfi-
Cümt Q · S· Exernplaribus collcttas, & ad Textum Hebtaicum, Chaldai·
fvr Ã*5"Ãç, & Syriacum examinatas.cdidit,
UccsfitLovanii.an,ii78.
®mh««ri2en'mtn wee bfjnnaemooBWHijH noemen/                    fi,a"r „·
©0*n*«etemcöa»ï<Kbéelgeleerbfç roemen:                              «enia«ï
QLat il ,beftebe op bnn arbepb/ enbe Mijt/
«ennig ban bet boen en nonft ban boube ö»
tiiu, 1 *Us flerentius Rarl. fummus antiquarius, cujus HubertusGol-
theatto.CS,nitin amiquitatibusfuis,&IuliaCsclarfi Lipfius inAmpbi-
*n&u«i\%^mct>lis in antiquis infaiptionibusj alnquc, Yixit circa
©tfj< te' «pi ot% ban bg Diieï tofllen reegen.                                     Quirinus
º&åÀÔ. * ÖP nimmermeer nvt bangen-owni gefïefeenï                    TiUfiu».
'^te h, ern ^nrgerg-fjoofö ban befe onfe£>tab,
* "webigbat gp öfet fo bjoebig epnbe tjaö.
%«»«* XdtÜHtRaü. Virdoaisfimus, «cconfolaiis, tixit Iuvenis
-ocr page 192-
ϊ©4            Β Ε '8 C Μ R Υ V Ι Ν G Β Ε Ν Ο Η L Ο ϊ
apud Erafmum, & aliquatndiu domefticus Sc amanuenfis maximi vifi
fuic, ScripficadiplumEpiftolarnErafmus. an ι/$8,
Nedeilandfchc üelchiedeniffen door Ellerc de Veer, inY vervolg vande
Holl. Kron.indc Belegeringe der Stad Hacrlem, den ix.Mcij desjaere
ï/75. 3@act tootben ooft op ben felben bag genangen genomen/
enbe m betoacenber üanb gebouben Mr. Quynjn enbe iB?- %sm*
bjetgt/ eet-tgbg Surgetneefïet/ met ooft be ©ocgtet uaii j®?. «©«Ρ*
tgn/ enbe toecben tnbe §>tm$ ftelbcr gefielö/ oin öaije fufpect toarert
ban toer caèerge örcfe mogten (itciiten.
opdenxxvii. Meij.fjebbmbe «SpanjaetbjSbf^fitson&s! tenafgt
ureneen galgccpgeretljt cpi)ftboïl?uier&/ aenbetoel&e fpeen ben
30lbaetenenbe burgerg/ bief? ttor e bagen te bojen gebangen fiabben/
gehangen gebbni/ enige aen ben bals/ anbere bp be boeten. ï©u beeft
ben jolbaeten banber £>tab alfo berbjoten batje 006 een gaige gebben
0etetStetopgaerboHctotrfi/ baerfcat3ebeni©panjaeibii albermeeft
ïnbeogenleubeftam/
tr.be gebben fcaeraenboengangen JB?.Hanv
fystht/ M, Quyrim.enbeeenfii^afp/ 3lbίtaenban<©roenentupg/f,,
een 3ongr / btr tan ben $oute gr bargen ge b?ogt toag nie t tegenfïflf n'
bebatbe ttoee las t(le toritorfintoerxn eegeef3ïibte toojben/ enbe bei
beSJonge foube baerenbotien tnftetfiengefitbt gtbjenb-tesenb too£
Den., JBttbefentoerbenooft gehangen *>gfanbere jolbaeten/ bit ow»
uptben&oojgoutegetiangengebjcgttoaten. 3&e3Fïüc8terben.fI&'
«Sluprgn met een tfcaltnne/ bte 006 banben #oute gehangen gebjaö»
toaev toerben in be ©enenene <6taft ber fraoojb. 3Befe ttoaelbe toe*'
benfonber tonfentuanbe JBagiittaet ofte iSaebsjjeren fl«boo&/ of»
ooft fonber ronjent banbe Stspitepnem
Sohann«s Van Suren.tBaerbeman/gp fgtoo&toaerbteéren/
^uxwu»., Cenöoofbbanonfe^tab/eenltcgtbanonfe^eren/
5%et groot berftanb begeef b/bte op btjn epge gand
©00? bg een biurbern ftab bmnens tjupjS gr plant.
H>at öebt gp menig fcgjtft en treflgö bc eb gefeftjt toen»
ifBaer toaerom ig be bjutb tot notgtoe na geblebeni
«Ênmemgboefcbernteïb/en (teeg) baergp bftoeeri
59at ï|aerlem on^be bonft ban bjucben Beeft SeleerW
lan van Sureh, van Haeriem, een fret geleerb enbe aenftftilöbWtfli
Debbenbe eene epge tyutlerge/ in fgn leben Jöurflemeefiêr &«*.
e§>tab.                                                                                                   Hj)«
©eeleftjne gefchreve Boekenbcrufïen nocgbr»fgneBinberen/ en"
erfgenamen/ fommige gegeel/ enbe fommtge gefrgeurb/enbe gefep"
ben-
^terfbemo.iïliöij^i.flHb;^ jawn»
-ocr page 193-
Dm Staö Hauüh·             $*S
Verfiis in Effigiem lohannis Surcnl* ,
Corporis effigiem expresfit quam Golraus asre,
Heemfkerkus do&a1 pinxit & ante manu»
Tune inerat forms florentï gratia major :
Plurima nunc faciem ruga fenilis arat«
Van Surens ftvefens beeld, Van Goltzjusgefneden,
Heeft Heemfkerkjokgemaeld een goeden tijdgeltdml
BQelxasfijnjeugdtgboefdmeerfcbeenheydtoegeVeegA*
Nh til met menig pou en rimf el doorgeploegd.
€nfrEani* Berenftcynöeeïmfnberöi"ergebenfien(?                          KerneUi
" m aelerben naem aesi mp berden Ôöçêâçß                          *»« Be"»§
JBaÏÏfl'8 van Bcfenftcyn, van Haericm, bceler jaerenïlofffleeiietban fteyn»
SSfiiH b'28»Ïo?gejï in ^aaincn.
tntotfrh».?1**1®****^?^**9^*1 «Pt ben ££aenfcBenin$ebee
Sterf ffL***11 owte«fet.
&fcb 00& So vius niet fonberli'iige toeï                                5™?f
CntoA^i0er ÖflbbantiocöeenmeeröernaettigeSwöen/               mseut so.
^top;ÖPmct''0,l,i0C8in!tftoarteCtflfflefcöen:                         vius.
($âñ»«çúâççâç öan betfïanb/ geltjS ban Sdmfierbam
ea,e* een «lepnen tgb) aen bepbe fcael bernaro,
guoS" frm>EarU vir aPPrimè d°aus'& Poeta non »nfeIis: Reflo*
ScriD?1 ohola Amfterodamenfis Veteris Lateris,
^fonn ii dimcntaGrammaticcs.
Pieran,,. a a*>aeius monumentaineditaaifoyantHr apud hajredes, eaqj
OrriifSr?ioec<">fcripta.
$or, vit f ** ߻ѻß, Har/. Frater «atu major, ibidem ante ipfum R«-
Obii'i UI2H1*eruditionis)& maximae fpei.
10 H°reffitatis, annorumi^.an, é J7$.
*»*»"» geiene êì bi€l leoenoet^oef t.
©                      Ö jong
-ocr page 194-
ίοβ            B'tSCHKYVlHG. * EUDB Lof"
Φ jotiflen bapper man/ Men top te wijt beMagen
jg>o fpoebigtoeggerucStm'tbloegenbgner öagen!
Φ oberbliegenb geeft/ bie met bgn rijp berftanb
*&ot tomnblrgap ïjebt bertoeent be filoe&fte ban bet lanb»
*Um* IBMentoaertgp riet befcenb ban aïlebe'geleerben/
Dwfa, ^tebg om bgnen geeft en biepetotjfftepb eerbeni
2»Rw
           f© jen Ujaert gp niet ban bun lieftallig/ enbe toaerbi
Lipfiat, ^ie jjjajj mögnen boob niet bjoebtg/en befmaetb i
mSL
£° Deöbtn beele oor/ bgn bjunben/ bie^oeten/
W* ^Ön jammerlijften boob geel bitterlijö beftreten/
p«RW«. <2nmet een treurig gert booj groote rou gefcöeutb/
umi
            JBet itfatgelgit gebirgt gun ongebal beireurb.
Gnnerm. ©oojtoaer ünbfen begeer bg Dab tot meerder jaerett
setpi» «jgnftoogerouberbomgetlebenUJiHenfparen/
G'ntiiu. g^e faem pat, bgnen naem ter tuerelb togb enb^eb
cömZZZ &W öie °Pl fö" eebjeefi met roem en eer befileeb*
Lembtrut ©εεΐ bmcfiten upt bgngiefi en öetjenen gefpjoten/
ruhofMt. ©iel ber3en upt brn bloeb ban bgn bernuft gebtotea
&c.
             ^§>gn bier bpSchrij ver nciS/bie «©rutetnafgnboob
©anfêepbelberggier fonbin enfe Schrijversftgoot,
%^t gebfe me gefie n/ en 006 ten beel gdefen/
$M>e megenfe fo ïang berbjutfcre toeeifcens toefen*
Itëtefalnorg petetfgni ©atmepgertöunbenbiUfSi
JBgnPieter geeft gun tctg en cnjSeofi bat gelutn,
Georgius llenediiïus VVntelo, Bark Poeta elcgantisfitnus, & *e l
cisfimus·                                                                           . . tj-j-
Edidit Poemata de Rebus Geftis Illiaft, Pr. Guilelmi CoraKis s>*
fovii.&c.Lib. ii.
Item Epigrammata,
EcEpitaphia, Lugd, Bat.an. ï|8ó.                                     yitüti*
Superfunt adhuc multaejus Poematainedita apud Clarisfirnut» f .$$,
P«Sctiverium, qua accipkHeidclbergai ubi obiit }»Mattij.star.*J'
pettus iBön Sch tij ver fiom boo? al (Boe fian ifi langer ftoggeni)
Scisrerms. φ gt00t
en £ΐοεβ perftatib! t>it fo een naem gaet firggen
Mie iemanb opt booj been/ fo bat gp niemandfaegt
ï®ie fo te retfit fgn naem aïg gp ban't ftfegben bjaegt»
iBet retgt mag onfe ;§>tab in bn fitg teel bef bigben!
|Bet retbt in bg in roem met alle fieben fïrgbeh·'
«5ehutëig tg fp ja/ geïutfiig reebt geatbt/
<tfMuc&ig bziemaelnocg bie bij geeft boo?bgeb?agt!
|»e burger 'fitoeet gp Bont bie aenfpjaefi niet brrbjagett*
,|® aer liebe/ ïaet mgn scoem bg gunfie lp begagen                     #**
-ocr page 195-
OU Si Α'8 HAlJtVli ;;        ' ' **%
^êïceïbanönfeièteb :en gaetBembec|b}8fflaeitf
λ^τ at onte &tab met bg mag booj be toolnen gaen s
S""·* Belg* toooj-ïjeen/ metfulïtjp in'tltcgt te g*ben/
•waer öooj 0gn naem altrjö/ en onfe £>tab fal leben:
%*H ai 'rtjpfonöer boen/ bat btjne bappeigepb .
jfe£f * «r ban onfe .êtab en 'tILanb geeft aengelepb.
S^Mijw.iipjtpet boo|b/ en (iclpttocöon^ betlangen:
£|rtufcöen gebbf η top bit onfe aengebangen/
-*« T8m/ niet fcnbet bij/ en mabetf t aojt/ en fier gi/
^ot bat bgn aloefce pen ons bjecber onbetretgt.
cin' *ftTttS Scrives>n3tm Priemt ixt Ian. ιjj6,Primaftudioram tyT«£
W*'··*' ^arlem'» preciime Cor.Schonaeo, cclebri Gomico,de quo mox.
in· lclviIiLug. Bat. opcram dat-uto amceoioresillaeMufa: velut manum
tumCCnint* Α foro itaque alicnes,privatus & lare fecreto dcgit, Vil doéto*
itif C- nerutn araicitii dignus: Hiftonographus, Phüelogus ,ac Poeia
Cqj!1^," Vcgetium, luiïum Ftontinum,&aHoi,dcRc Müicari.è M.S4
^'cibus cmendatiorcs, Lug, Bat, 1607,
"ata.viamillufttata«ï.
^«ilij GcltixChronicon.ciimOfefervationibus.Tbid. 1JS09.
toffl ®eM*feninet öe ^Mben ban tyllanb, tea«i8eni,$ln:i«iii
j, ni"wdvetfiones in Martialem. Lug, Bat, réij»
w«dem fecundö recenfuit. lbid, t621.
Q ^«necam Philulophom Notarum Spictlegiumt. Ibid, igi 9,
ïiota u anea vctcrum Tragicorom, cum Sencca Tragico, & circa ipfa
£as bteves. lbid, J 610.
lg'^P^eiumfenöcaftigavit, fcrael itcrumque cditum Lugd, & Araft»
fcDhi1tUti^us fingularibus libris lobannis Secundi, Iani Doufae, & Io-
E.J^igeriPoeniata,
ajc ' ^n» ScaligcriAnthologiamEpigrammatumGrxcoram ex Marti*
laque viilgavit disfimdato autore,
ifcellanea PhiloiogïcaJ^ novam edmonem Martialis fuï,&
Scnecs'Τ Τ M,fccllanca Philol(f c%|
Item Li        **
Ann 1 °^an<iicarum Rerutn Scriptores Vetercs, cum Npti%
0nem£V **°'landiieuberJores,& feorfim Pama; (uaj Hailetnidelcripti·
Vjtr · e"Vc'cat'o»em luculcntam, & copioikrem.
ïecann l ** Hollandiae Selandixquc Diplomata vetuftiora, & Hedam,
Poêm ''"•fO'wftiores, aliaque.
*ur,iUnA*a elusyafièfparfa dignaerarrtquat inunumiafcem colligeren-
> IHftCtira
aqueederentur»
O *
-ocr page 196-
goS          SlSCHX ΪΫ f MG E SM UB te|
In Effigicm Pctri Scnverij.
ïllius ora vides, qui publica munia vitans
Aonias proprio vindicat are Deas,
Secretosque Lares amat, haud mercabilis ulli»
Civibus impendensotja tota Tuis,
Dum veterum tulpas, blanditaque fomhia damnafg
- Ardct&inlaudesireBatavetuas,
Magna crepentopera; magnis tnercedibus emptaf,
Libera veredicum dextera panget opus.
βθ&&9 cp>« cp^^eeC^in^eGay rfktw »£?c$rfj$fl$
Jiurfist gy eenenmatiidie al fijn tijd van jaeren
Dtn opentlijken d'tenft heeft t&ülens laten varent
En op fijn ejge koü de kpnflen boog geëerdt
En altijd voordgefet, en beuren lof ν er meer d.
En fyoondfo ep ficbfilfs, en failficb niet verkopen,
En boud «l fijnen diens! voor fijne burgers open:
Terfaijl by memgfeylen ouden droom verkragt.
En 'tfofder Batavier* heelyverig betracht.
Zaet and'ren dier gekocht met giften, ende gaven,
Meerfnorken ds Hbetaemd, en al te moedig dra ven;
Dees Schrij vers vrije kmd, aen niemands loon verplicht,
Brengt met een trouwe pen de Dvaerbeyd in het lUht,
H*c eft nota tui le&or Scriptoris imago,
Hoc illi Phsebus nomen habere dcdir,
Cui patriam debet Batavus, cui Martia Roraa
Quicquid habet: nuili notior illa fuit.
Defuit ingenio pi&or: minus afpkis illo,
Non facit ad laudes corpus & umbra viri.
Scilicet uc gemina fpeébtur imagine lanus,
Hicquoqueplusunaconfpicienduserat.
Daniel Keinfm,
■Dit is't bekende Beeld, ó Lefer, van u%x> Schrijver,
Dien naem gaf Pbcebus hem van Joegen fijnen yver;
Dien Hollandfcbuldig is baer vaderland, en eer,
En Romen faatze heeft: fa'te kende baer ojt meeri
De Schilder big ft te kprt,gj (iet htm niet ter degen,
ln't inham vanden man en ψ niet al gelegen:
-ocr page 197-
Dia Stad Ha e riem*
Maerfo als lanus beeld fi&eboofdig isgéfaeefl,
Sofitt hem tfycxJns ook? fijn lichaem, en fijngeesl.
In Effigiem ejus, anni 16zo* male pi&am.
Mendofè pföustabuiaftrirm«f ifta
Cernimr,& iolum nomen amarepotes.'
Vetior Hiftorias.quam digeritauélor.imagoJ
Quid tabulam fpedas? inde petenda fidef #
Scriverius en is biet nietgeraekf meft leve»,
·©« Ta/tred^an ufijn mem aüeenmaergeven.
He boeken dieby fihrijft, die fijn fijn beeldgefait.
VVatfietgy op de pint 'fiet dm fyie dat hj is.
*ï*c eft Battaviam vatis fcribentis imago:
Sic
poterit peregrè, fic placuiffe domi.
°"ia cui Rhenus, cui debet Corbulo foffamv
_ Et Dominos di&ant fecula prifca fuos,
lila manus toties maduit PermcsGde lympbS,
^ Nota que per totum vox Helicona fuit,
•""bilicos legtmus tal» cenforelepores;
^, Etlumen Senecaegrandecothurnushabet,
Tetnpora quireddit, nulli fua tempora pendir,
„ Ingenioquecupit liberiorefrui.
'b1 ^onias gratis qui vindicat artes,
r^asmïa do&rina? defpicit empta iuar.
CafpamsllArUmt
D»'« dies Schrijvers beeld, die EoUmd heeft befibrtven,
Sofal hj bujtens.lands en hier te Unde leven.
D«» Corbulo fijn graf"t, en dien détynfihe vloei
^erftroomenfihuUigis.enbentdieidankenmoet.
*>°«· bent ook\geven ons de Eeufaen hunne Graven.
Hoe dülfails beeft fijngeefigaen baden, en βώ laven
Jn aller k.onflen bte]g Boe dapper iilgeraekj
_ Tfii dat hj pro fa fihrijft, of dat by verz.en maektl
ti ^II?" *0OÏfiin vfy &en spaenfihengriüe-dubter,
«« wefy tan Marskei, ml beter ende Héter,
o *
-ocr page 198-
Beichhttingi Emöi 1.0*
Sv heeft ook Seneca met fijne» boogen ïlijl
Door bent een ander oog, eneene fijner vijl.
Die ons den tijd èefchrqft, tpoil fijnen niet verpanden,
En blijft fijn eygen man, en vrij van aüe banden

VVant feker die fijn konil om niet ten beilen geeft,
Verkoopt fyn t&etenftbap aenniemand die daerleefdt
Hos vultös; gerit in vffi Scnvenus «re,
Signaque dar genij, fed minus apta, fui,
Nil tabula eft. Fruiha fpatiis concluditur ïftis,
Qucm nirais angufto iimite mundus habet.
Jdim;
Aldus è Schrijvers leelditft koper■ uytgefneien,
EntUjgd, doch onvolmaekt
, fqngeefl, en dapperhedem
Wet tafereel is niets. V Vatfluj t gj daer dien man,
VViens noem dit grom rondfelfs niet begrijpen k/*ui
Flos ó virorum, faeculique, Scriv er't,
Gultor Suada?, laudis atque ν irrutum
Exemplaringens,quemmalignitas*vi
Nunquaai retrorfum flexit agradu reclo,
Nee laudis umbragloriaeve permovit
Servirecuiquam,juris atque privati
Laris asftimator, nu Ha te heet tangat
Cupido honoris, attamen tuum late
lam fulget aere nomen. Atquid eft illud?
Perenniorem gloiiam dabuut Fafti.
TheoaormSthreveti***
O Schrijver, mannen kroon en Iheml
O
Schrijver, onfereeuwen roeml
Ominnervandeitpnft, en leer!
O voofbeeld vande deugd, en eer
!
Dien't qttaed van dit verkeerdgefiaebt
XSQpheeft van't rechte padgebragti
Die noyt heeft jd'le eergejoebt,
iïochficb aen iemands dienfl verknocht}
Die fijnen eygen haert meer athtt
In fijne yrijiclmd betracht f
-ocr page 199-
Der. Sïad Hiuu»;
Al hebtgy diere noyt gevrijd,
ÏÏocb breyddit beeld die breed, en faijd.
Maer
go?4f is dit J maer b>M, en βοβ
Dijn faerken geven meer der lof.
Ergo quid inditium eft tanti Scriptotis imago?
Gur fuit artifici* no» rudis arte manus?
Kil opus artis ope eft, nil eft opus jndice vultlü
Auftorem loquitur paginado&a faam»
Art quia fama viri trifti quoque corpora morti
Invidct, & rotum vult fupcreffc fibi?
Sciiicet cxeultl dqdi mcnsalta Scriveri
Vivet in hiftoria, corpus in effigic.
Go s.
Wat W alhier het beeldvxndefen Schrijver feggenè
VVat beeft des meeflers hand fijn kpnfl in't frerkg*'» frjgfld'
Oaer isgeen kfitifienaer, daer Ugeen beeld van doen,
Sijn fchriften fijn genoeg om fijnen mem te voen.
Offail de Faem fijn lijf ooky oor den dood heTyatetii
£» hem geheel en ahoerftchaüeenfófparenl
TelwetM Scht\[wetsgeeiljiein fijn boeken fpeeU,
SéUvtn door fijn faerkifv1 UcbAem dm
$" *wW#
Scriveri, Lati* deeas Camoena?!
O facrum caputf haccine in tabelll
Tam patva re|ione contincris?
Lumen Batravia: vetuftioris!
lumcnBattavias recentions'
Haec umbra eft tua: fcd ferenioresa
SolemPieridum chorus refetvat,
Vt toti rutilans redundet orbi.
2.Λ.».
O Schrijvet,e>f> den hoogfien trap
De roem der Roomfche fyetenfebapt
Sytgjjtt door de tpereldgmt
Begrepen in die ^teynf^laetl
THe'tïicht der Barnieren fqt
Van d'euden end* nieu^se» ttjfc
-ocr page 200-
Β ! S C Η R ΐ ϊ Ι Ν fi Ε ί Η Β I t β»
'lis mm de (cbadulw van dien Heer:
Defönne blinkt in fijne leer,
Enfihitterd deer des faereldtrond,
En tnooond in aUer lnjden meni.
Hrfrfei»«»>de<Jithoclumen, Striverius auditj
Nee temere: Batavjeconditor Hiftoria:.
Nomen & omen habet. Quts fcripfit do&ius illo?
Quin genij dotcsexpnmitcffigiesl
$nr[<mAnïm»i'
Dit*s Schrijver met den naem, dien Haerlcra heeft gegeveiï»
f» Schrijver met der daed, 'malle kfnft bedreven,
Al Ixiat de faereld
Jpw. s'iet, Lefer, op fijn beeld,
Gj/fiet fael dat Aegeefl uytfyne ogenfteeU.
, . , enfettt lakob Dijk, βοί Mn t'fe ooS be»geïett
lakob van ^gn \0fnan t,gn uetbtenfï tn Delen uptte meten/
w**.
          mt giet in '0<i&reben-^aeg/ ban fijne iBajEfïept
©an &toeben tot SLegaet booi befen fgt ge lepbi
βο geeft bgn fcloefe bernuft en beel beproefbe ftmtert
<©ete»eten 'tgett eii gun|ï bgnss ïiomngg! te getouwen,
©et tofliS bcojtoaer b|g beel tom een fo bjeemben Sanê
ï|ter afgeftötiitt te fgn tot bgnfelfjs ©abe tlanb.
Φ albergtootfïe &oon Dan eenen grootr η ©aber/
©aneencnSf oenen gelb/ enmoebtgen groot-baber»
«©'igfi ban booj'jaiaaberjs ganb get lanb tg boojgefïaeti/
M>o tó fuiur öooj 'tuetfianb be0 ^isoonss oo&me gebaen»
Cn glgn bgn bfiber toaiö boo| fefoefeöepb opgenommen/
^>o fgt gp beo? bon beugb fo goog me opgeef ommen:
<©o6 tjS een albermeeft ten tecgten bangeatgt/
tfiljs gp't boo? fg'ne beugb felfs ijteft te toeeg geöiagt,
&o Ij)it gp naberganb ηοφ meer en meet bergeben/
*Gonm- 3©anneer bgn Sontng bg fgnpïaetjegeeftgegeben
■i»r&, ' 9!nfgneniettnje*§tab/atoaergpge{g2bjelb
SSltoaer gp get gebteb Reeft in öijn iianb geftelb.
Φ albei toaeröfïe man/ £> tabs eer ban/ en berlangenJ
2©d 0eöt gp gier op ons bgn leben aengebangen!
<Ên albertuaerbfte jbtifo öat bgne ere ieefb/
WoB«mm ©aer ober bat gp'tltciitfogrootc ïfegtengeefti
■B/w»»» φ0 f jg 00g t,tt eEn eer tn fe geïeerbe Heren
u«em. ^ gonjj |n ögb'ien feifti te minnen/ en te eren/
-ocr page 201-
•Der Stad Η α e * ι e μ l                 «'' ί
®* tupgcnUatmen Bern wan 0eïten peeft geftnö/
s>o toie be tojge feonft/ fo toie gcleeröfjepö iranö.
_ ïakob van Dijk,te Hacrkm gebojen Wtiaet 1567. ^^f^llS
&alnetfc/ föaeb enbe Uinbaflabeur ban föne J©aj efltept batt^teeben/
®ufïabus »1. bpbe e. $. J®· ^eten&taeten <©eneraeloet ©ere*
"jabe j&eöerlanben öoo? oefen/ tien iaeren lang/ Wööratoe^an
Rottenburg/ enbe fea« ganicge ILanö-begrgjj: ^onruan '^«oIaef|
]»n mm beelet jaeren ftagttepn/ enöe epnbelgn Commenbeitrtr
, ^tebeteur gefiojben ben M· «p?tl»61 «,<©ub é 9. jaeren.
^«S(Maffa) moetmen't oen bijnbeugb en Moeltgepti togten/           'w** t
«« ÖP ben <©toten- ©o?!ï en Ct5ar ber i©ofcobgteii                    Matra'
<pefonbtη fijt getoeeft iet meetmaeljs ten gefant
w 00 J allen upt bit 01$ Bereni gb $eberlanö
.JOuk Maffa, Warl. <fcefant bet e^ ΙΒ.φβκη $taetett<j5 een»!
Sï Pe«mgbe jkbedanben aen ben #?oot-©ojft ban Μofconien
5iaKöael j?oeb|oüJttjs/n.öe jaeren «614.1616.161«,
^feboten fo fal ooft bijn naem infegen rttffen/                              «η?Χ*8
JN Snbien befèplb/toaer ban en Dijn beftrSt                           ,cboten»
«i*Hv?f Rllen bgne pen tootöomen 0eeft beritgt.
. fc?? ^al ö9 Öter boojbgn eer niet moeten genen*
«"£[« ban 006 bgn lof in aller monben leben/
S0wngbetoerelbmebeeenbfa!fönfeatjanb
fe ^aer bg be 6oub'betRleumb/ enfon Ree ftftoart gefciflttö,
^t,^alie*becnbatgpbp vvaygatsfiebtgebonöen/
teft8nefeaö«-ftabbereerb/entoegefonben/ ·
|?ηδ10ί6ΓηοιήίηοείΒε^βη·ί§οηιηδ^β#«1«Ρ0/
«eneeuojtgea geiupg en lof ban bgne repjai.
t*bn H°ygen van Linfchoten, van Haerlem, feeïljerttlfletb bDOjfÖtte
■? 0£ öe Snbten/ eribe be &oo*bfrge iLanben.
»j ^eeft geftöjeben Itinerario, Voijagie, ofte Sehïpvaert na Ooft ofte
«ortcgads Indien.
be*,irm H'ftorie Naturad ende Moiael vande V Vefterfche Indien tSpï
^lJpaenftfienonergefet.
S>tettt'^ntöupfen ben 8. jteb» t611· ottb 4S jaereit,
&u£Lröt8»ftiioongeeltoiibbanonigefeten/                           lohannes
«oöebbenÏnpöannotöbgHnaeroÖtermetiierBetea/                    Ha£i»Ï
Ρ                   . iw'ft
-ocr page 202-
ïï4            BeschrvVinge E ν 0 ι i. o ï
φΜ#9μη&ι#&1ιι|Ηη bij/en gp inBaftgeflab/
^fSiiioiDtüaeEgp-fijteenbutgetonfcr^tair.
ïobamet Baptiila Hmfeniui, Ή&ή, I. C. & Profeffor Tolofis apud
Gallos, antiquitatis omnis gnarus, &potisfimum Remanje, qu£ in ur*?e
annos aliquot egit, & amicos magnos coluir, inter quos Baronium Cardi"
rialem. Sed&nomen farnamquemeruit edito De Iurejurando Veterutn
Commentario, quod ex EkSis tjus fingularc caput eft, Culum ToiöiS
1614*
Luftatius J^aer falift bt'j ïj«r ΟΟΒ Luftatius feetfiaïf ni
?.-ti *-us <©PfÜt bjcl tn't befte rfi bamntjn geff tte paien/
AadKades Jlaer bat £p'£ tuett η me ttgr/gp ftjt toeïcen#oeei/
^otö'tisi met ebenbeeïtoat bct3?n batmen fmeeb.
Luftatius PenMs Andreades,HarL fed Brabantinis oriundui.
Lufit Acaiuhides Afpricolles. Mechlin, 1617,
lohannes
Gaei.
lan GaeUBmoetalfiier ooBbt'inenname fpeïben/
Cn bijngeleerböepb me in mijne nerven ïtieïben/
<©te gp tn btjnen boen uol&omi η openbaert ;
&o ftjt gp ban ooft gier bijn plaeij en ere mant)·
lohannes Gallus Harl. I. C+
Scripfirintcr alia Tra&atumde Teftamentis SqureCodicillorum
i,ugd. Bat, 1617.
Obii£j,lun.aa,iéii.»tat.4fi.
Φίε bffeoB vander Hoog ter erenfaïberBogen/
*©te fai't met eren boen/ en t)fer met me belogen
jlotft 00B uerïtgen fijn/ 'tiö toaetfiepb/ en geen roofi/
«fipcen ttrfnb/ nocö pbeljjepb: bt jn ttjer&en tupgen't 006.
HicoUus- Vtfithr Uooéms, fixie ab Alto, Albuïnus^ fin HarUmenfit,
juraLovanijdidicit,& Do&orisritülum in Andegavenfï Gallorum Aca-
demie meruit, Patronuscaufarum Mechliniaein Concilio Belgico» "u
fata Deufque finebant. Obiit n.Hatlemi ? ι.Οέϊ. i$H.
               ,..·
Prodiere ab itlo Singularia j uris, feu Doftorum diöa memorabilia·
Antverpi» i6zg.
Cn KoopalBom gier 00B/en Noom, t toe öootnffBeψΰ&η1
^t
eene aooj een ttjö/ be anb'ie Bo?t0 ontflapen/
Sti't f0anfe!pe reeftt beb?eben/en geleerb:
Φρ Msumsn in &>af Kit/ toaer <É>aö öoo? u gemb» 76*/««*
Wicohus
Vandsr
Hoog.
Guilhel-
mus Co-
pallius.
JNicolaus
Itamiuf.
-ocr page 203-
D E R S Τ Α O Η Α IR Χ Ι W Γ                 !!ƒ
HarW^??' CaPall'm> »«*· S.Th. Liccmiatus, primus fedis vacant
bilic ï ™re "-KaMus Generalis, ut babeiEffigiei ejus mirabiiis &intoiera-
^•"icriptio.
Gods hÖef^ 8^£Ö^Öen eene lieflijke OefFeninge op die weldaden
Bfrrnrfe1 Jden Chnfti, ende fijne waerde Moeder Maria : meeft aï
gen,XWÖC *· ^rfi?!fiWte· mitfamm enige heyiige Loffan-
dh,;5 ebedcn* Zojuist tot Eeöenan, 1/50,
"""i: anno ij99,
^io/4ifi Ne»iw, s.Th. Licentiate.
Ublltii.Oc\i6xS,«etat.44,
eylingen. ötj IWf? ίδ ilift tJÈfgeiett/                                      Auguftï-
<&! i ™etf nfcfjgp alöiet· 006 laten toeten/                                   «<** Tey.
~.'Οπηκ lÊebicijn! om örjn öetmaerb geHarftf/                           üngius,
n ou& entöel imp£/ en ïsonfï en öe«gi> geaejjt»
ffiufi'm*iTtjlmgius, Alomar. Medicina Doftor.
adhur^,poiuit Librum diverforum morborum, ac curationumeorum.qui
^nccll!«s latitat apud hsredes,                                                 ^
°lIt »8, Aug, lil ƒ a:tat. 76«
Vei-fes in Effigiem Augtiftini Tcylingij,
Sic Auguft'mus TejUngius ora ferebat
lam lenior.· fpsciesgratior anièfuir,
*xpoliit juvenem rnorum probitate Duacum,
Pöllentem Medicifecit'& arte vmim.
xBam fic exhibuit cundis operaque fideque,
Sumrna fit urPattise laus columcnque iuaj,
"b van Teylingen, «» oud, engrijs van baerem
"S" Ctoefenleefde meer'm fijne jonge jaeren.
Douay heeft fijne jeugd in'konfi en deugd befibaef4t
bitnet denntem en daedvankLediiijnbegaefdt
wkjfqne l^onfl 'm alle Uoutsokheden
mn /der fa,. ^ ufi
^ gm hefteden,
Ρ 2                 Somag
-ocr page 204-
Ε ιέ           'B.sschhyvimgeEnds Lol
8t)magbfetnz.ieMdenfleunz.elonfer8tdd
% Van Ifatgenfijnen dtenfl met recht fyelfangtfahtt,
lo hannes lomanus, afgpfcfjoon&poniinfetiiitgeB&jen/i
ïucius §>o föi SP ebenbjel boo? ö'onfen uptbernojen/
ïontanus. ©ιε toan een ^aerlemfci) #eet ge tcelb fijt in&e ,f>oni/
SSïö öp ban toegen 'tlLanö en ,étac ten fitfj baer boni).
Ig>ofaI&anonfe(g>taöinfcrificD:biIln& roemen/
ίφίεη bjpiwtgotöen tergtöen onfen mogen noetmn/
,§>ofal ban onfe ^tatun Dö/fogoog gdeerb/
Cn fobermaerbenman/ oo&toaerltjïi fijngceetb*
lebanms ifacius Pantanasyha dictus quod in Ponto ï>anico, fivf_ γ
Sont fit natus Patre Harlemenfi, Reipub. Bat. nomine inillaï 'Λ%^1 ■'
Legato· Vir do&isfinuis, & clarisfimus, qui varia regna, ac loca, Gerffi?"
am.Galliam, ltaliamque, (reportatoindè Medici Do&oris tituIo)dcct
rurmque inibi bibliothecas diligentisfimè, perluftravitj & Lugd. Bat. a
quamdiu· fubfiftens Lipiij ibidem auditor ftit: poftea fecundö eande
Mufarum fedem reperens,
Edidit typis Raphelengianis Macrobium auériorera, ex prima iPge
fajtuta, μ 9^·
                                                                               . 0»
Poftea abOrdinibtts Geldria»vocatus ad illuftre Gymnafium Haf
viccnumilluflrandumPhyficesac Matbematiccs Prof'eifor,
               g
Confcripfit ibidem ItinerariumGallias Narbonen fis; adj e &o ~j?.0[a
tio prifco Gallico, feu Differtatione de veteri lingua Gallorum-apud ^
inelinum 1606.
                                                                           kit*
Rerum & Vrbis Amfterodamenfium Hiftoriarn. tib. 111* Am"·10
OriiinumquoqueFrancicarum Lib. viu Hatdrov. ü6cö« # ft-sad-
Vulgavit quoque Difceptationes Chorographicas deRheni ow"
verfus PhilippumCluverum Amfterd. réi4.
                                   fuS
Item Pifceptationum Chorographicarum novam Syllogen adv
eundem. Hardr. 1617.
                                                                 T,ug^·
Notae ad M. An.11. Scneca? Conttoverfias ad Perrum ScriveriuBV*'
Bar. 1619.
                                                                                  Ibid.
Nota; in Tragoedias L» Ann. Seneca*i & aliorum, ad Eundem·
1610.
                                                                                    /.Hnurö»
Nota» in veterum Hiftoricorum Lat. Fragmeota» apud Gornmc
1622.                                                                                          jPuOc,en1'
Nota;in ApuleiunaP. Sctiyctii exftant.hadenusineditatapua -^jjri*»
Degit adhuc Hardrovici totus in conferibendis Annaiibus -phu*
atque edendis rerum DaBicarum aionumentis, utnote Hiftpx,0& '
Regia-s,
-ocr page 205-
Du Stad Haiku kt·                  »*7
© Glarges] Iaetttjti naem οοδ immet fijn gepjefen/                        khïs de
«otang be toaete beugb tn at&tmgefaltoefen/                              Giajgcs,
<so lang be bjefe φοϋ$/ fo lang be b?omtefiepl>
<fta*iilUe'öe tot &rf)oub be $ lanbs ijs eer betepb.
ïïr JÖeeft onjs t&abet-|ïab btjn Bloe&Bepb toaergenmnen/
v,"eooiftti)upt tiet #of bij toeten te benomen*
™* ban bijn toetenfcBflp7 tit al be toerelb fiei/
•a^ «i)P-etteacen raeb gemtBeBjB geniet.
j« ©ου tn %k&tl Ue toilbtjn gtaeutoe ftaeren
• ;$0eof η oubetbom tot een beeï Booger fparen/
*wt bede nuttigfiepb/ en3<eren bie fo boo?b
*«et beugb/ met fijne bjeejs/en Uefbe tot fijn tooojt»>
mi?!!? d&G1^ges, ^ere ban €flefmei8/3&ottoo? inbe ÊetBten/ ilaeb
Ci,y?etiftonaici0 ber^tab ^aeriem/ enbe «Cucatof ofte «©gftenbe»·
Wf * mogt frgole binnen Hepöen»
JgeJ*an ίδ Pieter Bor Joe Ban ift οοδ met eren/                            pieterBor
(^ioonieoubeman·') biinnaem alöterpaf3erenl                                ° τ'
^ eet en ftt&t ban't lanb ι bie'tleben ban ben ttjb
ea„ ι <ti,6l<i& ««* beftö?tjft met fulBe tron/ en bitjt»
^eei ötngen toaren niet beScnb/ of lang bergeten/
a?trt0nS öijne oenniet Sabbe laten toeten:
^fflang/enfciJitjfalboojb. <©rfloffietmogtgeftBten/
*©« top tot befen bag bijn toerB nocB mogten fien!
nieter Bor, fean Btretgt/ï|ifïo?i-frB?i3iJer.
Vf^ifiIïeifÖ?ebenenbeuptgegebenben Oorfprong.bcgm, endever-
norüct Ncdcriandfche Oorlogen tot Bet jaer ι ƒ 90. enbe berbolgt alg
£ «ε boojbere befrij$binge ber gemelbe gefri}iebemï3en.
Seeft ooB Bet felbe toerB in Liedekens berbaet tot Ö«t iaet 1 j74·
be ..''^^gvandcKronijkvanCarionontwrbeftepferen fcobolpüug
i/.enbejBattöfassbei*                            ± M . .
ttL? ^ragi-comedien in Profa,b"eene banapólloniuö $?fo3eban
*W enbe b'anbete banben feïben/ enbe ban Catfien fijne spotötes«
SSiS*?^ «r deIong,bien^oo?nonsBeeft gegetoen/               ÏSlïfn"
£Ötbt alnter bp on| beel lieber toillen leben/                         IuniQS·
'&i».*?n ίδ b9 beojbpi o roem ban onfe &tab
ifeanliW* t»aerom bat3e bij Beeft binnenöaer geöabfc
^^0^ne/ftBεtianbtoεl·εetεntnboo^!ebebagen
£a h«lcn δ,οεβ toctftanb tot een'ger tijb geb jagen/
«au «Sri?1 bo°* Seïeerb/ en fo erbaten man
^naijetoetenftftfip/atèmwiroettoefen&ani                        *
φρ
-ocr page 206-
νιΐ           1Ί s c κ R Υ ν t ν β ε End* Lof
Φρ Befit fsTgier be feitgö in Bonden onbettojefen/
©mineer alijier te lanö De Stgg toago|}geiefra/
ï©aer fep SP groote jrfta in brjne feoeBen ktt>/
%lft
gier be ^panjaetb aï om beer en fïiuBen fmeei.
ilaec (Jaejs!) en taoaren toto bte boefeen niet gebleben/
^iefeoe&en/biegpfelfëgemaeBtfiaD/engefcgjebeni
Cplaeg I batfp gei ïitïjt nM öebben mogen fien!
Cplaeg.' rnoft brj ban jupfl bit ongebalgeftgfen!
pet. lunius Hietujiser bat gtooie liegt geen minber liegt gefeo?en/
Haii. <ii*n gabftpmaer benBiijg entoaeg'»ennietberfeo?en.
€>o& öeeft ftp fiier tet (ie fgn bjou tet aerb getyagt/
Cnmet een graf* gebiiötonfierfeBj&gebaföt,
Theodorus Vclius Hornamis,Med.D. feÖIÖftSl&«$ttfailbffflt Adri·*
acnde Iongin'c Vierde Boek vande Kronijk van Hoorn. |fpi#gebO*
ren tot φοο?η tivt jaer > s«·*■♦ ben ι. bag 3julgs enbe toetb ban jongs of
tnbiefiubtenongeboeb/ eerfï totfêaerlem/ baerte bier fgb een goebc
tuel geregeleerbe ^>φοϊε toasi: altoaer ftpfepfgn meefïer obermiti*
fgne fcBerpftnnigftepb en&eBloeB&epbin'tanöbioo^ben booj een lirfte
enbe enige fMloenir bes felben firgoolg al in bt fc fgn tebetljepb gegeu*
ben bjerb. ©an baer trocfe ftp te Eoben. ttt- ïSer&e epnbrlgB tot
Haeriem ^beroepen/ enbebaer met feet eerltcBe tonbmen gefïefb io£
6cn Regent over de Latijnfche Schele, ^>epb O0& bat fip atftt berfeftep
be talen Benbe.
Wowter GoHtboevenbanbetifdben. ïfêoonbebaematotHa-Jr
iem, baer fip ebele oft rij&e ittpben Binberen be Latijniche taleleerbe*.
tnaer boo|'t beleg ber felber fiebe boee & ft» na «©elf: enbe ïpaetïtm ge*
Uionnenfnnse/ieteöp groote ftftaae in fgne frjjoene enbe toeïgefïof'
feerte Eib?arge, [Betloo? baer onber anberenfnne Commentada five
Αnimadverfionesin Pjjnium, Flaccum, aliofque plures auAores veteres·|
Ciibe ban baer bertrotfienfgnbe ijSftp in ,f>eianb tot SSmeittttpDen o*
't»rïfben/enbebrgrafeeninbeiijare ij7i<ouö6j jaeren.
Eadmnutlmiui, Hornantis.Medktis, Hifkmcus, Poera, & Polyhi-
nm ÏncotDparabilis, akerum ab Erafmo Hollandia;iumen. Virinquo
otnniaexcelicbant,Medicina-, Hiftoria;, Anicjuitatisperitia, ingenium ad
Poefin faöum. -Ltnguasprastcr vernaculam feptem teniait Graecarri, La-
tinam, itaücam, Gallicam, Hifpanicam, Germanicatn, & Anglicam,
Seripfit varia ut ingenijerat varij,■& magni:
Phi!ippeidem,feti CarmenHeroicum in nuptiasPhilippi H, Pr.Hifp»
ac Maria; Reginat Α η gilet, Lcndini, ι f ƒ4.
De anno& menfibus Comraentariunvltem Faftorum Librurn, fivc
Η(«ξολ«'νί«». Baf, Jsfjci.
De Fungo Phalli, in iab«l«is-H©Uandiae nafcente,Dcip. ι jé4»
Nomen;*
-ocr page 207-
DiR SiAi Η Α ι a. ι$ vt é                 ji^
JE^oreni.Typis Plant.
Fmki°ma,Com;Tlentarii,m»· Stremateam.cpüs exïnjium,
^Weinamtn.&^Eaigmatumübellura^ypis Plant,
E VftëlrUm poft Ë«f«nwni Ccnturias vu t.
putojarum vormen ingens»
         Anaftauiofin Chrifti.
g^,am/cetumpofthumura,
Co ata *acra& profana, pofthuroa quoque, PknuTypis excufa ij 99.»
S°L|U 9°P«*. five Euftathii Compendium.
• Obfe '" L' Ann»Senec£E Ludum CJaudii Csefaris,
pju tvat.,0"es bteviores in PlautiComcedias.
jQa-r-Γ» ' Sympofiaca Latina fecit, cum fcholiis brevibus.
«em'!' .atro Sophifta? Problemata cum Latina lnterpretadone:&Gra;ci
S "KSCaftlgatlonibus·
Notis ycnïum Mtlefium de ciaris Phüofophis cum verGone Latina, Sc
gjnapium de vitie Sophiftarom cum Latina ïrvterpretatione.
Veterii"111111 ^atCel'um, & Fulgentium Placiadem de prifco Sermone ope
^"""^dd.reftituit. Apud Plant.i*6;.
j0LlconGrsco-latinummultisvocibuslocupletavit. Bafil. IJ48.
atlnis Ravifij Textoiis Epithetorum Epitomen recognovit, auxitq;
Mortuo Epitaphium hoc illi aïilio
-                                     poiitumeft,
BTpn1^0 IVN!° HORNANO PHILOSOPHO MEDICO
1Iss^Et^CELEBERRIMO BATAVIA HtSTORICO FIDE-
EXOv° CVIVS IN OMN1 DISCIPLINARVM GENERE
ÜIT$F lTA ERvdITI° SINGVLA&IS INDVSTRIA 1NFI-
^VM LECTi°NlS PR^STaNTIA MULTIPLEX LINGVA-
ïorvSCIEntia PaRI conivncta cqmitate doc-
^vit m °mniym admiration im lavdemqve me.
w p°st varia ingomparabilis ingenii mo-
Par ΕΝχΑ QVIBVS JETERNAM SIBl MEMORIAM COM
ïr^gVlT SVB HOC MARMORE CONDITO PATRI OP-
TATj DE Sï MERITO PETRVS IVNIVS MJESTISS. PIE-
fcl c ERqO P. C. VIXIT ANN. LXiji. OBIIT XVi. SI-
OGNOMINIS MENSIS ANNO SALVTlS CHRISTIA-
NJE'citf ïo LXX'V, .
Epita-
-ocr page 208-
ïio           Beschryvinge E nd ε Lof
EpitaphiuiB,
Quod ipfeuxori hic pofuit in Tcmplo Magn©·
MORS IANVA VIT^,
D. O. M.
UhKIM GVILELMJE C^ESARIN^E PVBJ*
CITIAE MODESTIAEQ^. VNICO ^'
EMPLO CONIVGI AMANTïSS.
HADRÏANVS IVNIVS              f
MEDICVS AD POSTERORVM MEMO*1
AM MOESTISS.
!>♦ G*
VLTIMA IN AVGVSTI RAPTA EST S?£SVtflCA
NOBIS                          Γψ
CONIVNX: AH PROPERAE SORS TRV^*-
LENTANEClS»
' *
Vcrfusin Effigicm Hadrianiluni;*
Hoc decas Harlemi latitat? Cceleftibus ir»
Tatuae! qui dignus luce,alioque loco eft?
Sed ndet fumos, folidè vit tut· fuperftes.
Hiftotiis patri* nonne iupremus erit?                   . J-e-
sitdit fe groot ueraeddus unfaemtn verfchoten
TeHanlemin cenbeek? Oteetne vtnimbwê               yltf*
-ocr page 209-
DER STAD HlIKlBM,                    iU
Is dan datgroote litbt den dag en 'dicht niet ttoderd,
En eene and'replaetz,, meer
\oniig, en vermaerdi
Maer hy veracht den wken faind vanyd'le eren,
Snhoudfichaendedeugd.enaende vrees des Heren.
■E» krygt hy ntetmetttdnvoor allen d> overhand,
Boer fijne ivetenfihap van't Oude Vaderlands
, ^annP^> OP bolgbe Bem alöicr notfibp fijn ïeten/
iiP-E-1 "Ö *n Men bienft oon boo?'t beleg gegeben;
«en Ketel ooft na bg/ tjoetoei een nlepnen ttjb:
<©tt maeftt bat gp bp mg bet-galens toaerbig fgt,
,a^v*us· Bt00tc fiel/ be goog-geleerbe giften
wbgnenMoe&engeeft/enbgnebapp'reftgjiftert
Cornelius
Duykius.
Cornelius
Ketelius,
ScS. Harli
Cornelius,
Schonxus*
^etupgen bgn berftanb. ©erblg bij pier ίοφ in/
**»« "'Öbó t>3B>et-(©ou/ en ïpaerlemgp niet min»
«eaeetber onfes ftjjool tot bgne oube bagen/
««lang aljs gp ten Iafï ban't ff Dool gebt nonnen bjagen/
jafelfjs nocj) langer ook/ upt liefbe ban be ieugb/
«a^f1^bit ηηφ biel gebennt/ en firö in bij berpeugb.
^oejtoaet.' gp mogtte retgt boo? allen fgn beleben
^Pjantet ban be nonft een meefter banbe feben*
2|o&geeft Tercmius fo toacner noptgefpeelb/
♦J^r 8p Bcbtgembatme feeraerbig nagebeelb.
Tg» tS bij ooit baec ύοΰ%fgn naem norgbp bgn letoctt
■^ïïjnaem Terentius, maer chriftelijk, gegeben.
^ogebt gp me bgn geeft booj menig bet3 betoonb/
"en btjnen gtooten naem baer booj met ïof benroonb.
'i 6 ^ornt^us Scbonaus, Goudanus, Gymnafiareha Harlemenfis ad annos
din <*oclisu*mus,ac nobilisfimus Comicus ad imitationem & fimilitu-
o,r,e™oTcrentJJi undè Terentius Chriftianusdicimeruif.Pocta itemcle»
gantisfimus,
infiinpflt Conio3dias Sacras.Terentij Chriftiani titulo poftea donatas&
frtva»aPoemata.
Oh"* uUdlmeBta Gramfnatices ex decreto Iüuit, Ord4 Holl.
£ Pt ν
             *3 ♦ Novemb. 1611, astat. 71, decoratus hoc Epitaphio
**♦ V* Theodoro Schrevelio,
Re&or jiaventa;, Mufici du&or gregis,
^eB^Kïegifabulamriaamprius;
                              ''
Vetam peregi: fummus hie a£tus mihi»
Sccnamtelinquo: vos valete, & plaudite*
-ocr page 210-
ïxi           Beschkyviügi Smdi L ■■©. ï
Jfc Schonen teydervan dejettgdt
Ó ç van de Comkijnfcbe vreugd>
Beb eer SI
&(?** fpelen afgebeeld
Nu beb ij^trecbte uytgejpeeld:
■ Mijn laetflchand'ling,ende deel.
Óç â verlaet ikjhet toneel,
Gyfpelers die bier blijft in't/pel,
Geeft vreugden teyk'nen,en vaert Ixel.
Vcrfus inEffigicm Cornelij Schonaei»
Htc vividam Schend imaginem vides,
Qui Cbriilianus a v'msTerentius
Eft notninatus eruditis: quod facras
Afti fimillimas Poets fcripferit
Magno lepore & gratiaComcedias,
Cafto cuilibct legendas pedore,
^txim cp^e o^ffceffcittje Gay MemtCiéJhcQpity*
Schonams l&efen is aldus >
Der
Chriftenen Teren tius
Eyonfentijdtereebtgefeyd.
Om dat hy met een aérdïgbeyd
Terentius heeft uytgebeeld
in heylge fpelen die hyfpeeld,
Dieyder met een vroom gemoed
Óç beylig berte lefen meet.
Theodo- ifêattoefiBflo&getoagbattSchrevel Ijter temaBen*
rus schie- j^ott iS mgn JBeejïer ban notD langer Sier berfanen/
vciius, ' «enfgnenttoutoenbienft/en blöt/Dien Bp ontrent
£>W toebertroHbe jeugb altijö geeft aengetoenb*
©oojtoaer! geleerbe man/ men moet bg bfllp eren/
gbo ober bgn bernnft/alsSobertfemticr Uren.
• 3Bf å toag bg' opt gelp om toetenftgap en beugb
£>o fireng en fo beleef b te planten inbe jeugW
©e äßïåÀöåñï bg'ner pen ß$ ooS booj menig tenett
€n tupge Dtjng toerfïanbjS ganfiöoöer-fclaer gebïeSe»·
-ocr page 211-
D ■ R. Stad HaïrukJ                 «M
«δη^amiactii. triuiting/ in benen mgetoat/
.^etupgb bgn troutoc futgt tot onfe ©aber-flab.
2?? *W&/ Ρ banoer boo?b boo? bgne grooie toernen
«Jan bgn genenen gee(l bgn naem en roem te fietnen/
<£n bjeng toafl meer en meer bgn bjacgten aen ben bag/
3©aer booj bgnbapperDepbenfeloenöepb bltjaenmag.
ïheodontsScbrevelius,mrl. Viromnis hurnanior'isfcientia: peritisfi-
*^us, morumque artiumque ingenuarum in juvcntutem propagator acerri»
. ."^i Schohequondam Harlemenfis, nunc Leidenfis Trivialis Re&or.
t Lufitheroico carmine Trophaïum Pelufiacum Harlemenfium, Harla
Etalia fparfim Poemata.
^diditque Syntaxin contra&am Gracam. Lugd» Bat, ι éoS»
Oe Pat tent ii Lib, iv. Lugd. Bat. ι 61 j,
l abmonem, fivc Diatribas Scholafticas, & Zodiacum. fivè dé Corona
atlnUbid.i6z6.
PETRVS SCRIVERIVS
AD HARLEMVM
Cüm THEODORVS SCHREVELIVS Trophxum Pe-
lufiacum Harlemenfium edereu
O Vrbs a magno celebrari digna Marone!
Mcntior.an Patrisfalioramore meas?
Pelufi portus virtus tua fregit aduncS
Holcade % veliferis concidit hoftis equis,
Magna equidem virtus! Α ndinis digna Camoenis;
Sicrnihi, fic vifum munieipiquemeo,
O Stad die Tsoaerdigfijt van Marofelfsgeprefenl
Of mis ik, feu ik fael door liefd bedrogen i&eferii
Oyn vromhbeyd befprong de Stad van Damiaet,
En drong den haven in, en baendef» de ftraet.
Be vijand fyerdgeveld met {ijthgefoiekte paerden.
Voorfameenkhcltbeflaenleendaedvangrooterfaaerdenl
Die Maroos pen verdiend: 'tt&elkjan mqn Burger de.
Bet dacbte htm fogoed, en Ongevoel fo me.
IDEM
Q.*
-ocr page 212-
 E SC Ç R Õ V IN G E E Í X>  t © *
IDEM ALIVD.
Aufautbs HARLEMVM Pharios attingere fines,
Et trabe Nik tuae findere tergus aqus:
Aufaque fcrrato perrumpere fctrea roftro
Vincula, & obftru&i frangereclauftra frcti,
Magnamina Vrbs! magnas Damiata; mcenia ccepir,
Victricique tulit fercula lana manu,
Horruic iEgyptus, devotaque pedlora Marti
Mirata,illorurnfubjugacolla dedit.
Qua? dum das luci vi&uris indita chartis,
Schreveli, Patrias confuus Hiftoria;,
Grande operaj-pretium! hoc facinus non debuit aM
* Nocletegishei-Uorpor.delituuTe.fuit.
Rem Cedridignam tabulis, temploque Monetael
Qua; ne poft lateat tu Theodore facis.
Ecquideritprsmi tandem? nüm Patria munis,
Nomen ut accepit, fie dabit ipfa tibi?
Augurot: & (nobisfic Diva Amathuntia prss fir,
Sic ego fimfcelix, tuque in amore potens,)
Spondeo, te penna folvi metuente, Poetam
Fanaa, ultra Eoos, Hefperiofque feret»
O Haerlem'· gj iefiond %/*f» u kftrijden,
En met dijnfcbip den titjl de rugge te berijden,
Enfneed met dyne faeg de ketens vande ree,
¸ç brokt de floten op der toegestopte fee,
O eldervroomfte Stadlgy hebt deftadgenomén,
Cj hebt van
Damiaet een eren-kram. bekomen:
Egyptetifaas verfchrhkt, bet volkjot moord, en bloed,
Tot ^rijgen opgebragt, viel dij vertz-aegd te voet.
O
Schrcvel! alsgy dit dus beerlijk, gaetbefchrijven,
Se doetgj defe daed van dijW Stad beklijven.
'Tfaas ta>el depijne fyaerd, VVatfchoel dit inden nacht.
'Tii traegheyd dat bet niet is eer in't licht gebragt,
Eenfeyt dat roem tn lof diend eeufaig te vert»erven\
O
Schrevel! 'tk** »« ookdoordyn gedicht nietfiervenl
Wat komt dij tot een kon} fal onfeVader^aé
Dijgeene ere doen, als fy hier ere had>
-ocr page 213-
DlR SïAD HAEUIMi                US
nfte't mijintgemoet, en kan't dij frtl beloven,
En 'tkan niet anders fijn, de Vame (al dij loven,
Eu voeren dijnen naem door al ditgroote rond,
En 'sfyerelds fyoeil begrijp in aller menfchen mond.
Verfus in Effigiem Theodori Schrevelij»
Cum tot dura vaga: frenavctit ora juvent^
Viribus eloquij, Palladiisque mims;
Dignus erat Mathame tuo Scbrevehtts «re,
Dignus & haee cut» praemia fetre fu*:
Vt fi quando a?tas obliterer invida nomen,
Disfimuletque virum, poffct imago loqui.
Nadien Schrevdius met goorden van vermogen
So meen'gen fieegen bals derjontyeyd heeft gebogen-,
Soïvas by o Matbamdqnfnem Vop'ren-pUet
Om fijne [org 2<wï fraerd, tot loon van fijne daedi
Op dat indien de eeu, met nijdigheyd befeten,
Sijn name met der tijd mogt Komente ™ifn>
Mloch>nendefenman,fi)nbeelddan(pnkenm*g,
Enbrengenrijnennaemenerevoordendag.
5« fcanfó ν Vaiienaer βοή laten aen te roeren/
^nfonenUetoennaeminmgneamontitetoeren/
ί^9η meefïer οοδ toel« eer alBier In onfe «ρ»»*..
&o Beeft fio ut *rf«ï ban onfe Stab te Wto*»'
Nicolaus
a VVafzïi
aaet.
&opeeft Bp mi0 baer uan een toerfe in't ItcBt MJJJJl
Jfr tratöt bte öinaen nu öie oöeral sekten/
^e Beele toerelö%oop te toerelö aen te tieten/
2©at onfe toerelö boet/ Boet moe toerelö gaei,
McoUusaVVafijenw, Anft, oltaConreiUr Schol* Heil. Μ*£
-ocr page 214-
ïtS            Bl5CH»YnS6l EnsI L O F
cina Doftor.
Edidit Enarradonetn Obfidipnis Vrbis Harleffii, Lugd, Bat, léeS' .
Anem Medicara, ofte <fi>eneeg-nunit ban &emftertuii3Boö0neU*'
ban ^eBajitaen «egbettfsen berrijfet/ enbe ban f)ein mtiatntevktnw -
Qtn
uermeerbetD. t'2lmff > 1614.
25efrfjj!jft nu OOBbe jaerlijkfchc Gefehicdenifzen ban enfin ttjÖBMI
be ganffge toerelö/ bie &p nu enf ge jaeren geeft acgterbolgö,
DANIEL HEINSIVS
In Obfidionem Harlemenfituti
Α
, NICOLAO VVASSENARIO
defcriptam,
Hdrllmi dccusjnciytamque laudcm»
£t notam nimium fame fidequc
Fortunam, vctcri parcm Saguntho,
VVajfenarius cripit tenebtis;
Non Mufis Latiisquc, Barbarisque,
Sed Graijs, quibus cft nihil ncgatum.
Gaude non peritura qua; pcrifti:
lam vinces fuperaca» SicHomcro
Grajocarmina dividentepletitro,
Troja qu£B perüt perire ncfcit.
De eer van Haerlcm fa>tjd vemaerdt
Door ongeval v«n krijg, en ffaaerd,
Door trott en bottgerfad bekend,
Gelykjnet oud sagunthus endt
Brengt
V Vafzenaer hier in bet licht,,
Met geen Lattjnfih, noch reut® gedicht,
Maer in het Griekx, dat vrijerftngt.
Ver big dij die door 'tffaaerd verging^
Dijn roem en naemUtjftaüe tijd,
13y txint, die cerfl verwonnen fijt,
So beeft Homerus ookgedaen,
Dat Tnjjett niet en kfn vergaen.
AP
-ocr page 215-
Du Stad Bauuu,
1»7
AD
HARLEMVM
PATRIAM SVAM
PETRVS SCRIVERIVS
ex tempore·
"^J Ernpe illud verum eft, & livor diccre posfit,
Jj~ ^ Hoc quod jampridem teilifïcatus eram:
"arlernum do&o nunquam carujfle Poeta,
Si ve hic verna forcr, five aliunde domo,
*ß multos taceara, fcelus eft tacuiffe *Georgi
Inyidiam contra tor Bene di&a tui.
Qsi Heet Vrbis erat cortinipotentis alumnus,
Non minus ille tuus V Vertelo ei vis erat,
Pncebi amor, & quondam generofi gloria Doufe,
Magnus Hiantasa: V Vertelo potor aquas.
*Jum licuit.nunc ne Lethes novus incolafiat
' ._ Danda opera, ecce illud flagitat ipfa cinis.
■Tam proeul a nobis, proeul a genitaübus arvis
CotiditatLubduni, noninhonoratamen,
l ofthius ofFicio non defuit. ille Phalscus
Haudillaudatumfivitabirevirum.
Ivit & exequias lacrimis Gruterus obortis,
'nque Elegos meeftusecepitabire modos,
SUe ego do&a mei Benedi&i carmina civis
ñ p°fthuma collegi, multaque in ora dedi.
luraque adhuc reftanr, triftem indignantianoflem»
_ D>gna vel a fera pofteritatelegi.
VHare age municipem ,pia Patiia, fufcipe Vatem,
5>i placet, aufpicijs prodeat ifte tuis.
* a*nlac'"xerunt vi&riciatemPota<3uercus«
5· ^clphica nunc circum tempora laurus eat,
'quid opus fuerit, fcis hunc non effe rogandum
v<ui patriae femper flagratamore fua%
Ic roini ad hoc carmen celcbrandos fuggerit illos
Oi,"\5nio claroï & Pietate viE0S^
^ Mufas Phcebumque tua celuere fub umbrS,
•Iiit.^1 é ' ^á!ßÔá Patriis antetulere focis.
Ô?™? hicfaules iolet infeaare Napaeas,
"Vicolasque inter dulce fonaie melos.
*Gtaigttii
Beneditfns
VVcrtelo,
Pott» Har-m
limenfis,
Mecanates
habuit, dam
•viverttjVel
fhtnfes: relt-
quit frttla*
raingenii
/ui mommen-
ta, quornm
qmaitm cdu
ta, qu&Anm
inedita ad-
huc, faven*
tibus ali-
quandoaW'
flisfimis
P*
trUPatri-
bitsamepuL·
licabuntar.
Wocvetus
fieidelbtrg*
nomen diw-
nt.utemnia
tx^etuftat'a
reUquikme-
vacnorumq%
quifquitiit
eruit nuf er
Marquardm
Prebetm

bilkPalati-
nm, & Fti.
derici EleUe
ris Confilia-
rins»
tAüudit ad
tivitatem
noSlram
Delphos.
*Hadrianu»
Itmiu» Her·
Hcrba-
-ocr page 216-
Β e s c ft χ Η 1 s o i Endë to?
Herbarum citharaeque potens. quem fajpiu s atgris
Non piguit certam fcrre medenfis opem.
Qui fi quando aliquis faceret Deus otia Vati,
Mergerc feClariis rioridubitavitaquis»
Et petere ex ipO. Mufarum fedecoronam
Poflet Apollineas qua; decuiffe coraas,
Sed fuit hic noftri vir praeftantisfimus svj,
Ille tuus fplendor lunius, Horna, fuic.
Non etiam Gauda; fclicibus editus aftris
*SchonalusPatria;luxquedecusqucrnea;!
Et vivat valeatque diu, ter Neftora dignus
Vive»e & iEmonii fecla reco&a viri»
Hie prope ter denis recreavit mesfibus urbem,
Expofuitque ipfo Comica fcripta foro .
Durat adhuc crocini fuavisfimus imber odoris,
Pulpitaque ex ifto lubrica rore madent.
Hui'c quoquc vi&uris committere t Dramata chartisj
Inque alias oras fpargere cura fuit,
Vndc aliquod nomen, noflrique Terentius am
Uicet a pucris ccepit ubique legi,
Hocneilli fatiseflerear.quum carmina nulla
Amplius extrudat? vel nimiscfle fenem
Sufpiccr, ut cujus jam vena exaruit omnis,
Et cui non illud quod fokt uber adeft?
Di mclius! certè fenio non definitefle
Qui juvenis primo flore Poetafuir.
HocageCorncli, (lepidsrifere Camcena;,}
Ad veteres lufus prifcaquefacra redi:
Crede mihi.fenibustibiqua; didlanrurinannis
Pieriofemper funt placitura gregi,
Sed placitura magis, quam qua: jam viderat olim
Scripta vcrecundis undique plena jocis.
Sic melior cantus quem propter amcena Cayftri
Flumina diducit jam moriturus olor*
Ne tarnen Aonio mea defraudetur honore
Patrïa, qui carmen concinat ecquis etit?
Scilicet.involvitenebrisHarlemicafafta
*Schrevch facrum non patietur epos»
Ille ubi vim vittus vicit, ferrataque dieet
Roftra cathenaf um perdomuiflfc vadum,
ïlle fua: Pattias veteres reparabit honores,
Ille novos etiam mittet in ora virüm»
Ad partes vcniet vicina' natus in Vrbe
t Victor, fiomeriaca fed comitante tubaV
ι*8
nurwMtü*
€Ht & Poly-
histor incom
parabilis.O-
Mtan.isJS
menftsfibi
ttgnominis
die
16.
*Corneliut
SchomusLv
ai Litcratii
Heftop &Pt>
tia noa è
multis^Pri-
ceptor de me
optimème-
rittts.
■tSexprioret
ComosdtA
aliquoties
fub titulo
Chrifliani
Tereniii in
Gevmania
& alibi
* TbeoAori*
cusSchreve-
lim,virprobè
doctusj &
Palm appri
tnèftHcCiofut,
edidit Peln-
fittcum Trt*
pbéturn, Har
Umi anno
1598·
itZicolAuia
Wafaenaer
Antilelrod*
m&ttt, Poe-
fnatisde Ob
fidiotie Haf
kmenftum
auctor, mihi
fapius fipi -
usqae meriti
ergo laitdaü'
dm.
Sic
-ocr page 217-
«*
D S R S Τ Α © Η Α E S. Ι 1 Μ ί
SicvifutnSuperis, hicncmofortiusillo
Perfonat, aut Graj odo&ius ore canit.
Eccequod affirmojquum paucis conftitii ante^
Perfpe£bum cunétis jam fatis cffc poteft,
t>um Qanit Harlemum^uieque Vrbs animofa M> Albss
Imperio nuperfandanefandatulit»
Dum tot pro Patria defunélis rite parentat
Civibus,& Martistollitinaftra genus.
Queis captis volvenda boni nihil attulit *Eos, .
Dum païs enfe cadit, pars fcpelitur aquis.
Mafte HerosRipperda, tibi nunc militat irtc
Vi&or,ab hoc <|ui fis Famaioquetur anus.
Atque aliquis facro commotusCarmine dieet,
tïeimihi.qaam faïvus DuxFredericuseratl
Alter ab Hifpano melius nihil effeTyranno
Sperandum dieet, fic fuit, eft, & erit,
l^i Deus eite-fuum volet, atque hos mifiget «ftus,
Nunquam erit ut ceffetfanguinolentus Iber.
Orandom eftigituT,facer& venetande Senatus,
Mutet ut hanc illis mfentem animumqae Deus^
Quodlicet.intérea fugientes fiftite Muias,
Et maneat ftudiis inviolatus honos.
Sitque viris doÉüs pretiu«i non vile laboram,
Ne quis fors cceptum deferat auctor opus.
Hinc vobis fperandadies, mihi credite. Patres,
Quas datisjhasfolasfemper habetis.opes.
. SCRIÈENDO ΣΤ LEGÉNBO.
fAUufium
»d nemen
Albt,
<?«*
mox Italit
Ür Hifpanst
jlumAtnfi-
gnificat, &
fariter cm»
fmfmtetof
fime «d fit'
ferbum
D*;
cis Albani
fymbohm
iituut «tut
in uree Ant-
Werpiana
treeJiinci'
fum:
Α'ΛΕΕΙ-
3CAKOS
M'a χ.
PETRVS SGRIVERÏVS
AEN
HilERlEM
SijneVader-ftad,
#<iè NICOLAVS WASSENARIVS Jtjtt* &*{<%%$-
T"^* heten dit is }»»»; en memand k*n't otitleggftii
n&eentk°*ïl*ngs notb voor defen plag tefeggent
"füwlemt'alienijd Eoëtm beeft gehad,
i "mt bet neemden fijn, ofbwgen ymie Stad.
-ocr page 218-
C$9            Β Β S C Η R Υ V ï fl G E E Μ ©
Want dat ik and'ren na voor defereys Uet varen*
Hoe kan ik. Wenclo alhier niet openbarenï
V Vant of dat groot verfiand te Delf is opgevoed^
So is hy niettemin dijn burger even-goed.
Al Pbcebus eer, enluïl-, dien Dou/aplag te minnen,
Een/onderling Poëet, en dapper kloekjanfinnen,
So lang hj 'tfaefén kpn: nu moetmen daer na ftaen*
Bat fijngedacbtenis toch niet enmagvergaen.
Sijnfiofvereyfcbt dat ook^te ΗeyMberg,daerboven
lm land,fo ver van hier, met eer, in't grafgefchoven:
VVantfo heeft Poft h'ius fijn eret&elbetracbt,,
En Gruter verzen ook met tranen toegebragt.
ik hebfijn verzien oo\, na fijnendoodgevonden*
Ten deelby eengeraept, en in het licht gefonden.
Daerfijnder êok^nocb meer, van goeden üof, en aerd1,
Bet lefenenhet licht van aldefaereld faaerd.
O heyl'geVader-fiad, fyilt dijn Foeet ontfangen,
En hem en fijnen vrucht het licht enlevin langen:
Gy hebt deneykenxackfoUng om'thoofdgefvvieri,
'ifij met de Detffihe kranz. van lauren nu vemierê,.
Indien gy'(fatrkbegeert,gy hebt hem niet tevragen,
Die fijne Stad altijd heeft troufae/ucbt gedragen:
Die drijft mij nu ookjnt, dat iknu altemael
De lichten onfer Stad ter, eren hier verhael^
De ïonge pleeg alhier iritgroene bofch te fpelen,
En daer met lufi en vreugd een foetgedicht te quelenj,
Poëet, en Medicijn, die 'tvolk: ^at Mde-rc
Metfiekt bevangen lagget»ifz,e bulpe de.
Ennuendan'èx'eervielop'ilteveverz.en.maken^
Sohaeflby maer faat kon aen ledig tijdgeraken.
Een ddermeefi üeraed van onfe eeu, en tijd.
O Hoorn, hy faas dynglanz, diesgjgehckigfiiV-
Is
Schonen, die Der-Gou heeft 'slevent licht gegeven,
Geen licht ook onfer Stad? lang moethj hier noch levenl
Hy heeft by dertig) af r denfcboal-dienft foei betrachth
En menig faacker/pel op't hoog toneelgebragU
Dit ader vloeijd ook.noch. Bus beeftby fijne fptlen,
Gedmkt, enuytgeflreijd. Sek byflukxvm veelen
-ocr page 219-
D E R. -S TA D HAUUSi
GeliJkïereMiusgelefee.'engebruykt,
£« /» κ «#)!/8 fowi> rfiff r«6w »<«»» entltty 'φ
Mm meyn
i £, dat hem dit nu fogenoeg fal Inoefen,
°w A« foy nu van hem geen vn&en meer en lefetiï
Of dat nu met der ttjdfijnMris opgedroogd^
voüe berii boel-eer als- nu niet tnetr enfoogdi
wenfekfri dievan-ouds ten licht foas. der Peeten,
Word met den ouderdom niet oud,en niet verfieten.
ffaSchonea,vangix>eeraen, en kommeer tot het {pel,
Γ fal boefen als het beas, eerfl goed, na everifael.
Vv*t van dij komen fal indtpe oude J4trtn
Sal OHsfifeer als eyt dun kleekbeyd openbaren-,
la meerder als ν oor-heen, geloof mij, tboyfel niet:
Want als des&aen haejl Her ft, β ftngtfy 'tbefle lied,
^erdatnu onfe Stad dien roem niet kymte derven,
VVtefaldoorfijngedichidiennsemmetUtenfierveni
Te "botten Schrevekf ca permeid de kloeke daed
Vanvnfe vrveme Stad voort slerkt Damïaet.
ermeld, hoe onfe moed de magt heeft omgestoten,
n "ns getande /chip den haven opgefioten.
ty brengt dan onfe eer met ere» aendett dag,
£» fal't noch meerder doen fo veel hy immer mag.
Jj* nu fal Kikolacs, tst Amprdam geboren,
Met een Homerus trom ficb magtig laten horen.
Vviegi»a hem ojtfo aen, als V Vafzenaer boel doeti
WierprakbetGriekxfoluht&iefongbftGriekxfofotn
Hft&nedatikfeg kan nu eenyderbeete»,
Al' ty van Baerlemfingt, hoefy b»M opgegeten
Va» Albaes tyranny, als hy dat volkverhaeltt
^Vtifogevoibtenbteftyenmiet denhals betaeld.
D»« d'Alfbragt hiergeengoedl Eendtelin't Wyrvtrdronkenl
■&» dHldoor'tfcberpeftowd de hoofden afgeklonkenl
Md Ripperd houd een moed,
Kiklaes die vecht voor du,
hord door hem verbreyd b»at Uaerlem is, engy.
ï« licht fey diemand ook die komen fal na defem
Xjl*es\ mogt Trederickfifrreed enbloedig poefen?
D«r hord niets goeds verdacht, niets goeds vaneen Tyun>
fty « Mcbdie hy fow, en W yfi de fekj man-
R S
-ocr page 220-
ϊ34            Β E S C » R V V Ι Ν Q E E Ν D 8 L O f
Daniel Souterim Flandro-Britannus.                                         ,.
£ijne£>cl)jiftenfli}nbeïe; ^oobtoijfer t)e#<0oï>beïfjBen Woei*®»
%tpb. i6q6.                                                                                 tf
%of-pie&i6atf ε upt ben ι * *. #faï, berfVe.7.8, ?, èbet' ben ttiW"
jarigen Cretoejs.'ltainp, 1609.
matten üerfigang. Stnfl. 1611»
Lib. de Officiis Mercatorum. Leyd, 16.1 $.
Praxis Bancasruptorum. Ibid* i*i j.
Maftix Fallitorum. Ibid. 1619,                                                 tkvL
Palamcdcs^i fivedetabula Lu{öiia3alea,&vatiisludis, Lib,i H' *b,d*
1611»
PharmacumafflicHammi. Ibid, ι6ιι*
Pssdagogus Divitum deufu & abufuopum. Ibid. 1622·
aSjepöel bo02.be ongebonbe *3Eonge. öotterb; ι δι 3,             ^.
Süucjjteren ILot/ infjoubénbe 2S #jebi6atien oberbe^^»*11
ftÖ&S. Haeriem. 1^13.
                                                  h,rt
25ieba/ ofte ©ettrooftinge öce? aïïeC9?ifïenen fofceïeget&e f&mu
fëaetl. ιοί;.
                                                                     h
©ifïojtfcïHSetöael met€8iiiïelij&e 25eben6tngen oberoetJ©008
enbe:i&egraberéf3ebanben ^floil.ï&j. JKautfttui3.ï|aerl. i**6»
Exequias Regales Iacobi Regis Magnas Britanniae iub prasio habe*»
Edidit & quaïdam Anonyma.
Etqus Iuvenisin Academüs lufit.
Vcrfusin Effigiem Danielis Söuterij,
Ha;c patris, 6 nati, in fenium vergentis imago eft.
Ore hoc, Soutëri, pignora chara doces«
Ore hoc Chrifticolis d'ivinatDracula pandis,
Iamdudum paftor Hillegomenfis agri:
f>oft Ifalas Carnpis derimus" tibi tranfiit annuss
Nunc demum Harlemi pafcis o vile facrum»
Voce tonarts, calamoque poiens, famasque probataJ.
Maótèopcrum] & natisvivei>eat£pater.
O kind'ren, dit it't beeld van Souter«?»e» vadert
Se bj den ouderdom vaft komt aüeenfkens nader.
Dmkertgj binntns-huys, o
Souter, aldijnvolk.:
Dus leertgy Godes ker^opfloelals Godes
r<?%
Aenvanklijk Predikant aend'Hiüegomfihe fanden:
Daer na tienjmm lang, aen d'ïMlsgroene ftrandem            ^
-ocr page 221-
Β ir Stad Η α wrte μ;
*#ƒ
Te Kampen binnen fiad: nu ï&ord des Beren febm
. Deordtjncndienflgebeedte Haerlem menig jaer.
sH»aer-donderendvanflem, en mAgtig-kJockjn'tfcbrijvenl
Van toffelijken riaem, die eeuwig-langJalblijven.
Ga met dijn fclmften voord, en roem dij vrij daer 'mi
Mn leef tot nut en bejl van al dijn hujfgefm.
8jHlem o.®«iteraen bijn boï en beftig fp?eBen/
J£r J?m 6Ï0efe berfïanb/ en nïaer btep-finnfgpjencni
«^i~.aet! mengeoibbgmetfofeereenp?ebiKant/
te?£Sfl fl? f^ofeflooi/ «n fegool-^geologant.
S»h«t" a!0|CÏ öan *hö$ eo°? weBi8 trotfcljjfc tefcett
Xl8 en genoeg aen bg' in ftgooi geblenem
fe»wf · ie ^Pben bat toel meefïgeopenbaerb/
^ann 9 Ρ *Meeftcr fö'tdcr kouften baer berniaetb.
?Elht         ^ Synodus van onfe Noordfch e Steden
Mu* fleJ)ouben toètb fes jaeren nu geleben/
«>° 8afmen bg 'tbctoinb/ fo gafmen bg tbeïepb/
39&^ΓΛ5βί,ηίη bÖ 'töeftuer/ om ögne bappe rgepb»
a^hiii? *** °P öen fïoeïfo aengenaeme feben/
«?,Ut1?aen8effcBt/ en ItefeïijSe rebeni
*®u ftroomb fo lucgttg geen/toie bloegb fo faegt en foei/
lffl'e,Swakius mtt föne tonge boetf
Sn? SI'ttfl '9n fo" «sn/ Öoe gronbig me bebonben»
ê£ rnst en Sleef° Bet WB ftoe m te faem gebonben
«rWLÖP toat gp totl/ bat alles Blemb/ en ttupt!
*«&*1 * *f°r96cn6!aerfö"**Bettenmepninguptl
(<©ü ιhliF* synodusüJeet binnen onfe rnueten
"iuu r* Soebe(ïanbberBerfcemogteburen)
Ί» 1?«ίβ^"gabetb toajs/ fo fjs tbeiepb baer ban
<Ênihrt» ï!e Oanb gebaen/ o aïöetteaerbfïe man!
&o iSaS·*1*1* ^ ** *©eïf ben boob gefloten/
3Bom JP eer baw °0 en gp ban Baer bettoojben/
Sïle r« <« "Seieerb Sermoen/ en treft gfi Lijk-vermaen,
*,p ,n ^eöerïanö ter aerben ijSgebaen,
9ew^iWWkBatMBS.
,^Η, α ooft ι yptSegeben Chriilelrjke Verklaringe over de woorden
4"fftetven j k auli **Cor· ^·' *inrme Van eeneLijk-predikatie over
**> Vrouw^c Cgraven van de doorluchtige ende hooggeborene Vrou-
we van p„ n,a van Egmond, geborene Prinzcfxc van Gavren, Gm-
^gmond, &ct φ* i&otteröam 161 j.
Henricu*
Cseftere-
n:is, Bata·
vm.
*Magi&cr
m-timn.
Henricu»
Svvalmius
*itfa;.
-ocr page 222-
•ι $6            Β ε se Η λ y ν ι κ G κ Ε ν β a L ο Ρ
iaeobns ^e pbet tot ben i|eet/ en tot Bet gups besS ^eren
campius φ oet fttg tn Campius (eet feragtig op ïtl't leren·,
campenfis «©ofttoojb ban fijnen tttonb op jtoelnietg boojbgebiafit/
<©f'tijs üjel boojgetojocgt/ en geplfaem btep beba;gt/
iofephus Iofcphus njo?b met recöt om fgnen aerb gepjefen/
vandetRo, <ts*nbmnbelg&gelaet/enbigenftemmtg toefen/
CercnHad, «©mfijn bebaerben lïtjl/ en emfgngoeb belepb/
<£n rebeng obetbloeb/ en troutoe blgtiggr pb.
iohann«s Oc Seinsoofe/ gier gefielb be ƒ ranftge ïietfe te ftitfiten/
d« seins, %j&at gaben beeft hp niet <©obg bola te onberriröten#
Campenfis t©at gaben ban ben «©eef&be gaben fgnbeelmeee
3&an fijne jaeren fijn/ be gabenbanben ^eet.
samuei JBaer fal j6 ooit algier m||n epgen name fpellen/
Ampzing <s*nonbergetgetalbanmgnebjoeberie tellend
Had.
            'Ctetoaer/iB fia gietme/beimnfieonberfien/
<©oög Knecfitinfgnenoogft/batiBnisttoaetbtgöetn
ft-
EdidiTraaatus Patris advctfus Anabaptiftas^cx Belgico Scraione
bcro ftylo in Latinameonverfos.nonnihiilocupletiorcs· Lugd. Bat. *
&gm-itatetgifmu?s.31Wb. 1614.
Cf}!t(ïen-$00g-trjben.3iiJib.i6ij.                                         te
'Segentooojbige 2SefcD?gbinge enbe Hof bgt ^tab ^aefle»»'
^aetlem 161*.
Nonnalla fequcntur, fi Dominus dederit.
chtifteHj- i©tt!SfietmenÏianbponsSöeti|upébeiS^eren&Ioei'efi;
ke Gerefot ^ugfietmen«©0be0boi&gtettoaf3enenbegroeijen/
jmêetdeGe- 3nBennijS/en tn beugb/getal/ enobetbloeb/
meyntc. $©at toeer be bupbel oo&boo?ftoaerb enleugenboek
φ Cïtèiff ttjS/ ï|eet beS <©ogft/ ïaet boo?biS be tnne fitooRtti?
©an bgnen Hepï'gen «0eefi op bgne fenecgten Bomen/
<En fegent flunn*nbten(i/ enlaet bgn liebe toetfc
«©elucaen tot bgn ter en nut ban bg'ne &ern!
JBaer ruft gpban trtn ftoect/ en ban tito tooelig b?aben/
<£n ban uto fueren lafï/ en al uto ptjnttjg Gaben
45etroutoe ïjampioens/bie nu utofcroon erlangt/
Cn utoen groeten loon ban utoen <©ob ontfangt.
lohanees <© BogaenlTifpjeeB met bij/fo moet iBraetbgfpieBèni
^ogaeit. 28Ifo bgn beugben mij nocg bfep iri't gerte fïenen:
ssïfo bes Heren bol&btjn arbepb niet öetgeet/
5©ren gp in tr outoen bigt aen fjaer gier gebt befieefe·
«Sn fPBet! geeftmen opt Het gepïig tooojb bejï ^ereu
#0 beftïg/ Sojt/ en Klaet ban ïemanbgoienleret!/
-ocr page 223-
.           t> Β R S 'T Α D Η Α S R E' Β Ή .                  01
aö? beeI Jflmn W «te üa«ïe«t Beöt gebaenl
<ê3!^1"*8 Sebaeutenisi en nan Diet niet bergaeftV
jb»» !°*
pb0nen tóömetfclfetjben/enbepjeSen/
&« ιηηε/ c"t>e««onb/bebalftj)e faepfepe fite&en/
Iii leë8en/en bergtfï/met gtootebappergepb/
<
jSrlfwWui be ÏHpbeugtng betboeren/
SL° 'pÖPinben ^aeg ban tnegenbefe faeB
k ft^x Jomnii8engei»ittpHi in eene tfamenipiaeS,
K^n^rmtmujsban bijne MoeBöepbfpienen/
s&* ?iesS^0'6aïöier baer aengetfegeltfefcen/
S Ptffan boen bat 006 feer oberbloeöig fcoïib/
«o Itrjepbe tn-er af/ «n flttpte nijpen iwonb»
Ioha
i°nanncs Bogaert, ban'js<i5teben0age.
beyZ^wt n'fgt gegeöen Schriftuerlijke Fondamenten(egenibe fótt*1
*aSPffcStimenten/ baetboo?be |9aafeIglélLeraersenbe 3|efu'
aen f „^ ft ben tptel bet euteMpofioIflfe ïere) berfrgepbebtoalin*
Wtiu? ,feeectlc °#wim bet t»aufelglet üerfiepogenteUerbe*
Verfus in Eifigiem lohannis Bogardi,
Bogardtts hic: eft, iile, qui manu Dei
Brugis iufcaétis hoftium evafit minas,
Chrifti fatellcs, unica tutus fide.
Erravit exul, donec Harlemi facrutn
Iubente Chriöo pafccre occepitgregemi
Et pro virili veritatem panderc.
Stafcej)
^edvf^i^w^ fait «Jo^wwé <2&*$αιύ<
DiPsBogzertJie des vyands band
Ontquam,alsBruggeï«>asvermandt
Gods Knecht yin Godsgeloof'bevrijd·
Hjfiv erfde batting tot der tijd
Vyt'Haerlem beeft GodsKudgéfyejd,
tnl^aeibejdmagtigwjtgebrejd.
S                   tmoden
-ocr page 224-
ïj§             BbSCHRYVINGB 1 Ν D Β L O f
Adtianus Tetroden, 'femepn bg me: 8oe fean men bij bergeteni
Tctroiiuf. 1&ot fcanmen bij geen ban& booj bijne tienfïen toeteni
Hari. obiit «©ttou-bolfianbigmanlbtemeergeoeffenbfiit
7- iuti'i. ©en tgb bgng toanöeïinsjS alg iemanb inben jïrgb,
1618. ï©e roem ban Cruciusfg aan aigter beleben:
S
Crucius,
3S6 ben6 notg aenfên fïesu/ en hefelg&e reben/
«Bn ongebepnfbgemoeb.Jlee trcubooj<0obesilieïfi!
©oe trouboo^t ©abetlanb-'nü Broonb De Heer fgnbjerfe
<ΘοΒ moet ίδ Dier ban gem nietïaten upt rè meten/
ïpat ÖP ep't ^pnobuiS te ®o?b?eti)t Beeft gefeten/
3©anneer ütrnitmujï bergtft fcaer tg beproef b/
ï©aer booiBp «©obes ^etfe en'tEanb fn fteeft feebjoefb·
5®p geeft onjï nu en ban upt anb're b?eembe fpja&en
«£en boen ban srooten nut/ban gobbelgne faöen/
3fn onfe tael gebjagt/ en gaf me t bigt/ en ttou/
^et gene bat gp totjl bat ons toe! btenen fou.
Iohannes Crucius, ban llgf3el.                                                     .
©eeftbeBoetvaerdigheyddes Levens van Ian Taffin öbergefet UP*
jfranfcg in ©uptftg.                                                           £
©et Ampt der Kerken-dienaeren &c, door Antonius V Val»"5 ""
©uptfcBfa'tjfranftg.
Koninklijke weg, uptSLatgnin ƒ ranfc0.
Onpartijdigen Rechter htpïit ïn ©UPtfcfi/ enbe jPranfcD*         , nI
Begin, ende Voordgang der Kerkelijke beroerten in Holland 00°
Frederick de Vrij. upt ©UptffJ} Ut't J6 tanffJ),
^tetfbcnz.Jpeb.ioz;»
4z>m f-fi^ift <&iij ^Jo^anmé <Tt;ttci«é;»
loSanneis Crvcivjj rvft gier in <©ob ontfiapen/ ^
©vb vyf entféilig iaet: aLjj gieerfi Cfaift vg fcBae?"1
^aefi VYfen bertig iaer/ Met grootenaerftigöeiö/
«Ênfanbereen'ge twifl/ m Lieföe/gabgeWeib.
Verfusin Effigiem Iohannis Crucii»
En Cr«ci«w, cum jam Chrifti fex luftra Satelles
Dukiloqüo facrum pafceret ore gregem.
Exhibet ora quidem feulptor tibi, canera verö
Artificis potent reddercnujla manus.
βΰ(Χ&9 vpte'G&.ffaiïïf&tGay Jfe^wweé -C*ttcif^J
-ocr page 225-
ic«Sßlimeaemtot Katrlmtess geboord
'tkven*
rogtenfilfs de Éöçââ niet fyn geven
^imeirT'ah h;' ^ods Ktteeht>des ütren fihmu
De JT^^&'^^iM» vijf en dertig jaenn.
Æ mer&efi » &*//&» beeld, maerfijH wfimi
V» m» ƒ;» w/oosif door enig Meeüers hmi.
lefiannss
*>>e Ê,"!"8"™ boojpber ofjgefïoo&t!
å ltÖ2fffSs^eEf£ öe ^oel Sebaberb/engeroofct!
^etüEW1? 'tÏtih **# ®ntitWÜ$ gefc&eben/
J*b*t-S£m lm 8«li/ «Þ ban jgn äßïåä berfïanb/
^obSehSiÖemooömEtftjnEnfcöiietgeftöoten/
^us ßâß,-,Ã ^Pm <¼& in'tl teiarte graf gefloten:
SK^niijnp fEierbeJ^ui»« b'acrbe neergcbaelb/
^a*r leefh fii^*600 ten &£mcï «nge8ae!b.
*"** eï!e fitTPnPi)Ét3 $eer»n <*le eenbjigfieben/
ö« âßå^ÃÉ^" Ö***/ öié cpt ben i^eer beleben/
$®naiW*00? fö«eer/ öaer Ì:çäß &p booj ben troon/
ue S>tcrten öâ&^/öoo| <j5ob/enfiinen ^oon,
. ^SKi^ww. ftifiw.
«fcte/i, *{L* "Ö*gegeten ápologiam,ofte©eranbtooojbittge
bej8<5'
•   6°etbon»C han etn «öerffiiiabt'ber ^>tabt<©roeningen jegenber
^r81601 *!* UnDeanber öååßåç onojbntngen agin 7 September bes
li1*teUerïpn5Euï,'iiieret/uni,ei,0^tS etnentingenomeben Hibetftneï
etl· ^ronrie?1^^ unöc ni£ÖtUjeiölse ^fifeegBengebeliet té tooj*
••ÍbïÖ!3* bani,c 25eropmge bet $?ebtger/toobanig/ tmb bo}tt)
5?««tfa>ti* « §eftÖ* f*. £>amöt ook toat bS bem lure Parronatus, ofte
* 604. "w-retftte ober bc ïterfctii&e ©eneficien t§o fiolben Tg. «fcrom
1> ^nta8taaTK- 1 ·
?i0^rins q~ 1 2r0,egi«, feriem &connexioneni praxipuorum Capitum
°n«i6ofsPerP«uis tabulisquam brevisfimè oboculos poncns,
UmOrthodoxura Pfeado-Religioms Romano-CarhQlicje.pIu'
nmos
-ocr page 226-
140           Â Å S ■ C Ç R Õ V É Ê G Å Å Í Ã> Å Lof
rimos&gtavisfirrioserroresmoderni Papatus.de prscipais Chtift^0* o-
ligionis Capitibus ficpcrcenfcns,ut inde necesfitas ejusdeferendioS a
gandi, ac rcformanda; ab eodem Ecclcfiae,fat omnibus appareaï. Opp°
PapatuiinClivia.Davcnt, 161/,
                                               . -,e0
Problema Theologicum de nomine Elohim, An eo perfonarum m v
pluralitas infinuetur. Gron«i6i6.
                                                     p,
Problcma de Studio S. Theqlogia; re&è privatim inftkuendo. ' „
de Conciönibus Ecclefiafticis aptè formandis & habcndis, Franeq.5
*/
©ptmonftertnge ban berfcöepbene dolingen enbe ongmjwö«w
ntf bet genaembe ILutcifrBf / in befe lanben onlatigis in enfge ^öj£:«,
bellen/ombie eenboubigen ie bertoerren/ uptgegeben· C'SfetWl
i6ij.         ^tetfbeni9,^ept,i6274
Verfusin Effigiem Iohannis Acronii.
Acerinadverfosficpugnat Acrommbodes 1                                 k
Sic tonat ad lingua? fulmina dia fuae!
Verba facer ccetus cceli teftantia zelum,
Accipit, äß pravas horret inire vias.
Ecqua tut mercesv paftor reverende, laboris?
Cui Chriftus lucrum, divkis optet opes?
ie beeft Acrpnius in alle dapperbeden
Der Stelen "ixrevel-geefi oyt mannelijkbeflreden ï
Sodonderdfyneflem, faannecr fijn yver [preekt3
En heylge blixems kragt uytfijne tippen breekt-
Gods volk sntfangtfijn reen, die 'tbemels vuergetuygen»,
JEn vreefd fo quaed te doen, officb daer na te buygen,
VPatfal dijn loon nu fijn, o Harder hoog ge-eer dl
U Cbrtiius dijngefain?gy bebt datgy begeert.
'Sibetbang u allen eo& bte opt ftonb Sier ter fïeoe/
Cn na toertirjjten bientf nu leeft om goog tn b?ebe/
«£n totf3eltuirie moept met allen ftécten-Iufi/
<£n uptgeflaefbrn Ia(ï met utoeg #eren ruft:
«©aer Ujaer ons aller ïjert tot ï»em f 0 oijgegeben/
®i'e na gefmaenten boob nu leefb/en ons boet leben/
<£n pber ujoome fiel/ boo? fgnen <6ee(l gelepb/
3laupt0efirebenfirgi»bpöemftjniJteet3berepö#              ë/é^ëç
-ocr page 227-
Der Sta» Ha e rx e μ .                 f4*
Abrahamus Gallus*
Iohannes Damius*
Henricus Geeftcranüs.
Gcrardus Blockhoven,
LukasHefp*
lillisStro.
Iohannes Ampzing, van Oetmarzen.
o* J£fft geftB?etoenBo?t onbertogji ban<6obs ©etöonb/ foinbeit
P«»en algjMeutoen ^efïamente.· enbetoanbeiaetfegeunge begfel*
n«J©fterinmetgronb ber ^tyjift betoefen toojb/ batoofebenon-
{"wbigetiiLfnberenber«©elobigen bekoop toe&omt:inetï©eber*
•^agtngeber minttnaeifteSirguraEnten/ btebanben t»eberboperen
«gen ben φοο» ber felber omberen tooien booiögebiagt, 25e*
'Pie'«Sgetoyfctngefïelb.
h ©erMatingebanbe jBenftytoo?bfnge gefuCïjjuU «ïtoaet on-
Jjet anberen betoefen too?b/.bat lefuë CDjtfiujj fijn bleèftfi Beeft aen*
öenomcn upt fiet toefen cfte fttbftantte ber Φ. JBaget Jfêaria: met
RetIe88»nge ban't&ene be5©eberbonerj3 gemepnUsft*nbe pjfaripa-
"mbaer tegens boo?bbjengen·
.„v^tge ^opofttten nonenbe be BerBcujBe ^ifcfplfnr/boojgefielb
hVPf be*Sanbeib upt ben tooojbe <J5objS: toaer int reröte gelijnpfe ban
wf enbc 'tgroote mifb|up6 bp be laiaemftöe ïBeberboneren meS
«tootet tpjannije/ regeïretö t tegen <£obg blaere nptgebjnSte tooojb/
"sens nature enbe goebe©olitije gebjeben/ feerlebenbig betooniM
enbe betoefen toojb.**
■^onnullas Orationes, & Tra&atus MedicQS»
Iohannes Bogaert.
Willem de Hafe*
el»?!?^ίη' **& S*8«ben E"1 fecr Noodzakelijk Leer.ftuck, in't toelBe
nftp$oome€B?*fiMien iiaerbageUjat moeten oeffenen/ em met een
all»* 22$?'wfe fe bendere gefierst enbe toeï getrooft te toerben in
ö« ë,öen oat3* bier moeten b?agen.
ümSSL rn No°dwcndig Lcer-ftuck, toaerfn be menftft gronbig toerb
M«o?weefen ban't eeutoige fcben onj? booj 3|efttm C&tfimn ber-
s 3                  tooiben·
-ocr page 228-
f4»            ÉÉßßÂÊúúÉÇÌ SN® 8 t « 9
tooien»
Iohannes Matthifins.
AdrianusaTetrode, Harï.
Hcnricus Geefteranus.
Egbertus Verhoeven, Had*
Ifaaeus Imnius.
Daniel Souterias.
Dionyfius Sprankhuyfen.
Ileefttiptgegetien Dankoffer, ©aerï· i6ri.
Theodorus Schrevelius vande Lijdfaemheyd ÜtttmpifeflW®tlfi«èl7*
Iacobiis Campias.
Iohannes Acronius.
Samue] Ampzing, Hari*
lofephus vander Roficren, Harl»
Hcnricus Svvalmius»
iohannes TafEn»
©eeftin'ijpranjgefcgieben Boetvaerdigheyd des Leven»,
©artüe Merk-teykencn der Kinderen Gods, tttÏJt tianbe Vertroo-
Éingen in hunne Verdruckingcn.aenbc öåÉïÀÐâå ïJeberlanbcrSf,
<&«örrtoijfmge tegeng be btualinge bet ï©tbeiboperen
<©p be bier nabolgenbe (ïucheti:
I*         Vande Menfchwordinge lefti Chrifti, waere God, «n^e
waere menfehe.
II. Vanden Doop der jonge Kindeten der Chriftenen*
!«♦ Van het Ampt.fnagt.endeamoriteytderOverheyd.
1 v. Van het fweren den wclbedachtenende folemneélen Eed,
Iohannes Cracius»
Iohannes de Scins·
f6ct
-ocr page 229-
Dbr Stad Ηαιπιμ.                 j^
^^                 
Ouderlini
gen.
^""ö^btBergeoböifeetsiBfcrweeren/
αι»^ ften
'"^obötoolB/al mannenbanbeïepb/
=»* mannen ban toerfïanb/ en ban <©obfaHgl)ep&f
lohan vander Kamerc»
Kornclis Out»
Iaqucs Schot*
KomeHsBoU
Gerritlakobfzenu
RogiervanPoeke*
Adriacn Weyns»
^eaeBt(ïep!aet3eijstegentoflo|biflreiif0boo?9etafïïerbeiiSM» "
Α mout Ds uyvenileyru
Abraham Herfelin»
DavidleBorgne.
Willem Hofman»,
gjetiöeenciafl!soon(iHBan'tmcttoa«r5epbtttpSen>                   €ü$ft?"
r^xPL6e6erl6en<i5oi,önieecnuttieBebenf«pgen/
■S*™?
öc ft^ben meer ban f^ebiSerja berfiet/
«is Me ban ons gstartter/ afó bie ban onji gebiebi
Daniel Souterius*               f
HenricusGeeftcrenus* j
Henricus Svvalmius» { «^„i^
iacobnsCampius.              < ***■»·
JofephusRofarius.Harl. [
a&efrhSaJtluel Ampzing, HarU (
Hpe leuenbe «Iaet3e tp tegenojoejbig ogen bOJ&ben boob ban
AohanaesAcroriitiSt
AEgidius
-ocr page 230-
Β E S C Η * Υ V Ι Ν G 1 E Ν D Β L « *
AEgidius de Breen, 2&eUettmi&,
«44
O
©elfetn .^^^^
2tf3cnöelf»
Siaeoftom*
ü&eÖ$anen»
8l>t)fcop£>ee*
^paitntoouöe/ tw*
^parenöam*
Ian Maettenfzert»
Petrus Fadüs*
Iohanncslunius,
Cornclius de Dku»
Franciicus Stochius,
alias Scipio*
Simon Ockerfzen*
Matthias Hafard»
BalthafarvanBeau-
mont,                           
Henricus Brainkigius, SCfcetÜOOt*
HarL                                    ^^^HH
ïohannes Crucius,Harï» iS&tftt&afn»
Henricus Crocius*         33ÏCp«
Abraharh vanden Berg» ÉtmttlttV
Iacobus a Tetrode, Harl* iücommemie»
ïacobus Hoevius, HarU IttömraemjerÖtJïtf ettD
ïwoJimöam* ^
^e.1*24.'
ect|ïcü>?ebtfeantö|j bic pïaet3è met beï tooon: fg'nWt* »°***
«ne€onbinatiemet©ptgee(t.            _
AbdiasWidmarius. ©pt0«Ö»
Petrus Chevalius, HarU «©OÖSanetl»
LevinusBeekmannus* £&o?mttV
PctxusAlbem.Harl. üelfmttr*
              >
ie*»»» Deiongeïaet mgtoebgnnaemgierooBtefiielben
'&>»·. |©e^a!wninmDflbicöt/enbgnenlofteineIben/
®te Ctataug eer fo δίοεδ met <©obeji tooojb betoe trt/
<É*n baer Jboriiwisleet: en grenb te gronbe Beert,
«En ga fo baaoer tooojb/ gelgfe gp öebt begonnen/
«en geef&orfnug onjSberntelb/en obertoonnen/
en al bat fltm gefoupsi/ bat 006 bie noten ftngiV,
<en fitg begenbeigit in onfe lenöen bjuist.
-ocr page 231-
D I R. S Τ Α O Η Α I R Χ Ε Μ ;                       Ί0
CobiS^Ptoélo habet Examen Refponfionis Faufti Socini ad Librum Ia-
alion ** de Divinitatc Filii Dci>& Spiritus S. Vbi fimul nonnunquam
fumctiam Saniofateniorum rationes difcutiuntur,
®06moetiScadeBreenenHafardsnamittïettcn/                            *r ■*■
lU?%tm ita fön mei boefeen-oberfetten                             f'K*
mt Cngelftö/ en ^oogbuj>tf£i>/ en upt be franje fgiaeïi?            M«thi«*
^en pjg?elrj&c t>aeö/ en fïtcfiteUi&e faefc.                                      Hafard.
■^gidius de Breen.tian ÏE>0?b?rtfit.
*«ft inbe ileöetïiuptftDe &pja6e bertaeïb upt HoogbuptfrD
-lWceTra&aetenvanGuilheirnus Perkinfius vanden Doop, ende het
Avondmael.
'T·                                                                                                                                                                                                  *
f»»« i,Wee Predikatien van Rodolphus Hofpinianus over den Parabel van
senVerlorenSoon.
JW J^atlftfi/ Twede deel der Boerfche Tfamenfprekinge.
^PtCngcIftÖ/ThefaurusEcckfiadoor Andrsas VViiletus.
ctih^LetedcsBibelï' ofte©2ögcneni»e2lniitooojöinobetöctOMl>e
en°e&teutoeCefïament.
f^auhias Hafardus, ƒ laitber.
traih^in BeberbuptfiBObergcfet Aendachtige Meditatien ofteS5C-
ïeft, yJpWnovcr het Lijden van kfus Chriihis.Hlbe ^oogbuptfcfje φ*
qet*Bjebenboo$ Maitinus Moilerus,
UVüt **** Handboekxken vande Vootbereydingc tet Dood, b00| OCH
3kSiU?elpl,ue Pctti WW Jtenaebeitt t'Amfterdam beroepen ben $ti
^enricusGeefteranusban«fjenbeïf te Haerlernben io.«Juï. i6it:
u *\?Htrs Dunganusban Zaenreöatnt'Acrnbem ben *j.Stug. 16Ί7:
t'Vtrccht.
ï61 β a»uiHasiuSs eertijbis t&ebifcant te ïJDojmer/ na te Delf beroepen
Bjlr^atoaergcfioiben 1614.
to&antbi
sSprankhujrfcnic VVoudrichcm&ew*Pen l6ï9* &vi$if
iSern13.0*" Dc"atoout, Hari. ban be 25ebertoi# teLeydcn ben 14·
Ι Κ             *
ΐοη1«ϋ" lh^en ba" SSaenrebam fVtreeht ben 9. Slnn. 16 »0,
*^lK»:021.l?us·*"·«»«« ftenö* e$.*».i|ereti£taeten 45e-* ,
"wwbi6antop be Nafzoufche Vloteonder 'tbeleydvan Iaques
Τ                           L'Here-
-ocr page 232-
si&            BeschryyingeEndb Eo'
L'HereKiiteuptsebarcn/ an,i6i$.i6i4.162ƒ tnbei6z6.öati fp«
btenittejbanöüoojtonnlflgen ben?. <©ct. i6ii.$a#je&t6antt* F1"
Hfefttten tn #ο|ϊ-3ίηθίεη. att. 16i6.
Martinus Brunoban ©eemftebe t'Alkmaerbftt 1J. IBfij ,6ι^*,λ#*.
Henricus Geldorpius ban «©ofóanen tt Leeuwaetden ben I6· eïW
ifaacus lunius te Delf beroepen 1616.
Ifaacus Plancius ban ïieemftete ter Goude ben 1S. SBüttt. 16%X\
Cornelius Petrsus, Had, ban ^anbbOOJl terElburg bM«♦ βε*1
uoaoren ^toaeraröepbfonberenbeenpber teberljalen/
inie Rech- ^&eleerb inalie aonfr/ geleerb in alle talen/
ten, ende 25ebjebfntnÖet Pvecht,enin be Medicijn,
Medici; ne, ^e j^tt öp ^ yeer jjeefy en feet «baren ftfn.
Iillis de Glargcs, $Ott Üatl CCUftMg/ toD/
fcnöe penftonac^
lohan van Bofvelt, Hzü.M>tttttm\#.
Iohannes van Berenfteyn, £&ttltt&ï\# fcattttf
i^ooge BterfciiaerUanllttmwianD/ «n&*
Paulus van Berenfteyn, Had»
Adrianus Kies* Hark
Francifcus Kies, Had*
Thcodorus Ramp, Harl*.
Egbertus Ramp, Had.
GorneliusDobbiusj Harl»
Iohannes Vervver, Harl*
David van Wafzenberg, Had,
Adrianus van Seilc, Harl»
Adrianus van Dorp, Had.
CafparusSpaen*
Francifcus Valk*
Gijibcrtus Melchior Appelman.1                  .
-ocr page 233-
D IK S Τ Α 9 Η ABRI Ι Μ,1
Ahocaeten ten How.
Antoniusde VVael, Harl.
Thcodorus Boorten, HarU1
VVilhclmus Huift, HarU
Symon vanden Broek, HarU
In vreemde Landen vertrockenl
Leonardus van Bofvelt, Harl»
IohannesHalevvijns,HarU
lohannesvan VVaizenberg, Harl.
«Öcctowevj iitöe (VyWtócijne!?·-
Matthias Damiiis»
NicolausLeFeburc, Harl.
Gregoriusvandcr Plafze, HarU
ïohanncs des VVatines, Harl»
Iohannes Bifcho.p»
VVÉlhelmusBroavvcr, HarU
Henricus Braber, Harl.
Symon Rodenrijs, HarU
Lukas Brandenburg» HarU 'ΤΜ&ηρφ&Κ
$SS ^ öHetaetbin beeg geïeerbe rööen/
vL, Seïeerögepb lief b ficij moet in ons toerölijben·.
Sn* fomen onbet ong/ of ribera/ fïebentomb/
^«„'f wtlem bie be sonfr en toetenjtBap beininb/
©ni rS"?ίδ fi5 Seteoon Baet jeugb totl op te öouVnen/
^'ICÖ/ fiaet fcöool/ en fiets boo? ïsaer tooïfe cp te boutoen/
^°|-iang ganfeg obet-milb beijaere op te tooen/
^ffi»öacr/ ÖaetftöooI/enueïB/ meet gunnen bienffte boeit.
San i>Mencö eetnoeb tet öenfï tan onfe ©eten
<©n* Jccc öup&elöfe/ en oberbloebig Ieren
$&io*rttiizS Lib"«j· en tijSe Boekenkas,
<£n bef «1εΙΙί,δϊ nwieiöet too^bboo? merneïgfi getoa&
«δη bat Ε?Λ08εϊ mee* acjjtenopiïtgt ftj genomen/
•"•oaetmeet en meet benatlieboefienfiomen;
£5
-ocr page 234-
148           Β » S G Μ R Ϋ V Ι Ν β Β Ε Ν t> I LOf
4*η bat$e rgBlijB fij ben aïïejs opgetafï/
&o toojb op Saetban ttoee getturtg toel gepafh
^i^fiot^ecdKtj, ofte Qf>|twoac6"&« JLWfi*
Henricus Gecftcranus,
Nikolacs vaa Krabbenmorfch,
Anatomie, t©e Hefbe m De fionfl Ban mebebangeïtjBen
©ptonjSOntlcdcn-plaetzfeerobetbloeötgblfiEen/
scherm. ®el-«t in't Pand betf pb/bn onfe ïtfejarri/
ichoie
          ©aereolibe Scherm, fcbool tg gelegen aenbefö.
Markt van ^DoBijS in'tfJanöbe Markten Koopmanfchap van'cGaren,
de Haerlê- Van Smallen, Legatuer.en onfe and're waren, .
fchewarê. 25equaemtotbefefaeli:opbaiDe<0alerg'
3©fe Haaren boo? fict quaeb ban 'tnatte ineet üebjg,
Loijerije. <g)rjfit j| be Loijerij van Noppen, endc Smallen,
*ajf"7fn <£n biergelöfe getoeef/ fiier goebe plaet3 geballen:
vveaVrs Φ'ϋΐδ OP'* Ba8') nen-hof een beel baer ban be ïteEfc
Vindersder 3^tertoegeepgenbtëbOO?all)et Zaeijen-werk.
Smedc.Bac ^ttti$bt Karaeroo&voordiedc Brooden wegen,
kers, Bar- 4jn Vinders vandeSmeen.en'tBackers gild gelegen/
biets, Bier- ^>0 me ber Chirurgijns: be Dragers van hetbter,
dragers, en <gnlywaets Makelaersbergab'ren OOKalftter.
»7rs&c «BnnabemaeKtB bit bant ^anbgebfaten toeten/
Sielérs * &an* Blefers-GrafbOOJ-aiOOftmet bergrfen/
Graf, ende 3&at gter gebonbeti tBO|b/bte fionberb jaeten ottb/
Graf-
           <jgntien/eneen/baertoe/een8«»fbjou9eeftgettoub/
fchrift. 35p toel&e fip in etfit eenbot fitet geeft getoonnen/
φΐε opgeftg;eben toerb in get getal bet jonnen'
<Sn fieeft boo?ös na bfen tgb nocg ttotntig jaer geleef b/
<©e!i j& fijn Graf fchift gier ban oubg te Bennen geeft.
Bet geen men ons van- ouds van Bleièr hier liet lepe ten,
tn door den tijdnefyas verdujflerd, en verfleten,
Word met dat oud gedicht opnieu faeer voorgedte»,
V*tfo den\$pAerdigftuck.niet komete vergaen.
Graf-fchrift van Dirk ïanfzen Blcfer.
«SmoWcenDirklanfzenBIefc^ ^^
-ocr page 235-
Dhr S τα r> Haiku»· ·
ο^οη^αζ» en cffjaerew
SiÈas ffè o«> na fxjnGctMaxty,
£^><κηίιι eetfï foute tïott66en
<TeK ecf^t een jon0c <o wué6e»j ♦
^^>en ^aftoozJëgfcef^w> 6outj,
£>£<Sit£ /titfèfcet <3eeite ctti»,
^9 £omt 66aeriijê <6eef te faet
<On? te <0oi"&oen3en ecfjtew jtaet:
o^ifpza^o^eec fetterjtj
CÈbie ^owfceifo jaetew <02tf,
">éM^ie .cffafiêeg &ijotit>,
Hr-o en fen i£ niet te owfc» *«
«Stt '$oufij& té rtffcué <ooflS>2atJt
(Vyiet fieffcen fonSa$£a$t,
*^?o f£e66ew jefeefï>*fcefet66ee
iTeeintij jaemj met <èmt
*N§en"fcoci?teic jjeeéonnen,
«feeeftftjfc je{to2<5ew eeneK(V\.onneny
lan hv £* ί*οω kUtfff/ Cn t« Romeynfche daden,
«δη Λ" aengettóöt booj feloefcïjepb/ en öoo? rabem
t wufnöw onbet beel infonberöepb bee$ ttoee/
3iis κ p*ff8 «an ^amiaet/ en Dan ons epge §>ttt.
Φη ppmV. L*^redèrick een Qtoote «wet öan fenetjjten
ïuïJ!&*IMe öWB en leger op be-e tet&ten/
<Êö 2*r "s Hollands GraefmetHaerlcra Ittete Seett/
&„ fnn λ. J?ecnen toc&t op't lanb bet ^utfien beetu
«η m*V «5et Setoelö te famen met Sun allen
^ hX^epnbet öanb in *Palefti jn geballen/
*^rw *en natoeelfpoebg/ tot meermaeljStoelgenitBü
«Sen jft«lln ^Bpptenlanb toooj Damiact geracBt/
«η aSnx?JfFJÖ* toeiï/ miti op be See gelegen/
©anSl^ljlfchcnvIoed.Meoo&netDmeerberfcgen
*ΚΚ2& aclftfÖöab/booitoetenft9ap toetricStr
^eltfierh^ w°nöbej8 Njjis twee Torens aenbe fgben
««oen ben fltoonv ben ingang te öetoiöben
»4i>
Vromic»
heyd.
Beleg raa
Damiatcn»
*Ïredericm
ttegenaemd
Barbarofia
CX11. Kej*
fcr.
tFltris de
IU.deXUl
Gn tia»
HM.
*HctHty~
lig Land,
IBet
-ocr page 236-
ijö             BbschryvIngb !nti Lof
f&tt y f'rcn Kcten-tuych, bat onber inben bloeb
%«ti alle bjees benam/ en öOufen al ben moeb;
j&o bat fijn IBajefiept üié «©atniaet belepbe/
'/©oufye&en banfgn gepj baet obit nu berepbe/
jfBetfijncn ganlcfien raeb. Wit Beeft bte fc^ant) getueetti
StljS onfe burgetg/ bic pber geeft geleerb/
9©at fclocbgepb/ en berfianb/ bernuft/ en geeft bermegen/
3©at #elben al beftaen Hit maer na ere pogetw
«!£n gebben met piantgii een (ïgbe fiale Saeg
25eneen aen't Schip gegcegt/ en aen be Biel omlaeg/
<€n fo ban tn't gefteftt ban alie onfe frfiepen
5©oo$ fierben toinb gejaegb be feeteng afgenepen
#Bet gun metaeie mei/ en fcgerpen pf'ren tanb/
Cn fmeten met getodö be raefejeen op ge t lanb.
©if.toiil/cgepibatbolgb, *©aer gaen top genen fttg'Ben/
Cnbaüen geftig aen/ en boen be Cursen torjben/
<èh flaenfe ban be toal/ en bjeben tn be fiab/
«Bte öooj bttmoebigfept ben moeb berloiengab.
©tiiS burgert trocben tn/ onjï baenbelen bieblogen/
SPaer na guam al get gepim otijs boojbs Ingetogen/
«©njs burgerg gabben b'eec/ en b'eetüen totgt uoojaï/
©ettoinnerg ban be ftab/berb?e&erjï ban be toal/
«En 'jsbganbss googen moeb. «©tejs toerb ons lofgegeben
3000?fulB Kloea-fmntg fept met ful&enmoeb bebjeben/
<£n οοδ een meerber .Srgilb ban fgne jBajeftept
Sn tepBen en ter eer ban notg meer bjomttgepb:
^rvJu ant fttl to? b?oegen mi alre 'tbebenbe te&en
d«r stad ©an on<"e bappergepb tot meermaeljs toe gebleben/
Haciiem ^ft tupgbe't bloedig Veld, bit pber Ster öaerill/
<£n gabben aï te faem/ geur vieren, befeu fin.
grnlkx bat be meerbergepb ber eterren t'onfer eren
&e toifje febetgepb ban onfe bïoebgepb Ieren:
*p 5,
          ^ntoillen ban be biet/bat boften'bfermael geeft
l^ooi'tmoebtgegetoelbban onfebupfi gebeefb.
3Baer bp bit bgfbe bomt en 'tme efie toel ban allen/
Vietdi '^atgierbooj©amiaetaIbustèboojgebaIlen:
V V&, <£n fo të boetet tgb bit ^>c&tlb οοδ nocg bermeerb/
schild. <Cn met een filver Swaerd, en Kruyzbaer op/ bereerb,
Devijs: VI Jlïet bit Devijs béïerbp: de magt is overwonnen
ciT vim Door moed, enbappergepb/'igïtoelbissfoberflontten/
viR,Tvs. ^etonbertfaegbegert geeft al bejsbganbspiacgt
Kobbei β ^nfÖnenfierSenarmentoaltenbaïgebiagt.
VVapen ®ttfa0Ï"e Wapen-fchilim^c Swaerd.en Kruyz, en Sterren,
fchitl * Jlletful&ennaemgegaelö/en eeutoig lof ban betren/             
-ocr page 237-
DER. STADHAHRIEM;
ij$
*&ο& met den filv'ren Boom, en baer aen bafï gefnoerö/
_ ais een en dobbel Schild boel meefï ban ons geboerö»
<®« öeeft οοδ al ong boïö/ tot eet bec ©atabieren/
noteer banbcfentocgt/Sun Schilden, en öameren
^an baer te tmpsgebiagt/ aÏ0 elft berfttegen Dab/
^ toem banftjn geflaclit/ tot roem ban onfe ^itab.
SBP Bier nocöbponö twee Klokjes tn ben tojen
*» an fcoftelgti metael/ bte top notö baeglöSr tjojrn
j^Ptroepetii bie jS trtumpêö/ bte ban tot meet befrijepti
^9e Damiactjes fijn ban *©amiaet gefepb,
<£Dp ftci| fetfoqj anfcefó ^cicijavi^ef^jeftjê'&einSe
<£>Cafeij op*$e Jroote ^.afc^ct: oi$erevj 4teo<&-
fcf^a ppcv) "fcet 'fetófc c^acxicn) <3ay «jfaiJ
,25owcf?02ft Je(êi^e<&ij [tact-
Als Key ièr Frederick voor enig honderèjaere»
Eengroot enmagtig Ireyr te [amen dee vergaren*
Op't ongelovig volgden Turk. en Saraceen,
Kuckt
Floris Hollands Grzef ookatfjn magt hf een}
Met *
Willem fijnen Soon: byfonder'tuytgehfen
an
onfe Burgerij, en foat bierpuyk mogtfaefen,
De bloem van onfe jeugd. Sofijnfy t'feylgegaen,
. EndoeninValeitiindeeeTfle haven aen:
" faten voet op't landden hebbenfteen met hopen,
n perkten met geboeid enflormen afgelopen.
Wat leyter menig Turken Saraieen int frnd3
               η
Geveld en otngebragt door onfet mannen handl
»a 'moedig hep ν aft aües had gekregen
m ^ll
»»'* Heylig Land door Godetrijkenfegenl
Sa^t hederom ter febeép, en drij^adoude vloot
., ^Damiaten leyt aen See in Nilasfiboot,
AlTd fiheen'twSel«ckbunV0°r het hoofdte pten
S9 «e
Haven T&as met Ketens toegefloten,
*" Torens va8 befet-, tenfaaer ons volleen
Uet httn
getande Schip het tujdibai afgefneen*
Damiaet-
fche Schil-
denvande
Haeilcm»
mers.
Damiaetjts
*l?V!Uem ie
l.nedeXVl
Gr- van
Boa.
-ocr page 238-
\$é           Bes c ç r. õ v ï í g â E í de L
fo den Ipeggebaend: daer opfy met hun allen
Van al devloot-gevolgd op Dammen vallen
Met uyterslengeÜoeld, en nemen int begin
En hitte vanden ïlorm defiad met vechten in.
Mijn Stad, hier
» dijn roem\ mijn Stadlgy die het open
ÁÚº leger hebtgemaekf de haven in te lopen,
GyJie degan/cbe vlootgeleyd hebt tot de Stad,
Die niemand fonder dij veel-licht geronnen bad.
De Turken fagen dij op hunne ketens dringen*
En voor hun ogen die aen duyfend slHckenfpringen,
En konden voor dun magten kloekbejdniet btftaen.
Mijn Stad hier is dijn roem die nimmer falvergaenl
Hier volgd nu krijgsgebruyk^ Die hun partij verachteni
En''tuyterfiegefyeld tot bunperjkel faacbten,
Verkragten hunnen ilaet, en brengen kind en vtott
Enfich en al hun volk in ongeval, en rou.
Hit U(o Damiaetl) ook-over dij g&kpmen,
&h f*i*K>dieÁø beylnietipelbebtfyaergenomeni
So treed bet moedig bejr dijn leven, en dijn bloed,
Dijn kroon, dijneer,en roem, enfshattenmet de voet.
Se fijt gy jammerlijk^geplonderd, enge/chonden,
So heeft het bloedig fvvatrd dijn manfcbapganfib vetfonden»
So beeftmen dijnenfiaet verdorven, en verheetd,
Enin der afchgelejd, tn grondig omgekeerd.
So beeftmen
rfgf van hoef en goed voor dijne ogen
(O jammerlijke fladl) beroofd, en uytgetogen,
En prijs en beujt gemaekj· So U dijn roem, en magt,
Dijn pragt, en prael, en trott,geheel tot nietsgebragt.
Maergy o Bataviersl ö üeldenl o LandiAtttn\
Wat hebtgy ons een eer en prickèlnagelatenl
Wat hebtgy u en ons door
«2#e dapperheyl
Wat hebtgyonfe sudeennaemen roembereydï
So
Fama\ het niet af ons lof.bafayn te Sffcew,
doet fo onfen mem hoog door de,%»olken breien,
En kjoond onsgulden hoofd met lauren om ditfeyt,
En Uetdatover-alen%$ijd fijnujtgebreyd.
*O»mmt)tsQns
«Klinkende metael fal oo^ dit dapper teken
Vanmfe yromkbejdmet belleUtmmtjjptkfn',
-ocr page 239-
-ocr page 240-
l$l             Â E. S -C ¹ Ê Õ V × 'Í G S Å Í D Â
Å» â den fyeggebaend é daer op ff met hm allen
Van al de vlootgevolgd op Damiaten vallen
Met uyterslengefyeld, en nemen int begin
hitte vanden s~lorm defiad met vechten in.
Aigi» Stad, hier w dijn roem\ mijn Stad)gy die het open
AÏt leger bebtgemaekt de haven in te lopen,
GyJie degan/che vlootgeleyd hebt tot de Stad,
Die niemand fonder dij veel-licht gefaonnen bad.
De
Toreen fagen dij op hunne ketens dringen.
En voor bun ogen die aen duyfend sluc\en fpringen,
En konden voor dtjn magt en kloekheid niet bsfiaen.
Ì ijn stad hier is dijn roem die nimmer falvergaenl
Hier volgd nu krijgsgebruyk. Die hun partij verachten,
En'tuyterfie gekweld tot hunperykel h> acht en,
Verkïagten hunnen Uaet, en brengen kind en vrou
Enficb en al hun volk
m ongeval, en tou.
Dit U (o DamiaetX) ook#ier dij gekomen,
Dj', (eg ikj die dijn hejl niet $a?el hebtfaaergenomem
So treed bet moedig beyr dijn leven, en dijn bloed,
Dijn kioon, dijn «er, en roem, enfebattenmet de voet.
Se fijt gy
\ammerlijkjpplonderd, engefcbonden,
So heeft het bloedig fvvatrd dijn manfchapganfcb verflonden$
So heeftmen dijnenfiaet verdorven, en verheerd,
Enin der afrbgeleyd, en grondig omgekeerd.
So heeftmen dij van boef en goed voor dijne ogen
(O jammerlijkefiadl) beroofd, en uytgetogen,
En prijs en beuyt gemaekf. so is dijn roem, en magt3
Dijn pragt, en prael, en trot%,gebeel tot nietsgebragt.
Maergy o Bataviersl ä Heldenl o Landx.men\
Wat bebtgy ons een eer en pr'tckil nagelaten!
Wat bebtgy u en ons door uh»e dapperbeyd
Wat bebtgyonfe Stadeennaemen roembereydl
So
Faraa\ laet niet af ons lof.bafuyn te ileken,
En doet foonfennaem hoog door de.%$eolken breien,
En kioond onsgulden hoofd metlauren om ditfeyt,
En Uetdatover-alenh>ijdfijnuyigebreyd.
*Dammtjnons
"Klinkende metael fal ook. dit dapper teken
øáçÀçâ ywnkbeyd met helle Utmmtfprtktnz
-ocr page 241-
in
D Â R S Ô AD Ç Á Å Ê Æ Å Ì *
*»"ß Nieuwe V Vapen'SchiIdy2/ö»^B faaerden prijs
Verheffen voord en voord:
oe^tOpfchrift, en Dévijs
■ïDe Moed verwint de Magt. Het tVeld en 'tSwieid gettijgen
** Damiaet voor ons den bals beeft moeten buygen:
De Sterren dat ons naem fleyl tot de Herren gaet:
mciT
VIM
VIRTVS.
* Bloed -tooi
Getuygenis genoeg. Oittuygdookjven feer
s° menig vvapenfebild van menig Bander-beer,
Hüerien*:
fcheGe-
ilachten,ei|
Wapen-
schilden,
va»
#
**n menig dapper Held: de Wapens diefy voeren,
t VVfptnsfijtM die bier veel dujfend tongen roeren,
Ï>ie roepen't luyds-keels uyt, die ff van defen tocht
Tot hunne eren-kroon met hebben t'buysgebrogt.
Getuygd dit Moftacrr-/?4»i met dijn drie S V vaerde-Icnuyftefl,
bxgy fff moedig vat in dijnefterke vuyften:
f» £7 die rf^nen 4ïto ajt 'shemels faolken Steekt,
E» eerc e» ridrferj Hel m wei w<if f aenfiucken breekt;
etuJgt rfit defgelijkx tot dijn en onfer eren
Vuyft-hamer met dijn vuyft vanbetgejlacbt Verweren:
GJ Knodfen tuygt dit ook, van ufae Koddens-/^ m:
*T^n· ^°§§e" lcIliP> *to>m me *er K°graans vader 1uam
ylü-tock.m van-t geflachtenflammevande Knapen
"*'.* 00k defen lof der Haerlemmers nietflapen:
%» Pijlen alledrie, en Stenen, buys van Hals,
O f",ma^en eoK ditfeyt en mijn bel&ijs niet valz..
í ,rn deT V Vifzens^rfffi met bun drie Boge-fchichterï
ç doude hem der Beetz ons grondig onderrichten:
&> me de witte Leeu van Loo int blaeuvve Veld;
**é menig ander Schild van menig ander Held.
r'tbt danplagtenfich fael-eerm oude tijden
e wrgers onfer Stad bier over te verblijden,
fn tuygden defefaekdoor teyk'nen openbm
, Metïuyterlfc Triu mph den eeiftcn dag van't jaer.
?? onfe Schutters hier uyt lafl van onfe Heren,
( »kb»ê monflenng de Rapenen hanteren,
*■· Konhetoo^alfdan %x>elflaeil§k.fijngedaen.
m &? gedachtenis toch nimmer ondergaen.
V
Moftaert,1
Helm brc«
ker,
Vetvverë,
Kodden,
Kogman,
Knaep,
Hals,
VVifzenj
Beetz,
Zoo,'
ßï dm
-ocr page 242-
11 Λ.             Β Ε S C Η R Υ V Ι H 6 Β Ε V H Β LOf
Sodatimijn Baerkmmersygy vroome'BatAViereny
Set opu%» jeugdig hoofd een krone van laurieren,
lottiumphl tol mgj mijn fader-fiad
Verfegelt defe daed voordienen beften fibat,
-\£e*ftici?t op $et tyapytxK ^tafc J$<müty£
VViliemandmfijnhuys'sSuas'Ww^enphet^egeveny
Laet defe verzien dus daer onder fijngtfchreven,
Waer by men leren mag, tot ere van ditfeyt,
Toterevande Stadnat aiont Wapen feyd.
De Moed verwint de Magt. Het Veld«»'iSvvaerd<g««/<gi»
Dat Damiaet voor ons den bals heeft moeten buygen,
De Sterren dat ons memfieyltot deftenengaet,
En 'iKiayz vermeld het eynd en oorfaekyande daed.
•\§e*fttc£t op^c T®a\xncyt>v£ ^o&mfcf^ fëefiacf^·
PiiVMoftaertsWapen-Schild, ί
Dit's Hellembrekers Schild,
Dit is Verwerens Schild,
Dit is der Koddens Schild,
Dit«der Kogroans Schild,
i
i
Dit «der KnapenSchild,
Dit is dec Hallen Schild,
Dit is der VVifzens Schild,
Dit is het Schild der Beei z,
Dit is het Schild van Loo, Η____________
l hetfaelk ttyt geënt boeken
Verdicht is opgefocht, maer d'oude VVapên-boeken
Getuygen't van dien naenr. het foelkjat oudgeflacbt
Van Damiaten heeft met eren megebragt.
2&dt$<Qay SxtmtAtey, attifiêfdufiury-
Holl. Kron. Divjf. x ι, r. Kap. χ 11. $fet na inben-jare onëWJ*?,
jfrebetfiBÏiepfer ban Öomeri/öie eetfie/öebben geboben enbe MPJff
een generaele ïtrupjbartt om toeber te recupereren enbe in te V&%£
W
%mit gwtm mmm/ tut mom mmwtmufouto «apjjs
-ocr page 243-
«ü«Sei fi'»\>eewWe «iwi|aeriwpitepnen ftibe #jfn?en ge*
«ös «Ir.*"*««& öterflE ban bien name ücpfet ban fioinen/ ©iii«
ΦηίίΧ, iP οβο ^«n&tP/ ίΜφκτί Sonmg ban «ngelenb. ©e
WeSSSS! 3&κΒ*«η/ '»&* ban&ayen/ ftoenratb ^ttoge ba»
ï-ottrlri, *lt£,er»&©ettoge ban£>tuaben/ $enric& ïfettoaeban
Wif*/„J?0?.s?al,anö· ©&**«*«&««» ban Waenbeten/ jfiomi
te/Z^n^o,,anö/g0it6^ra£^anB,röe/ φ"ο oratie ban «©el-
Uia'ηΆζ11*ψτψοιη*η/ enbe teugen. Siomenbe tn Caïaïuen/
εη/hnlhf WVH* ftDiiften/ enbe begabet metten geeft betaiopfictn-
to/enh.^"Bbaettbergaenenbebofepitben foube. φρ anbtooo£
J»MflSSI,eratt'ulï:<®PÖIt»ajS ««Wtentie 3&etften$eten nietbeel
toen1*^*>ft »oe?ögaen in-t ^ 5Lanö/ toant Mc tfiö ηοφ nut gebo»
JofiPttηχ *>« ®oö öat ianb ban beloften banbet «gatenen toilbe bee
toet. aftfSu SPfePier fuItbetDjtnSen eergp tncfteromtBop* U*
vottnh hl
f ^aepfer bttijojenbe maefitefgn repfe metten #etenbooi«
6Wo.iiS.923ttÏ8fltien/enöe tc°8boöen^>. 3o?tearm ommena't
tooenrtn*?· i2nöenamHtagteIit6fnbeeIeaeöenenbeflotentottec
*u>aiK.Joe«*ut 8enfl£mi|/ tnat* öie φ. £>tab ban gjerufalem en
taetnni ^"J^ïögenna betpjopijettjen be sstbtsgoaröims bootfepb/
Belenen ftSplJelEpDe ^«ftatbe fïab ban <£gppten gebeten Damiaten,
fepffi» 1? IEC ritere banbet ügie/ om aitrjb een Daben te ftebbr nint
mn/ εηί,ϊί" ίε tornen. iBaet toant bic ftab feet fïatft toas ban tooi*
^tww* "Pfonbet opbie ïjaben int aenfeemenban bctfiab/ toant
Stagen/ * rnbe ta»eet* metalê tae»)ce« cnbe Beltenen otibet battoatec
C!lbeh „ fta"benefn«« ioo?nc tottetanbete/ mttjeïueUienbfe fiabcn
bet f ι tpJi®* onbjinlicn toas/ cnbe bic öutgeten bes te fi outet. $>&
ecnen n,- ,e"e0 v Viliem Gravc Fioris ander Soon, met die van Haeriem
**'" ichiDUWenAaed gcvondcn>cnde dcde maken on^craenden rugge van
endeftro CCn
           iagemet febarpe tanden, ende verwachte den wind
c°de ov otn»endc,quam kragtelick gefey ld op die kettenen vander haven,
^η· e.&bi°1U-den gr°oten laft van't fchipbotften die kettenen in ftuc-
Van Dam
         alfo a*!e dct ^er^ë Prinwn fchepé in die have van der ftad
toinhelnw\^fe^ePfcrac^^                               enen*
w»ftoen <U-^00* WoefcUepbenbe toöiöepbmtlïemg <©rabe jfio*
^bemapl^Senomentoa^/ öegaeföe DpSemmetÊepfethjèe giften/
^olianb n«Ki3emöiï)l,er/ ciibebebaïben ^imsencnbetötaben ban
gaf hy deïrr1 öeö **&*$ öarai^t te tirften/ enbe te (leen. Voord:
viet Sterren^00?16" kamP-vecr)i:cr$ endc poorters van Haerlem totten
^"iarch " ,e. {y'«-ba« Schil4 voetden eenfilvercn Swaerd, ende die
ί *                       Hadr.
-ocr page 244-
Ι/δ           Β. ESCHRYVIKGB Ε Ν D E Lof
Had, Iun» in Harl· Hanc urbem fcquitur capti novo confïHo Pc.
lufij (Damiatam nominant, inclytamiEgypti urbem) gloria, cujuscurn
traheretur in longum obiidio, portum urbis tranfveria catena ferreainief
duas yalidas turres munitum, una atque altera holcade, quarum carinas ei
protas ierra in crenatos dentes limaia obmunierant,Hailema;i qut in ea ex*
peditione militabant, obfervato veritofecundo atque opportur.oinvaduntt
diffra&a catena interiorem in finum penetrant, ficque paiefaöo P0"^
Claffi Chriftianaï rei benègerenda; occaiïonem aperuerunt, capiadeui"
taqueufbemunitisfima,copiofisfimdque. Cujus rei memoriam (emp}teI"
naeinftitutum rcor, moremqueper manus inhuncuique diem traditu11»
obfervat Hiatlemaja pubes, ut Cal, lanuariisiqua; anfiujufce ftratageö13"
tis telles fuerint clam'mceft) naviculas fenatis protis inftrueT:a.s, in"#g''
nesque vi&oria; argumenta, bacillisfuffixas, inpublicis fupplicationibu
circumferat, Ccrtiorisque fidei teftimonia fupetfunt exa:re CorintM
tintionabuh feuasramenta bina,qua;in editisfims turris faibgio fulpen'3»
argutotinnitulatèperfirepunt.ate Damiaticanuncupara.
3Me &tab fjeeft be ere ban ïjet innemen ban ïdeittfium t·00^1?*
trieutoe begenbigyepb (fpnotmenfe Damiaten, ecnebetmaerbe,*»'11·'
inCgppten)bei»e!Ke aïjgfplangbelegerbtoetbe/ fofijnbe Haerlc®/
mers.öieooBt'nbte 3ürup3-baertbienben/ meteeneïjui&e oftetttL5.i
iiatikzTë Stelen mbt boo^tfebenii fp met eenc fage met gebijloe wnpni
betfiengabben/ met eenen fïerïien booj-totnö/ opbeïjaben W'Vzt
aengenomen/ öe toelSe tufegen tbaee bafïe to?en0 met eene pr"*
btuerssSeten fietïigemaeKt toasi/ enbe fijn alfa/ be 6etenafgeb?oBe»
f}tbbmbe/ totinben binnenften boefem toegezongen/ enbe Ö?£u
alfo/ be gaben geopenb fgnbe/ be blote bet Cgjtflenen geleg^F"
gegebenomgunne fa&e»o0?b;8uptte boeren na get oberaebenej"£
innemen ban bit bafle enbe magtige ^tab. Cüt toelner faBcccuHrt
ge gebacötentfje/ tS aegte befe maniere ingefteïb te toefen/ bit »ƒ»
ganbtotöanb totbefenbag obergeïeberbiay bizbt jeugbban #a.eJ"
lemnotgonbergoub/bat fp ben eerfïenbag ban ijanuattujs (&c ^?e'„^
offp ban befe baebgetupgegetaee(tfg/ entoeettSniet) enige ff0f*L*L
iensünet gefaegbe boo?ftebeng/ enbe beelbefeenS op fo&vkMrJiL
fieKen/getupgenban befeobertomninge/inbeopentïgBe omtne»*L"
gencmb?aegt. g>ofijnber oobnotg ttoeeBlocSjeg totfeBeröef e*.
tupgenif3e/ ban ïtoper ban ïiojintpen/ bit in ben top ban &*"·:**■·
ï}oogento?en opgeftangen/ boojeenfcgel enbe öelber gelupb toijö ero»
b^eeb &ïin6en/bie ban befe fafceDamiaetjesgenoembtoojben.
HIc depicla vides clari monumenta trophai,
Prolata inlueem, atque annalibus erutaprifcis:
Vtconftetcunilisinvi&o robore virtus
                         »
Quid valeat munita. Vides erKandide le&or
-ocr page 245-
Der Stad Haereem;
Armatatn miris ferrato dentecarinam
Inöru&amque modis: eui nee nodofa refiftunc
Vincula, nee folidaj dura adftrigmenta catenas,
Invia virtuti nullaeft via: quodlibet illa
Intrepidè perrutnpit iter, fecura pericli,
Contemnensque graves aditus, fubiensque moleflos,
Horribilesque aliis infrada molc labores,
Quos Harlemenfis pubes fibi vindicat aufus,
^Etemum meditata decus.facinusque perenne,
Dum Pelufiacas claffe cft inve&a per undas:
Vt nobis vetcrum teftanturfcripra virorum,
Egtegioque docent infigniaparta triumpho,
Cw»efo Schort*»*·
H^ifieigy afgemaeïd e en overwinning* te%en,
op't toneelgebragt dat oude boeken fprekent
Op dat een jtder fle gelijk den klieren dag
V V«x onveraaeg bedrijf,
W kloekl^i d vermag.
Gyf'et een donder féip aen Nilus dorre firanden,
Gtb>Apend (ten dekiel met (cherpeyfre tanden,
vVaer voor geen keten-tuycb,geen fchakels van metaeï,
Gee» raekjxen en beflaen, tnaer t&ijken altematl»
**' Vomicbeyd breekt door, fy dringt door alle "faegen,
£n κ Voergeengevaer ,voorgeengelfreldyerlegen,
Nieif if datfyfié nietmanlijkonder^siindt
VVatfvvariaedenwkten Ander daer in vind.
^t deed bet Haerlemfcb volk doorfmht van eer gedreven,
* Vanneer't na Damïaet te faater aen quam ïlreven:
GelÜkveelfihriften ons dat hebben daenverflaen,
Sn'tnuuheVVapen'léMvoerlangbeeftksndgedaenï
DEr Stad Haerlems vermaerde oude vroomUfd,
LuHmij boer ter eerfiguerltjkt'openbaren,
Üoefy 'tjegenfaoordig Wapen verkregen door een k\oe\pyt,
Om 'tgeloofgeilredenjo ons de Kroniikjiytleyt.
"oe>neniioo.fcbreefenacbtentacbtigjaeren,
bede Vrtderic^ d'eerfle van dien naem, Roomfib Keyfer verhlmn
Xengenerack Kruywaert.om 'tCbriflenrijkjevermeren,
ξ» om lerufalem te verlo/zen, fo fagmen vergaren
vf(i®i>gtigepQtentaetenievdeüeren.
- V 3
-ocr page 246-
lj$            Â E S C Ç R Õ V É Í â 8 Å Í 'Â Â < L Ï V'
É» ife/J Kruyzvatrt faas den Keyför pre fint,
Met Pbilippus Koningvan Vrankrtjkjverkoren,
Ricbard Koning van Engeland heeft hem derfaaerti gefyénd,
Met den Hertog van Beijeren, en Saxen hooggeboren,
Den Hertog van Ooflenrgk,, den Hertog van slaven,
foj// horent
Met den Hertog van Braband, en Lotbaringfyaeracbtig,
GraefEloris van Heiland, die hem twittig gingfporen,
Met den Graefran Vlaenderen: dees l&aren aleendragtiga
Om''t geloof'te bevrijdenvoor God Almagtig.
Eengrootebeyr^ragt nufijnde verfaemd,
Wonnen fy veel Steden ende floten byjonderlingen,
Metgrooter Viüm't, tot der faoeftijne toe smgen*tm&%
Maer de beylïgeftad lerujatem befaemd
l'ffaas haergepropbeteerd) mogten fy niet beddingen,
Daeromfy haer gereed maekten om te befpringen
Eenfterke fiad in Egypten, Damiatageheten,
Dieonffriniyk^fiheen om i'ender te hingen:
Maer hoogmoed vergaet door Gods band, boefierk^efetets»
Metfcbepen engdetjen vol krygs-voil^geladen
Sijnfi voor "Damiaten tritmpbelf^ gekomen:
Die vaniinnen (lende defigrooie armaden
Stelden haer \loekjn ie faapenfmder [chromen,
De Cbriflenen befpied hebbende dat dees Had ujtgenomen
Qualijkjteas te faimen, aifomen "foelfag,
Hebben raed^ebouden,gelijk^den vromen,
Om deflad te beftoken, al finder verdrag.
Goeden raed in fuiken s!&et men niet ontberen mag.
Want deftads haven vaflelfjk faasgefoüd
Metïveallen ende torens aen bcydefqden,
En'tfaaterdenNiflgenaewd^befiotenvoorfongenoitd
Metyferen ende metalen raekxen, om deflad te bevrijden:
Moor Willem Graefwlotisfoon beeft in die tijden
Met de borgers van Haerlem eenmeulsee raed verfind,
lenflaHenfaeg maekjunfy onder 'tfchip al [onder mijden,
Endefeylden de ketens aenfiuckenmet eenenflerkenïwind.
Voerfuhti&bejd baerd hragt, ah men 'tretbt begint.
-ocr page 247-
Der Stad Ç á e r t e ì
MeH % Gmef VVÜem eerfl in de ftad t
»J9
De Kr Vm Haerlm> *ls HoUandfibe leeufyen wmaeri:
eKeyf»verbeugdftjndebegaefdehemmeteren,
Snde dievanHaerlemktegen dit Wapen exfaert,
id Ten ln een md veld'ende "n rilmenfvvaerd,
» ede Patriarch fiboni^ een krujz, daer boven tot een metnori,
Aldus fond fa faaJ)en
m(h huji(n é,öÌé^
niet eren verlegen door de ft íú&ïÞ:
m "[â) God den Hetr dank, prijs, eer, englor'u
GvdisonsVr'mz,
hi Expcditionem Damiaticam Harlemenfmm»
Quattuor cxcelüs Harlcmum nebile ftellis,
Et ctuce fignaris, «re&oque enic*notaris,
Sanguinea in parma, vicit vim virtus, & arma>
Cutn ratc ferrata patuetunt oftia lata
Nili, feptenis fuerant quaeclaufa catenis»
Inviavittutinutlaeft via:funtqucfakui
Torcibus,haud fraudi,fed viöapericula taudi.
Symon SovinstHarl.
O Haerteml^Ptjdvermaerd,, door Sterren, Kruyz, en sfaaerd;
ln eenen grond van bloed,, de magt faeekvoor den moed,
Wanneer de Nijtfibe re'e,, ficb voor om open de\
Als onfefcherpe kiel,, op hunne ketens viel.
Voor moed en vromtcheyd,, is alle faeg bereed.
Be prijs en éren kroon,, is onfer helden loon,
Xift uytgefiaengevaer,, maek\t onfe kloekjsej/d 2öw r,
Waïffi.öt.onrc Sfa<Vtbe(!o|men onfer toaïïen:
««'E! ltopöenmoebSier oo&in'tminft toel ballen/
feet *to?omir öepbi Het ^paenfrö toergoten bloeb
"©ns úé,º? pae?5t9 Bobaerbtg Bert fleel anbetjs tupgen moet,
e „f. "r0et fusicöte niet/ fel fö niet toanneet met jjope»
<?é â JKSf6 ^mm be bt;ften flfte lopen/
^r" itojmbe cp be &tab/ ja trocB be toal te gtonb/
«®ne E«S; ° r * "weWe bo!B in fmn flaen-cjöje fïonb.
Öåï>,Êå'^icöte n«t/ toanns et be Bogefó Bleef bert
ËâÌ»!* f toal/ baftaetbrpji m-onben beefben
ÖU^onb*f n oan,i geffftut/fo m clB cenbebufDt
Winark»
Beleg v««
Haerlen»,
«few Ftederi-
tiuaTokd»,
Soüevan
Terdwanduê
Hertog ven
Alba, de»
ii.Decfb.
«J72.
Stotmê,efi
Atnvallen,
20 Dec^ï
lan. &c,
Schoten.
10402,
«weibersaegbmogtfgnbooifuïiifnBog'Ienbïwgt·
Öç$
-ocr page 248-
■"-;.-.. ' ^Q              8i.SCBHTVI.SUi ND 5 LoP '
<©hjS burgerftoicgte niet/ geltJB ban Die baer betgten
©oojBunnen «J&obejs Dienst/gun f^ggepb/ enbefcecgten/
jèaet gingen goebeg moebsi op gunnen bg'anb aen/
<©m l)em banjjunne ^tab en toallenaf te flaen.
Spaenfche $oe bitutoiljs geeft ong toel De ^paenfrgegoop befpjongeti/
ncdetiaeg. JBaer fgn fotoeer begroet/bat fpbe panbento jongen/
Dodcnge- <2n blobetrbats öe^>taDi üoe Dttmiitïg geeft gungaec
dm-enie de <s2nftearte Bop getoeefi off niet Dan bloeb en toae r»
beiegtringe j|0e jjicatoiljS fijnfe toeï öan onfe toal gefmeten/
«atrentix. gpoojbojben/ enbooigatbt/batfom genabe Sreteni
ÏilTsor ©oebeei ban bat gefpupjs/ bat (ïce&js fo gierig gae&t
Cn bojft na Cgjifien-bloeb/ fgn gier om gaijs geraefitV
3fêoe beel met onfe fgiets booj-floten/ en boo? regen/
<©f gebfeen met getftoaerb ben faetjlen δίορ geBtregeni
i|oe toeel fijn met om roerjs en bogelg Doojgeboojb/
Cn inbe graft geflopt/ en in gun bïoeb berfmoojbi
Mimen, $oe öecI Γόη booj't gcbelf ban menig J©gn bebjogeu
^eer fcB?wB!gK inbe focgtin fiutfeen opgebïogen/
<£n fijn op onfe toal en befï fo onbertoatgt
3!n b'gitte ban ben fïojm en aenbal omgebjagtf
<f£elö6imn 'st^pateng jïroom boo? onfe J&tab fiet Wiet en;
^>o fagmen 't ^paettfdte bïoeb boo? onfe &t&h bergteten.·
&o bat De èpanjaerb norg boo} ong toe l ftöjttbi / ε η bjeefb/
•en toel inbaigtsg tó bat gp-er ijs getosefï.
vy tvaiiènr iBaer bit toajs nor ρ al meer/ bat top «pt ,f>tab felfg bielen/
waeronitr ||em m% χη fjjn f renteen en tenten te bernieïen/
tem de we?· ^n ^t\jtn fitm mt R^ggi/ εη jaegDen i}£ m baer upt/
Zmsm
«&" Ptonbefben fgn öep?/ en fijne» gatifrgen btipt.
*' ' l^aiïsHcteenSIotKbtfïainbfnbijanbteberrafjen
%n fijne Ιζ§ηφί en opfjemnietö te paf5Ett
<©οδ baer ïijJsneerTfïtoa^Ce bomen ban ben fïrrjb
Üa Stab met roof gelaen tot fgn oneer/ enfprjfJ
'jBaer bit toafï alDermrefl/ fclfst quanten onfe ©joubjcn
!loThve . %Ï0 mannen op be toaï bc η bgatib jturaen goutofn/
iy Φη gingen frern met btter/ tnetsuiffr/petiVenr'eer/
.JBetfonbeflmgenmoeb/ en tooïib'jenïufï tt beer.
Kennau sv Kcnna»»b?ooiwbjou!5t)moetmeneregeiDen/
mons, ow 45pbiefo menig fiura ban feloe&gepb tobt bebje'ben,
46. /.Li», jBelöin ban't $ebet ïanb! gp gaeft Dn op ben t erfit/
ι J7 j.
          <£n fotfjt bm bijanb feïfg/ baer gp bij iiitt en for'gf» ,
,êo Fieeft ban onfe ^tfïb oofi befen roem berbregen
< Öffialben bat beaj iang onö naeni be torjb geiegea
<Ö£toe flest ij6 bE&enöj bat i'nben quaeben tgb
©e b^cutonfö'natómasW jaUmtoen wbf nflrgb·.
               ^at
-ocr page 249-
ËâßÇ,Ëê ,D,fc SlA» Hauiih;              itf,
In Kcnnaviam,
Dum cclias Harleraum animas, dum procreat acre».
jMarriacorda,viros,animof*prodigavit*,
««c lcvis cft, inquit, nee me laus digna, virilii
«lpiranda anima eft mulieribus, et nova virtai
«aic ait, & diöis refpondent fada, facitqm *
foemiQci fexus Mavortiagefta rcferri,
VVanneer ons Haerlemgaffeerdappre kloeke mannen*
*e'')dvwtV*dtrUndhunkr«gtenintefpannen
M»aüerle§gevaer kloekmoedig ujt te slaen,
'
SprakJlaerUm, dat ü niets, il^ moeter anders aak
J<W«t ookjn bet hert van aiïe mijne &> jven
&nto»nneltjksnmoedenbeldeniloekj>eydftkrqven.
SJ fp**k*>fjdeedbet ook^engafons een geflaebt
inden quaeden tqd een mannen md betratbn
xHid natos ad bejla viros, quid Martia Bclgat
i'.uImina,fcemine%Mairte lacesfis Iber?
* !Pjce ut infefto ruajfin te foemina telo?
A Woc mulicbre genus Battava terra creat.
A™uge mollis Iber* Quid? G te miiitis atdot
Auf röbufta viticufoide dextra petat?
á aP'nul,us cril* ^id B*ttava refpicis arva?
A«um agisjin Batavosnil tibi juriserir.
KVét ma& ie Sp*njmi doen? fyat mag by 'tvtlkjerfiom*
**tergen tot den krijg, een volktotkrijg geboren}
Siet Spanjaard, boeeen Vrouftcb tegens dij ookfpdnd:
D»l'is der vrouwen aerd alhier in Nederland.
''Ptsptmiaerdfoatgymeugtx Watfriltnoch met dij berden,
**nneerdt mannen/elft bmfnmitnfulUngordtni
-ocr page 250-
'%$%            Â é s c ç R õ V é í â å Åí d b Lef
Weg Spanjaerd al dijn beft, en Uefft ter eerder ueti
yVatfietgyHoüandaen!diedrupenfijnte/Her.
Qttid Batavum infeftas imbelli Marte Leonem?
Beiligeramque pétisprornptamque in proelia gentem?
Vah! infanis Ibcr. Batavorumheroica virtus,
Excelfa; virès,& mens proclivis in atma,
Vfque adeo e ft ignota tibi? fuge mollis Ibere,
Quid tibi cum invj&is Bitavis? Huc Mattia Roma
Huc traniportavit fedem Mavortia pubes:
Quin & Amazonides, genus infuperabile bello,
HÏc caftra hic fixerepedem: Kennaviageftis
Hoc probac, hoc auiis irsgentibus Heroina.
Ad Stvga mollis Iber, iuee perfide, deferc Belgas,
Kon feritür tibi, non metitur, non fpes potiundi ell,
HasitiGymiiafioverfutlHppuerQlift,
YV'atJssil'deSpaenftbebloeddenteeuvan HoUandquellttè
Ì tegen (ul!(eenvolk^van faap'nen ficbgaen Hellen?
Wel Spanjaerd fijt gy iuU en
» bun moed, enluft,
¸ç kloeltbejrdmdenftryd dyandersniet befauftl
Loopt faat gy hpen tneugt l Hier Ifaonen Roomfibe Helden»
En diefich ejt eneyi met magt te 'fyerefteldm:
Hierfim d'Amazones, bierfaeond een vroufaen-aerd,
Die ook in tijdvannoodbaer ere la/el bètvaerd.
Befaijft dat
Kennau niet met baeremanne-daederii
Baes-ep dan, l»eg Maraenl en ^wildij foberaden.
Weg, fyeg
! daer is voor dij in Holland niet gefaeijd.
Weglegt daer is voor dij'm Heiland nietgemae^d*
Quis Belgas neget effe virös? hèc fcemina plus qua®
Vir, magis & quam tu, miles Ibere, vir es,
Pauliu Muiltje.
fVie feydmij dat bet volkjn Nederland geboren
Geen mannen foudenfijn* "fase locbend voer mijn eren
Dienreemder Bdtaviefsi voerlxaerl ditfyijfis mij
Veel meerder als ten manden Spanjaerd, meer alsgy.
'Mom toetr tot enfe ^tab/ en tot bit ftoaet ïrekegett.
m&xHm. mm {m$n&tm toatfaüfc teut ösfessen?
-ocr page 251-
De» Sτ Λ o Haeriem,                  itf|
2^Üeatt BP <6iwnf* geb*otgt gp guaemter in JEaraen/
*toS? ?eefl öejs bongergfbJiaerb/ maer bgnftoaerb niet gebaeö/
wie lalbe bangtcgepb/ en'tupterfïe beftoaren
^Sftoartengohgers-noob mettong of pen berfcïareni
^n toaer toe geeft ons niet getyetk ban fjigs en b?oob
vré,a toaet toe n*et ö«*?aflti boo|toaer in allen noob.
aaL 1? ft&ier niet menfcgelgk get geen men geeft gegeten/
*» 'öont3/6at/ rat/ m"W/***toilb-geïijaebgegeten/
wout/ racjj/ en δβηηίο-δοεδ/ en togngaerb-blaenbaer ·&ρ/
Jaeen gefoutengupbtoasfpg'S/ enlecfeerng.
*f 9« burgers (liebe) totlt bit nimmermeer bergeten/
'«nbjeefi fo bertel niet in b?in6en/notfi in eten:
Jpebeniu bit ftoaer beleg/ en bien benouben tgb:
S>ogeeft begeer ooft meer als gptoelteaerbtg fijt.
**>at toaft ban ban be &mb als gaer be lijf-totgt mijlei
^Qh «ïtjïe get ont?et/ gettoelB be burger toifïe/
^it toifte be 5elbaet/en b jeefbe bies te bet/
. ι™ nfaöbe Spenen moeb nctft pope ban ontjer.
^geeft ban οοδ onfen *#?in3 niet aen be toilontfaoBeiV
^"«aberlijfie fo?g/ bat top niet fijn geto?ofien/
3gat top niet fgn bsbjijb ban al bat boos getoelb:
jeaer <sBobes ftoaere tjanb toas tegens ons gebelb,
X«» notg betbitnb uto bienfï/en troutoe bacb &eftg?eben/
?a^m öan *9!ongemans! gp bit uto bier baer leben
*??tjtoillig/ toel gemoeb/ en blijb/ en onbe^ac gb/
„«ff P* *«#Ie Hefb tot ons gebt boo? ons <§>tab getoaegb,
fenh ï Dtoe ^atabiers! goe fgt gp omgefeomeni
ar r enbur8 Γρη (ï«r& toat beter toaergenomen·'
^n fcnojte niet aen u/ uto moeb/ en bjomitpepb:
&&£~iec al befaute toas bpfaute ban belepb.
^aer bp quameptiblgfi bit/ bat ons gebtet6te-$ofitn/
ilWae* boe? b-op'ne lorfjt ger-ober bliegen Bofien/
^loofbenöranfeentroolï/tnfoberlgfebeftflepb.
^nfFaengp quaemterin/ten 6o|tf!ennptgefepb.
fenc. i<ee" 0ns EEr*i ee« f« **an jammer oberïcpen!
iv« riïoft Öter ons bol& get ^narnfffie bloebbefiopen*
ϊη»Λ«lteöefetoaet me beerïgfftn't berb?tet/
J6en il, öJ!p>t £>Paenfrg gena b?n al te beel berïiet.
<En r,«v?sl)ten bajeen Cp?an geen Öeugbe toe-betroutoen/
ifeSPntoooJÖfobeel/a(Sopget toeter/ boutoen.
(^^'^&iJefna/ilSenisfrjntotjlsepbqugt/                1
Sitfti «.ïï!0 "«°nW> goeb/ en bloeb/baer gp be meefïcr fg't!
€en X* i?H0iis üoï&/ of ff BiitS toan &«n bganben/
«n-bertoinigg οοί6 no£Ö jj^^,, ÖO0i gun fianben*
χ ζ                  Cnbie
Hongirs
«eod«
Ontzet,
* η«&»
wtmNitft·»»
Trinz.e t>*n
Orante, &c»
Pater
Patjuas.
Φ Vtriixet de
Burgers ier
Steden onier
den Prinze
'vmOranjen
met-namen
dievmDelf
iVpiUcm
<van Baten*
h»rg.
Dujven
ftadsbodS.
Vcrove.
ringeder
ftadHaer-
lem. 13·/»-
//«ii j 73.
Spaeniche
Tyraanije.
-ocr page 252-
f 64           BeSGHRYVIMGE SNOB tol
<en bïe be ponger pab betftpoonb/ en 'jeböanbs ftoaerb/
«Ban ηοφ ban't ftoaerb bes beul? en bafi niet fgn gefpaerbf
&n mof) pet toaerbe bloeb ban burgere en30lbaeten
jg>o to?ebeltjfi geftoit ηοφ renen op be tïtaten/
«©etroffeentotterboobboojteniofnoobenfepr:
J§tet anbcrjs ate een fcpaep ter tt^cpititg tot* jö gelept^
$oe beeien geeft /Baraen tn't toater 006 berbjon&en/
©ooj toten ijem tod be moeb te bo?en toast ontgonnen:
&o tooebpp mcefien φ/ tstt felfc niet boo?ben man
Rnr λ~ φη ^00* De ^"Ρί1 'ieefitö* ef >'# mans berbjaaen 6an.
eoraet, ^e liet Bordet fïcg ban ban fijnen Bnetüt boojfcfjieten/
3110 tranb'renfitp bergeefö op 't&paenffp gena betlieten:
©oojtoaer een BrtjgfmaniS fept/ en een ftomepnfrpe öeefr/
JBaer bie pet Cpjifienbom te tot je te bupten gaet!
yvybaid <© Ripperd, mofi βΡ 00& bgn pali booj't ftoaerb noep bupgett/
Kippird ©an totens^Ioefimocbiggepb be ^pamaerb moet ge tupgen
™ίο! *P toiI/ 9fbJtI 006 ntet/fo lang ai* onfe baeb
wrnw &° ,ane afe 0l,fe naem 00°* el,ec nwnben gaet?
<Buj$ maeftmen ong niet toijjï pp fou beranberb toefen/
IBen pebbe nu niet meer ben leen en toolf te tyefen;
«Be leeu fpeelb toel ben bojï/ boefj fjoub ber leeutoen aerbs
JBaer toei 'tgtlueRtg bolït bat <©ob boo? bep betoaerb!
Scbad*dcs ^opeeftonjeburgerg tn't peetfie ban bte tijbeii
Beicgs ©oo? Öet gemepne befi b«js beel ban bullen iijben/
xxgjóoo· 45n8eef£baofb'ere<©obs7en'tlteue©aoerianÖ/
Guldens. «©onaHejs toatfp öab/en goeb/ en bloeb/ berpanb.
!©tt Son 'tpe m fo toel boen: ηοφ perftmen ome tn tttten
Moed vyii« ^anopperftoberlafi met buer oog erngeftenen,
**s« Bf*«»di 90en6t öier ben (patriot) op beeöboojfebenfianb/
\\ ·οο0«>· φφ.' toat een pups pier lag/ poe tooefl/ booj fergg/ en b|«ib,
*?76· ga et)cn Det öerb?iet/ en bat benoube toefen/
«5n angftig ongebal/bat top ban Crogen lefen/
<©at bjuc&te onfe&tab/ of aljf Cartpagoojï magt
©an öornen boo? pet ftoaerb en buer tg omgebjagt*
flDp pebben 'tban befuerb ome b?oeber$fo ten be fttw
<Ên onfenabuet-fteen/omfttp tertogl tetefïen/
i¥e fiernen/ te betften ban alie 'tgeen toaer aett
«en fïab gelegen fö'f beleggen UPt te flaen.
Tin» tBatnabbeböimbalte^utpftenbloebbergoten/
Stand" *%* #aerben befgelnBjt:? 0ier peeftpp 'fpoofb gefloten
j&ocfi moebig ban't gelucn/ en fönen goeben fpoeb/
^ier φ fön aragt gefïut/ pier lag fgn pooge moeb:
«tëeïg'B be totlbe fee firn floot aen parbe rotsen/
«Be rotsenbit 'tfletoelboer fiottte baren tronen.
-ocr page 253-
US
Dik Stad Η α β λι β μ .
D n?aerlcm ma8 dan wel tcn rechten fiJn gefey^»
λ"??' 'ξ de moeder is van onfe vrijicheyd.
Sn,?«ft be tpianng ban^böanbsbolfc bebieben
n£r
ttn •ftefeöiOtt ficö immer op te geben/
i£*tmfé
Zr/dm*
ÏAa·**·            »wwi 1**1/ **» «wet···»*·'·' ***·»··%-·»
jtóSNn algeli]ii en iiommet te bergaett.
tep'ï^Paniaerb/ toat gp Sent booj tgjannö bertnetUen/
«' KtbEr toülcn top op onfe toaSien fierben/               ^^^^^
^»»« ben iaeiflen man bg manlijS tegenfïaen/
niïÏÏi ^P öooibupfenb boon bon meojberii-gert berfaetu
ïte«?r ^Ö gp mooibf naer met tooggen/ enbe bjanben/
«22Ρ?η οη« °P een/ top toietgten onfe ganben:
^oolgtbep $eren Herfc/bertteeb onö met be boet/
^P btnb ons fo te faem/ en boet onpfo maer goeb,
^jobefe Belegeringe onfer £tab ©aerlem eene banbe albergebenfc-
S««öigftet0bte inbe j&eberlanbftge «©ojIogeijSbooigebaUen/ toen
feihVlieï öjeemb notnte ongeraben toefen/ battfi get boomaemfle inbe
on LWfeö eupten rgm met eenen onbebtoongen ftgl baer bpboege:
fiet fclre "weeren in befe onfe 23eftö?i|binge enbe Hof onfer &tab al
ff»opfonberfle HronijHjs-getoijle in't6o?te bpeen mogen gebben/
bi«i,?anonre i&tabfean gefepbtoojben/ enbe bupten onfe ©eftgm-
t ο&£!*ιθ*η0 iet naemSunbigji en begoeben te foefeen. tfnbe nabtett
Beuftr*°.u>,t©rtegfn befeiaebetlanbfcge ©eroertennu enbe ban tettf
teSffi"töisbatonfe^tabin,tbpfonbecbetreft:fofullentopbefefaftt
ÏSfjnig Booger opnemen/ op bat top niet* ongeroerb enlaten.
λ.3"neet boo; <©objs foaberlinge genabe be toaete CgjtfïeïgSe
ennpfI?*meetoe Öeligie tot boojbplantinge ban be©: TOaeröepb/
Iittt,'ail^fifenbefeennif3e/ enbe tot afb?eu6 banbe f&aufclgèe fuper*
me. "hlnt,.e afflobctgen/m befe licbe j&eberlanben ba* glgfer meer enbe
fp^BhV^a^enbeficöbooigetganfebelLanbalöeen blirember*
«nhen^i"DeBo<>iDe«nt{cöMflifthe Woebtge berboïgmgen geboeö
bes^?;!1**0.enbeajgiliras 11. Honing ban £panjen in 35etembet
m TO?
l f* *· t)aettegensbt«neni5iuf3eïÖabbengegeben/enbetoaC
banh«.fo!ltiete toan<©ofienrgK/ ïiertogtnne ban l&arma/ agente
eebaeihr»reoetIflnDen uptbennaem ban ben Honing/ boojltfi enbe
^ofehiw let te8enjs beöe·. enbe bf tftaïbm jferbmanbu* Stoere*·
befeiS^,Settoeban«lba/ banbenHoning met ftoaerfciifgsbolBin J·6"h«tbe α. i!f η^η toa»eefonbe η totfiraffe ban'tgfpafjeetbe toat ton* ™
bin-
Haet·
Wneiëefiftit^01"^** minde niet entoaö/ inmeeftalle bc©jo< Um,
"""Iwbita'tjaet ij66,gelp ooSbmnf Haerlcm,ï>oPigebaIIett/
-ocr page 254-
rSS              Β E S C Η R Υ VING E E Ν © E L O *
enbe tot upttobtngebanbe Cpjiffclg&e&eligi e/ enbe bettrebbige üm
beï©etten/#jtbtlegten/ enbe ©jggeben banbeHanben/ cnbebaer
inebe nu fïetn fecfig majs/ gebbenbe tot bten epnbe alle be bafïe pïae t*
3enban öet Hanb metfijn nieu bjeemb 6tggfbol6 befet/ enbe bet'
firagt/niitttoe fiafieelen enbe (ietbten tnberftljepöe οοί&επ opgcbjej-
pen/öe booinaemfie abelen bet jaegb/ enbe omgebjagt/ beefe bupfftt'
ben ber bjoomeingefetenen omfiet fiuta tszt aeitgie op mentgerlene
togiebooi'tganit&el,anba!!saargtftgaepengeboob/bcn^in3C ban
«©janjen iDilicm ban $af30U gefiagen/ cnbe nerbjeben: βο fgn epn«
toelgb/nabe beroberingebanbenBiielboo? WiWtnn&tatot banbet
$©arb/ beele&teöen ban#ollan&/ ^>clanö/ jf>utjp0en/ <©toerijf5«i/
^tcflanb/ enbe anbere/ ben #ere i&in3e ban «©janjen/ tegen ben #er
tng ban »Iba/ tot toeringe ban be ^paenftge Sngmfttie/ efitpiannge/
toe geballen/ toaer onbcr^aetleiw tnebe ig gebjeeft/ pet toei&e in befer
Doegefëtoegegaen.
Pieter Bor in fijn Seftc Boek der Ned«rlandfche Oorlogen* 25tt1tt£n
Haeriem Haetlem fgn genomen «s&errit ban ®etS.enrcebe (gi toeefi ftjn&e Ma*
begeeftiGcb nomen) enbe #anö ïiolterman/ met bjtebrη ban ben «gouberneaf
aendc fiide g^j^ hebenen ;§>onop/ enbepebbenbe albaer gebonbm φύ*&.
5ainrt vaa ü«if3Ht*iei/bte albaer ban Hepben geBomeniajajï bergs umwi
oiankn fofte&benfp gaec comtniffie bie fp ban ben f&in3e ban <©janjen pö»*
ben/in bate benïefien npiil ι ƒ7*. te toern geftr lb/ tttbe ftaetcbjieben
ban ben ©oubetneur φοηορ obergelebetb aenbe iBagijïraeten/ ber *
foefcenbe baer op anbtooojbe/ ban en Stegen booj eetft geen anbtnooj'
be nagaeren fin/ niettemin fp bleben albaet inber&tab/ enbenaer
enige moegten öatmtn penlupben bJÜöe uptber fïebe boen betroffen/
fo fgn be JBagtfiraef en gebaaer geteojöen bat fp fo beeï aengangia bra*
nen ber &tab gabben/ bat fp lupben bebjeefö bjefenbe/ben berben -W&
ig be ©jocöfcgappe beben bergabeten. Sn bjelfee bergabettnge ©er'
rit ban iSernentoebe/enbe ^angi&oUetmEn guamen/enbe ptbben at*
baer paere commitfie booj gepcu&en/berfscijten baer op een feojt tπ
gocb anbbjoojb te gebbf n. ®ie ban be. ©joefefrijappe met ben anbej
ren gefpjoBen efi be fa&e obergelepb ftebfenbe/ gaböen gaenie ηΡ"*^}
genomen/ esnte betnetncnöoebatöet tnaile banbere flebenfto^
maer ^oïterman en bjiïbefe mtt langer nptfïel geben ban tor
"jsanberen baegf booitntbbagii. €pnbelijb fijn fp geaccojbeerb op om
Conbitte: Dat iy fouden verplicht blij ven inden eed diely den Kotnng
van Spanjcn als Grave van Holland gedaen hadden, ende den PtinM va»
Oranjen gehoorfaemfijn als fijne Majefteyts Stadhouder,endcGou,^f
neur, dateer geen veranderinge inde Wet ende Raed foude gefchieden
na ouder gewoonte, immers in allen gevalle niet voor ende al eer de1 rl _
ze van Oranjen felfs perfoonlijk in't Land foude wefen, dat den Hertog^
van Alva endefijnen aenhang foude werden voor vijand veiklaera.Q
niemand binnen derStad of daer ontremGecftelijknochVVcerlijk c^jever
é
-ocr page 255-
,               Dit S ϊ Λ D Η Λ Β R X. Ε Κ «                     *$γ
jjgT^0" Worde in goed noch in bloed buytétreynvanluftitie.diemenöt-
«en'h bellorê onderhouden foudc,alle Religieufe perfonen iouden bin-
ioud Ure ^«venten vrij onbefchadigd blijven in heure Religie, men
Sift ecn ^o'daeten in de Stadleggendan met bewiiligingevande Ma-
alid tï"' doch fo mcn moft cniSc kl)echten hebben, dattnen henluyden
fui an ^uychaver met fijn vendel foude feynden,endc wanneer de nood
do-.f.^yichte, foudemenhen volkx genoeg tot h acre befeherming
cn nebben
                                                                                       ·
■^tohfi1?18 nuopbefe feeranbetfcigebe &tebenba»t ^ollanbbinnen Die va_
daetAal®1 Üe*Sabeten 6l SuÜMJi ι J 7 * ♦ *<> fcnden die van Haerlem al- Haerlem
Gera a*er lohan van V Voerden van Vliet, Burgemeefter, ende Mcefter fendê hun·
Sader" van^er Laen, Secretaris, als hunne Gedeputeerden totdefe Ver- neGedepu-
^etfel^lende Dag vaert der Staet en. fSltöaet be ^ttt ban $lbegonbe teerden op
to&iw!? P'in^te ban ben ©jinse te toefen bat gegouben fouöe den v?z-
ÖoomrJ'^Sepb bet Üeügte/ fo toel ber ü&mfojmeerbe/ als bét l?™d"
iterffi0 fc"Gie/ enbc bat een pflf ItJHtn't fijne int cpenbaet enbe in ïïS™
bennBpii!£CaPel!en/fobateeboe8lgiiflebpbe <©betgepbfoabe geoj.nouana*
èat *Vz "Ojben/ fouoen gebjupfeen bjiie erercitie ber feJöet/ fonbec
tooihen · a,lb empefc&emtnt/ètnbet/ ofte moegemf3e gebaen fetibe
*nbe^?iLinötöatÏte-<(&ee(ieïgfte perfonen in gaetlupbet fïaeteti b?ij
tenbitahh mtmtö bigben fouben/ ten toaérefpUipben gen bewoon*
ende dlfai ' °/te 8*n roifganbeïben jegenss getgunt boo^tpjeben is/
Stacten d *?Γ l^d enc*e w'r'én toe dat by advijs vande gemeene genera; Ie
^ormeerr|er ^en van herwaerts over anders foude moiienwerden ,gëor-
5uteerh^eitoeI6eintentiei,a,löen ^n3«beboo?ffö?eben <©ebe*
<©„:"lnaiël)en!us>benconfo?meetbfn. tdem Ibidem.
haefcJS?1* Ö£frn ttjbftabbe 36b?iaen <3anf3en ban 3Do?t/ &tljtut Aenflag
lanIWB ben lo.gjuUj/ altoarr beganfege ï©ettegafr toag enbc BofzUop
önb£ *0Ltecl«en/Commtf3art0bant»*n ^(03«ban<©?amen/ aïbaer Haerlem
tittttpm«lrenmtÖegenooiitoast/ bannpertufeetbegemte nemen/
door Hans
Kolternaan
Wnal!?OPtoerbgebioiigeiialbaet4f Caen/ ban ontrent te tiert itren Kou.
fetifot*!.?1* Sereen stebebobe gelomen/feggenbebatter boo^be t>cl«
baaoi«;Le etnesl «Êbelman genomen toassmet tenen ©jabantftgen
bje6„/eec"ae»«ïf'fBonfieut be<©rabe/ betmlne binnen begeerbe te
*e teo/nS^"^ ®«rgemeerieriS namelijn fBeefter ^irB ^amp fep-
3en/ E^Λ°^ bat ÖP foube gaen op't 5>tebeïjupsi onber fefier Stuf*
PtnJn/,Άζ ön t» fleutelenfcmben/ enbe bat Öp bie poojte foube o*
Spbe»^» ^η«behnanlftiflteiu ®aerop Soltermanfepbe/bat
ieairn fWn<ct «ntoflbe geopenb nebben ban in fijne pjefentie/ enbe
«ft mVtKLe8enPaenöemenöem totlije bjingen te blrjben) opgefiaen/
2eurer«;e.i?be1boöe eegaen/eft bte fleutelf gebonbf üebbenbe baer be
^tfern.^ie^P'1 naöbe/ geeft fipbe boo?f?.be <®rabe gebiagtin
"wWIWBben üolUinbftgen <Φιφη, €6 ορί^οοο^ geen boen δε
ronöeti
-ocr page 256-
sét           Bbscbrvvimge Ekdi Lot
tonbenenbe toatpt biftteren/ enbefcomenb* aenbe iS»petct,tt!fl^?L/
gooiteenpeeft geen anber toatpt albaer gebonben ban ttç É°ç»":"á#
enbe boojbjs gaenbe na be£>cöalHtogBer poojte bonb albaer oottt»'*y
MnmangenaembCgiS jplojifjen/bte met open poojte ontrentrw*»
ttoaelf enbe een «ren op be balbmgge flonb/ pebbenbe fiet oog na·»
i&parenbamfcpen Öçâ toe/enbe öem biagfnbe toaer bte anbet »»^
toaey fepbe niette nieten/ ban bat pp baer genomen toajs om be yw*
fiere upt te laten, enbe bte bocjftpjeben Stolterman öewerw'
batbefenman pet oog ftabigna bengoogen »©gfcgabbe/ ^fieijt,?rt
mebe na ben felben <©g& tcegefien/ enbe alfo pem botpt bat pp WV .
fagfeplen/ bjaegbe mat Dat \na& bat be ftpepen fo na een ben ©9**»^*L
ben: baer op pp anotoooojbe bat pet baenbelen maren ban ben »W' '
Holrermanbit öoienbebetfcöiit&te/enbe fepbe: gpfepeim 5nDöeli
raber/ toeetgpban fobantgen aenflag/ enbe meent gp onti fo ",&ã-».
Mepf-bann te bjengen/ enbe totlbe pembeurfiefeen/ meer pp âç*1; í
Koitcrman feem daer aileé vindende klopte degebaeré op.dic hem o
brugge vandepoorte holpen ophalen, ende de pootte fluy ten, ende nY
de de burgeren daer ontrent alom lopen om Ruychavcr met fijn knecö
in Wapenen te brengen, ende ook de burgeri je in't geweer» De ^1'3"^^
quamenal voords aentrecken menende de poorten open te vinden» ^
Rüy chavers VoIk (die tot dier tijd toe niet en hadden mogen aende po
Waken) in wapenen fijndc, fijn uytgevallen.ende met fchermuizeren
weyden ende ontrent Ian Pietamen Hof ftede, belctun fy dat de vil»
fteikwcfendc vijf vacndtlen knechten, die by den Gravevan Bo*zU _„
defen aenflag te doen aldaer gefonden wa ren, niet te Ruflenburg e» *j£„
ten komen.allb fy luyden haete cours detwaerts namen.om deur deSC
wijkerpoorte inde Stad te komen, dan fiende den aenflag oat<^ec^t,^Sgd
weder na Sparendam toe. ontrent te negen uren beji felbenj&âðì«
bergaberbeoe©jofbffyap binnen ©at riem/ attoaerbebooiffyï*"/"
CommiflTattjS Softerman mefiöe ttoeeanbere Commtffarrfen ajj.
fcenrobe enbe Mit$ mebe betlcpenen/ om be burgerge bte fter be«wwi*
toa0/ toebcrom ßçïéàì teftellen/ enbegoeb tontentement ***:£.
3©antter felbertgb petbaenbel^paniaerben ban Öïç Ü&mB."|
#appaba mebe upt ben #age ge&omen toast inben $0«" °';hnat
©oltpaenbe&upbfgbeban^aerlein. 39aertoerö g«tf0,toei?!:,,«
Stolterman met bjteben ban crebentie enbe fuppïicattetetftcnbiotw
tepfen aen ben <©ouberneur enbe £taeten ban pet 5&oo|be rqt»e»*r
ommetotont3etttnge ber&tabfo beelBnecfttenenbe boï«0»§Le" ,
menatogpfconbe. alfoteppbergefelftfiaptmeteen ta^j£S&-
tenant ban #opman Üabbeljau/ enbe gan JBitpielf3en W5SS3*
ban ben felben HabbeJjau/ terftonbbe ^glpoojtemet wamSiSi
uptgerebenbeur be *©upnen boojbppet$up!Ste©Kberobe/«"jj^,
menbe ontrent ©elfen/ pebben fp ep ben toeg gebonben «neA«*Meii/
fc?n borger ban aifimaer gaenbe fonbea: mantel/enbe fonöer f<» "jj^
-ocr page 257-
Öer StadHaeRlbm,                ïfy
hem ^Ψζ öai ÖP albaer bien nacgt gebangen gabbe'gefeten/ enbe bat
men/T ",,eiiwugn mantennet een paer trgpe toffelen gabben geno*
Ö»ι irfp» et oat ÖP 'tnocö ontkomen toajS: enbe öem geb?ae gb fgnbe of
smeten gabgegoo?btuat3e in ben fm gabben/anbtuoope bat gaet
fcnm!;i*eJ*enoemiJitoa$ Cgiijtoffel b'3in*bnbttle/enbebat?iéalbaetge-
bai 5" öjaren om '^nafgtjs te ttoaelf uren in ber £>tab te feomen/ tme
ïiahhph r^om toan^aetïem 3Sb|taenlanf3enban»PD?f fjenbeïoofö
binö /\Eat5e be Poojten open binbéfoubi/ maer bat ftet f)en gi-faeïjeerö
S„ u ™*?ï teut fp feer bloe&ten op im felben £>rgout. '<®ü3elÊ öp
tan "f°i'fÖ?eben iioïterman gegoojb fijnbeliet 0embun&en 'tfelbe
ht% l ö rIS te teien/ enbe bat be ttoojftg?eben ^rgout tot bien epnbe
oflg"f°?rtöjeijenmaeltgbgabbegeöouben. ©otguaat baerbanteajS:
Uiarp/» '°iJÏaStSö ^6εΓ/öe öö'enb een galf ure b?oeger ge&omen
aefl% toeten rE£Öt op fijn br(ïeïbe ure/bat ben aenflagmet enfoube
fenïfICe Öebben. ^ïeban $aevlemgebbennaert bertrecfcban
^>Vmv*ma" öem* 25etSenrobe ooS boen ftgjijben aenben ©eer ban
off ρ tv«en/ ^ouberneurjjan ber-iSUoube/ cm een baenbel feneegten
aetihe. 5-teÖ£bben.· üoltcrmaniss boojbgna Cntgupfenberrepfö
bjfin," ®0uöernrur gmnop/ enbe^taeten/ enöe geeft albaer ber*
nonh/s iöei1 <©berfïe3La3aruii f®uilermctttoeebaent>eleneï&jr.
ineh» r inbe ^Bfttg man bte ban laerlem te guïpe foube gaen/ baer*
maer/ h« pöen ierft°ni> wet enige burgeren ban ï|oo?n enbe κΐϊδ-
Ε»»/ίι Le ,ipt eenen soeben pber met ©opman ïtteeg Hop mebe troc
bettim aDe^ebertogu fgn getogen/ aïtoaer ge&omen fgnbe Rebben
Si·»}? ln »°e&et aïlebe ^panjaetben wptben ©agemebe boojbe
banl η °"1En toaren/ met ben gegeeïen tëaeb l^obinciael/ ofte ©of
tollPM / ^ enbe tëe&en&amer/ met alle be tëegijleren/ enbe f^ota*
ben te enof °oö fiaere meubele goeberen/ enbe bagagir/ enbe bat3e in
aenhf«Ü=e ,aSen/baeromfplus?bentetftonb om meer bof&r fcgjeben
tjEC{fhn®°«berneür ban$oo|bfioiïanbboojfcgn>ben/ betuel&e enig
tnartaö? öeferegengebbenbe ban#berfeeupt#bergf3eï/ bte^a*
te milw T^^Pfenberg beur fijnen laft aïbaer opgenomen fiabbe/gem
baiifeEel000'' c"beaïle beöupfltipben baer ontrentbtlalle getleger
ïUö ϊ^,,Ι^1155 te toittalieren/enbe fpijfen» ©aegö öaet na i& llaja*
raet/ht u *f9nboI&inbe g>anbppojtie ge&cm;n met ben Dage*
aWttp» χ é? ^aeriei« eerfi ban fijn feomfie enbe boc?nemeu bcr*
bjaerThr Sebbenbe/ ten epnbe fpoofe gaer befic bosn fouben/ aï*
^ïeeffeiln n bSfbaenbeïeη finecnten fiaerber bg'anben ban't ^ttpg te
tmv pihiftltrefBcn/mi!C fÖnö?&ottisn epöentoegtwffimtéparcn*
a^tlifrm » <fi-aPÊIft&eninbe ^anbpoojte/ altnaer fp rraï&anöercn
baensjjpi'^wnbegemoeteben/ enbe ten leflenbe boo?frfi?eben böf
ëen/ «ΐΡΜ,0ίίί- 'W«Stfl«gtn/ fo batfp mollen op ^parenbamtog*
' »»«itnetSteöl»anoberbe |onberb mannen/ bieöaer bitljtonber
Υ                          best
-ocr page 258-
170            Bbschryvinge End β Lef
betrap bosb bletoen/ mettoepmg betïies banS-asaruS i®^^!
boin. .Jlaer gelrj» bc fojtune bet oorlogen niet altöbs eben e,e"'ï
i0/ foisbe feite teflïonb beranbetb/ baant allebe ^panjaerben nw*
alle öaer gefelftfjappe ber fïeberlanbers bie tnben èoute gelegen W>
ben/ lijn ftra&jc baet op gebolgb/fulfu; batmen baer op een nieu W*yl
om feet funeufeitiB. btftonb te becijten/ altoaer bie J>p<injaeröen/ «"*
oube enbe toel geoeffenbe 3oioaeten toefenbe/ %a3arujS ίβ«»^
bol6 inbe blngt floegen/ enbe berfïrogben/ fo botter bjel fes ofte ie»"
gonberb man op be plaetje tn ©elfettyoeK enbe in't toiugten boo» »'*
ben/gebbenbefjaerbUigtnaUSmaer genomen. ®en*©bet!ie'
%a3arusJ«uHer öeeft gem bjomelpen gegouben/maerfo tnanne^
ïftt boÏB op be öïugt taefete/ en Öeeftf)p be felfbe/teat moeijté0P »fB^
geenjing feonnen opïjcuöen/ fobatDpbpnafeifsmebe geblebenpau
be. ^aetbleben tboeebanfg'ne baehb^agers boob. ^ittsgnffl*E
op ben fetoenenttirintiglïen iuStj. <©e ^panjaetbenfönbooibSroK*
alieöaermagt/enbe met Daerben&aeb enbe BeSenBamer »βη1
ïanb bertrotèen uptlloOanb/ enbe togen naer Btretljttoe/ bj"1?.,,
ban ©tretgi (3&uptftÖ gatnifoen tn Debbenbe) nebben ben #2,5,
jaerbsben tngang getoepgerb/ teant fp lange genoeg be onbeib?^ö«y
fie moebïniHe berfeïbet ^panjaetben fjaöben gepjoefb. 2ïP »~
lieten be ^panjaetöen ban felfs gefjeel ^oilanb fonber noob/1n»«»«
gebtoongen. Idem Ibidem»                                                       rt
tergde- *'* °P öefen0 öe t ettog ban «ba bergen in #enegoUi»"|
lin^evan fi*r& enbenau. beiegerb gaöbe enbebe 10£in3eban <©ianjentneny»
de η. stas- ïes^s öaet bp te beibe ïag/ om be ^>tab te ont?etten/fo toaten be ^»**
ten van ten ban #oiIanb ben tienben enbe nabolgenöe bagenban ^wS«|f^
Holland binnenllaeriem bergaberb om te betaebflagen banöe fanen enbe n»»
binnen fee|en om't ïanb ban ©ollanb te befcöermen bjooj ben l^jertog »β,]Λ,
Haeriem, fa/ eni,e oe ^panjaeitien: enbe bpfonbet om mibbeïen ban Selr: "i
mogen binben/ enbe mmfïetbam te boen beleggen/ baer be<i?ra»e £*"
ber iüara feer op aengtel/ alfa een goeb bed burgers baer binnen w}
be (fomen mepnbe) gebeeï op be.fijbe ban ben f^itt3e toaren/«j»
niets anoers en focfiten/ ban batmen baet bojen nomen foube/ *lw
bat fp Oenalfban fouben openbaren. &c. idem ibidem.
              a4
Viftoden, Wanneer nu bt Hertog ban ISIba Bergen tn ï^enegoutoen »c'"^6
endeover-tfgböabbe/ tnbt be^nn3e ban <©?anjen fijn BtögsbolB »P VtOjlt„
Tvmmnge fcaj, ge{ö afgejjanfet/ be^tab iBecöelen ben ^panjaerben *»a"c^
Haenrto" ^eri°Ö toa£ P?Ö^ Seöeoen/ öe 3:ït)aeien bes ^?ίπ3εη be »ε"*^,
van Aiba ^anben enbe ,éteben berïatenöabben/ ^utplien ban Φοη i ^,„et(1
co/ ^>one ban ben hertog ban »lba/ toas oberbaïien/ enbe J^1 ,|rö
ïtife miffianbelb/ enbe wtgeplonberb/ $aetbenbebo?ben/ i«»e ?"**
baertufeerbi?ebefijnbermoojb/enbe 9eel©oIïanbingrooteb?eit·'
is 33on jpreberiio ober Slmfierbam metaïle fö'nemagtbooi mu*
******                                                  atMtn
-ocr page 259-
Der S ô á d Ç á e r ÷ å ì .                   I7»
liliaen, Grave van Bofau, §tt&b$tubttmbt
oïïanb/ Wefrt>|ieEanö/ enbe ©tretfjt/ aen
^ ^ebo?m
«fPUepn O&e
* Mn Haeriem befetl brief. __________________________________________
$vf«emtf7eieW/feer fofwfcft*;«** <%»£H&·;/ £·**<£. iflfnii Stief van
^f fctff tfnSA,^w* &t»/t&f &~«WnrfAyin.^^H^iftj<%»«**> vanBofzu
acn de Stad
«H-er- igjvtaijfft, <%», ·&*· ttqpv ^ftje* «e* ^*dw*pttttf*f&a·
"^""f ig «eee i „n^nf^any f «P A>Se fijj. öË* §»*w»e£- ♦«*%< «gwpf 0«Ë>éÑ/
(N^M^Mjji .Safr-ifiH*· ^^Ëß^^âß'ïßâ^ßËâ'â··*»/ f»*i9tfif>
pï^/ /iw*tf- âßÂÂ4 «ú.»»;« tó^fjj (W.fe*^: f» if?m>i§W A»i^ ì«%«*&»-
'ftiW cp figiKftj f,,i{A, ^niU î&ßË? g.pe/ ß»< <*黫^»*· <?·♦<* Ë'» §ßâß Ë>6»âé
**â·«Á»&»ßÞ, (ì,áìç<« fciiPgeeVtf- Afff»l»**W»â«ftijW ß·ß e@»efei* t^
£»♦*»«tfMieijg .Si^ <öß<& Ssoy â@«Þ^Ë»«3<!) $e66e/ /<«& m*Zjâ*»·
Ã5**""»*») BeVVeffij^eBSif-) wtörfcy «»i8i««M*ee<«f itobrtitf*tf*> ^ewfc/tfteU
H> *VV>e S^^fc-fcvWt.tgftj/ 6»>«f*i8e« &<£*!? (Ver· «WM&eijfïei,!* S6if
^itfÉ «giie «„gij, ^y »*/Ëîü fiÊbey mnejeffefiey §e6f/ ^nfe S&ifey
J***!! (HMM^eiHjtf «z*A«ft> §e6i/ «· *i>e«e»iei) «vtefw ^«iafifijSftj
?@i**' /«n& f «n^f/ á'ì>^ i^e peaei^tf ^e^Vieg «ey ie ^«jtjijj /ftfp "SP«f.
Ã1' fhttfr y ^Vnejj ^«giye») jtó^eiië <%&& /««*» ^««fJE e"#f
lieJ*(^eeie«^e.ó^u<4^^.g*«M&efieeCeilfw{^if^/«^egfe|-ii1f «be»-
freé S>«t, Üí^^âËß,Þ,/ ie S.evgaeiey /£fn<%> f»fQtfneeSigey cy â^ê^^ßé,ßß»
>»tbe;, §i66tfnj^,/ ^jtfi ^^ Á«9 fsegi ^«y ^ei tentetter)/ ^nS^ *öç
*eyf*ti<Qi ewjifon&n^u WrWyieeSMffiiéij/jeesögSiH*» ^«e<r'i«<P|<*
^nuee^ «ppnvfHtitf' ^eö^meS»!*) 3e?)^*f«(3e ^«ufijwe QMr«j*>
2ø/ jHiW m·^a« *«6e28iH&- ^«y mg Ë <e (Tfê^ey i*> -Se (e6be f«E«mi£eg</
r*ftO»i*i/ &^ /eet<mb~t$*ir' 0» §<n> \tQ*v iHMfjeSïagi ^eefi/^e^jöi^
-ocr page 260-
lyx           Beschryvingb Indb L o ñ
fftfV <âç>£' âß[â ßâ ^wiii jVgrtifïuitÏlitf' e^ijanf S>eosfi$sibi»j ßß/ <***»ß
â»é«»éÞ) ß«< 0fMmffiP /fnS^ dVxbw aC «r fijy ^Maji ì (jna&tr Som(/ ^i^Z
VVftj/ ^ âßçßÉ'ÉÃß»)/ ^ËßÔ· ßß«~ f«ÌßÊË,íßßñ/ f» ^frmf J)? 3^ (fMt^tf/ .Silf *»
«p/?ew»MfH&— ih/ ^Mf À&ößÕ)(Vtvti /m*qiig/i*) fi[i/tfnty Ssatt (& ^&&&
flafy/
^Stgf^binVtiatifttey/^ifrfjap/tj f»j£ ßéÑ *%*»«»> a^^^itf* ^bay «Swipffë?
^«fbrtvft; Qte8fy/ ^iutc inWiiif /ßç&~< ^«U ftQvmf eetofiCy ^hav) â*9
öýç^ß^ïáí)
OMHJAjft» Siftxtf' jjiffoeji |"«j«ïtf7 ,Sa* f^ 'iuvtftfff' y1$*9
GUSiWty
«%iirVb«»fJii»?/ fie&8 £uii $a<r ;See«-;S«P «T&ewfrgwbiip (#&"
ify/ ý¾} Sèbeubty /tv) fijij/ (matr· veS <&U £>ii gtnF ,Sii? ^Seiif â»»»*'
^b&itftj ,3iift0»jf?ij> fjtfMir ftfbftj &»ar-giüiiey Qi98(yl (tm§& rmitfytt
'Weeetgmii&foiqteey/^ftmf 0e<fiPbif «â. #»&#ii$«*»&*&&//***~
i>ifïbtf»j i^ ffftfaty fo>«HJ3 »# JSrti^iimeitb (tni^i!iffg</Sei«BtMmif /***&?*'
vijeeÊ» ^g f»Ü\.tf- Söififtj' &ß%. «3^)a«i iS /e9 5<â»»ÇÑ put 2>*i$l ettL'
eftjbiy ffaijj/ S; ^«i ^ f^% fo»5>i Sêiegiy t|i«eij(?(-y t»vbif (ttw^i/ % ^«^
^«^Ownjify/ofi /fwigiyuw^iififCijni ^tffonfAitftfirti/ fo»Sf'<fiibi/<O
-ocr page 261-
Dbr Stad H_ á â r é å ì .                 ïTT
SrtfYe^^tta- «<$>ft,iH«tf Jtfgeib^i*) <=ï>S<E-.<?»ni â<?ÇÀË«Ë) .SiPimJi·
«{«#£* S>«9 3ift,. iS>£ f»*< tf****' efcfM *%«««- 4vte«P oji» ,ïìÑ^ì»*·*'
manftgep/ ^«tfr- op'£&,„> S)«y oét>eftwir»5<5«ffijeftj MmfipfVftV ,3««?«- i«"f
5| «»«<*«*, S^ftf/ii; Reni qtiaSty fenWir S.6<*ir· if âÞË) iw>if 3* .
*>*5 Siwitfijj S«gfi fim&ir^ftiMjtfV fijt *·&*«*<%«!> <J«5 WgVjj jwiiiSnfir-
.VVa^ifMStf-/ JBeg ^«i f£e£ jig«fiif "=&<«*> ·Ëß»0«>*ß* /tfnV ,»*»*- ,3 ft) m«&
^»e»- ftnP^ij, g< f.jM^tf-/ 4. f. fuflwf «p jfiePfj. «»·"·««!) / /*Ë«? «Wij«nl
5J K^g ^iort fe0,£t> ñ 0<Âß Brtpbftj. Ö» ·* fttt\**m#l âß\>*7 f«r Ââ-
f»nW Ssi&ft, ^ii-SfciiigW &%* &}&&*> fiji^Vb^.fttV <3wy
A<i«f iiVbtf- »*&· #»éñ/ /âËß"e%ee&*fp«»»»»90'<#>/'«"vw^E <*»"$**»*ß^*"*
^»f»/ B^bftiM* (« Si»»*^'* f<ft* »p <«v»j ^»"ß»Ç^ ƒ<**% **·»· " f*L*9
<«* in(tf»A«ri£/ ^t^Bibrnïe» fSe< nmiJM*· wtVxrüff.iP finAgfi· ft^J*·
<**«** ñ*âÇ,ñß<â«âßÇ (?"«"fi ^***» jrtf f»&»«ft/ v\>itmiii 3* 0<jn8*»gt
^«vbeorfi «Ã,ñêâß«%âß«íß*âß 3r»*»«>»m«tf' <?»·«»<·; <**»>i K»<«" /<»»i3
*wwft,e*. .â 4 *:** /<««* tfH«r x& K-. <Ç·Ë"*'/ "^ L?"·
«ftKjeécÜftïT^fir «6<ßË-**-û <&*#&* ^^Ñ'ÔÔÆ
Maximiliaen dc Bofzu.
Ecrfaemen, lieven, by ionderen,die Burgemeefters ende
Gemeente der Stede van Haerlem.                             Die van
Die van Amftetdam hebben ook ^"'^"«««n j^«^aendamfch ,,.
baer ontrent bet ^tabgeBotmntoaö/ enöebatöe:men n»Mee?H?«im
lupöente Bomen Wegeren/ maetfoijerbefp öptgo^tiuawen/ aleer HaexIem.
-ocr page 262-
^74          Beschryvinge Ende Lof
Detleget fcooj Baet ^tab quam/ genabe berfoefcen/ fo fionb be gettabe;
tooo? öenwpbencpen/ enbefplupben toilbenuptgcebe nabuetftpP
intertefleut? toefen/ ten epnbe fp lupben tot een goeb bfifï enbe fefcer
atcoojb jouben mogen Bomen/ riebèn fiaer baerom bat fp fiaer felben
ntetenfouben berfupmem
Vetnagfn· ^e J©agiftraet ban ï|aedemtoa?Sier mebe feer belaben/ enbe en
ge ende ürijïenniettoat fp beginnen fouöen/fpöebben beu betben december
raediiagia- öe i^oebfrfiappe bpben anöerengeroepen/ ominete öernefcflagen/
IfaeriilS1 toatmentnber fanen boen foube· ^'optnienfonfeerbiberggetoeeir/
* entgemeenben men foube ben l^tnseterftonbabberteren ©at{JPJDen*
ïiipbenafTiflentie foubefepnben/ anberefepbenbatöet beter toare bat
?e parbsen enbe genabe berfotfiten/ toant men fiabbe geftca bat be
pjtnje ban <©?anjrngeenfteben enftabbe ontjet/maertoaren alle? in
be?bijanb?fianb efi geteelb genomen/ enbe fepbenbe? &onmg? nw
toa? te groot om tegen te fïaen/ etc. «©ocfi asiberen fepben bat tiet be?
lioninggtoerttnietentoa?/ meer be? hertogen ban Hba tegen ö£?
honing? toüle/ enbeaï toacri ftfioon Mt^z befe genabe betfoffiiin/
batebentoel met öenïupben foube toerbengeftanbelbal-s met bie ban
JBetfieïen/ tbutpïitn/ enbe jSaerben/ artbere fepben toeberom bat men
toeï genabe enbe parboenfoube berarggen/mbien men 'tfelbe tetfïon®
berfotftte/aï eer be^tabbf legen toerbe/ cmtoelseftaere meningen
fïerfien boojDgefejagttoerb etrten'#?tef banbe öegee roer? ban $»ri-
fterbamboogfrl)?eben/mitfg*sber? eenftianöeren Brief gefcfi^ben^P
Brief van Meefter lakob V^y, Paftoor van hetGroote Bagijn hof *<an Haerler».
iakobWy mefenbe binnen SSuifteröam/ aen fijnen moebergefrft?eben :ίιφ?ν*
van*?ot bmi>* ΜφΜ betfe&erwge ban be? itoninc? groote goebertierent'
GroorBa Ö^pbenbe genabe bp alötenfpfienbanfdf? quamenpzefenterenenbe
<?ijn hof obergeben aen ben #ertoge bartSlba/bat alfban niet en foube gebat»*
aen die van toeroenbanalb 'tgenetoa? gepafjeerb/ rnaer alle? foube bergeben
Haeriem. enbe bergeten fijn fonber batmen een enig bozger feaer ober foube
lïritffen/ reppen/ ofte roeren/ fogebïefeen toa? aenbe debenbie pen
goeötoilïig fjaoben feomen obergeben/ enbe toa? alleen rtgmr ge'
b^upfii tegïn? bie gene bte fiettnecüeltjü toaren gepe tfifteerb in v*e*z-
vebülit/ enb? De? fioning? ftepjftragr naboentotüen tegenftaen/enbe
toeer bit ben/ fjen rabenbe ober ftsl&r. befe oteaüe niet tt laten boojbp
gaf η /marrfjaere gebeputeerbe te fepnben/enbe fiaer felben te piefen-·
tereneubs obertegeben/ alfofp tori) De? Honing? magt nieten Bon*
ben tegenfïaen/ εή Bonben toel tónftbereren fioe gualnüen get fien ber*
,             gaen foube inbien fp ftertnr cmg bleben/enbe be fetbe magt fouben tott-
Oeïaftrcft {enberfoeSenenbe erperimenteren. IBeÏHenbjtefgeleffnfiJnbe/io
vanHaer. toeri) ^„^ meefle jiernmen omgeb^aegb toatmen befï boen foube.
DMFrêic ^Pnt»fK»ijf0 tefloten batmen aen DonFrederico deTolcdo Gefanten
tieo ' foube fepnben/ om ie ïjanteien/ ten mtnfïen te berfoeBen uptft" »««
tiet efte i>Qf bag?n/ om ban bee?fa«e miöbelert^b met be ^1!" L„
-ocr page 263-
j. -               ö E R. S Τ Α D Η Α I R t E Μ ♦                       ÏJ$
Ëth^^in t0* fÖ« setottittiiiteerö getoeefï fücnfeer € Iftiffoffeï ban
Benft8m/ ^frfc
öe Φ#«*/ Ρ«0^ Ifêeefïer ISbjiaen ban 9Sf3enbelft/
ft &"'lt>nat tgber boo|fc8jeben<&tebe ban ^aerlem/ 6 e toeïfce fecrete*
«» ^mrist&am getepfb fijn ten epnbe boojffffêebeni
h&trj!faec,tWbe betiicmenfijnöeöpf opman vvibout Ripperda, We v«g3ds-
tcDPhlïïincn«ommanbeeröe/ QeeftöeMelbitt bacggbess namiböagigri«sed^r
tï&il
e uren alle be fcIjtttiersmiöeburgêrjsboMi toerbaQbaeiiien ?c .hutt"''e
feornr r
sabecen tobe $ieu ®ö£len binnenüaerïem/altoaer mebe je· „/nn ru
teïCj "'SjtöeteoojicöiebenaonfeetiBibouiatpperba/ 3|onftetl.an
«©errtv^^iebetDbe/ «bjiaen 3lanf3. legout ban φβειίειη/ tnbe
©tui:' j^tupber/ niette mapttepnen banbeSchimerije, enbenabat
Öenifils Öabbegebjen6töat3e foubengefjoojgeben/ fo|)eefi öp tot
««poen gefpioaenmeffeiiebitnaboigenöe,
££ fooowie manuty, en^e tfurjjeretj, o'oo2jtóe °™.isofte
^aewi^jjafeierjeEomeij/tjtie^oititite^ettiiei) denGoü?
"" te je^en, ^oe"Satsfeon (\fre£>erico «^owe <oan ™η·^[,
■ν Β ^ertoje$anc^i<oaje£oinen is ontrent c^niftet- ωιρΙ"
a
■ *ty» onj^fe^te^e teiionwren^efejeren, nttififo'oatSeInmcriJe
| verftaew ij>e6ien aié "oat f?ier |e£ere imeiien jeSomen
J TOaen te^Qjet, m^ow^en^ea{é"catter noc§ ^enaSeöj;
*tft0W ^i^^ico ** ^ti^ey te, % afzien "oatraen "ote
fiaé
          * ^e*fcc^9» 66atrotni>ie; ^an^jijet contrarie
^ee^afe^iejeflaozey^eSöen, fon&r onfèn&etew,
niet
Nj-'^wïj, jecreteujK jonoer ook ti xutocy toeten na <&.m-
|icoaijj gefon^en i?e6fen «Strike '<%)2kê, en^eanoere,
fi^^^^enoe patfcoevjte 'SerfoeÊey; maer6j fo <oerre
Η -F y rtCïJ ^ie ^an(Vl\e<%ien, ^ttpijen, en*>e(V\aer-
^eitrf? ^$CWi^«ri&e parken toejefêjo té jeöSeeft, fêat
^ A!e v^e&tirö té: aift ooS 6e&m«eij wet 66at ete J£
&n&Mm^c fay <£D2anj€\) «66en ^taS>f?Ott&r /tjt <5er-
n· <j£ e*j t66jfeie niet of Jj ftigoen "*>it $002 q#e*j
nemende
-ocr page 264-
ιγ6           Beschryvinge Ende Ier
wtmtnüt, cv) {uit u ίηβζκ tiïxtnbc exe ($dij£ afé ï&) $&U
U
öetrac^ten; tëant §a\) 66ifle eitöe wewiwcfe tfevj cwfw*
"fcenfaetfteij^wppef «δα») wijney f>ibê&etëco2"fce J5ttXjJe1^
eitöe ^zijfjejb^efeic ^tcfce ie66ajqj: fojtg fttj&ew ^*
fttf£$ <oav) meniwje ftjt tc^ccy, ofte niet^at 66i(t mm
wiocVij fonöex fciwomey féjjew, en^e «oetóiAren, $<**»
Êö^opey^avjwet^ttife^eé cAXwajiijjeij fttfóen .oz&^
Jieiïey ,"$at cn(è ^ijaii^eij^ie onèmmm U kxcMm^non^
af^iexjjeen ere m faiïm fanaten* ^iermebe ftoeeg f)P fl*,li*
Manhaftig «Sptoelfeerebenenbè fiurgergmeefïinbeelmetïuï^erfienitf^
aadwooid geroepenöebben/batjeïgf/goeb/enbbïoebmetgeinboo? begeniftv*
ende voor- ^^ ert enDe De ^>ta0 ujijöentaagen/ enbe fijn met fobanigen w0VL
^mT.let tie/enbe na énige goebe enbe biunblrifee bermantnge banben anbere»
mersom' 8«ΓΦΡοεη.                                                                            .an
Span- «Ênbe betogte befe £fab be eerfïe getoeefï t'ss bte ben ©ertoge wf
jaerd tcg?s tfiltoa ijeeft burt«n toarïjten enbe tegenfiacn/aig i!P in fijne piindP"^'
κ öaen. fte bictojten toag/ fo fal in be Me ter eren ber tojoome ^aer temti«el?
fonber partijftfiap toat fajt'be%fcfj?ijtoen.                                  4,„η
Die van           35ie boojfejfoeben iSipperba enbe anbere gebben ierfhmb w?v";
Haeiiem gefonben aenben l^inse ban ^anjen/ gem te feennen gebenbe bie m
trachten legengepb enbefiaet ban be boo?fiijjebrn £>tab. Wm seiö&^'y"
fchvau oofefetretelijfe bjieben gefonben anïbe<©Beriïen Ho3antiö J®"":^!
Krijgiv-oik leggenbe op ben $teutoen m&m, ten epnbe gp genlwpöen terfionD e»*
uvemen. fle paent,f jen fenerijten foube fepnben tot ijeniupberaffifieritie/0"»!!
Kruien ÖP 0ebaen geeft/ tóant ben bierben ©eieinfo^tg baer binnen 8c"DJSa(l
Meerder fijn bier ban föne baenbelen/ namentlnfe pet baenbel ban fèop'118"-*,,,
volkin. feob ^teenbacq/ fijn Huptenarït/ €fj?<ft£#I ©aber/ Hami,ert,w'
IBiitenberg/ ènbe ilaerten Ψινφΰ/ altfamen fraeije feïoefee W°^L
ten/ baer boa? W ban faertem goebenmoebferegeiv popenbebaii
ften lijben enbe goebeten enbe 'bk jïebè toe! fonbin beteren/Eii0e °L
! ff!)ermen:nofl}tan3bleefonberl3eeleHoi'|)aieengrofltebjefe/n,3|^^
en bo^fien öaere ijerten niet openbaren/ b^efenbe boe?fufpfft ®Z%L·
ben enbe qualu'feên getracteerb ie toetben. aiDugtöerb baflwa" " öe
nenalle eercebfföapgemae&t/ en alle naerftigöepb gcöaen D,Pi?!ffj„
M>tübtc befcljenrten/ enbe^on jprebeticetegen tefiaen/ inbienys'
Det>rooi®&aeEbc0?aUi1ini Idem Ibidem.                                          . ^«tt*
vvord van ®P öen felfben öag alsi befe nnefSten ingenomentoaren/té «Wi»
denBeeidê. &λ'metfijnboI& tutbe <©roote Serfee gegaen/ enbeöeööe»0^0^ jj,/
dienit Se- aen(ïucfeen geflagen/enbe be feerfee ban ben afgobett-ötenfïgn«PD^ieIJ
iwyreid. enbeboojbe€Bjifie{pe©erefö?meerbeae5igtegeopenö^Me^ jjj
-ocr page 265-
DJR SlAD Η Α E R Ι Β Μ ,'                f 77
hSfe^etli!e be 25eïegetinge fgn bte bön be ^tab Wc6to«s? mei iwtfrfl GarniToe:_
««κ ont3ct: fo bat pet bun baer aen niet en fieeft ontbjo&en.
              „ *;£s
"en x8. Decemb, firegenfpdrie v*endelen Waden in/ ObettoelSe Haaien».
i'cronymus Seraes CommtffattjSUoajS/ Michiel,Couzijn, enbe Vitni,
**«PtEpnen.
e" f" Ian. een vaendel zoldaeten onber ïtajjftepn Mandares.
Sch t0* Ian-fÖnbeï'jSnacfitS bsel twee duyfcnd zoldactcn.Engeifcben,
ai»».10** Duytfchfrn. enbe Waden bt&tatt te finlpegefonben/ inaec
ttnet,"Dintoegboo?bengtootenmi(i/9oebjelbaercenfacBeluptben .:«
_*t^" BeftcBen toerbe/ enbe cene BïocBe lupbe: fo batter toepnige fn be
fr„a^wamen/enbe fommigen in ben $out/ bp Ίφηρίί te ïtleef/ enbe
fceëïb
Upil k"003^10™/ enbe meefï alle na't #jfn3en-Ieget toebet*
Pen 11. ian, quam baer een vaendd binnen onber Iragf tepn Iaiper,
γ,cn *7« Ian. een vaendel onber ïiflUltepn Schram van Btuyufwijk.^
a6 u^i8,Ian*vier vaendc,cn.be(i5uatbe ofte ïpftoacBtban ben ψιίη*
L^aan®?anjen onberJtapitepn Margotin.be <0uarbebanben <©ja-
önoTJ. *lec& onber ïtapitepn Vardeur, een©aenbel «Engelfcfieti
tewtiB ai»itepnSummado, enbe een baenbel «êtpotten onber ïiapt*
*:" öeaufort.
na ,en 5 Man. een vaendd VVaelen, onber itapfttpn Iean Maureg-
conhftf?1 e*eene Bendc Ruyteren onber. ïSttmeefïet Etidniyfen, tot een
i"°u ofte gelepbe ban formnige ïleben met bictualie/ofte tttonbBofL
cn 14 Fcb.40.haek-fchuttcncOBtOteenCOnbOij.
cithprm7 Feb· J°° z°|dacten> oaer onber 300. bobbeïe3oIbenaeriS/
D. *aPitepn Chriftoffd Guntsr.ntebe toteen conbotj.
6fïr«n>» ^*actt twee vaendelen Engcifchen, enbe drie Franzoyfen, bfg
^tahSfec natoebcrombertro£Ben/ombatierRr0gfbo!B genoegiti
w"ioaö/te toeten ontrent vier duyfend.
ftfipPtti"9· Ma«tiss Öttmeefïer Endiuyfen Itietftjne ruyterenooBie
άΙ^δ£,Γΐηί,ί,εϊί98ρ' Memorien.
                                              AnJ-
feinefi^el)£n <©eb?puteerben ban ©aerïem/ bte na %mftttt Vvoord
brnfieii>?en toaren/boo?ï©on jfrebertco aïbaer gefyagtfgnbe/toon· van Don
focfttpMi,
et0"wnif?i:eWefpban benl^oebfcfiap pabben/enbe ber» Frederico
teneniiP8!00*" booj be^>tebe/ enbe aïle ben burgeren/ enbeingefe- fendc Gfi-
ftöulhif^bfen: toaeropfipanbtooojbe/ batöpbïgbe toa-sbat3efiaer m™
valï
$ertn*.?re,,ben/ enberemifieberfocoten/ gpfoubeterflonb aen ben Haerlera·
«ïianbprlL^"
babet ftÖ?9ben/ enbebe fase fob» ben felben mom* Dc Gei*»«
foubê»M/hlöat5einSenabe eitbe gratie ontfangen fouten toerben/ fp ίί"ν?"
?E*°StwtBé/enter(tonbbe 3oIbaetfba?ruptbeSbertrerfié. %g™
^aerUntfrf.» !ïï fijntoeberom banUmfterbam geBomen ttoee ber wedero»
^tnatiPM/»!l ®ft>eputeerbe/ namentip SonB?r €f)?ifïofftI ban van Am-
fotetibXrfï κ ***· **»*<««> ban^enbelft / b? φ nftonatts" atfiter* flcrdaai
,*H*«w w&$ Baewnmebe-gebeuwteeibf/ be toeïBc tot %m» na huj·*,
ζ                    fletbam
-ocr page 266-
tjt           Bhschryvinge Ende tor
Retbam gebïeben toag om nabet befcBepb te bettoacfjtcn/ ofte om &β*
£p fienbe ijet gereebfcijap bat albaer tegen fiaerlupben gcmaefet üjeiö/
tojeefbebaet toebet binnen te nomen.                                        ,
Worden «©e boo?f5.4&ebeputeerbe toetben terflonb gebangen genomen/en
gevangen metft&jtjben toaruftippetba gefonbenbmrjBi ï©tiiem©arbefnw
endetotde cnj,e fc^ere anbete gefanten/ opllepben/ enbe fo tot o^&jS naerJPeif
f r"iZege& acn öfn ^ίη5ε/ De toeïSe befe baeb bet «©ebeptiteeröcn feer ebel ii^c»c
ffeftraft Benomen/ betmitg fp befen öanbel boo^genomen ïjabbitt fonbet bJC'
h ' ten ban fötppetba/ enbe be ©oofb-Sapnepnen bet ^tfjutteröe/ ftn»*
bat naet ernfïf ge pjotebuten baetjegensi gegoubenbe tooojfröjebs»
JB? SÏDjiaen ban mf5enbeïft benbietentteinttgften©ectmber »1»'
tien «Sïeif f $ opgehangen/ enbe fijn tjoofb ttoee uren lang op een ββ* K
gefet/ enbebe booifcöiebentoan^töagen te mbe gebangentfse 8e'
floten.
ï®en felben btjfben ^ecembjiö tfjer een iSjtef aenbe ^urgejn^'
fieten Roepenen/ enbe öaeb ban #aerïemtnbe ^tab gebjagt/ ö»
&p©ir6be l9?tegg?fonben bofcöbu berfegepben uptgetee&ene bfl"
Ï|aerlemtoasgeteip6?nb/namentipalbug/ 3L'<eftanntet/ %&&*'
tooubey 5©ir6 ga&obf3en (bat i$ be I9#eg). Saeob ÜIaef3en f©p/ ^a'
melen/<£. ban $ef5e. H&eïaen ïSïief een fatae-bjaget öabbeaenö^
nomen tebeflellen/ enbe öoetoeï jjpben felben niet en geeft butbe»
bjengen/ maetboo? een boet boen binnen brengen/ fo ijs tip nocgt^
baet obet mette gatge geejeecuteetb getoojben/ be&ennenöe bat w,
ban *©iris be i£$teg om een baeibet baer toe gefeotöt toag. ΦεBtie
ïtipbeaïbtijï/
Brief van J^tyO fyfem&j giew/ gjJen&wP/ iftnc R «i ^ÉHutfeijS ^*/>«<.^*»»frSf'
V'fcs acn W°^ ty*** ^ ^"3' ^ * "^1" ^** "^** *" '*; "ϊ"ί' ίζ.^^ ,
den Raed ''*SL.»'»**!J <*»**«"■ /tfn&- pHt&vgfnneiïi/ c»Sanf «ÊvtfW (JtMwftj ,£<# ^'
van Haer- ptf Sxiy ^β»*^ /i^f&iM.t}e<M«ibtfi*V ♦*/ «τ; ^>itf xeffii tafftn* ^'^1
lera.
           S>Sfl*tfï»tf J^iij^^ay&y£)la'"V\5fy^(«»yeejtfVtoIfèftjj"tj»j//tfrtS^'^
«^Óftf ffgifpe*,^ ti&rQentog&j' Β*βοι*ι&) |Yj9/ fo^tjg, >Sif/i^f*
i^iffi») £ίβέ/ »19 wVSwf 'GieSif /wnfi^if »wV\n>B»8i** /\>av} Siw» "^«i) ^^ "£
fps#Stfftj(2i -T>i»>iiiffMi^iP/ (m ea^&y ftfStfr· imp«nVA«nV) fenSiir· "^**'*ƒ'
Itf· Sibüffej,. iSOrtni ^©g Sjcn^opig ^H^iif f«Sifite»je 'ΐδίίΛ)/ S* ^
μ pMgilitj öenwffojS/ ïet (cwMngtf ^«y enftftj o<§f*e»j «e* jwijy ^«^ fA0
-ocr page 267-
T> I R SlAB HAIRIEM;                    f75
*Wlf,Jt5*bftj lif<%eii*ftj. cQitr (tn&r/tfy/StiWiig tHituiei ^Cyjin^-
^fT«iwii,r/$.c0t,i»vW$>tf'/ <^»Λ»β^αβ·β(^/ ^«««β^β**^.,!»)
:*%/ ^«wieejj/ «^Wf-^· Ö3«f faprtffï.piitf S»g»i: ^atvHjf/ ·μ|Ίρ
Ι***- fifbtf-./etotp (?,.„,{„&«, ^&gfmrtflrtfy/ *β^#m^j/ /tfri»*1 ,££«**
feö tthPnnZe van Oranjen, ende de Staeten van Holland bertoittfgb fó'nbe Schrijven
fös1 « SeR8Ïienif3e ban ^aetïenV enbe boei mer&enbe niet mcgelrjS te van den
ïiifpöie^tab genoeg3acm (baefenbebe ftran&fte ban ge&£eI#oI*fnczeea
aen
ij"° J^ntsentonanö teïjDiiben/ enbe beff§ernien/ tentearebatter «""1™"
burn
bim 3o^aeten binnen toaren/ baer bencffen* bjefenbe/ bat be            '
Beten Γ" onSaernefogroDte menigte ben solbaetenfouben tnnebe=«DonFrefJè
fc,n "ƒ* nemen/ hebben aendie van Haerlern gefchreven, batfp fjaet ricoopdie
l>aetp fouben gouben/ öaet ut enbe eeb betratfiten/ enbe van Haer-
j3,eri:^irDugepöifitenb!ö&en/btefpbenanberenUbmatentot®o^ie«itoor-
fnnTm r 0of
b fieiiben/ fpenföubenaenöaerefgbemgeengebjeBcnis>ien<* ,
heli* F«liipben met atïe mtbbeï te aiTificren/ enbe te ontsetren: eni§eSPan·
tötoM?006 tat alle bie Soflenötebe ^>tab enbe burgeren ban bien Ö? "?
tf0fhK^C3o!baeten enbe fstijgiboln ge|)abenbe geleben Dabben/ enbe 'C'™;
i)£ta„V: OÏ3^n enbe Jijbtn fouöen/gen lupbenbp'tgemeene ILanö toeber ne scher-
JjEliöeSCebgebaenfoube metben.
                                         mutzinge
te» hp ^rU φ on #reberico berfïonb bat bic ban ^aerlem gefinb baa voorvalt.
Beeft «!« tE8«ttnge te bettoatSten/fo iö rjpfeer gefiooab gemeefi/enbe £>* van
feftPM^Se «P'enjaetlieti tiefonben biefjaer bettoonb itebben opren i""1"?
Wt*t«»ertmi!*iiS Mtrent «èiJatenmoube/ albaaer enige ftlcpne ftper. f "Ae" dl°
iR^^^n^tegenïbteban^prenbam.
                    y £«&
ftetwla 'y^^tlfnitoïbJftenbeÖoebeeïeöenaenbeboojffiJifbeni ia<hten *
BefonhPM♦ ^atenöamme gelegen toag/ nebbenalfcarr ben fetor nben den Hoogc
tierb frhilAotaffiftentie enbe ontvet ©erritbanbEr SLaenmettyte &on< d»i^ Joor
SSSLW.^tiflllMenJBaemn^illpe.                                 tefteken:
fi*tim!?i,Sbrn D^ban»aer!em benacötfienbag «ptgifonben ge< ™a«veE.
uae 3oiiia?$enfnöt öeïaereBmMSraben/fcouttssUn/ (φι^ρεη/δ"*8·
ζ ζ                 ffiiaben >
-ocr page 268-
»8ó           Beschryv ΐΝβΗ En de Lof
fpaben/ enbe anbere inftrumenten omme ben ^oogen ©ijn fufc0ett
£>parenbam enbe ^parenlaouöe booj te fienen/ enbe en te belben/
Jen epnbefiet lanbban fjet toatet onberlopen foube/ banalfo'tfelbe
metbiep nocgtt lugb genoeg entiiasï grbolben/ Ijebben tte&ttaniatt'
ben t|elbe lugtelgh op ben felöen bag üjfber boen fïoppen/
De Here <©en negenben tg 3|onBcr #gtlipi$ ban JBarnirv Here van St. Alde-
vanSt au gonde tot Haerlemmet commiffle ban ben #itn3e ban<©iamenge6o-
2 mf n/ enbe geeft brn elfben de ν v« aiöaer vcmieud, ende veranderd,
»e.?Ha«," lni3e Γ8ίΤ en!8£ *«n t»n cubrn ©et/ öie in be repfe/ om aen ©on ƒ re»
lenv.ende ?m£°tetretiien/geronffnieetbgöbben/infiaeregupfenbetoaerb/ en
veraaaerd uierben ban meug tot ©etgouberg bpben boognoemben ^ereban
de vvet, i©t. üiöegonbe gcftelötot Burgemeefiersv ionkei lan ν an Vliet.Klacs
vander Laen, Gerrit Stuyver, enbe Pieter Kies: enbe tot jj&tfjeptnttl/
VViIIem Adriaenfzen, lakob van Heulen, Kornelis Rijken, Pieter Bal,
Klaes Mattheufzen, Adriaen van Berkenrode.enbe Mattheus Auguitijn-
zta:jnptt alle* onberminberb be l^ibilegien ban èaerlem/ fo ÖP tt*
P?ef|ci0BüetfiIaerbe/ maerombejegentooojbigenoob becfiebeUoo?
ï£*?u' ^ntibfie beter te bootten, ©aer na ben i.ganuariujötè bekere
dwPrinze. ^"n'f ^efmm0"00 ^ "^* "^* Λ'Κ ^ί&ε1^ύ/ tnbtbp Öm
sparêjam ^m tixnm ©ecembjiis 'inat&t* toajï Set fo Souben nflcBt/ batfiet
spaenfehen £0«WenDetjetti/.jjiiefen&e Uiateren aenbe ^upbenbejSoozbfnbe
beftóimd ?an sPaJendram. bemelne beur get openen banbe ftupfen inben anberen
«nde v«o- lopen/fecröarb toegebjojen toaren/ in fulner boegen bat bte 3üap»*
yerd, tepn gultaen be öomero/bie toelne be fozge bebolen biagom te beften
ofmen ban op get ijs be ftetnte ban &patenbamniet en frniben mogen
öeicgabtgen/ enbe minnen/ bebinbenbe get gji fiern genoeg re fijn/ Ote
|g>pan)afEben ban acgteren enbe ban too?en aen allen Kanten geeft
boen aettballra/ enbe baercpgetïoimb/'ttoeinbie ban fëaerlem upt
te&tejb ban berre ff enbe/ gebben een toaenbel fcgutterjS enbe een baê"»
oeljolbaetetitot ontvet ban bte ban .fmatenbamuptter M>tab gefon»
ben/ ban be felbe ennonben fo geringe niet nomen/ of be £>pantaeröett
en gebben fo bapperip aengeballen/ batbiealbaerin garnifoenuja»
ten/nabatjegen nloeSelijBbertoeerbgabben/ gaero» beblugt&eö»
ben moeten begeben/gaenbe oft lopenbe ober fjet öe met afcenbelft/
asebertogn/ enbe eibertoaerrg/ maer toepntgftjn iregouben obergeno»
men/ fommfge fgn in get gjs geb?ofeen/ enbe berbionuen/ enbe anbere
Ujn ban be ^pan jaerben boob gefmeten. hopman 4»aer ten mup$
t$ albaer mebe gebleben: ban Hiiapttepn 3*©itötel enbe ©etïaen nut
skken,ofte e«iBe anbere fgnt ontnomen. JPt'e gene bfe uptter &t&b tot fiulpc
Leprofen banbtebati ^parenbamgetogeniaaren/ fijnalfiöermutierenbeUJe'
vanden vi). «erom binnen ï|aerlem geftomen.
and inge. UFg nu ^parcnbam ingenomen taajs/ Beeft ®on jprebetica ten
ïiomen. f iföeu ton Sapttepn φ on ^tego be Corbajal met i«o# J>paenf£9e
-ocr page 269-
fc              Dik S τ α d Ηα e r t e μ ,                  iS«
.wguebufierg gefonoen om Bet Lcproos-huyj fnne ie tic men/ i net
«leibg itiet garntfoen te befetten/ toant fip acfiie 'tfeltoe nobig ie toefen
*jm<|iebte£>tabtebenautoen: toaer tegen bic ban^aerlem tiptgito-
j*etHgn/enbeftf}utgebaert geftoubenfiebben/ maer entoetöe nieten*
fl£ es uptgerecftt ban bat We ,£>pan jaerben 'tfelbe innamen.
.^J^aetnaig Don Frederico felfinperfoonboo?ï£aerIemEeKcimen/ K"ig-f-
*?w öeeftftrö tp fiet Huys te Kleefontfiouben/ bpfirfifiebbenbe ben j?'JfI.Ta?
ftohh6 van Bofzu* «©ouberneutbanbe #?obincieban ©ollanb. ï|p "ƒ<££»«
w * ^ooj^erfl: bp fieirt een en beertig benbelen J>paenfcfie boet· Haeiiêm.
?n*t0ten/ ttoee en ttointigbenbelen ï©aeien/ baet feolonete aftoaren
ue lieren ban Noircarmes, eapres,enbe Liqucs.fefïhien benbeien ï^oog-
wptftfien/ baer cber bat rommanbeerbe fce Grave van Oerfteyn, enbc
«ntgeonber 'tgebiebbanbe Baron Defpergu, ttoee rompaigntenï£ar*
ywebufterjü ^panjaetbentepaerbe/ enbe ttoee tompatgnte η lanciersf
batlDonloandePacheco.enbeDon Amonio deTolcdo, enbenctft ΟΠ*
itcnt tluee ofte tyie ponberb anbete rupterg.
fSlgbefelbenutonbombe ,t>taö toaren gelogeetb naerftjnfione/ Haeriem
«•hcefi Don Frederico de Stad doen opcy (chen, maer fp lupben (fttjpett vvordoF
pbbenbe fiet^paf nfcfie gelcbe) fiebben pigfelgfier geacftt/booi te be» SeeïUht·
ItÖerminge bangaer J>tab/ lijf/ leben/ bjoutocn/ enbe tunberen/ fiet
wbetupterfie te bertoatftten/ ja be boob te öetbjagen/ ban|jaetcp te
fpben in fianben ban be lÖOjeebe btjanben. Α Ifo en hebben fy haer nier Maer geeft
begeren op te geven: maer fiebben meteenbiagtiget Remmen bifloten feh n/èi
hl ^iatl na Öaer teft* bermogen ban alle pergfeelen te befenberen/ en over,
?„^93nben met magt enbe (ïrtjb ban fiaere imieren te toeren: 'ttoelfi
«φ©on jpcebericoberfiaenfgnbe/ foisfipmetfönbolfc nabergefio* _ t
S,1 °m öem tonbotn te befchanzen, 'ttoelft fp/mttg Bet mifit'g toeber Pfplen*
SS^fe« brquamelgfien feonben uptretfiten/ niet jegenfïaenbe be ££«ζ«
biet!"8BeP& ban We ban^aerïem öaer j^genjS: baerommefiebben fchvoor
fitnft an ^aerïem/ mernenbe bat fiet Baernu toilbe gelben/ alle naer*
^ePb gebaen om fiaer ban binnen te (ïet&en/enbe boojften.
i&trh Ve vaader Mark t-ss op ö«i ι * .«©ecembjfg/naer bat bespan* Nederiage
nwft» Spawnbam beroberb fiaöben/ bejö naewcensï upt Slepben *andcn
Sfl^nmeteenbeel firggsbolfiominïlaertemtetreefien/ enbe om j™?Al*a
nam 'r& fon* te nemen/ eec We bijanb fiet boojbeel baer ban fnne aemarK·
baer * ecÖp9uamte iaei/ toant &εί Srggfbolfi ban 30on f rebetfee
bnhV* 8eflbberteetb fgn&e fiabben fiet boojöee! al inne/ enbe qttamf
ontr* ien ben^rabeonberfïenjs optenbettienben bcfp?tngenme£
ftieift L*esS B°nberb paerben/ enbe b?fe bupfenb boetbolnjc/metfulSe
fuikx f jat öe(iirabe qualgSen tgb fiabbe fgn öolfiin o?b?e te (rellen/
de fi            Grave vander Mark wijken molt met Verlies ende fchade van
jn,j.^len'Wantdaerwei vijfhonderd ofies honderd dood bleven.ble meeE
bD κ"'"tyien banbecfitefi berflagen toer&en/ be rede toerbé toeberom
«" uenanberenber2aöetö/ öocfi maeftte 'tfeïbe een groote berflagent*
z j                   fiepö
-ocr page 270-
itï          BiSinaTVi.se! Ende Loï
ïjepb. *&t bganben fctegen fiier enige babbelen/ enbe ook gefrDw**
Picter Bor.                                                                                         .
35eVüandê ®εη■^befeci«aenbBeefibebijflnbfifnboï6inbefc9an?engeb?agt/
makéhun- enbe fgn quattier gemaeïu gebbenbe alleg na fgn geballe/gceft on ben
ae quattie- 17. 5®etemiJ|t0 fgngefegutopbe .fjtabgeftelb nmbie te befegieίen-
teren ftei.<©pbenfelben baggebben biebanbebganbg |gbeaenalïen plaets**
lenhungc. jjÉ$i fpjjtige tooojbengefongen/alg:
^aï°ids               -Ci?2iftttéiéopjeftaw^ey,
CCt cjfattiw) is zcmv) tiugt <5co2 fiamïmj,
«Stie fótflèy «jr aiïej&öck feofi jl ftjij ,t
CnbebiergelgSe meer. Eilert de Veer.
ipengebbe niet boo?genotnen in't lange teöeftFjigben toatpbeï
baggeburenbebeselegeringe bsntgbbanfebenmaetiDen enbettoee
bagen ijsbooigebaïlen/ taaer banberfegepbe Siournaelen ofte ©ag*
teQifterjs in openbaeren öjutfe ttptgaen/ gelrjö ik ooö een ober»
ijloebig enbe öefrgepben gefrgjeteen ertmplaer ban Home ïig ©arrfjö'
lomeef5enüpmijgebbe/ bie feifjs een bekgerb ogen-getnpgenanbit
ïjeleggeöJtcfiiii: maetban aHejsnptalle· ï|ifiojtenfjet boojnftemfie
ftefgt0in'tfeojtebpeeniefteiïen/£f!becnfenlsnraerènmtbefeiie!en.
Saerïem Wanneer ban <©on ^rebetieo fgne ïoop-graben/ fröansen/enbe
vvordbê. fiethtenboojbe^tab gabbebol-b?agt/ enbe bacrcp^fhiffcen grof'
icnoten. gefegut boen planten/frijittenbt ?s. enbe40 ponbpferg/fogeeftfjp
beniS. 19. enbeao, ban december, feer bjejettjabe ïirup5poo?te/
enbe gaere bojfilaermge/ enfce get isioengnps boen Mef-ieten tot
iJ<4.ffÖotentoe/!of3enbei'erfterrpfgbie14.fhitfié" tegelg'ö/ίοbst lip
be binne-poojte meefienbeel onber be boetnreeg; geeft ooft ban gein>
Sen be&t. gjangpo&jtefogetroffen/ enbe gerafeerb/ batmenbe ge»
öangenen ban baer op't ^>tabgupiigelj?agt geeft: baertegenö en geb«
fcenbie banöe^tab nietfitlle gefeten/ maer met ongelofelijSen att
bepb/ enbe manneïgnen moeb/ mannen/ enbebjoulnen/ grote/ enbe
fclepne/jong/ enbe oub/enbe toiefe toaren (geip 00B boo?b0 altgb ge*
burenbeöe belegeringe) bapper gearbepb ornbe gemaente bjef5e/ cfi
öe beftgabfgbe afgelno^pene mueren met tooïfatfeen/ jjout/aerbe/fiee'
tien/ enbe matje nrggen feonben/ te bermanen/ enbe te fïernen· <£nbe
. Ende me- alfo bie ban bupten ben io. namibbagjs ban*t;êie&en met blt'f genbe
maei be. baenbeïenquamen aentrernen/enbe met eene groete magtban^pan-
«ormd, jarrben enbeï©aelen op brJbtabgemeïbtgaen-bjingen/enbe fionnen/
Endeman-
toel anbergalf ure lang/ benfiojmtenttoebemaellieibattenbr: enbe
neiijkbs- gefiabig met berfeft boin beaenbaïlf η feer gefttg bernlruboenbe. fo
fehesmd, geb&fηU% Omοίηηεη/οΜΓΒ^ en3oUiseten met fnlBen ïeeMtöé-*"0*0
-ocr page 271-
D Β R S Τ Α Ο Η Α E R t E M .                    iSj
*nbe obergtootebjomitgepb/ gunnen bganben onberbêogengefien/
|noe ftcg fa mannêlijB öertoeerb/ bat fp befe (iojmers tel&e wpfe ban
ï>hUÜ.e ,t5uerèflföjeUf/cö epnbeigS gt lp inbe blugt floegéV fo baije met
tP >5ηϊ,ε frÖMi^ in Dunne f £gan3en moften mijnen/ laienbe be graf*
t«nenbe jtngeïenban be^abmet gunnebobenenbe geguetiïen&e*
laenö/ enbe berbulb/ enbe menigte ban roerg/fpief 3en/gellebaerben/
p«s
itetl/ rappieren/enbe antjer gebaeer/ ben ohfr η toteenen roof/
*nb? trtumpge» 3n befen (io?m en fijn niet alleen een groote mentg*
*eDanjo'baeten/maeroofebeiibebel ft/bberg/enbegtoctemeefterg
öooogebleben/ enbebeelegeqiietft/ enbegetoonb/ toaer ober groote
louüie gemaeBt toerbe in 'öbganbsi leger: 006 fgn öoben be ontaïïgSe
«ooenoberbe jcogeqttetfienna Ifimfïerbftmgefonben: baerbieban
h?»l*} tet,Öoogfien maer ttoaelf bobengabben/ feoigmeer getoon*
^"(O'tbjeifeegunbemoebgrotelgKr bebe toaf3en/<©oöe banfienbe
fntipi r'e oiJ^rtoinninge. φ« ïiapitepn Stecr.bachgeeft ftcg metbe
^,r5ennagefepb/ bat/ toanneer een ^paenfcg baenbjager oponfe
^"ftttoajigeKomen/ roepenbe viaoria, viaoria, gpSteenbachgem
ffin dluni,eI mo£btg upt be ganb geeft gegrepen/ met befe tooojben op
boö«ï fetIönï,ers:dat
falftu lie&en -"^begern met fgnepgen baenbef
uajitetienbe/ bOOjberj§ fepbe: wat rnaekftu in mijn logement, du Ka-
- en bift hier nicht befchcyden, maer ik ben hier befcheyden.
tZ,n"elCo°&Bp Steenbach in befen fiojm booi be ganb toast gefego*
een ft! taE*o»5 niet af be jolbaeten enbe burgeren, bie bp gem maren/
be ftair afntefpjeisèn/ fegge'nbe: ijebtgoebenmoeb/ albenίδboe?
ih SS 8eftgoten/ fo lang mgn §tm niet boojftgoten en igj fo en faï
iraeft na
»napr!fl ' e"Öabtienboojeer(l geenenmoeb ommeer tefio?men/3g
Stad,
^et frrw Stf8tSfo toatte grabè" na*t BoItoer&banbeïiruP3PQo?te«
(loinw-n e? fcwboïgbe toelbaeaföBr;maer baeren boïgben geene
WllenK'°
bat bie toan öinnenfgb enbe gele gmgepb gabben gunne
narfit pnh srtu^n
ie tor ieberften/ baer fpbapperenbe gefiabig
ht böiMh L i8
meöe οε"3toeccn· ®m! *m Sanuariuis tnaeÊte
'inos!ur>2«
f toeï)erom eenen aïarm/maer baer en toerbe niet fonber»
fcefian^T1*1^ banbatbeonfen eenenbaenb?ager getbaenbelupÉ
K"amin;.?"be inbe ^tab btaefjten.
l>fSnart/* eln&8efcbenbe bganben benïaetfïenbergemeïbe maéb Derd
^antfMr.if.!ine"ieittoe P?oebe gebaen metgtooter begenbiggepb: storm op
CP be taK Eei 8?
inbe Öalfafgeftiicte dt.3antfpoiD}te/enbe eibers de ^ad
tóacntef&ï^^^ft'^fetiji genomen toaren/al-eeronfefrgiïb-v^f
b*n/SttSSLbeniamen/öe
^(töb met tbjtnttg baenbelen ^>panjaer* afS"asen-
toftoSetAi.Tr?' f
nbe ï®aelen/met toitte fiemben ober gun garnaftg
H^uee/enöe befïo?menöe/fobai öe^tab nopt inmm&er gebaec
-ocr page 272-
ι84            Β e s c η R y v t ν β e E » i ι. L o ï
enteagtoan oberrompelb te toojben: maer be fiBtïbtoatgten/ ben on*
taeb epnbelgfe bernemenbe/ maefcten alarm/ enbebielen/in alleg obec
be 3eftig mannen niet (ïetB fgnbe/fo moebig enbt bierig tot gunne bij'
anbenin/ bat fpfebooj eetftfteupteben/ bat;e öunne bittoitenieten
Bonben berbolgen: onbettuicgen liepen burgeren enbe jnlDaetenop
ben alarm nabe baallen/ enbe bejegenben baer Bunnen bganben ίο
mannelp/ batfpfe uptgun boojöeelbjeben/ enbeaen't tonbenure*
Öen/tnfonber{jepbaenbeIferup5-poo|te/ baerfpgetöoltejetB banbe
^tab alrebefjabben ingenomen/ öettoelae bieban binnen toteene
wgne onbergcabengabben/ bebaelBe fp in befe gelegengepb feer geluf
feelgfimet bufpoeberopbliefen/ bat gunne bganben gege*l/ enbeaen
ftutKen/armen/beenen/ enbe goofben met grooter menigte fee* ftg?W'
Μηδ inbe ïotgttilogen: enbe baer mebe raeSte be (ϊομη te niet/ enbe
be bganben te famen aen't lopen» Cen ig niet te feggen/ baat een te*
gen boeer Öe 30lbaeten enbe burgers btten/ efi goe onbertsaegb bat?e
Vroom- JtföÖielben: iabe vrouwen en toaren 006niet (luie/ maer bebenntft
hcydder lïeenen enbe petfi»repen al toat fpbermogten. <©nberanbere Bloe&e
Viouw«n.t)joutoenbja0 baereenebjebubae/Kennau Symonsgenaemb'' cuboit'
Kcnnau «trent ^ö.jaeren/ iJttbt anbere m allen noob aerboetbe/ enbe beele
sjmons, manneltjlte baebenboben bjoulucn aerb op ben bgaub bebjeef/ al#
een man met geteieer ftig begelpenbe in b?oubJen-fileberen. 3« btftit
fto?mbleben taeber om beele goofben enbe ebelett ban alle natiën ban
tmi bganb boot)/ met meer ban 3 oo ban be befte 3olbaeten/begalben
Ïe menigte bergeguetften/ baer bie ban binnen bobrn tien mannen
niet enmifïen/baer onber ©opman Hambjecgtban 3©iertenburg/ W
ben flo?m geftgoten/eube Hojtssbaer na banbe bjonbe ge|ïo?ben.
leraedfla· fja befe neber lage berbganben/ buaren beele groote onber gen ban
ginge der mentnge/ bannen 'tleger begoojbe op te beften/ enbe ben tijb enbe W
ypaf'γν c DOfï& niet onnutfeKjB tefltjten/ftenbe be^tabinetfuliie bappete man'
derfde nen'ban oojlogefo boel berfien/ enbebiefo moebig enbe bolflanötö
3 ' blebengunne£tabtebefc0enum/enbe gunne ere te betracgtrn/bee*
anberja aï0fp ficg gabben ingebeelb/ tengoogften bertoonberb obec
ben grooten tegenfïanbbie fpalöier bonben/ bienfpnietgetooon
ïuareniïribe fulBïgcboelben fp te meer/alfo fpmettoél en Boriben be'
letten batbe j&tabbaeglgBrtoeboer gebaentoerbe ban alïe noob3a»*'
JgBöeben ban monbBoft/ enbe ban oo?loge:baer bp oob mebe be onge'
legenöepbbanben(rrengenuoubrnmtnter guam/ fo batbe3olbaeten
fteÖfeer Kommerlgu enbe beftoaerlgB in't 1jelb uonben gouben/fonoe*
ban ongematu te bergaen. Jfêaer «©on J*reberico (ielbe tffy'jji/
magt gtertegeng/ als bie fulfcen lafï ban fijnen babet nietenOaboe/
ïicötelga berjtaenbe Ïiat fulBi: tot ulepne er e ban gem enbe ben^a^"ft
fcgen naemfoubegebgen/ enbecoitbe afgctofBcne tfeöen benmo*
man te meer foube boen toafjen/ eribe tefrouternaafcen. fr0'*»*-:'
«08 öe hertog ban Slllba üm Φβη 25ei;natbitJO be lewö^IJJJ'
Λ
-ocr page 273-
~                 Die Sias Hauum,               \%$
XnJ*nc i*rebetiro/batgp be $tab niet betïatenenfoube booienbr
fönett r
e öpfe öermeefictb enbe beroberb gabbe/ of bat gp Bern boei
jien "Jfne ntet fcennen nocgte Boubenenfoube: alfofgne ere enbeaen*
ÖOftnft ■ 4öe8anfcije J>paenfcge fa&e enbe boomemen baer aen ten
fneKn ,
a*β*1*β«»! enbefogp ;ffceberito boojbe &tab quamte
enhi k5?' *nbe te bigben/ batöpbanfelfjï inperfonefoube nomen/
Hieuw, i. , ymu 'owoe oujingen: oeiooenoe oar pp op r ipoeoigite
toet*?töu*e
enöcberbericöineebanbofnfoubefenben. ©eröalben
tinopf %an.öcn 0anftÖenfcrggfrae& eenbjagtelgn bsflotenbe belege*
lid *„ίε eolbuceji / enbe alle armoebe/ ongemeen/ enbe moegte getotl*
Boei!»%! eti)uli,i8upt te flaen/ enbe te berbjagen/op gone ban ere/enbs
co ^ „De*FlDl»2e/ als fp be <§>tab fouben gebben benomen» Watt
Stahv" irceberiro Dit boojnemen/ enbe ben (ïaet bet oorloge booj be
toaefkp^!1 ^afl1em/ fónen Moet boojbjS öeeft benenb
gemaent-.be
Jien,rift ?/' ©frnatbtno flufer na ^bpanjen geeft gefonben/ om ben
«en fun 5"c
Selegenöepbbet fanen te boobfr&appin/bie na fej8 toe»
toefèoni
8 toïbet Kceröf/ jroteênegtootefomme penningen/ enbe
ttiatihr
Bc ban 2 f- barnbelen ^>panjaerben/ bie be €>taot-€om*
Whai s
üan ^eftw'en/ bce tertgb «©ouberneur ban IBilanen/upt
berift,*!»! r honing/ tot gulpe ban ben hertog/ met ben eerften in^e*
«noioubeafbaerbtsen.
enbc2«""ftÖen baeDteget ©on ifreberiro bef? te toefen/ bentooet De sPaen-
fflnbeb? k
rbeieSê"nge*eberanberen/ t'enemaelbuptenallefiope fchêtrach.
booi hp ι ι
ao wet ftojmen enbe met getoelb te obertoallen: maer nam * - Haeriem
te bbjittn b00^
biïe8/ cnöe öencutotnge/ booj gonger/enbe gebjecn «yt" hon.
aenflem?'0',^0 Öeeftïjp ban3ebert baet toe alle fgneraebflagen enbe s«MB·
öföanfita *ntteet6geïepb/ enbe met- namen getracöt gungetlBepi
^(iebali
a5en : toacr naöanïlc ^>tflö ban feïfisöera inganben
tnbe h&inÏKt^onfjeberfcobe &tabbaeglijBynocgalbefegieten/ B«fchi«« η
&iefoti»»,cn/ ofÖP bigban binnen gter ofte baer boöjbe gemeente ««ι·»*»©..
SSftlb00^ee^ebbe nonnenaffien.
                                        1?"<Τ%
ben tS öet 6rftöften cnbe beflojmen bet böanben öeeft boojbö tot SI™
föntniopw Qenitgtoepmgtebebupbengegab. <©pben u.nmü ab<i«c
ïopUenfe?A
ae 'Wtttoee bacnbelenaent ©Iocfeöupiiopgeifppn/ ftormen en
n^emanh h          ' via°ria»vaI aen» valaen· de Stad is ons.mepnenbe bat aenvalUn
op finrm. ?et ontrent cp betoallen entoaj8:macrbe ftötlb toatfttin vanden
t«mtofire2? tacl«rt>e/ gebben ftun bien onbebacïjten rof ρ enbe v«jand.
^tben^»i2 aeJi&rn°men/enbe fnlRe(louteenbf btoaefebermeteig?pb
«nbe UBtnSSr L.an frptobe baenbiagerjö enbe meer anberc betaelb/
^tebflt »»I
n: ut,?n 006 be baenbeltn ge&regen gebben/ tm
^lflen aL eetootemen<gteuptbefinan3ennuntearentegwlpege*
'·- ^tn 19. |B(|( fjuamen toeöerom toel tr.ige op bc toallm
Aa                        Dan
-ocr page 274-
»§£            Bescrrvvimce E ν d e Lof
banbe $tab/maet beben anbers niets ban bat fp Djte mannen kty^L
enbe eene longebotgter/ be tuelfte aecbe tyoegen. M>o tyatbten fP***
ben ii. iBegooh negen om ben öaljs/ lonbet tets anbers £'PDf;<^!?
booj te nemen/ ofte iets groots te betristen. #pbebben 006 i«*t*
bic&mls ja baegüjlir alarm gemat 6t/ bjiUölenmebe geree&gefïfl"*
om te (iojmen: maer ftenbe be goebe tnatüt/ enbe |)et feloefe tegen»***
banbeonfen/ Rebben bun Doornemen ftuSyoeranberb/ enbefflnlw»
bet tets termerelb te boen napunnefcijanisnmetfrbanbe getew»w
enbeafgebjopen.
                                                                 _.„,
3nfonberöepbfc8enenfp'tben>· enbei.SuIiusÖoogoptenettie»/
enbe bet uptrtffr te fuHenmagen/ om be fbtab met getuelb te berm»*
fieren: mant ben tmeben fit bben fp al't gefrbut upt alle bunne ft ba*1?*"
boo? be ,§>tab gebjagt/ enbe baer mebe bes anberen bar gs 'snwifl*!?
ten bfer uren cp ben $tJnto;f n/ öaben$epn/,lbmt 3Sans
f nö£ ^?Αλ#
poojfefeerü^dön begtntien te ff bieten/ totbupjenbenbe atfiniP"
ten toe/ meer als opt te bojen/ baer be ^tabnu al begon re parlett»»1
teren/ enbe ban obergeben metberbjag te fpjefcen/ enbe fiebben Dy'
fooien ban fiabenfïepn/ meteen groot ftutb muers baer ontrentfl»0?*
tien uren/enbe ben Co?enaen,èt. ïiatöarijnen ©|uggc/6o?tsne°",
mibbag ternebergctoejaen/ enbe beele bupfenöaoifcöoten/ ^fiCi
üsojbemmaerfofettu al gereeb {tonben om te {Icjmen/ enbe be ψ>1^
ülor&e bafi: aïar mfioeg/ fo en fönfe niet aengeballen. <t£nbe all5e ψ*
^atfits baer aentmeeblotteninbe^tabs beften tyagten/ οιηίιβητ
jf quaemer te Jiojmen/ enbe bie ban binnen tto intig mannen betn»
jen/ fo en if3er toeberom niets opgebolgö.
Parturiunt montes.nafcetur riciiculus mus,
2>i bergen fijn bevrucht, de bergen fypiUen baren',
Een meug dier, een mvys, )^mt uyt de rete varen:
Men neemt faat fatmders voor, daer alleman tpfiet,
ÏSedun'g                       Endanfotflmaert!(>ind,eneenver£uldemet.
ί chicten                                                                                                                      h-
SDancdafchf· 3Ée« b0°? &et toeelbulbfg ftgteten geeft be bg'anb ϊΦ&Άα
waer d£;5«tè mallen bitbtoüs grotelpjc befrfiabtgb/ enbeewbeinu W" „
die van de binnen gebtoongen pet Oude Biock-huysbuptenbe SjrupSP00*1,:^
stad het »7.3an. te berlaten/ pet toelfie fp bet Moordhol noemben/ °"^:£aO
oudeBiok- beele menftfien baeropbooi'tgrofgeftgut banben bganb W^A*
huyS veria. toerbêvtoaer nafp boojbs bes anberé baegs begonnf fiebbeö* ^"Sp
ten fnde poojtr met alle man enbemagt/ met aerbe/tarRen/tooïiacBen/^
eIi
ïooSlf; öen»tS/fnbebifrgeln6efioffefoteberfïer6en/ batfpontotnlOe'1»* t
CkM fp
toefen/ bebalfcen roofters-getoöfeinmateanberengeblofö»"/υ
toeiSefeerbieembomfientoas.                                       *®&η&*%
-ocr page 275-
Der S τ ad Η χ β r χ εμ,                  187
,. Wanneer ooBöe St.ians pootte booj'i Canon meefl ternebetEndedesti
r1?S getoojpen/ fogebbmbie banöe^tab ben6. jpeb. öetoberblnf' ianspoone
3*1 met getoelb ingeteonaen/ enbe felf£ afgefmeien/ enbe ge flccgt/ upt M$ «fwex-
"Me bat get anöeïstas baoj tgefigut ban Ben bganö ingefïo$t öe graf- ■Ptn·
«ntoan be.£>tab fouöe mogen komen te bullen/ enbe ben öganb öe
°i«8ge leggen om inbe &tm te fcotnctt*
^nbe sebert ïagen bie ban bapten enbe bintien mfilltanöeren fo na Die van
°P öeneufe/ bat öe een fcenanberen metfgn geboeer berepfete/ enbe Ha«Um-
oatbtc&üjtiss eföanMemeeto. TOaer om bie battoe J>tabb?efenbe/ ?J}*^"
«at beuganbbeoube maf mogte boen fpiingen/ maerbanppbanlan. ££""*·
«ft öanöenöealmetber tgbufgmeefter gemae&tgaböe:fogebben fp Kruyz-
h nJ6« feb.eene nieuweWaï ontrent ttoeebaöemenbieeö/enöegon ροο«.
oero. treïssn lang/ galf-maestijg-gttojgfe afgeflenen/ öe gupfen in öe
«iup5||raele afl,je'&e„öè/ Die met bepöeepnben fnbeouöe baal upt»
»«S/ enbe aen&e .ifêeftfgöe tot ben €raegengoi|ïer grafi uptfiarit/enbe
«en.be Ooftfgbc ontrent fjalf toegenöe ,|>t. 3lenjs pooati / met een fïetfc
"«ïaietfe opbepöe $mntenteï berfien: pet meifee ban alleman/ bur»
in»1
cnbc solöaeten/geren/ enbe onöetbaenen/groote/enbe nlepne/
}ÏÏ8// tnöe oube/ rrj&e/ enbe arme/ met onupifpiefeelgfenbigt enbe
ttnTu6öeD»fn fpben 1 S.giun. üjeberomeene nieuwe ν Val met bef* 5ëS*£.
etS.*80*1· Margrieten aftotöe ü>t.3anispooite toe/ begonnen/ nienv„ "■
«iaot
Beïö&e 2«ηδίβ8^βΟερο «tl* öappergepö gelitt&elgfc bot* VVal daer
na. ^^^
chellekës
ttJt,itn oo6 oe bganbejt nu enbe ban be mallen op Hepen/ enbe font» *
biit; ïftcatbepbe"rö/ oftemacgten/ quetfïen/ ofte bobemfogebben «pdestads
ton» snebben 8· gun. twee KiockjesmetaooxDen langs be malie
25inriL8efrÖ0i*n/ °P
bat be fcöilöjbaacgten/ op ben fjMjntojen/ enbe get
tot h»
pe ban öC £>t.3atis:!&oo?te jïaenbe/onraeb bernetïfcnöe/öie
v
waerfchou
vvingeen
hoededer
ponif nutlie ban binnen get öatoelgn ofte ©lot&gupsi ban beïmtpv pe sPn-
n^.*:; öerlatenöabben: fo geeft «©on j8 reberito/ om &e Jjtaö nocg febenma-
ÖOfUYi,-flwUen/enöe te befcgabigen/al toooirg ben 9· jfeb. cene groote *en eene,
Sen^91!^0^1"^ bal&en öoojblocgten/platg.getorjfe/eeneKattc £"»°p
£
ten/W 7 boen opwerpen/ enbe ttoee (ïucBen gefcijutg beer op plan*· Biockhuvs
<©«£
etmeoe oe bganben bie ban binnen groote fcpsöe bttsm. wa ei oP h
aigl"°ettufrgen gabbenbie ban binnen 006 toat Gefchut ingekregen/ twcc ft{,c;
pfer" " ' <*. ^eb.ban HtpbC tweemetaelc(lucken.ffgiettnbe ö?ie ponb ken plantc.
|k„^ °'ï* baer ontrent l^en 19. tien yfere gotelingen,fo groot/aïö Gcfchut
44 p«h»Pt!1 zf· 5P*. ban «©o?b?erijttwee ftuckengeftgutsi/ get eene vandeStad,
lSlilriatlüere l ί ponbftgirtenbe.
löeïu„ „ j™t&en fpben j. JBaert gebben toegemaeBt/ enbe op be
Öem o»?m
?aet/ omtegeni8 ben btjanb te geb^upnen :toaer mebe fp
«^^nen eïepnen af&ieufc en öeben» ©!er bp guamenna be vijf
Aai                 dobbele
-ocr page 276-
*§8               BiSCRXTVIMei E Μ » Β L O f
dobbele baffen, enbe twee metaelc flucken, tl» fp ben l S ♦ JBaett t>etl W*
anö tn fat 2&ofrg afnamen.
Maekt de$ Wanneer nu bc .fcpaenftgen met Bunne ttoee gemelbe fïnrnen WW
vi,and s ge-te $i*tte bacgltiftj: banna bpopbe ^taö fpeelben/ enbe baermeb*
Ka«e ichT 0ee| 9«aeb0 beben: fo ftrbben Me ban binnen gun geftfiut ben 7. JBaett
deioos. "f**r8f luceelgS baer tegenjS geb£ip&t/ enbe be flurnen ban ben büanö
banbe Matte afgefcjjoten/enbi' otibjup&baer gemae&t: toaer in -Jcpan
Si uningam/ &uptenant banbe grootten/ fitö bapper {leeft grgnetcti/
fo bat be ere baet ban gent toerbe toegtfc ft jeben.
Storm-
huyfken
vanden
*©e bganbfiabbe 006 ben j. SuniuiS een Storm-huyfken, aen biet
maflen bafï gemaent/ op ger oube Slotfegups opgr rit gt/ atgtet biet»
ν?·» Τ ft 6ent/ enöe boben open/ met gaten baer in/ om bner booj be fïrgBö#'
d00rdesringe ban bie ban binnen te befthieten-, bjaertegenjs bit banbe&tm
stads o«. Öun geftgut 00S mei te paf3e quam: toant ais fict nu nm goog man op/
fcbut,aeiide geggfb/ enbe bebgasibwbaeruptnutüjemaelöabbenlojigebianb/Fe
na door merbenbe toumenupt ber^tabbooi'tgefcfiutafgeftgoten/ fobatget
Gods wind met b« bganben ban boben neber liojte/ bit booj ijet bje3e!gS Iaegne'
ned er-ge- berballen feet Iupbe enbe berbaerlgn&reten. <£nbe aljs fat be bg'
worpen.
anb baer bp notg niet en liet btöoen/maer ben 16.5«niuj5 getfelbf c?
eenmafi met bgfeljsbeelbafieröabbetefamengeftnjoefbifogebben
We banbe ;§>tab ben 2? bitometeene fiartoutoe bjteofte biermae»
btoerii baer boe? gefrgotcn; enbe toerbe boojbjïben 3.3ufiuji Μ°'
eenenfio?mupt ben ©eflenneergetooipen.
^c£ctw met -Canon ofte o&rof-^efcfjttt óp&e ^t^
éan c^acKfcm, in ^et^eiej ^an^e^pawfe^etf'
Scfeate».
D^f».
97.
»8.
$'♦
»9.
JJ»
3 o.
60.
}'♦
3.
182.
18.
6 f.
1.
Jf.
1.
3«.
4«.
4.
310,
j.
3<o«
December.
1/72.
Vagen,
Scheten,
18,
680.
*9.
» 67i
20.
ιί9·
ij 14.
ïanuarius·
U73
8.
*4.
9.
135.
10,
«4·
11«
é8i.
12.
Jtfo.
J3.
183.
»4.
«y·
16.
»7.
18.
19.
20.
22,
IJ.
24.
Ij.
26.
17-
Februatius
-ocr page 277-
139
se*
*2,
14*
8.
22.
»2.
Si*
3*.
2.
16.
. *3Jf*
32*
42· â
73-
éä.
21.
30.
ƒ!·.
16.
*°.
*v
10.
J9»
14·
ÇÁ1ÐÉ»!
Scholen.
Dit Sta»
Meij,
Otgen.
Stbotin.
't*
4*
19·
H4·
**.
*?♦
22·
»0.
17·
86.
;t:
16.
4J.
J4.
4'
a.
3
1.
l:
2>Ag<w.
1.
X.
3*
S*
6.
5:
9.
10.
*h
»*.
13.
14.
»ƒ♦
|6.
17.
18.
*9*
10.
ti»
æ 2.
l
*4»
20·
27.
28.
*9»
jo.
3»'
«9.
*o,
*%*
21.
M-
*4.
*ƒ.
á*.
»7·
JU
»6.
i3.
33
12·
3*·
4
19.
%
10.
»».
»3.
»4.
ÏJ.
»6.
»7,
>8.
>·♦
*9.
*»♦
*S.
*4.
*i.
*«.
*8.
1136,
April,
14.
6.
4'
19.
ƒ♦
i'.
13.
4S*
4.
2.
*t.
3.
4.
3-
14·
».
6.
J.
2.
18.
3*-
zo,
317.

2.
}*
%
9.
10.
11.
11.
«4·
if.
iG.
»7*
18.
20;
■II.
tl.
17.
18.
töoj, I
À
â.
1.
13.
ie,
199.
JJ.
3 3.
19.
1*.
't-
18.
48.
lik.
Maetr,
i.
4.
J.


8.
»·
»*♦
«i»
u,
*3«
»4.
IJ»
16.
17,
i8,
lunius.
ie;
ti.
â.
2tf.<
47·
2><tge»
1.
2.
3*

ƒ♦
«♦
Aa 3
-ocr page 278-
'90
Bh s c η
R ir V Ι Ν G Β E
X>agtn*
Schijten.
Dagen.
Schoten
84
*9.
»ot
6,
9*
II.
21.
IO,
κ o.
14«
2 2.
II.
9-
*3-
6.
!*♦
*4«
Η
»*»
Z9.
*ƒ.
3i'
14.
S*
2Ó*
}'
*fc
3*.
»7.
6.
28,
14·
17.
8.
29*
x>
i8.
12.
8,J
19·
414.
Ν D Β LOf
lulius.
D/igen.
Schoten·
1.
2,
100.

IO08.
ic8.
»47*·
Somme van alle de Schoten,
gedurende de Belegeringe.
1040 *.
Brand met ΦΜ la.Mcij. fieböenbietian faiptcnVuerballen fabe J&tab gefcfio*
ΙΤς?1-?η Ë«/toactban bjanbontfionbinbeiioningfïraet/00benfioctfi oariöe
ëfchofi' Jtoof-peee/tia get&anö tocmaextoerbeteifionbuptoEblufi.
Gtdcnk* *. Φ ©ecemb. toetbeben Bnecgtban Bojgemeefïer gfonfier 9!«»
waerdige .*«« ©Bet aenbe föbe ban fgnen #m gei fioof b afgefcftoien/enbe toet'
fchotcn. 6e tetfionb in het BolteetB geboüien.
«©06 toerbecabienfelbenöageene jonge botfiteröe bfenfftnaeeö
tan jfranjS^anfijen/ïiomen foöen £>piegei inöeBaggncfïraet/aerifce
Inallen actbe bjagenbe/ Baere Bteberen arfitet toanfjaet «ribbel w
bettoaertiS 00 gaer blocte Igf fonber gaer te guetsen afgefcftoien/t«e
be Butgemeefietban -tëfictmet fgnen mantel bebecfite/ enbefona
fiupöberfonb.
Cengupie ban Willem SLafiemanmbe Barteï-joitefïraet toer&e
mebe op bfen ttjb een fcfioojfteen afgefcftoien/ ben Bogel met meefl «H*
itt fïeenen/ enbe Bet bleefcB enbe fyecB tnben fcgooifïeen ftangenbe/ op
benftaert neberballenbe/altoaerbiieofte bierBtnberenbp 'ibwetfa'
ten/ fonber bat temanb ban Bun in't minfie befeftebigb toerbe.
".3an. toerbe eenen man op't &anbgaenbe fijn been afaefcSotetl/
toaet ban ftp Bojts baer na fterf.
ί ί · 9an. toerbe eene jongebocfiter aen Bet Boïtoerfi ftaer bocBBuPf
met eene ftapi-tupte booi een tnuffiet-Bogel toeg-genomen fonber
fiaetteberferen.
, ©pben felbenbagtoei&en ttoeelupben eentafeïfittenbe troobge*
fcBoten.
27.3an. gttam eene feftote op't &anb fn't ^artjifioofb öoo?be Beu-
Ben/ enbe nam eene bïenfïmaeflb Bet öooffc öan 'tltcBaem fo fp be Boen'
Berenban benfpeteafbeöe,
xo.lfpliï
-ocr page 279-
Oer Stad Hai&uu.                151
faiïf* ^Wfl» toetbe eene bjoutoeüoimUfjen JtoïtemtflttiaV tot Keet
totttr& οεη Ο°εδ banbe «©oftelleboge ban be aütofïv retgt tegen u*
'ttotZr*et6e üan Ö« i©eeföup07banbe folber be trappen af aomenbe/
befet.K enötooten pferenRogeltttfcgengaere beenenbewtgeftSoten/
ban ifJ,
n aen Our&en/ fonber gaer te rafeen/ toelfce bloot enbe rotft
ben<r«5cnne 9*6ob be<©raef tot eene gebatötentfje (ular t geftgit*
^'^fflentoooibig nocg betoaerb toojben.
tixtipvÊ
toeröe °nttttit Men tgb een Canonjs-Hogeï rjefcgoren fabe foe*
feete u ntoitiEb|ooBis (leeg fabe plere tralie ban get gupssban ben
föeeih n&c&oten/ betoelBeban baerboojbsf «ibefalebloog/ enbe
Ürhn* ton°om boben op tjet bebte/ albjaer üoffrou JBagbalena ban
be/r«
n ke/fonbec öaer te belcgabtgen/ enbe banbe bebflebe afbellen*
bee F?en Io°P 8f bjofien fönöe/fmoo?be fnbe felbe ftamer: bjelSe Bogel
ntf*LJaejFtninbegemelbe traite aen eenen pferen neten tergegeuge*
fo
jonnet nptllem ©aber beteaerb.
bom·» rC!e f11®** 3°ffr0U Jlatia ban gegoten toerben in' gaere fïoepe
zir'e'be gupg bepbe Beenenafgefcgoten/ bat3e toooibgbefïerfv
o^p^iti. bjerbe gonner ©errit ban ^>tgagen/banbe teacgt notnf*
'*$β>. ïiatljarijnen bjugge/Jjetgoefö afgefrÖoien
\tht w toetbeti eenen man/ ïtojneltjs ^afeobfjen/ bepbe fg'ne beenen/
j^etiit Bjugge/ op eenen tgb na öupjï gaenbe/ toeg-gencmen·
ftönVïïffÖ' bjerbe biermael boo? ben ^ojen banbe <6roore ïterfie ge
banpih **n°eBoo|b-lBefi»föbe/boojgetuerbjer6/ontrentöetgetal
«oen/ fonber ftgabe ofte berferlngeban temanb.
^l^tttWib. Pieter IanfzcnRaed(jpflb?pR banbe^fab»                Acnfiinlij.
*7*3an,        Pieter viafman, een ber feben itapitepnen banbe keP«fone
i-r «               ffiutgerrje. ' door.tgtof
*7. IBaert,    Dirk Brazeman, Uuptenant ban ïiapitepn SLanceïot ffS
,Χλ a            banöjebenrobe. ° ooa·
ö*^iU.     Heyndrick lanMathijfzen,^tabjï-3feflpfiepn:enbe
.- ~            lonkcrGertit van Schagen.
'«♦JtttU        Pieter Ianfzen.^tabe-ƒ ab?g».
£>taf fc^ift <om ifticttv Jfwfztn $afo„ amemtn
oex $gia«en <oaw fcew ftozm in öc
^ittxxix. 9&etembjfjstoerbe gieter 3|an%eni5iiebt gier Begraben*
Qv* ferVs InnoCVos IVgVLarat LVCe pVeLtos
K.eX, hcV fataLIs LVXIt & Ipfa Mlhli
-ocr page 280-
ß
ïfX           Â Å S C Ç R Õ 7 É Í G Å Å Í D I L â
De dag VVaer In WeL-eer de kjnd'renfilngeftorVeti,
Die door Herodes VoLk fofcbendlgflln Verdorven,
Dlebeeft Mllook^aLbleroponJe Veflen WaL
Met LeVenganfCb beroofd door eenen Uj'ren bal.
5©it 4?ref-ft0iift jïaetbaer bobentiBatBte ban Tutte
^uptbjDutoe.
Anno XVc. LXIX.
^enxxix»9ul8ijïÖietbegtabeni5tm8aeti>t<iroenraebWiio£5ti,;:*
INGENIO COMIS, DEMISSA, ET PACIFICATRIX,
HEI NIMIVM CRVDO RAPTA PVERPfiRlOJ
ten VraVVVe,Vroed Vanaeri,nïet trotz.\g VangeVoeLen,
Liefhebber Vande Vre, tn baetüer Van bet VVoeLen,
VantVVºâ,íáçsngeMaC^ Is(Laesl) Inkjndvsnood
Van't LeVenVVeggefCheVrddooreenomllpedood.
JBibbelertgb bebenbie ban binnen baeglp* anber* «WiJjS
ÏJunne bganben meteene ongeloofeln&e mangafttgöepb enbe i°";riL
uptballen/op batfpfe met fcljermurjerenmoebe maeaten/enbe »r"'^
ten/ enbe alle afbjeuB bcbentoaer fp Bonben: cnbertoelfcffiö*»""
3f ngen fp btiBbJilsi tertoglen öunne bictualte enbe noobbjuftl flt« " ö
Den enbe poften ban buptenfnBregen/ ofte nabenf&jinje tot^aev
figetmtnge uptgelepbrben.
                                                      bt
«©nberbeeieanbere uptballeniiieenbanbettij, *fBaertbetwr
boojnaemfte/ enbe obertoaerbig batje gier ter etengebatöt weJz£
alfo men ban biergelpfien ofte niet ofte tocpmg leeft, g&it ijs ban «»»*■
in't toerB gegaen. Cerfïelg'B fgn bes mojgeng onttent 7· áãðû«#ß
3®aelenbe 3>glpoo?teuptgetrocBenöm metbenbgaitbte ^ioni-
seren inben tynit/ben toel&en fp fluBr upt öunne eerfte ffBanje dj·»»·
inaer niet fiere genoeg fgnbe quamenmetberïieg bantbjeeman»»
tueberom in be §>tai). ©e ^cren ffiutgemeefteren met ben â0™**;-
urggfraeb upt gemelbe 3oIbaeten be gelegenfiepb ban bat fl"fl":In
bernemenbe/ hebben met gemepn goeb bfnben befloten Mlj^tf
Datquarriet namibbag met 9. ofte 10. baenbelen foube pfijen «Ø
flaen/ enbe (iojmenber-ganb tn te nemen/fiettoelBeooBont^f"
uren opbefe manieregelucBelgb fjste toeeg gebiagt ®ae V«*eD-
fee baenbelen meed alöourgoenftfte met fommtge burgeren bew^iv
ftge n&aterpoojte uptgefet/toaet bp 00B een^agt toa$/enDe ¸ã*ë
fcöuptenbanoojloee/ooBtrorBentoo. jpranjopfett e nbe «f^*„irfieit
^glpooite upt/om öe fcöerttttttjtnge aente bangett/ onbf Jtojmj
-ocr page 281-
Β I R S t Α ί HA Ε R 1 Ε Μ»                   I9J
SSi?it,.t,ie anöerc mebein't garen/1 nbe bfrlen op berftöepDe itfaet» Si?.*-.
ènhfAelÖRonbertsaegbeen. ©c^MpiftöcnloflfiiSuiigïofgefcöHtv^l^,
fliifetrüanoe^tab/maermetgermgbooibeeï/wbeberItepenbaerogdu;Van
tSfi;enöebetUeten alle&unneffijan3en feerfcoanbeïgn/ meer toet» Haeritm
*«oan bc onfen inellga^erbolgb/ enbeacftterjjaelb/ enbeittei gon» op het
5,fl'"et bjaren. <©ίε banbe ,étab fïafien ober be joo, tenten aen IJ73*
*£,*:0/*«t»pIonberbenbatganfc9e ;©uptfcöeguartierupt/ meCfttft
^ «ïnbe bgf bobbele b&ffm/tïat e metaele (ïucnen/beele öoegen/enbe
baÊMh in/nwt ontrent berftg paetben/enbe beel bufpoeber/ met negen
int»* r Detoelne fp beganberen baeggtn tepnenban ttttimpge/
ien / in Ψ®1 ban f)unne bganöetr/op gunne mallen luftig Heten aftoaei»
auiti ι 1°oo?DS eenen ganfeöftoaeren roof ban nleberen/manteljs/
tCEt °°nnetten/ füberefcgalen/ gouberingen/ enbeontallöHeruf'
fe^VPojm-ooeben/ roerjÊ/tappicren/ enbebfergelpBenpupfraeb.
Bf",ïblebenban ben bganb ontrent argt gonberb mannen/ bobenbe
rte5"elltfn/ enbe ïnaeracgt ban bie ban binnen/ toaeronbereenbtir·
fti't h ^ e,10c een bermaerb waïicgïiapitepn/<©erbepn genaemb/bie
Ww0KU*Wn fanbefterntenbe^tab feer goebe bienfien gebaenfiab*
ièiah re in Dffr η tocgt fijn bolit bapper aengeboetb: toaerom fjp banbe
batn r öefelaegbbjerbe. 3&on jfrebcrieoöeeft nabef«neberiage
Iffttterber gpuptftgen met enige ,f>paenfi8en berfïerSt.
cnde ν tn^8nniet naïaten/nofÖ en,Seanbere biergelgSe Vytvallen, And«r·
Èaete!,rf0mefeyten van wapenen, banonfebjoome burgeren/ enbe $0b Vymllea
i^fj^i Beburcnbe befe onfe fïrenge belegeringe/met fommnje anbere ead« vr°o-
&tflhJK?e 8Êftöiebenif3en naer toaergepb ber faae tot lof ben onfe mc^ten
^^Öaïen.                                                                              vanvvape.
6etSeni7· 3lan.fgnenfge banbejs^tabjs 3olbaetenbe Stgaïstog."'" Ha«i!
fen/ «i°itc «ptgelopen/ enbe op Ruftenburg feer mannelp aengebal* eh andeie
tehewl aerDC®«Ptfc8en firfjöefcganfiljabben/ omgemelbe fferSte merkelijke
toerfói»81*0*111 enöe fiebbenban ertfi be toater-moïen/bfe be bganben g«fchiede.
m0X„ ; '«genomen/ enbe baer na Ruftenburg gelpelp ganftg «,rzen-
liati»::5*?neegrepen/ enbe fftmwnber-ïjanb ingenomen/ enbeaHeg £0P!"
WeX ,9ane D°ot» geflagentoat niet ontïopen en ftonbe/ enbe be ber* *uttet>urs
Der b«**,iaet5e bertyanb· Cen^aerlemfrg ©aenbiager ftëcfteenen
booifot n getbaenbe! «ptbe Oanb geruent/enbe ben ©aen&jeger
Ien/ P„se|V ^nöe fgnban alfomet gemelb baenbel' t\it tromme*
Sefteetb
          mbet &**ηΐ/ triumppelöB na be ^tab toe&erom
fofönw!?^ vM oo6De bganbenm Schalkwijk Begonnen tenefltelen/ Dnjven dë ·
kt bfiflifh» "?ƒ <$tabbeni* 3lan· baeropaengebalien/ enbe Hebben vijand uyt
ïiep^^^öe Wugt gebiijicn/ fo bat bef Ie ban ÖUn to't sparen Jcv^k·
Bb                          ^eis
-ocr page 282-
194            Β E S C Η R Υ V Ι Ν G Ε Ε Κ D E Lof
verbrande <©<n«9. 3an. gelepben enige «bifaen ban aSerBentobe/ ##£
het Huys penbanber,|>tab/ metfommigeflebennaben$iin3e/ altoaerfpb»»
terWecu be bganben upt &rgalitog6/#aetlemmettte/ enbe l&gfötipfen toer'
Tve£e >ic öen üf jsgenb/ enbe bejlceben. JBaer be onfe firbben ben btjanb WSf
Vijfhujfcu jnoebig onber be ogengefien/ fioetoelfpop betre na fofrer&banbo»1
niet en maten/ enbe gebbenfe tftaBjC in be blugt geflagen, l»aer op
fp gunne tiictojte betbolgenbe obet be ttoee gonberb bet ugflUöen
floegen/enbe hctHuys eer Wcuwen, enbe vijfhuyfen, nietnoffteene
molenacnbrandftaken, toebetBetenbe meteenen BeerhjjBentoofbaii
ttoee trommelen/ enbebeele Barnaf3en/roerjs/fpiet3en/ enbeanbere
toapenen/beneffeniS ttoee gebangenjs,                                           ...
Ve..„eee ®en 3°.5lan. fgnbfeban be &tab toeberom getoelbt'g be fbw
fchc vvt P°°?te «Pte«öaUen/ om Bet gefcfiut ban ben btjanb albaet te berme*'
yai,          fleren/ofte tenminden te betnagelen/ BettodBetjunbatmeeltenbe!'
ten niet en gehtcBte/ alfo be bganben in gunne feftanjen geti eb fïonben
omtefïojmen-.biejs DeonfcfonbetietiS upt te ruften tog&en mofïeö
metberlteg banfe$ ofte feben mannen/ enbe ontrent 40. geguetft'n'
toaet onber b?ie liapitepnen enbe een uaenbjaget toaren/ te toeten
hopman Itëiertenberg met eene fpere infgne bo?fi gefleBen/ HÜt0iel
in fijne ganb geUsonb/ Cou;gn in fijne Bnte/ enbe fgn ©aenbjager öoo?
benarmgefegoten.
StekenVijf «©en4. jfe&^fgn^o.tuptergbe^cBal&tog'Ber noopte uptgereben
hujfen wemêt4.fleben/enöètmeebaf3enopbefelbe/metentgeteet-noepen/CHDe
*eroacn gfbben VyfhuyfeBtenttoebemadafgcbrand.
End* ®cn I0· ^£b· B^ben bie ban binnen be Haerlemmer-Lic befïooBt/
Haerlem- enbe afgebrand.
mei Lie. <©en i4-i^aétt.tégettLepioojs-gupfi/Betsiekcn genaemö/iw
Brand te Dele ÖOO} Ongebat verbrand.                                                                      "■
sieken.            ï©anneet ben n· SSpjil "jö^injen fcgepen te ï^eemfïebe lagen/
7t *°v cnöe öie banöc 5>tabbaet tipt mepiftïn/ bat3e bo!B Ianben enbe opfet'
4i yt" *«nl»i!ben:fofönfpmet 140.5oIbaeien uptbe,g>tj!poo?te/ enbe 600,
upt be 3©atetpoo?te/ enbe nor Β zoo. upt be £>c&alHtogBer poojte ge-
togen/ombiebanbefcgepentn&enb?anbniette laten. /BaeralH>D*
UBepen nfet aen en guamen/ enbe be bganben op gun met aïier maflt
getoelbfg aenbjongen/ fo mofïen be onfen alfcöermut3enbe te rugg*
tret&en/ altoaet ttoee itapitepmn ban Bunne epge ©uptfefien &w**
ten enbe gcquetfl toetben/ namelgB £teenbatg infgne lenöenen/ enbe
€fi?iftoffel©aberinfgnbeen.
«ηSn " φεη »9 «Pifl/*0nacBti9/ioSflpitepnl5eattfo?tmetfgne #cÖ0f'
burabvdie tene«te fbmmigeburgeren be&tBamtogBetenbe £patentoöuöet
vanHaerïc t>oo?temet \uitte Bettiben uptgeballen/ enbeöeo&enbe Schanze va»
overvallen Ruftenburg manïgB afgelopen/ enbe fiojmenber-Banö ingenomen/
•nde inge» bernif lenbe beeïe ban Bunne toij&nben/ enbe met fic& biengenbe w+
«omen. flefeangeni?/ enbe bier baenBefe: toelBe ^tBanje bie ban de &taü 5f'
-ocr page 283-
> ¼ ê R S ô á ï Hairiim;               i9s
Jpjt Beblbeningepouben/ onber toelfcerbeftgermtoee be Êüöá van Koej?en
«citadouptenöe £patentooubertnbe#tgaI&totj&erpoo?te uptgfn· vandestai
KptBet epnbe ber belegering?/ geïflfe ïïä bnpten be ^ijlpoojte/fa gaen uyt
wstbertoganben/ toatfpooB baer tegen* beben: toantgoefeer fpop g«Jutcnde
2* WbebaegltjBjc loetben/ enbe toataenflagen fp baer tegénsmaeBteVd* Btl«se-
y> Bebbenfp opt ganfcp toepnig uptgeritjpt: 006 bïetjersöer meer togan*ïsase·
oen cm be beeften/ al* fp toelbeefien Sregen.
«©en laetften nmü bleien bie ban binnen toeberom met brfftig ;*æ°*ö
D «Pt/ enbe frgernmtseetben met be ÖéöéÉöáé in |)« Befep: !iSeV,w
?"■» baet en toerbe ban ben cnfen niets bpfonberg upigericgt: maer '
r «Senbee! fo toerbe gun öoofb enbe aentooerbet iÊargotin/ een
«wam enbe moetoig ïtapitepn/ geftgoten/ toanteelBe toonbe gp hoi:t?s
we« na in ^tab i? geftojtoen.
Ëâß* ç a ?'^Ö onzent toier «renna ben mibbag quanten be bganöen spaenfchê
nÊn/^tbe ^upfeenbeanöere ffgan3en0atbo»Ruftenburg aenöjtn* stoimop
fep!» * ^Hfoge öie ff gan3C te toermeefieren/ enbe be Köefjen ber^tab Ruflé burg
toiS **&?Stoen/ enbeimairebe be Ioop»frjjan3e ter fgtoen ingenomen afseila§«n«
bom etot Bunnen grootentoooiöeel/tojaren al aenbe brugge batibe
niD< .aemfte fcgan3e: maer bie baer binnen toarengoetoelfeer toep*
*am t getal/toeerben ftcg bapper mannelgfe/ enbe ooa infontoergepö
een* tt3Simt enige 3otiiaeten bit gun te f)u!pe quamen. «Baer bleef
fial* / 0ot meefter ber «fvpsnjeerben/ mtt eenen gouöen Beten om ben
jjnSv°ntrent ïoo. gouöe aroonen toaetbtg/ met not| enige anbere
^Pfnenbe aentooerberg/ïtapitepnen/enöe«Sergeanten: toaer toan
fofl>,;t,Ooofbenop Âï,çåñßåäåç/ rabeagenber ^ganjaerben/opöe
Sanfrh» ln oe f*anse/ tot eene triiimpfte npifia&en. &p fouben ben
éçß,;,^!ç 80011 meeftaïtoernielbgebiien/ten uiare npongebalbe njanb
toöJr^fpoeber toaer gefiomen/ toaer boojt Cferaetts met fommige
"*« niet toepnig toer bjanb enbe toetfeetb toerben.
be teS"?8'* We nan binnen ben %% JBeij booj eenen tolfegenben pof! vergeef.
batifi»f JS^Sentoan fe6ermerfeiijKont3et ban poeberaen ben oe toer fcheVyt-
aeriffiïJ·'W/ fo fönfe bes natgts in een groot getal met een tojese hï& wi.
eu0g*;9oeStgal6tog16er poojte na toefegepen uptgetoallen/om be bij»
nenhe hir^frÖiitKen·. maer tote met ge t poeber geïaben quamen/mep*
let fert,2Llp ^anbentoaten/ ftgotentegensbeonfein/ enbetoojpen
«en/»mk" w * toater/ enbe toloben toan to?efe/ toaer toan enige berb? on «
taetfeiMen*fle nanbetoijanben acptergaelb efl geflagen toerben. <©o&
Uotn h,*; Ppet0ft felfs booj een mufBet-Bogeï getooitb: öñ bjagtcn
toeth*t«i8£to,<mflet,ii binnen/ toaer onber een itapitepn toas. v©aer
^onboiwü * ectiöicn ganftgen natgt/ boo? bit toertoaerlijB geroep/
«.*_ .««oe atöh AVtorai h««*e« ««hè binnen alarm gemaeftt/ met een
enbebierpïgl6e/toi
Bb æ                        âà&-
-ocr page 284-
Β ES C Η R Υ V I» GE Ε Ν » Β 1θϊ
tgff
^en^rtflci) cp^e «£?*»*·
®ecember.zo.iƒ,j ι ttoemae!·
2(anitai iu& <. ttoemael. 14- \7}&*
ϊ9·ΐο. zi itoemael. ?o.
Jppfapiattujs. i.i.noetriteL 5.4·
tb)rmaei·
ifêaert. 9,11,11, ι f.ttuemael.
9fip{il7,9. ttoemaej "· i*.*4,*8.
30.
iBeg.7.»J«i6.i9. zj.ii.
3|umujM.9.
%t<3affevj ti|t ^ttftcn-
J6urj.
Sïöjtï.
jtóep. ir. ttoetnaefctoant eetfi Beb
ben fp be ï.ooö-fcBan3e ban be
;f upS afgelopen. €nbe baer na
•irttacBtsS öaer aen be #cBan3e ban
3|an $tetamen befïoofit/ ttoee
Scöüotoatöten boo?fic6en/ enbe
eenen bootftöoten/ upt bepbe be
plaetjen enigen iwpt metficBne*
menbe.
xotbjemael.
II.
1-9. il*
c5V<n^fl*wop#ttften-
ij-
S
7. ij.io.x4·2·^'
|Be0 é. ιο,ζ}.
3!tiniu0.i2.
ia.
Gevangens ^ί'8^'*0^^
aen w!d« berfgbe fommigen &n°^J^a£SS&^h^SemV'''xi
MefoHdcrofteanbersgedoodbjertwn/a^
genade om ttetttl tM0:MettP b«OrtW ^«f^rffllS^SElSii*"1·
gebxagt. s$f^ieDttiir3eη tuitte/ Wetïcöontrentöefefafteöeböcnt0^pj^«-
-ocr page 285-
Dïk Stad
RAUMH,              lff
Kn^"embeE ti. fó een joïbaet/
δ3£* öojennabenftojm onbet
!?e.0ooenïebenbtg gebonben/ o»»
en.
««ÏZi*0**01* wr* Seöangen ï©ael
WSnooot.
h^anuarins. 8. ftebbenbie ban
^S)tabeenen «o^ojael/ bienfp
«eniaetftenban december geban
B*nöaböen/ oberfjet 2&IotfcJj«pii
«en eene fsjiet ecgefiangen·
fjebben He &ρη jaetög een JSoofft mttete
upt
Ö«nnefiöan3e ober öetSlotS» fchamper-
fiupjs geïBojgeiv albjaer fpin een heT,d *■».»
bjiefnen bp fröjeben: Dit is het w«d«ii^e
hoofd van Kapiteyn Philips Ko-
ning, die u met twee duyfend ruy-
tets ofte mannen foude ontzet heb-
ben.
Jjjaer on bfe ban binnen ttoaelf
Wmï$f5en osBaeïben/ enbe o»-
fen/ b*ie fertetoer* ban fbn·
K?^ «wn Wael/ enbe atftt
SSpuptrcöen: toaer ban fp elf
ffi*n/bebaert oplytigeus ge*
tóV Mn
ecne ί0"ηί ge»atBt/toan
'BS58? afwlben/met bitftfoift:
"«egtdcfe hoofde dé Hettog van
hvA r ^01 tiédë péning, waerom
y oeie belegeringe voor deStad be-
n^netihecft»endcalfohy terftond
l«enisbetacld eft> fo fcnden
sLr· ,het elfde v°°* intereft, ofte
fr«; lodathy fieh nieten heeft te
ftebben öe btjanben tenen $tab*i
bobe gefcregen/ tnbt fc$iilefl0i«
opgehangen,
Bb }
io,Ö
-ocr page 286-
ίφ%           Ehschryvïn
ι·· i# een tjrgottnfec onbet be
$tab$ taal opgegangen.
8i. fijn enfge gebangenen ban
tenen ©amïopet banben bö'anb/
eenben joegen <©g& bp be jFupn
opgehangen.
/Baert z. beeft IBarfau* feianb
tbiee banbejs bijanöja bnln bp ben
©bet-toom gebangen/ enbe in
Atab gebjagt/ aünaer fp onber
focgt enbe gepgnigb fgnbe terftonb
fgn opgegangen.
ttpitf 4« gebben bie banbefitab
elf gebangenen hupten be$tga!ii·
tapet pooiteop-gegangen/enbe
ttne b20Ub)ebetb2onben.
2z.fgn nocgöjte joUmeten ge
$angen·
ieeg.5*
G β End β L o f
toerbe ;ban ben bfjanb bjeberofa
ecnöooföaen'tisolujtrb oberg*'
toojpen/met befe letteren baer w-
Dit is Kapiceyn Oiiviers booid·
öebbi be^panjaerbiSbejsabonbi
ten ajrg'turen op get öoltoerfi eene
galge-opgerergt/ altoaerfp e»»8*
jolbaeten/ enbe burgerjS' bte met
Stupbmbe ,§>rabmepnben teW*
men/ fomenbermoebe/ fommtge
aen ben galö/ enbe fommigebpoe
beenen opgingen.
»7«
tBaer boojöe jolbaetenbanbe
Jbtab berfïoojb enbe berbttterb
fgnbe/fiebben oob fat geficgte ban
ben bganb eene galge gemaeSt/eö
|Bj. «©uptifn/ JB?. Hambjeegt/
eenen #aep/ eenen jongen/ enbe
"Gevangen •Hbjtaen ban <$2oene-been/ met
ao.Lw.be beenenomgoog/ enbebooibgs
tot elf toe opgegangen/ enbe j%
4&uprgn0boegtet met eene ï&ae
tttmesnbe aöanenefjetgrefteber.
fmooib/enbe gefïentgfcefi bit allejs
fonbet bieten ofte confent ban ben
$i$g$'raeb/ofte Hïagf jïraer en.
-ocr page 287-
Dn St α D
Hitxttv.               I9f
Sebben bt ^uaniaetbenen ganne
lEaitetietjofieelfgesfenen ooge*
Bangen.
3»«t«ï,
♦.^'•toetbe JBarifjen/ be botfj*
fitLHan Λί« «©uprijn/ met be.
««PlUjotttoe aan eenen fcofïer ban \
g®*°MeïietSe/banbe3olbaeten
bfttfSl! euatnenberïiptoijieniertoebetfï^eenfse ov
m «δκϊ met-eenen De Sajfte moetboojbiagen.
retlopen :töfet Orerlo»
pcrsacn
wedeifijdeJ
lan«atluji,, 7. feeen/Me ben · o.
Κ,Ν 'imifiie bwbet ber-
eSWffi^wOebeneltoee/
önnfeE'S^upS/ met anöere pip
8;jJ^8öeIbenbe/inbe^tabober
ttiffftX**11 GnwVmM in ben
fa t&gtenbfjanD oofcgebangen/
anb^iJL6upfen b«n * «»Γ«» wet
berioft8ebanBen5 8rtï*Ben/«nbf
^6Jttatfuö.l0.
fjsi een gebangeitb?ögelaten Watï
inben ^oui na Set ©uptfcöe leges
toeberom obergelopn.
enbe W Öe*®öfc6 obergeSomf/
^J5%w"nee,,l,i*11
ba^en,in« LSn«9HS ifjereen ge-
WiSa^-JWtfpIwigeilo
2$, * *»*** fa£tab gefcomen.
3«nfu3.8.
niettfiïι sKCnlura obergefeo.
>v»»t* gebwgt/ enöe ge*
beugen
fé JBj. ®irfi ban ^iotnotofil/
een butger/enbe jongman/ na <&*
betbeen bp be ï©aelé obetgegaen.
t$ een ftBipper upt $tab na be
jfuplobergeïopen.
-ocr page 288-
ipe           Beschutting-s E Ns - .1 :o *■
tomeÉttflifet»                             I                                          u„.
3uuusyic>                           jföeenjoïbaettctbenbiianbeb^
I gelopen.
Mijnen» 4&nbetbefe fftgttten enbe aenballen ban ben bganb/enb? tip*0*]**?
toan bie ban binnen/fijn bicBtotfóbettcöepbe Mijnen fo banbe &W£'l,
ftöen/ alg banbe &tabgef»jongen' bie fpban langer-fcanb ejei»o.»»r£j;
enbe toegemae&t tjanbi/ enöe bp be bejïe gelegenöepb aen w»tE 'l'
iwtbufgaebettiierben ongeblafen.
(VVUjney Gay &*$$*&'
SanuarfaiS.jo,3u
jh-biuartusï. 4 · ί«8. ι ο, ι9, χ 8.
IBaert. 14« toaet boo? fp eenen
*panjaerb Iebenbfg in be £>tab
Jjaelben/ «wet fictf no# 0 baer na.
20·
3Ι|1?«. 8:18.
JBeg' i4.töeeneJEijnebantte
$tab boo? ftoaeren regen/ enbe
©et belben ban ben bijanb ingebal'
Ien:bjaet boo;b;ie 3oIöaeten be»
ballen fijn/enbe ttoee gebjonb.
18. <©p tiefen bag toerbe geojbf'
tteetb/batmenbjeberom na bnpte"
ttpttoernen foube: benjijle be bij-
anb bpna bob} be tojallenber$tab
gebolben ijabbe: enbe toontien
toeberombe bicfett ban ttoee ba*
bemen.
3°.
17.
19.3 *..
bebe be bganb eene &9HtJPL0
gen/ bie bjte 3oltofen ö°i%hni
toaren 00» be 3üapitepne£J» ,
enbe Conjön in ^.uot EmteV
toant be eene lietet fijnen «"5^
enbe be anber toagmet be «f1 ofρ
beballen/ maer toerbe "*"'Mi,»
eenen jolbaet/ lebenbifl«PlB*
ben.
'öebbenbie banbe frjJjSS
JBffm banben bijanb eeü0'^
ontrent negen feaöem W^
*tw&.
-ocr page 289-
R Sli Ö Η Α E R, Ι, Β Μ
201
Mmp3$oo}tt onbet be toaï nabe
&t. flans poojte f oeïo^enbe.
ίο. beöe bebganb e ene J!9gne
fplfngen: enbe bie ban binnen geb*
ben booi'tbegulp banben roon ee«
ne anöerejBgne ban ben bganb m<
getuonnen.
n.merbe ben bganb notg cene
JSijne benomen.
ι/, geeft be bganb eene jfêg'ne
met bufpoeber op-geblafen/ bit
atgter upt berlïe/ en meet quaebs
in fgn bola als tnbe Jjtab bebe: en
bejg anberen baegsfgn ttnee 30I*
baetenban be &tab bie befpjon*
gen toaren ηοφ lebenbig uptge*
bolben.
toSe?e«*taötonbom baflelgfc te bfHupten/ enbebooifulfee benou» yooViaed
fpfcrJenoe b'ïettnige upt te gongeren/ enöe tebermeefieren: mant ta oorlog
tttaleScbDaegiijïtjcgro0tentoeboer ban aiöetleij Igfs-noobbiuft/ en
nter»"tMe öan C0^°Se oberget ίΒερι binnen/ foeerft met fleben
feerifiS81/ algnamet frgcpenbp open mater/ get meraeben f&inje
op Ap*« om boen toas/ allo gp't boojbeel baer ban tn fjabbe/enbe baer
asiahhT ^et oojlog-fcgepen mas/ onber ben ^bmirael JfêarinuS
feènBh ' Woon bie ban 3Emfïerbam 00& enige frgepenenbe galei}»
^iet hr. ορ Sabben/ toaermebe 1p niets ofte toepnfg uptritgteben.
ttitmw ^0818 eenen fletupmen tgb alle bing tnbe ^tab toe! te bene*
bjcniif? öan "belgfcen pjgs/ alfo bat bie banbinnen inben eerjïen
nietettfr.0^10?00 monbboülielben/iipgope batjjet gun baer aeit
pen oe„„ öe frpïen/ boomameltjn in ben fomer/ als fp alles met ftjpe*
w«*.ss ν° ft1 mepnben) fouben innrggen.
al)ecbrn^er,i,eP0 toafjetben ai. Jpeb.tnbe ontrentbtentgb/ fo bolle
i>e ben ·» üs °f &ctaï> met cntoare belegetb gemeefï. «©onteer*
Oveivlöed
vanlijf-
tochtbinnc
fiabbettfUr18"1 b*8 «J*g'S ban alle bingen afgelefen. jSiettemin fa'SatiE
SaïfröfTABTaIWoenmaenD Slanuarius/poetoeieenen alepnen töb/ endevriié
6oe6en Jen" sar,i/ cnöe Wf WM* *nbe gaber gebat&en/ enbe mout
tffltr/ .il*!· Sanmerbe banbepeuge ban get ^tabgups afgeSon- deopiijs
''^fliSïfcrr^ oatbebleefcBoMtoers getofjenbfóeftg nietbietber ™nde
c«t-
wari
'^^n'tgonii/tntofittSfltleMeeicöwiKn bi#ijnin8cn bKI«wa
Cc                         fottben -
-ocr page 290-
act            Bbsphryvinoe E ν de Lol
fouben bernopen. €nbe ben berben jpeb baet arn/ toerbe ban 0CU^*
fcgerpeign beboleit/ batmen een roggenbjoob niet öooger ban op \®;i
fïupbereveene piute foetemeifc cp eenen blanit/ een ponb noegen-B»**'
op negen buptsy enbe een ponb boter jS op ttoee (lupberjS/ entt»D0l*
Souben.
Ontvet ^9&rij$é eifteitjfs ηοο$<52ΐι/ί-Λ
Sentwnu^i-xM^Ieben. j.xxvii.S. 9.vi,S, ji.xivt". S.
ij.vi S, 17.1XV.S, ïo. ui S, zi.i.S. ai.xtii.S. 13.x**-1
24, xxxi.S. 2j xxxi ι r.S. 16,xxx' 1t. S.27.xix-S.
             Λ hCrt
^eb^uariusi ben 2. J)cbben eiïtge ^paenftöe rupters χ 11». uro"
met üojen genomen ·. maet toerben öuii bp bie ban «elfmeer ent)&»v*
J,viii,S.7.cv,S.
i*« if3ereenfcf)uptmettotctai!e ban itepben be jrupfeingeIiJp?"'
H.fönber^.joibaetenmitjcjliglaiitogge/tarüje/bonen/eHW"
rnifcerebirtaïieinjbtab gekomen.
iS' een turf fc0ip ban «elfmeer-
i6'eenfcf)ip. ΐ7.χχνι«i.fcgepen, 18. v.fefjepen. «9 i.ftpi1·
23* beeibtctalie- % f. v.fcgepen. 26. becle(toepen.
léaert-3.χι.(φ?pen. 4.enige toictalie.
11,14 enbebe naüolgeribebagenbjebercin.
2 2. if3ec bt el bo jenis ingenomen met anbere bic talie ban auefr■ É
«pjtl.2.'jimojgen0ten4 urengebbébiebanbe^tabèenelw1'^
met buffirupbober'tbeïb ingekregen.
                                         »&
24 fgitber 15. boigers met kmpb be ^»rjipuo?te ingenomen/ «
öjasenbejo. enbe befommige 60. ponb.
                             ,,, afte«
17. fgnbet bier met een fcgupt met bofpoeber be ;§>cgalBbJg»*
pookte ingenomen.
                                                             T T«9
aS.fönberatötmeteenfröuptjenmetBrupb met groot per?**11
£>tabgeraekt.
                                                     .              , λ£λ,
JBeg. i.ftjn aegt mannen met bjfeben '■jSnatötöirigeBomen/ **
terlat?nöetb3eeftöupt6ens met 800. penbbofarupb/bie Bun banu*»
bganbonfjaegbtoaren.                                                     Λ,,.«ηο
5&en 2. te 'jsnaeötjS een iongen ban 1 1. iaeren met ?. ponb ■»r*ipf £
banbenbtjanb be ,§>gIpoo?te tngefenben/ feggenbebat gppanj^Mv
ben baergefcfjieBttoa^/ om beg ^tabs-boben booj get leger nJrm
bpanb ben meg bcplig tetogfen/ menenbe a!fo be felbe in &£*",%
ganben te bjengen/ boeg toerbe niet gelcofb/ maer bafï gegoub»n/
nagoebonberfoenenbe bekentemfseberqojbeelbom gegeef3eio |>
gebjanö tepfienb tetoojben/öoeüjelnptia bupten oibjeban !"?'U
ÖO0J be rafernge berjolbaeten met anbeien ben 17. i®eg toerbe upi
«fiber gegaelb/enbe opgegangen.
ij.ifjereniflRrHpöingebiagt.                                   <&m*W
-ocr page 291-
Der. Stad Η α e r ' l eμ ',-                 aoj
^eourcnbebebelegetitisefloeQetitieljflrt ^attlcmvierkante endeDievan
achtkame filvete munte, gel0&bïttl ίή belegerbe fiebi banOUÖgSeb|Mp6 Haerltra
'Da ig/onbet anbere/tfutben ban ί *■ enbe ió.fïupbersi/ heeieende halve flaen mim*
HaetiemfcheDaelders gegeten/ op be eene fgbe met gun nteti eren-tim*te·,
$*»ban^amiate«getep6enb/enbe aenbeanöere fgbe blmö.
^ep^e ban ©^njen enbe ^taeten ban ^oHanötoelbaojftenbe sLands
«atbé^>tab banliaeriem niet en feonbebegouben bigben/ fonberbat fchepenop
IfÖet JSepjinöielöen tot allen noob3a&elgben toeboer enbe bntjet'Μ«νϊ,η
jan boïft enoe noobbjuft/gebben gejlabig beele fchepen enbe galeijen ae KCt
j* water gegouben: toant begalben be fcgepen ban Set Hanb/ te %tp*
oen meeft toeger u|ï/io gebben beele jïeben ban ^upbgoHanö οοδ ηοφ
^etenbobeneene gnebe vlote aptgemaefct/ te toeten gBojö?ergt2o.
Föepen/»©eïf 13. tëoiterbara 1 r. <©o$incftem lo.^rBfebame. enbe
1° boojb^ anbete 006 enige/ bfe ffc© alle meefltn be Kage ontöielöen,
r ^teban Haerlem gibben OOb feïfjS vier grooteende eene kleyne Galeijcvaft
^aieije opgcfet/ biefe inber gaefï boltcgben/ enbe op Jet jBepiHaeilsm·
ü?agten.
^en 11. gen. igbeeetfle galege/ 84.boeten ïang/ begonnen te
gatten: ben^o bttofcettoebe/100. boeten lang :toaer ban beeetfie
?ii! '*♦ JNb.'be ttoebe ben 24. bitoiguptgelopen. 3Ben<5. JBaert
,f.Peblei>ne galege na'tfïSepjgebaren, <©en 29.0*10 fóöeberbe ga*
«pmet eeneti gO£ben jlfrbentoinbop't jlkp?gebiagt onbet Stapt*
«ΓνΕΦ ®fa68otfl/ enbejBauregnault/ met fommtge burgeren/ bit bp
JJ!f ΨibtStn fcgepni na be ïiage fepïben. ^en 1 j. Itpiil tg be bferöe
seiegc/108. boeten lang te toatergcfonben.
uiafi bat Mn n«® en jfteberico totfgn boomemiimogte geraben/foHfJpgegeelenbe al baerop tipt/ ombiebanöe ^tabget J©epjaf-
rico tracht
van
ffil?Ereei)b3a^/ met enige anbere ftgepenbfier. fobatbe StM|tt'S
eefs af te
nemen.
«„T^Sfepl mabcnenbe boójgaen mojïenfonber tets te berrttgt« .n
fX^öiSöebrjanbbenzi.J'eb.toeberommeiemgeStmfirrbflniftïie
            ;,
teTPfnmepnbetetfelber plaet^eboojtebjeBen/fó'nfpbanbe Slepfie
te «ii^ftfi6 <J3»ïege met enige penten/bte be ^parentooubetf-poD?*
aJJÏÏ'"Oeten/ in gaer bcomenienfo gejïeiipt/ enbe betgmberb/ bat be
WgJJf^ammcris een ^amlooper met al bet bclfï ttiöen bjgnb mofïen
ήηκ"; ™aer ban be meef!e opbe plaet3e toerben öoobgeflagen/enbebe
^etnbejtupKeopgegangen.                            ■ _ ' cfl,·-*,.-- ■
m«Sbmu!'cSe« brabben enbe fïreben partgen cp bet IBep? felfó/ |frS;o
ten hl? lnbc cmdtgb/ omget feïbemeefter te toojbeh/ enbe be anbe* °« ievrp
eSï^banaftenupten. %nfonbergepb ijs gier ober ben is.jftb/ tAicy
•Mwaetgebetöttetoatergebanen. 3©antalfobegroote45aIege
Cc 2                      ban
-ocr page 292-
ao4           BeschryvingbEnde Loi
toan^aerïemboojbeanbmftfiepenbeoiuptgeroegötoflje/ fOtottttë
fp bannegm aimflerbammersi (btclpmepnbenbatbmnben toaren)
onberfteng om3tngelb/ enbe oberballen <©e H&apitepn <l5errit be
3longe/ ban #aerlem/ jong/ enbe onberjaegb/ toecbe getoonb/ enbe
btelmetben ïluptenantinfietboot/ enbeonrguam: befcfiipperwet
be anberen toeerben fit fifeer mannelijB tot ben laetfïen man/ enbe W**
ben alle ffl& nu be alepne i&ale tje bantëaerlem/ bit baerop bulgbe/wt
bernam/fafieeftbeïiapttepnSaBob'Sreumfsen/een b?ooin/ enbe
feer bebjeben man tet oorloge/ fijnen boifee eenen bapperen möeb aen^
gefpjo&en/ enbeberniainbompjijjg enbe ere regens fiunne bijanbe»
in te leggen/ enbe geeft baer op be felbe nloeKmotbtg aengegrepen/ en
niet alleen beberoberbe <£>aieije toebergekregen/ bienu al ober be
ttoee uren inbe magt ttanbe btjanben toaö getoee|ï7maer 006 eenSCm*
fterbamicfi ftfiip baer bp genomen: enbe fo be fyanb in fiet firupb tiitt
en toare ge&ömenfoubefe alle bermeefïerb Rebben: toant fp tui alt epe"
banb?efenieteene fefioteenburfDeiifrfiieten/ norfitegeen'etoere W'
ben: fo battetfe»r beele ban b? fiunne ftjn geblcben. ©e onfen namen
bier gebangens mebe/ baer cnöer eenen ebelman ban Eeuben/ fc®*1'
fcftorgenaemb/enbe mtamen-met ere enbe trmmpft? binnen^aerlem»
30ejS anberen baegg toetbe be ftrijbtoeberom bernteub: maer oe
ilmiïerbammerjs namen beblugt/ enbe bit ban Haerlem {tebbeitöe1·
gebolbengatbp idemungssbeermetfcfiupten/ fïeen/ enbepeupnötf'
berbicjfjtgemaeBt/enbetoegejïopt.                                              t
Donf rede- ^ittmin noefitanss fteeft ©on jpreberico epnbeltji ben 2 9 J»fle>
r'rhm« öen Hoogen-dijk by bet Huys tec Hart boojboen fïeBen/ enbeigsm'*
iier van het eene flerfee Idiote ban ??♦ 2Cmftetba<iifcfie ffficpen enbe?· öflIeE"
Mevr. onber ben $bmiiael 25of?u W fijne anber e fcfiepen op fief 0tpt ge»°
men: fiettoelBe onfeoo^og-fcljepen bergeefisfoffiten te beletten/w
Ende be- toel&e ïiitt$ fionnenbe berticfiten na bc Sage aftocuen.            _ rti
fchanft fic h suis ban nu be bganben albujö genoegjaem meefter ban fiet ί»£ζ*
aende toaren/ fofiebben fpboo^bs bejs anberen baegöeene Schanzeaen ac
Fuyk. FuykafgefieSen/enbe opgebJO?pen/tot beb?tjbinge ban |junneKnepp·
cvL^^n ae"J& oo&be Prinze by deTonne, enbe boo?bji ban baer boo?bp "**
«Xe- Spykcrboor fgne Schaiuen ende Reduyten ten-feiten epnbe getnaeiw
duytenaenDabbe»                                                                                        .: lLx»
hetMeyr.            «êofsabbebe brjanboonaï ben i..feb,boojeeneSchanzcDy"
'svijands Sevcn- molens bie ban binnen banbejSoojbftjöe benaub.               rttie
schanzcby ^eltjB öp mebe aen toeber fijbe ban be &tab ten ^«Pöen/Am/
de seven-
ten ^00^/ np öen ^out/ efi tufché bc^ebenmolenö en^patenoe''
EndeTwee
twee B^ggenover 't Sparen geflagen fiabbe/ foom te b^uawenn»'
bruT^en boo?baIIenbennoob tot malfeanberen te Bomen/ aljf oofi.ombte w
over?tSpa·
taotenauraerteuupten.                                               p,anseW
^ooibefeiimfïerbammrrö op fiet iBewj/ enbe fiunne ®wfl"r efj
be^ttpBe berlojenöie ban Haetlemfiet toater/enbe moftenww>ü(.
r«n.
-ocr page 293-
D ir Stad Η α β r r, e μ «                  '*oj
?*k toeboer aüeen ober onfe ftöan?en enbe fiernten te tetibe fn&rggen/
fohh Ö00^P bapper benoubtoerben. JBenmepnb enbe oojbeelbniet
töh«ueoeöen 8r°no/ enbe groote reben/ fobie ban be ^tabftcB in
Oei» 5anöe iuPBe berfe&erb gabben/ enbebooj ben bganb toaren
taiih 8etoee,i/ bat ©on Jf reöeticb tot fgn booinemenmetlitljt en
Lr^jaefeomen gebben/ maer be ^>tab met fcganbe foube moeten ber*
?"«iij)Eiji,en, φοφ alg öet te laetiö/ ban ftetmen btcStoilg fijne
batiteBt0°flertgb tracgtebef&fajeban <©?an}engeti®epjboojbie Vergeef-\
«'yittlem toeberom te openen/ enbe fcljiclite tot öfen epnbe ben a- fc he aen<Ia
hit*Leetle QtCOte Vlote fchepen, toel ontrent honderc fcylen (ïer&/ Op '&enQ™'
oeVm n/ om Ö»n «*P! °P oen i'öanbte foefcen/ Die baer op «pt be&a' „7 endf
ftii&if ePibaaert in ha be jpupït toefeplben* Me nu bie ban ^aerïem die van
tenfn i8etl' bergopenbebatfptoatbpfonber^tot gun ontset berrirg Haeriemte
BelHfe n/ r°>nanbpnfpoEfeinber gl iï.frbepen/ efiatbepbebenban ontzette»,
ober'*^an bmm föbe om een open te magen/ pogenbe be ïSjugge
fp *,£Sparen toeg te bjeBen/ enbe ftucften te feplen. £>o quamen
aetin"^et eenengeb^eben $ooib-oofienbooj-toinb met bolle feplen
ftW £ i^gebbenbe een togb grrot fïeröl® ater-fcgip ben boojtotgt/
fte6PH.r °PDe 25?«8Se fogetoelbigaenfïtet bat getbaer in bleef
%„"· D*tttoebe/een itojbeeïfgnbe b?eef aen lager toal. #iertuf#
met h» aLen zo° 3olbaeten be ®aterpoo|teuptgetogen/ enbe ïJieFben
εηοΛ ï8anï) ftöutgebaert in öet ©ofrö: maer aïfo fp te f toacS toarêV
fpionnl r p& te quaeb gabben/fomofienfpbeblugt nemen. «Pies
menS '°mnnBe ban't ï©aterffgip oberboojb/ enbe fomir.ige qua*
ïfctën h le,ieWupte aen't lanb: fo bolgben i>te ban't ïtarbeel oöb/ efi
2B*ttn«*.e « pöe fföepfn booiben bganb. We anbere ftenbe bat be
bieb?»: "kt «n totlbe tog&en/ enbe bat gunne ttoee fcgepen inben loop
Stah 1» e n βΙ öetgtenbe met berlieg ban feg ofte feben mannen na
5eerhp„ Τ*0 $?fa3«« fcgepen enbe be ffimfierbammerst ftgetmut*
^b«»h 006toeI eentoepnigopgetiBep?/ maerenflabbenietbeelte
maifoifJi:alrofpboojben (ïetnen |ïoo?b-OQ(Ï£ntolnb niet rergt aen
bie hal, s i? en6onocn δβιήεη: enbe foboerbe tegeng alle gope ban
^ε„,οε«tab ganfcftniet uptgericgt.
enbefpHLt*28^1 8eM»en'leSitajen ff0epenficglöebeEom latenfien/
%n«h n aen oen ftfle& üanbe ©gfgupfen aeoo. man aen lanb' om
tepbe„r"toÖanbtenaen: maer alfo bie ba^-êtabintijbsi met&e*
^ehpiTv3en/is ofe aenBag toeber tot toater getoojben.
^Wïien. etöe °aecefnen gerupmen tgbop'tJBep? metöboo?ge-
'fien 6? frn ePnöelgK ben 2 3. JTieg ifjer een Barb treffen geballen tuf*
Jïtin be timSFI,en bai> öf η bganb/ enbe be blote ban b?fe lanben: toaeï
knmetorn .miïc ^00? ö,e ban ï^aerlem feer b?oebig toaé = alfo be on*
awotbeciiesban *i«fcfiepenBet JBepjmepenwpmen: ban
Cc 3                            toelne
-ocr page 294-
*οί           BeschRyvinge Ende lof
toelfie bfrtojte enbe obertoinninge be bg'anbê 'gabonbsi/fo tnöe füW
al$
tonbom be ^>tab/ bapper trfuropgeerben/enbe tepaenen ban bW*
fegap betoonben met lof-bjanöen ban mufBetten/enbe grof-geftgww
*atbe£>tab fcfjeenin licgten bjanb tefiaen/ tot groote fmerte enbt
flertenleeb ban bie ban l^aerletn.
DeHaeriê- «©o&toerbeopbenfelbenbag be^ctjanjeberllaetlemmerg atn
rcheschan- öenoeber banöet jBepj b?temaelbanbenbganbfeetgacb;befio?»il1';
ze aen hetjjjaer tegens bte banbe £>cöan5etelfietepfeftcgmannelgB toecr»*"'
Mevr gaet enöe t>enbQanb onberbJtnneltiK af Bergen: maet ftenbe bat3e ban»p
aM «v.r''" ftbtptn tenemael berlaten toaren/ enbe bat fp oob nocijte ammuntt»
a
            ban oorloge/ nocgte btttualie meer en Dabben/ fo Debben fp fttg ο$β1ί
öenii Igf enbegoebaenbenbganb obergegeben.                             .
Gioote          «©efe nebetlage geeft binnen Qaerlem eene feer groote toerflei*1}:
Terflagct- gepb gebaetb: aifo fpnugenoegsaem&onbenbemerBen/ öatpttn».1*
heyd binnë g0j)e ugn toebeet enbe ontjet te toaiev fcuag afgefneben/ enbe bat bun
Hacricm nu nitt& meer 0beng en tnag ban bat fp bet te lanbe öctyfloegen/ dtc
Hierover. inüetbganbenganbEnbleien.
                                                    rt
•sPrinzea 'Ctsitaelfobat '«l&nwnfiljf penben 17. gum'ujsfirgtoefcermn
fchepen ko bertoonben/ alft nu met u &taö op öe ijeffe Itep/ toaer op bit va»
menwei $aerlem met boute öem?mibupifrt^cBa!&togBer-poo?tein Ö«P;L
weer op't bjug togen/op batfpgcltiKet-gaiiöbe ,i»f ijan^e banbe f up6aeng*l'
Meyr.maer yen enbe obettoeïbigen moctten/ enbe aifo ontjet toetben ·· maeraip
en rechten öe (·φρ£ηί« eens aen en quamen/ fo fijn fp fcer mifïroofïig \atbtren»
metsuyt. naöe^tabgeneerö.
                                                               ,fi
g&eganbeten baegjsfö'ntitf ban bc itsiabtoebcromtoeï δ^^^Λί,
gemoeb gebieejl om op be fupk te flojnicn/be gerenbe lieber w'£Pj'
boojbenbganb/ banbangonger tefletben: maeröefcgepen gebot»1
öer toeberommaer op liggen ngSen/ enbe geenmern begonnen·
«Epnbelp fagmen be fcgepen nocg eens ben j. 3uliu0 oP D"
mfbbag/ tojaérom bic ban binnen üoeberom met magt uptbietoi: ma"
beftgepenen bebenmctgmeer/banoffpmetbe armebenoubc<*»au
fletgtss gefcgsïft enbe gefpotgabben.                                    ^ ^.^
DeDiemer ·£«bannocgbefaïtenmet begoebe&tabban^aerletn btipowz
dijk word betlfcpen/ enbebe<êpaenfcgenmeefïctban't Jfêepjtoet&en/ \°P\:L
van Sonoy lonker Diderick Sonoy.dÖOUberneUtban jSoOjbgoIIanb/bOOJ Wil "r.f
ingenonaê. &en!&^n5e banaan jen/ bcnti.iüaettmet b?ie oorlog-boofs/Wj
gaïegen/ enbe btjftien ofte feflien Btapftïmpten/ met een 8# DΛ*-
Btggjsbol&/ enbe pgonnterg/ ban $oo?n ftcg te toater begeben n» ""
Diemerdijk, om bit ban Himfletbaitt/ enbe boigensibert ^pacni^"
ίη·ί leget booj Üaetlem alïe toeboer af te fntjben/ enbe tot opb?"*"· *'*.
btoingen. ®wst$^onopopben5©temerbg6oeIucBelij&-Vf^zSL
enbetoerp fl«6]c 8oo.5oïbaetenmetfgne öelberö enbe Ρ^ιψ*ΨΓ3'
'tlanb/ enbe begroef ficg met grootefneigepb tufegen f£feere WW»*
Wtot
bienepttbe opgebjoKen fnöeaenfiutBenfleflegenpöDP/ *»»
-ocr page 295-
Der Stad Η α e rι e u
107
fooP^iWÖpaenDeflnberefgbegeboftjenöabbe/enbeftiaetöettiif!*
bjethl«ö3!l,nc,,eftÖermö1flcy eerbfebanamflerbamfulfer getoaer
boei h?U ®"toaj6alrebe een groot boojbeel/ enbefeerbeelgeöaen
fou^rSetnepnefaSetniaerbe^roanse mofteingegouben tooien/
w set epnbe enbe oogmetn ban ben aenflag berepnt toojben.
Non minor cft virtus, quam qusrerc, parta tueri.
Vet is geen minder konfl 'tverkregen te befoare»,
Als dat men niet en beeft met kfeekheyd te vergaren.
bam/ !2altopnforepfbe&onop ben i* bito'iSmo?genöb?oegna <e<
gen/ tot» Γ1" a,le moQeiijbe gutpe ban bcl§ enbe noobbjnft te öefo?*
et'iaehtVT aiDaetbebijf gakgen/ enbe bjtebanbeooilog-bgotev met
bam bT'r^P-ff&upten tot hunne befcgermittge. m* toan lïmfïer* ";J
booïbe»<ilettni,eÖoe beelgunaenbten mmgelegenbjasv auainen flerd5m«s"
bofêp^föbegfelbenbaegiina iwtbbagmet23.toaterfch pen/ inet b«iegird.
Ci'be n,;i8etoeertoelberfien/enbe oberbielenbe^onopfcfieinbergl
ojj be teh ι 8t/( eni,e jongen op be fcgepen/ bic boojbe .êrga^*
aen/ bafhr. ^en/ met Öunne S^oote menigte in aller magt fo geuielDig
banbe ^""ΡΓΦ be b^te bootsvenbc ttoee ber galegen' enbe eene
ten/ h»^fjP'fcfiupten rupmen moffen/ enbe ben bganb in ganbeη la*
"ieutoe 1 ice ftÖepenbicgt aenben <®p6 onber pet gefcftutban be
bamm ^töan3eternaubjer noobfitgbergenbe. ©iebanSiimfier'
οε^>ίηήΗ*8 öoo?bitbegin3eI beroberbJtnninge/ tracgtenboojbsÈna
enbe beril λ ?m bie ie bemagtig? n/ eer <f>onop gun mogte opnomin/
&eRo»ittlneJ*e«f n/ bte aen allefijben öeleggenbe/enbe fonber opgottben
fföanoÉ„rDr?· <©pben30p/fona3tmfïerbam/ aijsnaiBupben/be»
banbuttu !£*»iiaer te8*aen/enpabbé baer öet boojnaemfïe enmeefïe
BaïeQe "^e/enbe gefcgut. Sfienbe binnen-fgbe bjagtenfe berfcBepbe
öatniemaüs ,a8ten °P Öe* SNemermeer/ enbe beletten baermebe/
öanfcöe m"0 "a« bien Sant in notg upt en mogt: <©p get $ lag öunne
fa batbe 9J1 ίί ^'e toanöe £>t9an5e bjeerben fitg bapper manneltjK;
en bojberbe am^en met f* °?men öwI ö016^ beriojen/enbenietiS
menteh/^eIectÖetuiHte ^onopmetfcgjgben/ b&bmt enbebjepge* Sonoy köt
^aeïöfl^rï^^biteflanb/tneenen grooten galben bagtijbov met """T*
^bSr ^«Sftepb/ ontrent 4o. ^rgepen bpeen/enbe toog baer ™>'p*
"etjetteS. |* Λ*«* *>& boo? geen te water om be ^femerfcganje te ™ ° ne/t
3*'HfïerhIJJie£tuei6eÖem toeberom tnbeit eertfenfogelutute/ batbe de viuet.
38mfterha!Ii??cs tio°im^ Mote *m bjeje bïoben: maer alfo bf e ban
**η «Αΐ»ι5?Ηη,,0ΐδ enige groote fcgepen te gulpefonben/fognam
•'«woiouoiianberöjpnebiefeaen/ enbe namen öeblwgt/ latente
^)OHOp
I
-ocr page 296-
Β E S C Η R Υ V Ι Μ G E E Ν D E L O F
&onopbie met eenen (igben Boeger üooj aen enbe tn't mft^fjJfiiM
totjanben toajs/ in bupfenb petp&elen/ enbe in groot gebaer/ D"fl*jif£
'tnocg ten laetfien ontquam: enbe Ster boo| fceetbe fitB be 0»e£iieli
ningeaenbe fHmflerbamftiieföbe/ bteben ppojböoHanber^ w^zSmi
genoegjaem fefier mag. 3@te banbe ^tBa^e fienbe Bun ontjet %^
maten knel gemoeb/ maeBten Bunne galeiten enbe BrapfcBuptt" y» tt
big/ enbe Söiben Bunne feplen inben top/ op bat be onfen ban »^e
fienmogten/bat fp ooB fiaer befi toilben boen /alft op een twnen.'„JeJi,
gacn. JBaer aljï fpfe nu fagen biteben/ fo gabenfe ben moeb wtw
jSietteminfogtelbenfp'tnotg ttoeebagentegeug.
                 * rfinfie/
©aernageene uptfioinfie fienbe/ enbe ben Bongerfo groenig flil,
* D
ftbén'ver. b
laten den
Piemci-
dijk.
eetbare bingen aten/ forgtenfe be ,f>cBame met goeb betbjag o
m/V*
ben. JBaer alfo _be bij'anben/ Bunnen fo'beren ftaetUiel tojrteflb*·^^
niet rebelijag en toilben gunnen/ fo toaegöen fp't ten laetfien °**i>eittg
te bjefien/ enbe ijiüen in gunne galeijen enbe nrapfröupten/ tnziLti\
'tbessnatötötufföenοεη ιS.enDe 19. JBaertbooibeöbijanb^lH'rfi,,.
Been btoerg ober op 1©ater!anö. ï^et meefïenbeeï ?uflrnW* "η<,
fcpegaleije/ eenbjcomeiióe cnberjaegbhran/ metfijn iW^Jlaiii
itjanbinbengro^fg^
Ooft ftetlanbmt al&eBotitrn fjcbbenbe; toant alfofp ban ben w ifC
fcerbolgb nietben/ enbe ban boegen ben gelcben gonger ban gr» ,
flautiJirgepbnifttoei IspenenBonDé fotuerbenberbecle atfyttw»
enbegeflagetfe
                                                                ««6/niet
Vroome
daed van
lanHarins
SBibefebHigtquect Ian Haring, ban ^oom/fitBfeermö»in^aie
anberg als een ttoeebe feomfcge €orles-: baant pp Ötel op eet,flé |i!'
• banben ©ijk baer be feta'é aenbe eene fijbe met get #/ enbe aen» ββ
bete fijbe met een feBer binnen-mepjbiflatentoerbbe boojfoPer.7D($<<
benbijanb eenen gerupmentijb alleen op/enbe gaf met befefijn^i ert^
moebigBepb beelen refpt ji enbe gelegengepb om te ontBomefl/ «u^
berg noob3aBeïtj& ben bijanbBabben moeten in ganbenballen·gM^
rtube bjang efi'tgemelb gem te fierB toerbe/fpjong gp ban bo»*1 *n
in't
JBepj/ enbe ftoombegottben ober be atiberefijbe/ B«wfA%iöp
baupet geftgoten toetbe/ enbe liep boo?b Bet belb langg/ tot bat w
be anberc blugtige binnen JB onicBenbam geraeBte.
             fe öoiij>
Erafmus
<©p befen tctBt enbeblugtisnocB eengebenfitoaerbifl lï«f» ^n*
TanBieden geballen ban Erafmus van Bredenrode^beibOJfï onber ^OpUW» g^
10de yvon- lcm £,febenf3en:toant ai$ 0P Bjebenrobe int blugtengeftBo^Laeiy
veriefzin*te bobwl ^00? fön flfnBcr öoet/ toaer öan BP ier e^2L5/'W*
'fvaa dSn β°?ίε/ enl,e nfctteittfa tóeöetom opSomenbe/ (ίφ naöet f WJl. ee^
dood. mepningc fijnbe iieber in't toater te lopen/ enbe te öerbjenBfn/»*if geit
- hangen/ enbe t'^mfieröam geöansen tetoojöen/ tnto wwww^et
-ocr page 297-
Der Stad Hieriim,                  a.©#
fiT'iSn flag-ftoaetb/ m tm noot beneben aen ben ©ön/metfiel
^otnbengtonb/gerae6te te bailen/fonber bat fipfttg nonbebegel*
uff.^fpmtl ban Betfelbe baenbel/ met ttoee ofte bjtefgnè mebege
rJ;?J «eteelftemepnenbe batfip bganbtoa*/ gebacgtegemaenfgi.
Sanfö τ rÖBen/ bie öp inbe ganb gabbe/ maer ftatb gem tnben to?ong
fönn* tδ^οεΒ/^emetpaerbg-gapjgebulbtoag/enfeegue tfïeUtmin
fett^56fï,ie3e: enbefoöpnnbefpiet3e toeberomnaftcöbJilbetrec»
be fanh
ber beftία ^ΦΦ bleef/fo toog gp 25jebenrobe met benjjoof*
een Μ
toater/t,e toe,6e ^Φ gequetft boelenbe/fepbe: wat fijt gy voor
t>enJ**rte'aer' dat gy een luftig borft niet raftig en kont voord door hel-
be si, E toel6e tooo?ben ©iebentobe banbe fijnen benenb fp'nbe/ toer*
Hen tn **Un «ptgetrotnen/ enbe op ben Φ06 gefielb. ©e bal ban ftj*
barnH^^toaiS niet biio?ftgoten/ enbebe b?anb banbe toonbetoajs
enb;»™ötet
toai beraoelb/ fo bat gp met gunbjebet te been geraente/
Wpph ^fea,n quam/ altoaer jp öp be blugtenbe gupflupben booj btbt
JBftH ''Öwpte btelen/ enbequamen alfo te famen begoubenbmnen
»£ °"nitaenoam/ altoaer 25?ebenrobe na eenen gertipmen tgb ban fgn
Hure norÖ epnbeltjS toerbe genefen.
bjei5et;ftonb nabefe buigt/ eer bat be £>tljan3enótgberïaten Maag/ Voord«
te*?1 be ftöepen toeberom/booibe naetfitgöepb enbegetroutoii- °™f«va»
^öan^onop/bpmalfianberenbetgabetb/ toaerbpbea&ater-fie» ffi/"
noffi Υ£°ίfietfiatö erbe gebntig aengoubenban benfelben φοηορ/ t,u«t
$afe ι ert'S anbere beben/toaer onberelf groote toelgemonteerbe
Sterf? kp/toeel ©ooten/ enbe ©oeg'erjs met boebenetten/ enbebetefl
mrth. f ïtrapftgupten/ enbe ïtëaterftöejiintoaren. ÏDefe bet fa»
flaHfHkrflSbam. JBaeraïjibeieviotenugereebbJasomt'fepIte
trtJJ^oej; 'tbelepö banben ©iee-abmirae! Picter Franken, quambe
nnrii.sc
öat be SBfemerbgn a! betlaten toajs: fo bat bft ttoebe boo?ge*
enhpu ^^etaï telaetquam. niettemin boet be idiote nagetf/
hftiisili^ef be «mfletbamftöe fcBepeaMpt gunne gïaetje/enbe bet -
'^e tot aenbe palen booi be éètab.
tothSMi80* bjoebige uptnomilebanbentotgtopben ©femerbp/
ttoBf.ii?öeï6en »° ^ feSetI 8ail*c
tolïIcn βεοεη/ f0»0* öe felbe onge*
htrtrrfïvtaflïeibam feet befet/ enbe bs benoube j&tab ban i^aerïera
Öet toflAe6öen: te meer alfo be bg'anb boe ter ttjb banbe jpupfee enbe
g^wiimmer JBepj nocBfleen meefler en toajs.
t!a*f»m,ö.?^»n?e ban <©janien/enbe begeren «ètatennan^oïlanb *>m
ÖSlif^e kanoet Saerlemmet «ep?/ metbegoebe <8>i«bban S!™-
bee/1.™ Leet öenommetb enbe bet legen toaten/ enbe geenen nabrren j,
k ,en
*nbef«!£iSrbrtecw,iI,öfltot Bunont3etenfagen/ aÏ38beberebmngetWcdemaei
ten βΜΐπ ^ tanoen^iemetbg'R: fo en gebben fp't bp befen mtfltttg* in: ma«ro«
>elenμ^8tiet
,aten 6f r«(len/mae t ^onopenbermaeHielafialiemibd«viu«ht,
nie'0SR*«omöen®fcjMt&g&toföiromin tenimsn/ tndebetet
Dd                     intc
-ocr page 298-
IIP            Β E S C Η R Υ V Ι Ν G E E MD β L O f
iete&Miben. &otrocft banièonopbioju ^un4ujSentc<nti«ibW«'
nacötupt ï©aterianb metbgf baenöelenBnecpten/ Wel W^zïz!.
enöe ontrent itf.feplen/enbe boer booi toe ttojebemaelban ^tf^""*».
Ujoube/ baerbe tooojnaemfte fïer&teber jfeooibgoïtenberji &*&{£,
ben Oscmctdijk, enbe nam ben feltoenta/metBIepntoernesi toen tob»™
in't aenftrgt ban ben bganb/ ftarfi ben ©g& boo?/ enbe begroef ficïW·
toeber fgöeingiootengaeft/ entoebltjtigöepö/ imt[eg«et&ten/bi»
aenbe aimfterbamfcDe/ enbe bjie aenbe jfêttpber fgbe. #p Wl rjl
*©gfi ooft manlgft in tegenis al 'tgebjelb ban ben toganb/goetojelW "~rt
bίthbJIίsbpbieban»m|ierbβm/enbebe(jètRan3enbίefpb<^erontr<I,,·
Babben/bappertoetbeaengeboeptetn
Gevecht i©aer bte ban 36m|ïerbam biagten terflonb bgf galegen nt" wS:f
tufchen de mtge felepne oojlogfegepen opgetg&temerlBepj/ om'tbefit bang*»;
ν vateiian felbe tn te öouben. ï©aer tr getig be TOeflbjtefen ooft toelmeero";
detscnAm magtbooj't geboltoen gat op-t jBepjbjagtrn/ maer Bonben Bet|e»w
ftetdamcrs 8cen mee^r tojojben/ omöietoan 98mjï«bam/ enbe ben bganb vtm
ï^aerlei» gunnen toeboer af te fnübcn. 39aer toerbe onberittffg*"
baeglgfer. tuicfien partgen op 'tJBepj gebocfiten/ nu be ^tnfteto^'
merg/ nu be f©efïtojiefen/ mbe bat meefïentjjb/ boben Iiggenbe. .«PJf
bet anber gebetfit gebieït eenjSbatbe ftlepne iloojnftöê &*'*$*£,
groote nieubjeaalegeban 38mfletbam tegenjs guam/ betoJeufr1»;*
gaer fpottebe/ 'ticgtpbat niet al te groot enbjajs/ een tooitel-ffRWg
noemenbe/ enbe toemenbe bat fp't felbe bJtiben obergalen/ enbe wn·»
gunboo|b fetten. iSaerbe Htfojnfrfie bielen gun fo bapperβ««,™Χ
fp met baer toojtel-ftfjupt gemelbe groote galeg"e innamen/ enbe een*
met beeie getoangeng aen Dunne ^cöanje/ enbe baer na binnen *?00*"
bjagten.                                                                           , _„„
« « ■ „ 3BebjgIe ban &βηορ ban get ©temer-jBep? geel enbe ai gen·
Sfilvmd wcciter en Bonbe too?ben/fo ftonbegp ooft albaer boojbie οβπ#««*"·
ni h« over taepniguptritgten/of gpfctjeon gemelben ©gft tot get epnbe bet w
eaen der Iegertnge enbe beroberftige ber «Stab ingielbe: tojaeromgp e™J£.ï
stad H»et »7,3)uftttjs/ na get otoergetoen bec^tab daerlem/ boo?la(tbfl«'^"J
iem, van $j, «ejwellentie/ op be begeerte ber $oo?ber-|ïeben/ tg opsebie»"''
?on°yv«tenbeinJSooiböoHanbbjeber8eBeerb.                                J ΜώΜ
ii^'frt» <3Certoglbatnu,éonopficg opbenaBiemer&gftbeftganlïe/f0, «"
van Baten Ionker ννϋΙ<™ van Batenburg ben ίο. %ηη\\Χ& na bjepnfge »W
bui» neet ftgermut3ingtn Ouderkerk fa/ altoaer gp ftig oofi terfionb (lerB nw*:
Ouderkerk te. ©ie ban fllmlterbemfonben bes anberen baegö bgf baenwi»
in:
kant niet
houden.
n ^panjaerben/ om be ©atenburgftge baer toebet upt te b?gben ? »·»
be onfen baer ban bertoitugb fgnbe/ ïepben enige in w^f «ffl met
terfgben benbjegbtenfp langs genen moften/ enbegeH«enw ,ai(
gunne booma^m(ïe magt of fp be biggt namen/ tot bat beb"»""^,
gen gepafjeerb bjajs. £0 Beerbenfp«eg ban/enbe tonwjg?^
floten* #paniaerben ban tooien enbe ban acfiteren/ «igwtfn·»^
-ocr page 299-
Der Stad Haeribm.                 au
{·«/ batfp fegatiftg bernfelbetr/ battet geen tien bainenSCmfletbam
««bet en quamen. φοο? bit innemen ban #abetberb fategen bte
"«namftetcam al eene goebe tinge rnbe neufe/ enbe toom mbëetuntb/
!52rl
öe P8*3 tnfcöê Öen en ©tretgt tJier booj meefi gefloten : fo foabe
5J«Öetlegerboa? ^aeTlemmetbertgbgetoisiingroote benaubftepb
•ς**^ üebben/ inbien't met be ^8>tab niet te toette en toate gebomen
Ptoeeft/ bie't nuboojben ftuarten gonger niet toel b««ï langer en non
«e tegen-gouben. <©ob toaren be löatenburgrtöe niet lang meefter
«an <©uber fcerfe: alfo fp na toepnige bagen/ booj ïiragt uan bolb/ notfi
^"Benoegbeftbanii fgnbe/met berber ban enige/ toaer onber Anto-
Olivier, een bapper ïtapitepn/ toghen moflen: te meet om bat
if^ttftus oöölbens/ boe? bebomfle ban ©atenburg/beHiierb enbe
öet «eraöof becfeeerb/enbefitö albaet begcaben fiabbe.
^ .s>ogeeft Batenburg Bueukcknbaernamebe ingenomen:maer EnBreuke-
Mtb£cttibangeigbenberlaten.
                   .                                    mLt.f3"
frfi,, fοδ Stilte DP te NieuwcrfiuysfttD te befeftan3en: maer be ^upt* ™0Xom
^/"δ^η begonnen te mupteneten. &olieptba|taltemaei int vcrlattn.
«t/enbe be ganfrbe aenflagging berieden.
                                      Nieuwer*
tloebjocbtgbannu betfaetbanbe £tabtowaanpbet litötelgb fluysdcfge
UEHOcgbebeuSen. ^)ObIaegbe lerufalem by den H. Propheet Iererüias: Hjks.
an buyten vernield het ('waerd, van binnen de dood. «©at t»a$ get lot P*iKOV.
£J*fcelbanonfe&tabooa. «fóbanbe fasenalbuömettaerlew .s'£«nde
i!:;leWny bat betï|aedemmerJlSep«.gun gefloten toasy enbe bet ont* nooumtt
nfï"™ater tot toinb enbe toatergetoojben/ enbe ban baet ofte geen bmnen
«atf
inee δ°Ρε ban berïofjtnge booj ftanben/ fo toafl ja toel ober φ Hacriem.
i!i»iftr ®°tt>e' 0?"?ε opbe bittalie ofte monbbofï/ enbe Brggjs-noob'rrwj.i.Zi
jiwiwiö toerbe. £>o neunenoan oe «^eren nan oen gerergie oen
■ i5J9 al Set brupb enbe bojenin be &tab boen be|cö?gben. !©en
a
etbe geojbineerb/ bat pberman/ burgerav enbejolbaeten
2*?'«*η,
ftPrtf» ponb tartoen b?oob baegjï mofle toebomen/ be bjouteen enbe
iom$
en meteenbalfponb/ b?fe binbeten met een ponb/ poerenenm /a „..
8!föe «wften tnoutboeben eten: enbefo toiemet fgn beftgepben ^t9 .9-
SoX^nbonbefttetbenbiemogtebenbongerigenbwpBmetmottb. '
S>ti»tf b°o?b builen :toantbaer en toae geen roggen-bjoobmeerin
köPM «ι- w ^06 toerbe ben bjtoutoere belali geen öooger bier te b?ou-
bjpW» 5e tomte ban to. flurberjs. €nbe alfo Bet bojen baeglgbr ge*
hUn"ie afnam/ fo toerbe ben 6 Smriug gebonbigb bat be burgers mtt
Λ,η'τ bioutoen rnbe binberen oob moutboeben mofien eten/enbe bet
X^^Solbaetenlaten.
JJiftWR?öibben fPben 19. luniué boenattefen/bat bebutgerji bun Moedwiiu
maJh^S'P *eo?web ban löiïotbt aenbe €ommiffarifenbaer toe ge» d«zoida«-
tfn/h£ toe«onen fnubfη ? om bë moebteille ber jolbaeten te betöin*
WiiJSr2*ttbetB3eitt(mtof!te foeben bebutgrrgeberoofb?n/et!be
TOette« ί toant be raoebtoiile ber 3«Ibe
leten toft 33 öaeglgfet boo; be
Pd %
                    benouö*
-ocr page 300-
%l%           Β E S C Η R V V Ι Ν 6 S E Ν D E t O f
ijenöHbsepb/enbebenftoattenBonget, $ofitbbenfpben7·SN^f
alle Bramerai enbe taBen-berBé^cr 0 gupfen enbe toinBelg metgel»*»;
beroofb/enbe ben ILombaett opgeflagen/enbe ober be bertig bupl^0.
gulbeniS aengelb/ filber/ enbe goub/ enbe anbere toaren genomen·
gelgB fp ooBaIlangtebo$en/ nuenbeban/gunnemoebtoille 9&φ*τ
gepleegb: toantbent. «pjilbabbenfp be£t. Slanjs&etBe 0*0?"'
berb/ enbe allee bupten ojbje enbe fonber lafï ihtcBen geflagen. *?*"
i. JBaert toerbe eene tojoutoe in baerbebbe boob gebonben/ W>£
Solbaeten 'jsnatbte om gelbfeer Iafitg geballen toaten. £0 wajS 0«?
ben 5.3anuariu0 eene bermaerbebjoutoe IBacia ©aringr ban eene»
jölbaet lelgBen bermoojb/ enbe beojfteben. Φεη 4. JBeg toefje* *£
groote beroerte onber be soïbaeten om bat ïtapitepn ©imt 'tfnatötë **
bojeneenen 3©alftgen3olbaetïJabbeboen opgangen: altoaet^e»»
meteen roer geflagen toerbe/ enbe Cferaertgin groot perpBel ban
fgnlebentoas-.ifoburfbe ©imiooB langen tgb op firaet;nietBontf"'
alfofpgeb?epgb gabben fiemte boojfteBen. <©oB bobenfPöen*„
ÜBefj beboben-gemelbeperfonen fonber Bennifse ofte goeibinben»»"
be ©eren: enbe namen baerenboben op ben felben ttjb ©eer 3*W*L
©eer öeijer fcootöooft/ ©octooj elfen/ enbe ben f&jebiBantbanöei
45afigupi8gebangen. &oberinoo£benfpmebebenn. gumnSJB£
*©upjijns borfiter/ met be gupfb?outoe ban eene" iiofier banbetf* o01*
aSiet'Be/ als ifi 00B te bojen bergaelb {lebbe.
Nulla fides pietasque viris qui caftra fcquuntur.
*Z>e zoldaeten en Rjn geene Ktttyietfiers.
Hongw           |t)aer om tot be gelegenfiepb enbe ben (ianb beo noobe" ber 4WjjjJ
enkommer ©aerïem tóeber te Beren/ fo toerbe begonger cnbe be benoubpP"
«f,11,.?"- met bet tgb fo ftoaer enbe groot/ batfp al graeg enbe met goebe »««??
naerwm. tflc^oegcn enfjt RennipBoe6en bito?ongen · ja aten al toat nfet e"
baer en toni/ ban paerberi/Batten/gonbenmupfen/ ratten/ enbe Dj"
gelrjBe cngebiertenüan ongebmpBelgBe enbe toalgelijfeefpöfe;*JL
meer W fp b?oeijbenfelfiS ben gefouten ofsen en boe-bupben bet to
af/ enbe fltngerbên bfe in'tltjf: BoolftrupBen/ enbe togngaerb-biat»";
enbe btergelijB? groenf ggepb btenbe bun boo? een ger icï)t ban v^rL·
nQe. <©en 6. %uüu& ftebben fp Het bleefcb/ bat fp notbfoberlgB ρβ£
öeninbe balie malBanberenmet getoelb benomen/ toaer upt ö^e/
beroerte inbe ;t>taö onttfonb. *Esen ?o. giuntujstoaif ttw^i^^p
* bit 'tbupjsbol Binberengaböe/ biebaeglgBr om b?oob riepen/ »»"£
ïturt ntet en Bcnbe geben/ fo torjb geBomen/batfp ficg fouöe μ*μ/"«L*
bibben/ inbtenfiet ntet en toare berftinberb getoeefl
Itujö (lojben beelemenfeften banfiöngertoeg,
. ^jjaben'· ^Li>
öioome ^tab/ eer bat fp't toilbe opgeben. Φ«
neeiwlb/geenfwS
-ocr page 301-
D Β β. S Τ Α D Η Α E R L Β Μ .                  Jij
JWtwn jaerb Senfe btoingetis maer be ftoarte Donger öeeftje moebe
anh i **£* B^waeat. 'Ctoag langer niet te Barben/ fp moffen ben bö#
r"» «η Danben ballen Boe manïgït fjs.»ttfi ben ganfeDen tgb ge^ueti Dab*
cm£ -*fettniiin foentoflben fp'tnorD boojben bganb niet toeten/
tl»! öeö«6ten fiunnen noob fo lang al$ fp feonben/
i"glg.ttpten be ^ginoojte t'onbgten gegeben. «©on Debben fp ben
H&iSN eenen gebangen/bie 'jsnarits ingebjagt toaö/met ttoee Daïbe
SS. -·9η^ ^aelberji infijne bojfe/ en ttoee bollen bjooöjs/met een
gjj tDlaen in fijne Banb/ bïö en bjanfc na fiet ©ofcB tot be fijnen gefon*
ittiJr oi ecne Setupgeni^e bat fp notjj geen bjoob geb?e tn en Dabben:
^ijBabetd meteenen bjief aenben <©berflen baerbp/ baninDoub/
"f w Bern gebat|ten te nomen befoenen/ eer^pbatbjooböabbe cn-
««Beten tot een betogg bat Dun oube moeb enbe bapperDepb nocB niet
.. <©nbertuftDen8abbenbe beleggers oofigeenetoeelbe/ enbebita* ]
S{s nwtg gebjet6 ban alle bingen/boben Det ongematn/enbe be fmet»
Eenoud-
heydin
jande
ΪγΚ? fWIW-tteWtMefli baerop bolgen toil/ fjettocïfte altefamen ,sv"an
Srf* »οΐδ» Beet. $o moffen fp οοδ baeglijBt op be Danbenbanbe on» lesei*
wPwen/biefeboojgeburiguptbaHengeeneruffe enlieten. Ctoen*
iifpil0 toa8Ö«n Bommer/Dun gebjetn enbe Donger bp bie ban binnen
te Jf ? öergeïi jfeen/ ft> N* fP öe öelegerinfle/ Boemel beftoaetlijn/ Beb»
J^«om»,, uptDarben.
                                                                «,, „„„ ._
iffi^Ben Dun toeboer ban ©tretDt/enbe ban bie ïanbff tefce al-om/ Fue *!|v*
bt j£? D,en ©iemetbijn/ ober Hmfferbam/ enbe beuSfparenbammet- votr ende
ils'i" t leger/ boo? eenen langen enbe moeijeïi j6en toeg: ben tod&en/ fijne gei«-
Λίε»7,?20Ρ enöe batenburg/ gelijn top boben gefepb Debben/ fiun gcnheyd,
Oerft» ί!ιΓ0η0εη affnijben/ fo maeftten niettemin be onfen enbe injon-
Wf'\? 0nfe ö?ijbupteriö ben felben feer onbeplig/ bie be bittalienJbie
fp eern?er Stagen/ bitötoilö in Dwnne frDanjen fleeptem mt beben
bjatp"jMumters ober'tijfSop DunnefcBaetsen/ enbebaemain open
ten.ifemtt ulepnejagten/ biefp feerfnellijnroeijben. #pgebiupB*
%tato wee" ïang roer/ enbe 3omtgbj8 ttoee/ tot Dun getoeer/ bie fp/ al£
bieft,°e^e/opberuageDingen/enbebaer beneffenseenen berjager
obetnüi. °°iecne fpietjebtenbe/ enbe boo? eenen pol? oftefïofnom
inber*\Λ ,enDesratDtentefp?ingen/toaermebe'tbeïböierenbebaet v ΛΛ
Ihiföp lanbenbanmalnanberenis afgeftDepben. &pbebenbeeïe Jare°d0™'
toten·'»!D,Ve9epb/aliebeDenbieDepbbanoe?!oge. 3©pf«lIeobereen fnnVribuy
^T',af*enberöaïen bat benenb enbe fenetijï.
                           «rstcgeni
^ttbiprei?asini>emaenbbani©artiu]8refDtnabenbo?ft cenenenbe acSpaen*
htfee.? .a1öcn böanb/aïtemael 1Lan3ferö/tufriien 2tni(lerbam enbe fcnea opdê
gw °Pöw iDijB/enö* tretSbawmet grooter morSelgöBepti/^s™*
-ocr page 302-
114               Β E S C Μ R Υ V Ι Ν « Ε Ε Ν D E L O F
elfo befeïbe ®gn boben fier bieel/enbe 'tfjel op enige plaet?enietio0^
op enige noigongebogbtoag/bat ooi^epaerbjnjomttjbsi tot aenDe»
bup&mbemóbberfcgoten. SWttoerbeban eenen vnjbuyiersK-api"
tcyn.het Hoen genaemb'berFpieö/Oie bpgebalmetttoee &oeg jagte»
roet 17- ofte 18. ïnannl ongebaerfpn/ op get tibjag/ enöe fag teiflono
roibbelombttbomeenbooibeelaftefien. #ptoarptetotbatfpoP
eene p\a:t$c quamen/ baer geen nptblutgt aen be bmnen-igbe en 6W9/
enbe fonbfgn eene jagt met be fielft ban't bol» oin ben Φ#κ ban aegte'
wn ïn te nemen: met pet anbere recgbe pp ban öojen/enbe ίίφ-ην* ·":
fgnen op ben <©g&be gebenbe/bertoaepte baer met fgn gelabene roer?
tot bat be tëupterjs aenquamen- ©efebie beel lirgt i*t manlïtt»
luar en/ naer be grootgepb ber banen ban bien tijb/ maenten eerft ö»P
nf g f maricgepbsi: maer boe fp nu gatb aenben man quamen/fo KÖ^en
bic ©jgbupterst loss/ enbe namen meefi ei& eenen man bjeg/ enbe »*»
ben baer op be fpiet3en booj upt/ be toeffte langer fgnbe aljS be lanjw£
Uanbe rupterg/ enbe be fenje geenen toaert feonnenbemanen ban»»
gen ben biepen enbe quaeben ©g&/ fo bjebtufe bte hcgteïgB met bei'
ïtijsterugge-. betaeine ficgnabe anberfgbe nerenbe/banbeanber*
ebeneen* ontgaelbtoerben. #®tbbelertgbgaöbenbe anbere bJeWF
gelaben/ enbe op pen genooont/ bie f» befgelgfe χ groeteben/ aliï fPtt,L
ber quamen/ gclgö fp eerfi gebaen paöben. Ce η Bojflen fp rtDenIg
lang tufrljenbepben batter ntemanb ober en bleef. 3&oo\ bit en»*
biergelgfce frpttn bierbe 'tfêoen fo b? rmaerb/bat bekere banfLigu* 9f
eenbanbe boojnaemfie goofbenban ben bganb/ begerig bjerbeyi1"
te fien/enbe liet gem op bjg geieg booj fitfi nomen/enbe uerfiaenbe ww
jjjj maer een flecjt gupfmantoaia/berbjon&erbe ficg baer ober/ tnoz
boob fiem enige gefcgenSen aen/ ttit 't ©oen toepgetöe/ leggen»* ca*
Die v*n be tgb toelmogtè nomen/ batgp fgne gunfte niet ontfeggen en'0UF:
Haeriem heliere ban %tqw8 beloofbc gemtnallegt fgnen bienfï/öflt "zz
geven hMi-^ocn DaeEna toelIe paf3equam: mant booj fe&er ongèïucB bflfl»f
£!^"2^";&panjaerbengetoangenfgnbebebe gemelbe #ere/ batgp niet»»**1
met vaet petleben begtelb/ maer bat pp oo& fonber ran5oen toerbe b?g&e tofff'
delen van «Is nu be êtab inbe grootfïe benoubgepb tuajse ^enbe ten upteflie»
den Toren genomen/enbe bat fp niets meer en mogten/ fomerbe fulBje boo?w^
te kennen, «enen upt ben €;o;enben f&m?eban «JBjanjen enbe fgne fepepf π **
νVotden sennengegeben/betoelfeeomfpbebtgefiulpeenbe ontjetrfepfn/f»"":
f " A"cve fc&egben. Φεη ι. enbe 4» 3luIiuiS Itetenfe eene fwane viagge, en***™
Prinae ver *♦ bito een wit vaendel tot bien epnbe ban ben Co?en afujaeijen. ^fj!
iterkt ende 3. bito fiaBenfe twee (warte vlaggen op be 5>parenïBOuberpoo?teP» "
getrooft, jpupatoe/enbe lieten met-enen een wit vaendel ban ben Co? ener o"·
eerft door gen. <®oB§tn0enfe bjeberom ben»*. bito eene witte v lagge ben '*"
ï»odenendercnt,pt.
gg jBibbt ïertgö/ raör oeS geburenöe be lanfrpe öeleaennfl^ WEC
-ocr page 303-
Dm R Si α © Ha hu bm
ai/
huni^! ***fawn banöen $iin& boo* berftöepbe fyieben Jjanfö»
tS,*1 öertoftögb/ enbe tn Hunne ftoarigfreben gefïerfitenbege*
nJjJPJ*'snbegoebeinoiageeebett/ ijooinamelgfiin getupterfïe/ enbe
oe «·7 öei°fie geoaen ban goebe bergelbinge bcoj fjunne Bioefimoebi»
f»L»L*ro"toftf|êpb: toaer boojbegoebe fiopeber toerlofjinge in jftun
toSfcl*'e*,He bergeeftJ) geflabfg geteeb toetbe. aait gefcfJJebe
^tooof Boden, enbe poften, «enbe afetiu be tóegen fo nau befet toa*
hT\n°?ttet ntemanb bar»! en mogt/ enbe nu booj Bun nttte anberstan
hl
η Bt ai,en en toflö/ *>**& be £panjaerb ntet Hupten en Bonbe/ fo fijn
•IiZ^y^nbanbe £tab Bunnebltegenöe bitef-bjagew enbe poffen
fonhfp": 0« toeiae op befe toijfe in fijn toerB ging. 3Dfc ban binnen
fönmllnu Enöe öa"/mct fiernen gelepbe/ na öet loep? tor b* frfif uen/
oen/ü β€ mei eni 8e Bobben met bupben/ bie in iêtab op be Boten b;oe*
baó ffn toeïBet pootBeng be #|tn;e ban <©?anjen/ een Blepn ojief Ben
aeti/Ώ?eSïei/toaetmebe fp toeberom op taetlera nafjunne Boten blo*
tenriji aetmen öie eeöe fleeö/ enl,c Öct 6?fef Ben afnam, «een toee
EnhaPeertgïis!in<©oflinbièn enbeooB bpbeöomepnen gepfeeeb/
mme na t'jj ben tare ι f ia. Mem hte Vian 'M »«ii»M 4n fttmt» (ιλμηΛ· *·-»-> -
Bitfaiip'S vnJete '^74 banbtebanILepbenfnöunnebenoube brie*
&ο^£ΐ0^|Φ»Ρδ" tnbe "«Ö^olgb. <6elgfi oofi notg boojlebra
&tab«Τ «.Weeeriiuje ban ©tol geftBieb W altoaer be onfen eene
&9nbfpfe.f^,8e!?i,en eefcfiotrn/ *nbe beBotnen/ aljst'B ban goebe*
-^Sofcetj tvfot feefantty I ,2Scfo«7 ento «e>epwi«i
BeuS^&W/ !$>.& Adriaen yan
Qeöen H°ide'^fÖf»en/met enige
«f» Den #itH5e bertrocBen.
ii.i.B.
az.ijS Adriaen van Berkenroede
toeberom geBomen,
ij. enige boben.
»s. een boöe/bfe terffonb toe*
betomna ben #|fn$e ijs gefonben»
iy
^tfeötti-l:,^006"/ öie fio?tja toe
%in*6Hen/enb/n0iÖ»iae^naben
B4cn? *i,US.fün Adriaen van
1» ^5e8ètÓge^r''·, '
i. 11. B, bie terflonts toeöetont
bertretBen.
iJ.i.B. 14,111.B. ιχ. iii.B*
18,ijs Tfeiaerrs bie fommige ba*
genteboïen na ben #|in?e geto«
gentoajS/ Rofigni, Barder, Dotin,
Malignai, enbe meet anbere tot 1 $
toebe^gloeojteiogeBomtn met
'•W v0'iv-B*'7.iir
19.
toebeiv
-ocr page 304-
ai*
Β β s c 8 r ν ν ι ν e β Ehsi 'Le'ï
fwg tyengenbe fommige Mteiwiid
metfcrupugelaoen»
u, ïv.B.
j»e0,ij.i.B.
i.viii.B.
JBerj.S. ïv.B, nt.D. ij.font»
twgeB.vin.D.
flunftljS. }<<j8VVicIemaker,een
burger/tiptgelopen/enöe ttoee an»
be* e/met enige bupben.
io. ftjnber 16. mannen ιψ «*
^röutteröe betbojen/ om öe l£
treten mebe te bieten-, aïfo bes»·*'
gertje begon gaenbe te toojbtw
enbe toetentetlben toat be bjiewn
inötelben of e be bupben b?agten»
ij. u.D.tonberlmeben. #
i6.i.d bfemémepnbe oatw*
btjanben fianbf quam om bie
be£tab te bestegen.
I7.fj8 Tferaerts, tttetHoutijn,
4Bouberneut tan fMtffïngen/ na
se ƒ upi met ι oo. solbaeten upt*
gelept) met eenen 6o?f met bupbé.
ttoee bjiebf. »7. ι. D. ί°Λ"ίϊ
ttoee bjfebf ba goebebe!ofte/b>afV
banbe&tabtoatberguftw·
4-1. D. met ttoee bjfeben· ,
7i.D.8.i,D,>.i.D«
nen bjief ban bjoebige tgww*
ban8etgemlftont5rt'
S!ttïni& «· toerbe Stapftepn Ni-
klacs Bernaeits met getoete fcan
iJolSfneenefcBMpienaöejjPifnjé
fcöepi gefioIpêVbiet öupffeenjei met
ff φ bjagenbc/ enaeeenen bjief af
öfn|9|mvmetBertelD& berfoefe/
bat ÖP Öün toef) bee" bfngöagit-a»
bonb te fcöene aen be Con btctaüe
totïbebefïeüen/ aïfofpöenöonger
niet langer en bonbenberbjagen.
?©eBodcn,bie meed ober enbe toeberotoerHepeH/toawtt Alewi*1
de lager, Pauwels Knieren, V yielemakcr, enbe jonge Keuijcr, 0§
-ocr page 305-
Der S ô ad Ç á e R t â ì                 ÷Àã
rfln»?JHi]&e5nent,crI,ifeben ïJebbebefioimn/ &ienbe3&ni$cban4&' inhoud va
nehifv^000* ^fttaertjs/aenben ©ouberneur ban ^aeUrmöfpperöa/ fekerea
âßï õ» £e öc öelegcrmge/ geeft gefonben: fo en öebbe ßä niet ontwen» Briefvandc
u aeatjjt/ benfelben onfen butgertn raeöe te beien·
                       Ptinze
dootTu-
<&>wföwnmx. #k>pex^a^003 ctüxatxté              í"Çâ'"
ë V -í                 '                               Ripperda
jejcmoaj»                                           geibnden,
Ulc Prince van Oraengien, Grave van Na{Tou3 &c.
Heerc ende Barocn van Breda, van Dieft, &c,
^#%&l fié*\rtmil Aft* e*f»M&vif öiefitf' wi|if feiPaifA) iel ^4*«
.* *9 ^ßâé'úß*; pr(úâËéÑ ^*ß Swrtftj r «mAiiU wgf ,Siir· <=»»{««&;> f*.
%5*f £wAtf»j*vv«*piy g*e6ftj/ f»tf- gtfGSftj Vto^foL. <=yi\Uev)$t(li»
É* ** <tf- tewimwnitrti*}/ «ñ ^Sni^g.^etfir £î (**»*5l f»(f»> /Sitf' aifttf&Kjftj
,.**" A>ij«»ftA^ende hoehoochelijck dat fy u achten, nijet twijfelende ofc
v, e at goede gefelfcbap te Haetlem des te meerderen moet grijpen ia!,
»<* tetf· Se^Sifilf!) ,3rt<«it) ÖVWtf ^««fjffli^i ^ijW /«g(«£.3*gt*0Aj/
Sg ^llüeeftj ì portifir/iHV ñ*»Õ»ÌÌ>*É?4éî"0*9(«^^**£^^í*9Ýà·ß*â
> âË<· ^0««- ^*W^ft)*&»ityAftA;(ii@**iif' g*b*fftt>iP. |ë£@*f»g*i·
Guillaune de Nafsau*
ft                        $et<%ftïfeifttoagi.
«en Edelen eerfatncn onfen heven befunderen lonckcr V Vybolt
van Ripperda Gouverneur, tot Haetlem,
IanusDouia
ïiiColumbas Leydcnfium, folutafecunda obfidionc»
At qui mifeSüs hare bona civibus
Redux in utbcm «uncius adferat
£ft nemo, Ita omnes ex eodcra
Foute firnul Stygii iopoi is
£e                      OMi-
-ocr page 306-
%%%               BaseHRYViNGE Emdi Lof
Oblivionis pocula qua vocant
Traxiflc vifi.&foïs fapiunt fuS
Sententie, ut qui ferte rurfus
Eiuriem j obfidiunaque nolinr.
Quos cfurifle (hei!) plus nimiö cfl fcmel,
Scmelquepaffos obfidium fatis.
At non columbae fic Diones,
Qua; cupidis fine fine folae
Manfêre fida; rebus in ultimis,
Loïfe.jusfi dum memores tui
.. Nexas pedi»fcrunt tabellas.
Quid vigil obfidio, quid arces,
Aut valla profunt, pet fpatia invii
Euritecoeli nuncio? idem Harlemi
Fecêrc Bruti exetnplo, abacri
Cum'Mutins urbs premeretur hoft·,
IanusDoufa,
cfiatxkwi, a(é JZt^Hn Gay fjaete tfócfce
.^SeiejeKinje ontvet tëaè*
tMiohm
Βοϊβιοί pr.
ulurttici
tlasfisprt-
fetlt*s,LeicU
CamiUus
alter,& Li-
beratott
MMhiA,
I-
tnl'u urbs,
•vulgo M*'
den*.
Daer Issas nu niet een ρββ, die hm l&at dede l&eun,
Etlaes'.fofihenenjj vanyder.een vergeten.
Dit dacbtenfi veel-licht niet finder recht, en reen,
Dielanggenoeg* tbelegenfvvartenbonger leen.
Tis meerder dan genoeg den honger eens tefinaketit
Ση eens den harden noot van 'tfivaer beleg te kraken.
De duyfkens bleven hun in hunne meefle rou,
In hunnen hoogflennood dan noch alleengetrou.
Sy hebben, Bo'ifot, dijn brieven,dijn behagen,
Sy hebben dijn bevelaen hunne poot gedragen.
Wat helptim ïlreng beleg? 2w<ti helpt de natffoe faaebti
Wat fchanz-enfoatgeipeldfoiatfienten, endemagt?
De pofi bevaert de lacht, die lyeg blijft ongejloten,
Sq qüamenfy ookjeril tot Haerlem aengefloten
Op 'Brutus ouder vond, "fyanneer deganfibepas
iïa*Mutwbefetennaugefi«ten'$vas. .
*N» Mok-
-ocr page 307-
.Du.SiiB Haerlem;                 %t9
te fePanneer m be αηϊ> bt l0CS*bfln kf« W*tiï&e inöe neufe Begon D# sPaen
Ksaen/
enöE fefeeritjH te betnemen/ bat be <$W3t ban <©|an jen efi fchcf/hietë
eii»*J? ^^tleinboo? gemelbe bupben malBanberen onberling ban stadsduy-
bw«Stet"Bt &eben
:fa Bebbenfpbaer op boo?bjs uptgetoeefï/ batfp be ven, ende
u*P™nmetöageIinbeblugtinogtentreffen/ enbe baer booabebite»^*13"1
&7Ü °£βοηιεη/ enbe al be raebflagen enbe aenflagen banbe onfen/ ènbe
het voor^
^Sanfcöe geïegenBepb ban be^tab/baer upt berfïaen/ enbebetne^^ef
ts-iL öet toe!tie δ«η 00δ tot Ö»n fltoot tooojbeet fo naer toi ile gelurnt ^Sm
be aa f
nt 'Ρ ftBakn enige bupben/ enbe betfionben upt be btfeben bat aendenHer
fiöE u5e toan<©ianjen enbebe Staten ban^ollanb eenen grooten togeom
oniS "i^Ste famenrurSten/ enbe allen bïfit focBtenaen te toenben/ «neetder
fnhp^tabmetgebjelb boo?«eobjsfjulpc te ont3etten, «©ergaluen JlUIPe·
'"peeft^on jfreöertto fijnen ï&aber ben ^ettoge ban «ïbabitboo?* ?'fuvJe.
titS banben #?tn3e inber öaeft aengefcBjeben/ met berfoen ban Ηλ w
öe^^Öulpe/ ombe onfen te toeberflaen/ enbe fiet ent3et te berBin* om het ont
fch7r2:
We baer °2 f9nen &one jf "berico inber glmeerber magt toe» ζ« te btiet
uwete/ te toeten ben 25aroen ban €0ebjea«j: met bupfenb #oog* ten.
enh»r3mi°^8/ ttoaelf baenbelen upt Bet&egtment ban^cmbatböen/
ber λ
ίίεη ban ®on SUjh* öc Jfigueroa/ toelfee ttoee Regimenten
& X-JWfloe bijfenttointig baenbelenfp ijeteenefjet tëeghnentban
n^K?-"'?^ Set anbete ban ^. 3lauob noemben/ enbe baerenooben
«^bter^anenÊupteren.
tte «Γα, fP öan "u &atf metonfe£>tab ten epnbe: fo bat οοδ be gemep* Aenflag
ban jS,n
enoe alle be intuoonbers ban^ollanb groot mebelgben met bie door den
toe ft,
t,eln Dabben/ ja cpentlgs uptriepen/ batmen booj bie getrou» Baroen var»
h„ "peeren enbe jolbaeten niet genoeg en bete, ^at meer t# beele Batenb mg
eubtejnberfföepbe (ïebenban &upbBoHanbboben ficBfelfaaen/™"*"1/
ciHi!öen Bun ieben niet berfcBonen om Ut ban «*aerlem te Befpen
te omzettc·
lawh» ten:fo bat benutte ban<8?anjen enbe be^taeten ban l$aU
W*f n\cc*8eb?ongene"nbegenoüb3aeut toatenöetont3et boojbfe
enhi> ♦ ή
m ÖP öet öanb te nemen/om be gemepnten alom te bolboe/
ben ftiL ·»,,6η
: Boetoeï Bet be #nn3e tegeng fijnen banu enbe goebbin *
ontVei*0"Li8be: alfoïjpgeenen raebenfag/ enbegeenen moebtotijet
Beoeff enJaï|De/enbe beruïaerbe fulèr geen toeru ban burgeren mast
beiitil» e3oIbaeten te toefen: beöaïbenbatBetnietgerabenen toa0
litfitSwI* &er (rebenenbe beb?ijtoilltge in't belb bon? ben bganb aïfo
feritp»*K seri' «SMentoei Bet tartbe beetgenomen: ja be 10?iit3e ρ?ε*
^apjioc niettemin felfi mebe te tretnen/om ben aenflag te öelepben/
>tol °e,«>taten en fc nben Bet felbe niet goeb binben/ ia toflben geen»
nafortSf -en'
bat ör©2in5e ftjn Igf tflïetoëin fo fo?g?igfef aenflag foabe
S«rn vlr?/
en lnSebaet- βεΙΪΪ ^>o toetbe bendere WillembanBaten»
ten β,ί?εΙΡ',,) pü opperfïe gebieb gegetef .^teiji ban ben afIjtfié SluUusi
Bio6e«f/ iiren
Ma ben «niöbag met al frjn urijgibolb ban ^aflTem opge-
w«/»aeïonbeïbeeI bo?geriibfln©elf/ï.epben/ JSottetbam efi
Eei                       anbeix
-ocr page 308-
aao           Beschryvinge Β κ β β 1 o ι.
anöere fieben toaren/ bie goebtoiHig upt eenen tcoutoen poer /ent* en"i
ftele lief be/ fonbet Joon ofte befolbinge / mcbe trocften/wet een $tf>P*
getal ban toagenen met alletletj noobbjuft gelaben/ tnbt is fo met 19»
leger te jSoojbtog&er&out geftomen/ altoaer fip fijn boJft toat öf»
rufïen/ enbe<©obllimagtig opentlnfe aentoepen 'enbe om fijnen tjaöew
Igftenfegcnötböen. <Pttgefct)tebc maller fïtiftrgepö/ enöe beficn&t?'
fiepö: ebentoel fo ftaböï be bgatiö aïrebe bolftomen &etic|)t enbe tof»'
fcfjap tiaa bit boomemen/ enbe lag inftjn boojbeel gereeb om op be on>
fen te paf?en: ja toas nu aï ttoee öagen enbe nacgten geöurig in toapf
nenenbeaagojbiegetoeefi/oinbeonfentebertoatgten/ enbeöetoru'
3et te beletten. M>o quant ban be #ere ban batenburg ontrentm»'
öernarfit met ftjn bolft aen fiet!©uptfröe ï eger in't:©ofr ft boo? be3»«w
enbe bonben niemanb inbe eerffe beftganjinge/ban eenen ftfiilbtoerni/
öten fpombiagten:ujaerom fp ftoutelgft boojötrotBen/mepnenbe»»
be bganöen geblugt toaren
                                                        .
satenbutg %l$ nu be Xatenburgft fte ter plaet;e quamenbaer bebijanöen»»
word ge* gunboojbeel getrotften en geftftolen lagen/fo bjanbebe ^paenffP Ff
flagcn, öe onfen boo^bs Öefttg ïos/ en breien tot 0en onbettoacfit getoelöiS *»♦
#ier ober berfcöjtcBte be ruptetge booj öe ongelegenfjepö ban»*
bofcgagie/ bat gun mibbeu tn ben toeg ffonö/ enbe blugten btof ***
öoo? ftet boetbolft/ öiefe upt alle ójbiebingtcn: ooft befcBaötgöen j
malftanöeren ontoetensniettoepnig öoo? be öonfeergepb bejsnatpt^
enbe ben rooft ban fiet ff gieten: toaer op be bganis ftun OberÊometf^'
Bun ftfgtelpmeeftertóeröe/enbeerïtjft berfrronöe· ©e&paenfen*»
berbolgben Ijunne bittojte fneUrjften fo te paerö &lg te boet/ enbe 8*9
cerfiaelbenfe/enbe floegen "tboob toat fp bonben. g^aer bleben»**·
ontrent feben ftonöert op be plaetje/ fjoetoel 'tgerutgte inben &ε07Γ.,
beel bjeeöer liep: aifoöer na beeie te boojfcgtjn quamen öiemrfl >niP"
be geftagen te toefen. ®e £>aror η ban Batenfcurgbieef felfa"!,*
blaat/ ban eene b|ugge/ fouten bermoebe/ geb^cngen/ efi in Öetwajfv
berfmoojö. φο toetben ooft begeren ban 3i!oe tingen en ban »**",,
feflagen. 'Snetaertsontquamtgequetff binnen Hepben. ©fÖB5fl
ftermfje besnatfits betfcfioonöe beelenfiet leben/ fioetoel be felbe «»
ben ttjö ban't jaet niet ïang en toaö $lle öe toagens met ftet toeb»f
toetben genomen/ met negen baenöelen/ bieöebtjanbenbf!ïa«De;"g
öaegs öe benoude JBiaö in ttfumpfte bertoonben. g>v ftreget1 o»*
Gebievrai *$* belö-fïurHr&enS/bte fp op't ï^upjs te Meef b?agten.
               !te
Borders <©aet toaren nu onber beöoöen beeie burgers/meefï ban Ψ™'(ί%
d«r Hoi. goebtoülige/ isit upt ïiefbe/ aïS gefepb is/ op befen totgt enbe aen»».»
iandfchc bienöen/ enbe fiun leben fo getrcu boo? onfe ^tab toaegben/ entt
stede, endc onnojeï ff eten: Meiftbaerom obertoaerbigatgte/ öatftunne "a»*'
«et» yaa fljgier ter emJ tntje ttt etm eeutoige geöacijtentfje in eene l9Pe m
destadVan öcn ^' &* $· in ojö|e bertoonö enöe boojgeficlö toojöen-
Haaletn.                                                                                                    N\,ft*
-ocr page 309-
D ir Sta d Η α λ κ t e μ ;                au
^tiüiv) evfte mifitox <-£?t<ft> «öeif, «cec^e
<$2tiiï> Gay o^aeïïenj*
5f'. Abraham,€8pjurgÖn.
«anaen Antonifzen, UtoeSefcfltBet
Adriaen Gerritfzen, IBac&er.
Adriaen Heyndrickfzen Winter.
Adriaen Heyndriekfzcn, 3©oeB-
AdtiaenStompwi)k,J5(il)e.
Adriaen VVillemfzen.
AlbertBruynebaert,
^"lanfzen.fobetl&Ioet,
Alben Klaefzen^wper.
A"d»«.inbeti2Butg.
d"cs Huygen, ïw φαΟΠ ttlbetl
2"d"cs Maertenfzen.
Anjtoni» Hendridcfzen,
£"0l« Kornelifzen.
_ ,rt.nolomeus Dammifzen,
jy^'aenKlaefzen.
öSi4SymoBfzen'0P^£öfe*
öi^^antatenmafeerr
L~£rftelman· fo» ö?« §>w*
Dirknb0Jen'
f:.11* Dorp.
*§J ' 25?outoer in oen
ö!rk?orn^ifzen^nöeöooö*
V^neHfzen Schrabelaer, .
«nk vander Eyk,metfgtiett^Oe
&KlUyrftFr3nfzen-
ns^laefzcn,ï®aeiD foteft«t#<
6aen.
Frans Lievenfzen,^nfjbet;»
Gerrit Dammifzen»
Gerrit Pafchier.
Gijfbrecht Heyndrickfzen Schout,
&tBoenma&er,
Harmeii Ianfzen>3ttlAaS(C«
Heyman Klaefzen.
Heyndrick Dammifzen, f©aeïÖtti
ben&ofenboom.
Hillebrant.^ngöCi»
Huyg, ï© ε toer.
Iakob Hypolitus,
Iakob Ioriizen, Pijper,
Iakob van Lindenburg,
Ian Adriaenfzen VoS.
lan Bruynfzen, beföOtl fa biltflUÏ*
Den#ot.
Ian Franfzen.Btipper·
Ian Franfzen vander Hovebockel,
Ian Iakobfzen, 30£θΐήΒεε$Βηε£ΐ&
Ian tanfzen, 25arBer·
Ian Ianfzen Verhey.
Ian Kornelifzen Kerk,3KuPpei.
Ian Pieterfzen,35atBct·
Ian Pieterfzen.liifïetnalier.
Ian Pietetlzen, JBoIenaet#
Ian Piererfzen, Verdijk.
lan.cimmerman.
ieronymus Symonfzen,
looft Bos,
looft Iakobfzen,1&iöUtoeïöBne(fit
IorisRotnboutfzcn.^OSmetcr.
Ioris Kornelifzen, MUVVtt fa be
ga!bej©aen.
Katogen.
Klaes DirkfienKet.
Klaes Huygenfzen.ggetótBltnjbeï,
Klaes Kornelifzen, ^toelbjaeijer,
He;                     Klaes
-ocr page 310-
%%t J_________________________
Beschryvings En de L
o t
KiaesTou,
KlacsV ViUemDankmfzen.
Kornelis Adriaenfzen, JBanbSttia*
6er.
Kornelit Adriaenfzen, ^toeïöjai^
jer.
Kornelis Arentfzen.
Kornelis Bartelfzen.
Kornelis de Boer,MupptV·
Kornelis Dirkfzen.niet fijnen BjOe*
öér.
Kornelis Iakobfzeti Pynaken,
Kornelis Korneiifzen, iïiuppeE·
Kornelis Piererfzen Kluts,
Kornelis Pieterfzen, Keiler.
Kornelis Reijerfzen.in't HïefeUien
Kornelis Rijkerfzcn Rijk.
Kornelis van Sweden,
Kornelis Vechterfzen,öupper»
Kornelis Willemfzen Koper»
Kornelis Zenten, 'Uppeunan*
Lambrecht, ïioe&eliatBer,
Laurens Koeman,ï©ebeE·
Pieter Dirkfzen Vytenbroek,
Pierer Harmanfzen.^tUJbeE.
Pieter lanfzen, Beftmmaiier*
Pieter lanfzen,iöuppet,
Pieter de Vries,
Pieter Kornelifzen, fnbC iSOCji·
Pieter op be*©atermoIen. ...
Reijer Heyndrickfzen ïtttt !0*,iti
JÖjoeber.
Symon Egbertfzen„$cDuenmflB*c
Symon Gerritfzen Hartevlugt,
Symon Klaeizen,
Korte Symontjen van Voorburg-
Thomas lan Borgertfzen.
Willem lorifzen Deym.
v Veiiebrecht, Speelman·
Wouter Bruyn, <&ttktU
Wouter Pieter Wouterfzen.
v Vouter,3feupper inHinerffw'
VVouter,in^>.g|o?tj8.
____________________________tpe Soon ban ben rijnen #nw·
5©efe namen Uenne tn tipt be ©ifïo?ie ban Pieter Bor ontleed
jmbe uptgefcöjeben: meer ftjnber noröte fiem nce&te mij befcenb.
3©efe neberlage berfebjirate np na gefieel ^ollanb. ©e 25««*'"
ban öatenbutg en toerbe met feer benlaegb/ obermif js fip befci>u»W0»
toerbebatJjrifnnecommiffieofte Iafï(öoojbjonnenfcöap) m>tWh"·
bias Bsgcfeomen/enbe baerom genoeg?acm be ontfaSe ban befe ne»tx'
lagebjag/ fteb&enbe fteftalte onboojfftljttg enbe ontebac&t ttWPz,
enbet ben toijanb begeben: gelïjK 006 f)e t paerbe-bcIB grootlpr f* ö,
ftgulbfgenbjasf. Hinberen onfcfiulbigben 8em integmbeel/ enbe-ψ'
tttpgben/ batöpfieömannelön gfguetenöabbe: maer bat beaenB»»
booi enige cntroirtoe berraberiö ban fittn epgl baberlanb aenbe &P*ïr
frfjen toag ortt&ei&t- #et fn 80e fiet fg/ bie ban ©aerïem lagen ovf*
al
inbe lij/ enbe bet liep aï m't tiet laat tot 0un ontset enbe t>ev\o\5tw!l·
bjecbebooigenomen.
Siceratinfatis,
Men de'e voor Haerlem, faatmen dt V,
'Tfaasalemntet: Gods toepas ife,
^ef gebïugte belfetoerbe toeberoin bergabetb/ enbe in ^«"ff'S
aelepo/ ebbe ijet leger ban ^affem betlaten/ al$s aofc aï fi"t ptetifcs"i;
Iwg ben bganb. © e ^tnse ban €>?atije η enbe be ^tarten W» JJJ,
-ocr page 311-
D β R Stad Habr ι β μ
J^bofëb · Ώ& söe fefi«ö"ie Ön*««en/ fo en ifjer noiöiflBó niets
^&»^«^,ΒΜ*η/ «^^«SentooojbigeöoogeniSi
S^SS^f^ ö00i CEnen öHegenbenpoiïöefienb ae! °nt2^
MSSssfaEög
A^"· ?n&^
i>ehu^f &» afóS toa£,8efbn&en om eenen Sapitepn te fmthetuia
bj^ttffa^JSJgotttamnbe/ op feSer f0nt^wS***1* tóK? tapperaen ben taan/ enbe b
ter anb*
,-cnbcneot»
ontvet fcertrotB
Dutug}
-ocr page 312-
324           BeSCHRYVIN GE E Η D E LOF
Durum telum Hccesfitai.
De neodisl&el een p<tr£,enfael eenbard gelag,
Endt&'tngt ons daimen doet niet fyatmen fail, maer m*g.
Dievan          &o fijn betgaïben ben t*3uiïusiteneïf urenbooj-mtbbagöf *£~
Haeii cm pftepnen #elüfeaen/ enbe Uomelis fBattgeufjen/ met nocg Μ1«φ
paiiemen- tmtjoioaetenbe ^glpoojte uptgetreben/enbe gebbenmetöefTyne
Saëfchc^n Ppget&IepBetS belb gefpjeSen/ altoaerbanbepbganö^ „
maertceffc öes«rb Hietbe/ batgunne <©becften metbe <©berfïen banbera">,
geen v«i- ' mogten ganbelen/ get toelfce na gebaene betfeuetgepb ter tt)we*'a1o#
dtag. bes abonbg ten bgf uren tè gefcgieö ·· toant na bat be getoelbtiF*;**,,
boofi banbenbgaub fijnen jö?upnfbjg6fcDen goeb opfgn ψί^ζ^η
fïocft tot een tepfeen geftenen gabbe/ fo gebben eetfi ttoee &Wlt$Emt*
metmalaanberen gefgjo&en. *©aer naquambe ©rabe banaan
fïepn fön bgfber/banbe&uaenftgefijbe/enSurgemeefierSlonBerj' Dy
banöuet/Itapitepnen &teenbac g/&ofoni/ efl $elü6aen/ Upt D*K«
enbe gielben tufcgen be ïtlepne Houtpoojte/ enbe be ILepbfcge m"»*
c
iwojte/ toel eene gegeeleute ïanggefpjecB metmal&anbeten/r^
partne tot bjie betfcgepbe repfen met be fijnen ficg berabenbe/.^\.„ctl
fp fcgepben: toaer na fp met onbetltnge ftatelg&e eerbiebinge Φ"
11]eti
ttothtn/ fonber iets te berricgten. J©eu *. Cultus gebben P»"-L·,
toeberom malSanbetenterfpjaitegefiaen/ maer fgnalS bob*» "'gjft
öaener faèen gefegepben. ©en 4 · guliuis toerbe getgefP?et,f'ö|Cr
eens gerbat tufrgen be «5raben ban iSofju/ enbe<©betfïepn/£"^<aflti
anbere ban befijbe ber $paenftgen/ enbe ©urgemeeftet %°Ψ%μι&
ban ©liet/ ïtapitepnen ^teenbatg/ 6ofoni/f0eïIiBaen/ β^'Κ'^ην.
Bfeojne lisi©attgfuf5en/ban'S^>tabö toegen: maer oor fonber "g;^
toant bit banbe ^tab en feonben niets rebeujfes ban ben bijen*'"
B.
gen/ enbe tótïbengeen3ins fonber geneer enbe toapenen tfPj*S,,/e!i
Trachtc de <©us fatcnfe ban baft als eene smtps in be bal/ in ;§>tab **»£::, ag*
Stad by Jjebbenbe nt etö te eten/enbe baer toe fo b» jeeöen enbe onrebeinw?.
}οί
nachtte anbonberbemueren/btefjun geenbtlltjë urggö-berbjag,™.ÏUpu
veriattn, toefiaen, $otg en nonbe gun be moeb niet ont^infeen/ of fp IfJJir.,/ efi
geene uptKomfïe nocgte tedoPjinge ter toerelb boo? ogenenja0*
fl|l
baer toefo ellenbigboojbf gonger gematteerbbjaré. &o nffl»* '|Li0jj
ben 7. Sjulmsboojalte famenmetbjoutoen enbeöinbeteti% 1Γ(Λ&
bes nacgts te berlaren/ enbe boo? ben bijanb te bjenen: ^^Ιή/ &
goopmanftgappen op ben boelen ontboben enbe gegoo?ö ™Ιτ«αΚη&
öelaft labbers müe beelen te b|agen/ om bctfuaemlijK ober ot w> ^
Bera&en: alfobebluatbuptenbe ^>cgalstonKerpoo?te öoo*ï£t&té
na be ftgepenbanöetljinje geo?bineerbtoag: toaer toe »ψ2 rMWni
nö al bercpb gabben, gebbenbegunnenleberen/ öiefptoüery» fl^
öenbeöoeftigenmebegebeeïb, aaalbebiuggenobec't^P»*" rin
-ocr page 313-
Der Sr ad Η α e r l e μ ,                  xtS
biïV^fletogen/ enbe plannen banbe ©ifcötyugge enbeltange&ittgge/
bietT?e
ter '9° anberjs als be anbere bruggen getnaeftt toaren/opgena*
aI"/e*tt!itetberboIgbtebjojben. <©0Bgabbenfpallebe Icgepen
fntife» 0Ïet-f9bebanöet Sparen ge&iagt/ enbe fommigeban biege#
ttonn11/ enoe ίη οεη Ρηίι fleboo^t. Jfêaer alfo fp bejö abonbg eenen
tne„'*"ö?ief toan beni&tnje booj eéne bupbe ontftngen/banfgn boojne*
enhp λ öe^tab eerft-baegri te ont5etten/fo i$ gun opjet nagebleben/
15,", Set ontvet bertoatgt. ©en 8 %\üm$ tiierbe öetfcöjgben banben
*r*'«3ebernteub/ enbebcrfigt gebaen/ batöp fttlftrben aenfïaenbeti
ne„ i^t^obiS Bulpe öeopte te toege te bjengen/batfpne ftöepen ee*
ttièf avrm a,arm °P be J*upn fouben maften/ enbe batöp «ïtbbelettgö
Wa^J'^maatopget fflofcöfoubeaenballen/enbetrafötenbooj ben
βίο ha 6?ctie n/met ,atf öat fP faö ooB Sereeb/ouben flouben/om 006
ttlt,"a" °P öte ftjöe benbganbaentegrgpen/ enbe gem alfo ban bojeti
fijtl^Öteren geltjeer-ganb opteflaen: gelpfp ban ooft mei iooo,
befen. « tottteöemben ober gumte sleberen ben ganfrgen nacgt op
tefoh "»$ üan Öfl ö°l« toan ben $jin3 (maer bergeefë/eplaejï!) toacö»
ttn aS'° öe oni3eH«$ öan ben bg'anb berflagen enbe berfïrogb bja*
jlct^ ^coalbenfo namen fpgunnetoeblugtbaeberom tot gun boo^
ten tn *an Dc bI"8t: maer bjerben te rabe/bat fp bjoutuen enbe feinbe*
°utlMt toilben laten/ alfo fp geen open enfagen om met Bun te
tê in*Mln/eniie ie ontftomen: maer aï>s fp bat nu ben ?. %uiiuë gebarg»
bjetl;™fts te fte Hen/ fo ifjer fulnen genr gt enbe mtfbaer banbe bjou*
bjetfc;Te«foberen opgegaen/bat fp't mollen nalaten. apaerom
boo>9»„ n IO< Sulfas fuift jjnoeft eensmet bjoubjen enbeftinberen
feèett^wen/enbc befe o?bje op ben tot gt gefïelb/om ben toeg te bet*
booitnihfp °?ö<neerben feben baenbelg meefi al Baeftfcfiutten tot ben
fcaeh Sa Ζ ίη°ε negen baenbelen tot ben ginbertocfit/ fort mibben ben
beten. fi"* &teb/ be <©ilben/ en be 25urgerj8 met bjoubjen enbe ftt'n"
ηιεη u!!5ae* alfo bet een 3oIbaet tot ben bganb ober-liep/ fo t'fï boojne#
^9»8η»»7ι10ηι ttietuptgeboerb: alfo fpberfionben bat be bganben in
«en bii»?w ten/cnDC °9 Bunne ftemfle pafien. <©oft toerbe bten bag
ten/ sè %L°?i?öcn Wanb upt Bet 25ofcg booj eenen bobe in ^§>tab gefon*
ben/taa *enocÖSenabe Beloofbe/ inbtenfpftcgmaerUrilbenopgi*
'feten/»«k 0J? be ^«Ptftöe goplupben enbe jolbaeten ftcg boojbjö W&
baertg h!*?e aftoallig bjerben: toelften b^tef bie banbe &tab bes anöeré
^e»e,rWBfloi,len: h&t öle D0DC töjemael Qm$ enbe toeber liep.
0«Γηετΰ«fejj ntettemïn baelbier oftebgf baenbelen lietft/ enbe beeï
,c«tftett h^'fflutterjs/bie ben i&paniaetb nietis goebjs toebertroubë/
ΡοοίίΕΐί*?,,,1 r« Wt0fonberbjetenbanbeanberebe ^cBalBtoijfter-
^f'iSr atter "flMpetnanb aenbeb?ef3e ofte|io?m-pIaet3e ett
Öfpb/eèrh; p»?'uÖteöéfonberoibonnantie/ enbe ingrooterberbaefb-
8ïo0terh» a e bjugge-ieggetii neeg gereeb maren: biesfpuoft met
*w!W«te febebertoarttaaeonbet; raalftenbewtmn pberaen
Ff                         fgne
-ocr page 314-
%l6            Β E S C Η R Υ VIM ©Β E Κ O E L O Ρ ,
fijne pïaet3e enbe op fijne toatpt toebcrueerben.
Si Maututn ca cura fubiflcr,
Rumpereclauftra manu, fociosquc itnmittcre pottis,
Vltimns illedies utbigeniiqueiuifiet.
£>o<©obfee &tabbatmael niet fonberlfag betoaerben 8*»&'4£
feube brbijanb befelbe feer licBtelgn oberbaüen/ enbe alles* c*]**l
j>paenffp bermoo|b gebben: aifo be 3oIbaeten enbe burgere ?***:
pariemen - ttt$ ontrent ben mibbettiar&t op fjunne toargten quamen- ^wtZft
teren we- ^^^ öen ι *. bito {jet poof b toeberom na't acroojb ofte berbjag ψ'
derom. ^nb/om te fientoaertoebeBganbnocgepnbelg&beriïaen mogte-i»
trocaen ttoee SBurgemeefïer jö/ met ^teenbacp/ öofoni/ ©aber/ en»*
enige anbere/ be Jbölpoojte upt/ om met ben bganb te ftanbelen/ en»*
een goeb toerb?ag beo? be J>tab met Sun te treffen: maer aifo fp n*·*
berber nomen en nonben/ ban opgcnabe enbe ongenabe be &tab o»'*-
te geben/ 'ttoeln Öofonï niet en bepaegbe/fo neerbe pp toeberom aiiee»
metmifnoegenterugge/ gebenbefulferben anberen JBalfcgen 3»ap
tópnen te Rennen/ bie fitg boojbs metpem baer tegens fïelbeti/ en»*
6e balbmgge optrocnen/ om bie anbere gefanten upt be ,S>tab te po»
ben. niettemin fp mtamen norp epnbelgS binnen/ na bat fp b?el""
ure lang booj be pco?te genjarpt pabben/enbe fpjaöen burgeren en»''
jolbaeten eenen goeben moeb aen/ niet ttopfelenbe of ï©on tfte„:,„
foubemeer genaöe betogfen aljimen gembael toebertroube: fl»*JU
ben geenenbie teffiergen inïlenegoulnen inbe beïegeringe 0fuJ;I'g
haaren/ enbe beïoofb paöben ben i&inse niet meer te bienen/ ω*Γ0Λ
fonber genabe aiïe genabe opgefepb.©i er cp toerbe ben ι i. bito '&m°/a
genöbioeg ten bier uren be trommel geroerb/ enbebe bnrgerf* aen
eenoojb/ enbebejoïbaetenaeneen anberoo^b banbe ^S>tflb'biify?L
ben/enbe bergaberb/enbe gun bflojgeficuben/enbe afgebjaesö/ »ΠΡ
lieber op öcpe ban genabe inbe ^>tab blijben toilben/ ofte fonber W'
Uwer upttrec&en/ Enbefiep otigetoiapenbin bijanben (janben genen ·
toaec ober fp beo? beft infagen boben fccpe op §ope te Ïeben/enbe uw*
op in be Jitab te bignen: mant toef) aifo ben ;©uptfc9en enbe ,©£"»»
ten bjgjs gemaent töag bat fp in genabe aengenomen tnaren/ f» 8e»»L"
be anbere 3olbaeten fieg inbe ganb «©oog moeten bebelen/ enbe op»*
genabe teaepten,
                                                                     fte
; Bordct laet J®aet Bof dct, een f ransopjS €beïman/ 8o?enbe ban.β«*?|vj*,
fichfciven ongenabefpjeSen/ bael-toetenbebatöp upt be genabe gettJif5e»y^
doorfebie. floten teag/ &eefi fönen btenaer eengeiaben roer inbe ftanb 0*8e»*"
ten. met berföèS enbe beïse bat g> pem öoojfcfjieten inilbe/ fet.1^fi*#
gemdöe bïcnaer na lange toepgeringe/ na bat Bojbetfgn geneo iu
^ob &oo£fönb«bbe «ptgefïojt/ enbefgnpoofb in eene fl«Weu«n»*
Öeöbe/ epnö^fe bvlbjagt peeft/ pem booi 'ΦΦ ff öW^JJl5
-ocr page 315-
Dn Stad Η λ β R ι ι »♦                 a*7
latten be be bfiebebefniengben/tot grootebertoonbetfHp banton
^rtöittto:Ijoitoflenige feggen totlben/batöpbooibeontotlligöepö
»9n fönen önetbt fttöfetoen boojfcöoten Öabbe. i©aer boo? bit £>auf{g
«ibe €atoog feptte ijoubenfn/ laetib «&oöe oojbelen/ bie en» allen
""ibeelen lal. <©ntertujtöenf)eeft <©ob ben boobflag in fijne toet fo
'«eng betboben: enbeinbun aenanberen/ goebeel temeer aenong
Ιγοεη? <©f get oo6feif0 naet be toerelb öoo? eene bjomicpepb ofte
eiePnmoebtgÖepb teatftfenij/Sonbeoo&biUöfe onbetfotöttoojben.
„, *PlefenhpEgefippusinfgn 3. ©oefe. 3fcöp. i7«eene ©ïjïojie ban Gedenk-
£lav»usiofephus .^Eiboberfie/enbermaero^ifiaig-fcMibecbetSSo-vYaMdige
j?£n »nbe ©elegeringe ban lotapata tooojgeballen/ bat onjs öier in befe B,tt°tlc.
'e«e lonbetïing bienen San: toant al0 Tuüs&oomftS-ïiepfer: öe &tab JS™
^magtigö/ enbe oUer be ^oooo.mentcgen baer mboob-genagen/enbe p
|ao|egtju0ficömetnofÖ4o. 3obenineenenputberbo?geni)abbe/
g"n*Efamen fcerfefeettngebesi lebenjsgebaentoaje/ inbienfp|itöge*
k!'uiS toilben obergebets/ enbe be jtjne Ijemfuïbr ganfrtjelgè ontrte-
r n/lnbetntegenbe£l goebfconöen batfp ficjifelbenaïtefamenliebes
'üüöen ombrengen/ bantnbet aomepnen ftanbenballen/ jaöemooB
rtnifln8ebalbanloepget!ngebjepgben teboben/ mettiptgetrec&ené
Ve r n/ entle ^6 Batöe bpgaenbe moojben: So gy luft hebt te fter-
n, fo willen wy u als vrienden gaerne daer toe dienen, fo nier, fo
joye"wy ons aenu, als aeneenen verrader, wreken. ^OönttoOOJÖf
j leP"Us: Niemand en betaemd lijf ende ziele Van malkandcren te fchey-
tu "'rV* a"een hem, welke die te famen verbonden heeft. Defiele is na-
Pen !l "W'jfe niet den lichame verenigd. Wie heeft de nature gefcha-
£n· '^an God felfs? wie durfd nufbftoutfijn,dat hy de god-behaeglijke
fiin^
         des lichaeros ende derfièle delen ofte fcheydenwil? Soudehy
^te.n .Hete niet vertoornen, ende fich felven eenegropte ftraffeop den
Vandu' ^ic^cn felven fonder fijns Heren voor-weten ende believen
de? ■Tanc*cn>daer mede fijn Here hem gebonden heeft, ontledigen wil-
k' , ^u fijn wy Godes eygendom, daerom moeten wy als getrouwe
, cnten hem ole Ληί.η H»fi frUii^Aicn' oehnnrCaemheva hramfon: Ar»
hand n nem»als onfenHerc, fchuldige gehoorfaemheyd bcwijfen, de
gav en<*ta&€n»ende dat verrroude goed bewaren. VVie'cens menfehen
|"ve Veracht, die onteerd hem : hoeveehe meer fullen wy dat houden, dat
onif*non^cn Godontfansen hebben? Nu hebben wy van hem het leven
"nancen j»„____ir'ui"___j~ r_i_____uu_u„.,j«.„ Γ~ι,„,»ι._____j-*
gUn fn8cn, daerom fullen wy dat felve ook behouden, fo lang hy ons dat
Seti o * Wet is beyde een teyken van een ondankbaerhey d, ofte eer te wil-
het 1 eiVcn» ofte begeren langer te leven, dan hem behaeghjk is, dieocs
aen ρv^l gegeven heeft. Noyt en heeft iemand der heyligen de handen
Sp ft'' felven geleyd, ofte fich felven den dood voor den tijd aengedaen.
ïsketjVcn een gewin is, foiftecne dieverije den tijd niette verwachten.
roVe evengoed, fomoet het eene fwaere fondcfijn, het (elve fich te be-
n«cr k'ï"Cer bet ons WcclcronJ genomen word. Ik ben willig mij η leve»
*"igs.recht opic effiren,waBn«ei h«t de vijand begeerd, ende wan-
Ff χ                    neet mij
-ocr page 316-
ti9         Â ß » c ç R õ 7 x Ê,â Â End é lef
neer mij de Romeynen (welken God de vi&orie tegens ons verleend» â""'
om onièrfonden wille magt over ons gegeven heeft)met den fwaerdedoor*
fteken. Ik wil liever v»n hunne handen fterven, dan tot een moorde·
naer van mij fel ven worden. Ik worde toteenen moordcnaer, wann***
ik de handen aen mij felvenfh: maer ik boude het voor een weldaeda·*
mij de vijand ombrengt. Gy biedet u aen, dat gy mi] met uwe h»""^
willet ombrengen, als offer geen icfaerp-richteren ware, dai wy juyft &*.
kanderen fouden moeten richten. Iken wilgeen moordenaer vanm*J
felven worden: ik en wil ook niet, dat gy u aenmij fullcr verfondigen'.e"
dat veel meer is, fo en wil ik ook niet dat de eene aen den anderen fich ver-
grijpc, want dat waer eene rechte ende loutere moorderije. <j*rit>? eptjbe'
iijü na anbere reben enbe onberBanbelinge Beeft Bp Dit Gebed tGoj
«ptgefiojt; Gy AlmagtigeGod verleent mij toch cencn eerlijken dooa»
loft den band der nature op, ende Voert mijne fiele in haere rufte. ..^°*Ã
wel het volk omgekomen, alle gerechtigheyd verloren, ende de vrijbeya
is verminderd geworden: So en wil ik nochtans di jne wet niet overtreden»
ofte fterven eer het mi) bevolen word. Ik wil op den tijd wachten, t°r
dat gy 'tmij heet: wanneer gy mij verloft, fo ben ik willig te fterven. "v
hebter veele die dijn bevel volbrengen konnen: van dij wacht jk alleen
het befcheyd.van eenen anderen de volbrenginge dijns hevels. Het is g°e^
te fterven: maer ik begere te fteryen als een Hebreer, ende niet als een ey~
gen moordenaer. beul, ende vijand. Ik ben wel met krijgen overwon
neri, doch ik wil niettemin de felve blijven welke ik geboren ben, e"d^
onfes Vaders Abrahams erfdeel niet verlaten. Ik kan mij wel met goede
confeientie, ende fonder fchade van de religie^ aen den vijand geven, °P
dat by mijn doodflager werde: maer ik en kan niet fonder groote fonde d
handen felfs aen mij als aen eenen vijand leggen.
                               -.
ïBeliie gobfalige rebe/ enbe nanbbafitg boojtictnen/enbe ÖeP »
gebeb 45ob boo? be «pt6om(ie gefegenb Beeft/latenbe Ben allen in Wi
«pgen ftoaetb ballen/ enbe lofephus baer alleen afkomen/ bie nv*
alleen ban ben bganb berfcöotmb/ maer oofc grootïtjlir fggeeerb ge
tooiben»
                                                                  _./
Öåö. ©ttb-baberLaaantius, fcBitjbenbe tegenjs be $ßÑ**ð*·í
bie befe gobbelofe baeb bod? goeb/ ja bóo| eene ere/efi mibbel eens °"
fierfelijöen naemsi/ Bleiben/ fepb onber anberen in fijn ?. Boek van
Valiche í vijfheyd.ban^IeantBeö/€B?pff}inu?s/Zenon/€nipeWi'^
eat0/«@emocrttu0/enbe anbere" albino: Sed tamen fpontc fua1 let0.;.
put obvius obtulit ipfe, quo nihil fceleratius fieri poteft. Nam fi çèÂ,,Ë
da nefariuseft, quiahominis exftin&or eft: eidemfcelert obftriclus'
tjui fe necat.quia hominem necat. Imo vero majus effeid facino»c% a
mandum eft.cujus ulno Deo foli fubjacet. Nam ficut in bane vitan*n
noftra fponte venimus, ita rutfui ex hoc domicilio corporis, quod tu^oS
dum nebis asfignatum a Deo eft, ejuidem juffu reccdendum eft, 5U/-Vjs
in hoc corpus ituiuxit, tarodiu habicaturos, doncc jubcat emitti, tLai
-ocr page 317-
Dek StadHaeriim.                  '%%$
inSUa 'n^eraf ur, asquS méte id ferédum eft,c«m exftinéïa innocentis anima
in ,·
U ei^c non posfir, habeamusque vindicem magnum, cuifoli vindi&a
H,ntcgrofera pcrcft,
ttaefPÖeeftfiegfelben omgebjagt/ botoentoeïB feptnfet frgelmaeB*
bah»«,en 6an geftpieben. SBant tjs een boobflaget een ftgenbig mif#
firft r ιom bat δΡ ""*n menfcne bernielb geeft: fo fö ban bfe gene/ bfe
^'"tononibiengt/ aenbatfflfbe frgelmfïutfi fcguföig/ om bat gp
tefeeü ηκη®& öoob. 3a men moet fjet booj een beel gtooter mtfbaeö
toanrf?/ toaer ban be tojane <©ob alleen toekomt. 3©ant gelgfe top
bcWïι in bit ,eben nitt Stomen en fijn/ fo moeten top ooB booafgtt
hjflt.» pt öe tooninge beg ïtcgaems niet betgupfen/bie <©ob onje te be*
i>aeVfJ.8c8chen oeeft/efl ons fn bit Ktgaem gefonben geeft/ om fo ïanj
ons ι»Μίε ίΒοηεη/ *Dt οβι OP o"!8 öaf r toebet uptroept. «Bnbe inbfen
Befte?s r ö acn0eöaen too?b/ fo moeten top bat gebulbfgbjagen/ aen'
wtttn * 'fek *** onnofefen niet en ftan ongetojoSen bigben/enbe top
0εη geef ïen ^***0^* δ« öben/ bie be tojane ten allen tijben in fjanv
ben ^ Wfcenenfelfjegeb&fm ban befe faBenfet^epbenfipgeftgje..
HaaèlftfClccro geeft onberanbere befegobfalfgeSpreuke in oefen ome
aditu * *^ ^™5 '^is te corP°"s cuftoJus iiberaverk, ad coelum
iutnS(?aterenonte^: necenitninjuiiuejusex hominumvitamigran-
g?lJ>ne munusaffignatum a Deo defugiiie videamur.
bat^ftoegenbe toegang tot ben gemeten fiaetbg niet open/ ten ftj
fonberf«ö9 toanbegebangentf3e bejSïitgaemjSbetlo(!: toantiwen mag
Met en ri*·· ebeluptget ïeben bet menftgrn niet bergupfen/opbattop
*ms teu2Bnen on$ att1pt enbeftfjuïbigen nlitgt te betlaten/ bten <©ob
Su*e ·*ιεη geeft'
                                           t. . ■ ■ . ■
°'%8ft ΟΟδ Martialis aï&tijStegfÜ Cato flen 95etianU^, Lïb, i, Epig.
«oio virum facili redtmit qui fanguine famam:
Hunc volo Jaudari qui fine mortc poteft.
ikjwt niets van dien man, die met fin bloed te porten,
" We tnet Rjn ejgefxüen leven te ver korten,
Sijn eet en mem {gumiMys) verdedigd, tn verfaeerdi
Maer diefijn eer bemind,en oo\fijnlmnterd.
iePi>öpooBinbefenfin Lib.xi. Epigr.faCpercmoBtwn*
ρ us ίη anguftis ficilè eft contcmneiic monemi
fottitct illc facit qui mifercffe poteft.
.*« tt een k&ynefaek hetfierven Ïubttefetten,
li*$mtner en verdriet detlevtntlufi verpletten:
f f 3                             M4cr
-ocr page 318-
Sj}0             Β E S,« Β RÏ«,!»GI E Ν D Η L O ï
Maerdirijereia>aérdtendatheerSeenma»,
. *Diemetgeau\atgb*]defonifg'b»tftnkAn.
%& ÖPfpoi wei «nén Fanriius gier ober Lib. 11, Epigr,
Hofterocum fugeret fe Fanniiis ipfe peremif,
Hic rögo, non furor eft, pe moriarc.mori?
Ah Tanniusde band des vijands %»il ontk?Men$
So beeft hy niettemin felf'tlevenficb benomen,
Se vraeg
i^ dit dan hier, is dit geen rafirtiij,
Te^erven^atmenfiibvoot't^eiinhfobevr^
JBaeriSfrgefJbe gier ban/ etibe late bit ojjbe EeBenntgeteasti^'
iet jïaen/ enbe tot fijne beranbtooD?binge.                          1ΜΪ,
Bordet __^_
wotdbe- be/gem
u be ^teöpoubet i6of3«/ beg anberen baegg in ^>tab »»"»',
gejïengabbe/fotoerbe gp bp be befïe in eenen &upl 8ene,t*
graven enbe begraben.                                                                *,„*,att&e
De pionde· ^0 to£rbc öan CJ) ge,WïjjeR bag pet i> srfejag toegefïam/f liD^»V
stna!Cvvo'rd »flWeroe<(ietjü met JB?. San ban £uten/ enbe«feronpmu* «^,
voor lenius/beg ©ifcgspg bic arigs ofte ftabgouberi bnpti be $ÖJPD£»!: «0ï<
»0040000. be jïigb: mitfgaberis be plonberinge batibe ^Jtaö (aifs öc f e we u« '„,
guUensaf-baetentcteen rooftoa^beioofb/ enbepiö^gegeöen) toc0?i^nDf^
ïekocht
betbenbebeertigbupfenba«'bfns8afgeb.otljt/opö|ieietmnnf» Sf
llonben te betaien: toaer toanbe eerfïe ι ooooo. gutbeng ^Ψ^^ίϋ
bagenmoflen opgebjagttoojben/ enbebe refie binnen ύΦι£χί\&ο'
eerflBomenbe. «Ênbegiet mebemojlebe arme bnrgerge\nv'·* %■■
fïen/enbetebiebenfiouöen/ fjoc ftoaer enbe oitmogeïga 9fty""j,ut/
inogte toefen/boo? bit iansbun'g enbe fiteng beleg eüen&ig«Pr|^eec
schade en enbe t'enemaeï uptgemergeïb/ enbe beratmb: fq bat?e 006 ntet $>' o„.
onkoften ban be eene natje ofte bctaïfnge ban 100000. gulbensi »Jn5f-J,ieiji
des Bciegs j,jengen/ ujatgenbe .êpanjaeibg oog megten petsen'.mo\v
u™ * meer en gabben te genen. .■
                                             't^fflflf*
cndezSi- nabetganbnoelibitojbianbenbeanberjtnstotierquam/foeiieriu*» fell
dacten wor tooefï/enbebebojben/batfpnatnbenjate 1579. in lEtóeb nan ^L^De
denontwabpgoebe te6jentnge6onbe boenblgnen/ batfiaetberliejs βηϊ.\%ιΐΡ
pendos in 'boo?*tgeme|sne befïen gelebe η ttoaetf gonberb enbe b|feentatyι^η/
v.erfcheydejjtit, guïbensï bejoeg/ toaerban fpooS/ bolgenö gebaene n"ui
w/Λη floebe bergeibingenptSaeregeefïeujRemibbelen geeftberjreg^ ^
keiin-e ' Sfilba geleberb toaji/ fqis terfï &nb met be gtoote feloc6e afge*'*ϋ(η
geaomen, aliebeburgerg eaöejolöaeten öuageujeecop öet^>tabi)«p^e|jeeii
-ocr page 319-
*                  Dl R S 'T Α D Η Α E R 1 1« .                   ijl
itvJJjjW enbe bat be burgers* baer op in Set MlMoofiet/ be b?etttof
ben 4& te ^er&/ cnbe be 3oIbaeten in aeafietiejs fouben bertretaen:
t0ih«xPifiÖc"*nbe Stootten toerbebebolen be mueren te betoaren
^töeS>patiiaerbfl tnmiamen.
oub h,etop tsPöiüppujsjfêatiuii/Commiffar^ ban ben^erteg/enbe Denbwgé
Ree „xS^meeftct bet ^tab fêaerlem/ bp be burgers in get ^tjlRf 00.» «η ννοκί
ïcófhe men/ cnö* geeft De bwgemeefïerjigebeben/ bat fp tori) be be* £"iev*a.
«tnlWfoew baecpber op getareerb.enbegelïelbtoag/ metbeu ïiS?;,·*
Ietftftill,encpbienotn/ om De ^tabbooj plonberinge te betoaren.ycneKeitf·
"enhrie&t*eene boïie tartoen -bjoobjSban ttoee ponben onber feg man-
°iflin I? "Ptbepif. jBaer ben ιj.baer aen i$ alferlegefptjfe oberbtoe*
^„sft^gebiagt. «©oKiggpDesfanberenbaeggbeni4.bitomet
eelonf no beöomerotoeberom bpbebur genster felberpïnerje
δε») j Ύ Ψ. et,be Öeeft gun goeben moeb gegeben/ enbe Bet Iebcn berfe»
ten/ hJïrICn fo ma£C De gemelbe befoofbe penningen tgbeïgfi opbjag*
een «*>· *e öen 17· bttofg'n betaelb getoojben/toaer toe ben 1<>. btto
b«ö»» £*et Sabbat in ^tabgeflagen toasten gupfebanZpbjanb
"°^«enroebe brengen mofte/ totaföojtinge ban fijne fcgattinge.
fiehhÉMsSbenfelbenbagfgnbe&panjeerb0in£tabgeBomen/ enbe intrede vï
enbe spi^allen felfjj in betoartnge genomen/ boenbe be ©uptfcBen ,on "ede
^aS/PS811 oö6öunne toapenenafleggen/ enbeop't ^rab-gtips Γ"/.'
' *»*e3?i£t,,be 8e" 5«ϊΟδ be «nberen/inbe üloofierjs ban $.matgargn ca"jd*
*ito/m»» *'cïin betfeneringe nemen. <enbe baer op te ©on Jf rebe* ten binnen
toten ■ n ^wbe ban iSofsu/enbe fgne <£btlm be &tab fnge» Haeriem.
bam/rSÜm,V °o6 be hertog ban ülba bejs anberen baegjs ban 28mfïer<De Hertog
baer bwlCs ban bupten te befien/ rgbenbe ronbom be &tab/ fonber ™? A»y»
ftBanSe?te bomen/ enbe bevatte met be anbere (ïeraten enbe ^^"S*
l©OTe»cStigbDebbenbe/bertrotBfotoeberomna3imfierbam. b™ n
»nen ζ*$Γ m wet bjooge ogen bergalen ofte nabennen toat ben bjno* y
&Bttmen> £ öoemseïss eerfi ban ben bïoebigl Jbpanjaerben i$ ober*
Bee mtnia at fe f° öe£Ï &00? &et ft00**6eieSei,ö£ öcn Werpengon*
tCentacSM>e^1/ 8«be geleben pabben/ enbe ban bjiebupfenb toton*
β«εη Bonberb geileten/ enbe geminberb toaren*
T                       Quis taüa fando
lemperetalachtymh?
Animus meminifle horret, Iuftuque ïefugit,
Wk kan fijn ooen (laes!) van traenen hier beifaingen?               De Span-
ikhntyttfihmWmaenboefjtefyerw gingen.                    derSlda
ïtetl^i^lfJÖKtertog'ïbe burgeröenbe3oïbaetenaïbuö notginbe fommlge
•vwiw^oefièrenbetoaerbtaerben/ f^gebbenbe ^paniaerbjs huyfen.
fommige
-ocr page 320-
ijl               Β E S C Η R. Υ V Ι Ν G E E Ν Β Ë L O F
fommige burgeren gupfen beroofb/ enbe geplonberb/ enbe alfa öe
beginne guntoooïb enbe belofte begelgfegeftouben.
               ,λ,ηιεϊ'
Mifhande* l^oojbiffoöaeftaljs^ondprebertóoin^tab^aögefeomen/io^g
linge der ben be ïtapitepnen enbe ©aenbjagerg na'tl|up$s te »leef ο£οβωΛ$,*
zoida«cn gebiagt. 5&en ι s. Sultujs gebben be arme 3olbaeten be W£"'.£-
«i«rIZ genabe beginnen te bernemen/enöe te geboelen/toaer op be «Wf JrL
«Kt ftfienfteö foonbebatgt berlatengabben: toantbaerfrjn ontrent?^
•eafpi(2«i l©aeïenbienöag opöen bleefcgbanS gebjagt/ enbe toerben»»»£..,
dcrspaen-bieopfijni&aepfcft bietgrentoilöen op't^anbofte *B«Bt-*PH«*
fche Gena- goofb/ enbe be anberen opgegangen, ©en i«. bitotjï be ^:T*ker.
<lc4            neur VVybolt Ripperda met fgnen ILuptenant Lodewijk Horenriw* '
ban 45ent/ ontgalfb. <©ob toerbe be piebifeant ban ^>tcent,ef?r«n/
gangen. <enbe alja nu be ffflerpriefiteri/ bie metfiun bgben »«""
ban gangen enbe ontgoofben fo bermoegb .toaren/ bat3e guritie au»
ïanger niet roeren enfconben/ (o toerben nocg 147. jolöaeten rw»
aen rugge gebonben/enbe in benmonb banget i^(Pl^ett)*z^ite
3&en i7<toerbenbertoeberomenfgebuptenbe §>t^al^tD0et'fr^e/
boo? getftoaerb gebooö. ï®en««.nocgmaeljs 3 oo.ter felber P{f%9
bjaer onber beele burgers toaren/ bie ftcg onber be jolbaeten D**™;«,
gabben/ om metgunuptbe £>tab tetrec&en/enbefotoeg te^afiet
<®οδ toerbe be pjebi&ant Symon Symonfzenop bien felben O*j*at
goofbafgfflagen. ©e <©rabe ban ©offu bebemebeuptroepen/ ,
niemanb/ op IgfÜiraffe/ feSeren «Cbelman upt ^enegourijen/ ** v;a
nai genaemb/ gerbergen en foube. a&en n. öito toerbcn Lanzt«iiieti
Brederode, Rofoni, enbe be ftentemeefier ban ben ®>ieU^^ «it'
genomen/ enbe toerben baer na ben 18. HMgufïwï te ^w^" f De
oofb. 3Ben 14.fgnallebiegene/bie tebojenombetoaeröep0"&ieSj
&teti) getoe&en toaren/in berfeneringegenomf / beneffe«jSPlcteLÉrs^
25urgemee(ïer/ Iakob Gerritfzen.Cteforter/Yibrand Hagernan»** g/
meeHer/ Adriaen, ^(ateelbaceer/ Δ rent Dirkfzen,$tomen op w *|a e0
Floris VVillemfzen, .êtgoenmafeer/ lan Michielfzen de VVael.'Ώ^,
23ofTcgieter: toaer ban be ttoee Iaetfie ben 28, bito toeberom vlB.jLell
ten toerben/ om bat be eene booj fgnen foon/enbe be anbere DOI£'J«jett
baber toas gebangen. jèotoerbe ooubetns. metbier trowi» φ
mngeflagf/bannen alle bie om be religie uptlanïsig grtoeefi ware- ^
baren enbe te boojftggnbzengenfouöe/opbe betbenrte ^"^'^«baii'
beure gegangen te tooiben. ©aer op fgn ben 17 te f* $cr,n vliet»
gen genomen/ Adriaen lanfzen van Dort, $tg0Ut/ Ionker lan "Ζ^.(φ
enbe Gerrit Sruyver, Burgetneefïersi/ Pieter VVillemfzen ^'Ρ%α\ο*
lan Aelbrechtiien Raet, J>eiretari£/ lohan van Duyvenvoorde,^koij
nelbanbe&cgwtterij'e/ Iakob Bartholomeufzen Pellikaen, etl»* ög#
Barentizen.^tflbjs-Sapitepnen/toelBe Iaetfie no?ti8 öaernawo**' t w
jjemf3e ijSgefïojben/ enbein^tabbegraben/ na bat ^anDer^^rt
«i&tabgeboerbtoaren* 3|tem lan Arentfzen de Iongc,HUpten^,g{tI,
-ocr page 321-
Der Stad Haerlem                 ij3
^UpbentJOOjbe/ lan Ditkfzen Schatter, enbe Pieter Dirkfzcn Hafzelacr,
^aenb^agers/enbe !an Korndifzen Sad,<©nbf rfeBout. ©en 7,tdu*
jïï*^ toetöenbe gDuptfcBen met Dunne üapuepnen uptbt ^tabna
υα $upë ie ^[eefgebjagt. ©en 8.bitOÜ5etbe Symon van Schorel
blηsnsen/δ4εöen l8«ï>aernate,t>cöotenoofege&oobüJerbe. *H>emeI<·
baV blt0 fön be i©alfcBe JüapUepnen/ enbebeboben-gehoembegee
^"«ene burgerg na ^tDoten geïcpb. *©en 11. toerben be <£ngelfcöen/
ten h sen/ *©aelrn/ enbe J'ranjopfen/ bie tot nocytcegebangen gefe*
hm,» öen/tot ontrent *co· toe/met ben fteaerbegewtöt/ grootiglj:
minï. ^ut,ne mepninge. 59en 18. fön te ^cfioten acfftim ban be
irfWw feaptiepnen enbe ©aenö?agers oniöalfb. ©en 19. btto fö'n
to/öjfjiige jolbaetcn/ bie int ©afiöupjö fieS lagen/ (o ongeöoojöe
to£t?öepö/efi OHmenfröelgise tpiannije!)op be toerf ban Bet<©afïönpji
hai?en fbaarrbe omgebjaQt:fuI6r battermeet ban 1200, solbaetè»
«n öeuïg Danbinfjn gefiojben.
Quis funera fando
ExpHcet?
Crudelis ubiq;
t.uftus,ubiq; pavor, & plurima mortis imago.
Wie l&eet de doden hier, t&ie fyeet de droeve Itjken
Metpenne ofte mondgenoegzaem uyt teftr^etd
Menfag maerfclmc^, en vrees, tnenfag moer Angfl, en tteodt
En veelder Ie ijfatzoen van eenenfareeden dood.
bj£bi,J^e burgers btetebojenna £cöotenuptgetepbtoaren/ toerben
^°wi tngebjagt/ enbe tnaer geen enbe toeer gefleegt.
BaJroetoerben bienieluenbagbefe burgers ban nuuiSgebangen:
v«toutIanfzen van Nieuburg, Dirk Franfzen, 25l0Hema6er/ lan de
Vvv lan Gcrritfzen, enbe Kornelis Gcrritfzen, gebJOebersi/ Laurens1
91 ttPa Zen'Loef Bae»izcn, Maerten.fïpteBer/ Pieter van Paenderen,
van ς n ®^eöfröappen. 3!tem Dirk Arentfzen, Jfetfiemaaer/ lan
k' ,?"e?.*OJler/ lan vanden BofchelLfnnetaeber/ lan Heymanfzen,
Hooo u Tl Klacs Piet«ken Groen^tmmerman/ Pieter Govertfzen
Öalfn wf sren' è^mtf. toeïfie fejs faetfte ben 11. bitó op fat ^anb ont*
toeèlh^h r 2' ^°6 f?o?ben inber gebangenif3e (boo?teaer! niet ban
I»hanv; r,fc^Wgemelbe burgeren/Arentlanf7en van Dort.^cÖtMt/
efi lav S yVenvoorde, Solonel/ Iakob Bartholomeuizen Pcllikaen,
V Vvna r ntfzen'^apitepntn/ lan Gerritfzen, lan de Wad,Laurens
lan Li?' L°ef Baertlzen, enbe Macrrcn,«!pti&er/©|OebftÖappf n/
rentiii^ enSae1· «©nberfröout/Arcnt Dirkfzcn, tornen/ enbe a-
c«K<©o#ert &wtfiierbanöe £uaenf$egetiaöe/Uetoetoiunben!
Gg                     9at
-ocr page 322-
aj4          BeschryvinghEnde Lor
»©ai €aim gefpupjï en toeet niet dan ban bangen en fpannen/ban P*'
gen enbe toojgen/ban roben enbe meojben/εή btergelgae tojecöö* Jr*.
ffete
ban nunorg toeberom na bte toolben gier te lanbe berlangerv
bat fijn toel een beel gefpanjolifeerbe gemoederen/ enbe geftoojenew
anben ban #et gemepne befte/ enöe ban gun epgen ©aber lanb. ®£nzlλ
bittere menfcgen bte booj berfrcÉ&tgepbpun fjepl met en ferftaen·
jflBaerbte maereentyuppel retgt25atabieri8 bloebinïïgfSeeff/*»*
fal bte bloeb-gonben met goeb enbe bloeb toeberftaen/ etibe beipteni«
teng ftp ftaen Ban. 3J& geloof booj fefier inbten bte bjoome ourgej^
enbe 3oIbaeten/ enbe be poofben ban be &t&ïs/ befe groutoelgBe tpja"
nge boojfiengabben/ batfpfirgomgeene faBetertoerelb opgeeeb*»
fouben gebben/ maer notg epnbelgB lieber getracftt om boo? te flaen'
ofte tn't belb boo? be bupft te fterben/ enbe fouben gun lebe" Men 6">e»
öojfttgen tpiannen op getbterfteber Borgt/ enbe fttB niet Iebenöi0«j*
gunne moebtoiïle obergegeben gebben/ otnfo fcganbelgft enbe moei1"
babig ban beuljs 0anben te fterberi.
O terq; quaterq; beatif
Queis ante ora patrum Troja; fub moenibus akit
Contigitoppetcre.
Vnafalusvi&is nullam fperarefalutem.
'Tis beter inbetveld gelijk een held te (terven,
In met een eren-dood een naem en roem te erven,
Dan nagelyk^ eenfibaep onnofelijl^geflacbt,
Λ
          Envtndebanddesbeultmootdadigomgebragt.
IBaer get bttj8 boer be/ toe! toonber/ Hefer/ bat bte to?ee&ejj£
tan ban llba ober maeïtgbburfberoemen/ bat Bpbpbe 18000. «v»
fcgen boo? beuïjsganben [jabbe boen fterben/ binnen ben tö& ***lm
jaeren/ geburenbe fgne tojeebe «geringe/ begalben bte 'tftoaet* πσ
inben fcrijg bernielö enbe berflonben gabbe?
Egregiam verb laudeml
©oojtoaeri een roem ban een moo jbenaet/ enbe ban geen <£8ί$ίΠ*
P»w. io,, 7. £0fepb be toÖfehoning,èalomon: De gedachtenifiC desrechtva«r*
»,,»
         digen blij ft in den fegen:maer de name dergodlofen fal fikken, _-.*«,
ZX?nvir" 9B «> San Bier ntet nalaten in befe üanbelinge öer &9*!f£Hfr.
ïofziiKTe * ™ηΦ een ejcemprl ofte ttoee ban toonöerbaere berlofjinge te w»i^
vanden 'en. ©aer toas een burger BeijerSymonfzen, Curföjager/ o»«^
4ood. «ptarmoebecnbetöe jolöaetentnötenftbegebeti Baboe/enDC0 ^ni
-ocr page 323-
Der S τ α d Η Α ε κ t β Μ;.. ·                 ïj ƒ
JN tmooSmet anberen ttptgelepb toerbeom b«rb?oiifien ofte ont*
Wb te too?ben/ gaenbe b?te ofte biet ingelebe tufcöen getoapenbe
^Panjaerben. ©efe mbe 5©amftratt&omenbe fag be beure ban #aejS
jf*n ©etteetg open (iaën/ baec öp bttKtoitë enig toerit omloon Sabbe
*f Pen boen/ enbe trab tufcijen be &pamaerben beur/enbe gtngfonbec
S*«t aibaettnöupis/ enbe ban ntcnianbgebolgb nofgte nageroepen
W*lfunbe 006memanb tn ftetboo?üupsï/ liep inbe fedber/enbe toer*
fc JÜ? *"$ tenbeften bat öp isonbe. wanneer na be btenjïmaegb in be
«Eiber quam om te tappen/ enbe öem aïbaer bernam/ begonfp bau
rtbaeibftcpbfeer lupoe te roepen: maer öpftöoot toe/ enbegreepfe
h^Seïe/ ieggenbe:tnbien gp roept/fofal tau benöate aftoiingen:
£« « be maegü ftoit ftoecg/ enbe bjaegbe fiemöoe ©p albaer genomen
nis\ %beröaeibei)aetbeganffÖe|a&e. ^pbabfiembatfipupt
r'n^ilbe/ fsggenbe: tnbien uteinanb gefien öeeft/ fo fnn top alle om
z^ «als.^ofijDp tuepgerbeupttegaen/leggenbe/batöpbejenatiitjs
?**lbe i&eeh uptgaen foube/ fjettoel&e 006 gefeïpebe/ enbe quant alfa
wonberbaerln6uptber^tabt
                   - ■> -.,·■,.-'.';■■ -■
''ïm-^^ftoae oonnocfieenanbet/ betoelöebeneffenöbeeleanbete
^itn be ^cijalBtoöftet poojte gebjagttoas om geflacöt te too?ben.
C^biaeeenegtoote »us>le gegraben/baet be eilenbige patiënten
.'^teielbin/ enbeontfjoofb ingeftotentoerben. *©ttflacgt-ftöaep
ohlut "Ptgetogen/ enbe fijnen (lag fienbe/ ontfpjong'tmoeber-naefet
hu*ee«enfloot/enbeïieptebeIbe-toaertnn ;©aerfp?ong gemeen ,
ïïf?»-Donb na/ maer tot be o?en toe in ben floot.3©aer toerbe oon feer
wlm8*ftBoten/ maer 'ttoaji al mtji.5@e ontblogen bogel ontquamt
h!*MW meteen nlepn boeren-meln-fcBuptjen/ enbe quam fo naefct
ctnnfnlLepben.
11··«S 'SBuptftgesoIöaeten banEajantsslBuUetjS regimenttoarenDeDuyt-
»t& alïeenobcrig/ ftjnbe tufc&en bebgf enbe fe$ Bonberb fierft. *he<; f«J-
S«aUeentoerbc genabegebaen/ om bat fpffcB binnen be^tab te. °eL·^ i
„rj?b/burgerjs (iraf er enbe tojeeber aïjs be anberen gebjagen/enbe °vcrdi'tcr
^"«eerèennorfite nloofierjs beroofbnorötegepïonberböabben.(5>p
Stad en ten
ttM »n btn 7' ^«flufluisfonber getoeer naöet hupste ïiteef be £tab Lande uyw
«pigetyagt/ εή na bat?e geftoojen flabben batje ben f^w^e banaan» g«ityi, m
fnfti otOe« fijnebonbgenpotêtot geenen tgbenmeer bienen en fouben/ d«» span.
J™ fPWttcntrnt i6o.;êpaenftBe rupterenna <©elberlanb «Ptge» >a«d«j\
w» v^anReer fp nu ontrent J^eutoernern quamen/ enbe φοηορ ont'acsa·
Kapoen 3&iemerbg&notB lag/punne nomfte bernam/ fo Beeft ÖP
afn S9*Öen onber üapttepn 1®outet #egeman ben 11 ♦ bito baer ftenl
^ebaerbigb/ betaelfee bespan jaetbsHnbernacöt enbertoacBtöeb*
uïH^erbalïen/ geflagen/ enbebetltrogb/ fobatterteepnige boo?be
"'«Btontquemen. 5De onttoapenbe betïofte ^tipiftgentoetben
S°*i8e eenomeiiei&paetifcöe paerbenbp ^onopgebjagt/ bfe
uooibgaenbe$oo$ber4tebf η om toapenetiftö?eef/om gemelöe^upt*
Gg2                       ftfien
-ocr page 324-
i$<>            Beschryvinge End e Lof
fcgen in 'gïanbss bienft te Bouben/ bie fifB baer toefeer toflfig toonten/
toer&Iarenbe bat3e fic|j aenbe £>paenfcBen toilben tojefien/ bie met
gunne mebe-3olbaeten te ©aerlemfo eer-bergeten enbe moojbabtg/
enbe tegeng alle Brggg-gebiupB/geleefbBabben.                       . ,e
DeDuyti           ï|terbooiraeBtenBunneïiapitepnenenbebrl)eu>&&eri$/ «ft*
Jen Sod ^aerIem nöc& gebangenfaté/in groot geteaer ban gun leben/ Bie©o«
luyden fijn JNeöertto om bit fept milbe boben. €pnlicIt}&Bebben fp ηοφ Qww
hier over beftoaerlgö enbe met groote moegte toertooiben/bat3e enige ban gun*
in groot ηε inebe-getoangenen aen gemelbe 5Buptftge 3o!baeten fouben fe"6^
gevaervan om Bunnen bienfiaenbe fgbebanben#^tn3ete berBiuberen/ °Ρΰζ~.
hun leven, gun oe beloof be genabe mogte gegouben toojben. J>o fiebben ban w
enbrenge ^opmannfn 3ja&ob ^teenbarB/€B?t!icffel mtieï/ ^>c0?aiB ba»
vë« vve" e ®?upnfüjg6/ enbe Cg?iiïoffeieunter/3oJ3fln mbtUtlf/%uptemm/
dat hunne met Sleranöer iBojbtaen jpeittoepffeï/ afgebaerbigb/ met b?te v}«
zoidaeten benonbet gunne ganben/ ben eenen aen ben <©berflen/ ©opmanne»/
uy t den lan ©aenbiagerg/ enbe ©ebelBebberg toan't ftrtfggbnlH bes s^u^enM?"
ds tiecken, <©janjen in Klaterlanb:ben anberen aen 3otBum J5iefing/ gemelbig*
ende dat fy ^obooft albaet: enbe ben berbenaen be #oogöttptfcge 6rggiö-Iu^ri
ïosraisen. ute onber f)un gelegen enbe gebien&gabben/ öanbefenin0o«b: «?*";
een pgelnn Kénelgumajs/Boe bat fp upt öoogte?tngenbé Bonger0-nfl°g'
enbe mangel bantoegefepbeonfjéttinge/ bejbtabfëaerlemaen «P°!
jprebertco gabben moeten opgetoen/ be todlje om Bunner nation/Pl^
toilegten/ enbealte Btggfgebmpfi toüiegungetlenen genebiglg»0«
fcpon&en enbe gefrifi gaböe/ metöte tooojtoaerbe bat3e geburenbeoe'
6r9gben^in3eban <©?anjentotgeenenttjben cnfoubenbteneti/F
tojsl&e&ie tooo^ftöiebene urijgflupben aïeerfpban ©aerlem **":?»*
feen/gefüjo?en öaöben: enbéalfofp nubcrfïaen fjabbenbat e^f'lL
Srggeupben fitB töeberotn in bienfï ban ben ψΐίη& ban <©janjeijι w»
ben begeben/fo gabben fp Bierom in groot perpfeel ban Bun ^w"R^u
toeefi/ gelgfe fp ook nocg maren/ ten mare fp booj tooojtbibben **$„:„$
ge #eren enbe bjunben enige toepnige öagenwptfïsïss fjabben °etlf "„/
om miböelertgb gemelbe nrggflupben Bunnen eeb trboen 8eutX*,e,
enbe betracgten: betgalben fpmp&en ben toooinoembén San~taf,
δοίΒ/ ILuptenant/ enbe lileranber *»o?btaen ƒ eltteepffel $aVa?,„L
gt toaerbtgb/ om Bunlupben Bunne geïegenBepb te betmelben/ em»
bjunbr lp enbe ernfifg te btbben/ bat3e toe f) be gemelbe St03""^Li
terftonb banficB toiïben laten bertretuen een pberfijns toeegö/ »«£ *
gun gceb b otgte/op bat fp anbe^iniS niet en toerben onfcBuIbig °v°!|'
bleefcBbanu gpbjagt/ Bettoelnebp geene natiën enbe **Μΐν™?^£
8°eö geiiouben nocBté gepjefen enfoube toojben ί ba&en oo» £ομ>
Bunn? gcfanten niet en fonbert cpBoubcn' maer met goeb be'cBcpi\rt6 /
ners b?te bagen imbercm bv gen laten bomen/ maer aen fp*f π -eer,u· '
üilïgR^ enbe roemlgu toeruföuben boen.etc ©ter öoo j fÖ«·^; Jil!:he
gemelbe ©uptfcBen betoeegb gemojben om niette tienen/ W»*JJJJJ
-ocr page 325-
Da Siab Hiiuiwi                *?7
Spiïe °o?fa6e te toefen/bat gunne gebangene ©oplupben/enbe 35ebeï*
fep?^*.· « m 9«nnent brille onfcftulbig fouben (lerben: enbe alfo mi ooö
Iftifn? eRenbEeï gieromonbriUigbjas/ tsgunbooj ftgiöben ban ben
Sn» aen &onoV geoojloofb getoeeft bie metbienen enbailben te
ent»»! *Lertri*&en. ^ujsisbe toojnebanΦοη Jfreberico gefïflb/
üe'»n w Oebangene #op!upben epnbelgn berlofl.
y^ ^nbettuff gen bat bit allesficg alfo met be arme burgeren enbe De span-
buil?» l?an iNerlem toebjoeg/ if3cr groote muptenatie enbe opjoer ia«ds
a*ESke,nbe Wnnen ^>iab enbet öe £paenicöe BrögfBnecgten om gelb ??"y"n-
82Sft/ a!f°fP tel acgtenttointig maenben tenacgtetenbjaren/ fo £~η
betit-nJene b*e hupten blaren met gebjelb binnen briïbentoefen/ om Ha«iem»
t9nh*{rC?eIÖfeeïga te genieten/ toaer op bie ban binnen geftigfcöoten:
bonh*Z. niettemquamenber nocg tufegen bjjf enbe fes uren bes a*
Buttnf'S be bier bupfenb £>panjaerben in/ betoelBealle etmaelen
beth7t,7rpiteï3nEnenbe25eJae,ÖEbi,er^uPtt,cn Sanfegen jjoop beran*
ren hS £,eoI,enbe be gunnen ban ffcjft gebjeben. &e is ooa bes anbe*
tbJEfrnf08eene bmbe roptosni ;étab genomen: optoelaen bagfp
fobath'teoifemaeIen alarm maeBten ommalfianberen aen te tafien/
beth tot*tmt burgerge in groot gebaer toas ban ellenbig uptgepïon*
tittff»»*ι °iben· ' ®en3'♦aagtenfpι ?. ofte 14. flntBengefcgutS
arahll 8eEÏJtnnen* i©in6.2llugufiU3SiS^ripio©itelIuiS/J!®arfi''
menniStn<IeiUona/ «nouberbaren Brggfman/ binnen £>tabgeBo«·
jeiïe«imt?e 5o!baeten te (lillen/ enbe ban toegenbe Itontn&lgReifêa*
öet flHr^^Ounnebetalinge te bjeben te fteIIen.|Baer niettemin mag
inben^eerÖet cubefpel: boo?name!gB maeBten fpben 6.7.enbe8.
Be&r !i?/Lïen naf & C«lïaöig ful&e alarmen/ met berbaerlgB geroep eS
btitife h ?at bf n burgeren be gappen te berge refen/ bjefenbe nocg epn*
tooibp^f'en tooitoen een roof enbe pjoge met goeb enbe bïoeb te fuüen
biaa"*,'J*'enIaetfienfgnfeben n. boojbertigfiroonenbemanber*
triumiift<a£roP fp'Bwnnen belb-Jjeet Φοη ƒ reberfco met grooter
Beibn«£ein"aelDcn- ^en '7.Bebbenbe ^panjaerbengetbebongen
bUDtffh'ane?n/ enöefgn baer opuptbe&tabbertrocBen/enbefoog,*
F J»»en ln öunne plaet3e in befettinge ge Bomen.
toorKL ë in b£,"e muPtenatie (mijns acgtens) grootïg'Br te bet*
betalfrin..L ?eien bat be ^panjaerbèn bie ban ^aerlem be boo?ber
btnaf^SS οεο°η8««ε penningen booj be plonberinge nieten heb'
tia
SBF": ^ani fP Babb^n «Ρ be beioofbe ttnee fjonberb enbe beer*
bethTw mttm$ nist meer ban fes en 'tnegenrtg bupfenb acgt gon*
toarm/^K" 't^bentig guïbens/ foaen gelb/ alsiumeelcn/ enbe
fiuroTrn^ ƒ lö/ tnbe 0Pfleb?agt JBaer 45ob geeft bie arme b?oome
be^mfii"Aenabe«no£ÖbaberlöBberfcgoonb. Cnbematfouben
êithautmX sjonnen Dé&Benl Φβ?r niets en is/ baer berlirfi be
eSS^ e™RemtnÖflrtÖabb^006felfSmoetenfcgjegen/
wiw HiEoeigDen gebben met bieoberBroote armoebe enbe eïknbe bet
Gg I berbiucfetf
-ocr page 326-
aj3            BeSCHRYVÏNGE E Ν D E L O F
toetb jucftte burgerende toaft oeB niet genoeg/ enbe meer bang*noeg
enbe onüerb?agelg&/ batter onbettufegén/ geburenbe befeimiptcnfl'
tte/tuftftenbebjte enbe bier bupfenbiolbaeten onberuptgemitte *»
oerogbc burgeren galg lagen gegeele feben toefeen lang/ fo bat3e nof p'
te groepen/ notfjte bloegen/ nocpte ftcg felben met gunne tojoutoeti
enbe èinberen ben mono naultjap tpgouöen en öonbeni
Ondertu-
©efe muptenarie t$ geiotjEt Bet gepl ban ï|o!Ianb getueefï/ pooi
fchcn ftcr- «tëooegfonberlinge babedgBeboojfienüjpepbober fpnelterfcealpK;*
keniich de telLanbe: toantgeten ijsniettefeggen/ toateenegrooteberflaö"»'
?Ddfi'i.tto1 Öepb ötoetal toajs ban toegen be beroberinge ban onfe ^>tab. itëio W'
ïandfche lertg'o igbebjefe toatbebeerb/ enbe men fieefteenen nieutoênmow
oteaen. geflte|ien. ^etogleooBgemelbemuptenatietoelfeoentoefienbitetbe/
fo gabben fp obera! tgb enbe refpgt om gunne fieben enbe toallen obe*
al te (ierfeen/ enbe ban aile noobjsScIpijeben te berfïen/ enbe nieuiö»
ftganjen op te toetpen/ baet't ban nobe toas/öct toelBe oor gefcgiebi*·
fobatje nualtefaem toeberomtoei getroofï enbe gemoeb toaren on1
ben bganb te bertoargten»
d« Groöte gg pebbe boben bergaelb/ fioe bat bf e ban faerlem/ na bat fp bo«
„^„l*van genomen Dabben boojbe gemepne tytjgepb ben bganb get goofbt*
"ord vTdê bieben/enbe tegens te flaen/ be«5roote ïter&e ban ben t&aejjftlP
B>fchoP»e öeelben-bienfi gefupberb/ enbebefelbeboojbe recfitftnnigelereb^
wijd, /nde <5obg Woo;b geopenö enbe berepb gabben» 3&erfjalb£n toanneer n»
de Mifze be &panjaetben be ^>tab bermeefterb gabben/ fo geeftmen be outflf*
word dacr ren enbe be gobe&enjs toeberom opgertrgt/ enbe be 3üerBe met beeib*'
ingefougc. gensi f nDC fltlDec gjetaeb gefïoffeerb/enbe opgepjon&t/enbe beSffrpW
45obefribujSban JBierlogeeftben iy.:3iugufrujsbefelbe fterSenfl/*
beöoomfcge totjfegetogb/ enbegegepligb/ enbebe$aepftBe J®m
öaer in gefongen: altoaer © on ƒreberfto oos tegentooogbig tuajs *n
m bat get «Euangeltum gelefen toapv geeft be ^ecretarijs ban ben J&1'
fcgop qgon' ipreberïfo negen artpBeifη boojgegouben/ bte g> fluW
boo| ben ©ifrgop met ebebeftoo?en geeft.
pardoen ^enii.!tuguiïue^etbetefea«ïemeenafgemepn$etboenofi*
\eor d« <$enase boo?be burgeren afgelefen/be toelÊe ban tooojb tot toooi0
feurger»vaalbuiiIUpDC#
Haeriem.
ffi*ffi%ptf *%<$ 'Cwiftf/ <Öwif ■*%«!> «©«Awtawtf'. ■0*^ft'
-ocr page 327-
â           Du Stad Hüribm,                  439
oB|. ***//*>&#· Crimen LtfaMaieflatis it§tv%i 2>ty á&çúé») cbftftgtbfy/
i»SAfi'",<i'1,R'e^'^iH^ «â»»É»Ë<£»>/ /<«V(fo@i«tf' iH«i<*r^<Mk#'/
W âÇß^â^^'·ÇßÑ»Ìßß^/*ÌßÇ*ß,ËË*' t»0c^^fti0ty<£,S*A)/<«f
*»«ti*< ** 'S'**'»"*»*' **<**> *<*o&»»»M00£0#' QfTCajVff «£<</<*»«*«- frt- few.
,**, "**'Ì8** Qytepf&it/ /fnW *>** \itoHij ObftfFc^/ ^Ë* 0i%fW0
^enf â'8 ^1"2- ^*? ^»Ë>/ /*·&*' ·»**«" £'»> ftfiW·) \*w*w^f fiJBir·
*»W · ** Q^i'P'tf* i»»<*6Ve*" ;3»**ìë*/ ÂÌ^é-â*^!/ /ftt&- «%»«**
KilTr^ ^*pftf·)f» />rt*<3iew3qij9c5iVbwpP/A.<f£^it,ja^
^fcjg f °™»"»«0e»j0* (Ìß*[*â*ö S; ,3«rf «SiPjVEbtf-jrfVteMnf»!» ♦* «9
w9
-ocr page 328-
24è              Â E S C Ç R Õ V INGE E Í D E L O *
tof lon^ingtf' jmfcg/6£ 3<fa/ *»* »fM^' f»«**>/ r'E" Ã^ßâß
jy / £**£**«$ ** -fe *gi f«*9 ^9 «â*·* ^ ^/°^W
^pT^MAi jM«mtf9 %Jrt»ri* itf $«â0<9/ j«tt,Wmiilift> QM^l^jJel
̧^<ÀÌ»^ (tM^e» f%/ *9 *%erf ñÇßÌ9*«ê« (ij fc&3> Ì"* "!■*, 0*0«
>« g,b$ ,Sij, ^««f.tfwbft, pmf-*®***** Ç ^W **** fT«- '"^
fefmftfl07 *%·9 <·#* i»f»Wif/.«*&**·/wfW <™<e7 -S*^ » Ê. ,„ ^rf
ftmiH* S>«9 Pft»niHJft> ^Ë^Ë^ù**»* «i* /^"J1 Éõ&â*"
<ig Buitte*, /$#& i»Vb»p«*ftÉ*> ^«f«r•Veoiftgitfbftj «6<*>/ ^*fti ^ g<tf
^dOj ayMttfcy/ /e^hB***^*"^ SfVbüiiig/ in)*** * ■&»*&**
-ocr page 329-
· Dï R S ô ad HaimeimJ                  i4i
r*" .'Q^«i<PF<£f* GUitgMv/ ~$6ffï*ÏM*)/Gi{firiMtf/ /ËËßѼËß»
&'' ^*5 e&i**8*t***y/-/<»**'£0<eifi «fe») âßï Éy»Hft«#' /f* g*ij ferfi-
3««i»eiMj/ (ÉÌËÌÌß»;/ *5>»B«iW»Aj/ /Ëß*ß· âßý&íÁ)/ *%«·> joiflF agfKVtoBBfttjjtf'
iwÜ Ã ""'^ /*&# Ñ·»>·Ë>/ /ß»Ë#· <%etj «Cfoj ;Sft? »m0bw& jj Swm; ,3tft)
^7~<9'S*MJft|/ /tfH&^ «SfeeegBWiifije «W&fijg/ /ßêÁ- /iiMVtoige» jfi/ ß tfy <■·
J,* *?' /*"^«*j*fe4peft>/ f«nfcr-gty<* j&ef.jifitf' MfygtftQity/ pü
2. M,l"ty «ft, ft,fy ^tf. 9e>/ iy fintyr (manitify. ^Ü.f »* affe fijnünr*
,& f" ^^g ""f'f £»»<»*»»> $«*«* •nünr.gifwefry /initf* .3*«- fifbrt- fiprtr·
iVb.r ** 9 -Swj 0«»!3**>. *ë*3*!»*5 ij; 3»** *6<Ë 3Ñ<éß ·*ß/ «Sitj frttfnfw·
FtA*DucdeAlv2.
Berty»
^e* <<c?faft o^actfcry, "bte tvj"S>ie <&ratie o/t
^tafcoeg niet öejrepew ey jijyt
€nöe «rö Die sene Dte geüangtn fijn*
IandeVVaef.
Laurens Wynantfzen,
Loef Baertfzen.
Manen, De StgteBer.
Pieter van Paenderen»
Willem V Viggertfzen vanPaeede-
ten, aSjouttwr/ f©etöo«öerjs»
tan Aelbmfzen_Raet,$cttetart#.
Ge"it«,, an "liet.
^i«er Ku,yvcr-
ï?"°«vïn Nfze,lBa1· ^cBe»cn,
lakob £ÏerD,a5,06en,aECr·          I........r.....-----------^T-,r.-£T-
HttlQiiiV iendclonge,^en» I lönkér lanvanDuyvenvpoideJBO»
^0tnelis g!»· r Eeflfzen*           lan Arcmfzen de IongcJÖnEW»'1
-ocr page 330-
a4fc            B.M CBRTVJH
Iakob Baitholomeufzen Pellikaen.
Iakob Barcmfzen.ïïapttépnen.
Ian Dirkfzen Schatter.
Pierer Dirkizen Haizelaer, IBmtlt
b^agerg,
Yf brand •>tactfzcnHagemaB,ïiecfi*
jneefê«r.
Eu ι» η L of
Adriaen Bogaert, (©eletjer-^13***1
bacfeer.
Arent üirkfzen JkDltte" CP bg;3
Arem,be<i&ojter.
Floris Hcyn Loeven·
iaa Kies, ban mnifïeröamv ;
<©2 Soon batl Klaes Verlaen.
J&ocfi toeft, naijoïsenöe f&rfonra aöfent end* ïattiercnö^
Klaes Mauheufzen, Jjfjjejpeo.
Ian Klaei>Lotfzen,
ian Kiaefzcn/^tgeepmaneï·
Klaes Ylbrantlzcn.
Pietcr Yi brantfifn Olij,
Sycnon Ianizen Scb.ootjen,1fl0et^OU
berg
Kornelis Mattheuizen, 75?0Utocr,
Michielde vvael, ïtapitepnen.
Fredenck KornelkzcnKöufzebant.
Gcrrit Pieterfzen Ruychavef, ηΰφ
in leben fgnbe. 30aeflbjagcr&
Chriftiaen Yibrantlzen Olij.
Dominicus lanfzen.
Ian Kornelifzen van Amfterdam,
Uier&meefïer&
Alewijnde lager,
telot ban ©jebernbc/ eö £>«"w'
aöobentt Beleg/.·
            _«,/
Iakob Klaeizen» /JCfimtl«*,?w
1©af gter xrj? ben <3ί o?en.
AreritMeyBanfzèn.^fftlpP^; .
Bax eat Gerrit (zen, ϋΒοηΙΒΙβδξ;;,..
Bartout Heyndrickfzcn, 1****
Dirk ïooften.ïiupper.
Dirk Kater, ban Sfimftetbani·
Klaes sink, tan Imfïeibaitt*
Kornelis Gerritlzen Ban..          s|/
Kornelis Pieteirzen,Ctmm^"lr
Steven Ianfzcn,ban38m(lerW"'*
Mr. Tadink.€Ö|J?Ute0n.
Heyman lanfxen, g>tvlmü«*1'
OSoben befe j 7· BMfSf«^/toflrettbernof5 fes anbere gft»··» nflt
...bit getal ban 57. niét begrepen/ tntst ténemae l bupienbe β".^
van Kiaes gefloten toaren/ bieban oonSoitjSbooj't aflefen ban't^arDoeu r
Vetiapti S^atihitipfhpn fVMapfhprtohnrth Viiprhon/ irplnRifeftierhnbenO''*·*'
Vetiaen ]|>anbmetben fteaerbegeboobiuerben/ gelgniSitferbobeni
word los jjaelb Bebbe.
                                                                   „ποβίδ
oeiatea.           ©an befe gemelfee ƒ7. burgeren fönber femmigebooi^^al
Ianenbe eïfenbetnbe gebangerufse gefrojben/ aïjSiSfiterte bo^iflW*
SShVs
diguyt,
«ndevvegu
*©e ^oon van Klaes verken & uptgegacn tegen?* tfoee wW
ban^ebafrt'aen ïiraenöaiiS.
De andere lo> ker Ian van Vliet, Burgemeefïir/ tè beljenbtg tiptΜ' £'J. fim
nu ai tei g0ipf η boo? eenen SÉrïb?etj)t Sflaefan/ JBofenaer/ iabe Btepew
°°°d v.e.r' ben finetfjt ban gentelbenlSelbjefijt/ met leer groot gebaer, mett>m
ïomidoor ®e andcre .'B.e»'apficm bfriaafftrebenalleurenbcnboob,^*", aeri
de -evange ontrent Pt éfgui Öan jkofeember/ alö arme flaröt ft^S^
siifze van
maifeanberenge6etenb'bnnétiitban©aetlemflalimfterbe"^»ru,ajs
spizu viij.iwt«ngwDten Soa»fitJfefófiM· b»fe■ Wtow^w» «" ρηη*
-ocr page 331-
D er S τ Α β Ha e sis ii l               Ï4^
fetf 6ffetf«ibe'nu aï beBoteu/tfi berepö banden C&an tart Silba/
|"we gettoae-t alfttt&p metfjun gefelonfeen getoeefï/ fgnbe mtal tct
«ooö ïtertoefcn/ ten toate bat φο&»imagtig öiè be ftjtien niet en bet-
i^^fcte op gem gopen/ een toonöerbaerlp «nbe onbe t tBatgt mi boe!
^Ounnebetlofsmgegeft&tc&tisabbe. ©anteifobe^siabfjotibec
i?«!3w/ gebucenbebefirenge geoangemTjebanDcfeb^oeme enöege-
miμ?^ patriotten/ booj eobeg togie tegettnge enöe booifientg&epb
5SL0e Smpber ^iee banöe $oojögoïianberg obertoonnen/en&e binnen
^Jngebangentoaii: fa geeft gp bonjernftigfcgjgben/ enöe bibbert/
Ïj'^Seburigaenïjcruoentoaniönetejunoen/bp ben Cp?an te toege ge*
hi^i featfpntet alieen meberom na ^aertetngefonoen/ ittaer 006 aï-
«T** öêter gegouöen enöe bntgaelb/ enbe epnbelgs log gelaten toer*
bon ant eetotjynjB/ lo imc ö' Sïbe mei be taerlemmers naer fgne
»j^*8tnomene moebtoiHe enbe inofl?&-Mbigen aerb gualgït geïetfö
taai?'bat en foube 25of3U enbe ben fgnen te^oo^n geen goeb gebaen/
•Woel tét nagelen nptgeftoo^n/ enbe fuer opgebjoBen gebben.
, Jftet tegenfiaenbe nw gel boben gemelbe #arbeen/ fo tóerben ben ©* Burf
Chvf)i:Ptembetbe Schutters bergabf tb/ enbeitpïpbergoopmanftgap g«* vaa
««e baenbej tioartfbp lotmge uptbet ïto?en/ brtoef&e inbe aöelegertn. Haeik».
"an2St6maet/ ititUz bganönu aï enige öagenboojgenomen enbey°Rrd.enia
fi aonnrngabbe/ booj Pijonnicrsmojlenbienen/ MefeniftflnDetualjii;"!1^
ftffiï ·" b^toen* 3a na toetbE öet setal nor| betgroot enbe be- AifmL
blöW- totÖP De 0?ie gonberb toe/ toeïn getal οοδ gefïabig bol mofïe t0t Pijoa.
ten Vhn/ enöe berbulbujojben tnanneerber enige geboob ofte gefcfto* niers mif-
*èfifi» ^*11· ^"öe alg be ^aerlemfrge Burgers fitg bief met recgt br«yfct,
betBtfexn/ aïSSflrgïrfgfgnoetegeng biegenabebieguntoegefcpb eft
aft-'H^bbjae/ i>tih*ioïiiei>raliofBoo&ban aoeö enbe bloeö bom van*
ftiliiïi«,eec ^ö«fp1&uiinen*öntBg bienfrfo'ubenfeoen/ boojtonTn'fp
fceftn»iiLtoaten ÏÖftnöe lebente toegen. <£nmrt fuffien gefcgfcèteti
«nbbift ni0<ftn öe goebe burgersste bjeben toefen/ ja fnïBen ^garoo^
««ojönotg toel met fnp6er opeten.
Q Cives, Civcs, hïec metniniffe juvet!
Ztétotts den dteevenfiaet vandientijdniet vet/geten*
ZnfonhBematketykl&rlMyawfWiefMni                                =B*fd!fm
En Gade donker fifn, op dat ons fuiken boon                          wori door
En anaft met meer en tref tot onfirfonden loon.                        ditBeUgin
0                          ·*                                                           degantch*
Gtetia?^ be °jolige enbe beerlgne ttptBömfte bati befe lange enbe £
cyi ver.
ae -©elegeringe &er ètaö ©aetlemboo? bt? ban üaetlem/ btr naaeid, J
Hh a                   beo
-ocr page 332-
£44             BssCHJTVtMGi ΕΝ DB Lol
ben moebigen Moebigen btjanbin'tmibben ban fijne obertoittttfrtC,
fo manlgïi enbe onbe^at go booj ftunnt toaüen bettoacgt/ enbe fo n»
beriga totijet laetfte toegebben trgengtfïaen/ totjiun tgbeip»**.
betf/ enbeupterfte ellenbe/ armoebe/ er.be berbjucBinge: niaertw·
ïjep! enbe begoub ban't ganfrge Baberlanb/ènbe Ijunnen epgen *M~L
x. gen naem/enbe onfterfeinBen roem. ï©ant beroep ban öit2&eleö*£
boojbs boo| ganfcg<£uropen grblogen/enbe geeft onfe ^tab inöeB*"
fcge €Uitlïenöepb bermae tb gemae Bt ·. fo bat 006 ^upticgen/ ^ν°γ
iaerbrn/ 3taliaenen/ enbe anbere beiBeren/ befe gefcgiebenif^nj"
gunne talen/ ontrent bientgb/enbe ooBbaet natoijbiuftigöei^v;,
fjebben. 36 gebbe mebe onlange eene geetfie plate ban onjï ®e!^
ÊpbenBcnfitgen enbe bermaetben #laetfngber5EaBöb|Batgam 8*
fien/inbenjare ijt$, baneenenSlintonio gUfrerpbinnen&ottwns*
bam: get toelBe ban (boo?toaer!) booj geenen Blepnen lof ban ow
^tab/nocgtegetingetatBaen onfe eren-Broneen 10 te gouben. fttf
spaenfch-
           Jföaer laet ons nu 00& eens fien toat föbe be $pan jaerb gt" "£
acnfic voot geftjonnen öee ft/ enoc toat gp uoo? De ^paerifc ge fafie getoonnen en»*
eekreX öeöoiberb geeft, ©oojtoaer/ganfc&toepnigi ©antbe&albcnöfltn*
8 K nKt* anbere fiebenfitg mibbelet φ berfitt&ten/ enbe berfagen/ ***K
na booj gem ooit niet getoeBcn nocgte beftoeBen en fgn:fo toerbe.m*"
Dier beloop fgnet bittonengefïeupt/ enbe fijn aenftengrootlg»AΆ
areu&t/ enbegefiren&t/ enbe betoefen batgetmagtige öerbaeiiy"
^paenftge gepj 00B toeberftanbelgB/ enbe niet onbertotnlnB en^"f)
ïjoetoelbe opgebiafenCpjanbanSfilba Ignbjie Tmios#panjae*°*lg
bic ï)p met ficö gebjagt gaöbe/ noembe/ get eene Tales-quales, **»-£
met betBen/get anbere invineibiles.onbertotnneigBe/ enbeg«DCV
Immorraies.onfïerfflg'Ke.                                                        , heffe
spaenfch- <®o& geeft be hertog boo? onfe ,§tab groot boïB/ enbe-IÖ* K!a
verlies vanjolbaeten gelaten/ fobat beele ban fgnbogeljs met beffien ΒΓν"ηοΡ
voik voor baer in geft goten gebben/ enbe fgne onbertoinlgBe bertoonnf tu « g
Hacrkm. onfierf elgBe geffojbenfgn: toant 4&ob en ïaet ficö niet öefP°?i"^iit
Gal, e, 7. fgnöer'groote ®onnenenbe|©eefiers/ enbebappere Brg8J:0°?Ltje
meftoepni9boo?onfe^êtabgefneubeIb/enbegebIeben. ™ KtyaW
iiatter ober be ttoaelfbupfenb fobooj't ftoaerb/ aWi^^aedoy
(be(trengftebj»menftgengebenBen) enbe anber ongemafB 'ΦϊζΛβηΙ
ben: fo bat get inbien tijb eengrmepn &pjeeBtooo?öiö WjSitttfé
batmenfepbe/bat3e na Hacl-meertrotBen/toanneeiïer nietf*nw
bolBtooojïNerlemtoerbegefonben.
Donnen e& ©anbe Grooten fijn befe gebleben/ ofte ftoaerïïjB getoottb· . e ^
groote
           *jgen j o. december bleben Luw as soy nag ïtapttepn/nietλ wa
Mcefters Bro,frtnen©aenb?ager. DonFrancircodevCrgas,aenboeri^ 0o0
'Em'JiμΓ ο^^11 öobbeïenfioim' toerbe bapper gequetfi/ met Don Roif^Aieas,
vw Ifte Pedrode Venavides, Don Fiana&o deValdez, Lama, Tovilia, ^^
§«<iu«it. enbeanöw.                                                                             5P«tt
-ocr page 333-
Der Sta» Η α e r t e μ *                 ί4j
ftnos *©*H ?». SlanuariUSbieïen Don Diego Perez, Don AlfonfoMu-
bion»r0iLLotcnco Perea.DonStcphano niavcs.enbeanberen/altemafl
ban h r *aPitepnen. Pon Rodrigo de Toledo, boojnaemfte belepbei
C" °c'^n fiojm/ toeröe met een muf Bet-feogef in get birJ&fïe ban fg'i
SpftgoteVenmeteenefpietje inlgne bijeen aengeftcgtegefïeKen
ne)r n λ1' iBaett toerben Don Diego de Corvajal, tnbe Don Creflo
tnn^totftetoan't gefrfiut enbe ammunitie bancc?ïoge/ isbenbet
«wtben ï&aerlemftgen ttptbal geflagen.
Phan n^nbete ©PibaHfn/enbeopblafen ber Jlijnen fïo?ben Don Str
•j· ι ° Qüixada, Don Ioan Vergas, DonSancbio Lodon.Don Marcod
ftfirrt°\Pon Battholomeo Campocaffio, betoelitemeteen muffietge
ho "5en bjcrbe; toaet oberbe s>paniaerb3S groote routoe mae&teti
oob ν· fön^nboob boojeen groot berliejs booj benïtonfng/ ent»
ÜuaKv»00* Öunboojnemen fnbefe 3©elegeringe/ nabieniip bermaeri
»öerha??? btfiè eni,e«rbartndl Stngenfrur/enbe J©eefïer inbejla
nies rs ^e ftonften in fijnen tijb. <©ofc toerben be ^ete ban Ν oircar-
»"on ioan Ayala, Goign, enbe anberen getoonb.
Sic viflor viftus dicatur, vjftaque viélrix,
Sefoumen dan met recht van fypegen dit belegge»,
Van Eaerlemen Maraen met fyaerbeyd kpnnen (eggett t
Z>4f die verwonnen beeft veïtwonnen is, en meefi,
En die verwonnen is verfainfier isgefaeefi.
tuef^feban^aerlem 8ebbenbenCp*anban Mlbabeganben fobol HetHi«.!
etia-f^Begeijen/ enbegebben 'tgemboo* gunnebappergepb fobang !=raf5"e .
^onSnBe!Sae&t/ to0ÏSen$ Öet Sene bat gp upt get ft&ijben ban fnné J$*?j?
bat hl CT ^teberftouptöet leger boe? ©aeriemberfiaen gabbe/ na η"™£ 's
bte ben Ii >fnöe laftfiefiojmben ? ι «San. mannelgfetoajetafgfflagen/ Aiba &
inen.h e"enteeenfianbmetberbaeb nu meermaeKngabbeberno'andere ste-
nffiti» iente,t,e öan *I,f,a/ f'enDe öat Dffe 25f Icgetinge berre bup* den de ge-
fo bè h!ire6enin8e bertroca/ enbe oo& notg toet lang mogte buren/ al· ?**e a<*n««
fioittir«*Bserj8 öe" m°fb ganfcgelgfi ber!o?en gaoen be <§>tab mtt ζ,Άάκ
6pinr,^oberroml>rten/enbemetgetoe!b tebermeefieren/ enbebat ^E* Ln
itiben hi 1otStegenfo gereebmetbe toapenen btoingen/ atóDPficB
Öepb tapi · ne naetfgnen ièpaenffgen öoogmoeb enbe IaetbunBrn*
' lfiif!,Inr8ei,eel0 Ü&bt/ genoob3aent enbe gebtoongen fógftooi*
ïftoefeP°'3en *el öberfönen leeutoen-ftupbaentctrcCHen/ enbebe
" bie ban ISmfterbam brgenabeaen tebteben/
óv««vea
*e ftftabTi^n ^ fowben Bomen ficij ar η gem obergeben/ enbe onbec
SlmftethaS r Ο·?η f$m boojnen ficg bertroutoen: toaer toe bie ban W.9,ij;
^mooflpwröJ^^ngfbjupHen/ biegunnebjiebenmet biebanben
eWtoffleha ,Φ'*** ftebenboo?b0 fiebbengefonben: btetfiombe
fl«n onfe £tab bienfüg geaeöt P'bbe fiter mebe in te bnegf n»
Hh 3               <£m&-
-ocr page 334-
Xifi            Â E S C Ç R Õ V 1 Í G E E Í D E t'ÖÏ
^e ^le^evj "öie /tcij <o<iy fcffé act; fjety jfótfoevr &>itic#
% ,ËËß· «MSfKiP ,SiHjft>jf föj«â« |å<%&»*«*, «%»»* geii.r«jWttf É»;/ /****£ ^
.{«HfecfcP «öiiVVnrf^ftj Ütf· <?««,{!,? ,£>f ir |<ft»fir gv^»^*: 'iV** gA
-ocr page 335-
ft.               Der Sta d Ç ii éðì;                 ß47
â ^ /*»*-»J««titf· fj^tirfaÊfif e.M«0ftt /(■«&- tHVbemtarf Seir fctortr't
fin . ^1-0 |>«ffti<ftft> ftnwigi ^ijftosjs .Sejft?£H» «nf feiy -V„ij 4vbtf- in»
I Jwatitf'/cMf^^ ftfifcy <%gwfcj>/ fow&r· 2>tv 2>mg(*) J&iiPjipifJVftS.fij^
jLo ,0Mt«"fcf«Éitf': £iftj $«Ê*(çâí\>ßÀ} KitneufTinift^tf'#!>«> jwsiftjffg Jj>
Femando Alvarcs»
Bertja
Onfen Heren befonderen Burgemeefters, Schepenen,
cnde Regeerders der Stede van Amftelrcdamme,
fift»it,.0*'f'i,,iiftt*9 .Sof/ir ^H-ftrt jttlifjiblP/ uj £>aU .StfijiiftiSi»; £>*«·
<^*£^'*â*>0£·"*Ì«#' Art-«ft» Sftj<6<*»9/ f»»> 3*
û^**.'»**' ^Ë^Â'âËË f»jtfttf* Swtj 0«i»ir ÉÜig&v- ffgwiS /Stttft (mi\9*A-
-ocr page 336-
Ï4& Besébrt viticï E ì 6 E L o f          ^
ïnV»Wn8»ft)Chat) 2>iév)piii jfniföfifyii/ (tntiirCiQeitiiyfvtpM*!,^*'^
»»âß0ßÇ8ßí9 §<>ÞßßÌå&ÀÃ' á«Ëëë>/ /<wS^· «mR-kiP ^tHgfjj &3&»$^].^,
â&í^ââ*)/ /inStf-fiJHtf' QVr*|VpV£rt tt$<* <*»») ^Bitfwfll «%*««""!& !
ipM«tf- ^an&i? ââçÇçââß jfif QVF«jif3f £</ fvnfek* tlf· S)f»«>rtigfftj .S*' *"**'
fff chat) fijmf e^pwineCijetf- QVttjefftya Qtpemyt/■ 9mh**> ^
iij9 Saij SijfSiiifi; .Sejtf») ^o ^«f «inrpfitf' «teeg /Si|i»j bwJ*- iwffiv"^f"
Seeiirlf^ettWjiHqiP/ ^tiifetf fijntf' ööß^ßËéÝßéß' »»j .Sftj ß»»Ë*Ì*í Sy ^""^
«Mig*», fiJMtf .&ç«Ì0£.|âÀÑ (JYTejf pfr£f Q*Mi&ft) Bifo»fS <=»<»( 3 «5 ">**"*'
fat&t&[Qif en&vfjBM&t? |e»·**- /<n»gtf faAitf'/^ |««V«- /tnigtf- ,Srt~ '%«"'**
«3'---------- '-----iJ"J ·------JT"li------1'rj· -·;&-------'·> —&-·'             - e»dlf
WocV· ö. âß«&éô («£. (we^fötVtwi^iijiiB/Copitf· «þßéßÌ<·ßââî^'Ìâ*' ƒ
^a»; einMiiijfiii/ ^a(mPm^Qj (*\iti (m^tU\ütt) /tg ii l* *tf*(****!> ****
gftegiSarti* e&nwieftjÖe ^rejfffr^t «Vwft) <*iAin«ftj0i»> cA·*^"
ebftfjetfo ^iwj f»jnei} /iggft? prtvimvtiicf tf oCenitey S>6f rV 0f ää**; I^L^g
BB0 ,3*f ^ftjjrwi»; ^»«f fijwfQijteiriijt/ViliWiet^ftj (&*+Ö****^ß^é
erf* Sb^ $fWP ,3»éÑ «Sb" (VPbiP <%■?* jm«* §ßââ^ / *ir. (j£$ Siatrtwwf *"
ø. ,Stf S»B»%fr|jtftoe5 $t«th&pift/t*) «^âßÑßâ^Ëß^ßñ ef<if/Vinf^^
,SiP xtttfti* S«9 -SifftJ /n>»B* (iJMif 0Srieeini««f rtft^ni Ì (V^^j^
S)6ifffM&~/ Bfh? ^Bp^iibwrB fijne*, «^âç^/ efdf ^ftj !&«**>f p
^»^ 4âß«*Ï«&«- "v<ig o^0ec«HÏ/ w5iBVteBB»Vr?eije fijnV»? *«* ^^
ee»jbtf»f. ö«8~ fttgii^ â»ä 4v»e»j e«*grtfij /tf«8- i»Vo»BM8«i»; &**^ìÚ
^«.nHrtify ulij, eB(TS9iHni9/ /<»&- .Stf- |eebiP *t»tty8*#)l ^f^L
-ocr page 337-
Dm Sta© Hair it'i ì l                  149
iÜ^** «pWwf^ijl fa»S«r- ^Hijtf· ^Wff- ^.ë*» «Se!) ^«««^/«Ì o# *gf»er>/
*>?») BifjefW/ jö.ftj «%â? 6iS*if»j »«»*- Q**i*y /f ^e.S&f»? "^â^Ëâß*e». <«<
|«f*er. oig.H-infie,je#. (JVTa^p^. «*&4öË<»> £*fc,ftfT\<»%*> (vcfi-
'"«»»1 Sjijftie*, gvritat LxxUi. 'fM· tvtntnani.               ©nStir ffetft
Burgemeefteren ende Rade der Stede van
Amftelredammc»
VV· Pietcrfzen.
^et bit fcgjöben geeft De hertog ban %lba mtt$ uptgettcfif.
Quia me vefiigia terrent,
^>epbebe©os ban^fopug. ifêaerfi.er op të epnbeïpfn bjtttfi·
t^otooojb onber ben naem ban t n ge %ßöß boers tan tjrt 0«mepne
.^"^lanb/bie onberbe geïjoo?iaeni|jepb bes üoningsitoan^pattfett
nithf eer°aeröepbenbe gefjoojfaemijepb naer be oube rechten tnbe
^'oilegien bes lanbg begeren te lenen.
°^í{*>6âïï& ^ëú) enige J2ief^e66a:é <oawf?et ^emegne
^ßß?Ë, en^c^cï ^btci>c oSVmlteircOvimmo*
©e fogte ftt&oub toag/ afé boïgö/ te bieten :
Bïgj-'" i^""'*t3rv,"f,;*' MHfiboirt· /S3C ïËè«»é»*"ñéô (^ìê»|*|ôã^é £»i>£t /sj>
"W (^ ,e&f9 *·'f«g*.]toÉ»): jiM&mafL fg §ity «#i|8 *%!>»* /«fwe*)^»»» ffi»H-
6ty *"5ß,,*·§ß»35ß^9/ /ß*£~ tfc'|igftmt*r- fijne*- ïËë94<ç<^ CrfirtV* ößâ-
4i                  "*%«*
-ocr page 338-
Jf Ï               Â Â S C Ç «, Õ V J Í G E . E Ç BB LO'
lijy frvwf<»0*eee«7 ge*^eifee^ |^â»âé9í*) â^é^á*^ <f**iS®*M?.
Vbteey^ifr»^fm5if£e.ivb^0%··^
S>&&/ (W«tf«-W Stf- fiitoif W eitrnitig* ^nmif ^(Â^âÞ;. 'Qg '"ff*
fotföitp Ü>ifij s&mtwj /irtj ë£ëË genwrfiitf ß<P waSrt; â^ ^lf ^ßß*'!» ^"
(öitfufjMiÉj -Sió c&m*4/c>*j ai|» fijwtf" <OnSe»>»iMi?tj iigt filmf^·9*!*"*]
g^S atv) f»<{^, (f itttBty: (K&ify ir) «tëirïe ffA&) £>i£ SmijjM* <^ni*^
\*
'ÏT^iieHHtfy nj^Vbigify jijtj/ £nief ^.iij (TOfMfr^tP ^y té, vf $£ " *\
,S£*! o&niwjj ^oe* |ij«iy o^rttfV /infcc- ^Gif ^Cnj ^iet ·Ì**ç£*\â *9Ë '
^^ifnfftj.^ftffep/.imafr-vBe Jijtj ge«>Sp ⣻*\>»r)fijmty £>itnffV?V f\
*"P"
i„ o» «. ,       >.:„. ç . i„n       
*, $mtr). 30t*e«teV &»*** "P ^AWL^
piL. â«»Ë* »«'t e»)f \uM
í...... é^Ãß>.·'„ß^„ <4.^..„... «x.^ .^..^ .....j:^, ^...c·^ ^^.»^.f'ß:i>Ë»}ß',,"
/iv) øââ**) if <%i«rt>«fijii?g': ^ .Sarf gii< Bbtfr- f»É% ^niifi >«tJ /ßËâ,:£"
iijibip/Bfie^ieBbif <Âßßß (ice^.-jwei»- GbttL./itv'/*&*<!"*£Jjufr
Qoüïey ^bb* ^jtuiy /<*ftif /ig^fttaft* S>aij 'ietjf /CnSt^vt* fe«" '"^'g-s" r·
*,
-ocr page 339-
Der Stad Ç á e r. ÷ e ì                   ayr
^ «/Wnfj, pfÜ^bir· /f 9 foMÏX SbS^fj) ßß-ÌÞ? : 0»*b«E_ te (miy^y f
t)««
c^          *6· &BS<y l£int) c£«»&V 3»f fivbiW ffe&pf*W*tf> jm, ef^*,,*·
• ·»*»ßã „^^ o^rhiij) /1»<M) QVCvnHt}H£//<nW ^tttgei/ aft}** %)i$*eiit)
_ L° "«^ffafgWmrHj «fy «mhh* ,^ß Wfrt^ry SïotZBay {tnivüty/ Sai^P
iab "^"^ /<í6'ââß?) "V u -s""f!?^< tjfwtf->ai^rf «%&««$ frginfr) ie Si-
J '"S't' â»*"**-Bttofif*)/eyï<>e*j/ flnoix' aWef$8t$t*ey /C*it>*ZtUfify
^J""1^4 Hgyfjj ^afiee.jfi feifi^ftj: «biSw.fi ((,?£> ,£><? e@nri»j)
^e ®<*ejci'-c3<'(^«<^ft>/f»iai^<,ö><? Sfag&Mifiiif&aMj^aHffJtfetjS »pf«f&
\„ ^pff9>Aiwn?ij QuV£i>tHt> £te.fii<</<f)QaMr£tQx>Ü8t*j/>1>aime9 îûñ
S)CT»e " ^^Vb^L. JSair· cp fit^^iiß ,-«»j fëu»^ 6ettne*> (nvrfttr ^>«iibi»j
^"«♦h ^* 'S,"'*,!,if9 »9ö'* C»Ht»f«f ^ap C»»f3a«i£Befivitv)•étfivbw'bey/
ffacp **^«"S'Say Jöfr o&vmneeiie<i' 0Ïa|ipVgt (Wilweg SjÖrte*- itf-
-ocr page 340-
»÷é           Bbschryvinge !íâú É»'
iiflifïftj/^ËÀ^'*é·* o&minSi^twaji/»*»£* /iy §*ââ*»^âß#Á?/<*"»·^**
limftj ^Ëâ^ÌßÞËéÑ/S«i Q>.g**mitf0e*i ^WewiSftj <^ÐÓ÷Ë«»ßí; ßïß 9f*> f*'1' J^
jW«y <«#- SSiegf») <3>ei*rtfï*É»j/ ^if· Sal Igecg >=ï>t>oï ^ìçêé- ç«'»>ß,ß" (Ãò·^
£Mti» /t*) fijtj ^>tf*ft§*itIft/ fTtft»MiM>if ep guMtttf- i«tgfo«fibicf#' |*âß7 ' " -
R»iftt0rtt#M. ^fttnane*) /ßæ&ßÆÞâ *W& 6ut§tti /tvtn<f tfit}t\tif"#!> ^* L,
giiwmf ^WMVtoft) /ËÀ**· gjnSiiftj Sj«y .Siftf fieof^otjTfigti-' £%»ß«*Ëß^ ..
tnvf^ feÜSe») âß|t§f»mtf»i/ ?p ^ftbiVigftj/ /ßéËéÑ <ef Httfij /<i*Ïif 6"V '' /.J
/t<*U\<l /tviOt tllot(ïm*t\i§ fy
V^frtftftwfc »pf éßßß ß*>: «ñ W^tf- V f^bi "^* /
fJigVSiif»*· ^ey fjuwntf' «%i>i>*f<n?lftj <>nifangf*)t)te8&)/ ííâ fJH«n**> ^f'fëL
ft; <ii»rtt-fii»fti*tft}/ ßéß- fam«7 <*«*< ^émCjj /ttttifêiy ptatnj/ finS* ^»fr ''
Satfy.
SHtènube ^ettogbanSfilba nabetjerobetfngebet ^tabpa^j,
met ber baeb 006 betoonbeniiabbe/ batljpfometftjn ftoofbefi öfJLjv
niet boo? en foube mogen/ ftenbe Öoe ftoaer tjem {jet ©f leg tJOW *1 net
ïemtoasgetjallen/ enöeöoe&tfrbafijet felne&einftonb evjotOf.0t
f)em otot rfulfijc tjeel enbe beer gemae&eujker enbe onnofteltjifer' â\$
ba!ï ðbe «êteöfç meteen fortfcDoon p?aefientö?öer te Rtnae".^
toflboo| teapenmte bemagttgen/ toaer toe ö unit foueel""oe»i: {,<·,»
enfjabbe/ enbe fo oeeï raeb'jShtet enfag/ boo? be ertoa^ntftepb f»!,£,
ötnbtngf fcan'i Selegfcan HaerïemtoatüJtjfet fnbe fcto?eg?f ffi (t,t>e
brn/ ftjnbe nu ooiifijn f«jjgföoI6 loei a8. marnbtn teti afftte**"'
bk&Mooi
muptenatie isebucijt/enbefir nb' geen mibbrl om 8P|D Lfl «p>
ø
ç totllf nbe mröe gaerne met eren naSpar jen toeber6ecfr1h'y)nae!
nobbanbfnSonmg bagelöfeï brrtoactitcnbe: fofteeftÖP ^„«jtji»1
&e^>t?bcnfeifs patDocnstj&e genabe aengpboben/ ^^ç"(„1%Ö
felfó inbett fc&oot f uben Bomen leggen/ enbe ftjne genaöe nen°" ,^
$002 aflc*be ^tc^ij^te /tcij on&et /tine56i?oo2pn
^cji> 'ödti fcffs [oui»eö 6e5c<oevi, ôéë i>c ^ckov^-
-ocr page 341-
Der Stad Hairibm»                ij$
1«»(* ^*»j C»«w/ /«ir. <£ituitv>Ani/ öewbftMrtiry /tfnitf- eföm
p«tf^9 eS&fnttntL·,. ds.e>,\>fyiglit8iy0ty§6BBtiib*'Mf*)cvtta
ff J#M««
) BtMttg
è^^Â,çââ,,â^ (JVTejVpigi/ wVbft) $>*iw|«P /tfn& Obtfifftf- c<§iinf/ JSiiP
«#e(^nabBejfti&^ii -TJBiftfTappfjj f«jttvtf- ptffetfrtffeetfp /tfn&~ ^BBfcba»
,lFv) gtfÉtje^evjjwrt^Oa&r/WSsgtfee^ fijt; <?»«?> SrêiftftBWWi? OMifaMgi
£Ç& »<finn<i«it/ f>V feiir $£ StfftvkVXp /tg Sx'v^oift) fij aft $j> Stfèfcir*
♦·»«* iet gf«Mi|^/ gififf^ñßÂ,ßßúÀôÞÞ) w £%âß&*â»í.»»ééß· /i e*ingt») »*> >»é?3#«
<?*»|*«i, tr^f vb«fï/ fpn&r· «rf», fi f.ijj jöuf tfiatUttf »ffi .g»·»*^ *ir- ftff.
ïÃÃ0·**^ ^«J W («f^iir ft|M1iiir e^eMiMeÊijgjf (Wajefiifgtr ^b^giij t*
ftyp 9 ^««giibftj/ /tfniU Sjrt^rttfjj/ ,2>»if «^â^â* ftjntf· ïßâ»ýÌâ&ßâé?»
,í? Ç'(3iBt feWfijtiiftjiiei fjg aCitjüi^ietMjfii^Bi»?- âß Vbifftj fJrtfE1*»*- a^aW
*B**y«-'· S.ftgifffMigtf'«ive* (mifaagSi/ «nfVbtjEif fjg^eifi'i )*«*>*«
o^g**""" '5'»«*' SBBïlf^sibCT) tiptti/Ct) '^õââíéß' tjiflfctftffi/ ef jb /É»; |«M$f
„Ë "ee*V· jfntf-*»*<«%«·« «liiyjcvbifPaett^etfVbifftjgieir-^eiES*·
âêâ £"¹>§«) «e»gtivt*>> /ty Qetfi^aglta«&«^ «6tc&·;/ ·ä^ ^^ââß·
JiVb ar^tfe,le,f5,<wSibeB*Önf liebtf-Sjgiyiij /tfn&^miS&eojâïâö\>áÌ^ fijg
b^ Ã""'T*K<*1^ (ifbe», BnVbig /<Ht>t^\flo»Un^f / /<«&^HatwaeW «^»»19 gtft? fe£*
&„; ^* '^ "-fcttVbefgtfij/ «fft^ .Saeir ieii' ^ 0ig»e»«gi jibMMtjft) itf Wjb*»
*f'«^*%«^"* ""â ^6'6 ·3â<·ÌßÇ3 ßïß (çíôâßí*£«&*ý' BMttijt^D, ^ø^ô^Ëø
6,,Wfb ee"^^ '9 ^'WiT·0*» qiVbri»He»jeiP/ *Cb (ttitfi (éö'âÌö* Swhj
çß / 'M&^ «feibafitj; «jneufiixiiij/^etiibliij/««*#' Etenuig âj-'itf^ an&v»
11 j                      cfeftVbirsi
-ocr page 342-
j. |4           Beschryvinge EndeLo?
<%ftVVifrSi»)> jWeir* £1? ftwfgijto ,Sf* iijW/ËË* .Sfr· qM«i$Vbif ft^ æ*"^
»pïee«»5«?<t- ^wftif^i») «^tfff (et ^«âßïé? Bf> "3).. pC f» ^«fc. ^bttw^/ ^*
fy(Hiiiaeetfy/te*) tfi«9 fi*$e?U<l%e $<£<\>ÅÀ) Qttft/2>*to\e ^bveif^?*^
Jeibi? fitte gCwiÜiye /\>ttmamnge /tfnii- f<t«rf«wftif ì fvü$i QtBBty "'*
VtoiftfgV UiSfnnifée f«f «ftn·*- /Uj^fmfir ,Sf beir·/ïh&~ ^iMgV (W**11" <5£
fijf ßâß iWeigfetPjtfeefbfj) »9 .Sft; |ifb(ft9 (Tatt aU ii S.»**»,/ geifWtfE- $'**Ñ
&%le *i$tne
Sj»»*fi£*ibifj> ßß/ gv_ <*m?f St?r· S*i?$ fkf/ /ÏH&- ^Jf ^ii^f
fuefitf A'S«ti»i»J ii »ñ6ß|ú>/ Sei /fflï 'nbefj ì 2><i /ttv, fvWr· gv'boiff*!? 0^
(VUiifi^itj (ijnif «ifowingfijgtf' QfKejefTigi fitf% «efr* vwf*yt\i«y/ /*"*
/te*) fitnne fynir \mtjey u 4& voepe*?/ ^ftfaiMtffoy /enSr- {tteee*} tm&r" V\nt
c
h9tu^evi/f%eUtUe
/*nW feübetjdïitf': 0«ft<mi SifojT ^orfj 2*\? **â*ï
«%»B» ,3*- ÊtffFf « iif S>tii»M«Ktf5 /in&~ <=btii\veik*)/ ift) ^«fc ,3»C.*g "ííéß'
,3*>o«!(~ âßßß*- 6<$tnQtit*e/ Seyiei ^Mergtrtf-jifrgiAii^iMiiifi"/ Z*0^
eeeMVbil'ï-fliii'ir^SeMjS/lfiiïtf'^ei'eberti/^^eeVtfKlïiiiii. i»f etnniféf fy
Qvmi ÆïâÌ^éâ fiite^ay
(ï«nfcg aeyvtijirtÏfy iy ftjn*e Jtww^ïf^
(5KTejVfT^(i §«»%/ foH&n-Vï- feibir· io«>*»;/3K«mfffj<>p/ /CtH* f"*'**''
vfieïeatftBvntpe $øí& <&vnm<itt\e&
QTTrtjVfTif^»* gfjiir <if ^rtW^'
i(y/ u lvtfftfë<en\& ^aig^vnifanyeyfuti ^Setttt) i»j gvufii? fixte .J"**
ja intiftjj^MVbif <£z&fMtu%$e "Tb&tff ^âáâ€í>Ë(í) OMi „^ ^iffg «£» «"É*?
/IjWJftJ <w»>nb itf jjitftf/tfn&t? Gbctpfaft)/ ^jjifbftj/ «fr»*&«Ë7 /f w>«f · , !*
jrtcj, 0ei> 0£ ,2>iff»?j»fi> S)ï»j Sepf/iwbtf-
\t6tr· pfyftet fitte ^^0°%
*ffii&~
ei*,:/iM&~/S«<ci'«5S»eegiij ,S#<efövWweUfie $¥£*{*$*£f*.&{
aU^a*) \9$»ii&\(l fi\&~ gtviittti\Rp*tt fyey \uWiv> Qanktcy/ íø «Ì*
'■?"
jiij/ /tfw^^Sieap^epiyiHiio^KHiMeeijeif-^JVTeiifpifji tingen**"*?5* l
gey fi\&-<£tBtn2GiiV Q<$ee*):£>**££ fitte $e
ganJf^jpSert^f»^ æ*
(tfvtntyt /ettte «viteety/ ^tiMttypiief jmtitc fij ffiilhe Gvnney ^vtyi /**
&»i fvnSH<r (lbj>ftL._2£att# £><i
^êß⻫éAi(KjgitS- SiitÏtf· fwft f'jV^^" '
QtQwftl fiite «ftj {wSjftmi' .Sft? <^>«2.be£. ebft^^ibtfj) 0*08*9/ ?* '2·
êËéßÀ(|Ôí»Ë) f uMtp oMj « /Ç»ßß §*nfógfeft^g<»tff£eft|0 fef Sriïrtbtfp/ ^"<PJl.
**·#(*> lengte ffteety/ /iuS^ fyiittyt
'<n»if£«■=!>% =ïmfTiie»j£ "*ö'^
^rt^spftj ^df^/Miit fij \»U ^Softi/ ^iVbijetf- tS3ftiei55*f»tj ^*"^'1!^
^tfity Boni fiite IrQtemtg fnvitiftge tegtfnty i»|J>ep/if? §·**/'"*., ò
-ocr page 343-
D I R S Ô Á O Ç Á BB t Å Ì ;                      Xfï
*8fti*«?' <»l *%*»&<« SHr ftiCep. (JWeir· iwWft^ Siftf' ^nimenW
Ñ "%«»£&*, «eg i· <*ttt ,w*i #«tf»)5''Wl",,f* ß'0»Ë Q*eSty/ JSatttr 3<ft> vgfw»
^e'*3 S>g*iiSgtf^ ti QetfWy jSsitf- f.jij (wej/ 3»ifgE ^wiei ,rf»?|ij« <=bftr-
'D<ftiiitf«/je(,iyiJVV}tf.plf,j-(,Hlf?7/ «ef jttufi •^rtVteoifftiiyiif'/ QvnqiTii-nva/
„é *e£ mei Sft, fwaft^nf/ »»j fn0f2ir· ^oitjtfij/ .SaÉiir- «bexeLjiftj «f ft»
°m"tj seijbftj ^jj jaeetfp <%e,j ß^^- <f0fnwi>i>*vf«j<ï ^«»0 ytfottL. a/
g^ *"*»«f Ç^êËß- îÜí*ö»íâ f» /<y fo&i- fiJMlf &£*]*&<tf #«■?«- <ËÀ»*ß
â'^^^âËßßçâßñ^^âßâßß- <Sei>*/iw^tf-§Ëßéô« frebtytbvWafytr
' *»/1» iïrtttr/ £H<i fo ^«Cif-jiiViieStyprtfftiiaiiftj/ ^ftweninjft^wfif
b^rHlptfe,f»/ <*l*t /tbt*, p.,f/<«&- gevWriNj ee.]f<: *fttgi|ïft, SflfSif- feC
l»|'n^ QYfclj,.pftg| Som ^«^Ë^âÞ; <%â»â^ ^ffft-f9 i* Ì «Vtotft,
?*tH^,iV»'&~Obrtj?ii7 Sft^gffli^^iie&i-jWJiiwfefwiJfg* frfügSig
<VV "f          "^ ^ "^ /*ß0#ËéËß«? ßÑ»»"^ ·* "** x>li$t£v*tvi tijrVb ti'fï: ^nttfi
^ç!ãê ft<e*Q^i'P-SS* ^"fc^ iH«f*«- r«c eft/vft;. es*,*
I' <*f» ,Sin|fftt> SijfgenSiift ^iiif /*»? ijitoftitij.
FtA^Ducd'Alve.
" **â·ß, fetfjtfr·. C^Jrt- i»Ve»i»»(·»»*»»? Swmj fijntf1' 0gryfeftiftif.
Berty*
^^1                                                              i^
-ocr page 344-
3J<S          BïSCHRYVINGB E Í C E L O Ô
ftgifyiMfr§ft)eï>eUpawp»ifir'.                  .                                                    ~
il -S<*> «Bimiirt.if^ S>e», Aitf- 'âßß&ß) gitt- »"**«- 5it«i««i««i<»9/ **
frt/ij iW>wtjgffep^Me«i/ k*mv/et», ZAgftni «^(f^enS}»* ,£«*»»(<»>*"
Á, VandcrBurg.
©efe J&jief te ttt berfcBepbe ^teben enbe f&obnmen M? #r£il»
lanbfïateltjn afgelefetnmaer beeft toepnig boo*be ÖÑ»™1^·,'^
Hptgrrtcöt/ ban toegen i)et mtfbettroutoenber <j&emepnteo/ »»*",,
«Ibanifcfjen Cpjan booj fijne bsbjtegerge enbe moedertje â^11*5
loof en gatten.
                                                                    -hef
3fe gebenbe BJeraen 0etarbbjoc?b battbteban &f Pb*"',.,'«e'
J'ranrifcug ffialbeuji ftunne ç belegger op'taetibJtf ben fcanfce fe.™f ->
?iabe Jner na tnöen jare é j 74· in eencn Btfef ioefonben.
Fiftuladulcecanit volucremdumdecipitauceps»
Wanneer de vogelaer devog'len h>ü bedriegen,
Die bj m't vrije veld en open Ivibt fiet vliegen,
$0[peeldhyepfij*ifleuyt,enlocktz.emketnet,
En brengtz,ein bet ftrick, dat by bun heeftgefet.
IAER-DI.C-HT
ALsSpanien heeft gepoogd'sLands VrllbeUdte Vertredtn»
*Alt
                      Beeft HaerLeM *datxeVfeLdbeLegerdfietkJ>eftredfrlJ
En flCbVrlidapper LUkeen goeden tildgeVVeerli: ^
UoCbVVerde door den noodden door geen fVVaeraVerM
?©it teïb é f 7*. on toel& jaeè be ©elrgennge brnxW*™* ^
alfofpmeeft/iaitSietgefieel/ enbe oobfojaetfi/ m'uatfwJ·» |ert
^
-ocr page 345-
j                Ds ê Stad Çáåêéâì,                  xjy
&Jll*be öc &taD b0* mebe ^00* umm-noob obergegaenfó/ fe
SS??*11 oofctoel b°o? *« gevveib/ bit geWeLb leffti/ entw em
hPt£muXltn/
öat*öJinenjSfogemaefetenbesf»fl(iÖeöbe/ nu bat
y« Poer een neme itacr fpn geüallen,
^evtoninjé Gag $d J&tkgiïtv <$?ta$ j^xttüw),
jKttfcxyfti.
Ij Ew negenden Oecembris 1T72. tntn las,
'*^fl)oe de (thans t'Sparendam in faerd genomen,
ix ç " É^rf?B rf4fr w* of dat felfde Pas
°n Frederico voor Raerlem gekomen
j£*^* Éâç-magt, en [onder fibrmen,
De "titiendenbeftbotenfierken kragt'tg,
fy * ^wtgfen heïtormdmetfiout beroemen,
De«Æ
ej *fefla£en faetbard en onfachtig.
*'/?*» lanuario daer na tvaeraebtig
2jf s.*'etfaedefiormopdieStadgedaens
v9 «nd faeek.
J» «r onverdacht tg,
~!^°fle met ftbande rujmen dtbaett,
fiin Aenflagen om ons te vennen
Jin'eni"&gaentfomentoel fags
1 «*<« ftj„ mening ons te belaen
rll'Ur"
enhr*en (onderwrdrag,
å·« oefihemde ons faonderlykjop dien dag.
****** klef* dit fier groot ontrieve»
^vnde?eenendtrti£ to'kfM ikfihat>
'Wns foare» &tç% fa brogten ons briefen,
teTJ """ doefetr 1U^K k°n komen in Stad.
QtenJfrtykt honger die veelmaekS mat,
H, *■ hHr&e*> en heeft veelvolkjverfieten,
1« hond** """"kiekjnsaepkoektn men bier at,
Ztnn£ln ? ^4""1&>*«t»üd-braedgebete»t
Kom 'fme huJden ('tes niet ve rgeten)
^tbal T^^maerdbUen^aseenprefenh
Vt?d«t tntn notb we tal riem tnkitttn . \
.-■                Kk                          úúßßß
-ocr page 346-
*Jf8          . Â Â S C Ç R Õ V É Í G Â E Í D â L â f
Niet dan alarm alarm ver en ontrent,
S'faaerefchemutz.wgen, voor ons onbekend,
Mofienfayatngaentegens ons barde vijand,
In deesgroote nood, en ons uyterfle ellend
Gaven
2ay de Stad op door hongert verband,
Niet dat byfe inkreeg met flormender band.
Doe nu die Stad dus Ifflas opgegeven
in vijands banden fo voor es verteld,
Om fo te bergen onslyf, en ons leven,
Doe quam ons op noch al meergeïfyeld,
Geen burger fo (lecht ookjioe ontfield
Ofbjmofl houden tt&ee of drie z.oldaeten,
Die 'ivoord verteer Aen,)a inboel, engeld,
Nochtans genadiger dan fom vermaten,
Dit deed veel burgers t&at befaten,
Hoel&elfe deerlijk 'bmaren befvvaerd.
Anno
/ƒ77. doe teerden gelaten
'Tgarnifoen ujt Stad, opd'eerfie Uaert,
En onder den ÑÞç& van vroomen aerd
Qnamen
gopy faeer op die [elfde tijd,
Als ons Stadhouder liefenfaaerd,                                   (
Die ons tot nocbtoe heeft bevrijd,
Door Goodsfierkebandgebenedijd.
Alfam al defpeteld op ons verhit,
Soiierk^fo fel als menmogt bedenken,
Is God met ons, verfaet i»el dit,
Niemand falons dan mogen krenken.
Geen vijanden hoe bitter verherd,
Al hebbenfelafltedoenvcrdriet,
God kftn ^veranderen,ì hoe verfyerd,
Texempel is klaer «en onsgefikiedi
Gelijk God Daniel verlofie ø ér fyreede leeWfaenwond,
Óç Suflnna befchermde voor dietfaee oude qua bueven,
ß lerufalem behoede voor Antmbus ongoilijkytrbond,
£»
-ocr page 347-
D E R. S Ô Á C Ç Á Å Ë É 1 Ì >                  %Àñ
^^drie\inierenbolpi^tbaerf^kbedrutyilt,
«"«e/t by Qol^defe Stadfondettmgvtrtueven
^orterlgi^iefaaetdyotrfoveelvijtnds handen,
J "*** die wodbelper, by ging ons beprueven:
Ks met hy geloofd fijn in Pede», en in landen.
«Jn^etj <£Î>ç&á) ö>oefetj 6o<3eij "fce'bettte <oaw>e Jtoctc
Am® if?2. quam hier de Spaenfihevijand,
enzct ons ds met Íaerden meenden tè leven,
^ vy h>eerfionden hem vroom vetbténder band,
tr door hongert noodmofien'bvy'topgeven,
HADRIANVS IVNIVS ■ in HARLEMO*
qu| Ã .am>tametn obmnata öt ïovjcta patiL..
it„ °°fidionegentis Hifpars prior fama belio inclyta exiabuitinvilu-
niQ^'^rocitascontufa, taftus repreiius.fideipcriculum aditumcft.opi-
QjjjTf 5Xlftimatio virtutis, quas cxternis natiombus invi&am,nedumfor-
lra e'         '"am fecerai> obfoievir.         Docuit nempè Harlemum con-
arn jVlUtn miütumque concordiam, &confpiratiohemanimorummutu-
qUjjntUe«dd patniElibertace, r.ullasquantumvis magnas hoitium vircs
ruftj°u.arn peffe, quippe qua: defenfiöni invahda, tormentorum bellico-
tarnèrvtr?" Pul veris, reique alimentariae copiis omnino dcfedh.nunquam
rcs j„ ln noftium manus deditioneperventura fuerit, r;ifl per fruroentatc-
ra/ s"av»erne an perfidiole lui muneiis oblitos, neglcöa fuifftt urbis cu-
quijj ^é.3Éúéåç privum ac Gngularc habnit, quod palmam non ptecariam
teft jj?1 "'am aut dubiam, fedgcnüinamaccertamjwc fibivendicarepo-
Aja'ci iIv" au*"rre&UIis« honoris ergo csteris eivitatibus, neque ut olim
°Ppofu"(T UI^ derogaturis. ^ifi n· kaec ie hoftili Martis fuiori per initia
re, qu ^et ^iyino quodam inftinöu (neq;vcrotcmeritatemaufim voca-
ap'pgt Publico omnium confeniu ttanfaötum conftat) bellique minas Sc
ftiota cq1111· ornnetn in fe avertiflêt, certè refpublica Bata^icaa cardinee-
tiarij /» nc*dlu*et, dum reliquasuibes fpe£hculi diritate & exempli fangui-
Ve dete," ab inf5fto & luperbo hofte tum exfpeftabatur) five cdoSa; fi-
*iurn è c"' f.' dediiiooern uhro propeïaturae fucrint. ut quas temporis fpa-
^s undin rntnunienc^0&3nnondcommeatulque copiis feinilruendo.clau-
^"tttta.hf*3"^UPr*P°Perutn aquisycxrlufiflct. Uaquedum inlon-
Ur °bfictio, dutn otnni ultims crudelitatis exemplo prancr fidem
Kit i                  datara
-ocr page 348-
t6o            BESCHRVVtMGB EmDI L © f
datam prasGdiarius miles fupra duo miilia numerofusab Hifpanis dfl6j,u
id effe&umeft ut utbescommunite fuerint, &ne quaunquam iepO"e*
dcderet, pcsfimiexemplitrucidaiionedeteneretar.
                               #
35e|e #tab ijs booj eene ftoacre en ïangöurtge Belcgeringe, etui| *ξ*
b?oetoi3 en laftig/maer ben,$paniaerben ben beleggers frftaDelip6"
berberfe Igfi/ gebjucBt getoeelt/ en fteeft booj eene gatbnetBtge en on'
üettoinlööe gr bulöiQÖcpö bë ftonget feec feloefemoebtg üerbjag^j booj
tot ΙΒε bslegmnge be oube roe" baft&paêfcfie natie/ booj bé oorlog bej
ma?rb/ bergaen enbe berbtoenen iis/ gaere tojrebfie pb ge&neufï/ θ0"
Boogmoeb geflut/ gaer geloof enbe aenften bermtnberb/ be toaen ban
gaere&Ioeiificpb/btegaeraenbeuptgeemfrge bol&eren onbertotnne'
ItjB/iaberbaernjBmadit e/berfleten. ï©ant^aerlemgeeftbttoono
bat gecnemast berbnanben/ Hoe groot fpoofi toefen mag/ ietjö wj^J
mag tegensöbe eéntyagttggepb ber burgeren enbe 3oI&aeten i'n't »*'
fcijermen banbe tyggepb banget babeilanb:alë bttoel&e onbiee*'
baer uan gefegut/ firupb enbe loob/ enbe monb&ofr t'enemad om*
bfoct/fttg eurmuei ftt bganüen ganben nopt enfoube obergegeben
Jlfbb n/ ten toarebe fojge banbe toctalteetbereofte Bofï-berfojget|»
ϋαο} l ug'gepb oftetrouloofgepb gun ampttoergetenbe/ toaer beroert
0?toeefi. mit geeft ban notg befe &tab alleen enbe bpfonbet gcyj"';
öanjjfïtftbefe fefiere enbe epgene enbe geen3tnj8 ttopfelafgtigenotïM*
bcbelacgtige ere mftrerfjtmagtoefcö?gnen/ bfeallebeanberefleofn
j&aer gaerne genen fullen/ enbe bat gaer toeBomt niet ontjjouben/ «f
eer tfjbjs %m geft fiiebe, !©ant gabbe fp fttg tegens bejs bganbögf'
toelbtnben beginne booj eengoblgB fogebenmetgefïelb (tóantw"»
burbe Sjet geene bermetelgepb noemen bat met gemepne toeflem
mtnge te gebaen) enbe al ben lafï bejs oo^logiï on fitö gegaeib enbe ge»
iaben fe&ecbe üollanbftge firpublöfie toaer in ben gronb berbalien·
gemerBt beanberefiebenbooiöettojcebftfiou-fpel/ enbebtoebuj"'
empd (bat ban ben tojee ben enbe gobaetbigenbganb boebertofltP'
toerbe) ofte geleerb ofte afgefcfyfcBt fitribanfelfsfouben opgegeb*"
üebben/ afóbie freg boo?bej8 tgbjS fiojtg>pb ntften gabben ««lljfn/
iïcr&en/nocgte ban monb&oir nocfite ban ooifogë gembfegap toet!LIi'
fönbe alle bé toeteren booj ben fcfiielöBen bo?(r toegeflofen. &&%„{,
ben alfobe belegering? lang buetbe/tnbe meer al$ mtt tw^DAt«
baeté tegeniö b dofte baoj een ongefioojb etempel ban tiptcrfte »*;■£,
gepb banbe ^panjaetben berbrfgötoerben/ igbaerbo"?tel»£8£**L
b?agt/bat be fieben OnbettufcBen berfr>tBf enbe berftenfon/en»^^
bittojsebe moojb-erempel afgeftgjtiBt batniemanb toeBotnP1»'1 y
en foube obergeben.
Hadrianus luniusin quadam Epiirola ad Ianuni ^oU"
fa'm,-de fufis fugatisque circa Harlemum Hifpanis, tem
$9*e
-ocr page 349-
D Â ë S Ô Á D Ç Ë Ê R t t Ì *                   %Si
^mpofeObfidionis.
^ £a tibi numerale diftichon de Hifpanls» quod heri
^'ncipi ofRrrri jusfi bis terve ab eo lcftum releèumq}.
CfVdeLesgtadloCeCIderVnt VIndICe IberI,
Defcnfo HarLeMo fortlter enfe Del,
ALITER.
TrVX, I VgVLÏs InhTans,aVId VfqVe CrVorls IberVs,
OCCVbat Harle&il: VIndICIs Ira Dcleft,
©e looft SpaenfChe hoep is Voor defWaCke Wallen
Fan HaerLeM door defnte van GodesfVVaerdgefaLlen»
Wanneer ie kjoekf Bad In baerenfob'ren Hand
Is dapper Voorgeflaen Van Godesflerkeband.
ANDERS.
Het VVreede SpaenfcbgefpVlls, V Vlens opgefparde kjkjett
29a ons
or.nofeL bloed en batfen gierig bak\en%
Lellt voor de kLoek/fiad Van Hoer LeM neergeVeLd.
Dit heeft de VVraej^en'tfWaerd VanGodonsfobefieLd,
r                         IanusDoufa
inPredericum, Albani Ducis filium, HARLEMI
Vibis Obieflbrcm.
Ç ARLEMVM fex mille virüu Fredericus ad utbem
Perdidit, Albanas robora militia;.
Nee tarnen obfeflum induci pote linquat ut hofam,
Obduratque, fequi vult puto & ipie fuos.
Siet Treden^ die beeft fes duyfend uyt verkeren
Zoldaeten voor de Stad van Haerlem al verloren:
Nocb breektbj 'tbeyr niet opt en blijft noih voorde Stad:
idatbtby denkt ft^volktevolgen op dat pad.
Georgius Benediftiis VVertelo Lib, r* de Rebus
Gcftis llluft» P. Guiljelmi Naffovii,
Xk i                    Me*
-ocr page 350-
 â s e ê Rõ í é ê â â Bmd é Lof
Ìï÷ etiam Harlcmum Mautus pervenit ad urbcm,
tlorribili quatiens improvida corda fragote
Armorumque, equitumque: furor vi&oribus idem,
Non éadem fjituna fiurc fic ipfa tyrannis,
Quem parat irametitis, codcm ruit irrita lapfu»
Clauduntur porta;, firmantur maenia ftfudis
Aggetibus. Quid enim vi&is nifi*Taurica teftant
Funera, * Vandalicique jugum miierabile regni?
O urbs digna cani! ö prifcts non degener aufis!
Quis tibi pro meritis infignes dicete laudes
Posiitj&invifita partos virtutetriumphos?
Tu decus antiquo genen, te vindice dcxtra
Armatam Phanj fines, Damiataquc viéla
Horruir, & ftupefa&a tuirfe fubdidit arrriis,
Reftat adhuc férvatus horios,crux,cymbala bina,
Stellaique, gladiufque,tui monumenta laboris.
Sedquid prifcacano?longèhis majora patrafti,
O iï vena tms fit par & gratia fa&is!
Tu firmata Deo primidifcrimine belli,
Auraicoduce,majoreras,tu prima furentem
Ca;de nova patriis arcebas finibus hoftem.
Mitto alias pugnas, & mille pcricula, mitto
Hefptriasfraudes.&quai ftnito eniedcdifti
Vulnera.dum claufis rueres in proelia portis.
Omnibus his invi&a,fame nifi viib fuiffes.
Ahl quoties longo voluit te folvere Princeps
Obfidio? quoties misfisfulcire labantem
Auxiliis? quoties pro te nocituratulerunt
Arma manus focia;? nee enim finit illataccri
Veftet araor vicin» urbes, & Delpbica vijtus
             \'
Fiorepotens juvenum. Sedfruftrabajcomnia.fruftra»
Proh dolot! in fatis c»at hoc, 5c fraude potentum.
Mox ubi dira fames portas patcfecit Ibcro,
Qijos caedum cumulos, qua; ftrata cadavera toto
Vidifti moribunda foro? quanta agmina die»
Fixa cruci? vidi coram, vidiipfe revinftos
Ire viros velut ad cultum Mceotidos arat,
Aer naföis Mtraenvooi HtmUm wk^gtty»**,
En dede deor'tgekjaek, der faaeftten vcele febremen,
-ocr page 351-
Dhr S ï á â Ha u ð ì l-                   U$
ß» Wfc te voet, tepaerd: hy Woede even fier,
M*er hy en badde bier den voorfpoedfo niet meer*
hordde tyrannij verderven, engeWroken,
"e°r 'tquaed het Welk'f]
«» and'renfoekf te koken.
Menflujtdepoortentoe,menmaektdemuerenvajl,
MetWaüenWelbefet,metaerdeopgetafi.
^«■ntfiet, Wat [oude toch den burgers Wedervaren,
Wannen fy door''t gefaelden /woerd gedvvongenWareni
Hoe deerlijk foudenfy als beefienfijngeflacbt? '
Hoe deerlijk onder 'tjocktn tjranntjgebragti
Sfedfaei over-faaerd vanaüemangeprefenl
St«d die fijt en blijft bet geen gy plagt tefrefenl
Wie yn dijn Waerden roem voldoen met pen, ofWoordi
G ?.viek**dijneren.kranx.fovlechtenalfibehoord!
?jfi)t der ouden kroon, de Stad van Damiaten,
kfiéophaerenflrootnentorenskadverlaten,
v°or dijne yuyfi verfchrickt, door dijne kyagt vermand,
n.tLtei*ffithaendiiop,envielittdtineb«nd.
J'i'rtoordnocb beWaerd, het hrttyz,, debeyde fcbellen,
'ft'rren, en hetfvvaerd, en 'tveld, door't nederveüen
Ler Turken bloedig-rood, getuygen van dijn raed,
^tuygenvandijnmoed^nvandijnvroontedaei.
rlr <J\ Wat mag ikjoch â veel van't oudefeggeni
V bebt veel meergedaen veelmeer inU Spaenfch beleggen*
°haer mijn geefi.enpenjfaaermtjn Hulforijk}.
Q£foaer mijns redens vloed dijn daedenmaergelijki
jftoaert en deednoch meer, als hierin on/i landen
"itte vanden krijg maer eerfl begon te branden,
D<w Godes bandgejlerkt,door betWv beleyi
Van onfen vroomen Prinx., en fijne troufyicbeyd.
^Me*despanjeneer(l van dijne fvvackefaatten,
                                        •TeMechei
ite Goedig door •tgeluc^qmm dapper aengevaUen, · <                                 Un,Sntphm,
*£« door den verfchenmoordvan'tnieu-vergombloed                             tnKoerden.
Met mders als een Wolf verhit, engmfch wWoed.
ik>et«ldijngevaer,ikfetaldqnenrijden,
*»enig spaenfih bedrog, alfailtm noch befiden,
meen'ge vrome daed, alsg} in't leger vielt,
^^nenvij«nidaer4mdMjffeniinttd^nbiilh
lnalltn
-ocr page 352-
104           B E s c Η R r V IK GE E ND E L O ?
In dlie» defen nood enftjtgy niet befweken:
Had dij da hottgersfvvaerd de keel niet afgesleten!
Hoe dick_fatis beeft de Prinx.forgvuldelgk getracht
Oatgy ontzet mogt fijn van al die spaenftbe rnagtl
Hot duktyils heeft by dgverften met verfcbe Helden,
Dieficb op dtjne faal voor dij tefaere fielden}
Hoe dikj&ils hebben ook de naeft-gelege fieen
Met defen spaenfihen draekjoor dtjn behoudgeflteem
vvan t boe toch kan ikhier die troufa'uhejd vergeten?
Hoe menig bondgenoot heeft dit beleg verfleten,
En meeil der Stedi Delfi Moer (laes l) 't faas al om nut
Want God bereyde ons dn jammer en verdriet:
Als dan de hongersnood de poort beeft opgebroken,
VVat bebtgj meen'gen hals voor'tfvvaerd ftenneergedo\en,
Of door den basl verfaorgd, oft midden v*n het Sand,
So menig vroom zoldaetl /e trou voor't Vaderland'.
Jhbebbetfelfsgefien, met hunnen noodbefaogen,
IkJbebhetfelfsgeRenmetmgneejge ogen,
Hoe dat het arme volk gevleugeld en gekoerd
lerflatbtb4nk.isgevoeiidien faredelijkjermoord.
P. SCRIVERII EPIGRAMMA
In Obfidiönem Harlcmi»
QVID valeat bello concorScum militecivis,
Harlemum docuit.fenfit & hoftis iber.
Hei, quot ad obfciTam liquit Duxferreus urbem
Milliaiquotnummisconftmt Albatibü
Hei, quot terribili fruftra crepuê're boatu
Fulminaiquot fparfis moenia puHa globis!
Vtquc viri defint; qua; fpes? en, fcemina pugnat:
Moenia foeminea rcfficiuntur opc.
Obdurantque omncs, medioque in frigere fervent?
Atque agiles Brumas calfacit aura manus,
Non a dente timen deponunt Sole ligones:
Netno fub aftivo tempore langaet iners,
Interea dubio glaciantut cotda tumultu
Militibusque tuit, & Frederice tibi,
Non tradi invalidam dolet exfpe&antibus urbefft
Armaqueprepattüsaonteroerandafocis,                 fai»9u'
-ocr page 353-
Du Sta» Ha n ι ι u ; ·
lamque homini via nullalicer, terraque raariqae
Cinfta fub Hifpanum non eat iila jugum,
Anxia prsecipiti fi venit epiftola lapfu,
Surgit in oppofitas fortior ilia manus.
Hcce Dionasas chartam perferre columbas:
£t Mattem dnbiteshishabitareiocis?
Aliud in Dcditioncm ejufdem Vrbis»
Harlemum, Hiipana murum cingentecorona,
Tramite jamque rotas, jamque negante ratcs;
Konfortes ammi.Cerealia munera defunt
Fortibus: hei! Patriae fat fideique datums
Dixit ad aftantes, Me in vitam dedere cogor,
Invi&aHique: fame jam nifi vifta forenv
LEGEXDQ, ΣΤ SCMBEVDQ.
PETRVS SCRIVERIVS
WAt eeniragt al vermag van burgers en z,oïdaetens
Die vw de vr/tchejd bet leven fciüen laten,
Heeft Haerlemt/xielbetoond, en Spanjenfyelgefmaekt,
Als Spanjen 'tleger bier om Haerlem beeftgemaekf*
VVatftjnder dujfinden van SpanjatrdengebUvenX
fVat beeft Duc d'Alfvoor om «l volk engeldgegevenl
Hoe beeft bj ons Vergeefs met menig duyfend kp>ot
Van grofgefibut begroet] boe menig dujfendfcbooti
ÉnJ&mderfcboongtbretkyan burgers ende knechten^
Sygaven*t noch niet op, de vroufaen faillen vechten.
Verbreedt Maraende fyal, fifaord met alle magt
Van man, en vrou, en k*nd, fyeer mtgefyeergtbragt.
Sj barden't ffamenujt, boe fel bet ook, mag vriefen,
B* kpu verkleumter met, menfufue niet verliefen
*ï« h banden, noebte bert: tn of de Son henfla\»
Naihfaegtgy nojt oen ben dat bun de moed ontbrak»
Kter-tufibentredtrie^fofiettnenuverfitjfen
E» »&w knechten ookhet bert in hunne lijven.
is niet fcw/ te vreen dat onfe fvvacke Stad
^(bfiuiet «vergeeft als bj ds bnp fytl had,
il Sn
-ocr page 354-
i£(           â. se » *¾ *"!ti â-ú Åßß »é Lof
Engeen bulp^vmen^n vanbaere bondgehooteni
Dat fy noch even vafi in haere fcbeenen fijetp
onderfijngeltoeld en jack niet overgaet.
indkndirnu en dan een trotsfir-britf komt gevlogen,
So gorden fy te meer tot tegenftand belogen.
j)„yVen
                         De Venus-dofferkens dienaren hunne boon:
'tStads iiiie-                     jfi faonder dat dan Mars daer ookj&as met der faoenl
gtndeiejim.
Als HaerUmTssAsbefet fonaumet spaenfcbe ftharen,
So datter nocbtefchip noch faagen fande varen:
Noch viel de moed baer niet in de/en fvvaeren nood.
Alleen ontbrai^ den mond de nooddruft van het brood.
D'wsfprakdevroome Stad: ikbengetrottgebleven.
Wat kanikjnijneneeden'tVddtrlanimeergevenl
'Kfoerd tegens mijnen dankjtiet door desvijandt magt
Maer door des bongers fvvaerd infijngefaeldgebragt·
GHRONOLOGICVM OBSIDIO-
MIS VRBIS HARLEMI,
Qu3c accidit anno i-.j7i» u. Decemtu
InfplCIcns Chlron CaprICornl flgna rlgentis,
Vldlftl HarLcmlos CIngier HciperHs.
NieelawivVtfzt**'1''
Dt SmVVitslnket parades Gelïtenbockj befLoten^
ALs HaetLeM. Werd bemVd, befoCbien-, enbefCbottn,
FnbVlIten door Itet{VVaeriYdnSpanltn bardbeilrce»,
EnblnmnfvVacrderiwodVm'bongcrbeeftgeleen-
C Ç R O NO L O Gï C V Ì DE DÉÔI O
NIS VRBIS HARLEMI,
Quac accidit anno 1573» 13. Iuiü.
HarLcMl, Titan adït arlda tcrga Leonls,
OCCWWsPhaLatlsfrcneCtVcntaCapTt.
■&t4mwt&»"r· Het
-ocr page 355-
ρ ι m Stap Haii * V* ♦, ? , *<fy
MetuüktnVAnie LeeV Werd Pandt Snier eden,
Α Li HaerLcM dtn'tgeVVeld der SpanUerdi Is Vertreden,
En droeVig tpge/LQikt, MmVen,tn Verkeerd,
Ha dat filficbfiLang en dapper badgeVVeerd.
s„ ©nbertufcpenbatbe fcelegeringe ber £tab$aetjem bu«rbe/alö £^ββην.
JSf^öa' gaere berobetinge ban ben £>paenfcgen/ fgn enige bingen ζεηίηΚκ.
föttr ten platten lanüe in K.ermer!and,enbe baer ontrent/ boo?gebal»m«Und»
i^n/öieife niet onbtenftig en acgte bp befe gelegengepb in bttmönendcom
^temeöetegebennen/enbeteberbangen. .
              -,-.-'.. ■ Hawitm.·
,, «nbeeerfielg& geeftbe^paenfcge Huptergebeni^ 3anDarmjS pjg&>
·£&»· Öet5©o?pban vytgeeft toeltengalbenafgebjanb/ enbe ontrent V™m?n
ftll9 °ftE 3ebentig gnpflupben bermoojb/ enbe boobgeflagen. <©oa eii Backui^
«ïOüenfpbe3©0?uen ban Kaftrekom, Limmeni enbe BacKum gepIOn'vandcSpac
«tb/enbe ben armen gnpflupben grootefcgabeenbe cberlafïgebaen. fchenv«-
K *o?tj8 nabe berobetinge ber£>tab ^aetlem ïsetttbt bganb onber brandende
c|uJtëberften mntonijs ban hambergen/Euptenant ban ben<©rabe §eP,l°*-
»aι i5o|3ü/ eenl tnbal in ν Varerland,arajaer gp onjï erggfbolB bat toep* d"*'nfchc
b&^totbiong/ «nbebenaube :btejsbe «©berfïe &onop terfïonb ££u;
""tüaertis aentrotB/enbe bebe alïe bigt om ben tntocöt banben bganb vvater-
iLESMta. ^ier toêtbe bitBtoüs geffgettmtt3«rb/ maet bie baniand.
bTtób?iEflatlïl boojbe menigte bet bganbenbergeerb fgnbe mofien
tfiR°ail3*te Landfmeer, metbebojpenban Suyderwoude, Sinderdorp,
<]öroek ben bganb in ganben laten/ ttie gier booj nu afleg fn gabbe van
he« dam af tot aenden Nieuwendam toe, enbe floot fo Onfe fffianjen
;3 Waïaanberen/ bat be een ben anberen geen ontjet ban boïö notgte
nnrtïc *"»« noobbiuft Bonben boen/ banalleenlga ter fee/ enbe bit
ηΖ ■Lt0ttl«ier lijn/ enbe met groot perpeel. niettemin begieten bit
w^P^^flanobatitiaelnoclJbefcoanjenbe getboip banschcliing-
^""^'jYQPidefdam.Rarop.enbe nuetenftcp bjomelge naer be itlepne
hp^P^fP gabben-.bocfjmofien niet lang baer nabefelbe mebeboo?
ban-m1"0 tn -tHpmen/'iet toelne eene feer fobere gelegenfiepbbooj bie spSeofche
iwaterlanbbetooifaeate.
                                                       mastende
te ~j£sabbe be bijanb in gtt gebeeïte ban onfeEanbilrefee eene groo* bezitting
fïftftH? l'Ai>.èndeTf, enbe poogbebaer tiptbe omleggenbe bo?pen enbe γλ fzêd^f.
S^?nbaa **<>#« aenbetoePfÖbe-.JMW &elr$en re bermeefïeren/
"»m meettnbemeer intebojtn/ öjetsïattetmibbpben tointertga
'" " - ^" Li *
                     In
-ocr page 356-
ι€4 Β β s c η Κτ ν ι μ β β Ε κ d β Ιο»
fn 8wbentoo$ af te Ionen/ enbe nwtbiatiben enbe blaften te btfj*,
kn. CentoelBenèpnöe ©onllouijiS befcegur'eng/^TOOt-*''»
manbeur ban Caitilien/ na bat ÖP Bet «©oubemement tn plaet3f »
ben hertog ban J6!ba j&abbe aengenotnen/ oo&m;b"böo?ö0/ *τ.Λ0,
ban fgne ecrfte toerfeen/ rct Bt na Bet ntcmne jaer ι /7 4. op Bet a«"> ,
ben ban bte ban «mfierbam nntQ ontrent bjte bupfenbnietibje Β"' ^
ten/fol©aeIen/aIiS ©oogountftüen/totberfïerStnge ban be "Ubf w,
p
mfoenen'in ©aterlanb/ enbe meeftna Hif5eribdf/Beeft gefonb^·^
gabben bepaerben nuoofe aitirt fcBerpbefligen/ enbe^oo.nte"
ttó-fleben boen manen/br$alben bie gene biefe 'giaerjs teüo?en0"
t
ben obergeBouben/ bie meetber in't getal ban bt mrutoe toaren . J*"* t
4&ob Ifilmagtig berfag't/ enbe gaf/ bat be paerben ben ganfcften *»w*
op'tijis niet en qttamen/enbe befpottebe alfo Bun boog enbe betoeu
Igaboojnementn fijnen fioogenöemcl.
                                  _ .
K
nüsby de   enbe biagtfo beel bp/ batmenbe btmie-toateren bequaemlijS ^Λ>,η
fnp««;c^  ^nöe obergaen. 3Baer op ftjn boojbji ben 1o. btto be £P«f2"i2r&
•nSd* v«-   öe0mo?geniö ©cel b?oeg ontrent fiaïffef3en bpbe btjfftonöetb fli»
b
men. Hopman 2ï6er/bte albaer in befettmge lag/ ben aenlïag se*"!:
menbe/ fcreeg fijn boft tn tnapenen/enbe troeft met hun enbe f"mnjj^e
flupflupben ben bganb in't gemoeb/ enbe flfelb ftem met 8f Pfl" |rt
fcfiermut?inge biel bjie uren op. £cB?eef mebe inber §1 na ^°8"lt/
lioenban&teentoijft/bie niet üjgb ban baergelegen toag/om W%z!
bte
fiem boojbö enige 3olbaeten enbe Bnpflupben te fiulpe Γφ'^Υ,ί
jBaer alfo BetHanbbooj ben bo?ft alom open lag/enbe be tfupn^yA
getoaer toerben batter notfi toel fejs ofte feben fionberb ban ®fWf&
acflter Srommenge om quanten/ bjejenbe om3tngeIb te bJO|b*w <«
namen fpbe blugt.' enbebaerna ooft be jolbaetenbefgelüBj;/ *°*aIe%.
i&paenfcften fiet ®o?p bermeefterben/ eer bie gene bie tn ^WJ^ .
tntrenfulir getoaer toerbert/ toaeroberenige opbe ptoetieMenew
enbebeanbere bergbenfttin lijffernautoernoob/ enbe blobrni0"":,,
getoeer na Knolknd^m. «©e tojen ban krommenije berbjanwvy
berfupmeni(3e ban een buer-tepften/ batfp baer ep geftelb Ö3"0"'
enbebe #panjaetben fiaften ook boojbgeenbeel banftet bo?p«««
bjanb,                                                                                  r- »
Weftzanë 5©e bganb berbolgbe Bieropfnnebirtoife/enberurfttene Υ™γ."
deigdiikx.ncn.altoaerttoeebaenbeïen^tatfn-befettingelagrn: meer bre beni»
?<&2£ pentbOo?bjS/ enbe gaben Bet bo?p ten beften/Bet toelfte ban ben boanw
Shï« mtt>z toerbegeplonberb/ enbenfaebjanb/ ben armen Bupfl"^"^?
daedvaS Bupeenbe Bof m berbaefbjjepbblngtenbe/omfleiötjs fiuBlebensaer
etnenHuyf ban UJcg te blagen.
                                                              ... hmm
man van $ntttft fcBtelijfte biugt enbe berbaefbflepbgefrBiebe eene ww;
YVcft^nêeenen ttüyfmanvan ν Vcftzaricn, bt onjltrfeltjRöepb tnöeert,wSte
-ocr page 357-
.                  DER SlAB Hi!»UMi                  1**
fcnm ni*5e obertoaerbïg* t©ant alö (ten pberbaiïem een goeb Been*
Bar»11 "P^B' enbe bornbe toast omïn bit onbertoatBt ong bal inbeï
jj*"Ht eenujcpnig banfgnetoaetbfie enbegereebfiegoeberen/fobeel
ij,"»*igfetoag/ met fttg te nemen/ fo bonbmen befen alleen beftom*
brtfn enor ^fig omfgneoube JBoeber/bieboo| bejaerenfiaer gang
Heh»5ifn toajs'met ftf Ö t£ boeren/ enbe te bergen. <£nbe alfo fi'p g?ne
trilpH,toaS om cp be ftgouberente b?agen/fofette gpfe op eene berrie/
U*r6,etVts ff met een tou b oo?b. JBaer alfo bit feer langjaem in fgtt
XüPib Qn$' fag«nbe ièpanjaerbis gem/ enbe üepen nagem toe/ be
5enfeÖPMtbereenetoaloftein«trtetontrrgooï. «Ijsfpnuterpïaet*
ren r men/ f nöe öe ouöe bjoubje alleen op be berrie fagen fitten/ toa»
Re'V v,eita,onberb/enbe gingen befegaemb toe g/fonber ftaer in't min»
alh, teftÖebigen. J&e&oenquam toeberuptfgnfcgupl/ enbe fleepte
i,0~efjaen/enbeop een nteu/fo lang/tot bat ftpfgneoube jBöebet
etpi, * l©e(ierpoojte te #oo?nbtagt. ©ooitoaerieenfbnberlmg
he«M!?eIöan getrouwe Uefbe eens 6inb$ jegens fgne moeber. i©at
tOfn?abet enbe moeber eren? Cnbe gier in geeft #ollanb/ batfp
til fJ« n cfi inöe f£Öele leoeen mag tegen* be ttoee<©ebioeber ë ban&t*
ώρηκ °ίε Dunnen ouben ©flbet enbe JBoeberop gunne ftgouberen
be/p ~Joe8en/boe be ©erg «etnaallegbaer ontrent met buer toerbul*
ihhen«? betbjianbe: off e batfp bpbe getronbatfgepbbatioBneae (lellen
«]."*.bergelgöcn mogen/ bie fg'nen ouben©aber Hmïttieö upt ben
w^öaenfegen bjanb op fgne ftgouberen befgelg'Kj; toegnam/ enbe
be a fc e* ®ant fiet Ϊ^Ρδ*1 fη toa* fiicr tieleI- ΗΦ* nto minber/enbe
f*lfl6 000? öt ^an8te öan öen toegfiöier onmogelijk/ enbe ongele»
J|0o6bjerbe Qoftzanen op befen tocfit ban ben bganb ingenomen/ ooftz«nea
"li^ïb/enbeberb^anb.
                                                          «ngenome,
ftn;«l$0i»foPt«tibeferM^^
Köunneftganbelg6e blugtbp&onopnotg tebegltmpen/ enbe te
: ten ont-
t/n fc^etn/ mitjs bat fp boojgaben batje geb?ec& aen firupb enbe Ion* fch«i4ig*n
■«« öabben/ toaerom fp te boien aenbe <©ebeputeerbe $taeten-.fean't m veriie»,
r?°*berquartter in tgbjs geftg?eben gabben/ fonber be felbe te gebbfcn «gé rmu
ϊ, «Mnen: enbe batje na ©ojmet enbe 3ffp getogen toaren/ toaer aen ν«ΐοο? by
weimeefl gelegenbjajs/ atoaerfpnu toélbgfbaenbelen flern bpbens*n?ï· ,
ryH^n tnaren/ omben boojberen inbal tjanben bijanb te beletten:
^JP^öKttoeebaenbelen &taten-befettinge op'tïtalf lagen, ©e
TalfTc S>otmpι bjaö ober bitberlteö/ enbe betloop ber jolbaetett
^"^öfeer t'onbjeben/ enbefonb in aller gaefi nrupb lonten ett loob
η,ί^Γ ^bitepnen bie te »o?mer bp malHanbérenψfromen toaren/
ïrJ/emmiffternbe lafi aen #opman iSiBÏaeö öupcliaber/ om ober
ht^^Me ommanberen/ enbe tegebieberi. JBaer «üpÉgaberflceg
w B5TOeibetommiffieljeIeefbelB6af/ficionftBulbfgen0e opföneiona»
H 3               Sepb
-ocr page 358-
typ             ■„*..;€; Ç * » Ì É ßÌ G É Ì Ì tl × Ï»           4
9Ì«ûÉ* 4wetbat*«tiaefcb/om w*ie r ««bete ïtepitfpntn fcertfjJSi
Ète owöettDarrnalsöp/onöettuft&en bfn #öttfien<§>oncp fiffie*"
bcbanfienbe booj |ejgebe*ijeer:ey mttotleftttotfelbc met alle gf *"",
toe btenfïenbooif&i&atetlanb ten alfen tfjben tefullen berfrgwlbfê*"'
enbe ben genen bie öïçïñ in fpneplaetjefoube geliebente fielten*"
alles te gefjoeifamep.
                                                           .
Sonov kót ©e <©üeriïe Sonoy guambaer opfelfiste VVormer, enbefieibeop
t« íVor- alles goebe o?b?e/ enbe »ertroc& na ®utmerepnbe/altoaer gpfif0etu
×ÇÌ. gentgbontpielb,
                                                           Ë.*.,·
Dievan         mit ban liip.WGrmer, enbe get Kalf geböen alom get toaterbaef
lifp, vvor ontrent boen opbijten/ om bso? ben aen enbe inbal bet bganben bette
£"'£nt £"b enbebeb?gb tefgn/ fobatfpte famenlneene bijt begrepen^
he vvater ren* »«ÖeIi>w befe bpt gabben be onfen tegen*s Bet l©o?metbef*
op endc obec aen be ièaeii op ben to.ee ban 3©ojmer eene tferne $($áÀÆ
ma'kê «en· gemeent/baer ï&epmanftSetmetfgnbaenbelanetgten oplag, f^
vvormcr- «pt meefi alle bojpen baet ontrent |}et befte ban Sanne goeberen: en tëf
r· guamen 006 mettogf enbe feinberen/ omfitggeburenbe btti bojfi Ø
baet te ontöouben/mepnenbe bat^e baet fogoeb aljaberfeÊcrb mat^·
Kromme ^ ^ae.c m to«&erHSwpcÖabet enbe&oenban i&teentoga metgun*?
alïe vvord taenbejentia Kiommenijegefcöttfet: toaerbanöebganb t-Afendeit
bydeonfen ø®$À fcertDittigb/ bit booj be onfen mepnbe gereeb te toefen. J»*"
wederom fft elfden anbeten forgte boe*te nomen/ enbe BpnatBttroiaen/ n^,„
iogenoiDc, menbeonfen ongebaerltja een quartier-tieris bjoeger/ enbe Bobben t
®e?p nu al m aljs bebijanb aenguam. 5©aer bieleene ftoaere %1
lïiutjfnge/ be onfen foenenbe ben böanb upttt pouben/ enbe befe baet"
entegenjs be onfen te berbig'ben/ 'ttoelafo banben reenten rnibber-
naeöt tótben Ittgten bag toebuetbe: op toelfeen ttjb be onfen bie 0«
boojbeel ingabben benbganb opbe blugtfrregen/ enbe berbolgb*'·
ftemiteratengoe&ftucB na itfsenöclf tóe/ niet fonbergroot bering
banbefijnen, «©nlangöbaerna toerbe öuprgaber ban ïtromntenO*
toeberomgcKtBt/ enbe te Wojiner in fijne oube befettinge gelepb·
jBe Spatn* jBtbbelertpb berfïonbenbe^paenfrljen fHfttnaelfbe geleg*'!'
e"*™f gepbi»enl©o?mer/ enbe KBomierbeer/ gettoepnig bölB0/ bpi>at\P
rot™^toaren/beflflppetoaföt biefpgieluen/ enbe ben goebenbuptbaer !P
VVóltmer «i blflmben. ,©o guamen fptufcgen b?ie enbe b#r bupfeiib fttw fP
.-;;;
rmenmo?gen/ alfifeer iwfWg toasf/ enbe oberbcelen ectlï lftep«fpn
Sfiiter/btete i®o?merbecr lag/enbe floegen 'tmeefle bolS "Ã[ñä**
toaettoerbenbatter enigonraeb toas:aIfo fp fitg buptenbe \Piïg&
begebengabben/ enbe om gun gematfijS toifleotecbe bgttabeWP'
fen lagen/ jjet toefêe toel eene gtoote ToeBeloofgepb toajEf/ nabten w
bganb fona öpto^r/ enbebe toeteren toegebjbferi/ batmen »«««":
fgben*PPwii*onöeaegHemöiv t©ftbe(cgifBt fgnbe/ pafyexbe*}™.
bütmtib çôâé(Àößö«ç?ð&ß piamen/enbe toatfp bpbet ganb iwjjgj
-ocr page 359-
liuiil^wten eerffbe frganje m/ fonber tegenfïanb/ aïfobatr niet een
fton«mS««enftiJc binnen Uias. <©aet op toerbeelben fpfiri»inö#e
ênhV. enoEtroPoffiiritibrn eenen retpt toe reept aftioplfeofmer/
bóöih öc anbere ttoeeeentoepmg ban ter fijbenom/ fonbetbatfp
fe?* °ε n «ntfi gtfieij Bonben tooiöf n/booi bat fp 7boip op't fgftoaren.
tot *« Wnmn ïaeBtenbierboo? booabg in alarm/ enbe fitïbeniitff
ffct!h»/Krtüecr tescn38 bie gene bieretgt inrrocfien: maer tcr/fonb
χΔξτ' °at be brjanb 006 norp ban ttoee anbere fijöen aenguam/ bje-
toaXf mrintz baojben toeBen nagetacgterepnbe banïjet boip/af»
b0l *<pf»$tnflago^eferteben/enbe benbganb getöoorb manndgfi
ent^cböcnaeenetoijI»bEföten0inbebIugtb?eben. ieaeraffa
baèrno nJ?unmöe ^cr6e me&en baaienoo?fa»e batbe ortfen ben boo?»
featfnh ?öoop/bie aen't blugten toaren/niet en bttrfben bolgen/booj
axfitrw. J*6 baeberomBlaer enbe b?ö öabben/ om ban bojen enbe
Huba·* κ1 teffin* aengegre pen enbe befet te tooaben. ^ertorjl fp
om h« 1 e 0wnbe toaren/ bergaberbe be blügtenbe bganb toeber-
aenhai n,a'^anberen/ enbe Kroop bp een/ enbe bebe eenen nteutoen
Qe bkh ί '"uliten Sebaelb bat be onfen gepeel ontbaen toerben. Φηί*
b«t/mf~" "ίηηε" 'ί <®o?p berflagen/anbere berbjonfien t'n punne epge
mttr ett,neEftenbeelquamberaf/ enbeonberanberen üupfpaber
ftfiutt·* toer η000 D0°ioe getroutoitfiepb ban eenen fgnber Igf-
Uuatt °25r öe öÖt toerbe gepolpen/ enbe pet gebaer be*s boobja ont»
tgb niti'ft ?tt flebeegt buetbe Djie uren lang/ enbe gaf ben gupflttpbe*
Sotanwl? *^ftOtinne bjoutoen enbe Btnberen te bergen/ goetod feet
jb mnnv Ρ: toam oaer en toaJS S«n a«öer open ban ober be bgt: en
ÖHn'innnlPDPtointerbag eerten groeten toegna#urmerepnbe/ bat
toen a£»c baag/met natte Bleberen gaen/éer fp in berfeBertnge qua»
•oft bfi*^!i°Öb tufcgen bepben Srielbe enbe toas ftoart ban menfcgen
toagfvr^wfobatfpmalBanberertban bobenneberbjongen. ^ét
'böe mi,?*toacrl)ten öeerlrjfe ftgoufpd fo beel mannen/ met b?outoen
ftfiier o«*i,e *i"öe«n/ upt pun toelbarente fien blugten/ nat enbe
bthfon Ψ an δο«°ε/ met fo een gefrgjeij aljs een pber bp ficg feïben
fènblVi «,a8/ &on«nbe tot bjeember lupben gupjs/ inben tointer/ enbe
batim^^Sunnegoeberenmetfifg te brengen. iBaer'tfcpönt
itian-fgEf} em't leben boet. ï^upbbooj pupb/ enbe afleg toet een z«ê,
Be!ut&rtLl0a.t,ae,&i>boo?fönïeben. Ijfct toerbenotgboo? een groot
ben tmo ♦ 6etlD oat De ööanb gen niet en berbof gbe/ öet toelfie boo*
Ö«t)b* SV»Ürquia,n: toantfo öe fcftielien inbeaenBomfïe berbiianben
be^ijj^aft/enöetjettfltjert/ fotoaeöp gunnutoeberom eengroot
^baaa^L eP D00°te ebtBemen/obermitjs get toepnig geficgte bat*
*&e A«a^Ü?flt he loöanbniet en toifi toaer genen bat ppfoubc bolgf.
ït nbtifiw,?/1»^ flwpten enbeberbjagten terftohbal ben bcupt naHf-
"l8 nu ^Xmeocft,toeI«eneganfi©etoeBebeftgenbeboenbetoarert.
* ^ ^paenfcöen ban 1»otmt enbe 3ttf» alb«g meefter toe»
un
3.4»
-ocr page 360-
ftf*             Β E SC MR Υ VI Ν 6 1 E Ν DE Lol
ten/ toerftBanftenenbeberfletfctenfpfitgalbaet/ omaïboo?bae«b#*
^et in te boje». φε «©üetfie £>onop macBte befe neberlagc *00™*
ben #?ih3e befcenb/ enbe bat bébganb tteibtfe bupfent»li«»/eflDP
©erbiieobaetfelfginperfooniDaji.                                              ,.t
Het Kalf            3£e£>taeten ban get j&eojber-rjiiartiet toaren piet booj "Ή
woid by de toepnig toerflagen/ bjefenbe bat be bganb be fïetfce Schanzc van t iwj»
spaenfchê oofc mogte aentaften/enbe toetmeefïeren/get toeJ&e notg grooter enw
belegerd, ftoftrbet berlfejï boojben ftaetban'tlanb fonbe toefen: gelgBOP»"»-
•nvetiatin, üganü boojbjs baet na ttacgtebe.$urmerepnbe lag οοδ genoeg Φε
beneffès de öaer £onop met Bet uaenbei ban üapitepn l&epmet bittert binnen
iv«dev'r" *»a* gelegen. Φ« anbete geblugte solbaeten toerben in #utm«'
Dot «en ca **&te 3»penbam enbe jfteefc in befettinge ge Jepb/om boojbet «">*'?,
Schanzcn fee te betgoeben. ©et betloo» ber jolbaeten toetbe ba(i to^ftP0"™
in ν Vat«- enbe entfcgulbigb/ boo? bien bat be bganb booj fjulne ban enige p«P£'
land, di« fy lapöen tot ö|ie ofte bier pïaetjenober bebgten toasgegolpen/ enw
**■ d«rf* bat be bo;pen fti bie quartieren al in lange (ïrenen leggen baewnen tne*
•rörandwj. öen ^^ M, aHe giaet3en aen gan fcomen. ©ie ban get J^00iD „w
quattier maefcten teiflonD beele fegupten/fegepen/ enbe galepsen?
geteebommetpetopentoatet be^tgan;ebanget ^alfteontjettetv
enbe ben bganb te tugge te bigben. IBaer be £paenfcDen toetDe.·
in get mibben ban iBaert bp ben <fctoot-€ofnttiflnbeur op ontbotiew.
om betiefftn$ get anber BrijgfboïB bat tn ©ollanb toaë ben torgt»»"
^raeflLobotogB banj^afjoute beletten: toaetbooi. niet alleen»^
iètganse/ maeroofc bie ban Jïieutoenbnm/ enöeanoere a©flterian»
ftge ©gfon ban ben bganb berlaientoetben. gn'taftrecBenv"
branden fpKrommenije bOO£b$ af/ Krommenijerdijk, V Vormervee >
itn&e anbete pleegen. 5©e berïatene ^>cgan3en toerben toeberom op
tie oiifen met Brggftoolfc befet:aïtoaer 006 beele gupflupben toebeto»»·
óp gun goeb trot Ben. φο toetbe befe goeB lanbg boo| eenen töö o»'
ibejsbganbügetoelb toonöetöaetigit enbe «nbertoatgt bebiijö/ cfl°
gcïioir» ■·■-■■-.-                                    .                        ». «ft oU
jD-eSpacn- j&abatntibe^root-Cominanbeutbenwrabeban 0ψ3„αΆ
bê komc 5e iBofeetnepbegaböe geflagen/ geeftgp fgnStggfboIS/ MtvPJ^y
•Aernm nu____l_„ j.'uj£ft.UT·!___»L__^„ bi^L..^__„--Γ,Γ,ί,Ρί/tipt BB»*
f
wederom vvatetiandgeiicgtgabbe/toebeïomgertoaettiSaengefcgicBt/«elB'*
*!? XVawr*Befif9gcIgBtebo?enmee(it,Afzende]fontp<el.               ^ κβΛ/*«^
Hunn. ma· ®£fc «an«n «nen eenflaeep VVocmet boe? op#inrfïerBflö/**U
luckteaen- quömen ontrent 1400 fieraeerfltot Wojmetbeer/ enbe «etenjig
iiag op baet meticgupttn/enbe infonbetgepb met eenf grootél&ont £7*7*3/
V vormer, bp be ^cganje tegensi 1® o?metBieet obet/ bie boe ίηφ «"■"Τ^Τρ/
enbe ttor&enal fiiileBeniibenfmalIentoeglangö naï©oimetBo«* j,
mepnenbe Me ban binnen o^'t lijf te toefen/ eet fp etgeni WJ"~%atfi
oftefieJt minde mogten getoast toojben. ^otgtoerben^1^
Buplmangefien/bie *0mo?getijftDeeI b?oeg t>«ptenopfgn W^ Diri
»el«e «ifiaea nagitps Itep/ tnbefSni iwetfnoptotcBenb* wf Jfl#
-ocr page 361-
.                DbrSïAdHAEïI l E Μ .                   47|
hSJ tofooe fiomfïe bejsbganbji BetgeBeelt^ijp boo^bö in alarm
oor.» ^nöertufcpen lirpöp met ttoee ofte bjiebie gerèeb maren
fön iupt/ en°epaelben feneren pjaem btoeriS op ben tof g/ bien fp op
i>ö'?ent (ielben/ enbefcpotenalfo banarpterbefe boifïtoeringe ter»
fn„I°m«eenroettotbenböanbfn. ©ebpanbnocpniet öeetbicpt
fttfi nBoot toeberom: botb fienbe fftfi ontbetSt/ piel ftüV enbe berieö
ijp^OpboojbtrecBenfoube/ ofte met. gNttoepntgjemmefenenbe
be tte
n berbjobbe ben gepeelen aenflag; toant mtöbeier tgb guamê
Ϊθη7^.ε 0^ίε D#e baenbelrn 3oIbaeten bie onber Cete ©ettinga binnen
in't■ η r * ,a8en/ enbe boo?b be ©jijbupteriS/ enbe anbete gupflupben
eèrff v?"17
enöe begonnen tegenjs ben bganb te fcgermutjerf / ï)te fitft
bat vL £00mUJ6 toeerbe / fo ïangaijs pp banfgnbolR gefïerBt toetbe
otiiPt.il **Ρβ op "PS ban IBojmerbeer ober boer. JBaer alfo eene
iioms aIfÖen iupftbaer ontrent cp't toater lag/ enbe Bet ffpieten
rnhpr■
quam met nocÖ enige©?gbupterjs-3l9gtenop pet gelupb aen/
alirih
nöc benbganbbafi oberbaren/ftöootbetont metbol&met
bnn,vn 9totlb/ enbe betfïropbe be frgupten. «©ft gebeen fgnbe/fette
he^:r beeenerepfe booj cnbebe anbete na btoerja booiben bganb
bier il
e °Ρ'1 Ianö t*Qw$ be onfen ftgermutjeerbe. ï©e ^paenftpen
3ί μ ooibEt3acgbfgnbe/namen rerfï ben toga met oibjenabe^tpan*
aem* ?p
ben fiant ba" ben ,§aen lag/ enbeatgterna be berbaefbpepb
beL™al5enbe met eene bolle totogf. ©e traegfie in't lopen toerben
ina 3*η»φίη toeg langst geflagen: öe anberen nregen be $>tpanje toel/
<©ai»« 0n'"en/ biefe berbolgben/ bjongen met Bun te geïpn in. 3Be
Öaei-« toe0be oob ter fe toet tgb ftern tegenjs be £>tj)an3e aen/ fo bat
buawSl" wbe toal bleef (lenen, «©eer toaren ontrent j oo. ban ben
biefr*
mnen/ beel-Iitfit meereis bie genebiefe najaegben: mart be
BanL
as in Ö«n/ bat niemanb fitg te toéèr en fielbe/ aljï ofte geene
fotïbwl?
n Babben/ maet lieten ficg boob flaen aljï een Boop frgacpen/
ÖabhVt. attemanb gebangen genomen toerbe/ ofte oob pet begriip
baawt
a"ttbhigten: fo bat ban ontrent 900. man bie ober genomen
bw^ttaMÏgBjceenman ontouam/ fonber batiemanb banbefefg'be
fÖnhp/Y,
e 0<* m Bet alberminfte genuetfr toerbe.^efen poep gematft
ten/ *noeten ö* onfen tot ben reft ober/ bie nocg aenbe ober ftjbe toa*
Iteüfm^bbelertöboberbeïb tergt toe rergt aen na Slfjenbelftoe
bjerhp«maetboo?eenegroote toateringegelteupt/ enbeatpter8a<1b
ter/ ρ»»». t®efe Bebbenbe be feïbeb?efe in't Inf/Iiepen een fceelin't toa*
betoeft»? ^b^onfien ficBfeleen/anbere toerben op be plartje terne*
Benon» c?en/ beBaïbeni»o. bielebenbig genregen enbegebangen
«ΐίδΗι»*™/1*60· ^nb*1 ύ^gingfofl?rBttnfgntorrB/bateen3olbate
to««2„*
ntec bgf oftefejs gebangeniÉs öabbe/ enbe b?agt3f met een
oftchwJ"i1* ce«fleBoppeïb binnen !©o?mer/ baérfpeenfn bagttoee
ββΓοηέ«,?5.ΒθΜΟεη/εηοε nabeiBanbben r. guniusi banbaerna tëoeflt
mn weröen; luacr Dan ben 4» öito anberpaif pouöesö i|oogbupt*
Mm                  ftSt»
-ocr page 362-
174          Β ε β c κ R γ ν ι κ e e Ε Μ D E Lof
fcöen ntct ïtarbeebs op be fcebe gebjagt/ enbe bupten boojb #!£***}*.
enbeberb?onben toerben'.fgnbe tjetfcitoe eentiar.be baibfiefïuCBe»f~'rt
ftaenbe ben oorlog aenbefe fijbe gefcÖiebfijn:|)oetoel {jet onbec
cene oojfabe toajï/ bat be £>panjaerbp7 Ut't boojfieen al boobi
toatfpinöanben Kregen/ baer na toat beleef bermetbunne gebang*"
*
omgingen/ betojjlefp fagen batmenfitmmetbe felbemate toewvSL
begon in te meten·· enöê 'fo pleeg Bet eene mes fiet anbere toel Μγ™„Η
inbe fcfjebe te bouben: 5f>cjs anberen baegs fouben be iBaelen oob "rV
geüoerb tobben: maec alfa baer anbere Ia(i ban't ï|of quam/fo &f ö1,*
ben fp pet lebend enbe toerben baerna tegen** enige ban be on|f»
geïod.
                                                                                     #
Tocht van 3B bebbe boben bcrfiaelb/ fice bat be bpanbbooj fijne groote tnagi
Sonoy na-ttegensibe onfebenganfcben ïfeaierlanbfcfien 39tjb bermeefïerb «£;
Batnegat. fceroberb fiabbe/ toaer boo? be onfen be J&tab SImflerbam fo biföt ηνι
en bonben Hupten' aïjï biel boo? benen: toant of fcfioon be ©jijbupterp
(bie ben 3©e(ï$aener Cojenbeel tgbiS toteen uptftgb babben/ enoe
ban baer booj «mfïcrbamfien bonben toat fdjepen in ofte upt boeten;
3omtöbj8 ter flupp op bet ψ quanten/r nbe ben eenen ofte anberen MP*
ban baer Jiaeïben/ enbe booj fiet Barnegat infiregen bat fp tot bien ep«'
be^uftöen SSaenrebam enbe ©efóanen inben #ij6 gegraben Öfll'oc!s
fogeftgiebe bitnocbtanii fobaeglgbrniet/ enbe oob niet fonberfb»*'
ricbepb enbeperpbel/ alfobebijanb öenbirbüJtlffint tuebetfeereticp
ben bant ban get gemelbe 45at biacrnani/ enbe befpjong: fo bat weba»
ïlaerlem enbe Sfimtferbamnorfi o?btnaerIijb/ boe toel met f onbop/tor
ttialBanberen mogten op enbe af bati/ tot groot gergfban ben buan»·
«©nbertuffbenbebacbtbe^betlïe Sonoy eenenfeer getotrptig*«f j?,
ftag/ niet alleen om bie ban 2§m|ïerbam toat raeerte bojt-bleug"''™
enbe te guellen/ maeroobom^aetlem te benoutoen/ enbetoebercm
ία Jjanben ban ben'f8£tn$e te boen ballenalp mebe om ζφύ&οοβη-
Ianbboo?benbnanbtebetJiijt)en· ^pffbjeef tot bien epnbeaewjPj*
«Sïcellcntie/bat gpbaer toe boo? goebinfag/bat bie ban jiloeibnotiao
ïjet Barnegat fouben bemagttgen/ enbe met eene fïerbejKbanje ber>
fcberen/ enbe bat bie ban .JbupbftoHanb enbe .éelanb moflen fieu wee
fïer te bio?ben ban be^>fban?e ban get ^upjö ter l^ert/tegen ober^*
25atnegat op be anbere fgbe banger ^gelegen/ biebeSJmfteroem
mens pabbcn opge tooien ten ttjöe alp fp met btintie blote 0P\* £ij?,
quamen,'enbe ben onfen bat afflanbigmaebten' gcburenbe be »wW
ringe bèr &tab ©aetlem.
             3Be $?in3e honb befen aeniwö
feer bienfrig/ enbe nobig/ enbe fcbjeef aenbe<i5ebcputeerben WOP".
jaaoibet-quartfcr bat fpgemelben aenlïag op alle manieren!0"^"
helpen beboteren/ met bebel aen Sonop/ bat&P met ben «r'^"
enbe in alle naerfiiggepb fiem foube laten toeten tegen mat tnb bp!»»
bemernen baerbig te toefen om fgnenaenflag in'ttoeibtefieuen/^
betbpbte ban$elanbm φβ mogte ontbfeben toat fp te boe»Mg[?
-ocr page 363-
D Â ë S Ô Á D Ì Á 1 R É 1 Ì .                    xfS
£**<«/ gelg& pp ooft ttMMnte'&fcmtalttcjpt batt &upbfollate)
'platen geteeb matten toat toteenen aenflag ban fuiken getottpte
2E« Dunne fgbe ban nobe foube toefen. Öéåç boige m Heeft öïçïñ
ï!l« j. «pjti é i7 j, öen#itti3e ben bag boen ontbieben enbeaenbtenen
{"«•meetppfgnenaenflagop't l&atnegatmepnbeterpanbte m men/
?ertoefeenbe bat fnne «erxelientte eben op ben f elben tpb fonber faute
"ï «>öâç3å ban pet ^upjstec^art tintbe laten befio&en/ enbeaen*
inhPen/ CPbatfppunne aenflagen te gelgkmogten tn't toerafteilen/
0e toat nuttelgfiy boo? be gemepne faöe berttcpten, <©aer op toog
ifORopben7.bitobetU3aert0aen/enbenam|jet2Batnegatgeluf6£/gite
«£!** befcpanfte (iep albaer inber ijl bol&omelga nae t totl/erl toenrep.
tmhct aifo oc <©ebeputeerbenban pet $oojberquartier ,§>cnop gerne
J,0,8ecnbegenoeg3aetne pwlpebanfcpepen toe en fcptrliten/ ombe
tinift3e in te Öowbé/ toatmoeijte ppoon baer toe bebe/efi bte ba^èupb»
on». b mEOe *e iflnB °P Öutmen aenflag fltepen/ enbe fïille faten/ enbe
föb* uWjen oe '£upo enbef5oo?DpoUanbftpe enige gefcpillen ober befe
L^^ffn/ro iö oe ganfcpe aenflag b?urptr loog afgelopen/ enbe be ge»
ftfip, e<^rÖaR3e tofln pet öarnegat boo? btoang banbeStofteibamfcpe
yppeti uieberomberïaten/ na batbe onfenfebentien bagenaibaer ge*
Srn?ribbelEt *8ö We penber groote gerur gten ooo| pet Ianb banftoaere i/rS n-
Dj^toetufiingen ban ben ©rooten «ioimnanbeur/biemetal ber- fchenOp
tn^'®entaaren:ttJant Hllis van Barlaymonr, Here van Hierges, tn bten Schotel.
bj^oubttneut bani|oUanb/ ^elanb/enbe streept/aenbe fgbe ban **«*,- «nd?
ftoHh ontt1B/ rutute ben 17. Jfêep met feg bupfenb te boet/ enbe f eben &«!»&«»-
mh ÏDPaerbenboo*©trerpt/ «mfterbam/$aerlem/ enbeffieber- dai»rajf.
mfiß?Ö*i 3&oo?bet<martter totaenbe Meei-molen vanScfeorcJ, al-lneku
fcoW ötttooetbolB tggebleben/ alfopet felbe fopaeff nieten fiónbe
Ê rshi!1^006 trotk met fijne rupterge na ben slaper, om schoreidam ett
fw,vendam te obetrompelen/ enbe ben boeg te openen om pet gantfj
te jr^etquartiet ten pïattrn Ianbe teffens af te lopen/ enbe aen holen
bolfehlen· ^aeralfoppbe^cpanjentoelbefetbonb/enbepetBrggf..
ba» fwl e& Öwnne goebe/ geeft niet met allen anbers uptgertept/ ban
WF»°etbcIfc/ 'ttoelft ontrent be ^tpojelfcöe molenrufiebe/ ter-
6b»Vr» ^ ban ^«töfö wet be ruptcige googeraen toog/ fommige
flfhVnHj!n6p Batten baer ontrent plonbetbe/ enbe met gemelbe molen
bff pe/toel6e b?anb togb enbe bjeeb geften toerbe. m tot op treeft
bertanrf,rom ne be ©ebertogB /baer pp bijftien bagen ftil bleef itggrn/
^aten/ íß,ßçïå oc rtPc tan pet leger bte op befen toept ntr t g> bjeejt en
^tfen/K Pe°P Wpaefi opgt bjofif ç enbe terugge geireetb tjSna
btjan&tt vp belt gerb f nbe ingencmenpeeft. 3Defe aenflag bejet
leifife h-Z1 ** nict ilrt toerli gelepb fo»;ber groot bermoeben ban mer*
k%ih„^]^i>/ eeïijfebanbt #berfie,èonopenbt be ©ebeputeerbeu
«w^ooibetquatties toan alle Santen berboittigbtoarei;/bat be bg*
-ocr page 364-
dub albeet tenen aettflag et» ganben gabbe/ enbe bat beeïbieemö öe»»
ten platten laabe ff rp totbten epnbeontSiel/ omopfefiet ttpe^S,»
ben bganb (pet to«ISe men mepnbe ben&tgoielfcpen tyanb fl^l'iij
fön) 006 allet toegen/ enbe in alle 3&ojpen bjanb te fiiepten/ waer "'Jïf
banbe pupflupben uptbe^&cganjen nabe^ojpen fouben lopen/ «v
batbe bganb albaer mtnbêttegenftanb mogte binben/enbe meet*";,
iianje enbe gelegenpepb gebben ombe gxpanjente bermeeftew"
enbe batfp baetom goebe toacijt fouben gouben/enbe op beful&f β»"!*
αφ nemen/ gelgft οοδ gefegiebe/ toant^onopenbebebe^fy»"^;
aiomnfetalïeen metmeer 6tggfbol6enbe pupflupbentoel öd'*J:j&
meet belafle 00S alle ;§>rgouten ban be ®o?pen op al get bjeemb 0»"»
nau onbetfoefe te boen/ enbe be felbe in berfeöetiiige te nemen/ °?"*
toelSen goeben toeftcgt men mepnbe bat ben bganb fijn boojnen^
foube mtflut&t toefen: toant aljs gp be ,g>rgo?elfcöe molen enbe Wf*
tot eene leufe aen b?anb fraf6/ op bat bte ban binnen 006 oegtnneflTO
ben/ fo en burfbe ftcg nfemanb openbaren: toaerom be bganb üetlJ:L·
ben toeg bien gp geSomen toais onbetrirgter faae toebetom »«"%,„ J/
ttecnen. <©aetfrjn b?eembe bfngen obet befen öanbel beoigetoa»»"',
enbe feer tojeebe enbe onge[)oo?be manteten ban pijningen boojS*»
men/ombe toaetpepb ban befe faae uut te binben/bfe befinnelgBe £{
fer bp onfen bermaerben ©ifio?i-fcgigtiet ©fetet 25o? binben Ββ n/»»
ful&j:/ geitje allesvfeettiJHelijR enbe tot jbluftiguptftrpt/enbe b£.
ganbelb/aifoifigeenjinif nobig geacDtgrbbebe felbe alfifer te bery»
ïen/ op bat fulat mg niet al te togb upt ragnipooj enbe pab af en \*v°*·
enbetelangopengoube.
                                          *         flf*
Spaenfch ^en 6* <®ttobet toatenbe«Spaenfcgen mettimfegepenopy*
schipop ^aerIemmetJBep2/enbebert0onbenftrgontrentbe©ubetofl^iS.
hetHaew altoaetbe ^oJIanbfcöeeene^cgan5egabben/toaetin B0§*n&Zteti
lemmer ttt metfijn baenbel in befettinge lag/ bie boo?bii mrtfgne jolba**',
Meyr yer- tjgffcöepen fjïgeballen/ enbe bejibnanbjstf f nfrljepen naQf™"*ïu
ov«rd. fnöe gebben get befïe ftgfp met get ge fcfiitt genomen/ enbe al t ■"»
baet opboojfegoten/ boo?fieBen/ ofte ober boojb getoojpen■;. ^iet:
ooft meefi alle befcBepenbetmeefierbfjfbb?n/ tentoate totttt» e-,
fioegergban ïpaetïem hiaten gefsomen/ toaeranfp met gunnen 1* .».,
mettucroitenaftunnefcgansetoeHen.
                              M^net'
Viijbuy- <©ntrentben<©egfï sJBrff* toetbebeCon wij er, bie tuftöefW^lLet
t«rs nemen t,am enbe J>parenbam op ftet -©eet boet/ met bols enbe öe»cnj!V-efl
dencon- melbootfien/ banonfe ©jgbuptetjögenomen/ ateoetfigfcwae* ,,
3« &ερη*8 banbe £>tab afgebeten toaj* ©e©?ijbupter3e8abbenuws
jam ban ounne toefj-jagten/ enbe quamen baetmebe ban M&fi^tltbie*
aen/ttoee ban bo?en/enbe ttoee ban atgteten/fonbet bat fp o"· 11 β0 <f
tenbanbenfionboijetfn'tmfnfieftotcljteben. ^ü§mn!%,„?* ftt*
menbeffftotenallegabetïojs/batmemanbeenÖoofb bobentno^ t
S«i/ enwtoielen ov'tfflkttn (erfiogb obet/ fo bat to4mWl \w$
-ocr page 365-
DiR Siab Hairiem;                   é?7
♦«υ?!04 te0enbjeeten lonbe Bomen/ maertoag meenen ogenWt'tS
'tnH peï»nee(ierb. 36ïö fp |em nu in Ijabben/fo mepnben fp gem öooj
Mï*lnism ®Ö6 batbpSSaenrebam toas naïBojmer te bjengen/macs
^«onienöebonöen 'tfelbegatmet ttoee baenbelen l©aelenbefet/
0'i0PÖunnetoeöer6om(iepafïen:bie3S namen fpecnen moebuptpef
trw*-r/
enbe fl> Jongen met gunne roers enöe beriagerg aen lanb/enbe
in/h* '0ΓΟ« E«»g omften recht blinbelinss* cnberjaegb tot ben bgariö
het «
tei" feö tegen een toasv enbe bjebenpem eerfi met getoelö oan
^jaat/enbe bjagten baerna hunnen bupt baer begouben ooo?.
^iet3elgfeefeptenöebenfp berftfiepbemael/boojbenaBomelingen
τη* on8e!oofe!ijB/ enöe nochtans toae rargttg.                              _ . .
ttih»^1 ' *· *©ttober berliet öe bganb öe §>t ga^en cp öen Diemerdijk "e »P*«s»
w ιu Barnegat. 5©ej8 abonbg tenbtjfuren rwpmöen fp oönöe Bever- ,l;'ie"^f**
bat *
noe fiet Huys te Afzumburg. &je banöe23ebertotjH bjefenbe Suk*r
fcoJö^öolfi ban^onop hetfelbe bernemenbe hunboojog mogten'BaVnegar/.
lat».n"eroöen enöe onttoelöigen'tgeneöe^paenftfien taer noclj ge» Bevctwijic,
««nöaöben/ hebben öejsmojgengbioeg ben ©berfien .êonopbant Afzum-
uSpftfe bcrbganöen berbjfttigö/ met bete pen inbefchi-rtmnge te bm&zam
Xi."len nemen/ cc bat gun geenonhepï banonfe jolbaetenen mogte ««m.en
ft^Kwnen. φοηορ heeft baer op boo?biS fijn bola baer henen ge* ^P4"**"*·
brfïr. llï1Et f$«pen 'aft nfemanb bet ingefetenen enöe fiupflupöen te
teniia iaen· ^tnx'%^uaxim ιi77,berlietêwberlfepibejolöae*
ba, ~an %b Jfêargelle/ ©ice-<tftouberneur ban llaerlem/ bespan?*
b! L ,icnrcdam. enöe ben 8, bito be fterSte ban Sparenda m befgelrjRj;/
r «e me bp ben ïtolonel gelling toette ingenomen/ enbe met bout be*
laiVh
noe &lf0 om öen ninnen-baert tüfcgen Üollanb enöe ©e(lb|ief«
0« " ae"öefe pïaetje feer beeltoag gelegen/ f<i taieröe öe felbe bp gein
Sjwu tapper geftet&t/ toaet toe enige fSijönnierö upt £>upt en
WhPÖoHanö öettoaettjs aen metten gcfonöen, &iet toe»? merben
mllfm *nbe asmfïetbam ban maraanberen afgefrgepben/ enbe
b
rior^t8 Ia^ fcweöal't floeb öat na^aerlem ging/ op te houten:
te tó,
δ β*η'* Qawiifoen of te burgerjs em'g anber Ierö oft btlat
öfc "°"*n/ban toegen be$arificatie ιfte©ieb«>*!anben'nge banouent/
biiniv;?°eieïtSö toeröebe floten, Sta JBarcre'Ie Huptenant banger*
Unï!?ïtn ^ngeertöe öeïpojpen bnnöet ftëeff-guartier gefonben/
thinti·^ z"1 'PIBl onnernonoDan mne
öüntfu eöf»uteerte fouten fenben ombanm"gen tebetalingemet
ftE2!cb*eetn/ ofte bat hpante^tnö fout? g-nootsa^t toefen be
kfa„5p ^nbfcftattmge entV plonberinge mrt grbjelb te fiaïen. ®e
b
op £*$Ί *°0tWbH6 Sefonben om iéémeftflnbH enöe biantfèöattia*
w K oel«ten: toaer op öe finetötenbanlUiBar^lUbumm^aerlem
Mm }            iikbéji.
-ocr page 366-
S7f           'S«S. CHRYVIM6B IMSI L«i
Webe«.
v"lof|,n: éaéftotttoa* feer bebjoefb/ be ©njfiepb to«ö betïo?en/
Iea«irem 5©e Φοθίΐ-btcnll afgefrfiaft/baet ^g ηορί qttaEt, gezien/
vandespaë <©f'tlagons! filet tenfiate/folangbie UJjeeDcgaft
fch«n,ende <©n0DjucBte met fijn jotB/enftoaerenoberJalï:
haere we- <3Tot Dat be «©pper-fieer bit ontijeer fieeft be rbjeben/
aetbtcgiu- en onjs toeer ^altgfiepb en &|pu:fiepb gegeben/
ge onder cn'tboo0 «Êgpprtfefi jocfe/ en loofe 25abel0-magt
enT' <en ,ePwS »ea W-flri* *»*« ouftn fiafc bet nragt.
icBHoor dé <δ° öeeft be goebe <©ob fijn fiarbe tucfjt en flagen
Vrèdehan- ^anne ftoaere fianb fijn femb'ren tiptgebjagen/
deiingc <6nfitmrotfiepIgeBeerb. 5Pu0b|w&ton0banbenl|eec
ran cent. fyt bloe&ige gebieb ban ,ê»sti}en nu niet meer.
Vinds» JBaet o Oranje-boom! i^ob geef bölangtebloetjen/
XmiRTA-(jpoö geefönjsonberbö in fegenoptegroegên/
*w.
            4gn maen onö on&et 'tlou ban bnne bïab'ren b?ö
Τ θΜΛ* ©an't^auflgfefiel-bergtft/en.i&naenfföetpiannö!
%»-i Willem van Nafzou, Prinzc van Oranjen.
Vivelts
G»t»*i Prtn2yviiiem0efftbentroi3ban^pan}enïiloeBije(lr£ben/
Cnal fiaer magten p?agt met boe ten ganfeö bertre-ben.
<© onbertojonnen l^tn$.' o l^abcr oan %tt ILanb!
<©p öebt be ©jöilepb öter metgoeb en biocö geplant
Maiuitz van Nafzou, Prinze van Oranjen,
<© Maurjtz, bapget fêelb! ütfe fieefttn 45abcg fegen
iêogrooten naem al$ gpöooj barben opt toe röregen?
45p fie&t ber ïanben fiepl/ gp fiebr be lajpicftepb
2&etoefïtgb ober 0110/ en magtig uptgebjepb,
Fxederick-Heynrick van Nafzou, Prinze van Oran/cn»
Gouverneur, Kapiteyn, ende Admiracl Genetael dei
Verenigde Nederlanden»
^omoetöpFrederick bniuSBabersböDbooKbijeÉen/
<Cna! be toereto boen ban cijne baebenfeeÉeii/
©eff&ermt (o bjoome ©jifij!) foooit bfln ©aberïanö.
'<^bge-bi^pflc!u^'(0obfegeri'bgnepRb!'.
-ocr page 367-
×. 'é'.         ÏÀ« Sï Á Ï Ç Á Â R É Â Ì .                 fyj
Prinz Fred'rick Heynderick, jfrrff fo^r dijn mem ons mede}
Dedaedfijalsdetiaem.
Prinz Fredetick,geeft vrede.
Stort Romef$,enManen.
Prinz Heynrick,y£re»/Land,
Set onfepalenuyt door k}oekheyd,en í erfland'.
Gedenkt manhaftig Vor/lt dat God dt/beeftverkoren
OmHRijk des Anticbrifls,om Satans magt te /toren,
Om Godes eer en leer kloekmoedig voor teflaen.
So fait gy tot den Heer hyfijne Helden gaen,
Maer lieve Her e God, van faien al 'tbeyl der vromen,
Van faien 'tgeluckjlijnsvol^s van boven af moet komen.
Vergeeft onsonjèfibuld, en torent dan niet meer,
inplant fi dtjnenroem doordefen faaerden Heer.
&
$#%j
wjc <oay §uy joctf, en&e ÊöeoeKfoenjtttje
*8û iht^retle,n boojbjï ban toegen fiunne betalinge eenen getHpmen "a"ied"
thee»?ENeerben. «©ebutenbe befe muptenatie fgnber tien ofte ££ze;~
r°>neti/Jpan'aletl,en &P'beripjtn3e ban<©janjen binne^llepben ge* gooden '
<H'tfte''ln nebaente ban<®ofterfrBe afcooulupben/ betfoeBfnbeÖem
Sifci/^Sf'06 te fipjÉ&en/ be toeteeinfgn flaep-Bamer boo?fgn bébbe guUt»Yu
^«be/ berfelaerben bat fp ^uanjaerben toaren/ bie groot me» i«v«r*n,
«»HBefi^,eijÖnen flaet gabben/nu grootlg&r booi 'ttwrlfejs ban$aei>
tte8enht*£ ^tilbe 0f6?OBen/ enbe baetom upt goebe gunde enbe ge#
ç tïhfztot oem albaer gesomen toaren om gem be gemelbe ^tab
^tibjfjrp^r*! boojbe fommeban4°. bupfenbguïbenöeenjs/ baertoe
e Wf»« öoetie en&e öctoifse mibbelen om gem be £tab fn ganben
%÷ ^tWw bebanetefefeet beleefbelg'B/ rnbe forgte alle
^inB«rft?*n0et gemdbegelb opteb?engen/ maerennonbe foeene
!**â,3å wm^ Penningen tot berIof3inge banbfe goebe ^tab/enbe
^ïâéßíÃñ Wf*n getoitgte op batmae! niet beftomen/ enbe mcfl
w% kirt £"i ifÖoone gefegenöÉpb berliefen/ enbe setoenfle aenbie*
«« oansbaerDepb opfeflgen,
. ZtUtt
-ocr page 368-
al»           Â â se ç R ÷ í é í âÅ End ç L ï f
Overtóft j5?efciert bfen trjb gebutenbeïtet ftpenföe jocS ïeben be -foWPJf. t
gefiabtg enbetbjagelijaen obetlaft ban be jolbaeten/bte bè uptenf **ïre
Umfchc enbe betopbe butgetge ailjoojbaen tot fret been toe nptmerge w*n/'
Burgenje bat fpbaet obet beetigfee Klaegbrieven fclfeeben aen ben Ö**!***
»and·.. ^ietgeja/ate^tabgoubet ban ©ollanb/enbe aeni©?. Öêä.ÇÅç
spaenfche. fecJïepn/ 2&urBcmeefiet bet g>tab$aeriem< fönbetet biet tnti'binnen
Stnttoetjjen/ tnelite ttoee biieuen afgetoojyen enbe in Jjanben ban «*»
«©betfien&onopgebjagttoetöen,
ï©e inhoud ban bepbentoajigenoeg3aem een/enbe ban befenftti*
XUegbrie- 4Ê&& ee«J*9 ·$* ^«Ë*·** É>««·#*9 ×** fcfirg »*) &*'" jj
ven hier jgjW&^»0* gWafwfowtftjSiflij »Çß*ß«ß go«>ft> /ttiJU l«»0<# ^^"'"á*
•Ver.
*%i«fift>/ (jwitft i^gftipeftiVtf' £<»♦ (£<**«»0 f»M«*»»i5#* '^«♦j'btf' S»»»**"»**1' #
*Ì<3Ë&*'âæ2>*'âà*2(÷4ß<**(ö£„ «^SiWtfij jee» op ^tf- Â*ß**&»3* ^g*
f^^VtgyiihfTfea&yeifi^iy/iTbeefirlfeif-fi ,3tf· Bwyrtf»é>â (W< Ø*1 ^i
fyif*%M# 0e*>i>p0*i QxnsfléetnvMir/ /fntif .ñß* &*·/>"* ^g*.'
eftj ,3*1 jg ñ«ÌÌ#- ^if QMjbifmViSj {Vc«- gifVbeetÊije /«Ë** f»**!*' ,,^
&g «H&vgen&y/ j« f» A«< e»» ,2><Ñ «^KBin^Hiffif gtiïjnf <S««f ^* ' *
â*»Ú3Ë) »w) (fyeiey/tMvtgf/eeg ttütfföfr) Bitti «Hj Itf- £*iniley/ fi'6 ^ 0
^«iW /<Ë#· fijtaftftv^ri SréaiSiifr;^ /tttofGhfag/ /**** ^^„fr
£W»igf«M* eeiif ,£S«gi»)Si»ft§ ^«fig/^etfVe»*»-/ B«Ur /tn»* *** £§&*
(ttattr
giiwMtf'Seieetf' epitf' i»g«ff<f»)/ «%««*»- ^»»* ^Vjftjffg JP^. ^^
foafcjfcgiijBafct, s»8ifej, r%ijwé»v ^ee ^6p<"»«('ö ^6ß>',,ß'ß ^**"?^^^**
-ocr page 369-
DerStad Ç ÷ å r éå ì ♦                    aSï
u&y ^ihrfoT^i 0«ftW £>*<£? iVtaiif QttitM/tttif (Mtyfniifg .SerfSi»*
*!% te Svijijtf,,/ „h&it· e*&>ffif *=?irttj ,3«* f2.f»('fj gigi ^*»; |iu8f 9,w»en>/ g«f-
eip·"* £wiri Sjrt^Mjfijj/ iMie<iegftipfiifH&~ ^ieigifM) /efyBieett rfi&Qtt·
I ^l"6*'^^ ºÏ·*1"!) ^Öaiep ,3,P QMlfmjtf' ^«fjCyVr*. €j3iW?J&*mp:
J|*tf8f» («6$ fc <*»»«£ jjeepffjj/ ^ fjj, ïïâ giCBifSi-) f£iHH fftj iVb«5^ma^0 0«;;
"'^/ßçßý grfoftnj aenbfy^ovtfaMbfyRijweg £WiW/i;j|»w8ftj <?«m«
«í?* ee»3<tf· «%,,»,&- Mmtf'jtp&iqjttf' SMiijtfirijtfOWr·'*!? wtfwt£tWQ*g>
S.i^f *be»/ ie» /tf£w8' Bl 6fy ·?'* fpeAypTtf- Sonfe «igpdnjeiK&y (We^iiP .
-ocr page 370-
Bbschryvinge Ende Loï
ϊΖί
rraote          ©ietbpiuamnocpbtegrooteenbeafgrgjelgBeBrand den %i*®c
Brand bin· tob" «J76* genocg3aem meöeöooj bemoebtotlle berjolbaeten w<-
acnHactie oo?faeSt/ toaer baui&boben in geti7 blab itibemertooefïitisen w\
den i3. £tab ©aerlem gefeoaen gebbe/ toaer bp ifc Set berfialben 8Ε»%*,
oft. ij?*, gabbe te.atenberufïen: bocfi alfoiB 3ebertniet alleen Bet iW&»rr„
öer afgebjanbe gupfen gcbbe benomen/ maer oofefelfë t)n 1B0n,
befröepböoe beelber inpber fïrate fgn berbjanb/ fog£bbeiBuptlin
nelgnfiepbbienfïtggeacyt bit οοδ onf en burgeren mebe te telen.
^er£farw#e <3mj"öe c^jfe^te titöe ^loS» Gay
o^aeïiery Gaüxavfo jijytxy 2 3 ♦ öctctf* 1 >76«
vit.
III*
vt,
xxv»
IX*
xviit.
lil.
XIX*
xxix»
XXIX·
XVlI'*
xu
X*
III»
IX»
XXI*
XVl'
rvi»·»'
II'
IXI»
XXXI"'
XI*·
Xl*'
%>
Vl»
•©PÖet^aren.
3nbe30am(ïraet.
Stnbe BerBeroiteeg.
gjnbe ^anget^eerftraet.
ginbe 3üo?te ©eetfïraet*
SünbenSIIengaeng.
3|nbe üerfcflraef.
Snbe ïi.epne ïpoutfïraet.
Snbe^föfltBellïraEt.
3nbe ƒ ranfeefieeg,
<©ptïilepn ^epltg 3Lant>.
3nbe #eufelaerfïeeg.
Sinbe «©roote #outfïraetbofoen be Bjugge.
ginbe &teeg befgben get ©afïgupjef.
ginbeStoningfiraet.
<©p be <@ube ©raftaenbe #ooj&fó'be·.
aenbe J&upbfiibe.
3|nbe groote ^ouffïraet beneben öe 2$jugge.
3lnbe#aerbefïeeg.
3nbe<©eeriiraet»
3Snbe2S?eeHeegu
3|nbe ?Lange 45a|lBupii lïraet
||nüeïiojfe©a!ïgopi.frraef.
3nbe &t JBagbalenen Reeg.
anbe^.ifêtciifelfieeg.
2δρ benamen.                                            ^B^^^^^
<©eSommebeb?aegt ccccxtix. Huyfen üp'ttiaefïegereBenb/a^':
be(ï mooglóS toas te teilen: begalben s. Gangoifs Kerke, sEiii3
Gafthuys/rBarvoete-Sufteren-KJootter.enbe S^Maerteos Hoflcen.-'W0
morien van Kornelis Bartholomcefzcn, btzttn i&og-getlipgf ίβη "
-ocr page 371-
Der Sta© Ç á e r t e ì »                 5
he jpnöittufcgen toette na benboobbanben <0reot-Co«intanbeuï D*Vred«,
^Ptlflratteofte Vredehandelinge van Gent bOOjgenometV enbebe" handeling»
9. <©ctobet bpjsfelben jaerjï 1576. aengebangen/enbe ben 8. $obem'te GTu
Ú:Æ$(
ttoffcn/enbe gefloten/ enbe alomme inbe j&eberlanbf ç ber&oti' E.
y«BO/ enbe afgelcfen/ tot gtoote eft onnptfp|e&eIgBe to?e tig&e ber inge'
L;"et>/ altoaet be Generatie ,§>taeten be J>nanjaetben boo? btjanben
Wh · fiaetber l&eberlanben ber&laten/ enbe ftcg met maJ&anberen
hnl,tn oe ft,te/ mitfgaberjs al petb?eembfittjgfbo!6/ uutbe felbe
teïSlïte toptlj?Öben/ enbe baer upt te Öouben/ UnHenbe boozb in big*
^pobertonftietuie/ enbe oub biïlp wtgt Bunnerpjibilcgini/ onbei-
jlfl°0}faemfiepb banben Itomng ban <§>panjen leben. ttc,
brfpft Holland enbeSeland ig be publicatie Ofte Verkondinge bail F°t«nuiier
'å l acificacie in befet maniere gebaen,                                          van de ver-
Kondinge
tij c^Oiïai1>»
                                          Holland.
• iVV>ifT S? ow&jgtf-/ 6g 3t" «epeMJeft'Ïif») fwfrgft; \& $*V)tM(i«*f
^*
^Sjay V (VVifSfvCeHirfi) »»tjv<W»ty>if «â'ËÀßßß»} Smi; «Stf* fttfbif»
â ^*»C^e<,&iro»iWii' i& Sjftfni^ft?. <^e ift/ ^mimtt)/itnt*) ^iPijffi»)
*$« V**^*' ^"^ ^*^*./** 3t™**etl /<n&~ BtfMtyt fófigA^*' ^tofte,
Q^'iö/ i&iféiL./ öïí,Ëî/ <&*r$ti/ Sltimfy/ øïí÷çýâ/ ^httt^f /in&~
cQ^cwirt sgifftti^. âÌ&,->»é5- fiiejiWitf cfii^vtoifeii^ifK SvMft^A^
Jneu/o^■3°*$e*ft)/ /CnR" faWft)/mvgfy S«»*Wj> »Wr-«e ««faftjitif»)/
ij, „J^ Â*"»/ ^âÂÌÞ,/^êË- gftnfcfo;/ '0»«f ttM»|fg«P* S.6ijftf7 «^ «N&ltty
e*eifM ft?'^^ /*h&~ fftfftgfjV/ f«w»ftj â»*Air· ^VptWÉ^/Cn&evfr.
f<·/ sT*" "^ ^' /<8,fwPe<,i** R6^3*3*^ *%â«&é?) f*t%p«ty
^>·Þ£&"* *******/ettkg S^fiJM&^ QfVTdjVp^i/^"^^*·? ^*
NbJ***^ ^*wi»·!?^ eGiaWft)S>6tf3<^/'i3*S**^'ti**6*&^O **«? >f
^ßÀßÃÃ
        ^ f*1' ewibiförHSijj/ /<»é>«Ñ iif^Eli.miij/feHSir' W tigi«*
2i» ^               ^i?»
-ocr page 372-
484            Beschryvjnge Ehdi Lof
W«rt«n      ^dWfft ÁË*7>«ß &<** U& (»«t 9öö9 % &* ^"^fjll
el andere 8u«P*&A«0/ «â^»»»^/ O^bVbdWr·/ 8j «Ê* '«.tof 'â^^Æ
Steden uyt o^egfowtyeeWr-^iiPjaYitifeiwijjVr' ^ij'aw^if») gtfj; aW^rr^» »M'b,'M. -e
deGêtfche ^„^; ^ËäßËé^âÉïËì^â^âß^. ^»ñß>é,â^/^ft, [tW^fL
getoie&'fo ß·«»««3* Swyj^a^A, ß* ^t.intf'/ eff^^ii Qttttóz9f!)/e*<ê£"*
Fang fy ^anVtoj/ fWijMfnliiifftj/*^if»ettbi'irfifïift; iy ftmgtr Rwtyftj ^ß"»* <ú? Ë ,(
Spaefchiyn. j^y,,, jVffP*· ^iifSi&j ^tiifi ,Sft> i&fwifiraifeftj "^ieifii'y /VooïHPif»»»^ ß"*
<s£nbe aïfo niettemin la Margeüe, ïuptenatit banl^etbugo/ ^D"*
publicatie jjetneurban onfe £tab/fitf) onDertufrïjen Jietberhtpben m i)v in« »*
l" tiand «©eneraele ^tarten berbjagen enbe bemitgbbjajg/enbe tütiMt i ni"
te*«n"h aIiec«aiftier btiitiinmetfijn liolfebfeefliggen/ tnaet*oo&feIfjtf«'iiIi3,;
Margeiie, i©efï-b|ïefcn bc^iegelnö isanbelbe/ fo té in aüe be ^teben bant
fü die van jaoojberguarrfer/ ban toegen ben ©Dttbernetit/ £mnmtffati\M "ƒ"'
Haeriem, fgne Crcellemte/ ense <©fb?put?rtie i&aebenban iSoc?bpoIIanb/ te
$m$ Demenbe onfe ^tab ben 9 J^obcmber befe publicatie gebaert.
øçàæßòáßê iij (V\o«z&$oflcin& U$tné (a (VVW*$eflk,
ïty'ZbGiiï/ W #£ /tfbfHVfctfL.»* jiffow^efttVif Pwo/ii' pK«/?iijf2i»j cw»*··*' ^1,
ianbi») ,<H&~ Ê»£»tf»j Sn»»; Si jV*} «jwnvitiïif /if B&»ift}fy Ì$*>&&$& ^f**
^rtfftiif^Virfi-eSiir.
           ce»if3'?i«r>ifsSi«MbniHi?Mlr/Ce»M(M«(T'",5<^
S»«tj(ßñéÑööô^ßÁéß»*·/ ^nfoif «i$,;Wpwf«i!>L0 Cgaitfy/Vet;ttftynj*1*
lirtiP ^>6iiL ft^rtptffijiï SirtfttfV»;/ «Sa* £Ì»é<»»ëì> Swy ,3^!? *$**[
itnuPZ/teegSSei nni*iftif/.'(i<i<»i»iif//i;tnif-f3(iiif'^^/ £i<»; «^rtto»*»**^
"ïiiift) i& Qtufotfo)! /ftiil·- trtafiqiitvfr}/ fenfer- iSrffroiftjf? rtmftfnf/ /tfw^^^^
^ie*io»«m?if)ft/tfM&L^ tvtajtfaift) ftj/cppifgwif Si*»;«ftjUtf/tn9#J9&$Ã**>
DonTans i^S9rt>i««W/tfiwSiioHbStfr «wuift»*-fe^if.
geveynid-                                      '            ö              '
fe PrinS . JBiöbeïer tgb gtiam Don lan van Ooftenrijk ban ïtontngi* WJJg
i'nbe j&eberianben/ öetoelSe na berfcöepbe upttlugten enbe fi^"K3
voorfich- be gemefbe i^ebe norDepnöeiijS gebepnfbelij6 intotüigbe/ O0?^
tighey d, m <©erieraele M>mtzn 0em niet fonöef reben nt'et al te öer,iJSe
-ocr page 373-
DerStAüHaerikm*                28/
»*οιΦ««/ geïgB ocïifön bebjog enbeljalfcljepb Sojtjs baet na tttaeï aï ie
L„cwptfajatS. SNrïJalben be Prinze van Oranjen, enbe be ^taeten
r1" f olianb enbe £>elaiib ben Banbe! ban Φοη aan berbat fjt Jjowben'
hii« nï)e e£nen toeelftoaeibet ocjlogb?efenbe ban tebojen/be floten op
««mieepgebetfeKerntge&tesi te bigtiger relaten/ cnbeï)nnne palen
α*,! iebffettcn/ enbebe piaetsenonberfiet <&oubetnement ban ben
*·>»ϊ5ε banaan jen begcjenbe/ baertoeberomcnöerte ferpgen/bol*
teng öe ^aciftrarie ban <©ent/ irsitjS fjun fatiffattie gebenbe/ enbe ge-
ai,p8 boenbe/ atfitetbolgenbe gemelbe #actfitatie: namen οοδ boo|
o ν π 0nbaP£ plaet3en öan getof cfftt te boen ficr^en/be ramenbe enbe
o·*» aenl!e ÖE onnojien bie baer op foube nomen te iopen/toaer onber
n*^inbefe onfeïanbjireiïe .êparenbam enbe Zaenrebam toaren/ be*
ü ocenbe be onSoften ban éparenbam on izooo, enbe ban 2aente*
uamop6ooo.eu!oenis.
^?1rwen '^Bobembertoerbcn Brieven vande Staeten van Holland U Brieven vi
ip7„„r ^tgaberb aenbe iBetalijter ge fonben/ toaer ban οοδ enige €0* destaeten
ton. sEn ^ε6ε«burgers pepineltJB gefc&itfet toetben/toaer bp Bun'«Holland
be rtSDe w ontboben toerbe ban toegen beïiomnBlg'Be JBejffïept enbe «eft d,« *»«»
np,w entracte graten/ bat fpficljnaer be ftacificatte toan45ent gebja· ^l1'*?.1
&Cnbe ^ öe £taeten boegen fouben/ ombanbe $paenfr5e garni» * "£'%
f ton»nK0n,flagen enöeberlcft/ enbemet geeneanbere toeïiom}ligbe*aenden
biefil c to°£ben:. inaer alfo be Bifcftop met be fioofben banbe Jitab Here van
beJif °fte toepm'g boo? fiun narticultetenbe öoofb boo? be garnifoeni Hierges.
htvh Jt/ enbeboo? beburgerge toepnig beBommerb toaren/ tnfon'
^.FPbuptfurgttctbeöoomfrfte enbe gaet tot be <©erefojmeetbe
Sati'J* ί δεbben gemeïöe btütjfee enbe beïeefbe aenmaninge niet alleen
8?ti£ «ÖHmbentotnbgfflagen/ttiaetοοδ felfjs eenenban Jjunne zeur*
il, hf/Jwen JB?. <©rjfb?er&t ban na ©treilt met eenen ©jtef
bjfis! öen ï8· Hobeinb.aenbeniêeteban^iergea/bienoti)J>paenfc6
ï)öjvfB/fonben/ betoelöe onbetfrgept enbe afgetoo?pen toerbe/ alfa
%ίζγη toe mtt eenen ooï,e Sooger aen op hernoem/ ofte toaer βρ ban
^atg toefen mogte/ booibfcötrnte. Φε Brieflupbe aljï bolgb,
j)c^f»S<^to«ftf«tftfiJ9t|*VW<{2 »W) fff?1»lilP (WiMIjbMiSijlP ϊί-
-ocr page 374-
£86             Â S SC Ç R Õ V É Í G Å Å Í 0 Ç LoP
ô,Çß,,Ì»*· *< <*â*Ì* ,3* <§ßË ^Ë* 0^ ^„^^ «„,^^ß» frfaO* ·
*%«*) £>iiy £>e faSiy iv g„vvi «Wcipji&mfj, f ij^ ^tf-gf (rik.ptfy ♦* <*"*$
i* Som
Aj/jiKje p*Bwip£iCijfi av*# fiïafwaW f<«£_ ftmnty Sft<fï«<y &g &*
(MiftiW
Ski», c&,iW£, e* QyüujiM**//ettor rrpift, ,SW â,.Á»Ö*1
W fiJMif (p. jrfrtrfft Ì ^tWr pbaey/tAt (Wiffibft, «Ì, mi *tftt«*9·
V ttnf^dfnfiCpSM·; etf»; ^niii /iySjftmt.jijj i#- ^wj^/jtfftjö /tfftj #^»ß*
«•·#*â|â <?«;, NMf.9AAA). qJ* j&aamMtHf m» n«Ujj AWty/ 8/ #ft«"
fcjSi? «^NifiCHP/ WmVWc «iS.jifiibif „„ei* ^ifrfovqftn, <%«,'* jrfbi'
^* ÃöÌ W&/ 0*VV«.nfo S.bnfttt; <*.* f «efrf â J<WMif»ft) *M «VWdÖftwV»; e<V
o^Hmeftjetf' QftTejefïif f/ /Cn* iivbic «&*„,,&,,: ify-figtit fijfffg bi O»'
fiftMtmfa» (Wc «Orttff (kffijj Mji frrfgtt^wj flrtifrfappijtf·/ /"&*»'
·&0»â|-0* ^ %..? (s«tfc <=i,65 gg etbw* (Tfbeuftattey) et í (**
totfiMifijicjjfiiifprt^^Sjbftti/ s>&«wm «í ("<■&**»,,;<««* fyitMv
êÞ,/ /Aft* Éïß 5«;, «„&«„ fiptsIgOiiQ fLimt & aft** pp 5i QfVtrt-c «ì* ^'
«fni», iimi***i#) ,S«i Se^i^-eft, p„£* ^nitft eö»,fpiïr ^ j-jjy. £pi$8<»9*
etSMjHfc^ife*/ «&?(,< «,„# iyliifft, (t «ieftiip/ ^„^.f. gei S>S» «ð* $**■ *»"*
&*#*, fate^/ ^« w MWif «s^iftibi^ifij, /ir ^rtift, i^ ^ËÌÞ? >f
Jtf- p»«b»f.iP·<f >^, ÊèfMrtVytf- c^iirf/ pnftf. ï^Ëé? fpn.tf'4W» <&· *9
-ocr page 375-
Der Stad HiintM
·«<£,
ölh ^ttogie bie ban ^aerïem öooj 'tbeïcpb ber öoomfcö-gcfmben Pacificatie
bar.ls'0i&te
n .êpaenfrfi te bigben tegenzet befluprber #actfiratie van Gent
fi"« <wm/ fo flebbenfp ebentoel om be burgerge bjftt mbe ganb te flr- YTvord
te ï«SD!;teW»«n/t>it ober be panbeltnge ber &;oeDfc&appen ganfrfi ^"J·"?
Parifi ? Cn toa"n/ öcrt '· ©efémbf tde Ar.ykclen van de gemelde Ojkaf"ekó
S)t'"catle ban toegen be üomnnlgfee J©aje|ïept enbe 45eneraeïe djU.· aifo
geko ln
cnbe öen Φ?ίη3* ban «©janjen ban ben &aebfttipfe af« a/spaen*
bet ia i^'fönöeenbeblgbenbentetteminbrjfbaenbelen Jöaefenön-fchcnde
berin, J®arSeUetn^>tab: toaer obet begoebe burgerge ten 8oogflen?tadn?ch
BfSnbeïl)toajs/ mettoetenbeoffp ^yaenftft oftei»faetjö toaren/Inhoudcn*
bun «E a"
ooS öe biugten banbe bjebetiieten mogten genieten/tot
fpahtftt r 8roottf
cnöe recgtbaerbtgii mifnoegen/ fo lange aïjs bege*
Seri
:; £löi« gemelbe gatntfoenen tegenjï banfe ban be meefte bur*
Phi'in be,ertÖbftflitBtenbel0?oebfcDappenben u. december Mr.Dievan
Taris hpus Matius «©ubburgemeefier na oenen/altoaer be Comrmf*Haerient
ïïCtlr0;^eeneraele^§>taeten bertoaegttoerbe/ ommetgem tefjjjeofendenGe-
ioMt>
B °°Bben i<5. bitobaer naiTSurgemeeffer Bekenfteyn, met deputeerde
boeopn?n
Ian symeon na tëtretgt: omjfttg bp flunne <tëefantenteaende_Ge
<©enw; ?»«totben^tn3eban<©ianjen na Jfêtbbelburg/ enbe tot oe ?"**; ~
ober Er» $ι«»η nai^uf3el teberrepfen/ omban^tabjs toegen den pdnze
ï&en t&^imie
met Bun te Öanbelen.                                         vanonnjé
Hptga'^.*^erembec toetÖefjet fchrijvcn vande Staeten van Holland De Staeten
bJetiffJ l anbermael bernfeub: maer ooSaf toeöerom fonber bege» va Holland
bfto '1. LucSt/ £nbe uptfiomde. 3©aerom gemelbe Staeten Den 11,
fc Μven
nt mJz au.T%cvan Haerlcm (toelnernamenin mg'n ganb-gefegjebe* vved«otD·
banL &°ilfn ban bfentg'b betftoegen too?ben) tjk jebert get berliejs %?„?£?*
renbenfft la& f"Ö binnen ©elf ontgouben Dabben/ na onfe^tabtoe^nj/^g
i'atfwbftu "begeren aljsaenbe burgerge/ fftnallen bermanenbe ook hunne
Staeten/ xS Bet bojig b^nnbeïgg enbe aengoubeigê ffg?tjben ber geranten
bert barΓ& „
ε Öetbeflupt banbe #acificatie/ fft& met be anbere ^te» aen hen.
beel/ trintïi λ bp be Staeten toflben boegen/ tot gun epgenbooj*
toen/ tnho "etl: ^aetDte befenbtnge en toerbe ntetaltetoeï geno*
^«16 h<i-Slnw,be burgers niet al te to^unbeïtjS ontfangen: biejöfp
»win toeberom na ©elf bertrocSen tot groot rntfnoegen banbe
45emepn<»
-ocr page 376-
BeschryvingeEnde X o f
*8*
«fcemepnten.                                                                   ivt
Biiifvande 3&en 17. ®ecember ifotv een 25obe banbe <©eneraeïe &***£?&
Generaeie 2&?uf3elin ,§tabge6omen/ ongettopfelbten felbenepnbe/ 8oejPf,fle,
Staeta aen
die van
Haetlem,
Dievan
Haerlem
injjoub ban hunne bjteben booj be burgerde feer bebetfct f n&e n» »
fioubenbjerbe.                                                                *,-.,
;©efanena!bug binnen Haerlem fïaenbe/ enbebegei«o£oc^",„Ei
be 3©et enbe be boomaemfïe ncrfi ^paenfcfi fgtibe/ enlwjM' *:e,
nachten »««ft i>ooj fiet oomaSen enbe toeboen ban ben 3Μ!φρ/ tn£* «iije
enige But- naembe <aee(ïelnnl)epb/ Boetoelpet gemepneïtcnaem berburö^
gers ter ben |&in3e ban «©?anjen enbe be 30aöerujKe 10&)Bepb toaren ">*».,
stad uytte Daem fotoerbebanbegefuanjolifeerbenboo?genomen/1f&^ihr,,a#
fetten die ^n/ teaet mitn οοδ enigc öant,e Deiïe eni)e eöel(ic toanDe ^a^tt
«de Ξ "«/ ψ δ«" °P3et infonberftepD tegenwenbe ben ffeinse ^ö/
Vriihevd enöe &et8?mepne befïe meefï gunfiigtoaten/ be £>rab cp te WW (p
«inftiB fn^rpooi^nupttelepben/öoetoelfp'tnoföuptbiefenalietety^ft
waren, mer&ten bat be faBen fic& aUettoegen fo fthitfeten bat be fi»3* &
totlbe om&eren. <£nbe nabien iB gunne namen in nujne meet-flE"'ti6
beiBemojienbinbe opgefrgjeben/ fofiebbeinmebe meerba«Sc
Searfit/bat3ealfl!er ineenerolleenbelgfieter eren enbe ter eeunw
gebatfttenif3e üierben aengetepaenb.
(VWweij <oatj XLVI, JStiKcjewtj <oay o$<*e*&^ ^ ·
ïonker Zy brand, enbe
IonkcrKornelis van Haerlem, van
Berkenrode, ^ebjoebersi»
Mr, Dirk Ramp.
Mr, IanvanSuren,
Kornelis Berenfteyn,
Gerrit Heyndrickfzen Stuer,
lanDeyman.
lande Wael,
Dirk de Vries,
Dirk Steffenfzen.ftjnftoager.
Aelberc Symonfzen,
AercTijfzen.
ArentHeyn»
Baert Heyn,
Dirk Klaefzen^eplmafcer.
Dirk Korizen,
Emanuel<©It-flager.
Frans van Schoten,
Frans,inben^>ntegei· 4 .„,.,,
Heyndrick Ian(zen,3Keieiflir*
Heyndrick Swolfmaru
Hubeit Koerten,
Ian Bartholomeefzen.            ^fie'
Kornelis Bartholomeei^'
bioeberö.              . f
Ian Dirkfzen.fnbenaW^V
Klaes Dirkrzen,frjn^ofDer'
Ian Kaerijen,
Ian Klaefzen,
IanPraet.SCppelmatt»
Iafpet Klaeizen.
Iifbrand Ockerfzen»
XlaesGccl,                          Klae?
-ocr page 377-
Η Α BR ΙΊΒ Μ .                    »·>
Soorv
Pietei.i^aïIemaSiE,
Willem Hardcbil.
Willem lootten,
Ian looften, «©e&iOeÖf r&%
Wynand de Bode.
|3&e Ketelboeter inbe &atmot$~
I fïraet.
D er Stad
Κ aes taurenften, <n*t l^erften.
^lementKotneüfeen,
£°rnelis Heyndtickfzen.
^otnehsSymonfzen, ^CpeepitUl·
■Laurens Bont.
"ïélis.
Pl««Bai,metf#nen
h»J^itx tot fitttSte ooB bat ft ©ioebftj&appen op ben lefien ketent' P«G«ipf «-
£E* eene Schuttcrije van 15 o- burgers vande Roomfche Religie cpiifüte* L°"„ dcn
Z"/ feetoeïie fifljmet ebeberplicpteben gemelbe fceugie met eoeb £"£*£,,
JDe.Woebbooitefïaen/ toaeropfpmebe booibgtertoatfit trocSen.
richtê fins
rr ei9S fp ooft al ben 4$obember tot bien epnbe berboben Rebben bat»ieuvvc
|*en btsrger be ttlocue alarm flaenbe ϊίφ foube berbojbeten op be ictumerij·
^tabg bjal/ ontrent bc poojten/ofte op pet jfcanb te Bomen/op (Iraffe op, drefe _
a«öbabeuj6uptbeiS>tabgefettebJ0jDen.
                                         »«edea*
flii^oombobenooB beJBureemeeiïerjS baernabeni/. Slan.ij 77. Χί^ή
rijf oefobjoonberg ban be£tab/ folanblupben/ als burgers/ pberin LyS
^"öoopmanftfjap/ oppetöafbinipjav om pun ben felben Eed aftene* de andere
foi* ^aer
onDcr Sunne nieutoe berpliffite ftïjuttertjenitonbentttiaer fchutterije
*" P'tttae en berfcSenen niet/ enbe toeele toepgerben oob gemelben eeb «y«de
JL0t!en/feggenbebatipfitöaenbeneebOielöenbienfpbe ïtoninfeliJBe y«htvao
Syfiept/ ben^?tn3eban^anjen/ tnbebe^tabinbeniare 1/7*.«- - j>
Κεη Öflï)öen:
Weöaer°i ^00*0** bP%mö«&«Öt enbein't oog|wg«s
au |©ibbelertgb quamenbes* Prinzcn Schepen aflengfBenjS boo?be wc Eed af»
g$™ in't Sparen tufcfien be^tab enbe £>parenbemom bepbebe 'sPnnzen
S^/enbe be ^cpanseban&parenöamte benoutoen/enbe tot ober» fchepenko-
■Sjtebtoingen.
                                                                             men door
b„It*n**· guamenberttointfggemelbe fcBepenfoerootealjiRlepne f*?!*1;*
eP|inning^eer/b!ef!cBalbaerboojbi8bef£Öanfien:
                        IZZZ
itft^ n IJ*öfto fönbetnocö atptbpgeBomen/bie'iStnoigengontrent Scha
nze,en
be"^Wiwenftöoot inbe&tabfcgoten/ ben Sloot neberballenbe in d«staïvan
J*°Mngfïraet benebenjs tjet «jgafiBups bp be berb?anbe fiupfen. Haericm te
' fewK? jj/^fgnber befgelgBj; norft bier Utromfïebenii be Jpupfce inge* benouwen,
•itnnek ^0 fclöetl oee80 met mcefi eIIe Dc enbere fcöepen ban $3>en-
liinpffrhE«na &P«enbam toe boeren/ aïtoaerfpbe Setfee innamen/
«kEfia«? ff c£6 ^Gf oeben/ enbe befeganfïen/ om be ;§>parenbamfrtje
^^Speenbebe &tab#aerlemban malBanberen af te (tapten/ enbe
ifop^tir'B^e/ enbebieban't #Mpj6ter ^art allen toeboeraf te
Pee SS Mee?ul Wi&ttfleïle alle ftgipperjS enbe bjgbupteriS boo|
«fateK^J* b00?ft«B Ijeeftontboben ompunne fcfiepeubooi
»»^«atöarönen35|uggetebiensen/ omna#parenbam boojbeg
o o                    ^fti5en
-ocr page 378-
> ■'•igA             Bbschrvvinge EndeLoh
>' $jin3en fcBepen te buiten tot ontjet ba» gemelbe ^rfianje: ma« ^*8
entgntemanbberfcBenen.                                                    . -„
©en 18. fgnber notö fefiien toeI-upt8erw(ieftBepentJ00?beJr«PBe
gebomen/bieben 29. öttoooB na ^>parenbamfgn gebaren/ meer on"
betbe SSbmirael bekere ban »atmontfeIbertofig:geIpooSwe*
berom enige ben 4.3anuariuö 1 177« baer bpijuamen.               . .,
LaMaigei. <©p gemelbetj 19. ©ecember bebe Ie JBargelIe metbe <£efpajno«"
ledoet h« fcerDe ^aerlemmersget Sparenbaptenonberben ^out/bpbeBaiB-
spaien by ojjenjS/enbe be ©aert na be jfHpBtoepalen/ opbatbe#iin5ebanMe
;„3Γ fööe met fgne fcöepenbooj be #tab niet enfoube Bomen: Beerme»*
toepaien. mt^ gcItocg5aetn bet0nenbe/ batfp ηοφ al op Jet^paenfco οηί3«
Boopten/ enbe toacBten/ enbe toepnig geffnb enbe genepgb b>a«»
met be £taeten te berb?agen/ enbe te berenigen: alfo fp ban alles* w*·
betfjiepfgnbe/iêttuerelb gecnafBt en namen opbe benotiböepö »"
ftgavnele burgetjSeAbtebobenbatseban fee^olbaeten baeglgB*0/?*,
Wtgequelb enbebeftoaerb toerben/ bsfï ban alles groot geb?erb\twf
bantoegen bat Bun alle toeboer ban eetbaeretoarenboo? '$%l™$:!l
fegepen toeïbe afgefneben: fo batmen meberom genocb3aeBt toerbe op
be monbSofïen ojb^e te fïellen/ geïgB te bojen inbe ©elegeringe banw
#paenftgengeffBiebtoa#.                                                  L*itf
Ordreop ©en j. Sanuariuö 1577. Ö^ftmen begonnen galfrogge enbepeg
denniond-garfi te bacbén/alfo bertoepnigrogge in Jjtabtoaö. <èotoai<o°»
koft, endê ban ertoetèn/ bonen/ meel/ feep/ enbe btergeige/ ja ban alieSgeW"*'·
gtootcbe- ©en 4^ bito toerbe gemelbbjoobBalf rogge enbe öaïf garft »j£
n?l ty.r< f^JS»onb op bijf groot gefet/ enbebe fatfi ban be befïerogge/ öi60"':?;
«ood bfnnë bwpnig toaoy op ttoee gMÏbenjï / enbe tien fiupberjï/ enbe be flöW ·*
Hatrkni. btcrenbertigfïupbers.                                                     ««*.««
<©emelbenbito/ als inebe bes anber en baegs fjeeftmen tot ane w»
gers enbe lanbïupöèn al|)et &o?en batje in Bnps pabben boen beitpjy
ben: Bet toel&e oo&ben 17« bito/ enbe ben 10. jpebiuarius bjebero»·
gefefiiebe-                                                                           ^..
©en j, bito Beeft een&paenfcB^aenbjaget ten^upfeban**",
rit jen gieters/ 2&at&(ïer inbe 3>inebe(lraet/ ober JB|. &ttfi ^, * A-
alle be floten boen opflupten/ enbe al't bjoob bat Bp borib onber wy»
baeten/ bit albaer met grooter menigte in öups gelopen toeren/»}"
tiptbelen/ mits Bet feïbe betaïenbe. #0 Beeft oor Ia jBargeW»*»
namibbags al'tgemalen meel booj fijn BrpjfboIB eengeflagen/en**
burgerge ontrotBen.                                                   . ,„„«,1-
©en ij. toaf3er groote roep om bjoob in 3>tab:r nabienj o* *»β
baeten benbacBerSonttoelbigben/ fïaenbe oofcboo? be obens w»w "
batfietfoubeuptBomen.                                  .. ■■ y- ^rgfttt
©en 18. toerbe afgefionbigb bat alle ïanbIapbenofteb«tO«f ^.
Ko?en batfp notB tn't fïroo Babbenliggen binneniutebagènmoiiwi^6
ί»ο||'φη/ορ be betbeurte ban Betfelbe/met (Irene bebflbai η»"^
-ocr page 379-
Du Sïab Hairuk;                43Ï
liX0UDC atfitetöouben. ©ofcfiebben be Boopmans booj be ganftBe
G?tn alle Ρ» Boopmanfcfiappen bp ofrtt banöe §eten atle per»
ii«T.n/Ji"w enbe oab/ opgefcö?eben/ om bjoob onbetbe burgeröe
Dinfl ·
len na Dc fto&te banbe Duptgefinben/een ponb bjoobg aen bie
öft«h
e 0D*tbe ttoaelf jaerenoub maten/ enbebaer onber eenfialf
hp«?' , ^oBbat&temen nu Bet bjoobttoeebeelen garft enoe een bet»
^noeel rogge.
fanmPj" 4· f ε°·toerDe in ^taö **>f·* ©trecStfcÖe tarto e genoeg
bw '*«Γεη euïöense/ enöe bier finpberff. 5©e jolbaeten guamen nu ooft
«p nacötpet b?oob upt be batfiets Bapfen met getoelb galen/ bat bo οι
w«urgetsBEbacbentoerbe.
                                                          ■*
bpwlen,J"ott0 en töaf5er g«« tyoob om gelb te Brg'gen. jSfettemitt
bllTu
a ^©argelle bens&urgermeefïeren ban be £>tab beertien Bon*
^"^iaoben ban bjie ponb binnen ttoee bagentgöjsfjem te leberen/
trm?4l Φ1 "M9
οεεΙ gecoofb b?oob bp ficB Babbe/efi ettelijBe bonberb
Λ fctöwfc/
oite tt»ee-bac6.€n aijs be ^erf ftcö bies beBIaegben/ en
fl.,5 öunne burgerge ten beften fpjaBen/ foBregen fp banftem ter
rn .jjooojb: be burgers mogten beur gaen/ enbebe^tabbetlaten/fip
e Mbemet fgne jolbaeten toel itiBouben/ enbe betoaren.
^ölhfl,
n 6-0<t0 &"#,a Jfêacge'fe °p cpenbaeren trommeWlag ben
en iv?cLen
toeI berboben Dat fp geen bjoobupt beöacaers tofnBelen
β!'°»ben Balen/.maer'ttoajs femaer toatpro forma, enbe om'ttaeI<
ffif ΐ?ίΠε/
rnöe cn 9εε# ganfcötfiJB niet gegolpen, «enbe alfo best
mS^Wbe 25ac6erisbpbe 35urgeineefierj8 op't j&aebgupg ge-
ooSlïïï.isanbober Betgetoelb berjolbaeten ellenbtgulaegben/ ttit
Srene r Ö,en Ö«n ïgfenbeleben ban Bun niet fe&er en toaren/ foen
taes, Ψ 8«nen anberen trooft tot anbtooojb/ ban bat be ï^eren geen
^obe?'
Ben omïaiBargeHe «ibefgnenjolbaeten fuIBr te beletten.
fenö7«l,SoaeroP«en3(lIetogn dominionstoatBatb enbefïgffpiacfi/
Wietfip0e°atbeburgers toelraebfouben toeteninbien fpboogb enbe
DeïSS5ww"' aWet Uö^'iénuW^^i^i^ümia^n.
etc.Me„l'ö»«ofïebeginnen/ enbe f«B met gcUjelbtegensbe refifetten/
teop^'^iaieatgelleenbebeanbere ïtapttepnenbefe tooojbenenbe
tia E? ?rnamen; fo fotfltla «Jlargelle gemelben SWetogn booj fgnen
cbm.»5;nÖcr8ic"^3e tenemen/toaer ober tufffien Bern enbe üm
Boefe f**raenÖaïjS Booge tooojbenrefen/ bie Ia JBargelle berfeftepbe
ïanofrn» ?nban t8ne30lbaeten bertoeet/enbe infonberBepbbenon*
ïi&ttaZi1Jwtftneeren bjanb/toaer ban ÖP be lïtiöters enbe moebtoil»
BrtlbMT/f^^aften gabbe/fobatfgne 3oIbaeten baft al beben toatfp
«en ώϊτ DecBteh. «Cnbe op bat Ia IBargelle «lebign boojfeBie*
?lebiri„fcai?8ennoiBte fpannenenfoube/fonamBp öraenBalsiÖ8tn
%ebÉn fr ft;*J
in ö^feBeringe op ben BeuBen ban Bet ÖaebBups/enbe
8«H batft«ls2c?be
na ©trecBt aen ben4&rabe ban J&ofju bjagt te toe»-
«öPHofieloojïenftöftbeloDjibiögefielbtoerbe/toatooBle.fBar-
Oo »                        geUe
-ocr page 380-
jjl            Β Μ 'C Β R Τ Τ ï'k G I E Ν D I LO'
Belle baertegens Hebt» <©emeïben <>. bito Beloofbeg jsurgemeeffc1*;ζ
ÜEatgelle toefcelgH feben gonberb garflè" bjooöê" booj fgne 30Jt,a!%"„ ♦
lebeten/ mttjsbatfp bebacfiergenbe burger js in b?ebe foubeniat*»·
maer be moebtoilltg&epb ber ;olbaeten w toas niet in tebfabennoru»*
te bebtoingen fo langt» batnerjseen bjooö gabben/ enbefp notg»·
4§>tab toaten-                                                                          he
«©pbefentgb liepen beburgerg metgoopenna ^parenbamnaj**
fcgepenban benl&tt^e om gunnen gongertgen oupe eenmaei rn»
bjoob teberfabigen/ bat enige boo?bj8 baegltjfsj: beben bit *>f*ci*i£
ftöepenofte te&parenbam goebe bjunben gaDben/ totbatsebanv.
iSpaenftgen fgn berlofi getoojben: get toelBe fo niet gefrgteb erι W»P'
fo gabben beele burgers ofte ban gonger moeten fïerben/ alloJr?.
booj gun geen bjoob tn Jbt&b te beitomen en toasv ofte elle berlopy'
enbebe^tab berlaten/Oettoelne ban 006 ben i* bttobaneennw»
tigboï&ban burgeren enbe Ianblupbengefcglebe: be burger0 fltlr:i/
tuftgen bie nocg bleben/fonben gunne ninberen na ©elf/ ^eP£/Jt
öotterbam/ enbe oberal/ ban bjegen be feer groote benoubgepb. p*.
bü$ berreiisget toe ber om metonfe arme burgerg'e genomen *tlw
ban be ^paenftge η fconben berloft toojben.                              _,Mi
Handtiin- ^ertotjl nu bat befe fafeen ftcfi alfo binnen ï|aerlem toebtotJF™
ge van die enDe oat De atme 0lir8eri8 D00? De nwebtotlle ber ^>paenfcgen tot w*
™\h£ etiPtetfie ellenbe allengfnenjö berbielen: alfo be «©beröeben ban "»
f
deStatten gebleben toaren/ enbe baet toe arbepbeben öpbe gbpebiefe öflDJÏÏ«"
ovei d· Pa bat be ^paenfcgen get Ianb nocg fouben beöouben/ enbe meefl« nw j
cificatievan ben:fofci»cnten fp niettemin meer upt b?efe banftoaritgepb/ alp )".
Gent, jjpt Uefbebanbe b?ebe enbebjggepb/ ben 14. ©etembet ι π6* ν^φ
gefanten poneer ^ebafiiaen StraenljaljS/ J>cöout/ enbe f®h %L·
fijergt ban $efje/ oeurgemeefier/ na ©elf tot be .êtaeten/oberm»":
fp ban gun meetmaelen befcgjeben enbe befonben toaren om »» |
jpunne bergaberinge te berfrggnen/ enbeftcb met be anbere b|9*'IL,,
onber be ïüegeringe ban ben^jfnje ban ©janjen bolgenjö οε#3Π>ιγ
tie ban <©ent te boegen/ enbe te berentgen, IBel&e gefanten wn *
bito toebergeneerb ftjnbe met bergael ban gunne berricgtmge/ 0C"rthf
ötto toeberom bettoaertg aen togen/ felfffoonmetgoebbinbert e»
lalt ban la JBargelleenbe begeöeeïe Wtt/ om met ben $?'"& &««
£>raetentot boo|beel banbe .êtab ftcgte bergelg'nen/ Φ$"Άμ]α
ooS genoeg3aem beben: goetoel be©ifcgop «©obefrop ban,«■*%{,
metftinen ganfrgen aenSang/ ^pmon 4Banfiujs/3itanonirB/be|> *lf,
ftöopeétabgouber/ «ntonfuieftupit/fönenraeb/ ^oiliPPw£i!!,Ett
uö/ <©ub-burgemeefier/ €8jlftoffel b'iiffonnebtUe/ 29eiftt/*J*KÉt
tanber itëiele/ öentemeefier ban Sermerlanb/ enbe wbttw»"y
feer gef% tegenö toaren/bte ban notö ebentoel fo beel te jpege 9« ^
lïatBemelbe aefenttntotu* aannarittiiii 77· onbewicptttl»8^^
-ocr page 381-
Der Stad Η α ι & π u ;                 299
i*L^wtben/ enbe bat Bet getroffen berbjag niet en toetbe fagegaen'
nerf na8e6omé/tot groote moegeïgSBepb ber gemelbe ttnee$tab0·
a^ianten/ enbe bjoebtge befbjaringe ber goebe burgerge.
f&ntr Ψtn 5' SanuarttuS1 ƒ77. të Itapitepn 3jan £pmeon ban ftftt ge*
j"'"|tBap ban 25?uf3cl toeberomte Bupjs gefiomcn/üiaer oenen BP
,: *,®Wrgemee(jer35eBrn(iepn ober ©trecötben 16. SDemnbet
bPM^' ^gefonbé gebjeefï/gemelben 25εδεη(ϊερη acgterlatenbe/bie
fif" *i®aerteerfitoeberiieerbe: gel ,δοοδ JÉattoiSben *♦ jpeb. ban
lynerepfe fnbe uptfenbfnge mebertjuam.
it jf eKn 7 bsto frjn SlonBer ïiraengalsr/ enbe JBj. «tëó'fbjefBtban J5ef*
ta*iïom na^elftotbe^taeten/enbeBooger eentoiben^jinse
frk^l,anïl berrepfö/ met naber ïa/ï banbe ganfrBe l©et/ om be <j&ent-
'
r— *w* melbaert ban be&tab te bebefïigem
re folnί * wt0 tó *e?· <*Bt)föiet0t ban $ef3etnebergefceerb omfefie-
^n,5?ebj£,er™ bei&iftBop nieten begeerbe te bettoilligen/ latent»
JonSet üraenBafó te |Bf Dbeïburg bp ben ^inje,
lfef*^en ,7· bitoijslSurgemeefïer banjgcfje metbenlBiftBopban
■δΓal* ° oiJer '©elfne ïBtbbelburgtot ben $?inje bertroc6en/be biel*
totn\scte£^ieö/enbe Slees" JBattBeufsen/ffiurgemeefïer enbe&cBe*
filhleVrJ®tab ^aerleminbe «SpaenfrBejbelegeringe/ banStfêmaer/
behf iJp fttÖJebertontBfflben/ met enige ban^elf/fönnagetogen:
isr^r3z "a lange enbe berftBepbe onberBanbelinge ben «.bito binni
<©><L- e be b*eDC boo?be#tab ban ©aerlem met benp?in3e ban
8e».Ü,in°P öefc Arty kelen enbe punten der fatiffaCtfe Ofte voldoeriin-
tJxl «eberffibe Bebben befloten: fgnbe alfo be &tab ban $aerlem be
beA!Pet. »etBeerbe,éteben biefitB banfelfis enbebpberbjflg onbee
eflertnge ban ben $jin3e ban <©ianjentoeberom Beeft begeben,
*»aet op>k Gay d^aztün) ftcf? ffi&etovp tfejefoif
Gay <S£>%<m)<ty.
£g s 0*«*9 f»eeii;/ fmW ^nijtf' SAgitiforMigtfy frf£*£»/>fktf wjwMtf'/
' 0>* /*Mi3* »»»i«*«* «rt^iL, »f£* e%rt^»n^w»|3#' fί«f5 ,S«^/ fwif*y »i-
09 £                  j«««4*
-ocr page 382-
£$4            BüSCHRYVtNSE E Ì DE LM
*. «38>*ev>i*ff*#«>tf ^f (Wirtsi^j ââä,Åßß ò»Ë9í# t&Mf*****91
$&tl\$& fittey fitn* *%*♦!< efettfo %*ââß»>/ ^«mi ftjS^i eiCixef ^"9 **
figiif etYttnfi)/ fvn»<r /tW%£& «Wf* «ff* atgiiii f^dfi} Sey firfW(3'*HiM"
ftvtyffófeg Sf ftfeft; /tïtfttf· fvteftftj/ ^nirtjifi-p «MJ&itfij/ eaftttty/ «f* * ^*"L
Vto»»*fcij/ «>f<i J3a<fcg/ »rf <«? «Sirt^iH&vftj/ t>f<ß ie BttiUty in'(^íí^Ö'*^
/fgttrifi*fleiiSir· JBrffgi*/^woigiiP/tfwytf'frgMiWfteg«ftj<*ôË$«ß> tf?^
·»<ñË>/ wptf' frgiiwpftj/ » ƒ<* (p«t<ftj/«jte irf fiuwfftj >* itorfm·"!*' âËßÉ .g
«BeM^wiefer-^tfeijiif (Wit «Àâââ*^ effi(*»iiiiS>8iiifïftj£<,i«^/'iW'/' '
«ï? aM&$<tfltQi[(it'(tn»ni ^m) ^wavteft; piïfenfjj/.Sii' Bimtg** *"
frgïibftjC^^'Ttieye^drtfi»», j^fttVbwtajjfijyKfiiP £w§ f«**9 tf**"^ Ë
evmfiffwtiaee^ fiat** tttQify/ p*»bifrginj/jotUitty/ 8; ^vtt^W'4*'^
ty S»6i fiftj fijwfc/ /tfwSf ^«wiMieije "fcty /frt VbaiïSijft» »2^»f'Ö»P /**9 °^ ft^
fe»y Ñ(ừË; ,tni( f»j»> 8*f-$e{iy /tttif Offitirttf»;/ fenfler· güij ß<? &**9^0
•We-Qatte-pitiky/ fr^frL.fifHptHte $(3«ffeeiiee-*ei ^^^f^frf.
pftrfowtf»}/ ß^^ËÀÇ/ËéËË)/ ^mS~ a^irtbefjA)/ /tfnSi (· ·=%§<? f /Si#' £%&*
-ocr page 383-
Der Stad Haïkiimj              i$f
2>«& ,«»&W., See*f<§. ^if*§»p f»|!> «SwgfttV/Seie&fy /iwVfijy i* <%«.
3* ^y «Sitfjj (#- gaift, Sw^ftj/ fenSer' ^HB^tonv ,Sft> â»*** «ff*· ·*»ìì» wfi
*Ë*ß"&Ê<*'£ÇìÝêéâ& „ft* <=i>QtttW%i(l# â>»<
«- ,Ïââéã· /tttiyZM ß#º»ÞÌ.
„ft*1**" ef<f Si»e«>*<i») >*j f »JH#' **gi*g/ pïibiüyift>/ *%*»$*fc^/jtmfWiiftj
 & ^""^/(Wrfl-W iHffefóiHgtf' «ft* «njiMM*»*^*-SwBïflg^BfVfln)/
!ç**8·«&9 <«f S>6«*5te»;/ /ibin^iWje ;&»£> Sta»; fc e%»»*w«wietf' «£i«ii#s
^"^i^Sw^i^f.i^otjie^fiitJen&ifgBM^jiVVrtpr/SjbeebAfTeiM^
eiwtft>gV<r· SwiyW fï&>< KifigiiMftf' feE^jje», toniftilnir^ ,wW /<«Vj pftt.
f ^^y^jcMii-i^itf-SBBifrg.jBifet^/'éfijij <j£«e»f«p«w^aftj^ifcjBp
á. ßÃ' /*ì«3<? fvto«*ifg#Bb Bg «bBMiMmff-foufc (WBje») mjftfij:(**$ "^St^etf
f( 7* $*&*" fcVCeiy ftiite SrawSf Butyitfy /tn&~ »nVb»»nfcftA) <?>«; o@«tf»«
pit g e^fjeiViftj (Wtfi^ftte^fVtoefr&ir/iiSfijfc»)/ gfnttartf «fitf-t*·
^„£ g I0"**» (tnegftj «=5>9B*>tf*,/e«»jbft?/ *tf *é ffc p*»b»f* /f«&~ ß«f»VbijfL, <♦#·
BifVbX. *^"<ä«Ë0Ë0^nff5##MifjjpWrtity/t'U*j«Hif»«H«S/*♦>f<*
-ocr page 384-
19*$ Â å s e ç R ¥ V é á G e Ehdh Lof
f. (£nb< pVfotgtiüt §f f epïf^fftj <\»ëç& cGfgÓltoijtF1 pW*J ^^. ^
faefftj W (m«5ip»»<ift)/ eingtttyf /tnM MVfcvfnferA; ,3**- (VfW *p*
♦tifciig»4fe3^M*t?ei^ii«te»eg»^íÂËßçËÌß·*»**?.··;^ «6tjMl(ftij# *^*"f?
*ft* #»«** p»»Miftj/ *ef« (^«3 «Ü% iijSiy/St..» §W Ëéß»5**5>ß«-**··* j£,
<6<Ë »»;$<»»&«»> Sw^fijnVr· Cfojfm*nlti/ ii »nV»0«»ïcA; /itftt?JtW«$ ^
ç>(Ô«ß»ÌÀË> £>er'*&iti>tt/\>to*»itil)(iift,/ S«üi»H&i«fj>/ «f«"^^^'^Z,
fMwJfanf f» gr-lffpV <*»«»ƒ·£ (TKP^iffwi^vfit· ßÇí\>ññê8ßééË> ^i»>J3' ^
«é? AgpptftA;·*' ,S«i«ir»WH*i* «WAtfKft;/ ,&*!§*< (ViW (*£- J'lw' ^
fHri/VwuofM^ Ëí>ßß* Ë"»!? fiiMtf' #«"^Ìâ#' <Pe»*W»«M<i#'/ <T*H'*-> £L
,2«? £5*ÌÝ*éé*1* «â<*é?ß Á) Smy ïöñß f»»* /ChW «G<e«HV ñö /WS1** "r.
<*»*3*9 *t*g*ntm*!) SfoiWp/ (*£» $tQv$*tv) fijt/ee» /«> ft? ,£p*0 *·' *M
é O. SH*ng*ftt&i Ut %tnn\tmnp Smwfcf ffati vfit (Mvtf*** '-
ft» Öï'^Ëßß*" -/ttitt Ü* «âßËßÀÞ, 4e«*ffJ. << SwifcA,/ ,£«< ,S»«f f V ^/
/íâöË* jtyfMVtoBBifoig igf&iwtoeintmeHi/-{uW**j BÏij\>t*jt3"»M'irt0£j#
iv4 &frtifi
/««^«Wijfoi^Sei ^«(ºãñç&éô ropKwft) /<**< «Ç^^áëé
^fmhVmhj* SwijV 'Sftff <3»pp* @«m&5 ^éVfe», ƒ«£«. CpnV \*c\tt>
Pt\$tt${<ity£>%t
fttWtifmitV/ftteii r»(34»»tf «f§£tT.V«eg5 ^e·***/'C ,.;*«
^fM«»ts»H«<iiP ,3t?r· ^tVMVteirv* *ÜSM pf4* Qyr«gH3v,";</ »>»*»·»·»" W*'*^»
iwMBVj*inf /<*> CiQiMfy mV ptoifryity/fHV ptiW «fïwwrV) ^""/ã^,Þß*
SlWiftJ, ittfeprtty: (£nW pV&^ftftif>iif frfJüeSftj âæ ,£«9 S>pp*(«$· *!/* f,»
Pw<»jif*H«<e</ f «ß S6Vfl«i»r»>/ /<»Ëß iy ^MeWijtfif «ffW») *%<·» ***.!^ì*
ftfeenjViti ficw pVtweii s««*> A) ^Mirt ë^é? «ì* âñ\»< ^t-5 «jMiftj 1^**1^/
«vPD»9t^ftJM>i!,/<tHAt'c ñïâ^ßß igfvteiHHtttitafitgjatttyjteitfp
^wMp^ «6ßË« mfaktoty Ë«$\* (ynr^.p«rtrt eWrtriwi^^j^rf.
Wiewitf'/ «ÀâñË ^fi fiCbi S#Kerrp»>ii*>/ tmwi! ^Setfr- iMwif ^***- *".^ éËÅ-
W»ppn<ftj fit£^ it ^bttwQitylStQafrty £>»itn<y £i* «iwMiVMf ,£5'^' ^^
l«rf<»fAj pH^tfr- QtygAjtofi) Qa?%r«tetMtfé«y/ att '^t^^r'fitffP*^ vtV,
(BAifMiwj^^rt^r-^giitriii^iV^^i^Srtfrt·}»»"^*?/ /*Ë'**'»' ^^»'
&«- ñË, Ì£ß ß í- ^ii 6ë>/ pffi i5 f m«- ^# rtw f£/öi»^f«»Hi «"**' Ã
f^^^^^BBwff^^tf^i^fó«i^gB««ij,effp»*iM!j?.             ^ g^in;
-ocr page 385-
Der Sta d Ç ë e r t n ì ;                é$ø
^ ·») Hajj â,^^ J£diyiet) futBiy gtyjinttfnet) /tt>)J Bbrtr âßßé? T>»<> <Q(i*
*eSfc? 'Se*il**<'*»'·"* »»>** j»f»? *?*»*«** /tf»? ^Svii iy ^âË efShf âÑ»Ë <Ë-
fott* ^>i*Jfó'oiJ wttttatitxfy/ &utriteiie/ vfi& inVtxtiMiiS/gtfitafi
itfHfi^V^^^1-0 se^e pointe»? /tfH^ifrt^^fy^iiiipiw^iieijeif 0^t*e-
•^ïÞ,*5 ^'9 MJ^e*tof*&eety /ßÇ^Ì^é^Ì £ffat*ifr»?*y/%3
^â*Ç Sk**^* ^Ö"*"»/ iir ?**(*"**& ^"V .3*0 ebvr>*nvt*n9ty <$<* tto«rt-
t9Dlbïne)?c,1iiaenl,c öatbftgemelbe berfyagben ü. Sfan. tuffen be Die ra»
' enDe De J>taeten Haericm
é ton""*" uulSenS ue üranriRiiie umiqpenv albtljSluajS 6ffloten/ genle»en
"°tftwil. ,nocBtansi Die ban ©aerlembe inoeDtotïItge 3oIDaetenfonoch,.de
?Ê1åú()ßåç/ maeröleben metbefeïbegeplaegb immersfofeer l™ih,
r?ffenSB^°i ben«· ^aert toc« 3« onbertultöeti Dat be bjebe ge d„S'
rlanlQïiKe/ enbe 00fe na tatmattou betbjag/ fo tracljtcben be Öå. door de
^tabtefil. êÐ nocÖ aïeben feerboo? alie mtDDelen De joibaeten inptaaijke
c^fitme-ç eS7 enbe ièpacnftö te bigben/ firljberlatenDe op eene p» d« Gefpaa
««et toe r«tn^et ^Paenfc&e ontjet Doo? i©on 3an ban «©ofïentp/ ioUiecrdia,
^ipuan ©erbwgoDooi bjieben enbe uananberen anbet3tnö
Pp                gefïgCö
-ocr page 386-
*9&             Â Â SC Ç R Ô V É Ç G Å Å Ì Ï Â Lof            .
eeftijfbtnerben. &oöebe ooBfitet toe nirttaepnig/ batbt JWJJg
ban JBietlo ben j .jpebj. 'simoigeng ten feben uren inbe^roote*** »· e
in fijne piebi&atie lojs uptbolbe/ bat fipinfiet berbiag met ben W\L
ban <©*an jen niet betotüigb enfiabbe/enbe batfietöemganicge'y"^
gens be b o^ft baas/ bat 006 fijne onbertep&enf nge geen3injs f ð 'í ,„«e'
tot een bstotjis ban fgne betoilliginge/maer alleen toteene S^ÖL
nifje ban get gefianbelbe/ cnbebatter boojfijne Bomfte *ÉÖØ;Æá/
enbe gebjoutoentoais/alsifijne formele enbe epgetooojben l«PDXn*
bat is/ bat be fafie nu al boojffr&en cnbe brfloteti baas. i£>o ttot&w
âïÞ ben 9« bito met Ia iBargelle na ©treept fttlftoijgenis enbe )o"'*
iemanbg toeten/ enbe guam ben 11. iBaett eerft toeberom â»1/^·^
in &tab aenbiuppen/alii laJBargelle nu al enige bagen metftjn »^¥e
bolBfiabbemoetenrupmen. Cnbealfobe<©rabeban23of5tt·ûáú["é,
<l5eneraele ^taeten lafï ontfangen ijabbe/ om ft et bertref Ben ber 3*».
Öaeten upt^aeclem/ «êtfhooHftoben/cnbeflnbere &teben ttüeimW
enbe te beboteren: fo liepen gemelbe «öefpanjolifeerben ^H-iffkr·
jagtigober enbe bjeetobet nal^treentbp gemelben#caöf öin,M
te berftinbeten.
                                                                    ^.
h« spaen- #«** tegens toenbeben 3onBer &ebafifeen itraenfia^/ ent* 3^
fthen «te- 45öfbcrtban $ef?e/legout/ enbe 2&urgemeefler ber ,i>tab #â"é5'«
ken «y t allémogelgBé blijt aen (geene moegte notfite ongemacB ontiïenoe;"'^
Hacriem, be 3oIöaeten met ben eerften quöt te tbojben/ enbe be ^tab ban" e
chdeStad piagj eenmaelte ontlebigen:bieban oo&boo? geftabigrepfenf".^
gaetaen de myn/ enöe öoiftanbig aenfioubenbp be <fceneraele ^taetente wt»L
S™3el/ bpben|&in5e ban«©?anj.en teiBibbelburg/ bpbe ^tattenwn
£"h,ea ©ollanb te *rif/ enbe bp ben 45rabe ban Bofsu fmtectftj 0^S:iJ
epnbelgB baertoe gelucBelg&biagten: na bat be<©rabe ban -»w
boojfijnen ^ecretariis gaqueis.ètalpert banber ©telen berfeBerwi*
ban genoegjaeme penningen upt&upb enbejkoo?bfjoHanb *°föeff«8
ge banbe gatni3oenen beBotwen/ enbebaet ober la JBargttl*fD".Lt
jpeb. boo^fttfi ontboben/ enbe ftem toel bupbelijB belaft öa&&e !«""„/
tenger uptftel fiu&r metfgn bolB upt be £>tato ^aerlem te bertref^»|
bic baer op ben é8, bito binnen H^aerlem toeberBerenöe/ enbe tioyj..(
jammelenbe/al^ altijb boo? ftenen/enbe get oube futjetöoefc/ *"»» "g
sojfafie ban toebc n/ foe&enbe/fo lang pp immermeer met etm^w ».
ben minften/glimn Bonbe/teu laetften noeft ben é. JBaei t/ 1Wm/liLv
niettemin niet fonberftanB/ met fijne moebtotïnge 3olbaeten £/"L·
trot&en/ nabatfip benffiurgemeeflet ban |5ef3ebanfppf een5rt|iji>
bacB flagftabbegegebfn/ obermttiiiip BembertoetenBa00^"^/
een berraber toajö/inbien BP oob not 0 langer toepgerbe tt bertret*»
enbe fijnen laft na te Bomen·
Tantse moliserat Romanana condeicgentem.'
SO
-ocr page 387-
D ι β. Sta β Η α ι η t β μ,                    tjrp
So'faafi.er'faat te doen^lmdeSfaenfibe Draeken
Sicb faouden uytons Land'endonfi Steden maken!
So beeft bettnfe stad *tt>eer 'jberten bloed gekofl,
En datfy vmbetjock, der Spaenfihen is verlofl!
ïltto0 ^at$ enfiabbela jJBargeHettietfgne joïbaetenbe £>rabban Haeiiem
*>ete\:ï,ntrtete^niptnb/ ofbOOiöjS toerbenalleeetbaerc waren enbe an· 'vord met
be s^J^iufttgöeben totmt&ttstt goeöebtirgergcinoberbloebm a'Urmood*
t^Sefonben.
                                                                  druftow.
teZ8 fluamenbe0 namibbagg ten bjie uren ban&parenbam binnen ttJrVr
&tZ*^e
Hetling. trie na «<&ouberneur toerbe ban^i^en enbe DeSparen-
enhel£ntoe8fn/ deHerevan Warmont, «bmitaelbanöe ,§>c£|epen/ damfche
fleinp«fpiteP« Ruychaver.bie banben^tBoutafcraengaljS/enbe 25tn> overaen
«Jeiwter ban Befje/ feerbjuflöelgn getoelleftomb/ enbe ontfangen worde bin-
^uen.                                                                                             nëHaerlem
Irj6E¥eö abenbö fijn be Burgers op de wacht gegaen met unuptfpiefce* vrundeiuk
%ηξ*{ "gö* «net bliegenb uaenbel/efifenDen tromineï/ben legout DeBU"s«s
^%nh *raenÖal|Sboojaentrei>£nbey enbe fgnenièone pet baenbel treckenop
a&e«                                                                                             de wacht.
irfiejr*"*· 5, enbe4. bitoftjnber bede burgers/ bieboo?be ,§paen' De viugti-
[iïrj sapjpffeen toaren/ teeberom ingenomen/ toaer onber getoeefi ge Burgers
ïi\- •"ÏUttitPr dRüfher* *»ati iïft»fKVi<5»-ti;nniho / !&««·« Unan jftüiihatwi Ni)» komen.
échfh,116^ «©tjibertban 3£>ttpbentooo?be/ ©ere ban <©pbam/ enbe komen
&te»«,m$/^a,,!s *oïtetman/!&tetér *iei/iBettÖeim Hugufïgnfjen 7V6cr in*
«nöe £, aeSi©attgeuf5en/ gasob banï|£ ufjen/3anSIaesi Eotfsen/
^teb'^anberen. <g>oquamen ook be burgers uptbe omliggenbe
fcen/ h> J»5 ^tab öan ^acr,e,n befttgtigen/ enbe gunne bjnnben befoe*
^«benbe grootebïijbutiap/ enbe bjeugbe.
^ttöev»* 'öit°iönbe schepen ban ^parenbamtoeberomna't gbup* De schepê
^etf||,„e?/*entoaerfp'OeRoinentoaren: maerbejolbaeten bieben vemecken
betfig £"f,3*apitepnen norp op&parenbam liggen/ begalbenbe <©* van sparen
«Hig;tjjeclung/ enbe&apttepn öupegaber/ bieficg binnen ^arrlem dam«
aiïenJ^8«öitofönalleïnanjsnamenoberbefefiieniaereniiub in k
ïcuvve
βειδί ϊΕ2Ι*ίΙΕΝί|»η cpgeftgjebén/ upttoelne be Schutterij e tg ber* schutterij*
4eemojben.
PttbeDc *\\tototoevbegetVerdragtufeDenbenWn$tban<©?am'en/ TveK|M
^ftebïiiiSl, ? bau ïNerlem in ^elanö gefloten/ banbepeuge ban get word af°e*
■w*h S4fSenonbigb.
^♦San »l*2,cnï,e M.tntofgti&e burgergban bra«Eebbienfpben Nieuwe
f edafJp^^jengebaengabben/ ontflagen:intoietiit plaetsegtmbe Eed vols*s
SfïfBi» «'"f toerbe boïgenisbe faatiftcatie ban ©ent/ om ban toe» dePacifi-
^ί«Μ?η£ίί1η6οδε IBajeflept/ ben ©jinjeban <8?anjen/ enbebe cGa"etvan
nxwm
ïNIanb enbe^elanb be moojbbabige^>paen}tge natie *
Pp *                mtt
-ocr page 388-
joo           Feschryvingb End e Lof
metgoeb enbe bloeb te ftelpen ten ïanbe uptbjgben/enbe ιηβίΒβηδ?1*?
onbetling tnbefteligie tebetb?agen: toelfie «ecb eerfi-banbe 1®*W.
Jïraeten/ baerna ban be ©utgetg/ enbe ten Iaetfïen ban be <të*eRSf.
Depb ijjgebacn/ tenobErfïaen ban ben <©berfïen üeïling/ enbe Wj*
g&irS ban jiHeuburg/ aféCommiffarifen ban fijne excellentie o»*1,
toegeojötneerb.
DcAttfke- <@o& toerbenben aj. bttO be Artykekn vande Pacificatie van t>en
len vande afgelefen,
                                                                                     ._
pacificatie ^m y< j]§e g ^ &e prinze Van Oranjen in «^tab geBomen/ enbe tw"
van Gent ,, t ^ebctom bertrotnem
                                                         „,
Ifaekoi ^olfe Öebben be stacten ban loïïanb enbe £>elanb Dunnen Dagva"1
diSd op bien ttjb binnen l&aetlem gegouöen.
                                    ^eu
Des Ptinzê t©en ι i. bttO CjUambet een vaendel knechten ban ben <©betfïeU W
koaifte.cn itngin J>tab:maet lagbaetbuptenlalï enbe nollen bet butgerge.
pagvaeit
           g^n 24. gunittg téfijne excellentie/ met fijne |öjtn3ef?^/ Tz*
der stacten ρη|·φεπ ,iaet enoeigftoatgt baeberom binnenï|aerlem gefiomen.·^»^
«nn^m toitbe bes felbenbaegs noegeen baenbel 3oIbaetentot fcefetttns*"
253*·-- *©εη 11. SïugulïusS guam fijne $|tn?eujKe excellentie ten &$>*'
binnen ntael binnen i|aetlem/ tegenji ben ttjb berveranderinge vande v» >
Hacriem. Ut l}p naet getooonte tjerfette/ maSenbeBurgemeefïeren/enbe<S>w'
DePtinze penen/ enbe dok ©loebfcgappen/ bic nu enige jaeren geburene*,
vetfet d* ^egeringe bet &paenfe|)en toaaten afgefcijaft enbe nagelaten Φ™™*'
v VïU in baelfeer l^aebfcgappen plaet$e be 2&tfc8op wet fönen W*/Jii:,/
be «iBoutoemeur met fgne üapitepnen be ^>tab gecegeerb BflDV:ie
naeröun goeb-bebunSen/enbetoille/ totbe uptertfebelafïtnge e"
perjmge bet ©urgetije.
α tig
^ efe petfovtey, fytt natx Gcv&ia&fo (t jvj 6| fw "^25 *
$2in5,e §<*# <££>2<wjevj! etc. ^tA^owöeic 'feq/wM*
cfêeic «^ofiiwto, ^.cidn^, ^ttecijt, etc» tot
o^aeiciewj |tjn^e,jjecowwitteeift ^ow^eu
" ^ave fc^cg enfcefe<oenti0"s>eg
Burgemeefiers.
IonkerGijfbrecht van Duy venvoorde, Herev
Opdam, &c*
Pieter Ianfzen Kies»
                                Klaós
-ocr page 389-
D E R S Ô Á D Ç Á E R t Â Ì É
Klacs Ianfzem
Adriacn van Berkenrode»
Schepenen.
MnGcrritvan Raven fbergen»
M, Hugo Bol van Sanen»
Kornelis Rijken»
SymonSpug*
Barthout vander Nicuburg,
"Willem Deyman*
lakob Yfbrantfzen,
Trefor'ur.
Kornelis van Berkenrode.
Vteedfcbappen.
Mr* Dirk Ramp.
Niklaes vander Laen.
Gerrit Stuyver.
PieterBal*
Klacs Theufzen*
Arent Pieterfzen Dcyman»
Pietcr Yfbrantfzen Olij»
Willem Wiggertsizem
Ian Aelbrcchtfzen.^OUiJtóC»
Yibrant Staetfzen*
Caefar Bovetis* -
Frans Klaefzen Soutman»
lan Marcusfzen*
Ian Gerritfzen Oltfi
Bgbcrt Gerritfzen, ^OUtmaittC.
Ian looften»
Ian Bartelmeefzen*
Ian Schatter.
Pieter Willem Adriaenfzen;
Pp 3
-ocr page 390-
je»            Bbschayvingb Shsi L«ï
Arcnt Meyncrtfzen*
Pieter Geltfack»
Kornelis Gerrit Ian Eefffzem
_ .,. ©en 6, &ept. ïjebbcnbe ©eren be Schutters toe öeromitt twee Do<v;
E« »«?£ fe™Seiielö/ be Oude Schuts tn&. IBitgieljS ïtloofïet/ nube M^"*^
intTVcc Doelen genaemb/mbeniare υ 9*. gcootfgSr betmeetberö/ enbe;*"·
Doelens betetb: alfo gun «öoeïenbp öe öamen inbengtooten ïfcjanb ooB«w»£
verdeeld, afcfie gelepb toa& enbe be Klo veniers in gunnen boelen/ nube y u
Doelen gegeten/geflitst tnbenjate 156*«
<©njs asurgerg enen tf oom/ en aïtgb bloea banntoebe/
Witt tioo? be ©ipitbepö boe (ïteben tot ben bloebe/
Q5ie toiUen met $af50u/ en onberfgn beiepb/
Βοφ boen toat boenuj&1$ booj finnne BiptcBepb.
<δπ bennen/met 4&oöjï gulp/ boo| jépatnen niette firgben/
Cn booj be ganftbe magt ban iiomen niet te unjben/
Jlaer tegeng albten fioop bloebmoebig s?n te gaen/
<§>o lang alss gun ban 4&ob be ogen open ftaen.
Schutterïje ^'e0 oeffnenfp firD oobmetbrupb en loob te fpeien
ende Schut <©P tintt betfcgepöe fteen/ altoaer gp gen met toeelen
ters Hovê, ^tetfcgtetennabenboe!:alfobatoonbaecof
ofteDoeiês Cenpbetplaet3eb?aegt öennaemtianSchuuets-hof.
Gewonnen <£nbatfpoobüanoubjs ben i&oogtoelganb'Ien bonnen/
??'*.".„ <0etupgb be Prijs genoeg/ bienfp te Mech'ien tuonnen/
Mecneicn, ^ ^ bc j^ bei.£otmi)/ |j0ctoel geen üerben-tuetb/
ï^et boegb toel in ben <©oel/waer nie t in <©obeë Hetb-
^cOtttterije.
3in't jaer onö ^eren Mcccct ν 111, bce toojben getoonnen ^VT,
welen tot Machlen ban tit Schutten tot Haerlem, Claeg 230gfjemi»V^
«©ebert «ernij/ φίιηοη IBoenen3/ Hautens ^an3/ €ïae$JWEÏÏ,*
<3Ciman:3afob3/ #eirfric3jacob32&joerjï/ €Iaejs<©«tüaer/ <&W*1
3acop3/^>tmon ©utbaer.
Armiiu. <£n om nocl) meet en meet betoapeng te gewennen/
ftria. €n gunnen retfttgeb^ipb en fianb'ling toel te bennen/
Optreden. £>q trecken fp oob op, tCt Of ffenttig ttatt fiaet/
€n monflerenifgetogg/opff bet tgb bant jaer.
Huyieiije, ©efialbenöatmenoofebemagtiöjïegefelien
<Sn rgbfïe banbe ^taöficg fiet te paetbe (lellen/
Cnfulbe Ruyteiij uaft bjaf3en al te met
Cot eene goebe Croup/ en tot een bol Cornet.
               ^^^ /·λ
-ocr page 391-
Dll S Ô Ë D Ç Á E R L Â Ì »                    Jo|
Solonel
^ifcfcael
Gerrk Willcmfzen van Teylingen»
Pietcc Adriaenfzen Verbeek»
Het eerUt Vaendel.
filteplt Iohan de Wael*
^»Pteitant Kornclis Dirkfzen Dix,
|W?t0 Dirk Dirkfzen Dix.
^^Siamm Heyndrick vanden Hove.
Quyrijn Pieterfzen Aker*
4                        Het T^ede Vaendel,
^Pittpti Iohan vande Kamer.
X^Ptenant Kornclis Dirkfzen Guldewagen,
-ȕ?tS Willem vandc Kamer*
^^Öeantm Kornclis lanfzen vander Tin,
Fraazoys Wouters.»
v.                                Het Derde Vaendel.
!%t'tepn Bartholomees Veer.
g-^ietiant DirkAbbas.
5?*Ç>#â
         Iakob Schout.
^^Seanten PancrasVos»
Kornclis van Kittenfteyn*
^Olonel Pieter Iakobfzen Olikaiv
^«CRael Iohan Damius.
ftapt*
-ocr page 392-
E í D â L o f.
 E S C Ç R Õ V É Í G E
304
HetEerfieVaeudel,
Dirk Harkfzcn Schatter,
Etiptenam
©enting
£>e*geanten
Iohan Beclt*
Lot Schout»
Andries vander Horn»
NikolaesQlikan.
ïletTfycdeVaendeh
feapttepM Ionas Segers.
SlUptenant Willem Buys»
iBmö?tg
         AdriaenMatham.
Sergeanten» Komelis vander Kamer,
Iakob Pieterfzen Buttinga.
Het Derde Vaendel.
itapttepn Pieter Oudevvaeg»
Euptettahi Floris Pieterfzen»
a0enil?ig Pieter Ramp.
Sergeanten IanvanVijanen»
HeyndrickKlaefzen Ever-fvvijn»
Dirk Vclius in fijne Kronijk van Hoorn, op het Iaer é 44^ ^jjgji
ïGM't gtflst begoniïmen eetfl tot ©oojn/ aljs oob in be anbec £> o0&
ban^ollanb enbe«Br(ttojteilanb/b'octf-mnse banbeKruyfboge »>^. (nfl
toanbeHandboge op oer £anb te nonen/ upttoelitegcfelff.y^geiio^
mijnbermoeben) naberganbonfe tcgciiüjoojbigeschutcenjen
t f-Tol"*
Illud opera? pretium ei
lCtre, l· /SrnOtU[I
iidu, iuii« t>*i, »_.ap. ë¥ é .
Sa»itta
a](jij landia; oppida pro fuis opibus, & pro loei conditione, honefti eerras
quiqj opibus mediocribus inftru&iores funt, civium cerit.ur!aSi:ceat,Ss'
clafles diftributas habere, quos robora &nervcsReipub. dic£tf "halybcis
£*tiltttt»' gittarioscommuninomineappellant, fiveülibaliftisarcubusq; .g îæ\0<-
tge,
           fpicula fundunt, üve acernos arcus ducunt, live rnanuariis (?ôßúß&iScrat bi"
pisq; plumbeas pilulas fpargunr. Quibusolim pro infign» ,v j* jej,e fecef"
coJor, «djc&o argcnteo emblemate, qui veftitus bonos eos a ñ nej,at
-ocr page 393-
Der. Stad Ha e Kt  ì ,                 |â<.          *
Ho?** Vcfticus plerifque oppidis obfolevir, emblematis alieubi durat.
not*"ltri qucmadmodum apud Romanos evocatorum miiiriarn fuiiTe ho-
Pra;ftl0rCm antiqu"us conftat, quum fingula: Givitates Principiin armis
batur rderant'delcau ex his na-bi">* Hi fi exercitus mercenarius duce-
c0tll ' · "a«°rum locum tune tuebantür. Atnunc fi ufuspóftulet, ad
s,dhib-imcndam iccutionem, at* arcendam hoililem incurfionem armati
c0ra jntur» vel fi ornandus fit Principis adventus.velnoviinauguratio de-
^a. tum veto honoratxeuftodia; ac folemnis vicem pra;ftanr.
haer h is bt P8ne toantöa tt toettti/ bat alle be £*ebeii ban ©olianb
be hnrUre magt/enbe gelegenfiepb toanöe plaet5e/enige öaenbelgban
efaeh?tKein,le «iöebermogenfie burgeren in fefiere rotten gebberi
^oatllö/ °ßå*™ç Öe magt enbe fenutoen ban Bet gemepne befte toeï
bottfrJltte!Vfi,^eetl,enfe 0«nepn!t)6 Schutters, Jietfpbatjebe boet»
&p r»lifnnErn/ °ffe fce ÂÌ>Ì>°ó* trerften/ ofte met fiet roer frötetett.
,«?tpV»itip&ten åå«9&3 *ttoec-toertaige rot&en tot eene ieberege/*n,iuuiis
^tfrfiïS" hVl^ml^ eren-aleeb genban't gemepne boIS.*££'££
**Pb >, E ?bc' ^et Sleeö Ö°l!ö nu m w«ft alle be ,3>teben op/fiet bp* «mUr
ï)ün ç iilJfi no* «eensfa't â'äßçñä. $et «$ban-oubjj benenb bat s»"«« #»
%nXob choeo<eni* altgbieereerlgfi tegebJeefï/ gelgloofc bpbe deKerke
be bin„ "^ Wanneer alle be &tthen öoo? gun ttptfcgotben Biimt fn ?'*''"■£«-
%MpPfnenbpfïonbrn, ®cfe'befloegen be pfaet?e ber booznaemiïe/f'Weri·
Wt« ITf" Ì'"»1 ie bdiIe ircf&· $utoo?benfe in toapeuen ge.
**«!»£ yptbenoob bojbetöom oploop te fliïïen/ enbe bganWgfeert
het5ier,»,t?n/ ^te f0 ö,e ^"3e in te galen tjsv ofte fijne inguHtngc te
toe&t, f0*»*1*1»» fPöe piaet3eban eene eetlgfte enbe (latelglte
<En fiHhi0ttt,e imeb «i troutoe niet gebïeBen/
Stïs n»rn top 08Ct âåç Öet fe3e! niei Sf (ßåäâ«/
3äâ ç r ,ur?er,J benbrjanbingetoog
na^eit in't getoeer/ en ooB na Heufden, toog*
^ttocf^ffcei: o%*ztkmfc(i<t 3&uv$cxi\t na dféafatfL*,
iy eera ^faetttjtjc&ci^
É3£^1Â*£·«^^^                                                Duytfche
£n t' "WfiM*»* had verbeerd, en dapper aengerechten,                 Nedeilaeg.
£» rhetnael Ver'&oe!t> verderven,en verbrand,
So **er!b nm **'1 en ^en^ch ^Ëß $ei Vm htt Und'
» tnet r mety Veord m*t pochen, ende ra/en,
Wen é srmSpeldde freteld te verbafen,
÷ '*en Sf^er^hainhy foekS. NeenbUedhond,neenMauen
1 WjowralnaerdqHC&ilnietgAefn
-ocr page 394-
J0f             Â Â SC » R Õ VI Í G E E Ì Â Â L â F
Hy beeld ficb (elven in dat niemand hem kan kfren>
Ej meytti, 'lis nu de tijd om alles te verkeren,
Hyfeyd infijngemoed,bjfeydmetvoUen mond:
Re?» af, rep af, reyn af,tot oen den kaelengr onds
IkOwil/è als een brood en als een fpijfeeten.
Bit denkt hy in fijn hert, ditfpreekf hy hoogtemeten:
In mktfijn magt bj een, enfackt van allen kant
Met fijn verwinnend beyr na 'tfterk^Vereende Land,
Endreygddat heldigvolkjmetdujfendongetuiken
lul uyterfiegevaer enflavernij te drucken.
Beleg Tan
Bergen op»
Zoomdoor
cUnMar-
quis Am*
orofiusSpi-
nola,den
18. lul.
1622.
* Mttnritz.
vanNafz.on,
Irinz,c iian.
Ormjen&c*.
Dus pocht fijn hooge moed, dus fpoud hy vuer, en vim*
Tot dat hy met fijn magt voor'tfterke
Bergen quam.
Maer als hy onverfiens quam dringen op de faallen,
En als hj onverdacht haer meynde t'overvallen,
Hoe vond by 'tdaer gefield] hoe t&erd bydaergegroet!
'Kmeyn dat het hem nochfmert, en Wee van herten doet*
*N4/üo», die vroome Held, Wiens naem de ruyme falen
En'tuyterfie befteckjler Wereld niet bep»lent
Die Held, die met [ø roem deguldefierren raekty
Die Held, die fiaeg voor ons, en onfe vrijbeyd Waektt,
Die flut fijn Woeften loop, en breekt fijn moedig hollen
,.
Enfebendfijn Houten roem met Waen-W'tndopgefvvollen.
Hetgrotffyelijkjmtbael, dat hemfo voords gefihied,
Dat tuygdhemfira&genoeg, hyisin DuyfchUndniet,
Maer daer de Bataviers met and'rt munt betalen,
Dattuygdhetn dat hy hier geen ere [Abehalen.
Hoe dickW'üsmeyndgy Weiheeft hy te laet bedacht,
Dat hem het ongeval voor Bergen hadgebragt?
Hat Bergen, daer de trotz.yen'tboog en moedig draven,
ïAn. ij8i.                 Eneer,enkroon,enroemvantP4ïmaleytbegraven,
En dier hy nu ooh^fo voor ogen konde ften,
Dat hem dat f eb e recht ftjnshoogmoeds fbugefebien.
Maer nu Wat Jou by doenlby bad het voorgenomen,
En konde. byfijnfaekjlhicr te boven komen,
So konhy met â» magt de ileden en het land
Meer queüen om en om als Wel aen eengen k\ani.
É'Ë kon ons Vaderland hier door ellendig drucken,
Un haergebonden âaet en pijlen fiucken ruiken,
-ocr page 395-
Ds* Stad Ç á e r é é ì ■.;.
Inbreken onfenband, en kragen door'tbekg
En faittfivan defefiadin Holland eenenfyeg.
Dies is by menigmael op Bergens VaSfe fyallen
Metuyterftengeiitxlduytfinnigaengevallett,
Dies/pand by nu en dan met eenendolknfits
¸ç onbenuyfden kpp al fiine kyagten in,
drijft fijn arme vohgelijkjenkuddefcbaepen
Heibt tegen betgefibut dcnlangenflaep teflape»,
En terge<faifc.e dooi. U dat dijn geld, en munt,
Betaling, en Soldij,die gy dijn ktiecbungum}
*Tmi® dij dan Spinola. Moer bebtgy met dijn oren
Den roem der Bat á viert voor been niet faillen boren,
Hun daeden%ende noem}ja dat fy oogden dood
Voor vrijbeyd, fyijf, en kind, noyt neefden'm den noodf
'Enfècbten indenfirijd te finnen, oftefiervtn,
En door bun dood het land de vrijbeyd te verfaerven?
Denkt niet Maraentgebroed, nocbgy Italiaen,
Dat bmdeiufienmoedudoorden tijdontgaen,
Om voor bet Vaderland en Vryitbeyd hun leven
Httngoed endierbaer bloed noihi'effren, entegevenl
Dit bebtgy niet gedacht,noibdijnen trotzge/vvicbt,
Tot dat dijnfthand enfcbaed dij hebben onderlicht.
Waer is dan nu djjn reemi de mond is dij gefloten,
* Vaer i» dijn eer, ennaemi ds faateruytgegoten.
VVaer is die Goliath, die God te velde daegdt
Hy vlied eer dat byfiet den vijand dte hem jaegt,
beeft fijn voeten veëlgereeder dan fijn banden,
Enfieektjgn hutten aen, en doet fijn tenten branden»
Manhaftig Spinolalbefebuktbet vrijfo meer,
En kpmt danfogy
ftpi/f den naeflenfimer fyeer.
Mar dij alleen (S Gedl) mm dij alleen (S Here\)
Net ons, maerdijnen naem^omt alle lof, en ere\
En lieve Vader vecht â voet ds vcordijneKerkJ
En lieve Heer voltreckf dijnaengevangen
&wri£ï
*u&i°* Batavier)failt met een heyïig leven
Cbriften-ommegang God prijs en ere geven,
$Hdani>enJynen naem.-fifultgy dan vmdaets
Ëvijand meer enmur wrdyfitnoniergaen.
J07
öudc«ndc
onvciacide
Vromici
heydd«
•Satavitrë,
©atzetyttm
Bergen desj
j.Oftob»
©an&feg.;
VwmaniisJ
ÊCtotDifc-
bmhtyi»
Als
-ocr page 396-
f of BiscBRtTiitei Etui L ρ >
Als nu de vijand dus voor Bergen flond te rafin,
En met dan roè^ enfmook envuer en vlam te blafen,
Vergaerdons troufae Prinz,, en alderkloeke Held
Stjn krijgers tot den krijg ,en treckt met bun te veld.
En laetgoeforg en lafl «lom en aller faegen,
En ruik} na Bergen toe, en treckt den vyand tegen:
Maer fo by over-al hier toe meer volks befcbreef,
'Bemerkt fijn foacker oog dat daer 'tUnifvvackfr bleef,
Defleutels van den tuyn, des vijands nagebueren,
De sluiters van
ij» roem, ons uyterfte Erontueren.
Hier faord by voor beforgdt bet prinselijke bloed
Meer Voor der landen heyl als voor fijn leven doet.
ity dïend den Staeten oen bet geen by vondgeraden,
Tot voordeel van bet land den vijand mees! tefihaden,
Dat, al$ hymetfijn volk, den vijand dacht teflaen,
Dat dan de burgerij oen hunneplaetz. mogtftaen.
De Staeten vinden 't goed, die fcbrijven't aen Hefteden,
En fatöen dat fy ydand dien dienfi g/iviüig deden:
Vvttocht
dei HoU
landfche
Burgeiiji.
Vyt tocht
deiHaer-
lemfche
Burgerije
naHafzclt
deai7.Sepi,
V6it,
Oude Vró/
micheyd
der Hasc-
Icmmeis ia
Egypten
yoorDa-
misuen,
Dus treilt de burger uytfobaesl men't hem gebied:
EnHactkm gy fijt hier (vooerfaaerl) de minfte niet,
'Maer denkj noch aen dijn roem en aen dijn braevenfegen,
'Diengy voor Damiaet met eren hebt verkregen,
Van fyaergy't J&apen voert,geiuyg van dyne daed,
Ennaem, ée duren /al fo lang de faereldflaet.
Dit is ons in het bert en in het bloedgefcbrepen,
Dit is ons in hetmerg en mn gebeentgebleven,
^H Dieftubt van eer en roem befit noch ons gemoed:
Waerom eenyder fubflukx na defchepenfpoed.
Bet Burgers-hoofd treed voor, en voords de Kapiteyne»
V&n onje Schutterij,methunnen algemtynen
En afgefibickjen hóefmetvaehdel, engeï&eer,
En vallen fo te fcheep te faem Vrijfaillig neer.
                         hjtn
Arnmt Druyven<tfey», Burgemeester. Vitte* Verbeek, Fifckaeh P'etér°!'l""''jlc».
vande Kanter, Kapiteynen. L»ure»s Arifzen , Korndis
KeV.erfi.en, La:lfenJr.mer,
LotSfhout, BoudetPijn. 'offènburg, Vmndragers, lohan Beek, Korwüs 'uMde
*
Abraham de Vos, Nikolaes van Napels, Sergeanten.
                                        κα»ί'
Den 18, OB. VVïiem Voocht,Burgemeesler. lohan deYVAïl, PieUrOudefaeg, λ
teynen. Thomsts Hark/zen Schatter, Jonas Segers, Luytenanten, GerntKorn J~
Vhfman, V iet er Ramp, Vaendr'agers. Dirk VVilkmfzen Abb&s, HeyndricIfiA
HepdrickKlaefztnEverfivyn, lm Adriaenfzmvan yijane», Sergeanten*
Endoen
-ocr page 397-
Der Stad Ha er ι e u.
En dien den haven aen in d*Overfiubtfcbe lande»,
Oaer
Hafzelt lejd, een fibut en breydel der vijanden,
*Daer fettenfy't aenHland,gelij\ bun f&at behHy
Bat
Hafzelt nietenfij verfaeldigd, nochverrafl.
Tetfaijlens moedig Prins den vijand foekt te tergen,
En treckt met fime magt na bet benaude Bergen,
So delen h>y dan me aenfulke eer en fep „
Offcbeon die vroomeflad veel mijlen van ons leyti
Want boven dat ons volt> en opgelichte knechten
In Bergen alfo vroom als iemand anders vechten,
En firijden vujfl voor vuyfl (omoedig ende kpent
Als belden in bet veld en oude krijgers doem +,
$e is de» vijand ook defloutemoed ontvallen,
Als by de burgers faggéfaapend op de faatten,
En gaf hem fulke daed eenfulkgnflag en febrick, >
Dat alfijn magt verfloof in eenen ogenblkk.»
I) E E EN t>R AGT'B Α ERD DE MAGT. Meptntttdat
Of fijn tan volk beroofd, ofhvolkyan hunne handen,
Maraenl en denkt dat niet: maer immers alfo baeSi
Sijnl&ygereed,alsgyop mfegrenfenraesl,
£« niemand blijft by huys, om op fijn bed tefiapen,
Maer treden in bet veld met fpietz., en roer, en
2«\ipew,
Geoejfend int geneer, en dat van langer handt
Geoejfend, en geleerd, tot voordeel Van het land,
Geeeffend om dijn trotz. en hoogmoed niet te lijden,
Geoejfend om dijn trotz. en hoogmoed te befirijden,
Geoejfend om dijn kioon noch in den dreckjt treen,
* in dobbel dij te doen, als t&y van dij dat leen.
Op dat geen vpaenfcbgedrocht, hovaerdig, en vermeten,
Sou heerfchen over ons op onfenfloelgefeten,
En over onsgebien, dat geen Maraens-gebroed
De vri}\Kydvan ons land vertrede met de voet,
W«t heugd ons noch te fael faatgrorifrelqke daeden
Vwgalg, en vuer,en fvvaerd, en alletletje fckaden,
En allerleijgekweld de burger lijden mofl,
Doe bier de tyrannij des spanjaerds eerjl begofl.
11'et heugd ons noch te ifrel, en 'tfal ons niet vergeten,
Solangmen hier te land des Spanjaerdsnaemfal fyeten:
$J2
- }©*.
Hacikm.
fshe
Waertgel
dcrsinBer-
gen pp
zoom, on-
der Kapii
ttynRey.
nierRutte»
Tan Amcl-
onfctanden'èl^
»IA RES
Parvae
Crescvnt,
Batavier-
fcheEen-
dragttegës
Spanjen.
*Apoc,\%*
Spaenfche
Tyrannij*
in Neder-
land,
Mtejt
-ocr page 398-
Bbsxhryyinge E η d e Ioï
Meeft ons, enonfe stad, die bent fi bard'befireed,
So dat by noch van ons op defen dag fael facet.
Ons, (eg ik,, die hem 'thoafd/b dapper moedig boden,'
Dat hyfcbiervande Stad door weji faas gevlodent
*Bm vrefe faas verjaegd.enfo faas afgekeerd,
Dat bem fijn ftormen bier faeldeeglijk faas verleerd.
Bebalnn dat men bemquam felfs 'm alle boeken
En deelen van fijn beyr in fijn trenteen befoe\en,
Enfloegen btm daer ujt,enfaeijden 'tveld met doon,
En pionderden fijn bejr. So Spanjaerd dat's ufa leott-l
Dit tuygen daeglijkx notb de beend'ren fijner doden
Vanfyn gedolven beop in't /pitten van defoden:
Dit menig Batavier, die noch met vreugd'gedenkt
Hoe bier des Spaniaerds magtenmoedfail faerdgekrenkg.
Ik tneyn, de ftbrick dtefiaet notb in dijn borfl gefthreven,
( Maraenl) en die enfal niet lubt fijn uytgefareven,
Alsgy matruns gedenkt, dat niet de mm alleen,
Maer dat bet faijfdij ook mtt voeten beeftgctreen.
Wy dan die van dit faed enUoedpin afgekomen^
•Die hebben fuikenmoei'en bert oo\aengenomen,
En fiaen in eenen fin, als't maer den Spanjaerd geld,
Sofijn fay voor dsgereed en vaerdigin bet veld.
Die mannelijke aerd is alleningegeven,
Engroeijdfometons op,en faaftfometmsleven,
Dit faorden fay geleerd, dtt faotdyanltnger band,
la met de Kinder-pap ons in bet bloed geplant.
Want faaer de Spaniaerd komt de overhand te kragen,
Moetydervooifijn trotz, en beerfibappijefijgen,
Enfaaerhyeenmael beeftftjntyrannijgevcït,
Daer is Ity voor bet land een Ranker, ende pefi.
Siet toe dan Batavieren laet dij niet bedriegen,
En doorgevejnfdenfcbijn Van hem inflaepnict faiegen:
Want fijn verduid gemoed en fal niet fijn geruft,
Voor dat hy met de faraekfyn belfcbe gramfibtp bluft.
Maergyd Groot e God, faik ons'tndtjneermen
En onder dijn befcbut en vlejtg'Un voords beftbermen,
Breekt 'svijands tyrannij,en laet niet langer tot
Dat by meeroycrJail dijn «rmefibawendee.
-ocr page 399-
Dn Stad HAiKtiu,                 ^rr
So fatten &»>ƒ, dijn volk^, betfibeptel dijner bande»,
Dijn erf, dijn eygendom, dijn noem in ake landen
Verbreyden (lieve Heer\)mt allerfielen kragt,
Verfierkf dm dijnen Geeft yinjgelijk\gefl«ibt.
I0RT1TER, ET FELICITER.
Satji ic* ***k"4·ad Herenniurn, Nullum eft tantum periculum, quod"
r»en$pro faiute Pattiae vkandum arbnretur.
Pat,- , °rat· Pro Milone» Nihil? citprsftabilius vko, quam pericuiis
ainacn hbcrate.
%ttoc^t^c« o^<ietfemfc^e ^c^titimjc ma o4$en£bctfc
Sletbier de iierke Stad van Heufdenmethaer faallen^
Een muer van't VadèrUnd+eenflaper vanons-alten,
Een heek, van on/in tuyn, dieonfenflaet bevrijd,
En Trabandtergdytntrotfl, en haeren r?m verfmijU
Aïfaaerde
Haerlemmersf» Hagenaers teptmen
VrijJso'ilXig, ia>eUgemoed,gele>apend over-qaamen,
Als
Spinola Breda befloot met aller magt,
Op datby't onder 'tjocl^ van Spanjen tweder bragt*
B*er iiondt gy itftgefaeerby dagen, en by nachten,
Daerflondt gyiritgefaeerals Krijgersop defoachten,
Daer iiondt gy op de veft,daerflondtgy op de fcal,
Besparende die Stadvoor 'wijands overval.
Sovroome Batariers,en onverz.aegde Ueldenï
Deesplaet van Matbamfal
«?e> roem en naem vermelden*.
Bcfaaert
a&p vroomen aerd, en Bataviersgemoed,
faeeffl bet Vaderland getrou met goeden bloed.
VVant of Breda fiboon heeft voorSpanjen moetenfaijken,
Sou daeroniü de moedirft minfle faelbeffoijketfl
Of denkt gy
Jfre/ dat nu ah land niet J-λ» beslaeni
En dat om eene Stad de Staetmoet ondergaenl
Maer faeetgy fael boe ons geen vijand k*n verdrucken?
1* hoe't ons felver noch faltegenshemgeluikett}
Doet boet, en bidt den Heer, enfiet hem inde band:
H7 κ defiut, enfibut, enfiberm van't Vaderland.
VytrocHt
dcrHacc*
lemmers
aaHeufde.
-ocr page 400-
f XI              Β E S C Η R Υ V Ι Ν G E Ε MD Β L Ο F
Den 3. Αρ. ι S* j. la» Klaefi.cn Lóo, BurgemeeTler. vyiüemScbatterTiftkMl· i,>.
Damius, Kapiteyn OutgertArifcen Akerjloot, Luytenant, lakob Schout, V**
Heyndrik Gerritfzen Pot, tnde Lot Vogel, Sergeanten.
                                       Mat'
Den 2 j, Apr. lanKlaejien Leo, BurgemeeTler. NihlaesleFebure,Kapitey»·■ ^,,
thiat Hafewindiut, Luytenant. Boudetvijn van Offenburg, Vendrig. Kotneli* P'r >
Guldewagen,
LambertCorneltJz.cn Vont, Sergeanten,
                               , jjiit'
Den 8. Meij.Amout Druyventleyn, BurgemeeTler. Michiel deVVael, Kapittyff* ρ
laes van Napels, Luytenant. ■ Lot Schout, Vendrig. lakoblanfien Schout, enae
Matthijfzen, Sergeanten.
■Φίί tg ban ©amfaet/ en onfe0 &t&H beleggen/
«£n tuatmenmeet ban onjs bp befen töö San feggen/
1£an onfen bjootnen aetb/ ban tcou/ en goeb belepb.
jBaet notö al meer betojte ban onfe b?orotf|)epb.
Overvvin- 4&elgiie bapperjjepb (goe Ban i&3e betftoggeni)
nmgeder jgetoonbe onfe ji>tab in bte beelftoaere Brggen/
mt«te?és «©ieBlaenoetentoel ecronglanbenïJeeftbertoecBt?
deviamin- '^toelBbantoatnaber oo&onjsbienbalöietontbfrBt.
een. SttefeBer *<3!>toBe-b£anbben<lE>rabeb8nbe1lanben
*ian van ^oganneg lonen ï|eer beel magtfge bganben
Rtnes.
           ^en Brgg gab opgegitft/ en epnb'lgB een i^ampfeï''
*G«j> Dam ^>0 geeftöet ganjrfje lanb geftaen in bloeb/en bier.
fiersme-v*» „gn tjg ter mj}er tocj}t 0}) ^elanb aenge&omen/
ZaVriem- φη ÖCE^ öaet nn en bmüeei ^εϊ,εη fa'flfnomen/
λ«».
           JBacr alss een langen ttjb in menig bloebig flag
l&ub'een/ nn b'anber toeer/ ttft betgten bouen lag/
«Ên'tepnbelgB^amptertoatgarbetmoiï bt Kepen:
$eeft met een mcerber rnagt üao?b-©oüanb afgelopen
<&ot onfe poojten toe/infulBer gaelï/enfpoeb·.
jSietanberiÈ ais een ffo?m/ en'gfjemefg bürem boet.
4&eIgB ban onfe Jrtab-tlLanb fieeft gebienb »00? toallen
^n't ^paenfefje otoetïafï: fc ifï ooB boe geballr n/
<£n t$ in fulhen noob/ en groutoeigB tempeefï/
t©en anb're η alg een fcf)ati3/ en ftaïe muct getoeefh
*MagnU ©ter-tiifcDrnfeomtonjJboIfiiiigiooter ijlen 'rer&en/
tasfibm. jliet+ï©it gun oberijoof b ben brjanb tegen tretBen/
iw«eva» ^>oboet ons burgei me/ban DunneBomfïbertcDt/
Haemïïede. ^n ttetn i,en bupn-Bant Been ben bganb in'tgeficgt/
«Bn Bomen aenben inau. 3Baer toerbe fo gefïreben/
*©at al be<s bganbji boen toer b in ben bjetB getreben:
          ,
Mannea- §>o fioub οβΒ ποί0 bic plaetjS ben naemban't M.annen-pad»
pad.
             ©aneefengrootenflag/engroufaembioebigbab,
»©oth ï©itte bolgb i)ter op be ianben upt Ijtt ïiiben
Cn ban bt# bganbsimagt en b;ingen te bebjöben,
4SnVtft
m^mt
-ocr page 401-
Dik Stad Haekuü.                Ii|
2».|eeft al't iSooibquartier fluftp ban Men ïafï geïeegb/
/«n fo ig al bie öooa boo^baen *t!Lanb Mptgebeegb.
<3<mj è^oiïan^, m't]aa Mccci v,
dëJ^ol,i*Kron.Divif.xxi.Kap1.xvi. 3Mg Her e Witte van Haemfte-
ltl'""«tttel toapenturieriö binnen bie fiebetoan Haerlem toaggefio*
lïmSi P^1 ÖP fönen bannier met ben rooben leeutoe onttoonben.<3&et<·
C0l8nbpf)emgeBomcnaüe batboInuptKermerland, uptvvater-
feft«ftïl?E ÖEel mt °oft cnde ν Veft-vricfland.lobenbe «fcobbatfp eeni
^"P;bnwn öabben/ ban ben reenten bloebe banHoIianb geScinen toe*
na';:;. €nbe als ©erel©ittefag bat fp alle blaren btrepb met öem te
hipi'/'ppuprgegaenmetontUJonDen blineenben banieren/met een
ftSflBgelupbbanbafupnen. Cnbeafófp quamen bp Hiüegom i$
be aft,, £e motU Stomen met eene groote menigte ban Vlamingen
öfapf£iltlem ban ©ïaenbeten/ enbebaergeüiei eenen groeten (irjjb/
hanh l,s biebjejeWtBeflafleti/ enöe bat groote gefcrtjt batbaer toa$
uaoV«ÏLeenen biegeflagentoojben/ enbealgbeiMamingen bug bet*
htr/ï"Pmn/ quamen bie ©piefen/ enbe togen öen tipt alletjacrfele*
bettaiDe bietfwfe on een {loop/ enbe alfportenbe fepben fp: befe 0oop
bp aw amin8en W boojbaen een feuer tepBen toefen of fp öier ontrent
BeS?£Mtcn ouemen/ enöe befe toegiuojb op Bupben ηοφ befen öag
'w«nD Oud Mannen-pad,
«ti^L^örtgeipuysttifafenbgraettbejirttpeen ■                       Overwin
«j^pwtenöoopjsbanonfebupfïgetupgen/                               ningeder;
5aL.na teei plonberingsi in $oilanb/ en int &tttï\t/                     Haeïiem-
^"Oionfe&rabgeruc&t/ öaeftijs batiBiergelicBt,                       
mers teges
de Ker-
rnsrj.
in't jacKMCCLXVIUt
6i|cöthel!4^ro!i.,Divif'XIX«KaP,Vl11· <enöeaIbusBprabe<i5öf'
i^efeeJll!ïe!?,ïeIlIcr0aöwl>en öfe Kermets alle Baerbolb bp een/
6eiepbrMf«K<toibCcin3&erniertónö/ «ibeatefp quamen bp Haetlem,
&W tfoF£„£ttit*/tntK tefiojmben t>U fonber opöonben met ftSfe-
tNteniJSfSfn *anneenen/ alfo bat fp beele luwbén mêt baereh
Ntei.S^'1 ter boob toe quetfbm. €nbe Ut |9ooiferjS met
WRMei,s«inBetotfttiil»awntofwben8fnbii>meiit6/ enb*
Rs               f)»f(gttm»
-ocr page 402-
r)I4            Β E S C Η R Υ V Ι Ν G Κ E Μ D 8 L O ί
fcefdjetmben bfe^tebe ilouteMcften met frieten enbe taicrpentoetj
fleeneiL 1$m%Qt*n®mw/mtmHioom ebelï&ibbertoaji/qu»'
6p natste al öepmeHc&enuptten&tebe/ enbe fereeg een öeeivoagf»'-
toanbenlfcermetgbie fpgelabenfjabbenmettoictalfe enbe Pt°wen^
enbe teeb boojb in&ermertanb/enbe berbjabe een beel ban bit i";*''*
bo?prn fgner brjanben 3©e Stermers ommeffenbe fagenben v>»
enbe bjanb ban öacr bo?pen opgaen/ bjaBen ïjae jïeüiii cp ban oen'»
legge/ arf)tet!atenbe fiaer tenten enbe pautoeüoenen met al bat;r£
toaov enbe Beerben öaeftelitBen toeberom na ben Saeren. ®
,e"%
Haerlem bst fienbe beben Jjaer poo?ten op/ enbe bolgben öen n*JÏU
grooten βοορεη/ enbe floegen enbe bingen öaet blienbe bijanben/e»"
inonnen eenengrooten roof/ enbe quatnen metgrooter eren enoe «*
timpöen met beelegebangentoeber binnen ^aerïem,
vergeef- lakobafjab Dier mee Baer leger afgefïeaen/
(che Beie- ^*n onfe &ttib bdepö: maer i$ 006 afgetoeBen/
geringe dgnSeeftmetalèaermagttoooi onfe^tabgeftoitot/
Haeriem
φη 8βη&& niet wernelgèji boo? Haericm «ptgeric&t.
ïaacnoba°U ^effpt boben öet j 1. '©lab/ fobe t^ertooefïtnetti ban be g>t&ent*
XXVIII. Gr. fiet SLanofeöap ban ©aerlem.
vanHoll,
An.143^· ^Btutlmti in bit fïutB een Uiepnfg Dieper fïeBen/
Cn ban noiö ouber ttjö en ouber baeben fpiefer n.
g>gn onfe asurgerjï niet booj #elben opt beroemW
Wp fön ban oubë bermaerb/ en onber3aegb genoemb.
Or«rvvin.^lIjj| Died'iick onfe <©rar f be Vriefen UJOU betfOBen/
gederHaw ^n fQne0 ©aberjg boob niet laten ongeto?oSen/
lemmer* «gnbooibeeerfïerepiitoooiBunnemagtbeftoeeB/
olftvrieic φηD0°?««ÖemeIjs-flemboo?befe©jiefeutijeeB;
onder Die- £o.fc ÖP anbermael upt Haerkm opgetogen/
derick ι ii. €n trab met befe Iup ben Bjiefen onöer ogen/
iv. Grave «En bjeef3e op be bïugt/en öieubenpoop terneer/
van hou. enbbJongfeboojöetfbjaerb/enBreegöetlLanbfcBaptoeer»
Αη,ιοιβ.                                                                                                      λ
^2tc|cv;,on^cK «S^ettc£?>e ui, iv* <£>rafo $<*#
ö^otifoYib,'itfteg j<m cidxvi n«
Holl. Kron.Divif.vi i. Kap xi 'm IJabefettoeeirtw^P^ffiftop
*vmmbt. bfffojien bit «fctabe Dirk tegen ben "burgerg enbe öaeren ^L^f
berBregen gabbe/ atebooifepbijj/ nam gp booj gent të"l~ flep?<»
boob te tojefien/ enbe ben Ooftvriefcn te bebeeöten/ toi torn»" g iri
-ocr page 403-
w D E R S Τ Α D Η Α E R t E Μ ,                   $!ƒ
Jjaett be&epfet ©enricnbte eeflïe fenbe befen 4&rabe 35irn te guiiie
!*sn%rtoge banHoeepnen ofte 1Lottringen/gegeten<©obert met oen
?^tbe/ enbe beele nloene repfenaérS/enbe b| oome Ut§ut$.Woojo
g-nam <©raef ©irnboojfepb toooipem een groot Bepi. banboiaupt
^ollanb/ fiebbenbe oon mebe bp öem ben J&ifcgoo mbelbolt ban
g^tftt/ bie notfi fijn gebangen toag. €nbe aljs bit groote bolfe bet
yoilatibètg cnbe bet piefen bp een genomen toajs om eenen bloebigi
•«Bb te flaen/ijs inber ïocöt geöoojb een betbaettöne grgfltjöe flemme
^petiöe; vliet, vliet, vliet, <£nbe titfïonb namen hit ^ol!anberjS
κ. il'Öt tipt berbaernif3ebefer Remmen/ enbe liepen fonber oibinan*
hieI&ffln$bjegeefonberommefien. €nbebe35ifcfionontquamupt
^«Sanbenbet iiollanberen/ enbe ging ober met ben piefen/ bieftp
*Ti W tebditcgepö infoimeetbe enbe fïar&te tegen befen <£taef
^Ir«/ enbe#ertog «©obcuaett banllojepnen toerbbaer gebangen
„"n «en ©ziefen· "<2$efe utöerlage Beeft <©ob ben #oüanberjs laten
J^ptetv om batijen a&raöe jh öem felbenfoube Ieren/ battet eendeer
"«eeobijs/bte ben menffDen betneberb/enbe berfioogb, J, ®«
hp,5be te Benomen binnen Haerlem, enbe geeft toeber berftö bolft
^Saöerb/ cm toeber eenen (trgb te becfiten tegen be©iiefen/ enbe
2'Öp ontrent ©epltgeloe genomen toaev guamöem fïoutelgfemet
feii^Wen te gftemoeb Btfc&cn HJbelboIt/ enbeljabbe met Öem ben
te Λε ©obeuaert ban SLozepnen/ üie baer toe gebtoongen toag om
•tehi? »tentegenbe i&ollanbrri. 55a«tgefcftieöe eenengrootenfsuae*
ti^töb, enbe be <©rabe geeftin't epnbe be oberfianb geöonöen/enbe
oSbl"oi«/ baerbeei laziefengebleüenfgn/ enbebeBiftgonont*
ow* tWftgrooten iierpfeeifgnslgfsf/ enbebe^ertoge guamtoebes
Berlnpt ber piefen ganben fonber bjefe/ ofte enig rant3oen. ïE&it
tetiii ° bjefenbe/ bergaberbe t>it <©rabe met ben ^ertoge banfLo*
tae^aliebat bolnban toanenen&atöp nrggen nonbe/ enbegnam
&5LÏ °" bolfe in ©zteflanb/bianbenbe enbe robenbe alle fiaer bom en/
ai ip Onpfen/ enbe berfloeg een ontallgfe bols/ enbe nam met &em pen
faöiE8t00ien roof ban gebangen/ beeflen/ enbe aïberleggoeben/enbe
bat 3? öen e"lw beroofben bat Ianb upt ber maten feer/ enbe pp biagt
in ï&1no tottxt onber fgn fubjectie/ enbe geboben/ enbe guam toebet;
lèupa an° «netgtooten fege/ enbe bitto?te/ enbe gaf bat Ianb ban
nen irï0 ionen jongen foon ftozijs/ enbegpontftngt toeber ban fö-
Imsf jrte Éeen/ enbegp toog in ©zieflanb/ enbe fp beben gem
ieDèns wanfefiap/ enberegeeröe mogenbIg&.alle biebagen fgnji
^
iöethniïf Vriefen toeer be omgeïege ïanben
<Gni2,en a,l£3insmet moo?ben/ enbé b?anben/
eg"^njfpnben met ben bupten roof nntoel gelaen
n ww MS/ en b?an6/ en big/ tocer öewr te gaen;
Kt ι
Overwin^
ningcder
Haerlem-
" merstegës
deVrielcn.
-ocr page 404-
$tl         Β E S C Η R * V Ι Ν G E E Ν D S L O *
SS enfe burgerij Bun op oen fiaïg gebomen/
€tt geeft ban fuift getnelb en moebtotl to$aea genoiwn/
«2n fiebbenbe met fpoeb bte rob erjs atötergaelb/
ï§un Ielgb ober-Iafl biel op ben sop betaelb /
Wmt na een f terneren flag/ en beel geüecfitg/ beoefen/
$5a grooten neberlaegban bolft bet belb brrïtefen/
«en&iefenfo be blugt/ en brengen booj ben bupt
ilunfcDanb/enfcfia teöupg/ enbeel geenöeelen 8up&«
Holi. Kron. Divif, χι ι. Kap. xx. Snben jare onsf ©eren Mct
*znchityfen,
enbetv. berfameben öfe Vnefengefetenin *Drechtenland,enbeeufliue
eüdestrcek. metgetoelbiger fianbrn^ollanb/ enbe bertooefienmetgrootenöb^
Befiet p. ggpt, öat ^02p jjan tsande, robenbe enbe tyanbenbe/ enbe netnenb*
il'nouT'" mtt8*neenen fbiaetenrobe. ©*ebele enbebjoomeötbberman*
Batavien «en *"** anbfCe fcbildknechten van Haerlem bft bememeilbe/ Φ Ul«
tsandpoort. (ïoutenmoebe metten lanblupben ban*Cjrbojpbefen ©jiefentege'
toejdorp. moeb getogen/ enbe baer gebiel eenftoaeren flrtjb tuffften ben«» pac'
tfjen/ enbe beer bierben ban ben ©jiefenberflagen ontrent ixctnan/
enbe bie anber liepen toeber na ©jirflanb/ acfiterlatenbe alle ben roof
bte fu gefiaelb ftabben/ enbe bie ban haerlem togen toeber binnen P^r
&ttbt met grootertriumpöen/ enbe btcto?te.
                            ,
Cfcron. M. S. vetuftisf. Egmond. ante annos 400. fcriptum. Vtclo*
nes de Drechterne, fines Comitatus Hollandenfis in vadentes, villas quaf-
dam exuflerunr, undeprocedentesad villamquieSanden diciturpervene*
runtj^uibusoccurrentes milites pauci de Harlem,& villa deOkerthorpe»
in fugam eos cömpulerunt, & feftinantes ad fuam infioitam multitudineiD
fcilicet circitet ad nongentos homines fine defcnfione peremerunr.
©e Vriefcn van Dr echten/and, in be palen ban Bet <©raefffBaP **j™·
3^olIanbbaHenbe/8ebbenfommige bo?penafgeb?anb/ enbe ίρ'ηο*80'
men tot fnflet ©oipuan Sanden, ben toel&en toepnige RiddefS«,*L"
Haerlem, enbetoanben ©o?pebfln<®fiertöo?p tegentrerbenbe/ Wf
ben be feloe tnbe blutbt gebieben/ enbe tot fiunne gtoote mem0re
fiae(ïtgenbe negen fionberb fonber tegentoeer berflagen»
#ube ©ofl. figm ïirongl/ onber (©raef 35ibeiifB ν ι.
o^ererj jaer,
c^ttawey met wiocfen (&««;
                     .
-ocr page 405-
DerStabHasriem;                 517
^ênoe jjefiéew £&coo f ^> mbt forfoanS
«Cïbie Gay Mcmmau tywfot ftwct,
«£3it ^crfocfep "oie j«6ure
*3lton Cj^&fbozp, en ^e ^ooateKé w&e
->&n ftv&macniitn, enoe'fcee'Sfê tfaew
«■Qpfóacïft ji?c te f?avm oneven,
*>£ttï>e fioejen i5ew of, tëfienfcè noc^ton,
C^wtventne^en l?owbe*ft man*
^anB£Cfh°P van het Sticht tocetooS genoeg te fpjefen                      ov«wiu;
^0£eto?omi£Sepb/initjr.e bïugt gebleüen/                              SS*
g?1 uner neberlaeg/ als tip bo jBonnttfejs-öam                          Ha«iem*
^söapperflagennreeg/ennaulpicfelfsontqttam,                   mentegés
<C>~                                                                                                          deStkht-
^r^minnin^aJlacxkmmaê enoe^atetfarioete £^3?.
tciteué i$tffewj fêan (WWc^efen, XLI. a5ifcf£op%n
^tïecipt, enoe^e d?o(t piefen, orifces
^Jan ι* xx. &ra$e <3an c^ofliw^, w'i
jaocMccxcvii»
i^ienh11' ^ron·Divif xKaP< vi 11. *©ie Bifchop van Vtrechtbeï*
o|s2„e°atbie i®e(l-©?iefen onbergegaen enbe bertuonnen waren/
Ben/pSx etöetogen inOoft-Vriefland, enbefjeeft albaerboen nonbi*
%tèf."?iPJebifcen bes ^aus aflaeten tegen be ©ollanbers. 3Bie
|öenih.»*eW,en ben&iftfiop beloof b bp te (iaën/ enbe te Baïpte fco*
baten „talteBaetmagt' enbe fên met beeïftljepenïiaefleliCB oberge*
van Ha , e ^eoc toflrt i®onitBenbam in ©aterïanb. 3&ie Poorters
c*narn!lim we tbieanbet Waterlanders öebbenterftonb baer tegen
itoniMrt;«eP?toanbo!6bergaberb/ enbe fijn met grootengelupbban
Ben rtena n met onttoonben bamrir ren befen ©jiefen b?omeIicfien tt*>
*artaef>n,n/ rnDe toocfiten met allen fere opbefe©jiefew bie fjenniee
Öcpbïn-?enen(ïonijen/ maer namen Öunneblugt met grooterïiaefïig*
baten/r,,Defonber o#mrantie.naöeer fföepentoeomtoeberober te
Öen bepiti1 ^el6e" öfe ©atetianberjs fnellititen boïgben/ enbe floegen
^iftfiim«? ^ a^ enbe-befiielben met grooter eten be oberijanb. 35e
*enfei»iL?anJ9tt«8t liet arïjter fijn groot ftfitp/ enbe is geballen in
«w» bpotfien/ enbe is gebaren na<®berijfsei rae t grooter ftfienbe/
Re 5                  enbe
-ocr page 406-
ji8          BeschryVinge Ende Lof
enöcfiSatie,
Wrake t©e Arkel.hcetbfequflnitie&uniper-toaertöelÏBBen/
der Haer* <gngeeftben©ojtfcgen arm/met anb'ren/ baer geb^oSen/
lemmers <£nftoae!*nruofgegaelb/enbtenboo£ignemagt
met andeie ^n «1^« fgn!S gebiebjï te «f&ojincgem gebjagt.
Hfr^nl^aerbtebanaottetbamen^cBiebamt'faembetoofien/
Ark. Φ« gebben bat getoelb en onretfit feojtjs geto jofcen/
<£n ficg in groot getal boe? al fijn lanb berfpjepb/
«en bat tot beupt gemaefet/ en mber aftg gelepb.
^ter bleef pet noti) ntet bp/ al baas fgn lanb gefcgonben/
jfeaer onfe <©raef geeft onö baer genen οοδ gefonben/
USet bit ban fllmfterbam/ en Hepben/ in't getoeet/
©te toojpen toattec ïaajs totmben gronb ter neer,
cfyiaU pa J^akmmtxè, wet mfomy, tt$w& *&&
JfèmGay
c^tóei,.owfcer <£\,d62ccf}t$ay
Holl.Kron.DiviCscxvi.Kap.Lv. gin'tjaeronie tëerenMcccc;
«nbe 11. berfaembe Here lan van α rkcl een Deel ge bjapenb bol&sV tx£
»af3Cerbe ober bit SLecBe/ enbe quam in üriirtpertoaert/robenbe em>
öjanbenbe/ enbe nam met gem eenen grooten ftoaeren roof ban been»
enbe anber goeben/ enbe tooubc baertuebe binnen Gorrichom tttwv>
i©ieban Dordrecht enbe ban Schoonhoven bit bernemenöe/ '9n*.''^
paer boenen uptgetogen/ enbe quamen tn bie mepoo?t/ enbe btw {
berben baer te famen/enbe toouben ben SfirKelfrijen ben roof met niw
benemen/ ofte eenen ftigbrnetgenbergten/ enbe quamenmtvo»,p
fcenben banieren met trompetten ben Hcnelfcgen te gemoeb. »«?'ƒ/
nu bp mal&anberen quamen/ gebtelbaer eeneftgerpe ϊφτωψ?™^
enbe fiatbe ftrgb/ baer bleben inbenaenbang bopb χχ 11 ^D?5wSSnit
enbe baer toöjDen gebangen ©eer <6erritban %tefbelt/ ötböêr/·-,ΰ
Ui
jbpmonft/ «bjiaen TOittenfj/ «föerrit iBobbout/ 1^0* *%&
fngber/poo?terenban©o}b?eegt/Burtgaert/enbeL
pooiteren ban ^tgoongoben/ enbe vu, lanblupben baniLetBer^ „
enbe v. ban £>rgerbelanb. <©p ben ν 11; bag baer na togen »** ua<
Rotterdammeenbe Schiedammeuptmetbeelegebjapenben/en0K« g,
men in't lanb ban «rïtel/ enbe berfpjepben gen ober al WW*n Ψα^
Baenen/ berbernenbe/ berrooefïenbe/ enbe betnielenbe a"e"£&t*
batterttiaö bltjben fiaen/ enbe fgn met grooten lobe enbe fege»^^
gefieetb in follanö/ met ©en Se&be nbe beele beejïen/enöe «gjjjf»/
-ocr page 407-
ι                Der Stad HabriemJ               319
'önwien/bfe fp baec Babbe η geroöft»;
kfwWlie j'aerbebebie45rabe ban<©ofïetbant bergaberenbfe
bfe tw 2 m met öcn Kermers» We ban ILepben met ben iSgnlanberg/
fieen «mfielrebam met ben ï©aterIanberjS/enbe «©oplanberje/enbe
Haely^eefonben met ben bjoomen öibber l|ere Rentten ban ï©af3e*
fttflrt'^ggtabe banHepben/in't manb ban Arkel, batfpmetöep?*
ieticMS ^SeWafenpobaetbigbepb beg #eren 3|anö ban ntktl Bafii*
fouhp» ,iem>nfnfouben/ enbe batfpbertooefïen enbe berbefïrueren
Seph"lHebetgene/ alfotoelmenfcgenaïffbeefien/batinbe^eerlgB*
^nb/ils onöerbebominatie ban bendere ban «rBelgefetentoare.
Reben** bebafierenbe enbe befirnerenbe alle bat gene bat fp bnpten
fpaeno Btootcc BepiBragt geBomenboojbie fiebeban^agenfiepn:
niet r,"^mt>en enbe bebotgtf nbie poorters met menigerleg affaulte/
en/ enbeanbere m<
fe
^eeth(f«ttLn/ enoe ft» berbjanben beboojftebe me
iuaineü ^ebet met biberftfje goeben ban beefien/
t een molen/ enbe
enbe anberg/ enbe
"en bcoi 'tianb ban l&ijanen toeber in #o!ïanb onöeftgabtgb.
«haK^floebe&tab ban Horen in get gonberb                            DeHaer-
fèa» bur8ergeIlenbi8toajSgepIoriberb                                      lemma»
^.■"fenonftuymig volk, en als btefltmme 0oop                           r«"n ?ch
ΦηSSLbi"nen taerlem lag met befen bupt te Boop.                          'esens de
&oöïben W be é&tab gelgnen roof te flepen:                              «nHoL»
Ö^nfpalöfettoelgaeftbp'tfioofbgegrepen/                         ««Hoorn.
•η .?f *!!8* afgefmeerb/fo batter menig bleef/
«moer graeu te fcgeep upt onfe gaben bieef»
^1^0«^ 1 iii^eit |<tsei4S 2· tentijöe^n-jf^iftpén, "
*1*' * · <&*a<oe <5<m o^ofiiwfc, o ritene ^oo^ijc
eeetben!Kron· Divif.xxxi. Kap.xiiv. &p pïonöetben/ enbe »«V
^beiih' nöcoerooft>en biefiebe [Hoorn] ban allen bat fp baer bin-
deen rf?!?' toantfpbaer een groot fmaergoeb bonben/ gemerBtbat
«t& ba*Til» «Ktoarenbe enbe Igfneringe fïebe toag/ enbe oberbïoebe*
fanien/ .Hifn öupfrabe/ Blepnooben/ enbe jubjelen/ enbe floegen't al te
t« aiieM^Jo^Pen'tinbteftfiepen/enbeboetben't al^ollanbbooi;
w«Beben/ enbe plecSen/ enbe gaben goeben tog/-turnt fpec
tttgte*
-ocr page 408-
liö           Β ι έ c η R. Υ ν i ν ó é Enöï Lof
Mr fiteïf tft aengeftomen toaren. enbe eibu js barenbe met be geroöfc*
floeben/ quamen beel (toepen te Haerkm binnen lier étetoM* *°*
goebjs toaren/ enbefp een tonfniratïe e
unBurienp dorucei. 4cnoe oaer meienee yew·"
mbemupterge onbet malftanberen gemaeftt'om
oploop onber ben poojteren te maften/ bat fp ober'
) ban üaeriem ncfe hAhhctt
een tommotie enbe
•«HM bienbie&tabban $aetlem ooft babben mogen beroben/eripj
fpoUeren. Aogebiel'top £>.J©arienl©agba!enenbag/ bat"·*;
jmetfiten befïonben fpgtigenbe gualieftte fpjeften totben poo?teren
ban ïiaerlem/ feggenbes albus falmen ooft met u leben. ©* m&L·
tenen tanber&tebe bit öo?enbe/ liepen terfionbin*t fiarnafcï)/«Jf,
beftonben befen ftnecftten tot allen epnben te beberöten/ enbe te nfliw
fpbatterbefein bte ^paernefpjongen/ enbeberteonftett/ enbe bie f?
Kregen floegen fpterboob/ enbeinbefer mangelingeenbe tö>«*m,lL
5tage liep een ban ben ftnetftten enbettoeg bieftlotfte/ enbe me«g
tratf bien aüYbie ftnetjjten Öp een te bergaberen/ toanter op bat Wf
t*ngrooten|joop inber&tebe bergaberb toaren/ obirmitiö toelB'I
pat We poo?terjsfo bitfitbp een guamen/ enbe op be ruptèrsr alle ge'P"
We <©berfie ban ber &tebe ttfioten enbe bielen baertufcfien/ enbe wn
genbele ban ben ftnecfitê/op bat fp mltöbiigefalbeerb inbe befril"^
fonben toefen bannen bertooebfieben bet pooiteren/ anberjö f£«^
fonben terfioti
agen ©ebben getoeeff .<JBnbe bie<©betf!en banber λ»·5
et op 't^u
rjïottb eenen bobe tot ben £>fabftouber bie cp befe tiïto W%
upjs teiöjeberoebe bpfnnbet nitfiten 19iontoffM^lVln
gonfteren ban Bjebenroebemoeber/enbe bit fiojenbe ft°"D £ ÏUli
op banber tafelen/ enbe guam binnen $aerletn/ enbe && liJmti^
met
geboeglitfte enbe goebe onbet togfenbe tooo?be n/bat bie ö;r" ^(ii
Snetftten ontflagentoojben/ enbe men Ii'et3e met alle 8^t β**·»"
goeben p&femn/ enbe tipt bc r £t*be baren.
Trouwctó scïö mee op befen tijb be Stichtfche itfïig tracfiten/
vroome ^mHorenonberfienjmfföieliJftteber&ragten/
daed der φ, ^itt og fgbing guam/fo pebben top bfe £>teÉ
«Mn»n' ^°°ib«i fiulpe toéeefcfiitftt/fo toaren top boo?b^ ree-
di* van ^ DaeD &er tröubs^epb/ bie top bie ,Stab betoefèn!
Hoorn, ^ baeb berujomitfiepb/en toaetbigftoaggepjefen!
33etoonb bat niet genoeg/ bat top geen boob ontfien/
€n^bganb^ trots en pjatfit fiet {loofb ftloeftmoebig bien.'
fCrottfiföèrifce ^zoome^ite^^ét; o^acKrcww?^ ^en^(
Aenilag VS
d« Sticht^
fchc op
Hoorn.
Dirk Velius in het Twedc Boek van de Kronijk van Hoorn. '£*$#
fling be ^titMcöe StÖB not& al m#H m* toa»n öf rfcö«P wn^eH
-ocr page 409-
Der S τ α r> Η α ε r ι ε μ ,                jzt
JJIfw bflntaeöerf$Den:onöer anöetenbtnbifi/ batbfe tutat ©treröi
enoejittietffooit ooneenaenflagop onfe,©tabi)abben/ bfefï» onber*
<**, mcenben te betmeefieten inetftfrepen baertoe betepb in bert
tef"11* Jfêaet onfe 0aeb toerb geöjaetfc&oub booj't abbijg ban een
wcrettoÖBer/öietot bien epnbe Ijepmelijfe uibe&tabquam/ enbe
«»*? e?ciOfe obetmitjs fijn goebe toaerfeöoutotnge befrBonnen. 'Cge*
iJJf^Itep tetbJÖ'Öetganitöeïanbbeur/ batbenbganb ai na Hoorn
iiih s/ ö'Ejei Oetfcijepbcn ïiapttepnen ban Haeriem enbe3fim|ïerbam
noctgi öetbjacrtisaenquamen/ ombe^tab/ inbien'tnoobtoaer/ te
y^pen. <©o&fonbenbe#erenbanJ|aerIemeenboobaenbe ,étab/
^lcnterenbe feer troutoelgn ijaer bienfï/ fo fp gulp banbolft ofte ban
i'lnöersbanboenmogtöebben: bie&eleefbeltjftbponfe Öaeb&e*
t£««« toerben/ enbebe üapitepnen boojnoemb/ fo ïang aljï fpinöe
*»«o toaren/toel ontfiaelb/ enbe Baet ftofienefgefpjofcen.
l^isto fcottetbain beBenbigöab genomen/
^"oaet booj groot berber op #olIanb toag genomen/
2§>at bits te been nu toa?8/fo lag ong Burgerij,
aeetanb'ren te Schiedam, enötelben 'tlanb baer bjfl.
^aettoarenooH in^tabuptfieemfcöe Ruyter-knechten,
dl wöepiaetjbatfpmet J5?erofoubenbeeöten/
£JJ bte ban fiotterbam/ baer Sefr&en nagetratöt/
^«felfS «$tf)tebam mogt fijn ook onber fftn ge&jagt,
Sn r ubm üoo?bjS befiaen öun boog betraeb te jïfcBten/
^nitOanbeloTRe baeb troulooflönte betricfjten/
*cn bielen op öet Bupjö ban onfe burgers aen/
Wrm «e toeï aïbereer ft en albermeefl te flaen.
e«^s« Is bc onfenffeö feer nloeb en bapper quef en/
s? « ö0°?e! öe ^tab ben onraet| i«a»n te toeten/
£»° Uonb ons anber bolK/ en b?oome burgerij/
«ttj.Ti^HnotB eibers Iag/Bunmebe-burgersibp/
mèrl fln We berraets al$ leeutoen aengebïogen.
λ ;Μ!Γ",εη quanienooB be &epbfe ffcn aengetogen/
Si» & IeH t'famen aen op befen balfcljen fioop/
^" «tegenber beeï neer/ en b'anb'ren op ben loop.
^omic^eg>>eKc^«eKfcmwias fiinweij^c^teixiMi tekens
xxxufat. ^Mo^oflani», tw&enjare 1489»
*tifcnÊMsKron',Divifxxx,,KaP*:i:'xl1· ZfritaoHoQ bus öangenbe
^onfrirtE ,n ^«toge «eltyef &t ban £af?en inben name bes öoomfcgé
M,aw entre tufcöen&e ©lamfogen/ fofjeb&etiijenöe ©lammgen
Vromic-
heydder
Haeriem·
mers binnc
Schiedam
tegens uyt-
heernfciie
Verraders,
S-s
(tem
I
-ocr page 410-
3 ζ»          BeschryvingeEnde Lof
fiarft op bet M>tt gemaeSt/ enbe namen te fiate enbe te ïjuïpe alle bitfp
fjeferggen mogten/ alssfommtge ballingen upt ©ollanbenbe βηο*1*
toaer fp quamen/ fo bat |p'tlanb ban ï^ollanb beel fcgaben bebf n/ tv»
fonbetlingbïn poojteren banUepben/ bienfp eengroot fbjaer go*"
benamen ban bellen enbe toolle/ fcome nöe ban fealtjs: enbe W™**
töb 10 een jonger tyoeber ban 2&?ebentoebe genoemb jonnet ƒ rfli*
ban Bjebentoebe inet enige ballingen upt ©clianb mebe in ®}aeJ[~:,t
ren getogen/ enbe ijs oofi een -tóapitepn enbe goofbman gemaeKtban*;
ïanb ban ©laenberen/ om't felbe te befröetmen/cnbe bpfianb te boen/
enbe opt 3Lanb ban ^olianb te oojïogen. ©eff η gion&er frang ψ\ν>
een beel Bnecljten enbe ballingen te famenbergaberö/ enbetënrpep*
gegaen/enbeiaop^.lLöfbettenabonbin'tjaerLxxxvi h. S™0™*},
booj bie i©elffgaben/ enbeöeben een lanbgange boo? bat 3^0^R^n
ber lianen/ enbe fijn met gefamenber ganbboo;bgegaen nabe &l°z,
ban Rotterdam, enbe gebbenbie $tab fonber fίcotoftflagcftfoI'ö^:'
εnigetoεerte bieben ingenomen/ baeropbietijbalten ftoaereη β0*"
banalberleg öoopmanfrgapbebjofenlag/ enbe fijn in tefer manier"'
bte £>tab magttg getoojben/ enbe gebfrenfe lange tgb tegenjï b&t vm
ïanb gegotiben/enbe beelq uaebjs o» be platte lanben gebaen. etf.
Kap. lx 111, <©p ben acgtienben bag ban januari o nvt jaetn»»
ixxxix. toaji be iftoomfcge honing genomen binnen bet g>ta» »"'
Hepöen/ baerop bat pad een groote öegenboge openbaerbe W
ïucgt/fïaenbe berfceerb/ met bepbe ben epnben tegen bengemel/ *»uy
bat tonbe tegen bet aetben/ baet alle bemeten enbe menig inenfw*;,
Uerbjonbetben. <£nbe aegtbagenbaetna fanbbe honing fÖneJLS«-
raut ban toapenen/enbe bebe eonbigen ten gepjbaett in allen ψ°Λ
ban JMIanb tegen be ftebe ban fcotterbamme/ enbe bat gen el6 »n*"'
fijnen tebe foube manen om met geer banieren enbe sooitergenne .
ten i&jtnjete bienen/ bie op bie tgb binnen berfiebeban ©e»" Wi»
bertoacgtenbealbaer bte anber Reben ban ^ollanb.
                   gMn
Daer na: <£nbe 80?tii na befen quamen be poortere ban bêfieoe»» |
5^ollanb/al0 Itepben/Haerlem^mfierbam/cn^elft met gaer bw**
in Schiedam, enbe öte ban ©oiöjetgt met bie banber <©oube lfl85?rt„f n
tuatet om bie (ïroomen te bewaren. 5©efe bannieren albui }£"»«{,
^röiebamme liggenbe rln op fijn togijsv fc lagrn oor op bie feWJL»fi
veele knechten ende ruyters binnen der Stad, bte öagpUJBt UPtliepew
gaöbenbeele fcgermutjingen tegen bie ban Öotterbam/ enbel
malftanbeten baft oobboln af/ fob'een fob'anbet teboben 8»"-DC
39efe rupterjs gateben feer be ï^ollanöere/ enbe fpjaltenfe qut"^ af ti
fpijteutnen toe/ alg rangen/ genben/ enbe lang-toambepfenbserm ^
manen/ enbe quetften enbe floepten fommige ter boob/ fo bat**ntiit
©ollanbfcfie £>teben mifnaflen in nreaen/ obermitöbat bitpo°f "4
enbe runtetije niet toe! ober een en mogen/ enbe te gabet bienen' tJ^
aaböengaerngefifn batmettoattoegefien enbe anbet? S*°lmfnm
-ocr page 411-
Der Sta» Haerlem;                32j
JJiöepiobfffe ingebaengabbe/ maetWen-t&ebolen taakte boen floe*
fptbaojrttpter-boer/enbelieten't baermebegmengaen/ enbean-
««tgenquamöecnietaf. £oift gebeHtbop,$. aMentgnsöagbat
we jeibe Snergten enbe tupterg eenen toonberlgnen aenflag enbe bet*
>7*D in <§>tgieöamopgeftelb enbe opgegeten ijabben/ mant fp gepme*
iir«e fpia&e met bte tan fcotterbam gegouöen gabben/ enbe een ober*
Ff egt omgeurheben bte feite ftebe te leberen/ met albe #olIanDertf
,'e»aerttt toaten: enbe fgn genomen ontrent acgt ureninbenabonb
«a oen macltgb ten gupfe baer bit ben laerlem gelogeerb waren/ bte
ïJttft bebocgten/ enbe meenten een toonberlttö gebaert ban roepen/
*"oe nrtjten/ enbe fcgotrn met ïtlotenietg inbe gapfen/fobattet beele
*Ruet(ï toetben binnen ben gupfe eet fp ter toeer nonben nomen/
"jant fp ijoben op De nameren enbe folbere maren/ enbe ftgotenlo tan
xP°£i*ncp/ batgemniemanbpojtenenboifieomafte nomen:manl
,p„ 0 uPfen beneben albol ruptet s maren/bie niet af en lietê ban ftgie-
ïht · öe ciepewalgebjonneni algemonnen! ©itgebaertenbe feger*
ö'7*3fogealDu$geburenbe/ enbe anber poorters ban ©aerlem bie bp
r,,ï £«nntertan ï&aerlem niet gelogeerb en tnaren/maer beet ontrent/
rpf.r Ö*n altemet betfaemb/ nomenbebpeen ombefe nnecgtente
Etih'leten/ enbe toeberfiaen/ enöegaermebe-pooiteren teont3etten/
,''°e.lnaeBteneengefinjtrofpenbe: ^ollanbl ©oHanbi alfobatfp een
hrfe Srt Pen/ enöe ftgoten met gaenbuf3en enbe nlobenierjs fo bïeje*
un^Pbie rupter-fenetgten/ enbe fp tooien mgnenbe/ enbebjebenfe
San* Öwpfi/ fobatb'anber ban boten af quamen/ enbe fionbenmal-
iir&?eren «nannelttnentp/enbe bte nnecgten tueetben gen oofebiome*
οιω· aen kanoer föbe/ enbe bjebenfe tyiemael obet rugge.<Cen lefien
^.'•J.Hcet ν villem van Bofchuyfcn, öibbet/35aeljuiö tanöönlanb/
ieni/ γ ban Lcydcn,enbe benRijnlanders, enbe ont3ettenbie ban Sfcaet*
n0y;J°batbie ruptergbe blugt namen/ enbe fianen bufnrupb inbe
«»h H.anöetfiebe/ btetanlafie opbarfien/ enbe liepen ter pookten
ban* öoitecbam/ maet baet toerbter beele in be (iebe gequetfi/ enbe
be« ,8eftÖoten/ enbe met allen beele getangen/ maer bie fteben gab«
hfrt*5tteï öotien/enö* tocIe gcouetfien. <Bnbe aibugs gabben fp be
i,êl3tc o» ben nnecgten/ 'ttoein een btöelicB bing toaer gemeeff ga&#
fo'ifwetgten te boten gegaen/ baer<fcobtoei googlitn af te ban*
bentier "a: €nbe bele ban tim rupter-nnecgten We fp getangen gab*
tonw en wet ben ftiiaerbe geritgtbie ban bit berraeb enbeop3et
rum*! c!$e openfiaerlitn leben/ enbe .benenben/ enbe teel ban ben
kantiivi fcergFquctfi maren fiojben inbe ©affgupfen/ enbe bit
aftoft«er,cmBabbenaIjSboenvn. boben/ baetbe bannlerbpger een
eéw/' 5*1·feiten alle metgaer bolle Sacrament/ enbe b'anbes
«n en fiabben in aio boten feg boben niet.
-ocr page 412-
Jl4            Β I S C Η R Υ V Ι Ν GE Ε Ν D Ε 1©Ι
ηρ <επ flïg be kanoen ©ier fofitijg met ©janntöB ftonben/
vvinnincre €n fitö in grooten noob te Ianb te toatet bonben/
der Haef- ï©anneer be jpranjS-man ong metalle magtbefïre:
ïemmeis %oe gueten top tsm ooS te biet tp en be fee'
tegens de <gn gebben top boe niet met onfet b|unben fcïiepen/
Franzoyfë «pe Gencvoyfche Kraek Stoefettioebtg aengegreρβηί
cndeGene,» j|ei fctaeste toattet toag/top ï)f bbenfe taer&ragtf
Τ Ö ©enneefïerb/ en berfjrerb/ en ^>danb ingebjagt.
■f*e           <Sn boo?bs meteen op fee ben J'ranftijenartti gebjofeen/
ι
Cn'tongelpö getoelb aen befe fitoon gsto?o6en/
•Ên'tpaertoeibanggemae&t. WpJiebbenbanbeïjanb
©ar, bersten op be fee/ ban bekten op fiet ïanö,
tcjcitê^e (\/rans ogfew, enfce «i&ene'ocgfen ,op"fce
(^oo^-fee: önS>eic c^atocjinne (Vyiaria
xxxi. <&>x* Gay o^oÖT* int jaet;
MCCCCLXXVIL·
-HbUiKron.Divif,xxxi.^Kap.xi. <£nbe aïg öte Honing [b*511
Vrankrijii] bet^?iti5ef5en lanben buss Sragtelttfeen beberfiteitbe toaë
té lanbe/ en 10 öp nocö niet te ta?eben getueejï/ gp en Deeft benlMamtn-
gen/#oHanbet0/ enbe ^eïatiberjs mebetoillenbebetgtenop tentoa»
ter/ enbe bit latiben groote frijabcn ar η boen/ enbe geeft *>eE,e
oo?Iog-figepenop biefee gejjoitben/ öte ben ^olianberss enbe ^>elan*
berg beel fc0éberi béöeti Jba gebben ban bieHoiiandcrs gaer frgepe»
oob toegemasSt/ gebbenbe in alg btjf en Öerf igfcgepen/ enbe uetfagen
gen toe! taanbjoome mannen btèöen t'fegèepgberfïonben/ enöebjj»
aljS bat gen taan riobe toefen mogte om ben bganben te toeberfiaen.^
tft ge benrb ontrent S>. IBarien JBagbalenen bag/ bat ontrent tien
^cllanbfcge fcgepen te famenfeplenbe toeten/ baer bie Piinripaeï? 81
toaren Leydetv, Haterlern, ende Amftelredam, enbefti'tontrent betj* 1
nen Onbergang fagen fp ïtomenfeplen een groot berbaetlgfi η!# wei
taerfienenbé toegemaefit tegen aïleguaeben fojtupnen taan uganoen
enbe toais een Kraketóébegojènbeben Gettevoyien. %fe^oHanberp
taertiofgben bitfegip/begerenbe te toeten ban toaerfpguamen/en0;;
taaer fp toeuben. 3&ie #attoon ban ben fepepe en tooubefe geen
anbtoóojb geben/ enbe berfmabefe. ^oen bolgöenfp fo beel te fffl*'
fcer/ toilfenbe toeten tóiegp toaer/ of bat gpfgn fepl nebet lepöe. ©o»*
teien/fp?acS tip/ foübe ift mgn fepl ftrpeni ©oen fp?afien fpöoo? on
f e
genaotge f&injefje JBarta/ #ettogtnne ban iBourgongten/ jjP*
toienö autojitept enbe name top Bier gefet fö'n. &o fionben bp oen
-ocr page 413-
Der Stad Haeriïm;                jaj
F^ïöonfommföe #&(ïerlingen/&oo8ïupben/enbe bit ïtojenbe/fepbctt
Ψ tot ben φ atroetn <©eeft Oen lupben anbtooojb ou't gene bat fp
&*a8en/ oftfpfuHenons toiebeurfibebetgten: toant bie ©oUanbfcjje
Sr "toe i$ los getoojben/enbe befe als leeutoen fttllen onjs beföjingen*
nu».!!; We patroon en toonbes niet boen/ enbefepbe «ptgtootet Boog*
&I°EDï8Öepb/ betatptenbe be ^ollanbers·· <©p fcïepne arme ftgeejj*
|j rf «Jilbg mg btoingen/ fo berfiet« banmeet gulns/ toant ik «tof η
hnrtr" fioc^ ntct en ontfie: in en nenne geen ^ettoginne JBaste/
^öwtotlmgnfeplbooiöaerntetlltgBen. 5©ie ^oHanbers bit 80*
b/fte
7 bf tasten bifeürafte alle ben geelen nargt/enbe bes mo&ens
. ioeg bcrepben fp gen gelgn aen bepben fgben om eenen fitgb te betö*
•f"* «©ie ^ollanbets fcgoten fo bjeeflicnen op We gene bit inbet
h£qer3etoareri/ bat fpbaerupttupmelbengekjKen bie jonge Braegen
rj" benbocmen/ er.be bieten boe alle gelp met grooterb?omitgepb
"ƒ'i bat groote frg'i)}/ enbe baertoerb met allen feer gebocgten/ batfp
:lJ* «ften gen fo tsjenteUcn enbe fiouteltfn baerin gabben/ bat fp binnè"
u*j*} «te bie Grafie magtig toojben/ enbetoonnenfe/ enbetetfïonb
Sfife
en Tpfe alle getoatiQenbaer binnen toefenbe/ enbeguamen alle ge*
'öKmetbefen^tafeetn^elanbaen'tlanb/ enbe ais bie patroon in bic
ptberge gebjogt toas/ feacB gp tot allen ben genen bie't belief be te
«JWi: 36 gebbe met mgner bjomicgepb t'onbergebaen enbe bet*
™°«nen bat groote ftgin genoemb bit ifcalomne bes ïionings ban
^^anffïfjÈ/ enbe meer anbere groote enbe Blepne fege nen beboetten/
*"°e befïreben/ maer befer ftrgbbaer tojoomet mannen engebbe ifi
w°W fgtlgl beöonben: mg bertoonberb al te feer Boe fp ons bertoon*
^"ÖEbben/getfcggnen bet te toefen gtlfcgebupbelenban menfeften/
't»/w5m°<bebatbe'geilegebjofienis/ enbebat^tbitbolfiuptge&omi
jj^ant fp geen tojeebgepb oft toojnigBepb ontfien tn't aengaen.©an
töfe 'to*ftoiientoeren bte ïpoUanberSfeergemoeb/ enbeupttermaten
««Sebjoiben/ enbe feplben toeber ter feetoaerts fnne/ enbe bertoon*
fifrft?0tBim Wte Iaer l3aeI ac8i^n ftöepen ban Baeren bganben/ enbe
««noen bie fee beplig ban eïïen robets/ enbe öietoen/ enbe «pamett
63^&iel,en/ bettoatptenbe batbe ^ranftge oojlogsftBenenuptge*
bèr* b ïouben gebben/ enbe nis fp nittupt quamen/ togen bie ^ollan*
enhfrït,9nö/ «nbe namen met gen eenen gr ooten roof ban beeften/
ue,4)aeöen/enbeanbergoeben<,
                                           '■
batmen ons te befertgb en fronten                              _
^e" jongen aer&enLeeuMpt^>panjen geeft geionben/                      s,!fu.,iyt.
^monfenieeutoen-moeb/bienergenSboo?enbeefbA             , &"
^KÖterinonfe^tabbieriaerengeeftgeleefb.
                           Hatritm'
S s }                  Holl.
-ocr page 414-
ai6            BbschryvinoéEmds Loï
Holl,Kron.ibid. enbe tertoijlenbat befejïröböpterfeegeftPf
fee/ tocEbÖfeban Haerlemgefonden uycSpanjenover fee een jonge leven.,
de Leeuwe, bie tot ^aerletn (larf binnen bier jaeren baer na,
3Bit toepnfg uptbeel meer, J©fe falal't fïout bebjgben/
»t« fal art BioeB öefiaen ban onfe&tab befegiöbeni
3δ neem mij bat me t boo|: ifc loper ober geen/
€n (iel 'tboojnaemfie maer ten Bojfien toat bp een.
$ter Ban ίκ niet boojbp be namen onfer Welben
%n onfer Janben bicnlï ter eren oo& te melben/
©oojgunne b?omicgepb' en mannelgBen aerb/
3©ooj gunne troutoftgepb/ toel-eer/ en noeg nermaerb-
Rfcf.ff5*5 €n moeten ban algierbieb^oomeeble mannen
i ni ? drr ©«"'t Haeriemfrh oub GeflacbtmetretgtbeBroon nfetfpannen/
fiammevi «Bn tVeerfteploetj fveaaenï *3|6 ö«ftjt? luMq;'BcbacDt/
Ha«ri*m: Cngebfebaertoergadbbie'&üJeetbanbitgeflatöt.
*pag.4. ièomoct ocfe Bakenesbetb8cbeplaet3bcfeleben:
&e.
          a©flnt befe Stamüu>}b 006 een #elben-ftam oeleben.
EndeBake- tgg jjebbe befgebjBr gun «amen opgefoclit/
B«s.                ^n j,jc te to0jen oa6 jn jjjj mjjn toetg gftjjogt.
•«          ®ie ttijpfeib ban 006 mee üf'tHuys van Duvenvoorde
inde Du- ©anl|aerIfmfcgebeïbloebbeberbepIaet3begoojbei
vcnvoordc «2en bceofïer tnber baeb ban menig bapper ïj^elb:
©ie toerbenban 006 gier ter eren opgetelb.
ionker ia- Heer iakob tieeb booj aen/ get Doof b aan allegaber/
kob. cn bolgt gp ,f>onen ban baer na ook utoen ©aber.
^Kareiv. gggn moeö cn ^omtcgepb geeft t&arel fo gefmaeBt/
Room/ch ^flt gp j,aet otoer j,g tot aiüoer geeft gemaeBt.
Giiibrêcht $"#GiJft>recht SlaBebg &00Π/boojfflne beagb en begen
* &itB οοδ niet eenen naem en eren-toem berBtegeni
*B»rgemet- ©oe grootlijBr be ,f>tab/ goe gr ootl öfiy aen tit liegt/
per-v** l|oe grootïpï a! get lanb aen befen man berpltcgt.
HaerUm. %\$ ^aerlem aen ben #?tti3 toeer ober toag geBomen/
^.1577. ^oüjerbgptoteen^oofbbanonft^tabgenomen:
Ι,ΓΓΓ; fJ*a toerb be fïerfee &tab ban ï©oe rben gem betroub.
vvoeÏZ &* f'δ« Öeeft be #?in3 op befen ©elb geboub!
iAntonis, *£>pn 3&oebers$gebbentoeI ben Brijg niet aengeflagen/
en Arcnt. jtëocggebbenfptenbienlïban'tlLanbfitgopgebjagen. . .
Iakob.
          #eer Iakob, ^gfbiecgtiS.êoon/UjaiS toeer een moebi0*?El0'
€n botgt afó Slömirael boo? ong op't blaeutoe beïb*
-ocr page 415-
i> e « Stad Haerlem
JU                   
«έη raï.™ ^^5» ίο maniga Deert gegueten/
«nntS'Qcc$-»oIunel: Me na norg om fgn eeö
mnS*m} iWertanb in banben oberleew
«nieïS Sf/fi? Ptl lÜf*tttt «nfatet ftnt gelagen/
                      lolian
'une^DetnöetbcIbgelgè een ©elb geflagen.                                  Iohan'
·
«n hlltP onöcrsaegb booi't Iiebe i&aberlanb/
" ö0°*°* &erfee «fcobjs fgn ebel bloeb berpanb!
I
%>e6°ftJ^n.R!iven.voor.de· öiDDC^ $<» *an <©pbam/ enbe Henf*
bonen ί iïS ^aZrIcm
fnDenW** 5 S8. enbe toerbe eerfl in't 3a6o*
SionY «7«r0,ïtl; begraben/ enbebaer na inbe «©roore ïterfie tuft
>  bjoomW^ aïbjaer be toapenen ban bat «bel Hupg/ naerne*
nk°r G ffïanuöt:n2töeI/bobrnfgngraffDn opgegangen,
              B
He» w^J3" Duvenvoorde, eetfïe&one ban Heer giafiob/
&tab i2L «p°am/
enbc ^»fo?oe&/ eertgbg ffiurgemeefier ber
sibaer κ? ,εηΐ/'
enbc öaer na ^ouberneur ban ïtëoerben; (lerf
>  feater£&i°* iSobemb. ij8o. enbe toerbe ölfiierbp fijnen Heer
donker Γ
             * begraben.
teerpuJT1* van Duvenvoorde, ttoebe ^one ban Heer SlaBob/
ban Κ0!" ^oftfi/Hepmracb ban©eIfIanb/cnbeJBeefïer-6naea
ben, -
nb/ *" bcn ,are '617'in Den ^a3e Befiojben/enbe begra*
'ötlkér'Ar»
lebeir«Kiran Duvenvoorde· ber0È &on* ban ^ecr 3W&ob/ inf#n
> *nbeihÏÏ?,ïto banagnlanb: fïetfte flepbenbcnaS, 3uLi6io,
Wetiïf^^^^aerbenbelleeb.
                    .
JJanda«^Jan Duvenvoorde, £one ban Heer (J5gfb?etgt/ $ere
tetf^W'enbe^enf"6*οεδ/ tnn Ie*>en«mfeed ban Hallanb:
1 Sebjajtf^^benöagebenj.^ept.iézi.enbeiöalbaerteraerben
ïeihait"^"Dwenvoorde, ïioloneïonfer&cöuttergein't2Efc-
^ïba/«aw'l^tao/
cnos t»oo?be tojeeböepb ban ben Φρ?βη ban
| i0beren/eeKcoöet,n8^
fc/toerS? 7*·!1 Duvenv0°r<ie, gumt ban Slogan ban Stëubenbooj*
fh feit me? »* ia*c'
i79< °P °* Harbenberger Hepbe geflagen.
3e tweniaJrS*
toan Duvenvoorde boerb tegentooo?bfg bennaeni
lsfSnbehftÏÏ. afzcnaer· i»Pflf6|ec»ban manitooiban bflt$ttp$/
wwaeruptgefpoten.
^° SeδMn,,n,, ,tfP°°iίη>ί «"ί»»16 Bi" toeï btoalen/
^ie f η fi»» *en °°l ^^
Bu rêers toou berpalen/
«woiöetiaabetlanbfelfstotöenbloebefiïeen?
-ocr page 416-
3&8            Bes c Ή ryvinge E ν r> e L o ρ         .
iaije infce /2&tk$<txfai$t'tox «fetófc ftwite
lonker Tohan van Duvenvoorde, j&olcneï/ na 6e mtoWU^
*§>tab inbe gebangentfje geflo?bem
lan Arentfz.cn de long,|gnfluptenant.                               euentO$l·
Dirk Mattheufzen Schatter, ïiapitepn/ faben ^atenbUtSl^Lfeefl··
tot ontjet ber ,f>tab tttftgen pet oube <©a|ï|jupj3 etiöc aww
fiupfnengeflagen.
                                                 „«.««f ««ν
Kornelis Marthcufzen Schatter, fgn 25?oeber/ 15?0tnijet:/ »*"/, pjo'ert'
Heyndrick lan Matthij fzen, üapttepn/ ben & 8, %p}ü ι ί 5 7· mn-> *
lakob Barentfzen, ïiapitepn/ inftc gebangemfte geflo?be tt· .-vsannc*
Iakob Barthoiomeefzen Pcllikaen.ïtapitepn/ bejgclg&i: tobt 8^
gemfjegeflojben.
MichieldeVVael.ïtaptteptt·                                                hi,ïi'tli8·
Pi«erVlaftnanrBapUepn/bena7.3an.ii73.Sefcöoten/Êtt^v^
bitogefiojbem
Frederick Kornelifzen Koufzebant, ©enbjig.                       . ,, ijjjert/
GerritPiecetfzen Ruychaver, ©Mlt!|tg/ tegenbJOO?big «CfD «*
oub 8o. jaeren,
lan Dirkfzen Schatter, ©enbjfg.
Pieter Dirkfzen Hafzelaer, Igenbjiig,
^efe gebbe i& upt mijne iSe|cg?gbinge ban get β«ϊ« β ^jESieiJ
anbere JSebelpebberss btebec nocg ontb^eaen/en pebbe m nu*
M
oplopen/nocgte benomen, ^oetgtetbp
IojakerGerritvanSchagen,bett28.^pJtl<i7UgeffDoten. , hefS^'
Pieter Ianizen Raed-.^tabii-J*ab?D&/ iitü *8, «Pecemb, * >' *
Ignicbooi'tgrofgtfc&utgeDoob.                            r ^titioop
Pieter Ianfzen, Jitabji -;fab|g&/ benieuwt. ij7J.OflB ^"
Gettitvan Itanon omgebjagt.
der Laen,
m ». Beek- ï^ier Ban Verlaen nu oou ban mg' m'etfgn berfiuegen/
bout,fijn |@etfgne Compagngop .êparenöam gelegen/
raf afilluaer op nocg ontguam met ïiapitepn Jlïttgfeï/ ^ .„,
zdotvar, «i iOaertenf&upssbaer bleef/en Berkhout oo&baer b*ei'
Bredérode, <©oBmoetift Brederoinmgngebitfltberöalen/
met Dirk <©tefgn get towtotcgepb mofi met öengalg betalen/
Brazeman. 3©amieet fip met pet fbjaerb te prooien üierb geboob,
fij nenLuy* £0 flerfOOfe Brazeman b002 tenen pPwn MtfOU
tenant.
-ocr page 417-
5281* 2* a^« δ"« namen te berfmatwn/
Slö*»6 in möntoeti Dun namen bof-gebwn/
««D toflfó tiatje öiet bponfe Hetoenfiaen·
°Ï5 Vyybalc Rippeida, ©jieg-eöelman/ «tffoübttnittï/ tlitt iS,
Löh, · **?J. otitüocf ö.
Ï"w^iHoIcnmaker,üan<i5ettt/fön?t«|»tetwnt/btfaeïpyopi»fnfeï*
Hiernt8b met öenftoaerbe geöooü.
K ci?ny mus Tferaerts, CommiflarfiS/ entie 3Ka»ftepn.
^'B°ut'in-«©ounerneurl>an©«(rttigen» #ip¥ 4
eS,uhc' ^£Öo't* Bapttepn/banben £>paenffBfn tJiögtïaten: ¥e*
bPn^iöftmttööelofte banier tegenÖetIenenenöe|ietfoe|nba«
"*« »jin3e ban <©?an jen booj te nemen/ bat Sp nafelfs aenben^in*
cfWaetbe/ öoubenbeficö bantonfrfentie toegen in Die quaebc
Κ r 'ic»ngeöouben.
Ch
ChSftnff! Gunter,®«ptftB Stapftepn.
jj «ofFel Vader, ©Itptffï) ïtóöfteptt. ^^^^^^^^^_
^* ir°«^n, u&alfcB JSflMitepn»
V7e^ein,ï©alfiöliapitepn/iniiengcooienljewweïbin»ptl)ftïliin
*r.&r a«ti57j.geöleben,
lakoblln· «©aïftö&aiiftepn.
Η iarntee"ba<:h,^Hptftfl^apitepn."
^anfir^apttepn.                                                        ^m
tarnh * ^ '
2?Pr»k3BuptffBüanftepn/benlo^ecemb. rj73«fifteteP
**. SSW ben <§>patenbam gebleben*
^^^"«.iBbelmanuptilenegeiitoen/ontfiimitn»
ieSrIot5 ïtapitepn'baniiellöftoatöt banben$tfn3e^rt<©iat!-
SfteSbe io'%*h l*73*ta ecnen tiptbal gefloten/ enbefn #taö
teSi!^allftöïie»fti|»n/ toerbefabebetoberingeban $natöfr
HifiS?08» ïo,3Becemb. ι j7i*bot«i&i bteatöeöowöen.
-ocr page 418-
jje            Β Β S C Η R Υ V Ι Ν 6 E Ε Ν D I Ι « Γ          .
N.Rofoni,i®alftöïiaïrftcpn/beni8. «ttgt»(i. ιί73.**ΦΦΛ&
flalfb. Φρ befenfelbenbagtoetben albaeracgtien Vbmw^jL,
tepnèn enbe ©aenbjagers met ben ftoaetbe geboob/ toaet onow *··
boben-gemelbe ongettopfelb mebe fgn getoecfï.
Schram van Bruynfwi]k,©öptfrÖfeapitepn*
N.Summado.oengelfeBSauitepn^                                 „-.„λ
ν. Vardeur, aUanitepn banbe 45«atöe ban ben <tf5rabe banösf f »»»*♦
n. viav:,5©aIfcÖ3fóapttcpn.
iohan Bebekoch.ituptenant banbe $HtptfcBem
Alexander Mordiaen Fekweyffel.
iohan Kuningam, fLuptenant banbe grootten.
N.Enkhuyfen,tëitmeefïerbaneene;senbe*5uptettje.
J©eer uptbeeroftöe jt&ebelBebbers en fgn mg nietbefcenö.
Karman en fou ί& οοδ ben naem ban Helling laten lïefien/
Helling, #nS4&ouberneurtoanneerbebS^nbujasgetiJeKen/
Gouver- en onfe £>tab betlofii <6etotsbdttoaseen©elb!
swndrHMt- ^0CÏ,?0^i8to«tï,cÖPnat'2ïmfte^amgebeIb!
Aeisflan- t5 Dirk Velius in het Vierde Boek vande Kronijk van Hoorn. **%£,
Heiüngop dam toas mibbeïertöb nocgbefet/ enbebe toegen ronbom 0?»*: οΠ!
Amfter- batter niemanbin notftupt mogt. i©e ©eren fonben 30in*9/fiWn
dam. onberganbeiinge bp bé fdiinje/banItetê fp bit toeber (leèen. ©'"Knie/
bat fp meeft ftoaer0oofbig toaren/ ora be bjg'e oeffeninge W? "j^en.
biemetitoilbe/ batfpfjaer <6erefojmeerbe burgers fouöen^rL&e
JBaer alfmen nu beelmaeïs met ftaer in tooojben toas gebjeely, ti:
ftaet berftgepben bo;bet!itëe tonbitien aen geboben fiabbe/ «"^00
bergeefs: &onam ben ij. $obembjisbe Coionei Helling» e»fii-0
Hopman Ruychavcr een aenflag boo?ombe£>tabmeteen Bl7„öeieri
in te nemen, euamen met een beel ferggfbolB onber bite "aj,i!frtijcit
begenbelite tmtfcöepenbooibe ©aeriemfffienoojt/ oöetbjeiw»jnt
be feïbe/ enbe trotaen met gaetboïB be£>tab in totacnöc!Lodge'
ÜBaer fo Helling met be burgers in fp?ae& fijnbe onberöoebS a° $g
fchotcn toerb/berflaube f$n boïft/ enbe be burgers namen moe"/ tt
gefteratfgnbe metgaerfes baenbeïen 6netgten/ b&bW ®Φ$τ φ
inetbe fgnentoeber atfiterupt/ bienftet mtoeeïen QWQWjglLdjtfi'
singe. 1®ant ban be burgers bte fp mepnben bat met Baf* Lptgeti
ballen/ ogenbaerbe fitfi niemaub. '€:tooi& bat fiaer na PDv£g eett
toetoboejtegentoinbopge&ouben. #OHbloogtotaHertongeiM ~&a
tontie bof3eBrupbSinbe uooit fijj/ bat een groote frtj^i* ««oit ni*f
raufeerbe: fo bat fp epnbelp be blust namen, ©eel bte be po»i p0g
lusbiren uonben nrggen/ toerben boobgeflagen/ wbetaw^^g/
Ruythaver, botgbefe met δοείε η moeb/ nabat ttpAf^^t[e0i)^
een man om fijn hartigheyd veelmaels in dit oorlog bewefenIe ^β,βι»"»
-ocr page 419-
Dek. Sta» Η α e r ι β μ .
13*
kefaemd.
beti.^lfietooS Piet«Bor bit befenaertflag toöbtoftig öetft&eftB?^
3celanD na ben miflutBten aenflag onber anberen om ben boob ban ben
'"
Helling bebjoefbroaren/ enbe boomameigfi om Ruychavcr,
dra»"" beginvan den oorlog gediend, endefichfeervromelijk altijdgc-
gen cnde gequeten haddc.
iSl^P^nant ei rcourt is toaerbfg me gepjefen/
£ntÖ oo&bapper queet/ al toilbefiet niet toefen:
«•Sf' fcBoon qualnfc gftig/ ηοφ toa(i een moebig fept/
Huvl
ö toa*bie aenflag toelbeöenbigaengelepk
*lfc r».lLet
öien0 a!Ö«r aen teHingsfgb te treben/
w, i^Wlietbam &en o000 te famcn ltiisnt
tel?***11 iwmtiDt,i't^0"0* m&tÖeeftBp«fttseöaenl
^er^Peeft fip öooj ben fïaet εη 'tlanö niet uptgefiaeni
d£n Sj|e»» Beeft meen'ge &mb öf t ^paenftfie jocB berlaten/
^"e'entotben^fe3/en totöebjge&taeten,
S" ?'* i®of5u op £ee met fgne frJ&epen lag/
fe0p h°{ «as gt> baer ooit bp in bten bermaetben flag.
«tifri
hb3ÜS Beeftöptoelm ïeaterlanbgeff reien/
^"rf nbganb baer Boen in't gemoeb getreben/
2f"]«« in onfen Br#g een grooten naem gemaelt/
Wtei^ÖPtHmfierbam isombenBaïsgeraeBt,
3BaYl8e£n 6IcP"f «r booj enfe^>tab te atfiten/
* een fo bappet 3|elb/ fo tn belepb/ als Bragten/
»milenaeï0 öoo? fÖ«e trou/ en onberjaegb gemoeb/
<5nh?Hils booibgebjagt/ alBier ie opgeboeb.
^eefti" ÖP oberalflet fpft? niet afgebeten*
*J«emanb p£gf0 fm of meer aïsljp gequeten^
jeeft fjet ganfefie ïanb Bern toel te r etBt betrearb/
i
Franzoys
Circourr,
Luytenani
vaHelling.
Niklaes
Ruychavcr
^Slneer Bp booj ben boob ban ons iStoeg-geftBe«rö,
<%SnotB in ben bloetj/en'tbeff e ban fgn leben/
%i!,e«teminfo feer in onfen fcrgg bebjeben:
«©„ï^aer öp met ber tgö getoojben boo?b enboojb/
Verd,Le5 Öpt'Semfierbam fo fcbanbïgB niet bermoojW
"|ο Wenöe toel booj allen upt te fïeBen/
tóif" *« «naer ban Bern met eren 6onbe fpjeSen/
»u ι?'sen floeb gemotb/ öie ban een ^paenftöe fïam/
iBte?,f?etlem toas berBeetb/alBfe* ter toerelb guam.
ï&itaï £»e nietbat in Bern ons ere is gelegen:
«fW« BP^ob/ en ons/^obs leer/ en'tILanb niet tegen/
lef ber öoomftöe floeï/ en ^paenftfie Bmft8apj$g
Wille»
Viidugo.
Ρ nota fo groot/fo ga ίΒ Bern boojöp
Wille*
Tt a
-ocr page 420-
JJZ        BlSCHRÏVlHfi! 1 Ν D Β tOi
vviiiemVetdugo,fiiböerliimöe«©ibieiian^.g<*o6/»e»ieï|f5tJ
bant» *epfetlpe l»aieflept/ enbe ferijgfraeb banben »ontog *>*"
*uan5en:©cre!nJWcöfl/Cop|ïflM/ctc.#oittoerntur ban be #«*
«elber/ett ben $ebtr-na!t3,$p fjar te$aerlem gebojen tnbé ja» ι j7*%
Gerdt j»aer Bomt alBiet de iong.bgtofliMebet noemen/
de loog. j®en mag m bonen neem met aller eten roemen/
φίe in οπο 4>tab£ Beleg te fcgeep en op fiet IBeer*
5ln böne jonge jettgb ben bganbgfngt te leer.
€n laet bantLoiJjMm 006 bit fïarJI nocö meerbet treffen/
Cniinobfenburg bpn naem totin ben fiemel fieffcn/
Wanneer gp$atmabaerfo bappertegenflonb/
<Sn fijnenöoogen trots booj aï be tnerelb ftgonb»
$a tg be ^cgenSenfffianis ötjn toebetfitöt bebolen/
Cn baer Weef 006 bg'n roem/ ale elberoy nopt bergolett:
35ijn naem toetb oberal boe? bgne troutoirSepb
f Cn bonen tyoomen moeb met eren uptgetyepb.
Cnnabemaelbijn naem ban ailen toetb beleben/
X-: #otoerbgpoofcmetretgtban<0olt3iu!sgefneben/
ftltoaer btjn toefen felfjst btjn gelben-moeb bertoonb/
«5n leerb toet booj een ff eï in fo een licgaem tooonb.
Des Lands faelvaert,, moet fijn béfa>aerd,Jbj dengetroufaen,
Die aen eiken kant„ voor't Vadetland^baertroubelio^fen,
Dtermèn inn begin„fondetgetsoin,, ep mogten boufyen,
. Sid^eenmenplag^DIE NOCH TQESAG,, hflijkjeprijfen-
Praktijke Pietcr Bor betijaelb in fijn dertiende Boek vande Nedetlandfcbe Oor-
vanGetrit logen e enen greep berftlocfeöepb banbefënonfen Gerritde Iongtnbe
deiongint monfïeringe ban fijn boi6booi3!onfcer<6n^etptbanqBttbentJOOiDe'
menfteicn ^erfβη φρϋΛηι/
ttt enöe 3jonget «leranbet ban Celnc fit/ binnen
vo°k Wacotenbonöboeigebaüen. I^e»b: Binnen ïBaeötenbonft lagen
nndeMatrt be ©aenbelen banbe ^oplupben üoentaebban ,&teentoij6/enttf **«"
delers, xit de Ionge. $ierfottbenfe toepnigmoepten gefiabfiebben fo be ge>
1579. meen3olbaetenbanbenboo?noemben^totnumniet opgerotBewen
toarengetoojben.[befe<©berflejètof6um lag binnen ©enlo/ toten?
giolbaeten fitg niet en toflben iaten monfïeren/ noicfite ben niett»?"
«eb boen. ] Jïaer groote moeijten iö ten ïeflen be mnpretg'e g«ffl*2„
«nbe bat bent een pja&tgle ban Hopman Germ de longe, be toei»e'»M
«pteröe beboirbebe om fgnbolfe te inbuttrenfiaerte laten moflfI"|"'
«nbeeebboen/ban fpentoflbenaanfcöelij& baer toe nfetberfïaetf. gj
-ocr page 421-
DlR SïAB HAïRUM;                   iJj
W&eöptenliRtnteBeniBnöeenbjie/öatÖPÖimrowW bo!eenttabe
S*/fcw toe ppfepb* berepb te toefen/be&uptenant/;8>ergeenten/
I"r'fnoeïe®tbelöebbersbol8binpeniaIt'famfn/besenieen5oIbae#
25 5«»enop be JBetïtt fïaen/ enbe en toiïben niet gemontfeïbtoefem
fiïi811 ^cbelgebbens inbe*erfce gebjagt Bebbenbe/beer be CommfT*
Κ
nfnoe IBagiftraeten toaten/ ging toebetom bp be 3ott>aeten/ feg*
S^iöat betoijle fp pen©aenbel batjebiftoojen Babben nw berlietsn/
fntiMe alS muptmaBerg enbe meewbige fonbet ge!b enbe pafpoojt
l^oöenfeafjeten/ tentoatefpöennwömettet baebttttenmonlïe*
kikt »PÖft fjoienöe/ liepen gefgSer-Banb met eenen loop eïB om
luïr n«t be Sutne/ altoaerfp benartpfeelö-bjief beftooien/enbe firfj
fiSproonfieren/ ontfangenöemebeeenfiaïbemaenbaen geïbeopbe
"jVQelgfc oo6 pet ©aenbel ban üoenraeb ban &teentogfc.
etHperritdeIonK, van Haerlero, m'tOSelegbet£>föt> ^aetlettl ϊίβρί*
nrVr ban ""* «©alege cpt ^aetfemmet JBepj. f©etb <©o«bet>
aji^et^tab ïLotpum/öttodftebp fpnen tijb banben φ?ίη5* ban
SI"11* öooj jpran3opö ©erougo toetbe belegt tb/ enbe ban ben&tnu
»e «an Φ}βημη booj #BiIipa <&rabe ban ^openlo ontjet inben jace
0 ƒ **♦ Ba toerb f)p tot Bet ©enbernement ban »nobfenbwtg geboot
^°»l0atinbeniare ij?i. gebutenbefgn<©emwrnetrant mebe ban
he« !iin3e ban fïarma toetb beïegerb/ enbe ban ben <©rabe IBaurf tj
VLPu ^feou befgeïgnjc ont?et/ enbe bertofï. «CpnbeïgS i$ Bp fonbet*
««t ban ^inen6en-&cöan3e geteojben/ enbealbae* gejïojbenbin
^6*nSonenSebbenoofeficBaItgbsbiflomgeb?agen/                        ï$khn
5»°ί »** ffÖoon pattoon Banis^abetjs 'toog geflagen/                   £?£ A
|ömeeeuneeteneebaIö#optaptortbettai|jt/                            £$£&
^fotonttenfïban'tlanbBMnlebentoegebiagt.                         «K
^•«ttoajs oofenerjj een long, «ptanb*re ftamgefpioten/                  α» γ««*ι
S?* wbet toel ban naem/ maer meetber bp be gtoten/                «wrfje»,·
<f ien *«&ülem ban $aflfbu om fgne troM booj 'tlanb                     «»<*« >»οοβ-
ïtof^föne bjomtcftepb berfeoojs tot ILttptenant.                                  mde cr:
yanneerbiegrooteaagban©Iaenb*tentoetbgeflageiV                       ν/η'·.Λ
Ι*0W ooH to't beïb/ en peeftfitp Moefe gelagen/                          f0e"lt dc
«n tlgf baer tipt gepaelb/ en peel baer afgebjagt/                              *GrX/
%kto Hfefffo booj ais na toel op fijn eeb gebarijt»                                  vnum>m
GnVi not|oBeenNik.lacsvanHaerleminBeifoeSen                              «*/£«*,
ii ,c'en ban't bergael ban onfe «©aben-boenen/                                 
^en bappet ftapttepn/ öie met geringe magt
^n Blepne Bulp be $fabban faf3elt Beeft berBragt.
Gouverneur
van Vriest
land,
Niklats v5
zS Sfter Bor in het »7« Boek *ande Nederlandfche Oorlogen. *!©en ^"^la
♦^ttob, fiebben hopman *rom ban J>teentogS/ ©oifer ban ' '
Tt |                      g^oojn/
-ocr page 422-
j54          Beschryvihge Ende ts' ■ _
^oojti/ enbeNikiaes vanHaetiem, elfijc ontrentio. 3oIbafte« ζ",
toefenbe/ öoinenbe ban ^toarte-^iupg/ be ,ètab ban^afjelt in «^' ,
gfjel/ beg mojgensi in't opflupten ber poojte/ met betraffcgfnö* »JÏL·
nomen/niet ban bier ofte bgf getoonb toerbenbe. ,&ρ Rebben *»' »
gupfen geplonberb/ enbe be beelben tnber üeröegeSagen/ *nw
boen plettenen be <£erefo?meerbe Religie,
Nikolaes JBaerïaetfB/óvanDijklmgeenötotbggaenReten/
van Dijk, en met bgntoaerben naem mgn flecgt gebtcgt beteren.
Wat toaert qp al een man in bgnen iongen tgb/
en botgt gier op get J®ep; fo meen'gen garben firgb!
^>o fijt gp oen ben #3015 te paerbe nagereben/
engebta?j3öttptermebooj't©aberIanbgeftreben.
$a toerb gp booj. ber bienfi ban bgnen gelben-moeb
Wm rttpter en 3oJbaefi een Huptenant te boet:
€n baer na ïtapitepn. <© laerïemfcg #elb! fpleben
g>p leben nocg bie bg getupgenifse geben
10an bgnen bjoomen aerb/ ban bgne bapperjjepb/
©anbgnettoutoefo?g/enmanneïgRöelepb.
^iejs fijt gp te is lotfi3tjl tot Commanbeur bergeben/
enjebt beelboomen boe ban baer bgn jbtab gegeben/
»aer ban een BoftfiBen toerb met bgn geboomt bt poot/
*®anneer onjs 2&ofcö gier toeer beplant toerb/ m bergroot»
39uo" toerb gp oor metretgt tot eenen ber JBajoojen
GL'<éofl enbe int beïeg boo? anb'renuptberROien:
gpaer gebt gp bgnen tijb totmeermaeltiptgegarb/
%l$ oor bit goebe ^>tab tengoogfïen toaö benarb,
$oe bitRtoilg fgt gp baer ben bijanb inbe ogen
Hoe birfctoilg op be toal met bapp'ren lufï getogen/
en maeSte ?tboife een moebi Jla Rreegt gp Crebeteur
^en recgten tot ee« loon/ en fierft baer «êoubemeur.
Nikolaes Goriften van Dijk, van Haerkm, met onfen Brgfl *$£$&>
man opgetogen/ enbe ban flergt joïbaet tot lüapttepn boo? '0".e1öfln
bfenften-opgeRlommen/ een ber bier J©ajoo?eninbe 25elege***·»,(,«'
«©ofïenbe/ enbe na tot get«6oubernement ban Creberettf ^t^t
trerSen/enbe albatr gefïo?ben ben 14.3Sp?iï«6't6. ottb 69 &**~1ίν w
algier in't fSoojboofïen ban be«©roote ïte rfce bp fijne &OSJOp * * ooge'
graben/ altoacr fgn toapen enbe getocet boben fijn 0r3<
I9
gangen.
Adiiaende^oRaniubgVdeVVael.giermebeniet bergeten/
V va*i. <©0g ^en't <©oubernement ban Crebeceur gefeten/
een moeètg ïtapitepn/bte mee boo? meen'ge baeb
Jlet mf)t gtRloitunen toaert tot befen Jjoogen ftaet
            β0φ
-ocr page 423-
Jffofhfc" ** E R S Τ Α » Η Α Β R ΙΕ Μ ♦
<£η 'tatSJSm!vander Leur>un StfloTnian aï bijn leben/
■5jJ
Nikolaes
vander
Leur,
©niï.«Fen]fe,loe6en moeö/ en menig bapper fept.
^"WnOB nam htt ttion aïö fif er Min rfRraf-rr hl tff f*·»
oe nam bij toeg aïjs &tn bfjn <tëraf-fcb|ift fepö,
AQa Ytl                  MEMORLE SACRVM,
^HNTi A HADRIANl HORNANI F CONIVGI BENE ME>.
*l*vV,D* NICOLAO VANDER LEVR, OMNIBVS HONQ-
ζ. MIUTARIBVS DEFVNCTO, CVM QVO VIXIT SI-
^ACVLA ET QVERELA ANN. XXVIII.
LVGENS MOERENSQVE PpSVIT,
Arma pucr gesfi primis inglorius annis,
Scd pepcrit nomen dextra fidesque mihi:
Luftra deccm implevi dux & virtutc tribunus»
Glorior Ooftendae fic potuiflc mori,
Ikjieb den k?ijg gevolgd *η'1 kloeijen van mijn leven,
Mijn kloekbeyd heeft mijn eer, en 't Hopmans ampt gegeven*
Ik, leefde tot der tijd ik, vijftig f aerenfibreef.
En roem mij bier in ookdat ik^ t'Oofiende bleef.
ÏCTVS TORMENTO iENEO OCCVBVIT AN,
CId Ia C II, VII, IDVS ΙΑΝ.
c''"Jüstttn TUm ma"t0 condidi. quo jam tegor,.unS fub urnaconj uges quiet
Ucrig'^-^tnusoffa, mixtuscilcinericinis. Haecfumma lexeft, Fu;
"u's tanaen amor fuperftes quasret in coelo locum,
ANNO iöo**
ïbit hnff^3" Paend'rcn ooB ttvi örooit η neem bettuojben/
tto.?* Det ©aberïanb in tiiap'nen tg gefïojben/
VVillem
van Paen»
deren.
*i.Attg,
160$.
tX»f<iui»
"* Hertogen·'
iofcht
Egbcnvan
Paenjerc.
Hierony-
raus Ca:far
CaefarBo-
vetius.
*$?« £neer ÖP »»etfgn bloeb öe ftïpan? ban ^ato'wn fcotfit/
3&ttfrfi?aei
öe ^Sanb peeft befïoont/ en aengefotBti
%P b3cH?"be *« fö"
Soon fön ïöf oob en fg'n lebeni
&o biη 'toaer 8ctoonb/ ja t»a^ bp na geblebem
^ «en (??*$ uP't baenbel na boo j fijne troutue baeb/
^atto/flm öienft ban't lanb/ en fterftnfulKen fïaek ,
•s&je mWu* ^enben naem ban Csfar te getoagen/
<eei i°wscfeInB öien naem en f)eeftgeb?agen/
^ ΦεΙίΠΐ JS a!s ^ efar ^8^/cen δΙθίδ en öaf Pe * m<W^'
leeft g^ofienbe bat genoeg getupgen aan.
" £**£ οβδ/iön £>oün/öenbtjanb nptgetoeBenf
*l ^oRentie mee/ fait öat bc toganöfpiefcens
m
-ocr page 424-
3$<?             Bbsc.hrtvinge E ν d e l»'
#P toajs ftjn ©abers gulp/ pp toas fijn Suptenant/
WJtoas genoegjaem baer fijns ©aber s retgtergsnb.
<© on is gp in Qet öelb met JBansfelb afgetogen/
<©ie als een blijrem quarn beel lanben booigeülogen»
Jïa toetb Öp fiiec te lano <©em εibig <Ö5enerael.
'<2üs tergt ban bat ife gem ter eten giet beröae!»
Hierony- Hoe 6an be maerbe naem ban bit geflatgt betfïerben/
musBove. Wanneer be $onen t'faem bes ©abers bjoomgepb crbeHi
*'"?♦ j ièoisleionytiïusgeenminbec^eïboofeniee/
£ί . ^" ** notg «Stapitepn tnfgnes ©abers (iee,
λ iSw Somt ooi Kaïamius.oieuptbe jSeberïanben
iakob Ka- i©et onfc bloten teogt nab'fjfticaenfcïjeiïranben/
lantius, <£n op't <$uineefrgt fo|t fgt 1i omirael getoeefï/
Cn ban bgn bganb baer geatgt/ en oo& getycefb,
lakob Lij-Jltaet blijf in gier fo lang met onfen lakob Lijken,
ken. 5^ie meCr tan betgten toifi ban ban pet fepl te flrg'ien/
€n booi ben bganb fo in asaibatgeη bleef {
'<$.i$
öillgn bermen gemfgn pïaet? en ere geef.
Reynier A- <®os moetiö Ameiroy in mgn geSirgt betbaten/
jneiroy. <£n fijnen roem alpier niet onberpanbelb f aten/
<t£n meen'gebioome baeb/bte fijne ttoiibieganb
Wtl-tzt/ en norft betotJuV booj ons/en't©aberIanb.
ΦΡ Öceft fgn be(ien tijb in onfen fergg berileten/
<£n jebert get geb?upi ber tnapnen me! gemeten:
SBanneer be Japaenfcpe magt <©efïenbe bad brfloot/
iêo toasöp baer 30lbaet int mibbenbanbeboob,
t vtoumtu $* bjerb gp Itapitcpn ban tburgers en joïbaeten/
λ». ^otbienfïbanonfe^tab/totbienfïbanonfe^taeten/
tserge» e? <$n ïag tot *ttoeinaef toe in een beflete #tab/
Zoom, mde <£n baer be bganb jupfl get oog geQegen ftaö,
Breda. ©oe bapper bat gp fkg te Bergen geeft gebogen/
Φη met ben bijanb baer felfs bupfi aen bupft gelagen/
gisalleman benenb/ en miam ons mei ter ooi
2&jeoa bleef onbefïojmb/ en baer en biel niet booj.
$a lag fip inot <©raef. Itëen moet geen Welben bieren/
Φβ b?oom(ie Ifggen be|I intgeetfie bet frontieren.
*N»& 'jlïMiSgpmeerbaeröeenopfgnenimbentotBk
c we/. ^o mojb fijn tr öumfcgepb en bjomitgepb berfor0ί ί
€n als gp in benHetffi/ en 'iiojten ban be bagen/
Siljs 'tleger 'tbelb berlaet/ mo;b banfijn öienft ontflegen/
Cn öier tn onfe £tab bp minier- tijb berieerb/
          .
φο mo?& gp met pet ampt ban <3Emebc-£tgowt beree*0»
ftëaer δοηΐί per epnöelij6 met utoe maerbe namen
Φρ Jfeapitepnen meer en Welben al te famen/
-ocr page 425-
ÖER SlAD Η Α Β R t Β Μ « '                IJ?
Jgje tooDj öet ©aberïanb opt (ïreeb/ en tra ηοφ fïtfjb/
«-nonicftecnbefcöermt/efonfefceöeöiijö*
■'"^rifcete o^ietfcmfc^e ^apitegmtj te 'J2hvtot
p^obAü|ufti)nfzenStcyn.            llanRuycbaver.^oOtt»
Η», Jaa Berenfteyn,                     Hans Salomons.
Τ hc          RiJtten.                        1V Vollewijn Huygens.
\^)ntnas Arcntfzen vanVVarmont, ι Iohan Damius,dc long»
'J£t« «.uychaver, ©aöêï.
           I
c^aakmfcf^ MapiUgntt) te ty&tm.
V v?u Tcuneïl·                              I Tan de Lappen
Uetn Tas.                                I Picter Follinus,ban ^anÖbOÖJt
tel000?» bit ons fittt ter tttn te aebcnfeen>                                '* f^ff
^rnieöe tcp be magt ban ^panjen maörig Brenfien/                    Ooa end«
3u fir*ee«'t ïndiich-werk be fianbook Dapper flaen/                   ν Veft-in-.
^"soetijfeaotnmceliöet^aMfbomtoeflebaen?                          asfch*
iïia l                                                                                            Compag-
ï%«wus loi>e> **«!«?/ flftc 35etoinböebbetbenbe »i|I-3inttt>*»e·
compagnie/ ban teegen be &rab ban l|aer!eitn
^nlfe^öieralisnseentoepniöoofebetfeilc                                Aetd.haa^
iS§"n6onft/en8eefi/enaI8un toerfienfpeïïc/                     fflwcrt'
3&usUpun bjoutoentijBItjfe en Staberen te boen»                           d« Buige.
s&te ta^ö"ten6on|i/ en geefi/toaet ban bie inpbm fptffceti               «n.
Φίί,- enWö ban om en betrefijn berfiefcen/
%ή»ίεεη anöer l0CÖi/ en <n eenanbet lanb/
<©tia h, an,een anber aerb/ en anb're fon berbjanb,
W??* 'p 0l,era]| in a"eE «wnben \t\jtn/
^ %ftS<·]?0? öatonfei&tabenburserisbeSenö
JL%Hbf°» b'aerben-êloöt aljs ÖP fönSdnfien fenfc
«fe w,:. vT'° ^00?&εη beδοηβ ban Biertt brouwen,                            Bi owtc·
3»βίΛ00> t«rftegoofbbanonfenennsöo«bjen/                       ï>ien·
ik ^öer w*tatenre $iafef° feealplö toenwaerb/                        £e"'^
^wwiiiÏÉC^IoniSBleïinawoirïtoeeïbe^
-ocr page 426-
3jS          Beschryvinge E ν d e Lot
g^e (leden liggen t'faem booj 'tbf er ban onfe &tab/
Hoe feer oog iemanb yeeft boo?-fteen ben loop gefjaö.
«©ugfietmenmeet en meet be groote Brouwerijen
%n nering en getal in onfe £tab gebgen:
£>o bat geen (lab int lanb fo ftoaeren bier bettietb.
ï»aer fjs giet ooa een ftab bie Dier nu niet en btetbi
<£n bat met alten tergt: taant fou onjs bier meeft allen
©oo? alle bieren niet beft inonben/ en beballen/
©an onfenbttpn gegaelb/ upt fulben toeter-been/
i©ie nopt boo? btf fialgn nocö fpiegel-glag en toeebi
JBaer fgt gp toei beraen/ en toilt niet guïfig fuppen/
©f'tfal hn inben bol en gerjenö ftgielgn brupoen.
€n foeg be onetbaeb! Het tuil ban alg be toon/
Cn alft ben menftg 'betaemb/ mei tnaet geDjonben fgn·
Jfo't<Oojtetj,
De twee Leliën.
De Bril.
HetBtand-yfer,
Het Schip,
De Son,
6.    Het Groote Anker»
7.    Het Springende Paerd,
8.    De Molen,
9.    De Ruyt.
ι o. Het Hoef-yler.
i.
3.
16,    Het'rood Hart,
17,    De Trompet.
18,    De drie Kruyzen.
19,     De drie Sterren,
xo.
   De Pau,
xi.    De Vogel-ftruys»
χι.    De Vos,
ll, De halve fclaen,
ï*. De drie Bootf-haken,
IJ. De drie Leliën,
14. DeMouthaen,
ij» DeOlifanr,
-ocr page 427-
S Ô Á Â Ç Á Â R X Å Ì
m
D E ft^^^
Ç.
ik
De Sterre,
De Kloek,
De twee Haringen,
Het Bourgonfchc Kruyz,
,8 De Aker,
*°» DeHollandfcheTuyn,
<Xtifcf^e âûm^e c0*Hl# ^fcttj^ty·
é
Da Poft-horen.
D^Druyf.
U Pe Swaens-hal«.
' De twee Schoppen,
36.   De twee Ankers.
J7,    De twee klimmende Leeuwé,
5 8,   Het Haerlemiche Wapen,
3 9,    De ICrooa<
De Ruyter,
ii.
'7· De dtie Klaveren.
3J' De Kameel.                  1
C£>p ,$ijR>25aRMes.
43.    De Pafzer,
44,    Het kleyne Anker,
«Op ^Sd^CHCé*
'41 RC Swaen»
4i" i?etWee Sterren.
' ♦ De twee Ruy ten.
}J' De ã Vind-hond,                I
*» ♦ De twee Akers,                   »
Opte Ot&c 4&raw$fc»
(Op be ^«m-jmc^tU
1»· ÖeForwyn,                       150. DeW·
hm* *&**&& &?<mtoen in't jaerte faroen föffluf fttfnft
Vv a                    Hfes
-ocr page 428-
J4°            Β Β S G Η R Υ V Ι Μ G E Ε Μ & £ 1θ»
Moüttüii. *kï toe befiojen oofc met retfit be Mooterij en,
Φίε boegen fmmerö biel bp onfe JSjoubjergen/
©e bieren bie öeftaenupttoater/ enbe mout:
§fer toojb Bet graen berepb/ baer toojb Bet graen berbiowk
y veverije. jtomt tot get ίωε0ε (rut 6/ en netingjs Boofb/fiet Weven,
tal %* onfe &"r8« Bi« nietfonberttng bebjeben/
S " «'te bjonbertoat Bp al/entoatberftBepbenBepfe
• * * · ©antoerfcenopfijnboomfeerfconfligtoefterepbl
#i jn Iptoaet fal beeï-Iicöt felfé 3nbten toet lt jöen
3!n fijnBepbmetBaeciijb'enfacBtitBepb tefirijben:
Wt refl tg Sonften-rgfe met bertoenfo boojfcöaefit/
ï©at niet omfeggenigtuat boojbss fijnfpoei aimae&t»
|&opt geeftet cnf g tjolfe/ Boe geepig 006 ban finnen/
gjetg Sonnen met be fpoel bebenfien/enbe binnen/
jSopt tf3er iets gemae&t Boe feïoefe en bit ρ gefor Bt/
<©f tfjf oog flufcr ban ons notB beter nagejuiof ©e
® aet Somt toel nu en ban toat bjeembg upt anb'te lanben/
JBaet 'ttoojb Bier fira&r gemae&t met Beele anb'te Benben/
$>et Srijgt een anber oog/ Be* Beeft een anb'ren aerb.
$0 maefet ftcö onfe $ttib be toerelö bo'02 bermaer&i
Lywaet. SltaïienBeefttueïBetSij-damaft gebonben/
Damaft te €n ober-aïgier booj ben roem &aerg naeroögefonben:
Haeiicm iBaet J^ierlem Beeft batboojbss int iy waec nagebatBt/
gevonden ©atfelfs SStalten beeïmeer ban 'tgaere acBt.
Αη,ΐί80. ^iet igfce tecote fcBooI bfe nonfie toel te leren:
<èn acöt3e ooft niet ölepn/maer goiiöje toe! in eren.
©oojbjaeri fo toie be fioufï/ fo teie ben noob beftet/
&otoie beBeerlglBepb/beratBt öet toetten niet.
Snbien i& boo? mij nam Bier ban te toflïen fp?eSen/
J>o fou be ti jb mij biel maer geen &etogg cntbienen.
IBat bun&t u/ batmen baer fo beel Soieuren blecöt
9nfo berftBepben toerfe/ ijs bat gering/en flergt?
SBatmepnt gpmoet bemenftöaen fijne nae&te leben/
^irÖnietmetïinnetoaebenanb'retoaerbeMfbeni
ïBat ifioon of Bp frBoon aen fijne tafel eet/
€n Beeft geen ïinnetoaeö ƒ en geeft geen tafel-fileebi
® at? fo BP flapen gaet/ en Beeft geen Itnnen-Ia&eni
Cen 6oj|ïen/6an ment Bier tael fonber Iptoaeb magen?
«©ftoiltgp batmen falbetftinfcen/ en bergaeni
$o tf;er ook geen Sonfï tie langer Beeft gefïaen.
l©fe6anbeBeerIijSBepbbanbefe 8anftbeftB?ijben?
©oojtoaer! fpfal 006 tuel in eer en fegen bltiben.
£oe menig ®iin$ en ©0$/ bie naer fijn ïufï en ftaet
.^00? fttg in onfe l&töö toat Beerlpistueben laet!
-ocr page 429-
Uftfl.«r vDbr StAd Haeriem;                 Hi
ShSSii^lWÖWtaeii/eBeiifeW^lietewn/i
Sr.ftLH?" °n$Henbmeteenbie©02(ienïeren/
&™toat$oUanb Jjeeft/ menbaetletmet^amafï/
*on onfe burgerij fo fionftig ban niet toeben/
aS'oulï!£n ban Öetons tet eet aen ©ojflen gebeni
2JL5WJF& eerb be δοη|ϊ/ be neob/ be Sonjï/ Bet Eantu
Wöfegil/batbefiioelsetotebeSronefnanfc
IN Moyfestijden overmenige iaeren                                     ExoA.li·
Heeft die koutte vanfaevertjalgefloreerd,                             %*>&'·
Èez.aleel in Ahaliabgetrouwe dienaeren
Door Gods Geefi gedreven bebben't felfs geufeerd>
Gevorderd, benaerfligd, ook, daer medegefleffeeri
'SHerenTahemaksl (foflaet-ergefcbreven )
Alderlefójd'iverkkortfliggefatz.oeneerd
Is eerfi deur den/poel doen verbeven.
■Eη behatven defeging ook. tot het faeven
tobiashujfvrou.amhmkoftte&inwii                                  Tob:ζ, i$.
Met haer handen,/onder hoer te begeven
Totlocbofbedrocbfofaj/bevinnen,
£» noch meer andere, diefael konden verfinnen
Hitgodlijl^gebod (datmenfyeimaggroot heten)                         Gen* 3,15.
Intfneetttfasaenfêijnsfuldij ut» broodeten.                          lóai'^a.8'
e ^ad.lun. Bat.Cap» xvi 1. in Harl. Lineatumtelarum, quarum in-
cat ·iscandor &tcnuitas bysfigloriam & pretium facilè cvincat, met-
quo ^^oque fatcelebris urbseft, neque minus villofigeneris pannis, $?jjfttïj,
tatemea^etn aPParat Italiaï Hifpaniasque mirificè expeticos,ob gratam levi- iafcin.
2» & pertinacem eximii nigrorisgratiam*
h^Tr^tabtHaeriem] ijSbetmaetbbooiben Soonfianbel enbe toe-
fSraii lijncn-webben, toelfiet onuptfpiefeelijBetotttiifiepb enbe
i,ïï"öepbbe fijbein toaetbigöepb enbe ww UcBttltft obertreft: fa
bun*» Vricfen °& gefrijfeerde lakenen^betoeïïfee fp O06 &e«pb/ om
jwnne aengtnaeme ftoatticfiepb/lianSltfllien enbe &$twitn fenbet*
Yv j '                 Idem
-ocr page 430-
*4i            Bbschryvinge Εκ dé Lof
* 'Mi/*
Idem Ibid. Cap. xv« Afflucntia lini lanasque copiofa nos deficit,»»
agrotumpaucitate.hicrariutepecorisjnulla tarnen regnalinificio,fivC
nearum telarum tcxtuta comparari, naultö minus Eequari nobifcum vale >
cenè operum fubtilitate ArachnaJoi labores.ne dicam Palladias manus pr
vocant noftratia lintca toto orbc notisfima, regum ac reginarum VÏXCï^^a0
delitiae, quorum cum nive certat candor, cum findone tenuitas, cum pv .
pretium. Lanificio concedimus Britannia: ob lanigeri pecotis mul»tU m
nem,& bonitatem vellerum.pannorum tarnen laneorum infinitatern qua
damconcinnat, apparat, &ad extetas gentes procul exportathsc reg1 '
*£MM;ierije*quosadcentena millia numeroaccedere arbitror,
                            ,·.»
/»e temere. <fi>rocte oberbloeb toanblag enbetooHe ontbjeeBtonoV i>0°*L·
toepnigijepb ber|rfceren/ enbe besteeg/ notgransen Scnnen?,flUt
lanbeninbe toeberge ban Ιίηηε-laKenenbp ons bergelenen/ Mtn"
onsi gclgfe gemaent too?ben:getoijï onfe Iptuaeben/ be geöeeleBJf*:;,
boojbefcenb/ obertreffenalle biergelpe Uietfeen/ enbe fijnöe ddu*
naemdeSeutlijBgeben ban&onitigcn/ enöeïioninginnen/fotoirsr
fneew/ enbefacgtaljï Öetfrjnfie boen/ enbe Sofïeujnaljsfgbe. **?,.
toij&en «Êngelanb toel intoolle-lanenfn/ obermttg be beei&ePj; «*■:,
fcgaepew enbe goebgepb ber bacgten: niettemin fo niaefet/ &e^we
enbe berfenb onjS ïanb eene onepnbelfjiie menigte oberal aen »·£
enbe bjeembebolaereh/ br? i&acgte toel gonöerbbupfenb 'gja*1^
bebjagen.
                                                                          .- ^r
lacobus Viverius bergaelb in fijn Handboek ofte Kortbegt'jP-^j
Kaerten, fabe befrg?gbinge ban ©oilaiib/ pag. 130. befe tooojbettr» t
Hptoaeb bat be bjoutoen fpinnen toojbf t oberal Teer ge pjefen· ^."λ
fé een toebbe ban 7 5 ♦ ellen ©ollanbfcge mate in Jbpan jen geboe*°(
toajs maer b?ie uonbftoaer, «Snbe in get jaer 1598 ijs een ftuf»■ ^ .·„
.
               waetstotHaerlembooj I4.8Uïben#DelMaemfφee^^εbεtδorBt/DU,
©ian&rg'ftteberfcgenfeen,                                                 . , »,»«
f/
316 en fian cofc gier niet nalat? te be tgaïé toat inben taere 1 £ef;„λ
ιδ. S8ug. ingelgfte faöeaïfiier te Hacriem igboojgebaUen/ DJ?"flnV
bjeembec enbe felb3aemer üs. Φε toeten/ een toel-beftenb W®sLtftl
fer ,g>tab lakob lanfzen Smuyfers, tegentooojbig toonenbe op be*?
a(%
op ben 8οεδ banbe ©armoeftraet/ béririangelbeten gentelv™*^
enbebagaeneenen fijner mebe-burgetenPafchierLamertijn»**" get
witlywaed, fofgnató fiier te ïanbe noptte bojen gefieneoJ^rfneti
toelfcetneen ji.gefiaen gabbe/ jo.eHenlang/ bio?4f·
otW Rian iet
banbenbefien togn€ourt/ gettoelBe ongelgft meerbeöioeflo»»^,,,
Soben bergaelbe. ©et toaö getoeben ban eenen Goyett
v yui"rtoee
batmael toonenbe inbe ffiarboete-^ufteren-^teeg/ enbe Boft*
fete
BonbérbaulbenjS bantoeef-loon- ©et gaten toaja fofiJn/ej^Vafeenii
fobero/ bat ban een loot getóicfitg meer ban bgfbierenbeei «»·
laass getoeben.
                                                                '\ ■> ^u>v(t\ttil
Wt Lywaed-damaften^iieeïlenbjeeb/ met allerleije WW* *'* ttt
-ocr page 431-
,UeI2P0«ftebbeiBbefebagen tenfiupfeban eenenonfer burgeren Sa-
töemr»or.nclif2cnBuf.b»onenbe infiettoitte Ctoijn-Bupsi inbe φφ*
ttahns%f
w itten twi)n eefïen/ enbe f η Banben geöab/ bp Bern felfjs ge*
minne r *
toe]l6e °P ,tIo°ö wn PonD ^iaemfig/ enbe bp Bet $onb ttn
Mi
fe» ö°noerb baelbergberbocBt too?b/ ban ongelofelijkefi jnfiepö/
Wii/f11 en^elblaffeen/ enbe niettemin Γο tferuafó grof ttogn/Bet
"w ontrent tacfttig gulbetüï ban fpinnen gefcoft Beeft.
^e RiWl],nen te oor ba|ï aen befefioefb-fiantering;
ifoitï in &öï18en 006 aen befettoebe nering:
»'« öet rijft gebolg ban onfe toeberi j/
ÜSoih Λ t toaeti o*1^ <êtflD''en οη&* burgerif.
«η η?» S?
De Koopmanfchap Bier niet met magt gebjeben/
da»"
toel Die Daec f&iï fiöer °^cfit OP öet bjeben/
^"< garen, fmallen, vlas, en allen Hnnewaed:
^efjSfr δρ be nering meefï ban onfe §>t&b befïaeW
5&fp h le,Pennen-konft, toel-eberbjaerö te loben/
2wl ·? 60nfien litjjt ia betre gaet te boben/
S'oegb ook b?g feer alöier, «êoefit binnen onfe toaï:
^aer· fi ltlniet öflermen meefi ben meefier binben fali
" 0b< κ·· Rcken^konftven konft van Bock re houwen,
a^:JJ0D OOR bp onjS leerwijfe kloeke vrouwen,
'« Boebe toetenfcBap: gpfiebt ban booz uto jeugö
Twijnerije
Bleykerije,
KoopmaV
fchap van
Vlas,Garc,
Xywaed,
Smallen,
Noppen,en
andere
Haerlem-
fcheVVaic
By-Schote
Konftigc
Schrijvers,
Arithmeti-
ci.Muiici,
Afttono-
mi.Mathe*
matici.&c,
Ian vanden
Velde,i?ir/
denio,$ept*
I6SJ.
lom v"ïJ *en baat gp brilt/ enbaatgptajenf$enmetigt.
^Urom
ett ban'tbelb/ fiombaonber onfer tgben/
jJ'Paes nacm/ en roem! JibvAk moeten bg belgben
3fciia^bgnbaonb'renfien. ï©ieiitbie'tbaebetfpieeBt?
'^fe?'poen bat bg'n pen Bun allen "toog uptfieefct.
^0 faï h,toet öat bie ganb moet rotten/ en berber ben*
3&ηΑί§η°Φ öe naemban ©elbe nimmer fierben/
*. 4o &'^ne 8ontf bergaen/ fo lang be gulbe beer
ip een?18
oie 6on^ ^1<9'n m aenfien/ en f η eer.
'oebiJr?1 fr tio°?
aI/ en IWfl8 b0°? aI-toeI fiwtfieti/
Φη rtlöecï anb'ren nor Β na fiem Bun Ign toe! tttthtn/
David vaa
Horëbeek,
vaa Haer-
lem,Schrij·
tier tnat
Stögmeefitr
Voorfangert
eüVeorlefif;
hndeGroote
Ketk,
; V-' J@eefier$ fijn: bOOJ al fioub Horenbeek,
kat SS!ïï*»8beï booa be bupff/ in alles fijne fireefe.
*eta»S2%&m 8p&aer/ Boe bael oofcy fgne bingenJ
«nvttii^^ön/geftöapenomtefingen!
«n£?£en'ie,»8P Beeft/ mie tfser bit tnittWey
" floc^o|tteffeïfi6 fipfflne pleet?beBleeW
Φ§
-ocr page 432-
§44           Be s C η r * ν ι ν g é E ν d è ?
ssgkonfte, ©e tojbljiöé Mufi jk We ieefb ooi pier ttr fïebe/
end* sang- ©eliebe toetenftijap ban fingen btoeóDtJi er mefee/
meefieis. ©te aengenaeme toon/ Die liefeipe bonfï
<©enietötermet6elij6!30l&omen' «er/en jonfL
(UreeD't fo Dan me pier boo;/bie onfe £taD ter eren/
Cntot geen 6ïepn3ieraeD/tipt lalt ban onfe ©eren/
Φη0 tooibmef ftBaiemeg/ blocfi/ o^l/ en trompet/
4^»iber3ini8betmaebt/DentrlöDaErtoegefet.
Korndis <gfc£an ü00j aj Dgn roenvKornciis, met berfuujgen/
SI van "" «©fengpban bagtotbagfïaetmeercnmeertebrtjgen:
Ha«iem l©f»ntfomenpier banbg 'tgemtpn gemept geloof b.
orgditt.' '^téteonbertaatgponi&notömetOertöD&eloofD,
KorneUs ÜOe δβηίδ Dan Π« Οθ6 fil&fer/ Kotnelis Ti] men,
Ty men, ©ö laten ongeroerD/ m mgii geDirpt/ en t$ men/
van Haet- φ bapper /Buftcgn! o üjacfeer Compomfi!
km,sang- g^ien't nocp met infirument/nocp fïem/ηοφ ergens mifw
pietfrCMar <©οδ moet ίδ pier mrteenDgnnaem meMiamenfettefl/
cufzen van ^ Pietcr Marcufzoon! alfo gpmet trompetten
Haerte'm, ®Ö befe eer bepaelb/ bat niet fo litpt uotp paefi
Trompet., een beter botron (Ml Die op eentojen blarft.
ter.
          Cn fal tb ν Viis pier οοδ niet öillp eer bettjgfen/
Landöie* <gnfgne 6onfi/en Mijt/ enbtenfi ocmtenDbj pfijfen/
tets.
             3jen m|j/ en aen mjjn toerb/en «en De £>taD geüaenl
vvi» üom/toet Dan οοδ Dijn naemaipier ter eren ftaen.
VV1"· ^p0ebtoniimagtig!3atfeeifeoniiigafgemeten/
Φιη 'trefgte perfpertiif bant gatifcije luerb te toeten/
enonfegrooteJ@arbt/geIi)btb'taftemaeI/
&ö gp Datpebt gefleib/ in btt mijn boefe bergael-
96 UrtlDe bat ib fo Dooi Dn'ne feb're maten
©e ganftpe £tab in't ronD/ en binnen met be fïraten/
«eenö afgetepbenbfag: Dit toaer De pönetoaerO.
wils, boet De &tab Dien bienft/ en maebt Dö fo bermaetö»
<βρ pebt ber fterren loop oob Uiatber Dooigebeben/
«Cntoeet een fterbt enfcbanjmee bonftigaftefteben/
Cm Bloebe toetenfcpap/ Die tot Der lanDen ft&Ki
liaak van q$t8 bgatibjS groote magt boo^onfe palen ftut*
der ν vai. 35,. jj00? ffc vandci ν Val tipt Dit getal te lateni
f£jla3% 'limoet Hcyndrick Symonfzen pietmebeinbertjaten/
slhudm CrbarentaDieöonfi/bebjebenin'tbecfïenb
ρ ïaetfnij- «5n inbe toetenfcpap batf t meten ban bet lanb.
dets, xey- jfêaerbomttergrooter bonftbaniet\be#afte galen
is«naers, jBet bertoen/ ofte pen/ en trefigö af te malen/
eiafcichii) ^ffnöDeninmetael/offcp^ijbenoppetglais:
*«*·£«· «enpbirtümbatoptalbterbefiöoïetoflis»
-ocr page 433-
j_            Der S f α D Η·Α e r ι e μ ♦                34j
**·£«» n,Mander in fijn Schüder.beek FoJ. ItP,a, <0el£i&Hlb* Schii-
naniapiö §l?e eêïwtPtig te toefen $itponien bp ben <©«efien/ e«
banouh- ftoWiim en öoom bp b'ataliaenen: alfo te in Hollanö
bieijgpi^ïSbooR bermaerbgebjeeffb'oubegeerlgHe^tab Haerlem,
Idem ?u^c 3«βεη in onfe nonft geeft boojbgebiagt.
fect \n^i bld« Fo). zo7. a. «©at te Haerlem in #oflanb ban oubjj oft
BanfrhTJa löbföngeteeefi feergoebe oft beliefie Schilders bangec
Wswetlanl) i& een oubgerucgt bat niet Iogenacgtig igtefcgel»
«i * te öefiraffen/ moer beel en beter toaet te maiciUtt,
^nXi?IIten*toe· en fönöie Schilderijen                                 Schuier·»
35iÖtenmceftgead&tbiebefienIanöfi8eö|ien/                         m«ou,
Ua^öebertoenfgninetoiitoegemaefit/                              *ew*.
11 ian ban b'eerfien oon aen befe fionft geraeSr.
^oibpïii,1?Ib5d·fo1·*°J* b« ^ujslaet i6 nu ben ïefer obetïegeett/ en
bjeeftin Ö?0eS te Hacrlem oe Schildcr-Konft van Oli-verwe fgge*
Sj !§« fraetjer bfng ban 'tfchild •ren van Landouwen,                      landfcJiaj»
^ί^ηοίεβηο geeft met ogen aen te rcgoubjen!                        bhMmjë,
Söonft & oo6 i»eï eerft alöier bp on# bebacgt/
^" "Ρ eenbaften boet en goeb fatsoen gebjagt.
*ubrïteIbid· ^eeïtoo$boofcgefepöengetttpgbuptbemonoenbeB
beïjifc 'nmbersy bat te Haerlem tg ban-oubjs ontjtaen en begonnen
*«* en eetfte maniere ban landfchap te manen»
%hl Ά& m aI9ieï Μ* seeften feïfë te noemen!
toffS *& Ö«n pinjeel/ of fne/ of uen te roemen!
^i* öter geboien fg'n/in ftab/of gier ontrent/
'0| Dun bioning^Iaets booj bonfe fg'n öefiettö.
^lfeonn^^^o^a^/BPfioontlieoiibftte toefen/                   ïanvaii
4S"toP.banböbeni«pftentfibnietIefen/                           ££3
Söeci *Γ~°Βη toatB're fjanb toel meeftnaer tfoube XxAfö
1 mt*e bingen tnti>/ bangoeben ïof/en igft*·
hnviI?rlbir*Fo1·*°^a» <&otHaeriemiiruibiüeBintg&oöBeetBeefl
iE*tftenri» « n' ^o;ger ban aibaer/bebiel&e eenmaniere gabbe meee
Fm m b'antS&ftBeenb» meet afgeftöipben fcanöc w&™»*
-ocr page 434-
34e             Beschryvinge Endb to»
inaeBte ecoote beelben/ enöe ma$ in fommige öeelen fee* «*»
curieus*.
jan           «BttbOÏgban Ian Mandijn.bfe 'titltJÜtl fcBÜbCrgen
Mandijn. 3©eeftmetgefpooBenfiielt/enanbi:ebjoUergeiv
<£n baet in geefttg toaevt, 1©p mii$en ooB ben tgb/
S6p ttUf3en 006 gei jaer/ bat gp gebojen fijt.
Idem Ibid. $Otfi toajSte Haerlem eencnl2n Mandijn, ^^.Jy
fg'n^eronpmujs ^osffraeijbjagbaneefpooB/ enb|ollraje: ppw»
fiolen t' Unttoierpen/ baer gp ban be J>tab penfioen gaöbs.
Voikett ^oijSöe jupfte tgb ban Voikert Klaefxens lenen
Kiaefzen, φο& mebe onbe&enö/ooB mebe onbefeojeben.
ï©e JjcfiepenjS -Banier gier ge tuugb ban fQn berfïanb/
<0etupgb ban fijnen geef}/ en banfgnfieuie Banb.
Idem Tbid. $ocö i$ te Haeriem getoeefï een BïoeB geeft in 0^13m
tepBenen/ en ffgilbercn/ genaemb Voikert Kiaefcen. ©an Kaf'
enige ftucken op doek op de Schepen-kamer te Haerlem, bie 0β1 !t,^Ll/fïl
taftengebaenfgn/meerantg&aïssmoberne: öpöeefttoon&i2'.13f
goeb fioop perfera baoj «©laeg-fcifëgberiï/ en anbetg geiepB^·
olnvM«arB 0uwatef»i>gn pfnjeel fg langer niet berfbjegett.
vv * ï©atBebt gp giooteniof boo? bgneδοηβ berBregen!
SBie bja0 bp bg'nen tgb tn lanöftgap-ft ötlbeig/
fïnbeelbeti/ en geïoaeb/ «neer Bonlïenaer alg gp<?
Idem Ibid. Fol. 10 ƒ. b. »!fo iB in't onberfo?Ben baenbe bm PjBbp
cm meten be uptnemenfle in onfc Bonft/om ban boe? aen be 'J'^yD'
ojbenteïaten ben anöcren acfiterbolgen·. gebbe blgttg gettJi^U Pf ötnê
fte cerft op mijn f οηεεϊ te ftelfen/ met eenen mij bettoonberb be" ter,
ie öebbenupt geloofbjaerbige getiipgenijs banbeftn A,be",-J,*rbje-
Schilder van Haerlem, batfjpfofieel bjoeg .eenfo BonftigWfFLfoiQ*
ftgilbet i js gebjojben: mant 1B at fit/ bp bat upt enige bJif3e 2Ιν«*ί·
ïieben të te ramen/ bat ïjp ben φ ban gofian bat» <epB jouw »*·fl|en/
ctt. ^p mag feet uptneinenbe ban tronten/fianben/boeten^"' JgpB
ooBbanïanbftgap. 5©aer baai ban fiem/[onberanberen] ^"spjeöe
Btoot ftutBinbegoogte/ toaerbaniB öebgefteneen S'bocD™1 0113
Copie/ en toas be betbJetBinge ban Lazarus: fietp?fnnpa""Löt)flrt
tr-^aerïemftge belegeringe en obergang/ met atiberfraptfPJ^ in
Sonft' ban ben ,j§>panfaerbenbebjteglg&en fonber betalen ν^φ*
dftttfen. ^enlLajatuStoajS(nattentijb) eenfetr frg«oni«»
nomen neeBt/bangotöintoeïftanb, ^aertoageenfctioonm^? ^
-ocr page 435-
D E R. S Τ Α » Η Α Ε Κ 1.Ε Μ·„·                  347
κ?« e«nen tempel: botö De noïomnen en't toetfc wat nïeeti toefenbe/ op
Lf*? rgtie mpoitelen/ op b'anber fi jbe goten· 3&aer toaren oog enige
«etoige bjanbenö/ acbterquamen enige/ bietoefagen boo?6ooj-pp*
'ftfeens. mt fo nonftig ftuen quam Hcemfkerk menigmael (borft
S r?Öem te nonnen berfaben) bhjtigbefien/ feggenbetot benepge-
ti<> l!i,n WfCiael: Soonwat mogen dele menfchengh'eten hebbend me*
™nbe/ batse eenen groufaemen grootentijb enbUjt gebben moeten
ID£^ngenfnlK]c te manen,
*|™ Gfert jen te Sint lans en fij niet min gepjefen/
Giertjen te
Sint lans.
^'"toaerbe roem en naem en mag niet minber toefen.           ^^^^^_
*P°*8 Bupn toat to m\ gem quam! Doe tiajï geojbineerb!
*a „I?e Sullig ongemcet&t! 'ttoaji aliess naer begeert!
d °ίη ^ öloeöegeejl fa bjoegmet toaer gefiojben/
4^ öab Bpfuf) nocö tod een eer en naem bettoojben/
-|a meet ban iemanb opt te boien ïaet of b|oeg/
^^föic na gem te tergt ben naem ban ^cfnSber bjoegi
f^ Jdem Tbid. Fol 7o6. a. Ccn Beeft ber ebeï êcöflber.nonfï niei
'tF"iS gzvoeef!/ bat onber anber Bern tot baer geeft begebenGerm van
wlricrii.BfiJctane Sint lans: toont Dp gaer ftfioonfiepb en beballig*
jWo ijcE! is?ocgben menfeijen boojijoubenbe/ grooiïünrgaer ere
f" ^aetbigfiepb heeft bermeetberb / enüpenbaergemaebt. ©eert-
w'ïnoth iong een trffcipel getoeefi öanben bo?igen «©utoater/ toe!'
|f" Sp in fommigebeeien gelp toass/ en obertrof/bpfonber in
ffi?öWni ojbinantten/ goebbepb ber beelben/ en affecten uptbeel*
&?*· öantöatötenietinrepneepb en fupberfiepb oftfeöerpttfepb
E?!1 baetSen. Veertien tooonbe tot ben §>. gans ©eren te ©aerlem/
}S!etnaer gpben naembefttel: borgen gabbebeo?ben nfetatngeno*
1? n· *ti. fèotfiiö ban bert! t'Haerlem binnen deGroote Kerk des felfs
ËJlconterfcytMl,engangt opbe &upb fgbe/feer bajïen aerbigge*
B?!1^ Wtèeenfulfemeeftergetoeeft/ batben nptnemenben a1-
ï,« f?Ur« te laerlem toefenbe/ enbe fgn bingen met groot bertoonbe-
^«Uenbe/ banfiemfepbe: VVaerlijkeris eyn maler im moeders leyb
Γ*7.?Λ· <©ft ftp feggentotlbe/ bat 9? baer toe banber nature boojbe-
^toftbeWo?entoa0banbooibe0eboojte.^piö|onsgeftoiben/
uo°wtenti8,jaeren.
|aet Dirk van Haerlem Bier mt oofc te bootftgön Bomen/                 SïïÏÏL
•lïltobOubitenooRenbeftentoojbberaomen/
3 tos® ober-meeftetUjnpet geen gp beeft gemaeïb/
^n Öecft booj fgn pto3eel een bapp'te eer befiaelb.
ïdernlbid.FoU ao6.a,b» Dirk van Haerkmig OOKtenuptgeno*
Xxi           men
-ocr page 436-
54* BbschryVinge Eksi Lor
men goeb meefïer fn fo bjoege jaeren getoeeff. a® ie fijn meefiet toa£
en gèb iB niet gebonben. φρ 0ecft getooonb te igaerlem fnbe Ktup3#
fïraet/niettogbbanget ©eefgupjs. üpmaeBteinbeniareii6i.m
€&tifiu0
geboojteeh (iutB met ttoeebeuren: in'tmibben toag een
tronie ban eenen^albaro?/ mb'ecnbeur een£>.|3emuï/ inb'flnbe?
een §>. ©aulujS tronie, ttt. 5©efe tronien fijn ontrent fo grootatg ι
leben/en na fulBé tgimptnemenbe gebaen/en feer net/ met fraeg WPl'
en Baerben. 30it ftucB ig genoeg om te betupgen/ toat uptnemenoe
meefïer »©irB is getneefï/ enintoatttibijpgeleefb/ enftjnbjerBenm
ftrtBen grooten bolBomengepb gebaen Beeft/ 'ttoelB toag een goeb beet
jaeren boo} begeboo?tban?iIberti©«rer/ enfgnnorgtanisfeerafge'»
ftgepben banbegarbe oftBantige ontoelfïanbige mcberne maniere,
tampfoaius infgn CarminafujeeBtgemaenopbefemeninge:
Komt vrijgy tw|<· bier by, o Dirk? tcant 'tvaderUnd
Door geen vetfmden lofverbeffenfal tffa band,
lerfterren hoog eenpm, d'fc ijl [elf begint verfebromen
Natuer de moer van al, datgjfe met ν erfland,
Voor dijne beelden fihootsfibiet/uh te boven komen,
iakobKor- ^nlakob Bom gier ooB/ίπ KermeHand geboden/
aiüfzta. <2n baerom öiflöB 006 boe? onfen upiberBojen.
'/SCtnas geerïjjfi toat gp fiebt booj brjnc ganb gcmaeBt/
Cn föt booj brjne Bonfr eob in een naem geraeBt.
idem ibid. Fol, 3107.3» b, t©cn roem-berbienbeπ bermaerben ty0^
Kornelifzen van Ooflzanen, in itëaterfónb tuas een groot mee (Ier w 1*
Kanbelen ben pimetWmlhx geboojt-trjbiB niet en gebbe Bonnenber*
nemen/ban bat gp in'tiaer uu. fjï getoeeff ben ttoeeben meefïefuan
3ogan,§cgo?el/ inbjelBentgbgp3|aBob Bo?nehf3eninbeBonfiet*
baren toajs/ enaïre groote Binberen BabbV ooBeen botgterBen »»»
ontrent ix.iaeren/ toaer 6p men fijnen ouberbom ofte geftoo?f"'y1
Boelgfiyoftebpnagf (jenaan.etc. φρgabbeοοδ eenenBroeder,w*
een fraeg fegilber toajs/ gegeten Buys, eneenen Soon, gegeid μ,Γ*
Iakobfzen.
lauKoröw *Mg BterttU Beverwijk met btjnen Ian Vermeijen,
liizen vet· 5KB moetbijn Burger me aen befe rege ïeijen/
««jen. <Cen bapger Bon(?enaer/ en Bepfer parels iu(ï/
Mn naem tö oberal be Cgjifiengepb Befemfï.
idem ibid. Fol. 114. b. ende ι aƒ. a. t^e geneMe goeberfierJflB£?"
be goebe nai«w ÖHlpsaem en gwifttge ganbrepBinge gaben en wm^n
-ocr page 437-
D 1 R S Τ Α D Η Α E R I Ε Μ ;                   349
ben gebben ontfangen/ f η Bonfïen uptnemenbe gefcfif cBt te togen/bant
beneffeng ütfiamèlüBe ftöoongepb en bebaïï iggepb/ gerafien IfcfiteïgB
banlaegtotfioog opteflggen/ en te Bomen in groot aenften/genabe/
entaaerbebp ben gtooten lieren/ en®o$en/ geïgB gefrgieb te mei
lan Vcrmeiicn, ben bermaetben Bonfligen Atgilber/ bieboo? fuIBe
nrtbbelenbpbenïtepïet üatoïwjsbeböfbe lieftallig en in ere bias ge*
Bouben. m toajï gebojen tot Beverwijk, eenfiebeBenoft bletBnfer
feer toflb ban Éaerlem/ m't jaer 1500, &gn ©aberbiet ïJosnelijS ·.
botö bp tnien öp geïeesb/of toat toegang Bp Babbe tot bet Bonfl/en öeb
i&niet&annen betnemen/ban bat öpboojfgn bijten Bonfl t*&mp
ben&cfiilber besboojUttBtigen boo?noemben&epfetiS/ bentoelfien
ÖP aljs eenmebe«repfer betfelfcöeote in berftöepben ïanben/ 00B anno
1 s 3 s, te ^nunf 0 in barbarijen: mant be Siepfer gein beel gebiupBte
fgn Btögen gefcntebenif3en en bertoinningen te tepfienen/na toei&e na*
STiaeïs fcnoone tapgten fgn gemae&t getooiben: fo bat öp beel bingeri
aberalna'tleben bebe: onber anber 006 be belegettnge en gelegenöepb
ber £>tab -Cöuntó/ Bebbenbe in bit en anber beeïen bet Bonfl een (eet
betflanbige en aerbigefianbeïinge/ in geometrie/oft%anbmaet/en
weer ebelbjetenfiöappenniet onerbarentoefenbe. eit ©pfc gfineef6
een groot btfenbengefelle banSogan&cöojel/ todBeooB rfameii
beelLbVnBotÖtenin^n^ojb-floHanbpenJ»gpe. Wttofl*
fiabbe be ïtepfer fgn geneutöt befenfgw ηMiloet v«m«jen te late«
Tien enige groote|eré cft ©?otitoê7 twt3ebe cp fgn bpfcnber gebarnt/
engeftalt: tnant&ptoefenbe eenftöoonenlangpetfoon/ öabbeeenen
fcgeVnenbwebenbaetb/folangbat gp «tgtotte*epnbe ftaenbebaeie
*pBonbetreben:t'fomtgbenbpbefe mm*n ftaetibe/aoegbenbaerb
$tbentoinbpuninbaenCi«t &ae^^^
Sauenbe npbaegltjBr met groote naetftiggepb/ en toerb om ben groo*
ten «Ptnemenben baerb beel gegeten Hans met den baerdL _ Agne on*
tetfept3eIBomt inb?«tB/ toaeronbeïLampfomus rn&atgn geeft ge*
^oegb een bug Iupbenbe gebtcgt.
Wat beeft Vermeijen niet gefikilderd, menfcbe», Heden,
Έ» plaetaendiemen üetfeer fatjdéen eiken kant,
O Kejfer Karel Vijf® als by u ntging treden,
Ia velgen overal, te fyater en te land,
Op dat de doeden vroom by van
«2» retbterhand
Soümalenvanfijnkenfl,omintapfjtgefaeven
Te blinken klaer van goud: docb door een boog verpand
Was 'tbandfaerkbovénfioffe in fyaerden prijs te geven,
Uaerfeer uytmuntig noch by door ten boofd verbeven
DedcaifQAengenaemvertQmngfondirlwg,
Xx 3                Als
-ocr page 438-
}J®            Β 8 S C Η R Υ V Ι Ν G E EMDllflf
Alsmetfijn edel kpnfi met etnen baerd gedreven,,
Die by liet golven ujt, als hy gebod, ontfing,
Ven faelken breed en lang hem tot den voeten hing.
HptsS 8*ltsitoentc ^jufjeï/ in'tjaer isw> oubtuftgctt *9.*η£*
faer/ en mag eerlgabegtaben/ in,§>. 4&ojifcji Sterft/ baerfgncp"»
pijittmttjfljs.
lan itact nu ian Moftart giet/ aljS een bit ïicfïe leben/
M5™{' £>gnplaetje inbittoetft enfcöilberglgftbeöleben:
V bÜT *?? ωβο een doelman Dan bloeb/ en ban geflar$t:
c^.xn. $0*0 Ö^f* δ«η befc 6on(ï meer abels toegebjagt.
Idemibid,Fol, 119.3,b. ?©aer igoonuptebelbermaerbgeflai&^
ontftaen en boojbgefeomen lan Moftarr.befen geeft öe ^cijtlöer-feoti!y
baer βειη bc natuet toe bjeef/ Öeel jong fgnbe/ geïeetbbp eené m**%,
IaicobvanHaerlem,bieeentebeIg6goeölrgilbettoaj3. ^aniBofiaw
alfo öp ban ©aerlem teag/ gabbe gegaö cenen booj-ouber/ raaet na W
enfgn gedacgt bennaem JBoftart gabbengeetfö/ bietoag mebeg*
toeeftmetüepfer jfrebericn en <©raef ƒ lojtjs op be ïirup3-baettnp
'£©ep?ig Hanb/ enin 't innemenber,§>taD ©amiaten/bie booj-tgöF*
Utftumgiet/ in «Sgpptcn/ baer befengroote feloe&e mapen-baeb boen
be/ biieftuaerbenaenbenöeft afb?acfe binnen !©a'Aiiaten/opbenby
anb aaenbe/fo bat gp gefepb toerb te toefen fiern als moftart/maet MP*
befen naem genomen tg: enbe gem enfgn geflacgt merbê ban ben »?
fer en ben<©raef gcgeben tytt gulben ftoaerben-geften in een roob bno
tooo? toapen te boeren. j&u lan j^oftart/ tsit niet alleen δ?!1'"0,
fcöilber/ maer ebel ban feben/ bjienbeliciien omgang/ fcgoonlgbu»'
toelfpjenenbe/ mtlb/en beleefbrnaev is genomen in groot atgt«V Ili
teiaetben/ mei gefien/ en beminb/ bp ben meeften abel bejs lanbjS/fo W}
bp groot/ aljS feieen: fo bat gp ijs geroojben Icgilber ban bjou JBargn*
te/ be fufter ban ©ettog ^gtünsy b'eerfie ban bien naem/ &οη*π&°!:2
,£>panjen/enbaberbanben ïiepfer ïiaroïug be bgfoe. %nbefe« Wenii
baer gp toeï gefié mag/ boigerbenbe / en monenbe ober al/baet be|*p
©jouuien ©of mag/ bleef gp ben tgbban acgtten jaeren/maSenbe ber
ftgepben metsen/ en beeler grooter ©eren en i0joutoen conterfeptS*
ïen/intoelS gpeen goebmeefïetmajï/ 'tgelgnenfeer natuetlg»J»*>
fenbe/ bat öet ftfjeen batjc baer lebenbig tegenbjoojbtg maren. <CP"
belinge moonbegp toeberte ©aerletn/ baer gem alle ©eren ban oer
cjben en anöer gemepnlg'fe befotgten ·. onber anber ben <5raef ban ©u
ren. ttc. jïergenii iö tegentooojbigfo beel bp een te fien ban fon wem
als te ©aerïemtotfg'n (êoons^oonb,©ccrNiklaesZuyker,<©tgoui
öet &tab ©aeriem. etr. ^n't Prinzen-bofinbe©ooj-faeliS ban gem
-ocr page 439-
tt ..          DerStad Haerlem.                  jji
BP b»attif?,£,p,net Cfné*s. Hubiecht, toaertntné fiet bat beegoube feer *inra„;re
Gêtn hén rHr
en 'i!?ben Debbengelet.^aer ftjn beel ban JBofiartsbtn- ubn qwmi.
bianb iê/^coten ö?a5ban ©aerleinbergam: üjautfgn tjupë boe afge. amt>b;t
ten ma,,«, °et ban Bern baer in ober geblebcn i$. ï£p is geüjeeft JUvimdo.
batteni?at,8oeboojbeeicnbetfïanb/ eneenfeergoebfrijilber/fobat *,?'*"Ί
6«t»cnoSeenï»lketk Sctupgbe/ bat JBofïart ban gotbbJerB te ma&en te '$&*
abu'
oeïtelb/h£. ·
ouöc «wft*»* bie öp ge&enbJjabbe. ^a«toerb oofi Touiuper-
Sibbn» *»iLanMabui"c fÖnïJttïpte Beb&enberfocBtin't Uiers ban be
tentum hot,
οί?ηβ ha«, J**,0°elüOig/ ban JBoftart ful&r affloeg/ om bat Bp toag in ««£«ƒ« w/-
flachr <« r,'0 Stooten 10jou oft fMnjegv ban be toel&e notft bp fgn ge»«" »»»«1
fen.fóaf *E"c*gefrB?Ïft/ batjejBofiartbe&enbeBaer «Ebelmantetoe*
vris«berlebenm'fjaer tssf· oft/Mn goebé en bollen ouberfconv
«EnilSiLerfi Schorel oofi be fd&tlber-Bcnft getoetenl                        iaSchorei,
én ft c Öei« ο°δ niet toe! biïlfjB onfen !)eteni                               ff*i. im,
<δη η töeftÖilöer-Bonfi fjieralbereerfi geleerb/                         
na ooB Bfer geteconö/ en lang bp oiijï berBeerb.
ld
l49r h?1ί>ίλ Fo1·J34« *3 ?♦2?6» lanScboreltoajö gfbojetiin'tjaer
Qejjct.°e"'«rften bag ban <©ugff/in een Φο?ρ bp SïlBmaer inïMlanb/
eefefaVn t1®0^ 'iöjeIii &em öentoenaem Ö^ft toegeïangb/ enjjp
önm^BEuoojt-pIaets eenbJtjbgenttBt. ;§>gnoubenaBemb?oeg
«iait/5w!te/ toerb ban ft jn bpenben t*rftBolen beftelb binnen miït»
i!infcFi» r
&tt ÖP fot fgn beertien jaren ierenbe / biag bapper inbe %&*
Öepii trJP^e toegenomen: maer öab altijb een fonbetlinge genegen*
ben nu*De iepBen-Bonff/beel na trerBenbe uptfcBilberijen/en geftöjei
inèt-un^benfie ren/fnöbenbe oofi met Bet penmejï op bjitte-Boomen-
toaethn beelbeKenSbanmenfcBen/ bieren/fcrupben/ enboomen/
Piefen LpP
öan fön «wbe-fcBool· jongerjs feer toerb beminb/ en ge»
^IbeiipH Ψ
z &iienben/ f«nï»c Bern fo geeff tg/ en ftBttber-Bonft- luftig/
üfzen f" >9n begeerte/ en beftelden hem te Haerlem by Willem Korne-
ban omk em«i& ftötlber na ful&en tgb. ©efen toou Bern niet aennetnen
ftonbSw eenöerbonb ban bjie jaeren/ 'ttoelfibe bitenben alfo toe*
MUjnpL JMteoefi berbtnbinge banfefier gelb te betaleninbien ^>töo*
^eeftèVl, $ bP oen meefter niet en bolbebe/toelB berbinb-ftBitft be»
Stoot Dfh <1Jb
oöer Öetti tn fijn teffcfie bjoeg. €n alfo be jongen Bern
Öent oin<
n b^aSt/ in Bet eerfte jaer meer a!0 een Bonberb guïben ban
ontga» "/^nbe/'tbjeiBopbientgb öeeltoas/ foigenbeBpBemmoet
^eeai-w
en mec.(tec Dic6totlii b?on6en toefenbe/fepbe beeïtnael: lan,
«iet uvw · *a wijnteflche.drage,iftdatgy mij ontgaet.iSi weetwatilc
^etbiöft»Vnetldcn te doen hebben fal :'ίαιεί6 &tBojelfo beel te Bo?en
%*tn/ ha* J^S^biel een repö/ boe ben meefter bjona flapen toae ge-
ooeficif* £Ö°?el awbifen bjief geraeBteopeenen teinter-abcnb/
w \nt toaeijbe/flaenbe baer me&e op o? $ouf&?usgc/enftöeiirbe
                                                                                    Sent
-ocr page 440-
I jx            Beschryvinge EiioB Χ * * »
Bern fn beeï Bïeen fïucfcen/ bie 8p in't toater liet Benen tJ"*8cl!««:
met menfngefgnenmeefier bzoomltjS te boIboen/gelijB&P o0" wt
maer Bern berblgbenbe/ bat bè mee fier gem boojbaen niet ween» g
ffB#ft en tergbe. ©ejs ^onbaegis en^epligbaegg na mfbbae0AHflfl/
«Ge^fe iècöo?eI gemeenlg'B bupten #aetlem/ baer -boe een Jufïig W*%Sü
otk m.
en bootfïe Bet geboomte na met ben bettoen feer aerbig en »lt*;fe[ oe
bupten be gemeen toijfe ban anbet ^t&ilöerjs. etu Hp utf$ z\\tt*
eerfie bie atalienbefocöt/ enbe fcBtlbet&onfi Biet Beeft fif^LL»
lifBten/bieja toeröe Bp ban Frans Floris. en anb're (alfmen fegt) &"'' fle,
taten-bίβgεrenfίtae^maβeronferBonftenίnöenJ^eberIanD^n!ί^lί{
ten/ en geBouben te toefen, etc. 3|p trof 6 mebe na S^m,„m*
ouberbomjs ontrent 25 jaeren. etc. Sn't Ianb toeber g*»0,Uf/.Jders
fenbe/ contetfepteBpöem felbenmeteenbeel HicrufaiemfcheW"
oftReyfers ban olibertoe een langtoer p'g tïur ft/Set toelB ηοπμ»*1
!cm toojbbetoaerb in't3|aBobg'nen iUocfiet/ oft Priazenhot; et*
«©nberfgnbeelb fïaen ban Bern brfe bersengefcBiebefl4
Iöhan van Scorel Sin te een fciföerè,
(VV\ovuc f^twe^t tot «^tnte (Vyuitietr,
            ,
«fs'it fcencte te mijn fttofóeté ttgt jon jteti tiw* ***
5©Λ$ te* pfact few, *&<»*; oné fieWoeifê
„Jefué -*£fyiftuè ftavfowf om <5eic6Ïtèrt>
{YVUn fcf^eef <o|ft^t«w^on^eït tott>ieic ti«*
^n tfóiwticf? wa'öie jjeóoéït owé e4§ett9·
,2&tö"S>at ie iw^uej^m wrtci^oc&ewtj*
&t&o?eï quam na fcaetïcni/ baer Bp toeï ontfangen/ e« 1**1,,«,/
Som toajSbp ben Commanbent ban β, %m$ <©jben/ ^P*n0^V6e*t
eengroot betninnet ber Bonfinaers: booj toelfienBP Μψ Jstöoie1
tnaeBte/ bie ten beïenocB in bie plaetje te fien fijn. <£n aP ?>£ ^n
öeeIaengeIo|»en enöerfotBttoietb jongensaen te nemen/ u"Lfleem
huys te Hacrieïti, ttu &cBo|eI toss feer gemeenfaem *n *l"sÊ#/ of'
bpallegroote lieren ban iseberlanb/toajeeen J^ffrón/fSitefl/
ÖetBo?i|ign/bie beelfraetjfnefen ban finne/ batemettten/ ^^SSatsJ
«nliebefienjS Beeftgemaefit/ festlwfïig in ben fjanVboofl\}*χ*&0ο$*
fcaetbig en bafï in talen/ als Eatgn/ %t&\mtwi jpramops/ F" x»,tig/
buptfcB/ mifbenbjoIijKban geeft/ bocBfa't ïefifijnjs «béng gvjνφ%
engrabelig/ 'ttoemfijnoubBepbfeermt betbioegen. JS*"^tartf
berftoijgenbatteHaeriembpb^eerSchoterbofchi$öanpjni» ^
ttemenb* ftuckxken,öaer JBatfa C&iïïum fa ben ttmw Μν&φίί/
-ocr page 441-
ft               DïR STAD HAERXEM,                   $ƒ ι
bJJJiiï1^ te ffen is een Beerltjae metjeïtije met een3<etlg6 nettoelf/
oaÏLJTei toeÏSwtos oft gnlben bekeringen met ber bertoe fijn gebai/
|j„~°"öer8eetW|6aaet/ enijsbaeroeroffengfeer aerbigbanneelbe*
han r/f il'eer bebaïlqïs te ften fijn. i©aer pfag 006 te toefen een fiucB
ia nV8" ""ra t' ^aerfetn in be «fcrocte ©outpoojt op ben nrntt/ borft
4 tft„$i£tt· Φεη &c6i!ber ban$8ittpii ben Honing ban Spanje»
ret/ °Vftsi»oto/ toelnen in fijn jeugb toflö getoeefï bifcipeï ban £>cïjo*
ttüU ·Ι°ΟΡ Öem alttjb goebe gonli b?oeg/ conterfepte fjem ontrent
ί«et 1 * l?00* ^η bcoö/ u toetcn ίη'* im * S 6o* ^"fS! 8eeoiften in't
(HieVoer λ 6* ^mmöer/ ouö 67' ίκηη· ^rtbe bit totuerfeptjeï
Addidit hic arti decus, huïc ars ipfa decörem,
Quomoriente mori efthaecquoquo vifa fibi,
*ï)ees heeft de Schilder-konil eengroot ueraedgegeven,
Se beeft de Scbilderkpnfi bent ookjnet eet verbeven,
Die dacht datfy β/sfterf, enganfcb te grondeging,
Wanneer de s»reede dood dien konflemer beving»
D. O» M.
*<>♦ Schorelio, Pi&orum fui fasculi facüè principi, qui poft
edita artis fuae monumenta quamplurima, maturo de-
decedens fenio, magnum fui reliquit defidcrium»
Vixit annos 67. menfes 4« dies 6. Obiit a
nato Chrifto, Απ, ι J6 z» 6, Decemb,
La'
"öpfoniu* boojfgnbersenfpieeMinfijnennaemopbefenftói
lk&erd altijd genoemd den eerften, die beffen
Oen Nederlanders beb, dat
2ew t&ilfchilder fyeftn>
Moet Room befoeken, en hebben doorgebragt
Ptnteelenduyfendyoel^veelverfae,boven dejen
In defefcboolgemoeid veelfiuiken Jssaerd geprefin,,
Aleer by eerltjkjnag een konfinaer fae/eng'acbt.
Wt!Xhfl0? enAfae bOO? Heemfkcrk plaetje maBett»                   Maerieis
•ariï^soptmeetbermaneinaHeftfiilber-faBen?                           Heemt*
laibee/                          ^r ,
öaetbigtee,                 
Ibid.
1,
!
We£ w1^* FgI· *44. b. i4i. ufi% 147* 3tt toat Boei iKttioet&e*
'n'8ftBieï't?©ojpï|eem^eï6inJ|oïïanbniftbeïma«D;ombaÉ
-ocr page 442-
5/4         Beschryvingb Emde Lof          . ;
Daete fgnen oojfp?ong gabbe Den Sontf-tijfeen 3>cgflbet Martcn HJJL '
kerk.altoaergpisigeboiengetoeefï 3Sn.149MÖn babertoag8*0" n
giafeob l©tllemf3en ban ©een/ een ï^upfman oft boutoer. I? Ltk
Dan ban jongs aennataernjfe tot benfcgilber-feonltaengeionit/ Vu
fgn eerfie onbertoijg inbe ftonfi aengebangen te Haeriem, "PK-t*
KornelisWillemfzen,toefenbebaberbanLukas,enFloris,bieOOB*'J'|f^
rebelijfte goebe ftgilbergfijngetoeefï/ ^talien/ öoom/en *ψ**ν„iet
j
enbocgt batfjet fcgilberen ietbefonbersï tebebiengabbe/ nam''l tt
foontoeberom t'gupjS/ omgemtnfön lanbboutoen/ 'oftöo
Ine*
gebjtipBen/ tot grooten otilufi ban ben jongen/ batfipinfö"-
hangen Ieringe niet mogt boojbbaren. «n alfo gp met ecO2*^jfl0/
toflleinbeboerenbingen/aljs6oeg mel&en/enbergelgae &oeI^nft,te>
ftomenbe een repg banmeïKen/gtngBp met ben eemmer Φ^£$Ά,ηΕ,
geneenentaca baneenen boom/ fï0|tenöe befelbe genoeg al»»» n
39en baber feertoojnig/ om bat btemog melfefo gefiojten γ"αζαι
töajs/ Beeft |em mtt een gout om naai nagejaegb. «©en nabog*' „
ttaegt fliep gp berbojgen op ben gog-berg. '^anberöaegss beneβ ;„
fgn moebet ban eenen anapfata/ ehtoatrepfgelb/ enguamBen'g^jï
Dagbooj Haeriem tot ©elf/ baergp gemteeber tooegbeaetioe»^
be een ongemeen fcgoonbermeu manier ban toer&en upt ^wKft,lei/
bjagt/ bie pgelöa/ bpfonber Harten/ toel beballen fïceft/öeoejo " gi,
m
bat gp te Haeriem bp befen meeftet i$ gcraeat ï|ier peef* ΟΡ'ί;οί!ο<
tooonnaerftiggepbban nietig toebcr fogeoeffenb/ öai8PöeS|o«
penben mee (let in be aonfi arfitergaelbe/ batme gun toera ΦηζΖώκ.
onbetrcgepben/foepgentujabefelbe manier aengenomen Pc^ ηίη)
SBen meeffer foggenbe fgnere berminberen mogt (fo enige "^i-
teef t fgnen biftipel alö upt af jonfriggepb ban gem laten geen. , &\.
ente^aerlemguamtoonenin't pups ban f&ietet SanjroP'yn.i'1
toaetfaltget gebatötentjs ïto?neïtis banBetenftepn plag te ·#" « una
bit feïbe öups inaeate gp berftfiepben bingen/ooa eenen &?ψΣΖ #j>
in een acgtet-fiamer/ aen be bebfïebe/ beeïbén fo groot al0 WVZ. Jneii
tnaeate baet ooa Waam/ en €ba/bepbe fo groot aïg 'tleben/|«j' 4ïti
feat) bepbe naefetenna'tlebensebaen. ©e b?ou ban befen W:Ï0&'·
jpapjen toou IBarten toeï/mogt nf et Igben batmen öem μ1»:ζΖμάι$
ten giet/ feggenbe tot bie na ben $fpber Quamen Wagen/»» ^fl{!
ftetn mofl geten IBeefier JBarten/ aïis isit firtl&r toeï tierbien^; δ tt
baejp guam fip toonen bp eenen Soos fto?neIif3en/ ^oab^»mj' ^
$ae riem. <®nber anber beeïtoerBenbie8pmae»«/ro«»^^ji-
feetSonfitggeftgil&erb'tAltaervan s. Lukas,toaetme6epP»"'5*:ïiii
berji tt m^Um tot fön fog oft mm t'fgnet aoomöaert ö«CPVWwei?
-ocr page 443-
.                    DBS. SiAS HABRUM,                  |j£
ft* tymjb· ILufeau/toelnen fit enfcBiïbetö na't lebeniBatfammet
iNNbo» ben fcöoot/ bat toeln een nptnemenb toerfc ijs/ opeen
AfftCL8^eftÖoon manier gebaen/TOonbetltjH gemberöeffenbe/ en toe!
«ntefcenbe: botöo» &φι^& manier toat tefeerfcantig afgefneben
SwrS1^· <©e jBatp-beeibmeteengratelgfce fcfioon tronie geeft
gnrcöooname/ metcenfeer bjienbelpiinbefeen: opöaerenfrfioot
Jr"a; op fgn ginbiaenfrö een lanen ban berfcöepben bertoen mei
{Jjfcien en anbct aerbige bekeringen betojptjjt/ bat feer bebal»
u.n*n niet te berbeteren en iji. Έ·η g>. ftuiag/toienjï tronie
E"**» 'thMm eens bacfeerji/ ijs een feet ftgoonbeelb/töeltaerSen»
Pf,ia hI9t tonenbe fgn patroon U»l te bolgen: be palette een fgn
Deü? $&ni> iïBÖnt ten penneel »pt.te fienen: alle bing te genoeg
irttae&ttoanonöeroptefien. «tpterbeni&.ILuSeiSfiaetaljSeen
■SSfVaeti't fiocföbe&roonb metBUJfoftetbbelb/ nietqualijRfcgg-
B* °f Öet JBartenna'tleben te biertfibtoais:maer of ppöier mebe
balxl^ennengeben/ bat'tftöttberen enbitötengemeenfaemijj/en nawibu
CMfDübetsbenoeben eenen fcoetiftgen inbentgben geeft/ oftbat«*?;?««*.
Wtlbebebwben/ batbefefciftoiiefelfeen 'betfietingefö/ entoeet *cp·*·**:
i?2L: öaêrièooReenenCngeï/bieeenbianbenbefaeBeïöoBb/ feer TZfJf/
fi? Bebaen. ^S tneet niet batmen ban f»attens bingen fiet baerffiNfe tronien infgn/ aljS in bittoerfi: be IBet3eïtöe fgnbeel
ent ille dila-
tutt
bS «nueren: bobenfiing een f apegaeg metfgnenKojf/[bie tm
feSptoben öangt.] <©nber aen be met?eïröe gab fip gemaent een
f%ïft·0 ^f68* meteenen nagel toaftgemaeat/toaer in fiaet bit
CCot eet? mtmwk eé^efê taeffeijejje6e#
^iiy (VVVetóin o^eemfé A"&i« 'treeft jeföacQt»
rCereetey^iMte^MCde ^eeft% 'tóê&wfow,
«Sué ^meevj^efeiTen f^eeft % rae&e fttaoQt·
50)j; wo#evt f£ewj><w£evj öjf&ajje, f>£ nacfjt,
%m fijn wif&e Jifte/fcte f^ieic ftaetpzefewt*
öitó fi6tiTew f&g 6ftfoew, wit ai onfe nmc^t,
s—>dt èd&é jraae i^cvy 66ίί ^ijvj craiwtf,
c^Vnito «^ttjft Vc* xxJt»ι ♦ ift ^oient»
ifift^J,efe^afeïijs(geigB3e toeltoaerbigfó) banben$etenöe<©net<
dcc^.^nHaetlemnotg tegenttJOOtflig bemaetb in't Prinzen-hof, in
ί «ïi» * * amer> taerfe ban beien gefien en feet gepjefen towb.
ι·*« üebbc öitfetoifó beiftae n/bat Henricus GoUzius, onfe ^cgflber-
Yy »           $δ<κηί£
-ocr page 444-
jj6            Beschryvinge Ende Lof
t&Boenfr'befe ftBilberge cp een labber baer bp Bu'mmenbebpfên Wj"
menigmael gaam beften/ betupgenbe bat BpfwBnvt gefitBt*»«»
fdbenietenftonbeberfabigen.]
                                           «.„rte*1
Φίί (ïuc&bebe öp'tujnen $4. jaeren/ aljsarobenbatumbply»» r
boo?t-jaertefienijS. €nijSboegctro£6ennaooom/toaerna|pifl"|j,
grooten Ittfi Babbe gefiab/om b'Hntg'Ben/' en bie grooie meelij *£D
Stalien bingen te ften. etc· ïNemf BerS nw toeber f η fijn #«»; *™\t
fcoinenbe/ Babbe fijn bo?ige Banbelinge banfcfiilberen opftjn &*»:*&/
ftÖe beranberb: borBnaöerbefïe 5>rBüberj3 oo|beel n<etbf^ei ^
uptgenomén bat Bp fgnen bag niet fo Bantig meer af en fneeö. «f 0Ltft
Bern ban een ban fgn iongerjï too^begefepb/ batmenfepbe/ bat Pft:ftll1/
βρ fijn ^cöojeljs beter bebe/ afjsnaberBanb boe Bpbk «Boom g"1''
anbbJOOjbeBp:Soon,doeenwiftiknietwatikmaekte. ®Di**y c-.cI,-
berfcBepb Bier banijs tn 'tboojbergaelbe Prinzen-hof tefien "ldA?ofCe
aenbe twee deuré van hetTrapeniers altaer.toaerintoEbigigbe γε /tTtie
**«**&*, chrifti> «nbe be «drie Koningen,toefenbe ttoee tgBlti&e #ifio?»ef' ^m
γ«/«Τρ^ beeïtoerB/ entoeï gefcgilberb/ baer berfcfiepben tontetfepW%U
enige fletfite menfrgen/ en ooit .fijn epgen/ tnBomen. ©an buP{vrte#
Sacrh be Boodfchap Marie, toelBer tronien na 't leben Bomen/ enfw* ί", mie
vonmtw baenfön. <©en CngeltgfeerbieembensferlptoegemaeBt*" %ie
Mag', neque tttfit fltnpenfijn putpêrig/ toelne gebaenfgn ban lakob ^iCX'eM
numtrm ex-
op ö ic φ bp fieni tooonDe/ aif0& gein toef Beb fiolen berBaïen- A
ST; r Wttoerft ftetmenöoegoÉb metjerfceemfBerBiggetoeefl/ ^PffAe
*««·*· *nepgb tot5ieteren/ tegen «tgemeen fpjeeBtoooib/ bat Bp
we,n en
tnonb Babbe: Eenyder fchilderdiewilbedijen, Vermijde ziefaete"'.^
metzeirijen. j^fer fietmen οβδ een ongemeentaaernemine'^Liy
' ben engel/ bie op een marber glat plabeptjeï fchgn geeft/ oftfp»f» $p
ofBpop'tijsf jïonöe/ 'ttoelBcp gepolftemarberen baelgefcbif»* fgn
Beeft bed gteote toer&en geöaen om in Sereen, ett. t©aer »3*** *«(-
epnb te berfialen albe tafelen/Cafereeïen/ CpitapBien/ en <&°" ^/
fept$tl$/ bie Bi» gebaen geeft: baant ÖP bannaturen bIÖti8|?*%t,ei:
a! fïabrg to?otft t/ en feer baerbig ban fianbeintg toag. ^nDf ,* «pf-*
<3TafereeIen/ bte fe„'r Bontfig ban öem gebaen toaren/toaiö cinJi!rpêrt/
nemenbe boïtoerS/ en re.belp groot/ eenbfer «pterfle/ B^* ® fnaeè-
'i<®oj&eeI/ 'tceutofg ILeben/ en be $e!le, i^ier in quamen b«*" fltl -
ten/enbeeïbenban berfcöeuben artfen: Bier in fgn te tien ben β* ^
m*by ^beringenoftberfcöepbenfjebenber menfeBelnner affetten/J^jir^oeï
lohannesva ύ(0 boobji/b?eugbe beöfiemelis/en bioefflepbengrouteelfllPf^Va-
YZtiiLÖfI,en· ®bfïuf6BabbeBemiatenmafeenfgnen^ifrtP5ïM°fi%eti
pZSTbam booi ber^aeib/ eentrefltjB Bonft-beminber in iö«£nffipi-
HM^iwii ' bJPlBen fteemffierft beer bo?en tclbe een Deel beel gouben bon^ t Af-
homndum, t&tttvi fo lang iet bat ben -êcBüber fepbe: Bet ι'.# geneeg. Pic' ς^ρ$
mfome, in nouc van Berenfteyη ί£ OOB bfln Bem tt ften t?etl feerf£pO«i ^Jun W'
gem, ma nn fieerlgl berfrötet/enii temn*st chriftoffei, [<©οκip «- u^-s
-ocr page 445-
jj              Der Stad Haeriem»                 3/7
*an^s Van Berenftcyn get conterfeptje! ofte af&eelbtngetoauMr. lan
ftp"£ure"»banï|eemffcerSgebaen/ bat^ettjiujsnaberganb infiopec
fg^flefneben.] £umma|jptoag ttniberfael / en tn alle bingen geoef*
i,,.""'betfioni, (eer ojelfnn naaten, etc, «p baai eenfeer goeb o|bi*
faw e3:/ Ween man biebe geele toereïofrgiet betbulb Beeft met (ga
«£ ?!»εη/ ^efenbe 006 een goeb «rcfiitett/ gelgn in al fgn bingen
algif 'OfbtgtefieniiS. g^aertoaer oor ban gem geen epnb te binben/
aprh< n "^0* bergalentoat finten ban gent a! upt fijn gegaen/toat a!
Dii-tT ^"töfie bebupb3elen gem ben betnufttgen |0giïofoopftgen
ttr ^?Ike«fzcn Kootnhertberfterbe/ btcgptn'tlitgt geeftgebjagt.
te' JlPtoagte^aerletruMaet ïangïterntneeflet totbatgpfïatf.
tn»t!5ntto« 1/7*. be^tabbelegerbtoetbbanben&panjaetben/ met
te»hTbfm ben&aeb/ontgielfip gem t'Smilerbam npfjaaobllabaert.
fóff£aS ban naturen betgatig/ engefparig/ oofifeerBïcengettfg/ en
ij.'rWicfeacBttg batgphït oppêrflebanben ^ern^ojeniilcm cmtti
fiJtfmgangbe ^cgutterss te ften tmhm/ bjefenbe 'tfegieten bars
ïeiii h vitt ai ic b?Ö en bacgt fε toefen, ttc. Jïa 'tobergaen ban i|aet>
5e',Jöetbenbeeïbanfiinbj£r6enbanben ^panjaerben berferegen on-
a\L * c"3eï ban te toüfen nopen/ en na ^panjen gefonben. etcliarten
hip,0?3 een tgfc magttg man toa§/ en geen Stnberen na en liet/ befïeïbe
whaeim°ef5en booj fgn boob: onbet anber gaf gp enig ïanb/ om met
iu^iaerigftrafquam tegeben goulpegabe enige jonge ïtebenbte
etc s een# °P $η Srfif f°uöen troutoen/ 'ttoeïfe alfo aïtgb geftgieb,
Vrbe Reformata (vah!) non toleranclus abufusl
De Ittyden op een fieen en op een graf te troifl&eti3
h 't Paepfche bjgeloof'mib fikrenende boufoen;
Men \on dit geldfo t»el metflicbünge befleen,
^AlseerMsdiefotlukpcdeCbnHen-Keyfersdeen.                    *TerMMb.
feetf^l^beeenfeer aerbigc manier ban metier pen te tepfcenen/ en c*t'd°.
ltea'"Pb?rin'tar5eren/meteenliclitefraegganbeitnge.etc· ^oenu·™^*™0*
ftfiX"tn rnnen tgb ber nonft een bpfonbe r itcfit i$ getoeeft/ is gp ge- Ύ££'
%tnt£n "Ptl»i berganfilrin lebrn «nno. 1 f74- op ten eerften bag ban Tf%K6
föiien %frZ °kö toefrnöc 76. jaer/ ttoee jaeren min gdeefbgebbenbeaïs ' * g'
*ooα rï*· ^et "cÖaem ma$ t'#aerSem in be <0roote ïterfi aeböe
litütw9 eÉnt,e tfapellebegraben: maetbenonfi gelgngpgaereen
ber "fenif 'cn faï οοδ fónentiaem niet bupfter ïaten fo lang aïjs be&töil*
«onit felföp i,en nwnfegen geatgt en in toaerbenfal toefen,
^Οη&^,αΏειΠ'ηβε1ίη3ίΓ^ηβϊ0^π^πΟίη'                    iUjkaeri
^'«ersen moeten οοδ fgn name &iIttJB|wgem                           Aeitiztn,
Yy )            '€Um
-ocr page 446-
|;S           BhschryvingeEndeLo*
•-aCbeentoassBijkafgcfet/toanneeröettoagberöianb/
Itëaet Rijfctoasiri}Bbangee{i/entoac&er inbe panb.
IdemIbid.Fol.l47.a.b, 3n!)et#ee-b0iPVVijkopd'SeetëS*'
toeeji een ©iftger/gegetenSCert/ toieni^oon Rijk, jong toefenb*/J£
engelucB fgn beê berbjanb fijnbe/toerb befï elb te ©aerlem/ omaw**
gemeejïetb te toojben/ toelB been is moeten al$ berbojben «'gr':.,
toefen: en alfo ben jongen beel bp 'tbier fat/Bomt nature gem öetu^
Ben/entotbetep&enBonfïnoben: boojtoelfee bigb!ngegpf°n0^7r
berboojbeelb begint met Bolen benöaettenrnitten fc8oo2(ïeen-in»Ll
tebetrecBenraetenigegebaentenberbeeibingen/ fobatgemtoetB»,*
bjaegb/ ofgplujï gabbeget ftgilbetenielerm/ enmetgtooten*""
batbegerenbe/ i$ befïeeb getoo^ben bp Un Moftart: en alfo w"L·
een fielt ging/toerb gegeten Rijk met de fteh. ^P geeft groote inw
om Ieren gebaen/ en is een goeb meefïer getoojben/ etc.l^p té 0i: jnge
een fïttV beguaem/ bjebig en beugbig b?oom man/ be *&οϊι!3£ί^
i&tgjift en fid-rufï feer beminnenbe. «p geeft epnbelgS fgn WO|»"ïU
'" 'toernen/ baer fin omftfnacrtiftfieiJhtaille item ten»»i*
gegouben t'Hnttoerpen/ baer gp omftjn gehifigepbtoifle fifWJ
begaf niet te boen banbenaefeten temaBenra berftïjepben (wj^inj
fïuc6en booj enigen gebjoonlgaen loon. tti. ©p toajs feet ^" « «*■'
enbjolïjB/feggenbebicBtollg: HcbennjR.enwcigeftelt. „Φ?,(,7.
jiojben ontrent een galf jaec na be $gflifcge facie/ontrent J®en ; /
oub 9i, jaeren-
Frans ^fFranïettiiilisüoBg^ertoarenfngefloten/
ende liilis ^m t^e üan be Jiam ban Moftarr fgn gcfpjoten/
Mofiait, ^an ^aerlemfcg-^ollanbfcï} blorb/ in fconfïen eben tij8/
Cn bjoeberjs oberaï tnalBanb'ren ganfcg gelijk
ldemlbid.FoI. zé©, b. 261» a. b. '-^gebeurbnou
onbereik
ban gonberbenen bupfenben bat nature ttueemenfcöen ^aJ^t*
jflaltig ban toefen beo|bb?engtnft men femfeboo? enige beelen.»» eJt
fcftepben. ©et tegenöeeliö boeg gefcgteb met be ttoelingen f f" U]fi
Iillis Moftart, bie ban eenber geboojt toefenbe/malBanberTo oe|'Len ί
toaren/batje ban Sun epgen ouberjs niet en toeren te on^uLiiiiefl.
ft» toaren geboden te φηΐβ in ©ïaenber niet geel toijb ban ®^m\w
$bp
tooonben t'&nttoerpen met gun ©aber/ bat een gemeen «;*'je0i,
toast: boeg ban afBomfl be(ionben fp ben oubenlan Moftart "*™ <$**
en fijn upt fcollanb gefpjoten. ©et gefegiebe eens bat 9WJ»'JS Ua<
berg toerfc Bomenbe beffen/ fatonberfieng opeenenfioeioa^ s-^
berss pallet op lag. φεη baber fienbe be bertoen alfo 0*P^£ ,„ neb'
fmetfi op be pallet/ $p riep ipran? boben/ bie toasï onbefittw/ "L^ef
bet niet gebaen: boeïiet^p 3|il!jö roepen/ biegiel beneW" tafVwn
-ocr page 447-
£                 Β Ε R S Τ Α D Η Α Ε R Ι, Β Μ »                    J/p
«niSSS* t*0»* B*b e£P ff *« «iwtfêen op/ toaer mebe to gefccnb *®;f ;, ai
ïJyttftBepben toa$: bit gwiijs opgeflelb toefenbe/en bcben nomen* <%s„.,
onftftMiii00* iupbergefcgoMb: biegbebaberfgnttoee fonenacötebeAte*A*wij
rnnihSl?18
te toefen/ en bettoonberbe gem feer: toant ppf* nopt toffï fis&», ***
tnaw, nnen» Silltjs «e leetbe be fconft bp San iBanbgn ben bjol* Prf"?
die
öoehe Len ^ra"3 bp ben moeglpen ï&errp mette blejö/ en fgn ttoee £*-*** ,
«sffi!sfters öetooiben: JFran3infeerfraeg^anbfcgappen/ tn^iuZZTZZ
8eilXben/ Wonbtt toat nleen toefenbe. f ranjolag toel fgn ep- ΖTZL·
«Befpn «?
n te*waBin/ botpepnbelmge Ifetgpfe manen booj anber. ««/ie», 't»
^e^seojoebensqnamen ttinttoetp in't£cöilber-gtlbm't wton$ e<™metftm
ma*!1 * f
5 ♦ iptan3 te ban gaeflige fteate/ ηοφ rebeïgn jong toefenbe/ ^«*«
etraPJ/ ö°e ÖP booj fgn fconfiige toetsen getutgtfg toa? getoo?ben. zY Γ*
UjonhJ^iStoas feernonflig enberfietltjfc banbeelbenen gffïoifen/ ^Kt^
baas f; oftmaeBIgnin fijnen p^aet/ batter menig menftö gaetn &pv»«-&»
baetKi 36nfg*n fierben liet f)p fgneainbetenbegeeletoereïbatgteï/»««»<».
tebjfZföSoebjsenbanalsgenoegin: ntaerfpmofïent (fepbegp)fien»«J?.
J
^«nen. j|p $ gefïojben in goeben ouberbom int iaer 1601,
Φεϊ*.*' ban Koornhert ooB.en Galle meefï/ getoagtn/                         Dfrk V^U
«SaöKGaiic mag niet ober fijn geflagen/                                        J.ertf»n
^sn Pier toajï te eel/ fgn pjtnten fijn 't toel toaetb/                            ,f;0p0i,r'?hert
^n °ooj geïeerbe ïnp en öwnne fnee toermaerb,                                Gaii» p*
cau^?acl«Iun,Bat« Cap»xvi. Reftant duo lumina artis non propriè en-
tilitjü C*'Ut ^"idam putanc, fed qu» laminis sreis & quovis è metallo duc-
cjuas j|?.averfo coeli fcalpriqae tra&u pingit iconas hiftoriasque omnes,
las la m !uattamenti cujufdatn encauftici, imo colorum quorum vis adver-
Cattjel'« in gypfeis tabulis chartisvereddunt, Iifunt Theudericus Vol-
Pus Q . ptnitclrodamus, divino homo tingenio, fed fati advérfi, & Philip- ^Sedquam
ïiifïn '*us Harlemsus, magiftro illo, dij imtnottalcs, quantofuperiorIBM|k^»
ttatg e°' *ncnoatarr» cum laudeartem ille intcrmifit, in hoc cum furgente **m'
» fel'» ^artis 81οΦ 8li,cir·
VoQ1 ftin nocB ttoee litgten banbe |&ïaet-fnee-Bonfïe oberf g/
Dirk
^δίη/ van Amfterdam, een manban groot berfianb/ tnaeronge*
|reffe*'hCnbePhiiipsGallevanHaerlem,befenfijnenmee(ierberteoberi·
S^he/fEL^Bnftbe ftonfie onberlaten/ biegpmetlofaengebangett
*i m befen toafi be tvz ban be feonfi iwtbe jaeren op.
IanusDoufa
*n fuam ipfiuscffigiem a Philippo Gallaeo fidc-
Usiimè in serc asfimiiatam, atq.; ezprefiam»
Qui
-ocr page 448-
jff©             BeschryVïnge Enöe L»1
QuiBatavüm gemis Comités,qui fcalpere Erafmutn
Aufus, & effigiem Iuni animofe cuam,
llle idem docili Galius me expreffit in srcj
Felicem haud alio nomine Doufiadem»
Die Hoüands Graven t'faem, en ook Erafmus fyefifi,
En 'tuffse Ittniusgefneden heeft voor defen,
Die beeft bet myne mee in kj>per uytgedruckj,
lkjjoude dat mij dat met t&eynig ifgeluckj.
Hem kus *otht epnb'ujB Bier δ Golcz, o motnty bit be fiergen
üoLczius, ©e SHpejs oberbliegt/ en öitrft felfjï töomentergen
IBetbijnbermaerbeBanb: οεβεεββηοίεΙυεΙ-εΓϊ
<Sn nocö öan name ftjn bit anielen toooj bg' neer ·.
*sen fiet * Sflpelleg bupgt booj bij: o jal gp roert bijn brieften/
•af rmaeri «en büegt met bgnen naem beel öooger ban be <©r felienV
Sefe/Wer «jt <£n raefet ftet fïerrcn-belb met bijn ge&rantfen sop/
crhk'dand, ββη öj{ngt met bf jnen roem wel (lepl in 'jsBemeljStop.
3©aer toaert gp niet te Bupjsi bjoub gp in't aoper fnflben/
©e beften ban bg'n tgö bit gingen btj beng'bem
^eeft 35urer mei iet fraeijs of ILu&ag opt öemaeêf/
^at boa? bijn pfer niet norf) beter fó geraefeti
©ijntepB'nen met be penging alle feonfi te bobem
&a bjag ooit bijn piti;eel np't alberööogft te Icben/
<0een Bondeneer afê gp: en fröjeeft gp op fiet glas/
W aer bjafser iemanb opt bie ook (o Bonfttg UJasi
J©at Beeft ban befe fionfï/ ban bij ban nieuss geboien/
3|n bijn onrijpe boöb en in bijn graf berloien?
3©aer ligt bie ftoute ganö gebolben in be aer b/
ï?anb felfg j©etgufalem?ï/ en meerber/ leben toaerb!
r^fziustp
Karel Van Mander, Ibid, FoU 281. b. &c4 Henncüs <£>*. φ
ban treügöe eerlgae ouberjs geboden te jBul&iargt/ een *f7*> s.tt
SLanböan<©ttIiCB/ niettoijbbanWr\\af fo'tiarammlfctHt "ioet/
iebjaario/ enige bagenboo?i&raItbefeeringe bag. •PHg*Lier^0
taJilb/ en IttfligBinb/ geeflfg/ en lebenbfg- etc <een jaer ortn» -#
toefenbe/ alleengaenbe/ bielop'tbier/ mertaenfitgt öi"«infiflIti!
mctgebjanbenoli/ berbernenbe inbegloegenbefeolen Ρ^ν,ΐωΙδξ/
ben/tnelfte Bern fgnmoeber blötigpoogbebJelte ÜMW^gJanM'
fmeren/ en anberg/in grootefmertennaefitenbêg/ ΦϊΚμ·^**
toijfe buerbjou quam be fpalBenontbinben/feggenbe: w^£, $0*
befcBiCBen/ toinbenbe HetBtS be retpterBanb in eenen °*™aetl txJ*
Pooi be fenutoen ber feïber aen ben anberen groegben/ m vw0 p?
■M
-ocr page 449-
fittfrf          Dhr.Stad Ha e'riem;                  jër
ouh £1?*" öe Öano n°P* m8t °Pcn ooenBon. etc. φοί <J5oït3i«j$
bet» „S^wntf^öen oftacgtjaeren/ öeeftöp oberalfa gupgoft ei-
meer η *en
en »«wesen berbulb met tepBeningen. $p toajs 006
enta
he 1 i0en <et tc DOen "Ρ* Γθ" ePS* binbinge/ban bat Bp met gebuïö
iotio« « 'iUi6ube Öfbben nagemaeBt. 3&u$ ïjeeft ÖP Öem ban
in nEw
n Ιηοε ftonfi neMÖtiOö/«" ficfi fi^big aen ben atbepb gegoubêV
BetapL»'m{*en/enfcöiöben.tttt #pijsboo?grooteBonfïliefbigöepb
SenhtvL!en&et £t3en tnget Boger/ en berfocfjt ooBmetfönlamm*
bat iS ft°Per
te leten faö ton/ 'trnelB fiem fo in't begin3el geluchte/
Beeth» *nÖert/ boeter tijöbter mijlen ban öaer baonenbe/ pembe*
fiahh».«
n ίε nemen te Ieren nlaet-fngoen: Vnant ÖP alrebe beel gerBf
nt e£et«P&enb boojüoojnöert/ bie Bpfelfë boojpabbete fnnben·
Betah» Snoert Beeft öemterfïonö baet&gegeben/ enbaerenboben
baberg
öem in *MIant»te bolgen/'tbaelB pp bebe/betirilUgenbe fgnen
*bouhJ. omitt$ «"te te tretBen: baant fp öem anberg geen beriof eri
Iton». 8e°en· 45oItsfui quam te Haerlem üaonen/ BojtiS na ben
in (β*8" ojanb/ ontrent £>. glans bag. ïtooinöert genoegte öebbmbe
δεο50 Ietin8 en οεβίπ/ Deeft öem bf rBtottë op be befïe toijfe (fgntf
^acriJ*en8)onbettoefen na rg'n upterlïe bermogen. 4BoIt3ii«8 bug te
Wö!r towenbeöeeftb^ïtooajigerten^gtliöjS «©alleeenentgö
lanhS„'n?öen/ onbertufcgen fijn föneouberjs ban baernaer<®uptfcö-
een \hl£ tCt)tBen/en gp te^aerlem ölgbenbe/ begaf öem in öouIgB met
tf3 nT9"toe albaer/ bie een φοοη gabbe/ bien gp banjongs aen bïg*
fciant/ r °nberbjefen/en boo| groote naerfiiggepb tot plaet'fngben ge*
t&ra»^toetenlakobMatham. üptoagnumaer ιι. jaerenouö.
ïetjfhJ. ÖouttjelgB/ fteBïgBgaenbe/ enbenietBonnenbe benomen/
Joch»/na.3taIien/ en fcomen/ foom befionfi/ alsberanberingeban
δεώ ftöocgeen-repfeficgbooj alleBonfïenaerg biegpbefotgtonöe*
itefojjottbenbe/om gun ooibeel en geboelen ban gem beter té ber*
bjetw, en tn be baeber&omfte fttg gun besenb maSenbe. βίίη
6anb<wenbegoeben niet beröaelb/ bie fonber epnbe/ enbe in aller
bie (le.,;8n/'PJinten/ tepBeningen/ enfcpilbergeri.] £ijn «inten
Wbf* ΡΦη oberalgenoegfijnenberfïanbigen geeft inbetepBenBonfr»
geef» k^eb tg Dan Öem te feggen/bat gp ban jonge aen niet alleenen
te boft"Öoonöepb oft berfegepben gebaenten bet naturen gcfotöt na
««nbEfi
maet ÖecftooB feerbaonbetlgfiöem getoaenbberfegepben
Pratii pren
oec btfte ineefieïö °a te boot3en/ ais na Heemfketken,
*°iift«n, ns* Blocklands, ban Fredericks, en eptlbltnge bejS Sprangcrs,
i^tjfjeeRtge manjeu gp feerepgentïijn bolgbe. etc. ©p öeeft laten
°Pdem · fe^aerbige boot3en/ befonbermetbe Print der Befnijdenïs
feptïer.3Kler
van A,bert Durergefneben/ toaerin Bomt ^oltjij contes*
IWheA/
w εηηϊ" tepBen Ket gpmet een gloeijenbe Bool off pferüpu
SteiniJJ; entoeberlaouen/ benjint beroBenbe/ cntoemaBenbe/ of3e
ww en beel jaeren ou &e UwwU> öaööe getneefï. %&φ gjint ban
Ζ %               bui
-ocr page 450-
\6t Bbschryvingb Ende Lof
buis gaêbc bermomb en in ntafcarabe/te fiocm/©enetiett'tlwfïetMttj·
oft ooa elberjef/toag bp ben 6on(ienaer| en berftanbige lief Jjtbberii «»*
groot üertoonöecen en blagen g-aem gefien/οοκ ban enigen om gt»«
ten iJ|ttó gtfocöt/ toefenbeöerbigöte Bobben beftomen ban ben non*
fifgenjJSojinberget fuift fiuift' bannen nopt meet gefien Baöbe. !f i,
toagooa toigtebelatftên/ bat ben meefterftoogbobenfjeni itmJJzf
beralis gepjefen getoojbens toant boe gefepb/ oftgeö?aegbtoa£f/ "«
&olt*tu& fiiifeïtod ntagt ö?bben gebaen/ toetb geanbtooojö ben*"*
ge/ bte niet fletgt fijn in b£ ftonfi/ bat Bet toijb baer ban toasv bflt ©«»*
jiu^fnnlcbmfogoebeenfcubenonnen boen:}atoagtoeiibc|te/cat'i'
ban lïbert ©urer Babben gefien. «Enige boegben noeft bafr*%J!rJi
SIbert Bab gefneben een befonber plaet/ bie fip in fijn oberlfl&en "*£·„
berbojgen te Bouben eenBonberb jaeren nafgn boob/ en fnbien ban w
bfngen notö inacBtinge toaren/ batmenfe bjncnen foube/ en M®r*
niet/ en bit mofï enftel befe ψιίηί toefen. ©oe ban na WelJ®a*»
toemg *n fnappenie/ begintm BaergeBeeï/ enberfcö-Ocbi»iBtf »rt
toonb toefenbe/ befe lupben quam booj be neuev {ionben (als* men mw
met lange netifen/ ober Bun neuftogfBepb befrBae tnb en ontjet wn"·
be: enige toerben quaeb en fpgttg op be gene Ut be bootje Babben an»
geritftt. ©efgeigften geftBtebeooftmet Bet fint ft ber drie K°n>"f fJ
op de maniere van Lukas van Leyden. ©et bjeeilibjie toag nOCy "fl{Li
#!aetfitgbetg/bie Bun opbe Banbeïinge en fnebe bermeefïeré w*
nieenben betflaen/ mebe beb?ogen toaren. 18en befe btngf« » 6
merften/ toat onber benmenfcpen gonfi en afgonfï bermogen/ fi*""
toaenfurBt: toant fommige bie<©oït3ium tnfgn ftonfi meenben»»^
fmaben oft beratBten/Bebben onbetoufi Bern faoben be outtt bwzf?JL*
fierö en boben Bern feiben gefïeïb. €n bit beben ooft be gene Wü£,
toenb toeren te fejjgen/ bat geen beter plaetfngberss af js ISIbert *"£!}.
ftaja tebettoacöten toaren/ en bat «0olt3i«!S bpjmn niet» ^'^U
toas. etc Hï beejs berBaelbe bingen t'famen betogfen/ <Btlt^umt[w
fdb3aemen$|oteuj8üftl9eriumnug te toefen in be ftonfi/mdje"'^
alle gefialten ban Banbeüngen te ftonnen Berftöeppen. etc. *zrt;t-
nu met tepftenen oft Banbelen met ber #en bermag/feat mogsjj Pf ^b
(ianbigeoojbeeïen. 3ft(namgn oojbee!)Beb geen beter npf»!0^^
gefien/ engopeen troofi mij niet meerbet toonber öerfcalbe" "£„,,
menben tijb ban anberen te fien, ett. 36 acgt niet bat iemanb ^°friettt
baerbig tg/ een beelb/|a een ganfcBe ftifïo?ie/ upt ïser ΒβηΜ°π^«)&/
bootsen/ te treeften ten e erfien met be pen/met fuïften bol&o"1^^
en fupberfjepb te bolboen/ en met fo grooten geeft, ©iet ^™%&η
top fgn ftonfïige pen beruften/ en ben JBonarrB inBeer **%ζ;{χΜ
bigben/ en mogen ban fgn frBÜberen berftaïen. «oïtjmi b°"*f ,ie-
«Pt gtalien/ fiabbe fee frae g' gtaftaenfcBefcBiSbetgen aio" in ee0f ",$ο£
gel fo baft in fgn gebacBt g?bjwftt/ bat gpfe toaer BP toajS "c,w^f i/
geftabigfag: ban bermaeftteeembefoitegraEelgSflepbbanwwy^tj
-ocr page 451-
Dek S τ α ρ Η α e r l e μ ♦                563
Ά **mtt bleeftfrcptigpepb ban €o|tegfo/ ban bt «ptff?Benbe
fifBjeïen/ aftogfienbe berbjeben bieden ban ^iaen/ beltoon
'««eBen* en toeïgefcgilbetbe bingen ban ©erotwfo/ en anber te ©ene*
Sx öat Ö*tn ö'anlanöfcöe bingen fo geel bolBomen met meer Bonben
Jfoiöoen. ï|et toa* ben ftgilbir* eenen ïtifi en boeöjel öem Sier ban
J* Oojen fpjeften/ toantfgntooojben toarenal gloegenbe catnatien/
»i°eöenbe biemelf / en bergeigfte ongetooon oft toepnig meer gefiooj-
'h^Öaïingen. Cepfienbe öP fct/ be naefiten fonbetling moffen met
p,,n,«iÖon* Sun bettoen geböen: fDbatppepnbnj&totben ptnseeien
,5 °«bettee Bern öeefi begefcen/ in pet ak mt fgn* ouberbom*/anno
Γ«Λ°ν Sn φtoiHtÖiöben föuöe gp pgelgèen obertreffen/fo gp tot
{.'ι«3Β«η tooubegeben/ gehjfienig toepnig bing te^aerlemtotben
SPnnnntenöen <61a*-fclijgber lüomeli* ffbiantfsen £$11(301*] ban
«ί1te fien in: baet pp flecgt* omeen tgbbetbjgt/ gebatptig toefenbe
fi*neeifte oefninge; foiet geeft gebaen; toant befe lonfïfo toelal*
jHuibeten/ en wlaetfngben/ toafi ooft tn geeft fret bolftomenpepb upt
J^PSen-Bonjï/in toelBe iftnufgn beter niet entoeet/ oft iemanb bo*
«ζ? Semeen ooibeel ftooger geftlommen/ oft opgetoafsen. en of ban
*"; ontoeber* tegen pemberpeffen/ bepoefbal* eenfierfte öooge
■few
baet booj niei te toetfcp?itBen: toant 'tgerutgt ban fgn ebeï toerfii
li'feben: maetbfe pemonberfïanbig tegen oft na Beffen/ fulienfier*
„*nt ^p i* eenbit frm bettoetelbftgeberoerten en 'rgemeen gefilap
22?VÜ niet benioegb al* een bit tipt obettreffenbe Üeföeber Bonfï
t*ïln tufi-fielig/ffiï/ en alleen i*/ betoglbefionff benpeelen menftg
S* Saet te repftpt te gebben. fonberïing i* pp een beminber ban
E? eP8en bigöepb/ ooft-bet beïeefbpepb/ eneetbaerpepb/ feggenbe
rjf^asjbgg/Ecr bovenGoit,enbetogfiooB baebujB genoeg niet fogeïb*
ftj^ifl aijj eetliefbtg te toefen: botgpem beel fileenber aï*pjagtig
"°«benöe/ inbeBenni* bet nature ai* natuerUjB ppfiofoepp niet on*
g^ten, etc. üp pleegt 00& te feggen/ gojenbe ban enige ftöilber*/
il! λ
ö Öiui epgen bingen roemben/oft groot befrgen frbben/ bat3e ge*
niïpütn tfi&toaren/ ombatpp rgfti*bie fiembernoegb/ pettoelBe
li» u^ Bp) nopt pebbe ban nnjn toetB Bonnen geboen, 3B geb
£F« ooBtoel betftöepbemael frjen feggen/ batpp ti
SSP^baèn/ ibatfjèmte boHengenoegbê/ oftfo befiaegbe/ gemen
n^Soöabbegojentoat beter* oft anber* te toefen/ frt toelB geen
gwaebe febe 0ft tonbitie i*:toant f«lBe fulïéniet IicfitlgB inbe Bonfï aer*
e,in9«onen: geItjBtoeianbête|digmal£on*/ bieopfjun epgen bingen
"«nbeöng t,erBeben/en ontoeten* bitBtoil* berber te rugge fi)nal*
'P menen/ en toojbenbpben fionfi-berffanbigen totfpotenbeïac&in*
t»i,!n boojgeen Blepn gecfien/ maettoe! banbe treffiiijBiie geöcuben
*e«efen. ^{er mebe Bo?t i& af te fcöiijben ban eoïtsin*/ bk nu bit
ei,« V °4'cenmani*ban46.jaeren/en (<6obelof)nurebeïi|Btcpa*/
^Seionb/batmiieetteWifeUefi*» »a«taïfo#ïato/öoefijnenjïetf*
Zï2                       t!j&
-ocr page 452-
$*4            BlSCHKTVINGE EmdB L · *
•o/, de Win. tö* Mtktt/ baftte »<l5enittm fijne" gefiootf-gob/en 'igeïuffi/teförtejjjf
<fc We». JBenfclj/<£»riefc/ en geen ©atbar/ çïö oncebeltjfee beeft s eß^ÌÑ »e'
/ck»»#. leefb te Rebben tentijbe ban&ocrateis:fo berblgb t&mi; ïïä «&c*£?2
ge$ab meer aljs ttointig jaer met mijnen bjienb ben öeel 6on|i IwfW8*
<0oIi3to&?ienbeUjSen omgangen 6enni&
In Effigiem Henrici Goltzi;»
Idea magni fpiritus atque ingenl,
Imago veta jam cadentisGoItzij,
Guidoda fafccs turba piftorum liios
Submifit ultrö, quemque feu numeneolit,
In hoc theatto laudis atque adorea;
Meruit videri: teftis hinc Caducifer,
Hinc do&a Pallas, & decentes Gratis,
Goltzl caducum nomen ciTe non finenr,
Manuumque nexu gratiofo vinculo
Spondent merenti pofthumam famam virö,
Het beeld van eenengrootengeefi,
Als oyt op aerden isgefaeett,
Hetmhtelffefen engeflalt
Van Goltuus die nu vervalt;
Voor
2ce»» defchilders-fcbaer ftch buygd*
Vav'faienJj'tmeefielofbetHygd,
Verdiendfael dat het op't toneel
Van eren \omet endefpeeU
Geivis fijn handje kfnilenrijk,
IDiemektfiinnaemonflerfelqk,
¸ç die beloofd dien fyaer denman
Men roem die niet vergaen en k#n.
Aliud,
Excelfa virtus Goitzij, mensque ignea
Subnixa pennis fertur in coelum fuis:
Sprevit caducum quidquid in terris nitet,
'Auroque famam pranulir, pretio decus,
T. Schrevelitv.
'iPinuel
-ocr page 453-
Der StA D Haïhum;                  jg|
'TPinz.eel van Goltz. vemaerde band
Verheftfijn konfl,enj>rootverflAndt
H? beeft bet blinkendgoud veracht,
Gjne ene meer betracht.
£$PRe*f te $aftfemben i. 3San. 1617,0Mb 59. iaetetn]
Epitaphium»
M* S.
g^^tco goltzio, viro incomparabtlï, calco-
a^apho excêllentissimo. pictori celeberrimo,
ϋχη adeo omnis artis graphics pbritissimo.
^ivGareta ioh. fil. marito svo conivnctissi-
FRa^CVm OyO HARLEMl VIXIT ANNOS XXXVI. ET
^TRi svo GARISSIMO lACOBVS GOLTZIVS MONV-
ÏAr^ MENTVM HOC FIERI CVRARVNT.
Rl^BVs MATHAM V1TRICO SVO OPTIME DE SE ME-
q'aO ^RI i^ciDlT SCVLPSITQVE GRATITVDINIS ER-
v' OBUT HARLEMl AN, CIq. Ia, CXVH» I» lANVAi
RU. £TAT4 $VJE LIX,
Contemptor auri, laudis ingens helliio,
Lyfippus arte, fculptot seiisGoltzius,
Sicus hoc fub asre, & marmore inclafus jacets
> Sic sra vi vum, fic loquuntur mortuum»
ΊΗ. SCREVEUV%.
Karel Vaa
Mander.
Sterf 11.
Se/>i. i6oö»
itiertn.
lanZaeif-
«dam.
Sier/6.
-rf/>»V 1007«
Οβ<ί.4ο.
laerm,
Willem
Tybour.
Stef/24.
J»».ij99.;
Oed. 73,
GOLTZ, meer der vrundvan eert dangtld,
Voor aüe fihilders recht gefield,
            , *
ligt onder defenfteen, en f loet:
Dusroemdbem'tkppervroeg^nlaet.
· f
«fe1"*1 * Mander mi fön tetBte nlaetje geberi/
a£;?£?«bban ΦοΙί$ηι£ fl&atSeeftBpao&gefiBjebert!
IP wag een SdMtenaet/ en fflfciiber/ en poëet.
fcf»?.P«ftÖPiniieftonlifijneariftöent0bbefieeb«
SE;1P °J6 'tfupbet (lift ban Zaenredam beïeben.
J£ °!e*t ÖP binbfagen ban <6oIt3ttii3 gefneben/
£n*"ffettj6gebaen! ©iet toojb fijn roem ontlttpBt/
feft» κ ®t5iui8 fijn öanb en pfer ïjeeft gebiupSt.
«oe baapet meefietlijB BonTybout glafenfcöifjben'.
s»m lof en wem moet tfltt in «wteigöepb befclijben-
Za I
4En
-ocr page 454-
Jgö              Β 6 S Q Η Β. Υ V Ι Ν G Ε Ε Ν D Β L Ο ?
Kotneiis <ίη toat Beeft Kufzens 0a«&inbefe6on|l6e(ïaeni
Yfbraatizc φο fal be naem ban Poft qoSnimmermeer betgaen.
Kuffaeut. egnfo t6 Dtuyvcnfteyn gier ttiebe ioou berilalen/
sterf 14. gj6 foiiöe bupten *£Uiit en bupten 'tfpooj niet btoalen,
Me>j. 1 di 8. φρ geeft in fjjne jeugb bfe Sonfï οοδ toel berfïaen··
stafïtjt»- ^attÖ^eftDaernabaerbangeenoefninameergebaeH.
Arnout14' Wem Ibid,Fol, joo.a. MotbitSU Haerlem tttt^etlQ^J^/
Druyven- ianfzeDruyvenfteynjnlanbfroapenbeelbeftengtoeleruarentofi^
fleyn. botöbe6on(ïmaerbpIuügebjupSenbe. [^pfóinftjnlebw«»: .,
8ouberenbe25argemeefierü£c ^iaö^aerlemgetoeeR/ «οβ^'Χ,ο
enbe<©HberItngin<£5abiS(i5emepnte» ^terfben/.Hmg· ι6*7'**'μ
joggeren.]
$u befertfjtèeft bé bosö be ogen toe gefioien/
3Üu befe geeft be öoob feeneen in't graf gejïoten/
g^ie liggen in be ruil/ en in oer aer ben ftg'oot:
<2n fo tg fianne panb en booper nonfï gcfeoob.
$u δοιηίδ tot bie geen bie tegenteoojöig Jeben/
feu moet ίδ onfe ^rab in ömi iiaer ere gèbert,
Meeftei         Kornelis, 'BtUiï öflt gp bïf bO0#Ï£ p5act5 b efla?t/
xorneiis Cm frjjtlber met ben hacm/ een f cöiiber met bet baeb»
Kornelifzc                                                                                              *.ιηλ#«·«'
van Haer Idem Ibid, Fol. z9i. ende 19». <®£>e be CUbe geerUJBe J>fêÖ të»»*
k
der.
schii-iem begeeie toerelb toajstot eentoonSetlp fcgoufpei/ e«efn£rfinl
fafeeloftbertellinge/ boe fp ben ttjb ban 31. toeisen 'tgroot co 8c£,;|g
^ïiaenftögetoeïb belegetötoefenbe geeft met ftoac&ebefïe^"'1zJr&[
gemoeben tntt ber tiupfï toebet|ïaen: boe geluc&tet oft ko0 ^aren
bat om betoaren en open gouben een groot ijeerïrjS ftop&ty'V?¥?!:be
toag ten feefïen gegeöen aen gieter ^rgilber/ te toeten WfLj,
^oon ban ben ïanger #ier ban SSniflerbam/ toeiöen te Wet£o}.
faeötoag 'tbertoetBenbe booibeeib/ enbeneetften weefierban^
neus Kornelifzen, gefeoim te Haerlem anno tj6t. toieng ^&c£ "'Λ}ΐη0
berg om ben &rg*g i'cniSugfeen gun eiber ontgielen, Wit tow jj™ *
i/?i.en ii7?.boe ^o?neiig nocpgeeijong toefenbetotöfj^"^
sonfïganfcg genegen toerb/füenbebtnnenjs gupjï oefenen W™¥Lt
nature gent toe genepgbe: toantgpalbantebojen toteettm^m1'.
feonfi fcgeen berteecBt te toefen/fittenbe bagen lang feeftS mtt V^L·*,/
anberreeöfrfjap/oinbanroobe feac&fïeenen enigebeeioingevVWL '
oftgoutoen, ^usi geeft ïioinelig inanfeBonlïfrjnbegin ΦΕ£τ£
fep ben jongen langen pier/ mt een tsptnemenbe »«εερ5ν£"* ,
alle beeïenonfer fionfï/toelerbarenin fgnetemperingen bet»ww\«'
enbetgeltSSe/ enfjecfi boojbgefeiagt eenen bie (tin «leefïer «».'"^
jaewn meefterip omtwf·. m &m oft U &®v*-&oOffm
-ocr page 455-
fie&fte          Der. Stad Haereem.                $§j
bjEiftl" ^flben/ taerb noeg jong toefenbe gegeten Kornclis Schilder,
^asm^· ,naem 8em crfl86 toegeballenen bpeeöleben te/ aljs beg
Hienhp ■ toaerbig toefenbe/ en in alle beelen ber Bonfl: «ptne*
ts Cl.* ^oe op 17. jaeren wiaer oubtoaiï/ en een goebfcgiïbes
Wi: nw ?r6en i" ©lanBrgB tot fcouan: bcfftte om be pefï tötlïe:
fl" üifsrii anS galenen/ maer te genomen na fiet fcöilösr-Bonji*
ben heo;S251ntl»frpén/ flitoaer ftp gem fotgt te begeben bp enige ban
^nbinl me|ftc^: en arngefoegt fiebbenbe bp Jpranj ^oerbug/ te
een J'^HomenupSiHtetfoignet/ bp toelBenmeefler ben tob ban
ban ffiu»? Bem B^ft aengtteenb een foeter enbloegenber m&xmt
Ö«Pie/«i«?"n/ 8f,Ö6 ft eenen boefe geb gefien/ bie Bp baer ten
Hiew εητΛ *°*tg na fön ber trecB ban baer/ gabbe gebaen/ toaet in gua*
berhièhE
e "?o«&enö/feer bjienbelöSgcbam/ aetbigenbe bomlatgtig
• aiberwi/enbettojocöt. #pfiaböe baer oofigebaeneenenftotmet
BtoenfS.öloeen na'tleben/ boeg tfo ben meeflertoou) met noa geen
Nss' <r
epb bP: toft* bloemenfotoelenftgilberacBttg toaten gebaen
batL
fCi8netlange tijbbpBemHiel/fonbertetoillenberBepen/om
baas nrfeu??iI,e,nsnbe toeten geBanbelb. ^oe ïiomdte te ^aerlem
bet aih*
en/ i& fiP BIoeBeïgB inbe Bonfï boajbgebaren: en Beeft on*
SechttSSeleberbeen Corporaelfchap, oft &ot,l>tButtersj/ na'tleben
Win'*· Ρί/ Of't,S>tB«tter0ÖOf/ Oftd'oude Doelen te Haarlem: Ut
fcenniLs r l fs * · Doe fttc ©areïeni «fff fliwaiw toonen/ en toag feer
Seoibftil
fifer *"ϊδεη ftfitlbers te btnben. 5©ft te feer toerBIgB
^pQhh»stö/
en aïïe be Perfonen met ben aetien/ Bun tonbitien/ oft ge-
biaila«i»ren wptgebeelb: Ut tot BoopmanfcBap getoenb toaren flaen
fo bnoïh ί
ïn be fianö Dfe eawn bj.inBen fiebben be Ban oft 'tglasf/en
Nton£« tin"tfSn« ©oo^btebittoerB in fgn gegeeluptnemenbe:
«Iebe«„7fc,et Ö°eD SelÖSenfiin feertoerfilg'Ben bloegenbe gebaen;
bit ftuffe ί «anben/ en anberg/ fgn ooB befgelgfip uptnemenfee: fo bat
ben. Snellen anberen albaerfönötaetjfatoaerben toeïfaïbefiou»
«en eihtoPveftÖ«ni aengetaenb een balie manier ban ftgtlbe ren/ met
ojifiX»e«Jeöertonfe ban fïrgBen/baer Bptfinbert altöbfonber ber*
«c. 2^ft anöers te berfoeBen/ geftabig tot nocDtoe ijs bpgebleben.
Slirteft,ι ttwfr8?n guamlioinelig ®a aenpo?renbe nature groot*
e&enh»v!p wetbeel enblgtig tetepnenen na'tleben/ baer toe upfi
c»i/bi> hra2
De oefie enftftoonfte roerenbe en Iebenbe öntgSfcöe beel*
«efie «,™f «iec genoeg binnen lanbjs gebben/als be getoifle en alber*
wtftfiJhïïïS b'e menbinbm mag/al0 men fo bolsomen oojbeeïgeefi
§tf» San hi!iupt B?t ^9oen
te onberfcgepben. ^δο bat i6 toeï geton*
Of sft ,e" ^at be fionfï ae?neliis niet aï flapenbe aen ijï ge Bomen: ma«c
Nir^ βjEt«wgeη en betaeïb met grooten arbepb: en toi* ber meenb
^bEh>?InffB°wninfuIBeboï&omenBepb/ biefalBernpbeler üanb
(tt, £%ntonben/ nietgebbenbe ten lefif aïe beftgabutoe berBonfi.
i0eB*Efë!iangewBi&iien eengroote Kinder-dodinge, öetoel*
Bete
-ocr page 456-
3<8         "Â e s c H.n í í é ê e â E í d ê to*
Ue ig te ffeft te taerlem in't Prinzen-hof, toaer aen Bonten ^SSSai
IBarten ©eemffierB/ toelB ig een nptnemenb ftucB. ^teXmn
beel getooel ban nae&te Binber-boberjï/ enbenernfïbermoeoewy„
fcnberen te begouben: 006 terfcgepben tarnatien ban ter?toep"
aaberbommen/ fo ban mannen/ bjoutoen/ alg bat teer jongt»*«»._
Btnberen/ en 'tberanberen boojbeboobinben uptge&loebelifiJe*"* ,<
$ocgif5ereenengtooten Adam en Eva inbegoogte/ bobeneen1 w«*-
en fijn bcelben f o groot ate 'tieten feer BeerlgB gebaen. Öö!æ%*
terfelber plaetjeineen fiamereen groot ftucB/ eenfieelba» ·"" ^
•Vmiiiu
'vmitat beflaenbe/ toefénbe een 'Goden-Banket* oft bjuploft ban ø**ôæ. <*
««»>«·*, <3Cgeti$/ baerben ttofft-appH boo?ttoebjagt tuerb g*too#e":;;f'ell
vomm», een uptnemenbefionfïigfïurB/en aetbig ban intentie. .", ftineii
vmt0a meer anbere geetlg&e toerben geeft ïtoinelt'jS meer ban »0Ol^\m
beginnen letten op Bet cotojerenber naeBten/ baer&pnubJonp*yp
in tóberanberb/ toaer in te bienbeelemi een groot merHejÖ» "» t
fcgepbtoojbgeften/ geUjBIgn toerfientegentooo?big Wbtvo°uti0e
geftelb toefénbe baebigB tupgen. * f £· ÖÑ «" ssnno é «o*f;Le nt
een man tan4i.|aer/ in'tbetfe fijns lebend/ ennotg dain^z?nwiuP
be Bonftflaten top fiem in fijn fiille betallgBe oefeninge Qtlütws »"
baren·
Heynirick «Ên toat i# Vtoom een wan nvt manen tan be ftgepen!
Vroom. n&te geeft boo^gemöeboniïoptBtoeBeraengegrepeni Á-Ë11é
metfijne, ^ofófijnnaembemiaerl). entoatgeeftlj^oomeen12>°1"''
ïT^i·. Kornelis,fgtBj»nfetb8nj8iètabflen©aberi6rooni
ÏÏS ®0n2«oeberboïgboo&bi0om.
                                    *
^1'^'           ïdemlbid.FoU 287. ende»S8. Vroom toaggebOjenteHaerlg^
jaer 1 ƒ66. ^gn i^aber fiiet üo?neïtjs ^enricbf3en/ toflJS **"«#<*'
fngber/ bfe Bern begaf tot be Bonfï tan «lateien oft m^^„nm te
Ben: enbe aïfofip inbe tepBen-Bonfi ertarentoag/ ^&^"ûá
toege tan tjeembe b|inStaten/baermen niet tJifi tjaer benm^ 6o»
sfiellen/ enbergebjBe berfieringen/ uptnemenbeinfgnbfflfigj* Det#6
leuren tuefenbe. 3£en 25?oeber/ te toeten ©ioomji ÖïçÀ Ú-,,éïå Þé
©enrirBfjentoag ååççñßçâçê^ÂååɼéïÀßÃ/ Bemtoelteni» ûýïéÀ<
4E>eometrie/38rcgttetture/ en^erfpectite/ en toag in fg«f» ijvert*1
ineefierber^»tab®ant3tfB. Öåç 25efietaertan#?°^niu»^DiC/
ricB ©ioom/ en toag een uptgenomen fïeengoutoer/ en bej·""! jfpuf >
fo bat ©joommibbetiuptbe Bonfï boojbgeBomeniff. fJefiÉflt I*
bertiabenboobfgnö ©aberjsöertroubtoefenbe/terooifaeB^y jjiip^
Barbiggepb beji £tfef-baber0fg'n b?oeg bertrer&en/or1 "toIiie
gen uptben toarmenmoeberlgBen bjoeb-nefï/ toaer boo? w ñ÷
BonftV baet nature Bern toeaen bjeef/ gelucBeïpB »0â«*";\a 9*
©joom aïre baerbig in Bet plateel-ftfiilöeren/ toaer t»* vgtm*
-ocr page 457-
Der Sïad Hae si e μ .                 jS9
&t&fbabet bafi nabbe gebtoongen/ en fs'nen iufï berber fttetfteribe tot
WWberen/ Ijem binbenöe upt fönjS ©aberjï pup**/ berforpt piet en
baer bp meefier* te nomen/bicnbrihs pem generenbe met plateelftpuV
peten/ gelify als bat ter noob be toeblugt bias/ pebbenbwiJttjb ben fin
KBeepKens te manen/ fo op be plateelaensi/ oft anberg. gin J&eber»
lanb enige ftebenCntnupfen/ 2&uggetn©Iaenber/ enanber befotpt
flcobenöe/ quam te fcotterbam/ en ban baer met een éèpaenfcp-baet'
««tn&panien toti>.3Lunaö/ banbaet te Sibillen/ enguam baer
S?£n a"Öt fcpübèt jSeberlanber/ gebeten #intemonp/ oft apen-
TOifóer/ enban baertoeber op't plateri-ftpilberen opeen Sirehaen/
Jwnbaer ter fee metpetijBelbanbenCurRen ta^taliente ILiojna/
»an baer te jflomwen/ enboojbö teftoom/ baetppbjoonbe eenen
Wpeenenl&paenfcfienïtanonfcB/baerpp fcfittberbe/ enpnbertuf*
Ipen ujatbelaföeltine boot3enaenritptebe.©an beerdam ppfcpbett
^ojlucfitigen Carbinael be leebidö/altoaer ppfcpHberbefo na pjiht/
«8 anberg/ en toafeer ontrent ttoeejaer/ enmogtpemtetteHjlen oefe*
JJen op aoperfienö/"ïnÖijlo?fne«i3/ tonterfeptjelen/ lanbfitpap/ en an*
°«s/ altaar* ©auüjeïs »#1 pembeelbefotpt/ en onbettoeetf. wan
Ster quant ©ioom toeber te ©enetien aenbe mejoolBens oftpo^e*'
«Pnen, ^ter fiebbenbetmtrent een jaer getoeefr/ trotfe na JÖilanen/
fn^uambp een flecöt |SebetIanberjs£>tpflber ©aleriujsgepeten/ en
«pin na een paer maenben te ©enua/ tn eenenbieren tijb ban b|oob:
5*1 geentoer6btnbenbe/booibjsnaarbf55iolo/ ompoijdepn-ftfitl·
E! s"· «Bnaïfo baerniet te boentoae/ quam te ^urin in #temont/
?P«eö$ert0BlS ff^iberaan^raeR: baertoerSenbe een paer meen»
J««£quamte3lïonö ojjer ben ©erg i^^entó: baer toaö©|oom (bp
afepb)in nroot vetpfttl: toantppbtel/ enbefoube ftpierpebben
SSk cn *an «n pooge fieple rot3 maer berbjoos metbefgoeu feoben
J*"1* rot3 boben on ben tfop/ en mofï banbe muplbjijberg loet fifnge-
»Λ*!2ι oaet een goebe partije banbe boojfepbe bioeB bieefbafl aenbe
^iberbjofen&angenbe. ^ellionsgeïwmentnerb/*efte!bbupten
E*®tab op een £>lotbp ten #eer ©ottoin: pfet ftötiberbe pp ban
2?*?-toettae op boenen befee #eren ook babetg oft oubers Srijgen/
SEitBieb te m\a in ^taUtn/ te toater en te lanbe: baer quanten in ga-
hSÜr1 «nfcftepen/aagenbanpaerbe-bolB/enboet-bolB/ alinbentti*
ha«S8lmenben. ©anpier quam ©ioomtefdarts/bp ei___
ftö ^εΡ°εη. ©an baer boojbterte na fcouan/ baer pp tot bet boot»
JJ*h bjetb/ en booj boob aengeftemmaer ban een oube bjoutoe 'töoofö
Sf'f «be toerbonben/ bequam.©an fcaerquam pp 'tfeberp na ©ollanb/
ti^aertem: altoaer aeèoub toefenbetegon te maften enige fiut&r~
toVf?^.a 9Hnt/ onbettufciien rcpeepBens. <©ntrent een iaer gepoub
een;$te/tc°tB na^antjirBbpfünenboojnoemben<©om/ en maeete
^««er-tafel booz enige töooiftDe -Jeitttoi jten. $ier onbettoeejs
ww,Uin<©omin#wfpecti)f/$nanbtt oefonbirbeelenoeraenft €:«
Aaa            $Μβ?2
-ocr page 458-
j70            BeschryVinge EndeLof
^aetïem toebermetfgnb?ou geBeerb/ trotfi na enigen t$bnitt #j*
*s«perfihie,bttl\imfönfittt%i&tn&üan*bt\)otitm&panjtn/ett·
^fiup0 0f£rt
jstmunew- mcttbooj raebber ffgilberg! atoaer boeraibaft boo?b niet terne»/1'
w« f «a»«t fiuC656cn0 ban fcfie ψ η/ en begon aHenfBenjt meer en meer beer in w*
wmm, tc ncmen. en -ttooIS gclgfe in ©ollanb beel feebaert ig/begon ooB ffl°**
beballen in befe ftgeejjBenjS te Brijgen.ett. ©joom bie in bttfrfief PJ
ma&en Beel baerbtg en baeglijBr beter bjojb/geeft frfiier ontalltjB b*v
fïucBen gemaeBt/ foftranbenmet btfeBen/taifrïietis/enanDer boon
Benjs: töclBe bingengelg&geteen toerB te/ batgem liegt fpoeb/ öj-v'
goib boejbeei boen: en 'tgeen gem te pjijfen te/ öp mae Bt inbe fcM1"!
rge be Blabbe niet: toant toi e baat ban gem begeerb/ bie moet bet i^»*
betaIen„tmmma/om te epnbigen/ ©joom is in befen beele een iipi^L
tnenbemeefler/ ooB niet alleen be ftBeuen/goebmaeBjel/ toubtftfy;
taBelinge/ toinbfireBen/ fepïagien/ enanberbesaengaenbe UJe'^,
fiaenbe/maer te 006 uptmmenbe in allen anberen omflanb/ aI08^"
ben' lanbftBamien/ Blimjen/ boomen/ btfcgen/ golben/ Bafleelen/ w,
pen/ boot3en/ bifcgen/ en anber bingen/ bie fijn fcgepen berfelff $*&%
«n berjteren. [Sinbe Eetfael van't Prinzen-hof aigier te Hacrlem pas
Btiber $>. SLuBag ban l&eemfBerB een Storm van Vroom, naer Bet °°*
tweïban alle Bennerjs feer meefterlgB geöanbeïb.]
^« moetiB Grebber noemen/
franz ®en Vader, enbe Soon, en οοδ be Dochter roemen.
Grebber, fpfe fag optftBilberg ban eene bocgterö ftanbi
SS» wln *^fer Wtitentt nocfi een met goeb en Bloefi berfïanb,
ter ende ®e Grcbbcrs fgn be'rmaerb booj gunne groote beelben.
Dochter *W* feu bat iemanbj* ganö en geefi gier BloeBer fijedöeni
•iudkh"' Idem Ibid. Fol. j óo. a, ^aer te 00B te Haerlem, een ΦΜ*]?^®/
Leyfter. bojger Franz Pieterfzen Grebber, een uptnemenbe goeb tontetftV te
öieooBonbertufcBenban figuren f röilberb: enallïbefioefb/ofta'jk,,
pas Bomt/ Bern 00B in bo?buer-tuerBen aerbigtoeet te beBelpen^-ig
tg een bife tpel getoeefl ban Iaques Sa vry.baer gp boeg niet en leer»* j
toat ban lanbfcöap ©erfcBepben tonterfept3eIen/ groot/ *" fae>
feteen/fgnbanfiemgferenbaer tefien/feertoelgeujBenbe/ Motets
baen. [^aergangt ban Franz Gabber een gr ootflutB ban ^L-irfi
Officieren inben Nieuwen Doelen,ofte<©Ube£cBute feeï«>fe"* *
gefcgilberb.
Korndis Kornelis Engelfzen i$ OOB f#tt pïaetttoeïtoaerb/
Engiifzen. CnmaeBtfitftbefgelgBtinbefeBQrtfïbemjaetb.
Idem ibid. Fol. ?<,?. b itomelteïtoinettfjenBeeftηβφ8^£ί^ιΐ
Mftipel Banber 4btmbt Kornelis engelfzen, eenfeetgoeb vW^wv
-ocr page 459-
Der Stad Hahri tu,                     j'yi
"Ptnentenbe tonterfeptet m Set ïeben.
λ3"Λ Vieringen, BütttOOB algier te bOO|fC0gn tteben/                         Koinelii
^"^etbrSnSoonbpböfgnptoetsemeebeBIeben/                            Kiaeizen
>Xe&iebeninbefiOttftbanftgeBenenbefee.                                   v.an vv«*
^tSepgentlg&gebaentoat utoeöanboptbee.                              irnlnso1"
^ Ucm ibid.FoU ;oo. a, ®aerigooBte|MetIem/enbanHaetïern,KUes*
ί °J"eiis Klaefzen, ben toel&enbe feebaert en anber ganteringebetla'
,n"ufbbenbe/ j^eefe aengebangente tepaenenenftgiJbewnfcgepen/
bèrn Senebaerbp öegoefb te toefen/ tunenbetoonberigBen geeft/ en
tosf r ' ·*tot öe WJtlöerBonfï ban naturen booigefcgitBtfgnbe: be
np?*llnfle/toHtoen/ en alle epgenfcgaupen berfrjjepen berftaet Bpttpt*
ban nbe tod/en Ö"ft eire fo aerbtge maniere ban teersen/ en ftipber
i'^Öanöehnge bet toutoen/bat gpntemanb te toö&en geeft [Φβ«
,Ζ5εη Schip van Damiaten öan Öeminden Ouden Doelen teften/tett
tneefter-ftUt&ban$ne Bloefee ganbelingej
jfew gferbefrupten bosban Snelling ïatentottfn/                       Andries
jJSne toacn're ganb en jfeonfte niet bergeten.
^«ibanvanDijksbanKet. <©etofö!eenft:iltJber§                    J riorfs vaa
v3 retl Senncrjs lei&erber ban alle letnerng.                                   £>«»*·
«Ι,11 Kampen en beöoefbbooi ffiemanb ooit te toglen/                       %kob vm
^agbeSroonben'ifioofb ban ölle ftgilbersftröBen:                   Kampen.
5efietffin beel&en tnaer fn't 23ofr& boe? fgnen 8ofr
^iui1 Bee«l8cmnc tztl f nfPJp^fit ban fijnen tof.
'fc ^nttJoetHeyndrick PorfgnBröOnoOBWIlpbiaflen,                    w-«ij,m>
cZbJonbertoatDpboetfnbefecnfeba8en                                 : £3^™*
^etfgnefupb'reöanb,                                                             ï0t*
h0f^n Heyndrick Gerritsen Pot % alhier fabt EeMfale van't Prinzen-
iou f ^ Triumph-wagen van den Ptinze vanOranjen VVülemvan Nai-
>mt fupber enbe Bonftiggebaen.
Λή                      ïtOttlt Halfen, BOttlt ban ÖOOjb/                         Frans «E
^o»tr«aeti(iermeeeenpïaet3/bteHmetrec0tbe8oojö;                   uirk Hals,
afea^fretfegtiberb Franzbeïupbennaer getlebenl
Λ 'jJPb'ce beelbefceng toeet Dirk onö niet te gebeni
fean e0ebet5S ittï,c ^00^7 8e&|oebeft8 in get bloeb/
•w eener Bonften-nun en moeber opgeboeb.
Hebb?tetcist,enFranzHalseenerootft«tBftgiIberöebanetiige Bevel- '
Root „^^chutterije in ben Ouden Deelen ofte J6tl«pto.eniei#/ fe«
mti tlébensepenöeïb,
Aaa 9
-ocr page 460-
)J,l              BESCHRYVINGE E 8 ß Â ' L" · '
TanTaiiobf ^at tocfifft langer Bier ban onfen Gulde-wagen,
zen
dewagen.
Pieter
Molijn,
Pittcï
Klaefzen
Soutman,
Schilder va
^n fijne filoe&e ganb ter eren te getoagen:
€n ban Bet (lout gareel en ganb'lingban Molijn,
<©ie tnbe fcfjtlöer-Bonit tbjee bapp're meeberg ftjni
Hoe fou giet oog be naem ban Somman fijn berftoegen/
<Pte met ign BtoeB ptnjeel ficg Beeft bien flaet berSreger?/
ièitB geeft boojfgne Bonft bie eer en roem berepb/
ïï&at gpbe SchildertjS der Poolfche Majefteyt?
denKo"i«g ^nfai * O*** de Ho°8 eo6niet biel btllgB pogen
van Polen, $aer frjne toaerbigfiepö met ere te bergogeni
Karei
           3©üt gp tutognen fien naer 'tlefeen afgebeelbf
de Hoog. &oftettuatfgnet)anb en fijne Bonft gier teelb.
lakob öï Beeft Py nas getooonb gier binnen onfetoaïlen.
Wat San fijn Banb niet boeni tuten Ban Ijet niet bebaUen?
lanPoicel.
lil.
Korntii*
V«ibe«k>
Ham
Goderis.
Franzoys
Elouts.
Saiomon
de Brey,
&ofg Porcellis mee ter befer plaet? gebacgt/
5Be grostfte fionj tenaer in fege pen r er fit gear Bt.
Verbeek ij oob geel fraeö'/en netm fcBepen-maïen.
Goderis Ban algter fgn p?ijg ocB toe I begaien.
<$n toat Franz Elouts mee in fgn banBetten boet/
3Sf«pber/ enbe ftgoon/ en meer ban obergoeb/
9la 'ttoojb ooB mtefterïijB Set tetoe afelfjï bernomen»,
flaet Saiomon de Brey ooB iB mijn berden Bomen
Mtt pen/ en met gtnjpel. o tapper Strtgitert!
30ie ere btenbalgier booj-al niet toegebecBt.
Ümof t Piecer Klaefzen ooB niet langer laten fteBen.
Pieter
Cn fo ban Heda mee en fgn banBetten fpjeBen.
Van Heufzen Bomt ban OOB J»et MÜJe f r MptCR fii^r.
Öñ bloemen ooB booj aïban onfen Bolongier,
Hoe fou iB geen getoag ban Reijer Zuy ker maBen/
#oe fou iB Blieker ooB/en Ruftdaei Bier berfaBen/
3©fe goeb in Tanbfcgap fijn/ en beelbebeng baer bp/
Öç biergelgSgemael totlanbfcBap-fcgtlberiji
25egoojb mijn rijm ocB niet ban Zaenredam te fingea/
$ofupbe t enbe net in alle fgne bingeni
öïå aerbfg i$ fijn pen/ en toaerbig Baere Broon!
öñ Beeft mg' in bit toetfigetroube ganb geboon.
"mu Sganb'ïen Betpit^eel op glabbe tafereelen -.
$u bolgenbie met fttft en met Bet pfer fpeïcn»
öåßçßïß Bomt Mat ham gier be eerfïe plaetje nfetp
Zbtt Bier in ooB fn'n luli aen fijne Sonen fiètl
^oeaerbigBcbbenfpbeganbeWngber pennen
25eneff?ns 'tpferfirggetoeten tegetoenneni
©oefttpber tretBenfp op toeberepb panneel/
#aropier/en perfieirontlBoe fupber/ enfioe tel!
Klaefzen,
Willem
Klaefzen
Heda.
Klaes van
Heufzen,
Hans
Bolongier.
Reijer
Klaefzen
Zuykcr.
Gerrit
Blieker.
Saiomon
Knftdael.
Pieter
lanfzen
jZaërcdam.
Iakob Ma-
thammet
fijne Sonen
Adtiaen,
«nde Dirk,
-ocr page 461-
D> β λ Stad Haikiim;
m
n^nder Ibia, Fe!. x%6. b. «Enige fraef öifeipeïen fjeefr «BoïtjfeiS
IJWotn't pïaet-fnöbEn/ als onber anberen lakob Matham,fijn begotó
«Jjon/biegtaliengebbenbe befoeöt/ nutooonbte Haedem, toefenbe
*ïn«Ptnemenbe meefter infgnfionfl.
Jj* maetbig velde fjj inbefe femfï gep^fcn/                                      lan vand««
Si Beeft op in mgn toetfi teeï tpelfiR betoefen.                              Vtide.
jge8oefb gp iematib οοδ te tog&en metftjnfnee ί
fcj*5etoifteïtjfe! ï)p mag toelmet be beften mee.
I^attotl gp met ber tfjb/ inbien fip maet mag lenen/
m3 baeglgnj: meet en meet fön Bonfi te Bennen geben!
fptyft $P oberbltegt in't fngben met Bet (lift:
~&o ίυ oöb fijne pen een oner-toaerbe gtft.
*«ott Akeriioot ook gier fijn plaetj ntetbillijRetbenf
VVilUm
Aktrflooï,
Kornelis
Kittcftsye.
Koineli»
Koning,
^" «ooifijn bienft aenmij/ enBonR/fijnpiiis toertoertoenl
wfianbelb Kittenftcyn get filft/ enmeeft be pen!
s
n Koning, 8** tè tetgt bat ife bij mee beften.
ï7 ö
etotDcBonftenaergenfconllban't<©laffn-ffg^fjben,
«i0uchorft ffll Diin naem niet eeuteelijn beftltjiieni
?JN fijt gp in be Bonfï ban tep&nen Βϊοεδ/ en batf!
las
BoucïtoiS»
*i*ffe bat tn bij beBond en lufl tefamenmaft.
Snik*is 0?ooie toaet: «to glafen mogen bjeBen/
?Jp falmen niettemin ban Bouchcrft aïtijb fp?e&en:
|*Μ toojb booj bijne fconft/ en giet boo&mijjbetricöt/
\bM^ts matt 0°Pen ,na8 net ïrt,cn bin «tipbicgt,
'S Vr 6t 8P οοδ &θη Itcfit in onfe &tab geferegen!
"^b ttiemanö opt beaemb tot ©aerïem meer genegen:
2?e 'Cptel ban mijn ©oen/be pjfnt ba»3©amtaet/
^J^twpgen bat ife feg/getupge n't met ber baeb.
|W/*oiaey
n tjgne ganb mag boo?-ben boob berberben:
JLet »Öne fconft en naem en nonnen nimmer fterben.
»tQ°t §>tJjtjber op get glas ·.- boeh bat bgn aloefce geeft
ïfeafw toeter-bettoen meent bjMer get albermeeft.
Λ„ί «flinboojbs de Kemp, mat toilife Roos,tor rteïlenf
^et Klaes Iilitfzoons.en lochims namen fpelleni
»~IatKoppes,enbe Poft, Harthouwer,enbeGaelj
W2F·1*1 *ö tc ötoot: toie fien"5e eï«mae!i
^eftrjpnbetnotgtetoeeI. gafcanbetnietaffpjefcem
e^TOfoube mij/ enoofebe bagonttyefcen
W*»]?60oberbloeb. ©etoontgpgeeftenaï/
2161" ^acr|em/ nlö booi-geen/ geen fteben toijfien fafe
»j,rrn«ttt-eneno<?& beöötlftban Beelden-fnijden,
*«oapp'te toetenftgap/ aigieisflfetototxfrpigöen.
Aaa $
tltttt
HoUttyn.
Klat»
d« Kemp.
lan Maerf-
zen Rooi.
Klaes
IUlifzcn,
Iochira
de Vries.
KomelM
Lam·
èr«chtfzea
Koppes.
ïieterPoft,
Hicrony*
mirsHatt»
houwer.
Komeli»
Gaeh
XeeMfnij.
ders, cnd«
Yvoot
Wit diaeijtts.
-ocr page 462-
374             Bbschryvingb Ende LOF
WBit itopfelbgtet OoBaenof'tdraeijen van Yvoor
<©oft meöe tot be Igjl oer feonfïen gier üegooi?
lakobHii- ü©aj$ in bier beelbenfnee ban Pruyfien nietetbareni
libraötfzê &jgegt bat Staïteiv en 'tleribftgap ban Jperraren/
vaPrayfüc. φη n,at We ^ertOB tt>el ban Otlicn lakob gtel/
<£n goe bat gem fijn Sonfi en toef enfcgap betoicL
©et geen gp geeft gebaen/ hetgeen t»p geeft gefneben/
■Poiööoo|êentuonbeï:-toer6ge()ouöen,'en&£leben.
Labtecht <#aet/fietgetbaer!n't©of. #0nSoonfagbaetgetücgt!
vanrruyf- ^acr φΚβ ^n m &e &οηβ tian bjaetjen onöerrtcgt ·
zcn' <£ntoeibgiero»geboeb. •Ctsrtoonberbanfgnbiaegen/
©et tjS om ïtomngen en ©oifïen te berfraegen.
2fielb|ecgt ban «©ofïenrgB bie fereeg gein in fgn lanb.
*TeDiepe. $u fietgerjpr^frgebolBbetomcijtbanfgne ganb.
Gertit jigag onfe Gernt 006 gier ober fg'rt gf dagen/
Antoni. ^te fulne liefb en fncgt bte fionlï geeft toegebjagen/
®at gp bte toetenffgajjfo bol begrepen geeft/
10pt epgen BloeB bernuft/ aljs iemanb bie ber leefb?
SÜnbiengp 'toefnentoou/ ofbatgp^feonbetoargten/
©pfou mat toenberg boen. getuidi'tfógoog te acfttfts
©et geen men bp gem binb/ Bet geen men bp gem fiet»
Geztit Van sichorel befgelgB entogBt ooB niemanb niet.
rranfzen <£n 0f tg gier OOB f»$aB ban't fchild^ren der plateelen»
vaschorei. gM f emat,g t,at met mjjt nerbjieten/ en berbeleré
piateéi1" ©ferigeen Backerijbaniocenfupb'refianb
Backetiie W& etgeng toefen mag tn ons gegee!e lanb.
va vvii- 5Su leeft gp al te faem/leeft utoe^tab ter eren/
lemianfzë $u leeft gp al te faein/ en boet geerlof bermeren/
op hetBa. ©erb^epbtgaer toaerben naem/berbiepbtje f aller fïonb
gijnhof. ;©e ganftge uterelb boo? in aller menfrgen mono»
*?& ®to δο"β & *« toaecb/ getoijsi fp tj@te Ionen.
maninae" 3Lceft utoefcgilbetg niet in ber ©ojflehBoben?
acnde" 39egrcten bangebieb/be magten banbeaerb/
schilders, ©ie gouben get pfmecl feer liefgetaï/ en toaerb.
3©at U gp boo? een menfφ bte in DejS ©eren gaben
<©een toel-gebalïen geeft/ maer foeBtje te begraben?
ïngima ob- <S>t\sm een ebelgert bte geeft met bollen Iufl
hitantingt· «©teeble Bonjï omgelfb/ bie eb'IeSonfigeBulï.
»»oi hom- jBaer oefent btjne 6onft7o! Bonflenaer/met reben/
»«· «5ntoa$tbgbupten'tfuoojbanbgnberoe»tetreben:
**j,«„ ©gngoebetoetenffgaöiir<&obeggrootegaef/
f *!rfoii iBeeBtbggeenbganb4&ob$/en^menftgenob?unb/enüm·
ι?. " 25efonbtg bg gier niet. !©at maeBtgp b?eembe «oben?
mb,uit, Wat boet gp bat be ©eer fofcöern'Ig'R geefttoerbofce^
-ocr page 463-
Der Stad Hae-rlsm·                 J7jr
'tbli nöe boïB booj bg'ne tnalertj
I* 1SlnttrJjjiftenbom ban SunafgobergV
                               mM
&>? ^'ftÖP op een Bert Het toefen <©objs bertonen*
w BtouïgB fal be i#cer bten groutoeï bg' belonen!
5™cg7 bat een ftetflgB menffft aen €»ob bat guaeb betricP
wat (iraffe ijs genoeg boo? ful&en Satans Μφν
^"jobje repne «&ob onjSallebupIitBeben
aJSSfrÖen Iitfï berbieb/toat ttiaelt gp fufóe Ieben/
<%}* teben en natuer te bec&en ong gebien/
& jf* ooeb onBupfcBen bjanb tn't Bert bet jonge Hen*
ss' «aesten ïë bp u be meefïe Bonfi gelegen,
-«^ettoaetom teuto Bert tot ©ob ntetmeer genegen*
Zrji: toulpfch enbettel menfcg ontbetBtfgnjs Betten gronb/
&c.
ΕΧΟά,ΪΟ,ΙΑ.
lThefr5.22
Membra te»
gantur,
J$2* voluit
natura tegi.
3êE * £noecf*fiP mfler fön epge nel getoonb»
^f f υ ÖP
ofe Öfer 0°B fön naefien fal onteren*
aar** <* ·» BondfelföftBenben/ en bcrBeren.
* *S ^eren eer en bjeeg/ utos naeftenliefb/ en jonfï/
Ifenri 'iepbel en be toom en regel banbe Bonft.
«E», £ 0eft& Koöersgeeften BIoeBBepbaen te roeten?
.ij^onftderDruekerijinmgnepenteboereni                  Β
Matti. 2f
S7.J8.40;
endey.ix.
Bockdruci
^öock-drucken ijg ban ban onjs/ -toat iBentjfn «©upifcBIfln&ïiegt/ kerkte"*3
jSpT" "f 9 met pielen toaen en ïeug'nen bafï bebjtegt»
                          HaeiUm
vanLaurcs
ïanizen
Kofterga.
»ond*n
ontrent
iet jaer
I4+o.
Φη η ι öe Metterp befionfï ban ongte fieltn/
v^ibefcfiaemb met onjs piet ober te BracBelen*
^örobe bteberg! fp/ plompe logtntaeï!
^M^toaerBepbtsi te fnel/bg'n leugen ijs te Bael!
n ff? toen ban ons 25ofcB bie Bonnen bit geBeugeti/,
ai«Döen eenen feB?itB banbefen groben leugen/
fc^oomen/ fegge tB/ beftgoutoerö ban bten geefï/
H9aL*f «en fo groote Bonft be binber ijs getoeefï/
^w""eet fp om be Bonft fo beel ooB buBtofljs ïeben/
&*ψ be letterö fön upt Bunnen fiupb gefneben.
§g°,;npgen 'tmee ban-oubg al onfe <$rote-baer£/
aSebiJOett ooB en 'tgemoeb ban befe leugenaerji.
2Beój«Ifin
öat ooBnfet een-fgbö-gebjurBte bladen/
5&£*?η oefer Bonft/eer fpnocBtogfet toeten/
<Bn ïa£l SL^*180 ΠΒΓ0 'ο°ί en 't^upe bat aen Bet $mtt>
ScnfaefeI56öof fiietnotB i186^
en ^ norBbn be öanb?
^ie eci· ^et
tetBt toeI toaetD mct eoub baer booi tefcBiööen.'
%pteetienbftt©upöenaenbe^tabbeBIgben'
%&z f^"u m Omn totm ftantbafrfg boo? te ftaén.
3δ ftahiiban befe baeb en mag niet onbergaer-a
iÖaerXc m flebaröt baer Beftt'g booj η fttifben:
c «η ton» schrij v« boet/ fo ftattlmgiir Pm»
®fe
-ocr page 464-
|7§           Β Β S C Η R Ϋ V Ι Ν G ΐ Ε Μ Ο S Σ. 9 ΐ
Wit San ©et beter boert !p fte op frjne öanb/
Cn (leun 09 onfe fae6/ en op bat groot nerfïanb.
Wp ttebben bltjRiS genoeg/ be faenfal felber fp?enen,
SI&fÉe be &tab ban JBent? be Sroon ban't Ooofb gefïreSen/
©ie fp ons gaerne öaö boo? bieffïal afgeplucst:
JHaec ongeretjjtiggepb i$ fefbentorl gelucst.
fp fal mijns! Schtij ve» bjetfe baerom bp 'tmgne boegen/
Cot eer ban onfe &tab/ en burg'rengoeb genoegen.
JlBijn Uebe burgerij bepoub bi e eren-Kroon/
«enbïetBtutiï'SchrijvsrooSeenSranjtotfgnenfoon»
©ooj be Stintz ban pet fêupjs ban be <ü5uïbe ©jupf/ aftaaer LaUJi£g
lanfzen Keften eerfïe ©tnber bcr ©oe6b?uc6erge/ teoonbe/ *2rt
fijn gereebftöap tot be nonffe ïjabbe/ etibe berepbe (te gentooojbfó J·**.
ïtojnelijs ©obbiuji/ aetötjsgeIeerben/toebeöo?enbe)fiaet pfe* VZ,
tott
Opfchrift tot eene eeutoigeigebacijtemfje ;metGuide Letteren»« '
neffen^be Druck-P@r&G/enöebe Afbeeldingcvan den Vinder Μί**1^
ter eren opgeritöt*
■MEMORIAE SACRVM.
TYPOGRAPHIA
ARS ARTIVM OMNIVM
CONSERVATRIX
HIC PRIMVM INVENTA
CIRCA ANNVM CIdCCCCXL.
see mon· '&moet nu ten b?eembitöepb/feer felbjaem/ en bpfonber/
ft«, <£en ongelooagÊ btng/ en bionber boten toonber/
$iet meiben in mijn toern» asebtottigt u toie gp fijt/
<en öooji ban en gelooft 'tbetfiael ban b'oube tip,
IBen fepb/ bat onfe $tab booj oefen öceft ontfangen
«f en tyeemb Sccmonfter-wi jf, in't ütarmer-mepj gebangen/
«βη eerftt'Bdam getyagt ·. alfofp (boo? tempeeft
3©e bijeen boo?geperfi) baer toajs gefien getoeeft»
©it jfèonfÏer ban upt&ee afbeet fo aengenomen/
®e bjoutnen ganfci) gelijn/ ben fjupb maer iiptgenomen/
t©ocBftom/entoa&eIooö/ geeft Haerlem.onfe &tafe/
#ppaer berfoefebaribaer beel jaet tetfcfjenngefiab.
©at tot bertoonbering 006 itteft te met beginnen/
ΦβΚίδ een m&n b|on/ getocftenb biag te fifonen/
                   ^ jf
-ocr page 465-
Der Stad Haijhm.                jy^
^tBrop3ooBeerte&oen/naet'i8t0b#ontoetenBepte               V
rt^aetom Bet na fön boob out BerBöof Ut gelepb.
&nh ban a&men tepb/ §oe bat get ook mag toefen s
Sfiir0nnen toP öan n°tÖ Oelgfee bingen lefen/
^1 omen luinr öiö meer bp teele ^töigtierjs geefts
H0O« i$ ©ob toonbetlgB bie in ben ©etnel leef b.
w^oll» Kton.Dmf.xxvi4Cap,Lvii, «©ntrentbefe tgbtoaftbetis
w tlIf&e fiojme ban toinbe/ ban ben metsen beeïe gupfen ter nebes          ^
£?e9i>en/ enbe ben menftgen groote fcgabebeben/ enbe blaften 0061 -SMkk
ItoX^t η tgöen ueeic bgiien in/ batter gtooten laft Dan mater in ten
itiww n 9«am. %n befen ftojme enbe opuminge Dan ben fetoater ijs
J""irn jjmüen enbe fmemmen een wild endc ongetammcc Wijf mbe
^«Pbetfee tafcijen dampen enbe 4Êbam/ enbealbujS ftoemmenbettt
jfMtmetgc/ tg fp gcaomen booj een gebjonen gat ban ben bgSe itt
Uin?er*mecr'enöe &i£Ef a,OW!S ,an8e tnö °P öat toater flapenbe enbe
ttu. noe ban bat eenepnbe totbenanberen/ enbefpfotgte gaeraeg
fo 1!f6°ft inD!e Sronö öan,t ωβι«Γ» £>P tofl2 &eeïηβεδί DanIitgaem/
y°£tBlebeten aentegeboen/ maerfp toaisbegangen met raemger*
v^ waterige materie/aljs mofcg/ flpber/enbeanberflgmal rupgbe*
r*'3en/ eriDefllöH0 bleeffpbaer \toetnmenbe lange mentgentgbont
CtoJeber/ niet metenbetoaer fp genenfouöe/ toantfpen toiftniet
j^oet tipt te nomen baer fp in gekomen mag. mu öjoutoen enbe
jj'^Sïienbiemet fcgupten Dan <£bam enbe anbetjinö quamen/ enbe
b)«^n oöer öe l&utmerge meïBen be Boegen/ fagen btcnmilja bit togf
heïuEncnöe ftoemmenurttoater/Jiaerfpfeer afberftgiiraten/ enbe
h^etbtoaren/ enbetjertoonberbenfeteban bat togf/ enbealjsfpfe
Cf "ttfetoüis fagen/ toojben fp 'tgetooon/ enbe quamen altemet naer*
een °m te t'en/ bat ÏPten le^en ffenwn fpjafien/ enbe öergaberben bp
Qtvi Ψ**ζ namen eenen moeb/ enbe togen befe Djoutoe met eragt enbe
bêrn UPJ &81 toater in Öaer ftPWte/ enbe bjogtenfe binnen Edam op
nn Staten/ntemanb en&onbe öaet fpjaèebetfiaen/ nocgfpenber*
batSL e enferaet/ enbe als fpfcgoon gemaeBttoajS/ enbe gerepnigts
ber, n fl9me en&e tupgte baer fpmebe betoafjé toajï / bebé fp gaer Sle*
tfih * aen/ enï,e ft· &e8an onfe f9>ife te eten/ maer nocgtang tuas fp al*
bjclh ^8 enbe baeronuptomtoeber uït toater te toefen/ maerfp
Wu l,e ^eer nau öetoaerb,©it gerntgte ober a! Bomenbe/ guam baec
jncv°°I6t om bit togf te fien upt beele Djeembe lanben. ©it betne-
fieho löie öan Haeriem,bebengrooteinflantieenbe Derfoeftenaenbie
W^anebam ombit togf tegebben/ omber nietttotcgepb toillen/,
ï«t*Si ^P toelieten/ enbegaöenfe genlupben/ enbebaer toefenbe
m fPföirmen/ enbe leefft* menigiatr/ enbeflarf tenlefien/ ent»
-ocr page 466-
3?8              Β Β S C Η R Υ V Ι Ν G E Εν D E L Ο *          ,.φ
toerbe op't fer&ijof oegraben om feeg toilïen bat fp bttHtoil0 t&tψν
ge 6tup3e eer enbe tetoerentte bebe. €nbe titt te geaiipjobeeto« ^
gecettificeerb tian enige oube notabele enbe Ujaeracimge tnanneu/ ,
feggenbatfpbefe ti?outi)e binnen ilaerleroinöaerttjb Scnbeng*'1"-'
toaetom bat Bet in befe ïitongne boo? een nieutiiicijepb gtf«· uff)
Had. lun. Bat.Cap.xvii.inPurmerenda, In Annaiiu.ro nol»·? ^
monumentis proditam invenio tem, quas mibi difficilis ad fiderr^ V ite'
^»».1403. circiter annum a natali onuChrifti tertium fupra millcfimum quadrjng
fimum,monftrumquoddam marinum, mulieris fpecie, viridi ^lv^coll,L·"
& undiq;fquallens,atrocisfimae tempeftatis vi è mari Öceano in ^y^gi
iavicum, qui Auftraiis maris agnomine notior eft, compulfum, & J° 'a £C»>
'urmerum (quem perrupti aggeres cum praidi&oinmcenfuderant) ' „
tum fuifle; in quodurh vatiis erroribus agitur, poft reparatos ftatim a'■ _
peftate aggeres, ut folent, priufquam profunda1 voragine ima aggeruK1 ^
damenta excdantur, virginesquaebisquotidiè cummuiftraübus um
troq; in prata commeant,ut vaccarum ubera muigendo ficcent, rnonl ^
iftud confpicatas fucrunt. Nequeparumattonitasptincipioobn0^3 S)
inufitatam fpeciem, in fpe&i mod um.moxconfirmatisanirnis eie ijs&
acmUtuasconjunclasqueinterfeoperaspa£he,circumfeptum lenuncu
ilaphisfuis, nequaefrugiurnpateret,opptefierunt: captumque Êdatn
quod oppidum Lacui quoqueadjacet, perrraxerunt; ubicibis hom'
more afïuefacïum vefcicoepit, fonoperegrinoacfufpirioib ρού»$»^'ϋί
ulloartieulatJfermoniscomHiercio.&ufu.quipifciumtotigeneriö^ë „
eft.rnanifeftura, Cujusmiraculifamaquum multos mortales vileo d*| ^
tiaexciviffet, quselongè latèqueemanarat, Senatus Hatlemenfis & flUe
legationc monftrum fibi pcrmitti fiagitavit, ut loquuntur Annales» ". ^
rcpulfam tulit. Qtiodpluresannospoftquameöadduclum fuerat,VJ
exegifle illïc, atque interfcemineos coetus penfa etiam traxiffe, & cePt^na-'
rij honorem, poftquam vitara exuerat.affïcutum ob exhibitam crucis 1 ^
ginireverentiam.memoratur. Quasomniaut neque firmiter aiTev^,^^s
itaneque refellere omninoeftanirpus, tum ob eamquasdebetur Pu "
\Annaiibus fidem,tum quod recentior efle videat ur.quam cui me °?^iCStn
memoria, a mulicrculis de manu, quod dicitur, in manum tradita, uafi
tarnen illudfa.bul* vicinius non probari mihi, quod fila deduxenj» .Hj ^
inanusinarticuloshumano morediitin&as diίcretasquehabueΠt♦ ne
deipericulumauöorirelinquo. Equidem religione quadam ^eicrrt,nca-
a vetuftatis exemplis difcedam, qua; fanita illa teftimoniorum fidefl .^
rent. interquse conftat nonomnino fi&um &commentiturnefle, j/j-gjl-
'Sereides Poetic* cortenatum fcrmonem de Nercidibus, quarum ègenere fti 1iB
lam,dc qua modo furn commentatus.nihil ambigo: quarum non exl& £r<
immerum appatuiffe ohm in Gallico littore D, Auguflo iegatus 'JJi" gfla-
Ïlim lottu. fcripferat. Éam certè de Nereidibus opinionem haud f^fe^/"' _a0arn
" tur Plinius, corpus univerfum fquamis hifpidum, etiaro qua "U/jve(ui
fpeciem referunt,ülis ttibuensjquarum in morte triftem gancitw10' manu"
-ocr page 467-
DiïSiAB 'Hairiih';                    37$
^nufcriptus codex habeticantum ab accolis longè auditumcommemorat,
ïu Cef° ^uas ^e Triconeconcbam inflante, deque bomine marino,exlegato·
gj115 vjuos ob id folum Olyfipponcnfes ad Tiberium Principem miferant)
apuH C^Ue^r's orditiis vitorum illuflri fide idem fetiptor refert. Quid quod
bili R ^utn·cu' ab aquae fuicedinc Swartewale nomen eft, ab oppido no- ©OMMti'
*qu
          '«bus ferme paffuum millibus diftantem, vifatut hujufroodi ^*8**
Qy^^'njonftrifceletos in sedemedia fufpenfai Venioad rccentiora,&
ltemiet3t' n°ftra5Potuerunt effecognitadoeumentas in quibus lego in ex-
^ua Scandinavië, quS Godanus finus finitur, apud Ellebogium oppi-
igq ' "afnia» Regni Oanici metropoli è regione oppofitum, monftrura
r,|i °reurn monachi formam exprimens ad unguem, glabro capite.ruftica-
init^Clcj involucro humerario cucullifpeciem adumbrante, inlittusillud
cït an*s procella; viexpulfum fuilTe.mutum, fermonisufudefe&um, ut
uec ra. patina omnia, lamentis tantum ac fufpiriisaltioribus perftnepuiiTe,
i0| tra triduüm vitam extraxilTe; cujus fimuhehtum expreffum ad Ca-
nliq. . .· Imper, turn in Hifpaniis agentem, a Rege Danico miiTum, ma-
P0j' v.lr' nobilis exhibitum conftat. Alterum in ea" Sarmatiae parte, quam ■^*"»<I5}Ï!>
«μ,; 'Ίΐ3ιη vocamus, a.dannum aparta humanogeneri falute millefimum
tslaf>entefimum tricefimum primumextiniTecomperio,monftrurnitidem
ad R?Ucn' '-lL!°d Epifcopi habatum infuMmirraqueegregièmentiebatur,
qu0 5&era Auguftumdeportatum, Hajclibuic prohxiuscommemorare,
^has 'λ deNereidibustquasMercminnasdicimus.ceumarisdelitiasnym-
W .^O opinio baud nupera fit,fedfaxulis omnibus in hominum menti-
4l*Preffa federit.
5*ni hte m ύε& tooo?ben ban gunfes ie beitelen/ om bat fp genoeg*
ftleir! öetfelbc berftalen/ bat Guiccardininde Befchrijvinge van Haetlem
i'mmu toooiöen 16 alöter bpltfjiijbe.
Üeu öe <§rab ban Η aericm (fo |®eger bertelb/ enbe be giaettg'b&oe* */«·?«*»
til f)E7u i&olïanb tjerfeneren/enbe ben geme pnen roep οοδ ttptgeeft) t$ Lih- lf Λη'
enben c,4°5,een Meerminne oft Sewijf gebjagtgetoeefl/ alnaent γί·ν1αη-
aibop^^enbetijao gebangeninbePurmer, een JBeerban $oflan&/s"*;iif
^leeh/ Q°i ttmpttfï bet §>te geb^eben.
          Φίί tofjf toetbge. totHaer-
"9TniM nöe Setoenb t'eten bjoob/ melfe/ enbe anberen 6o(i; ïeerbe baer ienu
eribehll1K!,/ enöeani>nebtenfïenboen; betoonbe006 erebenferupje/
bjasTf^anbete ceremoniën btefpgaerb|outoe/ toeï&eeentoebutee
0|\£8 beest: enbe leef be aïDuiSbeeljaeren/ altoos (lom blt)benbe.
ebttpm *b%in Stfepb cnöe booifeöer geBoubenbanbe öo?gerg/bat
*9m».« -öeettiB )aeren S^eben/ inbe ©iteftge &ee een&eman ge- ξ·1!"""!
titifM:? *S getoEÉfi/ opjetötelfiE gpfïelb ban mae^e* geitje top·. 8abbe vildlanil»
top-tn «Γι flecn/ &acrö ε,1&ε ÖaP?aIë toP/maec feer öojlielfliöng: enbe
bpterta»enöteien6?00Ö/enöeanDCrflemepnefptjfe. iBen fepbbat
,n9er«i eerften feet toilb toajss/ enbetoerb namaefetam genoeg/
fotftPHi eeöeïtife: enbe ijjooèdomgetoeefr: öpïeefbebeeljaeren/
v*« leften ban be getfe/ baer 5? eeng af genefen toaö getoee fi.iBj ♦
Bbb s.             ISifö'
-ocr page 468-
Sifo          Beschryvihgb Eksi Lof
fUroïauë IMcoïai een tuaeraebtig enbe gelooftoaerbig man/ btffe"*
Sjeelanöeï bffcöeetötijeïfe Bpftiet af fiabbe/ geeft ntggefepb/ bat*»*'
Safpet &ίι benfjoon/ ftaebgbeer inben i&aeb ban ^ollanb/enbe if?·
gieter/^etretariss best feïben tëaebjï/Sem öabben bertelb poe fp befe»
jlmtian bicfeöiite Babbengeften/ betalarenbebaeraf beelbpfonbej*
bingen- g&iefgelg&r binbmen inbe ^oüanbff be 9!ae«gbboeben/ f fDP
ijö 006 boen ter tgb boo? 3to}nett0 ban ttmfietbatn totiftomen geffδί?'
tien aen <©ilbert #gpfic6 enbe IBebirgn/ boe battn öet jaer ι j 5 *·in
Seman be $oo?btoegtftbe g>tt/ bpfee&tab eïejjacg eenanbet &enien8f'
van
te
Sifchop
in Noor
vvegeu.
al· bengen tö getoeeft/ alfo gefïelb bat ÖP oöietbtelgb ftjjeen te toefen eg*
^ffgoö met fijn babijt: enbe toerb ben üanfog ban #oIen geftpo»8!;
tnaer toant opmeten bjoube eten/ en leefbe niet langer ban bjie ΰ*ψ
fonbet enige anbetfïemme oftfoja&etegebenbangrnote betfu^JL
gen: tnaer af tfc öet beelb bp ing gebbe.<@it ftjn boojtoaer b?eembe en
η», r/i.9. nietttoe bingen: maet bie toeï aenmerbt bat fèlinmg en anbere g*»0?!"
c»p, s · toaetbtge^tgjöberö betfelarè" ban bietgelgSe^emanné ranber en w
Mjior.m. ben gebonben/en fal fiem bies niet bertnonberen: ja notfi beel mt«,n'
s.Merony-^itn fip aemnerbt 'tgenebat befelbe febjgben banbeCritonii/'«•7.
ZmVaïï* t>an fln0eïe &«««onfleren/ enbefelfö ban be &atpjen/ aerbfebe ƒ«»
Z?foXnen/enbetotlbeï©oute^
veimjte. ban toaeraebtige enbe ongettopfeïbe bingen.
lohannesèLeydis, CarmelitaHarlemenfis, Chron. Lib.xxx*» .?£
ixi 11, Hiftoria? huic, ne Fabuia crederetur.addit: Noftris temporl s
fuerunt inHarkmprobiviri&fidedigniquidixerunt fecam taaU°tte
vidiffe»
                            .                                                           *«tt
3©aet fgnbp onfentgb bjoome enbe gelooftoaerbige vMity****
$aerlem getoeefï/ be toelfie fepben bit &e-bj(jf bicStoilg 0*1·*"
fiebben.
Snoyusquoque Carmelitam fequutus, Rerum Holl Lib. i*. e
demhoc mpdoconcludit; Haeclitcrismandarunr, quieam viderutit.0
bisquepermanustradidêre,
                                                               rt
©ftöebben bie gene befrbjeben bieflaer gefien/ enbeotiji t»ilw
Sanbte fjanb obergelebetb fjf bben.
                                         6tt
$0 temanb Bferenboben in befen ηοφ Itifï beeft tot eene W*m
Monnickx-fabel.bt'ekfebe Holl. Kron, Divif. χχνι ι u Kap. V11* v
bet jaer Mccccxxx r.
Hol!. Kron. Divif. xxxi 1. Kap.xix. ©eertien bagen <tt S^J^*
*j4w./«y<i3!aer0*Mccccc.] quamte SandvoorteenVifch aen bie toeï bie^111*
^^^"•tigboetlangbja^
                                                               Ηοιι,
-ocr page 469-
©BR        SlAD HAintU;                   )8f
e. Hol!,Kron.Divif. xxxi i.Kap.χχι ν. φρbenxxiï. ba&in%uMa
iies %att8 Mcccc 11 ] guam tot Sandvoort ten vifch aen ianbe We loei
£^eebe mannen toeten langtoasv enbeop benïaetfïen bagbanï©**
j^mber qtiammer toeber een aen tufehen Sandvoort ende die Heyde
««ngtaefenbe xxv. boeten.
r TVervolg der Kronijke van de Nederlanden, 3fa't felbe 3aet
ni£i0·] opbenttointigfien «pitlijsifjer tot Sandvoort to^ollanb eenf
ffinN en°n8eöoojben vifcb aen ftrang genomen/ btebjelne beeïbaa
Un* 3Mic toK0en geeft boen bertoonberen/bjant Sp obet be tartten*
mr*. te»langtoaj8. ©eKieyneHoii.Kron. betjiaelbbefegefcljfebe*
u'3eo«benii<«pi.ij«.
τ, x Vervolg der Kronijke van de Nederlanden, ^nbefe felbe tgö
ntn *' J öat befe Comeet öaer openbaerbe/fo fjs te v vijk op See eenen
ten/«l!n v Vaivifch aengenomen langtoefenbe bijfenbetfebentigboe*
ttn maetbJ80 boob eer fip te Ianbe aengetnogpen tnerbe/enbe lag met
β.';*) openen monbe/ be toelne togb baas tboaeïf boeten/ enbe ben
èeiJrt as &^eD finten boe ten. Cnbe bertrjaertjs toogbeel boïnjS ban
Oh! κ rm f nbe ban «mfteirebam/ enbe ban beele btberfcfie plaet3en/
'Sfrenboojffgjföenl^trrö te ftene.
Wj®*"2·· jBaert ij66. guam te Sandvoort een VValvifch aen4*.
*v anS· °ude Mcmorien.
t o \?®tn λ' J&obemb. ι J94. fïranbe een bobe Vifch te Sandvoort batt
^teti lang. o. M. enbe Printen.
rjeftf:11 *°. ïDetemb. 1601. φ een VValvifch te wijk op Seelebenbig
«nrV/tiD/6° boetenlang/}6.bfffi/i4joog/beffaetttoas 14.boeten
^/nbebemonb «i.togb o. M.enbe P.
Wijt ei,*8 3&etetnb· 1614. qnam beneben Sandvoort dicht by Noord-
ll .„"PSeceen VValvifch aen ban j8. boeten ïang/ enbe 38.btt6,o.
eetihr5s3!aerj8baer aen ontrèntbemaenbban ƒebmarίa^sb^eefoofc
(kants, Vifch Öeïfbieg tufcljen Sandvoort enbe Noordwijk opSeeaen
"n°/ "ntrent ^o boetenlang. o.M.
^Uetïft ♦Kron· Divif·XXXIKaxxxv* 31"be Wte maenb [ban _ ,. .
tufrK ,tü.s T i°6] ontrent imboogfien mag in befen Ianbe ban^ollanb iïïijS*.
lenh»? de DorPcn Beverwijk ende Wijk opt See een arm Wijfken bJO- isSerf
Sensp (entle toaö °Ρ,(: npterfïe ban nfnbe te baren/ enbe alg ben t#b na* ïichaim.
tre" ™33 öatjfp baren foube/ die vrucht die fy dragende was, heeft on-
tet) .x'' 1 Magen lange binnen fijner moeder lichaem ηοςη fijnde beflo-
Wen ^eer'icken ende jammetlickcngeluyd gegeven van fchreijen ende
ttihpZ* om'tüjeI6eteerptfceren enbe te f)o;?nbeel eerbaere mannen
fe»iKtf*0uttJen genomen fg'n/ enbefiebben bat getettifiteerb enbe ge*
heir^^eelgeleerbemannen/biebaerfeerfupbetlic&opgeftöieben
igfp"!"'toant not>t befgelgèr geÖoo?b oft geftöieb en bias/ pjognoftt.
'noe c"ï>e bernïarenbe gcooi; tribuïatie tornmotfe enbe befttttetie
Bbb 3             u%
-ocr page 470-
%%%                  Â E S C Ç ç Õ V É Ê G E Å Ì D Â L Ï Ñ            ,t
bet ianben ban tollanb/ obermitjs ben öefilagelicften boob ban fojf fl0i
Smmogenbenjonge#?in5e/ [$fiilip?S n.xxxi i.<förabeban#oH»" j
3©eni?· 2ip^l»i6!5 merben twee ©fzenbOO? Haeriem çâ©?"^./
geboetb om ben tertog banllba te bereren/be eene tien boeten i<"»
enbe tien enbe eenbics/ ß ooo. porib toegenbe/ enbe be anbete (ïnpc
Meinbienttjbjoo.guIbenSbJaerbtggeacBttoerben» o, U*
indisu' ^" toiï ßäianben ftaet van onfe SladtoatfpjeBen/
piaetie dec mÖ «Ë linea ban eer, ban magt, ban aenfien Henen/
Stad Haer- ^at opficht onfe &t&ï}/ tijatord're bat fpfiecft/
iem in den n&at wetten, mat beieyd, toaernaer be burger ieefb,
Raed vade ^aeC Oudheyd i$ btMtliSi fo toO?bfp van de Steden
Sta«en van <|n toaerbigjjepb en naim de Twede gier beleben.
*Be(tnhier <£«öan geinBfpoo&be&roonitibeelenfpanb/
boven Paz *&° ^fP D cer tnt hoofd van,tganlcnc Kermeiland.
aj,          2iIjsbanin'i8Graven-Haeg in'tHofbel|eren^>iaetcn
©en fïanb ban't ©abetïanb te faem ter öerten baten/
25eSieeÖ fp d'eerfte plaetz naeft Dordrecht in den Raed,
:#"               <s5n fjeeft be twede ftem aljl op een fïemmen gaet4
Da"va" nê ®n Ö*ec öisn üim ßä ïïä met-een getoag te manen/
•apnnaen- Ö« menig Dagvaert fticr ban't Hanb in ftoaere faBen
intreden 3©el-eer gefionben frj: toet Pnnzen onfe<gjtab
linaen Cotereen berfoe6Beeft binnenöaergefiab,
Haeriem.          ^erj(^eKtHj€tJ>CK ^ptaÜaj<Oa\J c^Oi^ilb, #1**
Hofland           ©anfiet Hof der verfcheyde Hollandfche Graven binnen Ha«,Ie
binnen      bovcn g^Öanbelb pag. 49. enbe berboïgeng.                     . „jtfi
Hacriem. <©o& berjjaeib eeneoude gefchreveKronijkban eenenon»fB^afij'
Keyfer     Suteur/ bp P. s. bie geïeefbenbe geftgjeben öeeft ten tijbe to^Sfet:
Henrick    fca ban 25eö"eten/ enbe #ertog ößÇßßñ$ ban i&owgonbten/ büt wjLy
onthoud    entten fteft alDter ontfioubf fieeft/toanneer fip^iberice nu '*%$',
Haedem    öe banfolfattb teglö be©jiefen te fiu!pe baas geftomen.ïipff P?f«en-
ifabciie '   ^"öe iojtsf na ben firijt foe lacfi bic <©rabe Wimt mtt bie Key <er çßßé
Hertogin-  "c ">é Haeriem, enbe ontboben al bat lant ban ©ollant boer*""' ,
ne van      fient foubenfenben bolc/ toant fip tnoube toeber op bit <&&&?".&$&
Boergan- «©eburenbe be berbeelöjjepb ber ©oefefcfien enbe M&bW)»™< J{0t
dien kon1t it\ btft ïanben quaiW Vrou ifabelle Henoginne van Bourgo"01^ . fi
w:nnm DletJ ePnÖe binnen Haetlem Op ^. ItëUfc&OOJtg abonb ßÐ Ï^Ð i
"aefen Mccccxliv. Holl. Kron. Divif. xxix. Kap. ֎.
                            ì &
Da^vaert Hol!-Kron·D^- xxxi- Kap. 1 v. gjnben jare Mccccixxv' ''Jejief'
binnen faüimerlicRe mare in befen ianben ban ^oiianb/ ,i>eIanD/ enbe^eti
Haeriem. ïanb banöejs ^ettogen [ üarelg t.]boob^ genomen tofl^/vef^jn.
At», 1477« diegrooce Steden van Heiland in der Stede van Haetleffl, OP bftt»* *$
-ocr page 471-
fctofe ί> e e, Stad Hür-iib,                     38$
η n,3ianuario/ enbe ïjielben eenen fcfiarpen raeb. ttu
Utti h ' Kr°n« Divii. xxxι. Kap» lxu 4 ÜOJtjSgier tia OtlttetltΦ**- Roomfch
θεηj"a'8inbenjare Mcccclxxxix i$beföoomfcBe ïioning j!Hartmili#Konino.
tenij" ^oUanb ^Bomen/ enbe tot aïlen fieben getogen/ enbe berBla* Maximüi-
^atihlfnile öefclagenbe fgn acfitertoefen/ fcfianbe/ enbe betbjiet batrt aen kon
«en'h "««^laenberen/ enbefomwtge ^teben tn 25?öbanb/ enbe neef! ^nnen
^n/plï ^teben begeerb/ bat fp fiaet (leben toel betoaren toou="aerle™·
^tfe f öen toöfeïtcB ftouöen tot ftjnre enbe fijns foong befioef/ enbe Λ
*itetew - mer'8 taacöten tooubenbooj bjeembe Bnecfiten enbe3oube*
*
te t)^" te nemen/ baer alle bie fieben totHtg enbeberepb toetoaren
det s> jenSen. «Enbe op befe trjbquam be Roomfche Koning binnen D
^Ölar» Van Haerlera.baer OOfequamen al die Steden van Holland, fjen steden van
F%}$jenoe booj ben honing ban be ^>tebe ban ^aetlem/ bie totHoiiand
Η ί„ m alle bit oorlog [met öotterbam/enbe fommige anbere jbte» beklagen
tiorft $uPt enbe tipt be©laemfr fie oojloge ] fitlïe gefeten fiabben/ enbe deStad van
^taif^ninge toeren ban boen/ batb'anber eonttarie ttieenben bat Haniem
Η1"° «iet en beöoojbe. flaer bie ban ^aerlem ftebben gen buegb* ft™?™
«ïöiff !f WufectD/ bedarer cnbe/ aïfo aifi een neringïoofe &tzbt i#/ enbe a€Komn°'
tóJ^teïtrö tenacfireren toarenbant oo|ïoge öanlBitecfit/ enbe
ei/W öen Saerenmfieltf6 binnen ber fiebe totnocfitoe gefeten fiab*
8%i r^oen enbe betBfaeröen men foube fiaet ar moebe aenften/enbe
ifn. 2* Den ïioning feiberinperfoon metgoeber manieren te Ben·»
£iet bev 1^οη1ηδ Beef* met öefe go£be enbe öeugbefit&e onbertotjfen Die de
«en^Stebe banéaerlem op bit pag tebjebengetoeefi/ enbe fieb» Koning
foiHjJiWSDDpgemaeBt baneenfomme ban penningen/ mettoeIBetvri»fPIcekt
'""Ss ft ^ti5e 8f fcten Rebben/ baer fp een acte af&regen met bes 3üo*
j?Ptbififöniï SftepBenb: maer flebbenfien aUijbjsgep?efenteerb naet
lotie te lr,8en fiaerer p^ibilegien tot toat triben be ^jtnje felber in per*
tet8e £ öe ioog/bat fp alg ban met fiaer baniere enbe met fiaer pooj*
?e«0fth*ei)e ιεΜε1ί,ε Bomen toouben/ naer toebefioo$en/ enbeoubet*
ί^^/εη/enbe ben «©rabebanben lanbetebtenenaïftbetaemöeV
"oeti/h.6 toan^aerlemban oofi nrt boïgenbe ïiapitteï getroutoelöft
Mm ft55«c"öc met ftunne baniere binné ^>tfiiebam/baer fp ficö man*
«o'ttha -tR mi>e Oi^Iocntegenss bewptöeemfrBe JSupter-finetfiten/
3l,.etr l"Öierboben inbeb?oome toapen-fetrten onfer^tab pag.
•..San,;8el"Wo6fnfieböe.]
                                                           *lxxxix
fit β.;, x.xx ι · ^ier booj in't jaet *lxxxvhi. geb ίκ geftBjeben Boe bat Vervolg
a3/ t^T^^oning Bier toeberin befe lanben ban ï|olïanb geBomen va" defer
*8b cnfeB^oe ban beeene fiebe tot ben anberen/ enbe quam op bieStedaPlev*
^'lanh nnen &* £>&*>* ban ^aerlem/ baer ooB bie ^tebenban 5"s,eni
5
'ibeC?.^en/bie bei§>tebe ban Haerïem groteïftBbeBlaegben/vooïde^
ipbe toirii* öeftijwlbigben/ om bat fp tot ben oojïogefiilïe faten/ m^
^Utmr ι1"' ,f>tebe in grootenïajïete fiiengen. Jlaes bit ban van saikn;
*M iPiafien fo met ben Honing bat &pfe in gratie nam met een maer te
fommC vergeefs.
-ocr page 472-
}&4            BlSCHf VlDGl E Ν Dl LO?         g
fomme ban penningen/ baerfpeeti attt afnamen/ ttirtW* ®S?ii
BanbonbertepBenb. ^ieiBe bie &teben ban IMtenb teer q«»"*fifrt
namen/obermitsi bat fpgen om Des oojloaisbJiilentn fw*er'n*,nW
«nbeonBoflen bonben/ fobatfpbagelitfir grootenaerfïigbfpf "Lfr
tnbe meenben öoetoel fp een atte ban ben iioning ftabben/ bat \y~ibu,
ommenteifitlleen fouben fitten/ maerbjoubenbatfpmebeW»*Wt'
eren enbegeben fouben gelg&enanbere fieben/enbe gaben Wt "y'S^f
togéban paffen met gtooter beBlagten te Bennen/ bbjeiHbWf"#&
*HetKafi»' Bangenbe ter tgbenbe uoglen toe bat bie *©#eféalbuis binnenffZfclW
hroob volk. guamen/ aljSboojgeftgjebenfïaet/ maer bie £teben Böbbeii»»*',,^
sht hwrbo* faBetn'tBooge#of gebjogt/ m batBet lange in een piept flpJLw*
*«. J»* bebenbie £tebe banSaerlembeelegrootemoleftatten. ·"* "J,Sif-
»*·          öie pookten ban Haetlsm opgedagen toaren/enbe bie Hertogc vj ^
ien binnen bet£>tebegeBomen toaj5a!jsbooifift.(iaet/fofpnf'da(o,
bpf^tebenban^Oilanb/aliiLeyden, DeJf, Dordrechr, Am«ƒ"*(##
cnde Goudeterfïonb tot Hacrlem bp ben ï|ertoge geBomen/W£.fa te
toefen ban bet boojftfi. &tebe/ algmenenbe mitjs bienbie P*\ 0
oberballen/ maer en Bonben tot Baeren meninge alfo niet Bome»^ gi
batter op bat pafje niet af en guam. Stlbujï i$ befefafie ηοΦ^'Λ^η/
tgbg bigben bangenbe/ maer bte ièteben en gebben niet w0;:njiesi
aljsbatöetfoberbe geBomen tg bat enige notabele eerbaerefl;·;"^.-
befefa&e in fianben genomen fiebben/ enbeötbben een alinge JJ\, eert
fie gemaeBt op groote pepnen tufrgen ben brjf «©teben toooitiof»' ^
ö'eenfgbe/enbe bet .êtebe ban^aerlem aenb'anberföbe/eJi»^^
ben eenfeggengepionönrieerb/enbebaer banefbaenialjSbfltP'^it-
beban ^aerlem Benlupbeneen fomme ban rr JU. gulben ^lsmi^
ben te betalen binnen ben termen ban bjie jaeten/ maer fa Pf*!/pan;
fo en beloof bens Ben bie togf £teben niet feet na bie groote fom*· tfii
ErrbJB. gulben bie fp ber $tebt ban ^aetle m epfcftenbe toffL' peji
bit fcftjgbe iB barrom/ obermitisbatbie eene £te be bitBtoi'P^ ug
anberen gualiefe-baren betblgb/norgtanji bie bcnanberen rflf0* ütt\ï&
felber niet/ toant Bet bltjBte/öoetoel bie^tebe ban ©aerlenj^ζ>Άφ&
befafï toag/enbe beeie fegattingen enbe ongelben ge ben nwj^i; (^
Jieben en toojben niet bergeten/toant eplaten bit ftBattinö* "*£ii<ifl">
tit bie be ©ettoge ban paffen op befe tgb in 'tflanö wz„tuooW
epfrfiebe/ enbe ooB nam/ en toaie nopt befgelgBr gefien/ fi^gSfflflW*
etï 'tlanb ban jüooj&gollanb efiltenemerlanb/ bie een tog' Γδ^βόη«η
ftgattinge gefeten ftabben/ bie gatoen enbe moffen 8*^„if «e ei*f
Beu getoen t>iM/ obetmitjs bat fp bit pjinetpaele banben Wrjfo arft'
Tebelliggepb toaren. Hlbujsis ban nobe batmen bp tofiJ?JSi/flp öfll
benten enbe geftgiebenifjen in memode fettet/ enbe befi9?0"e^,tie * J'
bpabonturen Ben enige tfebenoft lanbenbaer eenfpieenf^jj/ en»*
tmpel nemen mogen/Ben booj fuIBen ttoeebjagt tetoa1»* ftfiepw
Bcebejw&umn η Blóbeo/ toant ate t'eene fieb* benb ββ^*
-ocr page 473-
j)                    DerStAdHAERLEM»                     j8|
fth2S!f9aI tequaltcfetebaren/ aïfïepïacen on bit pafje bebe/ toantis
*>ie air
e at *n Der toaergepo/ bat nopt «t&tabe ban ©ollanb getoeetf i#
bete»'0 'eel fcöatss enbe goebg ttpt ben ianbe ftgattebe enbe Jaelbe als
ίι&123°8* ban&affen boen jsjojrerlicfc alleen op befe tgb apt benIanbe
Tliibe/en&eliteeg.
*>οηΚχχχν< 3&Öebi»e gier bco£gef$|ebengoe bat betogT&teben Voord«r
δε Ent0"anbbefclaegbenbe Jirtebe ban ©aerlem aengaenbe ben oojlo» vervolg vS
W!°c tonttibutie banber fcgattmge/ enbe gen epftöenbe toaren be^^F"
Wra* a,Uxxv· bupfenbgiiiben/ enbebatbeiüoomfcge 3&oningf)en
Nt« ' seb?8D *nöe geabfoltoeerb gabbe om een fomme ban genningf/
^bevif
cni,er acte öaer afgepaf3eetbmet fgnfelfisganb onbertefcenb/
^Obr. I™
oe bgf &teben ojj ïsie tgb niettoel te tobben entoaren/enbe
η%"0Φη Sabben gen bte böf &tt ben enbe bf e ban Haerlem gefnb*
^Ptfn^t aïu,8 et1öe töi i£S8en tian notabele mannen/ bie baer een
k'We afbeben enbepjonuncieetben/ toanben toelien öie böf £te-
iti't hn l tE b?eben en toaren/ twaer gebbm toeber gelgfe een wjoteffe
ftliti» 8e Wiegen bie^tebe Dan^aetlem aengenomen/ enbe groote
Wh im/ molefïatien/ enbe nofïen gebaen/ omme bie^tebe bati
feni,'eHlnotgte oberballenfnbefe fomme toantogf en tfebentfgbup-
ètb(5tt,wen/ 'itoeln albus int ©of een togïe tgbg bleef ïjangenbe/ enbe
W^öfiet aïöerupterfïemagt enbe beu gebaen om bie J&tebe ban
Wti inöen S^onbe ie bebertjen: maer booj enige notabele bifcrete
<efitia«i!,/ £ompalTie geobenbe met ber goeber Jitebe ban ©aerlem/
S%n"Lec oojfpiongefi begfci5eï bermaterientofjlen/Öebben'tfoberbe
tot hn5 'ai$ Dat öie befinntbe fententie gepjomincieetb toerb/ enbe al
"tttöt i»w.ecï enö£ W°fÖ* banber &tebe ban ©aetïem/ toant bie ^tebe
tit,r,Ê«etoefcntoerb/enbe geabfolbeerb banber iontribtttie enbeftgar-
»ΐιε/ *tee Oenaüen toaren ter tanfen ban ben oo|togen ban öotterbam-
Bibjepft ecöen/ tKÏ5t iBontfoojbe: enbe inber toaergepbtjjaert faBe
SttjJJi&at bit fententie ber $tebe bartlaeriem tegen gabbe gegaen/
^/enri*.ε een &*öo?toen J&tebe getoeefï/ enbe men fottber groote eïlen-
δεο&^οε/ enbe featöbiggepb binnen ber&tebe gefien enbe gegooiö
pcri/ p«i toant be recBte rgnbomme ttpter §>ttbt gerupmb foube Jjefc-
SonheS?8 oek tiptfpjane ban ber fententie gefri&iebe in't jaer beertien*
niaer£°,.efl bterentnegentig in't eerfie ban bermaenbban ^cto&erj
fpjaée hÖ01l0f ϊοδ fo moft be &ttïjt ban ©aerlem bat feggen enbe upt,
oefen wtr af ge ^onunc feerb gabben: 'ttoeln aïfo gefcBtebe/enbe mtm 5ie vaa
•Hoeii» 8 oaeï groote bïgbfcga» inber ^itebe ban ©aerïemy al)ï geen ,„aetkt
ïe«tieT/?toajS/ obermitjs bie bïgbe mare bie gen quam ban berfen-p,v#de
«aethfn!'p Setoonnen fiabben/ enbe men Beeftmitjs bien een eer-„r^aei*
mk."¥»*U20ff>(T*i>aetiïanen m»t Me.tie irvefiphrkettvrifnhp mannen/ jiJ:,.!.?·
$obcfeii0*^»^^nwt aftebegêelieïicBegeoo?bemannen/èa^riun**
^t&m
•"η arootej öebotien een |®if3? flefonflew ban ben ©epltgpn dier ov«,
Ccc            0eej|
-ocr page 474-
3$ί           Beschrvvinge Eddi Li» fcfl
€*eefï/ op £>int ©ergtfrjs bag. Cnbe aïfo bat lanb ban ^fjLft
befe ttjb !i eet belaft enbe ïjffécmmere t Xawi obermttjS be lange *^„|/
etibe groete ι omlegen bte fp getooetb öabben ban ©trecfit/ öotte**^-
!©tu r ben/ etsbc iéontfonjbe/ toantmt η grootefcöattmgen enbe»;'
w
tien f η alk η jïebe η maefttc banbenfjonberfïen penning te genen/»» r
ï)upfg?Ib/ enbe ook mebe ban benertnfen feiemen ber&oogW/ELgi
teel nteuttie fyt&ien enbenifutott{)ib?n/ biemen opbjegte/ rïl w
tot gtabeitnge enbe bdafïinge ban bet armer gemeenten/ en" nin
&tebiiiban %oUanben befcepcpbefetgbgeene beralingeban 8E"
ö
ïyf tenten/ netö Io g-renten/ ate batmen tn geenen (ïeben ban f'^n
bjil baren en mogte teant fp maïfeanberen beeï molrftatien *fliL«t
Huidïn«e eetfft«en/ enbe brommeren/ enbr&ielbenb'een ben anberen jwfa
«anicatli fP mogten/ enbe 006 mebe toaren bte felbe (ieben groote «"^^«ί
v. bmnen penfien fcftulbig in ©taenbeten/ ©jabanb/ ièelanb/ fobatni**"» ,,
Batriem. in't openbaet ergens m enige fïeben treeBen oft Somen en bojF
y
««i».ijii. inbjnematsten.                                                                      h.et
In"Slc r 3" öen jare 1 ƒ 1 ƒ. bes 1 u 3ttn. te 1 *. «ren/ fë ïiareï ** Q*0
V^7
iaercn
te ^ae«IE»n o»'t ^taböupjs geljuïb. o. Μ.                         ϋβί
κ?„»«Γ*        Ellert de Veer in'1 Vervolg der Kronijke vande Nederlanden.fS»" <
Κει»· &c Kc*ier [Kaïelv,] inbeniiage ontrentbjie toenengetoefö WjL
aiwaetde npt raufenban berffefeten baneenen quaebenbeene/boetf)PflLi0j
Steden vaa titnbenbagttugufti [ι j j9 InaHepben/ enbe ban baer [ben«'♦ YL,<i
Hollani na Haeriem, baergfcm een bebebp alde Burgeroeefteren van l
©ok verga- ej&aec tjergabetb geconfenteerb tóetbe.                                      1βίϋ
derden.           Dirk Veiius in fijn Kronijk van Hoorn. Centoepnfgbaetnflf11^
TKom^va ** Koninginne van Hungarien onfe tëegente be»ï ^&upbgbnWJ' ,,/
ae-ente Haeriem, enbementoifl anbergnietoffpfoubooKtot #oo?HB°ïrflb
Maria Ka- en beftcfjtigen Bet qiiartier ban tt>e(t-©iieflanb. ^iejfonl* £%,$
seis v.suf* ijaer betfagban goebe fcijnfcöe fl&gn/ enbe alle anberpjobifie/ *·!£,,;
ter,Konin-
om f0 een t0iin$ef3e na ijaer flooge gualitept toaerbeltjfi fotttffl»»#$
gjnnevan raaer tot $aeriemfijnbe/ guam baer iet onber/ iottat^ptt^f!!}.^
"°"»aa"*n berieb/ enbe trotn toeber na ben &upben. »aer ban fp be &*%"*&
i«m α» δaetί>tθout/biebpöaertofl^/lίettoawf£BottUJen/oïnge^«1,'μί
a,,9. * onBOfienbergeefë te maften*
                                              «.„«©oï'
Huidinge          Gouthoeven. Philips in. bexxxiv. Ofteïaetfie ^t&^»aV^ett
TanPhiiips lanbtoerbben ι. <$ctob. 1 f49. metfïroö'inge ban goube en"rt'aeriero
in. binnen penningen naet be toöfe b« f&jinjen feet ffatelp binnen "d
Haeriem. |ehuM
A». 1549.
                                                                               /maren"
,^Ltl. Edelen.
n ben jare ι τ? * ■ ben 1 o. Uug. enbe naboigenbe toW'z£faf&
mitfgabers be groote enbe KïepneSteden van HoHand»n" ^.
smenbin be>ètaeten banbenfeïbenEanbe/ingtootenboIIengetaleeiP^ tot
aenHaer. gaberb/ 8anbelenbe ban feer getottötige fafeen/ ben &m$r\*»&*'
Hm dm
io. feer bebjflefDen enbe beroeröen/ (iactbanbin Hanbebooiiw·
-ocr page 475-
Β E R. Sin ΗΑίΧΐΙβ
58?
u^wtttt inbenjaïexj77· ttjbt&b ban #aetlemöan taegenbf imeim
ouwftati< twn tenteen ben #jin3eban«©?anïen vvüiem
van Naf-van Wij
kmh, *n oto et ö"1^ f°iiS *8ni Pr· Excellen»e öen i. iBeg in &tab ge* i«m van
fca, 71*· toeberom ben »4. 3«n. Stiet fgne Frinzcfze Charlotte van Nafzo*Prs
ïtifipi 'enö* flenftpen fïeet/ enbe Igftoatpt: enbe norjjten betbe- "«nOua*·
ten!1 fcfftnjs ben tgb bet beranberinge banbe Sfcet/ bfegp tiaer ge»,cn*
mnht tetfette enbe bernlewbe/ toaer baninbobenpag. 300, gefpjo*
RuJf0^èieIbenbe Staten van Holland ende SdandbiegjaersS fn JBetJ Dagvaers
w,|ne
bpeenfcomtïe binnen Haerlem.
dier Sm»(
deiStaetêt
Pi
Jj^ r«eter Bor in fijn Dertiende Bock Fol. 80. boet «Otp berpaei
fcwttn"n Dagvaert der Siaeten binnen Haerlem te fjoubenben i$t
?J»ft- 157».
*ïn ettde Veer in fijn Vervolg van dè Nedervlandfche Gefchiedenif- Intrede v$
va' .'©Meent befen tijD [in JBaert 1 j8tf .]quam Robe» Dudley, Grave Robe»
SrWycefter*
tot Haerlem» Hmftetbam/ enbe ©tmgt/ meteen feer Dudiey,,
le|u°*En ftaet/ enbe toerb ban ben i©agi(lraeten enbe burgeren ber ?Γ·ν?,η
htv» fteben metgtooter ttiuroijgenontfSgen/ metheelftpoonfpelcn/ pi" ff:.»
^tngtn/ enbe beteringen.                                                     Sïm
».v/SjgooR feenneign öatfgne Pr» Excellentie Mauritz vanNafzou, Naizou
tsü«tenöe ben tgb ban fgne üegeringe meetmaelen binnen onfe jètab Pnnz py.
hm
Eeft: ban toeifee fgne intrebenifc notgteget getal nbtpteben üpsvaa
&
n *Βϊ> εη pebbe nonnen br Bomen.                                             Wafzou.
et^ben jare 160$. ijs Philips van Nafzou, fuifje ban <©janien/ ^rc^»ck
fibvi
e *>a« J&wten/ etc. in $ollanb gekomen/ enöe oüer-al/gelgl ooft ννηΤΜ;
'i' haerlem ftatelgfcingegaelb /enbe ontfangen.
                         pi&ï?
fa»,"'SFfcdetick, V. Keurvorft, ende Pakz-gracf aen den Rijn fa ben aendëRne
iiif.il1 na€ngelanbboo| befeianben genen toog/ omfgnessjupb «ndêEiiia!
^•enigebotgterban 3acobuBV honing ban Cngdanb/ te trou* b«ijn*Ge.
h^eiK^rbe alhier mebe flatelgittngegaeib: gelgfe 00a fgne goog-ge- maimne.
W* ^ïinjefje inben jare 1613. upt «Cngelanb na ben #alt3betttec» A
j
deur van
aJ^Wtttigne
Pr. Excellentie Mauritzbergefelfcgapt.
vto7« 14. 4Dttobet bes jaers i6zo. toerbe algier be Ambafladeur Ϊ^Ά
inh.^ne»en banonfe aupteigemetallebe JBufèettierisingegaelb/
H k0"'L
bh κ'1« bjelRe goofb booiDoofb bier ponb Krupbji toetbe uptgebeelb vanBobe-
tö h„ Of t aen eer-fegeuten ten bollen niet enfoube ontb;eüen/ fiaenbe
men, met
Cik**10 m flagojbje,                                                                    fijneGemai
^red · ^iateiéay.ben i/.gun.toerbeffine Majefteyt van Bohcmen linne.endê
iHetf«'ck ".gier boben-goog-gemelbe iteutbojfienbe loaltjgraef/ £m€iia
i^töhSf fiemalinne Elifabet.enbeAmelia Prinzefze vanOranjen.inonfe oratótn
£wn gtooter ere enbe bjeugbeontfangen.                                  AmblÈ-
*netSïl,7'i®aett »6ïj. quam alpier be Ambafladeur van Perfien deur vat}
Sou**; 'Pcei-iatgtban amfierbam/ bien be #jin5e ban «©janjen fgne peifien,
Ψ «Ptbtn^age algier gefonbenpabbe/toaer mebe gp boo* be^taö
Ccc λ ntoi
-ocr page 476-
?ο*            Β E S C Η R Υ V Ι Ν e Η E Ν D E L O f
woe/ enbc toeröe &eg anbeten &aeg£ u jjaetbe tnefc anfe eHpW**
«ptgelepb.                                                                    ■ I. .. „.ie
frioz             %aefï-Ïebén ictepiU befegjaetjs i<Sz8. trots fó'ne Pr.ExceIjffIci;
Fiedérick- Frederick-Heynrick vanNafzou doorHaerlem na&mftetbam/Otfl fl**;"t.,
H«yni»«k. fefcere beroerte/ uptbefdtminiaenfcge tonbenticalen ofte rieme*"*1.
tingen ontiïaenbe/ te (lillen/ enbe feeerbe ben 14. &ito toeber/ enoe y»
alhier fönmibbaamael in Bet #jin?enBof.
                                     ·
Hoe ber ooft onfe Magt bp-oubjs geeft uptgejïeeen/
^SbataenAmfteidamnietmerBeïöBgebleKeni
• #p mogt get mfafl niet boen aen muer/ aen befï/ in toaï/
'Cmafï ^aer Iemjs toille fgn/ en ^aerlemsi toel*geban
Oude
Magt des
Stad Haet
lem over
««', *y HolL Kron· öivif.xxi. Kap.xiu, s&abejs gratiën "Slattf WJJ
©Tv/w *guam<6gfb?etgt ban Semftel enbe begreep toeberbat <tedekfllje
j#V Aemfteiredam, enbe began bar met gouten bjuggen/ tiefien/ *" n
fcrf», ucee. toojnén te (ïer&en/ enbe bafï te maliën, ©ie ban Haeriem tn« y *
ν Vaterlanders bit bernemetibe/ fijn met alïe gaer magt uptgetog*»''*,
fjebben ben boojfeï). <©gf bjetgt «pt ben lanbe gejaegb/enbe t"etb?*"%
enbe fïaBen bat biet in bat ftebeïsen/ enbe berb?anben alle bte b?«8^'ö
enbe fouten toornen tetafij) toe/ enbe flet|)tent/enbeb|«&M,töI!U*
Anonymus in Hollandix Vrbium & praifertim Amftelredarni 0elc.^,
tiorie, qui vixitcirca annutn 1453O. fcribicinhuncmodum: FuitArj? _ aj
dam, inquit, abfque muris, fona tantum profunda circiindatut» ui<l' 0
annum 1481, Tune urgente bello eives animatioppidum unoaflnP? js
majori partemuro acturribus pulcherrimiscinxêre, veniaadid aV*
Harkmenfibus, partim precanè,partinionerofotituloobtenta.
           «ij
Amftcrdam geeft fonbermueren alleen met eenenbiepei» Ö7„Hj
afgefloten gelegen tot Bet jaer M*· t©óe «ebben be Bnrgevgf*llïi
moeb grijpenbe/ boo? ben btoang banben oo|log/be J>tab meed w ^
t iaet tgbsï met eene muer enbe fcgaone torens om3tngeïb/banbe» , ν
?f nm' lemmers> Bunne nagebueren/ eenfbeelii öooj bibben/ enbe eeiHPe*,fr
tóornihyx' mt W *"&* berbintenifje/ oaet toe oo?ïof bet&tegen gebbenöe»
dam." ^epIaetjooIfeaeripnotBoeftBepenoberBalen/
E-aed-pie- %&z Over-toomgenaemb/getupgbooB ban bepalen
ginge der ©an't fëaerïemftB toöb begrgp/ en ban Saer groot gebieo<
Amfter- <&n tjanben onben tgb/ enbie men mi notg fiet,
damfche <£„ Qjer
m jolijs ook geen eïepne eer gelegen/
Vroed-
fchappen
met de
Haeriem·
fche»
3Pat bie ban Amfterdam gier quanten raebte plegen
3|n faöen ban gebaer/ in faöen ban getaicgt/
<@er aUe$ fo al* nu ten ^obe teer b befltc^t
S^cfeft»^
-ocr page 477-
Dik Si á » Ç á â ê hm i             «jSj
.■■·
AÓtflmf é í, <ïáç e^eii^ottfiöen, ÷÷ 111 ♦ <&÷. <äáÞ ó^ïßú;
r*JJen binnen onfelanBE çáê-õáá çêïïï^õé
u'3« langer te bjagen/ ban bjte beertien tiagen.
*|ßé toas be otibe tog'js boojbeele fionberb jaerenA
"^«ijieet be (leen fiet tecftt niet taij0 genoeg en tearen/
«•o namen fp ban taeb met öun nabyer'ge fïeen/
^P oat fp nergens* » Set ret&t gebjeib en been»
Þú« 5*oudc öeeft öaere gefiebe bonnifjen tot Lcyden geSaeïö au. 1391«
"»tnbe Rekeningen blrjKt Fol.-i6. ti. z3.
bn« <n· * J94. 8o?tg na $. Hóit'sï/ fcöiö'ben bie ban bet Goude een
toft*8 aen>tee«tötban Leydeh, baerniet tof beropgefcbjebenen
^"io om bat fp felbe niet en guamen. l bid, Fol. tf, ^
bon ·· ?7.guamenbsrbiif ban ben <©8èrefj}tèbanbeii Goude om-t
wn^s.ett.                                              é «
iiite ·eod* Quam 'i^erecBte ban der Goude ^aterbags na jBaurf *
"snieteenbonnig.
t. T Foi, eod. 3©gnfDaegj$na Vincula Pèttßmag't&tüti&tapter Hage
terkflden geHomenom 'tbonnifje taille/ fofp baer. geen befclfeeben
u5tbanenöabben,
|«iv1 ? 98. ben 1 u itëaert 't<$e»(f)t ban A,mfl:erd am.Fol. 1 o,
Va^° &omen OOK bie ban Nacrden t'Amfterdanu D'Oude Handveften
anG°yIand.
Endeyati
andere Ste-
den m et
andere.
Gericht*.
IV. Burge.
meefiers.
Schout,
VU, Sche-
penen,
XXXII,
Tüaeden,
Weihouders
efie Vroed-
fchappen.
Baed-Pen.
fiomrii.
fey^Wti i% tot ÏÐÏ Recht. 5Be Burgemeeflers poge»
zb* ^ffcen tbJtfl op-t betf te fïtHen naer bermogen»
:*jf e Schout met Schepenen bie fiebben Betgebieb
(jg^V^^i^tB^-öerifBi/en'tgeenbaerfènenfief*
Waf;'3et <ettoe^ nomt getoitBtigjs booj te balïen/
?** taeb ban noben ijs/ en meer abbtjs ban aïlen/
aaetet°fBetganftÖelLanb/of onfe jètab aen lept/
^etgaetb be Breede Raed omfuïne ftoarifgepb.
attai?.ndi,k ***cn matt/berfianbig/enbebjeben
^«««en bnrg'ren rec|jt/toaer na be menf$enfeben
Ccc 5
Sn
-ocr page 478-
19»            Â É S CR R Õ V É Ì â Â Å Ì D 8 L © Ñ
Slneoeber pKtfi/toel-fp#Bcnb/BtoeB/ento0j8/
«Enbfenb ben ganfcgen öaeb ban monb/ en ban aDbgg*
Uesfttm· *®t Secretatifcn bie tepB'nen be ferreten
f«h Cntoattetnobigötenöontgotóen/engetoefen/
©aer op gelet moetfgn/toaer ojb'je oogeflelb:
Öé Igs ö«« neem ban oob iwn amj?t genoegjaem tneïö»
elatett/
gBfnoebbeoiernunfetnobfgeee^t/ooBomtebeneniieeiWi.,;,
fce ontaüpe fcanbbelïen/ enbe #jibrtrgten ban beéle45raben/«ï' "fl0g
fc8epbetgbenonfe<Stab berleenb/bernieub/ enbebebeiïigb; °J[" ^*t
elle&tab* Beuten/ toetten/ enbeoibfaantien ootefocRen/ í*Ì$
litötte geben: baant toaettoefo bieebgegaeni foentöbtt o°R" »p
boens niet/ nötöte epgentlgB be epfcfi ban bit toera/ noijlt* o»»
ijoojnemen.
Schout.
Kornelis van Teyïingen*
JBurgemeefiers<
Willem Voocht.
Iohan Loo.
Pieter Verbeek*
Iohan de VVael»
OtuWBatgmeefiers.
lonker Heynrick van Haerlem, van Befte*1"
roede»
Nikolaes van der Meer.
Gerard van Teyïingen».
Iohan van Napels»
Lubbert van der Weyde.
Schepenen.
Iohan vander Kamer.                              ^_
Nikolaes Ie Febure, ÖïËÏÏìçÏÅßâ&Ïß*»*1*"'
Iohan Schatter»
                                      _ ñ
-ocr page 479-
Dïr Stad Haibis»,                 | §§
Kornelis Out»
lonasdelong.
ïohan IColterman*
Quyrijn Damaft.
Ottde Schepenen·
PieterOlikan·
ïohan Damius·
Auwei AkerflootjiggenöemöeeiÊommftteeï»
DeEaeDm Der &taetenöan ^oUanDtn '&&ï&
toen-^ageüanuiesm De #>taö Dan ^aerleau
Bartholomecs Veer»
Lukas Sebaftiaenfzen»
Picteï Oudevvaeg»
Jiiiis de wilt, KDmaet Der SlömiraïtteiJt&atrt
3UnD ïrnmen Stmfteröam uptDeti name δε?
£taDöan^aerlem»
Raiders*
Iakob Kornelifzen Tbomafzeo,
Matthias Hafevvindius,
KornelisDix.
ïohan Beelt*
Kornelis Guldevvagen·
FiorisPieterfzen.
Andries van der Horn»
tflttqf &MItes itoeenöcrrigen i$ ttgititoeejöiö tifcf boltoezgef
Arnout Druyvenfteyn, Oud-Burgemeejler: fierfden
$. tsitig. 1617. oud jo. jaeren*              ttltft
PieterQuyiijnfzen Aker, WethoHdtr.fierfdêniol
J>ecemb. 16x7.end èi.jaevnh
Baed
b.
-ocr page 480-
;<pi           Β e s c η R ir ν ι n g e En d β Ιοί
Raea-Tenfonam.
Mr. Jillis de Glarges, «PöCtöö?tttbe -%#$&"
Secretarieën-
HugoSteyn,
Wouter Kroelen»
lohan van Bofveit, %itmUmtïriöë 'fóttgjtÓt>
^exfemfc^e ^cf3o«tm^ie in *5>e ^ectefoïije 4$tcS
Wouter van Bekenfteyn*.
Meynart van Heufzen*
Pieter van Soutelande*
Gcrrit Picterfzen Berkhout,
.
sïa1cöb f oppen»
Arent lanfzen van Doft*
Vincent Iacobfzen»
lonker Sebaftiacn Kracnhals,
Nikolaes Ruychaver*.
NikolaesZuyker»
KornelisvanTeylingeiu
Stïfo ik Sier Boben inbe ïseftDjiftunge banbe geiegenppo^t^eri-
ïlaerïeraonberijet focfi ber J&ïsaenffljenban lonker Sebaöiae"^ ^
hals bic&tofljs gewag geraaefit fiebbe/fo moet tl Sier fjjn &2Ö,£S£3 1 gj,
in'^artbS bienft berJiaïenuiJi Picter Bor. in fijn Elfde Boe***»1·
^Pftöiöftaïbus:                                                             ■■■ Μί0\ϋ&'
s«bafliae« φ» &taeten ban tynHmh Sabben/ om be moebtmUe f*01* ut t<*
Kraenhals tentenpiaKenlanbetoarenpfeQenbe/Sebalïiaen Kraenhals, ben φ,
Schout va Haerlem, commiffie gegeten/ ate Land.dfoft, betoefê «Sf!^ «Π*
Haeriem metnenwiangenoemb toas Roode-roede, om fjet ianb-öotB »*· ^e-
i5i drast itwWiiflttii&eötö fo ber soïbaeten afé anbere bagabonber1 «J!^
gen/ enbe boen lïraffen. ^efeboojftö. SraenSatómettwf^tieiiJ
Μβίααρ öeaaen toeienoeop ben nat jHaetlfenJUuïtj wpt t» *** ®tW
-ocr page 481-
Dm Stad Haeriem.                395
jMen / iöebettogK / *nbe anbete 39ojpen / fijn beu abonbg genomeri
jS* 25etgen ImptenlMRmaer/eltoaet fp bernacpten op berboojfcp.
f*eaenBaïjs oft llanbbjoften $offtebt / baer een pupfman op tooonbe/
«jnaemb peter gafeobfjen/ be g anberen baegg 'jsmojgens tja pp mei
SWÖnbienaersiupigenomenttoee biebpfgnpaetben öleben gegaea
C «ï&flojl / enbe ign pem op ben toeg te gemoeb genomen berfcpep*
*£ " Solöaeten/ ban ttnee/ ban bjie/ ban biet/ bgf / fee/ min enbe meer/
Ï~J5 Öp alle naet paer pafpoojte b?aegbe / eftfo be feïüe geen pafpoojte
» " öabben / geeft pp enige belaft toeberom naer gaer ftpanse te gaen/ .
j."je*Jingcngetoilltg/ enige getsjongen toeberotn / enige Met gppafje*
«ft/ïten niettemin belaftenbe ben gupftnan geen obetïaft te boen.
«ir&egoojï een togle tgbjs getoeeft fijnbe/enbe toeberom op fgn por-
to0* Beitomentoefenbe/ fittenbemet ben pupfman aen tafel toat eten* Den Lani-1
«„'jönalbaer op be^offtebe genomen eenenpoop sofcaetinnaergtf* D«>ft ion-
SJ&antrent So.ftetn oft meer/feer tojeselgca roepenbe/enbe tieren»
ket s&a&i·
in''Hlietenbe beur be glafen/enbe roepenbe per/ per fla boob/fla boob/ !!?,"*"'
öe?"iJ8benftpeïmï 'ttoein poojenbe enige ban fgnbolfefgn in paps ΗοκΓη™
£L '«Pen/feggenbe / gi*r tg onraeb. Straenpaig bit berftaenbe ijst acp* jtgaokii
W,ernJBopre uptgelopen omfgn Ipf te falbeten / ban iö ftt*6]È ban be
«I/n'f' Solöaet en met een groot geroep enbefurte gebolgb/ roepenbe
i»i?a«oob/fla boob/enbe peböen pem aibaer met paer rappieren beur*
lS*n
/ ^ftfcpenblgnbetmoojö /pp niet anbers Honnenbefpjenenban
Se7^8enabe/if3etgeen genabe. ©etbobe litpaemgeftpoutoentoefen*
*tfeiH beb*>nben bat pp bertig toonben pabbe/ fo groot/ afjs filepn/enbe
H9e8ebaenfgnbe pebfcenin'tiJupiS alle Kiften enbe nafjen open gé»
5,«w/enbe 'tgeene baer in mag mebe genomen/fo fp oen gefcaen enbe
Hen/lu^Debbenaï'tgelbbatpp ober pem Pabbe/toefenbe*o*>.gu?«
TfBh;» Ρ
öem meDe 8*twmen °w* $aerben te nopen / nocp een gouben
Sulh·» £?*** flouben fclau/ enbe een biamant / efl ηοφ ontrent goniserb
te h,a!I faflouben ftec&enfcieemb gelb/'ttoeln pp getooon toajs bp pem
WK" b°oi fgn plapfier.iagf ban be feibe 5olbaeten fg'n 't ontlopen/
ÏStihi»rmte*fo be piincipaelfte bant'tfept getoeeft tefgn/ ban b'anberc
^tih»«^niïeeï8cöangengetoeeft/borpentoeet niet teel offer enige
"taf*»l8ïefgn geftraft/ bangebne feetftaenbattet ttoee itöenbeïe»
'sn genaf3eerb getoojben»
%ίι?*2ηίLD«i StabpeeftOoS fg'n ipQfi Officieren,                             ©fficierns
Ba'ir^oooitoetten-btoang met ojbje te manieren?                     *en ?'a"en
^uweD,Droft,enmeer. ^oefeaneenHanbbeftaee                 tTuJlI
^^raeentuclteniöi ^moetfeBeronbergaen*                     «nHae»,
D4d             Ofp*
-ocr page 482-
§§4          Beschryvin©» Esï! LeB
(ξΖ> fpQkxey Uvj pfdttevj <^2<ιη&ο»
BaeljftWen-
David Koker man, 25aeliuto üan Itermerïatiö*
Koert van Yperen,25adjUÖi Üan25fUeCti3«Hi>f^
Nikolaes Backer, 25ael|UtO Datl $#Öem#e&**
Iakob Koufaert,
UU Kermetlands Baeljuw.en bfe ban Brodent©ede*
Cnocfebe Droftöan'tïanb genaeuibbe Roode-roede,
55e Rentcmeefter mee ban't ïtermerlanbji gebteb/
«©ietoonmmeefiaSötetitoatïbooion^tecgefföteö*
llaerïem fe be ojbinaere tooonpïaetje ban ben ©aeljuto enb* &**L
temeefter ban ïterraerïanb/ ben 25aelju\» ban a&jebenroeöe/ ttw *m.
SUnb-^lofo
Haetiem 316 Ban ook [jfer ter (ïee niet laten aen te roeren/
Voetd het ï|oe toppet Swacrd van Recht alfeenmetaSojbjetStbeeretli
Swaetdvaa Stllfo bie ere ban en bipttfjepb ons ttoeen
luftstie. a©el-eer gegeben ijs alg b'alberoubfïe fttttu
ierfoöö
Scherp- t$e Scherp-rechter van Hacrlem gabbe bp-Ottbg ban tÏHÈfl Pf^feno
sechter van È,fcn gp fcan &εη ftjbe ter boobbjagt / met batter nabolgb tot bat öf'^ i
Mwi*m.
tentft boli)aftoa0 /b?fe gou& guiöenii /optgefêpb binnen m{l)#tl
öïtoaertjemnaer caiber getooonte bpbt Uamer ban BeltenMi»* „μ
Uooptotinö enbe een paer ïjanb-fttjoenen toegelepb φ <&etaI,ru$
baer booj in anbere fïf ben feg ^ar^gulbenjs/enbe te ©aerlem ^Ztsi^
rcDeïItngen/ etr. £>tinbje&ben enbe bag- nelbfη iuc?ben Sein«« &e«
ttpt ftanben toanbrn iSentemeefier ban ïtermerïanb / ofte vaJLlt$*
£φοηί ban ï|aerïem / bie't felbe be eiaeftgRïjcjibmreRettfW
w
gen. Arch.Holl.                     *                                        „ferïift'
<©enfet οοδ bjtje jagt / enbe taojb in ben fMacBaete ban &e&L
rel bert ι o. ƒ f b. ι j * i. JBeefïer banben fcBerpeftnaerbe genoi»B'r'
aefjjt ban Cerel af/ tot jüaerben/enbe be jBaejs toe,
©ïdïnitie, |Bgn Heren Iaet mp toe/ een bmtt ban u te pjgfen/
verbod ^RiMUïgobfaIi0öep&bflerniebete&el»sfeu,                            m&
-ocr page 483-
© f R S Τ Α Ο ΗϋλΊΙΚ»'                fj/
toe toojbbejs Heren dag ontöepligbingetilanb!                         2aLSS
jj. .w neemt be fonbe ban met-namen bOtoerganbi                        Se sondae <
§£erDe&tgpmüetfien/omatoen<l&obreeren/                               ©ftechn?8
aftt tot <©oben maeat/ en om bat qwaeb te aeren/                          ften Rua-
2^1 quaben afgefcgaft, JBgn ©eren blöfter op/                         dag,- den 44
Λ ^Bat 4&ob fo onfe &tab te meer genabig fg.                                  lan, 1Ó17.
2~n baettin pber fcoojb be fonben af te bjeaen/                                 1-*?'6,,
^tisnetömeetteboen/engeeftonjsupttefïeSee                       *y*s«-»i<
^oojaHelteenfn'tlanb infeben/enbetacBt/                               Gods-iu»3
^'Cn tooj-bboojutoe beugb betijerelbboojljerucBi*                        ς*η, 3
g^omnocpineerljeftOepbearEbenentenoemen
*8ηonfegolttn/isie top ten retijten roemen/
§0 is tot btt betogjs geen akpn getupgenijs/
«&^at gferfomemg Huysboo? οηΓε Armen i&
^en ttefilgfte piaets voer dfafgeftötvewcfcn.                                      W«efl«fa
3e tijbber $tttftfnge ba 't Weefhuys te booj bc oubBepb ÈttfieBenb. ofte«(
J®tt «©obg-ïmpii too?ö öirr gemepnlg'6 öetHeylige-Geeft.huysge»€eifts
«oeitiö/geirja ftilfejc ooi Wfceeïe anöereftebf gefcDfefe/ beeï-Iirgt om be
^iÊMae öeö ï|f ren ioh 4.18. Ik en falugeenewefen laten:ik koracwe-
It'P01 tot u,te tocié/mei öe atagt enbe troeft fcan ben #,<©eeft.verf. i£.
.^falden Vader bidden.enhy fal u eené anderen Ttoofter geven,op dat hy
" ceinvigheyd by y büj "e. vertiy. $aiTOlg&/deD Geeft der VVacrTwyd,
»r£taöjb ooaDe ©.efóftottatotiii boö? beWm-ïmpftn irtbe geneen*
ffft«ln «ene Duy ve naet Betoube groutoeiijfe ftacpfcSe twifb|upage>»
sSfioerb/ bat ban in <tëerefojmmbe Hanben enbe ^tebennteteg
o?b geleben te too|b«u Dem.4<if.ztt. 1011.4.14.
JHeter OuclêWaeg»
Kornelis Guldev'vagCK»
lafcob Seh<srmrs*
Symon vanden Bögaert.
KlaesAriizcnGravvcrt.
Maria Ruychavcrs.
Geertmyd de VVael,
, CteniraKiacs.
CoihèiiaKoaïBg^
"■·              «SMS
-ocr page 484-
|9?            Β Β S e Η R Υ V Ι Η β Ε Ε Μ Χ> Β ϊ. Ο F
■π
%tgé mei jttfoe ieilerew gcfcfyxföcy,,
gedenkt die Weefkens, wilthaer ontfermen*
Wantte VaderendeMoederhebben verloren*
*Tes die rechte Gods-diensT·) let. op haer kermen»
Godfil finder fiiut tt gebed weer verhoren,
Enti velden, en κ landen, als fijn uitverkoren,,
Gebenedifen, enfigenen: mits diecondicy
Meefthy gefiyd (wie kan dees woorden verfmoren?) MatthJ^
lkjtilbarmhertighejd,eiigeenfimficj^
©0e wy fchenen vergeten van alle ftate»»
En niet en fagen dat ons mogt vromen,
En vader en moeder ons hadden ver laten,'
Heeft die Beer ons weder aengenomen.
'4βφ®χ&9 (tam Mm ï&Swfm <SZ>ffiV-ti(U ir&*
Jïootc MttUin cm opjered?t6ei$iwet
jot&e itttexm dewjetegftewfc.
<ép! tuitt omHMT&ÉW01 νφ upt ïfefb een acïmoe$ fc0ettfc*$
Cn met een ttriïbe gaèf om «öoöiss toü* geöm&en/
«©ntfermt η ober otté/ bie ban on$ troofl/ en ïjoofb/
«®ie ban ons* ovtom fijn in onfe jeujjb fieuoofö:
SE^at 0p oen armen boet/ bat fttlt gp «©obbetonen/
<®at 0p ben armen boet/ bat faï η «fifcb betonen/
«Dat 0p ben armen boet/ bat boet 0p<0obe$ foon/
ΙΦρ fön aen ftjne pïaetj/ en 0p tè toeer nto toon.
45ebenftt/ top baren been/top moeten 't aï berlaten*
mat fa! ong ban § et goeb/ ?a al be toerelb baten*
Stïïeen pt geen gp geeft/ bat bïöftü afé gp fïerffcf
3&atbftjft u ι»? ben feer/ aï^gp benfemel erft*
Het oogom hoog*
-ocr page 485-
Ι> Β Β. S Τ Α Β Η Α Ι R Ι Β Μ ;               J9>
fc^aet fjjn 008 notöWees-meefters, Me tocfitfit fjp&oen ogbenage*
Γ'* Sferen toananöeteï©efenïropten bit <©oöjs«|)upsl·/ in öe Wees·
^^"OSöetöartBiip^
                                                  .■■·'"■'.
ïonket Heynrick van Haerlem , van Berkei*»
roede.
Gerard van Teylingen»
Pieter Olikan.
Hikolaesvan Krabbenmorfch.
Egbert van Bofvek.
, tnSiek-huys,ombfeseenbiefieBfptte8ettefem
                         s.EUfafceti
\ S*                                                                                         Gaft-hujs,
ijttrf StfeBttnge ban bit <0objHtopii fsban gelrjBen booibeftttjfc
ï i* ouPRerb: botfi get is inbc «eaflfiupiS-boeKen alöiRenb op Bet jaec
^o^'^et fieeft toeï-ecr in be<6?ootel|out-iiraeÉ getfaen/enbeinbe
^t{.u"8firaet«ptgegaen/altöaer ïjet feltoeinDengccotenbianbben ij»
bapj'^Motbengronbtoe φ oertooefï/enbe tjerafelb/enbe Βο#&
5Uiï»iï? in Ött Kloofter der Minder-broederen on't 45;00t-$ephg>
W^etpïaetfï/nflbatbe&taöonbeï be fcegetlngeöanüenf&fa5e
8f3e^njenUJebtïomtoaiiBcBowen/enï>e beiBoraUtBeröe alfiies
KornelisDix.
IohanBeek.
Floris Pieterfzen*
Nikolacs Ianfzen Verwed
Tobias van Hosenbeek.
Geertruyd Lautens.                                    -
Maria Thomas.
Ddd 3               Claia
-ocr page 486-
J$f            Β Β S C Η R Τ Τ Ι Μ β Β Ε Κ S> Β Χ β*
Clara Bmyntèels.
Cittiarina Dirks,
t^oebe Cönflenen We ïjier fijt pafjerenbe/
SGentnernt bee# letteren Hit Ïjier ftaen gefc&eben/
Cnbe tgeen bat top ban w fónbegerenbe/
φρ nat 0p öeb/t>D moegt fgn boo? teeutoig fneben/
t0ebenöt ben armen tertogilgp fgt m tieben/
«©ie fïefe enbe fcranit ftjin na Cijnliug bemtaen foct(
i^eeft nülöetgö η fal bjeec b)o?ben gegeben/
IBet een bolle maet fo eng %ukii$ berflaen boet
«©oo? «©obis öeplige bJoo?b/'tbjelit niemanb berfmaitt
«©uifalö biel beraen biocb/ berflaet bit luel out left/
^at ben naerf3e Dieboa? gaet Die licfjt alberbefï,
Oud«-M5-          »ÊeilOude-Mannen-Huys,altüaÉrfpi3wben6oub
nea-Huys, genieten Dungemarit/ en ru|ï/enonbetBoub.
# te*
Entredevats 9|etOadc-Mannen-Huysf!sgefiiigtinben jare it?ö8,bco£e*nVbc
B.hetori)k-terije»BetriC6ettien. 1607. na eetie Intrede van verfcheyde Hol!aj", ρ
fcheüamc-iRJjetorifkfche Kamcrcn, aïf3C flenoembbJO?ben/ ben io.€>Ct. 7'Lén/
^*0* ben ^out ban onfe <©uDe &amer/öe ïddltBaniften geöeten/etw^rjiei
enbe getoefleSemt/enbe in befe oiöje ingetrctBen. ï . ® e ^10^têt
&Ιοοκ&ί$Ιί$·8>φΙζ/
€o|nettu!S£ci}oneu0/met fijne mtwfa
enbe ^cöolieren. x. <©.e gemelbe ^aerlemlcöe f^elït&anifl*n* * jjati
<©ianieHelie ofte ©lamingen ban llepben. 4.«©eöo?en-apie^fli)j|i
Itattoifft. τ. ©eώοο ίΜεη ban $i$f ebetn.' 6. φε #aftH£nbetJ*
ban «ebbjaerijg-tooube. 7 Φ« WMe Mtolenen / ofte ©P'j^ittf
ban liepben» s. t©e «oer· boom ban #ïae« bingen. 9. ■·■*?!; fl«ueC
3labenbet / ofte 2&jabanöet jë ban Sfimflsrbam» 1 <v ©e »-eIfx ~ rfjt.
öe booinm ban jaoo?bbirjïï. 1 ii ^et$a.ifbloemBcn ban Φ*!'1! f/art
ι*. ©e (©oub-bloemBenjS ban <©ouba. 1 $♦ ®e 3feoien^;°%iftt
W|aben-@age« u»^e£onne blombanbeïieteï, '^"akin
«ngierSen / ofte be ©ïamingen ban fèêtïem: toeffie Jfcegjf1* met*
be#out(ïraetboo|öenjSieuujen boelen banbe JBaeep »*» *fett^
ïem/in tem
Ctfumpfi-boge ffttenbe/bjeberombjetben WB&gLtgfr
mtmm gegeten/We fpMt »o& in gemeïb* m* »»**»'ι$μα
-ocr page 487-
*a            Der Si Α » Η α e r hu ',                $$p
t^l^teeoitjebejegentiett. ^efeJtameritfe«b?agteniiierbooibir
tien /EÖeele bjeSe booj met ;èinne-fpelen/ .êotte-Sïutöten/ öefereiw
teh /„Y£i>t6en0 / ©ïet-toetfeen/ en uf ergelgfte Qt noe gtee/ met grne*
*"«ioog ban öoI6 tipt alle quartiewn»
*WdebeeIbebefenfmupt:
- at<ieugtoytwracht een fnenfch barftihertig liefdig goed,
11 "Wat verfchricklijk quaed een gierig menfch Qnvroed.
* rage vanvc Sinnen-fpel toa^befe :
. .led'armenliefdigtrooft,'wat loon de fuik verwacht?
ls ©uk wat ftraffe fel, die trooftl-oos haer.Yeracht 5
<6Sn*.feb.léo9.fÖn&eeerfte oude Mannen 6p beÖegetltetl f tl bïi Inkydine»
bt fe»'ÖüpS geïepb / na bat &nn be o?bonnantie op 't föaebjjupis boo? der ccrfte
ΒοοίΓββn ©urgemeefïeren ïaa$ boojgelefen / enbe £p ben eeb ber ge* oude ^as-
lonv ^epb gabbcn gebaem
                                                    «■ »« h«
*eUn* Fr3H2oys van Bekefteyn geeft ben Grond tot dit Gods-huys Godshuys.
^ow? °tEnt>eeï gegeten /toaet ober fjp een jaeriijkfcheMaelrijdboo? ,Gite via
toh r,5Pönnentotftjnbergebacotemr3e befpjofienBeeft/ben4<©e»S:1·
^n'bpr^'irantifiMööag/ofte^onbagjïbaetaen/te öouben
:toaer fteyn tot
«en fi*'e Memorie in be &upbet-galetge beneffenjï fgn Wapen in Jjar* den Grond
,lKÏ«8eÖ0U\»en|laet«                                                              van het ou-
de Mannë-
^ANCISCVS Α BEKESTEIN v,|«f$&
f'                  THEOD.ORICI F.                             Maelujd.
^DI GEROTROPHM MAGNA PRO PARTE
DONATOR,
^NNviqve epvli ad nu. octobr*
FVNDATOR.
<jn"be -si etfief fiangt cm J&ato tmftit Op- G<fa m
^°ifeS ^p^tHitia'SJunt/^et'utoe toglen falf&mtbjetStbanfeer ϊϊί'ϊίο»
%nn ebentie« i6.JS0bemb.26n.i624*                                    deMannesa»
feaÏÏr 'Weujfein C&ifto ftarf om ïebm/
v^l«kn-|)wtf«o'flCPii/^frifiifpeaii&^al/
-ocr page 488-
"400              Β ESCHRYVÏNGE ΕΚΟΕ LOP
* μΦ, «♦* «Φη geeft beo* eeutoiglijKtiecif burgerij gegebe»
ι ί·4·
          i©* w Hooi fp jarelgtir C&lftina bieren fal/
<^en Maeltijd fë geftïjafr om ttoemael te bergaren/
Bie öoo? gebat en tijb 0ter gaflen fgn bebenb:
j^eejSeecflgeijoubenUJierö boenfeftienïjonberbfaerfit
«£n biermad fe$ men f$?eef op <§>onbag in b2tobent»
@e0«wtcn ^anlfc <Ou>$-(MrtHwn-c$ttgé·
Willem Kornelifzcn Lakeman.
"Willem Rcyerfzen Buys·
Michkl de VVaei.                                         ^
Pieter Quyrijnfzen Aker #*»ƒƒ» Regentfihap "*
Aefjen Willcms.
Adriana Dirks.
Alit Kornelis vander Kamer.
*$efe Gefc^m /tjn op cewe gopets-pfaet, Men be ^*??
6« fee, frgVöeure <3<m ^et <&oï>é ^ttjé cpjaW*
twetjjoft* kttum jeJêi^eGew.
Cp? Mtom^obeiimtlöné arme tmbe ïieben
1&» rg&e milbe ftanö en troume gulpt bieöen/
©e arbepb en öe tgb bit öeeft ontf afgettoof b/ ,^^,ο^
Cn ban bes* lieftaemii ftragt en nooöbmftg tuinl* b**00'
30erbuït gptm gebjen/ bat onfe graeubw ijaeren
üSeneöen in ïjet graf met b?cbe mogen baren.
£>o late u bc #eer ooit oubebagen fien/
^ngiecenmeeflöiernageftabiggeplgeftgic»*
€»oö fal onjö bo?ge ftpi/ öie fait u tueer belonen:
<Pie fal ubj merft bp Ijem genabep bekronen ι
              ψ$
-ocr page 489-
Ώ ι R Stad Hukieu;                 4®|
5*St h&tt &an fcftattm op: tt mmlb ntoct tottgaat/
*&ntt t efftieeitian<aiil# toolfe fol mitoig uafl öcftaav
Het oog om hoog.
IjfJJk met- enen glaets tooo? feben outie Vrouwen,                        Rtmigia*
^■« oan Remigius öe oaöe jföannen öontoen*                               Gafchny».·
Mji^igius Kapclle té bthtnb in eenen #fft-&lfef en $,$untfae«g
muïLUccccxxX1· btfcutlbbp %Mtmg SSanfsen/enbe^eïtitöan
iK9tttl/&tfyt$tnmin^attUm, Defcripfiexautographo.
ÏHt Sinte Barbers Huys,geI{jÏ! AntonisMtfi/                                S.Bartef,
<®Sn öepöe maet alleen bes vrouwen woning* fiee.                    «» Antonis
^^^                                                                                                   Caftheyfëo
^nfeK JZi&etyzwmtVta ^*3&<ixGaKty,&a{tflvgê*
> % ©f Örfir «%«ij CuitMf* t /tü>4 <$«*) Gf«i?ffn> Qpaty f «β»^^
f HCy »9 o@*ifiigifwj/«tïrt;ii6ftJ />«l ^b»« vni^uan) QVttiffiir' Hllge
van Α ffendelf, $>*>*(?*"- / <«·!« Cforf* <%«»; &|ftfmVff ίQmi fijn*
&vfÜ ^"^'"Jίβί /**»»«*> ^sujitj /t£$e$l ivi faftigfgt f ijüwf/ /iw&~ |t jnirtf oei»
fflj^δ**&>//*&>&%»** Q*n*l 9»t"tSmt$)fi) Vatrivf «v'JfSi^/tftfotf· wgjf.
j^ *» ffiWf*> f »f ift) fltmeij ei@Mif/9t«f 0M£f»MiJif9 jmtf fa; /ίΛ·<*) ten» (TUT**.
i^ '' f^ibftj ig /CrifelP «pVfewnfy/ «·) {HMrêMiHVifl; Ij^fttVffV/Aft* ^Γλ^ι^ε"
'<*f <^*Ht ^ftH* Γ^*'*/ /*· <&η* f"'*" *"* o®***** /Stigfftii 'T»*«- §w»,
"u·^ /«ii^tf'eftjWftfgft) fï«e*f ft>. Defciipfi ex autographo»
^*ft Incarnatie tót)OO!amÖ0 $oejte batt't <0i5p|tt|ig
in ij acö«t ffeen gejjouUsen,.
j. Μ dat Tp// 0^t endebehoeft/Ch fChenen Perkten,"
?S«t Hfgo Fan Aflcndeif h/w geft/ChttOnfebacn.'
-ocr page 490-
4È&              BbSCHRYVINSB £ Ì Â É 3L Ï *
Pieter Kluyfkcns.
HansMatthijfzeru
Meynfjen Latirens»
Blifabct Hermans.
Dierdtflcn, /AtV* ^ieS.? /«ef»*#£(Ar^AAjieS»Wty/A«^! ,
@<lfyfy W>eA$ft> C*««?/ /A»V fcp^iroriAj o@«*l?/ /tf»»^ *®^
â^ß- Sinte Anthonijs, /inj Capelle g^ff S«a> ^mmexAj) /Ai**0 tf"*^
gelegenbuyten SchalckwijckerPoirte, ,3ëá- pater <»j< /t^jLg
fnm* <%*£«> fttig* tHHtf· /tf# 'Àé»»? (mrnnty /AiW S*euVteA> / -S»^^,,^
0%broederen ende fufteren van sHeyligen Cruys gilde: ^^
fjAffi ö*) Ce»*'* 33»A%f ffA> ^ootfig pÓAftjrâ t>*0 SS>«.># SötëfV»? / ^
fef fal«i£*£*fiJMKi ^H>i |i JhA?«u&kAjfiitfA? qAjifVjAjy /«iftifjjifi £«»<*·^^ö
Sïiifbi'itii/iiMÖjS»*»^ /A^A;*ft;^WÏA)'/«»tW SQitibiti •Ziayi&éfy,
C*ag3M*
S»»»*!^ ;£>*.? ^wiijïj·; «f gÏft^wiMiMSrêffAjfaWA;^'^
f»^ifirnb»»>f<§· fnrt efiiif fijnrtf (ttMMtAji*gAj / ^hWW*- i»rf &»< *^ JLfi
■/toto* tW» Á? remAAj Ski* «jjjetf AjAV/AiV1 0W?i?A) iifftijAj $Aj 'èß<ß##'
«Ë? Si* ^Ëé* f«j9iP/ «SAr*iji ^wtMweffenp ëÁ) Sitf «w!>A fij&P/ (#"* Ë„
«%««* /Vmj Sic ogfAfïWiP «fi Ar· qJjw; G&e* ^iribiffwj; «3»«*ß'1^!' £#
$y vtttBHÏitf' ,SA<tftj fiwiW etfeg&jmttmfoftgttft) in'fjeAr-·»»* "^ ^J*
,S»£fftii SèiA @sHVsi /Aftif 'Stttttigop onfrt KtfbAr* 3P*»ntt> AJ ^1"' gg^
ftiafitf'/ ^«W S-Sei Gt\q<eiffn<i tort^wAttf SSefföj ftyrfA; *3> /**'
cs $««>â $«« ^/«è^ö* cjCiwi»,ftj/Si.< t^irftfy**'^
JBftfnbftt^M^&ng&ajt #·ÁË 8ÀÁËéö»»éß Jfr^* Jfi*.
<l£,Qatmi &eeeil(]»vi) iQani, Qauigttwttt) SPovtgi/ fi***3 £<W
.Sef ffcStfmfi gtfff <«< ,« Al A? StijA? ^A? 0A? Ojirttyfi* Mt'
-ocr page 491-
Obr' Stad HAer£bmï                  401
f^-««ipfctt «=b«y Sinte Anthonijs Capelle ende Gafthuyfe ftaende
ll^en der Stede van Haerlem by Schalckwijcker Pokte u<ity<m
&*** 6tQef **βφΛ* »h'< ^«pgM^^wiffg.^ftj temp* tomib 3tt{3Cfj
{^ *9^»#H#j) ^.eeffijj ftfjiftf Swy /Cmtiitty$l»<*U*)£<e>n(i#} /tnM Vat»
*tH9**Ati$\i\*ito'. Defcripiiexautographis.
Lambert Antoniflèn.
Yfbrant Klaefzen Vifcher.
Iakob Ianfzen Schout.
^e^oipitaelsflmöeöentafeltoetebetBen                                 s.ïako&s
tep?jï2en üjeembeling We boo? be ,&tab 6omt ttttikttt i                *« l. vroa
g^liaannen met bmnaem Sint lakobs Huys&efaemö/                 fn.G,ft;
n t ©JOUtoen Lie vc Vrou op Bakenes genaemb,                           toyftn,
!*Cr0^kobs Kapeile, fïöenbe over 'tSpairne,fg öefeenb ÖJJ |)eÊ ISÊE
«ttEhLXXx'fMnït)ai na<&intelBflriijti)8 batij in ben tuinier infe*
a5eh^®?tef ban25aertoutöan»fTenbeiff/peter<i58ergt!S foen ban
Wi^eec/*nbe ifïojöjs JBafttijnif foen/^cepene in fairlem/öjaer.
^nfpU5^cout ban ©airlem berfotBt enbe geo?btneetb toojbfn hm
SWJ?9n öe &anel meefêerg befit te nemen ban be goeberen ban &p»
«Hei. ίηΜη «©gföjecBtjü foen/ bfegp binnen f aitlemijaööe nage*
flitog/; ttioöer / enbe ben fjeiligen %ofleJ ^>inte %(ttop tot een <©afï«
mft?* ςiten **$&« armen befjucf tot eeuteigen bagen / mei nebrng
?ercnp*s ·01β IaGops Gafthuis fottbe fjieten. 1©rlïie Cefiamentare 2S#ef
iDtngf'0 ü» me t ^iabjs fegeï/ enbe öe fegeïen ban 3«r 9 Cïaef «tentg
'Wn/ enbe ©Sergt öan %ambofti/ £iepene in laislent ♦
-ocr page 492-
4«4           Beschryvimgh Enoe tof
3n eenen 25jtef ban ben jate mccccxkxv. f*p ^fate jBmtffc&i,
bacö booj 3!anbe <©?ebbet enbe jflojijg jFBacigiuS Toen ^>«P{neif'
JNtcït>tig«paf5cetö/tocjbS.iacopsCapeikgefe|Jöie(laei]ovcr'ti>pal
nein dieDijcftrate.JtUbe Achterftrate.                                             
^ebett fjet jsiï MCcccnv.too?b S.Tacops Kerck aïiijb gefeF
ïiflSen in de Hagefkaet, nu geïlteptlIgB be Hagelftraet gegeten, ^«t
3[n eenen S&jief ban ben jare Mccccui.cponfet Iseöer ©lOW3*1.c
ί»βφ annunciatie toejö befe S.iacops Capeilegefepb ie ü'ggen <>ver
Spairne binnen der vrijheden van Hairlem.                                         -..
Snöen jate McGccLxxvin. opten jeg enbe ftointfcBffett &aipE
2San«arto Bebben ©utgemeefieten/Stepenen/eribe fiaebt isttw^L·
ban^aitlembenCappelmeefietg ban Jiinte ^acob^ «ttappefö 0Λ,
aojlcft enbegeconfenteert te sullen mogen betimmeren de vuyle Be<£
anbcyden zijden vander bruggen, gefijcB Bun lupbenbatgoetbWfltj^:.
fal/3oeaï0 spbebuple ©eetBbojfcfi.bptoete enbe confente ban0;'*
SSaebttoegeöempt enbe toegefiopt Bebbën. ©egoitbelicBen toae*
toat bp be Jbtebe ijier namaeïg tot eeniget ttjt fee tpmmetingBe bp »v
€appelineefïeti8anbepben30beubanbe buple BeecB ofgeroertww
ben/50 fullen 3P ban terff ont/ niet tegenftaenbe bit tegentoooi&fgetou
feiii geBonben toefen tbojfcB. getpmmeti / bat bp Bun lupben ge«i«e:*
fel toefen als bo|fcB. f0 / op Boir feïfö cofï toebet ofte boenen / 3on?rtlï
«emcBtoeberfeggen/joeals: bit boifi^ionfent nietenöeuöiöai11"
ierfïebetoeberfeggen»
                                                              e,
üttben lare mccccxciv. cpten fetfenbet$fn fCugufïo BebbenpS.
bet $tro!aeg <©rten ban JBtenöd / fleefmr efter bet Bepliget ^WlL
f&io?/ bjoeöet %$m ^ombntfft/^uppifoi/bjoebet iarpet* "i„"
3&0?ojeri?t/|^ofurat0?/enbe boejt alle bat geijcrIe«nöe gemene e°!'
Jjent bandennfetiUien KloofterderHeremiten van Sinte ΑuguitiJBS V
de vander Reformacie ende Obfervacie in Sint lacobs Kerckeover <■
'Spaerne binnen der Stede van Haerlem,bOOJ ÏHepnaett ban ^{^l\h
«n CojnelijS tm SSertBentoebe / ^rijepenen in iaetiem / eene ®»Κ.
gatieofte©erbmb-ftB?iftgepaf3eerb·, teaer in fp bekennen/ψ%:ϊ*
5©e6en/ ©inberö/ enbe gemeene (©Pbeb^oeberg enbe <5BÖbef«'r*if
ban^inte %&tobg 45Jj«ïbe/biemêfn bie felbe Stettie Bowbenbei^*
«eren enbe toaetbfeïjeptban <©ob ban ^Mneïrijeft ηΐηιαφϋφ/^^
tien fcer iieber gebenebiTSet moebet dBoobg/ hen öepligen ^P0^„„isa
biienbteoobg^intgacob/cn benöepligenïeraeteftbiiendi^?^,
^ints 2tugu(ïtjn / om ben bimfi ΦοοΗ binnen bet felbet &tt Df %„
3|eerïeni!3etineerbett te toefen/enbe ombatöïïegoebeBerfïfnI"grt
fcÖen te men tut innitöeptenbe berjotien bertoecBt foubenJ},Zhê
toojbeif/Bun gegonbf enbe gegeben Bebben bie boojfcft.^inte3Sfg"t
ifeertBe/metttoeeftupfen/enbe tyiemmeren/metöaetenetbeno» {
an/'omme albaer bp ït€tt/mit# Rulpe troefï enbe goebet tf erenpept ν<
goeben bebootf petfoonen / bie boete beljuIpelitBe fiant öaet toe i*r
|M
-ocr page 493-
t               DER STA» Η Α Β R £ E Μ .                     40/
e^E«ofaeïmiflrengebenfuIIen/ge(ïicÖt enbe gefunbeett te toojbett
im ni*utoe€loofïer ban &inte Stogutfgngoirbebanber&efojmacie
«^«©bferbatie; bat ook bie €>gübeb?oeberjs en <©giibefufiers ban
fS*i^3acob boojfci). 8un ftoBttftijner Üonnitben gelebert enbe ge»
f
^ftt/iteeetBifTalen/itoee filberen BClcBeh bcrguit / ttoee fiiberai
|!,"""rancten/eenfflberen bof e /bier füberen pullen/f effe metalen
ν «ncelaerg/ een metalen toëtoaterg ©at / enbe alle ornamenten/ btoa*
}ty esibe anber Ignetoaet/ εηδε müv$ albat itt bie booifeg.ïsêitBe ijs/
io^ebetbooiftg^öflbe toebeijoeit/niei uptgefonbett'ban alleen's
enri ,y& met a^en den Landen renten ende gelden die'c voorfch.Ghilde
] c't Gafthuys hebben ,ende die 'tfelveGhildeen Gafthuys blijven ful-
fjjft'^be baer toe bie beflagen Bijïe ben <©gilöebjceberg enbe 4&gtlbe»
imΨ tcebegojenbe / mitte tafelen /fcg?agen/ ttoee <J5giIbe-Baerfen/
bp» r at bootSU et / bie oicS aligt totter boojlrg. <©güben begoef blij*
«.ρ"'Wien. <£nbe beloben bat fp ^inte gacobg «©gilbe boom. metten j?«e hu
rar·
„I,*JePnen <S5giIbebjoeber0 / enbe «©gübefufïeris / Ut boe tearen / ofte/»?» cmu
j-'^naelg toefen fouben/inberbooifcg.^ertBe enbe €loofier gouben fo*e^?<>-
erifc1 ten eeutoigenbageninfulBertoaeröealiï boegego«benbjerbe/^J'M,»i,
ffïftaeero: enbe toillen tot bien epnbe allejaerso» ^inte Jacobs 7"<"wwJi·:
feilente °ï> ie«Setfmfffe oatg inaUengtinnengetijben goecgtijienbe %· ,m ,.,
ó/'^inberfeïberKertfieenbeCïoofier gouben/gelijSe cpten 8*ρΗ'/&&Ζ£"
g; waefcgbactj/ enbe boojbg aïïe bage tnber boojfcg. ïiertBe ten eeu*«»»>
w,»:Röagen gebttren.be/bupten ben cofï banben boe£ftg,<©giIbe/of cbn'fto ακ
-gSen<©f|iïbeb|oeber0/of <©giibefujiers/b?iemiffen boen banben i«r*to quid
of α~τ?η toegen booifelHenbefoebjanneer batter een<6giIbeb?oeber »>fi nmoi
bwöübefufler. gefïojben enbeoflibicggetooiöenfal toefen/eenupt*^*2
tó^inbe boo?fcg. ïiertBe baer of boen/tfiibontg miteenbigfïteban fP^Z
balden/enbefmo?genismiieen fingenbe milfeban requiem/enöe?„'", e
Beifai en0£9bgf IefenbemifT«nbanrequiem/enbe bat tot fttlSenba* zu ί9Λ,\
b'enp s kierenen £"&e !0inberj8 inber tgt toefenbe bat opmeten enöe 14," '
biim^fuHem gullen ooBnöcgöaetenboben alle jaerg ttoee groote
taif^n inber boojfrfj, üertSe enbe ïtloofïer boen / eft bat tfabentg
*nh.bfSiïie ban negen ieffen/ efi fmc jgeng tnft een fittgenbe mifTe/
feei,;'11^eentommenbattenabermiflfe/boo?alïe biegemeene #giï*
*mpi "^Senbe alle bie «©Mbefutferg bier e gejïojben fullen toefen/
betth 00ti* opfüïr&ebagenafë bie t©e&?n enbe ©t'nberg bat ojbt'
fp ί{.ξ tnht begeren fislletn ÏMlen ooS in alle fjunne Sermoenen/ bie
^hfls^^erïierciieenbeïilooftet boen fullen / bibben boojaüe bie
!ö4'°Ei,ïoeberö en&e <©0iï6efufïers/bepbe lebenbe/enbe booöe. 25e*
@j,f,vmr?fe2batboo?W).<©||iIbe enbe gemeens €>Pbeb|oebers$ enbe
b?nt«vU'kr^i»i>erboojf3.3ÜeriKe booj«SinteSatobjsi outaet geb*
be51fl,,!Jti3ehottbenful!enbtcrgraben/ombaer fttne te mogen begra*
«««tisie^öiiöieijjseiïer^ fnbe «©iitttfefuficrs t?tet fcegercn fulïen/
Eee 3                   enbe
-ocr page 494-
4oS          Bis c η r t?imu Ehh tel
enbe bat big ban allen oncoffen/Beïjöubeu'tB batbie boobe0ettt^|
graben fal boen on boen/ enbe toebet flapten, ©at 00B Jrfnte 3aCfiS
outaer fal bigben (n fulnen toefen alft tegentoottbieö ftaet: enbe tt»*i t
öatmen bat üöojfc0. otttaer berfetten foube/batment ate ban fetre rn»
bflertbie<©öflbeft|oebevjsenöe<iBBtIbefufierö begerenfuUen ge'*,*/
èeöben. peggen 00B met fegel enbe biteben bertoojben te Ρ?»»;'/,
bat alle bte gemeene 4©öflbcb?oeöerjs enbe «tëöilbefufiergattnt1*,',
etöttcö fgn enbe toefen fullen ban aïIengobücBenbienften enbe t>ew»
öen'cBen bierenen bfe inber öedre«©irbeban al ben €Ioo(ïere«i»"*
ièinte «ugufïtinsi <©irbe flet fe' ban 25?oebeten ofte jufferen gefcPie**
ofte gebaen too^ben mogen/ etc. Defaipfi ex autographis,
Klaes Adriaenfzen Verbeek.
Dirk WilJemfzen Abbas.
Heynrick vanden Hove.
Xuduvfy lans»
Grietjen Willems vander Kamer»
Sint lacobs Gafthuys öat $g gefun&eert
©00? bic arme f&elgrontss tot boerüeel/ en bast/
«Ü*en nacijt toeroen fw ïncr in gelogeett/
«fën fjeöben eïcj: een p?otoen foetraet; toe ftaet.
Pjfèfai» ^9 ^ieWflVjjiBe' /Aft* <$»g0e «6£*w»9 ^?J2S
-ocr page 495-
OlK SïAB Ç Á Å R L Å Ì .                    4°?
ß^'.P&nitof â^^ßê Cupife«f *3>»«(">§. <W»»fKifñ 9«? Ïöߣ£*<%*«éé|ô0. /CiiSt
ø**'â
S>«, o^oitg «y ,3»* /int f»j&/ Ce«<* QHHipimfHft.iij tóèrtijÉ (yjT»»ii-
^Ö ^S<*K*j£ QtCeiJM* fetfné feify «ij ,3ie«HW fiijfe/«ftoviMtiftó f?«frftftft* «9
^S*w»l* (yVCeirfij·»* gtfg/eri** «*)(^«»;e:ï>«i;&.bifHgi>*Mii:%6ii|uW>i/(w»tgw
^*5 6*iiV)tf &tf< ß>Ë« „ff fij»; &>i =ï>6(tt>»jfify / /fnV StfïftiJÏ «£fr frfaftf «Sn;
'l+Aj ff «mint ,w«<iij /<#*ffif5 / /«&* Qaftcl 8***) t*U*9 ëê»ìë> itfgoifff
Jj e,c3*93»ii*ji«e£*fjeif**i»)«f City figtmP aWfg.Sein«pitfjwivtf f?«ty»Q!fc»
"·· autographo.
^«jewtew <55<w Èéöê ^Zie<3e %ott6Sen £>ë|ú-
c^ugé, op ,35a£weé.
Kornelis Gavenfzen.
Barent Yfbrantfzen.
Catharina SteiFens.
ZyburgÖirks.
^om Vr0Uw en Gaft-huys tsat té'geftmbettu
<eh jjjg» nachten toeroen f# Öicr in gelogecrö
^us é 7 ^^W bier/ lieiw/ tot öacc bctfrfjown ?              «*« «*§ï
ßtiS c!i* Miet tm **"& w Ittft» fcetoncn/
%\ h,il enbe Ö«fal boer fcïjamele bjoutom fijn,
jiff SP Öier geeft fat u <©oö toebet Ionen
T9tt ^«tongerpna^>^?ift^ontfoMi»Ênfön» Matth.*;.
Min
-ocr page 496-
4©8           Β E S C Η R ÏVI KOI Est! L O *
Werk- i|terfóeenVVerck-Huysoo6/omtiatge&W£Ötteötoinflefl/
huys» x®iz hupten allen banö en btoang moeöüJillig klingen;
<£n met onffurigöepb bun oub'ten ffc rötg tot pon/
<©f üjgben oo& tot lafi/ of mans tot tjet tf toeer fijn.
5Pu0 temmenbop't gefoupjs/ bajs tomen mp be peften
©an onfe ^>taï>/ en fïaet/ en ong gemeéne beften;
3&U0 fnoegen top Den boom tsfe gttaebe bpiötcn geeft/
3aö«pgenfeIf0Detat6öicnuf9nioafbomS«ft.
3|et Werk-Huys tjs aïBfet foöen jare 1609, ter $WW ^™
QudePeiVHuysgejïfrBt.
Heynrick Veftens.
Heynrick Marcelis.
Kornelis Ianfzen Ham.
Heynrick Gerritfzen Pot.
IakobVos.
Elifabct Kornelis.
Marit jen Pieters.
Anna Reyniers.
ïohanna van Deiitckom.
f eft.iiuys. €nöïé eng^ere <©ob in onfe boofe öagen
«©monfer fonöen toü öc Hanöen Bomt te plagen
<£n;§>teben metöe Peft, fo i& ook tot beboeft
©anÖuneenHuysgemaeStöie^oöalfo&epjoefö.
3|et Pefthuys is toel-eer öp ^.«6angoIfë 3feetEe/n« öc ^fi^
geflttfit/ altoaer ï)zt Wztk§up$ tegentooojötg (iaet. «^hd-l^'
fUnbenjare léo^toeröcS.MagctaienenKloofter. nen»^*"^
|ie öaer toe geojöonneerb/ enöe berepb,
Gerrit Maertcnfzen·                                      |4#
-ocr page 497-
Hint
SR Sta©
Ian Donker,
4®i
{VyVo&evé Gay ffrk feffo £>0>é-l£ttgé*
Aiit Gerrits.
Hillcgond Kornelis.
jJ^l^i'Sickeniiupten^taböaerïfggenbeLeproofen,
ii« ®u?&De«s&jaef toel eer bereeibfjeeftenberfeofen
5f,at öaer be fchou falfgn van alle lazarij
*** t JaniJ van Holland bOD?/ en Seland Oöfibaerfjp,
ïe^i.Go,is-Huys igsop öetjaer ι $i g be&enbineenen 2S?ief ban JPïo*
fean L"ajl *b|efcem obet «»e φί#ε ban «i&erit taren SSnioutiS &om
<2f3e ^teoe^e Gan J£aiavij<t tot ^aeifcH;.
toji^^cout/^cöepene/ enöe tëaos bet fïfbe ban ^airlem botn
S.ïakofat
KappUic,
ofte Lcpia
fen Huys
te Siekea
feuyten
Hawleta^
nh iuDen öat an^e !ieöe enïse'eer gpnabiflc #eer ban ^ollanb ge*
f Segiben {jeeft Öie Proeve vander Lazerrje alle fijn Lant van Hoi·
fet'i
sanc
^Hj 2-lantbaeriCüerfoeuen buien onfe Stede van Hairlera bin«
5lijt ^n,Ban Adykendamln Sinte lacops Cappelle, ü&'XöeïajPCufeiuÖC
ïoe fciföb in toonrn, Sn nenmfife enbe in getui»gemfi> bet bjaeröepö
aenrt.ft enbJibefenbjief bejegeltmit onf?r fïebe jege! fiier beneben
ïieigiflWHgeii, ^jn'tjaetonsi fêerenbufentbierïjonbertenbebetrten
^f«bageji ΠΑ ^inte aaCOJIg baCÖ SïpOfïel.Defcripiï es aurographo,
*?n taft' !Pn in '* HcpioSen-itantoojooS bjieben ban be t^oebfïfran*
^iiiar ^««lemaengapnbebe ojbinantfe tan btt «©oDsr-^upg/uan
Jcvi/l^^cccxcm.ojj §>tttte^t?terg öagad Cathedram 5 enbeMCccc
f%nh»Sbiwöacr8önatmter ©io«to?nbacftann«n«acto:eni>e ber*
*u« anoer e gift-b#eben/ enbe btetgdtj&e fc&iften meer*
^te bn/men ^0 veniers tot befe pTaet3f lopen/
.èoi 1* ^00* etn$ 0m SeI0 Öun &°ft cn honing nopen,
voorh^c acÖtet-aen engoeb vertreek gemaiBt
r "ie in hun vetftand en finnen fijn geraekc.
Prove·'
uiersHuys
Del Huys
öwteh^-^'Wttwnöen
eenen ΦεΜ geiepSenb i;%. enbe aett*
Fff'
l6©4t
-ocr page 498-
4*β
Andries vander Horn.
Pieter Frederickfzen Deyman,
Dirk Herculcizen Schatter,
Nikolaes van Napels.
Alit Thomas.
Anna Pieters.
AnnaKiaes.
kVmtu S@at tüiï'5 Sint-Pieters-Huys ίΟί t>efer ff e UCïjBöIen I
Iw                                                                      ft «.aft
s. Pieters-Huys ijs tornt $feter SPtenfjage / entie &w&6iitfe WIH*
8te«f3Cii/8et£BteIupïien/öeiïiiötiniienjare ij ƒ8,
^aSo&ijVbettve Gat) $et ^.$ieteïé-o$ugé pity
£>o tDfe tntjtt nmm toil toeten/
*&inte $imt$-Ifruptt öen ife gegeten·
fBt tentet minne enöe tot φcaïtatm
getoeeft ^ietec ï^tenïj aea frjn oegecen/
<Daunen om guet bp fjem acfjitetgeïatm
*Tmtfin * ^rfjamej ainöeren een amoacfjt fouöen ïeren ί
mm Hpantoii6eoujon0enion6oepoitomtfeltiente5«en« «/·*
Lukas Sebaftiaenfzen.
lakob Quyrijnfzen.
Comclia lans Hoos.                                 *ïeett*
-ocr page 499-
Dik Sta» HAun»i               fff
NeeltjenKlaesDuyit *;
^Nt fa Bet atoot getal bet Hofkens gaen fietbtoaïen/                     8tft«ii
^aet menig bjoebig gert in Sun beöoeftiggepb
«en tooning/ en fo toat baer bp/ toojb toegelepbl
- ïlet Hoficen van Loo,inDe25aïnoete-^n|leren-fïeeQ/fiiöan^piliött Via te·»·
£a« 3Loo enbe Φ obelt iBfllemft fijne gupfbi outoe inben jate 14* 9* ge*
«««Öt; jïaet tot opficgt öer öegenten ban£>.<£ltfabetie <©aft-gup0.
*"*-"
              ~' ~ :fgnbangem/enbefgnefjupfb|ott< v*«?iet«i:
" ' - - 'tinöenjare vvtêhagi
«•/'"«enoemoe «.cHiic-iieeg nerpiaeqian« *»o9.oenojen tot bc op*
•ïfpt ban be Regenten ban Jet ,|>,^t«er^-i)ttpit / ban be feïbe geetjjte
*
enonbenfetbentgbgefontieetb,                             , ^ , ,^^^_
ft ^e Bakenefzet Kameren fgn geftitgt ίη 't jaet ΟΠ£ f eten büfettt bjfe Safomef-
g°nbert bibe enbe tnegentitp / beg maenbaggeg na $inte #ieterj8 zerKamt*
59Φβά Vincula,bpCe(iamentban^irc ban ©aneneffe/boojJLpfe* κη»
5et&^ittjS teebuttje banüBa&eneffe / mif®im Sant ban üöa&eneffe/
öj-'S Soerijs/ enöe mombaerg/ enbe 3&ftc ban Baïtenefle boo?ftfi,eribc
i»«ntoan ©aSeneffe/met feneten opbjagt-bjief/gepafjeerbboojaan
^noer a.ane / enöe ©aertout ban atffenbeif gan^oen /geepene ίη ,
2«tlem. φο lno?ben ban ban befe fonen 3&itn enbe 3an gemclöe Sa*
MJ^renin berfegepbe bjieben / nu Φί«3S nu üang toan ©afeeneffe €a*
"«ten gebeten / enbe be (lege/ oaer gemelbe Hameren fn gelegen fnn/
wfltts ofte SSanjS ban 25 a&eneffe ofte 006 toel ©aSeneffet ftege; enbe
JMet-namen in eenen ©jg-bjief bp ^tpout/ BUrgemeefieren/ iècepe*
2«nbe föaibe bet fieöe ban ï&aitlem / bit ^oöö-gupjs betleenb opté
^ften bacg ban J©aitte in 't iaer onjs Heren bufent/biet gonbett enbè
S'mitg / na Den ïope f fteofé ban foliant: in toeï&en ©lief gemelbe
jj'jttietê geuocmöUJOJoenCameren met hoiren erve geheiten Dircvatï
aseneffe Cameren, liggende ende ftaende in Dirc van Bakeneflen-fteget
?*« nu ben naein b&n be Wijde Appelaers-fteeg bjaegt.Defcripfi e* aaa
Staphis.
Ian Adriaenffen van Vijanen.
Outgett ArifÈen Akerfloot»
jletHofken van Gratiën inbe giafcobtine fïraei i$ boo? titobtlf ftf$* ttó ttefli
S^ïfonengefticptban (©tjfbjecgt banöèr JBoIen / enbe Willem vtötttMü
'wro/ tnben jate ι s$^ blglenbe upt fefceten opbiagt-bjief aehëe $e»
Fff 2.                 senaiteï*
-ocr page 500-
5|&&           3 E S β. Η R Ϋ V ï Ν G Ê E Ν D E lo(
tm&utQzmetflmttbzbt £>tebe/gepf3eerbiioo2 Stoken W&w
sen/ enbe 3ogan <6ael/ φφ* uenenfo #aerleitu
Pieter Wouterfzen.
Abraham Kornelifzen.
S. Ian? en- Sjansende Koenen Gaft-huys. 39tt plegen tbjee «©afïftttflfen tCÏÖi'
deKoen«n fen/geteene be ,^.g|a!i0ï|eren toebeïjo?enbe/cnbe ftrt anbere Ö»
taiump. ai^eejSöwpsÈ /Paer.be onber be felbe i&egenten: na ben boubbeööf11
ïaetfïen Ccimnanbeur fgnfe toteengetnaefittnbenjare ι6ζ6.οη\^
feermeerbertrge enbe aentoasi toanbel©ejïn/bte bec!aet?e ww™
boenen <©a|ïïjups toel googïp ban boen ftabben. 5©e tob bet jrffP^
finge ban^.üanjï <©a|ïfjupg fe onbenenb. ©et Boenen <&α0Ρ^
isgefonbeetbtian€oeneban<©o}iertoBfel©tlem<Cuferö foon tówiI
jare 1394.fVEWcnBaeti)s{na(^inte Cpbuttmg bacö»
Hans van Loon«
Abraham de Vos*
S.Maettës S.Maertens, ofte Brouwers Hcfken, fnbe ItOJtedSaffBuM-dti!^^
ofteBiou- gen-ofcer öet WztWkv$/ï$ boe? atme Bjoutuerg-bienftwaeö0
wers Hof- geftirgt ben 16.Hiuguit.t47*.ban %&hob ©upgen ïScpaerö/ enöe**'
ken· tfjarina fijne ^«{ler. ©et ben ι; ♦ Φποδ. 15 7 e. m bie grocte ©#%
ïemfege bertooefftnge mebe afgebjanb: enbe brn gMvb.i}*6'*00?
befenagenocinbe25?onajerii toeberoinougettmmerb/lan %tWxtK
3en Ban/ i®att|jgjs #ïojié3en / JBet$ti£ SSeïuertftenl&an / %**{,
3©iggertf3en Uoufebant / Jiïaeö Haurenf3en mUegom / be &&*%?,
ban iftomepn Hssigebul/ gieter Bon/ ïtïaeg leibertöen ΙΡοΦ1'
J*tan0^b?fa£ni3Wlte33/<©erbjaniSo?neIi(3en25urfr.
            Sirt
üW^wv^tf ^ft Hof ken van Klaes van Heufzen, «©Ub-Burgemeeffer/ # in^3
«ηκΓ«ι *are '* 38·5εί« inbeSarboete&uffeten-ficeg»           '11 <.....'"""""
f vanHeuf- ^et Hofken van Pieter Frederickfzen Deyman,fabe 25ar&Ofie
f zen. fïerenfleeg/fiSitibeniace ij^f. gemaeêt*
Van Piêter ©et Hofken van Margriete Klaes Lotzen dochter, OU *f<tf>?0bt ^***
Deyman. ïtg-ltaiib/ij3an.ii3y4gefonöeerb»
lakob Ia- q^e Hameren van Iakob lakobfzen,ende Kornelis V Vv» int>e0^tte*
ϊηΐκον ï»i<wt»erjs|ie«o.                                                                 ,,*
aelkVV-Γ ©Λ Hofken van FranzKlaefzenLoenen, fnbe !©iftC-terertfïef^
Frans Loc- tan f)em fnftjn otoetïtjben öefpjo&en: fïerf ben 24, <©rfo&. *é°f* ψζ.
ma,
sadebenjare iSo^ujerbealbaet banCo?neIiMg iè$one«0/i5«i«g* ^J
-ocr page 501-
Λ               D ER S ï Α D HA ER I ï Μ .                 Jftf
to^Jte&tabg-fcBote/bcgïaetje geSosiJt/enbe noo| elf arme feiou* lacobus
^nüerepb. 3nbe JBeg öcg jaerg iéo7«toerbenber be eetfïc ©jou* z->ffiu$,
fca,JnSeftelb. 3nbenjarei6os»,0eeft lacobusZaffius aïbaer ooit bnf
ageren laten fïfeöteiu
5« Hof ken van Mt.Pieter, ÏJf> fgtelt 8etmïctSÖ«PÖ.                       £&?*5
Jet Hofken van Gijfbrecht te Nsfze, inbe $autoe 2Sppeïaerj8 jïeeg. £'££
ft» i*. ■ ofken vanGucrtc Bomts.inbe $aiUBe Uppelaet^ Jieeg/tS Triinlans.
felS-8Ênit9t.
                                                                         FranzVel·
g*tHofkeavanTrijnIans,inbe3lange©eer(!raet.                        feiman.
g^e Katneren van Franz Klaefzen Vclferman.fnbe ^>tBac|)eï(ïrait. Lijf bet
«!w5?ameren van Lijfbet Harmans,inbe JBoIenjieeg/ CO WtlhtttHarmans.
»6iV Hofkei> va«de Komens,moe I0itte-l|cren-fïeeg ff$ inbenjare '
},8«fonbeerb,
^%Ibenïjai oeü ηοφ aen enfer lïerfien ILeben                          Diakenen^
^rk-aelmoeffeniersguntrooftenjpttlpiielïeben»
PieterKluyikens*                      »
Dirk Ianfzen de Lange»
Pieter Reijerfzen*
Klaes Arifzen Gravvert*
ïloris Pieterizen*                       y
Kornelis Laurenfzen.
DirkVerfchuyU
RoelofSmit*
Hans Heynriekfzeru
Franzoys Tierens»
Abraham van Ooft*
PieterMolijn*
■°0ekhoHwr,endeBedienaerder Paffantéit*
Heynrick Stoffelfzen»
^^ia&nen Gariet ^fmnf^c &&&U,
Abraham Denifc*
Fff 3              Iaquci
-ocr page 502-
4H         Β β s c Η R ϋ V ι » e ι BSH Μ*
Iaques Bouchault.
Nicola s des Champs.
schaei- 4Ett bat mee pbet een l be teil boojbg aïiemael/
y «das, ^0 ujte öeBoefng fg/ berfoigb bjojb ban be Schacl.
Mr»Franzoys Valk> Rechtsgeleerde.
Frederick de Koning.
HansGerrits»
Pictcr Iakobfzcn Ruychaver»
Andrics Hofman»
Ian Franzen Goch.
Lot Vogel»
KornelisAdams»
Kornelis Ianfzen vander Tin*
Kornelis Abrahams.
Symon Heynrickfzen vander Winde»
Guillaume de Witte.
Ian van Radingen.
Ordênnati^attlubeBedclaers.enlööerg/ïeufJeflt'eïen/
tie tegen* q$et refter armen ö?oob niet roben/ norij bernieïen/
,' fe7.er <£n onfe ,$«& met graeu en met onnutte Ifen
acρ α Pt ®ad cïi,eriS nict εη &rieï/ öaer ίη ίί8 mee öcïftert.
ϊ(5^7 «tëelnS be armen ïjitt mei tuo|ben ga· geöagen/
3Pie fttlj in fmn Beroep getrou en bitjtigbsagen/
i§>o moet be miïbe fjanb be leütjfiepb ooS niet boen/
Cen pber moet in 'tfrjn in onfe ,&tab toat boen»
Beforgcrs_<@oSfrjnberbieal8ferber Armen Koren kopen,
r.nt«mfC en m m ban be ««**** ban 'tgraenfal toiilen lonen/
es olZnl ®*ev m f° too?b pet Brood οοδ op en af gefet/
ders vandê
€n of'tgcwichtig fg baer 05 u»|b mee gelet),
iiackerijen
-ocr page 503-
D E R S Τ Α D Η Α E R t E M i                  jtf
Iochira Specht,
lakob Heymanfzen»
Dirk Steffenfzen Rijken,
KornelisGerbrantfzen Borft.
Dominicus van Lijnhoven*
Nikolaes Zuyker, de longe.
^kxm-tïfi'SeètJmè 1623]
S.g||^anfiBe<0at(i toetbe bit iaetlot Hmjïeïöam feetóotgt x*4J
^f^outii/.g.gulb.
feL^Sgeben »7.<©ctob. 1 ;o.g,flMtti.
^ij.*©ttob.iij.g.guIb,
*&°,<©tt0b,i.fj.g.gulb.
^«iMlobetnb. i*o.g. gulb.
^z3.3Sobemb. i8i.g4gulb,
#p"^f .J9obembt aoo4g,gttIb,
. ©"^ioobbanii«ponbgoIbet4.fïupbtïW 8 penningen»
«e fii" tttpfinan ban ïtafïtenom ben ar.^obemb. alfiter te KMetlem
Φωϊ^Τ3 pookte intgbenbe berfiocïjt be fatS ^attoe booj nJtar»
t ^Bpbieloofbe.
r °bett7 *s '^obetnb, toetbe bp be lieten iSurgemeefïeten aïgiet bee*
fcjWj ;3eeneectbaere tosten uptbe&tab te boeten: enbeoon geene
mzï* «aten pafjeti bfe enige eetbaere toaten ban ïtojen tn öabbeii.
*ι%116Mta toetbe geboben / bat geen ©jotitoet ofte JBoutmaKes
«Jeö/3;5a«ift8c «föatfïe fonbe begieten/ofte enige <ifortoe berbjott*
iq* nabettfibinge ban<©ojïen«
^0iöafe.t,00^t8elb?uPBi,erEtcliikeVVaren»                                Toef*d«s
Φη ή*? at3e ftn/ niet gtialtja mogen baten/                              op de Eet-
nienianb biet en f0 bebjogen/ of gequelo/                             baere ν va:
nieïflQete&Hüentoefitötoofcgefiini,                            «α.
-ocr page 504-
'4i«           Bes. chrtViM'gb End* L ® *
lakob vaader Beet*
Valk Yfbrantfzeru
lan Pieterfzeru
Lam bert lanfzerw
*vtm»*ie ,§>tonb nu * Hpcurgug op/ gp fou fitfi om be toetten
wetgevers ^a iuijjjban onfe jbtab bertuonb'ten en ontvetten:
mtQnehn- ® e tojjfe * ^olon mee öaer Cgienenlanb ban toaegt/
w»'*.
            ^oe batmenïjiet banaü'gs fo goebe fojgebiaegt,
«.,;„;. i^ufïaÊttitgnotö Bet fl«f&i3anonfenGods^dienft open/
ofte Gods- <B« öa^r cnBa«.iS 006 ηίεί lirJötiijB oberlope;;
dienit.
          ^omagiK etoesitoeiiuei aüe bjeeb fnergaen:
Hcyden. <tento!iban'tHeydendom aenbanBïgB obetflaen.
dom. 28Ijs gier nu 't^epbenbom een epnbe ïjceft genomen/
ïaufdom. j^q fjgbeduyfternisdesPaufdomsnige&omejl:
ièo fijn önj615aber^EEt(i boe?'tfepbftibomberBoji/
β& booj b'afsoberg beg i&mtfbomg toeer gefioit,
SinteVVil- De Kleyne Kronijk van Holland,SnÏeïiifirefejS ÖO«t>erbftlbe^,
kboort gentigquam Sint VVilleboort met elfheyli e geleerde marine""v u«f
ί?"'™' geland, gehoon ban biejfceberiaffettg/oftÊngelfrlJe m^'L-M'
•tfeiiM in ©i^flenö gefiomen toaren/enbe bat %anb Bjitannien/ batK" !yie'
Nederland tenb ijs/getoonncn gabben/ enbe toojben felber Honingen: *>e' ïigftefI
ijoojt metfgnen gefellen qtiamgelaben/ enbefeplben aenδίΙ**:,W
lEiftenöur^ïeggenbe opbrni&gn/ batmennu Vrrechtgeet/ ^arffl
. ningfèabbout ban©jieflanb boen ter tgboptooonoe/ enbe»»»
ongelnteigemenfffien.                                                . ^„.taiiöe
mtfe wiiieboort tofl?b getwepnïpbe boo?naemfïe ^W^gr^fo
«fffij'ftenftepbinbe ilrbetlanbengeroembenbegenoiiben. ^".Hiaatf
fpjf feen be Hollandfche Kroni] ken,fo be groote, al0 be kleyne»es
s,Kunib@rt,5iertibiftl)op banïïeulen in ben jare 64z. , „ fjoli*
HoJl.Kron.Divif.u.Kap.xxxiv. ban S.VVilfridus«l.|,7/jirori;
Kron, Di^if, 111. Kap, 11. faanS, Switbertan.^78* de Κ Ie y-■ fjj,
enbe epnbfÏö6 ban S- VVilleboort, erbe fgne metgrfellen/ »»*» ,,0/
totllige mannen/ ban ben toelöen befe be piinripadfie '0nt\pt&
te toeten: Swigbertus, Willebaldus,abt Lebuinus, VVtnebalöu^rtUS,
Ewalden, f*?iéftergi/ VVerenfndus, Marcellinus, Accha, ν UgpfiA
otiktyimn$> tx\ï\z Adelbertus.aebgt/begliorangfoonban ^Adci-
tn <£ngelanb/ m ben jare ^©t hoII, Kron, Divif; ui. ^3Ρ· V*tl?i
-ocr page 505-
I         Du Sun Η Α e R t ι μ ,             4iy
Ctt"sfieeft Öpfonbet ÖCnKenemers gep?ebü*6t, Ibid» Kap, χ! 1t,
Jand ia Lib«3· Cap.ip.^pjeèSt OOBban anbece Leraersin Nedét-
Mo k^ Furfeus.FoiIanus, VidanuSjEloguius,Etto, Adalgifus.VVafrion,
^oius.cnbcanbew. An,éj4.
tath *n-öettoee boben-genoembeE walden tnoet ikbitnotï) feggen/
Roiil
eene ***v Vute>cnbe be anbere be Swarte tnbe JBomttcKfcge ki*
alcjt11!030^gegeten. Sigebertusad annum6i|. Eualdusalbus,&Jbu-
jü(j s "Jger, Pielbyccri, venientes ab Anglia, martyrifantïu in Gallii, &
fijjjv l 'pini fepeliuntur in Agrippinenfi Colonia, 3|emanö enfOUbe tliet
tenJ!5sbillÖfec eojfase mogen bennen/ bat gier to?g toatban bentott*
fcit,·"ö«ftoatien(aljsmen ta't,g>p|eeSbJoe|öfepb)onberloopt. ï©ant
w^9o6tn befefane bebenBelgK/batbeKieyneHoii.Kron ftg?rjft/
iUiaX1 "είιο0?ί wet elf mannen in J5eberïanö tg gefeomen. «©uansupg
bo^rnteuaeapofïelen! Sigebcrtus fefb ban töjaeïfbenejfenjs «eille»
ïe 0|?· ^5e Groote Kron. van Ho», fcïjjjni een mecrbet getal te feennea
toar»H/ omi>^ fPSetupgU bat eifbep?inripaeïfle ofte boo?naenifte
beef i1* ^otÖ toPe*t brillen bit fo nait metftften. #Hae. be lebeng ban
mttL^btitJte J>anten/ enbe imöere ©ifloiifetiö ftgijnen beeïtgbg
δείι h
nil8rg ie toefen ban opgetooipene leugens ban leötge ίΒοηηύ*
i>et f °'e 'iatooojbbepl ïjtbbtme/tnbe bicnfte bup|ïerntf5e/ enbe üragi
ejih"i«Itegerge/ al beben/ enbe boojgaben/ toat fp üJtlben/ f a bacgten/
isQ0j3°omben/ombe eenboutttgeïupbeBen^/eiitie bebote gertenensf/
iut,*?ett»epnöe afgobtfd)e.mpia6eÏBenj3/ in blinöe gegooifaemgepb/
feen«P8elobete0o«bent
Set tl,mui öoin/ ban fcé eenê" 26fgob tot ben anöe té obergefetiJeïibèV&e.» »et Η^^-
β1^!!Ε53ί»η&ε Hotl.Kton, Divif. u I. van het I v. Kap. tot hetxv. toe: domtothes
m SP5 °,ofe öcel f£&oonc * Ie«Sett' mplftSelen fult fiotmf lefen;ge Igs .™° m
tïtttAiS ^boojnamdgRfngitnnrgutoelLegenben/ üjaextoeöeStH» Vo*r3 "
p'^benlLeferraebetogfï.           ,                                      *mmm
UWbe η π a in G'n Tiid-Trefoo.r öiföaeib genoegsaemgetfeïfbe manu quant
Ιο, β y*°". Kron,fftöe Marcellinus in vitS Suirbcrtt.Sigebertus, Beda,:PrWi>"n Ψ
HirflV 'ï1"*0. Albinius Flaccus apud Sutium vi i, Novemb, «nbe Pet, ^snaaiul
l,*uslnCatalogoEpi(cop,
tèiitr.;$tm oo6 fön ban eenen geeft geb^enen.                           miinaB^
^t\is\>tcÖ?*ftenbomfïaetlJietopeenenanb'renbcet/                  .-lemmfis, de
^etHoii Dan6eeneni&aepnoc0l©onnicfiuptgelijoet>.                        ^op^.ioo
^Obe »!an,s Cnriftendom is ouder als de Papen,                                    Ma&m m.
3HaS6ei,oeröal8i^ Ceen afgob tot een toapcn:                       IZX'L
g y«amget Paafdom eejft met fgnm ν Viiléboort,
-ocr page 506-
4*8          Â â s e â R í í é í S é Åí d â L· Ï *
3a toaer fiet aïfo bjeemb/ ïïä felbet te geboelen/
3©ataïbe #âñåçïïä baer tegeng mogen tooelen/
i® ai befe ©tlleboojt alöier in JÜeberlanb
3Ben Hfgob niet en geeft in 45obeg ïterö geplant/
Eipij ç, bie íVilleboortbeganbfeer geeft geboben/
3&ie bienbe met fijn boïfe nocg gecne ftoomfcQe <©oben/
^gn faeb ooit iang na gem: ja Karci, toae rlijö Groot,
2©aiÈ baer een bganb ban nocglang na #njgng boob4
«·* ºj.'9. ftefen,<<kef^ovfoetbjjacrot<0<w"5>eüomfu%Ç^ß#ßßêË *
inerte ßá vfte otrè>eriêï>an i^et-jpauf fcora, ^t
eetcft <oecfcaifócribatx na i?et -C öý(ßáé$ïé#
fisnau», itensus 35fftgop ban l;ion$-in ©janBrgl/ ontrentfftt WtC™ltqa&
ten 170, lib.'i. adv, Hajr.Valenc. Cap. 3. ftjEiJÜftaibug: Et neque neqUe
in Germanidiunt fundata: Bcckiïa: aliter credunt,aut aliter tradunt. ^
ba qua; in Hiberis, neque hx qua;in Celtis, neque ha; qua; in Ofient Ijun"
ha; qua; in JEgypto, neque ha; qua; in Libya, neque hsquae in mc"10
difum condituts*
                                                                  M!tccD*e
©eïterSen ïïä bie in Duytfchland geplant fgn en gêïoöjn'ijreri,,
en Ieren anbefg niet/ nocgte bie in $pan)'en/ nocgte btó}%vbitnl'
notgte bie in <©ojïen/ nocgte bie in ^gppten/ noetjte bie ta>*v
nocgte bie ingetmibben banbe toereiöfgn gelegen.
             .,/^t&r
jiabien be naetn ber Celten fo hittb 3omtgbg genomen ^^/rnat^f
felbe bepbe öe^uptfcöen efi ƒ ran3opfébegröpt/boo?ben &9y'L feM
enbe ï©ael etc. ban malfeanbeten onberfcgepben/ f o UJiiïen W. pb'
■rid.decd- alöieriteberbanbeFranzoyfcn, banbanbe^apticöen/ ^Éã0ï6^*
ý
Âß>»ß«ß ben/ niet alleen om batfuï&rmebe mei gebiupBigfe tsja^/ ^Ljiepö^
1$mams fonbergepb/ om bat be «j&ermani ofte®uptftgen alrebe °nDe ijSje 0°*
iib.i.Rer. tan anbere boïBen/ enbeban befe Celten/genoembtoa^wjLijioofl'
qer^rl u: ombatirensusinf0nboo2rebenbeBenb/batoponberbe€eite» &%
mlTcorn &e: f° &« Betfefietf*/ bat gier befe Gelten franzoyienfSn-JglfittW
TMcit. Hai
Öentoaren be Nederlandcis ban-ou&0 mebe begrepen/ bte y,'jjpt lult*
im. bm. ban ©lanferijB plegen te toefen/ op ben name ban Belgen, aw Ta£jtus
Cap.XXlL us Ciefar,in fijne Commentariis de Bello Gallico, enbe Cornei ^w
&*iük Hift.Lib^iv.bifeenbi^/noemenöeTaciiusMptbiHi^eig»01" /»£«'»
-ocr page 507-
Ï3 SjR S Τ Α D Η Α E Ut E U .                 ίβψ
«es.tat ijSKenemers, Bacavofq·,, bat i$ Hollanders, Galiiarüm Ponio-
'«03, een gedeelte van Vrankrijk. $®et fcjat reben ÖStt feontlCtl ÖJp tüfyttt
Mm* Soten toojben*
etuiiianus DiggeïeeföBceftontkentBet jaettoe.fepb mebealbug: τ« ttuuia*;
«tulorumvaijetateS) &Maurorum incultifines.&Hifpaniarumomnes «us·
n?tRiini, & Galliarum diverfa; nationes, & Britannorum inaccefla Roma-
r s 'oca, Chrifto vero fubdita, & Sarmatarum , & Dacorum, & Germano-
inn' ^Scytharum, & abditarum multarumgentium, &proyinciarum,&
■? u'arum multarum, nobis ignotarum, & qua; numerate minus poiiqmus,
l^ibus omnibus locis Chnttinomen.qui jam venir, regnac.
W®e üetfcgepbeintöoonöetjSban «©etulien /tóe tooefte epnbenbati
W^tanteti/aïlebe lanbpilen ban ^anjen/berfcgepbe bolnmn
n?fe rankrii*> enbetjlaetsen ban ©jttamrien / baet bcöomepnen nicï
gnomen enitjn / fgn bentoami CgjifïujS onbetbjojoen /öie banaat*
t''aitsn/ Pacten / ©uytichiand, .êtptgen / enbe beele berfïenen bolKe*
t,"/#job!n£ten/enbc€pianben/bte oniS onbe&enb fgn/enbc bte top niet
i
,a§iiois?^"öêeïic9a9tr
e uiaet3enalls be naraebanCpjifïusi/öfe
ïa s®tEfai nu onberbie betftgepbe bolderen ban VrankrijkefiDuytfch- l»?*» /»£
'iün r Nederlanden niet mebe 'begrijpen moeien/bie boe ter tgbfo ·γλ»««.
τ??/ εη&ε bp be föomepnen benenb enbe betmaerb toaren4
e( 0aymus, oie in't jaet onfejï ï^eren $ 31 .geboden enbe 4«· geffoi* Hieroaf-
niiï|»/t«pgbOO&0eifelbeaenEuagriusinetbeietoOOJbé:Galliaï,Britati- mus.
fty ' Africa, Perfis, Oriens India ,&omncs barbaras nationes umim Chri-
P5 adorant, unara obfervant regülam veritatis, ι
Re I,r^k»ik,^neeianb/f6ftica/#erfen/ <©ofï -3lnbien / enbeaïle tooe»
Wil e bjeembe bol&eten bibben eenen Cgjtjïn^ aen /enbe onbettlou*
JJepen regeï bec toaergepb.
w2E teltje Hieronymus felagente obec ben bioebigeti jïaet bet SetBen
Öatn ni|binfÖneil Brief ad Gerontiamviduam de Monogamia, fepb/
ίΐεη;!ίαΗοδε toieebe fatten /<©uaben / ï©anbelen /Sarmaten / Ma*
feïi^ipeben/ ^etuïen/ M>mn/ Bourgonjonfï/ miemannen/enbe
ïtj|ulon,cti/enbe becntelb/beel bupfenben inbe üerne albaer feer beer*
^Cu"Ct«ïoo?b / be jfrtab ban Worms na eene lange Megeringe berbe*
t0«aei< J^'fa* magttge ^>tab ban Reims·, Amiens, Atrecht ,lenbe Te-
^Uptrrfir Upter(ÏC ban be toeteJb/ Dornick, Spiers, Sttaef borg in ^oog*
bonCnö,att^betbeetb/ÖeeI Aquitanien .Guafcogtrien ,Lions,enbeNar-
Th üpt8enomé toepnige ftebf / aïlegaber bebojben/ en geplonbetb.
^0lWOdoretüs de Cürat.-Grsc. Affea. Lib.9, ®e *©ifc0erjS enbe Thêftfe
ï{«m iic lcs/ enbe öie f1Leberfnöber/ gebben allen boïfeen gei Ciiange* „,„ "
w?«8onbte&/ enbefpenfieböen niet alleen be ïSomepnen/ enbe Die * ^ó/?e»;
Ggg 4                    -OttotttBaithu.
-ocr page 508-
4»0            Β E S C Η R Ύ V Ι Κ G E E NB E L O ?
onbet 'i&oomirge &g& ïeben oefceerb/ maet ooft feïfjS öe £#$'*£
^automaten/ ^nbiaenen/ iloojea/ petsen/ ,g>eresi/ ®Ptcamz!lt
©actriaenen/ 2&?ttannerjS/ Cpmbien/ enbeDuytfchen, enbeoninie*
een tooojb te feggen alle 3oo?ten tan inenfrgen/ eftaüe natiën f)rööe» £
tot be toettenbanCpjiftusi gebjagt.Theod. fïerf ontrent &et n^°*
^Obeel feggen OOB Clemenf,Salvianus,in Lib.de Püovid. enbeanbere*
Miiatius. |®aecHilarius,a&tfcIj0pban i&otctiersï tn©?an&rgB/bte fel WtCZf,
Heren 37 Lig gefloten / fpjeefit gier bantoel albernJaerfï en&e e»**
Jjloeöigjl/ de Synodis Fidei Catholica; contra Arianes & prajvaricatore
Arianis acquiefcentes>mox initio. Dominis.inquk, & beatiisiniis fratrïbu^
& coepifcopis Provincie Germanics prima5,& Gecmanicaï fecunda?, & P"
mx BelgkcB, &Bdgica; lemt\ax,8c Provincie Aquitanicaï, & Provinci β
Novempopulans & ex Narbonenfi plebibus & Clericis TolaiTanis, & Pr<^
vinciarumBritannicatum Epifcopis;,Hiiariusfervusk£uCbriitiinDe0
Pominonoftroasternamfalutem»
                                                      h
ti* B(«. Hilarius, een ^tenaer ban 3WÜS CS'itflns/ toenfcDt ben S***11 eï:J-
Lib. Rw. &e f&iobincie Öfltt her eerfte ends twede Duyifthland, enbe ban bet eer' *
«jerw. &■ ende twede Belgium, &c. m<l5ob enbe onfen '©ere eeubJtge faïiglW0*
•HU.un. 3jgaj Banber in befen naenter enbe bupbf lijfier gefepb toojbeni *
±^n %'le Hatigerus, Abbas%Lobienfis, quiclaruit fub Imperat.Ouone ut. au
Imtcbesk Απ.5>i>P.«»°«Λ«Pontin'cumTuingrenfium,'Trajeaenfium,&^of^
geiegempae
iïuna,éer|jaelt> Cap. V, fcfltEuebarius,■Varerius, enöeMaternus, ^!iclL.
Velen vm lendesFL. Apoftcls Petrus, tangemnabe VVeftcriche Lande» \WJL·
jienegmwtt fonben/ enbe bat fpmet gun bjtente Trier fijn aengefiomen/ ™°,L
mdeLuyk.
&eek (ïeben enbe bojpenfiet Cuangelie grujebint gebbentotKe"'
*M«efintht cpdenRiin, enbeTungren toe/ fep jBarfttiriit enbe %uh\üï awyip
iütTTc*t>
»«imell>oe» baer Bp tn 'tlange be iöfïe bet ^ifeftopptn ban ^filJ,
22 W öteiEgidiusaüreasvallismönathus, HarigeriSchoIiaftes,. bOOjB?flr"r:rp
Theodc*» feelgb:, gelgBoofe be<©ube3HrongB ban feeuïen/ geb^ucBt inbenJ»^
i/t.i»c*^ Ï499-* banSaere ^tfeheggenboet ontrentgetjaer onji ©eren **·*
jr.
          jfölLv.b.èïibetoIgeng.                                                 . hfltt
Sozemt* ®e Kerkelijke Hiftori-fchrijvers gtttlpgcn Mlf be bat Athanafius d»
au» l*4. a, jïen3^epfetConfianiin«^naTrierinBaHmcff0aptsberfonbenS£We;'!.
af/ro^r faöeniete »8<.toeIBe Athanafiu«feïfiSinBpift.adfeIifaiiaia vitanl3|rvr
HiusiJ.2. «s. petoiag maeat ban Pauiinus, Bifchop van Trier, toelBe,£>fflD ^Lö
»»iw /a'w- Galliarum Metropolis,bat IJi/beHoofdftad vanVrankrijkbanpHn^ |y
«ie»»»», gegeten; gelgBOOfe Keulen Metropolis Gallis Superioris, be Hoo_™^..^
Mart.
        van Hoog-Vrankrijk.ban genigenoetttb bJO^b Apob?. a. ^0' ftfö/
Chemnit. βοβ Hieronymus Lib. ι. contra lovinianum, batftpte TriergtUJeefi'^
Mxam. Be, enöe mct Ruffinusr Bonofus, enbe Florentius be 3ftfltt^iffl»e fli„m
?ί« vilt bPöetooonb geeft. ©ptbaelBe^cDoIe eene berBlarmge op Öcf.^,tS
in Ac*-
bolutri Apoftoiorumijstn'iltegtgegeben/opbennaemtenfppiwn»^
w, s««ri. uptgaenbe/ maer ban fi«fftnu0 bearbepb, <©oS geeft
H,ewnyJ^
-ocr page 509-
DlR SïAD HaUU«;                4II
aei«ï?ic &m ttoee39uptfcöe ILeraer $ Sunnio enöe Fridelus geftfi?ebeni
tJÖ«00lt Hilariusfjeeftgebaen aenbeBifchoppcn van het cerfteende
Y^de Duytfchiand, enbe «iet namen aen Viftor, Bifchop der Stad
3iw,0.rms' UP* oojfafce ban «Eupfliateg ban aüeuïen/tot οε %etterge ban
m«us berballen»
Kh ^° feSQen OO» Bilibald. Pirkheym, in Defcript. 'Gaat. & Beatus J.nfha,.in»
ben,n*Rcr-Germ'Lib·*· bat bepalen ban Trierficïjeettgbsi togbgeb* m„m
flik ^flefpjepb/fobat fiet gegeelGalliam SecundamOfte twede Vrank- Beatus'
PÓ °nber ftfj) gegaögeeft/ enbealfomebe Beigium,. ï©aeroin006 Rhenanus,
''rUtn i°°.* M.ela.deSitu Qrb. Lib. f.Cap. 2.be Belgen noetnb Treviro-Pomponi-
Ïjje.c'ariflïcaos, &2 vermaesdfte vanTrier, enbe Ammianus Marcellinus «sMela,
ten Trier Belgarum fortiffimos. be bjoomfïe beE ©eigen.
                 Ammiaiius
be t^ebnenbie ban Trier ban öet euangelwmfoianggeftab/ enbefg'n ^
Öoer ι n ondcr Triet begrepen/fulSe δίοεδε enbe bermaetbe bol&eté/
B.BfiIxlïenl»p aonnengeloben batfpöet «guangelium nieten foube»
"pcbljeni
Öenia «toojbfn Harigero, Annotatïone ^gidijadCap. xxrv. gebJag Concilmm
OJje'r«t banket Conciliumvan Keulen aen den Rijn, ftibenjaie^ó. vanKeule^
FtBoii«f *Γί«ηΓφ ïmterrje/ enbe affettinge ban «gua8?ates/ Uertfbf.
lig Λ °aH^eulen/geÖOUben/cui fubferipferunt lulius Papa>& omnes Ita-
Cjyj a"i«,&Germaniai:Epifcopi,cumconfidiffcntEpifcopiinAgrippinenfi
Atej ate> Maximinus Trevirorumi ServatiusTungrorum, Valentinusab
caSQ.t0» DonatianusCabilonorurn, Severinus Senonuro.OptatianuïTri-
tetiR "*» 'esfi«s Nemetcnfium, Vi&or Vangionum, Valerius Antifiodo-
^uftin'ttl' Simplicius Auguftodunenfium, Amandus Argentaratenfium,
cOtif ^?08 Rauracoriïtn, Eulogius Ambianenfium.Dyofcolus Remorum,
Vja ntlentibus & mandantibus Martino Epi&opo Moguntiacenfium»
tiUtö r£ Mcdiomatricorum, Defiderio Lingonenfi, Pancratto Vifofen-
^uPe'
         no Articlavorum vel Virdunenfium, Vi&orino Parifeorurn,
Èüfe/f°re Nerviorum, Mercurio Suesfionuiu, Diapeto Aurelianorur%
k< *° Rototnage'nfi.urn»
tóté*!, p 6omt öat ciodovaus i, be v. ïtoning ban ©jannen/inben cioderat-
Sfii/^-totgetCgtfflenbombefceerb/ enbe ban ben ©iftgop öemi* HjnCffla
Cbjfi»!ö.ooptfgnbe/ raeteenen fonbcrlfngen pber getratgt geeft be rus/»w>i
%Uv;ln&c Religie fo tnfgn lanb enbe gebieb/algbaet ontrent/in aller s. Remi°a.
4lhu0itl
te fetten/ enbe «pt teb?epben*
                                    cenftanü-
h aïi"ran be $eberïanbet#8et licBtttttoaerfjepb fo aliettotgen us Chiorus
h\ fe,:bP«8Senbe enbe aengrenfenbe lanbenronbom ftcggegab/ tof e «"".Con-
l«nP"pentce(iaen/ batfpin bupffernif5e fgn bigben fitten/ enbe bat m"J'"u*
, SiÖtwebenfeteniögefcgenenf
                                      %Sm
fat,1«,lpbbat οοδnietbeel/batbe Sepfer Conftanthis Chiorus, ontrent ρλ,-,μ" ad
ke'bi, ^°5-eenb?unbber€giifïenen/ iafeïf^een4Cöji(ien/ gebben* ca&chu
i>aeC„JBjtfieïtjKe Helena upt Cngeïanb tot eene gttpfbjotttoe·, enbe ö-^'p*-
"«OOftftjnfone Conftantinus Magnus^toBatavientegengbeiPran» eiÖ"'{?«»·
Qgg 5              δεη/
-ocr page 510-
4iz           BsscHRYVlses E ν D e L o Ρ
vil & βλ- feen/ bfe bit ÏÉmbftpap mepnben afte ïopen/ oojïoge getioerb/ ^?fJL
nniuf,& ftebtoongen fiebbeni ^oubetttopban niet gelotien/ batfpbeW4
^R^r It|6e fèeltgtealbaer met-enen naertiermogengetiojberb t&tew> fi0,
'S«da
            Φ* getupgenif3e tian Heda (iaettn beien 006 toel fonberltngr* »k/
metben/ betoeïfie fepb/ bat q&agobertug 1. Honing tian ©#!(
fone tian Clotariug t *« enbe netie tian €gilperie6/ öie ontrent yen -e
377* ofte a!j3 anbere tinüen 6*1. tot be Brone ig gekomen/ öe»*tt«ö
Öiertetiojenaï gefaeijbenbe geplant toag getoeefi/ nabergifter»^^
tietieftigb geeft, ^>gn epge tooojben lupben albujS ·. Cujusprov,ac ^
Chriftiana fides, apud Trajedurn ANTE Α feminata,firmius ftab» " -j
ubiidemRex [ficutiteftatur S, Marcellinus invitaS. SuibertiEp'1 *eS
conftrui fecit Ecclefiam inhonotem Divi Thomas, Vel fecundum ^
Thomx & Martir,isquam Barbari &Frifij fucceffu temporis folo ^"^jpuè
ïta ut clarè intelligatur, Chtiftianam fidcmin his regionibus, &■ Pr5 £rC(
Traje&i, incepiffe vigere a tempore quo Reges Francorum eam (u^jor,i-
longèante adventumSuiberti,aut Willebrordi, Nam Epii'copi.~j, β5,
enfesabantiquo vindicare volebant Iutifdici:ionem Ecclelias Tf3)e°i " 0
qua? etiam ante tempora Dagoberti fuit Epifcopalis, habens villas» r .
iesfione$,a Ciotario patre ejus, ac Theodeberto, regibus,bonis& pr'■ j-cjtg-
is dotata.fedirruentibus Barbarisiterurnexftinéla.&iuccesfivè rel . tfe>
ta. <©oo? befeg [©agobertug] tioojfienigfjepbtsi pet Chriften-g, jüe
bat te voren t' Vtrecht al gefaeijd toag/fierfeer betiefttgb/atoaetJ*'
honing ■■[■ge'IijS(§. JBarcellUjSgettipgb in'tletien tian ben ^"Sjiel
ii)Hibertu0 J eene feerBe geeft boen fttrgten ter eren tian ben W- ^fLrtt'
Cgotnag/ ofte alö anbere tiMlen ter eren tian Cgomajienoei*f ^
nug/betijelne be Barbaren enbe ©jiefen met berig'b teraerw^j^
flecgt ge&ben. £0 bat Slaerlp 6an tietflaen tooien/ bat get &y^fl ie
gelotie tnbefelanben/ enbeinfonöergepö t'Strergtreeft öeSIj,0irte«
öloegen tiantsien tgb af bat be jpranftye ïioningen ljaeraett0en n$
Rebben/ lang voorde komfte van Switbert, ofte V Villeboort, ' i^ct'
be 35if£öop|)en tian ïtmlen ïjebbesi tian-oubg be jurtfbirtie^^" .,d van
ke van Vtrecht aenficgtojfllen tretöen/ betijeï&eoo& voorde"IUtt^
Dagobertus eenBiidom iggetijeefï/frSbenbë Ianben e^Jrtnfnö^
'fgnbetian Ciotatiug/ ftjnentiaber/ enbe Cgeobe&ertuss/ *»0I vaidef
met UiBsmenenbe pjttiilegt'èn'begfft/ maer f0 door den ove
Barbaren verwoeir,endeallengfkens wederom -opgereed t* Μ<τίί03^
«oiistii- 3B!tieooFifenbeie/ batbotienupt&e Hoil.KronijkenaenB ^ali
fcheKro- eribebeujefeniö/ namelijfe/ batbeChriftelijke Lereinbefe W"" fjeda
Belató.j
Kunibert.enbeanbcren/tiooj vviHeboortgepjebtfitfjS. iff/Sy?
e· maenter ti?ï tisat meer af infgjie aengetogene gettipgentBe/ anDert
fepb/ geïga top gegoo?b irebben/ bat get Cg?i(ïen-geïobe w 7 &ίρφΐ#
ïang tiocj ©agoberrji tg'öen/ onbeï toelaen Ittnntberr/*^aiUJp
tianifeêuien/geïeefb geeff/gqjlantenbegetioubtiö eeisjcefr.. ^ ini)e-
oon MaerigS feomien meraeiv bat be fMegfcge &tï)$*&$ 1w ^ fafee
Theodfri,iiiis Μ -S
invitaS,
fVittebrorS
-ocr page 511-
JD E R S Τ AD HA ER X E Μ »                   41$
vj*? tocrtoarb/ onfeBer/ enbe niet eens enfijn. 3i8 ottë be Kerke van
ae wl
ecn Bifd°m, met ïanben enbe goeberen betrgfit/ ïang booj^a*
vvni u ^öenal getoeejl/ als Heda getupgb·. toeiB 25iföora Pïpijn
fUrtf leboortnafal geftgonfien gebben/ bie't Kloofter van Epternaken
batiMi ^iet enbeflutjenburg 006 faï gefonbeerb gebbetKtoie en fiet
been* öait*cal bjgtoat meer BerBen te bojeniitostenöitoeefïtgn
ban *S!C ^iföommen enbe 3üico|teren (ïanb/ enbegelpgengepb/ bat
te/», 9° Beeft moeten Bebben/ enbe boo? anberenboo? öeBomfïeban
£Wt geeft moeten geftgieben?
Btohh
upu baerom/ alles toeïingeften/ enbe obertoogen/metgoeben βeiiuyt dat
fel,." »5^ bafïe reben/ bat be Jïeberlanben finn €ö?ifïenöcm ban be
de roeP ™
Soiïpï öer8mfean öomenniet ontfangenengebben/maetban be$* poenJt,r
tO£»r»in ^ft»/ «fa ^pofioïifiBe mannen/enbe bat baerom be roep enbe vanvvïiia
fp ,t!'°et iSaötfïen Bier te Ianbe cntoaeretgttg enbe pbeï in/ toanneer boort in '
tebon,.len Semepn beto-gefiBieiJ geboelen enbe bjgben/ öat3©iï» defen ydei
etib»n
öe <£©|i|ïeïÖBe &eltgte alBier in J|oïfanb eerfï foube gebjagt endeon-
gehfM^ebiStöebben: enbe bat baerom be bjaberingeenbeblaSerin* wacrach-
fteea ÖOomfrBe Patres Heriberdus Rofweydus,enbe Ricbardus Ver- llSls·
ïliE^""s in gunneNcderlandfche Kerkelijke Hiftorie,enbeAntiqueyten,^iw'I7·»
%tfc\! *ni3t öeufeïacBtig is/ Ut ïsit Heren naer gunne getooonïgBe
trotifi^iWebermeieiBepbbfler op boutoeii/toanneer fp in ftBfnip en
feoo2rt u°S-inojfeenbe/ alö groot-fpjefieró/ (lont/ enbe onbeftöaemb
Bfec IvP^/batbte ban be toaere €ö?i(ie!g'6e <©erefo?meerbe föelfgie
Jiorjj j5 tanbe bp be Iete banï©iIïeboo?t Babben moeten bigben/ ofte nu
5erii« Vr
e ^eIl3e toebf roeren: baer fp fdber fttfl aen be lere bes ©eren
fith H,.^iifiö^ enbe fijner % Sfipfielen Babben moeten gouben/ofte
Wttih ?aei,erom basr toe gelien/ met affianbtoan Bunne&oomfcBe'
fo enZtWcBe leugenen/ enbe laveren/ toaermebe fp be arme Iwpben
^t€fiD.l8 ban €>ob enbe fijn ü. 3©oo?b berboeren. l^ant (ïtebe!)ijs
^rnfa» "e""geIobe op ffitlleboojt ofte op ben ^one <©obs gegtonbl
*$8en top be Seltgie ban <©ob/ ofte ban be menfcBeni
bjcER/H? °°B be anbeten altemael boo?bö maer een goop Binberen ge*
*Wn t£ numerus tantum, &ftuges confumere nati.baerbe Hollandfche
cofei''ke«ibe Bedameöebangetupgen/ biealBiermetl©iIieboo?t/ ja
^öoirair 00?Bern/ gearbepb enbe gepjebifit Bebben/ batmen a©ille-
fiUleti/ ff
iJier* &ecre eeeft* ^6 to&ttoeï/tuatfpftteropfeggeti
δρ k;
le «eten/bat bte anbere booj Bern bit toetB upt fttfifelben enbe
hbhp}: tp&n Boutjen fonber toettelgfie beroepfnge enbe befenbinge
ïieph „" f e«8ebangen: maer ï©tlïeïjoojt i&tt öomen bp fijne Jleplfg*
fitft enh r-fien/
cnöe Beeft ban baer ben #.<©ee(ï fn fgne moutoe boo?
fcenhWe '9"enieutoe SSpolleïen mebegeb?agt/ nabatfij» aïbaerban
l&pttüe/S r at,ut,ct
teeii #eren/enbe jgatooïger ban ben φ. SUpofïeï
tutoif^tS? fltBtbaer ©oofb ber merBe/ ben &im$ ^ergiujö/magt eti
*«ept i,aer
ioc ga|jje cntfangeiv inöe alleen nientoe «^inte |0f e-
-ocr page 512-
4&4            E E SC Η R ·Υ V liN GE E Ν DE L ©*           fe
ter otter öefe nieutoe SSgofïeïen ttjas gefielb/ enDe ber&etten: *t»t* **
.lo.ij.&^f* üan f° tön goeD befcgepb ooft. 3©ant feggen Die Parres, hoe lui
(y prediken, iftdatfy niet gefonden en fijn? Watt tipt afte neme»'?s
bat Die anDere i|epligen gelopen géttben eer Dat fpgefotiDenttJflff n^fi
Datfp Daerom bael DegelgBefgne ^jtelierjsfgn getoeefï: fjoemel R»*8
tansDunnegoeDe intentieenDe poer Dat alleji bjeDeromfeer
Rem
goeD en ricfjng Ban xmM.&o feggé ooft DeJöaufelgBe &ΦΜύεΖ„*ιη&
fjet niet toe! eer gaen en toilDe/ booj Dat De abem ban fgne "3WJ'»*Jji,
iiaer otter gtng/ enoe Dat De befenbinge enDe ï|.4&ecft Dan öome flwt-
$Baer gaDDenDieEeraergfenDe®ffcgoppeflte bojen bangeene»'*
teUj&e befenbinge/nocgte beroeptngeiitiogé 006 üerfiê enDe w.|"*j}
pen geene ©ifcgoppen «ptfenDen om get Cuangeliam te Vl™l**L
g^itfön (boojttjaer')fotteenbe belatfiefgBeDingen! ©θί*ηΜ~Λε«-
fpje&e ban fcie bermepnbe Hierarcgie ofte oppermagt/ euöe tt^* La
den tpielbait algcmepnentfiftgop/btenbieöoomftge Sfl^fL'»
fegeng De ere Best Heren giefug $g?i{tug/ «nöe trgeni ®οΌ10ά<>
3©oojD enDe o?Dinantie lafïerlgB berroeet/enbe aernieemt/Dien w ^
fatius ui, ban Den jBoojDenaer $$oba&ontfangengeeft/**&*:%&,
ïjooge tuoojDen enDe tegen-(irebinge ban fgnen mm^^^xtK^m*
spm. L. 4. Wp totlfen onDertufrgen Dit gaerne alhier .befienD fiaen ^J*»m?
epift. 76. ttoo^t met De fgnen/onDer De bleugelen/möe befrijerininge öanPK^
78.80.8j. gjertog ttan ajujïiafien/ enDe ^ofmeefler ban !3|anferiib/ na*ör \\e-
™ ·ΐό* β e ©itefen Doo? oo?loge beDtoongen/ enDe f onDetgeöjagt fjaDDe f^oj. lV
*£»»<·. '««'deroprichiingfiendc vooïdpdantinge der Chriftelijke Religie, Vft.'Zjfó
**' lïenDoini in fttlfie fupbergepD a!js get Doe ter ttjD norg toaiS/ ^ffrw ft/
fjier ontrent/enbe met-namen bp Deiajiefé grootig&i: getto|beioψ-
enDe en toiüen gent in Dien belefgne ere niet bengben: alteenfeöB*ec$>
uptfiragt banene ttoe&aenbebettuHS/ Datl©tlIeboo?talgiet;^{.Dtli
öamententtan De€gji(ieipe Hete niet gdepb/ maercpiwöeu> ^
Denge&ouD/ enDe De <gg;tfieUjBe ïüerBen geftöft/ ttJcDeropge»^^^
ttermeerDerD geeft/ «abatfp/ fottoo? De menigte Der #epDenf »'f£ett
aiorö oberig gtïdetten/ alg Dooi beeibuIDigen sberbalDer 1W1/'f {«β De
ftaarB/oftefeer tterbaüen toaren ί obermttss ttjpfien/ êoe i^Ö^LVte
SierBen ban genre eetjle embouöigfiepD enDelupberöcp&Bcm"' ^
ïaqBen/ enDe te tterbaiien/ tenfg Datmeti^ Doo| OoöjS o«üP1^i^af'
a®oo?D/ enöe De goebe ïierBeltj&e Curfit tn geDurtgetibct* C*L^ flCn'
öom |ouöe: bat ban οοδ De etbkentgppb ban a!ie tgDen/ enDf "τ^^/
tTbeRit geroerDe #ifïo?ien/ enbeinfonöergepD Diegroote afbalban^ »*ü ωt\*
grim.λ
ι.inaec aI te otterttloeDig enbe biorbig geleerö enDe bebrflig" Oeer^ 0
fier fuerbejembeganfcSje CgjtflengepD fobeeleeeutpeti y^^rBe/
enDe ingenomen ija&De/ totöer tgDtoebat iioDDe^ereAejet* ^t
Dfepberaer/ inbelaeifiboojiebe eeume ttooinamefgB/Dentn»" en/
fulüe magt met De«iabem $n$ monbsKeeffbegtnnenuptte»«P« u^
gefgBöe ^ere Sefttöi 006fo boojbaen ttoenfai/ tottsat WJ^m,
BiaelgeöeelttenueitgetüDe toefiomfie fijner fieeriiiBe WflflWw· ~
-ocr page 513-
© E R S Τ Α D Ή Α ISi Β Μ ·                 -,^χβ
jepi&nt weekte opjjo^t m f^/i*
^OQ^^entötJrtian t&fUeooojt/ ontrent Uefebcnfïe temt nit&egt'faasop:
Ret*te OtlfêjS #eten/ CntijaSDe Roomfche Bifchop nOCJ)fotoeel mee· periteende
■ItiHrti, ' 00&cn toaten bemeefte enbenoo?naemfte gtoutoeien bes «gemeyne
itien Wö notB niet gefcojen/ofte ηοφ niet benenb/ noröteaengeno* B!lcMp.·
ftfo« ^onifactuif«»'. toas nu toel inben jare 607. öoo? Den mooier- Bef*™*
foefe %f« fcfto&a**«tl oppcrfte Bifchop van Cht iftentij if, cplgn bet' H-T£L
Wiel ε afn{)e«öeti/ enbe fcgantielgne pltipmfirgfeerge toan fgncn ^êbii
ben·£είΦι*eonuji bp gemelben moojoenaer/gemaettt/ enbegetooj ^^^a
W, J^t gp t η ö«eftet langen ttjb bp beüetöen fo notg niet toet meöe iniqmt,
iix\M
ffionnen/ boo$ bat IjpDoojufïigDepbA enbe getodo/ enbe aiibet*
be wi °e)n?telbl0&e magt fgnbe onttoafsem.' öoo$geb$oRen/ enbe bepbe
swTj.^iblgSe enbenetfeelBfee/iöepbebe fcpfeten enöe^ifföppyen
4»ίΡ eacnffttenijs/ ontrentge tjaer 8jo.
teafn P4eP<cHeMifze bte 'troerban't $aMieIgnefcï)ip ié/énbfctie groot* Mifa^
mlfpberije bet toen la/ bast ban eenbarrament een Sacrificie ofte
«ejtiHfttöe gemaent/ enbe een fiutit bpobjs !boo|©ob be&enb/ enbe
is tot en'enöe 00& cpgegettn/ opgcflotenMnbe oujgetyagen toojb/
^Oifi^11 eygentlijk endcdaedlijk toenesffer voorwenden ende doden
£ib \?É* leer 1200. niet aengencnien/ enbe fg ooit felfjs Lombardus TranfuK
fa hetl ,ia-»*■« ontefeenb/ enbe toiticijtlb ban be off erganbe ber ouben ftamiatie.
*£' els tolt enbe ftoart/ fo beel als fiemeï enbe aerbe.
                 Kanon iet
^fl,^eTraniubftantiatieoftetoefentIcjBeberanberingenanbioo&enbeM)fze·
^itén ^etl"i&aem.enbeJbïoebbeg herenig toooj 'tjaetü&ot nietge* J£°°^
fub£f5anon wan de Mifte-fti-toW ontrent 900» jaerentóvbe Cran- ï^r* he
'gytatienietberpaen.
                                          , ota™
AvotSr^wbsn ö^bben ook ten mfnfien »oc©. jaerenïtè Woorden des noch-gee»
We ÏÏ,aelsfiguetiiji{,naetbetijtifeber^>acramenten*apigekpb, Artykci
Di|, rranfubftantiaiieentoa0 ηθφ ten tgbe ban Lombardus Lib.4 desgeloofè
ten/' J,1 ♦.ontrent jjet jaer t j45.000$een - A«ykei desgeloofs ni£tbeflö»vVpra te.
In» öteeengenomen.                                                     ν^ίΙκΓι
««μ h centi«s nu geeft in benjare siij» bennamebanTfanfubihn- dey.s/h"
«nACïi8d·                                                                                   lattijkcn
Kibiwj, 5 totfepien niettemin begeïeerbfie ^tgöïafföKen na fijnen over het
^oc\ lil.^^tè In besnaniere bes nptlegginge/toatfiettooo?be6eisvv<>o£&fcê
HoetepSenb,
                                                              (*f). '
-ocr page 514-
Β Ε S C Η Η. Υ V Ι Ν 6 % Ε Μ Β ! t O ?
De icheyditige eo.de fcheuringe Vaa de Sacratoentifche W ^«^J£J
jgeeüfcheu brood ende wijninden Avondmaele des Heren, ingroutoeltjB*1 TttUL
cmge van binge ban bemeten oibinantte in befen/ig ontrentgec jaer '*00 ,eE!£
fcrooi endc befeenb/ enbeebentoelntet ojjentltja aengenomen boojbatpetw''
wijn. iare ζ4«4· tn^et-ConetUé banConflanjitsSbcfloten. Microiogusai
ioSo.Lombardusanno njo. Thomas anno n6o, tllütMilM™ '*'
fcen'ttegens.                                                                 aimf
AinMidm- Honoriueiit. fjeeft be aenbiddinge van het Sacrament ttïn «"»
ge va" hetfïeïbinbenjareiuo.                                                          o«yök
SacramÊti. Vrbanusfjeefterbaernaeenett HeyligenSacraments-dagDpB*11'*
dA„ ' bfneerb.                                                                          . rt «jf
Pr?J|ete           Deprivaete Mifzender Mis-prieiteren fotlbet C0Jttmun»ia"r
Mifzen. JjoojSoo.jaercnnietgebonbcn.                                         tühisdft
Die η ft in De Gods-dienft in Laiij niche ofte onbekende taleijSüOOjbietHS0
iatijnfeha onbeöenb.                                                                            ..ut
Taic,           Pafchafiusde CcenSbe&enb bpfijnenttjb ontrentfiet jaer9®e*J"e|,-
JJmCPentm η«« &an twee Sacramenten,ben ï^. g&ooij/enbe fjetïtcljaem cnDC *" .
sevVrisa. bes teren/bat të Bet #, fSbonbmael. ©etgrtaltoan ie«enSacram«= ,
cram«ntcn tenepgentlpgenomenijSboojljet «ooo.iaecniétgibojen. %0.
Opusope- Dedadclijkegenietinge der genade Gods door dei»acramenten .^
jratum inSa pere operato, battë upt fjet geto?ocftte toera/ ofte ber baeb &PP h
«sramenus. naerg/ofte befrelements upt fttftfelben/ tëeenbetbiri)t5efbit Plv
ïafipenna noo.jaeren.
                                                    ^sdie-
<5oedein·         g^g noodwendigheyd van de goede intentie eftemepnittSc wöé
aentiedes Baers tQt de wetteHjkheydder Sacramenten^ banbe&fÖOÏafï06en£ flft.
deiÏacra- eetfl berfiert. <£abeöoe nonnen 8ierbei&api(ien mbe &%„Jt.
aisen«na aobenje omgaeni alfo meraanb ban be intentie beg mif-pape »«" »(.u
ft>&erbbJefen:fo batfpmepnen fuUeh <©obaen te bi&öen/ enüe pn"
bpfaute ban ben 10ape/felfssnaer Jjunne I?re/maer b^oob toefe»·
penitentie. ©e Penitentie 10 ban LombarduseCn^acrameritgerrmeSi· „--ffrff
Paepfchc ©an be n00&39Beïpï}erJbban be Paepfchc Oorbiechte 10 ή1» oce
©eibteiht. ecne algemepne toet gegetentn't Concilie van Lateran onber !"n ,,,,
tiuV 111. &lg be ©aberg ban 't Concilie van Tremen felfjS WÖ"»
Kanon bekennen.
                                                                   ïfl. f.flf £
Orden.             IB 'tbe Orden-dienft, Houwelijk, &c. ffï nfetbeter 0We;,i ff
Houwe-,   öe£>rftoIa|ïijBen enbe ïianomftenfelfis ober tttJifïen/en&enie
lijk &«.    in en fijn. > „^„«ebe*
Aflaets          «Β*? Αflaets-brieven bö!1 ben l&OOtnfcljen $flH|3t0t fcer0*D"'|f &e£
fctieven.     fcïjulb ber tijöltj&e flraffe booj toeepgeninge uan<£i>?!fïuP w*
jubek-      ï|epltgenberbifn(?en/ftjneerfina 1000. jaeren opgenomen.
fcuüen.         ^? iubej. bullen fijn ontrent get»? oo. jaer boojigeb?oi!eri- irf nt
*i°"v         ^if 'Heuweliiks-wrbod aende Gceftel-jkcn Beeft meetη rif *\}r0
fead. 8eMaer 1070. ober alplafr?e geg?epé/ftjnbf gemeiöe f°niSlflroóte
ie boien öter enbe öaer ««een tn eeböerb/ enbe bat n«t l°nBI?* ^geiJ-
-ocr page 515-
}               Beu Stad HuitjMi               4*?>
il?e^«teïïnge.3n€ngeianb/ban toaet ïEilïeboojt Sier tg genome/
ü°Utoelg& feooj ι iGo, jaer ben <©eeflelij&en niet betbobengetoeef?»
Puil D
ü9n Bet og&omen ban alle befe fBaufelg&e nieutotcgeben
ftio F^^inf115in fijn' Problemade Roman» fidei ementitoCatholicif-
^'^ 1bftftanbelt'nge ban't bermepnbe ïiatfiolgBbom ban ges
t0""?Mtye <φε!οοε: aïtoaer top met enen ten pbelen enbe balltfjert
Si»!» "lc INufgefinben ban öe oabfiepb ftunner aoomftfie öeligie
^nften/enbetafïeti.
föti h
ε öei"e/ £nDe öfergeïtjBe nieutoicfieben/ te ïang om te berfiaïen/
feniï ^iHeboojtjs boobeerfl oggefiomen·* foen Banfipfe baninbc
^wbfrgeitet&ennietingeboerbfiebben.
«pj^afgobifcöe Beelckn-dierjitertBanJjieirooBbanSeninfetaengei»,, u _
p-,'i,f.toeftn/ om befe rebenen: toant beftaiben öatbe Afgoderij e des ^?„1ε -
bT^orns bp fijnen töbnorfi niet bebeitigb/ noïfiteooBalgemepn en
ftZ^'fobieeerjï infietConcilie vanNicecn indenjarc 78S.(tegetlsS
RatiH ontttle ^30 ^onfiöftino^oïen ontrent fiet faer 7 j ƒ ♦ onber €on-
iietihi
Us ^o^onpmusi ban η o. ©ifcjjoppen gegouben/ baet be beel·»
^«otenfi afgefrfiaft enbe berboben ig) goed gekend ende befloten fijnbe/ d* ftais»
fier»
na Ö£ï*et6en aHenfSeniS aïis eenegemepne toetenbebeflupt isï op* fche Vor-
ï). tangen gttoeefi: ^oftebben coB Pipinus Craffus, bie νvillebopnften ende
etih.
ö magtig geboben/ enbe fgnen arbepb fiooglijB bebojberb Koninfen»
ï^fSefiamhaeft heeft/met fgnenfoneKaroius Martellus, bemffeng""^
25ed?s
s Brcvis·enöe infonbetbepb Karolus Magnus.atflterbolgens/bcn icb,O0It e£
tej,, '^-ïiienfi met aller magt tegengetfaen/ enbe aljsfielben bebocfi. OCk ïanW
kariHu
uptöePa*cnbanBunSeBieögetoeeib/enbegegouben:gelgBdacrna,iijw
^9rian ^arolusMagnus ontrent fiet jaer Soo, een Synode tot Frankfort vijanden
airh«»efgne lanbenonbftfgn opficfitenbe betepbfieeft boen beroepen laaée .
üeWcJP felfëenbe oefi be <©efanten ban Öomenfgfïtegentooo^uig ff»»;*™6
vero W bjelBe^>pnObe het tweede Concilie van Niceenais kctterfch *£*„"!£
ί&Μ&'^Η ende den Beelden-dknit ,verworpen,#nde afgefteld heeft«vanptanke
itae^Öatibelhtgetegen^fce afgoöerö'eenbeöeelben-bienfï on&etbenf0rtonde£
ïitfi»«-811 Karolus Magnus baet na orsentlöB boo^ alle be toerelb tg in't Karoius
^flegeben,
                                                                                 Magnus.
fee^tflHpte baerom bit (ïucBrBen mebe/ featgemeïbe gobfaïige Befl"yt
öie,;n/ ε"οε bijanben ban be &oomftge afgoberge/ öte boe naff ϊ!ηβΛ.
Rfifh
n ^eer uptgebjotb toerbe/ ben beetben-bienft betugge nfetge» banaeUn&*
8eUj",^Drbben/ noiftte ®iiïeboo?t toegelaten/ of pp fthoon ielfSal
c^y^abbe/be felbe in befe lattben in't mtniïe in te boeren: enbe bat
eti hl„®£ Bet tegenbeel ban bef&apiften met geen ftiJijn ban toaerfiepö
Hpt fi"^?ebcn notftte ftaetibegeflouben too^ben. ^0 bat top baet
Qj!s fp
ae Γϊί'δ ίίεη Bonnen bat boben-gemeIbe#aters( bön2&?abarib
9%ta ln^
tEöeit bjagtn/ toaerom top ban be lere ban TOüleboojt ftjrï
hlc^£ft?n:ba« top&ente?agenmofïen/toaèroiti fp baet nietbp ge><
" £»fifn/ maer.öe felbe ban t|jbtot tsiö ban langsr ganb al m?et
■'■'...                                                  Η h h χ                    mH
-ocr page 516-
$nbe meet berbalffBt enbe beboiben gebben? enbeofftgo^^JJ'
ööojtöier oftebaer/ npt menfcjjeïtfêe ftoacSftepb/enbe öerw?D*1'
l)epb bertöben/ mbeeRitftelrj&elLeremogtgefepfb gebben/ elf "IV
BEtïupfeiö ooB ten bele i# gefebieb/ ia of gp οοδ f o groben IW^ii,./
afgaben-bieiiaer inogtegetoeefïRebben/ aïgbe gupbenbaegirge^'rV-
Sugten fijn/ enbe algtet niet ban #aafeIgBe fuperfïitien f η v\MWrL
öeCÖjiJïelfïfecfceligiegeplantgebben/ mgapbenbe !^fattJPen'V
gjnbten enbe eibers boen/ toat boojbeel toet) foube fnlbpöe *»5;'Ι,
fegeïmBe/ oftenabeel be«6erefo?meerbe Bonnen gebên: öfto^ij " .
itptbjepbi nge begs i^aafbomji be öooibplantinge ban get f&ntitWyL··
fcoiniiS/boo? beronbe Ieagenen/ biebaer rnebeniet goeb getnafξ1bJ
toojben totpieiubrcfe oftetjec&ojttnge banbe gobbelöBe ®aeÏ"Zbi'
9Wfofpieefitbe #ere3tfw üïlfflugtotWgoobfrge #gartfee"»"
^ffliiftgeleetbenbanfijnen tgb Matth, zit ι ƒ. Wee u Schnftgelee\fl0
ende Pharifeen, geveynlde! wantgyomgaet fee ende land, om eenen
ς t
            den-genoot te maken, ende als hy 't geworden is, fo maekt gy heiö^0
foon der hellen twemacl meer dangy fijt*·
^ïie magtfgirbaerna'tö oomfiB fuetbeeg boo?geb>oBeH/
M& <&ob b'onöanBbaergepö bertoetelb geeft getuigen/
%\0 ^>atanfg'ff geftoiermen brteegtetibeefttoertoef&t/
€5n met lijn mffï en bamp art<fftei^enöom htHttbtl
'Α&*7. 'ι
«·€ri bat te&tMift b^twpflb cen't ©epbenftg-toösi η tftenen/
KipefteK, «©ie meer ban een'ge fiab gobbjuegttg geeft gefcgetien/
mie μ on* «2n gaeren grootengocp ber φοοεη geeft getyeefb/
ffltcJcs-oer·» «®atij5banonfe^)tabbp-oubï8oo&toaergetuVefï.
den binnen nof föjiubtfl Krloofter.vok geeft in bt'e bïtnbe bagen''
Haetiem «,„ gunnc mecfie irragfalgterficg ncergeflagrn/
IS p'Si ^" aIöetI*Ö f<"50f n! ©aer toajs gier eene £tab/
do»»...,; ^teoptmegtOorden-dienfl.bieoptmeet Kiooftersgabf
MoBBïckê ©anbenöpgangcnbe tiptbjepbinge bet Monnicken, tr.be^P^f*.
jêP*.
9.,' Ippttftöe 3>pjinBgaenen/inbe €g?t|rengepb/enbe^nnne öi#fS
ï. o»·. ?.3. gepb enbe üerbeelbftepb fn ortalltj&e oojben/ enbe regelen/«F "£"
4 w.ai.»i,^fie!tj&bernuft/ enbe goeb-bebun&en/ tegenjB <ö5obii ®öfl?^Jvt«
3J» too?pen/ enbe ingenoerb/rn gebbe iB niet boo?genotnen ape* *
ffttffcen: maitr-ffetfne be öerfrgt pbe Rloofters bierfebigê^nbeom»"
ceibpgelotoige menfiften febergalen/ bieonber*t#aMföom/ w^E/
mnpne blwöfjepb/ onfe-$teb meeröan entge anbere bertioibenDe»K ,
fetenfiebbtn.? mtban nocj&luligetftal bstfl«fö?««Hêe 4»ciei,/j^e
-ocr page 517-
ja. .              ύ er Sta» Habriém;                 419
toJf.'wdoiphus Hofpinianus,
otl9&8efröietoen Beeft.                         :'V''_. ' '_·* _
Reders; ofte Gracu-Monnicken gfftóttiifi/ tÜJeï&in S«f 11 ^tab Ufltl ™,"
?oilanb/^danb/nocötel0tret8tteftencntofl35v                        »*„„.
5; Idempag. 118. endcj". 30attben Karmelijten €>0?bii/bmtien dicatopafii-
t'etve-Vrouwen-Broeders noemfe/ toag een ïtloofïer binnen laerlem/ w, ^/ <«&.*
ff Seftirgt toetbe ontrent ben jare 114 · bp ©eet .êpmon toen ï^aer- KarmeHjté
b^/Öibbet/bie funepgenijnpfingebaettoe milbeuj&onergaf/ bacr oftt vrou-
S °nbet eenenferfe tooVt Öooge outaer toanbe. Strite bes tooo?ftJj. ™*-Bl0t-
^Wersoegrattentoetbem Ί *8ö.' [©itïilöofïet floniJfttbc Groo.dir8·
^«outftraec, cnöié Rtetftttfic&upt tot ben Aengan§,:enöÉbc Wat-
v,*aem Ibid, Pag, 118. «©en JBonttlfBCntöWTS. Dominicus <©0jbje£Dominica^
^«men Preckheren [enbC Iakobijnen] nöèmb/ toJCrbe eert illoofïér nen. lako.
«PSSticgtan. 1147»'[Befiei hier van ook hier boven pag, 51. ^ttÜloq- Nnen ofte
κ-f to<i3S aen 'tRaeiihuys geiegért/ pélenbe aenbe Sijiftraèt, enbe lako-f^ekhcre,
''"eftraec, bïe baer toan ben naemöeeft ontfangen.]
}demibid4 Ce ©aerlem Dabben be AuguftijneninebeeenMoolïer.AuguitiïBS
„ lSl«t ook hier boven pag. 404. ^UÏUccfler toog inbe Sctfterfttaet
UEcÖt/ enbe auam inbe fêagefïraet/ enbe cp ben 2Surgtoal npt].
r Wem Ibid. g^C Minderbroeders UanS. Francifcus <8>φμ/ biemen Minder-'
w11· Monnicken, oft B« voeten itn^öïtanb noeinbe/Baöben een€οη· '^?.«ΗΜ'-;
^•aitlrin.·
                           ;:                                IITgÏm
f^rquamenbCObrervantentoonenatt.Mii. . ..           __. Monnickê
a« ftabbenbun Moofin op'tsfcröotï&eplfg Hflhbaenbe£tabjs ofte Ber. *■
sie "eQtepen: altoaet HU S. Elifabets Gafthuys 10.                             voeten.
h«» e Tetnpliers ontfiieifcen fitö inben ^out/ biebt onber be ,©tab/ obfdvatJu
•J«et mtten bele be^tabö ©etfe φ enbe tnannetr fp op eenen ttjb in bc Tempiiers
PWtöe <Cö«(ienöepb teniet gébaéntoetben/ folïjnfe al&terwiet aiie
üunitegoebetentotbè
                         , ._..
ha sans Heren otoergegaen/ bie inbe"§>. %Ën$-0m tooonben/ toaer s. lans -
««Π bte flraet beti naem 006 biaegt. Befiethier van hier boven pag. j|»Heien.
h?J V6' *©e Kerke ban bit Üioojler too?bhutotben toaeren<©obgr
«««RseiJiupnt.]
Gout hoe veH pag. f ^9. gnbitföet banMcccctxxxim. ontrent £. £""><>«J
«.uaas quam be 3«bt ban JEarienuiaerbe bp Suienburg ban ber ρ «- E"'
«^reyten °rdr^ robe begreep tnetfne leren enbe ®?oëberen bin* ton[, „"'-
ir"©aFrIembat3l!flolïetbaér s. Antonis Heren in fctöonen plegen/Retniijets'
r'"» ^ÏOOfterbe Regulieren des Kapittels van SiÖft ontrent totjfiaer van Sion,
^'etenijabben/enbe befeaegnlierjSüJÖlé eer biöebèrö toanber betbet
^?Wft, i*ran«ffi«^gctoceftBabben/ enöriiaööenbit Moofferbatf
Hhh }              ^>,Kin<*
-ocr page 518-
41©             Β E S C K R Υ VIM Ö.-.E. E Μ BB £ O ?
i>. sentottteontrent jcöenttgiaeren geleben gefonbeerb/enbe öf PfjL'
[φο i& coS Dit ïilootïet co öen naem öatt ^>. Ίίήίοηίίί befienb w*■i«
. migreren Mccccixx.op ten acgten bagtnmtgu|toinfe&eréojWwg
fcjtef ban een Öupjs enbe etbe/ gelegen op $iraegengo?|r/ «f »e"„f,grt
bfoeberg ober ban ^.flntontif/gepafseerD boo? leilïem banJ>e«""L
jfloiars/enDeaanbfln&erjnSeer/^cöepeneninjèatcUtn/irt't^»1''"*
- .· . öetiterBineeiierenöerafientie.
                                          _,flw
5. Anten» ;^ïiloO{ïerb}erbe be ProöfldijevanS. AntonisBoomgacftSfy ,
ofrtvlhté te«/ .«nöebe Moofïer-iupben ν Vitte Heren, ongettopfeïöban
Herea. Mebnige. $et bjas inöe ï©itte-#eren-fïege gelegen/ Die ben naem o»
gemelD üloofïet ontfangen enbe geDjagen geeft, «©e goeD*.ïf "-«m
öefe φ joofibge fgn met boojtoeten ban ben $aug npt üjettelpe IrIe,
öeugbelgne rebenen (namelgS om get onDeugenb enbe onge**8 „£ΐν
benüanbefc ïitooiier-gefeUen) metfeler bebingenbe berb|a^ïtrf
éeöiagt ten p^ofgte ban #. eiifaBetsê «Baagupgcpbenxix-^He
annoXvcxLi.l)lg6enbebpgemelbbecb?agfeIber/ met oen β*1»"
ban bien/ bat in't boo#c0. <©a|tgupjSRocg bebjaerb bjojb.j r ieVC
ColUgte            Idempag, 117,φεGeervlietfn'tfLattbban#Uttenitt Onle L» ,-
van Kano- Vrouwebjerbei«ebean»ï J07.eenCollcgie vaneen Dcken.endexi ^
nicken. Kanonieken geboteerb fnbe gefiiri&t bp Heer jgtBIaeiS ban #«ίίε ^}β
©joutoe ^SIpc ban Mirten fgnen togbe. *©tt Collegfe ttietb nan'»^
ontrent ben jate ijöi, getratlffeveerb inde Kathedrale Kerke var -
Baefte Haerlera.
                                                                       σ<·2ΐΐ·
Kanonic-         Idemibid. 2f5ttpten Aemftcldam toeröfin. 1394. ttiebe teaJzZen
ken ver- Kets Klooftergefonbeerb/ toaer af De iSegiiUerjs-pocjte aIDaetP*J
toag/fogebbenDeniMojmetDe /Bonnir&enteHeyiigeieo (nu"■>
loo) een anber opgêrtcöt/ban tg'tfelbe ontrent Den jare ι $6°. fl'j|.„0.
Iten/ enbe gerranffereerb enbe geaiineyeerb aen't Coiiegie van ft·2
nickenreHaerlem.                                                                      aoinD
Reguliers. Idem Ibid. 22«ρϊεηfêöetfem igttn Reguliers3iIü0fïcr/ö£tM*
Onfer Vrouwen Vifitatie, buyteri S, lans poorte,                     , -ui(ie(jff
Chron.VViademenfe Cib. r.Cap.xxxix, gfiapgbbat bti^'°Vio,
ontrent get iaet 1406. gctficgtiis/feggesbe·. subecdem tetnpD£fatrern
. mfterium Vifitaiïonis B, Matiaepropc Herlem per veneiabik/11 ,&
Daminum Hugonem Golfmit prefbyterum ïediScaji fuerar incn°3.. uS 'gf
Generali Capituio noilro de Windcfemcurti omnibus agtis, domt »
attinentiis ad aiTumendum pblaturn, Sed faöa inquifitioné ad arin
temejusaiTumptioeftdilata,
                                               . ir'fitat!fi
ontrent Denfelben tgö [1406.3 & gef Kloofter van Marien, viu
dichtby Haerlemöegttltien geftichtie bJOjDenÖOOi ben*e1™2:Ie<|ffI
#aber#eere #«go<tëotfmtt/.f&itftei:/ enbe ons^enereti *"£,«#
b.an !®fnbefeitt iti'etallefgne ïanben/ gb#n/ ejtöe tomUH^ oc0
^egen. |©aer be aeniiesntnge baer bantó.nagiöaen cnwriof« ^n
-ocr page 519-
.                Der Si AB'HASKisM."               4jt
feiv β too?ö Öetban βοδ naberfjanb/ op'tjaer 1450, Kap. xtiv.inV
V\r j ?k» °nberbe JüooftersV totget gemelb Gencrael Kapittel van
*>nde(em be8o?énbe/ beröaeïb/enbe geteïb.
bfljv* ^00^ alöa£* loannes de Zuzaio OHtretlt Set jacc I40ji Prioï
M"ï8emeIbeïtfooftergenoemb.Lib. 1. Cap. xxvi u.
a<lfc'ü'Us ^08110^ Snoyus quoquè merainit Lib« x, 4cujus verba hïc
y pn"o DominicaTncarnationis Mcccct.celebravit Tubilafutn Nscolaüs
ga* °J* annum Iubilajus fuit in oppidis Hpllandiaïcircumferenie acvul-
l^j e Nicolao de Cufa Cardinalc, qui cum in fuburbio oppidi Harlem
^iti'fi1^6"0 Rc8«lar'um haüfiffet Ccrevifiam Orientatem ab Hamburgo,
UU ,"je5am commendahat, vinoq» prajferebat: verum ut poftridiè caput
eXec
          leaputn. exea1 cerevifiatcntarifolet) ejufmodi potiotiem fuiï
öï0J?tü$» Romam reverfus, atqs a Pontifice rogatus, qua? gens, quibus
«W'-^rs' Inferiorem Germamarn ïncoleret.refpondit, longè omnium pru-
inq · "rtlam[elie}MirariteiIlo [Pontifice] fubjecitcaufam: inconsiviis,
iïjQr lt» ficirc te, & quantum firias, deprehenderecaller, Alludcbat ijle ad
tjfe Crt1 gentis noftr» in convivio ad poculamutjua invitantis.RidebatPon*
^fefponfiimCardinalis. &c.
W"°yus maPCSt van dit Kloofter in fijn tiende Bock getoag: lülen^
^nibötetbpftfiigbe,
ötfn,
Ken farc onfeö ©eten μ ecce t geeft 0colau8v. fjet gtabeï jaet
^toT* · '©ïiS-iattisbaer aentoetbgetfn ©ollanbomgebtagenenbe.
tti|^t0rpenbooibenïiacbinarlMtolmg be Cufa/ bftorlbe aljSljp
^Ölhli 8uners Kloofter, dicht onAèt de Stad van Haerlem' gelegen/           λ
»iölBerJ5ifr oebjotiSptiöabbe/fo pjfeggprjet felbe groielrjri^
6ο0λ etytef get boben ben Ww°> macr alö gem öes anberen baegg get
bat i» >ratr ban feer bebe (toant bat bier pleeg tn't goofb te lopen/ enbe
^rtopfe0Cnfo°ei*n) fo Beefi bP&*
n b?anbbnbïot 6t. ^e fóomentoe*
^p^frb/ enbe ban ben #au<s csemaegb fgnbe/ toat aerb ban boïS
bjdfi ,a«b betooonbe/ anbtoonjbe/ bat fjet een feer berfïanbig bo"6
tebE* <Snbealsbe ^ansfiehbare obernertoonberbe/ geeftgnbefe;
flebt/1 pfleben/feggenbe: fp toeten in be <©aflmarlen te ften of gpbojfl
ί% ?,μ? Ρ0δ e 0"'bat Q" bjinben meugt. ^p fag op fiet gebaipft
S^iiup Im>b?n/ bie inalnanöeren tnbe gafftnaeïen geeï?η enbe Jjaltoen
^rh*»cftP tot bannen, Φε ^aujs lachte ombe anbtooojbe banbeit
^'"fjl.etc.
^^ot JI
)izr nu bt Zriif broeders bp/ iube 3!aSobgne fïraet/ öaer tui be zeiicfcree»
5&»o?ds-Scholefj8: enbe                                                                    ders.
5fte ^Vlldebroeders enbe Gildefufters van S. Iakob, inbe ï©p(ïraet/^, ^kuobs
«nder/^^aet/enoe^ageRraet: toaerban ίδ boven pag. 4oj,&c, l!„™°
enb^uyfen8eip?obenfiebbe.                           r 6             Se&
,w Pet ban Ober tot be Vrouwen*Kloofters, enbe Nonnen,         fteJs.
5Pe
-ocr page 520-
4$*             BE 4 C Η R Ύ V 1 Ν G ï E Ν Ρ Ε <# ■*"* ._.
Nonnen;         De Suftcrs van S. Michieis Convent, We fitf) tsJJ ben tto»-fM<tfJ;*;J
s. Michieis öe ©outfïtaet enbe €>eerflraet Babben neetgeflagen/ altoaetn»
Convent, Nieuwe Doelen tg/ bte Hl Den jare 1478· Pgten atglicn tflfiJin *"if0oti
fcenbfijn tn eenécpbiaflt-bjiif/atjaafjcctDöooi ^aöcb jBattpnw
enbe <©mc& ^ggcnei/ ^törpenen in ^airl^n/ inX#aniow "
&et&-ineéjïerrti betuftenbe.
                                            ,;, (,«>
S.Klaren. ©gSufters vanS,Klaren,inbe<6rOBtCetlbCSojiC^OUt Prei?/ r
bc Φ roote ïloutpoojte in fjeuten ttjö ijcIpgen.                . flIjj*(
s, Annen. ^an s. Annen, bp De iSamen: in mikt JKxikc be (©objSbienli «M 'wr
j9,erItj6a?5leeQbujo|b,                                          ma.\\i
Sare oete 3É>e Bar voetet Sufters, bp φ. <©öngoIf|S Ifcct&e/ tttl be Φ» vSSo»
setters, ίψ be l^olberjs grafi/e#e in Pit flege/ Die naet ben nam? ban 5«**iM
fïer befienb ip,
                                                              αα»
Vröumo- φβ yrpuinorifzcn.dp be <©it&e,€5|aft/obec be Sa&Q&gne 3&IW0B**
rifzea. ^eSijl-^onnen, bic beièijjitacfbt η naem genen»
          tetntlhr
|U1.              ©eNonnjen'vanS.Kathaajn.opbelfetoft/enbe tn &e£ö,"nw
ri'in " cn-f©itteb?oobg^eeg.                                               „„ti/bfe
s vxfni. ©an SVrfuJ,aenbeSEoft/ewbe,a5iafi/fnb?J>t10if«Ien-ft^0/v
|dêr ban ben naem geniet,                                             «veten/
« M9.rja ©aus.Magdaieen,iabeEange enbe üojte JlagbarieneW" ιοό,
>-MaSiia efiJ1Bag&aienen,βμρ]/jjan'i^loofïeEiobenoemb/ljatbaenb^w^
-          l©al:altoaer nu&et Nieuwe Peé-tiüysfö g0it»!oofieri0beBiy^
Jletjaer mcccclxxv, opten io,barΒ tniBetje ineencn <i?tft »jf i,fj»*.
paf3eetb boojl®outer ban 25eHe|ïepn/en 3)an ©ie.terfjw.^aip/^'**'·
J?e «eii in tfirlem/ in 't feantooi bet Sier HtneefteÉi njb'ettiW'^'/tobf
s.Margriet Ï0an s, Margriei t mbe flange enbe jfce jte JBafgiietc-pra»" f ^
3&tup3-^ofl£te,
s. Marien, ^an s.Marien,inbe #.3anij»flw*t/ W be Matig $β°£'\Μβ£*
is.ceouen, ©anS.Cedlien,inbe|>,3an0-iïraii7inbe ï©gbeenDe.panw*
.«ÜMïegcn.                                                                „ftiheiS*'
HetGroote <enbé epnbelp Bet Grootte Bagijn-Hof , tttei.fejie-^oWten hii« Dflt
gagijnhof. ggne-ficaei/ φ. Sang ftraet/ enbe 25aSenefjfr gtaft «Piöfifw jan'
aigs Bet Jtëbnjier ïf P&jarfct uptüeröen en üril/tnaet; bae S1^" anicbe
getfjoe b?ür|)|baeïber toojb. ï|iec Bouöen bie· ban Pt ι
Gemeynte bunne^Biifielö&eiaergaïjerfnge.                 . T^uwf'
.J^an't Bagijn.hof ftÖJÖft Had. lun. Bat. Cap. xx. albüg ♦> benlji»s,
.liorfli, Veftalium noöilium Coenobij, conditor Arnoldus ^3' up jnal'
Hailêmenfis Curio, qui virginalïs' pudicitiae iludio, cum in boe, ^_^ρ|ρ*
terum.quod Hariemiyeitahumchorodicavit.magnicoenornine . ^jj
lebre,opes fuas largiter efludit ante annos uecentcs, ί^"1»111 c *
annum ij6z.
                                                                  ««^^(10''^
lintolbitsi ,§afTen8em/ Höfïoc? te.^aetlcei / fs^ fïtf 0* e^E}L oariö^
HeEutoenBojfi /een ^loojïer bane&efe jonnen / bie W-^lofbiPi**
. jiiaegbelpe ^ηΡΪΦρΡφ^η MtMeofla/algMn % fes1)11" Hsetie^
-ocr page 521-
fiSetn·hc' Greote BagijnhofgemepnJ^fi geöeten /fönflüiè boei&iie
öp^^öjatten milöelgaöefieeööeeft» $eti# beginneniMnaftenm*
"Wteizfia,,
ienfκ0/' Be"Mrdijten3Clooftet te Heenaftcde, be Hemels-poortc ge$C* Beraataiïw
ζ °efaethier boven pag,88. ende 89.                                              tSKlooftfé
hhna£hoeven pag-M4«15efe 45jaef $»fébetttfti ι .Beeft oofc't fouten « Hecma«
^bph
cte «Csmonb/DattoanöeötfefenUcmielö toaa/afgeBjoBen/ £e·
W*» iban niesifi bjebewaengekpb /enbe boen maften totfgnegroote «.on"fn,'-«.
ίο»! .°an **""·
φη6ε ÖPbetfettebe Nonnenou eennlaetjegenoemb *:neöIO<*
bje^, toek» 6P 't 3ÖOJP èeemfieöe / op 9aerlem; enoe beüe in -t nteu-
hnt 00^et llonttftenBomenban&.55en*bfctU!8 <©ojöec; benteel*
j'op 00a uetfaa met ftfjoone giften/enöe renten.
fS nW ζ?*."* *rt*toefï«'eenoeiHÖSion, Mffenfi be Beverwijk,sionin*«
ïHbetbefïrueerb.                                                               Jkvêrwijfc.
Xijr1? «loofiÉS bJOjb gebatfit iribC Kron.van Wind<rfernlibi.Cap,
•Ve^fJ^Wft genoembtoOibget Kloofter van Maria in Sion, by deBc»
*fttoh . -i? Hoiland»van de Regulicrs-Ordre: enbe bttupQb/ batget toet»
tatTT^begeBecJjtiöaen * Generael Kapittel van VVindefem, tn&ere
b(i0,rf *4- enbe te «ennen gegebien/ bat^et Bojtfite boimgeftirfit mag
^iotft0 ;i alöaergeftöembtoojb Monafttrium novum, bat ia een weit
S«lf^nfare' J74-ben li.StnliujSióbC Hacrle«fcheOmmègsne/ofWS.ÏSsKe^
TKerkmifzeingefielb, O.M.
                                       ■_«*»·. \
Eenten l*!Cton.l5i»if.«ci-x.Kap;xxx. ^nbeniflW Mccceivii.die tte- Dip van
Mwaerjnd" Hercn van den Gerechte van Haerlemaggraveerden ende HaerJei»
de„ . 'cre°*c■GeefteliokeJujrdenvan-derSecd«,ey'fchendeendcwil- eyfchen
^ith»*ft ^en 'ie^',en'«openende excijfen gelijken van haer poorrers. 4ffi Siihatt«t^6
%fi^be*en»joCfBbanrec0tete8en |eniupben gfmaeftt boojben 'T'rej
wSP*5n»««ifti of« fönen fOtaü alö fijn ^oturateur. ^noeSS^
*% Υ? ^eeftelitftelupbeti f&iefïeren enbe ületBen boo? befen pjo «»Mi4 *«.
^teKT^noTÖnfet gebmfci toaüben/fo tooien geoibineerb banüer vadmtmii*
<Se*w.wegen ben ^aetltmJfelaeo ban ftps?ren 2&ttr(jroieefter/ enbe **»*«»*«..·.
^thn* ranftoo^)tinJfei&ïÖi5?B/-enbe ïfêtüem fcaebss «èewetatf u?s At^omn..
rtfir£ypbe&tebe/ba^^
eefp*:!?etiB «e aeeflelit&eepb / om nat*? bienften te btoinaen bie ά.^*"^
ben^^^alraben tite baftaerb bess fcetetttran ©jebetttOEDewtfg*
tOiU.s'Sers/cniiefloegenbaet bïob/batter bie ifeetban 25?eöen*
§{he!°."®abetnfetafeiitöifie/ Jjepoe ben ©atgemeefteï/ tnöebers
" *e«boc|ffpö, ©efesbjecbooinocmltóöabïientö$ea^/wte$
-ocr page 522-
jtj%          "Â t SS MR Õ V É Ì 6 Â Shd! t ° ?
ï»en$cBbtttban$aeriem3«eIb?ecBtban öaepRoift/Ben tej*':JJS|K
mertttk enbe fcBcffmUcB tegen befen Wattaben fleöa&in 't Ö w j£„
^anbboojt/ omfanen toilkbaer Bemfgn Bete bafrer om •0elïl%0
fjabbe/ toaerom fip op Benlupben gram enbe berfïeojb \aa&/ tn w»
bie
ööïçß ba?t ïtube getoeeft/ Bp foutse gein mebe ^&^^l?„«a/
®m
tot ïfeec fepte ç totlle be #ete ban ©jebenroebe feet b?oebi|»*£É..
enbe entooube iPaïtanen ben bafïaerb fijnen fone in l^^JEJf,.
fien, g&efetS&ingebinnen©aerletnsomenbe/toagbaer groot* »fyn
, Bep&/ enbe be&ïaegben fere befr ttoee perfonen/ enbe upt befen l» »*
f ^
<&7·
bie anbet banbrr^tebenan Baerguaebe opintencnöoomemenw / ì
MMtb-.ÀË} lieten bt'e geetfeIir&BepbittiJ?eben/toant^obbie©ere fepb: bte u*»*
ai,*» 17.27
&i£ rae]ftt mg< ^lt Âåß·ößå1éå ten tienben bag in ttpitlle m't jaer wv*
fepb/ enbe tien jaerenïtfer na toojbe befen boobflaggefoenb. settfom
BertogKa Qtaernaon&et,hertogïtareï/ <&rabe ban#olfanb/ toeroni^
scivoxierd fpneftoaere oorlogen toiüe/ bie Bptegens be ,3>toif 3er0 ïwerpe/ »l
Schittingë iaereMCCccixxiv. Schattingen geepfröt ban alle be Geefte!»!* h* L.flig-
«andeGcé &er fKn gebieb in alle fn'ne lanben/enbrfb mebe alftier in W^^nbe
atii^faeyd tegen3Sbe<©eefïelime/foaIf3e geBeten «tullen toefen/ Ãéö«ð4æ%%é<
ÏjarbnetHigfïeïben/ toelfeen BanbeliBfjtet «vt lang enbe &??cf"'« en
fcr&be booste ffelïen/ om bat ftetoaTe AtaMn't bpfonber niet *"
0#
pet/inaet "tgapfeBe Ianb gemepnig getoeefi. Befiet hier van deÀ"÷À×^
van HqI!, I?ivi(,xxx, Kap.xxxx <H1« ixxxv. jlxxx í é * zxxxv 1J. *■*
endexei»
Moiï.sint 31i4noetftt*t Siioofiet-boIB bfeGiidebroersbetbattgeny
fekobs, q&itBieraen'tKors-gildçïö/ofaenSintlakobBangens
Schoon, Clliban't Schoon vaerders volk ftcttlt me inbügelib:
veerde», ^tl'ttlitU Sint Huyberrs-gild Beeft BieteenOttb iwflt·
ten» ofte' 31ft ä on bir45ilbebioeriEi metljunne namen noemen:
uithuil- 0&nih en teeetBen nier te eren/ nacB ie roemen:
dsn.
            IpaeromfoIaetinbattentoaer'tmeefiafgeBieurb/
©fitefenfp Bet na/ toat toaerber aen üerbeutW
jK©m Sii- ^tKors-GUieisopBHnneboeaenbefienbopBrtiacï'^^fre/bif
fa
          fïaetupt J4petfonen/!tiamien/enbeu?outoen/gettoube/enanoï (iJ#
ben tibotfaeté naefï oeitaen: borBbe fonen etbêbe pJaetje tooo? ^ t
feré.<©nfe ©oöj^ouberjs Bebben toel-eer inbe |JaepfcBe 61inr0nntretit
©»«»<, ia-, malnanbersnenig^apiraelingelepb i bantoåIäsßnBomenl^, ^
"êöhmftt- K^rsmifzettoee bagen lang eenmaeltrjb berepben tot ce^°WDiiJ#
Macuhm J gebatB* enf ryt (quanjUPgi) ban be Geboorte onfes Heren. ^P yfx*
ÌöàÀð    fcnoofeiiaertoe i%,njootneatmenbanbeBenb?tmrgeri8/bte»e ront
S'i L    feon onfes ^>aïfgma6er0 met gne ipofielen beltonen: w »1(ö
StdiZ.   opfiaiOfreerftgebt'enbtoo?bin., ^>pBebben «nen®rftfn/J>» Dfrt.
S         ^inbirji, ©e ©inbe«iS Dienen be tafel/ beneffen^noretww ^jic^
-ocr page 523-
^ftbeïijoftetjS/ enbe οοδ ttoee 45Ütiefufterj8/ enbe en mogen gtene afr
$* tafd-btenaetsi geb?upBen öupten belebematenbanben <i[>tiöe„
If.maeltnUtooiD nècfifaerlüBtmöet Pnnzen-hofgefioubett,
j^^ti^Öepmentetstöan lakob Matham, |Maetfngber/enbe me&Mtfe
^SemelD&o^ï-<©tiDe/tnDen jare 1606 Doojeeneaojiese Btetim
**Γοί gegeten 5 altijaet Defe lijmen onöet (iaën,
'e fiügbe gbthorte Chrifti tereretLtt
% vreucbt t' hanteren, al over drie hondertjarefUp
*&°*nen οηβ" ouders, t'eartsghilt tefindeutu,
j "** langbe tyt tfiifdete confirverttu,
gj "-tucht merenj, altemei fy ■vralickwaretL),
ert'en oprechte armen daer oockjiergareru,
■£ j'e-fy 0penbaren-> baerjorifl,met fietghefchal,
dienea_,} eerfyfilfsom t'eten baer mogenparetu,
bieren vijfiicb perpnénfijnder in tgetaL
^°W)emini»cn tanb énbe jtriel jïaetïöefe Ver*e»;
j,, SEER MILT^ENNAM,                                      .
^T LIEFDEN CLaER TOT EEN GHEDENCKEN,
», T'CORS GHILT MATHAM,
VOOR EEN N1EVW IAER DIT TE SCHENCKEN.
«tiEl*s,iakobsGilde-tocjb peer oubgfDcubeM/bccBDeioMjStetientaeiS.Takdte
*U in »"** ^rt ίβ im bas* bet onboetenöepb aengefïctó onöct bte gene GiUs·
ffiafv, I,akob van Compoftcllcin ^ppnjtn upt #aepff|je fuperSïttte
«nbé «Er*^Swnbeöeöaett geDaen öaDDen. Dierom een ergerlgS
Dutfihlbfiö^Sf IPfuetbeeftembejS mittMm. ^pbergaberen bati
&M&,f*t*öntoeg0 na S 1 akobs tygMn fn Dat &.3!aibbffeif0 tp tcrnn
ïgen"^«omtröoetoeIDeDagées©erenmettotmadttjDfnffibjaf«*
^«βύω^ίοί öen ^abjs-bienrtDan ΐεη ^ere fst toerojDineerb. 'ét
bie^f ^oelenig tegcnüjoeibtg νοφ De ©ergaDer-^Iaet3e:aïtoaei:
roiihT'^^bjocönë op Hunne epge bojfe teren: aifo Ö£t«©fl&geen bp»
*«be 0»! men en $"**' öeSftIi3€n bat fp na met Der trjD üèrgaDeren/
tiete Sï 88en. S^et gsta! tö * ƒ .baer onDer een <©e&en/enbe bier ©in*
itorTi** .""nneerber tme^Wtyt Ubi#i$ fofiaEtje toooj eenpber om n/
^Ml·*1 ?toi eort»binbf η ban öet 4StID :*ffioiibfnis Dat bte geneïiieie
«?A:flWBee(t fön -Bet noo|-teci)t boe? alle anbra Debbrn,
fef-bin55"pIi^^tó'bflnlakobMafham,pïflet-fnöDer^enl)emBbegii9
«τνοηΗειίί
3-ii a,
-ocr page 524-
4|$,         Â ú, S: C Ç R Õ V É Ì & Å Å Ç » Â t ©'-f'
€um San&i depiéfcavides fic ora Iacobi,
Quj Compoftellae rncenia clara facitr
Quifquis esj hecc anima tecum peipende.viatorg;
~ VtfimuLadfuramiireguaTonantis eas..
%s4ls ghy St.litcobfiet·, fierconfiich, atsnaerflecvem*·
QefichMert oftgefneetii: wilt u ten Reys nietgeeven-rt
O Pelgrom wieghyâ:jt, alleentotfijnder Eer:                       * '
<iJtyC.aer dat ghy moogt in rtttteomcnby Godt den Hier.
S.vaaTithto«4«
Hlaeïföfepb<i5ob6e^ereEfa,4i.Si Ik de Hete, dat ««'j0 **£-
ikenwilmijneeregeenen anderen geven, nochte mijnen roem oen' eje
den. Cnbefooo&bei|ere3efus€öii|lu0loh.i4.6t lkbendeweg^
waerheyd.cnde het leven -.niemanden komt tot den Vader.,dafl á°â
^n't <@toaeï/ nmbomfcenSfijob/ fïaett befé %ttttttn>
AMPLISSIMO D.IACOBI SODALITlO B.°'
NOELIS ERGO D.D. É. Ì ÁÔÇ AM. S C VJ-P*
Schoon: Stlföftttfe &tab ban-Ottbg CJJ Schonen in Denemerken fttt flj· tffl((
mttam- ganbetöceft eeb?iben:fol)Ebbcti.70ipetfooné/ tsitaibaergetow*wll
eüd* ren/baêt obere*n<l5ii& gefiteöf/bat fp Schoon-vaerdets- giid ^:tVt\f
baer toe ietjï met malfemberen omleggenbe/toaer op fp jaepö» L gotf
bagentnogtenteren/enbeb?ouj& toefen, ®ettjbbet|ltcStifliF"L,1&,
ä?ç töb berfcupfte rb. ©etfgfn0unne biteben op Bet jaet é $ó°;ƒ" t fe,
3|Et setalisnu *5. enbe Jjebben eencn ©efien/ ttoee ©fnöi^'iiLyjjji
nen <©ub-btnber, jg>p bergaberen hen eerfien &onbag: ft< * ^
3aerinben ©aden Boelen.
                                      ^«frflflfltett
sim Ma* 'GCi$ oon ïsennelgfe bat ban toegen enfe ©tipnen enbe ®0'* *inf ptt
brechts, tstIjgtban oubjSonbetonferijfifie bojgtrtjefeertjeflCfit fnfie<Stnt fl?
*£"-lage»'fjsgetoeejl. öï fiebbenlj»006 toel-eer baer ban een Gild ££flfiic&i'
öild» bennaera van s.Hubrecht.naer bent&aepfrfienfitji enbe Ö&íæ¢ö''
fcften patroon ban be tpgerss. enbe na barnet felbe,ÖDOjLarrt fte*
toajs berbaïlen/ foöebben enige Ï.ief0ebfterj3ban gemeï&e ^„
felbe <j5ilb booj toepnige iaren toeberom opgerfcfit: maer w1"aetti
0OK noiö op bien felben $aepfr#mnaem' cnöenietïieber op«"'. ^^e
baniiet Gild der lagers? J&p en bebbm nocfi geen bepadb gei»»' $$,
geb?up>-Hf ç totfioofben ban Turn ^ilbeenen $jeftbent / nu t w (èß
bf ç: efi bergaberen gemepnttï&tniJf maenbban J&obeinbe*/e"n ^
^acIJteeiaewopiilpe Hcibergeöefer&tebi/be BafterpijpiP|,jakobr»
-ocr page 525-
DlR S ï Α © H! Α β R ι β ■» ♦                 Af 7
H JVob Matbam;t&ïa*tfnnber/enbe ooB Wimm tanoiN&flb/j&eeft
K^nen s.Hubrccbt inbe«jerer6i9:mibétn't6o»et wfamtl/tntK
^"«Ptgaemtoaetnp bit Dicht telefeniji.
S'nt Huybert, ons Fatroon, wjrfijnu onderdaenj»
■^jjj-9% ww numeergeviertals Appolof DiaetL,,
/j. *e&lofferhantwyvautaervexciereu.j,
"eerkmslufiighpleyntrotsalde Batavieren.
'Tedel Bataafse hoofd en heeft hem niet ontfiea^
Sht PmiiJM^3-^d%chfesl:gelHC^ entt eer te bietu:
lif1?*cbaervandedaa,ghjPrefidentendrlladeH-,,
"' *°mld%cht ft eer met diertsiytot lofwnfjnGenadetu
.'
ïoeilti, ma
Chriïïimi-
*mmre ^
•uanBredtit»
rede,,
Ióluftvermeydeo
5*»
Anticbtl-
ilifche LtiD'
gen-wOK-
dereijé
Brood eS
Ingels MJ-
iak«t van 'r
Fredikacrë
Kloofter,
nu 't Prin»-
a&nhorV
^n hal ίδ *n öit ^tt* mÖ aofc nctïi bfrpet (ïeSen/
3tih* ^Ptafclen mee en toonbet-toerfeen fp:c Ben/
'wttjettnepnbgtfröifbiöettgopmg begeert»;
^huu P?efe bat be^tab gier toepntgtoöiögeeiMlï;
^n tanf *in öan nt$etn openbaeren letrgen
\arS,MS« fiel-beb?og bet lakobirns gegengen/
«η λ oaec tn eeiie fflel toen 0UÖJÏ ftae * afóf«welt»/
'%en ί?^ rmet een cpafi berbfenbe boojgegaelbi
Φλ *,)?*«■ ote ftfittberntot nocgtoe iioaer gebïeten/
■ fei»LSen otl$ baer boo? te Sennenfoube geben/
>J£,'* armoe'rBIoofrer-boIBingunneBïooft'tenperfïi
<£« {£ fPPr upt tgn belalgier genoegjeem bet}?;
^n Μ» u Ioore tooJ& &c ftDaemte geeft berlojen/
^ai·γ; ?lie ^00** moebtaflli 0 afgeftöo?en/
_ Φη '»!rlfte toft'tcn ftrotjb/ en bat fó gtoulgS liegt/
^annffl!" niinbe bolBfo ftganbelp bebjiegt.
^n bf*l 5 oa« op een iiib ftet tyoob gun geeft ontbjoBen/
&D2"*·iNojgab'tgebüb tot <©obgefpjo&en/
<$n j"Pr«e AuBr olbaer booi b'Cng'len b?oob gebjagW*
^an fuift *ï"retl cteöienö ban't gobbelgB geflatnt.
«êfoh'^"^ftSOOÊ'tmyrakel van de aelen,
φρ*"τε,ϊ8ρforen (toat mag tn üet toergalen!)
. V^n^ggrmae&t/afó&aterbagisbebiftr}
^it \üi\Jt.n tfn *«* 0fff«h mu bleefen op eenen bifdfc
^e S®$ «*»t getoelb afgier gebeurb te toefen/
JW ;"'E«8eti 'tnofi bte gt) gier na Bont lefem
fe* u ™**w> wiii oo6 fjet f(upfi/ a!toa?r bit i& geftBteb/
* eet3en niettemin We fegötnnig barnier/
lii j
AeW-myw
ïaktij ^»
#Stf©
-ocr page 526-
4}S           Β e s e κ st υ νίκα β Ε » ο β Ι· © *
sïti fa ijetftatjg fê't οβδ. J©aet of top niet en tmften/
Φβΐ nicmanö oti 6an doé η in Dupfen öect0apiftenJ
toat&tiaiocöfoube Dtteensiöenfeen tebtftaeni
ILept oo& öc fcoomiiDe jaefc itiet enig tibo?öeeï aenl
%frü# plagf «nen:tbFintre tolfe fn otrbwfranb te ftgtjeni
ΦΟ0 moftfjet arme boI&inDupftetntfse bigben!
35u0 maefeien fpgunttaft fieit oribetjröepb ban 'öijjS
«enüloofter- frepügöepömetgrobeieugenjitotjiS'.
De Anguillaxronfcifsa & élixa fatis, ψχ '&&&*
inter carnes die Sabbathi pofita revixic
Hatkraiaa. 1579.
Alfafams vatidas cum rex agitaret habenas
Imperij, clarum quod Babylone fuit,
Inferretq; .fuis argentea Sc aurea menfis
Qua; mleratSblymipocula ab lube pater,
Parietibus digitos vidittria verba notames^
Perculfus milis eftquibusillemodis.
Ergo Magie, ii icripta legant, feniumq; requiraflt,
Ingentcs, artis pracmiaj ipondetopes.
Sed firuftrainquiruijtj Daniël dum daegitunus.
PortantssRegitriftiafata notas.
Nam cum primanigris nox omnia conderetumbris
Non exipöStato ca^fus ab höfte ρ erft.
Sic infeücem plerumq; oilenta minantuf
Peniïciemfcelerij iiippliciumq;.malis,
Moe autem nofoaquod facturn eft nuperiiuirbej
Qujim timeo ultEJcesfignificare minas!
impius appoiiiitöbcus inter eduiia carnes
iSJti Ml!oSatomiquiio!ete/redi.c;
Q£o J/onftipe^pa^/t, teCtaqFeXƒq^/c her^s,
N.ec mora> viciAOs.tantaadipeéfaciiiadiïcjt.,
Tollere non li.c'itas.immemor ante dapesr
tQuem mox illorum cailisans talïbus unufc,
ft
. ^iimmJiiragnöick? tenotatonaen^aiE.
-ocr page 527-
fc ,t         ί*Β κ Sïak Hair^ ι »ί                 4jf.
^piullelevi monitoris verba cachinno
^Iinprobus, admiifum diffimulatqi fcelus.
£tu q»i juftas Deus excandefcis in kas,
j^ ^Ufnfpernitlegesimpiatiubaniasi:
                                       ^nfiim.
0pmagJs in vanos quodeunq; eft vertetiaorer                        ;, 'JJJJ^
^.'odigiurn, famulos iaitificetq; tuös.                                          fwW*
ca diu pietas foedo quafi vilior Angue
Arj^m premitur, nullis non violatalocis.
^ftamreleva, fublatum redde vigoreniï
Vt tibj folennis^continuetur honor.
öSo^ey ie, fiitwew c#<*afci^Uw>eyj<re#
Α
£* Koning THelfifyr, ie TSabel was gefiien,
_ c» uyt Gods vaten dacht te drinken* en te eten^
le v*n ferufalem daer xvanit heengebr.tgt,
$0 * ^cer fijn Vader haer door oorl ghadverkragt.
ïj^z/-aeu den wand'een hand'drieveoorden fchry ven,
rdoor hjganfih verfthrïcktgeenvrevgd en kon bedriplfsi^
Q^iér riep βμ Wijfin t'fiem van wegen het bericht
2)e Jj!* "fo nienwe hand, en van dit vreemdgificht-
^ ™m voeten''t niet, en ksnnen'tniet verklaren,,
atr Daniël alleen kgn't heym'nis openbaren,
r?rFonin&s m&elttk\,, beteykvnd doordat word,
S* pi y^an Belfityr dien nacht noch werd vermoorde
^v*f &jn mee£len-ti)d dé vreemde wonder-fiken
Aan van ongeval endmck^gewagte maken'
^tdan inenfe Stadookjnlangsügefchied,
£<?» °6JV/ett *&<*tons dat ookjmetdanquaédbedieii:
Qp-jWetofe Kockzhteft ondet'meergerechten
ft ettenS«terda£deMwRu<mfchent&$chm
-ocr page 528-
%ψ*           Β e s t: Η RVV ι*ι o e E ν o e tef
Op hunnen beyl'gen difch eenvleefch-gericht gemdekt,
Dies isgefodm ael in 't leven weer geraekt.
, X)e Meesier vlied verfchricht,en roeptftjn nagebuercn*
£n ds dan hunner een den tyckjvat wildefchuercn,
' En dreygen dat bemquitedbédHyd werden bereydf
,, S« loub by om die daed, en locbende datfiyt.
if« vait h tJMaergy rechtvaerdig God, die dijne teem laetblijken^
M/e Klagt Wanneer deboofe luy van dijne wetten wijken*
Mn Go des Verydeldon('e vrees die onshierheeftverfchrickt,
jkerKcinn
              s ι f                               ■ >· i ,         · /
DsfibM is en maekt dijn volk^verheugd, en m dtjnheylverqHiC%t.e
nietbyoos, J)f heyfgevrefe Gods wordals een ael gefneden,
isly* " £nals eenjlarig veracht, enmet de voetgetreden:
Richtgy die wederopin haeren voor gen ft and,
fom9rddip%eerverheyd{oHeer^ntgan[ch«Litni<
®e«14£leu-^oei8ferine'tberbe&p/'t¥yialicl vande Boomen.
g*n Myra- J©aet|)ebben top nu me tjjenoeg ban befe bjoomen I
k«i van de 36ftebbe boe tet tgbDiet ban genoeggefepbi
Haeri«ch« */Cfal befl fijn bat men filet bit fitnb te bebbe lept,
.^f"Hjy-©anfulBe munte fgn S.Gangolfs V Vonder-werkene
s lig '^e Binb'ten fiabben αοδ !t beb?og toel feonnen metfietl/
Myra'keiea ^nfiunneleugeiijifien/enta|lenmctbei)anb/
■«rans.Gan- 5©aet'iboISnietbitnbgetoeeft/enpbelbanberffan&*
golf fainac
My takel *$a't jaet oni ^eren Mcccctnöe trefltfB toagbaetten^^11 ^Aec°*
vanecfeer baer0i8 bott$.2ïnbJte8yenbebefebooiicf).©?Duöab aïfo ze'„W8'
*«»*· bat fp baet mebebetforfii bjiemeefterjs/cnbe göeen ban Öern e" ^ot
ten bit booifcG, been fielen/ taant fp bet geen taet toe entatfiW'oeen/
götncbefeb?ouenbe loefdeS.Gangoif te vtribekenmtteenbjan* ^w
«nbeeenfilbeten penmniB/enbemttöemom tegaeninunn« ^,
ten o» fijn ommegane-bacö alfo lancalp fp leeft / cnbe terfiont»
bat been miiterhulpc Gods, cndeS.Gangölf.                            Je<3ern3*
Mjrakel 3tem. <&ÏD&& een vrouwen perfoon, ghebonden mitten ba" jf/ftiM
»an kind«- nieren.aliiban tüjec BmbetBijng/aïbairbateeti off 0eï,o?e"rJ, <tiittfrt
I!r iaizin" tanbetenbetnambatbioeitotif göeenleben «n/enbe b^»«" fi,ftiDe
* '          bjcutoen in grotetriafi/enbe bjucB. s©oe too?t batbjcettopr* jf Deti
«rit a!bentojoutoenbpöcer toefenbe / antoepende sm« ωJlt/Üwcp
ftepiigöenman/enbelobftrpnBerntetjerföerrien mtt 6\τ^$«, tiw*
mollen «stbeJwrboeten /tn&egent eewnöe mttiitpi»**vv ύμα¥
-ocr page 529-
Dbr Sïa'b HaeUiuI                .#* ■
3 tsfieloeft Babbe foe gBincnet natner It'fien toe/ ewbe feair too?£
J"«t8gnt göebojenin rtue pater nofler ttjt/ enbe terfiont berfo4tenfp
T" OepitgQen man ,f>inte <©ango!f aïfofp göeloeft Öabben/ enbe offer - uvii.i%.n
Öeh dRCn"e öefe DJOUÜJe woende op die Spacrn by dieVifche Brughe.fLof
fifl^tem· Ctoa&eeti Vrouwen perfoen,.enbe toag tooenacBttcB inber Myrakei
era ?n Wtrecht, bte ttjien bagBen enbe tftfen natjjten in al te groter
det f cioni
4.ncheit Jiifh/ alhapr ftnpr een iïemmettip(maffe / εηίιε fprihe / fta«r nn hc>'d door
btori HmtmK 'ID9 ' en0e 0Oe '0ll0E IC °* 'taen'' 'ICI:DE öan t"»e al*
t&iiir e88&e* Ie ben Gangolf, endeben int oude gafthuus te Hairlem.
gPlepbet totten flgene bte Ijoiröeüjaerbm al bat Boer in bfen natBt
thM& nbaert toajs/enbe fpfïent on bes ocBteng/ en gömcB te toagBeti
foha n tüJe b?ouujen/enbe guam alöter te i|atrlenii enbe boe gfjtncS
»h anbentuegtienttotftBen ^u* b?outoen / enbe verfochte denneyli»
%&*£** Slntc GanSolf» *nbe bebe floer betoaert alg Boer geopenbaeri
fy d n^e fe1 toetÖ toeöer töuujs in beteren punten/ enbe ghenas, aidaer
i
en^ithoe7ghebet
n Sinte Gangolf offloYCde ende danfte oetmoedeli*
dei?ρ m* 9nt jaer banixxvi i.fgbaergetomenHerman Ian van Ley- Droom-
*»ocf»» e tooent op ^«ec iMlem ban aicma fae t / enbe lach in fpn am» μ y raka
Sopir0tntrent «η maent of v. weken, enbe fönvrouftrepbe/enbe ötlbe Λ"
w^f«fualtneombat floer manfrani&ïarB/ enöefpljab lant biet
hevd ~μ*
tötT^ttöat fpöaergöeenraet enarifï. j§>oe tfigBeboertbatfpopeen edradhewi
lich η
löeltfeer onlebicft toajsmötflaet beetfen/enbe toart eentoep*
vanUjflaPende,al|8fpbUjSinflaeptBa0 getOOJben/foquamtin haer vifioen
Dyj lnte Gangolf dar iy haer bevaertdaer loven foudte Hairlem in dat
t)at r Safthuus, ende dat fy een kint foude voertbrenghen ter wcrelt, «nde
^atU"11^6 eea ^necfetgenAiefen, ende het foude nieten Gangolf, ende hoer
bjPfcp?id ghefont worden, enbe bitbjoutgen en Urifi niet nocfl ut feg
ίπβοΐΐί8^
nae öi,t 'P 6int bjoetflvenbe fp guam te Innig tot fleer man/ β*«βηΛ
öéeti« iem
te δεηηεη/enbefepbentoatflaergöefrfltetüiajs/enbeaïfoe **»»*♦
rr^nX» als fp te famen te bebaert göeloeft öabben terjiont toart bU
<ar"eiont ban tijt te ttjt.
Icrti r)i^,0Ptenöep!igBen^acramenÉjS-i>acö-&oe guamt Lijfbet Wil-
UtethT ι?Zdochter,bteBtfronfebuermeitljS/m Boer kfcer been batfpMyraM ·
jien/pifi^^SaenenmotBt/mar Boer moeber man goer tuujs öslpe dergen^- '
ottbnpis
lJon Bant op Boer feöoer ïeggöen foubfp turn romen / enbe f»nse·
«toetvir e9eurtotct>m^ Z5ontfae0abx»nttoe/alfobat bes nacBtsm
%IiQ- ï°en ?Uam recht af S.Gangolf hoer wt hoer fljep ghewcd had,dat
'^teitpJ^>e<leuaert '°venfoud S Gangolf te verfoelcen,eöfpbeebalfOibejS
* Jeng teeg fp o^ / etibe raen b^oer&fe op een berrie enbe tuue^jou*
-ocr page 530-
442-           Β E S C Η R Υ V ϊ Κ G Β Ε Ν D ï t O ?            ,
toen mofffe Bowöen fouö fp fitten. «teug toojt fp toooj bat 0Uttf£fir
SÖeieitO?ÖieöoetftSamei/ alfoÖfltfpGodende die hcylighema"e'
S.Gangolfnaetftelkk ende met vicrigher herten anbat.enbe 450" öaf**jj
tt/enbc hoer docht dat dat beelt fwete, enöe in bat ftocienfoe tfeetJ^nt
toerfrticfcte ober al Boer leben/ enbefptoatt gBefont tertfont/ *"{;,„>■
op Boer boeten/ enbe gfiinc ober bie fiercB toanberen/efi SÖ^"l ,,<aTa
baertbeelmannenenbebioutoenfasBen. ^itijsgMcwt^> ^PU,,W
abontltfïïebenopten tc&atijinguttointjaer mcccclxxxvι ι ι·,
Co)
Boeken: g-iernboertfoe Rebben Uier gf)etoee(l toel 1111 .perfoné van °*?^
MyrakeU ken;ende noch van ander Meden, bie Bier Boerï)ebettgBeÖaen/eno/fljftj.
Kiucken- tijt niet enBaöben te bertoarfnen Boer gBeöjeBen te laten fetiben/»'-.
MyrakeU j>erVepfbertupögBetoeetïfgn. [^ttttipraaeliiaetop'tjaer^c00^;»
uVrltci atemfatjaer onjs ^erenmv« enbe 1 ui&baet>noc& een gu«rBp-
%li>, &: CÖetoeeflt/ enbe heeft fijηcrucken ghebrocht voor Sinte Gangott,i»w »«"
Jcivii.» ' ijsighefontbanbaergBegaeti. ©itijSgBefiietfontJBeöbatB·■„»»&
rvat φ een
3nt jaer ban mcccclxv. €enmangeBeten^trciPlo?ö^/^7.'%fjr
grooteMer- tt gatfBuuss bupten be tfeöe/öie Bab een koe enbe iacB in οίε PflI;£ « η
«^» . ipiuetopflaenenmotf)tineenbtetbeeljaets3. «enbe bair qua^,erS,
jDieGfdes mm m öat rwt/ fcacrt Iacg/ enbefepbt/ftaet op in die naem des νa-
Heyigen. des-Soene, ende des Heyligen Geefts.endein die eer van S.Gango» ■ ^
fmlTd s tótfïoHtfo lïont bat beeft op/ enbe at/ enbe bjant/ enbe t)it waa^Zt
Exod.zp.7·
«©nngolfbie Belftbanbtefeae/entoojtmbatfeifbejacröet/e»15* w
jhCw.io. geöegen.                                                                          „spfiöt*
i 1 ·              3nt jaer ban lx 1. Stem baer toa^een man fnben $agö / *",:, W'
ïaeidsrt. em paert bat feer fiec toag /bat fterben moiib /enbe Bp ïoefbe Γ9»"β-ι·^
Myrakii.
bgm nijtöat ^^ te befoefei &.<©angolf int oube gaftBuufie,%Vrtre
2*3 lem / enbe terftont boe Bpt geloeft Bab boe toojt bat aaert gefot»/«»
Phrlpro- ÖJOCBt Dot paert voer S.Gangolfi .
pag?.'            * Altuychigenoeg! Dit is ter loop
^DtfeMj' Een ftaelken uyteengroeten hoop. ExungueLeonerr). -<yfiaï&/
taktka jij» ^n fomma/&. <©angolf/be ï^eplige man/J®artelacr/efi^^Lpefi
getogenm? &$ Bpöaer boojgaéi genoemö toojfe/téeenfonberungineefier K^jj.
s, e«»go//i öoojalberlpge fiefetenenöe guellmgen aen menfcBen/eribe i»ee'i;*rt ori'
*KV" toeI te Öcïoben batönben j®eefterjsenbe@uacB|aIber!50*^1 [toe
SrXtt- öetflteeB enbe afb?euSin Bunne nettnge gebaen Beeft, ^'"Ef/fo en
Gaftiaji Qrooten ©rpïtg bat Bp toag/enöe Boe beel mp?a6e!en bat BP °^,L' niet
wchbsm. fconöeBpficBfelbfninöenjare «j76.tien ïj.^ctob.boo?!)^^" ^jai.
^ίλ«ί.ν ÖEtoaren. i. Örg. 1. 2, 3. Is dacr dan geen God in Ifraf1· ^ner
J15·. Ohfe God is in den hemel; hy kan maken wat hy wi·· . anjcn
Afgoden daer-en-tegen fijn fll'vor ende goud, van menicben ieCn
gemae''<t,fy hebben monden ende en fpreken niet: fy hebben ogenieen
iienniot. Sy hebben oren ende en horen niet: fy hebben neirf "„ v0ete»
rieken niet, Sy hebben handen ende(enhouden niet: fy 'i*ebρe,^ m3,
endssn gaen «iet: ende en fptékenoiiet Jeorüiimneahalfe. D'e ,n (ψ·
-ocr page 531-
bn«hi
Der S τ α β Η α β r >i β μ. »                   ^4$
elijk aifo, cndc alle die op hun hopen. jtttattIM«ro,'Gy fult dea
a er.cuwenGodacnbidden,endehemalleendicnen. CjCOÖ.|i.39. Siec
iTcl·^60 nu>^at '^ ^et alleen ben,ende datter geen God beneven mij en is?
js .an doden, endc levendig maken: ik kan flaenende hélen, endedaer en
niernand die uy t mijner hand verlofze, f&fal.jo, ι ƒ♦ Roept mij aen in
j^nnood5 iowifikuverlofzen:fofukgy mijprijfen. Cfa.-fi^S, Ik de
β Cr^· dat is mijn naem: endeik en wil mijne ere geenen anderen geven»
c"te mijnen roem den afgoden. Cfa.6j.i 6, Gy fijt toch onfe Vader ι
t nt Abraham en wee t van ons nièt,ende Ifrael en kent ons niet: daeren-
jj°en8y Here fijt onfe Vader, endeonfe Verlofzer* van'-ouds is dat uw
iittau föntatitneïfjcoue enbe faiïelpc Eeugenben/enbe tmpïe fïfaS-
fiet wrn ban Sftma^t ujs ïBöngaerb: toaer upt alle toerfïanbigen / Me
llnJjJftn-tepBenbanoetaipotalpptifcoeioeedniet en blagen /ober*^**.!^
tert^Sfien Sonnen / ofte bat befe lupben ban ben .Satan/ naer <$oD$
«„^•baerbtg oojbeel/feöjtcaelöBbebjogen toojben / bie ftcj) inlenen a.o.i*.1
Cnf eI&eö«cftti8 üjeetteljetanbeten;ofteftrBfeIben eft anberentotl» 14.
δει?enbe toet*n0 bebjiegen / enbe eenen gïabben ael b^itt (iaette fieb»
nayiettï>e jjoe bat be boofe menfr&en enbe bebjtegerjs in'tfluaeb bcojb* t^i λ %
S^ofbjtegenbe/ enbe bebiogentoo^benbe/enbe bat fp eptibelgn gee» *<X'»*4 φ*
ρ." weerberen boojbgang fiebben en fulien/ aïfo Bunne «ptfinnigfiepb
E,W95open&aerfaltoo|öem
Saffie* »ntop ι^ψ^ύ,^ζ^ψίψ^ψ^^Ψ;^Ρ^^/^
^9· 3ac,4,fa; <D5en.5>.j.&uc,io.7. i.€o?.io4ii,&c.CoI.i"to.&c.T
•δες,
*^D«flTA9*ea,'
^Jeeft get toegegaen/Dugüjffïmen'tbommet bjiHetf/
^"3 metbüufelmart te paetjen/ en te fïMfen/
^tbjgi ijet ^auftiom norg fo bepl fiet ja-tocojb gab/
ΦοδTh * ie *nttclWi|t *W fönen fïoelnorgfat.
^nLrfier "ibcrf"/in Dooger fïoel gefeten/
a£r>|n föooiïifeften fïoel en fcrae m om beergefmefen/
©„ gSannfl SÊflojt/ ö'afgoiierö toerftoojb/
l&ap*ötet f9° Ρ°ε1 SePIa"t/ fön teaergepb/ en fijn tooojb»
%oc «feec ·' "οφ-toefen toon/ en onff bat fb geïtitBen/
^"aettg trachten fp tönbe toaerhepb te berbjutien/
lom |etfec-iiieef|eifföap boe? $paenfcge Cpwnng/
'«Eter r ξ'Heefïen-töbgetoeïb bplengenbinben/
·.;*"* wUtuanlfttt&k ttt#&iiim& bafi te binbens
Chtifteti|=
kc Refos<*
«natie.
Spaettfclb*
liiqutfitte.
STieKvve
-ocr page 532-
44Φ          Β e s e η R τ v lire r E κ o r ter
gBtiitöeröbea5ifcBopsi-bto3flnginj^eerIanbinfleboerb/
€n baer booj al öet lanö feer jammeriöB beroerb.
'HaerUra <©o6iüaetbeonfe^>tabten Biichopsftoeibernojen/
word een(©tn<0obSjS^epiigWoo?b!n©oHanbteberfmo?en.
Biöom, ^oc üjerbc/25atabter/ ötjn ©jijöepb boe berJjmbt
0att UtW i& be l&taDiJter boei ooS ai ge tutti
*©e infïellirtge bet Nieuwe Bifttommen f jS op'tgoebbfnben enbe ner^
fseB ban be ^>gaenft0eginqutfttfe boo?f ranrifctig §>ovniüfi/Wottooι
tjan ïï.oben/ban be $aufen idauluis ι v.enbe ©ius ι v.berferegen / f ny/
ingetorlligb/blönenbebpöunne bullen ben i9 fBeg i/ ƒ$. enbe ben 0.
jalaett ΐίόο. «©nbetanbecenigfietsiibomban latrecpt Öet SïertK
btfbcm ban ïteulen afgenomen / enbe tot een Sïertf bifbom berDeöetr
enbe befe btjfjSteubje ©tfbommen onbet gemelb aertfbtfbom ΰΦ'
tetoeten/Haeriem in Holland, jBiböelburgin^elanb/EeeuSajaerbeiT
in Witcflanb / g&ebenter in <©berp3el / enbe <ff>|oeningen boo? <&lot'
ninger fLanb/enbe IBebbe/etc. <©οδféanfe Haeriemkhe Bifthcpon«
öeranbereninbenjare ijiz.in fijn Bifdom ingeflelfr/enbe ingefiul»*
Befiet Pieter Bor in fij η Ectfte Boek. vaadeNederlandfche Oorlogen·
Wcoiaus a <8pbefeïietoe(ïoeï Beeft Niklaeseerfïgefeten/
HovaTer- ®u dronke Khefjen toajSgemepneftjB gejjeten/
xa, ofte «jjtPn man gejijji be iïofl/ntet bol ban <s£>oDe0 <6ee(ï/
e«fte m ^an öolöan fterBeitbianB/ geen 2&ifcöop/ maer een öeefï.
Haerlem Gouthoeven in het-Biegifer der A-fcien van Egmond.Pag.i 14.Heer Ni*
Mh.j.is', K<>kes van Niculand, tebo?en ©irariuiötomben Bifrftop ban©trecpj/
taerb be χχχν111. Sibtgeflelbf cge njïbanB ber jiKonnicBen. 2Cn.«/ ***■
enbe geeft be pofTeffte genomen niet inperfoon / maer booj een flflD
npp?oturarie /regeiijeiftetgoeb gebjupB ban alle fijn boogaren / e l™*
*"4cooo, berSreegalfoinBanbenbe boojnoembe*fommegelbjs (bevuelHei>P<
£»w· ft^tjbenbeaenben#je|ibent^upiitti ben ï^age nocmbe eenfn »er
bojgen niet baf^tnben bogge) fonber bat Mpt toat öp met alle bat y»u
itptgericftt0efft.©ptoerbmebed'eerfte Bifchopgeojbineerb « BaeL
lem/nnbeboojbaenbef^obebanbenmbtban «fgmonb toegeeP0f»<j
totonber&oubt(anben23ifcöopbanï|aerlem. ontrent negen iai ren
öaer na Beeft fin fe ®?uf5d bp pjorutatte gegebé op fit.San <©o«Pfl/
SCbbcr ar t inbMNge/ fijnen fïaet ban Hit erbe isifrijop gereminfieetg
^n.i fét),etibeijsnegenjaerenbaeraente^tnt |Baetfeni6Dn|in^;^
fónboberïeben^n» >$79. enbe öegrauen t'JatrrrDt in j>.^>et»af?
Goyert va VanMietlobeïgbef)«mboc?b3tïïiao!iertteberi
Μ,?ι1°* ®anöEfen^inftIaei?nocfibpfgnIsfenïebin/                           ^^
-ocr page 533-
D' * R S TA» HA e R ι β μ <;                   ƒ44
trvedeBif-
fckop van
HaeiUm*
|5ettocfiaentofln ben ©fluö/metfeBer gelb-bebtóg/
^atiBierlo ntetenÖtel/alfoSem'tgelbbebtog.
*, Gouihoevenlbid. Heer Govcrt van Mierlo, twede Bifchop va»
iiaetiemittl5,afaanbeeboien/to00 een SBonntth banbe fiteMjc
Rpbtacftei/Énfaöbe be gatoe ban toel tt pjeben. f e &tab ban Haet*
Ji!*»*n. IJ7J. beroberbfgnbe/ fongfiptiiebet albaerbe JBtfeetnbe
»-6et4.|Baer ontteïubejare 1 i7^«tt«WJ»e wltóe tttyeer*
,ei* toeber beranbetb bjerb/toeeb np te lanb «pt/ enteetb $ufftagaen
*8'J,iitÖ/enbêtiSaemeeabenlefien^bttoan<egmönb»                   .
mVer Bor in fijn Tiende Boek FóUiOi., 5©e bOOjffft. 45fibefrop t«I
^tetlo/ 2Siffijöa ban ©aerlèm/ enbe 3lbt ban <£gmonbtoa?ibp reftg-
fi?« ban ben booigaenben 2&ifcRop bie ben erttfen toas/ genaemb jSt<
i^&bt 3Soba^erta/ofte $teulanb/ onberbengemecnenmange*
^mbbion&enMaefien IbermttjSfipbeel ttj&jS goeb 3tere maebtr)
£*« öenüoning ban^panjen / toetoe Btnolaesban JSoba Cerra aert
Ret" ScaS"etb ftabbe upt be goeberen ban be fetoe abbge tm pen*
WeïïuÏÏeSeuïten^^^             »tt bupitngetotabtfpaelbup*
^%epben/bKtmi&^
ï>oon finnen ©ttetfit/enbé nafcetïjanb tonnen iBoiufac?t:^e
»6^obefropban;^^
Slt*upt#ol anbVmotBeniönöemetbertoone/^
K?o»»ooifflet/baer8pBet»tft>.ombanijeSregen^be/rulfej:
^ÖPtScbentÖöbat
5ieift Άίί"meetbaneenstionberb UtjfenneerttgguIbensBabbê
Sn betalen, '®m& nu» bat be ^jtn3e ban f mm öaer naes
,i!£ fceliefeu* ban €gmonb u»t te goeberen ban be boojfrfi, Sbbp»
hf MrfaKtSupbet alimentatie ftonbetb gaïbenö jaetlgBr/
h eM^n Utpbm Kollanbblgbenbe toel betaeïb merben: maer benou-
Sn^rc6ontoetbgei)eeï bergeten. «tónube Idaftftcatie toantfenC
!l?a«Bt/enbe St 00B be^atiffattie ban®aetïem nerar co?beerb toag/
En&c be Tbmtv JBtedo toeberom inf*!Teffie enbe beftt bcr goeberen
gngerecb ftïbet enbe goub al berteetb babbe /ton gerefetbeetbe bnp*
£w> guïbene iaetWtot fóne alimentatie. JBaet JBietlo narr 't ge
ieetlfp^fbto00ib•f'f0H0ba'3Cfrrafcfi?tlft) «ihihngrarius Monache
^ïtoïïS^Orttótf *·«* <©?toe bet *^»™> <«
°"rfit nergens? mm en / efó omffln piomotej / toaerosnme fi» een ώε»
8Uffteaenbenfcitottban <©?anfen cbergaf/ommefnnboe?ftI).P?f
»°«n iaetiijR); te mogea entfangen: enbe om beter wt fstvsnemngjr te
Κ k k 3                 «omen/
-ocr page 534-
44*^              Â Â S C Ç R Õ V É Í È Å Å Í D Â L È Ñ
Bomen/fofcDiöftÖP ben ì. ;ffeb|uarg/enbeoofcbaernaben !*"'2!S
é j 77.bjfeben aen3|on&er aibjtaen #ete ban,êtoieti/boe terttftw1"}*
berneut ban ber<i&oube/rer faBe tan oube Bennfffe bte 8p aen ben É*"»*
toonenbe tot 2dBtf|ioétgei}ab Oabbe / otnme fiem aen ben SMj^JrJl
<8?anjen befiuïpig te toillé toefen / alfo fipfufiineerbe eter be Wtt mr
fenb suïbenö aen ben felben JBtrrlo ten achteren te toefen / *nöenPfi <·
&éj)pfeer Blaegb ober biJöifxfiop IBierlo/ efrfepb onbetanbete *»«*·
Stief van ^3pv»■/·$»»··-VtoeeiV.jjebiMilf QWtmifâ fpn&ir gntnCg/(mi\ iii Ø^^Ó
Kicolaus feüLv fTfrrfjftiigitfogrftftfy i* Spcm^ /,tmjj; o^niftj fü&9fgffi9' f*""^
dea Hete &»mft»W,3iifi? "ne&iriWji ^«f/jop 9««*> i«*i?£i>wf»j·; °@#><· Éf,ii^#^éM
van SYvic- fa^p |*í£*£< .Sp*;/ £>& i£ S>«tj *gk««rgf jSeiif- ,3ËéÑ 8*tH$*V/ ø ',
dciJêfdê ***· .^*9 «**&«%* «ÌßË^ç,-éâß^/í^ ««fee* ^V^tatu
Bifchop va â» ,*% Ì <tn»J9 feffi SWamMjitje· â*-é$< / 'ôüââß mf ^âé§ß»ß jfWrt^T* ^
Mietlo,iij-gOMS#H>tf'//inV5ieï«^efn5ifyi gtttfyifotoCg Sfyntf itott âí^^> S* .
nsn nafaet. ^ .^ f^p^/^v â,^ñ <=5,s,y ^ ffa.frjAr-pftj <*.««* ^wi»»·'* 'f^
fliir 9ai 0g ø(*)$<Ì /ty 0«Wwg MU\ie BtUety/ #\tH intiy $f'yi|V«*"*f;' *'
«twph&jj Sii) Ë#ñ ñçé'ß fiatti {tnti *L·. 'SOeeiii ^mift attSi*&· \f i\tfy <?*"' "^
iix «%£* 9<5«Ë?/ ^âËËß <■? f«y* «fljitt ß< "toftfjaift). £p«t) ^m» â»*'* ßC*©*'1^
âþ^ ß'&âé jp*if e^* («Êõñ* s.e«wi«i« eg ^iij jeËiiijfff) <ïß fijjj f«# Ñ**'!.
cuinihilfatis eft, inexplebili habeiidiiïti correpco.otSWuvt»***Ñ\. ^
iSjwijy ^rtt' (vi <éö vnWingi pófc SiiMBiifignppif/ Pigifv^tV $<%* }.^-,
^iftf (WiJHif^Koeiif 8*§»Þâß\â§*$/ piti §ßââfrist /tty §ii'n»i» Sii
^*^ J/
fm%[ 8<Q&Qp\gtt ^&tfof /<n*ta(v) $ir) $tin£t it vi<remwi«nV«tf»? / ^" ' ■ _
j9«»jt> uimfr^ii^^^ gn*$Q»m&). ^Sl)«i 9À*ßç(ß^âßÁ É dem ille totus q * ,
quideftv iterlNlicolai.saNpvaTerraj d?folatusab homJnibi-lSJ (v*^
jtfyefy S»e«i fß vnte*eiify) güi fp eio erit cuniblator meus. ®f
|ïen> a«tj ÉÆ. (^iinij I; 7 7,
S©.ft fgn be IkU ßêç/ bti .fijn be Itebe ^eren/
®.<e-<i5obe 0 0åñßú3 teco^ö en UJa?röepbfui(?n leren/
..;' öÀÌöÉý%$ÞïïÉ Dekaiiiolöfeeleer!
©at Ban be neem a! boen/ Df pö'ietosen/ eti eer ß
®ï£fgn be ffeiie lm/ m ftjn be lieue #eren/
*^le <©öö£|i öepli0 toöc^b m toaerijepi) fuiien fiereni
                  -^f f
-ocr page 535-
BiR Sta © ïï α i at η u 4                 447
«.^««doigfigeloof/beSatöoIpeleer!                                       tA'.ttÏ&fi
^iï? l£rDben booj ben bupB/ en toerelblgBe eer»                              s«>».i «.ι t
^ö?fiöeeft >δ fo toeet We toolben niet betbjoieti/                           lh,ll·}
2* onftBuIbig bloeb moojbabelp bergoten/                              ïapiftifche
gjenöetoberfafibenatmentobenbeen/                                   « wS3'
^«'albertoiee&ftepgnenboobgebulbtaieea.                            Souingl,"
g-^                                                                                                en andere
bwê,t i.^fnï. ι 544.toertien GuertèrStetöiees enbe Neelt jen Klaes ber#
a^n/enöeonberbegalgebegraben.
«llsbc η *6·$!ΡΜ f J7.fgn loriaen Symonfzen.batt^aïïUm in ©jfeflanÖ/
^^-«nient Dirkfcen.banllaerfein/Ïinnetoeberé/ betbjanb.
ίήι·*Λ 9-3IUn.ij68.tB?tt)e Heynfoon Adriaenfzen, §>fyotl&pptV/
%\e*} ban De «©«o* ïfamer ber #ellifeaniflen I idcojter befer .êtaö/
int, J S?öangen/om bat 9p Hiebe&en38/©aïaben/enbp€riioosi gebitge
fo qy'" * openbaer berSorfit ftabbe. <£fi toanneer fip nu geretfit toerbe
hoïft T^wr een groot gebjups/ oploop/ enöe berftiutf&mge onber Set
?°ot Jle
öe ^mn /fo battnen ober at öe beuren enbe benfieren toe
«itiuf'u, *©aer toerben ook ttoee anöercn met fiem geboob/ be eene een
h atihi
ec/ om ööt ÖP ben ^ere ban JB?ebenroöe gebtenö fiabbe/enbe
ï>e%ftte
bsn ©tterfit/om bat fip een ftouten beelb afgetoo?pEn / enbe 2^«.ί «*>
3δοΕ|Dtieb fiabbe, ©efe bonmfjeη en bfabe tS t'n gemelb €ojrettie-
iebiM
r ^fabniet geregiftreerb ofre acnöetepaenb:maer fiebbe
*andip
CtlDf burgeren betftaen/ *nbe mebe npt gefffijebe Memórien
öprjhr" MJd bf6cmf,3;6enfiebfieooBntetonbiéftfggeacfi$ befe Echo
" &bjiaenftooman fterb?ucfit/ alfitet bp te boegen.
^«i ^W "a Papen-en Monikendteftigenals een Lyftetf               bijft«r.·
iioer $ nH moeten doen defigeleerde Klerkenp                werken.
is hj enfy werken fy en konnen niet defe Heren ?       iy fiiogent leren.
Komtf,erwSevan God dan kt?                                           gans niet»
Μ?Λί r,aer Geringe wel mets Gods Woord over eenl                        neen.
J)e 5■ .Wc* ^w ^0f» wé* haer geboden f                                uytrodén,
^ej-o "^/?f» W4i sIootj^ defielen profijt ?                     niet een mijt.
^Ê>· ^T1 Siel-Miflen vmde Tapen bereyd?          uyt ^ierigheyci.
0tKdoenfy de'Siel-Mflen myditvmeh t.                    'om 'tgeld*
-ocr page 536-
448            Β ε s c η R ϋ ν ι ν e π Ε ν © β
VVat[uilen om de Siel-JMif^n doen int oordeel?
Wat fijn Papen Mmikene» ook.fe[uwijten?
■deel·
e«·
&
geenvoc
uytghep
hy loaer boeverij [egt mij dat puer ί -*»« «— -nten·
Waer watt 'tlefte Concjlium wijt my dit int herteprenten^ ?tot
■ *j. ^e.
Watbeftotenfy daer[egt het mij geringe?                       yeèfcbéa e o ^
Wat waft principaelfie figt mij de conditie?                      delnq _^JJ<
Wie wil d'fnquifitie tegen flaen als vroomeReufitZL·?                   λ ick·
*>Hert»gvanWiewil/êvoorfiaenHertogFrederickJ                            neent ^
Bruynjwtjk, yyat brengede Predikante die daer buyten Prediken voord ? Gods w -.,
va»<
c^<i?/ Wie fijn Jy gtfinden figt het Jonder jpot?
2)ii k ter eren van Cjod ende de Geupn gedae/tt*
jgJWaer ikjalder vande Pap f η weymg aankjtfoijtjhefi·"
Waer voor acbtmenmtJWonnickjn, endePapetijJ
Wat verachten die Papen ? mij dit berecht·
Houdenfy niet hoeren genoeg in hac vita?
Wat [uilen haeil· haer Metten wefien, Mis, ende Lof?
.Watfitider wel aen der Mjonnicken kappen hoyeru ?
Qp datmenfemogt bekennen voor heel mal ?
,W^ebr4gtd'Inqtiifitis 'm'fLandmet quaedrecht?
yVaer't niet te beklagen 't Land te verliefen met bedrog ?
Watjalmen hem doen die d'Inquifitie heeft gaen ksteru ?
■Cjy mogende God weeïl· toch be[cher?ner van Tïrero·
©*2i hji 't volkom vrede houden mag tepmeru.
ita-
.of·
„ore»'
al.
och·
eren.
ere
'aso*®·
3&M!..i7. ^jim. τ $70, fjS Anneken iansOgiets fbons^"^^I'JLgro
fjjoutiieèan Scgiaen 25o0flert/#ïatee!&acSer/cpt &tmw*
öjonfeen/enöeontJcrDegalgebegjatjen.
                        „„ «wöuoti/
■s>u^jui; ®cn · *·*«0.' f*-toEx& v villera RJ)kc wet b«n(to««w *ζ" fnDe
SS- nfettrornfleenöe tatöieeüenWeemenffle Cgngdotoe .«^Öjg Daet
ί/»»; tot ftjn upifpcriijd tijeöfrge&mö toag/ U£ttoerbcttSei"»eniy
^«.^.ij.oSwroiitöetoöDfJbegrateenteUjcitiEH,
                               g^cu
-ocr page 537-
*B e 'R S f Α D Hii«i«"·                  •■*49
*«3fe en bfnbe nocfitein get Stabji Coiwttte-»»» bp bê #um**
&n4elSTeubTburgerö/ battermeer n*^***»* fcelfc
? ötnnenjsnfe i>tab ban be #a»«lïen fgn fleöoob setooiöen.
^fojtitte omïtitentfan ^eft^ieottflSij Je6*niien,"bie'%-
weteen ^ais jotfcen -moéten feSopen f|eü£e»j*
h,^e« μ. mul. tr Γ7. Diotiijs, iSfleibetBeper: fgnbe fgne$itpfb30«'
^at»)en servaes tnbe gebangentfee fle|io?bem
^ïtoBartei.êinBroermaKeï* ,.
2?etUi «lun if68. IanVVouterfzen.
lie^n^iïmwVBarcnt HeynrickfzenHcyHgedag, ttiöePietst
at^«n,ine Ijupfbjoutije/botötecbanbefeltie ίΙΙβεβϊΚί^
5^*«^M/Ian Kornelifcen Poel, Pieterenbe Quynjn vanGaken.
R^O^S/KorSïs Romeynfeen, looft Pi«erfzcn Oh, etfce Iakob
^mSmttuSlSm tem ee&annen toefben/ (onber tratnet'
!*tet bantaeKnii"«Sn? o»W ban geBangen enbeigetoojgfe
Sï W ^SSïSS5S»-»S»eiitte ban alle fiunne goebeWn;
S^ BHfflBabbeTStbte We 1$ ban eene anbere natwe/
*Koe flckoetitienh
                                                       '.*
i^^^mxS^^^^^mMtt/ «* Aiewijn^pt-be 3«j- *
e^aagemfse/öie om fa&en ban aeligfe gebangen waren. ^. μ, fec
deGevan-
«snifce.
^wfcere ilWdfc tftjHtim'tje w>e-Confciwtk:^^J
. t>en if Meii ι f f7 inerte Tade lans Ööchter,üpt#iieHanb/bnifï)b Tade Ah
fefes ja renïptbe'£tto\m*udm/ ^^^SSJ^X^*^-
^iiiienbanStmerianö enfce fignIanögebanncn;ionbctbantoeiier
intefeomen ffiSmbenfeïbentnbov »enebangegeefselöte barben:
^^tTmZSSwunthiUtt norfiteten Μιαιιφη»
-ocr page 538-
4j«             Bes c η r υ ν ι ν ge B.ksi E o f           ö
Xotnelis         0en 8· °a ' *7tocrt,e Κο*ηβ1« van Kórtelaer geiO^jSfnV
liortelaet *P't &t&abot gelepb enbe albaet met roeden gegeefzeld te ttfl?W»r' ert
gegeetzeid ban oob ge bannen uptbefet^tab/ enbebe tyggepb ban bteflv»»' ifl
&«. 'gbaegsi Tonnefc&ijn te tupnicn/ om te gaen mernen itibe ®ien£:e
««Γ"?*- öojpen fijne JBajeflepitoegebaen toefenDe/ben töb ban cenen|icp^fti;
??'*'dM' me/ fonöer binnen ben boo#tfi. ttjbe binnenbefer taooifcf). WK^ «·
£SXtoiÖ0epb ban bien tenomen/ ofte uprbe ©eenente gaen/ofte te WJ' p;
SS? in enige fteben ofte botfen fijne JBajeffept niet toegebaen to^S/
Goktrntm pene Hen toe! ftrengelp gegeefjelb enbegebianbtepBenbteiiw j,^
der stad- anöi«n ten erempele*· om barjjp Bern berbojbetb $&toJJr(etet
Baetkmk
^>tebenanILepbentoanbebrjanbenenberebellenbanbeδο:S&f']. vau
ψΜϊ vt» infffibc tebiengen tot binnen befer&tab^aerlemaenmgn Hj*ö,ti*
Wimgg, Liqaes, Gouverneur der ielvcrStad, berefffÖenbebiUtfjem βηΟΒ*1' *
toeberomme,                                                               -*«fttï!
Hïiyg* Pi». Dito üjetbe Hfcy g Piceer Aelbertfzen;om bat fip ttoee ofte &i»* J*f'grt
eer A«iberst te ^epben enbe in beu#age maë getoeefi / getonbemneerb/ öe *?"
f«n vew uanben <6etecfjte in ben name ban3|u(iitie om bergiffenif3* ** **ÏÏJ*w
oordeel* enbebeettientaerfie-bagentotfgnepgfnBofienaenbefer^taö?»'^
omveigif
een te aroepuen ter piaei5e naermen rogjen |ouoe; enoe nan nu "~;w
ftnirzcT· aen toi Φβ*ίΦη eerfïaomenbe toe alle #onbagen IBif3e,enbe WEL*
&c tatieteijojen/ enbe baec ban ben feIbentgbgoebbife8epbtebi<w^-
U
' 'met betfeob ban niet meet te nemen ofte te tonberferen in ίΙ*ϋ%ΪΙϊΡ
bo?pen ftjne ^o:|Ba: niet toegebaentoefenbe/op pene ban V)Mn*
gelde gegeefielbte too?ben anberenten erempele.               wriöi'
^tijöSilf. DitotoerbeTrijn GijibreGhts.ban^parenbamme/mebe etfo»"i^i
öïechtstotfen/ om bat fpte ILepbenbp jjaeren man/ ben f^«i3e ban ^*r.W
beticive bienenbe/ gemeetf ttiass/ enbe mat getos ban gem geöaelb 8flD5, 't,fltf
^esy^cfen» Bejjj£ ftgerji berbob ban ful&r niet meer te boen onber 0rfltlf v
ftrengegeef3elinge,                                                    ^MtF
itemPieter; öjto pietcr ν vüiemfzenj bfln^aetïèm/ bangelijften: om *%*Lm
νviii«m- i^fltmonbbpfnncnmee(ïet 49errit ban ber laen yattituttnW*"
mi3i pitepn ban ben iöiinjeop't Hups boo?fcfi.geb3ee(ïtoai{. ^^w
Jtem Iaa. £>en laetfieri Oftob. 1/7J-Uietbe lan Klacfzen totUere<ff£tliif*Pï «iiï
^taeteen, jjetvoefen/ enbe feö-toefeen-arbepb aen be >§)tatis8 toerfeen -W|St/
grooten baegjs/enbe een ftalf jaer binnen be^tabjö b?rj8epb &°™L ss
op geïtj» berbeb enb* (Iraffé aïji&oben-.ombat fyptt fLep^n ^
getoeefiv
                                                           ,..t ΛΛ,Λ>6ί/
Item Aeü D»o mofï Aelbert VViHèmften, .SIotemöBer/ Om gelBH* fïïrfnf'
hm vvii-ombatBpopmegtoaiigetoeefi nattepbenenbe®elftegafn/ ^^t
krafzen. fetifó btftben/ öjfe taefien fónber loon aente ^tabbJerBcn/ey''^
binnen bebjijöepèblijben/in geene fjerbetgen Komcn/tmf^eng y
bicatie gojen/ oppenebanttoee jaeren gebannen te bJO?ben· . ma(t
iKKviakoh Dïti 14. Novcmb. 157?. mofl lakob Schoorl, Ottt fat OP °5Srf π^
sthooii, ogtoegtoassgetoeep na ILepben te gaen/ te Siwfiitie o?" wr^it>6^
-ocr page 539-
Β Η R 15 Τ Α » Η Α Ε H Χ Β Μ ,                  -$ft
^en/cetigepeel jaer binne" bc bigfjepb ban be^teb blgbeit/ecnigelb-
^tebanfeiiiengttlbenjsgeben/tngeene gerbecgen nomen/te nufje
^:"/Piebt6atie öo?en/op bc bert^urte ban ttomtig ponbifieren-gelb/
'^ttoe^arig banniffement binnen Der #tat» bjgbom.
*»!** °Ö3etÖe Mees Geïbtandf2enTtne«gefel ban üa&ob ^CflOC^Ï tOC ïtetnTSiBie
*sl9tteamenbe bettoefen,                                                              «erbradf-
« *Jen7.Deccmb.i|7j.bJCr1>en Antoni0enKornclis,ban1lif3C/cnbC zea' . ._
rü^uJen Kornelis, bfln<©berbccn/ccn iacc«pt^>tab gebannen/om bat l^Wl
WiJanaepbentehDienfiegedaen/cnöcban baet b^cben aen ben k«mü·
^aubetneucbcfcré&tabgcbiagtOabben.
                                        gebannen.
ndries
anfzc νβΡο
ggjwe menigte ban beibobengeretg&e enbe fufuette boehen gebot!» ia
f
lif^n betbjanb toojöen/cn bat öp alle aetterge foube abjüreren/enbe ^e)
ton Ί?ίη/εη een 'aer iangmet etne barnenbe too?3c gaenUooj't toaet« f'_,
'ae«öepiige ^>atïamerittel6enHai!if't felbe omtnegebjagen too|b / enbe ,&ς
en om
«Mh e «enjaet lang alle fomubagen enbe gepiige bagen be^tsbifiatie '
bi»s^5e inöeo&ioote ïterne beg morgens goien/enbe fitten onber be
Γηι» aue otïer Dt 8?*bitb(ïoel / en 't epnben 'ja jaetgbaet banJbegooi»
J«e tertïficattc in yanben ban ben ^tgoutlebeten.
fih< n'7' APril' J74 Vuetbe Adriaen lonfzen van Solmis.bantoegetfbat hcAilmeti.
tP^nben boo?leben tin&ulenfentgb ftemfeer rebeligHigeb|agen/cnbe ioiifzen vS
*7ȃ)3en!jaDDeom&oiierbanbe45Emeprtte bewBerefojmeetbe ofte soinus.
hS 'cÖc getep^obeetbe Eeligte te toefen (t upt oo£fa&e ban toeleen'*■%*.· j.2©„
fifln"e fön tmötgefelle toglen 3an ban «èanen ontgalfb toajï/nmt non* W«-i<*«
hSS^fÖnetflotbeten) fonberbattjp5ebett be rebuctiebefer &tab f«»».
jl^bequacm gemaebtgabbe bes gratie enbe yarboen /ban toegen
be** i^ajefiept tnöe maenbban «ngufio eister gepubliceetb/maet 3e*
t^tbienrgbtot fflne app?egenfie toe altoos $elatiteert> gabbe/ban
.ki»ne. Bebangenif3e ontaagen fmtte bat fip bolgens fgne pjefentatie
fieïh tet:8enenbe balftge leringen abjureren enbe betfanen foube/
• ïw5 Jwfluaein mafcenbe tegens ben öoog-tgb ban #aeftgen tot be
t;*°,en|lebari'tboo?fcgiebenpatboen/mitggaenbe te biecgte/ênbe
«-"öfPltgen ^atramente/enbe batfipmebe fineren fal ban mi boojb*
£«getnte bjagen enbe te teguleren naet be ïiatnolgl&e Religie ban
hl J!pliSc föoomffge Iféetn/ ^elgn een goeb SiatgóIgB man toebe*
"gojo,
                            , . .
tm.De»*6.Septemb. 1^74. 0f&benStörrelTakdbrzen,banEcpl3eïb0|Ö/ Trc 'Sratfèi
ίΖ, J?ckct landen ,ban©oojgfttit/gebangen$ /bp gaeren folemne* fetób*?«*
W* r * S«ftno?en in flaribm ban £>ebafiiaen üraengals/ &cgout/« f**
δρϊ,Φ Öen bannnboojbaeffb^agen fullen alje goebe ^atoolgfee lup· 'ianEet1,
w;; «Btetijolgenbe bemeligie ban be sepif^e^töolöle moomftire
D«tv j,iun, 1 iT^.tocrbclakoi) ianfzen^oemaKer/getöribeïnneetb/
LU i'
-ocr page 540-
4Ji             Β Β IC Η R Ϋ V IN GE Ε Ν Τ>· Ο- Ζ. » *
* ι,«κτ, rtube JBatStgeïepb/ enbe gefcanbenre toojben aen begalg*/ $£&
*aeabe„ d'(iaenbi/ben tijb ban een ute lang/ ten aenjïen baneenen Ρ8*$*»»'
ïai<»e »e- enbeuoo?bjSbentijbbanbierjaerengebannenuptbeferg>tat>/*ηΰ*ΪΖ
SboiTdetCentygfjepbbanbien/ etc. ombatBP geburenbe fret beleg befer &&*£
gebannnsnfijne JBajefïepts rebellentoajï getoeefï/ enbe nabatftp baerna 'tf*rf,
boen ban fijne boojfcö. jHajefïept mebe genoten enbe berbienb 0abw
niet o» en ötel fijnafgunfttg Bertenbe qmtbt toiHe tot fgne ifêajefwfj
tebjagen/ Bcmbaeglgfirberblgbenbe, uifgnj©ajefïept£ tegenf»"^;
enbe Bern bebjoebenbe in bt& felfö l®aje(ieptftbicto?ie/ enbe tone««*
be bolöepb ban fgn öerte/ Bem niet geabftineerb nocgte gefc9ae»nB_eiJ
Jjabbe 'tfèlbe ouentlgu met ben menbe upt te fpjeuen/ enbe me ttep**'
nen te betoüfeul enbe ooit om bat BP Rem niet gebjagen enbe gereg*'
ïeerb en öabbe ate een &atBaI$ienbe€B£tftaimenfrBe fcBulbigtoag/
alfa Bp 3Ebert 'tberbienin ban'ttooojfcB- gtaiboeii ncegte ie bietp*
aofBtetenB^pItgenöx'ogüjaetbigm.êacraitientegebjceiiinBai'öe.
t&tetgeltjKe Ootmi^m ftjnbec ontalltjfce meer: maer befe fwlfn
aberuïoebigginaeg toefen.
Bcfluyt to0$ öan &e öfoote 25aoplon/ be moeber ber Bcererge e*®*
*an defen grouüJdgSfjeben ber anöe/ te rechte gefepb b?onfeen te toefen mnfea
handel, bfoebe ber flepltgen/ enbe ban benbïöebe ber getupgen 5wm %w$»
Apocj y.6 7.^0 bat bcbloebbettoige föoomfrBeliarbinaelenBunnw
wcöten toagen-roiB.enbe leberege blagen.
                                 ~t,
36en nanBie»ebentotfnietberftoggen/notfiteberbergen/»a*
anber befe ïupben/ bic befe ^paenfige enbe öoomfrBe betbolgwö^y
wpigefïaen Btbben/ enige 006 gttoeeft fgn bieoaube ©eberbopery*
geleben Bebben/ ia ben bosb gedojbrη fgtu&oetoel ifeïneuriHetwf w;
tóen naem niet en Bebbe toilleu melben/ nor|teupibiuffien/ °f3fn3:*,
&eeHtr£t onbtnenb mogten toefen/ op,batbieuan öunneJ>crte me»
mg'nenarbepbjjuntoermepnb (©ffer-baeu niet en flofferen/ enbe gun
nemartelaerg boo?mgntêten nomen te roemen/enbe re berftfjj"^
aifo be faftï aüeen/ enbe be /ïtaffe geenjing/ben JBarreïaer boo?*^"
maegt/ enbe bie booa gecne bloeb-getupgen beg ï^eren en mogen S*"
fienb too?ben/ bie om Bunue «©oog lafïerlgne opinien enbe txttw
fïerben/maerbeelmeerbebbεl·e^lfnbïgteafBtenfnn^
            ttle\np
JBaer niettemin tioeBtanst moetin bit baerbpfeggen/ bator^g
ftijoonbe groutoelen ber l©ebetbcperge/ bfeonsfnem een enig h.v. ,
berlere ongefrnonben enbe onbebojben laten/ banBerfen bP^'iV
fa tod al?? bef|apifïen/ bie Bet ban nocg met Bunne ^nfifB^1'^
ïafïeren enbe aföobetgen niet een ftap? beter en maScn^ tn,tWöc
ïftf ί 7* top ebentoeiBunne groutoelöfie tp^annge niet boo? goebBetiufη/π
i»w* μ. 1. onfefiere enfalinbe birgaberingebier bloebboifïigéniet m^jTnhe
%e,'
mo(ïe οοδ ijiïïrjBonberfrBepb maSen tufft)en be J>erfenmeefïe«*!"
berfcoerbrrg/ enbetuftfien bearme berlepbe menfcB^u· *? s,ii6p
b^ter οοδ tod raiöbel, is be belBameis ie fïu«ren enbs in tt B,ö^jfere
-ocr page 541-
Dhr Stad Bas r & i--M «              4j§
^torefleboegelpetaegen.                      v ,·t,w ν /.»
^ 3l!tbanooBnWnrc&onb*Hglei^
Sniften benmeefiet otoer-armaBen/ enbe Bet Booge tooo|b boeren
piUeti/ baerfp niets te (eggen en Bebben/ enbebaerfe ftongen enbe
|"Ρδεη mouen: fofp anbeten bpficBniet lijbenen totllen/ baerButt
**w BonmgiS/maer befelbe ten buete enbe tenfüjaetbetennpteïftf
^tbenooa(re&tÉtetöepbbeE\Joigeni
                   „:..·■, .■'„.;. ·--v
r &ouben ban 006 be weberboprs toeïfo onbetnufttg toefen/ bat
"Άφ in ben boojfnoeböer gemepne btjanben fouben berbltjben/ bie
**« Bun enbe ons tojel-eerfogeïeefb/ enbe omgefmongfn /en nu 006
£öcBntetsfeeterstnbenfinenBebbeni «©ftföubenfptoel foonbanB*
Nr toefen / bat# na ben onbergang enbe 'tquaÏDfi -baren be& #ete*
ro?me£rbenfottbe»öa6en/enbe berlangsn/ onber lijemerbïeugelenfp
fageruftelöB mogenblüben fitten/ enbefcBupleVenbe o$imtme htbhen
fnbeölMpmenfogemaetBeln&iruften/ enbebapBen/enbeinbjebe bp
Öups ober ben naert bigben Batigen/ enbe fitfi Boefïeren/ tertoö[be an*
&eren bicfitotls met ongemeen enbe gebaer 09 Bunne toacgten en totfi*
fcnbooibenbtfanbfiaen f. 4*fte enïsonnen fpficbooB notj nlet obec
öunnelafienngefcBamen/ toaetmebefpbe «|ïelg&e <&b*rgeben/
toaoj alle Bunne troubje fojge/ raoegte/ en Kommer m {jwurr ΜφΜ*
Hnge teg^nö Bet gebjelb ber ^gaenfcljen / upt <©0Öfc€>emej}nte au?*
ten/enbetotöetÖeircBebuecberVjJöfenJ ?
          , -r
, 3B toete nu 00« feertoel/bat onfe &tab booj'tberBad ful&er$ae ρ*
ft&er ^ptannne / enbe biergelij&e geftBieöemfjen / tn Baer betyeben/
toepnigge-eerb too?b/enbe bat Betmet mftn Cptelban Eof/enbe met
^Ön booinemen / niet al tetoel obrr een en Bomt.: maer öoe, Bonnen
top fulBr nalaten / als top*ene bolBomene öejeBmbinge enbe ft!fïo|te
^aBenfuïlen: beBalbenbat ifeooB nietfi?n enBan/teaeromonfe eten-
toel/tenacnften banBet meefie efiboo?naem(ie onfer berBanbelinge/
*fi bat epnf ntlnB onfe ,êtabbetreft/ niet enfoube in fnne bolle toaerbe
fc'öb? t\i%% Ban 00& met teaerSepbfonber roé frggen bat i& onfe^taö
eïletüjf öifo nae rne erenfoube/ als iemanb ter toereïb/ niemanb te na
9efp?oBen bat ik ooB mepne in bit mtjn toetB/ naer mgn* ftoa*BBepb/
Jbetber baèb obetbloebig te betonen. <£n toat B«t nu befe faBe be*
tongö/tote enfletnfet/batallebefcBanbebeferCpjannge epgentlge
B%elenbeaïöo be'fte'rt0ë / f«teniet op onfe ^tab en ruft / enbe
eileen totfiaéren ïafl lept enbe onBaere reBeninge fiaetibatifi nu no£ö
M!ft enfegge / batfulBr onfe£tabmet epgen/ enbe alléén/maer mef
*ψ I ienmfoften mét alle be ^oofb-fièbcn batt; tjünbv ja toan^e gan.
ftiie €BiifienBf pb / inbe al-gemepne .# nticÖiifliftBe bloebige beïboï*
Stage gemepn isgetoeeUi
ïgaetTCofdfimefanteon. ^fefioefbelTonb met liegen/               Seïfit.
aBetBonften/eno|aBtgBbelttpbcntebebaiegen/                     ; koi» Rafa,
ir il ?.S                              4cU
-ocr page 542-
if/4            δ β SCHRYTIttOI Ε Μ Ο Ε Χ © f
<2η btaong alfo get bolS öet gelb befjenöig af:
^toagöiilgBöatmenDemöjatopfgnrttggegaf,
Den7.Deccmb.tj49. toerBeMr.IakobRofaίIan»Oίtr0δ^0^j,^
öemneerb een Oalf ure te (tae" pp öet jfocgabot met fgn papieren / vm
flens/ enbeboenen om frjn galg / enöe baer na mei flrengeigfe W1",,;*/
ben gegeef3elb te toojöen/ enbe gebannen upt ber &tebt ban @aeti^1fo
toJDÖepb ban bien/ enbe juriföictien ban liennemerfanö enbe m*
lanb ten eeuwigen bagen /fonber baer toeer inie Bomen opte bet»™ .
rnfse ban frjn lof; enbe fgne boo?ftg. papieren enbe boeiten berbjs» '
enbe mettenbiere te nietegebaen/mttlgaberjï 006enige ringen»*" ,
gefieenten genepen enbe geloften tetoojben / enbe be Ontken m v™
fcen toanben <®fftciet als geöonfif Beerb te bigben: om bat öp vettl?*L
toojberb gabbe belupben te trerBen bat lp geloof fouben flelfiinbe Pu*
ban ben^upbel/enbe infuperjïitre/aJfo <©ob berlatenbe/ baernten»1
leen trooflDufpenbe bplianbaenfcötóbrgis teforfien/ enbe Wt e»»»
UerminberingcbejEi «fffetfren geloofovbeur toelite trecBinge/mibbeie"'
enbe logenen/bte be felbe jB^aftob baer bp boegbe/gp ttaift mf?„jL
i»e mag onber 't gemeene öoIB/perturberenbe be gemeene W&{V%Z
aifometonrergtbaerbiggepb gdöbanbe Itrpben öriigenbeornöag^
Jbonbelg&leugenbe lecBertgnte Ieben/enbe at 'tfe loe nies '*ttnbe/ZaL
toelgp ter tawfe ban bien tot tternfjeminoen ILanöebanden* Φ'>>»!£
gen maigetaeefi/maernoeg baer inblguenbe/eniontöiHerenöe t»»f*
itoebjagt enbe ongeloof te ftttgten.
Vttley dïn Toretitiias öf e mag met fijne Kimme fretten
s« van lan Jjeerimlin onfentgöbp Rofa fgngeiefirn/
symonfzc 4©eenminberfciiaI6 alggp/een flimgcflcpetigafï.
Totmius, 3»eigoubbe jBagiftraetgemgtórin't leerntjupjSDafi!
itedaaj, ^ctijsgter telatibe/ enbe eïberg/ meerbanalte toeïfierieriö/^
eenïanb-gerurgtbanbefen lah Svmonfzcn Torrentius, enbe ύεϊ1^„φ}
fgner berlepötnge enbe ergernifjè' oberal beeie jaeren lang t0 WVIJnct
enbe gelopen, g&euBonbe bergalbenniet -nalatenbefefafceo°^al
toepnigetdoojbenalJDier aen te roeren, ^otftentornöe hoiwJ^Jqi
noföiegeraben/ aïle fjne&efcgulbtngeit aïfjier op get papfe* »;*,,w>ffl
<enbe in tjet ficfit te getoen/ toeJBe groutoelenteter bienenme* en* ^
-taftelqüe tiptbfugten/ enbe ontfutjdrngen baer tegeme·· w^¥!Liüt
mg flGcgtjiaen benWootrn enbeaojten cpfcgban bendere 0ett
Iio>neït0 ban Ceplingen Soutien/ toafr cp beepnbelgfte}™tel %m$
Ijonntfje ber ®eren ban ben©erecötei& gebelb/ e«i>egrUOTöov^tilI!e{
Öanijïbe gericfttii-faBe aJijier ter §>tebe met gemelöen '^"öenfi*
«enaebaKeEn/eubeiiFgelopen, Rabatte geren39ttrgei«eefr^ et,
-ocr page 543-
Β E ft S Τ Α D Η Α Ε R Ι Ε Μ «                   4f ƒ
2e?«erKirjS onfer&tabna lang gebulby enbe berbjiet/ bc ganftBe fa&e
ihK-^oetliaen/ enbe goebe bafieenbe metebe-beftoojene betoöfen
ieJr^feBeTbgebenbanfgnguaebleben/ enbefrijanbelgBe praBttj*
Rcli«i< me«/ enbefirg met bijf ofte fes» Ibbocaeten toelenbe boo?-
»a Γη n aI!ejS Stteöen-gabben/batfp bolBomen ftoffe gabben/ om gent
€0,* 0ntBfnninge/ naerrergtentc mogen pijnigen :foiiSgemrïbe
èictf'us öen * °· ^US·'62mberfeBergepb genomen. ® oben
^ofh 1 fÖ öe^ere <©fficier/met bendere jttftretartg gioganban
tó'^'t/tot^elf en elberjS om meerber enbe nabet onberfoeB enbe bc*
ntt »ananejsgettotnen/op batterntetjsen foube nagelaten too^ben
feih» °*omcne ^enttifTe toanfgne fane mogte bienen/enbe brgojen.
ïaftp^abatgemeibe-aEoitenttuötutgeene tonbe beBentenil5e fijner
ïiptj^Enbja0te b?engen/trart}tenbe flergtjs met feaele glofen ofte
Wb 8Bin8f tl/ enbe gefotgte berbJoemingen te ontflibberen; [00 toer*
Ipïï! ePnbelg6aen beplege geflelb/enbe opgeQaelb/baer gp niettemin
Befafivf öoojgaenbe betftKoningen enbe ontfutjetingen garbnecBig i$
sL^b/fonöet bat betren JSecgterg gem tot ronbe befientenif3e
Rutfe a,cr8epbgebben Bonnen perken* «©ergaïben be ©eren met bit
«te i"iettoepnigbebutgtfgnbe/ tenfjooglïen fojgebjagenbeboojbe
ftoJVööS/enbeöetnutbanöetgemepnebffieinbefen/toillenbebooj*
lietoeften/fobeelinötintoaiS/ batgemelb licgtbaerbigtoerelbif-*
fonVh quaeö f ή ongegoojbe berïepbinge niet berber en foube boojb-
ï), {£" I enbe bat oofe be iSrtab in geen onnobigenbe onepnbelgfr pjoreja
% ην?ίε <ngetoiteelb toojben/ gebben na lange beraebflagmge / enbe
tyorp» Ie8 berfaBe/boo? beft ingefien/be fa&e boo? een ertraojbinaer
Sen/Z'ban toegen get erxraojbinaer crimen enbe lafl ban ben geban*
sn/nVr 8etöacbgupj6totecngetounftupr-epnbeteb?engen/enbebaer*
fötien Bebonben/ enbe befloten / bat be &ere .êrgout tot bfen epnbe
'ηοΐιί»?'^ Bo?t foube begrijpen / enbe be felbe boos fijnen $?oturcu«
tpr^.wtiQ laten booifieïlen/ enbe liet bennifae ber Beren benben dBe*
^lfliui*8* eemelbe San £pmonf5en ^o?rcntiuö / gebangen / 00 be
^onI>r,<e ^amer gebjagt/ altoaer een groot bolB berfamelbe/ efi toe*
%e «ι et aIieett ban oxlb wtooonbeten/maer 00B ban anbere fieben/
tin*h* r3cn·®a" naS«f*be®?of ureurbemifbaebenbanCo?wn*
cnbern,n Γ,'η ongertgelb enbe ergerlijB letof fo fiier fo elberjs gepïeegb/
^ohDPi1?„SrotitueIöSe blafpftemien enbe lafleringen tegenö be googile
tf Ben« iri i©a>e(ïept/tegenjS ben£>aHgmafier gems «gnituje/cnbe
*hbe ifjf $.&rg?tfture uptgefpogen / enbe anbere fgne berlepötngen/
Seivk ^/Gerijen/ in et ne #tab ban retgt enbe religie niette berbja*
δεΐ?ΓΕ.χ ingetrocfien/ enbe fommariftger togfe/ boo?ge(ïeib/ enbe af^
"ooböMc"0e &en ePfr9 ban ben ©ere^cöout baer tegen/ te toeten bes
iefSΓη»! ε önil«saen benïgbegefirafttetoOiben/aïjibe ^erenöerfi*
'«woengoebbinben/mrt ftonfiftaite ban alle fgne soebiren:b?aer
op/na
-ocr page 544-
4f6           Bes c ç r õ v ing e /End e L ü t
op/«a entgeplepbep ofte retfitö-bepleptinge iuftöenfgnenti*0^
enbe gemelbef^cureut/befententte oftefiettocnmf3eöer #Étfne?"„
benn&erecgtet$uptgefpjoiien /atebat gpgebangenomfgnöebie>»
guae b tombe berbaefenin be Sotfen fgner geöangenifóe / enöe wiw»
jaeren lang op fijne epgen Boften geionftneerb/ ofte gebannen/ enbe b*
toaaerb te lulien Ujojben ter talae 13e bie öe $ eten fouben bccamen/tfw*
goebbfnbeji,
Weder- '^ÃïçºííåßßåÃ^ïñïÃå-íïÉßßÂßåÃÂïççåçúâßâçÉúåÉâç/
dopenje. 'CentoarebatiBmolïbanianMauhijizcnfp^eiteM/
lan Mat- jjjtejupfï van Hacrlemiuaii: mgn,§tab/toergeeftf}et tti#
S« v'an ®
âß ßä Öem Öto toergaei/ tS San gem niet boojbp,
Haedem, ®ßå DOOlUaicgt^affttjj U$>t bOOJeen Propheet bfjSöÊÏß/
de groots 3!« totlöe batmenijemalii Enoch foubeefren:
Propheet, ©jaegt Munfter na ffn ieer/fgn letoen/boob/en flraf,
cnEnoch laanpmenfijnögeujBbaelööefe^eiceftf.
.der We-
detiopti. gfn'tjaer onfeö ^ùç é j j z.tojoonbe sïgierte Haerïem een&aiBer/
IswMathijfzengenaemb/ eehongeleerbman/maer fiout/ enbeoPf?
tig/ Itfttg/enbe mei brTiïifleiit.'beUjeIfie met buple tóeefcgclgBe »w«"
enbetottipftgen bjanbber ctièup^öepb ontfteBen/op f efeer tjonge"'"
fcgoone bioubaerjs bocgter berlief be /ftracytenbe baer op toooibij n«*
fgnupterfïe bermogen gemelbe borgter totfijtie totlle te Â*3ïåç'\?,«ï/
fgne epge gupfbjoubae /ïßå gttn te onb åÞ niet^gocn genoeg f ç »"jj"
«e toerlaten: boaer toe Mteii gertieti gereebec notöte^rguae'*1^ ""De
öeifienbe^öanbet»lj^berbeb|tegerget3angeefiö?gbetge/berbeiB
fkö ortberben ffign btë €ugeÉfS in gebepnfbe gepiiggepb / roen;'u^
totelbangenaelitge geftcgten/ enbe geböelti&e irifp^fien/ertbe ý?);Þ *ot
tingen/ tocitoeiae fcalfcijefntrclfitigefbegf nbigftepb gp -epnWi n»
l
fgnetoüleenbetoooanemengeaonienfgnbe/geeftbe gesnefüeâïð,é
ftgattfeelpBefroae&t/cnbe géptwltjai'Stmftitbam getooerb/enbE ém/
albaet beo? eenen ISefeerbeperfrgen #eraer enbe ©erniflfW*ô ^
$jetoo|pen,3&8er gaftra befe geplige titan groote bingen boo?/en!*'i£S#
met banbartgepineJijfee^tjbingf bejs <©eeftsf/efi toeröoijene op"'
ringen #cbjs/ bteöpnoth niet en mogte tiptfpaefien/ nccgteiew^1
ienneii geajen/üerSiarenbe bat gp be tbaebe €çâö efi gefupCp «J
iÉf
iBaiS^öfseeft gp baeropoöBfesrimigen be ganben opgefrPe/fn,,;tae#
raeutoe^ebérboisperfrye^polrelen ttoee enbe ttoee te fattW!i!fJie£
fonbeu/nameliiB ©errt't löoeïEÊöinber/gian Beuaelfëen/ïu""ï"7 «
fean Hepben /bie tjp tot j^unfïcr tn ï©rfïpgalen geeft afgeffi^ W,
iBaer gemelbe S^n 25eisSelf3ettna een VuonberltjB enbefonöemny ^
«ingtoerbe: item Safeoö ban dampen / ^outfager tot «"JJ^Jmenf'''
•^tbetlB Ifenpper /Bartïioïomees ©oeSe-bmber/S.eenbert ^ {y
-ocr page 545-
Β SR -Si? Α. Β «Sf-Ï .»:a'tï.,*.«.^                %?
f*^ttöttban®eïf/i5oeIof|Bae«enf3en/enbemeeran&ewif; SBefle
hi»T* &**» öooj ben <$eefi ban gunnen enotg get n&eberöoperftge
,5«aje ebangelium in betfcgepbeoojben met groote beroerten/enbe
.»'«at betbetlepbingen*28lisbannu befeg«iote#iop0eetenbe<enoris
rmetutebat gp gelegengepb gabbe f«g naeuDe toerelb groot te ma"
•£ji/fo geeft gp %ahoü tosn3tamgen tot eenen a&frfioö Of iMb/enbe in
SLr Weetje t'«mfterbamgelaten/enbetifnafgne IBnnfïetfcge3fpo*
'««n^ettreefien / al toaer gp be fioel ber »eberbcperfrge geerftgap*
i£'e8ebatgteteplanien:baeri)pbanoeBfijneperfonagie onbet eenen
je'WelUBenfcöiinbanÖepIigöepbfomeefierlijB Heeft toeten te fpe»
ftift °at gp eenen grootenaengeng ban ontallgne menfcgenaen ftjK
rB'?et Öeeft ge&tegen/ bte ooa fofeer inber ijl gebben toe|enomen(aife
bn« aIlc omliggenbe ^tebenenbe ©o?pen/ op 't aenfcgiijbenbanbe
f^°itiaem(ie belgamelg gunnet rotterife albaeralss bgen te fame«
B^*mben) bat fp be^tab epnbelt jfe bermeefïerb/f nbe geplonbet b/ben
dpm tni>t SSurgerije beroofb/ enbe ber jaegb/ enbegetéetomb ber te»
»£**n#eaenfitggetrocBen gebben. 3©anneetban tut befe ï©ebetbo*
b^<cDe JBunfïetfcge tol-toagen neet ben fin ban befen <£notgfotoe!
X8ibtoilbe/ fotoeipgpfttgtot eenen f&efibent cnbe fjoofb banbe
Stf-oo^/enbe lietflunr betfcgepbe fcgetpe ^latBaten aflefen/ enbe
eii.«° nbigen / aljs bat een pbet op lijffrraffe a! fijn goub enbe fiIber / ja
*2*)ψ* gabe/enbe goeberen/op eenen goop/ in *tgemepn/ter be|rem*
>,"*P!aet3e/foubenb?engen/ enbettiemanbietepgengboo?ftcgacgtec
alga51i3gouben:algmebebatniemanbfwgenfouoe berbo;beren enfc
InPOf δεη te gebben ban alleen ben ^.©ttjel /enbe bat alle be anbcee
ïe«fÜen fouben betbjanb toojben / boojgebenbe bat <aeb gem fulfcr al*
'*oeboïeu ïjabbe. 'Cgeftgiebe ontrent bf fen tijb bat feaet ambacgtgi-
tiu!2 ^«biecgt Ctuptelfngiet fgottelijBjs banbefengrootent&opgeei
nïïatefcggen/toaerombe fa^tmoebigegeeft ban befen <£notg fo ont*
Dg^ntoetbe/batgpgemelbenCtuptelingep De fl&atBt 1joojfijne
wiPtnbe gemepnte opentïij» tittit «omenrbe toelaetta bat SpaiDaer
JJ^oeaengeBïaegb enbe ter boob bettoefen toajï /fo geeft befe#£o*
fiHrftfelfis ft jne mooibabige ganbenaen gem geflagen / enbe na bat gp
BeiLtecaetbe gabbe nebetgebelb/geeftgemmeteenefpietjeinSttjf
SjJr*®n/maet aljs gpfoonocg nietboob en toag/geeft gem op eene au»
tot* i,aet5eboenbjengen /altoaer tpfeHeten jongeling een geïaben
thh» ptiït gen" genomen /enbe Crupteling baer mebe feeof ff goten
baet
bielifc ^^ öefttabben/bocg te toeten ban bien <©ob ber l©ereBj/iïten W>&.c«m*&i
hj»?Se/B^ eenleugenaet enbemenfcfjen-motüberban ben^eginnege* lehj,^,
j^efKg. 3Μ$ nu befe gobloofe #éefi^b^öber bit groutoelgBe moojbe*
%h»< ftttrttbolbjagtgabbe/ fo geeft gp eeneiaBgefpie^e genomen/
H^W«lgemScan»ittinigiwenftBeDaeïmeörboojbe^t«bBeIopeK/
Imm                    if8t«
-ocr page 546-
r4fS          Β 2,s c η R y v ï ν 6 β E ν D e L o J?
roepenbe/ bat <6ob be ©aber Bern geboben Babbe / bat BP te ^SffiSi
biebe&tabban JBunfïer ban toegen bit «eberboperffpe u"wr'tr
beïegerbBabben/ombieafgrmelgBeenbe ongeBoc?be tereerteeii
gcteclbnaerberbienfïetefïraffen/ban be £>tab fotibe &i0ten/e*£
berjagen: maer als- Bp nu gelgfe een bolle fionb ter pookten upt ιo* *£
o»tre«t bpnb inliep /fo toerbe Bptertfonbban eeaen30lbaet bejegesw/' *»"
mm>* d« öoojjienen / enbe geeftalfo naer45objswtBtbaerbig cojbeel 0«'?,'
?«« 1534· fgnergrotttoelmenbeïafrerenomfangem ipitteban BoiteWBPEV^
ben enbe epnbe ban onjen ian Matthijfzen van Haerlem, bien «^h.fet
pcrft gen €netg/ enbe grooten !&opgeet/ban toten be ftoetmettsiw*
^ecte tot op befen Bupbigen bag Bunnefenbinge Bebben/ Öoe *%Κίΐ:
IgB dos bat fg ficB met eenen Bepligen figön toeté te bemanteleti.w" &
upt top 6!aerlg6 boo^ ogen ften Bonnen/ poe licgtelgS enbe \$$γ*Λ%
be^upbelbtcmenfcgen toeette betoberen/ enbe in't beröetr «
fïo?ten / bfe ban «©obess ^.f»oö?b enbe geopenbaerbe toille jp/K·*
anen enbe geefib?gbetgenaftof6en/ enbe ben tpupbel enbe fS»* **'
ïipbinge in plaetje ban <©oöenbe fijnen· üM&eefï eengangett*
jDe» eerflen Sender mag if(,mij welgaen beroemetu
TJan het Merdoop geflacht, maer niet; tothaerder vromen ζ
Want grouxveknfier veel heb ikjookjne bedrexen->,
*·^ m", Snmyü voor mijn desl een *lood door 'tOjfgegeyem*
*Z'XZ J®aerfaïi6VeifiusooB gier ter (ïebetgalenf
sieid ι™'* &Önfinnen raeBten Bem op't Bollen enbe btoatert
umfödhur. 3ά fgnen ouberbom/ Bet toas meet referng
Leie ende gE>ooj't&}e8enbanfg'nöoofb/ai0aerbban6etterf»
jmyrakelen Meter Bor in fijn Dertiende Boefc. 3!t1&efett}aereif78}
vanDoftor Iuftus Velfius Haganus geitt beel ontgouben binnen Haerlem, &>e",wt'
jiuftusYei. enbe ben ^age/ enbeanberepIaet;enin©oïlanb/ enbe Beeft te'yHLv
gis uyt de g^gebetibat gpban 4È*obe gefonben toag be menftBen boe? Betei(n
m**>- ge berberf tetoaerfegoutoen/ BeeftBier enbe baet enige 'P?™1?^ βΓη
booj eerfi fecretelitB gebaen/ baer na op publgfie plaet^n/ Be^L,,,
beroemb fijne ïere met mp?aBelen te bebefligen/ enbe të SebetSz. ttnf
nen ©aerJem/ batBp toefenbe ten Bapfe ban je*. S^w^Cme*
fje m beroembe bat gp ban <£nbe gefonben toajs/ omme be öy^ .J^ rt
ielb te reformeren/ enbe naer enige pjopooff en Beeft 8P GWKaJckti*
foube albaer boen béngen ffl*. «tëerrit ban jSabenfberget]ι /' w ' flJ)
be een ÖetBtjsgeleerbe albaer toeibeBenb/ enbe mei bejfPriflngr
lier ban ben a&ttrgenwfïst: ffpt <®mtt £>tvtot$* 90 ""^tw»·
-ocr page 547-
Β EU Sus Hxi «,.t hm;                4/$
weren blinb getoeefi /bicfouöe gp ftenbe manen; maer atg5emtoer*
^eeuiaegb of gp 'tfelüe met nteöicgn boen fottbe / alfo gp ©octoj iti
n„*«eöte0nentuaji/Öp fepbeneen/maer mp£a6eIettfeigi$en/op een
toife65'11* tabs/ tot ■betoninge ban bat gpban 4&obtoajï gefonöen/
rei«e Kanen)bergen alöaergeöjagtenbe gelepb fgnbe/ijt öp in een
Q^eralbaergebjagt/ enbe naer bat mengem gefepb öabbe/ tnaer*
ij'ijÖP alDaetüjajï entboben/ fo tg SSufiujs ©eljiuis op fgnnngen ge*
|L*l«n/ enbe geef teen gebeb tot <©obgebaen/enbe 'tfelüe toolepnbtgb
Ψμ h ts ÖP epgefïaen / enbe geeft tot ben booèfcgieben tfiabenf bergers
*«ï ojtetnaet geipjosen/oat gp fgne ogen op boea/enbe ben bag beu %t*
ir? «enftgouüienfoube / ban fgn gefieöt en tnerbe gier beur niet gefae*
J**( enbe Weef in eenenboene ;boe geeft ©elftujS geujaegb/of gp ooi
f**lM&8abbe/bat gp/aljs gp bie tooojbcn fpaö/boet« ogen op/ etc.bai
Έ3η öeiicgt toeber fetggenfoube; tëabeuj bergen anbtooojbe / neen/
Z?l ÖP 't niet en öabbe geloof o; fo tfï ban/ fepöe ©elfrosv u fcöulb/enbt
«Jfs be mgne / bat gp met en fiet / Uiant fogp geloof b gab / foub gp on*
*«Bfeïö6u geftcgte gekregen gebben. [ jBeer ig aigier te #aerle»n
^tbooigenallen: batelberjs gefcgteblsi/enraeBt onfe $ta& niet/ öte
•Lt0t niettemin lufl geeft / isie 6an 't ter feltoet plaetje Iefen. ]
%*^fe 3uflU!S ©elfntji té be felbe getoeetf bie<©mctiaröin gebenBt in
ü 'oeffgjgningeban^eberlanbonberbe geleerbe mannen gefpjoteti
aSJ «en i|agc/noemb gein een tiefFeliCBHIe&icgn-meefter/enbe groot
v^iofoopg/biebeelöeeftgefrgjeben/fomen infonbergepb tnag fien
hhh 8emepne2&iöliotgettetoan<*&efnetwir. Hptoajïin befetgb aijs
|g OemboojfobanigenCgeclogujs enbe laan <0ob gefonben ©ienaei
*r°"S upt gaf een gegeel oub man / fo bat enige meenben / bat öp boo|
ir beej lïuberenss in fgn oubetbom / in fgn oerflanö efiftnnen geerenBt
|?a8UnberegieIbenbaerfeeroeeltoan /maerget beroemen ban 8e£
sph?:'Ö'nber mpjafeelen / baer niet ban en ijuam / benam öem alle fgne
XaV'tenwifegepö / enbe «teeg toepmg aengangg/ We noigtang ftöeee
etÖPfocgte. Idemibid.
S"f focöt be ^atanljöfï booifttraerb enletteri|en
aS Qp toan <©obe# lBoo|b en «©aergepb af te fnijen/
*ξ$ bat gp meefter bleef/ en Φοΰεδ eer toertrab/
m^u noiÖ boo^baen 't geöieb en't bolle feggengaö.
&f Βι t(i geiga een buer en bli^emboojbgelopen/
^ifioeb boet <©obe0 ^erb een meetbetbeuce open/
**c «ettertje maefit be tojomen maer befcenb/
Sfeiw"s 8^obtoeröentotl/toie öeefttfetoptg^toenbl
«rir* · öe ^flMn öee/ Φ ob0 m oo|b iö boojgebjofeen/
"!ί}ηε toaerbe ^erntsMjs eenrooö ontlnöen/
^nslteoe laaöerlanb/ en liebe ©abetfiab/
^ntet enfcefe gaef/ en no(ïelijBe ftDat;
Mmffl 2"- '-■'
-ocr page 548-
'φ&-           BESClTRtTlM 6!„ E Η DB E 9 ^
o^ATAH^ewfoe tt^acxitvy*-
^oetootibetlij^ «©obUImagtfgffjn $.<SbangeKmw tegetisi «18**
Setoelbbej8i§>ataniiiiptbebupjletnif3ebeii ^aufbómjS in't\Uf}i Se'
b?agt / enbeboojbgeplantijeeft inbe ganftge Cöjtflendepb/ getwei,
be <ebangelift|}e ©itfojKenoöetirtoeblg. £0 ia oofe niet tegenf!*^
be bloebige#laffeaeten efibetiwigingen tegenjSbe oefeninge ber fv*K.
fielijne i&eligie be feltoeniettemin in befe Jèeberlanbenobetalnwv
magt boojgeöioften.
                                                       . .„,
BSrfte opè
tectc Eva
-     <£nbe na bat be prcdikatien in Holland lang in 't heymelïj fc'flip»';S
- toeten/ fbtëbeeerftèopeiuüjke Predikatie buptr»$00inmetgt0fll'l
geiifchc toeïoojibanb«l&«ptaliibromliggenbe^o?penaengeiranaeiröi«1jl
inkhm11 '3«1»«* ïJ66.bBOifefieten3an»ertf3en/iBanbema6er/bana*««Mfl^
Ι buVtenSe6o?e»/toati: tiptanbere&tebenmebe eenen moebgegrepefl^fi
aasitcra, fitBtoetiïoutDebbenBetfelöeöan gelijfêéntn <©objs name in Vvtilu
foeginnen/enbefo toetbe onber anbetenbeeerfk Predikatie ban Φ™'!.
ben San «ertfjen buyten Haerlcm geböen bén luuultua beg -»£·:,.
baegjün eenebergabennge ban ontrent 5 ·ο. perfonen / uwer on0*);
onttentbijftig mannen /enbe beanbete boojbg bjoutoen tearen; «n*E
bïjsanberenbaegiilöiejSSet getal tot 7oo4petfonen: toaer hp βί**!«
irel&jebifefltitiiebitjmoebigBrpb nömarnbe <©beröepb bw&^ku
ftfoijben / bat be #|t bi&atten bupten be ^>teben tn be anbere 9l^t
tien banbeeoubettmnte toaten toegeïatetvenbe bat f» baeromin W
lanb nietenoeöüoj&enberBinberbteüJoiben-. Be-fier Ptete* Bét& ll>1
Twede Boek der Nederlandfche Oorlogen.                                    . ι
Bseiden- <©ntt ent befm tijb geft£|iebe be ©eelben-fïojminge ober al fa 8$ 1
florm ovei ^ebetïanb. jHaet aljjist te Saetïem toetbe be fterne ben ι ?♦*?#:;«
ai inNcde£, jéê. upib?efe bet felbe toegefloten / enbe ben 7.©eeem&.bejS few*»
la;?,\yae- ieeriS toeberom geopenb:fo bat be2&eelöen alltfet upt befe oo?feS^°!
S2I£aneMnlio?»n6eto?ebtoetben. O.M. ^ebbebaeromiietobft eetie^!
' begaenpag.féj.uvthetTwede Boek van Pieter ■Bbr'Föl.éi.b.jbW'rlZ
qmm &etit!jfc*ofte ijttia mifüptit/ bat ifegeboïgb geDöe/mepn*"1*
feBeïtegaen.                                                                  M*
Gtuffhoy s 3©anneer nu &e b?ijïjcpb enèe be SeifgioeniEf-bettoanten te gfχ;
©f de Baen baeglij&rmees enbe meet aentaiefjen enbe toenamen/ enbebe 0"0££
gsftisht, gen5epbbej8tBinter-tgb^opnanftenteas/fo8ebbenbiebenbepeHB
flljjtertefèaetlemben 19 .©ttoö-.bejs feïbenjaerömettotlatittB* Βτ..
be 3!Bagi(ïrae!«n eeneHootje/Ijet Geufen buys genaemb/ban fe
tneaentig boeten lang/ enbe feben engefïfg boeten bjeeb/°p£e
van hout Hebt opgeworpen, enbe binnenben tijb ban bzte toenen vv
tïotnen/toaet initoee'ebangelifcfje #i!>bi&anten-----r^- · «*m/w
«önWen / esnewt» gtgg man / enbe §>im$ Λ t>an '*** "^SJ^J «tg
-ocr page 549-
DlR Si*» HiSfttEU.                4$i
>ge*
^«nepnte be
ït0Ubjel{j6geWeni)Rebben/ foiangiot bat be öwte bet berbolginge
2°o? be ècubernante ou een nieutoeer meer enbe meer ober albegon
2e" te Reeen/ toaer booi be ïterfee <0oö&toeberom inbe tooefigne ma* jtftcmii
Se ölugttn/ enbefif g oo&«IBier inbe bofegen / enbe fanb-bupnen ter*
Re«en/enBeontfioubem
                     „. ,., . ^. -riV i:iV"w··..,
„„ &e toetbe Btesbanoe&geraelbGeufen-Kuysben je.flpiil totfftob z«ievve-
S^faerji 1567.«! b?ie «ren tp|s geikehc.ende afgebroken, enbe tPofi«'a/g"r
»b?oomeaeIfgtoen3S-bertoanten/ atë Thomas Tfaomafcen, Flon» ™*5£*
"«ygenfzen, Michiel de Wael ,ende Egbett Gerritsen-, gevangen geno- fc.f ^
Sen» embatfpbe ïebtge atöter-KerBeberaeguliererrbuptenbe &t. ei Rif.
i^ns^eoitetototjieniniebooibe «üjerefojmeerbe ^jebifiatienber»
ligioins-
vPcÖt/ enbe'totbfeftitgtttige ban gemelbt<$eugen-fiupjS opbeBane be vernam*
Jwnbitiebeaebobenöftbben/biebetooB bcftoaerlrjB ben Bal&foubeti
iJWeegaeïb Bebben/ ten toate öe©joebfébappen felfji getupgb Babben/
^tPuptnoogbiingenbennocb^m b*ebei6bMHe in berfioebinge bes
Roette be timmetinge ban gemelö #iebtB< Ö«P£ goeb-geaenb enbe
r?ot>iIofb Babben/enfce batipooSfelfó upt menftfieUjtte fteatsfiepö
öiÖtoattoateröinBun«entogngeöaen8aböe^ CXMv
*^n*o.4uïftui ι f70. ïöerbein tegentoooibtgfiepb ban ^cfiour/ J»** v5
>*eae$wn/enbe$^^
£°«η van den Paus over defe Nederlanden berfeonbigb bOOjMe gene bie sP„ü»?*
fanbeföoomfjfieiferKebJaren-öfgebatten/ mttjs penitentie boenbe/ v^0raiie
f,ni,ebtecötenbe/toaertoebjiebiecfit-baöessg?oiDirieetb toaren/ bie die tot de
ηεη bletfitenben befcgelbe bjtcben leberben; met toeïa φ aufeuja ^ar« Róömiche
£?êiifp mêt-enen van den Koning van Spaojen in genaben aengr nomen Kerke we
ï^en/atfiterbolgenbe fefcere bjteben/btrter peuöe ban BMÖaebÖKpjS d«k«wu
^enfelbenbagooBbJerbenafgelefem o Μ
                     ^ ·..._ - .
^ ^oenube &tabban ^aerïfrabooj<©eCTiiban ©ersenroebe/enbe Vrnheydt
ta«s kosterman /aenben #itn3e ban ©janjen te geBomen/enbe be £« Religie
8*%!* binnen ftaer vrij gelaten, batftfBbe ft wg. * ft. &c. berfianbeïb/ j>ln"en
Ret>dBêben4.3««'u!S tj7*. ijSbooiSXbalïen/na bat ontrent 9«o. *««*»»■■
|P|tn3en.soibaten baegjï te bo?m om be ^tabh^igclben/ enbe frrg He*
«nffen/ojnbebiefein beburgergtebjengen/ biefèbganbeltjBmepn·
™f«te bercfiabtgen/fblpöeni9?tn3eban <©janjen tegenji^uf b'Stlbe
i»it en toaren toegtballen/aïs ίδ 3«öert tipt goebe J0emoitenban bien
l9ubcnacnfnt.
. 5Baematóbeg>pa?nrfriel5eIegermgebe $tab ober ben Bate ge* ν*τπ« ss
«omen / toaer 0002fp ban ben btjanb is berobetb / enbe be Rehgie toe» affchaffi*.
P^ovnme verloren :toaer ban in flier boben pag.i 8i,&e feer oberbïoe» s= d« R«-
pBjffPiolfeit Wte'. totber tgb bat be £tab inben jare 1 tfj. ben 5f "^,·"·
* ^aert onber be föegeringe ban ben #im5e ban <©?anjen / upt Sragt "Jf J!f"
Sf^t^8ciftratieoftel9?ebeftanbelinge ban <©ent/toeberom t$ ge, St£VAndé
^St/cnbebe Religie opcnbactaengcftelc,ende toegelaten: toaer b»tt spaerrfiMr-
Mmm j                     ISbtf«
-ocr page 550-
4δΐ             1 Ε S C Η Κ' Ϋ V Ι Μ β Β Ε Ν © Η L Ο *
«ϊβννώ i&öeffleIgBFin,tboo?gaenDepag.i95,&c.geüjaggeinaeBtÖ£öi»e* ^
4«rom vrij 26tetaiDe<&taDbani£aerlembooi De faarifuatie ban ®™ii,mm>
heyd dei £attffactte ofte gemaeïit berb?ag met Den ©jinje Dan Φ&Μ"1*ϊηΐ£
feive door pe&taetenDesi^lanDii/ bjeberonmnDeröet gebieb ban Den^rA
ilv/aent *10"0 toa£ ge&omen/fo geeft De ©ïfcljop met De öegeeiDersi »W,
Eerft* Pre Den ίo,jfêaert Den ïier&meeftereMaan Bakenes geboben/ Dat \Ρψ'**!L·
itikatie e& De SerBe binnen D?ie Dagen uoojbte öan De 4&erefojmeerbe »*■"»
^vötmaet fouDen oprtipnien/enDeopenen, f ettoe-IBe öan gun ac£jter-bi>IÖ0 .f" ie
•a'nBakenes nage6omenfi!nDe/fa!0Dfe'ni4.Ditobe0^OnDfleg)S De eerfte PrediKa
^cdaéende aioaergeDaen aan Thomas Tiiius, eenfeer geleerb enDe Qf^f^W^u
gerieudcn, g^efen mt üan <&.®ernai*/een Moofïerbplnttoerpf cpDe^y"
De gelegen. <©oB tucrDe Den y.ffep^fl op IdaefcgDag giet 0068**^, 2»
Avondmacl naer De infrelltnge i>w i$ttm öoojben felbenaiDasrfl·" "ii?
45emepntenptgebedo. ;©efe ^goinais dlraö/toaii afgier ban*?**'
ge&oinen/enDe inaer botgemen tgogelef nb/uiaer nagptëeDeron»»11*
®elf ijS bertroc&en / aitaaet gp in Den «tSbaneeltfJrgen Dtenfibe" "fj?*
beren tgö frjnjslebewjS lïanDbafïig «s gebletoen/enbe tn Den ©e** mtfti
$en / etibe begraben :fo Dat ftpgeen epgen f^eDtfiant Defer <$««ƒ PJ"*
gefcjesfï ftjnöe/ maer alleen eenen JSlrpnen f go bv leninge / gier owr ν*
©et öegtfïer Der #aerlemftge ^ebiBantea pag, 141. ban mg ttitt m w
gefïelDnocgtegetflbgetüojDen.
                                                 rt
j^ugéi ge: üo|tiiboo?DefentgDtf3et ecnjofóaetbjonBen fgnbe 'ffabonfii **
iiaet van . berget30aepfig-3lof möei&joote ïietBe genomen/ met een »MO'",
«vve« dt§;aenf!EÖtbooigetSi50?(lii(iaenDe/enDebooiD3 nin$mt>er#tioew*/
SS notgte fpjcBetiDe/üjaer ober gp beBlaegb/enDe gebangen fgnDe/tia o?»
«tot beften/Doojmfcgen-fpjaSe uan fgne bifcöuIDigeri/ üjeDerom Wtw
lofgelaien.
                                                                         . .. B
5©en 1 i.iBaert quam een anber bionBen 3oïbaetf π De iterBetii l»0
félben BnojrenDe / enDe fgn ponjaetD trec&cnDe / De tuelBe gem »a" °*
iSöfïers / enbe anberefi<t&en-btenaerjStöerDeb?notnen. ©effbefge'
JgB^t'niefgtentfje gefielD/bjaö Den i ι ·2ίρ?ιΙ «pi De gebangenïf3c/pilW
S)fugte«pf be&tab.
                                                                 ^
®it tóarenBlepnebcctnrjeienbanmeetberberoerte/ ja banbioe^
fiö|finge. <£öcnti3ci iif batmael falBe ojDje geflelD / Datter fiat ει*
jaer geen roige pï nocöre ftoartcgepb en tg ontfïaen.
                      , hf
fBiDbcfer iö&gtng^miiErbainDoniDtoangeiibe nooD/boIgf»?"*
?ero;rta
tnaè Am- De ^tiieteri ober. jTBaer alfo fp nfettemtn ftet ÖoofD norg a' nei!*2
iiêria.Ta. öganöfröenen te öcbbf 11 rnöe De faBegrootperpBel Itep/Dat®oti3a/ï
bart <8oftennj&/mrrco?Kfponöentie ofte mcrfianD ban Die öj"1 ·$"'
«en/opöe^fö&tedict^ moat«booinemen;fo gebbenöe -f*^^»
booigunne ©ecoitimitteerDen/enDebnrgerjStianDe βε»'0ΐε/!«9 vm
l»e éfaö betfeBsri),be fjeeBen berpng^n bejBagifiraetenberflBDerw
i^&g-teiiljef^epD&er^teötesen^bni bflanbbooiDefiÖiiKergen
-ocr page 551-
D Β R{ S * Α o HAERtïja,                 ifg;
^jlftolbtfgenfionben/pnbebefelbe met^apen enbe fBomtitfien
{KW /be ïierfien enbe Moofterg geftojmb / enbe be ganftfie #ape*
f 11«
jbfSfeïbeniaer#.
HBit cyempeï ber naburige j&tab Hmfïe rbammaeBte be llaetïem* Eafc &a.„
op Sa·
ranienis
das
t„*te fi
ihw"ttbe be tóoomfföe fdaepfcfie: fèeligie baptenöê fïeben gepleegb: Uas*
*nh»u BelegenBepb bertöbett/ enbeberbeeibBepbber gemoeberen/
Utoiia
βίη ban njcntoe Btijgen/εη Bonben be openbaere cefeninge bes
^ffiifuftfie afgoberge/ enbe BelaigelgBe fuserfiitié lange* niet ïöbea*
Vnum nemus non alit duos Erithacos,
.Di Gods-dienjl openbaer vetfcheydea in een Land
fsnietdanfwAtichejden oproer-voor de, hand,
%$&* toaren mt'tyfe naenbeïsi jotöaeten onber SonBer Slreni bmt
it,sPenboo?be kolonel/ enbe Sapmannen ^eplingen/ enbe&epnop
*«te» «" <$°*δ ö«Balben ben 29. JBeg bejgfe Ibenjaerg/cp &acra* pum^
bj0";sbag/alftbefJapi(ten naerfiunneergetlgne enbeafgobifcgege* rmmr/am
tutofl*
noemen/ bjte ofte biet bagen na ben aenbang banbe %mflw *«*ν»«»Α·
^r««*
btΐ0£Μ* I βΙ8*« S**9Be ftoaticijepb ontfiaen, Wmtaig be &d,e'
Wt/ ^ec6* ep gemelben bag bol mannen/bjoutoen/enbe Binberen
De r_„ ■
etal/en°e baer onber toel ioo.burgersi met tooien/om boojBet&a*
te Kerke"
dj, £fn/ te gaen/menenbe gunné ommegang binnen beïterBe te boen/ -vvord
vae.
WeopH 'p öc ^Ιοε ^"δ0 ocr f^aeten niet en burfben norjjte en mogten de zoidaë-
ctibe h'' tt^bta
öe 3oïbaeten 'gmo?ge njï ten negen uren een rumoer « ί>«οό%
bath?^?6^ boo| be $ter6e gemae&f / enbe fïjn ontrenttien «ren/ na «andere
ïiorwF^^ «Pt tuaii/enbe be tooien aengefieBen toerben/enbe be {"oedvv.aj
$ie,i'WBaerenaenbangfoube nemen/meteen groot gebjupjö tn totj*?"1?
obet t «omen ïcpcn fo bat mannen/bjoutoen/ enBinberen/ upt tojefe/ **$ w*,
öbcp 200? liepen/ en tot alle be beuren nptbïoben/ enbe in Bet gebjanjj
bjtfojï*,1 aiftanberen bieten. 99aer toerbêfommige #apf en ©urgerjS ge*
Rom λ
n llatc oni!er cen SaïMIetöt ffi'ape boobgeüagen; 00B toerbe een
Bt hfc-^efélmenftiie ban ^anbboojt/ JBaerré JBtt6ielf3en genaemb/
^dtY v2. Cenc b?anbenbe too?;e in be fianb/ btnerif boo?'t löf gejiefien/
ben έ roetbe ηοφ ban be toonbe genefem beel #apen/en anberen mee*
faml· nni tabbaerbje/mantens/enbe tafjen /enbe ben bjouüienfiunne
RrefipM &eroofb/enbe benomen/ enbe be ringen ban Beure Banben gt«
^pnhp i\ ^e ®ifrB°i «©obert banjTSierlo / batntaêl gepiebiiBt $eb*
bep^/toajS mcbe tn be ISerfie / enbe Ujerbe ban eenen #|oboc(ï gefalü
^eijeft/^toerfieBen/bienÖP met anbére 3o!baete ontrent bgftig gul*
«* «?n Qeib/öic fip ober ftf|i fiabbc/bmttW enbe geraeBte alfa nies
fonbe®
-ocr page 552-
4^4            Β Β S C^H R'Y V Ι Ν Ο Ε Ε KB» C O f            .
fonbergrootgebaerbeBoubenmBupiS. «temt Bet bain MmtJljL»
»etfte meefi berfïoben toag / fo Bebben be solbaten 6e&**** ^"-V
be outaeren üan linnen/ kappen/ kafupfelen/ enbe anbere βο<°* *c;Lec
toofb/ enbe alle be kiften opgeflagen / enbe niet meer ban een of «f*£ei
tnitmtm een toepnig gefmeten / enbe gefrBonben /fo bat Bet Bun »»
ombenöupt als ombe beelbenteboentiia& ©e 3>föout J3»8"'%/
iSupeftaber/ enbe ffiurgemeefier gieter Uteg fnnin be ïterke δ/^«Β
enbe jjebben beele b^cutoen «pt ben noob gegotpen / enb« be3°J ,:,# ·
we be epnbeltjk u?t be lutkegekregen / enbebe feibe boen tof β"ρί»η«
totbertgbbatbieboojbiebanbe «j&ercfoimeerbe enbe in'tlan» " e#
Benameneöeltgie toerbe geopenb. ï©anneer nu be Sierke a»D^jfa
Stt» de floten ω3£ / fo !Me op (ïaenbe Doet na be Minder-broeders 8f B^ff ft
/ttfie
Snde Pie» fter ende Kerke va-nde Predikaeren mebe met getoelb opgeflag*^
„htjett
■ Aan gelijken «ptgepïonbetb, jBeer Stfoofïers enbe Herken μΦζλμ
fom^iee fet^obertoelbigb/nof ft gefmeten: maec fgn alleenlgk in « &/
Vrouvven Vr°nwen-K looöers getoeefï om eenen roof ban tanen / enbe «^KUi
Ri«oft«s, beneffenjs batfpBeurook beftjgfe senbe kofï benamen. ^DirJ^«icl
m bat be jolbaten befemoebtoiltebebjeben/fo Bebben fp ben K^Ltf
Seflagen / enbe Bet Jfêarkt-belb ingenomen / biefenbeban be »»"*ften-
sberballentetoojben/alfo ber eene groote beroerte/bien 0β"γ*
bag enbe narftt in ^>tab toag. ©it r" **
kt /in aüergetroutoicljepb ban mg
te
oe
fcerftoggen/ ttaerBetbefïe berirgt/ bat ik fo upt be i|ijïo?ien / ew
ssenzói. jfêemo?,enbanb.entöb/öebbekonnen bekomen.            ιίΛ»*»τϋΛ
a«T i<Benbanbefe 3oIbaten/ bie ben^ape boojfieken gabbe /tf o»El
Xod »« *oo»tt(l*enöe <$taeten ban ^ollanb met berboobgefiraff· ^0i0^
«rafr.'* 'Φοδ toerben biebjie ffiaenöeijsboojbsnprbe gxtab 0eI,c%;;«tu£/
^UcdeaR. nelSonker ©ttbenboojbe /enbe Hopman &epnop ben1'· f„,Laen
lamn wor- be eeue*ia*©elf/enbebe anberesia ILepben/ enbe hopman <w tcflnv
4tn uyt isföm mbitona'ö i&?aben-©age bertmkenbe /nabat gun ^jL·^
Siadg«- wel^nttöfiabgkiotketoelftfterpelgkbelait toass Bunnen ^°^η
Ïenller ^eoeben: intoeikerplaetjebengemelben ιï.Mto eenanberm™
vaTndT Ai^tab tsgekomen.
                                            . /iMlhev.ietie
daer in 26S# mtbe <të?oote 5fóerBe aïbuji 1je(ï toegetïoten ff otib / ef**»e1l in
gei«y<L iJoöetibaerin Searatom toetben /enbe gemelb ©afnöel 50"λ" t^eti*
De^oidae ^tabtoa^/enbebieban?ïmftetbaminaugufïuöttjeberoiwaei» f#
aliticbtin öen-fïoimen geraekten-, fo toilben onfe ^aerlemmerii ben ^m^
%Tvetlm
eofe toeberom met getoelb boïgen/ enbe m be l^erke b?eken/b"' ^
« Senie 4ïoo|b]3te6eroben/ enbeintenngten: raaertoetb«BunbanD«»»*'
«ai^iaeat't^wntbeiet/enfeeiierftinbérfe.
                  .. l· «.»«#· rrcoibi'
Mmmim, jgto&%tmiufc& teseti&aii ttm&tmfytt ben* ^*l< "^(^
-ocr page 553-
Der Stad Haulihi                 '4&f
!!iSrö/t)at een pbet fijn gcebjeii te ö«pi8foube5aIen/&ie em'ge <Spita»D* Groei
*uien fnbe graf3ieraebin öe liserBe D«bbé/ eer batfpDet tuptöten gugtte K.«ke
,^ten.(©uatoetbeÖetnie«U)e^atrament!3-Bupss met be outaeten?!^
van
;«»e beelöen b? lafï enbe ojbje banbe #eren afgebjoBen/ enbe toeg ge* S!Se
XïJ^n/ enbe be ganfcDe üerfee toanöe «fgoöen opgerupmb/ enbe ont- Inde vool
*EJ»ab/ enbe tot ben toaeren <©obi8-bien|ï geDepligb/ enbe beo? be <$e* de Religie
"lojmeerbe öeltgte / enbe fuptoere pjebiBatte beg φ. Ctoangeüumg geopend*
F°»enb/ bic albaer ban SoDannejs ©amiujs toerbe aengeöangen/
^woivtesaerbeerlgfiefegenenbegenabe 4&ob|ïotoer onfe^tabnocft
iEBentooDjïjig buetb tot m betenJöupbigen bag. <©ob ge toe fulBf tot be
«oicpjibinge ber Eoerelb!
*..3®eidau!3-geftnbea5urgeren8ieïbeitff£Ö utoetisefen ganfiDen§sn* Mifiroege*
2f
l Sefiiei qualgfe te tobben / enbe gatoen tooc£/bat gier mebe be^atif* en kiagte
r"ie enbe yettoerb?ag met ben S&injetoan karnen enbebeg»taeten d^^?fE
rsaanbgtoajstngebjo&en/enbetoetnietfgb/boo? be toeïBe Dunbe ?"5,?^L
mt oefentnge Dunner öoomftDe fceligte toag tngetoilligb /enbe toe* „,. w"^
^'aten/Ïfe Dier mebe niet aUeenberfioojb/ maec t'enemaeï toegge* rine
derj
j,««ientoerbe-,teeÏHe&ïagteenbebefcDalbfnge fp ooB noig baegiij&t ovwheyd,
"Paclegen|epbbern!entojentijtopfea6eenöeïa)ïerbeï Öeltgte/ênbe
^aertnge befer Hsnben.
ti« ten &**η& öan fli9isr niei enöeanbtijoo^ö te bigben: toaer toe Antwoord·
r?ee bingen ontoetjicgepbeti moeten toerDanbelb tooiben / te loeten be °p d eft
«■•onbtrf nge ber jolbaeten/ enbe be baeb ber ffêagifïraeten.
                k'agte es
■fcJPat be 3oibaeten belangb/Bet en ijs Det eerfte niet/bat Dunne moeb* *?ii„ 2?
ï^Ifafiepb toteeneongetoombeongebonbenDepblof b?ee&t/enbe upt< $£? m"
jf* / i>ie bitBtoitë niet toeberDouben notgte ingebonbe» en Ban Ujoï»
r *
ïntér arftia filent kges.
^« V ««ω*» -bw» der wap'nen-kragt
So ü der wetten tucht veracht·
iJfc«i Ben eoB toeï gelijke ia ftoaerfcer eyemjjeïen ber^paenfïgè
Ζ* "toiHeaentret&en/toaerbefa&ebaer mebe goeb gemaeBt/en&e
SrMOl^en. ^otDtopenteJtllenmetgeeneerempelen frDermen-,toeeI
hiWen obetlafi enbe cnfïurtg0epb öoo?fpjeBen. Wp en p?pfen befe
nT?0 niet meer/ als be f>apt(?en, t©e φι aeïèn Debben ben boobfiager.
J£f eefiraft, én be ^tab tg fiuBr mebe ban be refle befer moebujtlli*
κ»:8 berlofl/en ontiaft/na bat fp Dunnen irigeropten roof ten iele te*
^emmetiabbenuptgeiJiaeBt, ©e öaifcDe «©ob^-bienii enbe efgobe»
^ »n0et bp uietteltjBe tof gen en met ojb?e/en niet bp maniere ban op»
!«^notBtetDjetodmoebgetoeetbtoo?ben,^eiefo?aeiiggeeom&gfoR*
^ten»erfonen/maeröe|©agte»öef^t6ögnettl.anbenöanben tere
-ocr page 554-
. BlSCHft¥V»H&B'ËHBB I © *
beboïeti. <©ob Beeft ben «fcobenfcperselgSbetofi be afgoberge ttfen|
x Iwlben/noÊgte booj be bingeten te ften/maet be felbe met teelten Ι"1'β'
in be b?efe ©objs te berffojen/ enbe upt te tuben. ^>o fpjeeBtD* ^eI)j
Deut.7, J.Hunncoutaeren lult gy verfchcuren, hunne kolomnen t>r%_^
hunne hagen afbouwen, ende hunne afgoden met vuer verbranden. <*?
isaiiCto Bebben|Bofej8/2i(fa/^tf6ias/3ofiag/enbe anbere gobfalige &ef?ert
%7..z.Parait
enbe ©o?ffen in ben bolfee <&®bg gebaen / bie ban pmen booj dp
14.34 ί· bes lieren gepberbgebben.
                                           ,*λλΠ&
a.Reg. 18.4 |®ner öjfl€r f„ ί0φ fgn υ agenten fo ban be ^tab afê ban 1 *£w
«*« 2j .4. met enigen / οοδ ben minffen / glimp ban reben te befrgulbigen / »<
toaermebegebbenfp be ^atiffactie ingebroken/liebebiunop/"β
men baer ober algies bp toijlen fo gaet af toaegen / enbe fgn wnt1"1,*^
ίοηεηί ^isgemelbe jjatiffactie ofte©etbjag met ben^B^ iLg
iètaeten upt nragt banbe<©entfige pacificatie met be ^^ΐί*,^
onfer £rab /gelijfe ook met JÉ>cgoongoben/ Sfimfferbam / wt)tw"te
^tebennietingegaeni fjgmebebeboojfcgjebe pacificatieJ"}*1"^
Stjaetöe geMeben/enbe niet tot bjater enbe toinb getoojben ί ~^:W
flofèmrer ban pjobifioneel/enbe boojeenen tg^/totnabergoeow" yfg
ban be 45eneraele ^taeten I bit in gunne ©ergaberinge op WLLtff
Jjanbe i&eligie enbe o» alleggoebe φμ fouben ff ellentfBaer B*£*Ltfc
Ceplaegt) te be ttoefpaltbertoapenen baeberom ingebjofteo/O*{fLn»
jgupben buerb/ üiaer boo^futëje alïeg 10 berginberb / enbe nage^f^e
£>o fijn ban be&raetengebepïö geroojb&i/enbe anbere refoIuttenr
fceiUiprennaergeïegengepbbanbentgb genomen.. '^&öar/triDe
öan «fnberlgö (mijns ooibeelsfyop be ^aiiifaciie te tofllen iif^.'„m
<aentfcge#actfifatte gegronb/baer 5tbert fulne beranberWS*" jf
l3oo?getoaiIen. «JBnbe toaerom toeg fal ben t&aniften be b?gjjepbD" Ae,
Sftooinftge üeltgie mcerber in öefe 3g>etentgöe#?obincien/&an»*"agt
refoimeerben be oefminge ban gunné iuaereti <©obg-bienff w|n;W/
San be <tf*ent(cge #atificatie/in be bergeer be$eberlanben toe bd» rEie
enbe ioegelatenruojbenf Wiem meet οοδ niet/batonfeberou^
Hoïlanbftge ^ieben / enbe met-namen be onfe mebe / ni*t^"ïïtjatiS
nocgte'upt Itefbe ban be «JPentfcge ftacificatie/maet upt enBeie te,
ban gongerjs-noobficg epnbelgfebp be anbete&teben ban ©ο1;^^
&gri
^apiffen/ biè fuIB* met magt traegten te bergtnberen: ^'^oue
ïiori feïfö niettemin bit algter bp ons genieten / alfo fp in ö«nnc ^n öe
Miet onberfocgt / geperff / nocgte beftoaerb en too?ben / af ^0?„γβΙ1 on"*
oefeninge ban bf en bp t' famen Somffen bilirjS berboben /ba erυ 11 jj
fe» ebentoel bp gen inbe bergeerbe lEanben gelgBe tii0wo»
mag gebeuren.
                                                        fuhWa^
«Bpnbelgft / enbe infonberBepb / be #?in?e enbe ^taeten gei" t e$
%&ïi>m
fRöe ^>atifattie mei be 5|esen snfer ^tab ingegaen. *v^%m
-ocr page 555-
Dn SïAd HAuiEHi                 4S%
gjftinu onfe luiten nietöatBooa-senteïöe min&mbt £>tmw
ïph λ ^mn m^et &tats naöerBani cenc n^Mtoe «èatiffacite getref*
"«Deböcn/üjaermeöe&ieesrliefótentetgeöaeni Erg©
"Fuimtts Troes, fbit Iliurn, & ingens
"Gloria Teiicronira.
Tempora mutantur5 & hos ffivrtaratu.· in illis.
Met is de tijd geVeee$~l· van onfiRoomfcbe Hemn>;
Na if(et onfi beun. Sokgn de \an\e ksretu "l
*De tijd en blijft altijd niet eenderleij van ftaet?
Ntifiet.gyddthètdw·, nu dat het andersgaet»
w^etfaï nu ttoWg toefen/titgemeïti nader verdrag alBferifi&etif»
,cDanbeïinge tevoegm/ lupDenöeüantoooit» ïotteoojö aigfcöIaD.
cföattfcn) fcVir /ftnfitfiffi SnMwegptty / /«»>if «ftigtte&g vm. ^g^uf!
•«if Swftt" «t^Wfitj 'éc&HÏöi ^«9 o@eeg«M>isf giBffiij-wim-Tche dcSta%
fietlïpmVfrf/«^«ifofcHj#y|o«Tbnij'ijwni4g£ jSiP«(§f.ftft?f&|tf- fen■jafioï-
jj* ^* foMeSijtf/Vwg» /tfmjto&pifegM*)/ ©ffmM//fnW|»eP«i«f,ftj/ r/rtij 5^ *^β
T'JïKft, / «fc^g^ flfor eti(tee$ ^j^iffi: aW W« «W*jutti (garttf- Jf",^&ϊ
SvJivi3/*HVVotitt&*ey//ïnV»«&Kif'p*!i<*fMi»iKtfy^i^St^a^tijrjfy fjjy/ |fc ftie, dievl
**S/ {"«Λ StHMtf») BHtfimjet) ftjt^fVtortfT/ftft*%«!) S»ifirfrgirfA} p#MH»H^ftj/ P"tetiïiens
'«««ipiitf. «4Λ;; 9<MKi»jf /CH&Pgrt? ( «W ,S* S>ij«*ft> $* %<Λ &M* gtfM^tfrt van hanfl<5
ξ»^ etfgemwij, jge^tf.) 0dSi?ij> (tnvtift) tVWWfjj / /tfntof ιφβί#»<^ / /Sn>SP fchade, rit
°'*&Χί>,/ /inVflnV** β,ΗΗή) &«- S>»i>*(WJ. ^itSt itr ffftji^; JEijftf"/ ^ι«Λ- het ielrg
./"^//(MStf ^μλ/ <οί>Λ< % ftffbif «©fa*1 *»%&.,- rwitr 't^ig.iS /i'n^f « dêoot-
tfiis. Eflcle omme te verhoeden dat ter cauie van-de Satilfa- volda^
> oy die van Haerlem van fijne Excellentie endeden Statten
J" iu'egenj€gene tvviftofte onverftand tiiiTcten «ten f;lv"CB Stae-
ende Regeerders van Haerlem naermacls ea ioude «aogen op
-ocr page 556-
Sifen, ende overuükx die Satif-fadie geannuUeerd ende " «^
«daen worden, ionder voordaen vaneniger waerdcn ™te*^
van d'een ofte d'ander fijde gehouden te worden.. «b» 0 ,
•0»tM&Kr0«- $6rtWi"«** f*<< .Si·? «^«9 e^rteft, «þÏä·»^        &e
5»e^ Sitf-«o«?«t'«eyit.ieiföi>**·*^ SftC*»»t»ft<ft/fÖ.*fFee,jg.!' O*«*3 Ë
tft.«jW^s S* «SirfifjUriirfjifniis^lejmwpfitj,.. Ö"** Q&-
gi,V.ft ,£»* qoia«irft^*HVfte^«»«>wfeft/^rt<ii8*Q(Vr0Mi«ft *»* *·*º ^
^jftfaeeft^Sortft/^-^se^^^^a-vft ^«.f»«e* e^ f' * (M*
«%*!7.':%%ft./e»»v «gt »ft>«·** ^«-^«wtf^*. Ofortft/ ,»**>Cv ite{?
tfartcy
/ Cta*3*ft? / /*"*' «&·»«> /-,»»*«»■· tiwg^rt».*» m·1^·^^·
gf^e^ft i9v<3««w,ft/ /«f ·*»*%*♦> «fe* «ë, ^••s|.gJ). c·***·*1·· ^
C»^<yif» / /«»*«?· JE&»£»ft obimiwift »i< fo iebft ^nfcif iw"M,w1^ 2L »*-
g.fÓ.ftV^l·»^ / ^^ ^*1· '""^ e%ei§ii*i3 e^wiDft, f»«^ ^gc*7' ^
Kifitó») / ^^"Ti^iiemft idff^eVfte^Sifft BMVtoiSiiiif·*}?^'^^^^^
-ocr page 557-
Der Sï á ï Ç á e r t t u".                    4ê^
KV ^äß((^ eiSwaift) Saii&i? |<Bwr GvHbfulft) l /tv&t Gekift} / /Vers
«S^VCl,, iy cH^WMÏtó ^««Vlf ^«-ifirtiMf ^«•J-^iwi· <£"$*" &*«*!> «^
ew"Hff. QiHÏ jrt^g îËç^é ö (i frig* 0a, e>4i 9«á*â/ ^ £aj «mWp
^â*'9 ^oeeïfeifii»; (WtfSif 6f0«pF /tfnSif KifWeiiiS fijt) / |e«Sfir gntfr / /tttif
"""^«tii «>fttf« ^Htji» e«1)if«tf »Hirvefi?fit»e*· / ^itf* gx>*9tttty ^«nfa C«tu
O ilf*'i3 3««*ßß») '< ñ«Ë/ otoi* Stifï á6ß 3ë^ /tftfiSenttniie' \atniVfi Uitni&
'9 / S^^hegeeitS »gi f<Srttf CipiL" ^«9 /ß^ß? &W »fW »biïg«fi«i' S«ij,
Nnn 2              ^a&UK*
-ocr page 558-
47·
Β Β S « Η R Υ V Ι Ν G S Ε Ν J> Κ £ ®
Hiklaes vander Laen.
Pieter Ianfzen Kies.
Adriaen van Beikenroede.
Matthxas Auguftijnizea Steyml
Mr.Ian van Suren.
VVilkm Dkkfzen Deymaa·1
Mr.Hugo Bol.
Arent Pieterizen Deytnaa,.
ICornelis Rijken,
lakob Yfbrantfzen.
lohan IClaeizcn Gael,
t©efe petfotienfg'nïjp be|ijéffbereribe enbeanbfre&aetiefl t*«j*g
ïanö naer boojgaenöe benominatie ban χχ ι v. ifcaeben ben«J1>C · ^«twp
geerö/ ent» ben vu iw. genomineetb tot 2&urgemeefïetftt / nöitf
l&tfif penen / fieööenöe ben befloojtijBen eeiJ gebaen tn ftimöe» »*
officier ben i»'. September xvc. tarfitig.
                        . „^ers
©egenaemde Katholijke Burgers, gtfïban nfetg töetenöe/& „ƒ
antangsi baetna een benf&inse ban<%anjen/ f «mfierbaw' w1^
«ene Requefteofte ISerfoefeober/ beïartgenbeöe b|n^oefettt"§;fltt^
gunneaoomfcBeaelfgte/boïgenjSbemeermaelöaengetoerbe^g^
factie/ loaer mebe ifc befe fianbelinge fel fesflupten/öat 16 upt r?rl
in fij η Seftiende Boek alhier met fgne epge tooojbenfal bpm)$ ;ΛοΦ
Vergade.
εϊηζβ van
3©e ^eren ^tae ten ban ^oHanb enbe be ^pjinje ban ^P^JLkW
tot Sittiftetbam tergabetfc toefenöe/ fa fijn enige ban bé ®*Ζ\Μν,
«nige Bor- ©digte binnen ©aerlembpbenanöeren bftgaberbtenit«PfelJ^I,iefie
_«ie vande 45^ Mn &atenf bergen/ enbe fiebben f famen geOoten ee η*Ύφ/
ISbÏrt *e ^enteren «n ben #?in?e ban '0;an jen ^rsööouöer tan ©JJ'J^
aen "Haer- ten epnbe fp fouöen toerben gemainreneerb in Baer erercttt^°* f?
sem,
tot fèaeriem toefenbe: om bef? requetfete concipiëren tefi"j'niij«
©irB laolSerifsen ïioojngsrt notaris/ bie be feite ontvmtv^'^t
ftentse ftenïupben too^ag/ enbe nafcatfr· baerinnefiier etp* „ƒ♦Dofrt
fiabben boen teranberen/ftebben fp bie gearrefteerö/ enbe tn tw\v^ttt
Üelien/eHbe bp enige tan be fiaeren boen teaenen: enbe βϊ*1ΐΓ, -ftc*6
«ft Stater/ IBf.lau ban "&«my enbe be iooineembe &οζ*$<0
-ocr page 559-
.              Β β ft S τ ad Η α β r ι ε μ ♦                 %?$
affi^4 Vetoën be felbe reguefïe meöe te tepnenen / Beb&en fp 'i feïbe
BöH-ilCafScttógen: beboojfcg. £>tuberatlegerenbe boo?eietupi8bai
f£"let onrebelgnatgte/ bat3eboIgenbebe ^atiffaitie berfotgteniit
loMf < e£ertitte gemainteneerb tetoerben/ alfogp geen btoangfnbe
««ittentie toooj goeb engielb: ntaer bat gp baerom ban Daece religie
J** en baas/ notöte be feitje en nonbe toefïemmen: be bootffg. ban
^«tenfepbe boojeftupsv batjjp toefenbeinbe JBagtfitaetnirtgoeb
« aonb te tenenen/ boeg bat flp ber JJaen gabbe/ bat inbe bergaberin-
&f?fC -^iaeten mag boojgeflagen/ bat We ïiatöolgneban ï|aerlem
j^p'ionben mogen berfoeaen toelating*ban genheber ereratie/ bte
ihp*l!tn niettoepgecen enfoube/ bpalbfenfplieben nonben belogfen
SlMne E^«^>cgjift/be felbe gaere ejesreitiemetben ebangelioenbe
b ^«Relfege lere ober een te nomen: tnbe ïioomgert ertufeerbe gent
%t >v ίε6ε"Ε«/ betogle gp ban genliebm gefinböepb niet en toaö/ enbe
thhI9UeRe
alIeen a®tm pu&ïgnperfoon tot gaeren berforne gt maefie
ïtojfeefcgjeben gabbe. StlbnjSbJerbe be reguefïe bpenige anbere tot
l»;!"t'g in't getale onbertepnenb/ baer onber bgf oft meer &etfitji-ge* ι
^enujarem
hm?^egtfirsetenbanlaedemSjanbtfèbergabernige fetberfïam
i&il^be / ontboben ben boejnoemben ïtoomgert boo? öaer op 't
fehhPgupö/enbebiacgbenöem/Ujat ban befe fane mogt toefen: fji>
foott\rei aIIe# 8el9& Set gefrgieb toasVenbe bat gp ais" een publgfi per*
n,n" «erfofpt fgnbe ombe reguefïe te manen/ tfelbe bfrfïonbtuette
iWj?entoepgeren: enbegemgebjaegbfgnbe/of gp ban be öoomfcge
fa/1? ^0* boo?(iaen /fepbe baer op/geen3in07nocg ooft bk rfgite*
top^t&aer merKioag/niet en toilbe beranbtooo?bf/aIfa gp be aoonv Koornc
*n.orm!?"8fegfeIbbooieenbaIftgeö*Iigte/ enbefjaerlier&e boo? een hens v»..
ia /7ö-6upl:geb?aegbfgnbe / of lipbt reguefïe bp gem gabbe /fcpbe kiaringe
n.ft;"öe g?m öie afgeepfcgt fgnbe / b?aegbe tot baat epnbe 4 gem toerb ^a'
hy vaa
len"»toooib / om bit naber te oberfien / enbe fo fp bie gefonbeerb bon* ï*h7l°T,
lnilijenianben ban be gaere neffenji enige beE reguirantentetom* hku
èanh
?n>ómDic aenfgn ertellentie te pjefenteren: alfogafgp bit in *
w^banben^wtgemeefierj&iBlaeöbanber&aen* ®« booiff9?e#
x
10
JSfguefie aen ben^?in;eban<©?anjen gepjefenteetbfgnbe/gafben
Wpr cÖbaercpboo?apofitHe/bat gp berjlonb bm ingoubbanbten
ïhhlr iοείϊε#«η ben ^taetenbanl|oHanb/ bemelne baer bp grote*
èa«i Öenê te merben belafï; ojbonnerenbe beröalbf be feïbe in gaere»
gen Sefielb ie merbem «Pe boojffg.iaeguefie toa^ ïupbenbe albwjs,
êy^W ^«Eeew!» / vimonfftdi^j &*t pfrfenC») vvtïtnjfnrtntti / Bunnen ie Room,
»βί? <a^ ***91Ï*M* £>*** 4βί<*- ^«9 eé**rt*tg ^es* #ί*> fifblf//iM$>«f fe h « Reli»
-ocr page 560-
'4jx           Â e s e ç R õ í i s â i ¸ í o é t 6 f ■ ..jl
©VClgege- â^(%'%{^ «Waf*-/ f â ^o. ^çßâí^â^ / attattoto&s (ÌË<éô>«íÀ{«*^ú*"'
F?nzeia" 6^âß«* <=5,«£,'icgirt.tffMv«c%6iiib1,i(ij> £*«- Q\*9c*U»\ty/ /<»*~S**""*^
CHanjen.in ijIW vioifftj <=ß>â4A.%tf / 0«tf»W fg «Vb* $ öâð;«. ,*i«r£, vW»U$*W ¼"""
Meij IJÏI. $Étj «ÏaHÏif t^afiffeeiib0 »p *ft)il. $anuau\ l$Jl* VinM*V F*^"*!^
^gpiiffiÊitg ftrfwfSifytfWiif ff /j» <%eee>ft) <=í$*ß&çâ(í *Ì£*ø<(* *£
gnnnnet)
/fn>i S*e«VVi^)i»nMft; <*©âú*0é«»*)/ ,3«f»»p>) ^fHfwjfcnj («*?' ^*!*.
ifHfrnj iy 0«&çÑ ï&ßß^âß' ^o»mf^«P Jgiffcgii» ft; /igrttUi*****) ****
«Toga*»- «f BBf?/^Pc)«ii V») /^»ïVs^iwi)«u^^anVfiift>i ^«^*! '
ii/tgnWeitS ííâ (mt9* âßççß^º)^ etCnpfy ßøýºííâåíé^^*9'**^**
ßö««ß&/ ^eytSktitfrimttiiCr) srtihti*
W JtttQtvf ?$*&*"*& *'Ôî,
«£Ýéß*ß ; 0«nfeu0£iwig(aM»W ë&A«fe*me<Hi>f £>*<*·.(H*l fj«tf«- f'^i' ^
iD^arteifMj/^nWiiibwi/tfiitj ("o fr^ftrfiafcyaftvMjifjiMffc*'**'/^"
âý8é!<À${ú«***á //matte "ô&äéßÀÀ, gipÊ«nViiii>/^ft; bmm»
fftgft»/ /tfHVS«£-e%rtij)jf<lHfff/«iwSii' S»ay Qtfuir ËËâß^Ë^ ^
««ff'nbftwftj/rtififé /»£j*e«in) S>C«l»»ifii' SkmiViP |wppftan%/ f***Jo
,0* ^»6rtifW (ltn»<ei{(t S>Safy S^af fótmwctfc ttUftQ (^nfif <%<*&*■*ƒ
&«fe.j«i$) ^«<itfwan^?»tfir-(ÜppfiaMiit; *£«, ii^xcoift) gtïaW*9 '<J*'i5^
S»«y f« jWivSiiijlSifjj Bngieije BB*fagtf- S*g \>i«hj fewVtf' ^â»^ "&ßÅú ' ^
S.ÖtfWjAiiW.Sii füfpei«H<A; <«»,£_, «2. fien>\»-|Ïrf»»e<^·^*"^ "/f
ti\H É ëÌ Bttfifo»ƒ&ƒ£ SSifftfttf' / ßÜ(º§Ë? ^tit? {«ppfcawiÉ») /<·ËË<!> »'"^
-ocr page 561-
D  õ "Si i Â Ç Á Å R 1 Â Ì .".                    .$£&'
'·$"*(<}tfrt»«|3 »* anVr* ^f*} CntigifKi»} Ü&Ë&ô/ 3»tf S>«fl(frgif^>lflJ f% Set; *!?£(*
S'^//i>»VWirSr«9Wf"pp£iaM<i9 [vVatfiiirS ^iitoM^tffijgipjyjiVb^ip/
f8 v*®(iniitt 6^>f») Wwtë ·*ß*í** figMitiKijifij/jWiaiM^-fijiMiiiij/^eiV -ittotif'
?tf8«iifffij Sfi^aVMnjftj'IV ft»#V 'ßöííßåâ .Si- (ú»ññâ·ËÇßß») S>9dL, 'fee#Mfc
>: ^/ ^tm^Q^tu£iitt}tfij /tninfff*} (Yi9tg <■%«*; 'jSetf ^MttWg^irf atf»
Si's /«·; fswSÏ ^txetyéeijeii*· RiSeskiW/jtwaifii- §#Me«g5)ftj'forfoiAj<«>?
i".l»|lfTnj'(ai#''.^<«Tiii#' S*n^if JcB*9mftgP 0itiyif it&fy ri£i««pfr«ey
^<f ^âïß^Ëéß Jgiitf- upmgtóii $>afffcj-«<iif ( ^ìë'ú ^ßê¸ßéßÝ <%»g>« «S>*WÉtff'
AiuCSiggtf^ p»o^(i 4iP sbt%^si^r) ^U^ jtnifftéwVfctfjj ytf^iP paWijfrfepptf'/
^si ^iitjifiÊytiP (tuft j#W»<W t*fSrênpmf»; ^nej twg^iiMffii ^Sb^Aj ï
^iei cw^ itiHiiiifirStf' iVWifi ^iwig üW&jiortf J*Öjé*j ^Siif iifpfl^ R>g«pie
-ocr page 562-
474           ä * S ï ç R ã í é í G ê Å ê õ å L ï r
awitf» / f ï £*< «nbi£ o^ â>& f rfigitf" <*»« f f <nf ijéj / »f M>i(ï*9 *                 -
'frMir vvffSbfrfU (JSetjwrtr if) ij> /Ì*)\ö& e&»ftf&<&**<*** â"*
Q&zkffiit »niS<<*Aj c&iy \ttSi^im^^itiW**' »pA»ftMf»f»«£ f?*A0(»·' Ë^
öËß- "5ë{ |4ee©.»£%Sifc?5ifb«li / JS«*«- Vifm? partij* ftffftrf *** '^
&.uivtortj>*i) SwfiiS^ieit? g<At^inf$ AtM^V Aj 'ÏiMHimAj ff *%âß|^ * _^#
jiHfjj Ëçâéçß#ç«ß*#- (,3á<*-%*»** S·») /«gfivpfitf ) ^ij» •¹**''8*^ «i#*
tn^^f 3«««* Bbir· 2O. j<rt*ftj £»♦·# «pfHtfij0.<.9**gtf*rtf»Y/ /Aft*' *Wr· 6 ý' 1 * g^.
«If *&£ 0*vftf 5*19*5 isfi |«J5- ^ii f4pp| i«Mf ft? (tlg ^MJtff ^iKO^J /<*> ^""^L *,<»*
W*e*«#<i«>i«0Aj ¥§ {*g*6f «eiif fW«n(i§A, Âñ#Ìâ«ßéô ££ 0«»>^''"L^
/fg/wifitf' SwnW ^eomi^i Jgtfigt'?}*) jB*>«>i»»f«gf»J <&$*&$*? i <%«·?
HtxBebfyf íñßñ*£Ç«' 'ïbep qiffwfi <tf< S>e0*iftj/ «W ff**»*8*** (ittt*
«i«ft>//*·>#* eeS gil <V*ifStf· ft$»n«r( <=ú»«9 â<&îß«ç <*i?«w<W ß3"Ë^ «ff^
iVteanjyiMib /<grteiti«f ^ìì^éÁ» i£.iw") ^^rf*
&tt* ßûââ^ßêâË .jtfVwwyAj «ÌéË^ itf- WAj 0i* *»F<9/ <?*·* ^£#
%ß <*BtiW»rj,/ pt^if00M«9 / /â«>éÑ fcw«rr »Ë**#< ^gftfit»·^ / 'ft,*'i ^,ß»^
-ocr page 563-
'D Ç X S Ô Á D Ç Á IRI 1 Ì #                      4?£
^»«»nf»Hft).«i âßêçÁ; o(fa*txttvi) jWi&~«Éf» <«f /VrtC»^ Sitf' /V««*ft£^.
&^$i*i/\»»j(HiiJ*(irt«t*iiie$e(}vttt)it' S)Sifif»)>*g Qtt Ìßîç* *G<rt»
^«V,,.^/ „„g ^fc ^ fagfy p^ âß fcfitf' Sm»i; IVWf tiftjwn* /(QtttUittj
'**»»* / £*i Üö». <ggfßÊ-^iir· tnMif ,Sefti»tf $»i niigt / 9*Q*wXirfil /«***>
^y***?/·!»» /f^«»ji>je#- •iH.MitMitf' »Wi-^n«Jf£_,^4*?|>«4f j<ei#bftf)
Ã1^^ M*b**Vi CytoM* O^ixeif fj Cm^AJ (0}?ñâ»ËÌß<^ frrt^VJij^
Ü-OO-2-
-ocr page 564-
n0& Be s e Hitri Ü ei Åé? ds ïfo t
ytfnitP <t>f /<i»J/VinVtotufffiP f5ifiM0i>pif *«£.>tti&j |a£»: <%â*Ü?« H^iW>#»»*
»«£. ^ê»Ì>éß'⻫5#ú·ß^//ßçßéß' ,&**** wtfcftf t>oS ^rrftf R?***^ ^^t"
-vnVrtr^AiV S&i»V< /fii«VMf«ffo«Jtf'/ ^»Å&.çß/ ö»«â ekeatté*) ^&.
Het over- ö å boojfcB*. &f «juefïe / geïgft bergaeïb fss / Bp Öéti Ö?ßð5* öfi
g.eve va de fgj,j,p ln öflnbCn ban be ,&taeten ban üolïanb / ter felber tgb tolfL·
voorfehr. fterbamtoprgaberbignbe/enbebpbe felbe gebtfiteerb iW^O^M
*q2 smaujBen jpnömcft/eriWtaerflaen bat get narri enbeïngouöbafi*
nietwci-ec <«ß»å öeguetf e toa#t oiittatfe be töaergepb gefafytieerb/tot 0r0O;ffia^
3)omen,ais iuiie / beblamatie / enbe onere ban benfeïbf ç Ibtaeten / enbe njina ^
tekens de btrjg in bilipenbenf ie en berminberinge ban gunne autojncpt/? " ·»tt
waei heVds,$)E S)?fonber feet gualftn ø nomen bat be boo?frg. 3ioo?nt)eti Pfnl" *oC
A-m«har ßïå ^aijï,e jatengefejiipnen/fp gtelben 'tabtuf gp geniup^^ r^m/
fn'û"}.! ^cpgemaffeigabbe/banben2&utgeineefter .©etlaen toetfcöooBW59;1«
MB^ncM, |åâäå11ïä:ä8ß ^fmtoeSBenlirBbjagöatgpiJe aoömftge ^ipciPH^
nieiéngabbeop^emaefit/maer bat fjp ban genlupöen öarrto^" ^#
forgtfnnbey ïfelbenfetgaböe toïfïfnuj?rg?ren / aljef tarfriiDÉ'f" ^
iilÖH perfoon» ^aerbjarrnbitr«©ebrputrrrbe /toeb'frpfb«trecv ?
S3oo?iii)?eben5lti-i}iiE}}e bnbi iGbemmatr gmterrbewotïöelfiiöeu ^
anttoooibf gegpben, batmenfe tnben 3page anbtoooi&e gtbrn ""ö£n
Dasimenfe met bet eerfier gelegengepb oatbuben cft ^x\n &
(oUfee.                                                       ~7,                   „TnfcfmÖ*
^ntnibfeèïbinfg'bf berfïot ben Ãç bat be ^faeten feer ÖÉâ;^'"0í«
llü0«ii0meniic|jarbii|)epiiban femmise Jöooojben inbt öoü^ue(ic
-ocr page 565-
·_                  Ö HK Si & ö Ha» r i' e μ ♦                  \yy
^Uêfïegebjupat aljSnatnentfijfe'timet gifïeïö toag/door't onbe-
iW^i eleyu CCi,s * ommiffaris tfÜKUX»an ongeftrafie ade: Miniftrcn als
^°«ebtar)den, enbe anbere öie tflttt toatenbetoerenbe be auto?ttept bec
gEren &taetf η / öie gefenb toetbe / bat te nitte gebaen enbe geürenit
2a ,D/: toant o; ^anffactte ƒ toefenbe gentleem Jjet emge pjtnci*
P"M ronbament baer op fp ijaer iScguefte pbben gefonbeerb / toag
*££η,8 tnbs te bojen bp een anbet attoojb f ufcftjm be &taeten enbe
* ««atfhaetin te tiiete gebaen/enbe geBaf5cetb/baer ban beiefup*
en ii Un nut «t'tutffftt / botf) meenben be fuppHanttn bat fiilfir mtt
■i,e„ °8t beftaen/ enbe bat öetniet toette uife οηίδποϋρί en Bonbe toe?»
nef' Ean *p üm ®emn δίε 'tmeöf gf δποορί tjabbcn: öaet tegen toerbe
»jepb/ öai be .éariffactte met anbere Regenten getimeSt/im b» befe'/
u tg bernoegtnge banbe Jjtaeten ge&tegen fjebbenbe /bolöaen/ enbe
IflttK S/Enbe battwMe ban ï^aeilem/enbe anbere ^teben banfèol*
.'wOjBtlfötoawtfc
0üp^n>Sentpenaet tboo?fc|i. obergebenbmibe feoo?t»er|iaeïbe öe'DeKoom;
^*qte/nairjentlit6 tn't begin ban 3|uIto/ fijn alle be perfonen 'tboojfcö,ic hcKa^o -
η ^"efie onbei teöenb fiebbenbe/alg ook be boojfch. <©uö- ©urgemee»''*ka·Jie de
rfl^r«tuber/ enbe üoojntjett onrboben getoeefï boojftaere €ommtU Reci"t&e
jj'Reti bp ben $?tn3e enbe ^taeten baer toe geeommitteetb/ eitbe !
cifie vande
'
ά " «tpbeti afgebjaegb/ offpbpheninficubf enbe"narrfin bièboojfrF Roomfche
tn$ Re Seöaen/enöe fret betfoefe ban bien notfi toaren perfifïerenbe: Rd^k biΊ» ■
•ue naetöfen fponberrierjt toaren bat be Commtffa* t$/ Me bte ban be nen "Haei-
i rcfojmeerbe &eligje be <©?oote ïteree ftabbe obergeleberb/enbe,em tc *«-'
},>"? P°fïff3tegefet/'tfelbe Öaöbe gebaen nitt beur een onbebatptbe» houde
fifa niaer tifurïafi banbe Heten Statten/ enbe confent banbe JBagt» over»ü?f:
j«f ten; bat DOB boob-ftraffe gebaen toas ober ben genen bie ben $a> "οκΕίΕ
■IJv&uxament» baginbe<©jooteüedieftabbe boobgefieBenröatdenHa4J
f om». ®9iiffattte baer cpfp gen inbeboojfeö?. tërquefïe p?tncipalöfi ontbodl»,
J)fl.i!lt&f n /biUr £>et bOB?ber&aeibe arcooib toas geannuUeerb; enbe
ttih» ι;atr in l enöe *n anïlEte *"a&en étaeten ftabben geinjurfeerb/
ïeii/Λ ere«to?ttept te naergefpjofeen/enbe baer ober Rrafbaertoa*
^jyöebbrtibebeuifulSeenbebiergelgfee inaniereban boen b'een ben
We*ltn opgemaeitI enbecpgerupb/ baer upttoriftoaereinronbe*
be ί! ίη i5ai!Öf n bonnen entfiaen tot nabeelban ben ILanbe; fiaer toer«
nr(· /* afngefrpbbattertneerar.toaeröepben rnben örgnffte toaren
^ja Pö/aliSbanbenroem banbegrooteeenbjagtbtebmnni ^aerlent
fetff.t,nbfr ben burgeren/fo ban b'een als b'anbrre religie :raaerbc
ZJr'^tattrji toaren tertontrartetoel onbrrttrrjt banbe onlufï bie
eL niï1£«p"bfci]urfenenbeonber beffftufterg toaren bafienbe: enbe
nte» ,firnï,|k 't8£,btab ber latlioltïfeen/ inbr öequefte grmelbet'en quant
baplf b^Öfïtf η/mart toaë eengebtoongen gebulbnnentoiptoel
iien}iö1T!ei,f?frtoaren/ Ooffpbaerhanbelbrn/enbe menfoubetgaeff
^-Msabömfpmagt/gclpfpoo&öinnen ©arrïfm ober enige jaeren
Oio o
-ocr page 566-
478           Β ε s cm r ν ν twee End β L o *
*shtï»S' 8«bbett^acre*6ttterBepb getoonb aen eenen · Willtm ügSen / JJfiL
4«s· een tooojb mofi fterben} batter* bier onber be gene toaten bte tre: ■»
ticter k*L·, mogten/gebaen toeren/ bpfonber ban öaer ontoetenijepb ban »" "'*
ende stege» gemat 61artoo?b/ metbertdartng&bat fpgeene meninge en paboen»,
xuehen Jab /iet teboen bat tot ejjtoesfoabe mogen flrecnen / toaer fltw"^
§mman, ,aoB βρ be alberftilftMnantere jéfjen-öoettHeS fnnbe/ be fa&e ν™01?".,*
?ïepb tnet fo toepmge pêtftnen a§s mageteït toag/ on be mening*_' £
sin Öet betfoen toei maren flefonbee tb /Tonbetia 't minfte tegen oe»
tojitept bet J>taeten iet te toiUen urineren: bat3e ooft ban be'^■»
oberbengenenbteiJen f&ape fiabbe bewrfte&en geen toetenffJ^iVjjg
fiabben / alfo fp rnt berftonbe η /bat ftp ttrben f^age toaja ψ*00ϋ£,1 ttt
niettot ^aerlem /iplaétjf baer 't fept \m$ geftöieb /bctjaiw" **·.rfl,
<fcjel lo.ofte icofte meetip tfonenbabtg toaten gctoeeft/ bte be P"'.
-tien als boen inbe Sterfte fönoeftabben beroofb/eube enige β^"*^
fonbetbatiemanbbtnnen ^aetïem öaeresm gebangen / beet ""^j,»
straft toasigetoeeft/baer fpaf totften:bat oofe't beröaelbe-bat]' **,.
lemötjfirntoasigeftfitebboor ör$atifrcatieban <©ent/enbeμ*Λλ,,
mebebterg ïpe faientoaten geafffepteetb / enbetmer anbete ep»
-tien: berfoefcenbe Öati5e Comintflariftn tenbe^nijetftflppWijjg,.
be $eten £>taeten fouben toilknboen ban baer berepbe goeD»*1' ^
ifiepb /enbè gefloojfaemfiepb/ enbeb? tntaerben te beftfteten tofr ïn&e
betfoefe / enbe gen boejbaen u totllen£pgen in a!!e ftiUitÖ«PD'
«Wfcflfc·                          .                                         « λ /batfP
'■©e-Heem- .^»0 öebbente boojnoembe iTommiffartf? η nenitmbenbe taf t '"M0
iieirtKatbe i,an eig^gaete namen /bte fp onbetbe booiftfii, aeqtiefïe 0et.^eti
w«1,rn 8abben /mei fiaet epgen^anbfouben beucfjalen/enbe toöeren/t»1 fen
Slln tenenbantatfp bififteetben ban öenbetfoea/enbe batje Ie,e|&e
&aet tyWöa&öen ban 't gene fp baer imietttogten ratföeen fiebben/ 't toet» w
-siamen, en b*eenr boo$ enbe b'anbet naet gcbaen öebben.                      e(it Met
oidettey- 3©en ©uteemeeftet «©errit ,§>ttiber / btebe'boojTcB?^ ΨϋΙα te«
ïeningen. enoabbetofllentelewen/maetbp 'flefen ban bten toag ee^f'0οβ?
Andwoor- gupfe ban JB*. iSerrftbanfiabenfbergen/fnnftftoonbabet /8«^ίίΛ
^r s«,v*r* anbtooo?be/bat npopfeSeteti bag onbebaefitelgn g*o«if«M^7fötig
So»id3 ÖttPfe banbenbooinoembenfgnfefioonbabet/omöem ^«/"S^tt
■voorfchr. particuliere fasen tefpjèfeen / enbe bjagenbe of fijn fctjoonbftori we^
saequefte toa0/ toetb 8em geanbtooojb/batbaer enige liarBöïö&enbP ψΐ^ίε
«lerReom-tenAbteeeniSequefttoilbenobergeben/oni te Rebbenb?ïF ;^riD,ffj
ifchiKatho ban öa^e fcêligterbaerouSp fepbe /infalber 6t> gaeti D"JJ„' lefte
iUfjtea. toattetomgaet/enbebaerbinnenftomenbe/fioo|bp BP *Sftber'
ibeel banteöeqaefïe lefcn /baer ban ÖPonteoübenöabbe /uaw &ef|
iJitatnjeniiie&t toexbe banJöe ï|aetlmtfröe ^artffattie/ettoe Ό&^$ο*
-ocr page 567-
' fc                 D E R S Τ Α 0 Η AISI E Μ .                  'φψ
JötBoIfiSen berfotljt toetbe te Hebben bjge ejceratfe tran Baere fielt-
««/ acötetbojgenbe geur eonftientie / enbe toajibaer boojbis bp geble*
"*n totfiet ftyepben toe / ijebtenbe g?ï)oojb / enbe geilen ι enbe toaren
vf Öem fiHecn ge(p*o&enbefe toooj&en.-bat |>bet|otf}ten te fifbben Gevoeié»
ï»öe opetibaere erercitietoan fi/aere ïÜpngie/batDemborfjte 'tfelüe van Genst
^tfitenbetebclifntebjtffnitoantfjpötelöbolgenbe fijne tonfdentie »»v« o-
, *°? ©oö/ bat een poet ïiet&e/toat üerfee bat hei oo6 mögtfgn/fniïie XV<fγ»μ,
Witte/ aijs fp tnöaete tonfcientienbooj <£ob goeb eii opmöt ftieft/ ^ ?"
«.«nbaerlttii bf fi,oo?betoegelatente tooien sfegginbe befe reben baet ιίΛα^
/ Ö£>t Ö"t niet alleen boaang in be fonfdentte i$ / iemanb tt mtingen <
6?f nbaerbenb'emritte ban een Religie/ bte J)p öouöbooj balfrfi/enbfe
ti"ae°/ttiaerbat öetgchj&e btoang t& tebtomgen ftmanb te laterr
^Pgfnbaete ejcerttttetian eenrrfigte/ öfefip infgne eonftientie mop
,r,0D Qeboeibe ttjaeraiöttg -enbe onjctijt te toefen: eontranorum cnim
l^ta eft ratio, & diiciplinai «Snbe bit i&oagetöte bjijliepb/ te mogerr
*?Γη batmen mescWf enbe temoge nöoen/ batmen goeb ftoub. 3£it toafi'
5? «at bp fam f„ oefefaBe geffeofeen toajs/ fiebbenbe οοδ toooj nocg) na
^*eIlnanöban8enaIl«nombefefa6egetoeefi. «©ttgeboelen lebber
^aibbetifiiaerengeöatt/ enbefiaböibolgenbeöien/ in'tjaer ij66,
« ©etefojmeerbtn bp be #ettoginnrban ^arma toegelaten*
*£,* oupten be »oo|ten ban be fïeben te pbbcn b?ge e?ercf m ftenrbec*
i^wate/cnbe mebiaatiente mogen boen/ mitfgaberii aeriiente mogen
^««»en/ tot opboutoinge banbe ïterfie büpten bt i^out paojte bet»
S^b^aeti^nfoyjeplaijsiemanbgetontttbueetö/fioeüjel hp banber
SLWmeerbe fieltgientetentoatf/* ttoelBooftmetlfbeniperitule # ?^.4<sé.'
|5'tötebe alB*tnatoeibteefc:ntaerberftonbbarïtepferJiarohistienbe ende+e^,
n.i-ine ^btïtepu^ber <©erefo?meerbenenbe aH'p anbere kernen on*
w,?«öebt./met tegtnftaenbt bat We boojftfi?. ïter&e enbe anbtrpit
S enbr «taeb mogten getoeefï fijn/ö'tocï&bp niet en fepöfr/ toanr
ret geen qneflie en toai banber ^«rftenbalfcöppb /maer aWenban*
"«ttonff jentten bitj&epb: alfohier ban aïïeenltjBen geboolbfotibe mo*
^n Wfirn / enbeniemanb al totlïenss en boolö? toanr aïft bölinge inbe
S,0eiüfe|tpï(pnfeeIö6eenbeooibeIfnbe iitagten beilaet/grraetSteetr
fiTtV^tHiti» miapb enbe omöelfbbat Bi» goeb meenb/enbe oo|*
Sf»b. /<r<irbienepnbe mebe om te fteipen toeren'tongelrjS batüm
S*feimeerben gefcfitebe / enbe boojbg allen anberen religiën / en&r
*»wttentten/fiabbef!pfiem tn i^aerlem laten beOunten aJöfp belf*
rfo bjojbe banbe ftiianjaetöentn'riaer ι j?i.iotiber bat npbooj'f
Stai^p«*gbfnginfan««p0berfetofteuptgfbjagt ftabbe/ fonber oo&
S^p^cbteomalfiingoeb/batöpbfnretrenbe buptettlCm|ierbi»tn
%!il!!?«eent"e toantfip**baermeefiöabbe/al« baergfbb?enfqnbe#
iWfraïtemaelban ΦΜ billba toojbê aengpflaffetr/enbe gefeónftf*
wr?· ©^Oibjjtoaje fsp tenepnbe aljS bo?errna?toDptgaen banöê
KI tlt*
-ocr page 568-
^8ο           Β ï s -c η R ν ν χ« c Ê En » η & ° F          -
% 't leget gebo erb / niet toetenbe of men foube jent fllöfl£""!{gültgeti
beren omgenjagt fjebben. ©aec naüjajï pp ontrent *l^,?n ae&e·'
metbenanfeemi flebangenen ban Striem aen raalfianoerev»flflf>
tenbbpnaflitnaerMmiïdrebamgeboecbgeyjeejimeieenpoci·« »^
knechtenbiefeüeïuaerben/allo<puc bvailba'tboiini0Αε^,>,Λ«χβ
<iiat3e ailegaber foubenomgebjagt toerben/ban toPibe Wl]r\,$?
€ofg'nStanben<lBiab«ban25of5ubeiet/al!o.t)p aen öentupw*'' ^
ïjoben gabbe / fo lief aig fp fgn ietoen gabben / bat?e geniupw»"fi&?
bernaet#fleiïemfowbenijoeren/'tü3elafogefc0iebe: uptai t^rDïti
ijooifcg.töag/inn ongattgbigfiepb m befen blg&en mogte :baxl~*tm d*
itign #erenöe<iomnujTaitienijteï: af tn't bejien aen inga ^D2ftft,
Jbtaeten gun rappojt te UjüL η boen. '<Bu UM& in t ffecte be» ^"^,
^tuberg anbtooo?öe / bie gp ben €emmifïati|en ft öiiftelga 'e»L* t up
De ani- ©e ijoojnoerabe^ir&©oJaerf3en3iuO£ngeuDetalaetbe <'£ löi
wooEie va berfoiijttgnbeombetöiguefrein jguejiieμ tnaèen/jjerfton^*' f
Koomheit gjjj eenpubigB ptfoon wet te mogeninepgemv/ bpjonbtr baiö^ D/
aopcdehet 6onbegelot!en.Oaifgn#i.cyceü.0fieöe #eratJ>tae*enbanffl|J" e<,
'Sï a" 'tfeibeijHalicBfoubenBoimennwTien/nabieneem toef wotf*01, .£«,
fiueite, ,el£n ie öEüben inbeüet-anbüjoajötnge ban fgn «ewelleritK- en.r,,,» 0ie
             tn b?utn uptflegaen/ bat fgn «etcellentle geensing Moo} *#»ni:eteil
Jïrafbaet gaböe geatöt get üerbanb bet €öelen / enbefiftp? *.V>": iuey
öanbeaeguefle totB^up^eSe/batsijeleenanber tcerfetöa?c^» 0
infonbetgtpb na btenfe tegen pmi-betBlacrbfifibben / baer -linie■j» ^
|ütllenUoenbanïipboo?iaEtenenbebfl!eüenbanbe 25ur8itTie^*fiarb
enbe belangenbe bat enige temaken ιπ&ε üoo|fci).45eguejie ^Βη%^
i^enen/enbeaoBDer^taeifiiauioiiteptiet tenategaf-n/Dat t" fic
Dp niet ftgulbtg te toeran&tnoo?ben /aifo Betteaenen ban mM„Zaötn
•«iet fgn/ JtiaerbetdiRpiiantentoetBtoai/enbe bat 006't·?^(£»ι
iüan bttn naec b'onbectiipBEiHnge niet fiitie / ma*r*er f«M"M "ua,i
iJJcoioenenüjaren gebïeben bte"tgeneinbemmwtetegsrbeof-t«s ^
iigfeftaböengebocgtte fgn / baer in naboen ïnogenboen *^'te$Éneiry!
ietanberöbargEniupDengeüefbtbat'tiiiMÖa&be mogen been l·1.^,,
ifofpooBinenigedmhetigebarngabben, φρ-gaböe'fijnef0"'10^ ftp
gegab/emme jn't miiutteten ban öe Mtqwfïe te Rellen t QrLiw
ineenbetebienen-enbe bo|berïgfisefnn totbetBitjginge ijssiy ^arD
'öeii beifoei! / geene itieninge eeiiab Debbenbe iet te pellen Wi:,;-^t*
fonbe,!uefen / iiot§ ooa stugci ebenen bir te gen be autu?iïf Vl° ug^t
. : ren Jrtae.ten t« (1 retfeen foubcn mogen geatijt bjerbt η: ω3ηίf ^ oa«
,&e gefrl]iebeiii'3eiiaer fp ober Utaren Mapnbe toe Ie fatöter 8£η"^ ut
Ut teïaé gibaileiUenbe fo bde beroetbi be falen banbr Β"ί0?πben
©eren&taeten/iuarenmêefl (d-begr^tt snber be wbeneiJ-**^
Jblaanginberjconfcientien /baer ban|aöbe Öp,gei>artbelö f«D6 u ' öi
'•(ifleitelri. aïïe'jÉi-dber een ,iM«bemftbëmao^ben fnbe «je»^! Bf"^
^Φeöerü^ïc^>$asien/JUsii fgn^^^yf«l!È»£i?/iftriöe^©*»«teas^ j^
-ocr page 569-
&wfoWimbt beferHanben felbe / enbe 't toelfr W Um aèngaenbe
hah?Cni)e föne confrientie ooit fcooj goeb toag öoubenber toerit;èjP'
^ooe nopt fijne bagen beoi retöt ofte fcBiiftmatig Bonnen-Boutten'
t«uC 8eene fgbe ben ötoang inber confcientien/ maer m$U (onbet
lm?tenti«) aio noci) 't feïöe te firgben tegeng beteet ber mtutm/
jj"°E t^aeng be goDDelgee fcBitfture: toant bp Bet öetoanöelen
bnh "Kpabban bên ütoang inber confcientien/ tnbe ban fïet Béiter-
iaiÏ7n/ Öietöte toefen bie gronb-oojfafee (naefïonfe fonöen) ban Bet
E"l!mt,gK berberf ban ^©uptfcBIanb/ ban ©janarp/ enbe bsnöe
l^oetlanöen totbten tgb toe gebatïen/ enbe lietfielj feebttn&en/
"^•nentniiieiTöebitfeïbe pab toeberom betoanbelen/ men 006 ban
enh J,bjeDrïomu&e mwwn nomen baer ©uptfffjlanö / ©jan6rrj8/
5.2 öe Beberian&Mi inne gefiomen toaren/te toeten/ in gronblgee be«
ib<ti^5e· ^©elae fgneinenit^eBp ie meer gaöbe betroub/ober-
■ie»., SsnfipeiiCH conform tras- be meninge ban fgn boojfcgj. <ep
tam ^ btv &t&tten «©eneraei/ enbe 006 be meninge banbe Φηε»
të**1*'tot tUnttoetpen / fo genoeg3aem bieeS tnbe aentógftnge bats
iönr WTrBj.aequerie. aifoBabbeBpbitmibbelbanbenbtoang inbes
«ρ"'wjitien / baer ober be funplianten fien toar en bCBlagenbe / aïg ep*
Ie""0« tot befbjetbinge banber fupplianten berfoefc/ enbe oos tol
^"J^agt enbe toelbaren ber &te&e<#aerïem/}aooB ber gegeele^e*
tJ^anöen bienenbe / baer moeten alfo (lellen: borB toee fgn boojnc*
*i"8een3tri38 / fo'toonnotönieten tnae/fijn€rwüentteofte ©eren
Sr^eté Itmgten te fteJlen ban Baere autgojitept/maer atleenlgs 'tfelöe
w*°otmoeö te lotmanen/tot naerber beben&inge ban befefo Boog*
r**Jfltige fafse. ternerat gp gefóen Öabbe ftilHy a! bele tygmoebiges
n^ntefgnöpbe®tten ^taeten <J&enerae, aen ben Sotring/foBP
Sfnfia&öe tnbe «eten banbe pacificatie tan feo!en:oat Bet regi*
alk* ^αη *"e ',e*en fböe confeietttten ^5ob alleen «engaet: baer men
l,e""ffpb/toprbenaUeanberefcupten gefloten. CnöefeSetenfoube
Ijj^ontRgs autno?itept geensing bermtnberb/maer betl eer te recgt
^«neerberbtooibwi/fogpfHlBetoaerecBtige aentogfinge ber #eren
Sp^n<©eneraeï ter Berten name/ <0obe jgetfgne gabe/ teto?ten/ bé
fg', J'f «appge ober be fielen enbe confcientien /enbe ftcg feïben met Bet
ttih "^ genoegen/tttoêten/met Bet gebteb ober lof eribegofb fgnre
.'oerfaetpn/nabermoflenberfelbprïdpbilpgien. 3&te BemSenben/ K-oom-
«'Jffn biel bat Bp een groot be el ber fiocmfcBer leringen enbe eperci* i»«ts 00^
enhr'S^Öow^nbe booj fcBabelg&elogencn booigrobe afgobergen / ied vars
ha°lboSPiieïefuper(ittien/immers tut meefte gooföen of Baroerp Rth?
tE?r^oomfcBe3teerBe1ioo?beTflinbenbetooIben:falBr bat Bet ber* »ap
pen.
'
ftpJiïï" Bern toas tn* Moe te totHenböo?(faen. IBaer tn btt berbob ban v
Iomh r eïeri«^n êh Babbe Bp (onbet reberentte gefpjoiten) niet
öa:'PJJber(iaen /batgenïïcben btllcBÖepb gefcBtebe: maer gemetmö
* 'wwonbillicBBep? fóag een ber(5t^inse ban be eenbjagt / en fowöe
PfP                mm.
-ocr page 570-
4ffc           Β E S e Η R * V I ff G f E Η ft β t · *
tiaerottt toelmet Betten gebbett getoenftBt / bat bit uptrcbtnge °fK*?
fojrettte öanbe feite ïBoomiVöe Epitritie magie SeftijteïrenDow'M
rt tljte tnibbei/ te' toeten/ Dooj 't geeftelg&e / enbe niet booj'ttoaerHi Λ
ftoaerb/ in ftó&et boegen bat De menitöen iiaere Dolingen Ui,'ttc<
mogten / enbe tik bjtjttnlligigB ooit ganff gefgfe betneten/ enöe mjei»
genö gaer berftanb / enbe lonfctentie / upt angfïen gppofergifin» ν
ingöen alleen boo| een tgb. ^ulBr; gaïsbf gp fcan/toolgetigs 00λ2^
confctenttt/ iwoetenfeggen tn be booifffi. fci guefie / bie boen Wfjlfo
fepbtoass /metlangerfgntoer&entoasi/noffi gp ge&oubttii* »erw
tooojben/ alSDte bpbe fuppttanrcn getep&enb toag.
               „«mol*
Keornhert ^ertoonbe boo;b£ be jfNnate bet fefbet aegurfïe bp D?W „,, iafï/
fchcurtde pen/ tiacrinne becoiKttitn toaren gebaen beur ber ΓκϊΦ1180/"'*^
^'"""Jft.bebjellse gem berber gabben mogen betafïen te corrigeren oP»«2a
!„C'berjöftellenbatgenbeliefbe. ©emibrrbeb«be«ommtfiarjf?5fi'i
ffcheKa batgpfelbe be boojfrg. IBinute/ al$ toefen&e in allen geball^01*,,
iboUjke». onbertefeeneti toe fijn toetB/ atbaer foube ff fleuren met Φ" e^rr}eiï
'Itoelfigp gegoojfaraeribe Debt: enbe ban alles bpbe Comm»^t* flgi
een fgn *èr;tcïlentie enbe &taeten rapport gebaen fnnbe/ijï Rf J»a"^*
sonfentwtï» w ttwe^nbertEeffien/ enbe isïbaer 6tpboe|b0ge»*w^
Tege»; Φίί fs ban «Saöep öanb! jSotfj toilmen niet genefen/
^r vootdige $ocg totl ötet menig Paep, met nocg een * Bifch op toefen/
j>apift«i!«. ^u ffjcg ήί0 tiafaet pfet nor ö tytngt te m geïib.
t ~t ^25tftgopmetbenna«m/geen»«1rgopbanbefitï
towff" κ/ ®flt β9δ ^eeft W« «« epnb.l©at maften giet be ^apenl
tariJGmt- 3£e $au|eïgBe fttaeirt met alpaer tuptjj/ en tuapen/
ηώ*.
           «Sn al bat guprge Ifpel fjs Ijler f e niet gebaen:
<®p gebt uto facfe ban ttaem/ gp moogt taelfjenen geen*
inde ©atmagooB Mennoos volk fnergunneIbette planten/
Weder- »©ie ban embaojsgeb?otljt/enfulBe flimtw quanten
doptrij*. Cetft afgeBomenfgni gelrjlt top upt &fcit<aen/
ψβη Guy ^n anb'ren ban bien tgb/ fttm boeberg berfiaeti»
« 7· »ï* en toonf & ban &e leer ban befe ^er te fpjeeen/
322c <&» mg aïöfrt fo bie ρ f η befe fane fleuen/
' l©attoaerbatmeerban(ïansigetoi0toatföbiemeer/
^an opgegraben b?e f δ ban 'toube feettetii-fmeet!
^en bo?6 bat alle baeg om ellrrlege leuren
                      .
$®zt b'tfren to?ebel moeb ftufir ban mal6anb?en feöeuren/
<ü*n rutften boo? een ff gijn ban Itefb f η fiepltgfiepb
ïpe luuben ban ben ©eet m grnoter fïcutttftepb.
*Gii& bieemb bat b?oome lup een befe Stem (tangen/
CnbatfiaerBefternlittn&ertfnBanbebengen:
39e aenbang ban'tgeftoerm ban bit betBeerb pcflargt
Cnai'tbebiebentuaebmaefetBeatêf^EbEtbflsöt»           £tte¥
-ocr page 571-
Β Bit SiAi Η 1 « R t>srÜi *                -^j
SS?*^ eebet fc/fotofiHen*ii0hé öereti.
•«««ai&éiawfc^taöfo öettie-gaerne erenï
J*üjéi ober ai niet fön. «ennjaeromifluïeeb/
te 3&at t6 b|gmoebigfeg/bat albe toerelbtoeet*
wrgeefg greft SpaDijen <,„& ong iang gefotfit te gueïïen 8                   sPaenfd>e
woö Derft fgn ïterfe befcgrrmb boo? al 't getoe lb oet Bellen*               Oorlog».
©ergeefis Atminius.alö^anjennteteti&onb*.                            Atmmia?-
^ilaertoaetom roer t6batv©etbattmgttpt ben monfe*                 Cchefafti*.
||o? gaerne gab ιδ gier fgn rubel-baeb tierfbjeeenl                             Mmmhm
«oetoepnfg eer «s on*$in befe faengelegenl                                     T&,
^oeöibatinonfenfröootbteabbert^eöioetj/ ^                      J^T*
^&Kfuiiienfuae6aenta.anb/enaen«t5ob^]fóerBetioeit                ]U-t»
Ι^3δ enfjebfcenie* beelluftebeifirmtntaenfrge rafernije inbitmgn ΑίίίίΓ5
"^ate gcben&en/ enbe befen (ïanb te roeren ; maer moet ik niet toel/
*?°8 tegetifsmgnenöani/ bitontorfen meteenen ofngcralgier aenujg-
Fn: eïfotop gier meöe aenbit ttoebe Itabbeljaufcge enbe i|oe6fege
w?-l Fnbe lafiba-berberffgnbaft getoeeftJ -Jfcenfaibupten onfe,f>ta&
5rfSeen/ enbe oofi om rebenen alle partieuiaritepten oftebpfoflbere
§fe»Di£ benden niet bcrgalen, %h meenöet maer ter Ittpter ganb obee
*£'0|ifn/ enöebe jommeöan aile ö met toepnige teoo?ben tefeggert»
i®Kt'abonb ofte mojgen eene bolle 0iflejte banbit Myfterium inïqui-
*ar«s> ente ongegoo|be jpattte booftganftge Hanb/ fal toülen befrêjg* ; ,
Fn/ We mag alle be fiutfeen toat naber Ojpfoefcen. 31n be ïterfee en f^f?^
|left epgcnrigöbe iere felfö in geen gefeytlgeftaenï alteen focgtenbe Sé-
ïBagtiiraeten booj ftet punt ber beroeptnge bet ï^ebifcanten in ber *
||ei nm tupn te bjp&en/ enbe ftcg bc bjugge te leggm/ om met ber ti$
wbtfianten ban gnnne pumeuren/ rnbe bte fptoilben/ in te Srugen/
«noe öe <©emepnte op te bjingen/ batig/ boojomtoegen banbtfè bc*
j^n^«?grpb firg in Softe η ban De feerfee enbe be lere raeeiïec te mahen.
S*P ttóebgupö tiSbe mrmtniaenfffietoerbdtoeiter begengeb^aeöb. Sni«f«i.
^aerfgninonfe ötabmebe Waertgeïberi! aengenomen/ btefeonbetitójc·
«Bni nfeutaf η eeb iuagten/ om gnnne «rnumarnftge jpartte met ge*
wioboo? te bigben/etr. bte inbe ©tetfrljare/enbe onber getértjabot/
«'»tn eenè none/ faten (gelrib be burger^bie plaatje ganner toat gt tet
r*cr tfjtj noemben) om mibben fnbe bit be get ^»t abgwö met be gereis
^"an5«ps!) regenjsbe ongetoap^tibe gemepnteit/ enbe guirae efgette
«noeröaenen tebrtoareti/enbe te -beftgermen,
integer vit^ icelepifqjjpurus:
Non egtMauri jaculis, nee arcu? ':
Nee venenatis^ravida fagictis
Fufce Pharetri.
Pff s           9/fjBjf
-ocr page 572-
^JL^          Β ε a e H.R y ν γη g * E *t β ε X o ï
Dkfich geen quaeAenübcwitfl·*
Isfonderwafnm wel geruft,
3©arenber ban ooBgeene gemepneIanb0MiDapenettiwo$,rïanb/ett&r
beo? be reitgiei <©fte entna? bit geen toepen trgeng tbapr n/ ten min" 1
fïenfïaetmftaet/enberegeringeinregeringei mmheeft ookw&
fföepbe tojoome öurgerisenbc ingefetenen bfftoaerb/geplaeeb/toff'
jargb/ enbe bertyeben/ totgroote bjoefemfje enöe fucgten öer gof&e I
patriotten; enbe jupcgen enbe Iacgen ber petten. J>o bat net η e»
j&oog-tnb bras/ bat bit tooetfberlpop onferfafem/ fo gier/ foe!ber£/
öoojbe <©eneraele ^taeten enbe ben φμη& bon <©ianien eeninae»
toeberom toerbete retgte gebiagi/ eer bat getltanbbooibe burger*
inèe oneniggeben enbe intoenbtge berbeelbgeben ben'Waniaerb ttn
pjoge toerbe/ enbe onfe ganfcge flaet aenbupgen quame te ballen- #o
ij? ban fgne f&injeïgle ertcüentie J©atint3 ban jSafsou bé *4. 4&f tob.
thz komt inbenjare ié-'i-f» bejsabonbgi ontrent bier uren met eene grootefuiti
linnen oftegebcïgenbefïaet fo^tabgeSomen/ nabatppbfer beenbc^?*^
Haeiiem. öaeten te bo|enbaer binnen gabbe grfonben/ tetoetenbe Iijftoacilten
ber 45raben €rniï/ enbe %m ban jSafsou/ onber »tbeïrpb ban jfama/
be Compagnie ban CgatiHon/enbefö'n epgeneuarbe/cfte itifbaenbeï/
ïtggenbealgicrm ^vSfanii/^.annen/ be jftanfrge fer6e/enbe int
t^injenfjof/ enbe oppetiSaebgupii/ oma&e beroerteenbeoagesnac&
booj te Bomea/enbe te berginberen.
inde ve? ·~ΡΜ ««beren öaesis geeftfgne 97. <£rreïïeni ie be t^oebicgspp w
Mdttddc 'nbelgb tegeng acfit urenopt ÉSaebgupg boen bergaberen/ enbeni*
% Vet, ^* ÖP 9un allen gelB&eftjS bebanftt/ enbe ban gunnen eeb enbe bitnfi
ohtffage« gabbe: fo öeeft gp befe Nieuwe Wethouders, fo upt be oube/-
ate bannieujs Mpi öe befïe f atriotienber i>tab/ betfioien/ gefïeib/
enbebebefiigb»
^aetov e*fte ^oe^fc^Kprjey bét ^tofc .o^wtfeitf, $Ê
(1 jne^gattcntkttxn fötm& <oay (Spanje*;, πα cntp**
$w$cai$e fëbanÊiwje 'oaw'öew cttöeit (Vl\a<ji ƒ«<»<*»
^eceitimitt^^, jeo2^oMite€ri>, crifee (>«&#&
Bartholc vanderNijenburg^tttf bi6.$ixn*ï6z5'
ArentMeynartfzcn♦^CerfO.BDenI9^fC♦I<ίi4',
Heynrick van Haerlem, van Berkenioede»
l©han van Napels*
-ocr page 573-
T> ER S * Á O Ç Ë E R. É! Ì .                  48J
ß Adriaen van Haerlem, vanBerkenroede. JfrUtf
B. öen7*BoUemö. i6i8»
Nikolaes vandcr Meer»
Willem Voocht»
Vechter Ianfzen» $tCtf t'tït i&tt 16-19*
Pieter Verbeek»
Gerard van Teylingen»
Iakob Kornclis Thomafzen*
Arnout Druyvenfteyn.^titfO.B Ö£ J»2Cu&» 162?
Kornelis Bas»
*Pieter Olikan»                                                         *Rh,ttgini
Reynler Boys» ^>tétf B» Öen 5»gjatt» 1626.             n&e mm.
lohan Teyts» £tetf O.B. Hm 13. ^CCCttlb. 1614» ï^fe
Auguftijn Steyn. ^terf B» Dm7* $Uff» xöi4» «·*»ë
KornelisUut*                                                         wt<ie»*y»j
lohan Ham $tttf &ÏÉ*»Öè0&» é4æ3*                **«· '
Lubbert vander Weyde.
Pieter Akcr^tetföen 3o» 5©ecemd* 16*7»
Willem Schatter, &fótf Dttt 3»^>tpC* éâ*5·
lohan Darnius»
Albert vanderMeije» ^tttf B*Ml 2 É*$ö&ß la'/*
lohan Loo»
lohan vander Kamere»
Nikolaes Ie Febure.
Auvvel Akerfloot,
lohan Schatter»
lohan dewael.
Matthias Hafevvindhis»
Dirk Dirkfzen Dix» <©efe toeröe inplatt$t bati
SUUiam \mn Ijatvimv ban 25erkmrocDe/ tot
23urgmiecÖct toerkopen/ ttibt Öerf ook geöu^
sen&e fiine rogêróige Dm é o» tig)ett» ÷ 019.
Ppp j
-ocr page 574-
4$£            Â BS CHS Û Ø ÏV ë Â Å « Â! × â *           »
fpie öoos-flemelöe e* celleptie tenfeiömöage
Á rent Meyrïaitfzen.
Adriaen van Hacrlcm, vaa BeïkcnCOCd^
Nikolaes vander Meer.
Willem Voocht»
ïohan van Napels?
Vechter Ianfzen.
Gerard van Teylingeis.
Arnout Dmyvcnfteyn,
Pieter Olikan.
IohanTcyts.
ReynierBuys.
4^nbettufcBeti öcöeföne 1^ <©icceïlentfe semeïben a j.bfto bit ñ**£
- kact tanbeputje iMmöet&aeb&tipss öe «©emepnte ftflefen /enöe «*^
Sonöigtn,
?lacka« ^§E^jk c?2fo fij»Uf 0gti?ef Áé*»!? »£#*«- ÊççË) &*- «âßË ï^ëË^J*
tem a "c" »i? PrtH ^"-f-ff*^/ «"«*' »«f f"**- «âWtf·/<«>*■ ^^!jfif.
l«C««t ° wJP »«5>f ßß<#Ìßñ Smt; ^ie») Srfte ffemtttMttf' itj Q*i«- S»***!)**»*^ * -j^
jftj/ tuft*»- 0*wj ç> fforfiPt*'jf&mgAj *m «eftf <Mt«Vf?ttf' / f«^£? ^g,**
$p«t!> / o-p pfw^ ,£W Vvf <j*ne») <Stif <ir- reniMKirf- £t\H»i*t? f»^ ^„^
-ocr page 575-
Der SrAt HifRiitii
**ηί$β· nmmbftilHP |»6&φ Jjt(ït*fi ^Se&ftf.
Bymij H^Stèyn.
fi&Sne$j.<!*rceHentie&eeftooSaIïe be#fficierenban be&cütttte*
^tenfftöenbagetcgenbenabonb te bnfutrnboojfieïigebagbaerb/
*«oeomboben/eribe ijmiintegfnbjoojbigijepbbanbe nteutoe I5ur*
«Emeefierenafgeöiaego/ of fp f?unnê reti, bie fp be n$taeten en be^iaö
Uf ®n bobben/ οοδ bfgeetben te gjottben / enbe na te kamen / enbe altf
|P °eet op al te fameit ja gpflnbtooo?b / enbe fttl&jc fnne <£rceltentie mei
»«nbtafttnge beïoofb fjaöben / enbe fijne <£rreUentt? bun be bjebe enbe
SiailepDDp'tfioogfïiaengejiefen enbe bebolen öabbe/fo fgnfe ge*
Höepben/ enbe toeg gcgaen.
t €nbe na bat na allee tot be öoogfïc tojettg&e bet getrotttoef&atriot' Vertrekyi
;f"'^nbeacItg!oeniö-üertoantfn/ingoebeojbie enbe tufte gebjagt/ fiine ρ Ex.
*««e narr tounfeö mtxitht toag: foi# fijne φι .excellentie ben i6.®t» «h«k uyj
*°«Ontcentbennitbbagna*si4&?anen-©age toeöet toertrotÊea/enbi Haericsa,
m* be 3olbaeten fön t'fttfttu qtqae n.
■©ob lof/ top ïe&en notf)! Φη δβη men oofc be flebett
Smet meerbet eer en roem met meerber tof be Kleben/
3&an bat bes Heren 1©oc.|b baer fupber tuojb geïeerïs/
«En <©ob naer ftjne toil gebienö/gebjeefb/ge-eerb ί
|©at jjeeftban onfe ,f>tab ban onfen <!&ob ontfangen/
«#at eet/ en toaetbigiiepbi ï©at falfp <©obe langen
Cot gunting ban ©aer plwöt/en Jjaer berbintenfef/
-<δη bat fp öem öierbooj toel ober -feïmlbtg tg i
wat anbetg ban *©objS naem in fupbrxtievb te eren/
^ntummet banfön bienft en tooo|D fteft af te fieren/
3&en Cftjifïen-ommrgang/ be goöbdtjBe Iert/
Φ? 3?eren met tiae r been/ en toanbe I ihben t^eer/
S^b tn een b?oomt ftel Ijie r pp in blij't te letten/
^fbjaerftepb aïle r-toeeg tn Pber boo#> te ff tten/
^fr ftoubtn booj Ijaer arootft en pinfrïijnfïe to?r6
w'ST ρ bcfr&ereb bf η gror ij pn bïnrn ban €l)?iftu0 ïtcrSt/
^er «jpf rf n ff otifirfjfpÊi ben netn mat meer te bje&en/
L ^ Öuonen nep fo frotj niet *p en fteken'
<£n 't bcoMijR riel uergiftte bempen alp*t-b?ö«ej&/
'«-ot meerbet ΰ2«φιοβρφρΐ) öan'ifaeö ban φοο^ l^o^rt^
-ocr page 576-
«$8 Bescry^ïngb Ende Lof Der Stad HASRlE
&ötaKlonjs pb'rtg <©obon$1Lanb ganfcöröBlijfcfeeg'tteBA
Cn allen yemelftö gepl op ons ban boben reeg'tsen/
3n allen otoerbiDeb/fflbeelonsöertbegeerb:
ϊ.£λϊμ,2,?ο         3®antdie God eren fal, word weer van God ge-eerd.
Esfluyt. tl&ttgebeban begeer! Hier bril t&get mi ftafeen/
<©p &at i6 met mijn fc&tp ten fatten in mag rafien:
'<Sig tergt ja na beel moegt te anfc'ren aen get lanb/
Φη na beel eW en bïoeb te ruften op pet fanb.
s© ^tatj! o jkeerïanbg roem 1 o ©aöet-fïab! «êtab bctset*
<©e ^tebengier teSlanbetteïberiiöoogteïoben!
H>ie uan bijn lof eneer/ brie eanmet pen of monb
35ie roemen aljï bte toeïmet reept te roemen fïonb.
SS Öebbe beel gefepb/baet refi notö meer te feggem
#©aer lar Ηκ nu mijn fepl en maft ter neber leggen.
JBgn $taW ia foefee ruft. <£p! goub get mp ten goe*^
•Hetgeen fich ielvenprij ft, heeft't prijfen nier van doen.
©eel liefeer toenfcljen top/ ge ïp top filttib lullen/
É»at <6ob bij meer en meer met fegen bril berbulïen/
€n gebenbg" fobeel geïuctes aïg san gefegfen/
j®ft bpt aeti een'ge £>tab ter toerelb tg geftetu
Surfum animus: & Suftine, & abifee°
Het oog om h$og: en Lijd, en mijd.
%2?/.£g 'Q\'<$S ^i
aenhaU6*
-ocr page 577-
■485.
ATÊNHANGZEU
L s o mtjfomnuge (ringen naftet &mc«enbatt
enige fïutïien te laet fgn teciMinb geftomen / om in
mijn toerït wt vtd)ttv pïaet$e in ie boegen/ i»ie niette»
ntin ooit teel bienben aengemetftt/ ofte tot een &e*
to?$ ban öie booftjeröaeïbe fa&en/ ofte tee gebackte*
^ebanoHbe gefcfotebenifjen/ ofte tot jietaeb ban Ijettoetft:
^oöeöbeife goebgebonbenbefelbeï)ierttoci|i acïïtetaen&pte
f0en/ opöatiiibit toetftfo boïmogte nptgeben/ atóift tegen*
f^ojsbig öonbe* .31» en fjabbe 1119 00» in ben beginne geen3tnsi
*5°?8enonien fofiweD tegaen/ ofte ooft Detminfïe npt enige
™*fto?im enbe |$ème?ien topten Brmt'baer bp te boegen:
J^et fyeb&ettatitti eaflgeöaifii/ enbegebaen/ boo?raebban
5%«n/ toanneet bitteerft nu alrebetoa^ aengelipb/^nbefce*
^nen/ijettoeï&eftjt ftiinjm eitöibag onbeebe pei^eïjeeft
J%ufentMatt toe ift.nu) ban te ïientet: liefeöe laten betoegen/
^«ueencn .atfcepï! ontfteh/ ora bat ift getuig fag/ bat Jet tot
JJieeiöej; ettban onfe Ji»tab foube gefc^iebcn/ toaerop ift in
Β en; npt enfteïe ïiefbe tot ijaer/ all een gefien ïjebïre, Cnbe alfo
1? Janna bitMeniïang$el boo?nant tefmeben/ enbe bp een te
Γε'1ίη/ foijeöistinfip befelbegdegenijepb enige toepnigean*
■Jf** tóngen ^ί«ε enbe baer nodi berftanbelb/ enbe aengetoefen/
*ηοφ inbe penne gebleben/ enbe obergeflagen toaim <©e
S0cbbjtUigc1lefergeliebe alleiSboo? lief te nemen/ enbe ten öe*
JJc*i te&up&en/ enbe mtfnegoebe mepninge enbe onb$rb?ietfc
gftt at&ewb iwtgtmfle enbe ïiefbe te bejegenen, ©eefoeftenbe
ÏJ0^ ganfte bmnbel#ft op alle onfe©aberfïabii-liebenbe bm*
gjtfii/ fo iemanb nocïj toat merfteltjftg npt ïpiftonen/ ofte üBe*
Ö5n/ °^te antwrtfiwi/ mogte ijebben /bat Ineu beeftoegen te 1
If^öp totij geliebe/ tot ere banonfe ^>tab/ enbe onbemcfttin*
te h? nakomelingen / fnltfej; onss be&enbte maften / enbe mebe
na^t/oftopbcel-iicötnoci)eensmetberttjib/boo? <ü5obg ge*
0nf ^elegenïjepb mogten binben/enbe moeö nemen/om befen
'Bj aebepb te obecfien / te berbeteeen / enbe te bermeeebeeen»
^^Sebmpftealöie? betooo?be»eniipag.pagina3 enbe ijn. Une»
"■
-ocr page 578-
φΙ*                    AENHANGZEL.
in fytintmiftm htt feiaöen/ entte it$t\m/ om ter «&***"£
taille/ fo öat pag. öefgöeban $$t fclaö/ en&eün. oen regel ΒΡ wv
ïietepfcenD.
In het Tael-berkht» de weder-fijde van A. %. Lin. i6- $^M
aoB batfiet b|eemb in beeïet ojenfoube BïtnBen bangeleetbe ma»
iien alfo te fpiefien: BoetoeliB niettemin bepbe ïugfenenbe »"β™„ίΕ/
toe! San toeilaen/ naer bat Bet te met fep gelegenfiepö/ ofte öêtoi, J,f«
6efïbalïentoil(geltj& ooBbe jfransopfen/ enbeanberebeïöereH/W;L
setbbanisunne talen atgief gemepnlgS bolgen) boojnamelöB^f^
boegtage ban ben bp-naem/ ofte ©an/ alg men 't noemb/ ofte υ,
tooo^benban jiBeefïer/ ©ere/ofte btergelgBe. 3a 't Bonfee oobi·,
fonbergepb onfen lupben aenfïctdgB toefen be 9. apoflelen »«<
flerfit genen te noemen: ten toare top get tooo^be&en %PcPÏlJJL·
©eplige/ ofte biergeïtjBe/ baer attgb bp beben/ ofte get ouöe $ f Pw£
£>intt/ bupten gunne fujjerditie/ toeber opgjoeben/ bat feaa "l!„«
öjgetebetoeï Bont* ofte befioojbe te gefiöieben/ eoBfelfjJW"?; ""
ï&enban benHattjnftfien uptgang^etrug/ ^aultijseti. meer π»»1»
ö§m en BanfuIB? aïttjb geene plaet3e fiebfeen.
                     M hwf
B. de laetftc regel. £>o toojben oofi bp tottfen be tooc^l" "f:'{;
b|outoeftjBe gefiaegte in ben baret felfis/ fonber lebeftettg/feofj)letJAZ
feig ofte bcrBo?t gefe?tipBt / cjtbetegfe banbetMnneBjBeenee.Fllt
besleije gebogen: fofeggentop: fiefen ijs.niet eerjg &$&$': (IlïïiL·
toifeê: fiebtgp fieïjs genoeg/ iBfiefete goetss genoeg·, enbe biers*1*'"
ana«ierenbanfp|«Betub0ü?ere/toilïe/fiefe
                        wMiiet
E. a. het weder- blad iin. 4, fföen en Ban ocB (mijniS b0Jfcee */flW
leggen/ batbefe tooo?ben in cheyd wptgaen; baant boo?iïfgtiigfP°' "I~
Sieter bociffegtiggepb/ en Bomt nik ban boo|iitfitt/ maer ban »«v*d
ffefitig: begalbcn DaifietBfiepb/ toijfgepö/ enbe biergelijBe n*Cl '
niei en Bonnen epnbigen.
                                              mi.r tt
Mei aet          pag. g, Lin. 15. ®fit betfcgepbe Graven van Holland flWlf,{A
sted Haer-Haerjetagj,,, Hof geBoBben pebben tocjb gier na entoeberfpl*8"'^
to* fcetoefem
                                                             „ «.,,«1«*
^atOOB Koning Willem alhier geboren $#/ faftncnOOB W*
ien ter terfitergïaetse binben.                                       ** figfiett
©anben Hollandfchen Adeligbe Kromjk vanGouthoeveO t*v
fag. ii9»&«. ende 149.&C.
                                               reflach''
gjB beniteïöe enbe betfianbeïeb0o?biibe HaerfemftheEdeic ^
sren van Haerlem-Betkenroede, (toaet ban notfi tfcjee ^Ψ'!jRiit-
Obetigfijn/ lonkerHeynrick van Haerlcm.van Berkenroede, ^γ'^
gemeens onfet £>tstot oub/enbe engetroub/ tooner.be t>$ WLtSim/
enbe lonker Dirk van Haerlem, van Berkenroede, OoBnOtgonS^^ig^
toonenbe o^ftet <0rafeftjfeelLeen-fi»pS©erfienroebe bapten ^
mte Bakenes(boo|-ïan0ttpifie^o|ben) tópet(ïtitlbee^««0lingta&
-ocr page 579-
Α ΕΝ HANG S 11,                      49«
«^tab llaetlem^be J>tamsiienbanben spaeme.enbe SparenwoBdc,batt
ttei&e iaetfïefJfbianb ban^naitooabebooi'tbeleg geleefb/ enbe a!»
«Jertnbe jBoiinne-tfceg gebwonb ijeeft: fgnbe nubepbe Stammen
~°oj öen boob afgegöutoen) inbe berganbelinge ban onfe i&ebiete
gojiacen: enbe epnbeïgn fM <£bele ïgupö ban DuvenvoordCibie gnnne
«Jomtige in De ^glfttaetobet be ïitoftöabben : efigonnet gan ban
pttbenboö?be in be ,§mit|ttaet) inbe I0fïe ban onfe ïyaerletnfcöe i|ei*
«en. ;©e|e ffntoel be o«t>fïc «nöe boojnaemfie «Êbeïe «Öeflacöten bei
«©tab ïf aetïeiït.
3&e 4&rafelg6e Jjtammeban Bredenroede, enbe be Cbeïe ©opfeil
fcftli Adrichem, Alkemade, Afzendelf, Banjaert/Fóreeft, Heemikcrk.enbe
«ekefteyn, ttpt ^ttm\iiSïh gefloten/ Heemftede.Merefteyn, Oofter-
^ijk,Pocienburg,Poianen,Sanen,Schoten, efianbete meer/booiöitnne
^eren-stoten enbe ï^eetlglgeben in onfe lanbfïreKe bermaerb/ te
^etgalen/ en iöïntjnjsboenis notgte boof nenwnsi inbefen niet/ btz&t
'^Berige S.efet ban mebe bp gemelben Gouthoeven 6an ogfoe&en»
jilieen BOntgponberbeS, lans Heren berftjjepbe Edelen van Schotera
^fen/enbe ban Ioffr. Magdalena, enbe Maria van Schoten tnbe btftfylU*
«tnge banbe Belegeringe onfer &mty bjels «©eSacgt ban gegoten nu
aptgefiojben fgnbe/ inbe^oetemeinenbjittebioob (ïegeplagtetee*
*ïen/albjaerbe<sibelenban Bronchorftftegmiontgouben»
lonker Nikolaes van Ruyven, .fitgoutber £>tab ^aetlem/ tgttft
parenbioobiS-fpel beSenb/ bie alptet oji't&aebgupiS ban bat onbejupf*
γε enbe tocefte gtaeu ellenbigboobgeflagen/ aen fincnen genept/ enbe
?b .eene manbe fgne bjebutoe te gwpjs gebjagt bjerbe ♦ S i« Gouthoe vea
in dat Geflacht, pag. 159.
Ionket Aetbrecht van Raephotft, £>tïJ0utban^&tl\tttt/1U0|b ge*
«atgtinbe &£ftattingeber <6eefïelgSen.
lonker Wouter van Bekefteyn ijS ttiebe^tfjont Onfet &iabgeblSeïï|
«nbe toojb gier na ban mgmebe og be Ig'fïe bet fdbe gefitIb,
^efgelijBï lonker SebaftiacnKraenhais, naEanbbiofi/ enbeinbat
am«t banbe lopers enbe jolbaeten beerïijfe betmooib/ tarnt banu
00& gier na in mijn bjetfifpjeSe.
lonker iohanvan vliet fcmsi 25ittgemee(ïer ber&tab ïlaerlemiK
Üit^paenfffl Beleg/ enbe na een bergebangenen/ enbe in 't getal bee
S7, uptget §&arboen ban«@ttt b'ffiïbe gefloten/ bantoelnegebange*
WjeenbegebaerbegboüögBp begenbigberloflbjetbe. ^önaöaef»
iwto enbe ©ijngrabe ban 'tfUtibban ©oojne/ enbe bet Ji>tabB|tei
fletoeefï.
lonker Chriftoffel van Schagen, tOOObbe |ieïbfliSJ toeleg in Set
f^wps ban ,S>£gageninbe !Kqning-(lraet, ï©efe toerbe ban onfe W?oeb»
peppen najemffecbara a?n ^©onjfrebetica gefonben/ enbe na bjebee»
erenbe gebangen na ben f&tnje ban <©ian|en tot ©elf sefc&fc&t/enöJt
löalbaw in be gebangenifee gefloiben*
^qf ft.         foute
-ocr page 580-
49»                      Α Έ Ν Η Α Ν G 1 Ε Ε ,
Ionker Gertk van Sehagen toette irtOtlfgaöelefletfafle ttt% 't€W®
^atmBier tmnftt enfpjege ban ionker νVybaid vanRjpp^
©jieii<£belman/ <©o»betneur onfec&tai)/ enbeanbere &*eïe!*SÏ*l
©uptftglanb/ ©janfirgfi/ enbe eibers/ öic firfi a!$ Welben in cttë »8'
ïeg tegenjs be ^jjaenfrljen tteïben.
                                      ft hatt,
<©hfe bermaetbe #aerlemfcge $cM&etlanMoftart !©«*«* 55r
ibelenbioebe. Uefe alle enbe anberen moibenimnonteerBS*00^
3&e CbiïC Heren van BredflnroedcpIegenfifBfllilietbttinen^^rrt
©m'tbermseB berj>rab/ enbebjilfeenöe gelegenfjepbber ^gt»01'
groot enbe Blepntoilb/ enbe ebeïe bogelen/ beg-fornerigDÜ ^seA„lr
ontfiüitben/gebbr nbe batmael feaer toe fiunne geer Ipe &c«iK^„rM-
aeninte §>.S,m$-{ïxaet/ alfiabbenfp fcgoon yim <i&rafdri& ^ta"
ï$we asjebenroebe/ met get i|upss te üleef/ op be ^>tab liWeH' .t«t*
Ameüa, öooi^obs:genabe #ait5grabtnne bpöenöön/^t»^"',
iïinne/ tertogöine in aö egeren/ gebojc ne <0rabtnne tot #iewföf nS
enbe 2Littiburg/©iowtoe enbe «©ouagtere fcan 35iebenroebe/©9fln„';
tSmepben/ iBergen/ enbe Halantgoge/etc. geeft gierooö ί«ι'ηο
rupnten tfjb in get ,§>gl· Utocltergctuoonb.
                             hfcr
lonkerloban van Schoten toootlbe Jjier mebe te ^aerkitl/fn^ " tirtjT
ientotjtoegioffoCoineu'a banegtrionb/ JÊnifïer ban tere ®xt*zL
«Bgmotib/ tóibber/ $ere ban ïienenburg/ etr, f^pfïerf aipr'in
toerbntbe^.SlanglierBebegrabeti.
                                . hflfJ
$gn foon Ionker lakob fïerf algter inben jare 1616. oub-Ü$et Ό
ƒ,8. jaeren/ mebe aïgiet bp be ^rgotenjS begraben.
                Me, r.t
Gernt van Schoten, ig-algiei? ©enbjigbanbe ^cfmtterge WrJZez
Öpgabbe ten tegbe &. banUlfjenbeif/ enbe fierf taêbutoenaef W^Lt
Ëmbere&te ©osigout/ ïaetfle mans-ooj ten batcub enbe ebe« $Iip-
enbe ïuerbealbaer met betoapenenbegraben.
                    , -n^
Ionker Aelbrecht van Schagen, ï|ere fean ^petigcn/ Set ft D1^1,· «3
aa00'ngaerbHraitgeu3oonb.^>terfin^«g, löoi.enbe tperbeflP**
be <©rc0tt ïier δ begraben.
                                              m, rc
<®m Ionker Chriftoffël van Schagen Rebbe Ï6 boben gefploB^'fl, &
Wet bjie fonen na/lonker Iohan, tsit ïtapttepn gefïojben iis/bie Ö^W.
i33d0 aen goffe. Jtóriaban IfSatïjenefje; ionker Yfbrant, bit aeti JW'.
$. ban ® nbenböojbe gegplgst toas/ toownbe inbe iBecjinne \wm
enbe eenfone ChriflofFci van Schagen alpier naliet/ bie fonbet W°\Zln,
ge(iojben ifr enbe ionker Fioris.notn iegentoooibtg in 't leben/ «
geöoub tere inbe 70- iaeren oub/ aïBter inbe ^. gianjöfiraet Wfl^K^
tig. ^efei^ ©cnbjfgenbena ïiapirepnuibienfi tjanbe^eren^'^
i«n<S5enerae!/mpIaet5ebanfi}nenb?oeber3oöan/geujee(ï. fi
Ionker lafper van Blcys.gefepb Treilóng.ijgfticrfefiere jaeren^>fP^
igetoeefl/ enbenaiBaeljubj enbe ®tjS8?abc ban 'titflnbWn®£Ji«ri-
saber ^tab ban ben ?&2ieï,$gn eubRe fene %Qnhtt%o^m twt& ψ J
-ocr page 581-
Α Ε Ν Η Α Ν G 2 Ε L ♦                     495
rföoofb/
ban SUbamet be ninberen ban SSatenburgbftmen Sfoufeeï
ombatfipniebebanbe geconfebereerbeenbe berenigbeog*
^'et» toag. &gn foon Sottèer WilUm toag Ibmirael ban toHanb/
«"«£>* Janb/ enbena^outbefier banHoïlanb/ bie gegoubtoasaen
jj*· banegmotfb/ bof fitet ban IJlere <©ito ban «Bgmor.b/ ^ere banïic*
^ïpiirg/ öie onber anoere Binberéeetwnfonc nagelatenöeefi 3οηδεϊ
i%t baniSIopg/ bienu nocp tegentöoojöig tonunanbeerb/ enöe
üpt Bebieö ober ben 25jieï geeft.
donker Adam van Duyη gabbe ïiier βοδ fijne töoonplaeije inbe^me<i
Ll < set/ aïtoaer 3JenBer Slogan ban 5iabenboo?be met Soffj. Cojnelia
at} iojeeii te öojen gebjoonb öafcöen.
- lonker Antonis van viïer, üünSotptjH&ere banQ'epIoy enbe ©ere
?«nget^Mpjste ïtouïfier/ sloeber ban lonfier f|ogan ban WÏitt/
5°«en bermelb/UjoonDe pier inbe^mefhraet/ tegen ober be ï©8n*
ïfïfcfïraet. ©efeijs fonber nmbeten gefïoiben/ snbeaïg be Iaetfie
ïï^'t ^upjsbanbe restte ^tamtneban ^liet linnen laerïemfnSe
"^toote BerBe met Be toapenen begraben.
* Jonker Kornclis van Haltnale geeft Όθ6 3ebitt be trotiÏJÏen Ofte 00£-
rSs-faroerten inbe §>. gianssfiraet fijne toonfnge gegab/ een oub man
W9|i inbe70 jaeren/enbe fesaïgier geftojben.
... <©o60ebbinenige©iiefcfie«ebeHupbenbanbe Gedachten Bourma-
11 VAlva, enbe Leofftg aïgier booj eenentgb ontgouben.
^ H&e Baron sidlenifki, een bermaetb Srigföeïb in onfe oojïogen/Seeft
lntbe aiöterinbe Bagjae-flraet getooonb/ enbefgnefiupfb?otttoein
m\ &ooj ber <5roote ïterSe öegraben.
[onkcrVVernaeEt van Batenburg, 25aeIjuUJ ban 2$iebenïOebi7SeefÉ
i7« eenengetapmen többanjaeren fgnetoonfage inbe toijbe Sippe*
5*si-ffeeg geöouben/ enbe fëben4,£>epM6i4. gefieiben/enöe in be
^Jaote Mztfit ter aerben öeffelb.
jVj'onker Auguftijn vanTeylingen,^OitÜfi|fhöe SHebifgnen/fiabbÊ
^fiupjsinbe^.lianii-firaet ^terfben as.tiug. i6zj;enbetoerb$
m* inbe <©roote ïterBe bcgraben*
fc' donker Lambrecht van Bronchorff, l|ere ba» ^CÖOOt/enbe 38ttt»
^cfitis-^ere inbe ftanbenban 3©efl-©oojne/ tooonbein be Bupfinge
£·? negeren ban gegoten/ enbefïetfbeni. JBegbefejS jaerjï i<si%
*m bjerbe acgtet get ïioo ? ber <©rcotó üerBe infön graf gefet*
Nudefe die fijn ajgeplmkt,
Sn door den dood in'tgrafgemek$-
^efe€belen toonen notR tegentooo?öig/ alfiier bfnnen ^aerïèm,
R ^anbe Oberige<6belen banmanS-DO? ban'thuysvanHaerlemende
rSe"roede, lonk eren Heynrick, tttoZ Dirk, enbe tófler fp toonen/
w?ü«e ίδ terfionb getoag gemaeSt*
Q:q<3 $            IoBkerea
-ocr page 582-
454                       AENHANGZEL.
lonkeren Iohan, lakob, Ctlöe Kotnelis van Teylingen» {OïlM ^JLtie
Sben-gemelben ^onBec SSugufftjn öan Cepltngen/ te famen nof0 ^-^
©emöe petjimen/bie öuttncnaf6oin(ïe toan ben tttytm b\otïitj> «1,.,^-
iingen re&enen/ enbe ö«n fïatn-üjagen tooeten/ toonenirtbe P* ■*
fitaet.
                                                                            , ö, a\
lonker FJoris van Schagen, öoöiil gcnoeuïö/teOOni) tW&e ItT
gianjsfiraet,                                                               <* „.«fiietf*
lonker Gijibrecht van Bronchorft, Jjülteban ^onfee^ ^iiinjit*
lioojn. tegentoöojbtg ï|ere öan ^cgaöt/ at, «tbe ^oeteme1* en
fefcoobjsiïeeg.                                                            ^iauW
^gn bjoeber I©nker Willem van Bronchorft i$ faiptt»9 '"
'betttoc&en.                                                                      ωοοιιϊ»
Ionkec Philips van Batenburg, fans ban JÖNtnaettbflöjfiy*'
inbe^.gansi-nraet             -                                  ^t,»oo9f
lonker Willem Vaders,fone ban gonSctCöjiflcffe! ©ebeïf'JLtiii
bnptffjj <t£belman/ enbesiopman tn'tü&elegonfer&taD/ f"***
toen^cpoten/inbe&ciiacgdiïraet.
                                   . ^ van
lonker Floris van Alkemade, cnöe Ioffirou Goedela vanHafitje
Berkenroede, Ccgte pe*fflonen/ inbe §>. gjang-firaet.              otw /
lonker Iohan van Bekeileyn, iSiefïer-fenaep ban 2&?e" ,« Dltf£
inbe £>♦ SenjS-ficaei/' inöetootttngebanöe:ï$e6efïepntn/tfÖe"
M>$n Öjoebet lonker Boudewijn van Bekefteyn, i$fyttetotlW*Z.jje
lonker Iohan van Bouchorft, fiottfïfg φϊβΓί-ίφίΟΟΕΓ/ iJJOOUP
lojteJiflegnc-lirflet.                                                      «socfite^
lonker lillis de Glarges, ^ttebm€fltfmt^/^OttOOiinbt^u.e^
*nb* #cnfionaci3Sbef«^>tab/ tgbanebelenlmpfe upt %ttiwm
#n&0 tejonö alhier inbe ^rootc Hoiitfïtae*»
edel bloed doerflam enfwaerd
Is waerlijkjijne ere woerd,
Wanneer het bloed de deugd bejaegd,
€n 'trechte edel-waf m draegt.
Kobilïs efl: verè quem nobïlitar iiiavirtus.
Die deugdelijke werken doet
Die is van 'trechte edel-bloed.
Oyidius ad Pifinem**.
Nam genus» & proavos, & cpa: non fecimus j.puV
Vix ca noftra voco, &d famam extendere fa&is
Hoc Yiitutis opus,
                                            rrftofe
-ocr page 583-
Α Ε Ν Η Α Ν Q Ζ E L.                          ïff
&eflacht, en goed, en bloed, en enfe ouders daedenl
Dat alles kan op ons geen rechten adel laden:
Ataer eyge daed en deugd maekt ons tot eer beqnaem,
Engeeft ons voor dm Heer eengpede reukwen naem*
Idemlbid.
Nam quidimaginibus, qui'd avitis fultatriufnphis
Atria, quid pleni nuftierofo confule Fafti
Profuerint? il vita labat: perit omnis in illo
Gentis honos,. cups laus eft in. origine fol«L
Watfal ft 'twapen-taycb, en al de namen baten,
Indien tm leven felfs de deugde'fal verlaten!
De eer van fijn geflachtleytmet hem neergeveld
Die alle fijne eer in fijn gefiacht maerileld.
in Apopht. &in Cicerone, Iphicrates Harraodio generaob-
v 'llatem objicienti regerebat ï Meum genus habeta meoriginem: tuum
et°intedefik.
i-jj^Öitraici anötooejöelarmobfeö/ hk fytmtst getttiggepb barr
ib" 'BeflatBt bettocet: n#t settacfit begint ban mg:meetbet utoe
™?«aöfau»
^ irlc· in Orat. contra Saluft, Ego meis raajoribus virtute mea prsluxi s
ν·'Λ' prius nori non fuerint, a me accipiant initium memorie iuae. Tu tuis
eea' 9uam turpiter egifti, magnas ofFudifti tenebras: utetiamfi fuerine
tQ giicives, certè venerint in oblivionem, Quare nolimihi antiquos vi-
0 s.°bjeétare: fatius eft enim me meis rebus geftis florere,quam majorum
gP'nione *niti; & ita vivere, ut ego firn pofieris meis nobilitatis initium,
v,ttutisexemplum«
fk^heb mijn ouders met gefaicht:
Maer inde deugde voorgelicht.
«„ν. ï©e ^pïfge ^epji roemenbe ben stbeï ben hit ban D&mttnt
teEli>iien feïben in ben ftipbmn «J&obg-bienfï/enbetoaere bjefc besi
w^tt. A&. 17.11. Endedefe van Berreen waren edelder dan diets
3e*flalonka waren, endeontffngen bet woord met alle genegenheyd, on-
(-ï'oekende dagelijkx de Schriften of die alfo luydeden, φφ goe f}t X*
. m boete bet te tnenitBen/bai aUcCbelen/teaHeinenfclen/ alfo
^«gfeboD^cb ebeltóawtó
Pagi
**ȣ.
-ocr page 584-
4$g                    Α E Κ Μ Α Ν G Ζ 11 *
Pag. j8,LiB, ji,
Vydfggin «Snbttiimnbe Jsiabgelcgettbittnen't^uaren.
ge d#i stad ^p fg 006 met öcr ttjö en met betioop ban iaeren
HaEtiem agetJ b'ano'^ irjo' bergroet eetfï tot De 23uvgbjal£ gtatgt/
over het enbaes natoêbe ©efi/fobie nu (ïaet/gebjagt.
Pag, 49. lab, 19. g|n&fnfare Mcccxxxi ia. 1B8|S laerïeffl■öW^£e
opaten notf) onbethnmecb/ •Wfl&enbe tiptfeBer «tb feggrn twe'!
ibtctit ban ülftmaer/enbe 3anl9et$n/ bie'tgruptgelbtiansKen»
ianb boe ter igö fcgrjni gefjab te gebben/ uptgefp?oiien bp ^tmrsp
ïetn be<©oebe/ getogenupt &et Regiiter E. l. 39.Fol. χχι. v«rUYffl
Ssaet gefepö toojb bat boe ter tgö de fchcpen noch voor by HiCI
boeren/ iiie^nübóo^aerlein'öfltcn,
f^* $LO cont affm ίη£&ν> ^at % ^ew "tastte cwf«P*i?*
enöe efteK^Jan -^er/ijn iiïjfe oeme'tjrajt^eft ^4ί?οο
.^0ppenfiieK35atinm620tt66et6innen c^Mcwaif: ^^
fej<jf^n fiSg ^λ* ^wfe potrte <oan cés.kmaiic 3^1*
jufien te jrttjtjei^e βαη efc£en <ooeS>er fneté'odJW'^ Z-
c^icmaix
fwttfëeteiioe wet^oppe jjïtttet $«"£>♦ <?#£ *
citSc wen faf i^ern jijeneijoppe je<oen, en$e1fcaei:%Piic"
j| ^aeK^teï <&uj boeren moeiten wit Beefte iaftvüüR
HA£rlem foH^cïjKuit-^eittejc'oeit* ^w^ffoWi
/tjé eevj %t jofte mie opt fant foe fouoéij j£ J«#'4^
^e^en jefij.cften at&e«e fug^ew, ^n oiïcow&en etc» &'
jjtQtij m
*&en c$aMc op ^ancte ^jptctcité *&4<# J
jacïMCCCXXXlll,
ginOude Briesen van S.Iakobs Gafthuys tüOJb geiupgb/ ^^ff [« De
toag gelegen over 'rSpairne; tnbe Dijkftraer, ofte Hcöterfireet/n*» * t $
Hageitraet, cfte ^agélfïtaet/ binnen der Vrijheyd van Haulel?erSte^e
iBiptent)e£taö/ in öeis Jïtaösi lajöboin; ertoe baer na binnen flC
vanBaetlem.                                                                                ««*/fcfli
&0 toojÖ flotin Qude Brieven van S. Anthonis Gaftbuys &£*τ1* μ»
fietfeïbetnbeiliarc 144e. buytcn de Schalkwijker-poortenoC0»"yj,y
legen; enÖC baer HO tnüen tere ! 468, binnen dei Stede van «aei 1)£-
-ocr page 585-
AINHANGZEL,                       497
Schaikwi|ker Pooicc. ï©elBefcg?ffteni6gfetna fn 't bergaeïbange*
meïbe i5obff}upfen teboojlrgijn bjenge.
ν 316 moet gier nu oofi eene eubeSchepsn-kennifze ter gattb yaien/ bie
r« onöet bc iijteben »an s lakobs Gafthuys getaonben ijeöbe / temer upt
^Pinbtiiïucfeber ©ptfcitingenonperilitab ober f)ct Sparen groet
'«fit ftgep#en Bonnen/ Itipbenbe bantooeib tot tooojb alg boïgöi
0*ftt&~ over die Spaerne*tvvijfken der ftede graft ende der ftrate, *mlj$kmt
i«n5U «hei iy ffnmvw$& Si<»y ,Sinj £tfftf0föH£0Ajgorfi $£*&*'fy»<!*é a»iii,tüfM
**><?*»<? StysQtU <m<i ortfftj $*$***}! ro'ljwfir vwi φ^ Mccc ^hA-
„ ^aer tejojb geïupgb öat gemeïb ©upg geïegentoag ober fiei ^na» .„_,-.
£««ηΐ0εη ber ^>tab geeft/ enbebe *«g>traet/ toeïne berjmegen toojb. «;Ώγ
» <§>tabss· graft tgongetbipfelbeen anberban gesparen/ toaer S;J
*?n fp bupbelg6 onöerff gepbenbjojb / als een graft ober get ^nacen: λμ«, "
Ws/naerniijnoojbeel/ be Burgwal,nfetBonnenbe<ntgtusfeebttn&^)
®e tegentes0?bige ^tabg-grafttoefeni toantinbienberöe ©ttrgtoaï
^be be ÊêgentBooibtge^tabg-graftöepbegelDeefttoaren/ioiDeter be
»anb ban bit #upjs epgentlgSer öenaeïbgetoeefï mètget&paren/enbe
?e&urgtoaï/mtrienj}ettufsgenüepbebjare gelegen gebjeefr-,oftemeg
?? 25wrgÏuaï enbe be ^ta&js-graft/inbien getbaer geffaen gabbe: toanc
P^etom anberis be 35utgtoaï obergefnjongen/ inbten be gelegenöepfe
βδ*ι bit^upgfn ben fyief begaeib enbe aengetesefenntofi bio$ben#
» ^e Hageftraetftggnt oofcaltoat tefeggen/ bie topgnpbenguaiijS
«S Hageiftraet geien: tnaer upt af te nemenfê/ bat albaer ober gel
**>£aten enige gagen enbe tupnen gebben gelegen,
fi ^e Raemfteeg oberbe s&nrgtoaï tofl bit βοδ niel bupfterïg'S ber»
j***6en/ tot eene get«pgemf3e bat aïbaerbe Samen plegen te toefen
ei,Ptenbe ïïJurgbiaV ofte ^tab^-beiien/nabe eerjïe bergretinge,
*δο ίο ban be eerfïe bergrotinge enbe «ptfettfnge bet ^tab οϋεε Jet
^ïaren (mijns oo?beeïjS) totbe ffiurgtoal toe geteweit; enbebaer nafi
jV Bene bat ober be Bnrgbial ïtgt ingetrocnen. ® e Schcepmak«s«-
^ik en f#m giet «uaïgS baerna fito feïben éigeïiaeSbte toefen.
Rt&              Vage
-ocr page 586-
49%                           AENMANGZEt;
Stand en Pa§' **&c> Van Brand en^e Verwócftinge der Stad Haerleta. Cbto»*
Urii^vei- **♦ S. ^nbeil jare 97*. verbranden die Vriefcn filsraaer/ Haerle m, e»»c
derf door bat ïtloofiet tot <£gmonb.
dcVriefen. Chron. aliudM. S. Anonymi, fctiptum tempore Philip.pi Du"5^1^
An. 97». gundis, &Iacobas Bavara;. ^pnuUe anöerbefaiöat φτΜ^ΦΪ
ban IgeHant/ enbe tooit tn allen fïeöen geöutt/ fonber alïeene in ®$%
lant/ öte en tooubeng niet ontfangen. 35oe ίοεφ L· met aroete!
Miati)t7enöeöejtrHeeröeai®2ieaant/ enbe ber&of rij bmv&lte Wf
ten bolc/ enbe öjeefet alte groeten roef uut/ foe bat \p rnif groeit" »*■.
btoanf ïnoefïen onöetbanirtj toefen öend&raöe ^isricijan 1&cwn!'
*rturtn.
öat<P ontogge Poen/ toantbinnen eeniaer öaernafoe aumntnfy ■!?'
foliant mitgroetetttiatöt/e-tiöe verbranden $ïH!tiaer/enöeHaeilef^
Srani             Pa8* 5 °·Lin· , ** Hoi1, Kron· Divif·Xxv· Kap.»». t<©ntr«rt &ƒ' ,
^». 1151. töö op öet SEöoftelen ,g>rDepöingen toajs tan een groote Β»»"» t°l
iMcccLi Haerkm.baerfepnafjaïfDie^iebeafber&ianör»
                      a .*
Laads-vet Het Kleyne Kron. van Hoil. 3jtft l'aer Μ ίο xvii. benx«v· ^f„/
woeftjnge jparmn bie Ooftvrkfen ober öte men noembe «5eïberfr8e We'e,Ji
λ0„°» v,u.
ml »>Öf Λ. fietS/ enöe toonnen IBebenbltcfe/ enbe ter&ianMJL*
tn
           enbe togen aljO boojö na «Braaer/ bat fp fn-namen / enbe natt»*
-ι», ijl/. 8»*8*η beelgebangen / enöe beel'goebjï / enbe verbrandenmede°
groote Sluyfen tot Sparendam, met veel Dorpen in Waterland,^13
Kermerland.
                                                                                    ,
DirkVelius in fijn Kron, van Hoorn Lib. a.pag 99. betfieflÖ/^ %
|je Beverwijk mede pionderden, ende afbranden,endeSparendam io ^t3tL,
ftaken, ende fekere Schante by 'tHuys ter Hart, ban öfe ban lïtnfï^'^fv!
opgetoo?pn/ enbe nietbïf en3ebenttgmanbefet/ftormender haDd' ι
namen,enöefo boajö foiiöerentgbeïetboo|be Veenentogen/ %u'J±
Stad* ende rovende^brandende, ende groote fcaade doende, tot batfp in fjttP" "
JLands ver $Ua»ten.
                                                                                      τ«62
derf door ©anÖe epBotnfie Öer Kabbelj'aufche, ende Hoekfche,ttoee ff Ρβ^ί?^*
de Kabbeu partijen/ inden jareMcGCL. cnöefifet ïanöss-beröerföooz be fe,öeSf«(
jaufebe, en oozfae&t/ toaerbanonfe JbiaöfjaeröeeiooStoeïgeSregenÖeffi/ *w
Hockfchè belöbe Holl. Kron. Dmf. xxiv. Kap. xni. ende volgens, opt(tS „
1, * tn Mgcsl. €nbe toeöerotn cp fiet iaer MceccxLiv. Dmf, xx»*·Kap'
* Dommus. s»XI«Kc·
tmgo d,- * fceynerus Saoyus Goudanus Hift. Bat. Lib. x. frtfêgffet OöB alÖUl* V*Z
Sancïis.
              Circaannum 14J8. Eo tempore quidam nobilis vir *PrinceRs
*Bmgnndiat fZan&is a Philippo tDucein HoHandiarPrsfidem conftitutus fuit, q01
*Hamorum, tramquefa&ionemiuaa;quitate in pace continebat: cuifuccerÏÏttSy!C°°
& KabeiU. dc £aieyn ,qui non infiftens veftigiis priorum/uis.ut apparet.artibus Ü e"e
tvviiïemSnï
cit"fa&ionesdifcordare cceperint. InHaeriem adarma itumeftp»^°
mom bwe." fta«tn ejus anno Cqtrippe Magifter civium in feptis templi confiften», "tX"l
'der.HoU.
toremquiin foroftabat (juxtan. & contigu» bac funt Joca) affatur: e»*
&m.Diwf (inquiens)ptivatidifcordanr, no&tacien cenaoides fiaaue: Tarnen Pr*1.0*
-ocr page 587-
ABSHANGZBt;.                   4^
«ieSjinquit, vefperam habeat oportet,fciHel depugnandura eiTc fignificans,
^a&ionisHamorumhicfuit, Ferociusrefpondit,quiaHamos prajcaviffe
putabat ne campana feriri poffst quo Cabellai filentio taii non convcnien-
tes öpprimi poffent, C^cerutn falfus eft: raam fuas poteftaris campanam
Cabeltsi occulte reddiderant, qud iéïa convenere Cabellai: nee fegsius ta-
*>en Kami, Confiftcre in foro biduum, no&u, ac interdiu. Sigpè interea
& bonisviris deconcordia tectatum : fspius concurriCent, ni facerdos cum
fiucbariftia fe jam currenribus medium objeciffet, Grandisimber ruere:
£anta fubfiflendi obfbinatio, tantusplebis infuamcuiq; faöionem ardoij,
ytïicinus vicinum manu prehenfum valefaceret., illeq-,ad Hamos,hicad
f^abeilaos abiret, citra odium,fi Deo placeret, pttgnaturus,atq·, mutuo peri-
turus. Cefferetandem Harniforo, inplateara, cui Regiae aomen cft, fu-
-gientes, reccperuntqae (einiedes Nicolai de Adrichem, Illic Nisolaus
cum fuisatiïicis obfideturdonecinid miffaeftlfabella Philippiconjunx:
*qua; rem compofuic eaconditione, ut Haroi ante fotis occafum oppido
'«aerlemexccdcrcnt: fecretapromiffionereducendieosinwa triduüm, pa-
rere cos snduxit» Con veniebant in icampum qui propter nemus ex urbe *?"&*&
eft t huc &ipfa Domina acceffitdux fugseatque itineris. Perpetua gra- *>*&>*
Visque co die ruit pluvia: tamfoedd via, atque inamceno cedo,Duciiia cum
iuis ejculibus Amfterdam petere fuitcompulfa.Tum Hamiin Amflxrdara
acceffu HarlemiorumCabellaorumfuftuiereanimos, emigraruntqweinde
fuademe Ifabelia Cabellai in Haerlem: quascum promiffa utrique parti
praeftare non poffer, necfua automate quicquam profici videret, rcliSis
rebus, id unum mandans, uti fuam quifque cuftodirec ciwatem,Bruxe31am
fe recepit, Amfterdamii fibinon defuerc accerfitis atque receptis a Tra»
JeSo Reinaldo aBrederodecum fratre Archidiacono, GuiljelmodeLan»
fceraek, & JEmilio *de Muden, aliisque eiufdem fadionis compluribus, *^^S'
Philippus Duk ubi ficopas effe intellexic in Hollandiara femet exmbuit. M'ndtn.
ïn Haerkmttaque fubfiftens prsmifit in Amfterdam Antiftitem Leodien-
'iem, & tDominum de Nafzouwen; quos& poftridiè fuit fubfequutus: Tf'r ^
guodq5 inprsefentiarumfacjundum eratjCjufmodi concordiamelaboravit, ^«der-ter
Utfuas quisque civitates fuaque repeterent. Vbiin Brabantiam rediit, vm
Mrtdia
principibus faöionum mandatum mifit, *utt Bruxellam acc«dere propera-
tent, Itumeft abutrisque: multaultio citroque ventilata funt, utanimi
GmultatibciS imbutt, injuriisque irtitati folent» Symonde Laleyn Prasfes
Hoüandiasin ordinem redaftuseft. Incujus locum fufficirur Magifter
quidam * Gofwinus, non tam ulli nokiliiaïe, quam legam peritia- in- iDeVtëtöë,
«gnis. &c.
'Seröefer ip [ontrent §ttlatt 143'S.] toag een ^beïmsniie ©erg
«an Xmttxt tot eenen ^tetisgonber Man ©ollanö tim ben ©ertoa
ΡδίΙίρδ gefleïb/ bie öèpöe be partöen [uabfceiianftBe enbe ^oe&ftöe]
feojfgngoeb beleef η bjebe0tel: intotenöijlaetje &pnionbflnS.a*
«Paquara/ betaelfieinbeboiifiappenfönberbooifaetèn nicttreben*
Wbooi fgne piaètpm/«ijl blgftt/te toefle öeeft sebjagt/bat beitar»
Rïr 4
-ocr page 588-
2β·                       AiNHANGZli;
φη ijegÖttttW tettofffett. Binnen Hacrlem, ijSlMH fcOlgttf Ηΐίί gj
«eïjïe jaet in toapenen ge&omen: toant een 2©isrgemee(ier / CP'-W
ïietB-fiof fïaenbe/fpjaB ben&tBout/ bie op beiBatBt (ion&/(öJant dk
plaet3en bicbt bp malBanberen fgn plegen) eïtaig aen. ^ff1*^
fapb 9p) be gemepne burgers ttoifien/ fo ïaei onsi öannofB niett£«»"
eenbjagtig toefen. $een/ fepbe be &cbout/ be bag öie moet ben «aono
ïjebben/toiUenbefeggen/ Uatje eensc besKten enbefjanb-gemepnüw'
öen aiofte». ®efe ttiaj^bantie ^oeBfcfie fattie/ enbe fpjaB te (Bwgfy
om batBp mepnbebat be^scfeffBen befojgbftabben/ öatbeiiabö"'
jauftBen 0unne Blotfe niet en fetiöen Bonnen trecBen/eube batje &0*r%
niet te
famen Bomenbe u'cDtelp Bonben oberbalfen too^ben. ®^
8p ijs in fijne mepninge beb?ogen getoeefi: toantbe ïiabbeiianfct)™
fiaöbenbe BIorBbefienbig in Bun ge toef b geBtegf/ op tocïfter geluP^P
booibst ineenbetgaöetben: enöe be ^eeaft^n coBnietminber. &?
fïonöen ttoee etmaelen op ïst jBarBt. «©nöertufcften fiebbenöer gowe
mannen geburig tufcBen bepben gegaen; fp foubêtt btcBtoifg aen,tl8i'
ianberen geBomen fjebben/ ten toate be |è;fefïer met fiet ^atrainw1*
tufcBenbepbebiare geftfiotenaïiae nutotmaifeanberen tofibeninbai'
ïen. J^etregeabegetoelbig; fpbfbenal eöentoeifïaen. T&effttte-W*-
gemepne lupben tot Dunne fartieteaöfo groot/ batbe eenebuetW"
anberen be fianb gaf/ enbe abten fepbe/be eene gaenbe tot be ^otwytf
be anbere tot be ïtabbeljaufcften/ tailienbe (quanjupg) bupten W-}
becBten/ enbe tee toebetlïjöe bigben. aBpnbeltjn toerlfeten be ©oes'
frBenbe j&arBt/ inbeHoaingfiraetbïüc|)tcnbe/ tenfjupfeban &w*
ïaejsbaniebiftöem. ©aettoojöjSiBolaejs met be fijnen belegerb/tot
bet tiJbbatSfabelïagupfbiOiitoebanl^öiilipjsterbiei: oojfane nat aer'
lem gefonben iö: öte öct gefcbil met bit beötng tet neet gelepb Beeft/
batbe ^oebfcBenmetbaegjs-fonnefcSÖnupt ©aerïemfoubenbertrec»
Êen: toaertoe fpbeHoeBfEftengeb?agtftecftmet flepmelgfte belofte
ban Re» birnten tyte öagen toiöev te bjengen. &p öergabetben in τ
JDelbbuptetijfcabbpfiet2SofcB: Bier ijsbelertogintieooB ge&omen
raebj- enbe lepbg-bjoutoe ban fjunne blngt/ enbe tepfe. ï^et Beeft
bien ganfcöen bag geflabig enbe öapper gmgenb: öooj fuIBen bupif«
toeg/ enbe met fuï&en guatfien toeber/ tg be 3|ettcginne eeno^ae»*
getoee(ïmei gaere ballingen na fdmlïerbamteblugten. ©oeflebw»
betoeftfcöen binnen mmfïetbam boo?be Somfte bet ^araeirane»
öen ^abbeljaufcöen benmoeb benomen/ bieooft naer bentaeb vw
Slfabella na #aerïem betttocBen: betoeffie algfp bepbe be pa™^»
ijaere belofte niet en biinbe fioube»/ fienbe batse met iaere autoitrcp*
nfeté en benbenptref^en/foijSfpongebaenerfaBen/alIeenoebeienu»
bat pberfijne Stabfoube betoawn/ na 25?Mf3eI getogen. <©fe ^an »»·«
^erbam fgn toelopö«nne8oebegetoeefl/èebbenbeban©ttec0i" ,
bobenenbeingebregen öepnalb baniBjebentoebe/metfijnen»f"* be
^ompïoeji/|©iaeinbanllmiseïae6/enöi «melig bajti»»öen^
-ocr page 589-
aemhangzel;                      >♦»
weer anbëtett ban Bunne factie, hertog #giïipg fienbe bat get be
Roobberepf$te/igfelnsiniMlanbgeBomen. <&ei|aerïemtiertoe*
beitbe/fonb benaWfcBop ban flupB/enbe ben <©rabe ban J!laf5ou7boo|
»enenna3lmfterbam: bie Bpbejsanberen baeggijsgeboïgb: erlBeefi
ïobeel Bptegentoooibigfconbe/befe bjebete toegegeb?agt/ batpbet
weberom tot fgne ,s>tab enbe goeb ijs geKomem Wanneer Bp nu in
*>»banb toebergebeerb toajs/ fo Beeft Bp benBoofben banbe fattie
f*n manbament gefonben/bat fp inber Baeft teis?tif3rt ten Bobe fonben
«omen, 25epbe partötn fgnbetffBenen: baer fgnter tneber fijbe beeïe
Woojben geballen/ gelgfc ban ban fulfeenplag te geftgieben/ taelfcer
Bemoebemtbooj bganbfcBap getergb enbe berbitterb fgm ,f>pmetï
banHalepn/ £>tabBouberbanl|oUanb ijs ban fijnen bienfïcntjet: in
bjieniS plaet5e JBr. <©ofbjgn is geBömen/niet fo feer booi enigen abeV
aljs toel boo? ertearenöepb ber toetten/ bermaerb, ett.
Gouthocvcn pag. 419.1^iaën 377. toag een groot opfïal te üaerMtem»
ïenv fo batJÜK jÉ>pmon ban &anen in fgnBupg gejaegbtoerb ban
pnbganben/ Ut Bern na liepen/en mepnben Bern boob te flaen/maee
Bet mtfte Ben enbe 'tBnpss toass gemaeöt wet groote ftöot-beuren/ bie
Bh *^pmon Het nebetbaïicti/ enbe alle bie in't Bupgtoaren/bie bie»
len boob/ betoeïfee BP ter benff eren öebe upttoerpen op be fïraet/ egbe
5oüarenxim,in*tgetaI.
Hou, Kron.DtviCxxvi.Kap. tvm. *3jnbefe tgbentnetbeBinnen it«m.
^tnfifïrebambocbgEflagcnlBilïêm 25?npnf50on#?iefier/ enbebfn· *Λ».ΐ4Η·
nen^aerïem ©itB ^>pntonf30on/ baer groote ttoifï binnen ber &u*~
ben af opgefiaen i0/ enbe beele eerbaere mannen om gefïagen enbe ber*
«toojb tnojben: baant binnen ©aetlem na bat&pmon ban ^anen tofljj
Slagen/ toerbe baer een oploop binnen ber &ttbt bie poo|terg tegen
mal&anöercn fciferbgf iup&en geflegentoeibett/ enbecccc, berjaegb/
fnbe gebannen.
                                                                      _ .
_3,6Bebbe Bet Kafenbroods-fpcfalleen metbetooojbenbanbeHoii. SEfo.»
Kron. berfiaelb: Ut baer ban ietjs meer begeerb te toeten/ bie lefe be
          r
Eelchrijvingc van Lcydendoor Ian Orlets, pag, J11, enbe fclfonberBepb
E>irk Velius in iij n Kron. van Hoorn. pag. 74, &c                                   *EtC»tiu
K pag.?7.Lin. \o> i^ier ober en tg geenejjflitiegebaen: alteen toer* fmuim,^
be een biet joïbaeten/ bie tot Bet ^bijen-boln inbe 25ebertog*6 ober* f*"b»»*\
Belopen toasv enbéalbaerober befebjanbfiitfjtinge geroemb ftabbe/*!??'?."?*·
«nbebaerópalBierfiinnen ©atrïem gebjagtinnbe/ meeromftinge- fbt"mL
»>eib oberlopen/ aljs biaitbfiitBtinge/ opBel&anb/ m'taenfienbaniUS
«"ffnne mebe-bianbftfrBterji/opgeBangen.
                                 t/m. x&:
^en ii. iBaert befejs jaerg ié»S. fgnbe jbonbag/ enbe tiaer be TUfihej^
©aepftBe ongebonbenBepb/ enbe figlban fpiefcen/*4&roote©affel· ftittammo*
»»onü/Datm nietfonber reben baerbpenbetBale/ igbefsabonbfsten m& ***.
renen uren/ bp ongebaï/eenftBïitHelgfie b;tanb in^tBaletogB boo? aen "WWfe
s
*^BalKtoPerpo|tei^gegaeö/&*toi*&f.bo0? eenenüooib-oofien q'Ta ·»■
-ocr page 590-
pm                          AI NHANGZ1L.
fiö?mmagtfg geboeb/enbe peftigboojDgebieben/ nfeien Sotto**5*;*
betöouben nocljte tiptgeMufcStUjo?Seti/ fo Dat in Sopten tijDDatP»;
fcBegeöudjte tneeflafbjatibe tot bgftiggupfenm't getal/ fcerbatefiB*
bpf entnegentigtoontHgem
Pag, jp.Lin. 18, ©atlben Krijg der Hollanders met de Oofterhflgetl
beffct Snoyuslib. x. enbe Holl. Kron. OJJ £et |aer Mcccc, Divif. x&vU
Kap.un, enbeopίjεί,ia^rMccccxxxvl·ί^,Divif,xxίx,Kap,vπI♦
Pag, |9. Lin, 34, <©oeter bp: Hoorn.iooo. Enchuyfen (>%$. V°*"
drechc etiteoib altnet titel geffeiö/ cinbatfp metgaere ©aa?**1»'
mepn betarlöe: foetitoc|ö GoudeooS niet gerefienö/ om Dat J&e*1
%l0 tn een jare μ1?· ben ι$, JBeij/ Hertog pïjmpiJ bocjn. «*
i^IaenDeren fotiöe tretöen / enbe ban De ï^oiianbfcSie <É>teben &»*
*sm Hoi.
5ommc ban 20000. ^cgtlben betfocijt/ ombe3olbrje ban De maf w\B
hndftb StunftHï enbe 3uïiwjs te betalen aenDe jolDaetenDie m HoIIanbtn0"*'.
schiiddede ntfoen ofte befettmge bïeben Itggen--gaF Hacriem 4611, &tW>tul
ts./?»Jw»Delf}30;, Leydcnjjoj, AmfterdamiSjj, RotterdamSjj, Enen»/"
fen 100. '
Sitem f nben iare 1468. fttbe mae nb ban ^itntajS/ ten tijDe a W*"^
liarel ban 2&o?gonDfen in '$ <©raben-#age gefiulD merDe/ fob«*
fofljtgemeïbe hertog ïtaceibanföne lanbeneenebebêban too.t^
4©, bupfenb&,eeutoen/ 'titefitot ?o, ftypüerg/ raa&enbete fame»
480000. ^cSilbëmoe&booifgnegupfBiou&se tct|pelbe-gelb/a!?i «*£·:
"tnoemb/op βφί iaeren te betalen 3 2ooo:norö tot gift in efi ïjiuwem
ijan alberöanöe bfenaerai 16 00e · ncc0 epnöelp tot yetballtngerüdr'„
fiofïen bpbe aiböerfresppê/enDe <£Deïen/ en&eenberen tn't tepf"1^*"
befer fa&e bJttfe gebaen 4800, bebjagenbe te fatwn De jonime-nm
sïiSqo.
foHanbfcfje^egflbeti:toaertoeDfe banüollanbenbeWW
©jtcflanb37a8oo.möfïenbetaien:U)aerban£ene 3Gmmeban?i>i°^*
^fgetror&en/ Dfe ^o|b?et£ii met gaere otnltggenbe mm§en enbe &J*
tien mofïegeben/ forefïeetbenbeE noc&boo; öe anöere ^tiben ense
©o^pen 3 3 i 600, oy te b^njen/öe toel&e op 1 ƒ. ati)terbo!genDnja"^
iaeren moffen betaeïb toojben/ fcomenDe boo? tbJte termijnen a!l^^
wti4'o3f. i|iertoettugabïtt||erïp.ctiiefenaboïg£nDegroote^>f*
OCH/ Haerlcm J ƒ49, Delf? i7:MS|Men 3 37f. Atnftcrdam zS? J. Goüii
1770. enbe Defe Mepne ^teDen/ in Dit oube öegtftet' aïfo QenoeW%,
Atkmaer §00. Rotterdam 1 rjo Schiedam jjo.Hoorn ïooo.Medcnbn
4fo.Enchuyfen.47o.enDc:flI!e De anDf re^teben/ ^eetl0lBfben/«-«S!
<©oj0en bercfr. ©iergeirjfie c;cem@c!en fönberraeer: maerbeK ly*
■ totbitbetuöögenoeg, auaeRegi:.
:_ ,.^ ï©tïfenisnboo?ibe=fóetiitö«Iboo|enboo?Begöfieti/
w«k'vatft ^fe toilban'i Koper-werk'des Koorsfo0fleftntettQpen5
Koor ende <2n.meeft §tt trali-weck van" t Paepfch'c Vont beffen/
3?aepftiie Wêupfit t'faemeebiepb'selijj&teitmatban tfen»                   pag4
-ocr page 591-
Α Ε Ν Η Α Ν G 2 E L                         ƒ03
PaM9,üa,i.
€o«>te jenen^ie^e feitje 4*j «riga uftwtoij
' — ---, ρ,ίίίί- PFi/ί, Landmeter.
gaertemims
J80tt©i!BllIe
ïft-,..^oolï-epnbe,
opbe rijer1*11
n toefï-epnbe.
enbe be ttoee aen't oejl-epnbe»
U
2$
ii
tïïfbttft
"KW,
aen't Dofï-epnbe·
j inbe biefce.
wetfifb-muewtt.
bejS'Corenginbeïengbe/ enbeooi
bebjebetoan'tïmip?.
ber Sletje/enbe begCöïfcnjïtnbelenöbe:
. algoofebtc&tc bsr gemepne Stern-muer: enbe
%ittie ber b|tttmner£ bupten be muert
4
5 SU
116
177
1-37
ISO
&em
Sbei
°ftc uptfnjingen ber ^pimmerg.
fleng&»
'■'ecisöeïStetheil· -sit^ebc*
^beintfitaps,
„ $.„_                             ibjebefn'tSjup^
fietf"J.PJöpe binnems-muer js/ ban een ber negenfgben/ iatïSe
ïeoi,ï2rPnbe fluptens mafcenbe een galt» orfc&ff&te (ofte
ntet£*tt)at8tteH-Boeft: tofenfl nribbeHgn (ofte bfameter)
iiibj ïp £ί 'tmibbelpiwt (ofte centes) bereerfïe gpteeten|
zo
3
6
6
RbSn 't bierfcant beg jjebeftaeïs*
fofl:Waeren aen't
^«tet/ ofte mibbeWön ban bt.,
joofi-epnbe,
"jtoeft-epnbe,
rooft-epnbe.
tiïïK^Vöw jjplaeren aen't
b?vr^n 'ibterfeant bes pebèftae
^'Sb-pplaerfnaen't JH„„
:toeft-ëpnbe»
iooft-epnbe*
^tneft-epnbe*
fooft-epnbe»
"itoeft-epnbe*
f
»7
3
. . _. -t. .
ι*η«ο enige bpfonbere gtonb-Hiaten begeerb/Sanöe feïbe 6e-
^?l^fe«ptonfe<öronbtepl^n<ng?nae«beïieöwiaf9ftf3en. · ^
-ocr page 592-
j®4                        Α E Ν Η Α Ν G 2 E L.
««dan»»».
fil^ertodf:
1®J
77
8o
8*
76
47
48
4f
4
15
ι be BnoopenööbenbOpperglafen,
1 'ί onticrfte ban b' ogperglafen aen 'i         4 0(% eiWÖ£*
* bieftepnDe*
| be Igfte aen t oofteiwibe»
Iöe benfterjs ofte gaten öaer boben.
belofte { toÏfaxOT.
- *aen tteft-epnbe»
IbeUningenbaer boben.
, uweren,
belgpteaenbe Jgebelgin'tBrup3:enbeitraIie-
iüMttaeiW
                      toert/fcooi'tfcoofc
jtbobenffe ban't gcoote gïajs m gebefó ίη'ί {Jjjt""0*'
'tonbeflïc bet nïepne gïafen tot &ruP5·
'tbobenfïeberfeïbe.
't bobenfïe bet glafen inbe panben,
'tüertoelftnbepanöen.
te bogen tnfcöen be ppïaeren.
f fïplobate/offe pebeffaeï/ JOofï-epnbe.
ienbefcafenient/aen't 'toeftepnöe en toren
f
             { joo(ï-epnbe.
I             |aenbento?en/be tlangde.
Uapfc«l.                              . j,
Nota, bat be pplaerenfien'i oofi-epnbe geen 8aptte«l/
«laec alleen een nransfeen/ ofte afïragalig tiebbetu
mmn nnhm Cojen tot ben gronb beg Uppelji.
COen^aen.
aajebe bant groot glaöin'tüieft-epnbe.
l&elenangebaeïboo?.
#pifp|ingen ban De cojnice öer Bapfteeïen,
rappels t>sn binnen-
diameter/oftetnföbeMgnbeu -$Co?ensiaenbeneeflte*»
Aommegang,
17
75
84
,βο
43
44
4o
7
*
17
17
47
6J
3
»4<
zj4
*6
J4
1
13
-ocr page 593-
Λ i Ν Η Α Ν G 2 Ι L.                      yöf
^*ηύφ enige tmtenfimbe mispa begeten/biefalfifBSott*
^ttiieoiigetimeitieperfpettotoe-Cepfiewnge VtsMzi&t*
^«gbe ban be Φίοοίε Jiasfet/fiet &anb genaemö.              5 f o
^tbtfeetfelbe, ■" ·'''■ ';' -.·' ''"""' ■·*——-. *——-..;ji8j /Ό
*Ι?38·4Ρ·Ι'»1· 2O-Ciron.M.S.^ft^0?f#ttabe«|!rgtf^
niette 'mit öte ï$epfer f inentte tot Haeriem, enbe otitboben a! batlanb ui- w* g\
■?βη %eiianböoer batiuenDemfotibenfenben t»oIc/toant-ftptootttwtiie«»?'*,»atfS·
^flPbie^jiefKi,                                                                       *»«««*,
t·, pag.jo. Lin.,3 a, ginben iare^excv.'toerbebe ν«&ΜΓ4)αι Dide- SSL
■;lc«*n. bexiv.(S&jabe ban ïloüanb/enbe fijnen bjoebei; Sonnet vvil· " Λ£^
"νίΏ ΐ· nabe xvi.<0?a&e ban ^oHanbalJHerbttinen Haeriem giinaeni» %mek»tfe
Kron. van «Southoeven pag.290. *;&e|fgbaet na ffnatnentniier/?»*»*·
^"tlanb'tót Haeriem ,batöe ^oofbfiab ban ïiermerlanbiiS/sSïittöe**0»^6
^ptibè^ifr^opöan ©treföt/^iebericb 5©ompjco|ï/<©tto «jaef^ÏfL·
^ïSentenvseöJoeöetcn/eiibebeferöepberfeio^et^uetïjen. ®efe*fU*fa*r»
ypbenfcer (alfï toel be$oo?be/*nbe fp baer toegeïiOKben toeren)om
ju^öioem^tebetenigen/enbebe^
^etReti gefetjieö te. Crsbe baer & een upttpjaSe gebaea aibasiX Grave
*rleaerick foube bigben <©?abe ban ^oïlanb/ om bat fjp b'owbfre üiaer/
•f·»™ ionicer Willem foube ontfingeuban <©jaef ^ieberitl ffjn tye&
lu*
't <©|aeffcÖag ban «©oïïbjieflanb teleen / efiöp foube baeriee §$h*
'e« nptter ioiien ban <©eetf bïfet bifefionöetbgonb 'jSjaerg.
ïnx8' **· L»n.i7.^ertog VYiilemvan25e^eren/i&iabeban!|oïifli^
taiïrJbiIanb / ^erefcan ©lieSanb / enfee ©erbepbetbeg ^mfftlism
£«n ^énegoutoen /geeft bie üan Hoomfitmne-eetfie Handveikn ente
■„if^ien binnen Haeriem, in't jaeron0#ewn biepfenb ecc rnfeexr*.
£*■ °*n j|>8nbagna<©nfer lUcber ©soutoen ©eoöfsSjajj, D.v«üus ι-,
0ek'pag.7-
j *aridyeft van Burgemeefteren ende Schepenen te vetkiefen,ÏJinnen Haet*
^» 00 ben bgfben bagin Hiigafle /in 'titot enjs Heren μ ccecxxss.
•Velmsi.Boekpag.aï»
.jl ag.€i, Lin, tilt, Befiet Had. lun.Bat.C&p.XVMJoSn&e -groot» Sparen»
™*e siuy fe> inben jat* 108, gelepb/ enbe gemae&e.
4 ~c" sö» ApriUi J69, quant de cettteBoeijer mei et-tlfcaet-ftpMoof
^euwe Sluy fe fanöer lafi -binnen Haeriem,
tasi iv 8,MciJ »i"Ö9*^i8ar«eenBoeiicT uyr Noorwegen WtClTff« lïoïit
" öinnenHaeriem, enbefs abbe enbet anbete tuaren χ vi 1 ♦$ «trbeü fit?
AJ B&to'Qaotfu meefï teöottetbam ie ï)üf$.
"enxKïy,A-Mg, i Jé^fluam be eerft* Boeijet bitinwi Baeïtan tsec
Si-f                       β»8Κ*
-ocr page 594-
AENHANG2EI.
t ogge,te Wawtewt' Bwpg toefenbe /efi bg^tïjfouet toer&e ttdtffll·
5oeb gegetan/enfctbe tognbanbe $tabgtfgadun· O.M.
Pag.eS. tin.i ι,
Want ofe get altemet nfet toeïen f$i gelegen/
#m toöb en tyeeb te gaen on lange be ere toegen/
#o ifï een foet bermaefe te neug'ten om be &teibf
Slen'ttoaterbanbebeir/oponferCttig'Ienpab.
Pag,7o,Lin.uh.g|fiben jare 1497. bjafienbit gaten boopbat bit tvie£
Meeren in een %uamett/ aïjS be Helle-Meer, ofte öït HacrkmiH"
Meer, bte nu feer tötjb enbe biep is", o. M.
Φ e Hciifjmeer toerbe fo genaemb ban flet frfiepen-Belfen / *£" j£L
ten getïjffUeenbebifpe toater :gelgfc tafitöen be &ageenbej?a""'
fjem öet Hellegat gelegen öeeft/onlangjimben jare i6i},btbi)WeïiV
totlanbcemaent.
                                                          . De.
Pag,7i»Lin,}6. P.Bcrtius in Tabulis Geographicis conttactis^n u
fcriptioneHollandia?pag.zo7, Pafcuorum ubertas fummaeft:quab°"
sik armenta infinita. Vaccas quoq;corporurn vaftitate, la&is copia» f
nuum celfitudine eximias. Conftat fanè aliquibus Hollandi» ρ?Γ£1 .
boves fingulas asftivis diebus quatuor & quadraginta la&is h6111.111^/)!»
muiaralia refundere.Iohannes etiam Benningus Confiliarus Curi* W'
iandicaï.referente Gukciardino, certa obfervatione & rninimè
fallenrcca*
culo oftendir, tantum Aiiendelphi& quatuor vicink pagis lafiis uno* f
è vaccis colligi, quantum è Gcrmanidfuperiorc Rhenenfis vinideveba
Durdrcchtura,
                                                                         r üt*
©eWeydenittï|oHanbfrjnb?«cöt6aeri toaer on beefó°fzf"Ste
toepbtoo|ben. «©efgelpjc Soegen/ftoaer ban ItrBaem/oöetbW^»
tan melfc / goog ban Boegen. ?|et tè ftöer / bat in fommtge Wr»
ren ban ^Ollanbkoeijenfgn die alle fomerfche daghen vierenveertig Ρ ^
ten melks geven. Slogan 25ennfng iSaebfgeer fnben #obe ban ®0,I?'if
öetocnbe met getoijs bebttib/ enbe bafïe re neningc/ batttt in Aiz?D,/Li
ende vier naeft gelege Dorpen 's jaers fo veel melks tDOJÖ gemol&tf"
Rijnfche wijn uyt Duytfchlaiid te Dordrecht aen komt.
JPïï-2-77· Lin£ % &
Rti»i van              ^a ban na Valkcnburg tooojbaenbe rergre firatt»
Valken- Cnfietbaerotoer'tlBepj/aenbupn/forttgt terfgben/
i>ur<*. i£et Huys en Hof van Kloek: altoaerm Ollbetgben
Kiolk. ?©e 0n'ti gelopen geeft. <0a ban na 't Huys van Loc*
Loo.            φ00? fnne lange Laen $ ett fo na Bredero:
Sisdiïo. &m graeiït jit oub gefHtïjt/ nu jammerltjB geft gonben
«©00? ocjlog en gelnelb/ en met ber tQ'b berflonben
<©oo? 't ongebal bes? tgbjï. Cen al te ftgoon aebou/
€n
ban te googen naem/ ban 't fo tierbal&n jou ·'
                _ w,t
-ocr page 595-
AENHANGZEL
ίο?
Έ$ tïftttfo &ant gp ooü een toepnig na beneben/
^en toepntg ban ber öanb na Stuy ffand bö beïtwben»
h* Ea&8 8* Un.it. %n be ïterfce ban 3|eeittjlibe (iaën befe letteren «en
we|fl&engefcfeeben.
K,^n&eniate Md enbe b|le en thJintig in be maenb ban 3!«nio f js b'oa*
^etfe gebefïrueerb.
b»-*?0**» jawMOGxxi i. cjibenxi uSnngtébeeetfïe pjebiBatie ban
ïl^tefoimeerbe Religie taftBen be onbe routren banbe berbal*
^neSernegebaem
ienf «ben jareMDcxxi u op ben iv.<©ctooitéifSbe eerfie fïeen banbf
ολ»!])000^^2 &ε^ gekpb &p ben SSonfcer &iïw\ae$ #au/^ere
^©oRerUitjö.
3b^n°en jateMBcxxiv.benxiv.enbexv.^unifSnbe balfeen fnbefie
^«e geicpb/ enbe is befeibe berboJgenjs onber ban getyagt.
btnf Su n^flteMDCXXI v· té fa&enfo>net efibo&eng inbe jegentoooi»
«e «terne Bet l|,42uangeüum gepjebicKt,
•vjbid» Lin.zé,
%f.V1i188 Öft fSauiöom notB f« fijne bolle Stagten
**" t ianö in ftuange gaen i en 't blinbe boln bat atBten/
^8t Cftjtfïug ttloeb-toetbtenfï met buple boeten treeb/
Wr1 ^alfcöOfÖ met bennaem ban ïtatfioltjB bealeeb i
tim a3 * onbenfebaer boln bejs $eren Woo;b berfmaben/
al · & mei ftoSnen-b?af ban tnenftBen-ïeer berfaben/
1* geenentroofi en geeft inleben/nocBte boob/
^n tfiertmifmoebigIaetinfiSnenïaetji«nnoobi
U**H Lin.30, t'AkerflootinOnfeCïafifé tbOlben befe Veraenaealiet
0r van de Kerke gebonben:
"^oud-gepetendeerdmet recht dan wijken moet,
*^ü 't meu-gerefirmeerdons beter blijken doet.
Stayffaftif,
gï* Beeft toeï-eet 8et Slot van Sparenwou gelegen/
Sibe«ban be ^tn/maer't fieeft fijn epnb grfcregen/
«."téalnte bermelb/geregen aen öetfüjeerb/
m »att«r nocö ban té/ in neïbergonber b'aerb»
^«nnbemenbentoegtot Sparendam toe raa&en/
"»langg benteater-fcant baer Benen te gerafcenf
Sff*
Sfcrevaa
Sparea-
Ca
-ocr page 596-
ƒ·$                             AESHANGÏÏt»
Katf«>e*. «tfftfttttbe attb'iefgtOtflenbC Kamper-Laen,
xae^          l^ofii&pteKeetvan'tSoutigoeijeelefouïien'tSflett
soutkeer. oEtt ïtonbe ong be bieg booj onfe groette toep-öen
geven-Mq. ©fln Sevcn-molens af tot Og Sint-lans-weg tcpöcn/
lens.
             <^n bat! Sparwouder-poort tOt aetl be Fuyker-vaert:
5/«?*" 30teUjegmtoerenöepö«iitt!an&'ötiöOö6toeIto«fr^
vaettf*"         Va&f9.laP.zu
©oïg bjn oioutius, g&ocioo? fti -'g&ati$ be creeten·
oioutius» /^e stoom nvt openbaer/ en t'<£gmonb na gefeten
SM38 nbt ooft tn bie (loei/ te nomen fcjeeö en toijb/
<ü*n f η btjn ©aberlanb betmaerb bp bg'nen tgb.
t,aut«ntius t©fenjs naembeöeojö gier meer alg Kofters naem te lebend
Kofteius, ^ o«0 bte groote Sonlt ban 't ^jutfcen Beeft g*@ebeni
SSenbsitn beö toereïög Srgt fo bapjier & bernltr gti
φ albertnaetbfïe menl o aloergrootfte fi'dlti
flaet ban bg'n ïiefae naem booralbe botrelb bliegem
j^toggt JBeat3/enï)oub eenjs op ban roemen/ en bebjiegen/
<6p fiomt algter te laet/ bit tg bat groot ber-ftanb/
<©at öefe uiaetbe kanft c^aetöenfieeft grstot».
Verfus ïnEffigiem fummi &ineomparabiiis Vil**
Lavrïntm Kost er iHarlemensisj
primiArris Typographic^ Inven-
tods circa annum 144Q*.
ι quid Archetypos & preek Mogunria jaöas?
Α R 't e mi Archetypos prjelaq; natafcias.
xtulithic (tnonftranteDeo) L α vrentι v s ai
Diffimulai*e viï.um.huncj diffimulare Deum cft·
P. S-CR1VB.R1PS'
YEx
ero»
Wat roemtgy ^MENtZ den vondvan t DrmkenvandeBotki**
Gy moet den meester hier te Η AERLEM kswen[oekeru't
'Tis KOSTER die die kgnfi door Godes, Geefi bedacht
::
Verfaektgy defin man? dat'is (jodfelfs veracht.
Cn Symon Harmanfzaon, öebetfigt 00& mgn feggenA
|y^i"„ «entiipgtbattopoetoierbooinieraanbmülenïeggen/
»HS
an* €ntreeöf0oofc0terboe#enfegtf)terbeni6mee/
©an'$liarraeïg,t«ibial6tnmöne©aber-ilee*                     ^'
-ocr page 597-
Α Ε Ν Η Α Ν G 2 Ε Ι,                      ^
Is dan datgye&ta licht den dag en 'tlicht niet WAeri*
En tsne<M&te$lAetz~> meer kondig, en vermaerdf
fc^ttft bMargtn«,0fie Üg ben Sant. VerftaetdevermaerdfteHooge-
<èias Van Europa itoeatArias Montanus töilttiet fijne Üit*>tti OHfè
ftilCi!10^16 *oü«tb niet toerWepnen/ maettoil alleenfeggen/ baè
httlP^pttt geïeerbe mannen/ afe Hadrianus luniustoag/ bpbeaï»
SeS£tbfien «nbegeeetbffeninbe SNogc^tBoïentoaHbe Cftifftg»
IbidLiati8,
«ηδ tl/ öoe fê aïagi 6p bij in f}up$ti toonro/
^f*baf gp mg pielt alg eenf η bönet fonen.
!rf wfe/ 'tf ö eene beugb bie geene beugb toergeet!
^" foeg onbanfibaet gert/ bré memanb taait en fcoeeti
Pa8»»3j.,Lin,*4»
Vande Groote Schok binnen Haerlera»
^^tt<oifejte<&*# o^éttojc^efó^cft^rt^ *2Sei-
jcvcy, gyxatikfai/t cfèottaris ,etc, is jejefow "bet
jnijT* Scöle binden Hairlem, atë'bat "fce ^cozfc^^tcïtó:
vin iP^vfóewte (>at té itotegtyfeie aftarffeoeSSdé, φ
V '"ifttffit akafïflA 1/Ι/ΤΛ/-ΑΙ- **Μ^4»Λ Γ*Ι<<·^ίι> U-rt/ï» Afrfifirff/t /1»Λ"/»<*
toe «^ oj "tot f^eêöatK, fcAtijtt'fcan wiet wut "Sak
c ®aittt batmm^an eew avi&xén -C&ko in feiten
©n°«£?tei ^ί€^Λ^ WMfc * ^™* £seje6en infcew c^ije*
Öx4nte ^%δ ^liMt Jae* cwé σ€**Κί# MCCC
Sff ι           &ecottt'
-ocr page 598-
^J AENHANGZEL,
kgijcf^egt enfce ^oetfc^ap <ολμ >« ^teto #<"*
_ W$<iex:ieH?] "bat wgemant fcoien ijk>w&enwcet ww*
«wc^tenfcan'fcie GROOTE SCOLE binnen Hairlem.
~s2iriXit$&t ngtmomt ftjn&ivfoatxit £wecifëeij/tjw <*w&*Jr
ux fcoien fevftenmoet Mccfjfatenjjaen awoeicé^rttt 1*1^*
«feroote ^coie, opeen<3oete $<w"o;zie ponden aijo^tc»».
ais (g'dafc oflftoeje|pzoêen 66o2oe#.
betogen ttpt beoiide Keuren vanHaerlem ontrent Jjet l'flC^ M^Ccfc*
xx. M.S,apudP,S,
Copie van fekerefl Brief, aengaende enige wedden, emo-
lumenten, ofte voordeden voor den Reftoor van £
groote Schole, eertijds getrocken uyt de
By.fcholen, A°» 1569*
\^t, J&ux^cximcfkxtvf, ^cfjepewe^eri&e £?<*#é#
ficx ^taot ctfiatxfcty, ^ocy te 66eeterj eenew p3**
üc&cy,
erioe certrficerèWj'biit *6j jeobmitteert eny
toejeiaeten^efitfe^enoe aomittetey enfce toefaetew wfl&tp
i>e|etto^en>2tc£ «öiregi,. omme éiwnéw t)CK$0feji>,* l*f
^»e te moejcr» ^ouoerj 6g~ fc^oeie. ^Jjji ufêer $otUK9 *iCC\
tané, enoe met conditie, "cat i?|"oe jowjjewé oie §t, K#en*
fóoogdcfrj&n ^ec/t^Hoe wae"oe]eH tijt mjet meer anntc^1^
iv)
faf^oe töaiweeröteeeiift ter fcfjoeiegi geftcft töeïfcïJ^J
natmt evfoe tcewaeme aey te je<oetj, enfce te |ijne# ïeijrï
"fc>c# jteflevr, ev&e ijem cautie eitföe |eec6ex;$egt ^eü wjjj
<oem"öe|,ef<oe#cctoiK"oieé<ëatj^em fiejeert, Je^nte**^
"fce (d<èi (tömifjte tot owfe fóèoeïfejjevj, ewfce fan#« ttfefc·*
w^có tVowwifcij fktifoy m 'tfejeilew faicaet?^^'
-ocr page 599-
AENHANGZEt.                       Sii
Rentte ftcte ftin dfyutkiy ^ieKfime^mtje^wjeMfcfj
W* «Jufij anno g$c nejey cntet£eftic$»
A. Raer?
T jïttben (are 16z7. Deböeη affe bc 2&p- ftfjool-mecfterg/fo ©yptfrlje/
v's xcanftöe/aen be ï|erett2&itrgemee|ïergi be ontftaginge ban gemcï^
"E beïafiinge bet fioterjö bp reguetfe berfoclji/ be toeific öun οοδ bp 1*
PRtïIe bet^ioebffSappeniiS bergunb/ enbe torgefiaen/ fiebbenbe be
*?|ten 25urgetmee(ieren tot Men epnbe met ben&ettoo| banbe Φ«ο*
!*$cöoIe ober be bergoginge ban fijne jarrlijèftïje toebbens ofte gagis
«n btfen aenfien gefjanbelb/ enbe berbjag geraaefit.
De Apoftille ofte Aöe iuyd aldus:
iewj, §ams$mè enfce ttgt gtajte "5eic <ooo2$atvite
dut^02t/(itie <oan ï>e ·>£♦ o^erot 'Sfeoefcfctyippen
jjï fêi^et^tofc, jeconfaceeift ent»c^ccomwMittcceïi>^e6-
J*wte o<ock "fcit ftuc« ewfcc\>ontia\tm^t «oooz'fce ^coufc^
^ttppftaHten toaw^e6et<ifinje%rifce ftoteté in ^<*«e te-
^eftejjcmenttoneetf), cnfce naeis αηίβ écfpftcg cgnMtj-
% baerimte e<oet:ecnjje&>men, Gerteajjen, enöc^e<tc.
Jöibeetö öJefeii&,i;i>e6fien"&ten <oof0en>e aflfc enfce etnen jgcfe»
*ij£en <oarit3c ö>tt#fc§een&e Q/franfci^c ^r c^ooimeefte-
*J eöjfeif, "fcie mt fïjy, ofte ttama'efe&efên fttflen, <ρΛη"ζ>β
^aitnje fce* ftoleré öcw ^tmne fcf^oftocen feféen <owom-
?W}atcatn$m
-^ectoose^owHf tnwjjaeri&e <55an(VyV€i-
rjfoftjje anno feftten $oritafo fc<ocn en t6Stntt# toetfowen-
« J<%eftjgen ewfce af quijt jefc^owten, jjeftfisweift, |5e-
7*jfo» eiibe ontffo^en, fef?eften qtrijtejfiöeteïeWifefoij^cn,
^ ontffaevt>€n feilen "Öaet; tëan^tefen^ooznttjenoe
n^e jewmtteexfc % ^SuKjemeeftewn «Soozn^cntöSee
m
-ocr page 600-
Α Ε Ν Η Α Ν € Ζ Ε t;
m minti$[uy c^ifié <mw ftfikn $<A& f&mw
ffiintig*
JSiöeffenö be aeitooien/öobenin mgo toetfc Pag, ι % ι, geöa$f/$
Doccomius Frifo meöe Jlertooj getoeeft.
                              ^
Cornelius Duykius toetöeooft Hagius gebeten/ quia Hagicnfis. v>\
? r^r in fufpieJonem *ruereieos apud Epifeo|>una veniti quare exautoraïus, i·"
Pagti4J<Lin,4»
Zeöertbat bit mQn toetfc onbetbe petse i$ getoet/ fé be iefljg
fcfie teranbecingebeï Ouderlingen derGemeynteljoo^getjaiUw ***^
fStUegentopoibig
Kornelis Out*
Iaques Sctioi»
Bartholomees Veer.
Abraham Kornelifzen-
Gerrit lakobfzen.
Heynrick Bredenhof,
Adriaen Weyns»
Franzoys Maes*
David Ie Borgne.
Willem Hofman*
Pierre Candelé*
Kapiteya
Vitellus
meet de
dieptenmusten
OOrté
aetlcp
Pag» 170, Lin, χι,
gsm 4» 9fe;fl 1 ƒ; ?♦ i«am UapitepR Viteïias, ee« ^iflJ5L.
vaumetmeeïfirtöesefetlttien Haerlem,en&e maten de diepte vanfijL 0flf
ï»· «nde blockhuy fcn, de mBeien,ende de wijde vandc poorten, getp» ir ^
-ocr page 601-
. JJ* <t>2-&uften Öabbm geimten/ öer tretBenbe boojöjSna Cejtfi
èe^m7«j6uUUi3 iJ7I.i«ameBoet ÖOtlDerDSpanjaerderiih Haerlefe Moedwiiie
ÖttDfJVeude V£ei gweldsende gcoÖEe moedwille in Deele goÊÖiC iUsJbeti der Span-
•ösn ,eilÏS'*nt£et**ee" ttiaeaö baer na notg meet ban gonbJtb: bi<e jaetien bi«
J7' Hamraüit beg felbenjaerg ban Biet na ©trec&t öéEttocSen. «éHaeriem
Mhv *♦ '3lmiü$ HT&- filïl PieceE Kies, Symon lanfzen Schoorjeti, Vlugtigea
Uatti16,1 de v VaeUnbe meeEanbecenm^taoge&amen/ btrorhfa&èR ί? d,e Re--
lteligte£nöetro«iiIen«piDe^taöi»areneeüje&eti»
                     widi^T"
end^HtCeiit οεηΙ"ε1οεηϊ90ΟεΟΟΕηΟ?30ΐ08ί£εΠίβ Heeaïftcëe.Overveim*, Stad.
'g^Hillcgotn de Kerken geimeren, ende beroofïL
                                 DeKerkeai
f&ie , η i(3· 9uliuii ouamen ontrent joo. ^panjaetben op Sparcndam; van H«cm.
fe-UPtöen #ageboojbe ©eenenge&omen tsaren om't l|of tipt ben ftecie>0vei:
,2 nastmftetbam teronbogeren/ ofte gelepöen: enbe fïanen be* £e?,ö) ende
ΙιΚ*η öa?S0 Öet <©o?p aen brandbatter notgte 6er6 notöte gups en fVorm
tien "aen: oantijelèe üianbfïicBterjïe*ttb}erbege&tegen/ enöeiin-aefto-rtfd
iieh5%agt/bte'gaüonöiitiifrgen febenenbeatgt urenopitjtanb Ie» Srandftic*
WO fl öetbjanb üjerbe. dibeelfo gemelbe ^panjaetben gunnen «nge der
iton»na 3©Öfc-os-£>« naimn om booiöjs (Iranb-langis met gunnen sPa«ia«<iiê
hen en ïoofnaDen#agetebemecnen:fofg'Röunentcent^o.maii»?mHaer-
riifeJJW &tab na ^anöboojt int geraoeb getogen/ in mepmnge'.SL,,
%Sle beletten/ enbe ben bapt ö«n te ontjagen: meet en gebben niets W«S"
eni,.nöem wptgericBt/ban batter enige ter töeber-fgbe fgn gefneubelb/^aniVooEi,
H\a ^leben: tofltit be ^pantaerben gabben fttf) re Sandvoort be*
%n, ' «nbena batbte banifaetlem getoe&en toaren/ Kebbenfp Dat
3$ mebeinbetajcgengelepb,
&tZ*u z i.a«ltu01J71. fgnber bjie öfietner gonberb Snecgtêbanbeö w«^
' fehj, Öoub£rs üjegentot ,|>parenbam enbe boojbgna 5paerIemop't Aeibeits.
,,^s te Meefgefeomen/ enbeRebben baereen 25eleggemaefet/,.♦b«g»©ver
,,'*'♦» bteanebe^OJpenalS Velfen, Aelbertsberge.Overveen.,, .t4~veeilJ*c·
ic«!n^r*etc· ^«ίΟηmgne Jlemojiengefegéutb/ enbebooj be mot»
e^r^Öonben/ enbeopgegeten: fpfefignen tetottlenfeggen/ batbefe
%üPft ubere ©ojpen 9ter onttent^aetlemineöe beerljn toetben Her*
^nbeberntelb.
. ♦, ^^15.3uUu0fgnbernot|atQt Bonbetb .. ♦... uptUiotietbam '«Ρdee
Utonl'epgefeomen. *©e!6e ^panjaetben enbe J>tab&ouberiS-boI6*1' weg
ofze^iiDaöe om ï|aedemgebaen Bebben/ ober be honderd beeften, ίο
'Sjj|D ' a^koeijen, uyt de weyden dnjvende,en<ledrie;molens bnyten de
%at °0tte aen brand ftekende, mepnenbe b|anb in ^iab te mtiktn/ tm
^eeïfe ^00 ^«β J©e|ïeniQ)inb/ bfe op bé jlwab toasf/ ^>wpB oofi ge-
%*totni6.'bitofgnbe6netgtentjan25öf3U8pbe^, aanii*üïegge.ή«βίί£δ6
ftefeèl ,,1a °e Seven-molens toe/ enbe gibbeil het vuer in dnc molens ge* veumolM-
fouvJY op8opebat be bjanbüoojbenfierfienbooj-toinbin^taö
y* ^tflaens oofifiaUöen fp fiknw mibffianbetö enbeteerraber^
ίΓΐ-t            '4n^>tw»
-ocr page 602-
ƒ14                       AEJiHANGZEt*
in &taö ent aïbaet ββδ 6?anb te ftirSttn/ entre be £>tab f e eBirteJg;
toaetban naeenbetbianb enbegequartietbtoetbe. |©aer4p<>b»£'
toaerbebe J&tab toebetomogenftfiijnlöBy alfeber een greete Bag-i*
gen biel/toaerroebe be tofnb ban bt&tab aftoaetjbe.
tesndere ^eöanberenbaeggbiaÊenbe^paenfcgenBiHiIegerDp/eetiegwio'
iffift!* ten *»pt mebe nemenbe/ enbe alle de Dorpen verbrandendc,bie te bojen
^n *HI fejanbft&atttnge gegeben gabbf/ van Aeibertsberg tot Sparenwoude toe.
ibid. Lin.}4, 3&ie$etfonenfitetnagenoettiofrjn geic«imtt»«yj
öïg 25urgemee(ierö ^tljepenen enbe ■©foebfeöappenber &t&b wj*iL
ïem opben xxt i.Hug. xvclxx ι ι. bpbe <s5ebepwfeerben ban ben <κ"ε
feö enbe ^teben ben ïlpllanb albaer binnen ï|aerleittbergaber&»
Dirk Iakobfzen de Vries.
Klaes vander Laen.
lohan van Vliet.
Gerrk Hcyn.rickfz.cn Stuvcfc.
Mr» Dirk Ramp.
Mr. Ian van Suren.
Sufetpttr
f uit iüemem
tmmfemm'
fflChrifii
Mefaera,
Maptifmi
mè Im&nt
sgm.
* Mr. Η ugo Bol van Sanen.
Willem Adriaenizen*
Wouter van Rollant: <©efe $ Ütffatttlf OtW**
mttis ftjn bloederMr.Dkk Ramp mtto&$&
ptxtiuaffl ttünt
in plaetje i$ gtërtti
Zybrandvan Berkenroede.
Pieter lanfzen Raet.
lakob van Heufzen.
Kornelis van Berkenroed«v
loltan vao Diiveavoorde.
-ocr page 603-
iïüHANGZE^               ■__________
Mf.Plillips^aa*Mithc;                                     *μμ!μ.
Yfbrantvan Sparvvoude.
•Kornelrsvan Berenfteyn.
Dirk Kiacfzcn Wy.
<5emt Kornelifzen Velfermaa*.
Adriaen van Groeneveen.
Franz Ianfzen : t$ tJ&Ifttttt*
Steffen Dirkfzen.
'Zybrand van Berkenroede: 10 §>ti}tptt\ gltittlft
inptoBeüanRoiianr.
Ian Ianfzen Vérvver.
Mc.Maerten van Eemfkeïk: 10 ïïerlaiétlv
Adriaen Pieter fzcn van Hoorn»
Chriftoffel van Schagen.
Ian Pieterfzen Deyman*
Pieter Wiflernizen Bal,
Pieter Ianfzen Kies.
Ian Klaefzen Lorfzeft.
Mr.*K.orneIis Redot.                                       ·'* omëtïm
Thomas Thomafzea,                                       s^mm.
feftï^ïtfuiögebactttipöêitboo?n.<6ebeputeetbi£ti bati be §>Mtt\\ bfin
^oHanbaljs bendere ban Watmont}/McMtyiim ban ©Itjenöutg/
S2t Wrteertenban®o?b?ecgt/ ^afbout25en6elf3eii /mth be Btie/
ijl°e^epntic6!©ap|i / burgetjs enbe gebeputeerbenban^elf/ uan
♦.„" ^i ojitöoben banber <©cube /enbe tetoibonnantfc banben feïbe»
'«wageenbeiatealiiboben, <®nberteftenb
.Wptf§
.                    Ψ. Buys„
%.i?8.Lin.r2."
^^RÖebbeaÏDi'eï gefepb batATzenMF opgehangen fg.toilïenbe ïfê
*hbpl*te ban fijnen boob uptb?utBen/nabiettttirjn geftïfceben iournaeï
mn»Memor'en alfo feggen/gebbenbe ongettogfelb be ttjbinge baer toaft
-'•nentiaetiemaïfo gelopen :maet obermftjsiohannes McurfitssiiK
* ^etttte Belgicarum getttpgb enbe ft^Öft bat Bp onrêsalfd t§/ toaei
fes *                  ""
-ocr page 604-
ABNHANGrEL
iMttflftetittfQftaëgeeiK feBetïieptr en SetiDe nonnen teSüWtt/JM^
MgtenbemoeSteiBeoBïJebbeeengftoenöomfgne fententie ofte non*
niftefelfjS in pnöen te ftrgge»:fo totltSIfeberpttoooitefien g««"""
teerd.tat Pieter Ber aïbaet ge^upSt/geBcttben fjefeben/ om bat »»'5";
tooojben giet nptfeJuSöe / enbe betfjale/ latentie .&t fane onbertHftfK η
tooojfumicalfje mag toefen.
                                                 «,
Pag.iSo.Liti.io. ®fe banten 45eretfite etibe ©^ebffljtëïiaetUS"
itet1atenosbenv«i,®etemfr.ixxji.enteosibenviien.öernieub<
Nikolaes vandèt Baetei.
Ioljan van Vliet.
Gerric HeynrickizenStuver.-
Pieter Ianizen Kies·
Willem Adriaenfzen.
Iakob van Heufzeiu tïl ÏJeeft 0É«n eeilgjl>a«tr^
Pieter Bah.
Kornelis Rijkene
Klaes Theulzen.
Matthfeus Auguftijnfzen Stéytri
Adtiaen van Berkenroede....
lohanvanDuvenvoorde.                             ^
Pieter Vlafinan: iggef^OtÉH bril xxVi.^atUffltftÜ
tim jpfecQ* aïg %oeofc|a$ getoeefl
Sy mon Kornelifz cnSpug.
Ian Klaes Letfzen.                                                  ^.
Heynrick Ian Matthijfzen: ig gefcfjiotelt tlett xxV'IJ' *^
jpjtl/tttöete
Ian Aelbeitfzen Vy in ^pktt$t ge&omett·
Dirk Thèufzen..
Loef Baertizeno.
XandeWaeL
-ocr page 605-
Α Ε Κ HAN'GZE Bi-                       jfr
Symott Ianfzen Schootien,;
Bieter Yibrantfzen Oli.
IakoE Gerriffzen de Iongc.
Klaes Yibrantfzen»
Baertout Heynrickfzen.
Klaes Borritizen.-
Willem Wiggertfzen van Paendereni-·
Pieter van Paenderen.
Ian Klaefzen/ .^>t§eept«il6CC»
Pag, j 84< Lin, 16. <&nberfufcften Hete η be gf ebèn ban ^«pböoï* T · «. -
JgJ/ aïjs^elf/ ïiepben/ öer«©oube/ mbeaïibete/ benz*. 3flft.bfei~?„
Wwe«i tojagen/ of f? enige geguetfïen/ oube/ ofte jonge/ofte ent* aÏÏK"
se gebjetBeUjSe/ ofteanbetstajs otibeguaeme Iupbentenoo?ïcg/ be»den ieoens
geerben tebertoen/öelotoenbe be felbe/ elSfgn beel naerbefiojen te on. Haeriem
**££?· ί 16*Lin* ,4^P bcn *♦ 3Innö enno * r& * föti ï>P öepbe &tï)uu
HJWngenomtneetbfefïtenpetftmenbtemebe ©joebfcfiejipnlowbeip
5sn/ enbe fabe bergaberinge fouöen feomen,
Ian Pieterfzen Deyfnan.-
Willem Iooften.
Ian Bartholomeefzen.
Cfcriftiaen Yibrantfzen.
Klaes Wouterfzen.
Iakob Yibrantfzen, ^Otttmail^.
Yibrant Staets.
Gaefar Bovetis.
laques Bartholomeefzen, ttf 't $*W-9nitf&
. Baertout vander Nieuburg.
Steven-Ianfzetti
Kornelis Gerrit Ian Eeftzen*
Kornelis Aertfzen Kool.
Eaurens Wynantfzen.
Mr. Ma&rten, SSjJtrftttV
<&efé xV< namen toinbe iSmaer ingei&egifïeHK>eSüet:$ewtt J©a*
awtaetenaenectepnenb.
aS» ï ι j» Lin* ijt Oude gefchreve Kronijk van eencn onbekenden
Ttt 5           Auteur
-ocr page 606-
Si$                         Α E Ν HA Ν GS E L,
Auteurby P.S. «I*<i5rabeGhijebernaw bat penner »fl|f.m/j|K'
liea'OUtoentoajS/ fee toech hy in Nosrthoilant, ende wan aHedie Me"
fonder Haericm alleen ·,. mzfyttoeib tel 2S?apant We tpanal^»1*1
BoIIatU'fonaer ©oib|ecgt.
Pag. 514. Lin.t.
Siï^^olianbVMaöberteeÏDbpVrouÏatobaestgben/
«2en oo^faelE toon teeel blocö/ en toeeïe f&aere firgben/
,g>a bielöet ooii op fee bp ν vieringen een Slag,
<Baet Haeriem met Baa- tïolfe en to?tmben boben ïag
^c^eepéfttijft fii^flJterinjm, tefcijen^te^tw efie&t*®
ivfte aii^etce ^t&en <δαιι o^ÖawV wet ^onüct
5$tfifew Qan ^zt&mxwfot met^e /tfnen·; oi#ck
t>e tecfaiw^e <οαη •Steott «Jfacoöa, tvftew
|<vrc MGCCCXXVII.
Holl. Kroo. D ivif. xxv ui. Κ af. xxx 1 x. W$ mi -#f tloge 3!βΠ 0*8
2Sjabant aflötotg getoo|öen toag/in'tfclbe jaer fo bergaberben Die 8P !ΐε
bie'tmet l^outoe ^acoba ffitIben een groot ijepj ban bolfi/ en nieeii'
iien altemetjs ^ollanbtn te minnen/ enoe batte bjengenonber i>ie soj
ant'nfe enbe |jeerfi{)app$e ban 10|otttoe lacoba. iBun befe nergab^
rinrjp toassfiapitepnenöegoofbsrian jonnet Willem uan 3pütntoe
fce/oom bantonner ïSepnoutban^ebenroeöe. ©ittooubenfp*1^
fïaen te boen in't tipterfïen ban ben !auöe/ enbe banfo fcco?&saenS
#ollanbèoöj. ^IbitiSöebbenffffBcpeiiböenberepbenointefep^ttIft
ν vieringen,enbe Cere-I. CniJe aljES bit bernaraenDie Jsteben banHa«'
Icm.fStnfteïrebani/ ï|oojii/€nc|)upfen/ enbe anbere^teben/^15^"
fp toeeïe ff gepen enbe getuopenfeo tool&j; bergabeib/ enbe tegen fl^L
ïicBen öaer bganben tegen inbiefe?.9onBeri@iIl0mfienbi bie fcD^*
fijner toijanben ban toerre/ fss θρ tnet fijn toolS op ïanb getreben tn't *:L
lanbtoan f©iermgen/enöc bjogt bat een teepnig ttjbö geburenbe ffi)
be tnagttoan ber l&ettogfnne. «Cnbe-ais f}pDaerbïecf leggen wtEL
toenbe/ fo fijn fijne bijanben arn baiepIanO feomen gefeplb/ 0Ι1ΙΡ^
baer in te bc 0upten/ ofte fjernt ot eenen firijDe te toertoeiBen: *nV.!ji/
gon&er ■sebooö.bat fpfjen alle fouben öerépben om 'tffJEJepe te (MDi■"'
enbe fjaer fpijfe terepbtoffenbegingen fpt'frfiepe. §nDiefeIbfXÜ
toafi een efebe/ efi bat toater toajS fe er gebaHeit/ aifo bat be grootehj*
pen bet boajfclj.^tebé niet bloten en mogieVDaerom ©abbe bie3a{"*r|
ben tneejll ijoop ban fr0fpf feaer mentipt öetöté mogte/maer natoert
en tjuamen fp niet aïiegaber bp een ten flrg'be/ maer blebenlegö"' ?r*y
oerren om te fien ï>ie boo?f£Depé/|jee fp 0en fjrtjbêToutoen irt'^Pfföw
S® &atfpöaerwptte8IoeBereö Somberg
-ocr page 607-
to.                   Α Ε Ν Η Α Ν G Ζ Ε L;                        jt9
3J* ben litgbe te Komen/ enbe te blten. ^o fgn ban befe ftfiepen aen
j, "8eroeijb/ enbe beer beganeenen Bitteren fïrgb/ enbe baer toojb
^cSeiÖfeen gebotgten/ maer meefï blebè" fp boob of berbjenBt ban bes
«"«Beren toegen/bat toelBeftenbebie inbe ftgepenbanberaftergoebe
fom n/too$benberbaerb/enbe begonnen te biten/ maerfpenmogten
inw teeg Komen/ toantbieanbere toarengen reBIeeB metroegen
^^tbolgen/ enbefloegen ö^eïirsen op genbarteröeeiegeflasen
bapt f
n/ enöe öeeIe δ1·?1611 boo?be getoojpen öie berö|onften/ enbe
Wh teerbenber beele getoangen: enbe gienfier ïPtHem tooibobaft
91» Qj\8ebangenmet meer anbere/ bienfp öjogten tot enegupfen/ baer
su.*J anbere fegepen boen mebequamen ban biejè reben. »i£nbeöie
w„ nïiaetbergabetbtoefcnbe/ ijteibenfpraebtoatmen mctbenge*
to^jfbenfoubenboen/enbeietifïubeetfeen alg batfp lxxx. uanbenge»
öbi>rnen
öeötn entÖoofben: enbe 3on&er ï©il!e m ban 2S?ebetiroeöe
toel,u"*finebele geboomte too?beb?g gelaten/ goebjelöatfonimtge
ΦΜΡε geften geböen/ batmen gem mebe ontgoofb fouben gebben»
Beet»
n öie ί8ίΙ u00?0 en fioojbemen in langen bagen enbe jaeren ban
tire ïumoeten oplopen enbe lïrgben ban binnen tsiïanbg,
*a8..l4i.Lin.S; '
sin***be toeberg ban alberïeöe Zaeijen,
ll öttnne Volderij, aen bit fïutB mebe bjaegen/
jE"- ban 't Fufteynen-toerB/metalget Bombafijn,
"^^watterbiergeïglRmeer toetoergenfïjn.
Ün « Τ bc StaPel ooft met-een ben 't Wolle-laken
*te» toiberg' ban ^aerlem niet berfaaen/
3f «t ober top toel-eer beeï meetber fgn bermaerb/
.Vpldtrife.'
ïufteyncE,
BombafSj-
nen.
Stapel des
VVolle- "'
laken*®»
-. ec tbjoebigoojïog iuam/ en ^panjenjs bloebigftoacti».
Cïemt Dirkfzende Vriei..
Gemt Ianfz en Verw er.,
Symo η Franzen van den Bogaert,
, , Haró van Loon.
tj,^Pteo?ben jaerïg'Bjr ban öe €. lieren Bitrgemeefïewtt bttüotmt
hoo>rt ·ΓJÖbaegjS na gebaene ^jeOi&atte be 45emepnte inbe IfierBe
fee^J^J8en/enbe onmatelfuroimbe £>tabj$ iMncfcjfyirs ogentlgi
-ocr page 608-
*a°                        AENHANGZEi,
Pag,4o8,Litv8,
iBen menfchen μ een pleij, en feylgefet van levetu:
De boofen die om God noch/ om depejl nietgeveru,
Die raken aen 4ej>ley: die worden hiergefchaerd,
Gangolfefietgy 't wel? 'tgefchiedin ugebuen.
nJMaer ijl·niet wel bedacht van onfe wijfe Herenl
Met Werkhuys wordgefiicht om ΊΙκψ volkje leren,
£n tuchtigen den menfch, daer 't Pefihuysügeweefi
esfl't ovhejl van de Stad en Tefimen daergeneefi.
                         jvs,-
u?*k4lutxu m°]l Kron·Divif·XXXI· Kap.ixxv.gn bï'e mflirtf
mn «©«ober oenxx. öag ttietb MeOorde van den Auguttijnen eerfï
binnen Haerienxbegrepen/enbe foerben metgrooter erenenbe feeft««
£Ά&Άί ^n^nbe ban ben teren banber &tebe M*W*
Μ $im ^ahnW
ïter&e/ ombaer een ÏUoofïer te bemnnm/ exaeteti
joebieben banber «abferbantien enbe na ber regele te Ieben-: enbe btt
Kbiï?e0rTnmet *»en.öïOétwrjs uptben Siloofter ban J©o^erfit/
me in aüenfrfinne gnamen om een goeb leben banber <©bferlientten te
|ouben/ meerjaren ten j&aöbe geen booibgange/ tuant eB mm nif t
jemetoeg batfip arngen aonöe/enbe i!eg€nöer«iebe benen: töacront
fite babers enbe fenbatoozss banöen feiben ïüoofïer ben f)ter Jti ucrfa"
K^/ffÖi^nlepmelttaeboben uptitrt ianöbanJ>afT^/c»c^
mm batfp geftoojb öaböen bet baer öioeoeris banber €>bferbanf lefl
^nbeiïangoïbenlebenjtooonaiBitgtoaren. .,<®«be 'fnuamfoöftbe ■»*
Mmtaniwbanöen ïanbe jjanpaffen bat Itlbcftct onDer frjneuzoti*'
Ut nam; enbe fanbban-fionben aenfeben^ziefïerii enbe ttoee 3U&*'
moepm binnen taeriem om een goeb itbeit ban ber «©bferbantieti m
öenfelben ïiioofier te be&innen/etibe.&ier&en met0ioeietf0lemntKJ>'
ten banber seeileltt&Bepö enbe ban ben notabellen poederen ötf
^aedem binnen ber $tabittt MootferQelepbtaonS ©eren »*?»**
. Mtxt.0abonb m ian ban *bmtmntmmia:
                          *
»mcccg,
flNOi.                     ' ' f
'
-ocr page 609-
TAFEL-REGÏSTËR
Α.
A<C8tt«. pag. 7*·
3fiDil öst g>taöft«ï!em.pag.ï3.*9o
aielbett8Betg.pag.13· m· 77.
Ji&abtmie/ ofte googe iêfbole te
Öawlem Boo;genomen, pag. 97·
•«lumni/ ofte ^»taOs>f}«ticn«n. pag. 147.
«naioitite pag. 148·
«xainnin-iaetft. pag. 5;.
**mtn-opfitbt pag. 595.
«ewiniaenfcöejfactie binnen
gaeri.pag.483
afjenoelf öaer gedacijt/ enbe toapen. pag.
£5-80 tsaenDe y aesUinfcJje&tammege*
i>piö6tpag.2$.
B.
^actgfabes fjjngaetlemmet» pag. ai,
25aen. pag. 92
«aaöniiof.pag.j?.
wafteneo pag *i .en" 25. bun geflacbt/ efi toa>
pen,pag.22,ouD-t)a»Iem pag.i6.iisj)is?
oafcenea IBiö 25aftenefttr töetft.pag. 55.
«Heft. pag. 70.
«eatabtnifμη/ enbe «Btaben. pag. 48.
«elfa ö« gitab banDe iê>paenfeh,tn. peg
15». «e. 15 «.etc, 513. enbe 517.
«etftemoebe een <©taeflp £een ban't gup©
ban gaerlem. pag.7. efi Ss.Jjun toapen.
2itluPtöan,tganfci)6toet&. pag 488.
^elttettDöft.pag^S.
:*«bUotbeeft/enöe SfbHotbecatij. pag. 147.
^jnnen-getegenbcpööeï jètab.pag. 35». ett.
35 föom.pag.445»
«ftöoppen.pag 444.
*«ptieïjien.pag.7ó. enbe$43-
^iefetsgtaf/enöegcaf-fctuift. pag.148.
r£<KRen enDeBoeken-ha».pag: 147.
«oeftbïuefeetrjetÉiaetUmgebonDi.pag.375
■«0fcft.pag.91.
^janöB'bectooefiittginpag.29.182,498.ett
■«jeoenroiöe. pag, 15. cnDe77.üunge0attit/
SeoteO/tnöe toapen pag.ió.
«ioutoetijen.pag.337/
-««ptenigeleaengepö öeï^taO. pag. 70. ett,
4tanfnffatt0ftKm«lanD«r*.pae· ?s»
€13^(0, pag. 143.
D.
&at&-3&aft pag-4®·
<©amafftn.pag 340.
©amiatene obeetoinnfttgi. pag. 149»
«Samiaetjespag- 59-enoeisi.
©amiatifcbe l©apen-fcbilöen bee gast!»»
met0.pag.i;i.enbei)3·
©eenfe&e <©f|CH*|ïaI. pag. 7*.
33oe(enepag. 301.
®o;pen. pag. 77.
<©«pnen pag. 71»
E.
<B>eben{itoaert)(g eremptl ban <£t&te ïiefbi»
peg 19.
€«angeufcbeïUteingo!lanö gepjeötchi boei
OetflOenbantBilleboojt. pag.41*·
J'ranfcüiïSttR.pag. 57.
G.
«Sangolf3 iapjaüeUn.pag 449·
45emepne^)taD0 €>ebouto6Ji.pag 4».
(©ebucbten. pag- 77·
<5electben. pag f8. etc. enbe ;oS.
<©erefoimeetbe <£i»ifïelpe <©emtpntetnbe
Keitgie.pag.13e. enbe 460. etc.
eefcbtebenifjen onbei bet ^&paenftbe j'oeS
pag. 279.
«Beefïelpe oo;berie ban't #aufoom· pag.
428 efijsölunne^ieljaKinge pag. 433·
<&üöen ban ïSetfmifje/£>. aa&ob/êceoon*
baerbere/enbe é>.gube«/ofte banöe3las
gete pag.434· etc.
<©oDs öienft bp-oHöB enbe tegentooejbtg.
pag. 416 etc.
C-.D0S ijupfen.pag.555. etc·
45taften.pag.«9.
<
3tabtn-gofbinnengattlem.pag.49.eA 505
Vw
«©sabeiy
-ocr page 610-
Τ Α F Β LR E G ÏST E S;
giffranöt i©albtft&it». Μ V* rtf
ïStgtrtngc/ enbe φείίφ- j8* 9ttSSL·
ringen btr&taeten ben Ijnltonö tnms^
s&èfcen/iit&e&iöïatsinifjett. pag. 4«.
*3*©iatie»i-fatiD iegaetltm pag. 3·
«BSOOtt 'ttntt.990- 40· «*· » «*>« SP*· «*♦
ttebtn tKcpiin*t». tbifr. toirnitti «*«' Ρ"*Γ
tetegeneanbere fteöenSfanlioHenö '„|«
baet magt bp ouDe obet»iw^t§a>fl/*«";
pjibüegte ban ben <©bcrtoom. ι*2αΜ&
gterbtre/enbenBetbcubcro. 39° τ «VrD
ïentenï^latté3Lanbe.394.boetöbetfwa«,'
ban juftitie/ en» &eeft 'eïanbjs w"/.,
rerbtcr. j?4 ojööntranite W0m* ^^β
Öepliginge ban Den <2tnifhn-3R»f»-J?i^
394. Subalterne «©fficten/ <BbD0^Wfi£
enbe opfttftt opöe attnen/ etc- 35i' "L.
3|ntrebe bet l&betojpfc&e ffiamecen o«*fc
&e-aotertjrban be <©utie iBanrtin · $w
lajoebcDanbi ïajatöe baniHollanO/tn"
^elanb. enbil0jo5jeniers rt&itktn- 40?·
Kel(gie/ofte <0obe-bienfi bp-suli^/ *HU
iegentBOOjDig. 516. etc.
                      hllH«
Daerlemfctj aeflaebt fiicjjt tymtom.*Wz
lof Aertoe ftanrltnie ibib. toeibtnW*11"
banJ5er8enreebe.7. enbe89. bnn ***'/*.
9- enbe flot.io. eaoe 80. fjjn belegetin»8'
sbeegaen enbeBertooeflirige. '8. etc;
ftanbteringebreijaerlemttiets. 337·
Öatten enbeginben. 73.
gatten jagt. 74.
partjes Dag.75.
gafen.73.
öaf?e!fcbe©pifocöt.}05j
§upBteöei«iifierB.8i.
liecmftiöe» 87; enbe88.
IjepmraDen. c-%.
geiDen.32i.
gccbecgenbpbeföerfte.47.                    M&-
gsten-jjupfen bp oube aen Den oebeï banos«
mftn/ enbe noch / itft getoeft W t&a»
gaetlemi i:enöt77.
geren jagt- 74
geufDifcbeSpttocbt. 305,                     „.,.
|ofberoiil« Orabtn banioUaHfr4?· *l
enbe 50 f.·.
goben/enbe goffleDin. 77·
fout. 91.
jUupfen. 4°·                               , fc oV
gm-toneelöet ®tttnΐa^^Wérmer!a>,£,·ÖI ·
I.                                   
^t.aans^apttfifl-gtré/bHiiiJU?^'00^!,?
H.
gacïïem töjjiöbanHem gefiicbt/ cnbena<t
{tem neïjeten, pag. ;.too}D ban'tgeflatbt
Dan tjjaetfem geftitfct/ enbt Dart ban bc?
siacmD. pag 4 ie be iooföfïaö/ eftjjoog*
fïe ©ietfebaie ban iïenriecianb. pag.24<
eenfcerlghliepobanYiupeijanoaitiem.
pag. 26. bjojö een£>tab. pag.ii baet eer*
fit pag 9. ttoébepag? ι &< Decbev bietbe/ tft
tjtjfoe ofte Dobbel ïBapen, pag. 150. ie Η
Jiaöer-fiaD ofte geboojten-pïaetje ban ISOi
junglBtïIem pag?? toojbuptgefetpag,
aS.bettüoeftboojDjanD enbeoojfog. pag.
2?.etc cnbe 182468.hirerwgenroooiDigs
bloeji/ enijefcgen. pag. 37. ban-onDs.een
toeïraasröfcKtoop-fiaö pag.39. efi oe rjjhfïe
enbe bSEmogenfïe bet ïjoilanöfcöe&teoen.
iUü. bacre gelegentjepö ban binnen, pag.
39 crctet gof ban ftollanö. pag; 49· «c
39ipomban lof ;en enbe taben tniollanb/
#elanö/ enöe n9e(i-@neOantr. pag ss>·
©itbomitanColJenibiö. pagjs?* ïjaete
fSlsgenbepö ban bupten. pag· 7°· ete<
éioEtfnöal- pag. 94· aerbft& $araDjje
pag 96 öaewgeiseïDeii.'pag.ps etc.bjo
mtcöepO- pag'. 14?. tosnt ©amiaten, pag.
s49.tD0j0banöe€>Baenf£benbelegerö.tfi
fjsraberD,pag 159.etc. 165.etc. tooiö ben
$^in;e&an <©janjentoooj 40000, galöene
aengeboben.pag.279>baeroberiafibanDe
lÜSpaenfcben -p-af, * «o. tëlagtbjfcben Slier
ober pag · z8o etc- fèïiigtSatiffactiebatt
ben $iinw enöe Oi^iseten ban gollanb
)bolgetiiKbe<©entfit)E pacificatie/ toaetop
fp aenbe ^taeten ban bet èpaenfc&e jocfi
obsraaetoïpj.öasiséscijutieïtje/isoclens/
snöe oefeningen. jo-t.fëpttoeijinagaftelt/
enoel^eufben.3o^.ei£.anberronue oaebi
ban ©jomtcüejiö op berfebepbe.tuben/tfi
tochten312, etc ftaerüjojbeenïeiu tipt
#&paniengefonDen. 325. haers Arijga bel-
Ben. ?i6 etc banDtoerften/ enöeftonfiin/
ban bioutoen/ mouten/ toeben/ ttoijnen/
blepften/ fcbolen/ fcbjtjf mecfiera/ fang-
meefïersy lanömetere/fcMöers/ etc. 337.
stc. J5oeftO|ucS«(jf. 375· ^imonfiei/tnOe
-ocr page 611-
"Τ Α-F EL-R EtG-I St'Ei;
Μ.
ittp»te iHarquette. 8 u
Mathubtlü. 40. 't&anögenae»&.■■*.:
iBatïst banöe öaetlemfc&e t©aten. 14*.
i3le6jten0.i47.
üfêep; 70. enbe^oi.
Mpia&tlm Bet .©apf Pen. 4 ? 7. etc.
i^onnicfte-ÏOïüen onbetljet .patiffeOiM, r?»
enbe4i8. etc. enöe,f2o,
iPautettjen, 5+0.
.flSMettoeift aeMen ©oejeniDp^f,»
Baem bet ©tab öaetlem. j.
3üetinge btt gaetlerameta. 3 37.
O.
eo^oge-betVeoefiingen ces Jjisö t^aisiens»
20.6RÜe4£8.
«aojlogfcbe gefcbiebenifjen in ïSeemettent/
enbe toatetlanb teiuföe ties^pamfcöstSo
267. etc
<©f?ematfe{ 40.
<©ftenftal bet reenen. j€.
«©uöetWngen/143 enne 5**·
?P.
panö/>s4». '. .
Cegent»ooiöigeftaerfemftee|5ap<ftitKÊ'4Sg
papifïtfcbe DetboigingE enbe tpjanmjs om
öeKeUate447 etc.
piepte bet üaetlemmetategeno anötïe j&ttp
benban sjollanbgetiionnen 383·
Pompen?®.
poojten 54.
pjeöiftanten ijstnbe 141.
pjin?en;&af-58
Pjoebe ban Deïajatije ban öolianb/ m$$
^elanb409.
pjobenleta te Ziehen 4»j.
putten 70.
&.
mtibtegéieetbeni4<i. ^ .Δ ' ■ ,
€^mm& Eefo?matteütt%m 443*84*0«,
üieligie/ ofte <©ob0<b«en^ ö.p ettüa «nOeis*
ocutuoojüig 4t<s .stt.
«Bellacbt baföenefje aen»i3enöelfgehpHjilizs
m«qutftiOss l^apifien boo» bi työljepa i»B
Vvv a
«an jBatnjtifjen/ baniaeifóm/1 ï©eö«ïao*
%ietfc&<£!iocb.4i6·
*n«tfcöe pattietpanten / ofte jiBètie fïan*
■h, °*ta. 337.
«SBöfnee tot 6e gaefc&e$anDeHnge*a«
•öSttoeefe.1.
K.
fagee[banlLmi.a.
gaftielbait't guoaban1|aetïeni: ro.-fft 80.
^ltciten bp^ouoa acnDeti oebetbanbcnBfJti
8"öe noe jj/ in 't getseft öêt ©taO-iaeilem,
^oote jüfrft. 4.0ittt· 502, tit.
wtk (ïojm 0001 be ?ólöa«en op paepfcj}*:
•fc ss^ctamsiita bag. 463.
^^mciiana. 15. <.&aetlemb,aer 0oafb-fiab/
l^ibetjoogfiebieificftate. *4.
|^ti«er!anötrs tjetëbf» otiöa€atiinefates?r
]?etnuttanöfcüê.öeten:ftul tomel >8i.
l'^in«ianöfiCBe oorloge gt'fcbjeoenffitnrten
.», *!)öe öer^paenfcüen· 267. «e.
2 «bepTO.*;.
"*"**aban.$iietin/ Heus ban ^&patenftou*
'».. e-so-                                               '
M^ateïSUef.^.
S °c!ïen> enbr ïStocfe-ÖBpS. }8tnör59,
*i ooftita otrost *t#aiifaom. 57· taut^tt.
J^ttÖnen. 72                                          j
Ser!#en/enDEliienft<naere,jj7·                !
^MpJppoenCojen-^.
ïanbban &aKfe-t>upntrt. 83. m.
2-anbmetcra. 344.
ajonöen 525.
n öatttero tipt ^paMjinge*
jSwfifcfttet ba» iattlem. 3· öjitl&afïciï
1.
JPwatt-öamafien. 340.
So05ee.i48.
^inbom banlofjsen/ eubelatun in Öollanö/
Jp^lanti/ entte t©efl-©|ieQan&.
-ocr page 612-
Τ Α FE t-RE GISTER;
öÉfittingt ïiatt&ttmitfteoiBfefeeKelinie 47*
9 eajtse«Ö* ban aaSob Stofa 45 μ
S.
tfu8454-
©jtibam ban Coifen. 6fi
^ο|βη4ο.
'3Γύρ«η77.
^toönitpin. 34 j.
V.
©elben7ienbe5o<.
gupste ©elfen 78.
©flfet btjftói.
Kafernbe Hen 3uffae©eïfiue4i8,
©ertoeif4o.
©.feb*mathtf4
©ptfetMngen öerê>tabi8enbe49<£.
©iet(cb-Öal53
©ogeitangi? enbe 87«
©og£lbangft74.
©jr/bom banlofjen/ enbe labenfa goBanb/
j&tfanoenae n&eft.bjieöanbfigt.
©jtfbomban jollen 69.
©zomicljrpb ber öaerf emmere op tjetfcbep*
be tijöpn 149 etc enbe j ι * etc enbi; 1 &·
t&anb iö*t iHatfttbeie ■*.
^tanbboo}t7t.
£>angmeefier0 544.
ζ ^attffaetieber ^taetenaen bfeban^aec»
iemnoïaenaoe ©atff!iatieban<©enti9j.
aj&atiffattie, mtie naöer ©erbjag metaf»
fcbafftnge bet ©apiftMije 4^7·
<g>ebamiige bet «5ecftelöfcb.ipb 43 3«
Jbcbspe" feoojtocbt 69.
^&ebesm~fiÖ°'*f48.
J&ct$etp tectjter. 3,94.
^Strjilbere/ etc 344.ets.
peage acboie te aaetlem beetgenomen 97·
^>eöo(e 151 enbe $0.$.
^scöolarcbmrjj.
J&eboolmeefters.i??.
j&cbMjfmeefïeïe^j.
J&cbuttetöe 3 02 · gact oojfpjang 504.
J5»ce 40.
                                               ν
|&* monfi£ï37fi.
^Iapec 62.
^lotenenbe Safïeefenbp eubeaenben cebee
ban ben %lün > entit noe&/ int getoeft On
£>taö ©aeïicm 11. enbe 77.
jytipfenéi.enaejos,
ffiaeclem ^>oetenbat94.
I&efebiebentf jé onbet gei £>paenfibeiotRi79
©e'lofrtnge ban &et &paenftbe joch 178
ent»z?8.
Jü>patcn «».
«©efiacïjt ttan bun Spaant/ enbe opaten'
bjouoeós.
^paiesbaitiir.
^>tabimpe45>. 'tftof betoube <6tab»n Mb.
^nb ètaböupe s j
£>tab8-fmbenten/«nDeauimn< 147.
^ticbtmge ban öatrlem oooi ïem 3. booj
'tgeBaebt ban $ser!em 4.
j&t{aeten4o.
^mtbet(em94.
i6toaerb ban juffitf e 394.
&toanen/ enbe fmanen^fttipe 74.
$?pnobae(e ©ergaberijjlaetje 5 8.
^edenbinge ban 3|an^pmonf?tn ^oiten*
W.
09aegj4.
«©eftranoe t©a!bffcgen j8t.
OBanbelingen 77 «c. enoe s 06 etc.
«ferfteg tmeöeioDcrbe/ bterbe/ enbebüfD*
ofte bobbel tBaprn ber^fabttaetlim
n9apenöup0i8.
ÖaeïIemftöeH9aren443.
l©aterIano(c&i oojloge gefr&iebenifcenKi»
tgbe banbe £>paenfcjjen 167 etc.
09ater6i>.
'Segentooojbige iaerlemfthe IBibttbbp*'
l©epbeti7^enbe$o£.
ï©elige-beïg87.
n9ebeiöe34o,enbeji<>
iBilleboojt 10 be eetfte «euangelffegelW
ban ftaiianb niet getoeeft 41».
l©tlleboojt beeft be tegenbjooibtge^apj^
K-t|ifin?E9!,ant,nietflepieotcftt4.i5·
γ.
z.
Pingele ds, tttbijoi.
ND£»
-ocr page 613-
ψ (Mtit$Aifot ffatm ofte fainttn in>tt tyafr
Κ
^eaaaegö üanï^aerïem tëbeCptel toanïjet 2&oefc/tnöt
gaet noot Den geöjucnten <€ptel.
*♦ ÏNaDapenüan^aerlem»
                          f
3* *®e£>taDintUerfctpet/ofteöattimptett* <jpag»w
4* ^e,i>taD int plat/ ofte ban binnen»
              L
£ Φ* ^egel rmg üant iNpe toan i^aerïem, pas* 4»
*♦ <&e «©roote ïserneuan bnpten. pag* 4°*
*   fytt ^>taötiupif.pag*49»
*   liJeténuSteB?eöeroeöe.pag</77*
9t Slfjnmburff/metliet&etrumiïnüantJ>lotijantym>
lentpag.so.
l0* ^ctiNpöteaSerïmtroeDe.
          ίηΛη. 8ο
ïl* let^upotetof.                    |IW^
*3· %amiaten»pag*i49*
**♦ ^et^elegöec^taö^aecïem.                    ft|oaff*i6j*
l+* l>e ^tao öoo? tbeleg en grooten tyanö uettooett. ι «"·»
1 *♦ ï^e ^mcH-perse met De ^uptfcfje üerjen. pag* 3 76.
*δ r®t <0?onDtepnenmge uanöe ^roote ïüetne. Γ
           ?
ï?* ^e^oote^erfeetnperfpectiif/ofteuanbtnnen ί*w»*, **
£ag< J. Lin. 41. tï\tst pas. <5. Lin. ι. Droft, leeft Here.
^g^.Lin^.Hoogduytiehe, leeft Walfchc jotoaetetl. ErtorexPe-
v. tro Borrio.
                                                          ,»,*._
£ag. ?f. Lin. ^7. ƒ 00. leeft ι JOG. Lin. ??. Delf 4iJO»ïeeft JJOO.
iag-J*.Lin.V7. December,leeft Noveraber.
1 ag 99: Lin, ti ander, leeft ouder.
J?g. 217 Lin. il.GiiManne. leeft GuiUaume.                     .
Jag. jo8.Li„. 54 Kornelis Rtijerfz. leeft VVillemReij erft. Buy S.
pag. ?J7.Lin. 22,
Om hun vrouwen rijklijk en kinderen te Veen.        Κ6||
Hun vrouwen tijkelij, en kinderen te voen. Ofte
OmrijkelijkmetGodhunbuyleefititevoen.
          .
pag, 3 8 2. Lin. j. tien ende een dick., leeft tien endè een half dicK,
-ocr page 614-
TWeeeeVWert "naden tY^pJzVtiehtYds-te Voren,
~P(tt hier de, drVC kerY
V Υ t *LaVrens Was geboren,
Is hier na dVYfend laer,fes honderd, tWlnng, aCht,
ιhitliaetfl Van.QYgsTjU Werk Van RooMan afgé^^u
* Stetindum Scriverwrfiinnimiia Harlemi>Tyif.ogrcit>hie circaanmtm !&%<*·
't Secttniumlumum circa
«/j/jwj 1440«
jt Laiir:en^lanjz,enKo'iler.
45et>2ttrfct Te Haeriem.
---—----—-------------------:-------------------
Adriaen: Rpomaii, ^tmawif ^Ca&J^ 3S5öCCÉt Ö?tirB«^
5clp IacxxYiiL,