-ocr page 1-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 1

 

Traiectensia

 

Amersfordiae in templo sancti Georgii, quod est primarium, inter alia epitaphia hoc est cum suis insignis in lapide sarcophago *

(links:) Doornik, Verhaer, Renesse, Wtenham, (rechts:) Duvenvoirden, Mathenes, IJsselstein, Woude).[1]

Anno 1569 is gestorven Jan van Doornick, den 18 meert.

Anno 1560, den 1 februarii is gestorven joffrou Maria van Duvenvoirde, die Jan van Doornicks huysvrou was.

In alio lapide in quo signa de Doornick et Verhaer:

Anno 1532, den 8 julii is gestorven Jan van Doornick, hier begraven, ende anno 1524, den 16 in de mey sterft joffrou Phelippe van der Haer, Jan van Doornicks huysfrou was.

In tabula ibidem suspensa * Doornick, Vliet van Woerden, Honseler, Duvenvoirde.

In lapide:

Hier leyt begraven joffrou Johanna Pijck, Wouter heer tot Blocklants huysfrou, gestorven anno 1582, den 13 junii.

In vitris haec signa vidi * in alio vitro * 1562.

(in de marge: Geniculans in habitu ordinis adorat Salvatorem).

Munus domini Henrici Ruys, commendatoris in Ingen.

Aen de westsijde op een sarck staet dit wapen * Rutger Peut.

Ibidem lapis est cineritio colore *

Hier leyt begraven Wouter, heer tot Blocklant, die gestorven is anno 1573, op sint Willebortsdach.

In alio lapide * Steven Koot ten Berch.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] In potlood bijgeschreven.

-ocr page 2-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 2

 

Ibidem suspensa ad columnam signa Pauli de Swart, non ita nuper mortui (marge: huic uxor Wilhelma Bijleria, quae anno 1626 [obiit] Merenburgio).

Swart, ..., Pijl, Amerongen. *

In aedibus privatis: De Rone, Leu, apud Bernardum Cock, * Deuverden, schout, Van Dam, Achtevelt.

In templo Georgiano:

In una tabula suspensa insignia Duverdiorum et Voorde in scuto coniuncta, hoc addito elogio: Dominus Joannes a Duverden a Voord, patris piae memoriae, Cornelii a Duverden, in praetura Amisfurti successor, ac Aquarum Eemlandiae praefectus, obiit anno salutis MDC XVIII, XXIX decembris, aetatis XXXIX.

Patris eius epitaphium ex tabula cui sub insigniis appictus est mons eique vultur advolans; hoc est ex scribente Gijsberto Lappio.

(in de marge: Creditur esse Euphrenii)

Adsta viator:

Dominus Cornelius a Duverden Amersfortius hic cubat, qui utriusque iuris olim licentiatus celebris, praeturam in patria annis XXXII gessit; vixit annos 68, obiit anno MDCXI, XX die septembris.

 

Aeternam fore christicolis veramque salutem,

Peccanti vel poenam pagina sacra docet.

Annua monte licet per avem tollatur arena,

            Vitifero, tandem vix tibi collis erit.

Tempora nulla tamen iustorum praemia tollent,

            et damnatorum poena perennis erit.

Respice, vilis homo, veniae nunc tempora restant,

            Dum superest Domini gratia larga tui.

Nunc pavidus simul atque tremens operare salutem,

            Innocuo ut veniat vita beata tibi.

 

Est hic templum divae Virgini sacrum, de cuius icuncula sive idolo multa fabulantur. Eius originem Rosweydus refert ad annum 1444, fol. 169, Historia ecclesiastica Belgii.

In domo civica ante caminum divus Georgius pictus cernitur hoc adiuncto epigrammate:

 

Est celebris caeso tua fama dracone, Georgi,

Aedesque est celebris nostra dicata tibi

            Hic cataphractus eques quid stas,

            Tua laurea quid vult?

            Esse doces pulcrum ferre salutis opem.

 

Templum divi Georgii structum in area quam contulit Guido, episcopus, capitulo anno 1317 constructo aedificio in Stoutenburch.

Ad portam opposito choro medio sub pictura Christi in vitro eiicientis ementes et vendentes ex templo, versus sequentes leguntur, compositi olim ut credunt a Theodorico Somero, rectore:

 

Proiicit e templo vendentes Christus ementesque,

            Expurgans patriam (fervida cura) domum.

Qui faciunt venale sacrum caelumque Deumque,

Dixeris ultricem flectere posse Deum.[1]

 

Ex spinis rosa.

In tabula ad columnam insignia Levini Botteri cum hac epigrapho:

Piis manibus clarissimi viri domini Levini Botteri, Amersfortii, qui iuris utriusque licentia conspicuus, patriae senatui annis XXXIII a secretis fuit, causarum censor in curia suprema Ultraiecti sedit, et in lycaio huius urbis leges professus est, obiit anno MDCXII, III nonas martias, vixit annos LXVI.

 

Occubat hoc tumulo Botteri corpus inane,

            Orbe tamen vivit nomine, mente polo.

Ter denis trinisque annis cum laude senatum

            Consiliis, patriae dum iuvat ipse pater,

Summa hunc caussarum censorum[2] curia vidit,

            Astraeae titulo qui bene clarus erat,

Dum bis ter denos et sex transegerat annos,

            An,[3] subito flendus civibus interiit.

I, homo bulla levis, i, pulvis, et erige cristas,

            Ingenium tituli, stemmata opesque, nihil.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Lees ‘manum’ of ‘iram’.

[2] Lees ‘censorem’?

[3] Lees ‘Ah’?

-ocr page 3-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 3

 

Chronica Agnetensium virginum Amersfortiae testatur effigiem divae Virginis, ut vocant, Amersf[ortiae] a quadam Gertrude Arnoldi filia, Neoclesia Amersfortiam relligiosae vitae profitendae gratia proficiscente in  profluentem proiectam  fuisse. Wilhelmus Clinquart auctor et fundator dicitur regulariorum canonicorum, quos Clinkers ab eodem vocant, anno 1380.

Anno 1383 Johannes a Lemego, Andraeas ab Attendoorn, Nicolaus ab Erpel, auspiciis domini Florentii domum fratrum ad Xenodochium divi Petri Amersfortiae versus septentrionum exstruere coepere. Andraeas ille peste sublatus est anno 1397.[1]

Fratres anno 1416 regulam augustinianam recipiunt, atque anno 1420 Birckae extra urbem, medio fere inter Soestam loco monasterium condunt. Ibi olim sarcophagus magnus iacuit in choro, nunc in urbem translatus, tali forma:

[] Anno Domini MCCCC XLVI obiit Johannes Knijf, ipso die Galli, fundator chori; anno Domini MCCCC LXXVI, ipso die Lebuini confessoris in hyeme, obiit Bernardus Knijf; anno Domini MCCCC LXXXI, die XXI aprilis, obiit Johannes Knijf, quorum animae requiescant in pace amen.

Nunc hoc monasterium habitatur ab orphanis 60, ab anno 1588, quo aliunde demigrarunt iussu senatus.

In sarcophago hic infra posito, praeterea leguntur sequentia: Anno XVc ... obiit dominus Jacobus Knijf, canonicus in Wijck, hic sepultus apud parentes, cuius animae propitietur Deus.

* Brakel, Mertem, Boechof, Eck, Leefdael, Eck, Delen, Mekeren.

Die edele joffrou ... van Brakel van Kernestein, salige huysfrou van den ed. Henrick Zael, leyt hier begraven, ende is in den Heer gerust, den 30 april 1619, anno aetatis suae 53.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Van Kalveen 1981, p. 102.

-ocr page 4-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 4

 

In pago Soest monasterium fuit Brigidanorum, tam viris olim quam faeminis habitatum, nunc funditus dirutu. Iacet ibidem in loco chori lapis insculptus signis et verbis sequentibus *

Anno XVcXXXI, den XXVII dach van september, sterft Henrick van Westrenen, hier begraven, bid voor de ziel * Dorsschen.

In turri firmi operis mole campanae sunt duae, in quarum altera leguntur sequentia verba, ut ea descripsit confrater meus Gijsbertus Lappius, talium curiosus observator:

Jesus, Maria, Joannes Baptista is minen naem,

mijn gelut is voor God bequame,

den levenden roep ick,

den doden overlud ik.

Wilhelmus de Wou me fecit anno Domini MCCCCCVI.

 

Ter Eem in hoc tractu regionis ad Eemum fluvium est in templo lapis inscriptus *

Anno XVc LII, den VI dach augusti, sterf den erentfesten ende vromen Gijsbert van Nienrode, maerscalc van Amersfoort ende Eemlant, XXIIII jaeren was.

Anno XVc XXXIII, den XX december, sterf joffrou Hillegont Rhuysch, Gijsbert van Nienrode sijn moeder, et

Anno 1560, 3 februarij sterf heer Antonis van Steensel, pastoor van Eembrugge. Mit dit wapen *

 

Apud Birct monasterium fuit in agro Amersfortio, haec leguntur in lapide ad Orphanos translato:

Anno 1586, die 24 martii, aetatis 55 vita defunctus est reverendus dominus magister Franciscus Petri, argyrocatus Amsterodamensis, pater sororum divae Virginis Hornanae.

Hic quoque quiescit Duncanus in Birck, hoc monasterio cum pro relligione vagus vitam hoc loco finiisset, et in tabula depictus cum elogio cernitur, erratque Miraeus in anno eius mortis.

Anno 1248 in Monte Sancto prope Amersfortiam, Ottone episcopo 17 administrante, dedicata est ecclesia, ductu Henrici abbatis sancti Pauli, qui altaria dedicavit et nescio quae privilegia dedit, ac solemnia instituit.

Advocatia huius loci fuit olim Lochorstiorum, qui ad pedem montis adhuc possident casam rusticam. Est quoque ibi locus dictus Scuttershoff, nec procul abest templum Leusdenum, cuius memorat episcopus Andreas in diplomate.

Est et ibi locus qui dicitur Vallis Picardorum, ubi olim Philippus Burgundus castramentatus est, cui tunc suberant et Picardi; soluta vero est hec obsidio anno 1427.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 5-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 5

 

Tot Renen placht in de kerck een altaer ofte memorietafel te staen van de Freysen, met dese wapenen * Hic divi tutelares *

Tot Renen op een sarck staen de volgende wapenen van Jan van Hemerten.[1] *

A Renen au monastere des relligieux s. François (comme dict Butkens)[2] est une sepulture de ceux de Linden où sont (si on le peut croire), les 16 armories ou quartier comme se ensuit:

(links:) Linden, Gennip, Keppel, Botk[ens] van Eme, Harlaer, Azwijn, Bronckhorst, Arckel, (rechts:) Hoorn a bacst[ardo?], Duffle, Cleve, Wesemale, Brabant, Habsbourg, Bouchout, Beaufremont.

Doch dit is bevonden, beuselingen te sijn, noyt aldaer sulcken sarck nochte plaete geweest te sijn.[3]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Bloys Utr. p. 142 nr. 2, zie ook aanvulling ald. op p. 313.

[2] Zie Butkens 1626, p. 119-120.

[3] Buchelius is in 1639 nog in Rhenen geweest, maar schrijft in zijn Notae quotidianae p. 93 niets over dit graf, vgl. De Jong 2004, p. 25. Buchelius baseert zich hier vermoedelijk op Van Rietwijk, zie Van Someren 1894, p. 264.

-ocr page 6-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 6

 

In Cunerae kerck hangen veel wapenen der verstorvenen, ende treffelicken grafsteden werden daer gesien. Op een sarck mette wapenen van Borre staet den naem van Henrick van Amerongen. Op een ander * Op de sijden staen noch van de selve sarck de bijgevoechde wapenen * In de kerck te Renen hangen de quartieren van Ruysch, de huysfrou van Stoutenburch, aldus * Elderen * 1639 * In de glasen van de gulde leuw. Jorifaes Dircsd. Soet. N. Roest. 1623 *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 7-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 7

 

In de kerck hangen noch dese wapenen * Hier hangen noch de wapenen van Deuverden ende Boll, ende op een blau sarck * Op een ander sarc staen dese woorden: Cornelis Thonisz Buddinge [31 maart 1593].  [1]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Bloys Utr. p. 145 nr. 27.

-ocr page 8-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 9

 

De Vico Durostato, oppido sub imperio Traiectensi, plura alubi dixi. Est hic arx posteriorum episcoporum domicilio nobile. Templi vero chorum magna ex parte incendio deformatum, ipsius quoque Davidis Burgundici cineres de loculo plumbeo tum terrae conditae.

Extat ibidem sarcophagus lapideus in cuius limbo hoc legitur epitaphium:

Op 3 septembris anno 1540 sterf die eedelen ende vromen Frederick van Seldenneck, erffelijck keuckenmeester des Heylich Romeinsch Rijcs, ende indertijt hoofmeester van salige bischop Frederick van Baden, in medio sub insignibus hoc uxori datum:

Anno MDXLVIII, den 21 decembris sterf Johanna van Vianen van Rijsenburch, zaligen Frederick Seldenaecks huysfrou was. *

In monasterio Mariae Magdalenae, ad parietem in xysto legitur:

Jan van der Haer Willemsz, Alijt Jans wijf van der Haer; suster Lysbeth Jansdr. van der Haer, nonne tot Wijc, sterf in ’t jaer ons Heren MCCCC ende XIII, op st. Pancraesdach, bid voor de ziel.

Dese capel heeft laten vernissen joffrou Eylken van Santvoert in ’t jaer ons Heren MDLXIII, bid voor de ziel.

In eodem xysto est lapis sarcophagus obscuri coloris, qui sculptam habet effigiem episcopi in pontificalibus, ut vocant, et in limbo legitur:

Anno Domini MCCCCVIII, VII die maii obiit venerandus pastor dominus Hubertus Schenck, Ippusiensis[1] episcopus, frater ordinis praedicatorum, qui fuit fundator et primus gubernator istius monasterii. Cuius anima per piam misericordiam Dei requiescat in pace, amen.

In de kerck te Wijck *

Anno 1617, den 21 mai, sterf joncfrou Alexandrina van Bredenrode, oud 78 jaer, huisfrou van Bernard van den Bongard.[2] Sijn quartieren * Borcheit *

In tabella quadam in qua picta Christi, ut vocant, passio, quam possidet Gerardus Ketel, questor monasterii Mariae Magdalenae Batavodurensis, >

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] In marge: forte Ipposiens.

[2] Bloys Utr. p. 290 nr. 4.

-ocr page 9-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 10

 

> spectatur vir armatus sago militari insignibus familiae Abcoudanae ornatus, geniculans, cui adscripta sequentia verba: Anno Domini millesimo quadringentesimo septimo, ipso die Circumcisionis Domini obiit domicellus Giselbertus de Abcoude et de Duerstede, qui fuit secundus sepultus in hoc claustro, cuius mater Maria de Waelcoert, domina de Abcoude et Duerstede fuit, prima sepulta in eodem claustro. Quorum animae requiescant in pace, amen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 10-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 13

 

Vollenhoe, oppido trans Issulam sito, postquam apud Frisios vitam cum morte mutasset, Theodorus Canterus anno 1615 ... sepultus est, procurante genero, ... cui et sequens positum monumentum *

Theodoro Cantero, Ultraiectino, olim in patria sua omnibus honoribus perfuncto, postea in ultima senectute exuli, bonisque omnibus exuto (talis rerum humanarum orbis) Leovardiae in Frisia post inchoatum annum aetatis LXXII mortuo et hic sepulto. Monumentum hoc marito et patri uxor et liberi moerentes posuerunt.

In octobri 1624 hierna is binnen Utrecht overleden joffrou Catarina de Swart, wedue wijlen joncker Dirck Canter, ende is gebaert na haer mans graft, hebbende op de kiste dit wapen *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 11-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 19

 

Montfortii in templo sequens fuit epitaphium: *

In ’t jaer ons Heeren MVcVI den V maert sterft de eedele, welgeboren[1] Lodewijck van Montfoorde, heere van der Veere, Brouwershaven, Westcappel, dewelcke de stadt tegens dat beleg van den hertoge van Saxen ende de Hollanderen vromelick bewaert ende beschermt heeft, leyt hier bij den eedelen heere Jan, heere van Montfoorde, Abbenbrouck, Linschoten etc. (Joncker Rietwijck: op st. Martensdach in den wynter, in plaets van den V meert).

Gist en genoux en pleines armes contre la muraille, sa mere estoit Croy.

In ’t choor op de zuytzijde:

Anno 1499 op den sonnendach XI M maechdendach is overleden die edelgeboortige joncfrou Margarete, ouste dochter van Croy, wedue van joncheer Henrick van Montfoort, Purmerende ende Linschoten, b.v.d.z.

In ’t cruys van ’t choer onder verheven tombe gedestrueert mit den brant.

Hier leyt begraven heere Lodewijck van Montfoort, heere tot Hazerwoude, tot Steenkerck ende tot Tongernelle, ende starf in ’t jaer ons Heeren 1451 opten 18 dach in may; ende vrou Beatrix van Gaveren, vrou van Steenkercke ende Tongernelle, zijn huysfrou, starf in ’t jaer ons Heeren 1456, op den 9 dach in julio.

Hier leyt begraven heere Jan van Montfoort, heere tot Hazerwoude, tot Steenkercken, tot Tongernelle ende tot Ackoy, ende starf in ’t jaer ons Heeren 1483 op den 20 dach van augusto.

Hier leyt begraven joncheer Henrick van Montfoort, ende starf in ’t jaer ons Heeren 1470 op den 21 dach in januario, bidt Godt voor de zielen etc.

Montfoort alié avecq Gaveren porte lambel en chef de 3 et ces quartiers * Dese wapenen staen noch in den dom t’ Utrecht.[2]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] In de rechtermarge.

[2] Deze pagina is, op de laatste zin na, bijna letterlijk overgenomen uit Rietwijk, brieven, fol. 26v.

-ocr page 12-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 21

 

GELDRICA

 

Proximum in Betua oppidum comitatu nobile est Culemburgum, a Zulenis ex Beusichemiorum hereditate diu possessum, et tandem ad Pallantios ex Clivia per nuptias pervenit.

Hic in templo est lapis caeruleus sarcophagus cum hisce signis et epitaphio *

In limbo legitur:

[] Hier leyt begraven den erentfesten Lodewijck van Mercke, jonger soon wijlen heers Lodewijck van Mercke, ridder, ende van vrou Jutte, basterddochter van Culemborch, gestorven in ’t jaer 1549.

 Hier legt begraven den erentfesten ende vromen Philips, basterd van Lalain, ridder, heer van Mouillerie, Mafle etc., starf anno XVc ende L, den XI april.

In vitro eiusdem loci depictus episcopus Traiectinus, armatus, geniculans, unus ex Burgundia, David vel Philippus.

Ibidem in quodam vitro figura:

Bredero de Lalain, Luxenburch, Hoorn, Vianen, Crequy, Meurs, Manderscheid.

Lapis caeruleus * Anno XVcLIII sijn in God verstorven de erentveste[1] joncker Gijsbert Pieck, ende de edele deuchtsame joffer Maria van Buren, sijn huysfrou.

In vitro: Egmont, Arkel, Culenborch, Buren, Meurs, Sarwarden, Gunterstein,[2] Borselen.

In limbo * Anno XIIIIcXCI, den IIII januari starf den erentfesten ende vromen Hubert van Culenborch, .. ridder, heer van Esschenstein; ende Sweder van Essenstein,[3] zijn soon, sterf anno XVcXVI.

In medio signa galeata * Ad parietem suspensae tabulae * In vitro in quo togatus caerulea in toga expressus cum uxore et liberis et haec quatuor familiae signa * In alio vitro Runnenbergico sequentia.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Hs. abus. edele veste.

[2] Hs. Guterstein

[3] In de rechtermarge.

-ocr page 13-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 22

 

Geniculans paludamento militari ornatus * Uxor, aurata chlamide induta in genu ibidem procumbens.

In alio vitro * Lalain, Luxenborch, Croy, Labret, Beveren, Barlaimont, Meurs, Britanien

In alio vitro depictum: episcopi geniculantis in sacro solemni habitu simulachrum, addito nomine Joannis Hovei, et sequentia signa, ibidem expressa *

In lapide sarcophago caeruleo, signa sunt Wesiorum et Culenburgiorum cum galea recta et aperta, et sequentibus fere literis:

Hier leit begraven Bernt van Wese, die sterf op st. Barbarendach anno XVc ende XVII, ende Anna van Culenborch.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 14-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 23

 

Tiela oppidum olim subditione Traiectensi fuisse videtur, et huius ecclesie praepositi in clero Traiectensi multiplies numerantur.

In templo parochiali in lapide caeruleo sequens legi epitaphium et signa notavi * Doe men screef MCCCCCXXVI, den IX dach in augusto, sterft Aelbert van Ermelen op st. Laurensavont.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 15-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 25

 

Narda civitas in provincia olim Nardinclandia sita, quae nunc Goylandia a Godela abbatissa Eltensi, cuius in dominio fuit, dicitur; crudeli Hispanorum laniena notissima.

Hic in templo principali est in choro lapis cum hoc Lamberti Hortensii epitaphium, mihi a G. Lappio, iurisconsulto, antiquarum ecclesiarum studiosissimo communicatum:

 

Hortensium inter mortuos[1]

Quaeris, viator? Urnula

Haec ossa solum aut pulveres

Habet, polus mentem entheam,

Nomen libri, Famam vaga

Doctum ora, ovat coelo ac solo[2]

Decus scholae atque civium.

 

Conditum hic est corpus

Domini Lamberti Hortensii,

viri omne genus eruditio-

nis eximii,[3] litteratoris ar-

guti, historici sagacis,

iuventutis Nerdenae mo-

deratoris strenui, evo-

cati ex hac vita, anno a laniena

quae soli propter

doctrinam singularem

parserat altero: a nato

Christo MDLXXIII

Memoriae et honori consules et

aeditui posuerunt.

 

Ibidem hospitium publicum, den Beyaert dictum, Beyardi n[omine] dicti videntur vagabundi ac mendici, qui ibidem hospitabantur, unde et Traiecti pontem Beyardum dictum volebat Sijpenes, memorat Pontanus in Amsterodamo et Bredenrodius in comedia sua, Den Spaenschen Brabander, nominat vagos mendicos Beyaerts boeven, D.3.

In curia Nerdena novi operis aedificio spectatur pictura Nerdae conflagrantis et ab Hispano incensae, facta anno 1604, his versibus additis:

Nerda Batavorum consisto limite in imo,

Hesperidum tristem tristis sum passa furorem,

Namque ruunt flamma passim exuberante penates,

Instar oves cives mactantur vulnere reinermes,

In festo, dicam violantur forte puellae,

Sed comes a Nassau casum miseratus acerbum

Me refici portis iubet et circumdare vallo

Excelso, hunc igitur seri celebrate nepotes

S   ber n:end t Nardenus

T  rp  ter aedes

            Et    es fa  so   a tat  s  b  foe-

dere pa  s   kal. decembris.

 

Aende Waech:

U compt, o heer,

Alleen de eer

Van dit gebou

Voor tegenspoet

Dees stadt behoet

End ’t huys Nassou

            Anno 1615

 

Denct op den dach

Dat men hier sach

Hoe Spanien tegen woort

Berooft heeft ’t lant,

Dees stadt verbrant,

De borgerij vermoort.

            Anno 1572

I.D.D.C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Een andere versie staat op p. 207.

[2] Hs. salo. De verbeterde lezing van solo, eximii en quae komt uit Peerlkamp 1866, p. 182 (het hs. van Lap van Waveren) en p. 183 (de tekst op de grafsteen).

[3] Hs. eximium.

-ocr page 16-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 27

 

Egmondae

(in de boog:) Ianitor o celi tibi pronum mente fideli + intromitte gregem superum placans sibi regem.

(onderaan:) Hic Thidric orat - Opus hoc Petronilla decorat.

(midden: Agios Petrus).[1]

In abbatia in limine ostii inter utramque turrim, haec leguntur et describebat anno 1637 in maio, Gisbertus Lappius a Waveren, iurisconsultus Ultraiectinus.

Petronella haec Lotharii regis Romani soror virilis animi mulier Florentii 2 uxor, mater Theodorici sexti, comitis, vixit circo annum Christi 1100 usque ad annum 1144, quae post maritum vidua aliquamdiu comitatum Hollandiae rexit. Vide Chronicon abbatis Urspergensis in ‘Henrico V imperatore’, pag. 281 seq.[2]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Transcriptie naar Van Deijk 1994, p. 328-329 over ‘Het timpaan van Egmond’ (en afb. 109).

[2] Vgl. Lichtenau 1609, hoofdstuk ‘Historia Heinrici V’, p. 186-207, waar niets over Petronella staat. 7

-ocr page 17-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 31

 

Le tableau que le moine, qui ait faict les annales de ceulx de Linden, livre I,  pag. 31,[1] dict que au chasteau de Lede en la Betue est devant la cheminée, faict en l’an 1399, est d’un cerf percé d’un chevalier romiant les armes d’Aspremont avec ces vers:[2]

In jaer ons Heren als men heeft gescreven

MCCC tnegentich seven,[3]

Soo heeft men in ’t wolt tot Linden sien sneven

Een hert als ghij hier siet staen naer ’t leven.

Die leste van den Aspremont die Linden heeft beseten,

Die hevet doorwont ende met sijn sweert doetgesmeten

’t Welck hier is gestelt ter eeren om niet te vergeten,

Met sijn snel lopende ros, daer hij was op geseten.

 

Staen noch de volgende wapenen *

Ceste maison est en la basse Betue, et appertient aujourd’huy au comte de Culemborch.

 

Selon Butkens[4] derriere le gran autel a Heuclum est un verre ou dame Isabeau de Linden avec Otto de Heuclum, son mary, est au genoux decorez de leurs armes, comme Arckel, Lecke, Hoorn, Putte; Linden, Keppel, Polanen, Bredenrode.

Wert bevonden fluiten te sijn. Nihil enim tale quid invenitur, nec horum ulla apud quemquam est memoria.

In de bac van de kerck op de muer aende zuytside geschildert *  Knielt in casake d’armes avec un dolch, arme de pied en cappe de hunsse. Knielt in ‘t wit.[5]

Heuclum utsupra * de vrouwe knielt in een blauwe rock.

Heuclum seul; Heuclum seul. Knielen beyde ante imaginem divae virginis et prolis, a magis adoratae.

D’ eerste venster aen de noortside staet Heuclum au lambel. In de 2. den Hollantschen tuyn.  In de derde [6] *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] D.w.z. Butkens 1626, p. 31. Butkens was monnik, later prior van een klooster in Antwerpen.

[2] Op p. 32 staat een grote gravure naar dit schilderij, met het vers en de wapens eronder.

[3] Butkens schrijft voluit ‘Duijsent drij hondert ende negentich seven.’ Verder zijn er alleen kleine verschillen: r. 3 heft men in het, 4 Eenen, het, 5 Asper-, 6 doot-, 7 D’welck, 8 loop-.

[4] Butkens 1626, p. 111, spreekt niet van ‘verre’ maar van ‘vitre’ en noemt ‘Otto d’ Arckel.’ Een gravure naar het raam staat op p. 112.

[5] Van Engelen leest ... ‘cappe de Huysse knielt met wit’, maar dat lijkt weinig zinvol.

[6] Vgl. de beschrijving van Van Rietwijk in: Van Someren 1894, p. 263.

-ocr page 18-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 32

 

In de capel op de noortzijde, daer het outaer van de vrou van Huekelum gestaen heeft *

Joncker Johan van Arckel, drossart de  Heuclum sterf anno 1598. Sijn huysfrou joffrou Maria van Hoochwoude [...] Bavaire escartilé de Hénaut et Hollande, sur le tout Poelgeest.

Joncker Roelof, drossart de Gorcum Jansz voorseyt mit sijn eerste vrou, joffrou Wilhelmina ..., troude na ... Steelant. * (trais chairon).

In den choor ibidem een dochter van Gelre nata, gehout met Arckel, obiit 1601, 14 maij.

(links:) Gelder, Cleve, Bourbon, Bourgoigne, (rechts:) Merwijck, Holthusen, Ter Houven, Wijhe[1] *

D’eerste venster aen de suytzijde * met 2 luparden gehouden. Eenige quartieren confuselicken gestelt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Naast de wapens rechts: 5, 4, al., az. , w., o., o.; erin: si., si.

-ocr page 19-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 33

 

LEERDAMI[1]

 

In ’t choor aen de zuytsijde * 15 julii novi stili descripsit Ritwic 1629.[2]

Invenitur et Egmont quartelé avec Buren Iselstein sur le tout, gehout met Manderscheit gequartelleert met Blanckenhaim. Item met Berges als Brabant, Barthout ende Boutersum.

Op de dooren van den orgele noch Egmont gequarteleert als voor gehuwet met Lanoy a la bordure de geule

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Tussen p. 32-33 is mogelijk een blad uitgescheurd en voorin de Monumenta geplakt.

[2] Niets van het hier volgende staat in de brief van Van Rietwijk met deze datum (Van Someren 1894, p. 263-264).

-ocr page 20-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 35

 

Asperen oppidulum est non valde magnum peculium Boetzelariorum, quorum ibi monumenta in templo plura.

In ’t choor:

Joncker Wessel van den Boetzelaer, heer tot Asperen ende Langeraeck, sterf anno 1492, den 21 julii; ende

Joncker Rutger van den Boetzelaer, heer tot Asperen etc., sijn soon, sterf anno 1545, den 24 septembris.[1]

Anno 1401 leit vrou Elborch den eersten steen van den toorn, (die niet quaet van fatsoen is).

Joncfrou Berta van Arkel, vrou van Asperen sterf anno 1558, den 15 octobris.

Wessel van den Boetzelaer, vrijheer van Asperen ende Langeraeck sterf ...; ende joncfrou Francoise van Praet, vrou van Cernes, sijn huysfrou, die sterf anno 1562, den 6 februarii. [2]

... de Marnix de St. Aldegonde, dame de Merwede, trespassa le 22 mai 1604.

Hangen dese wapenen * Broeckhusen in de plaets van Haeften; Boetzelaer getimbreert met een draken, half ende hooft.

(links:) Boetzelaer, Praet van Moerkercke, (rechts:) Bailleul, Grisper, Moerkercke *

filles de Boetzelaer * (Pallant) * Wert noch gesien *  Arme lampassé d’ or.[3]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Bloys Z-H 1, p.1 nr. 2

[2] Bloys Z-H 1, p.1 nr. 1, niet ‘Cernes’maar ‘Carnis’.

[3] Naast of in de wapen: r., o., arg., o., si., g., si.

-ocr page 21-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 37

 

Linden pagus est Betuae contra oppidum Rhenense, in quo castrum Lede, quod nunc cum pago peculium  est comitis  Culemburgii magni proventus. Hic in templo plura a Vonckiis posita signa et monumenta.

Et in primis hoc domini: Die welgeboren heer Floris, graef zo Culemborch, vrijheer tot Pallant, Withem ende Waerdt, heer tot Lede, Lienden, Wildenborch etc.; ende vrou Catarina, geboren gravinne tot den Berghe, sijnder genade huysfrou anno 1603.

In ’t choor een venster recht in den oosten, daerin staet aldus:

Joncker Dirck Vonck van Lienden, commissaris ordinaris van de monsteringe der Eedele Heren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden, sterf den 10 januarii 1625 stilo vetero.

Liet achter Henrick Vonck,

Joncker Dirck Vonck, scholtus van Lienden, Lede ende Oldenweert vanwegen den grave van Culemborch, in sijn vaders plaets; trout joncfrou ..., dochter van Hubrecht van Rijne, scholt van Rhenen etc.

Adriaen, broeder van den voors. joncker Dirck, trout joffrou ... Vonck, suster van den borgemeester te Rhenen.

Ter sijden naden noort een venster.

Idem joncker Dirck Vonck etc. trout joffrou Adriana van Bredenrode, 1692.

Dit is de commissaris * Vonck, Lockhorst; Brakell, Boecop.

Joffrou Adriana, nata van Brederode *

Adam Vonck van Lienden, scholtus tot Lienden, gehout met Vonck, 1602 *

Adriaen Vonc van Lienden, 1602 * Noest (lion naissant)

Pelegrim Vonck van Lienden, 1602 * Noest

Bartolomeus Vonck van Lienden, gehout, anno 1602 *

Hillegond Vonck van Lienden, 1603 * [1]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Naast of in de wapens: arg., or., z, z, o, g., o., o.

-ocr page 22-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 38

 

Johan Vonck van Lienden, 1602 gehout *

Gillis Vonck met sijn broeders huisfrous suster.

Johan Vonck van Lienden, 1603 *

Dierc Vonc van Lienden, 1603 * Haeften

Aen de zuytsijde der kerke: Willem van Grootvelt, 1602 * (uuyt, uuyt)

Jan van Grootvelt * (uuyt)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 23-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 57

 

HOLLANDICA

 

Tot Reinsburg,[1] wesende een oudt dorp ende vermaert jofferenclooster, hebbe ick anno 1612 tot Leyden een tijt geweest sijnde, mij begeven ende hebbe aldaer in het kercxken, van de ruynen des cloosters opgerecht, deese naevolgende sepulturen, epitaphiën ende wapenen uuytgeteyckent.

Op een oude, blouwe sarck, bicans vergaen, gebroocken ende versleten:

[] Hier leyt begraven [frou Elisabet] van der Does [relligieus][2] van Rijnsburch, die sterft anno 1502. Hier leyt begraven joffrou Geertruy van Reymerswael, die wijff was van Adriaen van der Does *

Leggende aen de noortsijde der kercken, niet wijt vandaer nae het middel derselver, leggen 2 nieuwe blauwe sarcken, de helfte minder groot.

[] Cy gist sev… [monsieur Jean?] de Lalaing natif de Divions, et trespassa l’an 1608 jul. 16. * Lalain, d’Ostreel, Lire, Griboval *

[] Willem van Scherpeseel, starft den 17 meert anno 1598; ende Gerrit van Scherpeseel starft den 26 augusti anno 1594 *

In ’t midden der kercken leggen sommige schone groote sarckstenen, verciert als volcht:

[] Hier leyt begraven vrou Marie, heer George Schenk, vrijheer van Tautenburchs dochter, abdisse van Reynsburch, die sterf in ’t jaer ons Heeren XVc ende LII, den XIII dach decembris *

[] Hier leyt begraven vrou Elburch van den Boetseler, genaemt van Langeraeck, abdisse van Reynsburch, die sterf in ’t jaer MCCCCC LXVIII, opten IX dach in meert * Ick betrou in Godt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Bovenaan is met potlood bijgeschreven: Rhijnsburg.

[2] [frou Elisabet] en [relligieus] onleesbaar gemaakt.

-ocr page 24-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 58

 

[] Hier leyt begraven vrouwe Beatrix Jansdochter van Reymerswael, abdisse des cloosters van Reinsburch, ende sterft in ’t jaer XVc ende XXIX, opten 1 dach februarii, b.v.d.z. *  Mit reyner [hert] dient Godt.

[] Hier leyt begraven vrouwe Adriaen Florisdochter van Botlant, abdisse van Reinsburch, die sterft anno XVcXXXV, den XIIII dach in april b.v.d.z.

Aldaer op een groote blauwe sarck, redelicken oudt, staet dit naevolgende wapen sonder enich scrift * Daer sijn noch andere sarcken sonder enich teyken ofte scrift.

[] Hier leyt begraven joffrou Stefana van Rossum, abdisse ende vrou van Rijnsburch, Boscoop etc., ende sterft in ’t jaer ons Heeren XVIc ende drie, opten 27 decembris. * Niet sonder Godt * Rossum, Hemert, Nievelt, Brouchusen.

Aen de suytsijde van de kerck leyt noch een grote blauwe sarck, geheel versleten, daer sijn ijdele plaetsen, daer coper oft marmor is ingeleyt geweest, te weeten rontom den boort 12 * dusdanige wapenkens, ende in ’t midden van een tronie ende 2 handen. Weinich woorden conde men lesen ende sonder groot begrip, als: ‘Condidit effatr decenter,’ item ‘Anno M tricentesimo, XV kal. septembris.[1] Orate pro...’

Buyten, daer de ruïnen van de oude kerck noch staen, leyt een seer oude sarcksteen van grauwe coleur, die met copere platen rontom heeft verciert geweest, hebbende in ’t midden twe personagiën, die nu wech sijn, sulcx dat de ijdele plaetse daer de platen uuyt sijn, alleen resteren; men seyt dat dese waren de fundateuren van desen clooster.

De tegenwoirdige vrouwe van Reinsborch is van den huyse van Berchem, ende woont te Leyden, maer de administratie der goederen is meerendeel bij de Staten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Of: M tricentesimo XV, kal. septembris?

-ocr page 25-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 59

 

Aen de muer van deselve kerck hangt een tafel met dese cartieren van de vrou van Reynsborch, vrou Stephana van Rossum aen de westsijde. * Decembris 27 anno 1603.[1]

Daer hange noch dese naevolgende wapenen * 1602, 1602.[2]

In ’t midden van de kerck aen de muer hangt een tafel met quartieren van de leste vrou van Rijnsborch, Oyenbrugge, suster van den bischop van Dornick, onlancx overleden.

(links:) Oyenbrug, Ursele, Bouchout, Cruninge,[3] (rechts:) Tseraerts, Pots, Nispen, Van der Noot. Obiit anno 1611, septembris 16 *

Aen de suytsijde der kerck hangen de naevolgende wapenen van Merode ende Loenresloot, baillieu van Rijnlant *

Niet wijt vandaer hangen de wapenen van de huysfrou Cristoffel van Nijhoff. Ende in de glasen staen de wapenen van Rossum, met Nievelt in andere van Wijngerden ende als Kessel met rode lozanges.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Het lijkt erop dat 1605 is verbeterd in 1603.

[2] Met potlood bijgeschreven: Assendelft met Haerlem.

[3] In de marge: De vierde swarte balc [nl. in het wapen van Cruninge] loco limbi merginalis.

-ocr page 26-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 60

 

* Noch aldaer[1] op een groote blauwe sarck staet het naevolgende epitaphe ende wapen:

Bidt voor vrou Elisabet van Mathenesse, abdisse des cloesters, hier begraven anno MCCCC XCIIII, den IIII dach in novembri.[2] *

Tot Reinsburg woont den bischop ofte elect van Doornick ... van Oyenbrugge, habetque filiam naturalem, quam perinde ac ex iusto matrimonio natam amat, haec[3] ipsius domus oeconomiam conservat. Soror abbatissa apud eundem obiit, et ipse reformatam relligionem sequitur.

In de glasen [...]

Comitissa Petronella monasterium in Reinsburg fundavit puellare sancti Benedicti anno 1133 ad honorem beate Virginis et sancti Laurentii martyris, et ibi santimoniales ex Saxonia de Scuterlengeburch adduxit, quarum

1. abbatissa fuit Cunera, soror Frederici de Bichle, quae obiit 1169. In catalogo Gouthoevii vocatur Cunissa, quae obierit anno 1178.

2. Bonifatia obiit anno 1187.

3. Sophia filia comitis Theoderici 6, quae resignavit nepti et vixit anno 1211.

4. Agnes filia comitis Florentii III quae obiit 27 augusti anno 1228 *

5. Aleydis Wassenaria

6. Aleydis de Daventria, de quibus praeter nudum nomen nihil extat.

7. Ernessa vivebat anno 1233.

8. Ada filia Hollandiae comitis Wilhelmi obiit 27 junii 1257.

9. Clarissa vivebat anno 1266.

10. Aleydis obiit anno 1286.

11. Juditha de Daventria, quam Hollandiae comes in literis de anno 1298 cognatam suam vocat.

12. Elisabetha de Wieldrecht obiit anno 1316.

13. Ada van Teylingen, domini Simonis filia, obiit anno eodem 1316.

Ada de Leyden, Theodorici burgravii filia obiit anno 1316, forte 1326.

Mabelia Wassenaria obiit 6 octobris anno 1329.

Mechtildis de Duvenvoirde obiit die Ascensionis Domini anno 1349.

Margareta Langenrakia obiit 4 martii anno 1358.

Clarissa de Schengen vixit 1364.

Agnes de Horne anno 1392

Sophia de Drongelen anno 1397.

Catarina de Romerswale, deposita obiit anno Domini 1408.

Margareta van Buren, vermelt annis 1408 ende 1411.

 

 



[1] Hierboven met potlood: Werve.

[2] Bloys Z-H 2, p. 438, nr. 4.

[3] Hs. abus.: hac.

-ocr page 27-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 61

 

Clementia van der Horst obiit 7 februarii anno 1432. *

Baerta van Langeraec obiit 6 aprilis anno 1441.

Margareta ab Ostenda obiit 6 novembris 1452.

Margareta de Bruelis obiit 3 junii anno Domini 1470.

Elysabetha de Mathenesse obiit 4 novembris anno 1499.

Beatrix de Romerswael obiit 1a februarii anno 1529.

Adriana de Botland obiit 14 aprilis anno 1535.

Maria Schenck de Tautenburch obiit 14 die decembris anno 1552.

Elburgis van der Boetzelaer obiit 29 martii anno 1566.

Stephana de Rossum obiit 27 decembris anno 1603.

Barbara de Oyenbrugge obiit 16 septembris 1622.

Anna de Berchem Henrici filia huic successit, quae vivit adhuc anno 1614.

 

Ick vinde in de genealogie in Duvenvoirde Gijsbertam, abdisse van Reinsburch, anno 1577 gestorven, quam hic omissam video, unde dubito.

Ibidem suspensa tabula ad parietem[1] *

Ad caput chori lapis antiqua cum effigie et inscriptione: Wilhelmus primus comes Hollandiae, obiit anno 1223. Aleydis, filia comitis [Geldrie], uxor [eius], obiit anno 1218.[2]

 

In anniversario Vallis sancte Mariae prope Traiectum invenio ad:

8 kal. octobris obiit Lutgardis[3] de Boetzeler, priorissa de Rensburgo.

5 kal. octobris obiit Catarina de Eemskerck, monialis ibidem anno 1523.

5 idus octobris Mechtildis de Dornic obiit.

Domina Margareta de Opijnen obiit monialis in Rensburgo 5 kal. novembris 1518.

Obiit 2 decembris domina Elisabeth de Renes de A, monialis ibidem, soror Sophiae.

 monialis.

Obiit Mechtildis de Zuutwijc, monialis, ibidem 17 kal. januarii.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Boven de vier wapens is met potlood bijgeschreven: l.: Brienen, Staverden, r.: Capellen, Wese. Bij het middelste wapen: l.: Lantscroon, r.: Brienen.

[2] Bloys Z-H 2, p. 437, nr. 2.

[3] Hs. abus. Lutgardim … priorissam.

-ocr page 28-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 63

 

ALCMADE

In fine van julio 1612, gaende buyten Leyden wanderen lancs de Marne, wesende een van de weeteringen ofte vlieten met de Lede (daer het clooster Ter Lede sijnen naem aff heeft), de Does (daer het huys noch sijnen naem van behout) ende de Poel, waeraff noch comen Abspoel, Poelbrug etc. Hebbe aldaer gesien de relliquiën van het vervallen huys van Alcmade, dat het gemeen volck noempt het huys van den rijcken vrecken, daer verscheyde fabulen aff vertellende. Dit huys heeft eerst den naem van Poelgeest gehadt, ende is lange jaeren aen het geslachte van Alcmade geweest, waeraff een dochter gehuyt met IJsbrant Colster ’tselve op haeren soon Willem heeft gebracht, die daerover sijn vaders name verlatende, den name van Alcmade mette goederen heeft aengenomen. Waervan de erffdochter met Johan van Cuylenborch gehuyt is, wiens dochter Margareta getrout sijnde met heer Philips van Hamal,[1] dese heerlickheyt op haere kynderen gelaten heeft, die deselve mette omleggende veylende sijn. De wapenen van de geslachten die de heerlickheyt beseten hebben, sijn dese *

 

ABSPOEL

Niet wijt vandaer leyt Abspoel, een plaets eertijts tot een clooster behorich, die nu geheel vervallen, bij de Staten van Hollant vercocht is aen Foye van Brouckhoven, die hetselve geheel gerepareert ende sijn huysfrou, van de geslachte van Boshusen, heeft nagelaten.

Aen de sijde van de poort hangt een walvischribbe * Dit huys moet een weynich achterwarts staen van de poorte.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Bijleveld 1907, die het gedeelte over Alcmade (op p. 79 in zijn artikel  ‘Oud-Poelgeest’) citeert, heeft met name deze tussenzin verhaspeld. Op de tekening van Buchelius baseerde C. van Alkemade zijn tekening van de ruïnes van Oud-Poelgeest, aldus Bijleveld t.a.p., die verwijst naar Leids jaarboekje 1 (1904) p. 146.

-ocr page 29-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 64

 

[Warmont] Niet wijt vandaer leyt het huys, Oudt-Teelingen genaempt, toebehorende Mathenes van Wybisma, heer van Hazerswoude, als getrout hebbende de dochter van Vincent van Lockhorst, waeromme ’tselve oock meest metten naeme van Lockhorst bekent ende genoempt wert * Het huys te Warmont is ontrent den jaere 1250, als de genealographi vermanen, met een erffdochter des lesten heere van die wapen ende naeme, gecomen aen het huys ofte geslachte van Woude, doe noch voerende de wapenen Velsen. Ende is daeraan gebleven tot dat heer Jacob, gehout met de dochter van Poelgeest, is geweest de leste man oir van dat geslachte, ontrent den jaere 1490. Achterlatende onder andere dochteren eene met Mathenesse gehout, waervan een dochter deselve goederen als het schijnt gebrocht heeft aen die van Duvenvoirde, ende wort noch bij de naecomelingen van een jonger broeder beseten.

Den lest overleden heer van Warmont, Johan van Duvenvoirde, admirael van Hollant, heeft soo voor sijn huys als op de eynden van sijne heerlickheyt verscheyde ijsere gotelingen (die soo ick meene gebroken sijn) doen stellen tot een teycken ende memorie van sijn admiraelschap. Hij heeft oock de kercke, bij den oorloge geheel verbrant ende gedestrueert, beginnen te repareren ende [het] choor op doen timmeren, met hulpe van de ondersaten, van meeninge sijnde, soo hem Godt gespaert hadde, die heel op sijn oude forme weder op te laten bouwen. De wapenen van de geslachten die dese heerlickheyt beseten hebben, sijn hier volgende *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 30-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 65

 

Den toorn van Warmont is noch in wesen, waerop bij het uuyrwerck geschildert staen dese quartieren van den heer van Warmont, lest overleden *

Op den appel van den wederhaen staet een vergult schip.

In de kerck leyt een oude blauwe sarcksteen met de naevolgende wapenen, doch de inscriptie die op de cant stont, was door de langheyt des tijts so versleten, dat ick niet daervan en conde lesen *

Aen de noortsijde van de muer hangen bij het rappier, poignet ende hantschoenen de wapenen ofte quartieren van den lesten heer van Warmont * (links: Mathenes, rechts: Egmont, Foreest).[1]

Daer beneffens aende muren hange de navolgende wapenen in tafelen geschildert.

1606 aetate VIII * 1600 * 1691 (links: Duvenvoorde, Cats, rechts: Duvenvoorde-Egmont, Duvenvoorde). [2]

In de glasen staet voor eerst sijn Excellentie wapen met Saxen sur le tout, ende dese woorden: Je maintiendrai 1594.

 

Aen de rechtersijde nae het noorden[3] *

Coninck Willem van Romen heeft die hoge heemraden van Rijnlant geprivilegieert in ’t jaer 1255 binnen de stede van Leyden, den Ve idus van october, de 14e indictie. (Siet de Bescrijvinge van Leyden, waer hetselve graef Floris, sijn soon, wert toegescreven, fol. 30).[4]

Joncker Peter van der Does, baillieu ende dijckgreef van Rijnlant * Johan van Duvenvoirde, admirael van Hollant * Heer Gerrit van Poelgeest, heer van Hochmade * >

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Met potlood bijgeschreven.

[2] Met potlood bijgeschreven.

[3] De rest van de pagina (de kolom) en het begin van de volgende (tot anno 1591) staat als afb. 4 in ’t Hart 1977, p. 9.

[4] In de marge.

-ocr page 31-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 66

 

> Mr. Pauwels Buys, curator in de universiteit te Leyden;

Pieter Kies, borgemeester van Haerlem;

Nicolaes Ruychaver, schout tot Haerlem *

Joncker Aelbert van Raephorst;

Joncker Amelis van Bockhorst.

De hoge heemraden van Rijnlant, anno 1591.

 

Aen de zuytzijde van de kerck aen de muir hangt een tafel met dit scrift ende wapen:

Hier leyt begraven mr. Peter van Oey, predicant tot Warmont, sterft den 22 februarii 1598 *

Daer waren uuytgedruct de grote van eenige steenen mit deese woorden: Deese stenen sijn uuyt sijn lichaem gesneden nae sijn doot; de eersten van seven was soo groot als een endeney * 1620 * 1606.

Tot Warmont hangen de wapenen van Mathenes van Wybisma overleden *

Vivit adhuc uxor Nicolai Mathenesii a Wybisma, domini de Haserswoude, filia natu minima Vincentii, domini de Lockhorst, Gertrudis. Habitatque in domo Teylingana, nunc Lockhorst dicta, habetque filiam nuptam Poelgeestis et alias innuptas.

In de glasen sijn noch over de wapenen van Duvenvoird, Bergen op Zoom ende de Witte Zuylen, de reste wesende gebroocken.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 32-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 67

 

Aen de luchtersijde nae het zuyden staet een glas met de naevolgende beelden ende wapenen *

(links:) Woerden van Vliet, Naeldwijck, Beyeren, Vleuten, Vorselaer, Rijnestein, Dinant, Niewael,

(rechts:) Sulen van Nievelt, Eversdijck, Nijenhoven, Egmont, Ruven, Colster, Schoten, Verlaen *

(links:) Duvenvoirde, Iselstein, Vianen, Swieten, Mathenesse, Woude, Ostende, Poelgeest,

(rechts:) Egmont, Spangen, Bockhorst, Alcmade, Forest, Cats, Butenoirt,[1] Woerd[en] *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Hiernaast in de marge: Sabbingen.

-ocr page 33-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 68

 

Te Warmont op de oude hofstede Out-Teylingen genaemt hebben gelegen 2 cloosteren, het eene voor broederen van de cistertiën ordre der bernarditen, anno 1413; ende ’t andere voor susters, eedele vrouwen sijnde, van st. François oirden, gesticht anno 1410 bij joncker Jan van Woude de eerste van den naeme, heere van Warmont ende Eslickerwoude.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 34-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 69

 

Noortwijck-Binnen *

Pulcher et amoenus[1] locus est, a multis quoque nobilibus habitatus. Huius dominium ad Douzas a Bouckhorstiis pervenit. De quo sic in Odis Lugdunensibus Johannes Douza, loci toparcha, canit: Et Borea mea regna, vicum.[2]

Huic ob Lugdunum defensum maius loci imperium tributum, quod et ad ipsius filium Stephanum Dousam deductum, qui eo anno 1619 potitur:

Hic in maio 1619, cum eo me contulissem cum Adolpho Vorstio, nepte meo, sepeliebatur quidam ex Schagenis, cui nupta fuerat Anna Borselia; hic quod ebrietati nimis esset deditus, ‘droncke Schagen’ dicebatur. In templo caeruleus erat sarcophagus sub quo iacebant sepulti Bartolomeus ab Egmonda, cum uxore Almondia et signis Egmondanorum, Almondiorum et Eversdijckiorum.

In alio lapide confracto Van der Douziorum insignia spectantur eorundem, ornata Aethyopis capite. Suspensa ibidem in tabula signa Bronckhorstiorum, Scherpenseliorum, Schagenorum, Bockhorstiorum, Swietensium, Coendersiorum et hoc expresso cum sago militari * In tabula quadam * In alio lapide Bouckhorst met Scagen, cuius mater Sweten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Transcriptie van deze blz., zie De Moor 1992.

[2] Odes Lugdunenses I/II, in Nova poëmata, [Leiden] 1575, sign. B v-recto. Met dank aan Jan Bloemendal.

-ocr page 35-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 70

 

Stephanus Douza anno circiter 1621 permutavit dominium de Noortwijck cum suis appendentiis, pro quo acciperet a Bockhorstio Wimmelghem, non procul Alcmaria, castrum cum dominio et 20.000 florenis. Nec ita diu supervixit Stephanus turbata re domestica anno scilicet 162...

Post cuius obitum Franciscus Douza, velut tutor filiorum fratris retrahere, door het recht van naestinge, illud voluit, sed tandem destitit, quod Bockhorstius diceret se ex permutatione non nuda emptione eius dominium accepisse quod et olim in peculio Bochorstiorum fuisset.

In templo sarcophagos lapides vidi aliunde ut videbatur advectos. In horum uno * in limbo:

In ’t jaer Ons Heeren MCCCCL, op st. Scolasticadach, starf Jan van Bockhorst, heer van Noortich ende van Noortichout; in ’t jaer van LXXIX op ... dach, starf Elisabet van Alcmade, gesellinne van Jan van Bockhorst voornoemt, bidt voor de siel.

In alio: (links:) Bockhorst, Hodenpijl, (rechts:) Scagen, Swieten.

In alio: (links:) Scharpenseel, Sulen van Nievelt, (rechts:) Scagen, Assendelft.

Viane van Bockhorst met Spengen *

 

In alio lapide * In medio viri armati simulacrum est; mulieris similiter solemni habitu ornatae.[1]

Noortwijci vidi tabulam a Rudolfo pictam Traiecti, in qua dominus de Noortwijck cum coniuge et omnibus liberis, excepta minima natu Josina. Adscripta 6 disticha ab ipso facta, quae ut puto cum aliis publicata sunt.[2]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Bloys, Z-H 2, p. 249-250 nr. 8 ziet hier de kwartieren van Vranck van de Boechorst (gest. 1463) en Mathya (?) van Bakenes (gest. 1481).

[2] Het vers staat in Janus Douza, Echo, Den Haag 1603, pag. 33.

-ocr page 36-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 71

 

[Leydae]

 

Leydae non uno anno diversa monumenta, epitaphia et inscriptiones ac insignia notavi, idque in locis publicis atque potissimum templis. A Pancratiano collegio olim celebri canonicorum incipiam.

In choro, op sarcken gehouden:

Hier leyt begraven Claes Corneliussoon van Bancken * Lot Hugensz. Gael *

Hier leyt begraven Cornelis Florissoon *

Hier leyt begraven Gerrit van der Mast, die sterf den … maii anno1615 *

Hier leyt begraven Neeltgen Cornelisdochter van Tetroe *

Ad pilam templi suspensae duae tabulae cum insigniis suis coloribus expressis, quadrata vero faeminea recentior est.

Pluymen al[ias] ten witte pauwenstert * 1604, 15 februarii * Ibidem op een sarck *

Hier leyt begraven Jan Gerbrandtsz van Rossum, die sterft anno 1607, den 1 aprilis; ende Mariken Cornelis Vergoes, sijn huysfrou, die sterft anno 1604, den 17 octobris.

[] Hier leit begraven Maria Jansdochter van Dusseldorp, huysfrou van Claes van Montfoort Dircxs, ende sterft den 19 decembris 1588.

Hier leyt begraven Jacob Quyrijnssoon van Bancken, die sterft opten 4 januarii 1601 *

Hier leyt begraven mr. Jan Meusz van Assendelft, die sterft in ’t jaer ons Heren 1602, den 4 augusti.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 37-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 72

 

Op een sarck vinde ick aldaer dit wapen ende naem Hoochstraten *

Pancraes kerck is anno 1315 gewijt, ende na anno 1366 gefundeert het collegium canonicorum aldaer, bij den bischop Vernenburch van Utrecht, die deselve gevrijt heeft van haer moederkerck tot Leyerdorp, ende is deesen fundatiebrief besegelt bij den voors. bischop, Swederus Uterloo, domproost, ende Henric van Weyde, deecken in deselve kercke, ende

 

[Proosten tot Leyen]

Gijsbert van Walenborch, scolaster ten Dom, ende eerste proost tot Leyen anno 1387, den 31 augusti gestorven. Dien sijn gevolcht:

Johannes Aegidii 1408.

Herberen van Oye, qui resignavit 1416.

Heer Dirck van Wassenaer, 1460 gestorven.

Heer Peter Milet.

Heer Dirck uter Meere obiit 1483.

Heer Cornelis van Brouwershaven, die te Romen sterft anno 1485.

Heer Claes van Alphen sterft te Ravenne anno 1494.

Heer Nicolas van Lavennis starft anno 1517.

Adriaen Ram starft anno 1518.

Heer Amelis van Zulen van Nievelt sterft anno 1554.

Bucho van Montisma transtulit anno 1563 in:

Rodulfum Mulart die sterft anno 1568.

Heer Maxaemiliaen van Westcappel sterft anno 1583.

Heer Willem van Cleve 1609 gestorven.

Heer Jan van Mathenesse anno 1613 gestorven *

In des princen logiment, eertijts geweest hebbende st. Barbarenconvent, is gevonden onlancx, ettelicke voeten onder de eerde een sarc met de nagestelde wapenen bij Caerl Lieffrinck[1] uuytgeteeckent *

(links:) Sparewou, Adingen, Van Poel, Bockhorst, (rechts:) Alcmade, Woude, Bockhorst, Verburch.

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Met dank aan Marten Jan Bok.

-ocr page 38-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 73

 

In de kerck hangen dese wapenen in ’t cruys * schijnt een dolfijnhooft. * ibidem in vitro *

Hierbeneden leyt Baltazar van Bancken … jaeren schout tot Valckenborch.

Onder leyt een sarck met een coperen plaet in ’t midden, met deze wapenen *

Hier leyt begraven Quyrijn Jansz van Banchen, anno 1573 gestorven in ’t LXIII sijns oud[erdoms].

Jan Jansoon van Woert *

In ’t choor daer leyt noch een blauwe sarck met de navolgende woorden ende wapenen:

Hier leyt begraven Willem Jansen van Eemskerck, out-borgemeester van Leyden, anno 1592 gestorven, aetate 66.

Anno 1545, 1 cal. decembris, magnificus vir mr. Willelmus ab Oy, consultissimus, iuris utriusque doctor, vita defunctus est. *

Ibidem in vitro uno vir geniculans cum hisce signis * In alio recentiori vitro cum viri geniculantis togato habitu atrato, imagine, signa de Seventer, ab Hey assumpta.

In templo: Dirck van Egmont, secretaris van Rijnlant * Hier …

In hoc templo vidi lapidem sepulcralem Lamberti Jacobi Brouwer, additis insigniis etiam cum galea Suietenorum.

Non procul appendet ad parietem tabula cum hisce signis * in vitro haec signa * in tabulis * 1617, 3 octobris *

In deselve kercke waren eenige nieuwe glasen gestelt met verscheyden wapenen, in ’t eene een swart velt ende een witte pellicane etc.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 39-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 74

 

In templo divae Virgini sacro, nunc nationi Gallicae destinato, sepulcra sunt Josephi Scaligeri et Caroli Clusii, quae alubi cum epitaphiis et signis expressa sunt. Suspensum et hoc ad parietem spectatur *

In domo anatomica Lugduni Batavorum pendet tabula historiae VII calculorum vesicae post mortem repertorum in corpore Johannis Hurnii, medici, instar nucis iuglandis maioris, coloris cinericei, quilibet pendet dragmas 2 grana 2 et semigranum; ita ut VII 14 dragmas[1]  expleant et dimidium granum.

Visitur et ibidem ventriculus viri 47 annorum, dissecti anno 1623, 25 februarii, qui capit stopas vini 2 et pintam.

In Pancratiano sunt praeter supraposita epitaphia sequentia:

Anno 1519 obiit Ysabella de Paffenroy.

Anno 1476, den 11 octobris, starf jongfrou Cristina, de Coenraets van Boloys van Treslong wijf was.

Anno 1559 den XV april, starf joffrou Margrita van Boloys van Treslong, weduwe van Jacob van Norde.

 

 



[1] In de marge ernaast: 15.

-ocr page 40-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 75

 

In st. Peterskerck tot Leyden staen de naevolgende teykenen, wapenen ende cartieren in de glasen.

In het eerste a capite templi *

De 2e, 3e, 4e, 5e nae het noorden erant incertis, confusis vel nullis emblematibus aut scutis insignita.

In ’t 6e glas staen dese wapenen *

Het sevende in ’t cruys aen den noortuytganck is groot ende schoon, bij den keyser, als ’t schijnt, gegeven, die met sijn huysse in solemni ornatu daer uuyt gedruct staen, ende onder de wapenen, cum satellito et aulico comitatu.

Het 8e, 9e ende tiende staen aen de ander sijde uutgeteyckent.

Het elfte ende 12e sunt nullis notata signis; temporis iniuria iis ablatis et confractis.

In 13o vitro haec supersunt signa *

In 14o vitro historia palmarum depicta est;

15um *

16um vitrum duos habet in toga purpurea, duos item habitu atrato; infra 2 divae ut videtur tutelares * plura scuta fuisse credibile est, quae tamen corrupta *

In vitro 17o historia resurrectionis Christi expressa erat; infra vero sequentium tam virorum quam mulierum imagines spectantur *

In ‘t 18e glas sijn de helmen uuyt ende staen de wapenen confuselick *

Aen de zuytsijde in het 21e glas opclimmende, staen dese wapenen[1] *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Het grootste deel van deze pagina is in kleur afgebeeld in Van Bueren 1999, p. 101.

-ocr page 41-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 76

 

* In superiori parte divi tutelares spectantur, in inferiore vero alii armati cum liberis et uxoribus.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 42-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 77

 

Aen de suytsijde van de kercke opwarts staen noch dese geschilderde glasen * Het scrift conde men qualicken ofte met geen perfectie lesen, ende daerboven stonden eenige historiën, onder de navolgende wapenen * uuyt, uuyt.

Ibidem in seeckere capelle bij het cruys, staen dese wapenen ende beelden * daerna vier heyligen, redelicken groot * restitué Wingarden; rode leu in ’t gout. Ita vidi quamvis abusive * als draecxkens, gout in ’t blauw.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 43-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 78

 

Aen de noortsijde het 8e glas, daer boven mentie van is gemaect, ende in een capelle van de Lockhorsten staet, heeft de navolgende wapenen ende figuren, vooreerst boven * hiernae volcht seeckere historie.

Wit glas * wit glas * Dit was uuyt, ende scheen een man ofte het wapen van de man geweest te sijn *

In deselve kerck op ’t choor staen dese epitaphiën ende wapenen * (vide fol. 71 verso).[1]

Jonas a Bilart Wolphardi filius et Catharina Bollia Flandra *

Hier leyt begraven Floris Dircsz van den Bosch, die sterft anno xvc ende XXI op den lesten dach in mey.

In deselve kerck aen de noortsijde staen noch de navolgende glasen. *

 

 

 

 

 

 



[1] D.w.z. p. 152 (in de marge).

-ocr page 44-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 79

 

Een vrou als een heylige gecroont ende in ’t purper gecleet * Een heylige in ’t groen gecleet * Een heylige vrou in ’t root met een witte mantel * Een sant, geheel in ’t wit met hangende mouwen *

Dairaen volcht een glas van de Alcmaden; ut infra * ut supra.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 45-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 80

 

* In ’t voorgaende glas staen noch boven dese 4 wapenen, ende beneden dese hier uuytgedructe personagiën. In de kerck hangen noch veel verscheyde wapenen aen de muren ende pylaren van overledenen ende vooreerst in ’t choor dese:

1602, 19 oct. * 1607, 29 nov. * 1602 * 1611, sept. 26, Callisthenes tho Broocke * 1601, 28 oct. * 1602, 23 mey * 1602, 12 oct. * 1612, 12 april * 1598 * 1605, 12 mart. * 1603, 4 mart. * 1596, 25 sept.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 46-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 81

 

* Aen de pilaeren aldaer in ’t choor hangen de voorgaende mette noch volgende schilden * bis * 1606, 4 maii * 1611, 25 junii * 1603, 24 apr. * 1595, 7 jul. * 1603, 15 sept. * 1602, 2 sept. * 1602 * 1610, 28 jul. * 17 jul. 1600 * 1602, 23 oct.

Ad pilam ibidem Marnixiorum patris et filii, suspensa sunt insignia quae sequuntur, muta tamen; nec ullum viri tam bene de republica meriti, cui cum virtute prudentia, et cum eleganti ingenio seria coniuncta eruditio, monumentum aut epitaphium, praeterea superest *

Anno 1599, 28 jan. * Boven in een glas van het choor staen onder andere dese wapenen, schijnen quartieren van Boshusen *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-ocr page 47-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 82

 

In het cruys van deselve kerck hangen de navolgende wapenen: (links:) Tetrode, (rechts:) Sonnevelt, Diemen * Joncker Willem van Loo, in sijn leven in de Raet van Staten, was opperscout tot Leyden *

Harman Lambdorf uuyt Lieflant * 1604, 27 dec. * een halve leu uuyt een tombe * 26 jul. 1612, Droetelin *

Anno XVc XLVIII, den V julii, sterft heer Gerrit van Lockhorst ridder *

1604, 14 nov. * voor het choor * ... sterft Johan van Lockhorst.

1602, 27 jul. * 1599 * 1598, 19 aug. *

In de kerck hangen noch de volgende borden met wapenen * 1599, 7 jan. * 1604, 2 oct. *  Cornelius obiit 1599 * 1607, 27 sept.

In een glas staet noch een wapen daer in een root cruyd ofte niele in ’t gout met Van der Does.

Ad parietem templi medii suspensa tabula * 1612 obiit 13 decembris *

 

 

-ocr page 48-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 83

 

In ’t choor des selven kercks leggen verscheyde schoone sarcken, waerop deese navolgende epitaphiën ende wapenen gehouden staen. Vooreerst  op een blau sarck daer een jong man in ’t midden gewapent staet:

(links:) Freese, Werpe, Holtorp, Penten, (rechts:) Leer, ---, Swickel, Stoltenburch *

Onder staen de navolgende veersen:

 

Siste gradum, lector, coeca te appello sub umbra,

Edoceo saxum, qualia membra premat,

Nobili et antiquo Freesiorum sanguine cretus,

            Arnoldus Frisici spesque decusque soli,

Cum coleret Musas studio fervente Batavas,

            Nobilis a proavis, nobilis a studiis,

Exactis vitae ter senis occidit annis,

            Caelo animam reddens, huic sua membra sola.

 

[] Hier leyt begraven Anthonis van Baerlant, geboren van der Goes, sterft den 7 augusti 1601.

 

[] Monumentum pietate, doctrina, genere nobilis iuvenis Johannis van der Hage, unici filii domini Jacobi van der Hage, d.a. Gotthem, qui pie obdormivit in flore aetatis anno Domini MDCII, VIII cal. octobris * Expendite, o iuvenes omnes diarii […?].

 

Bij den inganck in ’t choor leyt een blauwe sarck sonder eenige wapenen met dit epitaphio daerop gehouden:

D.O.M. et memoriae doctoris Gerardi Bonti, viri cum omnium disciplinarum tum praecipue utriusque medicinae laudibus ornatissimi, qui in florentissima Batavorum Academia, primarius medicinae professor magna famae celebritate totos XXIV annos publice docuit, [ib]idemque[1] rector magnificus rectoratu simul cum vita defunctus est XV VIIbris anni MDIC, vixit annos LXII, menses VI, dies X. Coniunx et liberi moesti posuerunt. *

Laurens Andriesz van Swaenswijck, rentmeester van het Gemeenlant van Delftlant.

 

 

 

 



[1] Gecorrigeerd naar Kneppelhout 1864, nr. 319 (gebaseerd op Alma Ac. L., p. 123), hoewel ook andere edities ‘idemque’ hebben (Kn. noot p. 89).

-ocr page 49-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 84

 

Aldaer in ’t choor leggen noch begraven de naevolgende:

Hans de Laet Aertsoon, geboren tot Antwerpen *

Hier leyt begraven Frans Reyersz van Colfschoten.

[] Hier leyt begraven Huych van Alcmade Hugenssoon, die starft den 10 novembris anno 1591 *

Hier leyt begraven Aeltgen Hugensdochter, die Florens van Bosch wijff was ende starft anno 1546, 4 novembris.

[] Hier leyt begraven Ghijsbrecht van Sweten, heer tot Sweten, starft anno XVc XLVII, den 29 december, ende joffrou Marie van Wijngarden, sijn huysfrou, ende starft anno XVc XXV, den XVI november.

[] Hier leyt begraven joncker Adrian van Naeldwijck, banderijs genoot heer van Naeldwijck, gerechte onder ’t carspel van Hermelen, geboren erfmaerschalck van Hollant, sterft den 23 junii 1567; ende joffrou Alijt van Ophemert, geseyt Bloemendael, jonckheer Adrian van Naeldwijcks huysfrou, starft den 13 augusti 1593 * Sans repos * Espoir en Dieu *

In chori medio est lapis ceruleus sculptura fugiente, ubi titulus novus factus: J.van Sonnevelt *

Ibidem in marmore cerulei coloris:

 

OCtobrIs ter sena DIes et qVIna refVLget[1]

SenaqVe LeIDensI bIs sonat hora soLo *

OrbIs VbI tItan FranCIsCVs IVnIVs atra

TaCtVs peste aethrae regna beata petIt.   A.A.

 

Ibidem: Baersdorp * Segwart *

 

 

 

 

 

 

 



[1] Zonder de hoofdletters, die samen het jaartal 1603 vormen, in leesbaarder typografie: ‘Octobris ter sena dies et quina refulget, senaque Leidensi bis sonat hora solo, orbis ubi titan Franciscus Iunius, atra tactus peste, aethrae regna beata petit’.  Buchelius vergiste zich, door LeI- i.p.v. LeyDensI te schrijven (zie Kneppelhout 1864, nr. 321, Alma academia p. 37), daardoor komt zijn chronogram (met 13 x I) uit op 1603. Franciscus Junius, theoloog, leefde van 1545-1602.

-ocr page 50-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 85

 

In ’t choor aen den uuytganck in ’t oosten staen aen een pylaer dit epitaphie, de gront daeroff gecoloreert als bronze:

D.O.M. * Nicolao Stochio Reclinhusio, qui amplissimi senatus Leydensis accersitu Lugdunum Batavorum publici gymnasii rector perpetuus, annis XXXVII in scolarum administratione laudabiliter peractis, pie placideque vita functus est anno MDCIII, sexto cal. [octobris] uxor Adeleida van Boot (fidelis et laboris)[1] socia moerens hoc monumentum posuit. Vixit annos LVIII.

[] Hier leyt begraven joncker Arnout van Duvenvoerde, in sijn leven baillieu ende dijckgreve van Rijnlant, gerust in ’t jaer ons Heeren duisent seshondert[2] tien, op den 28 dach van julio * 36. *

In alio lapide chori recentiore: (links:) Linden, Galen, (rechts:) Zuylen, Drakenborch *

[] Hier leyt begraven Willem van Boshuysen, ridder, ende sterft in den jaere 1518 opter 16 dach mey. * Hierbij onder eenen helm het wapen van Norden een halve leu.

* Hier leyt begraven Cornelis Pietersz van Noirde, starft […]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Hier wijkt Kneppelhout 1864, nr. 263 (die ook Lugduni geeft i.p. –num) nogal af, terwijl het jaartal MDXCIII moet zijn. Zie ook afb. 34.

[2] Boven ‘ses’ lijkt V te staan (dus 1510 i.p.v. 1610), vgl. Kneppelhout 1864, nr. 245.

-ocr page 51-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 86

 

In de kerck voor het choor in ’t cruys nae het noorden op een blauwe sarck gehouden ende bijcans versleten:

[] Hier leyt begraven Floris van Boschusen, schiltknape van hertoge[1] Philips, sterft in’t jaer ons Heeren MCCCC LXXIIII, den VIII dach septembris; ende joffrou Billichen, die Floris’ wijf was, die sterft in ’t jaer ons Heeren M […]

Aldaer in ’t midden van een sarck de wapenen van Sonnevelt met deese woorden in limbo lapidis: Hier leyt begraven Adriaen van Sonnevelt, is gerust …

Niet wijt vandaen is de sepulture van domino Hornio voor het choor *

 

Occidit Heurniades, medicorum Bataviae sol,

            Quo vivo, semper vivida Hygeia fuit.

Cos quantum Hippocrati, Galeno Pergama debent,

            Tantum, magne Heurni, terra Batava tibi.[2]

 

Vicinus lapis nulla habet insignia, sed hoc epitaphium: D.O.M.

Hic situs est iuvenis doctissimus et clarissimus magister Jacobus Ramsaeus Scotus, iuris utriusque doctor, et philosophiae in academia Lugdunensi professor, multiuga scientia eximius, varia prudentia praeditus, ad varios honoris gradus evectus et omni vita laudabiliter acta, obiit 12 kal. junii anno MDXCIII, vixit annos XXVIII. Lector et academia dolete.

 

Ad parietem ante chorum affixum est marmor cum hoc signo et epitaphio *

D.O.M.  Remberto Dodonaeo Machlin[aeo], dominorum Maximiliani II et Rudolphi II imperatorum medico et consiliario, cuius in re astronomica, herbarum, medicinae eruditio scriptis inclaruit. Qui iam senex in academia Lugdunensi apud Batavos, publicus medicinae professor feliciter obiit anno MDXXXV ad VI idus martias aetatis suae LXVIII. Rembertus Dodonaeus filius monumentum posuit.[3]

 

Ad aquilonarem templi partem lapis est recentior *

(links:) Foreest van Schouwen, Bachut, (rechts:) Berckel, Van der Gracht.

 

 

 

 



[1] I.p.v. ‘van hertoge’ leest Kneppelhout 1864, nr. 185 ‘raid ’s hertogen.’ Zie ook afb. 28.

[2] Kneppelhout 1864, nr. 193 geeft andere epigrammen, maar verwijst voor nog andere (deze niet) naar Alma Acad. L., p. 140.

[3] Gravure naar dit epitaaf in Van Meerbeeck 1841, t.o. p. 65. Buchelius noteert abus. ‘Maclin., MDXXCV’ en nog enkele kleinere afwijkingen. In het helmteken ziet Buchelius abus. een vogel. Op p. 65 omschrijft Van Meerbeeck het wapen als ‘Ecusson: d’azur á deux étoiles, d’azur en chef, et un croissant de même en pointe; Cimier: un lion naissant entre un vol éployé et adossé.’ Zie ook Kneppelhout 1864, nr. 195 en afb. 29.

-ocr page 52-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 87

 

In de kerck leyt een grafstede met een blaue sarck met dit wapen * Jan van Schulenburch.

Ibidem * Michiel Gerritsz van Coudekerck.

[] Hier leyt Hendrick van Meerenborch, van Dordrecht *

Hier leyt begraven Foy van Broeckhoven, (die geweest sijnde)[1] in sijn leven baillieu ende dijckgreef van Rhijnlant ende schoutet deser stadt Leiden, gestorven is rentmeester des lants ende borgemeester deser stadt Leiden voorseit opte XIX martii anno XVIcX, geleeft hebbende LXVIII jaeren I maent XI dagen.[2]

Voor het choor noch op een blauwe sarck staen dese woorden:

Op den 26 dach decembris anno 1586 is hier begraven de eerweerdige ende hoochgeleerde heer, heer Johannes Holmannus Secundus, bij sijn leven professor der godlicker Scrift in de schole van Leyden[3] *

Onder Stochii epitaphie:

Tertius ut umbram (libram?) sol orbe

Concessit, Stochius fatis, celosque petivit.

 

Ad partem chori aquilonarem suspensa sunt signa familiaria Adriani a Swieten, dijckgrave van Rijnlant ende curateur van de universiteyt, een wapen in een banderolle met dese 8 wapenen * 2 febr. 1624 * 1625

 

 

 

 

 

 

 



[1] Erboven geschreven (met ‘in sijn’ abus. dubbel).

[2] Vgl. Kneppelhout 1864, nr. 137 (abus. ‘deser stadt beyde’) en afb. 21.

[3] Vgl. Kneppelhout 1864, nr. 318 (uit Alma Academia L., p. 16).

-ocr page 53-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 88

 

Ad occidentalem templi partem in pavimento haec epitaphia et signa spectantur:

Hier leyt begraven mr. Adrian de Proost, licentiat in beyden rechten, gestorven … anno 1590; ende joffrou Soete van Hogelande, sijn huysfrou, gestorven anno 1584 …, beyde van Middelborch *

In templo lapis est alius caeruleus cum hoc signo Egidii de Huesen * In alio lapide:

Hier leyt begraven Simon Pauwelsz Bijman sterft anno 1554, den 17 septembris; ende Adriana Richartsdochter van Botlant, sijn wijff *

Ad columnam inferioris templi suspensa haec tabula, cum rithmis male sonantibus.

[] Door Godt gewrocht,

Hebben de duven die brieven binnen Leyden gebrocht.

Willem Cornelisz van Duvenbode dit.[1]

In ’t choor st. Peters in een blauwe sarck:

D.O.M. Harmanno Roswinckel Alcmariano, Guillielmi, ex Gertrude Steenhusia filius hoc posuit *

Vivere posse mihi videor cum Nestoris annos,

            Et patriae fieri gloria forte meae,

In medio cursu studiorum et flore meorum[2]

            Eripuit vitam mors inopina mihi.

Nec mihi nobilitas animi neque forma iuventae

            Profuit, aut generis stemma decusque mei.

Disce meo exemplo fluxe diffidere vitae

            Lector, et huic cineri fausta precare meo.

Vixit XX annos, obiit XXIII aprilis [anno MDCX].[3]

Ibidem *

Hic situs honoratissimus dominus Daniel van der Moelen, pietate, probitate, virtute, doctrina instructissimus, reique publicae amantissimus, natus Antwerpiae ante diem 23 octobris anno 1554, denatus Leydae ante diem 25 julii anno 1600[4] *

Sarcophagus hic est caeruleus, literis et signis fere fugientibus *

In de kerck op een sarck * Heer Willem van Zijl Pietersen, priester.

 

 

 



[1] Het woordje ‘dit’ ontbreekt op de originele lijst van het wapenbord. Zie Kneppelhout 1864, nr. 96 en afb. 17. Zie ook Van Vloten 1853, p. 214, die leest ‘…drie brieven in stadt gebrocht’ en de naam weglaat. Het paneel hangt nog steeds in de kerk.

[2] Kneppelhout 1864, p nr. 324 (die uit Les délices p. 47 put) leest ‘dum Nestoris’  en i.p.v ‘meorum’: hier ‘iuventae,’ en verderop i.p.v. ‘fluxe’: ‘-xae.’

[3] Aangevuld uit Kneppelhout 1864, nr. 324.

[4] Vgl. Kneppelhout 1864, nr. 289.

-ocr page 54-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 89

 

[] Clara sub hoc saxo domina abbatissa celebri condita Johanna est de Does, que … multos (hoc vitali … ducebat)[1] in annos, obiit 15… * In medio faemina santimonialis habitu abbatissae.

 

In templi inferiori parte tabula lapidea pendet cum hoc epitaphio et signis *

(links:) Santenois, Auby, La Deuse, Lunburch, (rechts:) Waechvier, Virent, Bosch, Utenhove.[2]

 *

Ad posteritatem, Hadriano de Santenois,[3] dicto La Deuse, domino de Manage, Hannoniensi, veteri et illustri familia nato, viro singulari probitate, eruditione atque eximia virtute et spectatissima fide praedito, qui cum praefectura Vinendalensi sponte se abdicasset, pacis ac quietis amantissimus, patria intestinis motubus laborante deserta, Lugdunum Batavorum cum familia commigravit; ubi postea quam exiguo temporis spatio transacto, in morbum incidisset, acutissima continuaque febri contracta, vicesima tandem die IV kalendis octobris spe ac fiducia erga Deum indubitatissima confisus, amantissimae coniugis suae suorumque ac bonorum virorum desiderio subtractus, pie placideque in Christo requiescit. Cura parentum filius postremum maestus posuit V kal. augusti MDLXXIX, vixit annos L.

 

In ’t choor op een sarck * Hier leyt begraven Hendrick van der Does Jacobsen, die sterft anno 1523.

Deese cartieren staen op de gestoelte van de vrou van Rensburg, Rossum *

Anno 1121 templum Leidense consecratum in honorem Dei et sanctorum Petri ac Pauli, apostolorum, sub Godebaldo, 24o episcopo Traiectensi.

Dese kerck word geregiert bij de commanduriën behorende ten Duytschen huys tot Utrecht.

 

De commanduren sijn deese:

Peter anno 1231

Andreas 1304

Dirck Wolff 1325

Bernart 1350

Nicolaus 1353

Florens 1357

Jacob 1366

Dirck van den Rijn 1370

Hendrick van Tiel 1375

Jan van Zeelant 1382

Willem Terning 1395 sterft tot Schoonhoven anno 1420

Dirck van Renen den 2e sterft tot Utrecht anno 1423 overgedragen hebbende sijn commandurie

Simon van Naeldwijck die anno 1449 gestorven is

Adriaen van Foreest sterft 1453

(Vinde dese 2 in br[ief] de anno 1454, liber ceruleus A 121, met hare segelen, quo tempore erant in vivis subliniati ambo)[4]

Jacob van Woert obiit 1473

Albert van Baren sterft anno 1504

Joris Florisz van Maeslant, naedat hij anno 1525 opgedragen hadde, sterft anno 1536

Albrecht Snellaert sterft anno 1546.[5]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] Kneppelhout 1864, 310  (die uit Les délices p. 48 put), leest ‘honestam vitam et castam’. Zie ook afb. 37.

[2] Kneppelhout 1864, nr. 62 leest ‘Van Utenhove, Vaghevier, Varent, Bosch’ (zie ook afb. nr. 8).

[3] Kneppelhout 1864, nr. 62 leest Sainctienoys, in de volgende regel ‘pietate’ i.p.v. ‘probitate,’ en verderop ‘id. augusti’ (13 aug.)  i.p.v. ‘V kal. aug.’ (28 juli).

[4] In marge.

[5] Hieronder als custode: Aernt.

-ocr page 55-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 90

 

Aernt Dircxsz Bockenberch van der Goude anno 1592.

Joncker Willem Mulart, die anno 1599 resigneerden

Joncker Jasper van Linden, die na werden lantcommanduer, ende sterf  27 meert 1620 *

(Siet liber ceruleus A 121) [1] * 1616, 6 julii, Burchstorff  *

In lapide caeruleo satis magno haec sine literis signa spectantur *

In alio similis col[legii?] * in choro suspensa tabula * 1616 *

In Petroniano hoc templo ad septentrionem, ubi olim oratorium familiae Lockhorstianae, suspensa nuper ad parietem insignia abbatissae de Reinsburg, ibidem sepultae *

Ad latus sinistrum. Ibidem in choro suspensa sequentia signa: Anno 1614, 14 maii * Ibidem: Anno 1614, 22 junii * Ibidem in tabella: 1617, 6 oct. * (videndum).[2]

 

 

 

 



[1] In de marge.

[2] Onder een wapen bijgeschreven.

-ocr page 56-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 91

 

Non procul a suggestu templi est ad columnam, ex aere epitaphium Bockenbergii a P. S[criverius]

Quid fati invidiam queror

Aut multis moror hospitem

Nomen nobile est, si loquar,

Et[1] paucis omnia dixero:

Bockenbergius hic iacet. *

Petro Bockenbergio, historiographo Hollandiae, Zeelandiae etc., piae coniugis officiosus in maritum dolor monumentum posuit. Natus Goudae anno MDXLVIII, denatus Leidae anno MDC XVII, januarii die XVI, annum vitae LXVIII egressus.

Ad sinistrum chori introitum sepulcrum est domini Beckerii cum epitaphio in atro marmore Lydio aureis literis.

D.O.M.S. * et aeternae memoriae Andreae Bachaerii, Poperingani Flandri, qui cum artis medicae peritia inter primos aetatis suae censeretur, eamque principibus XXXIII, comitibus XIII raro exemplo approbasset, Lugdunumque Batavorum, vitae, aulae, honorum satur secessit, annos LXX nactus, Deo et naturae ibidem concessit, pridie kal. decembris, anno MDCXVI.[2]

Coniugi optimo, optimo patri, uxor liberique hoc monumentum poni curaverunt.

Ibidem[3] *

In choro ad columnam pendent insignia cum militari sago Johannis de Naeldwijck, non ita nuper defuncti, ex postremis eius fam[iliae].

Ibidem et dominae de Mathenesse, quae ex familia Culemburgana *

In eodem choro suspensa sunt duo Silesiorum baronum signa * 1621.

In de kerck leyt een sarck met het wapen van Pinsen, als aen de tegensijde met dese woorden: Hier leyt begraven joffrou Maria van Bombergen, huysfrou van Jacob van Pinsen van Steenhusen, gestorven den III augusti 1618.

 

 

 

 

 



[1] ‘Et’ niet in Kneppelhout 1864, nr. 153, zie ook afb. 18.

[2] Correcties naar Kneppelhout 1864, nr. 157; zie ook afb. 26.

[3] Naast wapen: b[lau].

-ocr page 57-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 92

 

In sacello Lockhorstianorum iuxta signa praefectae Reinsburgicae alia iam nuper appensa sunt succedentis prefectae ex eadem familia, ut hic disposita spectantur:

(links:) Berchem, Schoonhoven, Hincart, Cotereau, (rechts:) Ruven, Cats, Cruningen, Van Buttingen *

Ibidem in choro pendent * 1622

(links:) Mathenes, Duvenvord, Assendelft, Nortwijck, (rechts:) Culemborch, Alcmade, Brienen, Sweten * 1622

Claes Willemsoon Warmont set een leuw, ende sijn huysfrou de ruyten gequart op een sarc in de kercke.

In choro pendet tabula cum signis Drongelianis, hic expressa *

In Petreiano sequentia ibidem pendent signa: Santhorst * 1622, 7 octobris * In ’t choor:

In ’t jaer 1622, den X novembris ... heer, heer Hans Sigismund, friher van Herberstein auf Cuttenhauss etc., im Godtt verstorben * Dietristein.

De leste vrou van Rensborch heeft nu niet wijt van (de) dit blat, bovengestelt, van marmer een epitaphe, daerin noch deselve wapenen gesien worden met dese woorden:

Non est mortua sed dormit. Matheus IX, 24. Hieronder leyt[1] vrou Anna van Berchem heer Jacobs dochter, in haer leven vrou van Rijnsborch, gestorven den XIV augusti MDCXX.

Sarc op ’t choor 5 wapen.

Hier leyt begraven Jan Harmansz Schuyrinck van Utrecht, gestorven den 1 maii anno 1603.

 

 



[1] Volgens Kneppelhout 1864, nr. 12 stond hier ‘slaept,’ wat heel uitzonderlijk is op een zerk, maar overeenkomt met het motto uit de bijbel. Zie ook afb. 5.

-ocr page 58-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 93

 

Het weeshuys tot Leyden is voor weynich jaeren seer politelicken met grote netticheyt opgebout, alwaer in de nieuwe glasen onder andere deese wapenen staen geset *

Anno MIIIIcLXI, op st. Thonisavont, storf joncfrou Katarina van Diemen, huysfrou van Gijsbert van Zweeten, begraven in st. Peterskerck tot Leiden.

Het wapen sijn de boyen ende balck van sable en camp d’ or.

Anno MIIIIcLVI, den 19 dach decembris, starf Gijsbert van Zwieten Baudewijnssoon, hier begraven.

De reste en hebbe ick niet uuytgeteyckent.

Tot Nijenborch voor sijn door hangt dit wapen van sijn huysfrou, die weleer een weesmeisken binnen Utrecht geweest hadde * 1619

Et in aedibus in quibus dominus de Scagen habitare solebat, prope pontem Nonnarum, pendent haec muliebria insignia, hic expressa, dominae de Duvenvoirde * 1622 * (swart boven)[1]

In aede Petreiana Leidae vidi anno 1626.

 

Op h[et Papen]grafken staet een gasthuys ofte oudeluydenwoninge, Sion genaempt, gefondeert van Hugo van Sweten ende Lutgard van Bosshusen, sijn huysfrou, ut probat inscriptio ante ingressum posita, ubi vir togatus depictus geniculans cum muliere, cum signis utriusque gentilitiis et hisce verbis: Jonckheer Hugo van Sweten met sijn huysfrou, joncfrou Lutgard van Boshusen, fondateur van Syon, anno 1480. Daer staen bij noch de naemen van eenige die daertoe geholpen hebben, ende op diverse tijden ’tselve huys gedoteert.

 

Tot den dijckgreef van Rijnlant, heer Adriaen van Sweeten, staet in de sale een lange memorietafel, verciert met verscheyde personen, knielende, de mannen gewapent ende de vrouwen in haere feestclederen, met de wapenen boven haer hoofden, met dese inscriptiën[2] onder andere:

(2) Anno MVcLII, voor kersavont, heeft jonckfrou Johanna van Sweten, dochter van heer Adriaen van Sweten, ridder, doen vernieuwen dit tafereel, want het van ouderdom vergaen was, sij starf anno MVc, den […]

(3) Anno MIIIIcLXXXV, den II dach novembris, starf vrou Otto van Egmont, huysfrou heer Adriaens van Sweten, ridder, hier begraven bij heer Adriaen van Zweeten, haren man.

(4) Anno MIIIIcLXXXVI, den lesten dach augusti, starf heer Adriaen van Zweeten, ridder, Jansz, heer van Opmeer, van der Lier ende Zoutveen, ende is hier begraven bij sijne ouders voor ’t hoge outaer.

(6) Anno MIIIIc 85, den XIII dach meert, starf Jan van Zweeten, hier begraven bij Boudewijn van Zweten, sijn vader.

(5) Anno MIIIIcXLII, den XXIII dach novembris, starf joffrou Katarina van Abeel, huysfrou van Jan van Zweeten, begraven tot Leiden in st. Peterskerck.

 

 



[1] Naast een wapen.

[2] Vgl. de transcripties van de memorietafel zelf, in Catalogus Lakenhal 1983, p. 5.

-ocr page 59-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 94

 

Vestalium olim fuit templum, quod nunc scola Academiae Batavicae, ubi ius et leges docentur, quo in loco adhoc quaedam sepulcra et epitaphia videntur ac leguntur in pavimento, quae hic expressa sunt.

[] Hier leyt begraven Jacob van Montfoort Florisz ende sterf anno 1554, den 17 meye, ende joffrou Dirck Boelen dochter, Jacobs van Montfoort huysfrou was, sterft 1566, 6 meert[1] *

Hier leyt begraven Gijsbert van der Bockhorst (ende starf anno XVcXXXV, den XVI dach in novembri);[2] ende joffrou Maria (huysfrou was van Gijsbert van Bockhorst, ende starf anno XVcXLIX, den XVIII dach decembris).[3]

In deselve sarck binnen quartieren de bovengestelde aen de 4 hoecken staende *

In alio lapide ceruleo * in alio: Hier leyt begraven Aernt Gerritsoon, anno 1530 gestorven * het cruys van 12 ruyten.

Hier leyt begraven mr. Philips Codde,[4] doctor seer vermaert in de medicinen, die sterf op st. Bartolomeusavent in ’t jaer ons Heere MCCCC LXXX, bidt voor de siel (1459, register 140).[5]

[] Hier is begraven Pieter Dircksoon van Voorscoten; ende Barbara sijn wijf was. Broeder Jan van Scerpenisse, anno 1501, den 20 junii gestorven.

Jan Cornelissoen ende Ermgard sijn eerste wijff *

[] Hier leyt begraven Pieter Paeds, starf anno XVc  ende VIII, den XI dach in augusto; ende Marry Pietersdochter, Pieter Paeds’ wijf, die starf anno XVcXIX, den V dach septembris * Paeds.

 

 

 

 

 

 

 



[1] Transcriptie en afb. in Moerman 1978, p. 72-73.

[2] In de marge.

[3] In de marge.

[4] Een verwijzingsteken geeft aan dat de wapens bovenaan de bladzijde, hier horen te staan.

[5] In de marge.

-ocr page 60-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 95

 

[] Anno 1529, den 5 octobris sterf Floris van Adrichem; ende joffrou Maria, sijn wijf, [anno] 1527.

Anno 1555, den 27 augusti sterf joffrou Magdalena van Hottinga, Jan van Adrichem wijf; anno 1572, den 13 februarii, sterft Jan van Adrichem.

Anno 1551, 27 februarii obiit magister Johannes ab Adrichem, iuris utriusque licenciatus, divi Pancratii Leydensis decanus * Vive, memor loeti, cinis, umbra et mortis imago. * Es quod eram, fies quod sum, i nunc, fide iuventae.[1]

 

In lapide caeruleo, quem ante paucos annos hinc amovit dominus de Mathenesse, erant haec Alcmadiorum signa; in limbo vero legebantur sequentia verba Teutonica: Hier leyt begraven heer Willem van Alcmade, ridder, raet mijns genadige heer[2]*

Ante scolas publicas magnas sive universitatis silicibus stratis circulus factus, in quo legitur ‘Caelo musa beat’ et ‘Usui et ambulationi studiosorum. Curatores et consules F. I. anno MoDXC.’ In collegio theologico inscriptum est Graeca ‘Gymnase seauton pros eusebeian.’

 

 

 

 



[1] Een nauwkeurige tekening van deze steen is gemaakt door P.J. Mulder. Het origineel bevindt zich in een map met tekeningen van grafzerken uit de St. Pancraskerk, door Mulder, in het Gemeentearchief van Leiden.

[2] Kneppelhout 1864, nr. 316 mist ‘ridder’ enz., maar leest wel ‘sesten dach in januario.’ Willem overleed in 1473.

-ocr page 61-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 96

 

Buyten Leyden leggen de volgende castelen:

Does, Raephorst, Sweten, Poelgeest, Warmont, Oudt-Teylingen, nu Lockhorst genaemt, Wijngarden, Duvenvoirde, Sandthorst, Abspoel, Zuyck, Cronestein, Endegeest, Lips, Bouckhorst,

Ende de navolgende al verdestrueert ende vergaen:

Stoop, Roucoop bij Voorschoten, Rosenburch, Waert tot Leyerdorp, Zijlhoff, Alckemade, Paddenpoel, Bosshusen, Rodenburch, het huys te Keubel, domus Corbulonis, nam secundum opinionem quorundam, de oude Vliet, pars fuit fossae Corbulonis. Merenburch, Berendrecht, het huys ter Mije, Torenvliet, Sonnevelt ontrent Valckenborch, Wede, Teylingen tot Sassenheim.

Leyden, met de derde vergrotinge, de grachten ende wallen daerinne gerekent, groot 130 Rijnlantse mergen, ende de vierde vergrotinge, anno 1610 begonnen, beloopt tot 40 mergen.

Anno 1512, in de meert, is den toorn van st. Peters kerck tot Leyden gevallen, als die 300 jaeren gestaen hadde.

Cum ante biennium fere scola academica Lugdunensis fere tota conflagrasset, eadem restaurata, hoc epigrammate in lapide Lydio deauratis literis notisque ornata spectatur:

Memoriae posteritatis[1]

Aedem istam in quam anno MDLXXXI curatores

Academiae et consules huius urbis publicas acroases

transferri voluerunt, quamque verae sapientiae et

liberalibus docentium et discentium exercitiis

atque honoribus dedicarunt, postquam exorta

repente flammae violentia III eidus novembris anno

MDCXVI tectum eius, trabes,[2] cathedras subsel-

liaque foede absumsisset, eam ex decreto Illustrium ac

Praepotentium Hollandiae et West-Frisiae Ordinum in hunc

modum magnifice restauratam publicis divinarum

atque humanarum rerum disciplinis consecrarunt,

Adrianus a Mathenes, dominus in Mathenes, Opmeer [etc.],

Cornelis van der Mijle, dominus in Mijle et Dubbeldam, academiae curatores

Franciscus Cornelii Torenvlietius,

Laurentius Hugonis Gaalius,

Petrus Arnoldi[3] Deymannus,

Theodorus Gerardi Hogevenius, consules Reipublicae Lugduno-Bataviae

Anno MDCXVIII kal. junii

Ek mousan agathon kleos.

Siet fol. 71.

 

 



[1] Het volgende opschrift staat ook in Van Mieris 1770, p. 545, en Schotel 1875, p. 55, met onbelangrijke verschillen.

[2] Hs.: trabeis.

[3] Van Mieris 1770 en Schotel 1875: ‘Petrus Arnoldus.’

-ocr page 62-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 97

 

In Den Hage hebbe ick verscheyde soo epitaphiën als wapenen ende quartieren van geslachten gevonden anno 1610.

Ende in de Groote Kercke de naevolgende:

In ’t choor hangen de wapenen van de heeren van de Orde[1] des Gulden Vlies, aldaer gecelebreert anno 1456 bij hertoghe Philips van Bourgoigne. Aen de rechtersijde:

Très excellent prince * don Alphonse, roy d’ Arragon et Sicille

Messire Hues de Lannoy, seigneur de Santes * trespassé

Messire Anthoine * de Croy, seigneur de Renty

[Messire * Bodoin de Lannoy, dit la Bayghe, seigneur de Molembeis][2]

Messire Johan * de Croy, seigneur de Thou sur Marne

Messire Jehan * seigneur de Créquy et de Canaples

Messire Jean * de Melun, seigneur d’ Antoing

Messire Mathieu de Foix, conte de Cominges * trespassé

Messire Jaques de Lalein, seigneur de Bignicourt * trespassé

Messire Charles * de Bourgoigne, conte de Charlois

Messire Jean, * seigneur de Ber d’ Auxy

Monsieur Jean, duc * de Clèves, conte de Marche

Messire Reinolt * seigneur de Bredenrode et Viane

Jean de Neufchastel, * seigneur de Montagu

1456 * Aen de andere sijde, wesende de rechter, in ’t ingaen, ofte de lincker van ’t choor affgaende, hangen de navolgende:

1 * Messire Guibert de Lannoy, seigneur de Willerval et de Tronchiennes

2 * Messire Lombert, seigneur de Massimines

3 * Messire Pierre de Beffremont, seigneur de Charny

4 * Messire Simon de Lalein, prisonier

5 * Messire Jean de Vergy, seigneur de Fowans et Vigmain

6 * Messire Jean, bastard de Luxenbourg, seigneur de Haubardyn

7 * Messire Thibaut, seigneur de Neufchastel

8 Monsieur Charles, duc d’ Orléans

9 Messire Baudowin de Noyelle[3]

 

 

 



[1] Hs.: ‘de d’ orde’.

[2] In 19e eeuws handschrift.

[3] Snouckaert 1890 geeft enkele van Buchelius afwijkende lezingen: voor Thou sur Marne: Tour …; Bignicourt:  Montagu; Charlois: Charollois; Ber d’Auxy: Berdam; Fowans et Vigmain: Touvans & Vigmary; Haubardyn: Haubourdin; Baudowin: Badot.

-ocr page 63-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 98

 

8 * 9 *

10 * Messire Jehan, seigneur de Lannoy

11 * Messire Henry de Borselle, seigneur de la Vere, trespassé

12 * Messire Drieu, seigneur de Humières

* Messiere Johan de Gevarre, conte d’ Avennes

* Messire Philippe, seigneur de Ternant et de la Motte

* Messire Vranck de Borselle, conte d’ Ostervant

1, 4, 5, 6

Ibidem staen in de glasen de wapenen van den prince van Oraignen, René, genaempt van Chalon ende vrouwe Anna van Lothringen, sijn huysfrou.

Naest het choor an de hoge sijde:

1. Nassau, Heynsberg, Hessen, Katzenelnbogen *

2. Oraignen, Brittaniën, Luxenbourg, Beaufremont *

3. Loraine, R. de Sicil., Gelre, Bourbon *

Uxoris haec 4 sunt, ut et sequentia.

Bourbon, Bouloigne, Gonzaga, Orléans *

Sij beyden sitten knielende, hij in sijn harnasch.

Ibidem Marchio Montis super Zomam fluviolum geniculatur armatus, cui adstat Gregorius pontifex, tutelaris; insignia, vero quae ibidem posita haec sunt * anno 1544.

Pendent in aula Basilicae senatus vexilla, hostibus erepta 152...

 

 

 

-ocr page 64-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 99

 

Ad parietem in choro pendebant haec signa simul in tabula expressa *

In templo quoque haec insignia spectabantur *

Ad parietem praeterea pendebant tabulae infinitae * noch dese cartieren * dubito an Metkercken * 1614 * ibidem * 1614 * ibidem in una tabula *

Daer leggen noch verscheyde sarcken met epitaphiën ende wapenen *

Hier leyt begraven Willem van der Goes.

Hier leyt begraven Luytgart Sandelijn, weduwe van mr. Rombout Steynemolen; si sterft anno XVcLVII *

Hier leyt begraven mr. Jan van Banchem, in sijn leven president van den Hogen Rade in Hollant, ende sterft den 29 novembris des jaers MDCI.

Ibidem nae de westsijde op een blauwen sarck:

[] Hier leyt begraven meester Cornelis de Jonge, eerste raet ordinaris, ende na rekenmeester van Hollant was, die starf anno 1504, den derden in marte; ende  joffrou Mechtelt van der Merwede, sijn huysfrou, starf anno XVc *

Ibidem prope turrim, ubi insignia Weitziorum posita, est monumentum ex marmore atro et candido, imaginibus vacuo, quod a Petro Persinio, ut videtur, in honorem soceri et socrus conditum.

 

 

 

-ocr page 65-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 100

 

D.O.M. * (in de marge: r[ood?]; alias nigra).

Praestantissimo iurisconsulto rebusque civilibus tractandis exercitatissimo viro domino Quintino Weitsen, domino in Brandwijck, regio in Haga Comitis consiliario ordinario, charissima coniunx liberique cum lachrimis posuere. Obiit anno MDLXV, idibus aprilis, aetatis suae XLVII.

Obiit domicella Adriana de Persijn, domini in Brandwijck vidua integerrima, anno MDLXXX, VI idibus novembris, hic tumulata.

Obiit domicella Maria Weitsen, Petri Persinii uxor charissima, anno MDLXXIIII, pridie kal. sextili, hoc condita tumulo.[1]

Non procul ab hoc loco lapis est sarcophagus ceruleus cum verbis et signis sequentibus:

[] Hier leyt begraven Thiman Conincks van Harderwijck Gerritz, ende starf anno 1541, den derden januarii, ende joffrou Agatha van der Wiel Jacobsdochter, sijn huysfrou was, ende starf anno 1574, den 27 januarii * Ende joffrou Maria Thimas, haer beyder dochter, huysfrou was van mr. Joost van Rijswijck, ende starf anno XVcLIX, den XVI julii *

Ibidem insignia suspensa *

In een glas aen het westende naer het noorden staet een glas van de Pinsen’s gegeven, daer hij knielende in eenen swarten tabbert, met bont gevoedert, is sittende, hebbende paersche mouwen ende een root wambuys, onder wien deese wapenen *

De vrou daertegens, meede knielende met een swarten gebonten tabbert gecleet, den rock root ende de mouwen blau, eenen sterten doeck op ’t hooft ende een swarte fluwelen cornet daervoor; onder staen dese wapenen *

Hanneman * 1612 *

In ambitu chori ad parietem, tabula pendet hisce conscripta literis:

Hic Welii recumbant perchari coniugis ossa,

            Spiritus ast coelo gaudet in empyreo.

Iacet et hic obiit XII cal. iulii Cristina de Wees. [2]

 

 

 

 



[1] Bloys Z-H 2, p. 26 nr. 84, ‘MDLXXXVI Id nov.’

[2] Bloys Z-H 2, p. 31 nr. 117, ‘Wesii … perchare, cal. Jul. C.H. de Wees a 1600’. Het distichon is als tijdvers weergegeven

-ocr page 66-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 101

 

In pavimenti lapide caeruleo *

Hic requiescit amplissimus vir Georgius Gilipinus, serenissimus Angliae reginae Elisabethae concilio status Ordinum Foederatorum Belgii consiliarius, obiit 14 septembris anno MDCII aetatis LVIo *

Ci gist messire Paul Chovart, chevalier, seigneur de Busanval et de Grand Champ et de la Grange aux Roys, conseillier du roy très chrétien en son conseil d’estat, et gentilhomme ordinaire de sa chambre, ambassadeur ordinaire pour sa majesté, vers messieurs les états Généraulx des Provinces Unies du Pais-Bas, lequel est mort à La Haye, le dernier jour d’ august mil sis cents sept. [1]

Ad parietem pendent * 1611 * 1605 (ruyte)

In choro *

Hier leyt begraven Jacob Willemsz van der Mije, eerste burgemeester was van Den Hage, ende sterft in ’t jaer ons Heeren XVc, den XXI mey.

[] Hier leyt begraven mr. Sebastiaen van Loozen, in sijn leven raet ordinaris in den Hogen Rade in Hollant, ende sterft in ’t jaer ons Heren MVcXCVII, den XIII dage aprilis.

Ende joffrou Angela van Werenstein, die huysfrou was van den voornoemde mr. Sebastiaen van Loozen * anno 1597, 3 april gestorven.

Hier [leyt] begraven joffrou Johanna van Looze, de voornoemde mr. Sebastiaen Looze enige dochter, huysfrou was van den raetsheer mr. Adrian de Jong. [2]

Ibidem in tabula:

Kniphausen, Elteren, Rennenberch, Bronckhorst * 1613 (naast Elteren in de marge: Bourgondiën niet/met Bourbon).

 

 

 

 



[1] Bloys ZH 2, p. 9 nr. 6; afb. In Ned. Leeuw 1902, k. 182.

[2] Bloys ZH 2, p. 30 nr. 114, leest niet ‘in den Hogen Rade … XIII dage aprilis … Angela van Werenstein’,  maar ‘in den Hove … 24 april … Johanna van Valckenstein’.

-ocr page 67-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 102

 

Aen de noortsijde van het choor staet een capelle van den grave van Hoochstraten, met een seer schoon glas, verciert met sekere historie, aen de een sijde naest het hooft van ’t choor sidt den grave op sijn knijen, gewapent, [in] sijn wapenrock, daerover hangende eenen purperen tabbert met bont gevoedert, daerover hangt het collier van ’t Gulden Vlies, achter hem staet sijn patroon, st. Pauwels, in ’t swart gecleet, met sijn sweert in de hant, ende onder deese wapenen *

Aen de ander sijde van het glas sit de gravinne van Hoochstraten knielende, (sij was uuyt de familie van Cuylemborch) gecleet met een groene rock, daerboven enen mantel van purper met bont gevoyert over hangt, haer patronesse schijnt te wesen st. Elisabeth; onder staen deese wapenen *

In seeckere capelle van Assendelft staen de navolgende wapenen in de glasen *

Op een blauwe sarck aen de westnoortsijde van de kerck:

(links:) De Preis, Boubals, Sarts, Alsteren, (rechts:) Valckenstein, d’ Edell, Coubel, Boot *

Hier leyt begraven joncheer Willem de Preis, geseit Bercho[ut], heer van Neufmenil, in sijn leven governeur van het vorstendom Oraigniën, hooft van den chrijsraet der Vereenichde Nederlanden, ritmeester, ende sterf alhier in Den Hage den V augustus 1596; ende vrou Geertruit van Valckenstein, sijn huysfrou, sterf den 17 novembris anno 1604.

1612. In dese kerck hangen mede de wapenen van Duyck met sijn eerste wijfs, wesende een goude leu in geule; hij voerden 3 swarte dukerkens in ’t gout.

 

 

 

 

-ocr page 68-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 103

 

Aldaer staen dese wapenen *

Janus Dousa Jani filius hic cubat, qui vixit annos XXV, menses IX, dies IV. [1] *

Noch op een sarck:

Hier leyt begraven joncker Adam van der Duyn, heer van Zaenen, in sijn leven hoochhemeraed van Rijnlant, ende sterft den 20 julii in den jaere ons Heeren MDCII, oudt LXIIII jaeren.

Hier leyt begraven joncker Timan van der Duyn, heer van Zaenen, desselven enigen achtergelaten soon, die sterft ongehuit, den 1 novembris den jaere MDCIII, out XXVI jaeren. Godt geve haer het ewige leven. [2]  *

Epitaphium praesidis Van der Mijlen. H.S.E.

Vir nobilis et clarissimus Hadrianus Mijlius Arnoldi filius Dordracenus, iuris scientia et titulo eximius, varia prudentia praeditus, et ad varias dignitates evectus, iisque cum sua laude et bono publico functus, consiliarius in Curia Bataviae et in ea denique praeses. Vigilans, incorruptus et verus iustitiae antistes, qui, omni vita laudabiliter [per]acta, subito obiit XVI kal. julii anno Christi MDXC, vixit annos LII. Lector et patria, dolete. [3]

In deselve kerck is een sepulture van mr. Quintijn Weitsten, heer van Brandwijc, wiens wijff schijnt Parsijn te wesen, sijn wapen hangt daer aldus: *

Ad templi parietes pendent sequentia signa * ibidem * noch * ad parietem *

 

 

 

 

 

 



[1] Bloys ZH 2, p. 26 nr. 89, ‘ob. MDXCVII’..

[2] Bloys ZH 2, p. 27 nr. 93, niet 20 maar ‘XXII juli’.

[3] Bloys ZH 2, p. 30 nr. 113, leest ‘peracta … MDXCVI (1596) Kal. Julii’.

-ocr page 69-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 104

 

Beginnende van de westsijde opwarts de noortsijde lancx * 1614 * 1615

Ruychrock van der Werff metten helm 1594. Noch in de muer een steen gehouden mette selve wapenen utrimque genii alati * 1592, 1604, 1595, 1593, 1610, 1599, 1606, 1605, 1603.

Van der Noot met Van der Maren gequartiert boven rode staken in ’t silver, onder blau met een helm * alleen 1610 * 1609, 1606, 1604, * 1601 gequart ende Boshusen helm * 1612, 1614 *

Het wapen als Boshusen, alleen anno 1613; Verduin metten helm 1610; Jong metten helm daerop vleugelen als ’t wapen, obiit 7 junii 1606.

 

 

 

 

 

-ocr page 70-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 105

 

In ’t choor hangen de volgende wapenen:

(links:) Coenders, Schaephers, Tamminga, Ripperda, (rechts:) Entens, Ompteda, Entens, Uyterwijc * alibi sic.

Gilpin, ibidem * Torre met den helm ende sijn teeckenen * ibidem in tabulis *1610, 1606, 1612.

In de kerck op taferelen * 1609 * ibidem * 1612 * ibidem * 1603, 1615, 1603, 1613, 1605, 1605 *

Boshusen noch metten helm ende de quartieren aen de wedersijden gestelt bij de ruyt alleen, anno 1600 * ibidem * 1603 *

 

 

 

-ocr page 71-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 106

 

In tabula 2

In lapide sarcophago pavimenti *

Hier leyt begraven de eedele erentfeste jonckheer Philips de la Torre, in sijn leven heer van Valckenisse, ende sterft den 6 augusti...

In tabula * 1605

Ibidem: Kaisenbroot *1612 * 1593 * Ante aedes quasdam * In templo * 1610

In tabula *

In choro lapis est caeruleus cum hac inscriptione: D.O.M.

Nobilissima et lepidissima puella Evertien Coenders ab Helpen, nobilissimorum coniugum Abels Coenders et Teebkae[1] Entens filia, anno MDCIIII, die XI augusti, Groningae nata, ac anno MDCXIII, X decembris, Hagae Comitis denata, melioremque in vitam ex vita hac aerumnosa translata, curantibus moestissimis parentibus exuvias suas, expectantes gloriosam resurrectionem, sub hoc saxo posuit. [2]

Infra sunt sculpta signa Condertiorum, supra posita.

Ibidem in tabula * 1618, 1605, 1619, 1610.

 

 



[1] Sic, lees Tetekae.

[2] Bloys ZH 2, p. 24 nr. 73.

-ocr page 72-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 107

 

1614, 1616, 1600 * in tabulis utsupra * 1610 * lampes au bande * in alia * in aliis * 1617, 1617, 1616, 1612, 1603, 1616, 1616, 1612, Houyn, 1618, Kinscoten *

In oratorio Assendelfiorum tabula hec habet signa *

In ambitu chori supremo lapis est caeruleus cum hac inscriptione:

Hier leyt begraven Esgen Wouter Boudries dochter, Adams van Muylwijck Willemsoons huysfrou, starf * den tweden octobris anno XVcXC

In een glas de Hollantse steden:

Dort, Haerlem, Leiden, Goude, Rotterdam, Alcmaer, Amsterdam, Delft, Gorcum, Enckhusen, Hoorn, Woerden, Vlaerdingen, Briel, Geertrudenberg, Heusden * >

 

 

-ocr page 73-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 108

 

> Schoonhoven,[1] Schiedam, Goerede *

In ’t choor in lapide caeruleo *

Hier leit begraven jonker Artus van Brederode, raetsheer in den Hove van Hollant, natuerlike soon van heer Reinolt, heer tot Brederode, vriheer tot Vianen, borchgreve t’ Utrecht, baron van Hemericourt, Ameide etc., ridder van der oirde van het Gulde Vlies, starf opten XX octobris anno MDXCII.

[] Hier leit begraven Pieter Hanneman, in sijn leven commissaris van de Commissie van de Rekeninge in Hollant; ende Katarina Jansdochter, sijn huysfrou, met heurlieder kinderen.

Pieter Hanneman starf den 28 junii anno ’25, ende sijn huysfrou den 9 januarii anno ’45.

Maria Hanneman, haer dochter, den 5 julii anno ’46

Cornelia Hanneman, haer dochter, den 11 januarii 1553 stilo communi. [2]  *

1619, 1611, 1619[3] *

* Hier leit begraven joncfrou Anna de Rechtere, huisfrou was van Adrian Duyck, die starf den 25 novembris anno MVcXCV.

* Viro clarissimo Johanni Santeno, amplissimis functo honoribus, postremo summi apud Batavos auditorii senatori, anno Christi MDCIX, suo autem XLII, die octobris XXVI, ad meliorem vitam migravit cum grave sui desiderium reliquisset, uxor et liberi posuere. [4] * 2, 3, 1, 4.

In swart marber met gulden letteren (choor): D.O.M.

Cornelius Nobelaer toparcha in Grisoirt et Anna van der Wiele, coniuges, hoc sibi suisque monumentum fecerunt[5] *

Ibidem in sarcophago:

Sepulcrum Isabellae de Jonge, uxoris Hippoliti Persini, praesidis.[6] *

Ibidem *

Hier leggen begraven Reinier van der Does, in sijn leven meester van den Rekencamer van Hollant, die gestorven es den 2 februarii anno MDXCVII; ende joffrou Maria Ruychrock van de Werve, sijn huysfrou, overleden den 28 junii anno 1612.

 

 

 



[1] Uitgewist: Vlissingen. De Riemer I p. 284 (en Bloys p. 38-39) vermelden nog veertien namen.

[2] Bloys ZH 2, p. 38 nr. 5, niet commissie … Katarina Jansdochter … 28 junii ... anno '46’, maar ‘camer … Katarina van Warn Jansdochter … 28 july ... anno 1516’

[3] Bij de schilden: o[ker], si[nopel], s[wart], b[lau]?

[4] Bloys ZH 2, p. 9 nr. 7, leest ‘migrans’.

[5] Anno 1617, zie De Riemer I p. 295; Bloys ZH 2, p. 8 nr. 4.

[6] Bloys ZH 2, p. 22 nr. 65.

-ocr page 74-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 109

 

à La Haye dans la chapelle estoit sur métal cest epitaphe depuis démolie:

Cy gist le corps de noble dame, femme de Brimeu, seulle fille de monsieur de Brimeu, dame et hérétière dudit lieu de Brimeu, de Saint Maxentie, de Huxy, en son temps femme et espouse de monsieur Jean, seigneur de Lannoy, de Reume, de Bossut sur Escaut, lieutenant général de monsieur le duc de Bourgoigne en ses païs de Hollande, Zélande, Frise, governeur de Lille, Douay et Orchyes, capitaine de Gorchem, morut le 27 de juin 1469. Plaise Dieu dévotement prier pour son âme.

Ibidem sepulcrum est ducis Alberti Bavari et eius filiae, dominae Jacobae, epitaphia, similiter leguntur rithmica, vernacula lingua conscripta, reliquorum comitum marchionis item Montis ad Zomam.

In tabula vero suspensa ad parietem * Ibidem:

Hic sepulta est illustrissima domina, domina Jacoba, ducissa in Bavaria, Hollandia, Zelandia et Frisia, quae obiit anno Domini MoCCCCoXXXVIo, IX die octobris. Ora pro ea.

Et fugientibus litteris:

Hic requiescunt ossa Wilhelmi Quarti, comitis Hannoniae ... interfecti apud Staveram, in festo Cosmae et Damiani. (Vide Barlandum).

Albertus, dux Bavariae, comes Hannoniae, et domina Margareta de Bringuns, prima Alberti ...

Eius effigies marmorea supina iacet in ipso monumento.

Hagae in templo sancti Jacobi:

Hier leyt begraven[1] joffrou Joanna van Waveren, zalige, huysfrou was van Tomas van Tilt, zalige, in sijn leven dienaer des evangelii, sterft anno 1596, den 16 decembris.

Sculptum in circumferentia sarcophagi:

In moyt, pijn ende verdriet brengt ons het sondich lusten.

Menich verscheyden cruys beswaert den christen naem.

De rijcke goetheyt Godts maect de vrome saem,

Om Christi wil met hem van hier te gaen in rusten. [2]

 

Pauli epistola ad Thessalonicenses I, capitolum IV * Is ’t dat wi geloven etc.

Ibidem: D.O.M.

Andreas Hesselaeus de Dinter,[3]  senatus Brabantici praeses, et illustris Arausionensium principis, Mauritii Nassovici etc., consiliarius, Gelriae et Zutphaniae provinciarum cancellarius, ac imperante serenissimo Andium duce in Belgio, finantiarum supremus thesaurarius etc.; et Margareta van der Molen, coniuges, hic resurrectionem expectant et misericordiam; ille ab anno 1600; ista 1624. [4]

In chori medio, in sarcophago:

Clarissimo, consultissimo, doctissimoque viro Arnoldo Nicolai, antea quidem Hollandiae senatus, postea vero supremi concilii ab Ordinibus Confoederatarum Provinciarum Hagae Comitis stabiliti praesidi integerrimo, fratri charissimo amantissimoque, frater et soror, sororis liberi, moesti posuere. Vixit annos LXIIII, obiit XI kalendis februarii anno a Christo nato MDXCII *

 

 



[1] In de marge: Ex L[appio?]

[2] Bloys ZH 2, p. 26 nr. 86. Bij Bloys ontbreekt de eerste regel. De derde luidt: ‘De rusten[de] goetheyt Godts maect dat de vrome t’saem.

[3] In de marge: L.

[4] Bloys ZH 2, p. 15 nr. 38, niet ‘provinciarum’maar ‘electus’; vgl. Ned. Adelsboek 1914, p. 260 sub II.

-ocr page 75-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 110

 

In de Grote kercke in ’t choor, in tabula * ibidem * Chovart * Ibidem:[1]

Nobili ac praeclaro viro Theodoro ab Egmont a Nijenborch, supremi in Hollandia consilii praesidi dignissimo atque incorruptissimo, monumentum hoc Deliana de Blockhusen,[2] charissimo coniugi moestissima coniux, posuit anno Domini XVcXCVI, VII idibus januarii. [3]

1614[4] *

 

 



[1] In de marge: L.

[2] In de marge: Broeckhusen forte.

[3] Bloys ZH 2, p. 30 nr. 112.

[4] Bij het wapen: w[it], b[lau].

-ocr page 76-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 111

 

Bij de Torfmarckt staen dese wapenen ende scrift voor enige huseren *

Insignia Simonis de Steenhusen ex Wassenariis legitima stirpe per Raephorstios oriundi.

Saulterius in sijn boeck van de begravenisse des Princen:[1]

Het ophangen van wapenen wert bij ons in Hollant ende elders meer misbruict. Het blason van wapenen is enen hont in roden velden of een soch in groenen velde of een swarte leuw in gulden velde oft een ander grouwelic wreet dier. Bij de wapenen siet men noch hare vanen, lanciën, piecken, het wort er al in de kercke bij hare graven gehangen ende vast gemaect, soodat, indien men alle de vanen, lanciën, standarden, sweerden ende helmetten bijeen vergaderden, men soude daermede gehele cornetten ruyters ende compaigniën soldaten ten oorloge connen versien. Ic geve den godtsaligen te bedencken, ofte sulcx dient toegelaten te worden bij tijden der gereformeerde relligie, ende of sulcx en is een prophanatie der tempelen, die gemaect sijn om Godt daer te dienen etc. Hetwelcke de magistraten niet en behoorden toe te laten. Daer sijn oeck overheden, die sulcx in hare kercken niet en gehengen, als die van Campen, etc.

 

Sceveringe, ad Oceani littus Batavicum

pendet ad parietem templi tabula cum hac epigrapha

 

In ’t jaer van tseventich ende vijftienhondert

Gebuerden hier te Scheveringen op Alderheyligendach

’t Zeewater liep in dese kerck, elck verwondert,

Drie voet ende 2 duym hooch als men doen sach.

Oock mede an den hogen altaer, hoort dit gewach,

Ende in de sacristie en kerckencomptoir mit list,

Ommewerpende met des waters geslach

Enen groten swaren ijseren kist.

Men heeft er wel CXVIII husen gemist,

Ende weinich sijnder ongeschent gebleven.

De schepen waren door ’t dorp gedreven,

Doende grote scade, elc maect daerof mentie.

Drie menschen verdroncken, gelaten het leven,

Dies was hier grooten druck beseven,

Warom dit geschiede, laet ic Godt de sententie.

 

Alderheiligendach

Sceving ’t water beclagen mach.[2]

Heere, uwen wille geschiede.

 

 



[1] Zie Souterius 1626, fol. 229r, en voor de laatste twee zinnen, ‘Hetwelcke’ enz., fol. 233r. Buchelius heeft hier en daar een woord weggelaten, vooral synoniemen. In de laatste zin heeft hij ‘in haere steden’ gepreciseerd tot ‘in hare kercken.’ Met dank aan Klaas van der Hoek.

[2] Een vergelijkbaar tijdvers in Diarium p. 245 (bij een bezoek op 30 sept. 1590).

-ocr page 77-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 112

 

In coemiterio Lissensi inter Lugdunum et Haerlemum hoc legitur epitaphium, quod Lap descripsit inter ‘Rustica.’

Hier begraven Dingenom Janssoon, was out 86 jaer, ende sterf den 24 octobris 1624, ende had in sijn leven hondert ende negen kinderen of kintskinderen.

Item in templo Langenraeckiano ad Leccam:

Hier leyt begraven Antonis Dircsoon Boon, een lantman die hem met de ploech geneerden. In sijn leven leenman van de ridderschap der graeffelicheit van Hollant ende van dese vrije heerlickheit van Langeraec, hi is in den Heere gerust, op den 17 dach van junius anno 1620.

 

 

-ocr page 78-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 113

 

Tot Rijswijck bij Den Haghe, in ’t choor van de kercke staen deese acht wapenen van Johan, heer van Hodenpijl ende Haemstede, anno 1494 gestorven.

 

 

-ocr page 79-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 115

 

Anno 1612 door Woerden reysende nae Leyden, hebbe in de kerck aldaer, polytelick toegemaeckt ende verciert, de oude glasen waren meest gebroocken, gerepareert, ende de wapenen confuselicken geset; staen op meer plaetsen de wapenen van Boshusen, oock met Sweten ende Copier van Leyden. Noch *

Op een blauwe sarck staet gehouden als volcht:

[] Hier leyt begraven joffrou Maria van Hoxvir, weduwe wijlen jonckheer Gijsbrecht van Duvenvoirde, heer tot Opdam ende Heynsbroeck, die sterft anno 1558. [1] *

Daerbij leyt een sarxcken met het wapen van Oostrum, daer een soonken van den drost leyt begraven *

Cum nuper magistratus ac cives Traiectenses cum Ordinibus eiusdem provinciae dissiderent inter se, ac res ad tumultum et arma spectarent, Ordinibus Confoederatis intercedentibus, pro componendis controversiis, dies dictus fuit in oppido vicino Woerden. Ibique comitiae habitae praesidentibus regum foederatorum legatis. Ad cuius rei memoriam in basilica senatoria vitra posita sunt, elegantibus picturis bellorum Belgicorum ex inventione Joachimi Utenwalii ornata, ubi. praeter insignia principum et ordinum hi rithmi vernaculi leguntur:

In de maent maert den sesthienden dach,

Men in dees stadt inkomen sach

Vrankrijch end Enghelants ghesanten.

De Staten al tesamen verwanten,

End prince Maurits met Staten Raet

Om aff te doene de geschillen quaet

Tusschen de Utrechtse stadt en Staten

Waer toe zij daeghs daeraen d’eerst saten

In dese kamer noch niet geheel

Volmaect, warom door haer beveel

Men dese glasen hier heeft doen setten.

God wil voertaen tweedracht belletten.[2]

 

Het wapen van de geconfoedereerde Staten, eerst een grauwe lupart in ’t silver, nu verandert *

 

 



[1] Bloys ZH 2, p. 537 nr. 56.

[2] Voor het chronogram tellen de letters I, V, W, L, C in de woorden: In sesthIenden daCh, In Inkomen VrankrIIch EngheLants VerWanten prInCe MaVrIts geschILLen qVaet TVssChen VtreChtse Waer zII In noCh nIet geheeL VolmaeCt Warom beVeeL gLasen hIer WIL Voertaen tWeedraCht beLLetten. Samen vormen ze een jaartal.

-ocr page 80-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 117

 

In de kerck tot Coudekercken hangen verscheydene wapenen van de verstorven, als volgen: 1606 * 1611, den 30 mey * 1594, den 5 augusti * su. alias wit * ibidem: 1610, 22 meert * xx51 Albout, verkeert geset * 1612, 13 octobris *

Voor de door van het huys van Albaut, daer deese Ferrand van Poelgeest, oudste soon van den heere, gestorven was, hingen deselve wapenen met een file de haut en bas à travers.

In ’t gewulfte[1] boven van het choor staen de wapenen van Poelgeest geschildert met den helm, ende noch Poelgeest ende Culemborch, oock met den helm van Culemborch. Poelgeest, ut volunt, olim Horna dicta, teste Zwerio, ubi vero antiquitus Poelgeestiorum arx. Vide librum meum manuscriptum, m. 4 pag. 16.

 

 

 

 



[1] Hs. ‘In gevulste’.

-ocr page 81-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 118

 

In maio 1613 fui in aedibus divi Johannis concionatoris in Coudekerck, hominis sinceri sed melancholici, qui plures annos de die continuo in tenebris ambulando et noctu itidem ad candelam transegerat adeo ut pavimentum pedum attritu consumpserit, nunc vero bene habet, sed ab omni calidiore cibo ac potu abstinet. Hic nos in templum deducebat, ubi vidi sarcophagum caeruleum magnum nulla notatum inscriptione, tantum hisce signis *

Lapis vicinus antiquus item caeruleus hac fere forma: [] Hir leyt begraven [...]

Daerbij lach een ander die met coperen plaeten was ingeleyt geweest, ende in ’t midden een man, doch het cooper wech genomen sijnde, conde men geen bescheyt daeran sien.

[] Hier leyt begraven heer Aernt Petersz van Tol, priester, ende sterft in ’t jaer ons Heeren dusent vijffhondert, den 9 dach januarii.

In de glasen staen, onder andere wapenen, verscheyde wapenen van Poelgeest met een swarte bande, aldus * onderscreven: Bij mijn, Jan Willemsz; bij mijn, Laurens Willemsz; bij mijn, Ariaen Gerritsz; bij mijn, Jacob Gerritsz; bij mijn, Nicolaes Gerritsz.

Met noch dese cartieren *

 

 

 

 

-ocr page 82-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 119

 

De kerck tot Bodegraven is voor dese troublen geweest niet van de geringste, soo in groote, schoonte als geboute ten plattenlande, maar schijnt bij oorlogen verbrant ende meestendeel geruïneert te wesen, doch voor sommige jaeren hebben de bueren aldaer het choor weder op laten timmeren, alwaer in de nieuwe glasen, anno 1599, geset staet vooreerst den Hollantsen tuyn ende leuw, daernae dese wapenen: * Grote waterschap te Woerden * Goude * Leiden *

Aen de muer hangt een swarte tafel gescreven met goude lettren, onder ende boven hebbende deese wapenen van de predicant aldaer, Johan van Wassenhoven ende Margarete van Wijngarden, sijn huysfrou: Segers van Wassenhoven, Culsbroec, Ideghem, Van den Dorpe *

Gloria perpes erit stirps, qua Wassenhovia claret

Aeternum nomen non interiturus honos.

Salich sijn de dooden die in den Heere sterven.

Wijngarden, Bosshusen, Zijll, Holy *

Hieronder staet een sarxken in de selve muere gemetst met deese woorden:

Hier leyt begraven joffrouwe Margarete ende Jacomine Segers, Segers van Wassenhoven. Margarete sterft den 16 julii, ende Jacomine 16 augusti 1600.

Mors Jacominam vicit, dum vincitur ipsa vincendo, et victae subiacet imperio.

In pavimenti lapide hec quoque leguntur:

Hier leyt begraven Gijsbert Tonisz van der Tocht, schout tot Bodegraven, starft den 20 decembris 1600 *

In alia ad parietem tabula * ibidem in templo vetere:

Jasper Hendrickz, timmerman te Bodegraven, met sijn drie kynderen alhier begraven anno 1600 * Heeft op den helm als Zweeten. Extantque sepulcra cum signis Van der Miorum, inter quae unum anno 1559.

 

 

 

-ocr page 83-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 121

 

Ontrent een quartier mijls van de stadt staet seeckere hofstede van den secretaris van Rijnlant met deese wapenen *

Aen de rechterhant van den Rijn daerbij staen de volgende wapenen voor het huys te Sweten, dat nu de soon van den ontfanger Mierop toecompt * Het huys verthoont sich van den dijck aldus *

Buyten Leyden nae Leyerdorp leyt aen de slinckersijde het huys ter Does, sijnen naem als het schijnt hebbende van een rivierken, de Does genaemt. Dit is langen tijt gepossideert geweest bij het eedele geslachte Van der Does, waervan ick de genealogiën op andere plaetsen hebbe uuytgescreven. Dit is een tijt oock van ’tselve geslacht vervreemt geweest, ende door de oorlogen verdestrueert ende schijnt voor weynich jaeren door jonck[er] Peter van der Does, admirael, gerepareert in de forme hier, gelijck het van verre vertoont, uuytgedruct *

Dit huys is vercocht aen heer Aernt, bastaert van IJsselstein, ontrent anno 1480, ende also deselve bij den Roomsch coninck Maxaemilian gebannen worden, is dit huys meede geconfisqueert ende de steede van Leyde gegeven, die etlicke jaeren daer garnesoenen op hebben gehouden, als anno 1489 Hendrick van Raephorst ende nae Willem Heermans, Cornelis van Sonnevelt ende Willem Stoop, arteleriemeester, quo anno gedelibereert worden in den raet van Leyden, ofte men hetselve huys soude offbreecken, om de costen van garnisoenen daer te houden, te sparen.

 

 

 

-ocr page 84-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 122

 

Ontrent den jaere 1492 worden ’tselve huys door intercessie van joncker Floris van Isselstein weder in handen van heer Aernt gestelt, wiens dochter ’tselve bracht aen het geslachte van Wijngarden, totdat heer Jan van Wijngarden anno 1540 het vercochte aen Gerrit Cornelisz, coopman ende borger van Amsterdam. Van wien het gecomen is aen Cristoffel Houwits, anno 1557 aen Hendrick Pauwelsz Boelen bij coop, wiens soon Andries daer anno 1561 me verlijt is. Ende nae wederomme aen die van der Does, hoewel Frans van Niënrode van meyninge was, ’tselve voor sijn dochters erffgenamen van der Does te coopen.

Met 14 mergen lants, de boomgarden daerin gerekent, hebbende een propre cruytuyn, met een plaets, een schone sael, 42 voeten lanck, een camer ende een vertreck, noch een camer met een vertreck met de meechdencamer, een schone coecken met een bottelrije, een waskeucken ende een stoeff met een badtstoefken, twee schoone kelders, boven 3 schone camers, een schoon bouwhuys.[1]

Anno 1610 trouden joffrou Henrica, eenige dochter van joncker Peter van der Does, aen heer Adriaen van Mathenes, die ’t huys van der Does nu besitten *

 

Anno 1613, die mercurii maii 5, stylo veteri, cum Leirdorpium mane exissem deambulatum, vidi in ruderibus templi, lapidem caeruleum paene consumptum vetustate et etiam hominum iniuria cum hac inscriptione in limbo: Hier leyt begraven Coen van Oosterwijck *

In alio lapide *

Op een steenoven wat verder nae Coukercke staen deese wapenen *

De kercke seer polyt opgetimmert, heeft rontsom nieuwe glasen, ende onder andere wert daer gesien een glas van dijckgreve ende heemrade van Rijnlant gegeven, wesende bijcans als hetgeene hiervoor tot Warmont is verhaelt met de wapenen, behalven des coninxs Wilhelmi, van * Berckenrode; Broechoven, rentmeester; Egmont, secretaris.

 

 

 



[1] Geciteerd door Renaud 1954, p. 63.

-ocr page 85-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 123

 

Anno 1612 in julio hebbe ick tot Amsterdam deese wapenen ende epitaphiën in de kercken geëxtraheert, als vooreerst in de Oude Kercke.

Eene tumbe aen de noortsijde buiten het choor, ontrent 2 voeten hooch, daerbij aen de muere de wapenen ende armurus van Jacob van Heemskerck, ende in steen gehouden de zeeslach van Gibralterra, ende het epitaphium met goude lettren in swarte toutsteen uuytgehouden ende verciert. Vide Pontani librum 2, capitulum 27 Amstelredami[1] *

Jacobo ab Heemskercken, Amsterodamensi, viro fortissimo et optime de patria merito, qui post varias in notas ignotasque oras navigationes, in Novam Semblam sub polo Arctico, duas in Indiam Orientalem versus Antarcticam totidem, indeque opimis spoliis anno 1604 reversus victor. Tandem expeditionis maritimae adversus Hispanos praefectus, eorundem validam classem Herculeo ausu aggressus in Freto Herculeo sub ipsa arce et urbe Gibraltar VIII kal. Maii anno MDCVIII fudit atque profligavit. Ipse tandem pro patria strenue dimicans occubuit.[2] *

Ab illustrissimis et potentissimis Foederatarum Provinciarum Belgicarum Ordinibus, patribus patriae hoc monumentum positum. Vixit annos XL menses II, dies XII.[3]

In seecker oudt glas staet dit wapen meermaels *

In een ander staen die van de Voetboge geheel gewapent met hare bogen den baer aff ende het haer ront, seer out.

Vicinum huic Bruntiorum est sepulcrum albo lapide tectum, nec procul inde in pavimento lapis est hac inscriptione notatus:

Anno XVcXXIIII, den XXIV dach in augusto, sijn gestorven Dirck Petersz van Opmeer, ende anno 1545, den 7 april, Aue Stuvers Hendricsdochter *

In alio lapide * Jacob Kerbeels van Anwerpen.

[] Anno 1516, des vrijdach voor Mathei, verdranck Royer van der Schulenborch, geboren in den lande van Sassen.[4]

Dirck Hendricksz van Toornenburch leyt hier begraven, sterft den 10 novembris 1606 *

In seecker glas staen de schutterijen in ’t harnasch uuytgedruckt op de oude wijse.

 

 

 



[1] Zie Pontanus 1611 p. 232, met een gravure van de graftekst. Er zijn enkele verschillen: Pontanus laat ‘oras’ weg; schrijft ‘Antarcticum’, ‘perfectus’, ‘ipse ibidem’, en ‘gloriose occubuit’; waarna twee versregels volgen, die Buchelius weglaat. Zie ook Wagenaar II (3e deel, 2e boek) p. 101-102 voor de tekst met vertaling.

[2] Hierna geeft Wagenaar nog twee regels.

[3] Bloys N-H 2, p. 42 nr. 193; Wagenaar : ‘Mensem I (eene maand)’.

[4] Bloys N-H 2, p. 66 nr. 396 (Opmeer), 397 (Kerbeels), 398 (Schulenborch, Bloys: ‘Schuyenborch’)

-ocr page 86-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 124

 

In deselve kerck in een glas aen de noortsijde van ’t choor, behalve sommighe personen ende historiën, staen dese wapenen * Brant, Horst.[1]

Daer staet noch een glas met de wapenen van Hollant ende Amsterdam, met de histoire van Salamonis’ oordel, wel gemaect. In een ander glas staet een crucifix met dese navolgende wapenen *

In een glas staet noch dit wapen * blau lelie voor; o[ker].

Ibidem in vitro vetusto *

Dese wapenen met helmen ende banieren ofte viercante vanen boven uuytstekende *

Achter het choor staen noch in een glas dese wapenen *

+ Vlaendren alibi * + Engelant alibi *

Op een sarck staen deese wapenen: (links:) Sonderdanc, Hemelt, (rechts:) Montfoort, Sonnevelt.

 

 

 

 



[1] In de marge.

-ocr page 87-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 125

 

In deselve kerck leggen de naevolgende sarcken met wapenen ende epitaphiën, als volcht:

Anno 1540 sterft Claes Moyertsdr. * Improvisa Lethi vis rapuit.

Anno MCCCCLXXXVII opten derden dach in maert sterft Jan Bennick, hier begraven. Godt heb de ziel.

Hier leyt begraven Lysbeth van Bennick Amelisdochter, ende was sijn wijff, die sterft in ’t jaer ons Heeren MCCCCLXXXII.

Effigies duorum in lapide incisae.

Op een witte sarcksteen: Pieter Persijn sterft anno 1513, den 6 april. Bidt voor de ziel. I.V.P. *

1608. Hier leyt begraven Gillis Sautin sterft den 10 decembris 1607. Memento mori *

Claes Janssoon Lobbe.[1] *

In een glas staen dese wapenen, cartieren van den hertoge Carel van Bourgoigne *

Ante suggestum sequens hoc monumentum legitur humi lapide norico incisum; ad caput:

Sepulchrum Bardesiorum consulum et senatorum huius celeberrimi emporii, ab anno 1426.

Mr. Guilielmus Bardesius, VII consul ac senator huius urbis, obiit 13 consul, sui anno, annum agens 73, 21 martii, anno MDCI. Domina Agatha Guilielmi, eius uxor, obiit anno MDC, X augusti, aetatis suae 78.[2]

[] Anno XVcXXXVIII, den XV junii, sterf Cornelis van Hogendorp, alhier begraven, bidt voor de siel.

Anno XVcLI, den V dach octobris, Margareta Cornelisdr., sijn huysfrou, bidt voor de siel.

In vitris sacelli Hamburgicorum, insignia spectantur eius urbis et reipublicae.[3] *

 

 

 



[1] Bloys N-H 2, p. 66 nr. 399 (Moyertsdr. e.v.), 400 (Persijn), 401 (Sautin), 402 (Lobbe).

[2] Bloys N-H 2, p. 67 nr. 403, abus. ‘Agatha Gut’.

[3] Bloys N-H 2, p. 62 nr. 371, ‘sijn dochter’

-ocr page 88-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 126

 

In de Nieuwe Kerck tot Amsterdam staet een glas in ’t cruys aen ’t suyden, met dese wapenen. Het is een wenich ontraffeneert, ende onder met stucken vernieut als ’t schijnt, daer mannen staen mette bannieren van Amsterdam *

In een glas aldaer staen noch de wapenen van Hollant, Henegou, Brabant.

Item een glas van den keyser ende sijn huysse, wesende van Portugal.

Dit wapen van Borselen ende Zuylen staet oock in een glas derselver kercke, Borselen nae het hoge endt.

Alhier leyt meede begraven Willem Eggert, heer van Purmerende, als blijckt bij de woorden, gestelt op de cant boven van seecker houtwerck, dat gedient heeft tot affschutsel van een capelle aldaer:

Anno XIIIIcXVII, den XV dach in julio starff den eerbaren Willem Eggaert, heer tot Purmerende, fundateur van dese cappelle, gedoteert met 2 vicaryen, meede-fundateur van deese kerck, die begraven is onder dese blauwe sarck.[1]

Lapis est sine ullo signo, alius tamen adiacet cum hisce signis: in vitro * in lapide cinericio *

Heer Peter Croeck sterft anno 1521, 5 martii.

Heer Gerrit Pauw starft anno MCCCCXCII. Het wapen een pauw.

In alio lapide *

In choro eiusdem aedis humi, in marmore norico, hoc est epitaphium, ob simplicitatem suam memoria dignum:

In hoc sepulcro conditur dominus Petrus, homo nobilis Lusitanus, qui e vivis decessit anno 1601. Cuius memoriam hunc erexerunt titulum filii superstites.

Versus meridiem:

Optimae indolis eximiaeque spei adolescentibus Meinhardo et Reinero Cantiis.[2]

Cum hoc carmine: >

 

 

 



[1] Zie Wagenaar II (3e deel, 2e boek) p. 108, die deze tekst citeert, maar, evenals Bloys N-H 1, p. 269 nr. 9,  ‘fundateur van dese cappelle’ weglaat (of voegt Buchelius het toe?).

[2] Bloys N-H 1, p. 302 nr. 229.

-ocr page 89-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 127

 

> Quos studii causa magnis aluere parentes

            Sumptibus, ad patriae spemque, decusque suae,

Hos medio in cursu studiorum et flore iuventae,

            Mors rapuit. Nobis flebilis an patriae?

 

Tot Amsterdam in de Suderkerck, binnen weynich jaren getimmert, staen sommige schoone geschilderde glasen, waeronder een van de velleblooters, nisi fallor, daer Moises sijne schoenen uuittrect op de heylige plaetse na de teykeninge van Jochim Utewael bij Harman Beerntsz Bijlart gescreven.

Oock een van de Admiralité laten setten, waerinne comen de wapenen der residerende, die hier volgen *

 

 

 

 

 

-ocr page 90-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 128

 

In deselve kercke leggen verscheyde sarcken ende onder andere de navolgende, de eene hebbende op den boort dese woorden:

Hier leyt begraven den edelen Leonart Ray, in sijn leven bewinthebber van de Oestindische Compaignie, in den Heere overleden anno 1619 *

in aere * in deselve kerc

Hic situs est nobilis et amplissimus vir, dominus Antonius l’Empereur de Oppijck, dominus in Mallert, pietate, virtute et prudentia celebris. Qui natus Tornaci Nerviorum, denatus est Amsterodami. A patria ob orthodoxam relligionem exul, anno aetatis suae LXIV, parta vero salute MDCXV, ad diem XX septembris, feliciter quiescit in Domino. Ipsius etiam vidua, clara stemmate et pia matrona, Sara van der Meulen, Antwerpiae nata, hic partem mortalem reliquit anno aetatis suae LXVI, die junii 1618.

 

Vidi scedas satis antiquas, quas mihi ministravit clarissimus doctor [Cornelius] Booth, in quibus scriptum sequens Ruysiorum Amsterdam[mensium] epitaphium.[1]

Piis manibus sacrum grati memoresque posteri pietatis ergo posuerunt.

Primum omnium parentibus quorum nomina lapis ex adverso situs insculpta habet. Deinde magister Heymanno Ruysch paraeciae huius curioni vigilantissimo. Quiquidem sub Davide, episcopo Ultraiectino Amsterlandis et Sevandis summa cum laude de iure providit ecclesiastico. Tum autem valens tam corpore quam animo, sacerdotia duo ad huiusce monumenti dextram instituit atque mediocri redditu instruxit. Exuit hominem homo pius junii die 15 anno 1511.

Praeterea nepoti ex sorore Ruysch Johannis filius huius percelebris emporii crebro consuli non illaudato. Is obiit diem suum calendis septembris anno 1540. Necnon charae uxori Diverae, quae coniugem antevortit morte sua die septembris 6 anno 1539.

Novissime omnium magistro Jacobo Ruysch filio propter[2] dormienti. Hic sacerdotio functus e duobus uno, vita fungitur januarii die 20 anno 1541. Faxit Christus ut horum corpora feliciter in vitam redeant animas sortita [perennes].[3]

Katepoothei ho thanatos eis nikos. 1. Corinthios 15.

Absorpta mors est in victoriam.

 

 

 



[1] In Variorum genealogicorum A, fol. 62 (Verzameling Van Buchel-Booth, HUA, toegang nr. 355, inv. nr. 180) heeft Cornelis Booth het onderstaande opgeschreven. Eronder vermeldt hij dat zijn bron aantekeningen van Wilhelmus van Oort, de ‘archilatomus’ (letterlijk ‘oppersteenhouwer’) van de stad Utrecht, waren.

[2] Lees ‘propior’, ‘dichterbij’? Booth schrijft ook ‘propter’.

[3] Buchel schreef abus. ‘pares’, Booth ‘perennes’. In de volgende regel schreef Booth ‘Katepothè’, zoals men ook in Nestle vindt.

-ocr page 91-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 129

 

In Gerontocomio

Diepte des puts in ’t Outmannenhuys tot Amsterdam, begonnen te booren den 6 junii anno 1605 bij Peter Petersz Enten.

Den eersten dach wesende donderdach, 51 voeten

2e dach 22 voeten                              13e dach 9 voeten

3e dach 14 v.                                     14e dach 15 v.

4e dach 12 v.                                     15e dach 6 v.

5e dach 27 v.                                     16e dach 5 v.

6e dach 26 v.                                     17e dach 4 v.

7e dach 34 v.                                     18e dach 3 v.

8e dach 24 v.                                     19e dach 2 v.

9e dach 11 v.                                     20e dach 2 v.

10e dach 9 v.                                     21e dach 2 v.

11e dach 8 v.                                     tesamen 38

12e dach 10 v.

tesamen 197                                      In alles 235 voeten

 

In den eersten 7 voeten hoge aerde,

Item 9 voeten dary ende veen

Noch 9 voeten weecke kley

Item 8 voeten sant

Noch 4 voeten aerde

Noch 10 voeten tamelike harde cley

Noch 4 voeten aerde

Noch 10 voeten sant daer men op heyt

2 voeten heel blauwe cley

Item 4 voeten wit sant

5 voeten saver eerde

Item een voet mollem

Noch 14 voet sants

Item 9 voeten sants met wat cley gemengt, daerna schulpen ende hoornkens

Item 36 voeten harde cley, altemet wat gemengt met haer ende schulpkens

Item 66 voeten van deselfde cley

Item noch 5 voeten sant met steenkens vermengt

Noch 29 voeten sant = 232

 

Meminit huius putei Pontanus in Amsterodamo suo[1], libro 2, capitulo 6, pagina 90.

 

 



[1] Zie Pontanus 1611, p. 90, die in drie regels het boorverhaal samenvat en het zuivere putwater prijst. Wagenaar II (3e deel, 4e boek) p. 303 vermeldt ongeveer dezelfde gegevens als Buchelius, maar vertelt erbij, dat het water later brak werd.

-ocr page 92-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 131

 

Anno 1623, in julio, cum essem Noortwici cum Francisco van der Does eiusque uxore et liberis, ad locum ivimus proximum, ubi olim monasterium fuerat, ter Lee dictum, cuius tenues extabant relliquiae. Alwaer stont een lindenboom, seer lustich toegemaect, dat men daerin conde sitten, alwaer ons een bancquetgen werden toebereyt.

In loco ubi templum fuerat spectabantur aliqui lapides sarcophagi, in quibus sculpturae virginum vestalium maximarum solemni habitu. Et in horum uno haec inscriptio:

Anno Domini MCCCC LXXXII,[1] XXX die mensis augusti, obiit honorabilis domina, domina Agnes de Nortich et de Bockhorst, abbatissa huius loci, cuius anima requiescat in sancta pace.

In alio, in cuius limbo legitur * Venerabilis ac relligiosa domina Giselberta de Weerdenburch et de Broeckhusen, abbatissa huius loci, quae obiit XV.I

In alio, haud dissimili, haec signa sunt ad quatuor angulos *

Alius similis lapis est ibidem, sed albior cum simulachro itidem vestalis maximae, ubi signa Brakeliae familiae sunt pisces cum crucibus.[2]

Tot Noortwijck hebbe ic deselve tijt mede gesien seeckeren memorietafel van die van der Does, die weleer ter Leede heeft gestaen, ende tot verificatie van seecker proces tot Utrecht? was gebracht, vanwaer Franciscus van der Does met behulp van sijn neve, den heer van Sevender het tot Noortwijck heeft gebracht. Is de binnenste schilderie na den tijt niet qualicken gedaen, maer de dooren sijn seer slecht ende na daerbij gevoecht. De 32 quart[ieren] staen op andere plaets bij mij uuytgemaect. Dan de epitaphiën sijn als volcht in goude letteren ten deele vergaende.

Hier leyt begraven Adriaen van der Does, rentmeester van desen clooster, ende starf in ’t jaer XVc ende XXVI.[3]

Hier leyt begraven joffrou Aleyt van Spangen, Adriaens wijf van Mathenesse, anno 1488.

Hier leyt begraven joffrou Elysabeth van Mathenesse, die Dirc van der Does wijf was, sterf …

Hier leyt begraven joffrou Elysabeth van Cats, die Adriaen van der Does wijf was, ende sterf … opten leste dach aprilis.

Ick vinde daer het 2e wijff van Adriaen van der Does, uuyt Vlaenderen, voerende eenen gouden leu of lupart, gecroont met azur in geule.

De schilderie van denselven Adriaen van der Does hebbe ick daer gesien, seer aerdich gedaen bij Jenne Maubus. Ende de contrefacture van Frans van Niënrode, geschildert bij Antonie Mor.      

 

 



[1] Of –XXIIII?

[2] Het begin van deze blz., tot hier, getranscribeerd door De Moor 1987, k. 97.

[3] Doorgehaald: ‘opten leste dach aprilis’.

-ocr page 93-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 133

 

Isselsteinense dominium quamvis iure optimo ac summo ad Ultraiectinos pertineat. Cum tamen ad Egmondanos per matrimonium pervenisset, Hollandorum ac Burgundionum se armis illi in libertatem vendicarant, nec agnoscere dominos Ultraiectinos ultro voluerunt.

In templo haec nuper signa et epitaphia vidi ac descripsi.

In sarcophago pavimenti

Hier leyt begraven Adrian Antonissoon van Meerlae, die sterft anno 1594 *

Ibidem in lapide ceruleo *

Anno 1565, den 3 aprilis, sterft Jan van Berck, rentmeester tot Iselstein.

Anno 1557 sterft Margareta van Lostat.

In een glas aen vier parcken staen de navolgende wapenen *

In deselve kerck hangen noch de navolgende 4 bannieren van den grave Philips van Hoenloe *

 

In ’t choor staet een verheven swarte marbre tombe ontrent V ofte 6 voeten hoge, daerop leggende is een vrou van witte steen mit haer acht wapenen, ende dit navolgende scrift:

Hier leyt begraven de eedelwaelgeboren joffrou Alit, oudste dochter van Culemborch, vrou van Iselsteyn, die sterft anno XIIIIcLXXI, den 21 julii, bidt voor de ziel. [1] *

(In de marge: Culemborg met Van der Lec, staen confuse. Haer man voerden Egmont gequart met Moers, soo joncker van Rietwijc niet en failt. Iselstein boven al).

An de suytsijde van deselve kerck staen deese wapenen, mij onbekent *

 

Ibidem noch op een sarck staen dese woorden, met de wapenen van Baexen ende Suylen: [2]

In ’t jaer ons Heeren XVcXVIII, in mey, sterft Wolfaert van Baexen.

Anno XVcXXVIII, den XV octobris, sterft joffrou Maria van Zulen, sijn huysfrou.

(in de marge: Den 17 julii. ‘Wauter’ habet R[ietwijc], sijn wapen lion coronnée à la bordure esgrellée).

Noch op een ander: Hier leyt begraven Gijsbert van Baexen, ende sterft in ’t jaer ons Heeren MDXLIX (in de marge: 49), op den VIII octobris.

 

In januario 1623 gestorven tot Utrecht joffrou Adriana Boysers, weduwe van den commandeur te Meurs, Cluyt, ende tot IJselstein begraven.[3]

 

 

 

 

 



[1] Bloys Utr. p. 300 nr. 3. Bloys leest ‘den XXsten dach’.

[2] Bloys Utr. p. 301 nr. 10. Bloys leest ‘den XVII dach van mey sterft Wolter’, en ‘den XXV octobris’.

[3] Vgl. Rietwijk, brieven fol. 26

-ocr page 94-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 134

 

In den omloop van den choor:

In ’t jaer ons Heeren 1540, den 20 octobris, sterff joncfrou Anna van Foreest, Aelberts van Egmonts huisfrou. De wapenen *

Aen de zuytsijde na den buyck van de kerck.

In ’t jaer ons Heeren 1542, den 20 junii sterf heer Johan van Huchtebroeck, ritter, ende anno 1555, den 26 april sterf joncfrou Maria van Egmont, sijn huysfrou *

In ’t jaer ons Heeren 1509, den 1en augusti sterf Albert van Egmont.

Den 27 november sterft joncfrou Henrica van Spangen.[1]

In ’t jaer ons Heeren 1478 sterf Willem van Cralinghen.

Anno Domini 1500 sterf Jan van Cralingen, den 28 december.[2]

 

 



[1] Of: joncheer Henric?

[2] Bloys Utr. p. 304 nr. 33.

-ocr page 95-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 135

 

Tot Vianen in de kerck, onder andere leyt een sarck met dit wapen *

Lubbert van Groenewoude, gestorven anno 1568.

Op een andere sarck staet dit wapen ende epitaphium *

Anno 1596, den 30 augusti, is gestorven Anna van Haldren, weduwe Frederics van Losecoten

Ibidem staen op een blauwe sarck dese wapenen op de hoecken *

Hieronder leyt begraven joncheer Gerrit van Sparewoude, anno 1595 gestorven, den 13 octobris.

Aen de muer in ’t choor hangen de naevolgende quartieren. Alse dese van jonckfrou Geertruyt van Bronckhorst ende Hunnepel, vrou van Vianen *

Item van vrou Willemina van Haeften, vrou van Brederode *

Noch dese van Floris van Brederode, heer van Cloetingen *

Templum illud dicitur ante 70 circiter annos magna ex parte deflagrasse. Ibidem et sacellum dominorum de Bredenrode, in quo magnificum monumentum domini Reineri Bredenrodii ac coniugis in imo sceleton accuratissime effigiatum cernitur, in superiori parte effigies sive simulachra utriusque forma geniculantium.[1]

In choro sepultus Stephanus Gansch, dominus in Potlitz, qui parvo tempore iunctus fuerat dominae [...] Bredenrodiae, et ex vulnere ante 7 plusminus menses obierat.

Item Johannes, dominus de Boxstel, cuius cadaver Traiecto eo delatum.

In de capelle begraven 4 voeten hoge 2 personaigiën in marbre op toutsteen. Dese wapenen:

Brederode        Lalain               Borsel              Bourbon

Vianen  Créqui              Haluwijn           Berry

 

Marck              Doucy              Croy                Meurs met

Vernenberg      Fleurenges        Renty               Sarwarden,

Craen et Pals avec

Flandre   Bavière

Lalain

 

Siet het Quartierboek van de Nederlandsche heeren.

 

 

 

 



[1] Bloys ZH 2, p. 506.

-ocr page 96-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 136

 

Cardinalis Granvillani memoria est in vitro eleganter depicta ad septentrionem.

 

 

-ocr page 97-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 137

 

Tot Leyderdorp in de kercke hangen noch de wapenen van den heere van Mathenes, onlancs gestorven ende daer begraven, de quartieren sijn als tot Leyden. In den choor hangen van den heer van Rascourt, sijn broeder, Mathenes ende Culenborch etc., met een banneret wapen uuytsteeckende.

In de glasen staen noch de volgende wapenen ende bijscriften: (links:) Van der Does, Adrichem, (rechts:) Duvenvorde, Egmont *

Vrou Philippa van Duvenvorde, weduwe heer Peters van der Does, heer van Rijnsaterswoude, in sijn leven baillieu ende dijckgreef van Rijnlant, anno 1621.

In een ander * Adriaen van Mathenesse, heer van Mathenesse, Riviere, Opmeer etc; ende joffrou Henrica van der Does, sijne huysvrou.

Onder in ’t hooft van de kerck leyt een schone blauwe sarcksteen met gelijcke wapenen behouden.

In een ander glas * Capitein Cornelis van Achthoven * Joannes l’ Empereur, ecclesiastes.

Tabula ibidem suspensa cum signis Philippae Duvenvordiae:

(links:) Duvenvorde, Mathenesse, Isselstein, Woude, (rechts:) Egmont, Foreest, Spangen, Cats *

 

 

-ocr page 98-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 139

 

Anno 1623, 8 julii, cum domino Francisco locutus essem, ut cum ipso iter Nordwicum instituerim, Haerlemum profectus sum, alwaer ick logeerden op de merct in ’t Gulden Vlies tegenover de kerck, waerin ick gevonden hebbe de navolgende wapenen *

Daer was mede een sarck van die Van der Wiel met 4 wapenen ende sijn opscrift.

Varia insuper annotaveram monumenta, signa, epitaphia, inter quae Duvenvordiorum, Haerlemeorum, Vranconis Wittii, consulis, filiae quoque et generis Adriani Junii, sed cuncta male fortuna perdidi.

Wieliorum hoc est epitaphium *

Hier leyt begraven mr. Heribert van der Wiele, die in sijn leven was raet ende rentmeester van Kenemerlant ende West-Frieslant, oeck hooghemeraet van Rijnlant, overleden den 30 julii MDCXVI.

Ende sijn soon, heer Cornelis van der Wiele, die sterf den VI maii anno MDCXVIII. [1]

In fine templi vitrum non postrema arte confectum, in quo simulacrum spectatur Georgii Egmondani, praesulis Traiectini, habitu sacro, cui utrimque XVI signa adpicta, haud aliter quam Traiecti in Summo et aliis templis extant.[2]

In vitris item haec signa sunt Ruveniorum et Scotorum *

In alio vitro recentiore depicta sunt signa heemradiorum Rijnlandiae galeata ut sequitur *

Ad parietem medii templi est in lapide Benthemico exsculptum epitaphium cum hoc signo et verbis:

Hier leyt begraven heer Vranc de Witte, in sijn leven borgemeester deser stat van Haerlem, die starf anno 1532. [3] *

Uxoris nomen incognitae familiae ad columnam suspensa signa *

Op de vloer staet op een steen gehouden een leuwe, noch 3 mispelbloemen.

 

 



[1] Bloys NH 3, p. 212 nr. 199, ‘rentmeester-generael … VII maij’.

[2] Geciteerd in Van Bueren 1999, p. 125, noot 18 (bij p. 113).

[3] Bloys NH 3, p. 220 nr. 258, geeft ‘1533’, en vermeldt de naam van zijn vrouw: ‘Magtelt Gerritsdr., gest. XVcXXV den XXIX April’.

-ocr page 99-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 140

 

Meester …dit scheen uytgedaen.[1]

1412 * Anna, Jhesus, Maria * Floris Schoddi.

Den 21 julii 1605 is in de Groote Kercke tot Haerlem de kelder van de capelle van Assendelft geopent, ende joffrou Alijt van Bloys van Treslong, genaempt Assendelft, daerin begraven. Ten welcken dage daerinne bevonden sijn deese aen de muyr geschilderde wapenen, in sulcken stant, coleuren ende mit wapene als deselve hier geconterfeyt staen.

Tot Haerlem *

Dit is de copie van een tafereel met 2 deuren, inhoudende de schilderie van heer Barthout van Assendelft, ridder, heer van Veenhusen, knielende in sijn volle rustinge met een wapenrock van Assendelft; ende vrouwe Ide van Swieten, aen de een sijde.

De schilderië van heer Huych van Assendelft, priester, fundateur van het bernardinenclooster ende st. Barbarengasthuis in st. Jansstraet tot Haerlem, alwaer dese tafereel gehangen heeft, aen de ander sijde.

Dese cartieren * staen noch in de glasen op den groten hoff tot Haerlem, in de husinge, laest bewoont bij joffrouw Alijt van Treslong, genaempt van Assendelft, bagijnken aldaer, doch een weynich anders, ende sijn:

Assendelft, Moelenaers, Bakelingers, Adrichem boven,

Vennep, Bleeswijck, Assendelft, Heemskercken beneden.

In ’t choor hangen aen de intercolummen de wapenen van Duvenvoirde, ende noch dit, hetwelcke ick hier uytgedruct hebbe, wesende het wapen van het geslacht Haerlem, weleer seer vermaert. *

 

 

 



[1] Pag. 140-141afgebeeld in Van Bueren 1999, p. 249.

-ocr page 100-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 141

 

Op een sarck staet het navolgende *

Hieronder leyt begraven mr. Ghisbert van Nesse, licentiaet in den rechten, etc. [1]

In sacello Scagensium *

Ad parietem * op een sarck *

In nigro marmore, literis aureis: Memoriae sacrum.

Agatha, Hadriani Hornani filia, coniugi benemerenti domino Nicolao van der Leur, omnibus honoribus militaribus defuncto, cum quo vixit sine macula et querela annos 28, lugens, moerensque posuit.

Arma puer gessi primis inglorius annis

            Sed peperit nomen dextra fidesque mihi.

Lustra decem implevi dux et virtute tribunus

            Glorior Ostendae sic potuisse mori.

Tumulum marito condidi quo iam tegor, una coniugum quies quorum miscentur ossa, anno 1602. [2]

In een out glas staen de volgende wapenen van Brederode ende Lalem. Boven 1,3,2,4 * onder 5,6,8,7*

Ad columnam in media navi ecclesiae:

Mors ianua vitae. D.O.M.

Mariae Guilelmiae Caesarinae pudicitiae, modestiaeque unico exemplo coniugi amantissimae, Hadrianus Iunius, medicus, ad posterorum memoriam moestissimus poni curavit.

Ultima in augusti rapta es, spes unica nobis,

Coniunx, ah, properae sors tumulata necis. [3]

 



[1] Bloys N-H 3, p. 208-9 nr. 174.

[2] Bloys N-H 3, p. 201 nr.122, wijkt op veel punten af.

[3] Bloys N-H 3, p. 219 nr. 257, geeft: VLtIMa In aVgVsto rapta est spes VnICa nobIs / ConIVX ah propera sors trVCVLenta neCIs. (Ultima in augusto rapta est spes unica nobis, coniux, ah, propera sors truculenta necis).

-ocr page 101-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 142

 

De leprosen buyten Haerlem, ten tijde van het belegge anno 1572 *

Het huys te Berckenrode anno 1572 *

 

 

 

-ocr page 102-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 143

 

Het huys te Heemstede buyten Haerlem anno 1572 *

Het huys te Cleef anno 1572 *

 

 

-ocr page 103-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 144

 

[Delft]

In ipsa curia nova Delphensi, ubi scabini conveniunt, ingens est pictura, in qua mors principis Auriaci exprimitur. Circumstant variae figurae, habitu faemineo et ipsum principem, laesum et labantem, intuentur, et sunt non dubio virtutes, quas epigraphe enumerat. Supra caput legitur:

Iam canitur toto nomen in orbe tuum.

Infra vero:

Ecce patrem patriae, virtutum cerne sacellum

Virtutes politicae: Sapientia, prudentia, iustitia, equitas, clementia, liberalitas, gravitas.

Virtutes Christianae: Fides, timor Dei, fiducia in Deum, integritas, humilitas, zelus, pietas, spes, patientia, perseverantia, tranquillitas, longanimitas, contemptus vitae et mundi, diligentia, charitas, amor patriae, bonitas, mansuetudo, misericordia, fidelitas, humanitas.

Virtutes militares: Solertia, alacritas, magnanimitas, fortitudo, audacia, experientia.

Ornamenta principis: Nobilitas, magnificentia, potentia, gloria.

H.G. Pot 1620. Is auctor vulgo audit Henrick Gerritsen Oostindiën.

 

Porta Brielensis et Waterslotia restaurata in formam fere privatae domus hanc sequentem habet inscriptionem:

Motu bellico deiecta anno MDLXXIII

Necdum composito restaurata anno MDXCIII.[1]

 

[Nieuwe Kerk]

Ad sepulcrum principis Wilhelmi Nassovii

Brutus et Auriacus pro libertatis honore

            Hic fraude, ille armis occidit ergo pares?

Haud ita. Pro patria laus est si quis cadat armis.

            Plus est, hunc armis non potuisse mori.                          Vide fol. 86.

 

Item:

Hier is eerlick begraven dien goeden prins Oraengen,

Die de Nederlantse slaven vri maecte van ’t jock van Spaengen.

 

 

 



[1] Als in Diarium, p. 457. Buchelius bezocht Delft in mei 1598 (Diarium p. 456 e.v.).

-ocr page 104-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 145

 

Delft oppidum vix milliare uno distat Haga, est pulcherrimis passim aedificiis ornatum, hic in templo (quod est contra Divae Agathae monasterium), varia vidi sepulcra et signa, ac unum in choro sumptuosum, ex marmore et alabastro, ubi mulieris ad vivam similitudinem expressae imaginem videre, licet signa ibi suis coloribus expressa haec sunt *

Aureis litteris in nigro lapide:

Illustri serie longaque ab origine gentis

            Morgani hic coniux Elisabetha tegor

Marnixi soboles. Quod non nescitur in orbe

            Nomen et invito tempore semper erit

Virtutum satis est uni placuisse marito

            Quod pro me loquitur tam preciosus amor.

 

Delphis in frontispicio basilicae senatoriae nuper post incendium anno 1620 restauratum legitur literis deauratis sequens distichon:

Haec domus odit, amat, punit, conservat, honorat:

Nequitiem, pacem, crimina, iura, probos.

 

[Oude Kerk]

Ad sepulcrum Marnixiae in sarcophago sequentia adde:

(Ber. OK 58)[1] D.O.M. Elisabethae Marnixiae, v.n. Philippi Marnixii Sancti Aldegondani filiae, matronae generosissimae, uxori optimae, castissimae, matri pientissimae, dulcissimae, Carolus Morgan, eques, tribunus militum C.P.L.P.

Vixi ut vivis, morieris ut sum mortua, anno MDCVIII,

X februarii, relicta filiola patri, Anna Morgan.

Lex universi est, quae iubet nasci et mori.

Ibidem nisi fallor lapis est sarcophagus cum seqente signo *

Hier leyt begraven joffrou Elisabeth van der Wolff, wedue jonckheer Willems van Dorp.

Ibidem suspensum epitaphii monumentum hisce literis:

(Ber. OK 235) Hier leyt begraven de eerbare joffrou Clara van Sparenwoude, huysfrou mr. Aernt van der Meer, hoochheemraet van Delflant ende secretaris der stadt Delf, gestorven den 4 augusti anno 1616.

In tabula ibidem * Gequart met scaeckbort * In alia tabula *

In deselve kerck staet een schoon glas, niet seer out, alwaer verscheyde gewapende knielen in volle rustinge, soo groot als ’t leeven, met de volgende wapenen *

 



[1]  Voor de Oude Kerk: nummering in Beresteyn 1938.

-ocr page 105-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 146

 

In eodem Templo Veteri lapis est cum hoc epigrammate:

(Ber. OK 325) Anno 1557, den XXX septembris, starf Quirijn Aerts van den Hoef, ende leyt alhier begraven *

Anno MVcLXXIIII, den XIIII november, starf Feytgen Jansdr. Van Santen, de huysvrou van Quirijn Aertsz van den Hoef, ende leyt alhier begraven.

Ibidem in tabella: (links:) Egeren, Millinge, Hekeren, Roer, (rechts:) Kretier, Mom van Baersdonc, Diepenbroeck, Raesvelt *

(links:) Pipenpoy, de Mol, (rechts:) Oyenbrug, Ursele.

 

Epitaphium quoque in hoc Templo Veteri inveni Johannis Overschie mei olim condiscipuli.

(Ber. OK 427) Germanos…

Ut vidi, ut sistor, pergo videre Deum

Janus Overschie. Vixeram anno MDXCI, die octobris XXIII, annos XXV, menses VI, dies IIX.

 

A quo non procul in pavimento lapis est, aere coopertus, in quo legebantur hi versus:

(Ber. OK 357) Memento, miseri, triste hoc decurrimus aevum

            Et aura inani et umbra inaniores.

Externa excipiunt hoc aevum saecula, nonne

            Ter desipit, qui totus huic inhaeret?[1]

Hier leyt begraven Jacob Schot sal., starft anno ’92, 28 octobris.

Geen looff so snel en rijst, noch roos en can verdwinen,

Als d’ eertsche mensch vervalt, hij sij doch schoon en groen.

Alludere videtur ad insignia rosae.[2]

 

 



[1] Beresteyn: avia (aura); Aeterna (Ex-); in haeret.

[2] De notities vanaf ‘Pipenpoy’ staan ook, maar niet woordelijk, in Diarium p. 457-8. Beresteyn heeft nog twee regels.

-ocr page 106-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 147

 

In Templo Novo,[1] quod est iuxta Forum, ubi sepultus Guilielmus Aurantus princeps anno 158.. sicarii manu occisus in hac urbe, sequentia signa et epitaphia monstrantur *

Wilt dit leesen ende wel verstaen. Den dertichsten julii anno MVIcIIII is Janneken Nicolaesdochter

In lapide ceruleo: D.O.M.S.

Adriano Teding Berchout, curiae Hollandia senatori amplissimo, viro, ob eximiam integritatem, prudentiam, humanitatem, bonis omnibus carissimo, coniugi optimo, optimo patri, uxor liberique moerentes posuerunt. Obiit Hagae XIX kal. septembris, anno salutis MDCXX, aetatis XLIX.

In alio lapide: (Ber. NK 130)[2] Begravenisse Govert van Zand. Willem Brasser, borgemeester *

 

(Ber. NK 35) Hic et est sepulcrum Thomae Tilii, ecclesiastica olim destinati abbatis, divi Bernardi ad Schaldim prope Antverpiam, cum hoc epitaphio:

Bernardum colui monachus malesanus et abbas.

Sed Christus servum me vocat inde suum.[3]

Sequitur:

Cuius amore ardens dum pasco fideliter agnos,

Hac recubo tandem mente beatus humo.

Thomas Tilius, minister ecclesiae Delphensis

obiit die XIII januarii anno Domini MDXC.

Ad parietem suspensa arma *

(links:) Sandelin, Brimeu, Helmont, Vriesele,

(rechts:) Van de Werve, Tuyl van Seroskerken, Cuyk, Van Etten

Hier leyt begraven de eedele vrouw, vrouw Constantina Sandelijn van Heerenthout Pertijt, wedue van wijlen heer Philebert, in sijn leven heer van Stavenisse ende Seroskercke, ridder, borchgreve van Zeelant ende daernaer huysfrouw van joncheer Willem van Cats, heer van Capelle-Bieseling, die sterf op den VII april in ’t jaer ons Heeren 1616.

Ibidem in vitro *

Hic vir et duae faeminae nigris amictae palliis geniculantes depicti.

In alio vitro in quo picta navis divi Petri.

 

 



[1] Oorspronkelijk ‘Veteri’ (abus.);  ‘novo’ bovengeschreven

[2]  Voor de Nieuwe Kerk: nummering in Beresteyn 1936.

[3] Beresteyn: ‘reddidit ecce suum’.

-ocr page 107-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 148

 

Anno 1616 hingen voor de dueren dese volgende wapenen *

In de Nieuwe Kerck in een glas, redelicken out sijnde, staen de volgende wapenen *

Vir armatus ritu antiquo

Ad sepulcrum principis * transposita sunt haec signa et extra ordinem suum collocata.

Gehouden bij een engelken * copere platen.

Cum Martinus V, episcopus Romanus, per diploma Germanos ad bellum contra Hussitas evocasset, 208 cives Delphenses suo sumptu eo profecti sunt in Bohemiam anno 1422, ut in monumento vetero scriptum invenitur.

In ’t choor op een sarck:

[] (Ber. NK 126) Anno XVcXXXVII, den 27 dach in september, sterf Jacob Allertsz.

Anno XVcXXXVI, den 27 in april, sterf Aelgen Simons dochter etc.[1]

In tabula N.D.F. 1616 P.V.H. *

* (Ber. NK 52) Begravenisse van Magdalena Adriaensdr. van Bleyswijck, huysfrou van Nicolaes Bruynesz van der Dussen, die sterf den 16 april 1610.

Bleyswijck *

 

 



[1] Op deze stenen staat eigenlijk XVc ende 37, resp. 36.

-ocr page 108-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 149

 

Tot Schiedam in de kercke hebbe ick gevonden de volgende sepulturen, alse een blauwe sarck met dese wapenen *

Willem Florisz sterf anno 1504.

In deselve sepulture leyt noch begraven volgens het opscrift:

Pieter Pietersz van der Burch, gestorven anno 15..

Op een ander sarck met dit wapen * staen de volgende woorden:

Hier leyt begraven Anthonis Willemsoon Muys, anno 1551 gestorven, ende Maritgen Aertsdochter, sijn wijf.

Op een ander sarck:

Hendrick Florisz sterf anno 1520 *

In extrema circumferentia Latinis literis:

Melchior Willemsoon Welhouck, bailliou tot Schiedam *

 

 

 

 

-ocr page 109-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 151

 

Leidis in choro Petreiano est lapis sarcophagus ut sequitur insculptus, estque coloris cineritii:

[] Sub hac tumba quiescunt nobilissimus Andreas von Osten […] * (v.d. Osten)[1]

Pendent ante aedes ad Rapenburgium signa Hanteinei, nuper defuncti *

In tabulis suspensa ibidem sequentia signa * 162.. *

Ad introitum australem occurrit lapis sepulcralis cui incisa  est palma, Erpenii signum typographicum, et haec verba:

Thomas Erpenius hic fidelium resurrectionem expectat.

In tabula vero marmorea nigra literis deauratis sequens legitur epitaphium:

Thomae Erpenio, viro in omni genere literarum eximio, orientalium linguarum peritissimo, earumque in alma Batavorum academia professori longe praestantissimo, librisque suis et Arabicis typis claro, vitae integritate, pietate, probitate, modestia, morumque suavitate insigni. Anno MDLXXXIV, III eidus septembris, Gorocomii in Batavis bono egregii publici nato, eiusdemque incomparabili damno Lugduni Batavorum in flore (eheu!) aetatis suae, idibus novembris denato anno MDC XXIV. Jacoba Buyesia, amplissimi et integerrimi Hollandiae curiae senatoris Johannis Buyesii, Monochodammensis, iurisconsulti, filia, optimo et benemerenti coniugi, cum quo octennium sine querela vixit trium ex eo liberorum parens, contra votum moestissima posuit. Vale, vale dulcissime. Sit tibi terra levis.[2] Homo bulla, ruit hora.

 

 

 

 



[1] In potlood.

[2] Kneppelhout 1864, nr. 151 geeft deze spreuk, waar Buchelius een afkorting gebruikt. Andere onbelangrijke afwijkingen in de graftekst: earundemque in alma, eiusque incompa-, Hollandicae, Monacho-, liberum.

-ocr page 110-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 152

 

* In alio lapide sepulcrali pavimenti proximo haec leguntur:

Jonas a Byler Wolphardi,[1] e Catherina Bollia, Flandra, filius unicus, Vinandi nepos, prosapia Gelder, Londini natus, in ipso studiorum cursu ad vitae melioris bravium abreptus, hoc monumento conditus.[2] Vixit annos XXI, obiit anno MDCIX *

Uuyt het tafereel, eertijts ten Poel gehangen ende nu in ’t Gemeenlantshuys te sien, waervan hier voor [fol.] 42.

(1) Anno 1510, 14 dagen in augusto, starf Jan van Swieten, heer van Opmeer etc., hier begraven tot St. Mariënpoel voor ’t hoge altaer *

(4) Hier leyt begraven heer Adrian van Swieten, die sterf in ’t jaer ons Heeren 1497, opten laesten augusti, met 4 sonen, 2 doot * (Swieten, Abeel en chef)[3] *

(3) Hier leyt begraven vrou Otto van Egmont, heer Adrian van Swieten wijf was, sterf in ’t jaer ons Heeren 1485, op den 20 novembris, met 6 dochteren achter haer *

(8) Anno 1446, 19 decembris, sterf Gijsbrecht van Swieten, Boudijnssoon, hier begraven *

(7) Anno 1461, op St. Anthonisdach, starf joncfrou Catarina van Diemen, huisfrou van Gijsbrecht van Swieten, begraven st. Peterskerck te Leyden *

(11) Hier leyt begraven Baudewijn van Swieten, raet ende thesorier des hooggeboren heer hertoge Philips van Bourgogne ende fundateur van dit clooster, starf anno 1454, den 17 mey. *

(12) Hier leyt begraven jonckfrou Lutgard van Niënrode, huisfrou van Boudewijn van Swieten, die sterf anno 1464, op st. Mathijsavont, apostel.

(10) Anno 1451, den 21 in junio, sterf heer Dirc van Swieten, ridder ten heren grave, oudste soon van Boudewijn van Zwieten.

(9) Eodem anno starf vrou Johanna van Leyenberg, huisfrou van heer Dirck van Swieten, ridder, begraven tot Haerlem in de Grote Kerck.

(13) Anno 1458, den 20 maert, starff heer Evert, ridder, heer van Hoochtwou, b. van hertoge Willem van Beyer, grave van Hollant, begraven in Den Hage in de Grote Kerck.

Portoit Bavière, escartilé de Hénaut et Hollande, au filet en bande, hachements d’argent et d’azur, cimière une queue du paon, sortant d’ cuve fermé d’or.[4]

 

 

 



[1] Vgl. p. 78.

[2] Kneppelhout 1864, nr. 323 geeft (op basis van Les délices, p. 47) Winandin., conditur. Zie ook afb. 23.

[3] In de marge.

[4] Een verwijzingsteken geeft aan dat deze reeks op p. 153 (Poursuitte) voortgezet wordt.

-ocr page 111-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 153

 

Te Wassenaer in de kerck heeft gelegen een groote grauwe lanckwerpige sarck met dit opscrift ende wapen * (ex fide domini Johannis de Noortwijck)

Bidt voor jongr. Dirck van der Does, hier begraven anno Domini MCCCC LXXIII.

 

Poursuitte du tableau de Sueten a Leiden:

(14) Anno 1467, op st. Gregoriëndach, starf vrou Albert Baudewins dochter van Swieten, heer Everts, b[astarts] van Hollants, huysfrou begraven in Den Hage.

(15) Anno 1495, den 15 dach septembris, starff suster Catarina, dochter Boudwins van Swieten, hier priorinne, 35 jaer.

(16) Anno 1432, den 20 dach octobris, starf Jan van Poelgeest, soon van heer Gerrit van Poelgeest, ridder, begraven in st. Peterskerck te Leyden.

Portoit sur la poictrine d’un[1] aigle un vervelle de sable, hachements d’azur et d’or, volant hors une cuve d’or un aigle.

(17) Hier leit begraven joncfrou Margarete van Swieten, dochter van Bouwijn van Zwieten, huysfrou van Jan van Poelgeest, sij starff anno 1447, op st. Stevensdach.

 

In ’t choor hangen de volgende wapenen *

Hier ontrent in de kerck staet in een steen gehouden het volgende grafscrift, ende daer neffens gehouden dese wapenen *

Hier leyt begraven den eedelen heere geboren Gijsbert van Raephorst, ende sterft in ’t jaer ons Heeren duysent vijfhondert ende twe.

Dese quartieren schinen:

(links:) Raephorst, Zuilen van Nievelt, Egmont, Niënrode, (rechts:) Vianen van Beverweerd, Buren, Vianen met Goy, Van der Leck.

In st. Pieter op ’t choor, in lapide sarcophago ceruleo *

Hier leyt begraven François Boudewijn van Berlicum, geboren ’s-Hertogenbosch, sterf den 3 aprilis 1617 in Leyden, out 72 jaeren, 7 maenden.[2]

 

 



[1] Onzeker, die (du) 1?

[2] Kneppelhout 1864, nr. 292 geeft Boudewijns.

-ocr page 112-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 154

 

Tot Leyden in ’t choor van st. Pieters leyt een blauwe sarck mit dit wapen opgehouden:

Martinus Magnus iuris utriusque doctor, Mid[delburgensis] Zelandus, obiit X septembris anno 1603 *

In alio lapide:

Georgius Vogelius, Noricus, in academia Batavica[1] operam literis navans XXII annos, natus ad omnia quaevis magna, et maxime ad clavum reipublicae factus et educatus, XIV januarii MDCXXVI, magno cum omnium literatorum et bonorum moerore denatus, et hic situs est.

Insignia continent aviculam baculo insidentem.

In alio lapide:

Hier leyt begraven Charles Jan[2] Thibaut van Gent, die starf den 14 dach van april in ’t jaer 1607 *

Bij het wapen dat hangt aen den pilaer staet: Obiit 27 die […] anno 1625.

De leu is groen in ’t silver, de chevron metten balck gout in ’t azur.

In alio sarcophago magno, ibidem:

Hier leit begraven jonckher Barthout van Assendelf, starf den derden januarii XVIc twe en twintich; ende sijn huysfrou, joffrou Margareta van den Duyn starf den XXIIII septembris XVIc een ende twintich.

(links:) Assendelf, Van der Laen, Maren, Alcmade, (rechts:) Van den Duin, Hoots,[3] Pinsen, Van Doorn *

In tabella * D.O.M.S. et aeternae memoriae Johannis Friderici.

In alia * (links:) Catz, Tuyl, (rechts:) Wassenaer, Mechelen.

 

 

 



[1] Kneppelhout 1864, nr. 233 geeft Atheneo Batavico.

[2] I.p.v. ‘Charles Jan’ leest Kneppelhout 1864, nr. 293 wsch. terecht ‘Christian’.

[3] Kneppelhout 1864, nr. 298 leest Hoofs.

-ocr page 113-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 155

 

Op een sarck in ’t choor:

Hier leyt begraven Joost Martensoon van Sonnevelt, sterf den 10 octobris anno 1614[1] *

Op een ander: sepulchrum domini Everardi Vorstii *

Mors mihi grata quies.

Ad meridionalem templi partem est in lapide sarcophago hoc epitaphum domini Bronckhorstii:

Everardi Bronckhorsti, Daventriensis, iurisconsulti eximii, quod mortale fuit hic quiescit, praeclara ingenii monumenta in hominum manibus ac admiratione versantur. Obiit anno MDC XXVII, 27 maii.

Astraeae columen tuus hic, Daventria, consul,

Professorque tuus, Leyda-Batava, iacet,

Quod mortale fuit Bronckhorstius excidit arvo

Nescit at e libris gloria parta mori.[2]

P.S. [Petrus Scriverius]

* Ad columnam in aurea area aliud est eius epitaphium amplum magis et prolixum.

 

In Pancratiano templo sepultus Justinus Nassovius cum insignis paternis quater multiplicatis et ruptura natalium spectantur, et ibidem signa sororis uxoris suae Merodiae et […]

 

In hoc templo quidam civis dederat vitrum, cui apposuerat nomen Jesu breviatum, additis versiculis:

            Laet ons bij Jesum Christum blijven,

            Al is ’t dat de geleerde darom kijven.

Donaveratque 6 florenos annuos, ut certum tectum illud conservaretur. Cum tamen id scriptum minus placeret theol[ogis], sublatum fuit, unde dominus eius, extructo sacello in loco qui vocatur Voscuyl in vicinia Oestgeest, illud eodem transtulit.

 

In Petreiano templo vidi etiam vitrum nuper ibi positum ab academiae curatoribus, arte non magna concinnatum, in quo spectatur Pallas academica cum sua noctua.

 

 



[1] Vgl. Kneppelhout 1864, nr. 244.

[2] Kneppelhout 1864, nr. 115 geeft (op basis van Les délices, p. 52) Professor tuus hic, Qua mortalis erat … aevo.. Zie ook afb. 18.

 

-ocr page 114-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 157

 

Tusschen Haerlem ende Leyden, ontrent Sassenhem ende het jachthuys Teylingen, is een huys nieu gebout. Boven de poorte staen deese woorden ende wapenen: Waenen bedriecht *

Alia ibidem inscriptio ex lapidibus diversicoloribus …

 

Bij Leyden op de Soeterwoudsche sijde is gelegen het huys te Croonesteyn, dat lang bij de Oomen van Wijngarden is beseten, ende nu voor sommighe jaeren bij Daniel van Wijngarden vercocht an […], die ’tselve geheel heeft gerepareert, sich aldus verthonende *

 

 

-ocr page 115-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 159

 

Te Rotterdam in ’t choor hangen dese cartieren van den pensionaris Bernevelt *

Ibidem hangen noch dese wapenen *

In vitro geniculans armatus cum saga militari; insignia erant Duvenvordiorum. Erant et alii cum signis Wingardorum, Romerswaliorum et inter fragmenta hoc quoque signum *

Retro chorum signa in vitro Bredenrodiorum, quae ab armatis in labaris volantibus tenebantur * 1,2,3,4.

Cernuntur ibidem vir armatus, in saga militari, geniculans, et mulier econtra, quoque in genubus, veste ornata aurea.

Sub turri literis Latinis deauratis leguntur sequentia:

Anno MCCCCXLIX, op Assentionisavont, is begonnen te delven dat fondament van desen toorn, ende op st. Jans Baptistenavont daeraen, worden den eersten pael ingeheyt, ende des dynsdaechs nae Alderheyligen, soo worden den eersten steen geleyt. Dese kercmeesters waren op die tijt Gerrit Aertsz ende Bouwen Martensz.

In tabula sinistra similibus literis:

Anno 1547, op den 12 dach in martio, is den eersten steen geleit van Gijsbert Aerts, tromper van de tweede metselerie, tot de jegenwoirdige hoochte toe, als het werck stil gestaen hadde 97 jaer. Dese kercmeesters waren op die tijt Jan van Zoelen Gijsbertsz, Joost Fijck van den Hove Dircksz, ende Melis van Hogeveen Adriaensoon.

Siet mijn eerste reysboeck met het swarte omslach, s. II.

In foro statua est Erasmi ahenea, quae constat Xm florenorum.

 

In eodem templo versus vernaculi leguntur de liberatione Leidensi:

Seer groot is de heer der heerscaren

Die Leiden dede sparen van des viants hant,

Door regen ende wint dat men dede varen,

Veel poincten vergaren over ’t gansche lant.

Den derden octobris tot des Spaengjaerts scant,

Sijn se ’t haest ontcropen door ’t gedruis bekent,

Voor de leuwen bevreest, en Godes hant pertenent.

 

Pendent ibidem in tabulis haec signa *

 

 

-ocr page 116-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 160

 

Achter in de kerck hangt een bord met de volgende wapenen *

In seecker capel an ’t choor, an de noortside, hangen in de borden de navolgende wapenen ende quartieren van Assendelft * In alia tabula *

Daer hangen noch de wapenen van Genth uyt Gelderlant, ende in de kerck dese borden: 1621 * obiit 5 julii 1616 *

In lapide sarcophago: manus cum globo *

Hier leyt begraven Boudewijn van Muylwijck, in sijn leven 17 jaeren bailliu ende daerna borgemeester deser stat sijnde, sterft opten XI mey in den jaere MDCXXVI, out LXXIII.[1]

Achter in de kerck op een sarck *

Hier leyt begraven Fop Petersz van der Meyde, in sijn leven borgemeester deser stadt Rotterdam, sterf opten derden september anno 1616.

Hier leyt begraven Marrichgen Lenarts van Schilperoort, is gerust den 4 september 1596, was huysfrou van Fop Peterssoon. [2]

 

Iuxta hunc lapidem leguntur sequentia, in alio lapide incisa:

Soo sult vergaen

Ghi die blijft staen >

 

 

 



[1] Bloys Z-H 2, p. 394 nr. 440, ‘XXVIII (28) jaren baliou … MVIcXXV (1625), out LXXIIII (79)’.

[2] Bloys Z-H 2, p. 388 nr. 394, leest ‘Maertgen’; vgl. Nr. 394 Pieter van der Meyden.

-ocr page 117-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 161

 

> Om die te kijcken,

Der wormen spijs

Gelijck ic bewijs.

Ten eynde soo blijcken

Want om te leven

Hierbi begeven

En willende sterven

Godt gepresen.

Mij ende die ’t lesen

Laet den hemel erven.

 

Qui me creavit recreet.

In tabula ad parietem * 1628 *

In lapide sarcophago:

Hier leyt begraven heer Jacob van der Duyn, die sterft opten 1 decembris 1506 *

(links:) Van der Duin, de Mije, Teylingen, Van Loen,

(rechts:) Montfoort, Boxtel, Zuydwijn, Van der Haer.[1] *

Ad portam iuxta fluvium numerale distichum:

Est Leo CVnCt[is] potens, pVLChrae qVI MoenIa portae

SerVaVIt, qVa porta patet qVa terra VIresCIt [2]

 

Erexerunt etiam Roterodamenses ante aliquot annos basilicam mercatoriam iuxta hanc portam, sed ea fere deserta est.

Hic leguntur aureis literis hi versus utrimque sculpti:

Aërius geminis ubi sol sub fratribus errat,

Cura patrum posuit divite tecta trabe.

Porticus haec cura consurgit coepta senatus,

Civibus ista suis grato constructa labore.

 

Statua aenea quae in foro posita doctori Erasmo cum lapidea prius inde lignea fuisset 10.000 florenorum pretio constare dicitur.

 

 



[1] Hoek 1994, p. 69

[2] Est leo cuncta potens pulchrae, qui moenia portae servavit, qua porta patet, qua terra virescit. (Buchelius heeft verschillende letters met stippeltjes geschreven, omdat hij ze kennelijk niet goed kon lezen. De betekenis is onduidelijk).

-ocr page 118-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 163

 

Hoorn oppidum est West-Frisiae vel, ut nunc vocant Noort-Hollandiae, ubi in templo reliquum est vitrum cum signis et nomine Gerardi Albautii, praetoris olim loci.

In pavimento lapis pedum usu fere attritus, ita ut coniugis nomen omnino evanuerat. *

Gerrard Albaut Albertsz hadde getrout de bastaertdochter van Adriaen van der Lecke, wiens moeder was Johanna Dirck[sdochter] van Egmont, daervan dese quartieren gefabriceert.

 

 

 

-ocr page 119-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 165

 

Purmerend, een stedeken in Waterland, gefondeert bij heer Willem van Eggaert, anno 1417 gestorven tot Amsterdam in de Nieuwe Kercke, als de memoriën daer uytwijsen, is na bij Jan Eggarts vercocht aen sijnen swager Van Zijl ende van dien aen de heer van Montfoort in den gestichte van Utrecht, van wien het de graven confisquerende, gegeven hebben aen den baron Pol… van den welcken het gecomen is aen de graef van Egmont, ende van deselve aende de graeffelickheyt, is corts na het bedijcken van den Beemster veel vermeerdert. In de kercke hebbe ick gesien een sarck in ’t choor, met dit wapen:

Joffrouw Anna van Treslong, huisfrou van Michiel de Rosch * castelein tot Purmerende.

Heer Steven van Zulen * anno 1584 gestorven. [1]

Ad intercolumnia tabula suspensa. *

 



[1] Bloys N-H 4, p. 301 nr. 122.

-ocr page 120-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 166

 

Alcmariae in templo Laurentiano olim varia vidi monumenta, quae in 2 parte Itinerarii mei expressi (sic), ut sunt intestinorum Florentii V, comitis, conspiratione Velsiana occisi. Nicolai Ruvenii Haerlemii, plebaeo tumultu perempti et aliorum. Nunc anno 1623 in aprili cum illic essem plura videbam insignia in tabulis ad parietes suspensa. *

 

 

-ocr page 121-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 171

 

Brabantica[1]

 



[1] Vermoedelijk had Buchelius hier een gedeelte over Brabant willen invoegen (zie p. 279).

-ocr page 122-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 173

 

Tot Oudewater, colonia episcopi Traiectensis, tyrannide Hispanorum nostro tempore cognita, in den omloop van de kerck, leggen de sarcken met wapenen ende scrift, hier uytgemaect.

Jan Hugenzoon sterf anno 1504, den 20 november. [1] *

Ibidem exscribit Rietw[ijck].

Dirck van Zijl sterf in ’t jaer 1482, op st. Martinsdach. * David van Zijl sterf den 13 junii anno XXV. [2]

In den buyck van de kerck, een witte bentemer steen, lang 8½ voet, breet 6½ *

Heer Jan van Swieten, priester, sterf in ’t jaer ons Heeren 1531, in octobri.

Ibidem uytgehouden tegens een pilaer op de zuytsijde staen de voorgemaecte wapenen van Swieten ende van Zijl, met dese woorden.

In ’t jaer 1525 op st. Jacobsdach, sterft heer Jan van Swieten Jacobssoon, priester.

In ’t jaer 1480 op st. Mathijsdach, sterf Dirc van Zijl.

In ’t jaer 1522, 13 junii, sterf Daniël van Zijl.

In ’t jaer 1504, den 27 novembris, sterf Geerlof van Swieten Jacobszoon.

In ’t jaer 1536, op st. Bartolomeusdach, sterf Claes Wouterssoon.

Aecht, Wouter Claessoons weduwe, sterf 1544, den 19 dach in mey. [3]

In den buyck van de kerck, aen de noortsijde op een Naemschen sarcksteen: Anno 1528, den 29 januarii sterf mr. Roeloff Daniëls van Zijl, priester.

… van Zijl, Jacob Hugens van Swietens soons wijf, sterf anno 1517, den  18 junii, ende Alijt Jacobs Hugens soons dochter sterf 1500.

Cathrijn van Zijl sterf anno 1500, ende Jan van Zijl Dircksoon sterf anno 1505.

Jan Wouterssoon sterf anno 1529. [4]

 

 

 



[1] Bloys Z-H 2, p. 287 nr. 66 (ontleend aan Buchel).

[2] Bloys Z-H 2, p. 287 nr. 65 (aanvullingen uit Buchel). Bloys leest 1481 en 1525.

[3] Bloys Z-H 2, p. 287 nr. 67 (ontleend aan Buchel). Bloys leest abus. 1525 i.p.v. 1522

[4] Bloys Z-H 2, p. 289 nr. 83 (ontleend aan Buchel). Bloys leest abus. 1578 i.p.v. 1528.

-ocr page 123-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 181

 

Bescrivinge van de sepulture des princen te Delft

Het graf van den prince, gemaect door den uuytnemenden ende vermaerden constenaer, architect ende beeldthouwer mr. Henrick die Keyser, wonende tot Amsterdam, geboren t’Utrecht, van witten Italiaensen marbersteen, van Dinantsen toutsteen, van swarte Italiaense gemengelde marbersteen ende van bronze, is besteet voor 28.000 gulden, behalven 1500 gulden tot een vereeringe.[1] Ende is daerna verswaert ende verbetert. Heeft 6 jaeren daerover gewerckt.

Is 20 voeten lanc, 15 voeten breet. De eerste 3 trappen maeckende de hoocht van 2 voeten, van Dinantsen toetsteen, daerop een tombe, hooch van 2 voeten 3 ende ½ duim, lanck 8 voeten ende 10 dumen, breet 3 voeten, 7 duimen, mede van toets, verciert met moluringe [ende] van copere ciraten, waerop leyt het dode beelt van Z.E. den prince, so groot als het leven, gecleet in een princeliken rock van fijnen Italiaensen marber. Het werc butenom bestaet in 22 ronde columnen, gemaect van swarte, Italiaense, gemengelde marber, lanck sonder hair pedestalen 6 voeten, vier duymen, ende dick in den diameter 9 dumen. De pedestalen, basen ende capitellen sijn volgens de ordre van Dorica van witten marbersteen: de lichamen van de pedestalen sijn met gemengelt marber verciert, de 8 groote plaetsen, begrijpende elcx 2 columnen, sijn ingeleit met toutsteen, de 4 lichamen op den hoeck sijn gemaect van witten Italiaensen marber, elcx uuytgehoelt met 2 nichen, waerinne ende op hangen 16 wapenen etc., van bronze, gestoffeert met hun eygen coloren.[2]

 

            Jaerdicht van den prins W.v.O.

Den cloecksten prince in verstant, die oyt leefden opter aerden,

Is vermoort te Delft in Hollant, En begraven na sijn waerden.

Fy u, o Assonvil, fy u, ghij jesuïten, etc.

 

 



[1] Buchelius heeft de gegevens over de materialen ontleend aan het Besteck van 1614 (zie De Beaufort 1931, bijlage I, p. 89-91) waarin op p. 91 ook de geldbedragen genoemd worden. De ‘verering’ zou 1000 gulden of 1000 daalder kunnen worden; in 1623 blijkt het 1500 gulden te zijn geworden (p. 96), zoals Buchelius ook opgeeft.

[2] Ook dit gedeelte komt bijna woordelijk overeen met het Besteck (p. 89), maar Buchelius heeft de keuzen die de beeldhouwer mocht maken (bijv. de prins ‘in ’t harnas oft in eenen princen rock’) weggelaten en heeft vermeld wat het geworden is.

-ocr page 124-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 197

 

Tot Bergen op Soom in de kerck is begraven Adriaen van Reimerswael, wiens wapenen ende epitaphie daer gestelt is als ’t volgt: *

D.O.M. Nobili heroi Adriano de Reimerswael, equiti aurato, domino de Lodijck, Nieu-Strijen, Weydeme et in Severgem, qui obiit anno MVcXXXIII, VI maii, ac Joannae de Glymes, Jacobi, baronis de Grimbergen, filiae, quae obiit anno MVcXXXII, XVI martii. Johanna, filia optimis parentibus hoc monumentum restaurari ac ornari curavit.

 

 

-ocr page 125-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 205

 

In seecker clooster ter Goude is begraven Cornelis van Sudoort, wiens grafstede met een coperen plaet verciert was, ende is noch bewaert tot Utrecht bij joncker Gijsbert van Sudoort in dese forme:

[] Hier leyt begraven Cornelis van Zudoort, die sterft in ’t jaer ons Heeren doe men screef MCCCCLXXIIII, opten XII dach in januario, bidt voor de siel om Gods wille.

Goudae in ore chori eminet tabula supra molem ingentem ligneam, qua chorus a caetero templo recluditur, in qua conflagratio templi describitur, versu non inepto:

Mille et quingentis et quinquaginta duobus

A Christo nato tacite labentibus annis

Bis sena Jani luce hora vespere nona

Dum ruit hiberno tempestas horrida caelo

Aggeribus passim ventorum turbine ruptis

Demissisque polo tonitru, nive, grandine, nimbis

Concidit haec aedes horrendo fulminis ictu,

In flammasque abiit toti spectabilis urbi

Finitimisque locis vicinisque urbibus horror

Arboribus tamen huic aedi domibusque propinquis

Omnibus illaesis, visu audituque stupendum,

Omnibus intactis a flammae et fulminis ictu.[1]

 

Chronologicon:

LVX orbI ILLVXIt IanI bIs sena bIfrontIs,

  HorrIbILI, haeC aeDes fVLMIne taCta CadIt.[2]

 

Hoc positum templo serisque nepotibus esto.

 

 

 

 



[1] Dit gedicht en het chronologicon staan in Walvis 1713, p. 53. Afwijkingen: Bis sena fani; Decussisque polo; urbibus honor; & fulminis ira; LVX orbI Vt LVXIt.; tanto fVLMIne teCta IaCent. Het jaartal komt bij Walvis correct uit op 1552, bij Buchelius klopt het niet.

[2] Lux orbi illuxit Jani bis sena bifrontis, horribili haec aedes fulmine tacta cadit.

-ocr page 126-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 207

 

Templum Wesepiorum consecratum anno 1462, 2 augusti. In hoc insignia Gisberti Lappii cognomento Divitis, ubi haec insignia: Bloemendael, Lapp, Dorsken. *

Johannis Lappii, prioris memoria, chronicon Winsemianum. Vide et epitalamium quod Lamberto Lappio scripsit Hortensius.

In choro lapis sepulcralis, sub quo sepultus dominus Giselbertus de Isselstein, anno 1392 mortuus, cui appendent in pariete scuta gentilitia.

 

Nerdae in choro templi principalis in sarcophago:

Hortensium inter mortuos quaeris viator,

Urnula haec ossa sola aut pulveres habet,

Polus mentem entheam, nomen libri,

Famam vaga doctorum ora, ovat caelo

Et solo decus scholae atque civium.

Conditum hic est corpus domini Lamberti Hortensii,

Viri omnigene eruditionis eximii,

Literatoris arguti, historici sagacis, iuventutis Nerdenae

Moderatoris strenui, evocati ex hac vita anno a laniena

Quae soli propter doctrinam singularem parserat altero,

A natali Christi MDLXXIII.

Memor ac honori consules et aeditui. [1]

 

Magister Gisbertus Lap descripsit.[2]

 

 

 



[1] Bloys N-H 4, p. 170 nr. 8, enkele verschillen.

[2] Vgl. de versie van dit gedicht op p. 25.

-ocr page 127-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 208

 

Muda piscatorum vere nidulus praeter arcem, cuius praefectus est Hooft, inter principes Belgicae linguae poetas numerandus. Huius memoria abbas Stadensis, hic in choro sepultus, et Arnoldus Sulenus Nieveltius, Wilhelmi, praefecti olim Mudensis, filius, cuius in tabula hoc epitaphium:

Arnoldo a Zulen a Nievelt Hollando, viro antiqua nobilitate vera et pietate et eruditione armorumque peritia praecellentissimo, iustitia, aequitate, prudentia et humanitate clarissimo, iudicii gravitate, consiliorum sagacitate, laborum tollerantia, vitaeque innocentia, domi forisque celeberrimo, Worcomii primo deinde castri Grevewerdensis gubernatori dignissimo, Ordinum foederatorum tribuno fortissimo, summis pariter et infimis acceptissimo, asthmate hic extincto die XXVII junii anno Christianae salutis MDCVIII, aetatis vero suae XLVII, Mudae sepulto, germano suo charissimo, familiae Nieveltiae ornamento illustrissimo, nobilis et moestissima virgo Catharina a Zulen a Nievelt posuit. Vivit post funera virtus. [1] *

 



[1] Bloys N-H 4, p. 166-7 nr. 2 (zie ook p. 163 nr. 1, Ned. tekst).

-ocr page 128-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 211

 

In Den Briel:

[] Bereyt u huys, ghij sult sterven.

Hier leyt begraven Jan van Kerckwerve Cornelissoon, in sijn leven rentmeester ’s lants van Voorne, gestorven den 26 augusti anno 1563 *

Hier leyt begraven joncfrou Maria Heerman Jacobsdochter, huysfrou van Jan van Kerckwerve, is gestorven den 1 januarii anno 1567.

(links:) Kerckwerve, Borsele, Wissenkerke, Cats, *

(rechts:) Heerman, Oom van Wijngaerde, Drencwaert, Heenvliet. [1] *

 

 

 



[1] Bloys Z-H 1, p. 62 nr. 212, van Buchel overgenomen.

-ocr page 129-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 215

 

Gorocomii in templo haec signa spectantur: Gaet recht *

Nobilis dominus Philippus Hincart, miles, dominus de Morsel, praefectus Gorichemensis et satrapiae Arculanae *

Ibidem est sepulcrum Arnoldi de Bosshusen et dominae Geertrudis van der Aa, eius coniugis, hisce signis notatum. [1] *

 

 



[1] Bloys Z-H 1, p. 244 nr. 57, voor het Ned. opschrift (met wapens en kwartieren).

-ocr page 130-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 219

 

Te Dordrecht in de Grote Kercke leyt een blauwe sarck met dit volgende epitaphium, ende wapenen op de 4 hoecken: *

Hier leyt begraven de edele heer Aernt van der Mijl Cornelissoon, ambachtsheer [van] Dubbeldam, Sint-Anthonispolder, Bleeskensgraef ende Kijfhoeck, kerckmeester ende borgemeester, gestorven den 26 junii anno 1586.

In eodem templo:

Cornelio ab Hogelande, consiliario et pensionario civitatis Dordracensis, uxor et liberi pietatis ergo in moerore posuerunt, vixit annis LVI, obiit XXI aprilis MDLXII. [1]

Catharina a Rammelcourt, uxor sequta maritum.

Ecclesiasticus CXXXVII: Mihi heri et tibi hodie.

Dordrechti olim in templo:

Mr. Vranco Boot celeberrimus ap. Hollandus advocatus post recusatam senatoriam dignitatem septuagenarius tandem oppressorum patrociniis immortuus est anno Domini 1557, XI mensis septembris.

Domicella Cristina ab Oisthoorn, uxor mr. Vranconis Boot, annos nata 36, unico tantum edito filio decessit anno 1629, 26 augusti.

In valvis apertis ad dextram imago Vranconis Boot et uxoris, in sinistra parte imago Dominici Boot et uxoris, matris XV liberorum.

In ipsa tabuli area excitatio Lazari e mortuis depicta.

In deselve op een sarck:

Hier leit begraven de edele heere Dominicus Boot, in sijn leven balliu ende dijckgreef in den lande van Zijp, Wieringerweert, sterf den 20 mey 1619. * Montfoort.

Ende jonckfrou Janna van Deuverden van Voort, huysfrou van doctor Johan van Beverwijck, de sterf den 16 augustus 1619.

 

 

 

 



[1] Bloys Z-H 1, p. 196 nr. 128.

-ocr page 131-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 221

 

Balivii sive praefecti Zuyt-Hollandiae

 

Aegidius de Voorschoten, anno 1285

Wilhelmus Wilhelmi de Zirczee, 1285

Johannes, dominus de Renesse in Zelandia, 1290

            qui post exulare coactus.

Alanus, a Dordracensibus trucidatus, 1299

Johannes a Sassenheim, 1330

N.N. Quequelius, anno 1336

Herbertus de Riede, eques, 1348

Tilmannus Oom Aegidii filius, 1358

Johannes de Leyenberch, anno 1365

Diedericus de Houweningen, eques, 1368

Herbertus de Liesvelt, eques

Paulus de Haestrecht, ex Arq[ueliis?], eques, 1384

Philippus de Lecka, nothus, 1406

cui captivo substitutus Joannes Venedam

Diedericus de Merwede, praefectus quoque Montis Gertrudis, 1414

Dominus de Ethe Drongene Nieuwe, 1426

Hendricus de Liesvelt, 1436

Diodorici van der Does, 1440

Florens de Eemskerck, 1445

Eodem Floris van der Dussen; Jacobus Poth, anno 1459

Floris Oom de Wijngarden, 1450

Wilhelmus Prijcker; Aegidius Adriani, anno 1468

Adrianus Johannis, anno 1470

Daniel de Praet de Moerkercken et Merwede dominus, eques, 1475

Witman Woutersz de Swindrecht, 1481

Jacobus Oom, eques, Florentii filius, 1488 (et 1508)

Didericus Jacobi frater, 1490

Johannes de Minnenbeeck, 1517

Ysbrandus Colsterius, anno 1521

Peter Schoock (obiit 1540), 1522

Jacob Queeckel Jacobi filius, 1537

Georgius de Linden dictus Mol (obiit anno 1574), 1559

Johannes Drenckwaerdius, 1574

Wilhelmus Zulenus Nieveltii, cuius tamen diploma non invenitur

Johannes Wensonius Adriani filius, 1581

Jacobus Muys, 1583

Dominus Arnoldus Muys ab Holy, 1592.

 

Insignia pleraque sequenti folio depicta sunt.

 

Quaestores Zuyt-Hollandiae

 

Johannes de Strijen, eques, anno 1325

Johannes Zayt Aegidii filius

Godescalcus de Brakel, scutifer, 1380

Johannes Maddyn ex Hannonia, 1385

Johannes de Steenberga, 1400

Johannes de Schoonhout, post biennium captus et a principe privatus offitio, 1405

Wilhelmus Coulsterius, anno 1408

Cornelius Georgii, 1410

Gerardus de Muylwijck, 1421

Jacobus Tacq Friderici filius, 1439

Wilhelmus Bollen, 1442

Petrus Annock, anno 1457

Florentius Crousing, 1460

Johannes de Lesanen (obiit 1496)

Johannes ab Esch, postea receptor generalis Hollandiae

Thomas Bokelarius, dominus de Alblasserdam, anno 1481

Johannes de Oudheusden, anno 1499

Jodocus a Cleyburg, Brielanus, 1501

Franciscus Cobels, anno 1505

Nicolaus Cobelius, anno 1506

Crispinus a Boshuysen Johannis filius, 1529

Wilhelmus a Drenckwaert Balduini filius, 1539

Balduinus Wilhelmi filius Drenckweerdius, 1543

Johannes de Bodeghem Delphensis, 1557

Andreas van der Goes Delphensis, 1572

Michael a Beveren, 1572

Wilhelmus a Beveren (adhuc anno 1614), 1584

 

Horum insignia quae nancisci potui hic adiunxi *

 

 

 

-ocr page 132-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 222

 

Oom, Leyenberch, Houweningen, Liesvelt, Haestrecht, Bastardus van der Leck, Venedam *

Merwede, Minnebeec, Van der Does, Van der Dussen, Poths, Prijcker, Moerkercken *

Heemskerck, Swijndrecht, Colster, Schoick, Linden Moll, Drencweert, Nievelt *

Wensen, Muys van Holy, *

Sequuntur insignia questorum Zuyt-Hollandiae:

Strijen, Sayt, Brakell *

Maddyn, Schoonhout, Steenbergen, Colster, Muylwijck, Tack, Lesanen *

Crousing, Annock, Beuckelaer, Bollen, Esch, Cleyburch, Cobel, Boshusen *

Oudheusden, Bodegem, Van der Goes, Beveren. *

 

Catalogus consulum Dordracensium

qui singulis annis singuli, ubi vero plures reperiuntur, ii substituti sunt.

 

Anno 1367 Wormbold de Ratingen Tilmanni filius

Eodem anno Hugo Boye, filius Egidii Oem

1368        Jacob Duic

1369        Arnoldus Boot Cornelii filius

1370        Allardus de Wingarde

1372    Nicolaus Oom

1374    Hugemannus Adami filius,

            Henricus Bit

1375        Worimboldus a Wingarde,

            Nicolaus Oom,

            Johannes de Witte

1376        Hugo Nicolai,

            Gerardus a Steenhusen Johannis filius

1377        Henricus a Naerssen Johannis filius,

            Allardus de Wingarde

1378    Henricus Naerssen

1381        Henricus Sasse,

            Henricus But

1382        Idem, Henricus ab Aerssen

1385        Wilhelmus Bomgaerd filius Wilhelmi,

            Jacobus Lisser

1388        Nicolaus Schoutete, Nicolaus Bauweel

1389        iidem, Wilhelmus a Tympel Florentii filius,

            Henricus Sasse

1390        iidem 2 posteriores

1391        Johannes a Slingerlant, Joannes Malegijs

1393    Johannes a Slingerlant, Nicolaus Moelenaer

1394    Caesarius Clauwardi, Nicolaus Vasont

1395        Jacobus Lisse, Johannes a Slingerlant,

            Joannes Maeldegijs

1396        Nicolaus Molenaer, Johannes a Slingerlant

1397        Cornelius Boot Arnoldi filius

1400        Wormboldus But Henrici filius

1404        Thomas Kint Petri filius

1405        Wilhelm Duic

1408        Cornelius Boot Arnoldi filius

1410    Thomas Kint Petri filius

1412    Petrus Hoddemont, Wormbold a Wingarde

1413    Tilman a Ratingen filius Hegemanni

 

 

 

-ocr page 133-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 223

 

1414    Thomas Kint Petri filius, Johannes a Naersen

1415    Wilhelmus Grammay[1] Humanni filius

1416    idem, Joannes Hugonis

1419    Joannes Fasont Nicolai filius

1420    Idem, Wilhelmus a Muylwijck Joannis filius

1421    Noido ab Amerongen Bartoldi filius

Walterus a Geuderen Walteri filius

Joannes Fasont

1422        Snellardus Duic Gisberti filius

Walterus a Genderen, Wilhelmus a Muylwijck

1423    Wilhelmus a Muylwijck, Wilhelmus Arnoldi,

unde Jongii descendunt; Thomas Kint

1424    Thomas Kint, Joannes Sanderus

1426    Snellardus Duic, Gisbertus Quekel Bernardi filius

1427    idem

1428    idem, Gerardus a Muylwijc

1429    Walterus a Genderen

1430        idem, Harmannus Vinc a Brandenburch,

Dieder van den Eick

1431    Walterus a Genderen

1432    idem

1433    idem, Johannes Grammay

1434    Johannes Grammay, Walterus Humanni

1435    Walterus Humanni, Alardus Susius Mathaei filius

Snellardus Duic

1436        Snellardus Duic, Abelus Petri

1437    Abel Petri, Didericus a Slingerlant Ottonis filius

1438    idem

1439    Snellardus Duic, Abelus Petri

1440    Abel Petri, Didericus a Slingerlant,

Godscalc Oem Godscalci filius,

1441    Godscalc Oem, Didericus a Slingerlant,

Snellardus Duic

1443    Jacobus Fraet Johannis filius, Abel Petri

1444    Abel Petri, Henricus Maech,

Hadrianus Haec Hermanni filius,

Reinier de Jonge Wilhelmi filius

1445    Reinier de Jonge

1446    idem, Jacob Fraet, Abel Petri,

Wilhelmus a Naerssen

1447    Wilhelmus a Naerssen, Abel Petri,

Diederic a Slingerlant

1448    Diederic a Slingerlant

1449    Diederic a Slingerlant, Jacobus Praet,

Godscalc Oem, Damasus Johannis

1450    Damasus Johannis, Diederic a Slingerlant,

Abel Petri

1451    Abel Petri, obiit in consulatu, et ei sufficitur

Cornelis Boot Arnoldi filius, Reinerus de Jonge

1452    Cornelis Boot, Alart Suys, Diederic Slingerlant

1453    Diederic a Slingerlant, Cornelis Boot

1454    Idem, Cornelis Boot

1455    Idem, 1456 idem, 1457 idem

Item Reinier de Jonge

1458    Idem, Jacob Fraet, Cornelis Boot

1459    Cornelis Boot, Renier de Jonge,

Arnold a Goeur Arnoldi filius

1460    Arnold a Goeur, Cornelis Boot

1461    Cornelis Boot, Reinier de Jonge,

1462    Reinier de Jonge, Jacobus Damasi a Minnebeec

1463    Jacobus Damasi, Johannes a Riebeec Diederici filius,

Johannes Oem Tilmanni filius

1464    Idem Oem

1465    Idem, Florens Oem, dominus de Wingarden Godscalci filius

1466    Johannes Oem, Alard Susius, Jacobus Damasi,

Tilman de Amerongen Noidi filius

1467    Jacobus Damasi a Minnebeke,

Florentius Oem, Aegidius de Ratingen Tilmanni filius

1468    Jacobus Damasi

1469    Adrianus ab Overstege senior Jacobi filius

1470    idem, Adrianus ab Overstege senior Jacobi filius

Nicolaus Loinc

1471         idem, Aegidius de Ratingen

1472         Aegidius a Ratingen

Adrianus Boey Hugonis filius

1473    Adrianus Boey, Jacobus Damasi

Florentius Oem a Wingarden

1474    Florentius Oem, Jacobus Damasi

1475    Jacobus Damasi, Wilhelmus Balduini,

unde Drenckweertii

1476    Jacobus Damasi, Wilhelmus Balduini

1477    Wilhelmus Balduini.

Eodem anno, cum plebs mortem Caroli, ducis Burgundie intellexisset, et veterem magistratum in Ordinem, et aliquos ex eo urbem relinquere coegisset, Hamatae factionis civibus hac occasione regimine urbis occupantibus electus fuit novus consul mense aprilis Cornelius Adriani; inde Diedericus a Beemont Godefridi filius.

1478    Cornelius Adriani, Aegidius filius Cornelii

 

 



[1] Balen 1677 geeft steeds Gramman.

-ocr page 134-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 224

 

1479    Aegidius Adriani

1480    idem

1481    idem. Cum a hoc anno urbs Dordracensis a Johanne dicto Egmondano capta, ut Aegidius ibi pugnans occisus esset, Hamatis partim occisis, partim exulare iussis, Asellani iterum rerum potiti sunt et 28 aprilis novus consul creatus Jacobus Damasi, qui cum multis aliis exul fuerat ab anno 1477.[1]

1482    Jacobus Damasi, Johannes Oem Diderici filius

1483    Johannes Oem, Nicolaus a Backel Diderici filius

1484         Johannes Oem, Nicolaus a Bakel, Gerolfus a Diemen

1485    Gerolfus a Diemen, Johannes Oem

1486    Wilhelmus Balduini, Nicolaus a Bakel

1487    Nicolaus a Bakel, Johannes Oem

1488    Johannes Oem, Gerolfus a Diemen

1489    Mr. Johannes Duic filius Wilhelmi

1490    Nicolaus a Bakel, Cornelius Damasi,

unde Mijlii originem habent.

1491    Cornelius Damasi, Johannes Oem, Nicolaus Bakel

1492    idem, Adrianus Okeri

1493    Adrianus Okeri, Cornelius Damasi

unde Mijlii originem.

1494    Cornelius Damasi, Wilhelmus Johannis filius,

Reineri nepos, ab Alblas, dominus de Mijle et Dubbeldam.[2]

Quae dominia anno 1496 ab Henrico van der Mijl emit Nicolai filius.

1495    Nicolaus Ockeri

1496    idem, Cornelius Damasi

1497    Cornelius Damasi, Nicolaus Ockeri

1498    Adrianus Ockeri

1499    Wilhelmus Johannis Reineri filius

1500    Cornelius Damasi

1501    Adrianus Ockeri, Wilhelmus Johannis Reineri

1502    Wilhelmus Johannis Reineri, hic cum eo anno a quodam suo cognato

e gentilitate Dousica esset confossus,[3] electus fuit in eius locum Adrianus Ockeri.

1503    idem, Adrianus Ockeri

1504    idem, Adrianus de Jode Arnoldi filius

1505    Adrianus de Jode, Petrus Oem Damasi filius

1506    Petrus Damasi, 1507 idem

1508    idem, Florentius a Tol Florentii filius

1509    Florentius a Tol, Bartoldus Diderici

1510    idem, Bartoldus

1511    Petrus Damasi

1512    idem, Bartolomeus Diderici

1513    Bertoldus Diederici, Petrus Damasi

1514    iidem, inverso ordine

1515    Bertoldus Diederici, Petrus Damasi

1516    Petrus Damasi

1517    idem

1518    idem, Bertoldus Diederici

1519    Bartoldus solus, qui et sequenti anno in officio obiit.

Cuique successit Petrus Damasi.

1521    idem

1522    Cornelius Cornelii Petri, ex fratre Cornelio nepos

1523    Petrus Damasi, Jacobus Oem Jacobi filius

1524    Jacobus Oem obiit in officio 18 aprilis,

et ei surrogatur Gerardus Bogardus Cornelii filius,

donec solemni modo eligeretur Johannes Wilhelmi filius ab Alblas;

filius illius Wilhelmi, qui a sicario peremptus fuit, dominus de Milae.

1525         Johannes Wilhelmi, Johannes Vranconis

1526    iidem inverso ordine

1527    Johannes Wilhelmi

1528         idem, Florentius Colsterus Isbrandi filius

1529         idem, Colsterus

1530         Johannes Wilhelmi

1531         Johannes Wilhelmi, Florentius Colsterus

1532         Idem, Colsterus

1533         Johannes Wilhelmi

1534         Florentius Colsterus, mr. Wilhelmus Stoop Adriani filius

1535         mr. Wilhelmus Stoop, Johannes Wilhelmi

1536         Johannes Wilhelmi

1537         Wilhelmus a Drenckwaert, Johannes Wilhelmi,

Nicolaus Balduini filius, Franciscus a Tol Florentii filius.

1538         Wilhelmus a Drenckwaert, Johannes Wilhelmi

1539         Johannes Wilhelmi

1540         idem

1541         Idem, qui obiit 2 aprilis; surrogatur ad tempus Franciscus Tol,

donec eligeretur Arnoldus van der Mijle, Johannis Wilhelmi

gener; Cornelii filius Cornelii; Nicolai Damasi pronepos.

1542         idem

1543         idem, Wilhelmus a Drenckwaert

1544         iidem, inverso ordine

1545         Arnoldus Mijlius

1546         idem, Wilhelmus a Drenckwaert

 

 



[1] 1480 Giellis Adriaensz, tot opten 6. April in ’t najaer, als wanneer die stede door de Kabbeljausche was verrast en ingenomen, hij, metten onderschout op straat wierd doodgeslagen. En is opten 7. in zijn plaats gekosen Jacop [van Minnebeke] heeren Damasz, die sederd het jaer 1477, toen de Hoeksche bovendreven, balling was geweest te Huesden. Zie Balen 1677, p. 246.

[2] Willem [van Alblas, heeren] Jan Reyners zoenszoen, [ambochtsheer van der Mijle en Dubbeldam], zie (incl. de rechte haken) Balen 1677, p. 247.

[3] Balen 1677, p. 248, vermeldt dit voorval niet.

-ocr page 135-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 225

 

1547         Wilhelmus a Drenckweert

1548         Aernold van der Mijl

1549         idem, Wilhelmus a Drenckweert

1550         Wilhelmus a Drenckweert, Hugo Kool Petri filius

1551         Hugo Kool, qui obiit anno 1553, Arnoldus van der Mijlius

1552         idem, Mijlius

1553         Wilhelmus a Drenckwaert

1554         idem, dominus de Giessenburch, obiitque is eodem anno; Arnoldus van der Mijlius

1555         Arnoldus Mijlius

1556         idem,

1557         Jacob Oem

1558         idem, Arnoldus Mijlius

1559         idem, Arnoldus Mijlius

1560         idem, Balduinus a Drencwaert Wilhelmi filius

1561         idem, Balduinus

1562         idem, et Arnoldus Mijlius

1563         Arnoldus Mijlius

1564         idem, Balduinus a Drenckwaert

1565         Balduinus a Drenckwaert

1566         Arnoldus Mijlius

1567         idem, Balduinus a Drenckwaert

1568         Balduinus a Drenckwaert

1569         idem, Arnoldus Mijlius

1570         Arnoldus Mijlius

1571         Balduinus Drenckwaert, Arnoldus Mijlius

1572         Arnoldus Mijlius. Hoc anno cum 25 junii Geusii milites et exules

                 in urbem admissi essent, Bertholo Entes duce, consul

  15 novembris creatus Cornelius a Beveren Petri filius.[1]

1573         idem, 1574 idem

1575    Michael a Beveren Cornelii, frater Cornelius Henrici

1576         Cornelius Henrici

1577         idem, Jacobus Muisen Petri filius

1578         Jacobus Muis, Cornelius a Beveren

1579         Cornelius a Beveren, Wilhelmus Diederici filius Stoop

1580         Wilhelmus Stoop, 1581 idem, Cornelius a Beveren

1582    Cornelius a Beveren

1583    idem, Wilhelmus Stoop

1584    idem, 1585 idem et Cornelius a Beveren

1586         Cornelius a Beveren obiit subito in curia; subrogatur Jacobus Cool Adriani

   filius, donec eligerentur Wilhelmus Johannis Wittius, [2]

   Cornelius Francisci Wittius

1587         Cornelius Francisci Wittius

1588         idem, Jacobus Cool

1589         Jacobus Cool, Wilhelmus Wittius

1590         Wilhelmus Johannis Wittius, Cornelius Francisci Wittius

1591         Cornelius Francisci Wittius

1592         idem, Wilhelmus de Jonge Wilhelmi filius

1593         Wilhelmus de Jonge

1594         idem

1595         idem, Willem de Beveren Cornelii filius

1596         Willem de Beveren

1597         Cornelius Francisci Wittius, Wilhelmus a Beveren

1598         Wilhelmus de Jonge

1599         idem

1600         Wilhelmus Jonge, Cornelius Francisci Wittius

1601         Cornelius Francisci Wittius

1602         idem, Wilhelmus a Beveren

1603         Wilhelmus a Beveren

1604         idem, Adrianus Johannis

1605         Adrianus Johannis

1606         idem, Cornelius Francisci Wittius

1607         Cornelius Francisci Wittius

1608         idem, Wilhelmus a Beveren

1609         Wilhelmus a Beveren

1610         idem, Adrianus Johannis

1611         Adrianus Johannis

1612         idem, Cornelius Francisci Wittius

1613         Cornelius Francisci Wittius

1614          

 

 

Catalogus syndicorum reipublicae Dordracensis

 

1466    Zegerus Aubry

1474    Cornelius de Jonge, Dordracensis, post consiliarius Hagiensis, obiit 1504

1480    Joannes de Schoonhoven

1482    Paulus de Amersoye, Gelder

1496    Johannes Wemsen Fac filius, adiunctus Paulo de Amersoy

1503    Jacobus de Hoely, adiunctus Wensen, mortuo anno 1502 Paulo

1506    Albertus a Loo, adiunctus Wensenio

1511    Wensen solus, cum Albertus a Loo factus esset consiliarius Hollandiae, qui obiit Hagae 1524.

1513    Gerardus Boogard Cornelii filius, adiunctus Wensio

1514    Florentius Oem de Wijngarde, adiunctus utroque

1519         Gerardus Boegardus solus, cum Wensenius et Florentius Oem expresso mandato Caroli, regis Hispaniae post imperatoris, sub poena capitis et dispendio bonorum, nisi paruisset muneri suo. Se abdicare, et urbe relicta, alio migrare >

 

 



[1] Onder [Van der Mijles] burgemeesterschap, na ’t verdrag, gemaakt met Bartholt Entens, opten 25 van zomermaand, de watergeusen te Dordrecht wierden ingelaten, en zijn … weder gekoren … Zie Balen 1677, p. 253.

[2] Balen 1677, p. 255, schrijft hier uitvoerig over.

-ocr page 136-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 226

 

               > coactus fuerit, propterea quod commodo urbis invigilans, privilegia illius in diminutionem authoritatis regiae interpretari

               ausus fuerat.

1520    Jacobus Teylingen adiungitur Bogardo, verum paulo post obiit.

1522    Judocus Betz, Mechlinus, Bogardo et Omio iungitur.

1525    Betz solus, cum Bogardus obiisset, et Oem factus esset consiliarius Hagiensis.

1537    Nicolaus Grotius Bartholdi filius, Delfensis, iungitur Betzio.

1538    Gerardus a Bladegem, Dordracensis, iungitur Grotio.

1541    Nicolaus Grotius solus.

1547    Adrianus de Jonge adiungitur socero Grotio.

1549    Wilhelmus Schokius, Dordracensis, Tilmanni filius, adiungitur Grotio, loco Jonge.

1553    Cornelius ab Hogelande Gaspari, Zelandus, qui fuerat praeses Ultraiectensis, filius, iungitur Grotio et Schoockio.

1556         Nicolaus Grotius obiit, relicta vidua Apollonia a Sweten.

1563    Petrus Cornettus iungitur Schokio post mortem Hogelandi.

1572    Schokius a mutatione rerum alienus urbe excessit, et Cornettus capitur. Qui inde dimissus in Brabantiam patriam abiit, obiitque ibi anno 1607, aetate 77, Granvellani alumnus studiorum.

1573    Adrianus Wensen Johannis filius, et Jacobus Pauli filius, Dordracenses ambo.

1584    Jodocus Meninius, natus in Flandria, adiungitur Paulo,[1] cum Wensenius factus fuisset consiliarius in Supremo Hollandiae senatu, ubi obiit subito 1592.

1590    Ludovicus Menenius solus, postquam Jacobus Pauli factus esset consiliarius Hollandiae.

1591    Johannes Beeckius Mathei filius, patritia apud Embricenses familia oriundi, munere fungitur, unacum Menenio.

1595    Beeckius solus, cum Jodocus Meninius senatus Dordracensis gratia excidisset planissime, et alibi sibi providere esset coactus.

1598    Jacobus Eindius, Caroli Eindii Antwerpiani filius, et Rochus Honardus Thomae filius, adiungitur Beeckio.

1601         Rochus Honart, creatus consiliarius in Magna Curia Hollandiae.

 

Familiae Dordracenses

Nobiles et patritiae ab anno 1300 et ante, ex codice Rat[ingen] Dordracensi,

a Waltero Gouthovio collectae

 

Amerongen - obiit postremus eius familia anno 1502, aetate 8, Noydo Amerongen.

Buys

Boot - Cornelius, consul 1461, cuius pronepos Dominicus Boot consiliarius Hagae anno 1562.

Boll – Jacobus Bol, receptor generalis Hollandiae 1570. – Boye.

Bisanten – Beveren

Bladegum – Tilman, pensionarius 1350.

Bauweel – Nicolaus, senator 1325.

Bogaert – in Brabantiam migravit.

Beemont – Busser

Boucquet – oriunda familia Gemblaco, nam Blasius Boucquet 1492 Dordraci factus monetarius, huius pronepos Wilhelmus Boucquet, patronus causarum.

Brouwer – anno 1463 Johannes Brouwer, thesaurarius Dordracensis.

Cuyl – Cool – Diemen

Duyck – ex ante 250 annos filia nupta domino Wassenario.

Diemen – alia familia a superiori, unde Wilhelmus, consiliarius, pronepos Florentii, qui vixit Dordraci anno 1441.

Van den Ende – Eland

Drenckwaert

Feytop

Genderen – Goyer

Grammay – Gelre

Van der Halle – Halling

Haddemont -  Petrus, consul 1412

Jonge – Jode

Kuynre – Kegelaer

Keyser

Van der Lindt – unde Lindanus, episcopus – Loeuf

Mitvelt – Maldeghem

Molenaer – Moll

Muylwijck – Molen

Moerman

 

 



[1] Hs. abus. ‘paulio’.

-ocr page 137-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 227

 

Malburg – unde Henricus, capitaneus contra Frisios, anno 1400.

Nemerii – Naersen, familia dives

Overstege – Adrianus, consul anno 1469, huius posteri Bergas migrarunt ad Somam.

Pallas – Prijcker

Queecquel

Ratingen – migravit Traiectum ad Rhenum; ab hac familia Dordraci fundatum hospitale sancti Sacramenti.

Riebeeck – Johannes, consul 1463

Rode

Sasse – Snouck

Schoonhout – Schore

Scaert – Petrus Scaert, castellanus Lovaniensis 1492.

Steenbergen – unde Johannes, receptor generalis Hollandiae 1399.

Samecoper – Stoop

Slingerlant – Scoutete

Taeker – Tol

Tack – Jacobus 1439.

Vriese – Jacobus, mortuus Hierosolymi 1476.

Vincke – Hermannus, senator Dordracensis anno 1312.

Vasont

Wijngarden – (alia ab Omiorum) praedives familia – Witte

Wynter

 

Sequuntur quaedam insignia harum familiarum Dordracensium

Ratingen, Wijngarden, Duic, Witte *

Naersen, Sasse, But, Schoutete *

Tympel, Slingerlant, Grammay, Vasont *

Amerongen, Genderen, Jongii, Vinc a Brandenburg *

Suys, Abel Peters, Boot, Goeur *

Riebeec, Overstege, Milii, Alblas *

Jode, Tol, Bogard, Stopii *

Cool, Tack, Buys, Bisanten *

Bladegem, Bauweel, Beemont, Busser *

Boucquet, Brouwer, Cuyl, Diemen *

Ende, Goyer, Halling, Kuynre *

Kegelaer, Lindt, Mitvelt, Molenaer *

Pallas, Steenhusen, Rode, Vriese *

Schore, Steenbergen, Scaert, Steenbergen *

Musenbroec, Blijenborch, Grijp, Gouthoven *

 

 

 

-ocr page 138-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 233

 

In Sprang op een memorietafel in de kerk: *

Aldaar op een zerk:

[] Hier ligt begraven heer Adam van der Duin, ridder, gestorven in ’t jaer ons Heeren MCCCCXVII, op st. Antonisdach; en joffrou Christina van Willestein Foeckensdochter, Adams wijf was. Bid voor die zielen.[1]

Ende Aleid van der Mij, heer Jacob Adamssoon, op

st. Stevens dach MCCCCLX, b.v.d.z.

 

 

 

 



[1] Geciteerd in Hoek 1994, p. 59, afb. op p. 60.

-ocr page 139-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 249

 

Tot Tholen in de kerck leyt een sarcksteen met de navolgende epitafe ende wapenen:

Hier leyt begraven heer Guy Anthonissoon van Blois, heerscap in Poortvliet, die sterft anno 1527, ende vrou Digna van Bloyis, dochter van Willem Adriaen Volker van Asmansbroeck, mede ambachtsvrou van Brouge, de starff anno XVcXVI, den XV dach van meert..

Forte wijlen … * [Blois van Botland, Botland, Reimerswaal].[1]

 

 

 



[1] In 19e eeuwse hand bijgeschreven.

-ocr page 140-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 253

 

In Zeelandiae Gozeo in templi choro lapis est hisce signis notatus *

 

 

 

-ocr page 141-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 255

 

Abates Middelburg

 

Walterus, abbas Middelburgensis, vivebat anno 1233, 1147. *

Henricus, abbas Middelburgensis, anno 1313.

Nicolaus, abbas Middelburgensis, 1325.

Heer Willem van der Does, abbas Middelburgensis, vivebat anno 1390, 1401.

Heer Wigger Gerrit Dussemsz volchgden heer Willem 1405.

Johannes Swaen, abbas Middelburgensis, anno 1423.

Heer Nicolaes van Colster, abbas Middelburgensis 1427.

Petrus van Dam, abbas Middelburgensis, anno 1452.

Heer Jan Danckart van Westcappel, abt te Middelborch, anno 1485.

Heer Peter van der Capelle, na dode heer Jans Danckart, anno 1500.

Maxaemilianus van Bourgoigne, abt, anno 1519, 1526.

Cornelis van der Goes, abt van Middelborch, anno 1536.

Heer Floris van Schoonhoven, abt anno 1546, sterf den 4 meert anno 1549.

Na heer Floris van Schoonhoven, in september 1549, is gecosen heer Mathijs van Heeswijc, prelaet van Middelborch.

 

 

 

 

-ocr page 142-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 259

 

De oude hofstede van Alcmade, leggende oostwaerts het huys te Warmont, daer Gouthoven mentie van maect, wert nu bij Sijbrant genaemt van Alcmade door coop bezeten, sijn huysfrouw is Duyst. Seyt verarmt geweest te sijn de voorouders, doch van de rechte[1] Alcmades gecomen.

Het huys ende goet Alcmade, dat naerder Leyden staet, hebbende noch eenige oude ruynen, wert nu bij de Lockhorsten beseten, hetselve gecocht hebbende van den heere van Rijnswoude, uuyten geslachte van Hamale in den lande van Ludich, wiens moeder was Culemborch, ende haer moeder Colster, aen de Alcmades gehuwet.[2]

 

 

 



[1] Hs. abus.: rechte rechte.

[2] Geciteerd door Bijleveld 1907, p. 77

-ocr page 143-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 260

 

Slydrecht begroot in 1234 mergen, wert gedeelt in 3 ambachten:

a. Naeltwijck,[1] waervan heer is mr. Adriaen van Blijenborch, heer Jacobssoon, voert het wapen ende naeme van de oude heeren van Naeltwijck in Westlant, erfmaerschalcken van Hollant, groot 620 mergen.

b. Lockhorst, groot 423 mergen, te leen gehouden van de huse van der Meruwe, bij joffrou Geertruyt van Lockhorst Vincentsdochter, weduwe van joncker Nicolaes van Mathenesse, voert het wapen Lockhorst bij Amersfort.

c. Niemantsvrint, groot 206 mergen, te leen gehouden van den huyse van Nienrode, ende is daervan ambachtsheer mr. François van der Burch, voor de eene helfte, ende Anthonis Pleu­nen van der Wiel, voor de ander, bij coope van mr. Jacob van der Eyck, secretaris van den hove van Zuyt-Hollant. *

Giessenoudekerck wert te leen gehouden van de graeffelickheit van Hollant, tsamen 1880 mergen, ende is daermede verlijt anno 1413 Wischart van Honswijck, doordien den heer Walraven. van Bredenrode de spade daer op den dijck hadde gesteken. Na is ’t gecomen op heer Aernt van Gent, wiens dochters Mathild ende Cristina ’tselve hebben overgegeven anno 1465 Jacob Pot, bailliu van Zuyt-Hollant, bij wiens overgifte anno 1470 daermede verlijt is Claes van de Werve, ende is gedescendeert tot Hendrick van Wijngarden, als getrout hebbende joffrou Leonora van de Werve, dochter van Joost Giessendam. Is oock anno 1450 gecomen aen Aernt van Nederveen, ende na aen Willem van Drenckweert Bou­wijnssoon, noch heeft anno 1382 heer Otto van Arckel possessor geweest van ’tselve. *

Giessennieukerck, groot 750 mergen, te leen gehouden van de graeffelickheit van Hollant, ten hogen jurisdictie, is met sijn toebehoren mede gecomen uuyt de huysen van Bredenrode ende Gent, ende anno1495 in den geslachte geweest van Wena, ende Jacob van Wena heeft het anno 1554 overgegeven Willem van Drenckwaert, ende is anno 1593 daermede verlijt joffrou Corne­lia van Drenckwaert, getrout met Jacob Taets van Amerongen, wiens soon jonker Willem het noch heeft. Siet achter, fol. 131. Hieronder is mede begrepen de Moeusenbroeck, eertijts een dorp, nu beseten bij mr. Adriaen van Liesvelt van Moeusenbroeck. * 

 

 

 



[1] In marge: allodial.

-ocr page 144-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 261

 

Alblasserdam, groot 629 mergen, wert gehouden te leene van de graeffelickheit van Hollant, eertijts[1] bij vrou Margareta van Beyeren, hertoginne van Cleve, ende nae bij Harman Vinck van Brandenburcgh, na gecomen aen de kinderen van Ghiessen, oeck aen de Beuckelaers, ende anno 1533 aen Wouter van Outheusden, ende bij aliantie aen Arent Cobel, als getrout hebbende joffrou Anne van Outheusden, na geërft bij testament Aernt le Grant, geseit Cobel, alsoeck aen joffrou Maria Doublet, weduwe van Domini­cus de Pottere, thesaurier van den prince van Oraigniën etc. *

Molenaersgraef, groot 753 mergen, wert te lene gehouden van de graeffelickheit van Hollant ende is daervan ambachtsvrou Jacomine de Lange, eerst weduwe van joncker Augustijn Turck ende na seigneur Johan Lannoy. *

Hofwegen, groot 168 mergen, wert te leene gehouden in hooge juris­dic­tie, ende is anno 1421 overgegeven bij heer Willem van Bredero­de aen heer Aernt van Gent, ende is daermede anno 1438 verlijt Wouter van Blocklant, ende in den jaere 1516 gecomen aen Julia­na Boeckelaer, als erfgenaeme haers vaders, die ’tselve anno 1531 over heeft gegeven aen Seger van Alveringen tot den jaere 1601, als wanneer Segelijn van Alveringhen, sone van Samuel ende neve van Josue van Alveringhen, die heeft overge­geven an mr. Jacob Manmaker ende is gecomen anno1613 bij sijn overlijden aen Engelbrecht Manmaecker, sijn sone, daer moeder van was Loyse de Oyenbrugge. *

Wijngarden ende Ruybroeck, groot ontrent 636 mergen, te leene gehouden van de graeffelickheit van Hollant in hoge jurisdic­tie, is daermede anno 1421 verlijt heer Aernt van Gent, bij overgift van heer Willem van Brederode, ende anno 1451 overge­geven aen Godscalc Oom, ende wert nu gepossideert bij heer Jacob van Wijngarden, heer van Benthusen, als getrout hebbende joffrou Anna van Rijne. *

 

 

 



[1] In marge: Is een deel van Nederwaert.

-ocr page 145-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 262

 

West-Barendrecht wert te leen gehouden van de graeffelickheit van Hollant, ende is anno 1440 verlijt Jacob van Minnebeecke Damissoon, ende bij sijn overlijden sijn soon Jacob 1487, die ’tselve anno 1491 overgegeven heeft aen vrou Elisabeth van Praet, vrou van Moerkercke, in welcken geslachte het is geble­ven totten jaere 1564, wanneer Petronella van Praet dat overg­af aen heer Carel van Bronckhorst, die het nagelaten [heeft] sijnen sone Maxemilian, grave van Bronckhorst, vrijheer van Batenburgh ende Steyn. Is groot 197 mergen, het buytenlant, bedijckt anno 1555, is groot 220 mergen.[1] *

Papendrecht, te leen gehouden van Hollant in hoogen gerechte, eerst bij den huse van Bredenrode, groot 616 mergen. Anno 1415 stack heer Walraven de spade op den dijck, doch daerna heer Willem van Bredenrode daermede verlijt, gaf de heerlickheit over aen Aernt van Genth anno 1421, ende ’tselve vervallen sijnde door wanversueck anno 1476, daermede verlijt Reynier van Hemer­ten, vercocht anno 1480 bij Gijsbert van Hemerten aen Tielman Oom Godscalcsoon, wiens nacomelingen deselve hebben beseten totten jaere 1570, wanneer de erfgenamen van Willem Oem, leste heer van dat geslacht, die bij spadesteeckinge hebben verlaten aen ’t gemeen van Alblasserweert, totdat anno 1625 dese heerlickheit bij coope ende transactie, ter saecke van oude pretensen, geco­men is aen Tielman van Muylwijck, oudtste soon van mr. Jan Muylwijck en Elisabeth Schoock, naeste leenvolger van Willem Oem. *

Alblas, iuxta Cluver veteris Ad-tablas, is een seer out vermaert ambacht, is groot 1210 mergen. Wert te leen gehouden van Hollant ende heeft ’tselve anno 1280 heer Dirck van Teylingen vercocht aen Nicolaes Souburgh, soo het hem was bij dode Henrics van Alblas aengecomen. Is mede bij gifte haers broeders vrou Margriet van Beyeren anno 1408, ende Ocker Jans anno 1454, bij cavelinge der goederen van de kinderen van Giessen noch anno 1598 aen Hubrecht Stacholder, wiens soon het vercocht aen heer Cornelis van de Mijl. *

 

 

 



[1] Oost-Barendrecht voert als hier.

-ocr page 146-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 263

 

De twee Aertsbergen, gelegen in Zuyt-Hollant, daerin gele­gen is het dorp Aertswaert op de Mase, bij sommige oude scriften genaemt Hartsweert ofte Hereswaert, ende Arentsweert op de Alm, sijn tsamen groot 703 mergen.

De Eem, de Voorn, de Dussen, de Alm, de Dubbel, Dort, Middeel sijn alle rivierkens in de Zuyt-Hollant, neffens de Mase ende Merwede, daer verscheide ambachten ende heerlicheden haren naem van behouden hebben. Siet Van Eyck, in de Bescrivinge van den lande van Zuyt-Hollant, zijn de ambachten van Op- ende Uytalm, Eem met Eemskerck ende Voornsaterwaert bij het huys van den Berghe van de graeffelickheit van Hollant gehouden tot een recht ende quaet leen, ende heeft keyser Carel V anno 1524, questie daerover geresen sijnde tusschen den procureur gene­rael ende ’t voorscreven huys, aengaende het vervallen van de voorseyde lenen, graef Oswald van den Berghe de voorseide leenen van nieus vergunt tot gelijcke rechtleen, ende deselve sijnde weder vervallen, bij het sterven van grave Harman, sonder mans-oir, den 9 mey 1611, sijn weder aen de graeffelickheit behouden.

Godscalsoort heeft sijn naem van Godscalck Oem, hiervan is anno 1624 bedijckt 104 mergen lants, 76 roeden. Die heerlickheit is allodial, hebbende hoge jurisdictie, ende compt toe de gemene ingelanden.

Heynkensoort, 386 mergen lants, wert bij joncker Gerart van Assendelft, heer van Cralingen, als ambachtsheer beseten, ende van den graef van Hoorn te leen gehou­den. *

Almonde is gecomen uuyt het huys van Strien, ende is dit ambacht het stamhuys van het geslacht Almonde, nu noch onder water ende werd de vischerie hiervan, gelijck van Stanthasen alsoeck de Swaluwe ende Twintichhoeven mit Dubbelmonde gehou­den bij prince Frederick Henrick van Oraingiën tot een Hollants leen. *

 

 

 

-ocr page 147-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 264

 

Maesdam, leggende bij noorden van de Mase, is eerst na de be­dijckinge ende het toedammen van de Mase, anno 1438 gedaen, gefundeert, nu groot 262 mergen, wert te leene gehouden van de graeffelickheit van Hollant, ende is daermede  anno 1497 ver­lijt Jacob Heermans, anno 1505 schepen tot Dordrecht, bij dode Jacob Reniery, sijn outoom, ende in ’t selve jaer Gijsbrecht Heerman Jacobsz, anno 1541 Boudewijn Gijsberts, ende anno 1578 Petronella van Hoochlande, dochter van mr. Cornelis, pensionaris van Dordrecht, weduwe van Boudewijn Heermans. In ’t selve jaere, bij overgifte van haer, joncker Arent van Dorp, die ’t voorseide ambacht nagelaten heeft Philips van den Bosch, sijnen neve, die het vercocht aen Jacob Manrycque anno 1612, ende [bij] dode van den selven anno 1615 verlijt op Anton Manrycque, sijnen broeder. *

De Lint is gedeelt in verscheyen deelen, als den Grooten Lint, den Cleynen Lint, wesende een 16e part van ’t geheel, contribueert tegens 172 mergen, 250 roeden. Hiervan is ambachtsheer geweest Pieter Hugensz van Heerjansdam ende Schobbenlant, die ’t nagelaten heeft sijn sone Hugo Peterssoon, wiens soon was Joris Hugensz, heer van Jansdam ende Lindt, genaempt Joris Mol, baillou van Zuyt-Hollant, bij wiens overlijden het gesuccedeert is op joncfrou Maria, sijn suster, die bij Willem van Beveren, heer Peterssoon, geprocreert heeft joffrou Alijt van Beveren, ambachtsvrou van Lindt, huysfrou van Adriaen van Beaumont, ende moeder van […] van Beaumont, ambachtsheer van der Lindt ende joncfrou Clementia, bij dode haers broeders am­bachtsvrou van ’t voors. ambacht, nu getrout met Arent Mar­tensz, heer van Oost-Barendrecht ende Schobbenlants ambacht, schepen in Dordrecht. *

Kiefhoek, gelegen aen de Devel, genaempt Heer Daniel ende heer Arnoutsambacht, van de welcken het eerst is bedijckt; ende heeft geleeft Floris van Kijfhoek anno 1435. Jegenwoirdich is am­bachtsvrou van de twee delen van ’t achste part joncfrou Elisabeth van der >

 

 

-ocr page 148-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 265

 

> Mijl Johansdochter, in tweeden huwelick getrout met Jacob van Lanscroon ende in ’t andere derde part vrou Anna van Assendelft, vrou van Assendelft, Heemskerck, Castricom etc., ende wert gehouden van de graeffe­lickheit van Hollant. *

Heer Oudelantsambacht legt aen de Develsijde ende is groot ontrent 250 mergen, is een achtste part bedijckt bij heer Oudelant, daervan sijnen naem hebbende, ende uuyt het selve geslacht gecomen te sijn op de Queeckels. Hebbende daervan am­bachtsheeren geweest onder andere Jacob Queeckel van Wiel­drecht, die sterf anno 1528, item Jacob Queeckel van Wiel­drecht Jacobz, die anno 1559 is overleden, ende is tegen­woirdich ambachtsvrou vrou Anna van Assendelft etc., hou­dende ’tselve te leen van de graeflickheit van Hollant. *

Schobbelantsambacht is een 16e part mede gelegen aen de Develsijde, groot ontrent 173 mergen, ende soo men meent, heeft sijn naem heer Schoblant van Sevenbergen, de eerste bedijcker van ’tselve ambacht, wiens descendenten het vercocht hebben aen Pieter Hugenz, ambachtsheer van Jansdam etc., die sterf anno 1515. Hebbende ’tselve ten huwelick gegeven met sijn dochter, joffrou Adriana van Heerjansdam, aen mr. Gerart Bogarts, pensionaris der stadt Dordrecht, die tsamen wonende joffer Clara Bogardt, ambachtsvrou van Scobbelant, huysfrou Adriaen van Blijen­burg, heer Adriaenssoon, schout tot Dordrecht, unde Adrianus, pater magistri Adriani, praetoris Dordracensis, die sterf anno 1599, [sine herede], makende ’t voors. leen aen sijn huysfrou Alijt Wynt­gens, ende bij haer anno 1603 opgedragen aen Arnout Martensz, ambachtsheer van Oost-Barendrecht ende Schobbelant, die ’tselve hout te leen van de graeffelickheit van Hollant. *

Wort bevonden dat anno 1421 daermede wert verlijt Arent van Leyenberch, bij opdracht van Dirck van Swieten, ende anno 1478 IJsbrant van Coulster, anno 1513 Peter Schoock.

 

 

-ocr page 149-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 266

 

Cappel aen de Langestrate in den Groten Waert van Zuyt-Hol­lant, leen van de graeffelickheit, bij verscheide geslach­ten beseten geweest, als Duyn, Oem, Merwede, Sprang, Schrevel, Paridaen ofte Partants, Bruhesen, Gent ende eindelicken door successie in den geslachte van Raveschot, nu bij joncker Aernt van Ravenschot gehouden. *

Crayestein  in de Dortse weert heeft eertijts een schoon casteel gehadt, ende was beseten van de stendelingen van Har­dincxvelt uuyt den huse van Haeften. Wert nu bij heer Wouter van Crayestein gehouden te leen van den heer van Bredenrode, tot een onsterffelick erfleen, ende gecocht van joncker Hu­brecht van Malsen, heer van Tilborch, als getrout hebbende vrou Ottolina van Hargem, vrou van Oosterwijck, is gelegen tusschen de rivieren de Graef ende Merwede. *

Carnesse is gelegen geweest in de oude dijckage van Rieder­waert, gehouden van de heerlickheit van de Merwede, ende is daer nu van ambachtsheer joncker Gedion van den Boetzelaer ende van Asperen, heer van Langeraeck ende Nieupoort, gouverneur van Wou­drichem etc., ende ambassadeur ordinaris van den Staten aen den coninck van Vrancrijck, tsamen groot 434 mergen, 62 roeden. *

Crimpen is groot 118 mergen, ende heeft behoort aen die van der Leck ende na gecomen met houwelick aen die van Nassau. Siet daervan de Bescrivinge van Jacob van Eyck van den lande van Zuyt-Hollant. *

 

-ocr page 150-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 267

 

Dortsmunde, een heerlickheit bij de Beverens gehouden van ’t jaer 1255, Roelof Daniëlsz anno 1304, Henrick 1347, Wilhelm Henricks 1363, Daniël Willemsz anno 1400, Willem Daniëlsoon 1427, Nicolaes Willemsz 1454, joffrou Gijsberta van Beveren Willemsdochter, douaigere van Dortsmonde, joffrou Suete Nico­laesdochter, leenhouster van Dortmonde 1471, cui maritus Willem van Braeckel Reynoutsoon, unde Willem van Braeckel Willemsz anno 1494, mr. Willem van Beveren, secretaris, anno 1484, leenhouwer van Dortsmunde, bij dode sijns neefs Willem van Braeckels; anno 1500 mr. Jacob Willemsz, Nicolaes Willem­soon anno 1505. Cornelis van Beveren Nicolaessoon 1510. Anno 1551 Nicolaes Cornelisz, leenhouder bij dode sijns vaders; Pieter Nicolaessoon, joffrou Mechtelt Nicolaesdochter anno 1616. Is nu vercocht aen Cornelis van Blijenborch Heymans­soon, ende wort bij Wolffart sijn soon beseten. *

Het ambacht van Eem is van outs begripende Eemkerck, Eemstein ende Almstein, is weleer gepossideert bij die van Arckel, als sijnde gealiëert met die van Eem. Siet de Bescrijvinge van Zuyt-Hollant bij Jacob van Eyck, anno 1628 te Dort uuytgegeven. *

 

 

 

-ocr page 151-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 268

 

Brandwijck solebat esse Quintini Weytsen, consiliarii Hollan­die, hodie neptis eius ex filia, nupta Reinero Oldenberneveltio, venatori, praefecto, possidet. Continet 1040 iugera eius et olim domini, dominus Petrus van der Lecke, na Peter Vinnentsz van der Damme, et anno 1351 Johannes, dominus de Arckel. Ad Nas­sovi­os etiam pervenit, a quibus ad Omios, inde ad Assendelfios ac tandem Mijlios. *

Barendrecht solet esse ex antiquissimis Zuyt-Hollandiae insu­lis, et pertinere ad gentem Oem, donec Mechteldis, huius loci haeres, nupsit Diederico Wassenario, qui obiit anno 1391, hodie peculium est Lamorali Lignii, cuius avia paterna domina erat Wassenaria et Barendrechtana, qui vendidit nuper Arnoldo Marti­ni filio. Fuit et olim Gerardi Hornani, qui transtulit in Joan­nem Egidium, Zuyt-Hollandie prefectum, ex gente, ut creditur, Omia, anno 1322. *

Berchambacht vel ’s Heeraertberge stirpis Nieveltiae est, ex sorore Johannis Naelviceni, equitis, ante 120 annos fuit et Vlietio­rum, Wassenhoviorum, Wijngardiorum et Petri Magni filii Jacobi. *

De hofstede van Binckhorst hielt anno 1457 Aernt van Swie­ten te leen van de graeffelickheyt van Hollant. Anno 1398 draecht heer Simon van Benthem sijn huys te Binckhorst aen de graef van Hollant op, en wert daer weder met verlijt. *

Beijerlant, lest vercocht in de treves bij grave Carel van Egmont aen Diederick van der Nat, ende bij de Staten van Hol­lant genaest. *

Besoyen aen de Langstrate, een dorp ende heerlickheyt, te leen gehouden van de graeffelickheit van Hollant, compt nu Gerart van Assendelft, heer van Cralingen, gecomen bij aliance van het oude geslacht Besoyen. *

 

 

 

 

-ocr page 152-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 269

 

Dubbelmond ad ostium stagnantis aquae Dubbel, heredium olim Wilhelmi Dubbelmondii, equitis, anno 1250. *

Anno 1532 dedit dominus Gerardus de Assendelft in feudum Josinae, sorori, Stefano Zulens van der Haer nuptae, villam de Dortoge in territorio Monasteriensi, vulgo Munster, in Hollant sitam, cum 64 iugeribus terris. *

Dussen nunc possidetur a Walravio de Genth, domino de Oyen, ex empto a Brechtiis, qui ex heriditate Dussiorum eo potiti erant. *

Dubbeldam, genaempt van het rivierken de Dubbel, lopende uuyt de Oude Mase tot in de Merwede, bij westen der stat Dordrecht. Dese ambachtsheerlickheit wort gehouden van de graefelickheit van Hollant in erfpacht, ende compt de erfnamen van heer Aernt van der Mijl, heer Cornelissoon, als getrout hebbende joffrou Maria, dochter van Jan van Alblas, heer Willemssoon, ambachtsheer van der Mijl, die een soone was van Willem Jan Reyersz, borge­meester van Dordrecht. *

Groot Waspick,[1] gehouden bij heer Aernt van Raveschot van de graeffelickheit van Hollant, ende Cleyn Waspick van prince Henrick Frederic. *

 

 

 



[1] Geschreven boven ‘Cappel-Ambacht’(doorgehaald).

-ocr page 153-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 270

 

’s Gravenmoer, een dorp ende heerlickheyt, ontrent de Dongen in de Dortse Weert, eertijts in den geslachte geweest van Merwe­de, Sprangen, Partant ofte Pardaens, Gent, in hoge ende laghe, nu bij testamente gecomen de Verdunen, ende besit joncker Adam van der Duyn van de graeflickheit van Hollant, te verheergewa­den met een zeel winden. *

Sandeling wert mede geseit Adriaen Petersambacht, is groot 346 mergen, 400 roeden ende wert te lene gehouden van den huse ter Lecke, joffrou Ema Sandeling Adriaen Petersdochter, is gehout aen den outborgemeester Beveren, ende is tegenwoirdich ambachts­heer daervan Joost Grijp van Valckestein, als man ende voocht van joffrou Agnes Berthouts, outste dochter van Damis Berthouts, in sijn leven heer van ’tselve ambacht. *

IJsselmunde wert gedeelt in Oost- ende West-IJsselmunde. Oos­t-IJsel­munde wert mede genaempt Gijsbert Jacobsz-ambacht ende West-IJselmonde Ogiersambacht, een vierendeel van ’tselve, Jacob Bokelsambacht. Oost-IJselmunde is bedijckt anno 1446 bij heer Godscalc Oom van Wingarden, soo door hemselven als heer Huge van Lannoy, tesamen ambachtsheren van Oost-IJselmonde, is voor desen van den heer van Egmont te leen gehouden, ende van de graeffelickheit van Hollant bij Philips van Merode. Ende wert West-IJselmonde gehouden van ’t ambacht Oost-IJsselmonde bij joffrou Adriana van Herghem, weduwe van Carel Bentingh, ende sijn beyde groot 791 mergen. *

 

 

-ocr page 154-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 271

 

Giessenburg, dominium in pago Thuredum vel Dordracensi, emit Wilhelmus de Drenckweert anno 1543 ab Arnoldo de Nederveen, per cuius proneptem pervenit ad Jacobum Taets de Amerongen, quamvis primum a Weniis possessum verisimile sit, qui et inde agnomen sumpserunt. *

Hardinxvelt, groot 616 mergen, is eertijts te leene gehouden van de graeffelickheit van Hollant, in hoghe jurisdictie, die wert bedient bij den drossaert van Gorcum, ende hiermede is verlijt anno 1412 heer Aernt van Gent, bij opdracht van heer Willem van Brederode, ende na bij cope anno 1454 Brusten de Jeude, aen welck geslacht het is gebleven, totdat Jan de Jeude het, de spade op den dijck stekende, verlaten heeft, ende is anno 1603 daermede verlijt Mathijs van Asperen, dijckgraef van Alblas­serweert, uuyten naeme der gemeener ingelanden, ende heeft deselve heerlickheit anno 1625 bij cope vercregen Pompeius de Rover, bailliu van Zuyt-Hollant ende scout van Dordrecht. *

Heijnoort peculium est Johannis Assendelfii, domini de Cralin­gen. *

Houweningen, unde Theodoricus de Houweningen, eques, ante ducentos annos, is gecomen van heer Splinter de Hargem aen heer Anton Schets, heer van Grobendonck, als man van joffrou Maria van Malsem, ende was eertijts aen Gijsbert van Hoeckelum te leen gehouden van de graefelickheit. *

Hendrik Iden Ambacht oft Heer Heynenambacht, ontrent anno 1507 bij Philips Bartolomeusz van der Does opgedragen Jan Boom Jansz, van Muylwijck genaempt, die ’tselve besat noch anno 1516, is mede geseyt Schildemans kinderen ambacht, ende possi­deert nu vrou Anna van Assendelft. *

 

 

-ocr page 155-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 272

 

Heerjansdam emit a stirpe Verdoesia Petrus Hugonis, civis Dordracensis, ante annos circiter C, unde huius posteri cognomen assumpserunt, quod a Johanne Rosendalio (equite 1330)[1] invenit, cumque haec stirps ad duas filias pervenisset, nuper maior bis nupsit, primum cum Joachimo Hardenbroeckio, unde liberi superstites sunt, et iterum cum Wilhelmo Ratelantio, sed sterili matrimo­nio. *

Ick vinde oock anno 1516 Jan Boom Jansz, nae Philips van der Does heer van Heerjansdam, die oock voor vrou Janna van Halewijn, douagiere van Wassenaer, overgaff Peter Hugensz de helfte van der heerlickheyt van Lynden.

Die hofstede, lande ende hoge heerlickheyt van Leyenborch besath anno 1457 de joncker van Heuckelum, ende was mede verlijt van de graeffelickheyt van Hollant Aernt van Swieten, als blijct bij sijne hylicxe vorwarde. *

Aernt van Swieten hielt mede anno 1457 van de graefelickheit van Hollant de ambachtsheerlickheyt van Kalslagen, die nu aen de Copieren van Hollant is gecomen.

 

 



[1] In de marge.

-ocr page 156-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 273

 

Liesvelt, firmissimae et operosae structurae arx ad Leckam, olim a nobili familia Liesveldica possessa, ex qua Herbertus, eques, Zuyt-Hollandius balivus, ab Ultraiectensibus 1402 captus. Illam inde anno 1492 possidebat Rolandus Febureus, thesauraius Flandriae, qui Hadwidem, Heemstediae prope Haerlemum heredem, in uxorem duxerat, et anno 1560 ab eius heredibus emit Ericus ex Brunswicorum ducum familia, qui Woerden oppidum et arcem quoque possedit. Ille autem, cum filius naturalis obiisset, cui illud dominium dederat, anno 1584, transfactione facta, tradidit Philippo, comite ab Hohenloe. *

De Lindt gentis est Persiciae, et solebat esse stemmatos Lindanae. Anno 1331 aggere munitum ab aliquo de Lindanis, cuius successor dominus Arnoldus de Lindt, eques, obiit anno 1380, unde Wilhel­mus, qui obiit 1406, pater Johannis, a quo filius Damasus, pater Engelbertae, uxoris Petri Beveri Willemi filii, consulis Dordracensis, partem huius possedit. Theodricus Haerlemius Berckenrodius, a quo Joannes Cuijl habet… *

Maesdam, ubi anno 1439 Mosae  alveus antiquus obturatus, familiae est Manriques, ex Hispania ut vide­tur oriundus; antea Dorpiae fuerat, quae emerat ab heredibus Balduini Heerman Dordracensis. *

Merwede, ante 400 annos constructa ex coctili lapide et caemen­to, altae est iurisdictionis, cuius dominium Margareta, filia unica Danielis Marwedani, uxor Wilhelmi Bredenrodii, sine liberis cum esset, vendidit fratri suo Uterino Ludovico Pratio, Moerkerc­ken domino, a cuius posteris anno 1547 per nuptias pervenit ad Danielem Boetzelarium, matre Pratensi natum, is Asperae domini frater fuit, et sine liberis decedens, heredem reliquit e fratre nepotem (Wesselium),[1] qui vendidit anno 1604 civitati Dordracensi. *

Moerkercke pagus autorem habere creditur dominum de Merwede, saltem eius dominium, quod emit ante 60 annos a Carolo Santan­domaro, alias Moerbekano, Danoutrae in Flandria domino, matris suae Annae Pratensis herede, Gosuinus a Raesvelt, nobilis Westphalensis, cui successit Johannes filius, Moerkercke dominus, adhuc superstes. *

 

 



[1] In de marge.

-ocr page 157-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 274

 

Nederveen, unde Johannes Dircxlandiae dominus, ante 80 annos matre Naelwicensi natus, erfleen van Hollant, bij de Ravenschot, Gent, Bruhesen gehouden. *

Niecoop cum principis esset, Joanni (Jacobae)[1] Vianeo in feudum data, iure optimo quemadmodum ipsa possederat, excepto tantum resortio, id est supremi ab imagine. Ab eius posteris ad Liginos sive Arenbergios pervenit, a quibus emit Cristophorus Montfortius, cuius postea occasione multae controversiae exortae sunt, quas ad finem perduxit Willemus Montfortius qui dominium inde vendidit Henrico Aquilio Cantabro, genero, Cronenburgii domini, qui etiamnum possidet imo nuper vendidit Butenwegiis Hollandis. *

Muylkerck, dominium a Merweda olim gente, et eius quoque dominii feudum nunc possidet Henricus Arnoldus Doudenus, financio­rum Hollandiae ut vocant commissarius, ex empto ab heredibus Adriani de Herlaer, nam ab iis descendit Johanna de Herlaer, nupta Arnoldo de Lauwic, qui anno 1594 vendidit Brunoni de Feyter, Gorcomii habitanti. *

Het ambacht van de Mijl begint bij westen van de Dubbelt, palende in ’t oosten aen Dubbeldam, in ’t zuden den Heenbosch ende Leyderambacht, in ’t westen  Poelwijck, in ’t noorden de reviere van de Merwede. Dit ambacht wert tegenwoirdich gehouden van heer Cornelis van der Mijl, ridder, eertijts beseten bij het out geslacht van der Mijl, ex qua invenitur circa anno 1300 Aper van der Mijl, voerende drie ruten. *

Het landt des heren van Moerkercken is van 3 augusti 1437 bij Jacob, heer van Gaesbeeck, Abcoude, Putten ende Strijen, aen heer Lodewijck van Praet, heer van Moerkercken ende Merwede, verleent, die ’tselve gecocht hadde van heer Arent van Rosen­dael. Dit is na gecomen aen het geslacht van St. Omeer, door vrou Anna van Praet, huysfrou van heer Joos van St. Omeer, heer van Danoultre, ende vercocht 1566 aen Gosewijn van Raes­velt, die bij joffrou Ermgard van Bonenburch, genaempt Hon­stein, anno 1597 naliet Jan van Raesvelt. * 

 



[1] In de marge.

-ocr page 158-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 275

 

Papendrecht emit Tilmannus Oem anno 1481 a Gijsberto ab He­mert. *

Poelwijck gentis solebat esse Merwedanae; habet in circuitu dominia de Leiderambacht, de Mijl, de Puttershoec, continet autem 270 iugera, huius possessor fuit anno 1438, tempore Philippi Burgundi, Ludovicus Pratensis, Moerkercke dominus. *

Puttershoeck, een Hollants leen, is nu een dorp met een bequame haven in de Dortse Waert, groot ontrent 140 mergen, daervan

a. in den jaere 1402 voor de een helft ambachtsheer was Jan van Naerssen, borgemeester tot Dordrecht, hem aengecomen bij Jan van Buren, die ’tselve naegelaten heeft Hadewich van Naerssen, sijn dochter, die te man hadde Dirck van Slingerlant, ende is na anno 1485 vercocht bij Pieter van Slingerlant Dircxsoon aen vrou Elisabeth van Loon, vrou van Carnis ende Kijf­hoeck, oudste dochter van heer Aernt van Loon, gesproten uuyt den huse van Arckel, ende van joffrou Petronella, Abel Pieters­dochter; dese was weduwe van heer Vranc van Praet, ridder, heer van Moerkercken ende Merwede. Is anno 1537 vercocht aen Jan van Drenckwaert, schout te Dordrecht, soo voor hemselven alse in den naeme van de ingelanden van Mijnsheerlant van Moer­kercken.

b. De ander helft compt de erfgenaem van vrou Cunera van Meerdervoort, die eerst troude Gillis Schoofs tot Meche­len, daerna heer Aernt van Lier, ridder, deselve haer aengeco­men bij doode van Adriaen, hare vader, anno 1526, die een soone was van heer Claes van Meerdervoort ende joffrou Cunera van Drenc­waert, dochter van Willem, anno 1575 borgermeesster tot Dor­drecht, van welcke helft heeft joncfrou Anna van Lier, weduwe van Wolfart van Borssele, haer filiale portie, het seste part, ver­cocht aen de graeffelickheyt van Hollant. Stellen voor ’t wapen van de heerlickheit 3 swarte lelien, wesende ’tselve van Lier. *

 

-ocr page 159-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 276

 

Rijsoort pro medietate pertinet ad Wilhelmum a Beveren. Hier heeft anno 1597 doen bouwen het huys Nederhoven, Mathijs van Nederhoven, heer van dit ambacht. Pro altera parte, dicta Strevelshoeck, est dominus Jacobus Sonneman, als getrout hebben­de joffrou Elisabeth van Nederhoven; possedit et Nicolaus Valckenstein.[1] *

Roden suis dominis eius nominis ab anno 1330 possessa fuit, qui fere omnes Petri vocati fuerunt. Sunt tamen qui hoc dominium ad diversas stirpes pervenisse putant, qui tamen cognomen dominium sibi assumpserunt. *

Riede, een smaldelinge van Meruwede, waervan die van Rede haer naem voeren, hadde mede een huys, genaempt te Riede.*

Swijndrecht nomen habet a quodam Schoblando a Swindrecht, cive Dordracensi, solebat esse stirpis Bogardicae, inde per nuptias ad Blijenburgicos pervenit anno 1457; tenuit a comitatu Hollan­diae Arnoldus Swietenus. *

De ambachtsheerlickheyt, metter vischeriën, vogeleriën ende turf­maet, hielt anno 1427 Aernt van Swieten van de graeffelick van Hollant te leen in Zoetermeer, dat nu gecomen is aen die van Wijngarden. *

Sprang, dominium van Zuyt-Hollandia, hodie possidet Rodolfus Boshusius et a Verduniis, qui diu eo potiti sunt, habuit Jacobus de Jong, dominus de Valckenvoort, cum per Wielesteinios ad eosdem Verdunios pervenisset. *

Soubourg, een oude vermaerde plaetse, genaempt het hoff te Soubourg, waervan noch gesien worden de fundamenten in den Alblasserdam



[1] In de marge: Strevelshoeck est Wilhelmi a Beveren.

-ocr page 160-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 277

 

De heerlichheyden van Urck ende Emelweert, wesende thiens­goederen van de abdie van Elten, daeraff den tiens st. Marten­savont met X gulden betaelt wordt, is een heerlick leengoet  van de graeffelickheyt van Hollant. Deese, als heer Jan van Renesse in replica, so Soudenbalch seyt, placht wel 600 gulden ’s jaers uuyt te brengen, ende soude noch wel soo veel doen, in gevalle Evert Zoudenbalch die niet en hadde laten verargeren, overmits hij geen rade gemaect en hadde, ende soude wel 25.000 weert geweest sijn. Waerop bij duplyck geseit werdt, dat nimmermeer blijcken en soude, dat die heerlickheden 300 ofte over 200 gulden weert geweest sijn ’s jaers, in menschen memorie. Ende daerover met vierendeel soo veel niet en souden hebben mogen gelden, oock dat joffrou van Cuynre soo belast was met schulden, dat zij die moste vercopen.

Dese heerlickheden hebbende verscheyde landerijen ende dorpen, die nu door het water affgelopen sijn, sijn eerst dat men weet aen die van Cuynre geweest, ende daernae, ontrent den jaere 1400, aen heer Dirck van Swieten, die op Urk een slot getimmert heeft. Doch daernae is het lant weder die van Cuynre overgegeven, ende gecomen sijnde aan joffrou Alijt van Kuynre, die gehuyt geweest was met Evert Freys van Snoywijck, heeft deselve dat vercocht ende opgedragen heer Evert Zoudenbalch, proost tot Maestricht, aen wiens erfgenamen ende geslachte die gebleven sijn over de hondert jaeren, ende anno 1600 gemaeckt bij testa­mente  heer Gerrits Zoudenbalch, sonder hoir gestorven, op sijn suster Johanna Walraven, huysfrou van Johan Ruysch, die met schulden beswaert sijnde, genootsaeckt is geworden, de voors. heerlickhe­den haere crediteuren over te geven, die ten lesten anno 1616 deselve vercocht ende opgedragen hebben joncker Johan van de Werve, voor de somme van 10.000 gulden. *

Dese heerlickheyt wort in de acte subreptitiae, bij Gerrit Ensz van Enckhusen, deurwaerder van de wapenen der hertogen van Bour­goignen, anno 1475 vercregen, geseyt te leggen in West-Vrieslant, ende van seeckere attestatie, bij die van Kuynre gegeven, wert genaempt een dependentie van de graefschap Kuynre.

Werkendam, een dorp ende ambachtsheerlickheit, wort oeck ge­naempt borchgraeffschap, genaempt van een water, de Wercke in den Dortschen Weert, heeft een slot. Is daer nu heer joncker Henrick van Eck, als getrout hebbende joffrou Ida, dochter van heer Laurens van Bronckhorst,  ridder, weduwe van mr. Otto van Arckel, licentiatus iuris.

 

 

 

-ocr page 161-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 278

 

De Wale peculium fuit Walteri van den Wale, senatoris Dordracen­sis, anno 1393, cuius filia et haeres, nupta Wilhelmo de Besoyen, in dote attulit cum ambacto Heynoort, a cuius posteris perve­nit ad Assendelfios. *

Zijdewijn tenetur a Theodorici de Musenbroeck[1] filiis, Theodo­ri­co et Justo, quos ipsi peperit Margareta a Merwede. *

Wieldrecht, groot hemelsbrete 1882 mergen lang, een ambachts­heerlickheit, te leen gehouden van de graven van Hollant, ende in den jaere 1414 beleent bij graef Willem, aen den heer van Sevenbergen, ende in den jaere 1453 bij Gijsbert Queeckel Gijs­bertsz, als getrout hebbende joffrou Mabelia van Sevenbergen, suster van heer Aernt van Strien, heer van Sevenbergen, van welck huwelick gecomen is Hugo Queeckel van Wieldrecht, vader van Jacob Queeckel van Wieldrecht, ambachtsheer van Wiel­drecht, Heer Oudelants ambacht etc., wiens suster was joffrou Maria Queeckel van Wieldrecht, moeder van joffrou Maria van Valck, huysfrou van heer Cornelis van Beveren, heer Pieterssoon, borgemeester der stadt Dordrecht. Van dit Wieldrecht hebben de descendenten van Gijsbrecht Queeckel den toenaem genomen, ende haer wapen gecarteleert, ende sijn alle gecomen van Gijsbert Queec­kel Barentsz, borgermeester tot Dordrecht anno 1426. Dit leen compt jegenwoirdich aen de graeffelickheit van Hollant. *

Woude, een ridderhoffstede ende heerlickheit met 70 mergen lants in de Dortse Weert, te leen verlijt gehouden van die van Boloys, ende nae van de graeffelickheyt van Hollant, heeft anno 1399 vercocht Willem van Minden, ende anno 1498 Pieter Hugens van der Lindt, die ’tselve gaf ten huwelick met joffrou Elisabeth, die anno 1561 trouden Jacob Muys van Holy, ende is na bij sijn soon, ridder Hugo, heer van Ketel ende Spalant, beseten.*

 



     [1] Hierboven geschreven: Nuysenburch.

-ocr page 162-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 279

 

BRABANTICA

 

[Antwerpia]

 

Anno 1609 post indutias 12-cennales in Belgio confectas, cum uxore et liberis Brabantiam profectus Antwerpiam primam Brabantiae urbem vidi, et ibidem haec vidi et excerpsi monumenta.

 

In templo divae Virgini sacro

 

Visenda multorum artificum excellentium pictura et multo marmore splendenti.

Ad parietem: de sepulture van François van der Piet, coopman, ende Elisabeth van Os, sijn huysfrou * [Verz. I, 62][1]

Op een sarck: Sepulture van den eersamen Philips Schuyte, coopman deser stadt, sterft den 12 februarii 1600, ende Anna Jacobsdr., sijn wijff [1626?] * [Verz. I, 78]

Ibidem: Aeternitati s[acrum]

Jacobi de la Faille hic ossa clauduntur, donec corruptibile hoc incorruptibile induat. Obiit 9 februarii anno 1597 * [Verz. I, 67]

Ibidem D.O.M. Martino van Papenbroeck Aquisgranensi, et Margaretae Luycx, optimae coniugi, quae vixit annos 66 et obiit 1606, 6 maii * Insignia Papenbroeck cum galea, [Verz. I, 82] vide Librum 2 insignium.

* Cy gist monsieur Adrian de Mailly, fils aisné de noble et puissant seigneur messire Loys de Mailly, chancellier, seigneur de Quesnoy sur la Deusle, viconte d’ Esp[inoy], seigneur de Blangis et de Pan, lequel agé de 18 ans estant au service de les archiducs, nos princes souverains, trespassé en ceste ville le 1 septembre 1603 [Verz. I, 410].

Ibidem leyt eenen cooperen plaet daerop gegraveert staet een gewapent man, met een vrou neffens hem, ende rontom deese letteren:

Hier leyt begraven heer Goduart van Enckevoort, ridder, heer van Ranst, die sterft in ’t jaer ons Heeren 1549, den 8e dach in julio; ende vrou Agnes van Halmale, sijn wettige huysfrou, sij sterft in ’t jaer ons Heeren MVc [Verz. I, 152].

Ibidem:

Bartolomaeo Tucher ex Norica, illa gente, quae ab Henrici IV Augusti temporibus, continua maiorum serie reipublicae suae praefuit,[2] anno 1542, die 26 octobris, defuncto. Heribertae Dens, eius uxori anno 1557, die 29 martii, posteris [et] omnibus coniugibus eorum, in spe resurrectionis hic quiescentibus * [Verz. I, 129; Sw. 73].

Ibidem aeris literis in caeruleo lapide:

D.O.M. Dominus Henricus ter Beke a Coetsvelt, huius ecclesiae subplebanus a concionibus, comitate, gratia clarus, exstremi hic iuditii diem expectat.[3] Obiit anno MDCVIII, II augusti. Precibus adiuva, lector. [Verz. I, 149; Sw. 85][4]

In eodem templo:

 

 

 



[1] Verz. I = Verzameling I, 1856 (en volgende delen); Sw. = Sweertius 1613, gevolgd door pag. nr.

[2] Verz. en Sw.: ‘praeest’.

[3] Verz. en Sw.: ‘praestolatur’, een synoniem.

[4] Hetzelfde grafschrift op p. 282.

-ocr page 163-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 280

 

D.O.M. Arnoldo Pruenen, Theobaldi filio, Traiecto ad Mosam honestissimis parentibus oriundo, viro cum erga Deum pietate, tum in rebus gerendis fide et industria singulari, Maria Bomberga, uxor, carissimo coniugi, ac communes liberi parenti [Verz. I, 418; Sw. 74].

Ibidem in tabula suspensa insignia Cornelii Pruenen, Arnoldi filii * [Verz. I, 410].

Ibidem in alia tabella hoc cernuntur gentilitia signa Arnoldi de Cordes[1] * [Verz. I, 372].

In ambitu in chori est lapis cum sequentibus signis:

(links:) Praet, Eeckhoven, De Backere,[2] Van Geile, (rechts:) Michielsen, Sebrecht, [Nijs], Vermeulen *

D.O.M. Johanni de Praet et Catarinae Michielsen, eius coniugi * [Verz. I, 74]

D.O.M. Antonio Boot, qui obiit XII aprilis 1585; et Mariae a Santvoort, eius coniugi, quae obiit VI decembris anno 1603; requiescant in pace [Verz. I, 275; Sw. 94-95].

Ibidem in lapide: (links:) Caestre, Geusre, (rechts:) Ghijselbrechts, Reymerswael *

Jacobus de Caestre et Catarina Gijselberts, coniuges [Verz. I, 278; Sw. 81].

(Nescio an et hic locanda sit instructio sepulcri quae sequitur, est in aede Castrensi, Borchkerck):

D.O.M. Domino Aegidio Wolfswinckel, domino in Vosmeer et dominae Mariae de Coquiel, eius uxori, viduae Leonardi Mincier, heredes posuerunt. Obiit illa 25 maii 1594, ille[3] vero 8 julii 1578 * [Verz. II, 370]

Ibidem in vitro in Virginis templo in sacello ad occidentem in pavimento, lapis est sepulcralis * Heer Jochim Butteken, raet etc., sterf den … anno 1606 [Verz. I, 289].

Ibidem ad parietem crucis:

Cornelius Scribonius Grapheus, praeclarae huius urbis a secretis sibi suisque, et Hadrianae Philippiae, dulcissimae uxori vivens posuit; ipsa quidem vixit annos LXXI, decessit autem XVII augusti MDLVI quadragesimo primo anno, marita et matrona prudentissima;[4] ille vero caram sequutus coniugem migravit XIX [decembris] anno MDLVIII, cum vixisset annos LXXVI [Verz. I, 157].

Ibidem, ad meridionalem chori ambitum, tabulae quondam artificiose a Crispino van den Broeck depictae, et memoriae Plantini consecratae, sequens monumentum subscriptum est literis deauratis:

D.O.M. sacrum. Cristophoro Plantino Turonensi, civi et incolae Antwerpiano, architypographo regio, pietate, prudentia, acrimonia, ingenii magno, constantia ac labore maximo. Cuius industria atque opera infinita, opera vetera, nova, magno et huius et futuri saeculi bono, >

 

 



[1] Verz. I, 372: (l.:)  De Cordes, Van Groesdonk; (r.:) Preunen, Van Bombergen.

[2] Verz. I, 74: Van Rode.

[3] Verz. II, 370 niet ‘illa – ille’, maar ‘ille – illa’.

[4] Van ‘ipsa’ tot hier heeft Buchelius geparafraseerd.

-ocr page 164-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 281

 

> in lucem prodierunt. Joanna Riviera, coniunx et liberi haeredesque illa optimo viro, hi parenti moesti posuerunt. Tu qui transis et haec legis, bonis manibus bene apprecare. Vixit annos LXXV desit hic vivere kal. quintilis, anno Christi MDXXCIX [Verz. I, 43].[1]

 

Non procul hinc aliud est monumentum his literis aureis notatum:

D.O.M. sacrum.

Reverendi domini Hadriani Malapert Hannoniae Montibus honesta familia nati huius insignis collegii canonici senioris memoriae pietatique executores ex testamento posuerunt. Obiit X kal. aprilis MDXCVIII, aetatis LXVI [Verz. I, 38].

Insignia sunt eadem cum insigniis Malpertiorum in urbe Traiectensi habitantium.

 

In capella quadam retro chorum sequentia leguntur carmina:

Ambrosius iacet hic, id te volo scire, viator,

Splendida cui Dynter[2] gentis origo fuit.

Conspicuum pietas, quem relligioque fidesque,

Collegam dedit hac Virginis aede sacra.

Nobilibus, doctis placuit, virtuteque fultis

Dum vixit. Vermes nunc sua membra terunt. [Verz. I, 75; Sw. 63]

 

Idem retro chorum Hexiorum epitaphium subscriptum hoc distichon *

Certa dies nulli, mors certa, incerta sequentum

Cura, locet tumulum qui sapit ipse sibi.

 

Invenio quoque sequentia signa

(links:) Van Pijlswijc, [van Hasselt], Beringen, [Beyaerts],

(rechts:) Ossem, Huckins, Schore, Pallem * [Verz. I, 103].[3]

Ibidem sepulcrum est cum effigie armati militis, sed dubito an signa sint male collocata, vel insignia posterioris alicuius eius familia *

Heer Willem van Berchem, ridder, die sterft anno 1403[4] [Verz. I, 110].

Ibidem achter het choor in een capelle hangen de navolgende, als ’t schijnt, Spaense wapenen * Op een sarck [van Sylvester Pardo] * [Verz. I, 63].

Hier leyt begraven Jan van Mechelen Janssoon, ende joffrou Cornelia van der Mertse.

In oratorio sancti Lucae pictorum quod est in chori ambitu, in quo est divi Lucae, Virginem matrem pingentis, tabula manu Martini Voss picta, sepultura extat eiusdem Vossii, cum hac inscripti[one] et signo *

Sepulture van den eersamen Merten de Vos, schilder, out sijnde 72 jaeren, starf den 4 decembris anno 1603, ende joffrou (vide infra, sequenti pagina).

 

 



[1] Tekst en vertaling van dit epitaaf van Justus Lipsius, in Van Brabant 1972, p. 258. Buchelius noteerde abus. ‘magnus’ en ‘maximus’.

[2] Buchelius heeft de naam abus. veranderd in Lynter. Onder het gedicht: ‘Obiit mensis junii anno MDX.’

[3] Verz. I, 103: ‘Heylwigen’, aanvullingen en ‘Huyckens’.

[4] Verz. I, 110 wsch. correct ‘1503’, zie ald. de kwartieren.

-ocr page 165-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 282

 

[] Hier leyt begraven Johan van Liere die men hiet van Immerselle, ridder, heer van Yteghem, borchgreve van Aelst, in sijn tijt marckgrave van Antwerpen, hij sterft anno 1503, den 18 februarii; ende vrou Josina Tollincx, sijn wettige gesellinne, borchgravinne van Aelst, vrouwe van Popperode, sij sterft anno1503, 20 decembris.[1]  [Verz. I, 102].

In lapide caeruleo literis ex aere insertis

D.O.M. * Dominus Henricus ter Beke a Coetsvelt, huius ecclesiae subplebanus a concionibus comitate et gratia clarus, extremi hic iuditii diem exspectat. Obiit anno MDCVIII, 11 augusti. Precibus adiuva, lector [Verz. I, 149].[2]

In Onse Vrouwe kerck, gaende om het choor aen de rechter- ofte suydersijde bij het monumentum Plantini hangt gelijcke memoritafel van Morellio, geschildert als ick meene, van Rubens. Niet wijt vandaer in pavimento leyt een sarcksteen met de navolgende woorden:

D.O.M. Maxaemilian van der Noot, coopman, ende Elisabeth de Bruin, sijn huysvrou etc.[3] * [Verz. I, 49].

In deselve kerck hebbe ick gesien het outaer van st. Cristophoro, geschildert bij Rubens, hebbende van binnen de afneminge Christi van het cruys, ende buyten de representatie van st. Christophoro, ende is rontsom beslooten met een tuyn van marbre ende voorts verciert seer costelijck van albaster, cooper ende verscheyde sorten van marbre, ende wert geseyt gecost te hebben over XIIIM guldens.

Supplementum epitaphii Voss paginae supra:

Joffrouw Johanna Boucq, sijn huisfrou, out sijnde[4]  * [Verz. I, 82].

 

 



[1] Verz. I, 102: ‘Zerksteen met twee liggende beelden versierd’.

[2] Hetzelfde grafschrift op p. 279.

[3] Verz. I, 49 vermeldt alleen: ‘Zerksteen zonder opschrift met de wapens van VAN DER NOOT           & …’.

[4] Later aangevuld met ‘aut sijnde 89 jaeren, sterf den 17 decembris 1626’ (Zweite 1980, p. 28).

-ocr page 166-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 283

 

Antwerpiae in aede Michaelis in aereis literis in lapide sarcophago, legitur hoc epitaphium:

D.O.M.

Hoc clausa est[1] aetate virens Isabella sepulcro

            Spinola, quam coluit forma, fides, pietas.

Coniux lustra duo mensemque, puerpera prolis

            Octavae, genetrix tristia fata subit [Verz. IV, 47].

* Isabellae Spinolae lectissimae faeminae, coniugi carissimae, Baptista Spinola, patritius Genuensis, pietatis ergo, moerens hoc monumentum ponendum curavit. Decessit V decembris MDXCII.[2]

Ante templi chorum, versus septemtriones, in muro insertum est lucidissimum marmor cum sequenti epitaphio et effigie viri clarissimi, Abrahami Ortelii *

Quem urbs urbium Antwerpia edidit,

Rex regum Philippus geographum habuit,

Monumentum hic vides.

Caetera Myraeus in eius elogia expressit.[3] In infera parte spherula, hac forma sculpta:

[] Contemno et orno, mente, manu * Alpha, omega, Christus [Verz. IV, 69; Sw. 140].

Ante chori introitum ad sinistrum stupendae altitudinis et artis, tabulam dicavit posuitque P.P. Rubens, pictor, eximius cum sequenti inscriptione:

Matri virgini, hanc tabulam a se pictam ac de suo ornatam, pio adfectu, ad optimae matris sepulchrum, commune cum uxore Isabella Brandt, sua sibi die Petrus Paulus Rubens lugens monumentum posuit, ipso die Michaelis archangeli, anno MDCX [Verz. IV, 54].

 



[1] Hs. abus. ‘Hocce usa est.’

[2] Verz. IV, 47: ‘1582’. Het wapen ontbreekt in Verz.

[3] Zie Andreas e.a. 1739, p. 3.

-ocr page 167-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 284

 

In ambitu templi Michaelis, in glasen: * Jan van der Hagen * Jan van Wijck 1595. Laet niet wijcken.

In de schilderijen an de mueren, bij seeckeren abt doen schilderen, wert gestelt in yder parck dit alhier uuytgetogen wapen * desselvigen abts.

 

 

 

-ocr page 168-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 285

 

In templo divi Jacobi Antwerpiae sequentia descripsi epitaphia *

D.O.M. Caspari [Baseliers] Guilhelmi filio, quondam a moneta domini ducis Brabantiae zygostati, viro optimo; necnon Catarinae Corneliae van Daelhem, eius suavissimae coniugi. Vixit ille annos 60, obiit pridie idus novembris 1607 [Verz. II, 161].

Ibidem * D.O.M. Johannes de Visschere, huius urbis senator,[1] dominae Catarinae de Longin, domini Rolandi, equitis aurei, filiae, eius coniugi carissimae, sibi et suis. Vixit illa annos 48, obiit 29 aprilis 1600 [Verz. II, 145].

Ibidem * Hier leyt begraven Peter Rubris, ende Leonora Wits, sijn huysfrou.

In ’t choor, in aere * Cy gist messire Johan Damant, chevalier, amman de ceste ville; et dame Anne de Witte, sa femme, laquelle praeceda le 24 d’ octobre anno 1599 [Verz. II, 34].

Ibidem * Hic iacet Johannes Menius, nobilis Venetus, anno 1560 mort[uus].[2] [Verz. II, 303].

In lapide medii templi *

Honestissimae matronae Magdalenae de Greve, Guilhelmi filiae, quae vixit annos 44, obiit 13 aprilis 1558. Carolus Coquiel dulcissimae coniugi a secundo thoro necnon et sibi, post morituro, adhuc dum vivens posuit. Ipse vixit annos … defunctus vita, die … anno Christi MD… [Verz. II, 156].

Columnae insertum sequens monumentum *

D.O.M. Caspari Rovelasca, domo Mediolanensi: avis, tritavis claris ibidem, nato Antverpiae, urbium urbe, quam consul difficillimis temporibus feliciter rexit, patre Hieronimo viro praestante, matre Joanna van Valckendael, praeclara inter Traiectenses stirpe, denato anno MDCVII cum annos LXVII esset. Necnon Elizabethae van Kestelt, quae annos LII devixit anno MDXCVIII, coniugibus ad annos XXXIII concordibus, parentibus benemeritis Johanna et Elisabetha, liberi et haeredes moesti posuerunt * [Verz. II, 251].

Vicinum est in lapide Norico incisum hoc monumentum *

Hier leyt begraven joffrou Anna van den Berch, sterft anno 1583, den 16 april, huysfrou van joncker Johan Coenen [Verz. II, 254].

Ibidem in capellae vitro * Genius in purpura veste * (in de marge: Onder de sarcke Draecx met 2 personen uuytgehouden; lager: doorne[3]). [Verz. II, 270].

Ibidem: D.O.M. Clarae Pels, viduae Johannis de Guellar, et heredum.

 

 

 

 



[1] Hs. abus. ‘Johanni … senatori.’

[2] Verz. II, 303 vermeldt ‘Johannes Mennius, nobilis Venetianus … obiit 1605, die 31 martii.’

[3] Verz. II, 270: ‘zerk van Joes Draeck Walramens zone [gest. 1528] en Barbara Colibrant’ [gest. 1538]; t.o. 270 gravure van man en vrouw, gebeeldhouwd op de zerk. Op p. 271 de wapens in het raam. Waar ‘doorne’ betrekking op heeft is onduidelijk.

-ocr page 169-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 286

 

(links:) Guillar, Maca [Riaca?], (rechts:) Pels, Ydo* [Verz. II, 82, 83; Sw. 107-108].

Scobar Corduvensis met een dochter van Guillar gehuit[1] * [Verz. II, 84, Sw. 108].

Noch aldaer de grafstede van Simon de Heremite[2] met deese wapenen:

(links:) l’Heremite, Gaurieu, (rechts:) Le Meerle, Gillis[3] * [Verz. II, 55, Sw. 102-103].

Ibidem: Servatio Sanders, Wasiae praetori.

(links:) Sanders, Masseme, (rechts:) Talboom, Keerbeke [Verz. II, 62].

Ibidem in pavimento templi medii, lapis est in quo excisa effigies viri cum hoc epitaphio:

Hier leyt begraven Cornelis van der Heyen [ridder], die van deser werelt scheyt anno 1529 [Verz. II, 174].

Hic faeminae simulacrum cum epitaphio:

Hier leyt begraven joffrou Janna de Hertoge, weduwe wijlen Antonis van Straten,[4] die sterft anno 1570 [Verz. II, 176].

In lapide sarcophago:

[] Hier leyt begraven joncfrou Alijt van Santvoert [gest. 1535], huysfrouwe van joncker Nicolas van Hamale; ende joffrou Adriane van Chassey[5] [Verz. II, 252].

Pedum fere attritu consumptus.

Ad columnam in tabula contra capellam Rocoxiorum haec signa suspensa sunt. *

In sacello Rocoxiorum in vitro[6] *

Ad parietem pendent sequentia suis tabulis signa, cum galea. *

Ibidem Roccox met Ursele, ende noch gequartiert als hierboven met helm ende inscript.[7]

Joncker Adrian Roccox sterf in ’t jaer XVcLXX den VII dach septembris [Verz. II, 274].

 

 

 



[1] Verz. II, 84: ‘Domini Didaci à Scobar, patria Corduba, obiit [1593, tr.] Clara de Cuellar.’

[2] Verz. II, 55: ‘Armigero, domino de Bettinsart, huius urbis senatori’ [gest. 1567].

[3] Verz. II, 55: (l.: ) l’ Hermite, Du Jaurien dt. Watripont; (r.:) De Mera, Gillis.

[4] Verz. II, 176: ‘raedt ende rentmeester-generael in ’t Quartier van ’s-Hertogenbosch.’

[5] Verz. II, 252 vervolgt: ‘huysfrouwe van joncker Michiel van Halmale, [sterf 1615].’

[6] Vgl. Verz. II, 274-275.

[7] Verz. II, 276: ‘Vrouwe Adriana Rockox, huysvrou van heer Lancelot van Ursel, ridder, sterf den 11 september 1568.’

-ocr page 170-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 287

 

* Cornelis de Vrient, alias Floris Steenhouder, sterft anno 1538, den 17 septembris; ende sijn huysfrou, Margarete Goos sterft anno 1577, den 11 octobris. Ende sijn soon, Frans Floris, schilder, sterft anno 1570, den 1 octobris, ende sijn soon Cornelis Floris, beeldsnijder ende architect, sterft anno 1575, den 20 octobris, met Elisabeth Michiels, sijn huysfrou, die sterft anno 1579, den 23 aprilis, ende Jacob Floris, glaesscriver, sterft anno 1581, den 8 junii [Verz. II, 240].[1]

(Ad exteriorem templi Franciscanorum partem, hoc monumentum est depictum Antwerpie, ut anno 1610 descripsi).

In sacello Rocoxianorum templi Jacobaei, pendent sequentia signa variis aliis immixta *

In quodam sacello partis australis.

Halleri ab Hallerstein *

Ad columnam suspensa est tabula cum signo Grassorum gentilitio in pavimento, vero lapis sarcophagus continet epitaphium sequens *

D.O.M. Sepolcro di Basileo de Grassis, Piemontese di Turino, il quale … (signa) et Gerardina de Milano, sua consorte, la quale passato …

In alio lapide * D.O.M. Joannis de Vischer *

Ibidem suspensa insignia * sensa altera *

In pavimento sepulcrum est Orchiorum cum signo ovali; hic posito et epitaphio.

Resurrectionis[2] Johanni Paulo Orchio, ex nobilioribus et antiquioribus Comensium apud Insubres familiis. Vixit annos XXI, mensem I, devixit anno MVICXIIII, V kal. augusti. Johannes Pauli filius patri optimo posuit [Verz. II, 185].

Ibidem, in australi parte in capella, ut videtur, Werviorum sequentia pendent signa.

 

 

 



[1] Zie Hedicke 1913, p. 114, voor wie (evenals voor anderen) de oudste bron het hs. van D. Papebrochius is. Deze vermeldt nog enkele latere familieleden, maar Buchelius geeft een nog ongepubliceerde schets van de epitaaf.

[2] Verz. II 185: ‘D.O.M. et resurrectioni sacrum… Johannis’ etc.

-ocr page 171-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 288

 

1603 * Ibidem in lapide sepulcri * In medio duo, viri ac mulieris, simulacra excisa[1] * Ibidem in sacello Sacramenti, ut vocant.

 

 

 



[1] Verz. II 227: Hendrik van de Werve, ridder, gest. 1540, en Hedwig van Cuyk, gest. 1571. Samen zijn ze afgebeeld op gravure t.o. p. 228. Samen zijn ze afgebeeld op gravure t.o. p. 228. Overigens is de linkerhelft van het rechtse ruitvormige schild (met de everzwijnen) bij Buchelius is wel dat van Van de Werve, maar de rechterhelft is niet van Cuyk. Het schild links ontbreekt in Verz. II, 227.

-ocr page 172-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 289

 

In monasterio quod vulgariter ten Vrouwenbroeders, in templi choro videre, est sequens epitaphium: D.O.M.S. * (v.l.n.r.1,5,9,13; 3,7,11,15; 2,6,10,4; 4, al[ias] hic Boloignen, 12,16)[1]

Helenae de Brederoden, illustrissimi Reginaldi, equitis aurei velleris, filiae, viduae Thomae Perrenot, comitis a Cantecroy, ordinis Alcantarae commendatoris, Salameae, domini de Granvelle, Havrincourt, Chantonai etc., Philippi, eius nomine II, Hispaniae regis, oeconomi, et a status consilio, a quo etiam civitatis Antverpiensis gubernator fuerat designatus, Fredericus Perrenot, baro Renaci, Aspremont, dominus Sancti Lupi, Champagnei etc., eiusdem civitatis gubernator, fratriae carissimae post omnem, in deplorato morbo, operam frustra exhaustam, mortuae annua sacra pietatis ergo instituit, et ob m.e. hoc coenotaphium posuit.

Obiit pridie nonas maii, corpore in Perrenottorum monumentum Vesuntium apud Sequanos elato, anno MDLXXII, cum vixit annos XLIIII [Verz. V, 274].

 

 



[1] Verz. V, 274 vermeldt alle kwartieren.

-ocr page 173-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 291

 

Antwerpiae in templo beguinagii hec sequentia descripsi.

D.O.M.S. Nobili matronae Mariae van Ursel, domini Ambrosii Tusher, equestris ordinis senatoris, coniugi lectissimae. Quo e vivis sublato, ipsa castam elegit viduitatem, quam annis 48 conservavit, et in hoc beguinagio plena fide et operibus bonis beguina decessit, idibus martii anno 1601. Vixit annos 72, filius eius unicus Robertus Teuscher, eques, urbis huius senator, matri carissimae faciendum curavit [Verz. V, 437].

 

(In vitro templi Jacobaei:

(links:) Tuscher, Schmitmaer,[1] Cocquiel, Tiemogien, (rechts:) Ursel, Pots, Lier, Halmale * [Verz. II, 243].

Armatus in medio geniculans utrimque insignia, ut alibi expressa.

Mulier inferiori albo et superiore vestitu atrato). [2]

 

In templo beguinagii lapis:

Anna van Heetvelt, begijnken van desen hove, sterft anno 1602.

Ibidem op een sarck met 2 uuytgehoude vrouwen *

Hier leyt begraven joffrou Wijnrincx, gestorven anno 1577, ende joffrouw Catalina van der Noot Hendricxsdochter.

Ad Vitam sanctae Beggae 204. Catarina van der Notia, Cornelii filia ex Gertrude Wijnrics, in beguinagio Antwerpiensi, obiit anno 1589, post eius mortem anno 7o  cum alia ibi sepeliretur, inventa est eius manus ad cubitum prorsus illaesa; reliquo corpore consumpto, sed haec ex relatione vespillonis, quod et de bono odore retulerat.[3]

 

In quodam templo tabula extat cum signis Vlierdenorum et hoc epitaphio:

Hier leyt begraven juffrouw … huysfrou van mr. Balthasar van Vlierden, in sijnder tijden licentiat in beyden rechten ende advocaet in den rade van Brabant, die gestorven is den XXIX dach van september in ’t jaer ons Heeren 1558, bidt onsen Heere Godt voor de sielen *

 



[1] Verz. II, 243: Schmitman.

[2] Verz. II, 243: Ambrosius Tucher en Maria van Ursel zijn in een raam van de glazenier Franciscus Pluys afgebeeld, geknield voor een bidbank.

[3] Parafrase van een gedeelte uit paragraaf XXXVII (p. 203-205) over deze begijn, uit de Appendix (vgl. hierna p. 291).

-ocr page 174-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 292

 

In seeckere capelle te Antwerpen, staende voor st. Georgie parochikerck, leyt een sarck met dit epitafe ende wapen *

Venerando seni Arnoldo Schoyt, huius urbis a multis usque annis senatori, vixit annos LXXX, decessit die 21 novembris anno MDXLVIII; et uxori Margaretae Lodovici,[1] quae vixit annos LXXIIII, obiit anno MDLVIII [Verz. II, 483, Sw. 126].

 

In de Burchkerck an de muer in swart marbor *

D.O.M. Dit is alhier ter eeren Goods gestelt vanwegen den eersamen Jan Willemsz Tax, ende joffrou Maria Sbloyer, sijn huysfrou; de voorseide Tax out sijnde 60 jaeren, is deser werelt overleden den 29 decembris anno 1600; ende sijn huysfrou den 1 meert 1603, leggende begraven hiervoor onder haerluder sarck, bid voor de zielen

Op den sarck staet den tytel van Jan Willemsz Tax, ontfanger-generael van Hare Hoochheyden[2] [Verz. II, 357].

In ’t midden van deselve kercke leyt een sarck met een coperen plate overcleet, waerinne geëtscht staet een vrou op de oude wijse aldus, maer geheel tot de voeten *

In lapidis circuitu:

Hier leyt begraven joncfrou Marie de May, geboren van Amiens, Nicolas Basin[3] wijf was, sij sterff in ’t jaer XVC ende een, XXV daghen in september; bid God voor de ziel [Verz. II, 335].

In alio lapide vicino, ubi de medio sublata erat lamina aerea:

Hier leyt begraven Jan de Meere, starf anno 1609,[4] den 27 decembris; Heylwich Gillis, sijn huysfrou, sterf anno 1615, den 15 junii; ende Elisabeth van Riem, moeder van Peter van Leemput, sterf den 1 novembris anno 1603; ende Peter van Leemput, soon van Peters etc.

Ad parietem pendet tabula cum hisce signis * anno 1602.

 

 

 



[1] Haar wapen ontbreekt in Verz. II, 483.

[2] Verz. II, 357 noemt haar: ‘Maria Sbloeyers’, en vult bij zijn functie aan: ‘over het Westerquartier, ende H. Sacramentsmeester deser kercke.’

[3] Verz. II, 335: ‘Maria de Moy … Nicolaes Basny.’ Het is niet de in Utrecht bekende Nicolas Basin, zoals Buchelius lijkt te denken.

[4] Hs. 1509.

-ocr page 175-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 299

 

Tot Mechelen[1]  hebbe ick gevonden de naevolgende epitaphiën ende wapenen, ick en weet in wat kerck:

Johan van Middeldonck  sterft anno MDXXXV, ende Lysbeth Leemans, sijn huysfrou * [Verz. VIII, 469].

In st. Janskerck, staen de naevolgende epitaphiën ende wapenen:

Hier leyt begraven heer Rombout Huens, heer Willemssoone, die in sijn leven in de wette in deser stede, diverse [reysen] gedient heeft,[2] overleden den 14 septembris 1505 [lees 1605]; ende joffrou Margarete Huens Romboutsdochter * [Verz. VIII, 467].

Op het kerckhoff an de selve kerck staet noch een memorie tafel van Zijp ende Huens, voerende 3 roosen ende 3 leliën[3] [Verz. VIII, 482].

In templo:

Icy gist Daniel le Clerck, en son temps secretaire de l’empereur Maxemilien et don Phelippe de Castille, son fils, et depuis conseil etc. de l’ artelerie et après thésaurier de guerres de l’ empereur Charle, trespassa 2 janvier 1524.

Ibidem:

Hier leit begraven Johan Machefoing, die sterft anno 1566, 20 julii; ende joffrou Nicole Boisot, sijn huysfrou, die sterft den 4 dach in september 1559[4] * [Verz. VIII, 471].

Hier leyt begraven joffrou Anna van de Werde, dochter wijlen Johan Ruyschrock, ridder, huysfrou van François Almoras, die sterft in ’t jaer MDXLIX, den XVIII september.

 

 



[1] Zie Verz. VIII, 516; ald. geen wapens van Middeldonk.

[2] Verz. VIII, 467: ‘die binnen syn leven in de Weth deser stede in diversche reysen geweest heeft Overdeken.’ Hij overleed niet in 1505 maar 1605.

[3] Verz. VIII, 482: ‘Tegen de eerste freit [steunbeer], zuidwaarts … een zerksteen’ met twee wapens, waarvan het linkse door Buchelius getekend is, maar het rechtse, ovale (met drie leeuwenkoppen en face), niet. Het linkse schild heeft inderdaad drie lelies, maar de drie rondjes eronder zijn niet echt drie rozen. Blijkens Verz. is dit het graf van Jan Huens, gest. 1527, en zijn vrouw Elisabeth van den Zijpe, gest. 1561, en hun zoon Rombout Huens, gest. 1554.

[4] In Verz. VIII, 471 geen wapen.

-ocr page 176-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 300

 

Ibidem buyten aen st. Janskerck dit epitaphe:

Hier leyt begraven Rinier Vlamincx, in sijn leven procureur, die sterft … ende Margareta Ginock, sijn huysfrou, sterft anno 1564[1] * [Verz. VIII, 516].

 

 



[1] Verz. VIII, 516: ‘op een steen met twee wapens’ (waarvan er een getekend is).

-ocr page 177-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 301

 

Te Mechelen in st. Romboutskerck[1] * ibidem *

Aen de rechtersijde des pants van het choor staet de sepulture van den heere van Halen mit dit epitaphe:

Dit is de sepulture mijns heeren van Halen, die heere was van Lilloe, ende sterft anno MCCCLV, IX dach in oest, ende mijn vrou Maria, dochter mijns heeren van Ghistelle, ende sterft anno MCCCCV.

Te Mechelen … (links:) Baert, Peters, (rechts:) Wits, Vilain van Doernick.

 

 

 



[1] Steenackers 1931.

-ocr page 178-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 304

 

L’ an 1504, le 22 jan., dresse le Grand Conseil à Malines, et fust le primier president

mr. Jean Peters, dict Cats, à cui succedast

mr. Josse Lambereys 17 apr. 1521

Nicolaus Everhardi 18 febr. 15..

mr. Lambert de Briarde le 27 novemb. 1532

mre Everard Nicolai 18 feb. 1556

mr Jean des Berges, seigneur de Waterdijck 1560

mr Jean van der Burch 1584 *

 

-ocr page 179-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 305

 

Lovanii sequentia vidi et descripsi signa ac epitaphia.[1]

Op ’t Bagijnhoff *

Hier leyt begraven joffrou Catarine de Brecht, weduwe Jan Coels, die sterft anno 1522.

Noch aldaer *

1. Hier leyt begraven de eersame joffrou Anna van Hamme, dochter van heer ende mr. Liebrecht van Hamme, in sijn tijt raet ende eerste rekenmeester van de camere van de reeckeninge in Brabant, in haren leven grote meesterse *

2. Joffrou Catarine van Stralen, weduwe van Aernt Hinckaert *

3. Hier leyt begraven joffrou Margarete van Duffele, bagine, kercmeesterse *

4. Joncfrou Mechtelt Roelofs[2] *

In st. Barbarenclooster

Hic iacet generosus vir Michael Dans de Lumbier, dominus de Miranda, natione Navarraeus, qui obiit anno MDXXXIII *

In st. Jacobsparochie, ibidem

Hier leyt begraven Anna Remers, suster van doctor Gemma.

Ibidem

Hier leyt begreven Peter van Vlinden, borchgreve van Ast *

Ick meyne dat een van deese wapen sij het schilt van Vlinden.

Ibidem in lapide:

(links:) Velingen, Thienwincle, (rechts:) Gotingies, De Mutere *

Nobilis et generosus dominus Johannes de Velingen, qui obiit[3] 1576, aetate 32.

In een glas *

 

 



[1] Voor Leuven verwijst Ev. naar het hs. Everaerts 1877.

[2] Bij 2., 3. en 4. lees resp. Van Straten … Bamhaert (Ep/19) (ofwel Banchaert, zie Ev. 417); Maria van D. (Ep/13, Ev. 426); Mechtelt Roelants
(Ep/2), zie Crab 1966, pl. LIV (p. 219).

[3] Hs. abus. ‘obiit ob.’

-ocr page 180-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 306

 

Ibidem in een memoritafel * in een glas *

Lovanii ad divi Petri spectatur imago Johannis a sancto Gaugerico, geniculantis in armis equestribus, iunioris tum aetatis. At haec togata senioris est in choro ad divam Barbaram. Vixit autem circa annum 1472.

 

 

-ocr page 181-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 307

 

In templo franciscanorum (ni fallor) est elevatum sepulcrum cui faemineum superiacet simulacrum, et hoc disticho notatur:

Isabella Glymes Salmis comes hic Cameraci

Praesidis Henrici sum pietate sita.

Infra haec signa sculpta * Ibidem

In ’t jaer ons Heeren 1482, den 6 dach februarii, starft heer Jacob van Glymes, ridder, heer van Bonet [Ev. 539].

Ibidem in vitro vel tabula *

Ibidem hoc epitaphium:

Hic iacet sepultus nobilis adolescens Erardus a Merode de Leodio, filius quondam domini de Warous, qui obiit 1555 *

Lovanii alicubi hoc epitaphium:

Equitis Thomae de Traiecto

Quisquis es, hac faciens iter hoc carmen lege, amabo.

            Exemplo poteris cautior esse meo

Lustra duo florens mea bis impleberat aetas,

            Cum perii telis mors inopina tuis

Ecce meos inter post pocula sumpta, sodales.

Alea cumque suas coepit habere vices

Forte et ancipiti facta est contentio iactu.

Iudice me misero quae dirimenda fuit.

In qua victori mea dum sententia palmam

Perstrinxit victum corripit ira furens,

Nec mora coelatum parat in mea viscera ferrum

            Vulnere quod laesit mortifero exta mihi

Sic miser a socio crudeli morte peremptus

            Occubui, votis Parca cruenta tuis.

Hic, Lovanii in leporis diversorio

Vulneratus in ventre anno 1553,

Vesperi audita nona, pridie iduum

Divae Margaretae,[1] quo vulnere periit

Quarto post die.

 

 



[1] Pridie iduum is 14 juli, st. Margriet 13 juli.

-ocr page 182-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 308

 

Ad s. Petrum Lovanii, sepulcrum

Itali eius qui causam Borbonii episcopi contra populum Leodiensem oppugnantibus doctoribus Coloniensibus, fortiter defendit, cum hoc epitaphio:

Nobilis, famosus et egregius vir, doctor Raimundus de Marliano, utriusque iuris doctor,

cathedralium ecclesiarum Leodiensis et Besontinensis canonicus, universitatum Lovaniensis et Dolanae, facultatum utriusque iuris lector ordinarius, obiit anno MCCCC LXXXV, XX augusti [Ev. 30].

(hiernaast, rechts:) Prisca Galliae nomina ex Caesare excerpsit, et recentioribus reddidit.

(in de marge links:) … Valerius [Andreas] Dessel[ius].

Johannes de Gronsvelt, illuster doctor et professor primarius, successit in professione Joanni de Groesbeeck, vivere desiit Lovanii anno 1473, 9 junii, sepultus ad s. Michaelem in templi medio, leguntur inscripti hi versus sarcophago:

Cultor iustitiae legumque monarcha Johannes

De Gronsvelt, famae celebris tumulo iacet isto

Nec comitis caruit titulo: nam lustra fere sex

Hunc videre vices primas retinere cathedrae

Legum, qua fuerat annis plus octo potitus

Julius hunc nonis[1] rapuit currentibus, atque

Mille quadringentis decies septem tribus annis

Christi: cuius ovans aeterna pace fruatur;

Gertrudis, sua quae coniux hoc clausa locello.

 

 



[1] Als we hier moeten lezen ‘nonae julii (of julias)’ zou dat 7 juli betekenen, maar kennelijk wordt ‘9 juli’ bedoeld (of eigenlijk 9 juni?).

-ocr page 183-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 309

 

Op een sarck, ick en weet niet in wat kerck *

Hier leyt begraven Jan de Brievere van Yper, die sterft anno 1550, den 13 november; ende joffrou Catelina van Meerbeeck, sijn huysfrou, sterft anno 1570, den 7 april.

Dit wapen * hangt aen de muere.

 

-ocr page 184-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 310

 

In sint Geertruidenkerck in de glasen * ibidem op een sarck staen de navolgende wapenen ende epitaphe *

Hier leyt begraven joffrou Elizabeth C[loets] wedue wijlen joncker Aernt Brants van Grobendonck, heer van Court Estienne, die sterft anno 1564; ende joffrou Anna Brants, haer dochter, huysfrou van Philips Doublet, die sterft 1568 [Ev. 266].

[] Hier leyt begraven mr. Jan van Heetvelde, doctor in de medicinen, die sterft anno MDXXXIX, ende joffrou Maria Kyps, sijn huysfrou, anno MDXLVI.

 

 

-ocr page 185-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 311

 

In de Gasthuyskerck ad parietem hoc legi epitaphium:

Hoc in loco sepultus frater Philippus de Begbergen, ordinis carmelitarum, conventus Brussel[ensis], filius magistri Judoci de Begbergen, haraldi ducatus Brabantiae *

Ibidem in lapide:

Hier leyt begraven Maxaemilian van Bourgoigniën, die sterf A.D. MDLV, XX januarii. *

In st. Michielsparochie staen dese wapenen:

(links:) Van der Borch, Dongelberch, Lyskenrode, Bergen,

(rechts:) Berchem, Ophem, Voorhout, Asch * [Ev. 144]

Hier leyt begraven Jan van der Borch,[1] die sterft anno 1549, den 2 decembris; ende joffrou Joanna van Berchem, sijn huysfrou, anno 1543 gestorven [Ev. 144, 147].

Ibidem in vitro * op een sarck *

Hier leyt begraven Louys van Udekim, 15[19] [Ev. 151].

 

 

 



[1] Ev. 144: ‘Jan van Huldenberg, dict van der Borcht … burgemeester van Leuven’ (met wapens).

-ocr page 186-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 312

 

[In beguinagio]

Philippa cognomento Clerq nobilissimis orta parentibus, nupta nobili viro, domino Ludovico van den Tempel, inde vidua facta beguina Lovanii anno 1568.

Anna Nunez Perez vidua olim Caroli Tempelii, equitis aurati[1] et praetoris Lovanii, begina iam pene 80, anno 1631.

Dominus Henricus de Dongelberge,[2] sepultus in beguinagio Lovanii. Domicella Carola de Dongelberga, quae Lambertinae de Croye, comitissae Berlaimontiae, dum habitum beguinae susciperet, ut matrina velum presentavit. Henricus de Dongelberg, eques auratus, dominus de Herlar, filius Jacobi, Brabantiae magni drossardi, XIII consulis Bruxellensis, et Adriana de Borluit, domina de Zilbeke, Bassingen etc., uxor eius, obiit haec 6 maii 1604, ille 15 junii 1627, parentes Carolae.

 

 

 



[1] Hs. abus. dubbel.

[2] In de marge: 547.

-ocr page 187-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 313

 

In st. Peterskerck tot Loven leyt [een] sarck met de volgende wapenen:

Hier leyt begraaven joncker Cornelis van Duffele alias van Berthout, die sterft anno 1542 * [Ev. 23].

Ibidem in een glas * In lapide vero sepulcrali hoc epitaphium:

Nobilis iuvenis dominus Arnoldus a Boecop, patritius Elburgensis in Gelria, hic Lovanii iuri studens anno 1575, 24 martii obiit.

(links:) Boecoep, Osende, Wolfs, Wijnbergen, (rechts:) ---, Van Holt, Uppendijc, Mekeren *

 

 

-ocr page 188-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 317

 

Bruxellis

 

In de kercke van Coudenberch staet dit epitaph ende wapenen *

Cy gist messire Gerard Numan en son vivant chevalier audiencier et premier secretaire de l’archiduc Philippe, qui trespassa l’an ... et dame Cornelia de Outheusden, sa femme, qui trespassa l’an ... Post templorum ab iconoclastis anno 1581 vastationem loco aenei operculi hoc saxum optimis parentibus grati nepotes reposuere.

 

 

-ocr page 189-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 318

 

In st. Guericx hangt dit wapen ende onder op een sarck staet dit epitaphie *

Hiervoor leggen begraven Maxemilian van Obbergen, die sterft 29 julii 1568, ende joffrou Martina Cools, sijn huysfrou, die sterft anno 1557.

Ibidem:

Cy gist Jean de Faure, en son vivant conseiller et maistre ordinaire de la Chambre de comptes en Brabant, qui trespassa l’an 1600.

Item:

Hier leyt begraven Peter van Oersbeeck, alias Van den Hagen, wiens huysfrou voerden een halve maene.

Ibidem *

Hier leyt begraven heer Anthonis Orsbeeck, alias Van den Hage, ende joffrou Maria Smijters, sijn huysfrou, ende Nicolas, sijn soon, anno 1606.

Item:

Hier leyt begraven Nicolas van Zeverdonck, kerckmeester deeser kerck, die sterft anno 1607.

Aen de muer hangen noch dese wapenen * nescio cuius. Ibidem ad parietem * Ibidem in een glas * (Wickert)[1]  * Ibidem een sarck:

Hier leyt begraven Rogier Baronaige, capellaen deser kercke, die sterft 15.. *

In st. Catharine tot Brussel * Hier leyt begraven Cornelis Lemmens, coopman deser stadt Brussels.

 

 



[1] In potlood bijgeschreven.

-ocr page 190-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 319

 

In st. Jacobs capelle tot Brussel, bij het hoff, hangen deese navolgende wapenen van Marnix *  In ’t[1]

Te Brussel te minnebroers is dit epitaphe:

Hier leyt begraven Anthonis Thonis, soone van heer Anthonis, die sterft anno 1466. Hier leyt begraven joffrou Swaeffs, sijn geselline, die dochter was heer Claes, ridder, ende sterft anno 14..

In ’t bagijnhof te Brussel:

Cy gist dame Anna Rifsbart,[2] compaigne de messire Rolant Longin, en son vivant chevalier, seigneur de [la] chapelle, president de la Chambre des comptes en Brabant, qui trespassa 20 janvier 1589, et damoiselle Barbara Longin, sa fille, 30 mars 1575.[3]

Vixit et ibidem domina Catarina Tseraerts, filia domini Antonii, domini de Hogerheide et Couwenstein, et dominae Margaretae Potz, quae, sepulto marito suo, domino Engelberto de Oyenbrugge, in hoc beguinagio multis annis vixit, (mater haec Antonii de Oyenbrug, Grimbergensis antistitis) 1584 octuagenaria[4] maior decessit, Grymbergae sepulta in aede primaria. Ex ‘Appendice notarum ad Vitam sanctae Beggae,’ 199.

 

 



[1] Kennelijk had hier: ‘bagijnhof te Brussel’ enz. moeten volgen. 

[2] Lees Rifflart.

[3] Gecorrigeerd naar de ‘Appendix’ p. 199.

[4] Hs. abus. –rio.

-ocr page 191-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 325

 

Te Dixmuyden in de princepaelste kercke staen de wapenen van Schore *

Te Woemon aen de rechterhant van ’t hoge outaer staet het wapen van Schoor * met dit scrift:

Cornelle van Schoore, escuir, ende in een glas de navolgende met Schoor in de helfte gevoecht: Boneem, Walle, Hove *

Joost van Schooren, escuir, et mademoiselle Katharine de Bourgoigne, sa espouse.

In de kercke te Stongen staen de volgende wapenen *

In [’t] choor tersijden het hooch autaer een sepulture van coper met de volgende woorden:

Sepulture van joncfrauwe Cornelia, dochter Joris Buser, Jan van Schore wijf, dewelcke overleet in ’t jaer ons Heeren MCCCC en XCIII, den IX van october, ende Jan van Schore, die overleet in ’tselve jaer 1493, den 12 dach in sprockele.

Hier stonden de wapenen van Buser, Schoore, Gistelle etc.

De huysfrou van Buser was een bastaertdochter van den conestable van Vrancrijc, Gistelle, die een suster hadde welcke stichte een clooster bij Amiens.

Te Alverghem staet een sepulture van Jan van Schore ende joffrou Cateline Prouins, met joffrou Johanne, haer dochter.

Te Alverghem leyt noch begraven Willem van der Borch, die heer was van der Burch, overleden anno 1565. Dese hadde een broeder, genaempt Peter, voor hem gestorven, achterlatende een dochter. Hij hadde noch 2 susters, waervan de eene getrout heeft Adrian van Esclabeeck, ende heeft achtergelaten Adriaen ende Willem van Esclebeeck, ende de ander, Anna van der Burch etc. is, na het overliden van haer broeder, geworden vrou van der Borch.

In de glasen staen noch dese wapenen * Bourre.

Item de volgende Zulen? met Van der Burch * Verburch, V.B., V.B., V.B., V.B., (Sconevel; sijn witte schulpen) V.B., V.B., V.B., seigneur de Ath., Crèvecoeur.

Noch dit epitaphe: daerbij uuytgebeelt vijf dochteren ende 9 sonen.

Hier leyt begraven Achilles van der Burch, soon van Andries, die overleet XVcXXXII, XIX dach in mart, ende Marie, sijn geselnede *

 

 

-ocr page 192-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 326

 

St. Regnier bij Alvergem leggen veel oude sepulture van der Borch, die nu meestal vergaen sijn van ouderdom. Onder andere isser een van metael met de wapenen van Van der Burch, daerop gescreven staen de navolgende woorden:

Hier leyt Peter van der Borch, ridder erfachtich, deurweerder mijns heere van Vlaenderen, die starf op den XV dach van maerte MCCCLXVIII. Dese had te Jerusalem geweest, ende liet achter een soon, heer Jacob van der Borch, daer mede begraven.

Noch wasser een oude sepulture, heel gebroken, van enen Pieter van der Borch, gestorven te Jerusalem, die achterliet 22 kinderen.

Te Vuerne in de parochiekercke bij de vonte leyt begraven Victor Masin ende joncfrou Marie van der Borch, sijn gesellinne, in ’t jaer ons Heeren MDXXIX, die dese vonte hebben gegeven, ende onder stont dit wapen *

Daer was meede een schilderie met Joost van der Burch, knielende met sijn wapen, ende dit epitaphe:

Hiervoor licht begraven Joost van der Burch, wijlen raet ’s conincx van den Roomsche Rijcke, ende sijn soone Philips, hertoge van Bourgogne etc., gecommittert ontfanger van Veurnen-ambacht, 29 jaeren, die starf den 4 dach van sprockele MCCCCXCVI.

Joncfrou Katheline van der Mersch, sijn eerste wijf, die sterf den 20 mey MCCCCLXXVI Simon van der Borch, haer jongste soon, geboren anno Domini 1454, 19 october, die starf den 23 december anno XVc. Dese Joest hadde noch een sone Charles, canonick te Veurne, ende een dochter Margriet *

 

 

-ocr page 193-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 327

 

Intra Lovanium et Arescotum oppidum, in silva crux est erectum cum hac sequenti inscriptione:  - bij Cortrijck

Anno 1587 so worden hier verslagen,

Den 20 november van de vrijbuters wreet,

Den jongman Nicolas van der Hagen,

Wesende in dienst den borgemeester gereet.

 

 

-ocr page 194-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 328

 

In civitate Buscumducensi monasterium est divae Clarae virginum clausarum, hoc, ut habet inscriptio, ante trecentos fere annos conditum:

Dominus Wilhelmus de Busco, miles, dominus de Erp, fundator huius monasterii anno MCCCXVIII *

In tabula[1] legitur:

Hier leyt begraven joffrou Agnes, maghet, Johans dochter van Renesse van Baer, ende sterft in ’t jaer ons Heeren MCCCCLXXXIII, op st. Victorisdach *

In alia [tabula]:

Hier leyt begraven Hendrick Wolffs, rentmeester deses cloosters, die sterf anno 1556.

Eius monasterii anno 1613 prefecta erat Maria de Hedel.

 

 



[1] Doorgehaald: ‘lapide sarcophago’.

-ocr page 195-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 335

 

Uuyt de registers van de chartren van Montfoort

tsedert 1400 tot 1500.

 

1. Heer Hendric, borchgreve, heeft vrouw Margriete, heer Gijs­bertsdochter van Langeraeck, huysfrou van Willem van Mont­foort, heer Henricssoon gelijftocht, anno 1449.

2. Heer Jan van Montfoort ontfangt van Jan van Zulen Natewisch dat gerecht, tins ende tienden tot Cockengen, 1438.

3. Jan van Zulen Swederssoon heeft gemaeckt Sweder, sijn vader, ende Alijt, sijn moeder, haer beider lijftocht an dat gerichte van vijf hoeven, tiens ende tienden tot Cockengen, anno eodem.

4. Heer Gerrit van Zijl, ridder, heeft vercocht heer Johan van Mont­foort, ende opgedragen dat slot ende heerlickheit metten ey­gendom, goederen, brieven, leenen van Purmerende, Neck, Purmer­lant ende Ilpendam ende alle leenmannen daervan sijnde, anno 1439.

5. Heer Gerrit van Zijl, ridder, heeft beloeft heer Gijsbert, heer van Vianen, de somme van 893 philipsschilden van huysinge, slot ende heerlickheit van Purmerende, 1437.

6. Jan van Zijl Claessoon bekent noch recht noch toeseggen te hebben, op de heerlickheit ende goederen van Purmerende ende visscherie ter Weer, anno 1441.

7. Jan, de bastaert van Beyeren, scheelt quijt alle toeseggen, hem competerende aen de heerlickheit van Purmerende, ten behoeve van heer Gerrit van Zijl, ridder, anno 1431.

8. Reinout van Homoet, heer van Dorrenweert, heeft quijtgeschouwen Harman van Wie, heer tot Herven, sulck opseggen als hij hadde op den hof van Wolfhesen mit sijn toebehoren, anno 1437.

9. Willem van den Pol van Wourden, 1439.

10. Heer Hendrick, borchgreve van Montfoort, verlijt Sweder, sijnen bastaertsoon, 1402.

11. Heer Gerrit van Damassche, abt van St. Pauwels te Utrecht, maect machtich Gerrit van Oostrum ende Jacob van Damassche, sijn abts broeder, anno 1425.

12. Vrouw Jacoba van Beyeren verlijt Reynout van Braeckel die vischerie in den Horensloot, na sijn doot te comen op Willem, sijnen jongsten soon, anno 1417.

13. Jan Eggaert geeft over die ambachtsheerlickheit van Sparendam Willem van Braeckel, sijnen neve, 1438.

14. Gerrit van Zulen van Natewisch beloeft heer Jan van Montfoort te dienste te comen, als ’t nodich is, met 4 peerden ende drie knechten, anno Christi 1424.

 

 

 

-ocr page 196-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 336

 

15. Jan van Persijn heeft vercocht Alwyn vrou Lijsensoon, 1412.

16. Gijsbrecht Ruysch Claesz, heeft opgedragen den vrijen ey­gendom van ses mergen lants Willem Eggaert, heer tot Purmeren­de, anno 1414.

17. Johan, heer van Ripherscheit, bekent schuldich te sijn heer Jan van Montfoort 100 Hollandse gulde schilden, anno 1418.

18. Heer Willem Zaerts, ridder heeft vercocht Henric van Rijn een tiende aen de Meerendijck, 1419.

19. Hertoch Willem, palsgraef etc., grave van Henegouwen, Hollant etc., heeft gegunt erffelick Willem Eggaert de heerlickheit ende dagelicxe gerechte van Purmerend ende Purmerlant, mit der kercke gifte, schout ende scepenen te setten, met allen sijne verval­len, metter vrije heerlickheit, hoghe ende laege, mit water, winde, wage, tins ende tienden, mit anderen haren toebehoren, uuytges­on­dert de vischerie ter Weer, anno 1420, met een root segel.

20. Hertoch Johan van Beyeren etc., overmits overcompste tusschen heer Gerrit van Heemskercke ende Willem Eggaert, confirmeert[1] die goederen welck Willem Eggart van Gerrit ont­fan­gen heeft, anno 1413.

21. Hertoch Willem noempt Willem Eggaert sijn opperste thesaurier, 1416.

22. Hertoch Philips van Bourgonge etc. verleent den bastaertsoon Jan van Beyeren die hooge ende laege vrij heerlickheden van den dorpe van Purmerlant, 1427.

23. Idem confirmiert den coep van de vischerie ende sluesen ter Weer, mit haren toebehoren in Purmerlant, welcke heer Jan van Montfoort gecocht heeft, die hij in erfpacht houden sal, ge­lijck heer Gerrit van Zijl die te houden plach, anno 1440.

24. Consent voor Jan van Vianen, als heer van Jaersvelt, van den zijl die hij geleyt heeft deur den Leckendijck, anno 1420.

25. Eenen brief, houdende dat Wolfaert van Maelstede vercocht heeft aen mijn vrou van der Vere, alsulck lant ende erve als hem aenbestorven is bij mijn vrouw van Abbenbrouck, 1423.

26. Een briefken, houdende dat Willem van Maelstede ende Everingen vercocht heeft vrouw Hadewich van Borselen alsulck lant, als hem aenbestorven is van sijnre moye van >

 

 



[1] Abus. 2x.

-ocr page 197-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 337

 

> Abbenbrouck, anno Christi 1433, met een root segel.

27. Leenbrief van de goederen ende heerlickheit van Abbenbrouck, door opdrachte van Jacob Willem van Meliskercke ende Floris, sijn broeder, verleden, Henrick van Borselen, heer van der Vere, anno 1421.

28. Een briefken, houdende de opdrachte van ’t achtendeel van al­sulck lant, als joncfrou Catarinen van Schengen anbestorven was, van hare vrou moye van Abbenbrouck, ten behoeve van vrouw Hadewige van Borsselen.

29. Accoort tusschen Jacob, heer van Gaesbeeck, ende Hadewige van Borsselen van Abbenbroeck, nopende de bedijckinge van Velgers­dijck, anno 1439, met 2 rode segelen.

30. Willem van Haestrecht, Dirck van Zulen van Hermelen, heer tot Sevender, Vrederic van Zulen van Nievelt, Dirck van Zulen van Heem­skerck Dircksoon, leenmannen, den 26 februari anno 1448.

31. Heer Lodewich, onse oom Gijsbrecht van Montfoort, onse broeder Jan d’ Ever van Minden, onse mannen, 1450, op st. Jacobsavont.

32. Ende soo heer Lodewich te Gode gevaren is, so heeft mijn joncheer Jan sijnen zoon etc., 1451, 24 juni.

33. Heer Willem van Montfoort, onsen oom, hout van ons ende hebben hem verlijt, dat rechte wederdeel ende helft, als wij heer Lodewich, onsen oom, verlijt hebben.

34. Henrick, bastaertbroeder des heren van Montfoort, staet over seker leen met Wouter van den Polle, anno 1448.

35. Heer Ludewich van Montfoort, onse oom, hout van ons ende hebben wij hem verlijt etc., te hergewaden met enen roden sperwar, als ’t verschijnt etc.,[1] in den eersten Reynderscoop gericht, tins, tienden, alsoe als wij dat houden van mijn heer van Utrecht etc. Dirck van Zulen, Aernt van Zulen vermelt in de naestgelande, met heer Willem van Montfoort, heer Henricksoon, Rover van Zuylen, Henrick Splin­tersoon, Jan van Zulen, heer Johan van Montfoort, Hubbelick Sweders bastaert van Montfoort, ende joncfrou Bertrade Florens Albrechtssoons dochter, anno 1410.

36. Wolfert Henricksoon van Oosterlant beloeft heer Jan van Mont­foort >

 

 

 



[1] In de marge: siet liber 223.

-ocr page 198-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 338

 

> ende heer Lodewich, sijn broeder, dat hij de goederen welcke hij behilict heeft met joncfrou Aernt Joost van Honthorst[dochter], sijnen wive, niet vercopen en sal, anno 1431.

37. Heer Jacob van Gaesbeeck en heer Jan, burchgreve van Montfoort, segmans van de dootslach, geschiet aen Bernt uten Eng, 1440.

38. Huwelicxe vorwarden Sweders, bastaert van Montfoort, ende joncfrou Derck Albrecht Henrics dochter etc., anno 1435.

39. Heer Jan van Heemstede, heer van Benthusen, ende jonge Jan van Heemsteden, sijn soon, ridder, beloven den heer van Montfoort scadeloos te houden, van ’t geloofde in de huwelicxe vorwarde, Florens van Montfoorde begrepen, 1401.

40. Vidimus van een brief, daerbij hertoch Antonis van Brabant verleent heer Jan, borchgreve van Montfoort, IIIIc lb. jaer­licx erfrenten, welcke hem vercocht vrouw Maria van Namen, natuerlicke dochter van heer Jan van Namen, wedue, om een somme van penningen etc., anno 1428.

41. Tideman van Damasche is verwonnen met alle recht van heer Jan, borchgreve, van de leengoederen, welcke Soude van Damasche versuumpt hadde, 1427.

42. Martinus, papa Romae, confirmeert tot enen bisschop van Utrecht, heer Sweder, met conditiën dat hij sal straffen Rodulf van Diepholt, proost van Osenbrug, mit sijn adherenten, welck gedaen heeft tegen de vrijheit van de kercke van Utrecht, anno 1431.

43. Idem vermaent de steden van Overijssel, Swol, Deventer ende Campen op grote peinen des heilighen kercks, dat sij Sweder sullen ontfangen voor bischop van Utrecht, 1431.

44. Gerrit van Zijl, ridder, heer tot Purmerende heeft vercocht Jan van Zijl, Willems Screvels, sijnen neve, ende Fye ende Margrite, nu sijns neven dochteren, 36 Wilhelms schilden ‘s jaers haer driën leven lang gedurende, anno 1436.

45. Oorloff, gegeven bij hertoge Philips van Bourgoigne, aen vrouw Jaque­li­ne, hertoginne in Beyeren, gravinne van Oosterwant, omme als ’t haer te passe soude comen, den 9 november 1433.

46. Heer Willem Kuyser canonick in den Dom t’ Utrecht, anno 1401.

 

 

 

-ocr page 199-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 339

 

47. Heer Willem van Montfoort ende van Swieten, ridder, heeft ge­maect vrouw Margarete van Langeraeck, vrouw van Swieten, sijn echte wijf, 20 morgen lant in den kerspel van Linschoten, haer leven lang, anno 1420, met een root segel.

48. Hertoch Philips van Bourgoigne, bemerckende die wijsheyt van heer Jan, borchgrave van Montfoort, verkiest hem tot sijnen rade, metter wedde daertoe staende, alse 400 vrancken ende 320 hol­landsche schilden des jaers, een root segel, anno 1428.

49. Otto van der Leck, heer van Hedel, belooft heer Jan van Mont­foort, domproost t’ Utrecht, scadeloos te houden etc., 1409.[1]

50. Dedinge tusschen heer Lodewich van Montfoort ende heer Willem van Montfoort, sijnen broeder, aen die één, ende joncfrou Heyl­wich van Haestrecht, Willems moeder, aen d’ ander sijde etc., anno 1421.

51. Heer Sweder, borchgreve van Montfoort, ontfangt in den ge­recht van Blocklant sulcken eygendom, als vrou Ode van Mont­foort, sijnre moeder, ende heer Lodewich ende Willem van Montfoort, sijne broeder, te wesen plach, 1404.

52. Elyas van Amerongen, knaep, belooft heer Jan van Montfoort, domproost t’ Utrecht, scadeloos te houden van 800 oude vranc­krijcse schilden, anno 1411.

53. Heer Willem van Naeldwijck ende van der Capellen, ende Jan van der Mije, rentmeester van Noort-Hollant, hebben ontfangen van heer Jan van Montfoort 1500 engelsche noblen, ten behoeve van heer Gerrits kinderen van Zijl, 1440.

54. Hertoch Willem, palsgrave etc., gunt heer Jan van Montfoort, dat hij hem mach te weerstellen tegens de bisschop van Utrecht, sijnen here, anno 1424, root segel.

55. Van der uuytspraecke tusschen vrou Ode, vrou van der Leck ende van Montfoort, heer Ludewijck ende Willem van Montfoort, aen d’ eene, ende heer Jan van Montfoort, domproost t’ Utrecht, aen de ander sijde, de anno 1412.

56. Heer Lodewick van Montfoort, ridder, [ende] heer Willem van Mont­foort, maken vrede ende geleyd tusschen heer Jan, burchgreve van Montfoert, mit sijne adherenten ende ondersaten, anno 1414.

57. Huwelick tussen hertoch Jan van Brabant ende vrouw Jacoba van Beyeren, dolphine van Vienne, 1417.

 

 



[1] In de marge: 1419 (lees 1409).

-ocr page 200-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 340

 

58. Willem van Montfoort heer Henricksoon, maect Margrite van Langeraeck, sijnen wijve, de hooftiende tusschen Linscoterhaer ende Vloeswijck, 1411, met een root segel; item 1403.

59. Vrederick, bisschop t’ Utrecht, met de steden Utrecht ende Amersfoort, bekennen dat heer Jan van Montfoert, heer Lodewick van Montfoort, heer Willem tot Lathem, heer Willem van Mont­foort, heer van Swieten, ridderen, overmits sij treden in veten tegens hertoch Jan van Beyeren, soo beloven sij deselve geen soene te maecken, ofte sij sullen mede op haren goederen ende vrede bevrediget worden, anno 1420.

60. Hertoch Philips van Bour­goigne confirmeert die begeerte sijnre suster, vrou Jacoba, van 600 hollantsche schilden, die ontfangen sullen heer Jan van Montfoort ende heer Lodewich, sijn broeder.

61. Anno 1417 intituleerden heer Jan van Arckel sich: Jan, heer van Arckel, van der Lede, Hagestein, Schoonrewoerd, Gorcum, Leer­dam etc.

62. Heer Philips van Bourgoigne belooft hertoch Jans van Beyeren bastaertsoon, ende Hadewich Reyniers voordochter, sinen wive, haer beider leven lang de vischerie ter Weer, anno 1426, root segel.

63. Frederic van Blanckenhem, bisschop t’ Utrecht, beveelt heer Jan, borchgreve van Montfoert, die hoge heerlickheit van Mont­foort, sijn leven lang, sonder eenige rekenscap daervan te doen, anno 1422.

64. Vrouw Cunegund van Bronckhorst, vrouw van Montfoort, geeft over in ’t gerecht van Heeswijck horen echten man, heer Jan van Montfoort, sijn lijftocht in alle hare goederen, anno 1438, met 3 groene segelen.

65. Philips, hertoch van Bourgoigne etc., maect machtich heer Willem, heer tot Naeldwijck, dat hij heer Gerrit van Zijl ende Herbe­ren mach quijtscelden van haren eedt ende manscap, die sij gedaen hebben, ende wederom eeden die copers, die gecocht hebben dat slot ende heerlickhede van Purmerende ende den ambachte van Schorel, anno 1439.

66. Brief, waerbij Dirck van Maersen ontfangt die Omwijcker >

 

 

-ocr page 201-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 341

 

> tiende, van joncfrou Aernt Joost van Honthorst, 1412.

67. Heer Gerrit van Zijl ontfangt van Corsten van der Does ende joncfrou Alijt, sijn wijf, II morgen lant, gelegen buten de Gouwe, den Corten Acker genaempt, anno 1437.

68. Consent van vrou Jacoba voor den heer van Montfoort, om te mogen doen afbreecken het huys te Holenstein, anno 1418.

69. Al­brecht de Witte, Wouter Coeyvoets, anno 1403.

70. Gijsbrecht van der Heul, bailliu van Rijnlant, anno 1439.

71. Heer Henrick, borchgreve van Montfoort, ontfangt van Lion van Gent 18 mergen, gelegen tot Bodegreve, anno 1448.

72. Heer Jan van Vianen, heer ten Goy, Niecop etc., ende Gijsbert, sijn oudsten soon, knape, beloven Jan, borchgreve van Mont­foort, scadeloos te houden van alsulcke vorwarden als gemaect sijn, tusschen heer Jan van Vianen, heer tot Noordeloes, knape, ende joncfrou Meyne van Heemskerck, vrou van Oosterhusen, data anno 1419, met 2 groen segelen.

73. Roelof van Dongen ende joncfrou Jutte Willemsdochter van Diemerbroeck, vergaderen in wittigen huwelike, ende haer vader geeft met haer een hoeve lant in Diemervrij, anno 1432.

74. Bischop Vrederic van Utrecht geeft macht den heer van Mont­foort, de IJssel te brengen nae Montfoort, anno 1422.

75. Jan die bastaert van Montfoort, dijckgraef tusschen de Nieu­wendam ende Schoonhoven op den Leckendijck, vanwegen de dom­proost, heer Jan van Montfoort, anno 1412.

76. Peter Mercken, dijckgraef tusschen Snodelhoeck ende Haester­weert op den IJsseldijck, anno 1424.

77. Jan de bastaert van Langeraeck, dijckgreef van de landen van Haestrecht, anno 1426.

78. Henrick van Oostrum, schout tot Jaersvelt, 1413.

79. Heer Jan, domproost t’ Utrecht, borchgreve van Montfoort, ont­fangt van bisschop Vrederic tins, tienden ende dijckgraefschap, na Sweders, heer van Montfoort, sijn broeders, doot, 1413.

80. Heer Willem Buser, canonick ten Dom t’ Utrecht, Willem van Gendt, heer Willem Busers soon, anno 1401.

81. Margareta, vrou van hertoch van Bourgoigne etc., verleent Jan Eggaert van Purmerende dat ambachtheerschap ende dagelicxe gerechte van Sparendam ende Sparenwouderdijck, 1415.

 

 

-ocr page 202-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 342

 

82. Lodewich, ridder, ende Willem, heer tot Lathem, gebroeders van Montfoort, beloven Heylwich, joncfrou van Haestrecht etc., 1413.

83. Sweder van Montfoort verwillecoort in handen van Gijsbert van Bredenrode, domproost t’ Utrecht, dat hij hem de hofstede van Montforde ende der ondersaten, noch dieners noch vrinden, niet en sel onderwinden binnen acht jaeren, anno 1461.

84. Daniël van Nijenwael Zeebrechtssoon, 1429.

85. Joncker Hendric van Montfoord ontfangt van Daniël van Loenre­sloot den Cleynen Draeck in Haestrecht, gelijck hij se ont­fangen hadde van vrou Margerete, palsgrevinne opten Rijn.

86. Willem van Pijl, rentmeester des heren van Montfoort, 1428.

87. Aernt de Witte van Werenstein, tot behoeve heer Jan van Mont­foort, borchgreve, ontfangt die tinsweer ende erve van Couden­hove, anno 1421.

88. Joffrou Alijt Wolpert de Jonge dochter, 1446.

89. Gelman van de Pol, 1437.

90. Alphart van der Horst ende Johan sijn broeder, joncfrou Maria, haer moeder, ende joncfrou Haze, haer suster, hebben overgegeven heer Jan van Montfoort 5 mergen lant in Cortehoe­ve, anno 1439.

91. Daniel van Loenresloot ontfangt dat scoutampt van Oudewater van joncker Willem van Egmont, broeder tot Gelre, voor 305 cronen, 1447.

92. Gerrit van Damasche, Gerrit van Oostrum, 1425.

93. Joncfrou Lijsbeth van Linscoten, anno 1414.

94. Een grote rekeninge uyt franchijn, gedaen aen de graeffe­lijckheid van Hollant, Zeelant ende Vrieslant bij heer Jan van Montfoort, als thesaurier generael geweest hebbende van Hollant de anno 1417, gecotteert A.

95. Een fundatie van 7 getijden, te lesen binnen den hove van Nael­dwijc, gemaect bij vrou Willem van Egmont van Wateringen, vrou tot Naeldwijck, anno 1444.

96. Gijsbrecht van Nienrode maect joncfrou Margriet van Rhijn ’t voorseide gerechte ende tienden ter Oye etc., 1417.

97. Verlij van de heer Liende, van 20 hoeven op Willem van Poel­geest, anno 1418.

 

 

-ocr page 203-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 343

 

98. Heer Jan van Montfoort ontfangt van Dirck van Albout een stuck lant in den ban van Heemstede, anno 1439.[1]

99. Heer Sweder, borchgreve, verlijt, door bede van Henrick van Linscoten, Wouter Simonssoon van Teylingen dat gerecht ende tienden van ’s Gravensloot in den ban van Vurden, anno 1469.

100. Joncfrou Joanna van Montfoort, huysfrou Johans van Ghoor, anno 1494.

101. Suster Margareta ende Fie, Jans dochteren van Zijl, 1449.

102. Dirck, Willem ende Aernt Dobbelstein, gebroeders, maken macht­ich vrou Catarijn, haer vrou moeder, ende Johan, haer broeder, 1491.

103. Floris van Hogendorp, anno 1462.

104. Johan, broeder tot Nijenrode, ende Johanna, joncfrou tot Mont­foort, vergaderen in wittigen huwelick, anno 1475.

105. Adolf, hertoch van Gelre, heeft bekent vrou Maria van Homoet, Sweders van Montfoorts echte huysfrou, die Dorenwert met allen sijnen toebehoren, noch de Joncfrouweert beneden Redin­gen in den Rhijn, mit andere weerden in den Rijn gelegen, mit gerechte hooch ende laege, 1469.

106. Heer Jan, burchgreve van Montfoort, ontfangt van den domproost t’ Oudemunster, tot een onversterffelicken leen, dat dorp van Linscoten met huys ende tienden, dat goet te Honthorst mit 2 hoeven lants, met der capelleriën gifte.

- Item noch 12 hoeven lants, tins ende tienden gelegen tot Linscoten op de Enge, noch de helfte van tins ende tienden met 12 hoeven lants, oeck tot Linscoten op de Enghe.

- Item dat veer voor Oudewater ende Ratelen metter heerlickheit, dat gerecht ende tins van Vulven­horst.

- Item noch een tinde tot Linscoten daer Vulvenhorst in staet.

- Item de gerechte helfte van de goederen tot Woestwijc,[2] die tins ende tienden ende sijn toebehoren.

- Item 29 mergen lants als Willam van Polanen van de selven proostië plach te ge­bruicken, anno 1439.

107. Willem, proost t’ Oudemunster t’ Utrecht, verlijt Gijsbrecht van Nienrode dat gericht ende tienden ter Oyen, alsoe dat gelegen is bij Montfoort, daertoe 9 mergen lants in Hollant, anno 1461.

108. Scheydinge joncfrou Sophia van Bilant ende Homoet, weduwe, ende joncker Johan van Homoet, heer van Dorrenweert, mit sijn broeder ende susters ende kinder der selver etc., anno 1460, mit 6 groen segelen.

 

 

 



[1] 1434 is doorge­haald.

[2] Sic, lees Vloeswijc.

-ocr page 204-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 344

 

109. Jan van Montfoort, ridder, heer van Hazerwoude, belijt ontfan­gen te hebben van Willem van Braeckel, 60 Beyerse gulden vanwegen sijns neve van Montfoort, heer tot Purmerende, met consent des graven van Nassauwen, anno 1461.

110. Willem van Braeckel ontfangt die Stichtse leengoederen, die voortijts heer Willem van Montfoort, oom des burchgreven van Montfoort, te leen te houden plach, te weten 8 mergen lants in Cabbau, die husinge binnen Montfoort, daer Willem van Haest­recht in te wonen plach, anno 1468.

111. Adriaen Willem van Braeckels broeder, eodem.

112. Rutger van den Boetzelaer draecht op, ten proufijte van Henric van Naeldwijc, 15 mergen lant, anno 1445.

113. Gerrit Oom van Culemborg ende Hubert, sijn soon, 1445.

114. Gijsberta van Zulen van Nivelt consenteert, dat Hubert, haren soon, vercocht heeft den heer van Montfoort alsulc erve, als sij haer soon gegeven heeft, anno 1455.

115. Heer Willem, broeder tot Montfoort, heer van Lathum, ridder, belooft heer Henric, oudste soon tot Montfoort, capitein tot Wierden, wel te quijten van allen costen ende scaden die hem toecomen mogen, bij de belooften met heer Melis van Mijnden gedaen, aen Alart van de Horst, in handen heer Ludewichs van Montfoort, roerende den casteleinschappe tot Muden ende Goylant, in manieren den brief inhout, anno 1447, met een root segel.

116. Uuytspraecke heer Henrics, borchgreve van Montfoort, van den geschille tusschen Tomas van Utenbroeck ende Jan, sijnen soon, met Bartolomeus van Minden, 1449.

117. Joncfrou Oda, vrou van der Leck, vercrijcht van den Stoel van Romen, te kiesen een bichtvader, die haer mach absolveren van hare sonden, V jaren lang, anno 1o sancti patris Alexandri V, met een root segel.

118. Overcompst tusschen heer Jan van Montfoort ende heer Willem, canonick van Oudemunster, nopende het versterf haerder ouderen, welck heer Jan bewijsen sal sijnen broeder, 1456.

119. Johan van Montfoort ontfangt van Jan van Gomengijs een hofste­de, geheten de Nesse, anno 1470, met 2 roode segelen.

120. Joncker Henrick, heer van Montfoort, ende Gijsbrecht, broeder tot Montfoort, hebben met malcanderen vertegen, nopens d’ erffenisse hunder ouderen, anno 1449.

 

 

-ocr page 205-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 345

 

121. Hertoch Willem, palsgrave etc., ontbiet Philips van Borsselen, sijnen rentmeester, dat hij uuytreicke heer Sweder van Mont­foort van verleyde penningen, 800 Engelsche nobilen, anno 1409.

122. Heer Sweder van Montfoort, heer van den Dorenweert, anno 1469.

123. Heer Henrick, borchgreve van Montfoort, beveelt Dirck van den Does Corstensz, dat schoutampt te Bodegraven mit sijn toebe­horen, soo lange sijn castellainschap van Worden duren sal, anno 1455.

124. Heer Jacob van Lichtenberch, proost sint Peters t’ Utrecht, looft heer Jan van Montfoort, borchgreve, alsulcken brief als hij ontfangen heeft van jonckheer Roelof van Diepholt, postu­laet van Utrecht, niet weerloos worden noch overgeven en sal, dan met consent etc.

125. Vereeninge tusschen Albrecht Proeys, joncfrou Alijt, sijnre suster, Jan de Conincs weduwe, an die één sijde, ende Bertolomeus van Nievelt ende sijn wijf, ende Jan van Meerten[1] ende sijn wijf, op d’ ander sijde, overmits die doot ende besterfenisse van Roetert Proeys, haer broeder zaliger, 1458.

126. Heer Jan, borchgreve tot Montfoort, geeft Evert Veerseler met joncfrou Catarina, heer Willems natuerlicke dochter, 150 Rijnse gulden, anno 1487.

127. Henrick, borchgreve, belooft jaerlicx sijnen broeder, Gijsbert van Montfoort, hondert Beyerse gulden, welcke Willem van Braeckel, rentmeester tot Purmerende ende Sparendam, sal uuytreicken, anno 1457.

128. Gijsbert ende Sweder van Montfoort, broederen, appelleren tegens Henric, haren oudsten broeder, van Jan van Montfoort, haren vader, anno 1466.

129. Ludewijck, ridder, ende Willem, heer tot Lathem, gebroeders van Montfoort, beloven Heylwich joncfrou van Haestrecht IXc gulden current met gulde botdragers, voor sulcke clenodie ende erfenisse als sij hemluden overgegeven heeft, anno 1413.

130. Hertoch Philips van Bourgoigne verleent heer Jan van Montfoort tot een erfleen, die overtochtsluyse ende vischerie tot Bode­graven, mit allen toebehoren, gelijck Albrecht Henricksoon van Driel plach te gebruycken, 1449.

131. Het capittel van Oudemunster verleent Daniel van Loenresloot tot enen erfpacht, de heerli­chede van Papencoep ende Diemerbroeck, mit tins ende tienden ende jurisdictiën, >

 

 



   [1] In de marge: Meerst

-ocr page 206-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 346

 

> hooch ende lege, in alle manie­ren als de brieven medebrengen, anno 1467.

132. Daniel van Loenresloot vercoopt, met consent van den deken ende capittel t’ Oudemunster, heer Jan van Montfoort, de heerlickheden van Papencoep ende Diemerbroeck, behoudelijck deselve heren haren jaerlicxe pacht van 3 oude schilden ende haer rantsoen, 1478.

133. Anno 1487 geeft over Gerrit van Poelgeest mede sijne actiën van Papencoep.

134. Rentebrief van 15 gulde Philips schilden, bij heer Jan van Montfoort gecocht van Jan ende Philips van Polanen, 1437 den 22 augustus.

135. Accoort van ’t huwelick van Sweder van Montfoort ende joffrou Mechtelt van Culemborch, 1348 donderdag na Palmdag.[1]

136. Vidimus van de hijlicxe vorwarden tusschen jonckheer Willem van Montfoort ende joncfrou Margareta van Langeraec, beginnende ‘Wij, deecken’ etc. 1432.

137. Henric, oudtste soon van Montfoort, verlijt Lodewijc van Mont­foort, sijn oom, alsulcke goederen als hij leggende hadde in den bailliuschap van Den Haghe, ende dat vermits de voorseyde heer Lodewich, van den ouden heer Henrick van Montfoort niet wel naer behoren gegoet en was, 1447.

138. Certificatie van dat heer Albrecht van Weteringe, indien Ernst Muys, sinen soon, storve, dat hem daervan soude aencomen meer als 40 lb. Hollants ’s jaers, anno 1422 (vel ’12).

139. Leenbrief van het achste deel van de geheele heerlickheit van Abbenbrouck, ten behoeve van heer Wolfarts van Borselen, anno 1474, beginnende ‘Carol’.

140. Leenbrief van het seste deel van Abbenbroeck verlijt Sophia, heer Sweders wijf van Heenvliet, 1405.

141. Leenbrief, inhoudende dat Henric van Borsel, heer ter Vere, opgedragen heeft sijne moeder, vrou Hadewich van Borsel, alle sijn aendeel van de heerlickheit Abbenbroec, anno 1423.

142. Willem van Polanen ontfangt een stuck lants, gelegen bij den huse van Vulvenhorst, van sijnre moeder, vrou Lutgart van Vulvenhorst, 1401.

143. Joncfrou Hillegond ende Heylwich, dochteren van Gerrit van Dama­sche, 1413.

 

 



[1] In de marge: N.S. L.

-ocr page 207-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 347

 

144. Aernt van den Bosch ontfangt een mergen lant in Barwoutszwar­den, van heer Jacob van Abcoude, 1454.

145. Dirck Harmanszoon van der Aa, anno 1478.

146. Confederatie tusschen bischop David ende den borchgreve van Montfoort, 1481 op manendag, Conceptionis beatae Mariae.

147. Anno 1433 coopt heer Jan burchgreve van Montfoort, van Willem van Montfoort de Rover, sijnen neve, eenige landen en goederen tot Linscoten.

148. Bischop Vrederic verseth de hoge heerlickheit van Montfoort aen heer Jan, borchgreve, voor de somme van 4000 goude Rijnse gulden, den 21 augustus 1499.

149. Brief waerbij keiser Carel geeft heer Joost, heer van Montfoort, voor sijnen dienst drie hondert gulden jaerlix sijn leven lang, de dato 1530, 18 october, mit een root segel.

150. 1521, testament heer Jans van Montfoort.

151. Accoort, beroerende de handelinge tusschen bischop David ende heer Jan van Montfoort, borchgreve, 1481, op den manendag post Conceptionis Mariae.

152. Sweder, bischop, stelt heer Jan van Montfoort voor 12.000 Hol­lantse schilden, daer Wilhelmus op geslagen is, geleent goet, tot onderpant de hoge ende lege heerlickheit van Montfoort.

153. Heer Henrick van Naeldwijc, ridder, aen d’ één sijde, ende Michiel van Bulcke met joffrou Catarijn van Naeldwijc, sijn wettige huis­frou, suster heer Henrics voornoemt, ter andere sijden, hebben malcanderen quijtgescholden allen erffelicken goederen, juwelen, roerende ende onroerende, die bij heer Henrick voorseit ende Jan van Naeldwijc, sijnen broeder, bij den doot van haer moeder aenbestorven sijn etc., anno 1482.

154. Tractaet ende compromis tusschen den eerwaarden heer Frederick van Baden, bischop t’ Utrecht, aen d één, ende den hoochgeboren vorst, heer Jan hertoge van Cleve etc., an d’ ander sijde, van den oorloge ende twist van beijde der heren landen, 1499.

155. Vidimus van de hijlicxe vorwarden tusschen heer Willem, Hen­ricsoon van Montfoort ende vrou Margareta van Langeraeck, heer Gijsberts dochter. Heer Willem lijftocht vrou Margareta van Langeraeck, vrou van Vloeswijc, in 12 mergen, geheten de Amersfortze hofsteden, in den gerecht van Linscoten, anno 1436.

156. Huwelicxe vorwarden tusschen Willem van der Borch Jacob Jan[sz] ende joncfrou Catarijn, dochter des heren van Montfoort, ende Jacob geeft met Willem sijnen soon aen goederen, erven, hondert Rijnse >

 

 

-ocr page 208-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 348

 

> gulden ’t jaers erfrenten, ende de heer van Montfoort hondert Philips schilden in erffelicke renten, anno 1442.

157. Joncfrou Catarijn, natuerlicke dochter des heren van Montfoort, 1445.

158. Heer Sweer ende Gijsbrecht van Montfoort, gebroederen, hebben overticht Folcker van Beesde, dat hij haer vader gedoot hadde, warom Folcker wert gevangen gebracht in Den Haghe, anno 1468.

159. Beveel van hertoge Philips van Bourgoigne aen bischop David, dat men Sweder ende Gijsbert, gebrueders tot Montfoort, buyte gewijde plaetsen, daer men hem becomen can, vangen sal, met allen haren adherenten, anno 1460.

160. Gerrit van Poelgeest wert consent gegeven van vrou Jacoba, hertoginne van Beyeren etc., omme te mogen vercopen de tienden die hij heeft ter Aa, anno 1422.

161. Vrou Margarete van Cleve doet quijtscheldinge Willem Eg­gaert, Jan de Langhe etc., ende bekent ontfangen IIIc schilden, anno 1403.

162. Heer Jan van Woerden, heer van Vliet ende tot Markerhoeff, bekent dat hij verleent heeft den heer van Montfoort, de heer­lickheit van Polsbroeck, gericht, tins ende 5 blocken tienden, anno 1426, in franchijn, root segel.

163. Heer Jan van Vianen van Jaersvelt, 1417.

164. Sweder, borchgreve van Montfoort, ontfangt het dijckgraefschap tusschen den Nieuwendam ende Schoonhoven, de Leck langes, anno 1405, met 3 rode ende 9 groene segelen.

165. Hertoch Albrecht heeft vercocht Henrick de Rover van Zuylen een viertel lants, gelegen in Snelreweert, de 1403, groen segel.

166. Idem verleent Willem van Montfoort de coorn- ende smalen tienden in Snodelreweert, in Hekendorp, van welcken verteech heer Otto van Asperen, anno 1401, franchijn.

167. Sweder, bastaertbroeder van heer Sweder, borchgreve van Montfoort, 1404.

168. Henrick, borchgreve van Montfoort, verlijt heer Jan van Mont­foort, domproost, sijn soon, behoudelicken hem, Hendrick, borchg­reve, ende Oede, vrou van der Lecke, sijn moeder, haer lijf­tocht, anno 1400.

169. Sweer, bastaertbroeder van Jan, borchgreve van Montfoort, 1421.

170. Heer Henrick, borchgreve van Montfoort, verlijt heer Willem van Montfoort, sijn neef, een halve hoeve lants in Blocklant, anno 1401, groene segelen.

171. Item heer Sweder van Montfoort, borchgreve, verleent Willem van >

 

 

-ocr page 209-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 349

 

> Montfoort, heer Henricksoon, knape, tot een rechte lijftocht van joncfrou Margrite, sijnen wijve, een halve hoeve lants in Blocklant, noch 3 margen gemeten lants, gemeender vore met joncfrou Heylwich van Haestrecht, anno 1403, in franchijn met een groenen segel.

172. Rutger van Doernick cum suis sijn schuldich Henrick de Rover, heer van Montfoort, 25 Bourgondische nobel/schilden, 1402, met 3 groene segels.

173. Heer Rudolf, bischop van Utrecht, scheelt quijt heer Henrick, oudste soon tot Montfoort, ende sijne meedewerckers, in allen saecken, bruecken ende verbeurten, tegens de heer van Utrecht ende sijne dienaren verbuert, anno 1447.

174. Godscalc Oem, generael rentmeester van Hollant ende Zeelant, 1437.

175. Hertoch Albert, palsgreve op den Rijn, heeft vercocht een vieren­deel lants Wouter Koevoits in Snelreweert, anno 1403.

176. Joncker Johan, borchgreve van Montfoort, verleent anno 1460 aen Jacob de Wael Capersweert.

177. Henrick Noothaft, heer tot Werrenberch, ontseit den heer van Montfoort anno 1420.

178. Item Wolfart van der Maelstede, heer Henrick van Homoet, Jan sijn soon, mannen heer Jans, borchgre­ve van Montfoort, anno 1436, wanneer schijnt dat heer Henrick doot was.

179. Heer Jan, borchgreve van Montfoort, heeft gevesticht 200 cronen ten behoeve van joffrou Beatrijs, dochter heer Willems van Herme­yz, heer tot Streukercken etc., jaerlix te bueren na doot heer Ludewich van Montfoort, anno 1429.

180. Sententie diffinitive voor den hove van Rijssel gewesen, tus­schen heer Ghijsbrecht ende heer Sweder van Montfoort, aen d’ één, ende Volcart van Beesde, aen die ander sijde, beroerende dat hem nageseyt worde, den heer van Montfoort gedoot te hebben. Gijsbert ende Sweder verclaert qualicken geappelleert, ende gecondemneert in de costen, anno 1436.

181. Heer Lodewich ende heer Willem van Montfoort, gebroederen, geven heer Jan veylich te sitten, mit allen sijn ondersaten, in den gestichte van Utrecht, van desen dach tot Remigii anno 1415.

182. Jan van Montfoort, canonick t’ Oudemunster, studeerden te Parijs, anno 1459.

183. Heer Jan van Montfoort verlijt heer Jan van Woerden, heer van Vliet, een deel van de heerlickheden van ’t Veer, streckende uuytter IJssel aen Hoencoperdijck oostwarts, tot een >

 

 

 

 

-ocr page 210-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 350

 

191. Oth[1] over­comptste

tusschen den heer van Montfoort ende heer Lodewijch, sijn broeder, aen d’ één sijde, ende Henrick ende Frederic van Damasche, gebroederen, met beyder parthien, vrinden ende magen, anno 1435.

184. Heer Lodewich van Montfoert, ridder, kent ontfangen te hebben van heer Jan van Montfoort, domproost, sijn broeder, vijf hondert goude vrancken, welcke heer Otto van der Leck ende heer Henrick van Naeldwijck hem hebben toegeseit, 1412.

185. Frederic, bischop t’ Utrecht, heeft ontboden heer Willem van Montfoort, heer Melis uten Eng, ridder, heer Willem van Wije, […] van sint Peters t’ Utrecht, sijn raet ende secretaris, om te certificeren de deding tusschen heer, Jan borchgreve van Mont­foort, van den gevangen wegen, die hij binnen den oorloge gevangen hadde, anno 1423, root segel.

186. Reinolt van Braeckel, Jan van Braeckel sijn soon, 1418.

187. Adriaen van Braeckel belooft Willem van Braeckel, sijn broeder, Jan Eggaert sijn oom, Reinolt van Braeckel sijn vader etc., anno 1459.

188. Geschille tusschen heer Dirck van Zuylen, aen die één sijde, ende Gerrit van Zuylen, aen d’ ander sijde, om het maerschal­campt des gestichts van Utrecht, waervan uuytspraecke hebben gedaen heer Jan van Montfoort ende heer Lodewijck, gebroe­deren, anno 1433.

189. Heer Jan maeck machtich Sweder, sijnen bastaertbroeder, Jan de Wael ende Wauter van Diemen ende elcs bijsonder, inne te vorde­ren sijn schulden, 1423.

190. Jacob, heer tot Gaesbeeck ende Abcoude, ontseit heer Jan, borch­greve, heer Lodewich ende Willem van Montfoort, gebroederen, 1420.

191. Oth[2] van Schonauwen, Hac van der Polle, Willem van Persin­gen, Gijsbert van Bronckhorst Henricksoon, Aernt van Mekeren met sijn broeder, Govart de Bastart, Henric van Stanck, Oth van Heuckelum ende van Accoy, Adriaen van Herwijnen, Henrick de Voocht van Eyck, Michel van Rijmsdijck, Splinter van Loenresloot, Aernt van Rijswijck, heer Jan van Pourroyen, Rutger van Diemen, Henric van Malsen, Albert van Bueren, Emont van Tongeren, heer Willem van IJsendoren, ridder, Wernaer van Vloten, Jan van Weer, Aernt de Wilde, Ernst van Lauwick, Govert van Hoemen, Evert van Wulven, Albert de bastaert van Buren, Luffert van Huesteyn, Engebrecht >

 

 



[1] Vgl. p. 352.

[2] In de marge: gevangen.


-ocr page 211-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 351

 

> Mom, Jan van Oyen, Walraef van Nieweert, Egbert de Vriese, Gijsbert de Cock, Willem van Galen, Sander van der Vaert, Henrick, heer van Montfoort, met 5 gevangen, Henric de Beste, Alphart van Scho­nauwen, Willem van Appeltern, Willem van Malderick, Jan van Buren, bastaert, Jonge Gosen van Linden, anno 1414.

192. Henrick de Voocht, Rutger Vonck, Jacob van der Eem, Aernt van Elst, Rutger van Doorn, Robbrecht van den Broeck mit sijn knaep, Harman van Wedewe, Gosen van Betuwen, Jan van Heteren, Otgen, sijn bastaert, Boudewijn van Batenborch, bastaert, Jan van Stockbroeck, Lambrecht Pijl, Willem van Brienen, Willem van Gent, Dirck Cortgrave, Jan uten Weert Henricksoon, Spaen van Hout, Jan van Nijenhoven, Mathijs van den Wije, Robbertgen van Brenets, bastaert, anno 1418, beloven respective heer Jan, borch­greve van Montfoort, geen partie te wesen in tijden van vede tusschen hertoge Jan van Brabant ende vrou Jacobe van Beyeren, noch tegens hem te doen ofte misdoen, ter cause van gevangenckenissen.

193. Heer Evert van Everdingen vermelt met 5 gevangenen, 1419.

194. Philips van Gruenevelt bekent verbeurt lijf ende goet, omdat hij den bischop van Utrecht gewapender hant heeft helpen keeren, anno 1449.[1]

195. Jan van Thiel kent verboert lijf ende goet, bij wijsinge des raets van Utrecht, dat hij den bischop Diepholt met wapenen wederstaen heeft, daerover hij seer gewont ende geslagen is, anno 1449.

196. Heer Jan, heer van Montfoort, camerling ‘s hertogen Philips van Bourgondië, heer van Hekendorp, Linschoten, den Weert etc., 1434.

197. Jacob, heer van Wassenaer, borchgreve van Leyden, geeft uuyt­stel Sweder van Montfoort tot sijnen mundigen dagen, om sijn leen van sijn hofstede met allen den landen van Zijl tot Leyerdorp te versoecken, anno 1447.

198. Heer Jan van Woerden, heer tot Vliet, draecht op Hoencoep met gerecht, tins ende tienden aen Jan, borchgreve van Montfoort, anno 1433, in franchijn, met groen segel.

199. Blijf tusschen Henrick de Rover van Zuylen ende sijne vrin­den, op de eenen, ende Wouter Koevoets, op de andere sijden.

200. Verblijf van heer Jan, borchgreve van Montfoort, ende heren Aernt en Jan van Wael, gebroederen, canonicken in den Dom t’ Utrecht, anno 1419.

201. Van de onrechte betijdinge van Vranc, heer van Cralingen, soon van Gillis van Cralingen, in den doot van Alfert van Polanen, gesla­gen in Den Haghe, 1420.

 

 



[1] In de marge: orvede.

-ocr page 212-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 352

 

202. Jan van der Meer, priester, vicaris in den Dom t’ Utrecht, anno 1413.

203. Elisabeth, palsgravin opten Rijn, claecht heer Jan, Lodewich ende Willem van Montfoort, gebroederen, dat haer onrecht doet Vranc van Borselen, welck haer rentmeester is geweest, anno 1437.

204. In tijden van bischop David van Bourgondië is clerck gewijt joncker Lodewijck, broeder van Montfoort, anno 1467.

205. Twist tusschen heer Henric, heer van Montfoort, ende Gijsbert, broeder tot Montfoort, anno 1452.

206.Heer Sweder van Culemborch, domproost t’ Utrecht, belooft Aert de Wit etc. anno 1420.

207. Testament van Sweder, de bastaert van Montfoort, 1446.

208. Heer Jan van Montfoort verlijt heer Jan van Wourden, heer te Vliet, een deel van de heerlickheden van ’t Veer, streckende uuyter IJssel aen Hoencoperdijck oostwarts, tot een onsterffe­lick leen, 1423.

209. Heer Hendrick, oudste soon van heer Jan, heer van Montfoort, ende Melis van Mijnden hebben hun verobligeert voor een jaerlicxe rente, ten lijve van vrou Margrite, weduwe heer Jacob Partijt, rid­der, anno 1451.

210. Henrick van Vanderick mit sijn adherenten ontseyt heer Jan van Montfoort, anno 1414.

211. David van Bourgondië, bischop t’ Utrecht, geeft vast geleyde bij name den domproost van Utrecht, borchgreve van Montfoort, ende den heer van Bredenrode met sijn rentmeester Willem van Braeckel, heer Wouter van Oisterhout ende Folpart van Amerongen, Jacob Proeys van der statswegen, tot 20 personen te mogen merren in der stadt ter tijt toe de dachvaert, die aldaer is geordon­neert, gedaen is ende noch twe dagen daerna, anno 1458.

212. Joncfrou Hadewych van Montfoort, Jans van Haestrechts wijf, beliefde dat Willem van Montfoort coopt tegens Willem van Haestrecht, haer soon, de helft eender hoeve lants in Blocklant, anno 1403.

213. Dat gemeen consilium van Basel, vergadert in de heylige Geest, scrijft aen heer Jan van Montfoort, dat hij daertoe helpen will, dat heer Walraven van Meurs, welck gepostuleert in een bischop t’ Utrecht ende geconfirmeert, dat hij come in besith, ende heer Rudolf van Diephout wijcke moet, want die niet te recht gecoren ofte geconfirmeert is, anno 1436, mit een loden segel, als Liber B, Reg. is uuygemaect, folio 16.

 

 

-ocr page 213-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 353

 

214. Joncfrou Catarina van Sweten verleent Claes Jacobz. van Haestrecht een halve hoeve lant te Linscoten, data XCVI, in papire, 1496.[1]

215. Den borchgreve van Montfoort wert geboden, uuyten hove van De Haghe over te leveren de artelerie van Wourden, op den huyse voors., op verbueren van allen sijnen goederen in des Roomsche conincs lande, anno 1492.

216. Vrou Willem van Naeldwijck lijftocht heer Jan van Montfoort, haren wettelicken man, in de goederen in Voorne gelegen, 1496.

217. Gerrit van Heemskerck, heer van Oosthusen ridder, heeft over­gegeven heer Floris van Alcmade, ridder, sijn mannen ofte 100 noblen ’s jaers, uuyt de vischerie ter Weer, anno 1469, 2 groene segelen.

218. Joffrou Catarina van Petershem, weduwe van Willem van Dobbel­stein, vrou tot Hare bij Maesstricht, verlijt met dese hant­teecken alle datgeene, dat Dirck Witte ende Aert, haer soone, gedaen hebben in haren naeme, anno 1491, mit een groen segel.

219. Attestatie, dat van Peter Croys ende joffrou Cristoffel van Lannoy gecomen sijn 4 echte kinderen, 1490, een groot segel.

220. Hertoge Albrecht van Sassen geeft geleyde den heer van Mont­foort, met 20 personen te comen in de kerck tot Linscoten, van ’s morgens der sonnen opganck totter sonnen onderganck toe, om te tracteren van den vrede,[2] geschiet tot Montfoort in den belegge, data anno 1490.

221. Volpert van Amerongen, Jan van Amerongen, Vrederic van Renesse van Rhenouwen, schildknape, 1449.

222. Dirck van Wael belooft den heer van Montfoort met sijnen eedt, niemant te misdoen overmits de verdrifte, als hem geschiet van de stadt van Utrecht in ’t jaer 1477, datum 1490.

223. Anthonis van Montfoort sterf anno 1472 binnen Parijs.

224. Heer Henrick van Montfoort wert ontseit van Willem van Groene­woude, Sweder van Houdaen ende sijnen knecht om sijn viant te wesen, anno 1486, in pampier met een opgedruckt segel in roden wasse.

225. Heer Gerrit van der Aa, Florens ende Sweder van der Aa, anno 1477.

226. Jan van Herler Janss. ende sijn knecht ontseggen heer Henrick van Montfoort, borchgreve, vanwegen heer Florens, bischop t’ Utrecht.

227. Item Aernt van Lunenborch.

228. Sweder van Rutenberch ende Seyne Mulart, anno 1387.

229. Item Gosen van Rossem, ridder, met sijn 86.[3]

 

 



[1] In de marge: Montfoorts register.

[2] In de marge: veede.

[3] In de marge: N. S.L. (vgl. p. 356).

-ocr page 214-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 354

 

230. Johan broeder van Nienrode ende joncfrou Janna van Montfoort vergadert in echten staet, anno 1475.

231. Eduwart hertoge van Gelre etc. heeft gegunt Gijsbert heer van Vianen, dat hij Sweder van Vianen, sijnen broeder, bekennen mach dat dorp van Odijck, hoge ende laghe, anno 1460.

232. Uuytspraecke tusschen heer Henrick van Montfoort ende Willem van Zijl, beroerende de goederen van Purmerende, die Gerrit Willemssoon van Zijl belooft hadde te lossen, anno 1454.

233. Jan Coulster, anno 1452.

234. Overcompste tusschen heer Henrick, borchgreve van Montfoort, heer van Purmerende, met Jan van Montfoort, sijn broeder, canonick t’ Oudemunster t’ Utrecht, van alsulcke erffenisse als deselve heer Jan is aengecomen van sijnre moeder, de vrou van Montfoort, anno 1457.

235. Heer Jan van Nassauen, graaf etc., heeft ontfangen brieven ende alle regiment als volcht, van den heer van Montfoort, waerinne begrepen staet dat Jan Eggart, Willems Eggaertsoon, vercocht heeft die heerlickheit van Purmerende Gerrit van Zijl, ende heer Gerrit heeft die weder vercocht heer Jan van Montfoort, anno 1465.

236. Adriaen van Braeckel, als voocht Willems, sijns ooms soons, ver­lijt Willem van Braeckel, sijn broeder, castelain tot Montfoort, alsulcke coorn- ende smael tiende, als Reinolt van Braeckel, haer vader, van Willem Eggart, haer oudevader, ende Jan Eggaert, haren oom, te leen te houden plagen in den gerechte van Wercken, anno 1460.

 

 

-ocr page 215-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 355

 

Uuyt de memoriën van Swieten per joncker Van Rietwijc.

 

1. Heer Henrick, heer tot Naeldwijck, maerschalc, consenteert Willem van Montfoort van Sweten, de hofstede van Swieten, metten lande te vercopen, overmits de noot hem daertoe dronge, anno 1424.

2. Vranck van Cralingen doe cond etc., want heer Gielis van Cralingen, mijn vader, ende heer Willem van Montfoort, heer Henrick de Roversz, mijn broeder, Boudewijn van Swieten, mijn neve, alrehande erve en goederen vercocht hebben, naer uuytwij­sen der brieven etc., dat mij dat wael te wille is etc., 1429, den 1 september.

3. Lodewijck van Montfoorde, heer van Hazerwoude, ende Gerrit van Poelgeest, heer van Hoochmade, ridders, doen cond etc. dat voor ons gecomen sijn heer Willem van Montfoorde de Rover, onsen lieven neve, ende Boudewijn van Swieten, an d’ ander sijde, ende sij verclaerden dat sij claerlicken van ons verbleven sijn van allen geschillen, die sij tot desen dage toe op malcanderen te seggen mochten hebben, onsen seggen daeraf te houden ende te voldoen elcx op een pene van 200 nobel te verboeren, d’ één helfte daerof tot ons genadich heer behoef, ende d’ ander helft daer wij die wijsen souden etc. Sal oeck doot ende te niete wesen die heysch, die heer Willem voors. Boudewijn gedaen heeft van sijn aendeel van den huijse tot Zweten, staende binnen Ley­den, dat hem aengecomen was van der vrou van Swieten, sijn oudemoeder, ende van der vrou van Cralingen, sijn moeder, ende omdat wij Willem de Rover van Montfoort etc. ende Boud­wijn van Swieten gelooft hebben alle puncten etc. den 12 junii 1442.

4. Philips, bij der gratie Gods hertoge van Bourgoigne etc., doe cond dat, hoewael die hoge heerlicheit van Zoeterwoude, daerin­ne die hofsteden van Swieten ende van Rijnegum, die onsen getrouwen raed, Boudewijn van Swieten, toebehoren, gelegen sijn, ons toebehoert etc., 28 november 1445, in Den Haghe.

5. Dirck van Assendelft ende Cristine van Cralingen, sijn wijf, anno 1424.

6. Gillis van Cralingen, heer van Voorschoten, vrou Meyne van Swieten, sijn wijf, 1431.

7. Mechtelt van Cralingen, joncfrou van Vianen, 1448.

 

 

 

-ocr page 216-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 356

 

8. Die steden van Dordrecht, Haerlem, Leyen, Delft, Amsterdam ende Goude beloven heer Aernt, bastaert van IJsselstein, ridder ende castelein tot Woerden, schuldich de somme van 860 lb., elck pont tot 40 groten Vlaems, welck hij verdient heeft in den oorloge van Utrecht, anno 1484.

9. Frederick, soon van Egmont, heer van IJsselsteijn, verleent Aernt van IJsselstein, bastaert, 24 mergen lant mit sijn toebe­horen gelegen in Bijlevelt in den kerspele van Harmelen, anno 1481, met een root segelken.

10. Dat gerecht van Geestdorp ende Brevelt, overmits versumenis van Dirck van Zuylen hebben heer Aernt van IJsselstein, ridder, castelein van Wourden, toegewesen na den rechte van den lande ses mergen lant, gelegen op Brevelt, anno 1484.

11. Claes Bertolomeuss. van Harmelen heeft gepant Henric van Zuylen, aen al sijn tilbaer goet tot Hermalen, anno 1480.

12. Heer Arnout, heer van Egmont ende van IJsselstein, verleent Berte Henric van Hermalensdochter, Ghuy de Man Rademakers wijf, 24 mergen lant op Bijlevelt, 1380.[1]

13. Baltazar van Rijnestein, pander des heren van Utrecht, 1480.

14. Anthonis, soon tot Montfoort, gestorven te Parijs.

15. Ludwich Happart ende Aernt van Berchem, schepenen tot Antwer­pen, maken cond dat Peter d’ Authijn ende joffrou Barbe van Dorn, sijn huysfrou, bekenden schuldich te wesen heer Sweder van Montfoort, ridder, 66 lb. Vlaems groot, anno 1488.

16. Den selven Sweder bekent Peter Zuys schuldich 100 lb. groten Vlaems.

17. Daniel Oom Jacobsz. 1491.

18. Heer Henrick van Naeldwijc, met sijn huysfrou, ende vrou Willem van Montfoort ende Maria haer kinderen, 1485.

19. Oflaet gegunt grave Engelbert ende Jan van Nassauwen, met Maria van Heynsberch ende haer moeder, Jan van Montfoort met sijn broeders, anno 1477.

20. Aflaten gegeven Jan heer van Montfoort ende vrou Willem sijne huysfrou bij Sixto IV, anno 1476.

 

 



[1] In de marge: N.S.L. (vgl. p. 353)

-ocr page 217-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 357

 

21. Frederick van Baden, bischop t’ Utrecht, heeft belooft heer Jan [van] Montfoort die hoge heerlickheit van Montfoort, dat se niet gelost sal worden binnen sijnen leven, anno 1499.[1]

22. Verlijt Vranck, grave van Oisterwant, heer van Borselen, Zuylen etc., Huge van Swieten Gijsbertssoon, bij dode sijns vaders, die hofstede van Swieten mit 44 mergen lant metter capelriën, behoudelijck joncfrou Lutgard, sijn grootmoeder, haer lijftochte; present Erst van A., Gotfried Oom, heer van Wijngar­den, den 26 junii 1457.

23. Wij, heer Aelbrecht van Baer, commanduer van st. Peterskercke te Leyen, Adriaen van Bockhorst, Jan van Poelgeest, Jan van Swieten, Adriaen van Poelgeest ende Adriaen van Swieten doen cond, dat voor ons gecomen is joncfrou Adriaen van Swie­ten, Gijsberts weduwe van IJsselstein, mit Aernt van Duven­voerde, haer dochters man, als haren gecoren voocht, ende gaf over met goeden voorsicht ende met haren vrijen moetwille Huge van Swieten, haer broeder, als dat hij met alle sijn leengoede­ren die hij heeft, sijnen vrijen wille doen mach etc., in date den 22 mey 1479.

24. Idem Hugo maect dat na sijn doot Cornelis, sijn broeders soon, sal hebben sijn leengoederen, den 24 mey 1479.

25. Wi, Dirck van Assendelft ende Cristina van Cralingen, sijn wijf, kennen, vercocht te hebben Boudewijn van Swieten alle erffenis­se, haer aengecomen bij dode vrou Isabelle van Swieten, oudemoeder Kerstinen voors., ende noemen Claes van Swieten, haer oom, den 10 april anno 1425.

26. Claes, de bastaert van Swieten, anno 1427.

27. Philips, hertoch etc., doen cond want onsen getrouwen Boudwijn van Swieten voortijts gecocht heeft, tegens heer Willem die Rover van Montfoort, die hofstede ende goederen van Zwieten, met manschappen ende toebehoren, die hij te leen te houden plach van heer Henrick van Naeldwijck ende sijnen ouderen, alse van der hoffstede van Teylingen, die heer Henrick voors. in eygen gegeven heeft, soo hebben wi die voors. coop ende overgifte van eygen van de hoffstede van Zwieten met haren toebehoren belieft etc. In orconde gegeven den 21 dach in februari anno 1440, na lope van onsen hove.

 

 



[1] In de marge: Swieten.

-ocr page 218-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 358

 

Uuytte selve registeren van Montfoort

tusschen de jaeren 1300 ende 1400.

 

28. Wouter Gerrit van den Polle belooft te vrijen de halve hoeve lant, leggende te Cattenbroeck, die hij vercocht heeft Florens van Montfoort, van aentael die hem van sijn selfs wegen ofte sijn broeder ofte susters aencomen mach, anno 1340.

29. Gijsbert van Ruweel, ridder, begeert uterlick in sijnen lesten wille, dat den heer van Utrecht, bischop, verlijen wil sijnen oom Henric de Rover van Ruweel, dat huys te Rueel, met sulcke goederen als Gijsbert voorseid te leen hout, anno 1351.

30. Heer Jan van Montfoort, borchgreve, verlijt Roelof die Rover van Montfoort die smale tienden tot Tienhoven, noch 6 mergen lant in Lopick, noch een viertel lants tot Jaersvelt, noch daerbij gelegen een hoeve genaempt Hermanscamp, 1335.

31. Van der afgescheiden der besterffenissen heer Jans van Culem­borch, heer van der Leck, tusschen heer Gerrit ende vrou Mechtelt, sijn suster, vrou van Montfoort, anno 1378.

32. Van der afscheyde tusschen heer Peter Utenham ende vrou Oede van Nereynen mit haren kinderen, anno 1381, met 4 opgedruckte segelen.

33. Hertoch Willem, greve van Hollant, met meer heeren eendrachtelic­ken gesproken van eenre soene, met heer Sweder, borchgreve van Montfoort, in allen manieren als de brief inhout, data 1358, met een groen segel.

34. Hertoch Albrecht, palsgrave etc., ontbiet Sweder van Montfoort, sijnen neve, dat hij metter haest wil dijcken tusschen den Nieuwendam ende Schoonhoven.

35. Van den huwelicxen vorwarden tusschen Henric van Homoet ende joncfrou Margriet, wettelicke dochter heer Sweders, burchgreve van Montfoort, anno 1367, mit 7 segelen.

36. Henric belooft binnen jaers joncfrou Margriet, sijnen wijve, te maecken 4½ lb. ’s jaers, 16 groten Vlaems voor elck pont, eodem met 13 segelen.

37. Deding tusschen heer Sweder, heer van Montfoort, ende sijnen soon Henric de Rover, 1382.

38. Hertoch Albrecht, palsgrave etc., verlijt Hubert van Montfoort, ridder, dat huijs te Holenstein, als vrou Hadewich van IJsen­doren dat beseten hadde, anno 1381.

 

 

 

-ocr page 219-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 359

 

39. Heer Aernt, bischop, heer Henrick de Rover van Montfoort, ridder, ende Splinter van Loenresloot kennen schuldich Thomas IJs­ewartssoon ende sijn gesellen t’ Utrecht, IIc oude gulden, die men heet schilden, anno 1376.

40. Heer Aernt van Hoorn, bischop, verleent heer Sweder, borchgreve, 1388.

41. Herberen van Liesvelt verlijt Hadewich van Montfoort, Jans wijf van Haestrecht, een vierendeel lants aen de neder-egge van Haestrecht om haer lijftocht daeraen te hebben.

42. Vrou Hadewich van Natewisch, heer Wauter van Zulens wijf, was belooft op de penen van 2000 schilden, niet te hijlicken, tensij bij consent van heer Sweer, borchgreve van Montfoort, ende heer Gerrits van Vliet, anno 1360.

43. Ernst van Steenre, knape, belijt in den gerechte van Cabbau, dat hij de 2 margen, 5½ hont lants, gelegen in den voors. Gerechte, behijlict heeft met joncfrou Adelisen, heer Willems dochter van Montfoort sijn wijf, breder den brief in dato 1380. Hij hadde doe bij haer enen soon, Harman van Steenre.

44. Dedinge tusschen den heer van der Leck ende van Breda, aen d’ één, ende heer Henrick van Montfoort, aen d’ander sijde, van besterffenisse vrou Oede, huijsfrou des heeren van Montfoort, vader heer van der Lecke, anno 1379, 4 groene segelen.

45. Willem van Beyeren etc., grave van Hollant etc., verlijt heer Henric van Montfoort dat huys tot Linscoten, met timmeringen ende 20 mergen lants, anno 1386.

46. Idem comes verlijt Sweder van Montfoort hetselve huys ende goet, als dat sijn voorouderen te houden plagen.

47. Heer Hubrecht van Braeckel, ridder, ontfanck van vrou Johanna van Cuyck een stuck tienden in den lande van Altena, welck overgegeven heeft heer van Montfoort Ludewijcksoon, anno 1399. Habetur heer Jan borchgreve, forte Henricss.

48. Alphart van Lichtenberch, proost t’ Oudemunster, Willem van Riebeeck, heer Willem van Coulster, overleden proost, Jan van Montfoort, 1399, gementioneert.

49. Gregorius de XI, paus van Rome, ofte sijn penitentiarius, laet toe, dat heer Henric van Montfoort de Rover ende vrou Oda van der Leck ende Breda, vergaderen sullen in echte staet, niettegenstande sij malcanderen in quarto gradu bestaen.

50. Heer Rutger van den Boetzeler, anno 1457.

51. Heer Henrick van Montfoort bekent, ontfangen te hebben van den grave van Porchijn, heer van Croy, sijn schoonvader de somme >

 

 

-ocr page 220-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 360

 

> van 2000 clinckarts, in minderinge van 6000 clinc­karts, met joffrou Margrita van Croy, in huwelick belooft, anno 1458, met een root wassen segel.

 

 

-ocr page 221-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 361

 

52. Vrou Alienora van Borselen van Nienrode, vrou van Zulen, approbeert de maecke van Huge van Swieten, [1] gemaect Cornelis van Swieten Peters oudste soon, ende bij overlijden van hem Gijsbrecht, sijnen broeder, mede Peters soon; present Henric uten Weer als oudste gecoren voocht, anno 1479, 4 september.

53. Boudewijn van Swieten, tresorier van Hollant ende Zeelant etc., doe cond dat ick om gunste ende liefden wille, die ic drage tot Jan van Orck, Claes van Swietens bastaertsoon, minen neve, desselven gegeven hebbe voor mi ende minen erven, tot een recht man leen, 6 goude Wilhelms schilden, die ic hem bewijse alle jaer op te beuren uuyt mynen goederen te Sweten, daer die dach van betalinge af wesen sal st. Bavendach, sijn leven lang, anno 1429, in august.

54. Cunegond, dochter van Boudewijn van Swieten, anno 1449.

55. Jan Claes de Gruterssoon, schout van Riedwijck ende van der Nieuwerkerck, dat voor mij etc. quam Beatrijs Gerrit Claesdochter, ende droech op heer Dirck van Swieten, heer van Orck ende van Emelsweerde, 3 garsen lants in den gerechte van Nieuwerkerck, gemeen mit Jan van Wijc ende Huge Smeer, anno 1406.

56. Dirck van Swieten, ridder, geeft Pieter van Leyden Dircksoon, sijne neve, bij overgift van Gerrit Heerman, sijnen swager, tot een eygen een stuck lant, gelegen in den ambachte van Stompwijck, tot enen onversterffelicken erfleen, te verheergewa­den met een hoedt ofte V schelling , anno 1404.

57. Dit verlijt Boudewijn van Swieten, Gerrit Heerman na dode Peters van Leyden, sijn vaders, anno 1430, na sijn suster Berte Peters dochter van Leyden, na dode haers broeders voors., anno 1431, ende is na haer gecomen op Luytgart Peters dochter, haer suster, anno 1459.

58. Frederic van den Pol geeft over XI mergen lants, bepaelt aen Engart Aernts van der Mijen erfnamen, gelegen onder Berwouts­waerde, aen Dirck van Maersen, 19 mey 1440.

 

 



   [1] In de marge: Swieten.

-ocr page 222-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 362

 

De tack van Swieten ex memoriis Rietwijck

desumptis ex originali eius familiae.

 

59. Heer Jacob, derde soon van Ghijsbert van Swieten.

60. Den jongen Gerrit Emmers heeft getrout joncfrou Agnes van Boshusen.

61. a. Heer Jacob; b. heer Aernt; c. Simon Gerritsoon van Swieten, drost van Arckel ende bailliu van Voern, genaempt de vette Simon, troude joncfrou Agnes van der Does ende leefde anno 1444.

62. Heer Dirck van Swieten was anno 1396 in de oorloge tegens de Vriesen met hertoge Albrecht in den Kuynre.

63. Dirck van Swieten verleenden Gillis van Swieten 3½ mergen lants, gelegen in Soeterwoude, tot een erfleen te verheergewaden met enen snoeck, anno 1391, jovis post Pentecosten.

64. Heer Dirck van Swieten, ridder, werde opgedragen bij Gerrit Heerman, sijnen swager, een stuck lants, gelegen in Stompwijck, tot eenen vrijen eijgen, ’twelck den voors. heer Dirck verlijden Peter van Leyden Dircksoon, sijnen neve, tot een erfleen; present Dirck Gielissoon van Swieten ende Boudewijn Harmanssoon, in date 1404, op st. Mathijsdag.

65. Aen den voors. heer Dirck van Swieten, heer van Urck ende Emelweerde, werde opgedragen te leen, anno 1406, jovis post Pauli, twee geersten lants, gelegen in den ban van Nieuwerkerck, bij Beatrix Gerrit Claessoons dochter gepas­seert voor Claes de Gruyterssoon, schout van Riedwijck.

66. Hij hadde getrout Isabella van Zudijck, uuyt den huysse van Raep­horst, erfdochter, die was doot anno 1428.

67. Hij verleende Jan van Hillegom 5½ mergen lants, anno 1381 of 1378?, jovis post Mauritii.

68. Den voors. Dirck van Swieten werden opgedragen van Floris van der Duyn seecker lant tot rechten erfleen, 1370, lunae post beatae Mariae nativitatis.

69. Hij verleende Aernt van Coudewerve seecker lant te verhergewaden mit eenen roden sperwer, 1377, sondach na Carsmisse.

in de linker kolom: A

70. Claes van Swieten, knape, vercrijcht van hertoch Albert in erfpacht om 40 schild ’s jaers die Rijntiende, gelegen aen die tienden die heer Dirck te leen hielt van den abt van Egmont, 1388, 18 febuari.[1]

midden:

71. Floris van Swieten, anno 1400.

in de rechter kolom: B

72. Vrou Meyne van Swieten, vrou van Zudijck, was doot anno 1424, voor haer moeder, vrou Isabel. Sij trouden eerst heer Henrick de Rover, daerna heer Gillis van Cralingen, heer van Voirschoten, ridder, 1451.

73. Die vercoopt aen Boudewijn van Swieten, >

 

 



[1] Vervolg van de linker- en rechterkolom op p. 363.

-ocr page 223-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 363

 

> hem noemende sijnen swager, de hofstede te Reynegom met 30 mergen lants, gelegen in Soeterwoude, 1427, in september.

in de linker kolom: A

74. Claes, de bastaert van Swieten, beseten hebbende de capelrie van Swieten, trout anno 1427 ende wert van Boudewijn van Swieten neve genoempt.

75. Jan van Urck, Claes van Swietenssoon, 1429, 22 augustus.

in de rechterkolom: B

1e man:

76. Willem de Rover van Montfoorde ende van Swieten, ridder, ver­leende seecker lant als heer van de hofstede van Swieten, anno 1418, dominica post Agnetis.

77. Het huys metter hofstede timme­ringe ende woninge tot Swieten, met boomgaert ende houte, met 54 mergen ende alle de manschappe ende gifte der capelriën, gelegen in den ambachte van Soeterwoude in Rijnlant, dat hij in enen vrijen eygen opdroech Boudewijn van Swieten, sijnen neve, anno 1424, dynsdach na Dertiendach.

78. Die de voorschreven heer Willem te leen pleecht te houden van sijnen neve, heer Henrick van Naeldwijc, maerschalc van Hollant, heer van Teylingen, waervan den voors. maerschalc heer Willem ontslagen hadde.

van den 2e man:

79. Vranck van Cralingen leefden met heer Gillis van Cralingen, sijnen vader, met Willem de Rover van Montfoort, sijn broeder, anno 1429, den 1 september.

80. Hij vercoopt Boudewijn van Swieten, sijnen neve, sijn aendeel van de Rijntienden, die Claes van Swieten, sijn oom zal., van de graefelickheit van Hollant cofte, anno 1427, 18 mey.

81. Cristine van Cralingen hadde te man Dirck van Assendelf, anno 1425.

82. Margarete van Cralingen was huysfrou van heer Gerrit van Heemskerck, ridder, heer van Heemskerck ende Oisthusen, sij wert anno 1431 genaempt vrou van Heemskercke.

83. Mechtelt van Cralingen trouden .... van Vianen, ende leefden anno 1431, genaempt de joffrou van Vianen.

84. Claes Jansz. van Hille­gom (de Johanne, vide Liber Reg. B. fol. 50 verso)

85. Aechte Claesdochter, bij dode haer broeders, verlijt bij heer Willem van Montfoort van Swieten, anno 1423.

86. Claes de Grebber, anno 1462.

87. Boudewijn van Swieten doe condt allen luden, want Foeytgen Jans, jonckfrou van Meerburch, van mij te leen te houden plach, die hofstede >

 

 

-ocr page 224-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 364

 

> van Meerborch in de kerspele van Leyerdorp etc. Soe heb ic hem geconsenteert de voors. hofstede te vercopen wien hij wil, tot een vrij eygen erve etc. Hier waren bij ende over mijn kinderen als Dirck, Gijsbert ende Jan van Swieten. In orconde des briefs besegelt met minen segele, opten 12 october 1432.

88. Idem Boudewijn verlijde die helfte van VIII mergen veens, ten behoeve van Jan van Meerburch, anno 1438.

89. Verlijde Gijsbert van Swieten ’t voors. lant Dirck Jansz. van Meerburch; present Willem Heerman, den 19 december 1454.

90. Adriaen van Swieten, schout tot Leyden, verlijt als een recht bestorven voocht van Gijsbert van Sweten, sijnen neve, Marie Dircs dochter ’t voors. leen bij dode van Peternel Jansdochter van Meerburch, haer moeder; presentibus Willem van Boshusen ende Gerrit van Zonnevelt, den lesten mey anno 1485.

91. Verlijt Huge van Swiete deselve, 22 august 1467.

92. Dirck van Swieten, heer van Leyenburch, een recht voocht van Gijsbert van Swieten, verlijt ’tselve Willem Willemsoon, anno 1486; present Jan van Duvenvoerde ende Dirck van Honthorst.

93. Ende Gijsbert verlijt het Jan Willemssoon, anno 1514.

94. De stadt van Utrecht, bij octroy des keysers, vercoopt Vrede­rick van Royenburch ende joffrou Adolfa van Rutenberch, sijne huysfrou, ses gulden jaers tot lijve van joffrou Adriana Egbert van Nijenrodens dochter, 17 jaeren out, omme daermede te betalen 12000 gulden aen den welgeboren heer Lodewich, greve van Stolberch, Honstain, Rochefort ende Montehan, anno 1556.

95. Procuratie bij Caerl Cats, rentmeester des ampts Gelre, als man ende momber zijner huysfrou Ysabella van Lienden, op Willem van Nijenrode, procureur 1607.

96. Verlijdinge van de Overijsselse goederen aen Goert >

 

 

-ocr page 225-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 365

 

> van Reede in ’t breede gespecificeert, de anno 1570.

97. Bekent joncfrou Maria van Renesse, weduwe zal. Peter Ruysch, ontfangen te hebben van haere moeder, joncfrou Ysabelle van Dyemen, weduwe van wijlen Dirck van Weerdenberch, 342 gulden, belovende die haer ende haren erven te restitueren, ende hebben de obligatie met haer onderteeckent, Ot van Lynden ende Johan van Bouckhorst, anno 1567.

 

-ocr page 226-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 377

 

Bagijnhoff te Genth, begraven.

Hier leyt begraven joncheer Anthonis Sersanders, geseyt de Luna, filius joncheers Gerrits, in sijn leven heer van Woestine, Cleerebrug, Nieuwenhove etc., die overleet den 21 september 1610; ende joncfrou Anna Rufelaert, filia joncheer Jaques, heer van Casteele, sijn gesellinne. Quartieren:

Sersanders                   Welbroeck                   Rufelaert                       Grisper

Biese                Borluyt             Utenhove                      Buridaen

 

In ’t cleyn bagijnhoff

Joncheer Simon Borluit, filius Simoens, anno 1488 op Simon ende Judedach gestorven; ende joncfrou Lisebette Grutere, sijn gesellinne, die sterf 1500, den 3 oostmaent.

Borluit, Raveschot, Grutere ende Rijm, quartieren.

Ibidem

Adriaen Triest, filius Lievens, schiltknape, 1561; ende vrou Catarina van Motte, filia Gillis, sijn wijf, 1530 gestorven; quartieren a dextris:

Triest                Spruute                        Van der Moten Van den Banck

Boluit                           Morterie                       Van Leyns                    Van den Meere

 

 

-ocr page 227-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 378

 

Joncheer Isbrant van den Eynde, rentmeester ende raet van den keyser in ’t quartier van Antwerpen, 1554 gestorven te Tienen, begraven op ’t bagijnhoff.

A St. Truden, Wilhelmus a Rijckel, abbas, obiit 1272, 4 kal. martii, huic fratres Harmannus, ordonis Teutonici, et Reinerus, vir militaris, primogenitus, cui fuere filii Wilhelmus, Walterus, milites, et Henricus, post abbas s. Pauli Traiectensis.

Carolus le Clercq, toparcha de Boevekerck et Loxen, Caroli V vicarius generalis regnorum Neapolis et utriusque Siciliae, cum potestate viceregis, filiam habuit Philippotam, nuptam domino de Tempel, praetori Lovaniensi, quo tempore princeps Carolus, in patriam redux, universi exercitus regii thesaurarius, et Insulae Camerae computus praeses.

Eius filius Guilielmus le Clercq in coniugem duxit dominam Margaretam Schoofs, qui et Mechlinae praetor urbis, feudorumque vicarius, benefactor Beguinagii, gnatam hic reliquit dominam Catarinam le Clercq, uxorem Johannis de Baronaige, domini de Perck, S. Huberti, Elcwijt, Horseaux, Oyken, Loxen etc. Quorum unicam heredem filiam duxit vir nobilis Fredericus de Marselaer, dominus de Opdorp, Neerokerzeel, Bruxellis, consul, beguinarum tutor, cuius vidua asceterio se adscripsit, licet a pluribus expeteretur.

 

-ocr page 228-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 381

 

Au cloistre de Rechem au pays de Liege, est cest epitaphe comme le met Butkens:

D.O.M. Perillustri ac generosae dominae Annae Antoniae de Gouffier, uxori suae, suavissimae feminae, anno 1620 vita functae, generosus admodum dominus Ernestus liber baro imperialis de Rechem moerens posuit.[1]

 

A Tournay

D.O.M.S. Nobili magnaeque spei adolescenti Carolo a Lynden, vicecomitis in Dormale filio, qui inter nobiles pueros illustrissimi principis Alexandri Farnesii, Parmae Plasantiaeque ducis ac Belgicae pro serenissimo catholico Hispaniarum et Lusitaniae rege summi gubernatoris, obiit mense augusto, anno salutis nostrae MDXXCI, vitae suae XII, pii parentes poni fecerunt. H.M.D.M.A. (Huic monumento dolus malus abesto).

Hospes manes meos ne laedito

Vivus laesi neminem.[2]

 

Leodii

Theodoricus de Lynde, archidiaconus Ardenne in hac ecclesia Leodiensi, necnon beatae Mariae Traiectensis et Dinantensis praepositus et abbas secularis, ac serenissimi principis et episcopi Leodiensis in spiritualibus vicarius generalis etc., sigillifer. Ad gloriam santissimae Trinitatis et honorem patronorum huius altaris, vivens sibi posuit in profesto sancti Lamberti, A.D. MDCIII. [3]

 

Op een sarc te Loven in st. Peters:

Hier leit begraven die edelen ende erentfesten heer Dirck van Lynden, ridder, erfborchgrave van Dormale etc. Hij sterft in ’t jaer ons Heeren XVcLXVI, stijl Brabans, de V april; ende die eedele vrou Marie van Elderen, zijn huysfrou, die sterf anno XVc ; ende joncheer Conrad van Lynden, hare beyder sone, die sterf anno XVcLXIII, V julii; bid voor de ziel.[4]

 

 



[1] Zie Butkens 1626, p. 314.

[2] Zie Butkens 1626, p. 258-259.

[3] Zie Butkens 1626, p. 252 (…Lamberti, anno MDXCIV, obiit anno MDCIII).

[4] Zie Butkens 1626, p. 248.

-ocr page 229-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 389

 

Jean de Montmorency fust inhumé en l’ église de Conflans, sainte Honorine, soubs une tombe basse, embellie de ses armes, avec une inscription de grosses lettres. En la nef de l’église se voyent pareillement dix escussons anciens, dessous autant de verrières, comme s’ensuit, voyez du Chesnez[1] *

Les sieurs de Wastines et de Berse etc. de la maison de Montmorency, portèrent le croix brisé de 3 besans d’argent au costez et aux pomels, dont on trouve cest epitaphe:

Chy gist noble homme Ogier de Montmorency, seigneur de Watigne et de Varli, qui trespassa le XIIII jour de décembre, l’ an MVcXXIII, prie Dieu.

Les sieurs de Fosseux de la maison de Montmorency chargèrent le croix au millieu d’ une estoile d’ argent sur le tout du nieuwenaer. Ceulx de Montmorency ont aprez le bataille de Bovines soubs Matthieu 2 changé pour 4 alerons seize.

Gabriel de Montmorency, sieur de Bours, Guechart et Villeroy, espousa Michaelle de Bayencourt.

Les sieurs de Croisilles de la maison Montmorency portent un losange d’ argent au milieu du croix, comme Philippe, Marchant, Baudin, George Philippe. George de Montmorency, sieur de Crosilles, chevalier, fils de Baudouin, espousa Françoise de Jausse, ditte Mastaing, fille de Gabriel, compte de Lierde, et de Cathérine de Lannoy, et au secundes nopces à Isabeau de Renesse, fille de Jean, sieur de Mal et Delderen; et Ysabeau de Nassau, en 3. nopces à Louyse de Cruningen, dame de Steenkercken, fille de Jean, sieur de Cruningen et Heenvliet, viconte de Zeelande, chevalier de l’ ordre du toison d’ or, et de Jacqueline de Bourgoigne, il décéda le dernier de décembre 1615.

Anthoine de Hennin, licentie ès loix, se maria à Aliénor de Montmorency, fille à Noël, fils naturel de Baudouin, sieur de Crosill.

 

 



[1] Klein bijgeschreven bij de wapens: or, argent, or, or.

 

-ocr page 230-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 390

 

Guillame de Montmorency espousa 1575 Marie de Montjoye, vicontesse des villes et territoire de Roulers, fille d’ Adrien, chevalier, et de Margarète de Quarouble, portèrent comme icy exprimé *

Louyse de Budos, fille de Jacques de Budos, viconte de Portes, baron de Teyrargues, chevalier, femme à Henry de Montmorency, fils d’ Anne, duc de Montmorency, pair et conestable de France.

Guillame, baron de Montmorency, morut l’ an 1531 et fust enterré dans le cheur de l’ eglise de St. Martin de Montmorency, avec Anne Pot, son espouse, dessous un tombeau de marbre noir décoré de deux statues d’ albastre; ille armatus habitu equestri; in limbo leguntur sequentia:

Cy gist hault et puissant sieur, monsieur, messire Guillaume de Montmorency, primier baron de France, tad. sieur dudit Montmorency, de Scouen et de Chantilly, conseiller et chambellan ordinaire du roy notre sieur et chevalier de son ordre. Qui trespassa le XXIIII jour de may, l’ an mil cinq cens trente et ung. Cy gist noble dame madame Anne Pot, femme dudit sieur, jadis dame de Châteauneuf, de la Roche, de Thorey, de la Prune au Pot et de Danville. Qui trespassa le XXIIII jour de féburier, l’ an mil Vc et X; prez por etc.

Soubs les pieds de lui un lion, un chien d’ elle, portant la fesse d’ azur en argent comme aux chevaliers du toison d’ or. On voit ossy les alerons quasi pertout sans pieds.

Epitaphe

Messire Jehan de Montmorency, seigneur de Couriers, chevalier de l’ ordre du toison d’ or, governeur de Lille, Douay et Orchies, grand et souverain bailli d’Allost et capitaine de la Motte au Bois etc.

Ses quartiers sont Montmorency et ce trois *

Sex exécuteurs lui firent une magnifique sépulture de marbre en sa chapelle de Courriers, représenté au vif taillé en rame par Jan Picart, ayant sa cotte d’ armes vestu aux alerons sans pieds.

Benjamin de Montmorency, chevalier, baron d’ Esquencourt, espousa Claude de Queroult, dame d’ Obry, fille de René et de Magdalène de Boutillac, dont viennent Daniel, Hyppolite, Pierre, Benjamin, décédé en jeunesse, Magdalène, alliée au Isac le Fournier, sieur de Neufville, Anne.

Josias de Montmorency espousa en 2 noptes Louyse de Hotman, >

 

 

-ocr page 231-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 391

 

> veuve de Catharin d’ Aumale, chevalier, sieur de Mampsel, liutenant de 200 Suisses du roy, décéda 1616 fils de Josias François, sieur de Bours.

Les sieurs de Bours et Courrières mettent le crossan d’ argent au milieu. Gaillard blasonnent ausy escart d’ argent à deux T de geulle et paroquets de sinop affrontez au dessoubs avec Angelousme *

Nicol de Montmorency, sieur de Bours, chevalier, espousa Anna Rohaut, fille d’ Allolph, sieur de Gamaches, et de Jaqueline de Soissons.

 

 

-ocr page 232-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 411

 

Van sommige husen ende heerlickheden in Hollant ende Zeelant

De heerlickheyden van Hooch- ende Eertzwoude, gelegen in Noort-Hollant ofte West-Vrieslant, heeft eerst vertitelt heer Eduwart, bastaert van hertoge Willem van Beyeren etc., die daernae sijn soons sone vercocht aen grave Jan van Egmont, ende is daerna noch bij onsen tijde, bij coopinge gecomen aen  Cornelis van Mieroep, ontfanger generael van Hollant. Na wiens doot, alsoo sijne goederen om schulden halven vercocht worden, sijn dese heerlickheden gecomen aen Caerl van der Noot, guverneur van de Sluys *

 

 

-ocr page 233-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 415

 

Het huys van Moermont ende de heerlickheyt van Renesse, gelegen in ’t eylant van Schouwen in Zeelant, met alle sijn ambacht ende ambachtsgevolge, brengt jaerlicx uuyt ontrent 25 pont groten Vlaems.

Item noch soo volcht ’t huys van Moermont ontrent 65 gemeten zaylants, uuytbrengende jaerlicx bijcans 800 gulden.

Item noch een polder, genaempt den Heert, groot ontrent 200 gemeten, zoo zay- als weylant, uuytbrengende ’s jaers ruym de somme van 400 gulden.

Item noch een hoeufken, gelegen t’eynden aen den voerseyden Heert, groot ontrent 20 gemeten, uuytbrengende ’s jaers tien pont Vlaems.

Noch soo volcht de heerlickheyt van Renesse een huysken, genaempt den Drinckt all uuyt, met schuyren ende buyren, uuytbrengende jaerlicx 7 pont Vlaems. Tsamen 1452 gulden.

Het voirseyde huys, heerlickheyt met alle sijne gevolch, is vercocht bij Caesar Porquyn, die ten echten gehadt heeft een dochter van Haemstede, voor de somme van achthyen dusent gulden, om gelevert te worden bij willich decreet van de Hove van Hollant jegens mey 1605, ende mach nogh genaest worden voor deselve penningen bij de naeste vrunden.

De coop en is doen niet voortgegaen, dan is onlancx voor 24 dusent gulden boven de lasten vercocht aen ... Zuytwijc *

 

Johannes Polyander, professoris Polyandri filius, nunc dynasta in Heenvliet (teste Zuerio [Boxhornio]), qui arcem vetustate collapsam restauravit, addito hoc prolixo satis elogio, cuius Scriverius putatur auctor:

Posteritati. Johannes Polyander iunior, suo et uxoris suae nomine Heenvlieta territorii Vornani membrum. Theodorici quondam toparchae Vornani peculium amoenissimum, et clientelare eiusdem toparchiae beneficium.

A Theodorico ad Hugonem filium ultimis ceris pervenit anno salutis MCCLIII.

Annuente fratre ipsius Henrico domino Vorniae.

Titulus liberae toparchiae anno MCCCC XLV et ius civitatis anno MCCCC LXIX.

            A Carolo Burgundo indepta, approbante Carolo V totoque Hollandiae senatu anno MDXXXI.

Extincto tandem Vornano sanguine virili, unica praepotente

filia tantummodo superstite connubio ad

 

 

-ocr page 234-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 416

 

Illustres barones Cruningiae transiit

In eademque illustri familia permansit

Donec anno MDCXXVII ad Johannem Kerckhoven cognomento

Polyandrum eiusque coniugem Annam Vesekiam emptione devoluta est.

Iidem arcem vetustate conlapsam, ac temporum

Iniuria deformem in meliorem faciem opere cultuque restituerunt,

Domumque hanc aere suo ad ornatum municipii

Sui addi dedicarique iusserunt anno MDCXXXII

Opus fortasse an durabile non aeternum.

Vornia principibus quondam possessa Batavis,

Sed minor hanc tenuit frater, an ergo minor?[1]

 

 



[1] Niet opgenomen in P. Scriverius, Opera anecdota, Utrecht 1737.

-ocr page 235-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 417

 

Catalogus castrorum et arcium nobilium familiarum

Asten in Campinia possederunt olim Bekani adhuc anno 1451, inde ad Petrum Vertaing, nec multo post in familiam Backiorum, at anno circiter 1521 ad Reinerum Bredenrodum, per Adrianam, Johannis Backii filiam, viduam Johannis Arculei, Heuckelemensium domini, et nostro tandem tempore Hendrici Bredenrodii filia et heres ad Merodios transtulit *

 

-ocr page 236-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 418

 

Petrus Boisot, eques, emit anno 1537 a Lupo de Ittre Businghemium, tandem Leonardus Micautius eius per uxorem potitur anno 1590.[1] *

Berchem is aen sijn geslachte gebleven over de 100 jaeren, totdat het gecomen is bij vrou Catarina van Berchem aen her Hendrick van Withen, ridder, ontrent den jaere 1404, doch vinde deselve heerlickheyt weynich tijts daernae aen Jan van Liere, met Yda van Berchem getrout, wiens naecomeren in de possessie sijn gebleven, totdat Cornelis van Liere, heer van Berchem, met vrou Willemine van Berchem getrout, hetselve seer beswaert heeft, sulcx dat sijn kynderen ontrent den jaere 1550 het bij decrete hebben moeten laeten vercoopen, wanner het aen Hendrick van Berchem gecomen is, wiens naecomelingen, soo ick meene, noch leven *

Boxtel. Eius invenitur domina ante 300 annos clara Boxtellia, gentilium de Meerhem, Bertoldici (vel Grimberg[ensis]) sanguinis, cum filio Theodorico Meerhemio. (Anno 1331 leefden heer Willem van Boxtelle ende vrou Cunegunde, gravinne van Dalem ende vrou van Diepenhem. Sijn wapenen staen hier uuytgedruct). Anno 1430 emptum hoc dominium ab Henrico Ranstio, cuius neptis Adriana, Johanni Hornano Bauceniaci domino nupta, in Hornensem familiam transtulit, in qua adhuc anno 1613 manet.[2] *

 

 



[1] Gramaye 1610, p. 59-60.

[2] ‘Baronatus antiqui titulo clara Boxtelia ante tercentum annos gentilium de Merhem Bettholdici, vt apparet, sanguinis, peculium cum filia Theodori Merhemij sub annum 1430. Henrico Ranstio enupta, & denique cum Adriana Henrici nepte Ioanni Hornano Bauseniaci Dinastae elocata in diversum nomine & familiam translatum, & nunc ab Illustri Comite Basseniaco possessum,’ Gramaye, Taxandria 1610, p. 142-143.

-ocr page 237-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 420

 

Cantecroy cochte Willem van Berchem van den hertoge van Brabant, Johan, met de thijsen ende sijn toebehoren, voor 2000 goude lovens, ontrent den jaere 1300, die hem dat gaff te houden, gelijck Wauter Volcartsz dat gebruyckt hadde. Hij timmerden den toorn aldaer, ende liet de heerlickheyt sijne naecomeren van Berchem ende Ranst, totdat Henrica van Ranst, vrou van Cantecroyde het bracht aen haere mans Immerseel ende Asche, maer alsoo sij geen kinderen naeliet, is deese heerlickheyt op haer susters dochter Anna van Hornes gecomen, die gehout was met heer Glaude van Pontaillier. Waernae deese heerlickheyt beseten is bij Thomas van Granvelle, die den coninck van Spaeniën gemaect heeft grave van Cantecroy.

Het huys is seer met de oorlogen gedestrueert, het pourtraict is onder de memoriën, mij van den heer Johan de Wit, singulier amateur van alle antiquiteyten ende raricheyden, overgesonden *

#

 

-ocr page 238-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 421

 

Cranendonck post sui nominis regulos possederunt Cuyckii, inde Schoonvorstii[1] anno 1450, et Hornani de Gaesbeeck. Anno vero 1494 ad Egmondanos de Isselstein pervenit dominium, et tandem cum unica herede ad Nassovios.[2] *

 

 



[1] Deze woorden (Cranendonck olim possederunt Cuyckii, inde Schoonvorstii) zijn door Buchelius zelf onzichtbaar gemaakt op de vorige bladzijde.

[2] ‘Finiam in amplissimi nominis Baronatu aliquot Pagorum ambitu circumscripto … Possederunt etc.’ Gramaye 1610, p. 85.

-ocr page 239-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 422

 

Carolus Brecht, teste Gremay, anno 1561 dominium Diedeghen accepit. Puto tamen eius parentem eo hereditarie a Diegemiis potitum. Post eum Carolus Oudart, nepos, possidet 1595.[1] *

Dormal is een borchgreefschap ofte viconté van Brabant, eenswijl beseten bij die van Linden, ende vercocht aen den thesaurier Johan van Drenckweert, doch weder van Dirck van Lienden geretracteert anno 1590, daer hem Drencweert bij provisionele sententie in de possessie hadde gestelt, welcke daerna is gecasseert ende het borchgraefschap toegewesen Charl Ernest, soon van Robert, ende broeder van Dirck voorseyt[2] *

Thiry de Linden, viconte de Dormal, seigneur de Hothey, Sart, S. Gelly, Rochen, espousa la fille légittimée de Robert de la Marcke, veufe d’Adrian de Fraypont, dit la Boverie, Everard, comte de Aremberge, donna avec elle la signorie de Rochen 1520, et l’an 1521 fust il fait chevalier par Charle V en son coronnement à Aix elle porta ses armes ainsy * et mourut l’an 1531. Il se remaria après à Maria d’Elderen hérétière de Goedenoel d’Elderen, chevalier, seigneur de Sart etc. et de Isabeau d’Amstel, et l’an 1542 fust fait maître d’hostel de Corneille, évesque de Liège, l’an 1562 il acheptast de Jean, marquis de Berges, le visconté de Dormal.[3]

Il trespassa à Lovain l’an 1566, agée 69. Georges de Linden, viconte de Dormal, drossard de Montenaken, espousa Maria Nicolai de Hemsdijck, il vendit la visconté à Jean de Drenckwart anno 1584.[4]

 

 



[1] Vgl. Gramaye 1606 (appendix) p. 25. Buchelius schrijft abus. Sudart.

[2] Zie Butkens 1626, p. 279-280.

[3] Zie Butkens 1626, p. 239-246.

[4] Zie Butkens 1626, p. 257.

-ocr page 240-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 423

 

Evere, in praefectura Camphoutana, Falcoburgensium olim fuit peculium, cuius ratione postea benefitium possessum invenio per Margaretam, Franconis Cleutincx uxorem; et dominum denique fuisse Johannem de Woude, mox Glymaeos, tum Vranconem Borselium, matris Glymeae heredem, tandem Jasparem Culemburgium, Eleonorae materterae succedentem anno 1496, ultimo Antonium Balloeul anno 1546. Gremay in Bruxellis 71.[1]

 



[1] Buchelius neemt bijna letterlijk over van Gramaye 1606, p. 71, maar verandert de zinsnede die ‘…professam inuenio Margaretam’ luidde.

-ocr page 241-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 424

 

Furen is een borchgrefschap oft vicomté van Brabant, ende is lang gepossideert[1] bij het geslachte van Stavelles, totdat ontrent den jaere 1500 Antonia, erffdochter, met Frans van der Gracht, heer van Leverghem, waervan de erffdochter Adriana, borchgrevinne van Vidone? troude haer neve Wauther de Fossets, wiens dochter Anthonia troude met Anthonis de Crouy, heer van St. Py, wiens dochter Anna de Croy, burchgrevinne van Furnes. Hij lieten aen Martin de Hoorns, heer van Gaesbeeck, die het sijn neve Frans, grave van Houtkercken, noch onlancx heeft beseten.

Doch ick vinde noch dat Johannes Hincart, patritius Antwerpiensis, Furam emerit a Johanne Boschio circa annum 1435, ut tradit Gremayus. Tensij dat hetselve burchgraefschap gedeylt sij, ofte in verscheyde ambachten gesepareert, ende bij meer beseten wort, als van Greimbergen ende andere heerlickheden meer, can verthoont werden.

Ontrent den jaere 1490 is Jenne Hincart aen Jan van Cortebach, heer van Helmont, cuius nepos Johannes Cortenbachius, aviae suae heres, circa annum 1524 factus est vicecomes Furae, cuius, ut puto, posteri eodem adhuc potiuntur.[2] *

 



[1] Hs. abus. ‘lang ge ge-.’

[2] Buchelius baseert zich hier op Gramaye 1606 (appendix) p. 14.

-ocr page 242-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 426

 

Dominium Ghistellium, Flandriae, diu in familia sui nominis permansit, donec circa annum 1430 per filiam hereditariam illud pervenerit ad  Betunios, et inde ad Luxenburgios, per Barrenses heredes ex nuptiis, ex qua familia Briennae comites.

Anno 1544 pro redemptionis pretio colligendo, vendidit Neversiis ex Clivensium familia. Inde ex hereditate ad Gonzagos Neversiae duces pervenit, qui tandem vendiderunt Johanni Carolo d’Affeltadi, Italo Cremonensi, mercatori Andwerpiensi *

 

 

-ocr page 243-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 427

 

Huldenberga dominium ad Ordingios primum pervenit inde ad Wittemios, et tandem Johannes Hauthemius, Brabantiae cancellarius, in suam duxit familiam, per matrem. Et cum per Aleydim Hauthemiam ad quendam Johannem Straesburgum pervenisset, ab Anthonio Hauthemio iterum redempta fuit *

 

-ocr page 244-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 436

 

Melsbroeck vel Mulbroeck ad Johannem Locquingemium pervenit,[1] cuius filius Antonius eo etiamnum potitur *

Mons Everhardi, nunc Montenaken, peculium fuit anno 1488 … a qua devenit ad illustres, ex Hungariae regibus, descendentes de Rubempré, nupta Carolo Maria anno 1498. Et quamvis cedente illo, Andreas de Sucre affinis obtinuisset, mortua tamen Joanna, eius stirpis ad affinem Antonium de Rubempré pervenit. Invenio quoque Fredericum de Renesse, dominum vel vicecomitem de Montenaken circa annum 1530 *

Mierloe olim a Johanne Dickbier, equite, possessum dominium, et anno 1501 a Swaeviis, decem vero post annos a Boussiis, et hinc a Rubempratis, et tandem pervenit ad Rasonem a Grevenbroeck, nunc ad Erasmum eiusdem familiae pertinet.[2] *

Moerseke, olim Ascanos[3] Grimbergios habuit dominos, inde ad Drieschios pervenit, sed cum Johannes Driesche consiliarius Flandriae ob delicta excidisset, Jacobus (sic) Halewinus, Flandriae praetor, dominus de Piennes, illud dominium adeptus est[4] circa annum 1474, et ad eius posteros Haluwinos permansit, donec tandem Carolus Haluwinus, nomine regis Galliarum facta aestimatione, transcripsit comiti Veldensi, Palatino ex Bavarica stirpe.[5]  (Ex Lindano ut et sequentia).

Ywanus de Ophem, Moerseke dominus, filiam habuit Catarinam, quae nupsit Adamo de Berchem, equiti, unde Adrianus, Jacoba, Johanna, Elysabeth; obiit Adam anno 1492. Adrianus inde Moerseke dominus qui, ducta Elisabetha Cocs, viva adhuc matre, obiit, relicta filia Theodora, quam postea duxit Egidius van der Borch.[6]

Jacoba de Berchem, supra, domina, neptem exclusit dominio de Moerseke, et nupsit Petro de Bernage, equiti, domino Parcae, et iterum domino Johanni Malart, qui illud transtulerunt in Elisabeth de Bernage, filiam Petri, quam duxit Carolus Seraerts, Brabantiae consiliarius, unde natus Petrus >

 

 



[1] Vgl. Gramaye 1606, p. 64.

[2] Vgl. Gramaye, Taxandria 1610, p. 82.

[3] Vgl. Lindanus 1612, p. 163: ‘de Asca sive Grimbergis’.

[4] Vgl. Lindanus 1612, p. 159: ‘qui cum ob delicta exilio multatus esset bonaque ejus fisco illata, id dominium emit Iodocus Halowinus, Flandriae Praetor, Dominus Peenae, & Bugghenhoutii’.

[5] Vgl. Lindanus 1612, p. 160: ‘comiti Palatino ad Rhenum, duci in Bavaria, comiti Veldensi [etc.]’.

[6] Lindanus 1612, p. 165-166.

-ocr page 245-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 437

 

> Seraerts, cui tutor Ludovicus Seraerts.

Theodora de Berchem, cuius inde posteris adiudicatum dominium de Moesike, genuit marito suo Petrum et Johannem, quorum tutelam accepere Johannes et Michael van den Borch. Johannes successit fratri Petro, cum esset eques Solimus, et ex coniuge Catharina de Duffele ei nati Johannes et Anna. Patri successit Johannes, qui dominium Moesike in Carolum transtulit. (Lindanus pagina 166[-167], vide stemma Burchiorum in meis Scedis genealogicis, libro I).

 

 

-ocr page 246-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 439

 

Testament van den heer van Assendelft (abrégé)[1]

 

In den naeme des Heeren, amen. Condt ende kenlick zij een ygelick etc., dat ick, Cornelis van Assendelft, heer van Assendelft, Heemskerck etc, aenmerckende etc., met goede deliberatie gemaect hebbe mijnen testamente in der manieren navolgende, imployerende daertoe brieven van octroye bij mij te dien eynde vercregen etc.

In den eersten bevele ick mijne ziele als die uyten lichaeme sal scheyden, in der barmherticheit Gods, ende mijn lichaem der christelicker sepulture, die ick vercosen hebbe bij mijne voorouderen in de capelle der heren van Assendelft ter zijden dier groote kercke van Den Haege.

Verclare voort mijn uytersten begeerte te wesen, dat nae mijnen overlijden alle mijnen goederen erven ende gedeelt sullen werden onder mijne drie kinderen, die ick daerinne respectivelicken mijne erfgenaemen gemaect hebbe ende maecke mitsdesen, willende oversulcx, dat naer mijn overlijden

 

1. Anna van Assendelft, mijne oudste dochter, gehuwelict aen heer Gerrit van Renesse, heer van der Aa, ende bij gebreecke van haer, haere kinderen in haer plaetse, erven zullen

a. in zulcke 300 gulden ’s jaers, als ick op de goederen van Zevenbergen sprekende hebbe, ende nu bij Cornelis van Reynegum, rentmeester van de vrouwe van Arenberge betaelt worden, sulcx als ick[2] de voorseide mijne dochter ten huwelick hebbe belooft, >

 



[1] Het katern met de pagina’s 439-456 vormt een Fremdkörper in de Inscriptiones. Het zijn geen opschriften zoals het merendeel van het handschrift, maar een testament en processtukken die Buchelius gekopieerd heeft. Ze zijn in een tamelijk grote, duidelijke letter geschreven, terwijl alleen aan het eind van de regels gepriegel en minder goed leesbare afkortingen voorkomen. Met name in deze pagina’s wordt vuyt getranscribeerd als uyt; het lidwoord d’ en het voorzetsel t’ als de en te (dselve als deselve, t’ aenveerden als te aenveerden); goed(er)en  steeds als goederen.

[2] Hs. abus. in.

-ocr page 247-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 440

 

> b. ende noch sulcke 1200 gulden ’s jaers als ick haer bij contracte van huwelick geassigneert hebbe, te ontvangen een jaer nae den overlijden van vrou Wilhelmina van Haeften, vrouwe van Bredenrode, dowagière van wijlen heer Nicolaes, heer van Assendelft, mijnen neve, die deselve in lijftochte haer leven lanck besittende is, zulcx als de voornoemde Van Renesse, mijne dochters man, deselve aen de heerlickheit van Streefkerck, Nieuleckerlant, ende in de Hille van Charlois, volgende sijne hijlicxe vorwarden uyten goederen van den huyse van Assendelft bij de dowargière in tochte beseten verkosen heeft.

 

Verclaer voorts dat Antoinette van Assendelft, mijne jongste dochter, ofte hare kinderen, gebrake haers, erven sal in de hofstede van Cronenburch, gelegen tot Castricum, uytbrengende tegenwoirdelick ontrent 300 gulden ’s jaers, mitsgaders in den boomgaert totte selven hoff behorende. Dan, als die voorseide duagière sal comen te overlijden, soo is mijn uterste wille dat alsdan de voorseide Antoinette etc. zullen succederen

a. eerst in 2 losrenten, sprekende op de heerlickheit van Alblasserdam, de eene van 200 ende de andere van 93 gulden ’s jaers.

b. Item in alle sulcke goederen als de voornoemde duwagière in lijftochte besittende is, gelegen in Robbennoort, de Plomp ende Kernemelcxlant, volgende de leste verhuyringe van de voorseide duwagière, althans uytbrengende ontrent 618 gulden ’s jaers,

c. ende daertoe noch drie goederen in Barendrecht ende Carnisse, uytbrengende >

-ocr page 248-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 441

 

(Perth ende Elweyt, heerlickheden, sijn anno 1439 gecomen aen Johan van Baronaige, door sijn huysfrou Catarina, dochter des heeren van Waveren, ende is tot onsen tijden aen ’tselve geslacht gebleven[1] *)[2]

 

> ontrent 227 ’s jaers, mits dat sij alsdan sal sijn gehouden te scheyden van de hofstede van Cronenborch metten boomgaert vandien, ende deselve laten volgen Gerrit van Assendelft, mijn soon.

 

3. Soe ick verstae, dat de voorseide mijne twee dochters hen mette voorseide geassigneerde goederen tevreeden houden sullen, ende dat de reste van alle mijne goederen, soo leenen als andere, naer mijn overlijden gaen ende devolueren sullen opten voornoemden Gerrit, mijnen soon, mit dat die daertegens gehouden blijft alleen te draegen alle de schulden ende lasten van mijnen boedel, ende sijn voorseide susters daervan te ontlasten, tenwaere eenige tinsen ofte onlosbare recognitiën uyt haere goederen gaende waren, die tot lasten van de possesseuren zullen blijven.

 

4. Maer soo verre den voornoemde Gerrit, mijnen soon, sonder wettige descendenten achter te laten, voor mij comt te overlijden, soe is mijn begeerte, dat de voornoemde Anna ofte haere kinderen boven de goederen hiervoor geassigneert, erven sullen

a. in alle goederen behorende totten huyse ende heerlickheyde van Assendelft ende Assenburch, >

 



[1] Vgl. Gramaye 1606, p. 73.

[2] Deze notitie past beter op p. 337.

-ocr page 249-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 442

 

> sulcx als die tegenwoordich in wesen sijn ende gespecificeert staen, in de rekeninge van wijlen Willem Pietersz Criep, in sijnen tijt rentmeester van den huyse van Assendelft van den jaere 1557, die ick verstae dat jegenwoordelic uytbrengen ontrent 2100 gulden jaerlicx,

b. ende daertoe de goederen in Noort-Hollant tot ’s Martins Eenigenburch, ende daer ontrent gelegen, zulcx die bij eenen Jacob Cornelisz Hogezijden, casteleyn van den huse tot Schagen, werden ontfangen, ontrent 1520 gulden jaerlicx uytbrengende.

 

5. Ende dat daerjegens Ant[oinette] ofte haere kinderen, indien sij eenige achterlaet, erven sullen

a. in de goederen, behorende totten huyse van Haerlem ende Heemskerck, mede in de voorseide rekeninge gespecificeert, jaerlicx uytbrengende ontrent 1987 gulden.

b. Ende daertoe die landen ende goederen, gelegen tot Nijendorp, sulcx die bij de dowagière werden beseten, uytbrengende ontrent 255 gulden ’s jaers.

c. Item het goet, genaempt die Garst ofte heer Barthouts cooren, uytbrengende ontrent 150 gulden ’s jaers.

d. Item ’t huys ende goederen, gelegen in [Den] Haech ende Haechambacht, weerdich ontrent 369 gulden jaerlicx, behalven het huys,

e. ende daertoe noch ses renten, soo losbaer als onlosbaer, bedragende tesamen de somme van 636 gulden [’s] jaers, die ick meede opten heere van Sevenbergen spreeckende hebbe, ende alle andere boven dese bevonden sullen worden, sullen de voorseide mijne 2 dochteren, ofte haere >

 

-ocr page 250-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 443

 

> kinderen bij representatie, ingevalle van de voornoemde oflivicheyt haers broeders, elcx half ende half als oeck de schulden ende lasten genieten ende draegen.

 

6. Is voorts mijne uterste wille, dat de voornoemde mijne dochteren die goederen, henluyden hiervoor geassigneert, niet en sullen mogen aliëneren, vervremden noch beswaren, maer dat die ingevalle van geene kinderen ofte descendenten nae te laten, wederomme sullen moeten keeren aen den voornoemde Gerrit, haeren broeder ofte zijne kinderen, soeverre daer eenige sijn, ende soe niet, op haere susters ende  susters kinderen, ende niet op ymants anders, niet wesende van mijne bloede, etc., als ick van gelijcke begeere dat de voorseide Gerrit, mijnen soon, de voorseide hem achtergelaten goederen meede niet en zall mogen vervreemden etc., welverstaende dat deselve sijne huysfrou daeruyt sal mogen assigneren eene competente duwairie, haer leven gedurende, ende van gelijcke mijne dochteren, die bij consent van haere naeste vrienden gehuwelict sullen wesen haerluder mans.

 

7. Is noch mijn uterste wille, ingevalle ick come te overlijden voor Margarete van Abcoude, mijne huysfrou, wesende de voorseide duwagière van Assendelft noch in leven, dat in dien gevalle Gerrit, mijn soon, ofte bij sijn offlivicheit mijne dochteren, gehouden zullen sijn haerluder moeder tot haer onderhout te laten volgen de bouwinge ende huys van Assenburch mette omliggende bomgaerden, ende daertoe noch 800 gulden ’s jaers, bij haer te ontfangen uyt de goederen, gelegen >

 

 

-ocr page 251-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 444

 

> ontrent denzelven huyse, als haer goet duncken zal daertoe te verkiesen, noch die habitatie van ’t huys in Den Haege metten boomgaert nae expiratie van de lijftochte van de duwagière voornoemt, wanneer in plaetse van  800 gulden, haer sullen volgen 1600 gulden ’s jaers, boven alle ’twelcke ick mijne huysfrou, gemaect hebbe ende besproken alle mijne meubele ende roerende goederen, ’tsij gelt, juwelen, vaseillen, huysraet ende anders geen uytgesondert, om die in eygendomme te behouden, alleenlic daervan betalende mijne dootschulden. Des sal deselve mijne huysfrou tegens alle hetgeene haer achtergelaten wert, gehouden wesen afstant te doen van alle recht ende actie, ’tzij van gemeenschap ofte anders, ’twelck zij opte goederen, van mijne zijde gecomen ofte staende huwelick geconquesteert, eenichsins soude mogen pretenderen.

 

Ende ten eynde dese mijne uterste wille mach werden geëffectueert, soe hebbe ick tot executeurs genomineert ende verkosen joncker Henrick Heermale, mr. Johan van Oldenbernevelt, raet ende advocaet des graefschaps van Hollant, ende mr. Johan Banchem, raet van den Hogen Rade in Hollant. Gevende haerluden macht ende authoriteyt omme terstont nae mijn overlijden alle mijne goederen te aenveerden ende tot costen van mijnen boedel doen administreren, ter tijt dese mijne uterste wille in allen zijnen poincten volbracht zall >

 

-ocr page 252-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 445

 

> wesen. Versoeckende den last te aenveerden, des ick henluyden bespreke bij desen elcx een coppe van hondert gulden, ende soe wes ick in toecomende tijden ymants, ’tzij den armen, goede vrinden, dienstboden ofte andere noch meer legateren sal mogen, daervan zal blijcken voor notaris, scepenen ofte onder mijn eygen hant, wille ick dat gehouden sal werden, al ofte het alhier van woorde tot woorde geïnsereert ware.

Alle hetwelcke ick, Cornelis van Assendelft, verclaere te wesen mijn uterste wille ende meeninge. Begerende dat deselve nae mijn overlijden geachtervolcht ende nagecomen worde, ’tzij als testamente ofte codicille gemaect bij een vader onder sijne kinderen, ofte anders etc.

Willende dat zoeverre ymant van mijne kinderen ofte kintskinderen hen hiertegens in eeniger manieren quame te opposeren, in rechten ofte daerbuyten etc., dat deselve van sijne erffenisse ende partagie versteken ende vervallen sall wesen, ende hem tevreden sall moeten houden met zijne ofte haere legittime portie, sulcx als naer rechten daerinne ick in sulcken gevalle, den onwilligen instituere[1] ende vorder niet. Begerende dat de vordere portie sal de goetwillige accresseren, ende dat tot dien eynde alle mijne kinderen de approbatie van dese mijne uterste wille gehouden sullen sijn te doen, aleer sij eenige van mijne achtergelaten goederen zullen mogen apprehenderen etc.

Ende omme dat mijne ernstige meenige is, dat alle >

 

 



[1] Hs. abus. institituere.

-ocr page 253-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 446

 

> ’t voorseide is nae mijne overlijden werde achtervolcht, soe hebbe ick dese gelijcke twee instrumenten gedaen scrijven, ende met mijn eygen gescrifte ende hant, welberaen zijnde, onderteyckent opten 14 julij 1596, etc.

 

 

Marie, par la grace de Dieu, reine douagière d’ Hongrie, de Bohème etc., régente.

Très cher et bien amé, nous avons faict voir en conseil de débat d’ entre les officiers fiscaulx de l’ empereur, monsieur et frère d’ une part, et messire Geryt, seigneur d’ Assendelft, premier conseillir en Hollande, d’ autre, prétendants lesdicts fiscaux, que veue la sententie criminèle, rendue contre feue dame Cathryne de Chasseur, femme dudict seigneur d’ Assendelft, en vertu de laquelle, elle a esté exécuté au dernier supplice, et ses biens déclairez, confisquez au proffyt de sa majesté, iceluy seigneur d’ Assendelft fust tenu faire partaige à sa dite magesté de la motyé de ses biens, en suivant la coustume d’ Hollande toutte notoire, par laquelle y avoit communion des biens entre mary et femme.

Et pour ce que trouvons que laditte dame d’ Assendelft par la condemnation voluntaire cy-devant passer entre son dict mary et elle ayt renuntiée a telle part, qu’ elle pouvoit avoir ès biens de son dict mary, et qu’icelle renunchiation est vaillable, nous vous ordonnons laisser quant à ce dict seigneur d’ Assendelft paysible, et >

 

-ocr page 254-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 447

 

> vous déporter des ultérieures procédures. Mais d’autre part, veu que par la dicte condemnation il estoit tenu annuellement bailler la somme de 600 florins, la vie de sa dicte femme durante, et luy laisser suyvre semblable somme après sa mort, pour en disposer etc., nous trouvons sa magesté fondée en ce que pouvoit estre deu de la dicte pension eschevé du vivant de la ditte dame, et aussy ès six cens florins deux aprez son décez. Nous vous ordonnons à garder en ce le droict de sa magesté et au surplus faire son plus grand proufyt de la maison où demeuroit la dicte feue dame, et qu’ il n’ y ait faute à tant très cher et bien amé nostre seigneur vous ait en garde.

Script à l’ Isle le 25 d’ octobre l’ an 1541.

Signé Marie

Vereyffen l’ a superscrip.

A notre très cher et bien amé Henrick Jansz, conseillier et recepueur des exploictz au conseil d’ Hollande

 

Sentence

Katarine de Chasseur, gevangen, die buyten pijne ende banden van ijser voor den Hove van Hollant bekent heeft, dat sij uyt Vrancrijck heeft doen haelen ende in dese landen doen brengen twe jonge gesellen, hem generende munte te slaen, ende dat sij deselve te wercke gestelt, plaetse, gereetschap ende materialen besorcht heeft. Sulcx dat zijluiden tot haren versoucke ende proufijt valsche munte geslagen hebben, die sij, gevangen, besteeden ende uyt heeft doen geven onder ’t gemeen volck; dat sij mede des >

 

-ocr page 255-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 448

 

> keysers munte soe wel in goude als silvere penningen heeft doen scroyen, ende in seeckere quantité ofsnijden.

Ende want dit een saecke is, tenderende tot grote cleynachticheit van der hoocheyt van de keyserlicke majesté, ende interest van ’t gemeene welvaert, ende niet en behoort ongepunieert te blijven maer gestraft te worden, ten exempel van anderen, is bij sententie van den voorseide Hove verclaert, verbuert te hebben haer lijff ende gecondemneert, geëxecuteert te worden metten brande. Verclarende allen haer goederen geconfisqueert tot proufijt van der keyserlicke majesté aen deselve sententie gepronuntieert sijnde, is uyt expres beveel ende ordonnantie van de majesteit van de coninginne terstont verclaert, dat deselve Katarine, gecondemneerde, binnen Den Haghe in ’t heymelick geëxecuteert sal worden met den sweerde, ofte andersins, datter de doot na volgen soude. Ende de executie gedaen sijnde, haer lichaem begraven te worden op ’t gewijde, blijckende bij sententie in date den 11 april 1540.

-ocr page 256-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 449

 

Copie [1]

Alvorens uytten naeme van Henrick Botter van Snellenberch, requirant, cortelicken te repliceren op de exceptie, voorgestelt bij Jan van Doyenborch cum socyo, gerequireerden. Seyt den requirant, dat hij niet gehouden noch van meeninge is, metten gerequireerden te procederen, in de nieuwe ongewoonlicke ende ongefundeerde qualité ofte intitulatie van jonckeren, die sijluden bij groote nieuwicheyt bij desen differente sijn aennemende ende voorwerpende.

Want hij, requirant, met haer, noch sijluden met hem, requirant, tsamen noch eyschende noch verwerende ontrent van 20 jaeren tot her toe, in anders geen qualité geprocideert en hebben dan simpelick, als Jan van Doyenborch, Adriaen Ram, Jacob Quaribbe, ende dit in conformiteyt, dat sijluden noch in afcompste noch in alliance, naer notoire gemeene estimatie ende fame niet anders bekent en sijn binnen Utrecht, dan voor borgers, ende voor geen ridderschap van desen lande, wiens eedele alleen toecompt ofte in possessie sijn met sulcke intitulatie, ofte epithete gedenomineert ofte bescreven te worden.

Omme waervan mitsgaders ’t interesse soowel publycq als privé daeruyt rijsende te vertoonen, is waer dat ontrent tusschen 30 ende 40 jaeren geleden, die alreoudste ende treffelicxte ridderschap ende knapen van desen lande met haer propre name sonder eenich epithete genoempt ende bescreven plagen te worden, alse Dirck van Zulen, Anthonis van Mijnden, >

 



   [1] Repliek van Hendrik Botter van Snellenberg voor het hof van Utrecht, HUA, toegang 76, archief Huis van Zuylen, nr. 1585

-ocr page 257-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 450

 

> Splinter van Niënrode, Frederick uten Hamme, ende alsoe allen eedelen ende knapen van desen landen, ende dit als ofte soelange alse geen ridder geslagen en worden.

Ende dat alsdoen soowel de outste als de jongste soonen van graven, vrij- ende banreheeren, jonckeren plagen genoempt te worden (quasi jonger heeren, vivo adhuc patre)[1] als joncker Henrick, joncker Robrecht van Bredenrode, bij ’t leven van heer Reynout van Bredenrode, joncker Frans ende joncker Herman van Runnenberch, joncker van Egmont, joncker van Wassenaer, bij het leven van hare respective heer vaderen, ende dat naderhant Willem Turck, heer van Niënrode, Frederic uten Enge ende etlicke andere van ’t ridderschap van dese landen elcx met ettelicke peerden in dienste van keiserlicke majesteyt opgeseten waren geweest ten oorloge, alwaar den adel ofte ridderschap soewel jonckeren genaempt worden, alse de voornoemde vrijheeren kinderen, bijsonder als sij met drie ofte vier peerden waren rijdende.

Soe is ‘t, dat sijluden uyten oorloge thuys comende, die naeme van jonckheer behouden ende gemeriteert hebbende, is die voorts tot andere haers gelijcke ridderschap gederiveert geworden, sulcx dat de ridderschap van dese landen alsoe ende van sulcken hercomen sijn in de possessie vel quasi van jonckeren genaempt te worden, hoewel daer sommige oude mannen van de ridderschappen waren, die uut een teecken van oetmoedicheit tot in ’t eynde haers levens deselve intitulatie niet en wilden admitteren.

1. Ende also dan in den eersten >

 



[1] In dit stuk heeft Buchelius enkele Latijnse zinsneden cursief geschreven. In de transcriptie zijn ook vergelijkbare zinsneden gecursiveerd.

-ocr page 258-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 451

 

> ’t voorseide epitheton een particulier ende proprie intitulatie is, die van ’t ridderschap competerende, ende dat hare edelen daerbij in Staten gescreven ende bescreven, ende door de wandelinge benoempt ende vereert worden, ende dat deselve eertitule daromme niet en behoort promiscue, ende des confuselicken geïnvadeert ofte geüsurpeert te worden bij den borgeren tot naedeel, vilipendentie ende cleynheit van de ridderschap van dese landen. Want de requirant niet en can bevinden, hoewel hij sich daerop wel, soe alhier te lande alse tot Mechelen geïnformeert heeft, noch en sullen de gerequireerde selfs oeck niet connen bewijsen, dat sij van ridderschap ofte knapen van desen landen gecomen sijn, ofte dat se nobilissement hebben van den prince ofte dat se eenige feuda nobilitantia sijn possiderende, ofte dat se uyt eedele alliancie van moeders van ridderschap gedescendeert sijn, secundum morem Graecorum, ofte dat sij van des princen souveraine raetsluden gecomen sijn, die oeck nobiliteren na bescreven rechten bijsonder alse die descendenten van die hen oeck nobiliter dragen. ’tWelc immer alhier te lande die eenige origo, begin ende titelen sijn van eedelen ofte eedeldom van dese landen, soe out als nieuwe.

2. Ten anderen, alsoe mijn edele heren van den Rade alse conservateurs totius beneordinatae reipublicae incumbeert te previderen, dat die staet ende eere van ridderschap niet geïnvalideert, gedeminueert ofte geconfondeert en werde, veel te min te gedogen dat haer eere, naeme ende intitulatie >

 

 

-ocr page 259-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 452

 

> benomen, ende bij andere via facti, ende te onrecht geüsurpeert soude worden, tot haerluden grote vilependentie, insonderheit die justitie (de administratie van de welcke dat mijn edele heren bevolen is) een conste is unicuique tribuendi quod suum est. Ende dat daeromme oec voor mijn edele heren geen acten gecelebreert ofte overgegeven en behoorden te worden, die sulcke confusie, diminutie ofte prejuditie van ridderschap soude contineren ofte medebrengen, ende dit noch sonderlinge cognitione causae, ende tot soe groote prejuditie van de waerheit, die daermede noch over 30, 40, 50 jaren geledeert ofte vercort soude mogen worden. Want sijluden de gerequireerde ofte hare nacomelingen alsdan souden mogen seggen dat sij bij den Hove over lange jaeren voor ritterschap bekent waren geweest. Waeromme dat mijn heere den griffier Scrijvers, in sijn leven, bevindende altemet sulcke intitulatiën indiscretelicken te rolle gebrocht, plach die door te scrappen.

3. Ten derden, alsoe dese gerequireerde geen ridderlijcke eele wercken aen hem requirant bewesen en hebben uyt dien dat het hemluden niet alleen genoch is geweest, dat sijluden hem sijn goet met seer quade practijcke en hebben genomen, maer daerenboven sijn eere, naeme ende fame als noch sijn denigrerende met diverse atroce injuriën van hem geëvomeert, soe en can hij, requirant, aequo animo niet verdragen, dat zijluden haerselve aldus sijn verheffende (non sine evidenti calumnia et superbiae nota) datelicken jonckeren denomineren. Ende laten denomineren in haer eygen jegenwoirdicheyt, bijsonder voor den Hove, in het aengesicht van de justitie, ende dit in aller voegen ende schijn, off sij groote cadetten >

 

-ocr page 260-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 453

 

> waren ten respecte van hem impetrant, ende dat zijluden, alsnoch niettegenstaende hare voorseide quade wercken aen hem geperpetreert, meriteren, noch bij groote nieuwicheit jonckeren voor den Hove van Utrecht gedenomineert te worden, oeck niet sonder groote prejudice van sijne requirants persoon ende goet recht, soewel hier voor den Hove nu ter tijt noch hangende, alse dat bij provisie voor anderen heren Hoven (alwaer se onbekent sijn) noch betrocken sullen mogen worden.

Daeromme dat hij, requirant, sustineert, dat se de voorseide nieuwe intitulatie sullen royeren, tenminsten onvermindert hare existimatie, van die te blijven sulcx, ende soe groot ofte cleyn als die is.

Tenware saecke dat sijluden promptelicken verthoonden bij goede titulen, brieven ofte scriftelicke acten, dat se bij den heeren Staten oft princen van den lande heymelick genobiliteert waren, buten kennisse ende weeten van de gemeenen volcke, ofte dat se van ouder ondergaen ende verarmde ridderschap, nu ter tijt onbekent eertijts gecomen waren. Welck scriftelick bescheit de requirant gesien hebbende, sal tevreden sijn hiervan te resiliëren. Want hem, requirant, oeck wel bekent is na rechten, dat eedeldom die uyt geboorte ymant aencompt, niet geamitteert en wort, door het verarmen, verlies van goederen, ofte door ’t exerceren van eenige neeringe, comanschap ofte hantwerck, dan dat so wanneer se de exercitie van sulcx verlaten, ende dat sulcke hun wederomme nobiliter aliëren ende nobiliter leven, eedelen sijn, ende mogen genieten die privilegiën van eedelen, ende dat hem, requirant (als een liefhebber ende indagateur van de >

 

 

-ocr page 261-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 454

 

> antiquiteyten van desen landen, ende oude geslachten vandien, oeck wel bekent is, datter in dese lande veel goede luden lange jaeren gelatiteert hebben, ende noch latiteren, van treffelicke ridderschap gecomen, die door cleynheit ende verlies van goederen, hemluden lange jaeren gedragen hebben als borgers.

Ende dat hij, requirant alsulcx bevint alleenlick in ’t lant ende stadt van Amersfort,

* dat eenen Henrick van Lochorst, een scamel kistemaker, gecomen is geweest van heer Adam van Lochorst, ridder. Alse oeck Lochorst de papiercoper, die ontrent de Backerbrugge naest mijn heer Loons husinge aldaer te wonen plach, oeck gecomen van denselven heer Dame van Lochorst.

* Item dat den deurweerder Loenresloot met sijn broeder, de schoemaker tot Amersfort, gecomen sijn van heer Splinter van Loenresloot, ridder.

* Item dat die van Weede, soewel te Utrecht als te Amersfort, gecomen sijn als jonger sonen van heer Wouter van Stautenborch, ridder, ende die van Stoutenborch van heer Dirck van Amersfort, ridder. Oeck dat de Botters gecomen sijn van heer Hugo Botter, ridder, door wiens behulp ende beleyde als veltheer, dat bischop Harman Biron anno 1130 die van Groeningen verwonnen ende onder sijn subjectie weder gebracht heeft, die vesten van de stadt afgeworpen ende den grave van Benthem gevangen ende gevanckelicken wechgevoert heeft tot Utrecht.

* Item een scamel clerck, genaempt Van Isselt, die bij de goede luden tot Amersfort te Colen ter scholen gehouden worden propter Deum, gecomen van heer Jan van Isselt, ridder.

* Ende alsulcx is ’t oeck >

 

-ocr page 262-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 455

 

> gegaen met die van Harlaer ende die van Woudenberch, seer oude ende treffelicke ridderschap, daervan de eene het huys te Eembrugge, ende de ander het stercke huis te Woudenberch toebehoort hebben.

* Item met die van Emelaer, die van Immelaer, die Vresen van Stroywijck, die van Grimmestein, al geweest sijnde eertijts ridderschap van de stadt ende lande van Amersfort. Ende sijn die gerequireerde van eenich diergelijcke ondergegaan ende nu onbekent ridderschap ofte adel gecomen, daervan sullen sij hebben te verthonen, soe is de requirant tevreden, daervan te resiliëren als geseyt is. Want hij, requirant, niemant sijn eere ofte titule benijt, dan siet geerne quod omnia secundum bonum ordinem in sijn werck gaen ende geschieden, in republica bene constituta, soe hij, requirant, sonder jactantie van spreecken, in de indagatie van sulcke ende diergelijcke antiquiteiten van den landen veel tijts versleten heeft, ten exemple van etlicke scrijvers van dese tijden, daervan de eene De nobilitate Austriae, ende de ander De nobilitate Saxoniae gescreven hebben.

Ende sijn oeck binnen Amersfoort, Deventer, Campen, Swol ende Groeningen, wesende al Stichtse steden, soewel als Utrecht, oude, treffelicke borgeren genoch, die oeck wel drie ofte vierhondert jaren goet althoevich goet, ende geen papen- ofte chrijchsgoet gehadt hebben, die nochtans suo statu et rebus suis contenti vivunt et maiora turpiter non appetunt.

Item sijn oeck bij den ouden Romainen geweest diversi hominum ordines, als ordinis equestris, patritii et plebei. Dan de eene en is niet geoorloft geweest, in des anders orde ende state via facti te involeren ofte haerluder respective naeme ofte insignia te usurperen. Datelicken dan sijn daertoe gecomen ende geascendeert paulatim, per legittimos tramites, alse hiervoor oeck van >

 

-ocr page 263-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 456

 

> de titulen ende begin van adeldom van dese landen geseyt is. Dewelcke titulen ofte wettich begin van adel behoort voor te gaen aleer ymande de possessie vel quasi van adel soude mogen aenveerden, ende bijsonder van haer hoochste titulen, van peculiere namen ende epitheten te willen usurperen, ende dit noch voor den Hove, alwaer niet wes tacite behoort geadvoyeert, veel min dus expresselicken gepasseert te worden, dan ’tgeene warachtich ende gerechtich is, practiserende die gerequireerden nochtans dit in anders geen voegen ende schijn, dan alse sijluden als practesinen, datelicken met quade practiquen geïnvadeert hebben die possessie van des requirants landen, des alhier questie is. Ende souden sulcke luden als dese gerequireerden ende haers gelijcke, voortaen jonckeren genaempt worden, soe en can de requirant niet bedencken met welcke epitheten dat men dan vereeren ende nomineren sal die van Zulen, Renesse, van Mijnden, van Uten Enge ende meer andere diergelijcke van oude ende treffelicke ridderschap van dese landen, tenware dat men (tot noch een ander meerder confusie ende absurditeit) die soude gaen noemen genadige, alteze ende diergelijcke, alwaer op mijne heeren gelieven sal goet regard te nemen, etc.

 

-ocr page 264-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 460

 

Relleghem, teste Gremay,[1] accepit Johannem de Cotereau dominum anno 1571 *

 

 

 



[1] Gramaye 1606, p. 51

-ocr page 265-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 461

 

Stephani Wolue toparcha Philibertus de Brusselle anno 1561, post quem pervenit ad Franciscam van der A, Caroli filiam, cuius coniux Carolus Armstorffius, cuius filius Wilhelmus eo potitus est anno 1574 *

Saventhem ende Sterrebeke sijn lange in ’t geslachte van der Meere gebleven, jae van den jaere 1425 tot onsen tijt, doch schijnt dat dese heerlickheden ten lesten van malcanderen sijn gesepareert *

 

 

-ocr page 266-
Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa / Arnoldus Buchelius
Click for Dutch translation

Transcription:

p. 464

 

Wemmeliae dominium accepit anno 1561 Jodocus ab Oyenbrugge, a quo per redemptionem venit ad Lamoralium de Landas anno 1598, et denique anno 1600 ad Wilhelmum de Cotereau. Haec fuit ab omni hominum memoria penes Tayos acquisitum a duce merito expeditionis sacrae.[1] *

Uytbergen emit anno 1433 Jacobus Utenhoven, cui in parte successit Johannes Utenhoven, quem secuta Philippa Utenhovia, coniux Christophori Barousii, Lusitani, sine liberis,[2] inde ad Coudenhovios pervenit, Johannem equem, Johannem, eius filius, inde ad Nicolaum, Johannis filium, equitem, nunc ex asse Uytbergae et Overmere dominum.[3]  *

 



[1] Vgl. Gramaye 1606, p. 70. Hier luidt het slot: ‘a duce virtutis merite in expeditione sacra exercitae.’

[2] Vgl. Lindanus 1612, p. 173: ‘quae cum nullos haberet liberos.’

[3] Vgl. Lindanus 1612, p. 173.

-ocr page 267-

Nr. 1648, handschrift, papier 283 x 177 mm, 464 blz., 17e eeuw, signatuur IV.L.16

Arnoud van Buchel, ‘Inscriptiones,’ Opschriften en gedenktekens in kerken en kloosters in Noord- en Zuid-Nederland, met aantekeningen in het Latijn, Nederlands en Frans.

 

 INHOUD

 

1-4                    Amersfoort: St. Joriskerk, klooster De Birkt e.a. gebouwen

4                            Soest: Brigittenklooster

4                            Ter Eem [Eembrugge]: kerk

5-7                     Rhenen: a. Cunerakerk, b. minderbroederklooster (p. 8 blanco)

9-10                Wijk bij Duurstede: a. de kerk, b. Maria Magdalenaklooster (p. 11-12 blanco)

13                        Vollenhove: graf van Dirk Canter (p. 14-18 blanco)

19            Montfoort: kerk (p. 20 blanco)

21-22            Culemborg: kerk

23                        Tiel: kerk (p. 24 blanco)

25            Naarden: a. kerk, b. gasthuis, de Beyaert, c. stadhuis (p. 26 blanco)

27                        Egmond: abdij, opschrift op de timpaan tussen de torens (p. 28-30 blanco)

31                        Lienden: Huis-ter-Lede (Betuwe)

31-32            Heukelom: kerk

33            Leerdam: kerk (p. 34 blanco)

35                        Asperen: kerk (p. 36 blanco)

37-38            Lienden: kerk (p. 39-56 blanco)

57-61            Rijnsburg: abdijkerk (p. 62 blanco)

63                        Alkemade: De geslachten die de heerlijkheid bezeten hebben, aquarel

63                        Abspoel, het huis voor en na het herstel, aquarel

64                        Het huis Oud-Teilingen, aquarel

64                        Bezitters van het huis Warmond

65-68            Warmond: a. kerk, b. de kloosters van Oud-Teilingen

69                        Noordwijk-Binnen, aquarel

69-70            De heerlijkheid Noordwijk

69-70            Noordwijk-Binnen: kerk

71-96            Leiden:

 a.       Pancraskerk of Hooglandse Kerk, p. 71-73

 b.      Barbaraklooster, p. 72

 c.       Lieve Vrouwekerk, later Franse kerk, p. 74

 d.      Anatomisch theater, p. 74

 e.       Pieterskerk, p. 75-93

 f.        Weeshuis, p. 93

 g.       [Albert] van Schagen, p. 93

 h.       Sionshofje, p. 93

 i.         Adriaan van Swieten, Rijnlandshuis en memorietafel, p. 93

 j.        Universiteit, p. 94-96

 k.      Namen van een aantal kastelen rondom Leiden, p. 96

97-111        Den Haag:

 a.       Grote Kerk, p. 97-108, 110

 b.      Gravenkapel, p. 109

 c.       St. Jacobskerk, p. 109

 d.      Huizen aan de Turfmarkt,

111          a. Citaat uit Daniel Souterius’ boek over de begrafenis van prins Maurits

                       b.  Scheveningen: kerk

111                     Lisse: kerkhof; Langerak: kerk

112                     Rijswijk: kerk (p. 114 blanco)

115          Woerden: a. kerk, b. stadhuis (p. 116 blanco)

117                    Aquarel van een kasteel (bij Koudekerk?)

117-118    Koudekerk: kerk

119           Bodegraven: kerk (p. 120 blanco)

121                     Hofstede van de secretaris van Rijnland

121-122     Huis te Zwieten en huis ter Does bij Leiden, aquarellen, en de bezitters

122                      Leiderdorp: kerk

123-129     Amsterdam:

  a.       Oude Kerk, p. 123-125

  b.      Nieuwe Kerk, p. 126-127

  c.       Zuiderkerk, p. 127-128

  d.      Grafschrift van familie Ruys, p. 128

  e.       Put in Oudemannenhuis, p. 129 (p. 130 blanco)

131           Noordwijk: bij de plaats waar vroeger de abdij Ter Lee (Leeuwenhorst) was

                       (p. 132 blanco)

133-134      IJsselstein: kerk

135-136      Vianen: kerk

137           Leiderdorp: kerk (p. 138 blanco)

139-143      Haarlem:

  a.       Grote Kerk, p. 139-141

  b.      St. Barbaragasthuis, p. 140

  c.       Huis van Aleid van Treslong, gen. Van Assendelft, begijntje, p. 140

  d.      Leprooshuis, huis Berkenrode, huis Heemstede en huis Kleef

  bij Haarlem (in 1572), aquarellen, p. 142-143

144-148      Delft:

  a.       Schilderij in het nieuwe stadhuis, p. 144

  b.      Brielse poort, p. 144

  c.       Grafmonument van Willem van Oranje, p. 144 (en 181)

  d.      Kerk tegenover Aagtenklooster, 145-146

  e.       Stadhuis, p. 145

  f.        Nieuwe Kerk, p. 147-148

149                     Schiedam: kerk (p. 150 blanco)

151-155     Leiden:

  a.       Rapenburg, huis, p. 151

  b.      Pieterskerk, p. 151-155

  c.       St. Pancraskerk, p. 155

153           Wassenaar: kerk (p. 156 blanco)

157                     Sassenheim: huis

157                    Huis Kronenstein bij Leiden, aquarel (p. 158 blanco)

159-161     Rotterdam:

  a.       Kerk, p. 159-161

  b.      Poort bij de rivier, p. 161

  c.       Koopmansbeurs bij deze poort, p. 161

  d.      Markt, p.161 (p. 162 blanco)

163          Hoorn: kerk (p. 164 blanco)

165                    Purmerend: kerk

166                    Alkmaar: Laurenskerk (p. 167-172 blanco)

173                    Oudewater: kerk (p. 174-180 blanco)

181                    Delft: grafmonument van Willem van Oranje (p. 182-196 blanco)

197                    Bergen op Zoom: kerk (p. 198-204 blanco)

205          Gouda: a. een klooster, b. Janskerk (p. 206 blanco)

207          Weesp: kerk

207          Naarden: kerk

208          Muiden: kerk (p. 209-210 blanco)

211                    Brielle: kerk (p. 212-214 blanco)

215          Gorinchem: kerk (p. 216-218 blanco)

219                    Dordrecht: Grote Kerk (p. 220 blanco)

221-222    Lijst van baljuws (1252-1592) en rentmeesters (1325-1584)

  van Zuid-Holland

222-225  Lijst van burgemeesters van Dordrecht (1367-1613)

225-226  Lijst van pensionarissen van Dordrecht (1466-1601)

226-227    Dordrechtse adellijke en patriciërsgeslachten, verzameld door W. van Gouthoven

  (p. 228-232 blanco)

233                    Sprang: kerk (p. 234-248 blanco)

249                    Tholen: kerk (p. 250-252 blanco)

253                    Goes: kerk (p. 254 blanco)

255          Middelburg,  lijst van abten (p. 256-258 blanco)

259                    Alkemade, de heren van deze heerlijkheid

260-278     Diverse heerlijkheden in Zuid-Holland (Brabant e.a.):

 Sliedrecht, Giessen-Oudekerk, Giessen-Nieuwkerk p. 260

 Alblasserdam, Molenaarsgraaf, Hofwegen, Wijngaarden en Ruijbroek p. 261

 West-Barendrecht, Papendrecht, Alblas p. 262

 ’s Heeraartsberg en Bergambacht (de twee Aartsbergen), Opalm, Uitalm, Goidschalxoord, Heinenoord,   Almonde p. 263

 Maasdam, De Lindt, Kijfhoek p. 264

 Heer Oudelandsambacht, Schobbelandsambacht p. 265

 Capelle in de Langstraat, Kraayenstein, Carnisse, Krimpen p. 266

 Dordsmonde, Eem p. 267

 Brandwijk, Oost-Barendrecht, Bergambacht, Binkhorst, Beijerland, Besoijen in de Langstraat p. 268

 Dubbelmonde, Dordtoge, Dussen, Dubbeldam, Groot- en Klein-Waspik p. 269

 ’s Gravenmoer, Sandelingen-ambacht, IJsselmonde p. 270

 Giessenburg, Hardinxveld, Heinenoord, Houweningen, Hendrik Ido Ambacht p. 271

 Heerjansdam, Leyenburg, Kalslagen p. 272

 Liesveld, De Lindt, Maasdam, Merwede, Moerkerken p. 273

 Nederveen, Nieuwkoop, Muilkerk, De Mijl, Moerkerken p. 274

 Papendrecht, Poelwijk, Puttershoek p. 275

 Rijsoord, Strevelshoek, Rhoon, Riede, Zwijndrecht, Zoetermeer, Sprang, Souburg p. 276

 Urk en Emmeloord, Werkendam p. 277

 De Waal, Zuidewijn, Wieldrecht, Huis-ter-Woude p. 278

 

71-96             Antwerpen:

  a.   Onze-Lieve-Vrouwekerk, p. 279-282

  b.   St. Michielsabdij, p. 283-284

  c.     St. Jacobskerk, p. 285-288

  d.   bij de minderbroederskerk, p. 287

  e.    vrouwenbroedersklooster, p. 289 (p. 290 blanco)

  f.      begijnenkerk, p. 291

  g.    een zekere kerk, p. 291

  h.    een kapel bij de St. Joriskerk, p. 292

  i.      Burchtkerk, 292 (p. 293-298 blanco)

299-304     Mechelen:

  a.      St. Janskerk, p. 299-300

  b.      St. Romboutskerk, p. 301 (p. 302-303 blanco)

  c.      presidenten van de Grote Raad, p. 304

305-313     Leuven:

  a.      begijnhof, p. 305

  b.      St. Barbarakerk, p. 305

  c.      St. Jacobskerk, p. 305-306

  d.      St. Pieterskerk, p. 306 (en 381)

  e.       Minderbroederskerk, p. 307

  f.        St. Pieterskerk, p. 308

  g.       St. Michaëlskerk, p. 308

  h.       een kerk, p. 309

  i.         St. Gertrudiskerk, p. 310

  j.        Gasthuiskerk, p. 311

  k.      St. Michaëlskerk, p. 311

  l.         begijnhof, p. 312

  m.     St. Pieterskerk, p. 313 (p. 314-316 blanco)

317-319     Brussel:

  a.       St. Jacob-op-Coudenbergkerk, p. 317

  b.      St. Guericxkerk, p. 318

  c.       St. Jacobskapel bij het hof, p. 319

  d.      minderbroederskerk, p. 319

  e.       begijnhof, p. 319 (p. 320-324 blanco)

325                     Diksmuide: hoofdkerk; Woumen; Stongen: kerk

325-326     Alveringem: a. kerk, b. St. Rijkers (bij Alveringem) kerk

326                     Veurne: kerk

327                     Kruis in een bos tussen Leuven en Aarschot

328                     ’s-Hertogenbosch: klarissenklooster (p. 329-334 blanco)

335-354   Uit de oorkonden van Montfoort van 1400-1500

355-357   Uit de memoriën van Van Zwieten, door jonker Van Rietwijk

358-361   Uit de oorkonden van Montfoort van 1300-1400

362-365   Uit de geschriften van Van Zwieten, door jonker Van Rietwijk (p. 366-376 blanco)

328                      Gent: begijnhof

381                      TIENEN, St. Truiden: diversen (p. 379-380 blanco)

381                      Rekkem, (bij Luik) minderbroederklooster

   Doornik: een kerk

   Luik: St. Lambertuskerk

   Leuven: St. Pieterskerk (p. 382-388 blanco)

389-391   Het geslacht Montmorency (p. 392-410 blanco)

411-441   Diverse heerlijkheden in Zuid-Nederland (e.a.)

  Hoog- en Aartswoud, p. 411 (p. 412-414 blanco)

  Moermond en Renesse, p. 415

  Heenvliet, p. 415-416

  Asten, p. 417

  Beusichem, Berchem, Boxtel, p. 418 (p. 419 blanco)

  Cantecroix, p. 420

  Kranendonk, p. 421

  Diegem, Dormaal, p. 422

  Evere, p. 423

  Tervuren, p. 424 (p. 425 blanco)

  Gistel, p. 426

  Huldenberg, p. 427 (p. 428-435 blanco)

  Melsbroek, Montenaken, Mierlo, Moerzeke, p. 436-437 (p. 438 blanco)

  (Perk en Elwijt, p. 441)

 

439-446   Testament van Cornelis van Assendelft, heer van Heemskerk, dd. 14 juli 1596

446-447   Brief van Maria, de landvoogdes, over de nalatenschap van de valsemuntster Catharina le Chasseur, vrouw van Gerrit van

                  Assendelft, dd. 25 okt. 1541

447-448   Doodvonnis van deze Catharina, dd. 11 april 1540

449-456   Pleidooi tegen het onrechtmatig gebruik van de titel jonkheer, die Jan van Doyenburg c.s. zich toegeëigend hadden,

                  uitgesproken in de zaak tussen Hendrik Botter van Snellenberg c.s. voor het Hof van Utrecht - z.d. (p. 457-459 blanco)

 

460-464   Enkele heerlijkheden in Zuid-Nederland:

   Relegem, p. 460

   St. Stevens Woluwe, Zaventem, Sterrebeek, p. 461 (p. 462-463 blanco)

   Wemmel, Uitbergen, p. 464

 

Kees Smit, 9 september 2006